Skip to main content

Full text of "Patrologiæ cursus completus [Series Græca] : ... omnium ss. patrum, doctorum, scriptorumque ecclasiasticorum sive Latinorum sive Græcorum ..."

See other formats


Google 


This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project 
to make the world's books discoverable online. 

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover. 


Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the 
publisher to a library and finally to you. 


Usage guidelines 
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 


public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying. 





We also ask that you: 


Ἔ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individual 
personal, non-commercial purposes. 





and we request that you use these files for 


Ὁ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine 
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 


Ἢ Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 


* Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe. 






About Google Book Search 


Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers 
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web 
a[nttp: //books . google. con/] 


























PATROLOGLURE 


CURSUS COMPLETUS 


SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA, 


OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE EGCLESIASTICORUM, 


SIVE. LATINORUM, SIVE GILECORUM; 


QUI AB .EVO APOSTOLICO AD ÆTATEM INNOCENTII ΠΙ . ANN. 1216; PHO LATINIS, 
ET AD COXCIIII FLORENTINI TEMPORA ANN. 1439; ΡΠῸ GRUECIS FLORUERUNT : 


RECUSIO CHRONOLOGICA 
OMNIUM QUE KXSTITERE. MONUMENTORUM CATHOLICAE TRADITIONIS PER QUINDECIM. PRIORA 
ECCLESLE SAECULA, 


JUXTA kDITIONES ACCURATISSIMAB8, INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM DILIGENTER 
CASTIGATA ; DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS, VARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA ;, OMNIBUS OPERIBU^ 
PUST AMPLIS8IMAS EDITIONES QU/AK& TRIBUS NOVISSIMIS SACULIS DEBENTUR ABSOLUTAS DETECTIS. AUCTA, INDI- 
CIBUS PARTICULARIBUSANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOB8 SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTI SUBSEQUENTIBU, 
DONATA, CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGULARUM PAGINARUM 
MARGINEM SUPERIOREM DISIINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA ; OPERIBUS 
CUM DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAM 
POLLENTIBUB8, AMPLIFICATA ; 


DL CENTIX KT QUADRAGINTA INDICIBUS SUB UMNI KESPECTU, SCILICET, ALPHABETICO, CHRONOLOGICO, ANALYTICO, ANALOGICO, 
STATISTICO, SYNTHETICO, kTc., OPEIRA, RES rr AUCTOHES  EXHIBENTIBUS, ITA UT NON SOLUM STUDIOSO, SED 
XEGUTIIS IMPLICATO, ET SI FORTE SINT, PIGRIB ETIAM KT IMP'ERITIS PATEANT OMNES SS. PATRES, LOCUPLETATA ; 
SED PRAESERTIM DUOBUS IMMENSIS ET GLNERALIBUS INDICIBUS, ALTERO SciLICET HERUM, QUO vcONSULTU, 
QUIDQUID NUN SOLUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ETIAM UNUSQUISQUE PATRUM, ABSQUE ULLA EXCEP- 

TIONE, IN QUODLIBEr! THEMA SCHIPSERIT, UNO INTUITU COANSPICIATUR; ALTERO SCRhIPTUIUE 
SACHE, EX QUO. LECTOHI. COMPEHIRE SIT OBYVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM 
SLORUX LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCHIPTUHA VERSUS, A PRIMO GENESEOS 
USQUE AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT : 


&£DITIO ALGURATISSIMA, CAITERISQUE OMNIBUS FACILE ANTELPONENDA, 81 PERPENDANTUR CHARACTERUM NITIDITAS CHART/À 
QUALITAS, INTLGHITAS TEXTUS, PEHFECTIO CORHECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS TUM NUMERUS, TORMA 
VOLUMINUM l'ERQUAM COMMODA BIBIQUE IN TOTO PATROLOGLE DECURSU CONSTANTER SIMILIS, PRETII EXIGUITAS, 
PHASERHTIMQUE ISTA COLLECTIO UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA, | SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPLUSCU- 
LORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS ET MSS. AD 
OMNES JETATES, LOCOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM. 

KT EX INNUMERIS OPKRIBUS TRADITIONEM CATHOLICA CONFLANTIBUS, OPUS UNICUM MIRABILITER EFFICIENTIUM 


SERIES GRÆCA POSTERIOR, 


IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESLE GR.EC.E AB .£VÓ PHOTIANU AD 
ΟΟΝΟ USQUE FLORENTINI TEMPORA, ET AMPLIUS, NEMPE MORTEM CARDINALIS BDESSARIONIS, 


ACCURANTE J.-P. MIGNE, 


Bibliotheese (leri universe, 





$IYVE CUR*UUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTI.E RCCLESIASTIC.£ RAMUS KDITORB. 





^ 
PATHOLOGIA, AD INSTAR 1PSIUS ECCLESLE, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIAM NEMPE LATINAM, ALIAM GHJECO-LATINAM, ^ 

AMBAE PAHTES JAM INTEGRE EXARHATAE SUNT. LATINA, 2239 vorLvMINIBUS MOLE SUA STANS, 1110 FRANCIS VENIT : GRAECA 
DUPLICI EDITIONE TYPIS MANDATA EST. PHIOH GR.ECUM TLXIUM UNA CUM VERSIONE LATINA LATERALI COMPLECTITUR, 
Er 1UÁá vuLUMINA IN 100 ToMis, PRO PRIMA SNEHIE NON kXCEDIT. POSTERIOR VFHSIONEM LATINAM TANTUM EXHIBET, 
IDEGQUE INTRA OO VOLUMINA HETINETUR. SECUNDA SEUIES GRARCO-LATINA AD 98 VOLUMINA TANTUM ATTINGIT ; DUM 
nLdUSM VERSIO MERE LATINA 90 vOULUMINIBUS EST ABSOLUTA. UNUMQUODQUE VOLUMEN GRAECU-LATINUM 8, UNUMQUODQUE 
WERE LATINUM ὦ FHANCIS SOLUMMUDU EMITUNH * UTHROBIQUE VERO, UT PRFTII HUJUS BENEFlGIO FRUATUR. EMPIUR, 
COLLECTIONEM INTEGHAM, NIVE. LATINAM, SIVE GEACAM. GOMPARET NECESRE EHIT; *ECUS ENIM CUJUSNQUE. VOLUMINIB 
AMPLITUDINEM NECNON ET DIFFICULTATES VAHIA PRETIA .KKQUABUNT. iDEO, $1. QUIS TANTUM kMAT LICET INTEGRE, SED 
"&UHSIM, COLLECTIONEM GRAECO-LATINAM, VEL. EAMDEM EX GRACO LATINE VLRSAM, TUM QUODQUE VOLUMEN PRO Ü VEL 
FKO 0 FRANCIS SOLUM OBTINEB!T. ISTA CONDIIIONES POSTERIOHI PATHCcLUOGLE LATINA SERIEI, PATRES AB INNOCENTIO ΠΙ 
AD CO0NCILIUM TRIDENTINUM EXHIBENTI, APPLICABUNTUR.  PATHOLUGIA. QUA MANUSCRIPTIS IN BIBLIOTHECIS ORBIS 
'SIVERSI. QUIESCENTIBUS CONSTABIT, NECNUN PATRULOGIA ORIENTALIS, CONDITIONIBUS SPECIALIBUS. SUBJICIENTI'H, ΕἸ 
1* TEMPORk SUO ANNUNTIABUNTUR 81 TEMPUS. EAS. TYPIS MANDANDI NOBIS NON DEPFUERIT. 





PATROLOGLE GILECAEE TOMUS CLIN. 





LAONICUS CHALCOCONDYLA. JOSEPHUS METHONENSIS. ALII. 





EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE, EDITOREM, 
IN VIA DICTA THIBAUD., OLIM DP'AMBOISE, PROPEE PORTAM LUTETI.E PARISIORUM VULGO 
D'ENFER NOMINATAM, SEU PETIT-MONTHOUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA PARISINA 


1860 


(i6 fq 
Vel] 


TRADITIO CATHOLICA. 


SAECULUM XV, ANNI 1439-1461. 


.AAONIKOY 


XAAKOKONAYAOY 


AIIOAEIZIX IZTOPION AEKA. 
LAONICI 


CHALCOCONDYL/E 


HISTORIARUM LIBRI DECEM 


ACCEDUNT 


JOSEPHI METHONENSIS. EPISCOPI 
JOANNIS PLUSIADENI 


SCRIPTA QUA EXSTANT. 


PR/AEMITTUNTUR 


LEONARDI CHIENSIS MITYLENAEI ARCHIEPISCOPI ; ISIDORI, 
S. R. E. CARDINALIS, RUTHENORUM ARCHIEPISCOPI, 


EPISTOLAE HISTORICAE ; 1 


ACCURANTE ET DENUO RECOGNOSCENTE J.-P; MIGNE, ^ 


BIBLIOTHEC/E CLERI UNIVERSA, Ba 
SIVE 
CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLE ECCLESIASTICAE RAMOS EDITORE. 


prem 


———— 8 Π» 6 «eH —————————— 


TOMUS UNICUS. 


— -- δ» Θ᾿ CER 


iim me rs vals Ὁ Ὁ. Ὁ 


EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM, 


IN VIA DICTA THIBAUD, OLIM D'AMBOISE, PROPRE PORTAM LUTETL.E PARISIORUM VULGO 
D'ENFER NOMINATAM, SEU PETIT-MON TROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA PARISINA. 


1806 


“΄ 


TRADITIO CATHOLICA. 


SAECULUM XV, ANNI 1439-1462. 


ELENCHUS 


AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMWHO CLIX CONTINENTUR 





LAONICUS CHALCOCONDYLA, ATHENIENSIS. 
Historiarum de origine ac rebus gestis Turcarum libri decem, ex editione Luparea 
anni 1650. col. 
Murquardi Freheri in. Laonici. Chalcocondyle descriptionem Germanie commen - 
larius. 
Annales sullanorum  Othmanidarum a Turcis sua. lingua. seripli et ab. Jounne 
^ Leunclavio Latine redditi. 
Supplementum Annalium, quo res Turcic& continuaniur ad annum Mahumelanum 
990, qui Christianus est 1988, ex Joannis Leunclavii adversariis. 
Ejusdem Joannis Leunclavii Pandecte historie Turcice ad. illustrandos Annales. 


LEONARDUS CHIENSIS, MITYLENEUS ARCHIEPISCOPUS. 
Epistola de Cpolitana urbe a Mahumete II capta, ad Nicolaum V Rom. Pont. die 
15 Augusti anni 1453 directa. 

ISIDORUS S. R. E. CARDINALIS, RUTHENORUM EPISCOPUS. 

Ad universos Christifideles de expugnatione Cpolis. 
JOSEPHUS, METHONENSIS EPISCOPUS. 
(JOANNES PLUSIADENUS. ) 

De differentiis inter Grecos et Latinos. 
Responsio ad libellum Marci Eugenici, Ephesi metropolitz. 
Canon per acrostichidem in synodum Florentinum, ex Pasini Cod. Taurin. 
Aynexarium synodi Florentine, sive brevis narratio eorum que in ea gesta sunt. 


^ Editorum Patrologie Monitum in quo Defensio quinque capilum concilii Florentini, 


qui sub nomine Gennadii Scholarii prodierat, Josepho Methonensi asseritur. 

Expositio pro saneta et oecumenica synodo Florentina; quod legitime congregata 
est; et Defensio quinque capitum que in Decreto ejus continentur, nempe : 
l. de processione Spiritus saneti ; 2. de azymis et fermentato ; 3. de purgatorio ; 
4. de fruitione sanctorum ; 9. de primatu Papa. 


| 256465 


yOPAGUR-A—eemESeuis ς 


Parisiis. — Ex typis J. H. MIGNE. 


09: 


053 


059 
1023 
1095 
1101 


1107 


1105 





XAAKOKONAYAOY, 


AOHNAIOY 
ΑΠΟΔΕΙΞΙ͂Σ IXZTOPION AEKA. 


. 
» 
.* 
* 
e "9 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 


ATHENIENSIS 
HISTORIARUM LIBRI DECEM 


INTERPRETE CONBADO CLAUSERO TIGURINO. 


ACCEDUNT 


ANNALES SULTANORUM OTHMANIDARUM AB A. C. 1989 AD 1558, 
EX EDITIONE J. LEUNCLAVII, QUI ET SUPPLEMENTUM AB AN. 1550 AD 1588 
OSMANIDARUMQUE GENEALOGIAM ET PANDECTEN HISTORI/E TURCICAE 
AD ILLUSTRANDOS ANNALES ADJECIT. 


(Parisiis e Typographia Regia. MDCL.) 


LECTORI. 


Editioni nova Laonici Chalcocondyle multum accessit , candide Lector : non enimclam te 
est, eos qui priorem curarunt, cel inemendatis codicibus usos, vel operarum negligentia bene 


* De Laonico bzc leguntur in Bibliothees Græea 
Fabricii : « Laonicus, sive, αἱ Sinlero et aliià Ni- 
colens (idem enim nomen est, ut Theophilus et 
Philetbeus, Demonicus et Nicodemus) Chalcocon- 
dyles, Χαλχοχονδύλη: (decurtato nomine, Chalcon- 
dyles ἃ plerisque dictus) Atheniensis, clarus circa 
A. C. 1470. Nam 3d aunum 1490 vel ultra perdu- 
xisse mia3tcm, nescio quo auctore Vossius scribit. 
Exstat tradid ab. eo Histeris de origine aique re- 


àes Turcorum εἰ imperii Grecorum imerüu libris x, 


ab a. C. 1298, asque Ottomanni I initiis ad 14692, 
sive imperium adultum Mohamedi secundi. Appeu- 
dix brevia usque ad 8. 1565 receuiiorem auctoreimn 
it, et in editionibus quibusdam desideratur. 

née nec illius rationem habeit D. David Cuy- 
iratus, qui argumenta librorum decem  Chalcocon- 
éyin ceihibet in su» Chronolegis. Laonicus ipse 
seripter minime coutemnendus, unde iu Viguolii 
Marvilii Miecellanois Hienorice-litterariis, t. 1M, p. 
88, legas hoc de eo judicium : Comme on. a joint 
, qui & traité PHistore des. Turcs, «ux 


Paraor. Ga, CLIX. 


auteurs de la Bysantine, on. peut. assurer. qu'il ne 
les déshonore pes de se trouver à leur auite. 1l a le 
den de réveiller notre attention, en nous donnani de 
la curiosité, εἰ de μὲ uous pas loisser dormir sur 
aon livre. 


Laenici Chalcocondgle editiones. 


« Latiue ex versione Conradi Clauseri Tigurivi 
Basil. 1556 tol. apud Oporin. Atque collata cum 
Philippi Cundelii (haud edita) versiune, castigata- 
que 3 Clausero ipso et alio viro docto, ibid. 1592 
fol., ad Nicephori Gregori Graco-Lat. calcem, ct 
Francof. 1563 (οἱ. ad calcem editorum Latine Zo- 
nara, Niceta ac Nicephori Gregorsee. Mentio apud 
Vossium etiam versionis quam molitus Dionysius 
Coroneus, professor regius Parisiensis, sed illa 
uunquam lucem vidit. 

« Grece ei Latine. cum cjusdem Clauseri ver- 
sione in uibus Hist. Byz. »cripioribus juncius Ni- 
cephoro Greg. et Georgio. Acrop. Genev. 1615, 
fol. ; atque. iteriin separatim, ex typogeaph. Re- 


1 


14 LAONICI: CHALCOCONDYL/£ 13 


mulia menda in eam irrepsisse. Hinc, lüturias plures, quas ex Regiis codicibus. supplevimus : 
hinc pleraque corrupte edita, que Jidpsi- meliorum codicum secuti, quantum potuit emendari - 
mus. Varias etiam lectiones.d duobus manu scriptis codicibus excerptas in. ora exhibemus, 
quibus interdum qua inftioris editione ascripte erant, confirmantur. Et utique tamen laudan- 
da eorum opera, qui ꝓcimi Greca ex veteribus. codicibus palatinis ín lucem protulerunt, 
qua inderpryef-moh ediderat. Joannes Balthasar Baumbachius Grece et Hebrae lingue 
professor. Weidelbergensis studium et operam suam impenderal, ut emendate Laonicus edere- 


twr. Sed édlibrorum fatum esse videtur, ut in vitiosos codices fere incidont, qui primi Graecum 
οἱ σ᾽ Eatinum auctorem publicant. Et qui postea meliores nacti sunt codices, feliciores quidem 


"sunt, minimeautem ad rem litterariam juvandam proniores. Denomine veroauctoris non con- 
venit :nam alii Chalcondylem alii Chalcocondylem appellant. Regia exemplaria. Χαλχοχανδύλη» 
habent tam in libri epigraphe, quam pag. CLXX XI; dut quo nomine censeri debeat certo definiri 
non possit propter codicum varietatem. Utro autem nomine eum indigitemus, multum labo- 
randum non est. 

Preterea nova quedam Greco-barbara occurruntapud Laonicum et Ducam, quem e tenebrie 
eruit eruditissimus vir Ismael Bullialdus. Ea nos Glossario adhibito explicuimus, non hinc 
inde auctorum locis emendicatis, sed fere ex libris hactenus. ineditis prolatis : semper. enin 
cure nobis fuit, ut e penu mere nostra depromeremus quod auctori, quem illustrandumsus- 
cepimus, inserviret : et certum est, εἰ quando prodierit Lexicon Byzantinum, in quo vocabula, 
difficiliora ac Graco-Barbara, que in omnibus Historie Byzantine Scriptoribus occurrunt 
ezplicabuntur, posse nos accessione nova congeriem illam locupletare. Ea de re tamen penes 
eos, quorum opera Lezicon illud in lucem exibit, per me arbitrium esto. Verum quidem est, 
ez quo Historie Byzantine editioni preesse cepi, de Lexico Byzantino edendo cogitasse ; 
sed nolo viris doctissimis occasionem hanc de republica litterariabenemerendipraripere. Glos- 
sarium hoc nostrum moz sequetur alterum in Constantini Manassis Annales, in quo'conscri- 
bendo eadem diligeniia usus sum, qua in ceteris componendis. Interim hoc utere si tanti est, 
et vale. 


gia Paris. 1650, fol., in qua editione prseter varias 
lectiones e duobus icibus Regiis, e quibus 
Graca passim emendata, et glossarium Caroli An- 
nihalis Fabrouti JCti in Chalcocondylam et Ducan, 
adjuncti sunt Annales sultanorum Othnanidarum, 
ab s. C. 1989 ad 1550, quos 6 Turcica. lingua 
Geruianice verterat. edideratque. Joannes Gaudier 
dictus Spiegel, Latine vero transtulit et Francof. 
1596 fo1.; vulgavit ἢ. Leunclavius nobilis Angriva- 
rius, qui el supplementum ab a. 1550 ad 1588, 
Osmauidarumque genealogiam et pandecten Hi- 
etorim Turcicz sive explicationem οἱ descriptio- 
pem variaru:s rerum nominuunque ad illustraudos 
Aunales adjecit. Laonici Historia tribus in codi- 
«ibus Bavaricze bibliothecse manu exaratam exstare 
Grace, testotur Gretserus. Locum quo Gertna- 
nie descriptio contietur ex libro secuudo, p. 56, 
Grace et Latinecum uotis exbibet Freberus inter 
scriptores rerum Germanicarum. | 

« Galtice bic scriptor cuui commentario prodiit 
Blasio Vigenerio interprete Paris, 1577, 1584,4 ; 
et cuu. Thome Atti continuatione δά a. C. 1612, 
ibid. 1612, 1620, 165U ; et Mezenci, usque ad a. C. 


(1) Hæe unicuique libro premisimus. 


1661, ibid. 4665, (o1. Recherche sur. l'His:oire de 
Chalcondile, et illustrations de la méme Histoire. 

« Ipse Laonicus, » inquit. Bellarminus, De scri. 
ptoribus Eccles. «uon caret narrstiouibus falsis, quas 
temere credidit rerum nostrarum iguarus. » 

« Nonnulla. Laonici Chaleocondylz: loca repre 
hendit Jacobus Gaddius in Elogio historico ct t. 1. 
De scripioribus non ecclesiasticis, p. 119, sq. atque 
Casp. Hartbius ad Claudian. p. 338. Citeium ſal- 
litur llenricus Wartlionus V. C. qui in appendice 
ad Hist. litterariam doctissimi Cavei scribit Chalco- 
condylam prodiisse Latiue ex Clauseri. versione 
l'aris. 1555. Prater rei quoque in catalogo libro- 
rum ἃ Jeanue Oporino excusorum, qui Υιδὲ ejus 
subjicitur, uieu.orari videas Laonici libros Graece 
el Latiue 11 fol. editos; nam Laune tantum illos 
Oporinus vulgavit, conquestus euam iu. præſ. 
edit. posteriorem anui 1502, Graecum couicein sibi 
de(visse. Hunc Laonicum propiuquitate attigit De- 
wetrius Chalcocondylas circa. a. C. 1510, ectoge- 
nario inajor defuncus Mediolani, de quo ur Grau- 
miaucis dicere u)e nemini. » Fassic. 


DE REBUS TURCICIS LTD. f. 


lá 





AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AGHNAIOY 
AIIOAEIZIX IXTOPION IIPOTH.' 


LAONICI CHALCOCONDYLZE 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AC BEDUS GESTIS TURCORUM 
LIBER PRIMUS. 


Auctoris intentio et fides. Tutcarvm origo, familie ac duces 
escentes, Asiam Minorem inter se partiti sunt. 
ithynie cepit, et Amurathis I, qui Thracig partem occupatit, res. geste. 


taros la 
Niceam 


æcipui sepfem, qui post Tar- 
ttomanni, et filii Orchanis, qui 


Δαονίκῳ ᾿Αθηναίῳ τῶν χατὰ τὸν βίον οἱ ἐς ἐπὶ Δ — Laoniens Atheniensis, quse visu quzque auditu 


θέαν τε xal ἀχοὴν ἀφιγμένων Eq ἱστορίαν ξυγγέ- 
γραπται τάδε " ὥστε δὴ τοῦτο χρέως ἐχτινύναι ! τῇ 
φύσει ἅμα οἰόμενος, καὶ μηδὲν αὐτῶν ἀκλεῶς ἔχειν 
ἃς τοὺς ἐπιγιγνομένους, ξυνενεχθέντων, ὡς ἐμοὶ δο- 
χεῖ͵ οὐδαμῆ ἐλασσόνων τῶν χατὰ τὴν οἰχουμένην 
«οτὲ γενομένων μνήμης ἀξίων * τῆς τε "EXAM vv 
φημὶ τελευτῆς τὰ ἐς τὴν ἀρχὴν αὑτῶν ἐπισυμδεδη- 
κότα, καὶ Ἰούρχων ἐπὶ μέγα δυνάμεως, καὶ ἐπὶ μέ- 
γιστον τῶν πώκοτε ἤδη ἀτιχκομένων. "Ag! ὧν δὴ τὰν 
«οὔδε τοῦ βίου εὐδαιμονίαν ἐπὶ τἀναντία φερομένην 
ἐπιλεγόμενος, ἴσχειν αὐτῇ καὶ ἄλλοτε ἄλλως θέμ':ς 
ἡγοῦμαι εἶναι, περὶ ἀμφοῖν τούτοιν μνήμην ποιεῖ. 
σθαι οὐκ ἀεικῖ;, ξυγγραφὴν δὲ τήνδε ἀποδειχνύμε- 
νοι, ἐπιμνησόμεθα καὶ περὶ ἄλλων, τῶν χατὰ τὴν 
οἰκουμένην γενομένων, οὐχ ἀμφὶ τόνξε τὸν ἐπ’ ἐμοῦ 
χρόνον, οἷ: τε αὐτὸς παρεγενόμην θεασάμενο;, xat 
«ἄλλα ἀπό τε τοῦ εἰκότος, μάλιστα δὲ συμδαλλ)όμε- 
νος, xal ὡς ἔτι παρὰ τῶν τὰ ἀμείνω φρονούντων 
ἐδόχουν πνθέσθαι περὶ αὐτῶν, ἀλλ᾽ fj ἂν εἰς μάλιστα" 
ἔχωι ὡς ἀσφαλέστατα ἐπὶ τὸ ἄμεινον ἀληθείας εἰρῇ- 
αθαι, μηδὲ ἐκεῖνό γε πάνυ ἐχφαύ)ως ἔχειν ὃ ἡμῖν, 
ó; Ἕλλη “᾿κῇ φωνῇ ταῦτα διέξιμεν. Ἐπεὶ ἢ γε τῶν 
Ἑλλήνων φωνὴ πολλαχῇ ἀνὰ τὴν οἰκουμένην διέ- 
φπάρται, καὶ συχναῖς ἑγκαταμέμικται- xal χλέος 


percepit, cum adhuc in vivis foret,litterarum monu- 
mentis mandare statuit : partim quidem ut natura 
gratiam debitam referret, partim vero quod puta- 
ret nibil non illorum memorabile visum iri posie- 
ris. Compleetitur enim hoc opus (ut mea feit opi- 
nio) res gestas fai nequaquam minores illis, . 
qus unquam in oniverso isto terrarum orbe con- 

tigisse memoraptur. Duo autem continet : Grasco- 
rum regni interitum, et qus mala in ipsum redun- 
dsrunt; nec mon Turcos, qui hrevi in tantas 
creverunt opes, ul opibus et potentia mortales 
omnes qui unquam fuere, longo intervallo infra se 
relinquant. Qui, quamvis nunc rerum potiantur, 
et przsentis 9 vitz felicitatem coaturbent, et in 
diversum abripiaut : tamen censeo fore (ut et 
meum ca'culum adjiciam) tempus quo res ipso- 
rum in contrarium vergaut. De uirisque tamen, 
Grecis pariter et Turcis, historiam eontexere, non 
arbitror iujucundum fore. llistoriam autem istam 
conscribentes, faciemus mentionem et allorum 
qua in orbe accideruut ; uec tàmen meo tempore, 
ut quibus interfuetim oculatus testis. Cetera vero 
non secutus verisimiles conjecturas, nec ut acce- 
perim ab his qui magis sapere videbautur tra- 


Notule marginales. 
* AAONIKOY XAAKOKANAYAOY IZTOPIAI TON ATAPHNQON BAZIAEQN, ΠΓΟΥ͂Ν ΤΩΝ OTOY- 


MANQON. Sic ia wao. 
* ἐκτιννύναι R. ut in cont. * ἂν μάλιστα. 


5 ἔχον. 








15 LAONICI CHALCOCONDYL/E 16 
dam : verum, at historie series tuto feratur, ea A μὲν αὐτῇ μέγα τὸ παραντίχα, μεῖζον δὲ xav ὃς a$- 


adilucam, quae quam proxime ad veritatem acces- 
serint, Nec nobis vitio vertatur, quod Graeca lin- 
gua operi isti adbibetur. Si quidem ea hodie per 
totum quasi orbem est dispersa, et nationibus 
omnibus fere imwista conspicitur : cujus gloria 


θις, ὁπότε δὴ ἀνὰ βασιλείαν οὗ φαύλην Ἕλλην τε 
αὐτὸς βασιλεὺς, καὶ ἐξ αὐτοῦ ἐσόμενοι βασιλεῖς, ἣ 
δὴ χαὶ οἱ τῶν ᾿Ελλήνων παΐδες ξυλλεγόμενοι, κατὰ 
σφῶν αὐτῶν ἔθιμα ὡς ἔδιστα μὲν σφίσιν αὑτοῖς, 
Sol; δὲ ἄλλοις ὡς χράτιστα πολιτεύοιντο. 


cum sit excellens, excellentior !anen accedet, quando regno alicubi haud contewnenáo prefuerit 
ΤΟΣ Graecus, et qui ex eo nascentur, reges, aut quando Graecorum filii in vnum collecti, patrio 
more respublicas sibi quam jucuuuissime administraverint, reliquis vero quam  potentissune impe- 


raverint. 

Gr:eci quidem, praeclaris facinoribus editis, quo 
pacto ingentem sibi pepererint gloriam, et quem- 
admodum inter cætera etiam in. Europam Li- 
byamque venerint, Gangen Oceanumque adierint, 
cum 3d ista loea processerint alii pluriwi, quos 
inter Hercules, et ante hunc. Dacebue Semcles fi- 
lius, praterea Lacedw:nonii et. Athenienses, po- 
stea Macedonum rex, ejusque successores, et quo 
ordine singula hac gesta sunt, plurimi annalibus 
condiderunt. Graeci autem praecipue hunc laborem 
sibi delegerunt, quia prie cxteris tempore. lon- 
giore durarunt, fortunamque virtate vacuam, nun- 
quam tamen moderatam plurimis generationibus 
obtinuerunt. His przterea per totum orbem pro- 
spero rerum successu utentibus, comperio Ássyrios, 
gentem antiquissimam, memoriam sui facientes 


longissimam, Asia imperium occupasse. Dein Me- 


dos ad Asia impcrium subvectos, duce Sarbare 
(quem Justinus Arbactum et Arbacen vocat) Sar- 


danapalum Assyrioruui regem. regno deturbantes. (; 


Sed Asiz. monarchiam tandem amiserunt, victi ἃ 
Cyro Persarum rege. At hinc Persarum reges adeo 
in immensum aucti sunt, ut. ctiam in. Europam 
trajccerint. Deinde, liaud multis szeculis post, Ale- 
xauder Macedonum rex, erepta Persis Asi mo- 
narchia, Indis devictis, Europ: A:sieque parte 
lisud powwitenda debellata, suis reliquit imperium. 
Exinde lRomaui cum essent uacti imperium in 
orhe longe lateque maximum, tenentes fortunam 
virtuti g 2quilibrem, commiserunt Romam Pon- 
tifici inaximo. lpsi vero ductu Caesaris transierunt 
in Thiraciam (1) ; et in ea regione ubi Asiz pro- 
xima est, Byzautium urbem Graecam (qua nunc 
Constantinopolis est), Tliracis metropolim con- 


Ἕλληνες μὲν οὖν ὅσα ἀποδεικνύμενοι ἔργα με- 
γάλα τε xal περιφανῆ, ἐπὶ μέγα ἀφίκοντο κλέος 
κατά τὶ ἄλλα xol Εὐρώπην, xat δὴ καὶ Λιδύην, 
ἐπὶ Γάγγην τε καὶ Ὡχεανὸν, καὶ ἐπὶ Kaíxacov ἔτι 
ἐλαύνοντες * ἐπὶ ταῦτα δὲ προεληλυθότων ἄλλων 
τε πολλῶν χαὶ δὴ καὶ Πραχλέους, xal ἔτι πρότερον 
τοῦ Διονύσου τοῦ Σεμέλης υἱέος, χαὶ πρός γε ἔτι 
Λαχεδαιμονίων καὶ ᾿Αθηναίων, μετὰ δὲ ταῦτα Ma- 
χεδόνων τοῦ βασιλέω;, καὶ τὴν τούτου ὕστερον 
ἡγεμονίαν ἐχόντων, πολλοὶ πολλαχῆ Exacta ὡς 
ἐγένοντο, ἄλλοι ἐπιμνησάμενοι καὶ συνεγράψαντ:ο. 
Ἕλληνες μὲν οὐνταῦτα διεπράττοντο, ἐκὶ πολὺ ὡς 
μάλιστα τοῦ χρόνον διαγενόμενοι xal ἐπὶ συχ' ἃς 
Ὑενεὰς τύχην ἀρετῇ; ἐνδεᾶ σχόντες ἀπονταχοῦ, 
ξύμμετρον δὲ οὐδαμοῦ. Ἐπὶ τούτων τε γὰρ πολλα- 
y? ἀνὰ τὴν οἰκουμένην εὐδαιμονούντων, ᾿Ασονρίους 
μὲν τὸ καλαιότατον ἐπυθόμεθα ἀχοῆς ἐπὶ τὸ uvf- 
μης μακρότατον ἀφιχομένους, ἐπὶ τὴν τῆς ᾿Ασίας 
ἀρχὴν προεληλυθέναε ᾿ μετὰ 6b ταῦτα Mijoug ἐς 
*oUt0 χαθισταμένους ἡγησαμένου Σαρδάρεω τοῦ 
Σαρδαναιτάλον, ᾿Ασσυρίων βασιλέως, τὴν ἦγεμο- 
νίαν ἀφελομένον, ὕστερον ὑπὸ Περσῶν τὴν βοσι- 
λείαν ἀπ’ δα)εῖν, ἡγουμένου Κύρου τοῦ Καμδύσεω, 
καὶ Πέρσας τὸ ἀπὸ τοῦδε ἐπὶ μέγα χωρῆσαι δυνά- 
uso, τά τε ἄλλα xal ἐς Εὐρώπην διαβάντες. Μετὰ 
δὲ ταῦτα ὕστερον οὐ πολλαῖς γενεαῖς ᾿Αλέξανδρον 
τὸν Φιλίππου Μακεδόνων βασιλέα, Πέρσα: ἀφελό- 
μένον τὴν ἡγεμονίαν, καὶ Ἰνδοὺς χαταστρεψάμενον. 
καὶ Λιδύης μοῖραν οὐχ ὀλίγην, πρὸς δὲ καὶ Ευρώπης, 
τοῖς μεθ᾽ ἑαυτὺν βασιλείαν * καταλιπεῖν. Ἐς ὃ δὴ 
Ῥωμαίους ἐπὶ τὴν τῆς οἰκουμένης μεγίστην ἀρχὴν 
ἀφικομένους, ἰσοτάλαντον ἔχοντας τύχην τῇ ἀρετῇ, 
ἐπιτρέψαντας μην τῷ μεγίστῳ αὐτῶν ἀοχιερεῖ, 
xai διαδάντας à; Θράκην ὑφηγουμένου ἐπὶ τάδε τοῦ 


stituentes, cum Persis, ἃ quibus gravissime affli- b βασιλέως, xal Θράχης ἐπὶ χώραν, frg ἐς τὴν 


gebantur, plurima proelja fecerunt. Graci autem 
ex eo tempore Romanis comuwisti, cuni his oli- 
quanto plures numero esseut, lingua suam pa- 
triosque mores ad finem usque constanter reti- 
huerunt; nec tamen patrium nomen ipsis reman- 
sii, verum mutatum sst. Nam Byzantii reges non 
auplius istud nomen gestaverunt, sed magna cem 
veueraiione seipsos ftomanos imperatores, et Cæ- 
53r6e8, nec Gezcoerum reges, »uncupaveruut, Ro- 


'Acíav ἐγγυτάτω οἰχεῖται, BuQávtiov Ἑλληνίδα 
πόλιν, μητρόπολιν σφῶν ἀποδειχνύντας πρὸς Πέρ- 
σα;, ὑφ᾽ ὧν ἀνήκεστα ἐπεπόνθεσαν, τὸν ἀγῶνα 
ποιεῖσθαι, “Ἑλληνάς τε τὸ ἀπὸ τοῦδε Ῥωμαίοις αὖ- 
τοῦ ἐπιμιγνύντας, γλῶτταν μὲν xai ἤθη τὰ ἑαυτῶν, 
τῷ πολλῷ πλέονας 'Ρωμαίων Ἕλληνας αὑτοῦ ἐπι- 
κρατεῖν, διὰ τέλους φυλάξαι * τοὔνημα μέντοι μηχέτι 
χατὰ τὸ πάτριον καλουμένους ἀλλάξασθαι * καὶ «od; 
γε βασιλεῖς Βυζαντίου ἐπὶ τὸ σφᾶς αὐτοὺς Ῥω- 


Nolule marginales. 
(4) Constantinus imperium ad Græcos transfert. ann. 555. 


iv βασιλ. 


4] 


DE REBUS TURCICIS 118. I. 


18 


μαίων βασιλεῖ; τὲ xai αὐτοχράτηρας σεμυύν:σθαι A nianos quidem accepimus, et ipsorum pontificem 


ἀποκαλεῖν * ᾿Ελλήνω» δὲ fasüel; οὐχέτι οὐξαμῆ 
ἀξιοῦν. Tov; μέντοι Ῥωμαίου; ἐπυθόμεθα xal αὐ- 
τῶν ἀρχιερέα τὸν μέγιστον, οὐχ ὀλίγα ἄττα χατὰ 
τὴν θρησχ. αν ἀπὴ πολλῶν ἐτῶν διενεχθέντας, δια- 
,Ἀεκρίσθαι τά τε ἄ)λα ἀφ' ᾿Ελλήνων, καὶ δὴ xai 
βασιλέα ἐπιψηφιζομένους, ὁτὲ μὲν ἀπὸ Γαλατῶν, 
διὲ δὲ ἀπὸ Γερμανῶν, ἃς τόνδε ἀεὶ τὸν χρόνον 
ἀποδεικνύναι, Διαπρεσδεύεσθαι δὲ ἀεὶ πρὸς τοὺς 
Ἕλληνα; οὐχ ἔστιν ὅτε διαλείποντας,͵ ὥστε τὰ ἐς 
θρησχείαν σφίσι ξύμφωνά τε χαὶ ξυνῳδὰ χαταστῆ- 
σαι ἀλλήλοις, κατὰ ταυτὸ ξυνιόντας. Ka! μέντοι 
Ἕλληνας μὴ ἐθελῆσαι Ῥωμαίοις διὰ χρόνου συμ- 
φερομένοις τὰ πάτριι Gol st ναθεστῶτα συγχξίαι. Kal 
ἀτὸ ταύτης δὴ τῆς διαφορᾶς συχνούς τε τῶν Ἔστπε- 
ρων, καὶ δὴ xal "Evezov;, ἐνάγοντο- ἐπὶ τἀδε τοῦ 
Ῥωμαίων ἀρχιερίως στόλῳ στρατεύεσθαι μεγάλῳ ἐπὶ 
τοὺς “ἕλληνας, xal ἐπιόντας ἐς τὸ υζάντιην &gi- 
χέσθαι͵ xal Βυζαντίου τὴν πόλιν χατὰ xpáto; 
ἐλεῖν * βασιλέα τε Βυξαντίου καὶ Ἑλλήνων τοὺς 
ἀρίστους οἴχεσθαι διαδάντας ἐς τὴν ᾿Ασίαν, 'Aetxo- 
μένους δὲ ἀποδειχνύναι σφίσι Nixatav τὴν Ἑλληνίδα 
πόλιν, τὰ βασίλεια ἐν αὐτῇ ποιουμένους, Μετὰ δὲ 
φαῦτα οὐ πολλοῖς ἕτεσιν ὕστερον, ἀπολαδεῖν τε αὖθις 
Βυζάντιον, χρύφα εἰσεληλυθότας &c τὴν πόλιν. Καὶ 
ἐς τὴν Εὐρώπην αὖ διαδάντας διαγενέσθαι ἐν αὐτῇ 
βαδιλεύοντας. Βασιλέα 6b Ἑλλήνων μετὰ ταῦτα 
Ἰωάννην ἐπὶ ξυροῦ ἀχμῆς ἤδη αἰσθόμενον τὰ Ἐ)- 
λήνων πράγματα, λαδόντα τε τοὺς Βυζαντίου ἀρχιε- 
βρεῖς, καὶ ᾿Ελλήνων τοὺς ἑλλογίμου;, διαπλεῦσαι 
ἀπιόντα ἐς Ἰταλίαν, ἔς γε τὸν ἀπὸ Τούρχων ἐπηρ- 
τημένον οἱ κίνδυνον ἐπικουρίαν οἰόμενος οἴσεσθαι, 
ἣν ἐκείνοι: τὰ κατὰ τὴν θρησχείαν ξυμδῆῇ. Γενόμε- 
vov δὲ ἐν Ἰταλίᾳ, καὶ κοινωνησάμενον τῷ 'Ρωμαίων 
ἀρχιερεῖ τὴν περὶ τὴν θρησχείαν διαφοράν, εἰς διά- 
λεξιν μέντοι καταστῆναι πολυπραγμονοῦντας, τε- 
λεντῶντα δὲ ξυμδῆναι αὐτῷ ἅμα τοῖς Ἕλλησι τὰ 
κατὰ τὴν διαφορὰν σφίσιν ξυνῳδὰ ἀποδειχνυμένους, 
καὶ τὴν διαφορὰν σφίσι διαλυομένου:. ἹἙΓπιχουοίας 
δὲ τυχόντα ἐν μέρει, ἀποχομίζεσθαι αὖθις ἐπὶ Bo- 
ξαντίον. Tou; μέντοι “Ἕλληνας ἐπ’ οἴχου vtvopá- 
veoc μὴ ἐμμεῖναι col; ἐν Ἰταλίᾳ xax ἐν συνόδοις 
πεπραγμένοις, ἀξιοῦντας σφίσι μηδαμῇ εὐαγὲς 
εἶναι Ῥωμαίοις, ὡς δὴ μὴ αἴσιλ διισχυριξομένοις, 
συντίθεσθαι τὸ καράπαν. Καὶ οὕτω διάφορα διὰ " 
«ὅλους γενέσθαι “ἔλλησι τὰ πρὸς ᾿Ρωμαίους. Ταῦ- 
«τα μὲν ἐς τοσοῦτόν μοι ἀποχρώντως; ἔγοντα ἐ πιδε- 
δείχθω περί τε τῆς ᾿Ελλήνων βασιλείας, γαὶ τῆς 
ἐς Ῥωμαίους ἐχούσης διαφορᾶς. Ὥς δὴ οὐχ ὀρθῶς 
«f γε ἐς βασιλείαν, καὶ ἐς τούνομα αὐτῷ προσηγο- 
βεύετο τούτοις. Παραγενόμενος μὲν οὖν αὐτὸς ἔγω- 
γε ἐπὶ εύνδε τὸν βίον, χατέλαδον “Ελληνάς τὲ καὶ 
Ἑλλήνων βασιλέα, ὑπό τε τῶν ἐν Θράκῃ γενῶν 
πρῶτα, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ ὑπ᾽ αὐτῶν γε τῶν Bap- 


maximum, cum longo tempore concertagsent cum 
Graecis, in Christianz religionis quibusdam articu- 
lis, tandem a Graecis defecisse. Romanum autem 
Cæsarem nunc e Gallis, nunc e Germanis eligen- 
tes, legatos, nullam prorsus occasionem omitten- 
tes, miserunt ad Grzcos, ut qonvenientes in 
unum, conciliumque concelebrantes, concordiam, 
quantum ad Christianam religionem attinet, inter 
ses" conglutinareut, At Grxci noluerunt (2), cum 
plurimis annis adversus Homanos contentiones 
wovissent, patrium religionis suz cultum pertur- 
bari. Hac diseidii causa permoti Occidentalium 
plurimi, adjunctis etiam Veneüs, pontifice masi- 
mo sic instigante, decreverunt classe maxime ma- 


B κυ proficisci adversus Graecos. Appellentes igitur 


n 


Byzantium. urbem, eam vi ceperunt. Rex. autem 
Byzantius. cum — Graecorum optimatibus fugam 
iniens, contulit se in Asiam. (uo cum venissent, 
elegere Nicæam urbem Graecam, eamque regni 
sedem declararunt. Cum suoni  intercessissent 
pauci, Byzantium recuperarunt, cum quam mazi- 
ie occulte in eam $e recepissent (3). leversi igi- 
tar Byzantium, relicta Asis, regni gubern»cula 
diu tenuerunt, Tandem Grecorum rex Joannes, 
intelligens Grecorum res in summo periculo, 
quasi inter malleum et incudem, versari, assum- 
ptis Byzantii episcopis, necnon Grzcorum doctis, 
conscendit navom, et in Italiam profectus est (4); 
existimans, si convenissent cum Romanis in ne- 
gotio religionis, se hos auxiliares habiturum ad 
bcllum jam baud dubie a Turcis imminens. Cum 
autem ad colloquium veniaset cum pontifice Ro- 
mano Eugenio tum quarto, super religionis con- 
troversia, disputatio cum magna altercatione 
utrinque exorta est. l'ostremo eo res deducta est, 
ut Graci pariter et Romani in religionis & nego- 
tio consentirent, discordiaque omnis quam longis- 
sime submoveretur. Rex igitur Grecorum auxilii 
a Homavis aliquantulum nactus, domum rediit, 
Graci reversi Byzantium, acta. edocent eos, qui 
demi manserant; qui quidem noluerunt stare his 
qua acla erant in Italiæ synodis, putantes, sibi 
peutiquam fas esse, consensum praestare Romanis 
nefaria asserentibus, Hinc perpetuo discordiam fo- 
visse Grzcos in negotio religionis sdversus Roma- 
nos constat. Hzc quidem hactenus, quantam pre- 
&enti. historie conducere videtur, de Graecorum 
vegno, et continua. borum dissensione adversus 
Iomanos, dixisse sufficiat. Itaque tum ipsorum 
regnum, tuu nomen non recte appellatum est. 
E;o igitur cum atuigissem bzc tempora, anim- 
averti. Grecos, lorumque regnum primo sub 
Thracibus exstitisse; postea reliquo regno ὃ Bar- 


Notulae marginales. 


(9) Schisma Latinorum et Grecorum, 870. 
(S) Latini occupant imperium Coustantinopuli- 


5 x&i οὕτω δὲ διαφ. διὰ τὸ τ, 


tanum 12900; Gi:eci recuperant 1385. 
(4) Anno 14528. 


19 LAONICI CHALCOCONDYL/E 


haris exutos, par;um quoddam regnum guber- À 6ápov τῆς ἄλλης ἀρχῆς ἀπεληλαμένους, ἀρχὴν την" 


nasse, vid licet Byzantinum : Byzantiique mariti- 
mam regionem inferiorem, Heracleam urbem 
usque, et juxta. Euxinum Pontum maritimam re- 
gionem superiorem, usque ad urbem Mesembriam; 
preterea. Pelopounesum omnem, extra ires aut 
quatuor Venetorum urbes, adhsec Lemnum et 
lmbrem, insnlasque ihi in mari Ægæo sitas. Ut 
autem singula hzc contigerint, ut Grecorum res 
paulatim interierint a Turcis accism, ut Turcorum 
res usque incrementum sumpserint, ut iidem ad 
waxinam pervenerint felicitatem usque ad prz 
sens tempus, singula hac explicabimus, quam 
csactissime et verissime audivimus. 

Turcos ego nescio quodnam antiquitus nomen 
tenuisse dicam, ne a vero aberrare videar. Qui- 
dam putant eos a Scythis, quos Tartaros nominant, 
originem trahere: non malam secuti conjecturam, 
videlicet quod moribus haud maltum inter. se dif- 
ferant, linguaque utantur etiamnum nec multum 
dissimili. Aiunt enim, Scytbas septenis vicibus ἃ 
Tanai progressos. Asiam superiorem devastasse, 


. Parthis ea tempestate rerum summa  potientibus : 


neenon Persarum, Medorum, Assyriorumque re- 
giones tenentibus. Hinc persgrata quoque infe- 
riore Asia, Phrygiam, Lydiam, et Cappadociam 
auo imperio adjeeisse. Etiam nunc videre esi, ut 
fer.ur, plurimos istius generis homines ubique per 
Asiam dispersos, moribus eL vietus ratione refe- 


δε 3paytláv τινα περιέπειν, Βυζάντιον, xai Βυζαν- 
τίου τὴν κάτω παραλίαν ἄχρις Ἡρακλείας πόλεως, 
κατὰ 6b Εὔξεινον πόντον τὴν ἄνω παραλίαν ἄχρι 
Μεσημόρίας πόλεως * Πελοπόννησόν τε αὖ ξύμπα- 
cav, πλὴν ἣ τριῶν ἣ τεττάρων πόλεων τῶν Ἑνετῶν " 
ὡσαύτως Λῆμνον, Ἵμόρον καὶ νήσους τὰς αὐτοῦ 
ταὐτῇ ἐν τῷ Αἰγαίῳ ᾧχημένας. Ὃς οὖν Exacta 
καῦτα ξυνέδη γενέσθαι, ὡς τὰ τῶν Ἑλλήνων πράγ- 
μστα κατὰ βραχὺ ἀπώλετο, φθειρόμενα ὑπὸ Τούρ- 
χων, καὶ ὡς τὰ ἐχείνων ἀεγάλα ἐγένετο, ὃς μέγὰ 
ἀεὶ ἐς τόνδε τὸν χρόνον ἰόντα εὐδαιμονίας, ἐπιμνη- 
σόμεθα ἐπεξιόντες, ἐφ᾽ ὅσον δὴ ἐς τὸ ἀχριδέστερον 
ἐπυθόμεθα. 


p ἴούρχους δὴ οὖν ἔγωγε οὐκ οἶδ᾽ ὅ τι ἂν καλέσαιμι 


κατὰ τὸ παλαιὸν, ὥστε τἀληθοῦς μὴ διαμαρτεῖν " 
οἱ μὲν γὰρ Σχυθῶν ἀπογόνους τοὺς Τούρχους οἴονται 
εἶναι, ὀρθότερον δὴ σνυμδαλλόμενοι περὶ αὑτῶν, διὰ 
τὸ ἐς ἤθη οὐ πολὺ διεστηχότα καθισταμένους, γλώτ- 
τῇ σύνεγγυς μάλα διαχρῆσθαι ἔτι καὶ νῦν τῇ αὐτῇ. 
Σχύθας τε γάρ φασι τὸ E6bouov ἤδη ἀπὸ Τανάϊδος 
ὡρμημένους, καταστρέφεσθαι τὴν ἄνω ᾿Ασίαν, Πάρ- 
θων τὴν ἡγεμονίαν ἐχόντων, τήν τε Περσῶν χώραν 
καὶ Μήδων, καὶ ᾿Ασσυρίων. Μετὰ δὲ ταῦτΔ ἐπικα- 
«αδάντας ἐς τὴν κάτω Ασίαν, ἐπὶ θρυγίαν, Λυδίαν 
τε καὶ Καππαδοχίαν, τὰ ἐς τήνδε τὴν χίύραν 0z0- 
χείρια “φίσι ποιήσασθαι. Καὶ νῦν ἔστιν ἰδεῖν f λέ- 
γουσι πολλὰ τοῦ γένους τούτον πολλαχῇ τῆς ᾿Ασίας 
ἐπινεμόμενα, πρὸς Σχυθῶν τῶν Νομάδων ἤθη τε xat 


reuies Scythas Nomades (quos pastores εἶνε ar- C δίαιταν τετραμμένην, οὐδαμῇ τῆς ᾿Ασίας ἔσχον 


mentarios non absurde dicas) nullibi in Asia cer- 
tas οἱ fixas babentes sedes. Ilii et alia. conjectura 
ducuntur, qua confirmare nituntur, Turcos Scy- 
tiarum csse progen:em, quod. inferioris Asis re- 
gionem gentes (i$ Turcorum barbars incolant, 
Lydism, Cariam, Phrygiam et Cappadociam, qui 
lingua et reliquo quotidiana vite usu nibil discri- 
minis babere eognoscunaiur a Scyihis agentibus in 
ea regione, qua» inter. Tanaim et Sarmatiam ex- 
currit. Sunt qui existimant, Turcos e Partborum 
progenie descendere. Hos enim, cum persecutio- 
nem bostilem a Scythis vagis, qui Nomades di- 
cuntur ἃ permutandis pabulis, paterentur, in in- 
ferioris Asiz regionem contendisse constat. Cum- 
que et ipsi vagi incertis sedibus mapalia sua plau- 
stris cireumferentes, 60 loci versarentur, per eas 
urbes esse disseminatos tandem, apparet. Exinde 
istud hominum genus contigit Turcos, quasi No- 
mades, vocitsri, Alit ex Torca, Persarum urbe 
magna et opulenta, hoc hominum genus pro- 
gressum esse, tradunt: ei hinc profectos, Asia 
inferioris regionem tandem in suam ditionem re- 
degisse totam perhibent. Sunt quibus magis pla- 
cet, Turcos cx Celesyria et Arabia, vel ex. Scy- 
this, in istam regionem, liabentes secum legisla- 
torem BHomarem sive Onarem, delatos esse, Aaiz- 


καταφανῆ τὴ" διατριθῆν. * Κἀχείνῃ δὲ Ecc συμδάλ- 
λονται ὡς ᾿Ασίας τὴν κάτω χώραν ἐνοιχοῦντα Bág- 
6apa ἔθνη Τούρκων, Avutíav, Καρίαν, Φρυγίαν τε 
καὶ Καππαδοχίαν, Σχύθαις τὴν ἀπὸ Τανάϊδος kx 
Σαρματίαν χώραν ἐπινεμομένους ὁμόγλωττά τέ ἐστι 
xai ὁμόέσγευα. Ἔνιοι δὲ ᾿Ιάρθων ἀπογόνους Τούρ- 
χους φασὶν εἶναι. Τούτους γὸρ ὑκὸ Σχυθῶν τῶν 
Νομάδων διωχομένους, iq τὴν χάτω ᾿Ασίαν ἐπικι- 
ταδῆναι, χαὶ ἐς τὸ Νομαδικώτερον ἀποχλέναντας 
σχεδασθῆναι ταύτῃ ἀνὰ τὰς πόλεις" καὶ ἀπὸ τούτον 
ὡς δὴ Νομάδας Τούρχους τὸ γένο: τοῦτο χαλεΐἶσθαε. 
"Alo: δὲ φασὶν ἀπὸ Τούρχης τῶν Περσῶν πόλεως 
μεγάλης τε χαὶ εὐδαίμονος προελθεῖν τε τὸ γένος 
διισχυρίζονται, καὶ εἰς τὴν χάτω χώραν «t.c 'λσοίας 
ἀπαλλαττομένους σκεδασθῆναι ταύτῃ ἀνὰ τὴν ᾿Ασίαν" 
ἐπικατασχόντας τὴν χώραν. Εἰσὶ δὲ οἵ βούλοντδι 
Toópxou; ἀπὸ Συρίας μᾶλλον τῆς Κοίλης καὶ 'Age- 
δίας ἣ ἀπὸ Σκυθῶν, ἐπὶ τήνδε τὴν χώραν ἀφικχο- 
μένους μεξὰ Ὁμάρεω τοῦ τὴν νομοθεσίαν διαδεξα- 
μένου, ἐπὶ τὴν τῆς ᾿Ατίας ἀρχὴν προεληλυθέναι " 
καὶ ταύτῃ αὐτοῦ καταλειφθέντας, ἐς τὸ Νομαδιχώ- 
τερον ἀποκλῖναι. Ὡς μὲν οὖν τούτων Exacta ἔχει 
ἀληθείας, καὶ ἐφ᾽ ἃ δέῃ τούτων χωροῦντας πνθέσθαι 
ἄμεινον, οὐκ ἔχω ξυμδαλέσθαι ὡς ἀσφαλέστατα * 
τοσόνδε μέντο' εἰρήσεται, ὡ: τοῖς ἀπὸ Σχνθῶν γε- 
νέσθτι τὴν ἀρχὴν τούτο:ς διισχυριζομένο:ς ἔχοι ἄν 


Notula- marginales. 


* xüxgivo: δὲ ἔτι συμδάλλοηντες. R. ut ín cont. 


4 DE REBUS TURCICIS LIB. I. 22 
«t$ συμφέρεσθαι ἄμεινον, διὰ τὸ Σχύθας τοὺς ἐν A que imperium tandem obtinuisse, viventes instar 


τῇ Εὐρώπῃ πρὸς ἕω ἔτι xal νῦν διαγενομένους 
καὶὰ τὴν ἀγορὰν Χιλουμένην τῶν ἐν τῇ "Acl; 
Τούρχων ἐπαΐειν οὐ χαλεπῶς" διαίτῃ «s χαὶ σχευῇ 
ἔτι xal νῦν τῇ αὐτῇ ἄμφω τὼ γένεε διαχρωμένους, 
διὰ τὸ Σκύθας ἐπικρατῆσαι ἀπανταχῆ τῆς ᾿Ατία-. 
Δυλοῖ δὲ καὶ τοὔνομα αὐτὴ, τὴν Νομαδικὴν δίαιταν 
προηοημένον, xa τὸν ταὐτῇ τοῦ βίου πλέον αὐτῷ 
πιούμενον, Τὸ δὴ γένος ποῦτο τοὺς Τούρχους μέγα 
«€ ὃν χαὶ ἐπὶ πολὺ διΐχον, ἃς μοίρας ἐπίσταμαι 
διακεχρίσθαι τινὰς, ἄλλα: τε δὴ χαὶ γουζίων τὴν 
polpzv, γένος οὐ φυῦλον οὐδὲ ἁγεννές. ᾿Απὸ τούτων 
δὲ τῶν "Oyout(ov γένεηθα: Ἰουδούζαλπα ἄνδρα 
ἐπιειχῆ τε, χαὶ τῆς τῶν Ὀγουζίων μοίρα; ἡγησά- 
μενον. Τοῦτον ὃδ ἐπ᾽ ἀρετῇ εὐφημούλενον ἀπημνη- 
μονεύουσι, δικαιότατόν τε ἅμα γεγονένα:, καὶ τοῖς 
Ὁγουζίοις διαιτητὴν χαταστάντα, ἑλομένοις διχάται 
σφίσιν αὐτοῖς δίχην ἡντινοῦν, ὁπότε ἐπιδιχάσοιτο 
4ol; προσιοῦσιν αὐτῷ ἀπαλλάττεσθαι ἀγαπῶντας 
ξκατέοους, ol; ἂν ἐπ'δικάσαιτο. Kal τοῦτό φασιν 
ἐνιδόντας αὐτῷ τοὺς Ὀγουζίους διαπραξαμένους 
πρὸς τὸν tf; χώρας βασιλεύοντα, ἐπιστῆσαι σφίσιν 
αὑτοῖς τὸν Ἰουδουυσάλπην διχαστήν. Μετὰ δὲ ταῦτα 
ἐπιτρέψαι σφᾶς αὐτῷ διαθεῖναι, fj ἂν αὐτῷ δοχοίη 
ἐπὶ τὸ ἄλεινον. Μετὰ δὲ ταῦτα τὸν τούτου παῖδα 
ὉὈγουζάλπην διαδεξάμενον τῆν ἀρχὴν τῆς Ὁγουζίων 
μοίρας, Lx τὸ τυραννιχώτερον ἐξηγήσασθαι, πρός 
«t τοὺ: “Ἕλληνα: πολεμοῦντα χατὰ τὴν ᾿Ασίαν μέγα 


εὐδουχιμῆσαι. Ὀρθογρούλην δὲ ὉὈγουζάλπεω παῖδα. 


6paatfpróv τε ἃ; τὰ πάντα γενόμενον, xal ἐπὶ πολέ- 
μους ἡγησάμενον, ἄλλῃ τε πολλαχῇ εὐδοχιμῆσαι, 
xai δὴ χαὶ πλοῖα ναυπηγητά"ενον ἐπιλτστεύειν νή- 
eouc, ἐπιπλέοντας ἐν τῷ Aljalt, τῇ τε ᾿Ασίᾳ xal 
Ἑυρώπῃ ἐπιχειμένας, καὶ τὴν τε Εὐρώπην πορ- 
θοῦντα, τά τε ἄλλα καὶ ἐς Ταίναρον ἐμόάντα ποτα- 
μὸν τὸν χατὰ τὴν Alvov, ἐπὶ πολὺ τοῦ ποταμοῦ σὺν 
tel; ναυσὶ προελθεῖν. Λέγεται δὲ αὑτὸν xal ἄλλῃ 
«s πολλαχῆ τῆς Εὐρώπης ἀποθάσεις ποιήσασθαι" 
xai ἐκὶ Πελοπόννησον ἀφιχόμενον, xai ἐπὶ E66ouav 
καὶ ᾿Αττιχὴν, τὴν τε χώραν δῃῶσαι, καὶ ἀνδράποδα 
ὡς πλεῖστα ἀπενεγχάμενον, μεγάλα χερδᾶναι. "Op- 
θογρούλην δὲ τοῦτον μετὰ ταῦτα ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ τραπκό- 
μεῖον φασὶν ἐπὶ διαρπαγῇ τῆς περιοιχίδο; χώρας, 
ἐπεξιέναι τε xal ἀπὸ τούτον ὁρμώμενον, £uva vel pa! 


Nondum. An sutem commemorate sententise 
singule veritatem complectantur, aut cui earum 
quis accedere tuto ausit, nequeo quam tutissime et 
verissime pronuntiare. Mihi tamen probabilius vi- 
detur, assensum praestare iilis qui Turcorum ori- 
ginem in Scythas referunt, cum manifestum — sit, 
Scythis qui adhuc bodie in Europa Orientem versus 
ætatem sguni, optime convenire cum Turcis in 
foro, emporiis, et commerciis. Victus et. reliquus 
vite usus etiamnum «utrisque par est, quia Sey- 
ihæ universze imperitaverunt Asiz. [Idem etiam in- 
sinuat nomen Turcorum; significat enim bominem 
qu! agrestiorem victus rationem sequitur instar 
Nomadum, et maximam vitse partem in eo Con 
suinit. Genus boc Turcorum cum esset. magnum, 
et [n immensum auctum, compertum babeo in 
partes sive tribus quasdam esse divisum: inter 
quas fuisse tribum Oguziorum, (5) hominum ge- 
nus nec malum, nec imbelle. ΕΣ his natus est 
Duzalpes, (6) vir æqui justique studiosissimus, 
Oguziorum dux. Hunc accipio ob fortitnud! iem 
saam plerimum esse laudatum, tanteque — fuisse 
justitie (Oguziis namque jus dicebat) ut litigantes 
ipsum eligerent arbitrum in re qualibet , sen» 
tentiamque quam ferebat utraque para læta 
accipiebat, Hanc viri sequitstem deprebendentes 
Oguaili, impetrarunt, precibus fatigantes regionis 
istius regem (qui tum erat. Aladines nomine) , ut 
eum acciperent sibi judicem. Quod ubi contigit, 
semetipsos tradiderunt Duzalpi, ut G *ecum age- 
rel, secundum quod existimaret res. Oguziorum 
optime habituras. Deinde cuin fllius hujus nomine 
Oguzalpes (qui εἰ Aguzalpes) , iwperium Oguzio- 
rum tribus sibi vindicasset, ad tyrannidem aspira- 
vit : armaque infesta Grzcis inferendo, brevi in 
Asia ad maximam claritatem accessit. Preterea 
Orthogules (7) Oguzalpis ülius, cum manu esset 
promptissimus, armis multos populos lacessers. 
gloriam magnam ubique adeptus est : classem quo- 
que paravit, qua fretus hostili animo navigavit ad 
insulas in /gzo € regione Asia Europsque sitas. 
Etiam £uropam populatus est. Hinc navibus in 
flumen T:enarum juxta num urbem deductis (δὶ. 


τε στράτευμα, xdi ἐπιόντα, χατασ:ρέφεσθαι τούς p ad wultam fluminis partem processit. Feruut hunc 


⁊t ὁμόρους “Ἕλληνας, καὶ τοὺς ταύτῃ σφίσιν αὑτῶν 
περιοίχους, καὶ τὸ ἀπὸ τοῦδε λῃϊζόμενον’ τοὺς δὲ 
ἐπισπομένους αὐτῷ ἐν βραχεῖ δὴ ὀὁλόίους ἄποδει- 
κνύναι, χαὶ οὕτω δὴ συχνοὺς τῶν Νομάδων ἐπιγενυ- 
μένους αὐτῷ, συμπολεμῆσαί τε αὐτῷ &ua, καὶ συν- 
διενέγχαι τὸν πόλεμον ἐπὶ τοὺς ὁμόρους, καὶ ταχὺ 
Ub οὕτως ἐπὶ ἀρχὴν παρεληλυθέναι οὐ φαύλην" διὰ 
δὴ ταῦτα καὶ παρὰ ᾿Αλαδίνῃ μέγα εὐδοχιμῆσαι. 
"Evex δέ φάσιν, ᾿θγονζίων τὴν μοῖραν ἡγονμένον 
Ὁρθογρούλεω, χωρία ἐρυμνὰ περὶ τὸν Ταῦρον xatz- 


ei in aliislocis irrupisse in Europam. Tandem in- 
gressus Peloponnesum, Eubosam, et Atticam, fecit 
cladem maximam, regionibus devastatis , rever. 
susque dowum, prada, mancipiisque oncratus, 
maximas bine sibi conflavit opes. Aiunt, Orthugu- 
lem liunc in Asia. morantem, pradas ex. finitimis 
gentibus egisse: rebusque pulebre suocedentibus, 
exercitum conscripsisse. Exercitu igitur satis va- 
lido munitus, finitimos Grecos domuit : reliquos 
deprzdatus esi; ei. cum alii metu perculsi impe- 


Notula marg nales. 


(5) Al. Agntiorum. 
(6) Al. dudiz.lpes. 


(7) AL. Orthogrules, qui apud Jovium Zick vocatur. 
(3,1298. 


33 LAONICI CHALCOCONDYL E 91 
rlum acciperent , brevi suis mazimarum opum A λαδόντα, ἐπὶ τῇς ταύτη ὁμόρου χώρας γαταστροφῇ 


auctor fuit. Deinde cum quotidie Nomades plu- 
rimi ad ipsum con(Querent, et in belli societatem 
adversus (finitimos adimitterentur, tandem mirum 
in modum imperii sui pomaria promoverunt. Pro- 
pter res fo:titer gestas etiam Aladins charus. ac- 
ceptusque erat, Sunt qui. littetaruim monumentis 
scriptum reliquere, Ogusiorun. tribum auspiciis 
ductuque Orthogulis loca. juxta Taurum munita 


ἐντεῦῆεν ὡρμῆσθαι, xai τούς γε "EX vv περιοίχους 
ἄγειν, xat ἐπὶ μέγα χωρῆσαι δυνάμεως. Ὥς μὲν 
οὖν ἀρχὴν ἔσχε τούτοις τὰ πράγματα, χαὶ ὡς ταύτῃ 
ἢ ἄλλῃ ἐγένετο, oóx ἂν οὕτω ῥᾳδίως εἰπεῖν ἔχοιμι, 
ὑπὸ πολλῶν μέντοι λεγόμενα. Ταῦτα δὲ ἐς τοσοῦτον 
ἐπιμνησάμενο; παρίημι. Ὡς δὲ Ὁτουμανίδας τῆς 
Ὁτουζίων μοίρας ἐπὶ τήνδε ἀφίκοντο τὴν ἀρχὴν, 
ὧδε γενέσθαι ἐπυθόμην. 


occupasse, et Linc armis instructos procurrentes, finitimam regionem subjugasse : Graecos. ejus re- 
gionis accolas devicisse, suoque imperio maxima adjecisse incrementa. Quæ autem. horum ab. ini- 
tio fuerit conditio, adhzc, verane sint an falsa quse de ipsis modo exposuimus, non facile aflir- 
mare ausim : quamvis plurimi seriptores ea commeinorarint ; proinde cum ea liactenus 3b origine 
repetierim, nune amplius de his verba facere supersedeo. Quantum vero attinet ad. Otomanidas, 
ex familia Oguziorum ortos, ut ad clarissimum boc imperium evaserint, nunc esplanare instituo, 
Vicus est juxta Mysiam, quem Sogutam incolæ B Ἔστι Σογούτη παρὰ Μυσίαν χώμῃ οὔτω xaloue 


voeant, ubi est et fluvius ejusdem nomiais, Vicus 
ille rerum omnium adfluentia pollet, remotus a 
mari Euxino ducentis quinquaginta stadiis. Potest 
idem locus Ite» vieus nomipari. In hanc regionem 
eum Oguzii penetrassent, ibi aliquanto tempore be- 
bitarunt. 7 Ottomanus autem (9), Orthogulis (ilius, 
initie non admodum secundis agebatur ſortunæ flati- 
bus. Proinde cum esset animo liberali et forti przedi- 
tus, animos eorum qui in vico agehant, opibus sibi 
conciliat, brevique sibi devotissimos habuit. Hinc 
ewm ediis certarent continuis adversus Grecos, 
omnium assensu imperator declaratus est. Bello 
itaque adortus Graecos, qui in ea regione habita- 
bant, non prius prœlio excessit, quam eum omnes 
aut cecidisset, aut. fugasset. 
torsit. 


μένη εὐδαίμων, καὶ ποταμὸς παρ᾽ αὑτῇ οὕτω xa- 
λούμενος. Διέχει δὲ ἀπὸ θαλάττης τεῆς τοῦ Εὐξείνου 
πόντου σταδίους ὡσεὶ πεντήχοντα xal διαχοσίους" 
καλοῖτο 6' ἂν αὕτη Ἰταίας χώμη. "E; ταύτην δὲ 
thv χώραν ἀφικομένους τοὺς Ὁγουζίους ἑνοικῆσαι 
ἐπί τινα χρόνον. Ὁτουμάνον δὲ τὸν ᾿Ορθογρούλεω 
καῖδα, οὗ πάνυ τοι εὖ πράττοντα τὴν ἀρχὴν γε- 
νέσθα: τὴν τε Ψυχὴν ἑλευθεριώτατον, καὶ τοὺς ἐν 
fj κώμῃ φιλοφρονούμενον Ex τῶν προσόντων ὦ οἷόν 
τ᾽ fv μάλιστα αὐτῷ τούς τε ἐν τῇ χώμῃ ἀναχτή- 
σασθαι. Ὥσ-ε διαφορᾶς σφίσι πρὸς τοὺς Ελλήνων 
αὑτῶν περιοέχους γενομένης, ἡγεῖσθαι χελεύειν τοὺς 
ἐν τῇ πόλει Ὁτουμάνον τὸν Ορϑογρούλεω' xal pa- 
χεσάμενον, τρέψασθαί τε τοὺς ταύτῃ “Ἕλληνας, 


Hinc prospere succedentibus rcbus, victorias plurimas Graecis ex- 


Cum autem fama nominis sui regiones plurimas C Καὶ ἀπὸ τούτου ὁρμωμένους ἐπιπολὺ, ἐπεξελθεῖν 


implevisset, etiau apud Aladinam mazima gloria 
viguit, creatus ab ipso dux, cum undique praeclaris 
editis facinoribus res fortiter gessisset. Defuncto 
vege Aladins, discordia inter regni optimates 
exoria est. Orthogulus adhibitus iu. colloquium, 
eem multum temporis deliberando esset absum- 
ptum, tandem icte fodere promisit, se ipsis et 
socium autriliarem fore, quocunque in militiam 
profüciscantur ? hae. tamen conditione, ut quas- 
eunque regiones, conjunctis cepils, suo imperio 
adjunxerint, eas inter sese partiri veliat. Cum 
igitur, ut federe tenebatur, eommuni consensu 
viribusque communibus bella aggrederentur, tanta 
ipsins inter omnes virtus emicuit, ut brevi pluri- 


τε τοὺς Ἕλληνας, xal παρὰ ᾿Αλαδίνῃ εὖ μάλα a)- 
φημούμενον μέγα εὑδοχιμῆσαι, ἐπὶ στρατηγίας τε 
καθιστάμενον, xal ἔργα ἀποδειχνύμενον ἄξια λόγου. 
Τελευτήσαντος δὲ ᾿Αλαδίνεω βασιλέως, καὶ τῶν 
ἀρίστων αὐτοῦ ἐς διαφορὰν σφίσιν ἀφιχνουμένων, 
λέγεται ἀφιχέσθαι ἐς λόγους αὐτοῖς, xal ἐχείνοις 
ἀλλήλοις, ξυμμαχίαν τε καὶ ὁμαιχμίαν ἐχεΐνοις 
συνθέμενον, ξυμδῆναι αὐτοῖς ὄρχια ποιησάμενον, 
ἐφ᾽ ᾧ ὁμοῦ πάντας κοινῇ συνδιαφέρειν τὸν πόλεμον, 
καὶ χαταστρέφεσϑαι τὴν χώραν, ὅσην δ᾽ ἂν δύνωνται, 
ὅσην δ᾽ ἂν ὑπάγωνται, ἐπιελέσθαι, σφίσι χατὰ «à 
χοινῇ σφίσιν αὐτοῖς δεδογμένα * καὶ οὕτω δὴ ἅμα 
ἐκείνοις ἐλαύνοντα καταστρέψασθαι χώραν οὐχ ὁλί-- 
γῆν, xai ἔργα ἀποδειχνύμενον μεγάλα. καὶ χρήματα 


maa opes acquireret, regnumque sibi pararet haud D συχνὰ ἐπιχτώμενον * ὥστε ἐν βραχεῖ ἐπὶ ἀρχὴν «a- 


aspernandum. Hi autem eum forent duces numero 
septem, initio regionem, quam tum armis subje- 
cerant, inter sese diviserunt : postea partitionem 
sorti committentes, Caramano obtigisse mediter- 
yapeam Phryyise, Ciliciam usque, et Philadelphiam. 
Sarchani sors addixit maritimam lonis regionem, 
qua Smyrnam usque patet. Lydia usque ad Mysiam 
ebvenit Calami, et filio svo Carasi. Bithyniam au- 


ρεληλυθέναι οὗ φαύλην. Τούτους δὲ ἡγεμόνας ἑπτὰ 
γενομένους, ὅσην ὑπηγάγοντο ἀρχὴν διανενεμῆσθαι 
μετὰ ταῦτα σφίσιν αὑτοῖς " λαχεῖν δὴ Καραμάνον 
τὴν μεσύγαιαν τῆς Φρυγίας ἄχρι Κιλιχίας καὶ Φι- 
λαδελφίας * Σαρχάνην δὲ ἐντεῦθεν τὴν παράλιον «ἧς 
Ἰωνίας χώραν, ἔστε ἐπὶ Σμύρνην ἐλθεῖν τὰ δὲ 
Λυδία: ἔστε ἐπὶ Μυσίαν Καλάμην σὺν τῷ παιδὶ αὐ- 
«οὗ Καραςῇ. Tà πρὸς "Oxvpnóv τε καὶ Βιθυνίαν 


Notule marginales. 


(9) Circiter ann. 1590, 


25 DE REBUS TURCICIS LIB. I. 26 


Ὁτουμάνον λαχεῖν μετὰ Texíco: τὰ δὲ πρὸς τὸν A tem cum his regionib.s quie Olympum respiciunt, 


Εὔξεινον πόντον χαὶ Παφλαγονίαν λαχεῖν τοὺς 
Αμούρτω παῖδας. Τὸν δὲ Κερμιανὸν οὐ τῶν ἕπτὰ 
τούτων γεγονέναι qGaaív* ἀλλὰ βασιλέα πρόσθεν 
Ὑενόμενον Κωνίου t5; Ἑαρίας πόλεως, ἐν ἦ τὰ 
βασίλεια ἐπὶ συχνό) τινα χρόνον διεγένετο. Τού- 
τοις ἀπεληλαμένον ἐντεῦθεν ἐπὶ ᾿Ιωνίαν ἀπᾶ- 
pac. κἀχεῖ ἰδιωτ:ύοντα ἡσυχίαν ἄγειν. Εἰ μέντει 
ἑπτὰ ἐτύγχανον ὄντες οἱ σύμπασαν τήνδε χοινῇ 
ὑπαγόμενοι σφίσι τὴν χώραν, ἣ χωρὶς ὡς ἕκαστος, 
xai f ἄλλω ἄλλῃ ξυνέδαινεν ἐπὶ τὴν αὐτοῦ ἀργὴν 
παρεγένετο ἵχαττος, o)x ἂν δὴ οὕτιυ ἐν δέοντι πο- 
λυπραγμονοίΐτιν, Σογούτην nivtot ἐπίσταμαι χώμην, 
ὡς οἱ ἀπ’ ἐχείνης γενόμενοι Ὁτουμανίδων βασ!λεῖς 
ἐτίμων τε ἐπὶ πλεῖστον ἐπιφοιτῶντες ταύτῃ τῇ 


χώμῇ. καὶ τοῖς ἐνοικοῦσιν αὐτὴν ἀποδιδόασι γέρα τὰ p 


νομιζόμενι. "Amb ταύτης δὲ ἐπίσταμαι éxofj, γενέ- 
σθαι ''ὑτουμάνον τὸν .᾿θρθογρούλεω παῖδα πρῶτον δὴ 
«οὔ γένου; τούτου, ἄλλας τέ ol. πόλεις ὑπαγόμενο") 
tv τῇ 'Acíz, ἐν δὲ δὴ καὶ Προῦσαν τὴν ἐν Μυσίᾳ 
πόλιν, xal τότε εὐδαίμονα παραστησά"ενον, ὑπὸ 
λιμοῦ ἐκπολιορχῆσαι ἑλόντα τὴν πόλιν, χαὶ ἐν αἱ τῇ 
«τὰ βασίλεια ποιησάμενον, καὶ ἀπὸ ταύτης ὁρμώμε- 
vov Épyz μεγά)α τε καὶ περιφανὴ ἀποδειξάμενον, 
«αῖδά; τε xal ἀρχὴν οὗ φαύλην χαταλιπόντα, “--- 
λευτῆσας ἐν Προύσῃ. Τοῦτον δὲ ἴσμεν ἡμεῖς τοῦ 
Ὑένους τοῦδε τά τε ἄλλα ὡς οἷόν τε ἄριστα χαθι- 
στάντα, χαὶ τὴν ἀρχὴν ἐς τὸ ἐπιτηδειότατον αὑτῷ 
καταστησάμενον. πάξιν τε ἀρίστην ἀποδείξασθαι 


ἀμφ᾽ αὑτὸν, ἣν θύρας βασιλέως καλοῦσι, καὶ ταύτῃ c 


γε τῇ δυνάμει τὸ ἀπὸ τοῦδ: δεδιττόμενον δέει τῷ 
ἄμφ᾽ αὐτὸν, χατέχειν τοὺς ὑπὸ τὴν ἀρχὴν αὑτοῦ 
ξύμκαντας ἐν τάχει παραγενομένους, ὅπη ἂν αὑτῷ 
δοκοίη, χαὶ ἐπιτελοῦντας ἅτ᾽ ἂν ἐπιτάττοι ὁ βασι- 
λεὺς, καὶ ἑεὶ τὰ παραγγελλόμενα ὑπὸ τῶν βχσιλέως 
θυρῶν χατὰ τάχος ἰόντας, Τοῦτον δὴ οὖν ἐπυθό- 
μεθα vtvva:ósazóv τε ἐς τὰ πάντα γενόμενον, ταύτῃ 
τε ὡς ixi πλεῖστον νομιοθῆναι δαιμόνιον χαταλι- 
πεῖν τε ἀτὸ τούτου τὴν ἐπωνυμίαν τοῖς ἀπ’ ἐχείνου 
γενομένοις, Ὁτουμάνου παῖδας ἕτι καὶ νγὺν χαλεῖ- 
σθαι. Ἐπὶ τούτου βασιλεύοντος ὀκταχισχίλιοι Τούρ- 
κων ἐς τὴν Εὐρώπην διαύάντες περὶ ᾿Ελλήσποντον, 
καὶ ὃν Χεῤῥονήδῳ χατασχόντες φρούριον 'Ἑλλῆνι- 
xbv, καὶ ἀπὸ τούτου ὁρμώμενοι, τῆν τε Θράχην ἐς 
Ἴστρον ἐλαύνοντι: ἐληΐζοντο τὴν χώραν ἐπιδρα- 
μόντες, τά τε πολλὰ διήρπαζον, xat ἀνδράποδα ὡς 
πλεῖστα ἑλόμενοι, ἐς τὴν ᾿λσίαν διεδίόαζον, τούς 
τε Ἕλληνας καὶ Τριδαλλοὺς ἦγον xai ἔφερον. "Ev 
Ξούτῳ δὴ Σχυθῶν μοῖρα οὐχ ὀλίγη, ἀπὸ Σαρματίας 
ἐπὶ τὸν Ἴσερον ἐλάσαντες, καὶ τόν γε Ἴστρον δια- 
ἐάντες, τούς τε Τούρκους ἐν τῇ Θράκῃ χατέλαόον, 
καὶ μαχεσάμενοι ἐτρέψαντο, καὶ πλὴν ὀλέγων τι- 
visv, διεχρήσαντο σύμπαντας ἀφειδέστατα. Ὅοι δὲ 
οὖκ ἐφθάρησαν, διασωθέντες 6; τὴν Χεῤῥόνησον, 
χοντο. 

Ἰότε οὖν τὰ Ἑλλήνων πράγματα ἑταλαντεύετο 


iz ἀμφότερτ, διαφερομένων σφίσι χατὰ τὴν Do- 


ἐς τὴν ᾿Ασίαν a00:; 


nactus. est Otomanus. eum Tecie. Paphlagoniam 
cim liis regionibus quie vergunt ad Euxinum pon- 
tum, acceperunt Auur:e filii, sic sorte partitionem 
regente, Ccrmianum dicunt non fuisse de numero 
septem illorum ducum, verum imperasse Conio(10) 
Cari urbi, in qua regia erat : tandem suo detur- 
batum regno, abiisse in loni»m, sectatusque ibi 
vitam privatam, quietein amplexus est. An septem 
illi duces adjunctis copiis, aut singuli per se, regio- 
nes istas «ubjecerint : przterea ut alius in alterius 
successerit opes ect. regnuni, non referre arbitror 
curiosius describere. Illud autem certum est, reges 
Otomanidazrum Sogutliam vicum mulium honorasse, 
cum co frequenter accederent, reddentes vici inco- 
lis solemnia munera, Accepi & præterea, Otoma- 
num Orthogulis filium primum peneris hujus ex 
isto vico oriundum exstitisse : qui inde profectus, 
urbes Asix cepit : et Prusam Mysia urbem opibus 
florentem, (ame expugnatam, regni sedem consti- 
Uit. l'ostrem» operibus multis fortiter et splendide 
peractis, relinquens liberos et regnum illustre, 
naturzs. debitum exsolvit Prusæ. llic primus istius 
generis optime qux ad regni salutem attinent, 
disposuit. Et ut regnum sibi faceret quam maxime 
lirmuim et opportunum, satellites aliegit. quos 
regis (11) Januas sive portas nuncupavit. Et cum 
jam omnibus propter istam potentiam formidiui 
esset, subditos facile in impcrio continuit, cum 
omnc$ ad autum, quando vocarentur, przsto es- 
sent : et impigre ea quæ Janus regis imperarent, 
obirent. Commeinorant, Orthogulem isium virum 
per omnia exstitisse generosissimum : et. cum 
propter res suas prclare administratas augustior 
homine, et quasi divinus reputaretur, posteris 
reliquit insigne coguomentum, ut Otomanidw sive 
Otomani fllii vocentur. "loc. regnante. Turcorum 
octo millia trajecerunt in Europam per [lcllespon- 
tum, captoque Graecorum presidio Chersoneso 
imposito, perrexerunt in Thraciam, et ad Istrum : 
incursionibusque plurimis factis, regionem istam 
vastarunt, et inaximam hinc reportarunt. praedam. 
Mancipia, qwe erant plurima, jure belli capta, 
transiniserunt in Asiam, Grxcorum Triballorumque 


D (qui nunc Bulgari dicuntur) res agebantur fereban- 


turque, Ea tempestate Seythæ parva manu a Sar- 
matia prodeuntes, festinaba 1 ad lirum. Quo 
transmisso, Turcos, quos eo loci deprclienderant, 
atroci prelio inito fuderunt : et propetiodum om- 
nes, demptis paucis, necaverunt. Qui autem integri 
x co præœlio abicrant fuga, in Chersonesum delati, 
et hinc in Asiam transvecti, tandem ab Europa abs- 
tinuerunt. 
διαδάντες, οὐκέτ: πάλιν ἀτί- 


Eodem tempore Grxcorum res ancipiti frucban- 
tur fortuna, cum intestinis discordii agitarentur 


Netula warginales. 


(10) [couinm olim, nunc Congiunm. 


(V1) Regis Januz, custodes corporis, Janizart. 


97 LAONICI CIIALCOCONDYL £ 28 
propter Byzantii. regnum, teges. ambo, avus et A ζαντίου βασιλείαν, ἀμφοῖν βασιλέοιν τοῖν ᾿Ανδρονί- 


nepos Andronici, ex familia Palicologorum orti. 
Cum autem seditionibus jactarentur, quidam hune, 
pars illum sequebantur. Ex quo effectum est, ut 
planissime res ipsorum  interieriut, Priori. enim 
Audronico natus est fllius, cui nomen inditum 
Michael, qui fato funcius est, antequam ad regnuin 
promoveri posset. Post hujus mortem Andronicus 
filius, cum avus senio confectus foret, ad regie 
dignitatis culmen conscendere gestiens, inimicitias 
cx aperto cum avo suscepit. Cum autem. esset im- 
pudentior et pra/fractior, quam ut meliora consu- 
lenti pareret, Gracos in  gravicsima discrimina 
adduxit. Acccrsit enim Triballos, Graecorumque 
optimates in regni curam adhibitos sihi concilians, 
effecit ut nemo amplius Grecorum Europa accessu 
'"l'urcos prohiberet. Tunc temporis capta est Prusa 
(12, quam fame wWdomitam in. ditionem. redegit 
Olumanus. ]u potestatem. venecunt et. alia. Asiæ 
«ppida (13), unde maxima Turcis per universam 
Aslam accessit. petentia : transgressique in Euro- 
pam, Thraciam gravissiwe afllixerun', Chatites (14) 
autem, qui a Grzcis in. praesidium, quod Cherso- 
i.e80u tutalatur, erat. compulsus, vocavit Turcos 
ez Asia, et Graecos accedentes fortiter sustinuit ; 
uec non ad multam Thraciz regionem progressus, 
praedas agebat. Adductis vero duce Triballorum, 
et iiS qui modoah lialia advenerant, praesidium 
Chersonesi terra. marique oppugnari ceptum est. 


X5tv, τοῦ τὸ πάππου xai ὑΐδοῦ τῶν Tlalato)óqw». 
'Ez' ὧν δὲ ἐς διαφορὰν σφίσιν ἀφιχομένων, ot τε 
Ἕλληνες πρὸς ἑχατέρους διέστησαν, καὶ αὐτοῖς τὰ 
πράγματα ἤδη πάμπαν ἐφθείρετο. Τῷ γὰρ πρώτῳ 
᾿λνδρονίχῳ ἐγεγόνει παῖς Μιχαῖλος ὃς ἐτελεύτη :ε 
«pli ἣ ἐς τὴν βασιλείαν ἐλθεῖν. Μετὰ δὲ τὴν ἐκείνου 
τελευτὴν ᾿Ανδρόνιχος ὁ tal; αὑτοῦ, γεγηραχότι ἤδη 
τῷ πάππῳ ἀξιῶν αὐτὸς ἔχειν τὴν βασιλείαν χαθί- 
στατο ἐς διαφορὰν, αὐθαδέτιερος ὧν, ἢ ὥστε κπείθε- 
σθαι, χαὶ πράγματα παρεῖχεν ἀνήνυτα. Τοὺς τε 
Τριδαλλοὺς ἐπαγόμενος, καὶ Ἑλλήνων τοὺ; ἀρί- 
στους οἱ προσεταιριζόμενος ἐς τὴν βασιλείαν, ὡς 
διὰ ταῦτα μηδὲ ἐξεῖναι αὑτοῖς τοπαράπαν τοὺς 
Τούρχους ἐς τὴν Εὐρώπην διαβάντας ἀμύνεσθαι. 
Ka0' ὃν δὴ χρόνον f τε Προῦσα ἐξεπολιορχήθη λιμῷ 
ἁλοῦσα ὑπὸ Ὁτουμάνου, xai ἄλλαι χατὰ τὴν ᾿Ατίαν 
πόλει: οὐχ ὀλίγαι ἑάλωσαν. Ὅθεν of τε Τοῦρχοι ἐπὶ 
μέγα ἐχώρουν δυνάμεως χατὰ τὴν ᾿Ασίαν, καὶ ἐς 
τὴν Εὐρώπην διαδάντες, καχῶς ἐποίουν τὴν Θράᾷ- 
xn» " ἄλλοι τε οὐκ ὀλίγοι, χαὶ δὴ xa* Χαλίλης ὃς δὴ 
ἐς τὸ χατὰ τὴν Χεῤῥόνησον φρούριον ὑπὸ Ἑλλήνων 
συνελαθεὶς μετεπέμπετο Τούρχους ἀπὸ τῆς ᾿Ασίας, 
καὶ τόν τε βασιλέα ἑπιόντα ἣ μύνατο, καὶ ἐπὶ πολὺ 
ἐξελαύνων τῆς Θράκης ἐληΐζετο. "Orte δὴ ἐπαγό- 
μενος τόν τε Τριδαλλῶν ἡγεμόνα, χαὶ τοὺς ἀπὸ Ἴτα- 
Mag, τό τε φρούριον ἐξεπολιόρχησε κατ᾿ ἥπειρον 
καὶ χατὰ θάλατταν. Οἱ μὲν οὖν Τοῦρχοι ἔλαδον 
δρασμῷ ἐπιχειρήσαντες ἐς τὴν ᾿Ασίαν νυχτὸς διά - 


At Turci cuui viribus nequaquam pugnarent pa- C βάντες. ἀνωμάλως μὲν Ec τε τὰ ἄλλα σφίσιν ἔχοντες 


ribus, nocte intempesta profugerunt in Asiam 
insciis hostibus. Verumtamen Graci parum benigne 
tractarunt trausfugas Turcorum duces et Azatinam, 
quo sibi majore benevolentia devincerent eos quos 
ab Italia et Taracone asciverant, ut. suppetias fer- 
rent contra Turcorum regem Orchanen, qui exer- 
citum Philadelphiz: admoverat. Preterea ad occu- 
pandum Calliopolis (quae et Callipolis) praesidium 
in Chersoneso, Taraconenses et ſiali, additis Aza- 
λίπα et cæteris Turcorum transíugis, urbem aggredi 
nitebantur (15). Ut autem inceptum eorum pate- 
factum est oppidanis (nain 8 quodam Grzcis, qui 
in ea urbe erant, significatum est) per Thraciam, 
ab urbe digressi, ibant. Profecti preter Rhodopeu, 
venerunt Cassandriam, antiquitus Pydusm dictam. 
Tureci, qui cumitabantur Azatinam, venerunt ad 
Triballorum regem. At hi qui confugerant in 
Asiam, bellum redintegrare volentes, et itioere pe- 
destri in Chersoneson reverai, cogitabant quoquo 
wodo possent redire in Ásiam. Etiam quibusdam 
in locis foedera cum Grzcis couglutinarunt. Cum 
»utem Greci iis insidias tendcrent, volentes eos 
cepere, fuga evaserunt in. presidium | Chersonesi, 
ct denuo Grzcis plurima inferebant damna. 


οὗτοι οἱ βασιλεῖς, καὶ αὐτομόλοις Τούρχων ἡγεμόσι, 
τῷ τὸ ᾿Αζατίνῃ xal ἄλλοι:, o0 χαλῶς ἐχρήσαντο. 
Ὥστε ἐπιτηδείως ἔχειν σφίσιν τούς τε ἀπὴ Taoaxo- 
vo; xai Ἰταλίας, o0; δὲ μετεπέμπετο ἐπὶ τῶν 
Τούρχων βασιλέα "Ooyávny, ὃς Φιλαδέλφειαν Um- 
λιόρχει, xai ἐς τὴν ἐπὶ τῇ Χεῤῥονήσῳ φνλαχὴν τῆς 
Καολλιουπόλεως. Οὗτοι μὲν οὖν οἱ Ταραχῶνες, καὶ 
οἱ ἀπὸ Ἰταλίας ig τὴν Καλλιουπόλεως φνυλαχὴν 
«ἐταγμένοι vol; μετὰ ᾿Αζατίνεω αὐτομόλοις χρησά- 
μενοι Τούρχοις, συνεστήσαντο ἀλλήλοις, ὡς τῇ πόλει 
ἐπιθησόμενοι, καὶ ἐπειδὴ ἔγνωσαν χατάδηλοι ὄντες, 
ἐμηνύθη γὰρ ὑπ᾽ αὐτῶν τινος τοῖς Ἕλλησι, διὰ τῆς 
Θράκης ἵεντο" xai τὴν Ῥοδόπην διαδάντες, ἀφί- 
χοντὸ ἐς Κασσάνδρειαν, Πύδναν ! τὸ πάλαι καλου- 
μένην. Ἐντεῦθεν δὲ τῶν μὲν ᾿Αζατίνεω Τούρχων 
ὅσοι mapiisav, ἀφίκοντο ἐς τῶν Τριδαλλῶν βασιλέα, 
oi 6$ ἀπὸ τῆ. ᾿Ατίας τὸ ἔμπαλιν γενόμενοι ἵεντο 
πεζοὶ ἐπὶ τὴν Χεῤῥόνησον, αὖθις ἐν νῷ ἔχοντες 
ὅτῳ ἂν δύναιντο τρόπῳ ἐς τὴν ᾿Ασίαν διαδῆναι. Καί 
πὴ xai σπονδὰς τοῖς “λλησι ποιησάμενοι, ὡς Exc- 
δούλενον αὑτοὺς οἱ Ἕλληνες ἑλεῖν βουλόμενοι, E; τι 
φρούριον τὸ χατὰ τὴν Χεῤῥόνησον διεσώζοντο. Kal 
οὗτοι αὖθις χαχῶς ἐποίουν τοὺς "ἔλληνας. 


Notulæ marginales. 


(19) Prusa capta 1505. 
(15: 4517. 
(14) AL. Chaliles : Chalela habet Gregoras ; a no- 


siris Hali Alicitur., 
(18) Vide Gregoram, lib. vn. 


! οἷμαι Mozióxcav. Et sic legeudum uronet Thcophil. l'rid Tafel in « Thessalonica, » p. 97 (Berol. 3839). 


29 


διὰ Μακεδονία: τε χιὶ Θετταλία: ἐς Βοιωτίαν ἀςι- 
χόμενοι, χατέσχον αὑτὴν, xal τὰ; Θέδας tvbparo- 
δίσαντο ἀφροσύνῃ τοῦ ἡγεμόνος, ὃς δεδιώ: τε ab- 
τοὺς, xal ὑπολογιζόμενος, ἐπῇει ὡς ἀνχαρπασόμενος, 
Οὗτοι μὲν οὗ" ταφρεύσαντες τὸ χωρίον, xaX ὕδωρ 
ἃς αὐτὸ ἑμόαλόντες, ἐπὶ πολὺ ἄδατον «ot; ἱππεῦσιν 
ἐποιήσαντο τὸ χωρίον. Οἱ μὲν οὖν ἱππεῖς οἱ μετὰ 
τοῦ ἡγεμόνο; ἔθεον δρ΄μι» ἐπὶ τοὺς Ἑσπεοίου; ὡς 
ἀναρπασόμενοι" ἐμδάντες δὲ ἐς τὸ χωρίον, χαλε- 
πὼς ἰχρήταντο σφίσιν αὑτοῖς" οἱ δὲ Ταραχῶνες 
καταπέλταις τε καὶ τόξοις βάλλοντες καὶ ἀκοντίοις, 
τοὺς πιλλοὺς τῶν Βοιωτῶν αὐτοῦ ταύτῃ διεχρὲ- 
σαντο. Ὕστερον δὲ ἐπὶ τὴν vuv. ἐλθόντες abzo- 
ost τε τὴν πόλιν εἷλον, καὶ ἣνδρα ποδίσαντο. Οὗτοι 
μὲν οὖν ὕστερον ἐς Ἰταλίαν περειούμενοι, ἐπ᾽ οἴχου 
ἐτράποντο Exacto;* Ἕλληνες ξὲ μετὰ ᾿Ανδρονίκου 
τοῦ βασιλέω:, xaX τοῖς ἀπὸ Τούρχων αὑτομόλοις, 
καὶ τοῖς ἀπὸ Ἰταλίας καχῶς χρησάμενοι, οὐχ ὅπως 
οὐδὲν εὕραντο ἐπιτήδειου, ἀλλὰ xal πολεμίους σφί- 
σιν ἔχοντες τούτους͵ ἐπὶ τὸ τοὺς σφῶν εὐγενεῖς θε- 
ραπεύειν μόνον τραπόμενοι, τῆς τε ἀρχῆς εἰσόδους 
χατανηλίισχον, xal οὔτε στράτευμα συνέλεγον, οὔτε 
ξένους μισθωσάμενοι, χαὶ τοὺς πολεμίους ἐπιόντας 
οφίσι τιμωρεῖν ἡδούλοντο. ἙἘπάνειμι δὲ ἐπ’ ἐχεῖνο 
«οὔ λόγον, ὅθεν μοι ἐξέλιπε. 

militibus conductis, eum etlam negligerent bostes 
gevertor. 

"Otovpávo? μὲν οὖν ᾿Ορθογρούλεω, τὰ πλέω τῆς 
«τὴν ᾿Ασίαν Ἑλλήνων χώρας χαταστρεψάμενος, ἃς 
Níxatáv τε ἐσέδαλε͵ καὶ ἐς Φιλαδέλφειαν. Οὐ μέντοι 
γε eDa τὸ ἄστν. Καὶ πρὸς Τούρχους τοὺς μετὰ Ὁ- 
μούρεω διενεχϑεὶς ἐπολέμησεν. “Αρξας δὲ ἐν Προύσῃ, 
kv fj εἰ βεσίλεια ἐπεποίητό οἱ, ἐτελεύτησε, κατα- 


λιπῶν παῖδας χαὶ χώραν οὐ φαύλην, καὶ στρατὸν οὐκ 


ἀγεννῆ. | 
Τελευτήσαντος δὲ Ὁτουμάνου ὁ νεώτερος τῶν 
παίδων αὐτοῦ γενόμενος, τοὺς ὅτι ἐγγύτατα παρὰ 
«τῷ πατρὶ διαιτωμένου;, ὡς οἷόν τ᾿ fjv αὐτῷ ἀνα- 
xtwpsvo;, ἐπιτηδείους τε αὐτῷ εἶχε, xal ἐς τὰ μά- 
λιστα συνήθεις. πὸ τούτων δὴ, ἐπεί τε τάχιστα 
ἐπόθετο τελευτῆσαι Ὀτουμάνον ὄντα ἤδη ἦ φασιν 
ἐπὶ γήρτος οὐδῷ, ἀποφυγεῖν μὲν αὐτίκα τοὺς ἀδελ- 
«eU; ἐκποδὼν γενόμενον ἐπὶ "Ὄλυμπον τῆς Μυσίας 
ὄρος * διαπορευόμενον δὲ χατὰ τὴν ὁδὸν, περιτυχεῖν 
ἵππῶν φορδῇ ταύτῃ που τῆς χώρας ἐπινεμομένῃ, 
χαὶ διανεῖμαι ταύτην ἀνδράσι τοῖς ἀπὸ τοῦ ὄρους 
ἐπ᾽ αὐτὸν συλλεγομένοις, χαὶ ἐπιχαταδαίγοντα ἐς τὸ 
πεδίον, ἐπιτρέπειν αὐτοῖ; διαρκάζειν ὅσα γ᾽ ἂν 
«ούτοις προσχωροΐη * ὁρμώμενον δὲ ταύτῃ ἀπὸ τοῦ 
ὅρους, ἄγειν xal φέρειν τὴν πόλιν. Τῶν δὲ ἀδελφῶν 
αὐτοῦ σφίσιν» ἀλλήλοις διαπολεμούντων te, χαὶ ἀμφὶ 
«τοὺς οἰκείους ἐχόντων πολέμους, ἐς ὃ δὴ χαὶ οὐχ ὀλί- 
γῶν τῶν ἀπὸ τῆς πόλεως, χαὶ ἀμφοῖν τὼ ἀδελφὼ ἐπι- 
γενομένω αὐτῷ, ἐπικαταύδῆναί τε ἃς τὸ πεδίον, xat 
ἃς πόλεμον καθιστάμενον, τοῖς ἀδελφοῖς οὖσι διῖ.- 


DE REBUS TURCICIS LUD. I. 
Οἱ. μέντοι ἀπὸ ᾿'Εσπέρα: τΞ xaV Ἰταλίας ἄνδρες. A 


30 


lati et Hispani (16), lustrata Macedonia et Thes- 
salia, cum ingressi essent fines Bœotiæ, eam re- 
gionem occuparunt. Thebas quoque diripuerunt, 
cujus direptionis causa exstitit ducis impruden- 
tia, qui cum timidos et imbelles crederet hos, 
quasi omnes in suam potestatem redaciturus, fe- 
rox eos adoriebatur. At Itali et Hesperii, locum . 
illum fodientes, οἱ aquam multam in (fossas ad- 
mittentes, effecerunt ut locus ille equestri pugnz 
minns 10) esset opportunus. Dux igitur, magno e- 
quitatu in. illos irrumpens, quasi prio impetu 
hosies d:victurus, in maximum periculum cum 
suis przecipitatus est, cum equi solo eolierereut 
instabili. Taraconenses sive Hispani ingerentes 
tragulas et sagittas, torquentesque missilia, plu- 
rimos Doeotorum eo loci neci dederunt : binc ad- 
versus urbem profecti, captam deprzdati sunt : 
qui tandem redeuntes in Italiam, domos remearuut, 
Graci cum rege suo Androuico, cum parum dex- 
tre Turcos trans(ugas, ncc non eos. qui ab talia 
ferendi auxilii gratia adveneraut, fovissent, præ- 
ter opinionem etiam hos sibi inimicos cx amicis 
et auxiliaribus fecere. Grzcorum autem. nobiles 
eum profusioribus largitionibus in se converte- 
rent reguli, regni reditus universos exhauserunt, 
nullo ibterita exercitu comparato, nec peregrinis 
suis finibus arcere. Nunc unde digressus sum, 


Ottomanus, Orthogulis ülius, subacta Grecorum 
Asiaw, incolentinm regione peue universa, irruit 
in Niczam et Philadelphiam, quam baud tamen 
suz ditioni admovit. Turcos quoque qui Homu- 
ren sequebantur, inimicitiis permotus bello petiit. 
Refnaans autem Preusse, quz regni scdes erat, ex- 
spiravit, relieiis liberis, ct regione amplissima ct 
exercitu forti. 

Defuncto Ottomano (17), filius ejus natu mini- 
mus ex tribus, Orchanes nomine, przoccupatis 
animis eorum qui in arctissimam patris sdmitte- 
bantur amicitiam, eos sibi familiares et quam ma- 
xime opportunos lennit. Ex quibus quamprimum 
accepit, Ottomanum jam (ut ferunt) in senectutis 
limine constitutum, obiisse mortem, fratres illico 
fugiens, proripnit se ad Olympum Mysi.e montem. 
Cum iter faceret, incidit in. multa equorum ar- 


D menta, qus partitur in viros, qui ad se in mon- 


tem concurrerant,. Descendentes autem de monte 
in loca subjecta, potestatem ipsis rapiendi dedit 
quecunque nacti fuissent. Etiam urbem, cum ad- 
huc versaretur in Olympo, expugnatam diripuit. 
Fratribus autem suis intestino bello ardentibus, 
el utrumque maxima parte hominum frequen- 
tante, cum accepisset eos longo intervallo a se 
divisos castra posuisse, cum suis de monte dis- 
cedens, singulos seorsim aggreditur, interem- 
ptisque victisque ambobus fratribus suis, ipsius ad 


Notule marginales. 


(16) tali Catalani, 1502, 


(17) Anno 1550, 


al LAONICI]. CHALCOCONDYLE | 33 
regiam. dignitatem. emersit. Ego autem  experi- A ρημένοι:, χαὶ ἀνὰ μέρος ἑχατέρῳ στρχτοπεδενομέ- 


mentis cognovi, Turcos non in hunc modum sen- 
tire de fratribus istis: verum ita evenisse ferunt 
suh. Oguziorum ducihus. Orchanes ubi regni ad- 
winistrationem. suscepit, universam Lydiam ün- 
perio suo addidit, 13 Graecisque in. Asia moran- 
tibus bellum indirit, plurimaque Griecorum ορρὶ- 
da in ditionem accepit eo temporc. quo Byzantii 
reges et Triballi in Thracis, et Mysii maximo fla- 
grabant inter sese bello. Posthzec in Cappadociam 
hellum transtulit : subactisque oppidulis quibus- 
dan, exercitus ad Niciram Withyniz urbem movit, 
eamque oppugnare coepit. Ut vero nuntiotum est 
Grecorum rcgi, Nicseam | obsideri, ct oppidanos, 
nisi propere euxilium mittatur, ad barbarum defe- 
ceiuros : conscribit cxercituin, et. regni eure se 
immiscens, videbatur non negleeturus Nicæain, 
verum fortier deſensurus, non tam barbari oilio 
stimulatus, quam sollicitus ne tantam urbem a- 
witteret. [lic igitur, quemadmodum cet alii mulii 
fecerunt, regiau dignitatem aspernatus est, quam- 
vis Niceram de manu hostium sese. vindicaturum 
affirmaret : verum. Grzcos. adcersus. avum inci- 
1ans, rerum novarum avidus, Michaelem Mvsio- 
rum daceui iu belli societatem recipiens, cum ipso 
allnitatem junxit, in matrimonium ci collocans 
*"Am sororem, cum jam ante duxisset sororem 
Triballorum regis. 


νῳ μαχέσασθαι χαὶ περιγενόμενον ἀνελεῖν ἄμφω τὼ 
ἀδελφὼ, χαὶ οὕτω τὴν βασιλείαν παραλαθδεῖν. Τοῦτο 
Cb ἔγωτε ἀναπυνγανόμενος, εὗρον, οὗ γνώμῇῃ ταύτῃ 
περὶ τῶν ἀδελφῶν χρῆσθαι, σφίσιν αὑτοὺς ὡς πηλε- 
μίους ἀποφηναμένον, νομίξεσθαι παρ᾽ αὐτοῖς Ev 
xai ἐς τόνδε τὸν χρόνον" ἀλλ᾽ ὑπὸ τῶν τοῖς Ὅγον - 
ζίοις ἡγεμόνων χαθιτταμένων χαὶ πρόσθεν γενόμε- 
νον δι:τπυθόμην. Ὀρχάνης μὲν οὖν ἐπεί τε εἰς τὴν 
βασιλείαν παρήει, σύμπασάν τε τὴν Λυδίαν χατε- 
στρέφετο, xal τοῖς ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ Ἕλλησι χαθίστατο 
ἐς πόλεμον, καὶ συχνὰ τῶν ταύτῃ ᾿'Ελληνίδων πό- 
λεων πολιορχίᾳ παραστησάμενης, ὑπηγάγετό ol, τῶν 
γε Βυξαντίου βασιλέων πρὸς τοὺς tv τῇ Θράχῃ Τρι- 
βαλλούς τε ἅμα ναὶ Μυσοὺς κατὰ τοῦτο τοῦ χρόνου 
ἐπιχειμένων σφίσιν ἐς τὰ μάλιστα τὸν πόλεμον δια- 
φερόντων. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ Καππαδοχίαν ἐλαύ- 
νων, ἔστιν ἃ τῶν πολισμάτων ὑφ᾽ αὐτῷ ποιησάμε- 
νος, ἐπὶ Νίχαιαν τὴν ἐν Βιθυνίᾳ πόλιν ἐστρατεύετο" 
ἐπολιόρχει μὲν οὖν τὴν πόλιν. Ἐνταῦθα ὡς fj ἀγγε- 
λία ἦλθεν ἐς τὸν Ελλήνων βασιλέα, τὴν τε Νίχαιαν 
πολιορκεῖσθαι, xai τοὺς ἐν τῇ πόλει, εἰ μὴ τις ἐπα- 
μύνο: σφίσι, προσχωρῆσαι τῷ βαρδάρῳ, στράτευμά 
τε συνελέγετο ἐς τὴν βασιλείαν ἤδη παριὼν, οὗ κπε- 
ο'ογόμενος τὴν Νίκαιαν, ὡς τιμωρήσειν παρεσκενά- 
ζετο διαμαχούμενο; οὐδὲν ἧττον πρὸς ᾿ρχάνην τὸν 
Ὁτουμάνεω f) ἀνασησόμενος; ἦ ἀπὺ τῆς Νικαίας. 
Οὗτος μὲν δὴ ὡς τῶν ἄλλων πολλοχὴ ἐπιχειρησάντων 


οὐ πρῤοεχώρησεν ἐπὶ τὴν βασιδείαν, τούς τε Ἕλληνας συνιστῶν ἐπὶ τὸν πάππον, χαὶ νεώτερα πράυ- 
«uy πράγματα, Μιχαῆλον τὸν Μυσῶν ἡγεμόνα ἐπηγάγετό οἱ ἐς συμμαχίαν, ἐπιγαμίαν ποιησάμενος, 
τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ ἐς: γάμον ἐκδοὺς, γήμαντι πρ΄σθεν τὴν τοῦ βασιλέω; Τριδαλλῶν ἀδελφὴν. 


line ira percitus Triballus, arma arripit, haueus C 


areum Michaelis consobrinum Alexandrum. Victo igi- 
tura Michaele, ne sineret contumeliam sibi a Michacle 
f.ctam abire inultam, Alezandrum Micliaelis conso- 
brioum regno praelicit. Cum autein cb. in. Graecos 
ejus eoutumelize culpam trausferret, etiam hos bel- 
lo vexavit: oppidulisque aliquot captis, exerci- 
tum domum abdusit, Tandem. federa pepigerunt, 
quibus tenebatur, ut inter se et amici οἵ hospites 
in posterum essent. l'ost. bxc ad. reget. Græco- 
rum fama perlatum est satis constanti, Orcliauein 
iucursionem fecisse io Bithynix regionem : captis- 
que mancipiis plurimis, obsidione Nicram  cia- 
xisse, muruinque ejus hostili aniino quatere. Rex 
itaque Gracorum  cowparato exercitu in Asiain 


“Ὅθεν ὁ Τριδαλλῶν ἡγεμὼν ἐπ᾽ αὐτόν τε ὥρμητο 
στρατεύεσθαι, ἔχων μεθ’ ἑαυτοῦ τὸν Μιχαήλου 
ἀδελφιδοῦν ᾿Αλέξανδρον’ τόν τε Μιχαῆλον μάχῃ 
ἐκράτησε, xat ᾿Αλέξανδρον τὸν ἀδελφιδοῦν αὑτοῦ ἐς 
«ἣν βασιλείαν χαταστησάμενος͵ τῆς ἐς αὑτὸν ὕδρεως. 
Αἰἱτιασάμενος οὖν τοὺς "Ελληνας, ἐστρατεύετο ἐ π᾿ 
αὑτοὺς, καὶ πολίσματα ἅττα ἐξελὼν *, ἀπεχώρησεν 
ἐπ᾿ οἶχηου. Ὕστερον μέντοι σπονδὰς ἐποίῃσαντο, 
ἐφ᾽ ᾧ ξίνοι xal φίλοι εἶναι ἀλλήλοι,. "EvrauBa ἐπυν-“ 
θάνετο Ῥρχάνην ἐπιδραμόντα τὰ χατὰ τὴν Βιθυνίαν 
χωοία, xai ἀνδραποδισάμενον, πολιορχεῖν τε τὴν 
Νίχαιαν, xal οὐχ ἀνιέναι προσδάλλοντα τῷ τείχει, 
στράτευμά τε ξυναγεῖραι, xal ἐς τὴν 'Asíav διαδὰς 
ἥλαυνεν ἐπὶ Νίχαιαν, ἀμύνειν βουλόμενος τοῖς ἐν 
πἢ πόλει, Ὁρχάνης μὲν ἐπειδὴ ἡγγέλθη ἐπιέναι Ex' 


(rausvectus, obsidione circumventis auxiliares por- D αὐτὸν στράτευμα ᾿Ελληνιχὸν, συνταξάμενος ἄντε- 


rigere nitebatur manus. Quad ut. primum rumore 
zd | Orchancm perlatum cst, instructo agmine Giz- 
vis obviam. procedit, Cum autem. venisset Philo- 
crinam, offendit. regem Grecorum ihi castris fixis 
morantem. Nec. mora, prelium committitur. ; in 
quo, rex accepio in pedem vulnere, reliquique 
Gizci non. pauci vulneribus confecii, statuerunt 
intrare Philociinam, ut vulnerati lassique paululum 
reficerentur, Nec tamen. citra pugnam. eo venire 


πῆει, τό τε στράτευμα ἔχων Ev τάξει, ὡς μαχούμε- 
νος τὸν στρατὸν ἀντεπίγαγε, χαὶ ἐν Φιλοχρίνῃ γεν» 
μενο; £Urs στρατοπεδενόμενον τὸν Βυζαντἐωυ βασι- 
λέα. Οὐ πολὺ δὲ ὕστερον μάχης ἰσοῤῥόπου γενομέ- 
νης, αὑτός τε ὁ βασιλεὺς ἐτρώθη εἰς τὸν πόδα, καὶ 
“Ελλήνων οὐχ ἐλίγο: τραυματίαι γενόμενο;, ἔγνωυ- 
σαν δεῖν ἐς Φιλοχρίνην εἰσελθεῖν, ὥστε ἀναλαδτῖν 
σφᾶς αὐτοὺς xal ἀναμαχέσασθαι ἐνταῦθα. :; ἐπὶ 
τῇ" πόλιν ἐτράποντο, κατὰ γώτου γενόμενοι οἱ D3p- 


Notulg marginales. 


* ας voa. cidetuj esse corrupta, sed cmniu ezeplaria manusc. sic habent. ᾿λνασιη}). in uno. 


5 ἑλών. 


33 DE REDUS TURCICIS LIB.'T. M 


6apot, xal ἐπικείμενοι, συχνούς τε τῶν Ἑλλήνων A quiverunt. Sarbari enim eos circumventos a tergo 


διέφθειρον, xat τούς γε λοιποὺς ἐς τὴν πόλιν συν:- 
λάσαντες ἐπολιόρχουν. Ἐπεὶ δὲ παράλιος ἣν αὔτη ἡ 
φιόλις, ὡς οὐδὲν προεχώρει τῷ Ὀρχάνῃ, αὖθις ἐπὶ 
Νίχαιαν ἐλθών, ἐπολιόρχει τε ἐπί τινα χρόνον. Καὶ 
εἶλέ τε οὐ πολλῷ ὕστερον ὁμολογίᾳ παραστησάμε- 
νος. Οὕτω Νίκαια ἐκὶ Οργάνῃ ἐγένετο, Κἰσέδαλε 
δὲ καὶ εἰς Φιλαδέλφειαν " ἀλλ᾽ οὐχ ἠδυνήθη παρα- 
στήσασθαι πολιορκῶν διὰ τὸ πλῆθος τῶν ἐπιχούρων. 
ὍῬετὰ δὲ ταῦτα διενεχθεὶς͵ ὥς φασι, πρὸς τοὺς ἐν τῇ 
᾿Ασίᾳ βαρδάρων ἡγεμόνας, τούτων ἐνίους συμμά- 
χους οἱ προσλαδόμενος, τοῖς ἄλλοις πολεμῶν οὐχ 
ἀνίει" ὕστερον μέντοι χρόνου συχνοῦ διελθόντος, 
᾿ ἹΚαντακουζηνοῦ τοῦ βασιλέως Ἑλλήνων ἄρτι γεγο- 
μένου ἔγημε θυγατέρα " καὶ ἐπιγαμίαν ποιησάμενος 
ταύτην, εἰρήνην τε τοῖς Ἕλλησιν ἐποιήσατο, καὶ 
τοῦ λοιποῦ πρὸς τοὺς ἐν τῇ Φρυγίᾳ βαρδάρων ἣγε- 
μόνας διενεχθεὶς ἐπολέμει. Ὡς τελευτήσαντος γὰρ 
᾿Ανδρονίχου τοῦ βασιλέως, κατελείφϑη τε αὐτῷ παῖς 
ἀμφὶ τὰ δνοχαίδεχα ἔτη γεγονὼς, καὶ τόν γε Καντα- 
πουζηνὸν χατέλιπεν, ἄνδρα εὐδαίμονα καὶ μέγα 
δυνάμενον, τόν τε παῖδα ἐπιτροπεύειν, ἄχρι δ᾽ ἂν 
ἐπὶ τὸ τῆς ἡλιχίας ἀφίχηται ἐντελὲς, καὶ τὴν βασι- 
λείαν περιέπειν, μέγα τε ὅλδιον, xal ἀρεσκόμενος 
τούτῳ ἐπέτρεψε τὰ ἀμφὶ τὴν βασιλείαν τε xal τὸν 
παῖδα, ἐμπεδώσας ὄρχοις ἢ μὴν ἀδόλως ἐπιτρο- 
πιύσειν τῆς τε βασιλείας ἅμα xal τοῦ παιδὸς (xot 
ἀέλαδῆ " τὸν παῖδα ἐς τὴν βασιλείαν χαταστήσειν). 
Ὡς δὲ ἐτελεύτησε βασιλεὺ;, χρόνου «0 πολλοῦ διελ- 


adorti, acerrime instantes magna clade affeceruni : 
reliquos in urbem "fugatos, obsidiose premebant. 
Urbs ergo illa cum foret. iaritima, et obsidione 
non posset in 1 2 potestatem hostium redigi, Orcha- 
nes ab ea discedens, copias suas Nicæam reduxit. 
Quam cum obsidione aliquandiu afflixisset, tandem 
psctionibus in deditionem accipit. In hune modum 
Orchanes Nicxa potitus est. Bellum dcinde Phila- 
delphiam vertit, quam acerrime ab auxiliaribus 
defensam sui juris facere nequivit. Sub idem tcm- 
pus cum iratus esset. quibusdam in Asia. degenti- 
bus satrapis, quosdam corun sibi associans, reli- 
quos debellavit, Tenporc* deinde multo interjecto, 
Cantacuzeni Grecorum regis tlliam uxorem  decit, 
Qus affinitas ubi | intercessit, pax inter Graecos εἰ 
Turcos facta est: belloque Phrygi: satrapas. eum 
discordia intervenisset, persequebantur. Audroni- 
cus Grzeeorum rex cum moreretur, | reliquit filium 
natum asnos duolecim, tutorenmque ei assignavit 
Cantacuzenum, virum opuleutum, magnaque pt» 
tentia subnixum, ut puerum tutaretur, et curaret 
ad eam usque ziateu, quz regno gubernando 
labilis foret. Hujus in. fidem pucrum regnumque 
tradidit, jurejurandoque eum  obstrinxit, ut sine 
dolo in administratione regui, educationeque pue- 
ri versaretur, quo ipsum nihil iujuriarum a se ex- 
pectum, tandem regno. Graecorum. przlcerei, Ut 
autem rex excessit 6 vivis, non multo post urgen- 


ϑόντο:ς Ἑλλήνων τέ τινων ἐναγόντων ἐς τοῦτο xat C, tibus et opitulaptibus Gr:ecis, tutor. ad regni cc- 


συνεπιλαδομένων, τὴν τε βασιλείαν κατέσχε καὶ τὸν 
παῖδα χαχὸν μὲν οὐδέν τι εἰργάσατο, χηδεστήν τέ 
v ποιηϑτάμενος, ὀλιγώρως τὰ τοῦ παιδὸς εἶχε, xal 
ξαυτῷ ipto τοὺς Ἕλληνας μᾶλλόν τι ἀναχτήσα- 
οῦαι. 'O μὲν οὖν Κανταχουζηνὲς τὴν βασιλείαν 
ἀφελόμενος Sv παῖδα, πρὸς Ὁρχάνην τὴν ἐπιγα- 
plov ποιησάμενος, ἑαυτῷ ξένον τε xai φίλον ἐχτή- 
eato i; τὰ μάλιστα. 

Ὅρχάνης μὲν δὴ βασιλεύσας (9) ἔτη ἐτελεύτησε 
παῖδας καταλιπὼν Σουλαιμάνην τε. χαὶ ᾿Αμουράτην. 
Σουλαιμάνης μὲν οὖν ὁ Ὁρχάνεω τὴν βασιλείαν πα- 
ραλαδὼν vol; τε "ἕλλησιν ἐπιὼν, ἐπολέμει αὐτίκα, 
χαὶ ἀνδράποδα ἀ πὸ τῖςς ὃς τὴν ᾿Ασίαν ᾿Ελλήνων χώ- 
ρα: ex; πλεῖστα ἀγόμενος, καὶ ἐς Εὐρώπην διαδὰς 
τῶν μετὰ Χαλίλεω πρότερον κατὰ τὴν Χεῤῥόνησον 
πρὸ; Ἕλληνας διενεχθέντων, ἐναγόντων τε καὶ ἐξη- 
Τουμένων αὑτῶν τὴν διάδασιν, ὡς ἡ Εὐρώπη εἴη τε 
χώρα περικαλλὴς, καὶ εὐχερὴς χειρώσασθαι ὑπὸ 
Σουλαιμάνεω βασιλέως. Ἐντεῦθεν διαδιδάσας στρα- 
τὸν οὐ πολὺν, τὴν τε Χεῤῥόνησον λιΐζξεσθαι, καὶ 
τὸ πρότερον ἔτι φρούριον’ καὶ Μάδυτον χατασμύντες 
καὶ ἄλλ᾽ ἄττα πολίσματα xat& τὴν Χεῤῥένησον, ἐπέ- 
δραμόν τε τὴν Θράχην, Ec τε ἐπὶ Ταίναρον τὸν πο- 
*apiv, καὶ τά τε ἀνδράποδα ἐς τὴν ᾿Ασίαν διεδίδα.- 
ζον. Καὶ οἱ ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ Τούρχων, ὅσοι ἐπυυθάνουτο 


ram allectus οδὶ, puerum tamen nulla. iujuria 
affecit. Verum cum cum affinem sibi fecisset, ul 
imbellem contemptui labuit, spem onnem iu Gra:- 
cis, quantum ad reguum retiuendum  attinebat, 
ponendo. At. Cantacuzenus cum pupillum rrgno 
privasset, Orchanemque data in uxorem filia affi- 
nem ascivissel, eum οἱ amicissimum et fainiliads- 
simum in posterum capertus cst. 

Orchaues cum regnasset. annos eirciter viginti 
duo, mortem obiit, relictis liliis Sulaiwaue et Amu- 
rata. Sulaimaues, inito regua, aria conba Grecos 
cepit. Captis igitur mancipiis quampluriwis ex ea 
Grzcorum regione quam in Asia possidebant, etiam 
in Europam trajecit, hortantibus εἰ instigantibus 


D iis Turcis qui aute cum Charite in Europam trans- 


ierant. Hi edocebaut. profectionem, qua «ommo- 
dissime in Europam veniretur. Pratcrea uarrabant 
Europe regioDem csse amgnissimam, captuque 
facilem. Tiansuisso itaque exercita. haud magno, 
Chersonesou populati sunt : devictisque oppidulis 
quibusdam, prasidioque Chersonesi Madytuqu : do- 
mitis, irruerunt in Thraciam, progiessi usque ad 
flumen Tanarum, mancipiis plurimis in Asiam 
trajectie, qu;e belli jure obvenerant, Turci, qui in 
Asia remanserant, cam hac audissent, illico in 


Notule marginales. 
* δας verba in duobus manuscriptis non exstaut, sed in tertio qui Ludovici electoris. noca. ἐμ fi onte 


βαϑεί ? euni in R. 
Sine habet x11 anos ; non est in IH. 


* Numerus aunorutn in tiibus imanuscriptis Palatinis desideratur, iuterpri atio. La- 


35 LAONICL CIIALCOCONDYL/R 35 


13 Europam contenderunt ad Sulaimanem, et A «αὖτα, αὐτίκα ὃς τὴν Εὐρώπην παρὰ Σουλαιμάνην 
uaxima brevi bominum multitudo in Chersoneson διέδαινον, xat συνελέγοντο εἰς τὴν Χεῤῥόνησον οὔκ 


ad ipsum confluebat undique ex Asia : et eo loci 


ὀλίγοι. 


agriculturae operam dabant, agris suis in Ásia parcentes. 


Deinde rex Graecorum, legatus missis, cuim Su- 
laimane Orchauis filio pacem fecit, amicosque et 
hospites in futurum 86 inutuo fore testati. sunt: 
et conjunctis copiis bellum in Triballes (qui et 
Bulgeri) transtulerunt. Quidam perhibent, adhuc 
superstite Orchaue, Sulaimanem filium trausisse 
in Europam, accersitum adversus Triballos abGrz- 
corum rege. Triballi autem eo quem trademus 
modo, ad Europæ imperium devenerunt. Stephanus 
(quem Stepauum alii) Triballorum rex profectus 
ab ea regione quie versus lonium patet, igne in- 
cendiisque plerimis Epidamni regionew devastans, 
eiiam Epidamnum (quod et Dyrrhachium) subegit : 
et hinc in Macedoniam exercitus duxit, Scopiorum- 
que urbem regni sedem declaravit. Fuerunt antem 
isti, quantum conjicere licet ex profectione eorum 
qua delati sunt ad Europee imperium, genus lily- 
riorum, qui progressi ab Occidentali versus Ionium 
regione, venerunt ad Scopiorum urbem, lingua 
etiamuum non dissimili utentes. Istud lllyricorum 
"genus, cum longe lateque teneret mare lonium, etiam 
Venetos attigit. Reliqui ab iis segregati, per Bu- 
ropam dispersi sunt, etiam hodie non multum lin- 
gua moribusque et victus ratione abborrentes. Con- 
stat itaque eorum sententiam haud veritate, niti, qui 
pronuntiant lllyrios esse eos quos Albanos nomina- 


Ἔνθα δὴ xat ἐπὶ γεωργίαν τῶν ἀπὸ τῆς "Aalac 
φειδοῖ τῆς ἑαυτῶν χώρας ἐτράποντο. "Yatepov μέν- 
τοι ὁ "Ἑλλήνων βασιλεὺς διαπρεσδευσάμενος, axov- 
δάς τε ἐποιήσατο πρὸς Σουλαιμάνην τὸν Ὁρχάνεω, 
χαὶ ἐνῆγεν ἐπὶ τοὺς Τριδαλλοὺς, ἐφ᾽ ᾧ τε αὐτοὺς 
ξένους τα καὶ φίλους εἶναι ἀλλήλοις, χαὶ τὸν ep 
«οὺς Τριδαλλοὺς πόλεμον σνυνδιαφέρειν ἅμα ἀμφο- 
«ἐρους. Ἔνιοι μὲν οὖν φασὶν ὡς ἔτι περιόντος "Op- 
χάνεω iv τῇ "Acla τὸν ποῖδα αὐτοῦ Σουλαιμάνην 
τὴν Εὐρώπην διαδῆναι μεταπεμπομένον ἐπὶ τοὺς 
Τριδαλλοὺς τοῦ τῶν ᾿Ελλήνων βασιλέως. Τοὺς μέν- 
τοι Τριδαλλῶν ἡγεμόνας ὧδε ἐλθεῖν ἐπὶ τὰ τῆς E5- 
ρώκης πράγματα ἐπυθόμεθα. Στέπανος ἐγένετο βα- 
σιλεὺς Τριδαλλῶν, ὃς ὀρμώμενος ἦν ἀπὸ τῆς ἐς τὸν 
"lóvtov χώρας, τὸ πυρὶ Ἐπίδαμνον καταστρεψάμε- 
νος, xal ἐς τὴν Μακεδονίαν ἐλάσατο, χαὶ ἐς τὴν τῶν 
Σχοπίων τὰ βασίλεια ἐποιήσατο. Εἶεν δ᾽ ἂν οὗτοι ὅσα 
γε ἔξεστι τεχμαίρεσθαι ὅθεν προαγαγεῖν *! Εὐρώπης 
ἡγεμονίαν ἀφίκοντο Ἰλλυριῶν γένους 5, ἀπὸ τῆς 
πρὸς ἑσπέραν stc ἐς τὸν Ἰόνιον χώρας, προελθόντες 
ἐπὶ τὴν τῶν Σχοπίων πόλιν, τῇ τε φωνῇ παραπλη- 
ασἷἰᾳ χρωμένων ἐκείνοις, καὶ γένος δὲ ἐκεῖνο τῶν λ- 
λυριῶν, μέγα τε καὶ ἐπὶ πλεῖστον διῆχον τοῦ Ἶο- 
νίου πελάγους, ἔστε ἐπὶ Ἐνετοὺς ὡς ἂν ἔχειν, οὗ 
χαλεπῶς τεχμαίρεσθαι, ᾿Απ᾽ ἐχείνων δὲ «τότε ἀνὰ 
τὴν Εὐρώπην σχεδασθέντας ἀχθῆναι. Φωνῇ τε γὰρ 


mus. Nec vero principium ejus sermonis admitto, c ἀμφότεροι τῇ αὐτῇ χρῶνται ἕτι καὶ νῦν, καὶ ἤθεσι 


qui astruere conatur, Albanos esse lilyrici generis. 
Quod sutem et Albani ab Epidamuo prodeuntes, 
in Europe regionem maritimam, quz orientem 
respicit, venerint : /Etoliaque Acarnania, ncc non 
magna Macedonum regionis parte subacta, ibi ha- 
bitarint, etiam ipse ΠΟΥ, multis coujecturiseo de- 
ductis, multisque super ea re auditis. An vere 
ab lapygia iterfacientes (ut quidam censcot) in Epi- 
damuum (transierint, et hinc in eam regionen, 
quam tandem subjecere, perveneriut, sive cum 
essent finitimi lllyricis Epidamnum colentibus, ac- 
cedentes paulatim regionem  Epidamni, qua in 
orientem patet, occupaverint, nescio qua ratioue 
quam verissime assequar. Αἱ nos explanavimus ut 
utraque hic hominium genera, Triballi et Albani, 
egressi ab ea regione qus spectat lonium, transie- 
rint per regionem Europe quee in orientem ver- 
git, ibique habitaverint, nec modicas regiones suo 
1$ imperio adjecerint, versusoccidentem iter. iu- 
Slituentes : cum etiam propemodum ad Euxinum 
mare accesserint, Istram et Thessaliam adierint. 
Qus omnia ia hune modum evenerunt. 


Rex horum digrediens ab urbe Scopiorum, mu- 
nitus viris rei militaris peritissimis, et validissimo 


τοῖς αὐτοῖς καὶ διαίτῃ, ὥστε οὐχ ὀρθῶς ἂν λέγοιεν 
οἱ γνώμην ἀποδεικνύμενοι περὶ Ἰλλυριῶν, ὡς εἴη- 
cav οἱ νῦν "Al6avel, 'Apyhv δὲ ἐγὼ οὐδὲ προσίεμαι 
τὸν λόγον, ὡς εἴησαν Ἰλλυριῶν γένος οἱ ᾿Αλθανοῖ. 
Ὡς μὲν οὖν ἀπ᾿ Ἐπιδάμνου χαὶ οὗτοι ὥρμηντο, ἐς 
τὴν πρὸς ἕω χώραν τῆς Εὐρώκης, ἐπὶ Θετταλίαν τε 
ἀφιχόμενοι, xat ἐπὶ Αἰτωλίαν, xai ᾿Ακαρνανίαν,͵, οὐχ 
ὀλίγα ἅττα τῆς Μαχεδονίας χώρας ὑφ᾽ αὑτοῖς πεποιη» 
μένοι, ᾧχουν, οἷδά τε αὐτὸς ἐπιστάμενος ἀπὸ πολλῶν 
τεχμαιρόμενος, καὶ πολλῶν δὴ ἀκήκοα. Εἴτε μὲν 
οὖν ἀπὸ Ἰακνγίας, ὡς ἔνιοί φασιν, ἐς Ἐπίδαμνον 
διάδάντες, ἐπὶ τὴν χώραν ἣν ὑπηγάγοντο σφίσιν 
ἄλλος ἄλλῃ ἀφίχοντο, εἴτε αὐτοῦ περὶ Ἐπίδαμνον 
τὴν ἀρχὴν Ἰλλυριῶν ὅμοροι προϊόντες καταδραχὺ 
κατέσχον τὴν πρὸς ἕω τῆς Ἐπιδάμνου χώραν, οὐχ 
ἔχω ὅπη συμθάλωμαι ἀσφαλῶς. Ὧ μὲν ἄμφω τὼ 
γένεε τούτω, Τριδαλλοΐ τε καὶ ᾿Αλδανοὶ, ἀπὸ τῆς ἐς 
τὸ Ἰόνιον χώρας ὡρμημένω, «τὸ μὲν πρὸς ἕω «ἧς 
Εὐρώπης ἰόντες, τὴν ταύτῃ χώραν ᾧκησαν, καὶ οὐχ 
ὀλίγα σφίσιν ἐς τὴν ἀρχὴν ὑπηγάγοντο" «5 δὲ πρὸς 
ἑσπέραν ὡρμημένον σχεδὸν Ec τε Εὔξεινον πόντον 
ἀφίκουτο, καὶ ἐπὶ “Ἴστρον, ἄχρι Θετταλίας ἐλάσαν- 
«ες, ὧδέ μοι εἰρήσεται. 

Ὃ βασιλεὺς, ἀπὸ τῆς τῶν Σχοκίων πόλεως éppt- 
μένος ἔχων μεθ᾽ ἑαυτοῦ ἄνδρας τε τὰ ἐς πόλεμον 


Νοίυϊα marginales, 


πὶ τῆὴντῆς "5 αἱ. ian. γένος, εἰ ἢ, 


31 DE REBUS TURCICIS LID. I. 38 
ἀγαθοὺς, xa: στρατιὰν οὐ φαύλην, πρῶτα μὲν τὰ A cxercitu, loca Castorle Giuitima in ditionem rede- 


περὶ αστορίαν χιτεστρέψατο χωρία, καὶ ἐπὶ Ma- 
χεδονίαν ἐλάσας πλὴν Θέρμης, τὰ ἄλλα ὑφ᾽ αὐτῷ 
ποιησάμενος, ἐπὶ Σάδαν τε προελαύνων, xal ἐπὶ τὰ 
χατὰ τὸν “στρον χωρία, μεγάλα ἀπεδείχνυτο ἔργα, 
χαὶ τὴν τε χώραν ταύτῃ σύμπασαν χαταστρεψάμε- 
voc εἶχε. Τάξας δὲ ἀνὰ τὴν Εὐρώπην τῶν ὑποχε:- 
ρίων ἄλλου: ἄλλῃ, ἐπὶ μέγα τε ἐχώρει δυνάμεως, 
καὶ ἐπκὶ “Ἕλληνας ἤλαυνε τὴν ἀρχὴν ἀφαιρησόμενος, 
καὶ πολλαχῇ ἐπὶ τὰ τὸ Βυζάντιον 5 χωρία στρατὸν 
ἐπαφεὶς, ἐπέδραμέ τε χαὶ ἀνεχώρει, καὶ fjv ἐπὶ τού- 
«τυ τὰ Ἑλλήνων πράγματα προσδόχιμα ἐπὶ τὸν 
ἔσχατον ἀφίξεσθαι χίνδυνον, ὑπὸ σαφῶν tc αὐτῶν 
περιτρεπόμενλ χατὰ τὴν τῆ; βασιλείας ῥᾳστώνην, ἐπὶ 
τὸ ἀχόλαστον xai ἀνειμένον τῆς διαίτης ᾿Ανδρονίχου 
τοῦ πρεσδυτίρου βασιλέως, φημὶ, τετραμμένου 
ταύτῃ. Ἐς μάχην μὲν οὖν τὸ ᾿Ελληνιχὸν γένος ἐπελ- 
θεῖν, καὶ διαπειρᾶσθαι, γνώμην οὐχ ἐποιεῖτο" σώζειν 
μέντοι τὰ τείχη τρόκῳ ὅτῳ ἂν δύναιντο ἀσφαλε- 
στάτῳ, “᾿Ηλασε μὲν οὖν καὶ ἐπὶ Αἰτωλίαν, xai Ἰωαν- 
νίων τὴν πόλιν εἷλε. Καὶ τὰ μὲν κατὰ τὴν λέαχεδο.- 
νίαν περὶ ᾿Λξιὸν κοταμὴν Ζάρχῳ ἑπέτρεψεν, ἀνδρὶ 
kc τὰ πρῶτα τιμῆς ἀνήχοντι ao! ἑαυτῷ" τὰ δὲ ἀπὸ 
Φεῤῥῶν ἔστε ἐπὶ ᾿᾿Αξιὴν Πογδάνῳ "" ἀνδρὶ ἀγαθῷ, 
χαὶ τὰ ἐς πόλεμον oUx ἀδοχίμῳ * τὰ δὲ ἀπὸ Φεῤῥῶν 
ἔστε ἐπὶ “Ιστρον, Κράλῃ τε καὶ Οὐγγλέσῃ τοῖν 
ἀδελφοῖν, ὧν θάτερος μὲν οἰνοχόος ἦν τοῦ βασιλέως, 
ὁ δὲ ἕτερος ἑπποχόμος. Τὰ μέντοι περὶ τὸν Ἴστρον 
Βούλχῳ τῷ Ἔλεαζάρῳ ποῦ Πράνχου ἐπέτρεψε, καὶ 


τὰ ἀμοὶ τὴν Τρίχην xoi Καστορίαν Νιχολάῳ τῷ (c 


Ζουπάνῳ, xal τὰ πιρὶ Αἰτωλίαν Πρ’αλούπι. Τὰ δὲ 
περὶ Ὀχρίδα τε xai Πριλιαπαῖον χώραν οὕτω xa- 
λουμένην ἐπέτρεψε Πλαχίδῃ "5 εὐθύνειν ἀνδρὶ οὐκ 
ἀγεννεῖ. Ἰούτοις μὲν δὴ ἐπυθόμεθα ἐπιτετράφθαι τὰ 
κατὰ τὴν Εὐρώπην ὑπὸ Στεκάνεω τοῦ βασιλέως " 
ἐκεὶ δὲ ἐτελεύτησε βασιλεὺς, ἔχαστο: ἦν χατεῖχε 
χώραν ἐπιτετραμμένος, ξρχόν «Ἔ xai ἀλλήλοις εἰ- 
βήνην εἶχον '* συνθέμενοι, σφῶν μὲν αὐτῶν τοι 
ἀπείχοντο τοῖς δὲ Ἕλλησιν, ὡς ἑκάστῳ προεχώρει, 
ἐκετίθεντό τε καὶ ἐπολέμουν. Μιχαῆλον μέντοι τὸν 
Μέυτῶν ἡγεμόνα, ἀπὸ τὰ χάτω τοῦ Ἴστρου ἐπινεμό- 
μενον ἐπὶ Εὔξεινον πόντον, χαὶ τὰ βασίλεια ἐν Τρι- 
νἀδῳ ποιγσάμενον, παλαιότερον γενόμενον Στεπά- 
wie, ἀνα κυνθανόμενος εὑρίσκω. Ὧς τουύτῃ Οὐλγά- 


ρους μὲν τούτους, οὖς γε Μυσοὺς ὀνομάζομεν, Xip- D 


Gov; δὲ ἐχείνους xal Τριδαλλοὺς διαχεχρίσθαι ἀπ᾽ 
ἀλλήλων ἃς τοὔνομα ξυνηνέχθη ἀπὸ τούτου. Τούτω 


git. Motis deinde castria, in Macedoniam, preter- 
Thermam omnia suhbjugans, bellum ad Savum us- 
que promovit, et. in Istria. res præelare gereus 
universa ea potiebatur regione. Dispositis dein 
per Europam viris, ubi necesse erat, fidissimis, 
in magnam adolevit potentiam. Etiam Grae os 
bello aggressus, ut ipsorum regnum destrueret, 
Emisso itaque equitatu in loca Byzantio propinqua, 
cum ea graviter afflixisset, abibat. Graci ab hoc 
Sibi extrema timebant, cum reguum per incuriam 
periret, Andronieusque senior rez dissolutiori victui 
se mancipasset : Greci nullum contra illum pugnandi 
jnibant consilium, verum omnis salutis spes in wa 
nibus defeusandis sita erat. Iter. debine intendens 


B in AEtoliam, Joanniam, sive Joanuiuam, olim Ca«- 


siopen dictam, urbem suo imperio adjunxit. Ma. 
cedoniam, qua finitima est Axio flumiui, commi- 
sit Zarco, viro apud ipsem dignitate primario. Eam 
regionis partem quz a Pherrhis tendit usque ad 
Axium flumen, Pogdano tribuit, viro bono, et rei 
inilitaris peritissimo. legione: quas a Pherrhis ex- 
currit ad Istrum, Cral! et Unglesi fratribus concea- 
sit, quorum alter regius pocillator, alter equorum 
regiorum curator erat. legionem Istro 3djacentem 
pactus est, contribuente rege, Buleus Eleazarus, 
Pranci ülius. Trica et Castoria obvenere Nicolao 
Lupauo. Ætolia decreta est Prialupi. Oelridem et 
regionem Priliapram dictam  Pladic:e viro. haud 
ignobili regeudam dedit. Commemoratos modo. vi- 
*0s accepimus Europæ regionibus prafectos esso 
ἃ rege Stepano : qui ubi exbalavit animam, sin- 
guli suas regiones, quas ἃ vivo gubernandas acce- 
peraut, retinuere , fcederibusque inter. sese ictis, 
8 86 mutuo bello abstinuerunt.. Giæcis vero, ut 
cuique opportunum"erat, admodum bellicis armis 
molesti erant, Michaelem. Mysierum ducem, qui 
imperavit locis Istro subjectis, et τον! sui sedem 
Trinabi constituit, Siepano antiquiorem exstitisse 
audivi : przterea. Bulgaros, quos Mysios vocauit», 
ibi scd. tenuisse accepi : Servios autem sive Sora- 
bios et Tiiliallos a se diseretos, tandem ad istud 
nomen emersisse. Utraqucista genera ἢ δ liominum 
cum diversa. sint, non ad unuin referenda suot. Ut 
autem singuli isti populi regno suo a Barbarissint 
exacti, ipsique prorsus intercidezint, ib. sequenti- 
bus expouctur, 


δὲ ἄμφω τὼ γένεε ὡς παντάπασιν ἑτέρω ὄντε ἀλλήλων, xal διεστηχότε νομίζεσθαι. Ὡς μὲν ἕχαστης 
τούτων τὴν τε ἀρχὴν ἀφήρηντο ὑπὸ Βαρδάρων, χαὶ αὐτοί τε ἀπώλοντο, ἐς τὸ πρόσω τοῦ λόγου ἰόντι εἰ- 


φέσεταί μοι. 

Σουλαιμάνης μὲν οὖν ἐπεί τε τὰ κατὰ τὴν Χεῤῥό- 
vnoov πολίσματα, πλὴν Καλλιουπόλεως, κατέσχε τε 
καὶ ἐνηυλίζετο, ὥστε ἔχειν ὁρμώμενος ἀπὸ τούτων 
τὰ ἐπὶ τῆς Θράκης χωρία ἐλαύνων χαταστρέφεσθαι, 
ὡς τοῖς Ἕλλησιν εἰρήνην ἐποιήσατο, ἐστράτευεν 
ἐπὶ Κράλην τε xai Θύγγχεσιν τοὺς Ἰριθαλλῶν ἡγε- 


Sulaiinaues cum Chersonesi urbes, priter Cal- 
lipoliw, subegisset. omnes, profectus est cum excr- 
citu adversus Thraciam, utet hauc sunm faccret, 
Cum autem pacen fecisset cuiu. Grxcis. expeuito- 
nem suscepit coutra Craleim et. Ünglesem Triballo- 
rum duces, qui Grecis admodum intoleraudi eraut, 


Notula inarginales. 
99 wy Βυζαντίων. B. χατὰ τὸ Πυζάντιον. "αἱ. man. Μπογδάνῳ FR. ul in cont, " θλαδίχῃ,. dee 


0000 


-* e ——-— 22 — -ε i - "- 


«^ e 
- 


* Lá bene cmd πο aid €" T 
. . 
. ΝΞ ΕΞ . 


39 LAONICI CHALCOCONDYL.E 40 


feroces οἱ bellicosi. Qui ubi rescivernnt Sulaima- A μύνας, οἵ δὴ vot; “Ἕλλησιν ἐπετίθεντο, καὶ χαλε τοὶ 


nem processisse iu Europam, regionem ipsorum in 
Graecia sitam vastare, przdasque nemini pavcentem 
confertim agere, copias et ipsi suas adversus Tur- 
cos duxerunt: consertisque manibus, victores prœ- 
lio abierunt, plurimis prima coitione interfectis. 
Deinde certiores rediiti, Turcorum.res usque au- 
geri, sibique tandem intolerahiles fore, cuu pluri- 
mi Turci usque ex Asia. ad Sulaimanem  coucur- 
yant, Europzasque urbes obsidione urgeant, his 
ezciti, uterque in mediterrauea Thracis pergit, et 
copias parat. Uugleses a Pherrhis, ubi regia erat, in 
Turcos progreditur. Crales autem, przedicti frater, 
copiis plurimis contractis, ad fratrem. per mediter- 
ranea Thraeige commeat, communi cunsilio junc- 
tisque viribus bellum Tureis illaturi, Sub idem tem- 
pus Sulaimanes oppidum. oppugnabat ad Tznaruin 
fluvium situm, distans a Callipoli (18) stadiis circi- 
ter septuaginta, plurünis tentoriis, qua co advexe- 
rat, per circuitum fixis, in quibus Scytlue Turci- 
que, quotquot pastoralem vitau sequuntur, quam 
suavissime degunt : assidensque urbi, intentus op- 
pugnationi insistchat : et studio expugnandz urbis 
astrictus, accipit liostium adventum.  Deligit igitur 
ex suis octingentos, wocturnisque itiweribus pri- 
ma aurora ad liostium castia pervenit. Eos depre- 
hendit nec solitas vigilias obcuutes, laxatisque cu- 
stodiis e(fusos Txuaro fluvio przbenti aquam potu 
quidem optiniam eamdem et saluberriuiaimn. statis 


ἦταν, διὰ πὸ μνδέποτε ἡσυχίαν ἄγειν, ἀλλ᾽ ἀεὶ xa- 
xüc ποιεῖν πολεμοῦντας τοῖς Ἕλλησιν. Οὗτοι μὲν 
οὖν ὡς ἐπύθοντο Σονλαιμάνη διαύάνταν ἐ; τὴν Eo- 
ρώπην, δῃοῦν τε ἐπὶ τῇ Ἑλληνικῇ τὴν σφετέ- 
pav αὑτῶν χώρᾶν, καὶ διαρπάζειν μηδενὸς φειδόμε- 
γον, ἐστρατεύοντο ἐπὶ τοὺς Τούρχους, καὶ συμόαλόν- 
τες μάχῃ τε ἐχράτησαν, καὶ διέφθειρον οὐχ ὀλέγους 
ἐν τῇ ἐπιδρομῇ. Μετὰ δὲ ταῦτα ὡς ἤσθοντο ἤδη τὰ 
Toópxov πράγματα ταχὺ ἐπὶ μέγα προχωροῦντα 
δυνάμεως, καὶ τοὺς ἀπὸ ᾿Ασίας Τούρχου; ἀεὶ 
διαύαίνοντας προσγίνεσθαι αὐτῷ, ὥστε xol ἐς πο- 
Atopxlav τῶν χατὰ τὴν Εὐρώπην πόλεων χαθίστα- 
σθα:, καὶ προϊόντας ἐπὶ τὴν μεσόγαιον τῆς Θράκης. 
συνελέγοντό τε στράτευμα ἀμφότεροι. Οὔγγλεσης μὲν 
οὖν ὥρμητο ἀπὸ Φεῤῥῶν ἐπὶ τοὺς Τούρχους, ἐν αἷς 
τὰ βασίλεια ἦν αὑτῷ - Κράλης τε ἅμα αὑτῷ ὁ ἀδελ- 
φὸς στράτευμα ἔχων ἀπὸ τῆς μεσογαίου τῆς θράκης 
συνΐει τῷ ἀδελφῷ ὡς στρατευσόμενοι ἅμα τοὺς 
Τούρχους. 'O μὲν οὖν Σουλαιμάνης ἔτυχε πολιορ - 
χῶν πόλισμα τὸ παρὰ Ταίαρον ποταμὸν, διέχον ἀ πὸ 
᾿Αδριανουπόλεως σταδίους ὡσεὶ ἐξέδομήκοντα * xo: 
oxnvà; μὲν αὐτοῦ οὐχ ὀλίγας ἀπὸ «πίλων ἄγων *", 
ἑκήξατο, ἐν αἷς δὴ οἱ χατὰ τὴν ᾿Ασίαν Σχύθαι τε οἱ 
Νομάδες χαὶ Τούρχων ol πρὸς τόνδε τὸν βίον τετραμ- 
μένοι δῃοῦν εἰώθασι " καὶ ἐπολιόρχει τὸ χωρίον ἐν- 
τεταμένως * διατρίδοντα δὲ αὐτὸν λέγεται, ὡς τάχι- 
στα ἐπύθετο ἑπιόντας οἱ τοὺς πολεμίους, λαδεῖν τε 
ἐπιλεξάμενον ἄνδρας ἐς ὁχταχοσίους τῶν ἀμφ᾽ αὖ- 


tcmpus crat, quo uec arma uec equos perinde cura- C τὸν ἀρίστων, καὶ νυχτὸς ἐπελάσαντα ἐς τὸ πολεμίων 


bant, putautes se. plauissime ab hostium incursioni- 
bus securos et tutos. Hos nec opinantes, et in Cermia- 
ni regione in luxuriam effusos, altaque quiete sopi- 
tos, Sulaimanes stipatus octingentis iwilitibus de- 
lectis adoritur : czdemque inaxiiam, impigre ob- 
vios mactando, liostium fecit. Multi iu fluiuen fuga 
preprepera delati, dubii quonam se verteirent, 
jbi inter cunctaudi moras occubuerunt. ln. hoc 
prelio desideratus est Uugleses: etiam. Crales οὐ- 
cisus cst. Üt autem hicinterierit, ignoratur. IG Hunc 
eius propinqui qui eum sanguine contingebant, ali- 
quandiu post pra:liuu istud vixisse credidere. Su- 
laimanes, victoria illa insigni ct illustri clarus, fa- 
cile tandem etiam oppidulum, quod obsederat, suo 
imperio adjicit, Exercitus quoque OrcstiaJi, quam 
lladriauopolim appzllant, admovit. Circuinsedit ct 
Peridietum infestis exercitibus, aggressusque mu- 
rum, captis non succedebat, Cum autein ibi hacrc- 
rel intentus. obsidioni urbis Sulaimanes, feruut 
adolescentem quemdam. clam. solitum egredi urbe 
per rimam quamdam muri, ad demetendum frumeu- 
tum, deinde (rumento onustus, per eumdem locum 
in urbem remeabat. Cumque hoe frequceuter. fa^e- 
ret, taudem visus est ἃ milite quodam "Turco, ibi 
stipendia faciente, Turcus δυο animadvertens, 


(18) AL. Hadriauopoli. 


41 πίνων. "Á xb χίλων αἰγὼν Ft. 


στρατόπεδον χαταδῃούμενον͵ ὡς ἤδη ἡ ἢὼς ὑπέφαινα, 
xal οὔτε φυλαχὰς ἔχοντας τοὺς πολεμίους ἑώρα αὖ- 
τούς τε τὰ πολλὰ παρὰ Ταίναρον ποταμὸν, 8; ὕδωρ 
χάλλιστόν τε παρέχεται πιεῖν, χαὶ ὑγιεινότατον. 
θέρους ὃξ ἣν ὥρα, ὀλιγώρως τε τῶν ὅπλων σφίσιν 
αὑτοῖς καὶ τῶν ἵππων ἔχοντας, οἷα τοὺς πολεμίους 
ἐν οὐδενὶ λόγῳ ποιουμένους, ἐπὶ ῥῤχατώνην τετραμ- 
μένους, xarà Κερμιανὸν χῶρον ἐπεισπεσεῖν τε Bou 
σὺν τοῖς ὀχτακοσίοις, χαὶ διαφθεῖραι σύμπαντα τὸν 
στρατὸν χτείνοντα: ἀφειδέστατα * ὥστε τοὺς πλείο- 
νας αὑτῶν πεσεῖν ἐς τὸν κοταμὴν, χαὶ ἐν ἀπορίᾳ el- 
yov ὅποι τρέπωνται γενόμενοι, xaX. ταύτῃ διαφθα- 
ρῆναι " ἔνθα ὅ τε Οὔγγλεσης ἀπώλετο, χαὶ ὁ Kpé- 
λης, 6 ἀδελφὺς αὐτοῦ ἐν ταύτῃ τῇ μάχῃ. Ὅτῳ δ᾽ ἂν 
τρόπῳ διεφθάρη, οὐκ ἥδει οὐδεὶς, ὥστε οἴςαθαι τοὺς 
προσήχοντας αὐτῷ περιεῖναι ἔτι αὐτὸν ἐπὴ πολύν 
τινα χρόνον. Ὡς οὖν ταύτην τὴν νίκην εὐχλεὴ καὶ 
περιφανῇ ἀνείλετο Σουλαιμάνης, τό τε πόλισμα ὃ 
ἐπολιόρχει πρότερον παρεστήσατο, xal Ὀρεστιάξα 
τὴν ᾿ἀδριανούπολιν καλουμένην ἐλαύνων ἐπολιόρχει. 
Ἔτυχε δὲ τὴν τε τὴν πόλιν Περιδμητὸν πολιορχῶν, 
xai προδάλλων τῷ τείχει θαμὰ οὐκ ἀνίει. Ἐν τούτῳ 
δὲ ὄντος Σουλαιμάνεω, τυχεῖν νεανίαν λέγουσι τῶν 
ἐν τῇ πόλει, χατὰ ὁπὴν τινα ἀπὸ τῆς πόλεως φέρου- 
cav ἔξω, λάθρα τε ἐξιόντα νυκτὸς ἀμῶντα mupob; 


Notulæ marginales. 


41 DE REBUS TURCICIS LIB. I. 48 
κατὰ τὴν ὁτὴν ταύτην διαφορεῖν ἐς τὴν πόλιν, χαὶ Α qua muri parte. intrare solitus erat, a tergo. eum 


«οὔτο συνεχῶς ποιοῦντα ὀφθῆναι ὑπό τινος τῶν ἐν 
τῷ στρατοπέδω. "loóvtz δὲ τὸν Τοῦρχον, ἧ εἰσήει ὁ 
νεανίας, ἐφεπόμενον κατόπιν γενέσθαι, χατὰ τὴν 


ὁπὴν πειραθῆναί τε αὑτῆς, xal εἰσιόντα ἐς τὴν πό- 


λιν, αὖθις b; τὸ στρατόπεδον γενέσθαι " xo ἀφιχό- 
μένον παρὰ Σουλαιμάνη, ἐξειπεῖν τε τὴν εἴσοδον͵ χαὶ 
αὐτὸν αὑτίχα ἐξηγεῖσθαι. Πειραθέντα δὲ τῆς εἰσύδον 
tbv ἤγεμόνα, κιταλαδεῖν τε τὴν πόλιν ταύτῃ, xoi 
δτ᾽ αὐτῷ ποιήσασθαι. Μετὰ δὲ ταῦτα εἰς Φ.λικκότπο- 
δεν ἐλαύνοντα, ἐλεῖν τε xal ταύτην τὴν πόλιν, xol 
--ακραστήσασθαι ὁμολογίᾳ. Λέγεται δὲ γενέσθαι τού- 
τῳ τῷ βασιλεῖ ἄνδρα ixi expatnyía; ἐπισημότατόν 
φε καὶ ἐξηγεῖσθαι δεινότατον ἐπὶ πόλεμόν «6 xal 
ἐπιδρομάς. Καὶ οἱ μὲν λέγουσιν αὐτὸν τὰ πλείω ἀπο- 
δειχνύμενον πάμπολυ τεχύ τε καὶ παραχρῆμα ἐπι- 
δεδωπέναι. Νοσήσαντος δὲ Σονλαιμάνεω, xal ἐπὶ 
"Δσίαν ἐπειγομένου, τὴν νόσον οἱ χαλεπωτέραν γενο- 
μένην, ἀπενέγχαι ἐκ τοῦ βίον αὐτόν. Τελευτῶντα δὲ 
ἐπιτεῖλαι sol; ἀμφ᾽ αὐτὸν, θάψαι τε τὸ σῶμα αὐτοῦ 
ταύτῃ. χατὰ τὸν τῆς Χεῤῥονήσου ἰσθμόν, Ἧ δὲ καὶ 
συνέδη πρότερον τελευτέσαντα τὸν παῖδα αὐτοῦ, θά- 


secutus est, Lentaturus si per eam rimam in urbem 
sibi pateret aditos. Urbem itaque ingressus est. Quo 
facto, rediit in castra 3d Sulaimanem, actaque edo 
cet. Sulaimanes igitur cduetis in aciem copiis, 4: 
urbem accessit. In. quam cum | irrepsisset , duco 
Turco, qui rimam invenerat muri, illico ejus domi- 
nium usctus est. Postea promotis castris Philippo- 
polim obsidet : quse tandem pactionibus iu ejus (1- 
dem traditur. Ferunt, lune regem habuisse. virum 
rei militaris perquam gnarum, quo nullus fuerit su- 
perior incursionibus faciendis bellisque gerens. 
Praterea aiunt ad tantam potentiam eum bac ex 
causa venisse, quod summa celeritate in rebus ge- 
rendis uteretur. Sulaimanes morbo implicatus est. 


B Hinc festinabat in Asiam. Morbo tandem ingraves- 


cente, moritur. Moriens precepit suis ut corpus se- 
pelirent ia Chersonesi isthmo, ubi antea contigerat 
filium suum fato fungi: et magnifice sepulturae 
tradi ordinavit, ct reditus sacerdotibus qui eo laci 
erant, ut celebrareut nocturnos ludos ad sepulcrum, 
seque filii sepultura jungi voluit. 


qe: τε μεταλοκρεπῶς, καὶ ἐξήνεγκε" χαὶ τῷ σήματι ταξάμενος φόρους, ὥστε παννυχίᾳ χρῖνσϑαι τοὺς di. 
ρεῖς αὑτῶν ἐπὶ τῷ μνήματι, αὐτόν τε ἐκέλευσεν αὐτοῦ θάψαι ἅμα τῷ παιδὶ αὐτοῦ. 


Ἕσειτα δὲ αὐτοῦ ἐτελεύτησεν '"Λμουράτης ὁ Ὁρ- 
χάνεω παῖς, Σουλαιμάνεω δὲ ἀδελφὸς, ὡς ἐπύθετό οἱ 
αὑτὸν τελευτήσαντα, τούς τε δ νεήλυδας, καὶ ἄλλους 
τοὺς τῶν θυρῶν ὄντας λαθὼν, xal ἐς τὴν Ἐὐρώπην 
διαδὰς͵ παρέλαδε «b στράτευμα αὐτοῦ ἅπαν, καὶ 
ἐπὶ ᾿Αδριανούπολιν ἐλάσας, τὰ βασίλειά οἱ αὐτοῦ 
ἐπ κἤσατο. Καὶ ἐντεῦθεν ὁρμώμενο;, ἐληΐξζετο τὴν 
«ἣς Μακεδονίας μεσόγαιον χώραν, καὶ ἀνδράποδα 
εὐχνὰ ἀγόμενος, ἐπλούτιζε τοὺς μεθ᾽ ἑαυτοῦ στρα- 
“τῶτας, καὶ Τούρχων 630i ἐπ᾽ ἐλπίδι τοῦ κερδᾶναι 
ὁτιοῦν a?zxovto αὐτῷ, ἐδωρεῖτο ἀνδραπόδοις τε xal 
ὑποζνγίοις, ἃ ἡλίσκετο ἀπὸ Μυσῶν τε xal ᾿Βλλήνων. 
λέγεται μέντοι καὶ τόδε, ὡ: Σουλαιμάνη: ἐπεὶ ἤσθετο 
«ἧς Τριδαλλῶν καὶ Μυσῶν δυνάμεως ἐπ᾽ αὐτὸν ἀθροι- 
ζομένης, xol ἕπρεττεν ὥστε δοθῆναί οἱ ἑξάκις μυ- 
ρίας δραχμὰς, ὥστε ἀποδοῦναι αὑτοῖς ὅσο τῶν πο- 
λισμᾶτων κροσηγάγετό οἱ, καὶ αὐτὸν οἴχεσθαι ἀπαλ- 
λατειόμενον εἰς τὴν "Aclav ἀποχωρήσειν, τηνιχχῦτα 
τολιορκοῦντα τὰ ἐν εὖ 8páxg πολίσματα Ἑλλήνων. 
Ὥς οὖν πυθόμενοι οἱ Ἕλληνες ἀπεδέχηοντό τε, xal 


ἕτοιμοι ἦσαν ἐπὶ τούτοις σπένδεσθαι, ξυνηνεχθῆναι p 


esvegóv τε μέγαν, xal τὰ. τείχη τῶν πόλεων διαῤ- 
ῥαγῆναι, ὥστε αὐτοὺς ἐλεῖν ἀπὸ τούτου τὰ πλέω 
οἷς ἐπήλαυνον πολιορποῦντες. Καὶ ἑλόντα: παρὰ 
«ὧν Ἑλλήνων τὰ πολίσματα, ἔχεσθαι τοῦ λοιποῦ 
thc δὸρώπες. μηδέν τι τοιοῦτον ἕτε προσιεμένους. 
Μετὰ δὲ ταῦτα ἤλαυνεν ixi Μυσοὺς καὶ ἐπὶ Τρι- 
(αλλού;. TU δὲ γένο: τοῦτο παλαιότατόν τε xal μέ- 
qTwevev τῶν xatà τὴν οἰχουμένην ἐθνῶν ᾿ εἴτε ἀπὸ 
Ἰλλυριῶν μοίρα: ἀκεσχιαμένον ταύτην ᾧχησε τὴν 
χώραν, εἴτε, ὡς ἕνιοι, ἀπὸ τῆς πέραν τοῦ Ἴστρου 


Cum jam snimam efflassct, Orchanis fllius Amu- 
rata (19), Sulaimanis frater, re cognita, peregrinos 
et reliquos Januarum milites assumens in Europam 


trajecit : exercitusque omnes qui ibi erant, acce- 


pit. Hinc. contendena Adrianopolim, eam sibi re- 
gni sedem designavit. Rebus ita compositis, incur - 
sionem in Macedonie  meditertaneam regionem 
fecit: brevique «captis mancipiis plurimis e$ alia 
preda, milites suos admodum opulentos reddidit. 
Turcos, qui eum lucrandi animo comitabautur, man- 
cipiis et jumentis Græcorum et Mysiorum, quz bel- 
li jure obveneraut, liberalissime donat. Ferunt 
177 Sulaimanem, postquam nuntiatum erat Tri- 
ballorum et Mysiorum copias adversum se pergere, 
collocutum cum Gracis, si numerarentur sibi se- 
xaginta millia drachmarum, vellese restituere 
Grsecis quiecanque in Thracia ipsorum cepissct op- 
pida et relicta Europa discessurum iu Asiam. 
Hunc cum Graci audissent suas in Thracia obsi- 
dere urbes, promptissimis quidem animis predi- 
ctàm conditionem accepisscut: at. cuia. maximus 
terrzunotus accidisset, oppidorumque muri pro- 
cidissent, Turci accedentes aruati, urbes pluri- 
mas, etiam Grecorum, in ditionem suat redegere: 
uec amplius tales obtulere conditiones Grzecis, ve- 
rum Europam obtinuerunt. Post hsec bellum aver 9 
tit in Mysios et Triballos. Triballos autem gentem 
esse totius orbis antiquissimsau et maximam, coni- 
pertum habeo. Appulerunt in hane regionem , sive 
(variant enim auctores) divisi ab lliyriis, sive, ut 
quorumdam sententia est, ab ca regione qua ulira 


Notule marginales. 


(19) Amurates 1, quartus rez, aan» 1550. 


9 [n sra ἰλυνιτζάρους. 
PATBROI.- Ga. CLIX. 


p LAONICI CHALCOCONDYLE m 


Istrum in. extrema Europa est, et ἃ Croatia l'ru- A ἐπ᾿ ἐσχάτων τῆς Εὐρώπης, ἀπό τε Kpoatíag xol 


siisque septentrionale mare accolentibus : necnen 
a Sarmatia, quam hodie Russian vocant, propter 
sug regionis frigus invictum profecti, [siruinque 
transgressi, in regionem lonio xílusam penetra- 
yunt, ubi quoque liabitarunt, cum. armis eau re- 
gionem quz Venetos spectat subegissent. Si au- 
iem quis contrariam sequatur sententiam, quasi e 
regione versus Ionium vergente digressi, Istroque 
«uperato, in illam accesserint, unde eos antea pro- 
diisse diximus regionem, laud quidem conten- 
dero: nec tamen exin tuto arripere audeo. Aita- 
men scio, quamvis populi isti nominibus sint dis- 
creti, non. tamen moribus quidquam inter se 
differunt : idem linguz usus iisdem etiam hodie 
est, Dispersii hiuc. iude, domicilia per totam ha- 
buere Europam, incoleutibus quibusdam de illo 
grege Peloponnesi regionem Laonicam, qua patet 
ad montem Taugetum, etad Tænarum. Uhi eiiam 
liabitavit ἃ Dacia ad Pindum vsque montem, in 
Thessaliam sc projicientem, alius quidam populus: 
uirisque nomeo fuit Bacchi (20). Nec tameu scio, 
utrum in Epiros commigrasse asseverem. Haud we 
fugit, Tríballos, Mysios, (21) fllyrios, Polonos, et 
Sarmatas eadem inter sese lingua uti. Si igitur 
hinc conjecturam facere licet, existimo omnes istos 
unum hominum esse genus, nec diversum. Ut au- 
tem tandein in diversos abierint mores, et in. alias 
coucesserint regiones, a nullo acecpi, ut certum 
quid de iis prresenti bistorize inserere. ausim. Ultra 
citraque Istrum colunt, longe lateque reguantes. 
18 aque, mea quidem sententia, magis verisi- 
mile videtur hoc homiuum geuus variis fortun:z 
procellis jactatum, lonii regionem insediase, tra- 
jectoque Istro, ibi sedes fixisse : ibidemque potius 
habitasse, quam inde discedentes, adierint ad eum 
orbis terrarum tractum, qui propemoduni inbabita- 
bilis sit hominibus. Illi itaque sive necessitate, sive 
voluntate tracti, ad sui defensionem seorsim ἃ roc- 
liquis segregati habitare instituerunt, ut videre est 
wagis coujectantl, quam veritatem rei pronun- 
tianti. At bic sitam esse superiorem et inferiorem 
Mysiain, noo eam regionem recte dici, qus supra 
lstrum, verum qua ultra Istrum colitur : nec 
etiam inferior Mysia nuucupatur regio, qua stro 
&ubjecta.est. Ad istam regionem Istri, que ad 
Jtaliam usque se porrigit, Bulgaros, quos iufcrio- 
ris Mysia incolas perhibent, et Græcam linguam 
callere aiunt, &cio pervenisse ἃ Bydena urbe usque 
ad Euxinum Pontum, Trinabum urbcm regni sui 
sedei decernentes. los quidem Alexander, quem 
Servim Triballorumque dux Crales regno pra- 
fecit, imperio rexit, donec moreretur, supersiite 
filio Suswmano, qui In paternum. successit regnum. 


[Γρουσίων τῶν ἐς tbv Goxttpoy ὠχεανὸν, xai Σαρμα- 
tía;,. τῆς νῦν οὕτω "Pusia; χαλουμένης, ἔστε ἐπὶ 
χώραν τὴν διὰ τὸ ψῦχος ἀοίχητον !? χἀχεῖθεν ὡρμη- 


μένοι, xat τόν τε “Ἴστρον διαῦάντες, ἐπὶ τὴν ἐ; τὸν 


"lówov χώραν ἀφέχοντη. Καὶ ταύτῃ ἐπὶ πολὺ ἐπὶ 
'Ev:tob; διήχουσαν, χαταστρεψάμενοι, ᾧχησιν " 
εἴτε δὴ τοὐναντίον μᾶλλον εἰπεῖν ἄμεινον, ὡς ἐντεῦ- 
θεν ἀπὸ τῆς ἐς τὸν Ἰόνιον χώρας ὡρμημένοι, καὶ 
Ἵστρον διαδάντες, ἐπέχεινα ἐγένοντο τῆς οἰχουμέ- 
νης, οὐχ ἂν δὴ λεγόμενον, ἀσφαλῶς λέγοιτο ὑφ᾽ 
ἡμῶν. Τοσόνδε μέντοι ἐπίσταμαι 0: τοῖς ὀνόμασι 
«auta δὴ τὰ γένη διεστηχότα ἀλλήλων ἦθεσ: μὲν 
οὐχέτ', γλώττῃ δὲ καὶ φωνῇ τῇ αὐτῇ χρώμενοι, χα- 
τἀδηλοί εἶσιν ἔτι χαὶ νῦν. ᾽Ως μέντοι διέσπορται 


Ὁ λνὰ τὴν Εὐρώπην, πολλαχῆ ᾧχκησαν, ἄλλῃ τε δὴ, καὶ 


ἕν τινι τῆς Πελοποννήσου γώρας τε τῆς Adxcvixie 
ἐς τὸ Ταὔγετον ὄρος, καὶ ἐς τὸ Ταίναρον ᾧχημένον. 
Οὗ δὴ καὶ ἀπὸ Δαχίας ἐπὶ Πίνδον τὸ ἐς Θετταλίαν 
χαθῆχον ἐνοιχῆσαν ἔθνος, Βράχοι 39 δὲ ἀμφότεροι 
ὀνομάζονται * γαὶ οὐχ ἂν δὴ ἕω διεξιέναι, ὁποτέ- 
ῥους ἂν τούτων λέγοιμι, ἐπὶ τοὺς ἑτέρου; ἀφικέσθαι. 
Οὕτω δὴ χἀνταῦθα τούς τε Τριδα:λοὺς καὶ Μυσοὺ:, 
xal Ἰλλυριοὺς, καὶ Κροατίους, xai Πολανίους, xoi 
Σαρμάτας, τὴν αὐτὴν ἐπίσταμαι ἱέντας φωνήν. Ξὶ 
δέος ταύτῃ τεχμαιρόμενον λέγειν, εἴη ἂν τοῦτο τὸ 
Ὑένος ταυτό τε xal ἕν xal ὁμόφυλον ἑαυτῷ. Ὑπὸ 
δὲ τοῦ καιροῦ ἐς ἤθη τε διενηνεγμένα ἀλλήλων, καὶ 
ἐπὶ χώραν ἄλλην ἀφιχόμενοι *! ῴχησαν, Οὐκοῦν δὴ 
λέγεται πρὸς οὐδένων ὥστε σαφές τι περὶ αὐτῶν 


c ἔχειν ἡμᾶς ἐς ἱστορίαν ἀποδείχνυσθα:. Πασίλέια piv 


ἔστιν αὐτοῖς χἀνταῦθα τοῦ Ἴστρου, xai πέραν τε τότε 
γένος τοῦτο πολὺ μεῖζον, χαὶ ἐπὶ πολὺ μᾶλλον διῆκον. 
Ὥστ᾽ ἂν μᾶλλον ἐκεῖθεν φάναι χάλλιον παρέχον, ἃ πὶ 
«és ἀφιχέσθαι τὸ γένος τοῦτο, καὶ οἰχῆσαι πρὸς τῇ 


᾿ xatà τὸ Ἰόνιον χώρᾳ, xal παρὰ τὸν Ἴστρον διαδῆναι, 


καὶ αὐτοῦ μᾶλλον οἰχῖσσαι͵, ἢ ἐντεῦθεν ὡρμημένον, ἐπὶ 
τὰ Excl «1; οἰκουμένης σχεδόν τοι ἀοίχητα ἀφικέσϑα:. 
Εἴτε μὲν οὖν ἀνάγχη τινὶ προηγμένον, tis χαὶ ἐχού- 
σιον ἀπέμειναν 33 στελλόμενον χωρὶς οὕτω ἀπ' ἀλλή- 
λων ἀπῳχισμένον ἕτυχεν, ὡς ἔστιν ἰδεῖν τεχμαίρεσθαι 
μᾶλλόν τι, fj διισχυρίζεσθαι δέο: ἄν. Ἔντευθεν μὲν οὖν 
καὶ τὴν τε ἄνω Μυαίαν καὶ κάτω Μυσίαν φάναι κολῶς 
ἔχειν οἴονται ἕνιοι, ὡς τὴν ἄνω Mucíav οὗ τὴν ἐς τὰ 
ἄνω τοῦ Ἴστρον, ἀλλὰ τὴν ἐς τὸ πέραν τοῦ “Ἴστρου 
$xnuévnv χώραν, τὴν δὲ χάτω Μυσίαν οὐ τὴν ὃς tà 
κάτω τοῦ “Ἴστρον, τὴν ἐπὶ τοῦτο τοῦ ᾿ἴατρον χώραν, 
ἔστε ἐπὶ Ἰταλίαν χαθήχονσλν. Τοὺς μέντοι Ἶονρ- 
Ἱάρους "5, οὖς χάτω Μνοίαν χαλοῦσιν οἱ ἄμεινον 
᾿Ελληνικῆς ἐπαΐοντες φωνῖς, ἐπίσταμαι καϑήχειν 
ἐπὶ τὸν Ἴστρον, ἀπὸ τῇ;ς Βιδίνης «sog ἔστέ ἐπὶ 
Εὔξεινον πόντον, ἐν Τρινάδῳ πόλει τά βασίλεια σγί» 
σιν ἀποδεικνυμένους, Τούτους δ' μὲν οὖν, ὁπότε 
᾿Αλέξανδρον ὁ -ἧς Σιρδίας Κράλης ὁ τῶν Τριδαλ- 


Notule marginales, 


(20) Valachi. 


"9 ἀνίκητον. [n ora, ἀοίκητον, ** In ora, Βλάχοι. 
82 Ἰουογάνους 


981.; in al. in ora, ἀποίλεσαν οἶμαι, 


. ἢ. Ἰουργάρου;. 


(21) Alii addunt Croatos. 


*! ἀριχόμεναι R. ut in cont. ** ἐπέ. In uno sit in 


8. τούτοις, Sic m. 


45 


DE REBUS TURCICIS LIB. I. 


46 


λῶν ἡγεμῶν, ic τὴν βασιλείαν χατέστησεν, &6aci- A Ilunc bello aggressus est Atmurates, Orchanis so- 


λευέ τε οὕτως. ἐς ὃ δὴ τελευτίσας χατέλιπε βασιλέα 
τοῦ γένους τὸν παῖδα αὐτοῦ Σούσμανον, ἐφ’ ὃν δὴ 
ictpattoete ᾿Αμουράτης ὁ Ὁρχάνεω. ᾿Επεὶ ἐς Τρι- 
δαλλοὺς ἐσέδαλε, xat μάχῃ κρατήτας αὑτῶν Φ; ῥῥά: 
«z ὑπηγάγετο πόλιν εὐδαίμονα, xal τὰ ἐς τὴν Ῥο- 
δόπην χωρία χαταστρεψάμενος, μεγάλα ἀπεξείχνυτο 
ἔργα. Σεῖνῃ τε τὴν Φεῤῥῶν ἐπιτρέψας πόλιν ἀνδρὶ 
ἀγαϑῷ, ἐστρατεύετο ἐπὶ Σούσμανον, τὸν Μυσίας βα- 
eda, καὶ συμόαλὼν αὐτοῦ ταύτῃ ἐτρέψατό τε τοὺς 
Μυουὺς, xai διέφθειρεν οὐ πολλοὺς, διασωθέντα: 
ἐπὶ τὰ ἃς τὸν Ἴστρον χωρία. Διαπρεσδευσάμενος δὲ 
ob; ᾿Αμουράτην Σούσμανος ὁ ᾿Αλεξάνδρου, σπονδάς 
τε ἐποιήσατο καὶ συμμαχίαν, ὥστε τὸν αὑτὸν ἐχθρόν 
«s xai φῇλον νομίζειν, xax ἐπιγαμίαν ποιησάμενος, 


boles. Postquam autem castra in Triballos movit, 
eos pralio vicit, Pherasque urbem  opulentam iu, 
potestatem redegit, et loca Rhodopen spectantia. in 
ditionem accepit, maximaque virtutis militaris pa- 
trabat opera. Saini viro optimo cuim commisisset 
Pheras urhem, adversus Sasimanum Mysie rcgem 
arina ccpit. Tandem cum Mysiis mauus conseruit, 
quorum interfecit paucos, cuu fuga cvasissent in» 
violati ad loca Istro proxima. Susmauus indo le- 
gatis missis ad Awmuratem, qui paccm  oracent, 
federe icto in societatem acceptus est, ut. deinceps 
bospes et. on;icus Amurati forei, Hiuc ct affinis 
Amurati factus est, data ín uxorem filia sua forma 
excellente, ex Draide, quam uxorem vulneratus 


θυγατέρα αὐτοῦ, κάλλει τε ὑπερφέρουσαν, xaV ἀπὸ D duxerat, prognatam : alleram connubio junzerat 


*E6patbe;, fj» ἡγάγετο τρωθεὶς, γεννηϑεῖσαν, τῷ 
᾿Αμουράτῃ * ἐξίδοτο μέντοι καὶ ἑτέράν τῷ ᾿Ελλήνων 
βασιλεῖ. Ὃς τηνικαῦτα τῶν "Ἑλλήνων τὸν Καντακου- 
ληνὸν ἀφελόμενος τὴν ἀρχὴν, ἐδασίλενε vévou; tou 
Ῥλληνιχοῦ. Ὃ μέντοι Κανταχουζηνὸς, ἐπεί τε ἐόα- 


cieue παῖδα: 620 ἔχων, τὸν μὲν νεώτερον Mavevt;- 


λον, ἔπιμφεν ἐς Πελοπόννησον ἡγεμόνα, τοῦ Μιζί- 
0ρ **, τὸν δὲ πρεσδύτερον καθίστησι θασιλέα τοῖς 
“Ελλεσιν. Ἰωάννης δὲ ὁ τοῦ ᾿Ανδρονίχον «alc, ὡς 
ἐπὶ τὸ ἱχανὸν τῆς ἡλιχίας ἀφίχετο, συνίστατό τε 
τοῖς "EXlve, καὶ συνετίθετο οὐτοῖς, ὡς; ἐπὶ τὴν βα- 
φιλείαν ἀφ'ξόμενος. Ἔτυχε δὲ διαίτας ἔχων ἐν τῇ 
MaxsBevig. Οἱ δὲ Ἕλληνες ἀχθόμενο: τῇ διτίτῃ xal 
Ὀδρει «τοῦ βατιλέως, ὡς; Éxacso; εἶχεν αἰτία; αὑτῷ, 
ἐπαγόμενο: ἀπὸ Μακεδονία: τὸν νεανίαν, ἐς τὴν βα- 
σιλείαν κατεστήσαντο. Ὡς δὲ ἐς τὴν βασιλείαν χατ- 
ἐστη. τὸν μέντοι Κανταχουζηνὸν Ναζηραῖον ἐποιή- 
este, ατθαΐξον τοὔνομα. Ὁ τούτον δὲ πρεσὄδύτε- 
ρος παῖς, ὃν ἀπίδειξε βασιλέα τοῖς Ἕλλησιν, ἀφί- 
zste μὲν τὰ πρῶτα ἐς '"Póbov, πτρὰ τὸν ταύτῃ αὐ- 
te? ἀρχιερέα, δεόμενο; ἐπιχηυρί;ς τυχεῖν, καὶ ἐδεΐ- 
«o χατάγειν αὐτὸν ἐς τὴν βασιλείαν, xa πολλὰ 
πφοϊσχόμενο;, ὥστε οἱ γενέσθαι τιμωρίαν τινά " ὡς 
οὐξὲν εὕρατο ἐπιτήδειον παρῆν “55 αὐτίχα, μετὰ 
ςαὔτα͵ ἐς Πελοπόννησον παρὰ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ 
Ῥμμανουὴλ, τὸν ἡγεμόνα τῆς Σπάρτης, καὶ παρ᾽ 
αὑτοῦ τὴν δίαιταν ἐποιεῖτο. Ιωάννης μὲν οὖν τῷ τε 
Δμουράτῃ νεωστὶ ἐς τὴν Εὐρώπην διαδάντι ξυμ» 


C 


Graecorum regi, Andronico Joannis filio, Joannes 
enim regoo jam expulerat Cantacuzenum, qui 
puerum ipsum gubernarat: cum arrepto Græco- 
rum reguo, filiorum quos babebat, alterum Emma- 
nuelem natu minorem misit in Peloponnesum, ut 
esset dux Mizithrae, qus olim Sparta : natu. vero 
majorem, Graecorum regem esse jubet. Joanncs 
autem, Andronici fllius, cum jam cam auig'sset 
aetatem, quas rebus gerendis idonea erat, conspi- 
ratione facta cum Graecis, rogavit nt regno 19 
przeficeretur. Eoden: autem tempore rex in Mace- 
douis agebat, lururiosiore victu ct intemperan- 
tiere dissolutus. Greci indignantes propter victus 
rationem dissolutiorem, et convicia regi facien- 
tes, ut.quisque babebat quod crimini verteret, 
Joaunem Andronici filium in Macedoniam abdu- 
ctum communi 33s5ensu applausugue regem desi- 
&nan', [nito regno, Cantacuzenum in Nazaræo- 
rum sive monachorum ordinem transtulit, quem 
mutato nominc Matthizum appellavit. Ilujus sc- 
nior filius, quem pater Graecis rcgem  destinarat, 
iu Rhodum navigat, petiturus a sacerdote. summo, 
quem Magnum magistrum vocant, qui insulam 
regebat, auxilium, quo adjutus recuperarct amis- 
eum regnum, Multia sutcin. nequidquam perteu- 
tatis, quibus in suss partes sacerdoterm pelliceret, 
ut spem auzilii affulgere vidit nullam, ad fratrem 
$uum juniorem Emmanuelem in Peloponuesum 


μαχίαν ἐποιήσατο, xal τὴν τοῦ Μυσῶν *' θυγατέρα D Sparue ducem iter flectit : apud. quem vitz con: 


ἠγάγετο ἐπὶ τῷ παιδὶ αὐτοῦ ᾿Ανδρονίκῳ, ἀφ᾽ ἧς 
ἐγένοντο αὐτῷ παῖδες, πρεοσδύτερος μὲν ᾿Ανδρόνι- 
xe:, Δημήτριος δὲ xai Ἐβῤμανονὴλ οἱ νεώτεροι, xal 
Θεόδωρος. Καὶ Θεύξωρο; eixsto τῷ ᾿Αμουράτῃ, 
ὅποι ἂν σ:ρατεύηται, καὶ φόρου τε ὑποτελεῖς ἅμα 
ὅν:ες τῷ ᾿Αμουράτῃ, ἐπισπόμενοι ὅποι ἂν στρατεύ- 
eto, Ἀδετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ Δράγασυν τὸν Zipxou ἦγε- 
μόνα, τὴν ἐν τῷ ᾿Αξιῷ ποταμῷ χώραν στρατευσά- 
μένος πατεστρέψατο, ἐς φύρην τε ἅμα ἐπαγωτγὴν, 
χαὶ αὑτόν οἱ στρατενόμενον ἔπεσθλι ἐπὶ τοὺς πολε- 
sis, ἐς τοσούτου; τὸν ἀριθμὸν ἔχοντα ἱππέας. 


suetudipem εἰ necessaria habuit. Joannes satem 


cum Awurate in Europam transgressu. soeletatem 


contraxit, filioquc suo Audronico Mysiorum regis 
filiam uxerem dat : ex qua sustulit filios : Andro- 
nicus quidem natu maximus, Demetrius vero ct 
Ewmsucel et Thecdorus natu minores erant. 
Theodorus autem sequebaiur Amuratem, quocun- 
que belluin averlisset, Reliqui, quos modo dixi- 
&us, vecligales et stipendiarii erant Amuratis, 
ipsumque comitari cogebantur, contra quoscunque 
expeditionem suscepisset. [lis ifa compo;itis, ezcr- 


Notul» marginales. 
9 ἠχεμόνα τῆς Σπάρτης. In ora, ἦτοι Μιζίθρα. !* xap:ivat R. παρῆν, 5" βασιλέω;. Sic R. 


LY] LAONICI CHIALCOCONDIYI..£ 48 
bitum contra Dragasem Zarci ducem movit, re- A Μετὰ ταῦτα Πόγδανον τὸν ταύτῃ γεμόνα ὑπαγόμε- 


gionemque junta. Üumen Axium domuit, sibique 
tribatariam bellique sociam effecit, Dueem quo- 
que iw potestatem aceepit, quem sub se siipendis 
facere jussit, equitum impetrata manu non modica. 
llis praeclare gestis, etiam Pogdanum eo loci re- 
gnantem debellavit: quem sub se mercre cum 
exercitu, quem habuerat, voluit, Amurates auiem 
per omnia imitatus zxquitatem Cyri Cambysis lil, 
maxima modestia οἱ liberalitate tractabat duces 
Triballorum, et Mysiorum Grzeorunique, qui in 
suam potestatem concesserant. Cum moratus es- 
set longo tempore in Europa belio astfictus, nun- 
tiatur, suos in Asia præſectos conjuratione facta 
Asianos sollicitare ad defecilonem, plurimamque 
regionem jam ab Amuraie avertisse , conseriptis- 
que exercitibus, Asiæ statum quam mazime econ- 
turbare, oppida quedam capientes, quadam vero 
oppugnaates non cessare. Quampriimum ha certo 
sccepit, transitu 4) iv Asiam parst, suosque 
ita instruit, vt hostes quam potentissime contun- 
dere et prufligare posset. Cum bos deprebeudisset 
in Mysia castra collocasse, copiis in aeicm edu- 
etis, tale excogitavit, ut qui esset summa rei mi- 
litaris scientia praeditus, siratagema. Dicitur enim, 
cum æstatis essel lempus fervidissimum, etesias 
ventos ah occidente spirare. Ibi autem suorum 
ordines ita disposuit, ut ventuni a tergo haberent 
praliantes. llinc princeps prelium inibat, ubi 
hostium acies erat confertissima, irruens, et quam 
fortissime pugnans. Cum autem prslium utriu- 
que zquo Marte. ferveret, ipse in editiorem tumu- 
jum conscendens, vocc quam potuit maxima suos 
in hune modum allocutus est : O commilitones 
mci, filii dilectissimi, non subit animos, quanta 
pericula in Europa multorum annorum durissima 
militia perpessi sitis ἢ Quid ceditis ? an nescitis 
omuia iu vestra fore potestate, illis superatis? 
Agite igitur, promptis animis me sequimini. Qaod 
si concitati fueritis, hostes nos vincent. Hiec. locu- 
tus, admisit equum iu  bostam, et in confertissi- 
»08hos!lum cuneos se conjecit, acerrime pre- 
lians : confestimque, ut. preedizerat, ventus exor- 
tus est, etin hostium faciem se fudit. Hinc cum 
mulua hortatione adversum hostes procederent, 
naximoque impetu eos adorirentur, primum eos 
in fugam conjecerunt, et insequentes plurimas teu - 


vov, ὥστε ol ἕπεσθαι σὺν τῇ αὑτοῦ 0:02:10, μεγάλα 
ἀπεδείξατο ἔργα, ἐπιείκειαν piv. κατὰ τὴν Κύρου 
τοῦ Καμόύσειυ ἐπιδεικνύμενος, καὶ ὡς μετεριὦτατά 
τε xal ἐλενθεριώτατα προσφερόμενος tol; ὑπ᾽ αὐτὺν 
γενομένοις, ἡγεμόοι Τρ'δαλλῶν, καὶ Mucips, xal δὴ 
Ἑλλήνων. Κατὰ μὲν οὖν τὴν Εὑρώρην διατρίθοντα ᾿ 
συχνόν τινά χρόνον͵ xal πρὸς τούτους ἔτι διάαπηλε- 
μοῦντα, ἀφίκετο ἀγγελία, τοὺ; ἐν «fj, ᾿Ασίᾳ βυρόά- 
ρων ἡγεμόνας ἀλλήλοις συνθεμένονς, ἀποστῆσαί τε 
ἀπὸ ᾿Αμουράτεω χώραν οὖκ ὀλίγην αὐτοῦ, χαὶ αὐὖ- 
τοὺς στρατιὰν συλλέξαντας ὅσην ἠδύναντο μάλιστα, 
ταράξαι «a τὰ ἐν τῇ ᾿Ασίᾷ πράγματα αὑτοῦ, καὶ 
χώρας «ἧς ἐαντοῦ τὰ μὲν καταστρεφομένους, τὰ δὲ 
xai πολιορκοῦντας οὔχ ἀνιέναι, Ἐπεί τε δὴ τάχιστα 


Β ἐπύθετο, διαδὰς (eto ἐπὶ τοὺς ἡγεμόνα: παρσχευ- 


αϑάμενος "8, xal ἐς τὰ ἔσχατα πειρασόμενο:, fj ἐδύ- 
vato χράτιστα ὦ; διαμαχούμενος. Εὐρὼν δὲ ττύτους 
ἐν Δέυσίῃ στρατοπεδευνομένους, παρετάξατο ἐς μά» 
χην. Οἷα δὲ μάχης ἐμπείρῳ πολλαχῇ γενομένῳ ἐμε- 
μηχάνητο τοιόνδε. Λέγεται γὰρ ὡς ἐπεὶ θέρους ἦν 
ὥρα, καὶ ἠπίστατο μεσημύρίας ἐπιγιγιομένης, ἐπι- 
πνεύσειν ἐτησίαν ἄνεμον ἀπὸ ἐσπέρας. Ταύτῃ δὲ 
παρεγγνῶν τῇ στρατιᾷ, τὸ μέρος ἐκεῖνο xazà νώτου 


: λαθεῖν, ἐς μάχην τε χαθίσιατο κερὶ πλήθουσαν ἀγο- 


ρὰν, καὶ συμμίξας τοῖς πολεμίοις, ἐμάχετο ἰσχυρῶς. 
Μάχης δὲ ἀμφυῖν ἰσοῤῥόπου γενομένης, ἐπὶ λό:ον 
τινὰ αὐτοῦ που λέγεται ἀναδῆναι, χαὶ φωνῆσαι μέγα 
τοῖς ἑαυτοῦ τάδε - Παΐδες ἐμοὶ στρατιῶται, μέμνη- 
σθε ἡμῶν αὐτῶν ὅσα ἐπεκόνθε:ιτε ἐν τῇ Εὐρώπῃ τὸ- 
σαῦτα ἔτη ** διαπολεμοῦντες ; Τί δὴ ὑποχορεῖξτα ; 
Οὐχ ἴστε ὡς τὰ πάντα ἐφ᾽ ἡμῖν ἔσται, τούτων περι- 
γενομένοις ; "Ayese δὴ ἐμοὶ ἕπεσθε, ὡς ἣν μὴ ἀρ- 
-ἰως ἕπησθε 9*, ταχὺ περιεσομένιων τῶν πολεμίων 
ἡμᾶς. Ταῦτα εἰπόντα τὸν βασιλέα, ἐλαύνειν ὁμόσε 
τῷ ἵππῳ ἐπὶ τοὺς πολεμίους, ἐς τὸ μέσον στῖφος ᾿ 
ἐμόάλλοντα * xat αὐτίκα ἐπιπνέοντα τὸν ἄνεμον ἀπὸ 
νώτου 1f στρατιᾷ, ἐνοχλεῖν ἐπὶ πρόσωπον τοὺς ἐν- 
ἀντίους. Καὶ οὕτω; ἅμα ἀλλήλοι: διαχελευσαμένους, 
καὶ ἐς τὸ πρόσθεν ἰόντας, καὶ βιαζομένους, τέλος 
δὴ τρέψασθαί vs xax ἐπιδιώχειν ἀνακράτος ἀπολύν- 
τας τοὺς πολεμίους, Καὶ διαφθαρῆναι μὲν λέγεται 
τὰ πλείω τοῦ στρατεύματος αὐτοῦ " διαφυγόντας δὲ 
τοὺς πολεμίους, οἴχεσθαι ἀπαλλατεόμενον ἕκαστον 


p ἐπὶ τὰ ἑαυτοῦ, Ἐνταῦθα διαπρεσδευσαμένους, σπον- 


δάς τε αἰτεῖσθαι, καὶ συμόῆναι αὐτῷ ἐφ᾽ ᾧ ἕπεσθαι 
τούτους fj ἂν ἐξηγεῖτο τοῦ λοιποῦ στρατενόμενον. 


cidarunt, Fertur, maximam exercitus sui partem ibi intercidisse. Hostes autem fuga sibi consulentes, 
singuli ad sua dispersi sunt. Hinc cum legatos misissent ad Amuratem, petiium pacem, haod passi sunire- 
pulsam. Hac tamen conditione pax dala est, wt se, quoeunque exercitus movisset, impigre sequerentur. 


Ut autem pax cum Tnreis in Asia facta 
est, etiam res in. Europa interturbats — suut. 
Sauzes, natu. maximus flliorum  Amuratis, in 
Europa relictus est, ut eain. defenderet : et si. qua 
seditio cooria esset, aut periculi quid iugrueret, 
curaret ut Europe res in tuto collocarentur. Hic 


Ἐν ᾧ δὴ κατὰ τὴν ᾿Ασίαν διέτριθε, περιῴει, xa! 
τὰ ἐν τῇ Ασίᾳ χυθίστη πράγματα, καὶ τοῖς Τούρ- 
χων ἡγεμόπι σπονδὰς ἐποιεῖτο. Βχουζῆς ὁ πρεσθύτε- 
ρος τῶν παίδων αὑτοῦ ἐν τῇ Εὐρώπῃ καταλειφθεὶς 
ὥστε ἐφορᾷν τε τὴν ἀῤχὴν, καὶ ἣν τι ἐπῆει δεινὸν ἢ 
χαλεπὸν κατὰ τὴν ἀρχὴν, ἐπὶ τὸ δοῦναι αὑτῷ ἀσφα- 


Notule marginoloes. 


9 Παρεσχενχσμένος ἢ, * ὅθνη πολ. 


* ἔπετθε R. utin C. ἔχησθε R. ut ἐπ cont. 


49 


DE REBUS TURCICIS L1D. T. 50 


λῶ; ἔχειν, καταστησάμενος. Οὗτος δὲ συνίστη τε A seditionem excitavit, concilians Gracorum nobi- 


καὶ τοὺ: χατὶ τὴν Κυρώπην ἀριστέας ὡ; ἐδύνατο, 
μάλιστα εὖ ποιῶν τε χαὶ ἀναχτώμενος, χαὶ τοῦ 
Ἑλλήνων βασιλέως τῷ πρεσδυτέρῳ παιδὶ ᾿Ανδρονί- 
xu, ὡς οἰχομένου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ᾿Αμουράτῃ τῷ 
ὍὌρχάνεω, 0; τὴν " χατὰ τὴν ᾿Ασίαν, πρός τε ἦγε- 
μόνας αὐτοῦ πολεμῶν, ἐγχατελείφθη ἐν τῷ Βυζαν- 
leo, χαὶ ἐπετέτραπτο τὴν βασιλείαν τούτῳ, ἀφικό- 
βενος ἐς λόγου;, ἐπειδή τε ἀφίστασθαι ἀπὸ τῶν 
πατρῴων, χαὶ ἄμφω κατασχεῖν τὴν πατρῴαν ἀρχῆν, 
τὸν αὑτὸν σφίσιν ἐχθρόν τε καὶ φίλον ἡγουμένους, 
xai ἣν τις ἑἐκίῃ πόλεμος ἀμύνοντας παραγίνεσθαι 
ἄλλῆλοις κατὰ τὴ δυνατὸν πάσῃ δυνάμει. Ταῦτα ὡς 
αὐτοῖς ἐδόχει ποιητέα, ἔσπενδε τό τε 9! xal ὄρχια 
ἐποιοῦντο, ἐμπεδῶνεες 6; μάλιστα τὰ τοιαῦτα σρί- 


σιν αὐτοῖς͵ fj ἀσφαλέστετα ἐξόκει ἀμφοῖν ἔσεσθαι. Β 


lium in Europa auimos. Cuin venisset colloquendi 
gralia ad Grecorum regis tilium seuiorem Andro- 
nicum, eui Bysantium regnique curam  mandarat 
patcr, cum proficisceretur eum Amurate in Asiam 
adversus duces isthic seditioros, tandem eo dc- 
ducti supt, ut uterque a. patre deficeret. $uo,  pa- 
fernumque regnum teneret, eundemque et hostem 
et amicum ducerent, quem alter. jussisset : præter- 
ea si quid ingrueret, aller. alteri auxilio 6566 ne 
cunclaretur. $1 Ilæe cum ipsis visa estent, quo 
majoribus animis observarentur, majoreque fide 
eolerentur, jurisjurandi religio utrinque interpo- 
sila est : quibus expeditis, quam commodissime ex 
aperto preparsbantur obsistere Amurati, si in 
Europam transire conaretur. 


"Q; δὴ ταῦτα ποιησάμενοι δῆλα ἐποιοῦντο, xal ἠσφαλίζοντο Gc παραοχευαζόμενοι, ἣν ἐπκίῃ ἐ; τὴν 


ἙἘύρώπην ᾿Ἀμουράτη;, ὡς ἀμύνασθαι. 

Τοῦτα ὡς ἐπύθοντο τάχιστα γενόμενα κετὰ τὴν 
Εὐρώπην, xalisa; Ἰωάννην βασιλέα Βυζαντίου, 
ἔλεγε τοιάδε " Βασιλεῦ Ἑλλήνων, ἔμοί τε νεωστὶ 
παρὰ τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ πιστοτάτων ἀγγελία &ol- 
χετο, ὡς Σαονζῆς ὁ ἐμὸς nel; ὑπὸ τοῦ σοῦ παιδὸς 
ἀναγχασθεὶς, ἀνήκεστά μοι βουλεύονται πράγματα. 
Πῶς οὖν ἔχει μηδέν τοι ἐπισταμένου σοῦ τούτων 
πέρι ἐς τοσοῦτον ἀφιχέσθαι ἀφροσύνης, ὥστε μὴ 
μόνο» ἐπιχειρῖσαι τὸν ἐμὴν παῖδα, ἀλλὰ καὶ σὸν 
παῖδα συνέπκαινον γενέσθαι ἐς ταῦτα ; Πῶς δ᾽ ἄνεν 
eic γνώμης τὰ τοιαῦτα γενέσθαι ἐξείη λογίζεσθαι ; 
"AX" εἰ μὲν δίχην ἐπιθήσων τῷ σῷ παιδὶ ἥντινα ἂν 


ἐπιτάττοιμεν μηδοτιοῦν ὑπολογιῇ, εἴσομει τότε σα- (c 


φῶ;, ὡς ἄχοντος σοῦ ταῦτα ἐγένετο" ἣν δὲ ἄλλῃ 
λογιζόμενος ἀλλοῖον f ἐμοὶ δόξει περὶ τοῦ ἐμοῦ παι- 
δὸς μὴ τιμπσάμενος μὴ βούλοιο τίθεσθαι, ἴαθι δὴ 


σαυτὸν ἐν αἰτίᾳ ἔξων L; ὕστερον. Βασιλεὺς δὲ Ἑλλή- 


vesv ἀμείθετο τοῖσδε - "Q βασιλεῦ, οὐχ ἂν δή ποτε 
vel λοιποῦ ταύτην ἔμοιγε τὴν αἰτίαν αἰτιώμενος 
ἐπιθείης σὺν δίχῃ ᾿ fj γὰρ χἀμοὶ γενήσεται ὅ παῖς 
οὗτος ὃν σὺ ἔφησϑα ἐπὶ ταῦτα ὡρμῆσθαι, οὐδέν τοι 
ἧττον ἐμοῦ συνειδότος, ἤδη δὴ τότξ σαφέστατα, ὡς 
Egex plv εὐνυίας τε xal φιλοφροσύνης περὶ σέ τε xal 
τὴν σὴν δυναστείαν. Ἣν δ᾽ ἂν ἐπιτάττοις δίχην 
ἐκείνῳ ἐπιθεῖναί με, μὴ ἂν οὕτω μεμηνέναι δόξαι- 
με, ὥστε τῷ ἐμοί τε καὶ σοὶ ἐχθίστῳ τε χαὶ πολε- 
μιωοτάεῳ διατιθειμένῳ χαρίζεσθαι, ὁτιοῦν ἐνδιδόντα 


Ubi de istis certior factus est Amurates, advo- 
cato Joanne rege Byzantii, hujuscemodi exoisus 
cst orationem : tex Grecorum, míhi nuper a fide 
dignusimis in Europa nuntiatum est, Ssuzem  (i- 
lium meum a filio tuo coactum, instituere ad ex- 
tremam me devolvere miscriam : qua ratione igitur 
fleri posset, ut inconsciis vobis ad tautam devene- 
rint dementiam, ut non solum meus (filius tam 
impia aggrediatur, verum tuus. accedat. auxiliator 
et adjutor? Absque tuo concilio bec parari, quo 
pacto cogitare possum? Verum si ponas ezxegeris 
defilio tuo, quas ego dictavero, certo sciant, te 
inscio et invito ista contigisse. Sin autem alia tibi 
quam mihi placuerit puniendi filii sententia, scito 
barum turbarum culpam omnem me in te trausla- 
turum. Cui Grecorum rex respoudet : Nequaquam, 
o rex, lianc culpam vere in me rejicies. Naim. εἰ 
nunc mili daretur fllius ille meus, qucm ais adeo 
impia in te patrare ; sanc cogniturus esses liquido, 
quam ardentissimis studiis tc tuumque regnum com - 
plecterer. Sin autem mihi animadvortendi in filium 
nogotium injunzeris, ne me adeo deimentem — fore 
existimes, ut quidquam gratia repressus, de ponæ 
severitate remittam : przsertim cum is punieudus 
sit, qui tibique mibique inimicissimus ct infestis- 
sinus est. Rex dicendi cum finci fecisset, placuit 
ut uterque parens suum filium simili poena, cum 


«ἧς δίκης. Ταῦτα εἰπόντι τῷ βασιλεῖ, ἐδέδοχτο D crimen utriusque simile foret, feriret. Pena autem 


"Apougé:g τὴν αὑτὴν ἀμφοῖν ἐπιθεῖναι τὴν δίχην. 
Κατὰ ταῦτα ἄμφω τὼ πατέρε ἑκαιτιωμένω τοῖς 
παιαὶν, ἐξορύσαι τῷ ὀφθαλμὼ ἑκχκαπέρῳ ἐχείνοις. 
Ὥς δὲ τεῦτα ἱδέϊοχτο, ἤλαυνεν ἐπὶ τὴν Εὐρώπην, 
σ:ράτευμα ἀγόμενος fj ἐδύνατο πλεῖστον. Καὶ δια- 
δὲς ἐπὶ τὸν Εὐρώπην, laxo ὁμόσε ἐπὶ τὸν παῖδα, 
ὅπη δὰ ἐπυνθάνετο αὐτὸν ἐνστρατοπεδευόμενον σὺν 
τῷ Ἑλλήνων βασιλέως παιδί. Οἱ δὴ τὸ Εὐρώπης 
σιράτευμι συλλέξεντες ἐστρατοπεδεύοντο ἐν χώρῳ 
«ιν Βυζαντίου ᾿Απιχριδίου χαλουμένῳ. ΟἹ δὴ τούς 


erat constituta, videlicet ut utriusque oculi eruc- 
rentur. Hec ubi sunt decreta, copiis quam potuit 
maximis succinctus, festinavit in Europam. Qui- 
bus transvaetis in Europam, summo studio con- 
tendit adversus filium in eum loeum ubi cuim cum 
Graecorum regis fllio castra communivisse accepe- 
rat. Qui quidem coacto in Europa exercitu, castra- 
metati suut in Dyzantii quodam loco, Apicridium 
diclo : quo sanc congregatos esse constabat Graecos, 
et optimos quogjuc ex Europa. lbidem justa 


Notula marginales. 


95 τῆς εἰ A. 55 ἐγεαῤνδοντό τε. 


^ c ene ÁO 
S Ul ul. 


(070 το e. ^. 00 0 o0 o n ng omg gg ooo on n vg lg f £80 08 77 
- . . . 5 " - .c 
- ^. . m" t. .t7 -* . . t 
. "m . . . "S . 3 . - EM 
t9. t. V D. € NILLP MEN e €*llií *lugyS " (n . . m 


51 LAONICI CHALCOCONDYL.£E δ 
torrentem quemdam, quo quasi vallo πιπ εἰ δία, A τε Ἕλληνας ἂμρ καὶ τοὺ; ἀρίστους ἀτ᾽ Ἐῤρὼώπη 


eastra locavit Sauzes Amuratis filius, patris adven- 
tum exspectaturus. Amurates cum exploratum 
haberet, filium suum, additis Graecis, in predicto 
loeo easir& posuisse, composito agmine accedit, 
praliaturus eum hoste. Cum autem przlium  pro- 
hiberet torrens, etiam Q4 ipse torrenti esstra 1m- 
posuit. Fama est, Grecorum quosdam congressos 
cum Amuratis milizibus, eos fudisse. Deinde cum 
cognovisset locum istuin 3d. prælium committen- 
dum minus esse onportenum, noetu profectus e 
regione castrorum hostilium, ad oram torrentis 
qvam proxime ad hostium castra aecedit, Ilinc 
enm facile exaudiri posset, sublata voce singulos 
nominatim inelamavit : quorum egregia facta locis 


temporibusque notata, oratione secunda extollebat. B 


Deinde cum singulos satis collaudasset, equo 
transiit. torrentem, et talem orationem habuisse 
fertur : Viri heroes, quo fugitis, relicto me, patre 
vestro ? Quare praceptoris vestri. disciplinam ab- 
Jicientes, ad filium meum convertimini desertorem ? 
Qui ubi primum captus in. meas venerit manus, 
tergo suo panas pendet. Nam flagellis ezedetur, si 
modo id per vos mihi lfcuerit : nec quidquam 
moli aliud adolescentis perpetietur corpus. Sin au- 
teni spreta hac sententia tecum volueritis decer- 
ner^ ferro, pro certo. habetote vos ad summam 
abhituros miseriam, nec meam bonitatem unquam 
expert(uros. Agite crgo, ad nos transite , nibil mali 


$uspicantes. Nec ob nosir:e virtutis revecentiam, C 


nec ctíam propter (llii flagellationein, ad me con- 
f'uerc erubueritis. Juro per eum, cujus ops ad istud 
insigne imperium conscendi, me nihil mali euiquam 
vestrum illaturum. Fama est, Sauzis iilites his 
auditis nonnihil confusos voce regis, quz erat cla- 
rissima , sibique timuisse male, virtutem ejus et 
fortunsm optime callentes, Attamen persuasi au- 
etoritate diceutis, cum inter se multum essent 
collocuti, noctc ea qua insequebatur, castra de- 
serunt : οἱ quo cuique opportunum videbatur, eo 
dirigebat gressum. Plurini cum Amuratis castra 
intrassent, deprecati sunt culpam, factum exeusan- 
(c8, se non sponte, verum necessitate cireumdatos, 
castra Sauzis esse secutos. Sauzes ubi intellexit 


συλλέγεαθαί o! ὡς μάλιστα ἐλογίζοντο. Ἐνταῦθ. 
δὴ ἐπὶ χαράδρᾳ τινὶ ὡς ἐπὶ χάρακι ἐστρατοπεδεύ 
£10 Σαουζῆ; ᾿Αμουράτεω rai;,*bv πατέρα ἑπιόντ 
ol ἐπιδεχόμενος. ᾿Αμουράτης δὲ ὡς ἐνταῦθα χατί 
λαύε τὸν παῖδα αὐτοῦ, xal τοὺς Ἕλληνας στρατι 
πεδευομένους, συνταξάμενος ἐπῇήει ὡς συμμέξω 
αὐτίκα τοῖς ἐναντίοις. Ὡς ξὲ ὑπὸ τῆ; χαράδρα 
διεχωλύετο, ἐστρατοπεδεύσατο καὶ αὐτός. Συνέδα)" 
λον fj ἐνεχώρει, Ἑλλένων τινὲς τοῖς τοῦ "Apoup? 
ttt) στρατιώτσοις, xal ἐτρέψαντο τούτους ὡς λέγι 
ται. Ὡς δὲ ἐφαίνετο χαλεπῶς ἔχειν τὸν χῶρον Exe 
νὸν μάχῃ συνάψαι τοῖς πολεμίοις, νυχτὸς ἐλάϑα 
ἐναντίον τοῦ στρατοπέδου, ἐπὶ τὸ χεῖλος τῆς χαρά 
δρας, 6; ἐγγυτάτω γενόμενος: τοῦ στρατοπέδου c5 
πολεμίων ὡς ὁᾷοτα ἔπαχούοιτο, φωνῇ τε μεγάλ 
ἐπιχαλούμενος ὀνομαστὶ ἄνδρα ἕχαστον, ὡς εὖχλε: 
ζων ἅμα τῶν πεπραγμένων ἔχάστῳ, εἴ t0 φιλότι 
μον πώποτε f) ἀγαθὸν ξυνηνέχθη γενέσθαι, Μετ 
δὶ εὐφημίζοντα ἔχχατον παρὰ τὸ χεῖλος διιππεύοι 
τα, λέγετον ἱπειπεῖν τοιάδε * ΓΑνὸρες ἥρωες, ποῖ ὃ 
οἴχεσθε, ἀπολιπόντες ἐμὲ τὸν πατέρα ὑμῶν: Tic 
τοῦ διδασχάλου τῆς διδασχαλίας ὑμῶν ἀφέμενο 
ἐπὶ παῖδα ἐτράπεσθε ἔτι ἀπαλλάττοντα, ὃν ἐπειδ: 
ἐς χεῖρα ἐμὴν ἀφίχηται, συλλαδὼν μαστιγώσω, οἱ 
δὲν τοι ἄλλο λυμηνάμενος τὸν νεανίαν, ἂν μέντ 
μόνον ὑμῖν βουλομένοις ἐξῇ ἐχεῖνου 32 τοιαῦτ 
ποιῆσαι * ἣν δὲ ἄλλοι πειρώμενοι τῆς γνώμης 6o 
ἐθέλητε διὰ μάχης ἱέναι, ἴστε δὴ ὡς ὑμῶν οὐδὲ 
ὑγιὲς ἐσεῖτο ** τοῦ λοιποῦ. Δεῦρο δὴ οὖν ἰόντε: πΔ 
fud; μηδοτιοῦν ὑπολογίζεσθε aibol τῆς ἡμετέρα; 
ἀρετῆς, καὶ ὑπὸ παιδὸς μαστιγία αἰσχύνεσθε τοιαῦτ 
ἐπιτηδεύοντες, xal ἐπόμνυμι τὸν τὴν ἀρχὴν τὴν 
ἐμοὶ ἐπιτρέψαντα, μηδένα μηδὲν ἔτι ἀνήχεστόν 
ἐργάσασθαι. Ταῦτα ἀχούσαντας τοῦ Σαούζεω στρι 
«ειὠτὰς αἰδεσθῆναί τε λέγεται τὴν βασιλέως φωνὴ) 
φωνεῖν τε γὰρ διάτορον μάλιστα δὴ ἀνθρώπων, x. 
περὶ σφῶν αὑτῶν δεδιέναι τὴν τύχην αὑτοῦ xal ἄρι 
τὴν ἐξεπισταμένους, καὶ οὕτω πεισθέντας, ὡς ἐδ 
δοσαν σφίσιν αὑτοῖς λόγον ἐπὶ τῷ γεγονότι, νυχτὶ 
ἐχείνης ἀπηλλάσσοντο ix. τοῦ στρατοπέδου, ἀπιόντι 
fj ἐχάστῳ προεχώρει " τοὺς δὲ πλείους ἀφιχομένο! 
παρὰ ** τοῦ ᾿Αμουράτεω στρατόπεδον, παραιτεῖσθ. 
ὡς ἀνάγκη προηνεγμένοι, συνελέγησαν ἐς τὸ Zao 


wilites suos ecasiris aufugisse, nec non illos quos D) ζεω στρατόπεδον, Αἰσθόμενος δὲ ὁ Σαούζης ἀπο 


sibi fidissimos οἱ deditissimos judicabat, abiisse, 
concessit Didimotychum. Secuti sunt eum Græen- 
rum filii : quorum auxilio subnixus, res quam 
animosissime gerebat. Amurates comperto (ilii 
discessu, e vestigio inseculusest, urbemque obsi- 
dione circumdedit. Illi qu! erant cum Sauze, fame 
oppuguati, cum antea nullum frumentum in arcem 
congessissent, semet fidei Amuratis sive pactioni- 
hus tradidere. Amurates itaque cum urbem fame 
enectom accepisset, etiam Sauzem filium δορὶ : 
quem oculis privari jussit. Graecos autem reliquos 


δράσγοντας τοῦ στρατοπέδου τοὺς στρατιώτας ate 
σὺν τοῖς ἀρίστοις, οἷς ἑώρα εὐνουστάτοις αὐτί 


. ᾧχετο ἐπὶ τὸ Διδοιμότυχον, συνεπισπωμένων xal τὸ 


παίζων. Ὅσοι ἐς τόνδε οἱ συνεπιλαδομένων τὸν s 
λεμον, ὡς προθυλότατα καὶ συμπροθυμούμενος Lb 
χει τούτων ἀντιλαδέσϑβαι f ἐδόχει ἐῤῥωμενέστατ 
Πυθόμενος δὲ Ἁμουράτης ἤλαυνε χατὰ πύδας, x 
ἐπολιόρχει τὴν πόλιν. Οἱ δὲ σὺν τῷ Σαούξζῃ λιμ 
πιεζόμενοι, üts σίτου οὐχ εἰσενεχθέντος ἃς τὶ 
ἀχρόπολιν πρότερον, xai ἂν βραχεῖ ἐπιλελοιπότο 
παρεδίδοσαν σφᾶς αὐτοὺς χρῆσθαι, ὡς ἂν pd 


Notulo margi^ales. 


9 ἐκεῖνον MH. al. ul in cont, 9 ἐσεῖται R. ut in cout. ? ὀμετέρα; ἀρ. Al. wt in c. 3 ἐπί, Sic R. 


53 DE REBUS TURCICIS 1.18.1. Ni 


αὐτῷ δοκοίη. ᾿Αμουράτης δὲ τὴν πόλιν λιμῷ παρα- A ex urbe vinctos, Q3 prazcipites in flumen sulye- 


στητάμενος, εἷλε τὸν παῖδα αὑτοῦ Σαούζην, καὶ λα- 
δὼν ἐξέχοψε τὼ δφθαλμὼ αὐτοῦ. Τοὺς δὲ ἄλλου; χε- 
λεῦσαι αὑτὸν δεδεκένηυς͵ ἐπὶ χεφαλὴν κατὰ χρημνὸν 
κατενεχθῆναι ἀπὸ τῆς πόλεω: ἐς τὸν ποταμόν. Τὸν 
δὲ ἑσχηνωμένηυν παρὰ τὸν ποταμὸν καὶ θεώμενον 
ἐπιφερομένους τούς τε ἀρίστους ἐπὶ χρημνὸν, σὺν 
δύο τς ἅμα χαὶ σὺν τρεῖς ἀναχαγχάζειν, οἷς ἐπ:- 
σπεύδοντα xus! λαγὼ ἐπιδιώχουσι, παῖδας τῶν παρ᾽ 
ἑαυτῷ ἀρίστων, σὺν τῷ Σχούξζῃ ἀπιόντας, ἐχέλευσε 
τοὺς πατέρας αὐτῶν αὐτοχειρὶ διαχρήτασθαι. Δύο δὲ 
«τούτων Σέγεται μὴ ἐθελήσαντας τοὺς παῖδα- αὑτῶν 
ἀποχτεῖνχι, αὐτούς τε ἅμα ἀνελεῖν, χαὶ τοὺς παῖδας 
αὐτῶν κελεῦσαι ἀνελεῖν. Γνύμῃ δὲ ἔφασχς τῶν πα- 
«έρων ἀφιχέσθαι τοὺς παῖδα; ἐπὶ τὸν Σχούζην, καὶ 
ὀφικέσθαι ταλαντευομένων αὐτῶν ἐπ᾽ ἀμφότερα, 
Ταῦτα δὲ ποιητάμενον, ἐπιτεῖλαι πέμψαντα ἄγγελον 
τῷ Ἑλλήνων βασιλεῖ, τὸν παῖξα τὰ αὐτὰ τούτῳ πο.ῆ- 
oat, fj συνέθετο αὐτῷ τὴν ἀρχήν. Κἀχεῖνον δὲ φασι 
τὼ ὀφθαλμώ. 

Τότε μὲν οὖν οὕτως ἐτελεύτα ἀμφὶ τόνδε τὸν 
πόλεμον. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς Ἑμμανουῆλο: ὁ τοῦ 
Ῥλλήνων βασιλέω; παῖς. Θέρμην, τὴν ἐν Μακεδο- 
νίᾳ Θ: σσαλονίχην ἐπιχαλουμένην, ἐπιτροπεύων διΐ- 
θυνε. Καί τινος λαδόμενο: ἐπιστάτου ἀμφὶ τήνδε 
τὴν χώριν τῇ Φεῤῥῶν πόλει ἐπιδονλιύων ἑάλω, 
wb; óÀ xoi νεώτερα πράττων T^c ᾿Αμουράτην, 

"ἐπιπέμψας ἄνδρα [Xapaslvev] piv μέγα δυνάμε- 
vov, διὰ σύνεσιν δὲ τὰ ἐς πόλεμον, οὐδενὸς τῶν παρ᾽ 


cium dejici imperavit. Castris autem juxta flumen 
lixis, spectabat optimates Graecorum ut. praecipi- 
tareutur ex urbe, nuuc bini, deinde et terui. Stu- 
dio deinde spectandi addictus, cum  intervenisset 
ex improviso lepus a canibus agitatus, fertur ca- 
chinum sustulisse. Postliec pareutibua eorum qui 
se junxerant Sauzi seditionem concitanti, przece- 
pit ut filios necarent suis manibus. Patres duo 
fuere, qui noluere tam crudele exsequi iuperium, 
Hiuc οἱ ipsi trucidati sunt simul cum filiis, Nam 
dicere solebat, nequaquam istos citra consilia pa- 
rentim defecisse ad Sauzem. Nunc autem cum for- 
tuna utantur dubia, eos nutare in utramque partem. 
His ita expeditis, nuntium mittit ad Grzcorum 
regem, ut filium suum plecteret, sicuti initio con- 
venerat : qui infundensoculis ejus acetum fervi- 
dum, visum ei ademit, 


λαδόντα τὸν παῖδε αὐτοῦ ὄξει ζέοντι 5 κατενέγκαι 


Taiem finem isti bello imposuit, Postea cum 
Eumanuel, regis Grrecorum filius, Macedonia 
Thermam, quam Tbessalonicam nominant, regens 
et auxilium nactus, deprehensus esset Pheris urbi 
insidias struere, resque novas contra Amuratem 
moliri : misso Charatine potentissiino viro, et mi- 
litari scientia nulli postponendo, ei precepit ut 
Thüermam occuparet : nec reverteretur, nisi ad- 
ducens filium Joannis regis vinctum. His quidem 


Eavtip λειπόμενον, ἐπέτελλε τὴν θέρμην αὐτῷ Xa- C Charatines efficiendis precipue intentus. erat. Em- 


ρχ:τησάμενν ἥκειν, ἄγοντα τὸν τοῦ βασιλέως Ἰωάν- 
vov 3162. Χαρατίνης μὲν δὴ ἐν τούτοις ἦν" Ἐμ- 
μανουῆλος δὲ αἱρήσεσθα: τὴν πόλιν οἰόμενος ταχὺ 
ὑπὸ Xapasiven, ἅτε τῶν πραγμάτων τῶν ἐν τῇ πό- 
λει πονηρῶς ἐχόντων, xal ἐπ᾽ οὐδενὶ ἀγαθῷ οἱ ἀπο- 
δεδτκέτων, αὐθαδέστερόν τε γὰρ αὑτῷ, ἀχθόμενοι, 
ἐχρῶντο οἱ τῆς πόλεως, ἣ ὡς ἐχρῆν, ὡς εἶχε, τάχι- 
στα ἀπηλλάττετο διὰ θαλάσσης ἐπὶ τὸν πατέοα αὐ- 
«οὔ, ἐν νῷ ἔχων ἀπιέναι. Ὡς δὲ ἐπιπέμπων αὐτῷ ὁ 
“πατὴρ προηγόρενεν ἄλλη πη ἀπιόντα ἀπαλλάττεσθαι, 
ὡς οὖκ ἔτι αὐτῷ ἑνὸν δέχεσθαι διὰ δέος τοῦ "Apov- 
ράτεω, ἔγνω δεῖν ἐς αὐτὸν ἵεσθαι δὴ τὸν  μουρά- 
τὴν παραιτησόμενον, εἴ τι μὴ ἐν δέοντι διαπραξα"ἐ - 
νῳ αὖθι: αὐτῷ μεμελέτηχεν. ᾿Αμουράτης δὲ, πυν- 
θανόμενος tbv βασιλέως παῖδα ἐπ᾽ αὑτὸν ἀκικνεῖ- 
αθαι͵ ἢγάδθη τε αὑτὸν τῆ: γενναιότητος 9. καὶ 
ἀπαντήσα; ἧ πρότερον εἰώθει ποεῖν αὑτῷ ἐπελαύ- 
vovit, ἔπειτα προσεῖπε, xal ἐκισχόντι βραχὺ οὕτω 
διηλέγχϑη. Μετὰ δὲ ταῦτα προσγελάσας αὐτῷ, ἔλεγε 
«οιᾶδε" Ὧ παῖ βασιλέω:, ὡς μὲν σὺν δίχη τῇ ἐμῇ 
χώρᾳ vov, πρότερον δὲ ἡμετέρχ οὔσῃ ἱἐπιξουλεύων 
ξάγω;, κα' ταῦτα ὅτα διεπράξω, σὺν δίχῃ διαπεπρα- 
Ἱμένο; εἴης, ἐπισταμένῳ μοι ταῦτά ἐστι, χαὶ ἤδη 
συγνμην eot παρεχόμενο; ἐν τῷ παρόντι, ὅρα μὴ 
εἰστῦϑις ἀἁλῷ:, τοιοῦτον ἐς ἐμὲ χαὶ τὴν ἐμὴν ἀρχὴν 
Bie 1pa1:(pu: vo, εἴη;. Ἐμὲ τε γὰρ χαὶ Θεὺν &aa τὸν 


manuel cun przsentiret urbem non posse susti- 
nere Charatinis vires, cum alioqui urbis res essent 
comminutze, nec quidquam boni pra se ferrent 
(nam contumeliosius illum tractabant, quam ficri 
par erat, viro maxime infensi), quapropter animo 
agitabat quam ocissime mari contendere ad patrem. 
Pater autem misso nuntio cum cdixisset ut alio 
quam ad se diverteret, quasi eum non amplius ex- 
cipere audereret Amuratis metu : statuit. ire ad 
Amuratem, huncque supplicia fatigare, ut sibi 
admissorum — impunitatem concedat. Amurstes 
cognito filium regis ad sc venire, ejus adinodum 
gavisus est generosa índole. Cui cum  processis- 
sei, ut. antea consueverat, obviam, primo eum 
allocutus est. Deinde paulisper silentium tenenteu 
cum eum reprehendisset, reuidenti ore sic locutum 
esse accepimus : O δ] 1 regit, jure «quidem convin- 
ceris, quod tegioni nostre, antea. vcsirz, insidia- 
(us sis: et quicunque feceris, juste te fecisse 
compertum habeo. Nunc autem cum tibi przeteri- 
torum veniam impertiar, esve deinceps talia ad. 
versus ΔΆ, me meumque regnum coneris. Mibi 
enim et hujus rei curatori Deo satis declarasii, te 
pessimum esse faetum. ltaque ubi melior nunc 
factus fueris, etiam res Europe sub vobis melius 
suut habiturz. At ego, inquit. ille, scieus Dcum 


Nutula marginales, 


δ᾽ ζίον ἢ. at in cont. 


*? γρότηιϊο, ἢ. at in cont. 


55 LAONICI CHALCOCONDIYL.E δ᾽ 
omnia quam optime agere, ad te veni tot. erimini- A τοῦδε κηδόμενον, ἀποδεδειχὼς ἤδη φαυλότατά σε δὴ 


luus irretitus, rogaturus veniat! eorum «(ux in. te 
regnumque impie commisi. Ilis dictis, veniam de- 
dit Atmurates : et ad patrem suum eum remittens, 
jussit ut filium cum bona gratia susciperet. Qui ime 
perata faciens, filium illico admittebat Byzantium, 


διαγενόμενον ^ ὡς ταύτῃ ἄμεινον ἔχς: γενόμενος, 
ἐφ᾽ ὑμῖν τὰ τῇς Εὐρώπης πράγματα. ᾿Αλλ᾽ ἐγὼ, 
ἔφη ἐχεῖνος, xal Θεὸν αὐτὸν παρὰ σοῦ ἧ ἔχει ὡς 
ἄριστα διανύνοντα αἰσθόμενος ἧϊα, ἔπειτα τοσαύτῃ 
αἰτίᾳ γενόμενος, ὡς ἄν μοι ἐπιτηδείως σχοίης, ἔτ᾽ 


οἷς πεπλημμέληταί μοι ἐπὶ ok καὶ τὴν σὴν βασιλείαν. Οὕτω δὲ καὶ ᾿Αμουράτῃ συνέγνω τε αὐτῷ 
τὴν ἁμαρτίαν, xai τῷ πάτρὶ αὑτοῦ ἐπιπέμπων, ἐχέλευε τὸν παῖδα αὐτοῦ δέχεσθαι - ὁ δὲ ἐποίει τα ola 
ἐνετείλετο, xal τὸν παῖδα αὐτίχα προσίετο ἐς Βυζάντιον. 


Charatines occupata Therma, οἱ defectoribus in 
servitutem redactis, plurimum gloriz iuvenit apud 
Amuratem, cum antea. mulium, nunc plurimum 
apud eum polleret. Exstant enim hujus Charatinis 
plurima memoratu digna, ut qui Amurati optima 
suggesserit consilia ; οἱ pleraque egregia opera 
in Asia Europaque facta bujus ex industria pro- 
venere. Exstant viri hujus. sermones quidam me- 
moratu dignissimi, quos cum rege habuisse fertur, 
contendens cum eo super illis que ad prudentiam 
reique militaris scientiam attinent. Nam eum  in- 
terrogationem — instituentem, | dixisse memorant z 
Kex Amurates, quo pacto res bellicze administran- 
da sunt, ut eo, quod desideras tuis copiis effici 
potiarc? llegem aiunt respondisse * Si singulis 
otcasionibus, ue aufugiant, diligenter fuero inten- 
tus : praterea, si plurimis beneficiis militum ani- 


Χαρατίνης δὲ, τήνδε Θέομην παραλαδὼν, χαὶ τοὺς 
ξυναφ:στῶτας δουλωσάμενος, μέγα εὐδοκίμει παρ᾽ 
᾿Αμουράτῃ, καὶ πρόσθεν μέγας ὧν παρ᾽ αὐτῷ καὶ 
μέγιστον δυνάμενος, λέγεται μὲν περὶ Χαρατίνεω 
πολλὰ ἄξια λόγου, ὡς ὑποτιθεμένου ᾿Αμουράτῃ τὰ 
δέοντα, χαὶ τὰ πλείω ὑπηρετοῦντο; διαπράττεσθαι 
μεγάλα ἅττα χατά τε ᾿Ασίαν xal Εὐρώπην, Καὶ λό- 
qot δὲ αὑτοῦ πρὸς ᾿Αμουράτην ἀπομνημονεύονται, 
ἐρίζοωυτος αὑτῷ περὶ συνέσεως xol στρατηγίας. 
Ἑρομένου γὰρ αὐτοῦ λέγεται" ᾿Αμουράτῃ, ὦ βασι- 
λεῦ, κῶς ἂν δὴ μάλιστα ατρατηγῇ, Evo; ἂν βούλοιτό 
οἱ γενέσθαι τούτων ῥᾳδίως ἐπιτυγχάνοι ; Τὸν δὲ φά- 
vat λέγεται, Εὖ τ: στοχαζόμενος, καὶ τοὺς στρατιώ- 
«ας ὡς οἷόν τε μάλιστα εὐεργετῶν. Τὸν δὲ ἐπλνέρε- 
σθαι, Καὶ πῶς ἂν δὴ εἰπόντα στοχάζοιτο ὀρθῶς ; Τὸν 
ὃὲ φάναι, E! μετρῶν τὰ εἰχότα, μὴ σφάληται περὶ τὰ 
μέτρα. Ἐνταῦθα χαγχάσαι 3) λέγεται Χαρατίνην 


mos inihi devinxero. Charatinem subjecisse audio : (* πάνυ μέγα, καὶ ἐπειπεῖν ᾿Αμουράτῃ; "D βασιλεῦ, 


At qua ratione occasiones uon omiseris, praterea 
scopum tux militi: attigeris? Regem — intulisse : 
Si aniino diligenter verisimilia qux: ad scopum 
spectant, pensitaverim : et in istis qu» ad sco- 
pim faciunt, non aberravcro. Hinc tradunt, Chara- 
tine in maximum effusum cachianum, dixisse : 
Rex Amurates, plurima. sapientia [6 instructum 
esse cerno. Αἱ quo pacto verisimilia diligenter ani- 
wo expendas, nisi presens utraque. experimentis 
cognoveris, quie. fieri, queque non fieri. oporteat ? 
haec in cousultatione ut respuas, illa ut maxima 
cura d.ligas. ]sta ubi pracesserint, signiücat 
etiam requiri celeritatem, qux» plurimum momenti 
ad res przclare gerendas habet, ut. nibil magis 


σωφρονεῖν ἄριστ᾽ àv δοχοίη; * πῶς δ᾽ ἂν μετροΐη àv 
μὴ παρὼν ἑχάτερα θεωρῇ τά τε δέοντα, καὶ «&ve»- 
«ἴα τούτων, τῶν μὲν ἀπέχοιτο, τὰ δὲ αὐτῷ μεταδιώ- 
χοι ἑλόμενος, φθάνων τε τὸν τούτων xatpbv τὰ δέον- 
τας Δ'ὰ ταῦτα δὲ, ταχύτητα αἰνιττόμενος προφέρειν 
μέγα τῶν ἄλλων ἀγαθῶν; Ec τὸ μεγάλα χατερργάζι- 
σθαι, ὡς οὐδὲν ἄλλο πρὸ ταχυτῆτός τε καὶ σπουδῆς 
«ὧν γε στρατηγὸν χρῆναι ἐπιτηδεύειν, xal πανταχοῦ 
παραγενόμενον ὅποι ἂν δέοι πη παρεῖναι. Ταῦτα pk» 
οὖν διειλεγμένονς ἀλλήλοις ἀποδείχυυσθαι γνώμας 
οὐ τοῦ δέοντος ἐλλειπεῖς. ᾿Αμουράτης μὲν οὖν διιὼν 
ἀπανταχῇ ὡς τάχιστα, δέους τε ἐπλήρου ἅπαντα χαὶ 
φυλαχῆς, Χαρατίνῃ χρώμενος ὑπηρέτῃ τῷ πάντα 
ἀρίστῳ, καὶ ἐς τὸ συλλαμθάνειν αὐτῷ χαὶ ὁτιοῦν 


ducem qnam celeritatem et. indefessam enram in D ξυνεπιλαξέσθαι, καὶ ἐπιτηδείως ἔχοντι ἐς τὰ μάλι- 


agendo et consultando sectari oporteat. Praesens 
esse ne negligat, ubicunque sua prasentia opus 
fuerit. Talia cum inter se. conferrent. sermocinan- 
tes, pronuntiarunt sententias, quantum pertinere 
videtur ad res gerendas, nequaquam inutiles, Amu- 
rates quocurque movisset exercitus, Q5 statim 
metus adversariis oboriebatur. Hineque — accurate 
.loca δυᾶ muaiebant, Usus cst opera Charatinis 
viri optimi, qui in omnibus quzcunque rex. facere 
aggrediebatur, operam suam locavit indeſessam, 
regique maxima necessitudine dcvinctus fuit. Ad- 
jutus 2b isto viro, non. modica fceit, qua tende- 
bant ad subjugandunm sibi Europe üinperium. Tot 


στα, xal οὐκ ὀλίγα ἐς τὴν ἀρχὴν αὐτῷ ποιησαμένῳ 
χατὰ τὴν Εὐρώπην. Ὑπηγάγετο μὲν οὖν τοξάδε 
ξθνη xai ἡγεμόνας τοὺς ἐν τῇ Εὐρώπῃ " xai συν:- 
πομένους αὑτῷ ὅποι ἂν στρατεύοιντο ᾿Ελλήνων βασι- 
λεῖ; εἶχέ οἱ στρατευομένους. Ἐμμανουΐήλῳ 6i ἡρέ- 
σχετο, μάλιστα δὲ ξυμπάντων ᾿Ελλήνων. Εἶχε δὲ καὶ 
τῶν Μυσῶν βασιλέα, πρὸς δὲ καὶ Δράγασην τὸν Z53p- 
xou παῖδα χαὶ Μπόγδανον τὸν τὴν ᾿Ροδόκην χατέ- 
χοντα, καὶ ἄλλους τοὺς ἐν τῇ Εὐρώπῃ ἡγεμόνας, 
xai Τριδαλλῶν, xai Ἑλλήνων, χαὶ ᾿Αλδανῶν. Τοῦ" 
των ὃξ ἀπάντων χατεστραμμένων, χαὶ τῶν ἐν τῇ 
᾿Ασίᾳ ἡγεμόνων αὐτῷ σνυνεπομένων ἐς τοὺς πολέ- 
μοὺς ἤλαυνε δὲ τιλευτῶν. Ὡς μὲν οὖν “Ελληνεῦ 


Notul: marginales. 


9 χχγχαλάσαι ἢ, ut in cout. 


57 DE REBUS TURCiCIS L1B. I. 58 
γτεστραμμένηι ἐδ:ιδούλωντο ᾿Αμουράτῃ τῷ Opyá- A sibi subegit gentes, tot in, Europa duces stipen- 
tw, xal πρότερόν μοι δεδήλωται, xal vov δὲ τοσάδε — dium pendeutes : praterea Grecorum gentes, quae 
ἃ. λέγοιτο ἐς ὑπόμνησιν ἰχανῶς. cogabantur, quocunque terrarum dixisset, Amura- 
tem militantem subsequi. Ewmmanuele pra omnibus Graecis plurimum «delectabatur. lu. Amuratis 
potestatem devenit rex Mysiorum Dragescs, Zarci filius : nec non Pogdanus, qui Rhodopen imperio 
tenebat. Áccessere etiam jn ditionem et alii Europai duces, Triballornin videlicet, Grecorum 
et Albanorum. His omuibus imperio suo admotis etian Asianis ducibus stipatus, deinceps quoslibet 


bello lacessere statuit. Greci quo pacto ex regno in servitutem ceciderint, jam ante vexzplanavimus. 
Przdicta nunc breviter in memotiam revocare juvat. 


Ἰωάννης γὰρ ἐπεῖ τε χατέσχε τὴν βασιλείαν, 
συνελάσας " Kavtaxoutnviv τὸν πρόσθεν fasi- 
λεύοντα Ἑλλήνων, ἐς τὴν Ναζηραίων δία:ταν, ἐν- 
€vpz γε τὰ Τούρχων πράγματα ἐπὶ μέγα χωροῦντα 
δυνάμεως, ἀπέπλευσεν ἐς Ἰταλίαν. Καὶ πρῶτα μὲν 
ἐπὶ Ἑνετοὺς τραπόμενος, ἐπικουρίας μὲν οὐδέν τοι 
ἀξίας λόγου τυγὼν., ἐδανείτατο χρήματα, ἐν ᾧ " 


ἔχων ἐπὶ τὸν Γαλατίας 4 βασιλέα ἀπιέναι. ᾿᾽λφ'-. 


χετο μὲν οὖν xal ἐπὶ "3 τοὺς λοιποὺς τῶν πρὸς ἐστέ- 
ραν ἣγεμόνας͵ δεόμενός «s ἐπιχουρίας, καὶ ἀποπει- 
ριμενο: ὡς οἷόν τε μάλιστα αὐτῷ. Παριόν " τε 
ἐπὶ τῶν Κελτῶν βασιλέα, κατέλαδε μὲν τὰ οἴκοι 
αὑτῷ ϑιεφθορότα, xa! πάνυ δὲ ἔχοντα μοχθηρῶς, 
τυχεῖν οὐδενὸ;, ὧν ἕνεχ ἀςίχετο ἐπὶ Ἰταλίας. '᾽Ἔπα- 
νεὼν δὲ ἐπ' οἴχου, ὡς ἐγένετο, κατὰ τοὺς 'Evetou;, 
χαὶ τὸ δάνειον οὐχ εἶχεν ἀπαιτούμενος ἀποδιδόναι, 
ὃ ἐδανείσατο, ἀπιὼν ixl Γαλατίαν "5, χοτεσχέθη τε 
αὑτοῦ ὑπὸ ᾿Ενετῶν οὐ μεθιεμένων αὐτὸν ἀποπλεῖν 


Joannes ad regni gubernacula evectus, Cantacuze- 
num, anfecessorei suum, Nazareum sive monachum 
lieri compulit. Deiude eum animadverteret res Tur- 
corum incredibili augeri successu, naviyovit in [ta- 
liam, Primo adiit Venetos, oraturus auxilium. Ubi 
cum paru m auxilii esset consecutus, accepta a fene- 
ratoribus magna pecunis vi, decrevitad Gallize abire 
regem, Nec omisit reliquos Occidentis principes, quos 
omnes quam wiazime sollicitAbat ad auxilium ſe- 
rendum. Cum venisset ad Gallorum regem (22), 
etiam hujus res bello et seditiouc agitari cernit, et 
admodum adversa uti fortuna. Nec interim. quid- 
quam auxilii in Kalia tulit. Reditum maturans, 
cum venisset Venetias, non potuit esuras ejus 
sortig exsolvere, quam a feneratoribus mutuo 
acceperat. Profecturus inde in Galatiam, retentas 
est a Venetis, non sinentibus eum pedem usquam 
ferre, donec satisfecisset creditoribus. Ilis rebus 


οἴκαδε, ἄχρις ἂν μὴ ἐκτίσῃ τὸ χρέος τοῖς δανει- C anxius, mlsit Byzantium ad :Audronicum ilium, 


σταῖς. Ὁ δὲ ἐν ἀπορίᾳ γενόμενος, ἐπιπέμπων ἐς 
Βιζάντιον καρὰ ᾿Ανδρόνιχον τὸν παῖδα αὑτοῦ ἑτιι ˖ 
τιτραμμένον τὴν βασιλείαν, ἠξίου χρήματα ἑξευ- 
póvta ἀπὸ τε τῶν ἱερῶν χειμηλίων, χαὶ ἄλλων τῶν 
κατὰ τὴν ἀρχὴν, κέμψαι οἱ ἱκανὰ, ἀπολῦσαι αὐτὸν, 
xai μὴ περιιδεῖν αὐτὸν ἐν φυλαχῇ ὄντα, πάνν πολὺν 
διατρίδειν χρόνον. Ὁ μὲν οὖν ᾿Ανδρόνιχος ἐν ὀλι- 
τωρίᾳ ἐποιεῖτο τὰ ἐπεσταλμένα αὐτῷ, οἷα περὶ τὴν 
βασιλείαν μαλαχιζόμενος, καὶ τῷ πατρὶ οὐ πάνυ 
«οε ἀρεσχόμενος, ἐπιστέλλων ἔφασχε, μὴτε τοὺς 
Ἕλληνας ἐπιτρέπειν αὐτῷ χρῆσθαι τοῖς ἱεροῖς, 
μήτε αὐτὸν ἄλλωθέν ποθεν οἷόν τ᾽ εἶναι χρῆματα 
ἐξενρεῖν, ἐπέλενέ τε ἄλλῃ τραπόμενον, μὴ διαμέλ- 
)&:v χήξεσθαι ἑαυτοῦ, ὅπως ἂν ἀπολύοιτο τοῦ χρέους. 
Ἕλμανουΐλος δὲ ὁ νεώτεβος βασιλέως καὶ;, πυν- 
θανόμενος οἷας ἀνάγχης ἀφίχετο ὁ πατὴρ αὑτοῦ 
β-:σιλεὺς ὑπὸ "Evstiov, εὑρὼν χρήματα, καὶ πορισά- 
μενος; ὅὃσλ ἠδύνατο, ὅτε τάχιστα ἐπέδη νηὸς, καὶ 
διτπλέω»ν, ἐς τὴν νεεῶν πόλιν ἀφίχετο, τά τε χρή- 
ματα φέρων, ὁπέδωκε τῷ πατρὶ ὅσα ἐπορίσατο κατὰ 
«t,» Θέρμην, ἥντινα ἐπετέτραπτο, xal κεταλέλειπτο 
ἐπιτροπεύειν, καὶ ἑαυτὸν δὲ ἄγων παρείχετο χρῆ- 
σθαι vp πατρὶ, ὃ τι ἂν ξούλοιτο, xal τὸ ἀπὸ τοῦδε 
ὠχειῶσθαι Ἑξμμανουῆλον τῷ πατρὶ ἐς τὰ μάλιστα 


cui regnum commiserat, rogans ut pecuniam com- 
pararet, tam ex ecclesiasticis quam ex reliquis 
regni thesauris : quam deinde ad se mitteret, ut 
se ἃ creditoribus redimere possit : nec se negligc- 
ret, jam longo tempore in carcere agentem. An- 
dronicus his cognitis parum animum | intendebat, 
cum nimis regno gauderet patremque despiceret. 
Atiamen ei nuntiari jubet Gracos nolle eoucede- 
re, Ut sacros thesauros diripiat : nee se aliunde 
taniam pecuniz vii 9 corradere posse. Proiude 
si seipsum negligere nolit, alio δὲ vertat ad pecu- 
niam parandain, quo se liberare nexu. possit. Eimn- 
manucl fllius regis junior, cum audivisset in quau- 
tau necessitatem pater suus rex 8 Venetis esset 
adactus, collecta et exacta quam maxima pecunie 
vi, navem conscendit : summaque celeritate usus, 
venit Venetias, Pecuniam omnem, quam exeger^t 
Therm:e, cui urbi regendze profectus. erat, patri 
obtulit. Przierea seipsum quoque. patri. tradidit, 
ut se pro arbitrio uteretur. lloc factum Emmau- 
lem patri et cbarissimum et. familiarissimum rcd- 
didit : 3t alterum. filium, nempe Androunicum, 
incitatissimo exinde odio persequebatur ; quod «um 
hinc originem  sumpsisse!, pertinacius iuhzsit 


Notule marginales. 


(32) Is erst Carolus Vl, anno Christi 1111. 


40 ἐξελάσας in ed. nt in e. "! νῷ. Fl, ut cont, 
em cout. "8 Τ᾿ αλλίαν. Al. κί in cont, 


δ Γαλλίας. 


δ) μέντοι καὶ ἑ. ** καριὼν τέ xa! R. Αἱ. «X 


59 LAONICI CHALCOCONDYTL/£ 


90 


utrisque, dum inter se. dissidereut, inter. cetera A συνήθη ὄντα’ "Avüpóvixov δὲ ἀπεχθάνεσθαι τὸ ἐν - 


ctiam propter regnum. Rex Grecorum. ea. pecunia 
qus Emmanuel advexerat, crediteribus Venetis 
satisfecit, Reversusque Byzantium misit legationein 
ad regem Amuratem: praterea Glium suum in 
Januis regis stipendia facere jussit. Amurates im- 
peravit Josnni, ut se quam maxima fide coleret, 
nec suam militiam, quocunque bellum verteret, 
detrectaret. Joannes diligenter animum intendit, 
ue deinceps quid delinqueret, quo incurreret in of- 
fensam regis. Postea tilium suum Theodorum mi- 
sit in Pelopounesum, defanctis Cantacuzeni filiis ; 
qui mansit apud Eummanuelem fratrem suum, Ther- 
mz prefectuu. Cul. cum in colloquium venisset 
Macedoni:z» et Thessalize dux, defectionem consiliis 
liabitis tnoliebantor abrege Awurate. Alter filius 
rediit Byzantium, accersitus à patre ad. reguum. 
lpse autem ingressus Peloponaesum ejus loca. de- 
fendit quain optime : qua omnia ita munivit, ut 
sibi videbantur quam maxime tuta. futura. Hxc 
qua modo recensuiinus, evenere, priusquam An- 
dronicus una cum Sauzo deficerent ab Amurate, 
amboque contra patres suos arma caperent. Post- 
modum comperit Amurates,  etisin. Emmanueleni 
novarum rerum cupidum defectionem animo agi - 
tire ; quem tandem. Therma oppido suaque di- 
gnitate spoliavit Charatiues. Deinde cum patet 
edixisset, ne Emmanuel suam inireret regionem, 
waturata fuga venit in Lesbum. Cujus. adventus 


τιῦθεν μεγάλως xoi τὸ μέγα 03 f,00; ἀρξάμενον 
ἀπὺ τούτον ξυμδῆναι ἀλλήλοις, τά τε ἄλλα clot 
xay ἐς τὴν βασιλείαν διαφερομένους. Ὁ μὲν οὖν βα- 
ουλεὺς Ἑλλήνων οἷς ἧκε φέρων χρήμασιν Ἔμμα- 
νουῆλος, τὰ χρέα τε ἀπελύετο πρὸς τοὺς '᾿Βνετοὺς, 
καὶ ἐπὶ Βυζάντιον ἐπανιὼν, διεπρεσθεύετο πρὸς 
βασιλέα ᾿Αμουράτην, πέμπων τόνδε τὸν παῖδα αὖ- 
τὸν νεώτερον ἐπὶ τὰς θύρας αὐτοῦ. Ἥξίου τε αὐτὸν 
ὡς οἷόν τε μάλιστα θεραπεύειν xal συστρατεύεσθαι 
ὅκοι ἂν χελεύοι, xal προσεῖχόν 5 τε αὐτῷ τὴν γνώ- 
μὴν, ὥστε φυλάττεσθαι ἐπιεικῶς, μηδοτιοῦν τὸν βα- 
σιλέα τοῦ λοιποῦ ἐξαμαρτεῖν. Ὕστερον μέντοι Θεό- 
δωρον τὸν παῖδα αὐτοῦ ἐπιπέμπων ὃς Πελοπόννησον 
τελευτησάντων τῶν τοῦ Κανταχουζηνοῦ παίδων ἐν 
τῇ Σπάρτῃ, ἐγένετο iv τῇ Θέρμῃ σὺν τῷ ἀδελφῷ 
Ἐμμανουήλῳ. Καὶ αὐτόν τε τῆς λ[ακχεδονίας καὶ 
Θετταλίας ἡγεμόνα, ἀφιχόμενοι ἐς λόγους, ἀπόστα- 
σιν ἐδουλεύοντο àzb ᾿Αμονράτεω βασιλέως Τὸν piv 
οἴχεσθαι ἐπιόντα ἐπὶ Βυζαντίου μεταπεμπομένου 
αὑτὸν τοῦ πατρὸς ἐπὶ τὴν βασιλείαν" τὸν δὲ εἰσελ- 
θεῖν ἐς τὴν Πελοπόννησον, καὶ ἐπιτροπεύειν τὰ xa2«' 
αὐτὴν, fj ἐδύνατο χράτιστα, χαὶ f| ἐδόκει αὐτῷ 
ἕξειν ὡς ἀσφαλέστιτα. Ταῦτα μὲν οὖν ξυνηνέχθη 
πρινὴ ᾿Ανδρόνιχον τὸν malta βασιλέως ἀφιστάμενον 
σὺν τῷ ᾿Αμουράτεω παιδὶ τῷ Σαούζῃ ἐξενέγκαι πό- 
λεμὴον ἄμφω τῷ ᾿Αμουράτῃ χατὰ ταῦτα. Ὕστερον 


μέντοι καὶ τὰ ὑπὸ Ἑμμανουήλον ἐς νεωτερισμὸν 


πρασσόμενα ἀνάπυστα ἐγένετο βασιλεῖ, καὶ τὴν 


cum terrorem maximum  injecisset duci insulam C Θέρμην καὶ τὰ ταύτης χωρία Χαρατίνης ἀφείλετο 


gubernauti, sua regione Emmanuelem excedere 
jussit. Qui cum incidisset in. triremem solventem 
Trojam, transvectus est in. Asiam. Ibi conductis 
wercede equis, profectus est Prusam ad regem 
Amuratem. Tandem Amurates bellum intulit Tribal- 
lis; ipsorumque duci 47 Eleazaro, quiad Pannonios 
se contulerat, eosque incitabat,ut conira Amuratem 
arma arriperent. Eleazarus, ut rescivis Amuratem 
adversum sese cum exercitu pergere, contraxit 
copias quam potuit maximas ut resisteret hosti 
adeunti quam acerrime, Eleszárus cum baberet 
filias, una Susmanno Odrysiorum sive Moldavorum 
vegi in matrimonium collocata, eum sibi generum 
paravit, alteram conuubio junxit Bulco Branci, 
qui fuit Pladicse filius, regenti Castoriam et Ochri- 
dem Macedoniz regionem, quam antea Nicolaus 
Zopani filius tenuerat. Mortuis autem ducibus Un- 
glese et Crale, Pristinum et Nisteam, sic dictam 
regionem, subigens, usque ad flumen quod Savum 
nominant, progressus est, Adversus huuc, cuin 
exercitum ductaret Amurates, missis exploratori- 
bus, cognovit eum insedisse cum exercitu cam- 
pum, cui Cosobo (35) nomen erat. lbidem Amuratis 


αὐτόν. αὶ Üctepuov ἀπαγορεύοντος τοῦ πατρὸς μὴ 
ἐπιόῆναι τῆ; χώρας αὐτοῦ, xal δὴ χαὶ ἐπὶ Δέσδον 
ἀφικόμενον, περιδεῆ γενόμενον τὸν Λέσδου ἢγε- 
μόνα, προσαγορεύειν ἀπαλλάττεσθαι ἐκ τῆς χώρας 
αὐτοῦ, κατασχεῖν τριέρη ἐς Τροίαν διαδάντα ἐς τὴν 
᾿Ασίαν, καὶ μισθωσάμενον ἵππους, ἀφιχέσθαι ἐς 
Προῦσαν παρὰ βασιλέα ᾿Αμουράτην. Μετὰ δὲ ταῦτα 
ἐστρατεύετο ἐπὶ Τριδαλλοὺς, χαὶ ἐπὶ ᾿Ελεάζαρον, 
«αὸν Τριδαλλῶν ἡγεμόνα, πρός τε τοὺ; Παίονας τε- 
τραμμένον, xal ἐξοτρύνοντα ixelvou; στρατεύεσθαι 
ἐπ᾽ αὐτόν. Ὁ μὰν οὖν Ἐλεάζαρος, ὡς ἐπύθετο 'Apov- 
ράτην ἐπιέναι ἐπ᾽ αὐτὸν, καρεσχευάζετο στρατιὰν 
ςυνεγείρων jj ἐδύνατο μεγίστην, καὶ f| ἐδύνατο 
χράτιστα ἀμννόμενος, Ἐλεάζαρος δὲ θυγατέρες 


D ἔχων. ἐπὶ μὲν τῇ μιᾷ τούτων Σούτμανον τῶν 


Ὀδρυσῶν βασιλέα κηδεστὴν ἐποίησατο - ἐπὶ δὲ τῇ 
ἑτέρᾳ Βυῦλχον τὸν τοῦ Βράγγον τοὺ Πραδέίχεω vt'v, 
Καστορίας τε χαὶ Ὀχρίδος τῆς ἐν Μακεδονίᾳ fjye- 
μόνος. Ἐπιχτησάμενος δὲ μετὰ ταῦτα τὴν ἐν Μα- 
χεδονίᾳ χώραν Νικχόλεω τοῦ Ζουπάνου, ἐπὶ τῇ τε- 
λευτῇ Οὐγγλεσὴ τε καὶ ράλεω τῶν ἡγεμόνων, τό τε 
flpistivow καὶ Νήστεαν οὕτω χαλονμένην χώραν 
ὑπαγόμενον ἄχρι ποταμοῦ ᾿Ἰλλυριῶν, Σάξα 4b τὰ 


Notulo marginales. 


(25) Campus merule, Amselſeld. 


"ὁ προσεῖχεν B. ut in cont. 


61 DE REBUS TURCICIS LIB. I. 62 


νῦν χαλουμένου, προεληλυθέναι. Ἐπὶ τούτων ὡς A contubernio militabant (ilii duo, Pajazites et Ja- 


ἐστρατεύετο ᾿Αμουράτη: ὁ Ὀρχάνεω, χατέλαδε 
στρατοπεδευόμενου ἐν πεδ'.» Κοσόδῳ οὗτω χλλου- 
μένῳ τῆς Πριστίνου χώρας. Καὶ ὡς ἐνταῦθα παρῆν, 
ἃς πόλεμον πορετάσστιο, ἔχων μεθ᾽ ἐχυτοῦ xat τὼ 
παῖδε ἀμφοτέρω Παιαζήτην τε χαὶ Ἰαγούπην, Τὸ 
δὲ ἐντεῦθεν Τοῦρχοι μὲν οὖν φῦσιν ᾿Αμουράτην μα» 
χεσάμενόν γε χα' «prd 5uswor, τοὺς περὶ Ἐλεϊζαον 
διώχειν ἀνὰ χράτος᾽ διώχοντα δὲ χαταλιλδεῖν ἄνδρα 
Τριδαλλὸν, καὶ ἐπιχατοδάντα" τὸν δὲ Σπιστρέψαντα 
πεζῇ ὀχοντίται χατὰ τοῦ στέθους, χαὶ οὔτον ἀνελεῖν 
βησιλέα ᾿Αμουράτην. “ἕλληνες δὲ οὔ φασι μαχεσά- 
μενον χαὶ ἐπεξελθόντα, ὡς ἐτρέψατο τοὺς ἐναντίους 
ἀποθανεῖν, ἀλλ᾽ ἐν τῇ παρατάξει ἔτι μένοντος αὑτοῦ, 
λέγουσιν ἄνδρα γενναιότατον ἐθελῆσαι ἐχόντα ὑπο- 
στῆναι ἀγῶνα χάλλιστον δὴ τῶν πιύποτε γενομένοιν. 
Τοῦνομα δὲ εἶναι τἀνδρὶ τῷδε Μήλοην. Τοῦτον δὴ 
τὸν Ἀήλοὴν φασιν αἰτησόμενον ὅσα ἑἐδούλετό ol 
Ὑενέσθαι ὑπὸ ᾿Ελεαζάρου τοῦ ἡγεμόνος ὡπλισμένον 
ἐλαύνειν σὺν τῷ ἵππῳ ἐπὶ τῷ ᾿Απουράτεω στρατό- 
πιδον, ὡς; ἂν αὐτοεμολοῦντα ἀπὸὴ τῶν ἐναντίων. 
Ἀμουράτην δὲ λέγουτιν ἐλπίζοντα αὐτομολεῖν παρ᾽ 
ἑαυτὸν τὸν ἄνδρα. χελεύ:ιν ὑποχωρεῖν αὐτῷ ἐπι- 
τρέπειν, ὥστε ἐλθόντα ἐπειπεῖν ὅ τι ἂν βούλοιτο. 
Γενομένου δὲ ἀγχοῦ τῶν θυρῶν βασιλέως fj ἔμενε, 
παραταξάμενος ἄρασθαι τὸ δόρυ, καὶ ἐτιόντα 6p- 
písis0a: ὁρμὴν πασῶν δὴ καλλίστην ὧν ἡμεῖ; 
ἴσμεν, καὶ ἀνελόντα βασιλέα ᾿Αμουράτην, αὐτέν τε 


güpes. Turci ferunt, Amuratem ibi  przliantem 
Eleazarum fugain facere coegisse, quem cum inse- 
queretur quam velocissime, incidit in virum Tri- 
ballum,in quem arma vertit. Hic, cum foret pedes 
conversus , jaculu traus(izit Amuratis preecordia ; 
quo vulnere mortuus est. At Greci a Turcis, quan- 
tum διά Amuratis mortem attinet, dissentiunt. 
Aiunt enim eum non praliantem, nec hostes fuga- 
tos persequentem, intercidissc : verum eum adhue 
slaret in acie, virum quemdam  generosissimum., 
nomine Miloen (94), voluisse certamen omnium 
que unquam fuere pulcherrimum subire. llic, si 
sibi Eleazarus potestatem faceret eorum qua pe- 
liisset, pollicebatur se armatum profecturum ad 
Àmu:atleu, ut transfugam (95). Amurates, cuim 
illum ut transfugam ad se adventare crederet, 
jussit viro confestim cederent, quo, quid vellet, 
tuto eloqueretur. Cum penetrasset quam proxime 
ad regis Januas, offendit regem stantem in acie. 
ad prelium accinctum. llastam | igitur accipiens, 
aggreditur longe pulcberrimum, quod scimus, 
facinus. Amuratem enim regem interficit; uec 
non ipse ibidem fortiter inter hostes przelians, occz- 
huit. H:ec est Graecorum de obitu Amuratis sen- 
tentia. At. Turci aliter sentiunt , videlicet, eum 
persequentem hostes, paria jam victoria, a viro 
Triballo esse peremptum. . 


ἅμα αὐτοῦ ἀποθανεῖν vevvavizasa. Ἕλληνες μὲν οὖν οὕτω λέγγυσι γενέσθαι" Τοῦρχοι δὲ, ἑἐπεξερ- 
χλέμδνον μετὰ τὴν νίχην, ἀποθανεῖ") ὑπ᾽ ἀνδρὸς Τριδαλλοῦ. 


Ἐ-:ελεύτησε δὲ ᾿Αμουράτη; ἐνταῦθα ἐν Κοσόδι.. C — Amarates quidem mortem obiit, ut explanavi- 


Καὶ *5 μὲν σῶμα αὐτοῦ ἀπήγαγον ἐς Ἰρούσην. iv 
fj ol τὰ πρώην φοιτῶν Ὁτουμανίδων. π᾿ ἣν Ξουλαι- 
μάνεω, ἀτοχεχλήρωνται, Τὰ δὲ ἐντόσθια ᾿Αμουρὰ- 
«t ἕν πεδίῳ τῷ Κοτόδῳ χείμενα ἐν τάφῳ αὐτοῦ 
βασιλικῷ. Ἐτελεύτησε δὲ βασιλεύσας ἔτη ἑπτὰ χαὶ 
τιοντήχοντα ὑπ᾽ ἀνδρὸς Τριδαλλοῦ, ts)€: τὴν οὐ χατὰ 
βασιλέα. Ἰοταῦτα δὲ ἔτη διαπολεμοῦντε xal ἔργα 
μεγάλα ἀποδειξάμενον, ὃς τοὺς μεγάλους ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ 
πολέμους χαὶ ἐν τῇ Εὑριύπῃ διαπολεμήσας, ES καὶ 
τριάχοντα, ἐς τοσοῦτον αὑτῷ μετῆν τύχη; τε ἅμα 
χαὶ ἀρετῆ:, à3:s μηδέποτε ἱττηθῆναι ἐν μάχῃ. 
Δύναμιν δὲ xol χώραν ἀξιόχρεων ὑπαγόμενος, xa: 
ἄμφω δὲ τὼ ἡπείρω, ἐς yrpa; ἤδη βαθὺ ἀφικόμε- 
νος, μὴ μεθίεσθαι τῶν πολεμίων μάχης, ἀλλ᾽ ἀεὶ 


mus, in Cosobo campo. Hajus corpus abduxerunt 
Prusam, qui sepultura erat omnium regum Oto- 
manidarum, preterquam — Sulaimanis, Intestina 
autem regio more sopeliverunt 98 in Cosobo cam- 
po. Mortuus est, eum regno prafuisset annis quin - 
quaginta septem, viteque exitum babuit, interfe- 
cius ἃ Triballo, non qui regem decebat talem, 
qui tot annis bella gessisset, multaque οἱ preecla- 
ra opera fecisset ; prsierea qui magna bella in 
Europa Asiaque numero triginta septem confe- 
cisset, tali usus et virtute fortunaque, ut in. nullo 
vietus succubuisset, Adhzc maguam poteutiam 
regionemque plurimam in utraque continente sibi 
paravit, cum ad multam jam processisset. aetatem. 


λνττῶντι ἐοιχέναι ἐπὶ τὴν μάχην͵ ἄπληστον 6$ at- D Nunquam cupidine rerum, sed rabie traheba- 


μάτων γενόμενον ἁπανταχῆ. "liv δὲ αὐτῷ παῦλα 
vuv πολεμίων ἡ τῶν κυνηγεσίων ἄγρα, μελέτη τε 
ἂμ καὶ τριδή. Καθῆστο δὲ οὐδαμῇ οὐδέποτε ᾿ ἀλλ᾽ 
ὁπότε μὴ μάχοιτο, κυνητῶν διετέλει. Πλεῖστα δὲ 0; 
«οὔτο τῶν Xp) αὑτοῦ βασιλέων δόξαντος αὐτοῦ ἐνευ- 
δοχιμεῖν, σπουδὴν τε ἅμα xai ταχυτῆτα ἐνδειχυύ- 
pivo; οὐδα τ, ἐλάσσονα ἐπὶ γήρω; ἢ ἐπὶ νεότητος. 
*Hy» δὲ πρὸ πολλῶν ἐπιφα ὧν ἡγεμόνων τΞ χαὶ βα- 


tur ad prxlium, nec unquam eruore saturari 
potuit, Quando otium 3b  boste erat, vena- 
tioni indulgebat. Studiis et tranquillitaü se nun- 
quam dabat; verum cum nullus foret hostis, veua- 
tioni incumbebat, cujus peritia antecessores suos 
longe excellebat. Diligentiam et celeritatem in re- 
Lus gerendis non ininorem senex, quam ju- 
venis, ostendebat. Promptitudine et alacritate ia- 


Notule marginales. 


(943) Vel Meloen. τοί Michaelem. ouem Rarletius 
Nilessym Coblichium appellat, alii Milvsch Khab;:- 


pits. 


(25) ^un. 1451. Bencdict. Curipeschilz in suo T:i- 
neravio 


6 LAONICI CHALCOCONDYL.E 6 
delessa plurimos illustres duces et reges. in rebus A ςιλέων, καὶ πάντη ἀοχνότατός τε καὶ σπουδαιότατος 


gerendis anteibst. Omnis sic aggrediebatur, ul 
wibil eorum qux necessaria fereut, negligentibus 
onmitlerot. Majorem heminum ciedem fecit, quam 
omnes sui sntecessores, Subditos maxima regebat 
sermonum equitate et comitate. Ducum fili:s con- 
versabatur quam moderatissime. | Expeditissimus 
fuit ad henoraudum εἰ compellandum virum quem- 
libet, Maxima vi prieditus fult ad cohortondos mi- 
litum animos, si praelium ineundum fuerat; maxima 
crat ejus in rebus gerendis vehementia, adeo wt 
semper, quasdo manus consererentur, ubique 
przstoesset, Aspeetu non torvus, verum mitis erat, 
sermoneque blandissimus. Peccani nullam deli- 
clorum coucedebat impunitatem ; verum eum 


meritis subjiciebat panis. Sermonis erat. parcissi- E 


"us. Con(irmasse fertur pre reliquis generis sui 
r'egibus jusjurandum. Hinc eum plurimi contra 
ipsum audaeissime insurgerent, existimasse nihil 
periculi acceptures ; quod tamen cognita ejus po- 
tentía secus accidit. Eam qui se magnifice effere- 
bat et ob id contumacius resisteret, preterea eum 
qw aliquid [n ipsum deliquisset, nequaquam læ- 
titia ebrium dimisit. Cum foret suis vel mazime 
metuendus, attamen certam est eam plus favoris 
quam reliquos duces omaes apud suos obtinuisse. 


Ne quis igitmr persuadeat, qued hie vir, si. armis. 


appetitus fuisset ἃ Temire (96), pessime istud 
bellum adrmipistrasset. Pugnssset etenim fortiter, 
et si non victor, hec tamen viclus [sto ἐς praelio 
cxcessisset, Pugnse enim $9) locum elegisset op- 
portunum, in quo non fseile vinei potuisset. Te- 
miris autem exercitum hostiliter accedeniem, «ut 
ferro, ubicunque occasio se dedissel, decerneret, 
gravissima clade affecisset. Defuncto Ámurete, 
Orcbanis Glie, regii satrapz, qui Januis praeerant, 
Pajaziten, Amuratis Glium juniorem, in imperio 
maguo consensu collocant. 


ἐς πάντα. Πάντων δὲ ἐφαπτόμενος οὐδοτιοὺν παρίει 
ὑπόλοιπον τῶν πράττεσθαι δεομένων " xol ἐπὶ φόνον 
ἐλάσαι μέγιστον δὴ τῶν πρὸ αὐτοῦ βασιλέων ἀχοῇ 
φλρειλήφαμεν, Λόγον μέντοι ἐπιεικείᾳ χρώμενον 
ἐς τὰ μάλιστα προσφέρεσθαι τοῖς τε ὑπὸ χεῖρα αὖ- 
«οὔ, xal tol; ἡγεμόνων παισὶν ὡς μετριώτατα, Καὶ 
τιμῆσαι δὲ ἄνδρα Exastev, xai προσειπεῖν ἔτοιμότα - 
«ος, xai τοὺς μεθ᾽ ἑαυτοῦ ἐξοτρῦναι εἰς μάχην δει- 
νότατα-" χρῆσθαι τοῖ; τε πράγμασι δεινὺν ἀπανταχῇ 
γενόμενος ἣν fj φασὶν, ὁπότε ἴοιτο ἐπὶ μάχην" χα- 
ρίεις τε ἰδεῖν καὶ ἐπιειχέστατος εἰς τὸ διαλέγεσθαι. 
Καὶ τὸν μὲν ὁτιοῦν ἐξαμαρτόντα ἐτιμωρεῖτο ἄφει- 
δέστατα, καὶ προσδιαλέγεσθαι μετριώτατο;. "Eans- 
δοῦν λέγεται τὸν ὅρκον αὐτοῦ, μάλιστα δὲ τῶν τοῦ 
γένους τούτου βασιλέων. Καὶ πολλοὺς διὰ ταῦτα αὖ- 
τίχα ἴεσθοι ἐς αὐτὸν θαῤῥοῦντας, μηδοτιοῦν οἷο- 
μένους πείσεσθαι χαλεπὸν, πρινὴ ἐς χεῖρας αὑτοῦ 
ἐλθόντας, διαπειρᾶοθαι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ. Καὶ 
τόν γε μεγαφρονοῦντα καὶ αὐθαδέστερον αὑτῷ προσ- 
φερόμενον, τόν γε ἐς αὑτὸν ὁτιοῦν πεπλημμεληκό- 
-α, μηχέτι χαίροντα ἀπαλλάττεσθαι, Φοδερώτατν» 
δὲ γενόμενον τοῖς ὑφ᾽ αὑτῷ φιλεῖσθαι, μάλιστα δὲ 
ἡγεμόνων ἐπυθόμεθα αὐτόν. Ὧδτε μηδὲ κακῶς olc- 
69a: ὡς ἣν ἐπὶ «τόνδε τὸν ἄνδρα ἐστρατεύετο Τεμή- 
pnc ὁ βασιλεὺς, μὴ ἂν οὕτω φαυλότατα θέσθαι τὸν 
πόλεμον " ἀλλ᾽ ἣ μαχεσάμενον περιφανῶς μὴ περι- 
γενόμενον τοῦ Τεμήρεω, μὴ μέντοι μηδὲ ἡττηθῆναι 
ἑλομένῳ χώραν ἐς τὸ διαμαχέσαασθαι, καθ᾽ ἣν ἂν 
μὴ ἡττῷντο ῥᾳδίως, ἢ μὴ μαχεσέμενιν μεγάλα ἂν 


2 βλάψαι τὸν Τεμήρεω βεσιλέως ecpativ ἐπιιέμενον 


αὐτῷ, καὶ ἐπιτιθέμενον, ἦ αὐτῷ ποοχωροίῆ. Ὡς 
μὲν οὖν ἐτελεύτηοιν "Apoupátac ὁ Ὀρχάν:ω, αὖ- 
«ἰχα οἱ ἐν ταῖς θύραις ὄντες τοῦ "Auoupéttes ἀρμο- 
evel Παιαζήτην τὸν νεώτερον αὐτοῦ ποῖδα κατῖε- 


στήσαντο βασιλέα. 


Notuls marginales. 


(96) ΑΙ. Tamerlane. 


66 DE REDUS TURCICIS LIB, II. 











AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


|. AGHNAIOY 
AIIOAEISIZ IETOPION AEYTEPA. 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


ATHENIENSIS 
HISTORIARUM 


DE GRICINE AC REBUS GESTIS TURCORUE 
LIBER SECUNDUS. 


Historia Bajazetís, qui anno Christi 4313 Turcis imperare capit, postea Sigismundum imp. 
ad Nicopolim vicit. Bysantium octo annos obsedit. Emmanuel in [taliam et Galliam auxilii 


petendi causa proficiscitur. 


Ἐπειδὴ δὲ ἐτελεύτησεν ᾿Αμουράτης ὁ "Opyávew α 489) Postquam mortem obiit Amurates, Orchan's 


6x' ἀνδρὸ: Τριδαλλοῦ, αὐτίκα ol iv ταῖς θύραις ὃὄν- 
τες τοῦ ᾿Αμουράτεω ἁρμοσταὶ Παιαζήτην τὸν νειν- 
«ερὸν αὑτοῦ παῖδα ἐστήσαντο βασιλέα. Ὁ δὲ αὐτίκα, 
ὡς ἔσχε τὴν βασιλείαν μετάπεμπτον "Ἶ Ἰαγούπην 
tbv ἀδελγὸν αὐτοῦ ἑκοιήσατο, ὡς ὑπὸ τοῦ πατρὸς 
χαλούμενον τοῦ ᾿Αμουράτεω, ἐπὶ τὰς βασιλείους 
Θύρας φοιτῶντα καὶ πρόσθεν ὁπότε καλοῖτο. (}0δο- 
τιοῦν δὲ Ἰεῶν πραχθέντων ἐπιστάμενο:, ἀφίκετο χα- 
λούμενος ὑπ᾽ αὐτοῦ. Καὶ ὡς ἐγένετο παρ᾽ αὐτῶν, 
συνελήφθη xol ἐτελεύτησε. Καὶ ἐχρήσατο fj νομίζε- 
ται τοῖς τοῦ γένους τοῦδε βασιλεῦσιν ἐς τοὺς ἀδελ- 
φοὺς ποιεῖν, ὡς ἀγχόνῃ δέοι τελευτᾶν τὸν βίον ὑπ᾽ 
αὐτοῦ, xal οὐ σιδήρῳ νενόμισται. Ὡς μὲν οὖν τῷ 
βασιλεῖ τωδε ἐξείῤγᾳ το τὰ ἐς τὸν ἀδελφὸν, καὶ ἐδα- 
eleve, καρετάξατό τε αὐτίκα ἐς μάχην, καὶ συμ- 
δαλῶν, ἑτρίψατό «s τοὺς Τριθαλλούς. Καὶ ἐν τῇδε 
*j μᾶχῃ πολλά τε ἀπεγένετο τοῦ στρατεύματος. Ὡς 
[5p οἱ Τιῦρκοι ἐτρέψαντο, ἐπεξῆλθον διώκοντες 
ανὰ xpéte;, καὶ διέφθειρην τοὺς Τριόδαλλοὺς, ἐπ» 
πεύειν τε ὄντε: ἐχείνων ἀμείνους, καὶ ἵππους πολὺ 
Μλείου; ἔχοντες, ὥστε καταλαμθάνειν τοὺς φεύ- 
γοντ:;. "M μὲν οὖν ὑφ᾽ Ἑλλήνων λέγεται ταύτῃ 
ἐγένετο" ὡς δὲ αὐτοὶ Τοῦρτοί φασιν, οὐ Παιαζήτεω 
γενέσθαι τὴν νέκῆν τόνδε, ἀλλ᾽ ἀπὸ ᾿Δμουράτεω τὴν 


fÉlius, peremptus a viro Triballo, statim satrapse 
qui regebant Januas regis, Pajaziten Amuratis (i- 
liam juniorem proauntiant regem (97). Hic uli 
primum in regno est positus, acceraivit Jagupen 
(nostri Soleimannum vocant) fratrem, quasi voca- 
retur ἃ patre ÁAmurate : 3d quem, quoeunque tem- 
pore vocabatur, promptissime ad Januas (sic aulam 
Turci vocant) accedere consueverat, Rerum itaque 
omnium quise parabantur ignarus in Januas voca. 
tus venire haud supersedit. Venienti Pajazites 
manus violentas Injiei atque necari jubet (fratrem. 
At interfectus est. secundum eum  moreni, quen 
Turcorum Q1 reges in. trucidandis fratribus ob- 
servare solent. lisud enim ferre oebtruncatus, ve- 
rum lsqueo praíocatus est, quemadmedum tenct 
regum illorum eonsuetude. Rez cum ia. hune mo- 
dum (ratrem perdidisset, regnumque sihi stabik- 
visset, illico eopias ia aciem οὐδεὶς, comimisso- 
que praelio, Triballos in fugam conjecit. Isto. In 
prelio quam losgitsine sb, exercitu in hostes 
evecius est. Turci enim fugatis hesiibus | iusecuti 
sunt fortissime, Triballoeque, quos equitandi pe- 
titia antecedebani, neci dederunt. Nam cqui Tur- 
corum multo prasstantiores erant equis. Triballo- 


Notule marginales. 


(17) Psjez tes prior, quintus rez, ann 1373. 
9 μειαΞξέμπων BR. ui in c. 


(1 LAONICI CHALCOCONDYL/E 63 
rum ; proinde fugientes facile indipiscebantur. Si A τε μάχην γενέσθαι, vat víxnv Exalvov, καὶ Ἐλεάζα 


Crzcis Qdes hahenda est, dicemus ea. quæ modo 
tradidimus, isto pacto contigisse. Turcoram au- 
tem alia super bis est. sententia. Nam perhibent, 
jstam victoriam quon ascribendam esse Pajaziti, 
verum Amurati, cujus ductu. praelium istud sit fa- 
ctum ; eademque victoria evenerit (28), cum ipse 
Flcazarum Triballorum ducem in ea pugna truci- 
daverit. Turci in hunc modum, quautum ad istud 
prelium attinet, sentiunt. At ego conjecturam fa- 
cere nequeo, quomodo ín acie, brevi admodum 
tempore interjecto, fratrem necaverit, et. deinde 
in.prelium illico redierit. Preterea dubito, quomo- 
do Triballus arrípuerit hastam, regemque nisus 
sit perdere, nullo prohibente. Verum cuilibet suum 
sil hac de re liberum judicium. Postquam Pajazi- 
tes regni gulernaeula suscepit, vietoriamque  illu- 
strem devictis hostibus est sdeptus, nec paucis 
interim suorum amissis insuper Triballorum di. 
cem in acie peremit, noun socordiz $e corrumpen- 
dum dedit, verum prædabundus univergsm: pers. 
gravit Triballornm regionem. Captisque mancipiie 
plurimis, regno suo eam formam ibduxit, quz sibi 
optima et commodissima videbatur. Grxcos sibi 
(edere junxit. Pace cum Macedoniz-ducibus inita, 
in Scopiorum urbem coloniam duxit, deduetis eo 


plurimis ab Europa Asiaque Turcis, cum uxori- 


bus et liberis. 1foc autem ideo facere oggresasus 
est, ut liinc profectus, res lilyricorum agere et 
ferce tuto posset. Incursionem fecit in. [llyriorum 
regionem , captaque oppidula penitus diripuit. 
Exereitum misit in Albanorum regionem  mariti- 
mam, versus lonium, οἱ Epidamno finitimam, 


pov τὸν ἡγεμόνα ἐχείνου ὑπ᾽ ἐγεείνῳ στρατηγοῦντα 
ἀποθανεῖν ἐν τῇ μάχῃ. Τοῦρχοι, μὲν δὴ οὕτω λέγουσι 
γενέσθαι " οὐκ ἔχω δὲ συμδαλέσθαι, ὡς ἐν τῇ παρα- 
τάξει ἐν βραχεῖ τινι χρόνῳ, τόν τε ἀδελφὸν ἀνεῖλε, 
xal ἐς μάχην χαθίστατο αὐτέχα. ᾿Αλλ’ οὐδὲ ὦ; ἀρά- 
μενος τὸ δόρυ, d)o: τε ἐπὶ τὴν βασιλέα, xai ἐξήει 
διαχρήσασθαι μηδενὸς αὑτῷ ἐμποδὼν γενομένῳ, 
᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν fito, ὅπη ἑχάστῳ προσφιλὲς; ἡγεῖ- 
σθαι περὶ αὑτῶν. Ἐπεὶ δὲ Παιαζήτης παρέλαδε τὴν 
βασιλείαν, xaX τῇ ἐς τοὺς ἐναντίους νέχῃ ἐχρὴτατο 
«περιφανεῖ, πολλῶν τε χαὶ αὑτοῦ ἀποθανόντων ἐν ti) 
μάχῃ. χαὶ ξελευτήσαντο; τοῦ ἡγεμόνο:, ἐπέδραμέ 
τε σύμπασαν τὴν Τριδαλλῶν χώραν, xai ἀνδράποδα 
ὡς πλεῖστα ὑφ᾽ αὐτῷ ποιησάμενος, καθέστησι τὰ 


B iy τῇ &pyj αὐτῷ, 7| (pexo ξυνοίξεσθαι ** ἐπὶ τὸ ἄμει- 


νον. Καὶ “λλησι σπονδὰς ἐποιήσατο" xal τοῖς περὶ 
Μακεδονίαν ἡγεμόσιν εἰρήνην ποιησάμενος, «tv 
Σχοπίων ᾧχισε πόλιν, παμπόλλους τῶν Τούρχων 
ἀπό τε τῆς Εὐρῶπης καὶ ἀπὸ τῆς ᾿Ασία: ἀγαγὼν 
cuv γυναιξί τε ἅμα καὶ παιοί. Ταῦτα δὲ ἐποίει, ὡς 
ἔχοι ἀπὸ ταύτης ὁρμώμενος, ἄγειν χαὶ φέρειν τὰ 
Ἰλλυριῶν πράγματα. ᾿Απέδραμε μὲν οὖν καὶ τὴν 
Ἰλλυριῶν χώραν, καὶ πολίσματα ἅττα ἑλὼν ἡνδρι- 
ποδίσατο, xal τὴν τε ᾿Αλδανῶν χώραν, ἐπιπέμψας 
στράτευμα, ἐληΐξετο ἔστε ἐπὶ τὴν ἐς τὸ "lowov 
«αράλιον χώοαν, καὶ τὴν περὶ Ἐπίδαμνον. Καὶ 
Ἕλληνες μὲν αὐτῷ ἐφείποντο στρατενόμενοι ὅκα 
ὅπη ἂν ἐλαύνοι, ὅ τε Ἰωάννου τοῦ βασιλέως Ἕλλή- 


C ὧν παῖς Ἑμμανουῆλος, καὶ ᾿Ανδρονίχου τοῦ πρε- 


σθυτέρου παῖς Ἰωάννης. Τούτους γὰρ ὡ; τὼ Óy- 
θαλμὼ ὅξει ζέοντι περιέχει, παρείχετο αὐτοῖς τὴν 
δίαιταν ἀμφοῖν. 


᾿ praedasque ez ea egit. Græei sequebantur armati, quocunque exercitum ipse movisset ; excepto Emma- 
nuele, Joannis Grecorum regis filio, necnon Joanne senioris Andronici filio. His enim cum fervent. 
aceto eorum oculos eruisset, domi victum praebuit Byzantius rex. 


342 Qi eum cognovissent tandem oculos melios 
habere, eolloqnentes inter sese, et cum uxore ad- 
jutantibus et aliis gnaviter, anfugerunt iu. Galatiae 
urbem, qus l'era dicitur, e regione Byzantii sl- 
iam. Mine perrexerunt ad regem Pajazitem, oran- 
tes auxilium, quoimuniti in suam posseut redire 
urbem, avitumquo recupesare teynutui. ΑἹ eum in 
conspeeluim regis venisset, ferunt emm talem 
cxorsum esse oralionem : Me quidem, o rex, tam 
gravi calamitate pereu'sum cum meliori fortanze 


Οὗτοι δ᾽ ὡς ἔγνωσαν, ἐρῶντες ἐπὶ σφίσιν αὑτοῖς, 
χαὶ ὅτι τῶν ὀφθαλμῶν ἐπὶ τὸ ἄμεινον δίακέοιτο, 
χρόνου ἐπιγενομένου σφίσι, τῇ τε γνναιχὶ καὶ ἀλλή- 
λοις ἐς λόγους ἀφικόμενοι, καί τινων ἄλλων b; τὴν 


᾿ἐσέγησιν ταύτην ἔξη ουμένων καὶ συνέπιλαδομέ- 


νων, ἀπέδρασαν ἐς τὴν χαταντιχρὺ Βυζαντίου πό- 
^w Γαλατὰ τῶν Ἰανουΐων. Ἐντεῦθεν δὲ ἀφίχοντο 
παρὰ Baodéa Παισξήτην, xol ἀφικόμενοι ἠξίουν 
σφίσιν ἐπικουρίαν δοθῆναι, ὡς ἐπὶ τὴν ἑαντῶν πόλιν 
ἐλαύνειν, xcl ἐδέοντο κατάγειν σφᾶς. “λεγε δ᾽ ὃς 


Deoque, qui omnia videt, couumendariin, mclius p ἔψιν τῷ βασιλεῖ ἀφικόμενος τοιάδε " Ἐμοὶ μὲν οὖν, 


nune quam fortunas mes patiantur, babeo, Præterea 
Deus gratiam mibi retulit baud. injucundam. Nau 
cum visum mibi totum pene ademerit , reliquit 
tamea ut. parum cernam ; pollicereturque regnum, 
fasque est ut reguam quod jure ad me pertinet, mihi 
restituatur. Hoc autem regnum nostrum, si ime au- 
dieris, in posterum experiere ad omnia tibi obse- 


βασιλεῦ, συμφορᾷ πεπληγμένῳ τοιᾷδε, τύχῃ τῇ 
ἀμείνονι ἐπιτρέψας ἐμαντὸν, xal θεῷ τῷ πάντα 
ἑφορῶντι, βέλτιον ἔχω ἐμαυτοῦ, xal μοι χάριν o 


δαίμων χατέθετο οὔκ ἀνδῇ " ὡρᾷν γὰρ ἤδη ἐμοὶ χα- 


πέλικε DBpayo, πάμπαν τῆς ὄψεως ἀφελόμενος, τὴν 
τὸ βασιλείαν ὑπισχνεῖται, χαὶ τὴν βασιλείαν ἀνή- 
$0ug2y ἐμοὶ θέμις ἀποδιδόναι. Ταύτην δὲ τὴν βα- 


Notulæa marginales. 


(88) Ann. 1576. 


46 ξυγοίσεσθα:. Rl. ut ín c. 


69 DE REBUS TURCICIS LiB. 1T. 70 
evaelav ἡμῶν͵ ἣν ἐμοὶ πείθῃ, ἕξεις τοῦ λοιποῦ q4pz- À quentissimum ,si (tua ope adjutus id recepero. li 


σθαι ὅπως ἄν co: δοχοΐη, ἣν ἐμοὶ ταύτην ἀποδεδω- 
κὺς ἔσῃ" fjv ἱππέα: τετραχισχιλίους μάλιστα 
«τρεχόμενος, ἔπεσθαί μοι ἐπὶ μῆνας δύο χελεύῃς. 
Εἰσὶ δὲ παρ᾽ ἡμῖν σχεδὸν οἱ τοῦ ἄστεος, γένει τε χαὶ 
πλούτῳ προφέροντες. Ka* τούτων οὐχ ὀλίγοι εἴποντο 
δ. pot ἐνθένδε, εἰ μὴ εἰδείην ἐν τῷ ἄστει ἐμοὶ τυγ- 
χάνειν ὄντλς " χαὶ ἐμοὶ τιμωροῦντες ἐφ᾽ ὅ τι ἂν 
vein» ἡμῖν ἐπιτήδειον ἔσισθαι, Φόρον δὲ τῷ σῷ 
οἴχῳ πολλαπλάσιον ὑπισχνοῦμα' ἀπάγειν ἔτου ; ἔχά- 
στου, xai ἁρμοστὴν ἔχειν ἐν τῇ πόλει. Βασιλεὺς δὲ 
ἀμεῖδε ο τοῖσδε" "Ego! τε οὖν ἐπεῖ τε ἐπυθόμην. 
ὡς ὁρᾷν ἤδη σοι χαταλέλειπται, ἀδομένῳ τὰ μοι ὁ 
λόγος ἐγένετο, χαὶ χόριν οἶδα τῷ θνητῶν τε xal 
ἀθαυάτω"» δημιουργῷ, τήνδι σοι τὴν χάριν καταθε- 
μένῳ. Ἥχεις δὲ ἐπὶ ἄνδρας σοὶ προσφιλεῖς, xol 
ἀμυνοῦντας a εἰς ὅσον ἂν ἐξῇ διαπράξασθαι, ἐφ᾽ 
δ τὶ περ ἦσθα ἀγωνιζόμενος. Τίσομα!: δὲ βασιλέα τὸν 
σὺν πατέρα οὕτως, ὥστε μηδέποτε ἐσαῦθις βουλεύ- 
εσθα: περὶ ἐμδ νεώτερχ πράγματα. 1θι δὲ τούτους 
λαδὼν o); σὺ ἔφησθα * χώρει δὲ ἐπὶ τὴν πόλιν mpáo- 
φὼν ὅπω; ὡς βέλτιστα ἕτοιτό σοι χαταγομένῳ ἐπὶ 
τὴν πατρίδα. 'O μὲν ταῦτα εἰπὼν ἑτοίμους mapel- 
χετο τοὺ; ἱππέα: " ᾿Ανδρόνιχος 05 τούτου; λαδὼν, 
ἤλαυνεν ἐπὶ Βυζάντιον. Ἰωάννης δὲ xat Ἐμμανουῆ- 
δὸς ὃ Sol; αὑτοῦ, ὡς ἐπύθοντο τάχιστα ᾿Ανδρόνιχον 
ev τῷ παιδὶ αὐτοῦ ἐλαύνοντα ἐπὶ σᾶς, ἐσῆλθόν τε 
ἐς τὴν τῆς Χρυσέας οὕτῳ καλουμένην &xpónoXty, 
καὶ παρεσχευάζοντο ὡς πολιορχησόμενοι. ᾿Ανδρό- 
wxo; μὲν οὖν ἑλάσα; ἐπολιόρχει * μετὰ δὲ ταῦτα, 
ὁρολογίᾳ χρησάμενος, εἷλε τὴν ἀχρόπολιν, εἴς τι 
χλωδίον ἐμδαλλόμενον μετέωρον **, xal χαθεῖρ- 
ξεν ἄμφω dc πύργον τε καὶ εἰρχτὴν βραχεῖαν 
συνελάσας ξυλίνην πεποιημένην ἐντὸς τοῦ πύρ- 
Te», xal τὴν τε βασιλείαν κατέσχε, τόν τε πα-έρα 
καὶ ἀδελφὸν ἔχων ἐν φυλαχῇ. Βασιλεύσας 6: ἀπέδειξε 
καὶ τὸν καΐδλ αὐτοῦ Ἰωάννην βασιλέα τοῖς "Exarot, 
Κατεῖχε μὲν οὖν ἐπὶ ἔτη τρία ἐς τὴν εἰρχτὴν τήν- 
δε, xai ἀνελεῖν οὐχ ἤθελε παροινοῦντος ἐς τοῦτο ao- 
* συνεχῶς Παιαζήτεω. Τῷ δὲ τετάρτῳ ἔτει ἀνα- 
πείσαντες: ὑπηῤέτην, ὃς αὐτοῖ; τε προσΐτι, xal τὰ 
ἀμφὶ τὴν τροφὴν ἐχόχιζεν ἐς τὴν εἰρχτὴν, ἐπιδοῦ- 
vat σφίσι σίδηρον * χαὶ καταδραχὺ χαταλῦσαί τε αὖ- 
τοὺς λέγεται τὴν εἰρχτὴν, καὶ ἀποδράντα; ἀφιχέσθαι 
παρὰ βασιλέα Παιαζήτην. Ὑπισχνουμένους δὲ φό- 
ρὸν ἀπάγειν, x3 στρατιὰν ἔσην ἂν ἐπιτάττοιτο a5- 
τοῖς, ἐπιπέμψας ἄγγελον ἐς τὸ Βυζάντιον, ἐπήρετυ 
τοὺς Βυζαντίους, καὶ τὴν γνώμην αὐτῶν τίνα βού- 
λοιντο cler βασιλέα γενέσγαι, Ἑ μμανουῆ)ον, ἣ 
Baca Παιαζήτην. Διεπειρᾶτο γὰρ ταύτῃ xai περὶ 
ἑαυτοῦ τῆς γνώμης τῶν Βυζαντίων. Οἱ δὲ Ὠυζάν- 
tvx αἱροῦντο ἢ "Euuavoutlow ἅτε ὀχθόμενοι ἤδη 
«τῇ ᾿Ανδρονίπου ἀρχῇ. Ἐνταῦϑα ἐρίζοντε &ápow :ὧν 
"Difwev βασιλέε περὶ τῆ: Βυζαντίου βασιλείας, 


eveniet, zi mihi dederis equites quater mille, eos- 
quc me sequi jusseris mensibus duobus. Stant autem 
3 partibus nostris ii qui in urbe genere et divitiis 
priestant. llorum non pauci me comitarentur, nisi 
scirem eos in urbe mea negotia procurare, mequa 
tandem adjuturos, in. quacunque re ipsormn au- 
xilio optis habaero. Promitto ctiam me tibi quo- 
tannis daturum tributum maximum; lhabeho pre- 
terea. in urbe judicem sive przfectnm Turcum. 
Rex, his auditis, respundit : Mihi quidem, ut ac- 
cepi tibi adhuc vim visivam superesse, sermo 
tuus fuit. multo gratissimus, Geratiasque ago mor- 
talium et immortalium conditori, qui istud tihi 
beneficium przstitit. Venisti autem ad viros tibi 
amicos et auziliares, qui se tibi dabunt pronptis- 
sime, quodcunque occeperis bellum. Ulciscar 1a- 
men regem patrem tuum ut deinceps nunquam 
contra me res novas moliatur. Tu igitur his quos 
petiisti, assumptis, flecte iter ad. urbem; eaque 
agito, quz judicaveris tibi vcl in priis utilia fore, 
ut in patriam reducaris. Rex, bis dictis confestim, 
quos flagítaverat, equites instructos dedit; quibus 
accepts, Andronicus se contulit Byzantium. Joan- 
nes et filius Emmanuel, cum esset nuntiatum, An- 
dronicam cum filio suo magua manu adventare, 
ingressi sunt Aurez (sic appellatam) arcem, lbi- 
que obsidionem tolerare parabant. Andronicus ad- 
venjens, urbem obsidione circumdat. Postea ar» 


C cem pactionibus in deditioneu accepit ; a.ibosque 


inelusit in carcere ligneo οἱ angusto, quem intra 
turrim. aedificarat; regnumque occupavit, habens 
pairemgg et fratrem. in. carcere, Cum autem ad- 
mibistraret regnum, filium suum Joannem ΟἹ εὶς 
regem destinavit. Illos vero avni& tribus in car- 
cere tenuit, nec tamen obtruncare voluit, quainvie 
ad id incitaretur a Pajaxite. Anno autem quarto 
persuaserunt carceris przfecto, qui alimenta ipsis 
ministrabat, ut subjiceret ferrum. Quo facto, dis- 
solverunt carcerem, et aufugientes festinarunt ad 
regem Pajazitem, promittentes 86 tributum ma- 
ximum pensuros, daturosque milites quotquot im- 
perasset, Misso nuntio Byzantium — exploralist 
Dyzantiorum animos, quemnam sibi regem dari, 
Ewmanuelemau Pajazitem, vellent. Hac ratione pul- 
clire expiscabatur, ut Byzantii etiam erga ae animati 
forent. AtByzautii elegerunt Eminanuelem (29), jam 
fasiidientes Andronici iwperium. Exorta est igitur 
coptenlio inter ambos reges super Byzantii regno. 
E:nmanuel promiuebat ee tributum quod contineret 
tres mytiades aureorum, nuimeraturum quotannis; 
addebatque, se profecturum eum illo in militiam 
quocuaque exercitus duxisset. His conditionibus, 
quas odo commemoravimus, Dyzantii regnum ἃ 


Notule margina!es. 


(29) Emmanuel imper., ann. 1589. 


9 ἐμιθλλλομένου μετεώρον. ** ἡροῦντο͵ ἢ, ut in c. 


"i LAONICI CHALCOCONDYLAE 19 
Psjazite accepit, videlicet ut in. Januas profectus, A ἐτάξατο φόρον ἀπάγειν ὁ Ἑμυαουἦλος ἐς τρισμυ- 


tributum, quod imperasset solveret ; militesque 
scmper quot jussisset, vere appetente adduceret 
Andronicus, et filius ejus Joannes morantes in 
Januis, vietum apud regem habuere. Emmanuel 
reguo praefuit. 

᾿Ανδρόνικος μὲν οὖν, xaX Ἰωάννης ὁ παῖς αὐτοῦ, iv 
λέως. ἙἘμμανουνῆλος δὲ ἐδασίλευε, 

Pajazites Amuratis fllius babens sccum Græ- 
corum reges, qui ad id eum usque incitabaat, ar- 
ma contra Philadelpliam urbem Grzcam vibravit. 
Contendentibus namque inter se Byzantii regibus, 
petebat rex Pajazites sibi dari Pbhilsdelphiam. Qui 
ae id facturos promiserunt. Cum autem Emmanuel 
misisset praeconem, qui nuntiaret Philadelphia 
civibus, ut se arbemque dederent Pajaziti, acci- 
pereutque eum judicem, tum prefectum Turcam : 
responderunt, se neutiquam paratos esse, ut se- 
metipsos proderent barbaro. Quo respouso irri- 
tatus. Pajazites, urbem czereitibus circunsedit, 
ducens secum ad id bellum Graecorum reges, qui 
ibidem virtutis premia sunt consecuti. Primi 
etenim conscendentes murum orbem cepere. Et in 
hunc modum capta est Philadelphia, urbs Lydia 
Græesa, legibus optimis qux fuit fundata. Postea 
bellum. iutulit Pajosites Scendcri (50) Armeniorum 
regi. Præterea Ertzicam Armeniorum regni se- 
dem, et Lamacham, sic appellatum oppidulum, 
bello petiit. Scenderem hunc tradunt Barbarorum 
Asiam inculentium fuisse multo fortissimum, nec 
ullo mortalium exeiltisse rei uilitaris 3A scientia 
corporisque robore et audacia jnferiorem. [ta- 
que cum quondam ab Assyriis bello lacesseretur, 
plerumque praeclara militaris  viriutis facinora 
perpetravit, bostegque semper pauca uanu fudit. 
Hune Scenderem eum filio uxor, quam odio pro- 
sequebatur, comprehendens, interemit, ipsaque 
ad regni gubernacula evasit. Contra Scenderem 
igitur Pajazites arma movens, Ertziesm expu- 
gaavit, Gliumque Scenderis viuctium in custodiam 
dedit. Postea cum Tzapnidas domuisset, qui Col- 
ehidis loca usque ad Amsstrum urbem tenent, 
bellum contra Carsilucem et Leucamnam, Sama: 
chie ducem, vertit; quem obviam procedentem 
cum exercitu, praelio vicit, Samachiamque urbem 


ρίους χρυσίνους, xaV ἑαυτὸν ἄγοντα ἐπὶ στρατιὰν 
ἕπεσθαι συστρατευόμενο». Καὶ οὕτω δὲ παρηλαδεῖν 
ὁπὸ Παιαζήτεω τὴν Βυζαντίου βασιλείαν, καὶ ἐς θύ- 
ρας φοιτῶντα, τόν τε φόρων el ἐτάξατο, xal τὸν 
στρατὸν ἀπάγειν ἑκάστου ἕτους, ὡς ἔαρ ὑπέφαινεν. 


«αἵ; θύραις διατρίθοντες, δίαιταν εἶχον παρὰ βασι- 


Παιαξέτης δὲ ὁ "Apoupátto, ἔχων μεθ᾽ ἑαυτοῦ 
«οὺς Ἕλλήνων βασιλεῖς, ἐνάγοντας ὃς «οὔτο, ἐστρα- 
τεύετο ἐπὶ Φιλαδέλφειαν πόλιν 'Ελληνίδα. "Epitév- 
τῶν γὰρ τῶν βασιλέων Βυζαντίου ἡτεῖτο αὐτοὺς καὶ 
Φιλαδέλφειαν. Οἱ δὲ ἔφαταν ἀποδοῦναι. Ὡς δὲ ἅγ- 
γελον ἐπιπέμποντος τοῦ βασιλέως "Epuavoutjou, 
ὅπως τοῦ λοιποῦ παραδόντες σφᾶς τῷ Παιαζήτῃ δέ- 
χοιντο ἄρχοντα καὶ ἁρμοστὴν Τοῦρχον, obx ἔφασαν 


B ἑκόντας εἶναι xaxa -ροδρῦναι audi; τῷ βιρδάρῳ. Καὶ 


«ὃ ἐντεῦθεν ἐπολιόρχει Φιλαδέλφειαν Παιασζήτης, 
ἔχων καὶ τοὺς ᾿Ελλήνων βασιλεῖς. Οἱ δὲ ἀριστεῦσαί 
«t αὐτοῦ λέγονται, καὶ ἀναθέντες οὗτοι πρῶτον εἷλον 
τὴν πόλιν, Οὕτω μὲν οὖν ἑάλω Φιλαδέλφειχ ἡ τῆς 
Avblac πόλις εὐνομουμένη Ἑλληνίς. Μετὰ δὲ ταῦτα 
Παιαζήτης ἤλαυνεν ἐπὶ Σχενδέρεα τὸν τῶν "Appa- 
γίων βασιλέα, xaX ἐπὶ Ἐρτζιχὰν πόλιν, τὰ τῶν ᾽Δρ- 
μενίων βασίλεια, xal ἐπὶ Λάμαχαν πολίχνιον λεγο- 
μένην. Λέγεται δὲ οὗτο; ὁ Σχενδέρη: τῶν βαρδάρω" 
πολλῷ τῶν χατὰ τὴν ᾿Ασίαν ἀνδρειότατος, χαὶ τὰ 
ἃς πόλεμον τόλμῃ τε χαὶ ῥώμῃ σώματος, γενέσθαι 
οὐδενὸς δεύτερον. Ὧ; ἐπιόντων κοτὲ αὐτῷ τῶν 'A3- 
συρίων, πολλάχις ἔργα ἀποδείξασθαι ἄξια λόγου, 
«τρεψάμενος τοὺς ἐναντίους, σὺν ὀλίγοις τοῖς ἀφ φ᾽. 


C αὐτόν. Τοῦτον δὲ τὸν Σχενδέρεα, ὡς ἀπέχϑετο τῇ 


ἑαυτοῦ γυναιχὶ, σνλλαδοῦσα αὑτὸν σὺν τῷ παιδὶ 
διαχρήσασθαι, χαὶ τὴν βασιλείαν κατέχειν. Ἐπὶ 
τοῦτον δὴ Παιαζήτης ἐλάσας, τὴν τε Ἐρτχιζὰν πό- 
λιν πολιυρχῶν παρεστήσατο, xai τὸν ταῖδα Ἐχεν- 
δέρεω εἶχεν ἐν φυλαχῇ. Μετὰ δὲ ταῦτα τούς τε 
Τζαπνίδας καταστρεψάμενος, οἵ χατέχουσι τὰ τῆς 
Κολχίδος, ἐπὶ Ἄμαστριν πόλιν καθήχοντα, ἤλαυγεν 
ἐπὶ Καραιλούχην τὸν Λεύχαμνα δ' Σαμαχιὴλ ἦγε- 
μόνα, xal ἐπεξελθόντα σὺν τῇ ἑαυτοῦ στρατιᾷ, μά- 
X9 ἐκράτησε xai ἐπολιόρκει Σαμαχίην πόλιν. Wei 
ὡς οὐδὲν προεχώρει ἡ τῆς πόλεως αἴρεσις, ἀπεχώ- 
prnoev ἀπαγαγὼν τὸν στρατὸν, xal ἐπανέστησεν ἐ π᾿ 
οἴχου. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐλαύνων ἐπὶ τοὺς ἐν τῇ "Acía 


oppugnare ccpit. Urbis autem istius. oppugnatio p λοιποὺς ἡγεμόνας, τόν τε Αἰδήνην, Xapyóvn», Μεν- 


cum parum succederet, abductis copiis, domum 
reversus est. llinc bellum indixit reliquis qui in 
Asia erant. dacibus, /Ediui, Sarchani, Mendesiz, 
Tecoi et Metini: imperioque eos — expulit, expul- 
sorumque reguuin occupavit. Ili eum forent suis 
sedibus pulsi, iter instituerunt Susam ad regem 
Temirem, Ut autera, preter Carawanun, cogno- 
mine Al'osurium, εἰ Turgetum Phrygia ducem, 


δεσίαν, Texór,y xal Μετίνην, τὴν τε ἀρχὴν αὐτῶν 
ἀφείλετο, καὶ ἐχθχλὼν αὑτοὺς, τὴν χώραν ὑφ᾽ αὑτῷ 
ποιησάμενος, εἶχεν. Οὗτοι δὲ ὡς ὁπελήλαντο τῆς 
σφῶν χώρας, ἀνέδησαν παρὰ βασιλέα Τεμήρην, ἐς 
Loóoav. Ὧ; μὲν οὖν ἀναδάντε; οὗτοι ἐς ὄψιν ἦλθον 
τῷ βασιλεῖ, ὕστερόν μοι δεδήλωται. Πλὴν γὰρ Ka- 
popávou τοῦ ᾿Αλοσουρίου ἐπίχλην, xci Τουργοὺ- 
iu τοῦ th; Φρυγίας ἄρχοντο;, ol καὶ ἐπιγαμίας 


Notule marginales. 


(30) Qui et Alexander. 


δὶ Λεύχαγα Tt. wu c. 


13 DE REBUS TURCICIS L!B. IT. ] 74 
αὐτῷ ποιησάμενοι, εἰρήνην ἦγον᾽ οἱ δὲ λοιποὶ τῶν A venerint in. couspectum regis, infra dicetur. lli 


tyepóvere ἐστερημένοι τῆς ἀσχΐς, ἀνέδησαν i; Za- 
μαργάνδην τὰ βχοίλεια Τεμήρεω. Σαρχάνην μὲν τὴν 
πάραλον τῆς: Ἰωνία; ἐπιτροπεύοντα, χαὶ Μενδεσίαν 
τοῦ Καλάμεω &:ó ;ovov, χαὶ Τεχόην τὴν Μαδίαν χατ- 
£40vta, τῶν ixsk ἡγεμόνων ἀπογόνους γεγονέναι 
φαμὲν, τῶν τοῦ Ὁτουμάνεω, τὴν τῆς "Asia; ἀρχὴν 
κοινῇ συγκατεργασαμένων * οἷ καὶ ᾿Αλαδίνεω τοῦ 
βεσιλέως γενέσϑαι θεράποντες λέγονται. Μετίνην δὲ 
xai Αἰδήνην, ὅθεν τὴν ἀρχὴν ἐχτήσαντο, οὐχ ἔχω 
διασημῆναι, Τὸν δὲ Αἰδίνην λέγεται μόνον, τῆς ἀπὸ 
Κολοφῶνος Eovz Exi Καρίαν ἦρχε χώρας. Τούρκων 
μέντοι γένο; τούς τε ὑπὸ Τουργαταρίων τελοῦντ᾽ 
ἂν, καὶ ὑπὸ Καραμάνεω, xai Μετίνη, xat Aidivn, 
ἐπίσταμαι σαφῶς εἶναί τε καὶ ὀνομάζεσθαι. Καὶ ἐν 
Kaxrafox!g ὑπαγόμενος, τοῦτο μὲν τὴν ὑπὸ Ka- 
ραϊτούφη χώραν, τοῦτο δὲ τὴν ὑπὸ τοῖς Ὁμούρεω 
$8121, καὶ τὰ πλέω τῆς Φρυγίας καταστρεψάμενος, 
ἤλαυνεν ἐπὶ Ἔρτξζιχλν, τὰ τῶν ᾿Αρμενίων βασίλεια, 
καὶ ixi τὸν Σχενδέρεω παῖδα, ὃς ταύτης ἡγεῖτο τῆς 
χώρας, ἔστε ἐπὶ Εὐφράτην, xal τῆς τε Κολχίδος 
μοῖρεν οὐχ ὀλίγην ὑφ᾽ αὐτῷ ποιησάμενο;, ἦρχε. 
Ταῦτα μὲν οὖν γενόμενος ἂν τῇ ᾿Ατίᾳ, καὶ μεγάλα 
ἀπεδείκνυτο ἔργα " μετὰ δὲ ὡς " τὴν Εὐρώπην δια- 
€à;. σιρατεύματα ἐπικέμπων, ἔστε λίαχεδονίαν, 
«᾽ν "louvd ** τοὺς ταύτης ᾿Αλδανοὺ; xai τὴν χώραν 
ἐδήνυ, καὶ πολίσματα ἄττα εὑρὼν jT. ᾿Αλδανῶν 
χώρας, ἐπὶ Ἰλλυρίους ἤλαυνέ τε καὶ ἐδήου τὴν χώ- 
Qa». λείαν τὰ ἐχείνων ποιούμενος. Μετὰ δὲ ταῦτα 
ἐστρατεύετο ἐπὶ Πελοπόννησον, τῷ μὲν λόγῳ, ὡς 
ἐπὶ Φώγα:αν xat ἐπὶ Θετταλίαν ἐλαύνων, χαταστὴ- 
φόμενο. τὰ ἐν τῇ Θετταλίᾳ, ὥστε ἐπιτηδείως ἔχειν 
αὐτῷ " τοῦ δὲ Φωκαΐων ἀρχιερέως ἐκαγομένου agi- 
φιν ἐπὶ χώραν χνυνηγῆσαί τε χρατίστην, xat λει λῶ- 
γᾶς. γεβάνους παβεχομένους πλῆθο: ἄπλετον, καὶ 
πεδία ἐνικπεῦσαι τὰ χάλλιστα * τῷ δὲ ἔργῳ ἐπὶ 
Θε:τλλίαντε xal τοὺς ταύτῃ ἡγεμόνωης Ἐπ:ιχερναίους 
«οὔνυμα, xai ἐπὶ γυναῖχα τοῦ Δεληνῇ ἡγεμόνος 
Τουντεδουλᾶ. Μετὰ δὲ ταῦτα, χαὶ ὡς Πελοπόννησον 
ἐ μθαλῶν, ἔχων ξὴ καὶ τὸν βασιλέω; Ἰωάννον παῖδα, 
Θεωδόρον, ἡγεμόνα ἐστρατεύετο. ᾿Αφιχόμενο:; δὲ ἐς 
Θετταλίαν, τὴν τε Δομακίην παρέλαδεν, ἐκλιπόντος 
«οὗ ἐν αὐτῇ ἠγεμόνο; 'Επικέρνεω, καὶ δὴ καὶ Φαρ- 
σάλων πόλιν, καὶ ταύτην ὑπὸ Ἐπικερναίων ἐπιχρα- 


namque affinitatem jungentes cum Pajazite, pa- 
cem consecuti sunt. Reliqui, exceptis i»tis duo- 
bus, duces regnis suis exacti ascenderunt. Satnar- 
clandam, quz Temiris regia exstit.t. Sarchanem 
qui tutabstur maritimam Joniz regionem et. Men- 


desiam, Calamis nepotes, Tecoenque, qui rege- 


bat Madian, afüriamus fuisse nepotes et po- 
gteros septem illorum ducum Ottomani, qui con- 
junctis viribus communibusque consiliis Asse im- 
perium acquisiverunt : quos Aladinæ regis. inl- 
nistros quoque fuisse constat, Metines autem et 
JEdines unde regnum nacti sint, explorare ne⸗ 
queo. Ædinem attamen solum memorant a Col- 
phone usque ad Cariam regioni se extendenti 

imperitasse. Turcos quidem genere et esse et dici, 
certo Scio, quoiquot sub Turgaturiis, sub Caras 
mapo, sub Matine et. dine degunt, Subacta ea 
Cappalocíie regione, quas est sub Caraisuphe, nec 
non illa quam Homuris filii regebant, praeterea 
in ditionem accepia maxima Phrygia parte, bel- 
ἴα promovit contra. Erizicam, Armeniorum ΓΘ. 
giam εἰ contra Scenderem, qui ea loca longe la- 
teque usque ad Euphratem tenebat : addita. non 
modica Colchidis parte, quam bello in. ditionem 
redegerai. lixe quidem effecit, cum foret in Asia, 
magnaque virtutis in conspectum daret 88. ope- 
ra. Ponea transiens iu. Europam, exercitibus im- 
inissis in Macedoniaw et quz spectat Tonium, Al- 


C banorum accolarum regionem populabatur. Captis 


quibusdam Albanorum «oppidulis, contra Liyrios 
arma tulit : vastataque lilyriorum regione, opes 
corum diripuit, et in suom emolumentum eonv?r- 
üt. His peractis expeditionem suscepit contra Pelo- 
ponuesum, rumore prius sparso, quasi bello esset 
petiturus Pbocidem, et Thessalism subacturus , 
utsibi ad res gerendas foret idonea, Episcopus 
autem Phocensium invitabat eum, ostentans re- 
gionem venationibus commodissimam, habentem 
prata qus prabereot infinitam gruum νυ} εἶμ. 
dinem, praterea campos ad equitatum natura 
quain pulcherrime instructos. Iata quidem eszpe- 
diio verbis iu liinc modum parabatur, revera (ἃ - 
wen bellum indicebotur Thessaliæ ducibusque, 


τουμένην, ὑφ᾽ αὐτῷ ἐποιήσατο. Προέλαννε δὲ ἐς τὸ D qui ibi agebant, nomine Cernzis (51), et uxo. 


πρόσω, τό τε Ζητοῦνι» τὸ ἐν Θερμοπύλαις, καὶ llá- 
“ρας, τὰς ἐν τῷ πεδίῳ πρὸς τῇ ὑπκωρείᾳ τοῦ Δο- 
χρὼν ὄρους, κατεστρέψατο, xal αὑτῷ προσεχώρησε" 
καὶ ἄλλα δὲ τῶν ταύτῃ πολισμάτων οὐχ ὀλίγα προσ- 
εχώρβησεν αὐτῷ χαθομολογίῃ. Μετὰ δὲ ταῦτα ἡ 
Δελουῇ τοῦ ἡγεμόνος vov, ἔχουσα θνγατέρα γάμου 
τε ὡραίαν καὶ ἐγγυημένην ἀνδρὶ, ὡς ἐπύθετο βατι- 
λέα ἐπιόντα, ἡγεῖσθαι δὲ αὐτῷ ἐπὶ τάδε τῶν Σαλο- 


Delvis, Delphorum ducis(53), Trudelud:e (55). Post 
lige quasi in Peloponnesum irrupturus, cum elc- 
gisset belli ducem Theodorum, Joannis filium, 
bellum strenue gerebat. Profectus in Thessaliam , 
eui juris fecit Domaciam, cum eam deseruisset, 
qui in es erat, dut Cernzus (53). Hinc Pharsa- 
licorum urbem jn ditionem aecepil, qus et ipsa 
ἃ Cerna is regebatur. Deinde, cum longius proces- 


Notule marginales. 


31) Al. Epicernaris. 
(33) Turditani. 
(33) Al. Cerneliis, εἰ uxori Dozà Alous de au- 


9? i. 88 τὴν x 9b; Ἰονοῦνα, iu ora, vo. Ἰόνιον. 
PatrwOL. Ga. CLIN. 


los, Delphorum ducis, Trudelucz. 
(94) Cervelius ei mox Certelio. 















"i 

Pajazite accepit, videlicet ut. 
tributum, quod imperasset * 
Semper quot jussisset, vere. 
Audronicus, et filius ejus 
Januis, vielum apud regem lj 
regno praefuit. 

“Ανδρόνικος μὲν οὖν, xat "Iud; 


Contendentibus namque inter 


6 id facturos promiserunt. Cum. 
misisset precogem, qui nunlia3rm 
civibus, wt se erbamque de. 
perentque eom Judieem, tum prz 
responderunt, ae neutiquam pan 
metipsos proderent barbaro. Quo. 
tatus Pajazites, urbem cxereitil 
ducens secum ad id. bellum Grazcor 

Ibidem virtutis premia sunt con 

eienim conscendentes murum urbem. 

hunc modum capta est Philadelphia, 

Greca, legibus optimis quz fuit. fui 

bellum. intulit Pajosites Scenderi (50) 

. Pramterea Frixieam Armeniorur, 

dem, εἰ Lamacham, sic appellatum 

bello petiit, Scenderem hunc tradunt B. 

Asiam incelentium faisse multo fc i 

vllo mortalium exeitisse rei militaris 34, 
eorporisque robore et audacia inferiore, 

que cum quondam ab Assyriis bello lacess. 
plerumque praeclara militaris viriutis fa. 
perpetravit, hostesque semper pauca mauu ἐν 
Hune Scenderem eum [ilio uxor, quam odio y. 
sequebatur, comprehendens, interemit, ipsaq. 
lbermacula evasit. Contra. Scenderen, 
es arma movens, Érizicam. expu- 
liumque Scenderis viuctum in. custodiam. 
Postes cum Trapnidas domuisset, qui Col- 
ehidis toca usque δή Amasirum urbem tenent, 
bellum contra Carailucem et Leucamnam, Sama - 
ebje ducem, vertit; quem obviam procedentem 
cum ezercitu, prælio vicit, Samachiamque urbem 
oppugnare copit. Urbis autem ii 

























domum 


'"$ oppugnatio h 


LL 


eol. 
ἀφείων. 


Asia eront dacibus, Azdini, Sarchani, Mendesiz, — «tes 
"Tecoi et Metioi : imperioque eos — expulit, expul- σφῶν e 
sormmque regnum occopavit. ΠῚ eum forent suis — Xojoawee— 
sedibus pulsi, iter instituerunt Susam ad regem τῷ gacme— 
Teinirem. Ut autera, præier Caramanunm, cogao- — popávowam- 
mine Alosurium, et Turgetum Pbrygiz ducem, — t: τοῦ wm 
Notulie marginales. 


(30) Qui et. Alexander. 


9! Acíxaya ſt. ui c. 


-— 


6 | ii mmm 


B 


[ 









ὁ TURCICIS. LIT. t1. ὃ3 


A Galliarum vegibus, propter. hostes ex. Libya in 
lberiam trausvectos fortiter ezs0s, et oblüieriam à 
barbaricis incursionibus liberatam. Postwuodum 
eligendi Romanum imperatorem | potestas trans- 
Ista est. 2 pontifice. ad Germauos. Sigismundus, 

"» diguitatem se daturum re«pondisset 

pontifex, accersiims el vocatus est a pontilce, vi 

inmeraioriam dignitstem aeciperet. Sigismundus. 

am proficisecns, iter faciebat per. Venetorum. 

m ext Sigis- 

m transitu a fa- 

core, miserunt nuntium, qui. moneret. ut ipsorum 

"gione excederct, Hic nuntio. Venetorum. parere 
^glexit, nisi cerneret eos. reipsa iransitum. probi- 
uros. Veneti igitur, congregato exercitu, vlm fa- 
- parahant Sigismundo, nisi confestim sua di 

sset regione. Ut cogaovit Venetos id. m 
: in aciem eduxit, et etu Venetorum oxer- 
:lium commisit. Amisit autem in eo prelio 
jicam exercitus. partem, ipseque in fugam. 
18, Segre, quominus esperetar, fuga eva- 
am planissime desperaret se posse per 

: regionem adire Romam, | iter flectit in 
Germaniam, pervenitquo ad Liguri 

αἱ principem. Hine iter Romam in 
venisset, imperator a. Pontifice ma- 

ans est. Postes. rogavit. pontificem 

imm, quo adj oxpeditionem 
susceptam couficere posset. Fla- 
neeunlam viro«que. Pont 

Gallorum regem Durgun 
bi dareutur octo willia wil 
accepit Burgundie ducis fra- 
v ex Germauis, quoscunque 







































w» didicit Sigismund 
magnis copiis stipatum, 
wplo Europe Asawquu 
ebviam profectus. est 

*[que eoviunivit. 4b. 
2. Galli autein, ut. 

luprudeuies. cum 








15 L10NICI. CHALCOCONDYI/£ 16 
sisset, Zetunim urbem Tüermopylarum, et Patras A νῶν ἀρχιερέα, λαδοῦσά τε τὴν θυγατέρα xat δῶρα 


sies in plauitie qux est in radicibus montis Le- 
creusiun, in potestatem redegit. Praterea alia op- 
piduia non pauca isiius reglonis, pactiouibus [ἢ 
&dem recepit. Delvis, Doelphoretw decis στοῦ, habens 
filiam jam bubilem, viroque deésponsatam, υἱ iu- 
teiteszit 3dverduni sese cuu exercitu pergere regem, 
cum lilia wuaeribusque quam poteit acceptis maxi- 
mis regi obviam procesáit : qui filiam iubens as» 
sumpsit, eamque simul cut ntatre suis. moribus 
ritibusque vivere permisit : regioni autem, qua 
iu ditiogen. coucesserat, ducem priefecit. Fawá 
est, istam mulierem amavisse Sacerdoteur quem- 
dam nomine Strateut : αἱ 3d. majorem impuden- 
tiam progressau, imperium sacerdoti commisgis 
se, plurimosque. Delphorum | incolss obtruncasse. 
llinc delata est episcopo Delphorüum apud regein, 
quasi ipsa sola regat tutam. reygioueri, intoleran- 
disque injuriis afficiat cives, interim adulterió 
a sacerdoie. polluta. His excitatus. rex, bellum iis 
mtulit. Feruutur et alia quaedam de isto. sacerdu- 
te, qui etopri consuetudiuem cuin illa wuliere hu- 
buit, videlicet quud eliam cum aliis deliquerit 
uen paucis mulieribus, dum cas sd concubituin 
dæimumacis quibasdaur incautationibus pellicere!, 
36 Uelves auvem  uiulieris waritus antea. morbo 
unplicitas exspiraverat, Hic ortus eret de. g.- 
nore Tarsconeusium regna. Qui cum Yeniseet. ex 
ltalia in. Pelopeanesum, obtiuuit Atticam εἰ Boro- 


ὅσα ἠδύνατο, ὑπήντα τῷ βατιλεῖ, Ὁ δὲ τὴν τε θυ- 
γατέρι ἐδέξατο, καὶ αὐτὴν ὅμα τῇ θυγατρὶ ἐς τὰ 
ἑαντοῦ ἤθη ἀπέπεμπε" τὴν δὲ χώραν πὰραλαθὼν, 
καύτῃ ἐπέστησεν ἄρχοντά. Αέγεται δὲ περὶ ταύτης 
τῆς γυναιχὸς, ὥς ἱερέως «ινὸς Στράτεω ἐπιχαλου- 
μένου ἐρασδεῖσα * καὶ ἐς τὸ πρόσω ἀναιδείας ἐλαύ- 
νων ζὴν τε ἀρχὴν ἐπέτρεψε τῷ ἱερεῖ, χαὶ ἀναιρεῖ 
πολλοὺς τοὺς τὴν Δελψῶν πόλιν ἑἐνοιχόντὰς ἔῤγα- 
σαμένη. Διὰ ταῦτα ὑπὸ ἀρχιερέως ἔς βασι δά δίε- 
δλήθησαν, ὡς οὐκ ἀνῆχὸν γυναῖχα χώρας τοσαύ- 
τῆς ᾿γσυμένην, ὑπδ᾽ Ὡῤέως μοιχενομένην, ἀνή- 
χεστα χακὰ ποιεῖν «οὺὑς πολίτας, καὶ διὰ ταῦτα 
ἀπᾶραι βασιλέχ ἐπιόντα στρατεύεσθαι ἐπ’ αὐτούς. 
Λέγεεαι μέντοι περὶ τοῦ ἱερέως τούτου τοῦ τὴν γυ- 
vàlxa ταύτην συγγενομένου, καὶ ἄλλα οὐχ ὀλίγα ἕς 
«€ γυναῖκας πλὴμμελῆσαι, χατεργαζόμενον δαιμη- 
vl τρόπῳ, cte ταύτας ἔφέλχεσθαι ἀπαγόμενον 
ἐπὶ συνουσίας. Δὲλονῆς δὲ ὁ τῆς γυναιχὴὺς ἄνῃρ 
πρόσθεν ἐτετελευτήχει νόσῳ. Hv δὲ οὗτος γένος “ὧν 
Ταραχωνησίων βασιλέων. Καὶ ὁπότε οὗτος ἀπὸ Ἶτα- 
Mac ἀφικόμενος ἐπὶ Πελοπόννησον, χατέσχε τὴν 
Ἀττικὴν ἅμα xol Βοιωτίαν πρὸ; τῇ Πελοποννήσῳ" 
xai δὴ καὶ Φώχδιαν xaV Πάτρα: τὰς ἐχτὸς Oeppe- 
πυλῶν. Οὗτοι ** μὲν οὖν ὕστερον χρόνῳ οὐ πολλῷ 
διελθόντι τήν τε ἡγεμονίαν ἀπέδαλον. Καὶ οἱ μὲν 
ἀπενόστησαν ἐπὶ Ἰταλίας, οἱ δὲ αὐτοῦ ἐνέμειναν, 
ἐς ὃ ἐτελεύτησαν. Τούτων δ᾽ ἦν καὶ οὗτος ὁ Δελουΐῖ,ς, 
ᾧ τὴν γυναῖχα ἀφελόμενος Παιαζήτης ὁ ᾿Αμουρά- 


tam simul cum Deloponneso.- Nautus est. οἱ Pho- (* «to, xal τὴν θυγατέρα ἔχων, ἀπεχώρει, καὶ ἐς Dls- 


cidem P'atrasque urbem extra Thormopylas sitau. 
leges isti, interjecto tandem teupore uon. parvo, 
principaium amiserunt. Quidam eorum reversi sunt 
18 staliam : nonnullique ibi ianserunt, donec imor- 
tui subit, Ex boru.n genere natas est Delves. ille 


Deipherum priuceps, Cui uxorem et filiam au- 


ferens Pajozites, Auwwratis filius, domum fever- 
sus est. Taadem et in Peluponnesuu: irruit. Veruta 
Spartanorum regionis dux, ut jn. Thessaliam itf- 
rupit, urbesque couurusivit, qua sibi videbantur 
tutissinmas fore, noctu fugiens profectus cst in 
Peloponuesum, (fortiter propulseturus hostes, si 
accederet. Proinde non parum εἰ cusw foit, exer 
citus l'elopouueso admovere. lateri autem nun« 
tiatum est. Pajeziti, Panuones, duce Sigismundo 
Runianorum Cassre et imperatore, et Gallus Ger- 
manosque uon paucos, in uuum collectos, belium 
ipsi inferre decreviase, jamque lustrum transire 
psrare, allectis et Dacis, hominum geuere non iguo- 
bili, qui viae siut duces, exercitumque ducant in 


λοπόννησον ἐπέδαλεν. Ὃ μὲν οὖν τῇ; Σπάρτης ἦγε- 
μὼν &; τὴν Θετταλίαν ἐσέδαλε, τάς τε πόλεις ἐ πὶ 
τὸ ἀσφαλὲς χατάστησάμενος, ἀποδρὰς νυχτὺς ῴᾧχετο 
ἐς Πελοπόννησον, ὡς, ἣν Exin, ἀμυνόμενος. ᾿Ηδύνατο 
τὰ χράπιστα, καὶ ἐμέλησε μὲν οὐχ ἥχιστα διὰ τοῦτο 
εἰτξαλεῖν ἐς τὴν Πεχοπόννησον. ᾿Αγγελία δὲ &gl- 
κετὸ αὐτῷ, ὡς οἱ Παίονες ἡγουμένον Σιγισμούνδον 
Ῥωμαίων βαδιλέως τε xal αὐτοχράτορος, καὶ Κελ- 
«οἱ xài Γερμανῶν οὐχ ὀλίγοι συνελέγησαν, ὡς tz' 
αὐτὺν ἐπιόντες, xal τόν τε "latpov παρεσχευάζοντο 
διαθῆναι, xal Δάκας δὲ γένος οὐχ ἀγεννὲς ἔχοιεν 
μετ᾽ ἀὐτῶν, τῆς τε ὁδοῦ. ἡγουμένους, τὴν ἐσήγησιν 
τοῦ ἀτρατοῦ ποισυμένονυς. Σιγισμοῦνδος δὲ οὗτος ὁ 
ἐπὶ Βαιαζήτην στρατέυόμενος, ἤγεμών τε Γερμα- 
νῶν τὴν ἀρχῆν ἐνύγχάνεν ὧν, περὶ Βιέννην τὴν 
πόλιν τὰ πολλὰ διατρίδων, καὶ χώρας τῶν ταύτῃ 
Γερμανῶν ἄρχων οὗ φαάύχης. Παιόνων μετὰ ταῦτ 
Ἡροσλγομένων Guidi, αὐτός τε βχσιλεὺς ἅμα xa- 
θιστήκει Παιόνων, xXx τὴς Γερμανῶν χῶρας ἣγε- 
pov. 


vostilem regionem. Sigismundus. ille qui copias adversus Pajazitem ductàvit, primo Germanorum fuit im- 
peraler, et. plerunque moratus. est Vienuz (355-56), inperítaus ibi Germanoram regioni haudquaquam 
i. abe. Postea sliceiis Pannouibus, liorum rex Germanoruuque regionis dux creatus est. 


Geruania incipit a monte. Pyreu:o (57), inde 


Ἢ ὃ. Γερμανία (a) ἄρχεται μὲν ἀπὸ τοῦ Πυρη- 


Notulæ morginales. 


(55-36) Forte Euſœ. Ζηουπιο. 


4* οὗτος, R. ut in cont, 


(357) Forsitan ab. Alpibus. 


(2) Huoc 1ocom notis illustravit Freherus in Scriptcribus rerum Germcnicarun ; eas iofra recoJitns, Kor 


ΤΊ .DE REDUS TURCICIS LIR. 11. 18 
valou ὄρους, ὅθεν xaX ὁ Ταρτησὺς ῥίων ἐπὶ τὸν πρὸς A Terlesus (58) fluvius fluit. in. Oceanum, versus 


ἑσπέραν ὠκεανόν. Kat ἔστι μὲν ἡ ἄνω Γερμανία, 
ἐφ᾽ ὅσον δὲ πριϊόντα, χαθήχει E; τε Κολωνία" καὶ 
᾿Αργεντύνην, πόλεις οὔτω χλλουμένας. Τὸ δὲ ἐντεῦ - 
θεν καϑήχει ἐπὶ Ὠχεανὸν τὸν περὶ Κελτικίν τε ἐπὶ 
δεξιᾶ͵ χαὶ Πυριδαστείαν ** ἐπ᾽ ἀριστερὰ, ὡς ἐπὶ τὰς 
Βρεταννικῆ: νήσους. Ἔστι δὲ χαὶ ἀπὸ Ἵστοου Γερ- 
μανία, ἀπὸ Βιέννη; πόλεως, ἐπ᾽ αὐτὸν δὲ ἐς Τας- 
«τοῦν προϊοῦσα χώρα, xal ἐπὶ Βράγαν τοὺς πολε- 
μἷου:" εἴη δ᾽ ἂν ἀπὸ Βιέννης ἐς ὠχεανὸν ἀνδοὶ εὑ- 
vU», πέντε χαὶεἴχοτιν ἡμερῶν ἀνῦσαι χατὰ μῆχος. 
Κάτα δὲ πλάτο: εἴη ἂν xai κλέων τούτων βραχὺ 
ἀπὸ τῆς Κελειχῆς ἰόντε ἐπὶ τὴν Δανίαν "* χώραν, 
ἘἙυὐνομεῖται δὲ ἡ χώρα αὔτη μάλιστα δὴ τῶν πρός τὲ 
ἄρπτον τε καὶ ἑσπέραν, πασῶν τῶν ταύτῃ χωρῶν ἅμα 
καὶ ἐθνῶν, ἔς τε πόλεις περιφανεῖ;, χαὶ εὐδαίμονας, 
καὶ ὑπὸ σφῶν αὐτῶν, i; τὸ ἰσυδίαιτον εὐθυνομένας, 
διῃρημένους *' xal ἐς τυραννίδας, xal ὑπὸ ἀρχ'ε- 
ρεῦσι ταττομένας, τοῖς ὑπὸ τοῦ Ρωμαίων μεγάλου 
ἀρχιερέως καθισταμένους. Καὶ πόλεις μὲν i; τὸ 
ἰσοδίαετον εὐνομούμεναι εἴησαν αὖται " ἕν τε τῇ 
ἄνω χαὶ τῇ χάτω Γερμανίᾳ, Νορέδεργον πόλις 
. αὐδαίμων, xai ᾿Αργεντύνη, xal ᾿Αμπέργον. Καὶ αἱ 
εἰ; ἀρχιερεῖ; ταττόμεναι ἱζολωνία, Βιΐννη ἡ ἐς τὴν 
κάτω Γερμανίαν, ἰοῦσα, xai ἄλλαι μὲν οὐχ ὀλί- 
Ὑ11ι πόλεις, ἀποδέουσαι τούτων ὀλίγῳ τινὶ, ἀμφὶ 
«ἄς διακοσίάς. "Ec δὲ τυραννίδας τρεῖς μάλιστά πη 
δεέλοι τις τῆς Γερμανίας ἡγεμόνας * tc τε ᾿Αχιλίης 
φόλεως, χαὶ 'Aouctplac, xat Βλένης, τῆς ἄνω Γερ- 


μανίας γενομένης. "Ἔστι δὲ γένος τοῦτο μέγα xoi C totius. Germania ducatus, 


ἐπὶ πολὺ δεῆχον τῶν xazà τὴν οἰχουμένην, μετά γε 
Σχυθῶν τῶν Νομάδων δεύτερον, ὡς εἰ «αὐτὸ opo- 
γοέη, χαὶ ὑφ᾽ ἑνὶ ἄρχοντι ἡγεμόνι, ἀμάχητόν τε ἂν 
εἴη xai πολλῷ χράτιστον, Ὑγιεινότατον δὲ ὄν, ἅτε 
ὑπὸ τὴν ἀρχτῴαν μοῖραν τεταγμένον, xal περὶ τὴν 
«ταύτῃ μάλιστά πη μεσόγαιον, θαλάττῃ οὐ mávu «ot 
ᾳροσχωμένονς, εὐνομεῖται μάλιστα δὴ ἐθνῶν, ὧν 
ἡμεῖ; ἴσμεν, οὔτε λοιμοῦ, ὃ: δὴ ὑπὸ τῆς τοῦ ἀέρος 
σήφεω; ἐπιγενομένη;, μάλιστα ἐπιφοιτῶν τοῖς boot; 
ἀτάλλυσε πολύ τι μέρος τῶν ταύτῃ ὠχίμεον, οὔτε 
ἄλλων δὴ νόσων τῶν ἐς ἡμᾶς πάνυ τοι εἰωθότων, 
θέρους δὲ καὶ φθινοπώρον ἐπιφοιτᾶν τῶν χωρι;- 
ζόντων αὑτοῖς θαμὰ, ὥστε xal ἱκανόν τι ἀπογίνεσθαι 
«οὔ γένους τούτον, οὔτε σείει ὅ τι xal ἄξιον λόγον. 
"Yet δὲ θέρους μάλιστα δὴ ἐν ταύτῃ τῇ χώρᾳ. [ie- 
λιταύεται δὲ χατὰ ταυτὰ Ῥωμαίοις, ἔς τε δίαιταν 
xii ἤθη τετραμμένον, συμφερόμενον τὰ ἄλλα Ῥω- 
μαίοι;. χαὶ ἐς τὴν θρησκείαν Ῥωμαίων. Μάλιστα 
δὲ τῶν πρὸς ἐσπέραν δεισιδαιμονεῖν. Νομίζεται δὲ 
ταρᾷ τούτοις καὶ μονομαχία, μάλιστα δὲ τῶν ἄλλων 
ἐθνῶν, ὥστε γῆθεν, οὐδ᾽ ἐφ᾽ ἵππων αλλήλοις μονο- 
μαχεῖν. Τὸ δὲ γένος τοῦτο δεξιώτατον E; τε μηχα- 
và; ὃν, καὶ ἐς τὰ πολεμιχὰ ἔργα, xal ἐς; πάσας τὰς 


occidentem. Et Germania pars, qua itur versus 
Coioniam et Argentinam, urbes sic dictas, supe. 
rior Germania nuncupatur. Hinc pertingit ad Ocea- 
num Gallieum, versus dextrau ; al ver-us sini- 
stram, patet Pyridastiam (59) usque. ad Britanni- 
c»s insulas. Dicitur quoque Germania ea regio, 
quz ab Istro procurrit, procedens a Vlenna usque 
ad Tartesum flumen, et ad Pragam Boemorum. 
Longitudo à Vienna Ocesuun usque, tautum spatii 
complectitur, quantum vir agilis itinere viginti 
quinque dierum conficere potest. Latitudo est 
major, etiam si quis ingrediatur iter brevissimum 
ἃ Gallia Celtica versus Dastiam  regiono»m. Ista 
natio gubernatur melioribus legibus, quam nulla 
earum vel regionum vel gentium. quz respiciunt 
vel septeutriounem vel occidentem. [Vscreta est. iu 
urbes prxelaras et. florentes, qux 37 propriis le- 
gibus ei quam proxime ad zquitatem accedentbus 
reguntur. Dividitur et in. principatus, subjectaque 
est sacerdotibus et episcopis adharrcentibus Ro- 
mano Pon:i(lci. Urbes quam mazime ad zquitatem 
constitute iu superiore ct inferiore Germania, sunt 
Noreberga, urls opulenta, Argentina et Amper- 
gum (40), quæ reguntur ab. episcopis, Coloniaqte, 
a Vienna in inferiorem Germaniam recedens. Sunt 
αἱ alis urbes non pauces, propewodum ducenta, 
qu2 in paucis quibusdam a predictis differunt, lu 
tres. principatus quis dividere posset universos 
videlicet Atzilie ur- 
bes (41), et Austri:e, et Dlenze (42), quae in supe- 
rioro Germania sita est. Genus hoc howinum ina- 
gnum est, longe lateque per universum orbem 
)mperat, maguitudineque secundum post Scythas 
Nomades habetur. ltaque si concordizm studiosi 
essent, et sub uno degerent principe, plane essent 
lovicti, mortaliumque fortissimi. Sunt, quautum 
ad corpora attinet, perquam sani, ut qui sub. sep 
tentrionali setatem agant plaga, et circa. inediter- 
raneam isthic mare, nullius rci indigentes. Nec 
est gens, quod sciam, quz melioribus regatur le- 
gibus. Nec ibi szvit pestis, qua? ex corrupto na- 
$citur aere, maximeque infestat Orientales, pluri. 


p mosque ibi habitantes perdit. Neque alii morbi, 


qui &stivo autumnalique tempore reliquis wortali- 
bus graves sunt, Germania iucolas ladunt. Ter- 
remotus rari memoratu digui eam regionem qua- 
tiunt. Pluvia pre ezteris regionibus setivo tew- 
pore ín ista regione uberrima conspicitur. Victu 
moribusque Romanos imitantur, nec cztera. quid- 
quam ab his differunt. Nec est ulla gens, qua su- 
perstitiosius Romanorum religionem colat, maiiue 
qua Occidenti propinqua est. Monomachia apud 


Notulee marginales. 


(38) Forte Réenus. 

(39) Phrysiam. 

(40) Forte Hemburgem, vel Bemberga. 

(44) Angusta Acilie, id est Siraubingæ, pro Au- 


gusta. Vindeliea : quam tamen auctor videtur pra 
Suevia poyuisse. Alii Aq«uileiain ponunt ; sed quo- 
modo non video. 

(19) Al. Bavarie. 


** Περιδαστίαν. In R. ntin cont, ** αἱ. à:xiav, sic R. et ΔΑχτία), V ὃ ηρημέυν)ς, PR. «t in cent. 


79 LAONICtU CHALCOCONDYL E 80 


eos vel maxitne celeliis est. Congrelientur autem A τόγνας πολύ tt εὐζοχιμεῖ, Φέρει δὲ ἢ χώρα αὔτ, 


nou equis jusidentes, verum. terrae insistentes. 
Nee facile invenias gentem ad machinas reliquaque 
opera bellica agis idoneam. 1n artibus omnibus 
prsrogativa inaxima grudent. Quidam eredunt, 
torinenta. bellica. et bombardarios ab ista. gente 
initio demonstratus, et hinc totum pervasisse or- 
bew, ut paucæ gentes bombardis nunc careant. 
Reliquorum fruciuum, praterquam olei et (ieuum, 
regio isla. feraeissima perhibetur. Paunonia (quia 
et Ungaria) incipit ἃ Vienna Germanorum oppido, 
et versus. orientem, secundum IStrum  procelens, 
attingit Dacos et Triballos. Versus septentrionem 
excurrit ad Boemos, quos Cephios (43) nuncupant, 
Habet Pannonia et. priucipes : 98 verum singuli 
patrias. regunt regiones, suhjecli tamcn. icgi suo 
certis quibusdam legibus οἱ conditionibus. Regem 
de suo corpore adwuodum raro constituunt; verum 
plerumque accersitur ex. loemoruu regia familia, 
aut petitur a Germanis, aut. Polouis, aut ab aliis 
gentibus finitimis. Romanos moribus arworumque 
ettltu referant : cxterum sequuntur vicius rationen 
i«temperantiorem ,. quemadaiodum Germani et 
Galli. lheligioneur sectantur Ronionorum. loc ho- 
minuin geuus. eximiz fortitudinis est, mirumque 
dictu quanta audacia. et animiositate bella geraut. 
Creant de àua gente quemdam de numero princi- 
peut, qui reliquorum primus in regiam asceuderit, 
cunque gubernatorem sive procuratorem, aut ad- 


πλὴν ἐλαίου καὶ ἰσχάδων, τἄλλα πάντα οὐκ ἑλάξσω 


. κῶν ἐς τὴν ἄλλην χιύραν φερομένων. Οἴονται δέ τ-- 


νὲς xai τηλεδόλους xol τηλεύολίσχους ὑπὸ Γερμλ- 
γῶν ἀρχὴν ἀποδεδειγμένους ἐς ἀλλήλους, προελθεῖν 
χαὶ ἐ; τὴν ἄλλην olxovuévnv. [ἰαιονία δὲ ἄρχεται 
ἀπὺ Βιέννης τῆ; Γερμανῶν πόλεως xol im: μὲν 
ἕω τῷ Ἴστρῳ συμπροϊοῦσα, καθήκει ἐπὶ Δαγούς τε 
xa Τριδαλλυύς" ἐπὶ δὲ ἄρχτον ἐπὶ Βοέμους, τοὺς 
Κεχίου; χαλουμένου:, χαθήκει. "Evatot δὲ ἄρχοντες 
ταύτῃ τῇ yopa^ ἄρχων δὲ ἔχαστος τῆς πατρῴ:ς 
χώρας, καὶ ὑποτασσόμενος τῷ βασιλεῖ αὐτῶν, ἐς 
ὅσον νομίζεται σφίσι. νομίζεται ἐπὶ ῥητοῖ:. Καὶ 
ἐπιχωρίῳ μὲν βασιλεῖ οὗ πάνυ τοι χρῶνται, ἐπό- 
γόνται δὲ f ἀπὸ Βοέμων «οὖ βασιλείου οἶχον, ἢ ἀτὸ 
Γερμανῶν, ἣ Πολονίων, ἣ καὶ ἄλλων τῶν ta2.T, 
ἐθνῶν συμφέρονται δὲ ἱ ερμανυῖς τά τὸ ὅπλα, vol 
τὴν ἐς τὰ ἤθη αὐτῶν δίλιταν, ὃ; τὸ ἀξροδίαετον ἀπο- 
χλίνοντες, f| φασι Κελτούς τε xa! Γερμανοὺ:, vo- 
μίζει κατὰ ταυτὸ "5 'δωμαίοις τὰ ἐς θρῃησχεῖ;». 
Γένος δὲ τοῦτο ἄλχιμην, καὶ ἐς μάχας τόλμῃ προῖ- 
χρεύμενον ἐπιειχεῖ. Ποιοῦντα: δὲ xal ἐπιχώριόν τινα 
τῶν ἀρχόντων tà ποῶτα, ἐς τὸν βασιλείαν àvi- 
χοντα " χαὶ υἱχυονόμον δὲ ὄντα, xal μηδὲ ἄρχοντα 
ὀνομάζουσι" φωνῇ δὲ χρῶνται οὐδαμῇ παραπληπ'4 
ἑτέρῳ τινὶ τῶν γενῶν, ἀλλὰ ἄλλῃ τῷ παράπαν ἔξιε- 
νεγχούτῃ τε τῆς l'epzsavov τε καὶ Βοέμων, καὶ Π΄- 
λάνων. Οἴονται δέ τινες τούτους. οἱ μὲν Γέτας γε- 
νέσθαι τὸ πταλαιὴν, καὶ ὑπὸ "" τὸν Αἷμον οἰκοῦντας, 


miuistratorem, nec principem, nominant. Lingua Q ὑπὸ Σχνθῶν χαχουμένους, ἀναγωρῆται ἐς τήνδε τὸ» 


utuntur quasi peculiari, quas nihil comumereii cum 
linzua Germanorum et Boewuorum  Poimanoruime 
que (44) liabere. deprehenditur. Quidam tradunt, 
tos antiquitus Getas exstitisse sedesque habuisse, 
quas insederiut, Sub monte. Hæmo. Taudemque 
pulsos ἃ Scythis , concessisse in eam regionem 
quam nuuc tenent. Quidam putaut eos quondam 
Hhacos fuisse. Ego auiem, quaciam ipsorum origo 
sit, dicere non pussum. Prxterea. cuim sibi dede- 
rint iglud. nomen, ut Paunones. vocentur, sicque 
appellentur ab Ilialis, non decorum fore ratus sum, 
δι aliud. iis iupaguero notien.. Regia. eorum est 
Bude, urbs. lloreutissima, Jstro. adjaceus. Sigis- 
mundum: autetn. Germauo: um imperatorem. (45) 
ageutem Viennae vocantes Paunones,  declarave- 
vant regem, eique tradideruit regnum uuiversum, 
et qux ad regni curam pertinent, ut oinnia sic 
ordinaret, quemadmodum putaret ea fore commo- 
dissitua. Hic, ut primum regium houorem | iuiit, 
legatus misit ad Romanum Puntificem, jam ante 
sibi familiarem, et. necessitudine devinctum, ΓΟ- 
gans ut suum consensum praestaret, quo. Roma- 
norum deelararetur imperator. lmperatoriam di- 
guitatem Romaui Pontifices primo contribuere 


χώραν, fv xal νῦν ηἰχοῦσιν" εἰ δέ ζασι Δάχας γε: 
νέσθαι. ᾿Εγὼ δὲ ὁποῖον dv τι εἴη τὸ γέν-ς τοῦτο 
ἣν ἀρχὴν οὐκ ἅν ἑαδίως εἰπεῖν ἔχοιμι. Τοῦνομα 
μέντοι τοῦτο ἀπό τε σφῶν αὑτῶν xol δκὸ Ἰταλῶν 
χαλουμένους, οὐ πάνυ τοι χαγῶς ἔχοιμι ἑτέρῳ 
τινὶ ὀνόματι χαλεῖν τούτου... “Ἔστι δὲ αὐτοῖς βα:ί- 
λειλ ἐν Πούδῃ πόλει εὐδαίμονι καρὰ τὸν “Ἴστρον. 
Σιγισμοῦνδον δὲ τὸν Βιέννης τῆς Γερμανῶν πόλεως 
ἡγεμόνα &wayóusvov, οὗτο: δὲ οἱ Παίονες βασιλέα 
τε σφίσιν αὐτοῖς χαθίστασαν, καὶ χατὰ τὴν ἀρχὴν 
ἐπέτρεψαν αὑτῷ διαθεῖναι, ὡς ἔχοι ἐπὶ τὸ ἀσφαλέ- 
στερον. Οὗτος μὲν οὖν ἐπεί τε τὴν Παιόνων παρέ- 
λαδε βασιλείαν, διεπρεσδεύετο mph; τὸν Ῥωμαίων 
ἀρχιερέα, συνήθη τε ὄντα αὐτῷ, xal ἐπιτήδειον ἐς 
τὰ μάλιστα, ὥστε ἐπιψτφισθῆναι αὐτῷ αὐτοκράτορι 
Ῥωμαίων γενέσθαι. Τοῦτο μὲν οἱ τῆς Ῥώμης ἀρ- 
χιερεῖς τοῖς Κελτῶν βασιλεῦσι τὸ πρῶτον ἐπεδίδο- 
σὰν διὰ τοὺς πολεμίους, οὖς θαμά «ε χαὶ ἀνδρειὁό- 
πάτα πρὸς τοὺς ἀπὸ Λιὄνης διαδάντας kn Ἰδτεἴ;ν 
Βαρόάοους, καὶ τὰ πολλὰ τῆς Ἰόηρίας xatactpsda- 
μένους αὐτούς 5". Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ τοὺς Γερμε- 
νῶν ἡγεμόνας μετενήνεχται ἡ ψῆφος τοῦ Ῥωμαίων 
ἀρχιερέως. Σιγισμοῦνδον ὡς ὑπισχνοῖτο ὁ &py:e- 
pius, τὴν τε ἀξίαν ταύτην ἐπιτιθέναι, καὶ δὴ μετε- 


Notulie marginales. 


(45) Tzechíos. 
(44) Forte Polonorum. 


δ ozu18.. Fl. et in c, "irt R. ΜΙ dac. 


- 


ll. χαταστριψαμένοως αὐτοῖς. 


(45) De Sigismundo imper. non satis recte. 


** τούτου τὴν ἀρχήν. RH. wt ς, * xataosptdagévor; α᾽ "εἷς. 


81 DE REBUS TURCICIS LID. 1f. 53 


πέμπιτο ἐπὶ τούτῳ, ὥρμητο piv ἐπὶ Ἰταλίαν διὰ A Calliarum. regibus, propter. bostes. ex. Libya in 


$4, Ἐνετῶν 75092:. Οὗτοι μὲν cv ὡς ἐπύθοντο 
Σιγισμοῦνδον διὺ τῆς χώρας αὐτῶν τὴν πορείαν 
Ὡοιούμενον͵ ἔπειψαν ἄγγελον, ποοχγορ: ύοντες αὐτῷ, 
Lh διιέναι διὰ τῆς χώρας αὐτῶν, Ὃ δὲ οὐχ ἔφη 
τείσταθαι, ἂν ph γνῷ οαὐτοὺ; πειρωμένους ἔρτῳ 
ξιλχωλῦσαι διακορευόμενον. Παρ-σκευέζοντο μὲν 
οὖν οἱ 'Ενετοὶ σερατὸν, χοὶ διεκώλυον. Ὡς δὲ ἔσθετο 
κωλυόμενος, παρετάξατο ἐς μάχην, καὶ αυνέδαλε 
τῷ "Ev:c στρατῷ, x3l ἀπεγένετο αὐτῷ οὐκ ὀλίγα 
τοῦ στρατεύματος, tpazouévw τε b; φυγὴν, καὶ 
μόλε; διαφυγόντι τοὺς ἐναντίους. Οὗτος μὲν δὴ ἐπεί 
τε ἀπέγνω τὴν δι᾽ Ἑνετῶν πορείαν, ἀπήει διὰ τῆς 
ἄνκο ἵερμανίας, ἐς τὸν Αἰγυρίας τύραννον ἀφ:χόμε- 
νος. Ἐντεῦθεν δὲ ἐς Ῥώμην παρεγένετο. Καὶ fast- 
λ:ύς τε χαθειστήκει ὑπὸ τοῦ με(άλου ἀρχιερέως ἃς 
τοῦτο ἀποξειχθείς. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐδεῖτό τε τοῦ ἀρ- 
y:epéo»; συμδαλέ:θαι b; τὴν ἐπὶ τὸν βάρδαρον αὐτῷ 
ἐγστρατείαν γινομένην. Ἵτεϊτο δὲ αὐτὸν χρήματά 
-: xal ἅνδρα;. Ὁ δὲ πρός τε τὸν Κελτῶν βασιλέα 
étaxoea6eusáuavo;, xal πρὸς τὸν Dvpyouvbiag τὸ- 
ρᾶννιν, διεπράξατο δοθῆναι E; ὀχταχισχιλίονς, καὶ 
s:patnyibv τὸν Βουργουνδίας ἡγεμόνο: ἀδελφόν. 
Παρεσχευΐσατο μὲν οὖν xal αὑτὸς συλλέξας στρά- 
τευμα ἀπὸ Γερμανῶν͵ ὅσον ἠδύνατο μισθωσάμενο;. 


Ὥς ἤδη αὐτῷ τε τὰ εἰς τὸν πήγεμον παρεσχεύαστο, 


ξξέλαυνε λαδὼν τούς τε Παίενας κοὶ Δάκας τῆς ὁδοῦ 
δγεμόνας εὐθὺ τοῦ Ἵσερου ἐπὶ Ποιαζήτην. Διε- 
πρεσδεύσατο δὲ xol πρὸς τοὺς Ἰταλῶν xaV'l6fpuv 


ἡγεμόνας, γοηματίζοντο; δὲ τοῦτο ** αὐτῷ νὐῦ ἀρ- . 


χιερέως. αἰτούμενος χρήματα xal ἄνδρας. Καὶ χρή- 
μλτα μὲν ἐπεπόμφει αὐτῷ ἱχανὰ ὁ ἀρχιερεὺς ἄν- 
ἔρις 25. 


Iberiam transvectos fortiter 5505, et oblIberiau a 
barbaricis incursionibus liheratam. Postmodum 
eligendi Romanum imperatorem potestas trans- 
lata est a poutifice ad Germanos. Sigismundus, 
cum eam dignitatem se daturum respondisset 
poutifex, accersitus et voeatus est a. pontifice, ut 
imperatoriam — dignitatem aeciperet. Sigisoundus 
Romam proficiscens, iter faciebat per Venetorum 
regionem, li, nt primum nuntiatum. ext. Sigls- 
mundum per 89 ipsorum regionem transitu n fa- 
cere, miserunt nunrium, qui. tioneret. ut ipsorum 
regione excederet. llic nuntio Venetorum parere 
neglexit, nisi cerueret eos. reipsa transitum prohi- 
bituros. Veueti igitur, congregato exercitu, vim fa- 


B cere paraliant Sigismundo, nisi confestim sua dis- 


cessisset regione. Ut cognovit Venetos id. moliri, 
copias in aciem eduxit, et cnt Veuetorum oxer- 
citu praelium commisit. Amisit autem in eo prelio 
non modicam ezercitus. partem, ipseque in (fugam 
compulsus, segre, quominus caperetur, fuga eva- 
sit. Cum jam planissime despcraret se posse pet 
Venetorum regionem adire Romam, iter flectit in 
superiorem Germaniam, pervcuitquo ad Ligurie 
sive Mediolani principem. Hine iter Romam insti; 
(uit; quo cum venisset, imperator a. Pontifice ma- 
ximo consalutatus est. Postea. rogavit. pontificem 
maximum. auxilium, quo sdjutus. expeditionem 
coutra Darbaros susceptam conficere posset. Fla- 
gitabat autem pecuniam virosque. Puntifex le- 
gatione missa ad. Gallorum regem: Burgundiæque 
duce, cffecit uL sibi darentur octo willia militum; 
belli autem ducem. accepit. Durgundie ducis fra- 


trem. Sigismundus quoque se ad bellum parabat, couscribeus exercitum ex. Germanis, quoscumque 
potuit mercede conducene, Cum jam ad. bellui satís foret instructus, assumptisque Pannonibus ct 
Pacis (qui et Valachi) qui itinera monstrarent, recta. per. [utrum contra Pajazitem. copias. dusii, 
L.-£310: quoque misit, consulente id Pontifice maximo, ad llispanorum lialorumque principes, peteus. ad 
istae cxpeditionem milites e& pecuniam, Pouti'ex. quoque milites nisit, et. pecuniam. suppeditavit, 


Ὃ μὲν οὖν ἸΙαιαζήτης, ὡς ἐπύθ:το ἐπιόντα ol 
Σιγισμοῦνδον τὸν "I'epalov αὐτοκράτορα, σὺν 
ποιλῷ στρατεύματι ἐλχύνονια, παραλαύὼν τὲν τῆς 
Ἑυεώκη: τε καὶ ᾿Ασία:; στριτὸν ἅπαντα ἀντεπῆει 
ἐπὶ Ἴστρον fj ἐξύνατγ τάχιστα πορενόμενο;. X:pz- 
τοπεδευ:α:λένου δὲ αὑτοῦ cv». τοῦ "I3tp2o ἐπὶ στα- 
δίου)ς τεσϑαράκοντα, οἱ Κι: λτοὶ αὐθάδεις τε ὄντες, 
χα: ἀγνώμονες ὡς τὰ πολλὰ, οξιοῦντε: σφὼν αὑτῶν 
μόνων τὴν νίκην γενέσθαι, ὁπλισάμενοι ἐπήςσιν 
πρότεροι, ὡς; ἀναρπασόμενοι τοὺς Βυρδάρους. Má- 
fa δὲ καρτερᾶ: γινομένης, τρίπονται οἱ Κελτοὶ, 
χδὶ φεύγοντε; ἀνὰ xgí:o;. χα'. οὐδινὶ χόσμω, ἐπι- 
“πἰπτουσι τῷ σφετέρῳ στριτεύματι, ἐπισπομένων 
τῶν Τούρκων ἐνταῦθα ávauMS γινομένων αὐτῶν. 
"D. ἐπέκειντο οἱ βάρδαροι, τοέπονται ἅμα τούτοις 
ef τε Παίονες καὶ οἱ Γερμανοί. Ἐπειγομένων δὲ εἰς 


lajazites, quamprimum — didicit. Sigismundum 
Rowanorum imperatorem, magis copiis stipatum, 
adversum se pergere, accepto. Europe As aeque 
exercitu, Summa ccleritate obviam — profectus. est 
bosti usque ad Istrum, castraque. Co. muuivit. ab 
jstro, stadiis quasi. quadraginta. Galli autein, ot 
sunt audaces, plerumque vero imprudentes, cum 
cuperent victoriam suani facere, arma capiuut, 
Birbarosque aggrediuntur quasi eo priino impetu 
dowituri. Tandem cum przlium utrinque maxima 
virtute ferveret, Galli fugam ineunt : incitatissimo- 
quc cursu cum agerentur ad. suos, insequentibus 
Turcis, et Sigismundi militibus admistis, atrox præ- 
lium coortum est (66). Cum acriter instarent Turci, 
ctiain Pannones et Gerniani fugae Gallorum $e so- 
ciant. Festinautibus autein iis Istrum trangire, ma- 


Notule marginales. 


.46) Christianorum clad.s 109... 


* vouty. R. οἱ in cont. 


83 | LAONICI CIALCOCONDYL.E δὶ 
xima f) pars exercitus flumine absumpta est. A τὴν τοῦ Ἴστρου διάδασιν ἀπώλετο πολλὰ τοῦ στρα- 


Facta est cædes magna Gallorum et Pannonum per- 
euntium. Dux Burgundionum, qui totius belii 
imperator electus erat, ab hostibus captus esi: 
capti sunt et alii Pannones Gallique plurimi, At 
Sigismundus in maximam vitze discrimen adductus, 
vixque liostis manus, quominus caperetur, effu- 
giens, triremem, qua in lumine erat, conscendit, 
Dyzantiumque ad Graecorum regem navigavit. Cum 
plurima cum isto rege disseruisset, et quæ volebat 
expedivisset, domum reversus est. Pajazites, Amu- 
ratis filius, Gallis Pannonibusque fusis atque fuga- 
tis, regionem eorum jau majore seeuritate popu- 
labatur. Quia etiam contra hos exercitus ductabat, 
mancipiaque plurima capiebat. Proflciscens autem 
hostili animo contra Budam, Pannonum regni se- 
dem, podagra laboravit : nec tameu admodum eo 
niorbo afflictus est. Haud tamenassequi queo, quid 
ei impedimento fore potuisset, cum  festinaret 
adversus Budam, quominus eain urbem suz ditio- 
uis faceret, regionemque universam subjiceret. 
Veram peropportune podagra. tum laborans, revere 
$us est domum ; etiam copias in suam regionem 
abduxit. Postea missis exercitibus, Pannoniam 
vastabat. Tempore autem aliquantulo interposito, 


bellum Myrxze (nostri Marcum vocant) Daci duci. 


intulit, criwini ei dans, quod prior adjusgens se 
Pannonibus, eontra se. bellum gesserit. Dacorum 
(sive Valachorum, in quibus et Moldavi) gens bello 


τεύματος κατὰ τὸν ποταμόν. Ἐγένετο δὲ φόνος vo- 
λὺς, ὀλλυμένων τῶν Κελτῶν xal Παιόνων. ὑπὸ τῶν 
ἐναντίων, καὶ 6 Βουργουντίων στρατηγὸς ἑάλω, xal 
ἄλλο: οὐκ ὀλίγοι Παιόνων τε xal Κελτῶν. Ὁ μὲν δὴ 
Σιγισμοῦνδος διαχινδυνεύσας τὰ ἔσχατα, xal παρα- 
δραχὺ ἁλῶναι διαφυγὼν "5, ἐμδὰς ἐς τριήρη, κατὰ 
«ὃν ποταμὸν ἔπλει ἐς Βυζάντιον παρὰ βασιλέᾳ "E. 
λήνων. "Ec λόγους δὲ ἀφικόμενος τῷ Βυζαντίου βα- 
σιλεῖ, καὶ χρηματίσας αὐτῷ ὅσα Ἠδούλετο, ᾧχετο 
ἀποκλέων ἐπ᾽ οἴχου. Παιαζήτης δὲ ὁ ᾿Αμουράτεω, 
ὡς τούς τε Παίονας ἐτρέψατο χαὶ Κελτοὺς, ἐληξ 
ζετο τὴν χώραν αὑτῶν, ἀδεέστερον ἤδη χωρῶν ἐπ᾽ 
αὐτοὺς, καὶ ἀνδράποδα πάμπολλα ἀγόμενος, καὶ δὴ 
ἐπελαύνων ixi Πούδην “' τὰ Παιόνων βασίλεια, 
ἴχαμνεν ὑπὸ τῆς νόσον, ποδαλγίαν γὰῤ ἑνόθδει. 
Μὴ “ μέντοι ἠνωχλεῖτο ὑπὸ τῆς νόσου, οὖχ ἔχω 
λογίζεσθαι, ὅ τί περ ἂν γένοιτο αὑτῷ ἐμποδῶν, ἐπὶ 
Πούδην τὸ ἐλάσαι, καὶ καραστήσασθαι Πούδην, «τὰ 
Παιόνων βασίλεια, καὶ καταστρέψασθαι «fj χώραν 
αὐτῶν νῦν δὲ κάμνων ὑπὸ τῆς νόσου, ἐπιειχῶς 
πάνυ ἀπενόστησέ τε αὐτὸς, καὶ τὸν στρατὸν ἀπήγα- 
γεν ὡς τὴν χώραν αὑτοῦ. Ὕστερον μέντοι ἐ κιπέμ- 
TOV στρατεύματα ἐπὶ Παιονίαν, xst llavvolz- 

xlav **, ἰδύου τὴν χώραν. Χρόνου δὲ ἐπιγενομένου, 

ἐπὶ Δᾶχας, καὶ ἐπὶ Μύρξαν, τὸν Δαχίας ἡγεμόνα 
ἐστρατεύετο, αἰτιασάμενο; αὑτὸν, ὡς ὑπάρξαντά τε 
πόλεμον xal σὺν τοῖς Παίοσιν ἐπ᾿ αὑτὸν στρατενό- 
μενον. "Ἔστι δὲ γένος τοῦτο (Δᾶχες) ἄλκιμόν τε τὰ 


prasstautissima est, nec. tamen admodum hon's c ἐς τὸν πόλεμον, καὶ οὐ πάνυ tot εὐνομούμενον, κατὰ 


gubernatur legibus. Vicos plerumque incolunt, 
sequentes pascua. Extenditur horum regio (47) ab 
Panuenum Ardelio, ἃ Paunonum Dacia (que et 
Transsylvania) initium sumens, usque ad pontum 
Euxinum. ἃ dextra, qua vergit ad iare, lstro flu- 
vio alluitur : a sinistra regionem Bagdaniam ap- 
vellatam habet, Disiinguit eorum regionem muns 
longe se porrigens cui Prasobo (qui olim H:emus) no- 
men incola dixerunt. Huic regioni adjacent quidam, 
de Scy liarum genere non pauci, qui opibus plurimum 
pecsunt, suljecti Cazemiro Polonorum regi. Istum 
regem  comitautur. Scytha Nomades, quocunque 
hellum verterit. Virtus aotem ejusin omni bello 
przeclara habita est. lis finitimi sunt, quase in 
septentrionem pandunt, Poloni 
or'entei , Sarimate. Dacorum lingua. similis est 
Islorum lioguz : adeo tamen corrupta et differens 
ut difficulter [tali queant. intelligere, quse istorum 
verbis prouuntiantur. Unde antem. 4&1. lingaa mo- 
ribusque Romanis usi, iu. istam regionem ácces:e- 
riut, ibique sedes fixeriut, a nnllo mortalium accepi, 
nec aliquem audivi, qui ista liquido commetmora- 
ret. Dicuntur tamen homines undique confluentes 
in istam regionem penetrasse : haud interiin. ex- 


χώμας οἰχοῦν, πρὸς τὸ νομαδιχώτερον τετραμμένον. 
Διήχει δ᾽ αὐτῶν ἣ χώρα, ἀπὸ ᾿Αρδελίου τῆς llauvev 
Δαχίας ἀρχομένη, ἔστε ἐπὶ Εὔξεινον πόντον. "Ἔχει 
δὲ ἐπὶ δεξιᾷ μὲν χαθήχουσα ἐπὶ θάλασσαν, τὸν 
Ἴστρον ποταμὸν, ἐπ᾿ ἀριστερᾷ δὲ Βογδανίαν χώραν 
οὕτω χαλουμένην. Διείργει δὲ αὐτοὺς ἐπὶ Παιονουδα- 
κίας ὄρος, ἐπὶ πολὺ διῆχον, Πρασοδὸς Ἰὼ χαλούμεν 
νυν. "ἔχει δ᾽ ὁμόρους ἣ χώρα αὕτη, καὶ Σχυθῶν 
τῶν Νομάδων μοῖραν οὐχ ὀλίγην, γένος πολύ v: καὶ 
δλύιον, ὑπὸ Καζημοίρεω τῷ βασιλεῖ ταττόμενον" 
ὑφ᾽ ᾧ δὴ καὶ Σχύθαι οἱ Νομάδες ταττόμενοι, στρα- 
τεύονται, ἦ ἂν ἐξηγῶνται, αὐτός τε ἀρετὴν παρεχό- 
μενος ἐς πόλεμον ἀξιόλογον. Τούτων δὲ ἔχονται 
Πολάνοι μὲν πρὸς ἄρκτον, Σαρμάται δὲ πρὸς Lo. 


: qua vero respicit 9 λᾶχες δὲ χρῶνται φωνῇ παραπλησίᾳ τῇ Ἰταλῶν, 


διεφθαρμένῃ δὲ ἐς τοσοῦτον xal διενεγχούσῃ. ὥστε 
χαλεπῶς ἐπαῖειν τοὺς Ἰταλοὺς, ὁτιοῦν ὅτι μὴ τὰς λέξεις 
διασημειουμένων ἐπιγινώσχειν, ὅ τι ἂν λέγοιτο. θεν 
μὲν οὖν τῇ αὐτῇ φωνῇ διαχρώμενοι ἤθεσι Ῥωμαίων, 
ἐπὶ ταύτην ἀφίχοντο τὴν χώραν, xat αὐτοῦ τἴ δ: ᾧχη- 
σαν, οὔτε ἄλλου ἀκήχοα περὶ τούτον διαση λαίνοντος 
σαφῶ: ἑτιοῦν, οὗτε αὐτὸς ἔχω συμθαλέσθαι, ὥς 
αὐτοῦ ταύτῃ ὠχίσθη. Λέγεται μὲν πολλαχῇ ἐλθὸν 
«τὸ γένος τοῦτο ἑνοικῆσαι αὐτοῦ, Οὐ μὴν ὅ τι xol 


Notule& msrginales. 
(31) ἃ monte Orbalo ac Peucinis initium sumens. 


** d). ὁλθὼν 8. al. ut in c. 


yahax(av, ut infra, 51 Πρετοδός, R. ut coni. 


** ftot μποῦδα, ín ora 


* xal el μὴ μι Αἰ. ut ón e. ** In ore, "lexo- 


85 DE REBUS TURCICIS LIB. II. 86 


ἄξιον ἐς ἱστορίαν ὁτιοῦν παρεχόμενον τεχμήριον. À stante aliquo. inenorabili: isting gentis exemplo, 


Συμφέρετχι δὲ Ἰταλοῖς τά τε ἄλλα, xoi τῇ ἃς δ'1:- 
tav καϊχστάλει, xal ὅπλοι: tol; αὐτοῖς. xal οχευῇ 

τι νῦν τῇ αὐτῇ 'Ρωμχίων διαχρώμενοι. Ἐς δύο 
μέντοι διῃρημένον ἀρχὰς, Ec τὸ τὴν Doybavíav, χαὶ 
αὑτὴν παρ᾽ Ἴστρον χώραν, αὐ πάνυ tot εὐνομεῖται. 
No»pl.ouct δὲ ἡγεμόσιν οὐ «ol; σὑτοῖς δισμένοντες, 
ἀλλ᾽ ἐπὶ τὸ ἀεὶ σφίσι πρόσφορον συμμεταθάλλογτες, 
χαϑιστᾶσιν ἄλλοτε ἄλλους ala: τυράννου:. Μύρξαν 
μέντοι τοῦτον ἄρχοντα τοῦ γένους τοῦδε τὸ παλαιὸν 
γενόμενον, ἐπικαλεσάμενοι τύραννον σφίσι χαᾳτεστή- 
cavto, συνᾳνελόντες Δᾶνον τὸν πρόσθεν τυραννεύ- 
cvta αὐτῶν. δύρξας μὲν οὖν οὗτος, παλλαχίδι συγ- 
γενόμενος οὐχ ὀλιγάχις, καὶ νόθους ἀπ᾿ τούτου σχὼν 
παῖδας ἀνὰ τὴν Δαχίαν ox ὀλίγους, ὕστερον προῖ- 
ὄντι τῷ χρόνῳ, καὶ τελευτήσαντος Νύρξεῳ, ἀνι- 
φύοντο τῇ Δαχίᾳ θαμὰ ἡγεμόνες ἄλλοτε ἄλλοι, ἔστε 
ἐπὶ τόνδε χρόνον χαθιστάμενοι ἐς τὴν ἀρχήν. Ἐπὶ 
«οὔτον δὴ τν Μύρξαν ὑπάρξαντα πρότερον πολέ- 
pov, ἐς τοὺς Βχρδάρους συστρατευόμενον τῷ Σιγια- 
μούνδ» Ῥωμαίων αὐτοκράτορι, αἰτιασάμενος Παια- 
ζήτης ὁ ᾿Αμουράτεω, ἐστρατεύετο" xal τόν τι 
Ἴστρον διαδὰς, ἤλαυνεν ἐς τὸ πρόσω, τὴν «t xchpav 
ἀνδραποδιζόμενος. Μύρξας δὲ συλλέξας στμάτευμα 
ἀπὸ τῆς χώρας, ἐπεξελθεῖν μὲν xal διαμάγεσθαι 
οὐχ ἑπο:εἶτο βουλὴν " τὰς δὲ γυναῖχας χαὶ παῖδες 
ἐς τὸ δρης τὸ Πρασοῦὺν χατεστήσατο περιποιούμε- 
νος. "Egsírato δὲ ὕστερον xal αὐτὸς τῷ Παιαζήτεω 
στρατεύματι διὰ τῶν δρυμώνων τῆς χώρας, ot δὴ 
πολλοί τε ἐνυπάρχουσι, καὶ ἀπανταχῆῇ περιδέονοι 
τὴν χώραν μὴ βάσιμον εἶναι τοῖς ἐναντίοις, μηδὲ 
εὐπετῇ χειρωθῆναι. Ἐφεπόμενος δὲ ἀπεδείχνυτο 
ἔργα ἄξια λόγου, μαχόμενός τε εἴ τι διλοπασϑέντων 
«vv πολεμίων, ἀπισιτούμενόν πὴ τῆς χώρα; -pá- 
«οιτο, ἣ ἐπὶ ὑποζύγια ληϊζόμενον, καὶ οὕτω τῶλμ3 
μεγίστῃ ἐφεπκόμενος τῷ στρατεύματι" περιφανῶς δὲ 
ἐφεπόμενον, αὑτῷ διαμάχεσθαι. Καὶ δὴ λέγεται 
διλπορευομένῳ zi στρατεύματι ἐπέχειτο ἐν λύπῃ 
πάνυ χαλεκῶ:, xal ἐξετίθει, χαὶ διαφθείρων οὐχ 
ἀνίει. Ἔνθα Βρενέζεω θεράποντος γνώμην ἀποδει- 
κυυμένου, ὥστε ἐνστρατοπεδεύσασθαι τὸν στρο τὸν 
αὐτοῦ, καὶ ἀπαλλαγὴν εὕρασθαι. ᾿Απὸ τούτο. μέγα 
τὸ ἀπὸ τοῦδε εὐδοχιμεῖν πρὶ βασιλεῖ, καὶ ἐς στρα- 
τηγίς χρηματίζοντα ὑπὸ βασιλέως, ἐπὶ μέγα χω- 
poat δυνάμεω;. Τότε μὲν οὖν αὐτοῦ Παιαζήτης 
ἐνηνλίσατο, ἐπισχὼν τὴν ἡμέραν ἐχείνην" τῇ δ᾽ 
ὁατεραίᾳ διεπόρϑμευσεν fj ἐδύνατο ἀσφαλέστατα τὸν 
στρατὸν διὰ τοῦ "Ἴσερου. Οὕτω μὲν οὖν αὐτῷ ὁ ἐπὶ 
Aaxía στρατὸς ἐπεπήγει. 


quo! operz pretium sit ut prasenpi. historiae inte- 
xatur. Nibil differunt ab lialis caetera etiam victus 
ratione, armorumque et swpellectlis apparatu 
etiaunm eodem utentes. Quamvis ea. gens in duos 


, discreta sit principatus, im Bogéianam videlicet 


(qus οἱ Moldavia) ei Istri$m regionem : haudtamen 
æquo inter se jure vivunt, Goasueverunt noa sem- 
per eosdem babere duces : verum prout ipsis vide- 
tur. eommodum, principes mutant, nuae have, 
punc illum sibi principem ordinantes, Myrxzam 
istum, qui gvito istorum ducum genere erat emus. 
δον sibi ducem consütueruet, occisa. Dano 
(48) qui antea rerum potiebatur. Myrsae hie eon- 
cumbeus sepius cum pellice, fios spurios ex ea 
tulit pop paucos in Dacia. Hine mortae Myezs, na- 
gcebautpr frequeoter alii Dacorum. duces, qui us- ^ 
que ad boc tempus in. regno durarunt. Contra 
j-Ltia Myrxam Pajazites, crimini daus quod prier 
incipiens bellum, so«ía arma junxisset Sigismundo 
Romanorum imperatori, cu: exercitu profectus 
est. Trajecto [stro porro progressus, praedam man- 
cipiorum multam ex ista regione rapiebat. Myrxas, 
collecta manu non modica suorum, quomodo ob- 
viam procedere hosti, praeliique potestatem facere 
posset, anillo modo consultabaf. Uxores et. liberos 
deponens in montem Prasobum, sequebatur Pajazi- 
Lis exercitum, per giandiferas istius regionis silvas ; 
qua cum plurima ibi sint, regionem ambiunt, adeo 


C ut eam difficilem accessu hostibus yrasstent, eapttt- 


que baud facilew. Myrszas, sequens Pajezitis exer- 
citum, insignia virtutis opera faciebat, impigre 
cum hostibus manus. couserens, sicubi avalsi erant 
ab reliquo exercitu, aut sicubi frumontatum, aut 
ad przedas pecoris agendas se convertisseut. EL in 
hunc modum sequens hostilem exercitum, magna 
audacia fretus, ex aperto cum boste conflixit. Aiunt 
Myrxam transeunti. exercitui graviter inslitiase : 
cumque foret in. loco. admodum difficili, hostilis 
exercitus eum adortus e$: ; nec cessavit hostem 
fortiter inactare. lbi isrenczes regius minister, cum 
bonurn dedisset cousiljum, videlicet ut castra eo 
loci eommunirent, mali liberationem. invenerunt, 
Ex hoctempore longe gratisshnus 48 fuit regi 
Breuezes : electusque ab eoduz, taudem maximam 
nactus est poteutian, Pajazites, sicu.i consuluerat 
Drenezes, eo loci castrametatus est, et. quiete per 
eum diem exercitum recreavit. Postero autem die 
exercitum, quam potuit tutissime transmisso [stro, 


in »d3u regionein reduxit. In bunc modum exercitus, quera cantra Dacos duxerat, domum rever 


5955 Q9. 

Me:à δὲ -αὔτρ ἐλχύνων, ἐπολιόρχει Βυζά.τιον, 
ἀπὸὺ αἰτίας τοιᾶσδε. Οἱ γὰρ δὴ ᾿Ελλήνων βασιλεῖς, 
ὡς αὑτῷ παραγενόμενοι, b; τάς θύρας παρῆσαν, 
xai συνεστρατεύοντο ἑκάστου ἔτου;. Kal ποτε ὄντος 


His peracjis, bellum movit contra Dyzautium, 
urbemque tali du causa obsidione cinxit. Grseco- 
vum reges concesserant io potestatem Pajszitis : 
proinde ia januis degebant quol»nais wilitantes 


Notulæ marginales. 


81 Da:s Donnie, 


87 LAONICI CHALCOCONDYL.E 88 
sub Pajazite, quocunque vira belli vertisset, Pa- A βασιλέως ἐν Φιῤῥαῖς τῆς Moxibovíac χώρας. καὶ 


jazites, cum quondam foret Pherris Macedoniz, 
ibique moras traheret, Gracorum rez, Spartae dus, 
Constantinus Nazarci filius, Stephanusque Eleazari 
filins, profecti sunt. in jannas. lbi tum ad regem 
P'ajazitem venit Mamonas ab Peloponneso, qui quon- 
dam imperio rexerat Epi/laurum : accusabatque 
Graecorum regis fratrem, ut qui eibi Epidaurum 
eripuisset, ct injuriis plurimis se obruisset. Paja« 
zites iudignatione inflammabster contra. Greecv- 
rum regem. Indigoationem hanc regis augebat 
instigando Joannes Andronici regis filius, qui 
præsto erat, et. vietum apud Pajazitem habebat. 
Ferunt, quod rez conatus sit cum interficere, cum 
eolloqueretur secum. Verum cunciatus est. Nec 
tamen multo post illum interemit Halies Cbara- 
tinis flies, qui ei admodum familiaris erat, niul- 
tisque opibus ab eo donatus. Convenientes igitue 
in unum. duces illi, cum ea tempesiate in Janvis 
agereat, consilium iuibant non amplius redeundi 
in jaugas. Constantinus Zarci filius Dragasisque 
(rater, scientia militari facile omnes excellebat, 
nec wlli prudentia. credebatur tum temporis se- 
ceundus. ig bello adortus Albanos οἱ Triballos 
uosies, in ditionem accepit regionem haud pœ- 
nitendam. Quo mortio, Constantinus [rater regio- 
nem obtiuyit, januasque frequentare coactus est, 
Hic promiuit Grecorum regi flliam &e desponsnrum, 
δὶ rata manserint ea qua super defectione conve- 


διατρίδοντος. καὶ τοῦ Ἑλλήνων βασιλέως φοιτῶντος 
ἐνταῦθα ἐπὶ τὰς θύρας, xoi τοῦ τῆς Σπάρτης ἦγε- 
μόνος, καὶ Κωνσταντίνου τοῦ Ζάρκου παιδὸς. xai 
Στεζάνεω τοῦ Ἐλεαζάρου, ἀφιχνεῖται ἀπὸ Πελο- 
ποννήῆσον ὃ τῆ; Ἐπιδαύρου τὸ παλαιὸν γενόμενος 
ἄρχων, τοὔνομα Μαμονᾶς. Ὃς ἀφιχόμενος παρὰ 
βασιλέως Παιαζήτη, ἐνεκάλει τῷ τῶν Ἑλλήνων βα- 
σιλέω; ἀδελφῷ, ὡς ἀςζελομένῳ τήν τε Ἐπίδαυρον, 
xai τοι ήξαντι αὑτὸν xaxd. “χθετό τε τῷ ᾿Ελλή- 
νων βασιλεῖ Παιαζέτης. Ἐνῆγε δὲ ἐς τοῦτο xal 
Ἰωάννης ὁ ᾿λνδρονίχον τοῦ βασιλέω; παῖς, ὡς παρὼν 
αὑτοῦ τὴν ζίαιταν εἶχεν ἀπὸ Παιαζήτεω. Καὶ δὴ 
λέγεται xal ἀνελεῖν ὡρμημένον περὶ ὁμιλίας ἔχοντα. 
Μειτέμελεν αὖθις οὐ πολλῷ ὕστερον. Ἑπήμυνε δὲ 
αὑτῷ τὸν ὄλεθρον ᾿Αλίης ὁ Χαρατίνεω παῖς, ὃς συν- 
ἦθης αὐτῷ ἐτύγχανεν ὧν, καὶ χρήμασιν ὡς τὰ 
μάλιστα ἐθεραπεύετο ὑπ᾽ αὐτοῦ. Συνιόντες δὴ οὖν 
&; ταντὸ οὗτοι οἱ ἤγεμόνε; ἐν τῷ τότε χρόνῳ, περὶ 
tà, θύρας τοῦ βασιλέω; διατρίδοντες, ἐδίδοσαν αφίσι 
λόγου;, ὡς μηκέτι τοῦ λοιποῦ ἀφίξεσθαι ἐπὶ τὰς 
θύρας. Ἐνταῦθα μὲν οὖν ἐγγνᾶται Κωνσταντῖνος ὁ 
Ζάρχον, Δραγάπεω δὲ ἀδελτὸ;. ὃς ἐχείνου τελεντή- 
σαντος τοῦ Zápxou, fjv ἀνδρῶν ἄριστος τὰ ἐς σύνε- 
σίν τε καὶ πόλεμον, οὐδενὸς λειπόμενος τῶν ἃς ἐχεΐ- 
vov τὸν χρόνον. Καὶ πρός τε ᾿λλδανοὺς χαὶ Τρι- 
6a)lou; πολεμίους διαπολεμῶν, χώραν τε αὐτῷ 
ὑπηγάγετο o) φαύλην, xal ἐπὶ τῇ τελευτῇ αὑτοῦ 
Κωνστανιζνος ὁ ἀδελφὸς αὑτοῦ χατέσχε τὴν χώραν, 


nerint. Duxerat iste. Emmanuel. jam ante regis C. xoi ἐφοίτα ἐς τὰς βασιλέως θύρας. Οὗτος ἐγγνᾶται 


Colchorum (qui et Trapezuntis imperator) filiam 
viduam, que faerat Zetinis Turcorum cujusdam 
ducis uxor, forma supra. modum venusta. Quam 
cum Byzantium ἃ Colchide adduxisset, videns 
eam pater forwa preditam excellenti, necnon aliis 
ezcellere qua in. muliere dicuntur Lona, non. du- 
litavit eam auferre filio, sibique connubio jungere. 
Erat autem is adeo afflictus podagra, &9 ut nequi- 
dew crectus stare potuerit. Ferunt hunc insanien- 
iem amore muliebri, plurima indecora commisisse : 
delectatunque psa'teriis, barumnque consuetudine 
delinituu, curam dacenter adiinistrandi regui ne- 
gligenier omisissc. l'ostquam nuptiz, ut convene- 
vat, intercessisseut, duces ad defectionem atpirant, 
cum singuli, quantum possent, ad suam regionem 
dilaberentur, Rex. Grecorum fugiens Turcorum 
regem, quarto. die a l'herris Byzantium (ut per- 
hibent) pervenit. Theodorus hujus frater vcnit. in 
Peloponnesum. Reliqui quoque, impetrato a. rege 
€ommenta, ad sua. redieruut, Apprtente. deiude 
eslale, Dyzantii rex cum ee non. couferret. ia 
jauuas, nuntiareturque l'ajoziti, ipsuut nunquam 
deiticeps in. januas affuturim, decrevit. inittere 
Brzaotium Hatiem Charatinis filium, cui. pluri- 
mum fidebat, Huic praecepit, ut. juberet. Grrco- 
rum regen venire in janvas : si renucret, renuen- 


thv θυγατέρα τῶν Ἑλλήνων βασιλεῖ, ὥστε ἐμπε- 
δοῦναι σφίσιν αὑτοῖς, ὅσα συνέθεντο ἐς τὴν ἀπόστα- 
σιν. Ἰϊγάγετο μέντοι οὗτος Ἐμμανονῆλος καὶ πρό- 
τερον τὴν τοῦ βασιλέως Κολχίδος θνγατέρα ynpsi- - 
φυσάν τε, Ζετίνεω δέ τινος Τούρχων ἡγεμόνος γυ- 
valxa γενομένην, χάλλει τε διαφέρουσαν. Ταύτην 
γὰρ ὡς ἠγάγετο ἀπὸ Κολχίδος ἐς Βυζάντιον, θεασά- 
μενος ὁ πατὴρ αὐτοῦ τότε βασ'λεύων, ὡς; ἐδόχει αὑτῷ 
κάλλει τε γυναιχῶν πολλῶν εἶναι καλλίστη, xat τοῖς 
ἄλλοις fj ἐλέγετο ** ὑπερφέρουτα, ἑαντῷ τε ταύτην 
ἠγάγετο, ἀφελόμενος τοῦ παιδός, Ἣν δὲ καὶ ἐν νόσῳ 
τῇ ποδαλγίᾳ διεφθαρμένος, ὥστε μὴ διορθούμενον 
στῆναι οἷόν τ᾿ εἶναι. Λέγεται δὲ οὗτος cal; γυναιξὶν 
ἐπιμαινόμενος,͵ κατὰ κολὺ ἄττα ἀπρεπῆ ἐξενεχθῇ- 
vat, ἡδόμενος: ταῖς τε ψαλτρίαις. xal συγγενόμενος, 
ἀποθέσθαι τὴν ἐργασίαν τῆς βασιλείας ἐν ὁλ' γωρίᾳ 
πεποιημένος, γαννυμῶν τε περὶ τὰ τοιαῦτα. Οἱ μὲν 
οὖν ἐγεμόν:ς ἐν ταῖς θύραις ὄντε: τοῦ llatarfjzcw, 
συνετίθεντο ἀλλήλοις ὡς ἀποστηπόμενοι. γενομένης 
εἷς ἐπιγαμίας. Μιτὰ δὲ ταῦτα, ὡς εἶχεν ἔχαστος, 
ἀπηλλάττετο ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ χώραν. Καὶ βασιλεὺς᾿ 
μὲν ᾿Ελλήνων, διαφυγὼν βασιλέα Τούρχων, ἀφιχνεῖ- 
ται ἀπὸ Φεῤῥῶ" ἐς Βυζάντιον τεταρταῖος ἦ λέγεται" 
Θεύδωρο: δὲ ὁ ἀδελφὸς αὑτοῦ ἀφέχετο ἐπὶ Πελοπόν- 
vnoov. Καὶ οἱ λο: ποὶ δὲ ὡς ἔχαστος ἀπήλαυνεν ἀπὶ 
τὰ ἑαντοῦ, ἐπιτρχπέντες liva: ὑπὸ βασιλέως ἐπὶ τὰ 


Notulee niarginales. 


V ἐγένιτο, R. ut ja. cont. 


89 DE RERUS UURCICIS LID. Lf. 9) 
ἑαντῶν ἤδη 242a10;. Ὕστερον "εἶντοι, ὦ: τοῦ ἐπτ'- A li illieo. hellum indireret. Πα ας autem, cum ap- 


Υἱγνομένου θέρηνς, ὡς οὐ παρεγένετο Βυζαντίου 
βισιλεὺς ἐπὶ τὰς θύρας, καὶ ἡγγέλλετο τῷ Παιαζι- 
τῇ. μηδὲ Let) τοῦ λοιποῦ ἔτι διανοούμενος, ἐπ’:- 
σέμψα; ᾿Αλίην τὸν Χαρατίνεω, ἄνδρα δὴ τῶν παρ᾽ 
ἑαυτῷ δυνάμενον, ἐπέτελλε παρεῖναι αὐτὸν, ἐς τὰς 
θόρας παρχγενέμενον' εἰ δὲ μὴ, πόλεμον zpoavo- 
pe ὕειν αὑτῷ β8α5:λεῖ. ᾿Ελθὼν pivtot οὗτος ὁ ᾿Αλίης 
ἐς τὸ Βυζάντιον, δημοσία μὲν ἔλεγε τὰ ἐπεσταλμένα 
eb:p ὑπὸ βασιλέω:, ἐχρημάτιζε Ub αὐτῶ, ὧ; ἔνιοι 
^iyouev, ἰδίᾳ συγγενόμενον, μηδαμὼς ἐλθεῖν ἐπὶ 
τὰς; βασιλέω; θύρας, Ἑμμανουῆλος μὲν ἀπεκρί- 
vito, ὡς πείθεσθαί τὲ ἔτοιμος εἴη, καὶ βασιλεῖ μὴ 
ϑυῤῥῶν, οὐχέτι βιωτὸν τὸ» βίον αὑτῷ ἡγήσατο, ἀλλ᾽ 


ex ἂν βραχεῖ παρεσήμενον ἔχυτὸν ὑποδίχοιτο τῷ B 


βησιλεῖ, ἣ àv παραγγέλλοι, "Y “τερον μέντοι ἀπιόν- 
t^; "Alte, ὡς Παιαζήτη δ} κχαθεστήκιι, μνδὲ 
8. αὙϑεῖσθαι αὑτὸν ἱέναι ἐπὶ τὰς θύρας, ἐπήλαχυνέ τε 
κυὶ ἐπολιόρχει Βυξάντιον. Ἐπελαύνων δὲ, τὴν τε 
γῆν ἔκειρε, καὶ τὴν χώραν ἑκάστην ἐδῇηυ, καὶ x»- 
μας ἀνδραποδισάμενο: τὰς προαχτείους. ὡς; οὐδὲν 
προεχώρει ἢ τοῦ Katto; αἴρετις, ἀπε ὦρησεν αὐτὸς 
ἐπ᾿ οἴκου. Ἔπιπέμπων dk στράτευμα παντυχῇ ἀνὰ 
φᾶν ἔτος, ἐπολιόρχει τὴ, μακρὰ» Ὑγενοιλένην m- 
λιορκέαν ἐπὶ δίχα ἔτη ἐν οἷ: πολλά τε τῆς πόλεως 
«αύτης ἀπεγένετο 0:5 λιμοῦ διαφθαρέντχ, καὶ ἐπὶ 
viv fápéapov ἀπιόντα. Τὴν μὲν οὖν ξυλληδρίαν αὐ- 
«ὃς κατεῖχε Παιαξήτης, ἐπετρόπευς δὲ ταύτης "loiv- 
v*€ 6 ᾿Αὐδρονίχου «al;, ἧς διαφυγὼν ἀπὸ δυζαν- 


pulisset. Byzautium, publliee qug habebat manda- 
fa. rej exponit * privatim vero regi consuluit in 
colloquium admissus, ue januas adiret. Enimianuel 
respond :, se impetrata promptissime facturum : 
sihi vitain. not amplius suavem fore, dicere, si 
uſſendisset regem ; se brevi in [anuns, juxta pre- 
ceptum. regis, adventurum, Deinde aheunte 1{2- 
lie. cum jam constaret, cum nequaquam  rever- 
surum in jantas, aria sdversus eum . arripuit, 
Byzantiumque oppuynavit, Cum eo cum exercitu 
pergeret, terram eorii singulasque regiones gra- 
vissima  vastitate afflixit; suburbanaque omnia 
diripuit. Urbis oppugnatio eum ei non succederet, 
reversus est domum : singulisque annis mittehat 
exercitus, peragebztque longam illam obsidionem, 
que decennio duravit, Hac obsidio plurimum 
damui Byzantiis invexit. Plurimi namque famo 
necati sunt, plurimi quoque desciverunt ad harha- 
rum. Syllcbria (49) in poicstatem  Pajazitis venit. 
Hujus. moderator erat. Joannes. Andronici filius, 
qui fugiens Byzantio, ne incideret in. patrui iras 
Dyzantium regentis, etim fuga. neutiquam sibi con- 
sulere posset, seinetipsum patrao Cradidit, ut eo 
sd sum uteretur acbitriant, Patruus eum misit iu 
ltaliam : ubi cum imperata exsecutus esset, legatus 
ire jussus est ad Genucnses, auxilium oraturus : 
quibus 191en occulte nunrium miserat, nt Josnnem 
advenientem In vincula conjicerent, nec quoquam 


tou τὸν κατρωδν, ὦ: οὐκ ἠδύνατο, rapctyev αὐτὲν C eum abire paterentur. Hie i2ndem interjecto tem- 


ἐς ὅτι περ 3v αὐτῷ ypfoxito ὁ πατρὸς, βυξαντίου 
κει βδλαιλεύων. Ὃ δὶ, πέμπων αὐτὸν ἐς Ἰταλίαν, 
διαπραξάμενον αὐτὸν ὅσα γε δὴ ὑπετίθετο, ἔπεμπε 
tzjh Ἰανυΐους, ἐπιχουρίας δεησόμενον δῆθεν" 
xpo :α δὲ πέμπον τοῖς Ἰανιῖοις, ἐπέτελλεν ἐν φυλακῇ 
“: ἔχειν μεδιμῆ μεθιέντα-. Ὃ 63, χρήνουν tvyoe- 
μένου, διαφυγχγὼ"» τοὺς Ἰανυΐους, καὶ ἀπὸ Ἰταλία:, 
ἀνέδη παρὰ Bas)a Παιαζήτην. 7O; πολιορχῶν 
Βυζάντιον καὶ ἄγων αὐτὸν͵ τὴν 11 Συλληδρίαν παρ’ 
εστήστατο ὁμολογίξ, xal ἐπέστητεν ἄρχοντα. Μετὰ 
δὲ ταῦτα ἐλαύνων ἐπὶ δυζάντιο», ὡς οὐ προεχώφει 
αὐτῷ ἢ Βυξαντίον αἵρεσις προσθδαλόντι, λιμῷ ἐξ: - 
κολιόρκει, καὶ εἴλεν B» τὴν πόλιν, εἰ μὴ 6 Τεμήρης 
ἐλαύνων μεγάλῃ χειοὶ ἠγγέλλετο ἐπ᾿ αὐτὸν ὅτε δὴ 
xat αὐτὸς ἑάλω 0x) Τεμήρεο;, καὶ τὰ πολλὰ τῆς ἀρχῆς 
αὐτοῦ ἀπώλετο τῆς ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ. Ὡς; μὲν οὖν τὸ 
ζξάντιον ate, i tre πολιορχῶν οὐκ ἀνίει, χαὶ ἔννω 
ναΣιλιὺς: Ἑλλήνων, τόν t: λεὼν τετρύσθαι ἐς τὸ 
κε: επώτατον, χαὶ οὐχ εἶχεν ὅπως; τοῦ καχοῦ ἐξ- 
azaàai7;f, ἐπὲτ εὐέ τὸ τὸ Βυζάντιον τῷ ἀδελφιδῷ 
᾿ωάν ἢ. τῷ ᾿Ανδρονίχου παιδί, Ὡς γάρ οἱ ἤχθετο 
εἰλιαζήτης, ὅτι δι' αὑτὶν οὐ προεχιύρεε ἡ Πυξαυ- 
€ οὐ αἴρεπις, καὶ ἐν ὑπόπτῳ χαθειστήέκει ἀποφυγὼν 
ὁ χπιλία, ἐσήει ἃ; βυζάντιον, καὶ αὐτὸν ἅἄσμινός -ε 
σόεξατο ὁ κατρῳὸ; βασιλεὺς Βυϊαντίου, γα. τὴν 
πόδιν ἐπιτρίψας, ᾧχετο ἀποπλέων in* Ἰταλίαν, 


porc, cum diu in carcere latuisset, erupit : carce- 
veque A liberatus, relicta. Italia, contendit. ad 
regem Pajazitem, ea tempestate Byzantium oppu 
guaniem : ἃ quo amice susceptus est, et exercitu 
armato, Syllebriam pactionibns in ditionem 8666 - 
pit, Juannemque Cidem rectorem. dedit. ftever. 
»ns Dyzantium, cum cam urbem vi expagvare 
won posset. fame eos. dehbellandos esse. statuit, 
Ürbein eam certe cepisset, nisi Temires (50) nuntia - 
(ug es«et inagna. nianu adversus ipsum adventare. 
Quod quidem eo tempore accidit, quaudo a Temire 
Pajazites captus, ploraqua Asiani imperii amisit. 
lPajazites cuu nitilominus à Byzantii oppuynatione 
cessaret, sciretque Graecorum rex suas copias. in 
aretum coactas, wec posset. invenire huic. urgenti 
malo remedium, Pyzantium patrucli «uo, Andro- 
nici filio Josnni commisit. Nam Joanni huic gra- 
viter iratus erat. lajazites, quasi ipse in causa 
esset, quominus Dyzautium in ditionem venirct : 
laborans igitur sinistra apud regem fPajazitem 
suspicione, ne ↄjus iram experiretur, fuga se. By- 
zantium recepit, Hujus adventus patruo. Dyzantii 
regi perquam gratus esstitit, qui urhem patruelis 
fidci commendans, navigavit in ltalinm, pelituru3 
auxilium contra longam illam obsidionem, ne vi- 
delicet urbem istam insignem percuntecm neglige 


Notulà marginelcs. 


(49) Selymbri;. 


(50) Tametlanes. 


91 LAONICI CHALCOCONDYL.£ 92 
rcl. Cum venisset in Peloponnesum, uxoretr quam A izoxótplac δεησόμενος, ἃς τὴν ὑπὸ τῶν πολεμίων 


deposnit apud fratrem : ipseque. consceusa. navi 
Ker ltaliam  maturavit. Cum  adiissct Venctos, 
j sque qux vellet explanasset, iter ad Lizuriz prin- 
€ pem M.diolanique ducem — instituit ; a quo. co- 
riter exceptas, pecunia, equis, vizque ductoribus 
oblatis, missus est ad Galliarum regem. Cum pro- 
cessisset in congpectum Gallorum regis, rogavit 
ve Dvzantium, nrbem Græcorum regiam, genere 
Ga'liarum regibus junctam, in summum discri- 
men deductam, despiecret. legem autem Gallorum 
uvenit furiosum et diligenti custodia ab optimati- 
l'us asservatum, donec morbus curaretur, rexquo 
^anitatem reciperet: longo igitur tempore ibi haesit. 


πολιορχίαν μαχρὰν χαθεστηκυῖαν, μὴ περιιδεῖν τὴν 
πόλιν ἀπολλυμένην. Ὥς; δὲ κατὰ τὴν Πελοκόννησον 
ἐγένετο, κατέθετο μὲν αὐτοῦ ἐν ΠΠελοποννήηρῤ τὴν 
γυναῖκα αὑτοῦ παρὰ τῷ ἀδελφῷ ᾿ αὐτὸς δὲ ἀπέκλει 
ἐς Ἰταλίαν. Τραπόμενος δὲ ἐπὶ Οὐενετῶν xoà ypa- 
ματίσας αὑτοῖς ὅσα ἠδούλετο, ᾧχετο ἐπὶ τὸν A:yv- 
ρίας τύραννον, Μεδιολάνου δὲ ἤγεμόνα. Ὁ δὲ φιλο- 
φρονησάμενός τε αὐτὸν τὰ εἰχότα, καὶ yphpste 
παρεχόμενος, ἀπέπεμψιν ἐπὶ τῶν Κελτῶν βασιλέα, 
ἵππους τε αὐτῷ παρεχόμενος, καὶ τῆς ὁδοὺ ἦγεμό- 
vag. Ὡς; δὲ ἐγένετο ἐπὶ τὸν Γαλατίας βασιλέα, 
ἐδεῖτο αὐτοῦ μὴ προέοθαι πόλιν βασιλίδα ᾿Ελλήνων 
ὑπὸ Βαρδάρων πολιορκουμένην, προσήκουσαν &yyo- 


2átu τῷ βασιλέων Γαλατίας οἴχῳ. Τοῦτον οὖν μεμηνότα εὑρὼν, xal ἐν φυλακῇ ὑπὸ τῶν ἀρίστων κατε- 


χόμενον, 


τε θεραπεύεσθαι τὴν νόσον αὐτοῦ διέτριδεν αὑτοῦ ἐπὶ συχνόν zwa χρόνον. 


Gens Gallorum est admodum antiqua. opulenta- Β Κελτῶν δὲ τὸ γένος τοῦτο μέγα τε ὄν, χαὶ δλόιον, 


que. Proinde cum nimium sibi tribuat, eo quod 
superet reliquas Occidentis gentes, etiam Romani 
imperii moderamen sibi vindicsnt. Horum regio- 
nis terminus orientalis est Ligurum regio : me- 
ridionalis, Hispania . septentrionalis, Germanis : 
versus occidentem Oceano Britannicisque clau- 
ditur insulis. Longitudo ejus colligitur ab Alpi- 
55 quz eunt extra Laliam, usquead Oceanum et 
Germanos, itinere naxime.decem οἱ &eptem die- 
vem, ab[taiia usque δ Oceapum : ab Hispsnis 
usque in Germauiam S seextendit itinere maxime 
decem eL noven dierum. Lutetia, ubi regu sedes, 
divitis opibusque, et reliqua felicitate excellit. 
Sunt quoque ja ígta regione urbeg nou paueæ regi 
subjecta, quas propriis reguntur legibus. Ducatus 
ci duces istius regionis ditissimi et ppulentissimi, 
qui regi parent, semper in aulam ejns accedentes. 
Horum de grege 66! Burgundis dux, iniperitaus 
regioni magnae, nec non urbibus plurimis : intet 
quas etiam recensetur. Brugensium urbe, εἰ CJo- 
ziorum (51) maritimorum : nec oon Gantyna (53), 
nrbs wagua et flureus opibus, Est autem Brugen- 
sium urbs maritima, Oreano adjacens e regione An- 
gliz. insulz sic appellatae: δ quam et naves a nostro 
mari, et sb urbibus in Oceanum vergentibus, ab 
Germania, Hispania, Anglia, Daoiaque, et a reliquis 
regionibus appellunt. Uistatbzc urbgab Anglia eta- 
diis centum et quinquaginu. Flandria isti regioni 


xai παλαιόγ τε, xal ἐφ᾽ ἑαυτῷ μέγα φρονῶν, ὑπερέ- 
χειν τε τῶν ἄλλων, τῶν πρὸ; ἑαπέραν ἐθνῶν, ἀξιοὺγ 
ἑαυτῷ μετεῖναι τῆς ἡγεμονίας τε χαὶ Ῥωμαίων 
βασιλείας. “Ἕατι δ' ἡ χώρα αὐτῶγ πρὸς ἕω μὲν τῷ 
Λιγύρων χώρᾳ, πρὸς μεσημόρίαν δὲ τῇ Ἰδηρίᾳ, 
καὶ πρὸς ἄρχτον τῇ Γερμανίᾳ, χρὶ ξρὸς ἑσπέραν τῷ 
ὩὨχεανῷ, καὶ ταῖς βρεταννιχαῖς νήσοις. Διήνει δὲ 
ἀπὸ Αλπεων τῶν ἐχτὸς ** Ἰταλίας ἔστε ἐπὶ ὦχεα- 
νὸν, καὶ ἐπὶ Γερμανοὺς ὁδὸν ἡμερῶν μάλιφτα ἔπτα- 
χαίδεχα, ἀπὸ Ἰταλίας ἐς Ὡχεανὸν, ἀπὸ δὲ Ἰδηρίας 
ἐπι Γερμανίαν, ὁδὸν μάλιατάᾷ πῇ ἐννεακαίδεχα. 
Ἔστι δὲ Παρίσιον πόλις ἐν ἢ τὰ Κελτῶν βασίλεια, 
εὐδαιμονίᾳ τε χιὶ ὅλδῳ popípeuvca. Kol πόλει: 
οὖς ὀλέγαι τῆς Γαλατίας, ἀπ᾿ αὐτῷ δὴ τῷ βεοιλεῖ 
ταττόμεναι, ἐς τὴν σφῶν διοίνηαιν. Εἰσὶ 6b ἦγεμο- 
νίαι τε καὶ ἡγεμόνες, δυνάμει τε προύχοντες xal 
ὁλδωώτατοι, ὑπ' αὐεῷ δὲ τῷ βασιλεῖ ταττόμενοι val 
ἐς τὰ βασίλεια παραγενόμενοι αὐτῷ. Ὅ τε τῆς 
Βουργουντίας ἡγεμὼν χώρας πολλῆς τε χαὶ μεγά- 
λη;, καὶ πόλεων ἄλλων τε, καὶ τῆς Βρουγίων πό- 
λεως, καὶ Κλοζίων παραλίῳν, xai Γαντύνῃς ?* πό- 
λεως εὐδαίμονός τε xal μεγάλης, καὶ μεσογαίου. 
Ἔστι δ' αὐτῷ ἡ Βρουγίων πόλις, πάραλος παρὰ 
«τὸν Ὠκεανὸν, ἀντιχρὺ τῆς Βρεταννιχῆς ᾿Αγγλίαςε 
οὕτω χαλουμένης νήσον. Ἐς ἣν ὀρμίζονται νῇες 
ἀπό τε τῆς ἡμετέρας τῆσδε θαλάσσης, χαὶ ἀπὸ τῶν 
ἐς τὸν Ὠχεανὸν πόλεωγ, τῆς τε Γερμανία; Ἰδηρίας͵ 
᾿Αυγλίας, Aaslac, καὶ τῶν λοιπῶν δυναστειῶν. Διέ- 


nomen est, Exstant autein Burgundim ducum egre- D χει δὲ αὕτη fj πόλις ἀπὸ ᾿Αγγλίας σταδίους πεντή- 


gia facinora, edita »sdversus Galliam Gallieque re- 
gem, præteres adversus Anglos. Postea dux conti- 
nentis Britanyiese Gnitimus est, prodiens ex eaterr3 
(uae pertinet ad regionem regis. Ultra bos conter- 
ininus est dux * * * * His regionibus adnexa est Sa- 
laudis, regio amplissima et pulcherrima. ad Li- 
guriam usque excurrens.. Quautum autem . spectat 
ad maritimam Gallie regionem, in bunc modum 


κοντὰ xai ἑκατόν. Ἡ δὲ χώρα a01q χαλεῖται Φλαν- 
δρία Καὶ εἰσὶ τούτοις τοῖς ἡγεμόσι Βουργουντίας, 
ἔργα ἀποδεδειγμέγα ἄξια λόγον ἐς τὴν Κελτιχὴν 
χώραν πρός τε αὑτὸν βασιλέα τῆς Γαλατίας, καὶ 
πρὸς τοὺς Βρεταγνούς. Μετὰ δὲ ταῦτα ἡγεμὼν ἐπὶ 
τῆς ἡφείρου Βρεταντίας ἔχεται ἐς τῆς γῆ; τῆς τοῦ 
βασιλέως χώρας. "Emi δὲ τούτοι; ἡγεμὼν τῆς «ού- 
τῶν '' δὲ ἔχεται; χωρῶν ἡγεμόνος Σαδωῖας χώρα, 


Notule marginsles. 


(51) Sxlusorum. 


δ᾽ ἐντός. ^ In ora fc Γανδάνον. 


(32) Gandavum. 


93 DE REBUS TURC!CIS LIB. II. 94 
μεγάλη τε xal ὑπερχαλλὴ; **, ἐπὶ Λιγυρίαν χαθῆ- A mihi ad praesentem historiam adhibita sit. At Janua 


χουσα, τρὴὺς δὲ τὴν πάραλον χώραν τῆς Γαλατίας. 
“Ὧδε ἄν μοι διαχέοιτο πρὸ; ἱστορίαν. ἯἮ μέντοι 
Ἰηνύη, πύλη τις οὖσα τῆς Γαλατίας, ἐπέχει χώραν, 
ὃ πὶ τὴν Προδεντζίαν καθήχουσα, ἧς ἄρχει τοῦ. οἴχου 
τοῦ βασιλέως τῆς Γαλατίας, Ῥογέριος βασιλεύς. Ἣν 
μηξρόπολις $ Νίτια Προδεντζίας. Πόλεις δὲ ἔχονται, 
Ὦ τὲ ᾿Αθινιὼν πόλις, xa fjv γέφυρα ἐπέστη ye- 
γάλη δὴ τῶν κατὰ τὴν οἰχουμένην, ἔστε ἐπὶ Bague 
νώνην χώραν ἐλθεῖν. Αὕτη μὲν οὖν f χώρα τῆ: Γα- 
λατίας. ὡς συνελόντι διεξιέναι. 

Τὸ δὲ γένο; τοῦτο Κελτῶν λόγεται παλαιόν τὲ 
ναὶ ἔργα πρὸς τοὺς ἀπὸ Αιἰδύης βαρδάρους ἀποδε- 
διιγμένον λαμπρὰ, καθ᾽ ὃν δῖτα χρόνον βασιλεῖς 
Ῥωμαίων καὶ αὑτοχράτορες ἀπεδειχνύοντο οἱ τῶν 
Κελτῶν βασιλεῖς. Κἀρουλόν δὲ μάλιστα δῇ τῶν βε:- 
σιλέων τούτων, τὸν πρὸς τοὺς Δίδνας πόλεμον ἀνε- 
λόμενον, συνεπιλαμθανομένον τοῦ τε ἀδελφιδοῦ αὖ- 
«οὔ Ὁρλανδίον, ἀνδρὸς τόλμῃ τε καὶ ἀρετῇ τὰ ἐς 
στρατὸν ἐπισήμου γενομένου, καὶ Ῥινάλδου, καὶ 
Ὃλ:δερίου, καὶ ἄλλων τῶν ταύτῃ ἡγεμόνων, Παλα- 
Stivev χαλουμένων, συνδιαφερόντων αὐτῷ τὸν πό- 
λέμον, καὶ πολλαχῆ χατὰ τὴν Γαλατίαν μὲν πρῶτα, 
μετὰ δὲ ταῦτα, κατὰ Ἰδηρίαν τρεψάμενον τοὺς 
ἐναντίους, νίχας ἀνελέσθαι περιφανεῖ, Kat χλέος 
αὐτῶν ἀνὰ Ἰταλίαν, χαὶ Ἰδηρίαν, χαὶ δὴ καὶ 
Γαλατίαν, μέγα ἃς τόνδε ἀεὶ εὐφημούμενον ἄδεται 
ὑπὸ πάντων. Δίδνες γὰρ διαδάντες τὸν πρὸς Ἡρα- 
χλεΐους στήλας πορθμὸν, χατέσχον τε κατὰ βραχὺ 


qua est quasi porta Gallix, awpleetitur regionem 
qua versus Provinciam vergit, quam imperii ha- 
benis temperat Rogerius rex, ortus ex inclyta Gal- 
lie regum prosapia. Nicia metropolis est Provin- 
cim. Hine sequuntur et alis urbes, inter. quas 
commemoratur. Tabiniorum (55) urbs, quz pontem 
bsbet maximum eorum qui in orbe sunt, qua patel 
aditus ad Barcenonem reciouem. 


la hune modum, quantum breviter potui, de- 
scripta sit Gallia. Vetustate dicunt gentem banc 
plurimum excellere, preterea ssepius magna cum 


p &loria fudisse barbaros ex Libya profectos, præ- 
sertim eo tempore quo Gallorum reges et Caesares 


imperiique Romani reges eligelantur. Carolum au- 
tein. ferunt. prz: veliquis regibus strenue rem ges- 
sisse adversus Poenos (qui et Saraceni) : cni au- 
xilio venere Orlandus, vir eximia fortitudine scieu- 
tiaque militari iustris, et Rhinaldug Oliberi- 
usque, nec non alii duces palatini nuncupati. Qui 
ubique, cum iu Gallia, tum in Hiberia fugantes 
hostes, plurimas insigneg nacti sunt victorias. 
Eorum gloria adhuc hodie laudibus KG apud Ita- 
los, Gallos Jlispanosque celebratur. Peni enim ea 
trajicientes, ubi Herculis columna visanter, incur- 
sionem fecerunt in lberiam, quam summa celeri - 
tate occuparunt. Winc Navarram capientes, Portu- 


προϊόντες τὴν "lónpiav, μετὰ δὲ ταῦτα Ναδάρην τε C gallieque regionem qua patet usque ad Tarraco- 


χειρωσάμενοι, xal Πορτονγαλίαν χώραν, ἔστε ἐπὶ 
Tepaxova ἐλαύνοντες, τὰ ἐς τήνδε αὖ τὴν χώραν 
καταστρεψάμενοι, ἐσέξαλον ἐς τὴν Κελτιχήν. Κά- 

puo; μὲν οὖν, καὶ οἱ σὺν αὑτῷ πόλεμον ἐξενεγχόν- 
«ες: πρὸς τούσδε τοὺς Λίόνας, μεγάλα ἀπεδείχνυντο 
ἔργο, ἄνδρε: γενόμενοι ἀγαδο!, καὶ τῆς τε Κελτιδή- 
ρων, καὶ Κελτιχῆς χώρα; ἐξελάσαντες ἐς τὴν Γρα- 
νάτην πόλιν ὀχύρωτάτην, ἐπὶ τοῦ ὄρους τοῦ ἃς 
ὩὨχιανὸν χαθήχοντος. Παρ᾽ αὐτὸν δὲ τὸν πορθμὸν 
χαταθραχὺ προῖόντες, τήν τε Ἰδηρία: χώραν πολλὴν 
κατασχόντες ᾧχουν, καὶ συνελαύνοντες- ἐπολιόρχουν. 
Ka: τὴν τε χώραν ἀπεδίδοσαν τοῖς ἑαυτοῦ προσὴ- 
χουσι, thv Ἰδηρίαν, χαὶ Ναδάρην καὶ Ταραχῶνα, 
χαὶ τοὺς σφῶν αὑτῶν προσήχοντα;, ὑπὸ Βχρδάρων 


nem, et quz ad banc pertinent, subigentes, deve- 
perunt et in Galliam. Carolus eem suis obviam his 
egressus egregia facinora patravit. Nam Carolus 
principesque quos supra nominavimus, expulerunt 
eos Celtiberorum et Gallorum regione. Qui fugien- 
tes receperunt se. in Granatam urbem munitlissi- 
mam, sitam in monte qui in Oceanum se projicit. 
Àb isto portu paululum progressi, Hispaniam bello 
adorti suut : multamque nacti regionem, ibi babi- 
tarunt. At Carolus principesque sui liostiliter eos 
persecuti sunt, Regionem autem bello partam ge- 
ncre propinquis dederunt, lberiom videlicet, Navar- 
rui et Tarraconem. Propinquos a Barba. is obses- 
805 obsidione liberarunt. Tapdem regionem inter 


κ΄λιορχουμένους, üxíluóv τε τῆ: πολιορχίας, γαὶ p sese distribnentes, singuli partem ad se pertinen- 


τὴν χώραν ἐπιδιελόμενοι eo nv, (oxovv ἀπολαδόντες 
ἕχαστος τὸ ἀνῆχον αὐτῷ μέρος, Καὶ οὗτοι μὲν ταύτῃ 
χάλλιστα θέμενοι τὸν κόλεμον, ἐς τόδε ἀεὶ ὕμνουν- 
Ξα:, ὡς ἄνδρες γενόμενοι ἀγαϑοί. Καὶ ὍὉρμᾶνδον ** 
μὲν τὸν γε στρατηγὸν ὑπὸ δίψους ἐχπολιορκηθέντα 
ἀπηθανεῖν" Ῥιμαῖον δὶ διαδεξάμενον τὸν πόλεμον, 
χαταλιπεῖν «o1; Ἰόηρίας βασιλεῦσιν. Οἱ δὲ, διαδεξά- 
μενοι τόδε τὸν κόλεμον, ἐς ἕτι καὶ νῦν τοὺς Λίόνας 
«οὐτους ἄγειν xal φέρειν νομίζουσι. T5 ὃὲ γένος 


tem acceperant. Qui cum in hunc modum bellum 
confecissent, ab ounibus etiain hodie canuutur, ut 
qui fuerint viri spectate virtutis. Hormindus (54) 
dux siti debellatus occubuit, Rhimæus (55) euc- 
cedens in bellum ceptum, tandem id llispaniz re- 
gibus reliquit. Qui suscepto bello etiamnum res 
Panorum agere eb. ferre putantur. Gens ista Li- 
byca linguam Arabicam in usu habet : moribus et 
religione imitantur Mechimetem : vestitu utuntur 


Notule merginales. 


) Avenionensiom. 
mn Orlandus. 


(65) Rinaldus. 


" τῆς τούτων Hic lecuna egt. " περικαλλὴς. Al. ain c. Opuiisóz.. 


95 LAON!CI CHALCOCONDYL.E 96 
parti barbarico, partin Mispanico. Galli rebus Α τοῦτο Διδύων γλώττῃ piv διαχρῆται τῇ ᾿Αραδ:χῆ, 


preclarelonge lateque gestis. superbientes. se no- 
lilitate et claritate reliquas Occidcutis gentes longe 
iitecedere potant, Victos horum paulo quam Ita- 
lorum — delicatior, in. supellectili nullara invenias 
differentiam. Linyaa Gallorum diff τὶ a lingua lia- 
lorum : nec tàiuen adeo ab ea recedit, ut eam aliam 
sb lalorum lingua dixeris, Primas semper ferre 
volunt, quascunque Occidentis accesserint gentes. 
Verum aliquantulum de. ista inscitia remiserunt, 
postquam. Angli, genus. hominum Britanniam in- 
colens, illam gentem debellaverunt, regionemque 
et ipsas sue. ditioni Junxerüut. Cum eos. reguo 
spoliassent, exereitinn. Lutetiam adduxerunt, eam- 
que nrbem obsidione circumdedere. Discordia su- 


tem inter. Gallos Auglosque exorta hujusmodi 
prineipium babuit, 


Urbs est, Caled.om (56) nomine vocant, sita in 
maritima Celtice Galliæ regione, juxta Occanuimn. 
Clarirate non admodum celebris habetur :. verum 
locus ubi zedifleata est, uatura censetur munitis- 
simus. Commodissime £7 hiuc ex Gallia in Rii- 
lanuiam navigaunr.. Tanta quoque portus commo- 
ditas est, ot przbeat viam facilem irruendi in Gal- 
ham. ltex Dritannorum, pro.litionem paciscens cum 
oppidanis, istam urbem per insidias in potestatem 
accepit : captam suo imperio rexit. Gallorum regi 


xa ἤθεσ: δὲ καὶ θρησχείᾳ τῇ Miyn£teto " ἐσθῆτι δὲ 
τοῦτο μὲν βχρδαριχῇ, τοῦτο δ᾽ αὖ καὶ Ἰδηρικῇ. 0t 
μὲν οὖν Κελτοὶ ἐς τοῦτο πχραγενόμενο', μέγα φρο- 
νοῦσιν ἐπὶ τούτοις, χαὶ γένος οἴονται τὸ ἑαυτῶν εὑ- 
γενέ; τε xol διαπρέπων, διὰ πάντων δὴ τῶν πρὸς 
ἑσπέραν γενῶν. Διαΐτῃ δὲ χρῶνται οἱ Κελτοὶ ἁδρο- 
«τέρα τῆς Ἰταλῶν διαίτης, xoi σχευῇ τῇ ἐχείνων 
——— Φωνὴν δὲ πργΐξενται διενέγχουσαν μὲν 

«ἧς Ἰταλῶν φωνῆ;, οὐ μέντοι τοσοῦτον, ὥστε δόξαι 
ἑτέραν εἶναι τῆς Ἰταλῶν φωνῇ: τὴν γλῶτταν ἐχεῖ- 
vtov. ᾿Ἀξιοῦσι δὲ πρωτεύειν ὅποι ἂν παραγένωνται 
πῶν ἐς τὴν ἑσπέραν γενῶν. "Yolevto μέντοι τῆς 
ἀγνωμοσύνης, ἐπεί τε ὑπὸ Αγγλυν τῶν τὴν Bps- 
ταννίαν οἱνούντων ἔθνος διαπηλεμῆσον, τὴν τε χώ- 
pav αὐτῶν χατεστρέψαντο, κεὶ αὑτοὺς, xai τὴν fjve- 
μονίαν ἀφελόμενοι, ἐπὶ τὴν μητρόπολιν αὐτῶν 
Παρίσιον συνελάσαντες, ἐπολιόρχουν, Τὴν δὲ αἰτίαν 
αὑτῶν τῆς διαφορᾶς φασι γενέσθαι ὧδε. 

Ἔστι πόλι; Καλέδη ", οὔτω χαλουμένῃ ἐν τῇ 
παραλίῳ χώρᾳ τῇ; Κελτικῆς, παρὰ τὸν 'Dxsaviv, οὐ 
πάνυ to: ἐπίσημο:;, ἐν ἐχυρῷ δὲ ᾧκημένη. ἔς γε τὸν 
ἀπὸ Γαλατίας ἀπόπλουν ἐς τὴν Βρ:ταννιχὴν ἐ πιτὴ- 
δείιυς ἔχουσα, καὶ ἐν χαλῷ τοῦ πορθμοὺ ᾧκημένη. 
παρέχεται ἐντεῦθεν δὁρμωμένοις ἐς τὴν Κελτικὴν 
ἐσδαλεῖν. Ταύτην τὴν πόλιν ὁ τῶν Βρεταννῶν Bao:- 
λεὺς τῆς ἐν τῇ πόλει προδοσίας συνθέμενος εἷλεν 
ἐπιδουλῇ, καὶ κατασχὼν ἐτυράννευε ταύτης. ᾿Α παι- 
τοῦντι δὲ τὴν πόλιν ταύτην τῷ [ἰλατίας βασιλεῖ οὐκ 


aranti ut sibi restituatur ea urbs, respondit : nuuc C ἔφη ἐχὼν εἶναι ἀποδιδόναι, xal. φρουρὰν ἔφαινον 


non csse sihi in animo ut reddat urbem. Præsidio 
quoque eam firmarunt. Angli, trajicientes eo ab in- 
gula. At ubi Gallus copias urbi 3d:n0vil, cam longo 

tempore ohsidiene pressit, Postea eum oppaguatia 
— purum. procederet, exercitum reduxit. dounun. 
Transeuntes itaque Britanni cura suo rege, deuuo 
G^llorum regionem populabaninr : et accurrentes 
«um Gallorum manu non wodica prelium. com- 
misere, ac maximam horum partem penitus dele- 
verunt. In. hunc modum ista clades accepta est, 
Augli cum ad regivnis. pradam essent conversi, 
quidquid rapuissent, portabant retro, ut in sua ea 
deportareut, Galli, ubi deprehendissent eos in hunc 
oodunm agere, insequi statuere, Priusquam famen 
in conspectum hostium venissent, Angli Caledam 
'n locum munitissimum sese receperunt. Verum 
Galli deincepe cluxerunt eos suis copiis, constitu- 
tos in colle quodam. Angli in ancipiti versantes dis- 
crimine, et qno se verterent. neseii, dieere jubent 
Celtis se prædam reddituros, armaque tradituros, 
si incolumes in. suam regionem redire permittan- 
tir. Galli responderunt : se. non prius eos dimis- 
durus quam penas injuriarum vastatæque regio- 
nes dederint, Hine sentientes Dritanni. ín extremo 


Nolulæ 
(56) intelligit Cales, sive Caletum. 


^* In ora, yo. K&iseg.  Kassttq. In αἱ. ut €. 


διαπορθμεύοντες ἀπὸ τῆς νήσου ἐπὶ τὴν πόλιν. Τὴν 
μέντοι πόλιν ἐπελαύνων ἐπολιόρχει ἐπὶ συχνὸν χρό- 
vov. Μετὰ δὲ ὡς οὐ προεχώρει αὐτῷ οὐδὲν πολιορ- 
χοῦντι, ἀπήγαγε τὸν στρατὸν ἐπ᾽ οἴχου ἀναχωρῶν. 
ὕστερον δὲ ὁ Βρεταννὼν πολὺ τι στράτευμα ἀθροί- 
σὰς, καὶ διαδάντες ἐς Γαλατίαν τὴν χώραν ἐδῇουν. 
Kal πη συμμίξαντες τῇ Κελτῶν μοΐρχ οὐκ ὀλίγῃ, 
xai μαχεσάμενοι, διέφθειρον τὸ πλέον τῆς Κελτι- 
κῆς * ἐγένετο δὲ ὧδε. "D; ἐπὶ διαρπαγὴν τῆς χώρας 
ἐτράποντο οἱ “Ἄγγλοι, ἐπήλαυνο» ὀκίσω ἀπάγοντες 
λείαν" καταλαδόντες δὲ αὐτοὺς οἱ Κελτοὶ πρινὴ ὀφθῇ» 
vat διασωθέντας ἑ: τὴν αλέδην δ περιστί σαί τε 
αὐτοὺς χυχλωπα μένους ἕν τινι λέφῳ. Ὡς δὲ ἐν ἀπόρῳ 
«€ εἴχοντο οἱ βρεταυνοὶ, μὴ οὐχ ἔχοντες ὅποι τρά- 
«ωνται γενόμενοι, Üuprvuovto ὥστε τὴν λείχν 
ἀποδοῦναι xal τὰ ὅκλα, ἐφ᾽ ip ἐπιτρατῆναι σφίσιν 
ἀσινέσιν ἀπιέναι ἐς τὴν ἑαυτῶν, Οἱ δὲ οὐχ ἔφασαν 
ἐπιτρέπειν ἀπιέναι, εἰ μὴ δώπουσι δίκην, ὧν εἰς 
τοὺς Κελτοὺς ἐξυδρίσαντες, τὴν χώραν αὐτῶν à.ap- 
πάζουσιν. "Ev:au0' ὡς; ἔγνωσαν οἱ Βρεταννοὶ, ἐς τὸ 
ἔαχατον τοῦ xaxov ἀφιχόμενοι, μαχόμενο: τοῖς Καὶ ε΄ - 
«οἵ;, ὀλίγοι πρὸ; πολλοὺ; ἄνδρες γενόμενοι ἀγαθοί" 
τρεψάμενοι δὲ τοὺς ἑναυτίον;, ἐδίωκον φεύγοντας, 
καὶ διέφθειρον αὐτοῦ ταύτῃ πολλοῦ. ζελτοὺς δέ 


marginales. 


97 DE REBUS TURCICIS LIB. 11. 53 


«49: twvz;, φεύγειν αὐτοὺς ἐν τοῖς μάχαις οὐ θέμις A 56 versari periculo, manus eonsgerentes eum Cal- 


vopi.zta:, ἀλλὰ μαχομένου; αὐτοῦ τελευτῇ ται. Kat 
ἀπὸ τούτον Κελτοὶ σφᾶς ἀξιοῦσι προέχειν τῶν ἄλ- 
λων γεννλιότητι, xal ἐπισημητάτους εἶναι ἀπάντιυυ, 
Tox μίέντοι ρεταννοὺς ἀπὸ τοῦδε ἀδεέστερον ἤδη 
χεωρεῖν ἐπὶ τὰ; πόλεις τῶν Κελτῶν πολιορχοῦντα;ς, 
xai κατὰ βραχὺ προϊόντας, μαχέσασθαέ τε τὴν μά- 
xav lv τῷ Αὐπη; πεδίῳ οὕτω χαλουμένῳ" ἐν ᾧ οὐ- 
δὲν πλέον ἔχοντες οἱ "ΑΥγλοι, τῇ προτεραίᾳ ἑνηυ- 
λίναντο, καὶ μετὰ ταῦτα τῇ ὑστιραίᾳ μαχεσάμενοι, 
ἐφόνευον τοὺς Κελτοὺς payonívou;, φύρδην τε xai 
ἀναμὶξ, xa: χωρὶς ὡς ἕχαστον ἐπιχωροῦντα, ὥστε 
ἀποθανεῖν. Τὴν μέντοι χώραν σχεδόν xo: σύμπασαν 
ὑπαγόμενοι οἱ Βρεταννοὶ, ἐχώρουν ἐπὶ τὰ βασίλεια 
vh» πόλιν αὑτὴν τοῦ Παρισίου. Καὶ ἦσαν δὲ τὰ Κελ- 
τῶν πράγματα προσδόχιμα ἐπὶ τὸν ἔσχατον ἤδη 
ἀφίξεσθαι κίνδυνον, Δειριδαιμονοῦσ': «o0; Καὶ ελτοῖς, 
ὡς τοιαύτῃ κατείχοντο συμφορᾷ, xa ὃν 65 χρόον 
ἄνθρωποι μάλιστα εἰώθασιν ὡς τὰ πολλὰ ἐπὶ δεισι- 
δαιμονίαν τρέπεσθαι, γυνή τις τὸ εἶδος οὐ φαύλη, 
φαμένη ἑαυτῇ γρηματίζειν τὸν Θεὸν, ἐγεῖτό τε τῶν 
Κελτῶν, ἐπισπομένων αὐτῇ xa) πειθομένων. Ἐξη- 
γεῖσθα! τε τὴν γυναῖκα, ἢ δὴ ἔφασχε σημαίνεσθαι 
ξαυτῇ ὑπὸ τοῦ Θείου, προελθεῖν «& συλλεγομένους 
τοὺς Βρεταννοὺ:, xa ἀναυαχωμένους, οὐδὲν πλέον 
ἐχόντων τῶν “Δγγλων. Ἐπηυλίσαντό τε αὐτοῦ͵ xal 
τῇ ὑστεραίᾳ αὖθις ἤδη ὑαῤῥοῦντε; τῇ γυναιχὶ ἑἐτη- 
γονυμένῃ, ἐπὶ τὴν μάχην ἑτιἤεσαν, χαὶ μαχεσάμενοι 
ἐτρέψαντό τε τοὺ: πολεμίους, χαὶ ἐπεξῆλθον διώκον- 
τες. Mera δὲ ταῦτα f) τε γυνὴ ἀπέ ανεν ἐν τῷ π2- 
λέμῳ τούτῳ. Καὶ οἱ Κελτοὶ ἀνέλαῤόν τε σφᾶ:, καὶ 
ἐῤῥωμενέστερηι ἐγένοντο πρὸς τοὺς Βρεταννοὺ ; μαχό- 
μενοι, χαὶ τὰς τόλεις σφῶν ἀπολαμόάνοντες, διεσώ- 
ζοντο αὖθις τὴν βασιλείαν αὐτῶν. Αχοι; οὗ πολλάχις 
διαδάντων ἐς τὴ. Γαλατίαν στρατῶν πολλῶν xal με- 
γάλων ἀπὸ Βριταννία;, μαχεσα μένους τοὺς Κελτοὺς, 
φέρονται πλέον τῶν Βρεταννῶν, ἐς ὃ δὴ συνελαύνοντες 
αὐτοὺς ὃς τὴν Καλέδην͵ ἐξελάσαι αὐτοὺς ἐχ τῆς χώρας. 


Βρεταννιχαὶ νῆσοι, χαταντιχρὺ τῆς Φλανδρία: 
«τρεῖς οὖσαι, ἐπὶ μήκιστον δὲ Ὠχεανοῦ χαθήκουσαι, 
ὁτὶ μὲν μία νῇσο; τυγχάνει οὗσα, ὁπότε πλημμυ- 
pí(2, διὲ δ᾽ αὖϑις τρεῖ;, ὁπότε τὰ ὕδατα ἐς ἄμπωτιν 
γιγνόμενα ἀνασπτιρέφοιϊτο. Auxatozépa δ᾽ ἂν λέγοιτο 
píx αὕτη ἡ νῆσυς͵ ἐπεὶ χιὶ μία τε οὖσα, xal κατ᾽ 
αδ-ὸ διῆκουσε πολιτεύεται" φρονοῦσά τε χατὰ ταυτὸ, 
καὶ 0»' ἑνὸς ἀρχομένη, τὰ ξύμφορα kzuvi], ἐπισχο» 
wsl. “Ἔστι δ᾽ ἢ πιρίοδος 1530: τῆ; νήσου t; πεν- 
«εχισχιλίους μάλιστα σταδίους. Γένος δὲ ἐνοικεῖ τὴν 
vkeov πολύ τε xal ἄλχιμον, πόλει; τε ἕνεισιν αὐτοῦ 
μεγάλαι τε καὶ δλθιαι, xol κῶμαι ὅτι πλεῖσται, 
“Ἔστι δ' αὐτοῖ; βασιλεὺς, καὶ μητρόπολ'ς αὐτῶν, ἐν 
jj καὶ βασίλεια, Αοὐνδρας 5, τοῦ βλσιλέω; ὑπ᾽ αὐ- 
τὸν δὲ ἠγεμονίαι ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ οὖς ὀλίγαι, χατὰ 
ταῦτα τοῖς Κελτοῖ; διατιθέμεναι τῷ σφετέρῳ βασι- 


1s, paxci cum multis, viros fortissimos se eahi- 
buere. Hostes fugam inire. con pelluut : fugientes 
persequuntur, pluritiosque eo loci vrucidant. Ve- 
rum quidam docept, nequaquam fas esse. Gallis 
fugere: proinde nec fuga sibi consuluisse, sel 
[oriiter praliuttes ibi oceubulsse. liuc existimaut 
Galli, se fortitudine glorizque splendore anteirere- 
liquas gentes. At Britanni euw victoria essent po- 
titi, minure jam cum tietu arma movére contra 
Gallorum urbes, quas obsederuut : paulatimque 
progressi, laudem praelium feceruut in campo Lype 
(uiG-roris) sie dicto. Verum. emi eo die victoriam 
Hon essent 3ss cuti, castris positis, quieverunt, At 
die postero pralium redintegrantes, Gallos consti- 


D patos el coufertos, separaios quoque, ut quemque 


nacti erant, neci daut. Hinc regionem Gali pro- 
peuodum  uuiversauir subficientes Dritanui profecti 
sunt contra Lutctiam, regni sedem. Jam periculum 
gravissimum | Gallis && impendebat : proinde ad 
superstitiones, ut iu lujuscemodi fortunis fieri so- 
let, convertuntur. Erat mulier forma haud illibe- 
rati (57), quæ dicebat cibi eum. Deo. esse collo- 
quium. Hzc ducebat Gal!os, qui ipsam sequebantur. 
Mulier autem cum fore! mil tig: dux, indicabat Nu- 
minis indicio àe scire, Britaunes cum exercitu ac- 
cedere. Commnissa Landem pugna, cum. victoriam 
Angli uou esseut adepti, iu castra se receperunt, 
Posterio die freti viriute mulieris, quae exercitum 
ductabat, pralii potestatem faciunt, Eo in. pralfio 
liostes fugarunt, ſazieutes persecuti suot. Mulier 
illa in eo prieliu desiderata est. At Gal.i eum rece- 
pissent animos, jawque fortitudinis collegisaent fa- 
main, fortiter coutra. Dr.taunog. dimicantes, urbes 
$uas reeuperarunt, regnumque tutati «uult : quam- 
vis plurimi c& maximi exercitus a Britaunia ia Gal - 
liam trausirent, tamen Galli semper victoriam pu 
guantes invenere. Hostes fugere coegerunt Caledam, 
taudeuque penitus eos e Gallia pepulerunt, 
Biritaunia et insulz tres sunt e regione Flaudriz, 
longe lateque Oceanum occupautes, Una sita est eo 
loci ubi maris inundatio sive zstuariumn conspi- 
citur. Weliqua ires. sunt, ubi aqua in gurgitem 
cut versae revertuntur. Rheciius quis dixerit, istas 
iu»sulas unam esse : quoniour una exsistens, εἰ ad 
eaundeur sese extendens, iisdeu legibus et tuori- 
bus iisdem gubernatur, et uni subjecta magistratui, 
quae sibi utilia sunt prospicit, Insul:e hujus anibi- 
tus contiuet quinque mazxiwe millia stadiorum. 
Ew tenct gens populosa et fortis. Habet urbes uia- 
gnas et opibus floreutes, nec nun vicos quampiu- 
rmos. Rex eau gentem imperio. temjerat, Lou- 
dras regni metropolis et sedes babetur. Sunt in ista 
regiune. principatus non. psuci, qui obtemperani 
regi uou $ecus ac in Gallia fieri supra iemorav, 


Notule marginales. 
(5T) Anaa sive Joanna Franca puella, quam vivam essc caubustam tradunt 1671. 


** Λονδίνη, in. ora, ἦτοι Λούνδρας. 


99 LAONiCI CHALCÓCONDYL.E 


100 


wis. Nee quisquam rex facile his principatum eri- A Act. Οὔτε γὰρ ἂν ῥᾳδίως ἀφέλοιτο βασιλεὺς τιύνω) 


puetit : nec etiam prater suas consuetudines s1-- 
tuisque regi obsequi tenentur. Ea insula plurimas 
calamitates experta est, gerens inimicitias cuim 
n.ultis principibus, cwn rege quoque inimicitias 
suscipiens et. intestinis seditionibus interdum la- 
boraus. Profert regio ista viuum nullibi : necetiam 
reliquorum fructuum admodum fertilis cst. Fru- 
inenti autem et hordei et mellis,la naque. plurima 
est affluentia, adeo ul his longe Feimquis regioni- 
bus uberior sit ; plurimas itaque veftes contexunt. 
Liugua utuntur pr »pemodum peculian, qua nec Ger- 
mauos, nec Gallos, uec alios ſinitimos populos refe- 
ruit, Quotidiano vitae usu, moribus quoque et victu 
[9 nihil a Gallis discrepant: parva ipsis uxorum 
liberorumque cura est, liaque per. universam in- 
sulam hic tos servatur, quando quis amici domum 
vocatus ingreditur, ut. primum cuim amici uxore 
concumbat, ut deinde benigne hospitio ex«ipiatur. 
In peregrinationibus quoque mutuis. utuntur uxo- 
ribus anvci. Eadem consuetudo observatur in 
Phrantilorum (58) regione ibi maritima, usque ad 
Geriosniam Nec probrosum ducunt, uxores et filias 
in hunc moduim impregnari. Metropolis ejus insulae, 
viris, opibus, potentia reliquas urbes autecedii: 
divitiis quoque et. reliqua felicitate omnes urbes 
Occideutem spectantes. facile superat. Fortitudine 
et virtute bellica ea. gens melior ünitimis, et aliis 
plu: uniy Occidentis populis censetur. Quantum ad 
armorum habitum attinet, scuta. Italiea et gladios 
Gracos gestant, Missilibus utuntur oblongis, adeo 
ut plerumque ea stantes in terram defigaut. Fluwen 
Thewucsis nomiue istam urbem alluit, maguum et 
eapidum, quod iu Gallieum mare effunditur ab ur- 
be wiadiis decem et ducentis : ibique restagnat adeo, 
ut facile n»vibus hiuc ad urbem accedere liceat. 
Et sanc aqua refluit egre in (luvium ascendens pro- 
pter urbis οἰ σία, fluens per. gurgiiem, qui est 
iu regioua maritima Gegeutiz, Ubi autem aqua in 
iusula se receperit in gurgitem, naves in sicco de- 
stitui constat, exspectantes denec inundatio solita 
sedeat, lnundatio aqua excrescit, ubi pluriuum, 
ad culitos regios quindecim : ubi vero miuinum, 
2d undecim cubitorum mensuram. augescit, Nocte 
eyitur οἱ die recedentes, postea remeant. aqua, 
iuque bis in spatio viginti quatuor horaruu. Luna 
«uui fuerit in medio caelo hurizoutis nostri, et ejus 


equi subter terram est, in contrarium motum. aqua 


diseedunt. Verum ut causas bujus reciprocationis 
investigemus, in. bunc modum nos inquisitionem 
facere oporiet. Luuæ sidus a Deo ordinatum est, 
ui aquarum naturam. administret. Hinc credimus 
luuze naturam εἰ teiperaturam, quam initio a Deo 


tnaguo rege accepit, non. abhorrere ab aquarum. 


natura. Nam «um $uo moti se. in. altum recipiat, 


τινὰ τὴν ἡγεμονίαν, o2xe παρὰ τὰ σφῶν ἔθιμα ἀξι- 
οὐαιν ὑπαχούειν τῷ βασιλεῖ, Ἐγένοντο δὲ τῇ viso 
καύτῃ συμφοραὶ οὐχ ὀλίγαι, παρχπλεούσῃ αὐτῇ, ἐς 
διαφορὰν ἀφιχνουμένων τῶν ἡγεμόνων πρός τε τὸν 
βασιλέα χαὶ mob; ἀλλήλους. Ἄλλα τε καὶ δὴ φέρει 
ἡ νῆῇσο; αὕτη, οἶνον δὲ οὐδαμῇ, οὐδὲ ὀπώρα: πάνν 
τοι. Σῖτον δὲ xoi χριθὰς, xal μέλι, καὶ ἔριά ἔστιν 
αὐτοῖς οἷα χάλλιστα τῶν ἐν ταῖς ἄλλαις χώραις. 
Ὥστε χαὶ ὑφαίνεσθαι αὐτοῖς πέμπολύ τι πλῆθος 
ἱματίων. Νομίξζουσι δὲ γλώσσῃ ἰδία πάμπαν, καὶ 


οὐδενὶ συμφέρεται ἐς τὴν φωνὴν, obte Γερμανοῖς, 


οὗτε Κελτοῖς, οὐδὲ ἄλλῳ οὐδενὶ τῶν περιοίκων. 
Σχευῇ τε τῇ αὐτῇ χρώμενοι τοῖς Κελτοῖς, καὶ ἢθεσί 


, 4ε τοῖς αὐτοῖς xai διαίτῃ. Νομίξεται δὲ τούτοις τά 
B ἀμφὶ τὰς Yovalxá; τε χαὶ τοὺς παῖδας ἀπλοῖ- 


χωτέρα ὥστε ἀνὰ ndsav τὴν νῆσον, ἐπειδάν τις 
ἐς τὴν τοῦ ἐπιτηδείον αὐτῷ οἰχίαν ἐσήει καλ'ύμε- 
γο;, χύσαντια τὴν γυναῖχα, οὕτω ξευίζεσθαι αὐ τόν- 
hai ἐν ταῖς ὁδοῖς δὲ ἀπανταχῆ mapiyoviot τὸς 
ἑαυτῶν γυναῖκας ἐν τοῖ; ἐπιτηδείοις. Νομέζετοι 
δὲ τοῦτο xal ἐς τὴν Φραυτάλων χώραν. τὴν τα: - 
τῇ πάραλον, ἄχρι Γερμανίας. Kal οὐδὲ αἰσχύνην 
τοῦτο φέρει ἑαυτοῖς, χύεσθαι τάς τε γυναῖκα; αὑτῶν 
καὶ τὰ; θυγατέρας. ᾿Αυὐδρῶν δὲ dj πόλις δυνάμει τε 
προέζουσα τῶν ἐν τῇ νήσῳ ταὐτῃ πασῶν πόλεων, 
δλό:ρ τε xat τῇ ἄλλῃ εὐδαιμονίᾳ οὐδεμιᾶ; τῶν πρὸς 
ἑσπέραν λειπομένη. ᾿Ανδρίᾳ τε καὶ τῇ ἐς τοὺ; πο- 
λιμίους ἀρετῇ ἀμείνων τῶν περιοιχούντων, xal πολ- 


; λῶν ἄλλων τῶν πρὸς ἥλιον δύνοντα * ὅπλοις δὲ 


χρῶνται θυρεοῖς μὲν ᾿Ἰταλιχοῖς, xat ξίφεσιν Ἔλλη- 
νιχοῖς, τόξοις δὲ μακροῖς, ὥττε xal ἱστῶντα; ὃς 
τὴν γῆν αὐτοὺς τοξεύειν. Ποταμὸς δὲ παρ᾽ αὑτὴν γε 
τὴν πόλιν ῥέων, σφοδρός τε χαὶ μέγας, ἐς τὸν πρὸς 
Γαλατίαν 7) ὠχεανὸν ἐχδιδοῖ, ἀπὸ τῆς πόλεως ἐς 
σταδίου; δέχα τε καὶ διαχοσίους ἐπὶ θάλασσαν, 
καὶ πλημμυρεῖ ἀναδαίγεν τὰς ναῦς εὐπετῶς πάνυ 
ἐπὶ τὴν πόλιν. Καὶ μέντοι ἐπιστρέφει τὰ ὕδατα τὰ 
ἔμπαλιν γινόμενα, χαλεπῶς ἐπὶ τὰ ῥεύματα ἀνιόν- 
τα, ἀντιχόπτειν. ἐπὶ τὴν πόλιν ἰόντα. Κατὰ μέντοι 
ἄμπωτιν, ἕν τε τῇ ποραλίῳ χώρᾳ τῆς Γεγευτίας, 
χαὶ ἐν αὐτῇ τῇ viay ἐς ἄμπωτιν γινομένων τῶιν 
ὑϊάτων, τὰς ναῦς ἐπὶ ξηρὰν γίνεσθαι περιμενοῦ- 
01, ἐς ὃ ἀναπλημμυρίζει αὖθις τὰ ὕδατα, Ὠἢλημμυ- 


Ὁ ρεῖ 636; τὸ μέγιστον, ἐπὶ πήχεις βασιλιχοὺς κεν- 


«εἐκαίδεχα * τυὐλάχεδτον δὲ ἐπὶ ἔνδεχα. Νυχτὸς μὲν 
εὖν καὶ ἡμέῥας ἀποῤῥέοντα, Ἰλημμυρεῖ αὖθις ἐπα- 
γιόντα. Σελήνης δὲ χατὰ μέσον οὐρανὸν γιγνομένης, 
ἔς τε τὸν καθ᾽ ἡμᾶς χαὶ ἐς τὸν ὑπὸ τὴν γῆν ὀρέζον» 
12, τρέπεσθαι ἐπὶ τὴν ἐναντίαν τὰ ὕδατι κίνησιν». 
Χρὴ οὖν διαθκοπεῖσθιι περὶ τῆς χινήσεως ταύτης 
γὼν ὑδάτων, εἶδ᾽ ἐπισχεπτομένους. Τὴν γὰρ σελη- 
γὴν ἐπιτροπεύειν τέ τὴν τῶν ὅδάτων φύξιν ὑκὸ τοῦ 
θεοῦ τετάχθαι οἰόμεθα. Οὐκ ἂν δὴ ἄἀσυμφώνως ἔχειν 
πρός τε τὴν φύσιν τε αὐτῆς; xol τὴν χοᾶσιν ἣν 


Notule marginales. 


(58) Al. Vandalorus. 
** superscr. Φλανδρίαν in uno. 


101 


DE REDUS TURUICIS LIB. IT. 


1o? 


εἴληχε τὴν γρχὴν ὑπὸ Θεοῦ τοῦ μεγίστου βασιλέως. A attrahit aquas sub se ex istentes, donec. ad. maxi 


πρὸς μὲν τὴν χίνησιν αὑτῆς μετεωρίζουσον ἐτέλχε- 
δϑαί τε. ἐφ᾽ ᾧ ià ὕδατα ἐς ὃ ἐπὶ τὴν μεγίστην ávi- 
6actv γένηται τὴῦ οὐῤαν»ῦ. Ἰδἀντεῦθεν αὖθις χατιοῦ- 
σαν ἑφανιέναι τὰ ὕδατα, “ἠχέτι συνανιόντα αὐτῇ 
ἃ; τὴν ἄνοδον. Ἐπειδὰν δὲ αὖθις ἐς τὴν κάθοδον 
γινομένη ἄρξηται γίνεσθαι ἐς τὸ ἄναντε;, τὸ ivtev- 
θεν avc ἐπανιόντα πλημμυρεῖν. Συμδαλίνει μέντσι 
xGi 0: πνευμάτων, ἐς τοῦτο συμδαλλομένων, κινεῖν 
ἔτι μᾶλλον τὰ ὕδατα, ὅθεν ἂν δεχόμενα f τὴν ἀρχὴν 
«ἧς Ζινήσεω;. Φέρο:το δ᾽ ἂν ταῦτα χινούμενα Burr v 
ἐήνδε τὴν Χίνησιν, bx τὴν τοῦ παντὸ; τοῦδε τοῦ 
οὐρανοῦ χίνησιν, τήν τε αὐθαίρετον xal δὴ βίαιον 
γενομένην, ὡς ἂν μὴ ἐς σύμφωνόν τινα ἁρμονίαν 
τἱνομένης τῆς πινήσεω;, πολυειδὴ τε xal ὦ; μάλι - 
στα fj ἂν τὸ ἥδιστον ἐπί τε τῇ θεωρίᾳ, καὶ ἔψει, xal 
&$o$. xol ἐς ὄρον τινὰ ούμψωνον τῇ τοῦ παντὸς 
«οὐδε ψυχῇ, ὡ; ἂν αἰ:θοιλένῃ μᾶ;λόν τι ἑνεγχλυ- 
σῶν τὼν χινήίσδεων, xal ἀλλήλαι: συμφερομένων ἔς 
«iva ὁμοειδῆ συμφωνίαν ἔχοντι ἄλλην τὸ ἔδισθαι. 
Ἐντεῦθεν τὴν τε ψυχῆς χίνν σιν τὴν ἀρχὴν ἐχεῖϑεν 
λαμόάνουσαν, ἐπὶ τὸ διττὴν ἐχείνην φορὰ" κινεῖν 
αὖθις τὰ σώματα, αὔξοντά τε δὴ xal φθίνοντα. Kai 
μὲν δὴ καὶ ἐπὶ χίνησιν τὴνδε τὴν ὁρμὴν ἐπιδέχε- 
ται δ τῷ παντὶ τῷδε συμφερομένην à ἡμετέρα 
ψυχή * τῇ μὲν αὐδαιρέτῳ τήν τε γένεσιν χαὶ αὔξη- 
etv ἕπεσθαι ἀνάγχῃ, τῇ δ᾽ αὖ βιαίῳ xal ἀχουσίῳ 
πινέσει " τήν τε φθίσιν αὖ χαὶ τελευτὴν ἐπισποιλέ- 
νὴν συμδαίνειν tol; τῇδε οὖσι. Ταῦτα μὲν E; τε τὴν 


mw. Sui motus sseensum pervenerit. Deinde ipsa 
descendente aqu refluunt, non amplius quan do- 
nec fuerit in descensu, ipsam sequentes, Ubi autem 
ad ima sui cursus descenderit, et in altum iterum 
assurgere inceperit, s3qui& redeuntes. inundant, 
Verum si accesserint venti, accidit ut aquae magis 
imoveantur. Undecunque tamen motus principium 
ↄquæ susceperunt, constat. 50 «as duplici mota 
movert, imitantes hujus universi coeli motum, qui 
partiin naturalis, partim violentus censetur. Itaque 
nisi in harmoniam suni ἃ parte sibi consona tn0- 
Uif isie recesserit, plurimas et varie motus species 
cxoriuntur, Et sane in. primis suave speculotioni, 
jucimduimque visui et auditui. spectaculum fucrit, 
si in debitam mensuram quamdam hujus. universi 
anima contracta fuerit, quasi sentiat suos. motus 
ei inter se commisceat, debitamque harmoniam, 
qua plurimum de.ectationis contineat, pulchre con. 
srituat. Ab hoc. motu duplici etiam anima nostra 
mottnit duplicem accipit, et dupliciter corpora mo- 
vet, partim quidem ut crescant, partim vero ut de- 
crescant. Nam duni hujus universi motum anima 
nos(ra comitatur, necessitas exigit ut immotus natu- 
1alís generationem et augmentum, violentus. vero 
corruptionem et. interitum. natiralium. corporum 
gignat. Hæe quidem, quantum attinet ad oceaium, 
et ad duplicem eorum qua animam liabent, motu, 
quocunque tandem motu impellatur, dixisse sufli- 


τοῦ "usstvoo χίνησιν, xai τὴν τῇδε αὖ διττὴν ζώων C ciat. At humorem qui in. nostro est mari, non te- 


ἐμϑόχεωο κίνησιν, ὅσα τε Ψυχὴν ἴσχει, ἐνταῦθα xal 
κίνησιν Χχινεῖται ἡντιναοῦν. Τὰ μέντοι ἐς τήνδε τὴν 
θάλασσαν ὕδατα οὐ τὴν αὐτὴν ἐχείνην ἀνάγχη κχινεῖ- 
σϑαι κίνησιν, ἀλλ᾽ ὡς ἔχει τε ἕκαστὰ πνευμάτων τε 
καὶ τόπων ἐς τὴν χίνησιν, βιαζομένων αὐτὰ, f). φύ- 
oro ἔχοι ἃ.) χαὶ ῥοπῆς, πρὸς fv ἂν χινοῖτο δὴ 
saut χίνησιν. Ταῦτα μὲν οὖν ἐς τὴν τῶν ὑδάτων 
ϑυλάσσης, ἐς τοσοῦτον ἀπεῤῥίφθω. Ἐπάνειμι δὲ 
μεθα. 

Βασιλεὺς γὰρ δὴ δλλῆνων, ὡς ἐπὶ τὸν βασιλέα 
Κελεῶν ἀφίχεϊο, φρενίξη τε ὄντα δὴ χατέλαδεν, οὐχ 
ἐξεγένετό οἱ ὀτῳυῦν ἄλλῳ τῶν χατὰ τὴν Γαλατίαν 
ἡγεμόνων ἕνεχα ἀφίκετο χρηματίσχι * χαὶ διὰ ταῦ- 
«τα ἀυμόουλευόντων τῶν αὐτοῦ ταύτῃ ἀρίστων, ἐπέ- 
μενε θεσά πευθῆναι τὸν βασιλέά, συχνόν τινα διατρί- 
ξων αὐτοῦ χρόνον. "OQ; δὲ ἑπετείνετο ἐπὶ μαχρότερον 
τοῦ νοχήρατος, οὐχ οἷός τε ἦν ἔτί ἐπιμένειν αὐτῷ, 
ὁπέστρεψε διὰ Γερμανίας τε καὶ Πανονία:. Παιαξή - 
της δὲ οὔτέ Βυξάντιον ἐπολιόρκει, προσέχων ἔντετα- 
μένως, καὶ ἐπὶ Delomóvevnóov πέμψα; στρατὸν, 
ἀποκροδων μυριάδας πέντε, καὶ Ἰαγούπην, τὸν τό- 
vc αὑτῷ Ἑδρώπης στρατηγὸν», αὑτὸς εἶχεν ἀμφὶ τῇ 
ἑαυτοῦ ἀρχῇ τῇ πεοὶ τὸ Βυζάντιον. Ἰαγούπης μὲν 
σὺν τῷ Βρινέζῃ, τότε δὴ ἀρξαμένῳ εὐδοχιμεῖν, ἐσέ- 
ἔαλον ἐς τὴν Πελοπόννησον. Καὶ Ὠρενέζης μὲν πολ- 
Mx ἐσόετλων, καὶ τότε, xal μ:τὰ ταῦτα ἐδέου τὴν 


cesse est isto agitari molu : verum pro natura ven- 
torum et locorum, quibus opportunus esi, motus 
ciere solet bumor. lila conmmemoravimus hactenas, 
quia spectare visa sunt. pracipue ad Oceani reli. 
quorumque marium pleruneque. motum. Nunc un- 
de digressi sumus, redeundum est. 


«oU Ὡχεανοῦ χίνησιν, xat ἐπὶ πλεῖστον δὲ «0320s. 5T; 


ἐπ᾿ ἐχεῖνα τῆς ἀφηγήσεως, ὅθεν ταύτῃ ἀπετραπ'- 


Rex Grecorum cum in. Galliam venisset, regem 
Gallorum phrenesi laborantem offendit : nec poit 
ἃ quoquam Gallie ducum impetrare ea, propter 
qua iter in Galliam intenderat. Quapropter consn- 
lentibus id optimatibus, qui ibi eraut , moras 1ra- 
bere statuit, douec rex curaretur. Cum autem mor- 
bus ip longum protraheretur, ianere diutius non 
fuit ausus ; proinde trausita Germanizet Pannonia, 
domum redlit. Pajazites ea tempestate oppugnatio. 
ni urbis Dyzantie intentus erat. Misit quoque in 
Peloponnesum exercitam, qui complectcl atur quin- 
que imyriades beminum. llis. prefecit Jagupeu, vo 
tempore Europe ducem. lpsee autem incumbebat 
Ebyzantii oppugnationi, ut et id regnum sibi suhji- 
ceret. Jagupes et Brenezes, qui tum  clarescere 
incipiebat, rebus fortiter gestis, incursionem fece- 
re in. Peloponnesum. Et quidem Breuezes, cum 


Notul& merginales. 


*9 ὑπο. 


103 


LAONICI CiIALCOCOXDYLZAR 


104 


svplus. Peloponnesum tentasset, tandem ad. popu- A Πελοπόννησον, ἀλλὰ καὶ τὰ περὶ Kopovre τε xot 


lationes animum. convertit, devasians Peloponne- 
sui et alia Coronz Methonzque ſiuilima loca. 
Jagupes Curopæ dux cum exercitu accedens, Argos 
urbem oppegtare aggressus est: eamque eo teiu- 
pore 5] obtinuit. AL Tücodorus Spartze dux. lianc 
urbem vendiderat, cum Graci jam desperacent do 
Byzautii Peloponuesique salute, ipsorumque res 
iu gravissima pericula adduciz essent. Tunc igi- 
tur, cum Gracorum res. in aucipiti haererent peri- 
culo, Argos urbem Nauplio Graecorum oppido fiui- 
timam veodilit liaud. magno pretio. Spartam. ta- 
men, cum ia colloquium venisset cum lthodi Naga- 
rasis, iis magna pecunie vi vendidit. Spartaui co- 
guito se traditos essca. suo duce, qui eo tempore 
aberat, Rhodi, adinoniti ἃ sno episcopo, qui id 
indicium fecerat, in comitium evorantur. Ibi mul 
tis uliro. citroque jactatis, conjurationem. faciunt, 
et unanimiter conspirant, se nuili Nazaczorum 
(38) aditum ad se concessuros : imo quidvis potius 
mali subituros, quam Latinorum Nazaczis parere 
veliut. Quo res ista majore auctoritate gereretur, 
epi«opum ducem creant. Venlentibus Nazarais 
ediceunt, ut continuo suis finibus discedercnt : sin 
minus, se eos pro hostibus habitures. Hi igitur cum 
conatus omnes eaderent. irriti, abicere, quasi profe- 
ciuriad dueem "Fleo.lorum Theodorus ubi rescivit 
rem longe aliter quam agitasset animo, evenisse, lega- 
c5 ad Spartans tuisit, tentaturus eorum animos, si 
redeuntem denuo suscipere vellent, Ut autemtentau- 
tis admi&erunt orationes, rezressus est in urbem, 
fidem dans, interposita. jurisjurandi religione, se 
nihil. hujusmodi. amplius in animum | inducturum, 
Ea tempestate Veneti. presidio arcem firmarum, 
camque obtinuere. Contra. Argos urhem, ut eam 
eppuguaret, sumina vi Jagupes copias. duxit: ag- 
gre-Supque marum &»pius, nihil proficiebat, Nec 
wiu'to post cum urbem duobus in locis simul ador- 
118 esset, eam capere suamia ope nitebatur. Oppi- 
danis aute qui ia sinistra urbis parte resistebont, 
pauicus terror, &peciro iso, injieitur.. Putabant 
enim »e vidisse virum quemdam indigenam dicen- 
tem, urbeu in dextra parte qua. oppugrabatur, 
cuptam esse. Relicto itaque loco isto, citato agmi- 


ne coutéuderunt ad. dextram urbis. partem. Hiuc D 


hostes sumptis animis muros superarunt, urbeuque 
iiam. gloria et vetustate præstantein vi. occupave- 
re, penitusque diripuere. Inde collegerunt. Turci 
maucipioruun tres myriades: quae omnia in Asiam 
deportarunt, ibique habitare jusserunt ; nec tamen 
με invenire, ut credam id verum esse : nec prae- 
lerea cognoscere potui, quis lucus, uL eum  inco- 
lereut, ipsis in Asia a rege Pajazite ascriptus sit. 
Jagupes, direpta. Argo urbe antiquissima, exerci- 


Μεθώνην χωρία * Ἰαγούπης δὲ ὁ τῇς: Εὐρώπες 
ἡγεμὼν, ἀφικόμενος t; τὸ "᾿Αργος ἐπολιόρχει, Τὸ 
δὲ “Αργος τοῦτον τὸν χρόνον χατεῖχον. ᾿Απέδοτο δὲ 
Θεόδωρος, ὁ τῆς Σπάρτης ἡγεμὼν, ὡς ἀπέγνω τοῖς 
Ἕλλησι τὴν σωτηοίαν τῷ τε Βυζαντίῳ, πρὸς Cb xol 
τῇ Πελοποννήσῳ, καὶ ἐπὶ ξηροῦ ἀχμῆ: ἤδη ἑστηχό- 
τα τὰ τῶν ᾿'Ελλήνων πράγματα, τότε "Apyo, ὅμο- 
ρὸν ὃν Ναυπλίω, πόλει τῶν Ελληνιχῶν, ἀπέδοτο 
05 πολλοῦ. Καὶ Σπάρτην δὲ τοῖς ἀπὴ Ῥόδου Ναξη- 
ραίοις ἐς λόγου; ἀφιχόμενος ἀπέξοτο πολλοῦ τινος. 
Οἱ μὲν Σπαρτιάται ὡς ἤσθοντο προδεδομένοι, 07.5 
τοῦ σφῶν αὐτῶν ἡγεμόνο;, ἀπὴν γὰρ τότε ἐνάγον- 
τος ' τοῦ Σπάρτης ἀρχιερέως, χοινῇ τε συνιέντες 
αςῖίσι λόγον ἐδίδοσαν, χαὶ συνίσταντο ἀλλήλοις, xol 
συνετίθεντο, ὦ; οὐδενὶ ἐπιτρέψοντες εἰσελθεῖν ἐς τῶν 
πόλιν τῶν Ναζηραίων * πᾶν δὲ 6 τι ἂν δέοι χαλεπὸν 
πεισομένους, πρὸ τοῦ Ναζηραίοις τοῖς Λλτίνων 
πείθεσθαι. Ἑστήσπαντο δὲ σφίσι xal τόν γε ἀρχιερέα 
ἄρχοντα b rl τούτῳ * xat ἐλθόντων τῶν Ναζηραίων, 
προητορεύοντο ἀπαλλάσσεσθλι τὴν ταχίστην * εἰ δὲ 
μὴ, περιόψεσθαι ὡς πολεμίους, Οὗτοι μὲν οὖν ᾧ- 
χοντο ἀπαλλασσόμενοι ὡς ἐπὶ τὸν ἡγεμόνα, à; οὐ- 
δὲν ἐς τοῦτο σφίσι προεγώρει. Θεόδωρος δὲ ὁ τῆς 
Σπάρτης ἡγεμών, ὡς ἤτθετο τὸ πρᾶγμα, ὡς τοὺ- 
νιντίον ἢ ἑἐδούλετο περιέστη αὐτῷ, λόγους τε 
ἔπεμπεν αὖθις παρὰ τοὺς Σπαρτιάτας, ἀποπειρώζιες. 
νος εἰ δέξαιντο ἔτι αὐτ᾽ν αὖθις ἐπανιόντα. Ὡς δὲ 
διαπειρωμένου, προσίεντο τοὺς λόγους, ἐσήει δὲ 
τὴν πόλιν, ὄρχια ποιησάμενος μηκέτι τοῦ λοιποῦ ἐπὶ 
νοῦν βαλέσθαι τοιοῦτον. 7ότε οἱ Οὐενετοὶ φρονρὰν 
ἐς τὴν ἀχρόπολιν ἀποφηνάμενοι κατεῖχον. "Eri 
«οὔτο δὲ τὸ "Apyoc Ἰαγούπης ὁ Παιαζήτεω βασιλέως 
στρατηγὸς ὡς ἐστρατεύετο, ἐπηλιόρχει τε ἀνὰ xpá- 
τος, καὶ προσθάλλων τῷ τείχει θαμὰ οὐκ ἁνίει. 
Μετὰ δὲ οὐ πολὺν χρόνον, ὡς ἀπὸ ὄνοῖν ἅμα τόποιν 
προσδάλλων, ἐπειρᾶτο τοῦ χωρίου, γίνεταί τι δεῖμα 
«οἷς ἐν τῇ πόλει πάνοιχον, τοῖς ἐπὶ τῷ εὐωνύμῳ 
th; πόλεως μέρει ἀμυνομένοις, ὡς δόξαν αὑτοῖς ἄν- 
θρωτόν τινα τῶν ἐπιχωρίων φήσαντα εἰπεῖν, ὡς 
ἑάλω ἡ πόλις ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ. Καὶ ἐχλικόντα; τὸ 
χωρίου τοῦτο, ἱέναι δρόμῳ ἐπὶ τὸ δεξιόν. Ἐνταῦθ 
δὲ ἀναδ:δηχότας τὸ τεῖχος τοὺς πολεμίους, ταὐτῇ 
ἑλεῖν τε κατὰ χράτος τὴν πόλιν, καὶ ἀνδρακποδίσλ- 
οὔ τι πόλιν περ φανῇ τε xai ταλαιάν. ᾿λνδράτοξα 
δὲ λέγεται γενέσθαι ἐντεῦθεν τοῖς Τούρχοις ὡς τριθ- 
μύρια. Κατοικῆσαι μὲν τούτους λέγεται βασιλεὺς 
b; τὴν ᾿Ασίαν * οὐκ ἔχω δὲ τοῦτο συμδαλέσθαι ὡ; 
ein ἀλτθὲς. o) δυνάμενος ἐξευρεῖν διαπκυνθανομένου, 
ὅποι τῆς ᾿Ασίας οὗτοι κατῴκηνται ὑπὸ ἰΙαναζήτεω 
βασιλέως. Ἰαγούπης μὲν οὖν ὡς τὸ “Ἄργος tvbpa- 
πηδίσατο, ἀπήγαγε τὸν στριτόν" μετὰ δὲ saut 
Ἐρι:νέζη: τε αὐτίκα ἐπὶ μέτα ἐχώρει δυνάμεως. 
συμδάλλων τε ἐς τὴν Πελοπόν.ησον, ctc ἐς τὴν πα" 


Notulo marginales. 


(59) R'iodii. Eimites intellige. 


9 àváyovtz,;. R. ut c. 





197 


LAONICI CHALCOCONDY L.E 


108 


jozite colonos nacta est : qui deinde lllyriornm et Α τὴν τε Ἰλλυριῶν καὶ Τριδαλλῶν ἐληΐζετο γώραν 


Triballorum reeionem vastabat. Hæc loca. omnia 
sdmodum opporiuna. fuere ad doamandos ΠΟ 5108. 
Postea et alii plurimi in banc regionein. coufluxc- 
tunt, cum accepissent eam admodum esse idconeam 
recipiendis mancipiis, et aliis quz hosti extortis- 
sent, seque ibi tiutissimos fore certo. scientes. Pa- 
jJazites in. Asiam transvectus, Ertzicam urbem ep- 
pugnavit, et oppugnatam | suat ditionis fecit. llic 
progressus, Melitinon. urbem Eupnrall. iw positam 
omni machinarum genere arietare aggressus. est: 
at machinis sliquentulim — fortiter restitit. Cum 
autem oppuguatione uti nullo modo. intermiticret 
l'ajnzites, paetionibus in (idem reccpta. est. 

Eo tempore quo arietes Melitina admovebantur, 


nuntiatum est PalaziU eam in deditionem acceptam B 


esse. Tunc accedentes Ásianorum Turcorum duces, 
precibus fatigarunt. regem Temirem, ut singu'i ab 
ipso in suam reducerentur regionem. Quoque ma- 
gis moverent, religionem. communem εἰ generis 
propinquitatem, qua ipsum. contingerent, præten- 
debant : addentes. se ipsum sms regionis et pa- 
trei et patronum elegisse. llis adjiciebaut, ut. co- 
gitsrel se propterea Asie esse regem, ut nul'o 
inodo sineret sui geueris bomines, cum nullas fa- 
cerent injurias, 8 quoquam contumeliis οἱ injuriis 
afllci. Arbitrio autem. ejus. permittebant, poenas 
daturi quascunque jussisset, si contra foxdera quid 
in Pajazitem commisisse deprehendereutur. Temires 
Pajaziti nou iadignabatur, qui hacteuns strenue 
Tes gessisset contra hostes Turcica religionis. Uni- 
versi enim orbis nobis noti religio potissimum iu 
duas dividitur partes. Partim. enim Meclmetaum, 
partia, vero Christians religioni adlizrent. Reliqua 
autem religiones, ut inutiles, nec in reguum admit- 
tuntur, uec eiii. aliquam. dignitatem tereutur. 
Pafaziti autem niliil succensebat Temires, proptcrea 
qnod fortiter puguaret pro herois Meclmetis reli- 
gione : imo venscbat ab omnibus ci ylurituas gratias 
babendas. llec ejus ab iuitio erat. sententia. Ubi 
autem ἃ plurimis ad ee venientibus eognovit, eu 
neutiquaim quitaiis esse studiosum, nec contentum 
Asie regno fore : verum cum esset veliementioris 
ingeni, ut facile turbini assimilarctur, expeditio- 
uem SA, conira Syriam, ct Egyptum, οἱ contra 
Meimphitieum. fegew, eum moliri, his persuasus, 
legates ad l'ajaziteu misit, ut cum, si aliquo inodo 
posset, reconciliaret ducibus. Mi;it per manus lega- 
torum etiam vestem, ut inoris est. regum Asie im- 
perinm tenentium, manus Pajasui, Legati ubi ad 
l'ajazitem venerunt, hujuscemodi orationem babuc- 
. runt: Nobis Tomires legationis onus imposuit, mit- 
teus tibi vestem hane, munus : dicens se tibi gratiis 
agere ingentes, quod herois nostri hostes magno aui- 
mo debellas, et aiicus semper. acriter dimicando a4 
majorem felicitatem producis, religionisque nostrae 
negotium augusiius constituis. Decet te profecio ho- 


Ἐπιδιδόασι μὲν οὗτοι οἱ χῶροι πρός γε πολεμίων, 
καὶ ὕστερον μετὰ ταῦτα ἑτέρων Ex τῶν ταύτῃ ἐπιῤ' 
ἐεύντων αὐτοῦ, ὥνπερ ἂν ἐπυνθάνοντο, ἐπιτηδείω; 
σφίσιν ἔχειν τὴν χύραν πρός τε ἀνδράποδα καὶ i; 
τὴν ἄλλην οὐσίαν, τὴν ἀπὸ τῶν πολεμίων, xaY ὅπη 
ἂν μάλιστα μὴ ἀντικόπτῃ ὑπὸ τῶν πολεμίων. Παι4- 
ζήτης δὲ ὡς ἐς τὴν 'Aalav διαδᾶς, ἐπ Ἑρτζικὰν x7- 
λιορχῶν παρεστήσατο, προϊὼν Μελιττνὴν τὴν ἐπὶ 
τῷ Εὐφράτῃ ἐπολιόρχει τε xal προσέθδαλε μηχανὰς 
παντοίας προσάγων τῷ τείχει. Καὶ ἐπὶ χρόνον μὲν 
ἀντεῖχε " μετὰ δὲ ταῦτα προσεχώρησε xaÜ' ὅχιθ:9- 
(iav. 


'Evip8t fj τε Ἀελιτηνὴ ἐπολιορχεῖτο ὑπὸ Παιαζέ- 
τεω, καὶ ἐγγέλλετο τῷ βασιλεῖ, ὡς ἑάλω Μελιτηνῆ, 
παρόντες χαὶ τότε οἱ Τούρχων τῆς ᾿Ασίας ἡγεμόνες, 
ἔπραττον ὅπως xatáyowto ὑπὸ Τεμήρεω βασιλέων; 
ἐς τὴν ἑαυτῶν ἔχαστο; χώραν, προϊσχόμενοι τὴν τε 
ξυγγένειαν, ὑπ᾿, παλαιοῦ σφίσεν οὖσαν, πρὺὴς τό “-ε 
Τιμήρφεῳ γένος, καὶ τὴν θρησχείαν, ἐς ἂν τελοῦν- 
τες αὑτὸν πατέρα τε xal χηδεμόνα ἐπεποίτιντο 
«ἧς ἑαυτῶν χώρα;. "Ἔλεγον δὲ αὑτῷ, ὡς διὰ ταῦτα 
εἴη τε τῆς ᾿Ασίας βασιλεὺς, ὥστε μηδενὶ ἐπιτρέ- 
πεῖν ἐξυδρίζειν ἐς τοὺς ὁμοφύλους, μὴ ὑπάρξαντα 
ἀδικίας πρότερον. Ὅτι δὲ μὴ ἐδίκουν lixialftnv 
μηδὲ παρὰ τὰς συνθήχας ὃ τι πεπλημμεληκότες εἶεν, 
ἑπετράποντο αὐτῷ διαιτητῇ, ὥστε δίχας ὑπέχειν, 
fjv τί παρὰ τὰς σπονδὰς αὑτῶν κοχὸν Παιαζήτη» 
εἰργασμένοι εἶεν. Τεμήρης δὲ, τέως μὲν Παιαζήτῃ 
πρὸς τοὺς πολεμίους σφῶν διαπολεμοῦντι, καὶ ἀγω- 
νιζομένῳ ὑπὲρ τῆς Μεχμέτεω θρησχείας, διακεχρὶ- 
σθαι γὰρ ἐς δύο οὐμκασαν θρησκείαν, τὴν γε 
ἐγνωσμένην ἡμῖν οἰχουμένην, τήν τε τοῦ "Inco2, χαὶ 
τὴν σφῶν αὐτῶν Üpnaxclav, ἐναντίαν ταὐτῷ wol 
τευομένην, τὰς γὰρ λοιπὰς τῶν θρησχειῶν οὔτε ἐν 
βασιλείαν, οὔτε ἀρχὴν ἡντιναοῦν καταστῆναι Data- 
ζήτῃ τε πολεμοῦντι, ἔφασκε πρὸς τηὺς τοῦ ἥρωο; 
πολεμίους, οὐχ ὅπως ἄχθεοθαι διὰ ταῦτα, ἀλλὰ καὶ 
χάοιν εἰδέναι ξύμκαντας τοὺς τῆς Μεχμέτεω μοί- 
ρας. Ταύτην μὲν οὖν τὴν ἀρχὴν ἀπεδεῖχνντο γνὼ- 
μην Τεμήρης μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς ὑπὸ πολλῶν ἤδη 
παρ᾽ ἑαυτὸν ἀναδεθηχότων ἐπυνθάνετο τὴν τε φύτιν 
αὐτοῦ μὴϊτε ἐπιειχῆῇ, ὥστε τῇ καϑεστηχνίᾳ ἐθέλειν 


ἐμμένειν κατὰ τὴν ᾿Ασίαν ἀρχῇ, ἀλλὰ τὴν τε ὁρμὴν 


αὐτοῦ διεξιόντες, ὡς λείλαπα παραδάλλοιεν αὑτὸν, 
καὶ ὡς ἐπὶ Συρίαν χαὶ Αἴτυπτον, xal ἐπὶ Μέμφιος 
βασιλέα, ἐν νῷ ἔχει στρατεύεαθαι, ἀναπεισθεὶς ὑπὸ 
«οὐτων, ἔπεμψε πρεσὄδείαν ἐς Παιαζήτην, ὡς διαλ- 
λάξουταν, ἣν δύνηται, αὑτὸν τοῖς ἡγεμόσι, καὶ ἐπι- 
πέμπων ἐσθῆτα, fj δὴ Otto χαριεῖσθαι τῷ Daus- 
(rp. 7) δὴ νομίζεται τὴν ἡγεμονίαν $t; 'λσία; κατ- 
£you3tv. Οἱ δὲ πρέσύεις ἀφικόμενοι ἔλεγον τοιάδε " 
"ipd; ἔπεμψε βασιλεὺς Τεμήρης, δῶρά τε τήνδε 
τὴν ἐσθῆτα φέροντάς σο!, γαὶ χάριν εἰδέναι σο: ἔφη, 
ὅτι τοῖ; τοῦ ἥρωος πολεμίοις μαχόμενος, τούς τε 
ἐπὶ μέγα τε ἡμετιρονς φίλους αἰχίζεις ** ἀγωνιζό- 


Notulæ marginales. 


80 αἰλζει: ἢ. ut in c. 


199 


DE REBUS TURCICIS LIB. Il. 


110 


μενος, καὶ τὴν ἐμετέραν Ópraxslav ἐπὶ τὸ ἄμεινον A sies nostros severiler vind care, δὲ amicos et socios 


x10:0-d;. Ὡς δὲ ταύτῃ σοι ἔχει χαλῶς τοὺς ἡμετέ- 
ρους ἀμύνεσθαι πολεμίους, τούς vt φίλου; τε xal 
à κιτηδείους, xol ἐς τὰ μάλιστα καθημένους δ', ἡμῖν 
πολεμίους ποιεῖσθαι, μηδὲ ἀδιχεῖν, ἀλλ᾽ ἐς τούτους 
plv μηδοτιοῦν ἐχφέρεσθει κακὸν κἀχείνους. "Hv δὲ 
ah ἐς τοὺς ὁμοφύλου; ἐπιτηδείω; ἔχῃς, πῶ; ἂν 
-ποἷς πολεμίοις προσφέροις ; Διὰ ταῦτα δὴ χελεύει, 
τὴν τε ἀρχὴν τοῖς: ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ ἡγεμόσιν, fiv ἀφελό- 
μενος ἔχει:, ἀποδοῦναι, μηδοτιοῦν παραδαίγουτας 
τῶν Gels: πρὸς τὴν σὴν ἀρχὴν ἐπεισμένων. Καὶ 
«ταῦτα ποιῶν͵ ἐχείνῳ τε yapif, xat τὸ ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ 
Ὑένος, καὶ ἐν τῇ Εὐρώπῃ. χάριν εἰσομένου; co: διὰ 
«οὔτο. Ei δέ τι παρὰ τὰς συνθήχα: πεποιημένοι 
εἶεν, ἐπετράποντο διαίτῃ τῷ βασιλεῖ Τεμέρη, ἐς ὅ 
«ε ἂν λέγοις ὑπ᾽ αὑτῶν ἡἠδιχῆσθαι. Τὸν μὲν οὖν 
Παιαζῆτην διαχνχοότα λέγεται τῶν πρέσδεων τὰ 
μὲν ἄλλα οὗ χαλεπῶς, ἀχθεσθῆναι δὲ μάλα ἐπιει- 
χῶὼς διὰ τὴν ἐσθῆτα, καὶ μὴ ἀνασχόμενον, εἰπεῖν ἐς 
τοὺς πρίσθεις " ᾿Ακαγγεΐλατε τοίνυν τῷ ὑμετέρῳ 
βασιλεῖ, ὡς ἔμοιγε ἀγωνιζομένῳ ὑπέρ τε τοῦ ἥρωος 
πρὸς τοὺς ὑμῖν πολεμιωτάτους χάριν ἂν εἰδείτς σύ 
ἴε καὶ οἱ ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, πρὸς τὴν ἡμετέραν τετεαμ- 
μένοι θρησκείαν. Καὶ σέ τε ἀντὶ τοῦ ὁτιοῦν ἡμῖν 
evilza64vew. ἐς τὸν ἡμετέρον τοῦτον ἀγῶνα, στρά- 
τευμά τε xol γρήματα ἐπιπέμποντα, o0x ἂν δέοιτο 
δὴ τοιαῦτα ἣμῖν ἐξηγούμενον συμόουλεύεσθαι" 
ἀφαιρεῖσθαι δὲ πειρώμενον χώραν, fjv, xataot pe- 
ψάμενος τοὺς ἐμοὶ ἐπιδουλεύοντας, ἔχω, πὼς ἂν εἰ- 
Bein χάριν ἐμοὶ, fj ἔφησθα εἰδέναι; Ἐσθῆτα τοῦ 
λοιξοῦ ἀπαγγείλατε τῷ βασιλεῖ τῷ ὑμετέρῳ μὴ 
ἐπιπέμπειν, ἀντὶ ἑαυτοῦ τὸ γένος καὶ τὴν τύχην 
ápsivovt. 


T2v:a 6; ἀνηνέχλη πλρὰ βασιλέα Ἰεμήρην ic 
Σεμαερχάνδην, τεθυμωμένον μεγάλως τῇ ἐσθῆτος 
ὕδρει, ἄγγελον λέγεται ἐπι πέμψαι, προαγοβεύοντα 
«ἦν τε ἀρχὴν ἐς toU; ἡγεμόνας ὀπίσω ἀποδοῦναι, 
«αἱ μὴ τὴν ταχίστην διαμέλλειν " εἰ δὲ μὴ, περιό- 
φεσθαι ὡς πολέμιον. Ταύτην δὲ τὴν δίχην ἔφασαν 
αὑτὸν βασιλέα Τεμήρην ἐπιδικάσαι, ὡς ἠδιχημένοι 
4«ε εἶεν οἱ Τοῦρκοι ἐγεμόνες ὑπ᾽ αὐτοῦ δὴ τοῦ ἰ]αια- 
ζήτεω, καὶ μὴ περιιδεῖν αὐτοὺ;, ἐστερημένους τῆς 
σφῶν ἀρχῖς, περινοστεῖν χατὰ τὴν ᾿Ασίαν, Τεμή- 
βέω Use περιόντο:. Τὸν δὲ Παιαζήτην ὑπολαδόντα 
à; τὸν ἄγγελον φάναι" Εἰ τοίνυν μὴ ἐπ μαχούμε- 
ve; ἡμῖν, ἐς τρὶς τὴν ἑαυτοῦ γυναῖχα ἐχέτω ἀπολα- 
Ger». Τοῦτο δὴ οὖν ἐς ὕδριν φέρει τῷ γένει τούτῳ, 
Μεχμέτῃ ἐξορκῶσαι, ἐς τρὶς ἤδη ἀπολαύεῖν τὴν 
ἑαυιϊιού γυναῖκα, ἃν μὴ πείθηται. Τοῦτο δέ ἔστιν, 
διι νόμο; ἔστι τούτοις, ἀποπεμπόμενον τὴν ἑαυτοῦ 
γυναῖχα, Exastev ἀπαγορεύειν, τοῦ λοιποῦ αὖθι; 
ἄγεοθαι ἐς τὰ οἰχεΐα " ὡς 02 θεμετὸν ὃν, ἐπειδὰν ἐς 
«ρεῖ; ἔφησε σπλῆνα; διαστήσαιτο τὸν γάμον αὐτῷ 
ὁ ἀνὴρ, ἀρῤνησάμενον ὅτι ἐπὶ τὸν αὐτὸν γάμον ἐλ- 
θεῖν, εἰ μῇ τις τρὶς σπληνὸς ἐς μέσον ἐμθαλύντος, 


nobis conjunctissimos nequaquam inimicos οἱ hostes 
facere: ncc etiam injuriis obruere, verum beneficlis 
eos tibi obuoxios reddere annitaris. Si enim parum 
dextre erga tuos affectus fueris, quomodo hostes cum 
gloria domabis *Quaprop:ei edicit rez Temires, Asie 
imperium ducibus ademptum restituas, cum nihil 
secundum ea qua pactis convenerant, iu. regnum 
(uum deliquerint. Si obtemperaveris, feceris mibi 
rem gratissimam, nec noo Asiam  Europamque in- 
colentibus, qui tibi gratias agent. iminortales. Sin 
auteni quid contra ſodera eos fecisse putas, regi 
Tewirz ejus rel judicium mandarunt, subituri 
poenas injuciarum, si quae illorum in te exstant, 
quascunque iuperaverit. Pajazitem memorant ces- 


B tera non iniquo auimo, quz ab legatis affercbantur, 


auscullasse, verum graviter offensum esse munere 
vestis, quam Teimires miserat. Hinc. irritatus, iu 
huoc nodum respoudisse fertur : Renuntiate regi 
vestro, quod mihi Tewmires, nec non reliqui qui iu 
Asia degunt, gratias agunt, duin me incunctanter, ut 
religionem nostram tuear, hostibus impigre oppo- 
nam, meadmodum mirari . In priwis autein admir?- 
tionem mibi iufert, dum pecuniam et miiites reliqua- 
que ad istacertamina necessaria offert : nec tamen in 
liujuscemo«li negotio a partibus nostris stare depre- 
lenditur, verum in me hostilia medi!atur, adimendo 
regionem, quam meo marte, devictis. adversariis ct 
insidiatoribns mcis, in potestatem meam — redegi 
et possideo. Quoniodo igitur mibi gratias habes 
atque agis, queauadmodum inodo verbis declaraati ἢ 
Porro quod ad vestea attinet, regi vestro Duntiatc, 
ne poste et genere opibusque praestantiori hujuse 
modi iwwunera mittlere in animum inducat, 

Hzc ut relata sunt ad. regem Temirem Semar- 
chaudam, ira graviter $5) accensum ferunt vestitus 
coutumelia, et statio misit preconem qui impera- 
rct, ne quauwprimum ducibus imperium restituere 
dubitet : se enim sie decrevissc. Sin parere recu- 
$arit, se ipsum pro hoste labiturum. Causam illam 
disceptavit rez Tewires, stique talem. sententiatu 
dedit : Turcorum duccs injuriis a Pajozite esse 
allectos. Proinde seipsos, uum vita fruatur, baud 
neglecturui vagos oberrare per Asiam, exulog 


D rego suo. Dajezites nuntium cum hujusmodi re- 


sponso dunisit : Nisi cum eaercitu adversum nos 
procedat, precor ut uxorem suam ter repudiatam 
tandem ilerum assumat. Hoc quideu: verzit iu cou- 
tumncliam Turcorum, videlicet. wr uxoreu suant 
rccipere, uisi persusdeatur. Quia legem habent 
Turci, qua cavetur, t i$ qui uxozem düniuit, edicat 
sc non amplius. ipsam in δυὰ admissuium. Quasi 
ld factitare baud fas sit, postquam sibi ad trey 
splenes. matrimonium dis:idisse dixerit maritus, 
rccusans ad idem mauimonium redire : nisi quis ter 
spleue iu medium procedente, denuo ducat ab alio 


Notule marginales. 


5* xa: σταμένους. 


.4u 


LAONICI CHALCOCONDYL AE 


112 


£dulterio pollutam. Bzc ubi nuntius accepit, iter A αὖθις ἄγοιτο ὑπὸ ἑτέρου μοιχευομένην. Ταῦτα μὲν 


ad regem Tewirem maturavit, Aiunt, Temiris uxo- 
rem admodum in rebus inaxiwis superstisiosam 
exstitisse, nec permississe Temiri, ut infesta arma 
iuferret Pajaziti, viro laude digno, qui magna cum 
gloria pro Mechmetis religione contra. Christi fi- 
dem dimicarit. Verum monuisse regem ut. virum 
tantum quiescere patiatur, nec ei negotia facessat, 
qui non commeruerit ut aliquid mali ab ejusdem 
religionis consortibus accipiat. Ut nuntius Temiri 
mandata explanavit, usorem suam vocavit, uuntium- 
que easdem, ipsa. audiente, recensere jussit. Qui 
cum dicto paruisset, et Pajazitis  maudata. expo- 
suissel, aiunt Temirem interrogasse uxorem guam 
an adbuc justum esse censeat Pojazitem — injuriis 
certantem missum faccre, et sinere tales. impune 
ferre ἴ Εἰ sane manifestus erat, etiamsi ad priorem 
incliuasset uxor sententiam, bellum inferre Paja- 
ziti. Sic enim se legibus uxori conjunctum — esse 
dicebat, ut testaretur se illias injurias vindicatu- 
rum, quidquid tamen patiendum foret. Uxor autem 
eo tempore tale responsum dedisse dicitur : Verum, 
0 rex, quod ille vir furit, talique «orbo imnplici- 
tus, non amplius ratione recte fruitur, notum est 
cum aliis tum mibi, qux modo ejus audivi respou- 
gum. Profecto si istum virum jure ultus fueris, 
prudenter fecisse videberis : eique hoc modo os- 
tendces, qualis ipse exsistens, quali viro adeo ſœda 
nuntiet. Hoc quidem tibi perspectum esse volo, 
quod ($6 contra cum virum, qui pro nostro heroe 
bella gerit contra. Græcos- et. coutra. alias Epiri 
gentes, bellum suscipere haudquaquam fas esse 
duxero : sin autem mihi stulte illudit, non arbitror 
justum esse ut eas coutumelias inultas abire sina- 
mus. Proinde bellum viro illi indicito, nec tamcn 
ipse pugnaturus ; vernm si ejus urbem Sebastiam 
dirueris, satis cun) ultus fueris propier. urbem 
Melitinem Euplrati impositam et propter duces, qui 
apud sos actatem agunt. 


llis in istum modu: peractis, arma cepit bellum 
ges iurus cum Pajazite, quem sua sponte ad bellum 
provocabat. Quidam porbibeut Temirem , transita 
Melitine, venisse Sebastiam, el postquam eam ur- 


οὖν ὦ, ἤχουσεν ὁ ἄγγελο:, ἤλαυνεν ὀπίϑωυ τὴν τὰ- 
χίαστην παρὰ βασιλέα Τεμήρην. Λέγουσι δὲ τὴν ru- 
vatxa Τεμήρεω δεισιδαίμονά τινα ἐς τὰ μέγιστα 
γεγονέναι, xal μὴ ἐᾷν Τεμήρην οὕτω πρῤοσφέρε- 
σθαι, ἐπαχθὴ ὄνεα Παιαζήτῃ, ἀνδρί τε ἐπαίνου 
ἀξίῳ ἐς τὴν vas! αὐτοὺς θρησχείαν, ἀγωνιζομένῳ 
«πρὸς τὴν» τοῦ Ἰησοῦ μοῖραν, ἀλλ᾽ ἐᾷν αὐτὸν ἡσνχίαν 
ἄγειν, καὶ μὴ πράγματα παρέχειν οὐ δικαιῶν ὑφί- 
σταηθαι ὁτιοῦν ἀνήκεστον ὑπ᾽ αὐτῶν. Ὡς δὲ τὰ ὑπ' 
ἀγγέλον ἐλέχθη, λέγεται ἐπικαλεσάμενον τὴν γυ- 
valxa αὑτοῦ, κελεῦσχι ἐναντίον αὐτῇ; τὰ παρὰ τοῦ 
᾿αιαξήτεω λεχθέντα ὑπ᾽ αὐτῷ ἀπαγγεῖλαι. Τοῦ ὃὲ 
ἀπαγγείλαντος τὰ ὑπὸ Παιαζήτεω ἑἐπεσταλμέν:, 
ἐρέσθαι τὴν γυναῖχα αὐτοῦ, εἰ ἔτι δικαιοῖ Παιαζῆ- 
τὴν ἐᾷν, οὕτω ἐξνόρίζοντα. Ka* ἀνεδήλου. ὡς εἰ ἐπὶ 
ϑάτερα διχα:ο αιαζήτην, οὐκ ἔτι δέοι αὑτῷ ἐκχεί- 
γὴν συνοιχεῖν τοῦ λοιποῦ. Εἰ δὲ ἐ τὶ θάτερα γένοιτο 
ἡ γνώμη, ὥστε ἀμύνεσθαι τὸν πόλεμον, οὕτω δὴ 
νομίζεσθαι αὐτήν οἱ γνναῖχα, xal μεταδιώχειν, ὅ 
4 ἂν αὐτῷ γενέαθαι ἀναγχάζοι. Τὴν δὲ γυναῖχα 
«τότε δὴ ὑπολαδοῦσαν, φάναι λέγεται" ᾿Αλλ᾽ ὅτι pd, 
ὦ βησιλεῦ, ὑπὸ ἀφροσύνης κατεχόμενος, συμφορᾷ 
χρώμενος τοιᾷδε, οὐχέτι ἔμπεδον ἔχει τὸν λογισμὸν 
ἐχεῖνος ἀνὴρ, δῆλά ἐστι, καὶ ἔμοιγε ταύτῃ χατα- 
φαίνεται εἶναι, xal ἠπιστάμην ὡς ἐκεῖνον σὺν δίχῃ 
τισάμενος. σωφρονεῖς τεὡς μάλιστα, xol ἐνδείξῃ 
αὑτῷ, οἴῳ ὄντι σοι, οἷος ὧν ἐχεῖνος, τοιαῦτα ἐπι- 
πέμπει. Ἔκεῖνο μέντοι σαφῶς ἐπίστασο, ὡς οὔτ᾽ 


Ο ἂν ὑπὲρ τοῦ ἡμετέρου ἥρωος ἀγωνιζομένε, ἔς τε 


κοὺς Ἕλληνας, καὶ ἐς τὰ ἄλλα, τὰ ἐς τὴν ἄλλην 
πειρον ἔθνη, ὑπάρξαι πόλεμον ἐς ἐχεῖνον, οὔτε 
θέμις ἡγησάμην ἔγωγε εἶναι. Ἣν δέ ct ἐκεῖνος 
ἀφροσύνῃ μὴ διασχοποῖτο **, οὐ δίκαιόν ἔστιν ἑ πι- 
πρέπειν ὑδριστῇ τοιούτῳ μέγα φρονεῖν. ᾿Αλλ᾽ ἴθι 
δὴ ἐπὶ τὸν πόλεμον, μήτε αὐτὸς μαχεσάμενος, ἀλλὰ 
πόλιν αὐτοῦ Σεδάστειαν ἣν καθέλῃς, ἱχανὼς τετι- 
μωρημένος ἔσῃ ὑπέρ τε τῆς ἐν τῷ Εὐφράτῃ πόλεως 
Μελιτηνῆς, καὶ ὑπὲρ τῶν ἡγεμόνων, τῶν παρ᾽ ἡμὶν 
διατριδόντων. 

Οὕτω μὲν οὖν ἤλαννε Τεμήρης ὁ βασιλεὺς ἐπὶ 
Παιαζήτην, προχαλεσάμενος αὐτὸν ἐχὼν εἷς εὖν 
κόλεμον. Φασὶ μὲν οὖν τινες, ὡς Τεμήρη;, διὰ μὲν 
τὴν Μελιτηνὴν χαταῦας ἐπὶ Σεύδάστειαν, καὶ ἐπεί 


bem subegiaset, legatos wisisso ad Pajazitem, pe- D τε καθεῖλε τὴν πόλιν ταύτην, τότε δὴ πρεσδεύεσθαι 


titum ut ducibus regionem restitueret. lisdem quo- 
que maudavit, ut butyrum et tentoria. flagitareut, 
Postulabatur butyri tantum, quautum dua niillia 
camelorum ferre posseut, Praeterea petebantur ten- 
teriorum pileatorum, cujusuodi utuntur pastores, 
duo nilllia. Ad hæc volebat, ut per omuia templa, 
qua esſent in regione Pajazitis, rex publice pro- 
nantiaretur. Filium Pajoziis— insuis januis mo- 
rari cupiebat. llis addebat, ut in. regionem suam 
Temiris numisma adwitteret, eoquesolo oteretur. 
Septeui istas petitioues, Sebastia capta, Pajaziti 


«pb; Παιαζήτην περί τε τῶν ἡγεμόνων, ὥστε τὴν 
χώραν αὐτοῖς ἀποδιδόναι, καὶ τὴν τοῦ βουτύρου at- 
τησιν καὶ σκηνῶν, "esto. γὰρ αὐτὸν, f λέγεται, 
βουτύρου μὲν χαμήλονς δισχιλίους, σκηνὰς δὲ πιλί» 
γους, αἷς χρῶνται οἱ Νομάδες, δισχιλίας " καὶ αὑτὸν 
&v τοῖς ναοῖς αὐτοῦ διαμνημονεύειν, ὡς βασιλέα, 
καὶ τὸν παῖδα αὐτοῦ ἐπὶ τὰς Τεμήρεω θύρας ἑέναι, 
καὶ νομίσματα δὲ αὐτοῦ ἐς τὴν χώραν αὐτοῦ νομί- 
ζεσθαι. Ταῦτα δὲ τὰ ἑπτὰ αἰτήματα γενέσθαι αὐτῷ, 
αἰτούμενον Τεμέρῃν, φασὶ, μετὰ τὴν τῇ: Σεδα- 
0:sla; ἄλωσιν, Kai τότε δὴ xal τὸν Παιαξζήτην 0v- 


Notule marginales. 


Μ δια-χοπῇ. Hi. ut in c. 


113 


DE REBUS TURCICIS 1.18. lI. 


114 


Βωθέντα μεγάλως, ἐκιστεῖΐλαι ἐκείνῳ τὰ περὶ τὴν A obtulit. Pajazites his graviter accensus, jussit Te- 


γυναῖκα. Τεμήρης μέντοι ὥρμητο ἐπὶ Παιαζύήτην, 
ὡς τὴν τε χώραν αὐτοῦ ἐν τῇ 'Asla καταστρεγό- 
μενος, καὶ ἐς τὴν Εὐρώπην διαδησόμενος, μὴ ἐπι- 
σχεῖν πρότερον ἀναχωροῦντα, πρινὴ ἐπὶ τοῖς τέρ- 
μασιν αὐτῆ: γένηται, ἔστε ἐπ᾽ ὠκεανὸν ἐλαύνοντα, 
«τὸν πεῤὶ τὰς Ἢ ρακλείους στήλας, ἕνθα ἐπύθετο 
πορϑμὸν͵ ὡς βραχύτατον, διείργειν τὴν τε Εὐρώπην 
xal Αιδύην. “Ὅθεν εἰ; τὴν Διδύην περαιουμένῳ, 
καὶ ταύτην τῆς οἰχουμένης χώραν *! οἱ ὑπαγομένῳ, 
ἐπ᾿ οἶχον ἐντεῦθεν χομίζεσθαι. Ταῦτα μέντοι Τε- 
μήρης ἐπενόει τε μεγάλα, χαὶ ἐς τύχην μᾶλλόν τοι 
$xb Θεοῦ δεδομένην ἀφορῶντα. Παιαζήτης δὲ ἄρα 
ἐλογίζετο ἐπιόντα ἀμύνεσθαι, ἀπό τε τῶν παλαιῶν 
συμθαλλόμενος, ὡς οὐδέποτε τῆς γε Εὐρώπης οἱ 
γένοιντο πώποτε, ἀλλὰ καὶ ὡρμηυένους ἐπὶ τὴν 
᾿Ασίαν, τῷ τε βασιλεῖ ἀφῃρῆσθαι τοὺς τῆς ᾿Ασίας 
ἡγουμένους. Ταῦτα διασχοπούμενος, μέγα τε ἐφρό- 
vet, χαὶ ῴετο ἐν βραχεῖ πολέμῳ ἅμα καθαιρήσειν τὴν 
Τεμάρεω βασιλείαν. 


Ἕνταῦθα δὲ γενομένῳ uot, καὶ τὴν ἐπὶ Παιαζή- 
t4» πρώτην τε xal δευτέραν ἔλασιν Τεμήρεω βαοι- 
λέως. κατὰ τοῦτον τὸν χρόνον γενομένην, διασκο- 
φπουμένῳ, ἐπήει λογίζεσθαι, ὡ; ἐπὶ μέγα ἀφίχοιτο 
δυνάμεως τὰ τῶν Τούρκων πράγματα, παρέχοιτ᾽ 
&v εἰς τὴν ἑσπέραν ἀναστρέφεοθαι, μὴ οὕτιυ παρα- 
χρῆμα ἐκιδιδύντος, ἀνεχόπτετο ὑπὸ Τεμήρεω βασι- 
λέως. Οὔτε γὰρ ἂν δίχα γενομένης τῆς βασιλείας 
Ὁτουμανίδων, καὶ ἐπὶ διαφορὰν σφίσι καθισταμέ- 
νων, ἐφθείρετο ὑπ᾽ ἀλλήλων τὰ πράγματα αὐτῶν, 
ὄλεθρον μέγιστον δὴ τῶν μνήμῃ πώποτε ἐπενεγ- 
xóv:a, ὡς μετὰ τὴν τελευτὴν τοῦ Παιαζήτειω, συν- 
ηνέχθη γενέσθαι ἐς τοὺς παῖδας, ἀλλήλοις διαφερο» 
μένους, καὶ τὴν χώραν ὑπ᾽ ἀλλήλων δῃννμένην, 
ξυμφορὰν τῷ γένε: ἐπινεμεῦσαι **, ὅσην δὴ βαρυ- 
τάτην καὶ χαλεπωτάτην. Νὺν δὲ ἐς ὑπερφνᾶ δύνα- 
piv ἀφικόμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, ἐγένετο Παιαζήτῃ 
σωτρονιυθῆνλι, ὥστε ἐπὶ «tv βασιλείαν μεγάλα 
φρονεῖν. Ὅθεν βασιλεὺς Τεμήρης ὁρμώμενος, ἐπὶ 
τὰ τῆς ᾿Ατίας ἀφίχετο πράγματα, καὶ ἐπὶ τὴν τῆς 
Σεμαρχάνδης βασιλείαν χατέστη, τῇδε ἄν μοι διεξ 
vt ἐκίδηλα γένοιτο. Λέγεται μὲν πολλαχῇ τοῦτον 
ἀπ᾽ ἐλαχίστου ὁρμώμενον κατὰ τὴν ᾿Ασίαν, ἐπὶ μέγα 
χωρῆσιι δυνάμεως. 


«ἧς ᾿Ασίας βασιλεῖς ἐν τοῖς πρόσθεν χρόνοις περι- Β 


miri quz antea de uxore ejus recenusuimus, expli- 
cari. Temires itaque, arreptis araiis contra Pajazi- 
tem, animo agitabat ejus regionem — in Asia sui 
juris facere, et exinde in Europaw transgredi. Ncc 
prius redeundi erst animus, quam limites ejus 
attigisset, progrediendo usque ad Oceanum, qui est 
prope Herculis columnas, lbienim esse trajectum 
maris angustissimum acceperat, distinguentem Eu- 
ropam a Libya. Hinc igitur in Africam transmittere 
decreverat. Qua in ditiouem recepta, domum tum 
demum remeare statuerat. Hae quidem  Temires 
animo volvebat : verum postulabant majorem ſortu- 
nam, quam Temiri a Deo concessa foret, Pajazites 
vero in spem erectus erat, se facile victurum Temi- 
rem, hostili animo accedentem. Spem istam facie- 
bat conjectura, quam ab antiquis ducebat tempori- 
bus, quz conürmabat, Asianoy reges nunquam qui- 
visse devincere Europam : verum Europ: hoinines 
in Asiam progresos, regem suis principatibus spo- 
liaase. Haee auiuo secum versans, ingentes couci« 
piebat spiritus, tanquam brevissimo bello etiam 
Tewiris regnum disjecturus. 


Cum huc usque sermonis serie sim tractas, cogi- 
temque primam οἱ secuudan 57 Temiris regis 
expeditionem, nec uon mala quæ istis temporibus 
contigere, cogitatio subit, Turcorum res incredi- 
bile incrementum assumere potuisse, si vergus Oc- 
cidentem ire cupientes, non inhibiti fuissenta rego 


C Temire. Nec enim, si seditione regnum Otomaui- 


darum arsisset, et inutuis discordiis ipsi inter sc 
eoncertassent, in adeo gravo exitium res vergere 
potuissent, ut coutigisse constat defuncto Pajazite, 
cum ejus (lii fede inter se contenderent, regioneni 
que invicem vastareut : unde maximam et gravissi- 
mam Turcorum genti calamitatem invexere. Nunc 
a«tem cum 3d. augustissimam dignitatem a Deo 
Pajazites fuerit evectus, contigit ut aliquantulum 
molestiarum experiretur, quo magis tandem mo- 
destig mewor essct, Propterea cnim ad Asize regnum 
cniersit rex Temires, e& Semarchandaz regno potitus 
est. Qua singula ut cvenerunt, me cominemorante 
accipietis. Fama est, bunc virum 3b minimis εἰ 


p Perouscuris principiis profectum, magoam sibi po- 


tentiam iu. Asia peperisse. 


Notula marginales. 


€ pelpav. δ᾽ ἐπινεῦσαι. ἢ, ul in c. 


115 





LAON(ÍCI CHALCOCONDYL.E 116 


AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AOHNAIOY 
AIIOAELZIX IXTOPION TO TPITON. 


LAONICI CHALCOCONDYL 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AG REDUS GESTIS TURCORUM 
LIBER TERTIUS. 


Tamerlanis Scythe origo, incrementa et expeditio adversus Bajaxzetem. 


Temiris expeditio prima adversus Sebastiam, À Τεμήρεω μέντοι ἡ πρώτη ἔλασις ἐγένετο ξαὶ ξε- 


Cappadocim urbem opulentam, suscepta es!. Nam 
cuin accepisset Pajazitem parum pacato esse ani- 
mo erga duces Asi», Turcorum genere natos, 
nec voluisse cum his in gratiam redire, postquam 
eos omnes suis fortunis expulisset : praeterea cum, 
saepius legatis missis, nihil qui impetrare possel, 
verum audiret istum usque. contumelias souare ; 
liaud cunctandum ratus, bello Sebastiam adortus 
est. Primordia autem regni hæe erant, videlicet 
ut bellum gerens Pajaziten domeret, reliquos vero 


metu perculsos in ditionem redigeret ; nec prius . 


bello abstineret, quaw totius Asiz dominium ac- 
quisivisset ; quz quidem $9 omnis accidisse co- 
guovimus. 

Hic Temires fuit filius Sangalis, viri privatam 
vitam agentis; cui, ubi duxit uxorem, tale quid 
accidisse comperimus, Temires cum esset adul- 
tus, jamque per ztatem ísti officio iduneus foret, 
deferentibus oppidanis, oppidanorum equorum 
curam nactus est, Tandem in. colloquium veniens 
cum reliquis istius regionis pastoribus, effecit ut 
inter se conjurarent, se velle furtis colligere opes, 
ei deinde ad aliam confugere regionem. Temireg 
cum furandi foret peritissimus, plurimos equos 
et jumentorum oviumque multitudinem immensam 
nactus est ; neque quidquam integri aut satis sani 
in isto homiue erat. Ferunt cum quondam, ut pe- 
coiis stabulum intrare possct, conscendisse mu- 


ῥάστειαν, κόλιν «ἧς Καπκαδοχίας εὐδαίμονα. Ὡς 
γὰρ ἡγγέλλετο, οὐδὲν ὑγιὲς Παιαζέτεω εἶναι, E; τε 
ἐπὶ τῶν τῆς ᾿ΑΘίας ἡγεμόνων Τούρχων, καὶ ἐς τὴν 
πρὸς τοὺς ἡγεμόνας διλλλαγὴν. οὖς τὴν χώραν σύμ. 
πασᾶν ἀφελόμενος ἐξήλασεν" ὡς γὰρ δὴ ἐπιπὲμ- 
«οντι οὐδὲν ἐπὶ πλέον προὐχώρει, ὧν ἐπέστελλεν 
αὐτῷ, ἀλλ᾽ ἑώρα τε ἐς πολλά τε ἄλλα καὶ βλάσφημα 
ἐξενηνεγμένον, παρεσχενάξετο ἐλαύνειν ἐπὶ Σεδά- 
στειαν. ᾿Αρχὴ δὲ αὐτῷ f) τε ἐπὶ τὴν ἀρχὴν πάροδος, 
χαὶ ὡς τὸν μὲν πολεμῶν, τὰ δὲ xal σπενδόμενος 
δέει τὸ ἀμφ᾽ αὑτὸν, ξύμπασαν ὑπηγάγετο ἑαυτῷ τὴν 
᾿Ασίαν, ὧδε αὐτῷ ξυμθδῆναι ἐπκνθόμεθα. 


B Οὗτος μὲν δὴ ὁ Τεμήρης ἐγένετο πατρὶ Σαγγά» 


λεω, ἀνδρὸς ἰδιώτου" ὃς ἐπεί τε ἠγάγετο τὴν γνυ- 
γαῖχα αὐτοῦ, λέγεται ξυμδῆναι αὑτῷ τοιόνδε. Ὡς 
ἐγένετο ** Τεμήρης, τὴν τὲ τῆς πόλεως φορθὴν 
ἐπιτετραμμένος, ἱπποφορόός τε ἦν, χαὶ τοῖς τε 
περὶ αὐτὰ δὴ τὰ χωρία τὰς φορὰς ἐπινεμομένοις 
συνιών τε xal διαλεγόμενος, σννέθετο αὐτοῖς, ὡς 
ἀπὸ κλοπῇς σφίσιν, ἣν δύνωνται, χρὴ άτων κτῆσιν 
ποιησόμενοι, ἐπ᾽ ἄλλην ἴωσι χώραν" καὶ δεινὸς 
χλέπτειν γενόμενος ἵππους τε xal ὑποζύγια, xil 
mp.6ázov πλῆθος ἐδηδοχέναι, οὐδὲν ὑγιὲς ἣν αὑτοῦ 
τὸ παράπαν. Καὶ ποτε ἐπὶ μάνδραν λέγεται ἀναδῆ- 
ναι, xal ὀφθέντα ὑπὸ τῶν δεσποτῶν τοῦ οἴχου, 
ἄλλεσθαι δὴ ἄλμα μέγιστον, ἀπὸ τοῦ τείχους τῆς 


Notulee marginales. 


9! γὰρ, in uno δὲ, in al, ult inc. 


117 


DRE REBUS TURCICIS L1D. itt. 


118 


μάνϑρας ic τὴν γῆν. Τὰ va γὰρ ὑποζύγια καὶ χτῆνη ἃ rum ; aulinadvertentemique se esse visum a patre- 


ἐν τῇδε τῇ χώρᾳ περιδάλλεται τείχει, ὡς μέγιστα 
εἶναι. καὶ μὴ ἀνχδῆται εὐπετῦ. Ὡς δὲ ἦλατο, ἐπι- 
τρ'δῆναί τε αὐτῷ τὸν πόδα, καὶ χωλὸν γενέσθαι τὸ 
ἃ πὸ τοῦδε. Λέγεται μὲν οὖν, ὡς μαχόμενον πιηγῇ- 
vai τε τὸν πόδα. καὶ χγωλεύοντα διαγενέαθαι τὸ ἐν- 
τεῦθεν. Μάχης δὲ γενομένης πρὸς τοὺς περιοίχους, 
ἐλαύνοντα αὐτόν τε ἅμα, χαὶ οἵ συνέϑεντο τὴν ἀρ- 
yhv τὴν ἵππων ςορὄὴν. οἴχεαθαι ἐπὶ τοὺς πολε- 
p^ou;. Ἐντεῦθεν προσλαδόμενον, ὅτῳ ἂν περιτύ- 
yot, χαὶ ἀναπείθοντα χατασχεῖν χώραν τε τὴν ἐρυ- 
μυὴ», χαὶ ὡς ἐν ἐπιτηδείῳ ἔχοιεν πρὸς λῃστείαν" 
ἐντεῦθεν δὲ ὁρμώμενον, λῃστεύειν τοὺς διιόντας, 
καὶ χαταχρίνειν ἀφειδῶς. Καὶ χρήματα ἐπιχτησά- 
μενον. ἑτέρους τε προυσχτήσασθαι αὐτῷ ϑλλους τε 


familias, desiliisse in terram (solent enim homines 
in ista. regione jumenta et pecora muris cireum. 
dare altissimis, quæ difficulter ascendi pnssinti, 
quo casu. fregisse. erus, et hinc. elaudicationem 
contraxisse. Nec desunt. qui perhibent, eum fortu- 
ter pugnam cieutem, vulnere in. pedem accepto, 
claudicare cepisse. Pralio autem facto. enm fini- 
tinis, profecti sunt pastores, qui ab initio conve- 
nerant, duce Temire, contra hostes, rapientesa 
quecunque casus obtulisset, Consiliue dedit. ut 
caperent locum latrociniis et furtis commodum, 
in quem quasi in. mnnimentum tutissimum. sese 
receptarent. Hinc profectus, latrocinando crude 
liter grassatus est. in przelereuntes, nnlli parcere 


δὴ, καὶ ἄνδρε δύω, Χαοϊδάρην τε καὶ δὴ Μυρξίην. B statuens. Corradens autem. magnam pecuniz vim 


Τὸ γένος fj δὴ λέγεται γενέσθαι τούτοιν, Μασαγέται. 
Τούτοιν δὲ ἑχατέρῳ πρισχρώμενον, περιτυχεῖν τε 
τοῖς πολεμίοις, ληϊξομένοις τὴν χώραν, καὶ τρενά- 
μενον, ἐπεξελθεῖν διαφθείραντα τοὺς ἱπποδρόμους 
τῶν ivavtiov, Τῆς δὲ φήμης ἐπὶ τὴν πόλιν ἐλθού- 
σης, ἐπιτρέψαι τε αὐτῷ στρατιωτῶν μοῖραν οὐχ 
ὀλίγην, καὶ χρήματα, ὥστε θερχπεύειν τοὺς στρα- 
τιώτας, καὶ δὴ τὸ ἀπὸ τοῦδε ἐπεγείραντα τὴν σὺν 
αὑτῷ στρατιὰν, καὶ ἐξοτρύνοντα, ἀμφὶ τῇ πολεμίων 
ἔχειν χώρᾳ, ἀνδράποδά τε καὶ ὑποζύγια ὡς πλεῖστα 
ἐπάγοντα ἐς τὴν πόλιν. Τὸν δὲ βασιλέα Μασαγετῶν 
ἐνιδόντα τοῦτο ἐς τὸν Τεμήρην, ἀξιοῦντα παρ᾽ ἕαυ- 


τῷ τιμῆς τῆς μεγίστη, καὶ στρατηγὸν ἀποδεδει- ᾿ 


χάναι ξυμπάτης ἤδη τῆς ὑπ᾽ αὐτὸν στρατιᾶς. Καὶ 
ἐντεῦθεν δὴ δρόμους τε ἀνῦσαι μεγίστους τῶν πώ- 
£7t& γενομένων σὺν τῇ στρατιᾷ. Ὥστε χαταλαμῦά- 
γεῖν τοὺς πολεμίους, ἄφνω ἐπιπίπτοντα αὑτοῖς, xol 
διαφθείραντα τὸν ἐκείνων στρατόν. Καὶ δὴ val ἐς 
χεῖρας ἐλθόντα τοῖς ἐναντίοις, φασὶν αὐτὸν μαχεσά- 
μενον τρέψασθαι, χαὶ ἐπιδιώχοντα, ἐλάται τε ἐς 
δ χδυλῶνα, τὸ Πογδάτιν 02:0 χαλούμενον, xai m- 
λιορχοῦντα, μεταπέμψασθαι τὸν ξλντοῦ δεσπότην 
β:σιλέα. Μετὰ δὲ ταῦτα, οὗ πολὺν χρόνον, τελευ- 
Ξήσαντος τοῦ βασιλέως, γῆμαΐ τε τὴν γυναῖκα τοῦ 
δεσπότου αὐτοῦ, καὶ ἐς τὴν βασιλείχν χαταστῆναι. 
Ὡς δὲ ἐς τὴν βασιλείαν ἀφίχετο, ἐπιὼν τό τε [loy- 
δάτι, καὶ τὸ Σαμαρχάνδι, ἐπολιόρχει. Καὶ οὐ πολὺ 
ὕστερον, ὡς ἔξοδον ποιησάμενοι οἱ τῆς πόλεως, οὐ- 
δὲν πλέον ἔσχον, ἀλλ᾽ ἡττημένοι ἐσῆλθον ἐς τὴν 
T^Àty χαὶ ἐπολιορχοῦντο, προσεχιυρησαν αὐτῷ χαθ’ 
ὁμολογίαν, ὡς ἐπὶ thv τῆς Σεμαρχάνδτς ἀρχὴν 
z3pevévezo, προδοσίαν συνθέμενον tol; ἐν τῇ Ba6v- 
ῶνι., αὐτὸν Χαϊδαρῇ ἐς τοῦεο γρησάμενον ὑπη- 
ρ᾽τῃ. Τὸν μέντοι δυρξίην, ἄνδοα ἐπιειχῇ τε ἅμα, 
χιὶ συγχιρνῶντε τὸν Τεμήρτω, θυμοῦ κατέχειν ἐμ- 
φιρόψενιν ἐφ᾽ ὃ τι ἂν ἡγήσαιτο, μὴ προσήχειν 
εὐτῷ τὴν ἀοχὴν ἐξνγεῖσ' αἱ «z οὐτῷ τὴν ἐς τὰ 
Σ᾿, “σιτέρια Τεμήρ:ὦ ἐσέγττιν. Τὴν τε γὰρ στρα- 
πιὧὧν αὐτων ξύμπασαν Μύρξιω ὑποτιθεμένου ἐπι- 
διελόμενας 6 ΤἸΤεμήρης ἔς τε δεχάρχ΄ς xat λοχαγοὺς, 
x3: δὴ xa! ἐνωμοτίας, τὸν δεχάρχην παρη γύα δίαι- 
παν ταρεχέμενον xol; μεθ᾽ ἑαυτοῦ στρατιώταις, 
asp-ivat αὐτίχα τῷ λοχαγῷ, τὴν ταχίστην napi 


ex istiusmodi latroelniis, alios viros duos in socie- 
tatem pellexit, Chaidarem et Myrxieu, quos Mas- 
sagetas fuisse accipimus. Quibus Temires adjutus, 
irtuit in hostes regionem deprx»dantes, eos fuga- 
vit, hostium equitatum universum perimens, Fama 
hujus ut in urbem delata est, cives non modicain 
manum ei tradiderunt, addenteg etiam pecuniam, 
qua militum animos conciliare posset, Deinde in 
hunc modum instructus, suos confirmans et inci- 
tans, in hostium regione versatus est, mancipia 
et jumcnia plurima. wittens in urbem, quas hosti 
exiorserat, Rex Massagetarum, explorata viri vir- 
tite, eum in maximo honore babuit. Nam impera- 
torem declaravit, universosque suos exercitus ci 
commisit, qui, acceptis copiis regis, mivahili cele- 
ritate usus est in. devincendis hostibus, subito ín 
eos incidens, atque tempor.s momento omnes per- 
deus. Temires, ubi ad wanus ventum erat, hostes 
lerga vertere coegit ; ipseque fugientes insecutus, 
compulit iu. Babyloneni GO  Pogdatim nuncupa- 
tam, quam obsidione cingens, dominum suum re- 
gemi accersivit. Deliac tempore modico interjerto, 
rex mortuus est : ejusque uxorem viduam connu- 
bio sibi junxit Temires, regnique regimen sortitus 
est. Cum autem ja:u pro rege se gereret, Pogdatim 
et Semarchaudam oppugnavit. Nec multo post cum 
oppidani in milium stationes excurrerent, nec 
viucerent, verum vincerentur, reversi in urbem 


D gravissima obsidioue affligebanwr. Quaui Cum to- 


lerare amplius nou possent, paclionibus interce- 
dentibus 56 Tewiri. dediderunt. Cum in potesta- 
tem venisset. Semarchanda, proditionis consilia 
iniit cum iis qui erant in Babylone, usus ad cau 
vem ministro Chaidare. AMyrxies vir exstitit. aequi 
studiosissimus , adhortabaturque Temirem ut iram 
supprimeret, nec ad rem coaferre pararet. quie 
ipsa dictaret. Non ipsi convenire imperium Buby- 
lonis. llinc. etiam. Temirei edocuit. Syssiuorum 
rationem. Nam universum suum exercitum secer- 
neus Tcmires in. decumas οἱ manipulos ct color- 
tcs, jubebat decurionem pra'bentem suis alimenta, 
continuo, quandocunque usus postularet, Draesto 
esse cum suis uilitibus, eosque imanipulora αἱ duci 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


120 


tradere. Hos preterea volebat, ubi additi fuis- A χόμενον τοὺς στρατιώτας, lxiv παραγγξλλῃ. 


sent maniptlorum duci, suo parere singulos du- 
etori. Cam. venissent in. Syssitia, nullus erat eui 
nen esset loeus designatas. Cibum mercari jus- 
sit ia reliquum exercitum, juxta ea. qu» com- 
muni consensn decreta luerant. Imperavit οἱ 
singuli duces mimores (frequenter, sicut prs- 
ciperent majores. duces, suos monerent, ne eos 
otio torpescere sinerent. Hinc contigit αἱ nullus 
explorstor, vel peregrinus aliquis, clam in Temi- 
vis eastra penetrare, οἱ iu. lisdem morari posset. 
Ordinavit virum, eui boc negoiil imposuit, ut pe- 
regrinos, si qua re indige:ent, advenientes hospitio 
exciperet, Quapropter hzc diligens disciplina ef- 
fecit οἱ universus iste exercitus ad notum et ar- 
bilrium regis, quocunque vellet, facile moveretur ; 
eoque decente &xciti, uno signe confestim advo- 
lareut, parati se regi «tendos. dare quacunque in 
re voluisset, Vespera appetente, accipientes si- 
gnum a duce suo mogno, singoli maturant iter ad 
tentoria et sd contubernales sues. Übi autem mi- 
| tes in tentoria su& se receperunt, vigiles ad hec 
creati la castris oberrant, si quem inveniant extra 
tentoria morari. Si talis occurrerit, eum capientes, 
supplieio capitali subd«nt. Si autem quis ezplora- 
tor accesserit in castra, is, ut cui nullus sit ascri- 
ptus locus, extra tentoria cobare cogitar : proinde 


rerum GI omnium ignarus, dubiusque q«o se. 


vertat, continuo » vigllibus in vincula ducitur. Hie 


«οὺς & αὖ παραγενομένους τῷ agetípro, vevonévou: 
δὲ ἐς τὰ Συσσίτια, οὐδένα γείπεσθαι, ὅτῳ μὴ εἴη 
χῶρος αὑτῷ ἀποδεδειγιλένος, καὶ τήν τε ἀγοβὰν σι- 
«ἰζεσθαι ἐκέλευε, xavà τὰ διδογμένε, ἐπὶ τοῦ λοι- 
ποὺ στρατεύματος. Κινεῖν δὲ τούς τε ἄρχοντας αὖ- 
τῶν Exáctou; θαμὰ ἐπὶ τὰ ὑπὸ τῶν μεγάλων στρα- 
τηγῶν παραγγελλέμενα, ὥστε ξυμδείνειν κατᾶτχο- 
«ον εἰσιόντα ἐς 5b Τεμῆρεω στρατόπεδον λεληθέγει 
πώποτε, οὔτε ξένον, ὃς ἂν παρὼν τυγχάνῃ ἐν τῷ 
στρατοπέδῳ. Τούτους δὲ αὖ ἀνδρὶ ἑτέρῳ ἐπιτετρά- 
φθαι, καταλύειν παρ᾽ ἑαντῷ τοὺς ξένους, el ευγχά- 
νοῖεν πλραγενόμενοι ἐς τὸ στρατόπεδον, σίτου δεό- 
μενοι. Ὥστε νεύματι τοῦ μεγάλου βασιλέως χινεῖ- 
σθαι πάντα δὴ τὸν στρατὸν, ἐφ᾽ 6 s: ἂν γένοιτο, χαὶ 
ἐχεῖνου δὴ ἄγοντος «à πάντα, ἔφ᾽ ἑνὶ συνθήματι 
ἱέναι αὐτίχα ἐν τάχεε παραγενόμενον, ἐπὶ τὴν 
χρείαν καθίστασθαι αὐτίκα μάλα ἰόντα. "Eoxipa: 
δὲ γενομένης, ὁπότε τὸ σύνθημα λαμθάνοιεν οἱ 
ατρατιῶται ὑπὸ τοῦ μεγάλου ἡγεμόνος, θεῖν δρόμῳ 
αὐτόν “ινα ἕκαστον ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ σχηνὴ», ie 
«οὺς συσκήνους ἰόντα. Γενομένων δὲ ταῖς σχη- 
valo τῶν στρατιωτῶν, τὰς φυλακὰς περινηστεῖν 
4& τὸ στρατόπεδον, αἴ τινα τόπον ἴδοιεν ἐκτὸ; 
«τῶν σκηνῶν γενόμενον, τοῦτον λαύόντες ἑτιμω- 
ροῦντο. Εἰ δέ τις κατάσχοπος παρὼν τύχῃ iv 
τῷ στρατοπέδῳ, οὐχ ἔχων ὅποι τράποιτο, λεί- 
πεσῦχι ἐκτὸς τῶν σχηνῶν, καὶ οὕτως αὐτίχα ἀλί. 
σχεσθαι. Ταύτῃ μὲν δὴ λέγεται γίνεσθαι τὰ Τε- 


modus el hæe est forma Syssitiorvm regis. Cuai- c ufipeeo Συσσίτια. Χαϊδάρην 6b τόν γε ἑταῖρον αὐτῷ, 


dares, regis amicus laborenique. socius, ei admo- 
dum diligenter in recessariis ministrare novit, 
Regém quoque incitare nunquam destitit, ut bella 
aggrederetur plurima, ne otio et quiete corrum. 
pereiur. Aiunt Myrxiem, antequam  Temires ad 
Semarehandm regnum evasisset, tale quippiam 
fecisse. Cum Temires cum suis oberraret, latro. 
ciniis gaudens, accidit ut familiares Myrxiis de fe- 
lice rerum Temiris successu. dissererent, eoque 
tandem venirent, ub dicerent, eum brevi etiam 
Semarchande regnum censecuturum. At Myrsies 
respondit : Regnum Semarchaads firmius est 
quam ut occupori possit a latrone οἱ privato ho- 
mine. Bin autem aliquando contigerit, ut Semar- 


ὀξύν τε ἐς τὸ πηρετεῖν αὐτῷ τὰ δίοντα γεγονέναι, 
ἐποτρύνειν τε αὐτὸν βασιλέα ἐπὶ τοὺς πολέμους, 
μηδαμῆ ἐς ῥχστώνην τρεπέμενοην 55. Αίγουσι δὲ 
Δέυρξίνν, ἐπεῖ τε παρέλαδε τὴν Σεμαρχένϑης β5σι- 
λείαν, διαχρήσασθαι τρόπῳ τοιῴῷδε. Ἕ πεῖ τε σὺν 
«οὐτοις ἅμα περιιὼν Τεμήρης, λῃστῆς τε καϑειστῆ- 
κει, καὶ ἐχρηματίζετο διαλεγομένων ἐπ᾽ εὐτυχή- 
ματι τῶν ἑταίρων, καὶ εὐφημιζόντων Τεμῆρην, ὡς 
àv βραχεῖ ἤδη ἐς τὰ Σεμαρχάνδης βασίλεια wap:os- 
μένου, ὑπολαδὼν ὁ Μυρξίης, ᾿Αλλ᾽ ὦ τὰν, ἔψη, 
«οιαῦτά ἐστι τὰ Σεμαρχάνδης βασίλεια, ὥστε οὐχ 
εὐκετῇ χειρωθῆναι ὑπὸ Τεμήρεω, ἀνδρὸς λῃστοῦ 
καὶ ἰδιώτου. Εἰ δ᾽ εἴη ποτὲ τοῦτο αὐτὸ γενέσθαι, 
ὥστε ἐπὶ τὴν Σεμαρχάνδη; ἀρχὴν παριέντι, μὴ ἔτι 


chandz regno iste potiatar, precor non amplius D περιὼν διαγενοίμην, ἀλλὰ τεθναίην αὐτίκα ἐψευ- 


saperstes maneam, sed confestim ut mendax ob. 
truncer. Hzc quidem serio, non joco locutus est. 
Nec tamen satis prosperum sermo ille habuit even- 
tum. Deinde tempore interposito, eum urbis re- 
gimen Temires esset adeptus, honores majores 
Myrzies quam Chaidares spud regem invenit, 
Hinc commotus Cliaidares, dixisse fertur : Tem- 
pus jam esse, ut. sermo ille quem locutus fuerat 
Myrsies, ad rem couferatur; exstare enim ejus 
sermonis testes. plurimos, Ut igitur serio ille ef- 
, W«tum  sortiretur, Myrxieui capitali supplicio 


σμίνος. Ταῦτα μὲν σπουδῇ ἑῴκει ὑποδείχνυσθσι, 
ευντυχίᾳ δέ τινι οὐκ ἀγαθῇ χρήσασθαι ἐς τὸ ἀπό- 
φθεγμα. Xpóv.u δὲ ἐπιγινομένου, ὡς ἐς τὴν ἀρχὴν 
παρεγένετο τῆς πόλεως, τιμῆσαι μὲν ἀρετῆς ἕνεχα 
ὁπὲρ τὸν Χαϊδάρην φάσχοντα δὲ αὑτῷ, ὡς bxiivo 
δὴ τὸ ἔπος ἐπὶ μαρτύρων ἄλλων εἰρημένον αὑτῷ 
δέοι μεταδιώχειν. Ὅπερ διισχνριζόμενος:, ὑπέλαθεν 
ἑαυτὸν θανάτῳ, ἀναμιμνήσκων ὦ; εἴπερ τὰ Σεμτρ- 
χάνδης βασίλειλ παραγένοιτο, ψευσθείη τε αὐτὸς 
«ἧς γνώμης, ἔνοχος εἴη τοῦ θανάτου ὑπὸ Τεμήριω. 
Διηπόρει τὲ ὅπω: ἂν αὑτῷ θεραπεύοιτο τὴν δεξιὰν 


Notulee marginales. 


V ebazéutvov, R. ut in c. 


DE REBUS TURCICIS LIB, ΠῚ. 


129 


παρασχόντι τῷ βασιλεῖ, ἰδιώτῃ τότε ὄντι, μὴ παρα- A subdi jussit Temires; in. memoriam redigens se 


δῆναι τὴν συνθήχην. Ἔλεγε δὲ πρὸς Μυρξίην 
τοιάδε Οἴεσθαι οἶμαι, ὦ Μυρξίη, δύο τε, καὶ 
σύμπαν:ες οἱ ἄλλοι, ὅσον ἐπὶ τήνδε τὴν ἀρχὴ» τὰ 
πράγματα πρηηγάγομεν. Δύο τούτω ὡς μάλιστα 
ἡμῖν ἐπιβεδαιωσάκενοι, ἐπὶ τὴν βασιλείχν παρείη- 
μεν, σπουδὴν τε ἅμα, ὡς οἷόν τε, μεταδιώχοντες, 
καὶ ἐμπεδοῦντε;: ἡμῖν, ὅ τι ἂν συνθέμενοι τοῖς τε 
ἐπιτηδείοις, καὶ ἐναντίοις, οὐχ ὅπως δὴ ὄρχῳ, ἀλλὰ 
καὶ λόγῳ ἐψηφισμένοι piv αὐτοῖς, ὡς οὐδὲ» ἔτι 
οὐδαμοῦ ὃν ἀσφαλέστερον, οὐδὲ ἐχυρώτερον, 'pu- 
μάτων τε xal ὅπλων, ἐς τὸν βίον τόνδε, ἀνθρύπῳ 
συμφώνῷ τε εἶναι ἐς τὰ πάντα, καὶ μὴ διαφωνοῦντι 
φρονεῖν ἄλλοτε ἄλλως" ἐπειδὴ πολλάχις ἔφαμεν 
τούτῳ μόνῳ ἴσχειν ὁμοιότητα τῷ Θεῷ. Ὅτου δ᾽ ἂν 
«τῶν ἀνθρώπων μηδὲν ὑγιὲς εἶναι λέγοντος, πῶς 
ἂν δὴ πράττοντος εὖ γένοιτ᾽ ἂν πώποτε αὐτῷ: 


nactum esse Seniarchandz regnuo, ipsumque. fal- 
sum esse animo, proinde mortis reum teneri. Du- 
bitabat autem quo pacto eum mori cogeret, qul 
olim rcgi privato adhuc dextram sucictatis dedis- 
set, ne paelis contravenire videretur. Orationem. 
igitur ejusmodi cum Myrxie habuit : Haud arbitror 
latere eos, o Myrxzies, vosque duo, et reliqui om. 
nes, quibus artibus imperium auxerimus. Duo 
illa semper summa diligentia sectati sumus, dum 
nohis regnum ampli-simwin pararemus, nempe 
siudium vehemens in rebus gerendis, ct ut bona 
fide coleremus pacta, que cum amicis hostibus- 
que fecissemus. Nec solum juramento, verum et 
sermone declaravimus, nos concordiam cum iis 
agitare, quasi. nihil ubique terrarum et tutius ar- 
iisque omnibus firinius in vita humana invcniri 


Μέμνησυ δὲ ὦ; ἐμοῦ τῆς δεξιᾶς λαδόμενος, ἔφησϑα possit, quam concordiam amplecti, nec al; awicis 
τεθνάναι ἕτοιμος εἶναι, el ἐπὶ τὰ βασίλεια πάρεις dissentire, nunc. hoc, nuac aliud sequi consilium 
«μεν. Καὶ ἐπὶ μαρτύρων δὲ τοῦτό σοι εἰρημένον — proponcntes; siquidem szpe commemoravimus, 


συνθέσθαι. "Qoa οὖν δοι τά τε λεχϑέντα ἐπιτελέσαι, 
καὶ τὴν δεξιὰν τὴν ἡμετέραν ἀπολύσασθαι τῆς 
συνθήχης. Μυρξίης δὲ ἀμείδετο τοῖσδε ᾿Αλλ᾽ ὅπως 
μὲν, ὦ βασιλεῦ, ἐπὶ τήνδε τὴν ἀρχὴν, ὅπως σοι 
γένοιτο, xal σὺ οἶσθα, xal πάντ: ; οὗτοι οἱ συμ- 
παρύνιες πυνήσουξι, xal ὡς πάντα τὰ ἔσχατα 
δκοδυόμενη;, ὥστε σοὶ εὖ γενέσθαι ὁτιοῦν, xal 
«ρεύματα δὲ ἔστιν ἰδεῖν ὅσα λαδὼν, οὐδὲ πώποτε 


nos illo solo Dei imaginem repræsentare. Si au- 
lem quis mortalium uihil sani unquam dixerit, 
quomodo Q9» si quid facere aggrediatur, ei bona 
obvenient? Meministine, meam cum prchenderes 
manum, te dicere : Si Semarchandæ nanciscerer 
regnum, paratum to esse oppetere mortem ? Hic 
igitur, cum sub multis testibus ea pronuntiaris, 
tempus est. ut confici»s, nostramque dextram isto 


ὑπελογιζόμην δεινὴν πρὸ τοῦ χαρίζεσθαι" εἰ δὲ pacto liberes. Myrxies, ut dicendi tinem fecit 
ἔστιν ὁτιοῦν ijatv εἰοημένον οὐκ ἀγαθῇ τύχῃ, δέοι C. rex, talem exorsus est. orationem : Verum enin- 
ἂν μὴ χαρίςεσθοι τοῖς ἐπιτηδείοις, ὑφ᾽ ὧν μεγάλα — vero, o rex, ad hoc imperium vt deveneris, et tu 
εὖ πιπονθὼς εἴης, "Exsivo δὴ, βασιλεῦ, ἰδιωτέρῳ — mosti, et omnes quotquot presto sunt. Nec etiam 
μὲν ὄντι τἀνθρώπῳ o) πάνυ τοι ἐμπεδοῦντο xal — horrui summa vitse adire discrin:ina, ut istam tibi 
ἑαυτοῦ βίον. ᾿Βπειδὲν δέ σοι τὸ ἄρχειν ἑτέρως  parares felicitatem. Vuluera videre est, 458 ac- 
ἀφίκηται, τότε δὴ οὐ θεμιτὸν f) παραδῆναι εἴτι cepi dum tibi inservire et graüificari cupio. Αἱ 
συνέθετο. Καὶ ἣμῖν ὁ Θεὸς πολλὰ ἀγαθὰ παρέχε- enim si quid temere diximus, δὴ non fd zquum 
ται, διὰ τὸ συγγνώμην ἴσχειν τοῖς ἐξαμαρτάνουσιν — est mihi adversa fortuna utenti, εἰ amicis, a qui- 
ἃς ἡμᾶς ὁτιοῦν. "Hv ὃ ἐμοὶ χαὶ ταύτην παραιτου- — bus beneficiis affectus fueris, condonare? lllud au- 
péwp χαρίσαιο τὴν ἁμαρτίαν, καὶ πλείω τούτων — (ew, o rex, privato homini non admodum impe- 
ew γένοιτο ἀγαθά. Ταῦτα λέγων, οὐκ ἔπειθε, Qá- — dimento fuerit. Ubi antem alia regni affulserit 
exevta δεῖν σνγγνώμην ἴσχειν, οἷς ἂν μὴ ἑκούσια — forma, tum non fas esi, si quid pactus fueris, icri- 
5 τὰ é&peprhusta. Πῶς δ᾽ àv σώζοιτο αὐτῷ ἢ ἐπι facere et transgredi. Etiam Deus plurima no- 


εύχη, μὴ τὸν &ávxlux)ov διωσαμένη ; Ταῦτα εἰκών, 
εὖν τε νρξίην διεχρήσατο, καὶ ἐπένθει αὐτὸν δη- 


bis bona largitur, εἰ in nos delinquentibus veniam 
dederiuns, Si igitur mihi peccati impunitatem 


pesiz ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον, θάψας βασιλικῶς. D concesseris, majora a Deo tibi obvenient tandem 


Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ ᾿Ὑρχανοὺ; ἐστρατ:ύετο, καὶ 


τὴν ταύτῃ: θάλασσαν, xal ἔθνη τε οὐχ ὀλίγα ἐς 


bona. llis dictis, non persuasit Temiri, qui re- 
spondebat : Venia danda est erroribus eorum qui 


τὴν θάλατοαν. Th» δὲ Ὑρκανίαν ἑνοιγοῦντα παρ- quid praeter voluntatein admiserint. Quo pacto au- 


ἁλια xatistpiorto. Λέγεται δὲ αὔτη xal Kasnía, 
ἂς τὸν τοῦ ἔθνους τούτου ἐπωνυμίαν διήκει δὲ 
πατὰ μεσημθρίαν͵ Σάκας δὲ ἔχιον καὶ Καδδου- 
Φίου;, ἐπὶ σταδίους τρισμυρίου;, πρὸς io 6b xal 
βοῤῥᾶν, Moseyive;, γένος ἄλκιμόν τε καὶ ἐν 
πολέμοις εὐδοκιμοῦν, ἐπὶ σναδίου; δισμυρίο"ς μὰ- 
λιϑτα, Τοῦτο δὲ τὸ γένος ἐλαύνων ἐπὶ τὴν [|:ρσῶν 
χώραν, λέγεται κατασεβεψάμενον πολίσμα:α κατα- 
αχεῖν. ἔστιν ἃ χαὶ Τεμέρην τοῦ γένους τούτου 
γενόμενον σὺν τοῖς Μασαγέταις, ὀρμᾶσθαι ἐπὶ τὴν 
Σεμαρχάνδης ἀρχὴν, καὶ 'Assoplov τὴν χώραν κα- 


tem fortunam retinere potero propitiam, si bo- 
stem meum nou necavero? llc ubi locutus est, 
Myrxiem peremit, Peremptum regaliter sepelivit, 
longoque tempore luxit. Postbve bellum. sumpsit 
adversus Hyrcanos et contra gentes. qua mare 
llyrcanum accolunt : quas omnes perdomuit. ldem 
mare et Caspium dicitur, versus meridiem Saceas 
l.bens accolas εἰ Caddusios : triginta millibus 
stadiurum versus orientem et septentrionem accolas 
habens Massagetas, genus hominum bellicosum. 
Longum cst vigioti millibus stadiorum. Massagete 


123 


LAONICI CHALCOCONDYL.£ 


191 


dirunlur profecti esse in. Persiam, ibique multas A ταστρεψάμενον ἔχειν. Τὴν μέντοι θάλασσαν ταύτην 


Occupssse urbes. Ferunt etiam Towmirem, ex isto 
hominum genere ortum, cum Masaagetis festinasse 
contra Semarchandz regnum, et deb. 14 Assy- 
riorum monarchia, id obtinnisse. Mare ↄutem istud 
€um sit receptaeulum. muhlorum et magnorum fin- 
minum, maximum Cyrum nomine esse cognovimus : 
et ad plurina stadia excurrit, nullibi in. exterius 
mare, quemadmodum dicitur, se fundens. Auamen 
tgo fossam audivi ex iato mari progredi (61), qua iu 
lndicum mare effuuditur. Accolutt mare istud gentes 
plurimze et hellicosæ. Etiam p scez suppeditat pluri- 
mos et bouos. Largitur εἰ ostreas, qux margaritas 
liabent, Supra 89 lioc mare Indicum mare visitur. 
Naves onerarias pluriw:e navigaut vici -sim nuuc hoc, 
nun illud mare. Mare istud versus Orientem, maxime 
ea parte qua Asia eit, vergit, [n hoc se ἐδυη- 
dunt Araxes fluvius maximus, et Choaspes ver- 
sus Orientem fluens, et alii fluvii plurimi. Gentes 
quidem illas que mari huic adjacent, a Caddusiis 
regnari, et triduta quotannis in Caddusiorum urbem 
inferre aiunt. Hos belloappeicre instituit Temires, 
ubi devicerat llyrcanos, horumque regem e mor- 
talium numero. subtraxerat. At Caddusii. contra- 
habant copias quam potuere maximas, fortiter re- 
pugnaturi accedenti Temiri,. Temires, ut. didicit 
Gaddusios in arinis esse, quamprimum Chaidarem 
mittit oppigaatum ipsorum urben, et ut eam $u- 
hto caperet. Ipse autem expectabat rei eventum, 
quam proxime Caddusiis castra sua locans. Cad- 
dusii ut. íutellexere hostem iuo ipsorum urbem con- 
tendere, palantes nullo. ornatu et ipsi in suam ur- 
bew iter institucre. Temires venieutes ex (insidiis 
adoritur : acieque instructa eos aggressus fudit, fu- 
sosque insequens ad urbem usque tractus, eam cum 
aliquanto tempore oppugnasset, tandem cepit. llis 
itz peractis, Arabiam bello petere statuit. Arabes 
£g nus bominum opulentum magnum et antiquum, 
pulli, quantum ad. felicitatem autinet, cedens, esse 
certo coustat: multamque Asie partem. occupat, 
"tens mari. quod ſtuhrum nominamus. Est autem 
Arabum regio latissima, et ad habitandum omnium 
A ie regionum pulcherrima, Viri justissimi εἰ 
quantum ad religionem pertinet sapientissimi cam 
πο}. Creantes regem, non tyrannunt, sed virum 
v(uitalis amantissimum. δὲ maxime zequalitatein 
respicientem, eligunt. Arabici regni sedes est urbs 
juxta mare sita, quam (62) vocant, magna opibusque 
v:gens, Finitima est ea geus Egypto, et Persarum 
Assyciorumque regionem attingit. Nam 2 Colchide et 
P'narus regione ad are quod porrigitur in Calesy- 
riam, usque ad urbem Laodiceam dictam, fueritiiter 
diveum (quindec.m) viro expedito pedestri itinere 
regionem. trauseunti. Hiuc inferioris Asiæ istam 


ὑπὸ ποταμῶν i; αὐτὴν οὐκ ὀλίγων ἐχδιδόντων 
μεγίστην τε γίνεσθαι, καὶ ἐπὶ πολλοὺς σταδίους 
διήκειν, οὐδαμῇ ἐκδιδοῦσαν, fj λέγεται. εἰς τὴν 
ἐχτὸς θάλασσαν. διώρυχα μέντοι ἐπυθόμην ἔγωγε 
&zbh ταύτης διήκειν, καὶ ἐς τὴν Ἰνδικὴν θάλασσαν 
ἐχδιδοῦν. Ἕνοικοῦσι δὲ τὴν θάλασσαν τήνδε ἔθνη 
πολλά τε καὶ ἄλκιμλ. Καὶ ἰχθύας μὲν φέρει αὕτη 
ἡ θάλα5α, πολλούς τε καὶ ἀγαθούς " φέρει δὲ καὶ 
διτρεα, μαργαρίτας ἔχοντα, ἧπερ δὴ καὶ ἡ Ἰνξιχὴ 
θάλασσα. Καὶ πλοῖα πολλὰ πλεῖ τὴν θάλασσαν ταύ- 
τὴν, παοὰ ἀλλήλους ἐπιπλέοντα, φορτίων πλέα. 
Ἔστι δὲ αὔτη ἡ θάλασσα mph; ἕω μάλιστα τῆς 
᾿Ασίας, ἐς ἣν ἐχδιδοῖ 6 τε ᾿Αράξης ποταμὸς μέ- 
γιστος, καὶ Χοάστης πρὸς fo ῥέων, xoi ποταμοὶ 


B ξὲ ἄλλοι οὐχ ὀλίγοι. Τὰ μῖντοι ἐς τήνδε τὴν θήλασ- 


cav ἔῦνη ὑπὸ Καδδουσίων τε ἄρχεσθαι πρόσθεν 
ἔφαμεν, χαὶ τούς γε φόρους αὐτῶν ἐς τὴν Kat- 
δουσέιωον πόλιν ἔτους ἑχάστου ἐπάγειν ἐπὶ τούτους. 
Ὡς τοὺς Ὑρκανίους ὑπηγάγετο Τεμήρης, καὶ τὸν 
βασιλέα τούτων ἀνεῖλεν, ἐστρατεύετο ἐπὶ Καδδον- 
σίους. Καὶ οὗτοι μὲν συλλέξαντες στρατιὰν μεγί- 
στὴν, παρεσχευάξοντο ὡς ἀμυνούμενοι, ἦν ἐπίῃ 
ἸΤεμήρης. Τεμήρης δὲ ὡς ἤσθετο τούτους στράτενο- 
μένους, πέμπει Χαϊδάρην ἐπὶ τὴν πόλιν αὐτῶν, 6; 
ἑλόντα '' τὴν ταχίστην, xol πολιορχήσαντα. Αὐτὸς 
δὲ ἐπέμενεν ἐστρατοπεδευμένος παρεγγυτάτω τοῖς 
Καδδουσίοις. Ἐνταῦθα δὲ ὡς ἐπύθοντο οἱ Καδδού- 
σιοι τοὺς πολεμίους ἐς τὴν πόλιν αὑτῶν ἰόντας, τὰ 
ἔμπαλιν γενόμενο:, ἵεντο οὐδενὶ κόσμῳ Ec τὴν πό- 
λιν. Ἐνταῦθα ἐπιτίθεται αὐτοῖς ἰοῦσιν ἐπὶ tbv 
«πόλιν Τεμήρης σὺν τῷ ἑαυτοῦ στρατῷ ᾿ xal τετα- 
ριγμένοις ἐμδαλὼν, ἐτρέψατο, xal διώχων ἐπὶ τὴν 
«λιν ἤλαννε, καὶ πολιορχήσας ἐπὶ χρόνον τινά, 
παρεστήσατο. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐστρατεύετο ἐπὶ "Aga- 
6/av. Γένος δὲ "ApxÓs; μέγα τε καὶ ὅλδιον, xal 
ἀνὰ τὴν 'Aslav οὐδενὸς τὰ εἰς εὐδαιμονίαν λειπό- 
μενον, παλαιόν τε ὄν, xal ἐπὶ πολὺ τὴς ᾿Ασίας διῆ- 
χον, προ:χρώμενόν τε τῇ θαλάπτῃ τῇ Ἑρυθρᾷ 
καλουμένῃ. Ἔστι δὲ ἡ χώρα αὕτη μεγίστη τε καὶ 
χαλλίατη οἰχῆσει τῶν κατὰ τὴν 'Aclav χωρῶν. 
Οἰχεῖτα δὲ ὑπὸ ἀνδρῶν διχαιοτάτον, καὶ τὰ iq 
θρησκείαν αὐτῶν σοφωτάτων. Καὶ βασιλέα νομί- 
Coustv οὗ τύραννον, ἀλλ᾽ ἐς τὸ ἰσοδίχιτον μᾶλλον, 
χαὶ ἰξόνομον χαθιστάμενον σρίσιν. "Eext δ᾽ αὑτοῖς 
βασίλεια ἐν τῇ πόλει τῇ παρὰ τὴν θάλασσαν, χα- 
λουμένη μεγάλη * τε xai πλούτῳ προφέρουσα. 
"Ojoost δὲ τῇ τε Αἰγύπτῳ, καὶ Περτῶν yop καὶ 
᾿Ασσυρίων. ᾿Απὸ γὰρ Βολχίδος, καὶ Φάρου; χώρας 
ἐς τὴν θάλασσαν, τὴν ἐς τὴν Κοίλην Συρίαν, ἐς τὴν 
Λαοδέχειαν χαλουμένην πόλιν, εἴη δ᾽ ἂν ὁδὸς ἡἧμ:- 
ρῶν ἀνδρὶ εὐζώνῳ, πεζῇ διαπορευομένῳ τὴν χώ- 
ρᾶν, χαὶ τὸ ἐντεῦθεν τῆς κάτω ᾿Ασίας ὡσεὶ Χεῤ- 
Qro» γεγενῆσθαι, xai τήν τε ᾿Δραδίαν ἐχτὸς 


Notulce marginales. 


(6*) lta Pouirponius Mela. 


9: ξλῶγτα, Rh. κί in c. 


'^ [Iu ugohic lacuna cst. 


(69) Forte Adem, vel Zidcn. 


125 


'DE REBUS TUHCICIS LIB. Ilf. 


136 


γίνεσθαι τῆς ᾿Ασίας. Ἔστι 6t ἡ χώρα αὕτη ἐπί- A partem scimus in Clersonesi formam redigi, Ara- 


φορος, xat δένδρων τε xal φοινίχων πεπληρωμένη, 
καὶ ἣν μέσιν bust, ποταμοῖν περίῤῥῥυτο; γενομένη. 
ἹΚαρπούς τε ixgip:t ὑπερφῳνεῖς τῷ μεγέϑει xai 
πολλαπλασίους, ὥστε Εὐδαίμονα ὑπὸ τῶν παλαιο- 
tépev κεχλῆσθῆαι ἀνδρῶν. Διὰ ταῦτα ἐπὶ ταύτην 
τὴν "Ápa6!av. ὅτι Καδδουσίοις, δπ' αὐτοῦ πολεμου- 
pévotz, σνυνεμάχει, αἰτιασάμενος, ἐστρατεύετο, Καὶ 
δὶς μὲν ἐμαχέσατο τῷ Αράδων στρατεύματι. Kat 
GE ὡς ἠδυνήθη τρέψασθα:. μετὰ δὲ διαπρεσδευσά- 
μενος, ὥστε στρατιὰν δοῦναι, καὶ φόρον ἀπάγειν 
τοῦ ἔτους, ὅτον ἂν σφίσιν ἐπιτάττοι, σπονδάς: τε 
ἐποιήσατο *5, καὶ τὸ ἐπ᾿ αὑτὸν ᾿Αράδων πρέσέδεις. 
Jl χαὶ ἀφιχόμευοι, n(cls;0v:ó6 τε τὴν χώραν τοῦ 
ἥρωος μὴ λετλατεῖν, χαὶ ἐδέοντο σφᾷᾶ;, ἅτε γένος 
τε ὄντας τοῦ νομοθέτου, καὶ πατέρας εἶναι Ξῶν ἐς 
τήνδε τοῦ ἥρως τελούντων θρησχείαν. Νομίζξεται 
δὲ τοῦτο τὸ γένος εὐαγές τε καὶ ἅγιον, ὅτι τέ 
προῆλθεν ix τῆς γώρας αὑτῶν Μεχμέτη; ὁ vopo- 
ϑέτης, χαὶ σὺν τῷ Ὁμούρῃ τὴν νομοθεσίαν δεξ:- 
μένῳ, ἐπὶ τὴν τῆς 'Aslac ἀρχὴν προεληλύθεσαν, 
μεγάλα ἀπιοδειξάμενοι ἔργα. 'O μέντοι νομοθέτης 
τούτων Ó ἈΪεχμέτης παῖς λέγεται γενέ:θ:ι ᾿Αλίεω 
ἀπὸ ᾿Αραδίας εἷς Εὐδαίμονης. ᾿Εκθέμενον δὲ τὴν 
νομοθεσίαν αὐτοῦ, ἀρχὴν μέν τῶι μηδὲν βιάζεσθαι, 
ἀναπείθοντά τε τοὺ: "Apz6a;. χαὶ Σύοους μετὰ 
«αῦτα" μετὰ δὲ ταῦτι προσλαδόμενην τοῦ ᾿Αλίεω 
δυνάστον τε τῆ: χώρας, xal ἐπιτηδείου αὐτῷ, ὡς 
ἀάλιττα ἐπιόντα, προτάγεσθαι αὑτῷ ἐς τὴν νομο- 
θεσίαν, ὅποι ἂν ἑπίῃ τοὺς τὴν χώραν οἰχοῦντας, 
ἀνίει τε τὴν νομοθεσίαν, E; τε τὴν ῥᾳστώνην καὶ 
τὴν τοῦ Θείου βαχχείαν μέντοι, συνεχῆ δὲ ὡς μά- 
λιτὰ μελέτην. Νομίζεται γὰρ αὐτῷ τετράχι: τῆς 
ἡμέρας προσεύχεσθαι τῷ Θεῷ, ὑπ᾽ οὐδενὸς χωλυό- 
ptvov εἰς τοῦτο. ὥστε μὴ προσεύξασθαι. Τῇ δὲ τῆς 
᾿Αγροδίτης ἡμέρᾳ κοινῇ τε ἅπαντας ἐς τοὺς ναοὺς 
ἔζντας προσεύχεσθαι. Νομίζεται μηζοτιοῦν, pitt 
ἄγαλμα, μήτε ἄλλο τι τῶν γεγραμμένων, προσλα- 
δέμενυν σφίσιν ἐς; τὴν προσευχὴν ἐν τοῖς ναοῖς. 
"pil; τε σφίσιν καθιστῶντες, ὥστε πρὸ τοῦ ναοῦ, 
ἐς περιωπὴν τινὰ πύργου πεποιημένον ἀναξαίνοντα, 
προξεύχεσθαι τῷ Θεῷ μεγάλῃ φωνῇ, καὶ ἀεὶ τὰς 
νομιζομένα; εὐχὰς ποιεῖσθαι χεκρχγότα γεγωνό- 
τερον. 'E; μὲν οὖν τὴν προτευχὴν αὐτοῦ, vivo; δὲ 
τοῦτο ἴσμεν ἐς τὰ μάλιστα ἑἐντεταμένον, μηδοτιοῦν 
ἀνιέντι προσδεχομένου;: * ὃς δὲ τὰ ἄλλα, τά τε ἐς 
δίαιταν, xal ἐς τὸν βίον αὑτοῖς, οὔτε κεχολατμένα 
Ὑομίζεται" ὥστε μὴ ἐς τὸ τοῦ βίου ἡδὺ πολιτεύ:- 
αθαι, οὕτω τὴν φύσιν μηδαμῇ βιάξεται. Γυναῖκας 
μὲν γὰρ ἄγεσθαι, παλλαχίδα; μέντοι ἀπὸ ἀνδοαπό- 
ὅων͵ ὅτας ἂν ἕκαστος οἷός τε εἴη τροφὴν παρέχεσθαι 
ἐς εἰν βίων" vuvalxa; δὲ κυυριδίας ἄγεοθαι ἐς τὰς 
πέντε. Καὶ τούς τε ἀπὸ ἀνδραπόδων παῖδας vopi- 
ζεσθαι eols'v o) νόθους. "Av δὲ ἀπὸ παλλαχίδων 
ἐλευθέρων γένωνται σφίσι πιῖδες, νόθοι τε αὑτοῖς 
νομίζονται, καὶ οὐκ εἰς τὴν πατρῴεν οὐσίαν εἰσέρ- 


biamque extra. Asiam relinqui. Est autem. Arabia 
plurimis arboribus. palmisque consita, et in we- 
dio duorum flumiuum $ità, ab utroque undique 
alluitur. Fruetus profert supra modum tuin magnos, 
tum multiplices. Hinc veteres occasionem auiuen- 


tes, eam Felicem appellavere. Hanc regionem armis 


infestis aggressus cst Temires, incolis crimini dans 
operam strenue navatam G/$ Caddusiis, cium eos 
beilo statuisset domare. Dis conflixit cum Arabum 
exercitu. Cumque eos victos dare non posset, lega- 
tos mittens, militibus tribntoque, quod quotannis 
peuderent, imperatis, pacem cuin eis fecit. Ea tem- 
pestate, priusquam in fuedus coiretur, Arabum le- 
gati ad Temirem accessere, poscentes ne regionem 
herois, qui et ipsi de genere legislatoris essent, va- 
stare pergerent, Hnicorationi adjiciebaut, ut velint 
esse patres eoram qui herois religionem sectentur, 
Gens illa non profana, verum sacra sanctaque ere- 
ditar, quia edidit Mechinetem legislatorem. Aiunt, 
legislatorem Meclimetem fuisse filium Haliis, Ara- 
biam Felicem incolentis. Initio legislationis su v 
nihil vi egit, sed persuasione prium Arabes, dein - 
de Syros cepit. Postea in sua: sententiam tra- 
duxit Haliem regionis adiinistratorem, qui cui 
ipsi foret intima (amiliaritate conjuuctus, facile 
omues terra suz incolas Mechiwetis ]egee susci- 
pere coegit, Leges enim istz nibil aliud quam 
quietem, et Numinis quendam furorem, perpctuam- 


C que meditationem continebant. Nam inter cztera 


lex est ut quater diurno tempore Deum adorent, 
nec sinant , quacunque tamen inciderint, ab ista 
lege se avocari. Venerie die omnes uno consensu 
f: equentes in templa commeant,oratiouibus operam 
dantes. Legem liabeut, quae edicit, ut nullam ima- 
giuem, neque aliam picturam in templa admittant, 
precationem ad Deum transimittentes, Eligunt sa- 
cerdotes, de quoruw grege unus cxtra templum in 
Lurris pinpaculum ad id comparattim asceudit, inag- 
naque voce Deui adorat. Preces solemnes semper 
majore voce peragere solent. Hoc wodo Turci preces 
suas concelcbrant, atque «anta utuntur. diligentia 
in iis perficiendis, ut interim nibil vel laboris, vcl 
alterius rei suscipiant, quo minus ipsa interrum- 
pantur. Quantum ad cetera, vidclicet ad victus ra- 
tionem εἰ ad reliquum viti& modum aUinel, con- 
stat eos nullis inhiberi poenis : adeo feruutur, quo 
minus voluptariam sectentur vitam, a(fectibus nun- 
quam non obtemperantes. Uxores enim ducunt, pel" 
licesque ex mancipiorum grege uumero tot diliguut, 
quotquet quililiet alere potest : uxores autem virgi- 
nes accipiunt nemine probibente, donec. quinque 
sibi copulaverint. Liberos ex mulieribus captivis 
natos mom  spuriorum — numero babent, Siu 
autem ex — pellicibus liberus ferant, eos spurius 
G5 ceusent, nec. paternae bareditatis participes 


Notula marginales. 


€9 jJ. acuna. 


191 


LAONICI CITALCOCONDYL 5 


128 


finnt, Mercantur. virgincs, qnando quis guam vult A χονται. Ὡνοῦνται δὲ xal τὰς χουριδίας, ὅσον ἄν «i; 


elecare fliam. Faces ipsis præſeruniur quando 
euptiale festum celebrant, Maritus si parum 
dextro. erga uxorem fuerit affectus, ei edicit. sea 
tribus. splenibus ab ipsa. avellenduim. Si ad istum 
medum uxor repudiata fuerit a viro, turpissimum 
esse creditur, cm quam repudiaverit, recipere. 
Nee etiau recipere eamdem nisi ab alio adulterio 
inquioatam, licet. Vino uti nefas ducunt Turci. Nec 
awlet aliquis de isto genere, nisi lotus, frequen- 
tare orationes. Etiam decimas quasdam quotannis 
seponunt Deo. Jejunium Mechmetes imperavit is:i 
liominum generi, quod durat triginta diebus, aut 
etiom amplius. Diebus istis omnibus nibil vel escu- 
lenti, vel poculeuti admittunt, Vespere demum ubi 
jam coruscarint astra, ad cibum capiendum 
congregantur. Nulli autem licet, vel in primis isto 
tempore. vinum gustare prorsus. Mentulam totam 
cireumcidere solent, Conlitentar Tnrci, Jesum Dei 
esse apostolum. Deam etenim ex angelo Gabriele 
et Maria virgine, qux nullum. cognoverat. virum, 
Jesum genuisse, heros quemdam homine majorem 
sive. augustiorem. In novissimo die, quando uni- 
versale judicium peragetur, aiunt Jesum mundi jn- 
dicem sive arbitrum fore. Sucm attingere Turci 
haud fas arbitrantur. Reliqua animalia edunt, si 
mactata faerint. Deum universi esse modlera:orem 
haud ambigunt, Jicentes eum «tl ministris mentibus 
(ut vorant) ignitis. Exisiimant autem. Mcehmetem 


βούλοιτο ἐκδοῦναι τὴν ἑαυτοῦ θυγατέρα. λαμπάδων 
δὲ προενηνεγμένων σφίσιν ἐς τοὺς γάμους, ἄγονται 
τὰς γυναῖκας. "Av δὲ ἀχηεσθείη τῇ γυναικὶ ὁ ἀνὴρ, 
ἐπείπῃ τοῦ λοιπηῦ ἀπὸ τριῶν σπληνῶν ἀποσχέσθαι 
αὐτῆς, ἤδη ἡλλοτρίωται τῷ λόγῳ ἡ γυνὴ τοῦ ἀν- 
δρός. Νομίξεται δὲ αἴσχιστον, ἣν ἄν ct; ἀποπέμψη- 
ται, aU; αὑτὴν ἀγαγέσθαι. "Av δὲ μὴ ὑπὸ ἑτέρου 
μοιχευθῇ, οὐχ ἔξεστιν ἀγαγεῖν. Οἴνῳ δὲ χρῆσθαι 
ἀθέμιτον. ᾿Απαγορεύει τῷ γένει τούτῳ, καὶ μὴ 
λουσάμενον, μὴ ἐξεῖναι αὐτῷ ἃ; τὴν προσευχὴν 
ἱέναι. δεικατίαν δὲ -wa2 ἐξελόμενος τῷ Θεῷ τοῦ 
ἔτους, ἐς νηστείαν αὐτοὺς προάγεται ἐς τριάχοντα 
xat ἐπέκεινα ἡμέρας. Τῆς μέντοι ἡμέρας ὅλης μη- 
δοτιοῦν προσίεσθαι, μήτε τροφῆς, μήτε πόσεως, 
ἑσπέρας δὲ ὅταν ἄττρα φλίνηται, σιτίζεσθαι. 
Πάντων δὲ μάλιστα τὸν χρόνον τοῦτον μὴ ἐξεῖναι 
οἴνου πίεσθαι τὸ παράπαν. Περιτέμνεσθαι δὲ τὸ 
αἰδοῖον γρῆναι πιντάπασιν. Ἰησοῦν δὲ Θεοῦ τε 
ἀπόστολον γενέσθαι νομίξει, χαὶ ἐξ ἀγγέλου τοῦ 
Γαόριὴῆλ, καὶ ἐκ τῆς Μαρίας, παρθένου τε οὔσης 
χαὶ μηδενὶ ἀνδοὶ συγγενομένης, γεννῆσλι Ἰησοῦν, 
fpod τινα μείζω ἢ χατὰ ἄνθρωπον xai ἐς τὴν 
«ελευτὴν τοῦδε τοῦ χόσμον, ἐπειδὰν ἐς χρίσιν τῶν 
σφίσι βεδιωμένων χαθιστῶνται οἱ ἄνθρωποι, τόν γε 
Ἰησοῦν φασιν ἄγεσθαι διαιτητὴν τοῦ x^opov. Συὸς 
δὲ μὴ ἅπτεσθαι θέμις εἶναι. Καὶ τά γε ζῶα πάντα 
ἐσθίουσιν, ἂν μέντοι ἐπὶ σφαγὴν γένωνται. Θεὸν 
μὲν οὖν ἕνα ἐφιστῶσι τῷδε τῷ παντὶ, ὑπηρέταις δὲ 


venisse missum ἃ Dco, ut ea replerentur, in quibus C χρώμενον τοῖς πυρίνοις ἧ φασι νόοις, Πεπομφέναι 


defectum patiebantur prisci a Deo prodeuntes legis- 
latores. Cireumcisionem judicant esse purgationem 
omnium przeeipuarm : proinde cirenncisionis ten- 
pore nuptiss contrahunt. Solet. istud bominum 
genos sepulera justa vias collocare, nec in ulle 
alio loco sepelire licet. Sepultura: autem mandant 
cadavera lota, et omni ἃ parte rasa. Est et alia lex 
qux jubet parere legislatori ; non obtemperantem 
gladio ul*ore ferit, Ἐκ Armeuis solis, quamvis ab 
ipsis in religionis negotio -«lisseutiant, mancipia 
non rapiunt, quia Armenus quidam vaticinatus 
est glorism Meclimetis per universum orbem pro- 
pagaudam. Estque hæe unica causa, viri bonori id 
tribuentes, quod nulla ab Armenis mancipia abdu- 
cant, Iæe quidem ubi Meehmetes Icgibus sanxisset, 
plurimam orhis p»rtem occupavit. In Asia, Libya, 
ct Europe regione uon. modica, qux 56 extendit 
ad Seyihas, et ad cos qui hodie sunt, Turcos, 
usque ad Iberiam non parva 6G Mechmetis exstitit 
auctoritas, Morlusis essc. iraditur filio suo Ale 
(05) Arabiam regente. lunc enim legislatorem ubi 
promptis animis assumpsissent, ei. obedierunt in 
emnibus, quocunque tandem ipsos eduxis«set. 
Ktiau) rerum suarum summom isti eommiserunt 
ut ipsis prosuo arbitrio uteretur. Ilinc eopias con- 
trax?t. plurimas, quas contra. Ayptum dusit, εἰ 


δὲ Μεχμέτην ἐς τὰ ἐλλιπῆ vof; πρότερον imrsy- 
φθεῖσιν ὑπὸ Θεοῦ ἐς τὴν οἰχουμένην νομοθέταις. 
Κάθαρσιν δὲ ἡγοῦντει τὴν τε περιτομὴν σφίσι, 
πάντων δὴ μάλιστα, ἐν ἧ xol γάμους ποιοῦνται. 
Tagx; δὲ αὐτοῖς παρὰ τὰς ὁδοὺς νομίξειαι γίνε- 
σθαι, καὶ μηδὲν ἄλλο ἐξεῖναι θάπτειν. Θάπτουσι δὲ 
λούσαντες͵ xa ξυρῷ &ux τῷ σῶμα. Νομίζεται δὲ 
τι xal τίδε, ὃς ἂν μὴ πείθηται τῷ νόμῳ, τελευτᾷν 
τῷ σιδήρῳ. ᾿Αρμενίου: 55 μόνου; τῶν ἄλγων ἐθνῶν 
διαφερομλένων σφίσιν ἐς τὴν θρησχείαν οὐχ àvboa- 
ποδίζεσθαι, ὡς ᾿Δρμενίων τινὶ προειρηχότι" τὸ 
Ὑὰρ χλέος αὑτοῦ ἐς τὴν οἴχου λένην ἐσόμενον. Διὰ 
τοῦτο μὴ ἐπιτρέπειν, ἀνδραποδίζεσθαι ᾿Αρμενίους. 
Ταῦτε μέντοι ἐς τὴν νομοθεσίαν ἀποῖεζειγμένου3 


Ὁ αὑτῷ, ὡς πλεῖττον τῆς οἰχουμένης κατέχειν μέρος. 


Καὶ ἐπὶ μέγα ἐλθεῖν ἔς τε τὴν ᾿Ατίαν, xal & τὴν 
ΔΛιθύην, καὶ ἐς μοῖραν τῆ; Εὐρώπης οὐχ ὀλίγην, 
τὴν i; Σχύθα: τὲ καὶ to^; νῦν Τούρχου:, »"ὶ ἃς 
τὴν Ἰδηρίαν τούς γε Δίδηας. Λέγεται δὲ τελευς, - 
cat ἐπὶ παιδὶ ᾿Αλη βασιλεύοντι ᾿Αρχδίας " ἐχεῖνόν 
τε γὰρ ὡς νομοθέτην πρμοσέμενο! τε καὶ mf 
pivot αὐτῷ, ἐφ᾽ ὃ τι γε 3» ἐξηγοῖτο, ἐπέτρεψαν ga 
αὐτῷ τὰ πράγματα, χαὶ σφᾶς αὐτοὺς χρῆσθαι ὕπρος 
ἂν θούλοιτο. Mtvà δὲ ταῦτα G:p31/v τῷ συναγεῖβας 
ὡς; πλεῖστον, ἑκήει τῆς τε Αἰγύπτου val tn: ἄλλη- 
'Apz6ia; ἔττιν ἃ καταστρεψόμενος, καὶ «hv ψάμμον 


Notule marginales. 


(63) Uali. 


DE REBUS TUUCICIS LIB, HT. 


130 


διαδὰς τῆς ᾿Δραύδίας, tà τῇδε αὐτοῦ ἔθνη ὑπηγά- A reliquie Arabi; quedam subeg't. Transiens autem 


peto, βασιλεύσας ἔτη **. Ἐτελεύτησε δὲ ἐν χωοίῳ 
«οὖ Μεχὲ, οὑτωσὶ χαλουμένω. Καὶ à τὸ στρατὺς, 
καὶ οἱ τὴν χώραν οἰκοῦντες, ἔθαψα» αὐτὸν μεγα- 
λοπρεπῶς, χαὶ ἐπένθησαν μεγάλως. Καὶ τελετὰς 
αὐτῷ ποιοῦνται οἱ “Δραύες ἀνὰ πᾶν ἔτος, ὦ; Soul 
τε xal ὑπὸ Θεοῦ τάχα ἐς τὴν νομοθεσίαν σφίσιν 
ἀνδρὶ εὐλγεῖ ἀπυδεδιιγμένῳ, τά τε ἐς τὴν νομοθε- 
elav ἑπιειχεῖ τε xat οὗ τυράννῳ γενομένῳ οὕτως 
γεγενῆσθαι. Ἐπεὶ δὲ ἐτελεύτησε, Ὁμούρης ὁ τῶν 
μβαθητὼν αὐτοῦ δοχιμώτατο:, 0X) τοῦ 11:55; αὐτοῦ 
τὴν ἀρχὴν παραδεξάμενος, καὶ τὸν στρατὸν ἅμα 
ἀγόμενος, πρῶτον μὲν ἐπὶ Συρίαν ἐλαύνων, τήν τε 
χώραν ὑπηγάγετ', τὰ μὲν πολεμῶν, τὰ δὲ ἀνα. 
πείθω» τε σπενδόμενο; ἐπὶ ῥητοῖς. Μετὰ δὲ ταῦτα 
Κιίλικάς τε ἐχειρώτατο, καὶ Φρύγας, χαὶ Μήδους τε 
καὶ “ἴωνας. ρὺς δὲ καὶ τὰ ἄνω τῆ; ᾿Ασίας ἐπιὼν 
χατεσερέφιτο, τὴν «s νομοθεσίαν ἐπιθεδαιούμενος 
tul; ἀνὰ τὴν 'ksiaw ἔθνεσι τῶν βαρδάρων, xal 
t&v ξυμμαϑητῶν αὐτοῦ, ἔς τινας ἄλλου: ἄλλῃ δια- 
«πέμπων, πείθειν τε πειρώμενος. Καὶ tágov τῷ 
Με μέτῃ πολυτελῆ χκατασχευασάμενος, αὐτοῦ ὑπερ- 
ἐγένετο. Telsváz τε ἐπετέλει αὐτῷ μεγάλας τε 
ἀνὰ πᾶν Ero; χαὶ τοὺς ἄλλους ἔπειθεν, αὐτῷ vs 
«ροΣσιύχεσθαι, χαὶ ἐς τὸν τάφον αὐτοῦ φοιτῶντας, 
δικαίους γίνεσθαι" καὶ νῦν ἀπό τὶ τῆς ᾿Ασίας, 
καὶ τῆς Λιδύης, xal ἀπὸ τῆς ξυρώπης δὴ οὐκ 
(alvo, ἰόντες ἐς τὸ μνῆμα τοῦ Msypésso, μέγα 
4 σφίσιν οἴονται ἐ; εὐδαιμονίαν αὐτοῖ; φέρειν 


loca arenasa Arabiz, gentes ibi morantes 8110 im- 
perio adjunxit. Cum regnasset anníis..., defunctus 
e*t in loco quodam cni nomen est Mecha. Milites 
regionisque incola magnifice exsequias duxerunt, 
et yraviier eum luxere, Quotannis in ejus honorem 
sacra faciunt Arabes. Heroa etenim quemdam eum 
esse putant, eumdeaque ut virum sauctum 8 Deo 
ordinatum, ut. ipsis leges ferret, quem ln dandis 
legibus nou tyraunum , at virum quemdam zqui- 
ttis vel in. primis amantem judicarunt. Mortuo 
Mechmete, Bomures discipulorum spectatissimus, 
a fllio cjus regui inoderamen accepit, assumpto- 
quo exercitu, contra Syriam profccius est : regio- 
"emque. plurimam parti vl, partim persuasione 


B fosleribusque in ditionem acquisivit, finc in di- 


τὸ τοιοῦτον. Πορεύονται δ᾽ οἱ μὲν αὐτοὶ, οἱ δὲ ἀργυ- (c 


ρίου τελοῦσι τοῖς ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν βουλομένοις 
ἱέναι. “Ἔστι δὲ ὁδὸς χαλεκωτάτη ἱέναι διὰ τὴν 
ψάμμον, ἐπὶ χαμήλων δὲ τὴν τροφὴν φερουσῶν, 
x3à τὸ ὕδωρ. ᾿λφθόνκω; γὰρ οὐχ ἔχουσ: χρῆσθαι αὐτῷ 
«b παράκαν. Καὶ οὕτω δὴ τὰ ἐπιτήδεια συσχευασά- 
μενο: σφίσιν, ἀναύαίνουσί τε ἐπὶ τὰς χαμήλους, 
ewpilo; διαχρώμενοι ἐς τὴν πορείαν ταῖς τοῦ μα- 
Ἰνῆτου ἀποδείξεσιν, fj δὴ ἀπὸ τῆς ἄρκτου ἐπιλεγό- 
pavo, ὅποι τῆς οἰχουμένη; εσθαι δεῖ αὐτούς. Τούτῳ 
«επκμα:ρόμενοι, τὴν ὁδὸν διαπορ:ύονται. ᾿'Επειδὰν δὲ 
ἀφίκωνται ἐ: χώρας αὖθίς τινας, ἐν οἷς ἔνεστιν 
ὕδωρ, ὑδρευσάμενοι αὖ, ἐντεῦθεν ἀπιοῦσι, καὶ ἀφι- 
πνοῦνται ἡμέραις τεσσαράχοντα τὴν ψάμμον διαδάν- 
«ε- ἃς τὸ σῆμα τοῦ Μεχμέτεω. Δέγεται δὲ τὸ σῆμα 
«οὔτο ὑπὸ λίθων πολυτελεστάτων χατασχευασθῆναι, 
καὶ ἐν μέσῳ τοῦ ναοῦ τὸ σῆμα μετεωρ:ζόμενον 
ἀπεωριῖσϑαι [" ὅπερ ἀξίθανόν μοι δοχεὶ]. Διέχει 
δὲ ἀπὸ τοῦ χώρου τούτον, ἐν ᾧ τὸ σῆμα αὐτοῦ, ἐπὶ 
«οὺς ὡσεὶ σταδίους ἐνενήκοντα. Καὶ ἐξιόντες ἐντεῦ- 
θεν, ἕενται ἐπὶ τὸν χῶρον τοῦτον. Τούς τε γόμους 
αὐτοῦ, καὶ τὰ ᾿Ακωρὰ ἐχτέθειται, τῇ τι ἀθανασίᾳ 
«τιθέμενοι τῇ ψυχῆ, ἀγνωμοσύνης οὐδέν τοι πάνυ 
εἴονται μετεῖναι τῷ Θείῳ. Ταῦτα μὲν οὗ, τὴν τοῦ 
Μεχμέτεω νομοθεσίαν kb; τοσοῦτον ἀναγεγράφθω 
$aiv. Τελέρη; δ᾽ ὡς τὴν χώραν ταύτην ληΐξταμε- 
νος, καὶ πόλει; ἑλὼν ἐνίας, ὑπεκομίζετο ἐπὶ Σ 


esc? 


tionem venere Cilices, Phryges, Medi et lones. 
Ad hæe δυὸ imperio admovit quasdam superioris 
Aniæ regiones. ln religione sua gentes Asia bar- 
baras confirmavit, et quosdam discipulorum suo- 
rum in alias regiones dimisit, cupiens easdem in 
suam religionem recipere suadela, Sepulcrum quo- 
que pretiosum in honorem Mechmetis adornans, ibi 
manebat. Sacra quoque magna quotannis in hono- 
rem Mechmetis fleri procuravit, et persuasit aliis plu- 
rimis, ut Mechmetem adorarent. Eos quoque justos 
fcri asseverabat, qui ipsius sepulcrum inviserent. 
Etiam hodie non pauci ab Asia et Libya Kuropaque, 
Mechmetis sepulcrum adeunt, putantes 86 binc ma- 
xima eolligere religionem et probiores fieri. Qui- 
dam ex ipsis istam peregriaationem ingrediuutur : 
quida) argentum numerant iis qui pro ipsis peic- 
griuationem suscipiunt. Via autem quse δά sepul- 
erum ducit, est asperrima οἱ difficillima. Eundum 
euim est per arenau, non citra cameloruni alimenta 
portantíum | open. Nec etiam aqua, qua utautur, 
ad manuum prompta est. sulficieus omnino. In 
hunc igitur modum necessaria przparanics, ca- 
melus couscendunt, utentes siguis qus viam com- 
monstrent, maguesis demonstrationibus. Colligentes 
igitur ab septeutrionali plaga, «qua orbis parte 
eundum sil, eo viam conjectantes pergunt, Ubi 
autem accesserint GJ loca in quibus aquarum fue- 
riut scaturigines, aquantes iude abeunt; trausita- 
que arena, iutra quadraginta dies ad Mectunetis 
corpus perveniunt. Sepulcrum ejus compertum 
babeo exstructum esse ex lapidibus pretiosissimis, 
εἰ sublime pendere in medio tewmplo. lutervalluu 
autem ejus loci ubi sepulcrum conspicitur, usque 
ad liunc locum stadia continet. circiter nonaginta. 
lnde egressi, ad eum locum contendunt. Ibi siqui- 
dem leges et Alcoræ explicaptur. Animas quoque 
iusmortalitatem astruunt. Nec Nuiniui ?gnorantiam 
ascribunt. Hxc qnidem liactenus, quantum ad M - 
clhme;is religionem attinet, aduotavimus. Temires 
autem cue regionem populationibus affl.xisset, 


Notulæ morginales. 


80 Numerus in omnibus uanuscr. deerat, 


*! Desunt inclusa. 


131 


LAONICI CIIALCOCONDYL JE 


132 


urbesque aliquot occupasset, Semarchandam se A μαρχάνδης. Xxufa; δὲ ὡρμημένου ; ἐπυνθάνετο ἀ πὸ 


contulit, Scythas acceperat, profectos. ἃ Tauai, in 
regionem suaur. itepetum fecisse, przidasque egisse 
non modicas: euam quidem rem grovissime tulit. 
Hine rccta iter. instituit contra Chiataidas, iis pe- 
sic minitaus, lli antiquitus Macsagetie. exstitisse 
creduntur: et trajicientes Araxem, regionis par- 
tem flumini adjacentem non modicam oceuparuut : 
iu qua ct sedes suas flxerunt. Hos domare parabat 
Temires. Proinde comparans exercitum, qui com- 
plectebatur. octuaginta myriades bominum, bello 
eos aggrediebatur. Collatis tandem siguis, przlio vi- 
cit Chataidas. Dehiuc arma coutra emporium reani- 
que eoru sedem ferens, pactionibus cam iu deditio- 
neum accepit, Conductis quoque inde mercede plu- 
vimis ct optimis militibus victor diseedcbat. Etiam 
obsidibus acreptis , iniperatoque tcibuto annuo, 
dowum reversus est. Clataia urbs est Hyrcanis, 
versus Orientem, magna et opulenta : multitudine 
hominum, et. divitiarum copia, reliquaque fel:ci- 
tate superat reliquas, prater. Semarcliandam et 
Memphim, Asi urbes. Optimis legibus cam funda- 
vere jam olim Massageue. Merccde itaque sibi pa- 
ravit Temires Persarvin. plurimos, ui qui essent 
gnari rerum Scytharum, quia. plerumque cum his 
conversarentur, nec amplius forent in vietus ratione 
delicatoli. His munitus, animo agitabat vim belli 
verlere omnem inemporiun corum, quod Urdam 
nominant. Audiens autem, cài gentem ouniumi 


Taválboz; «fjv τε χώραν αὑτοῦ ἐπιδραμεῖν, xal ληῖ- 
σασθαι οὐχ ὀλίγα’ χαλεπῶς δὲ ἔφερεν. Ἐντεῦθεν 
δὲ αὐτίχα [sto ὁμόσε ἐπὶ τοὺς Χαταῖδας. Λέγονται 
δὲ οὗτοι εἶνχι Μασαγέτει τὸ ταλχιὸν, χαὶ διαδάν - 
τες τὸν ᾿Αράξην, τῆς ἐπὶ τάδε τοῦ ποταμοῦ χώρας, 
ἐπὶ πολὺ διεξελθεῖν, xal ὑφ᾽ αὑτοῖς ποιησαμένου, 
ἐνοιχῆσαι. Τούτου: παρεσχευάζετ. ὡς ἑλών. Καὶ 
οτράτευμα ποιησάμενο; ἃς ἐγδοήχοντα μυριλδι:, 
ἐστριτεύετο ἐπ᾽ αὑτού;. Καὶ συμδαλὼν, μάχῃ t: 
ἐχράτησε τοὺς Χαταῖδας, xal ἐπὶ τὴν &yopiv αὐ- 
«ὧν τούτων, καὶ ἐπὶ τὰ βασίλεια ἐλαύνων, ὁμο)ο- 
Υἱᾳ τε παρεστήσατο. Καὶ μισθωτάμενος παμ’τόλ- 
λους αὑτῶν, τούς γε χρατίσους τὰ ἐς πόλεμον γενο- 
μένους, ᾧχετο ἄγων. Ὁμήρους δὲ λαδὼν, καὶ τῶν 
ἀφίστων τοὺς παῖδας, xai φόρον ταξάμενος τούτοὶς 
ἀπάγειν τοῦ ἑἐνιαντοῦ, ἀπήλαννε. Τὰ δὲ Χαταῖα πόλ'ς 
ἐστὶ πρὸς ἕω τῆς Ὑρκανίας, μεγάλη τε xal εὖδα!- 
μων, πλήδει τε ἀνθρώπων, καὶ ὅλδῳ, xai τῇ ἄλλῃ 
εὐδαιμονίᾳ προφέρηυσα τῶν iv. τῇ "Asia πίλεων, 
πλὴν Σεμαρχάνδης xoi Μέμφιος * εὐνομουμένη δὲ 
τὸ παλαιὸν ὑπὸ Μασαγετῶν. Τῶν μέντοι Περσῶν 
τοὺς πλείστους μισθωσάμενος τούτους, οἷα τῶν tt 
Σαυθῶν ἐμπείρους ὡς τὰ πολλὰ γενημένους, καὶ τὰ 
ἐς: τὴν δίαιταν οὐχέτι ἀδρηοὺς ὄντας, ἐν νῷ ἔχων 
ἐπὶ Σκύθας στρατεύεσθαι, ἐπὶ τὴν ἀγορὰν αὐτῶν 
τὴν O2pbàv χαλουμένην. Καὶ πυνθανόμενο;, ὡς εἴη 
τε τὸ γένος τοῦτο παλαιότατόν τε τῶν κατὰ thv οἷ- 
χουμένην ἐθνῶν, καὶ οὐδένα ἔτι πρὸ αὐτοῦ βασι- 


quas orbis habet, 6566 antiquissimam. πὲς αἰ qui C λέων γειρώσασθαι τοῦτο τὸ γένος, xaxk δὲ ὡς 


pracesserant regum domare cam quivisse, quam- 
vis magua.damna dedissent Europse Asirque suia 
incursionibus, et hinc plurimas eoriasissent opes, 
eo ui&ágis ad eam expeditiouew accendebaiur. Prz- 
terea. animo veraans, etis Darium llystaspis ſi- 
lium regem G8 clectum, et aima feti geuti infe- 
rentem, nilil effecisse: ipsi sihi hoc decus exi- 
mium petero statuit. Ut istuu vero rem ad opta- 
tum. duceret (inem, optimum esse ratus, ut quam 
proxime ad ipsos accederet, in. Cheriam urbem 
culgnizm ducere decrevit, trausferens eo iniliteg 
aliosque homines plurimos ex Semarchanda, Hue, 
ut regis sententiam iatellexcre, conveuerunt et 
alli plurimi proceres regii. Cum autem ipse in 


eadem urbe versaretur, optimates Asiosque milite D 


optiini ad ipsum quotidie conflu:baut. Hinc uibs 
illa. brevi incvedibiliter aucta. est, Etiam bouis et 
saluberfiuls legibus gabernabatur, supers:ite ad- 
liuc Temire. lu qua autem Asiz parte urbs ca sica 
sit, an in Syriorum, an in Medorum regiouc, asse- 
qui vequeo. Suut. quida: qui tradunt, Ninu.» au- 
liquitus Cheriam exstitisse, et in Assyriorum rc- 
gioue locatau esse, conjecturaui facientes ἃ Pagda- 
tiua Babylone. Temires ut urbem Cheriaiu habita- 
toribus replevit, et in ea regui sui sedem paravit, 
in animum induxit bellum inferre /Egypto, Scythis, 
ei liorum Agora, quam Urdam nuncupant. Con- 
scripto. igitur exercitu. maximo, οἱ assumptis 
Chaiaidis, ecla 24 Tanaim. coutendit, Seytlias, ut 


πλεῖστα ipvaságivov ποιῆσαι τὴν τε ᾿Ασίαν καὶ 
Εὐρώπην, ἐπιδρομῇ τὰ πλείω ταμιευόμενον τῇ 
χώρα" ταῦτα δὲ ἐπὶ νοῦν τιθέμενον, καὶ ὦ; Δαρείῳ 
ti ᾿Υστάσπεω βασιλεῖ γενομέν» Περσῶν, x2 
ἐπιστρατεύθαντι αὐτοὺς, οὐδέν τι προὐχώρῃησεν, 
ὥρμητο αὑτὸς ἐπὶ τοῦτο τὸ χλέος ἰέναι. “Ὥστε δὲ 
αὐτῷ ἔχεσθαΐξ τε τοῦ ἔργου, ἐγγντέρω τούτων γε- 
νομένυυ, ἐς τὴν χώραν Χερίην πόλιν χχατοικίσα;, 
ἀπό τε τῆς Σεμαρχάνδης xal στρατιωτῶν xal τῶν 
ἀρίστων αὐτῷ οτελλομένων ἐς τὴν ἀποιχίαν, ᾧ «oc 
πόλιν Χερέην οὕτω χαλουμένην, μεγάλην τε xoi 
εὐδαίμονα ἅτε τοῦ βασιλέως; ἐν αὐτῇ διατρίδοντος, 
καὶ τῶν ἀρίστων αὐτοῦ, τῶν τε τῆ: "Asía: ατρᾶ- 
τῶν ἐς αὑτὴν συνιόντων, μεγάλη τε ἐν βραχεξ ἐγέ- 
vito ἡ Χερίη, καὶ εὐνομήθη μέντοι xai ὕστερον, 
οὐχ ἤκιστα δὲ βασιλέως Τεμήρεω περιόντος. "Oxot 
μὲν οὖν τῆς "Acla; ᾧκισται ἡ πόλις αὕτη, καὶ «iz: 
ἐν τῇ ᾿Αουυρίᾳ χώρᾳ, εἴτε καὶ ἐν τῇ Μήδων, cóx 
ἔχω τεχμήραθαι. Λέγουσι μέν τινες Νῖνον τὴν 
Χερίην γενέσθα: τὸ παλαιὸν, καὶ ἐς τὴν ᾿Ασσυρίον 
χύραν τετάχθαι" τεκμαιρόμενοι τοῦτο ἀπὸ «Lh; 
lia;óa:ivr c Βαδυλῶνος. Οἰχίσας δὲ Χερίην πόλιν, 
χαὶ τὰ βασίλεια ἐν αὑτῇ ποιησάμενο;, ἐπενόε: ἐπι 
Αἴγυπτόν τε xal ἐπὶ Σχύθας στρατεύεσθαι, xal τὴν 
τούτων ἀγορὰν Οὐρδὰν χαλουμένην, xol στρατὸν 
μέγαν συναγείρας, καὶ τοὺς Χαταῖδας συλπαρα. 
Àa6:ov, ἤλαυνεν εὐθὺ Τανάϊδο;, "Ev:iauüa πυθόμενοι 
Σκύθαι Τειλήρην βασιλέα ἐπ᾿ σφᾶς ἐπιόντα usq λῃ 
παοασγευῖ͵ τὴν tt εἴτεξον ἔπεαπον στόστευμὼ 


133 


DE REBUS TURCICIS 1.18 iii. 


I3i 


προχαταληφομένους τῶν ὀρέων ἧ fpes T: μῆήρπς A δρούβόγαμι Temirem eum copiis accedere, οἱ mon- 


obv τῷ στρατῷ αὐτοῦ διιέναι, Σχύθαι μὲν obro: τὸ 
πάλαι, i; μοίρας *iww&; διηρημένοι, ἐνέμοντο τὴν 
χώραν ἀπὸ Ἴστρο ἔστε ἐπὶ τοὺ; ὑπὺ τὸν Καύχα- 
σον. Νὺν δὲ γένος μέντοι τούτων, ἐς τὴν ᾿Ασίαν 
γενόμενον. τὰ XJ ἕω αὐτοῦ τε ἐνοικῆσαν τὴν ἐ πὶ 
τάδε τῆς "Acla; χώραν, xal ἐπὶ πολλὰ τετραμμένον. 
Σαγαταῖοι ἐχλήθησαν, ὑπὲρ τὴν τῶν Περσῶν χώραν, 
bc τοὺ: Σάχχας τε xal Καδδαίους. "Aq ὧν δὲ καὶ 
Τεμέρην αὐτὸν οἴονται γεγονέναι τινές. Ἔστι δὲ τοῦτο 
γένο; ἄλχιμόν τε τῶν χατὰ τὴν ᾿Ασίαν, καὶ πολεμικὼ- 
τατον, καὶ atv τούτοις λέγεται Τεμήρη;: τὴν ἢγεμονίαν 
τῶν ἐντῇ ᾿Ασίᾳ παραλαύεῖν, πλὴν Ἰνδῶν. Οἱ δὲ λοιποὶ 
Σχύθαι χατὰ ταυτὸ φρονοῦσί τε χαὶ ὑφ᾽ ἑνὶ ἄρχουτ' 
βασιλεῖ, κατὰ Οὐρδὰν τὴν χαλουμέντν ἀγορὰν τὰ 


tium angustias, qua lemires exereitum traducete 
cogitabat, pra:ocenparent, miserunt et ipsi exer 
citu hosti. obviam. Seythæ quidem jam olim in 


tribus quasdam discreti, tenebant regionem 3b Istro 


excurrenten usque ad Caucasi aecolas. Nunc autem 
genus quoddam illorum hominnm in Asiam adve- 
nit, et ibi ea loca. qua Orientem spectant inbabi- 
tavit, et. binc ad reliquam Asi: penetravit regio- 
nem. Istud hominom genus Sachatzos vocant. 
Supra Persarum regionem nsque ad Saccas ct Cad- 
daos domicilia habent. Quidam ex bis originem 
ducere Temirem asserunt. Gens ista fortitudine et 
bellicarum cerum gluria vineit reliquas omues Α 5128 
gentes. llis ausiliaribus Seythis Tewirce, ut qui- 


βανέλεια ποιούμενοι" ἀποδειχνύμενοι σφίσι βασιλέα DB dax docent, ad Asiz imperium evasit, devictis om- 


Ὑένους τε ὄντα «o? βασιλείου «b παλαιότατον. Kal 
ἔστι δὴ καὶ ἀλλαχοῦ τῆς Εὐρώπης ἐς τὸν Βόσπορον 
polpa τούτων οὖχ ὀλίγη ἀνὰ τὴν χώραν ταύτην διασκΞ- 
δασμένη, ὑπὸβασιλεῖ ταττόμενον, οἴχου τῶν 8:σι- 
λέων, ὄνομα Gb τούτῳ ᾿Ατζιχερίης ". Οὗτοι μὲν οὖν 
ὦ; ἑπετράποντο σφᾶς τούτῳ τῷ βασιλεῖ͵ ἐς τῆνδε ἀφι- 
χόμενοι τὴν χώραν, ἐπελάσαντες 6; τὸν Ἴστρον χοὶ δὴ 
χαὶ τὸν ἽἼσερον διαύάντες, μοῖρά τι; οὐχ ὀλίγη της 
Θράκης λενλατοῦντ:ς ἐπέδραμον, xol ἀνεχώρουν 
ἀπὸ Σαρματίας, ἐπὶ τὸν Τάναϊν ἰόντες. Καὶ xo. ἁ 
μὲν «οὔ γένους τούτου αὐτοῦ παρὰ τὸν “Ἴστρον ἐν- 
ἐμειναν. Ὧν τὸ πλέον ἐπὶ Παιαξήτεω διαδὰν «^v 
Ἴστρον, ἐνέμειναν. "Qxís0n χωρὶς Exas:ov μέρος 
«οὔ γένους τούτου γενόμενον. Τὸ δὲ ὑπολειφθὲν μέ- 
go; αὐτοῦ πέραν τοῦ Ἴστρον, Καζιμέρῳ τῷ βχσ:λεῖ 
Αιτουάνων, τὴν δίαιταν ἔχουσι, τὴν γῆν νεμόμενοι 
ἐς Et1 xal vuv, E; τε τὸν πρὸς τοὺς περιοίκους αὑτῷ 
πόλεμον συμδαηλλόμενοι τὰ χράτιστα, "Oro γὰρ ἂν 
«ὃ γένος τοῦτο τυγχάνωτιν ὄντες, δοχοῦσί ve τὰ ἐς 
φόλεμον, xai εἰσὶ κράτιστοι. Ol δὲ περὶ τὸν Βόσπο- 
ρον. καὶ τὴν Ταυριχὴν νῆσον ᾿'καλουμένην διείργου- 
cav λίμνην τε τὴν Μαιώτιδα, χαὶ τόν γε Εὔξεινυν 
ᾳόντον, ὑπὸ τῷ βασιλεῖ ᾿Λτζιχερίῃ, τά τε ἔθνη τὰ 
ἐς γῆν ληϊκόμενοι, κατεστρέψαντο ἐς φόρου ἐπαγω- 
γὴν. Τούς τε Γότξθους καλουμένους, xat Ἰανύους 
«οὺ: τὴν τοῦ Kagd πόλιν ἑνοιχοῦντας͵ καὶ Σαρμα- 
tla; μέους τι ἀπάγει τούτῳ τῷ βασιλεῖ φόρον. Σαρ- 
μάται μὲν οὖν οἱ πρὸς Εὔξεινον Πόντον, καὶ οἱ πρὸς 


nibus. preterquam Indis, Reliqui Seytli ἃ prædi- 
etis nihil differunt, regem uuum habent. Regni se- 
dem Urdam constituere creaveruntque regem. qui 
ex velustissima descenderet. prosapia, Exstat et 
alia pars eorum non exigua per Europam usque ad 
Dosphoruimn Thraciun habitans per eru regionem 
dispersa: quihus etipsis rez est qui ex antiquis- 
síiwa regum gentle. processit, Atziceries ei nomen 
est. Hiitaque ut se curumiserunt regi, in liane v: ncie 
regiouem, progressi usque ad Isirum. llinc manus 
69 «quidam horum nou modica Istrum trausvecta 
Thraciam vastavit, plurimas incursiones faciendo, 
Relicta Sarmatia, Tanaiui versus iter ingresssi sunt, 
et pleraque gentis hujus pars in regione [stro adja- 
cente mansit. Eorum quoque. non pauci transvecti 
Istrum, sub rege. Pajazite actatem egeruut. Scyiha- 
rum genera singula. habitant, separata ab reliquis, 
l'ars quadam ejusgeatis relicta. cis Istrum, sub 
Cazimiro Litwanorum rege. degit. Eamdem regio- 
Bem etiamuum tenent, strenue. operan navanteg 
δυο regi in l:ellis que cum (ünitimis gerit. Genus 
enim istud hominu quocunque. acceiserit, pri- 
mas in rebus bellicis tenet, fortitudiuisque gloria 
emicat. Qui ante Dosphoruim et Tauricam iinsulam, 
qua dirimit Maotim paludem et. Euxinum Pontum, 
accolunt, imperio Atziceriis reguntur. Subege- 
runt Gotlios εἰ Januenses urbem Caplistn inhabi- 
tantes, ut cogerentur tributum pendere, Etiam Sat- 


"x:avbv, τῷ μεγάλῳ Σχυθῶν βασιλεῖ τῶν ἐν τῇ p tmatiz quadam pars huic regi tributaria cst. Sar- 


'Ayepa φόρον ἀπάγουσιν, ifótou τὴν Σχρματίαν 
Ξξιδραμόντες, τὰ μὲν ἠνδραποδίσαντο, τὰ δὲ ληϊσὰ - 
μένοι, κατέσχον ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον, χα: ταύτῃ 
τὸ ἀπὸ τοῦδε φόρον τε ἐτάξαντο τῷ βασιλεῖ τῷ με- 
γάλῳ, κα' ἔτους ἑκάστου ἀπάγουσι, Σαρματία μὲν 
φὖν διήχει ἀπὸ Σχυθὼν τῶν Νομόδων Ecl Δᾶχάς τε 
καὶ Αιτουάνου;, γένο; τῶν Ἰλλυριών φωνῇ τὰ πολλὰ 
διαχρώμενον" καὶ διαίτῃ τε χαὶ ἤθεσι, τοῦ "Inrso2 
νόμοις, ἕἔκοικοι ἐπὶ τοὺς “Ἕλληνας μᾶλλον tatpaz.- 
μένοι, οὗ πάνι συμφέρονται τῳ Ῥωμαίων ἐρχιερεῖ, 
᾿ΕΛληνικῷ δὲ ὀρχιερεῖ χρῶνται, καὶ τούτῳ 5:i0o.- 


mat» qui iucolunt regionem versus Euxinum Pou- 
(uxo et Oceanum, niagno Scytharum regi, qui. in 
Agora regni sedem habet, twibutum perdunt, jam 
iude ex illo teinpore quo in Sarmatiam populabun- 
di curéitantes, partiin. hominum, partiimnque al:a- 
rum rerum praedas egerunt : eamque diu. obtinu-- 
re, imposito tributo quod singulis annis magno 
Scytharum regi tribuereut. Sarmatia a. Scyulus 
pastoribus usque ad Dacos εἰ Lituanos se fundit, 
Sariuat:e Hlyriorum linguam in usu habent ple- 
ruiuque. Victu mori! usque. et. Christiana religione 


Notulie marginales, 


9* *Ax:xtgln;, sic infra. Inal. ut c. 


135 


JL AONICI CHALCOCONDYL/E 


136 


wagis Græcos sequantur ; nec perinde. ipsis. cum A tat τὰ ἐς θρησκείαν τε καὶ δίαιταν agitat, καὶ 50:2: 


Ῥουιϊίδιε Romano conveuit. Illabent Graecum epi- 
scopum, cui in religionis ritibus auscultant, Viven- 
di 1ationem moresque Grecorum. iitantur. Su- 
pelleciilis apparatu reprzxsentant Seytlius. Sarma- 
t», qui loca versus Euxinum pontum ab Leucopo- 
lichna urbe tenent, plerumque ποῦ regibus, verum 
ducibus utuntur, Moscoviorum, Kionensium, Tofa- 
riensium et Cherobiorum urbes ἃ tyrannis regun- 
tur, tributiinque solvere coguntur. Nigrae, sic ap- 
φψο λιν, Sarmatiz. Ea autem Sermatia, quz sub 
Septentrione. colitur, alba Sarmatia appellatur. 
Versus Oceanum urbs est Ucratis (64) nowine : hanc 
optimates adtmini-trant, divitiasque plurimas sup- 
peditat. Opibus facile vincit ownnes tum nigra tum 
albe Sarmaus urbes. Ea regio extenditur. usque 
2d Occanum, Euphraste sive luflasie nuncupata. 
Huc appelluni a Uavia et Germania naves, merces 
Gallicas et Auglicas in eam regionem advehentes. 
Ab Tauai usque ad Oceanum  Britannieum fuerit 
iter, ubi longissimum, TO per eam regionem, quar 
uabitatur secundum longitudinem, dierum triginta 
quinque. Latitudo supra Tauaim amplectitur regio- 
tuin maxiuam a Sarimatia usque ad Ásssríos, quam 
Scythia colunt. Est quidem, ut mihi videtur, ea re- 
gio, quæ ultra Tanaim babitatur, louge lateque 
amplissima, Permii versus Boream supra Sarma- 
tas morautur. Sarmatis finitimi sunt ejus linguae 
commercio utentes. Permios lerunt. gentem esse 
antiquissimam : venalionibusque vivunt, et plu- 
riwam vite parlem eo in studio cousumunt, et ... 
Sarmaila versus Oceanum ezcurreins, ad regionem 
P'russiam dictaiu se extendit. Finitima est Nazarazis 
ui ibi sunt candido amictu gaudentibus, et eorum 
monasterio quud in ea regione situa est. [sti ho- 
anines Germani esse crcduntur, quia eorum victum 
moresque, uecnon et. linguam sectantur. Incolunt 
urbes pulcherrinas et legibus optimis iustructas, 
Est bis mouasterium (65), quemadmoduin Iberis sive 
ltispauie (66) et Rhodiis quod Nazarsi inbalitant. 
Nau tria ista monasteria Jesu religionem aniplecti 
in primis per 10tum orbem, et contra Darbaros oirdi- 
nata esse, ommibus wauifestum esse reor. Monastc- 
rium namque quod [beria liabet, arbitror Afris ea 


tol; αὑτοῖς Ελλήνων διαχρώμενοι, σκευῇ τῇ Yxvbov 
πιραπλησίᾳ προσχρῶνται. Τὰ μέντοι πρὸς Εὔξεινον 
Πόντον Σαρμάτων γένη. ἀπὸ Δευκοπολίχνης κϑλου- 
μένης, ἡγεμονίαι πε διαλαγχάνοναι τὰ πολλά, τό τε 
Μοσχόδ:όν τε, χαὶ Κίεδος, xol τὸ θάρι, καὶ Χωρό- 
ὅιον, πόλεις ὑπὸ τυράννους εὐθυνόμεναι, ἐς τὴν μέ- 
λαιναν οὕτω ὑπὸ σφῶν αὐτῶν χαλουμένην Σερματίαν 
τελοῦσι. Τὰ δὲ πρὸς Ὠχεανὸν ὑπὸ τὴν ἄρχτον ᾧχη- 
μένα γένη λευκὴν Σαρματίαν καλοῦσι. Πρὸς μέντοι 
ὩὨχεανὸν πόλις Οὐγχράτης καλουμένη, ἐς ἀριστο- 
κρατίαν τετραμμένη, ὅλθον τε καρέχεται, καὶ αὑτὴν 
εὐδαιμονίᾳ ὑπερφέρουσαν τῶν ἄλλων τῆς Σαρματίας 
πόλεων, τῆς τε λευχῆς, καὶ μελαίνης οὐτωσὶ να- 
λουμένης. Καὶ διήκει ἐπ᾿ Ὠχεανὸν αὕτη d$) yep. 
Ἰνφλάστη καλουμένη. Ἔνθα δὴ ὀρμίζονται καὶ àxb 
Δαχίας νῆες καὶ Γερμανίας, φορτία φέρουσαι Dpt- 
ταννιχά τε ἅμα xe Κελτικὰ ἐς τήνδε τὴν χώρ2ν. 
᾿Απὸ μὲν οὖν Τανάϊδος ἐς Ὠχεανὸν τὸν Βρεταννικὲν, 
xa: ἐπὶ τὴν Κελτῶν χώραν, εἴη ἂν ὁδὸς τὸ μακοό- 
*atov ἡμερῶν πέντε καὶ τριάχοντα τὸ οἰκούμενον 
ἐξὶ μῆκος. Ἐπὶ πλάτος; δὲ τὸ plv ὑπὲρ τὸν Távols, 
χώραν εἶναι μεγίστην, ἀπὸ Σαοματίας, ἔστε ἐπὶ 
τὴν ᾿Ασσυρίων χώραν Σχύθαι νέμονται τήνδε. “Ἔστι 
piv οὖν. ὡς ἕμοιγε χλταφαίνεται, τὰ ὑπὲρ τὸν 
Τά" αἷν χώρα μεγίστῃ δὴ τῶν τῇ Εὐρώπῃ κατ΄ ἄμζω, 
μῆχός τε δὴ, xoi πλάτος, ἐπιμήχεστον διήκουσα. 
Πέρμιοι δὲ οἰχοῦσι τὸ πρὸς βοῤῥᾶν ὁπὲρ τοὺ; Σαρ- 
μάτας. Ὅμοροι δέ εἰσι Σαρματῶν, καὶ φωνὴν τὴν 
αὑτὴν ἵενται οἱ Σαρμάται τιῖς Περαἴοι;, Λέγεται δὲ 
περὶ Περμίων τάδε᾽ ὡς ἔστ: γένο; ἀπὸ ἄγρα: τὸ 
πλέον τοῦ βίον σφίσι ποιουμενον "3, Καὶ ἡ μέντοι 
πρὸς Ὠκεανὸν διήκουσα Σαρματία ἐπὶ ἐρουσίαν 
καλουμένην χώραν διήκει, καὶ ἐπὶ τοὺς ταύξην λεῦ- 
ποφόρους Ναζηραίους, καὶ ἱερὸν τὸ ἐς sie τὸ 
χώρᾳ **. Δοκοῦσι δὲ γένος τοῦτο εἶναι Γερμανοὶ, καὶ 
φωνᾷ τῇ αὐτῶν ἐκείνων προσχρώμενοι, xal διαίτῃ. 
Οἰκοῦσι δὲ πόλεις περικαλλεῖς καὶ εὐνομουμένας ἐς 
τὸ χράτιστον. Ἔστι δὲ τούτοις ἱερὸν ἧδε, χαὶ τὸ ἐν 
Ἱόηρίᾳ ἱερὸν νομίζεται, xal ἐν τῇ "Pélo ἐνοιχοῦν 
Ναζηραίων yévo;. Ταῦτα γὰρ δὴ τὰ τρία ἱερὰ ἀνὰ 
τὴν οἰκουμένην ἐς τὴν τοῦ Ἰησοῦ θρησχείαν ἑαὶ 
«οὑς βαρδάρους ᾧχημένα δὴ χαταψανῆ ἐστι" τό τε 
ἐν ἸἸδηρίᾳ πρὸς τοὺς ταύτῃ τῶν Αιδύων διαδάντας * 


τι ajieientibus oppositum esse. λοι Pruthenum tno- D καὶ Προυδίων πρός τε τοὺς Σαμώτα;, καὶ Σκυθῶν 


nasterium. opponitur Saiogetis, necnon Scythis 
pestoribus, qui et Tartari, ibi in propinquo jam ab 
antiquo sedcs habeutibus. Rhodios coustat ibl ino- 
raii, ui resistaut /Egyptiis et. Palzestinis, propter 
Jesu sepulcrum : etiam αἱ obsistaut Asie Barbaris 
Rhodi etatem agunt. Prussios attingunt Samogc- 
4v, genus robusta, viclus ratione et lingua nulli 
lüuitidiarum similis. Deos venerantur. Apollinem 
οἱ Diauam. Victus ralionem sequuntur, quam Græ- 


τοὺς Νομάδας, αὐτοῦ ταὐτῇ ἀγχοῦ τὸ παλαιὸν qur, 
μένους. Καὶ 'Pobieu; δὲ πρὸς τοὺς ἐν τῇ Αἰγύπτῳ 
«ε xai Παλαιστίνῃ διὰ τὸν τοῦ Ἰησοῦ τάφον, xa: 
φρὺὴς τοὺς ἐν τῇ "Asta βαρδάρους. Προυσίων δὲ 
ἔχωυνται Σαμῶτα:, γένος ἄλκιμόν τε xal οὐδενὶ τῶν 
περιοίχων ἐμοδίαιτον, οὐδὲ ὁμόγλωσοον. Νομίζει δὲ 
τοῦτο τὸ γένος θεοὺς ᾿Απόλλω ες καὶ “Αρτεμιν. 
Διοίτῃ δὲ χρῶνται τῇ πάλαι 'Ελληνικῇ καὶ Linse 
σχευΐ δὲ τῇ Προναίων παραπληοίᾳ. Τούτων δὲ ἔχον- 


Notulo maryinales. 


(63) Fovte. Novigradum vcl Uvigradium. 
(69) Teutonicorain ordo. 


(00) Calatravenses intelligit. 


** liic lacuna est iv Gr. ἃς τήνδε τὴν χώραν. [n al. ut in cont. 


131 


DE REDUS TURCICIS LIB. 11I. 


ES 


ται Bolpo,, τῇ τε Eaxaezóv δόξῃ τιθέμενοι, xal τῇ Α αἱ vetusti tenuere; edem et moribus sepraescu- 


«uv Γερμανῶν ol àv τῇ χώρᾳ ταύτῃ ἐνοικοῦντες, 
εχευῇ τῇ τῶν Παιόνων καραπλησίς ἑσχενασμένοι. 
"Evestw δὲ αὐτοῖς μητρόπολις, πόλις εὐδαΐμων τε 
καὶ πολυάνθρωπος Βράγα, οὑτωσὶ χυλουμένη. Καὶ 
πολλοὶ τῆς πόλεως ταύτης, οὐ πολὺς; χρόνος, ἐπεὶ 
ἐπαύσαντο τῷ πυρὶ χαὶ τῷ ἡλίῳ θρησχεύειν. Móvov 
δὲ ξῦνος τοῦτο τῶν iv τῇ Εὐρώπῃ ἐκτὸς γενόμενον 
tal; ἐγνωμέναις ἡμῖν ἐν τῷ παρόντι θρησχείαις, 
«ἧς τε €oU Ἴςσοῦ φημι, xal τῆς τοῦ Μεχμέτεω, καὶ 
Μωτέω:. Ταύτας γάρ τοι σχεδόν τι ἴσμεν διαχατέ- 
xtiv τὴν τε ἀγνωμοσύνην ὡς τὰ πολλὰ ἡμῖν οἰκου- 
μένην. “ἔστι μέντοι fj πυνθάνομαι, χαὶ τὰ ὑπὲρ τὴν 
Κασπίαν θάλασσαν, χαὶ τοὺς ἈΓλσαγέτας E0vo; "ls- 
διχὺν, ἐς ταύτην τετραμμένον τὴν θρησχείαν τοῦ 
᾿Αβόλλωνο;. Νομίζει δὲ Exs[vo τὸ γένος xoi θεοὺς 
Ex ἄλλου:, Δία τε καὶ "Hpov, ὡς προϊόντι πρόσω 
«τοῦ λίγου δηλωθήσεται. Καὶ περὶ μὲν τούτων ταύ- 
«8 ἐπὶ τοσοῦτον εἰρήσθω. Πολάνοι δὲ ἔχονται Σχρ- 
μάτων, καὶ τῇ φωνῇ τούτων νομίζουσι, xai ἤθεσι 
δὲ κεὶ διαίτῃ τῇἮὟῪ Ῥωμαίων παραπλησίξ. Πολάνων 
& ἔχονται Αιτουάνοι, ἐκὶ Εὔξεινον πόντου, xal ἐπὶ 
Σαρματίαν χκαθήχοντες. Καὶ οὗτοι μὲν fj μέλαινα 
Βογδανέα, ἡ ἐν τῇ Δενχοπολίχνῃ χαλουμένῃ τὰ βα- 
οἕεια Éyousa, ἀπὸ Δαχῶν τῶν παρὰ τὸν “ἴστρον, 
isi Διτονάνων καὶ Σαρμάτας διήχει. Γένος δέ ἐστι 
τοῦτο δόκιμον, fj ἄν τις τεχμαίροιτο, τήν τε φωνὴν 
τὴν αὑτὴν ἱέμενον, χαὶ ἀπὸ παλαιοῦ διεσχισμένον 
διχῆ τὸ γένος, ἐς; τυραννίδας χαὶ ἢγεμονίας δύο xat- 
ἐστη. Αιτουάνου; δὲ οὔτε Exppátat εἰσὶν ὑμόγλεοτ- 


tant, Supelicctilis apparatu. imitantur Prussios. 
lis confines sunt Doemi, sequentes. superstitionem 
Samogetarüm, necnon. Germanorum, qui ibi. co- 
lunt. Snpelletti is apparatu nihil differunt a Pan- 
nouis. Metropolim ca gens habet opnientam. et 
populosam, quam Pragam appellant. Nec siultum 
temporis intercessit, ex quo ea urbs cessavit cole- 
re ignem et solem, Sola hac gens earuin quas intra 
exiraque Europam sunt, quas novimus, adhz- 
rfescit Jesu, Mosis Mechimetisque religioni. Nam 
omnei has religiones (67), quamvis nos in ignorantise 
tenebris plerumque versemur, gentem istam tenerc 
compertum cst. Est quidem, quemadmodum audio, 
ultra Caspium uiarc et Massagetas, gens qnaedam lu- 
dica, 9 3 dedita Apollinis cultui. Colitet alios deos 


B gens cade, videlicet Jovem et Junonem, ut iufra 


fasius dicctur. Hec quidem hactenus. Poloni cou- 
termini sunt Sarmatis, quorum ct linguam in usu 
habent. Victus ratione moribusque nili] discrepant 
ab Romanis. Polonis anncetzi suut. Lituani, qui et 
ipsi usque ad Euxinum pontum Sarmatiamque pere» 
tingunt. Et quidem Pogdania (68) nigra, qua regui 
sedem babet Lencopolichnam (69), a Dacis [struta 
iucolentilius, ad Lituanos et Sarmatas. se projieit. 
Geutein autem istam satis esse probatam, vel hiue 
quis conjiciat, quod linguam suam retinuere. Jam 
olim ea gens, in duas partes divisa, partim quidem 
a principibus, partim vcro a ducibus regitur, Li- 
tuanis, quantum ad linguam stlaet, uihil convenit 
cum Sarmatis, cum Paunonis, cum Germanit, nec 


τοι, οὔτε Ποίοσιν, οὔτε μὴν Γερμανοῖς, οὗ μὴν οὐδὲ C δείδια cum. Dacis. Nam quasi peculiarem lingua 


Δεξίν. δίς δὲ τὸ πυράπαν νομίζουσι φωνῇ. "Est 
δὲ αὐτοῖς pasen πόλις μεγάλη τε xal πολυάνθρω- 
πο; καὶ εὐδαίμων. Καὶ δοχεῖ τοῦτο τὸ γένος εἶναί 


*& μέγα τῶν ἀμφὶ τήνδε τὴν χώραν ἐθνῶν χαὶ ἀν- 


δρειότατον * καὶ πρός τε τοὺ; [lpousiou;, xat Γὲρ- 


μανοὺς, xal ἔολάνους διαπολεμοῦν, περί τε ὄρων 
τῶν b; τὴν χώραν. Ἔστι δὲ xai τοῦτο τὸ γένος 
πρὺς τὰ τῶν Ῥωμαίων ἔθη καὶ δίαιταν τετραμμέ- 
νον. Σχευῇ δὲ τῇ Σαρμάτων παραπλησίᾳ χρωμένους, 
παὶ τὸ μελαίνῃ Πογδανίᾳ ὅμορος τὰ πολλὰ 0203, 
πρὸς τούτυυ; ἀγωνίζεται. Σαμμάται δὲ φωνῇ δια- 
χρῶνται κεραπτλησίᾳ τῇ Ἰλλυριῶν, sovà; τὸν Ἰόνιον 
παροικούντων ἐς: τοὺς "Evetod;. Ὁπότεροι μὲν τού- 
cur» παλαιότεροι, καὶ τὴν ἑτέρων ἐπότεροι τούτων 
χώραν ἐπινέμονέαι, ἣ Ἰλλυριοὶ, ἐπέκεινα τῆς Εὐ- 
φώπης διαδάντες, Πολανίαν τε καὶ Σαρματίαν ᾧχη- 
eav, ἢ Σαρμάται δὴ ἐπὶ τάδε τοῦ "latpou γενόμενο:, 
τὴν τε Μυσί:ν, xai Τριδαλλὼῶν χώραν, xai δὴ xol 
Ὥλυριῶν, τῶν πρὸ; τὸν Ἰόνιον ἄχρι δὴ "Evezow 
ῴᾧκηταν, οὔτε ἄλλον τινὸς ἐ πυθόμην τῶν παλαιοτέρων 
διεξιόντο;, οὔτ΄ ἂν ἔχοιμι, πάντη ὡς ἀληθὴ διαση- 
piace. Ἑκάνειμι δὲ ἐπὶ Σεύθα: τοὺς Νομάδα᾽, 
ὃ δὴ γένο; μένιστόν τε xal ἰσχυρὸν xal γενναιότα- 


usum tenent, Urbs quam regni sedem  constitae- 
Funt, nàagua et opulenta popalossque est. Appa- 
ret facile, istam geutein. 9886 maximam omnium 
quae in bac regione versantur. Fortitudine nulli 
postpoucuda creditur, strenue. preliaps adversus 
P'russios, Cernmianos ei Polonos, gentes. (initiinas, 
ut suos tutetur (ines. Sequitur mores et victus ra- 
tionem Romanorum : supellectilis apparatu nibil 
a Sarmatis differunt. Cum autem fere undique ni- 
gram Pogdaniam atiiugaut, pleruigque adversus 
ejus regionis incolss pugnas ciere solent. Sarma- 
tarum lingua similis cst llvriorum, fouium ad Ve- 
netos usque accolentium. Utri autein. horum veta- 


p Slatis przrogaiiva gaudeant, et utri alterorum re- 


gionem teneant, an videlicet Illyrii in istam Europe 
partem recedentes, Poloniam et Sarmatiam incelue- 
rint, aut an Sarinatz, ad hac Isti loca adeuntes, 
Mysiam et. Trihaliorum lilyriorumque regionem, 
qua versus Jonium patet usquc ad. Venetos, inba- 
bitarint, neque quemquam audivi veterum comme- 
morantem, nec ipse possum ea quam verissime ez- 
plicare. Redeo nunc ad Seythas Nomades : qua 
gens numero, fociitudine, necnon generositate, ai 


Notule» marginales. 


(67) Jesu religionem pro Pontificis ritibus ponit : 
Noais vero, qued wulii Judzi apud ecs bubitaat : 
quod setem brreseos iusimulantur propter Hus- 


CATROL. GR. CLIX. 


sitas, Macbumetis eliam religioni deditos inquit, 
(68) Podolia. 
(69! Leopolim. 


ὃ 


119 


LAONICI CHALCOCONDYLA 


140 


comparationem facere libuerit, facile omnibus per A τόν ἐστιν οἷον οὐδενὶ τῶν xati τὴν οἰκουμένην 


orbem gentibus superior est : nisi quod per Asiam 
et Europam Jispersa, et nunc in alia regione a re- 
gno remota habitet, αἱ qu» ineursionibus facien- 
dis invigilet, eL in. o2 regione morari, quz forte 
arriserit, in animum inducat. Si ea gens concordiam 
inter se celebraret, unamque regionem regemqiie 
amplectereutur, non. arbitror aliquam gentem in 
toto orbe aieo lerocem esse viribus, que Scythis 
belium indicere auderet. 784 Nunc autem eum un- 
dique per Asiam et Europam, neenon per Thraciam 
usque 3d Bosyhorum dissipati habitent, quàm lon. 
gissime a sua regia submoti eernuhtur. Qui regío- 
nem, quie 86 ad Bosphorum pandit, tenent, finitimis 
Tzarcosis, et Minereliis, Sarmatisque multa. nego- 
tia facessunt pradis agendis. Abducentes igiturinde 
mancipia plurima, pergunt δή Bosphorum, et ad ur- 
bem Caream (70). Postea agentes mancipia ad Mæo- 
tiw paluden, ea parvo διὰ vendunt. Venetorum et 
Januensium mercatoribus. Hunc viiæ nodum te- 
nent. At Scythae, qui morantur in Agora, plau- 
swis et jumentis vebuntur. Lacte plerumque, 
ctiam equina carne victitant. Nec frumenti, nec 
hordei usus apud Los, quod sciam, frequemta- 
tur : vernm uturtur. panico et ficis. Chlenis 
sive lineis vestibus vestiuntur. Quautum ad mar- 
£aritas lapidesque pretiosos pertinet, felicissimi 
et ditissimi censentur. Bagittas eorum necnon gla- 
dii barbariem redolent. Seuta habent qualia gc- 
staat Daci. Pileis autem plerumque utuntur, ne- 
que... «qus atüngunt Sarmatiam : neque. vesti- 
tus ipsis est ex (llis contextus, verum ovium vel- 
lera induunt. Agora Scytharum magnique eorum 
regis, patet itinere quindecim dierum. ltaque re- 
gione fruuntur, qua ipsis commodissimum visum 
fuerit. Quidam nuwero pauci, dispersi ab. utroque 
Jatere unum habentes ducem, Agoramque faciunt 
longissimam, et regionem depascunt, jumentis lar- 
g* præbentes pabula. Reliqui in eum ordinem 
rediguntur, q.i peues ipsos optimus esyo creditur. 
Nam regem solum, regnique proceres circulo cir- 
cumdant : muniuentaque facientes, regiam sedem 
regi praebent ex. ligneis compagibus præparatam. 
Deiude partientes Agoram hanc universam in quas- 
dam partes, singulis magistratus seu. duces przfi- 
ciunt : et quando imperaveiit rex, confeatim ones 
advolaut imperata facturi. Ea igiturtempestate cum 
Temires ductaret Asie exercitum, Seyihæque intel- 
ligerent eum adversum se hostiliter. procisci: rex 
uuiversa Agora in exercitum allecta, imponens oue- 
ra plaustris, propriis viribushosti obviam procedebst. 
Exercitus partem præinisit ad prsoccupandas angu- 
stias montium, qua traducturus exercitum Temires 
erat. llos jussit fortiter. resistere liostibus eos adita 


ἐθνῶν παραδάλλειν, ἂν μὴ πολλαχῇ ἀνὰ τὴν olxou- 


μένην, κατά τε ᾿Ατίαν χαὶ Εὐρώπην ἐσχεδατμένων, 


ἄλλη τε τῆς αὑτῶν βασιλείας ὠχίσθη, ὡς τῇ ἐπιδρο- 
μῇ τὰ πολλὰ χρησάμενον, ἧ δὴ χώρᾳ ἣἢρέσχετο 
ταύτῃ τὸ ἐναπολειφθὲν ᾧκισεν, El μὲν οὖν εὑφρό- 
νει χατὰ τάδε, τὴν αὐτὴν ἐνοικοῦν χώραν, xal ὑφ᾽ 
ἑνὶ γένοιτο βασιλεῖ, οὐδένες οἱ τῶν ἐν τῇ οἰχουμένῃ 
ἑνίσταντο ἄν, ὥστε μὴ δυνομολογεῖν αὐτῷ * νῦν tà 
ἀπανταχῆ τῆς ᾿Ασίας ἐπινεμόμενον, καὶ ἐν τῇ Εὐ- 
ρώπῃ, ἐπὶ τῇ Θράχῃ τε xai ἐπὶ τὸν Βόσπορον ἕνο:- 
χοῦν, ἀπῴχισται τῆς σφῶν αὐτῶν βασιλείας τῆς ἃς 
τὸ Οὐὑρδάν. Οἱ μὲν οὖν ἐς τὸν Βόσπορον τὴν ταύτῃ 
χώραν ἐπινεμόμενοι, χαὶ τὴν ὅμορον λεηλατοῦντες, 
tfj) τε Τζαρχάσιον, καὶ Μιγκρελίων, καὶ Σαρμάτων, 
χαὶ ἀνδράποδα ὡς πλεῖστα ἀγόμενοι, ἐ πὶ τὸν Βόσπο- 
ρον ἐπὶ Καρέαν πόλιν, xal; τὴν Μαιώτιδα χαλου- 
μένην λίμνην ἀπάγοντες ὀλίγου τε αὐτὰ ἀ ποδόμενοι 
τοῖς τε "Evevov, καὶ Ἰανύων ἐμπόροις, οὔτω δὴ 
βιοτεύουσι " Σχύθαι δὲ οἱ ἐν τῇ ᾿Αγορᾷ, ἐπὶ &pa- 
ξῶν τε χαὶ ὑποζυγίων τὸν βίον ποιούμενοι, γάλακτι 
τὰ πολλὰ, ἵππων τε χαὶ τὰ χρέα διαχρώμενοι, οὔτε 
σίτῳ οὔτε χριθῇ χατἀφανεῖς — 
λίνῃ δὲ τὸ πλέον, καὶ συχάλῃ, λινάς τε ἐσθῆτας: qo- 
po9vtt;, kc τὸν τῶν λίθων ὄχδον εὐδαιμονέστατοι 
καὶ πλουσιώτατοε νομίζονται. Τόξοις δὲ χρῶνται 
τοσύμπαν εἰπεῖν καὶ ξίφεδε βαρδαριχοῖς, καὶ θυρε- 
οἷς, τοῖς τῶν Δακῶν παραπληδίοις. Dot; δὲ τα πολ- 
λὰ χρώμενοι, οὔτε V ῃ περὶ Σαρματίαν οἰκοῦντες, 
οὔτε ἱματίοις ἀπὸ ξρίων, ὅτι μὴ λινοῖς νομίζουσι. 
Διήκει δὲ ἢ ᾿Αγορὰ volti τῶν Σχυθῶν, xai «oj 
μεγάλου βασιλέως, ἐπὶ ὁδὸν πεντεχαίδεκα ἡμερῶν, 
ὥστε ἐπινέμεσθαι τὴν χώραν ἐς τὸ ἐπιτηδειότατον 
σφίσι καταστάντες, χαὶ χατ᾽ ὀλίγους διεσχεδατμέ- 
vot, ἀφ᾽ ἑχατέρου πλαμόυ χαθιητάμενοι ἐφ᾽ ἑνός " 
τὴν τε ᾿Αγορὰν ποιοῦνται Ἐπὶ μῆκιστον, xol διαγέ.. 
μουται τὴν χώραν τοῖς ὑποζυγίοις ἄφϑονον παρεχό- 
μένοι, καὶ αὐτοί τε ἐς τάξιν τὴν ἀρίστην Usb σφῶν 
νομιζομένην, καθιστάμένοι. Kav' αὐτὸν δὲ μόνον 
τὸν βασιλέα καὶ τοὺς ταύτῃ δρίστους ἐπὶ κύχλους 
καταστάντες, καὶ περιόδους ποιούμενοι, βασίλειά 
«« παρέχουσι τῷ βασιλεῖ, ἀπὸ ξύλων χατεσχευα- 
σμένα. "Ἐπιδιελόμενοι δὲ εἰ; μοῖρας ταύτην σύμ- 
πασᾶν τὴν "λγηρᾶν, ἄρχοντάς τε ἐφιστᾶσι τούτων. 
Ko ἐπειδὰν παραγγέλχῃ βασιλεὶς, χωροῦσιν ἐφ᾽ ὃ 
τι ἂν γένηται χρεία. Τότε μὲν οὖν ὡς ἐστρατεύετο 
Τεμήρης, ἐλαύνων τὸν τῆς ᾿Ασίας στρατὸν, xol 
ἐπύθοντο ἐ πὶ σφᾶς στρατευόμένον, βασιλεὺς μέντοι 
τήν τε ᾿Αγορὰν σύμπασαν ἐς στρατὸν ποιησάμενος, 
à ττρατοπεδεύετο ἐπὶ πολλοὺς -ὦ βάρος ποιησάμενο-“. 
Καὶ αὑτὸς μὲν ταύτῃ ταξάμενος, [cto ὁμόσε ἐπὶ 
τοὺς πολεμίους " μοῖραν δὲ προέπειιψε τὴν πάροδον 
χαταληψομένους, f ἔμελε διαπορεύεσθαι Τεμήρης 
ὁ βασιλεὺς καὶ διαχωλῦσαι ἐχέλενεν ὅποι δύναιτο ὡς 


Notule marginales. 


(10) Capham. 


88 JJic lacuna est. 


11: 


. DE REDUS TURCICIS LID. III. 


112 


χκράειατα μαχύμενο: τῷ Τεμήρῃ. Οὗτος μὲν δὴ πα- A prohibentes. Quidicto audientes fuere. Temires acce- 


ραλαδὼν τὴν μεθ᾽ ἑαυτοῦ μοῖραν * Τεμήρης δὲ ὡς 
ἐπήει τὸν στρατὸν, εὐθὺ Τανάϊδο; ἐπορεύετο, ἐν δε- 
ξιᾷ ἔχων τὸν Καύχασον. Ἐπεὶ δὲ εἰσέδαλεν ἐς τὴν 
Σχυθικὴν,,εὖρε τοὺς Σκύθας ἐσερατοπεδευμένους. 
Καὶ ὡς ἤσθοντξο ἐπιόντα, παρετάσσοντο ὡς ἐς μά- 
χῆν ^ xsl αὐτός τε ἀντιταρετάσεγο,. Καὶ μάχην 
μὲν τινα ἐποιήσαντρ ἐν τῇ παρόδιρ, καὶ οὐδὲν πλέον 
ἔσχε Τεμήρης àv τῇ μόχῃ ταύτῃ. 

Μετὰ δὲ ᾧ; ἐπηυλίσατο, τῇ ὑστεραίᾳ αὖθις 
παρετάσσετο, χαὶ ἐμαχέσαντο καὶ ἐξεχρούσαντο 
αὐτὸν, ὥστε μηδ᾽ ὁπωσοῦν ἐξεῖναι αὐτὸν παρι- 
(vus εἴσω, χαὶ ἐσδάλλειν ἐς τὴν χώραν. Καὶ αὐτοῦ 
vs διέφθελρε τοῦ στροτεύμρτος αὐτοῦ οὐκ ὀλίγον: 
$xb ξῶν Σκυθῶν. Μετὰ ὃλ, ὡς οὐχ οἷός τε ἐγένετο 
εἴσω παρελθεῖν διαχωλυόμενας, ἀπήγαγε τὸν στρα- 
«ὃν, καὶ ἀνεχώρει ἐπ᾿ οἴχον, Τοῦ GÀ. ἐπιγινομένου 
θέρους, στρατιὰν ὡς μεγίστην συλλέξας, χαὶ ἐπὶ 
Αἴγνπτον ἐν νῷ ἔχων στρατεύεσθαι. Μετὰ δὲ συ- 
σιρέψας, ἤλαυνεν αὖθις ἐκὶ Σχύθας, σταθμοὺς ἐλαύ- 
νων ὡς μεγίστους. Kal ἔφθη τε δῇ ἐσόαλὼν ἐς τὶν 
Σχυθιχὴν, xal συνέμιξε μοίρᾳ τινὶ αὐτοῦ ἐπὶ τὴν 
ἔφοδον ἐπειγομένους, καὶ συμόαλὼν ἐτρέψατο. Οὐ 
μέντοι γε ἀπεγένετο, ὅ τι xal ἄξιον λάγον, ἐν ταύτῃ 
-ἢ συμδολᾷ. Οἱ γὰρ 6 Σχύθαι μέγιστον δὴ τοῦτο 
ἔχουσιν ἀγαθὸν, ἐν τῇ τροπῇ συστρεφόμενοι, αὖθις 
ἐλαύνουσιν ἐπὶ τοὺ; πολεμίους, οὐδέν τι χατὰ τὴν 
τροπὴν χαλεκὸν ὑφιστάμενοι. Μετὰ δὲ ὡς; ἐπὶ τὸν 
βασιλέα Σκυθῶν ἦλασε, παρετάξατό τε εἰς μάχην, 


καὶ el Σκύθαι νυκτὸς ἀπεχώρουν ὡσεὶ σταδίους εἴ» ς 


δοσι eal ἑκατόν. Ὡς δὲ ἐπῇει Τεμέρης διημερεύων 
ἐπήλαννε νυχτὸς, αὖθις ἀπεχώρουν οἱ Σχύθαι. Ὥσ- 
τε δὲ ταῦτα καρούμενο:, ἔχαμνε τῷ Τεμήρῃ ὁ στρχ- 
«τὸ;, xol πρ΄ εκαλεῖτρ ἐς μάχην τῶν Σχυθῶν βατιλέα. 
Μετὰ δὲ τρῦτα στρατοκλεδευσάμενος ἐς τὴν ὑστεραί- 
αν, παρετάξατο κατὰ Dac. Τεμήρης δὲ παρετάσσε- 
τὸ ἐπὶ πολὺ τὸ ῥάθος, ἔχων ἐπὶ τὸ δεξιὸν Χαιδάρην 
σὺν τοῖς ασαγέταις, ἐπὶ δὲ τὸ εὐώνυμον τὸν παΐ- 
δα αὐτοῦ Σαχροῦχαν sbv τοῖς Πέρσαις τε χαὶ ᾿Ασσυ- 
plex, xal Χαταγίων **, ὅδοι εἴποντο. Ἐπεὶ δὲ συνέ- 
μίισγον ἀλλήλοις τὰ στρατεύματα, καὶ ἐμάχοντο. 
Μάχης δὲ καρτερᾶς γενομένης, οὐδέν τι πλέον 
ἔσχον el Σχύθαι, Μετὰ δὲ ὦ: ὠσάμενοι εἴχοντο τοῦ 
ἔργου ἐντονώτερον οἱ Σχύθαρ, οὐδ᾽ ὡς ἐτρέψαντο 


dens, erercitum recia versus Tanaim movebat, a 
dextra babens montem Caucasum. Übi autem irruit 
in Scythiam deprehendit Scythas castrametatos es- 
sc. 39 Qui ut acerperunt adventum Temiris, 3clem 
instruunt, przlii copiam facturi. Ipse quoque Te- 
mires 8008 in aciem dacel:at., 


Tandem in angastiis commisere praelium : non 
tamen vicit Scythas Temíires, verum propemo- 
dum sequo marte est pugnatum. Dehinc eum re- 
oopiui tetinissent, die postere iterum ad præ- 
lium secingebantur. Adeo sutem fortiter dimi- 
carunt Scythae, οἱ pellerent Temirem, planeque 
ut desperaret àe in ipsorum regionem intrare 
posse. Clades maxima ibi Temiris exercitui illa- 
ta est a Scythis. Deinde cum non pos*et superare 
angustias, exercitum abduxit et. domum rever- 
aus est. /Estate autem insequenti conscribens exer- 
citum quam potuit maximum, bello petere Zgy- 
ptum steteit. Postea inito consilio, transversis 
itineribus peragens cursus quam maximos, omnem 
belli tempestatem $a Seythas denuo vertit. Et qui- 
dem sua celeritate δεν δὲ  praveniens, Scy- 
thiam ingressus est : et dimicans cum iis qui »d 
angustias tutandas propcrabant, eos vertere 606- 
git : neque Id flagitium militise ducitur. Ita habent 
mores. Scythsie namque maximam istam commo- 
ditstem babent, ut in fugam $e convertere pos- 
siut, przliumque cum hoste redintegrarc, nihit 
interim periculi in fuga sustinentes, Deinde cum 
Scytharum regem infesto animo peteret, longius 
progressus cst, et ad pralium suos instruebat. 
Scythas eludentes Teimiris consiliwn, nocturno 
itinere profecti suut a castris ejus stadiis circi- 
ter centum et viginti. Horum vestigia toto die se- 
cutus Temires, taudem cos 92ssecutus est. Quem- 
adujlodum igitur antea , sic el nunc noetu dis- 
cedant Scythis. Itaque jasequendi studio graviter 
afflgebatur Temiris exercitus. Hiuc motus Te- 
mires, Scytharum regem ad ρα πὶ provocat, 
Scythse castra lovantes eo die qui sequebatur, ordi- 
nes explicant, aciemque contra Temirem dirigunt, 


τὸν Τεμήρεω στρατὸν, ἀπετράποντο, καὶ ἀπέδαλον p in turmas collecti. Temires et ipse «uos in aciem 


ἂν ταύτῃ τῇ μάχῃ οὐκ ὀλίγους. Καὶ ἔπεσον ἀπὸ 
«οὔ στρατοῦ τῶν Περσῶν οὐκ ὀλίγοι. “Ἴστερον μέν- 
ἴοι, ὡ; οὐδὲν ἔπρησσον Σχύθαι μαχόμ:ινοι τῷ Τεμή- 
geo στρατῷ, ἤλαυνον ἃς τὸ πρόσω ἐγόμενοι, ὡς ἐντὸς 
τῆς χώρας τοὺς πολεμίους ἀπουληψόμενοι. Ὁ μέντοι 
Τεμήρης ἀυσεραφεὶς ἤλαυνέ τε αὐτὸς τὰ ἔμπαλιν 
γενόμενος, πλὶ οὕτως ἔφθη ἐς τὸν] Τάναϊν ἀφιχόμε- 
vec. Μετὰ δὲ ταῦτα à; τὴν Ἰδηρίαν τὴν ἐν» τῇ ᾿Ασίᾳ 
ἀφιχόμενος, ἀπιχώρει διὰ τῆς Κολχίδης͵ τὸν Φᾶσιν 
αὐτοῦ διαδὰς ποταμὸν, εν ἀπὸ Καυχάσου ῥέοντα 
δαὶ Εὔξεινον πόντον. Ἐσδαλὼν δὲ ἐς τὴν ᾿Αρμενίων 


cducit : aciem ιμεάΐδιηῃ occupat ipse. In dextro 
cornu Chailarem cum Massagetis ponit. [n si- 
uistro coruu filium suum Saruchum curarc jubet. 
Hinc additi suut Perse, Assyrii et Cliatauii, quo:quot 
militantem Tewirem sequebantur. Cum jain. utrin- 
que satis instructi exercitus coucurrissent, tandem 
vehementi prelio commisso, Scyth: nequaquam 
victoria potiti sunt. Proinde quasi. vi propulsaturi 
hostem, cooriuntuar iu Temiiis exercitum. Cum 
autem necsic quidem «cepta suecederent, fugam 
ineunt, plurimis in eo praelio desideratis. Ceci- 


Notule marginales. 


86 Xateluvy, el. αἱ c 


1,3 


LAONICI CHALCOCONDYILAE 


14ἰ 


derunt quoque non pauci Persæ. Postea cum pr.e- Α χώραν, ἀπήλαννεν ἐπὶ Χερίης. "᾿Ἀπεπράγη δὲ οὕτω 


lisndo nihil cfficerent contra Temiris exercitum, 
eircumducere psrant. hostes, ut. eos intra re- 
gionem 74 concludant. Verum Teuires, cognitia 
Scytharum insidiis, sententiam mutavit, atque ex 
infesta regione enplas ducere instituit, priorque ad 
Tanaim pervenit. Postea in lberíam Asiz. delatus, 
iter per Colchiden intendit, transito fluvio Pha- 
«ide : qui ex Caucaso. monte Üueus, vadit in 
Euxinum pontum. Tandem eum auigissct Armo- 
εἶδαν, maturato itinere Cheriam venit, Eszercitus 
vero quem armatum in Scythas moverat, gravi- 
ter affictus est. Anno abhine tertio Scythae ad 
arma convolant, et. ulturi temeritstem Temiris, 
impetum dederunt in regionem qux supra Assy- 
rios colitur. T«mires rei acerbitate coactus, le- 
gatos misit qui peterent pacem. Promittebat rex 
Temíres, si pax darctur, et in foedus reciporetur, 
se affinitatem. juncturuim cum rege Odieo, e£ cum 
universa Scytharum) Agora. Feedus ergo ictum est, 
450 jubebantur csse. amici hospitesque inter se. 
Compositis rebus in hunc modum Scythicis, 
Colesyriam subigcre aggressus est. Adortus est 
Damascum, eamque urbem obsidione] arctavit. 
Admovens dcinde muro machinas bellicas, cap- 
iam vi fele diripuit , cum fuisset urbs maxima 
et felicissima opibus. Ilinc abduxit octo millia 
camelorum. Raptis opibus plurimis ex ea urbe, 
preda multa et diviti oneratus, domum remeavit: 


legatos quoque dimisit ad Soldanum regem Mem- ( 


phis, eum. hujusmodi mandatis: regem. Temirem 
postulare ut sibi tradat Coelesyriam. Quod si. fe- 
cerit, bellum pace se mutaturum. Ut ista legatio 
irrita (uit, armta manu cepit et. diripuit Damas- 
cum, urbem opibus vigeutem. Tandem discessit 
62 de causa quam infra. trademus. Rex Memphi- 
ticus regioni imperat. amplissiwge : ab Arabibus 
incipiens, Cuslesyriam, Palaestinam, nec tamen 
universam, et Zyvptum suo imperio moderatur. 
Ascendit autem ad hoc insigno decus Memphi- 
tici regni, tali ex causa. Quotusquisque de inan- 
cipiorum grege in ista regione virtuti adlizret, 
ἃ rege in militum ordinem transfertur Hi deinde 
regi$ satellites habentur, numero bis mille, et 


αὐτοῦ τὰ στρατεύμετλ ἔς τὴν ἐπὶ Σκύϑαις ταύτης 
ἔλασιν, Τῷ δὲ τρίτῳ ἔτει παρασχενασάμινοι el 
Σχύθαι, ὡς; ἀμυνούμενοι βασιλέα Τεμήρην, ἤλασάν 
«s καὶ ἐπέδραμον χώραν τὴν ὑπὲρ τοὺς ᾿Ασσυρίους. 
Ἑπρεσθεύετο μὲν οὖν Üsttpov περὶ σπουδῶν πρός 
τε τὸν βησιλέα Τοδοδίεω, καὶ πρὸς σύμκεσαν τὴ» 
*Aqopáàv, ἐπιγαμῖεν τε ὑπισχνούμενος, καὶ σπονδάς 
τε ἐποιήσαντο, ἐφ᾽ ὧν ξένους τε καὶ φῇους εἶναι 
ἀλλήλοις. 'Q; δὲ τὰ πρὸς τοὺς Exó9e; καθίστη, 
ἔλαυνεν ἐπὶ Συρίαν Κοίλην. Ἔλάσας δὲ ἐπὶ Δαμα- 
exbv, τὴν τὰ πόλιν ἐπολιόρκει, χαὶ μηχανὰς προῦ- 
φέρων τῷ τείχει, εἷλέ τε xavk χράτος τὴν πόλιν, 
χαὶ ἡνδραποδίσατο, πόλιν μεγίστην δὴ τότε οὖσαν 
καὶ εὐδαιμονεστάτην. Καμῆλους τε ἐντεῦθεν ἀπήγα- 
γεν 5; ὀκτακισχιλίους τὸς πάσας. "Ol6ov δὴ μέγι- 
στον ἐν ταύτῃ τῇ πόλει ληϊσάμενος, ἀπήλαυνεν ὀπίσω 
ἐπ᾽ οἶχον, λείαν τε πολλὴν καὶ εὐδαίμονα ἀγόμενος. 
"EnptoÓ6tósto μέντοι xol πρὸς τὸν «fic Μέμφιος 
Bacca , Σουλδάνον οὔτιυ δὴ ξξόχως καλούμενον, καὶ 
πξίου Κοίλης Συρίας ὑποχωρῆσαΐ ol, ὥστε Eq ὅπον- 
δάς τε ἱέναι αὑτῷ, καὶ εἰρήνην ἐπὶ τούτῳ ποιεῖσθαι, 
Ὥς δὲ προπέμπουντι o) προεχώρει, ἔδη «xpaaxsux- 
o uevoc, ἔλών τε καὶ ἀνδραποδισάμενο; τὴν Δαμα- 
gxhy πόλιν εὐδαίμονα, ἀπεχώρει δι᾿ αἷτίαν ἦντινχ 
ἐς τὸ πρ΄σω τοῦ λόγου ἰὼν σημανῶ. Ὁ δὲ «3; Μέμ- 
eto; βασιλεὺς χώρης τε ἄρχει οὐκ δλίγης, καὶ εὖ- 
δαίμονος, &eb ᾿Αράδων ἀρξάμενης, Συρίαν τε 
Κοίλην χαὶ Παλαιστίνην. καὶ σύμπασαν ξὴ Αἴγυ- 
πτὸν ὑφ᾽ αὑτῷ ἔχει. Βασιλεὺς ξὲ χαθίσταται τῆ: 
Μέμφιος καὶ τῆς ἀρχῆς τῆοδε τρόπῳ τοιῷδε. “Ὅσοι 
«τῶν ἀνδραπόδων ἀρετῇ; τι μεταποιοῦνται, ἐν ταύ- 
τῇ τῇ χώρᾳ ὑπὸ βασιλέως χαθίστανται à: τοὺς 
στρατιώτας. ἘΠσὶ δὲ οὗτοι δορυφοροῦντες βασιλέα 
ἀμφὶ τοὺ; δυσμυρίους, Μαμαλούχιδες καλούμενοι. 
And τούτων δὲ ὅσοι ἐπίσῃιμοι, ἐπὶ τὸ xatepyéte- 
σθαι ὁτιοῦν τῶν ὑπὸ βασιλέω; τεταγμένων, οὗτοι 
ἐς -ὡς ἀρχὰς καταδραχὺ χαθιστάμενοι, ἐπὶ μεῖ- 
ζον χωροῦσι τύχης ἅμα xàzi βασιλέως, καὶ ic τὰ 
φρῶτα τιμῆς ἀξιούμενοι, ἐπὶ τοὺς χαλουμένους Με 
λικαμηράδας καθίστανται, ἀφ᾽ ὧν δὴ τῆς χώρας ἐπ᾽ 
αὑτὴν ἤδη χωροῦσι τὴν βασιλέως χώραν, xoi ἐπὶ τὴν 
«ἧς Μέμφιος ἀρχὴν, καὶ συμπάσης τῆς τε Alyó- 
v199, ᾿Δραδίας τε xaX Παλαιστίνης, xol τῶν ἄλλων 


Mamalukides nominantur. Ex illorum »umero D ἀρχῶν, ὅσαι ὑπὸ τούτῳ τῷ βασιλεῖ τάττονται, 


qsotquot peregrini sunt, ad regis offlcia perli- 
vienda erdinantur. Hi paulatim ctiam ad ma- 
gistratus dignitatem ascendentes, meliorem tan- 
dem assequantur fortunam ; et ἃ rege in tnaAi- 
uo honore habiti, præficiuntur iis qui Melica- 
marid:e nuncupantur : ex quorum regione. il- 
leo perveniunt. ad regionem tegis, et ad. Mem- 
phiticum regnum, et ad imperium Ægypti Asim- 
que, necnon ad alios magistratus, (ui sub isto rege 
“Ὁ sunt. Melieamaiidae sunt principes visi, qui a 
τούς creati praeficiuntur insigaioribus oppidis. Urbs 
Memphis (qua et Alcairum) maguitudin? horai- 
uumque multitudine totius orbis uebcs facile 
exsuperat. Urbis cjus ambitus amplecti ur. sep- 


Μελιχαμηράδες εἰδὶν ἀρχαὶ ἐς τὰς πόλεις, tà; ὑπὸ 
πῆνδε τὴν βασιλείαν ἐπισήμους, ἄρχοντες χαθι- 
στάμενοι ὑπὸ βασιλέως. Τὴν δὲ πόλιν ταύτην τῆς 
Δίέμφιος μεγίστην δῇ πασῶν τῶν xatà τὴν οἰχου- 
μένην πόλεων Ec τε τὴν ἄλλην εὐδαιμονίαν, χαὶ τὸ 
πλῆθος τῶν ἀνδρώπων. Ὃ τε γὰρ περίδολος ταύ- 
τῆς τῆς χώρας iq ἑἐκταχοσίου; μάλιστα στα- 
δίγυς διήχων. Εὐνομεῖται δὲ κἀλλιστὰ πασῶν 
δὴ ὧν ἡμεῖς ἴσμεν πόλεων. Οἰκίας δὲ ἔχειν χαλ- 
λίστας λέγεται b; τὰς πεντήχοντα μυριάδας. "Pel 
δὲ διὰ μέσης τῆς πόλεως Νεῖλος ποταμὸς, χρᾷ- 
τιστὸν ὕδωρ παρεχόμενος, ῥέων — kw) ᾿Δργυροῦ 
ἔρους. Αἴγνπτον δὲ σύμπασαν ἀρδεύει ἐς τὰ χἀλ- 
λιστὰ Χατὰ t4; διώρυχας ὑπὸ τῶν ἔκᾳσταχῇ χιν- 


145 


DE REBUS TURCICIS L1B. 111. 


146. 


pero χατισκευασμένων, ὥστε τὴν χώραν ἀρδεύειν À Uingeuta stadia, Nec novi urbem quie melioribus gu- 


ἐπιτηδείως ἔχειν. Οἰκυῦσι δὲ ταύτην τὴν χώραν 
NMeo οθελῆται, καὶ Ἰακωῖται͵ ἔθνη τε οὐκ ὀλίγα, 
xGi τῶν ἐς τὴν τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Θεοῦ θρησχείαν, τε- 
λούντων τὸ καὶ φρονούντω" ἄλλιον ἄλλῃ οὔτε χατὰ 
τοὺς Ῥωμαίους, οὔτε κατὰ τὰ Ἕλλησι δ:ιδι γμένα 
ἐς τὴν θρησχείαν φρονγῦνγ:ς " ἀλλ᾽ ὅσοι μέν εἶσιν 
Ἀρμένιοι πλεῖστοι ἀνὰ τὴν χώραν ταύτην, Mevo- 
ϑελῆται δὴ καὶ Ἰακωδῖται καὶ Μανιχαῖοι πάμπολ- 
λοι. Διήχει δὲ ἢ χώρα τοῦ τῆς Μέμφιος βασιλέως 
ἐπὸ Λιδύης ἔς τε πόλιν Χαλεπίην οὕτω χλλουμὲ 
vav κατὰ τὴν ᾿Ασίαν. Νομίζεται δ᾽ οὗτος ὁ βασι- 
λεὺς, ÜvÓ τε τῶν ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ ἐθνῶν, xal ὑπὸ τῦν 
«ἧς Αἰδύης, καὶ δὴ χιὶ ὑπὸ τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ, 
ἀρχιερεύς τε τὰ ἐς τὴν θρησχείαν αὑτῶν, καὶ τὰ 
ὃς τοὺ: νόμους τοῦ Μεχμέτοι", παμπόλλων αὐτοῦ 
ταύτῃ διδασχομένων τοὺς τῆς θρησχείας αὐτονό- 
μους, xal ὡς ἀπὸ τῶν παλαιοτέρων ἀρχιερεύς τε 
ἐνομίσθη, καὶ γράμμασι τοῖς τούτων ἀπιδείκ.υ- 
οθαι ἀχριδέστατα δὴ τὸν τοῦ Μεχμέτεω νόμον. Τὸν 
& τάφον Ἰησοῦ κατὰ τὴν Παλαιστίνην χατέχοντε;, 


μέγα τε ἀποφέρονται χέρδος, καὶ ἄρχοντε; μέγιστοι" 


δὴ τοῦ βασιλέως ofxoo ἐς φυλακὴν τοῦ σήματος 
παθίστανται. Διήχει δὲ Αἴγνπτος ἀπὸ Τύρον τῖς 
᾿Αλεξανδρεία; ἔς τε Ἡτουρέαν χώραν ἐπὶ σταδίους 
μάλιστα πη’ *'. Ὁ δὲ Νεῖλος, ὁ τῆς Αἰγύπτον πο- 
tepb;, ἐπδιδοῖ ἐς θάλασσαν πρὸς βοῤῥᾶν ἄνεμον 
κατὰ ᾿Δλεξένδρειαν εἷς Αἰγύπτου. Ἐντεῦθεν ἄρ- 
χεται ἢ Παλαιστίνη διήχουσα Ec τε ἐπὶ KoDny 


berneturlegihus. Quinquaginta myriades pulcberri- 
marum domorum liabet. Urbem mediam | interse- 
cat Nilus fluvius, aquam optimam οἱ saluberrimam 
ministraus, ex nionte Argyro scaturiens. Universam 
Agypti regionem pulcherrime rigat, fossis, qua 
singulis locis fiunt, admissus. Hinc terra ea. ubi- 
qué commodis ime hutmectari potest, Religionem 
istum terent. Monotbelitr et Jacobitze, gentes liaud 
exigui. Regionem quidem Jesu Filii Dei se te- 
u*re diewnt : at. plurimum ipsi inter sese dis- 
sentiunt, nec cossensum præstant in religionis 
negotio vel Graecis, vel Romanis. Plurimi Ar- 
meui iu regione ista, etiam Monotbelita et Jaco- 
bits, necnon plurimi Manichzi habitant. Er- 
tenditur aut»m Memphitici regis regio a Libya 
usque ↄd Chalepiain (71) nrbem Asiæ. l'lurima in 
Asia et Africa Europaque gentes venerantur istum 
regem ut. sacerdotem, in lis qua 2d rcligionem ct 
Mechmetis legem spectant : plurimi namque isthic 
hzerent qui operam daut. Mechmetis legibus di- 
scendis. Etiam ab antiquis sacerdos habitus est, 
ut qui ejus gentis litteris Mechmetis leges acu- 
Lissime cxplanare -posset. Sepulcrum Jesu sub 
pot^state. istius regis in Pal.pstina situm est, unde 
pluruünum lucri ei accedit. Custodie hujus se- 
pulcri viri de familia regis illustrissimi destinan- 
tur. Extendit sc /Egyptus ab. Alexaudria et. Tyro 
usque iu Ituream regionem stsadíis maxime 88. Ni- 


Συρίαν. "Ev ταύτῃ δέ ἐστι τὸ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ σῆ- C lus autem fluvius /Egypti exhsuritur in mare ver- 


pe κατὰ τὴν Ἱεροσολύμων πόλιν, ἢ δὴ κατέσχαπται. 
Kat αὖ:αι μὲν πχαράλιαι χῶραι * Κοίλη δὲ Συρία 
διήκει ἐπὶ "Apatiav ἐπὶ τὴν ἐρνθράν θάλασαν τῷ 
πρὸς “ἕω ἴδντι. Διαθδάντι δὲ τὴν θάλασσαν, ψάμ- 
pes τὸὶ δέχεται αὐτοῦ ταύτῃ διαπορευυμένων ἐπὶ 
«ὃ οἣμα τοῦ Μεχμέτεω. Αὕτη δὲ ἢ χώρα βασιλέως 
τῆς Μέμφιος οὖσα' πρὸς δὲ καὶ ij Φοινίκη. Δύναμις 
δέ ἔστι τῷ βασιλεῖ τῷδε χατὰ θάλασσαν ἀξιόχρεως, 
E02 δὴ ἐφίσεατει Σάμος πλοῖά τε καὶ τριήρεις. [Ἐκ 
ταύτης χοτασχενάζει ] *'* Κύπρον τε ὑπηγάγετο, 
καὶ ἐπὶ Ῥόδον καὶ Κύπρον πέμψαι τὰ τε πλοῖα 
καὶ σ:ρατὸν σὺν αὑτοῖς. Διαπλεύσας δὲ τὴν τε πόλιν 
ἐπο:ιόρχει, xal τὴν νῆσον ληϊσάμενος, προσέδα- 
λὲ τε t» τείχει ἐπὶ ἡμέρας ἱχανάς" καὶ ὡς οὐδὲν 
πκρούχωρει ἡ τῆς πόλεως αἴρεσι:, ἀπεχώρησεν ἐ π᾿ 
eixou. Τὴν μέντοι Κύπρον ὑκητάγετϊο, xal τόν τε 
5.ed£a Κύπρου ἄγοντα, ᾧχετο. ᾿Αφ᾽ οὗ δῆτα χρό- 
vov 969^» τε ἐπάγει à. Κύπρος τῷδε τῷ βασιλεῖ. 
Δοκεῖ δὲ ἡ vao; σὕτη ὑπὸ τόνδε γενέσθαι τὺν 
βεσιλέα τὸ καλαιόν. Ἰζελτοὶ δὲ ὡς ἀφίχοντο Lr: τὸ 
τοῦ Ἰποοῦ τοῦ Θεοῦ σῆμα, δουλωσάμενοι τὴν τε 
νῆσον ταύτην, ὑπηγάγοντο σφίσι͵ στόλον ἐπαγόμε- 
νοι καὶ δύναμιν ἀξιύχρεων. Ἢ χαὶ Ἑνετοὶ 'Aua- 
ρίτη» πόλιν εὐδιίμονα χειρωσάμενοι, ἐπὶ συν .óv 


sus Boream veniam, juxta. Alexandriam. ÆEgypii. 
Hinc iucipit Palestina, tendena usque ad Cœlesy 
ria. In hac regione Jesu celebratur. sepulcrum, 
sitom in urbe Jerusalem, qua devastata est. eum 
maritimis regionibus. Celesyria panditur in Ara- 
hiam usque δ mare Rubrum, versus Orientem 
itet" facicnti. Transeuntero id ware excipit arena 
vastitas, qu;e superanda est petentibus sepulcrum 
Meclimetis. Hzc est regio Memphitici regis, eui 
additur et Phoenicia. Est huic regi quoque in ma- 
ri maxima potentia, Samus ei suppeditat naves ct 
triremes. Cyprum subegit. Naves wittens. cum 
militibus adversus Rhodum et Cyprum, urbem 
obsidione »fflixit. Actis autem praedis ex iusula 
plurimis , 76 aliquot diebus oppugnationi iutentu. 
fuit : quae cum parum succederet, abducto exer- 
citu domum revereus est. Cyprum quidem suo im- 
perio adjuuiit, capto ejus regc : et ex eo. tempore 
Cyprus Memplitico regi tributum solvit, Quin 
jam olini quoque istam iusulam huic regi parnis- 
se arbitror. Verum Galli ut accesserunt ad: Jesu 
Dei sepulcrum, iitsulaw ea in servitutem  eeda- 
ctu cepere, classem porautes matgnam, viresque 
l;aud contciuneudas. Eo u. odo ct Veneti Auariam 


Notule marginales. 


(7:1) Alpium. 


*! flic forie nhmerns sj&dierum in Iribus mus, desideratar. Im R, ut in c. 


?* iu gl. in [usa desunt, 


147 


LAONICI CHALCOCONDTI.E 


148 


(72) wrbem opulentam occapantes, diu eam ic- ἃ τινα χρύνον διακατεῖχον, ὁρμητήριον τῆς πρὸς 


nuere, οἱ portum ad. Ayyptiacas merces commo- 
dissimum. Hine successione longa reges Gaile- 
rum isti insulx præfuere. Etiam Arabes hujus in- 
sul* partem tenent, &ednon  Phamagustam ur- 
bem opibus florentem. Et sane Memphitico et 
-Egyptisco regi bellum est adversus Arabes et 
Afros, propter regionis limites usque dissidentes, 
et inter eztera etiam manus conserentes. Et qui- 
dem Chalepia urbs ejus in Asia magna, et dires 
opum, merces prebens Asiam et Arabiz. Equos 
ista regio producit perquam generosos. Etiam 
Agypus, necnon ea regio qus versus Libyam 
excurrit, gignll equos generosos, et came- 


los. Chalepiath urhem auo dominio adjecit Te- p 


mires, cam artwa. laflerret Damssco : et subaeta 
Colesyrise non modica regione, discessit Lujus- 
modi eausa motus. Num Chatagiæ rex, unus de 
numero novem ducum, etiam Indis imperitabal, 
Bic Aras&em trajecit, Temirisqoe regionem vas- 
tans, mancipiis captis plurimis, domum rediit. 
Fama est, cum in armis habuisse circiter quadra- 
ginta el cento myriades hominum. Temires au- 
tem regione escedens et muro loca Chatagiorum 
regioni finitima (irmans, quam celerrime hostem 
insecutus est : nec eum vel in Persarum, vel in 
Candiorum regno iadipisci valuit. Hine legatione 
missa, bellum pace mutatum est, cum in auhnno 


3gilaret, Pajaziti Amuratis filio arma inferre ho- 


siilia. Pax autem hac conditione composita. est, 
ut tributum  magnom quotannis penderet pro 
Masssgetarum regione, quam amnis subegera!. 
Mellum hoc ut intercedente (edere fuit sopitum, 
accidit ut causam ducum inferioris Asiz suscipc- 
ret. Venerant enim numero circiter centum, et 
Melitinem | urbem auspiciis Pajazius obsidione 
circumiederant, Comparato itaque quam potuit 
exercitu maximo, hostili animo profectus est. con- 
tra Sebustiam, Cappadocis uibew opibus vigen- 
tem : quz quoudam, ut apparct, regis Turcorum 
sedes regia exstilit. Ez hac enim aniea. prodeun- 
tes Turci, subegere 757 regioncin Asi non mo- 
dicam usque ad Hellespontum : et jaw magna 
nianu advenientes, incursiouem fecere in regionem 
quæ ex adverso Byzantii sita compicitur, 


Temires itaque ut advenit, urbem exercitibus 
circuwsedit, Pajazites forte tum aberat, quie ex- 
peditionein susceperat contra. Lebadiam  l'eeotize, 
et contra Peloponnesum Thessaliamque. Reliquit 
tamen Sebastie Orthobulem filium cum exercitu. 
Quse omnia eum iu eum modum dísposuisset, ipse 
contra Peloponnesum copias duxit. At ut accepit, 


Αἴγυπτον ἐμπορίας αὐτῶν, Καὶ τὸ ἐντεῦθεν ἀπὸ 
Κελτῶν βασιλεῖς διαγενόμενοι βασιλεύουσιν ἐν τα")- 
τῷ τῇ νήσῳ. Νέμονται μέντοι καὶ οἱ “Δραέες μέ- 
ρος τι τῆς νῆσου ταύτης, καὶ πόλιν Φαμαγούστην 
χαλουμένην "Ὁ. Τῷ μὲν οὖν βασιλεῖ Μέμφιός τε χαὶ 
Αἰγύπτου πόλεμός τέ ἐστι 6b; τοὺς ἐν τῇ ᾿Δραδίᾳ, 
καὶ πρὺς τοὺς ἀπὸ τῆς Διδύης, διαφερομένους περὶ 
γῆς ὄρων, μαχεσαμένῳ τά τε ἄλλα, Kol δὴ " Χαλέ- 
“-ιον δὲ πόλις αὐτῷ ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ μεγάλη τε καὶ εὑ- 
δαίμων, καὶ ἐμπορίαν παρεχομένη τῆς τε ᾿Ασίας, χαὶ 
Αἰγύπτου, xal ᾿Αραδία:" ἵππους δὲ ἐχφέρει ἢ qopz 
αὔτη γενναίους. Δοχεῖ δὲ γαὶ ἣ τε Αἴγυπτος καὶ 
ἢ πρὺς Av6onv χώρα φέρειν ἵππους τε ἀγαθοὺς xot 
καμήλους. Thv μέντοι Χαλεπίην κόλιν Τεμήρης, ὅτε 
δὴ καὶ ἐπὶ Δαμασχὸν ἐστρατεύετο, ὑπηγάτγετο " xoi 
Κοίλης Συρίας οὐκ ὀλίγην χώραν καταστρεψάμενος 
ἀπεχώρει δι᾽ αἰτίαν τήνδε. Ὃ γὰρ δὴ τῆς Κατα- 
rine βασιλεὺς τῶν ἐννέα χαλούμενος, οὗτος δ' ἂν 
καὶ ὁ τῆς Ἰνδίας βασίλεὺς, διαδὰς τὸν ᾿Αράξην, 
τὴν τε χώραν ἐπέδραμε τοῦ Τεμήρεω, xal ἀνδρά- 
vola ὡς πλεῖστα ἀπάγων, ᾧχετο αὖθι; ἐπ᾽ οἴχου 
ἀποχωρῶν. Ἤγαγε δὲ στρατὸν, fj λέγεται, ἐς τεσσα- 
ράχοντα xal ixa:bv μνυριάδας. Τεμήρης δὲ ὡς 
ἤλαυνε τὴν ταχίστην, τῆς μὲν χώρας ὑφιέμενος, 
τῷ δὲ τείχει ἐπειγόμενος διαφυλάξαι ὅσα τε ἦν 
αὐτῷ ὁμοροῦντα τὴν Xataloy χώραν, καὶ ἐν τῇ 
Περσῶν αὖθις καὶ Καμδίων " ἀρχῇ οὐχ ἔφθη xaxa- 
λαδὼν τὸν βασιλέα. ᾿Εντεῦθεν διαπρεσδευσάμενος 
σπονδάς τε ἐποιήσατο, ἐν νῷ ἔχων ἐπὶ Παιαζήτῃ 
*bv ᾿Αμουράτεω στρατεύεσθαι. Ἑποιήσατο οὖν 
σπονδὰς ἐφ' ip ἀπάγειν φόρον ἱκανὺν ὑπὲρ τῆς τῶν 
Μασαγετῶν χώρας, ἣν καταστρεψάμενος εἶχεν. "0; 
δὲ πρὸς τοῦτον σπονδάς τε ἐποιήσατο, καὶ εἰρήνην 
ξυνηνέχθη αὐτῷ τὰ ἐς τοὺς ἀπὸ «fjc χάτω ᾿Ασίας, 
Τούρχων ἡγεμόνας ἀφῖχθαί τε παρ᾽ ἑκατὸν, καὶ τὰ 
περὶ τὴν Μελιτήνην ἑἐπολιορχῆσαντο ταύτην τῷ 
Παιαζήτῃ. Παρασχευνασάμενος δὲ στρατὸν μέγι- 
στον, ἤλαυνεν ἐπὶ Σεύδάστοιαν, πόλιν τῆς Καππα- 
δοχίας εὐδαίμονα. Δοχεῖ δὲ αὔτη ἡ πόλις βασίλεια 
γὙενέαθαι «οὔ πρότερον βασιλέως Τούρχων, καὶ 
ἀπὸ «αὐτῆς ὁρμωμένους τοὺς Τούρχους τοπαλαιὸν 
χώρας, ὑπαγουμένους * τῆς τε ᾿Ασίας οὐχ ὁλ'- 


Ὁ 1^" εἰς τὸν ᾿Ἑλλήσποννόν τε καὶ ἀντιχοὺ Βυζαν- 


«ἰου χώραν τὴν ἐς τὴν ᾿Ασίαν ἐπιδραμεῖν χειρὶ 
«πολλῇ ἀφικχομένου:;. 

Ἰεμήρης μὲν οὖν ὡς ἀφίκετο, ἐπολιόρκει τὴν 
“λιν. Παιαζήτης δὲ ἀπῆν τότε ἐπὶ Λεδαδίαν τῆς 
Βοιωτίας, xai ἐπὶ Πελοπόννησον xai Θετταλίαν 
στρατευόμενος. Κατέλιπε δὲ ἐν «fj Z:6aovala orpz- 
τόν τε τὸν τῆς ᾿Ασίας, χαὶ παῖδα Ὁρϑογρούλην, 
καὶ ταύτῃ * καταστησάμενος, αὐτὸς μὲν ἐπὶ Πελο- 
κόννησον ἐστρατεύετο. Ἔνθα δὴ πυθομένῳ, ὡς 


Notule marginales. 


(72) Amathunta, quie nunc Limisso. 


39 xo)^opávnv ᾿Αμμεχώστην. BR. ut in c. 
ὃ ἐπκαγομένους. R. ut in cont. * in ἢ. ταύτην. 


! Hic forte aliquid deest ; in R. eat lec. 


* [π΄ ππο Καδμίων. 


149 


DE REBUS TURCICIS LIB. 1H. 


150 


Τεμῆρης ἐλάσας πολιορχοίη Σεδάστειαν, ἢλαυνέ τε" A Sebastiau a. Temirc oppugnari, mutato consilio 


ἔμπαλιν γενόμενος. Καὶ οὐχ ἐξεγένετο αὐτῷ is6a- 
λεῖν ἐς τὴν Πελοπόγνησον. Ἐπειγομέν:» δὲ τὴν ἐπὶ 
«τὴν ᾿Αοίαν περείαν, ἐκύθετο ἀλῶναί τε τὴν πόλιν, 
καὶ ἀνδραποδισάμενον, οἴχεσθαι φῦθις ἐπιόντα ἐπὶ 
Χερίης. Ὡς γὰρ δὴ προτέδαλεν ἐπὶ ἡμεριχέναι *, 
οἱ ἀπὸ τῆς κόλεως ἐξεχρούσαντο τὸν Τεμήρεω στρα- 
«ὃν. ἐνταῦθα ἔχων μεθ᾽ ἑαυτοῦ ὁρυχτὰς ἐς ὀχτακισ- 
χιλίους τὸν ἀριθμὸν. ὑπώρνσσον ὑπ᾽ 1f» γῆν δούγ- 
ματα φέροντα ἃς τὸ τεῖχος τῇ: πόλεως ἀπανταχῇ. 
Καὶ Eva. μὲν οἱ τῆ; πήλεω; ἤσθοντό τε, xal &vto- 
ρύσσοντες καὶ αὐτοὶ, ἐξεκρούσαντο" τὰ δὲ πλέω 
᾿νύετο αὐτῷ ἅτε πολυχειρίᾳ ἐργαζομένων. Ὡς δὲ 
ἤδη τὰ τείχῃ óptópuxzo, καὶ ἐπὶ ξύλων ἤδη ἦν uex- 
ἄωρα, πῦρ ἑνιέντε; κατεδλήθη τε τὰ τείχη abec- 
pata. Καὶ ἐπιπεσόντες ἐνταῦθα οἱ τοῦ Τεμήοεω 
στρατιῶται, εἰσέπιπτον ἐς τὴν πόλιν, καὶ οὕτω 
xazácyov αδεὴν. Καὶ τοὺς μὲν ἄνδρας, παρεγγυή- 
σαντο; τοῦ βαπτιλέως. αὐτίχε ἑλόντες τὴν πόλιν, 
διεχρήσαντο παῖδα; δὲ καὶ γυναῖχας τῆς πόλεως 
ἃς ἕνα χῶρον ἀγαγὼν, τὴν τε ἵππον ἐπαφεὶς xac- 
€ypásato- ὥστε μηδένα τῶν τῆς πόλεως, μήτε 
ἄνδρα, μῆτε γυναῖχα, μήτε παῖδα, περιγενέσθαι" 
οἰχτρότατα δὲ ξυμπάντων τῶν ἐν τῇ πόλει θανόντων. 
Λέγεται δὲ γενέσθαι ἀνθρώπους ἀμφὶ τὰς δώδεκα 
μυριάδας. Πρὸς δὲ χαὶ ἐλεφαντιώντων * kv ταύτῃ 
τῷὸ πόλει πλῆθος εὑράμενον, λέγεται χελεῦσαι 
ἀνελεῖν. Τούτοις μὲν οὖν ὅπη ἤσθετο περιόντας, 
οὐχ ἔτι οἷα ζὥνεᾳς περινοστεῖν᾽ " ἀλλ᾽ ὡς ἤσθετο 


reversus est nec potuit irrumpere in Peloponnesum. 
Cum maiuraret. iter in. Asiam, audivit Sebastiam 
esse. capiam, Temirenique mancipiis collectis plu- 
rimis abiisse Cheriam. Ut enim Temlres impetum 
in murum dedit diebus aliquot, oppidani vim 
bostilein fortiter propulsaruut. Cum autem habe- 
ret ocio milia fossorum in castris, iig negotium 
dedit, ut euniculos haberent subterraneos, per 
quos ubique possent emergere in urbem. ΕἸ quidem 
oppidani senserant id parari. Proinde et ipsi fo 
diendo hostibus occurrebant, veram pellebantur. 
Amplius enim effüciebat Temires, ut qui fossorum 
numero exeelleret. Muri cum jam undique essent 
suffossi, hostesque starent in sggere escelso et 
ligneo, ignem injecerunt, murique sua sponte 
eorruerunt, Deinde per loca ruinis patentia irruen- 
tes Temiris milites in urbem, eamin hunc mo- 
dum occuparunt. Oppidanos, sie imperante Temi- 
re, capta jam urbe, illico occiderunt. Liberos et 
mulieres ejus urbis, ia. uuum locum agens, im- 
misso equitatu omnes trucidavit. Urbis istius adce 
miserabilis clades fuit, ut nee vir, nec mulier, nc- 
que etiam puer aliquis potuerit ezitium subter- 
fugere. Homines in ista urbe fuerunt plurimi, 


adeo ut pene superarent. nnmero duodecim my- 


riades hominum. Prseterea. reperta magna lepro- 
socrum mukitedine, omnes interüci curavit. Hos 
enim ubieunque adeptus foret, incolumcs »bire 


τοῦ ζῇν ἀπήλλαςτεν * οὐ θέμις εἶνα: φάσκων, εἰς C; haud sinebat : nequaquam fas esse dicens, ut bi. 


φοιαύτην γενομένους εύχην, περιιέναι τούς τε λοι - 
Φφοὺς τῶν ἀνθρώπων διαφθείροντας, χαὶ αὐτοὺς ὡς 
*à πολλὰ παραπαίοντας. Αέγεται δὲ ταύτη: τῆς 
πόλεως τὴν συμφορὰν ὑπερδαλέαθαι τὰς πώποτε 


γενομένας τῶν αόλεων ξυμφορά:. Ὀρθογρούλη δὲ 


φὸν καῖδα ἔαιζήτεω συλλαθὼν ζῶντα ἐπὶ ἡμέρας 
«ερεῖγε" μετὰ δὲ ταῦτα ἀνελεῖν ἐκέλευσε. Παιαζή- 
«ἧς δὲ ὡς ἐπύθετο ἔκαστα μετ᾽ οὐ πολὺ, ἅτε δὴ ἡ 
πόλις ἀλοῦφα διεφθάρη, καὶ ὁ «at: αὐτοῦ μετ᾽ οὐ 
πολὺ ἤγγελεο τελενεῆσαι 0e facio; Ἰεμήρεω, 
ξνμφορᾷ τε ἐχρῆτο ὡς μέλιττα, καὶ ἐν πένθει ἦν. 
Διαθά; τε γὰρ δὴ ἐς τὴν ᾿Ασίαν, ὡς Booxóv τινα 
ξωράκει αὐλοῦντα, λέγεται δὴ εἰπεῖν ἐπιδτλώσαντα 
τὸ πάθο; αὐτῷ οἷον ἦν’ Αὔλει δὲ ὡδῆν, Οὔτε Σε- 


δάστειαν ἀκώλεδσεν,͵ οὔτε παῖδα ᾿Ορθογρούλην. "Hv D 


yàp δὴ. ὡς λέγεται, Ὁρϑογρούλης τῶν ἡλίχων τὰ 
πάντα πράτιστος, a2i ἐξηγήσασθαι ἐπὶ πόλεμον 
ixevéc* διὰ δὴ τοῦτο xa: ἐν «fj. ᾿Ασίᾳ κατέλιτεν 
αδεῦν, ἐπιτρέψας τὴν ἀρχὴν αὐτῷ, fj δοχοίη αὐτῷ 
ἃς τὸ ἐπ:ιτηδειήτατον καθιστάναι. Κατὰ μὲν οὖν 
τὴν ἐς τὴν Σεδάστειαν ἔλασιν Τεμήρεω τοταῦτα 
ἐγένενο. Mas! οὐ πολὺ δὲ καὶ ἡ «ρεσδεία ἐφίχετο 
παρὰ τὸν Δαίλαπα Παιαῤήτην. Καὶ ἐχέλευσεν αὖ- 
αὖν ἀπιδοῦναΐ τε τὴν χώραν τοῖς ἡγεμόσι, xal τάς 


superstites sint, reliquosque homines ἰμβεΐδη!, 
ipsi plerumque miserrime viventes. Fama caiit, 
excidium urbis istius miserrimum superssse ca- 
lamitates omaes, quas in ullas unquam redunda- 
runt urbes. Orthobulem Pajazitis filium, ctm 
vivus |n manus venisset, aliquot diebus secum 
circamduxit: postea cuidam negotium. dedit, ut 
eum (nterficeret, Pajazitem, ut orbis excidium 
miserabile filiique interitum accepit, calamitas 
luctusque 3pprehendit maximus. Transiens enim 
in 78 Asiam, ut vidit. pastorem queindam tibia 
canentem, fertur dixisse, morrorem suum indicans 
quam acerbus esset : Cane caniilensm, cujos ar- 
gumentam sit : Neque. Sebastiam. amittas, nec 
etiam filium Orthobulem. Erat enim Qithohules 
vqualium suorum optiinus, etiam belli dux baud 
cowtemnendus. Quapropter non ab re relictus. est 
ἃ patre in Asia, ut regnum administraret eo «nodo, 
quo sibi putaret commodissime habere. Expeditio 
Temiris contra Sebastiam liunc finem sortita est. 
Nec multo post legatio missa est ad Pajazitein 
Lælapa (75), quz — jussit. ut. ducibus. restitueret 
regionem.  Daret tantum buryri, quantum. ferunt 
duo millia camelorum. fis adderet. duo. millia 


Notule mergiuales. 
(7$) Lelaps valgo licebatur, id est proccila sive turi o, Turcica lingua Hyldrin. 


ὁ và, * ἐπιημεριχέναι οἱ. " ἐλεφχυτίων. R. ut in cont, * ὅπη R. wt ut cont. 


151 


LAONICI CHALCOCONDYLAE 


152 


tentoriorum, cojusmodi in usu habent pastores ἃ τε δισχιλίας καμήλους βουτύρου, καὶ σκηνὰς δὴ 


pet Asiam. l'ostulabatur quoque, ot per universum 
Pajazitis regnum Temires pronuntiaretur rex. Vo- 
lebst quoque, ut Pajasites in suam regionem Te. 
miris numisma reciperet, et suum irritusa faceret. 
Postremo imperabatur, ut unus de. numero  filio- 
rum Pajazitis militaret in. januis Temiris. Quod si 
Pejazites baec faceret, fore eum amicum et ne- 
cessarium regis Temiris : sin autem bla; petitiones 
aversaretur, sciret Temirem ipsum pro hoste ha- 
biturum. llis auditis, ferunt Pajasitem irs com- 
motum, illud responsum dedisse, quod supra de- 
elaravimus, videlieet : Si non veniat. quemadmo- 
dum minitetut, precor uxorem suam ter repudia- 
tam recipiat. Quod quidem dictum magaam infa- 
miam importat ei, in quem dicitur. Cum igitur 
eum tali responso legatos dimisisset, Temires 
expeditionem suam, quam animo versabat, non 
amplius differt contra Pajazitem. Sed confestitn 
eoairaciis copiis quam potuit plurimis, Scytharum 
et Tzachsidarum, qui presto erant, delec:u habito, 
conscripsit exercitum, qui compleetebatue oetua- 
ginta myriades hominum : et profectus est conira 
Pajazjtem, per Phrygism Lydiamque iter faciens. 
Pajazites «ut hosti obviam procederet instructus, 
comparavit et ipse quam potuit exercitum maxi- 
uum, assumplis eliam "Triballis satellitibus auis, 
qui numero erant quasi decem mille. In his 
spem maximam habebat Psjaxites, ut qui ſorti- 


tudinis essent semper memores quocunque venis- C 


sent. Quos cobortabatur, dicens : Alexander Philippi 
Macedones (74) habens, transgressus est in Asiam, 
crimini dans Dario Xerxis in. Græcos expeditio- 
mem, pauca suorum manu pergens in hostem, Da- 
rium devicit, et Asiam subegit, pervenitque usque 
ad Phain (75) Asiz. In spem erigor et ipse, me fscile 
nostro exercitu destructurum 79 Temiris regnum, 
et deinde accessurum ad Indus usque. Assumens 
itaque Europzum  Asiauutuque exercitum, qui 
complectcbatur quasi duodecim myriades bumi- 
num, recta iter. instituit adversus Temirem, cu. 
piens eum prcvertere, eL in. ipsius regione castra 
locare juxta Euplirateim, animo ogitans ibi dimi- 
care cum Temire. Temires quidem exercitum per 


δισχιλίας, αἷς εἰώθασιν οἱ Νομάδες ἀνὰ τὴν ᾿Ασίαν 

χρῇσθαι. Καὶ ἐν τοῖς vacl;, τοῖς δπὸ τὴν Παιαζήτεω 

ἀρχὴν, μνημονεύεσθαι αὐτὸν ὦ; βασιλέα, xol νομὲ- 
σματα " δὲ χρῆσθαι τῷ βασιλέως Τεμήρης, ἐς σύμ- 
κασαν τὴν ἀρχὴν αὑτοῦ, χαθελόντα τὸ ἑχλυτοῦ v^- 

μισμα. Πρὸς δὲ καὶ τῶν καίδων αὐτοῦ ἕνα ἠτοῦντο 
παραγίνεσθαι à; τὰς Τεμήρεω θύρες. αἱ 2v ταῦτα 
«otf, φίλον τε xal ἐπιτήδειον ἔσεσδβαι Τεμήρτω 
βασιλέως * ἣν δὲ μὴ ποιήσῃ. χρῆσθαι αὑτῷ iig τῶς- 
λεμίῳ βασιλέα Τεμήρην. Ἧ δὲ δὴ λέγεται θυμω- 

θέντα τὸν Παιαζήτην, ἐχεῖνο δὴ τὸ ἔπος εἰπεῖν, 5 

xai πρότερόν μοι δεδήλωται, ὡς fjv μὴ ἐπιχαταθδάς 
ἀφίχοιτο ἐπ᾽ αὐτὸν, τὴν γυναΐκα αὐτοῦ ἐς τρὶς 
ἀποπεμψάμενον ἀπολαδεῖν αὖθις" ὃ δὴ αἰσχύνην 
φέρει μεγάλην εἰρῆσθαι ὁτῳοῦν τὸ Emo; τοῦτο. 

Προθέμενος μὲν οὖν τὰ παρὰ «fjc πρεσδείας αὑτοῦ 
«ὃ Παιαζήτεω ἔπος ὁ Τεμέρης, οὐχέτι ἐς ἀναθδολὴν 
ἐποιεῖτο τὴν ἔλασιν. Καὶ αὐτίχα παρασχενασάμενος 
στρατὸν, τόν τε παρ᾽ ἑαυτῷ Σχυθῶν τῶν Νομάδων, 

καὶ Τζαχαϊτίδων, ἐς ὀγδοήχοντα, ὡς λέγεται, μν». 
ριάδας, ἤλαυνεν ἐπὶ Παιαζήτῃ διὰ Φρυγίας τε καὶ 
Αὐυδίας τὴν πορείαν ποιού,ενος. Παιαζήτης δὲ ὡς. 
ἐξορχώσας 5 Τεμήρην, ἣν μὴ ὡς ἠδύνατο χράτιστα 
παρεασχενασμένος ἐπῇει, συναγείρας στρατὸν, ὡς 
ἠδύνατο μέγιστον, συμκαραλαδὼν χαὶ τοὺς Tg 
θαλλοὺς αὐτοῦ δορυφόρους, ἐς μυρίους μάλιστά. 
πον γενομένους τούτους" ἐφ᾽ οἷς δὲ μέγα ἐφρόνει, 
ὡς ὅποι παρατυγχάνοιεν ἀνδρῶν ἀγαθῶν γενομένων» 
Καὶ προθέμενος, ὡς ᾿Αλέξανδρος 6 Φιλίππου τοὺς 
Μακεδόνας ἔχων μεθ᾽ ἑαντοῦ, καὶ ἐς τὴν ᾿Ασίαν δια- 
δὰς, Δαρεῖον αἰτιασάμενος τῆς ἐς τοὺς Ἕλληνας 
Ξέρξεω ἐλάσεως, τῷ ἑαντοῦ ἐλάσσονι δὴ στρατῷ; 
ἐπιών, χατεστρέψατο, xal τὴν ᾿Ασίαν ὁφ᾽ αὑτῷ 
ἐποιήσατο, ἔς τε ἐπὶ “Ενφαϊν τῆς. ᾿Ασίας ** ἐληλά- 
κει" ἐπίστευε δὲ xal αὐτὸς τῷ ἑαντοῦ στρατεύματνυν 
ἐπιὼν, χαθαιρήσειν ταχὺ πάνυ τὴν Τεμήρεω βασι" 
λείαν, xoi ἐπὶ Ἰνδοὺς ἀφιχέσθαι, Παραλαδὼν 6h 
οὖν τότε Εὐρώπης xol ᾿Αείας στράτευμα, ἐς δώξε-. 
xa μυριάδας, (svo ὁμόσε ἐπὶ τὸν Τεμήρην, φθῆναι 
αὐτὸν βονλόμενος ἐν τῇ χώρα, ἐστρατοπεδευμένων. 
πρὸς τῷ Ευφράτῃ, ἐν νῷ ἔχων βασιλεῖ Τεμήρῃ 
μαχέσασθαι. Τεμήρης δὲ ἐπήει διὰ Φρυγίας ba:- 
vov, Παιαζήτης δὲ διὰ τῆς Κακπαδοχία: ἐπείγετο, 


Phrygiam ductabat.: at Pajazites citato. agmine D φθῆναι αὐτὸς πρὸς τῷ Εὐφράτῃ κατὰ τὴν "Appe- 


ferebatur per Cappadociam, praroceupare volens - 


Eupliratein per. Armenisw. Ut autem, cum | foret 
in Armenia, accepit. Temiren jam in. suam ac- 
cessisse regionem, iter per Phrygiam facientem, 
mulato consilio recta in. Phryziam contendit : 
ubi ebviam progredi Teiniiem iutellexcrat. Cuin 
autem acceleraret. iter, accidit αἱ exercitus lougo 
itinere graviter vexatus, Pajaziti indignaretur, 
quud ipsorutu opera, etiain su8 audacia, cum nulla 


vlov χώραν βουλόμενος. Ὧ; δὲ ἐν τῇ Ἀρμενίων 
γενόμενος χώρᾳ, ἐπύθοτο τὸν Τεμήρη ἤδη ἐν τῇ 
ἑαυτοῦ ἀναστρέφεσθαι χώρξ, διὰ Φρυγίας ἐλάταν- 
τα, τὰ ἔμααλιν γενόμενος ἑκορεύετο εὐθὺ Φρυγίας, 
ὡς '* δὴ καὶ Τεμήρη αὐτὸν ἴεσθαι ἐπυνθάνετο. 
Vaxð δὲ ἐπειγομένων, ἠνύετο ὁ δρόμος ὥστε xal τὰ 
στρατεύματα αὐτοῦ πολλὴν διανύταντα πορείαν, δι" 
ὀλίγου ἔχαμνέ τε χαλεπῶς φέροντα, καὶ ἤχθετο. 
αὑτῷ, ὅτι μὴ ἐν δέοντι ἐχρήσατο τῇ ἑαυτοῦ cO ug. 


Notulae marginales. 


(71) Numerum non habet exemplar Graecum. 


. * νομίσματι. Sic etiam in wno. [n al. & in c. 
Yzaow. "5 Uc. Unus ui iu cont., αἱ. οὗ. 


!* tEopuu 32. 


(15) Al. Euphoin. Al. Hi yphasin. 


!! jn pao, b. "Evo. τῆς Ἵνδίας, et in ora. 


153 


. DE REBUS TURCICIS LIB. !IL 


154 


Bvvé6aes δὲ χαὶ τὸ μηδενὶ ἐπιτρέπειν τοῦ “στρατοῦ A necessitas moneret, abuteretur. Praterea contigit 


ivi πυροὺς χαὶ χριθὰς ἐπὶ Προύτης, ὥρα ἦν παρα- 
δάλλειν τὸν ἵππον, χαλεπαίνειν τε τὰ αὐτῷ στρα- 
«εύματα, καὶ ἀπαγορεύειν. Ἀπείρηται γὰρ μηδενὶ 
ἐξεῖναι εἰς πνροὺ; εἰσιέναι. “ὕντινα δ᾽ ἄν λάόδοι 
εἰσελθόντα, ἐτιμωρεῖτο. Λέγεται δὲ αὐτῷ ἐστρα- 
«οπεδευμένῳ περὶ Καπκαδοκίαν πνεῦμα βιαιύότατον 
ἐπιπνεῦταν ᾿ τῷ στρατεύματι αὐτοῦ, τάς τε σχῆ- 
νὰς ἀπκενεγκά"ενον, ἐπὶ Xo»U ἀποιπᾶσθαι, καὶ μετ- 
εὔρους ποιησάμενον Χχταδαλεῖν “ καὶ τοῦτο xav 
αὐτιῦ γενέσθαι οἰωνὸν εἰς τὰ στρατεύματα. Μετὰ 
δὲ ταῦτα ὡς ἐπελαύνοντι '* ἐπὶ τὴν ϑρυγία" ἐσχή- 
νῶωτο, τὴν τε σχηνὴν αὐτοῦ ἐς τρεῖς συστι σλμένους 
«οὺὑς ἀμφ᾽ αὐτὸν παῖδας, αὐτόματον πεσοῦσαν, εἴτε 
«ἢ; γῆ; μὴ δυναμένης κατέχειν τὰ σχοινία τῖς 
Φκηνῆς, site xol ἄλλῃ πὴ ξυνέδη τοῦτο’ τῆς τὲ 
qc ἀπειρῆσθαι αὐτῷ, μὴ ἐπιδαίνειν τῆς Φρυγία:. 
"ÀiDiévev τέ τινες αὐτοῦ παρλγενόμενοι, ἣ Τρι- 
ξαλλῶν οἷωνίζοντο. Λέγεται μὲν οὖν χαὶ πρινὴ 
àr τὴν "Asíav διαδῆντι, ᾿Αλίην τὸν Χαρατίνεω 
vella, ἄνδρα δὴ τῶν παρ᾽ ἑαυτῷ τὰ ἐς σύνεαιν οὐ- 
δενὸς λειπόμενον, χρηματίσαι αὐτῷ μὴ στρχ- 
φεύετθαι ἐπὶ Τεμήρην' τρότῳ δὲ ὅτῳ δύναιτο ἀτφα» 
λεστάτῳ, διαλύεοθαι αὐτῷ τὴν πρὸς Τεμήρην δια- 
φοράν. Ἐχέλενε δὲ αὐτὸν πέμπειν, χαὶ ὑπισχνεῖτο 
διαλλάξαι τε αὑτῷ βασιλέα Τεμήρην. fj ἂν αὐτὸς 
βούλοιτο. Τὸν δὲ ὑπολλδόντα φάναι, ὡς οὐ τῇ ἐχεί- 
wu συνέσιι πιστεύων, ἀφίχοιτο ἐπὶ μέγα εὑδαι- 
μονία:, ἡγεμόνα: τοσούτους - χαταστρεψάμενον, 


ut exercitus affgeretur maxima frumenti οἱ hor- 
dei inopia, proptcr Prus«am. Hinc equitatus. gra- 
viter periclitabatur. Exercitus rem istam iniquo 
animo ferebat, et jam detrectabst. militiam. Se- 
veriter euim interdictum erat, ue quii manns a'- 
moliretur framento , addeus , se acerbius viudi- 
ralarum eum, qui (raudem huie sno edicto fecis- 
8:0. Fawa est, eum castrametatus esset in. Cap- 
padocia, venti turbinem violentissimum Incubuisse 
exercitui, adeo ut tentoria disjecta οἱ in subli- 
me tracta destrueret. planissime : quod quidem 
exercitus pro omine parum fausto accepit. Postea 
cum im Phrygiam niovens castra communivissct, 
tentorium suum in tres pueros, qui ihi aderant, 
8ua sponte ceciderst : sive quod terra nequiverit 
sustinere retinacula, sive alia cst causa in quam 
casus ille rcduci poterit. Quidam Graci et Tri- 
balli qui prssto erant, omen id esse diccbant, 
ue ascenderet in. Phrygiam. Feruut tamen prius- 
quam transiret in Asiam, Aliem Charatinis filium, 
virum eorum qui cum Pajazite erant, prudentia 
primarium consuluisse, ne exercitam contra Tc- 
mirem duceret, verum adniteretur ut ista con- 
iroversia. quam tutiesimis rationibus dissolvere- 
tur et componeretur. Se legatum fore in liac. re 
promittebat, et. juxta. animi ipsius sententiom 
Temirem  reconciliaturum. Pajazites respondit : 
Nunquam tantum felicitatis conscendissem fasti- 


ἀλλὰ τῇ ἑαυτοῦ ὁρμῇ τε καὶ γενναιότητι, τύχῃ δὲ C gium, pec etiam tot. duces imperium — accipero 


εἰπεῖν, καὶ τόλμῃ ἐπιτραπομένου; τῶν βασιλέων 
φᾳολλοὺς, καὶ δίχα συνέσεως μεγάλης, ἐπιδείξασθαι 
ἔρτα" συνέσει δὲ τὸ πᾶν ἐπιτρέψαντας, αἴσχιστα 
ἀπολέσθαι. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς: dv τῇ ᾿Αρμενίων 
ἀγένετο, ἐπὶ Τεμέρῃ στρατευόμενος, ἐδουλεύετο, ὡς 
δὴ πράτιστα τὴν μάχην ποιήσαιτο. Μεταπεμψάμε- 
veg δὲ τοὺς ἀρίστους, ἐς βουλὴν καθίστατο. Kal 
σενων γενομένων ἐπ᾽ ἀμφότερα ταῖς γνώμαις, M- 
τεται ραΐμην τὸν ᾿Αλίεω, μέγιστον δὴ παρὰ τῷ 
flaw ét δννάμενον, βουλεύοντα λέξαι τοιάδε" Ὧ 
βασιλεῦ, ἐπ᾽ ἄνδρας πιρασχευάζῃ στρατεύεσθαι 
«ἁ τὸ πολέμια λεγομένου; εἶναι ἀγαθοὺ; ὑπὸ πάν- 
«er, ὅσοι "5 δὴ τῆς τε γνώμης αὐτῶν xol ἀρετῆς 
ἐπειράταντο. Τούτοις ἐγὼ εἰς λόγους, ὡς τὰ πολλὰ 
ἀφιχόμην, ἐπυθόμην τὴν τε ἀρετὴν εἶναι παντὸς D 
λόγου ἀξίαν. Καὶ 100; δὴ πολλαπλάσιον τοῦ ἦμε- 
φέρου στρατεύμετος ἀγγέλλεται ἡμῖν εἶναι «» T«c- 
Ρμάρεω σεράτευμα. Ὥστε κατ᾿ ἄμφω δὴ τούτῳ 
ὅτ᾽ '* ἂν αυμδονλεύσαιμι θαῤῥοῦν τῷ ἡμετέρν expa- 
45 ves ὁμόσε ἐς τὸ Τερμήῤεω στρατόπεδον. ᾿Αλλ᾽ 
οὐδ᾽ ἂν εἰ μαχεσάμενοι περιγενοίμεθα, εἴη ἂν ἡ εἶν 
&p:xe; (poss E: μὲν γὰρ ἐς τὴν ἐκείνων ἐσδάλ- 
λουῖες ἐμαχόμεθα, ἣν ἂν ὀμνῦ ξύμπαντα ἀγαθὰ, 
«περὶ τὶ τῆς ἀρχῆς ἐτείνου ἀγωνίζεσθαι, xol περ 


coegi-Sem, δὶ (uc prudentiæ me comu.isissem. 
impetu vehementi, meaque generositate ductus, 
(anta opera designavi. Prz!crea quidam regea 
fortunam et audaciam secuti, neglecta prudentia, 
8 eximia fecere opcra : cum. reliqui interim, 
qui in omnibus prziulerunt. prudentiam, turpis- 
sime perierint. Cum In Armenio foret, animus 
erat , universis copiis in aciem eductis, summa 
vi certare eum hoste. Adbibitis igitur in consi- 
liem optimatibus ut praelium (faciendum essct, 
delíberabat. Cum essent quorum sententiz in utram- 
que partem iaclinarent, fama est ramen Alcis(76) 
Blur, qui plurimum pollebat spud Pajazitem. 
sic lecutum essc : O rex, contra viros adornas 
przliem, qui peritia rerum bellicarum feruntur 
esse primi abiis qui eorum animos et virtutem 
sunt experti. Cum his egoquoque ssepius in collo- 
qnium veni, audivique virtutem corum miris ino- 
dis celebrari. Praeterea annuntiatur, Temtiris 
copias multis modis numero superare nostras. 
aque et modo utrorumque intellexi sententías, 
si et meum Jandum est consilium, consulue:o, 
nostro exercitei Gidens, irruere ín castra Temiris. 
Verumtamen eisi prælii aleam  jecerimus, pra- 


Notul& margiuales. 


(?6) Charambeus Balies F. Al. llali. 
*9 ὁ πιξνεῦσει. B. κί ín coni. 


5 ἀπελαυνονῖ:. M. a in cont, "020v, aliud manm. ósc. ἢ. κί in cont, 


155 


I.A0NICI CHALCOCONDYL/E 


156 


liumque aos viciores declaraverit, nescio si qus Δ τῆς δυνάμξως Νῦν δὲ xal fjv εἰ; μάχην καθιστά- 


inde nolis sit futura. utilitas. Sed si hostium re- 
gionem fuerimus ingressi, iblque pralii fertunam 
fuerimus expert:,.commoda plurima feremus, pu. 
gnaturi videlicet pro regno et potentia Temiris 
acquirendis. Nunc autem si eummam rei certa- 
miní commiserimus, ea nequaquam  evenient. 
Sin autem, absit omen, io contrarium res ceci- 
derit, vile qus damna passurus εἰς, smittens 
potentiam tantam, regnumque tantum. Apparet 
igitur, quod tu et ille non ex æquo pugnetis. 
Arbitror »utem nec Tenáirem, si modo sapit, 
cum universo exereltu prium Initurum : verum 
copías suat distribuet in turmas magnas et tnultac, 
et in. hnnc modum nos tentabit.— Et εἰ resixteth- 
tcs fortiter turmam «enam vicerimus, alteram 
εἰ recentem. nebis opponet tandia, donee laho- 
rantes defleiamb, illis etrenne pugnantibus. Haud 
enim sie Temerfs copise sant compsrats, ut. ubi 
δά prielium ventam fuerit, statim in fugam abeant : 
verum etiamin fuga nobis meliores sunt, et fa- 
cilias in unum colliguntur dispersi, magna vir- 
tutis edentes opera. Censeo itaque non obviam 
eundum esse Temiris exercitui : verum melius et 
vtllius mihi videtur, ut eum subsequamur, per 
montes quam proxime semper instantes, ejnsque 
exercitum lædentes, ubicunque occasid se dederit. 
Hine spparebit s populationibus ewm cebibitum 
iri, dum nos ei usque ineubuerimus, nullibisub- 


μενοι μαχεσώμεθα, οὐδὲ διὰ τοῦτο ἡμῖν ἔσται, Ἣν 
tb, ὅπερ ἀπεύχομαι, ἐς τοὐναντίον ἡμῖν τὰ πράγ- 
ματα περιστῇ, σχόπει δὴ, ὦ βασιλεῦ, ὁποῖον &n»- 
6fosxal σοι ἀπὸ τούτου, τὴν τε δύναμιν ἅμα χαὶ 
βασιλείαν ἀποδλλόνοι ξυμθαίνειν. Δεῖ οὖν σοι μὴ 
ἀπὸ τοῦ ἴσον ἀνωνζεσθαί em χἀκείνῳ. {{είϑομαι 
δὲ μηδὲ σύμπαντι: τῷ στρατεύματι Τεμήρην βασι- 
Ma, εἰ σωφρονεῖ, τὴν μάχην ποιήσααθαι, ἀλλ᾽ ἐς 
μοίρας ἱκανὰς διελόμενος αὐτοῦ τὰ στρατεύματα, 
διαπειρᾶσθαι ἡμῶν. Καὶ εἰ μὲν τῇ μιᾷ μοίρᾳ ἕναν.- 
tía ἰόντες περιγενοίμεθα, «fj ἑτέρᾳ αὖθις μετ᾽ οὗ 
πολὺ χρησάμενος, ἐς ὃ δὴ ἀπαγορεύειν !" ἡμᾶς 
καμυῦντας μαχομένοις ἐκείνοις " οὗ γὰρ τοιοῦτόν 
ἐστιν τὸ ἐχείνου στράτευμα, οἷον ἐπειδὰν ἐς χεῖρα: 
ἀφίχηεαι, αὐείχε ἐς φυγὴν τραπόμενον οἴχεσθαι : 
ἀλλὰ καὶ ἐν «fj τροπῇ βέλτιον ἡμῶν, “ἀναλαμδάνειν 
τε 620: συνιόντας πυνθάνοιαι, κεὶ ἀναμαχομένους, 
μεγάλα ἀποδείχνυσθαι ἔργα. Δοκεῖ οὖν μοι ὁμόσε 
μέντοι μὴ εσθαι ἐπὶ τὸ Τεμήρεω σεράτενμα, διὰ 
δὲ τῶν ὀρέων πορευομένους, ἐφέπεσθαι, ὅτι ἐγγύ- 
τατα γενυμένους, καὶ ὅποι τε προχωρβοίη, καχοῦν- 
τας ἐν μέρει τὸ ἐκείνου στράτενμα, Δῆλα δ᾽ ἂν γέ- 
νοιτο ταύτῃ. ὡς οὔτε ἐπιδρομῇ χρήσαιτ᾽ ἂν ἔτι τοῦ 
λοιποῦ ἐφισταμένων ἡμῶν, καὶ ἐπισοπομένων ἐγ- 
γύτατα, οιείζεσθαί τε οὐχ ἂν ἔτι τοῦ λοιποῦ δύ- 
vavto ἱκανῶς, ὥς τε ἀποχρᾶντα εἶναι αὐτῷ τὰ 
ἐπιτήδεια. Ἐπειδὰν δ᾽ ἐν τῇ ἑκείνον γενώμεθα ἐπι- 
σπόμενοι τῷ Τεμήρη στρατεύματι, τηνιχαῦτα δὴ 


moti longius. Nec etiam salis frumenti acqui- C ὀρυωμένῳ οἴκαδε τῷ στρατεύματι, καὶ ἔχομέν 


rere poterit : proinde commeatus auffciens deerit. 
Ubi autem in hostilem venerimus G1 regionem, 
secuti Temirls exercitum, ibi demum mauus con- 
srremus cum hoste, cupiente red re domum. 

Hzc cum peregisset Pro'mes, reliqui duces. pe- 
dibus in banc sententia ibant. At Pajaziteg talem 
exorsus est orationem ; Multitudo hostilis exerci- 
tos, quantum intelligo, vobis tertorem tnfert. Ve- 
rum et vos nostis, multtadinem Inconditam nihbfl 
sani vel moment liabere, si virtus οἱ opponatur. 
Seit. Xersem Darii filium, regem Persarum, co- 
pias quantas in. Europam transiens secum addu- 
X^rit, αἱ propeunodum pereniptus abierit, nisi Mar- 
donius periculum substitieset, et indicasset οἵ mor- 
(eio fmminere, nisi confestim rediret Susa. Et'am 
lisud vos fugit, ut Alexander devicto regi Dario re- 
gnum ademerit, ipsumque inlerfecerit, Pluilmos 
audiv ese reor, pauca  Turneorum manui sspe 
stronuc rem gessisse, magnaque fortitudinis opera 
patrasse, Kt neg. frequenter in Europa priliantes, 
Gallos et Ponnones, gentes earum quas orbis habet 
generosissimas, in fegam conjecimus. Quapropter 
n6 nos coutempseris, ct ne pejores contemptiores- 
que, quantum ad fortitudinem attinet, nos Scythis 
εἰ Tzachateis ostenderis : qui nunquam gladiis reu 


«ἧς οἴκαδε ὁδοῦ, ἐπέχοιμέν τε ἅν, καὶ ἀμυνόμενοι 
μαχεσαίμεθα, 


Ταῦτα εἰπόντος τοῦ fipatusu, ταύτῃ ἐτράποντο 
xat οἱ λοιπηὶ τὴν ψῖφον οιϑέμενοι. Βασιλεὺς δὲ 
Παιαζήτης λέγεται εἰπεῖν '* τοιάδε" Τὸ πλῆθος 
ἕοιχέν, ὦ ἄνδρες, fj ἐγὼ τεκμαίρομαι, ὁμᾶς &lis- 
κεσϑαι. *ÀXX' ἐχεῖνο δὴ καὶ ὑμεῖς ἴστε, ὥς αλάδου: 
οὐδὲν ὀγιές ἐστιν, ὅπου ἂν ἀρετὴ παραγένηται. 
"στε δὴ καὶ Ξέρξην τὸν Δαρείον, βασιλέα Περβῶν, 
πλῆθη ὁπόσα ἀγόμενος, καὶ ἐς τὴν Εὐρώπην δια- 
δὰς, παραύραχὺ ἐπίη '* ἀποθανούμενος, εἰ μὴ 
Μαρδόνιος ὑποστὰς, ἐμήνυεν αὐτῷ «b» ὄλεθρον 


D ἡ κανιόντας ἐς Συῦσα, Καὶ ᾿Αλέξανδρον (gts, ὡς 


ἀαρκίῳ μαχεσᾶάπενο;, τὴν τε βασιλείαν ἀφείλετο, 
καὶ αὐτὸν ἀπέχτεινε. Καὶ πολλοὺς δὲ «πυθέσθαι 
οἶμαι τῶν ἡμετέρων Τούρχων, ὀλίγῃ χειρὶ μεγάλα 
ἀπεδείξασθαι ἔργα. Καὶ ἡμεῖς δ' ἐν τῇ ΕΑὐρώκῃ 
θ᾽ ἅα δὴ ἐπὶ τὰς μάχας ἰόντε;, γένη τε ἐτρεψά- 
pia, γενναιότατα δὴ γενόμενα τῶν ἐς τὴν οἴχου- 
μένην ἐθνῶν, Κελτούς τε καὶ Παίονας. Καὶ διὰ 
«ταῦτα μὴ οὕτω φευλίζων dad; ic γενναιότητα, 
καχίους t€ xai φιυυλοτέσους ἀποφαίνου Σχυθῶν τε 
Ἰζαχαταίων" οἷ Clos: οὐδεπώποτε "5 οὐδα.λἢ ἐχρὴ- 


Notule marginales. 


" ἁπαγυρεύει. in uno, ut Tu cont. 
íi cont. 


18 τάδε, R ut in cont. !* ἐπήει. Sic etiam ἢ. ** οὐδέποτε. R. ut 


181 


DE REBUS TURCICIS LIB. IIT. 


I58 


σαντο, ἀλλ᾽ ἢ τόξῳ μόνῳ καὶ οἱστοῖς βάλλοντες, ἐς À gerunt, sed sagittas et. jacula emittentes, nunquam 


χεῖοις ἱέναι οὗ πάνυ τοι ἐθέλουσι. Ταῦτα εἰπόντος 
«οὔ βασιλέως. λέγεται τὸν Εἰενὲ ἄρχοντα *! ἐπειπεῖν 
τοιάδε * Ἐπεὶ τοίνυν δοκεῖ σοι, ὦ βασιλεῦ, ἐπὶ τοὺς 
Ἐολεμίους ἡμᾶς ὁμόσε ἱέναι, ἴθι δὴ πειθόμενος 
ἐμοὶ, τοὺς τε θησαυροὺς ἀνεῳγὼς, δίδρυ τῷ στρα- 
τεύματι πονήσαντι xal χεχμηκχότι, ὡς ἐφ᾽ ὃ τι ἂν 
Ὑένοιτο τὰ πράγματά ἰόντα. Τούτων δὲ τῶν σῶν 
θησαυρῶν οὔτω διδομένων τοῖς στρατιώταις, ἐν 
χέρδει ἐσομένων ἡμῖν, καὶ οὖκ ἀπηλουμένων, fiv τε 
ke" ἡμῖν γένηται, πολλαπλάσια ἕξομεν χερδανοῦν- 
tec " fjv τε ἐπὶ τῷ Πέρσῃ, ἄμεινον ἐν "" ταύτῃ 
Ὑενόμενον. Ταῦτα λέγων, oóx ἔπειθε Πχιαξήτην. 
"Evée γνώμην ἀποφηνάμενος, ὡς τῇ Τεμήρεω 
σφραγῖδι ἐσφράγισται Bipa τὰ Παιαζήτεω χρήματα, 
καὶ διὰ ταῦτα o6 τολμῴη αὐτὰ διανεῖμαι τοῖς στρα- 
«ιώταις. Ταῦτα μὲν οὖν ἐς τοσοῦτον ἑδουλεύετο 
Παιαζήτῃ. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς ἐλαύνων οὐκ ἀνίῃ 35, 
ὀφίκετο ἐπὶ Οὔγχραν τῆς Φρυγίας πόλιν. "Ἔνθα δὴ 
καὶ Τεμήρης ἐστρατοπεδεύετο ἐπὶ Μυσίαν, ἐν νῷ 
ἔχων χαὶ ἐπὶ Προύσαν, τὰ βασίλεια Παιαζήτεω, 
φιρατεύεσθαι. Ὡς δὲ ἀγχοῦ ἐγένετο τοῦ Τεμήρεω 
Φερατεύματος, ἐστρατοκεδεύετο xal αὐτὸς ἐπὶ στα- 
δίους πεντεκαίδεκα, ἀπὸ τοῦ Τεμήρεω στρατοπέδου. 
"Evée δὴ λέγεται τῷ Τεμήρῃ, ὡς ἐπιόντα στρατο- 
ποδεύεσθαι ἐπύθετο, θαυμάται τε τὴν τόλμαν αὐ- 
«οὔ, καὶ ὡς àxb ᾿Αρμενίων ταχὺ παρεγένετο ἐπ᾽ 
αὐτὸν, καὶ ὡς; οὕτω ix τοῦ ἐμφανοῦς χαθίστατο 
αὑτῷ ic μάχην, οὕτω δὴ ἐν τάχει σὺν τῷ στρα- 


libenti animo ad pugnam accedunt, Ut dicendi ἢ - 
nem fecit rex, unus de numero novem ducum bu- 
Jusmodi sermonem habuit ; Quoniam igitur, o rex, 
certum est, et animo tuo jam fixum, ut in liostem 
pergamus, age thesauros tuos reclude, et dispar- 
tire eos per exercitum 1aborantem. Uteunque inde 
belli ceciderit alea, si in eum modum thesauros mi- 
litibus distribueris, nobis hi lucro erunt. Si victo- 
riz casum invenerimus, immensa bonorum aderit 
copia. Si Persa vicerit, non poeenitebit, quemadmo- 
dum consulo, cum thesauris egisse. Pajaziti tamen 
persuadere nequivit. Hine fertur dug dixisse : 
Ergo Temiris signum Pajazitis numisma tenet. 
Quare permotus, non audet id distribucre per mi- 
lites. Hec quidem hactenus deliberabat Pajaszites. 
Postea proficiscens, cum nibil perüceret, perve- 
nit Uncram (77) Pbrygise urbem. lbi cum ezereitu 
erat, et Temires belium promovens contra. Mysiaw, 
animo agitans bello petere Prusam, regiam Pajazi- 
tis s^dem, Cum autem appropinquasset Temiris 
exercitui, etiam ipse castra posuit, spatio inter 
utrorumque costra relicto stadiorum quindecim. 
Fama est, Temirem, ut accepit in propinquo esse 
cum exercitu Pajazitem, viri audaciam admodum 
esse miratum, videlicet quod tanta celeritate ex 
Ármenia 8 venisset, et jam ex aperto secum 
bellum gererct. Conscenso igitur equo, profectus 
est, et quam proxime potuit ad Pajazitis eastra ac- 


τεύματι ἐλαύνων. Kal ἐφ᾽ ἵππου δὴ λέγεται ἀνα- C, cessit. Ut autem custodias et vigilias, nocnon si:um 


δάντα, ἐλάσαι τε ὅτι ἐγγυτάτω τοῦ στρατοπέδου 
Παιαζήτεω, καὶ τὰς φυλαχὰς θεασάμενον. χαὶ τὸ 
στρατόπεδον, ὡς ἰσχήνωτο, ἀναχαγχάσαι τε καὶ 
εἰπεῖν * “Αξιο; ὃμῖν οὗτος λαίλαπι παραθάλλεσθαι 
«ἧς νόλμης αὐτοῦ. Οὐ μέντοι γε ἀρετῆς ἕνεχα χαί- 
pero γε ἀπαλλάξεται. "Ἔοικεν ὑπὸ δαίμονος πολε- 
μίου ἐλαύνεσθαι οὕτω πάνυ * μελαγχολᾷ γὰρ δὴ ὁ 
πα κοδαίμων, καὶ οὐχέτι σωφρονεῖ. Ταῦτα εἰπόντα, 
ἐλάσαι τε ἐπὶ τὸ ἑαυτοῦ στρατόπεδον, xai τῇ 
ὁστεραίᾳ αὐτὸν, τὺν τοῖς ἀρίστοις αὐτοῦ ἔχοντα 
ἀμφὶ 3i "᾿' ἐπιπέμψαι Σαχροῦχον 3 τὸν παῖδα at- 
«οὔ ἑπὶ Παιαζήτῃ. Ἐνταῦθα à; ἤσθετο ἐπιὼν c) 
Τεμέρεω στράτευμα, κατ᾿ αὐτοῦ παρετάξατο xal 
αὐτὸς ἐπὶ λόφου tiw, ὦ; μαχούμενος. Καὶ τὸ 
εὐώνυμον αὐτοῦ μέρος τοῦ κέρατος εἶχεν ὁ τῆς ἕω 
φιρατηγός. Τὸ δὲ δεξιὸν εἶχεν ὁ τῆ: Εὐρώπης 
ἢγεμοῦν" ἂν μέσῳ δὲ ἐπὶ τοῦ λόφου ἵδρυτο ὁ Παια- 
ξάτης σὺν tel; νεήλυσι καὶ tol; ἀμφ᾽ αὐτόν. Σα- 
χρυῦχο: δὲ ἔχων τοὺ; Τζαχατάϊξα- 55, καὶ τῶν 
Περοῶν τοὺς ἀρίστοην:, ἐπήει συντεταγμένῳ τῷ 
στρατεύματι ἐπὶ Παιαζήτην. Οὐ μέντοι γε ἐχυχλοῦ- 
τὸ, ἀλλὰ ἐδίδου χώραν ἀπιέναι, εἰ βούλοιντο, ὡς 


castrorum est speculatas, cum risu fertur dixisse : 
Dignus profecto vir ille est, ut turbini confera- 
tur (78), non propter suam virtutem, verum magis 
propter insignem audaciam. Attamen prseclare ae- 
cum actum esse putabit, si poterit incolumis effu- 
gere. Genio suo parum dextro instigatur, 2deo. 
planissime iusanit vir ille, nec rationis amplius. 
compos est infeliz. llis dictis at flnem statuit, cele- 
riter in castra sua. reversus est, Postero die cum 
delecta manu militum numero circiter (79) misit 
Sacbruchum filium contra Pajozitem. Qui, ut ac- 
cepit adversum se properare hostem, aciem iustruit 
in colle quoda:u, quas: pugnae copiam facturus. 
Sinistrum cornu tenebat dux ab Üriente, dextrum. 
regebat dux Europz : in medio autem curabat Pa- 
jazites cum peregrinis et satellitibus suis. Sacliru- 
chus habens Tzachataidas et Persarum optimates, 
pergebat agmine composito contra Pajazitem : nec 
tamen eos circumvenire statuebat, concedens ip- 
sis abeundi, si vellent, locum : πα seilicet circum- 
venti ab omni parte ex desperatione, quasi in- 
elusi, animos sumerent, et acrius pro salute dcinde 


Notule marginales. 


(TT) Olim . 8unc Angari. 
(78) Dictus enim est Pajazites Lelape. 
(79) Na 


metus non est in exemplari Graco. Sed 


ἢ EFilkb ἃ, 33 δν. " γίει. ἢ, μκἱ( irc. 
ταῦδες ct infra. Al. uin c. 


* ἀμφὶ sf... 


Schilt Perger, qui interfuit, ponit sedecies centum 
millia virorum, et millc camelos. Pajosit:e vero at- 
tribuit quaterdecies centum mil'ià virorum. 


in. Zayp. "U Kaze 


3. Σαιχροῦχον 


159 


LAONiCI CHALCOCONDYL/E 


160 


certantes victoriam invenirent, primo agressus est Α àv μὴ xoxXoóyzvot, σφῶν ἀμείνονες γένοιντο, περὶ 


Europa exereitum. Ut antem pugna sd multum 
diei est extraeta, neque. quietem a pugnando Pa- 
jazitis mi'ites haberent, ibi Triballi pristinae suas 
virtutis memores, prelium cicbint magua cum for- 
titudine et gloria : impetumque dautes in Tzacha- 
taidas, hastas infregerunt, magna cum vehemen- 
tia pralio incumbentes. Pajazites ut conspicatus 
cst Europzeum exercitum longius a se evectum cu- 
pidine pugna, iliico ducem Europzi eszercitus re- 
vocat, timens, nesi ejus exercitus esset. lungius a 
monie subinotus, ipse ab hostibus cireunducere- 
tur, et in. perículum vitse veniret, Jubebat igitur 
eum regredi in cum locum, ubi ab initio collocatus 
erat, At dux primo nequaquam dicto audicus fvil, 


veritus reu quz parabatur. Deinde cum rex violen- P 


tius sseviret, aec conviciis abstineret, paruit, acios- 
que revocota est, [bi tum Tzachataides | acriter 
instantes, occidebant Turcos plurimos, doncc terga 
darent. Qui cum fugerent persequentibus hostibus, 
ctiam exercitus Asianus haud stetit, verum conti- 
nuo fugam arripelt (80). Pajazites, videns in quo 
statu res suæ esyent, conscendit. equam, totisque 
viribus fugit. Temircs, cum prius praeconium di- 
misisset $9 per castra, ne quem de Pajazitis exer- 
citu caperent, et δὲ mancipiorum  eonditioncm 
miseram deducerent, curavit ut spoliatis abire li- 
ceret. Non euim fas esse ducebat, ut gentiles suos 
ad mancipiorum forsm redigerent, At Pajasites 
contrarium, antequam prelium iniretur, per castra 
006 praeconis nuntiari. Jusserat, nempe ut quem- 
cun:ue de Temiris militibus fuerint nacti, eum il- 
lieo obtruncarent. Sachruehus igitur ut in fugam 
verterat hostem, jam Temiris copiz, qua in castris 
exspectaraut, junctas pugnantibus impetu ferebau- 
tur, volentcs prazeverterc Pajazi.is exercitum. Con- 
versi itaque ad populationes, maximam vastitatem 
(fecere in Jouia et Ilellesponto. Vici occupati sunt 
plurimi : oppidula iu desolationem migrarunt plu- 
rima, ubique equitibus Temiris in Pajazitis regione 
grassantibus. Interim autem. hiec accidere Pajositi 
fugientii. Cum fugeret pernicissimo cursu, fugien- 
tem insequebantur Tzacliataides, affectantes. eum 
capere. Jaw multum itineris fugiendo confecerat, 
ut qui velocissima veheretnr equa. Postea cum 
forte venisset ad flumen, equa intoleranda siti sti- 
wulata bibere eupiebat. Pajazites auiem chiragra 
οἱ podagra gravissime laborabat. Proinde equam a 
potandi cupidine inhibere baud poterat. Equa igitur 
ut bibit, parum dissoluta, nonnihil de cursus per- 
nicitate remisit, adeo ut milites Temiris Pajazite 
potirentur, captumque ad suum regem traherent. 
in hoc przlio eaptusest Mosis : capti sunt reliqui 
pene omnes Pajazitis duces. N.c tamen. quidquam 
periculi passi sunt, nisi quod vestibus sunt spoliati. 
ktesii Moses. videbatur icliquis. praestantior ro- 


Quy ἀγωνιζόμενοι, συνέδαλέ τε κατὰ τὸ τῆς Eo- 
prt; στράτευμα, καὶ ἐμάχετο" ὡς ἐπὶ κολὺ υὲν 
«ἧς ἡμέρας ἐμάχουτο. stt μνδ' ἀναπαύεσθαι ἔχειν 
τὸ Παιαζῆτον στράτευμα. Τριθδαλλοὶ δὲ ἐνταῦθα 
ἄνδρες γινόμενοι ἀγαθοὶ, ἐμάχοντο ἀξίως λόγου. 
καὶ ἐμδαλόνετες ἐς τοὺς Τζαχατάϊδα:, τά τε δόρατι 
κατέαξαν, καὶ διηγωνίζοντο ἐντεταμένως ἐχόμενο' 
τοῦ ἔργου. Παιαζήτης δὶ, ὦ: ἑώρα τὸ τῆ: Εὐρώπες 
αὐτῷ στράτευμα χινηθὲν ἐς πρόσω, χαὶ μαχόμενον. 
ἀνεχαλεῖτο μὲν ἐν τῇ ἀχμῇ τῆς Εὐρώπης t^v atpa- 
τηγὸν, ὁὀῤῥωδὼῶν μὴ παραουβεὶς χυχλωθείη,, xal 
χινδυνεύτῃ διαφθαρῆναι, μετεπέμπετο ἐς τὸν χὥ- 
pov, ἐς ὃν Dputo τὴν ἀρχήν. Kal πρῶτα μὲν οὐχ 
ὑπήχουσε, δεδιὼς τὸ πρᾶγμα" μετὰ δὲ ὡς; ἐπιφ:- 
popévou αὑτῷ τοῦ βασιλέως, xoi βλασφημηῦντο;, 
ἀνεχαλεῖτο τὴν σύνταξιν, Ἐνταῦθα οἱ Τζαχατάϊδ:ς 
ἐπεισπεσόυτες τοῖς Τούρχοις, ἐπέχειντο πάνυ φο- 
νεύοντες, ἐς ὃ δὴ ἐς φυγὴν χατέστησαν αὐτοὺς 
«ραπῆναι. Ἐνταῦθα ὡς ὥρμηντο ἐς φυγὴν, ἔτικει- 
μένων τῶν πολεμίων, καὶ τὸ ἀπὸ τῆς ᾿Ασίας στρά- 
τευμα αὑτίχα à; φυγὴν ὥρμητο. Καὶ αὐτίκα ὁ 
Παιαζήτης ἰδὼν ταῦτα, οὐχέτι ἐνέμεινεν, ἀλλ᾽ ἐπὰ 
ἵππον θήλειαν ἀναδὰ-, ἔφευγε χχιὰ κράτος. "Ev. 
ταῦθα ὡς πρότερον χήρυγμα πεποιημένον Τεμέρεω 
βασιλέω;, μηδένα χιταδαίνειν " τῶν τοῦ Παιαζή- 
του, μόνον δὲ ἀπεχδυόμενοι τούτους, ἡφέεσαν. 0 
γὰρ ἐξὴν ὁμοφύλους ὄντας ἀνδραποδίζεσθαι. IIaua- 
ζήτης δὶ τἀναντία τούτων χηρύξας ἐς τὸ στρατό- 
πεῦδον, ὡς ὃν ἂν λάδοιεν τοῦ Τεμήρεω στρατοῦ, 
πάντας xatax:alvew. Σαχροῦχος μὲν οὖν, ὡς ἐτρέ- 
ψατο Παιαζήτην, ἤδη τὰ στρατεύματα Τεμήρεω, 
xai δσα ἐμάχοντο, xal ὅσα ἐπὶ τοῦ στρατοπέδυν 
ἐτύγχανεν ὄντα, ὥρμητο ἐπὶ τὸν Data, jte στρα- 
τὸν φθῆντι βουλόμενος, καὶ ἐπὶ τὴν χώραν ἐτρά- 
κοντο ἐπὶ διαρκαγὴν, ἐπιδρολῇ χρητάμενοι, ἔς τε 
τὴν Ἰωνίαν, xal ἐς τὸν Ἑλλήσποντον" ἔνθα ἐὴ 
πολλαὶ piv κῶμαι ἐλήφθησαν" πολίσματα δὲ ἣρη- 
μώθη ὅτι πλεῖστα, τῶν ἱπποδρόμων τοῦ Τεμήριω 
ἀνὰ τὴν χώραν τοῦ Παιαζήτεω διαθεόντων ἀπιν- 
tay. Περὶ δὲ τὸν Παιαζήτην τοιόνδε ξυνηνέχθη 
γενέσθαι. Ὡ; γὰρ ἔθει ἀνὰ χράτο: οὗτο;, ἐπέ- 
κειντό τε xal ἀπεδίωχον οἱ Τζαχατάϊδες, ἀμιλλώ- 
μένοι ἐλεὶν αὐτόν. Kal πολὺ μὲν πρηήλαυνεν, Bt: 


p ἐπὶ ἵππῳ ταχυτάτῳ ἐπιφερήμονος " μετὰ 6k ὡς ἐπὶ 


τὸν ποταμὸν ὀφίχετο, τὴν ἵππον λέγονσι διψήσασαν 
καρτερῶς, ἐθελῆσαι τοῦ ὕδατο;. Παιαζήτης γὰρ 
ἐνόσει τὼ χεῖρ: xal τὼ πόδε imb ποδάγρας. καὶ 
καταχεῖν οὐχ οἷός τε ἐγένετο. Ἐνταῦθα δὴ 0x»- 
χαλάσαι τὴν ἵππον ὑπὸ τοῦ ὕδατος, χαὶ λειφθῆναι 
τοῦ δρόμον, ὥστε τοὺς στρατιώτας Τεμήρη συλλα- 
6st; τε Παιαζήτην, καὶ ἀγαγεῖν παρὰ βασιλέα 
Τιμήρην. Ἑάλωϑαν μὲν οὖν ἐν ταύτῃ τῇ μάχῃ καὶ 
Μωτῆς, xal κάντ-ες σχεδὺν οἱ τοῦ {᾿Ἰπιαζήτεω ἄρ- 
χοντες. Οὐ μὴν χαλεπὸν ἔπαθον ὁτιοῦν, πλὴν τῶν 
ἱματίων. Καὶ γὰρ Μωσῆς ἱδόχει τε τῶν ἄλλων 


Notula uiary nales. 


(89) Taucrlani victoria circa avium Christi 1397. 
Y [p ano &upciscrip um, xataxctívt.v, πὶ nos. 





163 


LAONICI CHALCOCONDYL£ 


le 


paterno, neque materno tuo genere digna facis. A χθη ἡ γυνὴ αὐτοῦ Ἐλεαζάρου θυγάτηρ, ἧς δὴ 


Cum enim natus sis ex parentibus idiotis et inglo- 
riis pauperibusque, baud tibi decorum est adeo 
Werpiter insultare regum liberis et uxoribus. Hoc 
modo etia eos qui libi natura sunt domini, pro- 
bris onerss. Hæc dicens, ingentes risum wovebat 
Temiri, qui hominem pro ludibrio habebat, ut qui 
nihil sani nec diceret, ncc saperet, Pajazitis duces 
cuni in colloquium venissent Temiris fossoribus, 
eos promissis accendebant, daturi immensam. ar- 
genti vim si cuniculo acto [n eam castrorum par- 
tom, ubi vinctus asservabatur Pajazites 85 emer- 
sissent, eumque inde eripuissent. 


μάλιστα τῶν ἄλλων ἐραστῆς ἐτύγχανε Παιαζήτης, 
xai περιῆγε μεθ᾽ ἑαντοῦ ἔχων ἐν τῷ στρατοπέδῳ, 
ἐπιστῆσαί οἱ ἐναντίον τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς, οἰνοχοῆσα 
οἱ. Τὸν δὲ εὖ μάλα ἀχθεοθέντα, εἰπεῖν λέγεται, 
'AXM οὔτ᾽ ἂν συμφώνως: τῷ σῷ πατρὶ xal μητρὶ 
ἐργάξοιο *'. Ἰδιωτῶν γὰρ τούτων, καὶ πενήτων 
γενόμενος, δίκαιο; ἂν εἴης, ὥστ᾽ ἂν ἐπιχερτομῆσαι 
βασιλέων πεισί τε xal γυναιξὶ, καὶ ἐξνδρίζεις ἐς 
τοὺς σοὺς τῇ φύσει δεσπότας. Τούτῳ μὲν τοιαῦτα 
λέγοντι γέλωτά τε ἐποίει τοὺς λόγους, καὶ ἐπι- 
χλευάζων ἐπέσχωπτεν, οἷα οὐδὲν ὑγιὲς οὔτε φρο- 
νοῦντι, οὔτε λέγοντι. Οἱ μένται Παιαζήτεω ἄρχον - 


«ες, ἐς λόγους ἀφικόμενοι τοῖς Τεμήρεω ὀρυκταῖς, fj φασιν ὑπέσχοντο ἀργύριον τελέσαι πέμπολυ, εἰ 


ὑφέλοιντο Παιαζήτην ὑπορύξαντες. 


Fodientes itaque versus castra et tentorium ubi B 


in vinculis erat Pajazites tandemque prorepentes, 
visi sunt custodibus et captj. Non enim intra 
tentorium ubi Pajazites erat, sed extra ex cunieulo 
prodierunt, ubi viri erant. quibus Pajzzitis custo- 
dia ἃ Temire erat mandata. Ea iyitur parte ex 
cuniculo fessores egressos e£ captos rex jussit 
obtruneari. Veniens autem Smyrnam, eam ure 
bem rotis cepit. Preeterea arcem in littore sitam, 
in qua erat Romanorum presidium, suffodiens 
penitus subvertit, Hanc occupavit, ctiam a reli- 
quis jus belii non abstinuit : verum accedens 
oppida, qua sibi videbatur aptissimum, aggredieba- 
tur. Ut autem ver jan. appetierat, ... rotis urbes 
capiebat Temires. Hz erant circuli, et intra scalas 
habebant quibus ascendebatur in muros. Et quan- 
do in fossam dirigebaniur, recipiebaut viros du- 
€cntos separalim positos, denec singuli rotas 
intrarent. Postea veniebant in alteram que ΟΣ 
adverso erat fosssme partem, satis muniti ei tecti 8 
rotis. Quo cum venissent, scalas conscendebant, 
οἱ eo mode capiebsnt urbes. Deinde reliqui, qui 
erant in castris, urbem vallo cingebant, aggeresque 
fundebant, qui facile murum superarent : ex qui- 
bus deinde muro facile potiebatur. Prseterea fos- 
sores habuit Temires circiter decein mille, qui 
suffossum murum sustentabant excelsis lignis, 
quæ deiude accendebant : quibus concrematis, muri 
nemiue impellente procidebant : per nudata inde 


Ἔνθα δῆ ὀρύγματα ποιησάμενοι ἐν τῷ ocpato- 
πέδῳ, xe! εἰς τὴν σκηνὴν ἐν fj Loxfjvou Παιαζήετης 


ἂν φυλαχῇ ὧν, ἐξιόντες ὥφθησαν ὑπὸ τῶν ταὐτῇ φυ- 


λάκων, καὶ ἑάλωσαν. Οὐ γὰρ ἐντὸς ἐγένοντο τἧς 
σχηνῆής, ἀλλ᾽ ἐκτὸς, fj ἐφύλασσον πέριξ γενόμενοι 
ἄνδρες ὑπὸ Τεμήρεω ταχθέντες. Ταύτῃ ὡς ἐξἤήεσαν 
xat ἑάλωσαν, ἀπετάμοντο τὰς χεφαλὰς ὁπὸ βασι» 
λέως. Ἐπὶ Σμύρνης μὲν οὖν ἀφικόμενος, τὴν τε 
Σμύρνην εἷλε τροχίσκοις, xai τὴν £v τῷ αἰγιαλῷ 
ἄκραν, ὑπὸ Ῥωμαίων ταύτῃ χατεχομένην, ὅδπορύ- 
ξας, κατέλαδέ τρ. Kal ταύτην ἑλὼν, πολίσματά τε 
ἄλλα, τῆς χώρας ταύτης ἐπελαύνων, ἧρει, ὥς οἱ 
«προὐχώρει προσθδάλλονται ** ἐφ᾽ ἔχαστον. Ὡς Eb ἕαρ 
ἦν τε χαὶ ὑπέφαινε" τριχῇ γὰρ λέγεται διήρει τὰς 
πόλεις Τεμῆρης, τοῖς τε τροχοῖς " χύχλοι δὲ ὄντες 
οὗτοι, καὶ χλίμακας ἔχοντες ἐντὸς, ὥστε ἀναδαίνειν 
ἐπὶ τὸ τεῖχος, ἐς τὴν τάφρον ἄγοντες, ἐπετίθεσαν 
ἄνδρες διακόσιοι ἕκαστον τεταγμένοι, διὰ τοῦ τρο- 
χοῦ εἰσιὼν ἔχαστος " ἐς τὸ πέραν τε ἐγίγνειρ «ἧς 
«ἀάφρου, στεγαζόμενοι ὑπὸ τοῦ τροχοῦ. Ὡς δὲ πέραν 
χίγνοιντο, ἀνέδαινον τὰς χλίμαχας, καὶ οὕτω ἧρουν 
«hv πόλιν. Μοτὰ δὲ πολλοὶ ὄντες αὐτῷ ἐν τῷ στρα- 
τοπέδῳ, ἔχουν τὴν πόλιν, ὥστε ἐπὶ τὸ τεῖχος τὰ χώ- 
ματα ἀναδαίνειν, καὶ ἄνω διὰ τῶν χωμάτων ἡλίσκετο 
αὐτῷ τὸ τεῖχος. Εἶχε δὲ xal ὀρυκτὰς ἐς μυρίους, καὶ 
ὀρύσσοντες τὰ τείχη, ἐπὶ μετεώρων ξύλων καθειστῆ» 
κεσαν. Μετὰ δὲ ταῦτα πὺρ ἑνιεὶς s& ξύλα, χαὶ ὡς 
ἑχαίετο τὰ ξύλα, τὰ πείχῃ εὐπετῶς ἔπιπτον, καὶ 
«αὐτῇ ἐσέπιπτον ἐς τὴν πόλιν. Οὕτω μὲν οὖν ρει 


muro loca milites ruebant in urbem. His tribus Ὁ Τεμήρης τὰς πόλεις, Ὡς δὲ ἤδη ἔαρ ὑπέφαινεν, 


modis Temires in oppugnatione urbium utebatur. 
Ver ut jam illuxit, legati veniunt, qui referebant 
Indorum regem cum magna manu advenisse, ur- 
bemque Cheriam iniolerandis malis affecisse : 
eiiam ad ibesaures regios procedentem, tributo 
anni sdempto, domum abiisse. Mine quoque fere- 
baniur, ludorum regem nolle amplius federstum 
esse Temiri. Hxc ut Temires intellexit, terror 
ingens injectus est, ne, si rediisset legatio ad re- 
gem Indorum, ipse exercitum armaret, regionemque 
hostiliter aecedcns occuparet, se interim externis 


ἀφίχετο παρ᾽ αὐτὸν ἀγγελία, ὡς τοῦ Ἰνβῶν βασιλέως 
πρεασδεία ἀφικομένη ἐπὶ Χερίην, μεγάλῃ χειρὶ δεινά 
τε τὴν πόλιν ἐργάσοιτο, καὶ ἐπὶ τοὺς θησαυροὺς 
καριὼν τοῦ βατιλέω;, τόν τε φόρον λαδὼν οἴχοιτο * 
val ἀπειλείη, ὡς; οὐχέτι ἐμμένοι ταῖς σπονδαῖ; ὁ 
Ἰνδῶν βασιλεύς. Ταῦτα μὲν ὡς ἐπύθετο, περιδεὴς 
γενόμενος, μὴ ἐπειδὴ ἀφίχοιτο ἡ πρεοδεία παρὰ 
βατιλέα τῶν Ἰνδῶν, ἐπιὼν χαταστρέφοιτο τὴν δαυ- 
«τοῦ χώραν, σχόντος αὐτοῦ ἀμφὶ τοὺς ἐπήλυδας πὸ. 
λέμους καὶ ἅμα k&ofsc αὑτὸν, καὶ τὰ ἀνθρώπεια ἐν 
οὐδενὶ ἐστηχότα ἀσφαλεῖ, καὶ δεινὰ ποιητάμενο:, 


Notule mergina:es. 
δ lpyásou, R. wt in ς. ** Sic tria manwsc. habent, Puto legendum προσδάλλοντα. Sic in uno; al. ut c. 


165 


DE REBUS TURCICIS LIB 11]. 


166 


«eb; "vios; πρέσδεις ἐξυῤρίσαι ἐς αὐτὸν οὕτως A occupoto belliá. Simul etiam rerum humanarum 


evalbny , ἤλαυνεν ὡς εἶχε τάχιστα ἐπὶ Χερίην. Τόν 
τε Παιαζήτην ἔχων μεθ᾽ ἑαυτοῦ, καὶ τὸν xallia αὖ- 
cec, καὶ οὐδένα λύγον ἐποιεῖτο αὐτοῦ Τεμήρης, ἂπέ- 
ὃρα ἐπὶ τὴν πατρῴαν χώραν. Παιαζήτην δὲ ὑπὸὺ λύ- 
κῆς νοσήσαντα, τελευτῆσαι τὸν βίον ἔφασαν. Οὕτω 
μὲν οὖν ἐτελεύτησε Παιαζήτης, ὁ ᾿Αμουράτεω, ἀνὴρ 
ὀρμῆν τε xal τόλμαν ἐπιδειξάμενος, ὅποι ἂν παρ»- 
γένοιτο, ἀξίαν λόγου. Καὶ τόλμῃ μεγάλῃ "5 ἀποδει- 
ξάμενος Epya , κατά τε ᾿Ασίαν xaX Εὐρώπην, βασι- 
λεύσα: ἔτη πέντε xal εἴχοσιν. "Hv δὲ οὕτω: αὐθάδης, 
ὥστε μηδενὶ πείθεσθαι ὡς ἑαυτῷ θαῤῥούντως χωρεῖν 
ἐπὶ τοὺς πολεμίους. ᾿Ἐτελεύτησε δὲ ἐν τῇ Ἰωνίᾳ, 
διαχειμάξοντος αὐτοῦ Τεμήρεω τὸν στρατόν. Ὁ δὲ 
νλῶν Bacusb; οὗτός ἔστιν, 6 τῶν ἐννέα βασιλέων 
τοὔνομα ἔχων͵ Ἰζαχατάης βασιλεύ;, Τῶν ἐννέα δὲ 
βιοιλέων βασιλέα γενόμενον τοῦτον, τὸν διὰ τοὺς 
Μασαγέτας, στιατὸν μέγαν ἐπὶ Τεμήρην ἐπιπέμ- 
qevta λέγεται. Τόν τε Ἄράξην ἐπιόντα διαδῆναι͵ 
καὶ à πλέω ταύτης τῆ: χώρας καταστρεψάμενον, 
ἐπ’ οἴκου αὖϑις ἀκοχωρῆσαι. Συήνης δ᾽ τε βασι- 
λεύει͵ καὶ Ἰνδίας, χαὶ ξυπρίσης *5, καὶ διήχει αὐτῷ 
ἢ χώρα ἐπὶ Ταπρυθδάνην νῆσον, ἐς Ἱνδιχὴν θάλαδ- 
σαν, ἐς ἣν οἱ μέγιστοι τῆς Ἱνδιχῆς Ῥ χώρας ποτα- 
μοὶ ἐκδιδοῦσιν͵ ὅ τε Γάγγης, "156, ᾿Ανυθίνης, 

γδασπης *', Ὑδραότης, Ὕφασι;, μέγιστοι δὴ οὗτοι 
ὄντε: τῆς χώρας. Φέρει δ᾽ ἡ Ἰνδιχὴ χώρα ἀγαϑὰ μὲν 
πολλὰ, καὶ δλόον πολὺν, καὶ 6 τε βασιλεὺς ξυμκά- 
enc τῆς χώρας ὑπ' αὐτὸν Τενομένης. ᾿ϑρμώμενος 


conditio mentem tangebat, qux nullo in loco satis 
Érmss tutasque res consisieie patitur. Deinde grae 
viter. ferens, Iudoram legatos. adeo impudenter 
sibi contumcliam fecisse, ciisto 3gmiue Cheriam 
properavit, Pajazitem e filium ejus seoum vehens, 
cujos parvum respectum eg't. Proinde in patriam 
fuga evasit regionem. Pajazieem autem tradunt 
pre nimia szgritudine 6 zgrotantem, fato fun- 
ctum esse, Hunc vita. exitum habuit. Pajazítes, 
mirebileu tuin. impetum audaciamque ostehdens, 
quocunque pervenisset. Annis regnavit *iginti 
quinque, res praeclaras im Asia Europaque gerens. 
Adeo sutem prsíractus et temerarius crat, ut 
neminem monentem sequeretur, sed sibi soli con- 
fideret, quando eundum erat in hostes. Exspiravit 
in lonia, cuum eo tn hiberna movisset Tenmires. At 
Indorum rex, de quo nuuc verba facimus, unus est 
de numero novem regum et Tzaclia!az rex appel- 
latur. Constat eum fuisse de grege novem illorum 
regum, qui per Massasgetas exercitum maguum 
contra Temirem inisit, Qui transito Araze, et ple- 
raque regionis parte qua subjecta est Temiri, sub- 
acta, domum reversus est, Suo  inpe:io parent 
Svena, India. et Chyprisa. Hujus regio patet ultra 
Taprobanen insulam, usque in fndicum mare, in 
quod deferuntur Ganges, ludus, Anythines, Hy- 
daspes, Hydraoies, Hyphasis, fluvii regiouis istius 
mazxüni. Indis sutem regio multa supperitat boua, 


δὲ οὗτος ἀπὸ τῆς ὑπὲρ Γάγγην χώρας, xal τῆς παρ- (C tusgnanmuo. fundit. felicitateii : sed totius. Indie 


αλίου Ἰνδικῆς, καὶ ἸΤαπροδάνης, ἐχθεῖν ἐπὶ τὸν 
βασιλέα ᾿Αχαταγίης 9, τῆς χώρας τῆς ἐντὸς Γάγγου 
καὶ Ἰνδοῦ, ual χαταστρεψάμενον τὴν ταύτῃ ** χώ- 
ραν, τὰ βασίεια ἐν ταύτῃ δὴ τῇ πὄχει ποιήσασθαι " 
ξυμδῆναε δὲ τότε γενέσθαι ὑφ᾽ ἑνὶ βασιλεῖ ξύμπασυν 
«ὴν Ἰνδικὴν χώραν. Νομίξζουσι δὲ οὔτοι θεοὺς, ct τε 
τὴν Χαταγίην χώραν οἰχοῦντες, ᾿ΑἩδλλω τὲ καὶ 
Ἄρτεμιν, καὶ δὴ καὶ Ἥραν. Φωνὴν δ᾽ οὐ τὴν αὑτὴν 
epletv ἵενται, ἀλλ᾽ ὃς ἔθνη τε πολλὰ διῃρημένα, εὖ- 
φομεῖται ἐπὶ πλείστων ϑὴ ἀνθρώπων, χατά τε πόλεις 
καὶ κώμας. Θυσίας δὲ ἀνάγουσιν, ἵππους μὲν τῷ 
᾿λκάλλωνι:, βοῦς δὲ τῇ "Hpz, τῇ δὲ ᾿Αρτέμιδι θύουσι 
φαῖδας ἀρτίως ἠδάσκοντας, ἀνὰ πᾶν ἔτος. Φέρει δ᾽ ἡ 
y»pe «Ut» πυροὺς μὲν ἐπὶ πεντεχαίδεχα πήχεις, 
ὡς λέγεται "6, βασιλιχούς ^ xal χριθὰς δὲ τὸν αὐτὸν 
τρόπων, xai μελίγην, ἐς τὸ αὐτὸ μέγεθος. Καλαμί- 
wc δὲ πλοίοις χρώμενοι διαπορθμεύουσι τὸν ποτα. 
μόν. Φέρει δὲ ἡ Ἰνδιχὴ, ὡς λέγουδι, τοσοῦτον μέγε- 
φΦ.;, bets 0x αὐτοῦ τὸ γευπηγεῖσθαι nota μεδίμνων 
τεσοαράχοντα ᾿ξλληνιχῶν. Τὸ μὲν γένος τοῦτο, οὐ 
πόνο γνωπεὺν ἡμῖν γενόμενον, πολλὰς ἀπιστίας 
παρέχει, μὴ πείθεσθαι περὶ αὐτων ὅσα πυνθάνομαι. 
"B τε γὰρ χώρα αὕτη, πρόσω ἐκποδὼν γενομένη, οὗ 
πάνο ἐπιτήδειος *! εἴσω οἰχεῖταί τε xal ὅποι ἔχει 
᾿ἀθῶν τε καὶ διαίτης. Γένος μέντοι ἰσχυρότατον γε- 


imperium penes hunc regem est, qui profectus ab ea 
regione qux supra Gsugem est, εἰ a waritima 
ludiz regione, necnon a Taprobane insula, venit 
ad regem Aclatagis, qus intra Gangem ct Indum 
est sita. Qua deiude sux ditioni adjecta, urbem 
ejus reglonis regni sui sedem declaravit. Exinde 
unius imperio universa guberastur Indie. Rex iste, 
et qui Chataglam regionem incolurit, deos esse cen- 
sent, quos colunt, Apollinem, Dianam Junonemque. 
Diversa inter se utunter lingua : baud enim omni- 
bus eadem est, Siquidem in plurimas disereti gentes 
reguntur, abundante hominum numero tam in vic's, 
quam in urbibus. Victimas immolant equos Apollin:, 
boves Junoni, Dian: pueros jam pubescentes. Hzc 


D sacrificia frequentantur quotannis. Regio ista produ- 


cit, ut fama est, frumentum, cujus sltitudo excedit 
quindecim cubitos regios : ea lem etiam hordeo alti- 
(udo est, sintiliter et panico. Arundineis autem navi- 
bus utentes, flumen. trajiciunt, Fert regio illa. sic 
enim fama habet, arundinem tante. magnitudiuis, 
ut ex ea ædlſicentur naves, qua capiunt medimuog 
Grzcos quadraginta. Αἱ genus istud bhominum, 
cum nobis parum sit cognitum, fit ut. plurima 

quie de illis feruntur, nullam apud nos fidem in- 
veniant, Nam cum India a nobis quam longissime 


Notule merginales. 


5 μεγάλα. Ν. utin cont. ἢ Σιήνης. 
9" ΣΧειογ. 89 ταύτην, ἢ. ut in AMA 


9! Sopnp. 85 αἱ. Ἰνδίας, *' Ὑδρώτης R. Ὑδοάσπης, Ὑδραύώτης. 
** λέγουσι͵ al. wt in c. 


* ἐπιτηδείας. R. ut in c. 


161 


LAONICI CHALCOCONDYL/£ 


168 


submota bahitetur, ignoratur quibus moribus et A νόμενον τοπαλαιὸν, τούς τε Περσῶν β26:λεῖς, καὶ 


qua victus ratioue Indi vtantur. Hoc hominum 
genus cum robore plurimum 87 prastaret anti- 
quitus, Persarum et Assyriorum reges qui Asiam 
imperio tempersbhant coluisse fama tepet. Semira- 
mis et Cyrus Cambysis (lius Araxem transeuntes, 
quondam magnam belli molent 60 verterunt. Nam 
Semiramis Assyriorum regina, arma contra Indo- 
rum regem. maximo apparatu n.oveng, ebi flumen 
*aperavit, clade suorum maxima accepta, occubuit. 
Preterea. Cyrus fllius Cambysis Persarum rez, tra- 
jecto fluvio cum Massagetis congressus, in gravis- 
simum przcipitatus est periculum, ibi percinptus a 
inuliere Mzra Massagetatum regina. Temires, ut 
allatum est qua fecisset regis Indorum legatio, 
niaxzima celeritate Cheriam se recepit. P»jazites, ut 
supra dixinius, in itinere pre agritudinc uaturae 
debitum solvit. Moses, Pajaz.tis filius, dimissus a 
Temire, in patriam profectus cst. regioueimn, Rex 
Tewmires ut. pervenit in suam regiam, quae ad regni 
curam attinebant, suaiuna diligentia exsecutus est. 
Deinde hostili aniuo sumpto, bellum cum Indorum 
rege ex professo gerebat. liaud multo post pas inter 
otrumque convenit. Tewiri nati sunt filii, Sachru- 
«hus, Pajangures et Ab'ulatuples. Sachruchum 
(lium natu. maximum regno prefecit, lpsc autem 
amori operam dans, totuwque buic rei. curiosius 
se manc.pans, mortem taudeu obiit. Aiunt, Temi- 
rem libidine reliuos mortales longe superasse. 
Nam adolescentes 
constuprare jubebat, sic provocans naturam, ut 
ipse deinde coire posset. Quando autem refictis 
amoribus δά bellum protrudebatur, bello confecto 
ad solitam redibat libidinem, nullo modo quietiorem 
vitam scectatus. Etiam naturze suae viui faeere non 
erabait, luxuriosiorem secutus victus rationem, 
«quo magis rei ve γι δ indulgere posset. Temire 
defuncto, Sachruchus vir cetera aequitatis stedio- 
s«s, οἱ pleruiuque cum. (nitimis foedera jungens, 
trauquillitatisque amator, regni gubernacula tenuit. 
Maud iamen inulto po:t, excedente e vivis Sa- 
chrucho, Pajangures Tewiris filius natu minimus, 
regno petitus est. Unde ei. uon edmodum bene 
«um fratribus couvenit : verum inimicilis inter 


ipsos exarscrunt. Ulies enim Cadlusiorum regionem D 


et Hyrcaniam retinens, inimicitias suscipiens ad- 
versus fratrem. Abdulatuphem, cum eo bellum 
gerebat, Pajangures advenieus, regioncm ei ade 
niebat, et ipsum captum in cacceren misit. Mortau 
deinde Pajangure, ad reguli moderamen evasit 
Tzok:es, Cum hioc offlinitatem jungens Pæampures, 
unus de numero novem reguat, €i conversus re- 
gnum S8 occupavit. Oppresais enim et occupatis 
Sewmarchaudg rebus, contractis eiiam — Indorum 
aujiliis, bello. petiit Tzokiem Pajanguris (lium. 


᾿Αστυρίων, ἡγουμένους τῆς Ασίας, θερ:πεύειν μὲν 
τοὺς Ἱνδῶν βασιλεῖ; · ἐπεί τε Σεμίραμις καὶ Κῦρος, 
ὃ τοῦ Καμδύσου τὸν ᾿Αράξην διαδάντε-, μεγάλῳ τῷ 
πολέμῳ ἐχρήσαντο". "H τε vip Σεμίραμις τῶν 
᾿Αταυρίων βασίλισσα *5, ἐπὶ τῶν Ἰνδῶν βασιλέα 
ἐλαύνιυσα μεγάλῃ παρασκενῇ, ἐπεὶ τε τὴν ποταμὸν 
διέδη, ἐπεπρέγει τε χαλεπώτλτε, καὶ abto2 ταὐτῇ 
ἐτελεύτησε. Μετὰ δὲ ταῦτα Κῦρος ὁ Καυδύτεω [1:p- 
σῶν βαϑιλεὺς λέγεται δὴ τόν τε ᾿Αράξην διαβδὰ-, 


: xat διαγωνισάμενος πρὸς Macavésag , Exposé τε τὰ 


χλλεπώτατα, καὶ αὐτοῦ ὑπὸ vuvatxho; Μοίρα; τῆς 
Μασαγετῶν βατιλενούσης ἀπηθαν:ῖν. Τεμήρης μὲν 
οὖν, €; ὑπὸ τοῦ ἀγγέλον ἐπύθετο τὰ περὶ τὴν πρε- 
oSciav, τοῦ αταγίης " βασιλέω;, ἀπήλαυνεν à; 
εἶχε τάχους ἐπὶ Xepinv. Παιαξήτης δὲ, ὡς εἴρητει, 
χατὰ τὴν ὁδὺν ἐτελεύτησεν, δπενεχθεὶ; Lk; τὴν μέλα:- 
vav ὑπὸ λύπης. Most; δὲ ὁ παῖς αὐτοῦ, ἀφεθεὶ; 
ὑπὸ βασιλέως Τεμήρη, ἐπὶ τὴν πατρῴαν χιυραν 
ἀφίχετο, Βασιλεὺς δὲ Τεμήρης, ὡς; ἐγένετ. ἐς τὰ 
βασίλεια τὰ ἑαυτοῦ, τά τε ἐν τῇ ἀρχῇ αὐτοῦ χαθίστη 
fj ἐδόκει κάλλιστα ἔχειν αὐτῷ, χαὶ πρὸς τὴν Ἰνδῶν 
βασιλέα διενεχθεὶς, ἐπολέμει. Μετὰ δὲ ταῦτα εἰρή- 
vnv tz ἐποιήσατο, ἐφ᾽ ᾧ τε βένοι τε xal φίλοι εἶντι 
ἀλλήλοις. Τούτῳ ἐγένοντο παῖδες, Σαχροῦχός τε χαὶ 
Παιαγγούρης, καὶ 'A6bulavoUgne. Σαχροῦχον τὸν 
πρεσδύτερον παῖδα αὑτοῦ κατέλιπε, βασιλέα ἀποδει- 
ξάμενος. Αὐτὸς δὲ περὶ ἔρωτας ἔχων, καὶ ἐνταῦθα 
πολυπραγμονῶν, ἐτελεύτησε. Λέγεται γὰρ δὴ Τεμὴ- 


iu € ns,cctu. &uo mulieres c pn; μάλιστα δὴ ἀνθρώπων ἃς τοῦτο Ómb φύτεως 


ἀχθῆναι, ὥστε νεανίσκους ἐναντίον αὐτοῦ γυναιξὶ 
χελεύειν μίσγεσθαι, ὥστε καὶ τὴν φύσιν ἐρεθίξειν 
αὑτοῦ ἐπὶ τούτῳ "5. Ὧ; δὲ ἀπὸ ἐρώτων γένοιτο, ἐπὶ 
πολεμίους αὐτίκα δὴ τρέπεσθαι, μηδέποτε ἱσυχίαν 
ἄγοντα. Καὶ ἐξυδρίσαι δὴ λέγεται τὴν φύσιν αὐτοῦ, 
ἐς τὴν δίαιταν περὶ ἀφροδίσια γενόμενον. Τούτου 
μὲν δὴ τελευτήσαντο;͵ ἔσχε τὴν βασιλείαν Σαχροῦ- 
χος, ἀνὴρ τά τε ἄλλα ἐπιεικὴς, καὶ τοῖς περιοίκοις 
«απολλὰ σπενδόμενός τε xai ἡσυχίαν ἄγων διετέλει, 
Mzz' οὐ πολὺ, τελευτήσαντος Σλχρούχου τοῦ Τεμή- 
peo, Παιαγγούρης 6 νεώτερης παῖς ἔσχε τὴν βασι- 
λείαν, πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ διενεχθείς. Οὐλίης 
μὲν γὰρ, τὴν τε Καδδουσίων χώραν xal τὴν "Ypxa- 
νίαν κατέχων, πρὸς ᾿Αὐδυλατούφην τὸν ἀδελφὸν διε- 
νεχϑεὶς, ἐπολέμει. Καὶ ὡς Παιαγγούρης ** ἐπαγό"ε- 
νος, τήν τε χώραν ἀφείλετο, xal οὐτὸν ζωγρέσας, 
εἶχεν ἐν φυλακῇ. Μετὰ δὲ ταῦτα τελευτήσαντος 
{ἰπιαγγούρεω, "'eoxin; *! ἔσχε τὴν βασιλείαν, Πρὸς 
τοῦτον ἰΙαϊμπούρης, τῶν ἐννέα βασιλέων, ἐπιγαμίαν 
ποιησάμενος, καὶ ἐπιστραφεὶς ** ἔσχε τὴν βασιλείαν " 
καὶ τὰ Σεμαρχάνδη: πράγματα κατασχὼν, καὶ Ἰν- 
δῶν συμμαχίωεν ἐπαγόμενο:, πρός τε τὸν Τζοκίην 
Παταγγούρειω ἐπολέμει παῖδα, Τζοχίη:ς μὲν οὖν, τούς 
τε Σχύθα; ἐπαγόμενος, καὶ τῆς ᾿Ασευρίων χώρας 
βαοιλεύων, ἐπὶ Παιαγγούρην τὸν ἀδελφὸν τόν τε πέ- 


Notule marginales. 


9 μεγάλως τῷ πολέ 
de ἐπιτραφθείς, 


| εὐδοχέμ σαν, Snperscriptam 
Al. ut in c. "δ τοῦτο. Sic etiam in uno, in al. ut in c. 


ἐσφάλλωντο. 9 βασιλὶς, ἢ. at in cont. "* Χαταῖης. 


Παιαγγούρῃ. "! Κιοχίης, et infra. Al. αἱ in c. 





11 





LAONICI ΟΠΑΣΟΟΞΌΝΡΥΙ, Ε 





AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AGHNAIOY 
AIIOAEIZIX IZTOPION TO TETAPTON 


LAONICI CHALCOCONDYLAE 
| ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AG BEBUS GESTIS TURCORUM, 





LIBER QUARTUS. 


Filiorum Bajazetis Josue, Moysis et Mahometis 1 successio, et iliorum Emmanuelis Bysan:ini 


imp. nomina : 


ainerii item et Antonii, ducum Atticorum, historig. 


ΘΟ Post Temiris in Cheriam profectionem, Jesus A Μετὰ μὲν οὖν τὴν Τεμήρεω ἀναχώρησιν ivi 


(qui et Josua) üliorem Pajazitis natu maximus (82), 
eouciliatis sibi proceribus regni qui in patris Ja- 
nuis merueraut, accitis eliam quotquot potuit pere- 
grinis, regnum occupavit, Nam P»jazili nati suut 
&lii, Jesus, Mulsumsnes (qui et Musulmanes), Mo- 
ses, Mecbmetes, Jesus minor et Mustapbas. Jesus 
igitur ubi primum in Asiam venerat, post Tew.iris 
discessum in Cheriam ducens eccum peregrinorum 
coliortes, et optiunos quosque, qui Temiris evase- 
raut manus, Prusam regni sedem invasit et cam 
ebiinuit. Asiam universam, qua in potestatem ve- 
nerat magistiatus, muuiis Grmavit, οἱ in Europam 
transgressus, ΘΕ brevi cum Grxcorum regno etiam 
Europz imperium nactus est. Europee vero ducem 


Χερίην Ἰησοῦς ὁ πρεσδύτερο;ς τῶν Παιαζήτεω 
παίδων, τήν τε βασιλείαν χατέσχε, συλλέξεις τού; 
*€ ἀρίστους τῶν θυρῖν τοῦ πατρὸς, xal νεήλυδας 
προσαγόμενος ὅσους δὴ ἠδύνατο. Τῷ γὰρ δὴ [1αια- 
ζήτῃ ἐγένοντο παῖδες οἶδε, Ἰησοῦς τε xaX Μουσουλ- 
μάνη:, καὶ Μωσῆς, καὶ Μεχμέτη:, xoi Ἰητοῦς ὁ 
γεώτερο;, καὶ Μίουστυφᾶς:. ᾿Ἰησοὺς μὲν αὐτίκα 
μετὰ τὴν Τεμήρεω ἀναχώρησιν, ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ γενό- 
μενος, ἔχων τούς τε νεήλυδας μετ᾽ αὐτοῦ͵ καὶ τῶν 
ἀρίστων ὅσοι διέφυγον βασιλέα Τεμήρην, τά τε 
Προύσης βασίλεια ἔσχε, καὶ τὴν ἄλλην τῆς ᾿Ασίας 
ἀρχὴν ἑαντῷ ὑπαγόμενος, τάς τε ἀρχὰς διένειμε, 
xat ἐς τὴν Εὐρώπην διαδὰς, τὴν τε βασιλείαν κατέ- 
σχεν ᾿Ελλήνων, ἐπὶ τὰ Εὐρώπης βασίλεια ὄντων. 


dedit, qui sibi ad eam rem videbatur aptissimus. 8 Καὶ ἄρχοντα δὲ ἐφίστησιν ἐν τῇ Εὐρώπη, ἧ δὴ 


Mulsumsnes cum exercitu egressus Byzantio, bel- 
luim indicit Jesu, sive Josue. Cum autem Mulsu- 
manes bellicarum rerum peritissimus longe babe- 
retur, et ad ipsum advolarent ex Europa optimi 
qsique et peregrini, qui ibi sedes habebant, profi- 
ciscebatur per Europam universam peragrans , et 
in ditionem aceiplens, Jesu ab«ente et moras in 
Asia nectente. His ita. geslis, transvectus in Asiam 
wiunitus exercitu quem in Europa conscripserat, 
hostili animo pergit contra fratrem suum Jesuui, 
sub idem tempus in Cappadocia sgentem, quia Si- 


αὐτῷ ἐπιτηδιίως ἔχειν ἐφαίνετο. MouccuAgávre 
plv οὖν ἑρμώμενος; ἀπὴ Βυζαντίου, συνίστατο ἐπὶ 
τὸν Ἰησοῦν, καὶ τὰ πολέμια γενόμενος ἀνὴρ ἀγα- 
θὸς, xa ἐπ᾽ αὐτὸν προσγενομένων τῶν τῆς Εὐρώ- 
πῆς ἀρίστων, καὶ νεηλύδων, ὅσοι τε αὐτοῦ ἐνῴχουν, 
infe. τε διὰ τῆς Εὐρώπης ἐπεξελθών. Kat ὑπαγό- 
μενος ταύτην ἑαυτῷ, ἀπόντος τοῦ Ἰησοῦ ἐς τὴν 
Aslev καὶ διατρίόοντος. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐς τὴν 
᾿Ασίαν διαδὰς, ἔχων τὸ ἀπὸ τῆς Εὐρώπης στρά- 
τευμα ἐστρατείετο ἐπὶ Ἰησοῦν τὸν ἀδελφὸν, δια- 
τρίδοντα περὶ Καππαδοχίαν, ἐπεὶ συνεμάχουν οἱ 


Notule marginales. 


(32) Josue sextus Turccrum rex, 1598, αἱ. 1409. 


173 


DE REDUS TURCICIS LiB. 1V. 


114 


τοῦ ΞΣινωπίου ἡγεμόνε; αὐτῷ, xal οἱ τῇ: συμμαχίας A nopenses principes auxiliabantur ei, et reliqui prin- 


λοιποὶ τῶν τυράννων. Συμόαλὼν δὲ αὐτοῦ ταύτῃ τῷ 
ἀδελφῷ, καὶ τρεψάμενος, πολλά τε τοῦ στρατεύματος 
αὐτοῦ ἐν τῇ μάχῃ διέφθειρε, χαὶ δὴ Ἰησοῦν ζω- 
Ὑρῆσας, διεχρέσατο, βασιλεύσαντα ἔτη «00276. 
Οὗτος μὲν δὴ οὕτω χαθαιρεθεὶ; ὑπὸ Μουσουλμάνεω, 
ἐτελεύτησεν. Ὧ-: δὲ ἈΜουσουλμάνης, ἐς τὴν βασι- 
λείαν χατέστη, καὶ ἐδασῇενε, Μωσῆς μεμαθυμέ- 
νος 5, xal ἀφεθεὶς ὑπὸ Τεμέρεω βασιλέω:, ἐχομῖν» 
ζετο ἐπὶ τὴν πατρῴαν χώραν, καὶ ἐπὶ θαλάττης. 
᾿Αφικόμενος δὲ ἐπὶ τοὺς ᾿Ομούρεω ποῖδας, τοὺς 
Μουσουλμάνεω πηλεμίονς, διὰ τὴν πρὸς τὸν Ἰησοῦν 
αὑτῶν συμμαχίαν, ἐπὶ Σινώπην τε καὶ Καστάμονα, 
χαὶ ἐντεῦθεν ἐπὶ Δαχίαν, διαόλς διὰ τοῦ E2Gelvau 
πόντον, χαὶ ἐπὶ Μύρξαν τὸν Δαχίας ἡγεμόνα, αὐτῷ 
κε διελέχθη τά τε ἄλλα, καὶ ὡς ἣν ἐπὶ τὴν βασι- 
λείαν συνεπιλάδηται, δοῦναι αὐτῷ πρόσοδον ἐν τῇ 
Εὐρώπῃ, καὶ χώραν οὐκ ὀλίγην. Πρός τε γὰρ “)- 
ληνας πολέμια ἦν αὐτῷ, ἐπί τε Μύρξεω παῖδα 
αὑτοῦ ἐν Βυζαντίῳ ὑπεδέξαντο, χαὶ ὑπέχοντο τὴν 
ἀρχὴν αὐτῷ μετὰ Μουσουλμάνεω 57 ἐπιτηδείου 
συγκατεργάσεσθαι. Οὗτος μὲν οὖν τόν τε Μωῦτῆν 
ὑπεδέξατο ἄσμενος, xol αὐτῷ παρείχετο τὴν τε 
δίαιταν καὶ τὰ ἐπιτήδεια ^ xal τὸν στρατὸν δὲ αὐτῷ 
ἐδίδυυ. Ἐντεῦθεν δὲ ὡς ἐς τὴν ᾿Ασίαν Μουσουλ» 
pávac ἀπῆν, ἐπιῤῥεόντων αὐτῷ τῶν ἀπὸ τῆς Εὐ- 
ρώκης, ὅσοι ἤχθοντο Μουσουλμάνῃ. οὐχ εὖ φερό" 
μενοι παρ᾽ αὐτῷ, καὶ ὁρμώμενος, λαδών τε τούτους, 
καὶ ἀπὸ Δαχῶν στρατὸν ἰχανὸν, ἑπισπομένου αὑτῷ 
χαὶ Távou *5 τοῦ Δαχῶν ἡγεμόνος, «fjv τε Εὐρώπην 
χατέσχεν, χαὶ ἐπὶ τὰ βασίλεια τῆς ᾿Αδριανοῦ πό- 
λεως παριὼν χαθειστήχει τε βασὶλεὺς, xal ἐπὶ τὸν 
ἀδελφὸν ἐς τὴν ᾿Ασίαν παρεσχευάζετο στρατεύε- 
σθαι. Μουσονλμάνης δὲ ὑπήγετο χαὶ αὐτὸς φθῆναι, 
πρότερος ἐς τὴν ᾿Ασίαν διάθάς. Διέγνω γὰρ χαὶ 
ἀμφοῖν ἄμεινον, καὶ πρὸς τοῦ ἑτέρον εἶναι, ὁπότε- 
poc ἂν ἐπὶ τὴν τοῦ ἑτέρου ἀρχὴν διαδὰς, τὴν μάχην 
ποιήσαιτο αὐτοῦ, καὶ μὴ ἐπιμείνῃ τὸν ἀδελφὸν 
ἐπιόντα, Διαδά: τε ἐπὶ τὸ Βυζάντιον, ὥστε αὐτῷ 
φιλία εἶναι πρὸς τὸν Βυζαντίου βασιλέα, ἄγεται τὴν 
βασιλέω: νἱιδοῦν Ἰαννύου ** Τουντόρια θυγατέρα, 
visiouv δὲ τοῦ βασιλέως ᾿Ελλήνων, ἀγόμενος Mov- 
Φδυυλμάνης ὁ Παιαζήέτεω καῖΐς. Καὶ ἐς Βυζάντιον 
διαδὲς, ἐσερατεύετο ἐπὶ τὸν ἀδελφόν. Μωσῆς δὲ, ὡ: 


cipum socii -subsidio veniebant. Collatis. autcm 
eo loci signis, puguans cum fratre, et eum in fugam 
conjiciens, maximam eszerci'us partein. ἐν praelio 
statuit. J-sus vero vivns in manus venit. Quem, 
eum regno prazfuisset annis quatuor, trucidavit (83). 
Is igitur à Mulsumaune peremptus, in bunc modum 
imortem obiit. Ut primum Mulcumanes (84) regnare 
capit, Moses qni dimissus erat ἃ rege Temire, mar 
advehebatur ad patriam regionem, Adveniens au- 
tem ad Homiris filios, Mulsumanis hostes, quia 


socia arma contulersnt cum Jesu, accedens quoque 


Sinopen et Castamonem, et hinc in Daciam trans- 
misso Euzino ponto perveniens, ad colloquium 
eam Myrxa (85) Daci (quæ et Servia) prefecto 
venit. [nter cetera vero ialis erat Mosis petitio : si 
ejus auxilio adjutus rex crearetur, se dsturum οἱ 
reditus magnos in Europa, et assignaturum regionem 
nou moſieam. Erat enim Greeorum hostis. Preicrea 
Byzaniii flüium Myrzse susceperunt, promiseruntqu.: 
se huic et Musulmani regnum tradituros. Myrzas qui- 
dem Mosen benigne libentique anímo excipieba:, 
eique victum et necessaris promptisaime suppeditabat 
eidem quoqueexercitum dedit.'Cum autem. undique 
adlhunc eonfluerent ex Enropa quotquot. infensi 
erant Mulsumani (aberat enim in Asia ageus), quia 
nonsatisdigne ab ipso tractarentur, expeditionem 
sumpsit contra fratrew, assumptis quotquot. conve- 
neraut, Habuit et Dacorum ezercitum magnum cum 
prius (86) Taínum eorum ducem sihi conciliasset. Ris 
copiis instructus, Europam subegit : et Adrisnepo- 
ll^, quae vregui sedes est, profectus, ibi ret decla- 
ratus est. Huic animus erat etiam contra-(ratrem in 
Asiam exercitus niovere. Mulsumanes haud interim 
socordiz obnoxius erat, verum ἔσει πο οὶ οἱ ipse, 
ut fratrem preveniret, trijiciendo 9 copiss in 
Asiam (87). Hoc onum videbatur utrique consultis- 
simum, quasi alterius esset. victor, qui prior in 
alterius regionem venisset, et praelium  eommiísis- 
set, nec exspectaret donec frater atcederet. Traji- 
ciens itaque Byzántium venit. Cum autem ei fami- 
liaritas intercessisset cum rege qul ea. tempestate 
Byzantium tenebat, nxorem dacit regis neptem (88), 
Jannii Tuntorize filiam, cum antca. mawimoniuu 


«ἄχιστα ἐπύθετο παρὰ βασιλέως Ἑλλήνων κατα- D contraxisse cum nepte regis Grecorum Musulma- 


λύειν ἐν Βυζαντίῳ, αὐτίχα ἐπήλαυνε. Καὶ ἀπολα- 
Guo ἐν Βυζαντίῳ, οὐχ εἴα ἐς τὴν Εὑρώπην ἐξελ- 
^ta &vaetplqesta. Μουσουλμάνης μὲν οὖν, 
σερατὸν ὡς ἠδύνατο μέγιστον, ἀπὸ τῆς ᾿Ασίας 
διαπορθμευσας, ἐπὶ τὴν Βυζαντίου χώραν αὑτοῦ 


nes Pajacitis tilius (89). Transgressus autem Byzan- 
tfum, bellum fratri inferebat. At Moses ubi accepit 
ἃ rege Grsecorum, Musulinaneim Byzantium. adve- 
nisse, contiumo accessit : quem ut ibi deprelierdit, 
exire Byzanto, et in Europa versari uon perinisxit. 


Notulo marginales. 


(51) ànne 1402. 
Turcorum rex. 
(s) Myrxias sive Morcus Servi despotes, Da- 
eem dex. 
(86) alii etiam Dsnum vocant, εἰ Daam, Vatachi 


5: μεμεϑυμένος. 
al. Ἴαννιίον T. 


V ]a uno semper, Μονλσευμάνεω. 


principem. 
(87) Al. Euro 
(88) Joannis, beodori filiam. 
(89) Muisum»r.i pater Pajazites rex 


$95 'γτάγου, It. utin c. ?* ἸΙλυνύγυ δι᾽ asptou, 


1 


LAONICI CHALCOCONDYI.E 


1:6 


dii. Mulsumanes itaque cop:as quam  potuil ii&- ἃ ἐστρατοπεδεύετο, καὶ τόν γε ἀδελφὸν ἐπιόντα ἐπέ- 


ximas traduxit ex Asia in Byzantiorum regionem : 
castrisque positis, fratrem accedentem exspcectavit, 
Deinde cum acies utrinque instructa stelisseut, 
prelium atrox exoritur. Moses babebat Dacos, 
Triballos οἱ Stephanum  Eleazari filium. His in 
acie jungebantur Turci, qui ex Europa venerant. Le- 
gationem autem wisit ad Stephanum DByzantius rez, 
suadens ut instructa acie eat δὰ regein meliorem 
et zquiorem Mose. Moses enim caetera molestus et 
intolerandus sociis, et in iram praeceps erat. Sie- 
phanus exercitu iu. ordines explicato, ut pactus 
eiat cui Gracorum rege οἱ Masulnane, turpiter 
wausfugit Byzantium. Meses cum occiperet praeum 
adversus fratrem, Ásianum exercitum in fugam 


μεινεν. Ἐνταῦθα, ὡς ἄμφω ἐς μάχην παρετάξαντο, 
συνἐόαλον καὶ ἐμάχοντο. Μωσῆς μὲν τούς πε Δᾶ- 
xac, καὶ Τριδαλλοὺς ἔχων μεθ᾽ ξαυτοῦ, καὶ Στέ- 
πανοὸν τὸν Ἐλεχζάρου παῖδα, χαὶ τὸ ἀπὸ τῆς Εὺ- 
pun; στράτευμα Τούρκων παρετάσσετο, Βασιλεὺς 
μὲν δὴ πρὸ; τοῦτον λόγου; πέμψα;, συ εδουλεύετο 
αὐτῷ, ἐν τῇ παρατάξει θαῤῥοῦντα ** ἱέναι ἐπὶ τὸ 
Βυξάντιον παρὰ βασιλέα Meza, πολὺ ἄ εινόν τε 
καὶ ἐπιειχέστερον. "Hv γὰρ δὴ Μωτῆς τά τε ἄλλχ 
ἐπαχθὴς ἐς τοὺς συμμάχους, καὶ ἐς ὀργὴν τα ύς. 
Στέπανος μὲν οὖν ἐν τῇ παρατάξει, ὡς τῷ Ἑλλή- 
νων συνέθετο βασιλεῖ «s xal Μουτουλμάνῃ, αὐτομο. 
λήσεντες, ἀφίχοντο ἐπὶ Βυζάντιον. Μωσῆς δὲ à; 
ἐμάχετο, συμμίξα: τῷ ἀδελφῷ, τούς τε ἀπὸ τῆ: 


compulit, fugientemque persecutus est. Mulsuma- p ᾿Ασία; ἐτρέψατο, καὶ ἐπεξελθὼν ἐδίωχε. Μουπουλ- 


pes se vietum simulans, retro ferebat gradum, Dy- 
zantium festinans. Cum autein. venisset ad urbem, 
consilium cepit mulio generosissimum. Nam habens 
secum viros circiter quingentos, concurrentibus 
etiam aliis quibusdam, urbis fossam ingressus est. 
Fratre autem occupato persecutione οἱ cede ho- 
stium, iu ejus castra irruere statuit, quod et fecit, 
castrisque potitus est. Eos qui prselio »on interfue- 
rant, aut fuga in castra ee receperant, occidit om- 
nes. Deinde cum ἃ persecutione hostiumque eæde 
reversus Moses procederet ad castra, cognovit ea 
eapta esse. illico igitur fuga sibi consuluit, exer- 
citumque deseruit. Alius aytem alio, ubi se tutis- 
simum fore judicabat, sedulo diffugiebat. Quidam 


μάνης δὲ, ὡς ἡττηθεὶς, ἀνεχώρει ἐπὶ Du, ávttuv. 
"D; ἐγένετο παρὰ τῇ πόλει, ἐπιλεξάμενος βυυλὴν 
τενναιοτάτην, xal ἔχων μεῦ’ ἑαυτοῦ ὡσεὶ πενταχο- 
αίους ἄνδρας, ἐπιῤῥεόντων καὶ ἄλλων «τινῶν, ὑπο- 
δυόμενος τὴν τῆς πόλεως τάφρον, ἔχοντος τοῦ 
ἀδελφοῦ Μωσέως ἀμφὶ τὴν δίωξιν, xax διαφθεί- 
povtoc σὺν τοῖς ἑαυτοῦ, ὡς ὀὁπεξέρχοιτο τοὺς 1:0À6- 
plouc, ἐπὶ τὸ σερχτόπεδον αὐτοῦ ἀςιχόμενος, τό τε 
στρατόπεδον κατελήφθη, καὶ τοὺς ἐπιγινομένους ἀκ 
«ἧς μάχης, el χαταφεύγουσέ τε καὶ ἐπανήεσαν, 
διέφθειρε. Καὶ ὡς ἑπανήχει τε αὐτὸ; Μωσῆ; ἐλαύ- 
νων ἐπὶ τὸ στρατόπεδον ἀπὸ τῆς μάχης, χαὶ ἔγνω 


δὴ κατειλημμένον τὸ στρατόπεδον, αὐτίχα ἐς φυ- 


γήν τε αὐτὸς ἑτράκπετο, καὶ toU στρατεύμετος διέ- 


continuo ad ipsum properabant Musulmanem, eum- c euyc* καὶ ἄλλῃ ἄλλος fj ἑκάττῳ προσεχώρει. Οἱ 


que ut regem adorabaut, ei quocunque pergeret, 
sequebantur. — 


In hunc modum se res Musuhnanis babebant in 
continente, cum fortissime omnium, quos sciam, 
adversus fratrem suum dimicaeset, Profectus hinc 
Adrianop^lim ΘΒ regni sedem, regnum Imperium- 
que ordinavit, qua tutissimum et ürmissimum sibi 
fore confidebat. Moses venit in regionem [stro ad- 
jacentem, εἰ conversatus cum Myrdano (90) Dacie 
reciore, cum quo antea. interveucrat. familiaritas, 
meratus est juxta Ilaounm, alium ex alio subinde 
locum mutans. Musulmanes se. ignaviz et ebrictati 


μέν τινες xat ἐπ᾽ αὐτὸν αὐτίχα ἰόντες τὸν Μουϑουλ- 
μάνην, ὡς βασιλέα προσεχύνουν, καὶ ἐξελαύνονει 
ἐφείποντο. 

Μουδουλμάνης μὲν δὴ οὕτω τὰ πράγματλ 
ἔτχεν ἀμφὶ ταῖν ἠπείροιν, γενναιότατα δὲ πάν- 
των ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, πρὸς τὸν ἀδελφὸν διαγων:- 
φάμενος. ᾿ἐπελάσας μὲν οὖν ἐς τὴν ᾿Αδριανού πο- 
λιν τὰ βασίλεια, τὴν τε βασιλείαν καὶ τὴν ἀρχὴν 
καθίστη αὐτῷ, fj ἐδόκει χράτιστα ἔχει». Μωσῆς μὲν 
οὖν, ἐς τὴν παρίστριον χώραν ἀφικόμενος, καὶ συγ- 
γενόμενος Μυρδάνῳ τῷ Aaxlac ἡγεμόνι, καὶ πρότε- 
ρὸν ὄντι συνήθει αὐτῷ, διέτριόε παρὰ τῷ Alpup, πα- 
ραμείδων ἄλλην ἐξ ἄλλης χώραν. Meucou) uávou 


corrumpenduu dabat. Proinde res ſortiter cesim δὲ ὁ ιθυμοῦντός τε χαὶ περὶ ὁμιλίαν ἔχοντος, τά τε 
usque winuebantur. Duces quoque ei. indignaban- D πράγματα οἰδίνετο᾽ οἵ τε γὰρ ἄρχοντες αὑτῷ τε 


tr, ut. qui nibil sani nec sibi nec alii» con- ἤχθοντο, ὡς οὐδὲν ὑγιὲς ὃν αὑτῷ καὶ τῷ ἀδελφῷ 
suleret. Nec. adinodum ei curse erat, quo Τυγου» 


rum exercitus paulatim sed fratrem dilaberetur. 


Ubi primum regui gubernacula accepit, Graecis 
Therinam (91), Lciunmin. et universam Asia mari- 
tiinam regioneam restituit. Spem de se praebebat, 
ut qui paratus esset iis douare quacunque vuluis- 
sent, quasi id przsstare jam posset. Legati Graeco- 


αὐτοῦ, προσγενομένων χατὰ βραχὺ τῶν Τούρχων, 
οὐδένα λόγον ἐποιεῖτο. Ὡς μὲν οὖν ἐπὶ τὴν βασι- 
λείαν ἀφίκετο, τὴν τε Θέρμην τοῖς Ἕλλησιν ἀπέ- 
δωχε, χαὶ Ζητοῦνιν, χαὶ τὴν παράλιον τῆς ᾿Ασίας 
χώραν, xal ἐπιτήδειος Gv, ἐχαρίϑατο αὐτοῖς, εἴ του 
δέοιντο, ὡς δυνατὸν ἦν αὐτῷ. Ἐπρεσδεύοντο μὲν 
οὖν αὐτῷ καὶ οἱ “ἔλληνες, βονλενόμενοι, μὰ &vel- 


Notule maryineles. 


(90) Dano vel Danao, Teino, Myrais fili 
* M. θαῤῥοῦντι. 


(91) Therma, quae et Thessalomca. 


IT? 


DE REDUS TURCICIS LIB. IV. 


178: 


ναι αὐτὸν ἐς τὴν ὁμιλίαν οὕτω πάνυ, ὡς ἐπισφαλὲς A rum ad eum mittebantur. consolentes, ne sc totum 


88 ὃν αὐτῷ, xal οὐδαμῇ ἐμπεδοῦν αὐτῷ τὴν βασι- 
λείαν πρὸς τὸν ἀδελφὸν, τούτων μὲν οὐδένα λόγον 
ποιούμενος, ἕωϑεν δὲ xal ἑσπέραν περὶ τὴν áxpa- 
«οποσίαν διετέλει προπίνων τοῖ; ἀρίστοις, καὶ ὡς 
ἀναπαύοιτο, ἐπεγειρόμενος αὖθις ἐς ὁμιλίαν καϑί- 
exa*o. Λέγεται δὲ ὡς; ἔχοντος; ἐν ταῖς χερσὶ τὴν 
φιάλην, ἔλαφος ἐπὶ τὸ στρατόπεδον περιϊὼν διΐει, 
χαὶ ἐπιθορυδούντων αὑτῶν τῶν στρατιωτῶν, ὡς ἢ 
ἔλατο; ἐπιπλοῇ, ἀγχοῦ γενόμενος, ἐπειρᾶτο, εἰ 
φιάλην ἐπὶ τοῦ x£pato; φέροι, ὡς ταύτην *! ἀναχτη- 
φὔμενο: ἀπὸ τῆς ὁμιλίας. Πν μέντοι ἄλλως ὁ Μου- 
συυλμάνης ἐπιειχῆς, χαὶ τὸ σῶμα ῥωμαλέος, καὶ 
ὁρμὴν ἐ; τὸ μάχεσϑαι χράτιστος. Μωσῆς δὲ τούναν- 
«ἴον θυμοῦν ** τε ἀχρατέστερος ὡς ἐπίπαν, xal τα- 
χὺς δὲ μάλιστα ἃ; ὀργὴν, xat. ἕπεσθαι τῷ δυσμενεῖ 
μηξὲν ἀνιέντα. Ἐπεί τε οὖν ἐπιγενομένων αὐτῷ otx 
ὄλίγων ἐς τὸ πεδίον χατέδν,, καὶ ἐπὶ Μουσουλμάην 
ἤλαυνε Χασάνης τε ὁ τῶν νεηλύδων ἄρχων, καὶ 
Βρενέζης ἔχων ἱπποδρόμους τῆς Εὐρώπης, ηὐτομό- 
Aqeev αὐτίκα παρὰ Μωσέα. Ὃ δὲ ὡς ἤσθετο τοὺς 
νεήλυδας ἀφεστηχότας ἰέναι ἐπὶ τὸν ἀδελφὲν, ἤλαυ- 
wv εὐθὺ Βυζαντίον ἐπὶ τοῖς Ἕλλησι καὶ τὴν Βυξαν- 
τίου βασιλείαν, ἐν νῷ ἔχων συμμίξαι, ὡς ἐντεῦθεν 
αὖ bri τὴν ᾿Ατίαν διαδὰς, ἐπεχείρει τὰ ἐν τῇ 
᾿Ασίᾳ πράγματα. Καὶ ὡς ἔχων, τοῖς Τούρχοις ἐπί- 
δηλος fjv κατὰ τὴν ὁδὸν, τὴν ἐς τὸ Βυζάντιον φέρου- 
σαν. Ἔνταῦθα συλλεγέντες οἱ τήνδε τὴν χώραν ol- 
κοῦντες Τοῦρχοι, τόν τε Μουσουλμάνην ἐζώγρησαν, 


luxurize et voluptati dedat, quasi Jam sit plane 
securus, et in portu naviget : quasi nihil periculi 
amplius, quantum ad regnum attinet, ἃ fratre. sit 
metuendum. Αἱ surdo narrabant fabulam. Matuti- 
num et vespertinum tempus jungebat potando, 
przbibens optiniatibus suis. Revolutus in somnum, 
ubi primum erat experrectus, solitam potandi ean- 
suetudinem iterabat. Fertur quodam tempore cum 
phislam manibus teneret, et cervus in castra pene- 
trasset, in iisque obambularet, tumultuantibus mi- 
litibus propter cerviin castra adventum, interro- 
gationem fecisse, num phialam in cornibus gestet : 
quod si est, hac redimam.Quando ebrietati et crapula 
non operam dabat Musulmanes, erat quidem be- 
nignus et quus, corpore firmus, pugnandique in 
hostes impetu nulli postponendus. Moses vice vet. 
88 irs imperare nequibat, verum praceps in eam 
sgebatur : quidquid ea dictasset, fácere non  eun- 
etans. Cum igitur eomparasset copias haud con- 
temnendas, descendit in campum, praelio aggressn- 
rus Musulmanem. Chasanes peregrinorum das, et 
Brenezes qui præerat Europsis equitibus, continuo 
desciverunt ad Mosem transfugientes. Musulmanes 
ut cognovit peregrinos defecisse, et confugisce ad 
hostilem exercitum, recta Byzantium fugiens con- 
tendit : animo agitans, Grzcis Dyzanti regnum 
tradere, ut hinc in Asiam transgressus, Asi» res 
commodius adoriretur. Cam autem — ltujasmodi 


καὶ ἀπήγαγον παρὰ Muscia, χαριζόμενοι βασιλεῖ. C animo volveret sententiam, cognitus est a Turcis 


Ὁ μέντοι Μωσῆς τόν τε ἀδελφὸν διεχρήσατο, xoi 
τούς γε Τούρχους πανοιχὶ οἵ συλλαδόντες ἧκον 
ἔγοντες, πυρὶ αὺν γυναιξί τε ἅμα καὶ παιαὶν, ἐνέ- 
πρησε, φάμενος ἀθέμιτλ ἐργασαμένους, καὶ βασι- 
Mz στῶν αὐτῶν συλλαθδόντες͵ ταύτην τὴν δίχην 
ὁπέχοιεν, Αὐτὸς δὴ ἐπέλαδε τὴν βασιλείαν, καὶ ἐς 
τὴν ᾿Δαίαν διαδὰς, κατεστήσατο τὰ ἐχείνον πράγο 
ματα, x31 ἐδόχει αὐτῷ ἀσφαλέστατα ἕξειν. Καὶ 
ἐπήλαυνεν ἐν νῷ ἔχων πολιορκήσειν Βυζάντιον, καὶ 
*j τε Θέρμῃ πόλεμον ἐπήνεγκε, xal τῷ Τριδαλλῶν 
ἤγεμόνι πολεμῶν διεγένετο, τὴν τε χώραν αὐτοῦ θ᾽ 
ἅμα λεϊζόμενο:, xal Σπενδερόδην τὴν μητρόπολιν 
αὐτοῦ πολιορχῶν. Στέπανος μὲν οὖν οὗτος Ἐλεαζά- 
ρου λαδίχεω τῆς γυναιχὸς ἀδελφὸς, Βοῦλχος δὲ 
τιδνομα ἔχων, ὡς Ἐλεάζαρος: ἐτελεύτησε, τὴν τε 
ἢγεμονίαν παρέλαδε, καὶ ἐτυράννεινε, τῷ τε Παια- 
várg συστρατευόμενος fj ἂν παραγγέλλῃ. Καὶ τότε 
δὴ ἐν τῇ πρὸς Μουσουλμάνην γενομένῃ μάχῃ πρὸς 
vip Βυ:αντίῳ, με-έστη τε ἀπὸ Ἠωσέως ἐπὶ τὸν ἀδελ- 
eie, καὶ ηὐτομόλητε. Δι ἃ δὴ πόλεμον ἐπιφέρων, 
«ἣν τε πόλιν αὐτοῦ ἐπολιόρχει, καὶ τὴν χώραν ἐδῇου. 
Ὡ; δὲ ἐπκελαύνων ἐπολιόρκει Βυζάντιον, ἐξηρτύετό 
*s ὃμα, ἐπιφέρων τε καὶ ἐπέχων ὅσα τῆς χώρας 
ἐδύνατο καὶ τριήρεις, xal πλοῖα ὡς ἠδύνατο πλεῖ- 


in via qux Byzantium fert. Turci itaque, qui ibi 
habitabant, collecti in "num, ceperunt Musulma- 
nem vivum, captumque abdoxere ad Mosem, isto 
9/$ munere eum honorare affectantes. Moses vero 
fratrem illico necavit, Turcos autem qui fratrem 
comprehenderant, comprebensumque ad se a:ldu- 
xerant, omues cum liberis et uxoribus, adeoque 
cum universa familia igne cremavit, dicens eos 
impia commisisse. Merito igitur, cum regi suo 
violentas intulerint manus, has poenas sceleris luisse 
commissi. Ipse ergo recepit regnum (902), et in 
Asiam transiens, eam formam Asis rebus  iniluxit, 
que videbatur Asis regnum firmissimum et tutis- 
simum effectura. Deinde abiit, Asia relicta, «statuens 
obsidione cingere Byzantium. Thermæ hostiles 
exercitus admovit, Triballorum duci bellum intulit; 
e£ regione ejus frequenter przdas agens, et Spes: 
derobem (95) metropolim obsidione premens. !« 
erat Stepantis, Elcazari Pladicis uxoris frater. ^ui 
Bulco nomen erat. Ut Eleszarus vitam finiit, prin- 
cipatum ipse arripuit, et pro principe se gessit, 
Pajariíistrenue. operam  navans, quandocunque 
ejus auxilium implorasset. Sfejbanus cum feret iu 
eo. prelio quod propter Byzantium. committebatun, 


Notule marginales. 


(95) M^ses Torcor. rex octavus. Ano. 1419 circi- 
ter hae gesta. 


*! ταύτῃ. Sic etiam ἢ. '* θυχοῦ. Sic ctiam ἢ. 


(93) Al. Senderoriam. 


119 LAONICI CHALCOCONDYL.E 180 
defecit ἃ Mose, et ad fratrein ejus transfugit.. fiac À στα ναυπηγησάμενος, ἐπῇξι διὰ τε τῆς ἧἠκείρου, 
rei indignitate irritatus Moses, urbem Stephaniexer- καὶ διὰ θαλάσσης. “Ἐνταῦθα τιληριύσαυτες ol "EA- 
citu cireumsedit, regionemque graviter populatio- ληνες πλοῖα ὅσα ἐπὴν αὐτοῖς, xal δὴ xal τριήρεις, 
nibüs vastavit. Ut autem oppugnatum ivit Byzan- ἡγουμένου Ἐμμανουήλον τοῦ Νόθου, Ἰωάννου τοῦ 
tium, multum juvab atur agens ferensque quecunque βασιλέως παιδὸς, ἀντανήγοντό τε xal ἐναυμάχησαν. 
ex regione potuisset. Fabricans naves ei triremes — xal ivixroav ol Ἕλληνες. Οὗτος δὲ ὁ Ἑωυμανουῆλος, 
terra marique iter faciebat, Grasel implentes naves ὁ τοῦ βασιλέως παῖς, τὰ i; γνῶσιν καὶ φρόνησιν 
et triremes, quas in promptu erant, navalibuscopiis οὐδενὸς λειπόμενος, ἐπὶ τὸ ἐξηνεῖσθαι ἐς πόλεμον 
prælium navale commiserunt, duce Emmanuele, ἱκανά τε ἐδόχει ἐν τῷ τότε παρόντι, καὶ ηὐδοχέμει. Δι" 
noibo regis Joannis δ)ο, cum hostibus : εἰ ἐσ eo ἃ δὴ εὐδοχιμῶν, ἑάλω τε ὑπὸ τοῦ ἀδελφοῦ βασιλέως, 
prelo Graci excessere victores. Hic Emmanuel xat ἐσπεσὼν ἐς εἰρχτὴν, διεγένετοὲ πὶ ἔτη ἐπταχαίδεχα 
regis ülius cum prudentia εἰ militariscientia facile σὺν τοῖς παισὶν αὑτοῦ. Μωσῆς piv οὖν ὡς ἔσφαλε 
omnes anteiret, tum temporis Grecos ista victoria τὴν κατὰ θάλασσαν **, δύναμιν, ἐπιὼν διὰ τῆς ἠἡπεί- 
contentos esse jubet; ipseque plarima przfulgebat ρου, ἐδήνυ τε τὴν Βνζαντίου χώραν, καὶ θέρμην ἣν 
gloria. Ilane ejus εἰυξίαια cum haud zquo animo, ἐπολιόρκε:, καὶ Τριδαλλοῖς ἐπολέμει. Πρὸς μὲν οὖν 
ferret regis. frater, Emmanuelem in carcerem duei τοὺς tv τῇ ᾿Ασίς Τούρχων ἡγεμόνας, σπονδὰς ποιη- 
jussit ; qui annis adhuc visit septem et decemcum σάμενος, εἰρήνην ἦγε, καὶ ἐν τῇ Εὐρώπῃ τὰ πολλὰ 
lberis suis. Moses, cum parum prospere successis- διατρίδων ἐτύγχανεν. Ἕλληνες μὲν οὖν, ὡς ἐτελεύ- 
set navale prelium, accedens per continenteu, By- τησε Μουσυλμάνης, ἐπαγόμενοι τὸν παῖδα αὑτοῦ. 
zantii regioni populando molestus erat : graviter τοῦνομα Ὀρχάνην, συνέστησαν ἐπὶ Μωσεῖ. Μετὰ 
quoque Thermam, quam obsidione cinxerat, sffli- δὲ ταῦτα ἔπεμψαν ἐς τὴν Θέρμην, ὡς ἐντεῦθεν τῷ 
gebat, etiain cum Triballis bellum gerens. Pax τε Πογδάνῳ, καὶ τοῖς ἄλλοι; τοῖς ταύτῃ Τούρχων, 
autem intercesserat cum Turcorum in Asia. ducis διὰ χρῃμάτων ἑἐπιχούροις ὁρμῶντες ἐπὶ τὴν Εὐρώπην 
bus ; proinde non hostilia patiebaatur a Mose, ple- ἐπελαύνοι, καὶ τὴν χώραν κατάσχῃ. Ὁ μέντοι παῖς 
rumque in Europa statem agebat, Graci, cum δια ἑπετέτραπτο ἀνδρὶ Toópxip ἀπὸ ᾿Ασίας Παλαπάνῳ 
functus essel. Musulimanes, fium cjus Orcbanem τοὔνομα, τὰ μὲν ἄλλα οὐχ ἀγεννεῖ, πιστῷ δὲ οὐ πάνυ, 
accersentes, opposuerunt Mosi hostem. Postca mi- καὶ ἐς τὴν θέρμην ἀφίχετο. Ἐξιὼν δ᾽ ἐντεῦθεν ἥει 
serunt Thermam ad Pogdanum et alios Turcos, διὰ τῆς Μακεδονίας, ἐπὶ Πέῤῥοιάν τε wal τὴν ταύτῃ 
qui ibi stipendia faciebant, rogantes ut auxilio 8$ χώραν, xol προσχωρούντων αὐτῷ τῶν ταύτῃ ἐπι- 
essent Orchani procedenti in Europam, ut eam € νεμομένων Τούρχων, ἤλαυνεν ἐπὶ Θετταλίαν. Μωοῦς 
occuparet, Puer quidem Orchanis viro Turco ex δὲ ὡς ἐπύθετο τὸν Μουσουλμάνεω παῖδα τὴν τε χώ- 
Asia oriundo committebatur, eztera non. ignobili, ραν ὑπαγόμενον, καὶ ἐλαύνοντα ἐπὶ Θετταλίαν, συν- 
parum tamen fido, Palapanum (94) eum nowinant, τίθεται προδοσίαν τῷ Παλαπάνῳ, ὥστε παραδοῦναι 
Orchanes venit Thermaw, : inde transita Macedo- αὐτῷ τὸν παῖδα ἐπιόντι, xal διασημῆναι ἑχάστοτε 
nja, Berrhoen venit, et in regionem finitimam. Cum ὅποι ἐλαύνοιεν περιιόντες. Οὗτος μὲν οὖν ὡς ἐχα- 
autem ad ipsum accurrerent Turci, qui ea loca σταχοῦ ποι τῆς χώρας imo, διετήμαινέ τε τῷ 
tenebant, profectus est in Tbessaliam. Moses ut ac-— Μωσῇ xal ἐδήλου f, ἐπιὼν σφίσιν τε περιτύχοι, xal 
cepit, Musulmanis filium Orchanem regnum sibi τὸν παῖδα παραδοίη σὐτῷ. Ἐγένοντο μὲν οὖν ol 
parare, et in Thessaliam pergere, proditionem puero ἀμφὶ tbv παῖδα ἐπὶ τὸ ἐς Θετταλίαν χαθῆχον ὄρος 
per Palapanum snbornat, Palapanum enim jubebat τῇς Μακεδονίας, καὶ ἐνταῦθα ὡς ὑπεσημήνατο ὑπὸ 
Moses, ut sibi signiflcaret ubi puer cum suis versa- πΠαλαπάνεω τῷ Μωσῇ ἐπιὼν, τόν τε παῖδα ἐζώγρησε, 
retur, et deinde accedenti eum traderet, Pala- xoi cy στρατὸν διέφθειρε. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ τὴν 
panus quidem Orclanis itinera εἰ loca in qui- — Beyóávou χώραν ἀφιχόμενος, τήν τε χώραν αὑτῷ 
bus morabatur, semper indicabst. Monmebat qua ταύτῃ ὑπηγάγετο, καὶ τοῖς Ἕλλησι διαπολεμῶν, 
adire deberet, ut puerum per proditionem caperet. D προσεῖχεν ἐχτεταμένως. Ἕλληνες plv οὖν οὔτε ἐπο- 
Orchanes vero cum suis manebat in monte, qui λέμουν, οὔτε ἐπολεμοῦντο * καὶ Ἰησοῦς ὁ νεώτερος 
Thessalie immiuet, Eo eum accessisset Moses, ut τῶν Παιαζήτεω παίδων, ἐπὶ Ἕλληνας ἀφικόμενος, 
indicatum erat a Palapano, puerum vivum capit, ἔς τε τὴν τοῦ Ἰησοῦ θρησχείαν μετέδαλε, xat e) 
exercitumque trucidavit. Postea in Pogdam regio- πολλῷ ὕστερον ἐτελεύτησε. 
nem profectu, eam suæ ditionis fecit; et cum Graecis intentus in omnes occasionez, summa vi bellum 
gerebat. At Graci bello abstinebant prorsus. Jesus autem sive Josue, qui natu minimus erat filiorum 
Pajazitis, ad Graecos se recipiens, Christianam religionem assumpsit, uec mulio post ad superos migravit. 
Mechmetes Mosis ffater, quem quoque genuerat Μεχμέτης μὲν οὖν, καὶ οὗτο; Μωσέως piváls)g^;, 
Pajezites, ubi primum eam aatem attigit quie παῖς δὲ Παισζήτεω, ἀπὸ τῆς Καραμάνον χώρας ὁρ- 
rebus gerendis idonea fuit, cum exercitu ex Cara- μώμενος, ἐπειδὴ ἐν ἱκανῷ ἡλικίας ἦν, τούς τε συγ- 


Notule marginales. 
/94) Al. Sulapanum. 


* Oflarrzv, e/ fi 


181 


DE REBUS TURCICIS LIB. IV. 


182 


yevel; τῶν To)cxuv μετῇει οἷς ἐπὶ τὴν ἀρχὴν ἐπι- À mania profectus, Turcos sollicitabat, ut sibi sub- 


παριὼν. Kel διαπρεσδευομένων, xal τῶν ᾿Ελλήνων 
ὑποδεχομένων καὶ αὐτῶν χατὰ δύνλμιν ἐς τὴν βα- 
φιλείαν αὐτῷ δυλλήψεσθαι, τήν τε ᾿Ασίαν ὁπηγά- 
Ὑετο, ἀχθομένων τῶν τῆς ᾿Ασίας ἀρίστων τῆς δίω- 
σέω: ἐν ἀρχῇ τυραννίδος καὶ προσχωρούντων. τῷ 
Mesypáty, τῆ: τε "Acla; ὑπῆρξε, καὶ ἐπὶ τὴν Εὐ- 
εὔπην ὑπηγάγετο. Οὗτος μὲν δὴ ὡς Μουσουλμάνης 
τε ἐδασίλευε, χαὶ Μωσῆς καὶ Ἰησοῦς, πρότερον οἱ 
τὸ παιδίον ἐπιτετραμμένοι, μὴ κχατάδηλον, ὅποι 
τυγχάνει ὃν τὸ καιδίον γενόμενον τοῖς ἀδελφοῖς, δε- 
ξφιχότες μὴ συλληφθείη τε καὶ ἀπόλοιτο, χορδοποιοῦ 
τινος, ἐν Προύσῃ παρεχατέθεντο, ὡς ἂν τὴν τέχνην 
ἐκμανθάνοι͵, ὅποι τυγχάνει bv. Kal μετὰ ταῦτα, ὡς 
ἐνταῦθα τῆς ἡλιχίας fv, ὅπη ἀντιλαδέσθαι τῶν 
πραγμότων αὐτῶν ** οἷός «' ἦν, ἐχώρει ἐπὶ Καρα- 
μᾶνον τὸν ᾿Αλοῦριν. Καὶ ἐντεῦθεν δὴ, ὡς πρόσθεν 
aot ἐδηλοῦτο, ὁρμώμενος, τῆς τε ᾿Ασίας εὐπετῶς 
ἦρξε, συνεπιλαδομένου τοῦ Καραμάνου, καί τινων 
ἄλλων ἡγεμόνων τῶν ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ. Καὶ ἐπὶ Βυζάν- 
τιον διαδὰς, τῷ τε 'Ελλήνων βασιλεῖ ἐς λόγους ἀφί- 
κετο, καὶ ὄρχια ποιησάμενοι ἧ ἐδόκει αὐτοῖς ἐπιτη- 
δείως ἔχειν, ἤλαυνεν ἐπὶ τῶν Τριδαλλῶν ἡγεμόνα, 
ἐπὶ 73: Θρᾷάχης, ὡς; συμμίξων τε ἐχείνω, xal προσ- 
λαέὼν τὴν ἐκεῖνον δύναμιν, ἐπίῃ μαχούμενος τῷ 
ἀδελφῷ. δωσῆς μέντοι ἐπεὶ ἐπύθετο τάχιστα δια- 
δαίνοντα ἐπὶ τῆς ᾿Ασίας, ἐπήλαυνε σὺν πολλῷ τῷ 
στρατεύματι ἐπ᾽ αὐτὸν, χαί ποι τῆς χώρας διελαύ- 
νοντι xatà Χωριούκολιν 55, προσέμιξε τῷ ἀδελφῷ, 


za ἐς μάχτν χαθίστατο. Συνταξάμενος δὲ ἐπκήει" καὶ C 


ὁ ἀδελφὸς αὑτοῦ Μεχμέτης dvierefec συντεταγμένῳ 
τῷ στρατεύματι. Καὶ ὡς ἐγένοντο τἀδελφοῦ τὰ στρα- 
τεύματα, τὸ μὲν τῆς ᾿Ασίας διαδὰν σὺν τῷ Mey- 
μίτη, τὸ δὲ ἀπὸ τῆς Εὐρώπης συνέμισγον χαὶ ἐμά- 
χοντο. Νέετ᾽ οὗ πολὺ δὲ ἐτράπετο às) «ἧς ᾿Ασίας 
σεράτευμα, καὶ ὥρμητο ἐς φυγήν. Μεχμέτη; μὲ" 
δὴ ὁ Χορδίνης ἐπὶ ᾿Αλὴν 46 Παιαζήτεω παῖδα ἐς 
Βυζάντιον διεσώζετο xal τὰ στρατεύματα διεσώζοντο. 
Ἕντεῦϑεν αὖθις ἐπὶ τὴν ᾿Ασίαν διαθάντα ἑἐπεῤῥώ- 
νυντό τε αὖ, καὶ ἀνελαμδάνοντο σφᾶς, ὡς αὖθις 
ἐπιόντες, καὶ ἀναμαχούμενοι τῷ Μωσεΐ περὶ τῶν 
ἄλλων πραγμάτων. Χρόνου δὲ οὐ πολλοῦ διελθόντος, 
συναγείρας τὸ «ἧς ᾿Ασίας στβάτευμα͵, διεκορθ- 
μεύετο ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων ἐς τὴν Εὐρώπην. "Ec μὲν 
οὧὖν τὴν ᾿Δοίαν διαδῆναι τὸν Μωσέα διεκώλυον "EX. 
γῆνες, ἐπεὶ ἐπεκράτουν τὴν τῆς θαλάττης διάδασιν, 
καὶ τόν τε ᾿βλλήσκοντον ἐ πετήῤβουν, xai τὸ tv Προ- 
ποντίδι ἱερόν. Μεχμέτης μὲν οὖν, ὡς ἐς τὴν ᾿Ασίαν 
buf αὑτῷ τὰ στρατεύματα, ἵετο εὐθὺ Τριδαλλῶν, 
ὡς τὴν δύναμιν txeſvoo προσληψόμενος, ἀξιόχρεων 
οὖσαν. Ὃς δὲ ἠπείγετο σνεμίξαι Μωσῆς, ὡς ἐγένετο 
ἐν Πανίου χώρᾳ οὔτω καλουμένῃ τῇ ὑπὲρ τὸν Αἷμον 
χώρᾳ, ἐνταῦθα καταλαμθάνει ἐ πίπροσϑεν γενόμενος 
διὰ τοῦ ὅρους ὁ Μωσῆς τὸν ἀδελφὸν, καὶ ὡς ἤσθετο 


sidio venirent in aequirendo regno. Cum igitur 
uliro citroque legsti sblegsrentur, ncenon Greci 
auxilium pollicerentur ad regnum capiendum, Asiæ 
imperium nactus est, eum optimus quisque in- 
dignaretur prepter Mosis violentiam 1 tyrannidem, 
et adjungerentur Mechmeti advenienti. Atque ín 
liunc modum Asis imperio potitus, etiam in Eu- 
ropam ezpeditionem parsbat. Hune quidem, fe. 
gnante Musulmane, Moses et Jesns, quibus edu- 
candi pueri negotium datum erat, ne rescirent 
fratres ubinam puer aleretur, anxil ot caperetur 
et necaretar, artifici euidam chordarum facienda- 
rum tradiderunt Pruſæ, ut artillcium ld addisceret. 
l'ostinodum eum jam per statem res ipsas tractare 
posset, abiit ad Caramanum Alurim. Minc pro- 
fectus, ut antea signi(icavimus, Asie Imperio facile 
potitas est, adjutantibus Caramano οἱ aliis Asia 
quibasdan ducibus. Trausgressus Byzantium, in 
colloquium cum Grasecorum rege venit. Deinde cum 
utrinque sc juramenti religione, quantum 86 satis 
eràt, devinzissent, profectionem instituit ad Tri- 
ballorum Thracizeque principem, ut ad hunc in 
colloquium adhibitus, eopias ab 6o acciperet, 
quibus subnixus, fratri bellum infertet. Ut rumore 
allatum est ad Mosem, fratrem quain oecissime ir. 
Asiam (95) irajecisse, obviam processit, magno 
instrucius exercitu. Et eum alicubi regionem quam- 
dam transiret, juxta ejus regionis oppidum in 
fratrem incidit. Accingebatur itaqne ad pugnam, 
ordinesque ezplicabat, et instructo agmine Me- 
ehmetes contra. fratrem ibat. Cum autem in con- 
Spectum venisset uterque exercitus, hic quidem 
prr Ásiam Iter metiens, alter ex Europa adveniens, 
collatis signis prellüm Inibant. Exercitus Asinus 
haud diu stetit , verum terga dans, fugiebat : unde 
et Meclimet palam se proripit. Fidium vero opifez, 
instructor εἰ magister ejus, Halim Pojazitis quo- 
que fllium Byzantium incolumem deduxerat : ad 
quem Mechmet fugiens, ibi quoque cum ezefcitu 
ab esede servatus est. Hinc receptis animis, denvo 
in Asiam (96) traJieere decernunt, pugnaturi cum 
Mosc propter alias res. Nee multo tempore inter- 
[εὐῖο, conseriptum Asianum exercitam Grxci in 


D furopain transportabant. Mosem in Asiam trans- 


gredi haud slnebant Graci, qui occupaverant tra- 
jectum., Priesidio etiam tenebant Hellespontum, et 
teinplum (97) in Propontide situm. Mechmeles , 
ut copias suas traduxit In. Asiam (93), recta ad 
Triballos iter maturavit, ut iade exercitum com- 
pararet, quem praesenti negotio in primis commo- 
dum judicabat, et eam fratre preelii aleam experi- 
retur. Moses prælii eupldus, venit in regionem qux 
supra Hzmum est, Panium dictam : in. qua, quia 


Notulee marginales. 


(95) En " 
(96) Ez Asi». 


(97) Hieron. 
(98) Ex Asia. 


** αὑτῷ, et B. *5 al. Xap.. "5 'Ανῖν͵ R. ᾿Αλίην, al. ᾿Αλῆν, 


183 


. LAONICI CHAUCOCONDYL.E 


18; 


precesserat montem, invenit fratrem. Ut sensit A ἐπιόντα τὸν ἀδελφὸν ἐγγυτάτω οἱ γενέσθαι, παρε- 


fratrem aecedere, et jam in. proximo esse, aciem 
instruit et prelium capessit : moxque in fugam 
agitur, qui fugiens properabat ad Tribsllorum 
ducem.[Cum autem ibi versaretur, misit legationem 
3d optimates Turcorum, et ad Cbasanem, Brene- 
zem (99) Amuratemque, ut sollicitaret eorum 
animos ad defectionem. Át bi defectionis sermo- 
wein primo abnuebant : veram tandem ipsi inter 
sese defectionis consilia capiunt. Hinc Brenezes 
sua sponte transfugiebat ad Mechmetem, traheos 
secum Turcorum proceres et filios, necnon Cba- 
sanem cum optimis quibusque de peregrinorum 
cohorle. Cum jam accessissent copie Mechmeti 
haud pœuitendæ, quibus fretus prelii fortunamcum 
fratre facile tentare posset, assupapto Triballorum 
prineipe, contra fratrem pergere, et praelii potesta- 
tem facere 87 instituit. Moses igitur, ut Mechmo- 
εἰς consilium impediret, ne facile in Europam 
transire eamque sui juris facere posset, duceps 
secum universum Europse exercitum , et Janus 
milites, exceptis his qui ad Mecbmetem concesse- 
yant in Erysorum (1) regione consedit. I5i Mech- 
"metes in expeditionem egressus, castra locavit. 
Ut autem appropinquavit Mosis castris, copias in 
aciem eduxit. Sínlsirum cornu tenebat Tribailo- 
rum dux ; dextro przerat Brenezes. cum filiis suis. 
Secum enim in caetris habebat 6iios, qui ipsi nati 
erant : Agathen, Baramunm, Batiem, Deicen, et 


«ἀ ατό «s xal εἰς μάχην καθίστη. Mas* οὗ πολὺ δὲ 
ἐτράπετο, καὶ φεύγων ᾧχετο ἐπὶ τῶν Τριδαλλῶν 
ἡγεμόνα. Καὶ ἐπειδὴ διέτριδεν αὑτοῦ, ἔπεμπε λό- 
γους παρὰ τῶν Τούρχων τοὺς ἀρίστους περὶ ἀπο- 
στάςεως πρός τε Χασάνην τῶν ἐπηλύδων ἄρχοντα, 
xai ἐπὶ Βρενέζεα, καὶ ᾿Αμουράτην “΄. Οἱ δὲ τούς τε 
λόγους προΐεντο, xal σφίσι λόγον ἐδίδοσαν περὶ ἀπο- 
στάτεως. Ἰδυτεῦθεν Βρενέζης αὐτός τε αὐτομολεῖ 
παρὰ Μεχμέτῃ, ἔχων παρ᾽ ἑαυτῷ Τούρχους τε ὡς 
κλείστους, καὶ δὴ καὶ τοὺς παῖδας, Χασάνην σὺν τοῖς 
νεηλύδων τοῖς ἀρίστοις. Ἐντεῦθεν ὡς; τῷ Μεχ- 
μέτῃ προσεγένετο δύναμις, ὥστε διαπειρᾶοθαι 
ἱκανὸς εἶναι τοῦ ἀδελφοῦ, λαδὼν χαὶ τὸ Τριδαλ- 
λῶν ἡγεμόνα μεθ᾽ ἑαυτοῦ, ἤλαυνεν ἐπὶ τὸν ἀδελφὺν 
ὡς μαχούμενος. Μωσῆς μὲν οὖν διανοούμενος ἐμ- 
ποδὼν γενέσθαι τῷ ἀδελφῷ, iste μὴ ἐξελαύνειν εἷς 
τὴν Εὐρώπην, καὶ προσάγεσθαι αὐτῷ τὴν χώρᾶν, 
ἔχων tác τε θύρας, καὶ τὸ τῆς Εὐρώπης στράτευμα 
ἅπαν͵ πλὴν τῶν παρὰ Μεχμέτη αὐτομολησάντων, 
διέτριδε xat& τὴν τῶν Ἐρυσῶν χώραν. Ἐνταῦθα 
ἐξελθὼν ὁ Μεχμέτης ἐστρατοπεδεύετο. Ὡς δὲ ἀγχοῦ 
γενόμενος τῷ στρατεύματι Μωσέω:, παρετάξατο 
εἰς μάχην. Καὶ εἶχε μὲν τὸ εὐώνυμον αὐτοῦ χέρας ὁ 
«τῶν Τριδαλλῶν ἡγεμὼν, τὸ δεξιὸν δὲ Βρενέζης σὺν 


᾿ κοῖς παισὶν αὐτοῦ, Παρῆσαν γὰρ αὐτῷ παῖδες (svó- 


μένοι ᾿Αγαθοὶ 38, Βαράμος τε καὶ ᾿Αλίης “. καὶ 
Βείκης xal Ἰησοῦς. Ἐπειδὴ δὲ καὶ Μωσῆς πλρα- 
ταξάμενος, εἶχεν ἐν τάξει τὰ στρατεύματα αὐτοῦ, 


Jesum. Postquam autem εἰ Moses aciem auam C καὶ παριὼν ἐπεσκόπει, καὶ καθίστη, ὡς αὐτῷ ἐδό- 


instruxit, accedens omnia explorabat, et ubi sibi 
opportunissimum videbatur, stetit : et ubique suis 
presens erat. ibi tum Chasanes peregrinorum 
dux, qui desciverat ἃ Mose, equo vectus ad Mosis 
exercitum, voce quam potuit maxima exclamavit, 
peregrinos appellans : O filii, quid cunctamini, aut 
quid differtis continuo abire ad regem vestrum, 
virum ex genere Otomanidaruw ortum, et justis- 
simum et squissimum, quique omnes sui generis 
priucipes virtute antecedit ? Verum miseri manetis, 
eontumelils affecti ἃ viro qui nec sibi nec amicis 
quidquam salutare prospicere potest ? Hæe quidem 
clamantem, οἱ ad aciem festinantem audivit rex. 
Qaidam autem respondens, ioquit : O rex, non 
aspicis Chasanem peregrinorum ducem, quem in 
maximo penes te honore habuisti, incitare pere- 
grinos ad defectionem ? Quis ubi advertit Moses 
parari, ncn amplius suos contiuuit : verum immil. 
tén8 608, ipseque equo calcaría subdeus, ferebatur 
in Cliasanem, ut eum occideret, currebatque plenis 
et effusis habenis, Chbassnes ui accepit, Mosem 
eontra se summa celeritate niti, et ipse adbibita 
festinatione summa aufugit. Moses acerrime inse- 


χει, παρελαύνων ἀπανταχῇ, ἐνταῦϑα Χασάνης ὁ 
τῶν νεηλύδων ἄρχων αὐτομολήσας, τότε δὴ προσε- 
λάσας τῷ ἵππῳ ἐπὶ τὸ Μωσέως στράτενμα, ἐφώνει 
πρὸς τοὺς νεήλυδας" Ὦ παῖδες, τί διαμέλλετε, καὶ 
οὐκ ἐξέρχεσθε "* ὅτι τάχιστα ἐπὶ τὸν βασιλέα ὑμῶν, 
ἄνδρα τε τῶν τοῦ γένους Ὃτουμανίδων δικαιότατόν 
κε xat ἐπιεικέστατον, καὶ πάντας δὴ τοῦ γένους «5- 
τοῦ ὑπερδαλλόμενον ἀρετῇ ; ᾿Αλλὰ ἀνέχεσθε ἢ 
ὀδριζόμενοι, καὶ χαχῶς πράττοντες ὑπ᾽ ἀνδρὲς 
δόριστοῦ τῇ φύσει, καὶ ἀλαζόνος, καὶ ἑαυτῷ καὶ 
«οἷς ἐπιτηδείοις αὐτοῦ οὐδὲν ὑγιὲς ἔχοντος ; Ταῦτα 
λέγοντος τοῦ Χασαλέω, ὥσπερ ἐλαύνων ἐπὶ τὰς συν- 
«d£et;, ἧχονεν 5 τι λέγοι ὁ ἀνὴρ οὗτος. Ὑπολαδὼν 
δέτις ἔφασχεν" ᾿Αλλ᾽͵, ὦ βασιλεῦ, οὖχ ὁρᾷ:. Χατά- 
νὴν τὸν νεηλύδων ἄρχοντα, μέγα τιμηθέντα ὑπὸ σοῦ, 
ὡς ἐξυόρίξει, τοὺς νεήλνδας ἐπικαλούμενος ἐπὶ 
ἀπόστασιν; Ἕνταῦθα, ὡς ἤχουσε ταῦτα Μωσῆς, 
οὐκέτι ἐπέσχεν αὐτοὺς *, ἀλλὰ ἐπαφεὶς τὸν ἵππον 
ἐχέντει ἐπὶ τὸν Χασάνην, ὡς ἀναιρῆσων, καὶ ἔθει 
ἀνὰ κράτος. Χασάνης μὲν οὖν ἐπεί τε τάχιστα fjo- 
Octo Μωσέα ἀνὰ χράτος ἐλαύνοντα im' αὐτὸν, 
ἔφευγέ τι αὐτὸς χατὰ δύναμιν * Μωσῆς δὲ ἐφείπετο 
διώκων. Ἐνταῦθα χαταλαδὼν φεύγοντα καταίρει ἴδ 


Notule marginales. 


(99) lirouczem. 


(1) Mysorum. 


€ ᾿Αμούρην. f. 'Ayá8nc. “ 'Αλιῆ;. R. utin c. ἐξέρχεσθαι. R. ut in c. "! ἀνέχεσθαι. Ν', αἱ inc. 


9! αὐτὸν. δι, ub jn c. "3 χαθαιοεῖ, R. ut in c. 
[] 


vip ξίφει τὸν ἄνδρα ἄνωθεν καθεὶς τὸ ξίφο;. 
δὲ τοῦ Χασάνεω, d; ἐπεῖδε τὸν δεσπότην αὐτοῦ 
ἀναιρεθέντα, καὶ ὡς τὸ δεύτερον Μωσῆς ἐπανατει.-. 
νόμενος τὸ ξίφος xalouv αὖθις, κατήρει ὃ Χασάνεω 
βεράπων, καὶ τὴν χεῖρα ἐπανατεινόμενος, τὴν χεῖρα 
ἀφεῖλε τῷ ξίφει. Ὁ δὲ ὡς ἤσθετο -πἧς χέιρὸς αὐτοῦ 
κεφούσης͵ ἤλαυνε μέντοι ἐπὶ τὸ στρατόπεδον. Καὶ 
ὡς ἤἦσϑοντο αὐτὸν τὰ στρατεύματα λελωδημένον, 
φεύγοντες ᾧχοντο πρὸ; τὸν ἀδελφόν. Ἐνταῦθα δὴ 
καὶ αὑτὸς οὐδὲν ἐπέχων, δρόμῳ ᾧχετο φεύγων ἐπὶ 
τὴν Δαχίας χώραν. Μεχμέτης μὲν οὖν αὐτίκα, ὡς 
τὰ σερατεύματα fcc. ἐπ᾽ αὐτὸν, xal τὰ πράγματα, 
αὐτῷ ἐγένετο, αὐτίκα ἐδόκει τὸν ἀδελφὸν ἐπιδιώ- 
xttv. Καὶ χάμνοντα αὐτὸν, καὶ σὺν τῇ μιᾷ χειρὶ 
ἐλαύνοντα, καὶ ἔς τι Doc ἐμόαλόντα, συλλαμδά.- 
νουαι, Καὶ ἄγοντες παρὰ τῷ ἀδελφῷ, χατεχρήσατο 
αὐτίκα ἀγχόνῃ τὸν λαιμὸν βιασάμενος. Ἐνταῦθα 
Μεχμέτης ὁ Παιαζήτεω τὴν βασιλείαν παραλαδὼν, 
«οὐς τε Ἕλληνας ἐπιτηδείους ὄντὰς αὐτῷ, τῷ Τρι- 
βυλλῶν ἢγεμόνι χώραν ἐδωρήσατο, ἱχανὴν τῇ παρ- 
οἴκῳ αὐτοῦ. Μετὰ δὲ ταῦτα στράτευμα "* ἐπιπέμψας 
ἐπὶ τὴν Δαχίας χώραν, ταύτην τε ἐδήου. "Ec ὃν δὴ 
πρέαδεις πέμψας 6 τῶν Δαχῶν ἡγεμών, σπουδάς τε 
ἐποιήσατο, ἐφ᾽ ᾧ ἀκάγειν φόρον ὄντινα ἐτάξατο 
εὑτῷ ἩΜεχμέτης βασιλεύς. Ἕλλησε μέντοι φιλία 
ἦν αὐτῷ διὰ τέλους. Διὸ xal Ἑμμανουὴλ ὁ Βυζαν. 
«ἴον βασιλεὺς ἐπὶ Πελοκόννησον ἀφιχόμενος, τόν τε 
Ἴσθμδν ἐτείχισε, καὶ τοὺς Πελοποννησίου; αὐτοῦ 
μεταπεμψάμενος, ἐπειδὴ ἐτείχισε τὴν Ἰσθμόν. Ὁ 


DE REBRUS TUHRCICIS LIB. Iv. 


156 


Θεράπων A cutus, ut fugientem est indeptus, gladio eum pe- 


remit, e supernis ictum inferens. Minister autem 
Chasanis, ut dominum suum vidit necatum, Jam- 
que Mosem iterum librare ictum in Chasanewm, 
Chasane subtracto, librantis ictum masnur abscidit 
gladio. Qui, ut cognovit manum sibi prsecisam, 
propere in castra rediit. Ut milites viderunt eum 
esse mutilatum, ibant ad Mechmetem. Moses autem 
copiis jam omnibus nudatus, cum nihil efficere 
posset, celeri fuga in Daciz regionem abire festi- 
Dabat. Meclimetes autem ubi primum ad ipsum 
exercitus convolarant, rebusque jam potitus esset, 
statuit continuo fratrem fuga sibi consuleniem 
persequi. Eum itaque sgrum una manu fügien- 
tem, et in palustri $68 loco se condentem de- 
prebenderunt, Deprehensum adduxerunt ad fra- 
trem, qui illico eum necavit, guttur ejus laqueo 
frangens. Mecbmetes igitur (2) cum jam regnum 
esset nactus, et ad id parandum sibi in primis 
utilem fuisse Graecorum operam cognovisset, re- 
gionem amplam suz flnitimam Triballorum duci 
donavit. Postea exercitibus inissis, Daciam evasta- 
bat. Ad quem pacem petitum legatos misit Dacise 
princeps, promittens se. tributum regi pensurum, 
quantumcunque imperasset. Paz ea conditione 
dsta est. Cum Grecis Mechmeti perpetua amicitia 
fuit. Quapropter Emmanuel Byzantii rex cum in 
Peloponnesum venisset, Isthmum muro cinxit : 
et Peloponnesios, ubi isthmum muro cireumde- 


δὲ Ἰσθμὸς οὗτος ξύμπασαν τὴν Πελοπόννησον, ὥστε (* disset, aecersivit. Isthmus universam Pelopon- 


vàsec γενέσθαι, διείργει ἐς δύο χαὶ τεσσαράχοντα 
σιαδίους ἀπὸ θαλάττης εἰς θάλατταν χαθήχων, καθ᾽ 
ἂν δὴ χῶρον xoi Ἴσθμια ἐτελεῖτο τοῖς Ἕλλησι, 
Δ'ῆκει δὲ ἀπὸ Κορίνθου πόλεως σταδίους πέντε xal 
εἶχοσι. Τοῦτον τὸν Ἰσθμὸν, ἐλαύνοντος Ξέρξεω τοῦ 
Διρεΐίου ἐπὶ τὰς ᾿Αϑήνας, ἐτοιχίσαντο Πελοποννῆ- 
evt, διαχωλύειν βουλόμενοι, μὴ παριέναι εἴσω τῆς 
Πελοποννήσου τὸν βάρδαρον. Μετὰ δὲ ταῦτα Ἶου- 
στεινιανὸς ὁ Ῥωμαίων βασιλεὺς «τὸ δεύτερον ἐτεί- 
χιαε. Καὶ οὗτος δὴ ὡς εἰρηναῖα αὐτῷ πρὸς Μεχμέ- 
τὴν τὸν Παιαζήτεω, ἐς Πελοπόννησον ἃ φικόμενος, 
tév τε ἀδελφὸν αὐτοῦ καθίστη ἐπὶ τὴν ἀρχὴν τῆς 
Πελοποννήσου, xal τὸν Ἰσθμὸν ἐτείχισεν, ὥστε 
αδτῷ τελέσαι τοὺς Πελοποννησίους ἐπὶ τὴν τοῦ 


nesum, ut in insulz formam redigatur, concludit, 
extendens se a mari in mare, quo spatio colligit 
quadraginta duo stadia. Eo loci Isthmia celebrare 
Graec] consueverunt. Extendit se ab urbe Corintho 
ad stadia viginti quinque. lsthmum autem acce- 
dente eum hostilibus copiis Xerxe Darii filio contra 
Athenienses, muro complexi sunt Peloponnesii, 
areere volentes barbarum Peloponnesi accessu. 
Poctea etiam Justinianus Romanorum imperator 
muro Peloponnesum inclusit. Emmanuel igitur 
cum pax intercessisset cum — Mechmete Pajazitis 
filio, in Peloponnesum veniens, fratrem Pelopon- 
neso przfecit , Isthihumque muro ürmavit undi- 
quaque, et. tributum imperavit Peloponnesiis, quo 


Ἰνθμοῦ φυλακὴν χρήματα. Προηγόρευε μὲν οὖν ἐς D Isthmum defeudere poseet. Edixitque ut omnes in 


tiv Ἰοθμὸν ονλλέγεσθαι * οἱ δὲ ἐπύθοντο, xai avi- 
λεχθέντες, ἐτείχιζον, συμδαλλόμενον ἕκαστον τὴν 
ξαυτοῦ δύναμιν. Ἕπεί τε δῇ ἐς τέλος ἤγαγε τὸ 
τείχισμα, ἐνταῦθα συλλαμδάνει τοὺς Πελοποννη- 
εἰων ἄρχοντας" οἷ πολὺν χατέχοντες χρόνον τὴν 
χώραν. οὐδέν τοι πάνυ πείθεσθαι xol; Ἑλλήνων 
ἢγεμόσι βούλοιντο, ὅ τι μὴ σφίσιν αὐτοῖς δοχοῦν 
Kou τι ὠφελεῖν αὑτούς. Τότε μὲν δὴ συλλαδὼν τού- 
φους ἐχομίζετο ἐπὶ Βυζάντιον, ἔχων xal τοὺ; Πε- 


Iaihmo convenirent : qui edicto parentes, conve- 
nere, congregatique murum ezstruxere, cum qui- 
libet pro se sedulo suum opus exsequeretor. Ubi 
autem ad finem deductum est sedificium illud, Pe- 
loponnesi duces capit : qui longo tempore regio- 
nem tenentes, parere recusabant Grecorum duci- 
bus, nisi quando et ipsorum ibi quoque verteretur 
utilitas. Captos secum Byzantium ducebat, interim 
diligenti custodia Peloponnesios circumdaas. Ca- 


Notule marginales. 


(8) Nonus Turcorum ΤΕΣ. 


7* φερατεύματα. Sie ctiam B. 


187 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


168 


ptos quidem duces seeum traliens, abibat Pelo-A λοποννησίους ἐν QuXaxfj. Τούτους μὲν ᾧχετο ἄγων. 


ponneso. Mechmetes ubi ad regnum promotus cst, 
succedente tempore expeditionem sumpsit contra 
Ismaelem Sinops principem. Amicus cnim et so- 
cius fuit Mosis, cujus opera enixe Moses adjutus 
est in bello, quod gessit cum fratre MNechmete. 
Mittens itaque Ismael legatos, quibus mandarat, 
ut dicerent, se paratum esse zrie& redditus omnes 
Mechmeti nowine tributi aseignare, si secum 
pacem fecisset. Hac enim regio Asis sola, quod 
sciam, 885 profert. Cum igitur zris redditus tra- 
didisset 89 Mechweti, bellum pace commutatuin 
est. Tandem discordia inter ipsum et Venetos 
exarsit, qua impulsus (5), Venetis bellum iudicit, 
propter regionem qus Ioniem spectat : cui missis 


Μεχμέτης δὲ ὡς ἐδασίλευε, χρόνου ἐπιγινομένου, 
ἐστοχτεύετο ἐπὶ τὸν Ἰσμαήλην Σινώπης ἡγεμόνα, 
ὅτι τῷ Μωσεῖ φίλος τε ἐδόχει xol ἐπιτήδειος, ὡς 
συμόαλέσθαι ἐς τὸν καθ᾽ ἑαυτὸν δ πόλεμον’ πρεσ- 
θείαν δὲ πόμψας, καὶ ταξάμενος ἀπάγειν φόρον, τὴν 
τοῦ χαλχοῦ πρόσοδον" δοχεῖ γὰρ τοῦτο τὸ χιυρίον 
τῶν κατὰ τὴν ᾿Ασίαν φέρειν μόνον, ὧν ἡμεῖς ἴσμεν 
τὸν χαλκόν. Τούτου δὲ τὴν πρόσοδον παραδοὺς τῷ 
βασιλεῖ Μεχμέτῃ, σπονδᾶς τε ἐποιήσατο, καὶ τὸν 
πόλεμον χατελύσατο. Τρὸς μέντοι τοὺς Οὐενετοὺς 
διενεχθεὶς, ἐπολέμησε, διά τα τὴν πρὸς Ἰόνιον 
χώραν τῶν Οὐενετῶν, ἐς ἦν ἐπιπέμψας ospa- 
“εὐματα, ifo. “Ἔνθα δὴ διαπρεσδευσάμενοι, ὡς 
οὐδὲν εὕραντο ἐπιτήδειον, ὁπολέμου. αὐτῷ. 


exercitibus vastitatem maximam iuducebat. Veneti legatis uiseis, ul nibil sesqui impetrare potaerunt, 
animos quoque in id bellum summa vi inteudcrunt. 
Apparet gentem istam admoduin esse. vetustam, Β Aexat δὲ τοῦτο τὸ γένος παλαιόν se. γενέσθαι, 


ei nobiles Iones fortitudine et generoso spiritu lon- 
go intervallo post se reliquisse,  Habitaveruut au- 
tiquitus regionem "vergente ad sinum lonicum, 
et. ab Illyrico in ltaliam excurrentem.  Ántiqui eog 
Enetos nuncopabant :postiodum Veneti dicti sunt. 
Profecti autem ex continenti, partim voluntate, 
partim necessitate subacti, ut quorum regio vastata 
esset ab Attila rege, ut in wajoresecuritate essoi.t 
in posterum, insulam quamdam parvam εἰ palu- 
etcem, distantem ab continenie quindecim atadiis, 
:diflciis occupare statuerunt, initium sedificandi 
facium est 3 paucis Venetis in unum collectis. Deinde 
Jecessere quoque finitimi contiuenti, bellis graviter 
divcxati. Urbs autem illa usque incrementuin sü- 
mebat ædiſGeiis et legibus, cuw accolze plurimi non 
cessareut eo confluere, Crescebat quidem ca civi- 
tas mirum in modum discipline sanctitate, cum 
eo accurrerent plurimi bonis legibus enutritj, ct 
plurimi virorum continentis illustres eo advolarent. 
Pizterea si quis patria fortunisque omnihus pu'sus 
vi bcstili erat, huc gressus dirigebat. Urbs illa, inere- 
dibi'edictu est, quam brevi opibusereverit et disci- 
plina. Multi Gi2eci et Romani, necpon alii viri claris- 
aimo genere exorti, in patria usi haud satis prospera 
fortuna, »ut a civiuus pulsi, aut. ab hostibus exa- 
eti, in hanc urbem congregabantur, filii exs stentes 
viroruu illustrium, qui regebant regionem baud 
infrugiferam. Hi quidem partim in lopiam el Grx- 
ciam, partim veroinltaliam pulsi, in istam civita- 
tem se recipientes, securius habitabant, Cum au- 
tem ea sit urbs emporium celebre, &nimum adje- 
cere ad mercaturaw necessario. Quia contiuen- 
tem uon attiogunt, nec eorum fructuum, quos (08- 
tineus profeit, ipsis copia futura erat. Proinde me- 
rito iuercaturæ operam dederunt, ut necessaria 
wa3ri subveberentur. Cumque quilibet sedulo mer- 
cibus permutandis incumberet, brevi incredibilem 


καὶ τῶν xatà τὸν ᾿Ιόνιον εὐγενὼ,) κράτιστόν τε 
εἶναι καὶ γενναιότατον. "Oxouv δὲ τὸ πρῶτον χώ- 
ραν τὴν πρὸς τῷ μυχῷ τοῦ Ἰονίου, ἀπὸ Ἰλλυριῶν 
καθήχουσαν ἐπὶ Ἰταλίαν καὶ "'Evesol μὲν τοπαλαιὸ" 
ὠνομάζοντο" μετὰ δὲ ταῦτα Οὑενετοὶ ἐχλήθηϑαν. 
Ὁρμώμενοι δὲ ἀπὸ τῆς ἠπείρου τὰ μὲν προαιρέ- 
«εἰ, τὰ δὲ χαὶ ἀνάγχῃ, δῃουμένης τῆς χώρας αὖ- 
«àv, ὥστε ἐν ἀσφαλεῖ μᾶλλον οἰκεῖσθαι, ἐπὶ νῆσόν 
τινα βραχεῖαν xal τεναγώδη ἀπὸ τῆς ἠπείρου ἃς 
πεντεχαίδεκα σταδίους ῴχησαν. ᾿ΑἈπὸ σμιχροῦ δέ 
φινος ὁρμώμενοι, συλλεγομένων ἐς: αὐτοὺς καὶ τῶν 
ἀπὸ τῆς ἠπείρου περιοίχων, ὑπὸ τῶν πολεμίων ὅτι 
μάλιστα χαχουμένων, xai προσγινομένων ἀεὶ ἀπὸ 
τῆς ἡπείρον, ᾧκίσθη 4ε ὁ χῶρος οὗτος, xal εὗνο- 
μήθη ἐς μέγα δυνάμεως. χώρει δὲ fj πόλις αὕτη, 
εὐνομουμένων τε τῶν ἐς αὐτὴν συνεληλυθότων &xó 
«ε τῆς ἠπείρου ἐπισήμων ἀνδρῶν, εἴ τινα τὴν τε 
χώραν ἀφελόμενοι οἱ πολέμιοι ἐπιδιώκοιεν, ἐν- 
ταῦθα γεν᾽μενος ὥχει. Μεγάλης δὲ τῆς πόλεω: ἐν 
βραχεῖ γενομένης, πολλοί τε 'KXAf,vtoy τε xol Ῥω- 
μαίων, xal ἄλλων συχνῶν γενῶν ἄνδρες, γένους ὄν- 
τες κεριφανοῦς, ἦν τις ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ μὴ εὖ 
φέροιτο, εἴτε ὑπὸ τῶν ἀντιστασιωτῶν διωχόμενοι, 
εἴτε óxb τῶν πολεμίων ἐξελαννόμενοι, ἐς ταύτην 
δὴ τὴν πόλιν συνελέγοντο, ἄνδρες ἐπίσημοί τε xal 
ἀγαθοὶ, xal παΐδες ἀνδρῶν τε ὄντες ἐπίφανῶν, καὶ 
χώρας ἀρχόντων οὐ φαύλης. Τοῦτο μὲν, ἃς τὴν 
χατὰ τὸν Ἰόνιον χώράν καὶ τὴν Ἑλλάδα, τοῦτο δὲ, 


Ὁ xai ἐς τὴν Ἰταλίαν ἐξ:λαυνόμενοι xat ἐνταῦθα ἀφι- 


κόμενοι, (pxouv δὴ ἀσφαλέστερον. Ἐχούση.- δὲ τῆς 
πόλεως ἐμπορίαν, ὅτι μάλιστα ἀνάγκης ἀποδειχ.ν- 
μένης ἐς τοῦτο τὸ τρέπεσθαι ἕνα ἕκαστον, διὰ τὸ 
μνδαμῇ τῆς ἣπείρον τοὺ: ἑποίχους ἀντέγεσθαι, 
μηδὲ ὅσα φέρει ἣ ἤπειρος, ἐργαϊομένων τὰ ἐπιτὴ- 
δεια ἐς τὴν πόλιν, χρήματα μεγάλα ipyacáusvet 
ἀπο toutov, τήν τε δύναμιν ἀξιόχρεω ἀπεδείκνυντο 
ἀπανταχῇ, καὶ τὴν πόλιν διῴχουν 5", οἶκημάτων τε 


Notule marginales. 


(5) Aano 1408. 


** avtov. Sic eliam R. ** ul, ἐδιοίκουν. 





191 


LAONICI CHALCOCONDYL £ 


192 


ves ingressz in. portum, Clizoen occuparunt et Ji- À μῶν, καὶ ναυσὶ πλόϊμος, πρὸς ταύτῃ δὴ ἐχδιδοῖ ἃς 


ripuerunt. Quo fscto, legatos in urbem  irejusse- 
rect. Cives autem cum in. ancipiti hzrerent dis- 
erimine, uec satis. quid facerent scirent, respon- 
derunt se paratos esse facere quse imperassent 
Januenses : et eam reipubliez formam amplexu- 
ros, quam ipsi prse«cripsissent. Jusserunt quoque 
Januenses petere qui vellent, quasi ea promptissime 
daturi. Januenses ut. intellexerunt. Venetorum re- 
sponsum, magis in spen: potiunds urbis erigeban- 
ter. Proinde immoderate, nulla urbis verecundia 
iphibiti , respondent, se petere, ut liceat urbem ires 
dies continuos diripere. Legati in urbem reversi, 
petitionem Januensium exponunt. Senatus popu- 
lusque irs percitus propter tam ínsolentem et im- 
moderatam petitionem, naves, quotquot potuerunt, 
cunlinuo militibus implent ; navesque solventes, 
in laeum feruntur. His obviam pergunt Januenses, 
confestimque in lacu navale prælium commiserunt, 
in quo penes Venetos victoria fuit, Hinc cum bo- 
$*es Lerga darent, celerique fuga festinarent in Cli- 
zoen, continuo Veneti adducentes unam de numero 
suarum navium maximam, eam demerserunt, nbi 
portus angustissimus erat : et suos portus obstru- 
entes, fame Januenses in. Clizoe constitutos expu- 
gnare nitebantur. Tentabant obeessi ſossam (7) qua 
ez EridaBo in portum venitur, conantes períodere 
eum locum, si quo modo possent naves in Eridanum 
impellere: sed opus istud baud absolvere potuerunt. 


τὴν θάλασσαν. Ταύτῃ ** δὴ οὖν εἰσελθοῦσα: αἱ νῆες 
τῶν Ἰαννΐων tri τὸν Οὐενετῶν λιμένα, τὴν τε KXc- 
ζόην 3 χατέσχον, καὶ ἢνδραποδίσαντο. Μετὰ δὲ 
ταῦτα πρὸς τὴν πόλιν διεπρεσδεύοντο, καὶ ἐν ἀπόρῳ 
δὲ ὄντες οἱ ἐν τῇ πόλει, xal οὐχ ἔχοντες ὅ τι γέ- 
γωνται, ὑπαχοῦσαί «e τοῖς "Iavutot; ἔφασαν Étot- 
μοι εἶναι, καὶ ὡς ἂν δοχοίη αὐτοῖς ξύμφορον εἶναι 
καὶ ἐπιτήδειον, πολιτεύεσθαι, καὶ αἰτεῖσθαι 09; 
ἐκέλευον ὅ τι βούλονται, ὡς παρεχομένκυν ἑτοίμως 
αὑτοῖς ταῦτα. Οἱ δὲ ὡς τὰ παρᾶ τῆς πόλεως fjxov- 
σαν, οἰόμενοι τὴν πόλιν καταλήφεσθαι, αὐθαδέστερόν 
«ε ἀπεκρίναντο τῇ πρεσδείᾳ, φάμενοι, αἰτεῖσθαι 
αὑτοὺς ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ἐξεῖναι σφίσι διαρπάζειν 
τὴν πόλιν. Οἱ μέντοι πρέσδεις ὡς ἀπεχιύρησαν, καὶ 
τὰ ἐπετταλμένα τῇ πόλει παρήγγελλον **, ἢ τε 
σύγχλητος καὶ ὁ δῆμος ὑπεραχθεσθεὶς τῇ τῶν πολε- 
μίων αὐθαδείᾳ τε χαὶ ἀχολασίᾳ, ναῦς τε αὐτίκα 
ἐπλήρωσαν, ὅσας ἠδύναντο, καὶ αὐτοὶ ἐς τὰς ναὺς 
ἑμδάντες, ἀνήγοντο ἐς τὸν λιμένα. Οἵ τε ανυΐοι 
ἀντανήγοντο, καὶ αὐτῖκα ἐν τῷ λιμένι bvaopáyn- 
σαν, χαὶ οὐδὲν πλέον ἔσχον οἱ πολέμιοι. Ἐνταῦθα 
ὡς ἐπετράποντο ἡττημένοι εἰς Κλιζόην **, αὐτίκα 
οἱ Οὐενετοὶ ναῦν φέροντες, μεγίστην τῶν παρὰ σφίσι 
νεῶν, ἐς τὸ τοῦ λιμένος στόμα, fj δὴ «lofitsav οἱ 
πολέμιοι, χατέδυσαν αὐτοῦ ταύτῃ " ἔστι γὰρ τοῦτο 
στενώτατον, χεὶ τὸ στόμα ἐπιχλείσαντες, λιμῷ τοὺς 
lavutove ἐν τῇ Κλιζόῃ ** ἐξεπολιόρκησαν. 'Azt- 
πειρῶντο μὲν οὖν xal «fic διώρυχος, fj ἐκ τοῦ Ἦρι- 


Patavii dux Carrarius Venetis infestus, Januenses C δανοῦ ἐς τὸν λιμένα ἀφικνεῖται, διορύσσοντες, ὥστε 


ie isto prelio adjuvit. Fame igitur domiti, dedi- 
dere se Januenses Venetis, ut secum pro arbitrio 
$uO agerent. Et quidem bic turpissime perierunt, 
nec nunc satis digne traetati, utin posterum mo- 
destie memores essent. Hisin huuc modum pera- 
etis, vim belli contra Januensium urbem vertere. 
Cumautem ubique victoriis navalibus clarescerent, 
et mirabilem sibi ubique potentiam pararent, et 
etiam alios mari, quod eam regionem alluit, pro- 
hiberent, »ccidit ut Januensium urbs in maximam 
devolvecetur calamitatem, ut quse navalibos pre- 
fiis nihil smpilus e(ficere posset: postea etiam 
Patavii principem ulti sunt, urbem ejusobsidione 
prementes. Deinde adducti ín continentem, eam 


ἐχπλόϊμοι γενέσθαι ταῖς ἑαυτῶν ναυσὶν ἐπὶ τὸν 
Ἡριδανόν. ᾿Αλλ᾽ οὐχ οἷοί τε ἐγένοντο ἀνῦσαι τοῦρ- 
γον. Ἐδόχει δὲ καὶ ὁ Παταδίου ἡγεμὼν συμύαλέ- 
σθαι αὐτοῖς ἐς τόν τε πόλεμον, διάφορος ὧν τοῖς 
Οὐενετοῖς. Οὗτοι μὲν λιμῷ ἐχπολιορχηθέντες ὑπὸ 
«fj; Οὐενετῶν πόλεως, παρέδοσαν σφᾶς χρῆσθαι σφί- 
σιν, ὃ «t βούλονται, καὶ ταύτῃ αἴσχιστα ἀπώλοντο, 
οὐκ ἔτι καρὰ τὸ δέον συψφρονισθέντες, Οἱ δὲ Οδε- 
γετοὶ τὸ ἀπὸ τοῦδε στρατενόμενοι ἐπὶ τὴν Ἰανυΐων 
πόλιν, πολλαχῇ τε ἐναυμάχησαν, xal ἐπεχράτησαν, 
δύναμίν τε περιποιούμενοι τὸ ἀπὸ τοῦδε, καὶ τῆς 
θαλάττης εἴργοντες, τῆς κατ᾽ ἐχείνην τὴν χώραν. 
Ἕυθα δὴ ξυμφορᾷ περιέπεσεν ἡ πόλις αὔτη, οὐ τῇ 
ἐπιτυχούστ,, διὰ τὰς ναυμαχίας ταύτας. Ὕστερον 


constantius sibi subjicere moliebantur, ut sibi con- D μέντοι, τόν τε τοῦ Παταδίον ἡγεμόνα τισάμενοι, 


lirmarent continentis imperium. Et cum antea im- 
perium quoddam (8) In regione continentis essent 
nacti, et Tervisium urbem opibus florentem suo 
dominio adjicieutes, regionem  prz'tergressi sunt, 
cum odio incolz 109 urbis incitarentur adversus 
suos principes. Cum Patavium in potestatem venis- 
set, etiam Carrariorum e familia dux contra eos in- 
surrexit : contra quem bostili animo procedentes, 


τὴν τε πόλιν ἐπολιόρχησαν, xai ὑπαγόμενοι τῆς 
Ἐπεῖρον, ἀντείχοντο βεδαιότερον ἐς σφᾶς, ἔχυ- 
ροῦντὲς ἐς τὴν ἀρχὴν τῆς dmslgou. Καὶ πρότερο, 
μέντοι ἀρχὴν τινα ἐς τὴν κατὰ τὴν ἤπειρον χτησά- 
μενοι, xai Τερθύζιον πόλιν εὐδαίμονα ἐπικτησάμε- 
νοι, προήγαγον τὴν χώραν αὐτῶν, ἐπαγομένων τῷ τῆς 
πόλεως ἔχθει τῷ σφετέρῳ πρὸς τοὺς σφῶν ἡγεμό- 
vaz, καὶ δοατερούμενοι, ὡς τὸ [Πατάδιον ἐχειρώσαντο 


Notule marginales. 


(1) Brundulum vocant. 


** ταύτην. Fl. st in cont, 


*» K7.0bíav. al. ut in c. 
** Κλωδ'σ. αἱ. ut in c. 


(8) Forojulium. 


^^ χπῆγγελλ. αἱ ut in c. 5' Κλωδίαν. al. utin v. 


DE REBUS TURCICIS LIB. IV. 


194 


«οὔ Évepéve; Καραρίων τῆς olxla;, πρὸς τούτους A urbes non paucas talis et Ligurise subegere. Vero- 


διενεχθέντες, δριῥώμενοι ἀπὸ τούτου, πόλεις τε ἄλ- 
λα: οὐκ ὀλίγας χατεστρέψαντο, τῶν χατὰ τὴν "Ita- 
λίαν χώραν lc τὴν Λιγυρίαν, ἄλλας sk δὴ χαὶ Οὑη- 
φώνην 58 κόλιν εὐδαίμονα, ἐξελάσαντες τοὺς ἧγεμό- 


nam quoque io ditionem redegerunt, urbem opu- 
lentam, expulsa Scalariorum (9) principum familia. 
Captse sont. Vincentia, Brixia, urbes opibus et 
claritate reliquis Itali oppidis haud inferiores. 


vag αὐτῆ;. Κλεμαχίων τῆς olxíac οὕτω καλουμένους, xai Οὐϊχενετίαν, xoi Βρήξιαν, ἐλδίας τε πόλει;, xal 


ἐ Ξισήμονς τῶν νῦν χατὰ τὴν Ἰταλίαν. 

Μετὰ δὲ ταῦτα πρὸς τὸν Λιγυρίας τύραννον διε- 
νεχθέντες ἐπολέμουν ἐπὶ συχνὰ ἔτη. "ἔστι δὲ ὁ ἣγε- 
μὼ, οὗτος οἰκίας τῶν Μαριαγγελῶν, ἄρχων δὲ 
Μεδιολάνου πόλεως. "Hv δὲ ἐπιτηδεύμασί τε ὀλδιω- 
«ἄτη, χαὶ τῇ ἄλλῃ εὐδαιμονίᾳ προέχει τῶν ἐν τῇ 
Ἰταλίᾳ πόλεων, xal πολνάνθρωκος οὖσα, παλαιο- 
τάτη τε δοχεῖ γενέσθαι, χαὶ αἰδΐ se ἐξ ὅτου ᾧχίσθη 
εὐδαιμονῆσαι τοῖς τε ἐπιτιδεύμασι vol; πολεμιχοῖς, 


Post bzec bellum ipsis fuit cum Ligurize (10) prin- 
cipe, quod quidem ad multos extractum est ani. os. 
]s autem princeps originem trahit ex familia Ma- 
ríangelorum, et Mediolano praefuit, Urbs hsec 
studiis belli et reliqua felicitate {15 urbes 
longe exsuperabat : et cum sit populosa, antiquis- 
sima esse creditur, nec unquam adversa fortuaa 
esse usa, ex quo condita est : verum semper 


xel ὅπλων χατασχενῇ. Μεσόγαιος δ᾽ οὖσα ἣ πόλι: B studiis belli et armorum przparadone excelluisse 


αὕτη, διέχει ἀπὸ θαλάσσης τῆς Ἰανυίων σταδίους 
ép τοὺς ἑξακοσίους, ἀγχοῦ δὲ φκχεῖται τῆς Γαλά- 
«ἰας, ἥτις xai Σαδοῖα χώρα χέκληται. Ῥεῖ δὲ πο- 
ταρμὸς διὰ τῆς πόλεως, xoi ἐκδιδοῖ οὗτος ἐς Τεσί- 
νὴν ποταμὸν xo); Παπίαν ** πόλιν. Τεσίνης δ᾽ αὖ 
ἐπιῤῥεῖ ἐς τὸν Ἡριδανδν, πρὸς Πλαχεντίῃ *5 πόλει 
μεγάλῃ τῆς Διγυρίας. Οὗτος μὲν fj ἐκχδιδοῖ, πρότε- 
ρόν μοι δεδήλωται. Δέγοντοι δ᾽ οἱ τῆς oixiac ταύτης 
ἐς τὴν Μεδιολάνον χαὶ τῆ; ἄλλης Διγυρίας ἀρχὴν 
καταστῆναι τρόπῳ τοιῷδε. Δράχων ἀπὸ ὄρεος φοι- 
φῶν ἐς τὴν πόλιν, ἀνθρώπους διαφθείρων οὐχ ἐπαύ- 
σατο, τούς τε ἐπὶ τὰ ἔργα ἀπιόντας, καὶ ἐπὶ τοὺς 
ἀγρούς. Γυναῖχα μὲν, ἧ λέγεται, οὐδέν τι ποιούμε- 


coustut, Cum autem sit mediterranea, distat ἃ 
mari Januensium stadiis sexcentis, Sita est prope 
Gall.3:2, qua Sabaudia nominatur. Fluvius ur- 
bein dirimit, qui in Tesinem sive Ticinum effun- 
ditur. juxia. Papiam urbem. Tesiues redit in Eri- 
danum prope Placentiam, utbem magnam. Quo 
autem Eridanus fluat, jam ante indicavimus. Fa- 
niliz Mariangelorum proceres tali ex causa in prin- 
cipatum Mediolanensem et in. reliquam Liguria 
allecti sunt, Draco ex moute iu urbem vadens, 
magnam stragem hominum, qui ad operas et ad 
agros pergebant, facere nou cessabat : inuliereia 
tamen nullau, ut aiunt, ledebat, "Viris tamen 


νος, xal τούς γε ἄνδρα: ἐπὶ συχνὸν χρόνον διελυ- (« longo tempore infestus erat vastando. Plurini quo- 


μαίνετο" xal πολλοὶ δὴ ἐπ᾽ αὐτὶν ἐπελθόντες, πολλά 
«e xal ἀνῴχεσιτια πρὸς τοῦ θηρὸς ἐπεπόνθεσαν, 
ᾷνυον δὲ οὐδέν». Οὗτο; δὴ ὁ Μαριάγγελος **, πρῶ- 
t9; τῆς οἰχίας ταύτης, Βρετανὸς δὲ τὸ γένος, θερά- 
φοντα ἐξοπλίσας πανοπλίᾳ, καὶ αὐτὸς ἐνεδύσατο 
φανοπλίαν. Μετὰ δὲ ὡς ἴσαν ἐπὶ τὸν θῆρα *', τὸν 
μέντοι θεράποντα χανῶν, κατὰ μέσον ἐσεφόρει ἐς 
τὸν λαιμὸν αὐτοῦ. Ὡς δ᾽ ἤδη χανὼν, οὔτε ἐντὸς 
λαθεῖν οἷός τε ἐγένετο, οὗτε ἐς τοὐπίσω ἑξορμῆσαι, 
πελέκει thv χεφαλὴν τοῦ δράκοντος χαταίρων διέ- 
vsgs. Καὶ ὁ μέντοι δράχων ταύτῃ ἕπεσε, xai ἣ 
φόλις ᾿λευθέρωτο τοῦ θηρὸς πολεμοῦντο; αὐτῇ. 
Καὶ οὔτω δὴ στρατηγόν τε σφίσιν οἱ τὸ Μεδιόλανον 
ἐνοιχοῦντες ἐστήσαντο, χαὶ ἡγεῖσθαι ἐκχέλενον ἐπὶ 
«τοὺ: πολεμίους, ὡς ἄνδρα ἀγαθὸν γενόμενον, Mos" 
e) πολὺν δὲ χρόνον ἡγεμών τε χατέοστη, δορυφό- 
ρους ἔχων ἀμφ᾽ αὐτὸν, καὶ τοὺς ἐν τῇ πόλει πείθε- 
αῦαι ἀναγχάζων. Οὕτω δὴ ἄρξαντος ταύτης τῆς 
χώγα: ἐπὶ τέσσαρας γενεῆς, ἐς τὸν ΦΑιππον ἢ ἀρχὴ 
«εριῆλθε, πρὸς ὃν δὴ οἱ Οὐενετοὶ ἐπολέμουν διενεχ- 
θένιε; -ά τε ἄλλα καὶ στρατηγοὺς ἑλόμενοι σφίσιν 


que bestiam illam ut interfücerent, contra eau 
ibant: verum nihil proflcientes, extrema. quasque 
pstiebantur. Tandem Mariangelus, Mariaugclo- 
rum famili princeps, natione Britannus sive 
Anglus, ministirum suum et semetipsum arua- 
tura, 488 totum corpus tegeret, orinaus, obviam 
beiluz processit (11). Ministrum igitur cum bellua 
voraret, et medium in rictu portaret, nec eum 
in ilia demittere vel evomere posset, securi bellus 
caput amputavit. Draco in bunc modum periit : 
civitasque libersts ab ista bestia, a qua subinde 
oppugnabatur, Mariangelum ducem elegit, et 
contra hostes ire. jussit, ut qui virum bonum et 
foitem se exhibuisset. Nec multo post, ut sibi 


D Mediolanensem principatum constabiliret, et cives 


obedirent, satellites, quos corporis sui custodes 
esse voluit, deleyit. Quo reguante, gencraliono 
demum quarta post priucipatus in. Philippum de- 
venit, cum quo Veneti bellum gerebant, creantes 
Ad id duces viros bonos, εἰ magnam 103 reqio- 
Bem gubernantes. Primo quidem Carminiolau; 


Notule marginales. 


(P insebrin. 
(40) Mediolanensium iasigae. Hic Otho vicecomes 
feit ex comitibus Anglerim, qui barbarum quemdam, 


viperam in armis gestantem stravisse dicitur, 1096. 
Jonunis autem postea Galeacil viceccmitis F. Phi- 
lippus Maria, Augleriz comitatu donalus, suis Ma- 
rianglorum nomen reliquit, circa aonun 1400. 


9 Begésa. “᾽ Πακίαν πόλιν. al. Παδίῃ. 56i. Πλαζ. *€ al. Μαριάγγλος. € ἡ εἰη ἃ. αἵ, ὡς ἃ 


195 


LAONICI CIIALCOCONDYL.R 


[96 


ducem fecerunt, quem opposuerunt principi Me-A ἐς τὸν πόλεμον, ἄνδρας τε ἀγαθοὺς, xal χώρας ἄρ- 


diolanensi. Ubi sutem intellexerunt, eum regio- 


nem prodere, et colludere cum Mediolan! duce, . 


captum interfecerunt, ἘΠ voeagntes. Franciscum 
cognomine Sfortia, ducein. inlocum occisi sub- 
vogarupt. Magnis quoque honoribus eum affe- 
cerunt, cum etiam antea gloria multa prafulgeret, 
et non modicas Ligurie urbes subjicetet. Im- 
perium eontinentis ad magnam potentiam produ- 
xit. Ut autem ltalia in partes abierit, quidam 
Venetos, quidam Ligures secuti in. sequentibus 
ut omnia contigerint, enarrabo. ftedeo nunc ad 
Venetorum urbem, quz utramque fortunam ex- 
perta est. Veneti igitur elegerunt ad id bellum 
gerendum duces rei militaris peritia 1nsignes, 
ut supra docui, inter quos Carminiolam impen- 
sius faventem rebus ducis Mediolani, captum 
necarunt, quia eum sibi insidias strucre cognitum 
habebant. Sfortiom accitum in locum interfecti 
ducem substituere. 

σφίσι λαθόντες, 


μενοι. 


Maaifestum arbitrorésse omnibus, Venetos prz- 
celeris facinoribus ubique editis, mille annis usos 
prospero rerum successu, plurimum glorie pct 
universam Italiam apud omnes tenuisse. Quod 
autem civitatem suam ita regnaverint, ut inviolata 
et intacta ἃ seditionibus fuerit semper, decens 
toiius urbis administratio, quam brevibus nunc 


ἀκέχτειναν. Φορτίαν δὲ μεταπεμψάμενοι, ᾿ ἔσνήσαντο οφίσι στρατηγὸν 


describam, in causa fuit, Olim democratia istam C 


civitatem gubernabat, populusque eimul cum his 
qui in magistratu positi erant, qua sibi consul- 
tissimum videbatur, civitatem moderabantur. Post- 


ea cum ad opera populares singuli avocarentur, - 


nec otium amplius, quando ita res monuisset, in 
unum conveniendi et consultandi superesset, opti- 
mos quosque isti curae prafeceruut, vel sorti 
vel suffragio electionem counnittentes. In. hunc 
modum reipublicae forma ex democratia in aristo- 
cratiam mutata est, Ex eo. inde tempore civitas 
illa pulchre administrata, mazimain sibi poten- 
tam peperit. Habent senatum, quem magnum 
vocant, iu quo singulis octo diebus consultant. 
llic senatus oppidis suffragio intercedente princi- 
pes statuit. Etiam urbis magistratus idem sena- 
4115» decernit. Lege autem sancitur, in hunc senztum 
licere ei ingredi qui παῖς sit anuos viginti qua- 
tuor, el seuator is sive patricius sit, nec aliqua 
causa exstet, quæ ab senatu eum exciudat, Sunt 
autem viri bis miife, qui. calculos ferunt, et uni- 
versi imperii magistratus eligunt, Ducem sive 
principem sibi eum constituubt, qui apud eos ex 
omni numero optimus habetur. Hic duos 104 
ponit calculos, quos cuicunque "voluerit parti 
»ddere potest. Prineeps ille mauet in primis ἃ 
eenatoribus honoraus. Is in regali aula habitans, 
vietum habet : smnptus, quos facit, ab his qui 
unmverse civitati president, capit. Adsunt οἱ viri 


χοντας οὐχ ὀλίγης. Πρῶτον μέντοι Kapautwciov 
στρατηγὸν εἵλοντο ἐπὶ τὸν Λιγυρίας ἄρχοντα. Καὶ 
ὡς αὐτοῦ συνίεσαν χαταπροδιδόντος τὴν χώραν καὶ 
συντιθεμένου τῷ Μέδιολάνου ἡγεμόνι, συλλαδόντες, 
ἀνεῖλον, xaX Φραντζίσχον τὸν Φορτίαν ἐπίχλην με- 
ταπεμπόμενοι, jj vels0at «« αὐτὸν ἐχέλενον, καὶ ἐτὶ- 
μων μεγάλως, τά τε ἄλλα εὐδοχιμοῦντα, καὶ πόλεις 
tfj; Λιγυρίων χώρας οὐχ ὀλίγας παραστησά!μκενον, 
τὴν τε ἀρχὴν τῆς ἡπείρου ἐπὶ μέγα προήγαγε 
δυυάμεως. Ὡς μὲν οὖν πρὸς τούτους πολεμοῦντας 
ἀλλήλοις, ξύμπασα ἣ Ἰταλία διέστη πρὸς ἑχατέ- 
ρους, καὶ ὡς ἐπολέμησαν, ἐς τὸ πρόσω ἰόντι τοῦ 
λόγον δηλοῦναί οι ὡς ἐγένετο. Ἑπάνειμι δὴ ἐπὶ 
τὴν Οὐενετῶν πόλιν, ὥς ταύτῃ τῇ πόλει ἐγένετο 
τύχη ἐπ᾽ ἀμφοτέρᾳ «fj, πόλει, ἐναλλὰξ συμδάν. Καὶ 
αὔτη ἐς τόνδε τὸν πόλεμον ἑλομέγη -tausfj oxpatr,- 
γοὺς τὰ πολέμια ἀγαθούς. Ἐν δὲ δὴ καὶ οὖς ko£- 
unva Καἀῤαμινιόλαν χήδεστὴν γενόμενον τοῦ Αιγύ- 
ρὼν τυράννον. Τοῦτον μέντοι ὡς ἐπιδουλεύοντα 
ἐλά- 


Ὧ; μὲν οὖν ἔργά ἀπολεικνυ λένου; μεγάλα τε καὶ 
ἄξια λὄγον, ἐπὶ χίλια ἔτη εὐδαίμονας διαγενομένους, 
ἄλλοις πολλαχῆ χατὰ τὴν΄ Ἰταλίαν ἐνευδοχιμῇσαι, 
χατάδηλόν ἐστι, xal ἐμπεδῶσαι αὐτῇ τὰ χατὰ τὴν 
ἀρχὴν, ὡς ἐλάχιστα ἐσφάλετο ἡπὸ τῶν πολιτῶν, τῇδέ 
κὴ ἂν κατάδηλος γένοιτο ἡ τῆς πόλεως διοίχησις, 
ὡς ἐν βραχεῖ διασημῆναι ἦν γὰρ αὔτη ἡ πόλις τὸ 
παλαιὸν δημοχρατία, καὶ ὑπὸ δήμοις τε ἅμα ἐν τοῖς 
ἀρχαῖς αὐτῶν, ἃς ἡρεῖτο τὴν πόλιν, fj ἐδόκει χαλῶς 
ἔχειν σφίσι, διῴχουν " μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς ἐπὶ τὰ ἔργα 
σφῶν οἱ δημόται ἐτρέποντο, καὶ οὐχέτι σχολὴν ἦγον, 
ὥστε ἐπὶ τὴν διοίχησιν λόγον ποιεῖσθαι, ὡς ἐχάστοτε 
ἀναγχάζοι βουλεύεσθαι ὁ χρόνος, ἐπιλεξάμενο. τοὺ; 
ἀρίστους, εἴτε τύχῃ τινὶ, εἴτε δὴ καὶ ψήφῳ ἐλόμ:- 
νοι * οὕτω περὶ τούτου ἐς ἀριστοχρατίαν τὸ παρά- 
παν ἱτρἄπη, καὶ τὸ ἀπὸ τοῦδε εἰσέτι xal νῦν ἀσφα- 
λῶς διῳχημένη, ἐπὶ μέγα δυνάμεως ἐχώρησε. Διοι- 
κεῖται δὲ χατὰ τάδε. “ἔστιν ἡ μεγάλη βουλὴ καλου- 
μένη αὐτοῖς, ἐν f] ἐπὶ ἡμέρας ὀχτὼ σχολὴν ἄγουσιν. 
Ἐν ταύτῃ δὴ τῇ βουλῇ τάς τε ἀρχὰς τῶν πόλεων 
αἱροῦνται, ψήφους τιθέμενοι, χαὶ τὰς ἐν τῇ “κόλει 
αὐτῇ ἀρχὰς, ὅπη ἂν κχαθιστῶνται. Νομίξζεται δὲ 
ἐξεῖναι ὡς ἐς ἔτη τέσσαρα xol εἴχησι γεγονὼς εἴτ, 
εἰσιέναι ἐς ταύτην τὴν βουλὴν, ἣν αὐτῷ τὴν pyzv 
συνεχωρήθη γε εἰσιέναι, κἂν συγκλητικὸς ἧ. Εἴησαν 
δ᾽ ἂν οὗτοι ἀμφὶ τοὺς δισχιλίους, οἱ τάς τε Ψψέφους 
τιθέμενοι, xal τὰς ἀρχὰς ξζωμπάσης ἤδη τῆς ἀρχῆς 
αἱρούμενοι. ᾿Ἢγεμὼν δὲ τούτων ἐστὶν ὃν ἂν ἔλων- 
ται, τὸν παρ᾽ αὑτοῖς χράτιστον δοχοῦντα γενέσθαι. 
Φέρει δὲ οὗτος δύο ψήφους, τιθέμενος f] ἂν βούλοιτο 
προστίθεσθαι. Μένει δ' οὗτος ἐγεμὼν, τιμώμενός 1: 
τὰ πρῶτα ὑπὸ τῶν συγχλητιχῶν, xal ἐν τοῖς βασ:- 
λείοις ἐπιμένων, ἔχων τὴν τε δηπάνην ὑπὸ τῶν τῆς 
πόλεως προεστηκύτων. Πάρεισι δ᾽ αὐτῷ βουληφόροι 
ἄνδρες, ἐξ τὸν ἀριθμὸν, ξτεροῖ τὸ αὐτῷ ὄντες, xci 
τὴν τιμὴν τῆς ἡγεμονίας συγχατεργαζίμενοι, ἐπὶ 


197 


DE REBUS TURCICIS LIB. IV. 


am̃va? ἔξ ἀπαλλαττόμενοι τὸς σφῶν ccm àpyi-. ἃ Comsiharii sex (12), socü cjus exsistemies, οἱ in 


Μ τὰ δὲ τὴν μεγάλην βουλὲυ, ἔστιν à 3v " γε- 
ρουσία χλητῶν χαλουκένη. ἀμς' τοὺς τρικαταίους. 
Álooovtat δὴ τούτου; ἤϊη xal τὰς λοιπὰς àgpi; ἐν 
τῇ μεγάλῃ βουλῇ, ἐπιλεξάμενοι τοὺς ckasiwe gpe- 
οῦντας. Kéáv ταύτῃ δὲ τῇ τῶν rinvio ἐπονυμαξο- 
μένῃ βουλῇ, περί τε πολέμων, καὶ εἰρέντς δο:λεῦ- 
cvt1t x ἢ πρεσδειῶν͵ 6 τι Ev ἦ δεδομένον *? τοῦτοι, 
πείθεσϑαι αὐτίκα τὴν πόλιν, καὶ ἐς ὅ τι ὃν δίξῃ 
παύτῃ τῷ βουλῇ, ξύμπασαν τὴν πόδιν ve. Ἐπὶ 
ài τοῖς τῶν ὅλων ἐγχλήμασιν ἐψεϑιᾶσιν ἄρχοντες 
δέκα, oitive; τὰ τε ἐγκλήματα, καὶ τὰ  ποινὰ: ἔτει» 
τέρουσιν ἑνὶ ἑκάστῳ. "“Ἔξεστι δὲ τοὔτει: τόν τε ἦγε- 
nóva λαθόντας θάνατο; ἀπάγεσθαι, δπὺὸ μηδεμιᾶς 
πῶν ἀρχῶν ἀκαιτουμένους τὴν αἰτίαν xr; δέχες " 
διαιτεῖται γὰρ οὕτω; καὶ κεϑίστανται ἔξη ξυμπά- 
σης τῇ; πόλεως ἐς τὰς εὐθύνας τῶν ὁτιοῦν περί τινα 
ἐξαμαρτόντων, f, περὶ τὴν πόλιν, ἢ ἐς ἀλλήλους. 
ἍἌγονται δὲ θανάτου, viva. ἂν ὑπέξιχον super. 
Καθίστανται δὲ καὶ ἐς τὰ; ἄλλας δίχας Last, 
τῶν τε ἐπιχωρίων ἄλλοι, xal ἐς τοὺς ξένους ἄλλοι. 
"Exi τούτοι; ἐφιστᾶσιν ἄρχοντα; τεσεαράχοντα,͵ ἐς 
οὃ; ἐπειδὰν αἱ δίκαι ἀνενεχϑώῶσιν, εὐθύνουσι τὰς 
Φήφους, ἃ; τὸ σφίσιν ἐπὶ τὸ ὡς κράτιστα ἔχειν δο- 
χοῦν. ἽΪν δὲ μὴ συμφέρωνται b; τὴν δέχῃν, ἐπὶ τὴν 
τῶν κλητῶν βουλὴν ἀναφέρεται, κἀκ: ξολυπραγμο- 
νεῖται, καὶ τὴν ἀπόδεσιν ἔσει. El: μὲν οὖν καὶ 
ἄλλαι ἀρχαὶ οὐκ ὀλίγαι τῆς πόλεως, φυλεχῆς τε πέρι 
καὐήχεσαν, xal ἐς τοὺς νυχτὺς ἀστασίαν τινὰ ὃς 
τὴν πόλιν πράσσοντας. I Κα: ἀγορανόμοι ἕτεροι χαθί- ( 
ατανται, τοὺς φόρους -ὧν ἐπί τιν: πραγμάτων, xal 
ἐς τὰς προσόδους τῆς πόλεως; ἀπαιτήσεις, οἱ δὴ τὰς 
προσόδου; πράττοντες χαθιστάμενοι, ἐφ᾽ οὖς δὲ: τὰ 
«ἧς ξυμπάσης πόλεως χρήματα, καὶ οἱ φόροι ** 
ἀναφέρονται. "Ἄρχοντες 6b οἱ γεραιότεροΐ τε, xai 
ἀξιθματι προέχειν δοχοῦντες, καθίστανται διὰ fico: 

ὡς ἐργῶδες ὃν χατ᾽ ἐνιαυτὸν λογίζεσθαι τὰς xposó- 
δους τε xal ἐξόδους 15; πόλεως, ὅ τι ἂν ἀπογένοιτό 
τε xai περιγένοιτο αὐτῶν τῶν χρημάτων. "Arb pi 
οὖν τούτων αἱροῦνται σφίσιν ἡγεμόνχ, ἐπειδὰν στίτι 
-ελευτήπτῃ, ἐς τὰ πρῶτα τιμῇ; ἀνήχουσιν ἐς ταύτη» 
τὴν πολιτείαν. Τούς τε γὰρ θηταυροὺς xal τὰς pos- 
(leu; ἐφορῶσιν οὗτοι, καὶ ἐπιτροπεύρυσι. Χρημα- 
εἰχώσι δὲ σφίσιν ἐς τὴν ἀρχὴν αὑτῶν, σὺν τῷ ἦγε- 
μένι πχιραγενόμενοι ἔς τε ἀχρόασιν πρέσδεων, xai 
τῶν μεγάλων, εἴτε βασιλέων, aite xax ἡγεμόνων 
ἀναφοράς. Καὶ ἄνδρες οὗτοι ἡ τῆς πόλεω: ὅλη ἕξου- 
cis " ὀνομάζεται δὲ καὶ ἡγεμονία. [Γροέχει δὲ αὕτη 
ἡ πόλις δυοῖν τῶν ἐν τῇ "Ivala πόλεων οἰχιῶν τε 
εὐπρεπείᾳ, xal κατατχενῇ ἐπὶ τῶν τῇς 0214071; 
οἰχοδομημάτων, ὦ; τὸ ἐπίπαν τῆς πόλεως, καὶ 
πλούτῳ τῶν ἐν τῇ πόλει ἐνοιχούντιυν, ἅτε τῆς πό- 
λεως ἐπὶ ἐμπορίαν ἐπιτηδείως ἐχούσης ὡς μάλιστα, 
καὶ χρέματα οὑκετῶς ποριζομένης. Κεχόσμηται δὲ 


parcem  cCmrarem primcipates — adhibentur : qui 
saemsibus seeis cveletis, dignitatem depoegat. 
Post senatum magum alies senatas est, qui Kvoen- 
terem (15; dictar, qui viris censtst treceatis. Banc 
$cu2Um crcaet im maze senata, allegentes qui 
prejeatis praestare videmtur. Senatus astem ve- 
catorum de bello et pace legatienibesque coasuitat. 
ΕἸ εἰ, quodcunque visum  fmeri isti semstui, 
eirũias tota paret, el ia. septentiam, quam dedc- 
rit, maaibes pedibusque universa civitas vadit, 
Criminibas capitalibus viros prasíccere decem (δι, 
«3i sccmsemt et paniant. His licet manus. principi 
imjicere et ad accem  trabere : mec est. qui ausit 
ejus cansam inquirere ; sic enim ordinatum e:t; 
et ereanter ub delisquentes ferisant. Sive in civi- 
Latem, sive ia privatum quis quid commiserit, 
decem viri si cognoverint, Je eo supplicium sumuat. 
Semt et alii jadices, qui ia reliquis jus dicunt, 
«quidam erbani, quidam peregrini. His presposne- 
runt magistratem quadroagiata virerum (15), ad 
ques sententias super pusiendis soatibus trans- 
miltani, wt dispiciant, uum εἰ ipsis senteptis 
eptiee habere videantur. Si sententize dieplieue- 
mist, ei ipsi iater se dissenserint, negotium 
(totum ad Evocatorum semaium refertur. — Mis 
seatentis molta diligentia exeutigutur, et taudem 
ad finem ducuntur. Sentet alii magistratus plu- 
rimi in custodiam urbis comparati. Sunt quibus 
aegelium civitas commissum est in eo£ qui de- 
fectionem aliquam sive tumultum noctu concitant. 
Sunt et rerum vesalium, atque adeo totius fori 
praesides.  Alü præsident vectigalibus rerum, 
alii sunt tribeterum et civitetis redit«um exactores. 
Quidam prepositi sunt vectigalibus et reditibus, 
ad quos universz civitatis opes adhibitis obscer- 
vatoribus deferuntur. Magistratus bic constat 
vir: iate et honoribus gravissimis, qui per 
sniversam vitam istum eagistratum retinent, quia 
difficile videtur accepta et expensa ciritatis, quid 
expendatur et quid supersit, quotaunis computare, 
et singula ia rationes referre. Ex his sibi ducem 
capiunt, quaudo is qui rerum potitur, mortuus 
fuerit. Qui ad primum dignitatis locum evecti 


D fuerint, ad istuin tandem honorem promoventur. 


Thcesauros atque totius urbis opes et reditus in- 
spiciunt et tutantur, Eorum officium 105 est, ubi 
inagistratum bunc inierint, consullationibus cum 
priacipe vacare, et cum eo.eim legationes. princi- 
pui regumque relationes audire, Potestas totius 
civitatis penes hos egt: et revera principatum 
gubernant. Civitas ista duobus omnes Italie urbes 
a.tecedit : videlicet domorum magnilicentia, el 
ædiſiciorum qua in. mari zdificata sunt apparatu. 


Notule margioales. 


(19) Sextertia. 
(12) Avogatori. 


*9 ἔρ era, πρεγάδοι. 5 δεδουμένων. R. wt in c. 


9). I n9, 


(14) Capo di Dicci. 
(15) Quarantix. 


f400'*. vtt pr. ed, 


449 


LAONICI CHALCOCONDVL.£ 


200 


Excelit et opulentia, quz penes cives est; A ἡ πόλις αὕτῃ τά τε ἄλλα, xal ἐπινείῳ bvih; τῆς 


n3m cum sit mercaturse et. negotiationibus ido- 
nea, fit ut incolae plurimas hinc colligant opes. 
Buornata est eadem urbs pulchra navium statione 
quiae intra urbem sita est, pulclierriima et ama- 
mássima visu, instructa triremibus, mavibusque 
alis plurimis.  Copiosus ibi est apparatus — in 
promplu armamentorum, et aliorum qua naves 
postulant. Spatium occupat quinque stadiorum. 
Viri complures quotidie huc coumeant, operantes 
sedulo, ut quz ad naves pertinent, non desint. 
Quotannis vitos duos eligunt primarios, qui sta- 
tioni illi przeGciuntur, ut ea qua ad ipsam 
spectant, sedulo procurent. Equorum nullus ia 
ista urbe usus. Pedestri itinere utuntur in con- 


gressibos mutuis. Navigiorum usus apud eos fre- B 


quens est, cum mare transeat per domos. Prse- 
terea urbs iota. tegulis integitur, nec ullis mae- 
nibus cingitur. Magistratus, quos urbibus in [talis 
continente et. ín maritima ipsorum regione sitis 
decerpuut, plerumque ex iis qui in magistratu 
sunt constituunt. Ubi hj reversi fuerint, ponas 
dant eorum qua inique in magistratu collocati 
egerunt. Ducem, quem exercitibus continentis 
proponunt, " non indigenam aut civem creant, ve- 
riti ut conciliatis militum animis, Iunovationem 
aliquam moliretur contra principatum, rerumque 
sumua in periculum veniret. Navallbus copiis cum 
non possint dare imperatorem peregrinum, unuim 
de suo corpore deligunt, qui navalia pralia capes- 
sat, cum ad belligerandum prodeunt. Separztim 
quctannis decem triremes mittunt in lonium et 
JAEgeum mare, propter naves quz in JEgyptum 
etin Libyam inercium gratia proficiscuntur per 
Qceanum et Euxinum mare. Mare hoc repourgant 
a piratis, quos arcentes ubicunque in eos inci- 
derint, foris morantur per iutegrum annum, ex- 
specisutes donec decem alise submittantur. Quæ sl 
venerint, liberata priores maris custodia, domum 
remeant, Civitas ista mittit triremes, quas cives 
emunt, petitum merces, in Alexandriam, Syriam, 
Tanaim, Britannicas insulas, et in Africam. Hæ 
sunt numero viginti dus, que magnitudine dif- 
ferunt a reliquis, ut. quz au merces capiendas 


πόλεως χοδομημένῳ, χἀλλιστὰ τε ἰδεῖν, xal εὖπρε- 
πεστάτῳ, ταῖς τριήρεσιν ἐξηρτημένῳ ὡς πλείσταις, 
καὶ πλοίοις ἄλλοις παμπόλλοις, xat τῇ σχενῇ τού- 
“ων ἀφθόνως τε ἐχούσῃ αὐτοῦ, ἀπό τε ** ὅπλων xal 
ἄλλων ὅσα ἐς χρείαν φέρει ταῖς νανσί. Διέκει δὲ 
ἐπὶ πέντε σταδίους, καὶ ἄνδρες ὡς; πλεῖστοι ἔργα" 
ζόμενοι αὑτοῦ καθ᾽ ἐχάστην ἐς τὰ; ναῦ;. “Αρχοντας 
δὲ αἱροῦνται τοῦ ἐνιαυτοῦ δύο ἐς τὸ ἐπίνειον τυῦτο, 
καὶ ἐς ξύμπασαν τὴν κατασχευήν. "Innoc; δὲ οὐδέν 
τοι χρῆται fj πόλις αὕτη, ἀλλὰ πεζῇ τε ἐπ’ ἀλλήλους 
φοιτῶσι, καὶ πλοιαρίοις, τῇ μὲν τῆ; θαλάσσης διλ 
τῶν οἰχιῶν διήκουσα, τῇ δὲ καὶ αὑτῶν χατεστρωμέ- 
voy πλίνθοις ἀπανταχῆ τῆς πόλεως. Τείχει δὲ οὐδὲν 
περιδέόληται $ πόλις. Ἰὰς μέντοι ἀρχὰς τῶν σφε- 
πέρων πόλεων ἔς τε τὴν ἤπειρον τῆς Ἰταλίας, καὶ 
ἐς τὴν παράλιον χώραν αὐτῶν, διὰ τέλος δὲ ὡς ἐ πὶ 
τὸ πολὺ αἱροῦνται, Ἐπειδὰν δὲ ἐπανίωσιν ἐς thv 
πόλιν, ἣν τι μὴ ὀρθῶς πεπραγμένον fj αὐτῷ, τάς τε 
εὐθύνας δίδωσι καὶ δίχην ἐφ᾽ οἷς μὴ χιλῶς πεπολι- 
«εὐυμένα τυγχάνει αὐτῷ. Καὶ αἱροῦνται μὲν οὗτοι 
στρατηγὸν σφίσιν οὐχ ἐπιχώριον ἐς τὰ στρατεύματα 
«ἧς Ἠπείρον, δεδιότες μὴ προσαγόμενοι τοὺς στρα- 
«ιἰώτας, περὶ τὴν ἀρχὴν νεωτερίσωσι, καὶ χινδυ- 
νεύσῃ αὐτοῖς διαφθαρῆναι τὰ πράγματα. "E; μέν- 
τοι τὴν ἀρχὴν τῆς θαλάσσης, οὐκ ἔχοντε: ὅκως 
ἐπάγωνται ἀλλοτρίους, καθιστᾶσί τε ix τῶν ἐπιχω- 
ρίων αὐτοχράτορας, ἐπειδὰν πολεμεῖν ἐξέρχωνται. 
Καὶ ἰδίᾳ xav' ἐνιαυτὸν τὰς δέκα τριήρεις, ἃς ἐπι- 
πέμπονσιν ἕτους ἑκάστου, ἔς τε τὸν Ἰόνων, καὶ E; 
τὸ Αἰγαῖον, τῶν νεῶν αὐτῶν al ἐπὶ ἐμπορίαν ἀφι- 
κνοῦνται ἐπὶ Αἴγυπτον xal Λιδύην, xal Ὦκεανὸν, 
καὶ Εὔξεινον πόντον. Καὶ καθα:ροῦντες τὸ λῃστρι- 
xbv, ὅποι ἂν περιτύχωσιν αἱ δέκα αὖται τριήρεις, 
διατρίδγυσιν ὅλον ἐνιαντὸν, ἐς ὅπερ αἱ δέκα ἀφι. νού- 
μεναι, ἀπαλλάττονσι ταύτας τῆς φυλακῆ;. "Em 
πέμπουσι δὲ xal τριήρεις ἐπὶ ἐμπορίαν ἣ πόλις, 
ἐξωνουμένων τῶν πολιτῶν ταύτας, ἔς τε ᾿Αλεξάν- 
ὄρειαν καὶ Συρίαν, καὶ Τάνοϊν, καὶ ἐς τὰς Bgesav- 
νικὰς νήσους, καὶ ἐς τὴν Λιθδύην. Είησαν & ἂν αἱ 
τριήρεις αὗται δύο καὶ εἴχοσι μείζους τῶν ἄλλων 
τριήρεων, ἅτε ἐπὶ ἐμπορίαν χκατεσκενασμέναι. No- 
μίζεται δ' αὐτοῖς ἐφ᾽ ἑχάστης νεὼς xal παῖδας συγ- 
χλητιχῶν ἀνδρῶν ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν ἀφικνεῖσθαι, 


exstructa sint, Solent 106 autem, ita enim. coo- D μεμισθωμένους καὶ τούτους σὺν τῇ νηὶ ἐπὶ τὴν 


suetudo tenet, cum singulis navibus patriciorum 
ülii ad merces comparandas proficisci im. reede 
conducti. Magnam pecunism vim Veneti confeces 
runt, cum bellum gererent sdversus Mediolani 
ducem, bonorum, qua cives possidebant, introdu- 
cta decimatione. Propter hanc civibus annuum, 
quasi debiti persolutionem, ordinarunt reditum : 
promittentes quacunque contulissent. cives in 
usum. belli, eorum tertiam partem singulis an- 
nis cives singulos recepturos. Hic reditus ad libe- 
ros οἱ nepotes redit. Quidam hos reditus parvo 


ἐμπορίαν. "E£sópnsat μὲν οὖν τούτοις τοῖς Οὐενε 

τοῖς, πρὺὴς τὸν Atyuplac τύραννον διαπολεμοῦσι, 
χρήματα τῇ τε ἄλλῃ. καὶ δὴ τῶν πολιτῶν ἐχάστου 
τὴς οὐσίας ὁ δεκατισμός. Ἰρὸς οὃς δὴ τάττει ἡ πό- 
λις ἐτήσιον πρόσοδον, οἷα τηῦ χρέους ἀπόδοσιν " xai 
ἅττα δ᾽ Cv ἐπαγγέλλῃ λαμδάνειν τοὺς πολίτας, «ple 
δὴ ἕκασιον ἐπαγγέλλει ἀποδιδόναι ἔτους ἐχάστου, 
Οὐχ ἔστιν ἦτε ἐπὶ τοὺς παῖδάς τε xal ἐγγόνους οὐχ 
ἀφικνεῖται ἡ τοιαύτη πρόσοδος. Ἑξωνοῦνται μὲν 
ἔνιοι ταύτας ὀλίγου τινὸς "", παρὰ τῶν ἐνδεῶς τοῦ 
βίον σφίσιν ἐχόντων, καὶ εὐδαιμονοῦσι. Δοχεῖΐ δὲ ἡ 


Notule marginales. 


*' In ora, ἦτοι ἀρσενά τε νῦν οὕτω; ὀνομαζόμενον. (a. ἀρτενάλ᾽, 


ξιυός. H. ut in cont, 


** Duo mss. ha'*ent, οὐχ ὀλίγου, 





LAONICI CHALCOCONDYL.£ 


ginti quinque, aliasque naves rirciter octuaginta, A νος «ou; Ol:v:cowc, ti» βατιλέως γχυυτικπῷ. Οὗτοι 


yegia clase "Venetis, quos contra. procedebat, 
terrorem iajieere nitebatur. Hi quidem , soblatis 
BaviuSs 3azmamentis, progressi sunt Prieconnesum, 
mébil metuentes hostew ..— Navis Felopennesiaca 
reliaqueustgr a Lergo, quia postremo adduceada 
era: qua, cum regia triremis appropinquasset, 
arcessehatur. Dux antem Venetorum sublato signo 
eam sequi, mee priorem in 2ostem ipcursionem 
facere jabebat. Peloponnesiacz triremis dog, cum 
petarci se jessum irruerc in hostem, et propter 
eamdem rem signum esse datum, impetum in regis 
m3vem fecit, eamque demergit. Reliquae  Barbaro- 
rem aaves Cum adverterent, a parie adversa oc- 
ergtam prslium, et ipse ad prelium se conver- 
that : festinanique impetum in  Pelopoanesia- 
eom mavem dantes resistere fortiter. Veneti vide- 
rent, qued parsbotur, videlicet classem hostilem 
i» ursare in Peloponnezsiacam triremem, ipsi quo- 
πε ad navale cerismen accingebantur. Interim 
dem ferveret praelium, mavigabaut per omues. ho- 
siam maves, quasdam remis ad litus »gentes. 
Veneti in. hunc ssodum victoria potiti sunt, ea- 
pentes naves barbaricas tredecim, plerasque ta- 
men vscuss. Nam Turci, ubi senserant naves, 
ia quibus erant, jam capiendas, in mare se abji- 
eiebant, εἰ in terram enatabant,. Eodem tempore 
«urn armis ergerent Veneti. Mechmetem, Lampss- 
«wm obsidendo in ditionem acceperunt : ibique 
przsidio relicto, domum reversi sunt. Veneti du- 
cow ilum qui prelia secunda contra Darbaros 
fecerat, reversum capitis aecusabant, Crimini da- 
Datur, quod prior praeter jus et equum, εἰ prater 
magistratus imperiurs, prelium iniisset, ſœdera- 


μὲν προΐεσαν Ex: Προιχόννησον, μετεώρους ἔχοντες 
«ὃς ναῦς αὐτοῖ;. Ἢ ck Πεληποννησία ὑπολέλειπτο, 
ὡς ὕστερον ἀναγομένη. Ἐνταῦθα ὡς ἀγχοῦ ἐγένετο 
τριήρης μία τοῦ βασιλέως, μετεπέμπετο ὁ ἡγεμῶν 
τῶν Θὑενετῶν͵ σημεῖον ἑπάρας, κελεύων ἕπεσθαι, 
καὶ ph ἐμδάλλει:ιν. Οἱόμενος δ᾽ ὁ τῆς τριῆρους ἄρ- 
ye τῆς Πελοποννησίας, ὡς χελεύοι ἐμθάλλειν, τὸ 
σύνθημα οἷόμενδ-: οἱ γενέσθαι ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ, 
ἐμδάλλει τε τῇ τοῦ βασιλέως νηῖ, καὶ χαταδύει. AL 
δὲ λοιπαὶ τῶν βαρδαριχῶν νεων ἰδοῦσαι, ὡς ὑπῆρ- 
xto πολέμου, καὶ ἐς μάχην καθίστανται, ἐπείγονται 
ἐπαμύνειν βουλόμεναι ἐπὶ τὴν Πελοποννησίαν ναῦν. 
Ἕνταῦθα 6 τῶν "5 Οὐενετῶν τριήρεις χατιδοῦσαι 
τὸ γεγονὸς, ὡς ἐπὶ τὴν σφετέραν al βαρδαρικαὶ νῆες 


Β ἐπείγονται, ἀντανήγοντο καὶ αὗται ἐπὶ ναυμαχίαν, 


καὶ ὡς ἐναυμάχουν, διέκπλουν τε ἐποιήσαντο, xal 
χαταδύσαντε; ναῦς τέ τινας, καὶ ζωγρήσαντες τὰ; 
λοιπὰς, b; τὴν γῆν ἐτρέψαντο. Καὶ ἐνίχησαν ὑε- 
verol, ναῦς λαθόντες τῶν DapÜápwv τρισχαίδεχα, 
χενὰς δὲ τῆς πλείους. Οἱ γὰρ Τοῦρχο:, ὡς ἁλίσκοιτὸ 
ἡ ναῦς, ἐς τὴν θάλατταν ἔπιπτον, καὶ ἐξένεον ἐπὶ 
τὴν γῆν. Ἐνταῦθα ὡς ἤδη πόλεμον τοῖς Οὐενετοῖς 
ἀνελομένοις πρὸς βασιλέα Μεχμέτην, τὴν τε Δάμ- 
qaxov πολιορχίᾳ παρεστήσαντο, καὶ φυλακὴν iyxa- 
τέλιπον, xat αὐτοὶ ᾧχοντο π᾿ οἴχου ἀποπλέοντες. 
Ἐνταῦθα μέντοι οἵ τε Οὑενετοὶ τοῦτον τὸν στρατῆ- 
γὸν ,ὃς περιεγένετο τοῦ τῶν Βαρδάρων στόλου, ἤγοντο 
θα ἀτον, ὡς πρότερον ὑπάρξαντα ἀδιχίας, καὶ λελυ- 


C κύταὰ τὰς σπονδὰ; παρὰ τὰ ἐπεσταλμένα αὑτῷ. Καὶ 


àv δίκῃ γενόμενος πλρὰ διχασταῖς, ἀπελύθη, μὴ oó- 
τὸς πρότερος ὑπάρξαι τοῦ πρὸς βάρδαρον ::-ολέμον. 
Μετ᾽ οὐ πολὺν δὲ χρόνον διεπρε:δεύσαντο, xal amov- 
δὰς ἐποιήσαντο. 


que fregisset. Cum in hunc. modum capitis anquireretur, crimine absolutus est, ut qui. praelium 
108 haud prior incepisset. Nec tempore multo interposito legationes ultro citroque missz, inier 


utrosque pacem icto foedere sanszerunt. 

Mechmetes quidem, quemadmodum accepimus 
modo, erga Venetos affectus erat. Grecis vcro 
erat perquam familiaris, eosque colere cupiebat 
in omsaibus quzcunque petiissent baud gravatim 
largievdo. Fajnilisrit2tis »uiem ejus causa, quam 
nonc dalémus, erst, Meetaphas unus e numero 
&l:eruw 0aj32i068, imitatus Mosem frauen, ad Si- 
nopiui ducem, qui becis erat Mechwmeiis, pervo- 
κίεν», juramenti religione interposita se invicem 
amicos et ho-pites in posterum (ore coufirmabant. 
Deinde cum legatos misisset ad Daciae ducem, et 
amice ab eo [oret acceptus, pollicereturque se ipsi 
suppetias laturum in regno quod averet acquirendo, 
in Asiam {18} abire decrevit. Cum in Asia longo 
lempore moratus esset, babeus secum viros tre- 
centus, haud cessabat ambice. Turcorom optimum 
(quemque, et ad. defectionem. pellicere.. Cum rey 


"E; τούτους μὲν οὖν οὕτως ἔσχε τῷ βασιλεῖ Mey 
μέτῃ. Τοῖς δὲ Ἕλληφιν ἐπιτήδειός τε καὶ συνήθης, 
ἠξίου θεραπεύειν ὅτου ἂν δεήσαιννο παρ᾽ ἑσυτῷ δι᾽ α΄- 
τίαν τήνδε. Μουσταφᾶς γάρ τοι ὁ τῶν ΠΠαιαξήτεω παί- 
δων, μιμησάμενος Μωσέα τὸν ἀδελφὸν, καὶ πρὸς 
τὸν Σινώπης ἄρχοντα πολέμιον ὄντα τῷ ἀδελφῷ 
Μεχμέτῃ ἀφιχόμενος xal ὄρχια ποιηδάμενος, ὥστε 


Ὁ ξένους εἶναί τε καὶ φίλους ἀλλήλοις, xal πρὸς τὸν 


Δαχίας ἡγεμόνα διαπρεσδευσάμενος, ὡς αὐτὸν 
ἄσμενος ὑπεδέχετο, χαὶ τἄλλα ὑπισχνεῖτο συγχατερ- 
γάζεσθαι τὰ ἐς τὴν βασιλείαν, διέδη τε εἰς τὴν Δα- 
χίαν Movcragde, καὶ χρόνον αὐτόθι διᾳ-ρίψα; ov- 
χνὸν, ἔχων διδρας τριαχοσίους, ἔπρασσε πρὸς τοὺς 
Τούρκων ἀρίστους, μετιὼν Exagtov. 'Q; δ᾽ οὐδὲν 
προεχώρει *', ἣν vàp Μεχμέτης τά τε ἄλλα ἐπιει- 
κῆς, καὶ ἐς τὸ θεραπεύειν τοὺς ἀρίστους τῶν Τούρ- 
xev οὐκ ἀδόχιμο:, τρόπου τε ἢσυχίον, Ψευδῆ τε 


Notule marginales. 


(18) Al, Kurepam, αἱ. Daciam. 


δὲ [4 uno, al λοιπαὶ τ΄ 
Iu 1. nulla est lucuna. 


*! Ex Latina versione patet de;iderari. heec vezba, ἤχθετο μάλιστα, vel. similia. 


DE REBUS TURCICIS LIB. IV. 


παῖδα ἰνίφηνεν εἶναι τοῦ Παιαζήτεω τὸν Movata- A parum succederet, angebatur maxime. Nam Mech- 


edv, καὶ à; οὐδαμῖ, χαταφανῇ σχόντες τὴν διατριύὴην 
αὑτῷ. Τὸν δὲ παῖδα τούτον τελευτῆσαι παρ᾽ ἀνδρὶ 
ἐπιτηδείῳ, xal τὸν τρόπον διχαιοτάτῳ, ὅς ἀφῖχτο 
καρ ξαυτὸν τὸν θάνατον τοῦ παιδὸς διασνμῆναι. 
Ἕνιαῦθα Μουστωεφᾶς, ὡς οὐδὲν αὐτῷ xatà νοῦν 
ἐπέδαινεν ἀπὸ δακίας, καὶ οἰόμενος ἑαυτῷ ἄμεινον 
ἐξεῖναι, ἣν ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας ἀφίχτται, ἐν μέσῳ 
«£c ἀρχῆς Μεχμέτεω ἱόρυμένος, ἐλαύνει ἀπὸ Δαχίας 
διαμανὶς τῆς Θράκης ἐπὶ τὴν Θέρμην, πόλιν λ- 
ληνίδα, καὶ ἐς λόγους ἀφιχόμινος τῷ Ἑλλάνων ἄρ- 
χοντι, εἰσέει τε εἰς τὴν πόλιν, xax χατελήφθη. Μεχ- 
μέτης δὲ, ὡς; ἐπύθετο τάχιστα ἐς τὴν Θέρμην ἀφι- 
κέσθαι τὺν ἀδελφὸν, αὐτίχα οὐδὲν ἐπισχὼν, δρομαῖος 
ἐπήει ἐπὶ τὴν Θέρμην, παραλαδὼν στρατὸν, καὶ 
ἐζητει τὸν ἀδελφὸν τοὺς Ἕλληνας. Ὃ μέντοι τῆς 
θέρμης ἄρχων, ἄγγελον πέμψας ἐπὶ τὸν Βυζαντίου 
βατιλέα, ἐδήλου τε, ὡς ἔχει αὐτῷ περὶ τοῦ xai; 
Πειαζήτεω Μουσταφᾶ, xot ὡς Μεχμέτης ἐπελαύ- 
vers, ἐξῃτεῖτο τὸν ἀδελφὸν, οἷα ψευδῆ ὄντα, καὶ δια- 
φθείροντα τὸ γένος αὐτοῦ. Βασιλεὺς δὲ πρέσδυν τε 
ἔπεμψε πρὸ: Μεχμέτην, χαὶ συνέθετο αὐτῷ τὸν 
Μουσταφᾶν ἐς φυλακήν τε ποιήτασθαι, καὶ μηδαμῇ 
μεθιέναι τε ἀπιόντα. Καὶ ἑπὶ τούτῳ δρκιά τε ἔποι- 
ἦσαντο, καὶ Μουστανᾶν ἐν Ἐπιδαύριμ τῆς Πελιπον- 
νῆσιυ, καὶ ἐν τῇ ἄκρᾳ τῇ πόλεω; καθείρξαντες, αὖ- 
*é» τε τὸν Μουσταφἕν, xat τὸν Σιύρνης ἄρχοντα 
Ζ.υναΐτην͵ ἅμα αὑτῷ ἀπὸ Δαχία: ἐπὶ τὴν Θέρμην 
ἀφικόμενον, καὶ συνεπιλαδόμενον τοῦ ποὸς Μεχμέ- 
τὴν κολέμου. Τούτους μὲν οὖν “ιληνες εἶχον ἐν 
φυλακᾷ iri συχνόν τινα χρόνον. Μετὰ δὲ ταῦτα 
ἤγαγον ἐς τὴν Δῆμνον, xai ἐς τὴν “Ἱ μόρον, xat αὖ- 
«οὗ εἶχον ἐν φυλαχῇ͵ ἐς ὃ δὴ ἐτελεύτησε Μεχμέτης 
ὁ αἰ, ζήτεω. Τότε μὲν δὴ χαριζόμενοι τῷ βασιλεῖ 
οἱ "EXlqvrc, χαὶ τὴν ὁμοίαν ἀνταποδιδόντες, χατέ 
θενεο τούτους ἐν Ἐπιδαύρω τῆς Πελοποννήσου. Kat 
οὐκ ἔστιν ὅπον ἀποτύχοιεν διὰ ταῦτα παρὰ β΄σιλεῖ 
Μεχρμέτῃ. Τότε μὲν οὖν παρέσχον σφίσιν iv βελ- 
«(νυνί «s τῆς πρόσθεν, ἐπὶ πολὺν χρόνου ἀεὶ xa:a.- 
στάσει ἐτύγχανον ὄντες εὖ mp3ttovtic, καὶ τὴν τε 
Πελοπόννησον καθίστασαν ἐπὶ τὸ σφίσι δοκοῦν ἕξειν 


ὡς συμφερώτατα. 


metes aequitatis amantissimus erat, et egregie 
optimates Turcorum colere. norat, moribusque 
eret tranquillus et placidus. Hie dicebat', Musta- 
pliam haud legitimum, verum supposititium esse 
Pajozitis Mlium, ut. qui nullo, vel parvo | indicio 
patrem et fratres repraesentaret. Filium Pajazius 
Mustspham excessisse e vivis, seque Mustaphse 
veri fllii Pajazitis mortem accepisse a viro inte- 
gerrimo et justissimo, qui sibi esi pro certo nun- 
tiarit. Mustaphas, cum ceptis marum succederet, 
abiit ex Dacia: ct res suas meliore statu fore 
credebat, si se contulisset ad Grzecos, sic in. me- 
dio Mechmetis regno constitutus. Iracundo itaque 
snimo, relicta Dacia, per Thraciam contendebat 


B Thermam, qui urbs est Graeeorum. ]bi venieus 


In cclloquium eum Grecorum duce, et urbem in- 
gressus, esptus est. Mechmetes ubi rescivit fra- 
trem suum pervenisse Thermam, confestim omni 
mora posita, Thermaw summa celeritate adhibita 
profectus est: assumptoque exercitu , fratrem 
quaerebat apud Graecos. Dux Grecorum, qui Tber- 
mam regehat, nuntium ad Byzantii regem ire ju- 
bet, ut dicat quid egerit cum Mustapha : narraret 
qnoque advenisse Mechmetem, et postulare sibl 
dediti Musiaphain, ut fratrem supposititlum, et sui 
generis maculam. ltex misso legato, pactum  inilt 
cun Mcchmete quod jabebatur Mustapham in vin» 
cula dare, nec quoque inde abire ipsum pateretur: 
pactum hoc jurisjurandi religione 109 formarunt. 
Mustapham igitar una cum Smyrnæ duce Zunalie, 
qui cum eo Thermam advenerat, accesseratquo 
belli eontra Mechmetem adjutor, in arce Epidauri 
in carcerem dedere vinctos. Graci tempore longo 
cos in vinculis asservarunt. Postea. ducti sunt in 
Imbrum εἰ Lemnum, ubi quoque in careere ca- 
ptivi delituere usque ad Meclmetis obitum. Cum 
igitur Graeci hac in re morem gessissent Mechmeti, 
et quasi gratiam re;uliaseut, in carcere conden- 
wes Mustapliam, accidit ut in posterum quicunque 
vellent. facile apud regem Meehmetem | impetra- 
rent. Tune quidem cuni. cxperirentur regis favo- 


rem Graeci, longo tempore admodum feliciter rcbus sunt usi. Peloponneso eam induxere formam, quam 


commodissimum fore judicaliant. 


᾿ομμανουήλῳ μέντοι ἐγένοντῊ παῖδες, ὅ τε "Ioáv- Ὦ Emmanuel babuit. filios, Joannem seniorem, 


νη: 6 πρεοδύτερος, ὃν δὴ ταῖς δλλησιν ἀπεδείξχτο 
βασιλέα, χαὶ "Avépóvixo;, xai Θεόδωρος μετὰ τοῦ- 
9ov, xal Kwvatavtivo;, καὶ Δημήτριος, χαὶ Θωμᾶς, 
Τῷ μέντοι Ἰωάννη τῷ πρεισθυτέρῳ, κάντων τῶν ἄλ- 
λων χρατίστῳ δοχοῦντι γενέσθαι, τὴν τε βασιλείαν 
ἐπέτρεψε, καὶ ἀπὸ Ἰταλία: ἀγόμενος αὐτῷ γυναῖχα 
φυ) Mowpepapia; ** ἡγεμόνο: Ovyatipsz, ἐπεικῆ 
pi» τὸν τρόπον, ἀηδῆ δὲ τὴν ὄψιν, διαδήματι ται- 
νιώσας, ἀῤχιερία τε xai βασιλέα ἐστήσατο τοῖς “Ελ- 
λησι. Ταύτην μὲν οὖν, ὡς οὔτε συνῴχει, οὔτε συνε- 
Ἱένενο, ἐς ἔχθος ἀφικόμενο;, xal ἀηδῶς ἔχων αὐτῇ 


quem Gracis regen dedit : Andronicum et Thco- 
dorum, praterea Constantinum, Demetrium οἱ 
Thomam. Joanni seniori, qui reliquis vir melior 
esse apparebat, regnum commisit. Eidem uxcrem 
dedit ex [talia Montferrariz principis filiam, mo- 
ribus quidem praditam optimis, czterum forma 
illiberali. Diademate igitur caput fllii cingens, cum 
regem εἰ poutificem Graecorum esse jussit. Uxo- 
rem, quam ex italia petierat, non perinde ob for- 
ma turpitudinem amabet. fl'roinde nec cohahita- 
bat, nec etiam Veueris fedus cum ca inibat; 


Notule marginales. 


89 Μξενγεράτου, in al. ut in c. 


201 


LAONICI CHALCOCONDYL αὶ 


ian — muli ris. obrepserat. fastidium. — Mulier, Α ἐπέ τινα χρόνον. Ka! ἢ τε γυνὴ τοῦ βασιλέως lvec- 


ndverteus se marito esse. invisam adinodunt, na- 
vett consccudit, et ad genere propinquos $c rece- 
pit. Ipse interim matrimonio sibi junxit Sarmatize 
(qute εἰ Russia) priucipis filiam. lle quidem in 
istum n.odum affectus. regno. prifuit. Andronico 
autem imperio regendam concessit Tlierinam, qui 
virtute. post Joannem secundus inter. fil:os regios 
erat. Cum aliquanto. tempore. supervixisset, in 
clephantiasim. incidit. Thermam quoque, ut. quae 
non amplius retineri posset, propter res civitatis 
admodum 3ccisas, Venetis vendidit, Cum igitur 
judicareut eau venditionem tum sibi tum urbi ex- 
pedire, parvo pretio accepto, eam Venetis tradi- 
dit. Androuicus auteni profectus ad fratrem in Pe- 
loponncsum, victum in Mautiuea Laconise liabuit. 
Morbus cum indies invalesceret, tandem vita luac- 
tus est, Theodorum, qui defuncti quoque filius 
crat, misit ad fratrem Theodorum Porphyrogeni- 
tum, ut eum Peloponnesi successorem relinqueret. 
Quem suscepit, et ut. fratris et necessarii fiium 
spud se detinuit; quo mortuo, quemadmodum 
convenerat, successit in Peloponnesi administra- 
tionem, 110 Hic ubi imperio potitus est, uxorem 
accepit ex Italia, filiam Malatestse ducis Marchiz, 
qua formse venustate et reliquis mulierum doti- 
bus admodum priestabat. Postea. cum odium, de- 
hinc discordie id matrimonium invasissent, odio, 
quo uxorem prosequebatur, permotus, ad Naza- 


rxorum schema migrare statuit. Cum autem jam C 


animo fixum est, Nazareorum euscipere babitum, 
aceersivit fratrem, ut ei regnum tribueret, opes- 
que. Verum haud multo post voluntatem mutavit, 
cum eum optiini quique ab isto instituto deliorta- 
rentur, nec eum. ad hanc vite formam transire 
Sinereiit, Senior. Tlieodorus non. tulerat. (ilios ex 
RKnanerii filia ; verum nati sunt ei filii nothi ; 
vam duxit uxorem  Atbenarum principis iliam, 
qua omnes sui szculi formosas anteire dicebatur. 
Bhainerius (19) hic Corinthi et Athenarum prin- 
ceps exstitit : Duweotise quoque imperavit, et usque 
in Thessaliam processit. Imperium hoc modo nac- 
tus est. Cum contra Graecos, sic. instigante [to- 
mauo pontifice, expeditionein. sumerent. Galli et 


ρα ἐς αὑτὴν «jv ἄνδρχ ἀηδῶς ἔχοντα, καὶ αὐτὴν 
ἀπεχθάνεσθαι τῷ ἀνδρὶ ἐς τὰ μάλιστα, Em6dsa 
νεὼς, (0/:10 ἀποπλέουσα ἐπὶ Ἰταλίας mapk τοὺς 
προπύχοντας. Ἠγάγετο δὲ γυναῖκα. τὴν ἀπὸ Zapu:- 
τίας, τοῦ Σαρματῶν ἡγεμόνος θυγατέρα. Οὗτος; μὲ» 
οὖν οὕτω διατεθεὶς ἐδατίλενεν, ᾿Ανδρονίχω μὲν τὴν 
τε θέρμην ἐπέτρεψεν οἰχεῖν, ἀνδρὶ obv ἀγεννεῖ, 
μετά γε Ἰωάννην τὸν βασιλέα, καὶ ἐπί τινα χρόνον 
διαγενόμενος, ἐς νόϑον περιῆλϑεν ἐλεφαντίασιν. Καὶ 
τὴν Θέρμην ἀπέδοτο τοῖς Οὐενετοῖς. ὡς «rc τὲ πό- 
λεως οὖχ ἔτι ἑπιτηδείω: ἐχούσης ἐς φυλαχὴν avti; 
καὶ σφίσι τὰ πράγματα πονήρως ἤδη ἔχοντα. Καὶ 
ὡς ἐδέδοχτο ἤδη αὑτοῖς, ταύτῃ σφίσι τε αὐτοῖς, χαὶ 
«ῇ πόλει ἄμεινον ἔσεσθαι, ἀπέδοτο ταύτην tol; Οὐι- 
γετοῖς οὐ πολλοῦ τινος. ᾿Ανδρόνιχος μέντοι ἐς Deco. 
κόννησον παρὰ τὸν ἀδελφὸν ἀφιχόμενος, τὴν τε δίατ- 
12v εἶχεν ἐν Μαντινείᾳ τῆς Λαχωνιχῇς, ἐς ὃ δὴ ἔτι- 
χρατοῦντος τοῦ νοσήματος ἤδη τελέως ἐτελεύτησε. 
Τὸν δὲ Θεόδωρον τούτου παῖδα ὄντα βασιλεὺ; Ἐ- 
μανουῆλος ἐπεπόμφει παρὰ ἀδελφὸν αὐτοῦ Θεόδωρον 
τὸν Πορφυρογέννητον. ἐφ᾽ i διάδοχόν τε τὸν fal? 
χαταλιπεῖν ἐπὶ τῇ Πελοποννήσῳ. Καὶ ὡς; ἐδέξατο 
τοῦτον, ἀδελφοῦ τε παῖδα, κιὶ ἐπιτηδείου, εἶχέ τε 
παρ᾽ αὐτῷ, καὶ ὡς ἐτελεύτα, χητέλιπε τὴν ἀρχὴν 
αὐτῷ. Οὗτος δὲ ὡς ἐς τὴν ἡγεμονίαν κατέττῃ, ἔγη- 
μὲ τε γυναῖχα ἀπὸ Ἰταλίας, θυγατέρα Μαλατέστα, 
«οὔ Μάρχης ἡγεμόνος, τῷ τε χάλλει διαπρέπουσαυ, 
καὶ τῇ ἄλλῃ χοσμέτητι. Ὕστερον μέντοι, ὦ; ἐς μὶ- 
σός τε ἀφίκετο τῇ γυναιχὶ, xat ἐς ἔχθος ἀφιχόμενο; 
ἐς διαφορὰν κατέστη, ἐς τὴν Ναζηοιχίων δίαιταν ὥρ- 
μητο γενέσθαι, καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ μετεπέμπετο 
ἐπὶ τὴν ἀρχή». Ὥς ἐπεί οἱ ἐδόχει ἱέναι ἐς τὸ Να- 
ζηραίων σχῆμα, τὴν τε ἀρχὴν ἐπιτρέψων αὑτῷ, καὶ 
τὴν οὐσίαν. Οὗτος μέντοι οὐχ εἰς μακρὰν αὖθις με- 
τέδαλλεν, ἀποτρεπομένων τῶν ἀρίστων αὐτοῦ ἀ τὸ 
τούτου, xal οὐχ ἐπιτρεπόντων ἱέναι αὐτῷ, εἰς ὃ ὥρ- 
μητο. Τῷ μὲν οὖν ποεσδυτέρω Θεοδώρῳ τῷ πατρῴῳ 
παῖς οὐκ ἐγένετο ἀπὸ τῇς 'Ραινερίου θυγατρὸς, νό- 
0o: δὲ ἐγένυντο. ἸΙγάγετο γὰρ οὗτος τὴν τοῦ ᾿Αθη- 
νῶν τυράννου θνγατέρα, πασῶν δὲ λετομένην εἶναι 
καλλίστην τῶν εἰς ἐχεῖνογ τὸν γρόνον χάλλει διξ- 
νεγχουσῶν. Ῥαινέριος δὲ οὗτος Κορίνθον τε ἐτυράν- 
νενε, xal ᾿Αθηνῶν, τῆς τε Βοιωτίας ἐπῆρξεν, ἕττε 


Veneti, tum etiam Neapolitanus rex, uecnon Tyr- D im Θετταλίαν χωρῆσαι. Ἐπῆρξε ὃὲ τρόπιν» τοιῷδε. 


rhenoram et Jauuensium viri potentissimi profecti 
*uat, ut Peloponnesum et reliquam Grasciam subige- 
vent, Et Peloponnesum quidem cæteri in ditionem 
redegerc. Αἱ Januenses qui eraut. de fainilia Za- 
cliariarum (20), ceperunt Achaiam et Elidis par- 
tem. mariman; occuparunt et. Pylum,  necaon 
Messanz regionein haud. parvam, ut ctiam in La- 
coniam irrumperent. Mediterrancam regionem Pe- 
lopouncsi obtinere Graeci Pelopounesiaci. Univer- 
sam mariüimam Peloponnesi oram capientes te- 
nueront. Celtiberi occidentales, necnon Januenses 


"Oróse ἐπὶ τοὺς Ἕλληνα: ἐνάγοντο; τοῦ Ῥωμαίων 
ἀρχιερέως ἐστρατεύοντο οἱ ἀπὸ τῆς ἑσπέρας Κελτοί 
τὸ ἅμα, xal Οὐενετοὶ, τότε δὴ xa: οἱ ἀπὸ Νεακπύό- 
λεως τοῦ βασιλέως, χαὶ ἀπὸ Τυῤῥηνῶν ὥρμηντο ἄν- 
δρες Ἰαννΐων μέγα δυνάμενοι ἐπὶ τὴν τῆς Πελοπον- 
νήεου τε ἅμα καὶ τῆς ἄλλη, Ἑλλάδος χαταστρο- 
qfjv. Ka: τὴν μέντοι Πελοπύννησον χατεστρέψαντο 
ἄλλοι τε, καὶ ἀπὸ τῆς Ἰανυΐων μοίρας, τοῦ οἴχου Za- 
χιρίων, τὴν τε 'Axciav καὶ “λιδο; τὰ πλείω, xal 
δὴ καὶ Πῦλον, καὶ Μεσήνης χώραν οὐκ ολί; η., ἔστε 
ἐπὶ Λαχωνικὴν ἐλάσαι. Τὴν μέντοι μεσόγαιον τῆς 


Notuld marginales, 


(43) Greyoras et F'acellus huuc Rogerium de Em- 
Purus [nciunt, 


440) Giachariorum. 


209 


DE REBUS TURCICIS L1H. IV. 


210 


li« 4oxovvi cou χατιῖχον αὑτοί τε Πελοποννήσιοι "Ex- A οἱ l'yrrheni. Rhaincrius eum ab. Florentia veuiret 


ληνες. Eupxaoav δὲ τὴν παράλιον τῇ; Πελοπουνῆπου 
οἱ ἀπὸ «$c δ πέρας κατασ-ρεψάμενοι εἶχον, Κελτοί 
*s δὴ καὶ Κελτίδηρε:, χαὶ τῶν "lavotov καὶ Γυῤ- 
ῥηνῶν ἄλλοι τε, xol δὴ καὶ Ῥαινέριος ἀπὸ Φλωρευ- 
τίας ἀφικόμενος ἐπὶ τῇ γε στρατιᾷ ταὐτῃ τοῦ οἵ- 
xeu τῶν ᾿Δζαϊόλων, τὴν τε ᾿Αττικὴν κατέσχε, xc* 
Βοιωτίαν, καὶ πρότερόν μοι δεδήλωται, καὶ Φωχαῖ- 
δος χώρας τὰ πλείω. Λίγυρες μέντοι τὴν Εὔδοιαν 
πολλῷ ἕςτι παλαιότερον κατέσχον " ἀφ᾽ ὧν ἐπιτρι- 
πέντες οἱ Οὐενετοὶ, ἐπὶ ῥητῷ τῆς νήσου ἐπέδησαν. 
Μετὰ δὲ ταῦτα κατὰ βριχὺ προϊόντες, ξύμπασάν τε 
τὴν EbGotov κατέσχον, ἐς διαφορὰν σφίσι τῶν Λ':γύ- 
pev ἀγιχνουμένων, καὶ τὴν τε χώραν χαὶ προσό- 
δους αὑτῶν, ὅσο: τοῖς Οὐενετοῖς ἐπιτήδειοι ἐτύγχα- 
νον ὄντε:, εἰσέτι καὶ νῦν διατελοῦσιν ἔχοντες, xal 
χατὰ ταῦτα ἐμμένοντες. "Eg' οἷς σπενδόμενο: αὖ- 
vol; ξννέδησαν κατὰ τὴν νῆσον οἱ Οὐενετοί. Ὁ μέν» 
τοι Ῥαινέριος, χαὶ οἱ Κελτίδηρες, χαὶ Κελτῶν δΊοι 
ἐπὶ τὴν τῆς Ελλάδος χαταστροφὴν ἐγένοντο, πολλῷ 
ὕστερον τούτων φαίνονται ἀφιχόμενοι ἐπὶ τὸν χῶρον 
τοῦτον. ῬῬαινέριος δὲ xai πολλῷ ἔτι νέηλυ; ὧν, 
ἐξιγαμίαν «s πρὸς τοὺς ἐν τῇ Εὐδοίᾳ Λιγύρων ποιη- 
σάμενος, καὶ Πρηθυμοῦ τινος θυγατέρα ἔγημε, xal 
ví» tt χώραν χοατασχῶν, ΚΚόρινθόν τε ἐχειρισατο, 
xai τὴν Πελοπόννησον ἐπενόει ὅτι τάχιστα ὅφ᾽ αὐτῷ 
τοιξσασθαι. Ὕστερον μέντοι ἀφιχομένου τοῦ '"El- 
λῆνων βασιλέω; ἀδελφοῦ, ἐπιγαμίαν πρὸ; τοῦτον 
ἐπεποίητο, καὶ θυγατέρα ἡρμόσατο τούτῳ τῷ ἦγε- 


in expeditionem hanc (erat enim ortus ex familia 
Azcolorum sive Acriojelorum), Δι ον et DBaro- 
tiam, nt ante dixi, in ditionem accepit. Nactus est 
et Phocensium regionis pleraque. Ligures Euboiam 
longis temporibus retro ceperant : qui periniserunt 
Venetis, certis conditionibus et pactis im insulam 
ascendere. Postliyc paulatim progressi, Euboiam 
universam occuparunt, cum intercessissent díscor- 
die inter Venetos et Ligurcs (21). Regionem istam 
el redditus, quia placebant, Veneti adhue habent 
«onditionibus et pactis iisdem, quibus in eam in- 
salam pervenerunt; qua. quidem boua flde eoluc- 
runt. Bhainerius, Celtiberi  Gallique, quotquot 
belio Graecos. lacessebant, longo temporo. demum 
post Venetos et Ligures in. istam regionem appa- 
lisse videutur. JAiaincrius quoque 1311 odveua 
exsistens, affiuitate juncta cum Liguribus quia Eu- 
boiam tenebant, Prothywmi (92) cujusdam filiam 
uxorei sibi associavit. Hinc cegionem eam occu- 
pans, etiam Corinthum subegit. Peloponnesum 
quoque subjicere auimo agitabat. Postea cum ad 
ipsum veniret frater Grzcorum regis Theodormns, 
inter se affinitatem fecerunt; nam uxorem dedit 
Theodoro duci filiam suam, quae formae elegantia 
omnes aatecedebat; Corinthumque, ubi mortuus 
esset, ei concessit. Promiserat enim Rhainerius, 
ut dotis nomine, ubi primum ipse defunctus fuc- 
tit, Corinthum accipiat. Filiam suam alteram de- 


μένι Θεοδώρῳ, κάλλει, ὡς ἔφην, πασῶν τῶν τότε (: spondit Carolo Acarnauiz et toli principi (225). 


διαφέρουσαν, xal τὴν τε Κόρινθον ἐπὶ τῇ ἑαυτοῦ 
«ελευτὰ κατέλιπεν. Ὑπέσχετο γὰρ ὁπότε αὐτῷ τὴν 
θυγατέρα ἡρμόσατο ἐς φερνὴν αὐτῷ ταύτῃ, ἐπειδὰν 
Ξελευτήσῃ" ἡρμόσατο δὲ xal ἑτέραν αὐτοῦ θυγατέρα 
Κιοούλῳ τῷ "ÀAxapvav(ac τε καὶ Αἰτωλίας ἡγεμόνι. 
οτος Tip, ὡς οἱ τῆς χώρας ταύτης ἄρχοντε:; ποό- 
τερον προσήκονιτέ: τε ἦσαν τοῦ Παρθενόπη: τῆς 
Νιαπόλεω; καλουμένη; βασιλέως" χαὶ ὡς ὑπό τε 
«ὧν περιοίκων καὶ τῶν ταύτῃ ἐθνῶν ἀπηλαύνοντο 
ἐκ τῆς χώρας ἄρχοντος ἀπαλλαττόμενοι ἐκὶ Ἰτελίας, 
Κεφαλληνία δὲ καὶ Ζάκυνθος, καὶ αἱ "Eytvóse; νῆ- 
ew, ὧσει ταύτῃ ὠχημέναι ἐτύγχανον, E; τοντονὶ τὸν 
βασιλέα τετραμμέναι, ἁρμοττὴν τε ἐδέχοντο, xai 
ἄρχοντα τοῦ βασιλέως Παρθενόκης. ᾿λφίχοντο μὲν 


Duces regionis illius priores pertinebant ad regem 
Partbenopes, quie. unne Neapolis vocatur. Cum a 
finitimis et vicinis gentibus expellerentur suis. se- 
dibus, duce destitute, Cephballenis, Zacinthus οἱ 
Ecbinades insula, ad istum regem converse, pra:- 
fectum εἰ principem ab co. acceperunt. Venet aut 
jam olim et. alii. przfecti et. principes in insulas 
istas. [bi tum Carolus ille de familia Tocorum ha- 
buit secum viros spectat» virtutis, Rhosum (21), 
Gidium sive Guidonem, Myleiaresem. Et cum Ce- 
phalleniz moras traherent, animum in Epirum in- 
tenderunt,; adjunctisque Epirotis, reyionem quam 
habebant sobjectam, in ditionem acceperunt; pau- 
Jatimque ctiam Acarnania in ditionem venit. 


δὴ καὶ ἄλλοι πρέσθεν ἀρμοσταὶ εἰς τὰ; νήσους ταύτας, ἐν δὲ δὴ xai Κάρουλος οὐτοσὶν, ὁ τῆς οἱχ᾽τ: 
Ἰόκων κλλούμενος, ἔχων ἑταίρους μ:θ᾽ ἑαυτοῦ ἄνδρας ἀγαθοὺς, τόν τε ᾿Ρῶσον, καὶ Γυῖδον, καὶ M.- 
λεξαρέφην. Καὶ ὡς iv τῇ Κεφαλλη"ία διατρίδοντες, προσέσχον τε -fj'lltípo, ἐπαγομένων τῶν Dr 
ρωτῶν, τὴν τε χώραν ἐκτήσαντο σφίσιν ὑπήχοον " xal χατὰ βραχὺ τὴν τε ᾿Αχαρνανίαν. 

'Alcavo δὲ ὡρμημένοι ἀπὸ Ἐπιδάμνου, καὶ τὸ Ὁ Albani rucntes ab Epidamno, οἱ ad orientem 


πρὸς ἕω βαδίζοντες Θετταλία» τε ὑπηγάγιντο σφίσι, 
zsi τῆ: μεσογαίου Μακεδονίας τὰ πλέω, 'Apyupo- 
πολίχνην τε, καὶ Καστορίαν. ᾿Αφιχόμενοι δὲ ἐπὶ 


Θ-:τταλίαν, τὴν τε χώραν σφίσιν ὑποχείρ:οὐ πκοιησά. 


μένοι, καὶ τὰς πάλεις ἐπιδιελόμενοι, κατὰ σφᾶς ἐνέ- 


properantes, Thessaliam. οἱ Mediterranez Μλει- 
doniz pleraque, Argyropolichnam εἰ Casteriam 
dominio suo addiderunt. Advenientes deiude in 
Thessaliam, urbes intcr se sgut partiti, regioncm- 
que, ut qui pastores essent, ncc. ullo in loco fias 


Notu!a marginales. 


) Ana. 1301. 
) Phikppe de. Oria. 1251. 
ἡ E familia Techiorum sive Topiorum  Bene- 


aua 


ventana. . 
(24) Jacobus de Rozia, Dominicus Giliu-, Gotíri- 


dus Mili. 


?11 


LAONICI CHALCOCONDYL £ 


919 


sedes haberent, depascebantur. Postquam autera À μοντὸ τὴν χώραν, Νομάδες τε ὄντες, καὶ οὐδα ἢ ἔτι 


in Acarnaniam pervenere, Ácornania» principe i4 
permittente, etiam eam regionem pecoribus de- 
pascendam objecere. Postea convenit inter ipsos, 
ut insidias tenderent Graecis, utcunque tamen res 
cecidisset. Et sane duci [saaco (25), qui venatum 
profectus erat, Albani venientes insidias struuut 
duce Spata (26). Qui eum foret vir impiger, et ad 
omnia audax, plurimum suis eo tempore audacia 
et fortitedine profult. Ducem 1ssacium eo loci 
confecerunt. Hine continuo incursionem in regio- 
nem ejus facientes, eam subegere, virosque quos- 
eunque in sgris deprebenderunt, cepere vivos. 
Postea  obsidentes Arten (qus olim Ambracia) 
Acarnanie urbem, baud cessarunt priusquam 
eam oceupassent. Haue regionem subigentes, fisud 
abstinebant ab occidentalium regione, quam 1149 
miris modis evastabsnt, nunqusm quieti se tra- 
dentes. His moti principes Neapolitani, ab Cor- 
cyra insula ($7) pergentes (insulam enim istam ea 
tempestate Parthenopes reges tenebant) et copias 
contrahentes proficiscebantur centra Acarnaniam, 
ut Albanos ex sua regione deturbarent, et Arten 
Ácarnanism urbem captam recuperarent. Qoi ad- 
venientes, Arten obsederunt, bellieasque machinas 
muro admoverunt, ut arbem vi esperent. Spatas 
Albanorum dux haad intra meaia se continebat, 
sed ex'ra arbem obambulang consutebst Albanis, 
quos in unum collegerat, ut se prompte sequerentur 


βέδαιον σφῶν αὐτῶν τὴν οἴχησιν ποιούμενοι. Ἐπεὶ 
δὲ χαὶ ἐς ᾿Αχαρνανίαν ἀφιχόμενο:;, γνώμῃ τοῦ γε- 
μόνος ᾿Αχαρνανίας, ἐφιέμενον "" αὐτοῖς; τῇς χώρσος, 
ἐνέμοντό τε τὴῆνδε τὴν χώραν. Μετὰ δὲ ταῦτα συνί- 
ovavto ἀλλήλοις, ὡς τοῖς Ἕλλησιν ἐπιθησήυενοι, 
ὅπω; ἂν αὐτοῖς προχωροΐη" καὶ δήποτε τοῦ ἡνεμό- 
νος, Ἰσαάχιος δ' ἣν τοὔνομα, ἐπὶ ἄγραν φοιτῶντο; ᾿ 
ἀφιχνουμένου, ἐπέθεντό τε αὐτῷ οἱ ᾿Αλδανοὶ, ἦγου- 
μένου αὑτοῦ ! Σπάτα, ἀνδρὸς ὁρμὴν τε xoi τόλμαν 
ἐπιδειχνυμένου σφίσιν ἐν τῷ τότε παρόντι, ξύμτο- 
pov ἐς τὰ παρόντα αὑτοῖς, καὶ οὐκ ἀδόχιμον. Καὶ 
τὸν μὲν ἡγεμόνα αὐτοῦ ταύτῃ ἀνεῖλον" τὴν δὲ χώ- 
pav αὐτίχα ὑκελαύνοντες κατέσχον τε καὶ ἐζώγρη- 


p 7?" τοὺς ἐν τοῖς ἀγροῖς συλλαμθάνοντες, ᾧ ἂν περι- 


τύχοιεν. Μετὰ δὲ τεῦτα πολιοῤρκοῦντές τε “Αρτὴν 
εἷς Ἀκαρνανίας πόλιν, παρεστήσαντο. Καὶ τὴν χώ- 
ραν ταύτην ὑφ᾽ αὐτοῖς ποιησάμενοι, τὴν τῶν Ἔσπε- 
ρίων χώραν ἐδῇουν, οὐδὲν ἔτι ἐς ἡσυχίαν ἐνδιδόντες. 
Μετὰ ὃὲ ταῦτα οἱ τῆς Νιαπύλεως ἄρχοντες, ἀπὸ 
Κερκύρας τῆς νήσου ὁρμώμενοι (εἶχον δὲ τότε τὴν 
νῆσον οἱ Παρθενόπης βασιλεῖς), καὶ πιρασχευασᾶμε- 
vot σερατὸν, ἵεντο ἐπὶ τὴν ᾿Ακαρνανίαν, ὡς τούς τε 
'AMGavob; τὴν χώραν ἀφαιρησόμενηι, καὶ “Αρτὴν 
«ἧς ᾿Ακαρνανίας χαταστρεψόμενοι λαύόντες. ᾽λφι- 
κόμενοι δὲ ἐς "Aptnv, τὴν τε πόλιν ἐπολιόρχουν, xal 
μηχανὰς πρυσέφερον τῷ τείχει, ὡς αἱρήσοντες *. 
Σπκάτας δὲ ὁ τῶν ᾿Αλδανῶν ἡγεμὼν, οὐ γὰρ εἰσῇει 
ἐς τὴν πόλιν, ἀλλ᾽ ἐχτὸς περιΐει τὴν χώραν, τούς τε 


ad presens periculum. Quo impigre facto, oppri- ἃ ᾿Αλδανοὺς συλλέξας ἐς ταυτὸ, χαὶ βουλευσάμενος, 


muni subito Italorum ezereitam  oppugnationi 
intentum, quos in fugam eompellant, plurimis 
partim necatis, partim captis. Soeius et autilia- 
vis aderat in eo prælio Prialupas JEtolis princeps 
Triballus afünis Spats deci Arte. [n hunc mo- 
dum Spatsel Acarnaniam eccuparunt, Postes Caro- 
lus eum profleisceretur 3b insulis cum suis sociis, 
necnon aliis quibusdam qui Ín societatem belli 
venerant, offensi Albanorum tyrannide, regionem 
Acarnania subegerunt, Preterea eripuernnt Æio- 
liam Izaulo (28) regenti Dromsenorui vrbem et 
AEtoliam. Imperium ZEtoliss antea penes Thomam 
Prialegn Tribal füium fuit, et hoc pseto ia 
]zauluin pervenit. Cura adjuvsret Prislupas Spa- 
tan, et Albanos in bello quod gestum est cum 
lalis, Arten. metropolim Acarnanim obsidentibus, 
evenit ut in eo prelio csptivi complures, qui ge- 
neris claritate exeellebant admodum, in manus 
venirent. later captivos hos exstitit ot Izaulus e 
grege optimatum : qui adolescens regis Parthe- 
nopes nurcupabatur. Forma erat liberali, et 
quantum) ad mores attinet, æquus et placidus, 
Munc cum plurimis alijs captivum trahens Prialu- 


ὡς αὐτῷ εἴποντο ἑτοίμως elo τὸν χίνδυνον, ἄφνω 
ἐπεισπίπτονσι τῷ ᾿Ιταλῶν στρατεύματι, ὃ ἔ πολιόρ- 
κεὶ τὴν πόλιν, καὶ τρεψάμενοι ἐς φυγὴν, πολλοὺς 
μὲν διέφθειραν, τοὺς δὲ πλείους ἐζώγρησαν. Zuve- 
πελάδετο δὲ αὐτοῖς ἐς τόνδε τὸν πόλεμον xal Πριά» 
λουκας ὃ τῆς Αἰτωλίας ἡγεμὼν, ἀνὴρ Τριδαλλὸς, 8; 
ἐπιγαμίαν πρὺς τὸν Σπάταν, τῆς “Ἄρτης ἡγεμόνα, 
ἐπεποίητο. Οὕτω μὲν οὖν κατέχον οἱ Σπαταῖοι τὴν 
χώραν τῆς ᾿Αχαρνανίας. Μετὰ δὲ ταῦτα ὡρμημένον 
toU Καρούλου ἀπὸ τῶν νήσων σὺν τοῖς ἑταίροις αὖ- 
τοῦ, χαί τινων τῶν τῆς χώρας, ἅτε δὴ ἀχθομένων 
τῇ ᾿Αλδανῶν τυραννίδι, τὴν τε χώραν χατεστρέψαν» 
τὸ τῆς ᾿Αχαρνανίας " πρὸς δὲ χαὶ τὴν Αἰτωλίαν, 
ἀφελόμενοι Ἰζάουλον τὸν τότε ἡγεμονεύοντα Apo- 
μαίνων τε εἧς πόλεως, xai χώρας τε τῆς Αἰτωλίας 
ἤδη. 'H ὃὲ ἀρχὴ τῆς Αἰτωλίας οὖσα τὸ stpóttpov 
Θωμᾶ τοῦ Ἰριαλούπων Τριδαλλοῦ, περιῆλθεν ἐς 
«οὔτον δὴ τὸν ᾿Ἰζάουλον τρόπῳ τοιῷδε. Ὥς συνεπ:- 
λάδετο 6 Πριάλουπας τῷ τε Σκάτᾳ καὶ τοῖς ᾿Αλόα- 
vel; ἐς τὸν πρὸς Ἰταλοὺς πόλεμον, πολιορκοῦντας 
Apenv μητρόπολιν τῆ: ᾿Αχαρνανίας χώρας, ξάλω- 
cav δὴ ἐν τῇ μάχῃ ταύτῃ ἄλλοι τε πολλοὶ τῶν παρὰ 
σφίσιν εὐδοχιμούντων τῷ γένει, καὶ δὴ χαὶ Ἰζάου- 


Notulo marginales. 


(95) Qui et Musachius. 
(26) Spatafora. 


9 $c£utyov, Fl. ul in e. 


27) Corcyra a Rogerio capte, circa aar. 1150. 
en Inico de Daulos. Al, ΡΝ 


! αὐτοῖς, Sic etiam Ψ. 5 αἱρήσαντες R. ut in c. 





LAONICI CHALCOCONDYLJR 


216 


cotblra urbem, Antonius utaccepit Venetos contra A ἐπολιόρχει, κροσέχων ἐντεταμένως. Οἱ μέντοι Οὐε- 


secum exercitu pergere, suos in duas turmas 
partitur, quas locat in vía per quam Venetos et 
Eubœentes iier facturos compertum habebat. 
Unom posuit in (fronte, alteram ut a tergo esset 
iter ingressis. Deinde exspectavit douec liustes ex 
improviso ln. medium venirent. 


νετοὶ δεινὸν ποιησάμενοι πολιορκεῖσθαι τὴν πόλιν 
αὐτῶν, καὶ ἀμύνειν βουλόμενοι, καὶ ἐπὶ τὴν θηξῶν 
διανοούμενοι πόλιν ἱέναι, στρατόν τε τὸν ἀπὸ τῆς 
Kü6olac, ὅσον ἡδύναντο συλλέξαντες καὶ ὁπλισμὸν, 
&vb τῆς Εὐδοίας ἐχώρουν ἐπὶ τὴν Βοιωτίαν͵ χαὶ ἐπὶ 
τὴν πόλιν. ᾿Αντώνως δὲ πυθόμενος τοὺς Θὐενετοὺς 


στρατευομένους ἐ κ᾽ αὐτὸν, λόχους ποιησάμενος διττοὺς κατὰ τὴν ὁδὸν, ἦ ἐπύθετο μέλλοντας διαπορεύε- 
σθαι τούς τε Εὐδιέοα; ἅμα xal Οὐενετηὺς, τὸν μὲν ἐνεδρεύσας ἐς τὸ πρόσω τῆς ὁδοῦ, τὸν δὲ ἐς τὸ ὅπι- 
σθεν, ἐπέμενεν ἐμόᾳλεῖν ἐς τὸ μέσον τοὺς πολεμίους. 


Veneti progrediebantur δὰ urbem Thebas, quie 
aberat ab Eubola stadiis centum quinquagiata. Nu- 
merus autem eorum «ui arma Thebis infeire para- 
bant, complectebstur sex. millia militum. Autonius, 
eum in insidias 11 8, bostes pracipitati essent, in 
hos endique coortus, habens in singulis turmis 
non ultra ter. centenos, simul utrisque apparens, 
hostes fugam arripere coerit, plurimis czsis et cap- 
tis. Etiam principes quieorum regionem guberna- 
bant, cepit vivos, Hinc cedens reversus est, unde 
digressug erst, ad obsidionem Athenarum. Ad 
hanc urbem copias habuit, donec quidam Athe- 
nienses pacto intercedente per proditionem urbem 
hosti traderent. Deinde paucis diebus postet arcem 
quam obsidione urgebat, ocenpavit, princepsque 
Attieze et Bopotize declaratus est. Cum autem. ve- 
nisset jam ante in Januas Pajazitis, superstite ad. 
huc patre, deinde quoque accessit Januas Mosis, 
Masuimanis, et Mechmetis : Janus milites muue- 
ribus sibi eonciliavit, et in regione sua adumodum 
suaviter et tranquille in reliquum regnavit. Dicunt 
buac virum caltera illustrem exstitisse. Deinde 
cum in ditionem redegisset Athenas, ferunt. eu 
tuum demum abiisse ad Januas regis, quas sibi fa- 
miliaritate et aretissima necessitudine devinxit. 
Tyrannidem autem exerceait, ducta privat] cujus- 
dam Thebani uxore. Cum enim nuptiale saerum 
peragentes in. nuptiis. cujusdam Thebanl choreas 
ducerent, aderat et sacerdotis cujusdam filia, ma- 
ritum habens forma quidem luculenta, moribus- 
que venustis eL modestis praditum. Hanc in ipsa 
chorea adamavit. Amore antem amens, haad multo 
tempore post eam sibi matrimonio junxit. Felici- 
terque vitam egit, cum principatum 3d eum modum 
iustityisset, quo sibi suisque et aliis maxime op- 
portune habere videbatur. Aleoti (50) filium Æginæ 
principem, qui corporis fortitudine przstabat, ge- 
nerum ascivit, data ei quam adoptaverat, in uxo- 
rem, (lia. Habuit et aliaim filiam adoptivam, qua 
sibi generum paravit juvenem quemdam ab Euboia 
oriundum, claro loco natum. Postremo cum bellum 
inter ipsum et Venetos pace diremptum foret, pa- 
catam amplexus est. vitam. Aleoti fllium Agiuse 
dacem, virum maxime sibi coumodum, quando 


Evroõũba οὖν ὡς ol Οὐενετοὶ ἐπορεύοντο ἐπὶ τὴν 
Θηδῶν πόλιν, διέχει δ᾽ ἡ πόλις αὔτη ἀπὸ Εὐδοίας 
σταδίους ὡσεὶ p, καὶ ἤεσαν ἐξωπλισμένοι τε ἅμα, 
καὶ πολλοὶ ὄντες ἐπὶ τὰς Θήδας, ἦσαν δὲ ἁμοὶ τοὺς 
ἐξαχισχιλίους, ἐπιπεσὼν τούτοις ἄφνω ὁ ᾿Αντώνιος, 
ἔχων κατὰ τοὺς λόχους οὐ πλείους τῶν τριαχοσίων, 
καὶ ἐπ᾽ ἀμφοῖν ἅμα ἐπιφανεὶς sol; Θὐενετοῖ:, ἐς 
φυγὴν τε ἐτρέψατο, καὶ πολλούς τε αὐτῶν διέφθειρε, 
τοὺς δὲ ἐζώγρησε. Καὶ τοὺς τότε ἡγεμόνα: τῆς χώρας 
αὑτῶν ἐζώγρησε, xol ἀπιὼν αὖθις ἐς τοὐπίσω, ἐπο- 
λιόρκει τὴν ᾿Αϑηνῶν πόλιν, ἐς ὃ δὴ προδοσίαν συνθε- 
μένων αὐτῷ τῶν ᾿Αθηναίων, τὴν τε πόλιν κατέσχε, 
καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον πολιορχῶν τὴν ἀχρόπολιν 
παρεστήσατο, καὶ ἐτυράννινε τῆς τε ᾿Αττιχῆς ἅμα 
καὶ Βοιωτίας. Καὶ ἀφιχόμενος ἐς τὰς Παιαξήτεω 
μὲν πρῶτα θύρα: τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἔτι περιόντος, 
μετὰ δὲ ταῦτα ἐς τὰς Μωσέως τε καὶ Μουσουλμά- 
vip, xal δὴ καὶ Μεχμέτεω θύρας, ἐθεράπευέ τε 
χρήμασι τὰς βασιλέως θύρας. Καὶ κατὰ τὴν χώραν 


C ἄρχων ἀδεῶς τοῦ λοιποῦ διῃτᾶτο. Λέγεται μὲν δὴ 


καὶ οὗτος, καὶ δοχεῖ γενέσθαι ἀνὴρ τά τε ἄλλα εὖ- 
δοχιμῶν, καὶ ἐπεί τε παρέλαδε τὴν ᾿Αθηνῶν πόλιν, 
ἐπί τε τὰς βασιλέως θύρας οὐδέν xot πολλῷ ἀρφιχό- 
μενος, ἐπιτηδείους τε αὐτῷ σχεῖν, χαὶ συνήθεις τοὺς 
ἀμφὶ τὸν βασιλέα. Ετυράννευε δὲ γήμας Tuvalxa 
ἀνδρὸς ἰδιώτου ἀπὸ Θηδῶν. Ὡ; γὰρ ἀνῆγον οἱ θη- 
δαῖοι χοροὺς ἐπὶ γάμῳ τινὶ, καὶ ἣν ἱερέως θυγάτηρ 
óz' ἀνδρὶ γεγενημένη, οὐκ ἀηδὴς μέντοι, τὸν δὲ 
τρόπον ἐπιειχῆς τε ἅμα καὶ σώφρων, ἠράσθη τε 
αὐτῆς ἐν τῷ χορῷ ἅμα, καὶ ἐρασθεὶς ἀπάγεται ταύ- 
τὴν. Ἐπιμανεὶς δὲ τῷ ἔρωτι, οὐ πολλῷ ὕστερον 
ἔγημέ τε αὐτὴν, καὶ εὐδαιμόνως βιοτεύων ἐτύ χα- 
v&v, ἐξοιχονομῶν τε τὴν ἀρχὴν ἐπὶ τὸ ὡς χάλλιστα 
ἔχειν δοχοῦν ἅμα τοῖς τε ἐν τῇ χώρᾳ καὶ τοῖς ἄλλοις. 
Οὗτος μὲν οὖν καὶ πρὸς τὸν ἐν τῇ Αἰγίνῃ ἄρχοντα 
Γαλεώτον " παῖδα, τοῦ ἐπὶ ῥώμῃ σώματος ἐπισήμου 
ὄντο;, ἐπιγαμίαν ποιησάμενος ἐπὶ θετῇ αὐτοῦ ϑυγα- 
τρὶ, καὶ ἀπὸ Εὐδοίας νεανίαν τῆς γεωργίον οἰχίας, 
κηδεστὴν ἐπὶ ἑτέρες αὐτοῦ θετῇ ποιησάμενος, πρός 
«t τοὺς Οὐενετοὺς σπκονδά: τε ποιησάμενος, ἡσυχίαν 
ἦγε, Καὶ Γαλεώτου τὸν παῖδα, Αἰγίνης δὲ ἄρχοντα, 
ἐπιτήδειον ἔχων. παρ᾽ αὐτὸν φοιτῶνεα ἐθεράπευε, 
xai σωφρηνῶν ἐπὶ πολὺ βὴ τοῦ χρόνου διεγένετο, 
tõda: μονῶν ἀπό τε τῆς κατὰ τὴν ἀρχὴν οἰχογομίας, 


Notula marginales. 


(201 Galvoti, 


* 'Αλεήτον, κὶ in[ra. 


911 


DE REBUS TURCICIS LIB. 10. 


915 


πλοῦτον ἑαυτῷ περιποιούμενος, xal τὴν πόλιν ὡς Α ad sc venisset, magnifice venerabatur. Vitam vero 


e'óv τε μάλιστα χοσμῶν. Τούτων μὲν οὖν πέρι ἐς to- 
4ovtov ἐπιμνησάμενος, ἐπάνειμι δὴ ἐπὶ Θεόδωρον, 
t v βασιλέως 3301, ἡγεμόνα Σπάρῤτης τε χαὶ ἄλλης 
Ἐελοποννήσον, ὡς ὑπὸ Θιοδώρου τοῦ πατρωοῦ ἐξε- 
«ρέφετο ἅμα xal ἐπαιδεύθν. Μετὰ δὲ ταῦτα χατε- 
λήςθη ἃς τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ ἡγεμών. Ἐς τοῦτο δὲ 
ἀφικόμενος, ὁ πατὴρ αὐτοῦ 'Ἐμμανουὴλ ὁ Πυζαντίου 
βασιλεὺς, τόν τε παῖδα χαθίστη ἐς τὴν ἀοχὴν, xol 
ἐπὶ τῷ ἀδελφῷ ἤδη τετελευτηκότι λόγον ἐπιτήδειον 
ξξετραγῴδει, διεξιὼν ἐπὶ τῷ τάφω αὐτοῦ, ἀπολο- 
φυοόμενό; τε ἅμα τὸν ἐπιτίδ:ιον ἀδελφόν. Καὶ μετὰ 
«αὔτ μεταπεμπόμενος τοὺς Πεληπουνησίους iq 
Ἰσθμὸν, τόν τε Ἰσθμὸν ἐτείχι1:, χαὶ φυλαχὴν χα» 
«αττησάμενη; αὑτοῦ, ἀπῇει ἀποπλέων ἐπὶ Βυζαν» 
τίου, ἔχων μεθ᾽ ἑαντοῦ xal τοὺ; Πελοποννητίων ἄρ- 
χοντας ἐν φυλαχῇ. 


Tevta μὲν οὖν κατὰ τοὺς τῶν ᾿Ελλήνων βασιλεῖς 
συνηνέχθη ἐς ἐχεῖνον τὸν χρόνον. Ἐπὶ δὲ Μεχμέτεω 
ἄμεινον ὀφίσιν ἔχοντες E; τε τὴν ἀρχὴν, xat ἐς τὴν 
ἄλλην αὐτῶν βιοτὴν, ἐπεὶ ἠἡσφαλίξουτο τὴν πρὸς 
βισιλέα Μεχμέτην εἰρήνην τε, xal exovbi; ἐμπε- 
δοῦντες, ὡς οἷόν τε μάλιστα αὐτοῖς, δι᾽ ἃ δὴ χαὶ ὅ 
βασιλεὺ; Μεχμέτης ἐνεργεῖ, ὡς περὶ πλείστου 
ποιοῖντο τὴν ἑαυτοῦ εἰρήνην, καὶ πᾶν ὁτιοῦν μᾶλ- 
Àow πεισομένους, ὥστε τὴν ξενίην σφίσι μὴ διαλύς:- 
σθαι, ἐχαρίξετό τε αὐτοῖς ὃ τι (peto ἐν χάριτι πο'εῖ- 
σθαι αὐτοῖς, τά τε ἄλλα χαὶ ἐπὶ τῷ παιδὶ αὐτοῦ 
᾿Αμουράτῃ. “στην γὰρ αὐτῷ δύω παῖδε, ᾿Αμουρά- 
τῆς μὲν ὁ πρεσδύτερο;, Μουσταφᾶ: δὲ ὁ νεώτερος, 
καὶ ἕτι παῖς ὦν. Τούτοιν τὸν μὲν ᾿Αμουεάτην ἐς τὴν 
Εὐρώπην διενοεῖτο χαταλιπεῖν, τὸν δὲ ἕτερον ὃς τὴν 
'Aslav βασιλέα. Kal ἐπιδιελόμενο; τούτοι: τὴν ἀρ- 
χὴν, ἐγκατέλιπεν, ὥστε καΐδας ἐμμένειν οἷς ἐπέτρε- 
$:, τῷ Βυζαντίου βασιλεῖ, χατὰ ταῦτα συλλαμθάνειν 
ἥν τις ἀδιχῇ, μὴ ἐπιτρίπει.», ἀλλὰ τῷ ἀδιχουμένῳ 
*:pgaepelv κατὰ δύναμιν. Ἐς τὴν μέντο: Δαχίαν ovpa- 
t:j9pati ἐπιπέμψα;. τὴν τε χώραν ἐληῖς:το, xal 
᾿Ιχιονοδακίαν, Βρενέζεω τοῦ Χύτζα Θερίζεω θερά- 
ποντὸς ᾿ἡγουμένου τε καὶ ἔργα μεγάλα ἀποδε'χυυμέ- 
veu* πρὸς δὲ val Μιχαήλεω τοῦ τῆς Εὐρώπης αὐτῷ 
ετρατηγοῦ, στρατιάν τε ἄγοντος ἐπὶ τοὺς Παίονας, 


$n2n Cum tempceraimter iustituisscet, ad multam sene- 
ctam pervenit, feliciter vivens. Et quia imperium 
pulchre. et decenter ordinarat, multas comportavit 
inde divitias. Urbem quoque, quam potuit maxime, 
2dificiis ct reliquo apparatu exornavit. lorum cum 
liucusque mentionem feceriu, tempus est ut redeam 
ad Thcodorum regis filium Spartx et reliquie Pelu- 
ponnesi principem, qui educatus et. disciplinis iu- 
stitutus a Theodoro patruo, 115 postea ab eodem 
mortuo principatum accepit. Ad hunc cum. veunis- 
set pater ejus Emmanuel Byzantii rex, principatum 
lirmiorem et stabiliorem Theodoro fecit. Sermo- 
nem quoque fuuebreim babuit, et maximo moerore 
affectus volutabatur super filii sepulcro. l'ostea 
alvocans Peloponnesios in. [sthmum , muro eum 
includere asgressus est. Cui. cum imposuissct 
prxsidiuim, Dyzantium repetiit, habens secum — in 
vinclis. Peloponuesiorum duces. 

Hxc quidem sunt que ea tempestate regibus 
Graecorum evenerunt. Imperante Meclinete , bene 
86 res Gracorum habebant, tum. quantuu ad. τὸν 
gnum, tum quantum ad reliquum  viveudi pertinet 
modum. Postquam in foedus ct pacem. coierant cum 
Mechiete ,. nihil antiquius. Mechmetes ducebat , 
quam summa ope niti ut Graeci quampluriun istam 
pacem fscerent, Proinde quidvis potius | maleliat 
quawi ut peregrini cum his in colloquium congrede- 
rentur, Nec cessabat in. eos. dona. conferre, qua- 
cunque iis grata fore arbitrabatur. Reliqua etiam 
faciebat propter filium suut Amuratem, Eraut e- 
uim ei duo lilii, Amurates, qui natu erat. maximus, 
et Mustaphias annis junior, et adliuc puerilem agens 
*'tatem. Europx imperium illi, huic Asi testamento 
relinquere. parabat... Cumque ita filiis qux 2d re- 
gnum alinere. visa. supt. disposuisset, jussit ut 
extremam suam. voluntatem. servarent : Dyzantio- 
que regi subsidio venirent, quandocunque ab hos- 
tibus vim pateretur, οἱ fortiter virum defenderent 
ab his qui οἱ injuriam facereni, Cum copias misisset 
in Daciam, eaw diripiebat. Nec a Pannodacia manus 
abstinuit, Chotza Therozis ministro exercitum duc- 
taute contra Panoones et. Pannodaciam, lllyricos- 
que. Dreuezis, qui arina inferebat Illyricis οἱ Pan- 


καὶ Detovolaxiav, xai δὴ xai Ἰλλυριούς" Βρενέζῃ D "ouibus. εἰ Pelopouneso , exstant. in Eurupa de- 


piívte: ἔργα ἀποδεδειγ μένα ἄξιλ λόγου κατὰ τὴν E5- 
ρώπην, ἄλλα «s xal ἐπὶ Ἰλλυριοὺς xat Παίονας, καὶ 
ἐπὶ Πελοπόννησον στρεττευσαιλένῳ * πλεῖστα δὲ τυῦ 
γἸένου; τούτου ἐπὶ στρατηγίας καθισταμένου, σὺν 
«οἱ; Εὐρώπη: ἱπποδρήμοις. ὥττε αὑτῷ αὐτίκα ivo- 
μένου;, ὅξοι ἂν ἐξηγοῖτο ἀπτέρεσθαι xipbn ὡς μὲ- 
γ:τα. Καὶ ἐπὶ τῶν Ἔνετῶν χιραν ἀφιχόμενον, χαὶ 
ἀνδρτποδ' Ξάμνην τὴ» χώραν, ἀνδράποδα ἀπαγαγό- 
μενον, κλουτέται τοὺς ἐφεπκομένους Τούρχων, xal 
μέγα ὁλθίου; ἀποδειχνύναι ὡς ἐν βραχεῖ. “Ἔστι δὲ 
χαὶ ᾧχοδομημένα ἀνὰ τὴν Εὐρώπην ἀπκανταχῆ οὐχ 
Giya Βρενέζῃ πεποιημίνα, ὥστε ὡς μνημόσυνα ἐς 
«οὐ: ἐπιγιγνομένους γχαταλιπεῖν. Ὕστερον μέντο: 


Bigmata opera plurima inemoratu digna : plurima 
quoque egregia facta Turcorum, cum Europs equi- 
tibus adjuncti stipendia facereut, inaxime celebran- 
tur. Cum. enim. expediti. sequerentur. quodcunque 
dux duxisset, commoda plurima reportabant. Et 
cum eodem duce incursionem fecissent in. Veneto- 
rum regionem Turci, magna prada. hominum  alia- 
rumque rerum  abacta , adiodum opulenti facti 
sunt, Itaque haud. modica zdifieia a. Drenezcin Eu. 
rap4 ὅπ excitata, ut posteris monunentum 
forent. Postea autem. cum relicto Mose ad. fratrem 
ejus traugiisset, imperatoriam diguitatem (Hiis cone 
cessit. Hinc cum Drenezis &lii Jesus, (31) Be 


Notula& marginales. 


(91) Josue. 


219 


LAONICI CHALCOCONDYL£ 


450 


et. llalies provineia ducendi in hostes fungerentur, A ἐπὶ Μωσέως τοῦ Παιαξήτεω συνέδη *: αὐτὸν μετα- 


brevi ad maximam claritatem 11 G pervenere. Bre- 
nezes inbabitavit Janitzam urbem, quam a rege, 
ut ibi domicilium haberet, dono acceperat. Filiis 
autem preceptum erat, ut. quandocunque. neces- 
sitas postularet, haud cunetarentur. ministrare et 
inservire regi. Janitza urbs sita est prope fluuen 
Asium : nec pauci juxta esm coluntur. Brenezis 
vici. Sub Mechmete post Brenezem — Turschanes 
(quem hodie Vardari vocant) eximius dux erat, qui 
pracrat equitibus, qui undique ad. ipsu concur» 
rebant. Ususque prospero rerum successu, priedas 
agebat plurimas ex hostili regione. lmperavit Bydi- 
Wwe, cum huie a rege Meclinete esset. praefectus. : 
transiensque in Pannoniam, multum gloria per uni- 
versam Europam obtinuit. 


στησάμενον ἐπὶ Μεχμέτην tbv ἀδελφὸν xol; ve π.ι- 
σὶν αὑτοῦ ὑφέσθαι τῆς στρχτηγία:. Καὶ τὸ ἐντεῦθεν 
ἡγουμένου; τοὺς Βρενέζεω παῖδας, Ἰησοῦν xa: Ba- 
ράγκον, χαὶ δὴ κιὶ ᾿Αλίην ἐπὶ μέγα δόξεις ἀ ίχοντο 
&v&q« v Εὐρώπην. "Qxsc δὲ Βρενέξζης τὰ Ἱχνιτῶλ 5 
πόλιν, ἣν δὴ αὑτὸς οἰχῆσαι παρὰ βασιλέως i6oof 0r, 
ἑαντῷ τὲ xal τοῖ; παισὶν ἀνοιχεῖν * τὴν πόλιν, αἷεὶ 
ὁτουοῦν ἂν δέοιτο ὑπηρετοῦντας τῷ βασιλεῖ, Τὰ 0X 
Ἵλνιτζὰ πόλις ἐστὶ παρὰ τῷ '᾿ΛΕιῷ ποταμῷ, va 
κῶμαι παρ᾽ αὐτὴν τὴν πόλιν Βρενέζεω οὖὐχ ὀλίγαι. 
Ἐπὶ μέντοι Μεχμέτεω μετὰ δὲ Βρενέζην Τουραχά- 
γης. παρὰ Τούρκοις εὑδοχιμῶν, ἐπὶ στραττγίας τε 
ἐξήει, ἐπισπομένων αὐτῷ τῶν ἱπποδρομίων. Καὶ 
εὐχῇ χρώμενος ἀγαθῇ, τὴν πολεμίων ἐληΐζετο χώ- 
ραν. Εἶχε δὲ Βυδίνην τότε ὑπὸ Μεχμέτεω ἐπιτε- 
τραμμένος ἄρχειν, καὶ b; Παιονίαν διαδλίνων *, μέγα 
εὑδοκιμὼν τῇ Εὐρώπῃ. 


Notulo marginales. 
5 Ἰανίχια. Sic inf.; in al. ut in e. * ἀνήκειν. Sic etiam R. " διαδάντα. R. ut in c. 





AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AGHNAIOY | 
AIIOAEIEIZ IZTOPION H IIEMIITH. 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AC BEDUS GESTIS TUBCÓRUM 
LIBER QUINTUS. 


Amuratis 1] initia, ordo politie et militie Turcica. Thessalonica u Greco imp. Venetis ven- 
dita, a Turcis occupata. Della cuin Caramano, et Huniade, Genuensium item. intestwna se- 


ditio. 


117 Mortuo Mechmete, qui Pajazitis fuit fllius, C 


regni sul anno duodecioo , imperii modcramen 
Mechinetis filius Amurates (329), qui cateros xtate 
3uteibat, nactus est. Ea tempestate versabatur Pru- 
88, que A:ske urbs. est, quxque ad rezni. curam 
auincre via suut constiluebat. Greci Mechmetis 


Ἐπεὶ δὲ ἐτελεύτησεν ὁ Παιαζήτεω Μεχμέτης, 
βασιλεύσας ἕτη δνοχαίδεχα, διεδέξατο τὴν βατιλείαν 
᾿Αμουράτης ὁ Μεχμέτεω mal; αὐτοῦ πρεσδύτερος 
γενόμενος, Ἐτύγχανε δὲ ὧν ἐν Προύσῃ κατὰ τὴν 
᾿Ασίαν, χαὶ χαθίστη τὰ ἐν τῇ ἀρχῇ. Ἕλληνες δὲ 
ὡς ἐπύθοντο τελευτήσαντα Μεχμέτην, καὶ "Apoo- 


Notule marginales. 
(93) Auurates 1l, Turcorum decimus imper., 14412 vcl. 1419. 





323 


LAONICI CHALCOCONDYI.E 


324 


sum a filio sentiebat, Nam censebat. fe derum reli- A δες πάρεισι. Kol τοῦτο μέντοι ἀναμφιλόγως ἔχον, 


gionem nee temeraudam, nec violandam csse: et 
qui id fecisset, 119 nihil boniei unquam. éventu- 
yum : nec quidquam pro Dent quominuy-guin -"er- 

rato $50 pereat penitus. Verum hac. We. delibera- 


ἐμπεδοῦν ἔφασχε τὴν αἵρεσιν, ἥντινα ἂν ἕλοιτο. 
Ἐχεῖνα δ' αὖ ἐνδοιασμὸν παρεχόμενα, ὅποι: τε xal 
f| ἐπὶ τὴν βασιλείλχν ἀφίχοιτο, χίνδυνον σφίσι τὸν 
μέγιστον παρέχεσθαι. 


tionem proponenda esse ei, qat. deliveret uiri parti. sit. adhzerendum :; ab bac parte locentur opes 
regni et geregrinorum itid. 'Tobur; ab altera, qui modo dizimus, ponantur. Hla quidem dubiaw 


faciunt electionem. “ 

liic etiam ahybigviidtem inferunt, dum cogitaret 
qua et ι quin ado. regnum sibi suljiceret, et interim 
Griecócquh -res in summum adduceret discrimen. 
hé dane modum ad utramque partem Grzcorum 
*tanlni propendebant. Vieit tamen sententis, quz 
"jubebat regem juvenem, qui reram tum potiebeztur, 
^equi quocunque duxisset. Proinde adjungebantur 
Mustaphae (33), eumque regem pronuntiarunt : 
lac tameu conditione, ut Callipolim amissam re- 
cipercnt. His ita decretis, copiis navalibus imple- 
vere naves, quibus instructus rez venit Callipolim. 
Cum autem nondum eo advenisset Mostopbas e 
Lemno, volens ipse interim aliquid agere quod 
pertineret ad regnum Europz, Callipolim obsidere 
statuit. Aderat et Zunaites Smyrnz princeps, Mu- 
staple fawiliaritate junctus. Porro dicebant Tur- 
cis, qui convenerant, Mustapham brevi affuturum. 
Oppugnabant areem Callipolis : nec multo post 
dedidit se advenienti Mustapha Chersonesus : et 
illico eum regem consalutavit, εἰ quocunque 
duxisset, promptissime sequebantur. Callipolim 


Ταῦτα μέντοι τοῖς “λλησιν ἐπ᾿ ἀμφότερα vvvo- 
μένοις ταῖς γνώμαις, ἅτε τοῦ νέηυ βασιλέως τὸ 
κράτος ἔχοντος, τότε τῶν ᾿Ελλήνων ταύτῃ τῇ γνώ ῇ 
ἐτίθεντο΄ καὶ αἱρούμενοι τὰ πράγματα, fj ἐξηγεῖτο, 
ἐπὶ τὴν Μουσταφᾷ ἐτράποντο τύχην, ὥστε χαθιστά- 
vat αὐτὸν βασιλέα, καὶ τὴν Καλλιούπολιν σφέσιν 
ἀποδίδοσθαι, ὥττε ταῦτα ἐδέδοχτο, καὶ ἐπλήρουν 
τὰς ναῦς. ᾿Αφίχετο οὖν ὁ βασιλεὺς ἐπὶ τὴν Καλλιού- 
πολιν, xal ὡς οὐδὲν παρεγένετο ἀπὸ Αἦμνον 5 Μον- 
σταφᾶ;, προαγόμενος πράσσειν τι ἐς τὴν ἀρχὴν τῆς 
Εὑρώπης, καὶ πολιορχεῖν τὴν Κ αλλιούπολιν Ζουναῖ- 
τὴν τὸν «ἧς Σμύρνης ἄρχοντα, παρόντα δὴ τότε 
€; (otv, ἅτε ἐταῖοον ὄντα τοῦ Μουσιαφᾶ, ὦ; παρεσο- 
μένον δὴ αὐτίχα χἀχείνου, ἐξεπιδειχνύτες cel; 
Τούρκοις, ἐπολιόρχουν τὴν ἄχραν τῆς Καλλιουπό- 
)εως. Μετ᾽ οὐ πολὺν δὲ yoóvov παρεγένετό τε val 
αὑτὸς Moustagd;, χαι τά τε ἄχρα τῆς πόλ:οις 
προσεχώρησεν αὑτῷ. Καὶ ἡ Χεῤῥόνησος αὐτίχα ἐδέ- 
ξατο βασιλέα, καὶ εἵπετο ὅπου ἐξηγεῖτο, Τὴν μέντοι 
Καλλιυύπολιν ὁ Ἑλλήνων βασιλεὺς ἐξίου ἀποδίδο- 
εθαι. Ὁ δὲ, ἔτγιμο; μὲν εἶναι ἀποδώσειν, xal μὴ 


sibi tradi postulabat Grecorum rex. Mustapbas ( ἀντιτείνειν, τοὺς μέντοι Τούρχους χαλεπῶς 1 οἴσειν, 


paratus crat eam dare, ncc. abnuere. Turci rem 
istam iniquis patiebantor animis, cum parum 
honestum sibi fore arbitrarentur, regno nondum 
satis firmato, urhem talem Grzcis donare. Preterea 
in dubio adhuc esse, eum regnum noadom satis 
&it munitum, quonam res erupture sint, polliec- 


καὶ aola: μὴ ἐν καλῷ, οὕπω ἔτι χατειργασμένη: 
τῆς ἀρχῆῇ;, ἀποθδαίνειν τὰ πράγματα. Ὑπίσγετο 
μέντοι ἐπειδὰν ἐς τὴν ἀρχὴν παραγένητα:, τὴν τε 
πόλιν ἀποδ'δόναι, καὶ εἴ τι ἄλ)ο ἐπιτήδειον αὑτοῖς 
οἴονται" ἔσεσθαι, μήτε τοῦ λοιποῦ ἂν στερξ σαι 
αὑτούς ποτε. 


patur. Itaque Grecis rez, cum in regnum venisset, se ipsis traditurnm Callipolim : preterea si aliquid 
aliud, quod sibi utile fore putarent, postulaverint, eos porro haud repulsam passuros. 


Graecis in hunc modum persuasis, rceta in En- 
ropam contendit : quem advenientem omnes ut 
regem et Pajazitis filium excipiebant, ejusque 
inperio se submittebant. Cum Pajazites comper- 
tum baberet Mustapham Adrianopolim pergere 
(urbem enim istam regebat jussu Mechmetis, qui 
inoriens id ei mandarat ) exercitu ex. Europa con- 


Dtícag μὲν οὖν τότε τοὺ; "EXinva;, ἤλαυνεν ἐς 
τὸ πρόσω τῆς Εὐρώπης, καὶ προσεχιυρει τε αὐτῷ 
ξύμπαντα, ὡς βασιλεῖ τ: ὄντι σφῶν, xat Παιαζήτεω 
aas γενομένῳ. Ἐπεὶ δὲ Παιαζήτης ἤσθετο ἐπιόντα 
ἐπὶ ᾿Αδριανούπολιν, ἐπετρόπευε δὲ τῆς πόλεως, 
καταλειφθεὶς ὑπὸ Μεχμέτεω βασιλέως ἐπὶ τῇ τε- 
λευτῇ αὐτοῦ, συνῆγειρέ τε τὸ ἀπὸ τῆς Εὑὐρωπης 


gregato, obviam processit Mustapha quam proxime D στράτευμχ, καὶ ὑπήντα τῷ Μουσταφᾷ ἀγχοῦ τῆς 


Adrianopolim, quasi pugnaturus : nec permissurus, 
si aute. vires fuissent, eum in regni sedem pro- 
crdere. Cum  Mustaphas agmine composito acce- 
deret, Turci confestim 1490 omnes ad Mustapham 
transitionem faciunt, eumque ut. regem adorant. 
Preterea Pajazites provolutus ad geuua Mustaphbz, 
eum ub vegem adoravit : resque cidem tradidit, 
ut pro suo arbitrio ageret. llunc continuo necari 


᾿Αδριανουπόλεως, 6; διὰ μάχης ἑἐλευσόμενος, xal 
ἐπιτρέπων, ἣν δύναιτο, ἐπὶ τὰ μὴ βασίλεια πο- 
ρεύεσθαι. Ὡς μέντοι συνταξάμενος ἑπήει, οἱ Τοῦρ- 
xot οὖν αὐτίχα ἤεσαν ἅμα πᾶντες ἐπὶ τὸν Μονστα- 
φᾶν, καὶ προσεκύνουν ὡς βασιλέα. Καὶ αὐτὸς τε 
[Ιαιαζῆτης προσεχύνησε, xal τὰ πράγματα παρΞ-δί- 
6o; τῷ Μουσεαφᾷ, χρῆσθαι αὑτοῖς ὃ τι ἂν βούλοιτο. 
Τοῦτον μὲν οὖν λαθὼν, αὐτίχα αὐτοῦ διεχρήσατο, 


Notule marginales. 
($5) Mustaphæ adjunguntur Graci, fitque rex undecimus. 


9 εἴχων. ἢ, κί in c. 


49.123 Al, oiorco. Sic cliam R. 





$21 


LAONIC CHALCOCONDYLJE 


ad hostium castra. transiit, et Azapides omnes 4 xal τούς τε ᾿Αζάπιδας χεῖρας ὀρέγοντα:, ὅτι ὑπὸ 


occidit. 


flinc persequi statuit Mustaplhiam per omnes 
urbes, quascunque adiüsset. Mustaphas autem 
praverterat Amuratem, transfretando Cailipolim. 
Amurates vero. nactus. navim Janucnsium maci- 
man, qua forte appulerat, paciscitur cum guber- 
natore, ut se cum peregriuis et Januss militibus, 
necnon cum reliquis. copiis in Europam traduce- 
ret. Mercedem gubernatori solvit maximam pecu- 
niam, quantam petiisset, Impigre numerando. Et 
in lunc modum cum eopiis suis universis in Eu- 
ropam (ransvectus est. Mustaphas ubi comperit 


τῶν σφετέρων προδεδομένοι εἶεν ἱππέων, τόν τε 
ῥοῦν :ἧς λίμνης ἔξευξε, καὶ διέδη, ὡς εἶχε ciyov;, 
xai τούς τε ᾿Αζάπιδας διεχρήσατο ἅπαντας αὐτοῦ. 

Μετὰ δὲ ταῦτα ἐδίωχε κατὰ πόλεις τὸν ουσταφᾶν. 
Μονοεταφᾶς μὲν οὖν ἔφθη διαδὰς ἐς Καλλιούπολιν. 
᾿Αμουράτης δὲ ἐντυχὼν νηῖ μεγίστῃ τῶν ᾿[ανυΐων 
αὐτοῦ ταύτῃ ὁρμιζομένῃ, συντίθεται τῷ νεὼς δεσπό- 
«n διαπορθμεῦσαι αὑτόν τε ἅμα, καὶ τοὺς νεήλυδας, 
καὶ τοὺς τῶν θυρῶν αὑτοῦ, χαὶ ἅπαν τὸ στράτευμα, 
ἐς τὴν Εὐρώπην. Καὶ ἐτέλεσεν αὐτῷ ἀργύριον ἷκα- 
νὸν, ὅσον δὴ ἡτήσατο. Καὶ διεπόρθμευσεν αὐτῷ τε 
ἅμα, καὶ τῷ στρατῷ ἅπαντι. Ὁ μὲν οὖν Movctz- 
φᾶς, ὡς ἐπύθετο διαδεδηχότα Αμουράτην ἃ; τὸν 
Ἑὐρώπην, xai fj ὅπο: σώζοιτο ἀνεώρα ἐπισφαλὲς 


Amuratis in Europam transitum, jamque minus B ἂν ἤδη ἀπανταχῇ, ἅτε ᾿Αμουράτεω καταλαξόντος 


minusque tutus foret, ubique fratre imminente, 
circumspiciens locum ubi exitium evitaret, fuga 
se contulit ip montem, quem incolz Toganum no- 
minant. Eo secutus est Amurates, nec desinebat 
omaia indagare ut potiretur Mustaplia, Cum autem 
quasi verriculo lustraeget, ct indagine circumde- 
disset loeum ín quo eum se occultare su-picaba- 
tur, sub arbusto latitantein. offendit. Cujus, uhi 


αὐτὸν͵ ἐσώζετο ἐπὶ τὸ 650; Tovy&vou, οὕτω καλού- 
uavov. Ὁ δὲ ὡς ἐδίωχε, xal ἐπισχὼν, πάντα ζητῶν 
οὐκ ἀνίει, σαγηνεύτας τε τὸν χῶρον αὑτοῦ fj &'óxe, 
καὶ ἤδη ὑποψίαν παρεῖχεν» ἐνταυθὶ χρύπεεασθει, 65- 
pev αὑτὸν ὑπὸ θάμνῳ τινὶ κεχρυμμένον, xai ζω- 
γρῆσας; ἀγχόνῃ τε τὸν λαιμὸν αὑτοῦ ἐχρήσετο. 
Ἐτελεύτησε δὲ Μουσταφᾶς, βασιλεύσας ἐν τῇ Εὐ- 
ρώπῃ ἔτη τρία. 


vivus in manus venerat, guttur. laqueo fregit. Interfectus. est. itaque — Mustaphas, cum regnasset in 


Europa aunis tribus. 

Amurates, ubi utramque continentem in pote- 
statem redegit, rex creatas est. Nec. multo post 
expeditionem sumpsit adversus Byzantium et Gese- 
ces, Premisit ducem Michaloglen, qui judicis et 
ducis partes ia Europa gerebat.Hic assumptis Eu- 
eope exercitibus, incursionem fecit in Byzantli 
regienem, ct postea ibi castrametatus est. Hunc 
illieo secutus est Amurates Mechmetis filius, ducens 
secum peregriuos οἱ Janus wilites, necnon reliquos 
omnes qui belli tempore regem comitari asselent. 
Adduxit aeeum εἰ Àsianum esercitum, castraque 
posuit, quie ab una parte maris initium sumentia, 
excurrebant usque in alteram partem maris. Ja- 
mus autem υἱα se labent: pedites adsunt apud 
regem seuiper sex. mille, Interdum. decem mille. 
Ex his prasidiarios milites eligit, quos arcibns 
defensandis imponit, ct in eorum locum subrogat 
alios. 2899 Ad hunc auteni. modum Janus milites 


᾿Αμουράτης δὲ, ὡς ἔσχε τὴν ἀρχὴν ἀμφοῖν ταῖν 
᾿ᾳπείροιν, ἐς τὴν βασιλείαν κατέστη. Οὐ πολλῷ δὲ 
ὕστερον, ἐστρατεύετο ἐπὶ Βυζάντιον, χαὶ ἐπὶ τοὺς 
"Ἕλληνας. Προέπεμψε δὲ Μιχάληγλην, πρυτανέα τε 
ἅμα xat στρατηγὸν τῆς Εὐρώπης. Kat λαδὼν οὗτος 
«ὸ ἀπὸ εἧς Εὐρώπης στράτευμα ἅπαν, ἐπέδραμέ 
«e τὴν Βυζαντίου χώραν. M:xvk δὲ ταῦτα ἐστρατοπε- 
δεύετο, καὶ αὐτίκα ἀπήλαυνεν ᾿Αμουράτης ὁ Μεγμέ- 
«tw, τούς τε νεήλυδας ἔχων, καὶ τὴν θύραν ἅμα, 
ὅσο: βασιλεῖ ἔπονται, ὅποι ἂν σερατεύηται. Καὶ αὶ τὰ 
᾿Αοίας στρατεύματα ἔχων παρεγένετο, καὶ iotpa- 
«τοπεδεύετο ἀπὸ θαλάττης εἰς θάλατταν. Αἱ μὲν οὖν 
θύραι ὧδέ κη ἔχουσαι" πεζοὶ πάρεισι τῷ βασιλεῖ 
ἀμφὶ τοὺς ἐξακχιεσχελίους, καὶ ἐνίοτε ἀμφὶ τοὺς μυ- 
ρίους. ᾿Απὸ γὰρ τούτων φρουράν τε φαίνει ** ἐν 
tal; ἀκρηπόλεσι. xai αὖθις ἑτέραν ἐς τὴν χώραν 
ἐκείνων χαθίστησι. [Ἰαρεγένοντο δ᾽ αὐτῷ τῇδε" [loi- 
δας λαδὼν αἰχμαλώτους ὅσους ἂν τύχῃ ἀνδραπολιτό- 


ad regein conveniunt. Pecros quoscunque potest p) μενος, κατατίϑεται ἐς τὴν ᾿Ασίαν παρὰ τοῖς Τούρ- 


acquirere, ubicunque terrarum captivos sbductos, 
Turcis in Asia in disciplinam tradit, ut Tuccicam 
li:guam addiecant * penes quos si manserint duo- 
bus aut tribus aunis, linguam. apprehendiunt Tur- 
cicam, Übi linguam. didicerunt quantum satis est, 
ex eorum numcro quos in disciplinain dedit, bis 
wille, aut ter mille elegit, quos Caltipolim perdu- 
eit, navibusque przlicit, ut artem nauticam discant, 
transvehentes. homines qui in. Asiam ex Earopa 
iter instituunt. Quotannis singuli tunieam et gla- 
dium instar veruum accipiunt, Baud multo tempore 


xoig, ὥστε τὴν φωνὴν ἐχμαθεῖν ἕνα ἔχαστον. Καὶ 
ἐπὶ δύο ἣ χαὶ τρία ἔτη διαγενόμενοι, τὴν τε γλῶσ- 
cav ἐχμανθάνουτσι, καὶ συνιέντες τῆς φω ἧς, ὅτι 
ἂν δυνηθῶσιν, αὐθι: συλλέγει ἀφ᾽ ὧν χατέθετο, ἐς 
δισχιλίους xal πλείους τούτων. "Avst δ᾽ abzou; ξὺμ- 
πλντας ἃς τὴν Καλλιούπολιν, καὶ καθίσετσιν αὐτυὺς 
ἐς τὰ πλοῖα, ναυτίζεσθαξ τε καὶ διαπορθμεύει. ἐς 
τὴν ᾿Ασίαν, ἀπὸ τῆς Εὐρώπης τοὺς βουλομένους 
διαδαίνειν. Ὁδολὸν "5 δ' ἔχει ἔγαστος ἐνταῦθ, καὶ 
χιτῶνα τοῦ ἐνιαυτοῦ, Met! οὐ πολὺν δὲ χρόνον με- 
ταπέμπονται ἐς τὰς θύρας αὐτοῦ, tapi,wy ts μι" 


Notule marginales. 


Μ᾿ φαίνειν. R. ul in c. '* ὁδελόν 





931 


LAONICI CIHALCOCONDYI.E 


932 


tabat quidem murum sternere, at coepta parum suece-A τε ἔτυπτε τὸ τεῖχος, xal ἐπειρᾶτο, Θὺ ρέντο: γατέ- 


debant. Globi quos bombarda: torquebant, ponderis 
crant maxüni. Murus autem cum foret lirmus el ad- 
modum munitus, tormentis nibil cessit. Bombardam 
ego arbitror nou esae inventum antiquum, ut quis 
credat a veteribus esse repertam. Unde autem ori- 
ginem sumpserint, aut. qui mortales primi bom- 
bardas im usu habuerint, haud certo tradere 
possum. Quidam Germauos putant bombardis esse 
usos : iisdemque bombardarum iuventum acceptum 
terunt. Reliqui autem. bombardarii ex Germania 
progressi, in universum paulaiim pervenere orbem. 
Undc autem originem ceperint bombardz, certo 
assiguare non possun, Impetus vero hombardarum 
el mirabilis vis cognoscitur inde, quod corporibus, 
vel ii5 quae resistendi vim hzbent, damnum infert 
maximum. Pulvis autem impetum illum violentum, 
quo feriur ministrat, Nitrum enim, ex. quo pulvis 
conficitur, addito carbone δὲ sulphure, vim istam 
tenct. Orbis judicat bombardas arma. et munimenta 
esse opta, Quapropter. etiam winus.— virtutls 
bombarde babent, quamvis earum impetus peue 
sit divinus. Primam bombardam existimo fuisse 
ferream. Postea demum opinor fusioneum æris et 
stanni esse excogitatam, quz per conflationem fii. 
Quæ quidem materia juxia censetur esse flrmissi- 
m$, et opiima : eoque. conferre. plurimum, ut 
globus in mirandam emittatur. longitudinem. For- 
wam autem bombardarum describere, cum ubiquo 
hominum oculis objectae sint, supervacaneum fore 
judicavi. Bumbarda oblonga est : et quanto longior 
est, tanto. longius ejaculatur globum. Accepimus 
enim bombardam fuisse, cujus globus ἱμιρείυ 
emissus, superaverit septuaginta 194 stadia, 
cum [initima terra qua interjacebat, utrobique 
moveretur, Poientia autem ignis, ut apparet, to- 
nitru procurat, necnon violentam lationem lapidis. 
Nam si ignis inclusus cogatur, magua quzedam, et 
qua nostriun plaue captum excedunt, cficere novit. 
Etiam fulinen nascitur, si ventus. in. ignem muta- 
tur. Hinc igitur et tronitru et latio. fit : sive quod 
concedatur non esse vacuum ia rerum matura, 
sive quod iguis efficacia accedat : quasi. violenter 
urgeatur, et wateriam appreheudat sibi sccommo- 


62)€ τε. Εἶλχον !* δὲ ol λίθοι τῶν τηλεύόλων, 31a0- 
μὲν τρία ἡμιτάλαντα. “στε ἀντεῖχε τὸ τεῖχος. Óyv- 
póv τε ὄν, πρός τε τούτους τοὺς τηλεδόλους, xol 
οὐδαμῇ ὑπεῖχον. Δοχεῖ μὲν οὖν ὁ τηλέδολος οὗ πά- 
νυ παλαιὸς εἶναι, ὥστε συνιέναι ἡμᾶς ἐπὶ νοῦν ἐλη- 
λυθέναι τοῖς παλαιοῖς τὸ τοιοῦτον. "Ὅθεν μέντοι ἀρ- 
χὴν ἐγένετο, καὶ τίνε; ἀνθρώπων ἐς τὴν τοῦ τηλεῦδό- 
λου ἐφίχοντο πεῖραν, οὐχ ἔχω διασημῆναι ἀσφαλῶς. 
Οἴονται μέντοι ἀπὸ Γερμανῶν γενέσθαι τε τούτους, 
χαὶ τούτοις ἐπὶ νῦν ἀφῖχθαι ταύτην τὴν μηχανήν. 
Ἀλλ᾽ οἱ μὲν τηλεδολίσχοι ἀπὸ Γερμανῶν καὶ ἐς τὴν 
ἄλλην χατὰ βραχὺ ἀφίχοντο οἰχουμένην "οἱ δὲ τη- 
λέδολοι οὐκ ἂν εἰδείην σαφῶς ἰσχνρίζεσθαι ὅθεν 
ἐγένοντο τὴν ἀρχήν. Τὴν δὲ ἐσχόν τε καὶ φορὰν τὴν 
ἀμήχανον, fj ἐπιφερόμενος 6 λίθος, ὅποι ἂν γένοιτο, 
μεγίστην τοῖς σώμασιν ἐπιφέρεται βλάδην * ἢ vt 
χόνις παρέχεται τῷ παντὶ, καὶ ἀπὸ ταύτης iviv:- 
κται. Τῆς δὲ χύνεως τὸ νίτρον ἔχειν τὴν δύνσιεν, 
ἄνθραχί τε xal θείῳ ἐπιμιγνυμένη. Οὕτω Cb ὡς 
ἄμεινον ἔχει τὰ τῆς οἰχουμέντ,ς ἐς τὰ ὅπλα. Ac καὶ 
ἀρετῇ; ἔλαττον ἴσχει αὐτῇ, τὴν δαιμονίαν ἐχείνην 
φοράν. Δοκεῖ δὲ γενέσθαι σιδηροῦς μὲν τὸ πρῶτον " 
μετὰ δὲ ταῦτα τὴν τοῦ χύματος χαλουμένου ἐπιφρά- 
cas0at πεῖραν, τοῦ γαλχοῦ σὺν τῷ χασσιτέρῳ με- 
μιγμένον, εὐδοχιμεῖν ὃς τὸ ἀφιέναι τὸν λίθον ἄμει- 
νόν τε xai βεδαιότεριν. Τὸ μέντοι σχῆμα διεξιέναι 
οἷόν ἐστι, περίεργον μέντ᾽ ἂν εἴη, πᾶσι χαθορῶσιν 
ἀπανταχῆ. Ἐπίμηκχες δ᾽ àv, ὅσον δ᾽ ἂν εἴη ἐπιμη- 
xíst&oov, τοτούτῳ ἐπὶ μέχιστον ἀφίησι τὸν λίθον - 
ὥστ᾽ ἂν γενέσϑαι τηλέδολον ἧ ἐπυθόμεθα, ἀφιέντα 
τὸν λίθον ἐπὶ ἐδδομήχοντα σταδίους, πέριξ σειομέ- 
νὴν τὴν vfv κατ᾽ ἄμφω τὼ διαστήματε. Δοχεῖ δ᾽ f, 
τοῦ πυρὸς αὕτη δύναμις τόν τὲ ψόφον ἀπεργάξε 
σῦαι͵ χαὶ τὴν φορὰν, ἧ ὁ λίθος φέρεται. Βιαξόμενον 
Ὑὰρ τὸ στοιχεῖον vo)co, πάμμεγα καὶ δαιμόνιόν τι 
δύνα:θαι δοχεῖ, fj δὴ καὶ τὸν σχηπιὸν ἀπεργάξετα!: 
τὸ κνεῦμα, εἰς τὸ πὺρ μεταδάλλον. Εἴτε μὲν οὖν τὸ 
μὴ κενὸν συγχωρεῖσθαι, τόν τε ψόφον γίνεσθαι χαὶ 
τὴν φορὰν, εἴτε ταύτῃ τοῦ πυρὸς τιθεμένου τῇ δυ- 
νάμει, ἐπειδὰν προσδιαζόμενον ὕλης ἐπιλάδηται, 
ἀνάγχη ταῦτα ἀπεργαζόμενον ἴσχειν ἄμφω ταῦτα. 
Δοχεῖ δὲ τοῦ πυρὸς τὴν δύναμιν εἶναι ταύτην ξύμ- 
«1924, χαὶ τὴν χόνιν ὀξεῖαν πεφυχυῖαν, τὴν τοῦ 


dam, utraque ista. prastare. possit, Omnis autem p πυρὸς δύναμιν, διὰ τοῦ πυρὸς xiwsl, τε ἀμήχανον, 


ista potentia in. ignem, ut causam, referenda cst. 


xoi βάλλειν uaxpótata. 


iuc additur et pulvis, qui nactus est ignis potentiam, intercedente. igne, movere. Quibus omnibus 
conjunctis, fit ut lapis, sivc globus, in tantam longiudinem jaciatur. 


Amurates igitur Mechiuetis filius, aggressus mu- 
riim, ubique admotis bombardis et allis. inachinis, 
cum capere. nitebatur. At Greci. mania fortiter 
defendebant, de scalis deturbautes peregrinos regis. 
Quidam amputatis capitib:s devolsebautur ad suos. 
Amuraies cuim nibil efficeret, licet ouuna tentaiet 
que ad urbem capiendam pertincrent, tristitia af- 
lectus est : εἰ anitui anxius, usque putabat se 


Τότε μὲ) οὖν ᾿Αμουράτης ὁ Μεχμέτεω, τηλεῦύ- 
λοις xal ἄλλαις μηχαναις πειρπσάμινο; τοῦ τείχους, 
περὶ ἡμέρας ἱχανὰς, xpo3:63)s τἢ τείχει ἀπαντὸ - 
Y). γεὶ ἐλεῖν ἐπειρᾶτο. Ἐξεχρυύσαντο δὲ αὐτὸν 
ἀτό 5: τῶν χλιμαχὼῶν χαταδαλόντες οἱ Ἕλληνες, 
τοὺς βασιλίως vshauba,. Καὶ ἐνίων ἀποτεμόνμενκ 
τὰς χεςα) Az, ὁπην᾽ ;Xov:0. ᾿Αμουράτης δ᾽ ὡ; οὐδὲν 
προΐχωρ!ι dj τοῦ ἄστεω; αἴοετις, δτχαλ) τε χαὶ 


Νοίυ δὴ morginales, 


V Sic pulo legeudum , noa εἶχον, I0. ut in c. 


232 


DE REBUS TURCICIS LIB. V. 


334 


δούμει * dico δὲ αἱρήσειν τὴν πόλιν. Διατρίθοντι A urbem. occupaturum. Moras igitur cum nccteret 


δὲ αὐτῷ ἐπεκηρυχεύοντό τε ol Ἕλληνες, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ 
e ἤθελεν αὑτοῖς σπένδεσθαι. Mev' οὐ δὲ πολλὰ: 
ἡμέρας ἀκεχώρει ἐπ᾿ οἴχου, καὶ τὰ στρατεύματα 
αὐτῷ διῆχεν. Οἱ μὲν οὖν Ἕλληνες πρέσδε'ις τε ἔπεμ- 
Xov X2pk ᾿Αἰουράτην χαὶ ἐδέοντο " ὁ δὲ ἀπεπὲμ- 
πετο, καὶ οὗ πρησίετο τὴν ἀξίωσιν. Μετὰ δὲ ταῦτσ, 
ὡς πει,ωμένοις τοῖς "Ellra. τῶν σπονδῶν οὐξὲν 
προεχώρει, «ρέπονται ἐπὶ τὸν Μουσταφᾶν, τὸν 
Μεχμέτεω καΐδα. “Ἔτυχε δὲ διετρίδων παρὰ τῷ Ka- 
βαμάλῳ τὴν δίαιταν ποιούμενος. Πρέσδεις δὲ πέμ» 
ψαντες, μετε πέμποντο ἐπὶ Βυζάντιον τὸν παῖδα, γεγο- 
νότα ἀμφὶ τὰ τρισχαΐίδεχα ἔτη. Ἐπεὶ δὲ ἀφίχετο 6; 
Βυζάντιον ὁ xol;, ἔπεμπε λόγους παρὰ τοὺς Τούρ- 
χους, μεγάλα τε ὑπισχνούμενος, xal μετιὼν ἔχα- 


ncc ab urbis obsidione discederet, Graecorum legati 
veniunt, pacem ei felus petentes, At ipse Grz- 
cos in foedus suscipere  a:pernabatur : nec 
multis diebus post re infccta domum reversus 
est, Copiz vero ejus omnes dilabebantur ad sua. 
Grzci legatos ire Jusserunt ad Amuratem, oratum 
pacem : quos dimisit Amurates, ipsorum. petitionem 
aversatus. Cum igitur «Graci affcclarent somniis 
votis pacem, nec tamen eam impelrarent, ad 
Mustapham convertuntur, Mechmetis filium. Ea 
tempestate is apud Caramanum agebat, victum et 
necessaria ab eo capiens. Missis igitur legatis, 
Grseci Mustapham Mechmetis filiam, cum natus 
esset annos tredecim, accersunt. l'uer ubi Byzan- 


etov, ἐπηγγέλλετο διπλασίῳ πάντων, ὧν εἶχεν ὑπὸ B tium venit, sermones sparsit per Turcos, magnis 


"Apeupátto. Kal ηὐτομόλησαν μέν τινες Toupxot 
παρὰ τὸν παῖδα, οὗ πολλοὶ δέ. Ὁ μέντοι παῖς, ἐς τὴν 
"Asíav διαδὰς, συνεπιλαδομένου xal τοῦ Ἑλλήνων 
βασιλέως, τό τε "Isphv χαλούμενον ἐξεπολιόρχησε. 
Καὶ προσελαύνοντι αὑτῷ διὰ τῆς ᾿Ατίας προσεχώ- 
βοὺν τε οἱ ἀκὸ τῆς ᾿Ασίας Τοῦρχοι, ἅτε βασιλέως 
πιιδὶ ὄντι. ᾿Ενταῦθα ᾿Αλιάζης ὁ οἰνοχόος ἐπίχλην, 
vestoy τὸν παῖδα ἐπιτετραμμένος ὑπὸ Μεχμέτεω, 
ουνείθεται προδοσίαν τῷ ᾿Αμουράτῃ, ὥστε χατα- 
προδγῦναι αὑτῷ τὸ παιδίον. Καὶ ὡς συνέθετο αὑτῷ, 
ἔπρασσεν ὥστε τὸν παῖδα αὐτῷ παραδοίη. Διεσή- 
βαινέ τε πέμπων ἄγγελον, ὅποι διατρίδων τυγχάνοι 
ὁ παῖς. Ὥς μὲν οὖν ἐς Νίχαιαν ἀφίχ:το ὁ παῖς, τὴν 
vtt Νίχαιαν ὑπηγάγετο, xol ἐνταῦθα διατρίδων ὁ 
φαῖς, μετήτι τοὺ: χατὰ τὴν ᾿Ασίαν ἀρίστους. Καὶ 
ὡς ἤδη χειμὼν ἦν, διεχωλύετο ἐς τὸ πρόσω τῆς 
"Actes ἱέναι. Ἐνταῦθα πυθόμενος ᾿Αμουράτης παρὰ 
᾿Δλιάξεω τοῦ Σαραπτάρη τὴν τε διατρ. δὴν τοῦ παι- 
δὸς ἐν τῇ πόλει, λαδὼν ἀμφὶ τοὺς ἐξαχισχιλίους τῶν 
θυρῶν, ὡς εἶχε τάχους, ἀφιχόμενος ἐπὶ τὸν Ἑλλήσ- 
πόντον xal διαύὰς, ἤλαυνεν εὐθὺ Βθυνίας. ᾿Επι- 
πεσὼν δὲ ἄφνω ἐς τὴν πόλιν, συλλαμδάνει τὸ τὸν 
πκεῖδα αὑτοῦ ταύτῃ, παραδιδόντος αὐτῷ τοῦ ᾿Αλιά- 
ζεω. Ὃ μὲν γὰρ παῖς, ἅτε τοῦτο πυθόμενος, κατέ- 
euysvix' αὐτὸν, ὡς; ἐπὶ σωτηρίαν σφίσι τράπωνξιι" 
6 δὲ χελεύων μὴ δεδοιχέναι τὸν παῖδα, ἐπέμενε τὸν 
ἀδελφὸν τοῦ παιδὸ:, καὶ ἐλθόντι ἐς τὰ βασίλεια τῆς 
φόλεως, ἐνεχείρισε τὸν παῖδα αὐτῷ. Τοῦτον μέντοι 


promissis 6095 aceendens , prehensabat singulos , 
quibus promittebat duplum eorum qua sub Amu- 
rate habuissent accepturos. Et quidam Turci, at 
pauci, ad puerum istum transfagiunt. Puer antem 
transyressus in Asiam, auxilio Grecorum regis 
instructus, locum qui (54) Templum nominatur, 
expugnavit. lter facienti per Asiam, Turci qui 
ibi erant adjungebantur, ut. qui esset regis filius. 
lbi tum Aliazes cognomento BSaraptares, sive pocil- 
lator, cui ab Mechmete puer ille commissus erat, 
per proditionem Amurati puerum 199 tradere 
paciscitur. Pactis autem satis firmatis, conclusum 
est, ut puer Amurati proderetur. Mis:o itaque 
nuntio siginficavit Amurati, ubinam terrarum puer 
ageret. Cum puer Niczam venisset, urbem eam ce- 
pit : et cum ubi mororetur, optimates Turcorum 
conciiabat, Hiems erat, qua prohibeatur puer 
longius procedere. Amurates cum intellexisset 
puerum Nicææ versari, nuntiante id Aliazoe Sara- 
ptare, assumptis. sexies mille januarum militibus, 
venit quam ocissime in Hellespontum : et. traus- 
lens, recta abiit in Bithyniam. Et cum inopinatua 
et improvisus irruissel in urbem, puerum ab Aliazo 
prod:tuin comprehendit. Pucr enim, excitus tumultu, 
confugerat ad Aliazem, cui obediebat, ut se defen- 
deret ab imminenti periculo. Alia2e$ puerum me- 
tum omittere, et bono snimo esse jubet, ct sic 
ejus fiatrem exspectat. Cui ubi in regiam urbis 


ὃ ᾿Δμουράτης λαδὼν, ἀγχόνῃ ἀνεῖλεν, ἧ νομίζεται D sedem. processerat, pueram in manus tradidit : 


ταρ᾽ αὐτοῖς. Λέγεται δὲ Τεζητίνη ἄνδρα γένους τοῦ 
βασιλείου τοῦ Ἐρτζιγάνης βασιλέως, ἀφιχόμενον τῷ 
“«αιδὶ σύμμαχον, ὡς ἐπύθετο τοὺς πολεμίους ἐπὶ 
τὴν πόλιν ἀφῖχθαι, ἐλάσαντα ἐς μέσους τοὺς πολε- 
μίους, τόν τε Μιχαλίην τὸν τῆς Εὐρώπης στρατη- 
Q9» xai πρυτανέα ἀνελεῖν, πολέμιον αὐτῷ ὄντα 
καὶ evyveu; ἄλλου; ἀνελόντα, xa αὐτὸγ τελευτώντα, 
ἀποθανεῖν. 

Tóc μὲν δὴ Ἕλληνες οὕτω ἐπεπράγεσαν, ἐλό- 
μένει αἴρετιν ἐναντίαν τῷ 'Apovpátn, Τὴν μέντοι 
Θέρμνν τῆς Μεχεδονία: ἀπέδοντο "Evrgol;, ἀδύνατα 


quem acceptum laqueo, ut moris est regum illornu, 
przfoeavit. Aiunt Tezetinem, viru regio sanguine 
ortum Erziganis regis, auxilio venisse puero, ut 
audiverat hostes in urbem  penetrasse : et. conje- 
cisse sc in inedius hostes : ubi et. Michalinem Eu- 
ropze et. ducem et judicem liostem. snum contecit, 
Tandem cum pluriuos alios ueci dedisset, εὐ ipsc 
occubuit. 

Grzcorum res tum sic habuerunt, cum secuti 
essent partem. Meclimeti adversam. Thermam (55) 
Macedeniz Venetis. vendidere, impossibile existi- 


Notulo margiuales. 


(94) Hicron. 
PATROI. Gn». CLIX. 


(55) Thessalonicam. 


935 


LAONICI CHALCOCONDYL£ 


436 


wantes, nt. sperarent urbem sibi banc. ab Ámu- A εἶναι νομίζοντες αφίδι παραδοῦναι τὴν πόλιν, b; τὸν 


rate dari in posterum. Ilis peractis, bellum con- 
vertit Amurates coutra Therimam : quam, ad. om- 
nia intcntus, sunima ope oppugnabat. Machinas 
etiam manibus adinovit; nec tamen ceptis respon- 
debat eventus. Tandem proditionem  paciscitur 
cum oppidanis, quibus imperatum erat ut ab. do- 
mibus suis cuniculos subterraneos ageren!, qui 
extra ferrent. Αἱ lossores comprebensi ἃ Venetis, 
quidam lugerunt in Amuratis castra, descenden- 
wes de muro. Postmodum ab arce, quam aggressi 
erant, expugnarunt urbem, expugnatamque di:i- 
puere. Accepi peregrinos impigre scandentes et 
superantes munia, urbem cepisse, reliquis deinde 
accedentibus ; quam postmodum  diripuere. Nec 
quisquam eorum qui in oppido erant. evadere po- 
tuit mauus hostium. Hinc reor Amuratem urhem 
istam per proditionem suo dominio junxisse. Urbs 
aute;a lic erat maxima, nec ulla quz modo Græ- 
eis psrerent, inferior. Cives ejus urbis passim 
per Europam Asisnque captivi trahebautur. Præ- 
sidium Venetorum, quod 198 in urbe erat, ut 
' eumore allatum est, urbem in potestatem venisse 
hostium, citato agmine ad mare et naves couten- 
dunt ; et eonscensis navibus qua forte ibi aderaut, 
inde cii solvebant, Urbs ista wagna opibusque 
forens ab Auurate occupata est, Cum atem esr 
habitandam assignasset finitimis, qui circa cole- 
bant, domum profectus. e:t. Caratziam — Europee 


περιόντα τότε ᾿Αμουράτεω. “Ἀμουράτη: μὲν δὴ 
ἐπ: Θέρμην μετὰ ταῦτα ἐστρατεύετο, xal ἐπολιόρχει 
τὴν πόλιν͵ προσέχων ἐντεταμένως, xal προσῆνε τῷ 
tilytt μηχανάς. Καὶ οὐδὲν προὐχώρει αὐτῷ ἡ 11; 
πόλεως αἵρεσις, "Evtac0a, à; λέγεται, συντίθεται 
τοῖς ἐν τῇ πόλει πρηβοσίαν, d, λέγεται, ὑπορύσσον- 
τες ἀπὸ τῶν οἰκιῶν, ὀρύγματα ἐκτὸς φέροντα, χυὶ 
ἑάλωσαν ἀπὸ Οὐενετῶν fj λέγεται. Καὶ οἱ ὀρύσσον- 
τε: ἀπέδραδαν ἃς τὸ τοῦ ᾿Αμουράτεω στρατόπεδον. 
καταδάντες ἀπὸ τοῦ τείχου:. Ὕστερον μέντοι ἀπὸ 
5t; ἄκρας ὡς προσέθαλεν, εἶλέ τε χατὰ χράτος τὴν 
πόλιν, καὶ ἠνδραποδίσατο. Τοὺς μέντοι νεῤλυξα: 
πυνθάνομαι, ἀναδάντας ἐς τὸ τεῖχος, ἐλεῖν τε τὴν 
πόλιν͵ καὶ ἐπισπομένων τῶν ἄλλων, ἁλῶναί τε τὴν 
πόλιν, καὶ ἐπὶ ἀνδραποπισμῷ πρὸς τοῦ βασιλέως 
γενέσθαι, ᾿Ανδραποδισάμενον μέντοι τὴν πόλιν 1a2- 
τὴν, οὐδένα ἐξέλευσθον !* τοῦ ἀνδραποδισμοῦ, ἐπυ- 
θόμεθα ᾿Αμουράτη. Ὥστε λογίζεσθαι ἡ ἅ- ἔχει", 
διὰ τὴν προδοσίαν ἐξείλετο αὐτούς. Ἐγένετο μὲ" 
οὖν αὕτη μεγίστη δὴ τοῖς Ἕλλησι συμφορὰ, xi 
οὐδεμιᾶς τῶν πρόσϑεν γενομένων αὑτοῖς συμφορῶν 
λειπομένη. Ot τε ἄνδρες τῆς πόλεως ἀνὰ τὴν ᾿Ασίαν 
τε χαὶ Εὐρώπην, αἰχμάλωτοι γενόμενοι, περιήγοντο 
ἀνδραποδισθέντες, Ἢ μέντοι Οὐενετῶν φυλαχὴ ἐν 
τῇ πόλει οὖσα, ὡς ἤσθετο ἁλῶναι ἤδη τὴν πόλιν, 
ὥρμητο φυγεῖν ἐπὶ τὴν θάλατταν xal ἐπὶ τὶς ναῦς, 
xal ἐμύάντες εἰς ταύτας, ὅσαι σφίσι παροῦσ:ι 
ἐτύγχανον, ᾧχοντο ἀποπλέοντε;. Ἢ μέντοι πόλις 


ducem arma contra. Joanuina:n (56) urbem Eto- C αὕτη Ἑλληνὶ;, μεγάλη τε 055a καὶ εὐδαίμων, ἑάλω 


lias ferre jussit, dato ad euin. expeditionem Euro- 
pe exercitu. Εἷς adveniens, incursiones fecit in 
Awlis regionem ; et quecunque occurrchant, di- 
ripiebat etspoliabat. Postea exercitus ad urbem 
duzit obsidendam. Carolus urbis princeps jaw 
aute obierat morte:n, Et cum liaud tulisset Irberos 
ex uxore sua libhainerii filis, supercssent vero 
filii nothi, Memuon, Turnus et. Herculius, natu 
majores, bis disiribuit Acarnaniam, quae sita est 
inter. Acheloi regionem. Fratris autem. sui. Leo- 
nardi ülium reliquit totius regni. successorem. 
Carolo. veto, fratiis sui filio, Arte Aumpracie 
metropotiu, εἰ Æitoliaiu urbeuque: concessit. 
Now fli haud diu pugnantes, relati supt in 
nawerui Januarum regis. Mennon autem, qui 
videbatur reliquis prudeutia etauctoritate prior, ac- 
ecssit ad regem, quem rogabat ut se ad patriam redu- 
ceret regionem. Quapropter cuin. Ruropæ exercitu 
hostiliter eam regionem ingressus est. Europa exer- 
citt; Joanniorum urbem obsidione cireumvenit ; 
et incumbens aliquanto. tempore. obsidioni, cum 
nihil proficeret, taudeia oppidani et regionis prin- 
ceps, qui obsessus tenebatur , bostium imperato- 
rem sive bassam ad colloquium evocarunt ; in quo 
priuceps sibi davi postulabat ἃ rege rcliqua 


ὑπὸ ᾿Αμουράτεω. Τὴν μέντοι πόλιν ἐπέτρεπε «ot; 
αὐτοῦ ταύτῃ τῶν περιοίχων ἑνοιχῆσαι. Αὐτὸς Cà 
οἴκαδε ἐ πανιὼν, ἔπεμψε τὴν τῆς Εὐρώπης στρατηγὸν 
Καρχτζίαν "' ἐπὶ Ἰωάννινα πόλιν τῆς Αἰτωλίας, 
τὸ τῆς Εὐρώπης στράτευμα αὐτῷ παοαδούς. Ὃ δὲ 
ὡς ἀγίκετο ἐπὶ τὴν Αἰτωλίαν, τὴν τε χώραν ἐπέ- 
bpepe xal ἐληΐσατο, ὅσα ἔφθη χαταλαδεῖν ἄφνω. 
Μετὰ δὲ ταῦτα ἐλάσας, ἐπολιόρκει τὴν πόλιν. Ká- 
ῥύνλος μέντοι ὁ ἡγεμὼν τῆς πόλεω: f7n ἐτελεύτησε. 
Καὶ ἐπειδὴ παῖς αὐτῷ ἐχ τῆς γυναιχὸς αὐτοῦ «ἧς 
"Patvsplou θνγατρὸς οὐχ ἐγένετο, νόϑοι δὲ ἐγένοντο 
παῖδες, 6 τε Μέμνων, καὶ Τύρνος, χαὶ Ἑ ρχούλιος, 
οἱ πρεσθύτεροι, διένειμε τούτοις μὲν τὴν ἐντὸς τοῦ 
᾿Αχελῴον χώραν ᾿Αχαρνανίας ἐπινέμεσθαι " τὸν δὲ 


D ἀδελφιδ' ὃν αὐτοῦ € v Λεονάρδον παῖδα χατέλιπε διά. 


δοχον ξυμπάτης ἤδη τῆς deri; αὑτοῦ, Kal τήν τε 
"Aptny τῆς ᾿Αμπραχίας 5". μητρόπολιν, xal Αἰτω- 
λίαν τε xal τὴν πόλιν, κατέλιπε Καρούλῳ «ῷ 
ἀδε) quip. Οἱ μέντοι νόθοι παῖδε; αὐτῷ, οὐχ εἰς 
μακρὰν διενεχθέντες, ἀφέκοντο ἐπὶ τὰς βασιλέως 
θύρας. Μέμνων δ᾽ αὖ ἀφικόμενος, 0; ἐδόχει τε τῶν 
ἄλλων συνέσει τε καὶ ἀξιώσει προέχειν " οὗτος δὲ 
ἀφ: μενος τ παρὰ τὸν βασιλέα, προὐχαλεῖτά τε καὶ 
5ὼν ἐπὶ τὴν χώραν σφᾶ; τὴν πετρῴαν χατάγειν. 
Διὸ δὴ ἐλάσας σὺν τῷ τῆς Εὐρώπης σερα:τεύματι 


Notuim marginales. 


(36) Olim Cassiope. 


9 Sic tria mantcr, habent ; forte legendum ἐξελεῦσαι, R. etin c. ** Kapaxiav, ut in c. 


"'Au6, Al. ut c. 


$31 


DE REBUS.TURCICIS 1}. V. 


238 


εἰσήει. ^0 δὲ τῆ: Εὐρώπης στρατηγὸς τὴν τῶν ἃ Ácarnaniz regianem, et. Epiri, quz sibi federe 


Ἰωαννίνων πόλιν ἐπολιόρκει, χαὶ χρόνον ἐνδιατρέ- 
Ger» τῇ πολιορχίξ, ὡς οὐδὲν ἀνίει πολιορκῶν, ὁρῶν- 
«τις οἱ τῆς πόλεω;, καὶ ὁ τῆς χώρας ἡγεμὼν, ἐντὸς 
ἀπειλη;ιπένος, καὶ πολιορχούμενος. προὐχαλεῖτο τὸν 
ἀτρατηγὺν ἐπὶ ξύμδασιν 33, καὶ ἡτεῖτο σὐτὸν δοθῆναι 
αὐτῷ. vá» τε ἄλλην χώραν τῆς ᾿Αχαρνανίας, xal 
«ἣς Tixsípou παρὰ βασιλέω;, καὶ σπονδὰς αὐτῷ 
ἐπὶ τούτῳ γενέσθαι, xal οὕτω παραδιδόναι τὴν 
πόλιν. Τούτου δὴ γενομένου, τήν τε πόλιν παρέ- 
λαδε τὸ τοῦ βασιλέως στράτευμα, καὶ αὐτῷ συνε- 
χώρει τὴν ᾿Αχκαρνανίαν xaX τὴν ἄλλην “Ππειρον 
ξαινέμεσθαι, φόρον ἀπάγοντα τῷ βασιλεῖ τοῦ ἐνιαυ- 
«οὗ, χαὶ αὐτὸν φοιτῶντα ἐς τὰς βασιλέως θύρας. 
Ὕστερον δὲ ἀφιχόμενοι οἱ τοῦ Καρούλου ἡγεμόνο; 


παῖδες, ὃ τε ἜἬρχούλιος καὶ Μέξινων, καὶ οὐχ ὀλίγα ῦ 


χατλαχόντες τῆς χώρας, ἐπαγομένων τῶν ἐποίχων 
αὐτοὺς, πράγματά τε παρεῖχον τῷ ἀνεψιῷ αὐτῶν, 


interposito confirmari volebat. Quod εἰ impetras- 
set, se regi urbem traditurum. Fosedere icto, urbem 
accepit regius exercitus, et Acarnania reliquaque 
Epirus cessit principi, ut quotannis tributum fer- 
ret ; et in januas regis, quandoeunque moneretur 
adventaret. Postea venientes Caroli ducis filii, fler- 
eulius et Menon, nec modicam regionis partem 
occupantes, congregatis (nitimis , qui conflue- 
bant mo!esti erant admodum patrueli suo, cujus 
regionem agebant et. ferebant, bellum gerentes. 
Coutra quos Carolus 197 exercitum, quem cx 
januis regis contraxerat, necnon alterum quem 
ab Italia «xciverat, ducens, cum nihil promoveret, 
pacem cum iis composuit ; qua tencbatur, ut ipse 
cederet ea regione, cui illi przfuissent, hi vero 
deinceps nullas molestias Carolo facerent. 


καὶ ἦγον καὶ ἔφερον τὴν χώραν, καὶ ἐπολέμουν. Ὁ μέντοι Κάρουλο;, xal ἀπὸ τῶν θυρῶν τοῦ βασιλέως 
σεράτευμα ἐπαγόμενος ἐπὶ τούτους, καὶ ἀπὸ Ἰταλίας, ὡς οὐδὲν ἦννεν, ἐἑσπένδετό τε αὑτοῖ;, xal χα- 
ϑυφίετο τῆς χώρας ἧς ἦρχον, ἐφ᾽ ᾧ μηχέτι αὐτῷ τοῦ λοιποῦ παρέχειν πράγματα. 


Δἰτωλία μὲν δὴ οὕτω ἐγένετο ὑπὸ βασιλεῖ ᾿Αμου- 
ράτη. Μετὰ ἔξ ταῦτα, ὡς “Ἕλληνες ἰόντες ἐς τὰς 
Φύρας, ἠξίουν σφίσε σπένδεσθαι, εἰρήνην μέντοι 
ἐποιήσαντο, ἐφ᾽ ip τόν τε Ἰσθμὸν χαθελεῖν, xal 
μηδὲν Esc νεωτερίζειν τοῦ λοιποῦ. Τὸν μέντοι Του- 
ραχάνην ἐπὶ Πελοπόννησον πέμψας, τήν τε Οὐενε- 
vv χώραν (fou, xal τὸν Ἰτθμὸν χαθεῖλε, χαὶ 
φολίσματα ἅττα ἑλὼν τῶν Οὐενετῶν ἠνδραποδίσατο. 
Ἑνταῦθα μὲν οὖν ἐξιόντι ἀπ᾽ Πελοποννήσου, συνε- 


λέγν “τὸ οἱ τῆς Πελοποννήσου 'AX6avol περὶ τὴν c 


μεούγαιον, Δαξίην χαλευμένην χώραν, xai clic: 
Φερατηγὸν ἐστήσαντο, καὶ ἀπόστασιν ἑδουλεύοντο 
ἀπὸ λλένων, ὡς τὸ Τουραχάνεω στράτευμα δια- 
φθείρωσι. Τουραχάνης μέντοι, ὡς ἐπύθετο τοὺς 
᾿Αλδανοὺς ἐπ᾿ αὑτὸν ὁμόσε ἰόντα: ** ὡς διὰ μάχης, 


ὡς eOx ἠδύνατο διαφυγεῖν, παρειάξατό τε εἰς μά. 


«ἄν. Καὶ οἱ ᾿Αλόανοι συνταξάμενοι χαὶ αὐτοὶ, 
ἐπκήεϑαν, xal ἃς χεῖρας ἐλθόντες, οὐδὲ ἐδέξαντο τοὺς 
Τούρκους, ἀλλ᾽ ἐτράποντο ἐς φυγὴν. Ἐνταῦθα ἐπέεξ- 
ελθὼν ὁ Τουραχάνης ἐπιδιώχων, πολλούς τε ἀνεῖ- 
λὲν kv τῇ διώξει. Καὶ οὃς ἐζώγρησεν ἀμφὶ τοὺς 
ἀκτακοσίους αὐτοῦ ἅπαντας διεχρήσατο. Καὶ ταῖς 
πεφαλαῖς αὑτῶν πυργία ἐπῳκοδομησάμενο;, ἀπῇ:ι 


Toc modo /Etolia in Awuratis ditionem devenit. 
Graci postea in januas regis proficiscuntur, pe- 
itum pacem. Quibus ea data est his conditionibus 
ut Isibmum destruerent et nibil in posterum quem- 
admodum  bactenus, rerum novarum molirentur. 
Turachanem misit in l'eloponnesum, qui Venc- 
torum regionem populabatur, et Isthmuin diruit. 
Venetorum autem oppidula que subegerat, diri- 
puit, Cum autem egrederetur Peloponneso, Albaul 
in Peloponneso habitantes, colligebantur in me- 
diterranea regione, quas Dabia nuncupstur : eli- 
gentesque ducein, defectionem Δ Graecis parabant, 
et Turaclianis exercitum penitus delere volebant. 
Turachanes ut acccpit, contra se Albanos pralii 
cupidos pergere, cum non posset effugere ipsorum 
impetum, in aciem copias eduxit. Étiam Albani 
iu aciem descenderunt, et liostes aggressi. suut. 
Cum autem Turcotum impetum sustinere nou 
posseut, in fugam vertuntur: quorum cadem 
maximam, Turachancs insecutus, in fuga fecit. 
Capti sunt octingenti, quos omnes eo loci. obtrun- 
cavit : ex quorui capitihus cum turriculas exstru- 
xisset, abscessit. Vir ille et alia inemoratu digna 


ἐξελαύνων. Τούτῳ μὲν οὖν τἀνδρὶ ἔστι xai ἄλλα p facta designavit : propter que cum in maximo ho 


δποδεδειγμένα ἔργα ὃς ἀφήγησιν οὐχ ἀχρεῖα, δι’ ἃ 
δὴ εὐδουχεμῶν παρὰ βασιλεῖ, ἐπὶ τὴν τοῦ Βρενέζεω 
ξοόραν ἐχώρει" καὶ ἐπὶ Δαχίαν οὐ πυλλῷ ὕστερον 
πεμγϑεὶς ὑπὸ ᾿Αμουράτεω, τὴν τε χώραν ἐδήωσε, 
mei στρατὸν αὑτοῦ συλλεχθέντα οὗ σμικρὸν ἐτρέ- 
(eve, καὶ νίκην ἀνείλετο περιφανῆ, ἀνδράποδά «s 
ποὰ λείαν πολλῆν. Τοῖς μὲν οὖν Ἕλλησι θαμὰ ἰοῦσιν 
ἐπὶ τὰς θύρα; αὐτοῦ, καὶ ἄνδρας τοὺς παρὰ σφίσι 
πρωτεύοντας, ἄλλους τε δὴ xal Νοταρᾶν τὸν 
πορῖου Λονκᾶν ** ὅλθον ἐκιπέμψας, σπονδὰς ἐπο' ἡ- 
ozve. 


nore penes regem foret, etiam in regionem Bre- 
ne&is et in. Daciam iter intendit, Nec multo post 
jussus ire ab rege cum exercitibus regionem eva- 
stavit, et conscriptum ibi exercituzau haud parvum 
in fugam compulit: ex quo przlio redibat victo- 
ria memorsbili illustris, plurimam tum manci- 
piorum, tum aliarum rerum vehens prædam. 
Cum Gracis igitur Amurates cum frequenter. vc. 
nirent in januas, mittentes viros primarios, opibus 
reliquaque felicitate claros, inter quos et Notaram, 
et Carolucam, tandem pacem coinposuil. 


Notule morginales. 


*! φυμδέδαοιν. R. utin ε. 9 χωροῦντας Al. ut inc. 


35 «by Αουχᾶν,͵ al. Κυρονλουχᾶν. 


939 


navigavit in Peloponnesum accersito. fratre Theo. 
de10, qui Spartam regebat. Rex. propter. odium, 
ut antea significavinius, quo prosequebatur uxo- 
vem, quam ab ltalia dux-^rat, stituerat Nazarzo- 
rum assumcre Babitum, Cum autem iu. Pelopon- 
negum veuisset Byzantii rez, adducens secum [ra- 
trem Constantinum, ut in eumtransferret regnuu, 
confestim eum capti poanitnit, uec amplius se 
fegao cessurum dicehat : regui enim proceres a^ 
laio vitas proposiio icgem. 148 dehortibautar, 
Deliuc etiam uxori, cui. implacabilis erat, propter 
(omar turpitudinem, reconciliatus, guaviter. in 
posterum €um illa. vitam exegit. Rex Grecorum 
bellum intulit Carolo Epiii principi, et exercitibus 
Clarentiam (37) Elilis ancteopolm  circumsedit. 
Nec multo post cum urbia oppugaatio irrta ca- 
deret, Caroli consobriuam, Leonardi ducis filiam, 
(ratri Conalautino uxoreu dedit, bac διό Cen- 
ditione, ut dotis. nomine Constantino urbs. i6là 
taderotur. l'osteà. duxza exercitus contra. Patras 
Achaim urbem, quam obidione circumdedit. 
Deinde relicto. frate Coastanüno, eui. vrbs op- 
pégratienem mandarai, eavem  conscen-lbit, εἰ 
Bytaniiu.w pru&cuscitu. Cum multum jan —tew- 
peris menilu: wibis assedisset, vec tamen. uris 
UA manus vcRiiset, preditionis consilia. eppidani 
cum Consianbuo aguabent. Αϑεῖδὶ euum arbis 
episte[us, prefectus im laüam, aeri petedi 


LAONICI CIHALCOCONDYL/R 


Græcorum rez, ubi. primum pax. convenisset, ἃ 


240 

Ὃ μὲ» οὖν “Ἑλλήνων βεασιλεὺ;, ὡς ciphvm ἐγέ- 
νξτο, ἔπλει ἐπὶ Πελοπόννησον, μεταπεμπομένου 102 
ἀδ:λφοῦ Θεοδώρου τοῦ Σπάρτης ἡγεμόνος, ὡς χαὶ 
πρότερον λέξεως 35, διὰ τὸ πρὸ; τὴν γυναῖχα αὑτοῦ, 
τὴν πὴ Ἰταλίας, ἔχθος αὐτῷ γενόμενον, ὥρμητο 
ἐπὶ τὴν Ναζηρλίων ἱέναι δίαιταν. U; μέντοι ἐς 
ἐπὶ Πελοπόννησον &yixtte ὃ Βυζαντίου βασιλεὺς, 
*^v τε ἀδελφὸν αὐτοῦ Κωναταντῖνον ἐπαγόμενος, ὡς 
δια᾿εξόμενον τὴν ápyhv, μετεμέλητέ τε αὐτίκα, 
καὶ οὐκ ἔφασ΄εν ἱέναι Ett, μὴ ἐπιτρεπόντων τῶν 
τῆ; χώρα; ἀρίστων. Διηλλάγῃ μέντοι χαὶ τῇ γυναικὶ 
μετὰ ταῦτα, καὶ ἐδίο» ἐδιως, συνὼ. αὐτὶ τοῦ λο:- 
ποῦ. Ὃ μέντοι Ἑλλήνων βεσιλεὺυ; πρός τε τὸν τὰς 
"Hxs!pou ἡγεμόνα τὺν Κάρουλον πίλειλον ἐξάνεγχε. 
Καὶ Κγαρεντίαν τῆ; "Hide; μητρόπολιν ἐπολιόρ - 
πει. Μετ οὗ πολὺν δὲ χρόνον, ὡς; οὐξὲν αὐτῷ 
Ἐροεχζώρει πολιορχοῦντι, ἡρμόσατο τὴν ἀδελςειδὶ ν 
ἀγεμόνος, Αεονάρδον δὲ θυγχτέρε, ἐπ: τῷ ἀδελτῷ 
Κωνσταντίνῳ, ὥστε καὶ ἡ t4; αὕτη LC» αὑτῷ 
ἐς ζερνήν. Καὶ Besuso; Ἕλλένων ἐποιιύρχει Πά- 
τρας τῆς Ayeis;. Μετὰ δὲ ταῦτα χαταλιπὼν «ὃν 
ἀδελφὴν αὑτοῦ Kasstmvilos, ᾧχετο ἀποκλίων ἐπὶ 
Βυζαντίου. Τῷ πῖνεο: ἀδελφῷ αὐτοῦ Κωνσταντίνῳ, 
ὡς ti περὶ τὴν tiiv προϊεχώρεσε, κεὶ πεϊιορκῶν͵ 
eüx wat: τὴν τόλιν, συν:ίδεντει εἰ tr; πόλεως 
ἄιδρες Ξρυδυαὶξν αἰτία, καὶ ἐπχγέμενοι τὴν πτόλιν 
t^940 desa c, ἀπέντας τοῦ ἀρχιτρέως αὐτὸς ἐν πα» 
δία, σεν  διατρίδεντο; χρόνον, ἐπιτευρία- δεί- 
prvev ταρὰ τοῦ "ugnshe; ἀργιεσέως. Ταύτην μὲν 


graua : εἰ longas -bi agelat moras, ut a peatfice C οὐντὴν -4):v zt; ᾿Δχγοξες εὖ ἀπὸ Ἰταλία- lalex.v- 


éd accipetet, Blanc Ackaue wibeen. Babel. prisci- 
pet. qui Peleponacsum vegeboat, ex. iamiha Ma- 
Lae3Aar€wA ert, (cce pantcs, unam quijem dedc- 
vea urbi prrcopewm : abherum elegerint, qui eau 
διἀυλόδινλγλῖτε, τὰ Scepeér apad hem2eem penl- 
Ükcoo meraretur. Urbs uta ubi cencesserat wa jus 
αἰ pabcuacwm Bonam peak. scecpit episce- 
peas, quce) misàtOti pponi-fct, wi urbem (2 pu- 
δεν ϑλιτὰ. ἄν tuspete cpuscopeés, qui resspabíi un 
«γᾶν erw$ cersbat, meus ἃ Remise penüce, 
φ.ν.κ crat ea δαί Mabasorem. Mae: arbcm 
we Jusris^e jme Kruiu Comlanbagt, (ia ΣΕ. ὯΝ 
expert A(gfvasus Cub: (ὦ CR Me inAt- 
pice 343:x4 URN PG, «ἃ uandees veli Colbgus 
fxias c9 δι meérgeprtm srbopere Bomum 
μεν ἐκ σεις. Üvabepeam com Cuna alialem 
«fa, ACbadb σύκα 3 Gros (esse GCCHQuENME, 
wkwA peEfe. UrcrSRO Becew. puae; amsdrboaber. 
& pow χάδι secger?c: quabcn 
διμεδεὰ wont Ἰὰ A κα. Vmabats 26u0 δε». 
UG, a erchr arse ἅς. 34 X SA "B CA €t- 
Sic, TolMÉ aM uma: wRollUDS Wro-ES voQut*. «i 
4-uunccent θμοιῖὰς Com  vosauurs cor aint 
Quim Unde ape, τε iat saeearvat. AL ae 
Amex δὶ OucOuBR Gsacrr SER SÉR Xo cudlttcusi., 


eas dum CuicOe 


νά φου ἡγεμόνε: τοῦ Ζαχαρόνυ οἴπου ξι:έντε:, ὁ μὲν 


ἄργχισι τὶ καὶ ἥγεμὸον πετελ θη τῆς ropz,- τῷ ξὲ 


ἔτιξρῳ δεχτρέδυστει πεεὰ τῷ Ῥωμιίων ἀρχιερεῖ 
tail» ἐπέξωνε τὰν moo» ἂρ, ι:ρεῖ Ὑξνος "ν.» io 


τροπεύειν. "MH pioom x4; περελθοῦχε ἐς τὸν Po. 


psa irprséa, ἔλάδανεν &sy:gp^z, i? ἕν ir 
ipii xp νιῶ πτιτλοχεεῖν τὴν πάλιν, Rgl τό-ε 


δὰ Maizrcpras τοῦ cim ἔτεπίαφει τοὶ; ἐν τῇ 


τῶξι àrriada. Txicpe πὲν οὖν τὰ πόλιν ἐπεί τε 
vana δον ττεντῖνε- tx τὰ ἀχρέπολιν àzale/g- 
wm i- beate Ἀὲ-τὸ δὲ wxta πρυσεχώξταιν 


esty. Tis μένον "Kul; μητρέτολι, εἴλον a: τιῦ 
áp ue. τακῆρεις Ἕτεῖτε ide xslcce τὰν χό- 


τὸς Ara. ἀλῶκαι ἐπ' Ἕλληιων, ἔπε:μφε 


ipai. ébsm, il Cusen τὴν πάλεν αὐτῷ παρ. 
cemihm e Ail] gc» οὖν ἔπ Δχαῖεν οὖχ ἔτι 
équmc. x ἃς τὸν Κλερειείαν ἀφιχίμεναι, 
διείσυος a 
maium καὶ τἄρα namen "ἕστερον dk ἃ: οδι- 
Uum τχιτηῆν τῷ βασι ως ἀδξελφ παυταχισχι- 
δα χε αν ww. I*tlAGulm: ἐπὶ Ῥεκλέας Emeifqenr 
edu. ταὶς καὶ τὶ μαι ἄλλαι πρότερεν γι ὁ. 


ve ἂρ για, παὶ epmQd. eüx ἑνοῦ. 


poca. tmirj ταῦ τῆς AgePal ἡγαμκόνο:, bxzricl- 
NuUa ὑμὴν qao es. 


^ Amt vla. safe caruax Ecl» &e oem RO Vue UlhEC est lacuna. 


241 


DE REBUS TURCICIS LIBR. V. 


212 


9 ov *: ἄφνω, κα! χκαταλχδὼν τὴν» πόλιν, hv^pazo- A Oliberius enim ab Halia. progressus, tenente. Cla- 


$:32*0, χαὶ τὴν θυγατέρα ἡγεμόνος ἐς γυναῖχα αὐτῷ 
ἠγάγετο. Καὶ - ταύτην μέντοι οὗτος ἀποδόμενος τῷ 
«ἢ: 'Hxsipou ἡγεμόνι, ᾧχετο ἐς Ἰτι λίαν. Καὶ τότε 
pi, δὴ ἁλοῦταν ὑπὸ τῶν ἀρχιερέως τριηρῶν, αὖ- 
O1; ξξωνησάμενος ἀπέλαδε. Διέφερον μὲν οὖν xal 
πρὸς τὸν τῆς 'Ayata; ἡγεμόνα, Ἰταλικὸν Κεντη- 
εἰωνα, οἱ Ἕλληνες τὸν πόλεμηεν ἐπὶ συχνόν τινὰ 
χβόνυν. δετὰ δὲ ταῦτα ἐπιγαιίαν ποιησάμενοι ἐπὶ 
τῷ βασιλέως παιδὶ τῷ νεωτέρῳ Θωμᾷ, ἁρμοσάμενοι 
τὴν θυγατέρα τοῦ fyysuóvo:, xal τήν τε χώραν ἃς 
φιρνὴν αὐτοῦ ἐπέδωκαν, τῆς Μεσήνης τε xai Ἰθώ- 
Bae. πλὴν τῆς παραλίου ᾿Αρκαδίας, σπονδάς τε 
ἐκοιήσαντο. Kat ταύτην μὲν οὖν ἐπεί τε ἐτελεύ- 
τησε, καρέλαδε θωμᾶς ὁ τοῦ βασιλέως ἀδελφὸς, καὶ 
τὴν τε γυναῖχα τοῦ Κεντηρίωνος εἶχεν ἐν φυλακῇ, 
ἐς ἣν δὴ καὶ ἐτελεύτησε. Οὔτω μὲν οὖν ἡ Π:λοκόν- 
vaso; ἀπὸ Ἰταλῶν ἐς τοὺ; Ἕλληνας περιῆλθεν, 
Ἕλλησι μὲν οὖν οὕτω προσέφερε τὰ πράγματ;, 
ὁπαγομένοι; sola: τὴν Πελοπόννησον. 

'᾿Αμουράτης δὶ 6 Μεχμέτεω ἐστρατεύετο ἐπὶ τὴν 
Τριέαλλῶν χώραν. Καὶ πρότερον uiv ἐπεί τε ἀξὴ- 
vr yxs πήλεμην͵ στρατεύματα ἐπιπέμψας, ἐδήου τὴν 
χώραν. Καὶ τότε δὴ οὖν ὡς ἐπύθ:το ὁ τῶν Τριδαλ- 
λῶν ἡγεμὼν ἐπιέναι ἐπ᾽ αὐτὸν βασιλέα, πρέσθεις 
τε ἐπεπόμφει, καὶ ἠξίου σπονδὰς ποιεῖσθαι, ἐφ᾽ ip 
ἂν ἀπάγειν ** φίρον ὃν ἂν τάξηται αὐτῷ βασιλεὺς, 
καὶ πείσεσθαι, ὅ τι ἂν χελεύοι αὐτῷ. Ἐνταῦθα 
'Δμευράτης ἄγεται τὴν θυγατέρα τοῦ Τριδαλλῶν 


rentiam Achaie principe, inopinate adveniens eam 
oppressit, ct. diripuit,educta in uxorewu principia 
filia. Tandein pretio accepto, Epiri duci eam vene» 
dens, in [talia reversus est. Etenim captam a 
pontificis iriremihus denuo emptam recepit. Grxci 
longo tempore bellum gesscre 1399 cum Cento- 
rione, qui Achaizx imperabat, generis Italici. Post- 
modum affinitatem jungentes, (ilia hujus ducis in 
matrimonium 1418 regis filio juniori Thoms, con- 
clusum est ut dotem acciperet Messen: et. lthomae 
regionem, praeler maritimam Arcadize. Foedus quo- 
que ieium, bellum. diremit. flanc quidem, ubi 
mortuus est princeps, accepit Thomas regis frater 
et. Centerionis uxorem donec. mortua. est, ín ear- 
eere condiJit. loe modo Peloponnesus ab [talis 
ad Grecos vanslata est. Grecorum res, cum subi- 
gerent Peloponnesum, hoc modo se habucre. 


Amurates pellum indicit Triballis. Primo itaque 
missis exercitibus Triballorum regionem popula- 
batur, Ut nuntiatumest Triballorum priucipi, re- 
gem liostiliter accedere, legatos ire jubet 3d Amu- 
Falen,, oratum pacem : paratum. δὲ esse, ei pax 
coiret, tributum quartumcanque imperasset, pen- 
dere, nec recusalurum facerc quacunque jussisset. 
Amurates hujus principis filiam sibi in uxorem so- 
ciavit, quam petiit sibi uxorem dari, misso Sara- 


ἡγεμόνος - ἐπιπέμψας δὲ Σαραξίην τὸν τῶν θυρῶν C, ziz jauuaruim imperatore : quam posunodum in 


ἡγεμόνα, ἤγάγετό τε τὴν γυναῖκα τοῦ Χαλίλεω 
ἀνάγοντος, παρ’ αὑτῷ μέγα εὐδοχιμοῦντος, xal τὰ 
βατίλεια αὐτοῦ. Μετὰ δὲ ταῦτα ἤλαυνεν ἐπὶ K2£a- 
μβᾶνον tbv ᾿Αλιδέριον ἡγεμόνα τῆς Kapía;, τά τε 
ἄλλα αἰτιασάμενος, χαὶ ὅτι τὸν ἀξελ φὺν αὐτοῦ τὸν 
νεώτερον ἔχων παρ᾽ ἑαντῷ, ἔπεμψεν ἐπὶ τοὺ; "EM 
ληνα;. ῬἙπιὼν δὲ σὺν στρατεύματι πολλῷ, τὴν 
χώρτν ἔδήου, ἐχλελοιπότος αὐτὴν τοῦ Kapapávov, 
καὶ τὰ Kxoa κατέχοντος τῶν ὁρέων. Ἑστὸν δὲ αὐτῷ 
δύ» πόλεε, ἢ μὲν Λάρανδα λεγομένη, ἡ δὲ Τοχόνειον 
s^ « μεγάλη τε οὖτα τὸ παλαιὸν χιὶ εὐδαίμων, ἐν 
à κεὶ βασιλὶς ἦν τῶν πρόσθεν βασιλέων τοῦ γένους 
τούτου. Δτε γὰρ τῶν ὁρίων τῆ; χώρας ἰσχυρῶν 
ὄντων, xal οὗκ εὐπετῶν ὄντων ἐπιδῆναι, ὁρμώ- 
psvot, thv ταύτῃ χώραν περίοιχον ἦγον καὶ ἔφερον, 
Καὶ κατὰ βραχὺ προϊόντες xaxeatploovto. “ἔστι 
8 ἢ πόλι: αὔτη εὐνομουμένη ἀπὸ τοῦ πάνυ πα- 
γα οὔ. Λάρανδι δὲ ἡ πόλις οἰχεῖται μὲν αὕτη ὑπὸ 
τὴν ὑπώρειαν τῶν ταύτῃ ὀρέων, xal οὐ κάνυ ἑάλω 
«εν ὀχυρώματι" ἡ δὲ χώρα, ἐπιόντο; τοῦ ᾿Αμου- 
ράτεω, ὑπίμενέ τε καὶ οὐχ ἐξέλικεν. Οὐ γὰρ δὴ 
νομίζεται Τούρκους γε ὄντας αὐτοὺς, ἀνδραποδί- 
ἀέυθαι ἐς τὰ αὐτὰ τε ἅμα ἤθη, χαὶ à; τὴν αὐτὴν 
δίαιταν χαθισταμένου;. Ὁ μέντοι Καρλμᾶνο: οὗτος 


Ὁ regionem : quam agentes. οἱ ferentes, 


regiam adduxit Chaliles, qui pluriinum apud regem 
pollebat, [fis ita peractis, petiit bello Caramanum 
Aliderium, Cari? ducem, ciimini ei inter eætera 
vertens, quod fratrein suum juniorem, cui alimenta 
prabuerat, ad Graecos. misisset. Veniens itaque 
cum mogno exercitu, regioncin. graviter. afflizebat 
populationibus quam Caramanus descrucrat, cum 
se rceepisset in montium cacumina. Regio ita ur- 
bes habet duas : una Laranda. vocatur, alteri no- 
men est Toconeium (38). Toconcium nrbs. magni- 
tudine et opibus praestat, in qua autiquitus regin:e 
morabantur. Cum montes regionis. illius essent 
firmisainii, ct 3*4 molum muniti, nec facile scandi 
possent, omnem bclli molem verterunt in finitimam 
paulatim 
pregressi subigebant. Urbs ista optimis legibus 
[andata est jam inde ab antiquo. Laranda sita est 
in radicibus montium, qui in ista regione visuntur, 
nec aliquibus munimentis adversus vim hostium 


firmata est. Incolæ regionis Anuratis adventum 
exspectarunt, nec sibi fuga consuluerunt. Putabaut 


enim cum et ipsi Turci forent, etiisdem morihus 
reliquaque. vite consuctidine — utereotur, se nihil 
hostile passuros. Caramauus ille finitimus est l'isida- 


Notulae marginales. 
(38) Concium Carie, olim. Jcouiun, vulgo. Congim. 


ὁ παγαγεῖν͵ el, si tn cont. 


20 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


244 


ram regioni et "Turgutz. Pisidz, qui etiam Barsa- A ὅμορός ἔστι τῇ Πεισιδῶν χώρᾳ, καὶ τῇ Τουργούτοω" 


cides vocantur, pastores sunt, et Turcorum lingvam 
iu usu babent : latrociniis magis intenti. vivunt, præ- 
dasque ex Syriaetex finitima regioneagunt. Nec ab- 
stinent a regione 190 Caramani, cum quo ipsis con- 
tinuum bellum est duces eligunt, quorum ductu præ- 
ditum proficiscuntur. Duces praedam — superfluam 
capiunt, et inde partem haud contemnendam iis lar- 
g untur qni dom! apud uxores remanserint. Turgutes 
Phrygie imperat; ct Armeniam Cappadociamque 
regio ejus attingit. Genus Turgutæ videtur recenter 
admodum fuisse sub Amythaone ; et cum ia Phry. 
giam inde descendisset, regionem istam ex eo tem- 
pore ohtinuisse. (juod cum durasset ad baec tempora 
contra filios et Caramanum arma tulit. Bellum etiam 
gessit Jam olim genus istud adversus  Leucarnss, 
Cora'lucis filios. Candylorum urbs €aris (n pote- 
state viri, qui. nuncupatur. . . Regionem itaque 
populstionibus divexans Amurstes Mechmetis fllius, 
Ducis Alium in gyneceum suum transtulit ; filium 
regionis principem relinquit Cermianum et Celi- 
nem, Sarcliauemque principes eum proficisceretur 
contra Caramanum, regionibus ipsorum expulit : 
accedensque, regias eorum spoliavit. dines ex- 
cessiL e vivis, carens liberis. Sarchanes et. Mende- 
sias in regiones fluitimas fugientes, servati sunt, 
ne quid mali ab Amurate paterentur. Mendesias 
Rhodum contendit, ibique moratus est. Postea præ- 
conio excitus, accessit ad regem, flagitans ut aliquid 


Ot δὲ Πεισιδῖται οὗτοι, καὶ Βαρσάκιδες καλούμενοι, 
νομάδες μέν εἰσι, καὶ γλώττῃ τῇ Τούρχων διαχρώ- 
μενο! * λῃστριχώτερον δὲ βιωτεύουσι, τήν τε Συρίαν 
ληϊτόμενοι xal τὴν ἄλλην σφίσιν χώραν" καὶ δὴ 
τὴν Καραμάνου διαπολεμοῦντες, ληΐζονται. "Ap- 
γοντες δὲ σφίσιν ἐφεστῶτες, καὶ ληϊζόμενοι,͵ τεῆς τε 
λείας τὸ ἐπιδάλλον ** μέρος αὑτοῖ τὲ διαλαγχάνουσι, 
καὶ τοῖς οἴχοι ἐπὶ ταῖς γυναιξὶν ἐπιμένουσιν ἔπι- 
διελόμενοι διδόασι τὸ ἄλκιμον μέρος. Τουργούτης δὲ 
«ἧς Φρυγίας χώρας ἐπήρχει τε, καὶ ἐπὶ "Apusviav 
ἧἥχει xai Καππάδοκας $ χώρα αὐτοῦ. Τὸ δὲ 
Τουργούτεω γένος Doxst νεώτερον γεγονέναι δπὸ 
'Auv0dovt, καὶ ἐπιχαταθᾶν ἔς τὴν ταύτῃ τῆς 
Φρυγίας χώραν, ἐπιχρατῆσαξ τε τὸ ἀπὸ τοῦδε τῆς 
χώρας͵ καὶ ἐς δεῦρο διαγενόμενον, πρός τε τοὺς 
παῖδάς τε καὶ Καραμᾶνον διαπολεμεῖν. Δις πολέμησε 
μὲν οὖν τὸ παλαιὸν, χαὶ πρὸς τοὺς Αευχάρνας 
Καραϊλούχευ παῖδας. Τὸ μέντοι Κανδυλόβον ἧ 
κόλις τῆς Καρίας, ὑπὸ &vbpi τοὔνομα ** ..... καὶ 
τὴν χρᾶν κατασυρεφάμενος ᾿Αμουράτης ὁ Μεχμέ- 
τεω, τήν τε θυγατέρα αὐτοῦ ἔσχεν ἐς τὴν γυναι- 
χωνῖτιν, xe τὸν παῖδα αὑτοῦ χατέλιπεν ἄρχειν τῆς 
χώρας. Tob; μέντοι ἡγεμόνας, τόν τε Κερμιανὲν 
καὶ Αἰδήγην ἐλαύνων ἐπὶ Καραμᾶνον, xal τόν τε 
Σαρχάνην, τῆς τε χιύρας ἐξήλασε, χαὶ ἐπιὼν τὰ 
βασίλεια αὐνῶν, ἣνδραποδίσατο, Ὁ μέντοι Αἰδήνης 
ἐτελεύτησεν ἅπαις ὥν. Σαρχάνης δὲ καὶ Μενδησίας 
ἐπὶ τὰς ὁμόρους αὐτῶν χώρας διεσώζοντο, &nogu- 


honi ab eo impetraret. (ui etiamnum apud regem (c γόντες ᾿Αμουράτη ἐπιόντα. Μενδησίας μέντοι ἃς 


:etatem agit, victum at necessaria a Januis scciplens. 
Caramanus eupidus recipiendi Toconeium et regio- 
nem suam, legatos ad Amuratem mittit, promittens 
se suam filiam ei daturum uxorem, et filium quem 
liaberet, missurum ut in jauuis mefteret. Awurates 
in fadus, juramenti religione interveniente, Cara- 
manum suscepit, et in Europam iter intendit. Po- 
:(ca cum aliquantalum temporis  intercessisset, 
arma contra Ismaelem Sinopes et Castamonz prin- 
cipem arripuit, nescio ob quam offensam. Qui ut 
accepit Ainuratem contra se ut hostem properare, 
legatos obviam regi mittit, qui dicerent, si pacem 
petenti daret, sequotannis æris redditum quantus- 
cumque esset, regi pensurum. Przterea polliceba- 


Ῥόδον ἀφιχόμενος, διέτριδε" μετὰ δὲ cauta xv- 
ρυκευσάμενος, ἀφίχετο παρὰ βασιλέα, δεόμενος 
τυχεῖν ἀγαθοῦ τινος πρὸς τοῦ βασιλέως, καὶ ἐς 
δεῦρο ἕτι διατρίδων, τὴν δαπάνην ἔχει ὑπὸ τῶν 
ϑυρῶν. Ὁ μέντοι Καρεμᾶνος͵ ὡς τό τε τὸ χόνειον Ὁ 
κατειλήφει, xol τὴν χώραν αὐτοῦ κατέχων διέτρὲ- 
6:v, ἔπεμπε πρίσδεις παρ᾽ ᾿Αμουράτῃ, ὑπισχνού- 
μενος τὴν τε θυγατέρα δοῦναι αὐτῷ εἰς γυναῖκα, 
xol τὸν παῖδα αὐτοῦ ἐπιπέμπειν συστρὰξευόμενον 
ἐπὶ τὰς ᾿Αμουράτεω θύρα;. Ὁ μὲν δὴ ᾿Αμουράτης 
ἐπ:ιίθετο, τὰς σπονδὰς καὶ δροχια ποιησάμενος, 
ἀπήλαυνεν ἐπὶ τῆς Εὐρώπης. Μετὰ δὲ ταῦτα χρό- 
vov ἐπιγιγνομένου, αἰτιασάμενος Ἰσμαΐλην τὸν 
Σινώπης καὶ Κασταμωνίας ἡγεμόνα, ἐστρατεύετο 


tur, se filium suum in regis januas missorum. Fi- D ia" αὐτόν. Οὗτος μὲν οὖν ἐπύθετο ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπιέ- 


lium autem Turgutis, quem jam ante in regis januas 
abiisse constabat, regioni pristin:x restituit : eique 
cum eo agere pro suo arbitrio permisit. 


vat 'Apoupátqy, πρέπεδεις ἔπεμψε, xal τὴν μὲν τοῦ 
χαλχοὺ πρόσοδον ὑπέσχετο ἀποφέρειν ποῦ ἐνιαυτοῦ, 
bon ἂν αὐτῷ τυγχάνοι οὖσα, καὶ τόν γε παῖδα 


ὑπισχνεῖτο ἐπιπέμπειν xal οὗτος ἐς τὰς βασιλέω: θύρας. Τὰν μέντοι Τουργούτεω παῖδα xol πρότε- 
pov ἔτι παραγενόμενον ἐπὶ τὰς βασιλέως θύρα:, ἐπυθόμεθα ἐπαγαγέσθαι βασιλέα, xal ἐ-ιτρέκπειν 


τὴν χώραν αὑτῷ διαθεῖναι, jj ἂν αὐτῷ δοχοίη. 

Ilzc quidem fortiter ab. Amurate facta, incredi- 
bile dictu est quanta gloria Asiz regnum iliustra- 
rint. Bellum quoque tempore longo inter ipsum ef 
Lcucarnas arsit. Expeditionem suscepit. Amurates 


. Ταῦτα μὲν αὐτῷ ἐς τὴν ᾿Ασίαν ἐπέπρακτο, λαμ- 
πρὶ ἀ κοδεδειγμένα ἐς τὴν ἀρχὴν αὑτῷ. Καὶ πρός τε 
«οὺς Λευχάνας *' ἐπολέμει συχνόν τινα χρόνον. 
Ἐγένετο δὲ lx τοῦ ᾿Αμουράτεω Davst; ἐπὶ Τριδαλ 


Notule marginales. 


** à na66030y R. κι in c. 


8 p. διΐήχει, 
κάρνε:ς. 


81 Eadem lucuna in. R. 


δ ὡς sce χόν. 3 Ín uno, Atu- 





241 


LAONICI CHALCOCONDIYL/E 


948 


unum oppidani, et manas cum peregrinis lortter A δέδλητο, εἰσεχέουτο δὲ εἰς τὴν πόλιν οἱ νεήλιδες͵ 


conserunt : quos impulsos magna vi in fugam ver- 
iunt, et de moenibus deturbant exactos urbe. Ilae 
ἱρίτυν spe capienda urbis frusirati, quia peregrini 
fortiter cxpulsi erani, Amurates cum exercitibus 
abscessit, et domum ire contendit, Scopiorum vero 
et lllyricorum regioni prsefectum dedit virum pri- 
marium suumqne sororium ; cui tradidit pedestres 
et equestres copias, ut incursionem in Illyricum fa- 
rcre posset. lllyricorum rez Bossina regionis illius 
2men est : qnæ cum sit aspera et montana, porri- 
gitur usque ad. Tilyricos, «qui incolunt maritimam 
lunii regionem. Est et urbs regnique sedes Gaia sivo 
Jai!2a, et fluvius qui eam alluit (quem Wkrinam vo- 
cant, is iu Savum esit) qui deinde in Istrum exhauri- 
tur, Hic Hllyricorum rex sua regione ab [samo vastata 
exercitum comparavit. Veritusautem cum Amura- 
lis confligere exerci u, legatos misit, qui dicerent, 
δὲ paratum esse, si pacem. impetraret, quotannis 
viginti quinque millia aureorum tributi nomiue 
conferre. Rex Amurates liac eouditione p'cein de- 
dit. 


xal τῆ: μὲν πόλεως πολὺ μέρος xatexpátnsav * 
μετὰ δὲ ταῦτα τῶν ἐν τῇ πόλε: ἀθροιζομένων, ἐς 
χεῖρά τε τοῖς νεήλυσιν ἀφίχοντο, χαὶ ὡσάμενοι, ἐξε- 
ὦσαντο καταλαδόντες ἀπὸ τοῦ τείχου;. Καὶ 0; ἐξ- 
ἐχρούαθη τὰ στρατεύματα, καὶ οὐ προηδεχώρει αὐτῷ 
ἡ τῆς πόλεως αἵρεσις, ἀπήγαγε τὸν στρατὸν, χαὶ 
ἀπήλαυνεν ἐπ᾽ οἶχου. Ὕπαοχου δὲ ἑἐπιστήσα: τῇ 
Σχοπίων τε xai Ἰλλυριῶν χώρᾳ, ἄνδρα τῶν παρ᾽ 
αὑτῷ μεγέθει δυνάμενον, καὶ αὐτῷ ἐπὶ τῇ ἀδελφῇ 
Ἱαμδρ᾽ον γενόμενον, xaX στρατόν τε ἐπιτρέψας, πε- 
ζόν *t ἅμα καὶ ἱππικὸν, ὥατε ἐς τὴν "DOopusv ἐσ- 
(Θαλεῖν χώραν, διῆχεν ἐνταῦθα τὰ στρατεύματα. Ὁ 
μὲν οὖν ᾿Ιλλυριῶν βασιλεὺς Πόσθνη ** ck ἡ χώρα αὖ- 
τὴ χαλεῖται, xai ἔστιν f χώρα αὕτη τραχεῖά τε xz 
ὁρεινὴ πάνυ. Διήχει δὲ ἐπὶ ᾿ξλλυριοὺς, τοὺς πρὸς τὸν 
Ἴόνιον κισμένους. παρὰ τὴν θάλατσαν. "Es 
αὐτῷ βασίλεια, xal πόλις Γαῖτια καλουμένη, καὶ 
wotapbe παρ᾽ αὐτῇ ῥέων ἐχδιδοῖ ἐς “Ἴστρον. Οὗτος 
μὲν δὴ ὁ τῶν Ἰλλυριῶν βασιλεὺς, ὡς δῃουμένης αὖ- 
«ip ὑπὸ Ἰσάμου τῆς χώρα;, ὡς στρατόν τὲ Guva[a- 
γῶν, ἔννεν οὐδὲν, οὐδὲ ὃς χεῖρας ἐληεῖν ἠνέσχετο τῷ 


βισιλέω; e:patip, πρέσδει; τε ἔπεμψε παρὰ βασιλέα, καὶ ἐτάξατο φόρον ἀπάγειν τοῦ ἐνιαυτοῦ, μὺυ- 
ριάδας δύο χρυσοῦ xal πενταχισχιλίους. Βασιλεὺς δὲ προσίετο, καὶ σπονδὰς ἐποιεῖτο αὐτῷ. 


lluic regioni adjacet Stephani Sandalis 6lii re. 
αἷο, quam gens lilyriea tenet : et. se. extendit 
ad lonium... Hzc natio cum lllyrica sit, [am lim a 
reliquis separata est ll vricis. Ineolæ 3utem moribus 
et victus ratione nihil discrepant ab Il!yricis, ve- 
rum alies sequuntur leges, Cuducrgi. ngncupautur 
omnes qui degunt in Sandalis regiouc. Inter hanc 
c| Epirum sit» sunt. quaedam Venetorum urbes, 
ubi et lbanis regio habitatur. Castriotis. línic an- 
nexa est Comneni rcgio, pleraque maritima exsi- 
gtens, versns mediterraneam regionem brevi ine 
tervallo extenditur ad loca Argyropoli fnitima : 
ubi prefcctus. Amuratis castra. habens, lbanis 
et Comnenorum — regienem — evastabat,— Buterea 
(hanes. victus, ibat. in januas regis, eumque 56- 
queliatur, quo umque cum copiis militatum obiisset. 
Pustea Arianites privatus paterno principatu, in 
re;is januas abiit, a rege vicium οἱ necessaria 
capieus. Deinde mortuo Castriete Ibane, fllium 
ejus accipiens in. patrium principatum  subro- 
(avit Amurates, Árianites, qui et ipse suo prin- 
cipatu dejeclus erat ἃ rege, supplicabat Januis, 
ut honi aliquid a rege consequeretur. Deinde 
missis quibusdam 1993 ad cos qui in sua adhuc, 
unie pulsus crat vi hostili, regione versabautur, 
dicebat se eo cum copiis venturum, Qui cum pro- 
mitterent, si armatus advenisset, sea rege dc- 
fecturos, fuga relictis jannis, in Suam regioucu 
se recepit. lcversus igitur ad paternam regionem, 
eum. optimatibus conjurationem facit. Qui eum 
lubenti animo suscipientes, 3b rege defecerunt, 
interſeciisque Turcis, incursione fecerunt. in 


Τούτου δὲ τῇς χώρας ἔχεται fj τοῦ Στεφάνου τοῦ 
Σ᾿ ινδάλεω δ χώρχ, ᾿Ιλλυριῶν τὸ γένος, χαθήχουσα 
ἐπὶ θάλασσαν ἐς τὸν Ἰόνιον παρὰ V... χαλουμένη. TO 
μὲν δὴ γένος τοῦτο Ἰυλυρικχὸν ὄν, ὑπ᾽ παλαιοῦ διέσχι- 
αται ἀπὸ τοῦ λοιποῦ τῶν Ἰλλυριῶν ** γένους. “Πθεσι 
μὲν γὰρ καὶ διαίτῃ τῇ αὐτῇ διαχρῶνται, νόμοις δὲ 
o» xoi; αὑτοῖς. Κουδούγαρωι δ᾽ ὀνομάζονται σύμπαν- 
τις οἱ ἐς τὴν Σανδάλεω χώραν τελοῦντες "5, Μεταξὺ 
μέντοι τῆς ᾿'ΠἸπεῖρον καὶ αὐτοῦ τῆς χώρας πόλεις τε 
ἕνεισιν αὑτῶν τε τῶν Οὐενετῶν, χαὶ ἡ τοῦ Ἰδάνεω 
χώρα τοῦ Καστριώτου. Μετὰ δὲ ταύτην dj τοῦ Ko- 
μνηνοῦ χώρα, τὰ πυλλὰ παράλιος οὖσα. Ἐπὶ με:ό- 
qatov μέντοι ἐς βραχύ τι παρατείνει ἐ πὶ τὴν περίοι- 
κὸν τῆς ᾿Δργυροπολίχνης, αὑτοῦ ταύτῃ ὠχισμένης, 
ἐν fj ὁ τῆς χώρας ὕπαρχος; διατρίδων, τὴν τε 164- 
vto γώραν καὶ Κομνηναίων ἑληΐζετο. Τούτων μέν- 
τοι 6 τε 'l6ávnz ἐπὶ τὰς θύρα; ἰὼν τοῦ βασιλέως 
ἐστρατεύετο σὺν τῷ βασιλεῖ, ἧ ἂν ὑφηγοῖτο τὰ βασι- 
λέως στρατεύματα, καὶ 'λριανίτης δὲ ὁ Κομνηνὸς, 
ὡς ἀπὶῖν χαὶ αὐτῷ dj πατρῴα ἀρχὴ ὑπὸ Baziéox, 


D ἀφιχόμενος ἐς τὰς θύρας, τὴν δίαιταν εἶχε παρὰ 


βασιλέως. ὕστερον δὲ τελευτήσαντος Ἰδάνεω τοῦ 
Καστριώτου. τόν τε παῖδα αὐτοῦ λαδὼν ic τὰ βασί- 
λεια, χαὶ τὴν χώραν ὑφ᾽ αὐτῷ ποιησάμενος εἶχε. 
Μετὰ δὲ ταῦτα οὐ πολὺν χρόνον, ὡς διατρίδων 
'ν'ανίτης ἱχέτης ἐγένετο ἀπὸ τῶν θυρῶν, τυχεῖν 
ἀγαθοῦ τινο: πρὸς τοῦ βασιλέως. Λόγου; τε δοὺς, 
ἐπιπέμψαι ἐπὶ τοὺς τῆς χώρας αὑτοῦ, xal ὑπισχνου- 
μένων αὐτῷ ἀπόστασιν, ἣν ἀφίχηται ἐπ᾽ αὑτοὺς, 
ἀποδιδράσκει τε ἀπὴ τῶν θυρῶν, xol κατιὼν ἐπὶ 
«hv πατρῴαν ἀρχὴν, συντίθεται τοῖς βε) τίοτι τῆς 
χώρας, χαὶ ὑποδεχωμένων ἀσμένω;, ἀπέστησαν ἀπὸ 


Nolulre marginales. 


" Lac.it. BR. et in οἵα, Mióswe. 
in c. " οἰχοῦυτες. R. iu al. ut in c. 


v Σχανξάμεω, ἢ. ut in c. 


' FEaaem lac. in ἢ. " Ἰλλυριῶν. R. ui 


249 


D£ REBUS TURCICIS LID. V. 


250 


βασιλέως. Καὶ τού: γε ἄρχοντας τῆς χώρας Τούρ- A Amuratis regionem, quam egerunt et tulerunt, 


10€ ἀνελόντε:, ἐ πέδραμον τὴν βασιλέως χώραν, καὶ 
ἦγον xeVEgspov. Χώραν τε ἐρυμνὴν κατέχοντες αὖ- 
«τοὶ, xal ὁρει ἣν τὴν σύμπασαν xai τραχεῖαν, Ὥς; 
μὲν οὖν ταῦτα ἠγγέλλετο βασιλεῖ, ἔπεμπεν ᾿Αλέην 
«bv Βρενέξεω, στρατιγὴν ἀποδείξις, χαὶ παραδοὺς 
αὑτῷ στράτενμα, ὅτον τε παρὰ ᾿Αξιὸν ποταμὸν xal 
εἴς ᾿Αργυροπολίχνης, καὶ ἱπποδρόμους, ὅσοι τήνδε 
τὴ» χώρα» ἑνοιχοῦσιν, ἐχέλιυεν ἐπιόντα, τὴν xc 
χώραν αὐτῷ τὴν ᾿Αλδανῶν χαταστρέψασθαι, xal 
ἃνδοατοδισάκενον, ἤχειν αὐτῷ ἄγοντα τὸν Κομνὴη- 
νοῦ παῖδα. Οὗτος μὲν οὖν λαδὼν τὸν στρατὸν ἅπαυ- 
ta, ἰσέδαλιν ἐς τὴν χώραν, xal πεζὴν ἅμα εὐρά- 
μῖνος οὐχ ὀλίγον. Ὡς δὲ ἐσέθλλον, ἐδῇουν τε xv v 
χώραν, xai ἐνεπίμπρων οἰχία: τε χαὶ ἀγροὺ:;, οὐ- 
dev! - φειδόμενοι. Ὃ μέντοι ᾿Αριανίτης συναγαγὼν 
«τοὺς τῆς: χώρας ἱππέα; τε xal πεζοὺς, καὶ ἀφικό- 
μενο;, χαταλαμθάνει τὰ ἄκρα, ἧ ἔμελλεν ἀναζεύ- 
£a; ᾿Αλίης ὁ «οὔ Ἰρενέζεω ἐξελαύνειν. Καὶ 65; 
ἐπειρῶντο μετὰ ταῦτα ol τοῦ ᾿Αλίεω διελθεῖν, οὐχ 
ἐδύναντο, ἐνισταμένων τῶν ταύτῃ μετὰ ᾿Αριανίτου, 
καὶ οὐχ ἐπιτρεπόντων διεξιέναι. ᾿Ενταῦθα οἱ Τοῦρ- 
κοι, ἄλλοι μὲν, ὡς ἀπελείφθησαν lv τῇ χώρᾳ, ἄλλοι 
δὲ κατὰ τὴν χώραν ἐτράποντο, ὅποι ἑχάστῳ προΐὺ- 
χώρει διατώζεσθαι. Τούτων οἱ πλεῖστοι διεφθάρη» 
σαν Óxb τῶν ᾿Αλδανῶν᾽ οἱ δὲ ἄλλοι ξάλωταν πάρ- 
τες. Οἱ δὲ σὺν τῷ ᾿Αλίῃ ἀποτραπόμενοι, ταύτην 
τὴν πορεῖαν πεδινοτέραν ἐποιήσαντο xai ἐπιμήχη. 
Καὶ ἐξελθόντες ἐς τὴν “Ππειρον, τὴν χατὰ Κέρ- 
χυρᾶν ᾧχημένην, ἔχ πολλῶν ἀπενόστησαν διαφυ- 
r^vt:q μὴ ἀπόλλυσθιι. Ἐνταῦθα δὴ ἀνείλετο δόξτν 
περιςξανῆ ᾿Δριχνίτης ὁ Κομννγυοῦ, ἀποδειξάμενος 
ἕςγ2 λόγου ἄξια, vai τὸ ἐντεῦθεν εὐδοχιμῶν. Οὕτω 
μὲν $5 ᾿Λλίῃ τῷ Bpsviz:o, ὡς εἰσεόάλλοντο ἐς τὴν 
πρὸς vov χώραν, ὁ στρατὸς χιλεκώτατα ἐπε- 
πλάγᾳ. Οἱ μέντοι λοιποὶ τῶν πρὸς τὴν “Αργους 
π'λίχνην *5, ο᾽χούντων ᾿Αλθανῶν, ὡς εἶδον ᾿Αριανίτην 
νεωτερίσαντα περὶ τὴν βασιλέως ἀρχὴν, ἔργον λαμ- 
$25: σφίπι χατεργασάμενον, ἐδουλεύοντο xal αὑτοὶ 
ἀπόττασιν ἀπὸ βασιλέω; 'Apoupátn* καὶ ἐπεχᾶ- 
709.19 μὲ» δήπου τὸν ἡγεμόνα αὑτῶν. Τούτου γὰρ 
δὴ τὸν πατέρα ἐξελάσας Ex τῆς χώρας Παιαζήτης ὃ 
“κμουράτεω, xa Μύρξαν τῶν Κανίνων ἡγεμόνα, 
χαὶ συχνοὺς ἄλλους ἄρχοντας τῆς τῆδε χώρας, τὴν 


Εἰ quidem res pelchre succedebat, cum ipsi regio- 
nem asperam ct montanam, in quam se recipie- 
bant, incolerent. Ut rumor ad. regem ista pertu- 
lit, Aliem ducem constitueus, cui exercitus, quos 
liabuit juxta. Axiam flumen et Argyropolim, tradi- 
dit, addito equitatu universo, qui in ea regione 
morabatur, jussitque ut Albanorum recionem sub- 
igeret : οἱ mancipiorum pr.eda onustus, captum 
alducens etiam. Arianitem Comneni filium, redi- 
ret, llic accepto exercitu universo, impetum dedit 
in hostilem regionem, cum ibidem invenisset co- 
pias pedestres haud aspernandas. legionem po- 
pulabantur, vicos villasque incendebant, nemini 
parcebaut. Arianites, éongregatis sum regionis 
equitibus et peditibus, adveniens occupabat man- 
tium cacumina et angustias : qua reditum ma- 
turans, transiturus erat cum copiis. Aliis m'lites 
cum conarentur transire, non potuerunt, cum for- 
titer ab Arianite transitu probiberentur. Turci 
Ffeliqui, cum ab Alie essent in ea  regionc relicti, 
fuga sihi consulere parabant : eo festinantes, ubi 
incolumes viLe discrimen imminens evitare pos- 
scnt. Horum plerique ab Albanis interempti, par- 
tin capti sunt. R liqui, qui se fugæ Alii comites 
junxerant, profectionem campestrem at longio- 
rem, ingressi sunt. Et egredientes in continente 
que juxta Corcyram bhabitatue, ex multis pauci 
fuga sibi couswlentes, domos ire pergunt. Ea in 


C expeditione inagnam gloriam inveuit Arianites 


Comneni filius, operibusque memorabilibus gestis 
adicodum celebratus. est. In hune. modum — Aliis 
exercitus, cum in regionem qiue Tonium spectat 
irruisset, afflictus est. Cicteri Alliani, qui incolunt 
urhem quæe Argos respicit, ut cognoverunt Aria- 
nitem rcs novas instituisse adversus Amuratem, 
qua felicem sortite sint eventum, etiam ipsi. de- 
fectionis ab rege consilia agitarunt : ct defl- 
cientes, Depan evocatum sibi ducem ct principem 
elegerunt, ffujus cnim patrem cum ejceisset e sua 
regione Psjazites Amur:ztis fliius, exactis quoquo 
Myrxa ct Caninorum príncipe, necnon aliis duci- 
bus plurimis, ista regione 13A potitus est. 
Depan igitur illum incerlis vagantem sedibus per 


τε χώραν χα-ἐσχε, xal ἑαυτῷ χαταπρούστήσατο. D iliam, et plerumque morantem in Corcyra. Ve- 


Τὸν δὴ οὖν Δέπαν τοῦτον περιιόντα, xal περινο- 
stowvta, ἄλλο τε ἄλλην τῆς Ἰταλίας, καὶ ἐν Κερ- 
xó92 τῇ Ἑνετῶν νήσῳ τὰ πολλὰ διατρίδοντα, ἐπε- 
χαλοῦντο οἱ περὶ τὴν ᾿Αργυροπολίχνην οἰχοῦντες, 
χοὶ σφίσι βασιλέα τε ἑστήσαντο. Καὶ στρατὸν ποιτ͵- 
σάμενοι, ἐπήλαυνον ἐπὶ τὴν ᾿Αργυροπολίχνην, τὴν 
βασιλέως τότε δὴ πόλιν, ἀνήχουσαν δὲ προύθεντο 
τουτῳῖ τῷ Aíxg, καὶ ἐπολιόρχουν τὴν πόλιν μη- 
χαναῖς τε τῷ τεἰχει προσφέροντες. σαν ὃς αὐτοῦ 
ἐν τῇ πόλει νεήλυδές τε τοῦ βασιλέως φρουρᾷ, καί 
τίνες ἄλλοι οὐ πολλοὶ τῶν Toópxwv, διαφυγόντες 


netorum insula, Albani, qui juxta Argyropolim 
versabantur, accersentes, regem sibi crearunt, 
contractisque copiis, Argyropolim, quæ tam tcm- 
poris regis erat, bello petierunt, Urbem oppu- 
gnabant variis. admotis machinis. In urbe erat 
presidium regis peregrinornm : aderant οἱ Turci 
plurimi, qui confugerant eo, urbemque fortiter 
et strenue. ab. hostibus defensabant. Aibani cum 
ista inciperent, urbemque somma vi obsiderent, 
admodum oppugnationi intenti, regioni regis, qui 
tum aberat in. Asia bellum gerens cum Caramàno 


Notule maryzinales. 


" fn uno cnendatum, 'ApyvponoAl,vr v. 


251 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


Cilicig et Carig principe, incursion'bus et po- A ἐς thv πόλιν, καὶ ἡμύνοντο τὸν στρατόν. ὥστε δὴ 


pvlationibus vastitaiem indusere maximam. Tura- 
chanes Triballorum et Thessalie pr»fectus, ac- 
cepta Albanorum defectione, et metropolis adeo 
clare obsidione, conscribens exercitum quam po. 
tei. maxiwum, assumens etiam Turcos quotquot 
in Thessalia invenire potuit, citato itinere prope- 
rans per nivem (hiems enim tum erat ), secundo 
die postquam iter ingressus erat, prope urbem 
Albanos depreheudit : in quos preter exspectatum 
irruens, plurimes occidit : Depau ducem vivum 
cepit, urbemque obsidione solvit, Aiunt Tura- 
chanem ex improviso accedentem, plures quam 
mille interíeelsse : et in hune modum servitutis 
jugum recipere denuo coacti sunt Albani. Nobiles 


ταῦτα πράσσοντες ol 'AlÓavol, τὴν τε πόλιν izo- 
λιόρχουν, μηδενὶ ἀνιόντε; ἐς τὴν πολιορχίαν, xal 
τὴν χώραν τὴν περίοικον τοῦ βασιλέως ἐπέδραμον, 
βασιλέως ἔχοντος xal ἀπόντος ἐς τὴν "Asíav, xat 
πυλεμοῦντος Καραμάνῳ, τῆς Κιλικίας τε καὶ Ka- 
ρίας ἡγεμόνι. Evtaũbe ὡς ἐπύθετο Τουαχάνη:, ὁ 
«τῶν Τριδαλλῶν 5, καὶ Θετταλίας ὕπαρχος τότε ξὴ ὧν, 
«οὐς τε ᾿Αλόανοὺς ἀφεατηκότας ἀπὸ βασιλέως, καὶ 
«ἣν μητρόπολιν πολιορχοῦντας, συλλέξας στράτευμα 
ὡς ἠδύνατο μέγιστον, συμπαραλαδὼν καὶ τοὺς 15; 
παραθαλασσίου χώρας τῶν Τούρχων, ὅσους ἠδύ- 
νατο, ἐλαύνων διὰ τῆς χιόνος, χειμών τε γὰρ ἦν 
μέγας, δευτεραῖος ἀφιχνεῖται ἐπὶ τὴν χώραν, καὶ 
χαταλαμδάνει ἐπιστρατευομένους ἐν τῇ πόλει τοὺς 


ejus regionis, quotquot non evaserunt Turacha- B ᾿Αλδανούς. Καὶ ἐπεισπεσὼν ἄφνω, τοὺς πλείστου; 


nis mauus, ab regiis præſectis erudelissime occisi 
ἐπι, cum alius isto, alius alio mortis genere mise- 
rabiliter interiret. 


ἐφόδῳ πλείους τῶν χιλίων διαφθαρῆναι " καὶ οὕτω αὖϑις καταδεδούλωντο ol 'AxÓavol, 


«ε αὐτῶν διέφθειρε, καὶ τόν τε Δέπαν τὸν ἡγεμόνα 
ζωγρῆσας, ἀνεῖλε, καὶ τὴν πόλιν τῆς πολιορκίας 
ἠλευθέρωσε. Λέγεται Cb. ἐν ταύτῃ τῇ Τουραχάνεω 
ἀφεστηκότες 


ἀπὸ βασιλέως. Οἱ μὲν τῆς χώρας εὖ γεγονότες, ὅσοι μὴ διέφυγον, τότε ἐπιόντος Toupayav'e, ἄλλος 
ἄλλῃ ἀπώλετο, ὀλέθρῳ τῷ κακίστῳ παραδοθέντες ὑπὸ τῶν βασιλέως ὑπάῤχων. 


Amurater revorsus ab expeditione, quam contra 
Caramanum sumpserat, e regia sua Mezetem, queu 
Europee ducem declararat, accipere jussit copias 
equitum οἱ peditum quantas vellet, et proficisci 
contra Paunodasciam, ut eam suo Imperio junge- 
ret. Qui accipiens Europeum exercitum, et Europ 
Azapides, equitatumque regis omnem, qui ín Europa 
agebat, pervcnit ad latrum: quo trajecto, ingressus 


est Pannodacieregionew qua Ardeliam(40) nomina- € 


tur. Ardelium a Prasobo monte in Pannoniam usque 
excuriit. Regio ista cingitur quercetis glandiferis, ur- 
hes jue habct noa psucas. Metropolis Tosibinium (41) 
vue tur. Lia. ua utuntur partim Dacorum, (42) et par- 
tim. Pannonum. Victu et moribus Paunones iwi 
tantar. Hzc regio snbjecta est Pannonum regi, ἃ 
quo ducem accipit 3385 de Pannonum genere. Ur- 
bes habet liberas, quse proprio jure propriisque 
legibus ab metropoli Tosibinio reguntur. Jussi 
proficisci in militiam, regi parent, tributum feren- 
tes quandocunque ἰδ imperaverit : solummodo 
petentes, ut sihi proprio Jure suisque legibus rem- 
publicam adininistrare licest, Contra hanc igitur 


metrepolim ubi [strum transierat, Mezetes univer- D 


aam belli molem vertit, et cum quam proxime ad 
eam acressisset, ibi. castra communlvit. llic cum 
urbis oppugnationi summa ope incuniberet, ictus 
bowbarda occubuit. Postea cum exercitus hostilis 
waturaret abitum, et festinaret ad. lsgtrum traji- 
ciendum, congregati regionis viri, eum praevenire 
hostes in sua regione possent, plurimos eorum 
clade maxima straverunt. Reliquos io fugam eſſu- 
&0s usque ad Istrum insecuti sunt. Mezetes pro- 


'Apoupátne δὲ, ὡς ἐγένετο ἐπανιὼν ἀκὸ Kapa- 
μάνου ἐς τὰ βασίλεια, Μεζέτην τὸν τῆς Εὐρώπης 
αὑτῷ στρατηγὸν ἐχκέλενε, λαδόντα στρατὸν, ὅσον 
ἂν βούληται, xal πεζὸν ἅμα καὶ ἱππιχὸν ἀγαγέσθαι 
τε καὶ làaívetv ἐπὶ Παιονοδαχίαν, ὡς χατα:τρεψό- 
μενον αὑτῷ τὴν χώραν. Ὃ δὲ λαδὼν τό τε Eopo- 
πὴς στράτευμα, xal ᾿Αζάπιδας τῆς Εὐρώπης, xal 
ἱπποδρόμους τοῦ βασιλέως, ὅσοι ἐν τῇ Κὐρώπῃ ἐγέ- 
vovto, ἀφίκετο ἐ πὶ τὸν Ἴστρον" διαδὰς δὲ τὸν Ἴστρον 
ἐπ᾿ Παιονηδαχίλν τὴν ᾿Αρδέλιον χώραν χαλουμένην. 
Τὸ δὲ ᾿Ἀρδέλιὸν τοῦτο ἀπὸ Πρασοδοῦ τοῦ ὄρους kel 
Παιονίαν διήχει ἐντὸς δρυμῶνος γενομένη ἅπασα ἣ 
χώρα' xal πόλεις ἕνεισιν ἐν ταύτῃ τῇ χώρα οὐχ 
ὀλίγαι. Μητρόπολις δὲ αὐτῶν τὸ Σιδίνιον καλοῦ;λε- 
νον. Γλώττῃ ξὲ χρῶνται οὗτοι τὰ μὲν τῇ Παιόνων, 
«ὰ δὲ καὶ Δαχῶν᾽ διαίτῃ τε καὶ ἤθεσι τοῖς Παιόνων, 
xai ὑπὴ τῷ Παιόνων βασιλεῖ οὖσα ἡ χώρα αὕτη &o- 
χοντά τὸ δέχεται, ὅν ἂν αὐτοῖς ἐφιστῴη ὁ βασιλεὺς 
Ilelova. Αὐτόνομοι δὲ αἱ πόλεις οὗσαι, xal ὑπὸ τὴν 
μητρόπολιν τὸ Σιδίνιον εὐθυνόμεναι. Παρὰ δὲ τῷ 
ἄρχοντι σφῶν, ὅποι ἂν χελεύοι ἐπὶ ἐχστρατείαν, καὶ 
τὰς προσόδους ἀποδιδόντες, ἀξιοῦσι πολιτεύεσθαι 
αφίσιν αὐτοῦ ἐς τὸ ἐπιχώριον πάτριον ἔθος. Ἐπὶ 
ταύτην οὖν δὴ τὴν πόλιν τὸν Ἴστρον διαδὰς; ὁ Με- 
ζέτης, ἤλαυνεν ὡς πολιορχήσων, καὶ ἀγχοὺ ἐπὶ τῇ 
«ec γενόμενο;, ἐστρατοπεδεύετο. Ἐνταῦθα δὲ ὡς 
ἐπολιόρχει τὴν πόλιν, τηλεδόλῳ βληθεὶς ὁ τοῦ στρα- 
«οὔ ἡγεμὼν, ἐτελεύτησε. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς ἀπε- 
κὠρει ἐντεῦθεν ὁ στρατὸς ἐπειγόμενος ἐπὶ τὴν διά- 
Gaotiv τοῦ Ἴστρον, συλλεχθέντες οἱ τοῦ ᾿Αρδελίον 
ἄνδρες, ὡς ἠδύναντο φθῆναι τὸν στ:ρετὸν ἔτι ἐν τῇ 
χώρᾳ διατρίδοντα, πολλούς τε χατέθαλλον τοῦ στρᾶ- 


Notule marginales. 


(40) Erdella alias Transsylvania, sive Septem cas- 
t ensis regio. 


€ Τρικάλλων. Sic ciiam it. 


(41) Sibinium., nuuc Ilermanstadt. 
(42) Germanorum. 





255 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


256 


Triballorum dux, eique appareret lupus , confes» A ἡγεμὼν, xal λύκου ἐπιφανέντος τῷ ἡγεμόνι, ἐπε- 


Hi Jangum vocat, ut lupum caperet. Qui ut 
accessit, ducisque voluntatem intellexit, continuo 
lupum insectatus. est pernicissime. Lupus | ingre- 
ditur flumen quod obviam erat, et natare incipiebat, 
δὶ prxseus periculum subterfugere posset. Nec 
tamen Jaugus ἃ persecutione cessavit, verum insi- 
dens equo, flumen. iranavit. Ubi natando. flumen 
*üperatum est, lupi vestigiis haud abscessit. 
l'ostreino lupum as-ecutus est, et confecit, pellem- 
que diripuit, tranatoque fluvio, iterum ad ducem 
t eVersus est, pr»tendensque manibus lupi pellem. 
exelamat : O domine, factum est. ut. iinperasti: 
lupum peremi, pellem cape: ca, ut voles, uterc. 
Hoc facinore. dux. admodum  delecta!sus, in hæec 
verba linguam solvit : Certe non potest üerl, quin 
nou aliquando» vir ille ad maximam  promoveatur 
potentiam. [Tec tum temporis loeutus, virum dein. 
ceps pecunia opibusque coluit. Cum tompore mul- 
(0 apud ducem istum moras. traxissel, tandem ad 
Panuones rediit. Sunt qui tradunt Jangum antequam 
pervenerit ad Triballorum ducem, fuisse famulum 
Aliis Drenezis filii, eique mercede serviisse, cum 
fuugeretur. equorum. curatoris. partibus, Nescio 
autein unde conjecturam facere possim ut id verum 
“8506 credam ; nam liuguam Tureicam eo modo 
didicisset, Reversus. autem ad Panuones, assum- 
ptis Aliquot. aliis, procedebat in regiam, dicens: 
se adveuire ul. sibi suisque inercedem accipiat : 


κάλει τὸν Ἰάγγον, ὡς ἐπὶ τῷ λύχῳ γένοιτο. Ὁ δ᾽ 
ὡς παρεληλύθει, τὸν θῆρα ἤλαννεν àvà χράτος. 
Πεσόντος δὲ τοῦ θηρὸς ἐς τὸν ποταμὸν, χαὶ νῆχο- 
μένου, ἐπεισπεσεῖν τε ἅμα Ec τὸν ποταμὸν χαὶ αὺ- 
τόν " καὶ διανηχομένου τοῦ ἵππον διαθῆναι * δια- 
6ávta. δὲ ἐπιδιώχειν, οὐδαιλῇ ἀνιέντα ^. τελευτῶντα 
δὲ χιταλαύεῖν τε τὸν λύχον χαὶ ἀνελεῖν. Μετὰ δὲ 
ἀφελόμενον τὸ δέρμα τοῦ θηρὸς, ἐλαύνειν ὁπέσιω 
ἐπὶ τὸν ἡγεμόνα. Διαδάντα δὲ αὖθις τὸν ποταμὸν, 
xoi προσεχόμενον τοῦ λύκον τὸ δέρμα, εἰπεῖν" "D 
δέσποτα, ἐγένετο fj ἐπέταξας, xol τόν τε λύχον 
ἀνεΐδον, χαὶ τὸ δέομα ὧδέ σοι παρέστη ὑπουργεῖν, 
ὃ «v ἂν δέοι χρῆσθαι, Téce. μὲν δὴ τὸ θαῦμα ἀγα- 
σθέντα τὸν Τριδαλλῶν ἡγεμόνα, εἰπεῖν λέγεται, ὡς 
οὐκ ἔστιν ὅπως ὁ ἀνὴρ οὗτος, ἐπὶ μέγα δυνάμειυς 
οὐχ ἀφίξεται. Τότε μὲν δὴ οὗτος εἰπὼν, τὸ ἐντεῦ- 
θεν χρήμασί τε ἐθεράπενε, xal διατρίψες αὑτοῦ 
χρόνον συχνὴν, ἀφίχετο ἐπὶ τοὺς Παίονας. Λέγεται 
μὲν δὴ καὶ πρὶν ἢ ἐπὶ τὸν Τριδαλλῶν ἡγεμόνα 
ἐλθεῖν, ᾿Αλίεω τοῦ Βρενέζεω γενέσθαι θεράποντα, xal 
θητεῦσαι παρ᾽ αὐτῷ ἱπποκόμον γενόμενον. Οὐχ ἔχω 
δὲ, ὅπη τοῦτο ἀληθὲς εἶναι συμδάλωμαι" τήν τε γὰρ 
ἂν φωνὴν ἐξέμαθε τὴν Τούρχων. Ὡς μὲν οὖν ἐτρά- 
πετὸ ἐπὶ τοὺς Παίονας, xal συμπαραλαζών τινας; 
μεθ᾽ ἑαυτοῦ, παρῇξε ἐπὶ τὰ βασίλεια, μισθὸν φάσκων 
fxev αὑτοῖς σὺν τοῖς ἀμφ᾽ αὐτὸν ληψόμενος, ἐλάμ- 
6avé «e τὸν μιαθόν, Καὶ ἐς διαφορὰν χαθιστυμένων 
τῶν Παιόνων πρὸς τυὺς Γερμανοὺς, μεγάλα ἄἀπεξε!- 


nec repulsam passus est. Cuin autein. bellum ar- C χνυτὸ ἔογα, ὁπότε ἔδει αὐτίχα παρέντα ἐν τάχει τε 


deret 137 inter. Germavos. et l'annones, magna 
milit»ria edelhat opera, przsens semper exsisteus ; 
ubicumque ejus opera. desiderabatur, statim. ap- 
properans, fortissime praeliabatur. Postea congre- 
gatis ail eum aliis. plurimis, ub'que illustris »ppa- 
rehat. Quapropter Ardclii regionis principatus 
concilio Pannonum οἱ decretus est ; cui regioni 
cum iperaret, Sabatinem interfecit, ejusque. exer- 
citum in (ugam conjecit, vieioriam suis nuntians 
longe pulcherrimam. illac victoria Paunonum res 
erexit in pristinum statum. Ex quo enim tempore 
P3jazitis auspiciis duetuque Turci regem Sigisimun- 
du v in fugam. verterunt, haud cessarunt. Turei 
in Pannoniam incursiones facere, plurimaque in- 
de abluxerunt mancipia, quibus Asiam et Euro- 
pam replevere. Ubi autem Jangus advenit in Ar- 
delii regionem, princeps declaratus communi Pan- 
nonum concilio, Sabatinem et Turcos terga. dare 
coegit. [linc animis resumptis, Pannones pr:ecla- 
ris operibus editis, Turcos ubique vinccbant, Nain 
Istrum &epius transgressi, interfecerunt. pauci 
plurimos Turcos : qui antequam ad manus ventum 
foret, nou. sustinentes. impetum Pannonum, ſu- 
gam przcipites inihaut. Ea. tempestate. ad masi- 
manm potentiam promotus est Jangus. Deinde crea- 
tus dux consensu unanimi totius Panuonum con. 


παραγενόμενο:, xal μαχόμενος ὀξίως λόγον. Μετὰ δὲ 
ταῦτα, ἐπισπομένων αὐτῷ καὶ πολλῶν ἄλλων, εὑ- 
δυχιμῶν ἐφαίνετο πανταχῆ " δι᾽ ἃ δὴ xol ἐπετέτρα- 
πτὸ τὴν τῆς "AcBe)(ou χώρας ἀρχὴν ὑπὸ τῆς Παιό- 
νων βουλῇ. Καὶ ἄρχων ταύτης τῆς χώρας τόν τε 
€26a:'vnv καὶ εὐνοῦχον τοῦ βασιλέως στρατηγὸν 
χαϑεῖϊλέ τε καὶ ἐτρέψατο, vixnv ἀγγελλόμενος cubo- 
ξοτάτην, ἀφ᾽ ἧς δὴ τὰ Παιόνων πράγματα ἐπανῆχεν 
ἐπὶ τὴν πρότερον σφῶν χατάστασιν γενόμενοι. Aꝙ 
9) κατὰ χρόνον, Παιαζήτειυ τὸν βασιλέα Παιόνων, 
ἐς Σιγισμοῦνδον τρεψσμένον, τήν τε χιυραν ἐπελαύ- 
νονῖος, ἐδήνυν θαμὰ ληϊζόμενοι οἱ Tozpxot, xa àv- 
δράποδα d; πλεῖστα ἀγόμενοι, ἐνέπλησαν τὴν τε 
᾿Ατίαν xaX Εὐρώπην ἀνδραπόδων Παιονιχῶν. Ἐπεί 
-- Ἰάγγυ: ἀφιχόμενος ἐπὶ τὴν ᾿Λρδελίον χώραν, 
τὸν τε εὐνοῦχον ἐτρέψατο, καὶ τοὺς περὶ αὐτὸν ἐτρέ- 
ψατο Τούρκους, τόλμῃ τε ἐχρήσαντο οἱ Ἰαίονες ἀπὸ 
τοῦδε. xoi ἔργα ἀπεδεΐίχνυντο ἐς τοὺς Τούρχους 
ἄξια λόγου. Τήν τε γὰρ ἴστρον διαδάντες πολλά- 
xi; διέφθειρον. Καὶ ὅποι περιτύχοιεν ὀλίγοι πολλοῖς 
οὗτι τοῖς Τούρχοις, εὐπετῶς τε περιεγένοντο, xal 
οὐδὲ εἰς χεῖρας ἀφιχομένους σφίσιν ἐτράποντο. Τότε 
μὲν δὴ περιγενόμενος, ἐπὶ μέγα by: δυνάμεως. 
Καὶ στρατὸς δὲ μετὰ ταῦτα ἀποδειχθεὶ: ὑπὸ τῆς 
Παιόνων βουλῆς, πρὸς τοὺς Τούρχους το χαὶ Γερμα- 
νοὺς τὸν πόλεμον διέφθειο: 9*, γενντιότατα διαγωνι- 


Notulo marginales. 


M Forte legendum, διέφερε. Sie in uno; in al. ui in Con|- 


251 


DE REDUS TURCICIS LID. V, 


258 


ζόμενο΄. Οἱ μέντοι Παίονες, πρός τε τοὺς Γερμα- A cilii, bellum contra Turcos et Germanos. suscepit 


vo.c διενεχθέντες τε, ἐπολέμουν ἀπὸ αἰτίας τῆσδε 
ἐς διαφορὰ. ἀλλήλοι; ἀφικόμενοι. Μετὰ δὲ ταῦτα 
καὶ πρὸ; Ἐζέχους δ", xat Botplou; χαλουμένους, ἐπὶ 
συχνόν τινα χρόνον τὸν πόλεμον διαφέροντε:, μεγά- 
λα κακὰ ἐποίουν ἀλλήλους. Τρίπινται δὴ οὖν διὰ 
«αὐτὴν αὑτῶν τὴν διαρορὰν ἐπὶ τοὺς Πολανξυυ:. 
Kal ἐπαγόμενοι τὴν βασιλέω; ἀδελφιδοῦν παῖδα, Ba- 
Φιλέα τε σφίσιν ἐστήσαντο. Καὶ τοῖς Πολανίοις χρη- 
σάμενοι συμμάχοις, τοῖς τε l'epuavot; καὶ Βοεμίοις, 
ἐπέκειντο χαλεπῶς, καὶ ἐδήουν τὴν χώραν * xal 
«λει; αὐτὼ» ἑἐπιόντε;, ἐνεπίμπρων οὐχ ὀλίγας * χαὶ 
δὰ καὶ i; μάχη» χεταστάντες, ἐμάχοντο" χαὶ ὁτὲ 
μὲν περιεγένοντο οἱ [laíove , ὁτὲ δὲ xai ἡττῶντο, 
παὶ ἐπὶ βραχὺ αὖθις ἀναλαμθάνοντε: agd., ἀνεμὰ- 


fortissime semper rem gerens. Pannones | gerebant 
bcllum cum Germanis, cujus hzc causa perhibetur. 
Postea bellum indizere Tzechis, qui Boemi dicun- 
tur. δ] bellum diu duravit, plurimis ultro citro- 
que cladibus illatis. Paunones isto bello permoti 
accedunt Polonos ; et inde adducentes regis patrue- 
lem, eum sibi ducem crearunt. (A5). Cum igitur 
Poloni socia Paunonibus juugerent arma, contigit 
ut Pannones, Germanos et Boemos graviter. afti- 
gerent; agros enim horum evastarunt, urbesque 
non paucas iucenderunt.. Przterea. interdum ex 
acie dimicarunt, collatis. signis. Veram incerto 
marte nunc victores, nunc. victi, prelii«  excede- 
bant. Deinde ubi paululum respirassent, et col- 


ovo. Ἰὴν τι γὰρ p3ynv ποιοῦνται τάδε τὰ γένη χατὰ B legissent vires, belium. instaurabaot ; nàm  popu- 


τὸ xapt:p^»oj01vbo qsu)ó 1svot * ἀλλὰ δόολα! τε ἐπι- 
ὄντε: καὶ τηλεδίλοις, χαὶ σιδηρίοις καταπέλταις [π΄ 
πικοῖ;, χαὶ ἑτέροις βέλεσι διχμαχόμενοι, x ι«ταδαίνουοῖ 
τὸ λλήλοις 95. "Ew. ιδὰν δὲ b; φυγὴν γένωνται, οὐκέτι 
ἀνήκεστον συμβαίνει aglitv ἐς τὴν φυγὴν». ᾿Αλλ᾽ ἣν 
καραδιδῷ τι; ἑαντὸν, xal ὁμολογίτ χρῷτο à; ἡττη» 
μένο;, ἀφίησιν αὐτὸν ἀπιέναι, ἐφ᾽ ᾧ τοῦ λοιποῦ 
μὴ διαμά εσθα: αὑτῷ, ἐπειδὰν συνίωδσι τὰ στρατεύ- 
ματα ἀλλήλοι; χαθιστάμενα ἐ; τὴν μάχην. Ταύτῃ 
μὲν δὴ ἐς ἀλλήγους κατὰ τὰς μάχες χρῶνται χατα- 
9:áset * ὥττε ἐπειδὰν τρέποιτο b; φυγὴν τὰ atpa- 
«εὐματα, οὐ πολύ τι μέρο: αὑτῶν τὸ ἐντεῦθεν ἀπο- 
γί επ7αι. Τὴν μέντοι Aaxiav αὑτοὶ οἱ Παίηνες ἐπελ- 
θύντες, ἡγουμένου τοῦ Χωνιάτου, χαθίσταταν Δάνον 
ἡγεμό,α αὐτοῖς, καὶ πείθεσθαι αὐτὸν ἐχέλενον. Οὗτος 
μὲν οὖν ἐξεναυνομένου τοῦ Δραχούλεω ἡγεμόνος αὐ- 
twv, καὶ ἐπὶ τὰς βασιλέως θύρας ἐόντος, τήν τε χὼ- 
pi» xacís/«v ὁ Aívo;, xai τοὺς ἐπιτηδείους Apa- 
χυύλεω τοῦ ἡγεμό.ος δι:ιργάζετο, ὅπο! πυνθάνοιτο 
αὐτῶν τινὰ περιεῖναι. Οὗτοι μὲν δὴ παῖδες λέγονται 
γενέσθαι τοῦ λύρξεω νόθοι, κα. τούτων ἐνίου; πλατο 
τομένου; ὑπὸ τῶν τῆς χώρα; γένει τε xai πλούτῳ 
εὐδικιμούντων, κχαθίστασθαι ἐς τὴν τῆς Δαχίας 
ἡτεμονίαν * ὡς ξύμφοράτε ἅμα καὶ λυσιτελῆ ἔσοιτο 
στίαιν b; τὴν ἀρχὴν καϑισταμένων. Ὧν δὴ ἕνα τε xal 
δύ. ἀναπυνθανοόμένοι εὗρον, καὶ ἐξέμαθον τό «: γέ- 
ve; αὐτῶν καὶ τοὺς πατέρα; * ἀλλ᾽ οὐχ ἐξοίσω ἐς 
τοὺς πολλοὺς 100.052 διασημήνας. 


li isti vi omnia agunt, etin præliis nemini parcunt, 
Hastis iinpetunt hostes, bombardis utuntur, ſer- 
reas liabeut equites balistas, necnon aliis telis rem 
gcrunt inter se pugnantes. Quando autem fuga 
initur, in fugientes nec ezde, nec persecutiona 
aduodum szvitui, Vcrum $i. quis seipsum dedat, 
et victum semet confiteatur, abit intactus et invio- 
latus : hactamen conditione, ne se postmodum 
prelio coamiiuat, contra vietoreg preliaturus 338 
Hunc morem belli tempore servant ; proinde iu 
fnya non multi caduut. Paunones ducc. Cloniate 
profecti suut in. Daciam, et ducein. Dauum uomine 
regioni prefecerunt, Dacosque. οἱ obtemperare 
jusserunt. Dauus igitur expulso duce Dracule, qui 
ad januas regis coniugerat, Daciam | obtinuit, om- 
nesque Draculis propinquos et necessarios, ubi- 
eunque aliquem superstitem accipiebat, peremit. 
Hi duces traduntur. fuissefllii nothi, qui Myrxae 
nati sunt ; ei quosdam liorum, cum putarentur esse 
Myrxz filii, ab regionis incolis genere. opibusque 
plurium pollentibus in Dacize ducatum subvectog 
esse ; quasi Davis plurimum conduceret, si isti. in 
ea regione prieesseut, rerumque sumna potiren- 
tur. Quorum unum atque alterum percunctaedo, 
cognovi genus ct parentes ; vcrum nomina  eoraun 
non omuibus siguificabo. 


Aéve; μὲν οὖν τότε ὑπὸ ἰἰαιόνων κατήχθη ἐς τὴν p — Danus ea tempestate a Pannonibus in Dav orum 


1αιόνων ápyh, xa: ἔσχε τὴν χώραν, θεραπεύων τε 
ἀπὸ τοῦζε διετέλει τοὺς llalovac. Καὶ ὡς; ἐπέκειντο 
τὴν χώραν διαδαΐνοντες χρύφα οἱ τοῦ βασιλέως 
αὐτοὺ παρὰ τὸν “Ἴστρον χαθεστῶτες ὕπαρχοι, πρέ- 
e6ev; τε ἔπεμπεν ὡς βασιλέα, καὶ εἰρήνην αἰτούμε- 
νες, ἔκρ:λσσεν ὅτ ως αὐτῷ γένοιτο ἀπαιτηθεὶ: ἀπά- 
qut» ἐς τρισχῇτα τόξα καὶ θυρεοὺς τετραχισχιλίους 
τοῦ ἐνελντοῦ, σπονδά: τε ἐποιήσατο. Καὶ οὕτω δὴ 
ἐπὶ πατάστασιν εὖ ἔχουθαν Lavtip ἀφικόμενος, ἴγέε- 


priucipatum collocatus, Daciam tenvit, οἱ dein- 
ceps Pannones arctissime coluit. Cum autem. in- 
quietaretur subinde ab regis ducibus prope Istrum 
collocatis, qui clam ipsius regionem — populationi- 
bus divexabant, missis legatus ad. rcgem, pacem 
oravit quam liaud gravati consecutus est; — hae 
laiuen conditione, ut quotannis regi tributi nomi- 
ne daret tría millia sagittarum, οἱ clypeorum qua- 
tuor millia. Dae:ze resita ordinans quemadmodurm 


Notule& marginales. 
(45) Waladislaus ex Polonia ad regnum Ungariz accersitus. 


8. [6 uno, Κιέχους. Ia el. ut in ς. 55 ἀλλήλου;. Sic etiam R. 


259 


LAONICI CIHALCOCONDYL/E 


260 


sibi comno.lissimefore rebatur, eam pulchre im- A μόνευέτε τῆς Aaxlac, xal πρὸς τὸν Πογδανίας τῆς 


perio rexit. Legatum ire jussit ad Pogdanie (44) 
nigra: principem, cum quo pacem fecit ; cui etiam 


affinitas juncta est, qua ercitus eum enixe ad;u- . 


vit in bello quod cum Drecule gessit. Daciæ prin- 
cipatu in hunc modum ab novo principe reformatus 
et instructus est. Amurates postea in Colclida 
imperiumque Trapesuntinum triremes misit, re- 
gionemque Colchidis vastans, etiam urbem diripe- 
se, et inde plurima mancipia auferre annitebatur. 
Triremes illz etiam in Gothiam cursum  flexerunt, 
eamque regionem populati sunt. Triremes igitur 
iste? in Colchida properarunt ; et ad Gothos ap- 
pellentes, regionem haud modicam vastabant, plu- 
rimis inde mancipiis abductie. Reditum autem 
cum maturaret classis, tempestas s:eva exorta est. 
Nam ventus qui Aparctias dicitur, : exsurgens, 
classem disjecit, et in Asiam juxta Heracleam Ponti 
detulit. Ínterim naves quzdam tempestate quas- 
saums iuterciderunt, in hujusmodi  culamitatem 
prsecipitaue. Cum Januensibus ei intercessit ami- 
citia diutina, et quasi pax perpetua. Januenses 
autem eo tempore seditione agitati, res suas pene 
contudere, cum seditiosi admitterent 139 Puilip- 
pum Ligurum ducem, eique urbem committerent, 
promptissiime sequentes quocueque eos edurisget. 
Hoc eis accidit, cum etiam populus eligeret istum 
ducem propter odium implacabile, quo ferebantur 
io Venetos. Norant enim, Mediolani ducem (45). 
Venetia admodum esse infestum, et. acerrime cum 
his bellum gerere. 

Janua urbs sita est in extrema ltalia, qua. Gal- 
liam respicit ; Tyrrbenos attingit versus orientem. 
Mace Tyrrhenum spectat, qua urbis situs orientegi 
versus excurrit. Versus occidentem egressos Ja- 
nuensium regione excipit Provincia, qux Gallia 
est; et ejus incola degunt sub rege Gallorum. 
Quapropter porta sive janua Italia vocatur, quasi 
binc in ltaliaan. procedatur. Jauus& respublica ita 
administratur, ut neque ouwnino in. democratiam, 
Reque in aristocratiam propendeat. Verum ex uiris- 
que ea respublica juxta partim in demoeratiam, et 
partim in aristocratiam inclinat, maxime in iis 
45 ad principis electionem pertiuere videntur. 


μελαίνης ἡγεμόνα, ἄγγελον πέμψας, εἰρήνην τε 
ἐποιήσατο * καὶ ἐπιγαμίαν αὐτῷ ποιησάμενος, δσυνε- 
δάλλετο αὐτῷ ἐς τὸν πρὸς τὸν Δραχούλην μετὰ 
«αὖτα πόλεμον. Ταῦτα μὲν δὴ ἐς τὴν ἀρχὴν οὔτως 
ἔσχεν αὐτῷ τὰ πράγματα. ᾿Αμονράτης δὲ μετὰ ταῦ- 
«1 ἐπὶ Κολχίδα γῆν τριήρεις ἔπεμψε, τὴν τε χώραν 
δῃῶσαι, xal ἀνδραποδίσασθαι τὴν πόλιν, ἣν δύνων- 
««ι, καὶ ἐπὶ Γοτθίαν ἐπιπλεῦσαΐ τε καὶ ὅποι x0p- 
ἦχοι, τὴν χώραν ληΐσασθας ἀπούδάντας. Καὶ ἐκιπλέ- 
ουσαι μὲν αἱ τριήρεις, προσέσχον ἐς γῆν τε τὴν 
Κολχίδα. Kal ἐπὶ τοὺς Γότθους ἀφιχόμενοι, ἐλεηλά- 
τοὺν τὴν χώραν, ἀνδραποδισάμενοι οὖκ ὀλίγην. 
Ἑπανιόντι δὲ τῷ στόλῳ, χειμὼν ἐγένετο ἰσχυρὸ:, 
καὶ ἄνεμος ἀπαρχτίας ἐπιδαλὼν, ἐξήνεγχεν ἐς τὴν 
᾿Ασίαν κατὰ τὴν Ποντοηράχλειαν. Καὶ φερόμεναι 
αὑτοῦ ἕνιαι τῶν τριηρῶν, διεφθείροντο, καὶ ἐν ξυκ.- 
φορᾷ ἔσχοντο τοιαύτῃ. Πρὸ; Ἰανυῖους μέντοι αὐτῷ 
φιλία ἦν διὰ τέλους, καὶ εἰρηναῖα. Ἰανυΐοι μὲν δὴ 
τότε πρός τε σφᾶς αὐτοὺς περιπεσόντες, μεγάλως 
«ε ἐσφάλλοντο περὶ τὴν πόλιν αὑτῶν, xal δὴ xat τῶν 
στασιωτῶν ἐπαγομένων Φίλιππον τὸν Αιγύρων ἣγε- 
μόνα, τὴν τε πόλιν ἐπέτρεψαν, καὶ οὗ "5 ἂν ἐξηγοῖ- 


5», εἵποντο τῷ ἡγεμόνι. Πυνθάνομαι γενέσθαι δὴ 


«οὗτο αὐτοῖς, καὶ τὸν δῆμον ἑλόμενον ἐπαγαγέσθαι 
τοῦτον σφίσι τύραννον καταστησαμένους, διὰ τὸ 
πρὸς τοὺς Οὐενετοὺ; ἔχθος, καὶ τὴν πρ΄ς ἐκείνους 
αὐτῶν διαφοράν * xal ὅτι καὶ τὸν Μεδιολάνου τοῦ- 
*ov ἡγεμόνα ἤσθοντο πολεμοῦντα τοῖς Οὐεντ:τοῖς 


C "ατὰ τὸ καρτερὸν, καὶ διλφέροντα «τὸν πόλεμον ix- 


«εταμένω:. 

Ἔστι δ᾽ ἡ πόλις αὕτη πρὸς τὸ ἄχρον τῆς Ἰταλίας 
κατὰ τὴν Γαλατίαν Τυῤῥηνῶν δὲ τῆς χώρας ἔχε- 
ται τὸ πρὸς ἕω ἰόντι, χαὶ Τυῤῥηνιχοῦ πελάγους 
ἅπτεται, ταύτῃ τετραμμένη τὴ πρὸς ἀνίσχοντος 
ἡλίον ἢ πόλις. Πρὸς δὲ ἑσπέραν, ἀπαλλαττομένης 
τῆς χώρας Ἰαννΐων, ἑἐπιδαίνειν ἔστι τῆς Προδεν- 
&lag, ἥτις Γαλατία ἐστὶ, xat ὑπὸ τῷ τῶν Κελτῶν 
βασιλεῖ τεταγμένοι διατελοῦσιν. Ὁνομάζξζεται δὲ 
διὰ ταύτης πύλη Ἰταλίας, ὡς αὐτίκα ἀπὸ τούτων 
ἐμδάλλει ἐς Γαλατίαν. Πολιτεύεται δὲ οὔτε ἐ; δη- 
poxpatiav τοπαράπαν τετραμμένη ἢ πόλις, οὔτε ἐς 
ἀριστοχρατίαν * ἐπιμεμιγμένη δὲ ἀμφοῖν ταῖς xa- 
ταστάσεσι, τοῦτο μὲν ἐς δημοχρατίαν δοκεῖ ἀποχλί- 


Suut enim in urbe ista ſamiliæ duz, que abanti- D νειν, τοῦτο δ᾽ αὖ ὑπὸ ἀρίστων τινῶν διιθύνεσθαι, τὰ 


«juo eam gubernaruut, et principatum in ea obti- 
nent, adeo ut populi studia in utrasque quasi equa 
lance eouferautur ; una, de Auria sive Doria uomi- 
natur, et aliera, Spinula. Ia has (amilias studia 
populi. divisa cum sint, accidit plerumque ut pars 
Doriam, pare Spinulam eligant. Hi igitur regentes 
populuu, de suo corpore duces constituere non 
audent, uec. etiain populus permittit. Bed exetaat 


alie familie duse, quee de populi corpore habeutur 2 


ἐς τὴν ἀρχὴν αὐτῇ διατιθεμένη. “Ἔστι yàp δύο γένη 
ἐν τῇ πόλει ταύτῃ, ἀπὸ παλαιοῦ προεστῶτες τῇς 
φόλεως, καὶ πρωϊεύοντες οὕτως, ὥστε ξύμπαντα 
τὸν δῆμον ἐπὶ τούτους τετράφθαι, τῷ παντὶ θάτερα 
«ταλαντευόμενον. Τὸ μὲν δὴ τοῖν γένοιν 5΄ χαλεῖται 
Νειόρια, τὸ δὲ ἕτερον Σπίνονρα. Ἐπὶ τούτους ὁ 
δῆμος δῖῃρημένος αὐτοῦ, αἱρεῖται τὴν Σπινούρι 
αἵρεσιν, τὸ δὲ αὐτοῦ Ντόρια, “Αγοντες δὲ οὗτοὶ τὸν 
δῆμον, καθιστάναι μὲν ἀπὺ σφῶν αὐτῶν ἡγεμόνας 


Notule marginales. 


(44) Podoliz. 


(45) Philippum. 


9* bv &v..— 51 τούτοιν x, δ᾽ Αὐρια. Sic inf.; in al. desunt. 





LAGXICI CHALCOCONDTL £ 


261 


rem dece, quem sib priscipem praíecezamt. A στῶτες, αἰεί τε πολέμιον! εἶσιν ἐξ ὅτου ἐγένοντο. 


Ces zer: ἰδιδιῖι5} seit:ose laborarest, 21.045 
quamidxs urins gebernacala mandarunt ; ipsi vero 
δεῖλοσο cum Venetis et Tarracomensiam rege ge- 
rere agsprabasitgr. Naves πο νας, coatra Veno- 
126 quss ducast, complent. Urbes versas [onim 
SdaaviganMes, graviter aflligebant ; nec abstiaebant 
ab is qur ia gro mari bobitasgr. Hzc autem 
megne anume peragebant, vt Venetos. ulcisceren- 
ter propter Ligurum tyr3anum nomine Philippum. 
Præierea igpem injicientes ia Corcyram, suburbana 
juteuderua!, qna cremata suet, et latias seviisset 
incendium, si res ut sDimo agilarant, evenisset. 
Postea yrziium commisere, cum inimiecitie bosti- 
les iniervenissent com Alphouso Tarracomensium 
rege, ad G-eien sive Caietam Italie urbem. Huc 
“οἷαι regis Alphonsi naves 1&1 appuslerant ma- 
xima. (uod ubieognoverunt Januenses, videlicct 
regis classem eu coilectain stare comparatam ad- 
versum 3e€86,C.*cS armalos naves. maximas, quas 
ας mercium grata venisse comperimus, conscen- 
dere iubent ; solventesque ab urbe, cursum contra 
Tarracouenscs dirigebart. Cen autem Tarraco- 
nensium regem assecuti essent in porta Gaetes (47) 
t'mpore losgo certoarunt. Rex. eo tempore intra 
m euia exsisteos, prelium spectabat ; et admodum 
dolebat, quod sui, qui plures numero erant, hostes 
superare non possent. Ingressus igitur ipse naves, 
suos cobortando ad prelium accendere nitebatur. 


Πρὸς δὲ τοὺς Οὐενετοὺς διηνέχϑησαν μὲν xol πάλαι 
διὰ τὰς ἐν t» Aliqat πελάγει νίσγυς Xiov τε xai 
Λέφδον, ozy ἔκιστα δὲ καὶ διὰ τὸν Λιγύρων diye- 
μόνα, ὃν σφίσιν ἐπειγόμενοι τύραννον ἐγχατέστησαν. 
Καὶ tv στάσει γενόμενοι, τὴν πόλιν ἐπέτρεψαν ἐπε- 
«ροπκεύειν τὲ καὶ Οὐενετοῖ; ἐπολέμουν, xoi τῷ Ta- 
ρακονηείων βασιλεῖ. Kel ναῦς μὲν ἐπλήρουν ἐς τὸν 
πρὸς Οὐενετοὺ; πόλεμον, καὶ ἐπιπλέοντες, τάς τε 
ἃς vv Ἴδνιον πόλεις ἑκάχουν, χαὶ τὰς ἐπὶ τῷ ᾿4γ- 
γαίῳ. Ταῦτα δὲ ἔπραξσον τοὺς Οὐενετοὺς, τιμω- 
ροῦντές τε τῷ Αἰγύρων τυράννῳ τῷ Φιλίππῳ. Καὶ 
τήν τὸ Κέρχυραν πῦρ ἐνιέντες ἐς τὰ προάστεια 
κατέχευσαν, xal ξόλαπτον εἴ τι πρυχωροίη αὑτοῖς. 
Ὕστερον μέντοι, &; κρὸς τὸν Ταραχόνων βασιλέα 
ᾧ ὄνομα ᾿Αλφόνσον, διενεχϑέντες, ἐμόέχοντο Γαέ- 
τὴν 55:45. πόλιν τῆς Ἡαλίας " ἐνταῦθά τε γὰρ καθορ- 
μιζομένων τῶν τοῦ βασιλέως ᾿Αλφόνοου νεῶν με- 
Υἱότων. Καὶ ὡς ἐπύθοντο οἱ Ἰανυῖοι τόν τε στύλον 
αὐτοῦ ἐνταῦθα, ὡς ἐπ᾽ αὑτοὺς παρασχευα όμενον 
«τὸν βασιλέα, πληρώσαντες ναῦς μεγίστα; δὴ, ὧν 
Bp ἴσμεν, τῶν Exi τὴν ἐμπορίαν ἀφιχνουμένω:, 
χαὶ ἐξοπλισάμενοι áxà τῆς πόλεως, ἀνήγοντο i4 
τοὺς Ταραγχγωνησίου;. Καταλαίόντες δὲ αὐτὸν ** ἐν 
τῷ Γαέτης λιμένι, διεναυμάχουν ταῖς τοῦ βασιλέως 
ναυσὶν ἐπὶ πολὺν χρόνον. "Ἔτυχε δὲ αὐτοῦ τὸτε πα- 
βὼν ἐν τῇ πόλει ὁ βασιλεὺς, -αἱ τὴν μάχην Ocopa- 
vec, Ἦυχαλλέ τε xoi ἀθύμει, ὅτι πλειόνων ἕν ταὶς 
ἔαυτιῦ ναυσὶν ὄντων ἀνδρῦν, οὐχ οἷαί τε ἑνὴν 


Commisso itaquc przlio magno, capta navis est, C ὑπκερδάλλεσθαι τὰς τῶν πολεμίων ναῦς. Καὶ δὴ καὶ 


quz vehebat. regem Tarraconensium. Rex simul 
quoque in potestalem  veuit. Scriba autem Doriæ 
naveu ccpit, qui iu przlio isto navali Januensium 
dux erat. Qui eum victores przlio excessissent, 
regem captivum  velientes domum reversi sunt. 
Naves igitur cum appropinquassent Janus, prius- 
quau urbem iniret. dux, vavigavit ad. Ligavam 
ducis regionem, uL ei captivum Alphonsum  trade- 
get, sperans se indc. liaud paruam. commodi. acce- 
pturum. lngressus itaque Ligurum ducis regionem 
regem capzivum ad cum perdu tit. Dux. Mediolaui 
honorifice et magnifice rcgem cxcepit, et tandem 
jncolumem suo regno restituit. At Janucnses rei 
indiguitate peruoti, ab illo defecerunt, εἰ cucein 
espulerunt, Deinie pergentes contra arcem, eain 
pacuonibus in potestatem acceperunt ; et deinceps 
ritu patrio υτῦϑι a3dininistrarüpnt, promoveutes 
ad principatus honorem juxta antiquas suas leges 
aliquem de civium numero. 


ἐμδὺς αὐτὸς ἐς τὰς ναῦς, ὥστε ἐποτρῦνλι αὐτοὺς 
ἐπὶ τὸν πόλεμον. Μάέχης οὖν χαρτερᾶς γενομένης͵ 
$ τε vao, ἑάλω, xal σὺν αὐτῇ τε ἅμα ἑάλω xai ἐ 
Ταραχένων βασιλεύς. ED. & xal τὴν ναῦν γραμ- 
ματιατὴς τοῦ Ντόρια, ναναρχοῦντος τότε tol; Ἰα. 
νυῖοις. "Oc ἐπεί τε περιεγένοντο, xat αὐτὸν «Doy 
τὸν βασιλέα, ἀπέπλεον ἐπ᾽ οἶχου. "07 δὲ ἀγχοῦ cc 
πόλεως ἐγένοντο, πρὶν ἣ ἐς τὴν πόλιν αὐτὸν καθορ- 
μίσασθαι, ἀποστρέψας ἔπλει ἐπὶ τὴν τοῦ Λιγύρων 
ἡγεμόνος χώραν, ὡς αὐτόν τε ἐκείνῳ ἄξων αἱχμά- 
λωτὸν τὸν βασιλέα ᾿Αλφόνσον, καὶ οἰόμενος μέγα 
τι ἀποίσεσθαι αὐτῷ χέρδυς ἀπὸ τοῦ ἡγεμόνος. Ἔπι- 
6X, δὲ τῆς χώρας αὐτοῦ, ἧχεν ἄγων τὸν βασιλέα 
αἰχμάλωτον παρὰ τὸν Διγυρίας τύραννον. Ἔνταῦθα 
ὁ Μεδιολάνου ἡγεμὼν οὗτος τόν τε βασιλέα ὑπεδέ- 
ξατο ἐν τιμῇ, xal μεγάλω; τιμήσας αὐτὸν ἀπέ- 
τεμῴεν imb τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ. Καὶ τὸ ἀπὸ τοῦδε 
o τε Ἰαννΐων ἄνδρε:, γνώμῃ διενεχθέντες πρὸς 
«οὔτον, οὗ πολλῷ ὕστερον ἀπέστησαν, χαὶ τὸν ἄρ- 


χουτα ἐξέλασαν, xai τοὺς ἰς τὴν τῆς πόλεως ἀχρόπολιν χαταφυγόντες, ὁμολογίᾳ παραστησάμενοι, 


zal αὑτὴ ἐς τὰ πατρῷα σςίσι τοῦ λοιποῦ τὴν πόλιν διῴχουν" 


γχαθισιάντες δὲ ἡγεμόνα; τῶν 


ἀστῶν ἐπὶ «f, ἡγεμονία, f] καὶ πρότερον αὐτοῖς ἐνομίζετο. 


Alphonsus dimissus ad suos a Mediolani duce, 
beneilcii memor hunc semper coluit : nec ei gra- 


Ὃ μέντοι ᾿Αλφόνσος ἀπολυθεὶς ὑπὸ τοῦ Μεδ:ολά- 
vou ἡγεμόνο; εὔνως tz αὐτῷ εἶχε xal ἐπιτηδείως 


Notule marginales. 


(47) Caiet. 


755 Γαϊέτην, [n v. Kot£zny, et infra; inal. wt c. ** αὑτῷ. 





961 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


268 


mam. ἴω ísta naraque Italiæ urbe cicutam commi- ἃ ἀφικόμενον. Ὡς δ᾽ οὐ μὴ δύναιτο διαφυγεῖν, ὥστε 


scere solent cflleaciorem quam in reliquis urbibus. 


Accepit et pannum, quem cicuta immersit, ut ve- 
nenum imbiberet. Quo facto, pannum veueno imbu- 
tum fllize dedit : monens, ut ubi rex cum ea concu- 
buisset, ipsa panno isto mentulam ejus quam de- 
centissime abstergeret. Hunc. igitur cum accepisset 
pannum auro exornatum, specisculoque dignum, 
cum diligenter custodivit, ut regi, sicuti pater præ- 
ceperat, post concubitum inservire. posset. Ducen- 
tes igitur virginem istam, obtuierunt eam regi, qui 
ca visa, formas pulchritudine captus, obstupuit, 
amoreque ardens, cum ea Veneris foedus iniit. 
Puella autem jussa patris faciens, multis blandi- 
mentis adhibitis, panno regis meniulam abstersit. 
Quo cum esset tactus rex in bumorem nonnibil 
1143 resolutus, in febrim incidit acutissimam, et 
conulinuo exspiravit. Etiam pucllam esse mortuam 
""adunt, cum etiam ipsam cicuta per humorem 
diffusa contagio infecisset. Regis exercitus, ubi 
prünum ipse mortem obiit, dilapsus domum re: 
diit : et Fiorentia obsidione liberata est. Quidam 
liali perhibent, non patrem pannum infectum ve- 
ueno puelle tribuisse, verum senatum urbis eam 
exorpasse quam pulcherrimo ornatu, ut formosis- 
sima regi appareret : eumdem etiam senatum pan- 
num dedisse. Hinc ad coitum mire alliciebatur rex. 
Sed lic hactenus, quia turpis sunt, dixisse suiiciat. 


ph ἐκδοῦναι τὴν θυγατέρα, ἐγκερασάμενον xuveiov 
ὡς ἠδύνατο ἰσχνρότατον, ἐν δὴ ταύτῃ τῇ πόλει μά- 
λιστα δὴ τῶν ἐν Ἰταλίᾳ πόλεων ἐγχρινῶνται τὸ 
κώνειον ἄμεινον τῶν ἐν ταῖς ἄλλαις πόλεσ:, καὶ 
ἐμθάψαντα τὸ λέντιον ἐς τὸ κώνειον, φέροντα δοῦ- 
ναι τῇ θυγατρὶ, ὡς ἐπειδὰν αὐτῇ ἐπιμίσγοιτο ὁ 
βασιλεὺς, μετὰ τὴν συνουσίαν ἐκμάσσειν τὺ αἰδοῖον 
τῷ λεντίῳ ὡς εὐπρεπέστατα. Ταύτην δὲ λαδοῦσαν 
τὸ λέντιον, θέας τε ἄξιον ὃν, xai χρυσῷ χεχοσμῇ- 
μένον, φυλάττειν, ὥστε ὑπουργεῖν τῷ βασιλεῖ μετά 
γε τὴν συνουσίαν, fj ἐνετέλλετο αὐτῇ ὁ πατήρ. Ἐπεὶ 
δὲ ἄγοντες τὴν γυναῖκα ἐνεχείρισαν τῷ βασιλεῖ, 
θεασάμενον ἐχπλαγῆναι τῷ κάλλει αὐτῆς, καὶ ἐρα- 
σθέντα συγγενέσθαι πειθομένην τὴν παῖδα τῷ πα- 
«ρὶ, κατὰ τὰ ἐντεταλμένα, τῷ τε λεντίῳ αὐτίχα 
φιλοφρονουμένην, ἐχμάσσειν τὸ αἰδοῖον. Καὶ ὡς 
ἥψατο àv ὑγρότητι γενομένον, αὐτίκα πυρέξαι τὸν 
βασιλέα, xal μετ᾽ οὐ πολὺ ἀκοθανεῖν. Τελευτῆσαι 
μὲν δὴ xal τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, ὡς; ἐπ᾽ αὐτὴν ἐπε- 
λήλυθε τὸ χώνειον, διανεμηθὲν ἐγένετο, δι᾽ ὑγροῦ 
τὸ χώνειον 9 ἀψαμένους τοῦ λεντίου. Τελευτῆσαν- 
τος μὲν οὖνοὕτω τοῦ βασιλέως, τόν τε στρατὸν δια- 
λυθῆναι, ἀποχωρήσαντα ἐπ᾽ οἴχον, καὶ τὴν πόλιν 
ἐλευθέραν γενέοθαι τῆς πολιορχίας. Λέγουσι δὲ 
Ἰταλῶν τινες, ὡς οὐχ ὁ πατὴρ εἴη ὁ τὸ λέντιον δε- 
δωχὼς τῇ γυναιχὶ, καὶ ἐγχερασάμενος͵ ἀλλ᾽ ἡ βουλὴ 
τῆς πόλεως αὐτὴν συσχευάσασα τῷ καλλίστῳ 


κόσμῳ, ὡς εὐπρεπεστέραν φανῆναι τῷ βασιλεῖ, xal τὸ λέντιον δοῦναι "5, Τούτῳ δὴ φιλοφρονεῖ " 


βισιλεὺς ἐς τὴν συνουσίαν. ᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν, ἐς τοσοῦτον λεγόμενα, 


$vta. 


παρίεμεν οὐχ εὐπρεπῆ 


Post obitum regis Lantilai, cum uxor ejus ad- C Μετὰ δὲ τὴν τελευτὴν τοῦ βασιλέως Λαντιλάου '* 


modum inquictaretur propter regnum ab Italis, 
necnon regionis duces ipsi plurima negotia faces- 
serent, nupsit Rhainerio (59) Provincise regi, Gal- 
lorum regis patrueli, eique regnum Neapolitanum 
tradidit. Accepimus autem bauc fuisse filiam Ta- 
renti et Japygiz ducis (55), qui ortus ex familia 
Ursinorum, sive (ut Grece dicam) Arctiorum, 
quique plurimum pollebat opibus et potentia in 
regione Partbenopes. Rhainerius aunis regnavit 
duodecim. lnuterea Alphonsus natus de familia 
Medinorum, rex Tarraconnensium, Sardinie et 
Valentie classet adornabat maximam, Qua in- 
structus, cum Sicelioto remiges sirenuam operam 
locarent, in Siciliam delatus est : quam subcgit, 
et postmodum imperio rexit. llinc deinde pro- 
fectus, Parthenopes arcem mediterraneam occu- 
pavit. Parthenope arces habebat maritimas duas, 
et inam mcditerraneam, Adducens igitur Alphon- 
sus copias, urbem eam oppuguabat, οἱ adinovcns 
machinas muro omnigenas, eam sui juris faccre 
conabatur. lbi sum Alplionsi frater bombards globo 


τὴν γυναῖχα αὐτοῦ ἐνοχλουμένην εἰς τὴν βασιλείαν 
ὑπό τε τῶν Ἰταλῶν xai ὑπὸ τῶν τῆς χώρας ἀρχόν- 
των, πράγματα παρεχόντων αὐτῇ γημαμένῃ Ῥαι- 
νερίῳ τῷ Προδεντίας βασιλεῖ, ἀνεψιῷ δ᾽ ὄντι τοῦ 
Κελτῶν βασιλέω;, παραδοῦναί τε τὴν βασιλείαν 
«ἧς Παρθενόπης. Ταύτην δ᾽ εἶναι θυγατέρα ἐπυθό- 
μεθα τοῦ Ταράντου τε xal τῆς Ἰχπυγίας ἡγεμόνος, 
«οὐ Οὐρσίνων οἴχον, ἦτοι ᾿Αρχίων, ὡς ἂν ταύτῃ 
Ἑλληνιστὶ λέγοιτο, ἀνδρὸς τὰ μέγιστα δυναμένου 
ἐν τῇ χώρᾳ ταύτῃ τῆς Νεαπόλεως. Τὸν μὲν οὖν 
Ῥαινέριον καραλαθδόντα τὴν βασιλείαν διαγενέσθχι 
βασιλεύοντα ἔτη 6voxallexa. Ἐν τούτῳ δὲ ᾿Αλφόν- 
cov τὸν Tapaxóvov βασιλέα, xal Σαρδόνο;, x1 
Βαλεντίας, οἶκον ὄντα τῶν Μεδίνων, στόλον ναυπη- 
γησάμενον μέγιστον, ἀπογομένων αὐτὸν τῶν ἐν 
Σιχελίᾳ Πανορμέων, ἀφικέσθαι τε ἐς Σιχελίαν, xat 
ὑφ᾽ αὑτῷ ούμπασαν ποιησάμενον, ἔχειν, Μιτὰ δὲ 
ταῦτα, ἀπὸ ταύτης τῆς νήσου ὁρμώμενον, xitagytiv 
thv ἐν τῇ Παρθενόπῃ áwpónolw τὴν uasóyaov. 
Εἰσὶ γὰρ τῇ πόλει ταύτῃ δύο παράλιοι ἀχροπόλεις, 
xal μία μεσάγαιος. Στρατὸν δ᾽ ἐπαγόμενος, ἐπο- 


Notule marginales. 


(52) Renato Andegavensi. 
(55) Hlic error est ex nomine Josnnz ; nam prinia 
ejus ominis fuit ltoberii Calabriz ducis (lia. Se- 


cunda vero, qua Renato nupiit et. Alphonsum 
adoptavit, fuit fiia Caroli Ludoviel Panuoniz regis 
i. 


9 kjap£vos. ἢ utin e. 15 ἐπιδ, 1! φιλοφρονεῖσθαι βασιλέα, 18 Λαντισλάου 





371 


(ratri suo regi Nabaris (57) eommisit. IIune enim 
Nabaria regionis incola petentes ab Tarracone, 
quod regis filiam uxorem duxisset, sibi regem 
juxta patriam. consuetudinem — ordinarunt. Nam 
maxima psrs occidentalium tributa quidem pen- 
dun', nec tamen licet cuiquam urbibus eorum 
priveipes dare et presidium imponere ; verum 
indigena magistratus creaot, el suis przsidiis, 
non externis regionem defendunt. Nec ctiam regi 
licet eos cogere, ut prater patriz sus morem res- 
publicas administrent. Ea. quidem tempestate, cum 
cives earum urbium quas Nabares rcgio comple- 
etitur, sibi constituissent regem fratrem Alphonsi, 
contigit ut ei nasceretur filius ex uxore. Qui edu- 
catus, attigit. annum duodecimum. [Iunc | igitur 
assumentes regionis incole, regem «dimiserunt, 
dicentes, non amplius ei concedi, cum filium 
habeat, regoum 145 tractare : sed filio regni 
administrationem nunc competere. Hzc quidem 
haud multo post acciderunt. Alphonsus cum in 
ltaliam pervenisset, fratri regionem «uam man- 
davit. Hzc autem initium suinit ab Valentise re- 
gione. Valentia urbs magna est et opulenta : 
Valentiæque rex cam regni sui sedem tenet, Sita 
esi ea urbs ex adverso Sardinie, recedens ab 
Herculis columnarum trajectu. septingentis sta- 
diis. Huic succedit regio, quam Tarracounensem 
appellant, qua porrigitur usque Darcenonem. Huic 


LAONICI CHALCOCONDYL £ 712 
Alphonsus Ligurum et Tarraconis regionem A 


᾿Αλφύνσηος μὲν οὖν τὴν Λιγύων γώραν xal Ta- 
paxivo; ἐπέτρεψε τῷ ἀδελφῷ βασιλεῖ γενομένῳ 
Ναδάρης. Τοῦτον γὰρ ἀπὸ Τλραχῶνος ἐπαγόμενοι 
οἱ τῆς Ναδάρης χώραν ἑνοιχοῦντες, ὅτι γυγαῖχα 
ἐγεγαμήκει τοῦ βασιλέως θυγατέρα, καὶ σφίσιν 
ἐστέσαντο βασιλέα χατὰ τὰ σφῶν αὐτῶν ἔθιμα. Ol 
γὰρ πρὸς ἑσπέραν ol πλείου: σχεδόν τοι ἀποφέρον- 
ται μὲν καὶ τὰ; τῶν πόλεων προσόδους " ἀρχὰς δὲ 
οὐ πάνυ tot αὐτοῖς ἔξεστιν ἐγχαθιστάναι à; τὰς 
πόλεις, S φυλαχάς * ἀλλ᾽ αὐτοῖ τε οἱ ἐπιχώριοι τάς 
«€ ἀρχὰς μετίασι, xal φυλαχὰς καταστησάμενοι, 
τὴν χώραν ἐπιτροπεύουσι. Καὶ τὰ πάτρια σφίσι 
βιάζεσθαι οὖκ ἕξεστι τοὺς ἐπιχωρίους τὸν βασιλέα, 
παρὰ τὰ σφῶν αὐτῶν ἔθιμα. Τότε μὲν οὖν ὡς ixa- 


Β γόμενον σφίσι βασιλέα τῶν Ναδάρη; ἀστῶν, ἐπὶ 


τὴν χώραν τὸν Y! ᾿Αλφόνσον ἀδελφὸν, ἐγένετο αὐτῷ 
ἀπὸ τῆς γυναικὸς αὐτοῦ παῖς, xat ἐτράφη, ἀμφὶ τὰ 
δώδεχα ἔτη γεγονὼς, τὸν μὲν παῖδα χατέσχον αὖ- 
τοῦ * τὸν δὲ βασιλέα ἀπεπέμψαντο, φάμενοι, ὡς 
ἐπεί τε ἐγένετο παῖ;, οὐ μετεῖναι αὐτῷ τῆς βασι- 
λείας ἔτι τοῦ λοιποῦ, ἀλλ᾽ εἰς τὸν παῖδα ἀνήχειν. 
Ταῦτα μὲν ὕστερον οὐ πολλῷ ἐγένετο. Ὅτε δὲ ἐπὶ 
Ἰταλίαν ἀφίχετο ᾿Αλφόνσος, τόν «s ἀδελφὸν χατέ- 
λιπεν ἐπιτροπεύειν τὴν χώραν αὑτοῦ. Ἄρχεται δὲ 
αὕτη ἀπὸ Βαλεντίας τῆς χώρας. Καὶ δ ἡ Βαλεντία 
πόλις ἐστὶ μεγάλη τε xal εὐδαίμων * χαὶ βασίλειά 
ἐστιν ἐν αὐτῇ βασιλέως Βαλεντίας. Οἰχεῖται δὲ 
αὕτη ἡ πόλις ἀπὸ τοῦ πορθμοῦ τῶν "Ilpaxieiov 
ατηλῶν, διέχουσα σταδίους ἀμφὶ τοὺς ἐπταχοσίου:, 


contermina est Tarraconis regio, εἰ patet usque C ἀντικρὺ Σαρδόνος τῆς νήσου. Μ:τὰ δὲ ἡ Ταραχὼν 


ad Barcenonem versus Proviuciam Gallis. Verum 
dicere nos oportet regionis limites. Versus orien- 
tcm, Provincia Galli: : versus occidentem, termi- 
natur lLeria sive Hispania. Septentrionalis limes 
est Navarra regio. Darcenonc urbs occidentem 
spectans. divitiis potentiaque excellit, Adininistra- 
tur. plerumque in aristocratiam conversa. Permit- 
titur ei ab Tarraconnensium rege, suo jure vivere. 
E regione hujus urbis sita est Cyrnus (qua οἱ 
Corsica), in*ula opulenta et populosa : cujus am- 
hitus complectitur duo millia stadiorum. Nec pro- 
cul abest alia insula quie Majorica (seu Minorica 
potius) dicitur, qua: et ipsa subjecta est Tarra- 
connensium vegi, et ab eodem principetu accipit. 


Bardinia, quie insula maxima exsistit, cujus am- D 


bitus continet quinque millia stadiorum, Tarra- 
connensium quoque regi obteuiperat, et sub. cjus 
ditione agit. Sunt in hac iusula urbes duz opibus 
llorentes Orestilia οἱ Sagera (58) : quarum una 
versus orientem, altera versus. meridiem iusulaz 
aita est, Piscatores hujus insule plurimum lucri 
ex 60 mari ferunt, atque hinc in alium orbem 
pervenitur. Iberia, qua initium sumit ab Gal- 


καλουμένη χώρα διήκει ἔστε ἐπὶ Βαρχενώνην. Ταύ- 
τῆς δ᾽ ὡς ἔχεται τῆς Ταραχῶνος χώρας ἐπὶ Προ- 
6svslav τὴν Γαλατίαν. "Qazs δεῖ λέγειν τοὺς ὄρους 
τῆσδε τῆς βασιλέως χώρας. Τὸ μὲν πρὸς io ópl- 
Quo ἂν τῇ Γαλατίᾳ τῆς Προδεντίας, τὸ δὲ πρὸς 
ἑσπέραν τῇ Ἰδηρίᾳ, τὸ δὲ πρὺς ἄρχτον τῇ Ναδάρῃ. 
Βαρχενὼν δέ ἐστι πόλις τῶν πρὸς ἑσπέραν πλούτῳ 
τε χαὶ δυνάμει ὑπερφέρονσα. Διοιχεῖται δὲ ἐς 
ἀριστοχρατίαν τετραμμένη τὸ πλέον, xal ὑπὸ βα- 
σιλεῖ Ταραχῶνος ἀξιοῖ πολιτεύεσθαι ἐς τὰ πάτρια. 
᾿Αντιχρὺ δὲ ταύτης Κῦρνός ἔστι νῆσο;, εὐδαίμων 
τε χαὶ πολυάνθρωπος  χαὶ fj περίοδος τῆς νήσου 
λέγεται ἀμφὶ τοὺς δισχιλίους σταδίους. Ἔστι δὲ 
παρ᾽ αὐτῇ xal νῆσος ἑτέρα, ἡ Μείων χαλουμένη 
αὕτη καὶ ἐν τῇ ὑπὸ τῷ Ταραχώνων βασιλεῖ ταττο- 
μένη, ἄρχοντα λαμόάνει. Σαρδὼ μέντοι ἡ γῆσος, 


“μεγίστη τὸ οὖσα, xal ἀμφὶ τοὺς πενταχισχιλίους 


σταδίον; ἔχουσα, τὴν περίοδον ὑπὸ τῷ βασιλεῖ 
τούτῳ διατελεῖ. Δύο δὲ πόλεις εἰσὶν ἐν αὐτῇ εὐδαί- 
povtc, Ὁρτύγιά ?* τε xal Σαγέρη" ἡ μὲν πρὸς ἕω 
τῆ; νήσου, ἡ δὲ πρὸς μεσημδρίαν ἔχουσα οἰ«εἶτα:. 
Κουρέλιον 5 δ᾽ ἐν ταύτῃ τῇ νήσῳ οἱ ἁλιεῖ; δρέπον- 
τα! ἀπὸ θαλάσσης τῆς νήσου, xai ἐντεῦθεν εἰς τὴν 


Notula marginales. 


(97) Navarre. 


7! χοῦ, R. ut in c... 7* AL 


(98) Orestangi οἱ Calloris. 


ἢ δέ "* Ὁρεστήλια. 39 In ora KopáXtov. Conjeciura ducor locum. kunc sic 


certendu:n esse, « Coralium iu hac insulu piscatores e mari colliguxi, quod eam alluit, atque illinc in reli- 


quas orbis regiones pervenit. » 


213 


DE REBUS TURCICIS LIB. V. 


274 


ἄλλην ἀφιχνεῖται οἰχουμένην. Ἰδηρία δὲ ὡς fyc:, A lia, habet finitimos Celtiberos, quibus 3vuexa 


ἀρξαμένη ἀπὸ Γαλατίας, ἀφ' ἧς χώρας Κελτί- 
ἔτρες διαδέχονται, καὶ Γασχώνη χώρα, ὑπὸ τῷ 
Κελτῶν βαδιλεῖ διατελοῦσα. Μετὰ δὲ τὸ πὸδς ἴω 
Πεσχαΐων " χώρα διαδέχεται, ἐπὶ Ἰθηρίαν dia- 
τείνουσα. Ἰδηρία δὲ μεγίστη οὖσα τῶν κρὸς ἐσπέ- 
βᾶν χώρα μετά γε τὴν Κελτικὴν, διήχει ἐπὶ 
ὠχεανὸν τὸ πρὸς ἑσπέραν, τὸ δὲ πρὺς ἕω Ναδάρῃ τε 
χαὶ Γαλατίᾳ, καὶ τὸ πρὸς μεσημόρίαν τῇ Iopxou- 
ταλλίᾳ, fivc παράλιος οὖσα χώρα ἐπὶ τοῦ ὠχεανοῦ, 
ἐπὶ πολὺ διήχει, καὶ τῇ τῶν Διξύων τῆς Γρανάτης 
χώρᾳ. Ἐντὸς δέ ἔστι τὸ τοῦ Ἰακώξου ἱερόν. Πορ- 
τουγαλλία δεχομένη τῆς Ἰδηρία:, διήχει ἐπὶ τὴν 
ἐντὸς θάλασσαν͵ τοῦ πορ)μοῦ ἐπὶ τὴν τῆς Γρανάτης 
χώρα. Τῆς δὲ Ἰδηρίας χώρας, μεγίστης τε οὔσης 
καὶ εὐδιίμονο:͵ πόλεις εἰσὶν, ἐν αἷς τὰ βασίλεια, f 
τε Διδήληνα χαλουμένη, μεγάλη τε xal πολυάνθρω- 
πος, χαὶ Kepój6n, Μοροίχῃ, καὶ τὸ λεγόμενον 53 τὸ 
Λέδον, καὶ Σαλαμάγκη. Καὶ ἱερὸν δὲ τοῦ Ἰακώθου 
ἱνταύτῃ τῇ χώρᾳ ἐστὶ παρὰ τὸν ὠχεανὸν καὶ τὴν 
ἐντὸς θάλασσαν. Διήχει δὲ καὶ πρὸς τὴν ἐντὸς θά- 
λασοαν f$ τοῦ Ἰδήρων βασιλέως χώρα. Πορτουγαλ- 
Ma δὲ οἰκεῖται πρὸς τῷ πορθμῷ, ἀπὸ Γρανάτης 
ἀρξαμένη ἐπί τε τὸν πορθμὸν καὶ τὴν ἐχτὸς θάλασ- 
ezv ** ἄχρις Ἰδηρίας, Γρανάτη δὲ ἡ χώρα, μεσό- 
γὙαιος οὖσα, ἐπὶ τὴν Ἰδηρίαν καὶ Γαλατίαν διατεί- 
νοοῦσα, οὐ πάνυ τοι οὔτε τῇ ἐντὸς θαλάττῃ, οὔτε τῷ 
ὠχεανῷ προσχρῆται. Ὃ μέντοι Ἰύηρίας βασιλεὺς 
μέγιστον δύναται τῶνδε τῶν χωρῶν " καὶ οἴχου ὧν 


τοῦ ᾿Αλμηνίου τῆς Γαλατίας, τῶν Λιδύων, τὴν τῆς Ο norum est, 


Γρανάτης χώραν ἄγων χαὶ φέρων, οὐ παύετα: δια- 
πολεμῶν. Καὶ φόρον μὲν ἀπάγει ὁ τῆς Γρανάτη-: 
Αιδόώων βατιλεὺς τῷ Ἰδήρων βασιλεῖ, ὁπότε oxiv- 
ceto. Πολλάχις δὲ ἐπελαύνων, πολιορχεῖ τε τὴν πό- 
λιν, κα: τὴν χώραν αὐτοῦ ληΐζεται. Ὀρεινὴ δέ ἐστιν 
&x' ὄρους, ὅ ἀπὺ τῆς ἐντὸς θαλάσσης ἀρξάμενον, xa- 
τατείνει ἐπὶ τὸν ὠχεανὸν, ἐπὶ τὴν Πορτουγαλλίαν 
χώραν. Οὗτοι μὲν οὖν οἱ βασιλεῖς, πρός τε ἀλλήλους 
διενεχθέντε: τε, ἐπολέλησαν πολλαχῇ, xaX χοινῇ 
tgb. τὸν βάρδαρον - τά τε ἅλ)α χαὶ πρὸς τὸν Ἰόη- 
ρίςς τοῦτον βασιλέα, ᾿Αλφόνσος ὁ Ταρακῶνος βασι- 
λεὺς, ποινὴ ἐς Ἰταλίαν ἀφιχέσθαι. πολέμησε ** 
δὲ ἀπὸ αἰτίας τοιᾶσδε. Καὶ αὐτός τε ἑάλω ὑπὸ στρα- 
τηγοῦ τοῦ Ἰδήρων βασιλέως, ᾿Αλδάρω τοὔνομα "', 


Ἔχει» δὲ καὶ τραύματα ξυνέδη ἀμφοῖν. Ὧ; δὴ συλ- ὃ 


λέξας στράτευμα, καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ Ναδόρης 
βησιλέα παραλαδὼν, ἐστρατεύετο ἐπὶ τὸν Ἰδηρίας 
fasce , ἐστέόδ.)εν ἐς τὴν Ἰδηρίαν, ἐπαγομένων αὖ- 
«ἂν ἐπὶ τὴν χώραν τῶν ἐν τῇ yupa εὐδοχιμούντων 
ἐνίων» δι} τὸ πρὺς τὸν “Αλόαρον μῖσός τε καὶ Ey0o; 
αὐτῶν. Τοῦτον γὰρ ἰδιώτην ὄντα ἀπὸ Ταραχῶνος, 
χαὶ kx) μιχροῦ πάνυ ὡρμημένον, xal ἐπὶ ἀρετῇ 


est Gasconia regio, sub Gallorum rcge degens. 
Postea succedit Pesesinorum (59) rcgio, versus 
orientem in Iberiam tendens. Iberia, qua post 
Galliam maxima regio inter occidentales est, 
versus occidentem in Oceanum excurrit. Ab 
oriente Navarram et Galliam habet; versus me- 
vidiem panditur in Turtugannam (00), quæ ma- 
ritima regio est, et ad Oceanum se extendit : 
etiam regione Granata, qua sub Pœnorum sive 
Maurorum imperio est, terminatur. [utra hane 
Jacobi sepulcrum visitur. Hine Portugalia regio 
Hispanis subit, quz se extendit ad mare, quod 
intra trajectum est, quo venitur ad Granatam 
regionem. Iberia cum regio sit masima ct di- 
tissima, urbes habet regias, Dibitinam urbem wa- 
guam et populosam, Cordubam, Morsicam, nec- 
non Ludum et Salamancam. Etiam sepulcrum 
Jacobi in ea regione, juxta Oceanum ct mare 
externum, celebre est. Ad mare vero interuum 
1&8 lberorum quoque regis terra porrigitur. 
Portugalia sita. est juxta trajectum, a Granata in- 
cipiens, usque ad trajectam et internum mare 
excurrens, vergit in Iberiam. Granata, quz regio 
mcditerranea est, in Iberiam οἱ Galliam procurrit, 
nec multum vel interno. vel externo Oceano uti- 
tur. Tberorum rex in istis. duabus regionibus 
plurimum potest : qui cum sit ortus de familia 
Almenii (61) Gallis, Granata regionem, qum Po- 
fereus atque ageus, haud cessat 
bellu gercre. Rex Peeuorum, Granatam qui : 
regit, ubi pax composita fuerit, lberorum regi 
tr.butum pendit, qui interdum  accurrens. urbea 
obsidet, et regionem populatur. Ea autem regio. 
moutana est, et a monte qui ἃ mari iuterno. ini- 
tium sumit, panditer in Occanum et ad Portu- 
galie regionem. Hi reges ssepius inter se dissi- 
dentes, bella gesserunt. Interdum copiis coujunctis 
molem belli omnem in barbserum averternut. 
Inter extera etiam bello lace:sivit Alphonsus 
Tarraconnensium rex regem lberorum (69), prius- 
quam iu Italiam. venisset. Belli autem cjus hac 
assignatur causa. Ipse quidem captus cst ab. Ibe- 
rorum regis duce, quem Albarum (63) appellabant. 
Uterque tunen. vulnera accepit. [taque contractis 
copiis, et assumpto fratre Nabayjs rege, bellum 
movit contra Iberorum regem, cum adjuvaretur 
opera quorundam Iberorum nobilium, qui Alba- 
rum  incitatissimo odio prosequebantur. IIunc 
enim, cum humili genere in Tarraconnensium 
regione foret nalus, eL privatam sequeretur vitaui, 
tandem virtute nobilitatum, et ab onibus. pluri- 


Notule marginales. 


59) Biseaiorum. E 
v0) AL. Turritaniam, 2l. Portugaliam sive Mauri. 
laniam ac [rectum Gaditanum. 


(64) Alencorii. 
(62) Joannem. u 
(05) Alvarum a Luna, Castilie preefectum, 


'! Q5isxái»y in el. ut ε. ** [n cl. ut cont, 55 ivxóc. Rut in c. 9* Iu sno, ἀφιχέσθαι διεπολέμησεν 
& 'Ax6ápov. in. al. manu, ᾿Αλύλνιυ, in «no ᾿Λλθάρου. [n al, ut in c. 


215 


'LAONICI CHALCOCONDYUE 


916 


mum lonoratum declaravit regionia sue impera- A ἐπίσημον γενόμενον, ὡς παραχρῆμα ἐπεδίδον μέγα, 


torem. Qui imperator creatus, quocunque bel- 
lum vertisset, semper gloria coruscaus et re 
bene gesta redibat. Itaque cum ab Iberorum 
rege contra Alphonsum esset missus, haud so- 
cordism locum fore ratus Alphonsus cum exercitu 
Albaro in'regione occurrit, quasi przelii potesta- 
tem facturus. Postea Alphonsus adbihito in au- 
xilium Íratre, in lberism ingressus est, ut contra 
regem deceitaret. Obviam autem. procedens Alba- 
rus, misso przcone jussit eum excedere, si sapiat, 
quam celerrime ex sua regione. Cum autem Alphon- 
sus responderet se non accedere ut patris ejus 
asinos in paicua duceret, sed se adesso ut acie 
dimicet, copias in aciem deduxit : et cum utro- 


ὑπὸ πάντων δι᾽ ἀρετὴν τιμώμενον, στρατηγόν «s 
ἀπέδειξε χατὰ τὴν χώραν αὐτοῦ. Καὶ ἐπὶ στρατη- 
γίας καθιστάμενος, μέγα ἀπανταχοῦ εὑὐδοκίμει. Τότε 
δὴ ὡς παρὰ τῷ Ἰδήρων βασιλεῖ, ἐπὶ ᾿Αλφόνσον πεμ- 
φθεὶ; σὺν τῷ στρατεύματι, ὑπῆντα αὐτῷ κατὰ τὴν 
χώραν, ὡς ἐναντιωσόμενος 6. Ἐπεὶ δὲ ἐπιὼν ὁ ᾿᾽Αλ- 
φόνσος, συμπαραλαθὼν καὶ τὸν ἀδελφὸν, ἐν τῇ Ἰδη- 


ρίᾳ ἐγένετο, xal ἐπήλαυνεν. ἙἜνταῦθα αὐτῷ ὗκαν- 


τιάσας ὁ “Λλθαρος, ἐστρατοπεδεύετο, xal χήρυχα 
ἐπιπέμπων, πρτηγόρενεν ἀπαλλάττεσθαι, ἣν σω- 
φρονῇ, ὡς ἔχει τάχιστα ἐκ τῆ: χώρα;. Kal ἀποχρι- 
ναμένου, ὡς οὐχ ἐπὶ τοὺς ὄνου: τοῦ πατρὺς αὐτοῦ 
ἄπεισιν ἐς νομὴν αὐτοὺς ἄξων, ἀλλλ στρατηγήσων 
αὐτῷ πάρεστιν, ἐς μάχην ἑτάσσετο" καὶ συμθαλὼν, 


que fratre confligeas, victoria potitus est, Cum p ἐμάχετο ἀμφοῖν τοῖν ἀδελφοῖν. Μάχης δὲ καρτερᾶς 


autem prelium  committeretur atroz, Albarus 
Tarraconnenses terga vertere coegit : et fugientes 
persecutus, fratres ambos comprehendit, magns- 
quc Tarraconmensium strages facta. est. Ut reges 
ambo ad Iberorum regem sunt adducti, nihil 
mali sunt passi. Verum juramenu religione 1457 
fides accepta est, ne quid postea novi in sua re- 
gione molirentur ; et impune dimissi sunt ad sua. 
Postea Alphonsus, 
Italiam et in Siciliam v*uit : qui ab iisdem ca- 
ptus, ad Mediolani ducem, ut antea. docuimus, 
ductus, ab eodem  inviolatus et incolumis ad 
sua remissua cst. Uxorem suam  Alphonscs 
in. Tarracone reliquit, nec multis annis in- 


ut sopra ostendimus, in 


γενομένης, ὡς ol περὶ “᾿Αλδαρον ἐτρέψαντο τοὺς 
Ταραχῶνας, ἐπεδίωχον ἀνὰ χράτο:, καὶ ἄμφω τὼ 
ἀδελφὼ συλλαμθδάγονσι, καὶ πολλοὺς τῶν Ταραχκώ- 
vov χατέδαλον àv τῇ διώξει. "D; δὲ ἀπήχθησαν 
παρὰ τὸν Ἰθήρων βασιλέα ἄμφω τὼ βασιλέε, χαχῷ *! 
μὲν οὐδὲν εἰργάσατο αὐτοὺ;, ὄρχοις δὲ xai πίστεσι 
χαϊιαλαδὼν, τοῦ λοικοῦ μηδὲν πλέον νεωτερίζειν 
κερὶ τὴν ἑαυτοῦ χώραν, ἀφῆχεν ἀσινεῖς ἀπιέναι. 
Μετὰ δὲ ταῦτα ᾿Αλφόνσο; ἀφίχετό τε ἐς Ἰταλίαν, 
ὡ; πρότερόν μοι δεδήλωται, xal ἐπὶ τὴν Σιχελίαν. 
Καὶ χατασχὼν τὴν Νεαπόλεω; βασιλείαν, πρός τε 
τοὺς Ἰανυΐους ἐπολέμει " ἔνθα δὴ xal ἑάλω ὑπὸ τού- 
των, ὡς ἐν τῷ ἔμπροσθεν ** ἐπεξῆλθον λόγῳ. Kat 
ἀχθεὶς παρὰ τὸν Μεδιολάνου ἡγεμόνα, αὖθις ἀπε- 


. terjectiá, eo. reversus est, uteam viseret, Nam C λύθη. Τὴν μέντοι γυναῖχα αὐτοῦ χαταλιπὼν ἕν Ta- 


in [talia.et. Sicilia versabatur, plerumque aut 
amori aut rei militari operam dans. Quomodo ei 
in ltalia res suecesserint, deinceps dicetur. Regi 
lberorum, de quo supra. verba fcei, bellum fuit 
cum Granate rege Poeuo. Poeni jam olim trajicien- 
tes, Mareliam (64) Europe urbem, qua distabat 
a Libya stadiis ducentis quinquaginta, occupa- 
runt (65). Hinc. progressi, lberiam suo imperio 
junxerunt : postea, cum memorabilia ubique facta 
ederent, etiam contra Galliam bellum promoverunt, 
mirum in modum res suas. augentes. Nec. eliam 
ab Tarracone et Valentia abstinuere. Galli igitur 
adjuncti Iheriæ regibus, coutra Peenos bellum 
susceperunt, cosque in urbem munitani se recipere 
compulerunt : urbem vero postea  expugnarunt. 
Adhuc hodiead urbem hane accedunt, hostiliter 
incursionem facientes, et exercitum interdum 
adducentes. 


Ft sanc lberorum rex dominus Joannes, ut antea 


signific vimus, contra eos profectus est, premisso — 


Albaro duce, qui regem ad delendos Punos in- 


ραχῶνι, οὐκέτι πάλιν ἀφίχετο ὀψόμενος πολλῶν 
ἐτῶν. Αὐτοῦ δὲ ἐς ἔρωτας τὰ πολλὰ διατρίδων, διε- 
γένετο χρηματίζων τε ἔρωτι καὶ τοῖς ὅπλοις. "H μὲν 
αὑτῷ τὰ χατὰ τὴν Ἰταλίαν ἀπέδαινεν, ὕστερόν μοι 
δηλοῦνται δ προϊόντι τῷ λόγῳ ἐς ἀφήγησιν τῷ δὲ 
βασιλεῖ Ἰδηρίας, περὶ οὗ μοι ἐλέγετο, συνῆπται πό- 
λεμος πρὸς τὸν βασιλέα Λιδύων τὸν ἐν Γρανάτῃ " οἵ 
Uh ἀπὸ Αιδύης τὸ παλαιὸν διαδάντες, χαὶ Μαρέλιαν 
κόλιν παράλιον τῆς Εὐρώπης κατασχόντες, διέχου- 
σαν ἀπὸ Λιδύης ὡσεὶ σταδίους πεντήγοντα xai δια- 
xoclou; * καὶ ἐντεῦθεν ὁρμώμενοι, τὴν τε Ἰθηρίαν 
σφίσιν ὑπηγάγοντο, καὶ ἔργα λαμπρὰ ἀποδειχνύμε-. 
vot, ἐπὶ Κελτικὴν τὴν χώραν αὐτῶν ἐπὶ μέγα αὖ- 
ξοντες, προηγάγοντο καὶ ἐπὶ Ταραχῶνα xat Βαλεν- 
«ίαν. Πρὸς τούτους δὴ ἀπὸ τῶν Κελτῶν χατιόντες οἱ 
«ὧν Ἰδήρων βασιλεῖς, διεδέξαντο τὸν πρὸς Αἰδνας 
τούτους πόλεμον, ἐς πόλιν ἐχυρὰν συνελάσαντες. 
Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπολιόρκουν, xol ἐς δεῦρο ἔτι τε- 
λοῦσι, τῇ πόλει τε ἐπελαύνοντες αἰεί τε καὶ στρα- 
τὸν ἐπάγοντες. 

Καὶ δὴ ὁ τῶν Ἰδήρων βασιλεὺς δόμνος Ἰωάννης, 
ὃς πρότερόν μο: ἰλέγετο, ἐπελαύνων, προάγοντός τε 
τοῦ ᾿Αλδάρυυ, xal ἐποτρύνοντος βασιλέα, ἐξελεῖν 


Notule marginales. 


(04) Gibelterram. 


(65) Saracenorum in Europam. irruptio contigit anno 7192. 


** ἐνανξιωσάμενος. R. ut in c. 


41 xaxov, ll, χακόν. 9* [u uno πρὸσῦν, 38 δηλουντλ. Ste eam ἢ, 





219 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


980 


£4ccesserunt regos, existimantur regionem iliam 4 τὴν οἰκίαν τῶν Γαλατίας βασιλέων νομίζεται, xal 


subjecisse et nepotibus suis reliquisse. Alphonsi 
autem fratrem talí conditione in. regnum admise- 
runt, ut εἰ ei nalus esset fllius ex uxore, quam du- 
xerat propinquam genere Galli regibus, ipse de- 
berct regno excedere, et filium sibi relinquere re- 
gem. Quod si nullum fllium ex uxore sua tulisset, 
retznum pateretur recidere post obitum suum ad 
Galliarum regem. Qui hae conditione Navarra re- 
guum accepit, et eum nactus esset ex uxore filium, 
patrem dimiserunt, flliumque**^ regem communi 
consensu declararunt, quia;descendebat ex familia, 
quantum ad maternum genus attinet, regum Gal- 
lise. Hzc quidem adnotata sint mihi, sequenti to- 
tius historize propositum. Nunc unde digressus hue- 
usque sermonem traxi revertor. 


ιΔηδενὶ ἑτέρῳ ἐξεῖναι παρελθεῖν ἐς τήνδε τὴν βασι- 
λείαν. Καὶ γὰρ καὶ τἦνδε Κάρουλος ὁ αὐτοκράτωρ, 
xai οἱ μετ᾽ ἐκεῖνον βασιλεῖς, φαίνονται τήνδε αὑτοῖς 
καταστρεψάμενοι τὴν χώραν, ἀπολιπεῖν τοῖς ἀπὸ 
«ἧς οἰχίας αὐτῶν ἐσοβένοις. Τὸν μέντοι ἀδελφὸν 
᾿Αλφόνσου ἐπηγάγοντο ἐπὶ ἐῷδε τῷ λόγῳ, ὡς ἐπεὶ 
ἔγημε γυναῖκα τοῦ οἴχου τῆς Γαλατίας, ἣν μὲν γέ- 
vitac αὐτῷ παῖς, τόνδε μηκέτι τοῦ λοιποῦ διατρίδειν 
ἐν τῇ χώρᾳ, ἀλλὰ τὸν παῖδα χαταλιπόντα σφίσι βα- 
σιλέα, αὐτὸν οἴχεσθαι ἀπαλλαττόμενον. "Hv δὲ μὴ 
γένητα: αὐτῷ παῖς, μετὰ τὴν τελευτὴν αὐτοῦ, ἀπο- 
δοῦναι τὴν ἀρχὴν ἐπὶ τὸν Γαλατίας ἡγεμόνα. Καὶ 
«όνδε δεξάμενον τοὺς λόγους, ἐπὶ τούτῳ παρελθεῖν 
ἐς τὸν Ναδάρης βασιλέα. Καὶ γεννηθέντος αὐτῷ 
«atc, αὐτόν τε ἀπεπκέμψαντο, χαὶ τὸν παῖδα σφί- 


σιν ἀπέδειξαν βασιλέα, τὰ πρὸς μητρόθεν"" ὄντα τοῦ οἴχου τῶν Γαλατίας βασιλέων. Ταῦτα μὲν οὖν ἐς 
«οσοῦτον ἐχομένῳ τῆς τοῦ λόγου συμπάσης ὑποθέσεως ἀναγέγραπται ἃς ἀπόδειξιν" ἐπάνειμι δὲ, ὅθεν 
τὴν ἐχύολὴν τοῦ λόγου ἐποιησάμην, ἄχρι τοσοῦτον διενεχθείς. 


Notule marginales. 


δ᾽ fn ano, μητρός. 





AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AOHNAIOY 
AIIOAEIZIZ IXTOPIQN H EKTH. 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE QBIGINE AG REBUS GESTIS TURCORUM 
LIBER SEXTUS. 


Synodus Ferrariensis, cui Joannes Palaologus interfuit. Wladislai Ungarie et Nerii 
Athenarum ducis initia. 


149 Amurates Mechmctis filius post expeditionem C 


quau! contra Caramanum sumpserat, bellum Dacis 
intulit, volens Draculis filium suo restituere prin- 
cipatui. Egressus autem regia copiis Instructus, ac- 
cepit Caramanum novarum rerum cupidum defe- 
ctione animo agitare, ad idque negotium adbibere 
Qucem Candylori, ct alios Asiz.principes ; cumque 


"Apospátr; δὲ ὁ Μεχμέτεω μετὰ τὴν ἐπὶ Καρα- 
μᾶνον ἔλασιν ἐστρατεύετο ἐπὶ Δαχοὺ;, ὡς τὸν τοῦ 
Δρακχούλεω παῖδα χατάξων ἐπὶ τὴν ἀρχήν. Καὶ ὡς 
ἐπέλαυνεν ἤδη ἀπὸ τῶν βασιλείων παρασχενασά- 
μενος, ἐπυνθάνετο Καραμᾶνον νεωτερίζοντα περὶ 
τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ͵ βουλεύεσθαι ἀπόστασιν, συμπε- 
ραλαμδάγοντα χαὶ τὸ" τοῦ Κανδιλόρου ἡγεμόνα, 


DE REBUS TURCICIS LIB. VI. 


282 


[ eal y "d e? 
x2* τινες ἄλλους τῶν τῆς ᾿Ασίας, ἐλπίζουσα ** A speraret Pannones brevi magna mauu subsidio 


Παίονας ὡς ἐν βραχεῖ παρεσομένου: ἐπ᾽ αὐτὸν 
στρατῷ πολλῷ ἐπιόντα; *9, xal τούς τε λοιποὺς τῶν 
τῆς ᾿Ασίας τυράννων παρεχάλει ἐπὶ ἀπόστασιν. 
Ἐπὶ τοῦτον δὴ ἀναζεύξας 'Apgoupátnc ὁ Μεχμέτεω 
ἐστρατεύετο, χαὶ Τυραχάνη τὸν Θετταλίας ὕπαρ- 
χον ἐπέστελλεν ἐλαύνειν ἐπὶ τὸν Πελοποννήσου 
ἰσθμὸν, χαὶ χαϑελεῖν τε τὸν ἰσθμὸν, xai ἐπιδρα- 
μόντα τὴν Πελοποννήσου χώραν, ὅση ὑπὸ τοῖς 
Ἕλλήνων ἡγεμόσ: τυγχάνει οὖσα, ἀπελχύνειν. Ὁ 
plv οὖν λαδὼν στράτευμα τὸ τῆ: Θετταλίας, καὶ 
Περαιδία: τὴς λίμνης, ἀφίκετο ἐπὶ τὸν Ἰσθμὸν, καὶ 
χαταλαδὼν αὐτὸν ἔρημον, χαϑεῖλέ τε αὑτὸν xal 
ἐσθαλὼν ἃς τὴν Πελοπόννησον, ἐδῇου ! τε αὐτὴν 
«τὴν χώραν. Καὶ ἐπὶ Σπάρτην ἀφιχόμενος, τήν τε 
Λαχωνιχὴν ἐπέδραμε xat ἀπήλαυνε, Βασιλεὺς δ᾽ 
εἰς τὴν ᾿Ασίαν διαδὰς, ἐπὶ Καραμᾶνον ἤλαυνε τὸ 
δεύτερον, χαὶ τὴν τε χώραν ἐδήου καὶ ἐπεχράτει. 
Ἕν ᾧ δὲ ταῦτα ἐγένετο, Γεώργιος ὁ Τριδαλλῶν 
ἡγεμὼν, ἃ; λόγους τῷ τε Ἰάγγῳ *, καὶ τῷ Παιόνων 
βασιλεῖ ἀφιχόμενος, καὶ τῶν ἀρίστων τῆς Παιονίας 
μετιὼν ἕκαστον, ἐνῆγεν ἑπὶ ᾿Αμουράτη στρα- 
τεύεσθαι, xal χρήματα ἐς τὴν ἐχστρατείαν ταύτην 
ὑπέσχετο ἱκανὰ δοῦναι τοῖς Παίοσιν, ἃ δὴ καὶ εἶσ- 
ἐνέγχατο αὐτοῦ. Ταῦτα δὲ αὐτῷ συγχατειργάζετο 
χαὶ Ἰάγγος *, τοῖς μὲν Ἕλλησι φίλιος ἦν, αὐτῷ 
eDo; τε ὧν ἐτύγχανε. Ἰωάννης δ᾽ αὖ " ὁ τοῦ Βυ- 
(1vilou βασιλεὺ; ἐπολέμει πρὸς τοὺς Ἰανυῖους, 
διενεχθεὶς ám) αἰτίας τοιᾶσδε, τῆς ἀπὸ χουμερχιῶν 


venturos, spe externi auxilii illeetus, Asiæ princi- 
pes δὰ defectionem sollicitabat. Amurates izitur 
Mechmetis filius, ubi id parari animadvertit, mu- 
tatu consilio captam expeditionem omisit, et belium 
omne in Caramanum avertit. Turachanem 150 
Thess:lie praefectum jussit exercitum contra Pelo- 
ponnesi Istlimum ducere eu:nque in potestatei redi- 
gere : deinde regionem Peloponnesi, qua sub Grz- 
cis est, incursionibus vexare. Quibus peractis, eum 
inde abire jusserat. Turacehanes quoque acecpto 
Thessaliae et Percsbiz (68), qua stagno adjacet, exer- 
citu, ad Isthmum perrexit, quem desertum ab 
hostibus inveniens, occupavit :et hinc incursio- 
nem faciens in Peloponnesi regionem, vastitatem 
maximam reddidit, Etiam Spartam adiit, Laconise- 
que regionem populatus est, Quibus omnibus, 
quemadmodum przceperat rex, expeditis, abiit. 
Rex Amurates in Asiam transvectus, contra Cara- 
manum exercitum ductabat, et secundo ejus regio- 
nem evastatam subigebat. Ea tempestate, qua hzc 
agebantur, Georgius Tryballorum princeps ín col- 
loquium venit cum lango (69) et cum Pannonum 
rege : prehensansque singulos Pannonia proceres, 
persuasit utcontra Amuratem arma caperent. Opes 
autem plurimas immensamque pecunie vim Pan- 
nonibus ad eam expeditionem poliicebatur. Nec 
solum promisit, verum pecuniam Pannonibus, ut 
eos experiretur auxiliares, tradidit. Usus est. plu- 


τοῦ Γαλάτον ἕνεκα. Ἐνταῦθα οἱ "Iavjtot ναῦς α rimum opera ad eam rem langi, qui Greecis fa- 


πληρώσαντες μεγίστας δὴ τῶν παρ᾽ αὐτοῖς, καὶ 
τριήρεις τρισχαίδεχα, xal ἐμθιδάσαντες ἐς τὰς 
ναῦς ὁπλίτας αὑτῶν ἀμφὶ τοὺς ὀχταχισχιλίους, 
ἐπέπλεον ἐπὶ Βυζάντιον, ἐξελεῖν βονλόμενοι. Καὶ 
ἐπὶ τοὺς Σχύθας τοὺς περὶ Βόσπορον ἐστρατεύοντο. 
Τὴ» γὰρ πόλιν αὐτῶν Καφᾶν καλουμένην, ἐπὶ τῷ 
Βοσπόρῳ οἱ Σκύθαι πρὺς τοὺς àv τῇ πόλει ταύτῃ 
διαφερόμενοι, ἦγόν τε καὶ ἔφερον. Δι᾿ ἃ δὴ καὶ 
πρὸς τὸν βασιλέα τῶν τῇδε αὐτοῦ Σχυϑῶν ᾿Ατζι- 
xapén» * πρέσδει: πέμψαντες, ὦ; ξυμδαίνει» ἐπὶ 
τοῖς διαφόροι;. Ὡς οὐδὲν σφίσι τῶν δεόντων ἀπέ- 
ἔεινεν, ἀνήνεγχαν τὴν πόλιν ἐπὶ τὴν Ἰταλίαν, ὡ; 
οἱ "Iagvoio: δεινοῦ * τι ποιούμενοι, τοὺς Σχύθας- 
λυμαίνεσθαι τῇ πόλει αὐτῶν ἀνήχεστον. Ἐτύγχανε 
δὲ χατὰ ταυτὸ xal fj πρὸς τοὺς Ἕλληνας αὐτῶν 
διαφορά: Παρεσχευάζοντο καὶ ἐπ᾽ ἀμφοτέρους 
στρατεύεσθαι ὡς ἐξελοῦντες. ᾿Αφικόμενοι δὲ ἐς 
Βυζάντιον, καὶ πόλεμον τῇ Κωνσταντίνου πόλει 
προαγοβεύοντες, ἐπιπλεύταντε; δὴ ἐς τὸν Εὔξεινον 
πόντον, καρῆσαν i; τὸν Καφᾶν, Ἐνταῦθα δὴ τῆς 
Χιῤῥονήσου ἀποδάντες, ἵεντο εὐθὺς ὁμόσε ἐπὶ τοὺς 
Σχύθα;. Ἐξιόντες δὲ ἀπὴ τῆς πόλεω;, ἐπήεσαν. 
Ἑ ταῦθα οἱ Σκύθαι, ὦ; ἑώρων τοὺς Ἰανυῖους οὕτω 


miliariter junctus erat, Joanni Byzantii regi bellum 
cum Januensibus erat propter commercia Galli 
cujusdain. Januenses implebant naves quas habe- 
bant maximas, necnon triremes tredecim : quibus 


 impoauerunt suorum octo millia armatorum, et 


properabant contra Byzantium, volentes urbem 
eam capere. Eodem tempore. ctiam Scythis (qui 
et "Tatari) bollum | inferebant Jauuenses.. Scythie 
namque qui cirea Bosporum colunt, inimicitiis 
moti, quam cum Caphensibus gerebant, Caphain (70) 
urbem egerant et tulerunt. Propter quæ miserant 
legatos ad regem Scytharum Atzikarem, petitum 
pacem : hactamen conditione, ut sua. recipereut. 
Cum nihil corum quz petiissent impetrare potuis- 


D sent Caphenses, urbem ad Italiam reduzere, cum 


Januenses iniquis animis paterentur urbem suam 
ab Scythis adeo gravitec divexari. Eodem tempore 
iis discordia cum Grzcis fuit. Parabant itaque con- 
(r2 utrosque simul rem gerere, et utrosque armis. 
domare. Appulerunt itaque Byzan:itim, indiecntes 
Byzantiis bellum : et inde legentes Euzinum pon- 
tum venere Capbam. lbi igitur egressi navibug 
in Chersouesum, recta pergebant contra Scythas, 


Notule marginales. 


€8) l'errebiz. 
) Joanne Huniade, qui et Corvinus, εἰ Cho- 


9 Dgituv. In ano. ἐλπίζοντα. Al. st c. ** In uno, ἐπιόντα. 
9 ᾿Ακιχχοίην, Al. ut c. 


"My. αἱ. 2: c. " AL v. 


niategs, et Candidus. 
(10) Cembalum habet Justinianus. 


! In uno, ἐδ. τὴνχ. * Ἰάγχω. al. ut c. 
6 82:y49 τι. Sic etiam in mno. In αἱ. ut c. 


383 


LAONICI CHALCOCONDYL;E 


981 


non multumin urbe morati. Scytha audientes hostes A χόσμῳ οὐδενὶ ταξαμένους ἐπιέναι αὐτοῖς, λόγον 


nccedere sine ordine palantes, plenos contemptu, 
et ipsi arma arripiunt. 353 Nam przterita die af- 
fusi fluvio cuidam, in ea regione castra posuerant, 
nec solitas ordinarant vigilias. Putabant enim Scy- 
thas nunquam eo audaciae progressuros, ut. secum 
ΟΣ acie dimicare sustinerent. Ibi igitur cum primi 
non exapectassent eos qui agininis postremi erant, 
uL in unum et in jostam aciem collecti, pralium 
ipirent, verum peletentim οἱ palaates incedentes 
pergebant contra hostes, extenuato maxime ag- 
mine. Seythæ igitur, ubi compererunt hostes ap- 
propinquare, confestim eis obviam progrediuntur, 
agminisque incompositi primos aggressi fuderunt 
et io fugam conjecerunt. Fugientes acerrime per- 
sccuti sunt. Januenses fuga ad suos delati, etiam 
cos fuge socios traxerunt. Tandem praelium ad 
eztremos venit, quos terga dare cogentes, ceci- 
derunt i.upigre, nulli quemcunque nacti erant. par- 
centes. Pouci quidam fuga evascre incolumes in 
urbem. Libersti igitur bello quod gessere parum 
feliciter cum Scythis in Bosporo habitantibus , 
navigarunt versus Byzantium, veneruntque Galatiam 
(quse et Pera) urbem, qua sita est e regione Bvzan- 
tij in Europa. Ibi consultarunt cominuniter, quo» 
modo Dyzsntium occupare possent. Militibus 
naves complent, ct reliqua armamenta expediunt, 
navesque ad murum juxta portum appellunt, 
quasi navibus urbem expugnaturi. At Byzautii re- 


οὐδένα σφῶν ποιουμένους. Τραπόμενοι γὰρ τῇ 
προτεραίᾳ ἐπὶ ποταμόν τινα, αὐτοῦ ταύτῃ τῆς 
χώρας ηὐλίζοντο, οὔτε φυλακὰς καταστησάμενοι ὃς 
τὸ στρατόπεδον, οἰόμενοι δὴ οὐδέποτ᾽ ἂν τοὺς 
Σκύθας ἐς τοσοῦτον τόλμης ἀφιχομένους, ἐθελῆσαι 
ἀναχινδυνεύειν συμδάλλοντας. 'Evtauta ὡς οἱ πρῶ- 
τοι αὐτῶν τοῦ στρατεύματος οὐχ ἀνέμενον τοὺς 
οὐραγοὺς, ὥττε ἐπὶ μέτωπον γενέσθαι τὸ στρά- 
τευμα, ἀλλ᾽ ἐπὶ βάθος πορευομένους *, βάδην 
ἐποιοῦντο, ἐπῆγον ἐπὶ τοὺς πολεμίους. Σκύθαι δὲ 
ἐνταῦθα ἐπέκειντο τοῖς πρώτοις αὐτῶν, ὡς τούτοις 
μαχόμενοι, ἐτρέψαντο αὐτίκα ἐπιτιθέμενοι, xal 
ἐδίωχον, ὡς ποδῶν εἶχεν ἕκαστος. Ἐνταῦθα ἐπέ- 
κιπτὸον ἐς τοὺς σφετέρους αὐτῶν, καὶ ἔτρεπον καὶ 
τούτους ἐς φυγὴν, καὶ οὕτως ἄχρι τῶν οὐραγῶν 
ἐγένοντο *. Τρεψάμενοι δὲ ἅπαν τὸ στράτευμα ἐς 
φυγὴν, ἐφόνευον, οὐδενὸς φειδόμενοι, πάντα ὅν 
ἐπιχτιταλαμδάνοιεν χαταθαίνοντες ἢ, ἐς ὃ δὴ ἐς 
τὴν πόλιν διεσώζοντο, ὥστε μὴ ἀπολέσθαι. Οὕτω δὴ 
ἀπαλλαχθέντες τοῦ πρὸς Σκχύθας, τοὺς ἐν τῷ 
Βυσπόρῳ νομάδας, κατέπλεον ἐς Βυζάντιον, ἀφιχό- 
psvot ἐς Γαλατίην πόλιν τὴν καταντιχρὺ Βυζαντίον 
ἐν τῇ Εὐρώπῃ. Καὶ κοινῇ βουλευσάμενοι ὃν τρόπον 
τὴν πόλιν μαχόμενοι ἐξέλωσι, τάς τε ναῦς ἐπλή- 
ρωσαν, καὶ ἐξοπλισάμενοι χατὰ τὸν Βυζαντίου 
λιμένα, προσέφερον τὰς ναῦς Exi τὸ τεῖχος, ὡς ἀπὸ 
τῶν νεῶν τὴν πόλιν αἱρήσοντες. Οἱ μὲν οὖν Βυ- 
ζάντιοι παρεεχευάζοντο ἀμυνούμενοι, χαὶ ἀπὸ τοῦ 


sistebant fortiter et ex muro in hostem pugna- C τείχους ἐμάχοντο πρὸς τοὺς Ἰανυῖους ἀξίως λόγου. - 


bant inagna gloria. fanuenses eum conarentur ex 
navibus ascendere in moenia, nibil efficiebant : By. 
zautii enim hostes magna fortitudine repellebant. 
Com igitut copta parum auccederent, omhesque 
conatus irriti csderent, in dissensionem adducti, 
rediere in ltaliam. Verum Galatia Janueusium urbs 
longo tempore bellum gessit eum Byzantiis, cum 
utrinque tam Byzantii quam Galatm bombaerdis 
rem gererent. Αἱ Leontares Joannes magno iinpetu 
in Galati» monia irruens, eam undique quasi in- 
dagine cinctam omni commeatu reliquisque neces- 
sariis interclusit : plurimos quoque Januenses 
cepit, cum feliciter ct fortiter in eorum naves ir- 
rumperet. Hos vinctos adduxit ad regem Joannem, 


Kat ὡς προσέδαλον τῷ τείχει ἀπὸ τῶν νεῶν, xal 
ἐπειρῶντο ἑλεῖν, οὐκ ἠδύναντο ἐπιόῆναι τοῦ τεί- 
χονς, ἀμυνομένων τῶν Ἑλλήνων κατὰ τὸ χαρτερόν" 
ἐνταῦθα, ὡς οὐδὲν αὐτοῖς προεχώρει, διέστησάν τε 
xal ἀπέπλεον ἐπὶ Ἰταλίας. Ἢ μέντοι πόλις τῶν 
Ἰανυΐων ἡ Γαλατίη ἐπολέμει ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον 
«ᾧῷ Βυζαντίῳ, xal τηλεδόλους ἐξ ἀλλήλων οἵ τε 
Ἕλληνες καὶ οἱ ix τοῦ !'* Γαλάτου ἐνέδαλον. 
Ὁπότε xat ὁ Δεοντάρης Ἰωάννης, τῷ τείχει τῆς ?! 
Γαλατίας σφοδρῶς ἐπεισπεσὼν, ἀπέκλεισε ταύτην, 
στερτηθεῖσαν παντὸς τροφίμον καὶ τῶν ἄλλων, xal 
φολλοὺς τῶν ἀπὸ τῶν νηῶν τῶν avtov ἐπιδρα- 
μὼν οὗτος, κατέσχε, χαὶ μεθ᾽ ἀλύσεων τῷ βασιλεῖ 
Ἰωάννῃ ὄντι ἐν τῷ οἰχήματι τοῦ Ξυλλᾶ !*, προσεχό- 


qui ea tempestate agebat. in ΧγΠ domicilio. Fue- D μισεν ὡδεὶ τριαχοσίους, προσευρὼν τούτους ἐν τῷ 


runt-autem captivi numero trecenti, quos omnes 
iu Galatie vallo nactus erat. Postea legatos ultro 
eitroque mittentes super cowimerciis et vineis, quas 
extra Galatiam crant, Januenses grato animo ex- 
cipiebant quecunque statuisset de illis rez. Co- 
gebautur quoque numerare regi aureos mille pro- 
pter turrim regiam, quam tempore obsidionis bom- 
bardis disjecerau! , E54 necnon propter officinas 


χάρακι τοῦ !* Γαλάτου. Μετὰ ταῦτα διαπρεσδευσά- 
μενοι πρὸς ἀλλήλονς, περί τε τῶν ἔξω ἀμπέλων δ΄) 
«ηὔ Γαλάτον, xai περὶ τῶν χουμερχίων αὑτῶν, 
ὅπω: συγχατλτεθῇ ὁ βασιλεὺς, συγχατένευσαν οἱ 
Ἰανύϊοι, ἀποχαρίσαντες καὶ μᾶλλον τῷ βασιλεῖ 
χρνυσίνους 1" χιλίους φθορᾶς ἕνεχα τοῦ ἐν «fj βα- 
σιλίκου !* πύργου, εἰς ὃν οἱ "Iavótot τηλεδόλους 
ἐχρήσαντο, καὶ τῶν ἐργαστηρίων, τῶν ἐν τῇ μέση. 


Notule marginales. 


* ]n uno πορευόμενοι βάδην ἐπ. 
* τῶν T. sic etiam in uno, in al, «t c. 


μη8. ἀμκελίων. Ὁ dopla χίλιλ, '* δϑασιλιχῇ 7. 


* μί. ἐγένετο. 
!! τοῦ [“λάτον al. ut c. 


wt in cont. 


* forte. legendum, xazaxalvovts;. ἢ. 
18 τῶν Γ. !* In 


4 In uno E038. 





2*1 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


283 


indicio ancillz, necnon ipse eamdem explorasset, À πάντων tpéaxeso ὁ ἡγεμὼν τῆ: πέλεως, xal ἐτίμα 


accedit dominum, inquiens : O domine, mibi con- 
tingat inagis terri hiatu contegi, quam αἱ diutius 
cernam in zdibus tuis adeo nefanda scelera com- 
miti. Nom uxorem tuam rem habere cum filio tuo 
notho, impiissima perpetrantes, vidi. Proinde da 
operam ab isi8 inuliere libereris, nec amplius cum 
ipsa converseris. Filium quoque fac aliquo able- 
ges. His "auditis, dux obstupuit. Deinde percun- 
ctatus est, quomodo rem istam cognovisset. Dizit 
quoque, se velle eam rem explorare, et przsentem 
"ei illius fore spectatorem. Faciens itaque supra 
lectum foramen baud perinde magnum, ne de- 
prehenderetur ab amantibus, per id spectabat ἢ - 
lium suum nothem concumbere cum uzore in lecto. 
Descendens igitur ambos opprimit inopinato, et 
"xorem in hune modum alloquitur : O mulier, 
quis daemon eo dementia te. adegit, ut. commisce- 
rerís turpiter fllio meo, impiissima omnium quss 
uovimus ? Qua ratione id nostro matrimonio ho- 
nestum fore arbitrata es ? Quæ respondens ait: 
Quod talia fecerim , domine, matrimonii. fidem 
violans, non eo inlicias, verum culpam agnosco, 
ejusque rci impiz ego sola csput et origo sum. Ego 
scelerata opcra animo concipiens, vi majore coacta, 
nescio quo mode ad istam impietatem concesserim, 
ct adolescentem invitum in istud nefarium opus 
waxerim. Merito igitur ego poenas peudo. Rozo 
tamen, in adolescente:n, enjns nulla culpa est, ne 


μεγάλως. "Excel τε ἐξέμαθε καὶ αὐτὸς αἰσθόμενος, 
ἐξαγορεύει τῷ δεσπότη αὐτοῦ * "OQ 15 δέσποτχ, ἐμοὶ 
μέντοι κατὰ γῆ; εἴθε ἂν γένοιτο, καταδῦναι μᾶλλον, 
ἢ ὁρᾶν τοιαῦτα, ἐν τῷ σῷ οἴχῳ ἀθέμιτα γινόμενα 
πράγματα. Τὴν γάρ «et δέσποιναν ἐμοὶ ἐθεασάμην 
σὺν τῷ παιδὶ νόθῳ μίσγεσθαι ἐν φιλότητι, ἄθεσιεα 
ἐργαζομένους. Ποῖει τε ὅπως ἐξαπαλλαγῇς ταύτης 
τῆς γυναιχὸς, μηχέτι αὐτῇ συνοιχοίης, ἀλλ᾽ ἀπό-' 
se ppov xal τὸν νεανίαν. Ὃ δὲ ὡς ἐπύθετο, ἐν θαύ- 
ματι μὲν εἴχετο ἐπὶ τῷ γεγονότι. Ἱμείρετο δὲ 
ὅτῳ τρόπῳ ἐξαγοδεύοι τὸ γεγονὸ;, xal αὐτὸς ἔφη 
ἐδέλειν θεάσασθαι, καὶ αὐτόπτης γενέσθαι. "Ev- 
«αὖθα iwl τὴν χοίτην ἄνωθεν ὀπὴν ποιησάμενος 
βραχεῖαν, ὥστε μὴ αἰσθάνεσθαι ἐχείνους τῆς ὁπῆς, 
ἐθεᾶτο ἄνωθεν τὴν γυναῖχα αὐτοῦ μισγομένην τῷ 
παιδὶ αὐτοῦ ἐν τῇ κοίτῃ. Ὡς δὲ χατεῖδέ τε καὶ 
ἐξέμαθε τὸ γεγονὸς, μεταπέμπεται πρῶτα μὲν τὴν 
γυναῖκα * ἐπεὶ δὲ παρῆν, ἔλεγε τοιάδε * Ὦ γύναι, 
ποῖός σε δαίμων ἐς τοῦτο μανίας συνελάϑας ᾽", ὥστε 
vrai τῷ ἐμῷ συγγενέσθαι, ἀνηοσιώτατα πασῶν δὴ 
γυναιχῶν ὧν ἴομεν ἡμεῖς, καὶ πῶς οἴει τοῦτο 
καλῶς ἔχειν ἐμοί τε καὶ σοὶ ἐς τὸν γάμου ; Ἢ 0S 
ὑπολαδοῦσα ἔφη * ᾿Αλλ᾽ ὅπως, ὦ δέσποτα, τοιαῦτα 
εἰργασάμην τὸν σὺν γάμον, οὐχέτι εἰμὶ ἔξαρνος, 
ἀλλ᾽ εἶναι ἀληθῆ ταῦτα ὁμολογῶ. Μόνη δὲ τούτου 
ἐγὼ αἰτία κατέστην, αὐτὴ τε ἀνοσιώτατα ἔργα ἐς 
νοῦν τιθεμένη, ὑπὸ ἀνάγχης μείζονος προαχθεῖσα, 
ojx οἶδ᾽ ὅπως ἐς τοῦτο γενομένη, xal τὸν νεανίαν 


esvire velis. Deinde filium vocavit, interrogane, ἄκοντα ἐφελχομένη ἐς τὸν ἀνοσιώτατον ἔρωτα, Καὶ 


en justa h»c sint, quse fecerit iw. ipso opere de- 
preheusus. Adolescens attonitus cum negare non 
posset, ad petendam veniam convertebatur. Secu- 
tus est vir amoris istius nefandi conscius, qui 
utrisque operam, ut cupitis potirentur, locaverat 
indefessam. Erat sutem mimus (74), qui ab initio 
adolescentem in istum amorem impulerat. Et hune 
accersens interrogabat dominus: Quid causæ fuit, 
quare adeo impium in me patraris facinus? Hic 
respondit: Quia tu rapuisti amicam fllii tui, et cum 
ea concubuisti, quapropter merito ista contigere 
tuo. Nam ducis filius amabat mulierem ejus urbis, 
necdum tamen cum ea coierst. Pater igitur cum 
intellexisset eam esse forma præditam supra mo- 
dum venusta, vi eam opprimens, Veneris gaudium 
ei abstulit. Mimus igitur hujus amoris causam om- 
nem in istud facinus rejiciebat. Hzc sigillatim cum 
audisset, adolescentem , deinde mulierem, po- 
stremo mimum capite truncari 154 jussit, Hac 
δεῖ calamitas, quae Ferrarie principem ea tem- 
pestate oppresserat. Nec multo post Ligurum prin- 
cipis (75) filiam uxorem duzit, οἱ missis seriis, 


plerumque jocis se tradens, fortunam adversam 
levabat. 


αὐτὴ μὲν δικαίως ἂν τὴν δίχην ὑπέχοιμι. Δέομαι 
δέ σον, μὴ περὶ τὸν νεανίαν ἀνήκεστα βουλεῦσα- 
σϑαι, οὐδαμῇ τούτου αἴτιον ὄντα. Ἐνταῦθα τὸν 
πλῖδα μετὰ ταῦτα αὐτίχα μεταπεμψάμενος, ἐπήρετο 
εἰ δίκαιὰ ἔστιν ἅττα ἐπ᾿ αὐτοφόρῳ ἑάλω ποιῶν. Καὶ 
ὡς οὐκ εἶχεν ἀρνεῖσθαι ἐχπλαγέντα, συγγνώμην 
ζητῶν ἑπετράπετο. Ἐΐπετο δὲ τῷ νεανίᾳ xai. kv- 
θρωπος, ὃς συνήδει τε αὐτοῖς τὸν ἔρωτα καὶ sovn- 
πίστατο, χαὶ ὑπουργῶν διετέλει ἀμφοῖν “ μίμος 
& ἦν. Ὃς τὴν τε ἀρχὴν τῷ νεανίᾳ ὥτρυνεν ἐπὶ τὸν 
ἔρωτα. Καὶ τοῦτον χαλέσας ἤρετο ὁ δεσπότης, πόϑεν 
τοσοῦτον ἔργον ἑαυτὸν πεποιηχὼς εἴη ἀνοσιώτατον. 
Ὁ δὲ ἔλεγεν, ὅτι Τὴν ἐρωμένην τοῦ σοῦ παιδὸς 
ἑλέμενος συνεγένον. Διὰ ταῦτα σὺν δίχῃ ἐποίησέ τε 
τοιαῦτα, Ὃ γάρ τοι παῖς αὐτοῦ fpa γυναιχὸς ἐν 
τῇ πόλει, οὐ μέντοι συνεγένετο τῇ γυναιχὶ ταύτῃ. 
Καὶ ἐκεῖ τε ἐπυνθάνετο χαλλίστην εἶναι ὁ πατὴρ, 
ὕστερον ἰδιάτατό τε καὶ συνεγένετο. Τὴν αἰτίαν ὁ 
μίμος τόν τε νεανίαν ἐπὶ τὸν ἔρωτα τῆς γυναιχὸ; 
ἐκείνης προΞτρέψατο. Ταῦτα μὲν οὖν ὡς ἕκαστα 
ἐχλύϑετο, ἐχέλευσε ** τὴν κεφαλὴν τοῦ παιδὸς ἀπο- 
ταμομένους, μετὰ ταῦτα αὐτίχα καὶ τῆς γυναιχὸ; 
ἀποταμεῖν, καὶ ὕστερον τοῦ μίμου. Τοιαύτῃ μὲν 
εύχῃ ὁ τῆς πόλεω; ἄρχων περιπεσὼν, συμφορᾷ τε 


Notulee marginales. 


(14) Parasitus. 


(75) Rizardam, marchionis Salutiarum üliam. 


9 λέγω", in al. deest. 1 ἐλάσας. In uno, τονέλασεν. 3) ἐκέλευε R. ut in c. In uno, ànos:u. 


— 


239 


DE REBUS TURCICIS LIB. VI. 


k/püto, xal οὗ πολλῷ ὕστερον ἔγημε θυγατέρα τοῦ Λιγύρων "" τυράννου, καὶ παιδιᾷ ἀνεὶς ἑαυτὸν xà 


πολλὰ, παρεμυθεῖτο τὴν τύχην. 


Ὃ μέντοι Ελλήνων βασιλεὺς, ὡς; καρὴῆν ἐν Φεδ. Α Rex Graecorum cum venisset Ferrariam, ad 


ῥαρίᾳ παρὰ τὸν Ῥώμης ἀρχιερέα, ὡς αὐτοῦ τότε 
διατρίδων ἐτύγχανεν, ἀπὸ Ῥώμης ἀφιχόμενος " 
Οὐενετὸ; γὰρ ἦν xal «ἧς πατρίδος, ἐδεῖτο τιμωρεῖν 
αὐτῷ ἐς τὴν πρὸς Γερμανοὺς διαφοράν. "Ec διάλεξίν 
πε χατέστησαν πολυπραγμονοῦντες τὴν διαφορὰν, 
ὅποι ἔχει ἄμεινον χεῖσθαι αὐτοῖς ἀμφοῖν. Ἐντεῦθεν 
δὲ ἀπαλλαττόμενοι, ἀφίχοντο ἐς Φλωρεντίαν τὴν 
Τυῤῥηνῶν μητρόπολιν, πόλιν μεγάλην τε χαὶ εὃ- 
διίμονα, xal χαλλίστην τῶν ἐν Ἰταλίᾳ πόλεων. Ἡ 
δὲ Τυῤῥηνία ἄρχεται μὲν ἀπὸ Περώζης πόλεως, 
καὶ ἀπείργουσα ἐν δεξιᾷ πόλιν εὐδαίμονα Βονωνίαν, 
διήχει ἐπὶ τὴν Λούχην. Ἔστι δὲ f τε Λούχη, καὶ 
*h Περούζιον, πόλει; αὐτόψομοι, ἐς δημοχρα- 
τίαν ἀκοχλίνουσαι. Ἢ δὲ Φλωρεντία πόλις ἐστὶν 
ὁλδιωτάτη μετά γε τὴν Οὐενετῶν πόλιν, ἐπὶ ἐμπο- 
ρίαν ἅμα χαὶ γεωργοὺς παρεχομένη τοὺς ἀστούς. 
Συνέσει δὲ τῶν ἄλλων δοχοῦσιν οὗτοι προέχειν, καὶ 
διαπράττεσθαι ἄμεινον, ἐς ὅ τι ἂν γένοιτο οἱ τῆσδε 
«ης πόλεως; ἄνδρες. Εὐθύνονται ** δὲ χατὰ τάδε. 
Βουλή ἐστιν αὐτοῖς à; πενταχοσίους, περὶ τῶν τῆς 
πόλεως πραγμάτων τὴν ψῆφον τιθεμένη, χαὶ περὶ 
πολέμου καὶ εἰρήνης καὶ πρεσδειῶν χρηματίζουσα 
σφίει. Καὶ ἄνδρες δύο πάρεστον αὐτοῖς ἐπήλυδες, 
οὗ; μεταπέμπεται dj πολιτεία, τιμῶντες. Τὸν μὲν 
διχαστὴν ἐφιστᾶσιν αὐτῇ τῶν ἐγχλημάτων τῆς πό- 
λεως τὸν δὲ ἐς τὸ τὰς ἄλλας δίκας διχάζειν τῆς πό- 
λεως αὐτὸν ἀμφὶ τὴν τῆς πόλεως ἄλλην διοίχησι" 
ἔχουσιν. ᾿Επήλυδας δὲ οὗτος ἐπάγονται τοὺς ἄνδρα; 
αὐτοὺ;, ὡς ἂν μὴ πολῖται, οἵ τε διχάζοντες δίχην 
τινλ͵ ἐπὶ θάτερα ταλαντεύοιντο. Αἱροῦνται δὲ ἄο- 
χοντας τῶν πραγμάτων τῆς πόλεως, xal σημαιο- 
φόρον παρ᾽ αὑτοῖς χαλούμενον, τριμηνιαίους τὴν 
ἀρχὴν, ἐς οὖς τὰ πράγματα τῆς πόλεως, τά τε χρή- 
ματι χλὶ ἢ κρόσοδος ἀναφέρεται. Καὶ ἐπειδάν τινες 
πόλεμον φέροντε: ἣ εἰρήνην ἀνηνέχθη ἐς αὐτοὺς, 
οὗτοι αὖ ἐπὶ τὴν πενταχοσίων βουλήν. Τοὺς δὲ ἄρ- 
χυντας αἱροῦνται ἀπ τοῦ δήμου, δημότας τε ὄντας, 
χαὶ τεχνῶν τινων ἐπιστάτας. Ἔξεστι δὲ xal ὁτῳοῦν 
ξέγῳ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει γενέσθαι πολίτῃ, ξυνεισφέ- 
ροντι ἐς τὴν πόλιν, χαθὰ νομίζεται αὐτοῖς. "Il μὲν- 
«οἱ βουλὴ, ἐπειδάν τινι ψήφῳ προσχέοιτο, τοῖς τε 
ἄρχουσι" ἐπιτρέπει διαπράττεσγαι ὡς χάλλιστά τε 
καὶ ἄριστα. Ἐς ταυτὸ δὴ τὸ τῆς πολιτείας εἶδος τε- 
τραμμένα: εἰσὶ σχεδόν τοι σύμπασαι αἱ τῆς Top- 
ῥηνία; πόλεις, τό τε Περούσιον, ἡ Λούχη, xal τὸ 


Romanum pontificem Eugenium quartum, qui ibi 
versabatur, cum eo ab urbeltoma esset profectus 
(erat enim Venetus), precibus fatigatur a pontifice, 
ut se juvaret in contentione, quz intervenisset 
sibi cum Germanis. Et cum in colloquium ve- 
nissent, piurima de conteutione illa disseruerunt, 
rationem ineuntes qua utrique res pulchrius ct 
felicius succederent. Hinc profecti, venere Floren- 
tiam Tyrrhenorum (sive Hetruriz) metropolim, 
urbem magnam et opulentam, qua pulchritudine 
omnes Italia urbes exsuperat. Tyrrhenia (qua et 
Hetruria) incipit ah urbe Perusio, et dextra tenens 
Bouoniam urbem opulentam, pertingit usque Lu. 
cam. Luca autem et Perusium sunt civitates li- 


B pere, et in democrauam versa reguntur. Floren- 


C 


tia, extra Venetorum. urbem, ltalie. urbs opu. 
lentissima esl, civesque ad agriculturam εἰ mer- 
caturam extrudit, Hi intelligentia reliquos excel- 
lere videntur, optimeque efficitur quidquid viri 
isti fuerint aggressi. Respublica hoc modo admi- 
nistratur. Est ín ea consilium quingentorum viro- 
rum, qui de civitatis rebus consultant, de bello, de 
pace, de legatis sententiam ferentes. Habent viros 
duos peregrinos (76), quos accersentes plurimum 
venerantur. Unum criminum capitalium judicem 
cunstituunt, alterum reliquas urbis controver- 
sias judicare jubent. Cives autem reliqua rcipu- 
blica: munia obeunt. Peregrinos autem propterea 
asciscunt, ne cives favore aut odio adducti, in al- 
lerutram partem jus dicentes abducantur. Du- 
cem seu principem reipubliez creant, quem signi- 
ferum nuncupant : qui trimestre tempus. magi- 
stratum gerit, ad quem universe civitatis reditus 
et tributa referuntur. Siqui huuc adeunt, pacem 
aut bellnm afferentes, statim. deducuntur ad quin- 
geuntorum consilium. Magistratus legunt de populo 
populares, οἱ quorunidam ariificiorum praesides. 
Licet cuilibet ejus urbis fleri civi, si statutum 
pretium — intulerit : consilium illud si quid decrc- 
verit, id ut exsecutionem sortiatur, ducibus man- 
dant. Hzc reipublice forma pene omnium Tyr- 
rbeuiz urbium est. Nam juxta hanc guberuautur 
Perusium, Luca, Aretium et. Senz. Huc cum per- 


D venissent. Graci, multa diu egere cum pontifice 


"'Apéxiov, xal al Ezvat, πόλει;. Ἕ ταῦθα δὴ ἀφιγ-- 


μένοι οἱ Ἕλληνες σὺν τῷ ἀρχι:ρεῖ, πολυπραγμο- 
νοῦντες μὲν ἐπί τινα χρόνον τὴν τῆς θρησχείας 
διατοριν, ὅποι τε ἔχει ἄμεινον εἰρῆσθαι αὑτοῖς, xai 
τελευτῶντες ξυνέδησαν ἐς τὸ αὑτὸ, ξυνῳδὰ &ogr- 
νάμενοι ἀμφότεροι ala: τὰ διάφορα, ὡξ τῇ γνώμῃ 


ia religionis negotio, volentes id ad optiuum de- 
ducere finem. Posireino I55 eo ventum est, ut 
inter $e consentireat et concordiam inter sc conu- 
glutinarent. ltaque in hanc senteniiam euntes, de- 
creverunt in posterum nihil in religionis negotio 
innovare. Et ut ista rata manerent, scriptis et 
sauctorum obtestaijone sanxerunt, se deinceps 


Notule rmargina'es. 


(76) Eo: praetores sive potestates vocaut. 


 [uora, οἶμαι ὁ δοῦκα: Μπόρσο; 3j. !' εὐλύνεται. Sic eliam R. 


231 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 


29? 


unanimes in religionis negotio fore. Hinc Romanus A ἐς ταυτὸ ἄμκλφω τῷ γένει ἰόντες, μηδεμίαν βούλε- 


pontifes allegit in cardinalium ordinem (qui pri- 
mus apud pontiflcem est) viros duos Grecorum 
nobilissimos, eosque sibi familiaritate junxit. Vo- 
cantur enim cardinales, quasi religionis duces el 
antistites. Hos enim honore sibi proximos triginta 
elegit pontifex, lisque sociis et consiliariis utitur. 
Suppeditat his reditus sufficientes, assignans lis- 
dem regiones, unde opes sufficientes accipiant. 
Hicquidem minores, alius majores acquirit opes, 
secundum regiones quas singuli sortiuntur. la 
horum igitur album retulit pontifex viros duos 
Grecorum,  Bessorionem "Trepezuntium, Nicææ 
episcopum, et lsidorui Sarmatie (quae et Russia) 
episcopum. Naim borum opera plurimum adjutus 


σθαι σφίσι χαινοτομίαν αὐτοῖς. Kal ἐξέφερον τοῦτο 
γράμμασι, καὶ iq τοὺς ἁγίους ἐπιμαρτυρούμενοι 
μηδέτερον νεωτερίζειν πρὸς τὴν θρησκείαν. Ἐξντεῦ- 
θεν ἐπιλεξάμενος ὁ τῶν "Popalov ἀρχιερεὺς ἄνδρε 
δύο, τῶν “Ἑλλήνων εὐδοχιμωτάτω, φκχειώσατό ol, 
ἀναχτώμενος * τὰ μάλιστα ἀξίως τε τῆς παρ᾽ 
ἑαυτῷ τιμῆς efc μεγίστης, χαρδινάλεις τε ἀπέδει- 
ξεν, οἷα τῆς θρησχείας ἡγεμόνε "5. Τούτους γὰρ δὴ 
ἃς τὴν παρ᾽ kaucip χώραν ἰδρυμένουυς, ἀμφὶ τοὺς 
«ριάχοντα, ἑταίρους τε αὐτῷ ἐπάγεται καὶ συμδού- 
àou;, παρεχόμενός τε πρόσοδον ἰχανὴν, καὶ χώραν 
&g' ἧς ἂν αὐτοῖς προσίοι χρήματα, τῷ μὲν πλέω, 
τῷ δὲ ἐλάττω, ἀξιῶν ὡς ἔχει τε ἐχάστῳ xal χώρας. 
"Ec τούτους δὴ ἀπολεξάμενος ἄνδρας δύο τῶν Ἔλ- 


estin concordis pm Gracis ineunda. De Bessa- B λήνων, Βησσαρίονα τὸν ἀπὸ Τραπεζοῦντος, Νικαία; 


rione qus accepi, Sligenter adnotabo. Bessarion 
tanto erat instructus ἃ natura intellectu, ut. prz- 
stantissimos Grecorum non dico equaret, verum 
superaret. Judicio in re qualibet plurimum polle- 
bat. Grsecarum  Latinarumque litterarum tanta 
peritia huic viro inerat, ut facile eruditionis pal- 
miam inter omnes caperet, Nicolaus, qui Eugenio 
successit, virum hune coluit plurimum. Quapro- 
pter Bononis urbi opulentz eum przfecit, ut eam 
tutaretur. Cum autem ea. urbs. usque seditionum 
procellis jactaretur, et seditiosi usque inter se 
contendere nom cessarent, plane inter. islos tumul- 
tus vir ille divinus apparuit. Urbs ἰδία opibus εἰ 
reliqua felicitate nibil cedit vel præcipuis Italiz 
oppidis : litterarum studio prsestantissimis ltaliz 
urbibus connumeratur. lsidorum virum prudentem 
patrizque amantem, cum Byzantii pro patria. pu- 
gnaret, a Barbaris captum esse constat. Pontifex 
Eugenius lunc virum, cum ejus auctoritas ma- 
xima apud Graecos haberetur, elegit, putans eum 
rebus suis plurimum momenti allaturun in. con- 
cordia cum Gracis jungenda, quod et evenit. Rex 
Graecorum cum prasidium ad retinendum Byzan- 
tium peteret, poutifex respondit promittens, sibi 
in posterum et regnum illud Grzcosque curæ fore; 
preterea se non. cessaturum Panuones et Gerina- 
nos incitare, ut ariua contra Turcos capiaut, qua- 
tenus Grzcis et aliis bonum videatur. His ita com- 
positis, rex Dyzantium prof(lciscitur. 


ἀρχιερέα, xai Ἰσίδωρον τὸν Σαρματίας ἄρχιε- 
βέα, ὑπουργώ τε ἔσχεν αὐτὼ χαὶ σννεργὼ ἐς τὴν 
πρὸς τοὺς “Ἕλληνας διάλυσιν τῆς διαφορᾶς. Περὶ 
μὲν οὖν Βησσαρίωνος τοσόνδε ἐπιστάμενος μνήμην 
ποιήσομαι" ὡς ξυνέσει τῇ ἀπὸ φύσεως, πολλῶν δὴ 
τῶν ἐς τοῦτο εὐδοχιμούντων ᾿Ελλήνων, μαχρῷ γε- 
νόμενος, καὶ κχρίνειν τε ἐφ᾽ ὅ τι ἄν γένοιτο, 
χράτιστος δοχεῖν γενέσθαι, τὰ δὲ ἐς σοφίαν τὴν 
Ἑλλῆνων τε καὶ Ῥωμαίων οὐδενὸς δεύτερος. Τοῦ- 
soy δὴ ἀγασθέντα τὸν Ρώμης ἀρχιερέα Νιχόλαον **, 
τὸν μετὰ ταῦτα, ἐπιτρέψαι τῆς Βονωνίας πέλιν εὑ- 
δαίμονα ἐπιτροπεύειν αὐτῷ. "Ev ταύτῃ τε τῆς κπό- 
λεω; ἐνστάσει d; τὰ πολλὰ γενομένης, καὶ τῶν 
στασιωτῶν ἐπὶ διαφορὰν σφίσιν ἀφιχνουμένων, δαν- 
μόνιόν τινα τῶν ἐν τῇ πόλει, ταύτῃ ἐπιφανῆναι. 
Ἔστι δ' ἡ πόλις αὔτη ἐν ταῖς χατὰ τὴν Ἰταλίαν 
πόλεσιν εὐδαιμονίας o0 πολλῷ τῶν πρώτων λεικο» 
μένη πόλεων. Κεκόσμηται δὲ χαὶ ἐς τὴν τῶν λόγων 
ἄσχησιν ἐς τὰ πρῶτα ἀνήχουσαν "5 Ἰταλίας. Τὸν 
δὲ Ἰσίδωρον, ἑλλόγιμόν τε ὄντα, καὶ φιλόπατριν, 
ἁλόντα τε ὕστερον ἐν Βυζαντίῳ ὑπὸ βαρδάρων, 
ἐπαμύνοντα τῇ πατρίδι, Τούτῳ δὲ ὡς ὀξιώσει τε 
παρὰ τοῖς Ἕλλησι δοκοῦντι προέχειν, χαὶ συμπρά- 
ξειν αὐτῷ τὰ πρὸς τοὺς “ἕλληνας, ἐπιλεξάμενο: ὁ 
«τότε Εὐγένειος ἀρχιερεὺς, ξυνέξη ἃ; ταυτὸ. τοῖς 
“Ἑλλησι" καὶ ἐπικουρίας τε δεομένῳ τῷ ᾿Ἑλλήνων 
βασιλεῖ, ὅσα ἐς φυλαχὴν τῆς πόλεως παρεχόμενον, 
ὑπέσχετο τοῦ λοιποῦ μελήσειν αὐτῷ ἱκανῶς «fc 


D βασιλείας αὐτοῦ xoi τῶν Ἑλλήνων, καὶ τοὺς flalo- 


νας xai Γερμανοὺς ἐπὶ Τούρχους ἀναγνώσονται στρατεύεσθαι, μὴ ἀνεῖναί ποτε ἐποτρύνοντα ἐς τοῦτο 
αὑτοῖς, ὥστε ἀγαθὴν ἤδεσθαι τοῖς τε Ἕλλησι xal τοῖς ἄλλοις. Ταῦτα ὑποδεξαμένου τοῦ ἀρχιερέως, 
ἐχομέζετο ἐπὶ τὴν ** βασιλείαν Βυζαντίου μετὰ ταῦτα ὁ τῶν Ἑλλήνων βατιλεύς. 


Greci 166 domum reversi, uon. amplius bis 


qua: convenerant íu ltalja, stare voluerunt : verum 
apprehendentes sententiam diversam, noluerunt 
amplius iu religionis negotio adhserere Rowsnis. 
llinc motus pontifez Romanus, viros quosdam 
doctos Byzantium δά Gracos misit, ut cum his. in 
colloquium venirent : qui quidem synodum ct con- 


Ol μὲν οὖν “Ἕλληνες, ὡς ἐπ᾽ οἴκου ἐγένοντο, οὐκ- 
£i ἔφασαν ἐμμένειν τοῖς ὡμολογημένοις, ἀλλὰ 
«οὐναυτίον χατέστη, μηχέτι βουλομένοις συντίθε- 
σθαι τοῖς Ῥωμαίοις. Ὁ μέντοι ἀρχιερεὺς χαὶ σο- 
qv τινα; ἐπεπόμφει ἐπὶ τὸ Βυζάντιον παρὸ τοὺς 
Ἕλληνα;, ἐς διάλεξιν ἀφιξομένους τοῖς τῶν Ἕλλέ- 
νων σοφοῖς, οἵ οὐ προσίεντο τὴν γενομένην σφίσι 


Notule marginales. 


* ἀνχχτώμενοι. R. ut inr. 19 ἡγεμόνες, R. ut in c. 58 Νιχόλεων. sic etiam R. "5" ἀνήχουσα. Sic 


etiom B, ** In uno (deest. 





295 


LAONICU CHALCOCONDYL/E 


2965 


munitissima redditur. lunc igitur Marsilium eum A μεγάλη τε xoi εὐδαίμων ἔχουτα περίδολον ἀμφὶ 


adduxissent, constituerunt dien, ad quem pro- 
ditio perageretur. Verum eo die maxima ingruit 
teinpestas, qua iubibitus nequivit ad prostitutum 
comparere diem. Quidam proditionis conscius, 
anxius admodum ne aliquis przveniret et. prodi- 
tionem  patefaceret , adveniens ipse proditionis 
consilia aperit. Qui ut rem cognovere, urbem fir- 
maverunt custodiis : suboruarunt quoque insidias 
Marsilio, qua volebat exire ad hostes. Accedentem 
igitur ceperunt una cum centum civibus, quos una 
cum uxoribus necarunt, trucidato etiam Marsilio. 
Hac cum sub idem bellum  acciderent Venetis, 
effectum est ut duci Carminiolz imperium proru- 
garclur. At postmodum cum proditionis arguere- 


tur Carminiols, et in ipso opere esset deprehensus, Lb 


insidias urbi struens, interfectus est. Dicitur au- 
tem, cum duceretur ad supplicium, in eum locum 
ubi capite truncandus erat, velato et obstructo ore 
jncessisse, ne posset corapellare οἱ obtestari eos 
qui ad spectandum supplicium convenersnt. Post 
hujus viri obitum vocaverunt Franciscum Sfor- 
tjam cognomine, quem ducem pronuntiantes, ei 
eominiserunt bellum quod gereret cum Ligurim 
principe. Tandem co res venit, cum impigre adju- 
varetur ab Venetis, ut non multo tempore iutet- 
jerto, dux Mediolani eligeretur. Cum autem Ve- 
netorum esset iwmpcrator, pluriwumque ob eam 
rem coinmendaretur, Lodiam usque, quse  Medio- 


«οὺς ἑδδομήχοντα σταδίους. 'Ρεῖ δὲ διὰ τῆς πόλεοις 
ποταμὸς Βρέντας τοὔνομα 85, xoi τούτῳ περιιόντι 
γενομένη ὠ ύρωται b; τὰ μάλιστα. Τοῦτον ὡς 
ἐπήγοντο τὸν Μαρσίλιον συνθέμενοι, ἡμέρᾳ T] αὐτὸν 
δέοι παρεῖναι ἐς τοῦργον, ἐπιγενέσθαι τε χειμῶνα 
μέγιστον, καὶ διαχωλῦσαι τὸν ἄνδρα παρεῖναι, ἐς 
ἣν συνέθετο ἡμέραν. Ἕνα δὲ τῶν συνειδότων τὴν 
προδοσίαν, δεδοικότα περὶ αὐτῷ, μὴ ςθάσας ἕτερος 
καταμηνύσῃ τὴν προδοτίαν, ἀφικόμενος αὐτὸς ἂνα- 
γορεύει τὴν προδοσίαν. Οἱ δὲ à; ἥσθοντο, τὴν τὲ 
πόλιν ὠχυρώσαντο φυλακαῖς, ὡς οἷόν τ᾽ ἦν μάλιστα 
αὐτοῖς. Καὶ τὸν Μαρσίλιον λοχίσαντες d$ ἔμελλε 
διεξιέναι ἐπιόντα τῇ πόλει͵ ἐλεῖν τε xal τοὺ; ἐν τῇ 
πόλει ἄνδρας, ὡ; ἐχατόν που τὸν ἀριθμὸν, σὺν 
γυναιξί τε ἅμα ἀνελεῖν, χαὶ αὐτὸν Μαρσίλιον δια- 
χρήσασθαι. Ταῦτα δὲ ἐς τὸν πόλεμον τοῦτον ξυμ- 
6alvovsa Οὑενετοῖς ἐπέῤῥωσέ τε μᾶλλον, xal ἐς τὰς 
στρατηγίας Καραμανιόλου, τὰ πρῶτα μὲν ἐπὶ πολὺ 
ἐφέροντο ἄμεινον ἐς τὸν πόλεμον τοῦ Διγύρων ἦγε- 
μόνος" μετὰ δὲ ταῦτα προδιδόντος τούτου, ὡς 
ἐμηνύθη αὑτοῖς, ἧ λέγεται, ἑάλω τε ἐπ᾽ αὐτοφώρῳ 
ἐπιόδουλεύων τῇ πόλει, xal ἀπέθανε, τοτόνδε μέντοι 
λέγεται, ὡς μέλλοντος αὐτοῦ ἐς τὸν χῶρον, ἃς ὃν 
ἔδει τελευτῆσαι, ἀποδαλόντα τὴν κεφαλὴν, ἐπεσφα- 
λισμένῳ τῷ στόματι ἀφιχέσθαι, ὡς ἂν μὴ διαμαρ- 
τύρασϑα: ἔχοι ἐς τοὺς παρόντας αὐτῷ τελεντῶντι. 
Μετὰ μὲν οὖν τὴν τελευτὴν τούτου μετεπέμποντο 
Φραγχίσχον τὸν Σφορτίαν ἐπίχλην, xol στρατηγὸν 


Jano proxima est, accessit, Pergami regionem, et c ἀποδειξάμενοι, ἐνεχείρισαν αὑτῷ τὰ πράγματα ἐς 


alia quedam oppidula Ligurie ultra Adam (78) 
flumen subigeus. Deinde cum bellum inter Venetos 
et Ligures esset compositum , paceque sopitum, 
filiam ducis illegitimam uxorem duxit, et cun 
quasi medius essel Inter utrosque, cessavit Nico- 
laum bello persequi. Is, cum pax convenisset, 
venit Parthenopen sive Neapolim ad Tarraconnen- 
sium regem, volens eum adjuvare, si opera sua 
indigeret, in bello quod parabat inferre Tycrbenis. 
158 Cum autem nibil isthic invenisset suis rebus 
sccomumodu:n, ad Mediolani ducem resersus est. 
Nec multo post exspiravit Nicolaus, cum fuisset 
helli dux optimus, ducendi exercitus pugnandique 
peritissimus. Cum autem longo tempore reuum 
dolore fuisset excruciatus, tandem mioriuus est, 
relinquens sui per universam Italiam. mewori«m 
honestissimainn ; fuit porio gcnere Perusinus. 


«bv πόλεμον. Τούτῳ μὲν σνυνήνεγχε yptuatisa- 
μένῳ ἀπὸ Οὐενετῶν αὐτῷ ὕστερον οὐ ξυλλῷ χρόνῳ 
ἐς τὴν Μεδιολάνου ἡγεμονίαν ἐλθεῖν" χρηματίζων 
δὲ αὑτοῖς ἐς τὰς στρατηγίας, καὶ μέγα εὐδ'χιμῶν, 
ἄχρι Λοδίης πόλεως τῆς ἐγγυτάτω Μεδιολάνου 
ἀφίχετο, χαταστρεφόμεν)ς τὴν τε Πέργαμον ** xa- 
λουμένην χώραν. καὶ ἄλλα ἄττα τῆ; Λιγυρίας xo- 
λίσματα, τὰ ἐπέκεινα τοῦ "Aba. ποταμοῦ. Μετὰ δὲ 
ταῦτα σπονδὼν γενομένων ἀμφοῖν, τοῖς τε Οὐ τνετοῖς 
καὶ τῷ Μεδιολάνου ἡγεμόνι, ἢγάγετο θυγατέρα 
νόθον τοῦ ἡγεμόνο; ἐς γυναῖχα αὑτῷ. Kal ἐχ μέσο. 
ἀμφοῖν γενόμενος διετέλει ἡσυχίαν ἄγων πρό; τε 
κὸν Νικόλεων πόλεμον ὃ5, Οὗτος μὲν οὖν, ὡς αἱ 
σπονδαὶ ἐγένοντο χαὶ εἰρήνη ἣν, ἀφίχετο ἐπὶ τὴν 
᾿αρθενόπην παρὰ τὸν Ταῤῥαχωνι σίων βασιλέα, ὡς 
συστησόμενός τε ἑαυτὸν τῷ βασιλεῖ, xal ὑπουργὴ- 
coy αὐτῷ, εἴ το) δέοιτο ἐς τὸν πρὸς τοὺς Τυῤῥηνοὺς 


πόλεμον. Ὡς μέντοι αὑτῷ οὐδὲν εὕρατο ἐπιτήδειον, ἐπανῇῆει παρὰ τὴν Mebtolávou ἡγεμόνα. Καὶ ὃ; οὐ 
πολὺν χρόνυν μετὰ ταῦτα ἐτελεύτησεν, ἀνὴρ τὰ ἐς στρατηγίαν χράτιστος γενόμενος, ἄγειν τε στρα- 
τὸν xal διαμάχεσθαι. Διχδήτην δὲ ἔχων νόσον ἐπὶ πολλὰ ἔτη ἐτελεύτησε, καταλιπὼν ἑαυτοῦ μνείαν 
«ἧς Ἰταλίας ἀπανταχῖ,, τὸ γένος γενόώμενο; [lepoos ος. 


Franciscus non multo post, cuim defunctus esset 
Mediolani dux. cum Venetis inimicitias suscepit, 
animur in Mediolani tyrannidem intendens. Nam 


Φράγγισκο; μὲν οὖν, ὡς οὐ πολλῷ ὕστερον ὁ 
Μεδιολάνον ἧγεμὼν ἐτελεύτι σε νόσω, τὸν βίον xa- 
ταλιπὼν, χατέστη δὴ ἐς διαφορὰν αὐτίκα τοῖς 


Notule& morginales. 


(78) Abduam. 


9 [gn ora, ὁ ràAas Mesónxogs. 


?* Περγάμον Sic etiam ἢ. 


^? πολεμῶν Sic etiam ἢ. 





299 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


350 


Eugenius nihil auxilii satis digni, quemadmodum A4 ὁ ἀρχιερεὺς οὐδὲν Aóvou ἄξιον ἕπεμπε παρὰ τοὺς 


prowiserat, Griecis misit, Proindea pontifice aver- 
tobantur, cosque puenitebat concordi: quom. cum 
eo fecissent. Verum poutifeg nihil auzilii Graecis 
tali de causa misit, Nam erat ei? bellum in ltalia 
conira Tyrrhenes propter regionis dissensiouc a. 
Habens auiem exercitum et sumptus ad id. bellum, 
necnou genere sibi propiuquum ducem, qui patri- 
archse partes agebat, virum prudentem, nun cessa- 
bat rem gerere nunc quidein cum Tyrrhenis, nuuc 
vero cum Urbini duce. Ea enim tempestate Tyrrhe- 
norum metropolis videbatur stare a partibus Phi- 
lippi Ligurum principis, pro quo fortiter pugua- 
bant. Quapropter resistebant etiam pontifici, qui 
Venetus eiat, exortus ex familia Condelwariorum, 
quam petente pontifice seuatoria dignitate hono- 
raruut, videlicet ut ea familia quoque in senatum 
allegeretur. Cum autem bellum inter Venetos Me- 
diolanique ducem Philippum arderet, quæ. lain lta- 
lig pars huic, quædam Venetis adhaesit. Hi autem 
principatus sive tyrannides per ltaliam dispersas 
sunt : tyraunis Ferrariz, qua est de familia Esten- 
ainin, Acimino Marchizque prasunt Malatestc., Huc 
adde tyrannos Urbini, Mantuæ, Mediolani, loma, 
Nespolis εἰ Japygie. Ut autein Ferrariz, Medio- 
lui et Japyyicc principes se gerant, necnon de Man- 
$us dicium eat. satis, quantum facit ad. presentem 
bistoriam. De Urbiui tyraunis hzc scio. Tyranui 
sive principes Urbini ex antiquissimo genere de- 
scendere videntur, εἰ Malatesue dicuntur. Multis 
aunis Marchise imperarunt regentes Ariminum, ct 
alias isihic urbes insignes. linc progressi duces 
eorum facti. sunt, qui in ltalia rem judiciariam 
tractabaut. Etiam Veueti hos sibi duces coustitue- 
runt. Postea Tyrrheui eos quoque sibi duces petie- 
runt, et iude ad Mantus ducatum emeraere, Nuvc 
reveriar unde digressus sum, ut scribam de llomano 
1680 pontiüce. 

Ubi primum pontifex aliquis. mortuus fuerit, in 
domwun quamdam congregantur cardinales, ac cal- 
culos ferentes eligunt de familia Coloniorum (80) 
εἰ Ursinoruim, quoe buic muneri idoneos putarint. 
Sunt autem hie familia longe reliquarum familia- 
rum flouz et mazüug ct potentissim.c. Nuuc qui- , 
dew favor ad hos, nuuc ad illos inclinat, Pie. D 
rumque autem conr sententia haud congruunt, 
pereyrinos neutro propendeutes favore pouiitices 
desisuant, Ubi au;em suffragia collegerunt, et ρυα- 
tiſes fuerit declaratus, domi cum continent, ex plo- 
yautes num et reliquis placeat electio. Pontificem 
pronuntiatum insidere jubent sedili foramen ha- 
benti, ut testes ex eo propeudentes, aliquis, cui 
boc muneris injunctum est, tangat, qui appareat 
postificem virum esse. Natu coustat. mulierctu 
quondaum in pontificatum esse subveciam, quia 


Ἕλληνας, τὸ ἐς ἐπιχουρίαν φέρον. Αὐτέχα οἱ "Ea- 
ληνες ἐτράποντο, χαὶ μετέμελεν αὐτοῖς χαταλυσα- 
μένοις πρὸς τὸν ἀρχιερέα. υὐκ ἔπεμπε δὲ δι᾽ αἰτίαν 
τήνδε. Πόλεμός τε γὰρ συνῆπτο αὐτῷ γατὰ τὴ" 
Ἰταλίαν ἑπὶ τοὺς Τυῤῥηνοὺς ἐπὶ χώρας διαξορᾷ, 
xoi στρατόν τε ἔχων xai δαπάνην, xal στρατηγὸν 
ἐπ᾿ αὐτῷ προσήχοντα ἐς γένος, ἄνδρα ἐλλόγιμον 
πατριάρχην, πολεμῶν ὁτὲ μὲν τοῖς Τυῤῥηνοῖς, 
ὁτὲ δὲ xax τῷ Οὐρθίνῳ τῷ μετὰ ταῦτα ἡγεμόνι, 
οὖκ ἐπαύετο 38. ἰδόχε: «z γὰρ ἢ Τυῤῥηνῶν μητρόπο- 
λις τότε φρονεῖν τὰ τοῦ Atvopov ἡγεμόνος Φιλίπ- 
πον, καὶ συμμαχεῖν ἐχεΐγῳ κατὰ τὸ ἰσχυρόν. Δι᾿ ἃ 
δὴ xai πρὸς τὸν ἀρχιερέα Οὐενετὸν ὄντα, τοῦ οἴχου 
Κονδουλμαρίων, ὄντινα Cf] οἶχον, ἀξιοῦντος τοῦ ἀρ- 
χιερέως, τῆς σνγχλήῆτου ἐποιήσαντο ἀπὸ τοῦδε, xal 
ἔξεστι μετασχεῖν αὐτοῖ;. Καὶ διαπολεμούντων γὰρ 
ἀλλήλους 3* τῶν τὸ Οὐενετῶν xal τοῦ Μεδιολάνον 
ἡγεμόνος Φιλίππου, ξύμπασὰ τε ἢ Ἰταλία διΐστη 
πρὸς ἐχατέρους. Εἰσὶ δὲ τυραννίδες ἀνὰ τὴν Ἰταλίαν 
αἷδε ἡ τῆς Φεῤῥαρίας, οἴκον τῶν Ἔστεν :ἰων **, xai 
οἱ τοῦ 'Aptulvou, καὶ οἱ τῆς Μάρχης Μαλατεσταῖοι, 
xoi Olp6ivou τύραννος, χαὶ MavzoUn:, καὶ Ἀδεδιο- 
λάνου, καὶ Ῥώμης, καὶ Νεαπόλεω;, Ἰαπυγίας. 
Τούτων οἱ τῆς Φεῤῥαρίας ὡς ἔχουσιν ἡγεμόνες, 
καὶ Μεδιολάνου, χαὶ Ἰαπυγίας, χαὶ Μαντούης, ἐλέ- 
χϑη, €; ἱκανὼς γοὺν ἔχειν, ἐς μνείαν αὑτῶν τὸν 
λόγον ποιουμένους. Περὶ δὲ τῶν Οὐρόίνου τυράννων 
τοσάδε ἐπίσταμαι. Δοχοῦσι δὲ ol δαλατεσταῖοι γένος 


C 1ε εἶναι παλαιότατον, xal ἐς τὴν Μάρχη: ἀρχὴν &xi 


πολλὰ ἔτη διαγενέσθαι, ἡγεμονεύουτες τοῦ τε "Ap:- 
μίνου xai ἄλλων ταύτῃ πόλεων ἐπιφανῶν * ὅθεν δὴ 


καὶ ὡρμημένους, καὶ ἐς στρατηγίας κατασεῖναι 


«ὧν ἀμφὶ τὴν Ἰταλίαν πρυτανμενύόντων. Γενέαθαι 
δὲ Οὐενετοῖς στρατηγοὺς ἐντεῦθεν, καὶ Τυῤῥηνοῖ;, 
καὶ ἐπὶ τὴν τῆς Μαντούης ἀρχὴ» παρεληλυθέναι. 
Περὶ δὲ τοῦ Ρώμης ἀρχιερέως ἔρχομαι ἐρὼν. 


Ὥς ἐπειδὰν τελευτήσῃ ὁ ἀρχιερεὺς, συλλέγονται 
εἰ καρδινάλιοι ἐς οἶχόν τινα, καὶ τά; τε ψήφους δια- 
φερόμενο:, τίθενταί τε χαὶ αἱροῦνται, ὄν ἂν οἵ τε 
«ἧς Κολονίου καὶ Οὐρσινίου χαρδινάλιοι, χαὶ ἐχ- 
λέζονται σφίσιν ἐς σἴρεαιν τοὺς ἐπιτηδείους. Klo 
δὲ αὗται αἱ οἰκίαι μέγισται δὴ τῶν ἐν Ρώμῃ καὶ 
μέγιστον δυνάμεναι. Καὶ ἐπὶ τούτους ὁτὲ piv τού- 
τους, ὁτὲ δὲ ἐχείνους ταλαντεύετθαι. Συμφέρονται 
δὲ ὡς τὰ πολλὰ καὶ ἐπήλνδας, μηδὲ ἑτέρωσε ἀπυ- 
xÀvovts;, ποιοῦνται ἀρχιερεῖ;. Ἐπειδὰν δὲ cd; 
ψήφου; ἐπιλέγωνται, xat ἀποδειχθῇ, ἀοχιερέα ἀνα- 
τορευουαί τε αὑτὰν, οἴχοι κατέχοντες, ἐς ὃ ἂν tol; 


. λοιποῖς συνδόξῃ ἡ αἴρεσι;. Καθέζουσι δὲ ἐπὶ σκχίμ- 


ποδος ὁπὴν ἔχοντος, ὥστε xal τῶν ὄρχεων αὑτοῦ 
πιχρεμαμένων ἄπτεσθαί τινα τῶν προσαχθέντων, 
ὥστε χαταφανὴ εἶναι ἄνδρα εἶναι τοῦτον. Δοχοῦσι 
γὰρ τὸ παλαιὸν γυναῖχα ἐπὶ τὴν Ῥώμης ἀρχιερα- 


Notule marginales. 


(80) Coluuncusium, 
8ὲ 'Ezx223avo. ἢ. at ia c. 


δ "Αλλήλοις, R. κὶ in c. 


δ [n uno, 'E3:13. 


301 


DE REBUS TURCICIS LID. VT. 


302 


«εἰαν ἀφικέ:θα: " οὐ γὰρ ἐπίδηλος fv, ὅτι xat oi A sexus ignorabatur. Nam lialiæ occidentales pene 


ἄῤῥενες σχεδόν τοι τίς Ἰταλίας καὶ ξυμπάσης τε 
τῆς πρὸς ἑσπέραν χώρας ἐπιειχῶς ξυρῶνται τὸ γέ- 
νέιον. "Eyxuovw δὲ γενομένην, ὡς εἰς τὴν θυσίαν 
ἀφίχετο, γεννῆσαί τε τὸ παλιδίον χατὰ τὴν θυσίαν, 
χαὶ ὀφθῆναι ὑπὸ τοῦ λαοῦ. Av & δὴ ὥστε ἐπιγνῶ- 
vat, καὶ μὴ πάνυ «ot ἐνδοιάζειν, ἅπτονται. Καὶ 
ἀϊάμενο, ἐπιφωνεῖ᾽ “Αῤῥὴν ἡμῖν ὁ δεσπότης. Τὰ 
μέντοι ὀνόματα μεταδάλλουσιν, οἷα θειόπεροι σφῶν 
αὐτῶν γινόμενοι, χαὶ ἐς πᾶν μεταδολῆς ἀφιχόμε- 
νοι. Αἰἱροῦνται δὲ xal ὀνομασία: τὰς ψήφους, ἐν- 
τιθέμενοι τὰ τῶν ἀρχιερέων ὀνόματα. Σέῤονται δὲ 
píya αὐτὸν οἴ τε τῆς Ἰταλία; ἡγεμόνες χαὶ οἱ πρὸς 
τὴν λοιπὴν ἐσπέραν. Καρδινάλιοι δὲ εἶσιν ἀμφὶ 
τοὺς πεντήκουτα. Οἱ γάρ τοι Ἰταλίας ἡγεμόνε:, 
σχεδόν τοι ἐς τὰ δύο ἐπιδιελόμενοι τὰς ἀρχὰς, ἐπει- 
δὰν malle δύο γένωνται, τὸ μὲν τῷ παιδὶ ἐς τὴν 
ἐγεμονίαν ἐχδιδόασι, τὸ δὲ αὖ ἑτέρῳ παιζὶ, ὥστε 
μὴ διαφορὰν αὐτοῖ; ἐγγίνεσθαι, ἐς ἱερωσύνην xa- 
ταλείπεσθαι. Καὶ τὸ ἀπὸ τοῦδε μεγάλην ἔχειν αὐτ΄ῖς 
ikv ἀξίαν τῆς Ῥώμης ἀρχιερέα, τά τε ἄλλα καὶ 
ἐπιτηδείως ἔχει» αὑτῷ σύμπαντας. Καὶ περὶ μὲν 
τούτων οὕτως. Ἰωαχεὶμ δὲ τις ἑλλόγεμος τῶν κατὰ 
tip Ἰταλίαν σοφῶν γενομένων, καὶ ἐπὶ μαντιχὴν 
ἀγιχόμενος, τοὺς τε ἐσομένους ἀρχιερεῖς προεσή- 
parve τρίπῳ ᾧ ἂν ἕκαστος τούτων παριὼν ἐπὶ τὴν 
ἡγεμονίαν, βοιώσοιτο " δὲ γίγνεσθαι" ἐπειδὰν ἐς τὰ 
ἔργα καταστῇ τὰ μαντεύματα αὐτῷ. Καὶ λέγεται 
μὲν περὶ τοῦ ἀνδρὸς τούτον καὶ ἕτερ᾽ ἅττα θαύμα- 


omues barbas radunt. Cam autem illa mulier gra- 
vida esset facta, et ad festum sive sacrificium pro- 
diisset, peperit infantem inter sacrificium, in con- 
spectu universi populi. Quapropter ne decipiantur 
ileruin, sed rem cognoscant neque ainbigant, pou- 
tilicis creati virilia tangunt. Et is qui tangit, ae- 
clamat : Masnobis dominus est. Nomina autem 
post electionem illico commutant, quasi jam divi- 
nioris quam antea sint naturzs, ct planissime inu- 
tati. Caleuli autem, quos. ponunt, nomina pon- 
tilcum inscripta tenent. Pontificem plurimum 
honorant Jtalie — principes ct reliqui occiden- 
tales. populi. Cardinales sunt numero circiter 
quinquaginta. Nam alie priucipes plerumque 
divideutes priucipatus suos in partes duas, si 
habuerint filios, purtem unam &lio uni, alteram 
vero (ilio alteri autribuunt δὰ sacerdotium, ne 
discordis εἰ controversim inier ipses super hæ- 
reditate exoriantur. Hinc plurimum  hogmoris con- 
sequuntutc apud Romanum powtificem : etiam 
peutificem omnes charum babent plarimum- 
que venerantur. De pontificibus quidem Joachim 
abbas, vir vaticinandi peritus, inter doctos Italie 
connumeratus, predixit muita, quomodo singuli 
ad pontificatum essent perventuri, et ila eo vi- 
eturi. Εἰ quemadmodum vaticinatus est, ita. acci- 
dit. Etiam alia miraculo digna de hoc viro comme- 
worantur. Nau cum esset idiota, nec vel mod;cum 


1e; ἄξια. Ἰδιώτην yàp ὄντα, καὶ οὐδοτιοῦν ἐπαΐοντα (5 eruditionis baberet, janitor in quodam ftalise moua- 


ἢ μιχρὸν ἣ μέγα σοφίας, πυλωρὸν δὲ ὄντα κατά 
τιν μονὴν τῶν ἐν Ἰταλίᾳ ὄντων Ναζηραίων, τυχεῖν 
ἐλθόντα ἐς κῆπον. Ti δὲ πορενομένῳ ἐπιφανῆναι 
ἄνδρα αὑτῷ τὸ εἶδος χάλλιστος ". Καὶ ἐπιστάντα 
οἱ εἰπεῖν, χατέχουτλ ἐν ταῖς χερσὶν ὑδρεῖον’ Ὧ 
Ἰωακεὶμ, λάδε, πίε τοῦ οἴνου τούτον, χάλλιστος γάρ 
ἐστι. Τὲν δὲ λαδόντα ἐπιπιεῖν τε τοῦ οἴνου ἱκανῶς 
καὶ ἐμφορηθῆναι. Ὡς δὲ ἱχανῶς ἔχειν αὐτῷ εἴρη- 
«αι πρὸς τὸν ἄνθρωπον, ἐπειπεῖν αὐτῷ τὸν ἄνδρα" 
*Q Ἰωαλεὶμ, εἰ τὸ πᾶν ἔπιες τοῦ οἴνου, τὸ κᾶν ἤδεις 
ἀκριδῶς. Ἕ νιεῦθεν τοῖς σοφωτάτοις καταστῆναι τὰ 
ἃς δεάλεξιν, καὶ δαιμόνιόν τινα τὴν σοφίαν ἐπιφαΐί- 
νεσθαι, Ἐντεῦθεν δὲ ὠρμημένον ἐπὶ τὴν τῆς ἀρ- 
χιερατείας ἡγεμονίαν, προσημᾶναι μεγάλ᾽ ἄττα bad- 
[ένα ὁτιοῦν ἀποσημειωθάμενο;, ὥστε χαταφανῇ 
τίνεσθαι, ἐπειδὰν ἐς ἔργον ἐκδῇ. Οἷα μέντοι xpos- 
οήμα:ναν͵ ἔξεστιν ἀκανταχῆ περιιόντων τῶν σημείων 
αὐτοῦ. Περὶ δὲ τῶν χατὰ τὴν Ἰταλίαν τυράννων, οὐ 
«ἄνο τοι μεγάλων ὄντων, xat ὑπ᾽ αὐτὸν ταττομένων 
tiv Μεδιολάνου ἡγεμόνα, fj δὴ καὶ οἱ τῆς Σιχελίας 
αὶ Kala6pía;, καὶ ᾿Ιαπυγίας. xai τῆ: ἄλλης χώ- 
pu τῆ: κατὰ τὴνδε τὴν χώραν, ὑπὸ τῷ llapó:vó- 
πῆς fasusl τάττουτλι, οὐδὲν δέον ἐπιμνησθῆναι 
ipi αὐτῶν, παρήτω. [[ολιτεῖαι δὲ ἐς τὴν Ἰταλίαν 


sterio (81) Nagareorum sive monachorum fuit ; 
et quondau in hortum egresso apparuit vir fot- 
ma pulcherrinus, qui assistens ad Joachim, manew- 
que amplorau tenens, inquit : Joachim, cape, 1361 
bibe vinum hoc : est enim optiuuim. Qui dicto au- 
diens, bibit ad satietatem usque, amphoramque red- 
didit, iuquiens se satis bibisse. Cui vir respondit; 
0 Joachim, si totum hbausisses vinum, nulla te 
scientia fugisset. Deinde in colloquium et dísputa- 
tionem veniens cum viris ea tempestate. doctissi- 
mis, plane divinus quantum ad scieniiam attinet, 
apparuit. Hinc factue abbas etiam de pontificatus 
dignitate wagna quaedam  vaticinatus est. futura : 
quz omnia tandem eventus confirmavit. Nam quæ- 
cunque predixit , evenisse constat, licet ubique 
miracula ejus per ltaliam obvia sint. De Italim 
principibus non -dmodum magnis exsisteatibus 
et pontifici subjectis, simul cum Mediolani duce, 
necnon de regionis principibus, qui subditi sunt 
Parthenopes regi, disserere, quoniam non est 
operae pretium, omütain. Pulitiæ autem quae ad 
[talis spectant, sunt: Venetorum urbs, Bouo- 
uia, et omnea Taraconueuses urbes, qua Floren- 
tiam Sequuntur, et eamdem cum ipsa reipublice 


Notulæ marginales. 


(M) Florisci. 
d Lecuna in ἢ. "* Κάλλιδτον. Sic etiam R. 


303 


LAONICI CIIALCOCONDYL ἢ 


301 


lormam tenent. Huc adde ct. Januensium. urben:. A τελωῦσαξ εἰσιν f, τε Θὐενετῶν πόλις, καὶ ἡ Boveia, 


Sed de his supra commemoravimus. lli sunt totius 
[talie, quos habet, principatus, interduin Venctis, 
interduin vero Mediolani priucipi auxilium fcren- 
tes. Hevertor nunc co, unde. digressus sun. 


xal αἱ Tapaxowxal "8 «όλεις, ὅσαι τέ εἰσι, καὶ 
πρότερδν μοι δεδήλωται, ἔπόμεναι τῇ Φλωρεντίᾳ, 
xa! κατὰ ταυτὰ διοιχούμεναι, χαὶ fj, τῶν Ἰχνυΐων 
πόλις. Αὗται μὲν οὖν σχεδὸν αἱ τῆς Ἰταλίας fjye- 


μονίαι, ὁτὶ μὲν πρὺς τοὺς Οὐενετοὺ:, ὁτὲ δὲ καὶ πρὸς τὸν Μεδιολάνου τύραννον, τὴν συμμαχίαν 


ποιούμεναι. ᾿Επάνειμι δὲ ἐπὶ τὸν πρότερον λόγον. 


Graci in patriam suam reversi, mittentes legatos 
ad regem Amuratem, | orabant pacem, volentes 
cum ipso faxlus pangere. Nec multo post Constan- 
tinus proficiscitur in Peloponnesum, fratremque 
ad regni successionem hortatur : atque inde. navi- 
gare instituit. Byzantium, Cum autem — appulisset 
in Lemnum, Lesbi ducis filiaan uxorem duxit. Eo 
tempore Mechmetis classis advenit, Constantiuum- 
que Goizini (82), ¶næ Lewni urbs est, obsedit. Mech- 
wieteg autem exponens copias navales in terram, 
insulam magna populatione ingressus est, regisque 
frairein obsidione viginti seytem dierum pressit, 
Sternens autem murum bonbardis, uon potuit 
suos impellere, utin urbem vellent. irrumpere. 
Cum ea urbe potiri non posset, classeu: abducens, 
domum reversus est. Constantinus cum. venisset 
Dyzantium, ei rox. sententiam suam declararet, 
jussus est redire iu Peloponnesum, Ipsum | autem 
el fratrem Theodorum oportebat relinquentes Pe- 
lopounesuu, abire Byzantium, Dc hi$ quidem hac- 
tenus. Frater. horum junior, nomine Demetrius, 
inimicitias suscepit οὐ fratre imperatore Graeco- 
rum, ἃ quo maxima regiouis spoliabatur partc. 


Cum multis ul:ro citroque aciis nihil equi. impe- ( 


ware posset, legatos, odio Iraterno impulsus, ad 
Amuratein misit : a quo  accipieus exercitum, 
1692 profectus cet Byzantium, urbemque obsidio- 
ne circumdedit. Nec. inulto post sibi conciliavit 
Asaneni generum »uum, cujus auctoritas ei poten- 
tia Dyzautii niaxima erat. Is. Demetrium. adjuvare 
videbatur, si quo uiodo regnum acquirere posset. 
Tandem cum obsidendo εἶ} effüceret, exercitum 
dimisit. Deinde haud multo teuppore iuterjecto, 
cuim legationem ire jussisset ad fratrem regem, 
Byzautiuin venit: nec adinodum multo post captus 
est ἃ reg& Joanne u.a cum uxoris suz fraue. 
Cuin autem. separatus ab uxoris [raire in. carcere 
asservarelur, suadente Ásane, nociu e carcere 
profugit Galatiam, urbem c regione Byzautii sitam. 
Postea legatis wissis paceu assecutus est, et redíit 
ad Euxmi imaíis. principatum. Etiam uxoris frater 
viuculis ab rege exeimpius est. 


tex foedere inito cuu Auiurate Mechinetis (ilio, 
liaud cessabat consilia agere cum Eugenio Roma- 
no poutilice, mitteu$ ad hune legationem ; necuon 


Ἕλληνες piv, ὡς ἐπ᾽ οἴχου ἐχομίζοντο, τῷ τε 
βασιλεῖ ᾿Αμουράτῃ πρέσδεις πέμποντες, ἠξίουν c: 
αὐτῷ εἰρήνην ποιεῖσθαι, χαὶ ἐμπεδῶσαι αὐτῷ τὰς 
σπονδάς. Ξυνέδῃ δὲ οὐ πολλῷ ὕστερον τὸν μέν τοι 
Κωνσταντῖνον τυῦ βασιλέως ἀδελφὸν ἐπὶ ΠΠελοπόννη- 
δον ἀφιχόμενον, παραχαλ:ἕν τὸν ἀδελφὸν ἐπὶ τὴν 
«ἧς βασιλείας διαδοχὴν, xal ἀπεσπασμένου ὡρμὴ- 
αθαι μὲν αὐτὸν ἐπὶ Βυζάντιον πλέοντα " γενόμενον 
δὲ ἐν Λήμνῳ, ὡς ἔγημε τοῦ Λέσδου ἡγεμόνος θυγα- 
τέρα, ἐπιπλεῦσαί τε αὐτῷ τοῦ βασιλέως ** στόλῳ 
Μεχμέτην, xat πολιορκῆσ5ιι αὐτὸν ἐν Κοιζίνῳ" «ie 
Λήμνου πόλει σὺν τοῖς ἀμφ᾽ αὐτόν" «bv ὃὲ ᾿Αχμά- 
τον **, ἀπούδάντα ἐς thy νῆσον, καὶ ἐπιδραμόντα xo- 
λιορχεῖν τὸν βασιλέως; ἀδελφὸν ἐπὶ ἡμέρας ἑπτὰ 
καὶ εἴχοσι, xai χαταδαλόντα τὸ τεῖχος τηλεθόλοις, 
οὐχ ἠδυνήθη βιάσασθαι, ὥστε εἰσελθεῖν ἐς τὴν πό- 
λιν, Μετὰ δὲ, ὡς οὐχ ἠδύνατο ἐξιλεῖν, ἀπέπλει ἐπ᾽ 
οἴχου, Ὁ μέντοι Κωνσταντῖνος γενόμενος ἐπὶ  Dv- 
ζάντιον, καὶ γνώμην ἀποδειχνυμένον τοῦ βασιλέως, 
ὥστε ἀφιχέσϑαι αὑτῷ τὸν ἀδελφὸν, αὖθις ἐπὶ Πελο- 
πόννησυν ἐλθεῖν τε αὐτὸν, καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ 
Θεόδωρον οἴχεσθλι, καταλιπόντα "7 τε τὴν Πελοπόν- 
νῆσον, xal ἀπιόντα ἐς Βυζάντιον. Τούτοις μὲν ἔς 
τοσοῦτον ἐγένετο. Ὃ δὲ νεώτερος τούτων ἀδελφὸ; 
Δημήτριος, ὃς διαφορὰν τῷ βασιλεῖ ἀφιχόμενο:, 
ἀφελομένῳ αὑτοῦ τὰ πλείω τῆς "5 χώρα“, ὡς οὐδὲν 
αὑτῷ τῶν δεόντων πρησεχώρει πρὸς τοῦ ἀδελφοῦ 
διαπρεσδενσάμενος πρὸς βασιλέα ᾿Αμουράτην, καὶ 
ξυμπαραλαδὼν παρ᾽ αὐ:οῦ στράτενμα, ἐτέλατέ τε 
xal ἐπολιόρκει Βυζάντιον. Μετ᾿ οὐ πολὺ δὲ τοῦ 
᾿Ασάνεω θυγατρὸς ἀνδρὸς μέγα δυναμένου ἐν Bu- 
ζαντίῳ, καὶ δοχοῦντο; συμπράξειν " αὑτῷ, τὰ 
πρὸς τὴν βασιλείαν, ὡς οὐδὲν ἧνύυετο αὐτῷ, ἀπεχώ- 
ρει. Μετ' οὐ πολὺ δὲ διαπρεσθευσάμενος πρὺς τὸν 
ἀδελφὸν αὐτοῦ βασιλέα ἧχέ τε ἐς Βυζάντιον, xai 
οὐ πολλῷ ὕστερον ἑάλω αὐτός τε χαὶ ὁ τῆ; γυνᾶι- 
χὺς ἀδελφὸς ὑπὸ βασιλέω; ᾿Ελλήνων Ἰωάννου. Καὶ 
ἐν φυλαχῇ χωρὶς ἀπ᾽ ἀλλήλων ὄντε τούτων ὑποτι- 
θεμένου τοὺ ᾿Ασάνεω, ἀπέ πε νυχτὴς ἐς τὴν 
χαταντιχρὺ πόλιν τὴν Γαλατίην. Καὶ διαπρεσὄευ9ά- 
psvoz, ἔτυχέ τε εἰρήνης, xal ἐς τὴν ἀρχὴν αὖϑις 
τὴν ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου πόντον ἀφίκετο, χαὶ ὁ γνναιχ- 
ἀδελφος αὑτοὺ ἀπελύθη ὑπὸ βασιλέως. 

Ὃ μέντοι βασιλεὺς τάς τε σπονδὰς ἐμπεδώσας, 
πρὸς ᾿Αμουράτην τὸν Μεχμέτεω οὐδὲν μέντοι ἧττον 
ἔπρασος πρὲς τὸν Εὐγένειον τὸν Ρώμης ápyugés 


Notule iuargiuales. 


(82) Gortynz. 


93 Superscriptum in uno, Γυῤῥηνικαί. 
** Mcypstny. FH. 'Axpáznv. 
ἢ Συμπρᾶξιι. R. ul ncc. 


δ᾽) Μεχμέτεω. R. στόλον Μεχμέτεω. 
" [n uno, χαταλικόντα., et ἀπιόντας. Iu al. ui c. 


δ Κοχίνι. ἔν al. ut c. 
δ ἢν ora, B. τῆς ἀρχῆν- 


3n5 . 


DE REBUS TURCICIS L1B. VI. 


306 


διαπ΄εσδ:ν" μενος "9, xa) κρὸς τὸν βατιλέα Παιό- Α ad Pannonum regem Vladislaum, qui nuper admo- 


γῶν Λαδισλάον, νευστὶ ἐπὶ τὴν βασιλείαν xataotás- 
τὰ, "Eviye δὲ αὐτὸν ὅτι μάλιστα Γεώργιος Ποῦχο:, 
ἐστερημένος τῆς ἀρχῆς, xol χρήματα με,άλα ἐς 
τὴν ἐκστρατείαν ταύτην ξυμδαλλόμενος. Δοχεῖ pév- 
τοι xai Ἰωάγνης ὁ Xoviátnc τότε μέγα δυνάμενος, 
καὶ δόξαν ὁποφερίμενος, ἐς tà; χατὰ Τούρκων 
στρατηγίας αὑτῷ ἀναγνῶναι εὖ μάλα βασιλέα Παιό- 
νων, ἐπὶ ᾿Αμουράτην τὴν Μεχμέτεω στρατεύεσθαι. 
Ἕνταῦθα συλλέξας στρατὸν μίγιττον͵ συμπαραλα-- 
ἐὼν καὶ Δρεχούλην τῶν Δακῶν ἡγνευόνα, Γεώργιον 
δ᾽ αὖ τῶν Τριδυλλῶν, ἐγεμόνα τῆς ὁδοῦ γενόμενον. 
Ἑκπεὶ δὲ τὸν Ἴστρον διαδάντες. à; τὴν τοῦ βασιλέως 
χώραν ἐγένοντο, ἐνταῦθα πᾶν ὃ τι ἂν ἐμποδὼν γένοι- 


*e αὑτοξ;, δουλούμενοι ἐπορεύοντο. Καὶ τάς τε κώ- Β 


μα-, καὶ Σοφίαν πόλιν εὐδαίμονα, ἐμπιπρῶντες 
ἐδήουν. ᾿Αμουράτης μέντοι ὦ; ἐπυνθάνετο τοὺς 
Παίονας: ἐπιέναι μεγάλῃ χειρὶ, σύμπαντας ποὺς τῆς 
"Aaa, τε καὶ Εὐρώπης στρατοὺς συναγείρας, ἐπῆτι 
*t αὐτὸς ἅα, ὦ- συμδολὴν ποιησόμενο;. Ἐπεί τε 
δὴ t: Βασιλίτξζαν *! καλουμένην γώραν κατέλαβεν 
αὐτοὺς τοὺς [laíova; στρατοπεδευομένηυς, xal 
᾿Αμουράτης μὲν καὶ πρότερον στράτευμα ἐπιπέμ- 
qae, ἐχέλευεν, ὥστε φυλάττειν τὴν Παιόνων στρα- 
, tbv, ὅποι γένο:το, διασημῆναι αὑτῷ, καὶ τό τε στε- 
νῦν τοῦ ὄρους τῆς βασιλιχῆῇς, δένδροις φραξωμένους, 
διαχωλύσειν πειρᾶσθαι. Οἱ μὲν οὕτω ἐποίουν, χσὶ 
φραξάμενοι ἐπειρῶντο χιυλύειν. Καί T] καὶ ἐπει- 
p*evto οἱ Παίονες παριέναι εἴσω ἐπὶ τὴν Θράχην 


᾿Ἀμουράτης δὲ ἐς τὸ 500; τὸ καθήμενον ἐπὶ «3 C 


στενὰ τῆς ὁδοῦ ἐστρατοπιδεύετο, ἐνταῦθα συλλέξχς 
τοὺς &plstou; αὐτοῦ, καὶ μάλιστα τοὶς δοχοῦντας 
ἐν στρατηγίαις γενέσθλι περιφήμους. ἯἮ ταν δ' οὗτοι- 
"eb τε ὁ τοῦ Βενέξεω, Τουραχάνης ὃ Θετταλίας 
ὕπαρχος, Κουμουλίης, Χασίμης, ὁ τῆς Εὐνώπης στρα- 
τηγὸς, xal "Iaaáxn:, ὁ τῶν Σχοπίων ὕπαρχος. ᾿Αφιχο- 
μένων δὲ αὐτῶν καὶ παραχαθημένων, ἔλεγε τοιάδε " 
“Δυδυες Μουτουλμάνοι **, 0;.-i; ἐρᾶτε ofa ἀνάγχης 
ἀργέκετο τὰ πράγματι ἡμῶν. Παίονες γὰ οἷδε ix- 
“τ:ρατενόμενοι, xol τοὺς Δαχοὺς xal Τριδαλλῶν 
ἐγεμόνας πιραλαδόντες͵ στρατεύονται xat ἡμῶν, 
Nvv ὥρα ἔστιν, εἴ τι ἀγαθόν τις ἐπινοεῖ, ὅπως xpa- 
τῆσει τόνδε τὸν πόλεμον, τιθέμενοι 88 εὖ γένοιτο ἡμῖν 
φράζειν ἐν τῷ παρόντι. Ἐμοὶ γὰρ πολεμητέα τε εἴ- 
ναι ἡμῖν, καὶ μάχην ὅτι τάχιστα ποιεῖσθαι, συμ- 
βάλλοντας tul; πολεμίοις. Alptostw γὰρ οἶμαι ἐμῆς 
τούσδε, ὀλίγους τε ὄντας ἐς τὸν ἀριθμόν. Nov δὲ δο- 
x:i μοι ἐμόσε ἰόντας τὴν μάχην πειεῖηθαι, καὶ μὴ 
διαμέλλειν. Ταῦτα εἰπόντος τοῦ ᾿Αμουράτεω, Χασί- 
μη: ὁ τῆς Εὐρώπης στρατηγὸς, ἐποτρύνων i; μά- 
ζῆν, ἔλεξε τοιάδε“ Ὧ βασιλεῦ, οὐκ ἔστιν ἔστι- οὐχ 
ἱπαινέσεται τόνδε τὸν λόγον, ὡ; βασιλεῖ τ προτή- 
πων μεγάλῳ, καὶ "Ü:ovpavión, ὃς τοῖς πολεμίοις 
civ ἑςιέμενος, ἀνδράτι τὸ ὀλί.ου ἀξίοι;, καὶ «ἦν 


dum ad regni gubernacula accesscrat. Incitabat 
cum vel in priniis ad ista consilia Gcorgius Ducus, 
qui regno sive principatu suo deturbatus, mag- 
nam pecuuie vim in cam expeditionem confercbat. 
Videtur etiam Joannes Choniates sive Iluniades ca 
tempestate plurimum potentia. pollens, et militari 
gloria excellens, quia feliciter adversus Turcos prze- 
liari consueverat, iustigasse Pannonum regem ut 
arma contra. Aruiuratem Mechmetis filium caperet. 
Comparavit itaque quam potuitexercitum maximum: 
et in belli societatem adhibuit Draculem Dacorum 
principem et Trihallorum principem Georgium, qui 
itineris dux erat, l'ostquam antem trajecto Istto, iu 
regis regionem ventum est, quacunme se vertissent, 
omnia in ditionem acceperunt, vicos incendeliant, 
etiam Sophiz (85) urhi ignem injicientes, ownia fade 
diripiebant. Amurates ut accepit Pannones niagna 
manu accedere populalbundos, universos Asie et 
Eutopz exercitus contralhens, obviam, ut. qui ex 
acie esset dimicaturus, hosti procedehat. Amura- 
tes nt venit in regionem qiix Dasiliza (31) vocatur, 
Pannones in 62 castra posuisse — deprehendit. 
Priemisit quoque eworum manum haud exiguam, 
quos juzsit observare Pannonum »excercitum, ct 
explorare ubi se teneat, et. deinde explorata ad sa 
referre. lisdem praccpit ut montis augustias, quae 
in regis regione sunt, proceuparent, et arboribus 
czsis eas obstruerent, quominus liostes cas. supe- 
rare possent. Qui jussa facientes, strenue hostem 
aditu prohibebant. 883 Εἰ sane l'aunonces cona- 
bantur irrumpere per. Thraciam. Verum Amurates 
castra locaverat in montem qui pertingit usque ad 
praedictas angustias, οἱ congregavit optimates suos, 
quorum gloria in re militari erat maxima, Thezeten 
[al. Jessen] Brenezis filiuw, Turacbanem Thessaliae 
praefectum, Cumulien, Chasanem Europ:e ducem 
(qui et Bassa Europzus, ct Romania: Dass2) et Scopio- 
rum principem Isaac. Hos, cim exciti voce præcouls 
venissent el consedissent, iu hunc modum allocutus 
est : Viri Musulmani, videtis in quam uccessitatem 
res nosirze. devenerint. Paunones. enim hi, adhi- 
bitis Dacis et Triballis, contra nos bellum moveut. 


p Nunc tempus cst, si quis quid novit quod belli 


victoriam largiatur, expromere, nec id nos in prz- 
sentiarum celare. Mibi enim, ut. sententiam meam 
proferam, pugnandum esse videtur : et omni mora 
posita, quau celerrime prælium inire. Nam facile 
pos victoria. potitures arbitror, cum hostes nobis 
numero sint pauciores. Sic igitur agendum censeo; 
videlicet ut contipuo arma. arripiamius, manusque 
cum hoste conserero nihil cunctemur. Cum vez 
dicendi in hunc. modum finem. fecisset, Chasanes 
Europe dux, quo magis regem ad capesseudum 


Notula marginales. 


(ἢ) Qux nunc Scopia. Vidc Donfin. Dec. 2. 
9 διαπρεσῦ υόμενος. 
etiem K. 


^" R. Ὠχτνιχίαν Αἱ «tc. 


(84) Ad Qlumcu Slatitzam, Boi fi 


9 [n ora, διοι ὀρηόδοξοι.ΌἩὈ 75 {ιθεμένοις. Sie 


307 


buit : O rex, non est, qui non lsudibus vehat ora- 
liowem tuam, quam modo in medium adduxisti. 
Est enim rege magno et Otomanide digna, qui ho- 
atihus vilissimis nihil sit cessurus, verum regionem 
suam servare sumua ope conetur. Nisi. eniin 
pugnare institwerimus, fortitudo nostra peribit, 
impedita timore regis : hostibus vero fortitudo 
crescel, eorumque ves. usque incrementa sumen!t. 
Ex mora vereor ut nihil utilitatis, verum plurimum 
periculi capiamus. Etiam proxima pugnz mora, 
que mihi admodum displicuit, cum decerncretur 
Wut montis angustis arboribus cæsis clauderentur, 
nonniliil incommodi nobis attulit, dum nos timore 
perculsos praelio abstinere bostes crederent. Talis 
fama nequaquam per nostrum exercitum est 
spargenda : nec volo ut timiditatis ullo modo ab 
hoste argui possimus : verum censeo confestim 
prelium esse occipiendum, et przliando regio- 
mem defendendam : hostine cedauus quxso ἢ 
etiam ipae przelium cspesse, si hostium populatio- 
nes ulcisci velis. Sin autem ipse discrimen subire 
nolueris, tt hic sede * ego eos victos dabo, et sic 
sffligam, u* nec Pannones, nec Occidentales alii in 
pesterum te bello lacessere ausint. Hec dixit 
Cbasanes Mazalis fllius. Tacentibus autem reliquis, 
ut qui IGMA non auderent contrariam regi senten- 
tiam proferre, metu subacti, Turachanes Thessaliae 
dux in bunc mcdum locutus est : Oportet quidem, 


LAONICI CHALCOCON DYL.£ 
prxlinm aecenderet, hujuscemodi orstionem ha- A τε χώραν ἀνασώζειν πειρᾷ. Ἣν δὲ μὴ μαχώμεθα, 


408 


ἡμῖντε τὰ φρονήματα ἀπόλλνται, ἐγχαθ: στάμενα 
ὑπὸ δέους τοῦ βαδιλέω:, καὶ τοῖς πολεμίοις ἐδἦωμες 
νέστερα γίνεται. Καὶ δέδοικα, μὴ ἐς τοὐναντίον ἧ 
δοχεῖ ἡμῖν ὠφέλεια ἔσεσθαι, περιστῇ ἢ ἐς τὴν μά- 
«nv ἀναδολή. Καὶ ἐμοῖ τε οὐχ ἀνάσχετέν * μοι τὴν 
ἀρχὴν ἐδόκει, τὴν τε εἴσηδον φράττεσθαι, ὡς δεδιό- 
των ἡμῶν, καὶ ταύτην ἡμῶν τῷ στρατῷ τὴν ἔννοιαν 
ἐμόαλεῖν. "AY εὐθὺ ἐχρῆν ἰόντας εὐθὺς ἀνακινδυ- 
νεύειν συμδάλλοντας, xal ταύτῃ πειρωμένους σώζειν 
τὴν χώραν, μηδὲν ὑφίεσθαι τοῖς πολεμίοις. Εἰ 
βούλει αὐτὸς, ὦ βασιλεῦ, τούσδε τοὺ: τὴν σὴν χώραν 
δῃώπαντας τιμωρεῖσθαι - εἰ δὲ μὴ, αὑτὸς χάθησο 
ἐνταῦθα * ἐγὼ δέ τε αὐτὸς τούσδε σοι παραστήτω * 
ὥστε μήτε αὐτοὺς, μὴτε τοὺς λοιποὺς τοὺς πρὸς 
ἑσπέραν, ἐθελῆσαί ποτε ἑναντίλ σοι ἐξιέναι. Ταῦτα 
μὲν Χασίμης ὁ Μαζάνεω παῖς ἔλεγε * σιωπώντων δὲ 
τῶν ἄλλων, καὶ o0 τολμώντων ἐναντίαν γνώμην 
τοῦ βασιλέως ἀποδείχνυσθαι, Τουραχάνης 6 Θεττα- 
Mag ὕπαρχος ἔλεξε τοιάδε - Χρὴ μὲν, ὦ βαϑιλεῦ, 6 τι 
φρονῶν τυγχάνει ἕχαστος, τὰ σὰ μηδέν τι ὕπολογι- 
ζόγνενος λέγειν, χαὶ ὅσιρ δὴ xo) μείξω τὸν κίνδυνον 
καρέχεται τὰ ἐνεστῶτα, Καὶ ἐπιτήδειος ἣν τυγχάνῃ 
ὧν, ἀνάγχη ἐπειδάν τις αὑτῷ χίνδυνος ἐπιστῇ, 
φράξειν, ὅ τι φρονεῖ ἕκαστος. Πολλῷ δ᾽ ἂν ἔτι μᾶλ- 
λον χαὶ δεσπότῃ χρεὼν ἀποδείχννσθαι, ὃ τι ἂν ἡμῶν 
ἕχαστος γινώσχῃ ἐς τὰ παρόντα, ὅτῳ τε γαὶ κοινὸς 
ἐφ᾽ ἡμᾶς ἀφιχνεῖται ὁ χίνδυνο;. Ἐγώ γὰρ, ὦ βασι- 
s, διοικήμ᾽ 5, ἂν τὰ πράγματα ἦν. Ἣν δὲ τῶν 


9 rex, singulos quid sentiant. nihil tuam sententiam Ο πτερύγων μίαν ἀφέλῃς, καχῶς μὲν δυνήσεται χρῆ- 


reveritos dicere : et tanto. magis, quanto majora 
pericula ostentare res videntur. Mulio igitur ma- 
gis quum est, nt nos quae sapimus, in praesenti 
exponamus domine nostro, in primis, eum. etiam 
nos ideu periceluim attingat. Ego sane tus volucri si- 
milia esse assevero. Si volucri alatn unam adeweris, 
haud poteris ea 3d quamcunque aliam rem commode 
uti, $i quando necessitas postularet : sin et alteram 
abstuleris, corpus solum relinquis, nec amplius vo- 
Jare, verum tantum incedere noverit. Quid ígitur fa- 
elel avis, si ad victim querendum, aut ad aliud quid- 
piam convertitur ? Huic similitudini res tuas confe- 
yo. )anuas corpus esse autumo, et in. his refugium 
et receptaeulum relinqui nobis tatissimum, Asiae 
exercitum ale assimilo, similiter et Europse excerci- 
tum. Si prelium auspicati fuerimus, neuter exercitus 
ad przelii nem stabit, Asianus enim exercitus refu- 
giet dimicare cum armatis et hastatis. Europa exer- 
citis quidem przelium non detrectabit : verum si vi- 
derit abire Asianum exercitum, nec ipse ad pralii ἢ - 
nem manebit, sed sibi fuga consulet. Reliqui igitur ti- 
bi soli erunt. januze milites et peregrini. Nequco ita- 
que conjicere quo pacto præsentibus conimode uta- 
ris, cum przliando nihil efficere possis. Sed enim 
meum consilium depromam. Censeo. pugnandum 


σθαι αὐτῇ ἐς ὅτι ἂν γένοιτο χρεία. "Hv δὲ xai «b» 
ἑτέραν ἀφελόμενος, καταλίπῃς τὸ σῶμα αὑτῆς μόνον, 
ἵπτασθαι μέν τοι οὖκ ἂν ἔτι ἔχοι, πορεύεσθαι δὲ μό- 
νον χαταλίποιτ᾽ ἂν αὐτῇ. Πῶς δ᾽ ἂν αὐτὴ δὲ χρῆσλι- 
τὸ ἔτι τοῦ λοιποῦ ἣν τε ἐπὶ τροφὴν ἐθελήσῃ ἱέναι, 
fv τε ἄλλο τι χρῆσθαί οἱ ἐς τὰ παρόντα αὐτῇ ; 
Τοῦτο δ᾽ ἂν λέγοιμι καὶ ἐπὶ σοῦ. Τάς τε γὰρ θύρας 
σῶμά φημι εἶναι, καὶ βεδαιοτάτην ἡμῖν ὑπολείπε- 
σθαι ὑποδοχὴν ἐνταῦθα " τὸ ὃ: ᾿Ασίας στράτευμα 
πτέρυγί τε εἰκάζω * ὡσαύτως καὶ τὸ Εὐρώπης. Μα- 
χομένοις μὲν οὖν οὐδ᾽ ἕτερα ὑποστῆναι ἐς τέλος τὸν 
ἀγῶνα ἐθελήσουσιν. "AXI 4$) μὲν ᾿Ασία οὐδὲ εἰς χεῖ- 
pec ἀφίξεται τούτοι;, δορυφόροις τε οὖσι χαὶ ὧπὸι- 
σμένοις αὐτοῖς τε’ τὸ δὲ τῆς Εὐρώπης μάχεσθαι 
μὲν ἐθελήσει, ἀπιόντος δὲ τοῦ ᾿Ασιανοῦ, μόνον ὑπο- 


λειπόμενον, οὐκ ἔτι ἐπιμενεῖ τέλεον, ἀλλὰ φευξεῖ- 


«αἱ καὶ αὐτὸ ὅποι ἂν δύναιτο σώζεσθαι. Ὕπολεί- 
πονταῖ δέ σοι αἱ θύραι xal οἱ νεήλυδες, χαὶ οὐχ 
ἔχω συμδαλέσθαι. ὅπω; ἂν σώσῃ σαυτῷ ἐπιτηδείω; 
χρῆσθαι ἐς τὰ παρόντα, fj ἀμύνεσθαι μόνον, οὐδέν τοι 
διαπραττόμενον. ᾿Αλλὰ δυχεῖ μὲν ἐμοὶ συμθολὴν 
μὲν μὴ ποιεῖσθαι, ἀλλ᾽ ἀναχωροῦντες ἐς τοὐπίσω 
ἴεσθαι ἐπὶ ὅ τι ἂν ἡμῖν ἐμποδὼν γίγνηται "5, Καὶ 
«οὔτο ποιεῖν ἐς ὃ ἂν αὐτοὶ λιμῷ πιεζόμενοι τὰ μά- 
λιστα τὰ ἔμπαλιν γένωνται, χαὶ οὕτω χαλεπῶς 


Notulo marginales. 


P "Avásyo: τοῦ τὴν à. ΔΙ. xt c. 9* Locus corruptus ; sic eiiam in uno, im al. lacuna est. 


R. ut in c. 


* Γιγνεοῦαιϊ. 


DE REDBUS TURCICIS L1B. VI. 


310 


ἔχουσιν ἐπιτίθεσθαι χατὰ δύναμιν. Καὶ ἔσται δὴ A esse : verum ut paulatim. retrocedamus, dowantes 


τότε χρῆσθαι τούτοις ὅ τι ἂν βουλοίμεθα. Ταύτῃ τῇ 
τνώμῃ, ὡς ἐδόχει τε ἐμείνων τῆς προτέμας εἶναι, 
ἐτίθεντο καὶ οἱ λοιποὶ παρόντες τότε ἐς τὴν βουλήν. 
perrexerint, Cedentes. deinde persequemur, et in 
hune modum cum hostibus juxta animi sententiam 
melior et twtior erat, etiam reliqui qui presto 

"Isct δὲ ὁ Βρενέζεω ἔλεξε τοιάδε. Ἐμοὶ δοκεῖ, 
ὦ βασιλεῦ, μηδὲν ὃν ἡμῖν ἐπιτήδειον. Ἣν τε γὰρ 
ᾳεριγένοιο πολεμίων, οὐκ ἐνορώ, 5 τι ἂν γένοιτό σοι 
ὄφελος ἀπὸ τούτον. Καὶ γὰρ τοι Παιαζήτης ὁ Aat- 
λα΄ σὸς πάππος ἐτρέψατο μέν «ot τοὺς Κελτούς τε 
Παίονας “ οὐ μέντοι γε ὄφελες αὐτῷ ξυνέδη γε 
ἀπὸ τούτον. ᾿Αλλ᾽ ἐς τὴν χώραν ἀποχωροῦντες τὴν 
σφετέραν, οφᾶς τε αὑτοὺς ἔσωσαν αὐτίχα ἰόντες 
παὶ τὴν χώραν διέσωσαν. "Hv δὲ τοὐναντίον συμδῇ, 


augustiis constitutos 
agere poterimus. 
erant, calculum. addidere. 


omne quidquid. obstiterit, Nec volo, ut desinanius 
retrocedere tam diu, donec εἰ ipsi fame pressi 
persequi desierint, οἱ retro unde. venernnt, ire 
adoriemur totis viiibus. [n 
M«uic sententie, qua prædieta 


Jesse autem Brenezis filivs hujuscemodi oratio- 
nem exorsus est : Ego quidem, o rex. existiwo 
parum utilitatis nos. espturos, imo nihil, etiam si 
devicerimus hostes. Nam nullum emoluu entum 
inde affuljere video, Etenim Pajazites L:elaps (85), 
avus tuus, quondam Gallos, Burgandiones et Pan- 
nones fudit, verum nibil commodi inde percepit. 
Nam in suam regionem contendentes, semetipsos 
et regionem servarahnt, Vernm αἱ contrarium, absit 


ὁ παΐσιον λέγειν, οἷς ξυμδήσεται χαλεπὰ ἀπὸ τού- p omen, accidat, et vineamur, quibus pericula ia. 


«ου. “Ἄμεινον δὲ πάντα αἰρεῖσθαι τὰ ἀσφαλὴ αὑτῶν 
«V2 ἔχαστον, ἀφ᾽ ὧν ἀποδήσεται αὐτῷ, μιδέ» τι 
δια:φαλέντι, ἡττηθῆναι μὲν μηδαμῶς, περιγενέσθαι 
δὲ τῷ ἐναντίῳ, ἦν μὴ παρὰ γνώμην tior αὐτῷ τὰ 
ἔργα. ASo δὴ αἱρέεεων, «fic. τε ἐπισφαλοῦς εὔσης 
Üpiv, περὶ ἧς δεδιότες βουλενόμεθα, γαϊτῇς ἀσφα- 
λεστέρα:, πολλῷ ταύτης αἱρεῖσθαι χρὴ τὴν ἀσφαλῇ 
Μᾶλλον" καὶ fj ὁ νοῦς ἔχοι, ταύτῃ μᾶλλον f) ἄλλῃ 
“ρα λογίζεσθαι. "Ep ot δὲ ὑποχοιρῆσαι μὲν τοῖς ivav- 
τίοις οὔτε σοὶ, ᾧ βασιλεῦ, πρέπον ἐστὶν, οὔτ᾽ ἂν 
αὐτὸς συμδουλεύσαιμι’ φεύγειν γὸρ ἂν δόξαιμεν, 
καὶ, ἐκχείνοις μὲν ἐς τὸ βέλτιον παρίσταται " ἡμῖν δὲ 
ἐς τοὐναντίον, οὐδ᾽ ἂν ἐπισχεῖν Ext, οἶμαι, δυναί- 
μεθα τούς τε ᾿Ασιανοὺς, χαὶ τὸν πεζὸν ὃν ἔχομεν, 


ἀλλὰ μάχεσθαι μὲν urxítt, τραξαμένους ἔτι βέλ- C 


vvv ἐπιμένειν, ἄχρις οὗ ἐς ἀνάγχην ἀφίχωνται 
ὀποχωρ εἶν δ΄. ἀποχωροῦσι δὲ ἐπιτίθεσθαι αὐτίκα 
οὺν *ol; ἱππεῦσιν ἐπομένου;, καὶ βλάπτειν 6 τι ἂν 


δυναίμεθα. Ταύτῃ τῇ γνώμῃ ἐπεὶ τῆς προτέρας... 


ἀμείνονι συντίθεσθαι ἔφασαν καὶ οἱ λοιποὶ τῶν 
«ὅτε παρόντων, ἐνταῦθα ἐδόχει, μήτε συμδυλὴν 
«οιεῖσθαι, μήτε ἀποχωρεἶΐν, τρίδειν δὲ τὸν χρόνον 
αὐτοῦ ἔπιμένοντας, καὶ ἀποχωροῦσι τοῖς πολεμέοις 
ἐπιτίθεσθαι τὸ τῆς Εὐρώπης στράτευμα ἐπιπέμπο.- 
«ας, καὶ τήν τε εἴσυδον φυλάττειν, ὡς δεδύνητα. :a 
piste ἀμυνομένους ἐδέδοχτο. Τήν τε εἴσοδον «qv 
λαττον f| ἐδύναντο, ὡς κράτιστα ἀμυνόμενοι. Ka: 
ἐπειρῶντο μὲν παριέναι οἱ Παίονες καὶ βιάζεσθαι 


mineant, omnibus perspectum esse arbitror. Satius 
18 sutem 6856 reor, semper eligere tutiora 
consilia, ne in terrorem aliquem incidamus, ct 
vincamur : verum ut victoriam hostibus extorquea- 
mus, nisi res non ex animi sententia. succedet, 
Cum igitur duplex. electio sit proposita, una peri- 
culosa et altera magis tuta, arripiendam tutiorem 
quis ambigit? Quis. sanze mentis compoa nop tu- 
tiors magis sequeretur. consilia ? Proinde retro 
pergere, et cedere hosti, nce te decet, rex, nec 
etiam suaserim. Fugere enim vileremur, animique 
hostibus crescerent, nobis vero minuerentur : nec 
etiam amplius Asianos et pedestrem exercitum re- 
tinere possemus. Sed nec pugnz summam i1crum 
committendam cousulo, Verum consultius. existi- 
mo, ut angustias diligenter precludamus : et tam 
diu.sedeamus, hic tempus. terentes, donec hosti 
retrocedendi necessitas injieiatur. Deinde cedenti- 
bus instandum esse judico, universum cquitatum 
in eon immittentes, eosque quam matiime possu- 
mus affligentes. Ilule sententie , quis precedente 
tutíor et melior erat, etiam reliqui qui aderant 
consensum præsiare baud sunt cunctati. Decretum 
igitur est, neque pugnare, neque cedere velle : 
magis placebat, tempus cunctando trahere, dein- 
de bostibus abeuntibus inhærere. Eurupæe i aque 
exercitum miserunt, ut aditu fhiostes quam acerri- 
me prohiberet. Hzc ubi visa sunt, summa vi an- 


φοὺς Τούρκους, οὐ μέντοι ἐδύναντο᾽ ὡς γὰρ ἐπι- p sustias defenderunt, ue intrare posset. Conabantur 


αἰπιοντε; ἑἐδιάζοντο ἰσχυρῶς, ἐνταῦθα οἱ λοιποὶ 
τῶν Τούρκων ἐπεύοήθουν, καὶ ὠθισμὸς ἐγένετο 
ἀμφοτέρων. Τέλος δὲ ὠσάμενοι τοὺς Παίονας ol τοῦ 
βαοιλέως ἴσταντο ἐμποδών. Χρόνου δὲ ἐπιγενοιιέ- 
veu, ὡς οὐδὲν ἤνυον οἱ Halovsc, καὶ λιμῷ ἐπιέζοντο, 
ἐνταῦθα ἀπεχώρουν τὰ ἔμπαλιν γενόμενοι. Νυχτὸς 
δὲ ουτκευασάμενοι ἐπορεύοντο. 1; δὲ ἧὼως ὑπέφαινε, 
nel τὸ ov πολεμίων στρατόπεδον ξώρων εἰ Τοῦρχοι 
οἰχάμενον, δπὸ τὴν νύχτα ἔμενον. Ἐνταῦθα ἐπιλε- 


ssepius Pannones irrumpere, ct Turcos ΟΣ custo- 
dia deturbare, verum nibil promovebant ἢ nam 
co loci ubi perrumpere nitebantur, fortiter resiste- 
bant Turci, et utrinque pellebantur : verum Turci, 
pulsis Pannonibus, quam fortissime obsiatelant. 
Cum multum temporis tandem intercessisset, 
nec quidquam Panuones efücerert, fame coacti, ne- 
cessario retto qua vencrant, pedet ferre compel- 
lebantur. Nocte igitur collectis. impedimentis, ex 


Notula inarginales. 


(85) Terbo. 
δι ]a uno, ἀτοχ. 


41 


LAONICI CHALCOCONDYL.£ 


312 


castris proficiscuntur. Ut aurora illuxit, hostes ἃ ξάμενος τοῦ στρατηῦ 20:02 ὅσοι ἔμενον, x21 $43ps- 


abscessisse noctu cognoscentes Turci, pauli;per 
substiterunt. Rex. deinde cligens de. δυὸ exervitu 
omnes quotquot manserant et ad przlium instructi 
erant, cos Europæ duci tradülit, ut perseque- 
retur hostes. Turachanenm vero subseqni jussit cum 
Thessa'ize exercitu. Hle igitur assumptis ius quos 
rex dederat, citatissimo cursu hostes insequitur. 
Joannes autem lluniades eum. prinovisset Turcos 
cedentibus inhzsuros, delegit et ipse Pannonum 
robustissimos, quos in insidias locavit, quasi re- 
pugnaturus fortissime venientibus Turcis. Eu- 
ropse dux cum per patentes. cauipos iter accelera- 
ret, insequens hostes, Turaelianes 166 ejus fra- 
ter occurrens, fratrem sic compellat: Tune per pa- 
tentes campos proficisceris, ducens tantum exerci- 
tuni? Scito tuam. profectionem haud satis. tutam 
esse. Nam l'aunones non ferent suos a nostris perse- 
cütonem pti, Nee sane a pralio abstinebunt, 
fuga sibi consulentes, cum tanto tempore nos pro- 
voeaverint, ut. cum ipsis prelium. iniremus, Et 
quidem, ut apparet, puguae sunt cupidissiwi. Et jam- 
dudum, ut opinor, frendchant, quod nolebamus in 
planitiem descendere et decernere ferro. Suadeo 
igitur, ut per radices montis hujus hostes, quan- 
tum satis est, persequamur : et sic, quae opportuna 
visa fneriut, iis darc poterimus. Hæc dicens, Cha- 
sani non ;persuasit. lpse autem cum Thessaliz 
exercitu. avertebatur, — instructoque agmine per 


σχευασμένοι ἦταν, ἐπιτρέπει Χασίμῃ, τῷ Εὐρώπης 
στρατηγῷ, διώχειν τοὺς πολεμίου:, καὶ τόν γε Του- 
pxyávnv ἐχέλευεν ἕπεσθαι ἔχοντα τὸ τῆς Θετταλίας 
στράτευμα. Οὗτος μὲν οὖν λαδὼν τούτους, ὡς 
εἶχε ποδῶν, ἤλαυνεν ἐπιδιώχων τοὺς πολεμίους. 
"Ese δὲ Ἰωάννης προυΐδε: τοὺς Τούρχους σφίσιν 
ἀποχωροῦσιν ἐπιτεθησομένους, ἐπιλεξάμενος καὶ 
οὗτος τῶν llatóvev τινὰς τοὺς ἀρίστους, χαθίστατο 
ἐς ἐνέδρας, ὡς ἐπιοῦσι tul; Τούρχοις, xat διώχουσι 
τὸ ἑαυτῶν στράτευμα, ἐπιθησόμενος ἐπ᾽ ἀμφοτέ- 
ρους. Ἐνταῦθα ἐλαύνοντος τὺ Χασίμεω διὰ τοῦ 
πιδίου κατὰ πόδας, χαὶ διώχοντης τοὺς Παίονας, 
προσελάσας δὲ xai ὁ ἀδελφὸς Τουραχάνης ἔλεγε τῷ 
ὁδιλφῷ τοιαῦτα" Χασίμη, σὺ μὲν ἐλαύνεις διὰ τοῦ 
πεδίον, στρατὸν ἔχων τοποῦτον ; Ἴσθι μὲν οὖν οὐχ 
ἀσφαλῆ ταύτην πορευόμενος τὴν πορείαν. Οἱ vip 
Παίονες οὔτε ἀνέξονται διωχόντων ἡμῶν αὑτοὺς, 
οὔτε ἡτυχίαν ἄγοντες, E; τοὐπίσω φεύξονται ἄσμε- 
νοι. Οἴτινες μάχεσθαι μὲν ἐς τὸ ἐμφανὲς τοσοῦτον 
χρόνον προὐχαλοῦντο ἡμᾶς, xa ἄσμενοι f ἐμοὶ 
δοκεῖ ἐμάχοντο, καὶ πολλοῦ, ὡς οἴομαι, πρίαιντο, 
ὥστε αὑτοῖς ὃς τὸ πεδίον xataÓivra; ἐμόσε ἱέναι. 
'A24à ταύτην τὴν ὑπώρειαν πορενόμενει, Exselvou; 
τε ἐπιδιώξωμεν, ὅσοις ἱχανῶς ἔχει, xol ἡμῖν ἔσται 
ἐχείνων ταμιεύεσθαι, ὅσοις ἂν ἐπιτηδείως ἔχωμεν. 
Ταῦτα λέγων. ὧς οὐχ ἕπειθδε «by Xasíiunv, ἔχων 
αὑτὸς Θετταλίας στράτευμα, ἐτράπετο διὰ τῆς ὕπο;- 
ρεῖας συντετα: μένῳ τῷ στρχτεύμετι. Πορενομένῳ 


montis radicem profectionem faciebat. Chasanes ( δὲ διὰ τοῦ πεδίου τῷ Χασίμῃ σὺν τῷ Εὐρώπη: στρ1- 


cum exercitu Europ:e per campum festinabat, et 
Pannones qui fugam simulabesnt persequebatur. 
Cum autein. tractus esset ad locum insidiarum, et 
Choniates tempus 6486 ratus incurrere in. hostem, 
ex insidiis Turcos invadit cum suis : Barbaros 
multos necaruut, et multos vivos ceperunt. Pluri- 
mi Turci in boc praelio desiderati sunt, Chatitis (86) 
(rater Carauibes Priami filins ἃ Panuonibus captus 
est. ſteliqui Turci iu fuga. eapiebantur, Chasanes 
coufugit in regis castra, paucos desto exercitu 
secum habens. Veniens autem in conspectum regis, 
talia dixisse fertur : ὦ rez, qualia perpessi sumus 
a viro quem novimus esse sceleratissimum, qui tuos 
hosti prodidit plauissime, nam vere proditor est. 
Mosti nostra consilia enuntiavit, et acic instructus 
ire mecum noluit. Georgio autem DBuco amico suo 
singula indicavit, quomodo. essemus ipsos oppres- 
suri. In liunc sane modum res tuz / periere, et 
pauci incolumes fuga evasimus. lbi tum Chatites fi- 
lius Priami (87) infestus viro propterfrairem, regem 
exasperavitconira Turachanew (S8). Rex cum grave 
esse judicarei, Turachanem ron csse profectum 
cum Europx duce, verum aversum | aliud iter in- 


τῷ, ὡς ἐν καιρῷ ** τῷ Χωνιάτῃ, ἐνεδρεύσαντι τὸ 
στράτευμα, ct τε ἀμφὶ βασιγέα φεύγοντες, ἐπιφα- 
νέντος ἐκ «nc. ἐνέδρας τοῦ Ἰωάννον, ἐπελαύνουσι 
«τοῖς βαρδάροις, καὶ τρεψάμενος ἐς φυγὴν 5 Χωνιά. 
«ης τούτους, τιὺς μὲν ἔφθειρε, τοὺς δὲ καὶ ἐζώγρη- 
σεν. Ἐνταῦθα πολλοί τε ἔπεσον τοῦ βασιλέως, καὶ 
ὁ τοῦ Χαλίλεω ἀδελφὸς, Πριάμεω 59 παῖς. ξάγω 
ὑπὸ Παιόνων. Καὶ ** ἄλλοι τῶν Τούρχων ἡλίσχοντο 
φεύγοντες, αὑτός τε ὁ Χασίμης ἔφευγεν ἐπὶ τὸ βα- 
σιλέως στρατόπεδον, ὀλίγους ἔχων ἀμφ᾽ αὐτὸν τοῦ 
στρατοῦ. ᾿Αφιχόμενος δὲ ἐς ὄψιν τῷ βασιλεῖ, ἔλεξε 
«οιάδε " ὮὯ βασιλεῦ. οἷα πεπόνθαμεν ὑπὸ ἀνδρὸς ὃν 
ἡμεὶς ἴσμεν φαυλοτάτου, vai τὰ σὰ πράγματα xa- 
«απροδιδύντος tol; πολεμίοις ' οὕτω γὰρ ἐποΐηϑεν 
ἦ ἐπηγγείλατο, οὕτω xatà ταυτὸ ἱέναι ἠθέλησε. 
Γεωργίῳ δὲ τῷ Πούχῳ *' ἐπιτηδείῳ τε ὄντι αὑτῷ, 
ὑποτηκῆναι ἕκαστον fj ἐμέλλομεν ἐπιέναι, ἐφϑεί- 
pov:o τὰ σὰ πράγματα, καὶ τὸ ἐχεῖνου μέρος οἰχό- 
μεθα. Ἐνταῦθα Χαλίλης ὁ Προΐμεω ἀχθεσθεὶς διὰ 
τὸν ἀδιλφὴὸν αὐτοῦ, ἐξέπεινε " xal αὑτὰς βασιλέα 
χατὶ τοῦ Tovpayjá.so. Βασιλεὺς δὲ δεινοπη:ησάμε- 
voc, μὲ: ἱέναι χατὰ ταυτὸ τῷ Εὐρώπης στρατηγῷ, 
ἀλλαγόσε γενόμενον ἄλλην πορεύεσθαι, χαταξροδι- 


Notul: marginales. 


(86) Chaliles frater Carambi, qui ct Carambejus, 
fidius, 3 l'an. 

(31) Chaules filius Imbraimi. 

99 "Ev£yeto. Sic ctiam R. 
st un[ra,  R ἰΞέμπνε. ΑΙ mtn coni, 


? fo. Πρυΐμεω, n! ἐφ[να. 


(83) Vide Boufin. dec. 3. lih. vi, qui Chaliten 
ctim Halibegum vocat, alias etiam Baliobessa. 


** [n uno, xat ὅλοι, ut infra. *' In uno, θούλχῳ, 


313 


DE£ REBUS TURCICIS LID. VI. 


314 


δόντια τὸ ἑαυτοῦ στράτευμα, προσέλαδέ τε Τουρο- A gressum, prodeutem. Europv exereitum, enm ce- 


χἄνην͵ χαὶ ἐς φυλαχὴν ποιησάμενος, ἔπεμπεν ἐς 
τὴν Asiev. ἐς Τοχάτην πόλιν ἰσχυγμὰν, δέσμιόν τε 
γενόμενον, κοὶ ἐς φυλαχὴν ἀπαγίμενον, Καὶ Χα- 
λῇλης γάρ τοι ὑπετίθετο βασιλεῖ ἀναμιμνήοχων, ὡς 
ἐχεΐνος ἐν μετάλν Βιδινίδι et διατρίδιυν, χαὶ ὕπαρ- 
yos ὧν τῆς παρ᾽ "12:507 χώρας, Βούχῳ τῷ Τριδα)- 
2c ὄγεμόνι ἐπιτηδείῳ cs 1y0rto χαὶ συνήθει, xoi 
διὰ τοῦτο ὑποσημαίνοι αὐτοῖν 55, d$ δέει ἀ)λήλους 
ὠφελεῖν ἐς τὰ παρόντα. ἴκαὶ δῶρα δεχόμενον παρὰ 
«οὔ Πούχου cup 6024002 αὐτῷ ἐς ὅ τι ἂν ἡγήσαιτο 
συνοίσειν ἐκείνῳ. Καὶ ἐντεῦθεν ἀναπεισθεὶς βατι- 
λεὺς, χκαϑεῖρξέ τε αὐτὸν Τιυραχάνην, ὃς τὴν ᾿Ατίαν 
ἐπιπέμψα;, χαὶ τὴν ἀρχὴν τῆς Θετταλίας ἑτέρ» 
ἀνδρὶ ἐπέτρεπε διοιχεῖν, Καὶ Τουραχάνης μὲν οὕτω 


ke ehyw εἰρχτὴν ἐγένετο" Γεώργιος δὲ ὁ τῶν Τριθαλ- Κ 


λῶν γεμὼν, ὡς οὐδὲν ἡνύετο αὐτῷ ὑπὸ τῶν Παιό- 
νων, ὃς τὴν ἀρχὴν αὑτοῦ πέμπων ἄγγελον ἐπὶ τὰς 
θύρας, ἐπειρᾶτο τῆ; τοῦ βασιλέως τνώμης, εἰ ἀπο- 
δοίη αὐτῷ τὴν ἀρχὴν. ὥστε ἐπάγειν αὐτῷ φόρον, 
καὶ ἡμίδειαν τῖς χώρας αὑτοῦ πρέσοδον, χαὶ αὖ- 
τὸ: τεξῴασχε σπένδεσθαι ἐπὶ τούτοις, xal τοὺς 
Παίονας ἅμα αὐτῷ πείσειν, ὑπεδέχετο * ἐς τὰς 
σπονδὰς ποιεῖσθαι. Ἐνταῦθα ὡς ἤχουσε τοῦ ἀγγέ- 
λον τοιαῦτα προϊσχομένον, τά τε ἄλλα ὑπέσχετο 
αὐτῷ. καὶ τῷ ** καιδὶ αὐτῷ ἀποδοῦναι, xal ἔσεσθαι 
βασιλέω; ἐπιτηδείους τὸ ἀπὸ τοῦῦς. Ἑνταῦθα ὁ 
Βοῦλκος μετιὼν τῶν Παιόνων ἔχαστον, καὶ τόν γε 
βατιλέα Ααδίσλαον͵ ἔπειθε σπένδεσθαι ᾿Αμουράτῃ, 
λέγων τοιάδ: - Ὧ βασιλεῦ, σὲ βασιλεὺς ᾿λμουράτης 
«αραχαλεῖ ἐπ' τῆς σπονδὰς, οὐ μὴν τὴν χώραν ἀπο» 
διδόναι. "Mv οὖν ἐμοὶ πείθῃ. σπονδὰς ἐν τῷ τοιῷδε 
“«“μμούμενος, ἄμεινον παρασχευάσῃ iz τὸν πύλεμου. 
KaV ἐπιὼν τάδε πάντα οὐχ ἔτι τὸ δεύτερον ὑπέ- 
μενε. Ταῦτα λέγων τε ἕπειθε, καὶ ὡς ὑπέσχετο 
ποιήσειν. q ὑπετίθετο *' αὑτῷ ὁ Τριδαλλὸ;, αὐτίχα 
ἔπειεπεν ἄγγελον παρὰ τὰς θύρας, μεταπεμπόμε- 
ve; πρέσόει:, ὡ; τῶν Παιόνων ποιησομένων τὴν 
εἰρένην, καὶ αὐτὺὴς ἀποληψόμενος τὴν ἀρχή». Ev- 
«αὖθα ᾿Αμουράτης ἔπεμψε πρέσδεις, xal τὰς 
Θτκονδὰς ἐποιοῦντο, ἐφ᾽ ip τόν τε Γεώργιον ἔχειν 
tkv yogiv αὑτοῦ, καὶ τὴν ἡμίδειαν πρόσοδον ἀπο- 
διδόναι τῷ βασιλεῖ. Καὶ ὄρχ!ά τε ἅμα ἐποιοῦντο, 
ἐφ᾽ ᾧ μῆτε τοὺς Παίονας ληΐζεσθαι τὴν βασιλέως 
χώρα». μήτ: αὖ Τούρκους διαύηναι τὸν Ἴστρον ἐπὶ 
μηδειειᾷ β)άδῃ, μηδεμιᾷ μηχανῇ, ἐφ᾽ ᾧ τε παρὰ 
πάντα τὸν βίον αὐτῶν ξένοις τε xai φίλους εἶναι 
ἄνευ τε δόλου καὶ ἀπάτης. Τοὺς; δὲ Δαχοὺς ὑπονό- 
ρτυ; τε εἶναι τῷ βασιλεῖ, ἃ xal συνέθεντο ἐν ταῖς 
βατιλέως σπονδοῖς πρὺς αὐτοὶς πρότερον γενομέ- 
ναις, xol i: τοὺς [1πΐονας τελεῖν, f] τὸ πρόσθεν 
ἔγοντες διετέλουν. Ταῦτα o; ἐγένετο, αὐτίχα 'Apos- 
gátec ἐστρατεύετο ἐπὶ Kapapdoov. Οὗτος γὰρ ὡς 
ἐπύθετο ἐπιέναι τοὺς Παίονα:; ἐπὶ βασιλέα ᾿Α“ου- 
give, χαταδάντα: τὸν “Ἴστρον, ἐπὶ τὴν q00027 τοῦ 
βασιλέως ἐλαύνειν ἐν καιρῷ αὐτῷ ἔσεσθαι l5 ;εὐο:, 


pit, et vinctum in Asiam, ut. aseervarctur in. vin- 
culis in. urbe Tochata, misit. Chatites not cessa- 
bat iram regis augere, in. meuori»m redigens, 
Turachanem, cum. ageret in agna Bidina, prin- 
ceps essistens regionis fimtimae Istro, nsum esse 
Duco Triballoru:n duce, et amico et familiari, llac 
amicitia woium aiehat Turachanem, voluisse il- 
luti, quacunque in re po-set, juvare, Nam aceeptis 
a Puco muneribus, promiserat se ei operam suam 
locaturnin indefesgam, quacunque in. re voluisset. 
llis fidem 1677 dans dictis rex, Turachani viucula 
injecit, et in Asiam vinctum deduci jussit, ut ibi 
iu carcerem conjiceretur. Thessaliam alii admini- 
strandan commisit. lloc modo carcere conditus est 
Turachanes. Georgius Triballorum dux, cum parum 
auxilii sentiret ab. Pannonibus in recuperando 
principatu, legatum misit in. jannas regis, ut ejus 
animum  exploraret, num sibi restituere. vellet 
principatum. Qood si. faceret, promittebot se ipsi 
tributarinm fore et. dimidium tributi, quod regio 
penderel, ipsi quotannis numeratarum. Hia condi- 
tionibus se feeds accipere velle memorabat. Quin ct 
Pannonibus se persuasurum pollicebatur, ut. eum 
ipso fadus, si modo vellet, ferirent. llc cum lega- 
ius au/lieute rege receusuissct, promisit se ei et filio 
recditurum principatum ; verum ut deinceps in fie 
maneant, aimicitiamque suam bona fide colant. lbi 
tuin. Bulcus (89) Pannonum animos sibi concilians, 


(C ctim regem Viadislaum eo adduxit, ut faedus cum 


Amurate faceret, At Vladislaum in bune modum 
allocutus est : O rex, rex. Amurates tc ad. fosdus 
hortatur : nec hoc sofüm, verum. regionem τοκιὶ- 
tiere pollicetur. Si igitur me. audias, faedus pau- 
pes. Nam hoc pactio res tux ad bellum melius 
erunt instructi : οἱ si dcinde secundo accesserie 
hostiliter, facile vinces. llec ubi esset elocutas, 
$tatim in seutentiam suam. perduxit. regem. Qui 
dcinde ex sententia Bulci, aut quemadmodum Dul- 
co promiserat, nuntium misit in januas regis ad- 
vocans regios legalos, quasi his prasentihus fa- 
dus pereussurus et regionem recepturus. Amura- 
les igitur legatos ire jubet, quorum auctoritate fa:- 
dera fiebant, quibus cavebatur, ut Georgius regio- 


D uem suam teneret, ct ejus regionis tributi partem 


dimidiam regi quotannis solveret, Jusjuraudum quo 
que exigebatur, ne lPaunenes deinceps popularentur 
regis regioncm, neve Turci transirent ad Istrum ad 
vastandam Pannonumn  regioneur : verum fides ju- 
rejurando utrinque accepta. cst, ut. ex cotempore 
siut inter se hospites et amici : quod tamen abs 

que dolo fraudeque utrorumque fiat. Dacis. impe- 
ratur, εἴ sint regis tibutarii, qnemadmodum regio 
«dere, quod jam ante iutercesseratl, contiuebatur. 
Preterea. ut. pertinerent, quemadmodum  hacte- 
ntt3, ad Pannones. IIis ita compositis, Amurates con- 


Notulæ marginales. 


($8) Borus. 


* Βινιδι, In uno, Βυδινίδι, ἐν el. Βυδίνῃ. * Αὐτὴν. It. at in c, “ Ὑ πέσχετο, ** R τὼ παὶδε. Em. Al 


315 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


216 


tinwo expeditionem contra Caramanum sumpsit. A ἣν ἐπιὼν καταστρέφοιτο τὴν κατὰ τὴν ᾿Ασίαν faa 


Nam hic, ubi primum cognoverat Pannones bellum 
inferre Amurati, trajectoque stro. rcgis. regionem 
evastare, haud incommodum sibl fore suisque re- 
bus ratus, sí regis ἴῃ Asia regionem subigeret, 
168 cum impetu in eam irrucbat, omnia subji- 
ciens, et in servitutem redigens, quotcunque se 
vertiaset. Caramanus namque cum audisset Panno- 
pes petere bello Amuratem, et ipse hostili animo 
contra ipsum profectus est. lHaque cum ab utraque 
regioue hostis accederet, Amuratis exercitus dis- 
trahebatur et inürmior reddebatur. Cum igitur 
maxinum impenderet Amurati bellum, sibi utile 
fore ratus, fadus cum Pannonibus pepigit : omnem- 


λέως χώραν, ἐξήλαυνέ τε καὶ ἐπύει καταδυυλού- 
μενο:, ὃ τι ἂν αὐτῷ προχωροίη. Πρόσθεν γὰρ ὅτε 
οἱ Παίονες ἔμελλον στρατεύεσθαι ἐπὶ ᾿Αμουράτην 
τε γνώμῃ παραπλησίᾳ φὥρμηντο ἐπ᾿ αὐτόν. Ὥσις 
ἀπ᾽ ἀμφοῖν ταῖν χώραιν ἐπιόντων στρατῶν, διασχί- 
ζοιτο αὐτῷ τὰ στρατεύματα, xal οὕτω ἀσθενῆ ξυμ- 
6alvet γίνεσθαι. ᾿Αμουράτης μὲν οὖν ἐπὶ τὸν με΄- 
ζονα πόλεμον ἀφιχόμενος, xal τοῦτον αὐτῷ ἐπὶ τὸ 
βέλτιον θέμενος, ἐστρατεύετο αὐτίκα ἐπὶ Κα- 
ραμᾶνον. 'O δὲ πρέσδει: τε πέμπων, ἢξίου. τά 
τε ἄλλα αὐτῷ ὑπουργεῖν, ὧν ἄν δέοιτο αὖ- 
«οὔ, καὶ ὁμήρους, xai πιστὰ παρέχεσθαι ἐπὶ τού- 


“οἷς. 


que belli tempestatem in Caramanum avertit, Caramanus ne vim regis. experiretur, misit legstos pet." 
tum paceu : quibus mandarat ut dicerent, se paratum esse eervire Amurati, quandoceBque sua opers 
indiquisset. Sin promissis parum fidei haberet, se obsidibus et cseteris, ne quid dubitaret, cauturem. 

lic quidem Amurati in Asia acciderunt. lu Eu- p. Ταῦτα μέντοι αὐτῷ κατὰ τὴν ᾿Ασίαν ξυνεδεδήκει. 


ropa vero ὃ Peloponnesiacis principibus quid in re- 
: gione ejus gestum sit, nunc dicetur. Ut enim The- 
edorus, qui postea rex electus. est, venit. Byzan- 
tium in regnum suum, Constantinus. cognomento 
Dragosis in l'eloponnesam adveniens, et assumens 
(ratris regionem, Inter csetera et Spartam que ver- 
Cit ad montem Taygetum, et propemodum univer- 
sam Peloponnesum, preter Thome, qui frater erat 
regis, regionem obtinuit. Etism Isthuum muro in- 
cludere parabat : nee cessabat regis regionem, qua 
exira Peloponnesum est, ad. defectionem sollici- 
tare : Baootiam et Thebanorum urbem, universam- 
que Dootiam in didonem redegit. Atticze tyrannus 
sive priuceps (90) nolebat cum eo pugnare : verum 


Κατὰ δὲ τὴν Βὐρώπην ὑπὸ μέντοι τῶν lIslomovvn- 
σίων ἡγεμόνων ἐς τὴν χώραν αὐτοῦ τοιάδε ἐγένετο. 
"D; γὰρ Θεόδωρος ὁ uev' αὐτὸν βασιλεὺς Ἑλλήνων 
γενόμενος, ὡς οἰχόμενος παρῆν ἐς Βυζάντιον ἐπὶ 
τὴν βασιλείαν, Κιυνστανεῖνος h ἐπίχλην Δράγασις, 
ἀφιχόμενος ἐς Πελοπόννησον, xai παραλαδὼν τὴν 
τοῦ ἀδελφοῦ χώραν, τά τε Aaa, καὶ Σπάρτην τὴν 
πρὸς τὸ Ταὔγετον ὄρο;, xal σχεδὸν ξύμπασαν τῇ» 
ἄλλην Πελοπόννησον * πλὴν γὰρ τῆς τοῦ θωμᾷ τοῦ 
βασιλέως ἀδελφοῦ χώρας, τὴν ἄλλην ὑφ᾽ αὐτῷ εἶχε 
παρχλαδὼν᾽ ἐνταῦθα ὡς ἀφίκετο, τό δ᾽ τε ἐν τῷ 
Ἰσθμῷ τειχίζειν παρεσκευάζετο, καὶ xbv ἐκ-ὺς 
Πελοποννήσου χώραν ἀφίστη ἀπὸ βασιλέωξ:, τὴν τε 
Βοιωτίαν χατέσχε, xol τὴν Θηδῶν πόλεν ὑφ᾽ σὑτῷ 


tributum se quotannis ipsi pensuruim promittebat, ὦ ποιησάμενος, καὶ ξύμπασαν τὴν Βοιωτίαν χατέσχε. 


Hinc federe icto, in amicitia receptus est. Pin- 
dum (91) quoque occupavit. Hunc montem Blaci (99) 
incolunt, quibus easdem cum Dacis est. lingua : 
uec quidquam ab Dacis. qui Istrum accolunt, dif- 
ferre cognoscuntur. Advenientes igitur ad istum du- 
cem, semetipsos ei dediderunt, et deinceps bellum 
gcrebaut cum Turcis in. Thessalia habitantibus, 
accipientes ducem 3b  Peloponnesiaco principe. 
Leodoricium oppidulum in Locrensism regione si- 
tum, et Pindo adbzrens versus Phandrium urbe, 
principem a rege accipit. Hune montem, qua se 
in Achaiam porrigit, inhabitaut Arabæi viri Albaui, 
quibus permissum est ab rege pairism suam re- 
gere regionem. Hi quoque ad Græcos deficiebant. 
Contrahens igitur universam Peloponnesum — in 
Isthmum, muro eum cingere instituit. Opus autem 
isted maturavit accersito fraire, qui-et ipse regio- 
nem sub se habebat. Universos igitur 1689 huc 
congregans, wurum divisit, εἰ singulis tantam, 
quantam brevi exstruerepossent, partem assignavit, 
Murus Isthmi cum jam esset absolutus, exercituu 


Καὶ ὁ τῆς ᾿Αττιχῆς τύραννος, φόρον τε ἀπάγειν 
αὑτῷ ὑπισχνούμενος, σπονδὰς ἐποιήσατο, χαὶ τό τε 
Πίνδον ὄρος. Βλάχοι δ᾽ ἐνοιχοῦσιν, αὐτοὶ τῶν Δαχῶν 
ὁμόγλωττοι" τοῖς παρὰ τὸν Ἴστρον Δαξὶν ὡμοίωντο. 
᾿Αφικόμενοι παρὰ τοῦτον τὸν ἡγεμόνα, παραδιδόν- 
«ἐς σφίσιν, ἐπολέμουν tol; τὴν Θετταλίαν οἰχοῦσι 
Τούρκοις, λαμθδάνοντες ἄρχοντα παρὰ τοῦ Πελοπον- 
νησίων ἡγεμόνος. Λεωδορίχιόν τε τὸ χατὰ τὴν Ao- 
xpi χώραν ᾧχημένον πολίχνιον, Πίνδου μέντοι «τὸ 
χατὰ τὴν Φανδρίου 55. πόλιν ᾧχῃμένον, ἄρχοντα 
λαμδάνει ἀπὸ βασιλέως" τὸ δ᾽ αὖ χατὰ τὴν ᾿Αχυῖαν 
καθῆκον 'Apa6ato: ᾧχουν ἄνδρες '"Ax6avol, ὑπὸ 
βασιλέως σνγχωρηθέντες ἄρχειν τῆς πατρῴας αὖ- 
*üv χώρας. Καὶ οὗτοι ἀφίχοντο ἐς τοὺς Ἕλληνας. 
Συναγαγὼν δὲ χαὶ ξύμπασαν τὴν Πελοπόννησον ἐς 
τὸν Ἰπῦμὸν, ἐτείχισεν αὐτὸν, ὡς ἠδύνατο τάχιστα. 
Συγκχαλέσας αὑτοῦ καὶ τὸν ἀδελφὸν, xoi ὡς αὑτὸς 
ἦρχε χώρας, ξύμπαντα: ἐνταῦθα μεταπεμψάμενος 
ἐληλάχει τὸ τεῖχος, παραδοὺς ἑνὶ ἑκάστῳ ὅοον ἐν 
τοσῷδε χρόνῳ παρέχοιτο ᾧχοδομημένον. Ὡς δὲ τὸ 
$slyo; τοῦ Ἰσθμοῦ αὐτῷ παρεσχεύαστο, στρατόν «τε 


Notule merginales. 


(90) NeriusAcciolus. 
(91) Quew hodie Mezsono appellant. 


(93) Valachi. 


*5 [n uno, τό τε "lo0pip τ. Al.ut.c.. ** Inmno, Φλναρίου. 





319 


LAONICI CHALCOZONDYI/E 


420 


nutem princeps cun jam ab initio foret inbellis et A τοῦ βασιλέως tv τῇ Θετταλίᾳ yeoz. Νέριο; δὲ τύ- 


efleminatior, per insidias a fratre Antonio princi- 
patu deturbatus est. Mortuo tandem Antonio, Nerius 
Florentiam veniens, in principatum restitutus est. 
Ea tempestate, quia socia arma junxerat. Nerius 
Grzeris, ipsius regio ab Thessali:e duce evastaba- 
tur. Cum autem gravissine populationibus urgere- 
tir, tandem necessitate suligente pacem cum rege 
fecit, Graci audientes pacem inter Attic:e princi- 
pem et regem convenisse, continuo arma coutra 
Athenienses capiunt. Princeps nuntjo misso iudi- 
eavit rexi in quanio periculo hareret, videlicet 
Grxcos urbem obsidere, eamque summa vi, ut ca- 
piant, niti, Turaclianes igitur Thessaliz przfectus 
mittens nuntios ad regem, eum. hortabatur ut hello 


Peloponnesum lacesseret. Scd lic longo tempore B 


demum  contigere. Verum, ea tempestate ab duce 
Peloponnesi regis fratre, quemadmodum dixiwus, 
in servitutem redactus est. 
Inter Graecos et in Peloponneso hzc acta. sunt. 
Quid vero egerit. rex Constantiuopolitanus, in 6. 
quentibus declarabitur. Nam hic at accepit Panno- 
nes abiisse, et faedera, impulsu Georgii, cum Amu- 
rate. sanxisse , legatos inisit 3d Romanum pontj- 
(icem, consulentes, quod $i triremes et xavcs ad- 
ventarent in Hellespontum, quibus prcluderetur 
Amurati iu Furopam transitus, Amuratem facile 
debellari posse. Si enim Europ exercitus solus 
apud Amuratem relictus fuerit, haud pugnare ad- 


ραυνος àv, τὴν ἀρχὴν xa! θηλυδρίας ὧν καὶ paja- 
χώτερος, ὑπὸ ἀδελφοῦ ᾿Αντωνίου ἀφῇρητο τὴν &p- 
χὴν ἐπιδουλενθείς. Μετὰ δὲ ὡς ἐτελεύτησεν ᾿Ἄντώ»- 
νιος, ἐς τὴν ἀρχὴν αὖθις κατέστη Νέριος ὃ "Avto- 
νίου ἀδελ»ῦὺς, ἀπ᾿ Φλυρεντίας ἀφιχόμενο΄. Τότε δὲ 
διὰ τὴν εἰς τοὺς "EX nva: αὐτοῦ συμμαχΐαν, ἐδῇου 
τὴν χώραν 6 τῆς Θετταλίας ὕπαρχος. Πράγματα 8S 
ἔχων, εἰρήνην ἐποιεῖτο toc βασιλέχ. Καὶ οἱ “Βλλη- 
γε: πυθόμενοι, ἐστρατεύοντο ἐπὶ τὸς ᾿Αθήνας. 'Ev- 
«αὖῦθα ἄνγε)όν τε ἔπεμπε πρὸς τὸν βασιλέα, ὦ: 
καχῶς ποιοῖεν αὐτὴν oi Ἕλληνες, χαὶ molto2xo!t» 
τὴν πόλιν, πειρώμενοι ἐξελεῖν. Καὶ Τουραχάνης δὲ 
ὁ εἴς Θετταλία; ὕπαρχος, τῷ τε βασιλεῖ πέμπων 
ἀγγέληυς, ἐπῆρεν ἐπὶ Πελοπόννησον στρατεύεσθαι. 
᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν ὕπττερον χρόνῳ πολλῷ ἐγένετο" τότε 
δὲ ὑπὸ Πελοποννήσον ἡγεμόνι, βασιλέως δὲ ἀδελ- 
φῷ ἱἐδεδούλωτο, τρόπῳ ᾧ πρότερόν μοι δεδῆ- 
λωται. 

᾿Αλλὰ κατὰ μὲν τοὺς "E»Amva; xai τὴν Πελο- 
πόννησον tut20ta. ἐγένετο’ χατὰ δὲ τὸν Βυζαντίου 
βασιλέα τάδ: ξυνεδεθήχει, Τούς τε γὰρ [Παίονας ὡς 
σθετο ἀπελάσαντας καταλύσασθαι τῷ ᾿Αμουράτῃ, 
Γεωργίον ὃς τοῦτο παραχαλέσαντος, ἔπεμπον «p£- 
σδεις λαρὰ τὺν ' Ῥώμης ἀρχιερέα, ὑποτιθέμενοι, 
ὡς τριῆρων καὶ νεῶν παραγενομένων σφίσιν ἐς τὸν 
ἝἙἭ. λλήσποντον, ὥστε ἀπόντι αὐτῷ ἐς τὴν ᾿Ασίαν 
μὴ ἐπιτρέψαι διαδῆναι ἐς τὴν Εὐρώπην, εὐπετῇ͵ 
ἂν Ὑένοιτο ταῦτα χγειριυδῆναι τὰ πράγματα αὑτοῦ. 


versus Pannones volet. Legati ire jussi sunt ad α Εἴ τε τὸ τῆς Εὐρώπης στράτευμα σὺν τῷ "Apou- 


Gallos et Burgundia dicem, in memoriam revocan- 
tcs cladem. quam perpessi sunt sub Pajazite im- 
prudentia Sigismundi : eam cladem, si modo ve- 
lint, Turcis reddi posse. Adiverunt itaque lHtoma- 
num pontificem, et. triremes impleverunt decem, 
quas in Hellespontum misere. Etiam pontifex de- 
cen triremes instruxit, et militibus complevit, ej 
δι] regem Joannem | wisit, quasi facturus quz rez 
imperasset. Venientes igitur in llellespontum, pro- 
lübuerunt Europe accessu Amurateu Hsec autem 
acciderunt juxta maritimam Macedoni:z? regionem, 
versus lonium, Cum fama volaret, Paunones ia 
armis esse et. advenire in. Europam, ut inde eji- 
cerent Turcos et Amuratem, 171. jamque omues 
bellum czspectarent. baud dubie innninens, quia 
long» lateque rumor increbrescebat, Pannones exer- 
citum conscribere, et. Hellespontum jam ab Occi- 
deutalibus esse occupatum : singuli animum inten- 
debant ad recuperandam patriam regionem, quasi 
eam nacturi, utcunque tamen alca belli cecidissot. 
Zenempisas igitur ab Macedonia proficiscens, as- 
sumptis qui isthic habitabant Albanis, pergebat 
per Argyropnlichnem, et planitiem cam Castoriam 
usque subegit. Therizes Berrhase princeps colli- 
gens Azaiinis Scythas, necnon Turcos regis, attra- 
ctis etiam plurimis ex Therma et Limnua Perrhizo- 
rum (95) : quibus fretus, Zcnempise obviam 


105; Perihs horum. 


D 


ράτῃ ἀπομονωθήσεται, οὐχ ἔτι εἷς χεῖρας τοῖς Talo- 
atv. ἰέναι ἐθελήσει. “ἔπεμπον δὲ χαὶ 0; τοὺς Κελ- 
soU; καὶ τὸν  Doupyouvtlac ἡγεμόνα, ἀναμιμνέ- 
oxovtec 6; δίκαιοι εἶεν δίκην πράττεσθαι τῶν ἐν 
τῷ πολέμῳ Παιαζήέτεω ἀποθανόντων Κελτῶν διὰ 
τὴν τοῦ Σιγισμούνδον ἀγνωμοσύνην. Σννεπελάδοντο 
μὲν οὖν σὺν τῷ ἀρχιερεῖ Ῥωμαίων, καὶ τριήρεις 
ἐπλήρωσαν δέχα, ἐπὶ ᾿Ελλήσποντον πέμποντε:, Καὶ 
ἀρχιερεὺς δὲ δέχα ἄλλας πληρώπας, ὑπέστελλεν ἐπὶ 
βασιλέα Ἰωάννην, ὡς ποιησομένους ἃ ὑποθοῖτο αὐ- 
«τοῖς βασιλεύς. Οὗτοι μὲν οὖν ἀφιχόμενο: iq τὸν 
Ἑλλήσποντον, διεχώλνον ᾿Αμουράτην τοῦ ἐς τὴν 
Εὐρώπην διαδῆνοι. Κατὰ δὲ τὴν παράλιον τῆς Ma- 
χκεδονίας ἐς τὸν Ἰόνιον συνέδαινε τοιάδε. Ὡς γὰρ 
προσδόχιμοι ἦσαν οἱ Παίονες ἀφίξεσϑαι αὖθις ἐς 
τὴν Εὐρώπην, ὡς ἐξελόντες Τούρχους τε xal 'Ajtov- 
ράτην ix τῆς Εὐρώπης, προϊδόντες ὅτι ἔποιτο αὖ- 
θις ὁ πόλεμος " προηγγέλδλετο γὰρ ἀπανταχῇ τῇ 
Ἑὐρώπηῃη, ὡς συλλέγοιντό τε αὖθις c:patiucóptvo: 
οἱ Παίονε:, xa ὁ ᾿Ελλήσποντος ὑπὸ τῶν ᾿Εσπερίων 
κατέχοιτο * ὥρμητο xai αὑτός τις ἔχαστος ἐπὶ τὴν 
πατρῴαν αὑτοῦ ἀρχὴν, ὡς δχήσων τε xal καταλῃ - 
Ψόμενος, 6 τι ἂν αὐτῷ €«poyopta:tsv. Ἔνθα δὴ χαὶ 
Ζενεμπίσας, ἀπὸ Μαχεδηνίας τῆς πρὸς τὸν Ἰόνιον 
παραλίου ὡρμημένος, συμπαρλλαμδάνων τοὺς ταύτῃ 
'AX6avob:, οἱ ἐνῆσαν αὐτῷ, προΐει διὰ τῆς "Agryu- 
(οπολίχνης, καὶ τὴν τε πεδιάδα, ὅση» ᾧχει ἐνταῦθα 


Nolula marginales. 





493 


- LAONICI CHALCOCONDYL/E 


trajecit, et copias omnes transporiavit in regia re- A xat τὸ πλέον τοῦ ῥίου σφίσιν ἐντεῖθιν κοιουμένων, 


giouem, εἰ ibi casirametatus est juxta Euxini ma- 
ritiuam Dobroditiam, Bulgarorum regionem. liuc 
castra woventes, Calliacren et Darncen sive Var- 
nam (0R) urbes obsidere et oppugnare aggressi sunt. 
Barse pactionibus in ditionem accepta e»t. Cal- 
líacre vero vi capta est, Paunonibus ascendentibus 
hnpigre murum, et impetu. in eam irrucntibus, 
Hanc ubi occupassent εἰ diruissent, necuon fade 
diripuissent, plurimis abductis manvipiis, profecti 
sunt recta ad Byzautii et Orestiadis regionem. 


"Aptti)v τε τὸ γένο; touto, ἐς ἀπόγνωσιν ἀφιχέσθαι, 
ἀξίαν λόγον ἐνδειχκνύμενον ἀπανταχοῦ, καὶ ávalau- 
6ávevy τε σφᾶς τὸ vívo; τοῦτγ, ὑπεμίμνητχε δ:ι- 
μονίω; παρὰ τὰ ἄλλα γένη. Λαδίσλαος μὲν οὖν ὁ 
τῶν [Ιαιόνων βασιλεὺς, ἀπὸ τοῦ Ἐ ρδελίου 5 61263; 
τὸν “Ἴστρον, xal τὸν στρατὸν διαπορθμεύσας, ἀφ'- 


χεῖο ἐς τὴν βασιλέως χώραν, καὶ αὐτοῦ ἐστρατο- 


πκεδεύετο χατὰ τὴν τοῦ Εὐξείνου παραλίαν, Aofpa- 
«ἰχεω τοῦ Μισοῦ ** χώραν, ἐπὶ Καλλιάκρην τε καὶ 
ἐτὶ Βάρνην. Καὶ ἐλθόντες ἐνταῦθα, τὰς τε πόλεις 


ἐπολιόρχουν. Καὶ ἡ μὲν Βάρνη, ὡς ἐπολιορκεῖτο, προσεχώρησε καθ᾽ ὁμολογίαν ἡ δὲ Καλλιάχρη ἑάλω 


τε προσδαλόντων τῶν Παιόνων xal ἀνεόάντων ἐπὶ τὸ τεῖχος. 
quauvo/ εὐθὺ τῆς Βυζαντίου χώρας καὶ Ὁρεστιάδος. 


Ἐξελόντες δὴ καὶ ἐξανδραποδισάμενοι, 


lac quidem egerunt Pannones, Amurates Bech- Β Καὶ οἱ μὲν ἀμφὶ ταῦτα εἶχον. ᾿Αμουράτης δὲ ὁ 


metis filius bello petens Carauanum, cjus regiu- 
nem populatus est; et. jumeutorum pecorisque 
predas agens, Conii arcem obsidione pressit, Ca- 
ramanus 3d montes regionis coufugiens, ibi mora- 
batur, volens si hostis accederet, eum foniter re- 
pellere. Taudem legationem auisit ad Amuratem, 
promittens obsides, necnon filium suum, quem io 
ljanuas regia mittere vellet, Addebat, 260 duplo 
wajus, quam lisctenus, regi tributum quotannis 
persoluturuu. Caramanus cum bis cenditionibus 
pacem peteret, forte advenit ad regei nuntius ab 
Triballoru duce missus, referens Pannones 
wransgressos esse Isuruin, Hoc igitur nuntio nonni. 
hil territus, petitionem Carainani admisit, et cuin 
co fadus iniit: acceptisque obsidibus et fllio, exer- 
citum abduxit, Cum iutelligeret Hellespontum te- 


peri ab navibus Italorum et Occidentalium, anxius - 


animi erat, cum haud satis couataret quo pacto in 
prascmtiarum in Europam 179 wansvehi posset. 
Nee tamen cxercitum, summa celeritate adhibita, 
ad Hellespontum ducere owisit, ut naves hostiuim, si 
23dnavigarent, bombardis et reliquis tormentis abige- 
ret. Est autem iste locus Propontidis angustissimus ; 
et turris isti cst in Asiaiu recedens, qua Sacra nomi- 
natur : ut neutro sic coeat, ut ab coptinente submo- 
veatur. Cum igitur huc venisset, in animo agitans 
Europe et Asia exercitum Eurupam transmittere, 
iriremcs non amplius invenit. Nam ventus, qui co- 
ortus erat aduodum validus, haud sincbat uaves in 
Propoutida navigare. Is veutus multis regnavit die- 
bus, nec naves ullo modo contra ipsum niti poterant. 
A wcrates igitur cum bostium Lrireues nou amplius 
adessent, per Otium ipse simul cum. universis co- 
piis in Europam trausportatus est. Cum trausvectus 
esset cum copiis suis, ad Byzantii regem nuntium 
wisit, qui diceret se salvum etincolumem cum uni- 
verso exercitu trausvectum esse in Europam, et 
pergere contra hostes. Proiude ne cunctetur quaa 
celerrune couscripto exe:cuu subsidio veuire. 


(98) Olim Dionysiopolim. 
* [n uno, 'Ap?. 
mulilus esi. In. uno wi in cout. In αἱ. à; oi Il. 
ὩΝυ, Cent, 5 da uno, 0ua6aio:, 


δὲ Μυσοῦ. Sic etiam. in umo n. in al. utc. 
55 |n uno, ὡς τὰς τε. 
4“ Forte legendum, ἔρχε ixi πλρολγγέλλειν. 


Μεχμέτεω, ἐλάσας ἐπὶ Καραμᾶνον, τήν τε χώραν 
&bfiou , «αὶ τὰ ὑποζύγλα ληϊσάμενος, ἐπολιόρκει 
τὴν τοῦ Κονείου ἀχρόπολιν. Καραμᾶνος μὲν εὖν 
ἐπὶ τὰ ἄχρα τῆ: χι ρας ἀποφυγὼν, διέτριθεν αὑτοῦ, 
ὡς fjv τις ἐπ᾿ αὐτὸν ἀπὸ τῶν ἄχρων ἀμυνούμενος, 
διεκαρτέρει. Καὶ ἐπρεσδεύετο πρὸς τὸν Mpovpéá- 
τὴν, ὑποσχόμενος διδόναι τε ὁμήρου:. xat τὸν παῖδε 
ἐς τὰς θύρας αὑτοῦ ἐπιπέμπειν, xai φόοον ἀπά- 
γεῖν τοῦ ἕτου; διπλάσιον, οὗ ἀπέφερε πρότερον. 
Ταῦτα δὴ οὖν προτείνοντος τοῦ Καραμάνον, καὶ 
δεομένου σπένδεσθαι αὐτοῦ τῷ βασιλεῖ, ἐνταῦθα 
ἀφίχετο ἀγγελία παρὰ τοῦ Τριδαλλῶν ἡγεμόνος 55. 
Καὶ οἱ Παίονε: ἐπελαύνοντε: διαδαίνουσι τὸν Ἴστρον. 
Ko τότε δὴ τοὺς λόγους ἐδέχετο τοῦ Καρχμάνου, 
xài σπονδὰς ἐποιεῖτο: Λαδὼν δὲ ὁμήρους xai τὸν 
καῖδα αὑτοῦ, ἀπήγαγε τὸν στρατόν. Τὸν μὲν οὖν 
Ἑλλήσποντον ἐπυνθάνετο κατέχεσθαι ὑπὸ τῶν νεῶν 
τῶν Ἰταλικῶν καὶ ἑσπερίων. Ἐνταῦθα ἐν ἀπόρῳ 
ἐχόμενος, ὅ τι χρήσαιτο τῷ παρόντι ἐς διάδασιν, 
τὸν στρατὸν ὅμως ἦγε σπουδῇ ἐπὶ τὸν Ἑλλήσπον- 
tov, xal 58 τάς τε τριήρεις, ἣν ἐπιπλέουσαι δια- 
χωλύωσες τοῖς τηλεδόλοις ἀπελασόμενος. "ἔστι γὰρ 
τοῦτο τῆς Προποντίδος στενώτατον ἐπιειχῶς, xai 
πύργος ἔνεστιν ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ ἱερὸν χαλούμενος, 
ὥοτε μηδαμοῦ ἑτέρωθι ἐς τοσοῦτον βραχὺ ξυνιέναι, 
τῷ ἠπείρῳ διαστῆσαι, Ἑνταῦϑα, ὡς ἐπῆγε τὸν 
στρατὸν διαδησόμενος, τὸν «fi; Εὐρώπες τε xal 
᾿Ασιανὸν, τὰς μὲν τριήρεις οὐκέτι χατέλαδεν ἐν- 


D ταῦθα. Ἅλνεμοι γὰρ ἰσχυροὶ πάνυ oüx εἴων τὰ: 


τριήρει; ἐς τὴν Προποντίδα εἰσπλέειν, xal πνεῦ"ά 
τε ἰσχυρὸν χατήει ἐπὶ συχνὰς ἡμέρας, βιαζόμενον 
τὰς ναῦς μηδαμῇ ἀναπλεῦσαι 8" ἐναντία τοῦ πνεύ- 
ματος. ᾿λμουράτης δὲ ὡς αἱ τριήρεις οὐχ ἔτι πα- 
ρῆσαν αὑτοῦ, καθ᾽ ἡσυχίαν διέδαινεν αὑτός τε χαὶ 
ὁ στρατὸς ἅπας. Ἕπεὶ δὲ διεδεδήχκει, ἄγγελον 


᾿ἔπεμψε δ᾽ παρὰ τὸν Βυζαντίου βασιλέα, ἐροῦντα 


αὑτῷ, ὡς διαδαίνοι ** σῶς, καὶ ἐπὶ τὸν ἐχθρὲν 
αὑτοῦ ἰθὺ ἐλαύνοι, καὶ εὔχεοθαι "" παραγγέλλει, ὡς 
κάλλιστα αὐτῷ τὰ ἐς τοὺς πολέμους. 


Notule marginales. 


δ. Hic locus, ut ex. cersione. pater, 
δι ἐμ Reg. ἀναπνεῦσαι. ** [n 
. δὲ ἐκ €. 


DE REBUS TURCICIS LIB. VII. 





.AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AGHNAIOY 
AIIOAELZISZ IXTOPION H EBAOMH. . 


LAONICI CHALCOCONDYLE 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 
DE ORIGINE AG REBUS GESTIS TURCORUM 


LIBER SEPTIMUS. 


Prelium Amuratis et Wladislai ad Varnam ; expeditiones in Peloponnesum adversus Scander- 
begum ei IHuniadem. Moritur Amurates anno Christi 1650. 


Βασιλεὺς δὲ Ἑλλήνων, à; ἐπύθετο τὰ παρὰ «024 8784, Grecorum rex, uraudivit quz afferebat nun- 


ἀγγέλου, ἤχθετο μὲν οἷα εἰχὸς, διαὐεδηκότος οὕτω 
ὥστε μὴ διακωλῦσαι τὴν διάβασιν ἀμαχητὶ, ἀλλ᾽ 
ἡσυχῆ διαθάντα, τόν τε στρατὸν αὑτοῦ ἅμα διαπορῦ- 
ntũeat. Καὶ ἔφερνε μὲν χαλεπῶς, ἑἐδούλετο *5 δὲ 
ὅτων; τῷ παρόντι χρήσαιτο, xat εἶτε πόλεμον ἀπεγ- 
γέλλοι τῷ ᾿Αμουράτῃ, εἶτε εἰρήνην. Εἰ μὲν γὰρ εἰρήνῃ 
αὐτῷ εἴη πρ᾽ὺ; ᾿Αμουράτην, ἐχρῆν ἐλαύνοντι διὰ 
«eu ἰβόντου τὴν χώραν αὐτοῦ ἀγοράν τε ἅμα παρ- 
ἔχειν καὶ τὰ ἐπιτήδεια. Καὶ τοῦτο ἐδόχει δεινὸν 
αὐτῷ ἔϑεσθαι πρὸς τῶν Παιόνων, ἐπειδὰν περιγέ- 
ννται τοῦ ᾿Αμουράτεω, xal ἀχθησομένους αὐτῷ 
διὰ τοῦτο τοὺς Παίονας. Ἐδόχει τε οὖν ἐπὶ τὴ" τῶν 
Ἐριόνων μοῖραν τραπομένους, ἑλέσθαι τε τὰ ἐχεί- 
we», καὶ πόλεμον ἀπαγγέλλειν τῷ ᾿Αμουράτῃ. 'Q; 


tius Amuratis, dolebat animo, quemadwodum veri- 
simile est, quod eum Lransitu prohiliere nequivisset, 
verum absque prselio transisset, et per otium copias. 
traduxisset omnes. Haec quidem inelesto ferebat 
animo. Deliberabat quid io praesenti rerum staus 
potissimum ageret, b«llumne sive pacein Amurati 
uuntiaret, Nai ei pacer. cum Amurate retinere 
iustituisset, fore ut ei per Pouti regionem exer- 
citus duetanti, cogeretur coumeatum et necessaria 
praestare : qua resemaaiwe oflensarum Paunones 
judicabat, et hinc maximum sibi imminere peri- 
culum ἃ Pannonibus, si Amuratem  devicissent. 
178 Videbatur igitur eo tempore eonsultissinun) 
lore, sequi Paunonum partes et bellua Amurati in- 


plv οὖν à γραφὴ ἐδήλον, οὐ πάνυ τοι διεσάφησε DB ferre (99). Chauites Priami filius Auuraten non om- 


X330$; ὁ Πραΐμεω, ἐπιτήδειος ὧν ἐν τῷ τότε τοῖς 
"Esset, καὶ βουλόμενος ὡς ἥκιστα αὐτοὺ; πολε- 
priv ἐχ τοῦ ἐμφανοῦς βασιλεῖ, πρινὴ καραδοχῇσαι 
οἷ χωρήσει ὁ πόλεμο:. ᾿Αμουράτη: μὲν δὴ, εὐθὺ 
τῶν πολεμίων ἐλαυνόντων, ἐστρατεύετο παρασχευα- 
φάμενος, xxi τὸ ἄλλο τῆς Εὐρώπης στράτευμα 
κατέλαδεν ἡθροισμένον αὐτῷ, xal προσιὼν ἐκά- 
evesé οἱ ἐπὶ τὸν πόλεμον. Οὗτος ók χατόπιν ἐλαύ- 
νὸν τοῦ Παιόνων στρατοῦ, ἐστρατοπιδεύετο νυχεὺς, 


nium, quemadmodum ejus ltterz indicant, certio- 
rem reddidisse videtur. Amicus etiaumum eatempe- 
state erat Grsecis, οἱ volebat hos quam minime ex 
aperto bellum gerere eum rege, priusquam satis ex- 
plorasseut, quonam bellum esset erupturum. Amu- 
rates igitur, cum contra iptum recia pergerent 
hostes, arma heue instructus capiebat : etexereitum 
Europe universum congregatum accipiens, singulos 
ad bellum fortiter suscipiendum coliortalatur (1). 


Notule marginales. 


Chaliles Imbraimi &ilus, αἱ. Carsubi. 


1) Pegnatum est. ad Varnam decimo Novemb. 1444. 


8. 'EGovisuszo. ἢ, ut ia c. 


421 


Scculus igitur P2uaonum . ezercitum, uoctu co loci A 


castra municbat, ubi hostes. prateiita dic castra 
posuerant. Similiter cum dies illuxisset, hau longe 
9b Pannouum castrís ct »ua locabat. Hoc faciebat 


per dies quatuor, ut posset conteplari bostiuim . 


imultitudinem, necuon quis corum esset ad id bellum 
auimorum habitus: an essent formidolosi, et 
proinde cite omissuri eam expeditionem: am 80» 
dacia freti, nibil metuentes, profectiunem facerent : 
praterea. an omnia in castris corum ordine gere- 
rentur ; abuudareutne couineatuut copia, vel se- 
cus. Hzc ownia quis facile explorare potest, si 
subinde hostilem scquaiur exercitum. Exactissiuic 
εἴ Coguoscat boc modo, audacesne au timidi 
sint; praterea au inter $c conseutiaut, si agmen sil 
itet iuyressurum aut ingrediatur. lac quidem per 
quadriduum explorare. liaud. cessabat Amurates. 
Quinto autein. die Joannes Chouiates ut sensit sub- 
sequi regis exercitum, deliberat, adbibito iu cansi- 
lium el Paunonum rege, uum ibi velint przlii aleam 
experiri, et δίς ulterius proficisci : aut praelium 
detrectantes, ulterius progredi, hostilem regioueu 
oecupautes. Decreto ígitur facto, pugnandum esse, 
liostiumn. adventum exspectarunt,. Amurates igitur 
ad veuiens, casura in eodem communit campo. Pere- 
grinos primo lucavit, qui per circuitum ferramenta 
349a deligebaut : et in. hanc modum ον januis 
quasi circulo aibiebatue rex. Ferraucenta illa, quo- 
«cunque cum exercitu proüciscitur rcx, portant ca- 
meli, uecuou peregrinorum arma.Si prælium ccci- 


piendum est, aria iater nilites distribuit. Post bios C 


scuta collucavit, οἱ ante scuta camelos suos cousti- 
4uit. Hic ordo jauuarum est, li niedio autem con- 
sistunt ipse rez et aule. ejus duces, necnon quot- 
(uot sibi de janui& iu exercitu prasto sunt. In pro- 
ximo statuitur Europee cxercitus : cui praesi dux 
signis nomiue. Carazies, ly autem exercitus dis- 
tribuebatur. per. inanipulos, qui 1768 parvis ia- 
wrstitiis dirimebaniur. Asi» quoque. exercitus in 
acien  educebatur, et a fronte locabatur iu mani- 
pulus segregatus, ut se mutuo adjuvare possiut, si 
quid periculi ab hoste. iugruisset. Nam. equesires 
copiz non uisi iu. turms sepatatas, hosti opponi 
possunt, cum iüterum pedestres pulchre in cornua 


LAONICI CIALCOCONDYL/E 


328 
ἔνθα τῇ προτεραίᾳ ἐπηυλίζοντο oi Παίονε:. Kol 
ἡμέρᾳ αὐ ἤλαυνε, καὶ ἐστρατοπεδεύετο ἐς τὴν ocab. 
μὸν τῶν Παιόνων fj ἐστρατοπεδεύοντο. Τοῦτο δὲ 
ἐποί:τ ἐπὶ ἡλέρας τέσσαρα, καθορῶν τε τὸ κλῆθος 
τῶν πολεμίων, xal ὡ: ἕμουσι διαθέσεως ἐς αὐτὸν, 
εἴτ: περιδιεῖς ἐπὶ πᾶσιν, ὥστε ἐπὶ βραχύν τιν 
χρόνον συστέλλεσθαι, εἴτε xal τόλμῃ χωροῦντες, 
μηδὲν δεδιότες, στοατεύονται" καὶ ὡς ἔχουσί τ: 
ἐπιτηδείων ἐν τῷ στρατοπέδῳ... 5' Tavta γὰρ ἅμα 
συνειδείη ἄν τις ἐπύμενος τῷ πολεμίων στρατοπέδῳ, 
x31 ἐπιλογίσαιτο σαφέστατα, ὡς ἔχουσί τε δέους x 
πόλμης, καὶ ὡς ἔχουσιν ἐπιτηδείων, καὶ πληθύος, 
ὁδός τε εἴη ὁ στρατὸς, f) ἐγγὺς τούτου, Ταῦτα μὲν 
οὖν ᾿Αμουράτη; ἐλαύνων χατόπιν ἑἐλονίζετο às 
τέσσαρας ἡμέρας" τῇ δὲ πέμπτη Ἰωάννης ὁ Χω- 
νιάτης, ὡς ἤσθετο xa:à πόδας ἐλλύνειν τὸν βασι- 
λέως στρατὸν, ἐς βουλὴν τε χαθίστατο σὺν τῷ [1αιό- 
wo" βασιλεῖ, καὶ ἐδουλεύον-ο 5, εἰ τὴν μάχην ait. 
ποιήσαιντο, xal μαχεσάμενοι οὕτω, τοῦ πρόσω 
ἔχοιντο, ἢ ἀμαχητὶ προΐοιεν, χκαταλαμόάνοντες τὴν 
χώραν. Ἐνταῦθα ἔδοξε βουλενομένοις τὴν μάχην 
ποιεῖσθαι, ὡς ἂν μὴ ἐπισπώμενοι ἐνοχλοῖεν xal 
πράγματα ἔχοιεν, ὥστε χωλύεσθαι, fjv «ι ἐπιχει- 
poltv ἐς τὴν χώραν αὐτοῦ, Ὡς οὖν ἐδέδοχτο, καὶ 
ἐπέμενον, ἐνταῦθα ᾿Αμουράτης ἀφικόμενος; ἔστρο- 
τοπεδεύετο ἐν τῷ πεδίῳ. Καὶ πρῶτα μὲν τοὺς vet- 
λυδα; παραταξάμενος ἐκυχλοῦτο ὑπὸ τῶν θυρεῶν, 
εὐμεγέθεις πηξάμενος ** σιδηρίους b; τὴν γῆν. Φὲ- 
ὑει δὲ τούτους αἱεὶ, ὅπη ἂν στρατεύηται βασιλεὺς 
ἐπὶ τῶν χαμήλων᾽ καὶ πρός γε τὰ ὅπλα τῶν νεη- 
λύδων ἐπὶ τῶν καμήλων φέρει. Καὶ ὅποι ἂν ἔσοιτο 
αὐτῷ *! ἐν τῇ μάχῃ, διανειμάμενος τὰ ὅπλα, ἐς μόχην 
γαθίσταται. δ) ε:ὰ ** δὲ τούτονς τοὺς θυρεοὺς, ἄγων 
χαὶ τὰς χαμήλου; αὐτοῦ ταύτῃ ἔμπροσθεν τῶν θν- 
υὑυξῶν ἔστησε, χαὶ οὕτω παρετάτσετο ἐς τὰ; θύρας. 
Ἐν μέσῳ δ᾽ αὐτός τε χαὶ οἱ τοῦ olxou ἡγεμόνες, 
καὶ οἱ τῶν θυρῶν, ὅτοι κάρεισιν αὐτῷ ἐς: τὸ σερα- 
πὀπεδον. 1ὺ δὲ Εὐρώπης στράτευμα παρεστάσσετο 
αὑτῷ, ἔχοντι " στρατηγὸν Kapay(nv, ἄνδρα εὐξόχι- 
pov. Ἑτάσσετο δὲ χατὰ ἴλας χιυρὶς ἀπ᾽ ἀλλήλων" 
διεστηχυία, οὐ πολλῇ χώρᾳ. Καὶ τὸ ᾿Ασίας στρά- 
τευμα ἐτέσσετο χατὰ ἴλας ἐπὶ μέτωπον istagé- 
và, * ξυμπασὰας, ὥστε ἀλλίλαις ἐπιῤοηθεῖν, ἐπειδλν 
τι τούτων ὑπὸ τῶν πολεμίων πονῇ. Τὰ γὰρ ἱππικὰ 


aptart possint, equites. vero. mnine. Paunones D στρατεύματα οὐχ ἔχειν τάσσεσθαι ἄλλῃ ποι " ἣ 


ἐμ ογ haud otio torpebant : verum cet ipsi aciem 
exorpabant per turmas et tribus suas. Paunoues 
in dextro, Daci in sinistro curabant coru. Joan- 
ues Choniates labens Phazen, id est eos qui Dita- 
vides vocantur, proficiscebatur coutra Asie duecui. 
l'luriini Asiani liaud. sustinentes lPaunonum ἔρος 
(um, antequam ad manus ventum esset, fugam ar- 
ripiebaut. Fugientes persequebantur. Pannounes : 
tandemque dispersi fugientibus inhierentes, Asiae 


κιτὰ ἔκας, ἐπεὶ τὰ πεζιχὰ ἔχει χαλῶς παρχτάϑ52ε- 
οὔαι ἐπὶ κέρα. Οὐ μέντοι γε οἱ ἱππεῖς. Παίονες δὲ 
παρετάσσοντο χαὶ οὗτοι κατὰ λόχους καὶ φρήτοα-: "". 
Kat οἱ Παίονες εἶχον τὸ δεξιὺν, ol δὲ Δᾶχες τὸ εὐώ- 
νυμον. Καὶ Ἰωάννη: μὲν ὁ Χωνιάτης ἔχων τὴν 
Φαχζὴν τοὺς ἰδιτάξιδα; χαλουμένους, ἐπήξι ἐπὶ τὴν 
«ἧς ᾿Ασίας στρατηγόν. Καὶ οἱ πολλοὶ μὲν αὐτῶν 
οὐδὲ ἐς χεῖρας ἐλθόντε: ** ἐδέξαντο τοὺ; lIaíovae, 


. ἀλλὰ ἔφευγον Ix πολλοῦ, παρείχοντό τε τοῖς ποσὶν 


Νοιυϊῷ marginales. 


ed Nwlla est lacuna in R. ** ᾿Εὐουλεύοντο. Sic etiam ὦ. 5) Πηξαμένους. HR. utin c. ** In uno ab. 
βάμη. ὃ, ** |n uno p. δ τ. ὕυρ. ἀγ. τὰς xag. "* [n uno, ἔχον. 55 ἱσταμένους. R. ut in e. ** [m uno πη. 
! Qripae. Sic in v. In al. ul in ὦ, ** 4n uuo, ἐλθόντας. 





331 


LAONICI CHALCOCONDYL £ 


332 


babest scutam, et in. mucronem oblongum desi- A (2/0;:a παμμέγα, καὶ ἐφ᾽ Evi ἔχοντα τὴν τομὴν, 


mant, Vulaera infliguut, s: quis iis atatur iasidens 
equo, talia, qualia basta dari solet. Panaonico 
gisdio transíoseus exspiravit Carazies. Nunc quid 
pescs Viadisiaum regem Pannonum scciderit, di- 
eetor. Ersnt apad bunc regem viri complures, qui 
iavidebant Joanni Hauniadi, ejusque virtetem segris 
ferebant animis. Videntes igitur cum pulchre et 
decenter bella:w aduinistrare, et in. fagam egisse 
Asiz exercitum universum, necnon geoeresissime 
dimicare conira Europee exercitum, eujus decem 
Carazxiem nomine peremerat, sie alloceti sunt 
regem : Ο rez, quid hie eonsistimus et exspecta- 
mus Joannem, eique quasi solus vir sit, permitti- 
mus hostes vineere et reliqua omnia perfücere ἢ 


χαταδαίνουσί γε μάλιστα δὴ πάντων τῶν᾽ ξιφῶν, 
ὧν ἡμεῖς ἴσμεν. Δεότερα δὲ τούτων τὰ Ἰταλικὰ, 
Ἕλληνιχά ποτε γενόμενα. Τὰ δὲ Γερμανικὰ καὶ 
Hatov:xà μαχρὰ μέν εἰσι καὶ στρογγύλα, τεερά- 
γωνα, τὴν τομὴν ὀξέα, ἐς ὀξὺ δὲ πάνυ λήγοντα, 
δόρατος ἐπιφέρουσι τομὴν, τοῦ ἐφ᾽ ἔππου κατεπε- 
ρείδοντος αὐτὸ, ὡς ἐς τὸ τοῦ δόρατος σχῆμα. Καρα- 
ζίης μὲν οὖν οὕτως ἐτελεύτησε. Περὶ δὲ Λαδίαλαον 
«ὃν Παιόνων βασιλέα ἐγένετο τοιάδε. "Hoav γὰρ 
παρ᾽ αὐτῷ ἄνδρες φθονοῦντες, καὶ ἀχθόμενοι τῷ 
Ἰωάννῃ διὰ τὴν ἀρέτῆν. Ὡ; δώρων αὐτὸν χαλῶς 
διέποντα τὰ ἀμφὶ νὺν πόλεμον, καὶ τρεψάμενον μὲν 
*b τῆς ᾿Ασίας στράτουμκ ἅπαν, μαχόμενον δὲ 
xai κρὸς τὸ νῆς Εὐρώπης γενναιότατα, xal ἄνε- 


Infamisn maximam nobis importat, dum bic otiosi B λόντα στρατηγὸν αὐνοῦ Καραζίην, ἔλεγον πρὸς βα- 


tempus terimus : servum voro (uum | ainimus festi- 
ware et pugnare contra hostes. Oportebet sane 
regem nobis sJjunctum militaria facta edere, qux 
plurimum laudis merentur apud uxores nosiras, εἰ 
apud eos qui urbes nostras inbabitant, necnon apud 
Turcos. Verum ille in fugam vertens tantam honi- 
num multitudinem, gloria potitur immortali : tibi 
autem hic stanti, εἰ singula spectanti, ignominia 
relinquitur, quam etiam ad posteros transmiltes. 
Nec cnim est ut vereare, januarum milites nos ac- 
cedentes fortiter euscepturos, cum ab Joanne adeo 
facie Asianus exercitus fugatus sit : verom fagam, 
ne dubiics, inibint. Age igitur, coutra januas re- 
gis pergamus. 178 Cum evim sis rex, ut cum 
rege-congredigris bonestum est. Hæc cum audivis- 
set res adolesceos (magna enim ista. oratio polli- 
ccbatur), quam eitatissimo agmine contendit ad ja- 
nuae, ubi Amurstes stabat. paratus δ praelium : 
et fossa munitus oxspeetabot, quis pralii eventus 
cesset. futurus. Paunones adorti sunt peregriuoruin 
corona, qui et ipsi fortiter inter. castra gralium 
pro Amurate ciebant. lbi equus, quo vehebatur 
Pannonum rex, securi feritur, et pedes vulneratus 
corruit uns cum sessore. Αἱ qui proxime stelerant 
(tantas przelii lumultua erat) non senserunt casum 
regis. Peregrini victoria potiuntur, ceputque Pan- 
nonum regis retulerunt ad Amuratem. Nomen au- 
tem peregrini, qui id facinus memorabile ediderat, 


e 


σιλέα τοιάδε * Ὧ βασιλεῦ, τί ἐστηχότες ἐνθάδε áva- 
μένυμεν Ἰωάννην τάδε τάντα διαπράττεσθαι, ὡς 
μόνῳ ἀνδρὶ ὄντι, ὀκιτρέποντε: αὐτῷ τοὺς moxt- 
(loo; δηώσασθαι; Ἣμῖν γὰρ lc αἰσχύνην ἑἐπιειχῆ 
τινα φέρει πάνυ τοῦτο, ἡμᾶς μὲν ὧδε ἑστηχότας, 
ὡρμᾷν τὸν σὸν δοῦλον, μαχόμενον τούτοις τοῖς 
Τούρχοις. Ἐχρῆν γὰρ δὴ βασιλέα ὄντα ἡμῶν σὺν 
ἐμῖν τοῖς ἀμφὶ αὐτὸν οὖσιν ἀποδείχνυσθαι ἔρνα, 
οἷα ἐἑπκαινέσαιντο χαὶ αἱ γυναῖχες ἡμῶν, καὶ οἱ ἐν 
«aic πόλεσιν ἡμῶν «ἣν μάχην πυνθανόμενοι ὡς 
ἐγένετο, καὶ οἱ πολέμιοι, ᾿Αλλ᾽ οὗτος μὲν τρεψάμε- 
voc τοσοῦτον ατῖγψος ἀνθρώπων, ἀποφέρεται δόξαν 
ἀϑάνατον-. σοὶ δὲ ἑστηχότι μόνον ἐνταῦθ, καὶ ἐφο- 
ρῶνθ᾽ ἕκαδτα, ὄνειδος καταλείπεται ἐς τοὺς ἐπιγι- 
νομένους. Μηδὶ y3p οἷον, ὡς ἐπ:ιδᾶν τρέψηται τὰ 
στρατεύματα, αἱ τοῦ βασιλέω; θύραε ἐπιμενοῦσιν 
ἡμᾶς ἐπιόντας, ἀλλὰ φεύξονται τοπαραυτίχα ὅποι 
πρυχωρῆσαιεν. “1θι * οὖν ἔπκὶ τὰς θύρας ἴωμεν τοῦ 
Ἀμουρέτεω. Βασιλεὺς γὰρ dv, προσφέρεσθαι 
βασιλεῖ δίχχιος ἂν εἴης. Ταῦτα ἀχούσαντα τὸν νεα- 
νίαν, ἐπειδὴ τε ὁ λόγος ἔργων υἷα μεγά᾽ ὧν épryó- 
μενος, χαὶ ὡς εἶχε τάχους, ἐλαύνει ἐπὶ τὰς βασι- 
λέως θύρας, fj ἐστήχει συντεταγμένος ὡς Ec μάχην. 
Καὶ τάφρον πέριξ τε ὀρυξάμενος, ἐν τῷ στρατοπέδῳ 
ἐπέμενεν ἰδεῖν f, χωρήσει ἡ μάχη. Ὥς δὲ ἐνέδαλεν 
ἐς τοὺς νεήλυδα;, καὶ ἐμάχοντο χυχλωσάμενοι ἐν- 
«ὃς οἱ νεήλυδες, xal ἀπολαδόντες, ἐμάχοντο ἀξίως 
λόγου. Ἐνταῦθα “πελέχει ὁ ἵππος τοῦ βασιλέως 


erat Therizes, qui insigne virtutis praemium apud p Παιόνων «ιτρώσχεται τοὺς πόδας, καὶ πίπτει. [lie 


rcgem cousceulus est, eumque in maximo honore 
babuit. Ferunt Amuratemn, cum Pannones | irrue- 
rent et [orüter. dimicarent, fugam inire statuisse. 
Antequam fugam arriperet, visum esse a viro id 
mujri regem : qui regem conviciis lacerans, ut 
qui nequaquam honeste ageret, si fuga sibi consu- 
leret, cum retinuit. Nec mulio post caput regis 
Paunonum abscissum, àllatua est in castra ad. re- 
gem Musulmanorum. Pannones cum cederent, 
regem suum quiritabant. Cum auteni coiperis- 

& eum in acie cecidisse et obiruncatum esse, 


cóvto; δὲ οὔτε ἤσθοντο οἱ ἀμφ᾽ αὐτὸν, οὔτε ἑωρά- 
χεισαν ὑπὸ τοῦ θορύδου τοῦ ἀμφ᾽ αὐτοὺς γενομένου. 
Ἕνταῦθα ἀφελύήμενοι τὸ χράνος οἱ νεήλυδες, xa: 
ἀποτεμόμενοι τὴν xspalhv, ἀπήγαγον ἐς βασιλέα. 
Θερίζη; δὲ ἣν τοὔνομ ὁ νέηλυς, ᾧ διὰ τοῦτο ἀν- 
δρεῖόν τι νέον ἐπέτρεψε βασιλεὺς ᾿Αμουράτης ἔχει", 
καὶ μεγάλα ἐτίμα. ᾿Αμουράτης μὲν οὖν ἐνταῦθα 
λέγεται, ὡ; ἑώρα ἐμδαλόντας τοὺς Παίονας, xe 
μαχομένους ἀξίως λόγου, ὥρμητο ἐς φυγήν. Πρν 
δὲ αὑτὸν ἐς φυγὴν τραπῆναι, τὶς ἰδὼν αὐτὸν ἐδλασ- 
φήμησΞε, δεινὸν Xoytoápavo;, εἰ ἐχφύγοιεν, χατέ- 


Notule marginales. 


901. Sic in uno; in al, wt in c. 


DE REBUS TURCICIS 1.18. VII. 


334 


eye τε αὐτόν. Καὶ μετ᾽ οὐ πολὺ τὴν χεφαλὴν τοῦ Α in prelium redeuut, voleutes mortui corpiustollere; 


βασιλέως Παιόνων ἐς βασιλέα Μηυσουλμάνων * ἀπή- 
γαγον. Ol μὲν ἀμφὶ τὸν βασιλέα Haloveg, ὡς ἀπή- 
λαυνον, ἐζήτουν τὸν βασιλέα. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς 
ἄσθοντο ἐνταῦθα πεσόντο: xal &xollavévto;, ἐνέδα- 
δον μὲν αὐτίχα, πειρώ μενοι ἀνελέσθαι τὸν vexp^v: 
οὗ μέντοι περιεγένοντο᾽ ἐπύρωσε γὰρ τοῦργον τοὺς 
νεήλνδας, xal ἐμάχοντο μεγάλως. Μετὰ δὲ ὡς οὐχ 
πρδύναντο ἀνελέσθαι τὸν νεχρὸν, ἀπήλαυνον ἐπὶ τὸ 
σερατόπεδον. Καὶ αὐτίκα ἡ φήμη ἀφικομένη ἐπὶ τὸν 
Χωνιάτην, καὶ ἐ: τοὺς ἄλλους τοὺς ἐν ταῖς συντάξεσιν, 
ξπαυσέτε μάχης, καὶ ἀποχωροῦντος καὶ ἰόντος ἐν 
οὐδενὶ χόαμ’», ἐπυνθάνετο ἕκαστα, Οὐχ ἔτι ἤλαυνεν 
ἐπὶ τὸ στρατόπεδον, ἀλλ᾽ εὐθὺ τοῦ “ἴστρου ἑπορεύε- 
«9 αὐτός τε xal οἱ Δᾶχες, χαὶ ὡς εἶχον σπουδῆς, 
ἔφευγον ἐν οὐδενὶ χόσμῳ, xal οἱ ἀμφὶ τὸν βασιλέα 
Πειόνων. Ἐν ταύτῃ τῇ ἀποχωρήσει ἐτελεύτησεν ὑ πὸ 
Τούρκων Ἰουλιανὸ; χαρδινάλιος, ἀνὴρ τὰ πάντα 
Ἱενόμενος ἄριστος. Καὶ ἄλλοι τε ἔπεσον ἐν τῇ ἀπο- 
χωυρήσει ἄνδρες ἀγαθοὶ οὐχ ὀλίγοι Δαχῶν. Ἰωάννης 
δῆ, ὡς ἐπὶ τὸν "Iatpov ἀφίχετο, καὶ τά τε στρατεύ- 
pata διαόάντα διεσπάρη, ἐνταῦθα, ὡς ἐπορεύετο 
ὀλίγοις τοὶς ἀμφ᾽ αὑτὸν, ἑάλω ὑπὸ Δραχούλεω, τοῦ 
Δακῶν ἢγεμόνο; πολεμίου τε ὄντος. Kal πρότερον 
δὶ Ἰωάννης ἠναντιοῦτο αὐτῷ ἐν τοῖς Παίοσι, καρὰ 
βασιλεῖ Δαδισλάῳ, ὅτε τὴν ἔλασιν ἐποιοῦντο ἀκὸ τῆς 
Δακίας, τὸν "Isspov διαδαίνοντες, τάς τε χώ- 
pac αὑτοῦ ληϊζόμενος, καὶ διέδολε πρὸς βαδσι- 
Ma Παιόνων, ὡς φρονοΐη τε τὰ τῶν Τούρχων 


nec tamen Turcos vincere quiverunt. Hie rumor ut 
devenit ad reljquos qui hunc eomitabaptur , exces- 
serunt prelio. Cum autem retro cederent, et pa- 
lantes nullo ornata iter facercut, omnia exacte ex- 
piscabantur. Kebusomnibus cognitis, non ad castra 
properabant, verum recta ad strum eontendebant 
Choniates et Daci. Etiam Paunoncs. qui regem se- 
cati fuerant, fugam arripuere, cedentes  nu!lo or- 
dine. In hoc discessu interfectas est ab Turcis J.i- 
lianus cardinalis, vir optimus. Ceciderunt. ibidcu 
el alii boni viri complures. Daci etiam aliquot 
desiderati suut. Joannes Huniades cum ad. Istrum 
venisset, exercitusque (raduxisset, dispersi sunt 
milites. Cam ipse stipatus paucis iucederet, captus 
est ab swo hoste Dracule Dacorum principe, Nam 
Choniates antea. huic inter Paunoncs adversatus 
erat, in conspectu regis Vladislai ; et iter. faciens 
ex Dacia, εἰ Istrum trausieus cum copiis, urbes 
ejus diripiebat, Præteres detulit. eum apud. regem 
Vladislaum, quasi faveret Turcis et res Amuraátis 
sedulu adjuvaret, subinde Pannonum consilia iis 
significando. Verum Dracules in eum 179 irruit 
ira percitus, quasi eum interfecturus. Sed pecunia 
tantum effecit ut incolumis dimiterelur et iuvio- 
latus. Cum autem iret per Daciam, captus est ab 
Dracule, à quo in carcerem conjectus est, eum ul- 
cisci in anigium cum induxisset. Pannones iu pa- 
triam reversi, cum accepissent Joannem esse ca- 


καὶ ᾿Αμουράτεω, xal ὑποσημαίνοι ἐχείνοις ἅττα (1 ptum, id grave et intolerandum judicabant. Haud 


τυγχάνοιεν πράττοντες ἑκάστοτε. Καὶ συνέδαλλε 
βὰν, ὡς ἀπηλέσων, μετὰ Gk διεπράξατο χρήμασι, 
καὶ ἀπελύθη διὰ ταῦτα. Πορενόμενον δὲ διὰ τῆς Δα- 
zlac , εἶλέ τε αὐτὸν, τίσασθαι ἐννοούμενος, καὶ χα- 
θείρξα:, εἶχεν ἐν φυλακῇ. Οἱ μὲν οὖν Παίο"ε;, ὡς 
οἴκοι ἐγένοντο, πυνθανόμενοι συλληφθέντα τὸν "Iuáv- 
νὴν, δεῖνόν τε ἐποιοῦντο xal ἀφόρητον ὑπὸ Δραχού- 
λεω συλληφθῆναι ἄνδρα Παίονα, καὶ ἐν ἀξιώματι 
ὄντα. "Ἔπεμπον δὲ κελεύοντε: ἀφιέναι τὸν Ἰωάννην " 
εἰ δὲ μὴ, περιόψεσθαι ὡς πολέμιον ἐπιόντα ἐπ' αὐτὸν 
Ξαναστρατιᾷ. Ταύτῃ ὡς ἐπηγγέλλετο αὐτῷ ὑπὸ Ia:ó- 
νων, δείσα; περὶ τοῖς αὐτοῦ πράγμασι, μὴ νεώτερόν 
«ι βουληθέντες περὶ τὸν ἄνδρα ἐξέλωσιν αὐτὸν i πιόν- 
«ες οἱ Παίονες, ἀπέλυσέ τε αὐτὸν, xal φιλοφρονησά- 
μβενο;, προέπεμψεν ἐς τοὺς Παίονας διὰ τοῦ Πρασο- 
δοῦ tc τὸ ᾿Αρξέλιον. Τοῦτον μὲν οὖν οὗ πολλῷ ὕστερον, 
Χωνιάτης χατάγιόον Δᾶνον ἡγεμόνα τῆς Aaxlac ἐχ- 
πεπιωχότα, ἐπεξῆλθε διαφθείρας αὐτόν τε ἅμα xal 
τὺν παῖδα αὐτοῦ. Ὡς γὰρ στράτευμα Guvayslpa;, 
πατῆήγαγεν ἃς Δακίαν τὸν Δᾶνον ", τὸν Ματαραμπᾶ ὃ 
«siia χτεπίον καὶ ᾿Αμύρξεω. Οὗτος παῖς σὺν τῷ 
ved αἰτοῦ καὶ παρετάσσετο ὦ; ἐς μάχην. Παρα- 
«ταττομένων δ' ἀμφοῖν, καὶ μελλόντων ἤδη συμῦα- 
λεῖν"͵ οἱ Δᾶπες ἀπολελοιπότες ἐν τῇ παρατάξει τὸν 
Εύρξεω ακἰδα., ηὐτυμόλουν παρὰ Δᾶνον. Ὃ ρῶν δὲ 


enim ferendum censebatur, ut vir Pannonius ct in 
dignitate collocatus, ab Dracule caperetur. Quapro- 
pter miserunt legatos, qui juberent, ut dimitteret 
Joannem. Sin minus, sciat uos eum pro hoste lia- 
bituros, et cuia universis copiis nostris coptra ip- 
sui profectures. Hsc cum nuntiarentur a Panno- 
nibus, sibi suisque metuens Dracules, uc quid 
furiosius consultarent, ei hostiliter accedentes 
virum vl eriperent, Choniatem dimittere decrevit. 
Beuigneque eum iractans, haud cessavit eum co- 
mitari per Prasobum, Ardelium usque ad Panno- 
nes. Draculem autem liaud multo post Clioniates, 
cum expeditiouem pro Daue Dacise principe suscepit, 
uns cum (ilio peremit. Nam conscripto exercitu, Da- 
num Masarempis filium in Daciam reducere parabat. 
At Dracules una cum filio repugnare hostibus statue- 
bat, et preparabantur ambo ad prelium. Et jaw ille 
descenderat in aciem. Cumque acies. utrinque in- 
strucia constitissent et poscerent praelium, Daci 
relicto Myrxas fllio, ad l'auum ex acie trausfuge- 
runt. Qui ubi vidit, sc rclicto, Dacos transire ad 
Danuw, fugam inibat : quem fuga sibi consuleu- 
tein. Danus quain fortissime persecutus. cst, com- 
prehendensque Draculem una cum (ilio, utrumque 
wucidavit. ln hunc. modum rebus. gestis, redibat 


Notulee marginales. 


* in υπο Toípxuv * in al. ui in c. 


* Aávou. * τοῦ Zapapmà. Locus suspectus, εἰ Latina quoque 
eliquantum discrepat. In uno, τοῦ Aá;oU τοῦ Μασ. in al. ul c. , ΤΑ 


* Jn uno, συμδάλλειν. 


23^ 


LAON!CI CHALCOCONDYL.E 


336 


demum. Nec multo post eum ducem et rerum gu- A ἐνταῦθα τοὺς Adxag ὡρμημένους ἱέναι ξύμταντος 


heruatorem crearunt, cum bello. peterentur a Ger- 
manis et Bocinis, eique res adiinistrare pro suo 
arhitrio permiscre. Comparans igitur. exercitum, 
profectus est contra Boeinos, et longo tempore 
cum his bellum gessit. Tandem collatis signis pu- 
gnans cum Iscra (2), viro in re militari conspicuo, 
victus est, Verum cum denuo cum isto. congredc- 
retur, victoriam recepit. Amurates caput regis 
Viadislai hastze przfixum cuu hinc inde iwisisset 
et exercitibus suis ostentasset, collectis omnibus 
domum reversus est. ineo praelio Turcorum, 
quemadmodum ab bis accepimus, ceciderunt sex 
willia. Verum Pannoncs aliquanto exai sunt plu- 
res. la discessu etiam plurimi Daci amissi suut. 


ἐς τὸν Advov, ὥρμητο ἐς φυγήν. Καὶ ὁ μὲν ἔφευγε, 
A X46 65 ἐξίωχεν ἀνὰ xoátoz , xai συλλαδὼν, ἄμξω 
ἀνεῖλεν αὐτίκα, Οὗτο; μὲν οὖν ἐχομίζετο En" ofuco. 
Καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον στρατηγόν τε εἴλοντο αὐτὸν, ὁ 
χαὶ ἐπιστάτην τῶν πραγμάτων σφίσιν, ἤδη ὑπὸ τε 
Τ:ρμανῶν καὶ Βοέμων πολεμονμένους, xat ἐπέτρ: 

ψαν αὑτῷ τὰ πράγματα διαθεῖναι, $ ἂν αὐτῷ φαί- 
vo:to. Καὶ στρατόν τε συλλέξα;, ἐστρατεύετο ἐπὶ 
Ιοΐμους, xat ἐπολέμει δὴ τούτοις συχνόν τινα χρό- 
νον. Καὶ πρὺς Ἴσκραν δὲ, ἄνδρα εὐδιιμονοῦντα iv 
στρατηγίαις, ἀπανταχῆ ἐπολέμει, xal συμβαλὼν 
ἠττήθη. Καὶ ὕστερον αὖθις ἐπήει τε συμβαλὼν, xo! 
περιεγένετο. ᾿Αμουράτης δὲ, ὡς; τοῦ βασιλέως Λαδι- 
σλάον τὴν χεφαλὴν ἀποτεμόμενος "5, ἐπὶ δόρατος πε- 


ριέπεμπέ τε, xol ἐπεδείχνυ ἐς τὰ στρατεύματα, συσχευασάμενος ἐντεῦθεν, ἐκομίζετο ἐπ᾽ ofxou.. "Execov 
ὠὰ ἐν ταύτῃ ^f] μάχῃ Τούρχων μὲν, ὡς abto! λέγουσιν, ἀμφὶ τοὺς ἐξαχισχιλίους, Παιόνων δὲ καὶ πλείους 
τούτων. ᾿Απώλοντο δ᾽ οἱ πλείους ἐν τῇ ἀποχωρήσει ὑπὸ Δαχῶν "". 

Huuc liuem - Turcica. expeditio sortita est. Re- Β Ταῦτα μὲν οὖν οὕτως ἐγένετο. Καὶ τὰ πράγματα 


rum summa rcdiit ad Amuratem, cum eos qui. in 
Europa erant, ceptorum admodum puderet. 1280 
Therizen, qui Vladislaum obtruncaverat, ejusque 
caput in «csstra attulerat, Amurales regionibus 
et opibus plurimis donavit, eumque prafectum 
cou&iituit. Corpus Caraizis ferens Adrianopolin, 
wagnifice sepeliri curavit, ipseque exsequias houn- 
rifice duxit. [u hujus locum substituit Scuram virum 
Albanum, ut Asiz dux esset, quem captum abduxit 
ex Albanorum regioue, eumque iu sua donio educa it. 
Primum declaravit eum przfectum, postea eum Asiae 
ducem designavit. Platumam vero lionore sive 
dignitate sua privang (erat enim regie domus 
judex), Saraziem virum Grecum gencre, in. ejus 
locum subrogavit, Potentiam autem — maximam 
tenebat Chatiles Priami filius, quo iu januis 
regis vit prudentior nen erat. Nec multo post 
Awurates. Phatumain comprehendi jussit, opesque 
omucs ci aJemit, quarum nuinerus conmplecieba- 
tur. circiter quinquaginta centum myriades auri : 
argenti autem circiter quadraginta millia librarum. 
Gracorum rex in. fadus rediit. cum — Amurate, 
idque nec amplius violatum est. Nam quietem 
amplexus est, regemque Amuratein. imuncribus 
coluit, ut nihil mali contra Jpsum  awplius 
moliri institueret. Fœda autem coptentio crat 
inter. regeen Graecorum et. fratrem. Theodorum 
coorta, qui Dvzantium venerat, ut regnum a 


fratre susciperet. Is se pro. rege gerebat, fratri- ἢ 


que resistebat. Postremo ex aperjo iater sc. ho- 
Stiles iuimicitias gesserc. Nim expeditionem sum- 
psit adversus Byzantii vegem Theodorus frater, cui 
Selybria et regio. fiuitima  counuissa erat. Cum 
enim peteict. reditus suficientes, quibus. vitam 
$uam commode sustiuere posset, repulsam pas- 
sus est. llinc. bellum inter ipsum et. fratrem. est 


ἐπανῆχεν αὖθις τῷ ᾿Αμουράτῃ, εἰς ἐνδοιασμὸὴν xoig 
ἀνὰ τὴν Εὐρώπην ἀφικομένοις οὐχ ὀλίγον. Θερίζην 
μέντοι τὸν τὴν χεφαλὴν τοῦ βασιλέως ἀπενεγχάμε- 
νον χρήμασί τε πολλοῖς ἐδωρήσατο, καὶ χώραις τε 
ὕπαρχον ἀπέδειξε, Τὸ μέντοι Καραΐζεω σῶμα ἐνεγ- 
χάμενος, ἐς ᾿Αδριανούπολιν ἐξήνεγχέ τε αὐτὸς βα- 
σιλεὺς μεγάλως, χαὶ ἔθαψεν ἀξίως λόγου. Καὶ Σκοῦ- 
ραν ἀντ᾽ αὐτοῦ ἐστήσατο στρατηγὸν τῆς ᾿Ασίας, ἄνδρ 
'AxGav)v τὸ γένος, ὄν ἀνδραποδισάμενος ἀπὸ τῆς 
᾿Αλδανῶν χώρας, ἐξέτρεψέ τε αὐτὸς βασιλεὺς ἐν τῷ 
οἴχῳ οἱ. Καὶ ἀπέδειξε πρῶτα μὲν ὕπαρχον, μετὰ CE 
στρατηγὸν τῆς ᾿Ασίας. Φιτουμᾶν δὲ ἐχδαλὼν ἐχ τῖς 
τιμῆς, πρυτανεὺς γὰρ ἦν αὐτῷ οἶκον τοῦ βασιλέως, 
Σαραζέην παῖδα τὸ γένος “ἔλληνα ἐς τὴν ἐκεῖνον 


C ἱδρύσατο χώραν. Τὸ χράτος δ᾽ εἶχε Χαλίλης ὁ Πραῖ- 


μβέω, ἀνὴρ τὰ ἐς σύνεσιν τὰ πρῶτα φερόμενος ταῖς 
τοῦ βασιλέως θύραις. Τὸν μὲν οὖν Φατουμᾶν οὐ 
πολλῷ ὕστερον συλλαῤῶν, τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ἀφεί- 
λετο ἐς πενιήχοντα καὶ ἔχατὸν μυριάδας, ἀργύρια 
δ᾽ ἐς τετράχις 1" «ἀλανια. Τῷ μέντοι Ἑλλήνων βα- 
σιλεῖ σπονδαί τε ἦσαν ὑπὸ βασιλέως, xot οὐχ ἔτι 
ἐλέλυντο" εἶχέ τε fjovyo; ἐν τῷ παρόντι, καὶ ἐθεοά- 
πευς τὸν βασιλέα δώροις, ὥστε μηδὲν αὐτῷ χαλεπὸν 
ἐπὶ νοῦν βαλέσθαι τὸν βασιλέα ᾿Αμουράτην. "Hv γὰρ 
δὴ αὐτῷ διαφορὰ πρὸς τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ Θεόξωρο" 
τὸν νεωστὶ ἀφιγμένον ἐπὶ Βυζάντιον, διαδεξόμενον 
τὴν ἀρχὴν παρὰ τεῦ ἀδελφοῦ. Καὶ Exoatttv οὗτος 
τὰ πρὸς βαςιλέα ἐναντιούμενο: τῷ ἀδελφῷ. Καὶ 
ὕστερόν πε ἐξηνέχθη αὐτῷ ἐς εὐφανῇ, διαφνρὲν, καὶ 
ἐστρατεύετο ἐπὶ Βυζαντίου βασιλέα Θεόδωρος ὁ ἀδελ- 
φὸς, τὴν τε Συληδρίαν ἐπιτετραμμένος xai τὴν πε- 
pioixov ταύτης. Αἰτούμενος γὰρ ixavhv πρόσοδον 
αὐτῷ ἐς «5 ἀποζῆν, οὐχ ἐτύγχανεν. Ὅθεν ἐς πόλεμέν 
*€ χαθίστατο τῷ ἀδελφῷ, καὶ ἐστρατεύετο. Ὕστερον 
μέντοι πρινὴ ὁτιοῦν διαπράξασθαι αὐτῷ, ἐτελεύ- 
τῆσε γύσῳ λοιμώδει τὸν βίο» ἀπολιπών. Κωυσταντῖ- 


Notnlm marginales. 
(3) Gisera Bocm, qui alias Joaunes de. Braudis. flonfin. 5 dec. lib. v. 


" ἀποταμόμενος. Sic eliam iu une; in al. ut c. 


! In ora Τουρχων. 


!* τετραχισχίλια " ἐπ αἱ. ut c. 


339 


ΤΑΌΝΙΟΙ CHALCOCONDYL.E 


340 


exercitus, qui numero erant sex mille, assümpsit ; A ἐθεᾶτο ὡς: ἔχει τε φυλαχῆς tb τεῖχος καὶ παρα- 


et Jsthmum circuivit, ut. videret. murum, uun- 
quid priesidii in co situm esset ad resistendum. 
?t quidem graviter succensebat  Turacbani, quia 
eum ipse ceusuisset cstate bellum inferendum 
esse, is hieme rem ineipiendaim suasisset : quasi 
Peloponnesiaei non cessent vim hostilem exspe- 
etaturi, verum continuo fugam ingressuri, ubi 
primum accepissent. Amursten. 189 hostiliter 
accedere, Diebus etiam aliquot ea graiia cun- 
clatus est Amurates, quasi princeps Peloponnesi 
illico deditionem esset facturus. Verum cum hzee 
spes fefellisset, desceudens castra ad. murum 
wanstulit. Die deinde postero princeps exerci- 
tim bombardis longis petivit. Sequenti die eos qui 


oxtuñ i; τὸν πόλεμον, Kat ἤχθετο μὲν τῷ Tovpa- 
χάνῃ, ὅτι θέρους στρατεύεσθαι πρὸς τὴν "5 Ev αὐτῷ 
λέγων, ὡς οὐχ ὑπομενοῦσιν ἐπιόντα αὐτὸν, ἀλλ᾽ οἰχῆ- 
σονται φεύγουτες, ἐπειδὰν τὸ πρῶτον πύθωνται ἀφι- 
κέσθαι "" αὐτὴν ἐπὶ τὸν Ἰσθμὸν, xal ἐπέμενέ τε 
ἡμέρας συχνὰς, ὡς ἐνδώσοντος διὰ ταῦτα τοῦ Πελο- 
ποννησίων ἡγεμήνο;. Καὶ ἐπεί τε παρεληλύθασιν 
ἡμέραι, ἐπικαταδὰ; ἐς τὸ τεῖχος ἐστρατοπεδεύετο. 
Τῇ μὲν ὑστεραίχ τηλεδόλοις μακροῖς ἔτυπτε τὸ στρα- 
τόπεδον τοῦ ἡγεμόνος " τῇ δ᾽ ἐπιούσῃ ἀπεπειρῶντο 
τῶν ἐν τῷ τείχει, καὶ προσέφερον τὰς μηχανάς. Τῇ 
δὲ τετάρτῃ ἑσπέρα:, πυρὰν “5 ἁψάμενοι κατὰ τὸ 
στρατόπεδον, ὧς πλιῖστα ἕχαστος πρὸς τὴν ἑαυτοῦ 
σχευήν "5", Εἰώθασι γὰρ οὕτω τὸ γένος τοῦτο τῶν 


murum defensabant, tentarunt inachinas muro b Τούρχων, ἐπειδὰν ἐς μάχην μέλλωσιν ἱέναι πρό- 


ἃ linoventes. Quarto die tempore vespertino singuli 
juxta tabernacula sua igues fecerunt quam potuere 
maximos. Nam Turcorum est consuetudo, nt ignes 
piurimos parent, biduo ante ejus diei io quem 
pugna collata est, Hymuum quemdam canunt in 
bonorem Dci et lierois, significantes quod. tertio 
abbinc die przlium commiuere velint. Tunc igi- 
lur ignes excitantes quam potuere plurimos, ac- 
cingebantur ad oppugnationem muri. Quarto au- 
tm die Sarachorides (2), qui inter exteros inu- 
tilis sunt turba, funibus machinas ad murum 
waxerunt. Nam praeter exercitum qui regein. se- 
quuntur, adsunt et alli complures, qui frumeutum 
a finitimis in castra subveliunt. Sunt in eastris. et 
alii ex Asia oriuudi pedites, qui Agiades nuomi- 
nantur, quorum opera rex utitur ad itinera pur- 
ganda, et ad eastra communienda, necnon ad alia 
quibus in castris opus est. Arbitror autem castra 
hujus regis pulcherrime omnium, qua mos vi- 
dimus et audivimus, instrui, quantum attinet ad 
copiam frumenti, necnon ad situm tabersaculo- 
rum. Nam primum omnium mercatores plurimi 
comitantur regem istum, qui frumentum, equos 
mancipiaque emunt, necnon reliqua qnibus indiget 
exercitus. Hinc rerum omnium exercitui dives 
copia est. Preterea magnates. qui. comitantur 
regew, singuli plurima in expeditionem adducunt 
jumenta. Quidam adducunt camelos, qui arma, 


τριτα ἤδη τῆς ἡμέρας, fj ἐς τὴν μάχην καθίστανται, 
πυρά τε χαίουσιν ἀνὰ τὸ στρατόπεδον ὅτι πλεῖστα 
ἔχαστο:, xal ὕμνον τινὰ ἀναφαίνουσι τῷ Θεῷ καὶ 
«ip ἤρωϊζ, δῆλον ποιούμενοι, ὡς ἂν μάχην τῇ ὕσεε- 
ραίᾳ τῆς ἐπιούσης καθιστῶνται. Καὶ τότε δὴ πυρὰν 
ποιησάμενοι, παρεσκευάζοντο ἐς τειχομαχίαν. Τῇ 
δὲ πέμπτη ἡμέρᾳ ἑσπέρας τάς τε μηχανὰς προτέ- 
φέρον, χαὶ ὑπὸ πλόχονυ !*, οἱ Σαραχόριδες καλοῦμε- 
vot, ὁ ἀχρεῖος λοιπὸς ὄμιλο; τοῦ λαοῦ. Παρὲξ γὰρ 
τοῦ στρατοῦ ὃ: ἑπόμενος τῷ βασιλεῖ τούτῳ στρτ- 
τεύεται, ἐπάγονται ὅμιλον, τά τε σιτία φέρονται ἁ πὸ 
τῶν περιοίχων καὶ τῆς ἄλλης «οὔ βασιλέως χώρας. 
Ἕπεροι ἄλλοι δ᾽ αὖ οἱ ᾿Ασιανοὶ ᾿Αγιάδες καλούμενοι, 
πεζός τε ὅμιλος ἐπί τε τὰς χρείας τοῦ οτρατοῦ χρώ- 
μενος διατελεῖ, χαὶ ἐς τὴν τῶν ὁδῶν κάθαρσιν ἄγε- 
ται τούτους, καὶ ἐς τὰ στρατόπεδα. Δοχεῖ ὃΣ τὸ τοῦ 
βασιλέως τοῦτο στρατόπεδον χάλλιστα πάντων δὴ 
στρατοπέδων, ὧν ἡμεῖς ἐθεασάμεϑι xal ἀχοῇ ἐπυ- 
θόμεθα, τά τε περὶ τὰς σκηνὰς xoi ἐς: τὴν τῶν σι- 
πίων ἀφθονίαν κράτιστα μηχανήσασθαι, Πρῶτον μὲν 
γὰρ δὴ ἀγορασίαι ἕπονται τῷ βασιλεῖ μεγάλαι ἔς τε 
τὰ σιτία, καὶ τοὺς ἵππους, καὶ ἐς τὰ ἀνδράποδα, καὶ 
ἃ; τὴν τοῦ στρατοῦ χρείαν, ὅτου δ᾽ ἄν τι ἐπιδέοιτο, 
ἐνταῦθα ἀφθόνως τε πολλῷ ἐς τοῦτο καραγινομένων. 
Μετὰ δὲ ταῦτα ol τῶν μεγάλων ὅσοι ἕποντα: τῷ βα- 
σιλεῖ, ὁποζύγιά τε πάμπολλα 1) Exacto; περιάγει 
ἃς τὴν ἐξέλασιν" οἱ μέν τε καμήλους διτίων καὶ 
ὅπλων, χαὶ χριθῆς t5; ὑποζυγίων τροτῆῇῆς ἱχανὰς 


frumentum et hordeum, ut. pabulum sit jumentis p ἔχοντες, οἱ δὲ ἡμιόνους, ol δὲ συναμφότερα, οἱ δὲ 


eufliciens, portant. Quidam equos, quidam mu- 
los, quidam tam equos quam mulos im expedi- 
tionem agunt. Horum autem tantus e3t numerus, 
ut duplo jumentorum nümcrus hominum numerum 
essuperet.Comitantur regem alii pturiesi ab sua re- 
gione, quorum usus in frumentationcm maximus est. 
Si nece-sitas aliqua ingruerit exercitui, alimenta 
iu optiuiates distribnil, ct sic proficiscitur. Tento- 
riorum quis cernat in castris regis plerumque de- 


xai Uxxou;, ὥστε διπλάσια γίνεσθαι τὰ ὑποζύγιχ 
τοῦ στρατοῦ. Παρὲξ δὲ τούτων πεοιάγει ὄμιλου ἀπὸ 
«ἧς χώρας αὐτοῦ σιτίων τε ἕνεχα, xal ἐπειδὰν ἐς 
ἀνάγχην χαταστῇ τὸ στρατόπεδον, ἐπιδιελόμενος τοῖς 
ἀρίστοις τὴν τροφὴν, οὕτω συγχωρεῖ 35, ἐφ᾽ 6 τι ἂν 
γένοιτο. Σχηνὰς δὲ ἔτι ἐν τῷ στρατοπέδῳ τοῦ βασι- 
λέω; ἴδοι ἄν τις ἐς μυρίας, χαὶ πλείους παὶ ἐλάοσ- 
σους τούτων, ὡς τυγχάνει στρατευόμενος. Τότε μὲν 
δὴ, ὡς ἐτάχθησαν Σαραχόριδες ἐς τοὺς Ἕλληνας, 


Notule marginales. 


(9) Soracheridae lix. 


Δ [fn ora γεῖπει. '* [n uno, ἀφ χιεῖσθοι. 
ar inc, δ Lacuna in ἢ. 


95 πυρᾶς. R. ut inc 
δ] απο, πᾶν» πολλά" in al. nt c. 


'3* σχηνήν, Sic etiam in nno; in al. 
'" [o uno χωριῖ. 





343 


LAONICT CHALCOCONDYL AR 


3M 


ponnesiagcorum res ab rege planissime contusas ἃ αὐτῷ. “Ἤδεσαν γὰρ ὡς τῷ Ἰσθμῷ τὰ TIeXoxovvisou 


esse. Nec. armes, nec viri, ncc quidquam amplius 
memoratu dignum vel in urbibus, vel in arcibus 
reliqui erat. Mec sperabant in. posterum 1384 
Peloponnesi principatum sub se futurum, scd sugtt- 
rebantur se leloponne:i res omnes awissuros. 
Amnrates vt. lsthmum ocenpavit ct in P'eloponne- 
sum venit, primum quidem circiter trecentos capti- 
vos, qui nocturna fuga in montem supra Ceuchresas 
sium, quem Ozy vocant, evaserant, quasi inda- 
gine eircumdari jussit, Omnes capti sunt , doloque 
in unum loeum abducti, crudeliter occisi sunt. 
l'ostes Amurates emit mancipia numero sexcenta, 
quie ad sacrificium duxit in. honorem patris sui, 
volens eum expiare ezdem virorum occisorum . 
11" 5 ita peractis, exereitam divisit, Partera exer- 
citas Turachani Thessalim præfecto tradidit, qui 
rei militaris habebatur peritissimus, et plurimum 
conversatus erat cum Turcis Peloponnesi. D«dit 
ridem de numero peregrinorum mille milites, ut his 
instructus, profectionem per mediterraneam regio. 
pem faceret. Ipse quidem rex per Sicyonem iter 
faciens, recta. in Achaiam contendit. Urliem 60 
die, quo lsthmus in potestatem. venit, regius exer- 
citus aggressus est, captamque diripuit univer- 
sam. Aberant enim oppidani, profecti in Isthmum, 
Nec admodum in munito loco urbs sita erat. Qua- 
propter eam continuo diripucre : οἱ maximam Pelo- 
ponneii partem peragrantes, persecuti sunt. bello 
duces et reliquos Graecos. Cum autem hostium 
Alius alio, ubi se tutum pntalat, palantes dilaberen- 
tur, urbem defensoribus vacuam in potestatem 
redigit, obsidioneque arcem premere statuit. Erant 
in ea arcc Mulgerius (6) Grzeus, ct alii quidam 
Græci ^on. multi cum liberis et uxoribus. Turci 
igitur. suffodientes arcem, cum Mulgerius nullam 
salutis spew affulgere cerneret, semetipsum et 
arcem Amurati tradidit, los quidem cum liberis 
et uxoribus misit Augium, ui bem opulentam ; ipse 
vero æiliſicia urhis capte incendit. Quo facto, 
ulterius proficiscens, veuit Patras Achai:e urbem 
opibus floreutein. Oppidani urbem istam  dese- 
ruerant, abeuntes in continentem Venetorum, qua 
ex opposito erat. Remansere tamen quidam in 
arce οἱ iu. regia: stulti quidem, cum reliqui sibi 
ſuga consulerent, ipsi semetipsos in grave discri- 
men prxcipitarunt, Erant autem. numero quater 
mille. Viros igitur et mulieres quæ in regia. erant, 
pactionibus Amurates in. lidem accepit, omnesque 
in mancipiorum album retulit. llinc arcis oppu- 


C 


gnalionem auspicatus est, peregrinosque misit, ut . 


cam subito caperent. Mi sumna vi impetum in 
murum dantes, eumque suffodientes, in arcem 
irruperc. Graeci »esinam et. picem. incensam 185 


πράγματα διεφθάρη ὑπὸ «ou βασιλέως, καὶ ὅπλα, 
καὶ ἄνδρες, καὶ οὐδὲν ὅ εἰ ἄξιον λόγου, ὑπελείφθη 
ἐν ταῖς πόλεσιν f) ἀχροπόλεσι. Kal οὐχ ἔτι ἤλπιζον 
περιέσεσθαι σφίσι τὴν ἀρχὴν τοῦ λοιποῦ, ἀλλ᾽ οἶχε- 
σθαι σφίσι τὰ πράγματα ἀπολλύμενα. ᾿Αμουράτης 
δὲ͵ ὡς xatísys τὸν Ἰσθμὸν, καὶ ἐπεὶ ἐγένετο ἐντὸς 
τῆς Πελυποννήσου, πρῶτα μὲν ἐς τοιαχοσίους τῶν 
αἰχμαλώτων, οὗς ἀποφυγόντας τῆς νυχτὸς ταύτης, 
b, τὸ ὄρος, τὸ ὑπὲρ τὰς Κεγχρεὰς, Ὀξὺ δὲ καλού- 
μενον, χυχλωσάμενοι, εἷλον ἀπάτῃ πάντας, εἰ; ἕνα 
χῶρον ἀπαγαγὼν, κατέσφαξε" μετὰ δὲ ὠνησάμενος 
ἀνδράποδα ἐς ἐξαχόσια θυσίαν ἀνῆγε τῷ ἑαυτοῦ πα» 
«οἱ, ἐξιλεούμενος τῷ φόχυ τῶν ἀνδρῶν τούτων. "Ev- 
τεῦθεν δὲ ἐπιδιελόμενος τὸ στράτευμα, χαὶ τὸ μὲν 
παραδοὺς Τουραχάνῃ, τῷ Θετταλίας ὑπάροχῳ, ὡς 
ἐμπείρῳ τε ὄντι xal μάλιστα δὴ Τούρχων ὡμιληχότι 
τῇ Πελοποννήσῳ, xal τῶν νεηλύδων ἀἁμτὶ τοὺς 
χιλίου;, ὡς διὰ τὴν μεσόγαιον ἐλαύνειν" αὑτὸς 
δὲ διὰ τῆς Σεχυῶνος ἤλαυνεν εὐθὺ τῆς ᾿Αχαῖας. 
᾿λφικόμενος δὲ ἐς Σιχυῶνα, τὴν μὲν πόλιν, 
iv fj ἡμέρᾳ ὁ Ἰσοθμὸς ἑάλω, ἑπέδραμέ τε ὁ στρα- 
«ὃς τοῦ βασιλέως, xol ἡνδραποδέαατο σύμπα» 
σαν ἄρδην τὴν πόλιν ἀπόντιον δὲ τῶν ἀνδρῶν 
b; τὸν Ἰσθμὸν, καὶ οὐδὲ ἐν ὀχυρῷ ᾧχημένης 
tc πόλεως, ταύτην μὲν 3" εὐθὺς τότε ἣνδρα- 
ποδίσαντο, xaX ἐπὶ πλεῖστον fi.aca» τῆς Πελοποννή» 
σου, τοὺς τε ἡγεμόνα. διώχοντες, καὶ τοὺς ἄλλους 
Ἕλληνας, ὡς ἄλλος ἄλλῃ ᾧχετο φεύγων, τὴν μὲν 
πόλιν χενὴν τε xatílaÓs, xa* τὴν ἀχρόπολιν io. 
λιόρχει. Ἐνῆσαν δ' αὐτόθι Μουλγέρ'ός τε “Ἕλλην, 
καὶ ἄλλοι μετ᾽ αὐτοῦ τινες ᾿Βλλήνων, οὐ πολλοῖ, σὺν 
γυναιξί τε ἅμα xaX παισίν. Ἐπεὶ δ᾽ ὑπορύξας ἔθει 
τὴν ἀχράπολιν, ἐνταῦθ᾽ ἐς ὁμολογίαν ἀφιχόμενος ὁ 
«ἧς ἀχροπόλεως φύλαξ, παρέδωχέ τε αὐτὸν χαὶ τὴν 
ἄχραν. Τούτους μὲν δὴ. xai γυναῖκας, καὶ παῖδας 
&c ΑΥγιον, πόλιν εὐδαΐμονα, ἀπέστελλε, τῆς δὲ πό- 
λεως ἐνεπίμπρα τε τὰς οἰκίας, καὶ τοῦ πρόσω ἐχό- 
μενος, ἀφίκετο ἐπὶ [lácpa; 1r; ᾿Αχαῖΐῖας πόλιν εὖ. 
δχίμονα. Ταύτην μὲν οὖν ἐξέλιπον οἱ ἄνδρες ἐς τὰν 
χαταντιχρὺ ἤπειρον τῶν Οὐενετῶν * xal πλὴν τῶν ἐν 
τῇ áxposázr 9, xal ἐν τοῖς βασιλείοις ot ἐνα πελεί- 
φθησαν ἀφροσύνῃ χρησάμενοι, οἱ δ᾽ ἄλλοι πάντες 


D (pgovto φεύγοντες. Ἦσαν δ᾽ ol ἐναπολειφθέντες ἐς 


τετραχισχιλίου;. Τοὺς μὲν οὖν τῶν βασιλείων ἄνδρας 
τε καὶ γυναῖχα; παρεστήσαντο ὁμολογίᾳ, xal ἐς 
ἀνδράποδα διελόμενος, τὴν τε ἀχρόπολιν ἐπολιόρχει, 
καὶ τούς τε νεήλυδας ἔπεμψεν, ὡς ἑλοῦντας. Καὶ 
οὔτοι προσέδαλλόν τε τῷ τείχει, καὶ ὑπορυξάμενγι 
εἰσέπιπτον. Οἱ δὲ λληνες ῥυτένην κα' πίσσα, -υρὶ 
ἁψάμενοι χατ᾽ ὁπὴν, τούς τε νξήλυδας ἐξεκρ᾽ 032770 
ἀιλυνόμενοι, καὶ ἐχράτυνον τὴν ἀχρόπολιν. 'Ajou- 
γάτης μὲν δὴ, ὡς Τουραχάνης ἐντεῦθεν ἀφιχόξενος, 
xal ἀνδράποδα ὡς πλεῖστα ἀγόμενος, παρεγένετα 


Νοίυ 9 marginales. 


(6) Calagerius, 


* R. ἣν. ν᾽ ἀχρ πόλει. [n αἱ. uic 


DE REBUS TURCICIS 68. VII. 


316 


παῦϑ' ἐἑπαναζεύξας, ἀπήλαυνε. Μετὰ δὲ ταῦτα A per. foramina jaeulantes, peregrinos expulerunt 


ᾧ ὕστερον σπονδάς τε ἐποιήσατο, xal ὑπό- 
ξχον τὴν Πελοπόννησον τὸ ἀπὸ τοῦδε oi "EX- 
ἐχρι τούτου, τὸ πρὶν ἐλευθέραν οὖσαν. Τὴν 
πόλιν τῶν Θιδῶν πειρώμενον ἐπιέναι Basc- 
Πελοπόννησον ἐξέλιπόν τε, χαὶ τοὺς ἄνδρας 
ἄντες, ᾧκησαν iv τῷ Ἰυθμῷ, οἵτινες δὴ καὶ 
, ὑπὸ Τούρχων. Ἢ δὲ ἑἐχτὸς yoo1 τοῦ βα- 
αὐτίκα μετὰ τὴν τοῦ Ἰσθμοῦ ἄλωσιν προϑε- 
τῷ βασιλεῖ, τό τε Πίνδον xai ἡ ἄλλη χιύρα 
"ιλέως. Ταῦτα μὲν οὖν ἐν τῇ [Πελοπονυΐσῳ 
rov ἐγένιτο, Καὶ βασιλεὺ: τοῦ ἐπιγινομέ- 
οὖς ἑἐστοατεύετο ἐπὶ Σχεντέρην ?! τὸν ᾿16ά- 
δα, ὃ; παῖς ὧν, ἐς τὰς θύρας ἀφιχόμενος 
τλέως, xai παιδιχὰ αὐτοῦ γενόμενος, ἀπέδρχ 
πατρῴαν αὐτοῦ χώραν, χαὶ ἀγόμενος γυναῖχα, 
& τοῦ ᾿Αριανήτον, ix τοῦ ἐμφανοῦς ἐπολέ- 
) βασιλεῖ. Καὶ οὔτε φόρον ἐπήγαγον τῷ βά- 
πε αὐτοὶ ἐς tà; θύρα; ἴεντο, οὔτε πείθεσθαι 
À:à ταῦτα συναγεῖρας ἅπαντα τόν τε ᾿Ασίας 
ὥπη: αὐτῷ στρατὸν ἤλαυνεν ἐπὶ τὴν "IGávtco 
καὶ ἐπεί τε ἐσίδαλεν ἐς τὴν χώραν, ἐδήου 
τρατεύματα, διακέμπων ὅποι παρῆχοι, καὶ 
ἴρα τάς τε χώμας χαὶ τοὺς ἀγεού;. Καὶ τὰ 
2lovto ὑπὸ τοῦ στρατοῦ, χυὶ περιεφθείροντο 
3& πάντα. Σχενδέρης μὲ" οὖν ἐπὶ τὴν ἐς τὸν 
παράλιον χήραν τῶν ΟΘὐενετῶν ὑπεξέθετο, 
& xol οἱ ᾿Αλδανὼν ?*, τάς τε γυναῖκας xal 
Αὐτοὶ δὲ περιιόντες ἄλλο τε ὄλλῃ τῇς χώρα; 


to, εἴ του δίοιυτο αἱ πόλει: αὐτῶν. Καὶ οὗτοι αὶ 


b τὸ ὕρος. τὸ ὑπὲρ τὴν χιυραν αὐτῶν, ἄχρι 
'lou δ'ατεΐῖνον, διέτριδον, χαραδοχοῦντες, ὅποι 
k πράγματα ἀποδήσετα: * ᾿Αμουράτη; δὲ Las- 
, πρῶτα μὲν τὴν Σφετίαν π΄}ιν ἐπολιόρχει, 
ὃν μὲν πρησέςζερεν, ὡς παμαξζοζέν τε αὐτὴν, 
οἱ ἀκίοιεν ἐπὶ τὰ ἐλντοῦ ξχαστος οἱ δὲ οὐχ 
τὸ. Μετὰ δὲ ταῦτα προσέδαλε αὺν τοῖς νεῆ- 
Bi εἷλε τὴν πόλιν κατὰ χράτος, xai ἐξηνδρα- 
9», τούς t& ἄνδρα: σύμπαντας διεχρῆσα"ο. 
ἱ ἐπιὼν ἐπὶ τὴν Γετίην, ὀμολογίς τε πΩρε- 
» χαὶ τοὺς ἐν τῇ πόλει ἀνδραποδισάμενος, 
ἰὼν στοατὸν ἐπὶ τὴν Κρούην πόλιν πργέχου" 
y àv τῇ ᾿Αλδανῶν χώρᾳ. Οἰκχεῖται δὲ ἐν ὀχνοῷ 
᾿αὐτὴν μὲν οὖν προχαθεζόμενος, ἐπολιόρκει, 
«δόλοις τε ἔτυπτε τὸ τεῖχος, xai χατέδαλε 
οὐχ ὀλίγον. Μετὰ (b ταῦτα προσέδαλε σὺν 
ἡ υσιν, o; ἐξαιρήτων τὴν πόλιν. Kol ὡς οὐχ 
ἢ ἑλεῖν, ἀπήγαγε τὸν στρατόν’ ἤδη γὰρ ὀψὲ 
ἐνιαντοῦ, xal χειμὼν ἐπιγενόμενος, ἐπίεζε 

τόν. Τὸν οὖν παῖδα αὑτοῦ ἄρτι ἠἡδάσχοντα 
ἢ» περιῆγεν ἐν τῷ στρατῷ, ἑξότον ἀφείλετο 
ἣν βασιλείλχν. Ἐγένετο δὲ οὕτως. Ὡς; ἐμά- 
ἔς 1 αἰοσιν ἐν τῇ Bápvy, xal τὰ στρχτεύματα 
ὥρα ἐν quy?) γενόμενα, ἐς δέος τε καθεσ-ἡ- 


acerrime repugnantes, arcemque et mnrum refi- 
cientes et optime muuientes, Amurates, tbi adve- 
nit Turaclianes, vchens maximam hominum  alia- 
rumque rerum praedam, cum exercitu discessit , 
nec inulto. post pacem. cum Grecis fecit. Ex eo 
inle tempore Peloponnesus, qua prius libera. erat, 
Lributaria facta est. Thebas Thebani, cum hosti- 
liter accederet rex, descruere : ct. in Isthmum se 
contnlere, quasi ibibabitaturi, qui tamen ab Turcis 
capti sunt, Exterior autem regio, Pindus videlicet 
οἱ reliqua regio, quamprimum Isthmus captus est, 
in regis potestatem devenit, 

Appetenta jam azstate,. Amurates hellum. movit 
contra Scenderew [banis filium. (Alexandrum sive 
Scanderbegum appell itam), qui puer venit in januas 
regis, ejusque concubinus factus est : tandem 
effugit in patriam. suam regionem. Ducta deinde 
uxore Arianetis ilia (7), ex professo bellum cum 
rege gereliat. Nam tribstum haud. amplius regi 
pendebant, nce ia januas ibaut, parere quoque regi 
detrectabant, Quapropter Amurates couvocans Asiae 
Europeque exercitus. universos, lbanis regionem 
hello petere statucbat. Veniens igitur in regionem, 
vastabat nniversam, vicos agrosque inceniebat ; 
frumentum omnemque commeatum co v burebat, 
Omnia qux in ea regiane crant, populationibus 
dissipabantur. Scenderes igitur ipse necnon  Alba- 
ni omnes, in maritimam versus lonium Venetorum 
regionem, uxores et liberos, quo ab impendenti 
periculo tuli forent, exposuerunt : ipsi autem undi- 
que per regionem ol'ambulantes, sedulo dispicie- 
bant, sicubi urbes ipsorum auxilio indigerent. 
Castra habuerunt in mante qui regioni eorum 
impendet, et in lonium usque porrigitur : et ibi ex- 
spectaverunt belli eventum. Amurates Sphetiam (8) 
urbem exercitibus  circumsegit , — oppidanisque 
nuntiare jussit, si deditionem facerent, se singu- 
los ad sua abire permissurum. At hi conditionem 
istam non admiserunt. Quapropter cum peregri- 
norum coborte murum sübi!, et cum impetu in urbem 
irrumpens, ea potitur, predsque totam exponit. 
Viros omues trucidari jussit. Deinde copias duxit 
contra Getiam, quam pactionibus in ditionem acce- 
pit. Captis autem oppidanis, exercitum Cruam (9) 
urhein Albagorum primariam movit. Urbs hrec 
sila est in loco munitissimo. Hauc obsidione cin- 
xit, murumque bombar/dlis concussit, ejusque non 
modicam partem siravit. Deinde per loca. ruivis 
patentia cum peregrinis irrumpere quxrebat, quasi 
vi 186 cam capturus. Coypta autem omnia cum 
irrita. caderent, exercitum. abduxit omnem, quia 
æstatis jam extremum erat, et frigus hibernum 
graviter exercitum affligebat. Filium suum Me- 


Notula marginales. 


leniear. 
pbetisgradum. 


wno, Zxcvoípnv. 


49) Groiam. 


3 ᾿Αλθανοί, Sic eiiam ia uno; in αἱ. o: ᾿Αλθανῶν πρῶτοι. 


54] 


LAONICE CHALCOCONDYL/E 


348 


climetem jam pubesceutew per castra cireumJuxit, A xt. μέγα πάνυ, σἰόμενος αὐτίκα πάντη 35 ἀπολεῖ- 


regnoque prafecit. Sic autem ἰδία evenere. Cum 
pugnaret adversus Paunones Varnse, et exercitus 
suos ad fugam iuclinare cerueret, valde timuit pu- 
L»n$ se mox cum suis periturum. [n hac gravissima 
necessitate constitutus, vovit, si incolumis evade- 
ret presens periculum et victoria potiretur, se ces- 
surum regno, et id commissurum (lio, et abiturum 
in Asiam, ut ibi vitam traducat, adinistus sacer- 
dotibus εἰ Nazaræis: et culturum frequenter he- 
roein, eique iinmolaturum. Cum igitur Pennonibus 


victoriam exLorsisset, rege corum perempto, do-. 


mum redit, filiumque juniorem accersivit ad regni 
gnrbernacula, Nam filius ejus Aladines natu ma- 
ximus haud amplius superstes erat, sed naturas 


σθαι. Ὡς ἤδη ἀφίχετο ξυμφορᾶς, ηὔχετό τε, ὡς ἣν 
αὑτῷ τὰ πράγματα μὴ διαφθαρῇ, τότε ἐν τῷ θο- 
ρύδῳ ἐκείνῳ ἀπολιπεῖν τε τὴν ἀρχὴν, xal τῷ καιδὶ 
ἐπιτρέψαντα, αὐτὸν οἴχεσϑαι ἐς τὴν ᾿Ασίαν, διατρί- 
ψοντα σὺν τοῖς ἱερεῦσι, καὶ τοῖς καρ᾽ αὑτοῖς χαλοὺ- 
μένοις Ναζηραίοις, προσευχόμενον τῷ fige , καὶ 
ἀνάγοντα ** θαμὰ τὴν θυσίαν. Ὡς δὲ περιεγένετό τε 
Παιόνων, καὶ τὸν Παιόνων βασιλέα ἐξελὼν, ἐχομέξετο 
ἐπ᾽ οἴχου, τόν τε παῖδα αὐτοῦ τὸν νεώτερον Μεχ- 
μέτην μετεπέμπετο ἐπὶ τὴν ἀρχήν. 'O γὰρ πρεσδύ- 
τερας αὐτοῦ ᾿Αλαδίνης oóx ἔτι περιῆν, ἀλλ᾽ ἔτετε- 
λευτήχει ὑπὸ ἵππου ἐχεραχηλισθεὶς, κυνηγετοῦντος 
αὐτοῦ καὶ ἐπιθέοντος ἀνὰ χράτος ἐπὶ τὴν ἔλαφον. 
Οὗτος μὲν οὖν οὕτως ἐτελεύτησε. Μεχμέτην δὲ τὸν 


debitum exsolverat, precipitatu3 ex equo in vena- B νεώτερον παῖδα περιιόντα, ὡς ἐλέγετό μοι, τότε ἐπὶ 


'ione, cut persequeretur cecevum. Is. quidem in 
hunc modum occubuit. Mechmetem autem junio- 
rem ad regni moderamen vocavk. Cum autem 
venisset vocatus, regnum et januas, necuon pere- 
grínos pater ejua fidel committens, ipse profectus 
est Prusam, ubi Asis sedes regia est. Abdicato 
igitur regno, cum Zichidis, qui Turcorum Naza- 
ταὶ sive monachi sunt, et cum Seitidis, necnon 
cum reliquis doetis conversatus est. Nec multo 
post penituit virum, quod regoo relicto, nunc 
privatam se juereiur vitam. Cum autem præsſsen- 
tein vite éonditionem haud ferre posset, consi- 
li^ agitavit, qua ratione citra tumultum regiam 
dignitatem τ. ciperet, Sedulo enim praecavebat, ne 
si filius sentiret quid ipse moliretur, bellum 
exoriretur, cujus ipse auctor ab Turcis haberetur. 
Q2 quidem facere iusUtuit, ad (nem dedunit, 
videlicet u& rediret δά regnum opera εἰ industria 
Cuatitis filii Priami, quo familiariter utebatur, ct 
cum quo ei artissima intercesserat necessitudo, 
Chatites ergo ubi sententiam Amuratis satis. intel- 
lexii, puerum Mechmetem venatum ire jubet , 
ut se quam pulcherriine ex equo exerceret. Qui 
dicio audiens , venatum abiit Interea Clatites 
nuntium mittit ad patrem, quem subito dicta die 
nibil veritum in uibis regiam venire, et jus dicere 


ut regem civibus jubet, Amurates quemadmodum 


jussus erat, filio venatione occupato, ad pcasti- 
tutam diem advenit. Adveniens reguum invasit: 
civibus januisque ut decet, jus dixit, Filius, ut ac- 
cepit patrem mulata voluntate 387 regnum recc- 
pisse, nesciens quid agerel im prasenti negotio, 
tamen accessit, patremque regem | adoravit : enm- 
quc secutus est, quocunque - nilitatem abiísset, Nec 


τὴν ἀρχὴν μετεκέμπετο. Ὥς δὲ ἀφίχετο, ἐπιτρέψας 
αὐτῷ τὴν ἀρχὴν, καὶ τὰς θύρας, καὶ τοὺς νεήλνδας, 
αὐτὸς ᾧχετο διαδὰς ἐπὶ τὴν ᾿Ασίαν, ἐς Προῦσαν, ἧ 
τὰ τῆς ᾿Ατίας βασίλεια ἦν. Τὴν μὲν οὖν ἀρχὴν ἀπο- 
θέμενος, μετὰ Ζιχίδων **, τῶν παρ᾽ αὐτῶν Ναζη- 
ραίων, καὶ Σειτίδων, καὶ τῶν τοῦ γένους σοφῶν, πολλὰ 
διέτριδεν. Οὐ πολλῷ δὲ ὕστερον μὲτέμελέ τε αὐτῷ, 
ἀπιόντι ἐχ τῆς ἀρχῆς, xal ἰδιωτεύοντι. Ὡς δὲ oix 
ἠνέσχετο, ἔπραστεν ὅκως ἐπανιὼν τὴν ἀρχὴν χα- 
πάσχοι καθ᾽ ἡσνχίαν * ὡς δὲ μὴ ἐς διαφορὰν ἀφιχνου- 
μένον αὐτοῦ τοῦ παιδὸς, χινδυνευομένῳ αὑτῷ τὰ 
πράγματα, καὶ αἰτίαν ἔχοι πρὸς τοῦ γένους οἷα xot. 
"Expacss δὲ ὅπως ἐπανέλθοι μετὰ Χαλίλεω τοῦ 
Πραΐμεω, ἀνδρὸς συνήθους αὐτῷ ἐς τὰ μάλιστα, καί 
οἱ ἀπιτηδείως ἔχοντος αἰεί. Αὐτὸς μὲν οὖν ἔπεισε 
τὸν παῖδα ἐς ἄγρας φοιτώντα, γυμνάζεσθαι ὡς χάλ- 
λιστα ἐφ᾽ ἵππου. Καὶ ἐπειδὴ ἔπειθε, χρύφα ἔπεμπε 
τῷ πατρὶ αὐτοῦ, μηδὲν δεδιότα, ἄφνω ἐς τὴν ῥητὴν 
αὐτῷ ἡμέραν, ἀφικόμενον ἐς τὰ βασίλεια τῆς πό- 
λεως, χρηματίζειν τοῖς ἐν τῇ πόλει ὡς βασιλέα. Ὁ 
μὰν οὖν ὡς ὑπετίθετο, ἐς ἣν αὐτῷ συνέθετο ἡμέοαν, 
παρεγένετό τε ἀπόντος αὐτῷ τοῦ παιδὸς ἐς τὴν 
ἄγραν, xal χυνηγετοῦντος * παραγενόμενός τε χα- 
τέσχε τὴν βασιλείαν, χρηματίζων τοῖς ἐν τῇ πόλει 
«ὧν θυρῶν ὡς βασιλεύς. Ὃ μέντοι παῖς αὑτῷ, ὡς 
fio0s:o ἑπανιόντος τοῦ πατρὸς αὐτῷ ἄφνω, οὐκ 
ἔχων 6 τι χρήσαιτο πράγματι, προσήει τε καὶ προσ- 
εχύνησε' xal τὸ ἀπὸ τοῦδε παρῆγεν αὐτῷ ἐ; ἣν 
ἂν στρατεύηται χώραν. Τὸν μέντοι παῖδα οὐκ ἐλάν- 
θανεν, ὧ; αὐτῷ ταῦτα εἴη διαπεπραγμένο: Χαλίλης 
ὁ Πραΐμεω, xaX ἤχϑετό τε ἀξίως. Οὐ μέντοι γε àv- 
εδίλον αὐτῷ τὴν ὀργήν. “Πόει γὰρ μέγα δυνάμενον 
παρὰ τῷ πατρί. Tó:s μὲν οὖν ἐς τὴν ᾿Αμουράτεω 
ἐπάνοδον ἐπὶ τὴν βασιλείαν οὕτως ἐγένετο. 


latuit. Mechmetem, opera Cbatitis patrem quam maxime adjutum ista egisse. Et quamvis Cbati 
werito irasceretur, iram tamen ostendere noluit, veritus viri potentiam , qua plurimum pollebat 
apud patrem Amuratem., In hunc modwn 860 tempore, propter patris in cegnum reditum, filius aff-- 


ctus erat. 
Posujuam autem exercitum abduxit ab Mace- 
douia, qux versus lonium patet, quie Albanorum 


Ἐπεὶ δὲ ἀπήγαγε τὸν στρατὸν ἀπὸ τῆς πρὸς τὸν 
Ἰόνιον Μαχεδονίας, τῆς τῶν ᾿Αλδανῶν χώρας, τοῦτο 


Notule marginales. 


*! [n uno, πᾶν, 8) ἀναγαγόντα. Sic eliam R. 


9 R.Z». 


349 


DE REBUS TURCICIS LIB. vit. 50 


μὲν τὸ ἔτος διέτριδεν ἐν τοῖς Εὐρώπης βασιλείοις A regio est, per eum annum in Europz regia quie- 


ἣσυχίαν ἄγων" τῷ δ᾽ ἐπιόντι ἐνιαυτῷ αὖθις ἐπ:ὶ πέ- 
ριαγγέλλει τῷ στρατεύματι ἕπεσθαι, ἐστρατεύ:το 
αὖθις ἑαὶ Σχενδέρην τὸν ᾿Ιδάνεω, xal ἐπὶ τὴν ταύτῃ 
xatà τῶν Ἰόνιον ᾿Αλδανῶν χώραν, χαὶ ἐπήει πολλῷ 
θυμῷ, ὡς ἐξελών τε τὴν Κρούην, χαὶ αὐτὸν Zxtv- 
δέρην, ἑξαιτησόμενος τοὺς Οὐενετοὺς, xal ἣν μὴ 
ἀποδοῖεν αὐτὸν, ὡς πολιορχήσων τὴν πόλιν, ἐς ἣν 
αὑτὸ; χαταφυγὼν ἐσήει. Ἐπεὶ δὲ εἰσέδαλεν, ἐπο- 
ρεύετο ἰθὺ ἐπὶ τὴν Κρούην, xai τὴν τε χώραν, ὅσῃ 
ὑπελείπετο τὴν ἀρχὴν αὐτῷ ἀσινὴς, ἐπέδραυ ἐ τε 
αὑτοῦ τὰ στρατεύματα, xai ἐπέχαον πῦρ ἐνιέντε:, 
ὅτω ἂν αὐτοῖ; περιτύχοιεν: ἐπέδραμε δὲ χαὶ ἄχρι 
400 ποταμοῦ tou 9 «à στρατεύματλ. Τὴν δὲ ἐπέχεινα 
«οὔ πταμοῦ χώραν οὐχ οἷά τε ἣν ληΐζξεσθαι, διὰ τὸ 
δέατον εἶναι πάντη τοῖς βασιλέω; ἱπποδρόμοις. 
Καὶ οὗτοι μὲν τά: τε γυναῖχας χαὶ ταῖδα; ὁπεκχθέ- 
μένοι ἐς τὰ ἐχυρὰ τῶν Οὐενετῶν, συνελέγοντο ἐς τὸ 
ἔρος, τὸ ὑπὲρ τὴν Κρούην πόλιν αὐτῶν. Ἐνταῦθα 
δὶ δκεξαγαγὼν τὰς γυναῖκας χαὶ τὰ παιδία, κατέ- 
(eto ἐς τὰς τῶν Οὐενετῶν πόλεις. Τοὺ: δὲ ἄνδρας 
κατέλιπεν ἐν τῇ πόλει ἀμυνουμένους, χαὶ τὰ τείχη 
φυλάξυυτας" καὶ τούτους ἐπιλεξάμενος τοὺς ἐθέλον- 
«ας αὑτοὺς ὑποστῆναι τὸν ἀγῶνα “7. ᾿Ἀμουράτης 
μὲν οὖν τά; τε τηλεδόλους παρεσχευάζετο καθεζό- 
psvoc, ὡς τὸ τεῖχος χαθαιρήσων, xal παραμένων ** 
& 12 σὺν τοῖς νεήλυσιν ἐς τὴν πόλιν. Ἐπεὶ δὲ αὐτῷ 
τὰ πάντα παρεσχεύαστο, ἔτυπτε τὸ τεῖχος τηλεῦό- 
λοις, καὶ χατέδαλε μέρος πολύ. Σχενδέρης δὲ ἀπὸ 


team agens mansit, Ineunte deinde anno iterum 
expeditionem sumpsit contra Scenderem lbanis 
filium, et contra eam qua isthic sita est Albano. 
rum regionem, cum jussissct universos exercitus 
instructos et paratoa præsſsto essc. Plenus igitur 
irarum proficiscebatur versus Cruam, quasi eam 
vi expugnaturus, Praterea in animo habebat ex- 
postulare cum Venetis, ut Scenderem traderent. 
Quod si facere omitterent, 86 obsessurum urbem 
quamcunque Scenderes fugiens intrasset. Ut re- 
gionem bostilem est ingressus, recta contra Cruam 
properabat, et in eam regionis partem, quam antea 
intactam et. inviolatam ab populationibus relique- 
rat, suos milites incursionem facere jubet. Qi 
dicto audientes, incendiis omnia, ignem injicien- 
tes, miscuere, Et hanc regionem misere vastarunt 
usque ad flumen (10). Verum regionem ultra 
flumen sitam populari nequivere, quia regiis equi- 
tibus haud erat pervia. Albani autem uxores et 
liberos in munita Venetorum loca ablegantes, col- 
ligebantur in montem, qui Crus urbi imminet. 
liinc Scenderes educens uxores et liberos, de- 
ponebat eos in urheg Venetorum. Viri vero relin- 
quebantur in urbe, ut resisterent hosti, moniaque 
defensarent : et bi potissimum huic negotio desti- 
nabantur, qui volentes, non coacti, praelium subire 
cupiebant. Amurates bombardas expediebat, assi- 
dens ut murum disjiceret : et deinde cum peregrinis 


«οὔ ὄρους πυρά τε ἔχαυσιν, ἐπιδειχνύμενος τοῖς ἐν C irruinpens, urbem sui juris faceret. Omnibus au- 


τῇ πόλει, xal ἐπειδὰν χρεία 7j παρεσόμενος καὶ ab- 
τὸς ἐπιδοηθήσων, xal τινων τῶν τοῦ βασιλέως ἀνα- 
ξάντων ἐπὶ τὸ ὄρος, προσέδαλέ τε καὶ ἐμάχετο, ἔργα 
ἀποδειχνύμενος ἄξια λόγου. Ἐπεὶ δὲ τῷ βασιλεῖ 
δη ἱκανῶς καταδέδλητο τὸ τεῖχος, ἐς μάχην χαθῇ- 
eto πανστρατιᾷ, xol ἐπειρῶντο οἱ νεήλυδες ἑλεῖν 
ταύτη fj ἔχειτο τὸ τεῖχος ἐπὶ γῆς. Οὐ μέντοι ὑπερε- 
βάλον:ο τοὺς b» τῇ πόλει, παρ’ ἐλπίδι ἀγωνισα- 
μένου;. Ἐνταῦθ’ ὡς Uxsvóst λιμῷ ἐχπολιορχήσειν, 
x3! αὖθι: τὸ δεύτεμον προσδαλὼν κατὰ τὸ χαρτερὸν, 
ἀφιχνεῖται ἀγγελίη παρὰ Γεωργίου τοῦ Τριδαλλῶν 
ἡγεμόνος, ὡς Ἰωάννης συναθροίσας τοὺς Παίονας, 
τὸν τε Ἴστρον διαδαίνει, xal συμπαραλαδὼν στρα- 
«εύνιτο ἐπ᾿ αὑτόν. Ταῦτα ὡς ἐπύθετο, τὴν ταχίστην 
ουτχενασάμενο;, ἀπήει ἐνταῦθα, fj ἐπιόντα ἐπυνθά- 
vtto, xzl κήρυχα ἔπεμπε πρὸὺς τὴν Εὐρώπην, πε- 
ριαγγέλλοντα παρεῖναι αὐτῷ ὡς ξύμπαντα; τῶν 
Τούρκων. Οὗτοι μὲν οὖν παρεγένοντο αὐτῷ, ὡς Éxu- 
yt» ἔχαστ'ς ἐχποδὼν γενόμενος, ὡς ἐν ὥρᾳ παρα- 
γένοιτο Exa2010; χαθιστὰς ** αὑτῷ ἐς μάχην. Ἐλαύ- 
we» δὲ καντὶ τῷ στρχτῷ πρός τινος τῆς Μυτίας 
αὐτοῦ χώρας κατὰ τὴν Τριδαλλῶν αὐτῶν χῴραν. 
Ἕτι δὲ αὔτη ἢ χώρα παρ᾽ ἣν ἀμείδει Μοράδας 
$0:2:6, καὶ ἐχδιδοῖ ἐς τὸν Ἴστρον. Παρήχει δὲ ἡ 
χώρΆ τοῦ βασιλέως ἐντεῦθεν ἐπὶ σταδίους ὀχταχο- 


tem, quemadwadum oppugnatio requirebat, com- 
paratis. murum bombardis feriebat, ejusque partem 
destruxit mazimaw, Scenderes ignes in monte 
fecit, eosque suis, qui intra urbem erant, ostendit, 
ut scirent, quandocunque necessitas postularet, se 
adfuturum auxiliarem. Cum regii quidam asceude- 
rent montem, Scenderes eos aggressus cst, przlia- 
bsturque, opera memorabilia edens. Cum autem 
regi videretur murum satis esse stratum, universis 
copiis oppugnationem occipit. 38$ Peregrini co 
loci urbem capere parabant, ubi murus disjectis 
erat. Nec tamen superare potuerunt oppidanos, 
qui preter spem fortissime pugnabant, cum de- 
speratio animos fecisset. Deinde cum fame urbem 
perdoinare statuisset, denuo copias universas cons 
tra urbem in aciem eduxit. Interea nuntius veuit 
ab Georgio Triballorum duce, qui nuntiabat Joan- 
nem Chonistem, congregatis Pannonibus pluriuis, 
trajicere Istrum, et contra ipsum hostili animo 
pergere. His auditis, Amurates continuo omnibus 
impedimentis et sarcinis collectis, urbe quam 
obsidebat digressus est, obviamaue hosti processit, 
qua eum venturum cognoverat. Misit quoque Amu- 
rates przeconem in Europam, qui ediceret ut Turci 
omnes ad regem convenirent. Qvi ubi primum 


Notule marginales. 


(19) Dcest atiquid. 


δι Dec: hic aliquid, etam in ſi. " In uno, t; 5. a. 


8 R προσμένων. — ?? [n uno, καθίστσ. 


40] 


I.A0NICI ΟΠΑΤΟΟΘΟΧΌΥΙ, ἢ 


352 


tegis volustatem intellexcre, citissime advenerun', Α σίους ἔστε ἐπὶ Νήσιον, πόλιν τοῦ βασιλέως" ἐπὶ δε- 


cum sinzuli conarentur in tempore adesse, ut pro 
rege certarent. Hinc. cum universo exercitu pro- 
lectus est ip quamdam Mysix regionem, per re- 
gionem Triballorum. Ea autem regio cst, quam 
alluit Morabas (11) fluvius, ct in Istrum e(fuuditur. 
Hinc se (fundit regis rcgio ad octingenta stadia, 
usque ad Nesium (19) urbem regis : ad dexteram 
procedenti Nobopyrum sive Bopyrum usque ad 
montem magnum Triballorum principis colitur. 
Huc cum venisset. Amurates, invenit Joannem 
Choniatem cum Pannorum exercitu hostili animo 
adversum se pergere. In eastris Choniaus crant 
quadraginta millia peditum, tam 3b Pannonibus 
quam ab Dacis alloeti. Septem | millia. equitum 
erant, et. curribus vchebantur alii, qvorum nu- 
merus erat bis mille. Ia. hie arma et necessaria 
ad expeditionem sabvehebantur. Jn singulis duo 
viri stabant, scutifer et bombardarius. ln iisdem 
vehehantar bombardz plurinie, quas Zarohotanas 
nominant. In hunc modum arutiati et. instructi, 
Vtrum transgressi sunt. At Triballorum dux cer- 
ncus Paunonum exercitum non adeo essc validum, 
ut copias rcgis vincere posset, magisque mctuens 
Amuratem, quam Pannones alienigenas, a quibus 
mula mala esset perpessus : et quamvis esset 
admodum cupidus ulciscendi Amuratem, qui filios 
ejus oculis privarat : attamen haud volenti animo 
istam expeditionem adjanctus Pannonibus subibat, 


ξιᾷ ἰόντι, ἐς τὸ πρόσῳ Νοδόπυρον "5 πόλιν, ἐπὶ 
ὄρους μεγάλου τοῦ Τριδαλλῶν ἡγεμόνος, οἰκεῖται. 
Ἑνταῦθα ἀφικόμενος ᾿Αμουράτης εὗρεν ἐπ:ξελαύ- 
vovta Ἰωάννην sv. Χωνιάτην σὺν τῷ Παιόνων 
στρατῷ. Ἦσαν δὲ Παίονες καὶ Aaxo! συναμφότεροι 
ἐς τετραχισμυρίου; καὶ ἐπταχισχιλίους ἱππέα:, καὶ 
ἁμάξαις ἐφέροντο, ἐν αἷς fjv αὑτοῖς τὰ ἐπιτήδεια 
xai τὰ ὅπλα, ἀμφὶ τὰς δισχιλίας. Ἐφ᾽ ἐχάστη; δὲ 
ἁμάξης δύο ἤστην ἄνδρε πεζὼ, πελταστῆς τε ἅμα 
καὶ τηλεδολιστῆς. ᾿Εφέροντο δὲ xai ἐπὶ τῶν ἀμα- 
ξῶν τελεδόλους Ζαροδοτάνας παλουμένας, πολὺ τὸ 
κλῆθος. Οὗτοι μὲν οὖν καρασχευασάμενοι, ἐς τὼν 
Ἴστρον διέξησαν. Πρηὐκαλοῦντο δὲ σφίσι χαὶ τὸν 
Τριθαλλῶν ἡγεμόνα ἐς τὸν πόλεμον. 'O δὲ 5 
(ἔφησεν) οὐχ ὁρᾷν " ἀξίαν τὴν παρασχευὴν, τῆς "3 
κατὰ ᾿Αμουράτεω στρατιᾶς, ὥστε περιγενέσθαι αὖ- 
τοὺς τῆς βασιλέως δυνάμεως ᾿Αμουράτεω, xal 5c- 
διέναι μᾶλλον ἐχεῖνον fj τοὺς II2lovac, οὖς ἀλλοφύ- 
λους τε ὄντας, χαὶ μέγιστα χακῶν ἐργασαμένου; 
αὐτὸν, καὶ ἱμείρεσθαι μὲν τίσασθαι ᾿Αμουράτην, 
τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ἐχτυφλώσαντα, ἀδύνατα δὲ ὁρῶντα 
τῇ παρούσῃ παρασχενῇ ὑπερδαλέσθαι τῆς τῶν πο» 
λεμίων δυνάμεως οὐκ ἄν ποτε ἐχόντα εἶναι χωρή- 
σειν ἐς τόνδε τὸν πόλεμον. Ταῦτα ἀποχριναμένου, 
ἐπαπειλήσαντα τὸν Ἰωάννην, ἐλαύνειν E; τὸ πρότω" 
ἐσδαλόντα δὲ ἐς τὴν βασιλέως χώραν ἄχρις 'Apimit- 
vou ἀφιχόμενον, στρατοπεδεύεσθαι αὐτοῦ ἐν Ko- 
σόδῳ πιδίῳ, ἐν p ᾿Αμουράτης ὁ 'Opyávste μαχεσά» 


imo eam prorsus recusabat. Haud enim Pannones αὶ μένο; πρὸς Ἐλεάζαρον μάχην, αὐτός τε αὐτοῦ ταύτῃ 


satis firmi videbantur ad debellandas copias regis. 
Hec cum Pannonibus respondisset, Joannes eo 
responso irritatus, graves minas in Triballorum 
ducem jaetavit. Nec tamen omittens coeptam erx- 
peditionem, copias in regis regionem infestas in- 
duxit : 189 progzressusqne Aristinum usque, 
castra in Cosobo (15) campo conimunivit, ubi olim 
Amurates Orchanis filius, eum Elcazare Setvie 
despota manus couserens, eumque interficiens, 
ips: quoque occubuit, interfeetus ἃ viro Triballo. 
Causa qux Joannem ad istud bellum traxerat, hzc 
cra!. Cum vidisset ín. eo certamine, quod Varna 
commissum erat, Turcos, ubi primum ad manus 
venissent, cessisse et fugam arripuisse : putavit 


Tincos facile vinci potulsse, ni obstitisset Vladislai D 


regis imprudentia. Nec nunc quidem difficile et 
laboriosum dicebat Turcos bello domare. Animo 
igitur agitabat, majorem comparare exercitum, ut 
Amvratem copiis perterritum vinceret, Hæc adeo 
proclivia et facilia: facty putabat, wt ne quidem 
dubitaret, quin, quemadmodum animo concepisset, 


ἐτελεύτησεν ὑπὸ Τριδαλλοῦ, xal τόν γε Ἐλεάζαρον 
ἀνεῖλεν ἐν τῇ μάχῃ. Ἐπεὶ δὲ ὥρμητο Ἰωάννης 
σ-ρατεύεσθαι ἐπὶ ᾿Αμουράτην δι᾽ αἰτίαν τήνδε. 
'Q; γὰρ ἐν τῇ Βάρνῃ μάχῃ ἑώρα τοὺς Τούρχου: 
φεύγοντα:, xal ἑαυτῷ ἐς χεῖρας ἐλθόντας, καὶ ν᾽ 
ἐνδιδόντα-, αὐτίχα ἐνόμισεν εὐπετῇ μὲν καὶ τότε 
ὄντα τὰ πράγματα αὐτῷ χειρωθῆναι, εἰ μὴ διὰ τὴ» 
βασιλέως Λαδισλάου ἀφροσύνην, καὶ ἐσαῦθις δὲ χαλεπὰ 
οὐχ ἔτι ἔσεσθαι κατεργάσασθαι. “Ἔφερε δὲ αὐτοῦ ἡ 
Ὑνώμη, καὶ κλείονα στρατὸν σνυναγείραντα ἐξε) αὐνειν, 
ὥστε χαὶ τῷ πλείονι χαταπληττομένων **, αἱρήσειν τῷ 
᾿Αμουράτῃ * οὕτω δή xot εὐπετῶς, ὥστε μηδ᾽ ὁπωτ- 
οὖν ἐνδοιάζειν. ΠΙρ:σδευσάμενος δὲ ἐπὶ Σκενδέρη 
t& xal ᾿Ασιανίτην, ἐν νῷ ἔχων αὐτοὺ; xpos vti M 
ἐς τὸ πρόσω τῆς Ἑὐρώπης συμμίξας" οὕτω γὰο 
προείρητο καὶ tolo0s. Ἐπεὶ ὃὲ ἐς Κόσοδον τὸ πε- 
ξίον ᾿Αμουράτης ὁ Μεχμέτεω ἀφίχετο, ὡς εὗρε τοὺς 
πολεμίους ἐλαύνοντα, ἐστρατηπεδεύετο. Αέγεται δὲ 
γενέσθάι αὐτῷ τὸν στρατὸν ἐς πεντεχαίδεχα μυριά- 
δας. Καὶ τὴ ὑπστερᾳίᾳ αὐτίχα παριτάσσετο ὡς ἐς 
μάχην. Παρετάσσετο δὲ xal τὰ τάγματα ". Ka: ἰς 


Notul& marginales. 


(11) Morsavus. qui ct Selitniza. 
(12) Nssum. 


** Νοδόπυρῆϑον. 


(15) Anbsfeld. 


δι [06 rerbum videtur. redundare : deest enim. in manusc., in dnobus reliquis ponitur. 


Ve! ua erit legendum, ut unum ms. habet, ὁ δὲ Egv3ev, οὐχ ὁρᾷν. etc. ; quod posterius maqis mihi prebatmr. 


|a uno utin € : in al. lacuna est. 


χετεκληττυμένῳ. ἢ. in c. 


δ ὀρῶυ, 


ἢ. ut in c. 
ἐδ [ag uno, προιόντὰς. 


3 Sic in un ; ia ol, αἱ ἐπ c. δ᾽ Im umo, ἀλλ᾽ t5. 


ὁ R, κράγματα. 


3253 


DE REBUS 'TURCICIS LIB. VIT. 


354 


μὲ, τὸ ξεξιὸν αὐτοῦ χέρας τὸ τῆ: "Asia; ἐτάσσετο A ounia essent eventura. Missis legalis ad. Scende- 


σιράτιυμα, στρατηγὸν ἔχων Σχυῦραν ^ ἐς δὲ τὸ 
εὐώνυμυν ὁ τῆς Εὐρώπης στρατηγὸς Καραζίνς, 
ἔχων τὸ τῆ; Εὐρώπης στράτευμα. Τοὺς μέντοι ἰπ- 
ποδρδμους ἔχαστος τῶν ὑπάρχων ἔχων, πιρετάτ- 
esto. Ἕν μέσῳ δὲ τούτοις ἵδρυτο αὑτὸς βασιλεὺς, 
ἔνθα ** αὐτῷ νομίζεται στρατοπεδεύεσθαι, χάρακα 
«ριδαλλόμενον. Μετὰ δὲ ταῦτα τὰς καμήλους στη- 
σόμενον αὐτοῦ ταύτῃ, μετὰ δὲ ταῦτα τοὺς θυρεοὺς; 
πηξάμενον ἐπὶ τούτοις τοὺς νεήλυδας ἐτάξατο σὺν 
«οἷς; τηλεδόλοις τὸ ἄμα, καὶ τηλεδολίσχοις, xal τοῖς 
ἄλλοις. "Ext δὲ ἐτάξατο, ἀντεπήει καὶ Ἰωάννης ὁ 
Χωνιάτης, συνταξάμενο; ὧδε’ τὸ piv δεξιὺν αὐτοῦ 
εἶχον οἱ Παιόνων ἄρχοντες χαὶ ἀδελφιδιῦς αὐτοῦ " 
Σικούλη: δὲ ἣν τοὔνομα αὐτῷ, καὶ Εἰλόχης, καὶ 
Μεγαλούσης. "Ev μέσῳ δ᾽ αὐτὸς ἐτάσσετο Χωνιάτης, 
ἔχων τού; τε Βιτέζιδας χαλυυμένους, xal τὸν 'Ap- 
δελέου στρατόν. Τὸ δὲ εὐώνυμον Δᾶνος εἶχεν αὐτῷ 
ἐκιτήξειος ὦν, ὄν χαταγαγὼν ἐς τὴν Aaxlav χώραν, 
διὰ τὖ πρὸς τὸν Δραχούλη αὑτοῦ ἔχθος, ἐχεῖνόν τε 
«ἧς ἀρχῆς ἐξήλασε, χαὶ τὴν χώραν ὑφ᾽ αὑτῷ ποιη- 
eápsvec, τόν γε Δᾶνον ἑκέστησεν ἄρχειν αὐτῆς. 
"Heav &' αὐτῷ Δᾶχες ἀμφὶ τοὺ; ὀχτακισχιλίου;, πα- 
βφαγενόμενοι b; τόνδε τὸν πόλεμον. 


rem et Arianitem, utrumque in Europam progredi 
et sibi conjungi jubebat. His sic p. rxceptum est. 
Amurates ut in campum Coscbuin venit, ibi castra- 
mcla!o» esse coguovit Pannoncs. Proinde et ipse 
castra munit, Amurates autem jn armis dieitur 
habuisse quindecim mille myriades  howinum. 
Postero die confestim. accingebatur ad prælium. 
Juxta eum instruebatur acies. In dextrum cornu 
sptabatur exercitus Asianus, cui praeerat dux no- 
mine Scura. Sinistrum cornu. tenebat. exercitus 
ab Europa conscriptus, quem regebat dex. Cara- 
zies. Justa utrosque ponebantur equites cun. 8ui8 
ducibus. Mediam aciem occupaliat rex. Quando 
autem Amurates castrametatur, primo castra valo 


B firmat, deinde camelos locat, dcin scuta dellgit, 


deinceps peregrinos cum bombardariis necnou 
reliquis collocat. Rex ubi aciem exornaverat, etiam 
Chioniates suos in aciem educit, eamque hioc z3cto 
instruit. Dextrum cornu tenuere Paunonuum priꝑ- 
fecti, necnon patrueles Chouiatis, Secules (14), 
et Eiloces, Megalusesque. Mediam aciem cural:at 
Choniates cum Bitezidis militibus, et Ardclii (15) 
exercitu, Sinistro coruu praefuit Danus Choniatis 


amicus, quem in Daciz principatum produxit odio Draculis : quem Daciz principatu deturbavit, οἱ 
in ejos locom substituit Danuim, cui Dacos parere jussit. Hunc iu id bellum secuta eraut octo. milli3 


Dacorum. 

Ἐπεὶ δὲ ἄμφω συνταξάμενοι, προΐεσαν ὡς 
συμδολὴν ποιησάμενοι, ἐνταῦϑα Βιτέζης, τῶν τοῦ 
Χωνιάτου στρατιωτὼν εἷς, ἐν μέσῳ ἀμφοῖν "" προσ- 
ελαύνων τῷ ἵππῳ, προὐχαλεῖτο αὑτοῦ τὸν ἀπὸ τῶν 
Τούρκων μονομαχήσοντά τινα, πρινὴ τὰ στρατεύ- 
pat« συνιέναι ἐς ταυτό. "Oc δὲ ἔγνωσαν οἱ Τοῦρχοι 
αὐτὸν μονομαχήσοντά τινι προεληλυθέναι, ἐστήχε- 
esv χαὶ αὐτοί. Καὶ ἐνταῦθα ἐξελαύνει ἀπὸ τοῦ 
e:patoU τοῦ ἑτέρου Ἐλιέζης ὁ Βαρησάταγα παῖς, 
κῶν ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ ὑπάρχων b; ὁἁνδρὸς ἀγαθοὺ γε- 
νόμενο; τὰ πολέμια, χαὶ πρότερον τῶν νεηλύδων 
ἄρχοντος ἐν ταῖς βασιλέω: θύραις. Οὗτος δὴ ἐπεὶ 
ἐς τὸ μέσον προΐει, ὁμόσε τῷ Ilo:ov faxo, xat τοῖς 
δόοασιν αὐτίχα ἐπιόντες ἀλλήλοις, τά v: δόρατα 
χατέαξαν. Καὶ ὁ μὲν Βιτέζης ἔπεσεν αὐτοῦ σὺν 
«τῷ ἵππῳ ἐς τὴν γῆν ᾿Ελιέζης δὲ ἐχχοπέντος: τοῦ 
ἐπιστήθου, καὶ ζώνης σὺν τῷ ἐφιππίῳ, ἐπὶ τοῖς 
ἔἐχχάτοι: τοῦ ἵππον ἐγεγόνει ἱππεύων. 
ἵππος ἀμείνων τούτον πολλῷ fv, χαὶ οὐχ εἶχε μὲν 
ὅκως τὸν Πιίονα διαχρήσαιτο, πεσόντα σὺν τῷ 
Ux, ὅτε καὶ αὐτὸ; χαλεπῶ; καὶ μόγις δ᾽ Ux. 
«κεύων᾽ πεσόντο; μὲν τοι τοῦ [lalovo;, ἀλάλαξαν 
μέγα τὸ τῶν Τούρχων στράτευμα "*, οἰωνὸν πο! η- 
φάμενοι. "EzcV δ᾽ ἀμφότεροι ἤλασαν ἐς τὸ ἑαντῶν 
ἑχάτερος στρατόπεδον, ἐνταῦθα ᾿Αμουράτης ὁ βα- 
αιδεὺς, μεταπεμψόμενο; Ἐλιέξζην εἰς Up τὴν 


Cum autem utrinque acies instruciz stetissent, 
jamque prelium poscere videutur, ibi Ditezes (16), 
unus e numero Choniatis militum, in. mcdium 
procursans, et equo insidens, provocabat ad singu- 
lare certamen 390 ununi e Turcis, antequam acics 
concurrerent. Turci ubi explorarum: virum istum 
processisse, ut certamen singulare coumitteretur, 
coustitere et ipsi. llinc continuo ab Turcorum 
exercitu proliciscebatur Eliezes filius Bariza (17), 
de numero prefectorom Asiz viri illustris, et iu 
re militari excellentis, qui quondam dux ezxsii- 
terat peregrinorum in januis regis. llic, ubi iu 
medium processit, obviam pergebat Paunoni, Et 
cum basis infestis concurrereat, lastr fractae 
sunt. ΕΣ Bitezes una cum equo iu terram coiruit. 
Eliezes conscisso pcectorali, et oua cum ephippio 
soluta, postremse equi parti insidens veliebatur. 


Ὃ γὰρ D Hujus enim equus longe melior erat altero, ucc 


tamen lapsum Pannonem perimere quivit , quia 
ipse quoque agre et difüculter equo portabatur. 
Pannone iu terram ex equo effuso, clamorem 
maximum sustulit Amuratis exercitus, cutu bonum 
id quasi omen rei gerendæ ducerent. Cuin uterque 
ad áuuu exercitum csset digressus, ibi tum Awu- 
rates Eliezein ad. 86 vocatum in bunc modum 
aliocutus est : O puer, cx quibus initiis tantam tei 


Notula. marginales. 


14) Zecules. 
15) Erdelit, Traussylvani, Siebentürger. 


* ἐγταῦθλ. R. ut inc. 5 1n uno, βοῦν. 


δὲ RF. wr. Fr αἱ. wt c. 


(16) Bitezida, quos Ilussarones appellamus. 
(17) Al. B.risatag:t. 


δὶ ὡς oi ποιγσάμεγος. 


355 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


356 


militaris nactus eg scientiam, cum certo constet A ἑαυτοῦ ἔλεγε τοιάδε" ὯὮ mal, πόθεν δὴ οὗ :ω ἐγένου 


te antehac nulla fecisse stipendia 1 Nunc autem 
rerum bellicarum imperitus cum huc accesseris, 
ita pogsasii in hostem, quasi fastigium rel .mili- 
taris attigeris. Ihi tum adolescens respondit : O rex, 
lepas me hanc docuit fortitudinem. lex rei novi- 
tate. ictus, interrogavit: Et quo tandem, quaso, 
pacto, o adolesceus, quis ab lepore fortitudinem 
discat? Adolescens respondit : Ego quidem in Asia 
cram, δὲ in ea regione morabar, cui patrem meum 
prefectum praposueras, ibamque venatum. Forte 
in nido suo leporem reperi : putabam igitur satis 
esse, ne lepus manus ineas evaderet, eum sagitta 
trajectum interficere. Lepores enim At:alia habet 
cursu celerrimos, verum Europa optimos. Huc 
mihi cogitanti, iu promptu. erat pharetra quadra- 
ginta sagittis onusta. Primam itaque sagittam 
mittens, aberravi. Secundam vero sayittau expe- 
divi, quam similiter in leporem jaculatus sum. Et 
hec errore abducta, leporem nihil lxsit : veru 
adliuc maxime stertebat. Iniquo igitur ferens ani- 
mo, quod leporem non vulnerassem, illico sagittas 
omnes in leporem torqueo. Cum autem nula am- 
plius superesset, lepus ,ex somno experrectus, ut 
primum sensit tumultum, aufugit, Canes modicum 
' fugieutem. persecuti, eum assequi ron potuere. 
Experientia igitur didici, cum tot sagittae irrit:e 
cecidissent, quod fatum vitam lcpori prorogasset. 
Et exinde 191 ea sententia in auimo fixa mansit, 
0 rex, ut ccuserem neque gladium, neque hastam, 
neque s&agitias amplius mihi formidandas esse, 
quasi fato sit ordinatum ut diutius vivam, hasta 
mihi vitam eripere noi possit. Quapropter pectore 
forti, nihil trepidans, coutra Paunonem istum pro- 
cessi, sciens si fato sit decretum ut diutius vivam, 
nihil! periculi po-se mihi ab eo ingruere. ffzc au- 
díens, mirum in modum rex delectatus. ext, et 
adolescentem propter ratiocinstionenm istam plu- 
rimum dilexit, cumque donavit veste Syrio opere 
auro illito contexta : przeterea patriz regionis eum 
principem declaravit. Pater namque adolescentis 
mortuus erat, aliusque regionem eam administra- 
bat ex imperio regis. Turci quidem et omnes quot- 
quot Turcicæ superstitioni inhsrent, plurimum 
a:hodum fato tribuunt, Atque hiec in ea menar- 
chia contigere. Cum vero regii exercitus in campo 
collocati , signis collatis praliarentur, Asiauus 
exercitus quietem duxit. Bex. cnim verebatur, si 
Asiani primam coitionem fecisseut, ut in fugam 
verterentur, corumque fuga etiam czeteros tralieret. 
Quapropter maluit exercitum Asianum otiosum ct 
*pectalorem potius pralii assistere. Excercitum 
Europeum in cohortes distribuit : οἱ cum Pauno- 
nes prxlii cupidos accedere conspicaretur, nec 
ipse przlium recusavit. In liunc nodum congressi, 


ἀγαθὸς τὰ πολέμια, οὕπω πρότερον ἄλλη πῇ pa- 
χεσάμενος, οὕτω παρᾳγενόμενος στρατῷ μᾶχο- 
μένῳ, ὥστε ἐχμαθεῖν, πῶς δέοι συμύαλεῖν ; Τοῦ 
δὲ εἰπόντο;, Ὧ βασιλεῦ, ἀπὸ λαγὼ ταύτην ἔμα- 
θον τὴν ἀνδραγαθίαν. Ἔν θαύματι ποιησάμενος τὸν 
βασιλέα, ἐρέσθαι αὐτὸν λέγεται Καὶ κῶς ἂν δὴ, ὦ 
νεανίσχε, ἀπὸ λαγὼ γένοιτο ἄν τις ἀγ. θὰς τὰ 
πολέμια ; Τὸν δὲ φάναι’ Ἐγὼ τοίνυν, ὦ βαςειλεῦ, 
ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ διατρίδων, xaü' ἣν ἡμᾶς ἐπέστησα: 
χώραν, καὶ τόν γε πατέρα ἐμὸν ὕπαρχον ἀπέδει- 


ξας "5, ἐφοίτων ἐς ἄγραν, καί ποτε λαγὼν ἐν κοίτῃ 


C 


D 


εὑράμενος, ᾧήθην ἀσφαλέστεραν εἶναί pot, ὥστε 
τὸν λαγὼν μὴ διαφυγεῖν, ὀΐϊστῷῳ βαλόντα ἀνελέαθαι, 
Κράτεστοι γὰρ πάντων, ὧν ἐμεῖς ἴσμεν, λαγωῶν 
ol ἐν τῇ ᾿Ατταλείᾳ θεῖν εἰσι, χαὶ οἱ χράτιστοι τῇ; 
Εὐρώπης αἱροῖεν. 'Ἐπῆν δέ μοι ταῦτα ἐπιλεγομένῳ 
φαρέτμη χαὶ iato! τετταράχοντα 5", Ὡς δὲ ἐπιδάλ- 
λων τῷ τόξῳ τὸν ὀϊστὸν οὐχ ἐτύγχανον, δεύτερον 
ἐπὶ τοῦτον ἑτόξενον, Ὡς ξὲ χαὶ οὕτω, λαγὼς μὲν 
ἐχάθευδε, xol δεινὰν ἐποιούμην, εἰ οὖχκ ἐπιτυγχά- 
vot, Ἐνταῦθα δὲ πάντας τοὺς ἐϊστοὺς ἐξετόξενον. 
Ἐπεὶ δὲ τὰ βέλη πάντα ἡἠφίετο, χαὶ λρεπὸν ἦν βέλος 
ἐμοὶ οὐδὲν, αὑτίχα ἐπεγειρόμενος ἀφ᾽ ὕπνου ὁ λα» 
γὼ;, ᾧχετο φεύγων 5, ὡς ἤσθετο τοῦ θορύδου. Και 
οἱ χύνες μὲν ἐς βραχὺ ἐπεδίωξαν, οὐ μέντοι εἶλον. 
Τότι δὴ ἐπέγνων, ὡς τὰ βέλη μοι κενὰ ἐγεγόνει, ὅτι 
εἰμσρμένον ἔτι ἣν τῷ λαγῷ ixelwp ἀπιζῆσαι. Kal τὸ 
ἐντεῦθεν ἐπιλεξάμενος ψῆφον ἐμαυτῷ, ὦ βασιλεῦ, 
ἐθέμην, μῆτε ξίφυς, μήτ᾽ αὖ δόρν, μήτε ὀϊστὸν δε- 
διέναι, ὡς fiv ἐμοὶ πεπρωμένον εἴῃ ἐπιζῆσδι, οὐδ᾽ 
ἂν τὸ δόρυ ἀφέλοιτο τὴν ζωήν. Διὰ τοῦτο δὴ ὅια 
θαῤῥῶν, ὦ βασιλεῦ, ἐπὶ τὸν Παίονα, ἐπιστόμενος, 
ὡς εἰ πεπρωμένον δ᾽ μοι εἴη ἐπιδιῶναι, οὐξέν μοι 
χυλεπὸν ἔσοιτο ὑπὸ τοῦ Παίονος. ᾿Αχούσαντα δὲ τὶν 
βασιλέα, καὶ ἀγασθέντα τὸν νεανίαν τοῦ λογισμοῦ, 
ἐσθῆτα μὲν αὐτίκα τότε ἐδωρήσατο Συριχῷ χρν0- 
πάστῳ᾽ μετὰ δὲ ταῦτα ἐπιστῆσαι ἄρχοντα τῆς πα- 
τρῴας αὑτοῦ χώρας. Ἐπεὶ τελευτῆσαι ** γὰρ $3 
ὁ πατὴρ αὐτοῦ, xal τὴν χώραν ἄλλο; ἐπετρόπενιν 
ὑπὸ βασιλέω; ταχθείς. Δαειμονίως δὲ τὸ γένος τοὺ- 
τὸ τίθεσθαι ** τῇ δύξῃ τῆ; εἱμαρμένης, σχεδὸν χαὶ 
οἱ ἄλλοι, ὅσοι πρὸς τὴν τοῦ Μεχμέτεω θρησχείαν 
εἰσὶ τετραμμένοι. Ταῦτα μὲν οὖν ἐς τὴν povopa- 
χίαν ἐγένετο. Ἐπεὶ δὲ τοῦ βασιλέως ἱδρυμένο" 
xatà χώραν τὰ στρατεύματα συνιόντα ἐμάχοντο "I, 
τὸ μὲν ᾿Ασιανὸν οτράτευμα ἡἣσυχίαν five, δεδιότος 
τοῦ βασιλέως, νὴ πρῶτα συμδολὴν ποιησαμένου ἐς 
τροπὴν γένοιτο, καὶ κινδυνεύσῃ αὐτῷ τὰ Gtpac:o- 
ματα διαφθαρῆναι αὐτίχα, xal ὑπερδειλιάσαντα 
οἴχεται. ᾿Αλλὰ τὸ μὲν ᾿Ασιανὸν στράτευμα εἰστή- 
χει, τὸ δὲ Εὐρώπης διελόμενος ἐς μοίρας, 633. 08 
ἑώρα τοὺς Παίονας παραταξαμένους ἐλαύνειν, xo0- 
ἰστατο ἐς τὴν μάχην. Καὶ οὕτω δὴ συμδάλλοντα 
τὰ τῆς Εὐρώκης στρατεύματα, ἐμάχετο. Πολὺ δὲ 


Nolule& marginales. 


δ᾽ R. ἀποδείξας. 5." AL. τεαταρ. 9? ft. θέων. * πεπρωμένη μοῖρα εἴη μοι. "5 [n uuo, ἐπιτελευτῆσαι. 


55 R. τίθ.ται. 5; ἐμάχετο, est in ms. Sic elium Rt. 


351 


DE REBUS TUR(ICIS LiB, Vit. 


παρ᾽ ἐλπίδα ἀγωνισάμενοι ἔμάχοντο ἀξίῳ: λόγου. A Ewropse exercitus im cohortes secretss, prantce 


Γενόμενοι γὰρ χατ᾽ ὀλίγα à; o! Πεΐυνες ἐπε) αὐ- 
γειν͵ ἔφευγον ἀνὰ xpátoc, ὡ: τοὺς Ππιόνων ἵππους 
ἐπιδιώποντες χάμνειν τε ἰσχυρῶς xal ἀπεγορεύειν. 
Καὶ ἐνταῦθα δὴ à; ol Τοῦρχοι αὐτάρχως ἔχοιεν 
«ἧς ψυγῆς διαστάντες, τού; τε ἕπκπου: ἐτόξενον͵ κιὶ 
ὄπισθεν ἐπιόννες χατέχαιον 9* τοὺς Παίονα-" ὅτε 
γὰρ οἱ πλείους, καὶ dg' ἵτπων πελὺ βελτιόνων 
φερόμενοι, καὶ τέχνῃ τὰ πολλὰ τὴν μάχην συνδια- 
χειρίζοντες, ἄμεινον ἐφέροντο τῶν Παοένων. Καὶ 
thv μὲν πρώτην ἡμέραν πολλοὶ μὲν ᾿δαιόνων ἔει- 
«τὸν ἂν τῇ μάχη, πολλοὶ δὲ Τούρκων ἀπώλλυντο 6x) 
Παιόνων. Καὶ ταύτην μὲν τὴν ἡμέραν Cv ἐμαχέ- 
φαντο ἀμφότεροι, καὶ ἰσυπ:ιλεῖς ἐγένοντο ἐπεὶ δὲ 
«à ἦν, διέστησάν τε ἀπ᾿ ἀλλήλων, καὶ ἐπὶ τῶν 


spem egregie et memorabditer pagasbat, Proinde 
cum Panaones Tarcis appropiaquare aon aude. 
reat, summa vi fegiebsat. Turci Panaonum equos 
persequehaptar, et. graviter admodum ea in per- 
secelioae laberabent, Lassi igitur tandem οἱ fati- 
ελιὶ insequendo, bostiwm equos. ssgittis feriunt, 
Pannonesque a tergo adoricates graviter urgelamt ; 
asm Turci auwero et equorum geaerositate swpe- 
Trabant. Przterea plerumque nom impctw, verum 
arte in przliis utuntur. Quapropter ea tempestate 
Turcorum res meliore stats, quam Pannonum, 
crant. Et quidem primo die multi Pauncnes. in 
pegna ca'ebant, aecmon plurimi Turci trucida- 
hantar ἃ Panoonibus. Per totuim istum diem 2quo 


στρατοπέδων ἀναχευρήφαντες " ἑκάτεροι, kvexaóov- B utrinque marte pugnatum est. Vespera autem ap- 


1o. Uaiove; μὲν οὖν οἰόμονοι τοὺς Τούρχους νυχτὸς 
οἰχήσεσθαι ἀπιόντας, χαὶ οὐ μενοῦνεας ἐν τῇ τάξει. 
Καὶ ἱπποδρόμων μὲν oóx ὀλίγοι ἀπήεσαν" ἐπεὶ δὲ 
φοὺς Τριδαλλοὺς εὕρισκον ἐν τοῖς δτενοῖς ἐπιμέ- 
vevyzac, αὖθι; ἐπανίεσαν ἐπὶ τὸ στρατόκεδον. Καὶ 
Βαῖονες μὲν οὕτω ἐνόμιζον τῇ ὑστεραίᾳ βραχεΐ τινε 
μυρίῳ τοῦ στρατοῦ ἀντιτάξασθαι, ὡς τῶν ἄλλων 
οἰχησομένων, καὶ οὐ μενούντων, xal οὕτω δὴ xsgc- 
«δνομέντυς. αἱρήσειν αὐτίχα τὰς βασιλέως θύρας. 
Βασιλεὺς δὲ xat οἱ Τοῦρχοι ἀναθαρσήσαντες, οὐχ 
ἐν ὁμοίῳ ἔτι δέει ἐγίνοντο ἀμφὶ τοὺς Παίονας, 
θαρσαλοώτεροι ** δ᾽ ὄντες, παρεσκευάζοντο, ὡς ἐς 
φὴν ὑστεραίαν μαχόμενοι, τρέψασθαι τοὺς IIxlovac. 


petente, relinquentes p'zlium, uterque. exercitus 
in sua e3stra colligebatur, quetique se dabaut., 
Psunones putalant Turcos noctu abiiuros Rec 
amplius ia castris mansures. Et equites quidem 
non p»uci jam discesserant. Ubi autem Tribalios 
invenere exspectantes in angustiis hostem abeun- 
tem, in castra redierunt. Panuoues quidem arbi- 
trabantur se dio erastino cum parva bosilis 199 
exercitas manu econgressuros, quasi. exteri diffu- 
gissent, non exspectantes hosteu : et sic. victoria 
facile potituros, regisque januas debellaturos. Rex 
vero Amurates et Turci seipsos cenfirmantes , 
haud amplius metuebant Pannones. Animis igitur 


receptis, εἰ plurimum exhilarati, accingebsatur ad praelium, quasi eo die qui sequeretur, przlia- 


teri cum hostibus, eosque in fugam conjeeturi. 


T&v μὲν οὖν ἡμέραν ταύτην ἐς τοσοῦτον ἐγένετο. Σ Eo die quie modo memoravimus contigerc, 


ΤΆ δὲ νυχεὶ ταύτῃ Παίονες βονλενόμενοι, ὅκως τῇ 
éetspala τὴν μάχην ποιήσωνται, γνώμην ἀκεφαί- 
vevo ἕκαστος, ὡς ἐδόχει αὑτῷ τὴν μάχην ποιεῖσθαι. 
Kel λόγος ἐγίγνετο πολύς. Ἐνταῦθα βουλενομένων 
αὐεῶν, Ταούτης ὁ Σαούζεω, υἱϊδοῦς τοῦ ᾿Αμουρά- 
«ses, γένος ὧν τῶν Ὁτουμανίδων, παρελθὼν ἐς μέ- 
esv ἔλεξε τοιάδε" "Hulv μὲν ἱκανὰ συμδέδληται E; 
48 τὴν ᾿Ασίαν xai ἐς τὴν Κὺὐρώπκην, οὐδὲ δὴ ταῦτα 
προέχοντας ἐς τὰ ᾿Αμουράτεω πράγματα τὴν μά- 
yav ποιεῖσθαι, ἀνήνυτα ** ἐργαζομένονυ;. Οὐ γὰρ 
ἂν παρεχομένων σφᾶς κτείνειν τῶν ἀνδρῶν τούτων 
δνναίμεθ᾽ ἂν οὕτω γε εὐπετῶς χειρώσασθαι. ᾿Αλλ᾽ 
ἐμοὶ δοκεῖ ὁ μαχόμενος τῷ πολέμῳ, ἣν μὲν βάλῃ 
χπλιρίαν πληγὴν, κατέδαλέ τε τὸν πολέμιον, καὶ 


isi3m noctem  Pannones deliberando consum- 
psere : et eum consultarent, singuli suam senten - 
tiam, quemadmodum sibi consultum videretur 
auspicari prelium, in medium adducebant. Vaiii 
multique habebantur sermones. Ibi tum consul. 
tantibus Pannonibus, Tautes Sauzis (lius, natus 
ex genere Otomanidarum, qui tum castra Un- 
garorum sequebatur, Ámuratis primi ex Sauze 
.fülio nepos, progressus in medium, hujus:vodi 
orationem exorsus est : Nobis jam satis superquo 
jn Asia et Europa, pugnatum cst. Necdum etiain 
animum advertimus, ut pugnandum sit contra 
Amuratem, ut res ejus contundaunus. — Nisi enim 
peremerimus viros istos, non facile poterimus 


ἔχει καλῶς χρῆσθαι τῷ στρατεύματι "^ ποῦ δ᾽ ἂν D Amuratem vincere. Αἱ mibi videtur, si quis cer- 


βάλοι χαιριωτέραν ἣ ἐν τῇ χεφαλῇ ; τό τε γὰρ 
φῶμα ἄγει κᾶν, xal ἐν τούτῳ ἢ πόλις δ᾽" ἣν δὲ μὴ 
καιρίαν βάλτ, ἑκίπονα ἔσται xai χαλεπὰ κατεργα- 
σθῆναι τὰ τῶν κολεμίων. Καὶ vov δὲ οὕτω δοχεῖ, 
Ὁρᾶτε γὰρ, ὡς αἱ θύραι τοῦ βασιλέως ἐστήχεισαν 
εὐδαμῆ ὡρμημέναι ἐπὶ τὴν μάχην, οὔτε ἀναχινδυ- 
νιύειν ἐθέλουσιν, ὥς τὸ πᾶν φέρονσαι αὑτὰ τοῦ 


tamen subeat cum hoste, eique infligat lethalcm 
ictum, hostem dejecit, et. reliquo exercitu pro 
arbitrio uti poterit. Ubi autem magis lethale infli- 
gat vulnus, quaw si caput feriat ? Tum enim «or- 
pus totum dolet. In eapite enim quasi urbs εἰ rc- 
gien totius humani corporis situm est. Sin autem 
baud dederis letbale vulnus, difficile adinodum et 


Notule marginales. 


* Forte κατέκαινον, ἢ. In al. χατίχαιον, superscri o ν. αἱ 


R μι hic. 59 In uno, καὶ θαρα. ἦντις. 
φολε;. 


* ἀγύνητα. 


8. ἀποχι 


legatur, xaütíxat.ov. 
42 Inm 


. ul inc. ** [n uno, πράγματι. 


359 


LAONICO CHALCOCONDYL/E 


00 


laboriosum erit superare hostem. F.t ut meam sen- Α βασιλέως ὑγιῇ τε εἶναι, καὶ ἐς ἀνάγχην ἐπε:δὰν 


tentiam capialis, οἷς audite. Vidistis ul. jauue 
regis steterint neutro inclinate ad. pugnam. Nec 
eliam. periclitari. volunt, quasi salus regis atque 
3deo totius exercitus iu ipsis sita sit : ncc prius 
quam necessitas postularit, puguam capessurnt. 
Agite igitur, huuc regis exercitum invadamus : 
qui si iu fagam abierit, nullus nos exspectare aus- 
linelit. Censeo autein, wt regem aggrediamur cum 
universo exercitu, cum curribus quoque, in qui- 
bus bombardz et bonibsrdaril sunt: ct ut. perga- 
mus adhuc Lac nocte confestim contra januas, 
nec cunctemur, Et accedentes, bombardarum glo- 
bis sagittisque petamus januæ milites, iisque ter- 
rorem maximum inferamus, Satis ccrto. scio, cos 
non mansuros usque duin illucescat dics : sed 
lac adhuc nocte lubenti et cupido animo. fugam 
arripient, Quod si fuerit factum, facile nos re. 
rum potiemur. His dictis, omnes consensum præ- 
süitere, et uno ore sie faciendum «esse pronun- 
tiarunt, Continuo igitur curribus 393 in regis 
exercitum inveeti suni, sub. prima adliuc. noctis 
vigilia. Cum appropinquassent jauus militibus, 
terrorem fecere maximum, bombardaruwm globis 
ct jaculis ferientes peregrinos. EL quidem vim 
faciebant castris Ainuratis. Verum peregrini ubi 
rem cognorunt, magno animo Paunonibus resti- 
tere. Nam Lombardas expediebaut, bunibardarios- 
que evocabant, et non. cesrabant jaculari Panno- 


nes : plurimi in ea nocte utrinque cadebant, icti C 


bombardarum globis. Postquam dies adveuit, et 
Pannones videbant regis castra in ea regione lo- 
cata fortiter pugnare, consilium cepere redeundi, 
unde egressi eraut, in castra ;: nec exspectandum 
esse, donec circumducerentur ab regis militibus 
stantes prope januas. Hzc sententia ubi placuisset, 
cedebant festinantes in euin locum ubi castra- 
wetati erant. Die exorto iterum ad  przelium præ- 
parabatur Chonlates, periculum facturus, si fe- 
licem rerum sortireto*. eventum. Pugnons jtaque 
impetum dabat in Asianum exercituimn, et fortiter 
congrediebatur cum hostibus. Europe dux cum 
accepisset Pannones congressos esse cum  Asiano 
exercitu, Turachanem Thessalie prafectum mittit 
cum suo exercitu, ut a tergo adoriretur Panno- 
nes, εἰ quam fortissiroe contra cos przliaretur. 
Turaciianes imperata impigre facicus, Paunonum 
plurimos, cum in terga. eorum irruisset, in eo 
przlio stravit. Quidam enim persequebantur Al- 
banos, a quorum vestigiis, quamvis celerrime fu- 
gerant, nusquai | abstitere. Ministri tamen præ- 
fcctorum qui ex Eurcpa venerant, haud fugam 
inierant. Cum autem Δ suis essent. destituti, qui 
fuga sibi consulcbant, puguabant liaud. secus ac 
Turci. contra. Pannones. Praterea. contra. eos 
acerrime prælium inibant, qui erant ex Europa. 


&pict?, μάχεσθαι. Φέρε οὖν, ταύτην χινήσωμεν 
τὴν βασιλέως σύνταξιν, καὶ οἰχομένης ταύτης, 
ἡμῖν οὐδεὶς τῶν ἄλλων μένειν ἐθέλει. Δοκεῖ οὖν 
ἐμοὶ, κινῆσαι τὸ στρατόπεδον ἐμῖν ἅπαν, xai xal, 
ἀμάξαι;, ἐφ᾽ αἷς οἱ τηλεθόλοι καὶ τηλεδολίσκποι 
ἡμῖν τυγχάνουσιν ὄντες, ὑπὸ ταύτην τὴν νύχτα 
ἰέναι ὁμόσε ἐπὶ τὰς θύρας αὐτίχα, καὶ μὴ διαρὲλ- 
λειν. Καὶ ἣν ἑἐπίωμεν, τηλεδόλοις τε καὶ «ol; ἄλ- 
poete βέλεσι βάλλοντες τὰς βασιλέως θύρα;, xo* à:- 
διττόμενοι, οἴομαι μὴ ἐπιμένειν ἕως ἡμέρας, ἀλλ᾽ 
ὡς ἔχει ἡ νὺξ, οὕτως αὐτοὺς ἰόντας, ἀπαλλάττεσθαι 
ἀσμένως. Καὶ τούτων ἀπωσάμενοι τὰ πράγματα, 
ἔχοιμεν τὰ ἔχείνων. Ταῦτα λέγων 6 Ταούτης, ἔπειθέ 
«ε, καὶ ἐπίουν οὕτω. Καὶ αὐτίχα σὺν ταῖς ἀμάξει; 
ἐπήεσαν ἐς «b βασιγέως στρατόκπκεξον περὶ πρώτην 
φνλαχὴν τῆς νυχτός. Ὡς δὲ ἀγχοῦ ἐγένοντο τῶν 
βασιλέως θυρῶν, ἐνταῦθα ἐδεδίττοντο τηλεδόλοις 
“ε xai τηλεδολίσχοις τοὺς ** νεήλυδας, χαὶ £6x).ov 
«φὸ τοῦ βαφιλέως στρατόπεδον" xal ἐμάχουτ. μεγά- 
Au πρὸς τὸ μέρος, ὥστε διέφαινεν. Οἵ τε γὲρ 
γεήλυδες τούς τε τηλεδόλους παρα3χευναπάμενοι 
χαὶ τηλεδολίσχους, 9olscav ἐπὶ τοὺς Πχίονα: " χοὶ 
ἕκιπτον ἀμφοτέρων οὐχ ὀλίγοι τῇ νυχτὶ ταύτη, ὑπὸ 
τηλεθόλων τὰ πλείω φθειρόμενοι. Ἐπεὶ δὲ ἡμέρα 
ἀγχοῦ ἐγένετο, χαὶ ἑώρων τὸ βασιλέως στρατέπεδον 
ἱδρυμένον κατὰ χώραν ἀγωνίζεσθαι ἀξίως λόγου, 
ἐδόκ:- ἀναζεύξαντα; ἀπελαύνειν ἐς τὸν χῶρον 
ἐχεῖνον, ἐν ᾧ ἐστρατοπεδεύοντο, καὶ μὴ ἀναμένειν 
συλλεγομένους χυχλοῦσθαι σφᾶς, ἐγγὺ; τῶν θυρῶν 
γενομένους. ς δὲ ἐδόχει, χαὶ ἑποίουν ταῦτα" 
ἀνεχώρουν ἃ; τὴν χώραν αὐτῶν, xa)' ἣν ἵδρυντο 
πρότερον. Ἐπεὶ δὲ ἡμέρα ἐγένετο, παρετάσηετ. 
δεύτερα ἐς τὴν μάχην, πειρασόμενος fj ἂν ἀποβαίη 
αὐτῷ τὰ πράγματα. Καθιστὰς δὲ ἐν μάχῃ, La6o- 
λὼν ἐς: τὸ εἷς ᾿Ασίας στράτευμα, cup Óolt» 
ἐποιεῖτο ἐνταῦθα ὡς συνέθαλε, πέμπει ὁ «nC Εὐ. 
pone στρατηγὸς Τουραχάνην τὸν Θετταλίας ὕπαρ- 
yov σὺν τῷ αὐτοῦ στρατεύματι, χατὰ νώτου γενό- 
μενον, tol; Παίοσι συμδαλεῖν ὡς δύναιτο [syvpó- 
«aa, Ἐνταῦθα Τιυραχάνης χατὰ wotou γενόμενος 
«οἷς Παίοσι, πολλοὺς αὐτῶν χατέέξαλεν ἐν «ἢ μάχῃ 
ταύτῃ. Οἱ μὲν γὰρ ἐδίωχον τοὺς ᾿Αλδανοὺς ***95, xal 
à; ἐπιχέοιντο διώχουτες, οἱ μὲν ἔφευγον ἀνὰ χρά- 
τος. Πλὴν δὴ τῶν ὁπάρχων θεράποντες Εὐρωπαζοι 
ὄντες, xal διαστάντε; ὡς φεύγοιεν, ἐμάχοντο οἷλ 
τοῖς Τούρχοις νομίζεται πρὸς τοὺς Παίονα:. Upi« 
δὲ τοὺς ἀπὸ τῆς Εὐρώπης, κατὰ νώτου σφίσιν 
ἐπιχειμένους, συστραφέντες συστάδην ἐμάχοντο, 
ἄλλοτε ἄλλῃ τοῦ πεδίου ὡς περιτύχοιεν ἑκάτεροι 
ἀλλήλοις ἐπικείμενοι. Adxe; δὲ ὦ; ἑώρων tox; 
Τούρχους πολὺ παρ᾽ ἐλπίδα ἀγωνιζομένου:, x.i 
σφία! xal χαλεπώτατα ἐπηρτῆσθαι, ἀπαλλαγὴν δὲ 
μόλις ἔσεσθαι τοῦ χακοῦ, καὶ ἣν σῶες ἀφέίχοιντο, 
ἐπὶ ὄρχον μηδεμίαν elvat μηχανὴν, μὲ οὐ δίδοσθαι 


Notule marginales. 


4.5 τὸ στράτευμα xal. Iu al. ut c. 


361 


DE REBUS TURCICIS 1.18; VII. 


3623 


αὐτοὺς δίχας τῷ βασιλεῖ, ὧν εἰργάσαντο αὑτῷ A et atergo vim faciebant. Nam conversi collato 


πολεμοῦντες, xa ὅτι τοῖς Παίοσι συνεμάχουν * ἐδό- 
xtt αὐτοῖς ἐν τῷ μεγάλῳ τούτῳ θορύδῳ, ἄγγελον 
πέμφαντας παρὰ βασιλέα ᾿Αμουράτην διαλλάτ- 
τεσθαι, xol τὰ ὅπλα παραξιδόντα:, ξένους τε xol 
φίλους εἶναι τῷ βασιλεῖ. Ὡς; δὲ ἐδόχει, χαὶ ἐποίουν 
ταῦτα. Ὃ δὲ ἄγγελος ἀφιχόμενος ἐπὶ τὰς θύρας 
ἔλεγε τοιάδε " Ὧ βασιλεῦ, ἐμὲ Δᾶχες ἔπεμψαν, ἐς 
ὄψιν ἀφιχέσθῦχι τὴν σὴν, xol σπονδὰ: αἰτεῖσθαι 
αὑτοξ: συγγνώμην παραιτουμένοι;, ἐφ᾽ of; πεπληι- 
μελημέα ἐστὶν b; τὴν σὴν ἀρχὴν xol ἐς τὰ σὰ 
πράγματα. Καὶ διαμαρτυροῦνται σφᾶς ἀφ᾽ ἑαυτῶν 
μηδὲν νεώτερον βουλεῦσαι περὶ τὰ σὰ πράγματα, 
ἂν μὴ οἱ Παίονες ἀνάγχην ἐπιθέντες, χελεύοντες 
σφίσιν ἄπτεσθαι προσδιάξοιντο ἡμᾶς. Νῦν οὖν 
δέονταέ σε πείθεσθαι, xal αὐτοῖ; σπονδὰς ποιεῖσθαι, 
χαὶ αὐτόν σοι τὺν πόλεμον παραστήσασθαι τοῦ 
491992, ὥστε σοι ἐπιτήδειον εἶναι. Ταῦτα εἰπόντος 
«οῦ ἀγγέλου, Χαλίλῃς ὁ πρύτανις τοῦ οἴχου τοῦ 
βασιλέως ὑπολαδὼν, ἔλεγε τοιάδε "AX ὑμεῖς, ὦ 
ἄνδρε: Δᾶχες,͵ ἐπίστασδέ mou, ὡς βασιλεὺς ἐπιτή- 
δειός τε ἣν δυνάμει, xal πρόξενος ἐξ ἀρχῆς " χαὶ 
vuv ἐπεὶ ἐν δέοντι παραγίγνεσθε, σπονδάς τε 
«οατῖτε ὑμεῖς ἄνευ τε δόλου χαὶ ἀπάτης, φίλοι τε 
εἶναι ὑμεῖς τοῦ λοιποῦ. Καὶ fjv τι, ὧν ὑμεῖς λέγετε, 
ἐξειργασμένον τῷ βασιλεῖ χάριν θείητε, ἴστε ὡς οὐχ 
ὑπερδιλούμενοι αὐτὸν εὐεργετοῦντες. Τὰ μέντοι 
ὄπλα ἵτε δεῦρο ὅτι τάχιστα παραδώσοντες. Ταῦτα 
Χαλίλης ὁ Πραΐμεω, φάμενος γνώμῃ τοῦ βασιλέως 
λέγειν, ἀπέπεμψε. Καὶ οἱ Δᾶχες, ὦ; ἐπανῆκεν αὖ- 


τοῖς ὁ ἄγγελος, λέγων ἃ ἐνετέλλετο αὐτῷ Χαλίλης ΄ 


ὁ Πραΐμεω γνώμῃ τοῦ βασιλέως, αὐτίκα διέστησάν 
«s ἀπὸ Παιόνων χωρὶς γενόμενοι, καὶ προϊόντες, 
ἀφίχοντο ἀγχοῦ τῶν θυρῶν τοῦ βασιλέω;, xai ταύτῃ 
ἐστηχότες, ἐνόμιζον. αὐτῷ τοιάνδε χάριν χατα- 
θέσθαι τῷ βασιλεῖ, ὑκπουργοῦντες αὐτῷ ἐς τὴν 
ᾳαροῦσαν ἀ"υάγχην, οἴσεσθαι δῶρά τε xal ἐσθῆτα; 
πρὸς τοῦ βασιλέως. Βασιλεὺς δὲ o; παρ᾽ αὑτῷ 
εἰστήχεισαν, νομίσας μὴ τινε δόλῳ ταῦτα συνθέ- 
μένοι, προϊσχόμενοι αὐτῷ x3xóv τι διανοοῖντο ἐργά- 
ζεσθαι, συνθέμενοι τοῖς Παίοσι, μεταπέμπεται τὸν 
«ἢ; Εὐρώπης στρατηγὸν, ἔχοντα ἀμφὶ τοὺς δισμυ- 
ρίους. Καὶ ὡς τπἀρὴῆν αὑτῷ jj ἐνετέλλετο, ἐκέλευε 
«ιριστάντα τοὺς Δᾶχας, χαταχαένειν ἅπαντας, μη. 


pede nunc bic, nunc alibi, ubi alteri alteros. indi- 
pscebantur, in eo campo manus conserebant. 
Daci cum. vidissent Turcos iwpigre prster spem 
rem gerere, et sibi hiuc plurimum periculi jinini- 
nere, hujusmodi consilium ceperunt. Nam nul- 
lam wali liherationem cernebant, etiam si incolu- 
mes ex co praelio evasissent. Nec etiain. in. juris- 
jurandi religione spem aliquam ponebant, quo 
minus regi ponas luerent injuriarum | quibus 
ipsum affecissent, quod In ea expeditione socia 
aria junxissent Paunonibus. Videbatur igitur in 
presenti tumultu. consultissimum fore, nuntium 
inittere ad regem Ámuratem, et cum eo in gra- 
tiam redire. Traditis namque armis, testabantur 
$e in posterum regi hospites et amicos. fore. ia 
A94 hanc sententiam. cum. omnes. concessis- 
sent, nuntius ad regem missus est. llic cum ve- 
nisset ad januas, hujuscemodi orationeu habuit : 
O rex, Daci miserunt me in conspectum tuum, 
ut picem veniamque delictorum, quz in teet ín 
regnum tuum eommisere, orem. Testantur quo- 
que se nusquam. quid novaruai rerum sua sponte 
molitos fuisse in te et regnum tuum, nisi Panno- 
nes eam mecessilatem | injecissent, jubentes, imo 
cogentes, ut conjunctis copiis expeditionem 
istam susciperent. Nunc igilur supplices petunt, 
velis eos exaudire et pacem dare. l'roimittuat se 
tibi bellu. presens ex animi tui. sententia. cou- 
fecturos, et. profecturos tecum in militiam deiu- 
ceps, ubicunque (ibi usui esse poterunt, llaec cum 
exposuisset nuntius, Chaliles regie domus prin- 
ceps in liunc modum respondit : Sed vos, o Daci, 
scitis profecto quanta sit fueritque jam ab initio 
potentia regis : et quoniam nunc ig necessitatis 
articulo adestis, faedusque nobiscum initis citra 
dolum et fraudem, amici eritis in posterum. Si 
quid eorum qua promittitis, feceritis, gratiam 
referentes regi, scitote quod eui beneficiis nun- 
quam vincere poteritis. Arwa autein, ite, et con- 
festim huc tradite, Cbaliles hæc locutus est, di- 
cens $c ea dicere ex. sententia regis, cumque di- 
misit, Daci, cum reversus essel uuntius, ei qua 
mandata accepisset a Chalile ex mandato regis, 


δενὺς φειδόμενον. Καὶ οὕτω πρὸς ἀλχὴν ἐτράποντο D enarrasset, continuo defecerunt ἃ Panuouibus, 


tà ὅπλα ἔχοντες. Οὐ γὰρ ἠξίου ὁ βασιλεὺς, xapa- 
δύντα; τὰ ὅπλα χατακαίνειν, ἀλλὰ ταῦτὰ ἔχοντας 
δέκην διδόναι, ὧν ἐποίουν ἐς αὑτόν. Καὶ οὕτω μὲν 
δὴ ταύτῇ ἐν οὐδενὶ λόγῳ ἀπώλοντο. [Ἰαἰονες μὲν δὴ 
πρῶτα τοὺς Adxag διισταμένους ἰδόντες, ἐθαύμαζον 
ὃ τι βούλοιντο" ὡς δὲ ἔγνωσαν διαλλαττομένον; τῷ 
Basal, ἐχαλέπκαινόν τε αὑτοῖς, καὶ ἤχγοντο χατα- 
προδεδωκόσι τοὺς φίλους. Ἐπεὶ δ᾽ ὀλίγον ὕστερον 
κατεῖδον αὐτοὺς ξύμπαντα; πρὸς τοῦ βασιλέως 
ovt λόγῳ ἀπολλυμένους, ἐν θχύματι εἴχοντο, τὴν 
τε γνώμην ἐννουῦντες τοὺ βασιλέως, ὡς οὐδέν τοι 
συμμάκων τοιούτων ἐδεῖτο, pia τέ ἐποίουντο, 
ἀπλλλάττεσθαι τὴν ταχίστην. 

3 waenies ad. resistendum — accingebantur. 

PaTB0L. GR. CLIX. 


et ab iis separati venerunt quam proxime ad jauuas 
regis. llic cum otiosi starent, putabant se gratiam 
hasc teferre. regi, quod οὐδὲ in przsenti neces- 
sitate adjuvarent. Sperabaut. quoque se munera 
el vestes ab rege accepturus propter id beneli- 
cium. Kex autem, cuiu. in. proximo consisterent 
Daci, putaus ne id facerent ex couposito, pacti 
prius cuim Pannonibus ut sibi aliquid. mali iufer- 
reut, accersit Europ:e ducem (quet. Bassa. Ro- 
manie vocant) habentein unlites circiler. viginti 
wille. Qui ut advenit quemadmodum præceptui 
erat, jussus est circumdare coroua. Dacos, oui- 
nesque trucidare, nulli parcens. Daci quoque ar 


Nolebat enim reà ut traditis arus inermes. interüe 


13 


363 LAONICI CHALCOCONDYL/E 365 
rentur : verum armatos poenas delictorum dare eos volebat. 1n. bunc modum miserabiliter, ut 
quorum nmvHa ratio liaberetur, peribant. Pannones cum conspicati essent Dacerum  tranmitionem, 
primo mirabantue quid hae sibi. vellem. Ut compereruut Dacos iu houc modu recquciliatos esse 
regi, graviter soecensuere, qued turpiter adwodom destituissemb amicos sues. 19S Verum baud 
multo post, ubi animedverterunt universos, nullo eorum respectu habito, crudeliter interire, asdmi- 
rsWione ἤκουεν, eogitantas reyis sententiam , videlicet quod nom desideraret bujvsmodi sofíos et 


susiliares. Proinde plurimi fsciebont,si quamprimum abscedere possent. 


Joaunmes igitur excedens pralio, pergebat ad 
currus, et colloquebatur cum ducibus, qui ibi 
erant, dicens, se venire cum suis. ab ea hostium 
turma in qua sieterit rex. Liaque ubi in januas 
irruperit, e& id per nuntium sigaificarit, ut uno 
impetu omnes. adveniant, stque in januas irruant. 
Hec cum gJixisset Choniates, cirea extremam no- 
ctis vigliam elegit eos quioptime ad bellum erant 
instructi, et quos sibi familiarissimos ducebet : 
ei illis qui eusribus vehebantur, imperat, ot ubi 
primum signum dederit, summa vi in januas fe- 
ranuur, ipeo vero mutata voluntate, ad latrum in- 
ateueio oymine quau celerrime: properabat. Cum 
autem dies illexisset, non amplius apparebat iis 
Pannenibus, qui το οι ὁ erant eum curribus, non 
procw ab reye submolti. Turci videntes castra 
hostium esae vacua, et paucos admodum. cum cur- 
ribus esse relictos, admirsbantur quid loc sibi 
vellet. Deiade quidauw occurrebat, nuntiaus Pan- 
nones circa decimaia noctis vigiliam fugisse traus 
Istrum (18). llis anditis, peregrini arma capiunt, 
et cursu ferebautur contra Paunopes ad currus 
pelietos. Hi, «um cernerent se a suis desertos ct 
proditos, fortiter prseliabaniur, cum desperatio 
virtutem  aecenéeret adversus peregrinos. Nec 
mulie post peregrini currus couscenduat, et per 
Paanones vecti omnes. trucidarunt. At Pannones 
yer totuin diem in conferta hostium turba pugnan- 
tes, cum forent viri. optimi et fortissimi, tandem 
oceubuere. Regem quidem ad persequendos Pau- 
nones adbortabantur duces : verum is eoruui con- 
silia. repulit, in animo secum reputaps, quænam 
psssu& esset ἃ Choniate Chasines fllius Mazara- 
cis (19), cuia persequeretur Panuones. Volebat 
ilaque praraenti fortuna. melius uti. Cæsi suut in 
isto praelio, ut accepi (utrinque enim occisi a 
Triballorum. duce postea dinumerati sunt), Panno- 
nun et Dacorum. decem et septem millia, Turco- 
rum quatuor millia (20). Nam facile dignoscuntur 
a reliquis Turci, cum omnes sint circumcisi. Prae- 
wrea Pannuoues sdmodum deceuter capillos nu- 
uiuat, Turci vero raduniur, relictis quibusdam 


Ἰωάννης μὲν οὖν ὡς ἀπὸ τῆς μάχης ἐγένετο ἐπὶ 
τῶν ἁμαξῶν, διελέγετο τοῖς ἡγεμόσιν, ὡς αὐτὸς 
μὲν σὺν τοῖς ἀμφ᾽ αὐτὸν ἥει ἀπὸ τοῦ λόχου “5, ἧ 
ἑστήκει αὐτὸς βασιλεὺς, ὡς ἐς τὰς θύρλς ἐμδαλὼν, 
αὐτὸς 51 bb, ἐπειδὰν ἄγγελον πέμψας διασημήνῃ, 
ἐλαύνειν ὁμοῦ πάντας ὁμόσε ἐπὶ τὰς θύρας. Καὶ 
ταῦτα λέγων, ἦν δὲ ἀμφὶ τὴν ἐσχάτην φυλαχὴν, 
ἐπιλεξάμενος τούς τε ἄμεινον ἐς τὸν πόλεμον π2- 
ρεσκευασμένους, xal o); ὡς ἐπιτηδείως ἔχοντας 
ἠπίστατο. Τοῖς δὲ ἐν val; ἁμάξαις παραγγεΐλας, 
ἐπειδὰν σημήνῃ, κατὰ ταῦτα προϊέναι ἐπὶ τὰς 
θύρας. Αὐτός τε μὲν ἵετο συντεταγμένῳ τῷ στρα. 
«εὐματι τὰ ἔμπαλιν γενόμενος ἐπὶ τὸν Ἴστρον, καὶ 
δλαύνων * ὡς δὲ ἡμέρα τάχιστα ἐγεγόνει, οὗτο; μὲν 
οὐκ ἕτι ἑωρᾶτο οὔτε πρὸς τῶν ἐναπολει- θέντων ἐν 
ταῖς ἁμάξαις Παιόνων, οὔτε πρὸς τοῦ βασιλέως. 
"D; δὲ οὗ ἀμφὶ βασιλέα ὁρῶντες τὸ στρατόπεδον 
τῶν Παιόνων χενόν τε εἶναι, xal ὀλίγους ἐντὸς τῶν 


C ἀμαξῶν ἐναπολειφθῆναι, ἐν θαύματι μὲν ἐποιοῦντο" 


ἀγγέλλει δὲ τις αὑτῷ δρόμῳ ἀφικόμενος, ὡς Παΐο» 
veg πιφευγότες εἶεν ἐπὶ τὸν Ἴστρον ἀμφὶ τὴ» 
δεκάτην φυλαχήν. Ἐνταῦθα οἱ νεήλυδες ἀναλα- 
δόντες τὰ ὅπλα, δρόμῳ ἔθεον ἐπὶ τοὺς ἐν τοῖς 
ἁμάξαις Παίονας, Οὗτοι μὲν οὖν, ὡς ἤσθοντο ὑπὸ 
τῶν σφετέρων προδεδομένοι, ἐμάχοντο πρὸς τοὺς 
νεήλυδας ἀξίω: λάγου. Msx' οὐ πολὺ δ᾽ ol νεέλυδες 
ἀνέδησαν ἐπὶ τὰς ἁμάξας, ὑπερέδησαν δὲ τοὺς 
Παίονας πάντας ὁμοῦ κχαταχαίνοντε: 548, Οὗτοι 
ἕωθεν ὃὲ μαχόμενοι περὶ πλήθουσαν ἀγορὰν, 
ἄνδρες γενόμενοι áyatol, ἐπελεύτησαν * βασιλεὺς 
δὲ ὥρμητο μὲν διώκειν τοὺς Παίονας, προσφερόντων 
αὑτῷ λόγους τῶν στρατηγῶν οὐ μέντοι προσίετο 
τοὺς λόγου;, ἀναμιμνησκόμενος οἷα ἐπεπόνθει πρὸς 
τοῦ Χωνιάτου Χασίμης ** ὁ Μαζαράχεω ἐν τῇ διώ- 
ξει, ἢγάπα τε τῇ παρούσῃ τύχῃ αὐτῷ ἐς τὸ βέιτιον 
καταστῆσαι. ᾿Απέθανον δὲ ἐν γῇ μάχῃ ταύτῃ, ὡς 
ἐπυθόμην, ἡριδμήθηῃ γὰρ ὕστερον ἀμφοεέρων ὑπὸ 
vou Τριδαλλὼν ἡγεμόνος, Παιόνων μὲν xai Δαχῶν 
συναμφοτέρων ἐπταχισχίλιοε xal μύριοι, Ἰούρχων 
δὲ ἐς τοὺς τετραχισχιλίους. Τὴν γὰρ διάχγνωαιν 
ῥᾳδίως ποιοῦνται "5, xal τὰ αἰτήματα αὐτῶν, ἀπό 
τε τῶν αἰδοίων περιτεμνομένων τῶν Τούρκων, καὶ 


Notule marginales. 


(18) lfsc sub annum 1448, festo die Lueæ, acta 
feruntur, ut. refert Bonlin., sed aliquantam ab. boc 
diversus. 


* [n uno, Moos. 
δὲ ὁ, 


, δ΄ αὐτοὺς δή. Sic etiam R. In ππο, κατακαίονς. ** 
9. Sic lec cerba erunt in omnibus mss. qua suspecta. Sic etiam in Il. In vno, Χωνιάτον, 


(19) Mazaalis. 


(29) Aiii tà mille Tw i 
uade, ai Ee corem escdiae 


Χεοίμης 


365 


DE REBUS TURCICIS LID. VII. 


366 


τὸ μὲν τοὺς Παίονας xeudv ἐπιειχῶς πάνυ * ol δὲ A circa tempora capillis. Rex cum excessisset praelio, 


Τοῦρκοι ξυρῶνται τὰ; χεφαλὰς σὺν τρίχαις τισὶ 
τῶν ἕν tof; χροτάφοις. Βασιλεὺς δὲ, à; ἀπὸ τῆς 
μάχης ἐγένετο, τά τε σώματα ἀνελόμενος, ἐχέλενε 


tollere jussit cadavera occisorum. Turcas sepul- 
tur: mandari curavit juxta flumen Morabam 


prope ripam. 


θάπτειν τοὺ; Τούρχους, ἐς τὸν ποταμὸν τὸν Μοράθαν χαλούμενον παρὰ τὸ χεῖλος, χαὶ αὐτὸς Gugcxtua- 


σάμενος ἀπήλανγνεν ἐπ᾽ οἶκον. 


'O δὲ Ἰωάννης, ὡς φεύγων ἀπεχώρει ἐπὶ τὸν 
ἽἼστρο», ax ἑσπέρα ἦν ἀφιχομένῳ ἐπὶ τὸ Σδετζά- 
wov ' τοῦ βασιλέως πόλιν, διηπόρει ὡς ἀσφαλέ- 
oxe pov χομιζόμενο:, πρός τε τῶν Μυσῶν μὴ χατά- 
δηλο; γένοιτο, καὶ χινδυνεύσῃ πρὸς τοῦ Τριδαλλῶν 
ἡγεμόνο; ἄλωναι, Εἶδε γὰρ τὸν Γεώργιον, ὡς περι- 
ποιάσαιτο ἐλεῖν αὐτὸν πολέμιον ὄντα, καὶ διάφορον 
b «ὰ μάλιστα. 'Exel δὲ διασχοπούμενος ἐλογίζετο, 
ἐδόκει αὐτῷ, χωρισθέντα τοῦ στρατοῦ, ἐλαύνειν σὺν 


Joannes 109 autem. fugiens festinabat a4 
Istrum. Vesperi advenit Sbetzanium (21) urbem 
regis. lu ambiguo autero erat quomodo tutius profc- 
ctionem facere possel, ne cognosceretur 8 Mysis, 
etin periculum deinde veniret, ul caperetur a 
Triballorum duce. Ilaud enim Choniatem fugiehat, 
Georgium, cumquo sibi inimiciti? erant gravissimsz, 
id parare, ut ipsum caperet. Secum autem omnia 
dilizentius reputanti et. expeudenti visum est, ut 


λίγοις τοῖς περὶ αὐτὸν εὐθὺ ἐπὶ Βελογράδην '*. B segregatus ab reliquo exercitu cum paucis recta 


Ὡς δὲ ἐδόχει αὐτῷ κερὶ" δευτέραν φυλαχὴν τῆς 
νυχτὸς, ἐπιλεξάμενος «ou; ἰδίους αὐτῷ, ἐπορεύετο 
ὥλλην ὁλόν. Πορευομένῳ δὲ, αὖθι; ἐδόχει οἱ xal 
«εαὐτη ἔτι μᾶλλον κατάδηλος ἔσεσθαι. [Πρὶν δὴ 7* 
ἡμέραν γενέσθαι νόῳ λαδὼν, ὡς μόνος αὐτῶν 
ἄμεινον σώζοιτο ἐ; τὸν “ἴστρον, χωρὶς γενόμενος 
«spi αὑτὸν ἰδί:, ἐπορεύετο αὑτὸς πορείαν, Ὥς δὲ 
ἡμέρα ἐγένετο, χαταδαίνει τε ἀπὸ τοῦ ἵππου, χαὶ 
πεζὰ πορενόμενο;, ἀφιχνεῖται ἐπὶ λόφον τινά. Καὶ 
θεασάμενος Τοῦρχον ταύτῃ Tou ἐξελαύνοντα, xata- 
φεύγει ἐπὶ τὸ ἕλο;, ὕδατο; πλῆρες, xal ἐπὶ πολὺ 
διῆκον. Ἐπεὶ δὲ προῆλθεν, ἀφιχνεῖτα: πρὸς τὴν 
«ov Γεωργίου χώραν, xai περιτυχὼν Τριδαλλοΐς, 
ἐζήτει γενέσθαι οἱ τῆς ὁδοῦ ὁδηγοὺς, xal μισθὸν 
αὑτοῖς τῆς ὁδοὺ παρέχεσθαι, Οἱ δὲ, ὡς ὑπέσχοντο 
ξξηγεῖσθαι αὐτῷ τὴν ὁδὸν, ἑἐπεδυύλενον ἀνελεῖν. 
Ἐνταῦθα, ὦ; ἐδόχει αὐτοῖς, σνλλαμόδάνουσί τὸ αὖ- 
᾽ν, ὡς ἀποχτενοῦντες, Ὁ δὲ, ὡς ἤσϑετο, σπασά- 
κενο: τὸ ξίφο; τοῦ Τριδαλλοῦ, ὥς οἱ ἐν χαιρῷ fjv, 
παίει μὲν τὸν ἔνα χατὰ τὸν των, καὶ χαταδάλκει * 
ὁ δὲ ἕτερος φεύγων ᾧ ετο. ᾿Εν δὲ τούτῳ πυυϑανό- 
βενος ὁ Ἐριδαλλῶν ἡγεμὼν, ὡς ὁ Χωνιάτης ἧττη- 
ϑεὶ; πρὺς τοῦ βασιλέω; ἀπελαύνει, ἔπεμπε χήρυχα 
αιριαγγέλλοντα τοῖς ἑαυτοῦ, ὡς μηδενὶ Παιόνων 
ἐκιορέξοιεν διαδαίνειν τὴν χώραν, πρὶν δὴ πὺυν- 
ϑάνοιτο, καὶ ἐς ὄψιν ἄγειν αὐτὸν, χαὶ ὅστις τὸ εἴη, 
καὶ ποῖ πορεύοιτο᾽ χαὶ τοὺς; μὲν ἄλλους ἐᾷν διιέ- 
γε, τὸν δὲ Χωνιάτην συλλαδόντα: ἄγειν παρ᾽ 


pergeret Delgrsdum. Huc cum statuisset Choniates, 
secunda noctis vigilia smicissimos suos et familia- 
vissios assumens, alia gradiebatur via. Cum in 
hunc modum profectionem facereat, putabat se 
wegis cognosci posse. Ántequam iyitur dies adve- 
hiret, omnia secum in animo volvens deliberabat. 
Tandem decrevit consulüssimum esse, si incolu- 
mis praesens discrimen evitare velit, ut volusa 
suis separatus iter ingrederetur. Exorto jai die 
cum solus iter faceret, ex equo descendens, pedes 
pervenit ad collem quemdam. Videns auJem Tur- 
cum hostiliter oberrantem, confugit in paludem 
aqua plenam, quz in longum extendebatur. Deinde 
eum ex palude processisset, pervenit iu Georgii 
regionem. [ncidens autem ia Triballos quosdau), 
eus sibi itineriaà duces parare volebat, promittens 
se ipsis mercedem daturum. [lli autem, quemad- 
modum promiserat Clioniates, itineris duces facti, 
eum in itinere per insidias truncare nitebautur. 
Eum igitur quasi interfecturi comprehendunt. 
Qui, ut rem sensit, striagens gladium, Triballun. 
illico stravit, cum cum iu humerum vulnerasset, 
Alter autem fuga sibi consulens evasit. Interea 
Triballorum princeps, cum comperisset Chonia- 
teiu ab Amurate victum fugam arripuisse, misit 
praeconem, qui διὲς uuntiaret, ut. nulli Pannoni 
regionem transire coucederent prius, quam inter- 
rogassent quisnam esset et. quo abiret. Heliquos 


ἑαυτόν, Οὗτος μὲν ταῦτα περιήγγελλεν " οἱ δὲ D quidem patcreutue iucolumes εἰ inviolatos abire. 


ἄρχοντες τοῖς ἐν τῇ χώρξ προαγορείοντες, ὄντινα 
ἂν λάδοιεν τῶν Παιόνων ἄγειν Rap! ἑαντοὺ; ἐπι- 
δεικνύντας, Καὶ ὅστις ἄλλῃ "" ποιῶν ἀλώτοιτο, ὡς; 
χακίστῳ θανάτῳ ἀκολούμενος. Ἐνταῦθα ὁ Χωνιά- 
της, ὡς ὑπὸ λιμοῦ ἀπαγορεύων, διηπόρει ὅποι τρα- 
πομενος γένοιτο, ἀφικνεῖται ἐπί τινα χώραν 5 τὼν 
Tpioa ev. Καὶ ἐνταῦθα ὡς ἑωράχει Ἰριθαλλοὺς 
tz» γὴν ἐργαζομένους, fiev ἐπὶ τούτους, ὁεησό- 


Verum si invenissent Choniateut, eum capere et 
ad se adducere jubeban.ur. Principes itaque re- 
gionis suis edicunt, quemcunque Pannonem nacti 
(uerint, ad magistratus perdueant, ut videant 
quisnam sit. Qui aliter fecerit et huic edicto non 
paruerit, eum ignowiniosisaima morte periturum. 
Cbhoniates igitur faine deliciens, quonam sc ver- 
teret nesciebat. Venit igitur in quemdam Tribal - 


Notule maryjinales. 


(21) Sphetzanium. 


** X. Zoew&viov. In el. ut c. 
VN, Ktoprov. 


" |n uno, Mrz). 


12 b, ἢ, utin c. Ὁ [n uno, ἄλλῃ ποι ἰὼν dà. 


75 In 


367 


LAONICI CIALCOCONDYI. £ 


368 


lorum locum. Ibi cum videret. quosdam Triballos A pgsvo; ἐπιδοθηνσί οἱ ἄρτον, Ὡς δὲ sUov ἄνδρα 


terram eolere, 3d cos iter flectcbat, petens. sibi 
panem dari. Ut conspicati sunt agricoke viri 
l'aunonem adesse et. panem querere, 397 dixe- 
runt : At, o hospes, panis quidem tibi in promptu 
cst; verum necessitas postulat, ut te perducamus 
ad magiswatum urbis, qui quis sis excutiat. Ma- 
gistratus ubi te viderit, continuo ad regionem 
tuam te abire sinet, nec quidquain mali ab eo pa- 
tieris. Nam (opinor) Choniatem quaerunt. Reli- 
quos Pannones qui huc. pergunt, dimittunt, nul- 
jum eorum respectum agentes, Agricole cum lec 
dicerent, cum haud. dimittebant. Veruin eum fov- 
tius compreliendentes, efficiunt ut coufiteretur se- 
niori, necessitate subactus, se exse Joannem Clio- 
niatem, Polticehaturque magna Lospitalitatis mu- 
nera, opesque οἱ agros $c da3turua dicebat, si 
duciua fuisset inviolatus, et ab nullo Tribailo 
visus, Uelzradum. Senior quidem virum agnovit, 
eunnque suscepit traducendum in regionem suam 
illzasum. Fratribus autem suis quisnam esset vir ille 
indicavit, przcipiens ne quoquam abirent, et quis 
vir die esset enuntiarent. Vespere facto. virum 
deduxerunt in eam domum, in qua paleas ct jumenta 
asservabant, οἱ diem erastinuin exspectabant, ut 
Choniatem omnibus apparatis alduccrent Belgra- 
duin. Eo autem dic dissensio exorta est iuter fra- 
tres, Hine unus de nuinero fratrum commotus, 
iuuicovit urbis magistratui, ubinam esset Chonia- 
tes, Assuuptis itaque ministris, pergebaut ad do- 
mum, in quà er3t Choniates lajitaus in. palearumi 
receptaeulis, eumque capientes adduxerunt ad ur- 
bis magistratum. Magistratus autem eum. vinctum 
deduri curavit ad presiden, significavitque eum 
esse. depreheusuim — latitantem in. fano; Praeses, 
cum adductus esset. Choniates, eum in carcerem 
conjecium ad tempus aliquod in arce. detinuit. At 
Choniates persuasit. priucipi arcis οἱ custodibus, 
ut simul cum ipso insurgant hostiliter coutra præ- 
sideu, et urbeui occupent. Cuin. quidam rei, qux 
parabatur, conscius iusidias patefecisset, ctiain 
quid custodes sive præsidiarii milites molireutur, 
cognitum est. Verum hi occisi sunt omnes. Joau- 
ucs autem affinitatem juugens cum illo (22), tiliau 


Παίονα ἐπιστάντα σφίσι ζητεῖν ἄρτον, ἔφασαν" 
᾿Αλλ᾽, ὦ ξένε, ἄρτος μέν τοι ὅδε σοι ἔτοιμος " χρ:ὼν 
δέ ἐττιν ἐπὶ τὸν τῆς πίλεως ἄρχοντα &vovtac δὴ 
ἡμᾶς ἐπιδειχνύνα', xal ἐπειδὰν θεάσηται, ἀπο- 
πέμψει δὴ κάλιν οὗτος ἐπὶ τὴν σαυτοῦ χώραν. O5 
γὰρ χαχόν τι πρὶς αὐτοῦ πείστ, ἂν οὐδητιοῦν. ᾿Αλλὰ 
Ἰωάννην τὸν τοῦ Χωνιάτου ζήτησις, οἶμαι, γίγνε- 
sat. Τοὺς δ᾽ ἄλλους τῶν Datóveov ὅσο: δ'ιεξελαύνου- 
σιν ἐντεῦθεν, ἐν οὐδενὶ λόγῳ ποιοῦνται. Ταῦτα 
λέγοντες, ὡς οὐ μεθίεντο αὐτοῦ, ἀλλ᾽ ἰσχυρῶς τε 
ἥπτοντο, ἀναγχάζεται τῷ πρεσδυτέρῳ μηνῦσλί τε 
ἑαυτὸν, ὦ; εἴη ὁ Χωνιάτης. Καὶ ἐπηγγέλλετο με- 
γάλα δοῦναι αὑτῷ ξένιά τε καὶ χρήματα, xol 
χώραν, εἰ ἐπὶ Βε)ογράδην 75 ἀγάγοι σῶον, ὑπὸ μη- 
δενὸς τῶν Τριθαλλῶν ὀφθέντα. Ὁ μὲν οὖν πρεσδύ- 
τερος ὡς ἔγνω τε αὐτὴν, ὑπεδέξατο ἀσινῆ ἐς τὴν 
χώραν ἀπάξειν, τοῖς τε ἀδελφοῖς αὐτοῦ ἐξειπὼν 
Bac; εἴη, προηγόρευε μηδαμῇ ἰόντα: ὁμολογῆσαι 
τὸν ἄνδρα. 'Ecnípac δὲ γενοιλένης, ἀπήγλγον ἐς τὸ 
οἴκημά, ἐν ᾧ ἅ υρά τε fjv σφίσι χσὶ ὑποζύγια, 
καὶ ἐνέμενον τῇ ὑστεραίᾳ σνοχευισάμενοι ἀπάγειν 
ἐπὶ Μπελογράξην. Τῇ ὃὲ ἡμέρᾳ ταύτῃ. ἐν ὃ. ἀφορὰ 
γενομένων τῶν ἀδελφῶν, ἐξαγορεύει ^t; τούτων τῷ 
«ἧς πόλεως ἄρχοντι, xal. λαδὼν τοὺς θεράποντας, 
ἄγει ἐπὶ τὸ οἴκημα, ἐν ᾧ ἦν ὁ Χωνιάτης, ἐν τοῖς 
τῶν ἀχύρων οἰχήμασι. Καὶ λαδόντες ἀπήγαγον παρὰ 
τὸν τῆς πίλεως ἄρχοντα. 'O 6b ἕπεμπε δίίτμιον 
ἀγόμενον παρὰ τὸν ἡγεμόνα, καὶ ἤγγειλεν, ὡς ἑάλω 


C ἐν χόρτῳ χεχρυμμένος. Ὁ μὲν οὖν ἡγεμὼν, 6; 


ἤχθη παρ᾽ ἑαυτὸν ὁ Ἰωάννης. εἰς φυλακὴ» ποιησὰ- 
μενος, ἀντεῖχεν ἐπί τινα χρόνου ἐν τῇ ἀχροπόλει. 
Ὃ δὲ πείθει τόν τε ἄρχοντα τῆς ἀχοηπόλεως xg! 
τὴν φρουρὰν, ἐπιθέσθαι ἅμα αὐτῷ τῷ ἡγεμόνι, χαὶ 
χαταλαδεῖν τὴν κόλιν. Ἐξενεγχόντος δὲ tivo; τῶν 
συνειδότων τὴν ἐπιδουλὴν, χαταφανὴ ἐγένετο τὰ 
τῶν ἐν -ἢ φρουρᾷ. Kat οἱ μὲν ἀπώλοντο * ᾿Ιωάννης 
δὲ ἐπιγαμίαν αὐτῷ ποιηδάμενος, καὶ ἀρ σάμενος 
τὸν παῖδα αὑτοῦ, ἀπέπεμψεν ἐπὶ τὴν ἀρὴν αὑτοῦ 
ἐς Βούδην. Καὶ περὶ μὲν τὴν τῶν llatóvov ἐχστρᾶ- 
ttíav ἡγουμένου τοῦ Χωνιάτου τοσαῦτα ἐγένετο, 
καὶ ἐν τέλει τούτῳ ἔσχετο" ᾿Αμουράτη; δὲ, ὡς ἐπα- 
νήχει à; τὰ βαπίλεια, οὐ πολλῷ ὕστερων ὥρμητο 
μὲν ἐπὶ ᾿δυζάντιον στρατεύεσθαι. 


suam fllio ejus (25) in. matrimonium collocaudo, remissus est Dudam iu reznum suum. Et quidem 
haec contigere iw expeditione quam Pannones sumpserunt adversus Turcos, duce Choniate : eaque 
expeditio quem diximus finem consecuta est. Amurates reversus in feghi sui sedein, nou multo post 


bellum Byzantio inferebat. 


Grxcorum rege Joanne defunclo, ia Constanti- η Τελευτήσαντος δὲ τοῦ Ἑλλήνων βασιλέω; Ἰωάν- 


num, defuncti fratrem, regni successio. devenit. 
Nam Joanne mortuo, frater ejus Demetrius in re- 
gni successionem festinabat, Verum prohibitus e»t 
4b oppidanis, tnatre, arbitris, 398 ct ab Canta- 
cuzeno Notaraque, qui arbitrorum partibus fun- 
gcbautur. Timebant euim, si is assequeretur. ce- 


νου, xal ἐπὶ Κωνα-αντῖνο) τὸν ἀδελφὴν αὐτοῦ ὡς 
ἐχώρησεν *, βασιλεία * ἐπεὶ τε γὰρ ἐτελεύττσιν, 
ὥρμητο μὲν ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ Δημήτριυ; ἐπὶ τὴν 
βατιλείαν * διεχωλύϑη Gk ὑπὸ τῶν ἐν τῇ πόλει, καὶ 
^i μητρὸς, καὶ μετιτῶν, xai τοῦ δημλον, xal τῶ 
μεδαζόντων, Κανταχουζηνοῦ tz χαὶ Νοταοᾶ, δε- 


Νοίυϊα marginales. 


(32) Despota. 
ἣν Μπιλ. 


(98) Mathis. 


DE REBUS TURCICIS LIB. Vit. 370 


διότων μὴ ἀφιχομένου ἐπὶ τὴν βασιλείαν τούτου, A gnum, forc ut Constantinus exercitum peregrinum 


ἐπαγάγῃ 7 ὁ Kovceravil-o; στρατὸν ἐπήλυδα, val 
σφίσιν ἀπόλοιτο f, ἀῤχὴ τε τὰ πράγματα " ἀνέμενον 
δὴ διὰ ταῦτα ἐλθεῖν τὸν Κωυσταντῖνον, xal οὐχ 
ἐπέτρεπον τῷ Δημητρίῳ. περιιέναι 77 ἐς τὴν βασι- 
λείαν. “Ἔτυχε δὲ τότε προπαραγενόμενος ic Βυζάν- 
τιον xa! Θωμᾶς ὁ νεώτερη»ς ἀδελφὸς περιιόντα ἔτι 
οἰόμενος χαταλήψεσθαι τὸν βασιλέα, χαὶ ypnaast- 
σῶν περὶ ἐνίων ὧν προσεδεῖτο τοῦ βασιλέως. Οὕτως 
μὲν οὖν ἐτελεύτα, xal οὐκ ἔτι ζῶντα χατέλαδεν, 
Εὖρε δὲ τὰ πράγματα καταστάντα b; διαφορὰν 
Δημητρίῳ "* τῷ ἀδελφῷ περὶ τῆς βασιλείχς. 'Agi- 
πομένου δὲ αὐτοῦ b; Βυζάντιον οὐ πολλῷ ὕστερον 
τοῦ Κωνσταντίνον, διείλοντο σρίτι τὴν Πελοπόν- 
vg30*, xal ὄρχια ἐπὶ τῇ νομῇ ταύτῃ πρὸς ἀλλήλους 
ποιησάμενοι "*, ἑτάμοντο, ἐμπεδοῦντες τὴν διανομήν. 
Ὃ μέντοι νεώτερος ἀδελφὸς πρότερος ἀφικόμενος 
val ἐπὶ Πελοπόννησον, ἀφίστα τε τὰς ἐν Πελοπον- 
vise πόλεις πρὸς ἑαυτὸν παρὰ τοὺς ὄρχους, xal 
xposla6óutvo; τοὺς [Πελοποννησίους τοὺς συνχφτ:- 
στῶτας, ἐπολέμει πρὸς Δημήτριον τὸν ἀδελφόν. Ὁ 
δὲ ἐπαγόμενο; τοῦ βασιλέως στρατὸν, ἐπιδιαπραξα- 
μένου τοῦ τῆ: γυναιχὴς ἀδελφηῦ ᾿Ατάνεω, τόν τε 
ὀδελφὸν ἡἠνάγχασιν b; ὁμολογίαν αὐτῷ γενέσῶθλι, 
x1: ἐπετράποντο διαιτητῇ σφῶν τῷ ἀδελφῷ Βυζαν- 
τίου βασιλεῖ, περί τε τῆς χώρας ὁμήρους δόντες 
ἀλλήλοις χαὶ πιστά. 

"Ev ᾧ δὴ ταῦτα ἐγένετο, ᾿Αμουράτης ὁ Μεχμέτεω 
παῖς τελεντᾷᾶ ἐν συμποσίῳ, ὑπὸ οἴνου γενόμενος 


adilueat, et sic regnum regnique res. interituras. 
Exspectarunt itaque Constantini adventum, nec 
permiserunt Demetrio ut. regnum susciperet. Ea 
ter pestate Dyzantium. venerat. et. Thomas frater 
junior, putaus se regem adhuc superstitem inven- 
turum. Volebat enim quadam cum co, in quibus 
cjus opera indigebat, colloqui. Verum rex mor- 
tuis erat, nec eum adhac viventem invenire po- 
tuit ; reperit. tàmen maximam discordiam, que 
exorta erat. propter Demetrium, regnum Dyzan- 
tinum affectantem. Constantino hand multo post Ily- 
z»ntium adveniente, Pelopounesum inter se divi- 
serunt, et jurisjurandi religio interposita est ne 
postmodum divisionem illam violarent. Verum 
frater junior prior navi in Peloponnesum vecuis, 
urbes Peloponnesiacas contra divisionis jusjuran- 
dum ad defectionem sollicitabat, et adhibitis Pe- 
loponnesiacis, qui ad ipsum confluxzerant, bellum 
gerebat cum fratre suo Demetrio. Qui adilucens 
exercitum regis Turcorum, cum ad cam ren ope- 
ram suam locaret uxoris frater. Asanes, fratreia 
coegit secum pacem pangcere, cuni utrinqne rem 
totam permitterent arbitrio fratris regis Constan- 
tinopolitani transigendam, obsides fidemque invi- 
cem propter regionem dantes. 


Sub idem tempus quo lizc gesta sunt, Amurites 
Mecbmetis fllius mortem obiit ($83), in convivio 


ἀπόπληκτος, Ἐδασίλευς δὲ ἔτη δύο xai ἐριάχοντα. C ictus apoplexis, quam nimia vini conciverat copia, 


Κατέλιπε δὲ βασιλέα Μεχμέτην τὸν παῖδα αὑτοῦ, 
καὶ παῖδα ἕτερον ἐχ t5: γυναικὸς αὐτοῦ, τῆς 
᾿ Σπενδέρεω θυγατρὸς, ávho ἐπιεικῆς τε γενόμενός, 
xe τὴν τύχην οὐχ ἀδόχιμος. ᾿Αμυνόμενο; δὲ ἐπο- 
λέμει, οὐχ ὑπάρχων ἀδικίας, ἀλλ᾽ ἐς τὸν ὑπάρξαντα 
αὐτίχε ἐπιὼν ἐστρατεύ:το, xal ὁπότε μῆτις αὐτὸν 
τροὐκαλεῖτο ἐπὶ πόλεμον, οὐ πάνυ τοι προὐθυμεῖτο 
σερατεύεσθαι, οὐχ ἐς τοῦτο ὄχνου ἤχων, ἀλλ᾽ 
ἀμυνόμενος μὲ. ἐδιχαΐηυ καὶ χειμῶνος, xaX ἐς τὰ 
χελεπιύτατα προϊέναι, καὶ μηδένα ὑπολογίζεσθαι 
Μήτε πόνον, μήτε αὖ χίνδυνον. Ἐπεὶ δὲ ἐτελεύτησε, 
πκατάστη ἐς τὴν βασιλείαν Ἀϊεχμέτης. Καὶ αὐτίχα 
δὲν ἐν τῇ ᾿Αμουράτεω τελευτῇ, οἱ ἐν τῇ ᾿Αδριανοῦ 
πόλει νεήλυδες συνίσταντο ἀλλήλοις, ὡς τῇ πόλει 
ἐπιϑηοόμενοι. Καὶ ixtó; τε τῆς πόλεως συγαθροι- 
σθέντες. ἐδουλείοντο ὅποι τῇς πόλεως ἐπιθοῖντο, 
καὶ σφίσι χρήματα πορίσαιντο am) τούτου. Ἐνταῦθα 
6h Χαλίλης ὁ Ιραἵΐμεω, τῶν θυρῶν τοὺς λοιποὺς 
ἐξοπκλισάμενος, xal ἀπειλήσας, ἂν μὴ τὰ ὅπλα 
χατίθοιντο, μέγα τὶ x1x5v αὐτοῖ, ἔσεσθαι ἡ πὸ τού- 
φου. Ἱξπκειδὴ δὲ χχτέθεντο τὰ ὅπ)α, xal διέλυσε 


Regnavit autem annis triginta duobus. Regni suc- 
cessorem reliquit Mechmetem (ilium suum. Habuit 
et alterum (lium (25), quem tulit ex uxore sua 
Spenderz filia (20) Amurates, vir justi. aequique 
eximius cultor. Usus est fortun:e aura non adiuo- 
dum adversa : provocatus, ut. se defenderet, bclla 
Occipiebat. Lacessitus, confestim in aruis erat : 
non autem injuriis irritatus, bellum agre susci- 
piebat. Nec id ignavis ascripseris; naw si vis ho- 
stilis propulsanda erat, nce etiam hieme cuncta- 
batur per loca asperrima incedere, nce pensi quid- 
quam facere vel labores vel pericula. lloc autcm 
defuncto, regni moderamen nactus est Mechwe- 
tes (33). At quamprimum mortcm Amuratis acce- 
perunt peregrini (98) qui Adrianopoli eraut, inter 
$6 Conjurarunt, ut urbem cam capereut. [n unum 
2utem locum extra urbem collecti deliberabant, 
ubi vel quomodo urbem aggrederentur, ut hine 
opes plurimas colligerent. Verum Chatires, Prin- 
mi (29-50) filius, reliquos januarum wilites arma 
capere jubet : ct illis minatur, ni continuo arma 


Νοῖυ marginales. 


(99) Anno 1450. 

(35) Calapinum, qui Christo initiatus Calixtus 
Othbemanus dictus est. 

(36; Ai. Sponderbei, sel Sphenlerbei filia. 


7! ἐκάγῃ. Sic etiam in uno, in al. xt c. ?" In tno, rapilvx:. 


(97) Duodecimus Turcorum rex 14119. 
(38) Nempe Janizari. 
(29-50) Carambi. 


7^ [n uno, περὶ τὶς βασιλείας xal αὐτός 


τὶ χατέστη ἐς διλφορλνδΔημῆτ. τῷ ἀδ. 5 deest in wo. 


31l 


LAONIC! CHALCOCONDYL.E 


312 


ponerent, exitium, Cum sutem arma 199 depo- Α τὸν σύλλογον, ἐπ᾽ οὐδενὶ ἀγαθῷ φάμενος ταῦτα 


suissent, concionem dimisit, dicens eos uequa- 
quam ex bona causa istud moliri. Nec multo post 
ex Asia adyeniens Mechmetes Amuratis filius ad 
regni gubernacula, rebus eam formam induxit, 
quam in prssentiarmm utilissimam fore rebatur. 
Cum Grecis feedera sanxit, iisque maritimam Asise 
regionem concessit. Etlam cum '"friballorun prin- 
cipe pacem fecit, eui filiam, Amuratis uxorem, 
ipsus vero novercam remisit, potane se ei rem 
gra(am facere. Megionem eidem quantam antea 
contribuit, Fratrem suum, cum regni moderamen 
suscepisset, peremit, eum aqua infusa spiritum 
ejus interelusisset. Hunc autem interfecit regis 
pincerna nomine Saraptares, qui haud multo post 
fato funetus est. Fratrem suum in hunc modum e 
medio sustulit. Amuralis alteram uxorem Spen- 
derz filiam in matrimonium collocavit viro ia 
januis potentissimo, quem 1Isaacum nominabant. 
Hunc plurimum diligebat, eumque Asie ducem 
declaravit. Foedus percussit quoque cum legatis, 
qui ab Peloponneso adveneraut. Mortuo Amurate, 
Caramanus Halisurius, qui jam antea uon cesss- 
bat Asianos incitare ut deficerent ab Tureis, et 
contra Otomsnidas quoque bellum susciperent, 
sperans eo modo εὖ maximam potentiam aactu- 
rum, etiam eo tempore Asianos plurimum ad de- 
fectionem acceudebat. Ingressus itaque cum exzr- 
eitu fegis, regionem eam populabatur, εἰ jumen- 


torum praedas agebat. Mechmetes, ut. audivit Ca- C 


ramanum suam vastare regionem, rei indiguita- 
tem nou ferens, illico arma cepit, Et relinqueus 
Saraziem jinuarum principem, cum quo sibi ar- 
tissima intervenerat famlliariias, transgessus esi 
in Asiam, bellumque Caramano jndizit, ejusque 
regionem vastavit, Caramauus regionem deserens, 
in montium cacumina, queusadmoduimp antea con- 
sueverat, sé recepit. Verum postea legatos misit 
ad reget, suadente. Chatite lilio Priami (31), di- 
cena, si pacem daret, se, ubicunque usui esse 
possit, ipsi ministraturum. Praeterea se paratum 
esse contitebatur, restituere Candelorum. Qux ubi 
intellexit rex, eum in fedus admisit. Reversus 
deinde, cum venisset Calliopolim, peregrinorum 
Rumerum, qui in éam expeditionem nou venerant, 
inquirebat. Ducem autem eorum, cuj nomen erat 
]Magiapases, flagris cedens, munere suo abire jussit : 
eunuclos autem, et eos qui decem, quique quinqua- 
ginta militibus preeranj quorum peregrini aberant, 
prius verberibus cæsos munere suo removit, Pœnas 
autem istas propterea dederunt, quod regi contra 
Carawmanum pergenti non iindicassent, quinam 
adessent, quive abessent. Septem 200 uillia «i- 
rorum erant, qui curabant accipilres regios, quos 


ποιεῖν τρύτους. Met' οὐ πολὺ δὲ ἀφιχόμενος ἀπὸ 
τῆς ᾿Ασίας Meqpitqc ὁ ᾿Αμουράτεω, ἐπὶ τὴν βασι- 
λείαν χαϑίστη ss τὰ ἐν τῇ ἀρχᾷ d αὐτῷ ἐδόκει πρὸς 
τὰ παρόντα ξύμφορα ἔσεσθαι, xal τοῖς τε Ἕλλῃσι 
σπονδὰς ἱποιρῖξο, χαὶ δέδωχε τὴν τῆς ᾿Ασίας παρά- 
λιον, Καὶ δὴ val τῷ Τριδαλλῶν ἡγεμόνι εἰρήνην 
&xnietzo δ" ual τὴν θυγατέρα αὐτοῦ γυναῖκα τοῦ 
'Apeppásee, μητρυεὰν δὲ αὐτοῦ, αὐτίκα ἔπεμπε 
τῷ παερὶ χαριζόμενος. αὶ χώραν ἐπεδίδου ὅσην 
ἐχτήσατο "', Τὸν δὲ ἀδελφὴν αὐτοῦ, ἐπὶ τὸν βασι- 
λείαν παριὼν, ἀνεῖλον, ὕδατι ἐπιστομώσας αδτοῦ 
τὴν ἐμπνοῖν, ᾿Ανεῖλε δὲ τοῦτον Σαραπτάρῃς οἶνο- 
γόος αὐαοῦ, ὄνομα ὧν τούτῳ, ὃς οὐ πολλῷ ὕστερον 
ἐτελεύτησε. Τοῦτον μὲν οὖν τὸν ἀδελφὴν αὐτοῦ 
ταύτῃ διεχρήσατο. Τὴν δὲ ἑτέραν τοῦ ᾿Αμουράτεω 
γνναῖκα, Σπενδέρεω θυγατέρα, ἡρμόσατο ἀνδρὶ 
μέγιστον δνναμένῳ ἐν ταῖς θύρα:ς, νοῦνομα Ἰσάχῳ. 
“)ν στρατηγὸν ἀπέδειξε τῆς ᾿Ατίας, χαὶ ἐφελοφϑρο- 
νεῖτο αὑτὸν ἐς τὰ μάλισ;α. Kol τοῖς τε ἀπὸ Helio. 
ποννήσον πρέσδεσι σπονδὰς ἐποιήσατο. Τιλεντή- 
σάντυς δὲ δὴ ᾿Αμουράτεω, Καραμᾶνο: ὁ ᾿Αμζούριος 
xdi πρότερον μὲν εἴη «ἀράσσων. ὅπως τὰ ἐν τῇ 
'Aclg ἀφιστάμενα συσταίη τε ἐπὶ τοὺς Ὅτονμανίέ- 
δας, xal αὐτὸς διὰ τοῦτο ἐπὶ μέγα χωρήσει δυνά- 
μέως. ἑταράσσεεο μεγάλως τὰ ἐν τῇ 'Acía πράγμα- 
τα. Καὶ στρατὸν ἀγόμενος ἐπὶ τὴν βασιλέῳς χώραν, 
ἐληΐζετο «hv χώραν καὶ ὑποζύγια. Μεχμέτης δὲ ὡς 
ἐπύθετο Καραᾳαμᾶνον ληΐζεσθαι τὴν χώραν αὑτοῦ, 
obx ἠνέσχετο, καὶ εὐθὺς ἐστρατεύετο. Kata) eire 
δὲ Σαραζίην, τῶν θυρῶν πρυτανέα, ἐπιτήδειόν τε 
αὐτῷ ὄντα, καὶ ἐς τὴν ᾿Ατίαν διαδὰς, ἤλαυνεν ἐπὶ 


Καραμᾶνον xai ἐπὶ τὴν χώραν αὐτοῦ. Ὁ δὲ ἐξέ-. 


λιπε μὲν τὴν χώραν ἐπὶ τὰ ἄχρα τῶν ὁρέων, ὡς 
χαὶ πρότερον εἰῴϑει ἀπιέναι. Ἐπρετδεύσατο δὲ 
συμδουλεύσαντος Χαλίλεω τοῦ Πραΐμεω, καὶ ἐς 
ὁμολογίαν ἀφιχόμενο;, ὑπουργεῖν αὐτῷ, ὧν ἂν 
δέοιτο, καὶ τὸ Κανδελόρον ἀποδιδόναι ἔφῃ ἕτοιμος 
εἶναι. Ὁ δὲ ἐπύθετό τε καὶ ἐποιεῖτο τὰς σπονδάς, 
Καὶ ὑποστρέφων, ὡς ἐν τῇ Καλλιουπόλει ἐγένετο, 
ἀριθμὸν ἐπεζήτει 99 τῶν νεηλύδων, ὅσοι ἀπίααν, 
χαὶ οὐ παρεγένοντο ἐς τὴν ἐξέλευσιν ταύτην. Καὶ 
τὸν μὰν ἄρχοντα αὐτῶν ᾿Αγιάπκασαν καλούμενον, 


Ὁ λυμηνάμενος μάστιξιν, ἐξέλαθεν ἐκ τῆς τομῆς, τοὺς 


δὲ δεκαφάρχας καὶ εὐνούχους, καὶ πεντηχοντάρχας 
ὧν ἀπῆσαν οἱ νεήλυδες, κρῶτον μὲν μαστιγώσας, 
ἐξίθαλεν ἐκ τῆς τιμῆς. Ταῦτα δὲ ἐποίει, ὅτι αὑτῷ 
φὺκ ἐδήλωσαν στρατενομένῳ ἐπὶ τοὺς πυλεμίφυς, 
ὅτεις τε καρείη, καὶ ὅστι; τα ἀπὼν τυγχάνει. 
"Iepzxoyópouz μὲν τοῦ πατρὸς ἐπταχισχιλίους ἕπαυ- 
σεν αὐτοὺς ἐκ εῆἧς τάξεως, καὶ προσετίθει ἐς τὸν 
στρατὸν παραγίγνεσθαι αὐτῷ ἐξελαύνοντι. Καὶ «γύς 
«-ε αὖ xuvio) ἐπιστάτας, καὶ τούτου; ἐξήλλσεν ex 
τῆς τάξιως, φάμενος πλὴν ἑκατὸν τοιούτων, καὶ 


Notulæ marginales. 


(51) Carambei. 


** ἐποιήσατο, in αἱ, ut c. Μὲ In uuo, ἡτίσχτο, 5 Inuno, τε ἐζήτει. 


-- 


373 


DE REDUS TUICICIS L]B. VII. 


ErE 


le . 
βαχοφόρων πενταχοσίων μὴ προσδεῖσθαι αὐτὸν Α isto ex ordine deturbavit, et milites csse jussit. 


ἐπὶ πλέον, οὐδὲ ἐς τοῦτο ἀφροσύνης ἥχειν, ὥστε 
ἀργοὺς τούτους τρέφειν ἐπὶ ματαίῳ καὶ χαινοπρε- 
πεῖ πράγματι. Τῷ μὲν οὖν Πελοποννησίων ἡγεμόνι 
τῷ Δημητρίῳ συνεμάχει πρὸὺς τὸν ἀδελφὴν ἔτι δια- 
φερόμενον, χαὶ οὐχ ἐπέτρεπε τὴν χώραν τῷ ἀδελφῷ. 
Καὶ τόν γε Τουραχάνην ἔπεμπε συμμαχοῖντά τε 
αὐτῷ, καὶ τὸν Ἰσθμὸν τέλεον χεθαιρήσοντα. Θωμᾶς 
μὲν οὖ» ξυνέδη τῷ ἀδελφῷ, ἐφ᾽ ᾧ τοῦ λοιποῦ ξένους 
«s xal φίλους εἶναι ἀλλήλους, καὶ Καλαμάταν πόλιν 
παρεχόμενος ἀντὶ τῆς τῶν Σχορτῶν 5" χώρας, ἣν 
«ἣν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἀφελόμενος: εἶχε. Ταῦτα μὲν ἐς 
τοϑοῦτον ἐγένετο καὶ Τζαγνισᾶ ** τῷ Καραισούφεω 
παιδι, πρεσδείαν ἐς αὐτὸν πέμψαντι, xal altou- 
μένῳ, ὥττε μὴ τὴν περὶ Σεύάστειαν χώραν ληΐ- 
ζεσθαι. ... Βουτύρου * τε χιλίας καμήλους, χαὶ 
ἐμέλησε μὲν πόλεμον αὐτῷ προειπόντα ἐλαύνειν. 
T.erviedc δὲ οὗτο;, ὡς xal πρότερόν μοι ἐδηλοῦτο, 
τελῶν ἐς τοὺς μέλανας Mavuporpofasávsa; οὕτω 
καλουμένους, τοὺς Καραισούφεω καῖδα:, τῆν τὰ 
Δεθδριζίην 9* ἀφελόμενος, συνήλασέ τε αὐτοὺς ἐπὶ 
Σαμαιίην πόλιν. Ὥρμητο δὲ ἀπὸ Παγδατίης τῆς 
Ἐοδυλῶνος, xai ἑἐπολιόρχει, xal τὴν ᾿Αρμενίων 
χώραν ὅφ ἑαυτῷ ποιησάμενος, ἐς τὴν Ἐρξηγανὴν 
«ἃ τῶν ᾿Δρμενίων βασίλεια, ἐπελχύνων καρεστή- 
Φατο, ἔχων στρατὸν ἁμφὶ τὰς ὀχτὼ μυριάδας ἱπ- 
«ἔαε, Kai ἐπελαόνων οὗτος ic τὴν κατὰ τὴν ᾿Ασίαν 
χόραν τοῦ Μεχμέτεω ἑληΐζετο. Ol μὲν οὖν περὶ 
Σεέάστειαν, ὥστε σοφῶν τὴν χώραν μὴ φέρειν αὖ- 
«᾽ν, βεωτύρου τε ἰχανὰ φορτία ἐφέροντο, καὶ ἀσινῆ 
«ὴν χώρετν lvíuovte. Ὑπὸ τούτου μὲν οὖν τὴν 
χώραν τοῦ Καραιϑούφεω παιδὸς, Τζοχίης 57 τῶν 
Τεμέρεω ἀπογόνων, ὡρμημένο; ἀπὸ Σεμαρχάνδης 
κατεσιρέφετο, χαὶ τὴν τε Παγβδβατίην πόλιν τῆς 
Ἰεθυλῶνιας ἐπολιόρκει, ὡς ἐν tol; ἔμπροσθέν μοι 
ἐλέγετα, Καὶ Χασάνην τὸν Μαχρὸν χαλούμενον ἐς 
«ἣν χάτω Ασίαν xal ἐπὶ ᾿Αρμενίαν πέμπων, τὰ ἐς 
«ἔνδε τὴν χώραν ὑκοχείρια ἐποιεῖτο. Ταῦτα μὲν οὖν 
ὃς τοϑοῦτον ἐγένετο. 


Etiam canum curatores ab isto officio movit, in- 
quiens sibi sufficere centum viros, qui canes, et 
quingentos, qui aceipitres eurent. Mec se eo stul- 
titiz? processurum, ut velit alere hominum tantam 
multitudinem propter rem quamdam vanam et 
novam. Adjuvit Demetrium Peloponnesiscum prin- 
cipem in eo bello quod cum fratre gessit, eui re- 
gione cedere recusabat. Misit ei auxilio Turacha- 
nem, ut listhmum penitus destrueret. Thomas 
quidem in gratiam rediit cum fratre, ut in poste- 
rum inter so amiei et bogpites forent. Urbem Cala- 
matam ei dedit pro Seortorum regione, quam 
fratri ademptam possidebat. Hzc qnidem hactenus. 


B Tranises, Carissuphis filius, legationem misit ad 


regem, petens ne rcgionem Sebasti:e  finitimam 
pepularetue. (52) ..... butyri, et mille camelos. 
Ceterum omisit bello eum petere, quamvis prior 
bellum indizisset bogtis. Tzanises autem ille per- 
tin⸗t. ut supra memoravimus, ad nigros Mauro- 
probhatantes dictos, qui Cariasuphis Mis privatis 
Daüriza (23), compulit cos in Samatiam urbem ; 
quos profectus a Pagilatia Dabylone, obsidione 
premebat. Deinde subjugans Armeniam, exerci. 
tum movit contra Erzeganarm (30) Armenorum re- 
giam sedem, eamque occupavit, labens in suo 
exercitu circiter octo. myriades hominum. fine 
movens, ingressus est in Asiam, et Mechmetis 
regionem vastare aggressus est. Qui eirca. Seba- 


C stiam colebant, ne ipsoruni regio vastaretur, butyri 


magna onera portabant, et suam regionem a po- 
pulationibus illzzsam retinebant. Tzokies unus de 
numero Temiris nepotum, profectus ad Semar- 
chanda, eam Cariasuphis filii regionem subegit. 
Praeterea. Pagdatiam Babylonis urbem , ut supra 
edecuimus, obsidione cinxit. Chasanem *ogno- 
mento Loogum in inferiorem Asiam et Armeulam 
wütlens, omnia qux ad istam regionem pertine- 
baut, in potestatem accepit. Haec quidem liactenus. 


Notulæ marginales. 


8 Decs: aliquid. 


(94) Erzinga. 


δ fa nao. Σχιρι. ** Ζαγνιαᾶ. In αἱ. ut ε. ** Desideratur. hic aliquid, etiam in R. * «hv Πεδαύρ. AL 


etia c, 5᾽ Κιομίης. In αἱ. ut c. 


15. "ἢ 





LAONICI CHALCOCONDYL E 


316 


AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AGHNAIOY 
AIIOAEISIX IZTOPION OT'AOH. 


LAONICI CHALCOCONDYL E 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AC BEBUS GESTIS TUBGURUM 
LIBER OCTAVUS. 


Mahometes 11 Constantinopolim expugnat, Chalcedonem deditione capit, Belgraaum obsidet, 
Scanderbegum oppugnat. Reditus regni. 


201 Appetente jam sestate, Mechmetes Amuratis A Τοῦ δὲ ἐπιγινόμενον θέρου;, Μεχμέτης ὁ "Apov- 


lilius pra parans in Asia plurimum calcis, conlerein- 
stituebat in Europa, juxta Propontidem iu Bosphoro, 
qua via ad trans(retandum ex Asia artissima est, 
urbem Lzmocopiam (55) nuncupatam, Universos 
qui in Europa et Asia erant, ad id opus percipien- 
ilum evocabat, Qui cum impigre sdvenissent. aedi- 
ficare auspicati sunt. cum prius iu singulos duces 
et prsefectos opus. universum fuisset distributum. 
Causa, qua regem ad eam urbem exstruendam 
impulerat, h»c erat: videlicet ut transitus. ín 
Asiam sibi facilis esset, et ne occidentales veni- 
rent, navibusque trajectum impedirent, novssque 
res in Asia. molirentur. 209 Eam urbem pluri- 
nem quoque conferre judicabat ad Byzan'!ii oppu- 
gnatioucm, Turres ctiam tres, quas maximas uo- 
vimus, posuit. Duas exstruxit juxta continenteu, 
ut ab his progressi, irruere possent in navcs qua 
wiare legerent. Ilarum alteram fecit maximam. 
Turres. praterea. plumbo. intexit. Latitndo muri 
erat. pedum viginti duorum: at turrium latitudo 
erat major, conünens triginta pedes. Cuu muri 
jam starent, quos operse intra tres menses absol- 
verant, impetum dedit in. Byzantii regionem, ex 
professo cuin Byzantiia bellum gerens. Ilieme jam 
instante Turachanem in Peloponuesum misit, ut 


ράτεω, παρασχενασάμενος: Kefectov ἐν τῇ "Acla ὡς 
πλείστον, ᾧχοδόμει τὴν ἐν τῇ Εὐρώπῃ χατὰ τὴν 
Προποντίδα ἐν τῷ Βοσπόρῳ, fj στενώτατόν ἔστι͵ 
διαδῆναι ἀπὸ ᾿Ασία;, πολίχνην Λαιμοχοπίην χαλου- 
μένην. Καὶ σύμπαντας μὲν συνήθροιζεν ἐνταῦθα, 
τούς τε ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ καὶ ἐν τῇ Εὐρώπῃ, καὶ ἐπιδιε- 
λόμενος ἐς μοίρας τὴν πολίχνην ταύτην τοῖς τε 
στρατηγοῖς καὶ ὑπάρχοις, ᾧκοδόμει. Τοῦτο δὲ ἐ ποίει, 
ὥστε ἀσφαλῆ αὐτῷ εἶναι τὴν ἐς τὴν ᾿Ασίαν διάθδα- 
σιν, καὶ μὴ τοὺς 'Εσπερίους δύνασθαι ἀπιόντας "5, 
τριήρεσι διακωλύειν αὐτῷ τὴν διάδασιν, xal xatvo- 
τομεῖσθαι 73 ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ αὐτῷ πράγματα. Μένα δὲ 
κροφέρειν αὐτῷ ἔμελλε καὶ ἐς τὴν Βυζαντίου πολιορ- 
xlav. Ὡκοδόμει δὲ πύργους τρεῖς μεγίστου: πάντων 
ὧν ἴσμεν * δύο μὲν χατὰ τὴν ἤπειρον, ὦστε ὡρμη- 
μένοι ** ἀπὸ τούτων, ἀμύνειν τῷ ἐπὶ τῇ θαλάττῃ 
ἐρχομένῳ. Τοῦτον δὲ μέγιστον ἐπῳχοδόμει, χαὶ μο- 
λίθδῳ τοὺς πύργους ἐστέγετο - τὸ δὲ κλάτος τοῦ 
τείχους πόδας δύο καὶ εἴχοσ: * τῶν δὲ πύργων καὶ 
πλέον τούτιυν τριάχοντα, Ὡς δὲ ἐπιτετείχιστο ἐς 
τρεῖς μῆνας, ἑπέδραμέ τε αὐτίχα τὴν Βυζαντίου 
χώραν, πόλεμον αὑτῷ ἐξενεγχών. Tou δ᾽ ἐπιγινομέ- 
vou χειμῶνος, Τουραχάγην δ᾽ ἔπεμπεν ἐπὶ ΠΠελοπόν 
νῆσον, πολεμῶν ἅμα καὶ τοῖς βασιλέως ᾿Ελλήνων 
ἀδελφοῖς. 0210; μὲν οὖν λαδὼν τὸ θετταλίας τε xal 


Notul& morginales. 
($5) Lremocopia arx juxia Sestum, nune Bogazasan, quasi juguli incisuram sive puncturam dicas, 


der todatich, oder kragab, vocatur. 


9) ἐπιόντα, fl, ὑπιόντας. ** ὡρμηνένψγ ἀπὸ τούτους. ** Τουραχάνης. In gl. Τουραχάνη. 


3T; 


DE REBUS TURCICIS Lin, VIIT, 


98 


Ἑδρώπης στράτευμα, 030v δ στὶ Φεῤῥῶν 1; τὴν τοῦ A ibi bello lacesseret Grecorum regis fratres. Hic 


Εὐρώπης στρατηγοῦ τάττεσθαι μοῖραν, ἐστρατεύετο 
ἐπὶ Π:λοπόννησον, τούς τε παῖδας αὐτοῦ ἅμα ἀγόμε- 
νος, καὶ ἄρχοντας τῶν Θετταλίας xai Μαχεξονία- 
πόλεων. Kol ἐσδαλὼν, ἐπορεύετο τὴν μεσέγαιον, 
᾿Αρκχαδίαν τὸ παλαιὺν χαλουμένην. καὶ διὰ Τεγέης 
καὶ Μαντινείας ἐλαύνων, χατήει ἐπὶ τὴν ᾿Ιθώμην 
καὶ Μεσηνίαν χώραν. Καὶ Anicáucvoc ἐπὶ ἡ"έρας 
συχνῆς τὰ τὴδε ὑποζύγια, Νεοπολίχνην παρεστῆσα- 
to, xal Σ'δηροπολίχνην πολιηρχῶν, ὡς οὐχ ἠδύνατο 
ἑλεῖν, ἀπήγαγε τὸν στρατὸν, ἐξελαύνων διὰ τῆς 
ὁδοῦ. Ἔνταῦθα ἐξελαύνοντος αὐτοῦ, ὁ νεώτερος "Ay- 
μάτης ἑάλω ὑπὸ ᾿Ασάνεω τοῦ ἡγεμόνος γυναιχὸς 
ἀδελφοῦ, ἐνεδρεύσαντο; ταύτῃ περὶ Μυχήνης γώρα:, 
ἦ ἔμελλεν ἐξελαύνων [διὰ τῆς ὁδοῦ διεξιέναι). Τοῦ- 


assumpto Thessali: et Furopæ exercitu, quantus 
Pherris erat et Europzeo duci parebat, profectus 
est contra Peloponnesum, adhibitis etiam suis filiis, 
Adiditi sunt huie et Thessaliz Macedonizque ur- 
bium principes. Omnibus igitur paratis, per medi- 
terraneam, quam olim Arcadia dixere, et per Te- 
geam Mautineamque exercitum ducens, venit in 
Kthoinze et. Mesenze. regionem, Cum autem diebus 
multis jumentorum praedas ex ea egisset, tandem 
etiam Neopolichnem cepit. Obsidione deinde Sidc- 
roppnlichnem circumvenit : quam cum sua ditionis 
facere non posset, exercitum abduxit. Cum aniem 
cun exercitu. proficiscerctur, Achmates junior 
T urachanis filius captus est ab Asane, qui erat fra- 


tov» μὲν οὖν ἀπαγαγόντες; ἐς Σπάρτην, παρὰ τὸν B terc uxoris quam duxerat Peloponnesi princeps. flic 


ἢγεμόνα, εἶχον ἐν φυλαχῇ, ic ὃ δὴ ἀπέδωχαν. 


enim ei insidias struxit circa Mycenarum regionem 


qua erat iter facturus hostis. Achmatem coptum deduxerunt in Spartam ad principem eumque donec suia 


restitueretur, in vinculis habuere. 

Τοῦ δὲ ἐπιγινομένου 04pov; ἅμα ἦρι εὐθὺς χαθι- 
φσιαμένῳ ἐστρατεύετο ὁ Μεχμέτης ὁ ᾿Αμουράτεω ἐπὶ 
τὴν Βυζαντίου πόλιν χαὶ πρότερον μὲν εὐθὺς δια- 
νοούμενος, ἐπεί τε ἐτετείχιστο αὐτῷ, τὴν ἐν τῇ 
Προποντίδι Λαιμυχοπίην χαλουμένην πόλιν " xa 
χειμῶνος τὸ τῇδε εὐθὺς ἔτι ἐπηρτημένου, περ! αγ- 
υῶλων ἀπανταχῇ τῆς τε ᾿Ασίας xal Εὐρώπης ἐς 
«tv» πάραλον ναυπηγεῖσθαι, πλοῖά τε xal τριήρεις 
παρεσκευάζετο, τηλεδόλους ποιούμενο: μεγίστου: δὴ 
ὧν ἡμεῖς ἐς ἐχεῖνον ἴσμεν τὸν χρόνον ἄλλῃ ποι γεγο- 
νέναι. Ὡς δὲ ἐδόκει αὐτῷ ἤδη ὥρα εἶναι ἐξελαύνειν, 


Asiate deiude sequente, ubi primo ver apparuit 
Mechmetes Amurstis filius expeditionem contra 
Byzantium sumebat, Jam antea istam expeditionem 
mente conceperat, verum prius in Propontide ur- 
hem Lamocopiam  zdificare volebat. Cum autem 
hiems adhuc s:viret, edicit ut. omnes qui in Ásia 
quique in Europ: agerent, ad maritima loca con- 
venirent 3d classem. fabricandam. Naves et trire- 
mes fabricabantur. Dombardas fieri curavit maxi- 
ma$, quantas novimus ea tempestate nunquam 
exstitisse. Cum jam tempus postulare videret, ut 


ἕπεμπει μὲν πρῶτα τὸν τῆς Εὐρώπης στρατηγὸν Saga- C ipse bello se immisceret, Europas ducem Saratziam 


t, lav παρτλαθόντα τε τὸν τῇ; Εὐρώκης στρατὸν, τούς 
τε τη ἐδόλους ἄγειν ἐς Βυζάντιον, ἄλλας τε prave, 
καὶ δῇ χαὶ τηλεδόλον μέναν. Εἶναι δὲ τοῦτον τὸν τηλε- 
δόλον, ὡς ζεύγη βοῶν ἄλχειν ἑδδομήκχοντα, χαὶ ἄνδρας 
ἐς δισγιλίους. ᾿Αφιχόμενος μὲν οὖν οὗτος, χαὶ πρότερον 
«οὺὑς ἐν τῇ Βυζαντίου χώρᾳ πύργους, ὃς οὖς διεσώζοντο 
οἱ κερὶ τὰ ἔργα ἀγροῖχοι ἄνδρες, τοὺς μὲν ἐξεπολιόρ- 
πεσε λιμῷ “ τοὺς δὲ xal ἑλὼν χατὰ χράτος τοὺς ἄν- 
ὃρα- ἀπαγαγὼν χατέσφαξε. Καὶ τότε 05 ὡς ἀφίκετο 
ἐπιών, ἐπέδραμε τὴν Ὠυξαντίον χώραν. Οὐ πολλῷ 
& ὕστερον ἐπελαύνων καὶ αὐτὺς βασιλεὺς, ἐστρατο- 
φεδεύετο ἀπὸ θαλάττης εἰς θάλατταν, xal τὸν μὲν 
ἐπὶ δεξιξ χῶρον τοῦ βασιλέως, ἐς τὰς Χρυτέας χα- 
λουμένας πύλας, ἐστρατοπεδεύετο τὸ τῆ; "Acla; 


ἅπαν στράτευμα * ἐ: δὲ τὸ εὐώνυμον χωρίον, χατὰ D 


τὴν ξυλίνην χαλουμένην πύλην, ὁ τῆς Εὐρώπης 
στρατός " ἂν μέσῳ δ᾽ αὐτὸς ἵδρυτο βασιλεὺς, ἔχω» τε 
«οὃς νεήλυδα:, xal τῶν θυρῶν ὅσοι εἰώθασι περὶ 
βατιλέα σκηνοῦν. Ζάγανος δὲ ὁ τοῦ βασιλέω; γηξΞ- 
“τὴς ἐστρατοπεδεύετο à; τὸν χαταντιχρὺ χῶρον 
ὑπὲρ τὴν Γαλατίην πόλιν. Λέγεται δὲ γενέσθαι £ou- 
£tav:a τὸν στρατὸν ἀμφὶ τὰς τεισαράχοντα μυριά- 
Bac. Τῶν δὲ ὑπιζυγίων διαπλασίω ἂν τούτων ἀριῦ- 
pàv Cuu6Galves γενέσθαι ; τὸ τοῦ βλσιλέιυς στρατό- 
πέδον. Ὑποζύνια γὰρ νομίζεται ἐ; τὸ στρατόπεδον 


jubet cum exercitu Europ: prazcedere: bombardas 
et reliquas belli machinas, neenon bombardam 
maximam Dyzantium subvehere. Tanta liujus bom- 
barde magnitudo exstitit, ut ἃ septuaginta jugis 
boum et a viris bis mille rahenda fuerit. Saratzias 
ubi advenit Byzantium, $909 turres, in quas agri- 
colse se recipiebant fugientes hostem, quasdam fa- 
me expugnavit, quasdam vi cepit : viros inde ah- 
ductos necavit. Etiam Dyzantii regionem gravissime 
populationibus sfllixit. Nee multo post se-utus cst 
rex ipse, ct castra posuit qum» ab. una maris parte 
in alteram porrigebantur. In eo loco qui a dextris 
regi eral, usque ad eum locum qui Anrem porta 
dicitur, castrametatus est Asinnusg exercitus. In si- 
nistra parte juxta locum qui Lignea porta appella- 
tar, Éuropz exercitus tendebat; in medio regia 
castro sita erant cum peregrinis et januz militibus, 
qui castra circa regem ponere consuevere. Zaga- 
uus regis affinis e regione supra Galatiam urbem 
castra eommunierat. Quadraginta inyriades liomi- 
num dicuntur tum temporis in exercitu regis fuisse. 
Numerum autem jumentorum apud omnes constat 
duplo majorem feri, ut satis alimenti pabulique 
equis. honüuibusque sit. Soli etenim Turci quod 
sciam, sibi necessaria semper apportant, quocun- 


Notnlre marginales. 


*! facli. in al. des. 


319 


LAONICt CHALCOCONDYL/E 


que tapdem bellandi gratia proficiscantur. Pr»terea A περιάγεσθαι πολλαπλάσια τῶν ἀνθρώπων, (sts 


μὲ emnaieateum cepía abundent, camelos et mulos 
quanmplurimos, υἱ in necessariis serviant, secum 
. duewnt. Mulos quidem babent propter aliam ipso- 
rum felicitatem, Singuli vero equos, camelos mu- 
losque pulchriores ostentandi gratia adducunt. Rex 
cum venisset Byzagtium, haud multe post secuta 
est classis regia, in. qua erant uiremes triginta, 
naves minores duceutz. Graeci ubi intellexere ad- 
versum se adventare classerg regiam, catenas fer- 
reas al urhe qua ex adverse erat, extenderuat in 
Byzantii murum prope arcem. Naves præterea 
quotquot aderant, quarum quaslam auxihi ferendi 
gratia, quzdam mercium appulerant, intra cate- 
nas sistuut, ut adita regiam classem ezcluderent, 
ne intra. portum veniret, le enim ad urbem patet 
stadiis octuaginta, eLin continentem se porrigit 
stadiis centum οἱ quinquaginta, Urbis quidem 
ilius menia haud admodum (irma sunt, nec ad- 
modum magna flumina habet, et naves advenien- 
tes periclitentur. Qua vero urbs speetat centinen- 
tem, muros habet deog firmsissimos. Unus magnos 
et memorabilis est : alter extra situs est, verum præ- 
eedeanti minor, fossam subjectam habens latitu- 
dine jugeri, lapidibus exstructa. 


σιτία ἐπιφέρεσθαι ἱκανὰ σφίτι τε αὑτοῖς καὶ τοῖς 
ἄλλοις ἵπποις τε καὶ ἀνδράσι. Μόνοι δὲ οὗτοι ἀνθρώ- 
κων, ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, ἀσφαλιξζόμενοι σφίσι τὰ ἐπι- 
τήδια, ὅποι ἂν στρατεύωνται, ὥστε αὐτάρκη εἶναι 
αὐτοῖς, καὶ χαμήλους, xoi ἡμῖόνους ὡς πλείστας 
“περιάγονται ἃς τὰ ἐπιτήδεια, καὶ ἡμιόνους ὃς τὴν 
ἄλλην αὐτῶν εὐδαιμονίαν, αὑτός τις ἕκαστος, ἴπ- 
πους τε καὶ καμήλους xal ἡμιόνους τοὺς καλλίους 
ἑαυτῷ ἐκειγόμενος ἐνδείχννσθαι. Παραγενομένῳ δὲ 
βασιλεῖ οὐ πολλῷ ὕστερον παρῆν καὶ ὁ στόλος αὐτῷ 
διὰ θαλάσσης, τριήρεις μὲν ὡς τριάκοντα, πλοῖα δὲ 
μικρὰ ἀμφὶ τὰ διαχόσια. “Ἕλληνες μὲν οὖ» ὡς ἐπό- 
θοντο ἐπιέναι σφίσι τὸν βασιλέως στόλον, διὰ θαλάσ- 
enc πέδας σιδηροῦς διατείνοντες ἀπὸ τῆς καταντι- 
«pU πόλεως iq τὸ τεῖχος τοῦ Βυζαντίου παρὰ τὴν 
ἀχρόπολιν καλουμένην, καὶ τάς τε ναῦς, ὅσαι ἕτν- 
χον παραγενόμεναι αὐτοῦ, αἱ μὲν μετά ξυμμαχιῶν, 
αἱ δὲ χαὶ ἐμπορία: χάριν, φέροντες χαθίστασαν ἔς 
«ὰς πέδας. Καὶ οὕτω διενοοῦντο διαχωλύειν τὸν βα- 
σιλέως στόλον μὴ παριέναι εἴσω ἐς τὸν Βυζαντίου 
λιμένα. Διήκει γὰρ ἐντὸς ἐπὶ σταδίους κατὰ μὲν τὴν 
πόλιν ὀγδοήχοντα, ἐπὶ δὲ τὴν ἄλλην ἤπειρον τῆς 
χώρας ἐπὶ ἑκατὸν καὶ πεντήχοντα. Τὸ μὲν ev 
vilyo; ταύτης τῆς πόλεως οὗ πάνυ τοι ὀχυρὸν 


by, οὔτε ῥεύματα ἔχει μεγάλα, ὥστε τὰ πλοῖα πχραπλέοντα πράγματα ἔχειν. Kev ἤπειρον δὲ 
ἑσνὴν δύῳ τείχεε τῆς πόλεως, τὸ μὲν μέγα τε χαὶ ἄξιον λόγου, τὸ δὲ ἔλαττον, ἐχτὸς ἐς τὴν τά- 
φρον ὑπερχείμενον, Τάφρος δὲ ἔπεστιν ᾧχοδημημένη λίθοις, τὸ εὖρος πλεθριαία. 

Rex cum Grzcis deliberabat, ubinam resisteudum C. Tip μὲν οὖν βασιλεῖ xai τοῖς “Ἕλλησι βουλευ- 


esset hosti. Tandem visum est, vtirentia exteriorem 
marum, qui (ossa mupi(ng erat, et repugnarent hosu, 
quemadmodum fecerant cum 90 Amurates Byzan- 
tium oppugnarerat. Rex Mechm.etes continuo macbi- 
vas plurimas urbi admovit, Bombesrdas dnas expeiie- 
bat,quibug moegia sterneret. Unam opposuerat re- 
gali Grxcorum palauo : alteram direzerat in Romani 
pominatan portam, ad quam regis castra erant. Eraat 
autem bowbarda per castra uadique disperss, que 
globuloin Grzcosjactabant.Bombardz quaa sex ha- 
bebat, duz maximus, emittebant lapidem qui appen- 
debat talenta duo (360), aui ampliss. Lapides hi nigri 
erant, οἱ apportabantur ab Euxiuo Punto per eos 
quibus rex id negotii dederat. Borobardarius regis 
nomine Orbsnus genere Dacus erat, et antea. con- 
versatus erat cum Grecis. Deinde relinquens Græ- 
cos inopia χεὶ familiaris , accesserat januas regis. 
Micab regeconductus, magno pretio boubardas pa- 
rabat. Ea autem tempestate, qua Byzanüuu oppu- 
guabatur, bombarde dus, qua stabanteb utroque 
latere masjoris bombarde, incendebantur, la emit- 
tebant lapidem cujus pnudus erat. dimidium talen- 
tum (57), B itaque cum globos 3106 torquerent, 
Muri lapides perfringebant. Eos deinde sequebatur 
bombarda maxiwa, quo jorquebat globum eujus 
pondus continebat uia circiter talenta, et magnam 


μένοις ἐδέδοκτο παρατασσομένοις ἐς τὸ ἐχτὸς 
τεῖχος ἀμύνεσθαι, οἷα τῇ τάφρῳ ὑπερχείμενον, 
κατὰ «à «pw δεδογμένα σφίσιν ἐπὶ ᾿Αμουράτεω, 
ὅτε ἐπολιόρκει τὴν πόλιν. Βασιλεὺς μὲν οὖν αὖ- 
εἰκα «ác τε μηχανὰς xal ἄλλας ἄλλῃ τῆς κό- 
λεως προσέφερε, καὶ τούς τε τηλεδόλους δύο (8pu- 
σάμενος, ἔτυπτε τὸ τεῖχος. Ἴδρυτο δὲ ó μὲν τῶν 
φηλεδόλων κατὰ τὰ ἐκείνων βασῇλεια, ὁ δὲ κατὰ 
πὴν τοῦ Ῥωμανοῦ καλουμένην πύλην, ᾧ 9h καὶ 
αὑτὸς ἐστρατοπεδεύετο βατιλεύς. "Ibpuvto μὲν καὶ 
ἄλλῃ πολλαχῆ τοῦ Φτιρατοκπέδου εηλέδολοε, βάλ- 
λοντες ὃς τοὺς Ἕλληνας. Οὗτοι δὲ δύο μέγιστοι λέ- 
θον ἕκαστος ἠφίεσαν διτάλαντον καὶ ἐπέχεινα. Τοὺς 
δὲ λίθους μέλανας ὄντας λέγεται ἐνεγχεῖν, οἷς 
ἐπετέτακτο, ἀπὸ Εὐξείνον «πόντον ἐς τὸ βασιλέοος 
στρατόπεδον. Τηλεδολισεὴς δ' fv «τοῦ βασιλέω: 
τοὔνομα Ὁρδανὸς, Δὰξ τὸ γένος, xal πρότερον 
«ap "Ἔλλησι διατρίδιον, καὶ τούς τε “Ἑλληνας 
ἀπολιπὼν, δεόμενος βίου, ἀφίκετο παρὰ τὰς θύ- 
pa; τοῦ βασιλέως. Ὃς τότε δὴ μεμισθωμένος πολ- 
λοῦ, παρεσχενάσατο τοὺς τηλεδόλους. Ἐξφίεντο 
δὲ οὕτω * κρῶτα μὲν ἐλάττους τηλεδόλους 660 παρὰ 
τὰ πλάγια τοῦ μεγάλου ὄντες ἡφίεντο, λίθον ἐπα- 
φιέντες ἡμιτάλαντον. Καὶ οὗτοι μὲν οἱ δύο λίθοι 
φερόμενοι ἐδήουν 3" τοὺς λίθους " μετὰ δὲ τοὺς 
δύο λίθους ἡφίετο καὶ ὁ μέγας λίθος, τρία τάλαντα 


Νοίυϊ marginales. 


(56) D Ira centum libras. 
" rgo τὸ τεῖχος, 


(97) Quinquaginta libre. 





383 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


98A 


adductos, in Crxcorum conspectu. mactarnnt. À τάχιστα ἐγεγόνει, ἀπαγαγόντες τούτους lo τὰς πύ- 


Erant et apud Grecos quidam Turci, qui in vincu- 
ls asservabantur. Graci igitur hos in pinnas muri 
rapientes, e regione hostilium castrorum  intere- 
merunt, Et in. hune modum captivorum cedes 
. compensata est. Naves regiz, cum nemo essct qui 
eas prohiberet, navigarunt. ad urbem, Quo cum 
appulissent, rex illico pontem fecit e regione con- 
tiuentis, qua Cersmariorum appellatur. [s in urbem 
ferebat, et exstruetus erat. ex doliis, quorum sem- 
per duo conjungebantur et fortiter conuectebantur. 
Per eum ex Z3gaui castris 8d urbem iter erat. Et 
quidem in lunc. modum. contigit, ut urbsomnl a 
parte obsidione artaretur. Copie? quoque Grecorum 
subinde in&rmiores reddebantur, cujus causa erat 
amplitudo, Ambitus enim liujus 906 urbis vaxi- 
nus est earum quas apud nos sunt urbium. Conti- 
n-t enim in circuitu. eentum οἱ undecim. gtadia. 
Cum autem milites undique per urbem distribue- 
rentur, accidit ut minus munita foret, cum  exer- 
citus in hunc modum distraleretur. Jam quadra- 
ginta diebus muris bombardis fortiter. quassatus 
crat. Ceciderant turres quatuor, necnon alia. pro- 
pugnacula, murique pars magna, Corruerant pr:e- 
terea turres majoris muri bombardis ictz. Graci 
quidem primo et ipsi haubardas suas expediebant, 
easque in hostem dirigebant. Grxcorum. boinbar- 
ἀπ emittehant elobum, cojus pondus erat talentum 
eum dimidio. larum unam opponebant Mechuetis 


λας τῆς πόλεως διέφθειραν. Ἕλληνες δὲ, ἧσαν δὴ 
παρ᾽ αὐτοῖς Τούρχων τινὲς, οἵ ἑάλωσαν δέτμιοι, 
ἀπαγαγόντες καὶ οὗτοι τούτους, ἐς τὸς ἐπάλξεις ἐναν- 
πίον τοῦ στρατοπέδου, χατεχρήσαντο, ἴσα πρὸς ἶσα 
σφίσι διαχειριζόμενοι γίνεσθαι περὶ τοὺς αἰχμαλιύ- 
touc. Τὰ μέντοι πλοῖα τοῦ βασιλέως, ὡς οὐδεὶς ἔτι 
διεχώλυε χαθειλκυσμένα, ἀπέπλει ἐς τὴν πόλιν. Καὶ 
ἐνταῦθα αὐτίκα βασιλεὺς γέφυραν ἐπο:εἶτο ἀπὸ τῇς 
χαταυτιχρὺ ἠπείρου τῶν Κεραμχρείων χαλουμένης 
yoga; ἐς τὴν πόλιν φέρουσαν, δυοῖν πίθοιν ξυλίνοιν 
ξυνηρμοσμένοιν καὶ ξυνδεδεμένοιν ἀλ)ύήλοις layv- 
ρῶς, ὥστε διαδαίνειν τὰ στρατεύματα ἀπὸ τοὺ Ζα- 
Ὑάνου στρατοπέδου ἐπὶ τὴν πόλιν. Καὶ σννέδαινεν 
οὕτω ἀπανταχὴ πολιορχεῖσθαι τὴν πόλιν, xoi τὰ 
τῆς πόλεω; ταύτῃ πράγματα, καὶ Ἑλλήνων, ἀπϑενῆ 
Υίγνεσθαι, ἅτε γὰρ τῆς πόλεως ἐπὶ πολὺ διηκούσης. 
Ἢ yàp περίοδος τῆς πόλεως μεγίστη αὕτη τῶν io" 
ἡμῶν, καὶ ἐπὶ ἑκατὸν ἔνδεχά πη σταδίον; γενομένη, 
διανεμομένων τῶν ἀνδρῶν τῆς πόλεως &xavtayn, 
οὐ Távu τοι ὀχυρὰ ἐγένετο. Kal ἐπὶ τεσταράχοντα 
ἡυέρας τοῖς τηλεδόλοις ἕτυπτε τὸ τεῖχος ἰσχυρῶς, 
xai χατέύδαλε μέγα μέρος πύργους τέσσαρας xat 
ἐπιπύργια, ὡταύτως χαὶ ἐς τὸ μέγα τεῖχος τούς τε 
«ύργους κατέδα)εν. Οἱ δὲ Ἕλληνες τὴν ἀρχὴν μὲν 
καὶ οὗτοι, τους παρὰ σφίσι τηλεδόλους ἱδρυσάμενοι 


κατὰ τὸ τεῖχος, ἠφίεσαν, xal οὗτοι λίθον ἕλχοντα 


«οἷα ἡμιτάλαντα σταθμὸν, καὶ ἔθαλον ἐς τὸν τοῦ 
βασιλέως τηλέδολον. ᾿Αλλ᾽ ἐσείετο μὲν τὰ τείχη, καὶ 


bombardz waximze. Verum quando globum ejacu- C ἐδλάπτετο σφίσιν, οὐ μέντοι: fjvuov οὐδέν. Καὶ ὅ μὲν 


labatur , tantus edebatur sonus, ut mania. move- 
rentur, Grsecisque plus detrimenti quam Turcis 
inferret. Quapropter parum efficichant. DBownbarda 
enim, quam hahehant, maxima, ubi primum in- 
censa est, dissiluit. llinc irati contra bombardarium 
insurrexerunt, quasi muneribus ab Mechmcte cor- 
ruptum, eumque capitis anquirebant. Cum autem 
nullum satis manifestum signum quo crimen com- 
probaretur invenirent, crimine eum absolverunt, 
atque. impunitum dimisere. Moenia, quie Turci 
bombardis straverant, noctu. scalis. quibusdam et 
doliis obstruentcs, reficiebant summa celeritate. 
Iuterea cum hxc (lerent, nuntiatur Mechmeti, duas 
naves onerarias ex Ægæo navigare Byzantium : una 


μείζων τηλέδολος διεῤῥήγνυτο abtixz, ὅτε πρῶτον 
ἠφίετο. Kal «5v τηλεδηλιστὴν ἐναντίως εἶχον, ὡς 
διεφθαρμένον ὑπὸ βασιλέω:;, xol &ri, vov θανάτον. 
Οὐ μέντοι γε φανερὸν εἶχον σημεῖον ὡς xoláyetv, 
καὶ ἀπέλυσαν. "Ec δὲ τὸ τεῖχος ὃ χατεδάλετο ὑπὸ 
τῶν βασιλέως τηλεδόλων, χλίμασί τισι καὶ πίθοις 
ξυλίνοις φραξάμενοι, ἡ μύνοντο νυχτὺς ἐπιτελοῦντις 
«καῦτα διὰ σπουδῆς αὐτοί. Ἐν δὲ τῷ μεταξὺ χρόν»", 
ἐν ᾧ ταῦτα ἐγένετο, ἠγγέλλετο ** τῷ βασιλεῖ, ὡς 
νῆες ἐπιπλέουσιν &v) τοῦ Αἰγαίον ἐπὶ τὸ Βζάν- 
τιον, δύο φορτίδες, μία μὲν μείζων τῶν Ἰαννίων, 
ἡ δὲ ἑτέρα τοῦ Ἑλλήνων βασιλέως, σῖτον ἐπιτέρου- 
σαι. Τοῦτο μὲν ὡς ἐπύθετο, τάχιστα ἐπλήρου τάς 
«ε τριήρεις xol πλοῖα, xal ἔπεμπεν ἐπὶ τὰς ναῦς 


quidem, et que magnitudine prestabat, Januen- D ἔδη ἐγγὺς οὔσας, καὶ ἐπιφερομένα: πνεύματι ἱκανῷ 


sium erat : altera vero erat regis Graecorum, com- 
meatum spportans. Hec ubi accepit rex, continuo 
triremes et alias naves niilitibus compleri jubet, 
quas misit contra hostiles naves, in propinquo ex- 
sistentes : quia satis secundo vento ferebantur in 
urbem. Regie naves et triremes pergunt quo jussz 
erant. Primoque Grzcam adoriuntur navem, qua 
propemodum capta fuissc, ni Januensium navis 
reversa laboranti navi subsidio venisset : nam ma- 
ximo impetu rucbat in. regias triremes. Rex ex 
littore inclawabat suos, eosque jubendo οἱ adhor- 


ἐς τὴν πόλιν. Τὰ μὲν οὖν πλοῖα xai al τριήρεις 
ἀνήγοντο ἐς τὰς νσῦς, xol ἐμδάλλονσι μὲν τῇ "EX- 
ληνιχῇ vit τὰ πρῶτα, xal παρὰ βραχὺ ἑάλω, εἰ μὴ 
ἡ Ἰαννυίων ναὺς ἐπιστραφεῖσα Ἦμυνεν αὐτῇ. Φέ- 
ρουσα γὰρ ἐνέβαλεν ἐς τὰ; τριήρεις. Kol ὁ βαα:- 
λεὺς ἀπὸ τοῦ αἰγιαλοῦ ἐπεδόα διαχελευόμενος cot; 
ἑαυτοῦ, ἑασξαίνων ἐς τὴν θάλασσαν σὺν τῷ ἵππῳ. Αἱ 
μέντοι νῆες οὕτω διαφυτοῦσαι, χατέπλεον ἐς τὴν 
λιμένα. Ἐνταῦθα «ἰτρώσχεται ὁ τοῦ βατιλέως ναύ- 
ἄρχος ἰαντόγλης τὸν ὀφθαλμὸν ὑπὸ τῶν σφετέρων, 
ὡς αὐτὸς διεμαρτύρατο ἐς τὸν βασιλέα, χαὶ εἰ μὴ 


Notulao marginales. 


93 al. ἐγίνετο, ἀγγέλλεται. 


385 


DE REDBUS TURCICIS LIB. VIII. 


486 


&epiUn, εἷλεν ἂν «à; ναῦς διισχυριζόμενος. Οὕτω A tando quo magis acecadercet, interdum. equo ingre. 


μέντοι διέφυγεν, ὥστε zaxóv τι ph παθεῖν 
ὅπλ βασιλέως. Καὶ οὗς ἐν ὑποψίᾳ ἔσχε συλ- 
λαδὼν ὁ βασιλεὺς, χαθεῖρξεν ὡς ἀπολέσων, 


dicbatur mare. Verum Gr»corum naves inviolatze 
optatum contigere porinin. AL in eo certamine vulne- 
ratur oculus regii navarchi, eui nomen erai l'anto- 


gles, a suis, uf ipse testatus est coram rege : et manifesto asseverabat, ni vulnere fuissct impedita.» 
δε facile naves in ditionem potuisse accipere. Cum sic factum excusaret, supplicium quod minitabatur 
Fex, evasit. Eos autem, quos suspectos babebat rex, capi et in vincula duci jubet, quasi expetiturus peeuas. 


"D; μὲν οὖν ἱκανῶς ἤδη αὐτῷ τὸ τεῖχο; χατεῦὔέ- 
ὄλετο, ὥστε slontoóvta; τοὺς νεΐλυδας εἰσελθεῖν 
ἐς τὴν πόλιν, ἐκέλευσεν ἀνὰ τὸ σερατόπεδον ἀπαν- 
ταχὴ πυρὰ χαΐειν τὰ νενομισμένα, καὶ τἄλλα 
ποιούμενος, ὡς τῇ ἐπιούσῃ τῆ; ὑστεραίας τὴν 
προπδολὴν ποιησόμενος, καὶ «fjv τε διαρπαγὴν, καὶ 
ἑξενδραποδιαμὸν, ἀνεχήρυττεν ἐς τὰ στρατόπεδα. 
Αέγεται μὲν οὖν xal τόδε" ὡς τὸ τεῖχος ἐπεπτώχει 
ὑπὸ τῶν τηλεύθόλων, ὁ Σχενδέρεω τοῦ Σινώπης ἄρ- 
χύντος παῖ;, :μαήλης τοὔνομα, προσέφερε λόγους 
τοῖς “ἔλλησι περὶ σπονδῶν, λέγων τοιάδε" “Ανδρες 
Ἕλληνε;, ἐπὶ ξυροῦ ἀχμῆς ὑμῖν, ὡς ἐρᾶτε, τὰ 
πράγματαΐζστηχε. Τί οὐ πρέσδυν πέμπε-ε ὡς βα- 
cua περὶ εἰρήνης ; Ἣν γὰρ ἐμοὶ ἐθέλησε ἐπιτρέ- 
Φαι, διαπράξοεμαι ὑμῖν σπονδὰς γενέσθαι παρὰ βά- 
δσιλέως. Καὶ τὴν χάριν οὖν εὖ οἱδ᾽ ὅτι χαταθήσεσθε 
τῷ διαπραξαμένῳ ὑμῖν. "Hv δὲ μὴ τοῦτο γένηται 
ὑμῖν, ἣ πόλι; ἐξανδραποδεῖται, καὶ ἡμᾶς πασσυδεὶ 
β:σιλεὺς διαφθερεῖ, xai γυναῖχα; xol alba; ὑμῶν 
ἐξανδραπυδιούμεθα, xal συμφορᾷ χατασχεθήσεσθε 
ἀνηκέστῳ. ᾿Αλλὰ πέμπετε ὡς τάχιστα ἄνδρα πιστὸν, 
ὡς; ἂν ἐπὶ τὰ; βασιλέω; θύρας ἀγαγὼν, ἐγὼ δια- 
πράξομαι ὑμῖν τὴν εἰρήνην. Ταῦτα ἔλεγε τοῖς 
“Ἕλλησι βουλευομένοι;, "Eóóxst δὲ πεμπτέα εἶναι 
ἄγγελον, ὅστις ἂν πύθηται τῆς βασιλέως γνώμης 
tipi sod, ἧς ἐστι, xal οὕτω βουλεύσονται περὶ τοῦ 
αννοίσοντο: σφίσιν, ὅτι εἴη ἄμεινον πειρωμένοις, 
Ἕπεμπον δὲ ἄνδρα οὐχ ἐπίσημον, ὡς ἀποπειρασό- 
ptvov τῆς βισιλέω; γνώμης. Ἐπεὶ ob ágíx::o ἐς 
τὰς θύρας οὗτος, ἡγουμένου Ἰασμαήλεω, ἐχέλευς 
passu δέχα τελεῖν αὐτῷ μυριάδας τοῦ ἐνιαυτοῦ. 
Ki δὲ μὴ τοῦτο οἷοί τε ὧσι ποιεῖσθαι "", οἴχεσθαι 
ἀπολιπόντας τὴν πόλιν, ἀποφερομένους τὰ σφέτερα 
αὐτῶν, ἔχαστο; ὅποι ἂν βούλοιτο ἀπελθεῖν. Ταῦτα 
ὡς ἀνηνέχθη ἐς: τοὺς Ἕλληνας, ἐδουλεύοντο μὲν, 
καὶ boóxzt ἀμύνεσθαι, ἀναχινδυνεύουντα:; μᾶλλον, ἣ 
οὕτω ἀμαχητὶ ἐκλιπόντας τὴν πόλιν, οἴχεσθαι ἀπο- 
πλέοντας. Ἔ μοὶ μὲν οὖν δοκεῖ βασιλέα ταῦτα προ- 


«εἶναι, ἀποπειρώμενον τῆς ᾿'Ελλήνων γνώμης. Καὶ D 


«ἃ ὀρύγματα μᾶλλον αὑτῶν ἄπραχτα γενόμενα, 
ἐπῆρε διατλειρᾶσθαι, ὅ τι γινώσχοιεν περὶ σφὼν οἱ 
Ἕλληνες, tiva ἐχυρὰ εἴη αὐτοῖς τὰ πράγματα. Οἱ 
μὲν οὖν “λληνες ἐς; τοσοῦτον ἐξεφέροντο, ἐς ὅσον 
μοι δεδήλωται, 


Murus cum jam atis esset disjeetus, peregri- 
nique 907 lacile penctrarent in urbem, jussit 
ignes solitos undique per castra fieri, Cæatera quo- 
que ita instruebat, quasi qui tertio abeo dic vi ir- 
rupturus esset in urbem. Misso itaque przcone. in 
castris pronuntiat so urbis predam et. mancipia 
militibus concessurum. Interea cum haze parabau- 
tur, et inurus bonibardarum impetu jam duutis 
esset, Scenderis, qui Sinopem regebat, filius, no- 


B mine [smael, ad Griecosabiit, et cum eis in hune 


modum orationem habuit (conabatur. enim Gracus 
ad foedera sancienda cum. rege perpellere) : Res 
vestrae, viri Graci, iu summo discrimine nunc ver- 
saBlur. Quare nou mittitis legatum ad regem peti- 
tum pacem ? Si mihi vultis negotium istud. com- 
mittere, facile eo inclinabo regis auimum ut vobis- 
cam [eus feriat. Nam non dubito, quin gra- 
tiam maximam sitis relawuri ci qui illud effecerit. 
Et ni quamprimum (adus — intervenerit, urbs 
vestra faedissime diripietur, et vos ad internecio- 
nem omues miserabilem in 1wodum  peribitis. 
Usores et liberi vestri in mancipiorum numerum 
refercntur, ct iu exlamitatem. devolvemini intole- 
randum. MitLite igitur, mora omnis absit, legatum 
ad regeu, et pacem vobis conficiam, Ilaec locutus 
est ISiuael Graecis. Deinde ceusilia in. unum  con- 
ferentibus, visum cst ut. legatus abiret ad Me- 
chmeteim, tentaturus. sententiam regis, quam 
super Grzcis jam mente concepisset. Is autem qui 
ad regem legatus ire jussus erat, haud erat vir 
admodum illustris et claro genere natus. Quem, 
cua venisset ad januas regis, opera Isinaelis, rex 
jussit renuntiare Griecis, ut tributi nomiue quo- 
taunis decein myriades aureorum numerent. Sin 
autein conditio hac ipsis imposs?bilis visa. fuerit, 
3beaut relinquentes urbem singuli cum bonis suis 
quocuuque voluerint. Sententia Mechrietis ut 
proposita est Grascis, ad cuusultationeim vertuntur. 
Tondem multis ultro. citroque dictis, ea sententia 
vicit, cujus teuor erat : magis repuguandum esse 
hosti, quamvis ingens discrimen se ostcuderet, 
quau igeaviam imbellem sequi. et nullo couumisso 
pralio abnavigare, deserentes ürbem. Ez;o cxi- 
stimo legatum Græcoruin cum. hujusuodi  re- 


sponso ab Mechmete ad Gracos dinissum, ut eorum auimos tentaret. Nam cuin fossas corum ecr- 
ucrei usque lieri ad repagnandum | inbabiles, conabatnr explorare, quamanm Grecorum in prxsenti 
discrimine es&el sententia : preterea nuu res eorum adbuc aliquid roboris sive fruitatis haberent, 
At Graci in hanc modum quem diximus, se gerebant. 


Βασιλεὺς δὲ, d; αὐτῷ τὰ ἐς τὴν πρρτδολὴν παρ- 


Rex, cum omma ad oppugaotionem salis in 


No!ul: marginales. 


δι Ja era, ποιῆσαι. 


387 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


388 


s(ructa ef parátá forent, convoésns peregrinos , eos Α ἐσχεύλστο, συγκαλέσας τοὺ; νεήλυδας, ἔλεγε τοιάδε" 


εἷς allocutus est : Viri peregríni, meique 40$ filii, 
qui sémper rem prwcelare geritis, quocunque belli 
(empestatem  Yertero, in vobis ceo. situm e$t, ut 
urbs ilfa oecupetur. Scitis, cut sententiewi vos 
intertogsrem, quod fespondisiis arbem captu. esse 
laeilem, si ssMew! futi. steraerestur.. Citotme 
ductos igituf vos interrogavi, δὶ satis jam muri 
dissipati vides&niur. Taatum igitut ntur, quantam 
satis apparebat vobis, benbardarum impeta oófe 
ruerat. Nu&e Haque eum teitipus postulef, ut op- 
pugnationem urbis occipiamus, hae vobis propo- 
nere volui. Vos qai ubique otur apud me, (um 
apud inajores nostros semper plurimoim laudis et 
glorie rebus fortiter gestis. invenistis, rogo Græ- 
certum regnum parsre velitis. Haud. νὸς præierit, 
quot vobig io Enrepa Asiaque prafecturse sint. 
Harutu e pulcherrimam et optinate er dabo, qui 
primus in supremum inurum evaserit, eutndeimque 
pro dignitate honerare mon cessebo. Hanc. satem 
ei gfutiass referdm, dta me accipiat. principatum 
epulentuim : et seduio antitar, ut plurinum ab no- 
stri generis hominibus louorefar et celebretur. 
Porto si rescivero, dem oppugnatio fervet, ali- 
quem iA testeriis miánere et nruri oppugnationem 
teíugere, i» profeeto, etsi. instar volucris alas lia- 
beret, nenquamr nostras, quominus supplicium 
det, effugiet tanus. Ité igitur, pugnam istam et 


pulcherrimam εἰ epulentissitiam  capessite. Nam C 


maneut τοῦ, qeoretm potiemini, lu urbe istá man- 
eipia plurima et pretioss, mulieres et liberi, di- 
vitiæque plerima. Hac diceniem decuriones et 
meanipuleruim ductores, qui ascensum muri, 408 
parte irrupturi eráut, dejici boubardis jusscrant, 
rego bono animo esse jubent, ut qut. in. urbeta 
ciira Omwem tergieersátionem sii procursuri. 
Petelant autem ut rex ipsis bauc gratiam repens 
deret. ln vincula duci praecepefat re$ viros, Quos 
suspicabatur victore navalis impediendze gratia 
gubernatoris oculum — vulaerasse. Hos viucalis 
eximi et pastos diwitti flagitabent, Rex pere- 
grinorui yreees haud eat aversateg ; veru ut iis 
vem gratam facefet, captivos carcere emisit. lu. 
icrea cum jan teurpus, quo óppugnatiouem auspi- 
catures erai, instoret, per castra edici jubet, »6 
μι crásünusr matuliino tLewpore oppuynatarum 
urbein, Pronuntiat urauera ct. dona. ei qui in istr 
oppugudtione se optime gesserit ; illi áutem qui 6e 
prielio subtiaxerit, capitale supplicium. prazium 
foro edicit. Zichides iu castra progressi, im menos 
iiam redigebamt Turcis. gluriau, qui bactenus 
clargissent, Praserea dicebant, heroa idis qui iu 
praeliis occumberent, sempiternam polliceri beati- 
tudinem, Coimiemorabant et alia, ut geus.— illa 
assolet. Graci virum 909 Jauucnsein (58), qui 


“Ἄνδρες νεήλυδες, xat ἐμοὶ παῖδες, τὰ κάλλιστα ἀεὶ 
ὅποι ἂν στραφεύωμαι ἀριστεύοντες, ἐφ᾽ ὑμῖν ἤδη 
ἐστὶν ἁλῶναι τήνδε τὴν πόλιν ἴστε. δὲ xal τόδε" 
ónóte ἐἑκηρόμην ὑμᾶς, ἐφάσχετε ἀλώσιμον εἶναι 
«ἣν κόλιν, «f μόνον τὰ τεἰχὴ ὑμῖν καταδἁλοιβ;. 
Περίάγων δὲ ὑμᾶς, ἐπηρβόμην, εἰ ἱκανῶς χαταδέ- 
ὄληται ἤδη «οὗ τείχους, καὶ ἐς ὅσον ὑμῖν ἱκανῶς 
ἔχειν ἔδοξε, κατεδάλλετο. Νῦν δὲ ἐπειδὴ ὥρα ἐστὶ 
τὴν κροσδοχῆν ποιεῖσθαι, τάδε «ροτίθέμαι. Ὑμεῖς 
ἀκανταχὴ δόξαν παρὰ tol; Κρογόνοις, xol ἐμοὶ 
εὐχλεῇ ἀνελόμενοι, δυγχατεργάζεσθε τὴν βασιλείαν 
ἐμοί. Ἴστε δὴ οὖν ὅσα ὑπάρχια **, ἕν τε τῇ "Acta 


p "αὶ ἐν τῇ Εὐρώπῃ τυγχάνουσιν ὄντα, τούτων τὴν 


βελτίω δώσω τῷ πρώτῳ ἀναθάντι ἐπὶ τὸ διάφραγμα. 
Τιμήσω δὲ τούτων οἷα εἰχὸς, xat ἀμείψομαι, ἀρχὴν 
παρεχόμενος εὐδαίμονα, καὶ ἀποδείξω μαχαριζόμε- 
voy ὑπὸ τῶν τοῦ ἡμετέρου γένους ἀνθρώπων. Ὃν δ᾽ 
ἂν αἴσθωμαι ἐν σχήναϊς ἀναστρεφόμενον, xal μὴ 
payóutvov ἐς τὸ τεῖχος, οὐδ΄ ἄν εἰ πετόμενος κατὰ 
τὰ πτηνὰ ἀποδραίη, ἰκανῶς ἔσται αὐτῷ ἀποφυγεῖν, 
pfj τὰ ἔσχατα παθόντι ἀποθανεῖν. “τε δὴ οὖν ἐπὶ 
τὸν ἀγῶνα τοῦτον, χάλλιστόν τε xal ὀλδιώτατον. 
Ἁνδράκοδά τε γὰρ ἔσται ὑμῖν πολλοῦ ἄξια wal 
γυναῖχες, xak Δαΐδες, xal πλοῦτος ἕν τῇ πόλει πο- 
λύς. Ταῦτα εἰπόντι τῷ βασιλεῖ, οἱ δεκαδάρχαι xal 
λοχαγοὶ ol xal πρότερον, ὡς ἐπεδεΐκνντο τὸ τεῖχος 
αὐτοῖς ὁ βασιλεὺς Κεριάγων, εἰ ἱἰχανῶς ἔχει εἰσπε- 
σεῖσθαι “5 ἔσω ἐς τὴν πόλιν, καὶ ἐχέλευον χαταθ(λ- 
Ativ, ἐς ὃ ἐδόχει αὐτοῖς ἱἰχανῶς ἔχειν. Καὶ τότε δὴ 
θαῤῥεῖν τε ἀὐτὸν ἐχέλενον, ὡς ἐς τὴν πόλιν ἀμετα- 
σερεπτὶ ἐστεσοῦνται. Ἡτοῦντο δ᾽ αὑτὸν χάριν 04- 
σθαι σφίσι τοὺ; ἄνδρα: οὖς συνέλαδε διὰ τὸν ναῦ- 
ἄρχον, ὅτι ἐν ὑπόπτῳ ἦσαν, ὡς ἕτρωσαν αὐτὸν ἐς 
τὸν ὀφθαλμὸν, χαῤίσαιτο αὐτοῖς. Ὃ δὲ ἐπύθετο, xxi 
ἀπέλυσε τοὺς ἄνδρας, χαρισάμενος τοῖς νεήλυσι. 
Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς ἑδόχει αὐτῷ προσδαλεῖν 5", 
ἕπεμπὲν ἐς τὸ στρατόπεδον, περιαγγέλλων, ὡς 
ἕωθεν Écot*c ἢ προσόδολὴ, xal προηγόρενε δῶρα τῷ 
ἃριστεύοντι, tp. μὴ μαχομένῳ δὲ θάνατο; ἐπέχειτο 
ζημία. Καὶ Ζύχιδες δὴ ἐς τὰ στρατόπεδα «:ριιόν- 
τες, ὑπεμίμνησχον τὴν νενομισμένην ὀφίσιν ἐπὶ τῇ 


D πελεντῇ δόξαν, ὡς τοῖς τε μαχομένοις ὁ ἥρως ἐπαγ- 


γέλλεται εὐδαιμονίαν τοῖς τετελευτηκόσι, καὶ ἄλλα 
οἷα δὴ νομίζεται παρ' αὐτοῖς. Οἱ μὲν οὖν “Ελλη- 
γές, ἄνδρα ᾿Ιανύϊον ἀφιχόμενον ἐς τιμωρίαν σφίσι 
σὺν vnt τε μεγίστῃ, καὶ ὁπλίταις ὡς τριαχοσίοις, 
ἐχέλευον ταύτῃ ἑστηκότα, fj βασιλεὺς χαὶ ol νεήλυ- 
δες ἔμελλον ἑπεισπετόντες βιάζεσθαι, ὡς ἐνταῦθα 
σὺν τοῖς ὁπλίταις αὐτοῦ παρασκχευάζοιτο ἀμύνεσθαι. 
Καὶ αὐτό: τε ἅμα βασιλεὺς Ελλήνων οὐ πολλῷ ὃ ἰ- 
στατο σὺν τοῖς ἀμφ᾽ αὑτὸν, ὥστε ἐπαμύνειν, Καὶ 
καοδινάλιος ὁ Ἰσίδωρος Σαρματίας, οὗ πρότερον 
ἐμνήσθην, παρὼν τότε τοῖς “Βλλησιν ἑτιμώρει xo- 
λεμουμένοις. Παρεγένετο γὰρ ὡς ξύνοδόν τε ποιη- 


Νοίυ 9 margiuales. 


(28) Joaunei Justinianum Longum. 


*5 ὑπάρχεια, ἢ, ut in c. ?** In uno, ἐσπεσ-ἴσθχι. 9! Iu uno, προπθάλλειν, 





391 


LAONICI CITALCOCONDYL E 


391 


praevenire festinaret, et in. iniserabilo lioc venie. A xat διήρπαζον τὴν πόλιν τρτιπίμενο: ὅποι éxácio 


bant spectaculuu. Poria: quoque claudebantur op- 
pletae corporibus Griecorum, cuim per eas. exitum 
qu:ererent vadentes. Peregrini muro magno sup:- 
rato (nam et hujus partem bombarda maxita di- 
fuerat), ea ruebant. in urbem, quam diripiebant, 
euntes qua cuique liberum erat, nemine prolibente. 
Graci autem, ubi. primum ſama captam esse. ur- 
bem volabat, fuga ferebantur in portum ad. Vene- 
tore et Janueusium naves. Plurimi naves cum 
sumta celeritate ingressi. intercidebant, navibus 
alio  mersis. Eaque contingere videbantur. quae 
contingere solent in ejusmodi turbis, cum omnes 
nullo oruatu nulloque ordine susque deque curre- 
rent, ut semetipsos servarent tutos 80 iuuninenti 
periculo. Et hi. quidem Turcorum manus evita- 
1001. At urbis janitores igubrautia et inscitia in» 
felice usi, cum cernerent Gra«cos conversos in. fu- 
gsin, ad naves properare, et impetu in eos qui sa- 
lutem consequerentur. ruere, putabant, si eos 
clauderent intra urbem, fore ut. cogerentur redire 
et rediuteyrare pralium cum hoste : id consilii sugge- 
τοί δὶ oraculum quoddam iu urbe decantatuut, fore 
videlicet ut cuui hostes venissent usque ad civitatis 
locum Tauri. dictum, et, oppidanos persequeientur, 
oppidanos lun. conversos, necessilale sic. urgeute, 
bostein. expulsuros, urbetuque fortiter. retenturos. 
Muic oraculo arbitror fidem accommodantes jauito- 
res, claves de inuro extra urbem jactasse. Cum autem 


προχωροίῃ. Οἱ δὲ “ἕλληνες πρῶτον μὲν, ὡς f φήμη 
διέδραμεν, ὡς ἑάλω fj πόδλι;, οἱ μὲν φυγῇ ὥρμηντο 
ἐπὶ τὸν λιμένα b; τὰς vau; τῶν Οὐενετῶν xal Ἶ:- 
νυΐων, καὶ πολλοὶ ἐς τὰ πλοιάρια ἐσδάλλοντες 
σπουδῇ καὶ ἀχόσμως ἀπώλοντο, χαταδυομένων τῶν 
πλοιαρίων. Ka! ἐγίγνετο οἷα δὴ γίγνεσθαι εἰώθει ἐν 
τοῖς τοιούτοις θορύδοις, ἀτάχτως χωρούντων Exá- 
ὅτων ἐς τὸ δια: ὠζεσθαι ἐν οὐδενὶ χόσμῳ. Καὶ οὗτοι 
μὲν ἔφθησαν ἀποφυγόντες τοὺ; Τούρχους" οἱ δὲ 
πολωροὶ τῆς πόλεως, ἀγνωμοσύνῃ xaxobalpovt χρῆ- 
δάμενοι, ὡς ἑώρων τοὺς “ἕλληνας ἐπὶ τὰς ναὺς 
τραπομένους, φυγῇ ὡρμημένους σώζεσθαι ἐς τὰς 
vaU;, οἰόμενοι, ὡς εἰ ἐπιχλείσαιεν ἐς τὰς θύρας. 
ἀναγχασθοῖεν οἱ "Ἕλληνες ἐπιστρέφοντες ' ἀμύνε- 
σθαι, xai κατά τινὰ χρησμὸν ἀδόμενον ἐν τῇ πόλει, 
ὡς τοὺς πολεμίους ἄχρι τοῦ Ταύρου yopou τῆς €ó- 
λεως ἐπιγενομένων xa) ἐπιχειμένων, τοὺς ἐν τῇ 
πόλει συστραφέντας ἀνάγχῃ, ἀμυνομένους, ixÓa- 
λεῖν τοὺς πολεμίους, καὶ αὐτοὺς ἴσχειν τὴν τῶλιν. 
"Ev ταύτῃ οἶμαι τιθέμενοι τῇ δόξῃ, τὰς χλεῖς ἄνω 
ἀπὸ τοῦ τείχους ἔξω ἀπέῤῥιψαν. Οἱ δὲ ἄνδρες τε 
xol γυναῖχες, πλῆθος πολὺ γενόμενοι, ἔνταυθα ἐπιῤ- 
ῥεόντων αἰεὶ συχνῶν, ἐτράποντο ἐπὶ τοῦ μεγίστου 
νεὼ τῆς πόλεω:, τῆς ἁγίας Σοφίας χαλουμένη:, 
xal ἐνταῦθα συνελέγοντο xai ἄνδρες, xol γυναῖχες, 
xai παῖδες. Οὐ πολλῷ μέντοι ὕστερον ἑάλωσαν ὑπὸ 
τῶν Τούρχων ἀμαχητὶ, xat ἀνδρῶν οὖχ ὀλίγων ἢ 
ἐντὸς τοῦ νεὼ διεφθάρησαν ὑπὸ Τούρχων. ἤΑλλο: δ᾽ 


turba magna virorum et mulierum huc conflueret, C αὖ τῶν Ἑλλήνων ἄλλῃ τῆς πόλεως τραπόμενοι, 


tandem couiendebant ad. maximum. urbis templum 
Sancte Sopliie dictum. IlIuc congregabantur viri 
pariter et mulieres liberique. Nec inulto post capti 
sunt ἃ Turcis citra prelium, pluvimique viri. intra 
templum ἃ Turcis trucidati sunt. Reliqui. Grzci 
per urbem fuga dissipati, quo se verterent, ut ef- 
jugereut prawens discrimen, — nesciebant. liaud 
inulto post quidam corum pecorum more truci- 
ati, quidau capti sunt. Plurimi Grseci cum forent 
viri boui, fortiter cicbant praelium, cligentes potius 
|ro patria mori quam videre uxores et liberos præ- 
dam fore hostium. Theopbilus exortus Palaulo- 
gorum genere fortiter dimicans in $11 ea pugua 
occubuit. Palwologorum socii pater. et. filii ejus, 
manus conseretnies inaguo διέ, csi suut in eo 
przlio. Complures Graci alii, qui lavera. regis 
»lipabant, occu! suit, nequaquam sustinentes. vi- 
dere patriam iu servitutem hostiuin redactam : 
per universai urbein plena omnia eraut. casdenti- 
bus εἰ casis, fugientibus et persequentibus. No- 
tara regis prafecto et Qrchani Musulmauis nepoti, 
ut ipsi Greci. indicarunt,. hæc acciderunt. Cum 
audivissent capta;n esse. urbein, accurrerunt. od 
wurrim quamdam urbis, quasi bic. deliberaturi, au 
oues fuga sibi consulere deberent. Cuin in bauc 
Urrim  advenissent,  Orclianes  obsrtus panuis 


àv ἀπορίᾳ vs εἴχοντο, xal οὐ πολλῷ ὕστερον ol μὲν 
ἀπώλοντο, οἱ δὲ xai ἡλίσχοντο. Kal πολλοὶ τῶν 
Ἑλλήνων ἄνδρες γενόμενοι ἀγαθοὶ, ἐμαχέσαντο χαὶ 
ἀπέθανον πρὸς τῆς πατρίδος, ὥστε μὴ ἐπιδεῖν τὰς 
γυναῖχας αὐτῶν, καὶ τοὺς παῖδας *, εἰς ἀνδραπο- 
διτμὸν γινομένας. "O τε xal Θ:όφιλος τοῦ Παλα:ο- 
λόγων γένους ταύτῃ ἐτελεύτησεν, ἀνδριχῶς ἄγωνι-» 
σάμενος θανάτον ἕνεχα, χαὶ τῶν Παλαιολόγων οἱ 
μετοχιταῖοι, ὃ τε πατὴρ xal οἱ παῖδες αὑτοῦ μαχό- 
μενοι, ἀπώλοντο. Καὶ συχνοὶ τῶν ἀμφὶ βασιλέα "Ex- 
λήνων εὖ γεγονότες ἀπέθανον, μὴ ἀνεχόμενοι ἐπι- 
δεῖν σφίσι τὴν πατρίδα δεδουλωμένην. "Hv τὲ τὰ 
τῆς πόλεως ἀπανταχῇ πλέω ἀπολλύντων xol ἀπολ- 
λυμένων, χαὶ διωχόντων τε χαὶ φενγόντων. Καὶ 
ἀμφὶ τὸν Νοταρᾶν τοῦ βασιλέως ἁρμοστὴν, xal 'Uo- 
χάνην τὸν Μονσονλμάνεω υἱιδοῦν, ὡς αὐτοὶ ἔλεγον 
Ἕλληνες, totóvoós ἐγένετωυο. Ὡς γὰρ ἐπυθάνοντο ἔα- 
λωκέναι τὴν πόλιν, ἐπέδρασαν ἐπὶ πύργον τινὰ τῆ: 
πόλεως, ὡς ἐνταῦθα βουλευσόμενοι, ὅτι ἅπαν σςᾶ; 
δέοι τραπέσθαι. Καὶ ἐνταῦθα γενόμενοι, Ὀρχάνῃης 
μὲν ῥάχκια ἀμφιεσάμενος Ναζηραίον τινὺς, ἔξαλεν 
ἑαυτὸν κατὰ τοῦ πύργον, xal ἀπέθανεν ol. ξὲ ἀμοὶ 
τὸν Νοταρᾶν πολιορχηθέντες ἑάλωσαν περὶ πληθου- 
σαν ἄγοβλν, αὑτός τε ἅμα χαὶ οἱ παῖδες αὑτοῦ. Οἱ 
μὲν οὖν νεήλυξδες, αὐτίχα τὸ στρατόπε: ν τοῦ paz:- 
λέως ἐνέπλησαν xal γυναιχῶν τε ἅμα, xal παίδων 


Notu!o marginales. 


! ἐπιστραφίντες, A. αἱ in c. ? ὀλίγοι, 


5 «τὰ τέχνα. ἢ. ul in ες 





305 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


396 


mes advenientes, Byzantii calamitatem nuntiant. A θάλασσαν. Ac & δὴ ξυνέδηῃ ὕστερον γενέσθαι 


Umnes quo abircnt, parum sciebant, Existimabant 
enim camdem calamitatem quamprimum ad. ipsos 


τὴν ἀπόστασιν τῶν ἑνοιχούντων αὐτὴν "'Al6a- 


γῶν. 


perventuram. Pene omnes quotquot /£gxi waris insulzs incolebant, fugam arripiebant. Grecorum 
duecs, οἱ omnes qui in Peloponneso eraut, ista calamitate. territi, festinabant ad mare. Quapropter 
postea aecidit, ut Albani, qui in ea erant, ad defectionem properarent. 


ltex quidem ocenpato Byzantio, Zaganum affi- 
μεῖ δι naves adaptare jussit, et pergere iu 
urbem Galatiam e. feglone sitam : et. imperare, 
ne ad naves pergant, Præteren edici jubet iis. qui 
intea urbem erant, ut singuli in suo ]eco quieti 
manerent, nec paterentur quemquam eonscendere 
naves : princeps enim hujus civitatis ubi compe- 
vit Byzantium in potest3tem venisse  liostium, ti- 
mens ne simile exitium se suosque raperet, acci- 


Βασιλεὺς μὲν δὴ, ὡς ξάλω Βυζάντιον, αὑτίχα 
ἐχέλευς Ζάγανον to». χηξεστὴν αὑτοῦ τριήρεις πλη- 
ρώσαντα, ἑέναι τε ἐπὶ τὴν χαταντιχρὺ ἰδυζαντίου 
Γαλατίην πόλιν, χαὶ διαχωλύειν μὴ πλέειν "5 ἐπὶ 
τὰς ναῦς, παραγγέλλειν τε τοῖς ἐν τῇ πόλει, ἱδρύ.- 
σθαι τε ἕκαστον ἐν τῇ χώρᾳ, καὶ μηδενὶ ἐπιτρέπειν 
εἰσδαίνειν 5 ἐς τὰς ναῦς. Ὁ γὰρ τῆς πόλεως ταύτης 
προεστὼς, ὡς ἤσηετο τὸ Βυζάντιον ἑαλωχέναι ὑπὸ 
βασιλέως, περιδεὴς γενόμενος, μὴ καὶ ἐς σφᾶς ὁβ- 


pieus urbis claves, veniensque ad regem, scque B ptoptvoc ἐξανδραποδίσαιτο τὴν πόλιν, οἷα xat Bv- 


urbemque et cives ejus fidei commisit : promisit- 
que in posterum se suosque fideliter εἰ obedien- 
ter. sub ipso fore. Quapropter rex misit Zaganum 
ut urbem in fidei acciperet, et. nulli concederet 
intrare naves. Verum ejus urbis cives, ubi vidie- 
sent triremes regi»ss accedere, omnes uno impetu 
εἰ confertim coeperunt irruere in naves. Αἱ Turci 
retinehanteos, et ut. ewteris inetum — injicerent, 
quoxdam trucidarunt. Zagamws cum advenisset, 
urbeni ingressus est : et. rempublicam ordinans, 
regium praefectum urbi aeefocit. Uno itaque die 
duarum urbium potitus est: alteram feede diripuit, 
alteram ia fidem suscepit ; ejusque incolas muros 
qui continentem spectant, diruere jussit. Id au- 
tem ea gratia imperabatur, ne si naves ab balia 
advenirent, ad defectionem propenderent ; quam 
muri destructi vetabant : preterea ut ea urbs, si 
denso ingrueret bellum, regi adveuienti pateret. 
2rteci, quotquot exitium evaserant, abducebantur 
Galatiam, et libertatem recipiebant. Mi eraut. viri 
pra esteris maxime9139 illustres. Notaram regis 
Grecorum primarium judicem cum wxoreet li- 
beris redemit Turcorum rex ; et cuim 60 collocu- 
tus, permisit ei ut ubi vellet, cum suls habitaret. 
Hie autera exspectabat suxilium ab Italia, quod 
brevi affuturum arbitrabatur. Interim. tamen By- 
zentil eum rege mansit. Quidam Greci qui erant 
libertatem consecuil, et presenti. exitio subiracti, 
iterum colligebuntur Byzantiem, propinquos et 
amicos eorum in libertatem antiquam asserentes, 
Verum haud multo post regis jussu omnes inier- 
iere; quod quidem sic evenisse compertum est. 
Ubi est rumore ai!atum ad regem, Notarse csse 
ülium natum anuos circiter duodecim, unum de 
suis pincernis misit petitum puerum. Notaras 
postquam accepit ex pincerna regis voluntatem, 
graviter ira succensus est, sibique eam petitionem 
admodum perieulosam et intolerandam fore judi- 
cabat, et sic. compellavit pincernam regium ; Ὁ 
pincerna, haud ferendum est, regem mihi liberos 


C 


ζάντιον ἔδρασε, λαδὼν τὰς τῆς πόλεως χλεῖς, xal 
ἀφιχόμενο; ἐς βασιλέα, παρεδίδου τὴν πόλιν, ὡς 
αὐτῷ τε ἐπιτρέπουσι σφᾶς, ἀξιοῦντε; πείθεσθαι τοῦ 
λοιποῦ αὐτῷ, ὅ τι ἂν κελεύοι. Τότε μὲν οὖν τὸν Ζ4- 
γανον ἔπεμπε παραληψόμενόν τε τὴν πόλιν, χαὶ 
μηδενὶ ἐπιτρέψοντα ἐσόαίνειν ἐς τὰς ναῦ;. Οἱ μὲν 
οὖν Γαλατιανοὶ, ὡς εἶδον τὰς τριήρεις ἐπὶ τὴν es 
λιν στῶν ὡρμημένας, ἐνταῦθα δὴ ἅπαντες πισ- 
συδὶ ὥρμηντο ἐπὶ τὰς ναῦς, Οἱ δὲ Τοῦρχοι ἐπεῖχον 
αὐτοὺς, xal τινας αὐτῶν διεχρήσαντο δεδιττόμενοι, 
Ἐπεὶ 5ὲ ἀφίχετο Ζάγανος, εἰσιὼν ἐς τὴν πόλιν, χα- 
θίστα τε τὰ ἐν τῇ πόλει, καὶ ἄρχοντα ἐπέστησε τοῦ 
βασιλέως. Ὥστε μιᾷ ἡμέρᾳ δυοῖν πόλεων χύριος 
γενόμενος, τὴν μὲν ἠνδραποδίσατο, τὴν δ' αὖ παρα. 
λαδὼν, τὰ χετὰ τὴν ἤπειρον τείχη καβαιρεῖν τοὺς 
ἐνοιχοῦντας !* προσέταξεν. Ἕποίει δὲ τοῦτο, ὡς ἂν 
μὴ νεῶν ἀπὸ Ἰταλίας ἀφιχνουμένων, ἀπόστασίν xt 
βουλεύοιντο, χαθῃρημένων τῶν τειχῶν τῆς ἠπείρον, 
καὶ τῷ βασιλεῖ ἐσαῦθις ἣν ἐπίῃ πόλεμος, κατάσχῃ 
ἐσιὼν b; τὴν πόλιν. Ἑλλήνων μὲν οὖν, ὅσοι μὴ 
ἀπώλοντο, τούτους ἀπαγαγόντες ἐς τὴν Γαλατίην, 
«οὺς ἐπιφανεῖς μάλιστα αὑτῶν, καὶ ἄλλοι μὲν οὔ- 
τως ἡλευθεροῦντο. Νοταῤᾶν δὲ τὸν βασιλέως 'EX. 
λήνων πρύφανιν, αὐτός τε ὁ βασιλεὺς ἐξιυνησάμε- 
γος, καὶ γυναῖχα καὶ παῖδας, καὶ χρηματίσας αὑτῷ 
ἅττα !* ἠδούλητο συνιέναι τῶν ἑαυτοῦ, χαὶ τὰ «ἧς 
Ἰταλίας ὅσα ἤδει προσδόχιμα, ἐτίμα τε καὶ συνε. 
γένετο χρόνον τινά. Καὶ "EXAM wv ὅσοι ἡλευθέρωντο, 
συνελέγοντο αὖθις ἐς τὴν Βυζαντίου πόλιν, «οὖς t£ 
προσήχοντας αὐτῶν ἐλευθεροῦντες xal ἐπιτηδείους. 
xal οὐ πολλῷ ὕστερον ὑπὸ βασιλέως ἀπώλονξο. 
Ἐγένετο δὲ ὧδε. Ὡς ἀνηνέχθη ἐς βασιλέα παῖδα cl- 
ναι τοῦ Νοταρᾶ νήπιον δωδεχαετῆ, ἔπεμψε τῶν oi- 
νοχόων αὐτοῦ ἕνα, αἰτούμενος τὸν παῖδα. “Ὁ δὲ ὡς 
ἐπύθετο τὰ παρὰ τοῦ οἰνοχόου, χαλεπῶς τε ἔφερε, 
xai ἐποιεῖτο δεινὸν, λέγων. Ὧ οἰνοχόε, ταῦτα οὐχ 
ἀνάσχετά ἐστι, βασιλέα ἀφαιρεῖσθαι τοὺς καξδα- 
ἡμῶν, οὐδὲν ἔχων ὃ τι ἂν ὑμῖν ἐν τῷ παρόντι ἐπι- 
μέμψασθαι, ἐπεί τε συνέγνω ἡμῖν τὴν ἁμαρτίαν 
ἐξωνησάμενος, El δὲ ταῦτα οὕτω ἡμᾶς moti», τί 


Notule marginales, 


33 ἐπιπλόειν τὰς v. !* αἱ, ἐσ. 1" ἐχέλ:νεν. 


"9 ἠδηγύλετο. sic R. 





399 
teram vero AMechmeti despondit Zaganus, Et quidem 
tum statim Chatitem necavit, ministrosque «jus 
eaptes Jagupeu οἱ Mechmetem — &poliavit opibus; 
aureorum autem erant duodecim myriades. Mini- 
stri. Chatitis, quorum complures erant, pullati 
olismbulare volebant, ut lugerent eum, quasi viec 
bonus fuisset. Verum ubi rex id comperit, conti- 
nuo per przvonem edici jubet : Si quis in crasti- 
num diem atro amictu. usus fucrit, is continuo. in 
jauuas regis accedat. Coeferum nullus contra. edi- 
ctum regis pullatus apparuit. Rex jam antea. iu- 
dicis baud obscura przbuerat, se virum istum onia- 
se. ldem loquebatur fama, qux plerumque divi- 
natio esse cousuevit. Cum quoudam vulpes ligata 
essel in januis, rex dixisse fertur : () misera, qua - 


LAONICI CIIAALCOCONDYLE 


102 


A παρ᾽ αὐτὸν ἄμα τῷ pac λεῖ, xal ἐρασθεὶς ὡς i60cá- 


gato τὴν γυναῖχα, ἠγάγετο μὲν αὐτὸς ταύτην, τὴν 
δὲ ἑτέραν ἐγγνήσατο αὑτῷ Μαχουμέτῃ ὁ Ζάγανος. 
Τὴν μὲν οὖν Χαλίλην εὐθὺς τότε κατεχρήσατο, xai 
vo); θεράποντας αὑτοῦ, Ἰαγούπην καὶ Μεχμέτην, 
x1! συλλαζὼν, τὰ χρήματα ἀφείλετο ὑπὲρ τὰς (fr *! 
μυριάδας χρυσοῦ. ᾿'Ενταῦθα μὲν ὥρμηντο τῶν θερ2- 
πόντων αὐτοῦ οἱ πλεῖστοι μελανοτορεῖν, xal τῶν ἐπι- 
τηδείων, ἅτε ἀνδρὸς ἀρίστον γενομένου. Καὶ ὡς 
«outo ἀνήχθη ἐς βασιλέα, κήρυγμα ἐποιςῖτο, ὅς ἂν 
ἐσθῆτα μέλαιναν φοροΐη ἐς τὴν ὑστεραίαν πορΞ:ῖναι 
ἐς τὰς βασιλέως θύρας. Kol οὐδεὶ; ἐφάνη εὕτω; 
ἔχων ἀνὰ τὴν πέλιν. ᾿Ανεδήλου μὲν τῷ ἀνδρὶ τῷζε 
xai πρότερον βασιλεὺς, ὡς ἄχθοιτο μὲν αὑτῷ ἐπ εἰ- 
κῶς πάνν δυσμενεῖ περὶ ἑαυτὸν, ** χαὶ ἢ φήμη οὗ- 


re non opibus Chatitem nostrum przfectum corru- B «oz εἶχε θειοτέρα οὗτα ὡς τὰ πολλά. Kal ποτε ἀγώ- 


pisti, ut effugere», verum adeo iiserabiliter hic 
agis! Fatua nonnihil εἰ Cbatitem perterruit. Pro- 


fectus est ergo. peregre, vt Mechmctis sepulcrum. 


viseret, sperans fore ut. iuterim regis (uror. fran- 
gereiur. ex autem. astu virum circumvenit, hauil 
cessans eum opibus colere. Quoudam cum rex cer- 
neret Chautem fama vulgi perturbatum, pecuniam 
ei misit multam, dicens : Bono sis aniuo, nec la- 
cile audias illos qui nescio que horrenda tibi au- 
gurantur. Fac bono animo sis. Cbatites. in luc 
modum deceptus, nuntium ad regem 1B nisit, 
dicens : O rex, in. te situm est ut. duleamus, οἱ 
gaudeamus. Si igitur dolere jubes, necessitas ur- 
get ut id faciamus : sin autem gaudium imperave- 
ris, gaudio maxime indulgendum est, ac laeto nos 
animo esse oportct. Verum Chatites, quemadmodum 
exposuintus, mortuus est. 

Kex exspto Byzantio, gloria insolescens et super- 
biens, ubique magna elliciebat, et regnum suum 
usque promovebat, plurimis regionibus in. ditie- 
nem accepiis. Miror autem δὶ qui fucriut qui. Si- 
bylliuis oraculis fidem non habuerint, cum Byzsu- 
ccnz regieuis regum catalogus ab Leone (ut. aiunt) 
Sapiente rege conscriptus, in hunc regem, et in 
patriarcham Florentie — Tyrrbheuorum moriuutt, 
exeat. Nau! nec. Constantinum regem, ut qui 8 
Barbaris esset. pereuptus, nec in regia de(uactus, 
nec Gregorium in lialiam abeunteu, | tabula. illa 


πεχος δεδεμένη; ἐν «al; βασιλέως θύραι;, αὑτὸς 
βασιλεὺς ** ἤρετο, Ὧ ταλαίπωρε, τί οὐ χρῆμαεσ: 
διεπράξω παρὰ Χαλίλῃ τῷ ἡμετέρῳ πρνιάνει δια- 
φυγεῖν, ἀλλ᾽ οὕτω χαχῶς πράττεις ; ** Ἕδραξε μέν- 
τοι xal αὐτὸν Xa) nv ἣ φήμη, xai ὥρμητο ὡς εἰς 
«ὸν Μεχμέτεω τάφον, πορείαν ἔχδημον ποιησόμενος, 
ὥστε ἀνεῖναι τοῦ θυμοῦ τὸν βασιλέα αὐτόν. 'AXY 
ἐξηπκάτει αὐτὸν χρήμασι θεραπεύων. Kai «ott ὡς 
εἶδε τεταραγμένον τῇ φήμῃ, χρήματα ἐπιπέμψας. 
ἐκέλενε θυῤῥεῖν, καὶ μὴ πείθεσθαι τοῖς χαλεπόν -: 
ὑποτιθεμένοις αὐτῶ, ἤδεσθαί τε ἐκέλευε. Ναὶ οὕτω 
ἑξαπατώμενος, ἔπεμπε λέγων τῷ βασιλεῖ: Ὧ βασι- 
Atũ, xal ἀχθεσθῆναι ἡμᾶς, καὶ ἤδεσθαι ἐπὶ σοί ἐστιν. 
"Hv οὖν χελεύῃς ἄχθεσθαι ἡμᾶς, ἀνάγχῃ οὕτω ἔχειν 
ἡμᾶς" εἰ δὲ καὶ αὖ ἤδεσθαι ἐπιτάττεις, χαθησό- 
μεθα πάνυ θαῤῥοῦντες. Οὗτος μὲν οὖν οὕτως ἐτελεύ- 
τησεν. 

Βασιλεὺς δὲ, εἰ εἴπετο μετὰ τὴν Βυζαντίου αἶρι- 
ὅιν τῇ ἀμφ᾽ αὑτὸν δόξῃ, ἐπιὼν ἁπανταχῆ, μέγα ἄν 
κατειογάζετο, ἑαυτῷ χώραν πρηαναχτώμενος. Μετὰ 
δὲ τὴν Βυζαντίου αἵρεσιν, σπουδὰς μὲν ἐποι:ῖτο 
«οἷ; βασιλέως βυζαντίου àbsigult;. Θαυμάζω δὲ εἰ 
μὴ τοὺς χρησμοὺς τῆς Σιδύλλῃς οὐκ ῴοντο"» ἀλη- 
θεῖς γεγονέναι, ὁπότε τὴν ἐν Βυζαντίῳ χώραν «τὴν 
«τῶν βασιλέων γραφὴν, ὑπὸ Δέοντος τοῦ 20902, 5; 
φασι, βασιλέως, ἐς τοῦτον τὸν βασιλέα ἐτελεύτ: ἢ 
γραψὴ, xol ἐς τὸν ἀρχιερέα τὸν ἐν Φλωρεντίᾳ τῇ 
Τυῤῥηνῶν τελευτήσαντα. Τὸν γὰρ δὴ Κωνσταντῖνον 


accipicbut, Loca autem regum iu ista. tabula, qui p βασιλέα, ἂτε ἀπολλύμενον ὑπὸ τῶν βαρδάρων, καὶ 


suo tempore fucrunt, necuon patriarcharum, sive 
paucoruw, sive complurium, qui ad urbis ejus 
pawiarcliatum pervenere,  intercisa suut usque 
ad istuut regetu, εἰ ad ἰδίαν patriarcham. Éxzataut 
ei alia regis. hujus opera meworabilia, «4 qui 
pliysices et sstrouomiae fuerit peritissimus, earum- 
que potentias exacte tenuerit, Sunt autem duo aut 
tria, quorum ut recordenur, operz pretium est. 
Verum in sequentibus tueinerabuntur. Cum Pelo- 
ponussiaci duces pararent fugere in — ltaliaw, 


οὐ τελευτῶντα ἐν τὴ βασιλείᾳ, οὔτε τὸν ἔρηγό- 
p:ov "5, τὸν ἐπὶ Ἰταλίας οἰχόμενον, ἐχώρει ὁ πέναξ 
ἐκεῖνος. Χῶροι δὲ ξνετέτρμηντο ἐν τῷ β'ιδλίῳ τῶν 
xaU' tautóv βασιλέων ἐς τὴν τελευτὴν τοὺδε t0) 
βασιλέως, καὶ τοῦ ἀρχιερέως αὖ, εἴτε πλειόνων, 
εἶτε δὴ xal ἐλαττόνων, ὅσοι ἐχώρησα. ἐπὶ τὴν 
ἀρχιερωσύνην τῆς πόλεως. Λέγετα: μὲν xal πολλὰ 
«τοῦ βασιλέω: τοῦδε ἔργα θαύματος ἄξια, ἅτε δὲ 
ἀστέρων καὶ ψυχῶν ἐμπείρου γενομένου, καὶ ὧὡμι- 
ληχότος τῇ ἐχείνων δυνάμει" δύο δὲ xal τρία, ὧν 


Notule marginales. 


33 Jg uno, δέχα. 
ere, 


88 ΜῈ ' 
φανέντα, in al. γινομένῳ. 
99 oloyzal τινες à. 


85 fon ταύτῃ, ὦ. 
** [n ora, U5. sov ᾿Ιώσηφον. " 


** ἔϑραξε. Sic eliam in uno, ut ia 





403 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


404 


jam antea ad conjurationem — faciendam. Gr.ecos A χαθείρξας εἶχεν ἐν τῇ ἀχοοπόλει. "Evi ys μὲν οὗτος 


insigulores, necnon Albanos potentissimos, advo 
ut jam vires conjurationis essent haud peenitendz. 
[lunc cum esset ortus genere non malo, sed maxi- 
me obscuro, cum videretur optima csse inlole pro - 
ditus, et cætera non. imprudens, Theodorus junior 
Spartae princeps ip eorum allum retulit, qui pri- 
imi apud ipsum habebantur ; opibusque eum  €o- 
lere haud cessavit. Ab bac igitur principis muni- 
licentia progressus, Graecos illustres in seditionem 
praecipitavit, et Peloponnesi res in ipsuw, eaptan- 
do auram popularem, convertit, Simulabat autem 
se dissidere a sententia Grecorum Dyzantiorum, 
ct timere plurimum ipsis regionique. Dicebat se 
et Turcos timere. Nam sl obiinvissent Peloponnesi 
res, fore ut dejicerentur ez prasenti rerum felici- 
tate, et plurimum momeuti in co situm. putabat, 
ut cum aliquo, quocunque tandem, conspirasset 
principe. Res autem Peloponnesiaez nibil saui 
prs sc ferebant. Ezercitum üaque ducentes con- 
tra 317 Clinam, recedebant. victi admodam tur- 
piter, Deinde expeditionem sumebant adversus 
Patras Aclaiz, et ducem juniorem. NecnopD in hac 
expeditione adversis fortunas procellis jaetati sunt, 
plurimis de suis amissis. Et profecto parum abfuc- 
rat, quin res l'eloponnesi irans'atsm essent ad AI- 
bauos, ni Asanes. profectus in januas regis ab. eo 
exercitum impetrasset. Advenit autem regius exer- 
citus, cui praeerat Tura.liaucs, llic ut. venit. cum 


xii πρότερον ἐπὶ ξυνωμοσίᾳ, ó0vaut) ἀξιύχρτον 
περιποιούμενος, τούς τε Ἑλλένων περιφανεῖς, χαὶ 
μετὰ ταῦτα ᾿Αλδανῶν τοὺς δυνατωτάτου:, Τοῦτον δὴ 
γένους ὄντα οὐ φλαύρου,͵ πρὸς δὲ μάλιστα ἀφανοῦς **, 
Θεόξωρο: ὁ νεώτερος tĩc Σπάρτης ἡγεμὼν, φύσεως 
εὖ ἔχειν δοχοῦντα, καὶ ἐς ἐὰ ἄλλα οὐχ ἀξύνετον, ἐς 
«οὑς παρ᾽ ἑαυτῷ πρωτεύοντας ἑαξάμενος, χρήμασί 
τε ἐθεράπευδεν. Ὁρμώμενος δὲ ἀπ᾿ ταύτης τῆς τοῦ 
ἢγεμόνος εὐεῤγεσίας ἐρίζων πρὸς τοὺς τῶν ᾿Ελλήνων 
ἐπιφανεῖ:, ἔπρασσε πὰ Πελοπονντσίον πρὺς thv 
ἐγέμόνα δημαγωγῶν. ἝἭ τράπετο δὲ ἐπὶ τούτου, ὡς 
διενεχθέντα μὲν τῇ γνώμῃ πρὸς τοὺς Βυζαντίου 
Ἕλληνας, καὶ δεδιότα ἀερὶ σφίσι 4s. αὐτοῖς, καὶ 4 

χώρᾳ. καὶ vópgouc ?*, ὡς; ἦν ἐπιχρατήδωσι τῶν E» 


Πελοποννήσῳ πραγμάτων, οὐχ ἐπιτρέψουτι σφίσι τῇ 


παρούσῃ ἐμμένειν εὐδαιμονίᾳ. Καὶ ἐδόχει μὲν τὸ 
μέγα δύνασθαι αὑτίκα παρ᾽ ὅτῳ συσταθείη τῶν ἦγε- 
μόνων’ ὑγιὲς δὲ αὐτοῦ οὐδὲν Ecc ἂν ἐν τοῖς πράγ- 
pact, Τούτων μὲν οὖν τῶν ἀνδρῶν αὕτη ἡ ἀπαλλαγὴ 
ἐγένετο ἀπὸ τῆς; εἰρχτῆς. Στρατὸν δὲ ἐπάγοντες, τῇ 
τὸ Κλίνῃ. αἴτχιστα ἀπηλλάττοντο ἡτεηθέντες, xa! 
ἐς Πάτρας τῆς 'Ayatac στρατευσάμενοι, χὰ: ἐς 5) 
ἡγεμόνα τὸν νεώτερον, χαχῶς: ἔπραξαν, πολλοὺς 
ἀποδαλόντες τῶν σφετέρων ἐνταῦθα. Καὶ ἐδόχει μὲν 
οὖν ὡ; τὰ Πελοπήννήσου πράγματα γωρῆσα: ἐπὶ 
«οὺς ᾿Αλδανοὺς, εἰ μὴ διακραξαμένον τοῦ ᾿Α ζάνειν 
iv ταῖς βασιλέως θύραις, ὥστε͵ στρατὸν σφίσιν ἐπι- 
δοθῆναι, στρατόν τε͵ Σκηγάγοντο δ τοῦ βασιλέω-, 


exercitu in Pelopounesum, collocutus est citm prin- C ἡγουμένου τοῦ Τουραχάνεω. Ὃς ἀφιχό“ενο; ἐν δ τῷ 


cipibus, ut consultareut, quomodo bellum  adini- 
nistraudum esset, et liujuscew odi orationem exor» 
sus est : O Grecorum regis filii, oportet -quidem 
vesirum quosdam hie adesse in bello. Nam ubl vos 
viderint hostes, citius ad vog pergeut, scientes se 
nihil mall a vobis poaasuros. Nos enim, qui hostes 
éoruqi sumus, ubi conspicsti fuerint, accedere. ad 
nos recusabunt formidine occupati. Huic meo con- 
silio si parueritis, rebus in preseutia ex animi 
sententia utemini. lloc autein diligenter moneo, ct 
liortor etiam, ne deinceps vestros subditos, quem- 
sdmodu hactenus tractare velitis, Veium bonis 
benefacere ne cessaveritis, malos vero paenis sub- 
dere ne omiseritis, et utrinque maxima cura et in- 
defesso studio boc agite. Nam si boni vos adjuve 

rint (juvabunt autem, si beneficia vestra senserint) 
laud difficile erit puure malos. Si. igitur. malis 
haud peruiseritis quidquam. impune facere, quid 
inopinati vobis poterit coutingere ? Manifestum 
euim egt, si improbi iu. bonorum ordiuem redacti 
(ucrint, facile Quines eo convertentur qui improbi 
iu voi (uerint. Et in hunc modum oppressi e& im- 
wiuwti pessime peribitis. Oportet autem ἃ praeie- 
ritis conjecturau facere, ut id. quod iu. prasseutia 
utilc sit, $tatuatur, Verum vestri erga vos sic sunt 


στρατῷ ἐπὶ τὴν Πελοπόννησον, καὶ av(ysvóyev 
τοῖς ἡγεμόσιν, ἐφ᾽ ᾧ βουλεύσασθαι ὅπτως ποιέσιυν- 
«αἱ τὸν πόλεμον, πρὸς αὐτοὺς ἐλέγετο 3 τάδε" "OQ 
βασιλέως Ἑλλήνων παΐδες, ἀνάγχη μέν τοι xal 
ὑμὼν τινα αὐτοῦ παρεῖναι ἐς τὸν πόλεμον. Καὶ γὰρ 
ἂν ὁρῶντες ἡμᾶς οἱ πολέμιοι θᾶττον ἂν προσχιοροῖεν 
ἰδόντες οὐδὲν τοι ἀφψίσιν ἀνήχεστον ἐσόμενον ὑφ᾽ 
ὑμῶν. ΒΗ μῶν δὲ διαφόρων τε ὄντων, καὶ δεδιότα-, 
οὖχ ἂν πάνυ τοι ῥᾳδίως ἐθέλοιεν [πάνυ 101] ^ προσ- 
χωρεῖν, οἷα δειμαίνοντε;. Καὶ οὕτω ῥᾳδίως àv 
χστορθοῖτο ὑμῖν τὰ πράγματα ἐς xb παρόν. Tél: 
μέντοι παραινῶ ὑμῖν, ὡς μηχέτι τοῦ λοιποῦ διαίτῃ 
διαχρῖσθαι τῇ αὑτῇ ἐς τοὺς ὑκηκόους ὑμῶν" ἀλ)ὰ 
τοὺς ἀγαθοὺς μέν τοι ἀμείδεαθαι xatà τὸ δυνατὸν, 
τοὺς δὲ καχοὺ: τιμλωυρεῖσθαι χατὰ δύναμιν. Ὡς σὺν 
iwi; ἀγαθοῖς, εὖ ἴστε, εὐπετῶς δυνήσεσθε χολάζε'"» 
τοὺς φαύλους. Καὶ μηδὲ ἀνὰ ἐπιτρέποντας ** τὸ πᾶ. 
ἐθέλητε συγχωρεῖν, τί ἂν αὐτόματον ἀποδαΐη᾽ 6r)a 
γὰ» ὡς τοῦ χαχοῦ ἐς τὴν βελτίονα "5 μοῖραν ἱδρὺυ- 
μένου, χαὶ ταύτῃ ῥᾳδίω; ἄν “μέποιντο ἅπαντες, 
xoxol περὶ ὑμᾶς γενόμενοι, χαὶ οὕτω ἐπιτριδόμενυι 
κάχιστα ἂν ἀπόλοισθε. Χρὴ δὲ xal ix τῶν παρῳ- 
χημένων τεχμαίρεσθαι τὸ μέλλον ἔσεηθαι ὑμῖν ἐπι 
τήδειον. Ὑμῖν γὰρ οὕτω; ἔχοναι, χαὶ θεραπεύουσι 
τυὺς μὴ ὑγιῶς ὑμῖν διαχειμένονς, εἰς τοὐναντίον 


Νοίυ δ margimaies. 


? zic in u. in αἱ. ἐπι. 


δι Τούρχγυς. PR. ut in c. 
Aic etiam [ἰ. 


995 Inclusadesuut in uno, 


δὲ Ja uno, ὑπ. 
3* Lacuna in ἢ, €. 


!* σὺν τῷ. al. ul c. 


9' ἔλεγε τοιάδε, 
In uno, βελτίω. 


A0 


DE REDUS TURCÍICIS 118, VIII. 


406 


ἕκαστα περιέστη. Kal εἰ μὴ ὁ ῥαδιλεὺς νῦν εὐποιῶν" A affecti, ut amore couplectantur eos qui vos oderunt 


$nÀ; τὴν χώραν. αὖθις ἀποδώσοι γε, εὖ οἶδ᾽ ὅτι 
οἴχοιτ᾽ ἂν. ὀμῖν τὰ πράγματα διαφθειρόμενα. '0; 
οὖν ταύτῃ οὐχ ἐπιτηδείως πολιτευομένων, δέοι ἂν 
ὁμᾶς ἐπὶ τῆν ἐναντίαν τραπέσθαι", Κἀχεῖνο δὲ αὖ 
παραινῶ ὑμῖν, μὴ οἴχοι διατρίδοντας idv ὑμῖν 
φέρεσθαι τὰ πράγματα, ὅποι χωροίη ὑμῖν, ἀλλ᾽ 
ἐπιόντας αὐτοὺς, fj» τινὰ αἰσθάνησθε, τιμωρεῖσθαι 
αὐτίχε, μηδὲν μαλαχὸν ἐνδιδόντας. Δύο γὰρ ταῦτα 
χαὶ Τούρχους ἐποίησε μεγάλα "} δύνασθα:. σπουδῇ 
τε ἅ;α τὸ παρεῖναι ἀπαυταχῆ xacalay6ávovias 
ὅτου ἂν δέοιντο, xal τοὺς ἀγαθοὺς ἀμείδεαθαι ἐς τὰ 
μάλιστα. Καὶ ἦν τι ἐς τὸ naphv μὴ ἐπιτρέπῃ, 
τιμωρεῖσθαι τοὺς φυύλους, εἴχειν μὲν συγχωροῦντας 
ὅτου &v δέοι" αὐτίχα δὲ ἐπειδὰν χατασταίη φὰ πκράγ- 
ματα, μηχέτι 
(ttv, ἀλλ᾽ εὐδὺ ἐπιόντα ἀμύνεσθαι. Ταῦτά ve ἔλεγε, 
καὶ ἐπὶ τοὺς ᾿Αλδανοὺς παρεχάλει τὸν ὕστερον 
αὑτῷ ἕπεσθαι, Καὶ πρῶτα μὲν Δημήτριος ἐλαύνων 
&pa vol; Τούρχοις ἐτὶ Βορδοτιάνην" χώραν ἐρυμνὴν, 
ἃ; ἣν καταθέμενο! παῖδάς τε χαὶ γυναῖχα: οἱ ᾿Αλδα- 
vo, ἐπὶ τῷ στόματι τεῖχύς τε ἐπῳχοδόμησαν χαὶ 
πυρχίο». 'Ev:a20a &gixópavot, ἐπολιόρκουν ἅμα 
Bases τὼ ἡγεμόν:, xal Ἕλληνές τε ἅμα καὶ Τοῦρ- 
και προτέδαλλον ὑπορύσσοντες͵ χαὶ ἐπειρῶντο ἑλεῖν. 
Ἢ μέντοι νὺξ ἐπιγενομένη, διεχιύλυσεν αὑτοὺς οὕτω 
ἐλεῖν. Ὑπὸ δὲ τὴν νύχτα διὰ φάρος ἐς ἣν χαθίχοι τὸ 
δρος. ὥρμηντο ἐς φυγήγν Οἱ μὲν οὖν Τοῦρχοι αἰσθό"κε- 
vor ὡρμημένους ἐξ φυγὴν, αὐτίχα ἐπεισπεσόυτες, ἣν» 


δραποδίσαντο ἄνδρας τὸ καὶ γυναῖχας ἀμφὶ τοὺς μυρί- C 


oU; γενομένους. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐξελαύνοντες, &olxovto 
à; τὴν Ἰθώμην, ἐναλλὰξ ἑπομένου τοῦ Θωμᾶ νεωτέρον 
ἀδελτοῦ τῷ στρατῷ, καὶ ἐπὶ πολίχνην ᾿Αετὸν καλου- 
26v» προσχωρήσασαν Κεντηρίωνι ὀλίγῳ πρόσθεν" 
x3l παριστήταντο μέντοι τὴν πόλιν, ἐφ᾽ ᾧ χίλια 
ἀνδράποδε τῷ στρχτεύματι, xol τὰ ὅπλα xal ὑπο- 
ζύγια παραδιδόναι. [Προσεχώρησαν μὲ» οὖν αὐτίκα 
καὶ οἱ λοιποὶ τῶν ᾿Αλθανῶν τοῖς ἡγεμόσι, διαπρε- 
σδενόμενοι ἐφ᾽ ᾧ ἔχειν αὐτοὺς, ἅττα δὴ ὑπηγάγοντο, 
καὶ ἵππου; xat ὑποζύγια ὅσα ἐληΐσαντο, μὴ ἀπ’δι- 
δόνει. Ξυνέότσαν μὲν ἐπὶ τούτοις τῷ ἡγεμόνι αὐτοῦ 
ἕκαστος. 


et contrarium semper sequantur. Et ni rex vesirain 
vicem dolens, vobis subsidio veniret, οἱ regionem 
propemodum amissam redderet, bene scio, de vo- 
bia rebusque vestris actum esset. Cum igitur rc- 
rum experientía doceat, vos haud recte haetenus 
reimnpublicam et principatum admipistrasse, videtur 
necessitas monere, imo postulare, ut porro aliter 
subditos imperio temperarc in animum  inducatis. 
Et illud iterum sedulus moneo, ne sinere velitis, 
dum domi agitis, res vestras seditione dissipari ; 
sed infestis animis ite contra eos qui seditiones 
excitare nituntur, neque. quidquam hís ita delin- 
quentibus mollius remiseritis. Duo enia illa Tur- 
cos ad maximam  evoxere potentiam,  villelicet 


τρέπειν αὐτῷ xax ὄντι ἐξυδρί- B diligenter 916 walos conquirere ulhicunque ne- 


cessitas exegisset, et meritis subdere poenis, deinde 
in bonos non cessare conferre beneficia. Et si 
quando instantia probibuissent sontes preuis ferire, 
dare veniam peccantibus baud cuuctabantur. Veo- 
ruw ubi jam omnia essent [n luto, nec quidquam 
periculi immincret, poenas iis qui sic. commerue- 
rant, infl'gebant, nec eos injuriis certare sinebant, 
verum injuriarum ultionea constanter expetebant. 
JMlis dictis, postremo eos liortabatur, ut 86 seque- 
rentur in. Albanos. Et primo quidem Demetrius 
adjunctis Turcis proficiscebatur coutra Borbotanem 
regionem munitam, iu quam Albani custodiz causa 
liberos et uxores deposuerant, in aditu murum et 
turrim exzdificantes. Éo cum venissent ambo du- 
ces, locum obsidione premere occipinnt. Greci 
Turcique pariter murum subrueutes, vi in. eam 
regionem irruebant, si quo modo eam occeipare 
possent. Αἱ nox superveniens impedimento fuit, 
quominus is locus in ditionem hottium — veniret. 
Instante aute: nocte, per vallem, in. quam mons 
desinit, fuga dilabuntur Albani. Verum Turci ubi 
allatum est, hostes fugam capessere, continuo si- 
gna inferentes, cepere virus et mulieres circiter 
decem mille. llis ita gestis, exercitum moverunt 
lihomam, Thoma fratre juniore exercit!m usque 
mutatis vicibus subsequente. Ilinc exercitus duci- 


tar contra orbem Metum sive Aquilaro dictam, quz» ^ non multo ante Centerionis partes secut; 
fuerat ; quam in fidem hac conditione receperunt, scilicet ut exercitui mille mancipia, arma et ju 
menta tradereut, Postea et czeteri Albani in ditionem venire haud abuuebant, cum mitterent legatos 
ad duces, qui. dicerent, Albauos paratos esse imperata facere, si paterentur ipsos habere loca 
qua sabegissent ; nec cogerentur equos et jumenta, quæ praedando acquivivissent, restituere, Con- 
dijones liz, quemadmodum duces singuli id significarunt, sunt accepte, et ex eo singuli suis duci- 
bus reconciliati sunt. 

Τουραχάνης μὲν ἐδτύλετο ἀσθενῆ ποιεῖν τὰ τῶν D — Turachanes autem id quarebat, ut res. Albano? 
Αλδινῶν πράγματα, ὥστε τοῦ λοιποῦ χρῆσθαι — rum infirmiores efficeret, ut in posterum principes 
αὑτοῖς ἐπιτηδείως σρίσιν ἐπὶ τὸ ξυνοίσειν αὐτοῖς — iis uterentur commodioribus, Ilic vir, cum jam 
δυκοῦν. Ἐπεί τε δὴ ἔμελλεν ἀπελαύνειν ἀφιχόμενος — adornaret abitum, denuo cum Græcis in collo- 
αὖϑις ἐς λόγους ἀμφοτέροις τοῖς ἡγεμόσιν, ἔλεγε quium venit, etin hunc modum disseruit : O reges 
«δε "0 βασιλεῖ; Ἑλλήνων, ἐμοὶ μὲν xal πρότερον Graecorum, cum nuper apud. vos sermonem habe- 
tiis σνγγενομένῳ εἴρη:α: ἱκανῶς ἐς ὑμᾶ . ἃ φρο- rem, satis opinor declaravi, quid, quautum attinet 

Notulie marygiuales. 
* Βορδοτίαν y. In al. ui c. 


*5 Iuuno, οὗ -- δ In uno, τρῖπ. " μέγα. 


407 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 


ad res vestras, feri velim; boc autem nunc àdji- ἃ νῶν τυγχάνω περὶ τὰ ὑμέτερα πράγματα' καὶ vov 


cere placuit: si concordes fueritis, res vestre in 
wanquillo et fel:ce requiescent statu : at si discordes 
fueritis, εἰ dissensiones moveritis, contrarium eo- 
rum quein medium $319 οὐ ατί, eveniet.In primis 
operam date, ne subditi vestro imperio convitiis vos 
proscindant, dum alto fruimini pace : verum impen- 
sius conmtumeliarumet injuriarum auctores punire ne 
ceasaveritis. Mali enim principium, quamvis. pes- 
simum sit, auamen eonutinuo ad maguas procedit 
contamelias : quse ubi suct:e fuerint, seipsas haud 
amplius sustinere possunt. liaque ne quis id bo- 
num censuerit. Solet enim id cujas quis amore 
rapilür, usque crescere, οἱ incrementa sumere, 
quidquid tamen iogruat. Hæe locutus, Peloponnesi 
ducibus dexteram porrigit ; quo facto, abiit. Cæ- 
terum longe alia quam hic prseceperat, secuti sunt 
stadia. Nam dumm uterque ad suoscolendos et be- 
neáciis devincieudos esset pronior, usque discor- 
dias inter sese foveruut, dum uterque suos. majores 
indulgentia habere niteretur, quo eos sibi magis 
fidos pararet. Itaque toti ad gratiicandum pro- 
pendebant duces. Quidam apud hos viri primarii 
reliquos ad seditione δὲ conjurationem instiga- 
bant ; quod quidem ideo fiebat, ut. discordia exo- 
riretur, et illorum concordiam inhiberent, Interio 
duces his, quasi malo dasmone incitati, res suas 
miseri corrumpendas commisere. Lucanes Pelo- 
ponnesiacus adducens quosdam Byzantios, Alba- 


δὲ τοσόνδε ἂν λέγοιτο, ὡς ὁμονοοῦσι μὲν πρῶτα 
ὑμῖν ἔσται ἄφθονα τἀγαθά" διενεχθεῖσι 8k χαὶ δίχα 
γενομένοις τἀναντία τούτων ἔπειτα δὲ καὶ p Ez:- 
τρέπουσι χαθ᾽ ἡσυχίαν ἐξυδρίζειν τοὺς ὑπηκόονς ἐς 
ὑμᾶς, ἀλλὰ ἀφειδέττερον χολάζειν μηδέποτε ἧσυ- 
χίαν ἄγειν. Ὡς χαχοῦ μὲν ἣ ἀρχὴ, καὶ ἣν φανλο- 
τάτη οὖσα τυγχάνῃ πεοοσοῦσα, ἐπὶ μέγα χιυρεῖ 
αὐτίκα δόρεως, xai πολλαπλασίων γιγνομένῃ, αὐτὴ 
baut, οὐχ ἔτι κατασχετὴ γίγνεται. Ὡς δὲ μὴ 
ἀγαθά" φίλα γὰρ, ἐφ᾽ ὅ τι ἂν τρέποιτό τις χινούμε- 
νος, τοῦτο ὡς τὰ πολλὰ αὔξειν xat μέγα ἀποδείκνυ- 
σαι, -ἰ ἂν ἐπιτηδεῦον ευγχάνῃ. Ταῦτα εἰπὼν, xai 
δεξιωσάμενος τοὺς ἡγεμόνας ἀπήλαυνε. Καὶ τούτοις 
μὲν ὡς τοὐναντίον χατέστη ἅπαντα" εἰς γὰρ τὸ θερα- 
πεύειν τετραμμένοι ἑχάτεροι, xp»; ἀλλήλους τε 
γνώμῃ τὰ σφέτερα αὐτῶν διενεχθέντες, ἐρίζοντες 
ἀλλήλοις ἐτύγχανον, ὁπότερος ἂν μάλιστα εὖ ποιῶν 
φαίνοιτο, ὥς τε δοχεῖν αὐτοὺς χαρίζεσθαι. Kal «ve; 
«ὧν παρ᾽ αὐτοῖ; τὰ πρῶτα φερομένων, ἐναγόντων 
«ε xol ἐπὶ ξυνωμοσίαν προχαλουμένων τοὺς ἄλλους, 
ὥστε ὀμοφρονεῖν οὕτω κωλύειν διενοοῦντο. Αὑτοί τὰ 
σφίσι χακοδαιμονοῦντες, ἐπέτρεπον τὰ πράγματα 
σφίαιν αὐτοῖς φθείρεσθαι. Αουκάνης τε ὁ ελοπον- 
νήσιος, καί τινας τῶν Βυζαντίου ἐπαγόμενος, συνί- 
στα τε τοὺς Πελοποννησίους τε ἅμα καὶ ᾿Αλδαυνοὺς 
ἐφ᾽ ip σφίσι τε αὐτοῖς ὧν ἔχειν ἐπιτηδείου;, χαλὼς 
πολιτεύεσθαι, xal ὥρμηντο μὲν ἐπὶ ᾿Ασάνην, μέγα 
δυνάμενόν τε ἐν Πελοποννήσῳ, καὶ Κόρινθον, xat 


uoset Peloponnesios ad conspirationem impulit, G μοῖραν οὐκ ἐλαχίστην τῆς Πελοποννήσου &vitpe- 


ut pro suo arbitrio, nou ducum, respublicas suas 
administrarent. {26 conjuratione freti, pergebant 
ad Asanem, eujus auctoritas in Peloponneso erst 
maxima, ut qui Corinthum, necnon modicam Pe- 
loponuesi partem regebat. llic eos nequaquam ad- 
mittebat, neque quidquam iis concedebat. Exinde 
cum Albani et Peloponnesiaci tributum, quod im- 
peratumerat, pernumerare abnuerent, nec Asaues 
id ad regem perferre potuit. Tributum autem an- 
nuum pendebant daodecim millia aureorum state- 
rum. Quapropter in bunc modum mutuis discor- 
diis attri Graeci, paula'im peribant. Nam propolam 
jactahaut Albani et Pclopounesii se tributum nou 


" ᾳεύοντα. Καὶ οὐ προσίετο μὲν οὗτος, οὐδὲ συγχω- 


ρῶν. “Ἔνθα δὴ, οὔτε ὃν ἑτάξαντο φόρον ξυμφερομέ- 
νων, οὔτε τῶν Πελοποννησίων, οὔτε τῶν ᾿Αλθανῶν, 
οὐκ εἶχεν ἀπάγειν τῷ βασιλεῖ. "Hv δ αὐτοῖς ὁ 
ἑπέτειος φόρος μύριοι καὶ δισχῇιοι χρυσίον στατῆ- 
ρες. Οἱ μὲν “Ἕλληνες οὕτω ἐν οὐδενὶ λόγιν ὑπὸ σφῶν 
αὑτῶν ἐκπιτριδόμενοι, χατὰ βραχὺ ἀπώλλυντο. Tóv 
τε γὰρ φόρον aütol τε οἱ ᾿Αλδανοὶ xol οἱ Πελοπον- 
γνήσιοι οὐκ ἔφασαν ἀποδιδόναι, ἂν μή τις αὑτοῖς 

ἐπιδιελόμενος τὴν χάριν, ἐπὶ «τοῖς ἴσοις τε καὶ ὁμεῖ- 
otc ξυμδαίη. ᾿Αλλ᾽ ἐχρῆν μὲν ταῦτα τύχην οὖχ ἀγα- 
0hv φερόμενα, ταῦτ᾽ ἄρα ἰσχὺν σφίσι τὴν τελευτὴν, 
χαὶ οὕτω ἀποδήσεσθαι ἐς τὸ μηδὲν εἶναι γενόμενα. 


exsoluturos, nisi inter ipsos regio universa sequaliter divisa fuisset, Oportebat sane hiec, cum parum 
eropitia fieret. fortuna, ipsis exitium afferre, οἱ plauissime ad nihilum redigere. 
Rex quidem Mechmetes sccundam capto Byzsu- D Βασιλεὺς " μὲν ὁ Μεχμέτης τὴν δεντέραν ἔτι μετὰ 


tio expeditionem contra Triballos et Novopyrgum 
urbcm sumpsit. Haec intra regis regionem sita est 
prope fiunen Morabam (46), qui fluens a Pristino 
regis regione, et huc veniens in [strum exhauritur. 
Exercitus regius universus grassabatur per Tri- 
balloram regionem universam : equitatus quoque 
in hanc emissus, praedas reruuu $960 onnium 
confertim agebat, ipse autem circumsederat parte 


τὴν Βυζαντίου αἵρεσιν ἐστρατεύετο ἐπὶ Τριδαλλοὺ:, 
xai Νουδέπυργον πόλιν ἐντὸς τοῦ βασιλέως χώρας, 
παρὰ ποταμὸν Μοράδαν χαλούμενον, ὡς καὶ πρότε- 
ρόν μοι δεδήλωται, ῥέων ἀπὸ τῆς Πριστένου «5; 
βασιλέως χώρας, καὶ ἐχδιδοΐ ἐς τὸν “Ἴστρον, Ἐνταῦθι 
γενόμενος, τὰ στρατεύματα μὲν αὐτῷ ξύμπαντα ἐπέ- 
ὄραμον τὴν Τριδαλλῶν χώραν, xal ἀφιππάσαντες 
τὴν χώραν ληϊσάμενοι" αὐτὸς δὲ ἐπολιόρχει τὰν πό» 


Notule marginales. 


(46) Moravum. 


V δὲ͵ R. at iu c. 


DE UEBUS TURCICIS 118. vtit. 


ua 


Atv, τηλεδόλοι: δπτίοις βάλλων τὰ tvcb; τῆς πύλεως. A copiarum. urbe, ct supiue bowbandarum jactu 


ἝΞεύρητο δὲ τῷ βασιλεῖ τούτῳ αὕτη ἡ τῶν τηλεδό. 
les» ὑπείων χατασχευή. Καὶ ἐπαφιᾶσι μὲν ἄνω ἐς 
τὸν ἀέρα τὸν λίθον, χαταθαίΐίνων δὲ βάλλει, t6 τι 
ἂν ἰθύνοι αὐτὸν ὁ τηλεῤολιστὴ:, σημεῖον χομιξόμε- 
νος, χαὶ δαιμονίως τυγχάνει τοῦ σκοκοῦ, ἐς τὸν pe- 
τεωβισμὸν τοῦ λίθου. Οὕτω μὲν οὖν τὴν πόλιν τύ- 
wv, ἐπκὶ ἡμέρας ἱκανὰς, ἢνάγχασε τοὺς ἐνοιχοῦν- 
τας προσχωρῆσαι αὐτῷ. Ἕπεί τε δὴ κροσεχώρηξαν, 
τὰ ἔπιπλα καὶ τὰ πλείστου ἄξια ἀφελόμενος, xal 
μοῖράν τινα ἐπαγαγὼν ἐς ἀνδραποδισμδ, τοὺ; ἄλ- 
λους ᾧχισεν, αὐτοῦ χαταλιπὼν, διὰ τὴν μετάλλου 
ἐργασίαν, ἣν μάλιστα δὴ τῶν ταύτῃ χωρίων ἐπι- 
othAVA ἐτύγχανον. Πρόσοδος δὲ αὕτη οὐχ ἐλαχίστη 
«οὔ βασιλέω; ἀπὸ τῶν ἐνταῦθα αὐτοῦ μετάλλων τῆς 
πόλεω: ταύτης. Ὁ δὲ Τριδαλλῶν ἡγεμὼν, ὡς ἤσθετο 
ἐπ᾿ αὐτ᾽ν ἐπιόντα βασιλέα Μεχμέτην, ᾧχετο μὲν 
διαδὲς ἐπὶ Παιονίας, xot ἐπὶ Χωνιάτην, δεδιὼς μὴ 
ἐς τὴν Σπενδερόδην ἀφιχόμενος *5, πολιορχοῖτο xa- 
«2ατά; * καὶ ἐδεῖτο μὲν αὐτοῦ ἐπαμύνειν, προσήχοντί 
τε χαὶ ξυγγενεῖ ὄντι, καὶ ἐδόχει μὲν χἀχείνῳ τιμω- 
pilv* ἐπὶ δὲ Σπεμδερύδην " ἔπρασσε πρὸς βασιλέα 
τενέσθαι οἱ εἰρήνην, οὗτος μὲν ἐκεδίω, οὐ πολλῷ 
ὕστερον, xal ἀπέθανεν. "Eyupec δὲ ἡ ἀρχὴ πρὶς 
Ἕλεάξαρον, τὸν νειότερον αὐτοῦ παῖδα. Οἱ δὲ τυφλοὶ 
αὐτέχα ἐπὶ τῇ τελευτῇ τοῦ ἡγεμόνος, χρήματα ὄφε- 
λόμενοι 6038, ἐνεχώρει, ἀφίχοντο καρὰ βασιλέα, καὶ 
pepav παρεχομένου τοῦ βασιλόω; ἰχανὴν, thv δίαι- 
S1» ἐποιοῦντο. βασιλεὺς μὲν οὖν τούτῳ ἀπάγοντι φό- 
p» ἔχανὸν ἐς δισμυρίους χρυσίου στατῆρας, 65 
δά; τε ἐπιιήφατο. 


gravissime, qus intra eam erant, affigebat, Ham - 
bardas autem erectas, supimo jactu lapides ἰὼ 
altum torqueates, primus rex. ille iuveni, Nam 
bombardz illx erect, sivo wetaria, in. aerem 
globum subliuem jaculantur. Qui deiude delaptue 
id penitus ad quod a bowbardarie fuerit. directus, 
sternit et comminuit, Taata suten globi certitudo 
est, ut nullu ado aberret ἃ scope, quot. bou 
bardarius auimo destinarit, quamvis globus in 
altum cjectus fuerit. Diebus igtur plurluis Mech. 
cies oppidanos in hunc wodun ladens, tandem 
eos deditione facere coegit. Ulil aemetipsos suaque 
βἀεὶ regis tradidero, ipse supollactilem et proto. 
sissima quaquo accipiens, οἱ partem. quamdant 
hominum iu mancipiurum conditionoin transforous, 
reliquos ibi habitare passus ext : maximo propter 
metalli opis, cujus iu. prinia istius reglouis inco 
ἰδ periti censentur. Nec contemnendus. reul red- 
ditus est ex metallis que sunt Justa Istam urbe. 
Triballorum princeps Gcorglus cognito contra a 
Mechmetem bostili aniio porgere, abiit trantlont 
in Pannoniam ad Chonistem : veritue al fendero- 
viam venisset, ut obsidcretur ἃ rege. Wogab t 
itaque Choniatem, n* 86 amicun et. propinquam 
desereret, verum acerrime a vi Vurcorum assercrul 
Ubi antem (Georgius tantum. effecit apud regem v1 
pax fleret, non multo post. exspiravit. Success." 
principatus devolvebstur ad  Eleazsrum (iiw 


- € juniorem. At ceci Stepbanus et Georgius coutinun 


surripientes pecunias quotquot poterit, vencre 2d 


ΘΕ : qui com bis regionem assignaret, facinm est ut. vicium nanciscereniur. seflicientew, Das 
asc CUM 60 COnvcneral, οἱ quotannis tributem | sgaximur ferret, videlicet viginti millia staterum 


Bari, 

Kei t; τὸ ἐπιὸν ἔτες ἐστρατεύετο ixi Ἀπελονρά- 
br» τὴν πόλιν Παυύνων. Αὕτη δὲ ἢ πόλις ῴχεξτ», ὡς 
wgót: po μοι δεϑήλεν::ε͵ ἐπὶ ᾿Δμουράτεω xapà τὸν 
ἽἼσερον éy' ἑνὸ: πλαγίου“ ἀπὸ δὲ ἑτέρνυ ἐπιῤῥέυν- 
ex ΣΞάδῆᾳ "8 τοῦ ποταρμοῦ͵ nsi ἐχδιδύστο; i; 9r 
Ἴστρον ἀρφίῤῥυτος γίνετα: ἢ τάλες ἀμψοῖν τοῖν 2- 
Tzpelv περιῤῥεύντων. πὶ ταύτην δὲ τὴν Ἡκελο- 
τράδτν istprtreeve δεγμέτης ὃ ᾿Δμονράτεω, x3: 
τρότιραν ἐπὶ logo; στρατεόλατα ἐξετκίρφας͵ 


ἢγουμένν» Θερέζοιο, πεὶ ᾿Δαίεον 90» ϑέεγάλει». Bg; 


Eo anao qui sequebster, espeditienom eontra 
Belgradum urbom Pasnoniz sescepit. Urbs δῶν, 
quemadmodum  éocuimus cum seriberemas dz 
Amoerate, ab on0 latcre just» [irum sua eot, »b 
Istere altero slinitur Savo, qui se ie loteum σή. 
3b etreque cirenmuitar e» erbe, sí quidem amie 
prater eam labentor, Conisa hane esercitum desit 
Mechmties Ámutots ficos; uius farwen eu 
parte copiarum comit, Viyrios ife (ον Theriz^m, 
et Baliem Wichaeks Blum. Proteres eodem tmp 


δὲ xai dv τῇ "Aetg 9s*rf95 αὐτῷ τάδερμι, πρὸς )c- D re beffem εἰ erst cun (oot huidio rogo, qui prasvat 


eaiz KesyXe] τῆ; Ἐραπιζεύναις. Καὶ τριί,εἰς 
ἐειπκέμφας, iss πε τὰν ΚαΣ γίδα͵ κεῖ £a-:gov. xs-5 
θάλατεαν, ἡγευπέτου τοῦ Σητόραι» "6 πιὸ -ἴ; Azs- 
Js; ὄπέρχοι. Ἔς μὲν τῶν κῆρταα ἔτε,-:, m pl 
τὥηνται ἀαρεῖνει αὖον τὰ σερατανρακα i: Δᾶγ«- 
τούπολεν, ifa eid ἔχω» -ἅ;: ὦ Ὁ.4ας, πα: 
φιᾶς νεέλυδα-, xxt jeazbe μῶν 222 9»,; -X»ct- 
les; Épziese φεσέμετας διὰ τ vm mí χες χτ' 
piles, ἔλενιτα des τῇρ; Tgsíad papi. Κς- ξ5- 
wit pl» ὁ τῇς Sax δερίδη: ἔτεμεν 9.» zc 122.72. 
»αὶ wol ἐτελόκα:, Dogs κχ'.:.2 


Trsyezaet. Moutens og tor. iIrteeren, 4qu2rum. dus 
ert Chetgyreo Aanavg yprafostus, Caleudom, 7t 
moritemdm Ceithedés fogioem ct»otobt. 991 
Uis ρῶν. 9ott. γι2 me. o ot macvervem σ΄. 
qgaues moter2t €8^775:1^9 es Α.ὃν 2A bo ^ ^S^. 4 

ap aene grado e tnb ugs, dmt dk νη σι 
ed gesrepnac* οἱ &o74me c«dptefehat, “φυ»ἤδη.. 
periu36 r^ μεσ ws »6 ipvmnbesd n famdonb. :, 
νου: να gts Tr ϑυιιεσ oan foqpmcm. ἢ rial en 
43 andgrizaitr? "t veta qae sem οἱ ἀφέλῃ Ve 2e $t 7, 
malbtués 0t 0872 22:206. Pr. ὅσο Trfsef- 


Wo alas. ILU) πὰ ΝᾺ 


" ἰο sas, wap a. “ Ξτροῖς γα, 22 


Aon s 


" P5259 T.f*$7 


4 


LAONICI CHALCOCONDYL/£ 


- 


113 


lorum haud fallebat, se continuo armis Mechmetis ἃ παρεσχευάζετο μέντοι καὶ αὐτὸς ἣν ἐν Μπελογράξδῃ 


debéllandum, ubi primum in. Turcorum ditionem 
Belgradum concessisset, Rex igitur hostilia pirans, 
exercitibus eau urbem cireumsedit, Est autem in 
medio utrorumque fluminum Jsthinus,. latitudiue 
maxime septem stadiorum. Eum locum castris 
perinuniendis delegit, idemque urbem  oppugna- 
pat (47), liaud cessans murum bombardarum globis 
quassare, Præterea peregrini cum pluteis priepara- 
tis muniti, cur proxime Δ} murum  subiissent, 
sagittis Pannones pctere hawd intermittebant. 
Castra rcgis maxima erant. Rex autem cogitaba!, 
8i flumen solus obtineret, et Pannones prohiberet, 
ne ex altera fluniinis ripa ipsis aditus in urbem pa- 
teret, se facilius resistere hostibus, et tandem urbe 
potiri posse : proinde copiis navalibus, quaerant per 
regionem Istro affusam disperse, naves quae przsto 
erant, implevit, Naves autem numero erant ducenta, 
lis fretus, enitebatur obtinere flumen, et inhibere 
Pannones, ne possent in urbem transgredi. Preterea 
cum in hunc modum a reliquis intereepisset, et quasi 
iuclusisset oppidanos, ad nrbis oppugnatiouem, 
quam facilem sic fore putabat, totis viribus ↄ2ecin- 
gebatur, Naves in flumen deducebant ab urbe Bidina 
ei aliquot diebus Qumen, quod eam segionen prz- 
terlabitur, fortiter obtinebaut. At Paunonuum rez, 
qui cuu imagvis copiis castra posuerat iu regione 
qua ΟΣ epposito erar, milite cumplet naves opti- 
mas quas Buda: habebat. Et secundo flumine pergit 
contra Turcun, ut qui cum eo navale przelium es- 
set commissurus , legi: navcs contra flumen eniſsæ 
ascenderaut ad. maxiwmam Paunonim partem va- 
siando, urendo et ypredaudo quecunque casus 
obtulisset, Verum haud multo post obviam proce- 
dit Panuonum classis hosti : et impetu invadentes 
regias naves, quasdam demersere, et cepere naves 
virciter viginti. Pannones interfectis viris qui. in 
vavibus fuerant, ædiculas in naves virie vacuas 
ponunt, ei classem universam in ordines explican- 
lez, secundo flumine ad hostilis castra eontende- 
bant. Turci quidem iu bane medunm necati inte- 
rieraut. 499 Caeterum naves relique quae non 
venerant in Pannonum manus, celeri fuga ad regia 
castra properant, et maves in portum ubi regía ca- 
stra erant, impingentes, et navibus egredientes, 
intra easira se recepere, llas quidem naves illico 
rex. incendi caravit, ne in Pannouum potestatem 
redigerentur, Pannones ex eo tempore Oumine 
potiebantur, et ex continente, qua e regione erat, 
ferebantur in urbem, ut eam delenaderent ab hosti- 
bus. in hanc ingrediebatur stipatus suis Choniates : 
praterea Capistranus Nazarzeus (48) sive monachus, 
cujus auctoritas in religionis negotio maxima babe- 


ἀλώσοιτο, αὐτίκα xal αὐτὸς πολιορχησόμενος. Ἐπε- 
λάσας δὲ ἐπολιόρχει τὴν πόλιν. Ἕκειτο διὰ μέσου 
τοῖν ποταμοῖν ἰσθμὸς, ἑπτὰ στάδις μάλιστα τὸ οὗ- 
ρος. Ἕνθα δὴ χαθιστὰ: xal στρατοπεδεναάμενος, 
ἐπολιόρχει τὸ ἄστν. Καὶ Éxau μὲν τηλεδόλοι: τὸ 
πεἶχος. Καὶ οἵ " τε χαὶ οἱ νεήλυδες, -οἷς στεγάσμα- 
σιν ἀγχοῦ Ὑενόμενο: τοῦ τείχους, ἐξόξευόδν τε τοὺς 
Παίονας. Στρατόπεδον δὲ καὶ τοῦτο μέγα βοσιλέωυ: 
ἐγένετο. 'Ἐννοούμενος δὲ ὁ βασιλεὺς, ὦ: ἣν ἐπιχρα- 
τήσῃ τοῦ ποταμοῦ, καὶ μὴ δυνατοὶ ὥσιν ἔτι τοῦ 
λοιποῦ διαδαίνειν οἱ Παίονες iq. τὴν πόλιν, ἀπὸ 
«ἧς ἀντιπέραν τοῦ ποταμοῦ, ἑκαμύνειν ῥᾷον αὐτῷ 
προσχωρῆσαι τὴν κίλιν, ἀλώσεαθαί οἱ τὴν πόλιν. 
ἐπλήρου vaustaby rx k0, κατὰ 9! τὴν παρίσεριον χρᾶν 
αὑτοῦ ἐξηρτύετο, xal παρεσχευάξετο ἀμφὶ τὰ δια- 
κόσια πλοῖα. Ταῦτα πληρώσα;, «τόν τε ποταμὸν 
χατασχήσων, διαχωλύει» τὴν Παιόνων δύναμιν δια- 
δαίνειν ἐς τὴν πόλιν, xal τούς γε ἐν τῇ πόλει ἀπο- 
λαδὼν ἑντὸς ταύτῃ, ἐμπολιορκήσειν. Τὰ μὲν οὖν 
πλοῖα ἀνήγετο ἐς τὸν ποταμὸν ἀπὸ Βιδίνης τῆς 
πόλεως, xai ἡμέρας τινὰς ὀκράτει τοῦτο κατὰ ταῦτα 
«ἃ χωρία τοῦ ποταμηῦ. δὲ Παιόνων βασιλεὺς. 
ἑσερατοπεδεύετο γὰρ xal αὐτὸς ἐς τὴν χαταντικρὺ 
χώραν τοῦ Μπελογράδη στρατεύματι πολλῷ, πλη- 
ρώσας καὶ αὑτὸς πλοῖα τὰ χράτιστα, ὅσα Ext,» αὐτῷ 
ἐν τῇ Πούδῃ, χατέδη ** διὰ τοῦ ποταμοῦ, ὡς νχυ- 
μαχίαν ποιησόμενα μετὰ τῶν τοῦ βασιλέω; πλοίων. 
Avſet μὸν χαὶ τὸ βασιλέως πλοῖα. ἐπὶ πολὺ τοῦ 


C ποταμοῦ, χατὰ τὴν τῶν Παιόνων χώραν, καὶ δῃοῦν- 


τες ἔχαιον xai ἐληΐζοντο. Μετ’ οὐ πολὺ δὲ xal ὁ τῶν 
Παιάνων στόλος κατῇει, xat ἐμδαλόντα τοῖς πλοίοι: 
τοῦ βασιλέως, χατέδυος μὲν ἔστιν ἃ, εἷλε δὲ καὶ 
ἀμφὶ tà; εἴχοσι v29;, χαὶ οἱ Παίονες διαχρησάμενοι 
φοὺς ἄνδρα;, καὶ ὃς τὰς ναῦς κενὰς οὖσας τὰ δὼ- 
ματα "5 χαταθέμενοε τῶν φαρμάκων, φορμηδὼὸν αὐτὰ 
ταξάμενο:, ἐνῆχαν φέρεσθαι ὑπὸ τοῦ ῥοῦ E; τὸ βα- 
σιλέω: στρττόπεδον. Kal οὗτοι μὲν οὕτω ἀπώλοντο᾽ 
αἱ δὲ λοιπαὶ ἔφευγον σπουδῇ ἐπὶ τὸ τοῦ βασιλέω: 
στρατόπεδον. Kal ἐποχείλαντε; τὰ πλοῖα ἐς τὸ 
στρατόπεδον, ἀπέδησαν. Ταῦτα μέντοι αὐτίχα ὁ 
βασιλεὺς ἐνέπρησεν, ὡς ἂν μὴ ἐπιπλέοντες αὐτὰ οἱ 
Παίονες ἕλωσι. Τοῦ μὲν οὖν ποταμοῦ τὸ ἀπὸ τοὺδε 
ἐπεκράτουν ol Παίονες, χαὶ ἐκομίζοντο ἐκ τῆ χατᾶν- 


D τιπέραν ἡπείρου à; τὴν πόλιν, ἐς φυλαχὴν τοῦ 


ἄττεος, ἄλλοι τε, καὶ δὴ χαὶ Χωνιάτης σὺν τοῖς περὶ 
αὑτόν" καὶ Καπιστράνος ὁ Ναζηραῖος, σοφός τε xal 
ἐς τὴν θρησχείαν ἀνὴρ παρὰ τοῖς πρὸς ἑσπέραν 
ἔθνεσι μέγα εὐδοχιμῶν. Ac ἃ δὴ ἐπὶ τοὺς ἐν Doáqn 
«ἢ μεγάλῃ τῶν Βοέμων πόλει ἐς τὴν τοῦ ᾿Απόλλωνος 
τετραμμένους θρησχείαν ἐπεπόμφει αὑτὸν ὁ ἄρχ!ε- 
ριὺς δεινόν τε ὄντα λέγειν ἐπὶ τὴν τοῦ Ἰτ τοῦ θρη- 
σχείαν. Καὶ πολλοὺς. μὲν αὐτοῦ ἐς τὴν τοῦ Ἴητοῦ 


Notule marginales. 


. (43) Belgradum a Turcis obsessuro 1456, Idib. 
uni. 


(48) Joaunes liuniades, εἰ Joannes. Capisiraues 
Franciscanus, contra Hussitas missi a l'untificc, 


80 ὅτε, Sic eliam in uno, in al. xa: ol ve. 9! ἀλώπισθαί ηἱ τὴν πόλιν, ἐπλῆρον v. m. ὁ xaz&. Ir αἵ. ut 


"9 c. 


*! Jj tuo, χατήτι, 9? In uno superscriptum, σώ. 


111 


DE REBUS TURCICIS LIB. vIII. 


ui 


μετέστησε δόξαν" πολλοὺς 6b χαλῶ» ἐπὶ τοὺς Bap- A tur apud Occidentoles, Nam quia Iusignit pietate 


Gápvo;, πολεμίου: ὄντας τῶν “σοῦ, Γερμανῶν τε 
zal Παιόνων, xal Βηοέμων. Ἐπειδὶν δ' οἱ ὃ: τὸν 
ίλεμον τοῦτον Ψιλοὺς δέυνεας ποὺς πλείστους ἣ τς 
μεθ᾽ ἑαυτοῦ. ὑὕτοι μὲν οὖν, ὡ; ἠγγέλλετο, τὸ τεῖχος 
«οὔ ἄστεως ἐῤῥῖφθαι ἤδη πρὸς τῶν τηλεθόλων, χαὶ 
πινδυνεύέιν τὴν πόλιν ἁλῶναι * οὗτοι μὲν οὖν, ὡς 
ἐπεχράτουν τοῦ πόρον, x30' ἡσυχίαν πολλὴν ἐχομί- 
ζοντο ἐς τὴν πόλιν οὐ κάνυ καταφρονεῖν γιγνόμενοι 
τῷ βασιλέως στρατῷ. βασιλεὺς; δὲ ὡς ἱκανῶ; τὰ 
«είχη τοῦ ἄστεως χαταδέδλητο, χιὶ ἤδη βάτιμα ἦν, 
«αρεσχευάζεξο ὡ; προσδολὴν ποιησόμενος ἐπὶ ἀν- 
δραποδισμῷ, χαὶ τά τε πυρὰ τὰ νομιζόμενα ποιη- 
Gápevo; **, τῇ ὑστεραίᾳ παρεσχευάζοντο, tá; τε μη- 
χανᾶς προφέροντες, καὶ στεγάσματα, ὡς ἐξελοῦντ:ς 
χὴν πόλιν. ᾿᾽Ενταῦθα ὁ τῆς Εὐρώπης στρατηγὸ; Ka- 
patin;, &vho γενόμενος ἄριστο; τῶν t» ταῖς βατι- 
λέως θύραις, τελευτῶν ἀπὸ τῆς πόλεω; τηλεδόλω)". 
Καὶ ὁ βασιλεὺς ξυμφορὰν ἐποιεῖτο τὴν Καραζίευ; 
φ:λευτῆν, χαὶ ἐπένθει μεγάλω;:. Ἐπεὶ δὲ ἐδόκει 
εροσδάλλειν, ἕωθεν σημένα; τὴν προσδολὴν, ταῖς 
tt σἀλπιγξι, καὶ χόμάλοις, χαὶ αὐλοῖς, xai ἀγό- 
μένος τοὺς ὑεήλυδας, προπέδαλλς vp τείχει. Καὶ 
αὐτίχα ειὖν ὑπερέδησαν οἱ νεήλυδες, xal ἀποδιντ:ς 
-92 τι:ἔγους, εἰσεχέοντο ἐς τὴν πόλιν, xai εἰσπεδόν- 
£1;, ἔἐνόμιδο. ἤδη χατειληφέναι τὴν πόλιν οἱ δὲ iv 
τὸέῊ πολει, χοὶ οἱ περὶ Χωνιάτην ὧδε παρασχεναπά- 
μενοι, Exipsvov ὥστε εἰσελθεῖν τοὺ; νεήλυδα-. Ol 
plv τὰρ lv» τῇ ἀκροχόδει botort:; ξύνθημα ἔτγον, 
ἐπειδὰν ἢ σάλπιγξ σταΐνη. ἱέναε ὁμόσε ἐπὶ τοὺς 
νεΐνδας. ( περὶ τῆς ἑπάξξει: χα' τοῦ τείχους 
δεοχωρήσαντες, ἐκηγγῶλετο [5p δτίσιν οὕτω 525 
«οὔ Χωνιάτου, ὥστε ἐν ἀδεία τοὺς νεΐξλυδας «ἰσιζυδι 
ἐτὶ τὴν Lay, καὶ ὑπίταν σημήνῃ ὁ Σαλπιγχτῆς τῇ 
eSÀz:[1t, παὶ αὑτοὺς ἰόντα: δρόμῳ, καταλαμβάνειν 
«εἶν ἑεντοῦ γι“ 4ν Exz3to;, 231 ἀτειλημιένοις χρῖ.- 
vUa: -οἷς νεΐλυδιν ὃ τι ἂν βνόνωντει. 


virerat, mis3us est auctoritate Poutificis ad Bae- 
mos Pragasw urbem magnam inhabitantes, qui 
colebant Apollinem, ut eos abuegata ista Impletato . 
in religionem Jesu transferret, llano. enim mira 
persuasione «docere noverat, ut qui essct dicendi 
peritissimus. Quaproptor plurimos Doemos docendo 
compulit Christi religionem assumere, Prætoroa 
plurimos Paunones et Doemos ad inferenda arma 
barbaris Chris:i hostibus permovit. Kt in. huno 
modum plurimos secum in hane expeditionem 
quasi velites, ut corum opcra in velitaribus prie 
liis usui essct, duxit, Nam hi, ub] compertum erat 
urbis murum bombordis esse stratum, et in periculo 
esse ut ab. hoste impio caperetur, eum. ohtluuis. 
sent. fluminis trajectum, per otium colligebantur 
in urbem : quorum vires neutiquam conteniendo 
erant hostili exercitui, T'es Turcorum, eum [810 
murus dissipatus bombordis aditum praestaret, 
parabat se quasi. incurstonem facturus ad. manci- 
piorum predam agendam : et ignes, quemsdimodum 
mos gentis cst, facientes, preparabant se ut. in 
diem posterum urhem. sdorirentur, Machinas. t1 
vincas, quibus tuti ad murum succederent, expe- 
diebaut, Europe dux Carazies, qui g'oria. ct vir- 
tute excellebat omnes qui. in. Januis regis stipendia 
faciebant, ab oppidanis bombarda globo jeiis or 
cubvit, ltex quidem wortem bujus viri, maximam 
calamitatem suis rel.us invecturam auguralmtur, et 


C multum cum Iugebat. Cum autem visum eseet manc 


urbem 2»gzgrcd;, tubas, cyml.ala et cornua eaneie 
jubet, et peregrinos ín. murum ductabat, Mí murum 
comiinso scandendo sasperarunt : et qua. cuique 
liherum erat, in nrbem fandebantur : qui eum in 
vtbem inira9sent, 66 esm σομίδαες existimabant, A6 
Chonistes cum suis in«tructi et armati, exeperis- 
bant occulte, donec perigrini omnes in urbe intiac- 


sent. fae qui ja arce consistebani, tesseram  acceperost, ut vbi primum tuba sone dedisset, 
peregrinae confes: aderirentur. Praserea qui antea per murum es2nt 98 dispositi, jut«u GChoma- 
ts 8 wnro deceseerumi. Naen bis id ideo przcepium erat, ut peregrini ma;ore securitate in urbem μα. 
netrarent. Jasei taapen suot ut ubi primom taba cecinerit, ad murem siggnii, εἰ 26 es loca qu defewdenda 
suscepissent, curva se proriperent. at peregrinis. ques ab reliquis intercepissent, pro arbitrio uti γον 

Οἱ pé» 7x vríanic;, Tadizv ὡς zpestGsioe, αὐτχα Verom peregrini υἱὲ primum oppngsstieterm 
ἐξειξτκεφόντες, οὐδενὶς spisrs ἑ χποδέον ὄντι; 6x15. — suat 2osgécati, nrbes, nemine resistente εἰ pro- 
εχορῆκι:Σν We ιὶὸ Dalee. l9 7723, χα! D bibente, iaqresei suat. Pasnones tnim, quemsd- 


wegizzy-- τεφευγένε:, εἰσεχέοντο, ὡ; iix 
p* ἃ; τὴν 26.» παὶ csambar ou iae, fais, $i 
-εῖον sip mis ἔπε: δὲ ovr Az dy, πεὶ 
ἢ εὖλε:γξ Usiaa-xco, «ὦ pi» zip τὰ τε gx τρῖτ'- 
[ον ὄντες αἴΆ:: Plo :: ῶς ἔεῖλξσες, πξ' στεμά - 
Ceves εἴσω DXX xwhasEnz «ὁ δὲ τι; Χασν ἄτην 
voe ὁμάσε iz "πᾶς τεήλαδα: εκ 51» οὖν ὡς 
πατεῖτον σεῖς Rib TEC ἄεριαπλια, vex. £536 
ἐπκιόν:α:, desponess xt ὦ Épu^ $ 6:24 
αὐτοῖς d Be? ml TXut€ac, χε: 
δώ: 3.-:»»» zxÀ$  τῦβις socie. ΘῈ ED doa. ὡς 


anodsm 00i CT38l, TC) 9cc36€1 000, οἰ 6e Φεέῳ» 
tabset, Peregríoi 320om, cum crederent Ponoonoo 
faga esa^ ddapens, r29tim ia. οὐ peerwrióntes, 
3509 3b» 3d yrzdásm eonverioysminur. Com 2 m, 
quomadnedem cow srr36, Lola Vv eo nt: rst 
meruas d-fene3* 20€ Cleri ἐπ’ t yo. 106 bs od ψ ta 
cvetalezr, σι peregrina savfatesemt (de. vriom. 
Ci»veusács iasirer13 δὴ 0973 prregreoms nat. Dos 
valentes Psaneueo ἐξ “545 prodenates 26oersoro vt 
gurgere, 3d aerae τον ec πνοαί. Code wi domo 
purepumb, ax cose Yerum, 41 βέεμα πων 


*.953 TtfLAE 


Pirzi δα «σα Ὁ “τισι. E απ Ὁ 


M5 


LAONICI CHALCOCONDYL/AE 


A6 


leto dederunt, Coteii, qui ad murum properabant, Α à; τὸ τεῖχο: ὥρμηντο, χαὶ ἑώρων ἐνταῦθα τοὺς 


cum viderent Pannones per murum in solitis statio- 
nibus armatos dispositos, vi eo8 aggredicbantur, et 
conica ipsos cursu lati ferebantur in fossam. In hunc 
- modum eo tempore Panuones ejeccre peregrinos, 
et Barbaros vineebant. Postea. conjunctis copiis Ca- 
pistranus et Pannones egressi sunt ut prielium cou - 
mitterent eum eisqui regias bombardas curabat. 
luito itaque prelio, bombardirios in. fugam eon- 
jecere, οἱ boinbardas obtiuuere. Rex cernens 
suas bombardas ἃ Pannonihus captas, mullum animo 
diseruciabatur : proinle «t ipse ibi consistens, 
fortiter prelium capessere haud neglexit. Cum au- 
lem Paunounes non. posset a. bombsrdis subnio- 
vere, tandem et. ipse. fugam arripit. Pannones eo 
loci eontinuo receptwi cacebant, et dirigentes 
howmbardas in castra. regis, ea. graviter. afflixere. 
Cum jam meridi-«s adesset, et fuga, reliquaque quie 
evenerant, nuntiata essent Pannonibus qui e regio- 
ne morabantur, adveliuntur non pauci, nec famco 
in urbem, verum in castra. iter waturant : hi. qui 
in urbe relicti crant, in. castra. egrediumur, et 
undique regia castra summa vi oppugnant. Tento- 
ria in regis castris disjecerunt plurima, Azapides 
(quos Hussarones nostri. vocant). diripuerunt. fo- 
rum. Rex clamabat, ut oculos eorum eruerent. Ipse 
quoque praelium cum suis occipiens, Pannoues iu 
fugam vertebat. Eo loci peremit virum Pannonium 
rez, verum vulneratur femur: nec tainen. vulne- 


ratus $94 in fugam. effunditur, Deinde cum αὐ C 


bombardas reeipiendas egrederetur, Pannones 
conversi Barla:is acriter instabant, οἱ cos simul 
cum rege usque. ad eastea. persequuntur. Et. cum 
tertio hoe eset factum, rex graviter animo dolebat, 
non adesse peregrines, et suppetias ferre in eo 
yrazelio ; verum esse profectos ad. colligendum pa- 
bnlum, et necessaria. Vocans autem io isto tumulti 
Chasauem peregrinorum ducem, hujusmodi oratio- 
nem liabuit : O pessime hominum, quo nobis pere- 
grini abeunt ?* Quo modo te duce ingressi sunt 
prelium ? Nescis cx humili fortuna quatn ad mag- 
uan dignitatem te provexerim, ut sis videlicet dux ? 
Sed scito, nisi prælium mo absumpserit, poenas 
mibi dabis, quas omnes justissimas essc. pronun- 
tiarint. Chasaunes respondeus, inquit : O rex, pe- 
rezrinorum plurimi saucii sunt. Reliqui qui inte- 
gri »unt, dicto nolunt esse audientes. Ego autem, 
ut opera mea utaris fideli et forti, quamvis mihi 
indigneris, in medios me couferam Paunonces, ibi- 
que fortiter dimicans, pro rebus tuis occumbam. 
lis dictis, in medios se confert hostes, etin. cons- 
pectu vegis a Pannounibus trucidatur. Fuit autem vir 
optimus, Etiam ministri qnidam ejus ibidem inter- 
fecti sunt. Cum Panuoncs in castris fortiter inhz- 
reregt Turcis, eosque fugain capere compellerent, 
ex improviso adveniunt sex. millia. equitum regis, 


Παίονα- ἐς τὰ; ἐπάλξεις, ἐδιάζοντό τε τοὺς Παίονας, 
xa! ὑπερθέοντες, ἤγοντο ἐς τὴν τάφρον. OUvw μὲν 
εὖν τότε οἱ Παίονες ἐξεώσεντο τοὺς νεήλυδας, καὶ 
ὑπεοεδαίΐνοντο τοὺς βαρδάρους" μετὰ δὲ ἔξοδον χοι- 
νὴν ** ποιησάμενοι οἱ περὶ Καπισερᾶνον, xai οἱ 
ἄλλοι Παίονες, πρὸς τυὺς ἐν τοῖς τηλεδόληες τοῦ 
βασιλέως, μαχεσάμενοι ἐτρέψαντο αὐτοὺς, καὶ ἐπε- 
χράτουν τῶν τηλεδόλων. Βασιλεὺς δὲ ὡς ἑώρα ὑπὸ 
τῶν Παιόνων ἐχομένους τοὺς τηλεδόλους, δεινὸν 
ποιησάμενο;, συνέδαλλε μὲν ταύτῃ καὶ ἐμάχετο "ἢ 
ἰσχυρῶς. Καὶ οὐδ᾽ ὡς ἠδυνέθη ἐξώτασθαι ánb τῶν 
τηλεδόλων τοὺς Παίονας, ἀλλ᾽ ἀπετράπετο. Ol μὲν 
δὴ ἸΙαΐονες ἐνταῦθα ἤδη ἐπηυλίζοντο, xal τούς τε 
τηλεδήλους τρεψά"ενοι, ἐς τὸν βασιλέως στρατόπε- 
δον ἐπαφίεσαν. Ἐπεὶ δὲ μεσημόρία ἣν τῆς ἡμέρας» 
xai τοὺ; γιγνομένους τρόκους, καὶ τὰ γιγνόμενα 
ἐπηγγέλλετο αὑτοῖς τοῖς χαταντιχρὺ [Ἐαΐοσιν. ixo- 
μίζοντο ἤδη ἐνταῦθα ναῦται οὐχ ὀλίγοι αὐτῶν εἰς 
τὴν πόλιν μὲν οὐκ Ett, ἀλλ᾽ ἐς τὸ στρατόπεδον. Ka* 
ἐπεξῆλθον μέντοι xat οἱ τοῦ ἄστεως, xal ἑχατέρω- 
θεν βάλλοντες μετὰ ἑκάρσεως ἐς τὸ τοῦ βασιλέως 
στρατόπεδον, xal ἐμάχοντο, xal σχηνὰς ἔστιν ἃς 
χατέδαλλον τοῦ στρατοπέδου συχνὰς, καὶ διήρπαζον 
οἱ ᾿Αζάπιδες τὴν ἀγοράν. Καὶ βασιλεὺς μέν τοι 
à66a, ὡ: ὑπεξέλοιντο τὰς κόρας αὐτῶν’ αὐτὸ: καὶ 
σὺν τοῖς περὶ αὐτὸν συνέδαλε μὲν, καὶ ἐτρέψατο 
τοὺς Παίονας. Καὶ αὐτός τε ἄνδρα Παίονα ἀνελὼν 
τιτρώσχεται ἐς τὸν μηρὸν, οὐ μέν τοι γε ἐτράπετο" 
μετὰ δὲ ὡς ἐς τοὺς τηλεδόλους ἐπεξιὼν γένοιτο, 
αὖθις; οἱ Παίονες συστραφάντες, ἐπέκειντο tol; Bap- 
δάροις, καὶ ἐτράποντο τοὺς ἀμφὶ βασιλέως ἄχρι τοῦ 
στροτοπέδου. Καὶ τούτου ἐς τρὶς γενομένου, δεινὸν 
ἐποιεῖτο ὁ βασιλεὺς, οὔτε νεηλύδω) παρόντων a5- 
τοῖς 5 ἐς τὴν μάχην, καὶ τῶν ἄλλων τοῦ στρατοκέ- 
δου, ἐπὶ τὰς νομὰς, καὶ τὰ ἐπιτήδεια ἀφιχομένων.. 
Ἰαλέδας δὲ ἐν τῷ θορύδῳ τούτῳ τὸν ἄρχοντα τῶν 
νεηλύδων, Χαστάνην τοὔνομα ἔχοντα, ἔλεγε τοιάδε Ὧ 
κάχιστε ἀνθρώπων, ποῦ δὴ ἡ μῖν οἴχονται οἱ νεήλυδες ; 
Πῶς δὲ σοι παρεγένοντο ic τὴν μάχην ; "ll οὐκ υἷσθα 
οἷον ὄντα, οἷον ὄρχοντα ἐποιησάμην ; ᾿Αλλ᾽ 36c, ὡς 
εἰ μὴ ἀποθάνοιμι, εἰδόμενος τὴν δίχην ἐπ᾿ θήτω, ἣν 
ἂν φαῖεν ἅπαντες διχαιοτάτην γενέσθαι. Χασάνης 


p δὲ ὑπολαδὼν ἔλεξεν᾽ Ὧ βασιλεῦ, νεήλυδες εἰσὶ μὲν 


«ετρωμένοι οἱ πολλοὶ αὐτῶν, οἱ δὲ ἄλλοι οὐχ ἐθέ- 
λουσιν ὑπαχούειν. ᾿Εγὼ δὲ τοὐμὸν παρεχόμενός σοι, 
ἀνθ᾽ ὧν ἄχθῃ μοι, ὄψει με ἐν μέσῳ τῶν Παιόνων 
μαχόμενον τελευτήσαντα ὑπὲρ τῶν σῶν πραγμάτων. 
Ταὺ: εἰπὼν, καὶ ἑμδαλὼν ἐς μέσους τοὺ;  χίονα:, 
ἀνὴρ τε ἀγαθὸς γενόμενος ἐναντίον τοῦ βασιλέως, 
ὑπὸ Παιόνων ἀπέθανε. Kal τινες τῶν θεραπόστιωυν 
αὐτοῦ ἐτελεύτησαν ἐνταῦθα. Ὥς; ἐν τῷ στρατοπέδῳ 
«τρεψάμενοι τοὺς Ἰούρχους, ἐπέχειντο οἱ Παίονε΄, 
πλίου ἔχοντες ἐν τῇ μάχῃ, παραγίνονται ἱππυδρόμοι 
“οὐ βησιλέω;, εἰς ἐξαχισχιλίους, οὃς πρότερον ἐπε- 
πόρφει ἐπὶ φυλλχὴν τῆς παριστρίου "* αὐτοῦ χώ- 


Notuld marginales. 
*5 [n uno, χοννῇ. * In uno, &pxyisxio..— "Ὁ αὑτῷ. Sic etiam ἃ. 3) πλριτερίας. R. nt in c. 





419 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


420 


ritatem emorsit. Nam facile princeps, «quantum ad À τὴν τοῦ xoplou Ἰησοῦ θρησκείαν διδάξαντος, καὶ 


eruditiogem et contemplationem attinet, per. uni- 
versum Occidentem apparuit. [tali in bonorem Ber- 
cardiai demortui festa celebrant, et templa exædi- 
Scant, ceu beroi. Nee paucs siatug per [tsliam vi- 
auntur, qua consecratse in. bonorem lwjus viri po- 
sita sont, quasi exstiterit vir quidam 3znetus et 
divinus. Commemerantur et iniracula, quie vir i.le 
fecerit. Hujus sectator cum foret Capistranus,quem- 
admodum antea explanavimus, et ad. plurimas 
regiones accedens, publice doceret, etiam devenit 
ad Boemos, qui ea secta videbantur infecti, ut 
ignem colerent, nec vellent inde recedere, et ve- 
ram religionem apprehendere. Qui pertinaces cuu 
nullent censeutire cum reliquis per. urtiversam 
Doemium, adveniente Capistrano, continuo cum 
aliis in. eaindem  religiouem  counvigrarunt. Gum 
autem sapientia οἱ intellectu plurimum vateret, regi 
Paunenum familiariter junetus est. Familiaritate 
ista permotus, regem, 496 ut supra meminimus, 
jn Turcica expeditione enixe juvit. 


Regem tunc ab Germania accersiverunt Panno- 
nes, Ladislaum nouine : erat enim nepos regis Si- 
gismundi ex fllia. Naw euni petiverunt, cum adhuc 
foret puer, post obitum Vladislai in Varnensi præ- 
lio, missis legatis ad Albertum Sigismundi * fra- 
trem (5f), qui tutor erat. pueri, et in Italiam ab- 


αὑτὸ; ἐπὶ μέγα δόξης τε καὶ χλέους ἐχώρησεν ἀνὰ 
πᾶσαν σχεδόν τοι τὴν ἑσπέραν, ἐς τὰ πρῶτα ἀἁνή- 
χων σοφίας τε ἅμα καὶ θεωρίας, Καὶ τῷ μὲν δὴ 
Ὠερναρδίνῳ τελευτήσαντι οἱ περὶ τὴν Ἰταλίαν &vá- 
γουσέ τε τιμὰς ὡς ἥρωι, 20 ναοὺς ἀνο!Χοδομοῦσι, 
xai ἱερωμένα ἐστὶν αὐτῷ οὐχ ὀλίγα ἄνα τὴν Ἶτα- 
λίαν ἀγάλματα, ὡς ἀνδρὶ εὐαγεῖ τε χαὶ δαιμονίῳ 
γενομένῳ. Λέγεται δὲ χαὶ θαύματος ἄξια τοῦ ἀν- 
δρὸ: τοῦδς ἀποδεδειγμένα. Τούτου δὲ ὁ Καπιαστρᾶ- 
vos Ἰωάννη; γενόμλινος ὁπαδὴς, ὡς εἴρηται, xol 
πολλὴν χώραν ἐπεληλυθὼς, περιήῆει δημοσίᾳ διδά- 
σχων τῇ τε ἄλλῃ, ἀφίχετο δὴ xal ἃς ἰβοέμους, co- 
χοῦντας αἵρεσιν τὴν τοῦ πνρὸς θρησχείαν τε ἐς τὰ 
μάλιστα, xal μνδαμοῦ ἔτι συντίθεσθαι τῇ φῶν λοι- 
πῶν ταύτῃ θρησχείᾳ, ἀλλ᾽ ὅμως φρονοῦντάς τε xal 
ph πειθομένους τοῖς λοιποῖς ἀνὰ τὴν Βοεμίαν 
ἀδραῇ. Ἐπὶ τούτους ἀφικόμενος ὁ Kaztasplvoc, 
ἐς τὸ τῶν λοιπῶν Βοέμιον δόγμα χατέττησε, Kel 
μέγα εὐδοχιμῶν ἐπὶ σοφίᾳ τε xal συνέσει, ἐπιτῆ- 
δείως τε ἔσχε τῶν Παιόνων βασιλέα, Καὶ διὰ τοῦτο 
ουνεπελάδετο χαὶ τοῦ πρὸς Τούρχονς πολέμου, ὡς 
δὴ πρότερό" μοι δεδήλωται. 

Βασιλέα δὴ τοῦτον οἱ Παίονες ἐπηγάγοντο ἀπὸ 
Γερμανίας 45, ἀδελφιδοῦν γενόμενον τοῖ Σιγισμοὺῦν» 
ὅου βοσιλέως, Τοῦτον γὰρ παῖδα ἔτι ὄντα, χατὰ τὴν 
ἐν Βάρνῃ τελευτὴν τοῦ βασιλέως τοῦ Λαδισλάον, 
ἐπρεσδεύοντο πρὸς "Ax6epsov τὸν Σιγισμούνδου τοῦ 
βασιλέως ἀδελφὸν, ὃς ἐπετρέπενε τοῦ παιδὺς, καὶ 


ductum secum. habuit. Siquidem ot. Albertus isl6, & περιάγων ἐς τὴν Ἰταλίαν, εἶχε μεθ᾽ ἑαυτοῦ. Καὶ 


cum esset Germanorum rex, et venisset ad Numa- 
num pontificem, imperator ab Nicolao pontifice de- 
tlaratus est. Suscepia [mperstoria dignitate, ia 
animo habebat belluui inferre Tureis : hunc igitur 
opibus ' presotentem (er31 enim imperater) Itali 
&uscepere, eique honores marinos habuere. Puo- 
rum, qui Vienna apud eum morabatur, petiere 
Paunoues. Yerum hnperator Pannonibus paerum 
tredere cunctatus ost (crat enim adhnc. puellus) 
quod. ne quid discriminis ei ingrueret, anzins me- 
tuebat, Paunenes itaque unanimi consentu bellam 
longe tepore cum Allierio gessere. Prieterea le- 
gatos ire jusserunt ad. Romanum pontificem, pe- 
jentes sibi regem restitui. Qued si faccre abnueret, 


γὰρ τοι xal ὁ "AxÓ:p:o; οὗτος, βασιλεὺς τῆ; l'ep- 
μανίας, ὀφικόμενο; ἐπὶ τὸν Ρωμαίων ἀρῤχι'ερέα, 
αὐτοκράτωρ τε ἀπιδείκϑη ὑπὸ Νιχόλεω τοῦ ἀρχιε» 
pi; Καὶ ἀπιὼν ἐπὶ τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ, ὥρμητο 
ἐπὶ Τούρκους στρατεύεσθαι. Οὗτος δὲ μέγα ὅλδιος 
ὧν, ὅ:ε αὐτοκράτορα 'Puualwv γενόμενον, ὑπεδέ- 
ξαντο οἱ ἐν τῇ Ἰταλίᾳ, xol μεγάλως ἐτίμησαν. 
Παρὰ τούτῳ ἐν τῷ βασιλεῖ Βιέννῃς διατρίδοντα τὸν 
φαῖδᾳ ἡτοῦντο οἱ Παίονες. Καὶ ὦ; ἔτι παῖδά «τε 
ὄντα, καὶ δειμαίνων περὶ αὐτῷ, οὐκ ἐδίδου & βασι- 
λεύς, Καὶ καταστάντες ἐπολέμουν αὐτῷ ol ᾿ξαΐονες 
ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον. Καὶ δὴ xol πρέσδεις ἐπὶ 
«wv Ῥώμης ἀρχιερέα πέμποντες, ἠξίουν σφίσι τὸν 
βασιλέα ἀποδίδοσϑαι" εἰ ὅλ μὴ, ἐπιόντες, μὴ ἀνεῖν:ι 


proftebantur se non prius posituros bellum, quam D πολεμοῦντάς τε καὶ δῃοῦντα: τὴν χώραν, ἐς ὃ àv 


regionem ejus omnem misero pervsstatam univer- 
sam in ditionem seccepissent. Verum imperator po- 
stes Pannonibus cedcbat, et puerum ad regnum 63» 
piendum misit, Qui ubi venit Budam, et copias 
Turcorum regie Belgrado ductu Choniatis, submo- 
vit, laud diu sspervixit ; perhibent enim eum ve- 
pouo subb»tum esse ἃ quodam Laurentio Chedra- 
clabare (52). Et cum duxisset azorem regis Gal- 
Jorum fllia:n, veuecwe interemptus est, privsquam 


ὑπάγωνται σφίσιν ὑποχείριον. "Evablbou μέντοι 
ὕστερον, καὶ τόν τῷ παῖδα ἀπέπεμψεν ἐπὶ τὴν Ba- 
σιλείαν. Ὃς ἀφικόμενος ἐς Πούδην, χαὶ ἀπὸ Μπε- 
ἡογράδης «hv βασιλέω:; στρατὸν ἀπωσάμενος διὰ 
τοῦ Χωνιάτου, μετὰ ταῦτα οὐ πολύν τινα χρόνον 
βιοὺς, ἐτελεύτησε. Αέγετθι μέντοι xol ὑπό τινος 
Aavosvtiou Χεδραχωδάρεω veo ᾿Αντεσπάρνου χώ- 
νειὸν ἐμπιόντα ἀποθανεῖν. ᾿Αγόμενος δὲ τοῦ Kel- 
τῶν βασιλέω: θυγατέρα, οὐκ ἔφθη τὸν γάμον 


Notule marginales. 


(51) Geueram. 
(52) Prage moriuus est Ladi;Iaus an. 1456, Cal. 


Decemb. Sed bic fil. fuit pesiumus Alberti, et-tutot 
ejus Fridericus lmp. 


9 lec vel similia verba ie ms. desiderari petet ex versiene, AaBigiaov χαλούμενον. In R. at in c. 


4*1 


DE REBUS τῇ τὰ ἘΝ LtB, Vtt 


Ga 


--οεὴταπθ:: “ ἔτχεεύτητε pio. πριν baoirirüas τὸν ἃ naga Celebrate quist; ΜΆ Wextuua qai aa- 


γυναῖχα αὐτῷ ἃς τὰ βατῶ;:5. TehewtkTewtel" piv 
οὖν τούτου, δ-πιέχϑεπαν οὗ δανΐνων πρῶτοι ἐς a- 
AftAou;, χαὶ i; διαπορὰν ἀφχομ νων τὐτῶν, bxs- 
πράτησαν ol τοῦ Xewdtee παῖδες. "ὍΣλιγον γὰρ 
ἢγεμόνα τῆς Hasvev χῶρα: οὐ φαύλης, x3! ἔχοντε 
ἁ ωμέλως πρὸς τὸν Χωνιάεην ἔτι περιιόντα, ὡς 
ἐτελεύτησεν, Ἀξίοδ ὡς ἀνδρὶ γενοιλένῳ elew αἰτίῳ 
μεγάλων συμφορῶν ἐς τοὺς Τούρπου;, μήτε τοὺς 
tali διὰ τιμῆς χιχτῆνθαιὲν τῇ συγκλήτῳ, Uut- 
γων ** ἀνοσιώτατον ἡγουμένων «ob; παῖδα: ἐξελαύ- 
νεῖν ἐχ τῆς ἀρχῆς. Ἐνταῦθα τοὺς Χωνιάτον παῖδα: 
ἐν τῇ συγχλήτῳ ἐκηδήσαντας 5" τῷ Ὀρλίχῳ καὶ 
ἀποταμόντας τὴν κεφαλὴν αὐτῷ, οἴχεσθαι. Τοῦτο 
χαλεπώτατα μὲν δὴ ἐνεγχόντε; οἱ Ilaiove;, τόν τε 
παῖδα τοῦ Χωνιάτου χαθεῖρξαν à; τὴν Μπεληγρά- 
inv μετ᾿ οὐ πολὺ δὲ αὖθις διεπράξατο, xol ἐξελ- 
ϑῶν, πλτέστη ἐς τὴν βισιλείαν Παιόνων. Βασιλεὺς 
& ἀπεδείχθη, συνχιρουμένων αὐτῷ τῶν τοῦ πατρὸς 
ἐπιτηδείων. Δοχεῖ δὲ xai χρήμασι πολλοῖ; διαπρα- 
ξχμενος, xal ἀναχτώμενος, στρατόν τε ὡς; μέγιστον 
τῶν xatà τὴν Πσιόνων χώραν τρέφων, ἐπὶ τὴν 
fasusiav τῶν [χιόνων χωρῆσαι, Ἰλόχης μὲν xoi 
τρῶτα Χωνιάτῃ διαφερόμενος, καὶ ὕστερον τῷ xav 
& εὐτοῦ ἐς τὴν βατιλείαν παρεληλυθότι, διενεχθεὶς, 
esx ἐσαπούειν͵, οὐδ: πείθεσθαι ἔθελε, Μετά ταῦτα 
δὲ evita αὐτῷ ἐπὶ ῥητοῖς, καὶ ἐπείθετο. Οὕτω δὴ 
ὁ ἐπὶ τοῦ Χωνάτου Ἐχξ;, ἐς τὸν νεώτερον τεριε- 
λέγυθεν ἢ Πχιδιωον fy pew!z Καὶ πρὺὶς βασιλέα 


(equ3ub wor τὸ tege ejua vestito. No o uui. 
viventium 3ubi&tecta, dissendio tutt Pauagala pe 
Cet exorta eet, Δι By ea d'aceqdia va tiw $Vadelé 
Βαϊ Cheniatis, Qelichus euim pwüncepa tegens ia 
Pannonia baud pouaitende, cul luteteeaxsraut iui 

mititie Cum Cheniate adhoc tupjeietie, Cousslat 
&ties Chontatis non (à senatori digullato veliveaus 
dos : w quorum pater waviearam (qula. cantra 
Turcos ditulcantibus auctor calumitatum euxallter. 
Pauneaes contra, lemplum duechaut Choulatia Β θα 
reguo et magistratu. expelli, Fill igiiur. Chantutle 
insurgentes. contra Ocliobun (83), lu. ewila eaput 
ejus amputaruut, et abloruut, Factum hoe lPauna- 

wes indiynissimo ferebant, et Choalatis Oium(fid) 
in. vincula coujecerunt , οὐ qua. majore. ΠΗ ΘΗΝ ἢ 
asservaretur, vinctum Belgradum depuriaiumt (Nh), 
Verum jy haud. $237 multo poat elfscil, n& vine: 

lis «semptus, 1n regiam dignitatem aulivelieratuf. 
Nam rea creatus eot, adjutus fideli egeiu palurug 

rum amicorum, Falum,pluriniu am ud regnum paran- 
dum contulit, quod opibus axereiium aliii engaille- 
vit, eumque In. Pannonum regions. adult, KU. 0n 
hunc modum inegne regia dignitsile decus acqui- 
sivit. lloces (56) eum Jam anta diseoritam (utia- 
set 8dversus Cuonistem, ek daiuda inimiiisa Mu - 
cepíseet cam filio ejus qui regno otitue eral, I5ku- 
ssbst novo regi. ehodire, Verum nun mulia post 
cum intereescieset pactum, rogi imptriiti edmt- 


Ῥωκαίων "A26 éwsafas, μεγάλα ἀποδειχγύ- (c tebet.. fn bone modum regum dids.um αὶ od (Jun- 
pr; ipa. qun t xs Befpewl ὕτηγά- mise fem jesiortm, Mis ctione geretsà. cuu 


TOR. ὥσι: ed ἄχφω cà. ξγεμρονίες ὑκερνύυνς Tt- 
»:s Sar. 


"pps Ut, εὖν. ὡς ns πρότερόν pax Ücbfjas7s:, 


Alberto ($7) Kewster um MHpjrd 49, I Og) 51b 

alique miliigris virtutis yrs. Fiogum si Maa 

mise Gulbeg4, 9 uw virosque 12 guo a) fjysteugeis. 
Alterius Bipwpuer « tet. μη μιῴμῳ log - 


ὦ αὐτεαράνω» εὕσις "Aalapam, (ti Yolomew, καὶ δα, rw (gerere Wocouwcuw φημ ssa. 
Mergitqe s-pe-riesÜn. Κα. mapeeueecéarvy,  Comiració ugjier 6096, lapstiotuas Mddriyot μά 


στρατῶν, ἐπρευδείσυπ —pu 0922 Waievel,. $7: ὃν- 
bna εἰ Bele &k I γύρα; αὐτῶν͵ r3: νυ,» 
ὃ pup. max. de 9e$-umpa-W- 
eem Tz Om. καὶ ἘΞ. aio yeset owe 


laumoses, pneus αἱ ἐς oucttul Bopb Avia: ja 
eurem 3f otbt ÓÉucott, 57 “μιν οἱμιν μι μάν," 
vost, Pitetoteto auici «νεῖ... nlutue κοι, € dar 
ipculs corper. ὧν Goma white 
pstbuUusb $1. peytlabdi. Lote wt 47 t3abeb 44-5 


pam . DpÉ.. sw ἐὐροαν —DPouretipte bU gr Cotdue Quy 4. μια, 


διδόνα: sua imber. Sw. διεξιέναι. dog 375 pw. 


GorwMi, δὲ fet ago «Outil 


σ' pi» ἃς paekfem ^ $ ἄς αἱ 205 D ium. ταρνώνα μια derit fptoratuk s 


fu suem dte ca. —7 ne mc € 
"Lao εις, ^ WaxaUaAREDUTA. 46 Ê 
vesammr. 9 duiar. χπξε my dÉ 1 pee fe 
ξένα: ima sr Exec ὅδ Cnedcwxr*- 
pies mL srAmexsUat, Cbucasem 1: “ἣν Xe —3— 
αι» ágtsum αὖ: f. CGHLGAAS. asGRYÉeeie- 
cipue L m de 6e — 
aem muxo ce lose I. ul cba 3 


Mietst) ὦ, Goto utt Soiteti. »u tu Luth V ub 
BMstrh ἐστι, MiosiptoisO ubt. arae T enr its . " 
Mj seo€OfMEUMeS 2€ inem o qu ns 
SOPUTISTNNUL 14) 46 «o. τι unc pt "...»ὕ 
«3 web pM eiue € math ScevÉA iu 
—XAMI —XE t οἰο φσ δον - 
δοιὰ Φυρουνουικιω FÉ C6 ὦ Ip ordo 
pus xnefüceoe £ gUs&u d» Mess * 


5,1 nÀ8 


9^ ab 


ss gite! 


j»o-528 fkyot Lusit 


Fev Bat ME € 5 autos. 


;. 4 je: 


. 5 ^0. eu. 


. af am d 97 ab e ag . - LY] ipáa» eM 


423 


LAONICT CIIALCOCONDYL.E 


424 


At hæc quidem ἃ Pannonibus contra. Germanos et A xat "' αὐτὸν Basuía "Ax6epxov. Ταῦτα μὲ» ἐν ἔτε- 


Albertum imperatorem facta esse traduntur : qua 
profecto paucis annis intercedentibus contigerc. 
Propier istam discordism ferant Romanum ponti- 
licem Pium ll Hantuæ egisse, vocantem lberorum et 
Gallorum reges, e£ duces magistrauasque per lta- 
liam, prxterea duces Germanorum et Pannonum. 
Egressus Roma Mantuar^, quo concilium indixerat, 
d ibidem conccelebrabat. Hue conveniebant Occiden- 
talium regum et principum legati, et consultaatur 
quomodo Turcorum rex Meclimetes foret debellan- 
dus. Siíugulos legatos regum et principum, quorum 
auctoritate missi erant, sententiam expromere ju- 
bebliat. Quidam pecuniam, quidam milites se in 6818 
expeditionem 996 collaturos pollicebantur. Decre- 
tum) est, ut decima. reddituum omnium, ct quin- 
quagesima pars eorum qua ad clerum redirent, in 
jstam. expeditionem contribuerentur. Ordinatum 
€àl, et pecunia quæ hinc colligeretur, recondcre- 
tur, necuon viri huic negotio. destinati sunt. Se- 
cuudum hzc conclusum est, ut Gerina2ni cum Pau- 
nonibus im gratiau redirent, Miserunt od concor- 
diam istam constabilieudam Bessarionei cardina- 
lem Trapezuntium, qui princeps cjus Jegationis 
facile emucs excellebat. Missi sunt utrinque legati, 
quorum opera concordia inter ipsos componeretur 
ct discordia pelieretur. Legati quidem alii alio ire 
jussi suut, ut reliquos cohortarentur ad capessen- 
dum bellum conira Turcos. Hac quidem sub Pio 
Pontifice contigerunt, eum eniteretur nequaquam 
aulecessoribus suis esse inferior. Etenim capa 
Coustantinopoli, concilium agitabat Nicolaus V et 
longa oratione habita Occidentales principes hor- 
tabatur, οἱ bellum Larbaro inferrent. Verum haud 
multo post Cbiit mortem, cum ea odhlortatio haud 
dum ad rem esset collata. Euscbius autem sive 
l'ius, ubi pontificatum suscepit, semetipsum gra- 
vissiuo jurejurando illigavit, et littcris. sigoitica- 
vit, ut classis Neapoli pararetur ad Turcicau expe- 
ditionem : nam Alpbonsus creatus erat dux contra 
barbaros. Litteras has ubi accepit Partheuopes 
rex, triremes decem in Barbarorum regioneim mi- 
su, initium faciens Turcici belli, lle quidem 
solae, nec plures, appulere ithodum. Unde solven- 
tes, lerebantur coutra regionem regis Atiæ mari- 
tun in. Aliquantulum daumii invezere Barbari rc- 
giotii; uam accedentes subjecerunt Lemnumn, quawm 
ea tetupesiate rex tenceiat, Postea in ditionem. ac: 
ceperunt Imbrum, et reliquas /Egei maris insulas. 
Scyru:n cnim et Scopelum, neccon reliquas insu- 
25, Byzantio capto ad Venetos transinse constat, 
qui eas tenuerc. Cum autem per integrum annum 
viremes illae hinc inde oberrassent, nibil sane me- 
morabile fecerunt. l'reterea cei tricemes. aliæ 
nulle ab lialia submitterentur, et. ipse in Italiam 


σι πάνυ ὀλίγοις ἐ ένετο. Διὰ δὴ ταύτην τὴν διαφ»- 
piv, γενέσθαι τὴν ἐν Mavtóg τοῦ Ῥωμαίων àp- 
χιερέως δίαιταν “5. Προσχαλεσάμενον “5 τοὺς τε 
Ἰδήρων, καὶ Κελτῶν Bas:)duv, καὶ ἡγεμόνων, χαὶ 
Τερμανῶν, καὶ Παιόνων, xai τῶν χατὰ τὴν 'hsa- 
λίαν ἡγεμονειῶν καὶ πολιτειῶν, καὶ ἐκεξελθὼν ἀπὸ 
τῇς Ῥώμης ἐς Μαντύην, τὴν σύνοδον ἐποιεῖτο, ἢ δὴ 
συνελέγοντο ἅκαντες οἱ τῶν ἑσπερίων βασιλέων 
τε xa! ἡγεμόνων πρέσδεις, προέθετο περὶ τῆς Mecy- 
μέτεω βετιλέως Τούρχων καθαιρέσεω-, καὶ ἐχέλευε 
Ὑνώμην ἀποφαίνεσθαι ἕνα Exactov τῶν παρέντων 
πρέσθεων, ὑπὸ τῶν σφετέρων βασιλέων τε xai ἐγε- 
μόνων. Καὶ ὑπέσχοντο δὴ ἐνταῦθα οἱ μὲν αὐτῶν 
χρήματα, οἱ δὲ xal ἄνδρας συμδαλέοθαι ἃς τὴν 


P πόλεμον τόνδε. Ἔνθα δὴ τὴν δεκάτην τῶν προ-- 


ὁδων ἐξέδοχτο "", καὶ μὴ ἐξελέσθαι πάντων τῶν εἰς 
τὴν ἱερατείαν τελούντων, Kel ὅττα δ᾽ ἂν τῶν χρη- 
μάτων συναθροισθῇ, ic τὸν πόλεμον τοῦτον ó*2- 
«ἄττεσθαι, xai οὕτω ἄνδρας ἐς τὰ τοιαῦτα ἐτάξαν- 
το. Μετὰ δὲ ἐδόχει τοὺς Γερμανοὺς τοῖς llefoc: 
διαλλάξαι. Καὶ ἐπιπέμποντες ἄνδρα τῶν παρὰ 
σφίσιν ἐλλογίμων, τὰ πρῶτα φερόμενον, Dnoaa- 
ρίωνα, καρδινάλιον, τὸν ἀπὸ Τραπεζοῦντος, ἐπρε- 
σδεύοντο παρ᾽ ἀμφοτέρους, ὥστε διαλλάξαι τούτους 
ἀλλήλοις, καὶ τὰς διαφορὰς χαταλύειν. Καὶ ἄλλου; 
ἄλλῃ διέπεμπον ἐπὶ τοῖς παροῦσι πράγμασι, πι- 
ρακαλοῦντες συμθαλέσθαι ἐς τὸν ἐπὶ τοὺς BapGó- 
ρους πόλεμον. Ταῦτα μέντοι τῷ Πίῳ ἀρχιερεῖ ἐπε- 


C ποίητο, ἀμιλλωμένῳ ἐς τοὺς προτέρους αὑτοῦ áp. 


χιερεῖ;. Καὶ γάρ τοι καὶ ὁ Νικόλεως, ἀλχούσης τῆ; 
Βυζαντίον πόλεως, σύνοδον ἐποιεῖτο, προτρεπόμενο; 
τοὺς πρὸς ἑσπέραν δυεμόνας ἐπὶ τὸν βάρδαρον, 
καὶ λόγον συχνὸν λοιούμενος πλρεχάλει. OU πολλῷ 
δὲ ὕστερον ἐτελεύτησεν, ἀτελῆ καταλιπὼν ταύτην 
αὑτῷ τὴν ἀπόδειξιν. Too δὲ Εὐσεδίου ápyupém; 
μετὰ Νιχόλεω τὴν ἡγεμονίαν παραλαθόντος, ὄρχον 
κουιήσααθαι ** ἰσχυρότατον, xal ἐν γραφῇ παραδι- 
δίντα, ἀρτύεσθαι μὲν ναντιχὺν ἀπὸ Νεαπόλεως. Tiv 
γάρ τοι 'Αλφόνσον στρατηγὸν ἑλέσθαι ἐς τὸν ἐπὶ 
τοὺς βαρδάρους πόλεμον. Καὶ ταύτην ἀνελομένου 
τῶν Παρθενύπης βασιλέως, ἐχπέμψαι τριέρεις 
δέκα ἐπὶ τὴν τῶν βαρδάρων χώραν, ὥστε ἀρχὴν 
κοιούμενος τῆς ἐξόδον. Ταύτας μέντοι τὰς ναῦς καὶ 


C οὐδὲν ὕστερον πλείους ξυνέδη ἀφιχέσθαι ἐς "Póbov, 


χαὶ ταύτῃ ὁρμισαμένας, ἐντεῦθεν ὡρμῆσθαι ἐπὶ 
τὴν βασιλέως χώραν, καὶ τῆς ᾿Ασίας παράλιον" καὶ 
δρᾶσαι μὲν '* ὀλίγα ἅττα τῆς βασιλέως χώρας, 
ἐπιπλέοντας δὲ χαταστρέψασθαι τὴν Αῆμνον, ἔχον- 
«o; ταύτην τοῦ βασιλέως. Μετὰ δὲ ταῦτα Ἵμόρον, 
καὶ τὰς λοιπὰς τῶν ταύτῃ νήσων ἐν τῷ Αἰγαίῳ. 
Ἰὴν γάρ τοι Σχῦρον καὶ Σχόπελον, καὶ τὰς ἄλλας, 
ὡς ἔάλω Βυζάντιον ὑπὸ βασιλέως, ἐπὶ Οὐενετοὺς 
ἐτράποντο, xoi ἔσχον ταύτας. Ἐνιαυτὸν δὲ κερι- 
πλέοντες τὸ Αἰγαῖον αὗται αἱ τριήρεις, οὐδέν τοι 


Νοίυ δ) margioales. 


483 αὐτὴν. R. κι in c. 
" Jp uno, ὀχυρ. 3» [m umo, boca. 


^? μετὰ, in ano μὶ c. [n al. μὴ xpoax. 


Ὁ τῶντε ἢ. utc, "* R. χοινᾷ ἐξ. 





431 


LAONICI CHALCOCONDYL.£ 


428 


euntem. Verum se iu loco tenebat munitissimo. A pav χατεῖχεν ἔχων τε σερατὸν μεῦ᾽ ἑαυτοῦ τὸν ἀπὸ 


Mabens autem' secum exercitum, quem de sua 
regione eonscripserat, iler per montes faciebat. 
Uxores et liberos in loca. munitissima deponens, 
ipse hinc inde cum exercitu vagsbatur, ut. defen- 
deret regionem : semperque præsens erat. ubicun- 
que ejus opera desiderabatur. Et quidem copiam 
pedestres ei equestres. in. Scenderis 480 regio- 
nem incursionem faciebant, przdas pecorum et 
aliarum rerum agere baud cessabaut, Et diu. in 
ea morantes, Omnia corrumpebant, cum non 
cunetarentur. zediflcia et villas incendere. Tandem 
cum satis cvastata esset regio, exercitum abduxit, 
cum nibil sane memorabile desiguasset. Sceude- 
res quidem arcem juxta Epidamnum, qua spectat 
lonium, exszedificavit, Est autem eo loci Chersoue- 
sus et [sthreus brevis, complectens tria. aladia: 
hunc muro cua) undiquaque esset. amplexus, nou 
paucos Albanos in eam regiomem transtulit, ut 
ibi babitsrent. Praeterea urbem admodum commu- 
nivit, ut si quid novi ingrueret ab regis exerciti- 
bus, ibi potius quam alibi obsideretur. Nam ai 
non posset resistere, aut par esse copiis regis, 
superesset tutissimum effagium, videlicet ut Inde 
se proriperet in. mare, et quo vellet adnavigaret. 


«ἢ: χώρας, διΐει διὰ τῶν ὁρέων περιιὼν τῷ στρατῷ. 
Καὶ τά: τε γυναῖχας καὶ παῖδας ἐς τὰ ἐρυμνὰ 
εἰσενεγχάμενος, αὐτὸς περιΐει, ἔχων περὶ τὴν φν- 
λαχὴν τῆς χώρας, ὅποι δέοι παραγενόμενο:. Καὶ ὁ 
μὲν στρατὸς xai ol ἱπποδμόμοι ἐπέδραμον τὴν 
χώραν, xal ὑποζύγια ληϊτάμενος, καὶ χρόνον τινὰ 
συχνὸν διατρίψας, ἐπήει πᾶσαν τὴν χώραν ἐμπιπρῶν 
xai διαφθείρων. Ὡς δὲ ἱκανῶς εἶχεν αὐτῷ ἐς τὴν 
τῆς χώρας διαφθορὰν, ὁ στρατὸς ἀπήλαυνεν, οὐδέν 
τοῖ πλέον διαπραξάμενος. Ὁ μὲν οὖν Σχεινδέρης 
οὗτος ἄχραν τὴν à; τὸν Ἰόνιον περὶ ᾿Επίδαμνον 
φκχοδόμει. Χεῤῥόνησος δ᾽ ἐστὶ, καὶ ἰσθμὸς βραχὺς 
ἀμφὶ τρία στάδια“ τοῦτον τειχίσας, ἐσῴκιζεν ἐς 
«ἣν χώραν ταύτην oóx ὀλίγους τῶν ᾿Αλδανῶν, xal 
ἔχράτυνε τὴν πόλιν ὡς ἄν τι νεώτερον χαταλαμδάνῃ 
αὐτὸν ἀπὸ τῶν βασιλέως στρατῶν ὡς ἐπιὼν, πολιγ2- 
χοῖτο ἐν ταύτῃ τῇ χώρᾳ' ἐπειδὰν δὲ μὴ ἀντέχειν 
οἷός τ΄ fj, ἐμδησόμενος "5 ἐς τὴν θάλασσαν, xal 
ἀποπλευσούμενος fj δὴ προχωροΐη. Ὁ μὲν οὖν a:pa- 
τὸς ἀφιχόμενο; ἐς τὸν χῶρον τοῦτον, xal πειρασό- 
μενος, ὡς οὐδὲν σφίσι προεχώρει ἡ τῆς τόλεως 
αἵρεσις, ἀπήλαυνεν ἐπ’ οἴχου. Καὶ τῷ ἔτει τούτῳ 
οὐδέν τοι πλέον ἐγένετο βασιλέα Μεχμίτην ἐς 
ἐχοτρατείαν φέρον. 


Exercitus igitur regia cum accessisset. ad istam regionem, nec urbem quam oppugnabat, capere 


posset, domum reversus est. 
isto anno quo in. militiam profectus erat. con- 
tra Scenderem Meclinetes, nihil aliud actum eet. 


Tou δ᾽ ἐπιγενομένου θέρους ἐπεπόμφει μὲν xal 
τῶν θυρῶν αὐτοῦ ἄνδρας ἐπιλέχτους ἐπὶ τοὺς ὑπο- 


Appetente autem aestate, viros de januis suis pri. C τελεῖς αὐτοῦ ἡγεμόνας τε xal βασιλεῖς, ἐπικαλού- 


marios misit ad principes ct reges tributarios, quos 
evocabat ad liberorum suorum circumcisionem, 
quam purgationem vocant, Accersivit et regni sul 
principes, urbium praefectos, satrapas — ducesque, 
et milites quotquol mercede conducti penes. hunc 
regem supendia faciebant, Cum sd eum conve- 
nissent exercitus Adriauopolli, circumcisionem, 
quam ipsi purgationem putant, liberorum suorum 
peragebat. Muners capiebat magnifica ab magi- 
stratibus et satrap.s. Conventus ille frequentabatur 
extra urbem in campo juxta insulam: omnes sub 
divo agebant, przeter regem εἰ principes. Noptis 
hie (sic enim. appellant quoque circumcisionem) 
creduntur ipsis optimz eorum omnium qua ad 


μενος ἐς τὴν τῶν παίδων αὑτοῦ xáÜapstv* μετε- 
πέμπετο δὲ καὶ τοὺς τῆ: ἀρχῆς αὐτοῦ ἄ χοντα: τῶν 
πόλεων xal ὑπάρχους, καὶ τούς τε στρατηγοὺς, xal 
στρατιώτας, ὅσοι ἐπὶ μισθῷ στρχτεύονται ἄμχ τῷ 
βασιλεῖ. Ὡς δὲ παρῆν αὐτῷ τὰ στρατεύματα ἐς 
᾿Αδριανούπολιν, τὴν τὸ περιτομὴν, ἣν δὴ νομίζουτι 
κάθαρσιν, ἐποιεῖτο τῶν καίδων αὐτοῦ, xal δῶρα 
προσήει αὑτῷ μεγάλα ὑπό τε τῶν ἀρχόντων xal τῶν 
ἡγεμόνων. Ὃ μέντοι σύλλογο: ἐγεγόνει ἐχτὸ; τῆς 
πόλεως ἐν τῷ πεδίμ χατὰ τὴν νῆσον. Ὑπαίθριον 
δὲ διετέλουν πλὴν βασιλέως τε xal ἡγεμήνων. 'O δὲ 
γάμος οὗτος νομίζεται μὲν κράτιστος τῶν ἐς τὶν 
βίον σφέσι περιοιχόντων "7. Καὶ παιδιὰν καθιστᾶσιν 
ἕν τούτῳ xavà δύναμιν ἔχαστος. αθίσταντο δὲ xal 


vitam pertinent. Quilibet. coutendit in iis. uuptiis D ἐς τὴν τῶν βασιλέως παίδων περιτομὴν xal γάμον 


aliquod proponere ludicrum. Nec pauca ludicra 
m circumcisione regiorum liberorum exhibentur: 
viri erecti, insistentes equis, nulla externa ope 
se tenentes, manent immoti, equis in cursum 
effusis. Omitto commemorare funambulos: nam 
in ista arto Turci reliquos mortales longe supc- 
rant, Saltantes etenim incedunt per funes. sus- 
pensos, et per eos currere possunt quam citissi- 
me, innumera quedam alia adwiratione digna 
faciunt, euntes saper his per gladios strictos, et 
redeuntes, Ilec quis quotidie cernat in foro quod 
Tactaletà nominant, ubi et funauibuli ludicra aua 


τόνδε, παιδιάν" ἄλλα τε οὐχ ὀλίγα, xat δὴ καὶ 
ἄνδρες ὀρθοὶ ἐπὶ ἵππων ἀνὰ χράτο; ἐλαύνοντες ἐς 
τὸν δρόμον τοὺς ἵππους, xol οὐδαμῶς ἐπισχόντες, 
ἐπειδὰν θέωσιν. Ἐχεῖνο μὲν τοι παρήσω τῶν ὄχοι- 
vobaxén, ὡς; ὑπὲρ τὰ ἄλλα γένη Τοῦρκοι δεινοί εἰσι 
τὴν τέχνην ταύτην, ὥστε xal πεπεδημένους; πορεύε- 
σθαι ἐπὶ τῶν σχοινίων, xal τοὺς ὀφγ)αλμοὺς, ὑποθεῖν 
ἐπὶ τούτων ὡς; ἂν δύνωνται ἱσζυρότατα, xal ἐπὶ 
toótuv μυρία ἐργαζομένους θαύματος ἄξια, ἐπὶ 
ξιφῶν διιόντα; τε καὶ ὑποττρεφομένου;, Ταῦτα 
μέντοι χαθ᾽ ἑκάστην ἐς τὴν Ἰαχταλὴ ἀγορὰν χα- 
λουμένην ἴδοι ἄν τις γιγνόμενα, καὶ τοὺς σχοινοῦά- 


Notule marginales. 
"* ἡσδησόμενος. Sic etiam ἢ. 7 προσηκόντων. In κ΄ περιηχ. in al. μὲ c. 





A31 


LAONICI CHALCOCONDYL £ 


i3 


hoe iu nominibus obscrvast, ut. quandoque dimi A σῆς **, xal τὰ παραπλήσια. Ἔχουσι μὲν καὶ τόδε, ὡς 


nutivis, quandoquo vero  augustioribus utantar 
nominibus, ut Mustapha Musplachlasitem, Clic- 
terein Charaitinen. Eadem iu. reliquis. observatur 
ratio. Europa bahet, quos a rege accipit, privfectos 
humero triginta sex. Horum qui priecipui fuerunt, 
capiunt stipendii noinine 8 rege duas wyriades au- 
reorum stálerum, praefecti autem minores accipiunt 
myriadem aurcorum etaterum, plus minusve. Asiain 
3utem distribuit in Semeas, sive signa. Singula Se- 
meg sive signa continent. prfcctos quadragenos. 
Preeter lios etiam urbes maguz, ut Therma, Scopio- 
rum urbs, Philippopolis, e! aliz, principes habeut 
qui connumerantur signis. Hi principes ad Semcas 
sive signa pertineut, οἱ obediunt. Europe. duci 
Sumiuo : quema Imodum Asiani principes Asise duei 
suaimo parent. Præſecti et duces, qnocunqne duxe. 
tini, co sequuntur Europa οἱ Asia principes. Quando 
autem satrapes ad bellum aliquod preficiscitur, 
urbium principes ex prescripto satrapee sequuntur 
auZiliares. Summa poles:as peues reyio» duces 
summos est, quibus etiam ab rege stipendium nu- 
meralur maximum. Et iu bunc modum brevi plu- 
rimas opes congregant, quas ab satrapis οἱ urbium 
principibus accipiunt. luter Janus. wilites mazi- 
mam potestatem duces obtincut, qui legati sunt, 
et plutumque assessores sunt regis, οἱ consiliarii 
earum verum qua δά regal. curam spectant. Ad 
hos euim pertinet reddituum et tributorum admi- 


nistrotio. Ratioucs et thesauros regios. proprio si- (c 


gillo signant. et confiroiaut. Hi:s ordinc etdiguiiate 
proximus est scriba, ad queiu rationes. referunt 
redituum, vectigalium, ct aliarum terum, quibus 
id negoti injunctum est. Hie rationes omnium di- 
ligenter conGcit, quas deinde — regi. et ducibus pio- 
pouit. Reliqui scribze expediunt ea quz ad scriptu- 
Fas cubleras et regia proyraimiata pertinent, Tri- 
butum quod rex es. Europa capit, complectuur 
noasgiuta myriades »taterum. aureorum, — Teibu- 
tum boc non ab Turcis, verum ab alienigenis exi- 
gitur. Nec onim fas. ducunt, ut. Τωνεὶ Lribulum 
inferant : verum borum officium est, ut. equis ar- 
wisque instructi. uua cum rege in wilitiam profi- 
sciscautur, Noe ctiam operum decimas antecessores 


τοῖς ὀνόμασι χρῶνται ποῖ μὲν ἐλάττοσι, wol δὲ xai 
τιμιωτάροις, d; τὸν Μουφταφᾶν Μουϑπλαχατίτην, 
Χιτήρην Χαρ:ϊτήνην. Παραπληπίως δ᾽ ἂν λέγοιτο 
Χχαὶ τὸ λοιπὰ τῶν ὀνομάτων ἐς τοῦτον τὸν τρόπον. 
ὝΓπαρχοι δὲ τυγχάνουσιν ὄντε: κατὰ μὲν τὴν Εὐ- 
ρώπην τριάχοντα xai EE- τούτων δ᾽ οἱ μείζους 
ἔχουσι πρόσοϊον ὑπὸ τοῦ βασιλέω:, χρυσίου cta- 
«ρα; ἃς δυσμυρίου: " οἱ δ' ἐλάττους τούτων ἐς 
μυρίους, ἐπὶ μεῖζόν τε τούτων xal ἐπ᾽ ἔλαττον. ᾿Ανὰ 
δὲ τὴν ᾿Ααίαν σημαῖαί τε αὐτῷ τνγχάνουσιν οὖσΣι, 
καὶ ὕπαρχοι ἐφ᾽ ἐχάσετης τεσσαράπονεα. Παρὰ 
«ούτους δέ εἰσι τῶν πόλεων ἄρχοντες μεγάλων, ofa 
$ Θέρμη, à τῶν Σχοπίων πόλις, ἢ Φιλικπούπολις, 
καὶ αἱ παρεκλήσιαι. Οὗτοι ἐς σημαίας τελοῦσιν 
οἱ ἄρχοντες, ἐς τὸν τῆς Εὐρώπης στρατηγὴν τὰν 
μέγαν, €; οἱ τῆς 'Λοίας πρὸς τὸν τῆς "Acíag στρα- 
τηγὸν ὑποτετάχαται. "Apyovté; τὰ xa! fytuóvs;, 
καὶ fj ἂν ὑφηγῶνται οὗτοι, Esovtat οἱ τῆς Εὐρώπη; 
*& καὶ 'Asia; ὕπαρχοι. "Ynápy δ' ἑκάστω προ- 
ἄγοντι xai ἐξηγουμένῳ ἐπί τινα πόλεμον οἱ soi» 
πόλεων ἄρχωντες ἕπονται χατὰ τὰ ἑπεσταλμένχ 
σφίσιν ὑπὸ τοὺ ἱππάρχον, Τὸ δὲ xpáce; ἔχουσι πᾶν 
οἱ μέγιστοι στρατηγοὶ τοῦ βασιλέως. "Esc δὲ 
πρόσοδος τούτων ὑπὸ βασιλέως μεγίστη, καὶ ταχὺ 
μέγα ὅλόιοε γενόμενοι ὑπό τὸ τῶν ὑπάρχων χαὶ 
τῶν ἀρχόντων τῶν ἐπὶ -:λῖς πόλεσιν, Ἐπὶ δὲ τῶν 
θυρῶν οἱ ἡγεμόνες ἔχουσι τὸ χράτος, ἀγγελιαφόρο: 
τε ὄντες, xal ἐφεστῶτες τῷ βασιλεῖ, καὶ σύμδουλο: 
ἐς τὰ πράγματα τῆς ἀρχῆς. E; τούτους γὰρ ἡ 
διοίχησις τῶν προσόδων, Καὶ λογισμούς y: xx 
τοὺς θησαυροὺς τοῦ βασιλέως σφραγῖδι τῇ οἰκείᾳ 
ἐπισκέπτοντα!. Μετὰ τούτους μέντοι ἐστὶν ὁ γραμ- 
ματεὺς, ἀγχιτκάτω ἱδρυμένος ἐς τούτο.:, χα τοὺς 
λογισμοὺς ὑποδεχύμενο; ὑπὸ τῶν ἐς τὰ; ποοτόζους 
xal εἰσκράξεις τεταγμένων, xal τοῦ φόρου. Καὶ 
οὗτος μὲν ἀπολογίζεταξ τε πρηδόδους, χαὶ ἐς τοὺς 
ἡγεμόνας «τε καὶ αὐτὸν βασιλέα ἀναφέρει “ ἄλλοι δὲ 
γραμματοῖς à; τὰς γραφάς τε xal ἐπιτάγματα τοῦ 
βααιλέως. “ἔστι δ᾽ ὁ φόρος αὐτῷ προσιὼν ἀπὸ μὲν 
τῆς δὐρώκης ἐς ἐννενήχοντα μυριάδας στατῆρων. 
Tiv δὶ φόρον τοῦτον εἰσπκράττετλι μὲν οὐκ &xb τοῦ 
Ἱένους τῶν Τούρχων, ἀλλ' ἀπὸ τῶν ἀλλοφύλων 
σφίσιν. Οὐ γάρ νοι ιέζεται τοὺς ὁμοφύλους χρήμα-α 


regis bujus ab Turcis exegeruut : veruin. boc exa- D «iaxpgáse:vv, ἀλλ᾽ αὐτοὺς σὺν τῷ βασιλεῖ παρὰ 


clignis genere usi κι erga alienigenas. Cateium 
hic rez decimas exposcit, οἱ subditos, quo. vult, 
educit in. expeditionem. Decimas quoque $989 
prater tributum, quod Boscinai vocaut, solvuut 
urbium principes, pra'fccti wilitesque.. Is. auiem 
reditus januæ wilitibus assignatur. Etiam ovium 
greges, qui tributi uomine dantur, iu januas abdu- 
ci oportet. lec quidem in hunc modum, quantum 
3tutinet ad. principum regisque reditus, Prater tri- 
butum etiam vectigalia wou modica per Asiam et 
Europam habet rev, quai capit ab. cquis, camelis, 
mulis, et bobus. Hic reditus continet. circiter Uri- 


αςῖίσι voit :t zx στρατεύεσθαι ἐς τοὺς πολέμους, σὺν 
€; ὅπλοις €t καὶ ἵπποις αὐτῶν ἐφομένους ἐς tov; 
«ολέμους. Τὴν δεχάτην δὲ τῶν ἔργων οἱ μὲν πρὸ 
τοῦ βασιλέως τοὺδ: οὐδέν «οι εἰσέπριοσον Toup- 
πους, ὅτι μὴ τοὺς ἀλλοφύλους " οὗτο; δ᾽ ὁ βασιλεὺς 
«τὴν δεκάτην τε εἰσπράττει, xai ἄγε:, ὅποι ἂν 
φτρατεύπται. Τὴν μὲν οὖν δεχάτην καὶ περὰ τὸν 
φόρον, Beetlivav οὕτω χαλουμένην, ἀπηφέρῤροντες 
el τῶ. πόλεων ἄρχοντές τε καὶ ὕπαρχ΄ι, καὶ arpa- 
τιῶτα', τόνδε φόρον ἐς xà; θύρας. Νομίζεται καὶ 
πουδάτων τὴν νομὴν ὅσην ἀποδίδονται͵ ἐς τὰς βα- 
διλέω: Üdpa; ἀπάγενθαι. Ταῦτα μέ.το: ταύτῃ 


Notule marginales. 


^v ]n uno, Ἰζνμίφκης. 


433 


DE REDUS TUUCIUCIS L!B. vitt. 


Uu 


ἔτνυχται ἐς τὰς προσόδους τῶν τε ἀρχόντων xal À pinta mvriades aureorum. liue aceclt veditut, 


*à2 βασιλέως. Παρὰ δὲ τὸν φόρον δασμοί εἶσιν ἀνὰ 
wie Εὐρώπην τε καὶ ᾿Ασίαν ἀποτεταγμένοι τῷ 
βασιλεῖ οὐκ ὀλίγοι ἀπό τε τῶν ἱππέων, χαὶ καμή- 
λων, καὶ ἡμιόνων, καὶ βοῶν. Καὶ ἔστιν αὕτη 
πρόσοδος ἀμφὶ τὰς τριάχοντα μυριάδα:. "Evi τού- 
ve; δὲ ἢ τῶν ἑνοίχων πρόσοδος μεγάλη τυγχάνει 
οὖσα τῷ βασ:λεῖ ἐν πέντε καὶ εἴκοσι μυριάσιν. ᾿Απὸ 
δὲ τῶν τοῦ βασιλέως φορδῶν τε χαὶ χαμήλων, xal 
ἡμιόνων, Δεανταχῆ τῆς χώρας ἐπινεμομένων αὐ- 
τοξ΄, εἰσὶν ἀμφὶ τὰς πέντε μυριάδας. ᾿Από τε τῆς 
τῶν ἄλλων προσόδων, προσίοι ἂν αὐτῷ ic εἴκοσι 
μυριάδας. Καὶ ἀπὸ τῶν ἐμπορίων, καὶ τοῦ πορθμοῦ, 
x;l μετάλλων, καὶ ὀρύζης, καὶ χαλχοῦ, καὶ στυ- 
πεηριῶν, xal πενταμοιρίας τῶν ἀνδραπόδων, με- 
γίστη ἂν λογιζομένοις εὑρίσκοιτο ἡ πρόσοδος. ᾿Απὸ 
μέντοι τοῦ πορθμοῦ x&) ἀπλ Φάρον * ἐς εἴχοσι 
μυριάδας εὑρίσκω ἀναπυνθανόμενο;. Τῶν δὲ με- 
4φλλλου» οὐκ ὀλίγη αὐτῷ ἐπιγίνεται πρόσοδος, ὃς 
δέκα popióla,. ᾿Απὸ δὲ ὀρύζης καὶ τῶν ἄλλων τῶν 
ἃς τὰς θύρας τεταγμένων προσόδων τοῦ βασιλέως, 
ἃ; δὴ Χάσια ποιοῦνται οἱ τῶν θυρῶν, ἐς εἴχοσι 
μυριάδες λογιζόμ:νο:, οὐκ ἀποτυγχάνοιμ᾽ ἂν τοῦ 
εἰκότος. Χάσια γὰρ ἀνὰ τὴν ᾿Ασίαν τε καὶ Eo- 
pssne αὐτῷ ὡς πλεῖστά τε καὶ ἄριστα, Τούτοις 
E ἔπεσειν αὐτῷ ὁ τῶν ἡγεμόνων τε καὶ βασιλέων 
φόρος, τῶν τε ὁμοφύλων χαὶ ἀλλοφύλων σφίσιν 
ἐ Σιγενόμενος ἐς δέκα μυριάδας. Οὕτω δὲ γένο-τ' ἂν 
ἢ πρόϑυϑδο; τῷ βασιλ:ΐ, ὅση παραγίνεται αὐτῷ ἃς 
th; θύρες, καὶ ἐς τὸν Χασνὰν χαλούμενον τοῦ 
[sodes ;, ἀμφὶ τὰς τετρεκοσία: μυριάδα: χρυσίου 
Φιατήρων. Ἔστι δὲ παρὰ ταύτας πρόσοδο; ἄλλη 
βετιλέως ἀπὸ τῶν ἀρχόντων, ἔαρος ἐπιγινομένου, 
ἐπειδὰν ἐξελαύνβ βασιλεὺς σερατηλατῶν, ὑπό τε 
«ὧν ὑπάρχων τε καὶ σερατηγῶν, καὶ ἡγεμόνων, 
ποῖ ἂρ ὄντων δῶρα νομ'ζόμενε, κατὰ τὴν ἑχάστον 
πρότοδον τῷ βασιλεῖ ἐς τὴν ἐξέλασιν. Καὶ ἔστι μέν- 
vw τοιαύτη πρήσοδο; οὐ τεταγμένη, ἀλλὰ στοχα- 
ζομένοις t; εἴχοσι μυριάδας vévo:s' ἂν αὐτῷ χρή- 
ματα. Ταῦτα μέντοι ἐς τὸν Χασνὰν τὰ βασοιδέως 
χρήματα περκενίνεται͵ ἀφ᾽ ὧν μισθοῦται τούς τε 
νεήλυδα:, xal τοὺ; τῶν θυρῶν Καρίπιδας͵ Σιλικτά- 
ριδας, ᾿Αλλοψαιζίδες τε xai Σπαχίδα: κιλουμένου:, 
mai ὃς τοὺ: λοιγοὺς, ὅσοι τῶν θυβῶν ὄντες, τριμη- 


ναῖον λαμβάνοντι τὸν μισθόν. "Aveo δὲ ταύτης τοῦ D 


jeeudse; προούδου ci ἀνὰ τὴν ἀρχὴν ὕπαρχοί τε 
καὶ ἄρχυντες καὶ στρατηγοὶ, καὶ Τιμαράτοι καλού- 
μενοι, μεγίσεην ἀποψέρνντε τὴν updeslov ἀπὸ τῆς; 
Μμιοιλίω: χώρας. Καὶ λοτίζεσθαι μὲν «) πάυν /$- 
ὄνον πλὴν τῶν ma βυτδως γρεμματιστῶν. "H ξὴ 
ἐπυθήρην, γέννιτο U ἄν σύμπαντα αὕτη ἢ πρίσοδ'ς 


quem inquilini solvunt, qui admodum magnus cst, 
et viginti quinque myriades complectitur. Ab ar- 
mentis equarum, camelorum, οἱ mulorum, que 
regis sunt, et undique per regionem psscuntur, 
reditus accedit, enjus summa cest circiter. quinque 
myriades. ἃ reliquis autem reditibus aecipit cirelter 
viginti myriades. Quia etiauà maximus reditas νὸς 
nit ab. eimporiis, trajectu, metallis, orysa, ere, 
alumine, ct quinta parte manciplorum. Non dubium 
est quia ls maximus sit, si quis eum ad calculoe 
revocet. Trajectum et Pharum circiter vigintl my. 
riades suppeditare comperi, Reditus metallorum 
qui nec ipse modicus est, attingit decem myrisdes., 
Ab oryza et reliquis. vectigalibus, qua Janum wili- 
tes exigunt, et in Chasis secernunt, reditus. colil- 
gitur, οἱ quis rstionem inest, qui tenet viginti my- 
riades : plurima enim Chasia et optima per Euro- 
par et Atiam habentur, Huc accedit tributum prin- 
cipun et reguin, quod pendunt tam indigeum quam 
aleinigena ; id babet circiter decem(myrludes. Bum- 
i3 ilaque universoram redituum, quos modo me- 
moravimus, et ad regem et ad janug milltes refe- 
runtur, et ad ejus Chasuam 404) aic dictam, com- 
plectitur circiter quadringentas myriadces aureorum 
staterum. Est prater. enarratos. reditus et alius, 
quem ferunt tempore veris : quando in militisin 
proficiscitur rex, prasides, ducos, prefecti, eolcu.- 
nia munera pro singularum faegltauum modo affe- 


C rentes ; is reditus egpeditioni inservit. Nee tamen 


hie reditus in certum numcrum redigitur : verum 
si qus rem sedulo evcatiat, i,veniet [stum reditum 
continere circiter viginti myrisdes. 112 quidem rc 
gis peeunism eomportantur ad Clhasnam, ex quibus 
deinde stipendium aceipius percgrini et janua 
milites, Caripides, Silictarides, Allopliats:des, Spa- 
ehides, et reliqui qui 34 [3234 pertinent, et tri- 
mestre stipendium accipiunt. Saperest et alius ro. 
ditus, quem uberrimwm capiwnt per. wsiversum 
reg»um principes, ct duees, et bi qui Timarati vo- 
cantar. $948 is redit es regione rogis, nec facile 
8 quovis (sic enim acegpi) quam regiis — seriis 
competari gotest. Su ma sutem relituem quos vi- 
ri secipiunt, quibus merees ordinata est ab regis 
regione, excurrit nsque 3d noningentas  myriades 
aeri. Hie reditus si 3ddatur illi qui od januc mili- 
tes defertur, universorum. reditaum qui ad jan 
milí.es εἰ ad principes "edeunt.. snmma. exerescit 
saque ad myriales mille ef qesdringentas aurco- 
fum sisterom Venetorum. Tantus. qnidem reditus 
sd regem et sabditos ejas refunditur. 


τὸν ἀνδρῶν, bex μισθὸν λημόάνουτιν ἀπὸ τῆς τοῦ Bxzd ex; γώρες, ἐς ἐννλχγ; μυγιάδας ypseo 
Ἕνουμένη δὲ αὕτη ἢ πρόφυλο; τῇ -τρυτέρᾳ, ἥτε; ἃς τὶς βατιλίω; παραγίν:τιι δύρης, γένπτ' ἂν σύμκα11ι 
ἃ τῆς βασιλδως χύρας πρίν»οἷο;, ὅση ἃς τοὺ; ἄρχοντας αὖτ ἀφικνεῖτα', καὶ 034 ἱ΄ τὰς θύρες, i⸗ 
γάϊας τε wei τετρεποιίας μυριάξας χρυοῦν, «τατῆρε; von Ούε,ετῶν. Αὕτη γὶν 2o; 53a. 7s s 
ἡμᾶς εἰδέναι, πα: “͵ίνετιι τὸ Baroagt, παὶ τοῖς ὑπτίοις; αὐτοῦ. 

ΝΟ οἷ mar 2416 9 


(60) Chasoc, sive Chasis, nium in Crzco υ7|.’ἤ. 
T ésieu. ln atregne Cos. 


435 





LAONICI CHALCOCONDYL.E 








AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AGHNAIOY 
AIIOAEIZIX IZTOPION H ENATH. 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AC REBUS GESTIS TURCUBUN 
LIBER NONUS. 


Peloponnesum, Athenas, Amesirim, Synopen in Ponto et Trapezuntem , BMahkometes occupat. 
Bj Mechmetes Amoratis &liss, misit viros quos- Δ Ὡς δὲ ἐπὶ βελοπόννησον πέμπιυν ἄνδρα: τῶν 


23 
dani de janvis iu Peloponnesum, petituas tributum. 
Verum regii, abi ia Peleponnesum venerunt, nibil 
»ani inter Graeccs reperiaat. Proinde nec Albonis, 
nec Peloponnesiacis, imperant ut tributus solvant. 
Cum autem cerneret rex duces Pelogonnesi privatis 
certare odiis, walo genio impelsss, ut tandem 
80 resque perditum irent, tertium resisit. iribu- 
(um : salteu id quasrens, et in prasentia pacem, 
482 couvenisset, bona fde servarent. Ut vero id 
(acere negloxere, mescio qua imprudentia et ini- 
quiate usi, Peloponneso arma infer:e decresit. 
* Machuutem Michaelis &lium, quem 4236 jsnva- 
rum priacipem et Burepm ducem designarat, 
ad larem prewisit, vt si quid rerum sorarum 


θυρῶν λίεχμέτη: 6 "Agewgáttas ἠξίου τὸν φόρον 
οἱ ἀποδίδι:θαι. θοεεῶνε:ς db τοὶ βασιλέως ἄνδρες, 
οὐδὲν ὑγιὲς tügigase τῶν Ἑλλή ων, xal οὔτε τοὺ; 


λουν &pwepeeuva χρώμενοι, xal σχαιέτητι, ὥρ- 
prie ἐπὶ Βελοπέννητον στρατεύεσθαι. Ka! Maypov- 
ττν phe τὸν δέιχαήλαου παῖδα ἡγεμόνα τε ἅμα 
τῶν θυρῶν, καὶ στρατηγὸν τῆς Εὐρώπης, ἔπεμψεν 
kx. τὸν Ἴστρον, ὦ: ἂν, εἴ τι νεώτερον ἀπὸ Παιόνων 
χαταλαμδάνῃ, ὑποσταίη ts αἰτιασόμενο;, καὶ δια- 


wolirentur  Paasenos, eos criminando ὃ ceps p neis τούτους τὴν χώραν βλάπτειν τὴν ἑαυτοῦ 


deiorreret. Si in bunc modum parum peoſceresi. 
accedontea uon sineret evaslare regionem ejui. 
ls, assumpto Europa exercitu, qui complecteba- 
tut circiter octo myriades wiluum, profectus 
est contra. Triballes, qui habitant juxia regio- 
we — lo δἄνοδια (65). Cou autem. deprehen- 
deve Pannoaa nibil innOvare, vervum quietem 
auplecti, lilycium subigeto. aggreusus est : et eg- 
pHlula, qua vi ceperat, diripulà. Pestquam ia 
Miyriums copias duxit, ibl easira prope Istrum 
couununivit, w urbes regis ibi sitae custodiret, 


ἐπιόντα:. Οὗτος μὲν παραλαδὼν τὸ τῆς Εὐρώπης 
etpázsupm ic ἐχτὼ μυριάδα ἤλαυνεν ἐπὶ Τριδαλ- 
δορὰς, τοὺς παρὰ τὸν Ἴστρον χώραν νεμομένους. 
"Oppepsvec δὲ ἐντεῦθεν, ὡς οὐδὲν ἐπυνθάνετο 
νεώτεραν ἀπὸ δοιόνιωον, κατεστρέφετο τὴν Ἰλλυριῶν 
χώραν, χαὶ πολέσμιτα μὲν ἔστεν ἃ ἑλὼν χατὰ χρά- 
τὰς, ἀνδραποδίοατο" μετὰ δὲ ὡς ἐπέδραμε τὴν 
Ἰλλοριῶν χώραν, διέτριδεν αὑτοῦ ταύτῃ παρὰ τὸν 
"lavpev ἔχων ἀμφοῖν τῇ φυλαχῇ τῶν πόλεων. Οὗτος 
βὰν ὧν ἀμφὶ ταῦτα ἔχων διεγένετο. Βασιλεὺς δὲ 
πκαραλαδὼν τό τὶ ᾿Ασιανὸν στράτευμα, xal Ἔον, 


Notulae marzinoles. 


(05) Serius, 
“4 Py une, διημέλευν. 


431 


DE REBUS TURCICIS LIB. IX. 


438 


καὶ Εὐρώπης, τὸ ἀπὸ Θετταλίας ve xoi Μαχεδονίας, Α οἱ ab. hostili incursione defenderet. Hic qui- 


καὶ ἔχεην xat τὰς θύρα:, ἐστρατεύετο ἐπὶ Πελοπόν- 
vacev. Ὥ; δὲ εἰσέδαλε, xai ἐντὸς τοῦ Ἰσθμοῦ 
ἐγένετο, ἀπελαύνων αὐτίχα, τὴν Κόρινθον ἐπολιόρ- 
κει. "περιιὼν δὲ ἐπεσχόπει, ὡς ἂν τὸ τεῖχος καθε- 
λὼν τηλεδόλοις, ἐσπεσεῖται ἐς τὴν πόλιν ἅμα τῷ 
στρατῷ. Καὶ τηλεδόλους μὲν αὐτοῦ ποιεῖσθλι χατέ- 
λιπε, καὶ τὸν "Ejov στρατὸν περιχαθήμενον τὴν 
πόλιν κολιηρκεῖν * ἐδόχει γὰρ αὐτῷ τοὺς τηλεύόλου: 
αὑτῷ ἐνεαῦθα ποιεῖσθα:, χαὶ τὴν πόλιν ἅμα ἐχπο- 
λιορκηθήσεσθαι λιμῷ " αὐτὸς δὲ ἐντὸς τῆς Πελο- 
πογνήσου γενόμενο;, διὰ Φλιοῦντος ἐπορεύετο. Ἐς 
δὲ τὴν Κόρινθον οἱ “Ἕλληνες οὔτε ἐσεχομίσαντο 
τὸν aitov, ὅτε μὴ ὀλίγον, Δουκάνης γὰρ ἦν &puo- 
οτὴς ὁ Λαχεδα:ιμόνιο;, ἀπόντος τοῦ ᾿Ασάνεω, οὔτε 
ἐς τὴν φυλαγχὴν τῆς πόλεως διέθεντο ἱκανῶς, ὥστε 
ἀντέχειν ἐπὶ χρόνον τῷ βασιλέως στρατῷ. ᾿Ασάνης 
μὲν οὖν οὐ πολλῷ ὕστερον, ὦ; ἐπυνθάνετο τὴν πόλι" 
πολιορχεῖσθαι ὑπὴ τοῦ ᾿Ασιανοῦ στρατοπέδον, ἔχων 
περὶ αὐτὸν ἄνδρας ixavoU;, ὁρμώμενος ἀπὸ Ναυ- 
«αλίου 57 «enc Οὐενετῶν πόλεω;, καὶ διὰ θαλά:σης 
ἐπὶ τὸν Κεγχρεῶν λιμένα ἀφιχόμενος νυχτὸς, λαθὼν 
«τὴν στρατὸν τοῦ βασιλέως, ἐσῆλθεν ἐς τὴν πόλιν 
αὐτός τε καὶ οἱ ἀμφ᾽ αὐτὸν, xal τινα βοαχὺν σῖτον 
εἰσεχομίσαντο. Βασιλεὺς μὲν οὖν ἐς Φλιοῦντα ἀφι- 
πόμενο:͵ Ταρσόν τε τὴν πιλίχνην ἐπολιόρχει. Δοξίης 
ü ὁ τῆ: Φλιοῦντος τῶν ᾿Αλδανῶν προεστὼς, τούς 
τὸ ὑπ᾽ αὐτῷ ὄντας, xai τοὺς τῆς Φλιοῦντος ἄνδρας 
slozveyxápsvo; ἔς τι ἐρυμνὸν ἐς τὰ μάλιστα χω- 
βίον͵ παρεσκευάζετο ὡς ἀμυνούμενος. Τὸν γάρ 
«9t Ταρσὸν ὁ βασιλεὺς παρεστήσατο ὁμολογίᾳ, καὶ 
παῖδις λαθὼν ὡς τριαχοσίους, καὶ ἄρχοντα ἐπιστή- 
φας τοῖς ἐν τῇ πόλει προΐτι 8 τῆς μεσογαίον. [1ο- 
βευόμενος ὅλ, τρέπιται ἐπὶ τὴν πόλιν, ἢ χεῖται ài 
ὄρους ὑψηλοῦ τε καὶ ἐρυμνοῦ, ἐς ἣν πολλοί τε τῶν 
Ἕλληνων ἅμα καὶ ᾿᾿Αλδανῶν συλλεγόμενοι, πα- 
θεεκενάζοντο ὡς πολιορχησόμενοι. Καὶ ὕδατι μὲν 
οὐχ ἐχρῆτο ἀφθόνῳ ἡ x, ὅτι μὴ ixi; τῆς 
πόλεως, ἀφ᾽ οὗ ὑδρεύεσθαι ᾧοντο, xal μὴ ἀφαι- 
ρεθήσεσθαι ὑπὸ τῶν πολεμίων, συμδαλλομένου τοῦ 
χωρίον ἐς τὸ ἀμύνασθαι ἰσχυρήτατα ἐντεῦθεν. Ὃ 
μὲν οὖν βασιλεὺ; ἀπελάσας σὺν τοῖς νεήλυσι, τοῦ 
4«ε ὕδετο; ἐπεκράτησε, xal ἐξεπολιόρκει τὴν πόλιν. 
ΔἈέγετει δὲ ἐνταῦθα τοὺς ἐν τῇ πόλει χτείνοντας τὰ 
ὁποζύγια τῷ αἵματι φύρειν τε τὰ ἄλφιτα, χαὶ ἕψειν 
φὺν ἄρτον. Ὧ; δὲ δίψει συσχεθέντες ἐν ἀπόρῳ 
ἐγίγνοντο, ἐτράποντο μὲν ἐπὶ ὁμολογίαν. Ἐνταῦθα *^ 
δλιγωρούντων τῶν ἐν τῇ πόλει περὶ τῶν φνλαχῶν 
«ἧς πόλεως διὰ τοὺς πρίσὄεις, χελεύοντε; οἱ γεή- 
λυδες εἰσέπετον, xal εἰσεχέοντο ἐς τὴν πόλιν, xal 
xetísyov, καὶ τήν τε πόλιν κατὰ χράτος ἐξ:λόντες, 
ξξηνδραποδίσαντο. Μετὰ δὲ ταῦτα ἀφιχόμενοι ἐπὶ 
᾿Λχριδὴν πόλιν, καὶ ταύτην 9 ὑποστάντων τῶν ἐν 
«ῇ πόλει, καὶ οὐκ ἐκλιπόντων, ἐπελθόντες οἱ νεῆ- 


dein, quemsdmodum indicavi, hoc negotii sibl 
desumpsit. Rez, accepto Ásiano et Ocientis exer- 
cit», oecnon Europæo, quem ab Thessalia et 
M^cedonia conscripserat, et Jamuarum robore, 
coutra Peloponnesum profectus est. Ut in. l'elo- 
ponnesum et intra. Istlimum pervenit, continuo 
obsidione circumdedit Corinthum. Circumiens 
autem spectabat, qua parte murum bombardis 
prorueret : ut eo Ji-jecto, simul icum suis in ur- 
bem irrumperet per loca ruinis patentia, Et qui- 
dem eo loci bombardas fundere oniit, Verum 
jussit, ut exercitus Orientalis omni a parte ur- 
bem cireumsederet, eamque tandem fame exzpa- 
gnaret.. Nam urbe ea occupata sperabat se ma- 
ximum bellicarum machinarum seu bombarda- 
rum apparatum acquisiturum. ]pse cum intra 
Peloponnesum accessisset, rocta per. Phliuntem 
iter faciebat. Graeci autem ne vel tantillum fru- 
menti Corinthum  congesserant. Nain. Lucanes, 
prefectus Spartanus, absente Ásane eam re- 
gebat. -Praterea nec urbem satis prowidiis el 
propugnaculis munierant, ut vel brevi lempore 
resiglere possent regio exercitui, Asanes quidem 
laud multo post eui acecpisset urbem ebsidione 
premi ab Asiano exercitu, ducens secum viros 
plurimos, profectus Nauplio Venetorum urbe, 
et mari jin Genchreen3em portum advectus, noctu 
ingressus est urbcm, apporiato commeatu süne 


C exiguo, inscio exercitu regis. lex cum venisset 


Phiiuntem, Tarsum urbem oppugmobat. Doxies 
(66) autem, qui jussu Albanorum Pbhbluntis erat 
praefectus, eosquos imperio regebat, necnon 
Phliuntis cives, in locum quemdam muoitissimum 
contraxit, et siatuebat regi resistere. Tarsum rex 
in ditionem  acceperst : εἰ sumens inde pueros 
circiter trecentos, εἰ civibus praefectum consti- 
tuens, recta per mediterranea regionem ince- 
debat. lIncedens 93'7 autem cum agmine, belli 
molem avertit in urbem, qua sita est in monte 
exeelso et munito, in quam Greci pariter et Al- 
bani plurimi convenerant ; obsidionem regis ibi 
toleraturi. Maxima urbis bujus erat aquae penuria. 
Nam extra urbem ſons erat, quo aquatum ire 
solebant, Ne aquendi facultatem adimeret hostis, 
cum locum admodum communierant, Rex acce- 
dens ad hanc urbem cum peregrinis militibus, 
aqua potitur, et urbein obsidione cingit. Ferunt 
oppidanos, cum aqua deficeret, interfecisse ju- 
ments, et jumculorum sanguine subegisse fari- 
pam, et binc coxisse panes. Cum autem savissi- 
ma premerentur siti, dubii quid agerent, ad 
deditione u eaperunt. animi inclinare. Miserunt 
itaque legatos ad regem, qui orarent at in dedi- 


Notule marginales. 


(68) Tochii, sive Thop'z, ut Darlctius. 


9" |n uno, Navrzioio». 
etiem ἢ. 


* [u. nno additur, καὶ πρέπθιι; ἔπεμπο) ἐπὶ ὀμολογίχ. 


δ᾽ 12915. S4 


9 


LAONICI CBALCOCONDYI./E 


A0 


tionem. seciperentur. flic, cum negligentins op- A γυδες, ἐπέδησάν τε τοῦ τείχους καὶ εἶδον. Ἑ γόντες 


ρὲ δὶ propter. missos legstos stationes solitas 
obirent, peregrini advenicntes irruerunt in urbem, 
eamque obtinuerc, et diripu»runt. Postea. venien- 
tes ad urbem Acribam, eum oppidani eam for- 
liter tutsrentur, nec eam deserere vellent, perc- 
grin conscenderunt muruw, eumque occuparunt : 
que militum prede cessit, Hive dicens exerci- 
tn, venit Rapelam Phliasiz urbem. In hac ser- 
vabastur Albani, et Græei qui eo. confugcrant 
cum nxoribes. Hane rex biduo oppugnorit : et 
eum ea potiri non posset, quan vis. pauci de sno 
exercita. cecidissent, czteram plurimi vulnerati 
essent, ahduxit exercitum quasi abiturus. Cum 
[sm acciuctus. esset ad. Her, superveniant legati 


δὲ νδραποδίσαντο καὶ ταύτην. Μετὰ δὲ ταῦτα 
ἐλαύνων, ἀφίχετο ἐς Ῥβουκέλην τῆς ϑλιατίας 
πολίχνην, ἐς ἦν "A Ozvol τε καὶ Ἕλληνες κατα- 
φυγόντες, διεσώζοντο αὐτοῖ τε ἅμα γαὶ αἱ γυνοῖ- 
κες. Προσέθαλλε μὲν ἔντεῦθα γαὶ τῇ πρητεραΐαᾳ x 
«ἢ ὑστεραίᾳ, καὶ ὡς οὐκ [δύνατο ἐλεῖν, πετόντων 
ἐνταῦθα οὐχ ὀλίγον τῶν βηδσιλέως, καὶ συχνῶν τῶν 
τοῦ στρατοπέδου τετρωμένων, ἀπήγαγε τὸν grpa- 
tb» ὡς ἀπιών. "Ext δὲ συσχευάξετο ὡς ἀπιὼν, 
ἐνταῦθα προτέφερον λόγους τῷ βασιλεῖ, ξυμδτ,νχῖ 
τε ἐθέλοντε:, καὶ παρηδιδόναι τὴν πόλιν. O δὲ à: 
φᾳαρέλαδε τὴν πολίχνην, οὗτε ἀνδρα--οδισάμενο:, 
οὔτε ἅλλο &etxk; ἐργασάμενος, σὺν γυναιξί τε apa 
καὶ καισὶν ἐς Βυζάντιον κατέπεμψε χατοικήτοντας. 


pelentes pacem, dicentes se paratos essc. ipsi D Τῶν τε ᾿Αλδανῶν τῶν ἐν τῷ Τιρτῷ παραδεδωκότω" 


wadere urbem. Rez. urbem ia deditionem, quem- 
admódem petebatur, suscepit: mec. eam diripuit 
vel quidquam damni ei iuflizit. Ceterum eos cum 
wxorilbus et liberis fiyzantium, wt ibi habitarent, 
transmisit. Albani vero qui semetipsos Tarsi 
dediderant, et denuo au(ugerant, osi sont fortnna 
non admodum secunda, Nam rex. eos cepit, manus 
pedesque corem crudeliter fregit. Huic turpissi- 
mz et crudelissimze morti Albanos eirciter viginti 
adjudicavit. Hine profectus, pet. Mantinem re- 
gienem venit aJ urbem Pasenicam. [In hanc misit 
Cantacuzenum : qnem quonia ducem creantes 
Albani, bello lacessiverunt Grzcos. Is ea tempe- 
state aderat in castris, accersitus ab rege, et ejes 
epera eteretur adversus. Albanos qui in. Pelopen- 
neso erant. Volebat enim ut cos adiret, e ad pre- 
ditionem quosdam clsndestinis sermonibus pet- 
moveret. Bic cum missus foret ad eos qui urbem 
istam tenebant, jussus est dicere at se. wrbemque 
regi dederent, Apnd hune aderaut etiara. quidam 
239 τ εἰϊ, qui eriminsbanter eum apnd regem, 
quisi illi eonsilio et nutu. Cantaeuzeni urbem 
won tradidissent. liac ira perciias ΤΕΣ, eum 
contiune ez castris excedere jussit : et ipse con- 
tra urbem perrexit. Cum autem frustra. spgre- 
deretur vallum (nam, relinquentes urbem, vallum 
eccuparant munitissimum, urbique proximum, 
et 60 se tenebant satis tuti), impedimentis omni- 


σφᾶς, καὶ ἐνταῦθα "9 δεύτερον αὖθις ἀποφυγόντων, 
ξυντυχία sv χρησαμένων οὖχ ἀγαθῇ, λαθὼν τού- 
τους, τούς τε πύδηας xai χεῖρας ἔχλασε. Καὶ οὕτω 
ἀνεῖλε καχίστῳ ὀλέθρῳ παρα οὺς ἀμφὶ τοὺς εἶχοσ'ν. 
Ἕ τεῦθεν ἐλαύνων διὰ Μαντινείας qopzc, ἀφίκετο 
ἐπὶ Παζενίχην πόλιν, χαὶ ἔπεμκε Καντακουζη νὸν, 
ὃν ποτὲ οἱ ᾿Αλδανοὶ ἡγεμόνα ἐλόμενοι, ἐστρατεύοντο 
ἐπὶ τοὺ; "λληνας. Παρῆν γὰρ τότε lv τῷ o:paxo- 
τάδῳ, μετάπεμπτος ὑπὸ βασιλέως, ὥστε ἐπιλαδέσθει 
αὐτῷ ἐς τοὺς ἐν τῇ Πελοποννήσῳ ᾿Αλύανοῦ: * 
μετιόντα τε καὶ λόγους ἐπιπέμποντα περὶ προδο- 
αἰας. 'Q; δὲ ἐνταῦθα κίμκων ἐχέλευε προσφέρειν 
voi; ἐν τῇ πόλει, ὥστε πκροξχωρῆσαι παρῆσαν δὲ 
ἅμα αὑτῷ καὶ νῆες ** τοῦ βασιλέως, αἰτιασάμεν κι 
«αρὰ βασιλεῖ " ὡς δὲ ἐκεῖνον σρί:ι νεύματι χρηπὰ- 
μενον, οὗ παρέδωχε σφᾶς. ᾿Αχθεσθῆνα: τε συνέδη 
«τὸν βασιλέα, καὶ προϊὼν ἀπιέναι ὅτι τάχιστα, ix 
«οῦ στρατοπέδου ἐξήλασεν. Ὧ; δὲ ἀδύνατα προσθα- 
λεῖν τῷ ἐρύματι (ἐκλελοιπότες γὰρ οἱ ἐν τῇ πόλει 
ἔρυμα αὐτοῦ ταύτῃ. ὅτι ἐγγντάτω ὄν, κατέλαδόν τε 
καὶ διεσώζοντο), σνσχενασάμενος ἀπῇει ἐντεῦθεν. 
Καὶ τῇ ὑστεραίᾳ ἐτέλεσεν ἐς τὸν Τεγεάτην χῶρον, 
καὶ ἐπκηνλίσατο. Ἐνταῦθα ἐδουλεύετο ἐπ᾽ ἀμφγό- 
«-ερα, εἴτε t; Σπάρτην ἐλαύνοι, καὶ Ἐπίδαυρον. 
Δεινὸς γὰρ αὐτὸν ἐσῇει πόθος, ἰδεῖν τε πίδαυρον, 
καὶ παραστῆταοσθαι πόλιν ἐρυμνὴν πασῶν δὴ πόλειον 
ὧν ἡμεῖς ἴσμεν. "E; ταύτην καταφυγὼν ὁ ἕτερος 
«ὧν ἡγεμόνων, τοῦ ἑτέρου 6; τὴν Μεντίνειαν τῆ: 


bas collectis discedebat : et. secundo. sb eo. die D Λακωνικῆς πρὸς τῇ θαλάττῃ οὖσαν κατατυγόντος 


Tegestam rexionerm ingressus est, ibilemque cas- 
tra firmavit. Maxima proposita erat consultatio 
ductamdi in Laconiam, οἱ in. Epiauru v : magus 
enim cupio eum incesserat vidend.e Epidauri($7), 
et espieméz scit, quam scimus esse munüisci- 
aes3:m «ew 4028 novimus drbium. la. banc 
eonfezerat a'ver ὁ ducilus, ct alter sc cum uxere 
retrperat im διε" “γον Laconim, mari. finitimam. 
Rs cem imie-agenet cam regionem esse asperam, 
e$ Uuassite dihoke, sbstinuit latius progredi. 


οὺν τῇ γυναικὶ, καὶ πυνθανόμενος τὴν χώραν «pa- 
χεῖϊάν τε οὗτιν, χαὶ χαλεπὴν διαπεφεύεσθαι͵ 
ἐπέσχε μὲν ταύτην πορεύεσθαι" συατρχφεὶς δὲ 
ἐτράπ:τὸ ἐπὶ Μουχ)ὴν τῆς Τεγαίης πόλιν. tUpest- 
etixa δὲ αὐτῆς ᾿Ασάνης ὁ Δημήτριος. ἔντανθα 
στρατοκεδευόμενος ἐν χώρῳ χαλεκῷ τε καὶ ϑυυδάτῳ, 
ἀνέχει γὰρ ἢ πόλις ἐπὶ éyupoo τε poe; uei 
ἐρυμνοῦ ᾧκημένη, παρεσχευάζετο μηχανάς τε καὶ 
πλίλακας, O; τῇ πόλει προσοισόμενος" καὶ αὐτίκα 
μὲν cw ÜPjato; ἐπ:ικράτησεν, ὃ ἐχτὸς ἦν τεῆς πό- 


Notu's marginales. 
(67) Epodserus, ουδὲ Racesium, sive ciam Nalvasia. 


80 ju uno, Uta... 5) χχὶ τίνες. Rat in €. 


Ai DE REDUS TURCICIS 18. IX. κι} 
zw: ἐπὶ qupios ἐρυμνοῦ πάνυ. Kat ὡς: οὐκ εἶχον A Verum reversus, exereitum. movebat contra. Mu- 
οἱ τῆς πόλειος 08p:52503-. χηλιπῶ; ἤδη ἔφερον — chlam Tegex urbcm. Huic praerst As3n08 Deme- 
τὴν πολιορχίαν, ἢ ἀπὸ φρεάτων. καὶ τῶν ἐν τῇ  trius.. Castra. igitur hie. posuit in lore aspero οἱ 
«λει οὐκ ἐξεγένετο, τῷ σφίσιν ἀφθόνῳ τῷ ὕδατι invio. Uths autcm prominet, sita. in monte fir- 
χρῆσθαι, διὰ τὸ πλῖΓος τῶν tr ἀνθρώπων Boa — moet munito, Nec. mora, expediunt. sealan et 
wal ὑποζυγίων. Ἐπεὶ δὲ ἐπέλιπεν αὐτοὺς ἤδη τὸ — machinas. bellicas, urbemque oppugnant : ctiam 
ὥδωρ, καὶ πρινὴ προσδάλλειν τῷ τείχει, ἐπεχηρὺ- aquam, qwe crat exirà. urhem in loco. wurltn, 
x:5*t9 ὁ τῆς πόλεως ἄρχων, καὶ Cov'Gaivtv, ἐφ᾽ ᾧ obtinuit , ut appilaui non possent. amplins co 
vepsikéóvz: τὴν πδλιν xal αὑτοὺς πιθεῖν ^ βεσιλὲς — aquatum. accedere, Cum enim urbis obses». iue 


piv δξωρῆσατο Ατοδιορίχτν τὴν πχίδα αὐτοῦ, καὶ 
ἐξελὼν αὐτὸν ἀπὸ τῆ πόλιω-:. ἔλαυνεν ἐπὶ Kóop:v- 
Do», καὶ ἑ πὶ τὸ 'Actavhv στρατόπ:δην. "Ἴδη vXo τὰ 
ἃς τοὺς τηλεδόλους αὐτῷ παρεσχεύΖστο, xal λίθους 
τί ἀπὸ τῆς πελαιᾶς πόλεως τῆ: Κορίνθου εὑράενοι 
εἰ τοῦ βασιλέω;, ἐνετάμνοντο ἑχινούς. 

arbe edacium Corinthom misit ut. in. Asiana 


cole aquawdi cepiam non haberent, puteique. ac 
fontes sicci essent, extrema ab obsidentilhus mala 
experiebantur ob hominum atque jume:itoram mul- 
titudinem. Cum igitur aqua desset, prefectus velis 
redditionis conditiones per prcouem  promulga- 
vit. Et rex. quidem Leodoricen. filium. sut ex 
casira 56 couferret, Jam enim (cia. in. prouptu 


erant et rcgi! milites lapidum quos in veteri Corintho repererant, jactu magnam stragem ediderunt. 
Ὡς δὲ ἐπελάτας ἐστρατοπεδεύετο, προσέφερε μὲν B.— Cuin autem advenisset rex nd. urbcm, et castra- 


αὐτικα λόγους τῷ ᾿Ασάνῃ ὁ βασιλεὺς, καὶ mpi; 
Ἰησοῦν τὸν τοῦ Βρενέζεω παῖδα, ἐλλόγιμον ὄντα ἐν 
wp στρετοπέδῳ, καὶ ἑρμηνέα τε ἅμα αὐτῷ, ἐκέλευε 
φαοιδυῦναι τὴν πόλιν. Ἰησοῦς uiv. ἀφικόμενος, 
θὲεγε τοιέδε - 'Acávn καὶ ol καρίντε: Ἕλληνε:, Ba- 
σιλεὺς εἀδε πέμπων ἡμός ** λέγει͵ ὡς σὺ ἔς τοὺς 
Ἕλληνα. ἥκεις 5; τὰ πρῶτα συνέσεως. καὶ Ἐλλή- 
νων μάλιστα δὲ ἔμπειρος εἶ τῖν βασιλέως θυρῶν. 
Οῖἴσθα δὲ καὶ σὺ μᾶλλον τῶν ἄλλων, ofo; ὧν ὁ βα- 
σδεὺ; οὗτος, καὶ τοῦ Ὁτουμανίδων γένου;, χαὶ fi 
ἂν ἀφίκηται, οὖκ ἀπανίσταται, πρὶν ἂν ἐχπορθήτῃ 
ek» πόλιν. Παρίχει οὖν σοι ἐν τῷ τοιῷδε κάλλιστα 
ποταλυσαμένῳ πρὸς βασιλέα τή» τε πόλιν τήνδε 
uspalilóvau καὶ jyropav ἣν ἂν ὑμεῖ: ἔλοισθε λαῦδεῖν 
«αρὶ βατιλέως, ἀλλαξαμένους. Ka ἣν τοῦτο ποιή - 
συ, ἐπιτήδειδν τε δὴ νομιεὶ βασιλεὺς, καὶ ξένον 
«οιεῖται δὴ, ὥστε ὕστερον χαταθέσθαι μάριν αὑτῷ, 
est τε nai tel: «aisiv. Ἵν δὲ μὴ καραζῷ-, οἷσθα 
plv α΄ τῆς, νὰ τὴν βασιλέως ψυχῖν, ὡς; τὴν τε πό- 
λὲν ἐξενδρεποιδιεῖται, καὶ δὴ τοὺ; πέριξ χαχ'στῷ 
κταρουδώσει ὀλέθρῳ. Txo:a. μὲν "IncoUc ἔλεγς δι᾽ 
ἐρμηνέιο; " Ασάνις δὲ ὁπολτιδὼν ἔφη Ὧ πεὶ Βρε- 
ψνέζεω, δαάγγειλον δὰ τῷ βασιλεῖ, ὡς τὴν τε ψυχὴν 
αὐτοῦ ἔπλεν ποὺ γενντιοτάτην 0202» πάντων τῶν 
τρίτερον γενομένων ἀπὸ τῶν τουμάνων Bam», 
zii τῆν τὸΔὶ δύναμιν μεγίστην τε οὗταν τῶν ἐν τῇ 
οἰσουλίν ᾿ παντί που τῶν εὖ εἰδότων τὰ fases; 
πράγματα κατάδιλον xa; ταῦτα μὲν ξυνυμολογοῦ- 


metatus essct, confestim legationem δὰ Asanem 
misit. Nam ire jussit ad. Asanem Josuam δι διε δἰ δ 
filium, virum prudentem, ex omni suorum numero 
cum interprete : eique pracepit. ut. ageret eum 
Asane, qui urbem traderet, Josuo igitur ubi venit 
a: Asancm, hujuscemodi orationem exorsus. est; 
Asanes, et Gucci omnes, quotquot presto catis, rex 
misso legatu. hsec vobis expromi. jubet : Tuo, qui 
prudentissiuus es Grecorum ciiam in iis quæ ad 
Graecos pertinent, espertus Januæ milites, seis, et 
wagis quam reliqui, qualis quaetusque sit. rex 
ille Otomanidarum. Quoeunque tempestate:n belli 
verterit, haud prius bellum ponit, quam urhes cx- 
pugnarit, et victoria potitus fuevit. Cnjusmodi sutem 
conditionem vobis proponat, audite. Si paecin fece- 
ritis cum rege, eidemque wriein. vestram permise- 
ritis, regionem aliam.quameunque clegeritis«, a rege 
accipietis. Si ia hoe morem gesseris regi amico et 
bospite, te 3d modum fan.ilisrer utetur. eratiamqu.: 
$39 ιν et vobis omnibus referet. eumulaiissi- 
mam. Si autem porere regi recassri« , nec. urbem 
tradideris, scito, amimam regis tibi jure, eam 
brevi et eapiet εἰ fade diripiet : eos qui hic as- 
sistunt, erudel'ssimse morti subjiciet. T.ere quidem 
lerutus. est per interpretem. Ásanes antem ve- 
spondens, in hunc modam verba fecit : O &li Bre- 
nezs$, renuntia regi, haud nobis occultum  es«e, 
animum ejus generositate excellere omnes reges. 


μὲν τε αὐτοὶ τῷ βασιλεῖ͵, ὡς μέγιστά τε εἶνα!. Καὶ (y quot uot 20 Otomanidis originem trasere. Poten- 


τούτην μὲν οὖν τῶν π΄λι» ὁρᾶτε δήπου ὦ; ἐν ὀχυρῷ 
fus eizsitz: πασῶν δὴ μάλιστα πόλεων, ὧν ἡμεῖς 
ἔσχμεν. Ἐπὶ αὐτοῖ οἱ kx») τοῦ Ὁτουμά»υ B152:L, 
πεὶ αὐτὸς δῖ βεοιλεὺς, ἐξ ὅτου γε ἐς τὴν βασιλείυν 
matíeva, τοιά 08. τοῦλιν οὔτε τποιλιορχεῖν ἐξεῖλε κατὰ 
wpíre;. ἄλλ᾽ οὔτε ἐξεγένετο ἐπὶ τοιάνδε τοῖλιν ἐλαύ- 
νπιν. "Ogdts γάρ, ὦ; κύκλῳ ἢ Mic ἐρυ;λνή τιὸ οὐ: 
ὃς τὰ μάλεσε;, ταῦ 8 pow» πιιεῖται τὴν c9), 
“ετειχισμένην τριοῖ τε Spa τεΐχτοιν Z4 purzátoc., 


uom 6{18 esse in orbe maxima.n, norunt. omnes, 
qnotquot rrrem ejus periti. sunt ; etiam. δὸς et 
agnoscimus *t conbtemur potentia: ejns esse imna- 
Xinam. Vernm enimvero cernitis. ibis hujus si- 
ium, quam  natera, et arte sit wwunitus, ut non fa- 
cile invenire sit vrbem. zque. mnnitam. Reges 
Otemanidz, nec etiam ipse rct, ex quo ia regnm 
hoc processit, talem urbem) πόήνα oppugnarent 
geqae ceperant, nec bello petieer 


Nota! marg nalas. 


J 


43 


L4ONICI CHALCOCONDYL.E 


LU 


urbem undique quam maxioie munitam. Aditum A καὶ τρισὶ πύλαις. "Hv μὲν οὖν τὴν μίαν ἐξέληιε 


hie waum habe : cæterum cinctum muris tribus 
firmissimis, tribusque portis. Si igitr anam di- 
rueritis lombardis, alteram quomodo superabi- 
εἰς ? et si alteram occupaveritis, relinquetur tertia 
csteris multo validior. Quapropter hzc eogitan- 
tes, et scientes nos sic instructos, fortiter bellum 
quod sb rege infertur sustinebimus, etiamsi mu- 
riendum sit, Nuntiste itaque regi vestro, frustta 
sd urbem banc delendeudam 3sccessissemus, si 
pericula reveriii, urbem tradere voluissewmus. Asa- 
nes hzc lotutus est. Josue reversus ad. regem, 
quid responsi acceperit, exponit. Rex igitur bom- 
bardas continua portis oppesuit : εἰ qua aditus 


urbis erat. angustissimus ingredi parabat. in co . 
" χαὶ οὐ πάνυ ἐχυρὸν, κατέσχεν ᾿Ασάνης, ὥστε τρί- 


urbis sditu muri sunt tres, non. longo ἃ se invi- 
cem istervallo dissiti. Murum primum, qui erat 
jnfirws, nec admodum commanitus, occnpavit 
Asaues, quasi bellum mora extracturus, et bom- 
bardarum ictus elusurus. Haud enim ignorabat, 
muros non posse sustinere bombardarum impe- 
wm : et sciebat eos tandem collnpsuros. Αἱ 
id faciebat hac spe, quasi sic posset oppugnatio- 
nem ad tempus aliquod tolerare, Dombards ubi 
ferire coeperunt, intra paucos dics exterior murus 
prorutas est. Graeci interea. egredientes, pugna- 
bant cum Turcis, et cliquot etiam confecerant. 
lelinquentes igitor murum primum, abiere ad 
secundum, qui Érmus erat, et saxis magnis com- 


«ηλεδόλοις, τὴν τε ἑτέραν πῶς ἂν ὑπερδάλλοισθε ; 
ἣν δὲ χαὶ ταύτην ὑπερδάλλησθϑε, ὑπολείπεται αὖθις 
$ ἰσχυροτέρα τούιων. Ὡς οὖν ταύτῃ διανοονμένων 
καὶ παρασχεναζομένων, εἰ δέοι ἀπολεῖσθαι, ὥστε 
ἀμύνεσθαι, οὗτω ἀπαγγείλατε τῷ βασιλεῖ, ὡς μάτην 
ἂν εἴημεν ὧδε ἐλθόντες ἐς φυλαχὴν τῆς πόλεως, εἰ 
μηδοτιοῦν χαλεπὸν ἐπιδόντες τὴν πόλιν παραδοίη“ 
μεν. Ταῦτα εἰπόντος τοῦ ᾿Ασάνεω, ὡς ὑποστρέψας 
Ἰησοῦς ἀπήγγειλε τῷ βασιλεῖ, αὐτίχα κατεδέδασε 
τοὺς τηλεδόλους b; τὰς πύλας τῆς πόλεως, ἧ δὴ ἡ 
ἐς τὴν πόλιν εἴσοδο: στενωτάτη γινομένη, πρὸς αὖ- 
τὴν τε ποιεῖται τὴν εἴσοδον, xol τείχη τρία ἀλλή- 
λων οὐ πολὺ διεστηχότα ἐς τὴν εἴσοδον ταύτῃ παρέ- 
χεται. Καὶ τὸ μὲν τελευταῖον τεἶχος, ἀσθενὲς Ov, 


Geiv τε τὸν τῆς πολιορκίας χρόνον, καὶ τοὺς τηλε- 
δόλου: " ft μέντοι ὡς τέλεον ἐνταῦθα οὐχ ὑπο- 
μενεῖ τὰ τείχη ὑπὸ τῶν τηλεύόλων, ἀλλὰ πεσεῖται 
αὐτίκα μάλα. Ἑποίει δὲ ὡς «ρίδειν τὸν πόλεμον. 
Ἕπεὶ δὲ παίοντες οἱ τηλέδολοι, χατέδαλλον ixi 
ἡμέρα; τινὰς τὸ ἐχτὸς τεῖχος, ἐν αἷς ἐξιόντες ol 
Ἕλληνες ἐμάχοντο τοῖς Τούρχοις, xal τινας αὑτοῦ 
ταύτῃ διέφθειραν, ἀπολιπόντες, τὸ δεύτερον τεῖχος 
κατέχοντες, ἐχυρόν τε ὃν λίθοι: μεγάλοις, ἐκράτουν 
«ὸ τεῖχος ἐπὶ ἡμέρας ἱκανὰς ἀμυνόμενο:. Οἱ μέντοι 
τηλέδολοι καὶ τοῦτο τὸ τεῖχος ἐπὶ ἡμέρας ἱχα "Ἂς 
Exatov, xal χατέδαλλον μέρος οὐκ ὀλίγον. “Ἔνθα δὴ 
ἀποτυχὼν τοῦ τείχους 6 λίθος φερήμενος ἔπεσεν ἐς 


munitus. Hunc vbi insedere, regis impetum diebus C τὸ ἀρτοχοπεῖον, καὶ συνέτριψε. Μεταπεσὼν ὅὲ ὁ 


aliquot fortiter propulusrupt, Murum istum arieta- 
Lant boubards regi» dicbus plurimis, partemque 
ejus diruerunt non evodicam. Interea cum bom- 
bardis murus quassaretur, globas unus 940 
aberravit, et in pistrinum delatus est : quod et com- 
minuit penitus. Hiuc in altum sublatus, cecidit 
forte in bominem quemdam, cujus carnes et ossa 
in. wille particulas minutissimas contrivit, adeo 
ut alis aviculaa compararetur. Tantus scilicet est 
globi impetus, ubi semel emissus (uerit, et mira- 
bilia multa operari consuevit. Nam cum nou atti- 
gisset murum, in »sltum evectus, urbeinque traus- 
volans, cecidit in navale Corinthiorum, cum pere- 
gisset cursum quatuordecim stadiorum. Globi pon- 
dus erat áeptem talentorum (68). ln hunc modum 
feiiebat urbem diebus plarimis. Oppidani defi 
cientibus alimentis indignabantur, et inter se col- 
loquia serebant, euntes ad urbis episcopum. A- 
saues quidem plebem sustinuit, ut presentia for- 
titer tolerarent. Episcopus autem urbis civem ad 
regem misit, qui alimentorum inopiam gus gra- 
vissima erat, indicaret, eumque hortaretur, 86 
copiam oppugnationem omitteret, verum fortiter 
pergeret. Hzc uhi comperit rez, misit ad oppida- 


λίϑος ἐντεῦθεν, xal εὑράμενος ἄνθρωπόν τινα ἄπε- 
νέγχατο, μετεωρίσας τὴν σάρχα τε καὶ τὰ ὀστᾶ" 
συνέτριψέ τε εἰς ἐλάχιστα μέρη μυρία. καὶ οἷα πτε- 
p^, ὄρνιθος εἰχάσαι, οὐδ' αὐτὴν ἐπιγνῶναι τὴν 
σάρκα παρείχετο. Τοιαύτη γὰρ ἢ φορὰ τοῦ λίθου 
καὶ δαιμονία τις οὖσα, θαῦμα παρέχεται " ἐ πεὶ xal 
ἀποτυχὼν τοῦ τείχους, καὶ μετεωρισθεὶς, καὶ διεξιὼν 
τὴν πόλιν, ἐς τὸ ἐπίνειον τῆς Ἀορίνθου ἐνεχθεὶς, 
ἕπεσε͵ σταδίους μάλιστά πον ἐς τεσσαρεσχαίδεκα 
παραμειψάμενος. ETÀxs δὲ ὁ λίθος ἑπτὰ τάλαντα, 
Οὕτω μὲν οὖν τὴν πόλιν ἔτυπτεν ἐπὶ συχνὰ; ἡμέρα. 
Καὶ οἱ ἐν τῇ πόλει ἐκιλείπουτος τοῦ σίτου, χαλε- 
κὼς ἔφερον, καὶ λόγους ἐδίδοσαν ἀλλήλους **, ἄφι- 


p "όμενοι ἐς τὸν τῆς πόλεως ἀρχιερέα. ᾿ἸΑσάνης μὲν 


οὖν χατεῖχε τὸ πλῆθος, ὥστε ἀνέχεσθαι. ᾿Αρχιερεὺς 
δὲ τῆς πόλεως, ἄνδρα τῶν τῆς πόλεως ἀποστείλας 
ὡς βασιλέα, ἐσήμαινέ τε αὐτῷ τὴν ἔνδειαν, χαὶ ὡς 
σιτία πάνυ ὀλίγα ἀπολείποιτο, ὥστε ἀντέχειν. Ταῦτα 
πυθόμενος ὁ βασιλεὺς, λόγους αὖθις προσέφερε, λέ- 
γων τοιάδς "Ἐμοὶ παρὰ τῶν ἐν τῇ πόλει εὐνοούντων 
ἀπαγγέλλεται, ὀλίγων πάνυ ἡμερῶν ὑκολείκεσθαι 
ὑμῖν τὰ σιτία" τέ οὖν χαχοδαιμονᾶτε, καὶ οὗ παρα- 
δίδοτε τὴν πόλιν; ᾽Ενταῦθα, ὡς πυνθανομένου ᾿Ασά- 
vtto, ἔλεγον οἱ τοῦ βασιλέως τὰ καθήκοντα, ἐδον- 


Notule marginales. 


(08) Talentum apud Suidam 1259 librarum pondus. 


99 3j) flos. Sic ctium H. 


445 


DE REBUS TURCICIS LIB. iX. 


446 


λεύοντο xcvi], εἴτε παραδώσειεν τὴν πόλιν, εἴτε Α nos qui sie. loquerentur : Nuntiatum est mihi ab 


ἀνεχόμενοι ἀμύνοιντο. Ὡς δὲ ἀπεστραμμένους ἑώρα 
«eue ἐν τῇ πόλει, καὶ χαλεκῶ; φέροντας, ὑπόσπονδο! 
κε ἐξῆλθον αὐτός τε ᾿Ασάντς͵ καὶ ὁ Ἀακεδαιμόνιος 
Λουχάνης. ᾿Αφιχκομένων δὲ ἐς λόγους τῷ βασιλεῖ, 
σπονδάς τε ἐφ᾽ ᾧ αἰτουμένων, ἔλεγεν αὐτοῖς τάξε " 
᾿Απαγγείλατε τῷ ἡμετέρῳ ἤγεμόνι, ὦ: σπονδὰς 
ποιεῖσθαι ἕτοιμός εἶμι, ἐφ᾽ ᾧ τὴν χώραν ὅσην ὁ 
στρατὸς παρεξήει, ἐμήν τε εἶναι, χαὶ φόρον ἀπάγειν 
ἃ ἃ τὴν λοιπὴν χώραν, πενταχοσίους στατῆρα- * τῷ 
δὲ ἢγεμόνι, ἐφ᾽ ᾧ τό τε Αἴγεων, καὶ Πάτρα:, καὶ 
τὴν περίοιχον παρβαξιδέναι ἡμῖν" εἰ δὲ μὴ, αὑτίχα 
ipa ἐπιόντα μὲ γινωῤχόντων. Ταῦτα ὡς ἐνετέλλετο 
αὑτοῖς, nel ἐς τοὺς ἡγεμόνας ἀφίχοντο, περὶ τὸ 
Ταὔγετον τῆς Λακωνικῆς διατρίδοντες, ἀ ἦγγελλόν 
τε τὰ παρὰ βασιλέως, καὶ αὐτίκα ἐδόχει͵ ὥστε μὴ 
στέρεσθαι ἤδη ξυμκάδης τῆς χώρτς, πρέσδεις τε 
πέμπειν, καὶ ἐμπεδοῦν σφίσι τὰς σπονδάς, ἐφ᾽ οἷς 
προετείνετο βασιλεύς. Πέμψαντες δὲ πρέσδεις, cá; 
τε σπονδὰς ἐποιήσαντο, xal τὴν χώραν ἀπέβδωχε τῷ 
βασιλέως δπάρχῳ Ὁμάρηῃη, τῆς Θετταλίας ὕπαρχος *'* 
ἦν͵ τὸ τε Δἔγειον, Καλαόρίτης, Πάτρας, καὶ τὴν τε- 
ρίϑεπον ταύτῃ τῆς ᾿Αχαῖσς χώρας. Ὡς δὲ παρέλαδε 
«τὰς πόλεις, χαὶ νεήλυδας καθίστη ἐν ταῖς πόλε:οσι͵ 
*h μὲν στρατεύματα αὐτῷ διῆχκεν ἐπ᾽ οἴχου νομ'- 
ζεσθαι αὐτὸς δὲ εραπόμενο: ἐπὶ τῆς ᾿Αττιχῖς, καὶ 
ἐπὶ «nc ᾿Αθηνῶν πόλοως, περιΐξει σκοκῶν τόν τέ 
Πειραιᾶ, καὶ τοὺς λιμένα, ἐπεδέξατό τε "5 τὴν 
ὋὉράρεω ἀνδρεγαθίαν, Τὴν τε πόχιν ταύτην, χαὶ 


amicis et benecolis, quos in urbe babeo, paucorum 
dierum admodum vobis supcresse alimenta. Quid 
igitur insani et miseri urbem non traditis ? Cum 
nunlii regis qux mandats essent coram. Àsane 
exponerent, puhlice deliberabsnt dederentne ur- 
bcm, an extrema potius perpetientes resisteret 
reyi. Cum autem cernerent oppidanos graviter 
presentem nccessitatem. ferre, οἱ mali. querere 
liberationem, ſide publica interposita, egressi sunt 
ad regem Asanes εἰ Spartanus Lucanes. Venientes 
antem super ſœdere pangendo in colloquism cum 
rege, sic allocutus est : Vestro principi dicite, we 
paratere esse ſœdus percutere, et pacem dare: 
sed Lac conditione, ut ea regio quam ezercitus 
meus peragravit, mea sit. Ab reliqua regione tri- 
buti nomine peto quipgentoa stateres. Deci autem, 
qui adhue tenet ÆEzgeum, Psiras et Énitimam re- 
giosem, dicito, eL ea nobis tradat : sim ininus, 
con(estim accedam, et armis subjiciam. Haze «bi 
cognovisseut, ui praeceptum erst, proliciscuatur 
ad principes, qui ea tempestaie circa Taygetuam 
Laeomim se ienebant, iisque quz data erant ab 
rege masdata explicant. Quibes amditis, visum 
est ne et universa spoliaremter regione, legatos ad 
regem miltere, et fadus conglutinare his condi- 
üonibus quas rex przscripsiset. Mittentes itaque, 
quemadmodum decretum — etat, legatos, pax com- 
posita est. Hegio, quam postelaverat rex, restituta 


ἀπρόπολιν, zuvÜivenet, βασιλεῖ μάλιστα üx τῶν iv C est. regio. przfecio. Omares Thessalia. prefectus 


τῇ χώρᾳ αὐτοῦ κόλεων tv γνώμῃ γενέσθαι, καὶ τήν 
«ἰ παλαιὰν τῆς τόλεω; μεγαλοκρέπειαν͵ xai χατα- 
σκευὴν ἀγασλῆναι ἐπειπόντα - [155a δὴ χάρις ὀφεί- 
λεται ἐν τῷ ἡμετέρῳ νόμῳ Ὁ μάρῃ τῷ Τουραχάνεω ! 
Τὴν yàp πέλιν ταύτην καὶ ἀχρόπολιν παρευτίσττο 
Ὁρμάρης οὗτος τρόπῳ τοιῷδε" 


Αἴ κει, Calabrites, Patras εἰ &aitiu.am regionem 
841 Acbaiz recepit. Rex. ubi urbes sescepit, 
praesidiis peregriucrzum eas Srmavit, et peregrinos 
iis prefecit. In bune modum confecto bello copias 
omnes do:.os dimisit. Ipse autem converses est 
costra Auicam c urbem Athenas. Obambelabat 


contemplans Pyrzeum, εἰ poriuum commoditatem. Omaris virtute civitatem istam wna cum arce 
la duienem sccepit. Fait autem hzc vrbe semper regi, ut audi, beaevola, εἰ meuificentiam ejes ant:- 
quam et apparatom urbium semper plurimum amplexus est. Dixit igiter : (Quanta gratia. debetar lego 
nesira O:ms:i Turachanis &lio 1 Quo pacto O.uares arbem isia.n una cum arce occuperit, jam 


dicetur : 

Ὥ; γὰρ Népe; ἐτελεύτησε, χατέσχε τὴν τυραν .- 
vile ἢ γυνὴ αὐτοῦ͵ παῖδα ἔχουσα νήπιον, χαὶ δια- 
πρεσδευομένη ἐς βησιλέα, χρῆματί τε ἐθεράπευε 
«τὰς βηπιλέως θύρα-, xal αὐτὴ διέτριόε περὶ τὴν 
δρχῆν. Χρόνῳ δὲ οὗ πολλῷ ὕστερον, νεανίου τινὸς 
ve Οδενετῶν, ἐμπορίας ἕνεκα ᾿Αθήναξε ἀφ:χοιμέ- 
wwe, τῆς συγχλήτου δὲ ἀνδρὸς, ἠράσϑαι. Kai ἐρα- 
€ sisa, ἐς υύγους τε ἀξίεται τῷ veavíg, ὡς ἐν xa: 
διαῖ; ti πολλὰ συνδια:ρδων τῷ νεανίᾳ, ὡς αὐτῷ 
εἰς χυναῖχα χωρῆται, ὅ.α τῇ ἀ; χῇ ἐπιτρόψαι τῆς 
παὔλεως ἔτοι;ας εἴη. Ταῦτλ͵ BÀ. εἶναι αὐτῷ, ἂν &z»- 
πεμφάμενος τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, τρύπῳ el δύνηται, 
ἐπενέλθῃ ᾿Αθήναξζε. Ἢ: δὲ ὁ νεανίας ÜUpiáaos καῖς, 
«ὃ Ναΐπλιον ἐκπιτετρχμεμένου παρὰ Οὐιτνετῶν. 

'λειὼν Ck ὁ venvis;, xz; κετασχεθεὶς τῷ ἔρωτι, 


Μοιίπω Nerio, «exor ejus Atbenarum tyranni- 
dem ebünuit, babeus ex marito fium saperstitem 
δόμος peerulem. Mitteas igitur legatos sd janva- 
rum milites, quos largitionibus sibi οὐδε liarat, 
fzeile principatum rctinuit Athenarum. Mec tamen 
mule pest amore exarsit in. adolescentem Vene- 
tum senatoris &lium, qui mercium grauüa Albenas 
sypelerat. ÁÀmore it24uc amens in colloquium cam 
adolescente venit. Cum plerumque autem plarimis 
blanditiis apimum adolescentis pelliceret, e ma- 
qua com voluptate cum ille coaversaretur, promi- 
s&& se velle ipsi nubere et Atkenarum principalium 
simul traderc. Jizc autem tam fore, si prius 883m 
wiorem quocunque mode repudi»sset : et ea re- 
pudiata, éeinde redirct Athenas. Adolescems iile 


Notulæ marginales. 


"Ὁ ]a ano, superscr yum ὑπάγγῳ.  " xat ἀξιδέξετο τε, 


A1 


LAONICI CHALCOCONDYLA 418 


fllius crat. Priami (€9), cui à. Venetis Nauplium A καὶ ἐλπίσας τὴν τῆς πόλεως ἀρχὴν χαταπχεῖν, δια. 


urhs commissa erst. Adolescens igitur reversus 
Venetiss, et amore anlens, speransque se Athe- 
marum principatum oecupaturum, uxorem suam 
necavit, qu: et ipsa scnatoris ct patricii erat filia. 
Hae, quemadiodum dixi, e numero mortalium 
«tblata, Athenas rediit, Neriique uxorem. duxit. 
Cum autem cvasisset ad urbis regimen, delatis est 
ab Atheniensibus apud januas regis. Tandem cum 
invidia Atheniensium premeretur, ut eam aliquo 
modo leniret, dicebat se pueri tutorem csse. Nec 
multo post assumens puerum, uns cum eo ad. rc- 
ξι πὶ venit. Nam Francus Nerii patruelis (70), con- 
sebrines vero. pueri, morabatur in. Janvis regis, 
sperans tempus fore quo ipse Atheniensium prin- 
eipatu potiretur, Reg. autem ulii comperit 3wen- 
tiam mulieris, Frasnco Antonii ilio arbem com- 
misit, eique parere οἱ benigne eum suscipere jussit 
Athenienses. Hi quidem benignis animis, quemad- 
modum imperatum erat, virum excepere, Qui ubi 
urhis praffecturam nactus est, mulierem illam ce- 
pit. εἰ Megaris in carcerem condidit : nee molto 
94S post esmdem interfecit, propter scelestas 
illas uuptic:, quas eum juvene Veneto contraxe- 
rat. Quomodo autem istam mulierem necavcrit, 
non constat. Quapropter cum postea juvenis Fraa- 
cum ejus injuria in januis regis accnsaret, rex, 
fei indignitate commotus, misit Ouarem Tura- 
cbanis (liam cum Thessaliz exercitu, quem jussit... 


Omares Tarachanis Glius, accepto Tliessalie exer- C 


citu, οἱ ad urbem accedens, eam continuo sule- 
gt. Arcem tamen tempore longo obsedit, speraas 
86 eam Capturum opera virorum qui ià arcc erant, 
quibus stebatur. familiariter. Cum autem  niüil 
eorum qtie animo conceperat, succederet, Frau- 
cum in h«enc modum allocutus est : O &li An- 
tend, haud dubic nosti familiam regis, qui ur- 
bem banc tempure longo tibi regendam concessit. 
Quoniam aotem reg nunc. imperat ut. eam re- 
stiluas, nescio quo jure esm invito rege teneas. Ne 
dubites, haud diu, si εἷς facere perreseris, princi- 
pats. istius. urbis penes te manebit. Nunc tibi, si 
vis cum eo in gratiam redirc, Baotiam et Thebos 
poslicetur, ut hine decedas ferens divitias areis, 
inasque. Saltem arcem regi relinque. Hec cum 
audisset juvenis, petebat sibi fidem dari : qua data, 
crederet Bacotiam sibi a rege tradi. Omares rem ad 
jauuas retulit et ut Adem facerent juveni promissa 
rata fure, facile impetravit. Fide igitur accepta, 
egressus est juvenis arce libenter, cum ab rege 


φθεῖρας δὲ xax τὴν γυναῖκα αὑτοῦ, γένους οὖσαν xal 
αὑτὴν συγκλητιποῦ" διαφθείρα: δὲ ταύτην, ὡς efpr- 
ται, ἐπανῆκεν ᾿Αθήναζε, xal τὶν Νερίον γνναῖκα 
ἤγαγεν. ᾿Αφικόμενος δὲ ἐς τὴν τῆς πόλεως ἀρχὴν, 
διεδλέθη ὑπὸ ᾿Αθηναίων ἐν xal; θύραις τοῦ βαδι- 
λέω. Ὕστερον μέντοι, ὡς ἤχθοντο αὐτῷ οἱ ᾿Αθη- 
valot, ἐπιτροπεύειν τε τοῦ παιδὴς ἔφυσχε. Καὶ οὐ 
πολλῷ ὕστερον λαδὼν τὸν παῖδα ὀφίκ:το παρὰ βα- 
eda. Ὁ γάρ τοι Φράγκο: Νερίου ἀδελφ'δυῦς, ἀνε- 
dc δὲ τοῦ παιδὸς, διατρίδων ἐν ταῖς βασιλέως θύ- 
patc, ἐπέμενε καιοὺν αὐτῷ παρὰ βασιλέως ἀφίξε- 
σθαι ἐς τὴν τῶν ᾿Αθηνῶν πόλιν. Βατιλεὺς δὲ ὡς 
ἐπυνθάνετο τὰ ἀμφὶ τὸν ἔρωτα τῆς γυναιχὺς, ἐπέ- 


ἢ τρέψε Φράγχῳ, τῷ ᾿Αντωνίον παιδὶ, τὴν 'κόλιν, xol 


πέμπων ἐκέλευε δέχεσθαι αὐτὸν τοὺς ᾿Αὐτυαίους. 
Οἱ δὲ ἕτοιμοι ὄντες ἐδέξαντο. 'O &' ὡς τυραννίδα 
ἀφίκετο τῆς πόλεως, τὴν μέν τοι γυναῖκα συλλαδὼν, 
καθε:ῖρξεν ἐν Μεγάροις, καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον, διὰ 
τὸν γάμον τοῦ νεανίου, διέφθειρεν, ὅτῳ plv τρόπῳ, 
οὐδεὶς ἤσθϑετο. Ac ἃ δὴ ἐγκαλοῦντο: ἐν ταῖς τοῦ βα- 
αιλέως θύραι: τοῦ νετνίον, δεινόν τε ἐποιεῖτο τὴν 
ὕδριν τοῦ Φράγκου ὁ βασιλεὺς, καὶ πέμπκιυν Ὁμά- 
ρὴν τὸν Toupzyávim παῖδα σὺν στρατεύματι τῆς 
Θετελλίις ἐχέλευνε... Παραλαδὼν δὲ τὸν τῇς Θεττα- 
Mec στρατὸν Ὁμάρης ὃ Toupayávtu, καὶ ἐ πελάσας, 
ἴσχει μὲν αὐτίχα τὴν ᾿Αθηνῶν πόλιν * μετὰ δὲ τὴν «e 
ἀκρόπολιν ἐπολιόρκει ἐπὶ συχνὸν χρόνον πρόκαθε- 
ζόμενος. Καὶ ἐπειρᾶτο μὲν δ'ὰ τῶν προστη κόντιον 
«ὧν ἐν τῇ ἀχροπόλει ἀνδρῶν" ὡς δ᾽ οὐδὲν αὑτῷ 
προεχώρει, λόγους προσέφερε τοιούσδε. "D παῖ 
᾿Αντωνίου, ab οἶσθα τὸν βασιλέως οἶχον, ὡς τῆνδε 
τὴν πόλιν ἐπέτρεψεν ἐπὶ ἱκανὸν yphvov. Ka ἐπεὶ 
βασιλεὺς αὖθις παραχελεύει παραδιδόναι αὐτῷ τὴν 
πόλιν, οὐκ οἶδα, ὅπως ἂν ταύτην ἄχοντος βασιλέως 
κατέχοις "3" οὐδὲ γὰρ πάνυ πολὺνξιαμεῖναι. Nov οὖν 
παρέχει σοι βατιλεὺς, μάλιστα διηλλαγμένῳ οἱ qo- 
pov τε τὴν Βοιωτίαν ἔχειν. καὶ τὴν Θηδῶν πόλιν. 
᾿Αποφερόμενον δὲ τὸν τῆς ἀκροπόλεως δλύον καὶ τὰ 
σαυτοῦ, ἀπιέναι καταλιπόντα τῷ βασιλεῖ τὴν àxph- 
ᾳ«ολιν. Ταῦτα ἀκούσας ὁ νεανίας, ἡτεῖτό τε πίστιν, 
ἐφ᾽ ᾧ ἐμπεδῶσαι αὐτῷ παρὰ βατιλέως τὴν Βοιωτίαν. 
Διαπραξαμένου δὲ ἐν τοῖς θύραις τοῦ Ὁμάρεω, οὕτω 


D δὴ φρασάμενος ὑπεξῆλθε τῆς ἀχροπόλεως, καὶ τὴν 


Θηδῶν πόλιν σὺν τῇ λοιπῇ Βοιωτίᾳ κατασχήσοντος 
αὐτῷ βασιλέως. Οὕτω μὲν δὴ ᾿Αθῆναι ὑπὸ βασιλεῖ 
ἐγένοντο, παραστησαμένου Ὁμάρεω. ἴέτε δὴ πε- 
ριιὼν ὁ βασιλεὺς, xal τήν τε ἀκρόκολεν θεώμενος, 
ἐν θαύματι ἐποιεῖτο, καὶ τὴν ᾿Αττικὴν περιιὼν, 
ἐσκόπει ** τε τοὺς λιμένας, ὡς εἴρηται, 


acciperet Thcbas cum reliqua Boeotia. In hunc. wodum Atben ductu οἱ auspiciis Owmaris in pote- 
etate regis coucessere. Tunc quidem rez Athenas peragrans, εἰ arcem contemplaus, mirabatur ur- 
bis arcisque magnificentiam. Iline obambulans per Atticam, spectabat. porius, sicuti supra aunotavi. 


Notule marginoles. 


(69) Petri Palmerii. 


“ΑΙ. κατέχῃ. 7 In uno, Uneox. 


(70) Francus Acciaiolus. 


6&3 AXE WER- UGULT Ln X A 
Bec areem. Aensc, . 


Ἔλατον. τς: “τ 
Zaxdgsy debe samo Xu Y 
εὖ üpeapubur.. iba de c ἀπο. -ῶνο πξτε το o m 
ζῶν NER  ANEGENEER D IBIUEN- ὅδιλε..- ὦ 
$sseam Aem cuaesdbo B». 
ac Beaux. axmetzhae^U .. ⏑ —" 
&» Marec; aa. tou χπασπλει "S uM egIr 4 
wm Susan: das -πειτασσε- ce 
-um me dad πεῃρα πετῶν. Ἐπ an» xe  —ccamir 
MawanR—. ieeriec o Ammo 3o — cox a; 
Anummwg cUUÓ usen ndbscume — m 
βαιρυῦθυ,, Rav. -emerfossdhs — 
ehem ee Üüssm 2. 
"p Aes guum Vui χὰ i» 
pam. SER. CENACIUSEL. UR. assiste; δἰποασεῦσαι II 
Peuneur aso aw TAIN πιισκηριααε δὲν mx. 


δε ἃ: mum Lxx re amd us face iypn- 


scaEBGOUR  Axfyü'ct o ὦ Ῥμέμυσνν. ϑιιιημῶν. 
T.umearm coim wer chau cir 
'-  CBatime dias 
N CDU 3 "2. A Cog Siue Ur 
T*'*CImawA Bib πεῖς mb. Rouges Ὥμν GA 
NES. pUTIMETReS db χα» τὸ. Ῥω, agree 
eumPrUR. ὁ —PenmEM queue ἡδνδεσαρ X vw 
SZRI195 Ceapegua daaeRse M pe 
35 ὦ SEM Hes R apes μὰ 
δαπδηρὰ "afr ὦ. δὲ; αἱ ἄντε, 
ρεέζταα CHER. 9 Àm αν; πρὸ, (VA CB P 
δεκάδα δυάδα xA "eum assum. Deet-. 
GEM; emm XGA GAMMA Gb GR  URMNURA um. 
TGRe .mraéERGEM. qua o ὠὲτιμό 
απο DS bi Mà WEM. αὐτῶ. ὦ dig. 
-m cc we Qus S .“ἰ- 
M31. Ὁ colagame uwpemebm Gn ται: aei, οἷν. 
AmaMuim AN. Jm ANDER 4hCCHuERR GP tss ἢ APR 
ψέξει, apum. qax € GeRP wii mRE 
mimi epe TURENAR QUEE Greg NE.obeR. COPA 
σατο, Ba GecCuuanaR ppl waliccon. al- 
gu Putqeem—. — Bm aavüa ἃ. URN. 
Km un 1 26m dedtns κι τὰ, aem CA ὧν. 
enc RGucct aWwpelek Quedpa Pen aae 
genit. ubnciuueum Cus Queue (e ns 
cumm fes pehamE qat xd OQ uRRSIÀ NA. 
exci 3ε Ὁ ταν ὦ: ἃ OM πος ἃ 
amMCS δὲ δι n Βα o dmt owe ἰδ n4 


poti Gr-cmem Sug a Üamiamuc ὅδ n — κα. C G«puiuócwm gecceéeee. θέμε (emdiu Qe) centur 


WP SICRERUMENI- πολι δά »ἄκα 4^5 — απο 
MepusaErae iato  maeepgÉecsl. — xm o vo 
Ἴστρον dusias- S xm Drop um ἘΠ- γευτ w 
pesado. — τὰ vl 
[29 »» —Sed dc. dz eI Guzae. ero kl- 
fem» παρ5 ” psu ὡς 2Tolrws 
Ungds vb» 61395 mig» TagcÉXS-S wo. - 
τος. NacUpEIL» ἔπτάντας "Suc ἔν τοῖς 
βαοιλέκας wil ἔπεμτε τεράτειρα εἰ. δεϊο 
zbveuses, οἱ τε Θετεδλῖας͵ zz: À-eca. Koi) σ:τια- 
izyvv ἀξάδε.Ξε Espeoek» τὸν ραπιφίρυι ἔΞ'σ» γι. 
Kei ὃς συλλαΐδισν ** Δχγράτεν zie rk πσλοσυννήοιν 
ὄπερχυν, rs. Ἰδμάρην ti» ἔς ,;αχξτεια, καὶ γαρ- 
€i» γενέριενόν οἱ ἐπὶ τῷ θυγετρ', τούτεος λαδὼν 
ἐείέαλεν ἃ: τὰν Βελοαέννῃσον κεὶ ἐς Πάτρας μὲν- 
τὸς τῷ; Ageiz; ἀτέκετο, καὶ τὴν ἀπρόσολεν ἣλεν- 
δέρωσεν. Οἱ γὰρ ἕλληνος͵ ὧ; ἤσθοννο τοῦ B. διὶ ως 
α:ρετὺν ἐπιύνεα͵, ἐ πενέστεσᾶν τε ἐκ τῆς πολιορκέες, 
zs: ἐς τὴν δδεγαλόπολιν͵ εἰ [νῦν λεγόμενον) 5 Ατον- 
«άριιν, σννελέγνντο ἐπὶ τν ἤγεμόνα. ὧς τὴν μά- 
ζῆν ποιτούμενοι. Ὃ μὲν οὖν στρατὸ: διῤφει διὰ τῆς 
"ade; χώραν τὴν παραλίαν, καὶ ἐπὶ τὴν Ἰθωμὴην 
ατικύμενος;, évíg: ἐς Acovtápeev. Ἔνταῦθε Θωμᾶ; 
φυναθροίσα: τούς τε ᾿Αλδανοὺς, καὶ “ἔλληνας τοὺς 


cum Thewnür „ QuUt4pA ὃ ἡ 
prewc9Us e e Senpuceon acce. (dS nU Bes 
Ὁ, Mb δ δριὰ i5 qrbus as bo; MED dM, eR 
vena Puaeemers. Num δινέθοες Ὦ.: 
cChemare peraceus cha. τ᾿. G9. Oei ὦ ἄν 

dem δὲ qudd s x qua CQ NA UR 9 on» 
eeiec^, Uramemaeise bere cnp δὲ cou δὲ 

cmm ehe δεενοκ δ cow ἔξ prae qhbes 

bat. Coatmrope 5 ἢ pérz 2, 28 Nepos wea $99, 
precum eo przUe aecis Quam ca δὴ Isa 
abéeu pest. Rx, vi aatem «t Τα λο Be 
ἔσει jemeerem abevpta jari;wrsmdi (qe ne P 
fex toot, eb ἐξ’ teo, ques vui pr 
sedtem srcibu-. cuampesecnat, exveescstem Übenatur 
et Ææ contra Peieqennceas ite jube. Ducem 
belli declarat Chamusam cognesmine Hieccacepba 

fuas (11). Uic, captis Achwate Poluposnei melee, 
οἱ Omare Turachanua Glo, quon qvam axe 

rai. ingressus est Paupuanesum : c Patras Ἀν δὲν 
veniens, arccu οὐκιι ως solvit, Graeci ciim 09a 
Ceguevisscat reque exercitum accedere, esmitieates 
ebsidienem , Lecatarium ln aquam urbem ad pria 

cipem celligebtutur, quasi congretsui ace CUm 
regis exer iti. Ezerejtus quidew iet faciebat. we 
regionem lilijis maritimam ; οἱ tbomam perveniens 


Notule marginales. 


(21) Acripitriferum. 


" Bic quadam desiderantur. R. utin c. " In uno, λαθὼν.  Inelusa desunt in. uno. 


&x 


LAONICI CHALCOCONDYTL.E 


1532 


zmcemdehot Lesetsriem (72). lbi consregans Thomas À 305€7€7-6r:8 , κιρετάτσετ,, ὡς εἰς μάχην. Ἔνθ. δὴ 


Albenes εἰ Crzcos qui simul defecerant, aciem 
istrerbot, quasi aleae prxlii experturus. Turci 
cmm bec venissent, videstes Grzcorem sciem erz- 
ernstam consistere ia urbis collibus, deliberabant, 
c2sirame communirent, aa. recia, quenadmodum 
mnsti;misgent, contenderent Muchism Tegez. Joau- 
zes equitum dux, eoaspicans aciem Graecorum in 
bscgitsdinem se extendere, exclamavit : O . chari 
Turei, Graci victi «unt. laud enim possibile est pu- 
gnare eos poese, cum in hunc modum acies iu erdi- 
nem δῇ ἢ, explicata sit. Nam omnes illico cedest, 
ubi postremi in fugam versi fuerint. Non. enim in 
aciem dispesiti erant ut se mutao adjuvare pessent. 
Verum acie qnam maxime extenusta dimicare cum 
boste parabant. Jonuzes exclamans, quemadmodum 
disi, cum (ura equitum irruebat in. hostem, po 
siremi excipiebant primos : et cum plares usque 
sspervenirent Tarci, in fugas eundcbanur. Pos- 
tremi Gracorum fegientes iocidebantin suos : quos 
deinde lugz socios trabebant. In bunc modum acies 
Graecorum universa in fugam δ᾽ 1821, posiremis 
loco pulsis. Graeci toti$ viribus fugiebaut in wrben:. 
Terei insiantes. clamore et mutua cobortatione, 
occiderunt circZer ducentos : el accedentes urbem, 
etiaro principem obsidione cireumdedere. Exerei- 
(as fime et peste premebatar propter maacipia qua 
adduxerat ex Acbaia, εἰ deinde Muchlam abduze- 
ra!, Jonuzem reliquerent cum Demetrio principe. 


Thomss iterum, cum decessisset exercitus regius, (C 


regis peregrinos qui arces tuebantur, obsidione cir- 
cumvenit. 


Rex ea tempestate bellum movit contra Seadc- 
roviam, et Triballorum regionem. Hujus belli ista 
causa traditur. Mortuo Eleazaro Bulci fllio, relicta 
est uxor cjus un3 cum filia in. p;incipatn, arcem- 
que Senderovi.e tenebat. Elocans aotem (iliam Illy- 
riorum regis lilio (is erat Stepbanus Bosoiz rex) 
principatum retinere cogitabat urbis. Yerum Tii- 
balli coafluebaut ad Machnmetis fratrem Michaelem, 
qui apud Triballorum principem egerat : eumque 
ducem creaptes, jusserunt urbis negotia curare. 


9 Teugpuxa ἐπελπεύνοντες͵ &; εἶδον τὸ τῶν Ἑλλέ- 
ws» τεράτευυσα πιυρατασοόμενον ἐπὶ τοῖς λότοις τῆς 
κάλεως, ἐδουλεύοντο μὲν, εἴτε στρατοπεδεύσωντα:, 
εἶτε χαὶ διελαύνωτσιν ἅπαντες * ὡς ἔχουσιν ἰθὺ τῇ ς 
Teyo:s; ixi έουχλήν. ᾿ρνούζης ὃὲ τῶν ἱπποδρόμων 
ἄρ ων, ἰδὼν» τὸς Ἕλληνας τὰς τάξεις ἐς βάθος πε- 
ποιηπἔνους, ἀνέχραγεν Ὧ φίλοι Τοῦρκοι, ἥττηνται 
ol Ἕλληνες. Οὐ γὰρ οἷοί τε, ὡς συνετάξαντο μαχέ- 
029021: αὐτοὺς, ἀλλὰ δώδειν αὐτίχα ἅμα πάντας, 
τῶν ὑστάτων ἐς φυγὴν τρετομένων. Οὐ γὰρ κατὰ 
τοὺ; δαχτύλους ἀλλήλοις ix16erfouvia; παρετά- 
ξαντο, ἀλλ᾽ ἐς βάθῳ: τὰς τάξεις ποιησάμενοι παρε- 
σχενάζοντο ἀμύνε5θαι. Ταῦτά τε ἀνεδόησεν ὁ "Iovos- 
(ec, καὶ λαθὼν τοὺς ἱπεοδρόμους, ἔθει ἐπὶ τοὺς 
Ἕλληνες. Ot δὲ ὕστατο: ἐδέξαντο μὲν τοὺς πρώτου ς΄ 
μετὰ δὲ ὡς ἐπιγινομένων τῶν Τούρχων ἀεὶ πλειό- 
νων, ἐς φυγὴν ὥρμηντο. Οἱ τελευταῖοι δὲ Ἑλλήνων 
φεύγοντες, ἐς τοὺς σφετέρους ἀνέπιπτον, χαὶ τού- 
τοὺς ἅμα ἃς φυγὴν κατέστησαν καὶ οὕτω αἱ τάξεις 
μιᾷ ῥοπῇ καιροῦ ἐτράποντο ἐς φυγὴν, τῆς τελεν- 
sala; βιαζομένης. ᾿Ανάγχη γὰρ ἦν ἡττημένας aó- 
*ixa μάλα xoi τὰ; ἄλλας τοῦτο κείσεσθαι τάξει-, 
ἀλλήλαις συμχιπτούσας. Ἕλληνες μὲν οὖν ἀνὰ 
πράτο; ἔφευγον * ἐς τὴν πόλιν οἱ δὲ Τοῦρχι ἔπιόν- 
«ε: χρανγὴ τε χαὶ διαχελευσμῷ, διέφθειρον ἐς δια- 
κοσίους, καὶ ἐπελάσαντες ἐπολιόρχουν τόν τε ἣγε- 
μόνα xal τὴν πόλιν ἐπὶ λιμῷ καὶ λοιμῷ" ἐπιέζετο 
γὰρ ὁ στρατὸς, ἐπεὶ ἐγένετο αὐτῷ ἀπὸ τῶν áv*pz- 
κίδων τῶν ἀπὸ τῆς ᾿Αχαῖας, καὶ ἀπήλαυνεν αὑτὰ 
ἐντεῦθεν ἐπὶ Μουχλήν. Τὸν μέντοι Ἰονούζην χατέλι.- 
sov σὺν Δημητρίῳ τῷ ἡγεμόνι. Ὃ μὲν οἷν Θωμᾶς 
αὖθις, o; ἀπήει ὁ στρατὸς ἐπελαύνων, ἐπολιόρχει 
τοὺς τοῦ βασιλέως νεήλυδας ἐν ταῖς ἀχροπόλεσι. 
Βασιλεὺς: δὲ ἤλαυνε τὸ θέρος τοῦτο ἐπὶ Σπενδερό- 
6n», xai τὴν τῶν Τριδαλλῶν χώραν. Τὴν δὲ ἔλασιν 
ἐποιεῖτο δι᾿ αἰτίαν τήνδε. Ὧν γὰρ ἐτελεύτησεν 
Ἐλεάζαρος ὁ τοῦ Βούλχου παῖς, κατελέλειπτο ἡ 
γυνὴ αὑτοῦ ἐπὶ θυγατρὶ ἐς τὴν ἀρχήν. Καὶ τὴν μὲν 
ἀχρόπολιν τῆς Σπενδερόδης χατεΐῖχεν αὕτη, xat ἐπι- 
ταμίαν ποιουμένη ἐπὶ τὸν Ἰλλυριῶν βασιλέως 
καῖδα ἐπὶ τῇ θυγατρὶ), διενοεῖτο τὴν ἀρχὴν αὐτὴ σχή- 
σειν τῆς κόλεω;. Οἱ μὲν οὖν Τριδαλλοὶ ὥρμηντο 
ἐπὶ τὸν Μοχουμέτεω ἀδελφὸν τὸν Μιχαῆλον, ὃς 


Mulier honc advenientem in arcem quasi hospitem D παρὰ τῷ Τριδιλλῶν ἡγεμόνι διέτριδε, χαὶ σφίσιν 


invitavit, continuoque ei vincula injicit, vinetume 
que sd Pannones mittit. Quem Pannones aecipisn- 
tes, in carcerem conjecere. Triballi igitur (qui et 
Servii) iterum  recidebant ad regem Pannonum ; 
ei accersiti una cum principis defuncti uxore, de- 
ditionem urbis fecere. Αἱ rex, cognito quonam res 
suæ redacta forent, arma capit, et copias contra 
Senderoviam ducit , quasi vi eam recuperaturus. 


Oppidaui cum audirent adversum se hostiliter 


ἡγεμόνα ἑλόμενοι, χαθιστάντα ὃ τε αὐτὸν, χαὶ ἐπι: 
τρέποντα τῆς πόλεως πράγματα... Ἥ τε γυνὴ μετα- 
πεμκομένη τοῦτον ἐς τὴν ἀχρόπολιν ἐπὶ ξενίσει, 
συνέλαδέ τε αὐτὸν, xal συνδήσας, ἀπέπεμψ.ν ἐς 
τοὺς Ilalova;. Τὸν μέντοι Μιχαΐλον οἱ Παίονες λα- 
δόντες, χκαθεῖρξαν. Καὶ οἱ Τριδαλλοὶ ὥρμηντο εὖ- 
θις ἐπὶ βασιλέα, καὶ μεταπεμπόμενοι ἅμα τῇ τοῦ 
ἡγεμόνος γνναικὶ, ἔπρασφον τὴν τῆ; πόλεως καρά- 
δοσιν. Ὁ μὲν οὖν βασιλεὺς, οὔπω χατᾳατάντων ἐς 


Notule marginales. 


(12) Megalopolim. 


! |n uno, ἀπόντες. * [m uno, ἔφυγον. * In uno, καθίστασάν τε αὐτόν. 





459 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


456 


evastaretur, Fecero οἱ affinitatem eum Graxis, qui A pov; τοὺς Δενχοὺ; ᾿Ασπροθατάντας κπολουἔνους 


Byzantii 8.4.0 τιθσταἱ Ἀπίων : inter csetera cum crim 
liliam suam elocassct Alexius rex Comnenus Joanni 
Byzantio regi. Hujusmodi autem. quid postea acei- 
dit. Suspectus (actus e«t regi Joanni. prépter ma- 
wem, quse Caulacuzena erat, quasi protovestiarius 
cum 68 concumberct, [ra igitur accensus, proto- 
vestiarium necavit : patcem matremque. ie cubi- 
culo conclusit, uteos interficeret. Verum cives sup- 
plices flebant Joauni ne hoc faceret : et cum com- 
peicentes, dimiserunt in partes [beri», Verum 
propter iujustitiam Joanuis rex Alexius filium suum 
uomine Scantarim (75) regem. iterum declaravit. 
Eidem uxorew dedit filiam Galiusis (76), qui Mit yle- 
nis erat, eo missus ab rege. Joaunes alieus in [be- 
riam, uxorem liabuit regis Alexandri Gliam. Postea 
hinc profectus, abiit Capham, quæreus aliquem, 
Cui esset uavis, qua veleretur Trapezuuteu, gestu- 
rus bellum cum paire suo Alesio, Invenit. autem 
isuhic virum Januensem, cui navicula satis magua 
erat, qua: arma. omuis generis ferebat. Hunc pri- 
uiutn belli ducem constituit. Apparautes igitur na- 
ven, quemad.vodum necessitas monere videbatur, 
profecti sunt Trapezuntem, bellumque. ipse patii 
suo intulit. Egvessos in terram templum Saucii P. o- 
ca excepit, etin ejus sacello tentoria (ixerunt, cum 
jam ante occulte sibi pacassent auxiliatores Cabazi- 
tauas, qui regew prodiderunt. lli euim agentes cu- 
stodiam regis in Achante suburhio, quo ipse tento- 
ria sus contulerat, cum curivilius et belli machinis, 
oppositi eraut Joanni, qui concedentes hosti tutum 
ad Alexium iter, effecere ut Joannis principes eum 
circa noctis medium, nibil tele suspicantem, vi in- 
terficerent.. Caterum Joannes. suis. mandarat, .ne 
patrem nccareut : veruia operam darent, ut captum 
ad se adduecrent vivum. Mi regis mandata parum 
curautes, existimabant se rem multo gratiorem ipsi 
facturos, si patrem interimcrent ; proinde eum per- 
emerunt, Verum deinceps Joannes quosdam ex 
illorum numero oculis privavit : quorumdam etiam 
"manus przcidit, ut testarelur sc noe patrem esse 
imverfectum : vcrum magis affcctasse ut. vivus in 
euam potestateu) venisset. Juannes cum in bune mo- 
dum paternum adeptus esset regnun, patri magui- 


xai δὴ xal πρὸς Τεμήρεω ὑἱδοῦς, «τοὺς à*h 7ζο- 
χίης, καὶ Καραϊσούφεω παῖδας, ὥστε μὴ πράγματα 
ἔχειν δῃουμένης τῆς χώρας ὑπὸ τούτων. Καὶ πρός 
«ε τοὺς “ἔλληνας Βυζαντίου ἐπιγαμίας «οιεῖπσθα', 
τά τε ἄλλα, καὶ τὴν θυγατέρα ἐκδεδωχότος ᾿Αλεξίου 
βασιλέως Κομνηνοῦ Ἰωάννῃ τῷ βασιλεῖ Βυζαν- 
τίου *. Μ:τὰ δὲ ταῦτα γεγονέναι τι καὶ τοιοῦτον. 
Ὡς γὰρ ἐν ὑποψίᾳ γενομένῳ τῷ βασιλεῖ Ἰωάννῃ 
περὶ -ἧς μητρὸς αὐτοῦ, ὡς τοῦ κοωτοδεστιαρίου 
συγγενομένον τῇ μητρὶ αὐτοῦ τῇ Κανταχουζηνῇ, 
καὶ πάτχοντι χατὰ θυμὸν τούτου ávexa, ἀπέχτεινέ 
τε τὸν πρωτοδεστιάριον, καὶ τὸν πατέρα «5:90 καὶ 
μητέρα ἀπέχλεισεν ἄμφω ἐν τῷ αὐτῷ κοιτῶνι, βου- 
λόμενος ἀνελεῖν χαὶ τὴν μητέρα. Οἱ δὲ ἐν τῇ πόλει 
δύχοηνίες, ἱκετεύοντες τῷ Ἰωάννῃ, ἵνα μὴ τοῦτο 
γένηται, ἀπέπεμψσν τοῦτο εἰς τὰ μέρη τῆς Ἰόη- 
ρίας, δυσωπήσαντες αὐτόν. Τῇ χαχίᾳ δὲ «τοῦ Ἰωάν- 
νου πεποίηκεν ὁ βασιλεὺς ᾿Αλέξιος τὸν υἱὸν αὐτοῦ 
τὸν δεύτερον βασιλέα τὸν Σχαντάριον ;ty*ptvov, 
xat ὑπάνδρευσεν αὐτὸν μετὰ τὴν θυγατέρα δυτιλή- 
νῆς, Γαλστιούτου *, ὃν ἀπέπεμψεν αὐτοῦ ἐν τῇ 
Μυτιλήνῃ. Ὁ δὲ βασιλεὺς Ἰωάννης ἀπ:ιλθὼν ἕν "δ: - 
ple, ἔσχε γυναῖχα τὴν τοῦ βασιλέως ᾿Αλεξάνδρου 
θυγατέρα. Μετὰ δὲ ταῦτα ἀπῆλθεν ἐν τῷ Kaei 
ἀναζητῶν ἐκεῖσε τινὰ τὸν ἔχοντα χαράδιον, xat :λ- 
θεῖν ἐν τῷ Τραπεζοῦντι πολεμιχῶς γατὰ τοὺ ἰδίου 
«ατρὸς ᾿Αλεξίου. Εὔρς δὲ ἐκεῖσε Ἰαυυΐτην ἄνθρωπον 
ἔχοντα καράδιον μέγα, ὅπλα παντοῖα φέρον, τὸ λε- 
vóptvuy 0v? xal ἐχειρυτονήσατο πρωτοστράτορα. 
Δρματώσαντες οὖν τὸ καράδιον χαγσῶς τε, xal ὡς 
ἐχρῖινν, ἦλθον ἐν Τραπεζοῦντι κατὰ ῥα τιλέως ᾿Αλε- 
ξίου τοῦ πατρὸς αὑτοῦ, ᾿ξελθόντες οὖν ἔξω ἐν τῇ 
ξηρᾷ, ἐν τῇ τοποθεσίᾳ τοῦ ἁἀγίον Φωχᾶ, xa* ἐν τῇ 
μονῇ αὐτοῦ ἐσχηνώσαντο αὐτόθι, σχόντες διὰ μέπου 
καὶ βοηθοὺς χρυφίως πως τοὺς Καύδασιτάνας "5, 
οἵτινες αὐτὺν τροδιδώχασιν. Ἔχοντες γὰρ οὗτοι τὴν 
φυλαχὴν τοῦ βασιλέως, ἐς τοῦ ᾿Αχαντοῦ προαστείου, 
«οὔ βασιλέως ᾿Αλεξίου ἐχεῖσε καὶ αὐτοῦ σχηνώσεν- 
τος μετὰ ἁρμάτων 1€ xal πολεμικῶν, κατὰ τοὺ 
Ἰωάννου σνγχατέθεντο, παρτιχωρήσαντες τὴν κατὰ 
'λλεξίου ἔλευσιν, ὄν καὶ εὑρόντες οἱ τοῦ Ἰωάννου 
ἄρχοντες, ἦν τῇ σχηνῇ ἀνυπόύόκτιυς, καὶ μετὰ βίας 
ἀπέγτεινχν αὑτὸν ἐν ipa μεσονυχτίου. Ὃ γὰρ βα- 


lice justa fecit, sepeliens eum ia venerabili templo : Ü σιλεὺς Ἰωάννης οὐχ εἶπεν 0140; χτεῖναι τὸν κατέρα, 


quamvià eum postea ia metropoli transtulerit. 


ὀλλὰ μόνον ζωγρῆσαι, xai εἰς αὑτὸν ἀγατγεῖν͵ 


Ἐκεῖνοι τοῦτο μὴ φυλάξαντες, ἀλλ᾽ ἀποχτείναντες͵ μᾶλλον τῷ βασιλεῖ Ἰωάννῃ τὰ πρὸς χάριν πεποιῇ- 
κασι δογοῦντες (cmq, Οὺς ὁ βασιλεὺς Ἰωάννης ὕστερον, τὸν μὲν ἐτύφλωσε, τὸν δὲ 3" ἐχειροχόπησε, 
μὴ θέλων τοῦτο οὕτω ποιῆσαι, ἀλλὰ πρ᾽ς αὐτὸν μόνον ἀγαγεῖν. Ὁ Ἰωάννης τοίνυν καὶ ἀνεδέξατο τὴν 
βασιλείαν, τι αὐ τας τὸν πατέρα αὐτοῦ ταῖς προσηκούσαις τιμαῖ;, τῇ ταφῇ, Óv xal χοτέθειο ἐν τῇ 
τε Θεοτχεπάστου “υνῇ, εἰ xal ὕστερων ἔφερε τοῦτον ἐν τῇ μητροπόλει. 


Notule marginales. 
(76) Catulisii, 


* lloc in loco annotata sunt. in ms. (etiam R.) here verba : "Ectpou τινὸς, καὶ οὗ Aaovixoo, ὡς δοκεῖ, τὰ 
παρόν. « Ista quie. secuntur alterius. cujusdam auctoris sunt, non vero Laonici » Sed quousque hec qua 
alterius narratio esse putatur, sese extendat, inferius demonstratur. Bec non sunt in HR. * In uno Vasc- 
λούσου. Hæc vcrba iu uno. manusc, in wiargine erant posita : “Ὅτι χοινῶς δῤῥέθη τουτὶ τὸ γωρίον xal οὗ 


κατεσχευάσδῃη ἐς τὴν πχρομοίαν τὴν ὁμοίαν φοράσιν. ἐς aliqnid desid ουτὶ 1 o" 
Καδασιτάντας. '! [n ano, τὸν δ᾽ Éxe ρὸν N φρ ic aliquid desideratur, etinm in R. In une, 


(5) Alexandrum, qui et. Scenderis. 


ASI 


DE REBUS TURCICIS. LIB. 1X. 


458 


Μετὰ δὲ τινας χρόνους ἐστράτευσε xai τι: Ζύχεης Α Nec multo tempore interposito, Zy:h 5 (77) no- 


ὀνόματε ᾿Αρταδίλης xatà Τοχπεζοῦντος, συνάξας 
ἀπχνταχοῦ, ἀπὸ «s Σαμίον, χαὶ ἐξ ἄλλων τινῶν 
πόλεων, xal ἧλθε γατ᾽ αὐτῆς '* βουλόμενος ἑλεῖν 
xai πορθῆσαι ταύτην. 'O δὲ βασιλεὺς Ἰωάννης, 
συνάξας χαὶ αὐτὸς στρατὸν διὰ τε ξηρᾶς καὶ διὰ 
θλλάσσης, ἅμα τῷ πανσεδάστῳ χαὶ τοῖς αὐτοῦ ἣλ- 
θεν ἕως τοῦ ἁγίου Φωχᾶ «ἢ μονῇ, τῇ λεγομένῃ Kop- 
δύλη. Συνάξας τοίνυν ὁ παυσέδαστος τούς τε ἰδίους, 
χαὶ τοῦ βασιλέω;, διήρχετο ἅμα τῇ τοῦ στοατυῦ 
βουλόμενος θαλάσσῃ εἰσδαλεῖν xazX τοῦ Ζύχη ὅποι 
ἂν εὕρηται τοῦτον ὁ γὰρ Züyn; ᾿Αρταδίλη: va:- 
ἐσχε τὴν τοῦ Μελιάρη λεγομένην τοποθεσίαν, προ- 
λαδόμενος τὴν χλυσυύραν ταύτην τοῦ Μελιάρη, τὸ 
Καπάνιον λεγόμενον. Ελθόντε; τοίνυν οἱ τοῦ πᾶν- 


mine Artabiles bellum coutra Τιαροζ δι movit, 
counscribens 4.4.7 undique exercitus ab Oriente, 
ab Meridie, ct a Samo, necnon ab aliis quibusdam 
oppidis. llis copiis iustruclus accessit Trapezuntem, 
voleus ea! urbem capere, et destruere. Etiam rex 
Jaunes comparans exercitum, terra. marique ve- 
nt usque ad Saucti Phocæ teinplum, quod Cordyla 
huncupatur, una cum. imperatore Graco, et suis. 
C.ngregans igitur imperator Griecus suos et. regis 
inilites, pergebat simul eum exercitu suo per mare, 
copiam prælii facturus, ubieunque Zychlien indeptus 
foret. Nam Zyches Artabiles insederat locum, qui 
Meliare diciiur, praeoccupatus Meliaris faucibus quae 
Capanium nominantur. Venientes itaque impera- 


σεξάστου, καὶ αὐτοὶ !*, εὗρον τὸν Ζύχην προχλτ- D toris Greci milites, et ipse, iuvenerunt. Zyctem 


ἐχοντα ** thv χλυσούραν τοῦ Karavlov. o? xav 
ὁρμήσαντες χατὰ τοῦ Züyr, ἐπ᾽ ἐλπίδι τοῦ vavt:- 
κοῦ στρατοῦ ἅμα, ἐπειξὴ xal οὗτος ὁ ναυτικὸς 
στόλο; fiv παρεσχενατμένος μετὰ τοῦ πανσεδάστου 
διωσειν τῷ Ζύχῃ. οὖχ ἔσχον χαιρὺν ἔγχαιρον, ἀλλ᾽ 
ἀνέμου βιαίου πνεύσαντος ἐν τῇ θαλάσσῃ, οὐκ ἐξ- 
ἦλθον ἕξω οἱ ναντιχοὶ εἰς βοήθειαν ποῦ στρατοῦ, 
ἀλλ᾽ ἄλλοθὶν ποθεν σχληρίας γενομένης, ἔσγμον χὠώ- 
λυμα τοῦ ἐξελθεῖν τὸν ναντιχὴν στρατὸν τὰ πλοῖα 
γενόμενα. Mat τότε δὴ ὁρμήσαντες ol τοῦ Ζύχη 
χατὰ τοῦ πανσεδάστον, χαὶ τοῦ στρατοῦ, διέφθει- 
ράν τε αὐτὸν πανσέῤαστον, xai τὸν νἱὸν αὐτοῦ, xal 
ἑτέρους ὡσεὶ τρ'άχοντα. Kal οἱ ἕτεροι πεφευγότες 
ἦλθον 0b; τὸν βασιλέα ᾿Ιωάννην, ὅς φυγὰς xat αὖ- 
«ὃς γενόμενο; μετὰ πλοίον, ἦλθεν ἐν Τραπεζοῦντι, 
σύναμα καὶ τοῖς ἑτέροις, οἱ μὲν διὰ ξηρᾶς, οἱ δὲ 
διὰ θαλάσσης πεφζευγότε;, χατασχηνώσαντος τοῦ 
Ζύχη iv τῇ μονῇ τοῦ ἁγίου Φωχᾶ, εἰς fjv ἦν κατ- 
εἸκηνωμένο; ὁ βασιλεὺς Ἰωάννης. Ἐζώγρησε δὲ 
καὶ πολλοὺς ὁ Ζύχης, οὔστινας φονεύσας ἐξ αὖ- 
τῶν, ἔχων χαὶ τὸν Μαυροχόσταν λεγόμενον ζῶντα, 
κελιώτην ὄντα καὶ ἐξοδιαστὴν τοῦ βασιλέως, ὃν xai 
ἀπέχτεινεν ὁ Zoyn: ἔμπουσθεν τῆς πόλεως. Εἶτα 
ποιήσας ἐκεῖσε ἡμέρας «ρεῖς, ἀπῆλθεν ὦ; πολε- 
phowv ἐν τῷ Ἀδεσοχαλδίῳ, ὡς τοῦ πανσεδάστου 
«οὔτο ἔχοντος. Συνέδη δέ τι xal τοιοῦτον ἐν Tpaxs- 
ζοῦντι ἀχμὴν ὄντο; τοῦ Ζύχη ἐν τῇ μονῇ τοῦ Κορ- 
δύλη. Ἕν τῇ νυκτὶ ἐκείνῃ ἦλθεν ὁ Ζύχης. Ἕν αὐτῇ 
γυνή τις τῶν ᾿Αρμενίων φουδηθεῖσα, μἧποτε ὁ Ζύ- 
χης ἐπιλάδηται τὸ ἐξώχαστρον, μετῆρε τὸν βίον 
αὑτῆς ἐς τὸ μέγα χάττρον τῆς Τραπεζοῦντος, ὡς 
φυλάξασα ἐχεῖσε. Τοίνυν ὁπόταν ἐλάμδανε τὸν βίον 
αὐτῆς, xai ἐχόμιζε τοῦτον ἐν τῷ χάστρῳ νυχτὸς 
οὔσης, λεληθότως ἀνήψατο «uo ἐν τοῖς χροχίοις αὖ- 
«ἧς. Αὕτη δ᾽ ἣν ἐντῷ μεγάλῳ κάστρῳ, μὴ εἰδυῖα 
«ὸ σοὐμπτωμα, ἀνηψαί ' τε μέγα ἐν τῷ ταύτης οἱ- 
κήματι xal ἐξ ἐχείνου xal τὰ σύνεγγυς πάντα, ἐν 


preoccupasse angustias sive fauccs Capauii. l'ru- 
peranter igitur contra illum profecti, sperabaut na- 
valis. prxlii bogtem copiam facturum ; siquidei: 
classis ibi parata erat, ut impetum daret in Zychis 
exercitum. Verum tempus haud satiy prxlio op- 
portunum, pugnam. inhibuit. Nam cum venti pro- 
cella pertinacius mari incumberet, navales copiæ 
non egressze sunt, ut subsidium ferrent classi. Veruin 
cum hic et alibi hinc inde anchoris firmatze lizre- 
rent, impeditæ sunt- naves, quo minus cum navali- 
bus copiis pergerent in bostem, ad quem usum 
coemparatz erant, Zychis milites banc oecasionem 
non omittentes, irrucruat. in imperatorem, et ejus 
excereitum, confeceruntque et ipsum et (ilium ejus, 
οἱ alios quoque circiter triginta. Czeteri iu fugam 
effusi, venerunt ad rcgem Juannein, qui οἱ ipse 
navi fugit, ct una cun aliis Trapezuntem perve- 
nit: quorum alii mari, alii vcro terra fugientes, 
cxitium evasere. Zyches castra. sna locavit in mo- 
nasterio Pliocz, ubi castra sua antea Joannes ha- 
buerat, Piurimos quoque ccpit vivos, quorum de 
nuuero aliquos occidit, Nactus est virum eum coi 
nomen erat Maurocostas, qui equorum regiorum 
curaior, seu. domitor, et veredarius regis erat. 
Hunc in urbis couspectu leto dedit Zyches. Postea, 
cum triduum ibi mansisset, abiit, quasi dimicatu- 
rus in Mesochaldio, ceu id teneret Grzcus impera- 
tor. Accidit autem Zycbi hoc ea nocte, qua primum 


p ín monasterium Cordyla. venerat. Mulier quzdam 


Armena, timens ne forte Zyches exterius castrum 
caperet, cum lanificio suo, ex. quo se alebat, pro- 
fecta est in magnum castrum Trapezuntis, quasi 
ibi tutius actura. Hzc accipiens ea. quibus quoti- 
dianum victum suum tolerabat, noctu. portavit in 
castrum magnam. Et forte, quia nox erat, incendit 
tila et lanificium suum. ]psa vero $48 manebat 
in magno castro, ignara quidnam accidisset. Factum 


Notule marginales. 


(71) Orthobulis filius, Pa'azitis nepos. 
49 Αὐτοὺς. R. ut in. eont. 
ἀνῆψε 


PATEBOL. Ca. CLIX. 


15 Αὐτός. ἐν qno, in. al. utc. 


'" [n uno, πρηκαταυχόντα. 


15 


'5 [n uno, 


4 


ILAONICI CIITALCOCONDYI.£ 


460 


itur est incendium magnum in cjus domo : et non A ὥρᾳ μεσονυχτίου. Οἱ δὲ ἐν τῇ πόλει, νοικίγαντες 


ea domo se tenuit. incendium, scd i: vicina omnía 
evagatum est, Noctis autem erat medium, cum in- 
cendium illud sæviret. Qui eraut in urhe , putabant 
proditionem esse, quam subornassent illi qui gra- 
Lificandum censebant Zychi. Proinde omues magi- 
stratus, necuon subditi, continuo fugam | ingressi 
suni, relicto Joanne solo. cum quibusdam circiter 
quinquaginta. Rex igitur tota ea nocte obibat dili- 
genter vigilias, et considerabat portas. Mane venit 
Zyehes ut. urbem illiooin suam ditionem redigeret. 
Verum re infecta abiit, pergens in MesocbalJium. 
l'uga igitur sibi eonsuluerunt otunes niagistratus 
urbis, quidam mari, quidam vero terra, ut venirent 
in Iberiam ad Caspios montes sitam. Qui cum re- 
verterentur tandem Trapezuntem, abeunte Zyche, 
opprobriis replebantur ab regé, qui eos identidem 
vocabat muliebres, molles, imbelles, et. patri: suse 
proditores. Hsc. quidem facta. sunt. "Trapezunte. 
At Amasi:e prafectus, Chiteres nomine, expeditio- 
nem ingressus, subito Trapezuntem oppressit ; el 
eos qui in. foro et urbis vicis erant, circiter bis 
mille, comprehendit; Cum autem urbs jam csset 
propemodoin deserta, cujos causa erat sævissima 
pestilentia, jamque exspcciarent, si modo hostis 
accederet, se captum iri ; rex urbis Joannes opibus 
effecit, ut rex Mechmetes urbem eam tributaria 
acciperet et captivos, quos Chiterempes (78) ahduxe- 
rat, redderet. Joannes vero promittebat se deinceps 


εἶναι προδοσίαν ἀπὸ τῶν ἐντὸς, τὰ πρὸς χάριν τοῦ 
Ζύχη, ἔφιενγον !* ἀπαξάπαντες, ἄρχοντές τε ὁμοῦ 
καὶ ἀρχόμενο!, ἐγχαταλειφθέντος μόνου τοῦ βασι- 
λέως “Ἰωάννηυ μετὰ xal τινων μεριχῶν, ὡσεὶ πεν- 
τήχοντα. Διήρχετο γοῦν ὁ βασιλεὺς διὰ πάσης τῆς 
νυχτὰς τὰ τείχη τῆς πόλεως, xal τὰς πύλας αὑτῆς. 
ἯἮλϑε τοίνυν ἐν τῷ πρωΐ xal ὁ Ζύχης, ὡς εἴρηται, 
εἰς τὸ τάχα ἐπιλήψεσθαι τὴν Τραπεζοῦντα, ὃς χαὶ 
ἄπηλθεν ἄπραχτος, διερχόμενος ἐν τοῖς Μεσοχαλ- 
δίοις. ἔφυγον γοῦν ἀἁπαξάπαντες ἄρχοντες, οἱ μὲν 
διὰ πλοίων, οἱ δὲ διὰ ξηρᾶς, ἐπ᾽ ἐλεύσει τῆς Ἰόη- 
ρίας, οἵ χαὶ ἐλθόντες ὕστερον, διαδάντες τοῦ Ζύχη, 
iv Τραπεζοῦντι, ὠνειδίζοντο παρὰ τοῦ βασιλέως, 
γυναιχωτοὺς ἀποχαλῶν. αὐτοὺς, χαὶ ἀνάνδρους; καὶ 
προδότας τῆς πατρίδος αὐτῶν. Kav τάδέα μὲν γέ- 
γονεν ἐν Ἐραπεζοῦντι. Ὁ δὲ τῆς ᾿Αμασίας ὕπαρχο:; 
Χιτήρης ὀνόματι, στρατευσάμενος, χαὶ ἄφνω ἐπει- 
σπεσὼν ἐν Τραπεζοῦντι, τούς τε ἐν τῇ ἀγορᾷ, xa! 
ἐν χώραις, τοὺς ἐν τῇ πόλει οὐχ ὀλίγους συνέλαθεν, 
ἐς δισχιλίους τοὺς πάντας γενομένους. Καὶ ἐρήμου 
ἤδη οὔση: τῆς πόλεως τῇ τοῦ λοιμοῦ βίχ, xxt προσ- 
δοχίμου ἁλώσεσθαι, διαπραξάμενος χρήμασιν ὁ τῆς 
πόλεω; βασιλεὺς Ἰωάννης, ὥστε ὑπόφορον ἔχειν 
τὴν πόλιν Μεχμέτῃ τῷ βασιλεῖ τοῦ λοιποῦ, τούς τε 
αἰχμαλώτους, οὖς ἔλαδε Χιτιρμπέης, ἀποδοθῆναξί 
οἱ, καὶ αὐτὸν ἡσνχίαν ἄγειν, ἀπάγοντα τῷ βασιλεῖ 
φόρον, δισχιλίους χρυσίνους, Ὕστερον μέντοι xat ὁ 
βασιλεὺς Ἰωάννης ἀπέστειλε τὸν αὐτοῦ ἀδελφὸν 


nullum iuiturum bellum, verum bona de quotan- (» Δαδὶδ δεσπότην ὡς τὸν βασιλέα, xal ἠξίου τε τοῦτον 


nis duo alia aureorum tributi nomine pensurum. 
Joannes rex (ravrem. suum Davidein. despotam ad 


ἐμπεδοῦν «τὰς σπονδάς" ὃ xal γέγονεν ἐπὶ φόρον 
χρυσίνους τρισχιλίους 37. 


regein iwisit, ut. fedus predictis conditionibus pangerent. Quodet factum est, verum «ut Joannes 
annuatim tributi nomiue solveret tria millia aureorum. 


lcria finitima est Colchidis regioni, ejusque re- 
ges baud suut instrenui εἰ ingencrosi. Porrigitur 
auteim ab eo loco qui Bathy dicitur, ct ab Phaside 
Buvio usque Chaltzicbi, qux pertinet ad ditiunem 
Gurguri, Corii, Cachetii, et Typhlisii. Urbes ha 
propinqui sunt Samaelio , quom urbem tenent et 
ibcolunt Turei : sab quorum potestate. degunt 
separatim infra Chachernm urbem in regione iua- 
ritima, Sebastopolis Miaceliorum (79) et Dauianni 


Ἢ 5i Ἰδηρία προσεχής ἐστι τῇ τῆς Κολχίδος 
χώρᾳ, xal οἱ βασιλεῖς τούτων οὐχ ἀγενεῖς. Διήχει 
δὲ ἡ χώρα ἀπὸ τοῦ Βαϑύ λεγομένον, χαὶ ἀπὸ Φάσι- 
δος ποταμοῦ ἕως Χαλτζιχὶ, ἡ τοῦ Γοργούρου αὖ- 
θεντεία, χαὶ Κορίου, καὶ Καχετίου, καὶ Τυφλισίου, 
σύνεγγυ; οὖσαι αἱ πόλεις αὖται τοῦ Σαμαχίου, 
Τούρχων οἰκούντων ἐν αὐτῷ χαὶ ἐχόντων, χωρὶς χά- 
τωθὲεν τοῦ Καχετίου πόλεως, τοῦ ἐν παραθαλασσίᾳ 
xal τῆς Σεβαστοπόλεως Μιγκελίων τοῦ Δαδιάν- 


metropolis, Mamia, Sémantaula, Gulii, et alie ur- p vou !* αὐθεντείᾳ, χαὶ Maple, xal Σαμανταύλα, καὶ 


bes maritima. Nam urbibus superioris lberiz cou- 
termini sunt. Aloui, Hudni, et Embi. Verum Alani 
(80) ad Caucasum usque se extendunt, qui pra 
reliquis. labentur viri fortissimi et  bellicarum 
reruin peritissimi. 9/9 Hi conficiunt lorieas opti- 
was. Sequuntur. religionem Domini nostri Jesu 
Christi. Lingua utuntur peculiari, Arma. babent 
qua ex ire parant, ct Alanica nominantur. Quin 
et ipsi Iberi sunt. Unde auiem in. istam. regioneim 


Γουρίας, xai τῶν ἄλλων τῶν παραθαλασσίων πό- 
λεων. ᾿Απὸ γὰρ τῶν πόλεων τῆς ἄνωθεν Ἰδηρίας 
εἰσὶ καὶ οἱ ᾿Αλαγνοὶ ὅμοροι, xal Οὗνοι, xo Ἐμόοί. 
Οἱ δὲ ᾿Αλανοὶ δοχοῦσιν εἶναι ὑπὸ τὸν Καύχασον 
παρατείνοντες οὗτοι, χαὶ ὃς τὰ μάλιστα ἄνδρες νο- 
μιζόμενοι τὰ πολέμια κράτιστοι, ποιοῦντες λωρέχια 
ἐξαίρετα. Πολιτεύονται δὲ οὗτοι ἐς τὴν τοῦ Κυρίου 
ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ θρησχείαν. Διαχρῶνται δὲ 
φωνῇ ἰδίᾳ τὸ παράπαν, xal ὅπλα ἐπιτηδεύουσιν ἀ πὸ 


Notule marginales. 


(18) Chiterbegus. 
(79 Mengreltorum. 


*5 ἢν uno, ἔφυγον. 
tur, non Laouici,— '* In uno, Χαλτζιχέ, 


(50) Alani, quiet Albani, et Georgiani, Iberis 
proxini. 


" "Ec; ὧδς ἑτέρου δοχεῖ xat οὐ Λχονίχου. Hucusque alterius cujusdam. esse vide- 
19. Δλδιάνου. 


461 


DE REBUS TURCICIS LIB. IX. 


402 


γαλχοῦ, τὰ ᾿Αλανιχὰ χαλούμενα, "IÓnpeg δὲ xai A profecti vencrint, an ab Iberis Occidentalibus, aut 


αὐτοὶ, θεν μὲν ἐπὶ τὴν χώραν τήνδε ἀφίχοντο c[xs 
ἀπὸ Ἰόήρων τῶν πρὸ; ἑσπέραν, οὐχ ἔχω διαση- 
μῆναι " δοχοῦσι δὲ αὑτοὶ ἐπὶ μέγα χωρῆσα: δυνά- 
ptus. xoi δλθον χτησάμενοι, xai πίστιν ἐχ Κων- 

σταντίου πόλεως παρὰ μιᾶ; γυναιχὺς, ἐχεῖσε δια- 
᾿φοιτώσης πίστεω; εὐσεθοὺς ἕνεχχ, τῆς εὐσεδεστάτη-" 
ἥτις x21 θαυματουργίας τυὺς "lónpac μετηλλάξ χτο 
τῆς ἀσεόυῦὺς αὐτῶν πίστ:ως, καὶ Χριστιανοὺ; ἀπε- 

φήνατο τῇ ὁμολογίᾳ αὐτῶν. Μετὰ δὲ χρόνους πολ- 
λοὺς οἱ Σχύθαι οἱ ὅλοροι αὑτῶν πόλεμον ἤραντο 
x91' αὑτῶν, καὶ τὰς χώρας τῶν ᾿Ιδήρων διερχό- 
μενοι, ἐδήουν, xal παντελῶς ἐφάνιζον, xai ἀνδρα- 
ποδισάμενοι, xatézyoy αὐτοὺς, χαταφυγόντων τῶν 
βασιλέων ἐς τὰ ἄκρλ τῶν ὁρέων - ὕστερον δ’ οἶχο- 
μένων τῶν Σκυϑῶν ἐπὶ τὸς σφετέρας διατριδὰς, 
ἐξιχαταδῆναί τε ἐς τῇ» χώραν, χαὶ δασμὸν φέρον- 
τας τῷ βασιλεῖ Σχυθῶν, γενέσθαι ἐν αὐτῇ βασι- 
λεύοντας" μεῖλ δὲ ταῦτα οὐ πολλῷ ὕστερον, 
πρός τε τοὺ; ᾿Αλανοὺς μαχεσάμενοι, Οὕὔνους xal 
Σάσους. Tocóvós ἐπιστάμενος ἐπιμνήσομαι περὶ 
αὐτῶν. 

'D; μὲν οὖν ἀφιχομένου ᾿Ασάνεω παρὰ βατιλέως, 
ἐπυνθάνετο τὰ χάτὰ τὴν Πελοπόννητον, ἐπυνθάνετο 
δὲ xoi παρ᾽ ᾿Αχμάτεω τοῦ τῆς Πελοπογνήσου 
ὑπάρχον ἐχόντως ** τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ κατὰ χώραν 
μένειν, κολεμούμενον xal αὑτὸν ὑπὸ τοὺ ἀδελφοῦ, 
ἐξωρήσατο μὲν αὐτίχα αὐτὸν ταῖς ἐν τῷ Αἰγαίῳ 
νήσοις, Αήμνῳ τε xal Ἵμδρῳ καὶ 8603, καὶ Σα- 
μοϑράχῃ. Ταύτας μέντοι πρότερον μετὰ τὴν Βυζξαν- 
«lou αἶρεσιν ταρείχετο τῆς Αέσόον τὰ ἡγεμονιχὰ, 
Αῆννον χαὶ Alvov ^. τῷ [Ὠαλαμήδῃ 65 τυράννῳ .- 
ὅρον. Ὥς δὲ εἶλέ τε τὴν Alvov, ἀποθανόντος τοῦ 
Παλαμήδου, xal τοῦ παιδὺς αὑτοῦ Ντορίον τὴν πό- 
λιν ποραλαθόντος, ἐπελάσα:ς ὁ βασιλεὺς, εἶλέ τε 
τὴν Αἶνον, προσχωρησάντων αὐτῷ τῶν ἐν τῇ πόλε: 
αὐτίκα. "Essy zl τε ᾿Ιονούζην τὸν τῆς Καλλιουπκόλεως 
ὕπαρχον, παραληψόμενος τὰς νῆσους. Ἢ μὲν Ἴμ- 
βρος αὐτίκα προσεχώρησε χαὶ ἡ Λῆμνος, xat φρουρὰ 
βασιλέως ἀφίχετο E: τὰς vhoouc. Mexà δὲ πυθόμε- 
vot οἱ Τοῦρκοι τὸν ἀπὸ τῆς ᾿Ιταλίας στόλον, ἄμσ τῷ 
Καρδινάλῃ ἀφιχόμενον, προπδόχιμον δὲ χαὶ ἄλλον 
ἀφίξεσθαι ἀπὸ Ἰταλίας, ἡ μὲν φρουρὰ ἀνεχώρησε " 
Τοῦρχοι δὲ *! ἐπετρόπευον τὰς νήσους. Λῆμνος μὲν, 


n 


aliunde, conje:taundo assequi non possum. Magnam 
brevi sibi pararunt potentiam : etiam opes plurimas 
nacti sunt. Fidem vero Christianam ex Constanti- 
nopoli bauserunt (81). Nam mulier quz eo proficisci 
consuerat, ut veram fidem οἱ sacrosanctam addi- 
$ceret, etiam Iberos, abnegata sua superstitione, 
adsanctissimamet miraculorum effecteicen fidem ad- 
duxit: eosque Christianos declaravi:, cum se Christia - 
nos esse confiterentur. Temporibus multis post. Scy- 
Ihe flnitimi bis beilum intulere: et ingressiregionew 
heriæ, eam planissime corrumpebant, et evastabaut. 
Viros qui przssto erant, captos in. mancipiorum nu- 
merum retulerunt. Iberorum vero reyes confugerant 
iu montes, ut in iis servarentur. Postea cuin Scythae 
cx regioue excessissent, reversi ad sua, etiain Iberi 
ex montibus ad sua descenderunt, et regi deinceps 
Seytliarum. quotaunis tributum ferentes in. regno 
suo manserunt. Drevi autem tempore interjecto, 
postquaia pugnavit Scytharum rex contra Alanos, 
etiam flunnos ct Sasos bello petiit : de quibus 
quatenus comperi, catenus memorabo. 

Asanes ubi ad regem accessit, quid in Pelopon- 
neso evenisset, enarravit. Percunctabatur quoque 
de Aclimata Peloponnesi prineipe, quia ejus frater 
decreverat manere in ea regione, quamvis hostili- 
bus armis a fratre peteretur. Continuo. eum dona- 
vit insulis in ZEgzo wari sitis, Lemno, fmbro, 
Thasso, et Samotlirace. Has quidem. danavit ante 
captum Byzantium, Capto autem. Dyzantio, Lesbi 
principatum, Lemnum οὐ oum, defuncto Pata- 
mede, filius ejus Dorius urbem occupavit. Rex au- 
ti accedens hostili animo, ÆEuum continuo ín 
deditionem accepit, dedentibus se illico iis qui in 
urbe crant. Missus est et Jonuzes Callipolis præ- 
fectus, ut insulas reciperet. Imbrus et Lemaus 
continuo dctitionem | fecerunt, Qua facta, Continuo 
regis priesidia iusulis imponebantur, Postea cum 
audirent Turci classem, cujus dux foret cardinalis 
($2), 3b litalia advenire, eti etiam alia ab 
lialia exspectaretur classis, praesidia ex insulis 
decedebant. Turci vero ess tutabantur. Lemnus, 
quamprimum cíiassis ad eam appulisset, in deditio- 
uem venit. Similiter Imbrus, Tliassus et Samothrace 


ὡς; ἐπέπλευσε σφίσιν ὁ στόλος, προσεχώρησε, xai ἡ p) in deditionem acceptz sunt. Nec multo post cum ea 


“Ἵμόρος ἐποίει καραπλῃσίω;, xat ἡ Θάσσος ἔτι, xal 
Σαμοθρᾷάχη. Οὐ πολλῷ δὲ ὕστερον, οἰχομένου τοῦ 
στόλου ἐς Ῥίδον, Ἰσμαήλης ὕπαρχος χαταστὰς ὑπὸ 
βασιλέως; ἄρτι, ἐπιπλεύσας τὴν τε "IpÓpoy καὶ Λῆἢ- 
μνῶν παρεστήσατο. Καὶ τοὺς ἐν αὐτῇ ἄνδρα; τῶν 
Ἰταλῶν συλλαδὼν, ἀπέπεμψεν ὡς βασιλέα. Οὗτο. 
μὲν οὖν ὡς ἀπέχθησαν, διεχρήσατο πάντα: βασι- 
λεὺς, διατρίδων ἐν Φιλιππουπύόλει, ᾿ἵἹπεξιχώρει γὰρ 
ix τῶν βασιλείων διὰ τὴν λοιμὼν τότε ἐπιγινόμενον 


classis attigisset Rhodum, 9.5.0 Ismael prefectus 
vegius adnavigans Imbrum et Lemnum recuperavit. 
Yiros ltolos qui in liac eraut, captos ad regem trans- 
misit: quos ones, cum in conspectum regis adducti 
essent, interfecit. Ea tempestate rex. Philippopoli 
versabatur, Nam regni sedem reliquerat. propter 
pestem qua in ea crudelitergrassabatur. Thassus au- 
tem et Samothracese non dediderunt. Nam cuuiliaud 
multo post Zaganus abegisset Ismaelem, et decla- 


Notule marginales. 
(81) YidePhilipp. Bergomens. lib. 9. Sapplement. Chron. et Niceph. lib. 8, cap. 51. 


/u2) Ludovicus patriarcha Aquileiusis. 


* πῃ wno, iv Κορίνθιν διατρίύοντος, Δημήτριον τὸν ἐγεμόνλ ἀφεστηκότα τοῦ ἀϑ. 


etiem ἢ. 


31: σλγδρες. Sic 


483 


LAONICI CIIALCOCONDYL.E 


464 


ratus esset prefectus Callipolis, navibus adveniens ἃ μέγαν. Θάτσος δὲ xai Σαμοϑράκη οὗ προδεχώρη- 


Samothracen et Thassum in ditionem redegit 
easque penitus diripuit. Inculas corum Dvzantium, 
ut ibi babitarent, traduxit. Insulas vcro et quotquot 
confugerant in montes, ne captivi abducerentur.... 
Asanes cum copiis ingressus est Peloponnesum, et 
Thomam juxta Leontarium in fugam egit. lyse 
vero fugientem insecutus, parumper eum obsedit. 
Cum autem premeretur ah adversariis, discessit, 
et 3d regem reversus est, petiturus. auxilium. Fuit 
huic acris contentio cum Omare Thessalie præſe- 
cio. Cum autem studiis inter. se. graviter dissen- 
tirent, ipse ea dissensione motus, ad regem j'o- 
fectus est. Nec inulto post rex Omarem 86 princ:- 
pai abdicare coegit. Eum autem. principatum 


αν, ἀγνωμοτύνῃ χριπάμεναι. Ka ὡς οὐ πολλῷ 
ὅττερον Ζάγανος ἀπήλλαξέ τε ᾿Ισμαήλην, καὶ χατ- 
ἐστὴ ἃ; τὴν Καλλιούπολιν ἀρχὴν ἐπιπλεύσας, Ex- 
μοθράχην τε καὶ θάσσον ἐξελὼν ἠνδραποδίσατο. Καὶ 
τούτους μὲν χατῴχισε βασιλεὺς ἐς τὸ Βυζάντιον ". 
τὰς δὲ · vt ouc, καὶ ὅσοι ἃς τὰ &xpa τῶν ὁρέων δ:έ- 
qurov μὴ ἀνδραποδισθῶσι ""... ᾿ὰτάνης δὲ λαύὼν τὸν 
στρατὸν, ὡς ἐσέδαλλεν iq τὴν Πελοπόννησον, καὶ 
βθωμᾶν περὶ Δεοντάριον ἐτρέψατό τε ὁ στρατὺς, χαὶ 
συνελάσας, ἐπολιόρχησε μὲν ἐπὶ βραχὺ, πιεζόμτνος 
δὲ ἀνεχώρει, αὖϑις ἀνῇξι παρὰ βασιλέα, ἐπιχουρίας 
δεόμενος. ξυνηνέχθη δὲ xai μετὰ Ὁμάρεω τοῦ 
Θετταλίας ὑπάρχου στασιάσαντος διὰ διαφορὰν, 
ἀφικόμενον ἀναθῃναέ τε παρὰ βασιλέα, χαὶ οὐ πολ- 


comuisil Zagano, qui eo tempore Callipolis erat B»; ὕστερον ἡμέρα: Ὁμάρην βασιλέχ, ἀφελόμενον 


praefectus. Zagauus iste brevi ad maximam clarita- 
tem evasit, inter cætera, quod etiaw Morezniam (85) 
qui potentissimus in. marci nostro erat pirata, ce- 
pit. Hinc non modica viro illi accessit gloria. llic 
igitur Thessaliz principatu inito, et Peloponneso 
ab rege aecepta, cum. exercitu. Achaiau hostiliter 
" ingressus est. Grascorum autem exercitus, acce- 
dente Zagano, cet arcem oppuguante, diffugit. 
liali, quos aecersiri jusserat Thomas, jam aderant 
eo loci, ut suppetias ferrent Graecis, profecti Mc- 
diolano ut subsidio venirent Gracis. Grxci para- 
verant bombardam, qua urbem ſeriebant, verum 
parum proficiebant : haud enim peritum habebant 
bowbardarium. Nec ctiam alius machinarum 9ρ- 
paratus sufficiebat ad istam expagnationem, Graci 
igitur moventes ab. ista urbe, profecti sunt Nau- 
pacuum, atque, luc se tenuere. Thomas cum exer- 
citu superveniens, Laconiam subigcbat, ct Cala- 
matam — Messenz — urbem.  Mantineam — quoque 
obsidioue circumvenit, Nec tamen quidquim ca 
obsidio succedebat, ut urbe potiretur. luterea misit 
Thomas legationem ad regem, ul. ejus animum 
tentaret, an vellet secua pacem componere. Lex, 
cum eo tempore nuntiatum essct, quid in. Asia 
moliretur Cliasanes Lougus, pacem dare 95] 
haud abnuit, ut possot liberius arma infcrre Cha- 
sani, et Ismaeli Sinopes priucipi, cui familiaritas 
Cum  Chasance intercesserat, Caeterum rez bis 


τὴν ἀρχὴν, ἐπιτρέψαι Ζαγάνῳ, τῷ τότε Καλλιουπό- 
λεως ὑπάρχῳ. Ζαγάνῳ δὲ τούτῳ ἀνδρὶ εὐδοχιμύ- 
σαντι ἕντε ἄλλοις, xs Μορεξίνην, τὸν E; τὴν xa" 
ἡμᾶς θάλασσαν τὰ πρῶτα τῶν λῃστῶν φερόμενον, 
ἑλόντι αὑτόν τε, χαὶ τὴν τριήρη, ἐγένετο αὐτῷ οὐχ 
ἧχιστά τε ἐν 35 τούτῳ ἐν τῷδε εὐδοχιμῆσαι. Οὗτος 
μὲν οὖν ὡς παρέλαθδε τὴν Θετταλίαν, xai Πελοπόν - 
tnoov ὑπὸ βασιλέως, εἰσέδαλεν ἐς τὴν ᾿Αχαῖΐχν, xal 
ἀπανίστατο τὸ ᾿Βλληνιχὸν στράτευμα, ἑπιόντος τοῦ 
Ζαγάνου͵ ὡς ** ἐπολιόρχει τὴν ἀχρόπολιν. Καὶ Ἷτα- 
λῶν δὲ οὖ; μετεπέμψατο Θωμᾶς, παρῆσαν αὐτοῦ 
τιμωροῦντες τοῖς Ἕλλησιν, ἀπὸ Μεδιολάνον παρα- 
vtv^usvot ἐς συμμαχίαν τοῖς “Ἕλλητιν. Οἱ utv οὖν 
Ἕλληνες παρασχενάσαντες τηλέθδολον, ἔπαιον τὴν 
ἀχρόκπολιν. Οὐδὲν μέντοι διεπράττοντο, οὔτε τηλε- 
δολιστοῦ παρόντος σφίσιν ἀγαθοῦ, οὔτΞς rapasxtut;; 
ἐς τὴν πολιορχίαν. Oi μὲν οὖν ᾿Αχαιοὶ ἄραντες ἀπὸ 
«ἧς πόλεως ἐς Ναύπαχτον, ἐνταῦθα διέτριθον. Θω- 
μᾶς δ' ὁ ἡγεμὼν, ἐπιὼν τὴν Λαχωνιχὴν, χατε- 
στρέφετο καὶ Καλαμάτην πόλιν τὴν ἐν Μεσήνῃ. 
Μαντίνειαν ἐπολιόρχει, χαὶ οὐδὲν αὑτῷ προιχυ- 
ρξι ἐς τὴν τῆς πόλεως αἴρεσιν. Πρεσόείαν δὲ πέμ- 
κῶν ὡ; βασιλέα, ἐπειρᾶτο τῆς βασιλέω; γνώμης, 
εἰ εἰρήνην αὑτῷ ποιήσαιτο. “ἔνθα δὴ βασιλεὺς, 
ὡς ἀγγελία ἀφιχνεῖτο αὐτῷ ἀπὸ «76 ᾿Ασίας περὶ 
Χασάνεω τοῦ Μαχροῦ, ὥρμητο μὲν ἐς σπενδὰ- 
τῷ ἡγεμόνι τούτῳ, ὥστε ἐπὶ Χασάνην στρατεύ:- 
6θαι, καὶ ἐπὶ Ἰσμαῆλην τὸν Σινώπης ἡγεμόνα, 


conditionibus pacem convenire posse respondit, si D ἐπιτηδείως ἔχοντα πρὸ; Χασάνην τὸν Maxpév: 


exercitus abduceret ab regis arcibus, si restitueret 
oppida qui ademisset, si. illico tributi nomine 
nuimeraret tria millia staterum aureorum. Adesse 
autem deberet. intra dies viginti Corinthi, doncc eo 
veniret regius legatus. llc ubi nuntiata sunt principi 
pacis couditiones oblatas liaud aspernatus est. Cum 
auiem adwodum imprudenter in transversum  3go- 
rentur principis subditi, factum est, ut non posset 
regi pen lere quemadmodum imperaverat (tributum. 
llincira exardens rez, expeditionon adversus Tho- 
mau sumpsit, et bellum contra Chasanem ;cjecit in 


ἐπηγγέλλετο δὲ σπονδὰς, ἐφ᾽ ᾧ ἀπάγειν τὸν στρα- 
τὸν ἀπὸ τῶν βασιλέως ἀχροπόλεων, καὶ ἀποδοῦναί 
οἱ ὅσα ἀτεΐλετο τῶν πολισμάτων’ φόρον δὲ ἀπάγειν 
αὐτίχα ἐς τρισχιλίους στατῆρας" παρεῖναι δὲ ἐντὸς 
ἡμερὼν εἴχοσιν, ἐπὰν ἐς Κόρινθον παραγένηται 
τοῦ βασιλέω; ὁ πρέσδυς. Ταῦτα d; ἠγγέλθη τῷ 
ἡγεμόνι, παρεσχενάζετο ἱέναι ἐς τὰ παραγγελλό- 
μενα ὑπὸ βασιλέως. Ἐπειδὴ δὲ ἀγνωμοσύνῃ χρη- 
δαμένων τῶν ὑπηχόων, οὐχ εἶχε τοὺς χρυσίνους 
ἀπαγαγεῖν, ἣν τε ἐνταῦθα ὁ βασιλεὺ; μεγάλως 
τεθυμωμένος. Τὴν μέντοι ἐς ᾿Ασίαν ἔλασιν ἐπὶ 


Notule marginales. 


(85) Moresinum sive Motezinum. 


39. Hie aliquid desideratur, etiam in M. 8 Jnuno, τοῦτο ἐν τς. ** In uno, ὅς. 


(6. 


DE REIBESTERACIS LIR, iX. 


Xasbsrs ἀναδά)λετο i. τὸ b—Àd Pals Δ'τὶς dà Α ἴτ᾽ τοῖς gstoeme, εἰ conus Pulepenetsum stcin- 


ἔτεξλλττο ix* Baaexdvsetses. Eri. Κι ίρενδιο 
rapelfwt-e isfaddes, παρῆν äú δε. 
*pleo vos ἤγεμόνι-: ἐπεὶ vel. rxuipiso; ἀτάξων 
τὸν Bazudbe: e:p2-^». Ὥς UR ἐ: Tirinz» heirs, 
be3u82 τὸν μὲν. "Ατάνειν 
X2! τοὺς τῶν "aims: (tpá—-z;. rx. ἔχοι 3:— 
εἴπυντο, δεσμίους; Épovt:z, ἀκέταννιν ici Σ τάττειν. 
Djwtz μὲν Ἰαγουμοῦτε- ἔχων τοῖς c: diz—À-- 
peu; ps8 ἔξυτοῦ, xs: τὸ τὰς Ευτώξη; σερζτευ- 
μα, ἤμαυνε κατὰ πράτος ἐπὶ τὸν Σαάρινν. Ἐ:- 
ταῦθα ἀτικίμενος τὴν τε rc αὐτίχα κυιετῖπε- 
v. ὑπ’λαδεν ἐντὸς τὸν ἡτεμόνα. Ὃ μὲν εὖν ἢγε- 
pb» kx) τῆς ἃς βασιλέα ἐλπίδος χαταδλκϑεὶ-, 
ἐπολιορκεῖτο. Καὶ ὥσμητο μὲν, ὡς διὰ τὰν -ἰς τό. 
δεως ἄχρόπολιν ἀναδηνόμενο:- μετὰ δὲ ὦ: ἐξ θετ. 
ἐν φυλαγῇ byte. τὸν γυναικὸς éiel ov 'Asivgv ózÀ 
βασιλέως: ὑπεχώρει τῆςς πόλεως. καὶ ἐς τὸ 0-p296- 
τεῦον ἀϑιχόμενος, ἐς ὄψεν ἀγέχετο τῷ βατιλεῖ. Kei 
οὐτόν τε μεγάλῳ; ἑτίμητι βασιλεὺς, xs παρετυ- 
θεῖτο, ὡς οὐδὲν ἀηδὲς ἐταῦθϑις ἔτοιτο ξιλ ταῦτα. 
Ἄλλην δὲ χώραν ἱχανὴν εὐξαίμονα ὑκέσχετο δώσειν 
αὑτῷ ἀντὶ τῆς Σπάρτης. Οὐδὲν μέντοι ἧττον εἶχεν 
αὐτόν iv φυλαχῇ ἐποιήσατο. 'Exi τε μὲν οὖν τὴν 
Σπάρτην, i; τὴν ὑπώρ:ισν τοῦ Ταῦ του, οἰ χεῖται 
πόλις Ἑλληνικὴ εὐδαίμων. Διέχει δξ ἀπὸ t$; Πα- 
λαιᾶς πόλεως, χαὶ τοῦ Εὐρωώτα, σταδίους ὡσεὶ 
ἐκουκαίδεχα. Ταύτην μὲ» οὖν ὁ fasüsb; προσπε- 
ρειλήτει, φρουράν τε ἔφαινεν ἐν τῇ μητροπόλει, 


παὶ ἄρχον: α ἐπέστησε Χαξάνην τὸν Ζενεδίσαν Ma- C 


χουμούτεω Ütpázov:a. Αὐτὸς ξὲ ἐλαύνων Exi Κα- 
expinv πόλιν, διέχουσαν ἀμφὶ τὰ ὁὀγδοήχουτα στά- 
δια ἀτὸ τῆς νῦν πόλεως, ἐπηλιόρχει ταύτην. Οἱ 
τὰρ ἄνδρες τε xal γυναῖχε: φραξάμενοι ἐν» ὀχυρῷ 
πάνυ, καὶ θαῤῥοῦντες τῇ χαλεπότητι t; χωρίον. 
παρεσκευάζοντο ἀμύνεσθαι τοὺ; ἐπιόντα: σφίσι vo- 
λεμεῖν, τὸν βασιλέως: στρατόν. Οἱ μὲν οὖν νεήλ»- 
δι;, ὡς ἐσημαίνετο αὑτοῖς ἡ προσδολὴ, πρ᾽σέδαλ- 
Me τε αὐτίχα, καὶ τὸ ἐχτὸς «εἶχο; ὑπερεδάλλοντο, 
παὶ τούς τε ἄνδρας καὶ γυναῖχας ἐνδραποδίστντο, 
ἐξελόντες τὸ χωρίον τοῦτο. "EXóvts; à τὴν πόλιν, 
&vfisav ἐπὶ τὴν ἀχρόπολιν, μετέωρόν τε οὖσαν, 
καὶ ἀνέχουσαν ic ὕψος ὠσεὶ σταδίους τέτσχοας. 'H 
δὲ ἄνοδος στενή τε ἦν, καὶ χλλεπὴ ἀναόϊζναι, τῇ τε 
δυσχωρίᾳ καὶ προσάντης xa! ἀνώμαλος ἐς τὰ μάλι- 
στα. Καὶ διαχωλυόντων τῶν ἀνδρῶν, χαλεπὰ ἦν 
ὑπερόδῆνλι, xat ἐς τὴν ἀχρόπολιν ἀφιχέσθαι, Ἐν- 
ταῦθα ἐδίαζον τὴν ἄνοδον, ἀλλήλους ὑπερδαίνοντες. 
Πολλιλ δὲ ἐς τὴν ἄνγδον ταύτην φορᾷ ὑποφερόμενοι 
ὁπ ἀλλήγων, βίᾳ ἐς τὸν xprypviv ἐγένοντο, xat 
ἀκώλοντο t&v νεηλύδων ὡς πλεῖστοι. Οἱ δὲ ἄλλοι 
ὑπερέδησαν, καὶ ἐγένοντο ἐν τῇ ἀχροπόλει, xal 
προ:τέδαλλον. Οἱ δὲ “ΒΕ ληνες χρήνον ἤδη πολὺν pa- 
χόμενο:, οὐχ ἡἠδύναντό οἱ ** ἀμύνεσθαι ποὺς ἀλλῆ- 
λους. xai ἄλλονς τῶ βησιλέω:. ᾿Απεῖπον δὴ, 
προσῴχησεν δὲ ἃς ὁμολογίαν τῷ βα5:λεῖ. Τούτους 
piv οὖν ὡ; τὴν ἀχρόπολιν παρξλλόδ:, πάντας ἀπα- 


pgeiotur. Cum venisset. Corinthus, aderat A«2oes 
35 Dessetrie principe, dectures contra besbes τος 
eierexum. Lb peremit Tegrem, Asaeem da 
corcerem camjecit : etam ἔπαδοιες qui eum secuti 
[eerant, vinctes cetiacas, prefectus est contra 
Segartam. Prime quidem Machometes babens 
equites, et EKurepreum ciercitum. summis viribus 
coatra Spartam contca?it, lloc cum jam 3ccesrs- 
srt, eturbem oypaz nare 9ccergisset, sensit prin-ipeen 
in ea exse, Princepsautem «oe, quam sibi ia rege s- 
tam potasbet, dejeetos, obsidebatur, et conebetur pre 
evbisarcem asceadens evadere. Ubi vere intellexit in 
carcere teneri uxoris sux fratrem Asspnem, et ia cam 


p srressitatem ab rege esse detrusum, excessit urbe : 


et vessens iu. esstra, prodiit ip regis conspectum, 
Rex 3d:enieatem x:agni&ce trsetavit, et plurimum 
hosaoravit. Draterea cum coaselatus est, ut. le 
nem anima gereret : se nolle. delictorum ponas 
exigere. Promittebat se. ei datorum oepuleatam 
regionem aliam, mulliu« rei egentem, pro Sparta. 
AUa3wen eum in custadia asservans, detiaunit, Su- 
pra Spartam in radice Taygeti sita est urbs Grae, 
opibus florens. Uistat ἃ Pakvopoli εἰ ab Eurota, 
staliis ferme decem et octo. llanc rex in ditionem 
secepit, et presidium. metropoli impoesnit, eique 
principem dedit Chazsnem Zenebizam Machumetis 
mieistrom. llinc profeetus est. Castriam urhem, 
qua remota est ἃ predicta urbe stadiis octoginta, 
eaque oppagnabat. Nam viri pariter et mulieres 
cum essent inclusi inloeo munitissimo, confidea- 
tes locorum diflienltati, parabant sese, ut resiste- 
fent exercitui regis adeunti, At peregrini, nhi sig- 
num irruptioni datum est, confestim aggressi sunt 
9549 urbem : et superantes murum. exteriorem, 
viros pariter et mulieres ceperunt ; locumque in 
quo fucrant, destruxerunt, Urbe capta, perrexerunt 
contra arcem, aus admodum excelsa erat, Nam 
altitudo ejus complectebatar circiter quatuor stadia. 
Ascensus autem erat arduus, et «uperatu difficilis. 
Ad loci. difficultatem accedebat acelivitas οἱ ine. 
qualitas, Przterea in arcem ascendere difficile erat. 
propter eos qui aditu advenientes proliibebant. 


D Verum regii milites violenter sggrediebantur iter, 


cum »lius alium praevenire cuperet. Plurimi in isto 
ascensu, cum alii in. alios Incer'erent, per prosceys 
volvebantur, et peregrini complares ibi. cadebant 
Reliqui tamen victa itineris difficultate, suhierant 
ad arcem, οἱ in eaim impetum dedere. Grseci, quod 
tempore longo pugnassent, non amplius regiis 
militibus, cum novi et rccentes usque succederent, 
resistere potuerunt. Fatigati igitur, dedidere se 
regi. Illos omnes, ubi primum arcem occupavit , 
in unum locum coutractos occidit, Numero autem 
erant trecenti. Ducem horum die postero iu duas 
secuit partes. Ilinc profectionem instituit per Leon- 
tariom (84) : οἱ castris positis, eum accepisset 


Notul& marginales. 


(85) Olim Megslopolim. 
*9 jp uno, $52. 


167 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


468 


quod uxores et liberos colloeasent in urbem Α γαγὼν slg ἕνα χῶρον, κατέσφαξε, γενομένους «τοὺς 


quamdam munitam nomine Cardiceam, confestiin 
eo pergens, ibi costrametatus est, Die postero ur- 
bem oppugnare statuebat ab arce, nurumque una 
eum peregrinis prorsere volebat. Arapides jussit 
 irruptionem facere eo loci ubi palatium regium est 
ct inde in hostem descendere. Azapides confestim, 
ut iniperatum erat, icrumpertes, Græeos vicerunt, 
et in fugam abire compulerunt. [nterim reliqui una 
cum predictis ingrediebantur in urbem : et truci- 
dabant, nemini parcentes, virós, mulieros, jumenta. 
αἱ pecora, Etiam hi qui arcem tenebant, continuo 
deditionem fecerunt. Bocliales s$utem. cum uis 
propiuquis urbem istam regebat, Rex illico per 
praeconem in castris edici jubet, si quis mancipium 
abduxerit, si non illico accedat, id secum adducens, 
mancipium dominum interficiat : postea interticia- 
tur et mancipium, lloc edieto prómulgato, wihil 
rarius erat in castris, quam mancipia urbis istius. 
Abducta erant inde mancipia mille et. trecenta. 
Hzc jussit in unum locum congregari, et omuia 
necari. Atque adeo in mancipia sgvitum est, ut 
nullus Leontarii civis relletus sit, neque vir, neque 
mulier. Audivi pósunodum ex füuitimis, cadavera 
nomlnuin fuisse circiier sex mille, et jumenta 
plura, Cum cæteræ Peloponnesi urbes boc eru- 
dele regis factum accepissent, confestim metu 453 
in potestatem regis concessere, mittentes legatos 
ad regem. Iutec eztera Salvarium Arcodiz, navale 


ejus regionis, ex adverso Pyli situm, urbs muani- C 


tissima, rcgi se tradidit. Urbem hanc ubi suscepit 
rex, viros et mulieres civitatis i» careerein misit. 
Hi congregati, seu in unam summam collecti, 
erant decem mille, quos se iaterfecturum rex si- 
mulabasj, Tandem eos tronspeitavit in. Byzantii 
regionem, ut in Byzantii suburbanis deccrent. hu- 
cem sivc principem Demetrimm circumduxit vinc- 
lum, donec eum iterum ad colloquium admitteret. 
Eodem principe monente, misit rex Jusuen Isaaci 
filium, vi reciperet  Epidaurum, et principis 
uXoreit 
ct1rum dicebat, sccum inde adduceret. GCræ- 
vorum princeps de suis ducem misit, qui per- 
Suaderet Epidauri incolis ut urbem traderent regi, 
et paterentur. principis tum uxorem, tum filiam 
unte abduci. Josue cum Græcorum robore profec- 
tus est Epidaurum, Cum venisset ad urbem, civi- 
tatis jndex, suadentibus id el aliis civibus, deficit 
ἃ principe : nec in se esse situm respondit, ut ur- 
bein regi traderet, Verum Graecorum principis cum 
uxorem, ium filiam passus cst exire. urbe. Has, 
ubi egreAs;e eraut, accipientes, redieie jn. casta. 
θυγατέρα. "looo; μὲν παραλαδὼν τοὺς “Ἕλληνας 


et (iliam, quam rex se uxorem du- 


σύμπαντας ἐς τριαχοσίους, xal τὸν ἄρχοντα αὑτῶν 
τῇ ὑστεραίᾳ χωρὶς ἔτεμε τὸ τῶμα ποιησόμενον. 
Ἐντεῦθεν ἤλαυνε διὰ Λεονταρίου τῆς πόλεως, xal 
στοατοπεδευσάμενος, ὡς ἐπυνθάνετο, πάντας εἰσ- 
ενεγκαμένους γυναῖχάς τε χαὶ παῖδας, καὶ αὑτοὺς, 
ἐρυμνὴν τινα πόλιν Καρδικίην καλουμένην, αὐτίχα 
ἐπεισπεσὼν ἐστρατοπεδεύετο. Καὶ τῇ ὑστεραίᾳ 
προσέδαλλε μὲν ἀπὸ τἧς ἀκχροπόλεως, χαὶ ἐτειχο- 
μάχει σὺν τοῖς νεήλυσι" τοὺς δὲ ᾿Αζάπιδας ixi- 
λευε κατὰ τοῦτο τῆς πόλεως προσδάλλειν, fj βᾶδιμα 
ἣν αὑτοῖς ὑπερξῆναι. Καὶ οἱ μὲν ᾿Αζάπιδες εἶσπε- 
σόντες αὐτίχα, ὑπερέδησαν τοὺς Ἕλληνας, καὶ 
ἐτρέψαντο. Φερόμενοι δὲ ἅμα αὑτοῖς, εἰσέδαλλον ἐς 


Β τὴν πόλιν, καὶ ἐφόνευον ἀφειδέσιατα, παραγγεί- 


Àzvto;, xol ἄνδρας, xal γυναῖκας, καὶ ὀπρζύγια, 
χαὶ χτήνη, οὐδενὸς φειδόμενοι, Αὐτίχα χαὶ οὗ ἐν τῇ 
ἀκροπόλει παρέδωκαν σφᾶς, ἐς ὁμολογίαν χωρῆ- 
σαντες. Μποχάλης δ᾽ Rv ὁ τεῆς πόλεως ἄρχων, καὶ 
ol προσήχοντες αὐτῷ. Ἐνταῦθα πῆρνγμα ποιησά- 
μᾶνος ὁ βασιλεὺς ἐς τὸ στρατόπεδον, ἀνδράποδον "5 
ὅστις ἀκήγετο, ἂν μὴ αὐτίχα far ἄγων, τὸ μὲν 
ἀνδράποδον χελεῦσει ἀνελεῖν τὸν δεσπότην, μετὰ 
δὲ ἀναιρήσει xal τὸ ἀνδράποδον, Μετὰ δὲ ταῦτά 
οὐδὲν σκανιώτερον ἦν ἐν τῷ στρατοπέδῳ ἀνδραπό- 
Lev «τῶν τῆς πόλεως ταύτης. Συναπήχθησαν γὰρ 
ἐς. χιλίου; μάλιστα xol διαχοσίους. Τούτηως δὲ 
σύμπαντας ἀπάγων ἐς ἕνα χῶρον αὐτοῦ ταὐύτῇ διε- 
χρήσατο. Ὥστε μηδένα τῶν τῆς πόλεω; Atovtaplou 
προσόντω"» λειφθῆναι, μήτε ἄνδρα, μιἦτε γυναῖχα. 
Ἐπυθόμην δὲ μετὰ ταῦτα τῶν περιοίχων γενέσθαι 
τὰ σώματα ἀμφὶ τὰ ἐξαχισχίλια, ὑποζύγιά δὲ πολ- 
λαπλάτια. Ταῦτα γενόμενα ὑπὸ βασιλέως ὡς ἐπυν- 
θάνετο xai τὰ λοιπὰ τῆς Πελοποννήσου αὐτίχά 
προσεγώφρησεν ὑπὸ δέους, πρίσδεις πέμποντα ὡς 
βασιλέα, ἄλλα τε xai Σαλδάριηγ xoi ᾿'Αρχαδίχ, ἐπί- 
veétov τῆς ταύτῃ χώρας, πρὸς τὴ Πύλῳ ᾧχη μένη, 
πόλις ἐχυρωτάτῃ. Τούτους μὲν «; παρέλαδε βασι- 
λεὺς τοῖν πολέοιν, τοὺς ἄνδρας πε xal qovaixa; ἐς 
φυλαχὴν ἀποιήσατο σύμπαντας, ἐς μυρίους μάλιυ- 
στα συναθροισθένταὰς. Καὶ ὥρμητο μὲν ὡς ἀπο- 
χτεγῶν, uttX δὲ ἔπεμπεν ἐς τὴν Βυζάντιον ?! χώ- 


“ρᾶν ἐς τὰ προάστεια, ὡς οἰχήσοντας. Τὴν δὲ ἦγε- 


μόνα Δημήτριον περ'ἣγεν ἐνταῦθα, ἄχρι προτόδου 
περιελαύνων. Ἕπεμπε δὲ συναινοῦντος xal αὐτοῦ 
τοῦ ἡγεμόνος Ἵνσοῦν τὸν Ἰσααχίου, παραληψόμε.- 
γόν τε τὴν Ἐπίδαυρον, xai ἄξοντα τὴν τε ἡγ: μόνος 
γυναῖχα xal θυγατέρα, ἦν ἔφασχεν ἀγαγέσθαι 
à; γυναῖχα ἑαντῷ βασιλεύς. "Eg:um£ τὲ xal ἄρχον- 
«2 τῶν ἕχυτοῦ ὁ ἡγεμὼν τῶν Ἑλλήνων, πεί- 
qovta pb, τοὺς ἐν τῇ ᾿Επιδαύρῳ παραδιδόναι τὴν 
πόλιν, xal τὴν γυναῖχα αὐτοῦ ἀπάξοντα, xal τὴν 
ἤλαυνεν ἐς Ἐπίδαυρον" ὡς δὲ ἀφίχετο ἐπὶ τὴν 


πόλιν, ἐνταῦθα ὁ th; πόλεως ἄρχων, ἐναγόντων ἅμα xal τῶν ἐν τῇ πόλει, ἀφίστη ἀπὸ τοῦ ἡγεμΐ- 
νος, χαὶ οὐκ ἔφη &ap' αὐτῷ (iva: τὴν πόλιν, Τὴν μέντοι ἧγελόνος Ελλήνων γυναῖχά τ: ἅμα xol 


Notula marginales. 


1* "Av6pánoba. H. ut in c. 


1* Butxvz'ov. RP. ut in c. 


DE REBUS TURCICIS LID. 1X. 


4:9 


θυγατέρα ἐπέτρεψεν ἐξιέναι, Καὶ ταύτα; μέντοι, ὡς ἐξῆλθον τῆς πόλεως, παραλαθόντες, ἤλαυνον ἐς 


«τὸ στρατόπεδον. 


Βασιλεὺς δὲ πυθόμενος, ὡς Exacta ἐγένετο xà A. Rex. ubi intellexit ut singula circa Epidaurum 


περὶ Ἐπίδαυρον, τὴν μὲν γυναῖχα τοῦ ἡγεμόνος, 
καὶ θυγατέρα, ix τῆς Πελοκοννῆσου εὐθὺ Βοιωτίας 
ὑπάγειν ἐχέλευσεν, ἐπιστήσας εὐνοῦχον τῇ θυγατρὶ 
τοῦ ἠγεμόνο;" μετὰ δὲ cauta οὐ πολλῷ ὕστερον xal 
αὐτὸν τὸν ἡγεμόνα ὑπάγειν ἔξω Πελοποννήσου 
ἐπέταξε παρὰ τὴν γυναῖχα. Αὐτὸς δὲ ἤλαυνε piv 
αὐτίχα μετὰ τὴν Γαρδιχίης αἵρεσιν ἐπὶ τὰς Οὐενε- 
τῶν πόλεις, χαὶ Κορώνην ἀφίχετο ὀψόμενος. Kat ὁ 
μὲν ápgi ταῦτα εἶχε " Ζάγανος δὲ ὁ viz [Πελύπον- 
νήσου ὕπκ:ρχος, ὡς τὴν τε ᾿Αχαῖαν ἐπετέτραπτο χα- 
«αστρέφεσθαι, καὶ "λιδος τὴν πλείονα χώραν, καὶ 
τὴν ταύτην uec?yatov, παραλαδὼν τὸ Θετταλίας 
στράτευμα, καὶ ἱπποδρόμους τῦ βασιλέως, τὴν τε 
Καλαδρίτω»ν τόλιν ὑπηγάγετο, παραδόντος Δόξα 


ἄρχονιος τῶν Lv τοῖς ᾿Αλδανοῖς ἐπιφανῶν τὰ πρῶ- Β 


«τα φερομένου. Καὶ αὐτὸς μὲν αὑτίχα προσεχώρη- 
Φε, x1i οἱ προσήχοντες **, τῷ Ζαγάνῳ παραδόντες 
τὴν πόλιν, οὖ; ξδόμπαντας τούτους ὕστερον, βασι- 
λέως ἐπιτάξαντος, διεχρήσατο' ἐλαύνων 6k ἐπὶ Γρε- 
δενὸν͵ ὀχυρὰν πόλιν, ταύτην μὲν προσέδαλλέ ct, 
καὶ ἐξεχρούσθη τῇ χαλεπότητι τοῦ χωρίον. ᾿Από- 
πεῖραν ὅδ ποιούμενο; τῶν ἄλλων χωρίων, Xavta- 
Μέριον πόλιν, d; ἦν ὡ; πλεῖστοι τῶν ταύτῃ πὲ- 
ριοίχων δλύνοι χατέθεντο τὸν πλοῦτον, καὶ τὴν ἅ.λ- 
ληὴν εὐδαιμονίαν, ὦ; αὐτὸν ἐνταῦθα ἀφιχόμενοι 
ϑιεσώζοντο, προσφέροντες λόγους τῳ Ζαγάνῳ, περὶ 
ξυμδιδάσεως, σπυνδάς τε ἐποιοῦντο, xal τὴ» ἀχρό- 
κολιν παρεδίδοσαν. Ταύτην δὲ ὡς πιρέλαθε, δόλῳ 


ἑξαπατίσας, τῇ ὑστεραίᾳ μενόντων τῶν ἐν τῇ πόλει (c 


χατὰ χώραν, ἐπαφεὶς τὸν στρατὸν, ᾿νδραποδίσατο, 
wai πολλοὺς αὐτοῦ ταύτῃ διέφθειο:. Ταῦτα ὡς; 
ἢγγέλλετο καὶ ἐς τὰς ἄλλας πόλεις, ὡς οὐδὲν σφίσι" 
Ec ἔμπεδον εἴη τῶν πρὸς βασιλέα ** πραγμάτων, 
ὥνμηντο ἀμύνεσθαι ὡς ἕχαστα ἐν ταῖς ἑαυτῶν πό- 
λεσι, καὶ οὐδὲν ἕτι τῶν πολισμάτων ἦ9ελε προσχιυ- 
ρεῖν. Καὶ ὁ μὲν Ζάγανος οὔέω πράξας, τὰ μὲν 
κοῦ ** Σανταμερίου ἐδυστύχησεν o) πολλῷ ὕστερον, 
καὶ ἀπέδα)ε τὴν ἀρχήν. Βασιλεὺς μὲν δὴ ἀπὸ Ko- 
porc ἐς Πύλον ἀφιχόμενος, ἐνταῦθα ἐστρατόπε- 
δεύετο, ἧπερ καὶ ὁ Θωμᾶς σὺν τῇ νηῖ" ἐς ἣν ἐμδὰς 
xai ἀναγόμενο;, ἐχαραδόχει, fj jopfjsss τὰ Π|ελο- 
κοννήσου πράγματα. Τούτῳ μὲν ἱπιπλέουσχι νῆες 
«ὧν Οὐενετῶν προηγόρενον ἐντεῦθεν ἀπαλλάττ:- 
σθαι, μηδὲν ἐναντίον βασιλίω; ἀνέχειν ἐπὶ τοῦ 
σφετέρου λιμένος. Οὗτος μὲν, ὡς βασιλεὺς ἔστρατο- 
κεδεύετο, ἀπηλλάττετο ἀναγόμενος ἐς τὸ πέλαγο;" 
οἱ δὲ Οὐενετῶν πρέσδεις ἀφιχόμενοι ἐνταῦθα παρὰ 
βασιλέα, τάς τε σπονδὰς ἐπεχύρουν σφίσι, καὶ τὴν 
ξενίαν τε xai εὔνοιαν ἐνεδείκνυντο βασιλεῖ. Οἱ μὲν 
οὖν ἱπποδρόμοι ὅμω; ic τὴν Πύλον ἐπιδραμόντες, 
φινὰς οὐχ ὀλίγο); ἐντλῦθα τῶν ταύτῃ 'Ax6awov 


accidissent, principis nxorem οἱ flliam ex Pelo- 
ponneso.reota in Boeotiam subdnei jussit, addito 
iu eustodiam virginis eunncho. Nec multo post 
etiam principem ab Peloponneso ad uxorein per- 
gere jubet. Rex ilfico eapta Cardicea, profectus 
est contra Venetorum urbes. Venitque visurmu« 
Caronam  Zaganus Peloponnesi praefectus, cui 
maudatum erat, ut in deditionem regis redigeret 
Achaiam et Elidis regionem plurhnsm, necnon 
mediterranea Elidis, Aeccipiens Thessali exerci- 
tum, et regium equitatum, subjugavit Calauritam 
urhem, quam tradcbat Doxas (85), qui inter Alla- 
nos facile primas ferebat. Ipse cum necessariis - 
suis continuo ín ditionem regis concessit, Zaga- 
no urbem dedens. Omnes tamen hos deinceps, 
cum sic imperaret rex, trucidavit. Postea pro-. 
fectus est contra. Grebenum urbem  munitissi- 
mam, el line oppugnare instituit : veram loei 
diffienltate impeditus, eam expugoare nequivit, 
Tentabat deinde et reliquas Albanorum urbes, 
inter. quas et Santamariam (86) : in quam urbem 
plurimi regionis ejus opulenti divitias et opes 
coutulerant, οἱ ibi. servabantur. Evocantes autem 
Zaganum ad collequium, fedus 954 pepigerunt, 
el eidem arcem dediderunt. Hac accepta, dolo 
circumvcnit omues, Nam immisso exercitu, omnes 
cepit, et. in maucipiorum conditionem traduxit : 
plurimos eorum etiam occidit. Ilec ubi fama 
psrtulit δὰ cemieras Albanorum — urbes, nellam 
amplius spem — salutis. sibi in rege cernebant. 
Quapropter singuli in suis urbibus hosti resistere 
parabant, nec ullum amplius oppidulum deditio- 
nem facere volebat. Et Zaganus quidem cum talia 
faceret, maximam calamitatem Santamariz inve- 
xit, Cxterum non multo post, et ipse suo officio 
excidit, Rex interea corona reliets, profectus 
est Pvlum, et ibi castra ponebat. Aderat. ibidem 
et Thomas cur navi : quam conscendens, solve- 
bat, exspectaturus quonam res Peloponnesi 68» 
sent erasuræ. Huc. cnni appulissent naves Vene- 
torum, edixerunt ut hinc decederet, nec in ipso- 
rum portu resistere regi iustitaeret. lllie quidem, 
ubi castrametatum esse audierat. regem, abibat, 


D cominittens pelago navem. Venetorum autem lega- 


ti accedentes. buc ad. regem, federa inita con- 
firmarunt, et bhospitalitatem, bhenevolentiamque 
mazimam regi exhibebsnt, Nihilominus tamen 
regii equites incursionem in Pylum facientes, liaud 
paucos Albanos, qui in ea regione agelant, cc- 
perunt, et. finitimos necaverunt. Equitatus regis 
deinde pergebat Methonam, ot videret, quinam 


Notulee marginales. 


485) Tochins sive Topius. 
(86) Santamaria. Forte quie Sancta Saura hodie 


*5 [n une, xax οἱ προτήχουτες προτεχώρη7χν. 


89. ] 50, βασιλέως. 


dicitur : quidam Leucads, alii Nerytum insu'aim esse 
putant. 


9 In C. R. est lacuna. 


471 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


A9 


wrbe esscnt egressi, ut semct:pscs dederent regi. Α τῶν περιοίκων ἐλόντε;, διέφθειρον. Ἐλάσαντος δὲ 


Verum. quidam ab equitibus perempti sunt, llex 
collectis omnibus, Pylo decedens, Graecorum 
principem Demetrium receta in. Beeotiam proce- 
dere jussit, ut in ditionem redigeret mediterra- 
neam, quz ibi est, regionem, sicuti supra docui- 
mus. Ipse vero eum hæreret in Acbais regioue, 
et loca qua ibi erant, [n ditionem accipiens, 
dedentibus sese principibus, venit in Acbaiam, 
vehens sccum Asanem, uxoris quam princeps 
habebat, fratrem. Huc veniens, accepit misera- 
bilem calaroitatem, qua contigisset. Santamariz. 
Craviter, ca audita, succensuit Zagano ; nam me- 
rito indignabater. Siquidem propter errorem 
sive erudelitatem Zagani in Grazcus, reliqua ur- 
bes cunciabantur ad deditionem: spectare. Jussit 
igitur rex per præconem in castris edici, ut manci- 
pia Santamarie conquirerentur : omnia quz in 
castris repericbantur, libertatem pristinam reei- 
piebaut, Plurimo, antequam id fieret, transcev- 
derant ab Achaia in ÆEtoliam. Zaganus quoque 
plurimos captivos in mancipiorum numcrum re- 
latos, domum transmiserat. Urbem dehinc Grc- 
benum, misso Josue Scopiorum przside, cepit : 
et teriam hominum, qui in 495 ea urbe erant, 
partem. ad mancipiorum miserabilem fortunam 
deduxit, Hine ipse cligens puleherrimum quod- 
que mancipium, ea auferebat. Etiam antequam 
hec cveuirent, Patrarum prafectus nomine Isoca- 
les oppidula quadam finitima subegerat. Nam 
Grxci ubi intellexerunt. regem populari metiter- 
raneam regionem, et necare plurimos, ibi tum 
singule civitates contendebant summis studiis, 
ut se traderent regi, priusquam ipse adveniens 
urbes dirueret : quasdam in mancipiorum nume- 
rum redigeret, et alios letho daret, Turci igitur 
urbes susceperunt, et eligentes pulcherrima man- 
cipia, quz in lis erant, el vocantur Aprici, sibi 
conservabant. Urbes quidem minores foe diri- 
piebant, αἱ majores in ditionem — accipiebant, 
cligentes sibi ea quæ in urbibus erant pulcherri- 
m3. Quemadmodum in oves a pastoribus desertas 
irruunt lupi, nec cede unquam. sotiantur, verum 
miscre luporum sevitia Oves pereunt; sic ea 


ἵππῳ τοῦ βασιλέως ἐπὶ Μεθώνην, xal Osasaptvov, 
τινὲς τῶν τῆς πόλεως ἐπεξῆλθον ὡς ἐπὶ σπονδαῖς, 
xa! τινες αὑτῶν διεφθάρησαν ὁπὸ τῶν βατιλέως. 
Βασιλεὺς δὲ ἀπὸ Πύλου συσχευασάμενος, τὸν μέν 
τοι Ἑλλήνων ἡγεμόνα ἐχέλευς τὴν μεσόγαιον ὑπά- 
Yov:a εὐθὺ Βοίμτία: ἐλαύνειν, ὡς πρότερόν μοι 
δεδήλωται" αὐτὸς δὲ ἐπὶ ᾿Αχαῖδος γενόμενος, καὶ τὰ 
«αὐτῇ χωρία παραλαδὼ"», παραδόντων τῶν ἀρχόν- 
των, παρεγένετο' ἐς "Ayatav, περιάγων καὶ "Aaó- 
νῆν. τὸν τοῦ ἡγεμόνος γυναιχὸς ὁδελῳφόν. "Ev:auta 
ὃΣ ἀφιχόμενος, ὡς ἐπύθετο τὰ περὶ Σανταμέριον 
γενόμενα, ἐχαλέπαινε τῷ Ζαγάνῳ.. καὶ ἤχθετο, ὅτι 
διὰ τὴν ἐχείνου παράδασιν ἐς τοὺς "EXÀnvaz χαλε 
πῶς ἂν αὐτῷ προσχωρήσειε τὰ λοιπὰ τῶν πλλι- 
σμάτων. Κήρυκα δὲ ἐποιεῖτο ἀνὰ τὸ στρατόπεδον, 
ὥστε ἐφιέναι τὰ ἀπὸ Σανταμερίου ἀνδράποδα. 'Ev- 
ταῦθα ὅσα Tv ἢλενθε,οὖντο. Τὰ μέντοι πλείῳ ἔφθη- 
σὰν διαθάντα ἐς τὴν Αἰτωλίαν ἀπὸ τῆς ᾿Αχαῖας. 
Ζάγανος δὲ τὰ πλείω διεδίδχσεν ἀ-παγόμενος 39 οἵ- 
χαδε. Τὴν μὲν οὖν Γιρεδενοῦ πόλιν, πέμψας Ἰη- 
δοῦν τῶν Σχοπίων ὕπαρχον, παρεστήσχτο᾽ xai τού- 
τῶν τὴν τρίτην μοῖραν ἀνδραποδισάμενος, xat ἐπι- 
λεξάμενος, εἴτι χαλὸν ἦν ἀνδράποδον ἐν τῇ πόλει, 
ἀφῃρεῖτο. Καὶ πρότερον μὲν ὁ τῆς Πατρῶν πό- 
λεως ἄρχων ᾿Ἰσαχάλης τοὔνομα παρεστήπατο ἔνια 
τῶν περιοίχων αὐτοῦ πολισμάτων. Οἱ γὰρ "Ελλη- 
vec, ὡς ἦσθοντο βασιλέα καταστρεψάμενον τὴν με- 
σόγαιον, xal διαφθείραυτα ἄνδρας ὡς πλείστου: 
κῶν πόλεων, ὥρμηντο μὲν αὐτός τις Exaato; φθῖ- 
vat βουλόμενος παραδοῦναι σφᾶ;, πρινὴ ἀφιχόμε- 
voy τὸν βασιλέα ἐξελεῖν σφᾶς, τὰ μὲν ἀνδρακοδ:- 
σάμενον, τὰ δὲ xoi ἐπισφάξαντα **. Οἱ δὲ Τοῦρχοι 
ἀπελάμδανον 5* μὲν τὰς πόλει: ᾿Απριχοὶ 9* μὲν 
οὖν, ἐπιλεγόμενοι δὲ τὰ κάλλιστα τῶν πόλεων à»- 
δράποδα, ἀφῃροῦντο. Καὶ τὰ μὲν αὐτοὶ ἡ δραποδί- 
ζοντο, τὰ μιχρὰ τῶν πολισμάτων, τὰ δὲ μεγάλα 
παρελάμθανον, ἐπιλεγόμενοι τὰ χάλλιστα τῶν m^- 
λεὼν σφίσιν. Ὦ; δὲ λύχοι «ἐπὶ πρέδατα νομέω" 
ἔρημα ἐσθαλόντες, αὑτάρχως οὐδέποτε χορέννυνται 
ποῦ φόνον, ἐλεεινῶς δὲ πάσχουσιν ἀπὸ τῶν (ηρίων 
τούτων τῶν λύχων ᾿ οὕτω δὴ xat ἡ Πελοπόννησος 
ἐν τῷ toupó: χάχιστα ἀπίύδλλυτο, διαφθειρομένη 
ὑπὸ τῶν βασιλέως ἀνδρῶν, οἰχτρότατα ἄλλων ἄλλῃ 


tempestate. (87) Peloponuesus crudelissime inter D ἀπολλυμένων. 
ibat, vastata οἱ corrupta ab regiis wilitibus, cum alit. bic, alii alibi miserandum in modum occum - 


berent. 

Rex cum advenisset Patras Acliaie, costra eom- 
nmutivit, et Castrimenum urbem in deditionem ac- 
cepit. Misit quoque praeconem ad. Salieenicam, qui 
juberet cos urbem dedere. Verum li responderuut, 
46 nondum stis paratos esse ut. deditionem. faec- 
rent. Scire enim se, si deditionem facerent, ae idem 
quod accidisset reliquis Giacis passurus, Ike. ut 


Dis:htb; piv οὖν ἀφιχόμενος ἐς Πάτρας τῖς 
᾿Αχαῖας, ἐστρατοπεδεύετο, τό τε Καστριμένον τό- 
λισμα προσεχώρησεν αὐτῷ. Καὶ «pc Σαλμενίχην 
πέμπων xfpuxa, ἐχέλευεν αὑτοὺ; παραδοῦναι τὴ; 
πόλιν. Οἱ 5t οὐχ ἔφασαν ἑκόντε; εἶναι aod; παρα- 
δηιῦναι, εἰδότες ὡς ὅμοια πείσονται τοῖς ἄλλοις "E;- 
λησι. Ταῦτα μὲν ὡς ἀνήχξη ἐς βασιλέα, συσχ:νασά- 


Notule marginales. 


(87) Anno 1458. 


9 [n uno, ἀπαγόμενυ. 3) Ἔπισφάξοντα. Sic etiam ἢ, ? apt, 33 [m uno, "Anpotxol. 


ΤΞ 


hE REBLUS TURCKI0S LiB. iX. 


a 


pes. τὰ il- gakz, τῆν  Xangeworve. Δ τοῖν sam 5} reqeos, posseso die — 


"Es: δὰ d m cha, b ἀν» ". ism: :3 


énplhtmar; E ἄσεγεοι cxÀ m Dus σεν ὅν----- 


wes. E.cexpe owe craowamse, Noirs: τὰ xc 


᾿Αχᾶσεων: εὖ xÀ-Rr-m Éocemalvrx mirc τε Ξὸ αἱ 
Tox. παὶ -h mendi — οὖν ὡς [rS 
ξαασοΐφαει τὴν mire, —xe τὸ 32A; 
«ε- Ph-ex. gecvhb ὃν ταὶ x; Tie KE πὶ τεξ- 
4»dc; „ ἔτ τ -ΣῈΣ m0 yw. x3 
irngseos πο Bb; ἕ τριεγῶρε:. ΟΣ ziv cse 
χώρει ei. «εὖτε ἃ tI. ziporl ej τὮ.- 
λα éUhex; πιυραιχενε: Ἐχλεύελέτχοε: μέντος 
&tt-passame eux da v» ἐν τῷ τ-ἰδει:. Ἢ χρέρα-: 
δὲ Exrà πολιορπενν, xai τὸ ὑδορ cs -V xc- 
σχγέττων τῶΤν τετ ξοσι͵ 9» Raise. ὥστερεν sb ἐν τ΄ 
τάλει͵ ἕν ἀτάρ». χαϑετ-εεῖτε- ὡς δξδε: συνεΐχυντο 
ἀπαύςξτῳ, τειξάωεεν $23; τὸς βχτιεῖ Tego; piv 
épgl τοὺ: ἐξετχετχ πος ὕντΣ: ἐς ἀνδράτοδε δειλό- 
psve; τοῖς ἀρίστοις τατὰ τὸ --οὐτἐκεδνο, ξειλεξῆ- 
μΒετις aiia. ὥστ; ἔνναχοτίτως εἰ; τοὺς νεΐλειδας, 
«τοὺς Élhex; ἀπέδοτο ἕν τῇ ἀγορῇ. Ὃ piwte i» τῇ 
ἀκροπόλει τῶν Ἔλλξνων, 1.5) πιολένος ἕν τοὔνο 5, 
“ὅγους τε ἐποιεῖτο, bg" ip Ξεραδυέη τὴν ἀχρύπολιν. 
ἂν μέν συτκεοττάμετνο: τ- αϑιιῖν Eva, ἀτιὼν, evpa- 
CO»x1$-20-19. Ba90a45: δὲ προσίετὸ τὸὰὶ τοὺς λόγους, 
καὶ ὁμόρους λαθδὼν͵ ἐσενέτιη ἐντεῦθεν" χατιὼν ci 
lc τὸ Αἴγιον, ἐστρατοπεῖδεετο, xata me αὐτοῦ 
Χαμουζᾶν. th» πελοκοννήἦτ.Ο t: xal Θετταλία: 


vem διδυποοῦζνα Urbs hse gii estia cotes 
uwaLmS (iC» cem — ibcqe salut οἰ IS 
φῶ. Árx przeeres oxios endkeoda est 9a pesi - 
pue wear (Croat se op r3 wnbem. fa Boc "- 
valamter, patantes oe teles fere 3b meret: ἀξε. 
cune Gectaerem Grzceram et Abaseres piuri- 
mé cum aiernbes εἰ bbers Rex δὲ 3d case πεϑενο 
scressit, besabardas expediri pa;sit, quibac srerv. 
qu Érecssimms erst, nec bombardis eedebàit, qoa*- 
s3vit. Ysndew ἴα alis locis periculum fect, si quid 
premere posset, Quasscs ἰδοῦ omnia UDret, 
urbews eopere acquibat, arc. quidqusm De ap 
pirata Cigaem eficichst. Boabardarii isberias bad 


p "een ortidasos velacra Nast zlebelis. Cam autres 


urbew debe: septem oj dione argeret, «t. pere- 
£grmi milies aquam Sumiais, uade ebotà »«4u3m 
baur:bast, ebuinui;scel stc multo pest sitiexpa- 
gs» eppidasi, sesacupses regi deberent, He 
knter δὰ wiserandawm mancipieram fortus3u τὸ- 


da-tos,. rex in emnes exercitus «οἱ preceres parti- 


tur. 956 ἰοόε queque ciczit paeres circiter aen- 


gentes, φῶς ia peregrinorum erdiecw Uraustulit. 


Reliquesm vulpes vieiit in pablice fore, ls antem 


* 


quei arci praerat, erst dux Grxcerum, memi 
Palrelesus. ladicabat regi se arcem traditurum, 
si ipse hinc profec ns williare προ Castra petes 
set. Rex coaditiooem haac haud sbagit : accepti 
que in rei &dem obsidibus, *ade digressus est: et 


Ücapyov. Τοῦτον qvezv Ὁ iw:s:hsa:. üctÜsto τὴν C veniens giam castr2 locavit, relicto. illie Cha. 


àpyt» Ζαγά .o0 διὰ τὶ, Xxv:292ple) . ἀποτυχίαν. 
Οὗτος μέντοι ὡς πετελέλε: -0 αὐτοῦ. δ᾽ ὦ xapela- 
G:tv τὴν κῶλι», δεΐτριθε τὸ ὄστερεΐ;. Καὶ ol. μὲν 
Ἕλληνες ἀπότε:ρα. ποιλίμονηι, ἐξίλιπόν τίνας τῶν 
ἕν τῇ ἐπρυνῶλει, ὥττε ἀπιέντι ἀ πουφερομένου: xi 
ἔπιπλα σφῶν ἐς τῆν ἀντιπέραν τις Dezozorrfis-v 
ἥπειρον. οὗ διενοοῦντο δεσδῆναι ἐπὶ τοὺς Οὐεν:ετούς. 
"E: τοῦτο γὲρ σφέσιν ἐπεποίηντο αἱ σπονδαί. Τού- 
του; μέντοι ἐξιόντας Ex τῆς πόλεως χαὶ πτρτσκευα- 
ζομένου: ἀπιέναι ουλλαμξάνει ὁ Χαμονζᾶς. xa! 
εἰς &vbga zóbesv ἡ ἦγον ποιησάμενος, ἐπέσχε τοὺς ἐν 
«ἢ ἀκροπόλει παραδιδόναι τὴν ἀχρόπολιν. Γράμμο- 
«α ὃὲ πέμποντες ὡς facia, ἀπκήγγελλον τὴν τοῦ 
ὑπάρχου ἀγνωμοτύνην, xai ὡς αὐτίχα πκαραδαίη 
«ἃς βασιλέυις σπονδί:. Πυυθανόμενος ὃς ἔχαστα, τὸν 
μὲν τοι Χαμουζᾶν ἐξέλασεν ἀπὸ τῇ; ἀρχῖ;ς, Ζάγανον 
& αὖθι: ὁπέδειξε Θετταλίας τε ἅμα xal Πελοπον- 
νήσου ἄρχουτά τε καὶ ὕπλρχον. Ἐπιτρέψας δὲ si- 
τῷ ἄμφω τὼ χώρα. αὑτὸ; ἤλαυν: διὰ τοῦ Φεναῶ. 
"Evtz003 οὖν ἀφιχόμενο:, ἔπεμπε χῆρυχα ἐς τὰ 
τοιίσματα, ὡς βασιλεὺς αὐτοῖς τῶν παρεληλυθό- 
twv συγγνώμην τε ἴσχοι, xal χελεύοι χατιόντας à πὸ 
τῶν πολισμάτων, ἀγορὰν παρέχειν τῷ βασιλέως 
etpa-q. OL μὲν οὖν τινὲς αὐτῶν ἐπείθοντο, xai χα- 
κιόντες ἐς τὸ στρατόπεδον, συνέμ'σγον τοῖς Τούο- 
κοι; " βατιλεὺς δὲ συναγαγὼν» τοὺς τε τῶν θυρὴν 


wuze Pelepenaesi et Thesssliz przíecto. πες Pc- 
loponneso et Thessaslis peeíecerat rez, cum ex. ea 
digaitate expulisset Zaganum propter Santamarie 
calamitatem. llle autem jussas manerc, ut arcem in 
deditionem caperet, postero die moratus est, nibil 
[sciens. Grxci autem periculum facturi, num satis 
omnia tuta sint, qeosdam eorum qui in arec (uc- 
rant, dimiserunt, et abireat portantes suam. supel- 
lectilem in continentem, qui ez 3dverso l'elopon- 
nesi erat. Nam inde cogitabant trausire. δὰ Vone- 
tos ; lac enim conditione faxlus ictem erat. llo« 
igitur egressos urbe, ct ad abitum Instrucios. cowm- 
prehendit Chamures et ad mancipiorum  ceaditio- 
nem cos trahens, auctor fuit iis qui In. arce eraut 


? non tradendz arcis, Litteris. enim missis. signift- 


carunt regi ducis imprudentiam ct inscitiam, quod 
illico federa regis violaverit. Rex quid actum es- 
set, ubi rescivit, Chamuzam officio suo ejecit : 
Zagsnum vero iterum prafectum Peloponnesi, ct 
ducem Thessalis. constituit. Cum huic rcegiune« 
istas commisisset, iter fecit. per Pheanum. lluc 
cum venisset, preconem dimisit per. oppidula fini- 
tima, qui diceret : regem præteritarum veniam. da: 
re, ct jubere, ut descendentes iu castra, suis. wmili- 
tibus commeatum vendant, Quidam igitur dieto au. 
dientes fucre, et venientes in castra, adiniscebactuc 


Notul'ie margina'es. 


δ jaune, l; τ "7n; ἅ::ἢ. δ [a κπο, γάρ 


" [n uno, ExvtantpioJ. 


415 


LAONICI CHALCOCONDYLJAE 


A6 


Turcis. Rex congregans Januarum milites, quot- Α xat ἐἑπποδρόμων ὅσοι παρῆσαν, ἠφίει ἐπὶ τοὺς ᾿Αλ- 


quot przesto erant, et equites, eos emisit in Alba- 
nos, quasi omnes rapturus. Quotquot przeconis voci 
paruerant, in hunc modum occumbebant, et jumen- 
ta pecoraque, hac occasione usi, abigentes adve- 
nere Corinthum. Pari fraude usus, etiam in Phliun- 
tis regionem incursionem fecit. Nam Albani inco- 
lentes Inca ista munitissima, Gracorum res agebant 
et ferebant. Reliqui Albani, qui habitabant in inferio- 
ro Peluponnesi regione, accedebant predictis Albanis 
auxiliares, et sequebantur quocunque bellum avec- 
tissent. Itaque rex decrevit loca. ista reddere in- 
firma. Albanos præterea hine digressos noluit am- 
plius quid in sua regionerex innovare. Nam plerum- 
que Albmos, quemadmodum nodo diximus, 257 
defectionem fecisse aiunt, et reliquos defectionis 
socios traxisse, [n hunc modum in ditionem regis 
rediit Peloponnesus. 

tex autem veniens Athenas, obambulaus hinc 
inde, veterem illam urbem et portus spectabat. In 
lerea quidam peregrini, qui in. arce erant, expo- 
nunt regi quosdam Athenienses conjurationem fe- 
cisse, ut proderent urbem Franco Baotizx principi, 
qui antea princeps Atheniensium ezstiterat. Sic 
urbs et Athenienses ia magnum discrimen venere. 
Nam rex huic indicio (lem dans, eapit cives de- 
cem opulentissimos : eosque inde abducens, de- 
portavit Byzantium ut ibi babitarent. Bediens au- 
tem domum, praecones imísit, jubens Demetrium 


6avoug, ὡς ἀναρπασομένου:. Οὗτοι μὲν οὖν ὅσο: 
ἐπείθοντο τῷ λόγῳ,εξαπατηθέντες οὕτω ἀπώλοντο, 
xai τά τε ὑποζύγια xal χτήνη τῆς χώρας ἐξελαύ- 
νοντες, ἐχομίζοντο ἐπὶ Κόρινθον. Ἐπὶ λόγῳ τοιῷξε 
ἐπέδραμε τὰ Φλιοῦντος χωρία. Οἱ γὰρ àv τούτοις 
χατῳχημένοι τῶν ᾿Αλδανῶν, ἅτε ἐν ὀχυρῷ πάνυ 
ᾧκχημένοι, ἦγον xol ἔφερον τὰ ᾿Ελλήνων πράγματα, 
xai τοὺς λοιποὺς τούσδε ἐς τὰ χάτω χωρίὰ τῆς llsXo- 
ποννήσου εἶχον, ἑπομένους σφίσιν, fj ἂν οὗτοι ὑφη- 
γήσαιντο ἐπὶ τὸν πόλεμον. Ὥστε ἀσθενῇ ἔγνω ποιἴ.- 
σαι δεῖν τὰ χωρία ταῦτα, χαὶ ὡρμημένους ἐντεῦθεν 
«τοὺς ᾿Αλδανοὺς 33 νεωτερίζειν ἐς τὴν βασιλέως χώ- 
pav. Καὶ τό γε πλέον τῆς ἀποδάσεως οὕτως ἐλέγοντο 
ποιεἶσθα:, xai ἄγειν τοὺς λοιποὺς, ὅποι ἂν ἐξηγή- 
σαιντο. Ταῦτα μὲν ἐς τὴν Πελοποννήσου ἅλωσιν ἐς 
ξοσοῦτον ἐγένετο. 


Ἡχσιλεὺς δὲ ᾿Αθέναζε ἀφιχόμενος, περιιὼν, 
ἐπεσχόπει τὴν τε παλαι ἂν πόλιν, xa τοὺς λιμένας. 
Ἐξηγουμένων δέ οἱ τῶν ἐν τῇ ἀχροπόλει νεηλύδων, 
ὡς ᾿Αθηναίων τινὲς συνθέμενοι προδοσίαν Φράγχῳ 
τῆς Βοιωτίας ἄρχοντι πεότερον γενομένῳ ᾿Αθηναίων 
τυράννῳ, ἐς χίνδυνον ἀφίκοντο αὐτοί τε xat fj πόλις. 
Ἐνταῦθα ἀναπεισθεὶ; βασιλεὺς, συλλαμθάνει δέχα 
τῶν ἀστῶν, ἄνδρας τοὺς ὁλδιωτέρου;, καὶ ἀπαγα- 
γὼν τούτους, χατῴχισεν ἐς Βυζάντιον. Κομιζόμενος 
μέντοι ἐπ᾽ ofxou, καὶ πέμπων χήρυχας, ἐχέλευς «^9 
ἡγεμόνα Δημήτριον ὑπάγειν πρόσθεν σὺν τῇ γυναι- 


ducem przcedere cum uxore ; ipsc vero per orinm ( xt, xat αὐτὸς σχολῇ ἐπορεύετο. Τῷ μέντοι ἤγεμόνι 


sequebatur, Duci. quidem tradidit. urbem JEnum, 
et vectigal quod ab salibis istius urbis solvebatur. 
Preterea ἃ Januis regis accipiebat circiter sexa- 
ginta myriades librarum argenti. Franeum  Antonií 
filium quo per amorem abusus (fuerat (ut fertur) 
eique crediderat Atheniensium arcem, enm, inquam, 
misit ad Zaganum Peloponnesi praefectum, quein 
oceidi jussit. Zaganus invitans istum in tentorium 
suum, cum eo colloeutus est usque ad noctem. Pos- 
tea autem cum abiret Francus pergens ad suum 
tentorium, ibi interfectus est a Zsgano, cum αἱ ἰδὶ 
necaretur, precibus impetrasset. Franci mors talis 
fuit. Rex autein per otium revertebatur. domum. 
'Cum advenisset Pherrhas, diem ibi moratus est. Nam 


fama erat, Pannones cum exercitu accedere ad Is-D 


wum. Ubi autem cognitum est, famam hanc csse 
felsam, ton multo post Adrianopolim pervenit, du- 
ceus secom Grazcorum :egis fratrem. Demetrium 
«cum uxore, Übi processit in regiam sedem, misso 
nuntio eungücliam abduxit acustodia filis ducis. Za - 
ganus qni relictus fuerat in. Peloponieso, habens 
sub se Thessali exercitum, equitibus exceptis res 
Pelopounesi circumiens componebat. Plurimam 
lucri tum huic, necnon Peloponnesi ducibus acce- 
debat ab mancipiis, quiz clam ferentes transmise- 
raut Thesseliam. Peloponzcsiaci quoque plurima 


ἐπέτρεψεν Αἶνον πόλιν, καὶ πρόσοδον ἀπὸ τῆς αὐτοῦ 
ταύτῃ ἁλικῆς, xal ἀπὸ τῶν θυρῶν, ἐς ἑξήκοντα uv» 
ριάδας ἀργυρίου. Ἰὼν μὲν οὖν Φρᾶνγχον τοῦ ᾿Αντω- 
νίου παῖδα, παιδικά τε aütou γενόμενον, ὡς λέγε- 
ται, καὶ παραδόντα τὴν ᾿Αγηναίων ἀκρόπολιν, πέμ- 
πων Ζαγάνῳ τῷ τῆς Πελοκοννήσου ὑπάρχῳ, ixi- 
λευεν ἀνελεῖν, Ζάγανος δὲ ἐς τὴν σχηνὴν συγχαλέσας 
αὑτὸν, ἐς ὁμιλίαν καθίστατο ἄχρι vuxtóz. Μετὰ δὲ 
ὡς ἀπιὼν ὥρμητο ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ σκηνὴν, χελεύταν»- 
τος δὲ αὐτοῦ, ταύτῃ ἀπέχξεινεν. Τούτου μὲν fj τε- 
λευτὴ οὕτως ἔσχε. Βασιλεὺς ζὲ χομιζόμενος ἐπ᾽ ct- 
xou σχολῇ ἑπορεύ:το. Καὶ ἐπὶ Φεῤῥὰς ἀφιχόμενο:, 
ἡμέρας τε διέτριψεν αὐτοῦ, Ἡγγέλλετο γὰρ ἀπὸ 
Παιόνων στρατὺν ἐλαύνειν, ἐπιόντα ἐπὶ τὸν Ἴστρον. 
Ὡς δὲ χατάδηλα ἐγένετο, οὐδὲν ὄντα, παρῆν ἐς 
᾿Αδριανούκολιν οὐ πολλῷ ὕστερον ἅμα ἄγων xal 
τῶν 33 ᾿Ἑλλήνων βασιλέως ἀδελφὸν Δημήτριον, καὶ 
γυναῖχα. 'E; μὲν οὖν τὰ βασίλεια ἀφιχόμενος, πὲμ- 
Qa; τόν τε εὐνοῦχον, ἀπήγαγεν ἀπὸ τῆς τοῦ ἡγεμό- 
νος θυγατρός. Ζάγανος δὲ χαταλείφθεὶς ἐν Πελοπων - 
νήσῳ, ἔχων μεθ᾽ ἑαυτοῦ χαὶ τὸ τῆς Θετταλίας στοά- 
τευμα ἅνευ κῶν ἱπποδρόμων, χαθίστη περιιὼν τὰ τῆ: 
Πιλοποννήτου πράγματα, χαὶ μεγάλα ἀπέφερε x£o- 
δη, αὑτός τε χαὶ οἱ τῆ; Πελοποννήσου ἄρχοντε:, ἀπἪὸ 
τε ἀνδραπόδων, ἃ χρύφα ἀποφερόμενοι, διεδίθαζο"» 
ἐς Θετταλίαν, χαὶ δῶρα εἰσπραττόμενος τοὺς ἐν τῇ 


Notule marginales. 


?* Mn, £z M. deest, 9? Τὸ, Sic eliam R. 


ΠῚ DE REBUS TURCICIS L1D. IX. 


418 


Βεελοκεννήσῳ. Καὶ Ξαλμενίχην ἐπελαύνων ἐπολιόρ- Α munera in istum virum congerebant. Salmenicam 


χει, λόγους τε προσφέρων ἐπιειχεῖς εἰς τὴν παράδο- 
σιν. Οὕτοι μὲν οὐχ ἐπείθουτο " συνέδη δὲ ὕστερον 
ἀσινῆ, ὀπιξελθεῖν ix. τῇ:- ἀχροπόλειυς ταύτης ᾿Ελ- 
λήνων ἄρχοντα, ἐνιαυτὸν ἐπιμείναντα, γενναιότατα 
ὑποστάντα τὸν πρὸς βασιλέα πόλεμον. Ὥστε Μαχου- 
ῥβούτην τὸν τοῦ βασιλέως οἴκου ἤγεβόνα, φάναι ixi 
πότῳ τἀνδρὶ, ec ἐς Πελοπόννησον τοσαύτην χώραν 
ἀρφιχόμενος. ἀνδράποδε μὲν πολλὰ εὕὔροιτο, ἄνδρα 
& μηδένα ὅτι ph towiétov. Βάσιλεὺς μὲν τότε ἀμφὶ 
tel; βαΞιλείοις ἦν" Θωμᾶς δὲ Ex τῆς Πελοποννήσου, 
καὶ Ἐπίδαυρον παραλαδὼν, ἀφίκετο ἐπὶ Κέρχυραν, 
καὶ ἐχδαλὼν γυναῖχάς τε xal παῖδας, ἔπλει ἐπὶ Ἶτα- 
λίαν x&pà τὸν τῶν Ρωμαίων ἀρχιερέα. Kot πρέσδυν 
ἀπὸ Κερχύρας ὡς βασιλέα ἔπεμπε πειρώμενος, εἰ 
καὶ αὐτῷ χώραν ἐπιδῷ ὁποιανοῦν τῆς Εὐρώπης 
«αράλιον, ὥστο. (ἣν Ἐπίδαυρον παραδοῦναι τῷ βα- 
διλεῖ, Τὸν μὲν οὖν πρέσδυν συλλαδὼν, ἐν πέδαι: τε 
&wodfjcaso, xal οὐ πολλῷ ὕστερον ἀφῆχεν ἀδλαδῆ 
ἃ πιέναι. ᾿Λφικόμενος δὲ θωιιᾶς ὁ ἡγεμὼν παρὰ τὸν 
&py:«péa, τὴν δίαιταν εἶχεν ἐκ τούτου, ἑξακισχιλίους 
χρυσίου τοῦ ἔτου: στατῆρας. 


Too δὶ ἐκιγινομένου θέρους, ὡς τὸ ἕὰρ ἐπεγένετο, 
ἐσερατεύετο Ἀξεχμέτης ἐπὶ τὸν Κοσταμόνῃς τε xal 
Σενώπκης ἡγεμόνα,, αἰτιασάμενος ὅτι Χασάνῃ τῷ 
Maxgp ἐπιξήδειός τε fjv, xot ἐδόχει ἂν μεταστῆναι 
μετ᾽ αὐτοῦ ἐπὶ τὴν Μεχμέτεω χώραν, ἐπιόντα ἅμα 
ἐχείνῳ στρατεύεσθαι. Λέγεται μὲν δὴ xal ἄλλα, ὡς 
6 ᾿Δμάρλειυ ἀδελφὸς, διάτρίδων ἐν ταῖς βασιλέως 
Φύραις, συνεδούλευς βασιλεῖ στρατεύεσθαι ἐπὶ τὸν 
ἀδελφόν. Πληρώσας δὲ ναῦς πλοῖά τε χαὶ τριήρεις 
ἃρμφὶ τὰ πεντήχοντα xol ἑκατὸν χατὰ θάλασσαν, xai 
αὐτὸς διαδὰς ἐς τὴν ᾿Ασίαν, ἐχομίζετο πεζῇ διὰ τῆς 
ἡπείρου * xal ὁ στόλος αὐτῷ διὰ θαλάσσης ἐν χρῷ 
καραλαξζὼν τὴν ᾿Ασίαν, ἐς ὃ ἀφίκετο ἐπὶ Σινώπην. 
καὶ ὁ βασιλεὺ; ctpatsusógevo; διὰ τῆς Κασταμο- 
νίης πόλεως, διελαύνων, ἀφίχετο ἐπὶ Σινώπην. Ἔστι 
δ' ἢ πόλις αὕτη προχειμένη περὶ τὸν Εὔξεινον πόν- 
τον. Διατείνει δὲ Χεῤῥόνησος οὖτα ἐς τὴν θάλασσαν, 
ἐκὶ σταδίους εἴχοσι χαὶ ἑπτὰ, xal παρὰ τῷ Ἰσθμῷ 
eixgitzt ἡ πόλις, ἐφ᾽ ἐχάτερα ἔχουσα τῆν θάλασσαν, 
xat λιμένα αὐτοφυῆ. Ἢ δὲ inéxttva τῆς πόλεως, 
ἔσω διατείνουσα Χεῤῥόνησ᾽ης, διήχει ἐπὶ σταδίους 
εἶχοσειν. Ἔμκλεω; δέ ἐστι παραδείσων τε χαὶ δέν- 
ὅρων παντοδαπῶν, ἡμέρων τε xal ἀγρίων, Πόρδα- 
x; δ ὀνομαζομένη, ἔχουσά τε ἑντὸς δορχάδας *!, 
λαγωσύς τε, χαὶ ἄλλ᾽ ἄττα χυνηγέσιμα. "IE δὲ πόλις 
ἐρυμνὴ μὲν ἔστι ἐφ᾽ ἑχάτερα τῆς θαλάσσης ἐς τὰ 
μάλ'στα, περιχαλλεστάτη τε χαὶ ὡραία, ἀπὸ δὲ τῆς 
ἠπείρου ἀνέχει μὲν ἡ πόλι; ἐπὶ ἀχτὴν τινα “ ἡ δὲ 
ἀπὸ τῆς Χεῤῥονήσου χώρα τῆς πόλεως πεδεινὴ τε, 
καὶ οἷα προπδάλλειν τῷ τείχει ὡς ῥᾷστα. Majov- 


quoque exercitu circumsedit : clsequas eouditiones, 
quibus oppidani urbero dederent, obtulit. Ceterum 
oppidani ess conditiones respuere, nec iis. obtem- 
perare voluerunt. Contigit autem postmodum, ut im- 
puneet illesusexiro) ab arce isla Grecorum dus, qui 
per annum ibi manserat, quam fortissime el genero- 
sissime sustinens bellum quod ab rege inferebatur. 
Nam Machumetes regiz domus princeps de isto 3858 
viro talem sententim protulit: Veni ip l'elopoune 

sum, quz admodum magna regio est, et mancipia re- 
peri plurima : nullum vero viram przeter istum. Rex 
ea tempestate in regia sedc versabatur. Thomas ab 
Peloponpeso profectus, εἰ Epidaurum assumens, 
accessit ad Corcyram : et ejectis inde mulieribus 


^ et liberis, navigabat in Italiam ad Romanum ponti- 


ficem. Misit quoque legatum ad regem, periculum 
facturus num reddere sibi vellet pro Epidauro, quam 
tradere volebat, regionem omnem Enrops mariti- 
mam. Rex legatum istum comprehendi,et in vin- 
cula duci jubet. Nec tamen multo post eum invio- 
latum et illssuu dimisit. Thomas veniens δά Ro- 
menun pontificem, apud eum victum babuit, οἱ 
quotannis sex mille stateres argenti (88). 

lasequenti aestate, ubi apparuit ver, expeditionem 
sumpsit Mechimetes contra Castamon:xe οἱ Sinopæ 
principem. Muic dabat crimini amicitiam, quam fe- 
cerat cum Chasane Longo ; preterea quod. parabat, 
Chasani adjunctus, incursionem facere in suam re- 


C gionem, una cum eo hostiliter accedens, Feruntur et 


lia : videlicet Amarles frater agens in januis regis, 
regi non cessavit suadere, ut [raui suo bellum 11 - 
diceret. Implens igitur rex naves et triremes circi- 
ter quinquaginta et centum, cam classem mari pro* 
fectionem facerc jussit. Ipse vero transiens in Asiam 
itinere pedestri, per continentem incedebat. Classis 
regia Asiæ oram tenebat, donec venitet Sinopaw, 
At rex iter facieus per Castamonam urbem cum 
exercitu, tandem pervenit Sinopam. Urbs hsec pr:e- 
jacet. Euxino Ponto, extendit se, cum sit Cherso- 
nesus, ἰδ ware stadiis viginti septem : et in Isthuuo 
sita est. llortis et. arboribus abundat. Plantas et 
arbores producit omnigenas tam mansuetas, quam 
silvestres. Nomen ejus est Pordapas. Sunt ibi da- 
mularum et leporum vivaria. Nec desunt alie ferz, 
quas venari solemus. Urbs admodum munita est ; 
nam utrinque mari cingitur, cum sit speciosa οἱ 
pulebra. Ab continente vergit arbsea in locum are- 
nosum. Ea vero regio 404 in Chersonesum pandi- 
tur, campestris est : et hinc facile urbis moenia ag- 
gredi licet. 3achumetes profectus ad urbem istam, 
ante adventum rcgis in. Turcorum castra, liujus- 
medi orationem eum Ismaele habuisse [ertur : 0) 
fili Scenderis, tu quidem ex illusui Tyriorum (59) 


Notule marginales. 


(88) ΑΙ, Auri, 


9 [jJe4oensc, ia R. utin c. *! Zopzáb:a in utroq. 


(89) Turcorum. 


479 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


480 


geuere nilus es, Prælerea nec te fugit, ctiam. re- A μούτης μὲν οὖν, ἐλάσας ἐπὶ τὴν πόγιν, πρινὴ faoc 


gem ex isto genere prodiisse, et contra Mechmet:e 
hostes haud cessare bellum gerere. Quid igitar nun 
yacem et wanquillitatem aimnplecteris, ct fratri. tuo 
dimidium principatum concedens, alteri. dimidio 
4259 principatui imperare non vis? Sed spolias fra- 
trem dimidia principatus parte, et totum gubernas, 
ncc interim abstines Injuriis adversum te provocare 
regem. Nunc izitur disce quomodo res tux meliore 
sint loco : nempe eg:essus ad regem, teipsum et priu- 
eipatun ci tradas, Nec ingratum experiere regem. 
Proinde ne cuneteris hnjusmodi beneficio tibi regem 
devincire. Nam satis scio, aliam aecipies ab regc 
regionem tia nequaquam. minorem, et beate sccu- 
reque vives : nec ulla tibi interveniet tristitia. Nec 


negotia tihi erunt deinceps aut eum. nostris, aut B 


eum tuis hostibus. Etiam ab frawoe tuo tutus eris, 
nec erit hostis qui principatui tuo insidictur. Ipse 
igitur profer, quem tibi ab rege in Europa principa- 
tum dari velis, eumque tibi apud regem iimnpetra?o. 
Hac quidem locutus est Machinetes dux, filius Mi- 
chiaelis. At lsmael respondens, inquit : Verum opor- 
tebat, o Machumeta, regem bello lacessere Me- 
chmete herois hostes : nec nos bello affligere qui 
ejusdem et nationis et fidei sumus. llaud enim fas 
censetur, ut bellum moveat contra. virum ejusdem 
nationis, et in feedus susceptum, praterea qui non 
prior injurias fecerit, et eum e medio tollere statuat. 
Nos quidem injuria nulla affecimus regem, nec 


λέα ἀφικέσθαι ἐς τὸ στρατόπεδον, προσέφερε δ λό- 
γου: τῷ Ἰσμαήλῃ, λέγων τοιάδε" Ὧ xal. Σχενδέρεω, 
σὺ μὲν γένους εἴ τῶν Τούρχων ἐπιφανοῦς, χαὶ τόν 
γε βασιλέα οἶσθα, ὡς τοῦ γένους τούτου ὧν, πρός 
«ε τοὺς πολεμίου: τοῦ Μεχμέτεω ἥρωος οὐ παύεται 
διαπολεμῶν. Τί οὖν οὐχ ἧσυχίαν ἄγων, xal τἀξδελ- 
φῷ τῷ σῷ τὴν ἡμίσειαν ἀρχὴν ἐπιτρέπων, ἃς τὸ 
ἥμισυ βασιλεύειν ἐθέλεις, ἀλλ᾽ ἀφελόμενος τὸν ἀδελ- 
φὸν τὴν σὸν, σύμπασαν ἤδη τὴν ἀρχὴν διέπεις ἔναν- 
tía βασιλέως φερόμενος ; Νῦν οὖν ὅπως ταῦτα ? 
ἐπὶ τὸ βέλτιον χαταστῇ, ἴσθι" ἐξιὼν, ἔλθε ὡς: βασι- 
λέα, σαυτὸν ἐπιτρέψων τὸ &ua καὶ τὴν ἐγεμονίαν. 
Καὶ οὔτω σαφῶς ἴ:θι, ὡς οὐδὲν ἄχαρι πεισόμενος 
πρὸς βασιλέως, οὐδὲ τὸ ὑπερδαλεῖν χάριν τοιάνδε 
αὐτῷ καταθέμενος. Καὶ ἔσται σοι χώρα οὐχ ἐλάτ- 
των τῆσδε τῆς σῆς χώρας, καὶ ἅμα ἐν ἀσφαλείᾳ 
βιοτεύων, εὐδαιμονίαν μὲν ἄλυπον ἕξεις, πράγματα 
Gk οὔτε πρὸς τῶν πολεμίων ἡμῖν τε χαὶ σοὶ ἔττιι 
τοῦ λοιποῦ, οὔτε ποὸς τοῦ ἀδελφοῦ ἐπιτιθεμένου σοὶ 
ἀεὶ, καὶ ἐς τὴν ἀρχὴν ἐπιδουλεύοντος. "I0t οὖν, αὖ- 
τὸς ἐξηγοῦ ὁποίαν σοὶ ἐν τῇ Εὐρώπῃ ἀρχὴν ζητεῖς 
παρὰ βασιλέως, ὡς ἂν διαπράξωμαι περὶ αὐτῆς ἐς 
τὸν βασιλέα. Ταῦτα μὲν Μαχουμούτης ὁ Μιχαΐλου 
ἠγεμὼν ἔλεγεν * Ἰσμαῆλης δ᾽ ὑπολαδὼν ἔλεγεν " 
"AX ἐχρῆν μὲν, ὦ Μαχουμούτη, ἐς τοὺς ἤρωο: 
πολεμίους στρατευόμενον τὸν βασιλέα ἐλαύνειν, xa* 
οὐχ ἐπὶ tob; ὁμοφύλου;, xaX ὁμοπίστους. Οὐ γὰρ 
θέμις ἄνδρα ὁμόφυλον xax ὑπόσπονδον μὴ ὑπάρξαν- 


faedera violavimus. Sin autem rex nobis succensct, C τὰ ἀδιχίας πρότερον καταλύειν ἐλθόντα. Ἢ μεῖς δὲ 


quod Chasanem cenluerim, age, in liune belli molem 
avertat, Ergo si banc regionem rex sibi tradi postu- 
lat, pro ea nobis tribuat Philippopolim : at ita, ne 
eam tributariam, «erum immunitate recepta, possi- 
deam, Quod si fecerit, ad regem pergomus, ejus 
wequitad fidem habentes. Videtisne, quam egregie 
urbs munita sit loel natura, et armisinstrueta ?* Bom- 
bardie in circuitu posite sunt quadringentz. Bom- 
bardarii jaculatores adsunt circiter bis mille. Habet 
supra decem millia virorum hzc urbs, Hinc dator 
nobis quam tutissime resistere, et hostes gravissime 
ridere, ΠῚ 5 auditis, Machumetes. plurimum delee- 
tatus. est Ismaclis oratione : et processit ad regem, 
"1 ci persuaderet, qui urbem istam in ditionem 
acciperet. Rex ubi singula quz commemorasset Is- 
niael, intellexit, paratus erat pacem. componere his 


conditionibus quasobtnlisset Ismael. Proinde. Phi- 


lippopolim ei praebuit. [smael universas suas opes 
ferens, excedebat urbe, et proficiscebatur in. ea 
Europz regionem quam ei rex assignaverat. Rex 
cum in ditionem accepisset urhem, et Ismaelem in 
Europsm ablegasset, ctiam reliqua. qua ad istuin 
principatum pertinebant, in regis ditionem devenere. 


οὗτε ἄδικόν τι ἐς βασιλέα ἐπράξαμεν, οὔτε xà: 
σπονδὰς παραβαίνομεν. El δὲ ταῦτα μὲν οὖν xai 
αὐτὸς ἐχτεθύμηται βασιλεὺς, πρὸς δὲ Χασάνην τὸν 
πόλεμον, ταύτην οἱ τὴν χώραν ἐθέλει γενέσῦσι, φέ- 
pt ἐπιδότω ἡμῖν Φιλιππούπολιν ἀντὶ τῆσδε τῆς χώ- 
ρας, ὥστε μὴ ὑπόφορον ἔχειν, ἀλλ᾽ ἀτελῆ, γαὶ χω- 
ρήσομεν d; βασιλέα, πιστεύοντες αὐτοῦ τῇ ἐπ'ει- 
xs(a. 'Opd:t οὖν τὴν πόλιν, ὡς ἐν ὀχυρῷ πάνυ ᾧκη- 
μένη, xai χεχοσμημένη ὅπλοις. Τετραγοσίους " μὲν 
ττλεθόλους, τηλεθολίσχους ξὲ ἀμφὶ τοὺς δισχιλίους, 
καὶ ἀνδράσιν ὑπὲρ τοὺς μυρίους παρέχε', ὡς ἄσφα- 
λέστατα μὲν ἡμῖν τε αὑτοῖς ἀμύνεσθαι, χαὶ τοῖς ro- 
λεμίοις ὡς ἐπὶ ζημίαν "5, Ταῦτα ἀχηύσις ὁ Mayco- 
μούτης, xal ἡσθεὶς πάνυ τοῖς Ἰσμαήλεων λόγοι;, 


D προήλαυνεν ἐπὶ βατιλέα, ὡς ἐτὶ τῇ ξυμδάσει τῆς 


πόλεως συνησθησόμενο; βασιλεῖ. Βασιλεὺς μὲν ὡς 
ἐπύθετο ἔχαστα τὰ ἀπὸ Ἰσμαήλεω, ἕτοιμος ἦν 
σπένδεσθαι ἐφ᾽ οἷς προΐσχετο Ἰσμαήλη: αἰτῶν, xai 
τὴν τε Φιλιππούπολιν παρείχετο. Καὶ ᾿Ισμαΐήλης 
ξύμπαντα τὸν ὅλόον ἀποφερόμενος, ὑπεξεχώρει bx 
τῆς πόλεω;, ἐς τὴν Εὐρώπην διαχομιζόμενος ἐπὶ 
τὴν χώραν, ἣν αὐτῷ παρέσχε βασιλεύ:. Ἔνταυθα ὡς 
περέλαδὲ τε τὴν πόλιν ὁ βασιλεὺς, χαὶ Ἱπσκαῆλην 


«t ἔπεμπεν ἐς τὴν Εὐρώπην, τὸ τ: ἄλλα ὅσχ i; τὴν ἀρχὴ αὑτοῦ διετέλει, προσεχώρησεν αὐτίχα τῷ α- 


et^ct. 


Notulæ marginales. 


** “Ἔν iuo, ἐπιζήμιχ. 


** /; uno, ποοέφερε, ν᾽ Τάδι. " [n «no, τετραχοσίοις gu. τηλεθόλο:ς, τηλεθολίσκοις δὲ ἀμφὶ τοῖς 6:541 


1... 


isl 


DE REBUS TURCICIS LID, IX. 


[83 


Kel δὴ καὶ Κατταμώνη πόλι; εὐδαίμων ἐρυμνῆ A Εἰ sane Castamona urbs erat opulenta. et in pri- 


τε b; τὸ μάλιστα. "E; ἣν γυνοῖχά τε xal παῖδας 
ὁπεξέθετο. Καὶ αὐτὸς καρ:σχενάζετο ἐν Σινώπη 
πολιορκησόμενο;. Ἢ δὲ χώρα αὔτη τοῦ Ἰσμαήλεω 
ἄρχεται μὲν árb τῆς ἐς τὸν Πόντον ᾿ἢ ραχλείας 
«όλιως τοῦ βασιλέω;, διατείνει δὲ διὰ τοῦ Πόντου 
ἃ: τὴν Παγλαγόνων» χώραν, xai ἐπὶ τὴν Τυυργούτεω 
χώραν. Ὁλθιωτάτη δὲ oí32, πρόσοδον ἔχε: ἐς τὰς 
εἴχοσε μυριάδας γρυτίους τοῦ ἕτους στατῆρας" 
Χαλκχὸν δὲ, ὡς xal ἄλλοϑέ μοι τοῦ λόγου, φέρει ἢ 
χώρα αὕτη μόνη τῶν ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ * χαλχὸν δὲ χάλ- 
λιστον μετά γε τὸν "lÓnpía; χαλχὸν, ἀφ᾽ οὗ δὴ 


προσΐει τῷ βασιλεῖ ἐπέτειο; φόρος χρυσίου πέντε 


μυριάδες στατήρων. [λοὲλ δὲ ἐπῆν tv τῷ λιμένι 
«ἧς Σινώπη; ἄλλα τε, xai ναῦς στ:ρογγύλη, ἦν 
ἐναυπηγήσατο Ἰ᾽μαήλης évaxosimv πίθων "5. Ταύ- 
τὴν μὲν οὖν ἐς Βυζάντιον ... fj δὴ xai βασιλεὺς 
ἑναυπηγεῖτο vauv μεγίττην δὴ τῶν πύποτε γενομέ- 
νων νεῶν μετέ γε τὴν Οὐενετῶν, xai βασιλέως τοῦ 
Ταραχωνησίων ᾿Αλφόνσου. ᾿Αλφόντος γὰρ δὴ πρὼ- 
«oc ναῦν ἐναυκηγήσατο πίθων ὡς τετραχισχιλίων, 
αὶ ὕστερόν τε ἡ Οὐενετῶν πόλις, ἐπεί τε εἰρήνη 
ἐγένετο σφίσι πρὸ; vv Λιγυρίας τύραννον, καὶ 
Ἰ:ρακώνων, ἐναυπηγήσαντο xai αὐτοὶ ναὺς δύο, 
μεγίστας δὴ ἀπκασῶν τῶν γενομένων νεῶν. Αἴ μὲν 
δὴ τοῦ Ἰαραχώνων βεσιλέω: νῆες, ὑπὸ μεγέθους 
οφίσιν αὑταῖ; ἐμπεσοῦσαι, διεφθάρησαν ἐν τῷ λι- 
μένι, xal οὐκ ἔφθησαν ἐχπλεῦσαί ποι, ἐ; πέλαγος 
γενόμεναι. Βασιλεὺς δὲ χαὶ αὑτὸ; πυνθανόμενος 
«αῦτα, ἐναυπκηγεῖτο ναῦν ὡς τρισχιλίων πίθων. 
Καὶ οὐ τολλῷ ὕσεερον ὑπὸ μεγέθους τοῦ ἱστοῦ 
ἀπώλετο" ὅτε χαθότι ἐς τὴν ναῦν ᾿υεῴχθη, xal 
ἔντλον " ποιουμένη πολὺν ἐπὶ συχνόν «tva χρόνον, 
ὡς ἐξέχυτο ὑπὸ τετραχοσίων τεταγμένων ἐς τοῦτο, 
μετὰ ταῦτα χατέδυ αὑτὴ ἐν τῷ λιμένι, χαὶ ἠφανίσθη 
ὡπὸ θαλάσσης. Καὶ ὁ ναύκληρο; τῆ; νηὸς ἀπέδρα, 
δεῖοα; βασιλέα Μεχμέτην. ᾿Δλλὰ τοῦτο μὲν ὕστερον 
ἐγένετα. 

Τότε δὲ βασιλεὺς παραλαδὼν τὴν Ἰσμαήλεω τοῦ 
Σκενδέρεω χώραν, ἵετο ὁμόσε ἐπὶ Χασάνην τὸν 
Maxpbv, χαὶ ἐπὶ Κολχίδα, ὡς χαθαιρήσων βασιλέα 
«τὴς Τραπεζοῦντο:, ὃς ἐπιτηδείως ἔχων τὸν Χασά- 
wav, καὶ σννήθης γενόμενο:, xal μᾶλλον ὃ ἀδελφὸς 
αὐτοῦ βασιλεὺ; Ἰωάννη;, χαὶ αὐτὸς βασιλεὺς Δα- 
6:5, ἐξέδοτο ἐς γάμον θυγατέρα Ἰωάννου, xai Δα- 
64 ἀνεψιὰν, Χασάνῃ τῷ Μαχρῷ. Καὶ προσεδεῖτο 
βαειλεὺς Δαδὶδ τὸν Χασάνην, διαπράξασθαι τὸν 
Χασάνην ἃς τὸν βατιλέα Μεχμέτην, τοῦ λοιποῦ μὴ 
ἀπάγειν τὸν φόρον τῆς Τραπεζοῦντος πρὸ; αὐτὸν, 
ἀλλὰ ζητῶν μᾶλλον ἀποχαρίσασθαι τῷ Χασάνῃ 
βανιλεὺς Μεχμέτης. Οἱ μὲν οὖν Χασάνεω πρέσὄει: 
ἃς βασιλέα ἀφικόμενοι, διελέγοντο μὲν xai ἄλλα 
ὡπερηφανῇ, ἐν δὲ τῇ καὶ τόδε ἠξίουν σψίσιν &z«- 
θῆναι, τὸν τῆς Κολχίδος χώρας φόρον. Τούτους μὲν 


mis munita. 490 In hanc: priuceps. collocaverat 
"uxorem et liberos. lpse vero obsidlounem. Sinoyae 
tolerare volebat. Reyio autem Dswaelis incipit ab 
urbe Ponti Heraclea, qua regis est; porrigit se 
per Pontum usque ad Paphlagouiam, et ad Turgu- 
tis regionem. Cum autem opibas per sc sit flo- 
reniissima, attamen reditum habet aonuum, qui 
praebet circiter viginti myriades staterum argenieo- 
rum (90-91). Sola ista Asiz reyio zs fert, ut alibi 
3dnotavimus. ÆEs autem boe secundum Iberi s 
optimum perhibetur. Ex eo quotannis tributi no- 
mine accipit rez quiuque uyriaJes staterum auri, 
Naves plurimas stabant in portu. Sinopensi, intcr 
quas erat rotunda, quam exstruxerat [smael, Ea ca- 
piebat dolia noningenta. Hanc Byzantium abdoxit, 
Etiam rex paravera navem qua ea tempestate, 
exceptis Veaetorum navihus, ct Alphousi Torra- 
conensium regis navi, maxima erat. Alphonsus 
etenim priinns fabrieavit navem capacem duliorum 
quatuor millium. Venetorum urbs deinde, ubi pax 
eum Liguriæ tyranno intervenit, naves zedilicavit. 
Etiam Tarraconensium rex composuit naves duas, 
quz magnitudine aptecessere aaves omnes quz un- 
quam ἴσεγε. Αἱ Tarracoaensium regis maves, in 
sese incidentes, pra maguitedine in portu coníra- 
ctae sunt, nec in mare deduci poteere. Bex Tureo- 
rum hzc audieus, et ipse fabricavit navem doliorum 
wium millium capacem. Nec multo post interiit 


C ea propter mali maguitudinem. Nam postquam in 


navem adaptatus est, et quidam eai haurirent 
tempore longo, tandem ubi exhausta est a quadrin- 
gentis quibas id negotii datum erat, in ipso portu 
sebmersa et mari obteeta est. Navis autem. guber- 
nator aufegit, timens regem Mecbmetem. Sed hæe 
quidem seccedenati tempore acciderunt. 


Rex igitur sub idem tempus occupans regionem 
Ismaelis, qui Scendere patre natus erat, recia pre- 
fcctus est contra Chassnem Longum et conira Col- 
chida, ut debellaret regem Trapezuntis, qui erat 
amieus et familiaris Chasauis. In primis autem eo» 
familiariter utebatur frater ejus Joaunes. Ipse quo- 
que rex David swam cousobrinam (92), qua. erat 
Joanuis &lia, Chasani Longo in matrimonium colio- 
cavit, Rex Uavid rogavit Cbasaneu, ut sibi efficeret 
aped regem, ue in posterum tribuium ferre coge- 
retur ad ipsum Trap-zuntis, sed magis quarebat 
graüficari Chasaui rex. Mechmcetes. Ceteruu Cha- 
sanis legali cum veuisscnt ad regem, inter eætera 
loquebantur f25190sa : postelabant quoque sibi re- 
"αἰεὶ εἰ Colcbidis tributum. Res bos dimitlens mi- 


nitando : 981 laud multo, inquit, post vestro pc- 


Notgle marginales. 


(90-91) Al. sureorum, 


(92) Despinam. 


*5 fBuset forte ἀπήγαγε, amt tale quid. In B. etiam lacuna est. "Avo. Ὁ. ut in C. 


479 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


480 


generc n.lus es. Przterea nec te fugit, ctiam. re- A μούτης μὲν οὖν, ἐλάσας ἐπὶ τὴν πόλιν, πρινὴ βασι- 


gem ex isto genere prodiisse, et contra Mechmet:e 
hostes baud cessare bellam gerere. Quid igitar non 
pacem et twanquillitatem ainplecteris, ct fratri. tuo 
dimidium principatum  conceden«, alteri. dimidio 
289 priucipatui imperare non vis? Sed spolias fra- 
trem dimidia principatus parte, et totum gubernas, 
ncc interim abstines Injeriis adversum te provocare 
regem. Nunc igitur disce quomodo res tuz meliore 
sint loeo : nempe eg:essis ad regem, teipsum et priu- 
cipstum ci tradas, Nec ingratum experiere regem. 
Proinde ne cuneteris hujusmodi beneficio tibi regem 
devincire. Nam satis scio, aliam aecipies ab regc 
regionem tua nequaquam minorem, et beate sccu- 
reque vives : nec ulla tibi interveniet tristitia. Nec 


negotia tibi erunt deinceps aut cum nostris, aul D 


eum tuis hostibus. Etiam ab frate tuo. tutus eris, 
nec erit hostis qui principatui tuo ínsidietur. Ipse 
igitur profer, quem tibi ab rege in Europa principa- 
tum dari velis, eumque tibi apud regem iimpetra:o. 
Hxc quidem locutus est Machuimetes dux, filius Mi- 
chiaelis. At Ismael respondens, inquit : Verum opor- 
(ebat, o Machumeta, regem bello lacesscre Me- 
chinet:e herois hostes : nec nos bello affiigere qui 
ejusdem et nationis et (dei sumus. laud enim fas 
censetur, ut hellum moveat contra. virum ejusdem 
nationis, el in fedus susceptum, praeterea qui non 
prior injurias fecerit, et eum e medio tollere statuat. 
Nos quidem injuria nulla affecimns regem, nec 


Ata ἀφιχέσθαι ἐς τὸ στρατόπεδον, προσέφερε " λό- 
γου: τῷ Ἰσμαήλῃ, λέγων τοιάδε“ Ὧ ral. Σχενδέρεω, 
σὺ μὲν γένους εἴ τῶν Τούρχων ἐπιφανοῦς, χαὶ τόν 
γε βασιλέα οἷσθα, ὡς τοῦ γένους τούτου ὧν, πρός 
τε τοὺς πολεμίου; τοῦ Μεχμέτεω ἥρωος οὐ παύεται 
διαπολεμῶν. Τί οὖν οὐχ ἣσυχίαν ἄγων, xal τἀδελ- 
φῷ τῷ σῷ τὴν ἡμίσειαν ἀρχὴν ἐπιτρέπων, ἐς τὸ 
ἥμισυ βασιλεύειν ἐθέλεις, ἀλλ᾽ ἀφελόμενος τὸν ἀδελ- 
φὸν τὸν σὸν, σύμπασαν ἤδη τὴν ἀρχὴν διέπεις ἔναν- 
via βασιλέως φερόμενος ; Νὺν οὖν ὅπως ταῦτα "? 
ἐπὶ τὸ βέλτιον καταστῇ, ἴσθι" ἐξιὼν, EX0s ὦ: βασι- 
λέα, σαυτὸν ἐπιτρέψων τε Rua xaY τὴν ἡγεμονίαν. 
Καὶ οὕτω σαφῶς ἴτθι, ὡς οὐδὲν ἄχαρι πεισόμενος 
πρὸς βασιλέως, οὐδὲ τὸ ὑπερδαλεῖν χάριν τοιάνδε 
αὐτῷ καταθέμενος. Καὶ ἔσται σοι χώρα οὐχ ἐλάτ- 
των τῆσδε τῆς σῆς χώρας, καὶ ἅμα ἐν ἀσφαλείᾳ 
βιοτεύων, εὐδαιμονίαν μὲν ἄλυπου ἕξεις, πράγματα 
δὲ οὔτε πρὸς τῶν πολεμίων ἡμῖν τε xa) σοὶ ἔσται 
τοῦ λοιποῦ, οὔτε πρὸς τοῦ ἀδελφοῦ ἐπιτιθεμένου σοὶ 
ἀεὶ, καὶ ἐς τὴν ἀρχὴν ἐπιδουλεύοντος. "I0t οὖν, αὖ- 
«ὃς ἐξηγοῦ ὁποίαν σοὶ ἐν τῇ Εὐρώπῃ ἀρχὴν ζητεῖς 
παρὰ βασιλέως, ὡς ἂν διαπράξωμαι περὶ αὐτῆς ἐς 
τὸν βασιλέα. Ταῦτα μὲν Μαχουμούτης ὁ Μιχαΐλου 
ἡγεμὼν ἔλεγεν * Ἰσμαῆλης δ᾽ ὑπολαδὼν ἔλεγεν " 
"AX ἐχρῆν μὲν, ὦ Μαχουμούτη, ἐς τοὺς ἤρωο: 
πολεμίους στρατευόμενον τὴν βασιλέα ἐλαύνειν, χα! 
οὐχ ἐπὶ toU; ὀμοφύλου;, χαὶ ὁμοπίστους. Οὐ γὰρ 
θέμις ἄνδρα ὁμόφυλον χαὶ ὑπόσπονδον μὴ ὑπάρξαν- 


fa dera violavimus. Sin autem rex nobis succensct, C τὰ ἀδιχίας πρότερον καταλύειν ἐλθόντα. Ἡ μεῖς δὲ 


quod Chasauem enluerim, age, in hune belli molem 
avertat, Ergo si hanc regionem rex sibi tradi postu- 
lat, pro ea nobis tribuat Pbhilippopolim : at ita, ne 
eam tributariam, «erum immunitate recepta, possi- 
deam, Quod si fecerit, ad regem pergomus, ejus 
:wquitad fidem habentes. Videtisne, quam egregie 
urbs munila sit loei natura, et armisinstructa ?* Bom- 
barda in circuitu posite sunt quadringenta. Bom- 
bardarii jaculatores adsunt circiter bis mille, Habet 
supra decem millia virorum haec urbs, Hinc dator 
nobis quam tutissime resistere, et hostes gravissime 
æilere. Hisauditis, Machumetes. plurimum delee- 
tatus. est Ismmaclis oratione : el processit ad regcm, 
"l ci persuaderet, qui urbem istam in ditionem 


acciperet. fex ubi singula quz commemorasset Is- D 


utael, intellexit, paratus erat pacem componere his 
conditionibus quasobtulisset lsmael. Proinde Phi- 
lippopolim ei praebuit. [smael universas suas opes 
ferens, excedebat urbe, οἱ proficiscebatur in eau 
Europe regionem quam ei rex assignaverat. Rex 
eum in ditionem acc-pisset urhem, et Ismaelem in 
Europ»m abllcgasset, ctiam reliqua. qua ad istum 
principatum pertinebaut, in regis ditionem devenere. 


οὔτε ἄδιχόν τι ἐς βασιλέα ἐπράξαμεν, οὔτε «à: 
σπονδὰς παραδαίνομεν. Εὶ δὲ ταῦτα μὲν οὖν xai 
αὐτὸς ἐχτεθύμηται βασιλεὺς, πρὸς δὲ Χασάνην τὸν 
πόλεμον, ταύτην οἱ τὴν χώραν ἐθέλει γενέσῦσι, φέ- 
ρε ἐπιδότω ἡμῖν Φιλιππούπολιν ἀντὶ τῆσδε τῆς χώ- 
ρας, ὥστε μὴ ὑπόφορον ἔχειν, ἀλλ᾽ ἀτελῆ, γαὶ χω- 
ρήσομεν ὡ; βασιλέα, πιστεύοντες αὑτοῦ τῇ Ewa: 
κεία. Ὁρᾶτε οὖν τὴν πόλιν͵ ὡς ἐν ὀχυρῷ πάνυ ᾧκη- 
μένη, xal χεχοσμημένη ὅπλοις. Τετραγοσίους ** μὲν 
ττλεδόλους, τηλεθολίσχου: ξὲ ἀμφὶ τοὺς δισχιλίους, 
καὶ ἀνδράσιν ὑπὲρ τοὺς μυρίους παρέχε:, ὡς ἄσφα- 
λέστατα μὲν ἡμῖν τε αὐτοῖς ἀμύνεσθαι, χαὶ τοῖς πὸ- 
λεμίοις ὡς ἐπὶ ζημίαν "*. Ταῦτα ἀχούσις ὁ Μαχιυ- 
μούτης, xai ἡσθεὶς πάνυ τοῖς Ἰσμαήλεων λόγοι, 
προΐήλαυνεν ἐπὶ βασιλέα, ὡς ἐτὶ τῇ ξυμδάσει τῆς 
πόλεως συνησθησόμενο: βασιλεῖ. Βασιλεὺς μὲν ὡς 
ἐπύθετο ἔχαστα τὰ ἀπὸ Ἰσμαήλεω, ἕτοιμος ἦν 
σπένδεσθαι ἐφ᾽ οἷς προΐσχετο Ἰσμαήλης αἰτῶν, xal 
τὴν τε Φιλιππούπολιν παρείχετο. Καὶ ᾿Ισμαΐλης 
ξύμπαντα τὸν ὅλόον ἀποφερόμε:νος, ὑπεξεχώρει ix 
τῆς mÓA:G;, ἐς τὴν Εὐρώπην διαχοιλιζόμενος ἐπὶ 
thv χώραν, fv αὐτῷ παρέσχε βασιλεύ;. Ἐνταῦθα ὡς 
πιρέλαδὲ τε τὴν πόλιν ὁ βασιλεὺς, χαὶ ἹἸτιααῆλην 


⁊t ἔπεμπεν ἐς τὴν Εὐρώπην, «à τ: 803 602 à; τὴ» ἀρχὴ αὐτοῦ διετέλει, προσεχιῦρτιπεν αὐτίχα τῷ [α- 


αιλεὶ. 


Notulæ margiuales. 


A^, 


** “Ὃν καρ, ἐπιζήμια. 


** 5) ymo, ποοέφερε. " Τάδε, In uno, τετρηχοσίοις μ. τηλεθόλο:ς, τηλεδολίσκοις δὲ ἀμφὶ τοῖς — 





483 


LAONICI CIIALCOCONDYL E 


481 


riculo experiemini quid ab rege petendum sit. Sub A οὖν ἀπέπεμψε βασιλεὺς, ἑπαπειλήῆσας, 0. t0) Aot- 


idem tempus cum iter per. Cappadociam faceret 
filius cjus natu maximus, qui Amasiam imperio mo- 
derabatur, accedebat, munera maxima patri. offe- 
rens : eumque in terram procumbens, ul mos 
gentis est, adoravit. llic adiit ad regem, necnon 
*ocet ejus Turiutes (95). cujus filiom uxorem du- 
xerat rex, quam plurimum diligebat, eaqüe secunda 
post mulieres, quas in cubiculo suo tencbst, uteba- 
tur. Fratrein uxoris jussit, qui ad ipsum adierat, et 
jn Januis ageb»t, sequi quocunque profectionem 
instituisset. Tuuc igitur. in militiam proficiscenti 
rcgi occurrit filius munera quam  maxiina ferens. 
Ubi autem transivit Sebastiam, irruptionem fecit 
in Chasanis regiouem, urbemque occupavit nomine 


ποῦ εἴσαυται οὐκ εἰς μαχρὰν, ὅτου δέοι τοῦ Bac:- 
λέως προσδεῖσθαι, Τότε δὴ οὖν τὰ τῆς Καππαδοχίας 
ἐλαύνων. xat διεξελαύνοντι, ὃ τε mal; αὐτῷ προσῆει 
ὁ πρισδύτερο;, ὁ τὴν ᾿Αμασίαν διαιτώμενος, δῶρά 
«e μεγάλα ἔφερε τῷ πατρὶ, xal προτεχύνησεν αὑ- 
“ἂν ἐπὶ γῆς, 0; γε τούτους νομίζεται. Ἰ]αρεγένετο 
δὲ τῷ βασιλεῖ καὶ ὁ πενθερὴς αὐτοῦ Τουριούτης ^ 
οὗ τὴν θυγατέρα ἀγόμενος ὅ τε βασιδεὺ;, xal 
ἀρεσχόμενος ταύτῃ, ἐχρῆτό τε δεύτερον μετᾶ γε 
τὰς ἐν τῷ χοιτῶνι αὐτοῦ γυνᾷᾳῖκας, xai τόν τε 
ἀδελφὸν τῆς γυναιχὸς, ἐς τὰς θύρας αὐτῷ παρα- 
γενόμενον, χαὶ διατρίθοντα ἐν ταῖς θύραις, «εριά- 
γειν ὅπου ἂν στρατεύηται, Τότε μὲν δὴ διελαύ- 
νοντι *, ὑπήντα τῷ βασιλεῖ δῶρα φέρων ὡς μέ- 


(Corycum]. Rex eum ulterius pergeret, obviam ha- D γιστα. Ἐπιὶ δὲ παραμειψάμενος thv Σεδάστειαν, 


luit Chasanis matrem, niunera amplissima portan- 
tem, et nomine filii legatione apud regem ſungen- 
tein. Progressa autein in conspectum regis, sic in- 
lit : O rex Ottomanidarum, fili Amuratis, me qui- 
dem misit Clhasanes filius meus, qui admodum re- 
bus tuis favct, nec invidet felicitati tuze, nec rccu- 
sat tibi gratificari in. omnibus quicunque impera- 
veris. Quæ autem nunc sequuntur, ex memeLipsa 
profero, vir divine. Quid nos, qui ejusdem tecum 
gentis sumus, idemque populus, bello persequeris ? 
Aut ignoras Pajaaitem Lælapa, Amuratis filium, qui 
cum circa liec eadem errarct, et plurimum Jelin- 
qaeret in gentis suz liomines, tandem sensit u|tio- 


ἐσέδαλεν ἐς τὴν Χασάνεω μώραν, πολίχνην μὲν 
τούνοι.... ἐπιὼν ** παρεστήσατο. Μετὰ δὲ προῖόν- 
€t, ἀφικνεῖται ἐς αὐτὸν βασιλέα ἡ τοῦ Χασάνεω μή- 
τηρ, φέρουσά τε δῶρα λαμπρὰ, καὶ ὑπὲρ τοῦ παιδὸς 
διαπρεσδενομένη. Ἑλθοῦσα δὲ ἐς ὄψιν τῷ βασιλεῖ, 
ἔλεγε τοιάδε  Ὧ βασιλεῦ Ὁτονμάνεω ᾿Αμουράτεω 
παῖ, ἐμὲ τήνδε ἀπέστειλε Χασάνης ὁ ἐμὸς παΐϊς, 
εὐνοῶν μὲν τοῖς σοῖς πράγμασι, καὶ οὔτε ἀχθόμενο: 
τῇ εὐδαιμονίᾳ τῇ σῇ, οὔτε ἀπαγορεύων χαρίζεσθα! 
qot, ἐφ᾽ ὅ τι ἂν αὐτῷ παραγγέλλῃς. Ἐγὼ δέ σοι 
ἀπ ἐμαυτοῦ τάδε, δαιμόνις ἀνδρῶν τί οὕτω 
προσφέῤεις ἡμῖν τοῖς ὁμοφύλοις ὑπεναντίω; πόλε- 
pov; Ἢ οὐχ οἶσθα, ὡς Παιαζήτην τὸν Λαίΐίλαπα, 


nem ? Nam justitia accedens, eique manus íajicieus, c ᾿Αμουράτεω παῖδα, περὶ ταῦτα πλημμελοῦντα, 


eflecit ut trucidaretur ab Temire rege. Tibi quidem 
hactenus, quia mansuete et clementer tractasti tux 
gentis homines, nec cuiquam intoleranda fecisti, 
Deus maximam et eopiosam largitus est felicitatem, 
auciore lieroe, Praeterea prabet amplam et opul.n- 
tam regionem, urbes et reges, qui omnes tuum iin- 
perium | agnoscunt, et coutremiscunt. Certe haud 
te clam est, fore, si contumeliis οἱ injuriis laces- 
siveris homines qui heroa colunt, ut nequeas am- 
plius hostes tuos vincere : quamvís quidam natura 
et animo male feriati homines, et jmpudentissimi, 
censeant justitiam nullibi terrarum bomines punire, 
verum casu quodam sive fortuito res humanas gu- 
bernari. Nec ad quodeunque se contulerit quilibet 
sive rex sive tyrannus, fas justumque est : sed si 
justitia accesserit. Yerum enimvero cernimus Par- 
cas utramque sortem, bonam et malam distribuere, 
et in utramque lianc secernunt homines, qui ia ter- 
yam advenerint. Quibus $649. melior sors in hoc 


&xculo a Parcis fuerit atiributa, hi post mortem- 


vincti poenis. subjiciuntur. Solet autem alias nue 
pep sedulo id procurare, ut quod quis intereedente 
jurejurapdo pactus fuerit, præstet. Sin. praevarica- 


xai ἐξαμαρτόντα τὰ μέγιστα ἐς τοὺς ὁμοφύλους, 
ἡ δίχη φέρουσᾳ ἐπέδαλεν αὐτῷ τὴν χεῖρα, καὶ 
ἀπώλεσε 5, ὑπὸ βασιλέως Τεμήρεω. Καὶ σοὶ μὲν ἐς 
τόδε ἡπίως προσφερομένῳ τοῖς ὁμοφύλοις, καὶ οὗ- 
δενὶ κατά τε ἀνέχεσιν "* ἐργασαμένῳ, πολὺν " μὲν 
χαὶ ἄφθονον τὴν εὐδαιμονίαν παρέχεται ὁ Θεὸς, 
διδόντος σηι ταῦτα τοῦ ἥρωος, πολλὴν δὲ xa εὑ- 
δαίμονα χώραν, καὶ πόλεις καὶ βασιλεῖ; παρέχεται 
ὑποχειρίους σοὶ γίγνεσθαι, καὶ αἰχμαλώτους. Καὶ 
ταῦτα δὴ "^ σὺ ἐπίστασαι, ὡς οὐκ ἔτι δὴ ἐς τόδε 
ἐξυδρίσαντι ἐς τοὺς αὐτοὺς. "5 ἄνδρας παρέχεταξ 
σοι καταστρέφεσθαι, ὡς ἕνιοι τὴν φύσιν τε xai ψυ- 
χὴν αὐθαδέστατοι, χαὶ ἀναιδεῖς οἴονται, ὡς δίκη 
οὐδαμοῦ γῆς ἀνθρώποις ἐπεξέρχεται, ἀλλ᾽ αὑτὰ 
εἰκῇ χωρεῖν πέφυχε σφίσι τὰ πράγματα, Μὴ ἐφ᾽ ὅ τι 
ἂν γένοιτο ἔχαστος τραπόμενος, τοῦτο αὐτῷ θεμιτὸν 
εἶνλι χαὶ δίκαιον. Καὶ τοῦ δυνατοῦ, τυράννῳ χαὶ 
βασιλεῖ προσχωρεῖ ** Exacta. σὺν δίχῃ ἐπιγενόμενος 
αὑτοῖς. ᾿Αλλὰ θεῶμεν τὰς μοίρας διανειμάμενος, 
τὴν τε φαύλην, χαὶ ἀγαθὴν, ἐς ἄμφω ταύτας δια- 
χρίνει τοὺς τῇδε ἀνθρώπων παραγινομένους. oH 
δ' ἂν διανέμηται ἀρίστην μοῖραν, xo μετὰ θχνά- 
του *! οὕτω δεσμούμενος, Stjtoptizal τε ἐς τὰ μά- 


Notule marginales. 


(95) Turgetes. 


^ Τουρούρτης. R. Τουργούτης. ** In umo, διεξελ, Νὴ Nomen urbis desideratur : etiam in ἢ, '* 'Απώ- 


λετο. δ᾿ [n ora, ἀνηχεῖον. 


σζωρεῖν, 52» umo, θάνατον. 


?! ΠΠολλήν. R. ut in c. "* In uno, εν. 


δὲ |a uno, ἑαυτοῦ. * In uno, προ- 


485 


DE REBUS TURCICIS LIB. 1X. 


45$ 


λιστα. Πέφυχε δὲ Kis; τὸ θεῖον * ὅτῳ Kv τι; ξυνο- ἅ tur. przvaricantem illico comminuit. Τὰ quidem 


μολογᾷ, τούτω Guv:0:s9er- $» δὲ παραδαΐνη "* 
ἐπιτρίδεσθαι τὸ παράξειν. Σὺ δὲ ἐς μέγα Pw 
εὐδαιμονία: τῶν v& vov ὄντων ἀνὰ τὴν οἰκυυμέ. ἣν 
βασιλέων, δ: τὸ Ξείϑεσδαι τῷ Eoi, χαὶ "ἢ zapa- 
Gaívstv τὰ νομιξόβενα, χαὶ τοῦ v& λοιτὺν ἄρχειν 
ἁπάντων ἀνθρώπων. Καὶ οἷς δ᾽ ἄν ξυντιθοῖτο ὁ 
ἄνθρωπος, εἶτε Θεῷ, εἶτε ἥρωϊξ, ἐς ὃ ἂν τελευτήσῃ 
πείθεσθαι ἀνάγκη. Καὶ σὺ diui. τούσδε ὀποφύλου; 
μὴ καλῶς ποιεῖς. δούλους ὄντα; τοῦ ἥρωος, πρὸς 
ὄντας * συνδῆκας ἡ μοῖρα ἐτάξατο. Οὐ γὰρ τεριό- 


«οἱ εἴρηταί σοι ἕκαστα * εὖ μέντοι ἐπίστατο, ὡς xal 


τῷ βασιλεῖ σλέον τι χαρίζεται ἡ συνθήκη, καὶ τῷ D 


«υράννιρ. Φέρειν δὲ τοῦτο τὰ πράγματα πέφυχε. 
"Hv & καὶ τοὺς ὁμοφύλους ἐξαμαρτάνων τις φαΐ- 


ptxuv τῇ ἡμετέρα χώρα, οὔτε ἀπείχετο τὸ περά- 
xmv, χαὶ ἐπιὼν ἐνοχλεῖν οὐχ ἐκαύσανο “5. “Ὅμοιος 
πόδε ἐπι:ιτέλλονται δ' τῷ σῷ vip ἀπεχόμεθα μὲν 
400 λοιποὺ τῆς χώρας, ἐφ᾽ ᾧ μὴ ἐπιόην:ε ἐσχῦθις 
«ἧς χώρας ἡμῶν, zal μηδὲ τῷ βατιλεῖ Τραπεζοῦν- 
τος ἐπεμύνειν x3l ὀπερμεχεῖν. Ταῦτε εἰύντο: τοῦ 
βασιλέως, ευν:τέθετο αὐτίχε ἡ γυνδ, καὶ σπουδὰς 
ἐποιεῖτο. Τὸ δὲ ἐντεῦθεν ἤδη ἐπορεύετο ἐπὶ ἴρα- 


πιζοῦντα, καὶ κατὰ βασιλέως Ac, ὃς τελευτῆ- (. 


σαντος τοῦ βασιλέω; τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ Ἰωράννου, 
xal καταλειφθέντος αὐτῷ ἐγυόνου ἑνὸς, ἐξαγόν- 
μενος τοὺ; Καδαζιτιανοὺς ἄρχοντας τῶν περὶ τὴν 
Τρατεζοῦντα Μεσπυχαλδείων, κατέσχε τὴν Basu:íav. 
Kai à62o0su«v, ἀξιχήσες τὸν ἀνενιδν αὐτοῦ, 
τετραετὴ ὅντα, Ὃ níviw στόλος ἄρες ἀπὺ Σενώ- 
mc, ἐτε: ταύτην προεδουεώξαντο 95, ἐπορεύετο, ἐν 
δεξιᾷ ἔχων τοὺς Καπεάξοχας, xal ἀφιχόμενο; ἐς 
τὴν πόλιν Τραπεζοῦντα τά Xx προάστεια ἐνξέχρηξε, 
χαὶ ἐπολιόρχει τὸν πόλιν ἐπὶ ἡμέρας τριάχοντ 
δύο. Μετὰ i& ταῦτα ἐπελαύνων ἐπέει βασιλτύς, 
Προελαύνων δὲ Μυχουμούτης à; Τ,απιζοῦντα, xa: 
αὐτοῦ ποὺ Exrwes3ig; iv τῇ λεγομένξ Σκχυλολίμνῃ, 
χαὶ λόγους προφέρων πρὸς τὸν αὐτοῦ ἐξάδελφον 


maiiiwam ceonsecutes es felicitatem, adeo υἱ aul- 
las omnium qui in orbe sant, regum tibi sit esa- 
ferendus. Cau:a vero in prompta est ; 83m parui- 
sti beroi et solemnia quz semel visa sant, nos es 
transgressus ; et in posterum imperalis si sic per- 
rezeris agere. Paclis autem omnibas 46 quis ſe- 
cerit, eive oum beroe, sive eum Deo, donec moria- 
εἰς, ctandem est. Verem moa honeste nobiscum 
asis, qui samas de tua natione, et servi herois. 
Nam etiam Parca tecum pacta est, Satis scio, hze 
nos non desp:cicl, nee nos coalumelis αἱ injuriis 
abs te affectes aberrare vagos siact. IIæe locuta 
est. Rex autem in bunc modum respoadit : Q mu- 
ler, noa 60. infciss quia justa sint quz comme- 
merasti omaia; verum haud te clam est, pactum 
cosventum amplius quidpiam quam private grati- 
&ceri regi, et tyranno. ld autem rerum experientia 
demonstrare consuevit. Nam sí quis in ejusdem na- 
üemis homines peccare »pparet, ejus rei testime- 
niis fides accipienda est. Deinde accedeniem epor- 
let ulGenem exigere. Hoc 8 nobis facium est. Si- 
quidem pradizimes 6lio tuo, nos nolle amplies ei 
nostram prabere regionem. Αἱ non acquicvit no- 
sire imperio, nec regione nostra abstiseit : verum 
wesira iaiertarbare accedens noa cessavit. Cete- 
rum ut ut bxc facia sant, tamen filio tao hzc nco- 
liamus : quz si fecerit, ab ejus regione exercium 
asbdecemus. Det operam, ne iB. nosiram rezionem 
incursiones ſaciat, nec aexilie veniat regi Trape- 
zuaüis, αἱ simul cem ipsa capessat bellum. lizc 
wbi esgarravit rez, mulier paciscebatur, et. pacem 
componcbat. (us coaventa, rex duxit recta Trapc- 
zumiem contra regem Davidem : qui defuncto ne- 
pote uno, congreg»sas Cabazitianos, qui imperant 
Mesochaidüs circa Trapezustem reguum invoit, 
ceque potites est regnans, cum injeria afliccisse' 
frauis Glium, tunc demum quatuor aaso05s natum. 
Classis 2etem solvens a Syaopa, postquam esm 
sabegerant, tendebat Trapezuatem : dextra Cap- 
padociam tenens, et veniens Trapezantem, sabur- 
bama iacendit, εἰ diebes triginta duobus urbem 
ebsedit. Postea cliam rex cum erzercitu acers-it. 
Mackumetes autem dux pracesserat regem, et ante 


Γεώρτιον πρωνδεστιάριον, ἔλεγε zp; αὑτὸν, εἰ- ἢ πυδε venerat. Trapezsatem. Castris positis ibi iq 


«-ἶν τῷ βασιλε: Δαδ:ὃ τάδε - Βασιλεῖ ἔρχπεζοῦντος, 
γένους τοῦ Ἑλλήνων βασιλείου, βασιλεὺς μέγας 
τάϊε ἔγχει, ὡς Ὁρᾷς μὲν ὅσην γώραν διαπορευΐ- 
μενος, ἐπειδὴ διεξύει, ὥστε ἔνταυϑα γενέσθα:. "Hv 
ὧν ajiixa τῆν πόλιν παραδῷς τῷ βεσιλεῖ, χαὶ 
χώραν μέντοι Ξαρέχεται, ὡς καὶ τῷ Ἑλλήνων ἦγε- 
aó*t τῆς Πελοξονν, Φυυ Δηπητρίορ εὐδαιμονίαν τέ 
ἐδωρέσατο xii νήτους, xal Αξνυν πόλιν εὐδαίμονα, 
χα: ἐν àcggiiil e, κάθηται εὐδαιμονών. Ἣν δὲ pi 
πειθόμενος; ἀντίχειν Evo, (28i τὴν τὲ πόλιν 
εξ αν αταξίτας οὐ Wa ὕτιερον. Οὐ γὰρ ἂν 


ee loco, qui Scylolinme datitur, in. colloquium 
4269 veniess cum Georgio pairuole ejus, jussit et 
sic alloquater regem Davidess : Hegi Trapezunts, 
Grazcorum generis, rcz magaus bzc dicit : Ccrnis, 
quam longus iter, et quam longam regionem emea- 
sus sit rez, posiquam exzpediliegcs sumpsit cosntra 
te ut huc veniret? Si igitar illico zrbem regis pei- 
miseris arbitrio, ne dubites, praebebit aliam : wt 
Demet:io Graecorum principi, qui Pelopounesum 
rexerat. Dosavit vero hunc opibus. plurimis, insee 
lisque. Eidem εἰ urbem opibus florentem uum 


Notule marginales. 


* |a uae, περιθλίνε:. 5 ]m ume, X. ὃν τάς. "* Ἐπεύετο. *"' In uno, ixwvifov:s;. 


—E 


9 ja une, zpe- 


491 


LAONICI CIIALCOCONDYL E 


183 


tradidit, Is igitur nune omni metu vacuus, securus A àmavaastlügetar, μὴ ἐξελὼν πρότερον ὑμᾶς, xal 


vivit, maxima felicitate fruens. Sin autem non ob. 
temperaveris, verum regis vires experiri volueris, 
scito urbem tuam brevi direptioni obnoxiam fore. 
Nec enim prius ab oppugnatione desistet, quam 
urbem cep.rit, et vos omnes;ignominiosissim:e morti 
subjecerit. llis dictis ab Machumete, respondit rex 
. Cvulehidis, in hunc modum : Verum enimvero nos, 
cum haud dum foederuip fidem violassemus, fratrem 
vegis mitlentes, prompti et parati eramus, quocun- 
que jussisset rex, obedientes ire, Etiam regia clas- 
s;s duci loculi sumus, rogautes no regionem no - 
siram populationibus affligeret. Paratos enim mos 
esse, ubi primum advenerit rex, deditionem facere. 
Hec dicens, rogabat ut pax inter se et regem con- 
veniret, hac tamen conditione, ut rex ipsius filiam 
uxorem duceret, el. regionein. redderet, ex. qua 
axjualem reditum huic, qui ex Colchide veniret, 
quotaunig acciperet. llis expositis, pacem orabat. 
Machumetes reversus in castra, occurrit reri : et 
qui e urbe cognita laberet, enarrat . Gieterum 
vex elatus his sermonibus, urbem vi capere et di- 
ripere nitebatur. Ægre enim ferebat, uxorem re- 
gis Davidis, priusquam appulisset classis, veuisse 
ad suum generum Mainiau, et urbe egressam esse. 
Postea cum consultatio proponeretur quid agendum 
foret, visum est ut.congressus fleret utrorumque, 
ei juramento interposito, in. ditionem susciperen- 
tar. Jus:uraudum itaque regis intervenit, Quo fa- 


αἰαχίστῳ παραδοὺς Üxvázy. Ταῦτα εἰπόντος τοῦ 
Μαχουμούτεω, ὑπολαδὼν ὁ βασιλεὺ; Κολχίδος, 
ἔλεγς τοιάδε - ᾿Αλλ' ἡμεῖς; καὶ πρότερυν τὰς; paisi- 
λέως σπονδὰ; οὐ παραδαΐνοντες, τόν τε ἀδελ τὸν τοῦ 
βασιλέως πέμψαντες, ἔτοι λοι ἦμεν, ἐφ᾽ ὅ τι dv 
ἄρα χελεύοι βασιλεὺς, ἵεσθαι αὐτίχχ π:ιιθόμενοι, 
xai τῷ νχυάρχῳ τοῦ βασιλέω; τόδε ἐλέγομεν, ὡς 
ἂν μὴ τὴν χώραν χαχῶς ποιοῦντες ληΐζωντα:. Ὡς 
ἣν ἐπίη βασιλεὺς, προσχωρήσειν αὑτῷ &apssxtus- 
αμεθα. Ταῦτά τε ἔλεγε, καὶ ἠξίου σπένδεσθαι αὐτῷ 
βασιλέα, ἐφ᾽ d τὴν τε θυγατέρα αὐτοῦ βασιλέα 
ἄγεσθχι xa) χώραν αὑτῷ παρέχεσθαι, ὅσῳ ἴσην τὴν 
πρόσοδον αὐτοῦ τῆς χώρας ἀποδοίη τε. Ταῦτλ λέ- 
vto», ἠξίου σπένδεσθαι. Μαχουμούτης μὲν ὡς ἐς τὸ 
στρατόπεδον ἀπήλαυνε, βασιλεὺς ὑπήντα, ἀγγέλλων 
τὰ παρὰ τῆς πόλεω:;. Ἐπαρθεὶς δὲ vol; λόγοις 
κοῖτὸς, ὥρμητο κατὰ χράτος ἐξελεῖν τὴν πόλιν, “αἱ 
ἀνεὲραποδίσασθαι. “ἔχθετο γὰρ ὅτι ἡ γυνὴ τοῦ βα- 
σιλέως, πρινὴ ἀφικέσθαι τὸν στόλον, ἀφίχετο παρὰ 
τὸν ἑαυτῆς γαμδρὸν τὸν Μαμίαν προεξιοῦτα. Μετὰ 
δὲ ταῦτα βουλευομένῳ οἱ ἐδόκει ἐς τὴν ξύμδατιν 
τοὺς ὄρχους ποιεῖσθαι, χαὶ ἐγίνοντο οἱ ὄρχοι τοῦ 
βασιλέως. Μετὰ δὲ xal τὴν πόλιν παρελάμθανον 
Τραπεζοῦντα οἱ τοῦ βασιλέως: νεήλυδες, ὡς ἐπέ- 
καξε βασιλεύς. Τὸν δὲ βασιλέα Τραπεζοῦντος, ἐμ- 
6áv:& i; τὰς ναῦς, ἅμα vol; παισὶν αὑτοῦ, xal τῇ 
θυγατρὶ, καὶ συγγενέσιν αὐτοῦ, ὅσοι παρῆσαν 
αὐτῷ, ἐχέλευσεν ἀποπλεῖν ἐς. τὸ Βυζάντιον, ὡς 


eto peregrini mililes regis urbem, sicuti imperave- C ajcíxa παρεσομένου καὶ αὑτοῦ βασιλέως διὰ τῆς 


rat rex, susceperunt, liegen  Trapezuntis navem 
conscendere, cum suis liberis, et filia et cognatis. 
qui prasto erant, jussit : eL solventes jussi sunt na- 
vigare Dyzantium, quasi et. ipse brevi affuturus sit, 
iter facturus per continentem, Urbem autem. eam 
eonminisit regize classis imperatori, qui Callipolis 
profectus erat. Peregrinorum presidio arcem mu- 
nivit, urbi vero prasidium Azspidum inposuit. 
Postea misit Chetirem Amasie prefectum, qui re- 
gis jussu 88& loca urbi οἱ MesocbalJio ἤιει 
oecupavit. Hec autem fuerant in ditione  Cabazi- 
teorum, qui erant przfecti Graecorum — imperatoris 
et filii ejus. Singula istaloea in regis ditionem, 
deditione facta, concesserc. Rex autem relicto 


ἡπιέρον, Τὴν μὲν οὖν πόλιν ἐπέτρεψε τῷ νλυάρχῳ, 
«ἧς Καλλιουπόλεως ὑπάρχῳ, νεήλυδάς τε χαθίστη 
ἐς τὴν ἀχρόπολιν, xal ᾿Αζάπιδας ἐς τὴν πόλιν" 
μετὰ δὲ ταῦτα πέμψας Χιτήρην, τῆς ᾿Αμασίας 
ὕπαρχον, πρεστήσατο τὰ περὶ τὴν πόλιν χωρία, 
xal τὰ περὶ τὸ Μεσοχάλδειον, Καδαιζηταίων "5 ὅντα 
τῶν ὑπάῤρχων τοῦ τε πανσεδάστου xal τοῦ vioU 
αὐτοῦ. Καὶ ἔχαστα προσεχώρησεν. "0; xal φυλαχὴν 
ἐγχατέλιπεν, ἀναζεύξας διὰ τῆς ἠπείρου xat ἀπή- 
λαυνε. Καὶ διὰ τῆς τῶν Ἰζαπνίδων χώρος ἐχομές- 
ζετο, χώραν ἐρυμνὴν τὲ καὶ ἄδθατον ἐς τὰ μάλιστ, 
l'ivónevo; δὲ ἐπὶ Βυξαντίου, βασιλέα μὲν αὐτοῦ ** 
ἐπέταξεν ἀπάγειν ἐς ᾿Αδριανούπολιν. Καὶ αὑτὸς 
οὐ πολλῷ ὕστερον ἐχομίζετο ἐπὶ ᾿Αὐριχνού πολιν. 


priesidio peregrinorum et Azapidum, iter feeit per continentem. Proficiscebatur per Tzauorum regio- 
nem : quam, quia. admodum munita erat, liaud facile transire poterat. Veuieus deiude Byzantium 


nit. 


curavit ut. rex Trapezuntius Adrianopolim subveberetur. Nec multo post et ipse codem perve" 


la buuc modum capta est Trapezus urbs, ctuni- ἢ — Tpaz:Qoo; μὲν οὖν οὕτως ἐἑάλω,. καὶ d$ τῶν 


versa Colchidis regio, devenitque in potestatein 
regis. Antea fuerat. principatus, quem regebant 
Graci, moresque et victus rationem Gizeeoruim 
maxime imitabatur. Verum Graeci οἱ Gracorum 
principes brevi adiwodum tempore bello. domiti 
sunt; primo quidem rex. potitus est Byzantio ; po- 
siea arma tulit in. Peloponnesum : dehinc Trape- 


Κόλχων χώρα σύμπλτα ὑπὸ βασιλεῖ ἐγένετο, ἦγ:- 
μηνία, χαὶ αὔτη Ἑλλήνων οὖσα, χαὶ ἐς τὰ ἤθη τε 
χαὶ δίαιταν τετραμμένη Ἑλλήνων, ὥστε οναττά- 
τους γενέσθαι ὑπὸ τοῦδε τοῦ βασιλέω; οὐ πολλῷ 
χρόνιβ τού; τε λληνά; τε, xa ᾿Ελλήνων ἣγεμό- 
νας" πρῶτα μὲν τὴν βθυζαντίου πόλιν, μιτὰ δὲ 
ταῦτα Σελοπόννητόν τε, xai Τραπεζοῦντος βασ.- 


Notule marginales. 


^ )7 uno, Καθασ. ** [n uno, αὑτόν. 


p^ 





49] 


LAONIC! CHALCOCONDTYL.E 


492 


et in suum convictum adhibebat, Discordia autem A βασιλείοις, μετεπέμπετο Βλάδον, τὸν Δρακυύλεω 


vehemens inter regem et puerum istum exorta est, 
cum primo eum sibi turpi amorc flagranti obnoxium 
esse vellet. Nam cum primum venisset in regiam, 
ablegatus est ad Caramanuim. quia regem propemo 

dum interfecerat, Cum euim amore ardens poeruma 
vocaret ad coitum, eumquo illecebris et prabibeado 
delinire satageret, postremo in eubiculgm accer- 
situs egt. Puer cum putaret. se nihil hujuscemodi 
ab rege passurum, preter spem cernit regem in 
turpe hoc facinus velle proruipere. Veram puer 
reluctabatur, nee regem admittebat. Kex vero oscula 
ligebat repugnanti et invito puero. Puer fgitor va- 
gina gladium extrahit, regía femur graviter vul- 
nerat, et celeri. fuga continuo sibi eonsuluit. Chi- 
rurgi autem vuluut regis curabant, Puer vero con- 
soensa arbore, ibidem oceultabatur. Ut autem vex 
eollectis omnibus diseesserat, etiam puer degeen- 
dens ex. arbore, et iter faciens, non inulto post re- 
diit in Januas regis, ejusque concublnag factus est. 
Nex nec etiam iis abstinet qui suam religionem q^- 
quuntur : nam com his senpar diu noctuque eoo 
versatur. Caaterum alienigenis non multum. utitur 
rez. Verum laud multo post poeri. hujus fraui, 
quem Bladum nominant, Decie principatum rex 
permisit. Opera igitur regis aljutus, accedens Bla- 
dus, Draculis fllius, principatum Decia occupavit. 
Ubi primum in priucipatum promotus est, hastatos 
delegit, quos in convictum adhibeus, corporis 466 


παῖδα. ΔΆ) ἡγεμόνα, ἔχων παρ᾽ ἑαυτοῦ τὸν 
νεώτερον αὐτοῦ ἀδελφὸν, παιδικά τε αὐτοῦ γενό- 
μενον, καὶ διαιτώμενον sap! αὐτῷ. δυνηνέχθη δὲ 
καὶ αὐτῷ βασιλεῖ ξυγγενέσθαι τῷ παιδὶ τῷδε βου- 
λομένῳ, ὅτε πρῶτον παριὼν ἐπὶ τὴν βασιλείαν, 
ἐστέλλετο ἐκὶ Καραμᾶνον, ὀλίγου δπ' αὐτοῦ àtto- 
θανεῖν. Ὡς γὰρ ἐρῶν τοῦ παιδὸς ἐκάλει Eo ὁμιλίας, 
καὶ φιλοτιμίαν αὐτῷ προπίνων, Ixále ἐπὶ τὸν 
χοιτῶνα. Ὃ μέντοι παῖς οὐδέν τι τοιοῦτον δοκῶν 
πρὸς τοῦ βασιλέως πείσεαθαι "5, ἑώρα τὸν βασιλέα 
ἐπιφερόμενον αὐτῷ ἐς τοιοῦτόν τι πρᾶγμα, ἀπεμά- 
χετό τε, χαὶ οὐ συνεγινώσχετο ἐς τὴν συνουσίαν 
βασιλέως, καὶ ἄκοντος ἐφίλει, σπασάμενος ὁ παὶς 


p βέχαιραν, πίει τὸν βασιλέα xqz& τὸν μηρὸν καὶ 


οὔτω φεύγων αὐτίκα, ὅποι προεχώρει αὐτῷ, ᾧχετο. 
Βασιλέως μέντοι οἱ ἰατροὶ ἰάσαντο "5 τὸ τραῦμα, 
Ὃ δὲ wal; ἐπὶ δένδρον αὐτοῦ που ταύτῃ ἀναδὰς 
ἐχρύπτετο '". Ὡς δὲ συσκενασάμενος ὁ βασιλεὺς 
ἀπῴει, ἐντεῦθεν καταδὰς ὃ mai; ἀπὸ τοῦ δένδρον, 
καὶ διαπορευόμενος, οὐ πολλῷ ὕστερον ἀφίχετο ἐπὶ 
τὰς θύρας, καὶ παιδικὰ ἐγένετο βατιλέω;. Χρῆσθα: 
δὲ νομίζει οὐχ ἧττον τοῖς ἐς τὴν ἑαυτοῦ δίαιταν 
τραπομένοις "5 τούτοις μὲν γὰρ αἰεί τε συγγενό- 
μένος, συνδιατρίδειν νύχτωρ καὶ μεθ᾽ ἡμέραν. Τοῖς 
δ' ἀλλοφύλοις οὗ mdvy τοι χρῆσθαι νομίζεται βα- 
σιλέα, ἀλλ’ ἐπὶ βραχύ. Τούτου δ τοῦ παιδὸς τῷ 
ἀδελφῷ Βλάδῳ ἐπέτρεψε βασιλεὺς τὴν Δαχία; ἦγε- 
μονίαν, καὶ συμδαλλομένου βασιλέως, ἐπήλασέ τε 


sui custodes designavit. Deinde vocans singulos qui C χαὶ κατέσχε τὴν ἡγεμονίαν Βλάδος ὁ Δραχούλεω 


in ea regione dignitate excellere videbautur, quos- 
que putabat,si dux mutendus esset, proditionis 
consilia agitaturos : hos, inquam, omnes eum tota 
familia letho dedit et palis afüizit, nec liberis, uxo- 
ribus famulisque eorum parcens. Adeo vir iile 
maximam omnium quos novimus, esedem et otragem 
kominun: fecit, Nam ut sibi constabiliret Daeiss 
principatum, fertur occidisse brevi tempore circiter 
viginti millia virorum et mulierum puerorumque. 
Cum autem pulchros et egregios quosdam delegis- 
set milites etsateliites, cos donabat opibus et divitiis 
necnon reliqua felicitate quam ex esede illorum ae- 
quiaivisset. Itaque brevi tempore vic ille innovatio- 
nem et mutationem Dacis rebus induzit maximam. 
Prseterea Pannones non paucos, quorum interesse 
putabat ut res Daci quoquo modo bene haberent, 
nulli percens,tributo waximo onerabat. Cum crede- 
tet Dacise principatem jam satis firmum et. tutum 
esse, consilium capiebat, quomodo ab rege degci- 
sceret. Sententia aulom Dacorum graviter Bladum 
angebat. Tiwebat enim, si. ipse con(ürmato nunc 
Daciss priucipatu quid con!ra regem molitus fuisset, 
«t negotia sibi facesserent Daci, adducentec Pan- 
nones socios et auxiliares. 


Wale, Ὡς δὲ ἐπὶ τὴν ἡγεμονίαν ἀφίκετο, πρῶτα 
μὲν ἑαυτῷ δορυφόρους ἐποιεῖτο καὶ ὁμοδιαίτου΄. 
Μετὰ δὲ μεταπεμπόμενος ἕνα ἕχαστον τῶν τῆς χώ- 
ρας ἐπιφανῶν ἐς τὰς τῶν ἡγεμόνων δε:αδολὰς 
δοχούντων μετεῖναι τῆς προδοσία:;, πανοιχὶ διέφθειρέ 
t€ καὶ ἀνεσχολόκπκιζεν, αὐτόν τε ἅμα, καὶ παῖδας, 
xoi γυναῖχα, καὶ θεράποντας. Ὥστε ἄνδρα τοῦτον 
ἕνα ἐπὶ μέγα δὴ φόνου ἀνδρῶν ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, 
ἐλάσαι ἐπυθόμεθα. Ὥστε γάρ οἱ ἐμπιεδώ:αι τὴν 
ἢγεμονίαν, ἀνελεῖν αὑτόν φασιν ἄνδρας τε καὶ 
γυναῖκας, καὶ παῖδας ὀλίγαν τινὰ χρόνον ἐς δισμυ- 
ρίους, καθιστῶντα δὲ χαλούς "* τινας αὐτῷ στρλ- 
τιώτας, καὶ δορυφόρους, τούτοις ἐδωρεῖτο τοῖς ** 


ὃ ἀπὸ «ὧν γιγνομένων χρήμασί :ὲ γαὶ δλδῳ, καὶ 


τῇ ἄλλῃ εὐδαιμονίᾳ, ὥστε διὰ βραχέος ἐπὶ μέγα 
ἀφικέσθαι μεταδολῆς, καὶ καινοτομηθῆναι πάνυ τὰ 
Δαχίας πράγματα 0T) τούτου τοῦ ἀνδρὴ;, χαὶ 
Παίονάς τε οὐκ ὀλίγονς, οἷς μετεῖνφι ἐδόχει ὁτῳοῦν 
τῶν πραγμάτων, καὶ τούτου οὐδενὸς φειδόμενος, 
φόρον 5' δὲ μέγιστον εἰργάζετο. Ὡς μὲν οὖν αὐτῷ 
ἐδόκει ἀσφαλῶς ἔχειν τὰ Δᾳχίας πράγματα, i60o,- 
λεύετο &nóctasww ἀπὸ τοῦ βασιλέως. ᾿τιμωρεῖτο 
μέντοι τοὺ; ἄνδρας τούτους γνώμῃ τοῦ βασιλέως, ὡς 
ἂν αὐτῷ χρατύνοι τὴν ἀρχὴν, καὶ μὴ μεταστάντων 


αὖϑις τῶν τῆς Δαχίας ἀνδρῶν πρωτευόντων, πράγλατα ἔχοι, ἐπειγομένων ** αὐτῶν τοὺς Παίονας 


συμμάχους τε χαὶ ἐπικούρους. 


Notulee marginale*. 
'5 Iu uno, πείθεσθαι. "* In uno, ἴασαν. ** ἐχέπρνπτο. [δ τετρημιιλένο:ς. | "* ἄλλους, 99 τοῖς τῶν ἀπο- 


wndyy, 9* In uno superscriptum φόνον. 


** ἢ. ἐπᾶγ. 





i95 


LAONICE CHALCOCONDYL E 


495 


mile est. lllud autem longe. gravissimum «ducebat, A εἰ ἄνδρα; αὐτῷ τοιούτους περιόψεται, οὕτω διαφθα- 


εἰ despiceret viros tantos talesque quos amisisset, 
nec ultionem exigeret, praesertim eum eo injuria- 
rum οἱ contumeliz processisset Dladus, ut nec 
ab legatis violandis ahstinuerit. Dolebat præterea 
regi, Bladum ]stro transmisso, (agna manu suam 
regionem — incendisse, οἱ magna suorum cade 
edita, in Daciam rediisse, Verum quod tanta. eru- 
delitatc legatos suos tractasset, reliquis majus et 
auocius judicabat. Itaque edixit, annuntians opti- 
matibus suis et aliis, ut quam pulcherrime armis 
instructi, cum exercitibus adveniant, atque una 
secum in militiam proficiscantur. Et quidem — hoc 
pacto. expeditionem contra Dacos suscepit rex. 
ferunt. praterea. Mechmetemm. ducem, antequam 
c:edes legatorum et Chamusis praefecti, ct regionis 
incendium nuntiaretur, indicasse regi qua fecissent 
Daci viris regiis. Quibus auditis, graviter indigna- 
tus est : etiam viro, qui hæc $68 exposuerat, 
verbera iuflixit. Nec enit turpe babetur in. Januis 
regis, flagris cedere eos quos ex mancipiorum 
numcro, uec de Turcorum filiis in. regoum suum 
waustulerit. Rex igitur per universum regnum 
dimittens precones, edixit, ut exercitus bene in- 
tiructi et armati ad se adveniant : equites przeterea 
omnes ad. hanc expeditionem  concivit. Pracones 
regii, qui regis voluntatem per universam regionem 
nuntiant, et nuntii, si quid novarum rerum-* inci- 
derit, ad Januas regis festinant, et. cilissimo gra- 


de intra paucos dies maximos cursus peragunt. C 


Si quis ex eorum nuinero in itinere equum cernit, 
equitem confestim ex eo deponit : conscendensque 
ipse equum, iter maturat, impellens equum quan- 
ium potest. Deinde si alium invenerit, eumdew 
»imniliter couscendit, et equum fatigatum isti. ho- 
mini tradit, Et in hunc modum equos. quieti tra- 
dentes, maximos conficiunt cursus. Corpus totum 
cingunt, ne doleat vel :egrotet. corpus quando cur- 
ruunt, Ex Peloponneso Adrisnopolim scimus regius 
pracones venisse intra quinque dies. Hoc iter 
intra decem et quinque dies eques aegre peragere 
potest, etsi. maximo festinet; hi pracones noni- 
nautur Viacides. Cop: universam regis cum ins- 
tructze convenissent, primo vere profectus est con- 
tra Daciam. Tradunt huuc. exercitum regis fuisse 
maximum, et secundum magnitudine ei quem con- 
tra Byzantium ductarat. iste rex. Verum constat 
ilum cxercitum fnisse reliquis pulcbrioremn, et 
plarimum moinenti tum in armis, tum in reliquo 
belli apparatu habuisse. Eo autem tempore in ar- 
mis habuit rex circiter viginti quinque miyriades 
hominum. llujus numeri facile iniri potest ratio 
ex Istri. trajectu.. Nom publicani Istri trajectum 
emerant ab rege, numerantes triginta myriades 
aureorum staterum: iuterim tamen constat, eos 


D 


ρέντας, κἀχεῖνον ** cl; τοῦτο ὕδρεω; ἀφιχόμενον, 
ὥστε χαὶ τοὺς πρέσδεις αὐτῷ διαχρήσασθαι, μὴ τι- 
μευρήτεται τὸν φόνον ἐχείνων τῶν αὐτῶν εἰσπραττό- 
μένος τὸν τῆς Aaxla; ἡγεμόνα. “ἤχθετο μέντοι χαὶ 
τόδε, ὅτι τὸν Ἴστρον διαδὰς σὺν χειρὶ πολλῇ, xal 
ἐμπρήσας τὴν βασιλέω; χώραν, χαὶ φόνον τῶν τε 
ὁμοφύγων αὑτῷ ἐργασάμενος, ὀπίσω ἐλαύνοι. Π0λλ᾽ 
6t τούτων δεινότερα ἐποίει, τοιαῦτα τοὺς ἑαυτοῦ 
πρέσφει; ἐργάσασθαι. Ὅθεν δὴ ἀπανταχῇ wsprav- 
γέλλων τοῖς τε ἀρίστοις, καὶ τοῖς ἄλλοις χατά λόγον 
προηγόρευε, χαλλίστῳ κόσμῳ ἐλαύνοντας, xal ἐξω- 
πλισμένους, παρεῖναι αὐτῷ τὰ στρχτεύματα ἐξελαύ- 
γοντι. Τὴν μὲν οὖν στρατιὰν οὕτω παρεσχευάξετο 
τοὺς Δαχούς. Λέγεται δὲ χαὶ τόδε, ὡς Μαχουμούτη 
τῷ ἡγεμόνε, ὅτι τῆς ἀγγελία: πρότερον τούτων ἔτι 
ἀφιχομένης περί τε τοῦ φόνου τῶν πρέσδεων, καὶ 
Χαμουζᾶ τοῦ ὑπάρχου, καὶ τοῦ ἐμπρησμοῦ τῆς χώ- 
ρας, οὔτε εὑρὼν, παρὰ βασιλέα ἀπηγγέλλετο τὰ γε- 
νόμενα περὶ Δαχῶν, ἐς τοὺ: βασιλέως ἄνδρας, χαὶ 
χαλεπῶς ἤνεγχε. Λέγεται δὲ ὡς xal πληγὰς ἐνέύαλε 
τῷ ἀνδρί, Νομίζεται δὲ xai τοῦτο ἐς τὰς θύρας τοῦ 
βασιλέως οὐ πάνυ τοι αἰσχρὸν εἶναι, τούτους οὺς 
ἀπὸ ἀνδραπόδων, xai “ἢ Τούρχων παῖδας αὑτῷ ἐς 
τὴν ἀρχὴν παραγενομένους. Κήρυχας μέντοι πέμ- 
πὼν ἀπανταχῇ, ἐκέλενεν αὐτῷ παρεῖναι τὴν a:pa- 
τιὰν ἐξωπλισμένην χαλῶς, xol τοὺς ἱπποδρόμους 
αὑτῷ ἕπεσθαι ξύμπαντας ἐς τήνδε τὴν στρατιάν. Ot 
δὲ τοῦ βασιλέως xhpuxs;, οἱ τὰς ἀγγελία: φέροντες 
αὐτῷ ἐς τὴν χώραν, xal οἱ ἄγγελοι, ἐπειδάν τι νεώ- 
τερον ξυμδαΐνοι, ἐπὶ τὰς θύρας ἀτφιχνούμενοι ταχί- 
ctt δρόμῳ ὀλίγων πάνυ ἡμερῶν, μεγίστους δυόμους 
διατελοῦσιν **, Ὃ δὲ ἵππον ὃν Xv ἐν τῇ OQ διελαύ- 
νων θεάδηται, τὸν μὲν ἑππέα αὐτίχα ἀπὸ τοῦ ἵππου 
χαταδιδάζειν, eoi, δὲ ἀναδὰ; ἑλαύνοι χατὰ χρά- 
τος, xal ὁ ἵππος ἐς τόξε διανύσαι οἷός; τε Tv. Μετὰ 
δὲ ἄλλον εὑράμενος, χαταδιδάξει " τὸν δὲ ἵππον τὸν 
πρότερον παραδίδωσι 3.3 τῷ ἀνθρώπῳ, Καὶ oũ to 
βοαχὺ διαναπανόμενο:, μέγιστον διανύηυτι δρόμο". 
Ἐζώννυντο δὲ xal τὸ σῶμα ἅπαν, ὥστε μὴ ἄγαν 
πονεῖν, ἢ κάμνειν σφίσι τὺ copa, ἐπεὶ "5 θέοιντο " 
xai ἀπὸ Πελοπουνήσου ἐς ᾿Αδριανούπολιν χήρυκας 
ἴσμεν ἕν πέντε ἡμέραις ἀφιχομένου;;, ἐδὴν πεντεχαί- 
διχα ἡμερῶν ἀνδρὶ ἱππεύοντι ἐς τὰ μάλιστα, Ka- 
λοῦνται δὲ οὗτοι οἱ χήρυκες Οὐλάχ'δες. Ἐπειΐ το δὴ 
τὰ στρατεύματα παρεσχεύαστο τῷ βασιλεῖ, ἐπὶ Δα- 
xlav ἐστρατεύετο, ἦρος; εὐθὺς ἀρχομένου. Μέτι- 
ὅτον δ᾽ δὲ 20910» στρατὸν γενέσθαι φασὶ, δεύτερον 
με:ά γε τὴν ἃς τὸ Πυζάντιον ἐπέλασιν τοῦ βασιλέως 
Ξοῦῦς. Λέγεται: δὲ ** τοῦτο τὸ στρατόπεδον χάλλιστον 
μὲν γενέσθαι τῶν ἄλλων στρατοπέδων, xal κόσμον 
“πολὺν παρέχεσθαι, E; τε τὰ ὅπλα φασὶ ** χαὶ ἐς τὴν 
σχευήν. l'svécÓa: & ἀμφὶ τὰς πέντε xal εἴχοσι μι- 
ριάδας στρατοῦ. Καὶ τοῦτο λογίζεσθαι ῥᾳδίως, ἀπὸ 
τῶν τοῦ πόρου τοῦ “Ἴστρου ἐμποριστῶν ὧν ** ἐξωνη- 


Notulæ marginales. 


MO, καὶ ἐχ, ** διανοοῦσιν ὧδ: ἐπ. In ora, διανύουσιν. — 99-9! πὰ 


δ΄ ]nano, γὰρτ. ** σφίσι. 


ραδιδοῖ. 38 In uno, ἐπιθεόντων 


-9* ἐξωνησαμέγων. In uno, ὃν ἐξωνησάμενοι. 





499 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 


500 


mem, ne hostilia ab Pogdano pateretur. Bladus A ἰδεῖν, ὅπου χωρήσει ὁ τοῦ βασιλέως στρατός. Βασι- 


cum majore exercitus parte iter faciebat per. silvas 
Rlaudiferas, exploraurus quanam contenderet 
regis exercitus. Rex qum trajecisset copias Istrum, 
Dacorum rcgionem. ingressus est: nee. tamen eam 
populationibus urebat, nam ne jd feret, prohibue- 
rat, Ceterum instructo et composito agmine ibat 
ad eam urhem in quam Daci eaponentes liberos 
et.uxores, sequebagtur regem per querceta. Si qui 
longius ah agmine regis fuerant progressi, 470 
ab Dacis excipiebantur et extemplo peribant. Rex 
cum nuntiaretur nemiyem accedere qui pralii po- 
tesigtem faceret, praterea nec ἃ Pannoníibus Bla- 
do auxilii quidquam esse, hostem .contemnebat, 
iw patente campo locassel. 

Blsdus, ubi accepit ex nuntiis, hostes accedere 
infesto agmine, nuntium misit ad Pasnenes, talia 
dicentem : O viri Pannones, vos, non dubite, scitis, 
regionem nostram ves: ræ esse finitimau, et utri- 
que habitamus affusi lstro. Nunc aute, ni fallor , 
accepistis Türcorum regem magna manu acce- 
dere, ul arma nobis iuferat.. Si nunc Daciam va- 
starit sibique subegerit, scitote, haud cessabit tanto 
cerdine rarum, verum continuo arma bostilia ad 
vos cireumfeiet. Nec. dubito, quin maxima binc 
pericula vestram regionem iucolentibus immineant. 
Tempus igitur nunc pestulat, ut nobis auxilio 
sitis, ut. exercitum hostilem quamprimum e re- 
gione propulsemus. Nec exspectandum censeo, 
donec regionem nostrám contuderit, et penitua 
cvaslarit, ct gentem nostram sibi subjugarit. Etiam 
ducis Wostri fratrem majorem rex habet: hunc 
principem Valachia constituit. Αἱ opera danda 
est, n& ei singula ex sententia succedant. Naim 
Bladi fratrem juniorem, cuti arma contra Daciam 
vibraret, rex maximis studiis coluit, magnisque 
heuoribus affeeit. Qpibus et vestitu pretioso multo 
eum virum donavit, bunc jussit sermones serere 
cuu Dscorum proceribus, ut ipse tandem potiretur 
rerum summa. Quapropter eum brevi in. magnam 
felicitatem ait promotus, ut pareret regl, impersta 
[ cit, et Dacis proeeres tentavit. Nce tamen quid- 
quam adhue efficere potuit, verum repulsus | est. 
l'annones cum hac aeudirent ex uwntio, dictis ob- 


λεὺς μὲν γὰρ ὡς «à στρατεύματα αὑτῷ διαδάντα 
τὃν Ἴστρον, ἐγένετο ἐς τὴν Aaxlav, ἐπέδραμεν * οὐ- 
δαμῆ, οὗ γὰρ εἴα ὁ βασιλεὺς, ἀλλὰ σῳυγτεταγμένῳ 
ἐπορεύετο τῷ στρατεύματι. Ἐπορεύετα δ᾽ εὐθὺ τῆς 
πόλεως, &c ἣν γυναῖκάς τε καὶ παῖδας ὑπεχϑέμενοι 
οἱ Δᾶχκες, αὐτοὶ εἴποντο τῷ βασιλεῖ διὰ τῶν δρυμώ- 
νων. Καὶ fjv τι ἀποσπασθείη τοῦ στρατοῦ, αὐτίκα 
ὑπὸ τούτων διεφθείρετο. Ὃ μὲν οὖν βασιλεὺς, ὡς 
οὐδεὶς ἐπιὼν ἐπηγγέλλετο αὐτῷ ἐς τὴν μάχην, οὔτε 
ἀπὸ Παιόνων παρεῖναι τῷ Βλάδιμ βοήθειαν, ὠλιγώ- 
βει τε val ἠμέλει τοῦ χάραχος, xat τὸ στρατόπεδον 
ἐν εὐρυχωρίᾳ ἔπιπτε. 


εἰ vallo communire castra. negligebst, quamvis ea 


B Βλάδος τε γὰρ ὡς ἐπύθετο τοὺς πολεμίους im j- 


τας, ἔπεμπεν ἄγγελον ἐς τοὺς Παίονα;, λέγοντα 
τάδε " "Q ἄνδρ'ς Παίονες, ὑμεῖ; ἴστε που, ὡς f yopa 
ἡμῶν δμορὸς τέ ἔστι τῇ ὑμετέρῃ, xol παρὰ τοῦ 
Ἴσερου οἰχοῦμεν ἀμφότεροι. Nov οὖν πυνθάνειθαι, 
οἴομαι, καὶ ὑμεῖς τὸν βασιλέα Τούρχων, μεγάλῃ χειρὶ 
ἐπιόντα, στρατεύεσθαι ἐφ᾽ ἡμᾶς. Καὶ ἣν τάδε χατα- 
στρεψάμενος ὁπάγηται ὡς τὴν Aaxlav, τόδε Enlata- 
σθαὶ * που καὶ ὑμεῖς, Ὡς οὔτε ἡσυχίαν ἄγοντε: 
καθεδοῦντες *, ἀλλ᾽ ἐφ᾽ ὑμᾶς αὐτίχα b πιόντες στρα- 
τεύσονται, xal πράγματα ἔσται ὑπ᾽ αὐτῶν ἀνήχεστα 
ἐς τὴν ὑμετέραν χώραν ἱδρυμένοις. Νῦν οὖν ὥρα 
ἐστὶ xal ὑμᾶς βοηθοῦντας fiplv, ἀπαμύνειν, ὡς 
οἷόν τε μάλιστα τὸν στρατὸν τόνδε & τὸ τῆς χώρας. 
καὶ μὴ περιορᾷν φθείροντά τε τὴν χώραν, xa ἐπι- 
καχοῦντα, xgi καταστρεφόμωνον τὸ γένος ἡμῶν. 
Ἔχει δὲ xoi τοῦ ἡγεμόνος τοῦ ἡμετέρου ἀδελφὸν 
νεανίαν, ὥστε χαθιατάντα αὐτὸν ἡγεμόνα ἐς τὴν 
Βλαχίαν, ἣν τι μὴ προχωροίη αὐτῷ ἑχάστῳ κατὰ 
νοῦν. Τὰν γάρ tot τοῦ Βλάδου ἀδελφὸν νεανίαν, ὡς 
ἐστρατεύετο ἐπὶ τὴν Aaxlav, μεγάλως τε φιλοφρβο- 
νησάμενος ͵ ἐτίμησε, καὶ χρήμασι xal ἐσθῆτι ἐδω- 
ρεῖτο πολλῇ τε καὶ ἀγαθῇ. Καὶ ἐχέλευε πέμπειν Ἐπὶ 
τὴν Δακίαν λόγους, ἐπὶ τοὺς δυνατοὺς ἄγειν τὰ πρά- 
γὙματα. Ὅθεν ἐπὶ εὐδαιμονίαν αὐτίκα γενόμενος, 
ἔπρασσε πέμπων, ὡς ἐκέλευε βασιλεύ;. Οὐ μέντοι 
γε προεχώρει αὐτῷ τότε προπέμποντι. Ταῦτα ὑπὸ 
«o9 ἀγγέλου ἀκούσαντες οἱ Παίονες, ἐπείθοντό τε 
τοῖς λόγοις, χαὶ ὥρμηντο βοηθεῖν, χαὶ ἐς τὰ μά- 


teinperaruni, c& prompti erant omnes, ut. Dacis D λιστα ἐπαμύνειν. Συνέλεγον δὲ σεράτευμα. Καὶ ol 


suppetias ferrent, et hosti. quam fortissime re- 
sisterent. Deleciu igitur habito, coascripserunt 
exercitum. His quidem Pannones eramt occupati. 
Rex autem hostili animo cum exercitu procedens, 
quaecunque preficiscebatur, vicos iacendebet, pe- 
cora diripiebat, qua«unqne casus obtnlisset, Equi- 
tcs regii mancipia pauea in castra dueebant : ve- 
rum magis ipsi interibant, si quando ab agmine 
meautius avnisi fuerant. Ferunt, Bladum — ipsum 
in regis castra speculatorem venisse, et singula 


μὲν ἐν τούτοις ἦσαν * βασιλεὺς δὲ προσελαύνων σὺν 
τῷ στρατῷ, ἐνεπίμπρα μὲν τὰς κώμας, καὶ τὰ ὑπο- 
ζύγια διήρπαζεν, οἷς ἂν περιτύχοι. Καὶ ἀνδράποδα 
πᾶ» ὀλίγα ἤγοντο ἐς τὸ στρατόπεδον οὗ ἐπποδρόμοι. 
Αὐτοὶ δὲ μάλιστα διεφθείροντο, εἴ πού τις αὐτῶν 
διασπασθείη !* ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου. Βλάδος δὲ λέ- 
γεται καὶ αὐτὸς ἐς τὸ τοῦ βασιλέως στρατόπεδον 
χατάσχαπος ἐσελθεῖν, καὶ περειὼν ἐπισχοπῆσαι ᾽". Ο 
πείδομαι δὲ Βλάδον αὐτὸν ἐθελῇσαι ἃς τοσοῦτον κῖν- 
buvov ἀφικέσθαι, ὡς παρὸν αὐτῷ κατασχόποις πολ- 


Notule marginales. 


ἐπέδραμε μὲν οὐδ, 5 ἐπίΣτισῆς. Sic in w. 
^ ὡς ἄγει τὸ σερατόπιον. 


8 χχθ:δγυνῖλι, 


'e ἵν uno, ἀποσπ., in αἵ. διαποσθείν. 





503 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


504 


eorum manibus cadebant, Pedites qui apud Me- A ρῶν. Ἐμάχοντο μὲν οὖν ἐνταῦθ ἐπὶ συχνόν τινα 


chumetem erant, cum essent viri fortes, przlia 
bantur admodum  memorabiliter. Tandem omncs 
quotquot eraut de exercitu regio, preter januz mi- 
lites, ascenderunt in equos ; przlium eo loci diu 
fervebat. Hinc conversi Daci, maturabant iter ad 
regis januarum milites. Cum autem instructos et 
armatos invenirent, brevi tempore  pugnarunt. 
Deinde omisso prelio, vertuntur in forum ens- 
trorum : quod diripientes, et si quem forte ibi in- 
venerant occidentes, tandem cum surors appro- 
pitiquaret et lucesceret, egressi sunt castris, amis- 
sis paucis admodum ea nocte. Etiam pauci, ut 
fertur, de regio exercitu desiderati sunt. Ubi 
primum dies illuxit, rex eligens optimos quosque, 
qui sub tribunis degebant, et Haliem Michaelis 
filium ducem istis praponens, jussit ut citato 
agmine Dacos cedentes ipsequerentur. flalies as- 
sumpto exercitu, profectus est summa celeritate 
adbibita, contra Bladum , et summis viribus 
abeuntis vestigia secutus, Bladi exercitum asse- 
cutus est. Subito autein in hostilem exercitum ir- 
ruens, interfecit plurimos : captosque Dacos cir- 
citer wille, in regia castra abduxit. Quos jnter- 
fidi omnes rex curavit, Etiam noctu quemdam 
-comprelenderunt de Bladi militibus ; Turci hunc 
deduxerunt ad Mechumetera, qui eum interrogavit, 
quisnam ct cujus esset, et unde veniret ? Qui ubi ad 
singula, quemadmodum interrogatus erat, res- 


pondit, tandem jussus est dicere, si scire. ubinam C 


Bladus Daci» princeps nunc moraretur 715 res- 
pondit, se quideu quae scire expetant, exacte nosse: 
verum 86 nunquam  enuntiaturum horum quid. 
quam, adeo metuere se dicebat virum illum. Illi 
autem minantes dixerunt, nisi quse sciscitarentur 
continuo expromeret, periturum. Qui respondit, 
se quidem mortem perpeti paratum esse, sc vcro 
non audere quidquam eorum qua. scire cuperent, 


Xpóvov. Μετὰ δὲ συστραφέντες, ἤλαυνον ἐπὶ τὰς 
βασιλέως θύρας, καὶ εὗρον τοὺ; ἀμφὶ βασιλέα ἐχτὸς 
τῶν θυρῶν παρατεταγμένους, χαὶ βραχὺ ἔτι ἐνταῦθ: 
μαχεσάμενοι, ἐτράποντο ἐπὶ τὴν ἀγορὰν τοῦ στρα- 
τοπέδου, χαὶ διαρπάσαντες τὴν τε ἀγοράν, καὶ εξ 
«ἰς που ταύτῃ ἐνίστατο, διαφθείραντες. Ὡς ἐγγὺς 
ἧχεν ἡ ἡὼς, xo ἐπέφανεν, ἀπεχώροι ἀπὸ τοῦ 
στρατοπέδου, ἀποθαλὼν μὲν ταύτης τῆς νυχτὸς 
ὀλίγους πάνυ τινὰς, καὶ οἱ ἀπὸ τοῦ βασιλέως στρα- 
τοπέδου, ὀλίγοι διεφθάρησαν, ὡς ἐλέγετο" μετὰ δὲ, 
ὡς ἡμέρα τάχιστα ἐγεγόνει, βασιλεὺς ἐπιλεξάμενος. 
τῶν ὑπάρχων τοὺς λογάδας, καὶ ᾿Αλίην τὸν Μιγά- 
λεω παῖδα στρατηγὸν ἀποδείξας, ἐχέλευεν ἰόντας 
κατόπιν τῶν Δαχῶν, ἐπιδιώχειν ὡς ἔχοιεν τάχος. 
Ὃ μὲν οὖν ᾿Αλίηξ, παραλαδὼν τὸν Grpathv, hv 
ἀπουδὴν ἐπὶ τὸν Βλάδον, xal χατόπιν γενόμενος, 
ἤλαυνε xatk χράτο:, καὶ χαταλαμύθάνει τὸν [λλάδο. 
στρατὸν, xal ἐπεισπεφὼν, διέφθειρε μὲν πολλοὺς, 
ζωγρήσας δὲ ἀμφὶ τοὺς χιλίους τῶν Δαχῶν, ἀπήγα- 
qt» lc τὸ στρατόπεδον παρὰ βασιλέα. Τούτου: μὲν 
λαθὼν ὁ βατιλεὺ:, xal ἀπαγαγὼν, διεχρήσατο 
ἅπαυτα;. Kal τινα λαδόντες νυχτὸς ταύτης τῶν τοῦ 
Βλάδου στρατιωτῶν οἱ τοῦ βασιλέως στρατιῶται, 
xol ἀπαταγόντες ἐς Μαχουμούτην, tota αὐτὸν, 
ὅστις τε εἴη, καὶ δθεν ἦχοι. Μετὰ δὲ ὡς ἔχαστα δ::- 
λέχῆῃ, ἐπανήρετο αὑτὸν εἰ εἰδοίῃη, ὅπου διατοίδων 
τυγχάνε: Βλάδος, ὁ τῆς Δαχίας ἡγεμών, Ὃ δ᾽ ἀμεί- 
ὄετο, ὡς εἰδοίη !* σαφῶς, οὐδέποτε δ᾽ ἂν εἴποι τού- 
των οὐδὲν, δεδοιχὼς ἐχεῖνον τὸν ἄνδρα. Οἱ δ᾽ οὖν ὡς; 
ἔφατχον αὑτὸν ἀποθανεῖσθαι, ἂν μὴ πύθωνται αὖ- 
τοῦ ὃ βούλονται ἔρεσθχι" αὑτὸς ἔφασχε, τεθνάνα: 
μὲν ἕτοιμον εἶναι καὶ πάνυ, ἐξειπεῖν δὲ ὁτιοῦν τῶν 
ἐχείνου οὐχ ἂν τολμῴῃ. Ταῦτα ἐν θαύματι vot 

σάμενον τὸν Μαχουμούτην, ἀνελεῖν μὲν τὸν ἄνδρα, 
ἐπιλέγεσθαι δὲ, ὡς δέοι τῳ ἀμφ᾽ αὐτὸν, εἰ εἴς 
στρατὸν ἄξιον λόγου, b; μέγα ἂν ἐδόχει οὗτος ἀφι- 
χέσθαι. 


profari. Machumetes admiratus viri respousum, eum continuo necavit, diccus : Si vir ille exercitum 
lisberet memorabilem, non dubito quin brevi ad magram claritalem evaderet. 


Ilac quidem hactenus facta sunt. Rex hinc de- 
cedens, recta contendebat ad urbem in qua regiam 
sedem Dladus habebat (96). Singulis noctibus, 
ubicunque manebat, per circuitum castra vallo 
circumdabat, et munitiunihus admodum diligenter 


Ταῦτα piv τότε ἐς τοσοῦτον ἐγένετο" βασιλεὺς δὲ 
τὸ ἐντεῦθεν προϊὼν ἐς τὸ πρόσω τῆς χώρας, itt» 
εὐθὺ τῆς πόλεως, ἐν fj τὰ βασίλεια Tv, αὐτῷ τῷ 
ἡγεμόνι Βλάδῳ. Καὶ νυχτὸς μὲν ἑἐχάστης, ὁπότε 
σταθμὸν ποιήσαιτο, ἐποιεῖτο χάραχα κύχλῳ τοὺ 


castra emuniebat. Vigilias praterea solito majores p στρατοπέδου, καὶ qpayat; φραξάμενος ἐντὸς; τοὺ 


deducebat exercitumque diu noctuque in armis 
tencbat. Agmine 979 autem composito proficiscens 
in Daciom pervenit, εἰ accessit ad eain urbem, in 
qua Dlado regia sedes erat. Daci quidem se non 
parabant, quasi ab rege. obsideudi. Porias itaque 
aperuerunt, et. parati erant. suscipere regem cum 
exercitu advenieutem, Rex. prseter urbem — vectus, 
cum virum nullum. in. muris conspicarctur, nee 


χάραχος, διετήρει, φύλακάς τε ἐποιεῖτο μεΐζονς τῶν 
γιγνομένων, καὶ ὅπλα ἐν ὅπλοις παρηγγύα, νυχτός 
τς καὶ ἡμέρα: αὑτῷ εἶναι τὰ στρατεύματα. Προε- 
λαύνων δὲ οὕτω συντεταγμένῳ τῷ στρατεύματι, ἐς 
τὸ πρόσιυ τῆς Δαχίας, ἀφίκετο ἐπὶ τὴν πόλιν, ἐν ἢ 
Βλάδῳ τῷ ἡγεμόνι ἦν τὰ βασίλεια. Καὶ οἱ μὲν Aã- 
χες ?! παρχσχευασάμενοι, ὡς ἐνταῦθα 27, βασιλέως 
πολιορχησόμενοι, τάς τε θύρας ἡνέῳξαν, xai ἔτοιμο: 


Nolulae uarginales. 


(96) Praylabuin fortasse. 


f^ /i sno, δἰδείη, "1 Mic particula. ncgatica οὗ deest, eliam in R. 





501 


LAONICI CITALCOCONDYL E 


tractaberis? An non ignowiniosissime morti. t6 Α νοήσῃ; Ταῦτα εἰπὼν, ἐπώτρυνε τὸν ἄνδρα, καὶ aue 


tradet, υδὶ te fugam iniiese senserit? Ilis dictis 
hominem commo:it, ut conversus una cum Omare 
Tersebanis filio rediret in praelium, et pugnaret 
fortissime. Nee multo post Dacos in. fugam etfa- 
808 persequentes, occiderunt p'urimos, nulli par- 
centes, Cres]. sunt. círeiter bis. mille, Preügentes 
autem Turci hastis espita Dacorem, reversi. sunt 
ad regem in 0248. Omarem rex. donavit Thessa- 
Vim principatu. Mazales autem adbuc supererat, 
et. sequebatur. regem, duceus. viros fortissimos, 
Dacornm audacia, qui secundam in regia castra 
irruptionem fecere, hunc eventum sortita est, Rex 
ex Dacorem regione mancipiorum predas agebat 
uon modicas, Nam immisso equitato, regionis pare 
tem percurrebat uon modicam. Equites capientes 
mancipia plurima, maximas sibi peperere opes. 
Etiam jumenta plurima nacti sunt. Excrcitus regis 
ageus wlira viginti myriades equorum et boum, 
venit ad Istrum. Castra regia terrehsnt Dacos, 
quamvis magnau sudaciam ostentantes. Turci 
autem summa celeritate adhibita, transgresel sunt 
latrum. Bex Haliem Michaelis (99) filium ἃ tergo 
eubseqoi jussit, cum esstra δὰ Istrum posuisset. 
Draculem, fratrem Bladi principis, ibidem in re- 
gione reliquit, precipiens vot colloqueretur cam 
Dacis, et regionem eam subigeret : preterea. stre- 
nae adjuvaret istorum locorum prefectum. His 
ita gestis, ipse recta in regni sedem abiit. Dra- 


enles quidem, quemadmodum prsceperat rex, C 


wnumquemque vocabat, dicens : Viri Daci, quid 
putatis deinceps de vobis futurum ? nescitis quan- 


tes copias rex bahet ἢ praterea ignoratis, quod. 


regis copi» exspectantar ? quz ulj primum ac- 
eesserint, regionem vestram populabuntur ; et. si 
quid residui fuerit, auferent. Qui fit, quod recu- 
satis regis amicitiam ? Eff)ciaminl amici regis, et 
finis erit. malorum quantum ad regionem et ad 
:edificia attinet. Seitis enim, vobis ia prasentia- 
rum neque pecus, neque jumentum ullum reli- 
etum essc, H»c omnia gravissima passi estis", 
auctore fratre meo, 4785 cui morem gessistis, 
viro impiissimo, qoi Daciam affecit clade maxima. 
Hinjusceinodi cladem nee per universum terrarum 


σερατεὶς ἅμα 'υμάρῃ τῷ Toupayávto, συνέδαλλον 
τοῖς πολεμίοις, καὶ ἐμάχοντο ἀξίως λόγου. Mec' οὐ 
πολὺ δὲ τρεψάμενοι τοὺς Δῆχας ἐπιδιώχοντες, ἐφό- 
veuoy ἀφειδέστατα, ἔφθειρον ἀμφὶ τοὺς δισχιλίους. 
Τὰ; δὲ κεφαλὰς πηξάμενοι ἐπὶ τῶν δοράτων, ἐπα- 
νῆχον ἐς τὸ στρατόπεδον. Καὶ τὸν μὲν Ὁμάρην ἐδω- 
ρήσατο βασιλεὺ; τῇ τῇς Θετταλίας ἀρ, ῇ " Μαζού- 
λης δὲ ἔτι ἦν, χαὶ ἄνδρας ἔχων ἀγαθοὺς, εἴπετο τῷ 
βασιλεῖ, "E; μὲν τὴν δευτέραν τῶν Δακῶν τόλμαν, 
ἐς τὸν τοῦ βασιλέως στρατὸν, τοσοῦτον ἐγένετο " βα- 
οιλεὺς δὲ ἀνδράποδα ἀγόμενος τῆς χώρας οὐχ ὀλίγα, 
ἐπαφεὶς γὰρ τὸ ἐντεῦθεν τοὺς ἱπποδρόμους, ἐπέ- 
ὄραμον χώραν οὐχ ὀλίγην, καὶ ἀνδράποδα ἀγόμενοι, 
ἑκέρδαναν μεγάλα. Kal ὑποζύγια δὲ καὶ πλέον ** 


B τῶν εἴχοσι μυριάδων, ἵππους xat βόας ἐλαύνοντες, 


ὁ τοῦ βασιλέως στρατὸς ἀφίκετο ἐπὶ τὸν "Iovpov. Τὸ 
μέντοι στρατόπεδον ἐδεδοίχει μὴν τοὺς Δᾶκας, οὐδὲν 
ἧττον τόλμης μέγα τι ἀπεδειχνυμένους * διέδαινον 
δὲ τὸν Ἴστρον σπουδῇ πολλῇ. βασιλεὺς δὲ ᾿Αλίην 
«ὃν Μιχάλεω, ὄπισθεν ἕπεσθαι τῷ στρατῷ παραγ- 
γεῆας, ὡς ἐστρατοπεδεύσατο παρὰ τὸν “Ἴστρον, 
Δραχούλῃ μὲν τὸν ἀδελφὸν Βλάδου τοῦ ἡγεμόνος 
χατίλιξεν αὐτοῦ ἐν τῇ χώρᾳ μετιέναι τε τοὺς Δᾶχας, 
xal ὑφ᾽ αὐτῷ ποιεῖσϑαι τὴν χώραν, xal τιμωρεῖν 
πιραγγείλας cp κατὰ ταῦτα τὰ χωρία ὑπάρχῳ, 
αὐτός τε ἤλαυνεν εὐθὺ τῶν βασιλείων. Δραχούλης 
μὲν οὖν ὁ νεώτερος ἐπεκαλεῖτο ἕνα Exactov, λέγων" 
"Q ἄνδρες Δᾶκες, τί Uk οἴεσθε d; τὸ ἐπιὸν ὑμᾶς ἔσε- 
σθαι ; Ἢ οὐχ οἴδατε βασιλέα ὅσην τε δύναιμιν ἔχει, 
καὶ ὡς αὐτίκα τὰ βασιλέως στρατεύματα προσδέ- 
ξιμα ὑμῖν ἔσται, δῃώϑοντα τὴν χώραν, ἦν τι ὑπό- 
λοιποῦ ἀφελώμεθα ; Τί οὐ γίγνεσθε βασιλεῖ φίλοι : 
xai ἔσται ὑμῖν παῦλα ἔς τε τὴν χώραν, καὶ ἐς τοὺς 
οἴχους. “στε γὰρ ὡς ἐν τῷ παρόντι οὔτε ζῶον, οὔϑ' 
δποζύγιον 3 ἀπελείφθη. Ταῦτα δὲ κάντα διὰ τὸν 
ἐμὸν ἀδελφὸν ἑἐπεκόνθειτε χαλεπώτατα, χαριζόμε- 
νοι ἀνδρὶ ἀνοσιωτάτῳ, χαὶ χαχὸν μέγα τὴν Δαχίαν 
ἐξειργασαμένῳ **, οἷον οὐδαμῇ ἄλλοθι τῆς γῆς ἐπὶ 
&xobv ἀφικνεῖται ἡμετέραν. Ταῦτα ἐπιπέμπων τοῖς 
Δαξὶν, ὅσοι ὃς τὸ ἐξωνεῖσθαι σφῶν αὐτῶν τὰ àv- 
δράποδα διέδαινον, ἕπειθέ τι, χαὶ τοῖς ἄλλοις εἰπεῖν 
ἐχέλενεν, ἐπιέναι θαῤῥοῦντας ἐπ᾽ αὐτόν. Οὗτοι μὲν 
οὖν αυνιόντες, ἔγνωσαν σφίσιν αἱρετώτερα εἶναι ἣ 


orbem factam esse audivimus. Hec cum nuntiaret D τὰ Βλάδου τοῦ ἡγεμόνος. Καὶ ἰόντες ἐπὶ τὸν νεώ- 


Dacis, per eos qui δὰ inancipia redimenda conve- 
ncrant, eos facile in. suam sententiam  pertraxit, 
lieliquis dici jussit, ut confidentes, nec. quidquam 
mali metuentes, 3d se transicent, Hi igitur in unum 
congregati, decreverunt utilius esse et eeusultius, 
obtemperare Draculi potias, quam Blado priucipi. 
Euwates igiiur paulatim ad Draeulem juniorem 
Bladi fratrem colligebautur. Quod ubi acceperunt 
reliqui, οἱ ipsi ad (ratrem ejus Draeulem transi- 


τερον, συνελέγοντο xáz' ὀλίγους. Καὶ ὡς ἤσϑοντο ol 
λοιποὶ Δᾶχες, αὐτίκα ἀπολιπόντε: τὸν Βλάδον, fscav 
ἐπὶ τὸν ἀδελφόν. Καὶ ὡς συνελέγη αὐτῷ στράτευμα, 
ἐπιὼν χατεστρέψατο τὴν ἀρχήν. Καὶ ἑἐπαγόμενο: 
ἅμα στρατὸν τοῦ βασιλέως, ὑπηγάγετο τὴν yriopav. 
Ὃ μὲν οὖν ἀδελφὸς, ὡς μετέστησαν ἐπὶ τὸν ἀδελ- 
φὸν οἱ Adxsc, καὶ ἔγνω δὴ, ὦ; μάτην εἴη τοσοῦτον 
φόνον πρότερον ἐξειργασμένος, ᾧχετο ἐς τοὺς tlale- 
γᾶς. 


Notula margiuales. 


(99) Maz:lis. 


5 suo I uno, 0i. " ἐξιιργαῖμο 





511 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


512 


reges insulam hanc tributariam habuere, necnon Α τῆς Λέσδου εὐδαίμονα" xal ἐξελὼν ταύτην, ἀπεχώ- 


Chium, tempore Amuratis quem genuit Orchanes. 
Sub eo rege inter czeteros et Ionuzes electus ab ja- 
nuarum militibus, profectus est in Lesbum : et 
obsidione circeumveniens Molibum, nibil efficere 
potuit sane eorum quorum gratia advenerat. Cause 
autem quare rex Lesbo arma inferebat, talis erat. 
Rez Lesbio crimini dabat, quod Tarraconenses pi- 
ratas portu excepisset, et mancipia plurima ab iis 
emisset, quae venerant ab regione regis, ex quibus 
non parum lucri Lesbius princeps acceperat. Nam 
Tarraconenses ab Lesbo procurzantes ad maritima 
latrocinia, neenon hi qui degebant in insulis Cy- 
cladibus idem vivendi institutum occipientes, regis 
regionem diripiebant. Deinde revertentes onusti 
mancipiorum praeda ip Lesbum, ea inter sese par- 
tiebantur, assignantes Lesbic duci partem magnam, 
et neutiquam contemnendam. Hzc cum nuntia- 
rentur regi, motus est ad bellum inferendum Les- 
bio principi. At Lesbi princeps (1) Dominicus, quem 
Grzci Cyriacum  voeant, frater. junior exsistens, 
seniorem qui a patre Lesbi principatum acceperat, 
eumque tempore longo administrarat, insidiis cir- 
cumventum cepit , et Baptistze viro Januensi, quo 
usus fuerat. auxiliatore in insidiis, tradidit, Nec 
sane longo interjecto tempore fratrem obtruncat, 
atque solus principatu potitur, pendens regi tribu- 
(um quotannis circiter duo millia stateruim aureo- 
rum. 


Genus principum illorum, Lesbum qui regebant, C 


et Catelusii nuncupabantur, apparet ab Januensibus 
deduci. Nam venientes ausilio Grecorum regi, qui 
Dyzantium tenebat, et eam. insulam imperio tem- 
perabat, strenue eum adjuvarunt, atque magna 
effecerunt. Rex igitur Byzantius ut virorum illorum 
virtutem aliquo modo veneraretur, iia concessit 
insulæ hujus principatum. Qui teuentes eam insu- 
lam, iaudem inde progressi sunt, ut occuparent 
JEnum urbem Thraciz, juxta flumea Hebrum. Nam 
cives ejus urbi adversabantur Harmostz (3) : et ut 
sibi vires pararent, vocabant ab Lesbo Catelusio- 
rum genus. Catelusii Q'78 urbem eam occuparunt, 
et fortiter retenuere, cuu plerumque intestinis se- 
ditionibus οἱ odiis exagitarentur Grzcorum reges. 


Videtur auteni ista insula jam sub Catelusiis Januen- D 


sibus exstitisse, et paruisse P'hociz in Asia admi- 
nistratori, cuí nomen fuit Catanes. Verum ex in- 
sidiis insulam hancoccupavit Catanes. Cui bellum 
infereus Grecorum rez, etiom Mitylenas suo im- 
perio junzit, aec bellum gerere contra Phoczam 
abstinuit. Exinde cum Catelusii impigre subsidio 
venissent Byzantio regi, beneficio ejus insul:e domi- 
nium consecuti sunt, Hane tempore longo tenuere ; 
ejus principes etiam nostra attigere tempora. Jua- 


pnotv ἐπ᾽ otxou. Καὶ πρότερον μὲν ὑπόφορον ἔσχον 
οἱ βασιλεῖς ταύτην τὴν νῆσον, xdi Χίον ἀκὸ "Apov- 
ράτεω τοῦ Ὄρχάνεω, καὶ ἐπὶ τοῦδε τοῦ βασιλέως, 
ἄλλοι τε καὶ Ἰονούζης ** ὀνομαζόμινος, καταστὰς 
ὁπὸ τῶν θυρῶν, ἀφίκετο ἐπὶ Λέσδον, χαὶ Μόλιδον 
ἐπολιόρχησεν" οὗ μέντοι προσεχώρησεν "ἢ αὐτῷ οὐδὲν, 
ὧν οὔνεκα ἀφίκετο. Αἰτίαν δὲ ταύτην ἐπενεγχὼν 
βασιλεὺς τῷ Λέσδου ἡγεμόνι, ἐστρατεύετο ἐπ᾽ αὖ- 
«ὃν, ὅτι τῶν Ταραχοννησίων τοὺς πειρατὰς ἐδόχει 
αὐτὸς ἐν λιμένι τῆς Λέσδου δποδέχεσθαι, xal τὰ ἀπὸ 
τῆς βασιλέως χώρας ἀνδράποδα ἐξωνεῖσθαι, xal αὖ- 
τὸν χερδαίνοντα ἀπὸ τοῦδε. Ὁρμώμενοι Cb ἀπὸ τῆς 
Λέσδου οἵ τε Ταραχοννήσιοι ἐπὶ λῃστείαν χατὰ θά- 
λατταν τετραμμένοι, xal οἵ ἀπὸ Κυχλάδων νήσων, 
ταύτην μετιόντες τὴν λῃστιχὴν, ἐλήϊζον " τὴν βασι- 
λέως χώραν, Καὶ ὑποστρέφοντες ἐς τὴν Λέσύον, 
διανειμάμενοι τὰ ἀνδράποδα, μοῖραν παρείχοντο 
αὑτῷ ἱκανὴν, καὶ οὐ φαύλην. Ταῦτα ὡς ἀνηνέχθη 
ἐς βασιλέα, ἐπῆρεν αὗτον στρατεύεσϑαι ἐπὶ Λέσόον. 
Ὃ δὲ ἡγεμὼν τῆς Λέσδου Δομίνιχος **, Ἑλληνιστὶ 
δὲ Κυριαχὸς, νεώτερος ἀδελφὸς ὧν, τὸν πρεσδύτε- 
ρὸν διαδεξάμενον παρὰ τοῦ πατρὸς τὴν ἡγεμονίαν 
τῆς Λέσδου, καὶ διέποντα ἐπὶ χρόνον ἱχανὸν, ἐπι- 
δουλεύσας συνέλαδε, χαὶ κατέστητε βαπτιστῇ ἀν- 
δρὶ Ἰανυΐῳ, χρησάμενος συνεργῷ ἐς τὴν ἐπιδουλήν. 
Μετ’ οὐ πολὺ δὲ διαχρησάμενος τὸν ἀδελφὸν, ἧγεμό- 
γευε τῆς νήσον, ἀπαγαγὼν φόρον τῷ βασιλεῖ ἐς δισ- 
σχιλίους στατῆρας. 

Τὸ δὲ γένος τῶν ἡγεμόνων τούτων τῆς Λέσδου, 
Κατελουΐζων ἐπιχαλούμενον, δοκεῖ μὲν ὑπὸ Ἰαννίης 
γενέσθαι. ᾿Αφιχόμενον δὲ ἐπὶ συμμαχίαν τῶν "EX- 
λήνων Βυζαντίου βασιλεῖ, ἔχοντι ὑπήχοον τὴν νῆσον 
ταύτην, συμδαλέσθαι τε xax ὑπουργῆται μεγάλα τῷ 
βασιλεῖ, δι᾽ ἃ δὴ σφίσιν ἐπιτραπῆναι τὴν νῆσον ὑπὸ 
τῶν βασιλέων ἄρχειν. Κατέχοντας ᾽ δὲ ταύτην τὴν 
νῆσον ὕστερον ὡρμημένους ἀπὸ ταύτης, χαταλαμ- 
6ávevv 8' Αἷνον πόλιν τὴν ἐν τῇ Θράχῃ πσρὰ τῷ 
Ἑύρῳ ποταμῷ διενεχθέντων τῶν ἐν τῇ πόλει πρὸς 
τὸν τῇδε αὑτοῦ τῆς πόλεως ἀρμοστὴν, xai σφίσιν 
ἐπιχαλουμένων ἀπὸ τῆς Λέσόου τὸ Κατελουΐζων 
γένος. ἹΚαταλαδόντες δὲ διαφερομένων ἀλλήλοις i; 
ἐπὶ τὸ πλεῖστον τῶν ποτὲ Ἑλλήνων βασιλέων. Ao- 
κεῖ δὲ ἡ νῆσος αὕτη, xal πρότερον ἐπὶ τούτων τῶν 
ἹΚατελουΐζων, γενέσθαι ὑ πὸ Ἰανυῖου ;, xal ὑπαχούειν, 
τότε τῷ Φωχίης ἐν τῇ "Acla ἐπιτροπεύοντι, Κα- 
τάνῃ τοὔνομα ἔχοντι. Εἷλε δὲ Κατάνης τὴν νῖσον 
«αὐτὴν ἑπιόουλῇ. Καὶ ὅ τε Ἑλλήνων βασιλεὺς; 
στρατευσάμενο; ἐπ᾽ αὐτὸν, χαὶ τήν τε Μιτυλήνην 
παρεστήσατο, xal ἐπολέμει τῇ Φωχίῃ. Μετὰ δὲ 
«auta, συμδαλλομένων τῶν Κατελουΐζων τῷ Βυ- 
ζαντίου βασιλεῖ, ἐπετράποντό τε τὴν νῆσον, xa 
ἔσχον ἐπέ τινας γενεὰς, διαγενόμενοι Ec τε ἐπὶ τὸν 
καθ᾽ ἡμᾶς χρόνον. Καὶ ἐπιγαμίας ποιούμενοι πρός 


Nolule marginales. 
(4) Lesbo donatur Franciscus Catalusius 1359, sororemque ducit Calo-Joannis imp. 


(3) Prafecto. 


7 χγούξης. 


3 πρρχ. 38 ἐληΐζοντη. " Δεμένικος. ὃ χατέχουντες. FU. ut iuc. 8) xatasaGsiv, 





T.AONICI CHALCOCONDYL.F 


518 


et quosdam Europmos circiter bis mille. Nam ἡ νεγχάμενοι. Mick δὲ ταῦτλ αὑτὸ; βασιλεὺς λόγους 


ewn dimisieset exercitus, rediens ab Dacia, enn- 
tiawo bellum wovebet eontra istam. insulam. 
Cepim υἱὲ in eoutinentem suut expesitm, iliten 
incutelenem fecerunt ἰδ insulam, eamque popa- 
lati. suat. Verum pauca inde abeiuleruat mauci- 
pla. Mox legetum ad. Losbi. decem (6) misit, qui 
jeete regis diceret prinoclpi seu duel, ut erbem 
dederet, Quod εἰ faeeret, lore ut ab. rege acci- 
peret aliam, et edmeodum magnam regionem. 
Prlaceps Lesbi aeseio quo genie male ia traus- 
weteum abetractus, pacem regis aspermatus est. 
Kex itque bomberdas sistens, οἱ coatra urbem 
dirigens, ia continentem porgebat consilie  Ma- 
chumeati,, qui eum adhortabeter, ne ia jasula 
weraretur. Machumeteg accepto exercitu, urbem 
eppagenbet, distribueas copias universas ia tur- 
wat, εἰ manipales. Murus bomberdis arieta- 


H 
i 
i 
1 
| 


eepim ia arcem 
cwm fue diem quidam de piratarum nBemere 
prese epe, eres urbe, mane; com beste 


| 
| 
| 
| 


φοουνόονδοῖ , 53m Turci bncessiti sb eppidanis, 
aceareben δά meram : οἱ δεδῃ audacia Det, 
ewm veperere alttbesuer. Opphlanie ia gravissi- 
wee prebculo versantibus, siquiden bhesis mueltite- 
«qu οιολνδοσοοὲ mgl stparsipea οεδὲ dedere ur- 
bas, εἰ onliqua orbis egpiduls ; se umen petere, 
wA sia ge astigatter segio alla, zquales δὺς 
wedibus bebess, Pollitehaeter queque 9e srtum- 
200 009eron Gron, quetenque tamen in »i- 
Maa ejectus ÜÉerfegie jew. Matbenete, 
«um ine pricpis et eppilsnerum sem- 
QGetitm, regredi, s$ aendits mittere ia ἐδο- 
teet δὲ regem, qui basce ipis conduie- 
820 οὐ espamant. Ubi bae δὲ regum reta sunt, 
widebeet qum promnéthat iacukm priecepe, Com- 


T 


προσέφερε τῷ Λέσδον ἡγεμόνι, ἐπιπέμψα; ἄγγελον 
καὶ χελεύων τὴν τὸ πόλιν παρῤραδιδόναι, xal αὐτῷ 
διὰ ταῦτα ἑκιτραπῆναι χώραν ἱκανὴν ὑπὸ βασιλέως. 
“Ὁ δὲ ἀγνωμοσύνῃ τὸ διεχρῆτο, xat v) προσέετο 
«τὰς σπονδὰς τοῦ βασιλέως. Βασιλεὺς δὲ τοὺς τηλε- 
δόλους ἱδρυσάμενο: k; τὴν πόλιν, αὐτὰς μὲν ἐς τὴν 
ἥκειρον ἐχομίζετο, ἐποτρύνοντος τοῦ Μϑαχουμού- 
veu, μὴ ἐνδιετρίδειν ἐν τῇ vile Μεχουμούτης δὲ 
παραλαύδὼν τὸν στρατὸν, ἐπολιόρκει τὴν πόλιν ὃς μο'- 
go: διελόμενο; «bv στρατόν. Kai «οἷς τε τηῃλεῤόλοι: 
«ὸ τεῖχος ἔπαιξεν ἑ πὶ ἡμέρας εἴκοσι xal ἑπτὰ, καὶ xa- 
τέδαλλε μέγα μέρος τῆς πόλεως. Ἔχων δὲ καὶ δπτίους 
τηλεέόλους, ἔδαλλεν ὃς τὴν πόλεν, Καὶ δὰ ἐθορύδεις 
«οὺ: ἐν τῇ πόλει. Οἱ δὲ iv τῇ κάλει, ἐνόνοων σφίοι καὶ 
πειρατῶν τινῶν αὐτοῦ, ἐκεξιόντες βραχὺ ἀπ᾿ τῇ; 
πόλεως, ἠμύνοντο. Οὐ μέντοι γε ὥς ἀγαθόν τι ἐξερ- 
γάζεοθαι. Οἱ γὰρ Τοῦρκοι ἐρεθιζόμενοι ὑπὸ τῶν ἐν 
«τῇ πῶλει, προσήεσαν ἐς οὃ τεῖχος, nel ἀνεθάῤῥουν 
ἐπιόντες, 3l ἐμάχοντο πρὸ; τῷ τείχει. Ὡς δὲ οἱ 
ἐν τὸ πόλει τῷ τε πλήθει ἑταλαοπολεροῦνεο, καὶ ἐπιέ- 
ζοντο τῇ ταλαιπωρέδ, προούψερε λόγους τῷ fee- 
lal, ὁ τῆς νήσου ἡγερὼν, ἐφ᾽ ᾧ παραξιδόναι τε ci» 
πόλιν, τἄλλα πολίσματα τὰ ἐν τῇ πἰὖλοι" αὐτῷ δὲ 


Μεχουρούτης μὲν οὖν τούς τε λόνου: ἐδέχετο, χαὶ 
ἔφασκεν, ὡς βοοιλέα πέρα ἐκὶ τὴν ἔπειρον wp 
πεῖν. ἹἘπεὶ δὲ ἀνηνέχθη ὡς βοσιλᾶν περὸ ὧν πρεῖ- 


C exi ὁ τῆς Δέοδυο ἡγεμὼν, ἑπεραιοῦτό τε ὃ βασι- 


λεὺς, ael ὑδέχειδ τε τοὺς léyesc, ἕἔτευμος εἶναι 
σπένδεσθαι ἐφ᾽ εἷς προιεπολεῖτο ὃ τῆς νῆσευ τόραν- 
νὸς. Ὥς δὲ tà igenn ἐγέιειο ὄμφεοδο, ὅποξεχώραι vt 
ὃ τῆς πόλου; ἡγεμὼν τῆς τῇσιν, παὶ ἀφινόμενες 
ἃς βετυλέα, τρουχεύτησί 


Lupa περὶ τὰ ek πρόγμοτι, dius ἀμοΐθυιθοι 80. 
elis ipd. Taxes τὸ lm, amh τῶν One pe- 
δει οὐκ duhpa, τινι ὡς bas tue irre eue 
egumcas τὴν dag. anicam, Gne wüpelki ἐπηχγέ» 
a«we mee ἴουλος Karan δι (wqnepaüpts 


Xebeide Innrdeasies. 


(b Xine.. am. Casaiesinse, amen 54S. 


Wine. Ühlga mu δ. jÀ, 





519 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


AH, relictus t2eem ai2vipis mineribes i imesub. Α ὕστερον zlzasipswe;, co» GcCÉ τε παὶ rale p 


Sererem decis, quam eUam anie rex ceperat in 
Ceolchédis regione, exorem Alexandri Comae»i, 
qui rez erst Tragezantis, induxit in gynzceum: 
ssquidem forma saéecedero credebatur eo. tem- 
per^ emees, qnetquet οὗ ἴδει; elegantism eom- 


et prz cateris post poerum Dyzsatiom, Amerats 
(ratrem, in jaeuis benignissime tractavit. Filaam 
Trsgezsuaüi regis Annam nomine, εἰ Christianam 
ensiedi2m pro arbirie victeris conaebio juaxit 
Zsgsme, iaferieris Macexoaism praíecio. Ex quo 
suies-s emm Peloponmesi imperie ezpmht, eam 


Alanis ὅπ, cei lyon momen erat, Uadidit; Β 


Qqeamvis eam deisceps acceperit vincens, coege- 


quidem sedivi, ewm ie carcerem esse rapium, 
4sed displiceret regi, et jam olim ipsi faerit in- 
visus propter mulla et iatoleranda mala, quibus 
syegisem familiam afecisset. Verum, ut ali per- 
ὗ base, quod im «arcerem comjecius sit, 


ἔχων b» φολαχξ" ὡς μὲν ἐτὼ ἐκυϑέμχν, ὡς οὐκ ἐν 
γοώμῃ Te eia τῷ βαιιλεῖ τὸν ἤγεμόνα τοῦτον, 
xai πρότερον ἀχθομέτῳ αὐτῷ ἐπὶ πολλοῖς ἀειπέσι 
τε x31 ἀνηπέστοι: ἔργοις πρὸς τὸν βασιλέως eux 
ὡς δὲ ὑπ᾽ ἄλλοσν λέγεται, waa διαςυγόντα τὸς 
βιδιλέως (ga, ἀφιχέσθει ἐπὶ τὸν Αέσδον τοῦτον 
ἢγεμόνα, χαὶ pitaféllevcm ic τὰν θρησχείαν τοῦ 
Ἵεσιῦ, τινέσθαι καιδεκὰ αὐτοῦ. Ὡς δὲ ἢ Aloe 
kde, χαὶ ἐς Βυζάντιον ἔγένειο, ἐπηλέλητεό τε τοῦ 
sao; ὁ ἡγεμὼν, "δ᾽ καὶ ξώροις πέμψας ὡς βασιλέα͵ 
ἐπέννωπάν τὰ οἱ παῖδες͵ xal lise» τῷ βασιλεῖ. 
Καὶ τὸν μὲν πεῖδα χετέσχε, παὶ τὲν ἦγεμκόνα συνέ- 
λαδὲ τε, χαὶ ἐν δεσμοῖς ἐπειῆφετο ἅ;α τῷ ἀνεψιῳ 
Aauxitʒ τῷό τῆς Αἴνου τυβάννῳ, παιδὲ γενοιίνῳ, 
χαὶ αυγκατεργαϑαπένῳ τῷ ἄγεμόνι τὸν τοῦ ἀξελ- 
φοῦ φόνον, xal τὴν ἐνεμενίς» ἅλα. Oo πολὺ μέν- 
τοι ὕστερον ξυνέδη γαὶ τότ: αὐτοῖς. Ὥς γὰρ iv 
ἀκόρω χαθεστήχεδαν ἄμφω, οὐχ εἰδότε: ὅπη àxa:- 
λατὴν εὔρωνται τῆ: εἰρχτῆς, ἀνήένεγχαν, ὡς ἃ: τὰ 
πάτρια τὰ Τούρκων ἱέναι ἀμπούότεροι zpobupoo-.- 
tzt. Καὶ αὑτὸς μὲν βαΞιλεὺς ἐσθττίτε ἐδωρί Ξατο, χαὶ 
τιάρᾳ, καὶ xepctapéánzve; ἐλευθέρους àgr xiv ἐπὶ ἐμέ- 
ρα; οὐ πολλάς. Ἰδετὰ δὲ ταῦτλὸ αὐτίχα αὐθι- E; e! parzi v 
ποιησάμενος, χατέσχεν ἐς ὃ δὴ ἀπαγεγὼν, χοτέσψαξε. 


δέδεαι, 
srcipie esse ἐδυῖδαο, Ferunt poerum quemdam fagientem — jamwas regis, νεϑῖσθα δι humc Les!i 
decem 


. Qeem 


webi Christiasz religionis Sde imbuit, noa dubüuavi tarpissimo 3more pollueic. 


Occrspota outem Lesbo, cum prisceps Byzantium abiisset, peeri oblitgs est. Eua $89. iater m2- 


mera quadam missum ad regem, regii peeri agnoverunt, 


remque regi sigBi&esrent. Hex pueerun 


quidem retisuit : decem cepu, etia carcerem duxit, una. cum consebriao ejes Lecio, Ani pria- 
cipe: qui enm fuisset peer, Lesbi priscipess ia mecando fratre et paramdo priocipatu stremae  ad- 
jevarat. Nec mue post Leibum captam, im hase miseram provoleti sumt nmecessitatem. Cam in 
$emmo vitz csaemt ambo discrimine, dabii quo se vertereat, presenatiarunt se Tareorem religio. 
nem 3ssampturec. Rez quidem donans eos vestitu εἰ tisra, eos quoque circumcidu, et impunitos e 
earcere dimisit. Nec tamen diu hoc gaudio illibato usi sunt. Nam brevi tempore post, ees iteram in 
carcerem condi jessit, etdiligenti custodia tandis asservavit, doeec imde abdaecies capitali suppli- 
eie sficeret. 

Iste 3nno rox bisin miliuam profectusest, semel C Tév μὲν οὖν ἐνιαυτὸν τοῦτον, δὶ: αὐτὸς ἐχατρα. 


cantra Dacos, iterum contra Lesbum; εἰ utraque 
bella confecit eosdem anno; hiemsque advenerat, 
astequam domum redire posset. Ea igitur hieme 
versaias Dyzantii classem adormabet. Exsiruebet 
(cmpla; silicabat regalia palatia, urbemque eam 
sibi aecommoarm ad navalia pralisreddere in ani- 
w0 constituerat : ut posset, siquando usus pos- 
twlaret, memorabilem classem inde in mare dedu- 
eere. His cogitationibus intentus, invenit se facile 
posse superiorem esse bosiibus, si mare solus ob- 
tineot. Animo conceperat exstruere ev aliam me- 
morabilem, post Proponiidis Lzemocopiam, arcem 
Byzantii mirabilem : quam exzdificavit juxta. por- 
tas iuas Áureas nuncupabant. Excitavitet turres 


-ευσάμενο; βασιλεὺς, τὴν μὲν ἐπὶ Aà3xs; ἔλευσιν 
ἐποιήσατο, τὴν δὲ ἐπὶ Δέσδον. Καὶ ἐτελεύτα αὐτῷ 
ἐς τὸν χειμῶνα τοῦτον ἡ ἐπ᾽ οἴχου ἀναχομιδή. 

τὸν μὲν χειρῶνα ἕν Βυζεντίῳ διατρέδων, ναυτιχόν 
«t ἐξηρτύετο, xal ἐς τὸν Εὔξεινον πόντον ἐναυπη- 
γεῖτο τριήρει: ἀμοὶ τὰς τριάκοντα, xai οἰχοδομῶν 
γαούς τε xal Sacs, ἐΞενέει τὰν Βυζαντίου πόλιν 
αὐτῷ εἰς τὰ ναυτιχὰ ἐς πορείαν * καρέξεσθαι᾽ 
ὥστε ἄξιον λόγου ναντιχὸν b; τὴν θάλασσαν ἑἐξαο- 
τύεσοθαι. T3 γὰρ θαλάσσῃ λογιζόμενος εὕρισχεν, 
ὡς εἰ ἐπιχρετήσει, ῥᾷον αὑτῷ παραχωρήσειν καὶ 
πὰ τῶν πολεμίων. Ἐδεΐματο δὲ καὶ ἄλλῃ ἄξια λόγου 
μετὰ τὴν ἐν Προποντίδι Λαιμοκοκίην, τὴν τε ἐν 
Βυζαντίῳ àxpéxol:iv ἀξίως λόγου, ἐς τὰς χρυσέις 


maximas, εἰ spectacc!o dignas, necnon interiora D χαλουμένας πύλας" πύργους τε μεγίστου; xat ἀξιο- 


regiz, et turrim quz vergit ad Seopiorum pontem, 
quo jungüur Axius fluvius, Etiam regiam sedem 
Adrianopoli ultra Tznarum, qua lHlebrum illabitur, 


θεάτους, xal τὰ ἑντὸς βασίλεια, καὶ τὴν ἐπὶ τῶν 
Σχοπίων γέφυραν ix". ᾿Αξιῷ ποταμῷ, xal fas sua 
ἐν ᾿Αδριανουπκολει πέραν τοῦ Ταιάρου "5, ἢ δὴ ἐς 


Notule marginales. 


88. Deest aliquid, nt ex interpretaticne patet. 


7? [n uno, cógop. '* Sic ms. 


531 


DE REBUS TURCICIS Lih. X. 


δὲν 


τὸν Ἕ ρον ἐκδιδοῖ" καὶ πολίχνην piv ἐν τῇ "Asia Δ Cem wAivit, Urbem queque iw Avi juxta Med , wb 


x:pi Μάδιτον, fj δὴ στενώτατον τοῦ Ἑλλεαπόντου 
ἑππιέοντι, καὶ ἐν τῇ Εὐρώπῃ πολίχνην ἑτέραν 
ἀπέναντι τῆς ἐν ᾿Ασίᾳ πολίχνης" ὥστε ἐχυροὺν μὲν 
αὐτῷ τὴν Βυζαντίου πᾶλιν, καὶ τὸν Εὔξεινον πόντον" 
πρατύνειν δὲ χαὶ τὰς ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ πόλεις 
αὐτῷ, ναντικὸν παρεχομένα: οὐ σμιχρόν. Ταῦτα 
δειμάμενος κατὰ τὴν Εὐρώκην καὶ 'Aclav, τηλεδό- 
λους καθίστη ἐς ἄμφω τὰ πολίχνια τῶν μεγίστων 
ἁμφὶ τοὺς τριάχοντα, καὶ ἑτέρους οὐκ ὀλίγους. Ναύ- 
Φταῦμον δὲ τὸν ταύτῃ αὑτοῦ χῶρον ποιησάμενοι, 
οὐδενὶ ἐπιερέπουσι παριέναι ἔσω ἐς τὸν Ἑλλή- 
ἀποντον, ἂν μὴ τῷ ταύτῃ ὑπάρχῳ ἀποῦδαίνοντες 
ἑπκιφαίνωνται οἱ πλέοντες ἔσω. Ταῦτα μὲν αὑτῷ 
ἐπεποίητο, ὡς ἐμοὶ δοχεῖ, διὰ τὸν. πρὸς Οὐενετούς 
οἱ ἐσόμενον πόλεμον, ὃν πρὸ πολλοῦ παραάσχεναζό- 
μενο;, ἐπετήρει, ὅπως ἀσφαλέστατα αὐτῷ τὸν πόλε- 
pov ποιήσαιτο. ᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν οὔπω ἐν τέλει fv 
-παρεσχενασμένα, ὅτε τὸν πρὸς Οὐενετοὺς ἀράμενος 
«πόλεμον, ἐπολέμει. 

Τότε δὲ ἐπιγενομένου τοῦ θέρους, ἐστρατεύετο 
ἐπὶ Ἰλλυριοὺῦ; καὶ Ἰλλυριῶν βασιλέα. Τὸ μὲν οὖν 
τοῦτο γένο: Ἰλλυριῶν "6." παλαιόν" τε, xai ἐς τὸν 
Ἥδνιον ᾧκημένον, εὐδοχιμῖσαξ τε πολλαχῇ ἀπο- 
μνημονεύεται. Καλοῦνται δὲ οὗτο: τανῦν Βόσνοι. 
'Alà' οἱ μὲν Δαλμάται, χεὶ Μυσοὶ ἅμα, καὶ Τρι- 
62129, xai πρίς γε ἕτι Σαρμάται, τούτοις ταύτην 
ἕενται τὴν quvip, xa: τῷ κανεὶ παραπλτσίαν, ὦ; 
ph χαλεκὼς συνεέναι ἀλλήλων αὐτούς, Fix δὲ 


Melispentum: anguesbuiw ww. QURE, CORR 

Mecaon alitum in Éwrepa € reri ejut webdh quie (A 
Ásia conspicitur axdiflcavit, Lo wei enda v δὰ 
defensionem Bysanti, οἱ wind warte, ÜCreWwiea won 
mediocriter tutabantur. urbes in Hiellespente eliet, 
præebentes elassem hand avperuaudam, i hune wes 
dus tereorem Asianie e Kurepela. ineutienn, qui 
eura augeret , in utramque urbem bembandus live 
circiter triginta mazimas, et alla« won. paucat, Ad 
imo cum portum ibi paragsent Turel, nulli (n. 
trare licllespontum concedebunt, nisi prius deseen. 
dissent navibus, et ao loc! prelecio exhibuluent 
visendum. Opera hao hau ! dubie. fecit propter bel: 
lum quod $9 gesturus eret cum Venetis, ad quod 
se preparsbat : ut sl Ingrnoret, quam. (utiedime Inti 
80 committeret, AL qua. cuuimemoravimus. opera 
omnia Jam ersnt al^oluta, et ad. flnem. perdueta 
eum bellum adversus Venetos eusciperei, 


state autom ea qua sequebatur, bello laeesetat 
Iiiyricos et Myrieorum. regem, Orts hoe hominum 
antiquum cst, et regionem versus Jonium speetuni«m 
ineolens, pleremque ad elariistem aeentieen pot 
bibeter. Valgo nune Boni vocantur ἤν, finima: 
t$», Mysii, Triballi, etiam Sarmntio, «hdetm fep» ttim: 
tur lingwa, sut non moltnm diesimifi, u( hti Mille be 
ter se metuo intetligom, Verkeimile temen 694, oo 
profectos 3h regione qua veraus Tonium potet, enn 


οἴεσθαι τούτεως μᾶλλον ὡρχηρένοος ἀπὸ τῆς πρὸ; c psoci namero c590007€9, 61 σα redemo (14 


«ὃν Ἰόνιον χώρα: vívec τε ὧν μέγα, xal “πολλαχῇ 
ἐνενδαχιμεῦν͵ τὴν τε Θρῴπη» ὁπάγεσθαε egzec» αὖ- 
«οἧς, καὶ τὸν "lecgoo δαάάντας τὴν τῆς Σαρρματίας 
χορένους, δεαάπταέ τε ἃ; τὰ» ἐπὶ τάδε τοῦ “στβοῦ 
χώραν, καὶ zxcas-peijepéosec si» ταύτῃ Θράπην, 


Tüspai e τρὸς cip guyip τοῦ vise ἐψώόρηων bk 
τὴν Suxspéo τε, aui. Δίπευλίων, ταὶ Seco Wege. 
"AXY des qb» ἀπὸ E mdénguse gégge τοῦ Βαριορίο» 
xile2duo zh^-w hai gegég Coo usns 
ἐπὶ evcslmoc p3cur πα ιῷΤ’αιμλέσυς, τένας. “ de 


gestis inciareseerewt, "Trsekom. perdomeeno : 0$ 
letro σον ον, Sormeties rogóomwem ibat", 
funt. 9ero qni 13dont eos 8 Deytióo poles, (ἡ γυοὴ 
feee i0 regpowem qua odte2 Íoteom ewiotero , “4 ombvueto 
Tibraria, 2d cnvem enm )«nisse, δα 96e foie. 
46. Bérov 2ee0,49000 qnédene sent qui Gener ΝῊ’ 
sóres Alhenss esee ; queso ΒΕ, qué tono Gm 
fous, guneestey nt v hane Lontdotrwem, ABufie, 4 
Theseeliat seyjaonem. Coseyom onoteves M fepjo sh 
Egidemuo evque 24 Corner erit M, apple 
eter sgetvene (εἴ mile stade m, Pone ppm 
suus αν gaes cwm τ, fvqpro es 
Beviqiesv 2. medisevésne? ee ^tirmiene qum. M 
luv, stie geo Sondatie "gionem fleitinie o 


bwecmi, xxt τῇ αὐτῇ mA kn D dee Pahelo σε fvtin. Kon nom fes, tof 
1wesustlló» 


μεούχεια. ταρσῆχαν yp τοῦ lec», : 

*z τὴν em» Zavlühem goce», Sui τοῦ -εὐτῷ ὅσαι 
Ma ἐχυράν» αὐείχῃε τών V -X- fu ταὶ 
Mosi. Masc dk τιυδαλνίισνας. Pase pusced- 
weba, διΣ τὰ adt oaévys fere edi 
tip Gzam, Ἰλλυσιοις adii A. “νας πργοντίνει 
ἃ Ame. M ach :ὠδένσις. των, 
vésume ἡ Ὥλυοιχῶν τἔνης σιν τοῦ Ty 


deed. bapyntior grunareo ^t His, qué iyi des 
sem 5 crgjenet oie ΟΡ ΗΝ. eem mov o 
divieb, 2e sle«p Ὁ ene iequedo reb Hvtyo 
AMD τΘυνί eb, Somiae guueve M» iahitom Wire 
"Ὁ NEP uro ÉvUPU, IMP Hase 4 ΦΗΜΗ͂Φ ch 


Ymoim wergisates. 


(1-8 Θὶ et Cayteum eise 


2 "EL, de otionp V. ct aoo, T ne 
Eun. $e. CEIE 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 


531 


sortitos, ut dicantur lilyrici. Sed hrec hactenus ad- A ἐπωνυμίαν ἀπὸ τῆς χώρας, διαχεκρίσθαι μέντοὶ 


motata de isla gente sufficiant, csi quidam putent 
nominis rslionem baud rectam me assignasse. Vc- 
ram propter regionem quam colunt, merilo, ut mihi 
videtur, lilyrici appeliantar. Nec tamen invidia 
186 comitetur, ia buac modum de his sentientem. 
Nam Aibsuos polius Macedonibus adnumerari exi 
süme quau alii in terrarum orbe genti. At de his 
satis. lliyricos igitur eam gentem nowino, qui jux- 
ta lonium habitat esque ad summam stria, sic 
dicissa regiouem $9 45 ad sipumn. exeurrit ia 
pelagus. Adversus horum regem (9) ama. capiebat 
Mechmetes, quia uibutum amplius ferre recusa. 
bot. Nam regius praeco ad bunc accesserat, jubeus 
ut quamprimum, mora omni posita, tributum iu 
januss inferret. Illyricorum rex, colligens vibutum, 
«quod  coatinebat — quinque myriades staterum 
sureorum, idque præconi ostendens, dicebat : 
Tributum quidem collectum et paratum in promptu 
est. Nec tamen mibi cordi est immittere. regi. tantas 
Opes, εἰ ie planissime his privare. Verum si bel- 
lum ab rege impenderit, bello we committam fe- 
lieius, si tanta pecuniæ affuerit vis. Praæterea 
si ea necessitas me apprebenderit, ut wibi iu aliain 
sit ulgrandum regionem : (fretus. isti opibus, vi- 
tam commodius exigere potero. ltegius praco au- 
diens istos sermones, respondisse fevtar in. bunc 
saodum : Et quidem pulehrum οἱ hoacstym erat 
opes istas in tue dominiu permanere, si. non in- 


terim foederum ieligionem: lupie trausgrediendo C. vov, 


lemerares: sin cupidine harum opum ductus, fo- 
dera violare lustiiueris, et inde tibi nescio quam 
felicitatem pollicitus fueris, vereor profecto «ut con- 
wariwm eveniat, Nam auctore Dco possidere istas 
opes neutiquam malum duzero. Praeterea iisdem 
epibus suctore Deo exui, longe optimum jud.co, 
potius quam coniumelis et iujuriis afficere eum cu- 
ju prsesidio eas aequisieris. 


ὑπάρχον, ἄλλοτε ἄλλην φωνὴν ἀφιέμενον, ὥστε 
πολλὰ γένη αὐτοῦ, καὶ σφίσι διενηνοχότα πάμπαν 
ἐς τὴν φωνὴν, λαχεῖν τοὔνομα τοῦτο Ἰλλυριοὺς xa- 
λουμένους. ᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν οὕτω μοι ὃς τοσοῦτον 
ἀναγεγράφθω. Εἰ δὲ μὴ τοὔνομα αὐτὸ ἐς vivo; τοῦτο 
ὀρθῶς εἴρηταε, διὰ δὲ τὴν χώραν, ἣν ἐνοικοῦν φαῖ- 
νεται τὴν Ἰλλυριῶν, ἄξιόν ἐστι φέρεσθαί οἱ τοὔνομα 
τοῦτο. Καὶ μὴ νέμεσις εἴη οὕτω ᾧφρονοῦντι κερὶ 
αὑτῶν. ᾿Αλδανοὺς γὰρ ἔγωγε μᾶλλόν τε τοῖς Max:- 
δόσι προστίθεσθαι ἂν λέγοιμι ἢ ἄλλῳ τινὶ τῶν κατὰ 
τὴν οἰχουμένην ἐθνῶν, Οὐδενί τε γὰρ συμφέρονται, 
ὅτι μὴ τὸ Μακχεδόνων γένος. ᾿Αλλὰ τούτων μὲν πέρι 
ἅλις ἔστω ταῦτα εἰρημένα. Καλείασθω δέ pov τῷ 
ὀνόματι τούτῳ Ἰλλυριοὶ οὗ περὶ τὸν Ἰόνιον οἱ- 
χοῦντες ἄχρις ἄχρας Ἰαστρίας καλουμένης πρὸς τῷ 
μυχῷ τοῦ χόλπου, ἀνεχούσης ταύτῃ ἐς 9b πέλαγος, 
καὶ οἱ περὶ τὴν ταύτῃ μεσόγαιον οἰχοῦνέες Ἴλλυ- 
ριοῖ, Ἐπὶ τοῦτον δὲ tb» βασιλέα ἐστρατεύετο βασι- 
λεὺς Μεχμέτης, ὅτι τὸν φόρον αὑτοῦ, ὡς ἐπ᾿ αὐτὸ» 
ἀφίκετο βασιλέως χήρνξ, χελεύων τόν τε φόρον 
ἀκάγειν ὅτι τάχιατα ἐς τὰς βασιλέως 00pa;, xai 
ph διαμέλλειν, συναγείρας τὸν φόρον, πέντε ὄντα 
μυριάδας στατήρων, χαὶ ἐπιδείξας τῷ βασιλέως 
χίρνχι, ὡς ἕτοιμος μὲν εἴη ὁ φόρος, καὶ ὡς παξ- 
εσχεύαστο, οὗ μέντοι γε προδυμεῖται ἐπιπέμποντα 
τῷ βασιλεῖ τὰ χοήματα, στέρεσθαι τούτων αὐτὸν 
οὐδέ οἱ καλῶς ἔχειν. ᾿Αλλὰ σὺν τούτοις, καὶ ἦν πο- 
λεμεῖν δέῃ, πολεμεῖν τῷ βασιλεῖ πόλεμον ἑπαράμε- 
ἄμεινον ἂν παρασχενάζοιτο ἐς τὸν πόλεμον. 
Καὶ ἣν δίῃ ἀπαίροντα ἄλλην τινὰ στέλλεσθαι χώ- 
ραν, ταῦτα ἔχοντα τὰ χρήματα, ἄμεινον πράξειν. 
Τὸν μὲν οὖν χήρνχα λέγεται ἐπειπεῖν, ἀχούσαντα 
φοὺς λόγους τούτους ^" βασιλεῦ 5955s τῆς χώ- 
pac, ἀλλὰ ταῦτα τὰ χρήματα χαλῶς ἔχει παρὰ col 
εἶναι μὴ τὰς σπονδὰς παραθαίνοντι. "Hv δὲ διὰ 
ταῦτα παραδαίνων οἴῃ ἄμεινον πράξειν, δέδοικα 
gh χεῖρόν σοι γένοιτο διὰ ταῦτα. Σὺν γὰρ Θεῷ 


καὶ ταῦτα ἔχειν τὰ χρήματα πολὺ ἄμεινον" καὶ σὺν τῷ Θεῷ τούτων στέρετθαι ἄμεινον, ἢ ὑδρί- 
ζοντα ἐς ἐχεῖνον πολλαπλάδια τούτων κεκεῆσθαι. 


His dictis, praeco δά regem revertitur : exponens- 
que qua acceperit ab. [liyricornm rege, regem cem- 
movit, ut contra ambos bellam susciperet. Nam 
codem tempore etiam bellum — (uit cum  Dacite 
principe, qui injuriam maximam regis familim fe- 
cerat, legatis ejus violatis οἱ interfectis. Carterem 
sub idem tempus quo Daees — bello lacesselas, liiy- 
rici regem uleisci. nequivit. Verum. isto. demum 
anno cum exercitus ab Europa et Asia Adrianepo- 
jun forent collecti, primo vere io. lllyricos  wovit, 
in aRimO 3gilans εἰ in BonJalis regionem irruere. 
llic rex fuerat filius illegitimus regis qui prius im- 
y.crio temperaverat lilyricos : οἱ cum discordise a- 
iroces inter ipsum et(ratres cjus qui ad ducatum 
aspirabant exarsissent, wiserunt legatos aJ regem, 
ejusque arbitrio vem tota: transigendam permise- 


Tevta ὁ κήρυξ εἰκὼν ἀπήλαυνε παρὰ βασιλέα, 
καὶ ἀπαγγιίλας τοῦ Ἰλλυριοῦ τὸν λόγον, ἐπῆρε 
βαοιλέα στρατεύεσθαι ἐπ᾿ ἀμφοτέρους. "Hv δ' αὑτῷ 
τηνικαῦτα ἔλασις ἐπὶ τὸν Aanlac ἡγεμόνα, ἑἐξυθρί- 
σαντα μεγάλως ἐς τὸν τοῦ βασιλέως οἶχον, xal ἄνε- 
λόντα τοὺς πρέσδεις. ᾿Αλλὰ «τότε μὲν ἐλαύνοντι ἐ πὶ 
Δᾶκα:, οὐκ ἐξεγένετο τίσασθαι βασιλέα Ἰλλνριῶν" 
«ty δ᾽ ἐνιλυτῷ τούτῳ. ὡς παρῆν αὐτῷ νὰ στρατεύματα 
ἐς τὴν ᾿Αὐδριανούπυλιν ἀπό τε τῆς Ασίας καὶ 
«ἧς Εὐρώπης, ἦρος ἐπιγενομένον, ἐξήλαυνεν 
ἐπὶ Ἰλλυριοὺ:ς, ἐν vip ἔχων ἐσόαλεῖν καὶ 6; 
thv Σανδάλεω χώραν. Τὸν δὲ βασιλέα τοῦτον, talla 
ὄντα νόθον τοῦ πρότερον βασιλέως Ἰλλυριῶν, καὶ 
πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ διηνεγμένον, ὡρμημέ- 
ους ἐπὶ τὴν τῆς χώρας ἡγεμονίαν, καὶ διαπρε- 
σθευόμενον ὡς βασιλέα͵ ἐπετράποντο αὑτῷ ξιτιτητῇ, 


Νοίυ 9 marginoles. 
(9) Svphanum illegitimum, qui patrem dolo. regvo ejecerat. Vide Donfin. εἰ Jov. 





521 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


523 


tur regia castra, ut. si. quid opus esset, militibus 2. ἀχρεῖος ὅμιλος, ὁ λοιπὸς τοῦ βασιλέως στρατὸς b 


inserviret. Reliquus interim. exercitus equitibus 
constat. Nec tamen geus est, ut »upra edocuimus, 
286 que plura jumenta in expelitiones duest. 
Transito Mlyrisso, impetum in regiouem hostilem 
dedit; et aggressus Dorobizam urbem, cam onini 
machinarum genere oppugnabat. Urbs bzc est sita 
jn excelso monte. Quapropter natura loci munitis- 
sima perhibetur. Αἱ rex expediens bombardas et 
mortaria, non cessabat terrorem injicere oppida- 
nis; et tandem urbc potitus est. Partem hominum, 
quos ibidem indeptus erat, in ea urbe reliquit, 
parte donavit Turcorum optimales, tertiam partem 
Byzantium transtulit, Mechumetem jussit deligere 
Europe exercitus robur, atque festinare citato 


agmine in eum locum in quo acceperat regem Iily- B 


riorum morari, antequam regiam sihi subjiceret ; 
qui impigre jussa capessens, sumua celeritste 
adbibita, flumen transgressus est. Veniens Gai- 
tiam, accepit regem proficisci trajecto flumiue in 
Cliüam urbem. ls igitur, nihil reimittens de cursu, 
transivit (luvium qua eum in tres alveos divisum 
cognovit: hoc superato, Clitiam (10) venit die 
secundo. Rex, sublatis signis, Gaitiau contendit, 
regni sedem lilyrici. Quo ubi pervenit, urbs illico 
couditionibus seu pactionibus in ditionem regis 
venit. Nam ubi fama increbuit, Dobobicam esse 
captam ἃ rege, qua urbium tolius regni longe 
erat. inunitissima, reliqux urbes illico territa: in 
diversun abripiebantur, et quilibet pro se sedulo 
coutendebat ut prior deditionem faceret, sperans 
se ju hunc modum non parvam gratium apud 
regem inilurum. Gaiti& cives, eum appropinquas- 
set rex, continuo primores eivitatis obviam mise- 
runt, dedentes sese. ct sua regi. Orabant autem 
regem, ut ipsis perinitieret patrio et solito more 
reupublicani administrare. Rex preces corum non 
aversalus esi, verum con:iuuo, quod peliverant, 
prsestitit. Deinde etian. arcem in deditionem acce- 
pit, quam przsidio imposito suorum fraavit, 
Elegit sibi optimatum filios; dehine quosdam de- 
legit, quos donavit iis qui secum erant. Ubi pri- 
inum ca urbs in dowinium concessit regis, nego- 
tium datum est. Machumcti, januarum duci, ut 
accepto  Europzo exercitu, 
pergeret adversus lilyriorum regem. Nam audierat 
eum morari in ca urbe qua distabat ab Gaitia 
itinere maxime quinque dierum, exspectantem 
quonam res lliyriorum essent evasurs. Ejus au- 
tein. urbis quz regem lllyriorum tenebat, nomen 
erat Clitia. Etiam fratris. ejus lium agentem an- 
πιο decimum tertium, ibidem cum rege conver- 
sari nuttiatuui erat Machumeti. llic assumens, ut 
jussus erat, exercitum, 'secundo 9877 die attigit 


C 


summa celeritate D 


κεύει μάλιστα δ᾽ ἀνθρώπων ὧν ἡμεῖς ἴσμεν. “Αγον- 
«και δὲ xal ὑποζύγια πολλαπλάσια, ὡς καὶ Tp^tt- 
póv μοι δεδήλωται. Ὡς δὲ τὸν Ἰ)λυριὸν διαδὰς, 
ἐσέδαλεν ἐς τὴν χώραν, πρῶτον μὲν ἐπὶ Δοοδίχην 
κλόλιν ἐπὶ τῇ ἐσδολῇ καταπτὰς ἑἐπολιόρχει. Ἢ δὲ 
πόλις αὕτη οἰχεῖται ἐρυμνὴ οὖσᾳ ἐπὶ ὑψηλοῦ pou. 
Τηλεθδόλοις δεδιττόμενος τοὺς ἐν τῇ πόλει, ὑπτίοις 
τε χαὶ τοῖς ἴσοις, παρεστήσατο τὴν πόλιν. Καὶ τὸ 
μὲν αὐτοῦ κατέλιπε, τὸ δὲ δωρησάμενος Τούρχων 
«οὺὑς ἀρίστους, τὸ τρίτον ἀπέπεμψεν ἐς Βυζάντιον. 
᾿Απὸ δὲ Δοθοδίχης αὐτίκα ἐκέλευε Μαχουμούτῃ ἐπι- 
λεξάμενον τοὺς τῆς Εὐρώπης ἀρίστους, προϊέναι ἐς 
τὸν χῶρον, ἐς ὃν ἂν πυνθάνοιτο *' τὸν ᾿Ιλλυριῶν βα- 
σιλέα διατρίδειν, πρὶν δὴ τὰ βασίλεια ὑφ᾽ αὑτὸν 
ποιήσασθαι. Οὗτος μὲν οὖν λαδὼν τούτους, ἤλαυνε 
χατὰ χράτος, ἀναδῆναι διὰ τοῦ ποταμοῦ, Ἐλθὼν 
δὲ ἐς Γαϊτίαν, χαὶ πυνθανόμενος ** ὡς βασιλεὺς 
mv potot, διαδὰς τὸν ποταμὸν ἐπὶ Κλιτίην πόλιν, οὐ- 
δὲν ἐπισχὼν, δρόμῳ ἀνέδη, ἦ τὸν ποταμὸν εὗρενὲς 
τρία γενόμενον, καὶ διαδὰς, ἀφίχετο ἐπὶ Κλιτίην 
δεντεραῖος. Βασιλεὺς δὲ ἄρας ἐντεῦθεν, ἀφίχετο ἐπὶ 
Γαϊτίαν, τὰ Ἰλλυριῶν βασίλεια, Καὶ ὡς ἐπέλασεν 
αὑτίχα, f τε πόλις προσεχώρησε καθ᾽ ὁμολογίαν. 
Ὡς γὰρ Δυδοδίχην ἐπύθοντο ἁλῶναι ὑπὸ βασιλέω;, 
πασῶν δὲ ὀχυρωτάτην, αὑτίχα αἱ λοιπαὶ πόλει: χα- 
θίσταντο ic φύδον, χαὶ ὥρμηντο αὑτός τις ἕκαστος 
φθῆναι, βουλόμενος βασιλεῖ χαρίζεσθαι προσχωρῶν. 
Οἱ μὲν οὖν ἐν Γαϊτίᾳ, ὡς βασιλεὺς ἀγχοῦ ἐπέλαδε, 
τοὺς προεστῶτας ἣ πόλις πέμψασα, βαδιλέα παρε- 
δίδου τε σφᾶς, xai ἠξίουν πυλιτεύεεςθαι χατὰ τὰ 
πάτρια καὶ συνεχώρει μὲν αὐτοῖς, ἅττα ἠξίουν σφίσι 
συγχωρηθῆναι ὑπὸ βασιλέως "μετὰ δὲ, ὡς τὴν ἀχρό- 
πολιν παραλαῤδὼν, φρουρὰν ἔφαινεν ἐν αὑτῇ, παῖδας 
τε τῶν ἀρίστων ἐπιλεξάμενος ἑαυτῷ τε χαὶ περιεξ- 
ελόμενος, xal τινας τοῖς ἀμφ᾽ αὑτὸν διένειμε “ ταύ- 
τὴν μὲν οὖν τὴν πόλιν, ὡς αὐτίκα παρέλαδεν, ἐκέ- 
λευσε Δίαχουμούτῃ τὸν τῶν θυρῶν ἡγεμόνα, &va- 
λαδόντα τὸν τῆς Εὐρώπης στρατὸν, ἐλούνειν ὅτι 
«τάχιστα ἐπὶ τὸν βασιλέα τῶν Ἰλλυριῶν. Ἐπυνθά- 
vero γὰρ ἐν τῇ πόλει τῆς Γαϊτίας, ἀπεχούσῃ ἡμερῶν 
πέντε ὁδὸν, διατρίδειν,  xapaboxoovza fj ἐγχωρήσει 
τὰ Ἰλλυριῶν πράγματα. 'H δὲ πόλις αὕτη, ἐν 1) 
ἔμενε βασιλεὺς, χαλεῖται Κλιτίη, xal ἀδελφοῦ 
αὐτοῦ παῖδλ, ἀμφὶ τὰ τρισχαίδεχεΣ ἔτη ve- 
γονότα, διατρίδειν ἐπηγγέλλετο Μαχουμούτῃ. 
Λαδὼν μὲν οὖν τὸν τῆς Εὐρώπης στρατὸν, δευτε- 
palo; ἀφιχνεῖται ἐπὶ τὸν mosap;v, τοὔνομα ναυ- 
σίπορον **, ᾧ δὴ μάλιστα θαῤῥῶν Ἰλλυριῶν βασι- 
λεὺς ναυσιπόρῳ τε ὄντι, χαὶ μεγάλων νεῶν τε οὐχ 
ἑνονσῶν τῷ ποταμῷ, οὖκ ἄν ποτε ᾧειο διαδάντας 
τὸν ποταμὸν ἐλάσαι ἐπ᾽ αὐτόν. Ὡς; δὲ ἐνταῦνα 
ἐπέλασεν ὁ στρατὸς ἐς τὸν ποταμὸν, ἐνταῦθα ἐπι- 
επεύδων Μαχουμούτης τοὺς τοῦ στρατοπέξον ἀρί- 


Notule marginales. 


(10) Clyzam. 


9 BR. πυνθάμενοι. [n al. ut inc. " R. πυθόμενο;. "᾽ ,Yomen fluvii de.ideratur. In it, on est lacuna, 





sa LAONICI CHALCDOCONDYL£& 523 
eo conve. Ex com deshmr ssmetiste amie ἃ gave» :; cxi) Gowoviwcas, xxi ἀλλήλοις tz δ πὶ 
ipssrum Lol esslescereat, et derer) a ας  cr»2 ςυλφεφέπειος, ck» τε x ἐδῆχσεεντο 9 ὄχυ. 
»beeti feret, ε2: mnhmelem emumerant valdus- μὰ: χαὶ τ: χη czecÓÉllievce zapiugá- ἐμπερίαν 
sums pndique ehiccts muri. Κλ profici.centes im δὲ cb» τε r&v  «-nuges xai τὴν 4d τὸν νιον 


ime wb feu. Yerem, ut mábé videtur, dinrerdin- — Quod. ὡς [pacc δειεῖ͵ ἐπιφερόμενον τὸν Zavió- 
rem caezam parem june Saniahs seminavh, Im», Mime &»erriem σφᾶς ὃς τὸ wlepüem. Ttv 


ers, biam idisn. Sexdhls con- —— δρῦνεα, ἐπολέμουν τῷ p Σανδᾶλῃ δια- 
amm δευδουεδη 2d MÀ beue ugeraéerem chquat φίῤφυνεες τὸν εὥεμνι. Τὴν δὲ ατέαν τεύτῃ φποῖν, 


wersams ἰἔνψας piurummaa Cmm boc weelAere, ife. ὅδ: αὐτὸς πρόφα ἐς τὴν Tues πάλιν ἀπηλ- 
55 e πυοδειδος ετϑὲ sach ἀτοεὶ Uxer, aea κε εὖνιεῖο. Qu τῶν 4i διατρενδεῦπα:, i5 
azmphes krste und qamoaes ποτς D peegart ὑτετεράγειν ἃς τὴς χῶσαν εἰττα, xr3xhb χὴ b» ἄλλο- 
Gem mem ὡδοὐετιταδευν unn εἶμ τὸ dam Bhe- τρῖρ χώρῃ bacadina xri 3€. do τάδε ἔπεφ'ξειν ὃς 
paeem praefert Semi, micis Mais ἡ cab. εὐὐρώταις. CH al» eie vreh οὖς ἔπκεϑετο, 
φῬαξιδοε. ef reco üeretit Cfvpeere, ἐς wd λύπαι: δὲς εν ἔξτπετο Ee χὴ τὰν τ γευχλ &le- 
m οὗν deceret τὰ τς vgocebriux τῶτδα ἃ πὲκδητιι kh; ϑιωρεντίσε ἔ εἰτῇ το αὐκῷ petem- 
bemines itsrsegm sübemoerihar werbés αν, τὸ ὡς D» Sulixtas ". χες: μὲν οἴσω γενέσδαι 
sud m beer wedum τε Ὁ» κῶς: « xem κοεεοα, — afveralo τὰς dk ταῖδα αἰτοὶ Dag μέντα, xal bab 
suh dunun wenrem iix "Clares.im τιλατετ-ὰο xitarcbe-». Umaiai/ τῷ 
s»: kwrere euxser4, ὅγε πε perezrma mebre 2d παροὺ, mrec3dqaePs τὲ wp παῖς ex Guwedare e 
lawn. Mur qedcm xà εἶν πο cepe ἃς; tke quas taroerxb τὸῷὶ κ΄ τὸ» acia rai 
-mnueranser. Fakes memancas peas Cum potr-. φπιγοὺς εἐτρατεῦ aic. éÜÉars 
«t bali dex a ὅδοι . bebb aé- — woemgtsQztem UR Clu ance zii δπεναντέκ 
esems c patstus, gearuaneue oue pctocwe δια τὶ; REX. ἜΞ4. υδεῖε:ε ii» οἷο ταὶ εὖτος θαμὰ 
*»Trice cqui, prm de ciencem a δε ὡς τινεῖο τον D Ὥλεα εν Erxdds, 


Ἔδει ἣν marg Eius 


K unns Ἐξ τὴς Ἔτο τὰ Nw eem RO 7 νι φισ τ; δὲς eem K 
SE, n. ATIS. . 





935 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


836 


Ad hos pracones dimisit, qui jubevopt. ut. snam Α ἔσεσθαι αὐτοὺς ἐν μέσῳ τῆς Baoc £o; χώρας ἄντέ- 


singoli regionem regi traderent : quod si facerent, 


fore ut singuli aliam regionem in Europa ab rege 
aceiperent. Principes illi, persuasi preeonum 
verbis, semetipsos et regionem regi manciparunt. 
€ogitabant enim impossibile fore, αἱ jn poate- 
rum regionem suam defendere δὲ tutari possent, 
«um undique ciugerentnr regis regione, quasi in 
medio hahitantes. Verum profecti in januas re- 
gis, hac conditione adducti, deditionem faciunt, 
ut alia regione pro sua ab rege donarentur. Nec 
multo post hos compedibus conmpeditos abduxit 
domum, sinul etiam exercitum dimisit, Regem 
Miyricorum mane cum in castris quiesceret, et 
abitum moliretur, accersivit in conspectum suum. 
"Qui cum intelligeret, eo parum favore regis vocari, 
tenens manu litteras, quibus continebatar jus. 
juisndum ab Machuimete datum, prodibat In con- 
apectum regis. Ut in conspectuin regis venit, rege 
imperante caput ejus precisum est (13). Tradunt re- 


γειν ἃς τέλος. ᾿Αναπείθονται οὖν ἐφ᾽ ᾧ ἄλλην ἀντὶ 
τῆς σφετέρας αὐτῶν σφισι γενέσθαι ὑπὸ βασιλέως. 
Καὶ ἀφικόμενοι ἐς τὰς θύρας, τὴν τε χώραν παρὲ- 
δοσαν. Καὶ oj πολλῷ ὕστερον, αὐτοὺς ἐς φυλαχὴν 
ποιησάμενος, εἰσεκομίζετο ἐπ᾽ olxou, καὶ τόν τε 
στρατὸν ἅμα διῆχε. Τὸν “έντοι βασιλέα Ἰλλυριῶν, 
ἀπελαύνων ἐχ τῆς χώρας, ἕωθεν, ὡς ἐν τῷ στρα- 
τοπέδῳ ἀνεπαύετο, μεταπεμψάμενος ἐκάλει ἐς ὄψιν 
τὴν ἑαυτοῦ. Ὁ δὲ συνιεὶς, ὡς οὐχ ἐπ᾽ ἀγαθῷ μετα- 
πέμπεται αὑτὸν, τὰ ὄρχια ἐν χερσὶ. ἔχων, ἐξηγέρθη 
t£, καὶ ὡς ἀπήχθη ἐς ὄψιν τὴν βασιλέως, ἀπέταμόν 
«ε αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν ἐπιτάξαντος βασιλέως. Δέ- 
γεται δὲ καὶ διδασχάλῳ αὐτοῦ τῷ Πέρσῃ τοῦτον 
παρασχεῖν, ὥστε διαχρήσασθαι. Ot δὲ μάγειρον αὖ. 
τοῦ αἰτησάμενον ἀνελεῖν, διενεχθέντα δὲ γνώμῇῃ 
πρὸς Μαχουμούτην τὸν Μιχαήλον, λέγεται ἀνελεῖν 
κελεῦσαι τὸν βασιλέα ᾿Ιλλυριῶν. Οὗτος μὲν δὴ οὕτω 
λέγεται τελευτῆσαι μετὰ τῆς ἡγεμονείας αὐτοῦ ὑπὸ 
βαπιλέω; καταστροφήν. 


gem propinsasse interficiendum lllyriorum regem, Perse praceptori suo. Suut qui referunt, coquum regium 
istum virum, nescio quod crimen ín eum intendentem, confecisse. Nam is, cum plurimum dissi- 
deret ἃ seutentia Macbumetis filii Michaelis, regis jussu BHllyriorumregem letho dedit. In hunc modem 
memori: proditum est, occidisse lllyriorum regem, occupato regno ejus ab rege Turcorum. 


Veneti et Pannones cognito regionem lllyriorum 
jn ditionem venisse rcgis, regemque lllyrium ea- 
ptum ab Turco occubuisse, propterea reliquos re- 
gionis principes miserandam 991 in vinculis agere 
vitam, hac neutiquam diutius ferenda esse censue- 
rum; ac forinidine magna tentabantur, cum animis 
reputarent, brevi fore ut 
feliciter experirentur. Veneti graviter ferebant, 
pr:fectos regios contra ipsos insurgere, et sub- 
ditis eorum molestos et intolerandos essa. ἢ» 
terim tamen federum sanctitatem bona fide colue- 
yunt, suspeusi exspectatione eventus rerum. Josuo 
Albanis filius regis praefectus, Argos in Peloponneso 
per proditionem sacerdotis, qui ea in urbe moraba- 
tur, naetus est, et ex aperto jam. bellum gerebat. 
Omares Turacbanis (ilius, incursionein in. Naupa- 
ctum fecit, nec etiam ab regioue in. Peloponneso 
Venetorum circa Methonam, regii jus belli absti- 
nuerunt. His accensi Veneti, baud. amplius cun- 
etandum et ferendum rati, ad. cousultandum quid 
agerent potissimum, conveniebant, sententiis in 
utramque partem probe pensiculatis, cum jam saz- 
pius consultassent senatores qui Evocati dicuntur. 
Victor de familia Capellarum (14), vir divitiis et 
dignitate pracellens, quique urbem regere optimus 
censebatur, adductis in suam senteutism propinquis 
et cognatis, conscendeus tribunal, talen orationem 
habuisse fertur : Viri Veneti, szpius alias cognovi 
certis experimentis, hujus civitatis iucolas nequa- 
quam cedere animis, si quando instituant rerum 
necessariorum, qus ad rempublicam pertinent, 
consultationem. Quapropter paucis vos compellan- 


idem exitium parum C 


b 


Ὥς μὲν οὖν ἑάλω ἡ τῶν "TAxopiov χώρα, καὶ ὃ τε 
βασιλεὺς ἐτελεύτησεν ἁλοὺς, καὶ οἱ λοιποὶ ἡγεμόνες 
εἴχοντο ἐν φυλαχῇ, πυθόμενοι ταῦτα οἵ τε Οὐενετυὶ 
καὶ Παίονες, δεινὸν ἐποιοῦντο, xal ἐς φόδον χαθί- 
δταντο μέγαν, αὐτίχα οἰόμενοι ἐπὶ σφᾶς ἥξειν τὸ 
δ:ιινόν, αὶ οἱ μὲν Οὐενετοὶ ἐχαλέπαινον, ἐπιφερο- 
μένων σφίσι τῶν Basado; ὑπάρχων xal χαλεπῶν 
ὄντων τοῖς ὑπηχόοις" ἐνέμενον δ᾽ ὅμως ταῖς σπον- 
δαῖς, χαραδοχοῦντες f] ἀποδέσεται aglat τὰ πράγ- 
ματα. Ὡς δὲ τό τε ἐν Πελοποννήσῳ "Apyo:z, ἱερέως 
τῶν ἐν τῇ πόλει παραδόντος προδοσίᾳ, ἔλαδεν ὁ τοῦ 
βασιλέως ὕπαρχος ᾿Αλύάνεω παῖς, τοὔνομα Ἰησοῦς, 
xal ἐπέθετο περιφανῶς ἤδη πολεμεῖν" χαὶ Ναύπα- 
xtov μὲν ἐπέδραμεν Ὀμάρης ὁ Τουραχάνεω᾽ τὴν δὲ ἐν 
Πελοποννήσῳ χώραν Οὐενετῶν, τὴν περὶ Μεθώνην, 
καταλαθόντες οἱ τοῦ βασιλέως, οὐκ ἐνεδίδοσαν " àv- 
ταῦθα οὐχ ἔτι ἀνχτχετὺν ἐποιοῦντο ἡσυχίαν ἄγειν. 
'AX)' ἐδουλεύοντο μὲν ἐπ᾽ ἀμφότερα γινέμενοι ταῖς 
γνώμαις. Καταστάσης δὲ πολλαχῇ ἐχχλησίας τῶν 
K)n:0» χαλυυμένων, Βίκτωρ τῶν Καπέλλων οἰχίας, 
ἀνὴρ πλούτῳ τε xal ἀξιώματι προέχων, καὶ ἄγειν 
δοχῶν τὴν πόλιν χράτιστος, ποοσπαραχαλέσας xal 
τοὺς προσήχοντας αὐτῷ καὶ συγγενεῖς ὃς τὴν Eav- 
τοῦ ψῆφον, παριὼν ἐπὶ τὸ βῆμα ἔλεγε τοιάδε" "Av- 
δρες Οὐενετοὶ, πολλαχῇ μὲν xal ἄλλοτε δοχῶν τοὺς 
ἐνοιχοῦντας τὸ ἅστυ τόδε μὴ διαπίττειν λογιζομέ- 
vou. τὰ δέοντα, βραχεῖ τινι λόγῳ ἐνύμεζον δεῖ:θαι 
ἐς ὑμᾶς" πάντα δὲ τὰ πράγματα, οἷα προτρέπ:αθαι, 
χαὶ μὴ προθυμουμένους ἐπὶ τὸν πόλεμον τοῦτον, 
ἐπεὶ δὲ χαὶ τῶν πρωτεύειν ἀξιούντιυν παρ᾽ ἡμῖν 
οὐχ ὀλίγων, παριόντες χελεύονσιν ὑμᾶς μὴ οὕτως 
ἐπαχθῶὼς περὶ μεγάλων βουλεύεσθαι πραγμάτων, 


Notule marginales. 


(15) Alii excoriatum scribunt, 1465. 


(t4) De Caselliis. 


531 


DE REBUS TURCICIS LIB. X. 


$538 


ἀλλ᾽ ἀνέχεσθαι μᾶλλον, πρεσδείαν πέμποντας ἐς τὸν Δ dos. existimavi, cum videam etiam iuvitis et arma 


βάρδαρον περὶ τῶν σπονδῶν, ὡς οὐ δίκαια πράττοι 
παραθαίνων τοὺς ὄρχους, xai τὰς σπουδὰς, xol vou- 
θετεῖν αὐτὸν τὰ δέοντα, ἣν δὲῃ πεισόμενον. Ἐλν δὲ 
ἀναιρεῖσθαι πόλεμον, ἀναγχαῖον λόγον περὶ τοῦ πα- 
θόντος πολέμου, ἐπιμνησάμενον ἱχανὸν, οὕτως ἱέναι 
ἐπὶ τὴν ψῆφον. Δεῖ δὲ Exacta λογιζομένοι: τὰ χα- 
λεπὰ μιτριώτερα φαινομένων τούτων αἱρεζ:θαι 
ἐπιλεγομένους. Πρῶτον δὲ &vayxalov προθέμενον 
Ψῆφον, γνώμην ταύτην ὡς ἕκαστα ἀποθδαίνειν. Φασὶ 
γὰρ οὗτοι, ὅτι εἰ πολεμήσομεν, a! κατὰ τὴν ἥπειρον 
πόλεις ἡμῶν, ἔς τε τὸν "Ijviov, χαὶ ἐς τὴν Πελοπόν- 
νησον, καὶ τὴν ἄλλην ἤπειρον πόλεις, οὐχ ἕξουσιν 
ὅπως διαρχέσωσιν ἐπὶ χρόγον τινὰ, ἀλλ᾽ ἐπιλείψει 
1S αὐτὰς τὰ ἐπιτήδεια, xol ἀπολοῦνται ἣν τι ἐπίῃ 
ic αὐτὰς χαλεπόν. Καὶ τῆς τε ἐμπορίας τῆς αὐτοῦ 
χώρας στερονμένης, ἡμᾶς φασι μεγάλα ἂν βλάπτε- 
σθαι τοῦ λοιποῦ. ᾿Ανέχεσθαι δεῖ οὖν διὰ ταῦτα, χαὶ 
πρεσδείαν πέμπειν διισχυριζομένην ὡς εἰχὸς τὰ 
«οιαῦτα. ᾿Αλλὰ περὶ μὲν τῆς πρεσόείας πρῶτον ἕρ- 
yopat ἐρῶν, ὡς ἀφιχομένων τῶν πρέσδεων ἡμῶν, 
ἐλλογίμων ὄντων ἅμα, χαὶ ξυνετῶν, οὔτε ἐπιστρη)φὴν 
ἐποιήσατο τῶν πρέτδεων, ἐξαπατήσας τε τῷ λόγῳ, 
τὰ ἐναντία φαίνεται πεποιηχώξ. Ὥστε οὐχ οἷδα, 
ὅ τι ἂν ἔχοιεν αὐτῷ λέγειν οἱ πρέσδει;, ἐπιχαιρότα- 
τὸν ὧν πρόσθεν ἀφιχόμενοι ἐχρημάτιζον, εἰ μὴ ὅτι 
ἀδυνατοῦντες πόλεμον ἐπιφέρειν, πρέσὔεσι διαλύε- 
σθαι βούλεεθαι 4' ἡμᾶς τὰ ἐγχλῆματα, ἐς τοσοῦτον 
αὐτῷ προσφέρεσθαι περὶ τῶν ἡμετέρων. Ταῦτα δὲ, 


οἶμαι, καλῶς εἶχεν αὐτῷ λέγεσθαι, ἣν μὴ τὸ Ἄργος C 


παραλαδὼν, πόλεμον ἡμῖν περιφανῶς ἀπαγγέλλῃ. 
Ἐπειρᾶτο μὲν μέχρις οὗ ταῦτα ἂν φέροιμεν, xa) el 
μὲν ἀνεχόμεθα, ἤδη χωρεῖν αὐτὸν καὶ ἐπὶ τὰ λοιπὰ 
ἀδεῶς" εἰ δὲ μὴ, ὑποχωρεῖν ἔδη ἐς ὅσον αὐτῷ ὑφ᾽ 
ἡμῶν συγχωροξτο. Καὶ ἐν τούτῳ τὴν ἀπορίαν ** ποιη- 
ϑόμενος, οὐδὲν μέντο: ἧττον χωρήσων ἐπὶ τὸν “όλε- 
μον. Εἰ δὲ μὴ, λεγέτω μέν μοι, χαὶ πρῶτον ἐπὶ 
Πελοπόννησον &qixóuevoz;, τὴν τε Εὔῤθοιαν ἐπέστη 
ὀγόμενος, οἵω, χαὶ ἐπὶ τὴν Εὐρίπου πόλιν. Ἀαὶ ἐξιὼν 
αὖθις ἀπὴ Πελοποννήσου, καὶ τὸ δεύτερον ἤδη ἐλαύ- 
γων σὺν τοῖς πειρασομένηις τοῦ πόρου, ἀφίκετο ἐς 
ὄψιν τῆς πόλεως, ὅπως ἂν τὴν προσδολὴν ποιήσαιτο, 
ἐπιὼν ἐπὶ τὴν πόλιν. Καὶ ὁ μὲν ἵππῳ διαδὰς τὸν 
Ebpiæov συνίδοι ** ὅπως: βάσιμά τε εἴη αὐτῷ προσδάλ- 


λοντι **, xol εὐεπιχείρττα. Ταῦτα μὲν οὖν μὴ πο- ἢ 


λέμου τεχμήριά ἐστι περιφανῆ, ἀφ᾽ ὧν ἄν τις αὑτὸν 
ἐπὶ τὸν πόλεμον παρασχευασάμενον ἀπὸ πολλοῦ δι- 
ἐισχυρίσαιτο, διαμαχόμενον τοῖς οὕτως ἐπιειχῶς βου- 
λενομένοις ; ᾿Αλλ᾽ ἐπεὶ πέλεμος plv ἡμῖν χηρύττε- 
tit ix πολλοῦ προϊὼν, τὰ μὲν ὑ ,᾿ αὑτοῦ 5' ποιού- 
μενος, ἀφαιρεῖται f:dz* τὰ δὲ καὶ διαδάλλων τοὺς 
ἐπιστάτας αὐτῷ, τὰ πρόσφορα ἐπιτηδεύει, xal χατὰ 
βρεχὺ μεγάλα προσποιούμενο;, ἄφνω ἀπαρασχεύο'ς, 
εἰ δύναιτο, ἐπεισπεσεῖν, παραλαδὼν δ᾽ ἄττ᾽ ἂν αὐτῷ 
δύναμιν ἀξιόχρεω περιποιήσαιτο. Φημὶ οὖν, εἰ μὴ πό- 


detrectantibus helli necessitatem imponi. Nam vide- 
mini mihi rempublicam planisslme prodere, dum 
cuuctamini arn in praesentiarum adversus barba- 
rum caperc. Siquidem hi qui apud vos non pauci 
primas tenent, monent, ne temere et odiose de re- 
bus adeo arduis consultetis : verum censent lega- 
tos mittendos ad barbarum super foedere expostu- 
lantes, ut qui injuste agat, faederum et jurisjurandi 
religionem abrumpeus ; inonendum quoque esse, ut 
pacem, quemadmodum convenerit, observet, si ver- 
bis potius quam armis a ceptis eum deterrere possi- 
mus, Quod si his nihil apud barbarum effectum fue- 
rit, tum demum neeessaria erit oratio qua ad bcllum 
barbaro inferenduin nos in suffragia mittet. Oportet 
sane eos qui pericula reputant, ea inter se compa- 
rare : et quæ uniuora apparuerint, eligere. Eum qui 
suffragium fert, circa singula hanc sententiam 1e- 
nere conveuit. Nam adversarii nostri aiunt, si bellum 
moverimus, urbes nostrae in eontinente, quze spectat 
lonium et Peloponnesum, nccnon 294 relique 
continentis urbes, liaud habebunt quibus se susten- 
tent ad brevo admodum tempus. Verum necessaria 
eos destituent : et. peribunt, si periculum aliquo 
ingruerit. Preterea si praedicta regio mercihus fuerit 
exliausta, et despoliata, etiam deindeps et in noi 
damna maxima reduudabunt. Quapropter bellum 
prolataudum est, et legatio mittenda, quie isla 
efliciet. De lcgatione primo verba faciam, Nam cuin 
legati nostri, viri prudentes et intelligentes, ad eum 
convenissent, eorum nullam rationem habvit: ve- 
rum fraudulentis et dologis sermonibus usus, contra- 
ria, uam nos existimavimus, fecisse apparuit. Non 
itaque satis apud me constat, quidnam principalis- 
simum eorum super quibus ad euu venerant, coram 
eo expromere debeant, si denuo legationem suscc- 
perini, quam illud : no:, cum non suppetaut vircs ad 
belluin, velle legationibus rem gerere, et ad hunc 
modurn injurias propulsare, et crimina dissolvere : 
adeo nos esse promptos et paratos pru. ipsius ar- 
bitrio cum ipso agere. {πὲ quidem honesta. ratio 
est, dici posset : si non occupato Argo, jam ex 
apcrio nobis bellum intentaret. Animos profecto 
nostros iu hunc modum pertentat, quandiu tandem 
ista perpeti velimus. Si patimur, etiam ad reliqua 
confidenter et audacter procedet. Sin restiterimus 
fcrtiter, recedet quo per nos ei licuerit: et in 
trivio (quod aiunt) constitutus , bellum posthac 
omittet, Si secus feccrimus, vereor scram  ali- 
quando pœnitentiam — venturam, Ferunt. barba- 
rum, ubi primum in Peloponnesum pervenisset, 
eam Euboiam accessisse, vísurum Euripi urbem. 
Egressus iterum  Poloponneso, profectus. cst. ut 
tentaret. trausitum , venitque. jo conspectum uibis 
eo animo, ut eam hostiliter aggredereiur, Et quie 


Νοίι margiuales. 


*! In vno, Ἑδοὐλεαῦε. 


δι Καὶ ἐν τούτο:ς τὴν ἀπόπειρλν. 


ed · 


4 Ju uno, 20vi02:. 


&n0o, in. al, ul ς. '* Al. αὐτῷ, ** In uio παραλαδέσϑαι. 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


tio 


dem ipse equo transvectus Euripum, specuisbatur A Atuov ἔσεσθαι ἡμῖν πρὸς τοῦ βασιλέως, ὑπιθχνοῦν- 


qua commode eopiis transire, et ucbem oppugnare 
posset. llc profecte manifesta belli sunt signa, 
ex quibus satis quis probare potest, eum jamdu- 
dum decrevisse satis preparatuim adversus adeo 
decenter deliberantes pugnare. Eo in bello, quod 
ununtiatur jamdudum adversus nos sumpsisse, strc- 
nue perget, quaedam sibi subigens, nobisque au- 
ferens : qusedam, praefectos culpans, subjiciel, et 
commodissima quaque sectabitur. Mox isti nemo 
sc opposuerit, magna potentia succinctus, subito, 
si poterit, imparatos opprimet. Nam magnas sibi 
conflare poterit copias, cum non cesset plurimos 
suo dominio usque adjungere. Dicam igitur, nobis 
n^n fore bellum cum rege? Quidam, quod scio, vana 
spe semetipsos $93 et alios lactant, diceutes eum 
nun juam in nos sversurum belli tempestatem, neque 
nos nostro deturbaturum prineipatou, quamvis id ex 
facili posset. Quapropter a bello nobis tempere- 
Mus, pacemque et tranquillitatem appreheudamus, 
nibil interim rei neceseariz oscitanter owmittentes. 
Verum euimvero si ex praedictis jam plane apud 
omnes in confesso est, eum jamdudum nobis bellum 
indixisse, utrum nobis conducibilius et eligibilius 
fore judicatis, quietemne amplecii οἱ regionem 
nostram nobis piti eripi : au ex aperto bellum 
inferentes, ostendere barbaro, quanta etiam nostra 
sit potentia, quanteque vires ? Nam in manifestum 
si descenderimus bellum, eum ejusque insidias ca- 


τὰ τοῦτον, μὴ ἀναιρεῖσθαι ψάοχοντες τὸν πόλεμον, 
καὶ μηδὲ “΄ παραιρούμενον τῆ; ἡμετέρας ἀρχῆς. 
ἅττ᾽ ἂν δοχοίη ῥᾷδια προσχοὶρῆσαι αὐτῷ, πλεμον 
μὲν μὴ ποιεῖσθαι, ἡσυχίαν δὲ ἄγειν; μηδοτιοῦν αὑτῷ 
τῶν δεόντων προϊσχομένους. El δὲ πάντες τοῦτον 
ξυνομολογοῦσι δήπου ἡμῖν ὡς πολεμη μένον, ἕκαστα 
πάντων πρόσθεν ἀποκειρώμενος οὗ παύεται, πρό“ 
τερα τούτων αἱρετώτερα ἡμῖν, ἡσυχίαν μὲν ὑμᾶς 
ἄγοντας ἄφαιρεισθαι τὴν χώραν, κἀὶ ὡς πολεμὴ- 
σαυτας αὐτῷ, ἢ πόλεμον ἐμφανῆ αὐτίχα καθιστα- 
μένους, ἐνδεΐχνυσθαι αὐτῷ τῆς ἡμετέρα. δυνάμεως 
ὅσα ἐχώρει; ἐν γὰρ τῷ πολέμῳ καὶ φυλάττεσθαι 
αὐτὸν ἔξεστιν, ix τοῦ φανεροῦ πὰοασχενάζομένους, 
xal ἐπιτηροῦντας αὐτὸν 55 στρατεύσεται" ἣ πει- 
ρώμενον Ex. τοῦ ἀφανοῦς, ἀφαιρεῖσθαι τὴν χώραν 
ἡμῶν, μὴ προσφέρεσθαι ὡς πολεμίῳ, δνοῖν ἐν τούτῳ 
προέχοντι; Ἣν μὲν ἀποδαίνῃ αὐτῷ κατὰ γνώμην 
ἐπιχειροῦντι, πιστεύουσέ τε αὐτοῖς ὡς φίλοις, φέ- 
ρεσθαι τοῦτό οἱ κέρδος. Ἣν δὲ μηδέν τι κακὸν ἀπὸ 
τοῦτον ξυμδαίνῃ αὐτῷ... Εἰ μὲν οὖν ταῦτα ἀμείνω, 
99 αἱρεῖν ἂν πρὸ τῶν δλλων δέοι ταύτῃ. El δὲ μὴ, 
ἀμείνω ἄλλα ἔχοντας, ἡσυχίαν ἀνέχεσθαι, ἐκεῖνα 
ἔστω ἐμὶν αἱρετώτερα. Τὴν μέλλησίν φημι ἔγωγε 
μέγα μὲν βλάψαι, καὶ πολλοὺς τῶν κατὰ τὴν olxov- 
μένην, καὶ ἡμῖν ἐν τῷ παρόντι, μεγάλην ἦ᾽ ἐ πήνεγχε 
βλάδην, προϊεμένους τὴν ἀρχὴν, ὅτε ἐπολιορχεῖτο 
Κωνσταντινούπολις, λληνάς τε καὶ Ἑλλήνων βα- 
σιλέα, ἀφ᾽ ὧν τά τε ἐμπόρια ἡμῖν μεγάλα ἐπῇει 


vere poterimus armati, εἰ satis instrucil in omnem C αὐξανόμενα " μετὰ δὲ διαπρεσδευομένων «ὧν [hs- 


eventum, sedulo observantes quemnam castris lo- 
«um capiat. An non is pro boste tandem babeudus 
est, qui insidiis regionem nostram preeripere ten- 
tat, et doobus his excellit? Si felice et prospero rez 
etatur saccessu, Barbaris bomines credunt se, vt 
amicos noanihil jucri inde percepturos : sin autem 
mali nihil inde reduvdarit in barbarum . . . Si 
Maque hec reliquis. przstontiora sunt, quis adeo 
es& eæcus, üt non cernat ca esse eligenda ? sia 
eæeus, meliora labentes, quietem amplecti oportet, 
jJiia namque nobis eligibiliora judico. Cunetationem 
aie multum mullis per orbem damnosam esse : et 
nobis plurimum damni dedit, prodentibus imperium 
(;rzcos et Graecorum regem, quaado barbarus in- 
festos arietes Constantinopoli admovebst. Nam 
merces nosirze plurimum ab Grzecis juvabantar et 
augebantur, Deinde contempsimus et aversati sumus 
preces ducum Peloponnesiacorum, qui impensissi- 
mis precibus auxilium nostrum implorabant. Etiam 
per nostram socordiam vidimus et Peloponnesum ab 


isto rege devictam. Nuper admodum, cum Illyrio- 


rum rex nostrum auxilium supplex oraret, οἱ lati 
auxilii non mediocrem gratiam se relaturum pro- 
mitteret, cum ab. Turcis crudeliter necari passi 
sumus. llis sigillatia in hunc modum a nobis pro- 


λοποννήσου ἡγεμόνων, ὥστε τιμωρεῖν σφίσι πολεμου- 
μένοις, περιείδομεν τὴν τε Πελοπόννησον ὑπὸ τῷ 
βασιλεῖ τῷδε ἀνάστατον γενομένην. Καὶ ἄρτι δὲ τοῦ 
Ἰλλυριῶν βασιλέως κελεύοντος ἀμύνειν αὐτῷ, καὶ 
χάριν κατατίθεσθαι οὗ μιχρὰν τῆς βοηθείας ἕνεχα, 
«ᾳεριείδομεν καὶ αὐτὸν διαφθαρέντα ὑπὸ Τούρχων. 
Τούτων ἕκαστα ὑφ᾽ ἡμῶν προϊεμένων αἰσχύνην φέ- 
ρει x3 ὄνειδος ἐς τοὺς ἄλλονς τοὺς κατὰ τὴν Εὐρώ- 
«ῆν, ὡς τῶν ἐμκορίων ἕνεχα, καὶ αἰσχροῦ κέρδους. 


. προϊέμεθα γένη ὁμότροπα ὑπὸ τοῦ βασιλέως «οὔδε 


φθειρόμενα. ξΞυνελόντα δὲ ὡ; ἕνεστι φάναι, εἰ μὲν 
«elc Παΐοσιν αὐτίχα συνθέμενοι ἅμα πόλεμον ἀνε- 
γώμεθα, ἔσται ἡμῖν καρποῦσθαι τοῖς ἡμετέροις * εἰ 


p δὲ ἀνεχόμενοι ἡσυχίαν ἄγωμεν, ἐν βραχεῖ ὄψεσθε 
ἁπαρασχεύους ἐπιθέμενον, ἀφαιρησημένους τὴν χώ- 


ραν, ὅση αὑτῷ ὅμορο; οὗτα τυγχάνει. Δοχεῖ οὖν, 
ἐμοὶ πρέσόδεις τε ἐπὶ Παίονας πέμπειν, καὶ χρῆματα 
καὶ αὐτοὺς πληροῦντα: νῖας ἐπὶ ταῖς οὔσαις ἡμῖν 
ἄ λας ὅσας ἂν δυναίμεθα. Συμπαραλαμδάνειν δὲ 
xai τὸν μέγαν ἀρχιερέα ἐπὶ τὸν πόλεμον «όνδε, 
ἡγεμόνα τε τοῦ παντὸς ποιουμένους. Τὴν δὲ Πε)ο-. 
πόννησον ὁποστῆναι πειρᾶσθαι. Ki yàp τῶν ἦγε- 
μόνων τῷ ἑτέρῳ ἀφεστηχότι ἀπὸ τοῦ βασιλέως, καὶ 
μετρίως ἔχοντι βίου, συνείποντο ἐς «ἣν ἀπόστασιν 
ἐχθόντες οἱ Π:ιλοποννήσιοι, οἱ μὲν ἐχλιπόντες τὴν 


Notulo marginales. 


47 '᾿Αφαιρούμενιν. R. κι inc. '" Στρατεύεται, Hl. ut in c. ἠἡπειρωμέγου αὐτοῦ ἀφ. 


“ Mic pauca. decas? 


2ódentur, H. utin c. αἱρεῖοῦχι. ταῦτα. 5 ἐ πενέγται Sic ctio RB, 





513 


LAONICI CHALCOCONDYL £ 


3H 


terea. frequenter transgrediens, regioaem popula- À Ὡς 3€ αὐτὸς ὁ Béo0ag c, οὖχ ἔτι διαδὰς τὸν 


tur, agrosque urit. Itaque si nos audieritis, Barha- 
rus non amplius irajiciet. Istrum, ut vestram 
regionem impugnet. Nam inaniſetum esse. reor 
omnibus, si modo vires intellectus seu meutis 
Inteuderint, fore, si vos Istrum transmiscritis, et 
in cjus regionem hostili animo fueritis ingressi, 
wt maximem tumultum in ejus regione concitetis, 
resque ejus planissime conturbetis. Tureus, ut li- 
quido constat, Grxcos debellavit, et eorum regio- 
nem suo dominio adjecit. Triballorum regionem, 
et universam Peloponuesum δυΐ juris fecit. Tra- 
pezuntium regem domuit, ejusque regione potitus 
est. Daciæ ducem dedit. lllyricorum regionem 
misere evastavit; corumque regem, virum auum 
et molestum, cepit εἰ oecidit. Eum igitur, qui 
brevi admodum tempore tot principatus et poten- 
iatus demolitus est, quid porro facturum ere- 
ditis? Haud quieti et ignaviae se ccrrumpendum 
tradet, verum finitimos armis appetet, eorumque 
regiones suæ adjunget. Nec moras nectendo sede- 


bit; verum illico iu finitimos arma vibrabit, Nune - 


igitur nec vobis bellum psrcet. Nam conabitur 
universis suis copiis fretus, in regionem vestram 
jmpetum facere, et ex ca bominum aliarumque 
rerum praedas agere, principes vestros turpissimae 
neci tradere liaud. cunctabitur. Nam animus cjus 
semper est implacabilis erga nostros, et erga om- 
nes eos qui Ghristiauz religioni acquicscunt. Præ- 


Ἴστρον, περὶ τῆς ὑμετέρας αὑτῶν τὸν ἀγῶνα 
ποιεῖται, δῆλά ἐστι λογιζομένοι: ὄμῖν, ὅτι ἐπὶ τὴν 
ἐκείνου διαδαένοντες, ἐς θόρυδον ἐτέθεσθε αὐτοῦ τὰ 
φράγματα. Νὺν δὲ τούς τε “Ἕλληνας καθελὼν, περὶ 
λλήνων βασιλέα. Μετὰ δὲ τὴν Τριδαλλῶν χώραν 
ὅφ᾽ αὐτῷ ποιησάμενος, καὶ Πελοπόννησον καταδτρε- 
Qáusvo; σύμπασαν, καὶ βασιλέα Τραπεζοῦντος 
φαραστηξάμενος, καὶ τὴν τε χώραν αὐτοῦ ἐπαγό- 
μενος, μετὰ δὲ ἐπιστήσας ἄρχοντα τῇ Aaxig, καὶ 
τὴν Ἰλλυριῶν χώριν δῃωσάμενος, χαὶ ἐλὼν ἅμα 
xai τεὸν βασιλέα, ἄνδρα ἐπιειχῆ καὶ “μέτριον, ἐν 
βραχεῖ οὕτω χιόνῳ, τοταύτας δυναστείας καθελών. 
Τὶ ἔτι οἴεσθε αὐτὸν τοῦ λοιποῦ ποιήσειν, Καθεστή- 
σεται μὲν οὐδαμῶς, ἀλλ᾽ ἐπὶ τοὺς ὁμόρους τούτων 
ἐλαύνων, πειράσεται τὰς αὐτῶν γινυμένας ὑφ᾽ αὑτῷ 
ποιεῖσθαι, ὡς ἂν δύναιτο τάχιστα αὑτοῖς προσφερό- 
μένος. Νῦν δὲ ἥκει xal ἐφ᾽ ὑμᾶς οὐχ ἥκιστα ὁ πόλε- 
μος, χαὶ παντὶ σθένει πειράσεται διαδαίνων, τὴν 
τε χώραν ὑμῶν ἀνδρκποδίζεσθαι, xol τοὺς ἄρχοντας 
αἰσχίστῳ ὀλέθρῳ διαφθεῖραι. Οὐ γὰρ ἂν Ψυχὴν 
αὑτοῦ ἔστι διαλλάττειν ἐς τοὺς ὑμετέρους τε καὶ 
ὑπὸ τὴν ἡμετέραν θρησχείαν ὄντας, ᾿Αλλ᾽ ἀμεῖ- 
λιχτο; πάμπαν τυγχάνει ὧν ὁμοίω: παντὸς, τῷ τε 
οἱ ἐπιεικῶς φερομένῳ. Πυνϑάνεσθε γὰρ δήπου οἷα 
εὺν AabloAaov βασιλέα πρότερον ἄρχοντα ἐποίησε. 
Κἀν τούτῳ μὲν ἴσως ουγγνώμην ἔσχεν ἑαυτῷ Ev 
μάχῃ ἀλόντα ἀπεχτονώς" τὸν δέ γε βασιλέα Δαδὶδ 
Τρτπεζοῦντος, καὶ Ἰλλυριῶν, χαὶ Αέσῦον ἡγεμόνα, 


terea parum pacatum. animum gerit erga eum qui C τούς τε ἄλλους, τί χαλεπὸν ὑπ᾽ ἐχείνων παθὼν, 


se benevolum ct ben!gnum offert. Iaud enim vos 
praterit, quid fecerit Vladislao priucipi vestro. 
Verum enimvero veniam liic meretur. Turcus ; si- 
quidem Vladislaus in przlio captus interiit. Sed 
quid mali passus est, aut quamnam injuriam ac- 
ccpit ab Davide Trapezuniis rege, et ab Illyriorum 
et Lesbi duce, necnon ab reliquis quos omnes 
crudeliter necavit? si itaque contractis copiis in 
ejus regionem irrueiitis, certo. brevi spiritus ejus 
&enerosos, quos eontra Pannoniam concepit, cou- 
tuderitis. Sin. autem patienter quz ab rege infe- 
runtur, sustinueritis, transgredietur is universi 
exercitus. robore ad vos. Vereor quod si deinde 
semel aberraveritis, $996 εἰ parum feliciter con- 
trA eum pugnaveritis, ut universa Pannonia in 
ejus ditionem cedat, et. vos. crud-lissime perdat, 
Venetis, ctm dicendi finem fecissent , in. hunc 
wodum respondit Pannonum rex : Viri Veneti, 
$aue recle dicitis, ct videmini in plurimis esse 
viri non admodum imprudeutes, ncc solum in iig 
quie ad quotidiana: vite vsum spectant; verum et 
in iis qux publicam aliquando de rebus necessa- 
ris consultationem postulant. larum autem re- 
cordamini, ut videre videor, quod sæpius vos 
cohortati sumus, ut ura. nobiscum expeditionem 
:Sumeretis coutra Turcos; verum coliortationem 


διαφθείρει αἰεὶ ὁμοῦ πάντας ; El μὲν οὖν Xapo- 
σχευάξεσθΞε ἐπὶ τὴν ἐχείνου χώραν ἐλαύνειν Ἶ", τὸν 
πόλεμον ποιεῖσθε, τάχα ἄν τι ἑπιχουςίζοιτε χαὶ 
«ἷνν ἐπὶ ταῦτα ἐσομένην ὁρμὴν αὑτοῦ ἐς τὴν Παιο- 
νίαν εἰ δὰ ἀνέχεσθε τοιαῦτα κάσχοντες, διαδήσεται 
δὲ ἐχεῖνος παντὶ τῷ στρατῷ, δέδγικα μὴ σφαλέντες 
ἅπαξ, τάδε πάντα ὑπ᾽ ἐχείνῳ γένηται, xaX ἡμᾶς 
κάχιστα ἀπολέσῃ. Ταῦτα εἰπόντων τῶν Οὐενετῶν ὁ 
βασιλεὺς Πα! ὄνων ὑπολαδὼν, ἔλεγ: τοιάδ: " "Avüpes 
Οὐενετοὶ, εὖ τε λέγετε, xal δοχεῖτε πρὸς πολλὰ 7? 
ἄνδρες εἶναι οὐχ ἀξύνετοι, ἔς τε τὰ ἄλλα τοῦ βίον, 
καὶ ἐς τὰ δέοντα αὐτοῖς λογίζεαθαι. Ἐχεῖνο δὲ o5 
δοχεῖτε ἡμῖν μεμνῆσθαι, ὡς τὸν ἐπὶ τῶν Τούρχων 
πόλεμον συμπαρελαμθάνομεν πολλάκις ὑμᾶς, xal 


Ὁ οὐκ ἠθελήσατε τιμωρεῖν, παραχαλοῦντος ἅμα χαὶ 


τοῦ μεγίστου ἀρχιερέωξ. ᾿Αλλ᾽ ἐσπένδεσθε τῷ βαρ- 
6ápt, καὶ ἡμῶν λόγον οὐδένα ἐποιεῖσθε. "Eqásx:ts 
δὲ, ὡς οὐκ εἰχότα ὑμῶν προσδεόμεθα, κελεύοντες 
ἐπαμύνειν, μηδοτιοῦν χαλεπὸν ἐπιδόντες ὑπὸ τοῦ 
βαρδάρον. Καὶ ἡμεῖς δὴ οὕτω πολλάχι; τὸν “Ἴστρον 
διαδάντ:ς, ἀνήχεστα ἐπεπόνθαμεν. Καὶ πρῶτον 
μὲν Λαδίσλαο; ὁ τησδς τῆς χώρας βασιλεὺς ἐτελεύ- 
τησῖν, ἀνὴρ γενόμενος ἀγαθός, Τὸ δεύτερον αὖθις 
πολλοί τ: ἅμα καὶ ἀγαθοὶ, ἐν Κοσόδι τῆς Τριθαλ)- 
λῶν χώρας, οἱ μὲν ἐν τῷ πολέχλῳ ἀπέθανον, οἱ ὃς 
καὶ ἑάλωσαν ὑπὸ Τούρχων. Τυῦτα μέν tov ὑμῖν ἐν 


Notulæ marginales. 


'* π uno, ἰλαύνοντες. 73 Ju nno, πηλλῶν, 
? * ᾽ 





641 


LAONICI. CHALCOCONDYL.£ 


zs 


jam desperaraat (ut qui semetipsos proditog cre- Α καὶ Ιεληνεῖςς O δὲ Πελοπουννήτου ὕπαρχος, ἐν 


derent) se posse ille«os eb salvos prasentem ne- - 


cessitatem effugere. Laconia, quique Tænarum et 
Epidawnum (15) teuebant, necnon finitimi illico 
accedentibus Venetis »b rege desciverunt. [105 
secuti sunt Areades et Pellenenses. Peloponnesi 
prefectus in Leontia (16) Megalopolis inoratus, 
exspectabat. rei eventum. Nuntium ad regem di- 
wisit qui nuntiaret Venetos in armis esse, εἰ re- 
gionem ad defectionem sollicitare. Veneti tcrra 
warique ab Nauplio properabaut Argos; quam ur- 
bem aggressi oppugnabant ; oppidani conabantur 
transitionem facere. Erant in ea urbe peregrini 
milites rvgis quiaquaginta una cum duce $u0: 
qui, conditionibus quibusdam intercedentibus, se 
Venctis dedidere, quos passi sunt. abire inviolatos 
et incolumes. lloc medo isti. exitium imminens 
evaserunt. Veneti Argo urbi, qua in ditionem ve» 
uerat, presidium fmposuerunt, relicto ibidem et 
duce. Ubi hujusmodi. casus Venetis accidit. Ut 
cuim potiti supt Argo, submiserunt auxilium duce 
Mieronymo de fswilia Dernardorum; cui praeee- 
ptum erat, ut. per littus ausiliares ducens, perge- 
vei Argos, Is, contempto imperio magistratus, au- 
ziliare sgmen ducit per mediterranea.u regionem, 
iter faciens per radicem montis, Ibi tum Turci, 
locum issidiis przoccupantes in itinere quod fert 
Argos, submiuentesque viros centum, exspecta- 
Fruut, si qua occasio daretur ulciscendi Argives. 
Ut conspicati suut llieronymum iter metiri per 
mediterraueam — regio&em,  preveuerunt montis 
radicem; et oceupantes littus, Venetorum auxi- 
lisres in medio conclusere. Binc ex insidiis ex- 
»urgentes, Venelos continuo in fugam conjecere, 
298 «cesis aucentis, totideinque captis. Hierony- 


Λεοντίῃ τῆς Μεγαλοπόλεως διατρίδων, ἑσκόπει fj 
ἕκαστα προδήπεται, Καὶ χήρυχα πέμπων ἃς Bast- 
Ma, ἐδήλου, ὡς Oüsv:tol τήν τε χώραν ἀφιστάντες 
πολεμοῦσι, χαὶ τὸ Ἄργος ἑκιόντες ἀπὸ Ναυπλίου, 
διὰ τῆς ἐπείρον, xal ξιὰ θαλάσσης, ἐπολιόρωουν 
προσδαλόντες. Καὶ ἐπειρῶντο μολεῖν Τἴ, Ῥνῆσαν 
δὲ τοῦ Bast £o; πεντήκοντα νεΐλυδες, xal ἁρμοστὴς 
«ούτων, οἵ προσεχώρησαν τοῖς Οὐενετοῖς καθ᾽ ὁμο- 
λογίαν, xal ἀφῆχαν ἀπαθεῖς ἀφκέναι. Οὗτοι μὲν 
οὕτω διέφυγον μὴ ἀπολέσθαι, καὶ τὸ "Apyo; sapa- 
λαδόγτε: Οὐενετοὶ, φρουράν τε. ὀγκατέλιπιν, καὶ 
ἄρχοντα ἐν αὐτῷ. “ἔνθα δὴ συνηνέχϑη αὐτοῖς τοιόνδε. 
Ὧ; γὰρ ἐπ:ιχράτησαν τοῦ “Ἄργους, χαὶ βοήθειαν 
ἔπεμπον, ἐπιτρέψαντες ἀνδρὶ ᾿Ιερωνύμῳ | Bepváp- 
δων γένου;, xai ἐπιτείλαντες, ὦ; ἂν. διὰ τοῦ αἴγια- 
λοῦ προϊὼν, ἀφίχοιτο Ec τὸ Ἄργος " ὁ δὲ ἀπειθήσας 
ᾷει 15 τὴν μεσόγαιον, φέρουσαν διὰ τῆς ὑπωρείας. 
Ἐνταῦθα ob Τοὔρχοι προλοχήσαντες τὴν πὲ τῷ 
"Aot: ὁδὸν, xol ὑποίσαντες ἄνδρα: ἑχατὸν, ἀνέμε- 
vov εἶ τι ἀπίῃ ἐς τιμωρίαν φέρον τοῖς ᾿Αργείοις. 
Ὧ; δὲ ἑώρων τὸν Ἱερώνυμον ἄγοντα τοὺς ἄνδρα; 
ἐπὶ τὸ “Ἄργος διὰ τῆς μεσογαίου, ἔφϑησαν τὴν τε 
ἀπώρειαν '*, καὶ τὸν αἰγιαλὸν καταλαύῤόντες, ἃ; 
μέσῳ ποιήσασθαι τὴν Ὀδενετῶν βοήθειαν. Καὶ. à; 
ἐποίησαν, ἐτρέψαντο αὐτίχα τούτου;, xal διαφθεί- 
ρᾶντες ἃς διαχοσίου: τούτους ἐξώγρησαν. Αὐτός τε 
Ἱερώνυμος διέφυγε ph. ἀπολέσθαι. Ἑμόὰς δὲ ἐς 
πλοίον ταύτῃ που ὁρμιζόμενον, ἐπηγγέλλετο, à; 
ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ παρείη πλεύσων τὴν Αἴγιναν. 
Ὡς δὲ ἐπὶ Αἴγιναν ἀφίχετο, αὖθις ἐχέλενεν αὐτὸν 
διαπορϑμεῦσαι ἐς Εὔδοιαν. Ἐπιόὰς δὲ ἐς τὴν "As- 
«ἰχὴν, ἐντεῦθεν ἀφίχετο παρὰ βησιλέα. Οὗτος μὲν 


. €Uv οὐ πολλῷ ὕστερον αὖθις ἐς τοὺς Οὐενετοὺς üxo- 


στρέψας, χαλετὰ ἐπεπόνθει. 


mus fuga evaslb dmpendeus discrimen. Ingressus autem navem, que forte eo appulerat, diccbat se 
sb duce Veneto advenisse, wt proficisceretur in ZEginam. Ut in JEglnam venit, nautam navem 
solvere et cursum in. Euboiam dirigere jubet. Dehine egressus est in Alticam, et inde ad regem 
Mer flexit. 1$ haud multo post reversus ad Venetos, graves posnas spreti et contempti — imperii 


dedit. 

Graci qul erant ia Peloponnéso, et Albani, nec- 
noa Hhasicus, et Petrus Claudus, land cessabant 
consulere Venetis, ut isthmum muro includerent, 
Hoc enim facto, aiebant Peloponnesiacos illico 
defeciuros ab re;c, et ad Venetos transitionem 
facturos. Nam plurimum momenti ad defectionem, 
rem eau haberc. Visum est igitur ut cum universis 
copiis opus aggrederentur, Isthmumque obstruc- 
yent, δὴ vel ísto modo ad defectionem inclinatari 
essent. Peloponnesiacorum animi. Advenientes ad 
opus praedictum, lapides et saxa congerebant, 
oepusque incredibilem in morem brevi crescebat. 
Et ſentantas animos Peloponnesiacorum, pericu- 
luu faciebant, sj εἰ Corinthum. ad. defeciionew 


Οἱ μέντοι Οὐενετοὶ, ὡς προϊσχομένων τῶν ἐν τῇ 
Πελοποννήσῳ "Ελλήνων τε ἅμα χαὶ ᾿Αλξζανῶν, xal 
κελευομένων αὐτῶν, καὶ Ῥασίχου χαὶ [ἱέτρου τοῦ 
Χωλοῦ, ὡς εἰ τὸν Ἰσθμὸν τειχίταιεν, αὐτίχα ὄντες 
οἱ Πελοπουνήτιοι ἀποστήσονται, xal ἐπ᾽ αὐτοὺς χω- 
ρήσουσι. Μέγα γάρ τοι προσφέρειν τοῦτό σφισιν i; 
τὴν ἀπόστασιν. ᾿Ἐδόχει δὲ ἑόντας πανᾳατρετιᾷ, φρά- 
ὄνυσθαι τὸν Ἰσθμὴν, χαὶ διαπειρᾶσθαι sov ἐν τῇ 
Πελοποννήσῳ. , ᾿Αφιχομένων δὲ, λίθους συντιθένρες, 
ἑπῳχοδόμουν, ὡς ἀποπειῤώμενοι τῶν ελοκοννη- 
σίων γνώσωσιν, εἰ κροσχωροίη καὶ ἡ Κόρινθό; σφι- 
σι, xài τὰ λοιπὰ τῆς {Πελοπκογνῆσον αὐτίχα χωρή- 
σουσιν ἰόντες ἐς αὐτούς. Ὡς δὲ ἐπῳχοδόμηφάν τε 
τὸν Ἰσθμὸν, χαὶ αὐτοὶ ἀναλαξόντες τὰ ὄμλα, ἤσαν 


Notule& marginales. 


(15) Al. Epidaurum. 


7! [n uuo, Detv,.— "* In uno, fj. 


(16) Leontorio. 


** lu uno, o mpttav. 





931 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


liac cum acerpisset regis dux, visum cst regi αὶ Ταῦτα ἀχούϑαντα τὸν βχασιλόως ἤγεμόνα, ὁδέκει 


ipdicare ut Peloponnesum opprimeret : se vero 
prefectionem | ulterius facturos Lebadiam wsque. 
Nuntius igitur ad. regem veuit, qui nuntiabat ap- 
paratum belli esse magnum εἰ memorabilem. Litte- 
r.c etiam ab l'eloponneso allate sunt, quibas inci- 
taliatur, ut cum copiis accedere maturaret : Vene- 
to» enim cjus adventum: ncquaqgaim exapectaturos. 
Literis bas ad eum pertulit vir quidam Albanus, 
qui ab Curintho noctu solvcns, scapha trajecit mare 
observans maris tranquillitatem, et ventos secun- 
dos, et in. Bueotiam appulit. llinc egressus navi 
venit 3d Machumetem in Thessaliam. Machumetes 
cum literas legisset, in. Peloponnesum abire sta- 
tuit. Ubi venit in loca Bœotiæ propinqua accessit 
nuntius qui referebat, Venetos, relicto isthmo, 
fuga dilabi. Collectis itaque omnibas ab Plaiæarum 
regione Citheronem veniens, quem noctu supera- 
vit, prima luce in lsthmo erat : et. Venctorum 
naves in mare deductas contemplabatur. Inveaiens 
auteio. lethmum 4» Venetis. desertum, ingressus 
ibidem casuametatus est, Deinde per Coriuthum 
profectus Argos. Eaiu urbem defensabant εἰ tene- 
bant Veuctorum przsidiarii G0 milites, quos 
omnes oppugnans cepil : et vinctos, cum uumero 
forent septuaginta, 3d regem misit. Caterum rex 
cousilium abeundi in Pelopounesum abjecerat. No- 
lebat οὐ cum accepisset. IStimum occupatum 
esse, in Peloponnesum contendere, parcens exer- 
citui ne nimium et frustra defatigaretur : sed retro 
in regiam abiit. Machumctes regius dux per Te- 
gz2 regionem iter faciens, Leontarium venit : ubi 
et castra communivit, [nde mittit Zaganum, quem 
principem Peloponneso constituit, ejeclo ex eo 
magiswatu Josue. Albanis filio, Patras Achaiz, et 
in alias finitimas urbes, ut arces frumento et mu- 
nitionibus bellicis ürmaret. Ümarem jubet assumere 
exercitum qui continebat viginti millia militum, 
et incursiones facere in Venctoruin regionem. [6 
imperata impigre faciens, cum exercitu venit in 
loca Methonz finitima : captoque ibidem oppidulo, 
oppidanos omnes ad ducem Machumetem abduiit, 
cique tradidit, Ili omnes, cum numero forent 
quingenti, exinde ad regem perducti, crudeliter in 


βασιλεῖ μὲν χαταλαμδάνοντα τὰν Πελοπόννησον 
ἀκαγγέλλειν, αὐτοὺς δὲ ἀναζεύξαντας, ἱέναι aq «b 
πρόσω, ἐς AsGecinv. Βασιλεὺ; μὲν, ὡς ἀγγελία 

τῷ ἀφίχετο, τὴν τε παρασχενὲν μεγάλην τε εἶναι 
καὶ ἀξιόχρεω. "5 λέγεται δὲ αὑτῷ καὶ γράμματα 
ἐλθεῖν ἀπὸ ελοποννήτον, ἐποτρύνοντα, ὡς ἣν ἐπίῃ, 
οὗ μενοῦσιν αὑτὸν ἐπυντα οἱ Θύενετοὶ τὰ γράμ- 
ματα ἐνέγκαι αὐτῷ ἄνδρα ᾿Αλδανὸν ἀπὸ K3oí.0ov, 
6xáoit τὸ πέλαγο: νυχτὸς: τηρήσεντα πνεῦ.α, ὡς 
οὔρου κατασταμένου, καὶ νυχτὸς ἀπαίροντα, δια πκε- 
ραιώσασθαι ἐς Βοιωτίαν, ἀποδάντα ἀφικέσθαι παρὰ 
Μαχουμούτην ἐς Θετταλίαν. Τὸν δὲ ἐκιφρασάμε:ον 
τὰ γράμματα, συτχιυασάμενον ἐντεῦθεν ἐς τὸ πρέσω 
ἐλαύνειν, ἑλάσαντα ἀγχοῦ Βοιωτία:, ἀφιχνεῖται ἀγ- 
γελία, ὡς Οὐενετοὶ τόν τε Ἰσθμὸν ἐκλελοιπότε:, 
ᾧχοντο φεύγοντες. Οὕτω δὴ ἑσκέρας ** οὔσης, συ- 
σκευασάμενο; ἀπὸ τῆ; Πλατλίας χώρα: πρὸς ,θ:ι- 
ρῶνα νυχτὸς διαπορευθεὶς, ἕωθεν ἐς τὸν ἸἸσῆ μὸν 
πιρῆν᾽ xal tá; τε νῆας ἀφεώρα ἤδη ἀπαγομένες, 
xai τὸν ἰσθμὸν ἔρημον χαταλαδὼν, παρελθὼν εἴζω, 
ἐστρατοκεδεύετο. 'ἔντενθεν διὰ τῆς Κορένθου Cui, 
ἀςφίχετο ἐς Ἄργος. Τὸ 6k "Apyo; κατεῖχον οἱ Οὔε- 
νετοῖ * φρουρὰν ἐν αὑτῷ ἐγχαταλιπόντες, ἐφύλαττον. 
Τούτους μὲν, ὡς ἐπολιόρχει ἐπελάδσας, καρεστήσατο" 
χαὶ τοὺς ἄνδρες δεσμίους ἀποπέμπων ὡς βασιλέα, 
ἄνδρας τε ἑδδομήχοντα" αὐτῷ μέντοι τῷ βασιλεῖ 
οὐχ ἔτι ἐφαίνετο, ἄρας ἐς τὴν Πελοτκόννησον ἐσόδα- 
λεῖ», καὶ τὰ στρατεύματα αὐτῷ χάμνειν ἄρτι" ὡς 


C ἐπύθετο χαταληφθῆναι τὸν Ἰσθμὸν, ἀπήλαυνεν 


ὁπίσω ἐπὶ τῶν βασιλείων, Μαχουμούτης δὲ ὁ ἦγε- 
μὼν, προϊὼν διὰ τῇς Τεγαίης, ἀφίχετο tc Asovtá- 
ριον πόλιν, καὶ αὐτοῦ ἐστρατοπεδεύσατο. Ἐντεῦθεν 
ἀποστέλλει Ζάγανον, ὃν ἐπέστησεν ἄρχοντα τῇ 
Πελοποννήσῳ, ἐχόαλὼν Ἶησοῦν τὸν ᾿Αλδάνεω παῖδα. 
Τοῦτον δὲ τὸν Ζάγανον πέμπει ἐς Πάτρας τῆς 'Ayatac, 
καὶ ἐς τὰς ἄλλας αὑτοῦ ταύτῃ, πόλεις, ἐχυρῶσαί τε 
τὰς ἀχροπόλει; σιτίοις τε καὶ τῇ ἄλλῃ καρασχενΐ.. 
Ὁμάρην δὲ ἐχέλευσεν, ἀναλαδόντα τὸν στρατὸν, 
ὡς δισμυρίους, ἐπιδραμεῖν τὴν Οὐενετῶν χώραν. 
Οὗτος μὲν δῦν ** παραλαδὼν τὸ στράτευμα, ἀφίκετο 
ἐς τὰ περὶ τὴν Μεθώνην χωρία, xal πολίχνην παρα- 
στησάμενος, τοὺς ἀνθρώπους ἀπάγων παρεδίδου τῷ 
ἡγεμόνι, Οὗτοι μὲν οὖν ὡς ἀνήχθησαν ἃς βασιλέα, 


duas partes dissecti 'occubuere. Fama constans Ὦ σύμπαντες ἐς πενταχοσίους γενόμενοι, ἀπέθανον ἐς 


liabet, cum cadavera peremptorum Byzantii eo loci 
cessent projecta, quorex jusserat induas partes 
conscissa exponi, bovem quemdam ia eum locum 
egressum, et visis cadaveribus flebilem in modum 
vocem mußiendo exaltasse, postca mcdietatem 
unam  caJjaveris sustulisse, deinde reversum 
ctiam alteram cadaveris | medietatein. abstulisse, 
et ambas medietates deinceps composuisse. δίυ- 
pentibus autem et. mirantibus factuw, qui in eo 
loco eraut, evenit ul cjus rei rumor eliam ad regem 


δύο τμηθέντες. Λέγετσι δὲ, ὡς ἐν Βυζαντίῳ tà σώ- 
ματα αὐτοῦ ταύτῃ ἕχειτο, f] ἐπιτάξαντος τοῦ βασι- 
λέως ἐς δύο γενόμενα ἔπεσε, βοῦν τῶν ἐς τὸ χω- 
ρίον ἐχεῖνο ἐξελθόντε, δ' ἐς τὰ σώματα τοερόν τι 
φθεγξάμενον, ἐξελέσθαι τὸ ἡμίτομον ἑνὸς τῶν 
σωμάτων, ** μετὰ δὲ ὑποστρέψαντα ἐπιδεξόμενον, 
ἐξευρεῖν τὸ ἄλλο ἡμίτομον, xat. ἐξενεγχόντα, συν- 
θέηθαι ἅμα ἄμφω τὼ ἡμιτόμω. Ὑποθορυδούντων 
δὲ τῶν εἰς ἐχείνην τὴν χώραν, τὰ περὶ τὸν βοῦν πυ- 
θέσθαι βασιλέα *' Μεχμέτην, χαὶ πυθόμενον ὡς εἴη 


Notule marginale.. 


** [flic lacuna est. 3} ἢ, γιγνομένης. 


** ἢ, λαξών. 
φέροντα, θέσθαι ix^; τῶν σωμάτων. *! Μυχουμέτην. 


9 Ἕωθεν ix τῆς φάτνῃ; χαὶ ἀπελθόντα, 4 Καὶ 


$53 


DE REDUS TURCICIS LIH. X. 


594 


ἀληθῆ τὰ περὶ τὸν βοῦν, πειράσασθαι τῇ ὑστεραίᾳ & volarct Meclimetein, Qui nii rei veritatem ex iis 


τὰ ἡμίτομα τοῦ σώματο; ἀφελόιενον Ex τοῦ qu- 
ρίου, ἐς τὰ σώματα αὖθις καταθέσθαι, ἀνὰ μέρος 
τιθέμενον τὰ ἡμίτομα. Οὕτω δὲ αὖθι: τὸν βοῖν ἐξ:- 
ὄντα, ὡς οὐχ εὗρε τὰ ἡμίτομα, ἧπερ ἐξέθετο, ἀνα- 
δοήφαντα, ἐπιδραμεῖν αὖ ἐς xà οώματα καὶ ζη- 
«τήσαντα, ἐξενεγκεῖν τοῦ σώματος τὰ τεμάχια, χλ- 
ταθέμενον χωρὶς ἀπὸ τῶν σωμάτων. Τὸν μὲν οὖν βα- 
σιλέα θαυμάσαντα͵ χελεῦσαι, ἀνελομένους θάψαι τὰ 
ἡμίτομα΄ «τὸν bb βοῦν ἐς τὰ βασίλεια ἀγαγέσθαι, 
περιέποντα εὖ. Τὸ μέντοι σῶμα λέγεται γενέσθαι 
τῶν Ἰλλυριῶν" οἱ δὲ τῶν Ὀὐενετῶν, Δοκεῖ δὲ τοῦτο 
οἰωνὸν φέρειν, ἐς tà τὸ γένος τοῦ σώματος ἐκείνου, 
καὶ ἐπὶ τοῖς μέλλουσιν ἔσεσθαι εὐδαιμονία εἰς ἐκεῖ. ο 
τὸ γένος. Τοῦτο μὲν ἐν Βυζαντίῳ γενέσθαι ἐπυθό- 
μεθλ. 


Ὃ δὲ τῶν θυρῶν ἡγεμὼν, ὡς οὐχ ὥρα ἐδόχει αὐτῷ 
εἶναι προσδαλεῖν ταῖς πόλεσι, χατέλιπε μὲν ἐν τῇ 
Σπάρτῃ 'Üpipne, xai ἅμα αὐτῷ ᾿Ασάνην ὡς λό- 
Yyovs τε ἐς τοὺ; Σπαρτιάτας πέμποιεν, Καὶ ὅπο- 
στρέψαντες ἐς τὰ οἰχεῖα ἀπό τε τοῦ Ταινάρου, xol 
᾿Επιδαύρον, καὶ τῶν ἄλλων χωρίων, ἵνα αὐτίκα πυ- 
θόμενοι τοὺς Οὐενετοὺς ἐχλιπεῖν τὸν Ἰσθμὸν, καὶ 
διενοοῦντο ἐπιόντες οἱ τοῦ ἡγεμόνος ἀμύνασθαι. Οὖ- 
τοι μὲν οὖν ἀφψιχόμευοι ἐς τὴν Σπάρτην, λόγους τε 
τοῖς Σπαρτιάταις προσέφερον, καί τινας ἐν ἐρυμ- 
vol; αὐτοῦ ταύτῃ ὄντας πείσαντες, χατῴχησαν αὖ- 
θις ἐς τὴν πόλιν. Καὶ τοῖς ἐν Ταναίρῳ xal τῇ Aa- 
χωνικῇ πέμπων ὁ ᾿Ασάνης, παρεχάλει, λέγων τάδε " 
"Avépec Σπαρτιᾶται, ὁρᾶτε δήπου, οἷα τὰ Οὐενετῶν 
πράγματα χατενήνεχται, ἐξότον πόλεμον βασιλεῖ 
ἀναιρούμενοι ἐνταῦθα, ἵνα τῆς δυνάμεω; αὐτῶν δ᾽ 
μέγα μέρος ἐπιδείξαιντ᾽ ἂν μάλιστα ἐν Πελοποννή- 
e, ὡς ἐτελεύτησεν αὐτῷ τὰ περὶ «^v Ἰσθμὸν, καὶ 
ἄλλην χώραν τῆ; Πελοποννήσον. “ἔνθα τοῦ βασι- 
λέως ἡ δύναμις ἐχποδών τε ἀκῴχισται, xal αὐτῶν 
Ὑε δὲ τῶν Οὐενετῶν ἡ δύναμις ἐ; τὰ μάλιστα ἤθροι- 
σται. Εἰ γὰρ τὸν βασιλέω; θεράποντα ἐπιόντα σφίσιν 
οὐχ οἷοί τε ἐγένοντο δέξασθαι, τί ἂν γένοιτο, εἰ βασι- 
λεὺς σὺν tal; θύραις αὐτοῦ ἐασδάλλοι ἑ- Πελοπόννη- 
oov ; Ἧ δῆλα, ὡς οὐκ ἂν Exc σφίσιν αὐτοῖς ὑπόλοιπον 
ὑπολειφθείη ἐν Πελοποννήσῳ χωρίον, ὃ μὴ ἀνάστατον 
γένηται ἀπολούμενον ὑπὸ τοῦ βασιλέως. Νῦν, ὡς ἐν 
Θερμοπύλαις ἀφικόμενος, ἐπύθετο, ὡς ἀπολιπόντε- 
τὸν ᾿Ισθμὸν, οἴχοντο οἱ Οὐενετοὶ, à; ἦρος ἐπιφανέν- 
“ος, αὐτίκα ἵν᾽ ἔλθωσιν ἐπὶ Εὔδοιαν, xat τάδε πάντα 
ὑφ᾽ αὐτῶν ποιησόμενοι. Εἰ οὖν παρέχοντο; βασι- 
λεως συγγνώμην ἐφ᾽ οἷς ἐξηπατήθητε ὑπὸ τῶν χά- 
x:3v' ἀπϑλου λένων Πελοποννησίων, τῶν πρὸὺς Οὐε- 
νετοὺ; τετραμμένων, καὶ οὐδ᾽ ὁτιοῦν ὑγιὲς τῇ χώ- 
pi i9 διχνοουμένων * οἷδα vp ὡς ἐπετέλλετο fa- 
σιλεὺ;, τῶν ἀπὸ Πελοποννήσον μηδὲν μηδαμῶς 
ἀειχὲ; ἐπιφέρειν, ὥστε ἀνδραποδίζεσθαι, ἄλλο τι 
ἀνήχεστον ποιεῖν ἀλλ᾽ ἐμμενόντων, ὑποστρέφοντες 
lg τὸν χῶρον αὐτοῦ ἔχασίυς καὶ εἰς τὰ οἰχεῖλ. Καὶ 


qui przsto fuerant comperit, cadaveris medietates. 
ad eum locum ex quo eas tulerat bos reportavit, 
et a se invicem dissitas collocavit, periculum fa- 
einurus, an bos rediturus sit. At hos iterum in eum 
locum veniens ubi abesse medietates cadaveris et 
remotas scnsit, magno clamore redit ad cadavera : 
fragmenta cadaveris diligenter conquirit, εἰ ab reli- 
quis separatim ponit. Rex, rei miraculo obstupe: 
factus, cadaveris medietates sepultur:e tradi man 
davit. Bos in regiam ductus, optime habitis est. 
Quidam tradunt cadaver illud fuisse Veneti cujus- 
dam, quidam lliyrii fuisse docent. Cseterum apparct 
id quasi esse omen maximae felicitatis, quae appre- 
liensura sit eam gentem ex qua. illud exdaver. de- 
scendit. lloc quidem Byzantii contigisse audivi- 
mus. 

Januarum «dux ubi animadvertit parum opportu- 
num esse urbes oppugnare, in Sparta reliquit 
Onmarem et Asanem ut colloquium 90 1 haberent 
cum Spartanis. Hi enim, ubi intellexerant Venetos 
Isthmo decessisse, ab. Tznaro et Epidauro et. ab 
aliis locis ad sua reversi conabantur sua defendere. 
At illi venientes iu Spartam, sermonem cum Spar- 
tauis habuere : quibusdam etiam, qui iu. locis mu- 
nitissimis se tenebant, persuasere nt redirent in 
urbem. Creeterum mittens Asanes ad eos qui versa- 
bsutur jn Tæuaro et. Laconia, sic eos adhortatus 
est : Viri Spartani, videtis nimirum, nisi cæei estis, 
quo loci Venetorum res redacta sunt, ex quo bellum 
regi indixerunt, οἱ maximam potentize suz partem iu 
Peloponneso ostentarunt. Praterea liaud vos fugit, 
quid in Isthimo et iu relíqua Peloponnesi regione ii» 
acciderit, quamvis regis copie quam lougissime 
fueriut remolz, et ipsi quam maxime in unum col- 
lecti. Si regium servum hostiliter adeuntem Susti- 
aere nequiverunt, quid futurum erat, si rex. ipse 
una cuta januis in Peloponnesum impetum dedisset? 
Profecto nullus locus io Peloyonnese fuisset reli- 
cius, qui ab belli jure mansisset intactus, veruim 
belli teinpestas omnia fasdissime dissipasset. Rex ut 
Tüermopylas attigit, audivit Venetos, relicto Isuimo, 
abiisse, ut appetente vere redirent in Euboea, et 
ista locaombpia in ditionem acciperent. Nunc δι 


D veniam (ad quam vobis tutus receptus est, eorum 


quz commisistis turpiter, decepti a pessimis Pelo- 
ponnesiacis, qui nibil sani regioni isti. consuluere) 
amplexi fueritis, scio (sic enim præcepit rex) vos niliil 
mali passuros : nec ad maacipiorum miserandam 
conditionem deducemini, nec aliud quidquam nali 
experiemini, Proinde si placet veniam oblatam ad- 
mittere, singuli ad sua. revertantur. Quod si obla- 
tam veniam respueritis, profecto rez vos quemadnmo- 
dum et Venetos, hostium loco habebit. His cognitis, 
quidam eorum qui in. regem deliquerant, veniam 
nou sunt aspernat : et clam deficientes a Venetis 


Notule marginaü;es. 


99 [4 wn0, αὑτοῦ. 
ParkoL. GR. CLIX. 


93] 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


552 


iiec cum aceepisset regis dux, visum cst regi À Ταῦτα ἀκούσαντα τὸν βασιλέως ἡγεμόνα, ἐδόχει 


iudicare ut Pelopounesum opprimeret : se vcro 
prcefectionem ulterius facturos Lebadiam usque. 
Nuntius igitur ad. regem veuit, qui nuntiabat ap- 
paratum belli esse magnum et memorabileu. Litte- 
re etiam ab l'eloponneso allate sunt, quibus inci- 
talatur, ut cum copiis accedere maturaret : Vene- 
tos euim ejus adventum ncquaquain exspectaturos. 


Laiteras has ad eum pertulit vir quidam Albanus, . 


qui ab. Curintlio noctu solvens, scapha trajecit mare 
observans maris tranquillitatem, et ventos secun- 
dos, et in. Bueotiam appulit. llinc egressus navi 
venit ad Machumetem | in Thessaliam. Machumetes 
cum litteras legisset, in. Peloponnesum abire sta- 
tuit. Ubi venitin loca Bœotiæ propinqua accessit 
nuutius qui referebat, Venetos, relicto Isthmo, 
fuga dilabi. Collectis itaque omnibus ab Platzearum 
regione Citheronem veniens, quem noctu supera- 
vit, prima luce in lsthmo erat : et. Venetorum 
uaves in mare deductas conteimplabatur. Inveaiens 
auteio. lathmum ab. Venetis. desertum, | ingressus 
ibidem castrametotus est. Deinde per Coriutlium 
profectus Argoa, Fam urbem «defensabantet tene- 
bant Veuctorum prasidiarii 900 milites, quos 
omnes oppugnans cepit : et vinctos, cum  uumero 
forent septuaginta, ad regem misit, Caterum rez 
cousilium abeundi in Pelopounesum abjecerat. No- 
lebat enim cum accepisset. Isthmum occupatum 
esse, in Peloponnesum contendere, parcens. exer- 
citui ne nimium et frustra defatigaretur : sed retro 
in regiam abiit. Machumctes regius dux per Te- 
gz regionem iter faciens, Leontarium venit : ubi 
et castra communivit. [nde mittit Zaganum, quem 
principem Peloponueso constituit, ejecto cx eo 
magisiratu Josue Albanis filio, Patras Acbaiz, et 
in alias finitimas urbes, ut arces frumento et mu- 
nitionibus bellicis ürmaret. Ümarem jubet assumere 
exercitum qui continebat viginti millia militum, 
et incursiones facere in Venctoruin regionem. 1s 
imperata impigre faciens, cum exercitu venit in 
loca Methonz (initima : captoque ibidem oppidulo, 
oppidanos omnes ad ducem Machumetem abduxit, 
cique tradidit, ΠῚ omnes, cum numero forent 
quingenti, exinde ad regem perducti, crudeliter in 


C 


βασιλεῖ μὲν χαταλαμδάνοντα τὴν Πελοπόννησον 
ἀπαγγέλλειν, αὐτοὺς δὲ ἀναζεύξαντας, ἱέναι &q «b 
πρόσω, ἐς Λεύαζίαν. ᾿δασιλεὺ; μὲν, ὡς ἀγγελία 
αὐτῷ ἀφίχετο, τῆν τε παρασχενὴν μεγάλην τε εἶναι 
xai ἀξιόχρεω, 85 λέγεται δὲ αὐτῷ xol γράμματα 
ἐλθεῖν ἀπὸ Πελοποννήτον, ἐποτρύνοντα, ὡς ἣν ἐπίῃ, 
oU μενοῦσιν αὑτὸν ἐπιόντα οἱ ΟΘὑενετοὶ τὰ γράμ- 
pata ἑνέγχαι αὐτῷ ἄνδρα ᾿Αλδανὸν ἀπὸ K»pl.0ov, 
σχάφει τὸ πέλαγο: vuxtb; τηρήσαντα vvcU 0, ὡς 
οὔρου χατασταμένου, χαὶ νυχτὸς ἀπαίροντα, δια κε- 
ραιώσασθαι ἐς Βοιωτίαν, ἀποθάντα ἀφικέσθαι καρὰ 
Μαχουμούτην ἐς Θετταλίαν. Τὸν δὲ ἐπιφρασάμευον 
τὰ γράμματα, συτχευασάμενον ἐντεῦθεν ἐς τὸ πρόσω 
ἐλαύνειν, ἐλάσαντα ἀγχοὺ Βοιωτίας, ἀφικνεῖται ἀγ- 
γελία, ὡς Οὐὑενετοὶ τόν τε Ἰαθμὸν ἐχλελοιπότες, 
ᾧχοντο φεύγοντες. Οὕτω δὴ ἑσπέρας 35 οὔσης, συ- 
σχευασάμΞευος ἀπὸ τῆς Πλατλίας χώρας πρὸς Κ2θα:- 
ρῶνα νυχτὺς διαπορευθεὶς, ἕωθεν ἐς τὸν Ἰσῆμὸν 
παρῆν " χαὶ τάς τε νῆας ἀφεώρα ἤδη ἀπαγομένας, 
χαὶ τὸν Ἰσθμὸν ἔρημον χαταλαδὼν, καρελθὼν εἴτω, 
ἐστρατοπεδεύετο. 'EvteuUev διὰ τῆς Κορένθου διιῶν, 
ἀφίχετο ἐς "Apyo;. Τὸ 6b "Apyo; χατεῖχον οἱ 0ὅε- 
v2tol * φρουρὰν ἐν αὐτῷ ἐγχαταλιπόντες, ἐφύλαττον. 
Τούτους μὲν, ὡς ἐπολιόρχει ἐπελάσας, παρεστήσατο" 
χαὶ τοὺς ἄνδρτς δεσμίους ἀποπέμπων ὡς βασιλέα, 
ἄνδρας τε ἑδδομήχοντα" αὐτῷ μέντοι τῷ βασιλεῖ 
οὐχ ἕτι ἐφαίνετο, ἄρας ἐς τὴν Πελοπόννησον ἐσδα- 
λεῖν, καὶ τὰ στρατεύματα αὐτῷ χάμνειν ἄρτι" ὡς 
ἐπύθετο χαταληφθῆναι τὸν Ἰσθμὸν, ἀπήλαυνεν 
ὀπίσω ἐπὶ τῶν βασιλείων. Μαχουμούτῃης δὲ ὁ ἦγε- 
piv, προϊὼν διὰ τῇς Τεγαίης, ἀφίχετο ἐς Αεοντά- 
ριον πόλιν, καὶ αὐτοῦ ἐστρατοπεδεύσατο. Ἐντεῦθεν 
ἀποστέλλει Ζάγανον, ὃν ἐπέστησεν ἄρχοντα τῇ 
Πελοκουνήσῳ, ἐχδαλὼν Ἰησοῦν τὸν ᾿Αλδάνεω παῖδα. 
Τοῦτον δὲ τὸν Ζάγανον πέμπει ἐς Πάτρας τῆς ᾿Αχαῖας, 
καὶ ἐς τὰς ἄλλας αὑτοῦ ταύτη, πόλεις, ἐχυρῶσα! τε 
τὰς ἀχροπόλει: σιτίοις τε καὶ τῇ ἄλλῃ παρασχευΐ. 
Ὁμάρην Ok ἐχέλευσεν, ἀναλαθόντα τὸν στρατὸν, 
ὡς δισμυρίους, ἐπιδραμεῖν τὴν Οὐενετῶν χώραν. 

zo; μὲν boy ^ παραλαδὼν τὸ στράτευμα, ἀφίχετο 
ἐς τὰ περὶ τὴν Μεθώνην χωρί:, xai πολίχνην παρα- 
στησάμενος, τοὺς ἀνθρώπους ἀπάγων παρεδίδου τῷ 
ἡγεμόνι. Οὗτοι μὲν οὖν ὡς ἀνήχθησαν ἐς βασιλέσ, 


duas partes disseeti 'occubuere. Fama constaus Ὦ σύμπαντες ἐς πενταχοσίους γενόμενοι, ἀπέθανον ἐς 


liabet, cum cadavera peremptorum Byzantii eo loci 
essent projecta, quorex jusserat induas partes 
conscissa exponi, bovem quemdam ig eum locum 
egressum, et visis cadaveribus flebilem in modum 
vocem inugiendo exaltasse, postica medietatem 
unam cadaveris sustulisse, deinde reversum 
ciiam alteram cadavcris medietatem | abstulisse, 
et ambas medietates deinceps composuisse. Stu- 
peutibus autem et. mirantibus factui, qui in eo 
loco erant, evenit ut cjus rei rumor etiam ad regein 


δύο τρμηθέντες. Λέγετσι δὲ, ὡς ἐν Βυξαντίῳ τὰ σώ- 
pata αὐτοῦ ταύτῃ ἔχτιτο, f| ἐπιτάξαντος τοῦ βασι- 
λέως ἐς δύο γενόμενα ἔπεσε, βοῦν τῶν ἐς τὸ χω- 
plov ἑχεῖνο ἐξελθόντα, δ᾽ ἐς τὰ σώματα vo&póv «t 
φθεγξάμενον, ἐξελέσθαι τὸ ἡμίτομον ἑνὸς τῶν 
σωμάτων, !* μετὰ δὲ ὑποστρέψαντα ἐπιδεξόμενον, 
ἐξευρεῖν τὸ ἄλλο ἡμίτομον, xat. ἐξενεγχόντα͵ συν- 
θέτθαι ἅμα ἄμφω τὼ ἡμιτόμω. Ὑποθορυδούντων 
δὲ τῶν εἰς ἐχείνην τὴν χώραν, τὰ περὶ τὸν βοῦν πυ- 
θέσθαι βασιλέα *' Μεχμέτην, xai πυθόμενον ὡς sls, 


Notule marginale... 


** flic lacuna est. * ἢ, γιγνομένης. 


** ἢ, λαξών. 
φέροντα, θέσθαι ἐχτὺς; τῶν σωμάτων. *' Μυχουμέτην. 


“ "Eucv ix τῆς φάτνη; χαὶ ἀπελθόντα. 486 Καὶ 


$58 


“6 — Stuckio 


Mpes, 
mcis. 


oteli Herodo- 
{ὑετῶν Celtici, 
'ariesi. mentio- 
haec Germania. 
am in οὶ no- 
t, hallucinatur. 
Stepliauus Dyzan- 
:, auctorem dicti 
i28us nOn. procul 


s» Wesignat : 


quos 


cus lib. ix Ezeges. 


4, Alia divisio pri 
eteri Notitia imperii : 
008. Sed juvat hujus 
rinaniam  concernit, 
ili : Prima provincia 
nero 2. Metropolis ci- 


4, tivitas Tungris. Se 


^et civitates numero 6. 
τς, civilas Argentora- 


itas Nemnetis, 


id est 


-st Wormatia. Civitas 
a. Castrum Hubilocus 
ngusta Vindelicorum, 


lH ajouriorum, 


i4 est 


ium, sive Noricuas 
vro 6. Metropolis 
itas legino.Creitas. 
rag Nova. Civitcs 
ἢ habel civiiaies 


'esontio. 


Civitas 


Basiliensis. Civi- 
15i8. Civitas Ebri- 


quc. Hupibaotizv, 
pres fecit. Pyrida- 
:80ὺ expositio valet, 


. vel Aaxíav : 


-iam vulge dictasn. A 


e lhodie Dania. 
orem (cujus tan 
ignem cxpresee ἢ. 
ingere : qul ex sinis: 
oc emcudanduiu esl] 


am aliuat. : et object: 


Be artaunicas habere insu 
1o post longitudinem 
ibus 3d Daniam wq 
Al. '* αοἱεμίους. Bie 
nes m Interpretene appatc 


tip3yav τὸ. ! Ποέμων. Sengus « 


t45 


MARQUARDI FREILERL 


LFS 


ad sua sunt dilapsi. Quidam vero qui graviter obsi- 4 «i μὴ τοῦτο πείσονται, xal αὐτὸς ἅμα vol; Oueve- 


debasmtur in Tanaro, miserunt nuntios, ut quid 
pararent Pannones audirent. Nam Veneti consolari 
haud cessabaat Peloponnesiacos et alios, dicentes 
ubi primum Panuones ab Istro fuerint progressi, 
nes cum classe in Hellespontum revertemur. Re- 
gius dux Machumetis cum abiisset, Venetorum trire- 
mes appulerunt ia Lemnum : impulse Comneni (18) 
vir optimi, q«ui ibiden ia Lemno arcem te- 
nebat. Veuientes autem  Lemni primores urbis 
colleeuti sunt iuter se ut locum eum Venetis ven- 
dereut. Ceterum Veneti. prevenerunt 006, occu- 
pentes arcew, et. virum buuc optimum miserunt 
3098 in Ilsthmum : quo consulente, navigarunt 
denuo in Lemaum. Kt cum ipse ab continente cou 


τοῖς περιέψεται, πίμπων αὐτοὺς ταῦτα &yaptávov- 
«ας, οἱ μὲν ἐπείθοντο, xai κρύφα τῶν Οὐενετῶν 
ὁποστρέφοντες͵ ἔμενον ἐν τοῖς οἰκείοις" οἱ δὲ δεινῶς 
κατεχόμενοι ἐν τῷ Ταινάρῳ ἔπεμπον, πεύσεσθαέ τι 
ἀπὸ Παιόνων. Οἱ γὰρ Οὐενετοὶ τούς τε Πελοποννη- 
σίους καὶ τοὺς ἑτέρους παραμυθοῦντες, ὡς οἱ [lato- 
vt; ἐξέλθωσιν αὐτίκα ἀπὸ τοῦ Ἴστρου, χαὶ αὐτοὶ 
ἀναδῆνᾳει ἐς τὸν Ἑλλήσπονεον. ᾿Απελαύνοντος μέν- 
τοι τοῦ ἡγεμόνος τοῦ βασιλέως, αὐεῶν ** Οὐενετῶν 
«ριήρεις ἀνήεσαν ἐς Afjuvov, ἐποτρύνοντο: τοῦ 
Κομνηνοῦ àv6ph; ἀρίδτου; xai αὐτοῦ ἐν τῇ Αήμνῳ 
τὴν ἀκρόπολιν καταχρατοῦντος, καὶ τὴν πάλας πο- 
λίχνην τῆς Λήμνου ὑφ᾽ asi ποιησαμένου. "Ec λό- 
vou, δὲ ἐλθόντες οἱ τῆς Αήμνου προεστῶτες, ὥστε 


copiis pro&cisceretur, singuli deserentes oppida, in Β χρήμασιν ἐξωνήσασθαι τὸ χωρίον, ἔφθησαν οἱ 


quibus mauserant, una inde solverunt navibus 
impositi. Occoparunt et arbem Cercedam, et demis- 
so inde magistratu, quem Zamplacones (19) nomi- 
nabent, eam praesidio imposito munivere : conve- 
hentesque frumentum οἱ necessaria tum sibi tum 
Peloponnesiacis oppidis, ibant pergentes in Pelo- 
pounesum. Hac quidem es bieme iu Peleponneso 
suut gesta (20). 


Οὐενετοὶ παραλαδόντες τὴν ἀχρόπολιν, καὶ τόν γε 
ἄνδρα τοῦτον ἀγαθὸν γενόμενον μετεπέμψαντο ἐς 
«τὸν Ἰσθμόν. Τούτου δὴ οὖν ὑποειθεμένου, ἀνέπλευ- 
€av ἐς τὴν Λῆμνον ol Οὐενετοὶ, xal αὐτός τε ἀπὸ 


“τῆς ἡπείρου στρατῷ ἐπελάσας, ἀπήλαυνεν ἔχαστος 


τῆ; πόλεως. Καὶ ὡς ἀνέπλευσαν, παρέλαθον πόλιν 
«hv Κέρχηδαν, Καὶ τούς τε ἄρχοντας Τζαμπλάκπο- 
νας ἀφῆκαν, φρουράν τε ἐγκαταλιπόντες, xal ἐπι- 


φιτεῖσθαί σφίσι τε αὐτοῖς καὶ ταῖς ἐν τῇ Πελοποννήσῳ πόλεσι. Καὶ ᾧχοντο ἀπιόντες ἐπὶ Πελοπόννη- 
φον. Ταῦτα μὲν τοῦ χειμῶνος τούτου ἐς τὴν [Πελοπόννησον ἐγένετο. 


Notule marginales. 


18) Comini Thopia. 
(t9) Zamoplacou. 


al sev, in uno tcu. Ζ.; in al. αἱ τῶν. 


(30) An. 1462. 





LAONICI CHALCOCONDYLJE DESCRIPTIONEM GERMANLE- 
COMMENTARIUS 


(Script. Rer. Germ. Vide supra. eol. 75 294 ) 


Loess hiceo Laonici Atheniensis ut ad honorem C defraudareumus : in qua quidquid veri est, necesse 


fzermanz gentis insigniter pertinet, ita tot et tam 
insignibus mendis non 1am a librariis (quorum 
quidem culpz trium codicum Palatinorum mss. 
eollatione mederi, quantum licuit, annisi sumus), 
quam ipso scripiore, bomine non solum iu Germa- 
nia nostra hospite, sed plane iguota loquente, qux 
sola auditione nescio unde accepisset, oppletus 
est, ut multum dubilarem, an eum licet anxie 
quiesitum et descriptum in hauc collectionem ad- 
mittere, nedum in eo scholiis explicaudo aliquid 
epera ponere vellem. Sed utut ipse tanti non vi- 
éereiur, tanti. quidem visa est patria Germania, 
quam neque ista hominis exotici commendatione 


est a vulgatissima fama rorum plusquam — notoria- 
rum (ut vulgi loquuntar) et toio orbe compertarum 
[uisse profecium. Quo in genere scholia scribenti 
non difücile fuisset plura etiam congerere, nisi 
modum tenere præclarius putasseimus. Caeterum 
alicubi etiam iu his saleb;ig pedem basisse nibil 
mirum, orbatis presertim ductore illo, qui solus 
inde expedire yuterat : Leunclavio, inquam, no- 
stro, horum scriptorum peritissimo; quique adeu 
totum istum Laonicum sua. manu, dum bic ver- 
saretur, diligenti cura deseripserat. Quanto (beu !) 
redimerem, vel horulam unau super hoc loco eum 
€o sermones contulisse! Sed ad rem. 





559 


MARQUARDI FREMERI 


560 


Vienna facientibus Tartesum (id est Rhenum) ver- A — Col. 77 D. Τοὺς ὑπὸ 'Ρωμαίων. Hoc ad differen- 


sus ostia ejus scilicet, Pragam Bohemorum esse 
transeundam. (γι! Laonicus hic con'ra om- 
nium aliorum auctorum morem, longitu:tincin Ger- 
tuanie 3 meridie in septentrionem, a Vienua Au- 
sirim jn Oceanum usque Germanicum protensam 
facit : latitudinem vero ab extrema ora Galliz iu 
Daniam secundum litora maris Gerinanici ab occi- 
dente versus orientem. Nam (ut et hoc obiter) ubi 
diro codices, alter quidem Δαχίαν, alter vero Àa- 
clav, ibi tertius melius habet Δανίαν. 

Col. 71 A. 'Avépl εὐζώγῳ. Non nostris jam liomi- 
nibus, aut viz. certe. Nimirum veteres, prasertim 
Grzci, Aslaticl, Orientales, agilitateet pernicitate pe- 
dum exce!lcbant. De quorum etiam cursoribus quae 


tiam Graece Ecclesie, qux: papam non agnoscebat, 
lu Germaviam ct Hesperia totius episcopatus pri- 
matu et supcrioritatem  usurpabat Roma. llinc 
illa d. ceseon. distributio, taxze, pallia, «te. 

lüid. Νόδεργον, Ἀμπέργον. Nowina turbiwm 
misere habita : quippe Gracie hominibus dicta 
Scriptaque plane difficillima. In meutem venit 
similis locus Benjamini Tudeleusis in [tinerario, 
qua parte Germaniam sttingit, quam olim Aschenas 
dictam aptid suos uotat, de quo Drus. 1 Animadvers., 
cap. 41. Πα sunt, inquit ille, epud Germaniam re- 
giones, in quibus Israelitarum collegia suni, justa 
f'vium Mosellam et Komphilinas (Conflucntiam in- 
telligit) et Odraucah, et Kuna, et Kotania, εἰ Binga, 


leguuſur, filem nostram hodie fere superaut. Vide fy et Garmezza (Germersheim puto) et Masiheram. Et 


Lips. centur. 5, epist. 59. 

lbid. Εὐνομεῖται ἡ χώρα αὕτη ,:ἁλιστα. Re- 
perit hoc infra mox : Εὐνομεῖται μάλιστα δὴ 
ἐθνῶν ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, ZEnceas Sylvius in. Germa- 
nia, cap. 68 ; Vidimus judicia vestra : εἰ conciliis 
vestris quor republica gerebantur, sepius. inter[ni- 
suus. μεμα el prudenter et graviter admnistratis, 
uec (acile a recto. tramite. defleciimini. Nec vobis 
cieiles leges, nec jura desunt. pontificalia : litere 
quoque, et omnia bonarum artium siudia apud vos 
Aorent. At olim Germania nulla a re miuus laudis 
erat, quam a legibus. Nau quie supersunt casco 
majorum nostrorum leges, plane iuter prinia Ger- 
manca ontiquitatis monuumeuta censeudas, Aleuia 
nice, Bojarice, Saxouice, Francicæ, et alie ; prie- 
terquam quod. verbis asperse, etii reipsa longius 
ἃ summa illa zqjuitate recedunt : iauquaim ἃ ma- 
vortiis profocte nationibus, quz potius manus ferro 
quam ex jure conserere, Οἱ in ca»streusibus aruis 
quam subiili juris indagatione operam ponere con- 
suevissent, et (ut Enniauo verbo utar) Dellipoten- 
(eu erant magis. quam sapieutipolenies. Quanquam 
pro liac. legum incuria alia, et quidem major, illis 
Jaus succedebat, quod (ut Tacitus ait) plus. apud 
illos boni mores quam apud alios. ἱρεῶ leges vale- 
rent. Donec tandem orbe Romano ad occideuteu 
solem &ubacto, cum imperio ctiam [6466 tanquam 
illius Instrunientum accipiendum, eoque ceu freno 
ad provincias illas regendas utendum arbitrati sunt. 
Unde in Goihornm primum, dein Lougobardorum, 
tandemque Francorum leges iuulia ex. Romanis 
translata videmus : quod Carolinarum praesertim 
legum) volumen satis loquitur, neque Jus ipsum Sa- 
xonicum dissimulare potcst. Justiniani autein le- 
gista ionem integram. per multa saecula. Germania 
non agnovit, imo uec habuit aut vidit : uL uec alia 
Occidentis provinc, quod alibi demoustraviuius, 
Primum Lotbarium Saxonem imperatorem repertis 
Amalphi urbe Apulia: Paudectis, jus illud in lucem 
οἱ usum revocasse fama est, Irnerio suasore, cujus 
Urspergensis meminit, notatus et. ipsc ἃ Sigonio 
JAibio xiv. De regno Jtal. De. quo etiam 05 alibi 

latius. 


paulo post : Sunt praeterea. Astranburk (forte Stras- 
burgum) ei Davirasburk (quod de Augusta nostra 
Vindelica felicissime exponit, eximium cjus colu- 
ien ct decus M. Velserus lib. vi ferum Vindelic.), 
εἰ Mendatrah, ei Pessinghes, et Bamburk, et Sar, et 
Rasenburk, quee regni etiem finis est. Inde autem et 
ulicrius regio Bohem est, que nunc Praga dicitur, 
estque. Sclaconim terre initium. Forte et yopulo- 
rum civitatumque nomina aliquando mutata. eva- 
riant. Quis populos illus Germanis jam novit, quos 
euumerat. Gregorius ΠῚ papa iu quadam epistola: 
Univeisis. cptimatibus et populo provinciarum Ger- 
manie, Thuringis, εἰ Thesis, et Borihacis, et Nistre- 
sis, Uncdredis, et Lognais, Sudnodis, et Grasseltis, 
vel omnibus in Orientali plaga coustitutis. Nou jam 
miror pauegyristai nauscam, horrentis vel ad uo- 
mina nostra : Quid memorem, inquit. Nazarius, 
Bracteros ? quid Clhamanos, quid Cheruscos, Van- 
gionas, Alumanos, Tubautes ?. Bellicum strepunt 
nomina, et immanitas barbarie in ipsis vocabulu 
adhibet horrorem. 

Ibid. Π61:ς εὐξωϊμωθ. E283lpyova; pagos quos - 
dam in Hyrcania dictos Diodorus scribit, ob &cuum 
aliorumque fructuum miram abundantiam, £ó52l- 
pov: χῶραι suni spud Appianum ia /— Parihicie, 
Εὐδαίμονες insule circa Arabiam Felicem suut 
Agatharchidi. Sed et Romani Felicem Juliam, Frli- 
citatem Juliani; colonias, lacus, legiones felices δ ias 


p habuerunt. loc epitueti Noriberyx Laonicus tri: e.t, 


et soli. Uude sesumare licet, qua: tunc temporis ec- 
icbritas et splendor urbis fuerit : quie tamen pos:ca 
multis modis aucta et ampl:ücata est. Proxime hujus 
zvum Mueas Sylvius cardinalis Senensis ad M.r- 
tivum Majorem J. C. scribens, non parcis laudibus 
εἰ δαιμονίαν illam nobis explicat : Noricerum oppi- 
dum, inquit, flumine equisia (Pegneso dicendum) 
iuersectum, nam hodie Franconibus datur, præter- 
ire non posstinus. Dic rogamus (nam binc uxe- 
vem duxisti, castissimam aque ac pulchram), que- 
nam (acies hujus urbis ? qui aplendor, qua amand- 
las, qug deliciæ, quis cultus? que forma regiminis? 
quid illic ad civitatem omni ez parte perfectam ἀν» 
siderare quispiam poluerit ? Quis venientibus Fre» 


561 


NOT.F. 


502 


conia ín[:riori et procnl spectantibus. cjus urbis A longinquis celebris : ſœderis Hansatici (quod vo- 


aspectus, qua ajestas ! quod decus cb ezira visen- 
libus, quis intus nitor platearum, qua domorum 
msunditie ! Quid S. Sebaldi templo magunificeuiius, 
quid splemdidius D. Laurentii delubro? (Qnid arce 
regia vel superbius vel munitius ? quid fossa, quid 


manibus illustrius ? Quot ibi civium edes inrenias 


regibus dignas ! Cuperent tam egregii Scotorum reges 
quam mediocres. Nurimberga cives habitare. Ilem 
in Europa cap. 39, postquam disceptavit, Franco- 
uim an Davarim sit accensenda: ρεὶ Norimber- 
genses nec. Bajoarii, nec Francones videri volunt, 
aed tertium quoddam separatum genus. Urbs ea no- 
ες magnificis operibus publicis ac privatis ornata 
est : amne. legnitio interlabente, in agro sterili et 
arenoso condita : atque ob eam. rem indnstrioso po- 
pulo. Omnes enim ant opifices sunl, awt negotiatores. 
Binc mwle illis divitie, et magnum in Germania 
momen. Aptissima ünperatorum sedes, libera wmrbs, 
et in. medio ferme Germania sita. Sed latius eam 
describit Joannes Cochlæus Noricus, in Descriptione 
Gorman., c. 4, ctc. Conradus Celtes Protacius, He- 
linsque Eobanus lesus, poete, singulsribus li- 
bellis, hie versu, ille prosa, celebrandam sibi sum- 
peerunt, Sed. Julii C:esaris Scaligeri, divini homi- 
his, aureos de ea versus omittere hoc loco non 
possum, dignos quos vel describendo ediscam. 
In Urbibus, lemmate Nuremberga : 


Disa mihi extremi da munera sacra laboris, 
Non tawen eziremo conapicienda loco. 

Sed velut abduceto veneramur in ordine celum, 
Hic ubi natura fine quievit optas. 

Non potes &thereis deducere sedibus astra, 
[nvenies tibi qua Norica terra dabit. 

[unc sibi corruptae terras Asireea relinquens 
Fatali statuit sede tenere locum. 

Quis putet horrifico sociatas Marte Camanas? 
Sacra tamen duplex tempora lauras obit. 

Martis habe et Pho'bi felicia tempora laute : 
Sanctaqne sit valido federe juncta fides. 

Quibus ez iatis ne tu, nc dempseris unum, 
Addere quin potins omnia magna, luum est. 


Quod autem Noricm urbis ἰσοδίαιτον εὐνομίαν 
Eaonieus et reipublice formam Sylvius commen- 
dant, suffragantem ex recentioribus scriptoribus 
habent Bodinum De repxblica libro n, cap. δ, ubi 
magistratuum et officiorum ordines (quam liquido, 
non dieain) expouit: et Stcphannm DPiglium, vcle- 
«antissimum  seriptorem, in flercule  Prodicio, 
pag. 446, magna wagu:e urbis decora digno calamo 
exsequentem : qui uterque. eruditorum manibus 
teruntur. Neque. plnres illustrando soli faces adhi- 
bere animus est, aut locus, 


Col. 77 Ὁ. "Apzégyor. Ambcerga metropolis. cst 
f'alatinatus superioris in Bavaria, elegans ei ampla 
civitas : sed. nallo t2men modo cum. Noriberga 
(quam eodices tres Palatini lioe loco constanter 
Ni6:pvov scr.bun') aut Argrutina conferenda : 
neque par illis, neque sceuida, Melius itaque cum 
niterprete Hanbnigam intelleneimnius, quie civitas 
est divitiis splendida, populo potens, el eoninerciis 


catur) civitatum hotie caput. Fadem sedes episco- 
palis olim fuit, ct Ecclesia Hamburgensis antiquitus 
metropolis omnium Aquilouarium : de quo Crant- 
zius in Metropoli. Quod autem. Laonicus iis civi- 
tatibus qua ἀρχιερέα habeant, Noribergam ciiam 
accenset, fallitur: nam episcopum proprinm nun- 
quam habuit, diccesi Bambergensl inclusa, ut 
Sylvius seribit in Enrope capite 39. 


Col. 17 B. 'Augl τὰς διωχοσίας. τ minimam 
quidem, Certe prope centenas, saltem imperiales , 
enun;erat Matricula (quse vocatur) imperii. Dequi- 
bus ita /£neas in Germania : Civitates etiam. quas 
vocant liberas, quod ünperatori solum subjiciuniar, 


B cujus jugum instar est libertatis. Nec profecto 


usquam gentium tanta libertas est, quanta fruum'ur 
hujuscemodi civitates. Nam populi quos lHt«li vocant 
liberos, hi potissime serviunt, sive Venetias spe-tes, 
sive Florentiam, aut Senas: in quibus cives prater 
paucos qui reliquos ducunt, loco mancipiorum haben- 
(ur : cum nec rebus suis uti πὶ libet, vel furi «wdeaut 
que velint, εἰ gravissimis opprimantur pecuniarum 
ezactionibus. Apud Germanos omnia letla sunt, omnia 
jucunda : nemo suis privatur bunis : salva. cuique sna 
hereditas est. Nulli nisi nocenti magistratus no 

cent : nec apud illas (actiones, sicut apnd Itulas ur- 
bes grassantur. Sunt autem supra centum civitates ha^ 
libertate (ruentes : nam et in Rheuo, et in Danubio mal- 
te sunt : et mari proxima, quas appellant Stagnales : 
quamplurima et in. mediterraneis ; alie quee simu! 
[ederata injurias principum propriis armis propul- 
sant, Sed quid de centum urbibus dicimus? cum 
centum pagos integros Suevia sive Alemania olim 
habuerit, Cesare et Tacito testibus. De quibus 
scripsimus in Origin. Palatin., eap. 5. 


lbid. Ἐς τυραννίδας τρεῖς͵ Mira Germanis 
divisio, quam non eredo alibi apud quemquam 
scriptorem reperiri ; et alioquin etiamsi non inepta, 
certe ohseura, ipsis Germanis vix. intelligenda aut 
divinanda. Que enim ista Etzilia?* Aquileia enim, 
et Augusta Acilia, quas CJauserus interpres in mar- 
gine notavit, urbes sunt, non przfceturg aut. prin- 
cipatus : sed ct hujus nomen dudum — exolevit. Si 
quid conjevtare hoc loco licet (ubi autem magis 
impune licebit?) pro Ἔτζιλείν ς substituere gestiai 
Ἐλδετίης τοὶ "EXoucsinc. Helvetiorum certe. geus 
ab onmi xvo, illa etiam tempestate, robore el vir- 
tute inter Gerinanos facile pruna. 


lbid. 'Aovotplac. Wujus metropolin. Viennam 
jam supra tetigit. Laonicus : ct ipsa Austri: tum 
florens, plures jam Augustos orbi Chiistiano tule- 
rat, et tum rerum poticutem Sigismundum. 


Ibid. διιένης εἧς ἄνω Γερμανίας »εγομένιης.- 
Qua ista Blena? Blenuugs ipse auclor. noster, 
et εἰ quis ci fidem babct, Et Bavariam quidem 
(quam Clauserus in anargine nolat) libenter hine 
exsculperem : 8) 5.115. csset primam et ulti 


559 


MARQUARDI FREMERI 


560 


Vienna facientibus Tartcsum (id est Rhenum) ver- A Col. 77 D. Τοὺς ὑπὸ Ρωμαίων. Hoc ad differen- 


sus ostia ejus scilicet, Pragam Bohemorui esse 
transeundam. Catérum  Laonicus hic contra om- 
nium aliorum auctorum morem, longitulinein Ger- 
tanie 3 meridie ipn septentrionem, ἃ Vienua Au- 
siri» jn Oceanum usque Germanicum protensum 
facit : latitudinem vero ab extrema ora Gallix iu 
Daniam secundum liora maris Gerinanici ab occi- 
dente versus erlentem. Naim (ut et hoc obiter) ubi 
duo codices, alter quidem Aaxíav, alter vero Àz- 
elav, ibi tertius. melius habet Δανίαν. 

Col. 71 A. 'Arépl sb (vq. Non nosuis jam liomi- 
nibus, aut viz certe. Nimirum veteres, presertim 
Grseci, Aslaticl, Orientales, agilitateet pernieitate pe- 
dum exce!lcbant. De quorum etiam cursoribus quae 


tiat: Gracee Ecclesie, qu: papam nen agnoscebat, 
[n Gerinaviam ct Hesperiam totius episcopatus pri- 
matum et. superioritatem  usurpabat. Roma. llinc 
illa d. ceseon distributio, taxie, pallia, «te. 

lbid. Né6tpyov , 'Auzépyor. Nowmina urbium 
misere habita : quippe Gracie hominibus dictu 
Scriptamque plane difficillima. In mentem veni 
similis locus Benjamini Todelensis in Jtinerario, 
qua parte Germaniam sttingit, quam olim Aschenas 
dictam apiid suos notat, de quo Drus. 1 Animadvers., 
cap. 41. Iæœ sunt, inquit ille, epud Germaniam re- 
giones, in quibus Israelitarum. collegia sunt, juzta 
ſtuvium Mosellam et Komphilinas (Conflucnti.m in- 
telligit) et Odrancah, et Kuna, et Kotania, εἰ Binga, 


leguntur, fidem nostram hodie fere superaut. Vide fy et Garmesza (Germersheim puto) et Masiheram. Et 


Lips. centur. 3, epist. 59. 

lbid. Εὐνομεῖται ἡ χώρα αὕτη ,.:ἀλιστα. Re- 
peut hoc jufra mox : Εὐνομεῖίται μάλιστα δὴ 
ἑθνῶν ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, Zneas Sylvius iu. Germa- 
nia, cap. 68; Vidimus judicia vestra : εἰ conciliis 
vestris quot republica gerebantur, sdpius. inter[ni- 
suus. ÜOwuia et prudenter εἰ graviter admnistratis, 
uec (acile a recio tramite deflecuimini. Nec vobis 
cieiles leges, nec jura desunt. pontificalia : liuteree 
quoque, et omnia bonarum artium siudia apud 105 
florent. At olim Germania nulla a τὰ minus laudis 
erat, quam ἃ legibus. Nae qu.e supersunt. casco 
majorum nostrorum leges, plane iuter prima Ger- 
tuanicae antiquitatis monuinenta censeudas, Aleuia: 
nice, Bujaricæ, Saxouice, Francicæ, et alie ; prix- 
terquam quod. verbis asperte, etiam reipsa longius 
ἃ summa illa :rjuitate recedunt : iauqusim ἃ 108 - 
vortiis profecue nationibus, quæ potius manus ferro 
quam ex jure conserere, ci in castreusibus armis 
quam subtili juris indagatione operam ponere con- 
suevissent, et (ut Enniano verbo utar) Dellipotenu- 
(es erant magis. quam sapientipolenies. Quanquam 
pro hac. legum incuria alia, et quidem major, illis 
Jaus succedebat, quod (ut Tacitus ait) plus. apud 
illos boni mores quam apud ulios. ipse leges vale- 
rent. Donec tandein. orbe Romano ad occidentem 
soleu subucto, cum imperio ctíam [6466 tanquam 
illius instrumentum accipienduu, eoque ceu freno 


paulo post : Suni praterea Astranburk (forte Stras - 
burgum) ei Davirasburk (quod de Augusta nostra 
Vindelica felicissime exponit, eximium cjus colu- 
wen et decus M. Velserus lib. v ferum Vindelic.), 
εἰ Mendatrah, et Pessinghes, et Bamburk, ct Sar, et 
Raceuburk, que regni etiem finis est. Inde autem et 
ullcrius regio Bohem est, que nunc Praga dicitur, 
estque. Sclavouie terre initium. Forte et. p opulo- 
rum civitatumque nomina aliquando mutata. eva- 
riant. Quis populoy illus Germanis jam novit, quos 
enumerat. Gregorius Ill papa in quadam epistola : 
Univeisis. cptimatibus et populo provinciarum (er- 
manie, Thuringis, εἰ Thesis, et Borihacis, εἰ Nistre- 
sis, Uncdredis, et Lognais, Sudnodis, ei Grasseltis, 
vel omnibus in Orientali plaga coustitutis. Nou jaw 
miror panegyristai nauscam, haqrrentis vel ad no- 
mina nostra : Quid memorem, inquit. Nazarius, 
Dracteros ? quid Clhamanos, quid Cheruscos, Van- 
gionas, Alamanos, Tubaues ?. Dellicum atrepuxt 
nomina, εἰ immanitas barbarie in ipsis vocabulus 
adhibet horrorem. 

Ibid. HóA«c εὐξωϊμωῶθ Ἐῤδιίμονα: pagos quos - 
dam in Hyrcania dictos Diodorus scrihit, ob cuum 
aliorumque fructuum miram abundantiam, Ἐὐδαίς- 
μονες χῶραι suni spud Appianum in —Parthicie., 
Εὐδαίμονες insulie circa Arabiam Felicem suut 
Agatharchidi. Sed et Romani Feliceu Juliam, Fcli- 
citatem Juliani; colonias, lacus, legiones felices δ (23 


ad provincias illas regendas utendum arbitrati sunt. p habueruut. lloc epitheti Noriberyx Laonicus tri. ui, 


Unde in Gothornm primum, dein Longobardorum, 
tandemque Francorum leges wnlta ex Romanis 
wanslata videmus: quod Carolinarum prsesertim 
legum volumen satis loquitur, neque Jus ipsum Sa- 
xonicum dissimulare potcst. Justiniani auteu le- 
gislaionem integram. per mula sæcula Germania 
non agnovit, iio nec liabuit aut vidit * ut uec alia 
Occidentis provinckr, quod alibi demonstraviunis, 
Primum Lotharium Saxonem imperatorem repertis 
Ama!phi urbe Apulia: Paudectis, jus illud in lucem 
οἱ usug revocasse fama est, lrnerio suasore, cujus 
Urspergensis mewinit, nolatus εἰ ipsc a Sigonio 
libio xiv. De regno [tal. De quo eliam nos. alibi 
Jatius. 


et soli. Uude sestimarc licet, qua (unc temporis ec- 
icbritas et splendor urbis fuerit : quie tamen pos:ea 
multis modis aucta et ampl:ücata est. Proxime hujus 
zvum Zneas Sylvius. cardinalis Senensis ad M.r- 
tivum Majorem ὃ. C. seribeus, non parcis Jaudibus 
εἰ δαιμονίαν illam nobis explicat : Noricerum oppi- 
dum, inquit, Aumine Tequisiqo (Pegneso dicenduu) 
intersecium, nam hodie Franconibus datur, præter- 
ire non  posstiuus. Dic rogamus — (uam binc uxe- 
reni duxisti, castissimam aque ac pulchram), que- 
nam (acies hujus urbis ? qui aplendor, qug amaui- 
las, qug& delicia, quis cultus? que forma regiminis ἢ 
quid illic ad civitatem omui ex parte per[ectam do- 
siderare quispiam potuerit ? Quis venicutibus Fran- 


561 


NOTE. 


502 


conia in[:riori εἰ procnl spectantibus. cjus urbis A longinquis celebris : faderis Hansatici (quod vo- 


aspectus, qua 1ajestas ! quod decus cb ezira visen- 
tibus, quis intus nitor platearum, qua domorum 
msunditie ! Quid S. Sebaldi lemplo maguificeuiius, 
quid splemndidius D. Laurentii delubro? (Quid arce 
regia vel superbius vel munitius ? quid fossa, quid 


manibus illustrius ? Quot ibi civium edes inveni: 


regibus dignas ! Cuperent tam egregii Scotorum reges 
quam mediocres. Nurimberga civez habitare. lem 
in. Europa cap. 39, postquam. disceptavit, Franco- 
ui an Davarim sit accensenda:  Jpsi Norimber- 
genses nec. Bajoarii, nec Francones videri volunt, 
aed tertium quoddam separatum genus. Urbs ea no- 
t Mis magnificis operibus publicis ac privatis ornata 
est ; amne. legnitio interlabente, in agro sterili et 
arenoso condita : atque ob eam. rem indnustrioso po- 
pulo. Omnes enim aut opifices sunt, aut negotiatores. 
Biuc multe illis divitie, εἰ magnum in Germania 
nomen. Aptissima ünperatorum sedes, libera mrbs, 
et in. medio ferme Germanic sita. Sed latius eam 
describit Joannes Cochleus Noricus, in Descriptione 
Gorman., c. ἃ, ctc. Conraus Celtes Protacius, He- 
linsque Eobanus lIHeisus, poete, singularibus li- 
bellis, hie versu, ille prosa, celebrandam sibi sum- 
peerunt. Sed. Julii Cesaris Scaligeri, divini homi- 
nis, aureos de ea versus omittere boc loco non 
possum, dignos quos vel describendo ediscam. 
In Urbibus, lemmate Nuremberga : 


Disa mihi extremi da munera sacra laboris, 
Non tawen eziremo conapicienda loco. 

Sed velut abdueto veneramur in ordiue celum, 
Hic ubi natura. fine quievit opus. 

Non potes &ihereis deducere sedibus astre, 
Ínvenies tibi qua Norica terra dabit. 

[lunc sibi corruptas terras Astra relinquens 
Fatali statuit. sede tenere locum. 

Quis pntet horrifico sociatas Marte Camamas? 
Sacra tamen duplex tempora lauras obit. 

Martis habe et Phoebi felicia tempora laute : 
Sanciaque sit valido federe juncta fides. 

Qunibus ex istis ne tu, nc dempseris unsim, 
Addere quin polius omnia magna, (uum est. 


Quod autem Noricæ urbis ἰσοδίαιτον εὐνομίαν 
Laonieug et reipublice formam Sylvius commen- 
dant, suffragantem ex recentioribus scriptoribus 
habent Bodinum De republica libro n, cap. δ, ubi 
magistratuum οἱ officiorum ordines (quam liquido, 
non dicam) exponit: et Stephanum Piglium,  cle- 
«antissimua — scriptorem, in flercule  Prodicio , 
pag. 446, magna magie urbis decora digno calamo 
exsequentem : qui. uterque. eruditorum inanibus 
teruntur. Neque plures illustrando soli faces adhi- 
bere aninins est, aut locus. 


Col. 77 Ὁ. ᾿Αμπέργον. Amberga metropolis. est 
Palatinatus superioris in Bavaria, elegans ei ampla 
civitas : sed nello t3men modo cum Noriberga 
(quam eodices tres Palatini hoe loco constanter 
N:6:pvov scer.bunt) aut Argentina. conferenda : 
neque par illis, neque secunda, Melius itaque cum 
ierpreie Bambi gam iutelleneinmmus , quie civitas 
est divitiis splendida, populo potens, el eonimerciis 


catur) civitatum hodie caput, Ealem sedes episco- 
palis olim fuit, et Ecclesia Hamburgensis antiquitus 
metropolis oninium Aquilovarium : de quo Crant- 
zius in Metropoli. Quod autem  Laonicus iis civi- 
tatibus qua ἀρχιερέα habeant, Noribergam ciiam 
accenset, fallitur: nam episcopum proprium nun- 
quam habuit, diccesi Bambergensl inclusa, ut 
Sylvius seribit in Enrope capite 29. 


Col. 71 B. Ἁμφὶ τὰς διωχοσίας. UÜt minimam 
quidem. Certe prope centenas, saltem imperiales , 
enumerst Matricula (quse vocatur) imperii. Dequi- 
bus ita neas in Germania : Civitates etiam quas 
vocant liberas, quod imperatori solum subjiciunaar, 


B cujus jugum instar est libertatis. Nec. profecto 


usquam gentium. tanta libertas est, quanta fruumur 
hujuscemodi civitates. Nam populi quos lt«li vocant 
liberos, hi potissime serviunt, sive Venetias spe:tes, 
sive Florentiaw, aut δέπας: in quibus cives prater 
paucos qui reliquos ducunt, loco mancipiorum haben- 
(ur : cwn nec rebus auis uti «t libet, vel furi audeat 
que velint, εἰ gravissimis opprimantur pecuniarum 
ezactionibus. Apud Germanos omnia letta sunt, omnia 
jucunda : nemo suis privatur bonis : salva. cuique sua 
hereditasest. Nulli nisi nocenti magistratus no 
cent : nec apud illas factiones, sicut apud [tulas ur- 
bes grassantur. Sunt autem supra centum civitates μα“ 
libertate fruentes : nam et in Rheno, et in Danubio mal- 
tg sunt : et mari proximas, quas appellant Stagnatles : 
quamplurimg et in. mediterraneis ; alie quee simu! 
[ederata injurias principum preyriis armis propul- 
sant, Sed quid de centum urbibus dicimus? cum 
centum pagos integros Suevia sive Alemania olim 
habuerit, Cesare et Tacito testibus. Dc quibus 
scripsimus in Origin. Palatin., cap. 5. 


lbid. Ἐς τυραννίδας τρεῖς͵ Mira Germanis 
divisio, quam non eredo alibi apud quemquam 
scriptorem reperiri ; et alioquin etiamsi non inepta, 
certe oseura, ipsis Germanis vix intelligenda aut 
diviuanda. Que enim ista Etzilia?* Aquileia enim, 
et Augusta Acilia, quas Clauserus interpres in mar- 
gine notavit, urbes sunt, non przfceturae aut. prin- 
cipatus : sedet hujus nomen dudum  exolevit. Si 
quid conjectare hoc loeo licet (ubi autem magis 
impune licebit?) pro Ἐτζιλείν ς substituere gestiaun 
Ἑλδετίης vel ᾿Ελονετίης. llelvetiorum certe. gens 
ab onmi ævo, illa etiam tempestate, robore et vir- 
tute intec Gerinanos facile pruna. 


lbid. ᾿Αουστρίας. Wujus imetropolin. Viennam 
jom supra tetigit. Laonicus : ct ipea Austri: tum 
florens, plures jam Augustos orbi Chiistiano tulc- 
rat, et tum rerum poticutem Sigismundum. 


Ibid. D.i£rnc tic ἄγω  l'epyaríac »"εγομένιης. 
Qui ista Blena? Blennug ipse auclor noster, 
εἰ $i quis ci. fidem habet, Et Bavariam. quidem 
(quam Clauserms — in inargine nolat) libenter. hice 
exsculperem  : $i satis. csset primam et τ δι 


561 


MARQUARDI FREHERI te 


dtriusque vocis litteram convenire. Sed εἰ ami- A De imp. Rom. cap. ult. : Confideuter loquor, si Germa- 


eos in consilium misi. Alius pro Βλένης mallet 
Βοέμης vel Βοεμίας, quam mescio an Germanie 
ascribere voluisset Laonicus : alius Β:λγίης vel 
Βελγίας, non abludente Gernianico nomine Fleming 
ab ista. Βλένῃ, si illud seque conveniret, τῆς ἄνω 
Γερμανίας γενομένης. Equidem loeum conclamatum 
quod olim segris desperatis facere solebant, in trivio 
depono : et publies pietati aut lortuns suse com- 
mitto. 


Col. 71 C. Γένος τοῦτο μέγα. Tou enim Trioncs 
(ut Sidonius lequitur) in banc effusi: vere officinam 
yentium. Nazarius in Panegyr. ad Constantinum 
Μ. : Jacet inlatere Galliarum. aut in sinu. tuo [nsa 


Darbaria, per se ipsa. potens natio, et post Homa- ἢ 


nai magnitadiwem in terris eecunda. Locus insignis, 
el ad Germanis bonorem  ünicus, cui secaondum 
Latinus homo locum tribust a Roma, cui alius pro- 
vincialis nibil simile, nihil secundum assentabundus 
dixerat. Sed vereor lupum csuda teneri, et lianc lau- 
dem nobis extortam iri a Persis : quibus non paulo 
promptius hoe elogium dedisset. homo Romanus, 
quam Germanis, qui absque justo principatu distra- 
eli in plures gentes, interque se discordes. Et sj ex 
anim mei sententia. roger, cum postremo editore 
wen hzrens ita legam : Jacet. in. latere. Galliarum 
uut in sinu tuo (usa Barbaria, l'ersa, ipsa potens natio 
εἰ post Romanam magnitudinem in terria secunda, 
amicitiam (xam, Coustantine Maxime, non. minus 


wi principes imperatori, tanquam advocato Ecchiiea 
fideliter assistereut, prout. temporibus antiquis con. 
sueveruni, omnis profecto potestas contreria videre- 
iur parva. Tunc non solum Gracia, sed /Egyptus εἰ 
Chaldega coutremiscerel, ac ultima regiones Sarace- 
norum trepidarent. l'rotendente nempe aquila Roma- 
uorum αὖ Europa alas suas, nee gryphones Asia at- 
que Africa satis tute erum. 


Cot. 77 D. Οὔτε ceim. ew de Gallia scribit Pli- 
nius. Terrse motus tamen plurimos Annales subinde 
adnotant, sed nimirum frequentieres οἱ vehemen- 
tiores in Asia et Oriente, ubi eivitates etiam — iate- 
gras evertunt. 


lbid. fleJitevetas« κατὰ ταῦτα Ῥωμαίοις. lta 
jsmdudut Agatbias de Francis : Καὶ πολιτείᾳ ὡς 
τὰ πολλὰ χρῶνται Ῥωμαϊχῇ, χαὶ νόμοις τοῖς αὐτοῖς, 
xai τὰ ἄλλα ὁμοίως ἀμφί τε τὰ συ μδόλαια καὶ γάμου; 
καὶ τὴν τοῦ θείον θεραπείαν νομίζουσιν. Et αἱ altius 
rem repetamus, Flocus lib. ww, cap. 12 : Mores no- 
stros magis quam arma aub imperatore Druso susce- 
perant. Et vere ex perpetuis. cum Romanis bellis — 
queque accedunt legationibus, ſœderibes, quin et 
commerciis, multam subinde et ad linguam οἱ vi- 
tam Germani trazerunt. Quid quod et deducta in 
nostras oras Homanorum colonim, et per. conna- 
bia mistus sanguis, εἰ experta Romam captivi, 
servi : stipendia apad Romanos facientes | milites, 
principum satellites, communem utriusque geatis 


trepide quam. amabiliter petiverunt. Nulla in terris C linguam vitamque fecerunt. Nee solum ia Romanis 


tem [erox natio est, qua te nou. meiuat aut. diligat. 
floe modo pulchre et verboruu structura et sensus 
constant. Sed et Germani cum Parthis aut. Persis 
plerumque juogi solent : utrique hostes populi Ro- 
mani l. Mostes, 94. D. decapt. et postlim. Themistius 
erauone V. in nummis Victoria visitur ingcribens 
clypeo palma affizo : Vic. Gen. οἱ in aliis, Vic. 
l'an, 


lbid. Σχυϑῶν τῶν Νομάδων δεύτερον. Hisce et 
Strabo Germauos comparat lib. vn : Τροφὴ δ᾽ ἀπὸ 
τῶν θρεμμάτων ἡ πλείστη, καθά πον τοῖς Nopást, 
ὥςτ᾽ ἐχείνους μιμούμενοι ete. 


luid. El ταυτὸ φρογοίη, καὶ ὑφ᾽ ἐνὶ ἄρχοντι 
ἡγε;ιόνι. A neas Sylvius in Germania, cap. 72: Plu- 
ralitatem principum philosophi abhorrent : vos ea 
gaudetis. Nem quamvis imperatorem et regem et do- 
minum vesirum esse fatemini, precario tamen ille 
imperare videtur, nulla ejus polemia est. Tantum ei 
paretis quantum vultis, vultis autem minimum, Liber- 
(a8 omnibus in communi placet, neque. civitates, ne- 
que principes, quod suum. est. imperatori. prabent : 
nulla illi vectigalia, nullum ararium. Quisque sue rei 
moderator et arbiter esse vnlt. Binc discordie inter 
vos crebre, et assidua bella grassantur ; ex quibus 
rupine, incendia, cedes, ct inille malorum eniergunt 
genera ; quemadwodum ibi interccnire necesse. est, 
ubi plura domtuantur cavita. l'e&rus de Andlo lib. 1 


proviuciis Germani indigenis misceri coperunt, 
sed vero in Ipsa Germania, prssertim eirca limi- 
tes, Romani nostris assueseere didicerunt. Unde in 
vetustissimis legibus patriis, Selica dt. 45, ἢ 7: 
Si Romanus homo posvessor, id. est quires in. pago 
ubi commanet, proprias possidel, occisus  [nerit, is 
qui eum occidisse consincitur, ww den. culpabilis 
judicetur. Si quis Romanum  tributarium | occiderit, 
eic., et aliis passim : δὲ Romanus homo, etc. Si 
Francus hono, etc. Quibus ipsis in legibus sane ve- 
tustissimis, preter qued Latino. utcunque sermone 
scripte sunt, complura etiam subinde veluti vesti- 
gia et ductus a Romanis derivate justitize observare 
licet. Tandem everso et direpto per Germanas na- 
tiones imperio, Gothi, Longobardi, Franci, Romauo- 
rum et victores elsuccessores, mores quoque co- 
rum, ritus, cseremonias, forwulss, et nil nom sihi 
assumpserunt. Et post hog veri illi Germani, Suevi 
inquam ei Saxones, cum reges et Cesares Roma- 
norum audirent, veterem illam Latialem majesta- 
tem εἰ cotliurunum omni studio affectabant : ut de 
Othone ΕΠ] imp. Ditmarus scribit lib. iv, antiquas 
consuetudines omanorum jam ex parte magna 
deleias revocantem, pleraque ad veterum princi- 
pum imitaiionem fecisse : adeo ut. etiam ad men- 
sam in semicirculum formatau (quam Sigma ve- 
teres vocabant) οἱ editiore loco positam — solus 56» 
derct. Neque alia causa linguam ctiam Latinam in 





ΔΒ Els m cU UY T s 


»67 MARQUARDI! FREHEBRI 


568 


Col. 80 A. Φέρει τ᾽ ἀ.1.1ὰ πάντα. Etiam metalla A ubi Carolus Martellus Francus palatii. magister 


omne genus, quod olim Tacitus negavit, Sed de 
his alibi. lllud de volucribus noctilucis mirum 
Dionysio et Solio adnotatum, risu dignum est. 


Quod pascit volucres (mirum) fulgentibus. alis 
Queis ducibus noctu cernuntur flexa viarum. 


lhid. 'Ez! Boéuovc τοὺς Key/ovuc. Quod Un- 
gariain. conterminam facit Bohemis, inde est, 
quod sub Bohemis Moravos etiam comprehendit, 
qui s'ihditi regno Bohemis  Ungariam attingunt. 
Quod vero ait Bohemos dici Ccchos, ab ipsorum 
et Polonorum lingua est, quibus Bohemus Czech 
ut Ungarica czéh appellatur; CZ ita pronun- 
tiato, quomodo Tsch in Tschudus. Quod nomen a 


erat: cujus rogstu Luitprandws obsidionem  sol- 
vit. Pippinus, Martelli ülius, Childerico domine 
suo ighavo monasterio incluso, anno 753, curat se 
eligi et ad Zacbariam dicti Gregorii snecessorem 
mittit: qui accepti beneücii memor mox anunit et 
orunes Childerieo (ide obstríctos absolvit. C. Alius, 
15. q. 6. Dehinc Carolus Magnus, Pippini filius, ro- 
gatus ab Hadriano (c. Hortatu. 25. 4. 8). Desiderium 
Lonyobsrdoruta regem íinsigui bello. devieit re- 
gnumque illud delevit anno 776. Deinde post com- 
plures annos invocatus ἃ Lcoue lll, eum in sedem 
restituit : a quo vicissim imperator declaratus est, 
et coronatus Romæ die Natalis Domini aano 801. 
Col. 8U D. Μετενήγνεκχται ὁ ψῆφος. A Latiuis au- 


Czecho rege primo gentis conditore duxisse ferun- Bj ditione accepit Laonicus de translatione imperii et 


tur. Quomodo et ἃ Leclio prino duce auctoreque 
“πο, Poloni a Ruthenis cxterisque Slavis Lechii et 
Lechite? appellautur, ut Alexander Guaguinus ad- 
notavit. Hoc loco przterire non poásum | Nemitzos, 
quos Celtíicam nationem esse et Constantinopoli 
militsase Zonaras et Glycas seribunt : "Hcav δὲ 
παρά τινα πύργον πρὸς τῇ πύλῃ τῆς πόλεως ἣ Ka- 
ροίου χαλεῖται φυλάσσοντες Νέμε:ζοι (ἔθνος δ᾽ οἱ Νέ- 
μετίοι Κελτιχδὸν) " οὗτοι λάθρα τοῖς περὶ τοὺ: Ko;:- 
νηνοὺς &xotvoloyfiaavto περὶ προδοσίας τῆς πέλεως. 
Et statim, παρὰ τῶν Νεμίζων ; aique iterum ὑπὸ τῶν 
Νεμίζων. Gentem Gallicam interpres. vertit, et. ta- 
men in indice Germanos suhodoratus est, adcoque 
Memetes Rheni accolas. Leunclavius autem | noster 
in Glyca ad oram adnotavit, TTeutones Sclavorum 
tingua. Nemitzos vocari. Et Ortelius quoque in The- 


sawro pro Niemeches, id esti, Germanos habendos 
ceuset, 


lbid. B. Συμρέρονται δὲ Γερμανοῖς. Woc quo- 
que fide Laouici sit, Ungaros cuim Germanis iisdem 
annis et moribus uti. 


lbid. C. Axó τε σφῶν αὑτῶν. Quod bic seribit, 
Ungaros sua ipsorum lingua Pannones dici nes- 
cio an olim verum fverit; hodie cerie non cst. 
Magiar d'ssvllabuim Ungaris Ungarus dicitur ; Ma- 
giarok, V ugari. 


Isid. Ρωμαίων ἀρχιερέα. Eugenium IV. eujus 
epitaphio id ipsum legitur : 
Jstius ante sacros se prœbait, alter ab ortu, 
Alter ab occasu Cesar uterque pedes. 


Auer wt accipiat fidei documenta Latine, 
Alter ut aurato cingat honorc caput. 


lbid, D. Τοῖς Kelcoy  facileUc:. lta evinino 
legctidum τ et pro Celtis vel Gallis, Francis potius 
dicendum. Neque id tam merito liberate a Sa- 
racenis Hispaniz (quod putat Laonicus), quam de- 
tense ipsius ltalie et loma. Luitprando enim 
Longobardorum rege ltomam obsilente, Grego- 
rius ΠῚ papa non jam ad solitum auxilium impera- 
toris Constantinopolitaui (quem ob ejectas temp'is 
imagines eoumunione. et impcrio privaverat) con- 
fugit, sed ad principes Francorum Callias tenentiuu, 


instituto electorum; quod non miror, cum etiam 
Corstamini donationem Photius ponat in Nomocano- 
ne. Fuit autem. lmperinm  lizreditariem in stirpe 
Caroli Magni per centum viginti. annos, usqne ad 
Conradum primum : qui moriens anno 990, ultro 
detulit imperium ad Henricum Aucupem, Saxonum 
ducem, cum quo bellum injuste gerebat. fla fami- 
lia bujus Henrici 1 (de quo est constitutio dist. 
63) hzreditarium foit imperium usque ad Ottonem 
ΠῚ pronepotem ejus : qui carens filiis in comitiis 
imperialibus principum septem electores instituit, 
et ut Fraucofordis electio fleret : approbante Gre- 
gorio V papa, natione et ipso Saxone. Itaque anno 
1500 Henricus, Bavari2 dux, juxta. illam consti- 
tutionem priuus, et hujus nominis secundus ele- 
cius fuit. Hzc C. M. in addit. gl. ad c. Ven:rabilem, 
De election. et clem. 4 De jurejur. 

Jam vero (lubet enim praedictis hauc dizres- 
siunculam adnectere), etsi Carolus Magnus. on 
tantum jure belli, quod cum Longobardis à;vvé- 
psvo; gesserat, et S. P. 0. R. voluntate et pontifi- 
cis coronatione vetus et legitimus, si quis unquam, 
effectus esset imperator, sed transactione in- 
super cum Irene Augusta eamque secutis Nicepho- 
ro et Basilio imperatoribus interposita, certisque 
terminis imperii inter eos divisione facta jus suum 
abunde  conürmasset, ideoque legati Byzantii 
euu βασιλέα palam salutasseut, et omnino ila inter 


D ipses couventum diuque observatum essel — ut 


æquo jure Byzanüni et nostri Augustos adeoque 
fratres se appellarent: paulatim tamen invida εἰ 
ambitiosa illa natio uoetris Ceesaribus eum titulum 
detrahere conata est, et suos solos βασιλεῖς et αὐ- 
τοχράτορας Ῥωμαίων in diplomatibus et numis- 
matibus perscribere, domiuosque orbis terrarum 
jactare. Nostros autem Latinos. tantum et Alemanos 
Francosque, ct Caesareum nostrum non minus inepto 
quam novo cammento ῥῆγα ᾿Αλαμανίας ἣ &par- 
iac. Unde factum est, ut ἃ nostris vicissim paría 
reponentibus non aliter quam Grecorum reges et 
Coustantinopolitani imperatores dicerentur, ut. apud 
Ποία. Othonem Frising., Petr. de Vineis et 
alios videmus. Et quis sine stomaeho lagat Græcu- 


569 


NOT E. 


»TO 


lum llenrico imperatori ita obgannientem : 'Q; εἰ A mauiam, quam olim solam desiderabat, jam solam 


χυρίων xop:o; καθεστήχει χαὶ βασιλεὺς ἀναξδέξεχται 
βασιλέων, ὅπως μοναρχία» περιδαλεῖται, χαὶ χύ- 
pios ἐσεῖται τῶν χύχλῳ δυναστειῶν τοὺς "Avtwyl- 
νους xal Αὐγούστους τῷ διανοητιχῷ φανταξομένος, 
xal πρὸς τῶν ἐχείνων ἀρχὴν ἐχτείνων τὴν ἔφεσιν, 
xai μιχροῦ φθεγγόμενος κατ᾽ ᾿Αλέξανδρον, τὰ τῇδε 
xai τὰ τῆδε πάντα ἐμά. ἴθ est Nicetas Choniates. 
Quid quod Frederico imperatori transitum exer- 
citui suo petenti (quod Godefridus noster Co- 
loniensis adnotavit sub snno 1187) Dyzantinus 
yer responsales suos demandavit, se post. Denm es- 
se dominum dominsntium. Quod δἱ regnum Roma- 
norum dare vellet in manus cjus, etab eo loco bomi- 
hA recipere, conductum ei daret per terras suas 
ei mereatum . sufficiens. Quasi non no-tri potius ἃ 
veleri loma, quam ἃ nova sua. Constantina (quam 
nec ipsam absque Gothorum ope structam | surrex- 
isse, Jornandes iu Geticis auctor est) nomen princi- 
ptus sui et Antoninorum  Augustorunique succes- 
sionem deducerent? οἱ δἱ vel Roma relicta, quod 
etiam antiqui principes non. raro fecerunt, Medio- 
lannm, Treveri, Lutetiam Romz prieferentes, alibi 
habitare przeoptassent, atque adeo Romam altcri 
habitandam uluro cessigsent, ut quonda:» Zeno iw- 
perator Theodorico Gotho : non potius aula et comi- 
tatus Cirsaris, et uhi curiam celebrat, ut iostri scrip- 
tores loquuntur, denique ubi Casar esi, f'oma haberi 
debuisset. [τὰ enim satis visum est, ut Germania 


habeat : sed ut solum quantum sub Tatio populus Ro- 
manus arabat ; eove minus Romanum foret ?) certe 
porrecta Germanis» ut spatio terrze nulli unquain 
regioni cesserunt, ita nec hodie viribus, srmis, 
artibus aut ingeniis cuiquam habitati orbis provin- 
cie vel hilum concedant : et Occidentis imperium, 
si cum Germanica sedc principis cetera socia regna, 
qua ceu coloniz ex illa. gentium officina prodie- 
runt, et alterutrius linguæ Teutonica. merz aut La- 
tinz corrupte consortio. nobiscum tenentar, eo- 
deumque jure Romano nobiscum communiter utun- 
lur, conjungantur ; quantum tandem Grezciz toti 
imperioque Eoo, etiam ubi illud integerrimum ct 
florentissimum fuit, concedet ? Sive autem utrius - 
que vires et potentiam conferamus, an Francorum 
illis regihus potentissimis, Carolo przsertim tot 
populorum victori et dominatori fortissimo et sa- 
pientissimo, wllus Graecorum par esse potuisset ? 
Quoties Germanici cum per tanta. terræ pelagique 
intervalla bello sacro Saracenos in Asia petere et 
terram illam (quam vocant) sanctam. Grecorum 
ignavia dudum amissam magnaex parte rceuperare 
potuerunt, vel in trausitu. Byzantinis regibus ter- 
rori et formidint fucrunt ? Nonne. vero illorum 
principatus sul Alexio Angelo Germanis tributarius 
factus, et vectigal inde ᾿Αλαμανιχόν vocatum Grecis 
hominibus indictum ? 3d quod conficiendum nec 
quidem priorum imperatorum thesauris nee se- 


postquam inde ab urbis auspiciis ejus inimica et C puleris parcitum fuit, Cum flenricus Frilerici 


aunula, non minus quam Carthago, Romanam 
virtutem perpetuis bellis exercuisset, et quam 
avide ἃ lomanis expetita, Germanici titulum prie 
aliis ἃ terra triumplata magis quam victa affectan- 
tibus, tam iusuperabilis semper restitisset, limi- 
t^mque victoriarum quem exeederenon magis quam 
Parttiicum Persicumque posset, od Nheni et Danu- 
bii fluenta eis priefixisse! : taudem versa vice ipsa 
ultro Romanian immissis procellae more immensis 
populorum millibus aggrederetur : neque tantum 
oiunes δὲ occidentem provincias Romanis extor- 
queret, quibus. ceu inductis ex se colonis in ho- 
diernum dicm sub diversis nominibus Francorum, 
Langolardorum, Gothorum, Anglorum, Burgunido- 
rum, Nortmannorum dominatur , ut jam tota Eu- 
ropa nil aliud. quam magna quidam Germania 
videatur ; sed vero ltaliam ipsam et urbem doui- 
nam imperii sedem, vt et armis non semel oecupa- 
ret ; tandemque titulo et lignitate imperii legitime 
potiretur. Jta ut imperium Romauum, quod Germa- 
nos capere uon potuit, illorum virigte captum ; et 
qui hostes olim Romanis, nunc victores ; quod olim 
Barbaricum  Roinsuis, ut ipsi. przseferebaut, de- 
spicatui, re autem vera formidini fuit, id nunc ar- 
tibus et morihus cultissimum sedeset arx imperii 
factum sit . Quod si etiam ditionis utriusque am- 
plitudinem inspicere lil«at, quamvis ea ad. liene 
quastionem non pertiuct (quid enim? si vel ad eas 
angus'ias imperium rcdigatur, non dicam ut Ger- 


Barharos«æ filius, f:ecialibus ad illum missis, Roma- 
nas provincias omnes ab Epidamno usque ad Thes- 
salonicam repetens, ΟἹ Germanis in Palzstina militan- 
tibus auxilia navalia mitti jubeus, ni imperata 
facerent, bellum przsens denuntiaret : quod Cho- 
niates prolixe describit. Quid quod non mutis past 
aunis ipsum Imperium ejusque regiae sedes Constan- 
tinopolis a Germanis Dalduino Flandro duce occu. 
patum ; Grzcis interea Niczeam et Trapezuntem in 
angusiia3a coactis; et plus quinquaginta annis ab illius 
posteritate posscssum fuit. Non addam, illos iwpe- 
riis suis, et Niczeno, et Trapezuatino, et Dizautino 
tandem ἃ Turcis citius exutos, funditusque excisos οἱ 
deletos: contra quosGermaua virtus hactenus invicta 


D non tantum patriam (tutam  przstiterit, sed et cze- 


teris Hesperia provinciis contra iminanissimse gen- 
tis eluvionem velut in inuri aggerique vicem fuerit ; 
quod totum illud non ab humanarum virium osteuta- 
tione, sed sola divina ope pendere agnoscamus. Cum 
autem imperia et regua, si non justa, nil nisi magna 
sint latrocinia ; in promptu fuerit dijudicare, uter ho- 
rum legitimi pzincipis nomen melius tueretur: illene 
qui plerumque nulla justa neque successione neque 
electione, sed aliquando magicis sortibus, aliisque 
malis atibus aflectata tyrannide, vero principe (si 
velfrater sit) aut 564 venenove perempto, aut (ut mi- 
tius) eluciticato vel castrato, aut (ut iiitissime) tonse 
et iu monasterium. detruso imperium male arripit, 
pejus gerit peseimc et simili exitu rursus amittit : vol 


511 MARQUARDI ΒΕΕΠΕΙῚ NOT.£. $72 
ferte non. dicam feminarum, sed (quod indignius: A nitus. imwissig hostibirs, ab Oecideate Vandalis, 
eusaechorum puta et libidine, aliquando et factio- — Gothis, Bulgaris, Vlachis, Mysis, Hunnis, Avari- 
nem theatricarum impete, nonnunquam etiam ipso- — bus, Serviis, Triballis, Patzinacis, Rogsis, Uris; 
rum hostium et barbarorum atque adeo Turcorum — ab Oriente vero Persis, Abasgis, Iberis, Arabibus, 
veluntate et minis, ad sceptra extollitur, quorum — Armeniis, tandem Turcis et Sarscenis. omnium 
omnium exempla in Graecorum historiissuot obvia: — acerrimis, tanquam capitis reus bestiis objectus 
a vero ille potius, qui sapientissimo et liberrimo — diu varia fortuna fuisset couflictatum; plerumque 
antistituim principumque summorum concilio, ob — vero sut magna strage sttenustum, aut ad durissinias 
virtutis epectate meritum. et alti generis indolem — dependendi tributi conditiones adactum : uon tantum 
eleotus, sacris ezeremoniis et exquisitis solemniteti- βρος illos imperii olim latissimi exteriores perpetua 
bus more majorum initiatus, conceptis verbis Ec^ — quasi alluvione arrosos, amissis subinde optimis 
clesim εἰ patrie fidem suam obstrimgens , popelo — quibusque provinciis magis magisque contrahere 


acelamaute rite reuuntiatur, trina coronatione 
sancitur; atque ita legitime eeu Dei mauu in so- 
lio collocatus, ut praesens [n terris Numen colitur 
pariter et timetur. Jure igitur. hoc Germanis Ro- 
manum imperium, tot hactenus sapientibus, furti- 
bus, moderatis principibus guberuatum, non Lan- 
tum legitimum et justum, sed vere. (quod voeatur) 
sacrosanctum, ideoque Deo charum et θεοφρούρη» 
«ev censetur : et ab omnibus Christisnl orbis po- 
pulis regibusque binc noa gravatum (asees subnit- 
tentibus bonorstur : talique ad fiuem uuwli dura- 


necesse haboit, sed vix tandem pomaria sua, iwo 
menia portzsque Lurari potelt. Itaque cum aliquot 
obsidiones Constantinopolis, ab Avaribus, Sarace- 
ti, Genueusibus, auque éliam in civilibus bellis 
passa, jesto poenitendi tempore elapso aihilo iule- 
rim evaderet melior ; sed telati ebligato sibi divino 
ausillo invincibllem se et θεοφρούρητον jactatet ; 
tandem a Deo deserta. (quod Leo iip. dudum ín 
quodam vaticinio przsagierat), aL ἃ Cosstaniino 
primo condita, ita ab eftimo amissa, immanissi- 
ms Torcarum genti pertinaciter obsidionem ur- 


furem prophetarum orseulis. creditur. Cam in 3l-— qenti, nunquam satis deplorando orbis Christiani 
vera ilia ad Euxinum Pontum septicolli Roma, et — damno concessit ; nohis interea manifesto exemplo, 
imperitantes ipsi Neronum potius Claudiorumque μὲ dum in illis errorum Superatitionamque collu- 


quam Constantini (cujus nomen affectalant) suc- 
cessores variis morum damnis et vitse flsgitiis, in 
socios perfilia, pernleiali inter ipsos discordia, 
infanda crudelitate, et tragicis sceleribus, adeoque 


viem, bonaruta legam contemptum, disciplinae dis- 
soletionem, intestiuas discordias, aukeque et cleri 
corruptelas, et perditos denique populi mores uo- 
tatus; obvia in plerisque nostrorum temporumr 


aperta impietate: et eorum ezetaplo corruptus c yimilitadine, nisi de paenitentia serio cogitemus, 


(ut fit) populus eo dissolutionis, nequitiz, infamis 
prolaberetur, uet pro Nova Roma οἱ Sione (nam et 
hoc titulo sibi blaadiebantur) nova potius Sybaris 
et Sodoma vel ipsis testibus esset dicenda. Quam 
perversionem fatalis ejus interitus et excidium justo 
Adrastez judicio est consecuta. l'osiquam enim cum 
vieinis omnibus pepulis , jam velut juraus et divi- 


ab eisdem cansis pares exitus sortiamur. Qua qui- 
dem hoc loco paulo fusius disserere , quaudo co 
ipso svo cujus hic varios scriptores reprzesenta - 
mus, ea Byzantini imperii eversio contigit, et a 
multis illoruss adnotata reperieter, uon aliceum 
putavimus. 





575 ANNALES TURCICI. — PR.EFATIO. 510 


€. RUDOLPIII 11 Rom. imp. desig. bibliothecarius, es Auguslali bibliotheca Vieauensi polcstatem nt hi 
fecisset inspiciundi veri horum Annalium archetypi, lingua litterisque Turcicis exarati, iu quo hnjus libri ud 
Ferdinandum Cas. tua manuscripta dedicatio cernitur, his verbis : 


Prssiwo FEenabinAnDO Ros. Hvnc. 
ΒΟΠΕΜΟΆΥΜΟΥΕ, etc. lect PoTENTISS. 
HigRoNvMVS Beck A. Leorornsrone 
SUXE MAIEST. DEDITISSIMYVS ALVMNYS 
EX HikROSOLYMIS AC MONTE ÜnED 
FRLICITER REDVX, LIURVM RVKC 
OTHMANNORUM RES GESTAS AD NOSTRA 
VSQVE TEMPORA CONTINENTEM, D. D 
ANIMO DEVOTISSIMO MDLI : 


907 equidem od hoc archetypum, aliquot dicrum labore Joannis. Gandier intcrpsetetiongm rccensui, adja- 
tus a. Stephano Ungaro, Turcice, Arabice Persiceque linguam quaro, quem tu. ipse nobis in hunc finem. ab 
hero suo, illustri et mognifico domino Andrea Teu[el. libero Barone, imperatori α consil. et prasidii ad 
Arrabonem Jaurini supremo prefecto, impetrasii. Mahumetanos annos ad. Christianos redegi, quos etiam 
marginibus ascripsi: quod Joannes Ganate: praetermisit. Supplementum adjeci, quo. gestes res annis 51, 
sque ad annum prasentem, exponuntur. ]n hoc momorabilis exotat decennalis hujus belli Persici descriptio, 
quod adhuc eventu dubio, sindiis et odiis utriusque partis acerrimis, geritur. Huic appendici succedit. Pan- 
dectes historie Turcice roster, quo a Turcis tradita, cum mestrorum historiis Grecis, Latinis, Italicis, 
Gallicis, Germanicis ita confero : nihil ut inezplicerum relinquam, | ne iis quidem prarieritis, que libri no- 
stri mannicripii, multique superstites adhuc idonei nobis auctores, suppeditarunt. ldem Pandectes quau. 
"ulta rara contineat, nec anie nosaquoquam prodiia, cognoscere lectorem. experiundo. malumus, quam 
profizius ipsi, won sine quorumdam iusidia. predicare. Habes rationem totius commentationis, Vir Magni- 
[ice, quam si Zoileus dens quispiam, in hac etatis nostre licentia, rodere fuerit ausus : wut ipee, rerum Tur- 
cicarum peritissimus, tuendam suscipias, meque animi propensione solita compleciaris, etiam aique ctiam 
rogo. 


Pd 








— — — "—HÓ—ApaÀ τῶι» — P —— 


308 JNDEX AUCTORUM, QUI IN PANDECTE CITANTUR. 


Avraliamus Racehaius Ungarus. 
AVlraliamus Ortelius. 

Agathias Myriuzus manusc. 
Audreas Cambrinius Florentinus. 
Antonius Bonfaius. 

Autonius Gruſræus. 

Antozius Meliensis. 


Martiaus Bailetius, 

Martinus Crusius. 

Melchior Soiterus. 

Natalis Comes. 

Nicephorns Gregoras. 

Nicetas Chonistes, 

Nicolaus Niel ides Delphiuas. 


Augerius Dusbequius. Nicolaus Sophianus. 
Augustinus Curio. Origincs urbis Coostaatinepelitanz libe: ants. 
Aythenus Armenius. 


Basilius Juaunes Heroldus. 
Ccdrinus inteyzer manuscr. 
Chreuica diversa. imanuscripta, Graca, Latius, 


Germauica. 


D^ xdviciis urbis Constantinopolitanz, liber ma- 


ποι. 


Eamanuel Musicius Atheniensis. 
Franciscus Sansovinus. 

Georyius Hastius l!lyricus manuscr. 
Gcorgits l'achymerius. 

Winerarioram ia Palzsünam, liber Germanicus. 
Jacobus Castaldus. 

Joactimus Coreu:s. 

J» Anumins Menavinus. 

Jo. de llano Carpi. 

Jo. Ma: timus Stelia. 

harulus Clusius Atrehas. 

Laouicus Chalcocondyles Athenicusis. 
Lco twp. Aug. manus. 

i.udovices Bassanus Jaureinis. 
Marcus l'aulus Venetus. 


Paulus Jovius. 
Petrns Belloniurs, 
Petras Πίχιγως. 
Petias Gyllius. 
Petrus martyr Mediolan, 
Philippus Callimachus. 
Philipyus SMornaws. 
Prxtor Greciz, manusc. 
us. 
Reinerius Reineccins. 
Secretarias Sisigsmnndi Malateaz. 
Stephanus Broderittins. 
ἄγειν magister O-Bciorum, manusc. 
reaguot i bisteria. 
Thonias Ebendorfus Hasclbaelius, mauuscr. 
'Thowas Porcaccin.. 
Thomas Spssduginns Cantacazeuus. 
Viucentius B -Ivacensis, 
Welf3n;us Preslerus. 
Zonaras. 
Losiwus comes. 
Zygemalas srotenotrius Gizeeus. 


971 ANNALES TURCICI. — EPIST. DEDIC. oig 





JOANNIS GAUDIER DICTI SPIEGEL 


TURCICI INTERPRETIS 
EPISTOLA PIRELIMINARIS AD D. FERDINANDUM ROM. CES. 


Serenissime, poteniissime Rez, Domine cleueutissime. 


409 Cum non lia pridem regia Vestra Majestas librum Turcicum mihi commiserit, in quo ortus atque gesta 
impp. Turcicorum describuntur : quem quidem regie Vestre Mojesiatis nobilis, strenuus. atque integerrimus 
Hieronymus Beck & Leopoldstorf ex. itinere Hierosolymitano et. Turcia rediens, obtulit : qui mihi a regia 
Vestra Majestate Germauice interpretandua, clementer demandatus:. quod. humiliter prœstiti, eaque qua « 
Turcis scriptus est methode, in. idioma Germanicum transtuli. Licet vero idipsum libenter more et style 
thetorico efecissem : sed cum ab ineunte etate, parum. admodum litteris humanioribus (uerim imbutus, ai- 
que hujusmodi in rebus minime versatus; cer(e tamen. sum spei, laborem hunc. exiguum regm Veste 
Majestati: placituruim. Adnolassem etiem simul quo tempore secundum annos. salutis nostra hec. gesia 
{πίδεεν! : verum cum anni Turcorum breviores sinl nostris, ueque. ipsorum anniversarii dies, sicut apud nos 
LChrisitanos, in. idem. tempua. coincidant, licet eliam. ipsi iu. auno menses. duodecim — habeant: inmen 
hoc tantum ratione eplendoris [une ;  insvper scribunt. — ipsi dicuntque, — opatiu.— triginta. — duorum 
GuROTU M, secundun ipsorum computalionem, caelum mobile seu. firmamentum. snum. absolvere cursum: id 
iantumdem fere esset, cum nos Christiani triy.uta unum, ipsi Iriginta duos anuos scriberent nominarentque. 
Κι quaniumvis 4x mea translatione computari nou potest, quo tempore annorum Christi he impp. Turcorum 
res geste sint : aulamen omnino guberuatori, militie duci, aut capitaneo, cui cum inimicis Christiani nomi- 
nis agendum, lecta opera pretieun esse existiino. Hinc namque videre licet, quid politia aut animus heroicus 
valeut, qualiterque magistratus erga proprii commo-i, avaros auque superbos homines 86 exhibere remune- 
rvrique debeat ; quale etiam detrimenium patrie atque exercitui, ob inobedientiam, confusionem, perfidiam, 
an perbiam, proprium commodum, oriri ei accidere possit. Propterea ſacile colligere hinc licet, cum moder 
ni imperatores Turcici paroe eique obscure famili, cum exigua manu in inmensum creverint, uti quidem 
ez historia hac intelligo, quod Asia, Cracia, Bu!garia, Arbauesia, Dosnia, Servia, monnisi propter inobedien- 
tiam, con(usionem, perfidiam, snperbiam, et rem privatum, in tot calamiiates atque manus inimicorum nominis 
31Q Christiani inciderint : quod (proh Deum !) hodierno. adhuc die evenire videmus. Nom que aliaest casa 
Christiana devastationis, quam inobedientia, perfidia, avariti ι, superbia, et rei priva. etudisim ? Nam hic propter 
suum commodum favet Turcis, alter Woiwode : tertius, nulliobsequens, seipsum dominum censet. Undc fit porro 
quod nos omnia bella erga Cliristiuni Nomtnuis hostes inatututa, minus prospere geramus, quam propler iuebedien- 
Liam ,con(ueionem, perfidiam, avaritiam, superbiam, εἰ proprium commodum?Nos existimaums ipsos minime 
anbsisMere, rem nostram inconsiderate aggredimur, et proponimus uobis. maquas opes ab ipsis acquirendas : 
primo congressu. alacres atque aniimosi sumus, verum illico. remittimus. Dcus omnipotens suum diguctur 
n2bis gratium. [argiri, quo nos erga ejusmodi divini nominis hostes dirigamus, superioribus εἰ magistraiui si- 
imus obsequenies, bouam politiam conserbemus, ἀναγ, superbi, et rei. private, quantum: «quum. eat, 
tribuamas ; ne et nos lundem (quod Dens precavere velit) sicuti ποιμέναια 1egiones in mazima damnn veut 
uius, el posteritas nostra fidem alque religioueim diabolicam suscipere cogatur. Quod Deus in eternum nobis 
concedere dignetur (a). Amen. 


liegie Vestre Majestatis 


B umilllms, obeduontiosumns servitor, et interpres Tuecicus, 


Joanugs GAUDIEI, alius SPIEGEL. 


(4) Esspectaham, Quod Deus ἃ nobis avertat. 


ANNALES TURCICT. 





ANNALES 
SULTANORUM OSMANIDARUM 


AD JPSIS TURCIS MEMORIA PRODITI. 


311 Primus apud Turcos rerum potitus fuit A itinere , Chalepum adiit: in qua profectione de- 


Osman, qui patrem habuit Ertuculem. Ric fllius fuit 
Soleimanis Scachi : Soleimanes, Cabielpis : Cabiel- 
pes, Cusulbugse : Gusulbuga, Baiuderis : Bainder, 
Uxcolucis : Oicoluces, Baisungoris : Daisunger, 
Bakis Ags : Bykes Ago, Ciacis Agz : Ciaces Aga, 
Toctemuris : Toctemur, Verssiobis : Versaiobes, 
Givkelpis : Giokelpes, Oguzis : Oguzes : Caracha- 
. mis : Carseham, Cotluzeccis : Cutluzecces. deni- 
que Lecrace patre natus. fuit. ΠῚ septemdecim 
duntaxat auctores hujus familie litterarum monu- 
wentis proditi recensentur. Caeteri, quorum igno- 
ta nomina, contiaua serie referendi veniunt od 
Japhetum, Nohas fllium. Ipsa quidem hiec Oguzio- 
rum dicta familia, successione perpetua rerum 
. aped Parthos potita fuit, hominesque fuere aimpli- 
ces ei rudes : qui postea quam primo religionem 
Mabumetanam | fuissent, amplexi, dominatus sul 
sedem in civitate Machanensi constituerunt, Cæ- 
terum quo tempore Soleimanes Seachus Maclianz 
pramerat rebus Partbicis, pra'poteus ille Ziugis 
Casu ex rezione Chitaia cum caercitu in Par- 
thiam profectus est, ibi ue Belebam civitates co- 
pus locupletem obsedit, cepit, diruit : totanique 
regionem Chorasanem populabundus diripuit. Erat 
id temporis Curisemes Scachus Delehe princeps 
€t Chorasanis, qui regno pulsus cum suis aufusit, 
«t in. itinere periit. Ejus in locum successit. Ug- 
nam Chau flies, qui copias paternas Bagadatim 
versus duxit : quo cum pervenisset, urbem  occu- 
pavit, incolas occidit, regiouem universam sibi 
*uisque vindicavit. Id ubi Ziugis Clan intellexisset, 
armis eum perseculus in suau potestatem redegit. 
Oriundus ex. familia Selguci» sultanus | Aladines, 
ὁ Partiia. prufugus, in r6gtouem Jonan, qui Cara- 
wania modo dicitur, perveuit, iisque loci. cccu- 
patis, οἱ iustaurata. urbe Sivasta, regia cum po- 
testate praefuit. Cum autem in bunc modum  Zin- 
gis Chau Partbiau ageret, ferret, ctiam Machaua 
Junditus eversa fuit, qua id Lemporis imperio 
Soleimanis Scachi parebat, 1s Tatari violentia cc- 
dens, et ipse cuu »uis migravil, iuito consilio in- 
vadendas Kowmanise : quod inaudisset, iis iu locis 
beclia geri, et armis rem parari posse. Quapro- 


latus ad oppidum, quod Jaber dicitur, ad Euphra- 
tem fluvium castra metatur, Erat hie eis trans 
jiciendus Euphrates, sed vadum nullum invenie- 
bant, qued esseut. bomines omnino rudes et. re- 
run uperiti,. Cum equorum naiala transmitten- 
dum amnem placuisset universis, primus Solei- 
manes Scachus. flumen ingressus et aquis obrutus 
exspirat : quem magna quzsitum diligentia, tan- 
demque repertum eztrabunt, ibidemque tumulo 
mandant. Erant huic Soleimani Scaceho 314 δ ϊ 
wes superstites, quorum uni nomen Sungeurgensis, 
siteri Gundogdis, tertio Ertneules, qui &lium ha- 
buit Osmauem. Exstincto patre, castra fraures hi 
promovent, ac propter Euphratem, adverso 'fBu- 


DB mine profecti, tandem ad campos Passonios per- 


veniunt. lis in locis Ertueuli Osmanis patri, eum 
quadringentis mapalibus, quæ pro more gentis de lo- 
co inlocum promoveri trausferrique possunt, subei- 
stere libuit, reliquis duobus fratribus in Parthiam re- 
deuutibus. Hasit ibidem »d aliquod teupus Ertueu- 
les, varie fiuitimorum | injurijset rixis exercitus. 
Denique rumor ad eum perfertur, sultanuu Aladi- 
nem, e Paribi a profugum, in Romania complures pro- 
vincias sui juris fecisse, adeoque uagao potitum im- 
perio. Erant. Ertuculi tres (lii, Gundus, Sarigates et 
Ovwan. Ubi, quo iu statu res Aladivis essent, &rtu- 
cules accepisset, now magua -cousultationis *n- 
terposita mora, filium Sarigatim ad eum ablegat; 


ὁ Ooraluns, ot aliqueum sibi locum concederet, quo ia 


loco sc cuim »uis sustentare posset. Aladines huc 
postulato jubeus assentitur, eisque regionem at- 
wibait, tam  zstivis, quam bibernis aptam mensi- 
bus. ld teiiporis natio quadam adversus sultanum 
Aladinenm arma subito moverat, contra quos dui 
suis instructis ille proficiscitur, interea Ertucules 
cum fhis, Sarigati et Osmaue, versus. Enguria 
seso confert : eoque loco sibi suisque comitituta 
sede quadam ac domicilio, fluitimos Greeces  per- 
petuis excursionibus et rapinis iufestare non de- 
siit. Tandem relus humanis Ertucules excesait, 
cum suis ad 52 »unos prefuisset : mortuus auno 
Macliumetauo 687 (Christiauu 1289). 
De Osmanis nativitate. 


pier relicta. Parthia. Erziugam esse contulit : uude D — Accidit aliquando, ut fessus Ertucules interdia 


iu Romaniam penetrans, Amasiaur pervenit, mul« 
Ὁ δέ wagui prctii potitus spoliis. Converso deinde 


semet ad quietem oomponeret, Ibi tum. ei sou 
mium se quoddai obtulit, quo viso fuit esperre- 





583 


ANNALES TURCICI. 


95A 


Cum primum  Urclanes. imperium — auspicatus A parricidiis. fratres e medio sustalerunt ante. Ba- 


fuisset, duces veterani, quotquot ex Parthia 
cum ipsius avo in cas torrus veneraut, nimirunt 
Cegurelpes, ftachman Gases. et. Accecoza, Ger- 
lensem agrum cum Bolensi oceupatum sui juris 
'ecerunt, Sed iis non (ullo. posi. exstinctis, Ur- 
«lan ditiones illas filio suo Soleinani bassze 
possideudas, no*nine Sangiacatus, dedit : itidem- 
que regioncut alteram uon iagnam, quam Inuu- 
gen vocant, alteri filio concessit, cui nomen 
Mura:es Clan. Gases. Hunc. enim. iainorem natu 
lilium habebat. Inde recuperatam Isnicam præ- 
sidio imposito munivit, οἱ ecclesias Chci.tisno- 
rum in cea demulitus, aliquot ex illis iu. messi- 
125 sive templa. Maliumetana. convertit, adjun- 
ciis scholis e&. xenonibus. Superest adhuc hodie 
siedressa. quaedam. lanicæ (sic sciulam cuu xe- 
none conjuncta vocant) ab. ipso condita. Erat 
inter. alios. quidam Cara. Mesites, habitus pro 
viro sancto, cujus cur; comuissa fuil omnis 
ea yrovincia, milibus in pagos circum Isuicaui 
disiribulis : ut illam. viciniam adversus Coustan- 
tinopolit;uas copias et earüm — grassaliones tue- 
rentur, Aglassm regionem Candriaim — assignavit, 
cujus. etiam nuuc. superstes est familia. Cum 
hoc modo proviucias, quas ab se bello captas 
UOsutau Urchaui ilio. reliquerat, inter suos Ur- 
cl. partitus esset, omiium consensu rerum οἱ 
δ ἃ, ceu legitimo sultäno, delata fuit. Qui- 
bus peractis, Alii bassan, fratrem suum, ad 
$e uli veniret accessit, qui ad eum profectus, 
Nulla mibi ditione opus est, mi frater, ait. 
Sutimque ſacia cessioue, quam ἃ pawe ditiunem 
acceperat, — Urchani Gasi fratri. sponie tradidit 
οἱ comniendavit, Certabant id temporis fraues 
iter se muluis olliciis, el honorem alter alteri 
deferebat. Alis. ipse bassa quodam tein, re cour 
pellato. ſratro Urcliane : Mi frater, iuquit, exer- 
eitus tur. inagnopere jatmi aucti sunt, οἱ Mahu- 
οἰ religy nou parum incrementi sumpsit. 
kxcogita rationeni aliquam obsecro qua fieri possit, 
ut tut. milites ab extraneis et peregrius dis- 
cernantur. Ad οὐ respondets Urchan Gasus, Fiat, 
quod suades, ait, Equidem tibi obtempero. Tuiu 
Alis bassa : P 2:cipe μὲ frater, subjicit, ut. uuni- 
versi iiditles (ui. zcercolas rubeas gestent, eoque 
sigugo toti mundo not sint : ty vero zercolis albis 
uutor, Non. uulto post. convenit Urchban Gases 
veligiosum | quemélam  Mabuwmetanum, cui. uomen 
Chazis Dectases: atque is albo pileo capiti cjus 
imposito, illiusmodi -tegminis usum approbavit, 
el à posteris retineri jussit. Quodque adco Ge- 
nizari, qui sultani Turcici sclopetarii sunt, etiam 
nune ejusmodi pileis utuntur, id ab illius tempo- 
ri» cousuetudiue profectum, in hodiernum usque 
dieu durat, Erant ejus 2tatis homines ita compa- 
rali; ut frater. consilia sua cum fratre commas 
“ρα ; quique reclissime consuluisset, in. ejus 
εμέ lubcus alter ibat, Nulli mutuis. ὃς 


jazitis. Chanis imperium, quet. Gilderunem ap- 
pellaveruut : sicuti. deinceps. indicaturi suo lo- 
co 931/sumus. Idem Urehau Goses. id tcinpeo- 
ris in regionibus impcrio suo subditis. domos 
immunes atque. praedia. describi jussit, uti. vide- 
licet. tnus. ex. quolibet. prædio iuilteretur, qui 
per unius anui spatium ín fegia quosvis injun- 
ctos sibi labores susciperet. Eos appellari placuit 
jaias, hoc est, pedites. Quodque. tales adhuc. in 
regia reperiantur, qui. labores ejusmodi obeunt, 
cx Urchauis Gasis iustituta. cœptum, adhuc in 
usu est... Cuiterum nactus Urelhau. Gases quieta: 
urbis lsnicie. possessionem, | imaretuia in ea con- 
didit, luc est templum — Maliunetanum, cum 


B schela et xeuone ; qno. quidem in xenone cibi 


coquuntur, etin egenos disuribuuutur, praser- 
tim iu eos, qui litteris opcram dant, et qui pe- 
regrinantur. Atque hoc in imarelo. sive xenone 
cibos Urchan ipse distribuisse traditur, Secuun- 
duu hac Soleimanem bassam filium Isnicse prae- 
ferit, qui vicinis oppidulis Genischeheri Goinu- 
caque gravis essc non desinebat. Pruss vero 
sangiacatum consecutus est ab eco. Murates Chan 
Gases, filius natu miuor, Nil:lo. minus Ürchan 
ipse velut inspector imperii totius. mausit. Se- 
leiwanes bassa, priefectus. Isnicir, Genischehere 
Goinucaque politus est, Eorum locorum incole 
Christiani, perspecto ipsius ingenio miti eb hu- 
mano, universt facli sunt Musulimani ; omuiaqus 
oppida sita in iis linibus ejus se potestati. spoute 
permiserunt. His rebus intento. Soleimane bassa, 
patri. ejus Urcbani complures civitates, Care, 
Dale, Cosre, Bargaina, Edremituni, sese dedide- 
runt, lude cum copiis Ulubadam versus. movit, 
Nam ejus oppidi Teggiur, qui superioribus annis 
cum Turcis Lrausegerat, jotn — violata (fide, ab 
eorum a;icilia discesserat. Cum autem se peti a 
Turcis animsdverteret, manus ipse sibi attulit. 
Dui hæce istic gerereutur, Soleiwaucs bassa in 
Græciam  transjicere statuit : qua quidem occa- 
sione Gallipolis a Turcis capta fuit. Nam rie 
Soleimanes in. regione, quam nou ita. pridem sui 
juris. fecerat, hiuc inde obequita^at, Supersunt 


D auem ia dis :ocis rudera sive vestigia quedam 


aedificiorum adtuiranda, quz istic ab excidio Tro;a 
iw huuc. usque. diein manserunt. lila, cum co 
veuisset, cum stupore quodam aspiciens, tacitus 
ct cogitabundus | ad aliquod temporis spatium 
ita substitit, ut nihil omuiuo 2d quemquam 
proloqueretur, Quamobrem Kzes begus, tandem 
se convertens. ad Soleimanem, Mi Ctan, . ait, 
quii istuc novae τοὶ est? quanam tibi ad aui- 
uum iüccidit prodigiosa cogitat o ? Tum Soleima- 
mes basso, Mecum, inquit, animo volvo, quonaa 
modo  imihi transwittendum lioc? sare — sit, ut 
interim Christianos couatus isle meus lateat, 
Quxs0 te, qua via rem aggrediemur. H.e cop- 
Vatiours mex euat. Ad ea mox. Ezes. ac Fasil bet, 





981 


ANNALES TURCICI. 


583 


prudentem Dimoluci Teggiurem oppressit et inter- A libet aliarum rerum, quinta quaque portio juri Pa- 


cepit, atque boc modo captum ad oppidi mcenia de- 
duxit. Cum in hostis potestate constitutum Teggiu- 
rem suum tam oppidani, quam arcis preesidiarii 
viderent, certis conditionibus cum Chazi Eli bego 
transigunt, eique civitatem cum arce dedunt. Nihi- 
lominus Turci, deditione facta, Teggiurem liberum 
«t iucolumcm abire permittunt. Dimotuco potitus, 
Ypsalam cum cxercitu pergit, ut et illud oppidum 
ezpugnaret, ac sub jugum initteret. Interea. Gases 
eiiam Murates in armis erat, Hadrianopolim inva- 
surus. Præmisit vero Scachinem, esconomum regie 
auæ, cum parte copiarum, qui de Christianis pe- 
riculum faceret, hostine olviam ituri, seque de- 
fensuri essent. Iujus adventu cognito, Christiani 
inox in aciem adversus eum prodeunt, Utriuque 
dimicatum acerrime, multis ab utraque parte eæ- 
sis et interemptis. Tanerm de ardore atque impetu 
$uo Christiani nonnihil remisere, seque intra mu- 
ras urbis et propugnacula receperunt. Scachines, 
misso nuntio, Muratem Gasem rei bene geste cer- 
tiorem facit, eique capita caesorum aliquot trans- 
mittit. Interim begus uterque, Chazis El ct Eure- 
noses cum  Muratis. exercitu suas conjungunt co- 
pías : et aciem primam sortiti, ante Muratem Ha- 
drianopolim recta ducunt. Admodum id temporis 
M*riza fluvius, aliarum aquarum accessioneauctus, 
intumueral. Quamobrem urbis Teggiur, intellecto 
adventu bostium, navim ingressus Ygnum profu- 


tiscachi cedat. Et cur illam vos non exigitis ? Mo- 
nitus ergo Cadilescherus, Gasi Murati Cbani rem 
exposuit : aquo responsum tulit, ut, siquidem boc 
Dei mandatum sit, omnino jus suum urgeant. Igi- 
tur arcessiio ad se Cara Rusteme : Volumus, in- 
quiunt, o sancte vir, ut ipse Dei mandatum exsequa- 
ris. llle Galiipolim profeetus, ibidem sibi domici- 
lium constituit : ac pro quolibet mancipio Chir 
stiano, trang mare vebendo, aspros viginti quinque 
a Turcis exegit. EL auctores hujus exactionis illi 
duo fuere, quos diximus : ut nimirum quint Gal- 
lipoli pro sultano Turcorum hodieque, tam manci- 
piorum nomine, quam reliquorum spoliorum exi- 
gantur. Fuit et ab Eurenose bego postulatum, ut 
in usum magistratus supremi quintum quodque 
mancipium Christianum a suis repeteret, ac impe- 
ratori traderet. Si quis vero non quinque, sed qua- 
tuor duntaxat mancipia poseideret, ut ab eo sine 
gulorum nomine aspri viginti quinque exigereutur, 
eaque pecunia fisco imperatoris cederet. Ilac nimi- 
rum occasione deinceps ille mos inolevit, ut ex 
omei mancipiorum numero, liberaliorià forma 
pueri, pro suitano delecti, retinerentur : quae quidem 
in hunc modum exacta tenerioris etatis mancipia, 
deinde ad imperatoris Poam ded"cta, Muraii of- 
ferebantur. Is vero pueros in Anatoliam traaspor- 
tatos, inter Turcos distribui jubebat: ut apud eos 
discipline pariter ac laboribus assuescerent, et 


git. Oppidanis a Teggiure suo desertis, et omui C Turcice discerent. Exactis autem duobus apud il- 


auxiliorum spe destitutis ; Murates, qui rem per ex- 
ploratores cognoverat, cum exercitu prima luce 
castris egressus, ad urbem propius accessit. Ei 
cives, apertis absque mora portis, deditionem fe- 
cere : Mabhumetani celculi anno 761 (Chr. 4360). 

lladrianopoli capta, Murates Scachini, copiarum 
parte tradita, permisit ut omnem Zagorz Philibz- 
que vicluiam depopularetur, et igne delerct. Itaque 
Scacliinis milites eo profecti, regiouem universam 
praedis agendis vastant, et incolas captivos secum 
abigunt. Itidem Murates Eurenoài bego potestatem 
fccit, agros Yosalae vexandi. Hoe modo auis utri- 
que partibus assignatis, 918 imperii (ines. ambo- 
rum opera fuere prolatati. Gesta sunt hac anno 762 
quo quidem anuo lumen solis usque ad-o defecit, 
ut etiam iuterdiu stella cceli eouspicerentur. 

Erat id temporis quidam Talismanus Turcicus, 
Cara Rustemes, qui ad exercitum e Caramania ve- 
nerat. la cum tantam et prædæ Christiauis erepta 
copiam, εἰ captivorum inultitudinem in castra vi- 
deret adduci : convento Cadileschero, eur talem 
tantumque thesaurum, magistratui supremo debi- 
tum, auferri temere sineret, qusrit. Ad ea Zeuder- 
lues Cheliles Cad.lescherus : Quis tandem ille tbe- 
saurus est, ait, quem tu quidem ad magistratum 
pertinere, sed nullo eum fructu perire, ac prodigi 
yelers? Dei mandatum est, inquit Cara Rustemes, 
ut omnium, qui: de Christianis capta, rapta fuerint, 

sire mancipiorum, sive animalium, sive quarum- 


los, vel tribus annis : jam ad labores condocefacti, 
linguzque Turcicz periti, ad Portam reducebantur, 
Genizarorum ordinibus ascribeudi. Genizari vero 
sultani Turcorum sclopeterii sunt, et inde ab illis 
usque temporibus nomen hoc Genizarorum adepti 
retinent, Secundum hsc Prusam Gases Muraies 
Chan reversus est, substituto sibi ceconomo suo, 
Lala Scachine,.qui vices absentis in Romania vel 
Gracia gereret : czeleras. vero provincias, Imperii- 
que limites, Eurenosi bego commendavit. Neque 
wulto post, Gallipolim den1o sese cpoutulit, atque 
ibi Zeuderluem Chelilem, bactenus officio Cadile- 
scheri functum, ad bassa ac veziris dignitatem eve- 
1it. Is auctus hoc bonore, Cheradines bassa dein- 


Ὁ ceps appellatus fuit. Murates autem, relicta. Galti- 


poli, quo venerat. itinere, Bugam profectus ; inde 
Prusam rediit, atque ibi se in hiberua contulit. 
£x altera parte freti, regie Muratis aeconomus Sca- 
chines Zagoram et Ischeholen subjugavit, anno 
766 (Chr. 1365). Quibus occupatis, rumor ad Mu- 
ratem pcrlatus est, eique significatum, in Servia 
Christianorum ad quinquaginta millia coilecta, de 
Hadrianopoli adeunda cogitare. Cujus rei nuntio 
accepto, magna celeritate ad iter se comparat, εἰ 
Gallipolim contendit. Vix ad litus, in Eoropam ex 
Asia transjecturus, accesserat, cum Servii jam Ila- 
drianopoli ex propinquo iumminerent, eo castra loco 
melati, qui in bunc usque diem a Serriorum sive 
Rasciorum clade nomen accepit. Interea: Scachi- 





«91 


ANNALES TURCICI. 


599 


quiunt, tentorium paternum ingredere. Nam cst A quievit. Æstatis initio rursus expeditiene iustitia, 


quod te vult pater. llle nihil mali suspicatus, iugre- 
ditur: et correptus ab eis necatur. Inde regio solio 
Cilderun Bajazites impositus, omnium suffragiis 
imperator salutatur. Quibus peractis, denuo coeptum 
pugnari fortiter : adeo quidem, ut victus eo prael:o, 
captusque Lazarus , ip conspectu Bajozitis frustu- 
latim concisus fuerit. His rebus gestis, ex eo loco dis- 
cessum, et Hadrianogolim versus instituta profectio, 
Erat is annus 791 (Chr. 1390). Sultanus Gazes Mu- 
rates Chan imperio przfuit annis32. Cadaver ejus 
Prusam deportatum, propter Caplizen (sic thermas 
Turci vocant), monumento pro more fuit iliatum. 

Exstiucto Murate, Gilderun Chan plene jam po- 
tius. imperio, confestim expeditione suscepta, 


ductisque in Ármeniam copiis, Erzingam occupavit. 
Novi tum motus erant Temiris Chanis apu Parthos, 
quos Gilderun Chan noa magni faciens, Erzinga reli- 
cta, et freto ad Gallipolim transmisso, in &emanian 
venit, ibique Silistriam et Empolim suo subjecit im - 
perio : quod quidem accidit anno 795 (Chr. 1394). 

llinc in Morcam abiit, et castris ad oppidum Feri- 
gen collocatis, in diversas quatuor partes suos milites 
ad diripiendus regionis agros euisit ; 2 quibus 
ingens preda collecta fuit. lpso in oppido Ferige 
templum cuum xenone construi de. novo curavit, 
atque ita reversus Hadrianopolim, ad aliquod teu:- 
pus istic in otio vixit. Ibi tur; Dulcus despota ſi- 
liam suam Gilderuni dedit uxorem, quo affinitatis 


Kiratovun oppidum, et universas illas argenti foui- B Yinculo sancita fuit inter ipsos societas et amicitia. 


nas occupavit. Erat inter familiares ipsius mini- 
stros quidam Feris begus, vir admodum bellicosus. 
Eum 318 cum copiis ad ipsum usque Danubiuin 
misit, ubi redacto .iu:potestateim oppido Vidina Ila- 
drianopolim reversus est, Bajazites autem rursus 
bego expeditionem injuuxit, qua Tanabit et Citros 
fuere domitæ. Interim Feris etiam begus in Valachos 
ire jussus, inopinato regionem invasit, magnamque 
prædam adeptus est. £odeu tempore Dassa quidam, 
lagides begus, in Bozinam profectus, omnem illain 
regionem rapinis exhausit. Ipse Gilderun Chan 
Prusam se contulit, ibique inessite gtruendz prin- 
cipium fecit. lude relicta Prusa, Caramaniam cuim 
exercitu adiit : ubi oppido Alascheheri aubjugato, 
mox ager Aidinensis sua sponte deditionem fecit. 
Hinc Sarchaniæ fines ingressus, illa quoque nullo 
negotio potitus est. Εἰ 60 quidem facilius utrumque 
Gilderuui successit, «quod paulo ante ditionis 
utriusque domini rebus humauis excessisscut. Acta 
Mahuimetano aano 792 (Chr. 1391). 

Secundum haec Constantinum bello aggressus est, 
cui dum ipse tolus incumbit, rex Ungarorum cum 
exercitu ad Nigebolim accessit. Eo Uajazites co- 
guito, soluta Constantinopolis obsidione, recta Ni- 
gebolim suos duxit. Ad hostem ubi perventum fuis- 
sel, multoties levibus praeliis, a«que ctiam acie 
noununquam justa dimicatum ihter utrosque. Tan- 
dem nocturna impressione Christianos adortus, 


Quippe Gilderum Chan professionc Musulmapus, 
Bulci despotæ, qui religione Christianus erat, ge- 
ner factus fuit. Ante tamen , quam Bulci filiam 
Bajazites. sibi matrimonio jungeret, vini usum 
prorsus ignorabat. Majores enim ipsius a vino abs- 
tinuerant, de Osmane loquor, et Urchane, Mura- 
teque. Nam quoties convivas invilaturi erant, va- 
rios cibos apparari jusserunt, atque his deinde 
vesci soliti sunt, adhibitis Talismauis: quotum 
praeceptis et admouitionibus inter convivandum au- 
res przbebant, et ÀÁlcoranum legi curabant.Quidquid 
denique Talismani consulerent, illi non invite ob- 
temperabant. Quo facium, ut eorum monitis pa- 
rendo, nequaquam peccare possent. In primis Cara 
Rustemes, et Zenderlues Cbeliles, uiagno apud eos 
honore habiti, et sancti homines appellati fuerc. 
Verum tam ipsi, quam Talismani czeteri hac exbi- 
bitione honoris arrogautiores facti, multa fecere 
nequiter et flatigiose. Tandem cum essent exsincti 
Lenderlues Cheliles, et Cara Rustemes : Alis bassa, 
Zenderluis Cliclilis (lius, a Gilderuue Chane Vezir.s 
dignilatem adeptus est. Tum vero crescere Talisma- 
norum improbitas, multa se indigna committen- 
tium, et rejectis moribus atque institutis pristinis, 
nova quadam introducentium, Erat enim populus 
Osmanicus sane quam simplex et rudis, qui facile 
sibi quidvis perauaderi sineret. Quo flebat ut eis 
ijusidiose, ac multiplici vafritie imponerent. Inte 


adeo repentino οἱ inopinato impetu exterruit, ut p àlia prohibebant iu. commerciis et contractibus 


eorum plerique in Danubium  przcipitare se coge- 
ventur, eL iu ipso flumine magno numero submersi 
perirent: reliqui ſœdam semetin fugam coujicerent., 
Factum hoc anno 794 (Chir. 1595). 

Mec bello confecto, rursus in Constantinum ar- 
ma couvertit. Sed composita pax fuit, ea condi- 
tione, uL intra. Constantinopolis mania Gilderunis 
Chauis subditi jus haberent vicum unum inhabi- 
tandi. Fuit is annus 794. 

Eo ipso tempore mortuus est sultanus Alcairi 
Borcuces, post cujus obitum Gilderun Chan pro- 
vincias ipsius invasit, et Melatigsn suz ditioni ad- 
junsit. Sed imminentibus jam frigoribus hibernis, 

usan reversus est,ibique per illam hiemein 


usum antique moneta, asprorumque veterum : 
et emolumenti proprii causa, nuimulariorum more, 
monetam ad se veterem astute. transferebant, ejus 
que loco novam signabant. Alis ipse bassa, vir siin- 
plex, ac rebus divinis devotus erat : cujus exemplo 
cum populus id temporis etiam singulari morum 
integritate, religioneque praeditus. eset, Talismahi 
tauto inagis borum bonitate simplici, pro lubitu, 
aputebantur. Cum autem Gilderun. Chan. fraudes 
ipsorum et imposturas deprebenderet, atquc etiam 
videret eos belluinam et. impuram vitam agere : 
edicto publicato pracepit, ut. omues Talismani, 
ounesque Cadii, quo nowine judices Turcorum 
veniunt, Neapo'im, quam Turci Genischeherim liu- 





ANNALES TURCICI. 


566 


erat dominus, noo ita pridem ereptam, restituit ? A Clalepo evocatis, haud procul Chalepo Temiri 


liberis tamen, tam maribus quam feminis, obsidum 
loco retentis, et Prusam missis. Post hzc Melatigen 
eopias duxit.lis in locis oppida, Diorrygem et Guxinen, 
sui cum Juris fecisset Prusam reversas, aliquandi 
quieti s& dedit. Erat hic annus 768 (Ch. 1391). Q«o 
tempore Temir Chan expeditione rnrsus instituta, 
per regionein. Parthorum arma circumtulit. Taa- 
cem progressus ulterius, οἱ Clialepum Damaseum- 
gue ducto exercitu, Chalepum universa cum re- 
lone finitima occupavit : Damascum foe dire- 
ptam populatus est, anno 800 (Chr. 1599) 

Indicatum fuit a nobis antehac, GiNeru»em Cha- 
rem versus omnes imperii sui ſines grassatum, di- 
dones alienas invasisse : cumque ne suz quidem re- 
liglohi deditis parceret, Melatigen, Diorrygew Guxi- 
nenque Turcomanis eripuisse : prorsus denique 
suis eos ditionibus per summam íujtriam expulsos 
profligasse. 

Quanquam nebocquidem dissimulandum, Tar- 
comahos eas regiones, cum oppidis non magno labo- 
ye δυο parasse : nec, uti bons fidei possessores, jus 
suum longissimi temperis praescriptione tutari po- 
wisse. Nihilominus hoe, quo dictum, modo suis 
ejecti. finibus, ad Alealrensis sultanl patrocinium 
se contulere, sub ejus imperio sede sibi constituta. 
Potuiĩt is tanti efficere, dum. Gilderun Chan eon- 
Jectis in Temirem Chanem oculis, sollicite progres. 
$us ipsius observartet; utopera sua "Turcomanes . 


Chani oecurit. Pugnatum inter utrosque strenue, 
sed victus Alcairi sultanus in Zgyptum profugit. 
Hilo sibi fugam cortsulente, Cbalepum et Chemesam 
vi Temir expugnat. Cum Chemesæ complers pere- 
leganter exstructa. mortuorum monumenta cerne- 
ret, quinam in eis sepulti. conderentur interroga- 
vit. Responsum ab incolis, esse illa. sepulcra fa- 
mulorum sociorumque vatis Mabumetis , videlicet 
Chalidis, qui Veliis fuerit fllius, et Kiabelechbs- 
ris, et Omeris, et. Mueige, qui Mahumetis fuerit 
cursor. Hoc intellecto, corpora quidem incolarem 
esse libera jussit, sed faeultates emnes eis ademit, 
Cheniesa discedens, et Bealiecum profeetes, id op- 
pidum privs direptum vastari passus est. Bealbeeo 
Damascum rediit, arcem urbis ejus oceupaturus : 
verum oppugnatione prima nibil effecit. Igitur eam 
denno vehementlori militum aggressus impetu, ví 
cepit. Damasco in potestatem redacta, reversus est 
in Parthiam, et ad urbem Carabagum castris locum 
delegit, eoque cum suis in biberna se centulit. 
Posteaquam veris tempus appetiisset, Amasiam sie 
duxit exercitum, ut Erzingam prius accederet , in- 
de versus Engurim pergeret. Ab altera parte ne 
Gilderun quidem Chan otiosus erat, sed bello ge- 
rendo intentus, maximas cogebat copias. in primis 
vero Tatarorum ex regione Destensi awultitudinem 
prope inlinitam sibi adjunxit ; quos per Moldaviam 
profectos, et in: Romaniam effusos, inde sccum in 


exsules in integrum restitueret. llli tamen facile, C Natoliam abduxit. Ad summam, talem ac tantum e 


certis addneli rerum argumentis, perspicicbant 
Bajaszitem non multo post (hsud dubie res novas 
. wolittrum. ltaque. eum principibus cseteris, qui 
partim a Gilderune bella. petiti, partim suis spoliati 
fortunis eraat, cum Teebrine videlicet, cum Ger- 
misno, cum Duainone Aidinensi Lego, eum Mente- 
sio denique, fexus atque societatem inierunt. Om- 
nes enim hi, quorum enumerata nomina, non mi- 
norem quasi gentium domini duntaxat in iister- 
ris, verum etiam principes erant. Ab lis ergo 
communi nomine nissa fuit ad Temirem legatio, 
que cum ad ipsam pervenisset, deploratis illorum 
principum serumnis atque miseriis, tautum apu 
eum oratione sua perfecit, ut bellum se facturum 
Gilderuni, quo illatas ipsis vindicaret injurias, pol- 
liceretur. Ante tamen, quam bellum hoc Gilderuni 
Temir iuferret, exsulum causa suos ad eum misit 
internuutios, omnem (quod aiunt) lapidem moturos, 
ut inter utramque partem transigerent, idque dun- 
taxat unum impetrarent, quo fas restitutis exsull- 
bus esset, tranquille ditionibus suis absque inju- 
ria Gilderunis, utendi, fruendi. Verun hac legatio- 
iie ineassuin missa, cum Temir a Gilderune despiei 
se contemnique videret , przepotentem coegit exer. 
eitum, quo sd urbem quie Sivaste dicitur , addu- 
cio, magna illam celeritate per vim expugnavit et 
evertit, ipsa etiam arce diruta; Secundum hiec 
ingentes illas copiss Damascum duxit. Interim vero 
sultanus A'cairi, militibus suis . Alcaito, Damasce, 


Romania Anatoliaque collegit exercitum, ut adver- 
sariis ille copiis facile comparari posset. Com his 
ergo profectionem versus Enguriui instituit, sumptis 
secum in eis expeditionis societatem filiis sois. Übi 
jam cum exercitibus imperator alter ab altero non 
procul aberat, forte Teinir Chan die quoda Jovis, 
prima 391 luce, processit ad spatium medium inter 
amborum exercitus, atque ibi castris locam delegit, 
caque fossa circumdueia munivit, Eodem et Gil- 
derun Cban cum sese sub vesperam contulisset, 
castra pro suis. itidem copiis melaius est. Tandem 
die quodam Veneris, summo mane, instructis ab 
straque parte aciebus, e fossato quisque auo 
contra se. invicem progrediuntur. Εἰ Gilderun ita 


D suos ordinarat, ut adversario se nou inferiorem 


futurum existimaret. ltebus. universis recte dispo- 
sitis, cum signa hinc inde sublata volitarent, tubae 
clangerent, tympana castrensia pulsarentur et jam 
jamque concursurze viderenturacies : tum vero Des - 
tenses Tatari, violata fide militari, mox ad Temirem 
transierunt, itidemque milites e regionibus Germiani 
et Meutesii, quod ipsorum principes a Temiris €ha- 
nis partibus starent, ad eosdem se receperunt. Quo 
factum, ut potissiua pars, et ipsum adeo robur exer- 
citus, cui maxiire fidebat, ab eo deficeret, 3€ perfi- 
dig macula se contaminaret, Quia etiam suis 3a mi. 
litibus Turcicis, qui animis in eum nonnibiloffensis 
erant, desertus fuit. UnustantummodoBulci lius suis 
cum copils constanter adversus hostem substitit, εἰ 





899 


ANNALES TURCICI. 


Ejus rei nuntio accepto, legatum. sultanus Mu- A menta jam. ad eam. altitudinem perducts. fuerant , 


ebemetis Àmasia misit ad emirem Soleimanem, fra- 
trem δι maximum, qui οἱ tui. munera ferret, 
tum suis verbis hec renuutiaret : Quando sie Deo 
visum fuit, domine ac frater natu maxime, ut pa- 
yentem utriusque uostrurma rebus liumanis ezimeret: 
magnopere mihi gratulor, te nobis salvum et 
incolumem relictum. Cui cum emir  Soleimanes 
vicissim venuste fori pueros, puellas, vestesque 
scricas, et alias res. varias ac elegantes misisset : 
sancito federe mutuo, paceim inter se coluerunt. 
Post hzc. ablegatis in Caramaniam suis hominibus, 
ejus provincie domino significari jussit emir So- 
leimanes daret operam, sic uti custodiretur Musa 
frater, ne qua posset elabi, Adeoque Caramum 
ohtestari se diligenter id curaret, modo ei grata 
Soleimanis esset amicitia. Siquidem hoc ab ipso 
impetrasset, vicissim ei se omnia charitatis et be- 
nevoleutiz officia exhibiturum. 

Musa cum subollecissct, Caramaniss principem 
cum emire Soleimane iutuam in gratiam rediisse: 
fuga sibi consulens, ad lsvendiarem propere con- 
cessit. Ejus rei fama ad emirem Soleimauem delata, 
mex arma in I[svendiarem expedivit : cujus ditionem 
ingressus, propter Gerlen ad ripam fluminis castra 
locavit, et wilitem istic in hibernis habuit, Erat in 
iis locis nigra populus ingens, sub qua genio quo- 
tie indulgebat, et belluabatur. Tandem composito 
cum Isveudiare negotio, relictaque ipsius regione, 


ut cjus loci, quo templum eondcbatur. superfeiem 
gquarent. 

Cum antem sultanus Muchemetes, cujus Amatiæ 
sedes crat, de hisee rebus oninibus, ut erant gesta, 
certior factus fnisset ; nimirum Musam, Soleimane 
de medio sublato, Romani: sive Graecia imperio 
potitum : bello Musam persequendum statuit, et 
exgeditione suscepta, Prusam dgzit : omnesque 
Anatoliæ provincias, emiri Solcimani fratri nan 
multo ante sebditas in poteststem redegit. Itidem 
in Romania nec ipse Musa rerum suarum cnra de- 
posita, quid agendum sibi foret, .circtumspiciebat. 
3923 Ante omnia Seachum PMelicum, cui duntaxat 
unus crat oculus, Vezirem creavit * Samobunæ 
filium, Cadilescherum esse voluit : ducem stipen- 
diariorum signiferis. praefecit : provincias denique 
suos intcr familiares ac wilitares viros distribuit. 
Reliquerat emir Soleimanes liberos superstites, 8- 
liumatque fllism :qui Constantinopolim profugerunt. 
Durantibus hisce dissidiis intestinis, etiaro urba Vi- 
dina, ad Danubium sits, defecit ; sed Musa, ducto ad- 
versus eaw milite, rursus imperium acciperecoegit. 

[dem Musa, relicta Vidina, Duruvadsm et Mate- 
ram copias duxit, eaque oppida sibi subjecit, Ma- 
gnam in omnibus provinciis tyrannidem exercit. 
Occupavit oppidum — Chiupurlim , quod Lazari 
ditionis erat. Suos etiam excurrere nonnunquam 
jussit,ad ips» usque menia Constantinopolis : ita 


profectus est Isnicam , ubi totos dies in conviviis c quidem, ut ipso imperante, Constantinopolitani 


et coimpotationibus exigebat. Nibilo minus secreto 
Musaim secum. habuit lsveudisr, eumque navigio 
impositum, per pontum Euxinum ín Valachiam 
deportari curavit, Erat id temporis Vaivoda Vala- 
eliæ quidau, cul nomen Murzes. llic et hospitio 
cxcepit eum, et viam aperuil et auxilio fuit ut Ro- 
maniam ingrederetur. Cum Iladriauopolim perve- 
ni»sset, mox ab exercitibus, eo confluentibus, impe- 
sator salutatus (uit, Emir vero Soleimanes, licet 
occupatam ἃ fratre Romanian intcllexisset univer- 
sam, nibilo tàinen miaus perpetuo luxu et hellua- 
tionihus suis occupabater. Et quoties e mero jam 
ebrius incaluerat, sspenumero voces lias ingemina- 
bat : Musa, Musa, quid tibi meis in regionibus est 


porias urbis aperire vix. auderent. Accldit autem 
aliquando, ut ad Silyuriam accederet; quam dum 
oppugnaret, egregie se twebantur oppidani, εἰ in 
hostem animose pugnataat. Dum utrinque manus 
cungeruntur, Scachus, Melicus, Muse Veziraz-mes, 
herodeserto, Constantinopolim se recepit. flis per- 
speciis insidiis et astu. Mclici, vebementer animo 
Musa perturbari , couversoque itinere, lladriaaopo- 
lim reverti ; et quis hujusce transfugii futurus 
essct exitus, secum ipse dispicere, Vicissim ex ad- 
versa parte sultanus. Muchemetes omnino cum 
Muss praelio congredi statuebat. Erat huic Vezira- 
zemes, DBajasites bassa, quo eum sollicite cansulta- 
bat, quonam modo navigiis in Romaniam transmitti 


uegotii? Neque magno temporis interjecto spatio, 8) (retur posset. Forte fortuna tum Scachus quoque 


securus ipse, 86 metus omuis expers, a Musa (ratre 
fuit obrutus. Jbi cum a ducibus ct administris re- 
rum suarum, ad Musam trauseuntibus, ejusque mi- 
litiz se devoventibus, desererctur, fugam arripuit, 
in qua vicum ad quemdam pervenieus, ab ejus 
incolis fuil. intercuipius.. Ium vicum Musa, cum 
incolis universis, cujus tandem vcl sexus, vel zt3tis 
cessent, igBe sobjecto concremari jussit, hac adjecta 
voce ; Cur fratrem meum vobig necare libuit ? Se- 
euudum hzc reversus Hadrianopolim, plene rerum 
potitus fuit anno 818 (Chr. 1411); emir autem 
Soleimanes imperavit annis 7. 

Ab hoc inclioata fuit Hadrianopoli structura tem. 
pli lyuge amplissiu, cBjus ipso superstite [unda- 


Melicus ad sulianum Mucheinetem. Constantinopoli 
venerat. [taque Bajaaites bassa. Muchemeti auctor 
crat, ut is etiam arcessitus deliberationi adbibe- 
reiur, quid ipsi faciundum  psreret, explicaturus. 
]lle vocutus in. consilium, accessit : δὲ intellecto, 
cupere Muchemetem in Romaniam exercitum trans- 
portare, modo, de ipsius eousilio viam rationem- 
que conunode transjiciendi cognosceret: respon- 
dit, omnino Constantinopolim. mitteudos legatos, 
el cum Teggiure pacis ineuuda. feederg, quo ſiori 
permissu ipsius et adjumento trausjectio posset. 
Non enit fretum ullo alio. transmitti loco posse, 
cum Gallipolis in potestate Muss sit. Erat id. tem- 
poris insigni vir «quidam auctoritate pra ditus 





60) 


ANNALES TURCICI. 


601 


hodiernum usque diem possident. Interea dum A Serras ad sultanum Muchemetem adduxerunt. Erst 


his rebus intentos erat Muchemetes, in Anatolia 
seditio quaedam coorta fuit, auctore Bargluze Mu- 
siapha, qui Selieichis Beiredinis quondam «cono- 
mos fuerat. Et. schelehes ille Bedredines, | uti su- 
prs diximus, apud Musam cadilescheri munus 
gesserat, Isnicz: deiuceps exzsulare jussus. Hic er- 
«o Mustosphas in agrum  Aidinensem profectus, 
magnam ibi seditionem czcitavit: persuae's incolis 
ut ipsius potestati se permitterent, et imperium 
lubentes acciperent : nomen interim prophetze men- 
titus, ut eo facilius res novas raoliretur. Übi de hoc 
metu sniee scheiches Bedredines accepisset, 
eeconomi videlicet sui res tantum incrementi sume- 
re: mox [snica relicta fugam arripuit, et lsvendia- 
rem adiit. Apud hunc cum aliquandiu substitisset, 
pavim couscen-it, et itinere maritimo Valachiam 
petiit. Sultauus autem  Mucbemetes | intellecto ha- 
bere jam Burgluzam Mustapham selectorom wili- 
tum ad tria millia, copias suas in. eum, duce sulta- 
no Murate filio, misit. Ia ubi Bajazite bassa expe- 
ditionis socio, cum exercitu ad defectionis aueto- 
rem pervenisset, accidit ut impetu repentino se 
invicem invaderent, et wanus tam animose conse- 
rereut, ut illo prelio ingens hominum multitudo 
caderet. Tandem Burgluzes Mustaphas, in frusta 
concisus periit. Hae de illo, et eomplicibus, ob- 
tenta. victoria , rediit ad pristioum imperium om- 
nis ea ditio, distributa deinceps inter sultani Mu- 
chemetis milites. Ilis rebus gestis, Bajazites bassa 
«um sultano Murate Manissam duxit exercitum : 
quo ipso etiam in loco quidam erat bomo seditio- 
sns, Torlaces Huggiemal, stipatus his mille viris, 
qui eum sectabantur. Hos cam  Bajazites assecutus 
luisset, terga dare coegit, et ipsum Torlacem cum 
aliis aliquot conjuratis captnm, ibidem suspendio 
necari jussit. Interim profectus Serras sultanus 
Muchemetes, eam civitatem occupavit: et cum 
animo διὸ constituit, Salonicam' quoque -nilitum 


corona cireumdare. Durante vero Serrensis urbis - 


obsidione, Scheiches ille Bedredines, quem in Va- 
lachiam profugisse diximus, Romaniam ingressus, 
aliquot sophilarios ante se misit in agrum Zagoren- 
sem, vulgo persussucos, imperium Scheichi Bedredi- 


apud sulianum magnz quidam doctrins vir, nomi- 
ne Meulana Cheider, oriundus e Parthia, unde 86 
ad Muchemetem contnlerat, qui eum pro viro 58η- 
cto colebat, et a latere suo nunquam discedere pa- 
t:ebatur. [s hene sententiam tulit, ut eapitis quidem 
supplicium scheiches Bedredines lueret, sed mini- 
me tamen fisco facultales ipsius spplicarenter. 
Sultanus ergo Muchemetes, bac in eum late senten- 
tia, puena suspendii apud Serras hominem affecit, 
Postea vero, quam exspirasset, cadaver ejus de 
patibulo detractum οἱ terree mandatum fuit. Inde 
sultanus Mucheimetes Prasam reversus, ad aliquo 
ibi tempus substitit. Hadrianopoli templum, quol 
frater ejus emir Soleimanes exstruere coeperat, ab- 


B solvi curavit. Aliud etiam Prusse fanum, cum scho- 


la εἰ xenone, condidit. Atque hisce gestis rebus, 
vivendi finem fecit, Ejus loco sultanus Murates 
filius imperator factus est, aano 824 (Chr. 1492). Qui 
Pruse cadaver patris monumento, pro more, intulit, 

Secundum hasc secnta fuit universorum in Ana- 
tolia defectio, nimirum lsmyree principis, et Men- 
thesii : et ad summam, ommium ab omni parte 
procerum. 1n Romania namque pro sultano se 
quidam gerebat, cui uon:en. Dusmes  Mustaphas. 
Is lium se Gilderunis Chanis profitebatur, et 
plerumque solebat in oppido Vardario degere. 
Trausieruut in partes ipsius etiam proeeres qui- 
dam cjus fainiliz, quos Eusenoses begos vocant. 


C lorum subsidiis adjutus, Serras obsedit : qute qui- 


dem urbs, una cum arce, mox deditionem fecit. 
Hinc progressus ulterius, Hadrianopolim ire per- 
rexit : quo cum aeceseisset, incols portis reclusis, 
ejus se fidei potestatique permisermnt. Ad summam 
tota Romania in partes ejus concessit. Alio tamen 
Porta loco non erat, quam Vardarii. Posteaquam 
sultaous Murates, qui hoc tempore Pruss dege- 
bat in otio, de hisce motibus certior factus fuisset , 
Bajazitem basss:o copiis instructum misit, qui 
hunc regno depelleret. Cum primum is Hadriano- 
polim in Romaniam venisset, ab bero suo defecit, 
ac Dusmi Mustaphes se dedidit: a quo vicissim 
veziris dignitate fuit ornatus. Eidem οἱ Is- 
myrse princeps, Chuseines hegus semet adjunzit. 


ni divinitus esse destinatum ; saltem paucos intra p Magnum tameu peditum aumerum , quos Azapos 


dies adventum ejus præstolarentur. Cum ergo 
&cheiches Bedrediues jam propius ad eos accede- 
ret, magnus seditiosorum pumerus ad ipsum 
confluxit, et illorun $95 quoque non pauci, quos 
imperaute Musa beneficiis obnoxios in magistratu 
sibi reddiderat, dum apud illum cadilescberi officio 
fungeretur : ita. quidem, ut hominum copiis non 
coutemnendis ciuctus esset. Verum | iidem animad- 
verso, minime felicem futurum, motus illius exi- 
tuia : Bedediine deserto, etiam arma, quz sumpse- 
rant, deposuerunt. Harum turbarum accepto nun- 
tio, insignem ezercitum in agrum Zogoreusein 
sultanus Muchemetes expedivit : qui scheichem 
Bedredinem ibi deprehensum ceperurt, et. captuin 


vocant, collegit Dusmes hic Mustaphas, et insignia 
concessit illis privilegia, qui sponte militiam ipsius 
sectabantur. Cum igitur ingentem jam coegisset 
exercitum, eo consilio discessit Hadrianopoli ut 
Prusam contenderet : ἃ qua urbe cum jam itinere 
unius dici abesset, vezirem suum, Bajezitem bas- 
sam, supplicio espitis affecit. Interim Murates 
quoque de bello gerendo cem sois deliberalmi. 
Suadebant vero, qui hule ἃ consiliia erant, wt 
Mechmetem begum, Micbaelis ilium, e carcere 
Tocatensi revocarct, ac libectati. restitmeret. Ilunc 
igilur arcessitum 6 custodis, secum in expeditio- 
nem banc sultanus Murates sumpsit, ac Prusa re- 
licta, ad awnem Ulubatam processit, etjuxta pon- 





607 


ANNALES TUHCICTI. 


(08 


aliud iter arripuit, Novam adeundo : quam arcem A tum restitoit, et ex illo tempore solida fuit ami- 


cum omni agro finitimo suz ditionis fecit. Ulie- 
rius etiam progressi. Romanis beglerhegus eunu- 
chus, cui nomen Scachus Abedines lassa, et Edzes 
begus, etIsgacus. begus omnem illam provinciam 
rapinis exbaustam Muratis imperio subdiderunt, 
anno 843 (1439). 


Sultanus autem  Murates, relictis hisce locis, 
Bdrianopolim reversus est : ubi cum. aliquan- 
tisper subsisteret, Mesiti bego id negotii dedit, ut 
per Valachiam in Ungariam penetraret, omnemque 
regionem illam direptam vastsaret. Sed Mesiti 
Ungariam ingresso, Ron ex auimi sententia suc- 
cessit expeditio. Quippe cum universis coplis suis 
c:esus et interemptus fuit, auno 845 (Chr. 1440). 


Ejus elodis accepto nuntio, Sophiam Murates 
sultonus se contulit, ibique castrametatus, beglec- 
begam Romanis, schacum Abedinem  bassam, 
cum Universis Romanise copiis, οἱ Acauziis, et 
Geuizaris, expedivit, ut, peragrata. Valachia, Un- 
rariam popularentur. Eos in Ungarorum (ines de- 
latos. impressione subita Jancus invasit, cecidit, 
iuteremit : ipsó etiam beglerbego necato, et eauw- 
dem cum Mesite belli fortunam — experto. Conti- 
gerunt h»c auno 846 (Chr. 144i). 


Caramaniz hegus, de hisce Turcorum cladibus 
ceriior factas, Anatoliam cum copiis ingressus, 
Belulen oppidum tentavit. Id ubi significatum sul- 
tano Murati fuisset, expeditione magna celeritate 
suscepta, Ibrahimi $97 Caramano bellum intulit: 
quo in montuosa loca, preque saxis invia, dilapso: 
transactum denique negotium fuit, et sultanus Mu- 
rates lladrianopolim rediit. 


Accepit. autem. id temporis nuntium de morte 
filii sui, sultani Aladinis, qui Amasis» rebus hu- 
manis excesserat. Dum propter illius obitum 
adhuc in luctu esset, res. Ungarorum, cum laneo 
et Lazari Glio, sese movit, et cum exercitu ad 
clísuras Isladinas aceessit. Adversus hos profectus 
Romanis beglerbegus Casanes bassa, cum Tur- 
chane bego, et universis Romanis copiis, et. cum 
Acanziis, prelio cum eis congressus est. Sed cum 
Turchanes begus, amisso vigore animi, prze for- 
mid'ne ac desperatione se fugzx dedisset :  Casanes 
bassa cumreliquis militibus, quotquot adversus 
hostem cum eo substiterant, casus foit. Sultanus 
2utem Murates, perlata ad se rei tam | infeliciter 
gesta fama, cum omnibus Genizaris, el aulæ co- 
míitatu, lladrianopoli discessit : et evocatis undique 
omnibus ad hanc militiam, qui arma ferre possent, 
etiam pedites Europxos magno numero con- 
scripsit. Gerebantur autem hzc hiberno tempore, 
cum ingens frigus essel. Übi ad Christiauorum 
castra perventum fuisset, multis utrinque dimi- 
catum levioribus przliis. Tandem vero Christia- 
nis exercitum abducentibus, etiam Murates itinere 
converso lladrianopolim' se recepit: pace prius 
ipter se Lozarique lilium — sancita, cui principa- 


citía junctus. 

Interes Caramanus Ibrahimes begus Anatoliam, 
moto bello, turbavit : quod ubi nuntiatum sultano 
fuisset, in Anatoliam transiit: et cum Genizarorum 
aulici comitatus, Anstolizque copiis, Caramanum 
invasit : qui moz fuga rebus suis copsuluit. Erat 
apud liunc in auctoritate maxima Sarumes quidam 
Jacupes, pro viro sancto babitus. ἴα ad sultanum 
Muratem ablegatus, invicem utrumque sibi recon- 
ciliavit. Qua pace confeeta, Murates exercitu di- 
misso, Manissam profectus est: ubi cum sponte 
se imperio abdicasset, tiliom sibi sultanum Muche- 
metem substituit, eique Chelilem bassam vezirem 
adjunxit, eum Meulana Cbusrone, qui officio ca- 
dilescheri fungeretur : amborum virtuti 3e fidei 
tam filio, quam provinciis imperii, commendatis. 
Id faetum anno Mahumetano 847 (Chr. 1449). 

Rex autem Ungari: cum Janco novz semet ecx- 
peditioni accinsit, ductis secum Ungaris, Germa- 
nis, Bohemis, Polonis, Italis, et Valschis : quo- 
rum omnium ingens erat. multitudo, videlicet ho- 
minum 23d octoginta millia. Tormenta quoque 
bellica rotis imposita vehebsntur, numero qua- 
dringenta. Milites ipsi ferro prorsus armati tecti- 
que conspiciebantur. Cumque transmisso ad 
Albam Grecam Danubio, flnes imperii Turcici 
transgressi fuissent : Materam et Schulium oppida 
vastarunt. Inde promotis ad Nicopolim easuris, ip 
omnem illum agrum ferro et igni sxevierunt. Ar- 
cem quoque. Buruvadam oceupsrunt, et imposito 
prasidio munierunt. Cum a Nicopoli copias abdu- 
cerent, secutus eos cum suis a tergo Mechemetes 
Nicopolis begus, Syrusis begi filius, et agmen ex- 
tremum adortus, complures occidit, cataphractos 
quosdam interceptos ad Portam misit. De hisce 
motibus sultanum Muratem mox Vezires certiorem 
reddiderunt. ]s Manisse tum degebat, quo se 
quiete vit: stodio non ita pridem contulerat. 
Quanquam vero serius harum rerum nuntium ac- 
ciperet, tamen ad iter mature se comparans, Gal- 
lipolim advolavit : quo jam Itali magna cum classe 
sppulerant, et quominus in. Europam. transmittere 
posset, impediebant. Quamobrem versus Constan- 


D tinopolim cum exercitu profectus est, et e regione 


illius loci, quo loco nunc arcis nov: struetura σοῦ 
nitur, mercatorum navigiis usus, in Romanian 
transjecit. Cum  Hadrianopolim pervenisset, mon- 
strati sunt ei Christiani cataphracti, quos Mecke- 
metes begus ceperat, et illuc miscrat. Ilis visis, 
vultum erigens: Bene nobis res nostrae. succedent, 
ait, propitio Deo. Statimque cum præpotenti, tau 
ex Anatolia, quam Romania collecto exercitu, ma- 
gnaque peditum manu recens conscripta, Hadria- 
nopoli discedens, in hostem recta. duxit. Concur 
rerunt excrcitus ad stagnum sive paludem Varnca- 
sem, ubi dimicatum inter eos acerrime, multa cua 
effusione sauguinis. Rex Ungarus ab uno latere 
puguabat, ab altero Michael ille, cognomento Ni- 





O^ "- WR CC 


611 ANNALES TURCICI. 612 
clade afficere. Cum autem profligati prius a Chri- A ris in omnes provincias suas expedivit, quibus 


stianis in utroque cornu Turci, Cliistianos  armio- 
ram onere. nimio gravatos asnimadverterent, de 
industria fugam arripientes, insequendi viam eis 
aperuerunt. Quippe Christiani se mox, instar di- 
luvii cujusiam, concitatus equis, diffudere. Sed 
Turci, qui (ugam inierant, equorum cursu ad latus 
inflexo, expeditos et. inermes Christisnorum mi- 
lives 849 invaserunt, quos nudes esse norant, οἱ 
iu eos alacriter acinaces suos strinxerunt. Id illi 
cum fieri cernerent, celerrime cataphractos equi- 
les suo» secuti sunt : quibus ubi jam non esset 
integrum, in Turcos aciem. denuo converterce : 
taadem mutuis se vulneribus con&cere coeperunt, 
atque ita solutis et dissipatis ordinlbus, exercitus 
omnis in foedam sese fugam conjecit. Tua vero 
Turci, quos antea fugisse diximus, bine inde con- 
globati, Christianis a tergo ad ipsam usque mubpi- 
tionem castrorum inhseserunt : fuitque deinceps 
pugnatum utrinque toto illo die, usque ad vespe- 
ram, et a vespera rursus ad diluculum usque. Jan- 
cus autem, cum ita rem geri videret, astu se ab 
exercitus Christiani reliquiis e castris subduzit et 
profugit. Christianis ad extremum victis, Janci 
rebus omnibus, cum tormentis, et universo appa- 
ratu bellico potiti fuere Turci: quibus ad sulia- 
num Muratem adductis, unus alteri porrecta manu, 
mutuo semet excepere gratulabundi, totumque tri- 
duum eo loco quiescentes, veluti festivitatem 
quamdam, singulari cum hilaritate celebrarunt. 
Inde sultanus Muchemetes ante patrem. Hadriano- 
polim profectus est. Gestse vero fuerunt hæ res. in 
Cosovana planitie anno 853 (Chr. 1448). 

Murates etiain. Muchemetem lium secutus est 
Hadrianopolim, ibique tempus ad aliquod in otio 
vixit, ita tamen, ut Romaniæ beglerbegum cum co- 
piis ablegaret, ad exstrueudum arcem  Gergonim : 
qua perfecta, Murates in Anatolise -montana, ca- 
ptands frigidioris aurse causa, se contulit, anno 
855 (Chr. 1448). 

E montanis reversus, expeditionem in Albaniam 
suscepit, ut arcem Beligradensem occuparet. Sed ir- 
ritus ille cor.atus fuit, ideoque rediit Hadrianopolim, 
nec amplius ab illo tempore ulli vel expeditioni, 


omues iam Anatoliæ quam Womanuis coegit exer- 
citus, conductis etiam vicies mille peditibus. Geai- 
zarorum erant ad decem millia. Convolarunt et alii 
com,lures ad eum, quibus alioqui militandi neces- 
sitas non. iocumbeha. Rellica quoque tormenta 
fundi jussit, instar draconum. Ita cam omni tor- 
mentorum apparato, tantisque cam copiis Hladria- 
nopoli profectus, castra Constantinopoli admovit : 
diaplosisque tormentis, muros, et pinnas eorum, 
disjecit. Christiani, quotquot urbi presidio erant, 
fortiter illi quidem se defendebant : sed urbem tueri 
contra vim Machemetis baud poterant. Is enim, 
concessa militi licentia, diripiendi Constantinopo- 
lim, medo eam occupasseat, usque adeo Turcorum 


B animos accendit , ut magno illam cum impete in- 


vaderent, oppuguarent, per vim denique caperent. 
Potiti vero sunt urbe Turci, die vicesimo mensis 
Rebuilulze, Sultanus Muchemetes, urbom captam 
ingressus, linc inde per eam obequitavit, obstu- 
pescens ad imusitatas sedificiorum formas. Cum in 
Awiindanem pervenisset, columaam ibi lapideam 
vidit, cui triplex erat impositus serpens  aheneus 
idemque triceps. Illum conspicatus, quidnam hoe 
esset idoli, qusesivit. Simul in eum contorta magna 
vi clava ferrea, quam pusdiganum Turci vocant, 
uni de tribus illis capitibus serpeatinis labrum in- 
ferius comminuit. Quo facto, mox serpentes in 
urbe magno conspici cepere namero. Quapropter 
auctores ei fuere quidam, ut missum deinceps il- 
lum serpentem faceret : quando per id simulacrum 
effectum fuerit, uti serpens in urbe nuilus esset. 
Hine ea columna in hodiernum adhuc diem durat. 
Et quanquam unius ahenei serpentis inferiore labro 
dejeeto, serpentes in urbem venerint, nocere ta- 
men neminl possunt, Erat eiiam erectus equus 
aleneus, cui statua qusedam equestris iusidebat. 
Utrumque Muchemetes deinolitus est. Feri ur autem 
bac statua pesti prseclusus fuisse aditus, «uo mi- 
nus in urbem penetrarel ac in ea grassaretur., 

Occupata Constantinopoli, Anatoliæ — montana, 
recreandi sui causa, Muchemetes petiit ; et inde 
reversus in Albaniam copias duxit : ubi Siuri;en 
in potestatem redegit, anno 858 (Cur. 1455). 


vel bello interfuit : exstiuctus die quodam Mercurii D — Anoo sequenti, Novam cum copiis aggressus, 


qui decimus erst mensis Mucherenis, anno 855 
(Cur. 1450), cum annis triginta. unum imperasset, 

Successit patri sultanus Muchemetes filius in ad- 
ministratione regni, statimque decimo sexto die 
dicti &iensis exercitum in Carawmaniam duxit, et 
beilum principi Caramano, Ibrahimi bego, intulit. 
Sed eo non multo post composito, reverius est 
flladrianopolim, atque ibi novam arcem «aedificare 
coepit, eodem auno 855 (Chr.1450). 

Auno sequonti proximo, videlicet 856 (Chr. 1451), 
nou proeul à Constantinopoli, locoquodam a tergo 
Galatss oppidi sito, munitisimam arcem ad mare 
eoodidit. 

Absoluto hujus arcis edificio, mandata cum litte- 


cepit. Quippe Christiani rursus hac. potiti fueraut, 
Factum boc anno 859 (Chr. 1451). 

Secundum bac, ad Albam Graecam exercitum 
adduxit : sed cum eam expogbare non posset, abs- 
cessit. Periit ibi Dais Caratzes bassa, qui begler- 
begi munere fungebatur. Eodem anno860 (Chr. 
4450) conspecti sunt duo comete versus orien- 
tei solem unus, alter ad occasum. 

Constantinopolim reversus, magnam celebritatem 
Mucbhemetes instituit, dum 330  Bajazitew filium 
cireumcideret, anno 861 (Chr. 1457). 

Deinde coacto exercitu, in Moream abiit, et ur- 
bem Gordum, eum oppidulis quibusdam cepit, anno 
862 (Chr. 1453). 





615 


bellicorum, amplius sustinere non possept : Usum- 
chasanes eum suis universis fuge se dedit, inqua 
magnam exercitus partem amisit. Fuerunt et castra 
Parthi, cum impedimentis, direpta : Turchanisque 
begi, Omeri fllius begus, qui captivus in castris 
hiostium custodiebatur, libertatem recuperavit. Ple- 
na denique sultanus Muchemetes de Parthis victo- 
ria potitus est, idque factum anno 878 (Chr. 
4414). 

Hoc iam ilusii prelio pugnato, Consitanti- 
nopoliun sultanus Muchemetes rediit, et ipse 
quidem ab armis abstinuit, sed interim Solei- 
manem  bassam eunuchum, Rowanie beglerbe- 
gum, magna cum militum manu versus lscoda- 


ANNALES TURCTCT. 
talem ac tantum impetum, prsesertiun tormentorum A xctant, 


616 
quam  Mucheietes cum  ocespasset 
Constantinopoliin reversus est, anno 884 (Chr. 
1171). 

Dum in urbe, nullis impeditus belli negoLis, 
pace fruitur : muro novam arcem Urbanam cingit. 
Prateres — beglerbegum Romania, Soleimanem 
bassam, cum copiis in Moream  ablegat, Sed 
illi parum lc expeditio prosper? cessit ; idco- 
que relicta Morea, maluit Ungariam aggredi. 
Cum nme istic quidem ex voto rem gereret, 
tandem gravi affectus est clade, majoremque yar- 
tem exercitus amisit, anno 889 (Chr. 14878). 

Tum vero sullanus Muchemetes, qui diutius 
vilam  otiosam agere non possel, expeditione 
instituta, semct ad oppugnaudam l[scudaram con- 


rain misit, Soleimanes eo profectus, diu tormentis B tulit, Fortiter ei vestitere Cliristiani, maguauque 


rem aciiter egit : et quanquam ab utraque parte 
magna periret hominum uultitudo, potiri tamen 
licodara uon potuit, sed infecta re copias abdu- 
xit. Sub id tempus vezirem suum, Machumetem 
bassam, in frusia concisum, interlici sultanus 
Muchemetes jussit. 

Soleimanes autem bassa, cum abjecta spec 
eapiundze Iscodare, militem inde reduxisset ; «n 
Moldaviaw profectus est. Ei eonfestim voivoda 
Moldavie cum exercitu suz gentis occurrit. Pede 
collato, pugsatum inter eos animose. Verum 
quod partim in oppugnatione lscodare Turcici 
milites defatigali vires awmisnsent, partim etiam 
ipsis Moldavia ingredientibus, ingens ea loca 


liigus occupasset : alacritate auiworum exstincta, C 


parum fortiter in. hottein puguarunt, et a. Mol- 
davo voivoda casi profligatique sunt, anuo 879 
(Chr. 1475). 

luterim Constantinopoii quiescens a rebus ge- 
rendis sultanus ipse Muchemetes, vezirem suum, 
Geducem Acumetem bassaw, per id mare, quod 
Nigruu appellant, Cofen cum classe niisit, insigni 
militum exercitu iustrueta : quo in. exercitu Áza- 
porum eraut ad decem millia, totidemque illia 
genizarorum. Eo cum perventum fuisset, obsessa 
civitas Cofe, cum finitima regione Muchemetis 
in potestatem venit. Quin et. illi Tatari, quos 
Kerios vocant, et alii qui totius provincia Desten- 
eis incola sunt, Turcis se dediderunt. Atque 
hoe modo Geduces Aclinetes bassa regionem 
illam universam eéultani. Muchemetis iuperio sub- 
jecit, auno 880 (Chr. 1476). 

Secundum hae / coactis Muchenmetes. omnibus 
suis copiis, in. Molduviam expeditionem. suscepit. 
Bam regioueim ingresso, vo.voda Moljavus oc- 
curril, ac strenue. quidem ille cum Mucleuete 
pugnavit ; sed pradliu victus, ditione suo excessit, 
el cum reliquiis militum. sSucrum aufugit. Tum 
vero. Turci agrum illum omnueur diripere, secum. 
que caplivos abducere, quotquot nancisci po- 
teraut, incolas, Inde Muclietietes, relicta Moldavia, 
profectus est. ad amnem  Moravam. lis in locis 
Lugarí. munitienium c& arcem quamdjau  exstru- 


Turcorum  multitudiaem occiderunt. Ad exire- 
mum, cum bac oppugnationis via nihil efficere 
posset, exstructis undique, communitisque castel. 
Ws. ligueis, abscessit. 1joc modo cum f[essi 
diuturng obsidionis tedio Cristiani, etiam cum 
inedia, caterarumque rerum necessariorum pe- 
nuria conflictati, debilitarentur; nec ull» jam 
ipsis alicunde spes solvendis obsidionis affulgeret : 
ita cum Turcis trausegerunt, ut salvis ipsi 
facultatibus suis inde migrarent, el Iscodaram 
Turcorum potestati permitterent. Factum hoc a&no 
$85 (Chr. 1479). 

Quo tempore sultanus Muchemetes | Iscodara 
discessit, Constantinopolim ad quietem se recepit. 
Nihilo minus duces suos, quorum indicaturi 1.0- 
mina sumus, multis cum millibus Acanziorum in 
Ungsriam expedivit : Alim videlicet hegum, Michalis 
lium, etjlsam begum, Chuseinis filium, ct Baliim be- 
gum, Malcozii (ilium. Quis veroresliostium ruoruin 
Ungari quam exploratissimas habebant, inopinato 
Turcos aggressi, praelio cum eis acerrimo couflise- 
runt : quo ]sa begus iuteremptusfuit 3394. ceteris 
dissipatis εἰ czsis, anno 884 (Chr. 1480). 

ΝΙΝ hoc anno rerum sultanus ipse Muche- 
meles egit, sed interim tamen. verirem suum, 
Mesitem bassam, multis. cum millibus hominum, 
ac prapoienti cum classe, mari. ablegavitc : ut 
insulæ civitatique Rhodo bellum inferret. Obse- 
dit autew  Mesites Rhodum, sed expugnare. non 
potuit : ideoque waszimo cum detrimento. εἴ ja- 
ciura rerum obsidionem solvere coactus fuit. Tum 
temporis alterum quoque vezirem suum, Gedu- 
cem  Achinetem — bassam, valido cum exercitu, 
inaguaque classe, Mucliemetes in. ]taliam mi-it. 
ls Orrantum in ea. civitatem occupavit anno 885 
(Chr. 1481). 

Secundum bac reliquit. sultauus. Muchemetes 
Constantinopolim, etin Auatoliam trans ware 
profectus, die mensis Debiululie tertio, qui tui 
Jovis erat, circa vesperam, in Teggiuruim prato 
mortem obiit. Exstiuctó autem. Muchiemete Con- 
stantinopolim reversi Genizari, urbem  diripue- 
ruunt, fie. vero decima ona wensis  Rebiyluie 


641 


ANNALES TURCICI. 


ΘΑ 


filius ejus, sultanu« Bajarites, Amasia Constsnti- A ex Ungaria : quos quidem ordine perorantes au- 


nopolim 3pypulit :et uceupata sede regia, patris 
joco salutatus est. imperator. 

Vix Consiantinopoli paucis diebus  heeserat, 
cum (rater ejus, sultanus Zemes, ductis e Cara- 
mania copiis, Prusam adiit, ibique domicilium 
eibi constitnit ; sultanus vero Dajazites, arcessito 
ex Apulia cum exercitu Geduce Achmet& bassa, 
magnisque czteroquin etiam collectis copiis, 
adversus Zemen fratrem. in Anatoliam movit. 
Cum praelio congressi fuissent, inferior discessit 


Zemes, ac mox in Caramaniam profugit : nnde . 


oum eum sultanus  Bajazites expulisret : iti- 
nere converso, Constantinopolim repetiit. Inde Ge- 
ducem Achmetem bassam in Caramaniam remisit, 


wui dum isüic hzreret, Apuliam liali recupera- B 


ignt : Turcis omnibus, qui Otranti przsidio re- 
ficti fuerant, in captivitatem redactis, anno 886 
: (Cur. 1482). 

Rursus autem Constantinopoli sultanus Bajazi- 
te« discessit, et in. Caramaniam cum exercita 
venit, Quippe frater ejus. Zemes e peregrina- 
tione Mccbiensi jam reversus fuerat. litaque 
denuo commisso in Caramania przlio, sulianus 
Zemes iterum victus ad mare profugit, et in lta- 
liam se recepit. Hinc castris. motis, Constanti 
nopulim sultanus Bajariles abiit, atque inde pro- 
fectus est. Hadrianopolim. 

Nocte sexta. mensis Schevalis, omnes ad s^ 
vesires &uos invitavit, una cum Geduce Acliwete 
bass* : quo quidem in convivio vinum cum cis 
liausit, et unicuique veziri vestem. done2vit, excepto 
Geduce. Achmete bassa, quem et interfici jussit, 
senno 887 (Chr. 1483). 

Eodem tempore mortuus est. Caramani princi- 
pie Glius, Casanes begus, quem in comitatu suo 
Bajazites alebat. 

Hinc suscepta Bajazites expeditione, Sophie 
tempus ad aliquod substitit, ubi maguam militum 
manum collectam babebat. Horum majorem par- 
tem ad fluvium Moravaum misit, ibique duas arces 
veteres commuriri jussit, Quibus expeditis, So- 
phia Constantinopoliin reveraus est, anno 888 
(Chir. 1484). 


divit, et postulatis assensus, liberaliter donatos 
dimisit. 

Postea profectus est. Alis begus  eupuehus, qui 
begleibegi munus administrabat, magno cum exet- 
citu in Valachiam: conciliatoque sibi Vaivoda 
Valacho, cum suis et Valacbi copiis in MNoldaviam 
irrupit : ac rapinis, ferro, flammis, vastavit omnia : 
spoliis onustus denique rediit Hadrianopolim. 
auno 890 (Chr. 1436). 

Sullauus interim Bajazites domi quiescens, du- 
ces suos, Ischenderem begun, οἱ Balim begum, 
Malcozii flium, aUlegavit : ut denuo Valachiam 
ingrederentur, ei Vaivodze Valaeho persuadcerent, 
uti conjunctis secum armis iterum in Moldaviam 
impressionem faceret. Asseutiente Valacho. qox 
ea suscepta fuit expeditio : totaque regione direpta, 
magna cum prada discessum. 

Dum bsc in Romania gererentur, Alcairi sulta- 
nus ab una parte se commovit cum $uis, quos 
inter erat Usunes Usbegus ; et suas suorumque 
copiasin locis Adanis ac Terso interjectis, collegit : 
ab altera sultani Bajazitis parte, Saugiachi Aua- 
toliæ, itemque Ferhates begus, sultani Bajazitis 
gener, Caramanis heglerbegus, Caragosa begus, 
congregati ; junctis exercitibus, contra sultaninos 
Alcairenscs profecti sunt. Ubi ventum ad manus 
e«set, ab utraque parte sane quam viriliter di- 
micarunt, Sultanini deníque  Dajaziticos — terga 
dare coegerunt, ipso etiam Dajazitis geuero, Fe- 
rlate bego, interempto. 

999 Non multo post. edixit. Dajazites, uti Mu- 
chemetes begus, Cheseris begi (ilius, cum ducis 
filio, qui beglerbegus Romanis creatus erat, toma: 
niæ copias in Anatoliam transJicerent, et assumpto 
Anatolieo milite, sultanum Alcairi. bello invade- 
rent. His igitur Bajazitis imperio parentibus, reca 
petitus hostis : qui cum et ipse paratus ad dimi- 
candum essct, utrinque concursum acerrimo præ 
lio, quo ducis filius, Achmetes bassa, cum equo 
prolapsus, in Sultaninorum mauus venit : et dedu- 
cius ad Usbegum, custodiz traditus fuit, [ngentem 
Bajazitici cladem id temporis acceperunt, quae Ba 
jeziti siguificaia cum fuisset, vezirem | suum, hau- 


Meuse RNebjulula, die «quodam Martis, urbs D dem bhassam, prasepotenti cum exercitu contra &ul- 


Harisuopolitana, cum omnibus ad disirahendas 
meres, cxstructis edifiviis, igne couflagravit. 
ibidem etiam id temporis Bajasites Xenonem 
condere propter flumen cepit. lnde castris Hadria- 
mopoli motis, Moldaviam transiit, et arcem Chilim 
eceupavit, Neque muito post, die quodam Mer- 
eurii, etiam arcem Chermen, iisdem in funibus 
sitam, in potestatem redegit. Atque omni hoc 
agro potitus, mulsta profectione, Hadrianepolim 
rediit, anno 889 (Chr. 1485). 

Tunc et lumen solis defecit, et soltanrus Baja- 
sSiles versus loca moutanma, recreandi sui. causa, 
se centolit, Hic eum adiere legati tres, quorum 
Unus ex India missus fuerat alter Alcairo, tertius 

PATROL. Ga. CI.IX. 


tanum Alcairi misit. Minime vero teriiti sultanini, 
mox ei cum suis obviam progressi supt. Daudes ihis 
hsud occurrendum ratus, mature eapto molanda: 
profectionis consilio, reiro duxit exercitum, Adi 
hoc in iti: ere Daudem Aladeules Dulgadiris dux, 
cui magnum ipse honorem exhibuit. Posteaquam a 
sultaninis se Daudes avertisset, Varsacensem d: 
tioncm íngressus, proceres partim in vincula eonje 
cit, partim occidit, partim interveniente transac- 
tione recepit in gratiam, fortenisque suis restituit. 
Turgueensis provincie proceres saluti suse fuga 
consuluere. Tandem tamen impetrato salvo. com- 
meatu Dauvdem basssm adierunt, e' 

sancita, sacramentum  praesitecew 


ANNALES TURCICT. 


rebus, Daudes exauctorato milite reversus est ad A Bajazites magnam rursus militem manum eo. 


aulianum Bejaszitem, qui tonc in regione Visena- 
hiesi degebat. 

Venit id temporis ad Bajszitem legatus ex Un- 
garia, vir eximie dignitatis, cui nomen Jachoschi- 
cius. Is ad sultanum adductus, οἱ perbenigne fuit 
auditus. Eszpedita legatione, vestem a Bajazite 
dono, pro more gentis accepit, et admodum, hono- 
rifice benigneque dimissus fuit. In itinere vero, quo 
domum rediturus erat, cum jam Semendrise ſines 
ettigisset, quidam eques Turcicus, vir militaris, 
cui aomen Gases Mustsaphas, et qui forte tum tem- 
poris istic erat, equo conscenso, legstum aggres- 
sus est, οἱ acinace suo tam graviter vulneravit, ut 
confestim ibi mortem oppeteret. Id uti faceret, hsec 


eum impulerat causa, quod cum aliquando lega- B 


tus ille Gasim Mustapham cum frawe captivum de- 
tinerdt, Mustapha fratrem veru. transüxisset, ip- 
sumque Mustapbam coegisset, ut hoc modo trans - 
fisum *eru fratre germanum assaret ; excussis 
eidem Gase Mustapha triginta duobus dentibus 
suis. Bac ergo de causa repeitum ibi legatum oc- 
vidit, quanquam et jpse Gases Mustaphas eodem 
joco vulneribus confectus vivendi 6&nem fecit. 
Accideruat bec anno 891 (Chr. 1487). 

Secundum bec profectus ex Anatolia sultanus 
Bejazites, Constantinopolim venit : et missis hinc 
inde per omnes proviucias suas mandatis, ex Aua- 
tolia Romanisque magnum coegit exercitum, eum- 
que'misit versus Arabiam : summo copiarum om- 
nlum imperatore designato, Ali bassa eunucho. 
is ubi eum milite pervenisset ad civitatem Adano- 
Yum, arcem urbis instsursvit, refecit, communivit : 
et aliis quibusdam oppidis captis, praesidia impo- 
suit, anno 895 (Chr. 1489). 

Interea dum his arcibus occupandis et ezstruen- 
dis intenti sunt Bajazitici, etiam ex altera parte 
sultanini expeditione suscepta, in hostem profecti 
sunt. Congressis exercitibus, vehemens commissum 
fuit prselium. Ac tametsi sultaninorum acies tan- 
dem solute dissipaventur, non tamen passus est Alis 
bassa militem suum a tergo eos persequi : quod ve- 
rereiur, ne belli se converteret alea : simulque pu- 
taret, satis se consecutum glorie, qui tam felici- 
ter hostiles copias disjecissel : cavendum denique 
censeret, ne sui nimio labore defatigarentur. Ideo- 
que motis hiuc castris, domum militem suum re- 
duxit. Postquam vero Bajasitici discesserant, Sul- 
tanini suis denuo collectis, Adana Tersumque 
civitates obsidione cinxerunt : quibus eum potiri 
non possent, copias inde suas abduxerunt. Verum 
non multo posi, tormentorum et aliarum rerum ap- 
paratu instructi, rursus adorti sunt Adana, et ex- 
pugnatam urbis ercem diruerunt, atque ita domuin 
reversi sunt, anno 893 (Chr. 1490). 

Tune et die quodain Jovis, circa meridiem, Con- 
stantinopoli terra mota tremuit, et multa corruerunt 
aedificia. Fuit et Pruse tantum Incendinm, « ut 
urbis regiopes 95 absumercntur. - 


legit, οἱ in Anatoliam transmisit, dato eis dnce 
Ischendere bego, Michaelis ülio : eui praecepit, ut 
Aladenii Dulgadiris duci bellum inferret. Hi eum 
ducis (ines ingressi fuissent, rerum suarum securi, 
totos omnino 86 putabent, Ibi t&m eos ex improviso 
adortus Aladeules, duobus iscbenderis begi Bliis 
interfectis, ipsum etiam Ischenderem vivüm cepit, 
et Alcairum sultano misit. Hac clade acetepta, nibi- 
luminus insigni Bajarites magnificentià trium filia- 
rum nuptias celebravit : qusram uns data fuit 
uxor Usumchasanis filio, altera Usgulis e &lío ne- 
poti, tertia Daudis bassss Qilio. Post eas nuptias, de- 
nuo litteris binc inde missis, convenire milites jus- 
sit : qui dum in dies ad eum confluerent, forte ie- 
gatus ab Aleairensl sultano missus advenit. Eum 
Bejazites inauditum jussit sbscedere. 

Hoc tempore Constantinopoli, die quodam solis, 
primo diluculo, pluere cepit : seculoque tonitru, 
tactum de celo templum 334 fuit, in quo pulvis 
tormentarius magna eum nitri copia reconditas 
erat, Hac inflammata materia, templum ipsum e 
fundamento disjectum fuit, et ignis urbem  pervs-- 
gatus, non plurima duatarat sediflcia, verum etiam 
quinque hominum millia, cujusvis statis et sexus 
absumpsit. 

Ab altera parte sultanini rursus expeditione sus- 
cepta, Larendam captam direptamque succende- 
runt, et in. cineres redegernnt , aliisque prseterea 
spoliatis oppidis ac vicis, domum rediere. Periit 
ibidem et Jaeupes begus, Usumehasanis Mious. Ac- 
ciderunt autem hsec anno 895. 

Bajazites hisce de rebus certior factus, Constan- 
Unopoli discedens, Gumulzinam abiit, ac venando 
sewet oblectavit. Gumulsina relicta, Ypsalam se 
contulit, ibique paucis diebus exactis, Constaad- 
nopolim rediit, Venit huc ad eum legatus alter ΔΜ 
cairo mlesas : quem perhumsniter exceptam, οἱ 
amplissimis donatum muneribus, bons cum pace 
diwisit. Neque multo post, etiam ipse quemdam e 
suis Álcairum ablegavit, anno 896 (Cbr. 1491). 
Cum is Sultani Bajazitis legatus Alcairum venisset, 
pax inter eos sancita fuit : οἱ sultanus Alcsirengis 
Dajaziti Tersum aique Adana cum oppidulis eodem 
pertinentibus restituit. 

Hoc tempore mortuo Ungaria rege, suecessor 
ejus legatum ad sultanum Bajazitem misit. Hujus 
postulata cum audiisset, pacem Bajazites cum Uu- 
garo fecit. Eodem anne ruesus exorto Prusaz incen- 
dio, magna pars urbis, cum tabernis mercatorum 
plurimis, conflagravit. Misit etiam sultanus Aleairi 
legatum cum amplissimo comitstu ad sultanum Ha- 
jazitem. Referenda vero sunt hz»e ad annum 897 
(Chr. 1493). 

Secundum illa discessit. Constantinopoli Bajazi- 
tes, εἰ Hadrianopolim profectus, extra urbem ca- 
stra wetatus est, ae ibidem ad aliquot dies hsesit. 
Quodam vere die vezires sues allocutus, babere 
86 in animo dixil expeditionem quamdam difficilem : 





ANNALES TURCICI. 


0 


testodines partim riina« agerent, partim bumi col- A Anatoliam petiit ; et beglerLegum Anatolis, Cars- 


laberentur. /Edificiorum vero privatorum camini 
sive infumibula dejecta sunt, et parietes partim 
fissi, partim prostrati. Pinnæa murorum urbis δά 
terram przcipitarunt, ipsaque moenia cum turribus 
$uis conciderunt. Pluribus denique magnifici ope- 
ris redificiis usque δὲ fundameuta eversis, magna 
heminum uiultitado aub ipsis exstineta fuit ruderi- 
bus. Quo se conferret, norat nemo. Plebs urbana 
suis ex sdibus migrans, partim in plateas, 
partim in areas szdium, partim in hortes se 
pecipiebat : ne scilicet a corrventibus aeificiis 
opprimerentur. Quippe totam illam noctem pri- 
mam terra tremere non desiit. Cumque somnum 
oculis nemo videret suis, omnes , et numinis, 


οἱ Mabumetis opem votis assiduis implorabant. B 


Terre motus hic denique continuis quadraginta 
diebus in horas singulas sentiri potuit. Cum autem 
remisisset, expeditis Bajazites per ut.iversam Ana- 
toliam Romsniamque mandatis suis , uti sarcho- 
pes, hoc est, mercenarii et opilices Constantinopo- 
lim mitterentur, edizit. Confluserunt ad urbem 
fabrorum, tam caementariorum, quam lignariorum, 
epiücumque mercenariorum δά octoginta millia : 
quibus id datum negotii, ut accepta mercede, col- 
lapsa urbis sdilicia reücerent ac — instaurarent. 
Praefectus ἃ Bajazite fuit operariis hisce Jonuzes 
aga, genizarorum tribunus : qui et inspector, et 


gosam bassam adortus est, Occurrit Lomini Cars- 
gosa eum exercitu Anatolis, statimque inito prelie. 
seditiosi victos se simulare, ac pedem nonnihil refer- 
re. Tum vero Turci desertis ordinibus suis, bostiem 
impedimenta diripere ceperunt. Perduelle« vero. ia 
tempore conversis babenis, Carsgosse copias cec:- 
derunt : ipsumque captom sd metropolim Anatolis 
Cutaigen adduszerunt, et oppidum sibi dedi pests- 
larunt. ld cum ab oppidanis impetrare nom possent, 
in eoram censpectu Caragosam bassam vivem palo 
trans(isere. Secundum bee. profectus Manissa cum 
Sangiacis quibusdam seltanus Corcutes, suani 
Bejazitis fllius, copias in seditioseg bosce duxit. 
Verum essug et ipve cum suis, vix fuga saluti coa- 
&uluit. Hinc in dies auctis viribus, Aoatoliam Sea- 
choculis universam agere, ferre, multaque f3da 
committere. Post etiam progressus ulterius, Aidi- 
pensem ditionem invasit. Corcotes fuga, ceu dir- 
tam est, elapsus, summa celerits(e datis ad pauem 
litteris, eum de retota certiorem fecit. Bajazites en- 
candescens adversus vezires suos, ac prsesertim ad- 
versus Alim bassam, et ducis &lium, qued nibil] de 
hoc motu sibi signiflcassent : mox Alim bsssam eum 
exercitu in Anatoliam proflcisci, ac seditionem hane 
compescere, perduellionis auctoribus capitis sup- 
plicio multatis, jussit ; quod nisi fecisset, impera- 
turum se minalus est, ut cutis ej toto corpore de- 


cxactor operarnm, summa cum potestate, suis cUm , traberetur. Quapropter Alis, adhibita maxima dili- 
genizaris, essct. Interim ipse, quietis capiendae causa, C gentia, in Anatoliam se contulit : eum Bajaszites ei 


semet Hadrianopoliw contulit, 

Eratid temporis in proviucia Tekiensi vir quidam 
primarius, cui nomen Chasanes Chelifes. 15 filium 
habebat, qui Scachoculis appellatus fuit, et totis 
sex vel septem annis ita latuit, ut nunquam prodierit : 
qua quidem de -^ausa fuit habitus pro viro sancto. 
Eidem Bajazites quotannis septem asprorum millia 
suam in speluncam mittere solebat, cum ignoraret, 
cum et secte alterius, et Kiselem bassam esse. llic 
ergo, quo tempure Constantinopoli strenue labora- 
batur in urbe reüciunda, suis illis e latebris et 
cavernis tandem prodiit, et adjutus opera suu- 
rum quorumdam complicum, die quodam solis 
urbem Anialiensem ingressus est : quod eo facilius 


non exiguam parten aulici sui cemitatus, et. geni- 
zsrorum, adjunxissct : filioque prseterea suo, sul- 
tano Áchmeti, cnjus Amasise sedes rat, mandasset, 
ut suis cum copiis Ali bassze auxilio veniret. Aeh- 
metes Amasia profectus, ad Alim bassam accessit : 
qui mox inter se congressi, dies aliquot reficiundo 
militi dederant, deque bello gerendo conaultarunt. 
Interea vero com copiis in Caromaniam irruit 
Scachoculis, eui Caramanize bassa, quem Cheide- 
rem bassam vocabent, ei Sangiaeus quidam in ea- 
dem provincis, Zindis Kemales hegus, obviam ve- 
nerunt : prelioque Culim adorti, non iuferiores 
modo discessere : verum etiam ntrique, pro more, 
resecta fuere capita. Seditiosi deinde Caramanis 


tum (ieri potuit, quia commodum id temporis illic D relicta, versus planitiem Zibueciam profeeti.sunt : 


anniversaria nundiuz celcbrabantur. ltiaque ca- 
ptam civitatem diripuit, et Cadium ejus in quatuor 
frusta dissecari, ac ipsa frusta distinctis locis 
suspendi jussit. Inde missis in. provincias proxi- 
mas quibnsdam suz secLv, suarunique partum ho- 
minibus, proclamari precepit advenisse jam tem- 
pus, ipsis opportunum, saltein correptis armis, ad se 
properareut. Qu^tquot igitur illam sectam amplec 
tebantur, et auteliac e3m secieto duntaxat profiteri 
cogebantur, ad liunc co numero con(luxerunt, ut per- 
brevi spatio temporis, hominum ad decem willia 
secum in 839 casiris haberet. Przterca complures 
e Tekiensi provincia eum ipso se conjunxeruut, Haque 
I8les ^c (antas js conseculus copias, Antali relicta, 


quod cum Ali basss significatum fvisset, magno- 
pere perturbatus animo : Quisquis, ait, me amat, 
ahsque mora conscendat equum, primusque cseteris 
exemplo przbito, consceudit. equum : et. vered»- 
riorum in morem festinato itinere, perduelles in 
campo Zibuccio tandem assecutus est, “δι acho- 
culis autem, Osmanicorum adventu cognito, ibide « 
in planitie castra vailo communivit, camelis etiaw 
in circuitu dispositis : et eum animo suo constituit 
huc loco Martis aleam — experiri. Praeterea qoiber- 
dam cá:trorum in locis, boc modo munitis, turres 
escitavit : de quibus eui sese defenderent, et bustem 
ab oppugnatione castrerum arcerent, Erant igitur 
hi egregie ad przlium ineundum parati. Ex adveiso, 


625 


ANNALES TURCICI. 


636 


licet Alis bassa secum et ipse multa millia militum A in Romaniam abiturus. liaque Cofe discedens, Cbi- 


adduxisset , tamen quia totos. dies quatuordeciin 
ilo hinere veredariis prope paria fecerat, non 
viros duntazat, scd equos etiam laboribus exbau- 
st65 habebat. Nihilominus hoste conspecto : Ten- 
damus iu eos, inquit. Sed erat in exercitu quidam 
Caramuses, stipendiariorum pra:fectus, quos Ulo- 
fezio dicunt, vir rei militaris insigniter peritus. 
Is Ali bassa respondens : Extpecta nonnihil, ait, o 
"888, donee exerel!us alii se nobiscum conjungant. 
Fieri nequit, ut hostis € manibus nostris 
elabatur. Ad unum — duntexzat, alterumve diem, 
pralium differ. Etiam Ramasanis filius, Adanorum 
begus, nobis subsidio venit. Sine, quaso, nostras 
vti copias aliorum accessione majores et (irmiores 
£lMciamus. Alis autem bassa vicissim : Quis, inquit, 
cst Alis hassa, quisve tandem alter ille, nobis ut 
ejus sit ex«pectandus adventus ? Nimirum Alis e 
potestate totus exierat. Ideoque rabie quadam ac- 
tus bostem invasit: quo facium, utscre prelium 
committeretur, Eo przlio Chasanes Clielifes, Sca- 
choculis pater, sagitta vulneratus, et. paulo post ex- 
stinetus fuit : quo mortuo, tumultus atque strépitus 
ingens audiri cepit in castris seditiosorum. Quapro- 
mtec Alis. bassa, concitato calearibus equo, medios 
in hostes delatus et ab eis occisus est. Quod quulem 
ipsius conspicati milites, terga dedere. Sesehioculis 
hac potitus victoria, versus Partbicos fines | iter 
direxit, Tebrisium profecturus ; cum prope jam 


lim navigavit : Cbili Beligradum venit. Ejus rei fa- 
ma Constantinopolim 3d sultanum Bajazitem perlata, 
Cadium urbis Sarigresei, et. Seguanem  bassam, 
legatos ad filium misit, quorum et consiliis uteretur 
Selimei, et monitis insirueretur. Hi cum ad Seli- 
mem pervenissent, auctores ei fuerunt, uti suam in 
ditionem rediret : ne forte fratribus etiam suis oc- 
casionem prsberet, consimilia quadam tentandi, 
A ea rerpondeus Selimes : Annon mandatum di- 
vinitus est, inquit, uti suos quisque parentes tertio 
vel quarto quoque anno invisat * [Iac equidem causa 
motus, iter hoc perficiam ; et patre visitato, mean 
in ditionem revertar. Ad summam. ab hoc instituto 
legati Selimem nullo dimovere modo potuerunt. 
Ideoque redeuntes ad Dajazitew fllii mentem δὲ 
sententiam patri renuntiarant. Is. denuo. legatos 
alios ad Selimein misit, ac dici filio jussit, uti. Se- 
mendriain se reciperet : quem ipsesangiscatum illi 
attrihbuisset. Negavit id se facturum filiuá, omni- 
noque se patrem prius aditurum respondit, ejusque 
manus osculaturum, atque ita deiude discessurum. 
Evenerunt hæe anno 917. 

Secundum illa perrexit ip itinere suo sultanus 
Selimes, et Hadrianopolim petiit. Inde cum non 
procul abesset, relicta Bajazites Hadrianopoli, ver- 
sus Coustantinopollin abiit, Habebat autem secum 
omnes Vezires suos, et begos sangiacos, et milites. 
Quippe maudatis publicatis edixerat, uti secum co 


Parthicis a finibus abessent, obviam eis caravana C proficiscerentur. Qua Je causa commotus Selius, 


quaedam venit, secum e Parthia sericas et alias mer- 
ces vehens. Eam earavanam Scachoculis diripuit, et 
quotquot bane comitabantur homines, interlici jus- 
eit : cum ignoraret, esse opes illas Ismaelis Scachi, 
hoc est regis Parthorum. Ubi Tebr:sium venissent, 
tribuni militum, czeterique praefecti, Scachum Is- 
mailem adierunt : εἰ ad pedes ipsius provoluti, 
honorem ei pro more gentium illarnm, exhibuere. 
Tun vero Scachus Ismail : Quis auctor vobis fuit, 
inquit, ut aduptivo patri meo bassas et begos suos 
eceideretis, ejusque preterea subditos rebus ac 
taculiatibus suis spoliaretis * llis respondentibus, 
idabs se. factum, ut. ipsimet [smaili Scacho rem 
gr9tim facerent, ei bomines a recta ſide alienos, 
barbaros, facinoroses, de medio tollerent , rursus 
cos «ompellans Scachus 3377 Parihicus : Et. quid 
Lindem,. subjecit, caravanaculpz commisit in vos, 
qua irritati, et bomines occidistis, el opes. ipsas 
diripuistis ? Ad quae illi cum nihil haberent, quod 
κοΐ purgaudi causa in medium afferrent : omnem 
iMam colluviein hominum ita distribui Scachus la- 
vail jussit, ut singuli Parthornm proceres cjus 
mandato viginti ad se reciperent ; ceteros. vero 
prafectos, atque tribunos. ipsorum, tiucidandos 
Corizzis suis objecit. Quud sauc cum absque mora 
fiere, dignam facinoribus admissis mercedem 
tulere. 

Dum hzc in Asiagererentur, Tarabosaue proſe- 
ctus sulianus Selime:, navigie Cofen appulit ; illine 


el cousillarios suos appellans : Nullum, inquit, 
hostem babsmus inter lladrianopolim ct Constan- 
tinopolim, Cur ergo tot proceres, et talem ac tautum 
exercitum pater secum ducii? Haud dubie nibil aliud 
liec portendunt, quam quod fratrem meum, sulta- 
num Achinetem, rerum administrationi pr:eficere 
cogitat. Ideoque summa usus celeritate, nou pro- 
cul a Zorlo patrem assecutus est. ibi tum copiis 
ulrinque concurrentibus, ad dimicstionem τοι πὶ 
fuit. Erat id temporis imbecilla Bajazites valetu- 
diue, cum nec pedibus uti nec equitare possct : 
eaque de causas curru vehebatur, cui. velum ob:lu- 
xerat, numinis interin, Mabumetisque aui auxilium 
imylorans. Cum perexsiguo temporis Intervallo pu- 


D gastum esset. victus Selimes, omni thesauro suo 


relicto, fugæ se dedit : ac tandem pervenit in vi- 
cum quemdam, situm ad mare, quod Nigrum vo- 
cant, Ei vico nomen est Midge. Hic navem ingres- 
88. tranimíisso mari, Cofea se contulit. Sed esdem 
hieme ruisus in Romanian navigavit. Quidam cnin 
proceres aulici partes 3ultani Achmetiy fovebant, 
nimirum ipse Cadilescherus, et. Nischanzis bassa, 
et Jonuzes bassa, qui muneribus etiaw in hune Gnem 
paratis, populo per*uaseraut sultanum  Aclmetem 
brevi adfuturum, et loco patris imperataram, " 
autem couatus eorum cum genizaris ie 

vocte quadam in zdes ipsorum ^ 

in eis rv.pertum esset, «i 

Chasanis hassæ domul 


691 


ANNALES TURCICI. 


adeoque seditionem excltavere maximam. Erant id A ab elg dicta fuissent, exiguo temporis seatio sel- 


. temporis ad urbem sultani Acbmetis legati qui fur- 
tin 20 subducere, salutique sus fuga consulere 
coacti fuerunt. Secundum hac legatos ad sultanum 
Selimem misere genizari, qui nuntiarent, ad urbem 
niodo veniret : se nimirum et salutaturos ipsum im- 
peratorem, ei agnituras pro domino. Achmetes 
etiam eodem tempore propius ad urbem se con. 
tulit, suis cum copiis ad Iscedaram, e regione Con- 
stantinopolis, castra metatus : missisque patri multis 
aureorum nummorum nillibus, quo venerat itinere 
discessit. Cumque vectigalia, tributa, caterosque 
fructus ac proventus imperii, per Anatoliam sibi 
vindicasset : violenter illas provincias administrare 
cepit. Ac licet sultanus etiam Cercutes oppida quæ- 
dam Anatoliz sibi subjecisset, retinere iamen ea 
non potuif, cum praefectorum sultani Achmetis ma- 
jores cessent vires. [Itaque discedens ex iis locis 
Corcutes, trans mare Gailipolim abiit : ac. duobus 
duntasat secum sumptis, Constautinopolin  navi- 
gavit. Eo cum perveuisset, exiguum quoddam tem- 
pium ingressus est, haud procul ἃ domicilio geni- 
zarorum, Hoc ubi nuntiatum Sultano Bajaziii fuis- 
set , aliam ei domum in urbe jussit assignari, 
quam, remotus a Genizaris inhabitaret. In hane 
igitur ubi comnmigrasset, bona. cum venia. patrem 
adiit : ejusque manum exosculatus, in. liospitium 
suum reductus (uit: Zecmen id temporis, quam mi- 
norem vocant, sultanus Selimes advenerat. Cum- 
«ue propius  Constantinopoliin accederet, atque 
ebvian ei prodiret sultanns Corcutes frater, equis 
insid-ntes, manus. sibi mutuo porrexerunt, ac per- 
3wmanter int: r se collocuti sunt. Hinc urbein ingres- 
aus Selimes, in prato genibaxeo tentoris fixit, 338 
Corcute suum in hospitium redeunte. Tum vero 
congregati Genizari, decem ex omui suorum numero 
delegere, quos ad bassas ablegatos, dicere jusse- 
runt : agnoscere se pro domino suo sultauuin Seli- 
mem, Bajaaitis imperatoris filium. Dajazitem, pro« 
pter adversam valetudinem, et imbecillitatem virium 
Hop jam amplius ad bella gerenda prodire posse. 
Quamobrem signiücarent sultano Dajaziti bassz, ut 
$Qonte suam rerum administrationem | Selini — fi- 
lio traderet. Id nisi fleret, in ipsos se animadvecsu- 


ros : εἰ preterea per vim collacaturos Selimei | in p 


thronum regium, ac dominum et imperatorem suum 
declaraturos, sec eui decem. illi genizarorum le- 
ti bagsis ezposuissent, basse eum iis. ipsis decem 
viris sullanum Bajazitem adierugt. ls intellectis 
eorum postulatia, quan quidem diu superstes ipsc 
forct, imperium senemini traditurum respondit. 
Ad ea supremus vezir. Mustaphas — bassa : Vale igi- 
wr, inquit, imperator maxime. Naw 1003, ubi abs 
te digressi fuerimus, vitam hi nobis adunent. Tum 
suliauus : Siquidem jam nos imperio non abdica- 
verinius, sit, an futurum putatis, uti nos e medio 


tollant ? Minline vero, subjiciunt illi, vitam eripienl . 


tibi ; sed iujoctis uucis spiculorum suorum vesti 
46, de tlirono iuperatorio te detrahunt, Qui cum 


tanus Dajazites re cum animo suo deliberata, ea- 
put erigit, οἱ : Rerum equidem, inquit, summam 
filio meo, aultano Selimi traditam committo, Qua 
Bajazitis oratione genigaris regqutiata, mox une- 
nimes ad sullanui Selimen se contulerunt. Heb 
autem gesta fuerunt anno 1518 (Chr. 1519). 
Postridie sultanus Bajazites cistas, quibus impe- 
ratorii thesauri contioebantur, sultano Selimi lio 
wásit : ac vegires, eszlerosque bassas, dominum 
suum, sultanum Selimem adire jussit, eique si- 
guificare tantummodo sibi, patri suo, dilationem 
dierum $0 conce leret, quibus exactis, Dimotueem 
abiturus, et. reliquum ibidem vitse spatinm trang» 
iturus esset ; interim Selimes in hospitio Genibaxzee 
commoraretur. Hec eum illi sultano Selimi expe- 
suissent : Quidquid, ait, patri οἱ bassie visam 
fuerit imperare, rstum este, Res enim adhee ia 
ipsorum potestate sunt οἱ arbitrio. Postridie illiug 
diei patrem Selimes adilt, eique manpm osculecus 
est. Tum vero surgens pater : Accede, fili, ait, atque 
boc loco sede ; cun rerum. dominus, me quidem 
ahdicate, εἰ imperator factus sis. Ad ea. Selimes: 
Minime vero, mi pater. inquit. Nam equidem do- 
mini, patrisque mei famulus sum : nec. ampliug 
quidquam petli, quam ut mihi faciem tuam intueri 
sc manum deosculari liceret. ld cum impetraverim, 
bona cuim pace toa mibi, famulo tuo, punc abire 
fas esto, salva tibi rerumadministratione prosper- 
rima. Sultanus autem Bajazites : Fili, ait, toto pe- 
ctore atque animo imperium tibi resignavl. Sed 
unum hoe consulo, ne aauguinem innoxium fundas, 
nec immerito quemquam occidas. Cui patris con- 
silio cum Selimes se pariturum promisisset, ía 
hortum novum sive Genibaxen, ad tentoria sua se 
recepit. Postridie, summo diluculo, pro tribunesli 
sedit, et advocari Genizarorum agam jussit ; qui 
mox upiversis cum Genizarorum copiis coram ee 
se stetit. Ibi tum compellatis ipsis, Selimes inter- 
rogare, nui 66 vellent. dominum et imperatorem 
agnoscere ἢ Cunctis unanimiter acclamantibus, id 
omnino se velle facere, mox iterum Selimes eos 
appellaus : Si quis, ait, inter vos aliquid culpsa 
commiserit, an per vos mihi licebit, ut illum pu- 
niam ? Licebit vero, suceelamaut omnes. Ergo deia- 
ceps, subjecit Selimes, linperium meum  auspica- 
bor. l'ostridie, cum illuxisset, eodem in loco pro 
wibunali consedit, veziribus et bassis omnibus hue 
ad ipsum convenientibus. Hlo die quemdam genl- 
zarum, qui auream in capile gestabat uscufíam, 
sive pileum, comprehendi jussit, et ad arborem 
suspendi: quodam etiam de Ulofeziorum numero 
capite truncato. Genizarus ille propterea suspendie 
sublatus e medio fuit, quod suliani Achmetis s0- 
cer esset, Hoc modo cum sibi sultaous Selimes 
imperium constitulsset, Corcutes conscensa trireme 
Maniasa:m, ditionem suam, repetiit. Non multis 
diebus interjectis, Constantinopoli discedens 81. 
Yriwes, Uitnotucum abire cogitabat. Eum  sultanus 





631 


ANNALES TURUICI. 


sui«, Constan:inopoli transjecit in Anatoliam, cum Α reus trucidari. Secuudum hæe Cudsimuhareewn 


alteram se coi.tra l'arthos expeditionein moliturum 
siumulsret. De hac Selimis profectione certior fa- 
ctus Canssves Gauris, aultanus Alcairi, maximo- 
pere cum suis proceribus εἰ Mamelucis  pertarba- 
Ius, coactis militibus suis, armatus Chalepum adiit. 
Qua re »ultano Selimi nuntiato, misso itinere. Par- 
thico, in sultangm Alcairensem movit. £jus com 
lines attigisset, ac sultanum haud ünpigre sibi 
eceurrentem conspiceret, gravi cum eo praelio 
coufizit, ia quo sultanus ipse Cansaves Gauris 
casus (uit, ejusque copiz diasipaiæ 340 fugerunt. 
f'ost hanc pugnam Sclimes victor omnes muaitio- 
nes et arces, in linibus sitas, occupavit : ac pre- 
sidiis ia singulas impositis, Chalepum perrexit. 
lbi cuim omuia Chalepo vicina loca sui juris fecisset, 
Legos sangiacos provincie pra:'feeit. Chalepo Da- 
inascunu abiit, et urbem cum omni agro finitiwo, 
summa celeriiate suo subjecit imperio. Maiaeluci, 
qui et Circassi, Alcairum fuga delaui Tommambaün, 
qui erat id temporis Ulu Duveidar, sultauum 
crearont, Et Ulu Duveidar apud ipsos primus erat 
dignitate post sulianum. Petilus autein. Damasco 
Selunes, Sinanem bassam cum selecta. militum 
manu Gazam præmisit. Aliquot inde diebus ela. 
psis, etiam ipse reliuo cum exercitu subsecutus 
fuit, Alcairum ducturus. Ex altera parte Damascum 
Tommawbais Meliculem Umeram, hoc est, begler- 
begumm Damasci, Zamberdim Gasalim, eum parte 


profectus est, Cumque sub vesperam co venisset, 
noctem illam ἰδεῖς manere voluit. δὲ vespertinis 
precibus in Aza messita, nocturnis ineubei Seha- 
ra peractis, omnia loca sacra visitavit. Postridie 
cirea meridiem reversus ad exercitum, Coszam 
contendit: ubi Sinan bassa, potitns insigni vieto- 
ria, suas cum ipso copias conjemit. Gaza Berthle- 
hemam profectus, ilio quoque joco preces suss 
concepit: quibus absoletis, ia. animum indusit, 
Alcairuw petere. Premisit ergo. Binanem bassam, 
qui sois eum copiis reliquum vezereiium antece- 
derct. Quippe proficiscendum eis per illam solitu- 
dinem eral , quam ante id. temporis nuaquam 
tam uiinerosus exercitas rausierat. Et aliam quo- 
que causam habebat cur eum prazmitteret : quod 
vereretur scilicet, ne si tanta hominum wultitudo 
conjuncta inaneret, iter illud per solitudisem se 
£Uscepturos negarent, atque hoc modo diffiuerem. 
Sultanimi quidem hoc desertum seniper antehac 
pro urbis Alcairanz propuguaculo quodam habue- 
rant, Verum suitanus Selimes jacta. quod dici- 
tar, alea, mititem  cohortationibus auimosis ad 
capescendum boc iter impulit. Ubi. ventum ad pri- 
ma castra fuisset, in pago, qui Deire vocatur, ve- 
zirem suum, Chuseinem bassam, ioteráci jussi! , 
quod dixisse perbhiberetur, non temere per ejus- 
modi solitudinem, tanto cum exercita, pro&Gciseen- 
dum. Atque hoc modo solitudinem ingressus est, 


sui exercites miserat. Is cum ἃ Gaza. prope ja (C qui arila prorsus, aquis destituitur. Cum. ds 


abesse!, etiam S.nan bassa [ἰδ ἴεν advenit, eoque 
fco casira metatus. est. Cumque certior factus 
fuisset, esse Gasalim cum exercitu in vicinia, 
rociu militibus iudicta profectione, tauta. cum 
properstione ad hostem) accessit, ut prima cutn 
luce Gasalis copias assecutus, nou modo cum. cis 
confligerel: veruw etiam. victoria poliretur, nia- 
guumque Mamelucorum sive Circasgoruin. nume- 
ruin ĩiulernecione deleret, superstitibus fuga dila- 
sis, et in solitudines illorum locuruuw semet. ieci- 
pientibus. Quibus rebus gestis, placuit sultano 
S-limi legatum 3d Tommambain mittere. Quippe 
domesticum quemdam babebat, natione Circassum, 
quem vulgo Muratem Circassum appellabant. l5 
ad »uliauum ire jussus, iwpctrare non. potuit ut 
a Tommauibai vcl in. conspeetum  sdmitteretur, 
vel aulirctur : adeoque cum iis quos itineris comi- 
ies secum adduxerat, jussu Tominambais (fuit 
unerfectus. Qua legati sui ciede comperta, motis 
Selities castris Remlem petiit. Eo cuim pervenisset, 
significatum ili fuit cives Kemlenses id temporis, 
quo Sinan bassa Remle nocturno itinere disccs- 
serat. ut. Zamberdis Casalis copias adoriretur , 
eparsisso rumorem de fuga Osmanicorum : et 
quotquot in castris Sinauis basse remanserant 
uon solum niactasse, verum eliam occisorum cada- 
vera passim ju puteos el fossas projecisse. Quo 
Rewlensiutib) intellecto facinore, Selimes et cougre- 
$44 jussit oppidanos. εἰ omnes illius scelcris 


die iu. diem progrederetur ulterius, placuit Deo 
largiri pluviam : quo factum ut univers. ills co- 
pim nulla premerentor aqua penuria. Ubi Sela» 
chigen perventum — fuisset, jam vicerant scilicet, 
superata solitudine. Quapropter oneratis 2482 
potabili jumentis, Alcairum perrexerunt. Interca 
Tonmuiambais Alcaivi sultanus, suis et ipse copiis 
instructus, ex urbe militem eduxit: eoque mole 
ca»tra inetatus, ut urbem ἃ tergo. haberet, ibidem 
substitit, Coegerat eni. maximum exercitum, ἰμ 
quo militabaut Z:hiopes, cum aliis nationibus. 
Tormentis etiam. bellicis ea communierat itinera, 
quibus hostis venturus exspectabctur, Sed traas- 
(fuga quidam ex castris ipsius ad sultanum Selimem 
se Contulit, eique consilia et insidias hostium dete- 
xit. Quibus Selimes coguitis, diverso itinere co- 
pias Alcairum duxit. Haec gesta. fuerunt anno 933 
(Chr. 1515). 

bie 28 mensis Silchizis, ante prandium, ingens 
et cruentum praelium. conimissum fuit, quo in 
prelio Sinan bassa, caesus iu dextro. cornu, occu- 
buit. Tandein. tainen. Mameluci, qui et Circassi, 
dissipati profligatique, partim. versus. montes, 
partim in. solitudinem, partim ad ipsam urbem 
profugere. Verum ubi mox Selimiani milites ατ- 
hem occupassant, reliquiæ Circassorum et Mame- 
lucorum, urbe deserta, in :egionem S Saitensem 
$e vecepere, Selimes propter. urbem, δὰ Nilum 
fiuvium, castris locum cepit; quo iu [oco dum 


633 


ANNALZS TURCICI. 


084 


Ipse quiescil, missis Tomnambais speculatorihus, Α sultanus Tommambais suspendio necatus. fuit. Ai- 


cum alia, tum etiam situm castrorum  hostilium 
exploravit, quod ea nocturna impressione aggre- 
di, suo cum animo constituisset. S41 Rebus 
omuibus exploratorum opera probe permquisitis, 
wrbem ποείυ cum suis iogressus, plurimos ex Se- 
limianis ín urbe oppressit et trucidavit. Sed cum 
primum boc Selimi nuntiatum fuisset, jussis aca 
corripere militibus, hosti semet opposuit; tormen- 
tisque bellicis in ea loca constitutis, in quse factu- 
rus impetum credebatur hostis, ab omni parte 
paratus erat. 

Anno 925 (Chr. 1516), quarto. die mensis Mu- 
cherenis, missus in. urbem fuit ἃ soltano Selime 
Jonuzes bassa, cum genizarorum manw : qui qui- 


que hoc modo radicitus exstirpatis Circassis a2 
Mamelueis, universum illud sultauinum Agyptiuu:- 
ve regnuin. suo Selimes imperio subdidit, οἱ in 
Sangiacatus divisit , cum urbem  Alcairanam Jo- 
nuzi hasse regendam commisissel. lude — rebus 
omnibus egregie constitutis et ordinatis, Alcaico 
discessit, Gazau rediturus. Erat autem quidam ex 
sultaninis, Cheir begus, qui sultanis illis adhuc 
rerum potientibus Cbalepi copiis przfuerat; sed 
sponte sua sultani Sel:mis potestati se permiserat. 
Hic à Selime, prater Jonuzem basssm, ad Alcai- 
rum relictus, litteras ad eun jam inde digressum, 
misit obsignatas : quibus in litteris Junuzem bas- 
s3:n accusans, perscripserat. Aitliiopes et plebem 


dew in ipsis plateis ct vicis urbis adversus Circas- D urbanaii Jonuzi bassæ sultani tribuere titulum, 


828 et. Mamelucos acerrime dimicarunt. Hoc præ- 
lio sagitta Jonuzes bassa tam graviter vulneratus 
fuit, vt a suis sublatus, e inedia pugna exportare- 
Sar. Id conspicatus Selimes usqve adeo excanduit, 
vt milites ^1 equis descendere juberet, ac pedites 
snis suppetias ferre. Quod cuin absque mora (ierel, 
el illi milies, qui cateroquin ex. equis dimicare 
&olebant, pedites vrbem jngrederentur : rope 
templum maximum, quod Cliasanis Zami vocant, 
cum Ci:icassis et Mamelucig manum conseruere : 
qua pugna tot ab vtraque parte cxsi sunt, ut pas- 
si per plateas plena peremptiorum cadaveribus 
essent omnia. Tandem Selimiani denuo victoría 
pot'ti fuerunt, et Towumambais iterum cum non- 
uullis suorum in regionem Saitensem profugit. 
Aceiderunt hac auno. 923. 

lost illa cum omni exercitu Selimes urbem in- 
gressus, in ipso palatio sultanino divertit. Fuerant 
in eo, quem dixiuus, conflictu capti bis inille quin- 
genti Circassi 3c Maimne!uci ; quorum ad duo millia 
s'ltanus Selimes jugulari, quingentos reliquos iu 
eustoliis haberi jussit. His gestis rebus, adactus 
extrema necessitate Tonmambais, ut. pacem pe- 
teret, insignem legationem ad sullauum Selimeu 
misit. Eam Selimes sane quam lomaniter excepit, 
ac postulatis omnibus assensus, non modo Tom- 
uambai rescripsit, verum eliam suos homines ad 
ipsum vicissim ablegavit, qui pacis ei auctores 
esscnt. Hos ad se jussu Selimis venientes, Tom- 
snanibais interlici curavit universas. Quamobreiun 
summopere cowmotus sulianus  Selimes, Circas- 
δὺς illos omnes, quos in custodia detineri præce- 
perat, mox ita jussit occidi, neminem ut sui. reli- 
quum facereut. Ea re patrata trans Nilum copias 
venxit, Tonwnambain quzsiturus, quo ille coui- 
perto. fugam arripuit. Selimes Romania copiis 
iujunxit, ut eum ἃ tergo persequerentur.. Sed Ara- 
bes, qui et Fihiopes, itineribus ſugienti Tou- 
wsmbai prac!usis, howinem interceperunt, εἰ 
coptum ad Selimcm perduxerunt. 

Ánno 923 (Chr. 1517), die decimo sexto mensis 
RKehuilule, maadato sultani Selimis, iu. umbilico 
urbis Aiceirensis, cg loco, qui Dahsvbcile dicitur, 


et omnia pre«ari fausta feliciaque, nonnullis etiam 
criminibus aliis in. eum congestis. His territus lit- 
teris Selimes, mox alias ad Jonuzem bassam dari 
jussit : quibus ei mandaretur, uti inaxima celeri- 
(ste. emet. ad sultanum Seliwmem conferret. £a- 
dem Cheiri bego scribi voluit, δὲ urbem ipsius 
fidei, per absentiam bassa, commendavit. Ubi 
suum ad. herum, sultanum Selimei, in ipea. soli- 
tudine Jonuzes bassa pervenisset , equis insideu- 
tes, inter. se colloculi sunt ambo. Verum subito 
Selimes furore correptus, Jonuzem bassam ex equo 
dejici jussit, οἱ Solacborum yprafecto imandavit, 
ut euin. resecto capite jugularet. Quod statim fa- 
cium cum fuisset, Selimes itinere contiuuato, 


tandem Constantinopolim reversus, quieti se dedit. 


Non exiguo temporis intervallo gereudis 8 re- 
bus abstinens, anno denique 996 (Chr. 1520), 
mense Remasane, Constantinopoli digressus, Ha- 
dríanopoliw petere constituit. lloc in itincre cum 
Ipzuau venisset, balneum ingresso tumor quidam 
8 tergo cepit oriri, qui revera carbunculus pe- 
stilens erat. Profectus autem ulterius, et illum ad 
locum delatus, ubi aliquando cum patre confli- 
xerat, urgente necessitate, (ixis ibidem teutoriis, 
substitit. Interea vero, dum hic morbo ipsius cu- 
raudo se totos medici dabaut, Defterdaros, et 
Piriw, Achmetemque bassas, lladrianopolim præ- 
misit, ut ompia solemnitati Dairami celebrand.e 


D necessaria preparareut, solo. Ferhate bassa cum 


eo maueute. Sed cum inedici inorbo rcuicdiuus 
invenire non possent, 60 ipso mortuus est loco, 
iu quo cum patre pugua congressus. fuerat, die 
septimo mensis Schebalii, auno, 926 (Chir. 1520). 
lmperavit annis septem, mensibus octo, diebus 
octo. Nibi! compertum fuit de ipsius obitu totis 
diebus de-em., luterea secreto. Ferliates bassa. pr.- 
marium janitorem cum litteris 349 Mavissam ad 
sullanum Soleimanem misit, qui cuam moneret 
ui quamprimum illuc properaret. Sed quod bis 
wibil itterarum reliquis a. bassis adjuuctum |fuis- 
»et, veritus est. itineri. so dare Soleimanes- ! 
bassis cæteris, qui Hladriam 

omnem Ferhates basoa 4 


035 


ANNALES TURCICI. 


fecti, eum quo res essent loco cernerent, litteris A uude nom magno ex intervallo in Rhodum traus- 


et ipsi perscriptis, praefectum Ispachiorum ad So- 
lehnsnem Manissam ablegarunt, significantes, ut 
absque mora veniret priusquam de patris obitu 
genizari csterique Porte nilites, quiddam inau- 
dissent, ne fede direptam urbem exci/io darent, 
Itaque Soleimanes, re tota penitus cognita, con- 
festim semet accinxit itinerl : nec ulla vel noctu, 
vel interdiu quiete interposita, pervenlt Iscoda- 
ram c regione Constantinopolis sitam. Hoc loci 
tribunus genizarorum ad iysum venit, quo -conite 
viremem  ipgressus, Constantinopolim transjecit, 
in oceursum prodeuntibus genizaris uaiversis. 
E triremi cum ezscendisset, genizarorum aga, 
suos compellans genizaros : Hic dominus vester, 


ficitur. Itaque miliühus binc in. Rhodum trans- 
portatis, tandem et ipse suo cun) comitata trans- 
vectus in insulam, gravi urbem obejdione cinxit, 
Obsessi Christiani muros pannis coeco tinctís, ct 
sericis, et auro interteztis, ornabant, ae plurimis 
in urbe ludis et spectaculis, ad oblectandos aai- 
mos, utebantur. Cum serio denique oppeguaren- 
tur, longo vemporis spatio se defendebant acer- 
rime, quod urbem sb boste nullo modo capi posse 
sibi persuasissent. Ac Soleimanis sane res eo 
tandem loci redactz fuerant, ut quanam ad expu- 
gnandem civitatem vía deinceps progrederetur, 
ignoraret. Quia tamen mons quidam baud procul 
ab urbe distabat, ex eo terram peti, qua urbis 


hic imperator est, ait. Qua illi voce audita, mox B fosise complanarentur, edixit, Actis praeterea. ca- 


ordine caeteros antegressi, sultanum suom ad im- 
perstorum Saraium deduxerunt. Hino largiores 
annonas, et donativa petiere : sultsno Soleimane 
postulatís ipsorum annuente. Postridie prima luce 
funus Selimis in urbers deductum fuit, eique cele- 
brate in templo sive zuma sultani. Muclicmetis 
exsequism. Pedes ante paternum funus iucedebat 
sultauus Soleimanes, idque comilabstur ad zu- 
mam ab ipso Selime conditam, ubi monumento 
auo fuit illatus. Jnde Soleimsnes ad palatium re- 
versus, in turonum imperatorium se collocavit, 
el regui administrationem auspicatus est, anoo 
930 (Cur. 1510), die decima septima mensis Sche- 
balis. 

Factus jam plene rerum dominus Soleimanes, 
el»psis aliquot mensibus, omues suos milites cou- 
venire jussit, et cum eis versus Albam Græcam 
profectus est, anno 997 (Chr. 1521). 

Cum prope jam abesset ab Alba, vezirem suum, 
Achmetem bassam, cum Romaniz copiis ad Durgur- 
delen ire jussit. Is illuc ubi venisset, tormentis 
bellicis mosuia disjecit, militem immisit, et oppl- 
dum cepit. Multi tamen ip ejus expugnatióne Tur- 
ci fuere trucidati, ae vicissim Achimetes bassa sul- 
tano Soleimani cæsoruin Christianorum capita, 
cum quibusdam captivis et vulneratis, misit. 

Secundum illa Pirim bassam pracedere jussit 
Soleimanes, qui Albze Graecae situm ac munitio- 
uem, cireumfusis copiis, specularetur : 
que Pirim seeutus, universum exercitum moeni- 
hus admovit, castra vallo munivit, tormenia ]us- 
sit ezpediri, muros eversos solo æquavit, ac tau- 
dem Albam expugnavit die vicesima quinta mensis 
Remazanis, anno 927 (Chr. 1521) qua potitus 
Constántiuopolim rediit. 

Anno sequenti proximo 928 (Chr. 1593) die vi- 
οὐρα mensis Rezebis, iterum Soleimanes expe- 
ditione suscepta, copias universas in Anatoliam 
᾿ transduzit, Rliodo bellum illaturus Jam ante vero 
Mustapham bassam insigni eum elasse Rhodum 
pavigare jusserat, Ipse cum pedestribus copiis 
Anatoliam ingressus, in oppidum quoddam Mente- 
síauz ditionis, cui. numen Mermerc, se contulit : 


niculis, suffossi fuere muri , tormenterum quoque 
vi magna ex parte dirutl. Quapropter exbausto ia- 
boribus ac molestiis Christianorum praesidio, cum 
urbem non multo post in lostium potostatem ven- 
turam nemini dubium esset : ipsorum princeps, 
quem Megalón Mastora vocabaut, inducias pactus, 
urhem se dediturum significavit, i0do ipsis 
abeundi potestas fleret, salvis facultatibus suis, et 
Christianorum uxores atque liberi nulli servituti 
manciparentur. ln eas conditiones sultanus Solei- 
manes absque mora consensit. Itaque cum obsessi 
munera sultano quædain, in ejus conspectum ad- 
missi, obtulissent, cum rebus ac facultatibus, 
cum liberis eL uxoribus suis naves ingressi, Turci 
Rhodo cesserunt, et in Italíam navigsruot. Quot- 
quot erant in urbe captivi Turci, libertati pristi. 
næ restituti fuere, Capta vero fuit Rhodus die ter- 
tio mensis Sefferis, anno 929. Simu! etiam cum 
Rhodo Turci arcem Stancoin, οἱ Bedrum, aliam 
arcem in Anatolia sitam, in potestatem redegere, 
Soleimanes inde Constantinopolim reversus est. 

Cæierum quo tempore ad obsidendam Rhodum 
proficisci cogitabat, Ferhstem bassa adversos 
Alim begum, Scachi Suarensis filium, qul peran- 
tiquo majorum suorum jure Dulgadirensis regionis 
dux erat, cum copiis ablegavit. Nam falso dela- 
tus ie fuerat A3 spud sultanum Soleimsnen, 
et accedebat alis. causa, quod Osmanidz nemiuem 


statim- p veteri natum familia suo in imperio tolerare pos- 


sunt. Ubi jam prope Ferhates aberat ab Alis begi 
ditione, insidioso astu bominem ad se pellexit. 
Quippe morbum simulans, significari bego jussit , 
velle se testamentum condere, atque ipsius δι εὶ 
exercitum committere. Qua voluutate Ferliatis in- 
tellecta, moz Alis begue, niliil ab Osmanicis pe- 
riculi veritus, quibus inde usque a prima setate 
fidus ipse fuerat, cum utroque fllio bastdin adiit : 
qui et. patrem, et filios, innocentes occidi jussit. 
Πος facinore patrato, Ferhstes ad sulianum So- 
leimanem, Rhodum obsidentem, Rhodo necdum 
capta, reversus est. ' 

Cum auteur confectio bello Rhodio, Constantino. 
poli Soleiuanes quietus. degeret, QGenizari die 





639 


ANNALES TURCICI. 


640 


que sihi sodalitio quorumdam egrcgiorum borni- A begus, bellum intulit : eoque interempto, ditioneas 


nun, et neminis addictorum iruperio , cum iisdem 
in Barbariam profectus, urbem Cesairem occupavit, 
ae sibi retinnit. 

Qua quidem re feliciter confecta , per universam 
Italiam vomen ipsius inclaruit : inditumque fuit. ei 
cognomen ab Italis, uti vulgo Barbarossa diceretur, 
lJem quotannis suitaro Selimi et Soleimani manera 
quadam missitahat, Quorum alter, Soleimanes , 
viri virtute , rerumque gestarum fama cognita, 
missis legatis, invitavit hominem uti ad se veniret. 
Chairadines idoneo Cesairi praesidio imposito, stre- 
nuorumque virorum , et sibi smicissimorum fidei 
civitate credita, triremes aliquot milite complevit, 
et Constantinopolim profectus est. Eo cum appulis- 


ipsius in potestatem redegit. Es re sultano Soleimani 
nuntiata, sopremum vezirem suum, Ibahimem bas- 
sam, qui apud sultanum summ auctor:tatis erat et 
potentizs, supra bassas ac vezires omnes evectus, 
idque nomen ab eo consecutas, ut Ser Afker sultani 
nominaretur, Constantinopoli ablegavit in. Anato- 
liam, et Romaniz Anatolizque copiis praefecit: eum 
quibus ille Chalepum adiit, et iude Carachewidam 
perrexit. IIue abi venisset, Ulumam begum præmi- 
sit in Parthiam , qui dux itineris esset: atque ipse 
vestigiis illius inhzrens, a tergo seculus est, anuo 
94 (Cbr. 1535). 

Hoc inodo continuata profectione, nemine resi- 
stente, Tebrisiom illi pervenerunt. Aberat enim 


sei, manum pro more sultano Soleimani oscula- B Scadus id temporis ab illa provincia, bellum ín 


tus. est. Excepit hominem sultanus sape quam 
lonorifice , constitutoque salario quadragies ceu- 
tum nillium a«prorum annuo, Beglerbegum maris 
supremun ercavit, et ad veziris dignitatem evexit ; 
unde uomen ei datam, ut Chairadines app: llaretur. 
Nactus ergo plena cum potestate maris imperium, 
ceutum triremes in mare deduci et instrui, milite- 
que eompleri jussit, et cum iis Moream adiit. Qua 
re Christianis nuntiata, mox illi regionem et arces, 
quas occupaverant, desertas reliquere, conscensis- 
que navibus suis, inde discesserunt. A  Christiano- 
rum ab:tu, trecenti Genizari, Azapique totidem in 
ea fuere loca missi , qui et Coronse, et oppidis eæ- 
teris praesidio essent. Inde Chairadines bassa cum 
easdem classe in Barbariam profectus, urbem cele- 
brem Tunisiuam, qua a Mauris incolitur, occupa- 
ἅν) suo subjecit imperio, anno 940 (Chr. 1534). 
Eodem lioc temporecapte ἃ Chairadine bassa Tuni- 
8i5, qidam e numero P'arthicorum procerum Ulumss 
begus, ἃ scacho Teclimasi filio seachi Ismailis, de- 
fecit, licet ipsius scachi sororem ligberet. conjugem. 
Itaque profugus e Parthia, Constantinopolim acces- 
Sit : ct praestito subjectionis sacramento Soleimani 
se lotum addixit. De hujus viri consilio sultanus 
Soleimanes expeditionem Parthicam suscipere co- 
gitabat, eaim prztexens belli causam, quod Scachus, 
suis cum proceribus et subditis, minime rectam 
religionis amplecteretur sententiam, nec debito qua- 
tuor. Mahuinctis prophetas. honore prosequeretur, 
ll 5c de causa dignissimos censebat, quibus hellum 
inferretur, qui occiderentur, adeoque penitus ez- 
^irpareutur. Itaque. Soleiwanes boc bello decreto, 
Saugiacatum Ulum: bego supra nominato, non 
procul a Caraliemida , concessit. Ulumas vero 
Constatinopoli quibusdam conductis copiis, in 
Sangiacatum sux creditum fidei cem eis profectus 
est. Missa quoque fuerunt ad ceteros illius provin- 
ci^ Sangiacos a sultauo Soleinane mandata. qvi- 
bus przcipichbatur ut Uumæ bego, quoties in ho- 
stem profecturus esset, obsequerentur. Ulumas ergo 
decceium sibi Sangiacatum ingressus, collectis ejus 
regionis proccribus Sangiacis, ipsorum adjutus 
auxiliis, Curdistauio principi, cui uomen Serefes 


Chorasane contra Kezien bassam gerens, qui ei 
Chorasanem eripere volebat. Cuin propius ad Tebri- 
sium accessissent, urbem invenere dcsettam, 9455 
et habitatoribus vacuam. Ibralhimem veio praemis- 
su: ad expeditionem lianc, auno 941 (Chr. 1535). 
secutus est. ipsemet Soleimaues, cum genizaris et 
aliis Porte copiis, ea celeritate, ut quo teinpore 
Tebrisium Ibrahimes ingressus e&t, Soleimanes 
Carahemida portis. immineret. luterea scachus 
etiam Techmases propius ad Tebrisium suos ad - 


. duxerat, ut istic Ibhrahimem bassam opprimeret. 


D 


Ibrahimes hostis conatu cognito , alsque ora 
Soleimanem certiorem reddidit; qui duplicatis quo- 
tidianis itineribus, celerrime Tebrisiuu | advolavit, 
et cum [brahime se conjunzit.Cumque pere explorato- 
res iutellexissent, quibus in locis Parthorum exer- 
citus degeret, recta in eos duxere. Tum vero Parthi, 
qui de Soleimanis adventu cum genizaris ac Porta 
militibus caeteris acceperant, seque tali machina- 
rum bellicarum apparatui, tantisque copiis nequa- 
quam resistere posse cernerent, Sultaniam profuge - 
runt. Osmanici nimia tormentorum, annona, 
tentoriorum, curruum, et aliarum magoi poaderis 
rerum copia gravati , tornicnla cum impedimentis 
cæteris trecentoruu genizarorum, ac trium sangia- 
corum praesidio munita, Tebrisium | remiserunt, 
atque hoc modo faci expeditiores, Parthicum 
militem acriter a tergo persequi cepere. Tum 
vero fugere Parthi, fugientibus instare Oxeaanici: 
donec haud procul ab oppido Hemedane perventum 
fuisset. lbi cam pluviis, et annona peauria, tantum 
frigus Osmanicos oppressit, ut plurimi tam manus 
quan pedes ἃ frigore laæsos awitterent, 2€ iucre- 
dibilis hominum , jumentorumque multitudo faine 
interiret. Praterea. contigit, ut in ipso conata 
transmittendi amnis, qui Docus Gezid vocatur, flu- 
men illud aquis pluviis adauctuu vehementer: in- 
tumesceret, Ideoque dici non potest, quot istic 
liomines, jumeuta, rerum aliarum sarcinz perierint; 
adeoque de sua quilibet salute desperabat. Quando 
igilur exercitus — Parthicus nusquam apparebat, 
nec sciri poterat, quonam se recepisset ; alia- 
que nulla regio Bagadate propin quior erat, qua mi - 





6n 


ANNALES TURCICI. 


ell 


pes literis, uti subsidio sibi venirent, petiit. Ma- A exercitum in. Albanos perdaelles immisit, qui res 


gris ergo collectis copiis, et insigni classe pa- 
rata, eidem Andream Doriam suprema eum potc- 
state praefecit, atqae ita Tunisinam expeditionem 
instituit. Chairadines recomperta, Raísos suos con- 
vocavit, eisque deliberandum proposuit quid hoc 
Christianorum motu faciundum censerent. Illi re- 
spondere cíassem mari prius instruendam quam 
Christiani sc conjungerent omninoque prtapediun- 
dos, ne convenire possent, Ad ea vicissim Chaira- 
dines bassa : Si tulipandum, inquit, meam dunta- 
xat excelso quodam in loco super hastam defixero, 
ἃ Christiauis ut. conspici possit formidine cor- 
repti, ad aliquot millia retro fugient : tantum 
abest nt bellum nobis illaturi sint. Hac ergo 


eorum agerent, ferrent, ac liberos et uzeres servi- 
tuti maucipareat, licet hic conatus eorum ia irritam 
caderet. Preteres Romanis» beglerbegum, cum Ro- 
maniæ copiis, in Apuliam trans mare misit : qui 
ea in regione quedam oppidula cum pagis diripuit. 
Cum denique Turciea chassis Corcyram prseter le- 
geret, ex Corcyrensi presidio Christiani navim an- 
nonariam, quz classem sequebater, bellicis peti- 
tam maelinis demersere. Soleimanes animadversa 
Venetorum perfidis quam ex aliis etiam | indiciis 
abunde perspexerat; non parum excandescens, 
Chairadini Lutsique bassis praecepit uti cum classe 
Corcyram insulam peterent, oppidula eum vicis de- 
predarentur, hominesque captivos secum abduce- 


seeuritate suique con&üdentia exscatus, omnem cx B rent. M illi cum fecissent, navigia mancipiisChri- 


animo sollicitudinem et euram deposuit. Verum non 
multo post Tunisim praepotens Christianorum clas. 
sis appulit. Es cum istue secessisset, occurrit hósti 
Chairadines extra urbem suis eum copiis, tametei 
vix novem decemve militum idoneorum illia se- 
cum edeceret. Ad Christianorum aciem progressus, 
auimose cum eis conflixit. Et quanquam ingens ho- 
tinum multitudo in Christianorum esset exercitu, 
fama tamen perhibetur, multa Christianorum mil- 
lia tum cæsa fuisse, cum ex adversa Chairadinis 
parte duo duotaxat hominum millia desiderarentur. 
Cum autem Clisiradines hoste se videret inferiorem, 
conversa suorum acie, ad urbem se recepit. Eo cum 
ventum Íuisset, occlusam reperit, et in. meenibus 
elata Christianorum vexilla conspezit. Quippe ea- 
plivorum Christianorum aliquot in urbe millia re- 
liquerat, qui quidem interea, dum extra muros ipse 
cum cxercitu Christianorum præliaretur, perfra- 
etis carceribus, et arreptis armis, portas urbis 
clauserant, et in moenibus vexilla Christianorum 
erexerant, ld. vero cum accidisset, majur pars mi- 
litum Cbairadinis cæsa, cunctaque navigia cum 
machinis et apparatu bellieo fuerunt amissa. Chai- 
radines cum reliquis suorum propter. urbem sufu- 
git, et io solitudines se cum eis abdidit : quorum 
magno pars fame, siti, et sesta. periit. Ipse varias 
expertus zrumnas, tandem ad urbem suam Cesai- 
rem evasit : unde cum decem et octo triremibus 
Constantinopolim profectus est, quacumque tende- 
ret, damnum Christianis inferens. Acciderunt hsec 
auno 943 (Chr. 1537). 

Solebat boc tempore Constantinopoli Soleimanes 
plerumque degere. Verum ista cum evenirent, forte 
migraverat Hadrianopolim, ut iste hibernaret. Sub 
sesialis initium reversus Constantinopolim, ad bel- 
lum se 347 paravit, et Cbairadinem Lutsimque 
bassas magna cum classe dimisit, qui muri rem 
gererent : ipse Constantinopoli digressus, Alba- 
niam petiit. Avelonam cum pervenisset, etiam Chai- 
radines εἰ Lutsis eodem cum classc triremium, cae- 
terisque. eum navigiis, appulerunt. Soleimanes in 
loca moutuosa profectus, ibidem cum Poriæ wmiliti - 
bus et comitatu castis locum cepit: reliquum 


stianis, cujusvis ztatis οἱ sexus, onerarunt : atque 
ita Constantinopolim rediere. Quo delati, Christia- 
na mancipía sopra oppidum Galatam, eo loco, qui 
Besictas vulgo dicitur ad terram exposuere . mis- 
sisque Constantinopolim przconibus, proclamari 
jusserunt, ut si quis mancipia Christiana, feminas, 
mares, juvenes, senes mercari vellet, ad indicatum 
modo locum veniret, ibidem hojusmodi mancipis 
pere xigao comparatorus pretio. Qued quidem íta [2 
ctum fuit, tam vill pretio miseris Hiis distractis, 
uti plerique duobus tribesve soltaninis vsenireat, 
hac ipsa peeunia regiis thesauris illata. Posteaquam 
domum itura classis discesserat, etiam sultaaus 
Soleimanes motis castris iter ingressus, die none 
mensis illins, qui Zemaziel Acbir Turcis dicitur, 
Constantinopolim reversus est, anno 944 (Chr. 1558). 

Cum istic aliquandiu haesissel, armis in Molda- 
vum expeditis, undecimo die mensis Seferis Con- 
stantinopoli egressus, Moldaviam versus contendit. 
Ubi ad oppidulum, quod Ishaclusm vocant, perve- 
nisset, transmisso Danubio, Moldaviam ingressus 
est. Ibi tum fugs sibi eonsulere Vaiveds Moldavos, 
hec usquam in apertum prodire » incolse vero re- 
giouis sultano se dedere, qui limites imperii sai 
ad omnem usque Berutem prolatavit. 

Erat in adversa ripa quoddam oppidulum, quod 
Sangiaci domicilio satis esset idoneum. Quapropter 
eo loco Sangiacum constituit. Sequebatur id tem- 


D poris Portam sultani Soleimanis quidam natus ἐς 


familia Vaivodarum Moldavis, eni et annonae præ- 
bebantur. Hunc Soleimanes Moldavize Vaivodam 
przfecit. Quod prior ille Vaivoda cum rescivisset, 
portam prapotentem ipsemet adiit, et ἃ Soleimase 
postulata jmpetrataque gratia, restitutus ia intc- 
grum fuit, Soleimanes e Moldavia revertens, Ua 
drianopolim se contulit: ubi exacta bieme, sui 
veris initium Constantinopolim abilt, et quieti se 
dedit, anno 945 (Chr. 1539). 

Secundum illa denuo eum classe Chairadinem 
mari ablegavit. [6 autem egregie insurucius, at ho- 
stem suum, Andream Doriam, quzreret : absque 
ullo impedimento penetravit in Italiam, ibique non- - 
nulla cuim vicis oppidula. depopulatus, etiaia. mu- 





61 


ANNALES TURCICI, 


618 


Proceres homiuis oratione permoL, libenter in eam 4 ti, et sultano. Selimi ditienes. attribait : illi Manie- 


senteatiam pe:libas ibant, ut removen lam ab aden i- 
nistratiose feminam st»tuerent : nec ipsis adver- 
santibus episcopis, qui dicerent hoe modo rem 
Ungsaram in posterum melius hbabituram. liↄque 
proceres mutuo inter se federe deviuct, msgnos 
coegere copias, et insigni cum apparatu bellicorum 
tormentorum ad Budam accesseruot. Ea re con- 
specia, repente mulier exiguam militum manom 
colligit, εἰ hoc urbem przsidio munit : cum Solei- 
manem quoque de rebus omnibus certiorem fecis- 
sct. Is ad hujusce motus famam, confestiui Mucbe- 
melem Lbassam cem parte genisarorum, et copiis 
Romauiz praemisit, ipse die vicesimo quinto men- 
sis Seferi« Constantinopoli digressus, Bud»m ver- 


sam, huic Caoramaniam. Fatium hecaano $49 
(Cur. 1545). 

Seleimsnes satis sibi diu Constantinopali sub- 
stiisse visus, ad aliam s» paravit. expeditionem. 
denuo iavssurus Ungariam. ltaque Constantinopoli 
discedens, Hadrisnopolim im biberna se centalit. 
lade magno cum apparate, et universis copii*, 
profectus est die mensis Mucherenis octavo. [a 
Ungariam cum pervenisset, arces Petri. Pereuii 
primem adortes, Valpoum machinis et militibus 
admotis, ezpugnavit et cepit. lade Pestum aggre:s- 
sus, itidem occupavit. Pese discedeus, ulterius 
perrexit, et Strigoniem obsedit; ubi licet pres lia- 
rii inHites egrégie se defenderent, tandem tamen 


sus ^um Portz comitatu, εἰ reliquis genizaris, B Soleimancs eo potitus est. Hiac exer .!'um ad A- 


Muchemetem bassam continuo secotos cst. Urge- 
bat interim Perenius urbis obsidionem, sed ea po- 
tiri non potuit. Ubi Muchemetes exercitum propius 
3d urbem duxisset, magnopere Soleimanis advenu- 
tum desiderabat. Quippe tam. numeros Christia- 
rorum erant copiez, mzgnem ut Muchemeti 849 
formidinem iucuterent. Quiu etiam spreto ipsius 
adventu, ne latum quidem unguem e castris ces- 
sere, scd mania tormentis coneutere, atque ipsam 
urbem oppuguare perrexerunt. Ea vcro cum in 
Unjarorum potestatem jamjam ventura esset, in 
ieinpore Soleimanes suo cum comitatu, et Geuizaris 
et excrcitu Anatolie profectionem ita maturavit, 
^t fnere bidui duntazat a Muchemetis et bostium 
cas:ri$ abesset. Id ubi Perenius rescivit, comino- 
dai nactus occasionem, furtim e castris se prori- 
puit, ct aufugit. Non enim faturum putarat, ut ipse 
$ult.nus ad solvendam urLis obsidionem veniret. 
Milites Ungari, cognita Perenii clandestina disces- 
sione, suos et ipsi deseruerunt ordines, seque mox 
ad ineundam fugam pararunt. [ὦ coospicata mulier 
ea, quam diximus, ex urbis sublimiore loco, misso 
nuntio Muchemetem bassam increpuit, cur boste fu- 
giente quiesceret. Mucbemetes, qui Romaniz tum 
beglerbegus erat, his suditis, mox in Christianos 
suum promovit exercitum. Quot illi fieri videntes, 
hostisque conatui leviter admodum repuguantes, in 
fugain. sese conjecere. Quidam, naves iugressi, 
evascrunt : alii somet in Danubium pracipitantes, 
aquis obruti periere, czteris aut caesis, aut ca- 
ptis. 1pso conflictus momento Soleimanes etíain 
cum suis advenit. Direptis Christianorum castris, 
machinas bellicas, et pertinentem ad eas appara- 
tum, iu urbem conveli jussit. Hinc Budae begler- 
begum: sive bassam constituit, et milites ibidem 
Tuicicos in praesidio collocavit : assignata mulicri, 
ejusque filio, Erdelii regione, quam pueri pater an- 
tiquo jur» majorum possederat : atque illuc. ma- 
trem, cum filio, mox ablegavit. lude, qua venerat 
via, regressus Soleimanes, die mensis Schabauis 
Octavo Constantinopolim rediit, aono 948 (Chr. 
1512). 

ΜΠ. dus haeret, fihis duobus, sul'tang Muchemc- 


bam regalew adduzit, qua ia erbe reg; .. Uagaro- 
rum sepeliri consueverant. Haic cum militem Sol-ci- 
manes admovissei, prsmsidiariia urbem strenes 
propugnantibus, iagens utrisque cades edita fuit : 
sed nihilomines ad oxtremum  Soleimanis im po- 
testotem. venit. [5 vero poslea, quam occspalis 
civitatibus, 3reibuc, oppidis, praesidia Genizarerum 
et ↄliorau militum, imposnisset : itinere converse 
rediit Constaniinopolia, et die (7 mensis Schabe- 
his urbem ingressus est, snae 950 (Christ. 1541). 

Postridie quam. adeenisset, allatam fuit Coa- 
stantinopolim calaver Glü, sultani Machemetis : 
quod peractis. exsequiis baud procol ab antique 
domicilio genizarorum, momaumento fuit illatum. 
Mortem (ilii Soleimanes pater acerbe luxit, Ideo- 
que magnam ciborum copiam coqui cura-it, e 
epulum funebre quibusvis, tam pauperibus, quam 
opulentis, animae lilii causa, praebuit. Molta quoque 
mancipia sexu8  ulriusque, suo redempta pretio, 
libertate donavit. Praeterea monumentum lio ma- 
gnificum exstruxit. Acciderunt bsec anno 930 (Chr. 
1544). 

Soleimasnes seeundum illa Constantinopoli tenm- 
pus ad aliquo.| mansit, nec rei quidquam  memo- 
rabilis est molitus. lnterea mortuus est die quinto 
mensis Zomasiellulæ vir rerum streaus gestarum 
gloria clarissimus, Chairsdines bassa : sepultus 
in loco, qui Besictas appellatur. Cuntigit lioe anno 


D 953(Chr. 1541). 


Hinc arma Soleimanes iterum expediit, in Par- 
thiain ducturus exercitum ; quod quidem bellum 
banc eausam habuit. Erat scacho Teehms i frater, 
eui nomen Ercases Imirsa, Sirvanss supremo cum 
imperio princeps. Hie certas ob eausas ab ainic tis 
fratris, acachi Techmasis, discedens; ut gre fa- 
cerei fratri, ad. sulianum Soleiniagnem profugit, 
ejusque se fidei permisit. Hoc autem iter sic insti- 
iit, ut per regionem Ciccassorum longis ambagi- 
bus Cofen peteret, unde Constantinopolim »ppu- 
lit. Perquam | gratus. sultano Soleimani principis 
hujus adventus accidit. ldeoque magno cum honore 
exceptüm, muneribus donavit. ampliasiQés. Quin 
etiam ipsius causa. nunierosis, vel omnibus pouus 





$5l 


JOANNIS LEU NCLAVII 


6:3 


tum l'erenii, Acriam, Ungarie mwrnicipium, qued ἃ cum prztes Ovmaniarum morem Selcimani la: 


E£riam velge vocant, sai juris fecerat : et iustrissin i 
Comitis Salmensis Nicolai opera Zobragium, Levam, 
Zythbuam, Meranum expugnarat. Ncc. multo. post, 
ejusdem regis mandato, Zolsoccsm 3523 Turcis 
Agrienses eripserant. Hass ob causas irriGtss So- 
lrimsnes, Temesuarum per suos obscdit, et dedi- 
tjone cepit, interfecto per scelus violate &dei Ste- 
pano Losoncio, illias luci propagastore ; Lipam, 
6olimosum, Chianadiam, cum aliis castellis occu- 
pavit ; Erssmum Teifelam, Ferdinandi ducem, cum 
Sfextia Palavicino, οἱ Augustino Sbardellate, Ya- 
ciensi prrsule ad Palastum, Alis hassæ Badensis 
πεῖ, cecidit : eaque potitos victoria, Drezelium 
arcem, Giarmatam, Zezeaumn, 5li24qu« loca. vicina 


lime aupsieset, de Sliorum in imperio successione 
sollicita, Rustemis generi evimiuationibus; et vene 
ficiis quibesdsm, 3b Bebrza sriga sebninisirat.s, 
fasciustam seltani animum, a Mu:tspha prorsus 
alaliemstat Faerramt et. basse .cujasdsm puri ez- 
hibim litterz, quitus ad Rusteu em-acriptis conti- 
ncbetur, de matrimonio iater Mastapham, et &lism 
scachi Persarum  Techanasis, quocum Soleimani 
pluribes ab sanis bellum erat, tractari. Miri&ee 
snspiclosum, ex aliis quoque Jelationibes, animam 
patris ea res perturbare : qued vereretur, ne Siusta- 
phas Techeasis adjutus auxiliis, imperie patrem 
exeuteret, itaque missus (nit anno 958 (Che. 1551 
et 1753) cum exereitu Rustemes vezir azemes, sub 


sub jugum wisi. Tam prospero rerom  weccessu B prztexio quidem belli Parthis inferendi, sed rcape 


elatus Alis Lassa Budensis, quem Coram, sive. Ni- 
grum Alim vocabant, adjuncto sibi Achmete Roma- 
niz beyl-rbego, et Ca-auz, aliisque pluribus begis, 
Zolnoecem adoritar : coque, prasidiariis die ἐ Sep- 
temibris ultro cedentibus, ut Agriam, qui momemi 
majeris erat, adversus hostem defenderent, peti- 
tur. Inde promotis ad Agriam chsieis, summo qei- 
dem illam impetu aggrediuntur et oppugnant, sed 
irrito conatu, εἰ uagno cum bassarum dedecore : 
quod feliciter ἃ Stephanis Dobone Ruscano, Mezi- 
k io, Zoltoio, Gregorio Diaco, Josnne Figedzo. 
3tque aliis fortibus viris defenderetur. Gesta fue- 
runt hec anno Mahuimnetano 958 (Chr. 1559). 
Dictum paulo ante, Galliz regem Henricum, misso 
legato, sullanum Soleimanem adversus Karulum 
Augustuw, ex lege mutui foederis, cujus auctor 
Franciscus pater. exstiterat, incitasse. Permotus 
ab Aramontano Soleimanes, aui ad Persicos fiues 
postulatis ejus adnuit, mox classem expediri jubet, 
quie Gallicis juncta copiis, Karuli ditiones mariti- 
mas infestaret. Quod quidem ex voto praestitum a 
fidis sociis, gravissimsque Neapolitanis et Siculis 
litoribus illata damna. Corsica quoque, Genuen- 
sium insula, capta fuit ; et incole cum prasidia- 
riis partim casi, partim erudeliter habiti ; quod 
quidem accidit anno 959 (Chr. 1552). Nee restituta 
Genoeusibus Corsica prius fuit, quam pax iuter 
Philippum εἰ lHleuricum, Hispani Galliaque re- 


cum secretis sultani mandatis, nt. quocenqae mo- 
do Mustapham e medio tolleret. Rasiemes in Asiam 
profectus, Soleimanem trepide certiorem facit, per 
calumniam tamea, ia. magao rem versari diseri- 
miae : genizaros, cseterosque milites ita Mu-tapl.e 
studere, de patris ut acetum imperio videatur. Nal- 
lum afiud superesse remedium, quam αἱ ipsemet 
in Syriam advolaret. Territus hoc nuptio Soleima- 
nes, soübito Chalepuam cum exercitu properat, quasi 
Parthis bellum facturus esset. Árcessitur per. litte- 
ras filius, uti Cbalepum sd patrem sine mora se 
conferret. Mustaphas , licet de paternis .insidiis 
inaudisset, monitusque secreto fnisset ab Achmete 
bassa, salutis ut suse rationem baberet : innocentia 
tamea sua fretus, pais. imperio paret. ln eastra 
eum venisset, ad tentorium paternuu recta pergit : 
ubi patre mutis aliquot robustis, quos sultapi O:s- 
manigs, veluti bie etiam Murates ΠῚ, in deliciis 
babere solent, minaciter innuente, presternitar, 
injectoque nervo. strangulatur. lude Ziangir, qui 
gibbosus erat, minimusque nata. Soleimanis filios, 
a patre quasi per ludum ae jocum, Mustapha fra- 
tri, quem necatum ignorabat, obviaw prodire jube- 
tur. 1s ubi propius ad fraternum caJaver acces- 
sisset, quamvis cousternato mox interempti fratris 
equi, mancipia, tentoria, thesauri, ornamenta esete- 
ra, cum Amasiana provincia, mandate patris offer- 
rentur, tamen his omnibus spretis, et exprobrato 


ges, anoo post sexto coivisset. Quippe non multo p patri verbis acerbissimis tam. impio diroque faci- 


post confectam banc pacem, infeliciter exstincto 
patre, Franciscus il, llenrici ll. F. ex pacis eam 
legibus reipublic: Genuensi reddidit. 

Erat sultano. Soleiwani filius. Mostaplias, natu 
maximus, ex muliercula Circassa, servilis condi- 
tiouis : cui pater initio Magnesiam, inde Amasianam 
proviuciom dederat, ubi cum matre degeret : deni- 
que Carabhemidam Mesopotamiz, Persicos ad flucs 
sitam, assiguarat. Erapt cidem et alii liberi, quos 
ex femina formz (veluti quidem perhibetur) libe- 
ralis, natione Rossa, sive ſtoxolana, sustulerat ma- 
res quatuor, Muchenietes, Sclimes, Bajazites, ct 
ZLingir : unica femeila Cbameria, quam alii Came- 

Lam vocunt, Husiemis veziris uxor, Iiec Bossa, 


uore, statim suis manibus iu visccta pegionem adi- 
git, et cadaveri fratris incumbens, exspirat. Nec 
multo post, cjusdem Hossz malis artibus. etiam 
unico Mustaplis filio Murati, qui Prusie aped ma- 
trein educabatur, opera Ibralimis eunuchi lasse 
Ínjecto nervo guttur eliditur, ipsius avi jussu: cum 
ei periculur, 3533 quod a. nepete. posset. imuii- 
nere, cujus patrem genizari fautopere  coluisseut, 
uunuquam illa furia. desincret oh oculus ponere, 
Contigerunt hzc anno 959 (Chr, 1555). 

Post solutam anuo superiore, wagno eum detri- 
mento et ignominia Turcorum, obsidloncm Agris, 
nunc tandem Constantinopolim a Ferdinando rege 
legati mittuntur, Antonius Verantits, episcopus 


653 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


64 


Agriensis, et Franciscus 2 is, Cassoviensis in Α rique omnes Bajazitem hunc. Sclime natu. wajo- 


Ungaria superiore praefectus : qui de pace cum 
*ultano constituenda dum laborant, totum Cow 
stantinopoli biennium hberent. 


De Gailiz regis, et Soleimanis foedere. diximus, 
«ui sultanus ut satisfaceret, aliquot annis. liisce 
classem ablegavit ad infestandum mare Tuscutv. 
Ea prius, quam longius nunc progrederetur, ct 
cum Gallorum se. classe. conjungeret : Maciniauus 
Marchio, Karulini prafectus exercitus, portum 
Herculis, quem Galli tenebant, iavadit, arcemque, 
prazesidiariis obtruncatis, occupat. Secundum — haec 
Turci Plembiuum obsidione cingunt, εἰ non sine 
clade rejecti, Elbam insulam, conata itidem irrito, 
tentant. Acciderunt hac aono 961 (Chr. 1555. 


Eodeem anno, dum missi de pace legat necdum 
rediissent, basea Budeusis, qui Tuigon, nomine cum 
ciconia cemmuni, vocabatur, Capos Vhivarum, præ- 
sidisriis ad deditionem compulsis, cepit. Eidem et 
Baboza, necdum aliquid ab hoste perpessa gravius, 
Ade militari deserta, sededidit, Consimilem de Zigeto 
sibi successum pollicebatur, sed cum fortiter in ho- 
stem prasesidiarii se gererent, suique monerent, ne 
temere tentatam obsidionem solvere coactus, sulta- 
mum oSenderet, ab iustituto discessit. Hoc per 
awtumaum ilius anni, quem diximus, apud Un- 
garos fuerc gesta. ' 


Proximo sequentis anni 902 (Che. 1556) vero, 
Soleimanes Alim bassam cam copiis in. Ungariam 
niisit, qui Zigetum obsidione premeret, ac in po- 
testatem  redigcret. Nibil non ille fecit, ut voti 
compos feret, ad icrtium usque mensem conti- 
nuata oppugnatione : sed Christianis omnem vim 
hostilem, magna cuin strage Turcoram, intrepide 
repcllentibus, infecta re militem cum machinis 
bellicis inglorius 3bduxit. Turci prius, quam Zi- 
gti obsilione soluta se reciperent, Tabosam, 
sanctum Martinum, Geresgalum, Sallium, S. Lau- 
rentium, et Calauanciam, partim flamiais iuijectis 
absampeere, partiui solo zquarunt. 

Seeundum hsc, anno 964 (Chr. 1558 et 1559), 
Selimes Bojazitesque fratres, Soleimauis FF. su- 
perstite patre, iuter se de imperio successioneque 


rem, quod equidem non recte fleri puto. Nam in 
circumcisione filiorum Soleimanis, videlicet Mus- 
taphz, Muchemetis (qui multis ante patrem auuis 
diem suum obierunt) et. Selimis, vulla Bojasitis 
bujus iu Turcicis mentio : que quidem circum- 
cisio celebrata fuit anuo Mabumetano 938 [1553]. 
Priecterea cum Solcimaues anno 949 [1555], Magne- 
$iam Muchemeti, Carsmaniam Selimi traderet, 
nulla rursum FEsjazitis mentio. De quo sane liquet, 
Bajazitem bunc Sclime uatu minorem fuisse. 

Ante non multos annos Tripolim Apbrico Me- 
lit^nsibus ereptam fuisse diximus, et à. Soleimane 
sangiacatum Tripolitanum Draguti conecssum , 
cujus opera potissimum in potestatem venerat. [s 


B auis finibus liaud contentus, non. modo Carvenns 


regem Maurum, cojus supra meminimus, majore 
principaws sni psrte spoliavit : verum ctiam  pro- 
gressus ulterius, corruptis Maurorum animis, qui 
Gerbensem insulam — incolebant, olim (ut. opinio 
multorum est) a Lotophagis ?anopere. celebrate 
inhabitatam, eo rem astu gerere potnit, ut sceches 
sive regulus insule So eunanes, sub amicitiz 
pretextu Tripolim deduceretur : ubi dum liæreret 
imprudens, interveniente proditione Dragules in- 
sulam occupavit, Neque multis elapsis diebus 80 - 
leimanem scecheu suspendio necavit, et. alteri 
scchi, sex aureorum millia tribuli »nnui nominc 
policito, per traditionem vexilli viridis, iasulæ 
dominium permisit. Erat io oinnein inteatus. oc- 
casionem magnus magister Melitensis, ut Tripolis 
aliquaudiu recuperaretur. Itaque. facia. inter [lis- 
panum Gallumque pace, quod Hispani rcgis auxil o 
voli 56 compotem fore speraret, eujus. plurimum 
interesset, mature nidos illos piratarum, Tureis 
ejectis, iu. potestatem redigi : multis duci Medina: 
Celi rationibus ostendit, posse nsn inagno negotio 
Tripolim expugnari, prasidium in eo quingento- 
rum duntaxat Turcorum esse : Carvennæ quoque 
regem, Draguti ac Turcis infestissimum, ad jun- 
gendam armorum societatem haud. difficuller ac 
cessurum ; cujus opera tauto 854 (utura. sit eis 
viilier atque fidclior , quanto gravius ille suam sihi 
regioueu creptoói doleat, et certius. aibi polliceri 


dimicarunt, victesque Bajazites e Caramania cum D possit, futurum, ut. Tripoli Turcis extoita, suam 


$0,000 armatorem, et quateor filiis, ad scachum 
Persicom Techmasem  profagit. Veritus — autem 
pater. Soleimanes, qui Selimis partes foverat, ne 
Techmasis ausilio vel &lius, vel exstincto &lio ne- 
potes, res novas molireator: magnis pollicitatio- 
nitus impetravit à. Techmase, mortis ut genere 
genti O;mauidarum familiari de medio tollerentur. 
Ne qua tsmen fraus interveniret, missus fuit ad 
interiorem Perse regiam Casminum Soleimanis 
Leschuiger (sic pragustatorem Turci vocast), cui 
Bojazites cum &liis notus erat. Hoc presente ps- 
ter cus Aliis, adhibito nervo, seffocatus fuit, ct sb 
eodem necatorum cadavera Sebastiam  deportata, 
proque more monumentis illata. Farieut vero. plc- 


εἰ ipsc ditionew recipiat. llispanus hisce prope- 
modum  ceriz victorie — perwotus arguments, 
classem iustrui, militeque compleri jubet, ac »um- 
mz reram cum imperio Mediucnsem prafcit. F.- 
liciter successura  videbsatur omnia, si matu'e 
Tripolim cum milite classis appelisset. Sed pro- 
fectione varias ob causas, εἰ praesertim vestis ac 
tempestatibus adversis, impedita,  Dragutes, 
intellecto Christianorum — instituto, — przsidium 
Tripolitansm duobus suiit Turcorum willibus. 
Jtaque Christiani spe, ia hoc quidem tempore, Tri- 
pulis expegnandz dejecti, Gerbcnsem , quam. di- 
ximus, insulam reeia peiuut, mec magno negoto 
scechem Maurorom adiqu9t, wi VSÁA ü. 


655 


JOANNIS LEUNCLAVIL 


656 


deinecps lHispauo se regi pariturum, ct quotannis A utrique parti grate durarani* quandiu Ferdinsn- 


tot. 3ureorum millia tributi nomine soluturum, 
«quot Turcis pendere consuevisset, datis subsigna- 
tisque syngraphis, siipularetur. Mox inutilis et 
ruimosi castelli loco arx mogns capacitatis ex- 
strucis, et opinione multorum inexpugnabilis, si 
plene perfici, rebusque necessariis ez usu. muniri 
potuisset. Arci nomen inditum, ut. Philippalcazer, 
ia bonorem memoriamque regis llispani, dicere- 
tur. Monitus interim a Dragute de Christianorum 
conatu, ac progressibus , sultanus Soleimanes, 
summa celeritate classem parari, multisque mil- 
libus genizarorum, spachierum, aliorumque mi- 
litum. compleri et. expediri maudat, Rei summa 
Pislim bassam cum potestate. praficit, : classis 
ducende curam Mustaphæ, quem. Caram, sive 
Nigrum appellabant, committit. Ejus rei nuutio 
diversis ex locis attopio, inox àoan. Andreas Do- 
ria, agna vir ob singularem rei wilitaris 3c na- 
valis usum auctoritatis, cum aliis quibusdam nio- 
nere, hortari, urgere Medinensem, ut idoneo novae 
arci praesidio imposito, eum classe, reliquisque 
copiis, prius inde discederetur, quam Turci, rebus 
ab omnibus instructi, multitudine superiores, ac 
recentes advenissent ; ipsosque ncc numero pares, 
et viribus exbaustos, vel invitos ad dimicandum 
cogerent, vel pugnam detrectautes ad extremas 
rerum difficultates adigerent. Sed nihil apud  per- 
tinacem, et ab aliis preceptum Medineusis animum 
recte valuere consilia. Nimirum amplissima classi 
fatalis quidam imminebat interitus. ld vel cx eo 
licebat conjicere, quod expeditionis initio, vix 
magna cum difficultate trium et medii mensis spa- 
tio vicinaim ltaliz Sicilieque Barbariam (sic Aphri- 
cam maritimam vocari, supra docuimus) attingere 
nostri potueruut : cum Turcica classis adeo se- 
cundis usa sit ventis, ut. postea quam Constanti- 
nopoli solvisset, intra diem vicesimum ad Chris- 
tianam profecta fuerit. Utque Turci tanto. felicius 
animis destinata perficereut, sub mediam noctem 
ventus Christianis adversus esse coepit, Turcis pro- 
pitius : quo nimirum prima Christianos aurora nec 
opinantes opprimerent, Hinc miscrabilis illa clades 
secuta, qua vel ab hostibus occisi, vel aquis ab- 


sorpli, vel in servitutem abducti fuere, vel. alioqui p 


variis periere casibus decies et octics millc C..ris- 
tiani. Triremes amissa suut. 97, naves oncrariz 
14. Dux Medineusis, arrepta [uga, cum Joan. 
Andrea Doria Meliten evasit. Gasto, Medinetnsis 
filius, in potestatem hostium venit: qui arce oc- 
cupata, tamque splendida potiti victoria, sub me- 
dium mensem Augustum  discessere, cursu versus 
Auloncm Albaniz directo. Contigerunt hxc anuo 
Mahuiictano 966 (Chr. 1560). 

Eocem anuo Τα εἰ Filecum in Ungaria supe- 
riore, locum sa!is. munitum, ceperunt, Ibi San- 
giacum Soleimaues constituit, qui Budensi Basse 
subjectus esset. Neque multo post inducias Fer- 

dinandus Augustus οἱ Soleimares pcpigere, aus 


dus superstes fuit. 


Anno 967 (Chr. 1561) Jacobus quidam natione 
Grzcus, qui et. Hersclidis, et Basilici cognomen 
usurpans, ab antiquis Valaehis regulis genus 
suum repetebat, seque insularum ia. gzo, Sami 
despotam, Pari marchettium sive marchionem vo- 
cabat, apud quosdam Polonis proceres , quibua 
jnnotuerat, tantum efficere potuit : uti comple- 
rium corrogatis auxiliis, inter quos principes erant, 
Albertus Lascus, Philippovius, Lassocius, ip Mol» 
daviam armata manu deduceretur. Erst tam ejus 
regionis princeps, cum titulo despotæ, Alcxander, 
ob inauditam quamdam immanitatein erya suog 
infamis. liunc numeroso instructum exercitu, 
Lascus longe copiis impar, fundit, fugat, Molda- 
viz regno pellit, totamque ditionem, armis do- 
mitam, Jacobo possidendam tradit. Victus. prelio 
fuit tyrannus Alexander die 18 Novembris. Jaco 
bus Mol!aviz despo:a factus, profusis apud por- 
tam Jargitiunibus 8 sultano Soleimane impetravit, 
ut in occupato principatu pro more confirmaretur. 

Anno 969 (Cir. 41505) Jacobus despota suis 3 
Valaclhis, hominibus improbis, fraude circeumvea- 
tus, ut elabi non posset, die 5 Novembris occiditur. 
Hoc memorabile, quod moriendum sibi videns, 
nullum abjecti animi signum dedit: scd indutus 
amictu regio, vultu intrepido, oratione libera, 
bene, recteque gestam ab se. rempublicam, multa- 
que singularia bencficia Valachis suis exprobravit, 
Deum precatus vindicem, uti perfidiam et ingrati 
tudinem barbara gentis uleisceretur, Equidem ado- 
lescens hominem vidi οἱ novi prius, quam in 
Poloniam 355 proficisceretur. Voltu preditus 
erat liberali, statura non magna, robusto tamen, 
nervosoque corpore, capillo nigro, lingua diserta. 
Rebus in omnibus quamdam pra se ferebat. digui- 
tatem. Norat sane quam eleganter. Grsece, Latine, 
Italice, Gallice. Commemorari et alia de hoc pos- 
sent, quibus supersedeudum, quod hujus non sunt 
loci. Quod autem in primis huc pertinet, quando 
nulli sunt in orbe barbari Valachis inconstantio- 
res erga dominos suos, quos frequenter. et tetnere 
mulant : libet hie subjicere, quam multos paucis 
annis Jacobus hic despota successores habuerit, 
Quippe statim. ab ejus interitu, vocatus a Vala- 
chis Dux Demetrius Visuovecius, Soleimani Con- 
stantinopolim vinctus ad certam necem mittitur. 
Ejus loco Thomsa princeps a factiosis salutatur. 
ls cum perexiguo tempore rem Valacham admi- 
nistrasset, τὸ Alexandro jam reverso. expellitur, 
et in Rossiam profugus, Sigismundi Augusti Po- 
lonia: regis jussu, ad Podoliæ Leoutopolim | capite 
plectit&r. Alexandro reduci, postquam  eebus hu- 
wanis excinptus fuisset, successit filius Bogdanus : 
Bogdano lvonia, qui se Steplaui quondam — Vai- 
vode (lium ex concubina perhibebat.  Ivonia 
(sic Joannem ipsi vocant) cum iniqua pelentibus 


651 


Polonorum equitum militumque numero, nec con- 
iemnendis suoruni coactis copiis, nimis gr ve bar- 
barorum jugum exeutere conaretur, a fidelissimis 
sibi creditis proditus, qui missi fnerant, ut ἃ trans- 
jectione Danubii Turcos arcerent, indignam ma- 
gnanimitate sua mortciu oppetiit. Ei Petrus, | alte- 
rius Valachiz principis frater, faventibus Turcis 
suffectus fuit. Sed enim de his, hoc quidem in loco, 
satis : quando ad insequentes annos pertinent. 
Nunc ad Aunalium seriem redeamus. 

Anno 970 (Chr. 1564), mense Septembri, ducc 
Carzia Toletano. feliciter occupata fuit arx in ora 
waritiaxe Aplrica sive Barbari: sita, quam vocant 
Piguonem sive ropem Velezi, quod oppidi nomen 
est, in continente siti, a qua rupes arcis disjuncta, 
undique aquis eingitur. Turcicis ca piratis, Hispanum 
pela:us infestantibus, seeurum hactenus receptoni 
præ buerat: quod esset in przruptis posita scopalis, 
et undique (ceu dictum) mari circum(tuo munita. 

Sub exitum ejusdem anni, mortuo priuc Ferdi- 
nando Augrsto, die 25 Julii, filioque Maximiliano 
vix imperium auspicato, Joaunes Sigismundus 
princeps Transsilvanig, vel (ut Turci vocant) Er- 
delii begus, infelix sultani Soleimanis successione 
paterna cliens, fretus viribus patroni taut potentis 
qui tamen suumn, non clientis commodum captabat, 
et perduellium quorumdau procerum, inque pri- 
mis Georgii Debeci noxiis — reipubliez  Chri- 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 
Turcis dencgasset, adjunctoque sibi non magno ἃ Gabriele Perenio, contraque. legem. deditionis id 


658 


fleri causautibus : Suendii. tamen auctoritate, qui 
vel cum aliqua jactura fide datam religiose ser 
vandam diceret, quominus iis spoliaretur, obtinait. 
Inde Zereuzium. in potestatem. venit, Erdeliiquo 
begus de Zatmari defensione desperans, incensam 
munitionem hosti reliquit invitus : quam Suendius, 
ol naturalem situs commoditatem, mox. instsurs- 
vit. Ilinc. trausmisso Tibisco, Erdeuda, Cuvara, 
Dator, Vibania, Senderevia (quod ἃ S. Andrea 
deductum nomen est), prospero victorize Suendaniæ 
cursu, Maximiliani Caesaris imperium acceperunt. 
Tam deuique felices hi successus erant, ut. opem 
implorante bego Erdelii, sultanus Soleimanes non 
succurrere duntaxat ei totis viribus, verum ipsius 
etiam liuic in Ungariam  expeditioni presse de- 
creverit. Sed existimabatur ab hoc iustituto suo- 
rum consiliis retrahi, qui suadebant, «ut. ingenti 
expedita classe  Meliten invaderet, et fractis equi- 
tum Melitensium viribus insulam occuparet. Quod 
quidem ut faceret, in pritnis Chasanes Cesairis 
prosultanus, Chairadinis Barbarossse (lius, et Drs- 
gutes. Saugiocus Tripolitanus, urgebant. ltaque 
lianc jn sententiam animo propendeus, ut interim 
vafro commento $568 Maximilianum partim gravi 
sumptn belli exhauriret, instinctu Erdeliani, par- 
tim inhiberet, quominus ulterius progrederetur : 
apostatam Cibinenseim ablegat, qui eum ad pacem 
cum Erdelisno colendam exhortaretur. Venit et 


stianz consiliis incitatus, Zatmarum, non exigui C Viennam cum. Erdeliani mandatis codem tempore 


momenti munitionem, ejecto Melehiore Balassa, 
praefecto Czesari$, ac thesauris ejus, conjuge, libe- 
risque captis, suam in potestatem redegit. Quz res 
cum Maximiliano Augusto nequaquam in ipso regni 
exordio ferenda videretur, cum alios bello gerendo 
duces idoneos arcessivit, tum Lazaro. Sucudio, 
Baroni Alte Laudisperge, rebus maguis solerter 
et przclare gestis ad omnem posteritatis meiori- 
am illustri viro, summam bclli adwinistrandi, 311- 
plissima cum potestate, commisit. Sub eo, prater 
Ungaros, feliciter hoc bello Gerwani aliquot nobi- 
lissimi Lribuni militarunt : equitum ,  $oannes 
Ruberus a Pixendorfo, Joanues ab Asceinburgo, 
Jacobus a Schulemburgo, Henricus ἃ Gleizeutala; 
peditum veio, Joannes Wernherus a laitenau, ltu- 
dolfus a Salis, aliique complures, Suendivs absque 
mora non exizuas equitum peditumque Germano- 
rum copias in agrum qui a Gepidis, antiqua natione 
Germanico , Cepislensis hodieque dicitur , eduxit. 

Auni sequentis (Chr. 1565) initio, meia bruma, 
Tocaium Suendius celeritate admirabili expugnat : 
quo capto neque multo post ictu sclopeti occiso Fran- 
cisco Nemetliio praefecto, arx etiam ἃ præsidiariis 
dedita (uit, li suis cum gladiis duntaxat ex pacto 
dimissi, cselerir armis ac rebus in. στοῦ relictis. 
Viduc Nemetbii mundus tantummodo muliebris 
concessus, Qua licet deinde mariti suosque won 
exigui pretii thesaurcs aveheret, reclamantil.u3 
Uugaris, Andrea Batorio, Melchiore — Balassa, 


Georgius Batorius, et Sigisuundi Augusti, Polonize 
regis, qui Erdeliani avunculus erat, legatus. ut de 
cowponendo bello cum. Maximiliano agerent. Ve- 
rum hgc, uii diximus, astute gerebantur ἃ Turcis, 
ut a cursu vietoriæ Cesar, cui rebus omuibus infc- 
rior erat Erdelianus, avocaretur, et Soleimancs 
imerim vires suas in Meliteuses posset convertere, 

Rhodum his insulam sub initiom regni, cum 
omnibus in ÆEgro, et Asia, Grzciaque castellis, 
arcibus ac. territoriis; nec multis ante hoc tempus 
annis, Tripolim Aphries, siculi narratuim a nobis 
est, ademerat, Quibus injuriis cos affecisse nou 
contentus , etiam prorsus exstirpatos volebat : 
quod et uercimonia suorum impedirent, et gravia 
sz pe detrimenta navibus Tureicis inferrent, Acce- 
debat altius animi vulnus, quod hactenus a Meli- 
tensi Christianorum. propugnaculo quoddam  lihi- 
dini snæ repagulum objici doleret, quowitus in 
llispaniarum ct ftalm. viscera jamdudum  grassa- 
retur. Ilos igiiur. nti bello. persequeretur, et. op- 
primeret, classem instruxit, qus — triremilus, 
onerariis, aliisque diversis navigiis 95U consiabat. 
Veliebantur hac classe bello idoneorum militum. ad 
40 millia. T-rrestribus. copiis Mustaphas , qui 
deinceps bello Cypri ex immani crudelitate magis 
iuelarnit, cla-si Pialis bassa cum imperio praeerat : 
quibus Soleimanes Dragutem prosultanum Tripoi:s 
adesse voluit, hominea. vebus. terra. marique ge- 
reudis expurientem, qui !eihalitar hoc bello vulu€- 


659 


JOANNIS LEUNCLAVII 


ratus, cum jactura suorum ct commodo nostro À boe non per legatos. tantummodo, sed etiam pro- 


laterlit : fuitque suffectus a Mustspha in ejus lo- 
cum, ut Tripoli praesset, Alis ille Calaber, quem 
etjam nune iguominioso Turcis nomine nostri vo- 
cant, Viuzalim, hoc est, Alim apostatam : cum a 
Turcis bassa capitaneus appellari soleat, veluti ma- 
ris prefectus, et solus post Chairsdinem Barba- 
rossam, ob res contra Christianos guaviter gestas 
pronieruerit, dt eum maris preefectura veziris dig- 
nitatem conjungeret. Appulit etiam, durante obsi- 
dioue, cum 27 triremibus, Chasanes Cesairis pro- 
suliauus, Chairadiuis F., cujus ut. panlo ante, sie 
ei alibi saepius in Annalibus hisee Turcicis facta 
fuit mentio, Cnin igitur hi basss Junio mense lit- 
tora Melites attigissent, ac dies aliquot exponendis 
ín insulam militibus ot annonis, locorumque aitu 
explora:do  consumpsissent, oppugnare machinis 
bellicis 8. Elmum (sie llermetem vulgo vocant) 
castellum in ipso portus ostio situm cepere. Quod 
cum pluribus diebus facere non  desinerent, jau- 
que magua moenium pars tormentorum globis 
dejecia sic corruisset, ut inarcem latus hosti 
pateret aditus : equites Melitenses, perquam stre- 
nue se gerendo 35 diebus oppugnationem, magna 
eum hostium clade, sustingerunt, klque prater 
opinionem multorum, qui castellum. contra vita 
hostilem nequaquam posse propuguari putarant. 
Tandem cum equites nec hostium Impetui ferendo, 
pec aumero se pares viderent, et arx undique tain 
terra, quam mari a Barbaris cincia nullum amplias 
slicunde subsidium exspectare posset : occiso 
Christianorum, qui supererant, aliquo nuncro, 
Turcorum in potestatem veuit. Qus bostes eat 
victoria, deinceps tormentis quatere Sancti Miehae- 
lis munitionem insanum in modum cupere, globos 
(-rreos et lapideos quinque septemve pslmorum 
ejaculando. Sed quod totus quatuor hoc bello men- 
ses absumpsissent, et hiems jam appeteret, de dis- 
cessu cogitare coeperunt, et eo quidem majori fe- 
slinatone, quod jom Garsias Toletanus Sicilie 
peorex, insiruetis triremibus Hispauicis, quibus 
40,000 peditum veliebantur, eum multis aliis Chris. 
tianis, ad suscipiendam hanc expeditionem religio- 
s pietatis zelo commotis, auxiliares hasce copias 
in iusulam exposuissct. Quo factum, ut Turci 
(oxdam, prx formidine, fogam arriperent : et mul- 
uis sworum willibus desid.ratis, ignominiose do- 
mum redirent. Pigebat ac pu-lebat suscepisse rem 
tam ardusm, in cujus per(iciendie conatu vano 
25,000 suorum amisissent. Ex Meltensibus 910 
equites, militum 2,000, bello iuutilis turbze capita 
4100 cæsa. Ucllum gestum fuit anno Maliuinetano 
971 (Cbr. 1565). 

Inauspicato tentata Melites expugoatio, quotidia- 
nique Maximiliani Cæs aris Erdeliano bello progres- 
sus, pene sultani Soleimanis animum ad rabiem 
adegerunt. Cumque non cessaret is, quem diximus 
Erdelii begus, eum perpetuis, ad invadendam Un- 
gariain, stimulis excitare : decrevit denique bellum 


priis auspicils gerere, Interim vero, dum majorem 
ipsemet adduceret exercitum, bassa Dadenei man. 
dat ut ampliseimis, quas posset, coactis copiis, 
bello principium daret. Temosvarensis etiam bassa, 
de voluntate Soleimanis, paulstim ad occupandum 
Giulam aditum sibi pstefaciebat, ezpugnato Pan- 
cota castello. Nec sibi, suisque rebus deerat Er- 
delianes, Zadane, Genoque, jocis Giulz vicinis, 
per suos octo Turcorum millibus adauctos, eccu- 
potis. ldem astu Larbaro, perniciem ac furiam 
patrie, pstrem imitatus, qui simili straiegemate 
fucrat usus, ad obsidendam Viennam sdventante 
tuuc Soleimane, litteras per Ungariam initio anni 
Cliristiani proximi, mense nimirum Februario 


B 357 pullicatas sparsit : quibus. in litteris Unga- 


riae se regem electum vocans, aiebat sultsni Solei- 
manis, clementissimi patroni sui, haac 6606 mea- 
tem, ut omnes regni ordines ipsius Erdeliani se 
suljicerent imperio, si salvi esso vellent. Eam eb 
rem indixisse se conventum ad Thordam  Erdelii 
(Torrenburgem Germaui Transsilvaniense; vo- 
cant) celebrandum proximo mensis Martii die 
decimo : qux quidem 3d comitia eunctos invitabet, 
uti dc conservanda patria. communibus votis ia 
medium consulereut. Ile liters, ae fucata bosl 
publici speeic, minus circumspeectorum oculos pere 
siringerent : a Suendio matare solideque, seripto 
contrario sd eosdem ordines, die Martii quarto, 
apud Unguarum publicato, refatate fuerunt : que 
scripto manifestas Krdeliani fraudes retegebat, qui- 
bus fideles Maximiliani August! subditos perturbare 
conaretur, quasi scilicet Soleimanes de salute requi 
Ungari:e soHieitus esset : eum suis llle cum maje- 
ribus a ducentis annis boc unum spectarit, ut no- 
bilis regni fundamenta, vel vi et armis, vel disckdiis 
eivilibus, et maebinationibos insidiosis subverteret. 
Caverent sibi ab ejusmodi tam Erdelisni, quam 
Soleimanis imposturis, nec cum Erdeliano eon- 
mune quidquam haberent, oec ad frandulents, 
patrieque nocitura. comitis quemquam sub paa: 
perduellionis ablegarent. 

. Eodem anno, vere ineunte, Píalis bessa μεῖαι, 
quam Constantinopolim, rebus ad Meliten infeli- 


p Citer gestis, cum classe rediret; ne mihil egisse 


hae expeditione videretur, Chium Aigsei maris in- 
$ulam, a Christianis partim ltalis, partim Græcis 
iuhabit2t&w, sub. jugem raittere statuit. Es Ge 
nuensium in potestaie jam ultra duo sxeula fue- 
rat, iude usque ἃ Grecorum imperatorum ieu 
poribus libera. Sed eresceuífe tandem — potestis 
Turcica, ne prorsus in servitutem redigereater, 
sponte sua tributum obtulerant. Ejes tributi ne- 
mine qubiannis 10000 nummum aureorum, quet 
ducatos vocant, solvebantur; ae prateres distri 
bucbantur in basgsas vesires ad duo millia. Causz 
propter quas eam Pialis, abolita libertate pristina, 
$ubjugaudam ducebat, hae præterebantur. Prima, 
quod exploratis Turcorum consiliis, anae supe- 





66) 


JOANNIS LEUNCLAVTI 


Bebe«i perduellis et affinis sui colloquio corrupti, Α die quarto mensis Septembris. Agebat, cum mo- 


licet foturam nuntiasset Saendius, ut hostis intra 
biduum obsidionem solveret, Turcis dedita fuit. 
Esm Turci, preter Erdcliani spem, sibi retinuc- 
runt; hiantemque corvum, ut est in falhulis, more 
suo delusere, Violata dedititii fide crudeliter inter - 
empti, paucis beneficio noctis δὲ arundinctorum 
elapeis. Nefarius proditor non multo post in vincu- 
lis, apud sultanum Selimem, Soleimanis succeaso- 
reut, ob exercitam prius in eaptivos Musulianas 
*zviliem accusatus, de sententia Seliinis actori- 
bus, ut ex corum arbitrio ponas luerct, traditus 
fuit ; qui Uominem vasi clavis perfora:o sic in.lu- 
serunt, ut dolio de monte per declivia przcipi- 
t2to, clavis oblongis et acutis coufixus exspiraret. 
Fuit et filius pateruz particeps exsecrationis, qui 
misere, nullis relictis heredibus, diem suum obiit, 
castellis, pagis et aliis facultatibus amplissinis, ad 
alienos devolutis. 

Interea dum hzc diversis per Ungariam locis 
gererentur, sultanus ipse Soleimanes transito pri- 
inum Savo, deinde Dravo, quem ponte operis ad- 
iuirandi constraverat, cum exercitu ducentorum 
millium, ad suhjugandas [Hlungariz reliquias venit. 
Occurrit adventanti cum donis ezimiis Erdelianus, 
frustra reguum ambiens, «uod asvaritie barbara 
Soleimanes ipse jam spe, licet irrita, totum devo- 
verat, ac libidini propri:e destinarat. 

Die mensis Augusti sexto Zigetum obsidere sul- 


reretur, etatis aynum septuagosimum sextum. Im- 
perio przfuit annis quadraginta sez eisex mensibus. 

Occupato Zigeto, Babosam oppegnaturi Tarei 
quosdam e suis mittuat, qui arcem dedi juberent. 
ld vero licet facturos se nostri negarent, quod ts- 
men cam defendi noa posse contra vim tantam sci- 
rent, incensani deserunt : quorem exeuplem Sa- 
chani et Zorgenses sunt imitati. 

Eodem anno, die mensis ejusdem vicesime ter- 
tio, sultanus Selimes secundas, statis annum qua- 
dragesimuim secundum agens, in. imperio Soleima- 
ni patri suecessit. Quippe cum ad Magnesi m in- 
tellecta morte pauris, ex Asia sunuma celeritia'e 
Iscodaram, e regione Constantinopolis sitam, hoc 
die pervenisset : niox ἃ Bostauge bassa, bortulano- 
rum przíecto, pro more triremi exceptus, et Cou- 
stantiuopolim trans Dosphorom vectus fuit. Et quia 
Seliues generum suum, Isehenderem bassau, quem 
prosultanum Coustantinopoli discedens reliquerat 
Soleimanes, dc adventu sue certiorem reddiderat, 
cum mandatis, utejus opera. stadioque res ad ie- 
gressum in urbem, pompamque regiam pertinentes 
Sine mora pararentur : mox iilo ipso die deducti 
iu sarajum, solio eousedit imperatorio illius cu- 
biculi, quod solis est sultanis. Osmanidarum gente 
prognats occupare permissum. lude per urbem 
proclamationes more majorum facts, quibus vota 
primum concipiebantur, ut auima Soleimauis in 


tanus cepit, quod licet acerrime propugnaretur ἃ (C paradiso felix aevum ageret, ac in perpetua gloria 


Nicolao comite Zerinio, fortissimo et immortalis 
gloria viro, prssidii przfecto; 1andem tamen 
die septimo mensis Septembris expugnatum fuit, 
ipsu comite Zerinio, cum insigni nobilium Un- 
g»rorium sirenyorumque militum numero, sic a 
Barbaris interempto, non inultus cum suis ut 
occubuisse dici possit, Quippe nou triginta. millia 
suorum duntaxat hostes degideraruut, verum etiam 
triduo ante supremam nostforum cladem sulianus 
Suleimaues, necdum victoria de Zigetanis potitus 
fremens et frendens infelicem exhalavit animam 
Ejus olitus tantisper occultoatus (uit astu vafer- 
rimi veziris bassa Meclemetis, uoctu etiam Sulci- 
mauis archiatro clam uecaio, ne per eum sultaui 
inors eniauart, dum socer ejus Selimes, Soleima- 
nis filius, occupato citra tumultum imperio, ad 
exercitum in castra venisset. Nam δὶ tain. genizari, 
quan reliqui milites, de morte sultani sui matu- 
ritus certiores facti fuissent, magno in castis ex- 
citato tumultu, tentoria thesauirosque regios, cum 
Christianorum et llebrzorum rebus, pro inore li- 
bidineque eua diripuissent , ac spoliis hisce ditati, 
neminis auctoritate contineri se amplius in olficio 
passi fuissent. Quz sane rerum apud bostes con- 
fusio militarisque licentia, Maximiliano Cæsari, 
numerosis $559 et exquisitis 1010 ex orbe Chri- 
stiano copiis instructo, præhere peroptataum o2ca- 
sionem rei. feliciter gerenda potuisset. Exstinctus 
fuit Soleimanes &uno Mahumctano 975 (Chr. 1566), 


quiesceret : deinde, multos ut annos. viveret sults 
nus Selimes Chan, prosperique sistus incremento 
continuo frueretur. 

Postridie, qui dies erat vicesimus quartus Sep 
tembris, e sarajo prodiit, seque per urbem pop«le 
spectandum exhibuit. Peregit et paternas exsequias 
ac magno animalium numero css0, cilisque co- 
ctis itidem innumeris, epulum funebre quibuivis, 
cum ingentis summae asprorum erogetione, pra- 
buit. Inde solemni pompa, maximoque suorum ap- 
plausu, in. sarajum rediit. 

Antequam bxc fierent, per lschenderem  bassam 
prosultanum evocari ex ompibus locis genmizaros, 
paternzs mortis adbuc ignaros, in oppidum non pro- 


D cula Constantinopoli situm, sub praetextu mittendi 


ad obsidionem Zigetanam militaris supplementi, 
jusserat. Ad eos Ischender bassa, Selime jam pe- 
ternuin in. solium collocato, de Selimis voluntate 
profectus , obitum Soleimanis, et successionem 
Selimis exponit. lude pro direptieuibus usu rece- 
ptis in. obitu principis Osmanidse, centom millia 
sultaninoruin eis. offert. Non ingrata fuit oratio 
basse genizaris, ea lege tamen assentientibus, ut 
largiores aunonz militaturis darentur. 

Selimes ergo geiizaris inauctoritatis, dic mensis 
Septembris v.cesimo septimo Constantinopoli disce- 
dit, et uiagnis itineribus Albam Græcam conteidit. 
Cum istuc allatum — postea. Suleimanis cadaver in 
urbem deduccictur, pedes ante. patersuu — funus 





661 


JOANNIS LEUNCLAVII 


fuit Zatusro Suendius εὖ!» medium wensem Janua- A quas Erdelianus etiam comprebendebater. Ejus cum 


rium auno Mahumetano 974 (Chr. 1567). 

Non magno post captum Zatuarum teiporis iuter- 
jecto spatio Suendius qui bellum. in Erdelii (ini- 
bus gerere non desinebat, nulla frigoris biberni ra- 
tiogue habita, Muncazium cum suis ebsedit, locum 
munitissiinum et huic beilo conflciundo cum primis 
idoneum: cujus prasidiarii vitam facultatesque 
salvas pacti deditienem fecerunt. Ea res animum 
Erdeliani mirifice perturbavit, ncc. minus accendit 
' ut totis viribus amissam munitionem recaperan- 
dam statueret, Nou. enim ignora bat, hac patere 
transitum in Poloniam et ſtossiam: seque praepediri 
occupato Muncazio, quo minus In poiterum subsi- 
diarias e regno Polonis copias babere posset : nisl 
eas per Moldaviam variis ambagibus et itinere diff- 
cili venire vellet. At mou contentus occupati»no 
Munezii Saeudius, wox ettam corona wilitari mu- 
nitionem Ifustianam cingere perrexit. Quod quidem 
non Erdelianus tantam graviter ac. moleste tulit , 
verum ctiam Budensis bassa : qui datisad impera- 
torem. Masimiliauum frequentibus litt:ris. hortari 
non cessabat ut 8 ccepta obsidione Suendium disce- 
dere juberet ue luchoatum pacís componeudz nego- 
tüum impediretur. Simul etiam suis in. consilium 
adbibitis deliberabat ; quanam via posset obsessis 
open ferre. Cuinque jam. pridem de hisce rebus 
omnibus ad sultanum Selimem retuliset, indigua- 
tus ille Periarum bassam exercitum suum cum 


aliæ leges et conditlienes erant, tum uti quisque sibi 
retineret quidquid eo belle cepisset. id vere ple- 
rimum Maximiliani rebus profuit. Nam nes. suos 
opers Suendii sic ampliarst, ut. ad quadraginta 
milliaria Germanica eis et ultra Tibiscum late do- 
iwiuaretur : qua. quidem in regione multz sunt 
arces, multe mun:tiones insignes, partim ab hoste 
capi, partim facte diligentia Suendii, partim 
juchoatz. [Jem et zrarii novi. (Cameram vulgo 
vocant) in iis locis auctor exstitit, de quo non leve 
subsidium publicis rebus accessit, castris, aliisque 
manitis locis, eum imperio Germana, justis «t 
gravibzs de causis, prafecit* totam denique rem 
limitaneam matura provilenia, tam in Ungariz, 
quam vieinæ Styrise &uibus constituit : anno 975, 
ct 976 (Chr. 1568 et 1569). 


lloc anno 976 (Chr. 1589) splendidissimum εἰ 
iuatructissimum Veueiiis navalo, sub medium men- 
sem Sepiembrem, accenso Lormentario pulvere, 
maximo cum reipublice detrimento conflagravit. 
Ibidem tau in urbe, quam terra. continente, diu- 
turna et inusitata quiedam erat annonæ charitas. 
Quawobrem sultanus Selimes, licet initio reeni 
pacem, a Soleimaue patre cum Venetis initam, con- 
fBirmasse, tamen vel ambitione propria, vel suorum 
impulsu, vel boc Venetorum adverso casu perinoies, 
bellum eis inferre statuit, quæsito pretesztu, quasi 
Cyprum nullo jure possiderent, quae ob swecessio- 


Womaniz beglerhegi copiis conjunetum in. Unga- C nem gentis Osmanidarum in jura sultanorae 


riam 861 ducere. jussit. Utrumque tauen ab in- 
stituta. Selimes expeditione mox revocavit, cum in- 
tellesisset, Verautium — Ágriensem  prresulem, οἱ 
Chris ophorum Tifembachum baronem, Vieuna Con- 
stentinopoliu ablegatos, ad se contendere. Quam- 
ebrem et Budensis bassa, missis asd imperatorem 
Maximilianum muneribus amplissimis, petiit , ne 
twi bari pacis tractationem pateretur, Sua. quidem 
ex parte futurum agebat, ut palis transfgerentur 
oinnes, qui per Caesaris ines. excurrendo. damnum 
dedisscnt. Mae ille multoties pollicebatur, sed e 
diverso duces Erdeliani, cum duendium viderent 
ahiisse Cassoviam, ne spem pacis interturbaret : 
collectis non magnis coplis, impressione nee opinata 
[isuarum adorti ceperunt, occupatis etiam therwis 
quas Rivulos Dowinorum appellant. Has enim Suen- 
dius antc biennium cis ademerat. Id ubi factum 
Wuberus accepit, legatus Suendii, magne vir belli- 
cis in rebus industriz, mox cum justis equitum pe- 
ditgmque copiis accurrit, et hostibus inexspectato 
su9 territis δίνει, Risusrum, adhibita vi maxima 
recuperat, prsesi diarios interficit, moxque. Rivulos 
etiam nullo negotio recipit. Quippe casu quodam ac- 
ceuso pulvere tormentario, castrum ardere. coepit ; 
ideoque majori parte propuguatorum exstincta, in 
Ruberi potestatem venit. 

Auno cenique Mabumetsno 975 (Cur. 1568) 
pax ociavo quoque anno renovanda inter. Mavim:- 
lanum Augustum, sull:ngmquo. 5-limem coiit, 


Agypti, ad se directo pertineret. Licet. enim Seli- 
ines avus et Soleimanes pater, annui tributi, quod 
a Venetis ejus regni numine pendebatur, solutione 
contenti, poasessionem insule "Venetis bactenus 
reliquissent : nullum tamen boc sibi gignere præ- 
judicium posse dicebat, quominus jam tributo re- 
pudisto, regnum sui juris occuparet, ac sibi reti- 
neret. 


Itaque mense Februario sequentis anui, Cuba- 
tcm Zausium Constantinopoli Venetias ablegarit, 
qui ἃ δεηϑία Cyprum repeteret ,. ac. recusaturis 
belium denuntiaret. Appulit is Venctias sub initium 
mensis Aprilis, auno 977 (Chr. 1970), et maudate 


D Selimis exposito, repulsam tulit. 


Quapropter mense Malo wissi cum classe mihite- 
que fuerunt, qui bellum Cyprium gererent, Masta- 
phas bassa, copiarum terrestrium, et. Pialis Alis- 
que basse, classiariorum praefecti. Pialis provectus 
cum suis ad Tenum, insulam Venetorum in Ego, 
ferro ac flammis eau, non sinc gravi tamen saorum 
jacturo, direptam vastavit. 


Mense Junio Sebastianus Venerius, insula Cor- 
cyr maxima cum potestate. praeses, Soppetoum 
castrum Albanis, non procul a Corcyra situm, 
cxpugnavit, eique presidio imposito, ac rebus ne- 
cessariis munito, Manuelem Murmurium oriundum 
e Napolio Romsniz (Naupliam Argiæ veteres ap- 
pellavere). praefecit. 





671 


JOANNIS LEUNCLAVII 


672 


Tunc etiam Turci. potiti. fuerunt. Antibari, per A viri, inagnus regni Castiliz: Comniendator, Ascanius 


summan ignaviam deditionem faciente. Alexandro 
Donato prafecto: itemque Butua, qua defendi 
non potuit, quod essel versus inare parum mu: 
nita. 

Viuzalis et Caragosa Ruisus, cum ad insulam 
liesenam. appulisacut. (Farum Dalinate vocant, 
uhi Fareusis cst epitcopatus), suburbia depopulati 
sunt, arcem, quam egregie munitam vidimus, ten- 
tare non ausi. Liesena relicta, Curzolam peticrunt 
quam Corcyram Nigram vocant, liaud procul. inde 
dissitam : cui quidem iusulæ ὦ} $63. aliud de- 
dere damni, quam quod. Ulatim pa;um flammis 
injectis exusserunt. Nam cum oppidum insule, 
«quod ipsum quoque Curzolie. uouen habet, a viris 
desertum, — aggrederentur, 4 feminis, animose 
patriam defendentibus, memorabili eum marium 
Curzolanorum, et. ipsorum hostium iufamia, femi- 
neique sexus. immortali laude, rejecti. fuerunt. 

Famagustani per integrum annum obsessi, cum 
foriüter hactenus omnem vim hostilem sustintis- 
sent : tandem in extrema rerum. omuium penuria 
dediiionem feceruut, his legibus : ut. Venetis vitse 
concederetur incolumitas, et uti cum armis suis ac 
facultatibus in Cretam deducerentur ; Græei domos 
sua* incolereni, possessionibus suis fruerentur, 
ritu Christiano viverent. Quibus conditionibevs a 
Mustapha bassa, initio mensis Augusti, anno 979 
(Chr. 1572), laudatis et approbatis, ipsiusque manu 
sulisignatis : die quinto dicti mensis Augusti prodiit 
ex urbe Marcus Antonius Brazadinus, sub quo de- 
fensa fuerat hactenus, et cum illustri nobilium vi- 
rorum comitatu in Mustapliz castra venit, eique cla- 
ves civitatic, quod in deditionibus fleri solet, obtulit. 
Exceptus initio comiter a Mustaplia bassa, mox ab 
illa crudeli b-Mua, per summum sceelvs violata fide, 
cum aliis per ludibrium afficitur exquisitis injuriis, 
tm ad extremum vivus. excoriatur.. Laurentium 
Teupolum, Paphi praefectum, qui et ipse cum aliis 
Famagustam singulari virtute propugnarat, suspen- 
dio Mustaphas necari, caeteros. dedititios immani- 
ter contrucidari jussit, Turcorum, qui obsidionis 
principio in universum ad ducenta millia censeban- 
tur, in quibus erant Azaporuim 80,000 yeuizarorum 
15,000, Volonum | (Acanzios ipsi vocant) 60,000, 
periisse coustat obsidione durante, supra 80,000. 

Erst initio belli Cyprii, deſendendæ contra Turco- 
rum vim, reipublice Christiana causa, percussum 
(us lus inter Pium Quintum. pontificem maximum, 
Philippum regem Hispaniarum, et senatum — Venc- 
um. Ejus fuederis copiarum omnium designatus 
luit imperator Joannes. Austrius, Karuli Augusti 
filius, Iispaſi frater. Pontifex suis triremibus Mar- 
cum Antonium Columnam, ducem Talliacucciauum 
nobilitatis Roman principem, prafecit : Veucti 
amplissiua, quam iustrüuxeraut, classis. imperium 
Sebastiano Venerio, quem postea. ducem. quoque 
suum ercarunt, commisere, Priſer hos et alii 
Exc crant. ds capeditione principes ct illustres 


Cornianus, Joannes. Andreas Doria. princeps Met 
plitanus, Augustinus Barbarigus, Marcus Quirinus, 
Antouius Caualis, Veneti : Alexander item Farae- 
sius, Octavii ducis filius, princeps Parmensis ; 
Franciscus Maria, Guidonis Bbaldi lius, Rovereas, 
Urbini princeps, Paulus Jordanus Ursinus, dux 
Braccianensis ; Alvarus marchio Sancte Crucis, 
ct alii plures. Hsec classis cum mense Septembii 
Messana Sicilia solvisset, bostilesque navales copias 
ad lnebechtim subsistere (sie Turci nomiuant civi- 
tatcm, quam nostri Lepantum appellani, veteres 
dixere Naupactum) nuntiastum esset : tandem δὰ 
portum insula Cephallenise, quem valiis Alexan- 
drinse vocant, appulit. Stabat haud procul a nostris 


p i" Inebechtine ainu, qui Coriathius olim nuncepa- 


batur, classis hostium : eui cum imperio prseeraet 
Periavus bassa copiarum terresvium, et Alis bassa 
sociorum navalium dux supremes. ἔπιε — hos, to- 
gnito Christianz classis adventu, sententiarum di- 
versitas exstitit, Pertavus abstinendum judicabat a 
prelio, quod conjuneta jam Christianorum  classle, 
unius impcrio ducis regeretur : exspectandum esse 
perexiguum ad tempus, quo futurum sit, ut, illopgrz- 
scetim anai tempore, solvatur. Alis econtrario 568» 
tiebat, omnino dimicandum. A Pertavo stabant rei 
navalis peritissimi veteranique duces, Sirocus Ale- 
xandriz sangiacus, Czrabuces sangiacus Sourisaris 
in Caramania sive Cilicia maritima  Mecbemetes 
hegus, Salze aisi fllius, sangiacus Eubosse sive Nc- 


C groponti : cam Ali vero sentiebant, Chasanes begus, 


Clisiradinis Barbaross:e filius, Uluzalis prosultanus 
Cesaivensis, et Caias begus Smyrnensis sangiacus : 
quorum sententia tandem vicit, Ulozali jubente in 
medium proferri et recitari mandatum sultani Seli- 
mis, quo victoriam uti prosequerentur, eis injungebs- 
tur. Ouinium ergo sententiis decretum, preelium quod 
non minori animorum alacritate nostis etiam expe- 
tentibus, commissum fuit ad tres exiguas insulas, vel 
marinos potius scopulos, quos Cuzolaros bodie tam 
Gr:ci, quam nostri vocant. Victoria potiti suut mu'- 
tisa seculis inaudita Christiani. Periit occisus Alis 
bassa. Pertavus 2nimadverso przseuti suorum in- 
terit, non magno navigio fugiens ad terram evasit. 
Uluzalis mari profugit cuan triginta. plus. aiisuusve 
trireimibus. Caesa fuerunt hostium ad 25000, capta 
4000. Classis hostilis universa, cum spoliis intmen- 
sis, Christianorum iu potestatem venit ; iis duuta- 
xat escepüs triremibus ac navigiis, cuim quibus 
Uluzalim evasisse diximus. Liberata Clristiana man- 
cipia supra 14000. Pugnatuin die septimo mensis 
Octobris, anno Maliumetano 979 (Chr. 1572). 

Hac Turcis illata clade, Veneti Margaritinum, in 
»iümeriotarum regime, que Albaniz pars est (sica 
Ce auniis dictam montilius aliqui putant), baud pro- 
cl ἃ Corcyra sitim, deditione ceperunt. duodecimo 
304 die Novembris, vitum facultatesque salvas 
paciscentibus Darbaris : ct ipsum eastrum wo igne 
coucreinstum dirueruat, Seppotoum quoque deser- 





ΟἹ 


JOANNIS LEUNCLAVII 


676 


adventus Octobri mense praeceilentis anni. promis- A sus ejecti sunt. [Hispani ex Africa, intra trieesimnom 


sns fuerst, cum 40 trireuribus, qnarum navales 
sbcii muros Tunisin:s urbis ad structuram novze 
wuuitionis demoliri debuerant : quod factum not 
fuit, quantumvis Austrius in vicina Sicilia degeret, 
Erat etiam praesidiariorum militum. deminutus 
numcrus, exauctoralis temere nonnullis, quus 
omnem in eventum retentos. oportuit, 1100 mode 
per ignaviam socordiamque factum, ut in hos- 
tíium potestatem munitiones lix nyllo prope ne- 
gotio venirent. 

Turci primum Guletam obsidere coeperunt, cui 
Petras Carrera. Hispanus prserat. Ei Serbel'o- 
nium de sabsidiis mitteudis urgenti, quanquam 
loco munitivri esset, Serbelloniano necdum ad 
Ünem perdueto : tamen 650. pedites partim Itali, 
partie flispani fuere missi. Hinc a Turcis etiain 
Scrbellonius obsessus fuit, quorum exercitum no- 
vis adductis copiis Ramadam Cesairis begle:begus 
adauxerat. Carrera denuo subsidium petit, Ea res 
auxium Serbellonii animum nou parum torquere. 
Si nullos misisset, futurum verebatur, ut (in ip- 
sum amisase Gulete culpa conferretur : sin autem, 
ut suo semet praesidio nudaret, Niliilominus con- 
cessa Carrers wanus subeidiaria. Duobus ipterea 
navigiis appulerunt ex Hispania 609 milites Hispani, 
qui noctu per ipsas Turcorum excubias penetran- 
tes, cum vexillis et vestibus Turcicis uterentur, 
et quosdam Turcice loquentes secum haberent, 


el sextum dicm : amissaque per summam ignaviam 
ea que Karulus Augustas in potestatem optimo eon- 
silio redegerat, ut securitati Sicilig, regn Neapo- 
liani totiusque tum Italis, t«m Bispaniz consule- 
ret. Fuerunt autem hzec 3Qno 981 (Cbr. 1544) gesta, 
cujus initio Veneti certas obcausas, non cousut- 
tis et invitis adeo, pontifice atque. Hispano, conira 
leges loderis, p»cem cum sultano Selime feceraat. 

Tunc etiam Corcyra muniendz Venetis occasio. 
nem prebuit exscensus crudelis in eam iasu- 
lam Sinanis basse, redeuntis ex Afrieano bello. 
Nam licct ab insulanis, ei plaeandi hominis eauss, 
cujus presertim tune vietoriis insolentiam norant, 
munera quidam offerrentur : tameu. illis rejectis 
immaniter in 606 grassates est. Missi hoc momine 
luerunt in. Coreyram cum alii reram militarium 
periti, tum etiam Sfortia Palavicinus, Marchio 
Curtis majoris. Horum «consiliis ita tum munit 
cum oppido fuerumt arces illæ prsealtis in rupibus 
Sitz, vereque capat inter nubila (quod Maro dizi) 
condentes, quas ipsum mare circumfluit : nibil ut 
equidem viderim adversus omnem vim hostilem 
firmius, nibil inexpugnabilius. 

Annus U83(Chr. 1575) memorabilis est. plures eb 
causas. Nam exstincto suliano Selime lI. filis 
Murates lil ejus nominis, auspicatus eat imperium, 
cum ipso bujus anni ' Christiani principio. Agebat 
id temporis snnum setatis 37. Ante omnia recepto 


Culetam ingressi sunt. Taudem et tertio Carrera (? more barharo strangulari quinque fratres sues, 


militem sibi submit 84 Serbellonio postulat, et 
quiayentos beneficio noctis usos impelr4t, cum 
egregiis profectis, ae inter alios, Satazaro ma- 
gne virtmiis et existimationis viro. Nibilominus 
arx Guletana Turcorum in potestatem venit. Neque 
defuere, qui Carreram proditionis insimularent. 
l'rius quidem certe, quam Turci appulissent, vel 
per inscitiam, vel superbiam, quingentos milites 
veterapos Italos adniittere. noluit : quod minime 
concessurnm se diceret, ut in ejus gloriz? partem 
venirent lali, quam Hispani Guleta defendenda 
consecutüri essent. Equidem apud ipsos Turcos 
cx fide dignis hominibus accepi, Carreram fuisso 
virum prorsus ignavum et formidolosum, qui pul- 
veris tormentarii nidorem ferre non posset, nec 
tolerare fulmina displosarum macbinarum : quz 
sane quoties in hostem exonerabautur, ipse subter- 
raneis se testudinibus, concameratisque locis ab- 
debat, bombaceque suas obturabat aures. Ferunt 
ei Turci proditionis obtulisse preuium regni Cy- 
prii praefecturam : neque tamen dedititio peper- 
cere, aed tanquam vili mancipio sunt usi. Capta 
Guleta, prater aliam. pradam potitus est. Sinan 
bassa quingentis machinis bellicis, cum ingenti tor- 
mentarii pulverig aliarumque bello necessariarum 
rerum, et annougz copia. Nova quoquo deinde mu- 
nitio ἃ Turcis occupata fuit, noh tamen multo si- 
πὸ sanguine : capte eiiam Serbellonio, qui crude- 
er a Sinane bassa tractatus fuit. lloc modo prot- 


natu se minores, in presentia sua jussit : quorum 
minimi cervicibus et jugulo eum pre more nervus 
adhiberetur, incertum an tenerioris in huuc amo- 
riscausà 366 motis, δὴ conscientia patrata 
crudelitatis in omnes, illacrymasse quidem ipsum 
constat. 
ltidem mortuo Scaeho Techmase Paribico, sue- 
cessit filius non primogenitus, Muchemetes Hada- 
bendes ; nec Ismail, ejus nominis in hac Sophiaa 
Fawilia secuudus, secundo loco genitus , sed proxi- 
mus ab bis Haidar Mirises, qui annis aliquot sutex 
patris ip reguo suprema cum potestate vices ges- 
serat. Is tamen. vix 15 diebus regno frui potuit, 
Occisus ἃ sulianis quibusdam, sive proceribus 
regii, qui cum odecaut. Hi deiode secundo genitum 
Scachi Teclunasis filium Isuailem, ejus nominis 
secundum, e carcere productum rcgno praeliciunt. 
Fuerat enim a patre conjectus in carcerem, prop- 
ter quorumdam procerum «elationes, et in eo. plu- 
ribus aunis hseserat. Jam reguo potitus, ul animos 
suorum exploraret, ac prsesertim ut cognosceret, 
quinam essent illi suliani, quorum iupulsu et 
consilio custodis mancipatus a patre fuisset, sc- 
eretum in locum semet abdit, et quorumdam opera, 
quibus maxime fidebat, mortem »uswm publicari 
curat, Ejus rei fama diversosin hominum animis 
motus, prout affectus in Igmailem quisque fuisse, 
excitavit : in adversariis et hostibus lztitiam, in 
amicis luctum. Hoc modo prodenubus semet ioi- 


671 


SUP'PLEM. ANNAL. TURCIC. 


618 


nicis ae delatoribus, illatum ab íasmaile mortis A sangiaeum hene Curilum lladrianopoli prehendere 


supplicium fait. ldem noua sultanos duutazat sibi 
sspectos, verum etiam fratres 2805 emnes, quot- 
quot nancisci potuit, e medio sustulit. Et quia de- 
fcies.e tuac a Turcis sangiace quodam Curdo, 
de «quo tnos dicturi samus, aliqui proceres Ismaili 
sectoreserant, οἱ illam. Turcis dederet, nc. paz 
imer ntramque gemtem dedum inita servataqne 
violareiar, soa medo consiliis corum non obse- 
cutus esi, veram etiam dédendi supphceis auctores, 
beiligae Tur&áci disasasores, posa capitis, οἱ 
proditores affecit. Qus bominis severitate nimia 
plerique graviter offensi, 2ex10 regni inense venc- 
num el, seréfis opera, propinsrunt: quo — hausto, 
vitai eum morte commetavit. 

Anne 985 (Chr. 1576), Sv phanus Batories, Somlia- 
nus, nobilis Ungarus, carteroquin heroici vir ani- 
wi, qui paucis ante aunis exstiacto Josnni Sigis- 
munde Erdeliano bego (mortuus enban is feit anno 
Christiano 1571, qui Mahametanus erat. 978 cum 
omere tributi asavi,seltano Me:elmanorum sol- 
veadi, successerat ; commendatione sultani Mu- 
ratis, ^sLreni sui, Polonis rex facing est, cum 
Henricus; Valesius Gallus, ques ipsum quoque 
l'oloniz regno potitum  epers sua NMurates jacti- 
tare solchat, a werte Kareli iratis e fl'elonia. pro- 
fugus, de seuientia procerum regno fnisset abdi- 
catus. 

Eodem anne Scachi Techeasis flies primegeni- 


suis cum zausiis conatar ia sultani Muratis ll mes- 
«ita, Curdas se cum sais defendens, ipsum ibidem 
iutericit, caeteris partim occisis, partim vulnesatis. 
Mac de causa Selimes ei, cum omnibus sais, cer- 
vices apiputari jussit. Cum illo jegulate, fiatris 
ejus filius successiouis jure sangiacatam ipsius pos- 
sidcrel: quiam alius agnains adita porta Osmanica, 
partim oblatis, partie premissis ingentibus donis 
tam ipsi sultano, quam consiliariis ejus, quos vc- 
Zires »ppellant, agnau δαὶ sangiacstum impetra- 
vit. Citatus alter ad Portam, qui rem omnen intel- 
lezis-et, sibique metuerei, ne absque culpa sua 
ferret eamdem porsam, qua petrues affectus foerat : 
devitata profectione ad Portam, qua.i de smiani 


B Selimis obtinenda gratia de-perans, im Parthiam 


profugit ad scachum Ismailem seenndem, qui tunc 
rerum apud Parthos potiehaiur. Sciendum vere, s»n- 
giacos illos Curdoram, licet imperio sultani Osma- 
nidm contineantur, 508 tamen it3 praclici, quem- 
sdmodum 4.1} saugiaci solent : sed similes esse 
vaivodis, sive palatinis, et prasidibus Erdelii, Va- 
lachiz, 3,67 Moldavie; ques oportet. esse filies 
procerum, in ipsa regione pairia natos, et a. suis 
eptimatibus ac popalis electos. Curdi vero hand 
dubie dacont origines ἃ Chaldzis et Mesopotemix 
popelis. Nam in hodiernum usque diem multi Car. 
dorum priucipes reperiuntur ia regione Bagadatis, 
qux Babylonia veteribus est, εἰ Carahemidz, qux» 


ius Machemetes cognomiac llodsbendes, qued Persa- ( Aida, et iu Diarb-kir sive Mesopotamia quarum 


rum liagus Dei servum significat, morteis fravribes, 
lfaid»ri Mirisz, stque lamaili secundo, succedens ; 
licet 3 natura quictis cupidus eséct, inchoatum [2- 
men ab [smaile fratre contra Turcos 1 eliem prose- 
qui statuit : qued ei &lies esset emir Chan Mirises, 
magai Juvenis animi, gerendoarumque rerom impri- 
mis avidas. Danc copiis suis supremo cum imperio 
prefecit. C»usz belli varie fecerunt, quas paulo 
sius hic repetens, nesquam ob aliis hactenus 
ita proditss. Operam enim dedimus, ut in ipsa Tur- 
cia certi aliquid de rebes hoc leilo gestis cegno- 
sceremus ἃ Ade dignis bominibus, spretis volgo 
jactatis, perque litteras sparsis hiuc. inde rumus- 
culis, ct rerum sovarum Benuis. 


regionum populi Chaldmi sent ct Assyrii Ware 
et Scheherezuli vicini, ac l'ersarum ad fives usque 
se porrigentes. Praeterea. ἔοι» δι, Arabes hedieque 
Chalizam vocare Keldsn, quam Perse cum Os- 
manicis Curdistanum, hoe est, reg:am Carderum 
appellant. £t omnes isti populisectz suat Mahbume- 
lanæ. Cum igitur ad Persas saugiaens ille Cordes, 
de que dizimus se contslisset, nen. mode  perhe- 
maniter eum excepit Ismail scachus, verum etiam 
omaem soam opem illi ad recwperandam ari- 
lam patritamque ditionem obtalit. Hugreves suem 
bassa, qui Woni &nitimsque regienis tum begler- 
beges crat, cxterique sangiaci limitanei, qui ad 
beg'erbegatum ipsins pertinebant, cum basce res 


lamaile scacho sagerstite, quidam sangiscus ua- D inicllexissent, damnum Persicis finibus perczcur- 


tione Curdus, cui nomen Abdallas begus, cum 
quasdam ob causas ia suspicioncm venisset, impe- 
raute sultano Sclime ll, patse Muracus Id, evocs- 
tu fuerat ἃ sulno  Sclime, sub alio pratiextu, 
qui barbarorem mos est, ad Por.asm ali. se con- 
f rret. Pareit. sultoni maedaie Curdus, nullus 
sili culpse come us, εἰ Hadrisnoyolis ad κυ! δόσει 
Sclimem venit. Mandat Sclimes, ut captus in ear- 
eccem conjiceretur. Solet boc $cri, cum mager au- 
ctoritali« vel familie viri apprebendendi sent, yr 
zansorum f ag-am, qui praest aulicis aebiloribus, 
qu bus τ] δον Mesulesnorem etitur, que aadao- 
dum principes testi commissarierum variis in 
tcbus expediendis opera. Dum zaesivrem bassa 


siones inferre cerperunt, quod dicerent, lamailis sca- 
cbi colpa mutnam pacem viulatam esse, quei sal- 
t»ni Mussimanorum fugitivos e$ perduciics suam 
ia (mtelam conta pacis leges recepisect, eis- 
que decrevisset opitalari. Hoc belli gravissimi, 
quel bactenos inter Persas et Tarcos geritur, exor- 
dium fuit. 

Acccdevant et alie. causa, praesertim ex. saper- 
stiLionem dissidiis, vau3q"c somniorus  ebserva- 
ljonc, Cu) gens Turcica nimium quaestum obge- 
xis est, collects, Nam amie tricnmiem pe 
felisa passim aliquet illorum millia, qu 
Turcicis, corumque diseiplinis ac rtudiis 
bert (νι οι htalasiee we dicem) Sese ὦ. 


679 


JOANNIS LEUNCLAVIL 


68) 


rant, aC. f'ersarum sive Sophinorum religionem A imperii sulianiei. Per serpentem. intelligi hosteu 


Turcicis opinionibus anteferre se professi fucrant, 
adeoque longius ea secta quotidie serpendo, tantum 
incrementi sminpserat, ut. etiain. Constantinopoli 
reperimentur, qui eam probarent, Sownia vero 
fuerunt hujusmodi, quamvis apud Turcos. necduin 
certo const t , an .sultani Muratis hæc fuerint, 
sn ejus sacerdotis, quem sultani δαὶ scbeichem 
Turci vocant. Creditum tamen a pluribus, ipsi- 
mct sultano Mnrati oblatum fuisse somnium prius, 
et alilerum Muratis sclieichi: quo nomine veniunt 
ceri sacerdotes, pro viris sanctis apud ipsos 
babiu. Quippe per quietem stare sibl visus est 
in medio mundi, sub arbore maxima, cujus es- 
sent rami duo, longissimum ad intervallum. cx- 


ipsius orientalem, hoc est, seachum Persicun: 
quem bello superaturus sit, εἰ occirurus, ejusque 
regnum adjuncturus Osmanidarum imperio. Cun- 
siniliter etíam per id, quod linamus azemes 
przlio scheichem Haidarem adortus vicerit, (utu- 
vum signilcari, ut Persarum hæresis, una. eum 
omnibus, qui ea.« seetarentur, usque adeo (issi- 
peiur et aboleatur, eullum ut. ipsorum vestigium 
futurum sit reliquum. l'reterea. sultanum  O:ma- 
nidam futurum mundi totius chalifen ac. domiua- 
torem. : 

lloc odo cum utrumque somniui scheiches 
interpretatus esset, voluit. sultanes 368 BMorats 
eliam hoggige sui (sic apud ipsos vocantur, qui 


porrecti. Nam alter ad extremos solis orieutis, g nostris sunt. presbyteri) judicium audire: cui sta- 


alter ad occidentis fines extendebatur. Priæterea 
sibi visus est  conspicari serpentem maguitudinis 
immensa, quem ab oriente profectum, et ad. se 
provolutum, fust», quem manu teueret,  luter- 
fecerit. Hoc somnio nonnibil commotus, et exper- 
rectius fuit. Prius vero, quam ad explicationem 
alterius somnii accedamus indicandum lectoris eausa 
venit, Mahumetanos, ultra quatuor Mahuwetis $0- 
cios, quorum nomina sunt, Ebubekir, Omer, Osian: 
ev Alis (et. fuere Mabumetis hi successores, ac 
propegatores Mabumetanse superstitionis), alios 
quatuor eximios imamos sive doctores venerari: 
quorum primum  Ebahanifem, propterea quod 
supremum inter hos locum obtineat, imamum 


azemem sive doctorein. suminum appellare solent : C 


alterum vocant imamum  Maliehim, tertium ima- 
mui  Schaaffim, quartum — imamum Achmetem 
Hleubelim. Hi quatuor sive doctores, sive sacerdo- 
tcs, Persis infestissimi fuerunt: ac vicissim ta- 
guo Persis est in. pretio Scheiches Haidar, auctor 
reli,iouis ipsorum hodierna, quem extreme. Turci 
detestantur. Cum | igitur obdormiissct, videre sibi 
visus est prope portam paradisi Ebuhanifem, «qucin 
(uti modo diximus)  imamum  azemem vocant, 
loc est, suminum sive sacerdotem. sive penuli- 
cem. ds cempellato sultani Muratis. Scheiche vel 
vire illo. religioso ; Abi, iuquit, ad chalifeu terree 
(hoc esi, ad. vicarium. sive suceessorem propliete 
Mahumetis. Nam. persuasi sunt. Osmauici, princi- 
pem suum. esse chalifen bujus saeculi), eique di- 
cito, inamum  azemem hoc ipso die, cui egredi 
c paradiso vellet, selicichem. Hlaidarem. ante para- 
disi [ores invenisse; quem prelio adortus, nou 
modo wiceril, verum etiam occiderit; adeoque 
s clam ipsius nunc finem habituram. PBortaberis 
ergo chalifen, ut adversus lizereticos. arma capiat : 
quos 2u xilio divino superabit, deque facie terre 
C issipabit. 

lecitatis ducbus hisce somniis, primum sul. 
tau Muraus. Scheiclies sic. interpretatus est, ut 
dwerct medium. mundi significare sedem ipsius 
sulani Mura is imperialem; ct arborem cum 
4uo.lus maximis ramis, denotare amplitudinem 


tim ea. placuit interpretatio. Neque defaere, qui 
dicerent, secretum. quemdam inter bunc hoggiam 
scheichemque consensum, mutuumque de persaa- 
dendo sultano paetum  intorvenisse. Solus Meclie- 
metes bassa vezirazemes, quem supra Selimis Il 
generum fuisse diximus, et qui deimceps anno 
Christiano 1579 domi suz, cum onnibus adeundi 
86 facta copia jus diceret, nequiter a .Dervisio 
quodam interfectus fuit; auctor ejus belli esse 
poluit, quod libere consulenti se Murati diceret, 
nequaquam Persis bellum inferenium, qui jam 
lot abannis pacem OOsmanidarum eum gente co- 
luissent. Rationibus et argumewtis aliis adjun- 
gebat elegans, quod Grecis εἰ Turcis. usitatum 
est proverhium:; Caudam serpenti, qui dormit, 
non esse caleaudam; czteroqui. fiturum, ut. exci- 
tatus, eapite sursum erecto, terribiliter pungat. Ad 
sumiusm, bellum loc Mecheimuietes. Uassa modis 
onibibus dissuadebat. 

Addendum et lioc, ul odia gentis utriusque mu- 
tua rectius intelligantur, Persas — inimicissimos 
esse tribus Mabluimetia prophetse sociis, Ebubekiri, 
Omeri, et Osmani : studiosissimos autem quarti, 
videlicet Alis. lidem Perse tradunt, angeluur Ga. 
brielem, cum e colis in terras portaret Alcoranum 
(quo libro Mahuimetanorum lex coutinetur) Ali 
reddeudum, errore quodam eum Mabumeti obtu- 
lisse ; Deumque, velut ea. re nequaquam. offensum, 


p dui Mabumetera. quoque iali dono gratiaque di- 


ynum videret, plane. nibil oblocutum essc. Præter- 
ea dicunt iidem Periz, primam uxorem. Maliume 
Lis, cui nomen fuerit Aische, nunquam fuiste 
castam. hio. prophetam Maliumetem, qui se. puta- 
rel inventurüm virginem, ac pudicam, reperisse 
plane. contrarium. Addunt etiam, quod esstincte 
propheta Malumete, cum Alis propinquus et ge- 
ner cjus, electus fuisset chalifes sive vicaries eL 
successor ipsius; Ebubekir lavore malignorum 
quorumdam adjutus, per injuriam , contra ἰα- 
ctum ἃ propheta testamentum, se constituerit cha- 
lifen. ldem pest ipsum, reliquos etiam duos, 
Omerem et. Osmanem, factitasse. Alim — intecea 
quadam iu spelunca semet abdidisse, donec om- 


63! 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


» s ordine morerentur, atque ita tandem eis suc- A patet, apud Turcos pluris Christianos religione 


cessisse. Cum ergo tres isti eontra supremum 
elogium testamenti przceptumque  prophetz. Ma- 
bumetis deliquerint, nullam iis Perse ἢ lem ad- 
hibent, quas a tribus ilis vel tradita voce, vel 
litterarum monumentis prodita sunt. πὸ ubicun- 
que libros ipsorum et seripta reperiunt, confe- 
siu flammis exurent, et cradeliter in eorum 
observatores animeadvertunt, lidem Persae 502- 
clwm sive regem suum adorant, et ila. veneraun- 
tur, ἃς si deus quispiam terrenus esset. Non eiiam 
quinquies interdiu noctuque precari solent, Osma- 
nicorum more, sed semel duntaxat. Ad. summam, 
sccialores sunt religionis a doctore quodam eis 
traditz, cui nomen fuit scbeiches Haidar: et qui- 


diversos, quam Persss Mahumetis cultores fleri. 

Expositis belli causis et initis, et pleaius 989 
quidem ac verius, quam antehac prsestitum ἃ quo- 
quaii sit, cujus quidem labor in publicum exierit, 
nunc ad ipsas bello gestas res accedamus. 

Dictum soperius, inchoatum fuisse bellum sub 
Ismaile secundo, scacbo Perssrum: quo non multe 
post mriuo, licet frater et successor in regne sca- 
ches Muchenmetes [lodabendes captum a fratre 
bellum prosequi decrevisset, tamen ut eo paratior 
accederet, aliud agendum, et aliud simulandum 
duxit, regno presertim non ita pridem adito, nec 
satis adhuc compositis rebus, quss Ismailis teme- 
raria crudelitas mon parum perturbarat. itaque 


dam ex ipsis alterins quoque doctoris vestigiis B moderationem quamdam pra se ferens, qua turbis 


iusistuut, quem imamum BHarustim appellant. Hi 
duo doctores vel imami exstiteruut iu urbe fPer- 
sarum Rezo, quo tempore vixeruat Erdebil, Usum- 
chasanis scachi Persarum gener, et scachus 38- 
mail, ejus nominis primus, Erdebilis lius, Usum- 
chasanis ex Martha ilia nepos. Cumque doctores 
hi tam concionsni0, quam scribendo, ea propo- 
suissent, qua diximus, duo illi principes, Erdebil 
ei Ismail, pater εἰ lilius, eorum doctrinam se- 
ciamque probarust et auplesi sunt. Ac. Bllii qui- 
dem ismoilis, cognomento Sopbini, ea felicitas 
fuit, ut nova religionis, quam Sopbisnam vocarunt, 
fama conÜuentibus ad ipsum parvis initio, dein- 
de majoribus hominum copiis, tandem praliis vi- 


inter utramque gentem nuper exortis. remedium 
afferre cuperet : legatos cum litteris ad sultanum 
Muratem misit, quibus significabat, nunquam se 
frauis in abrumpeada pace consilium probasse, 
sed in primis hoc semper desiderasse, uti semel 
iuter utramque familiam constituta, totque jam 
ab annis culta paz εἰ amicitia mutua, perpetuo 
conservaretar. 

Ab altera parte Marates, qui veram crederet 
expositionem ac declarationem | indicatorum som- 
hiorum, et citra intermissionem ad inferendma 
Persis hereticis bellum accenderewr ὁ — praedictis 
scheicbe atque boggia, flocci legationes ac litteras 
scachi Mucbemetis facicbat : adeoque vix awduis 


ctos Persarum reges, Jacuspem avunculum suum C legatis imperabat, ut nemerosus 3c. prapotens co- 


ejusque &lium Alvaatem, occiderit, ac sibi regnum 
subjeccrit, ad posteros etiam dignitate regia in 
hunc usque diem propagata. Nihilominus illi duo 
Persarum imami sive doctores, llaidar et Harustis, 
mon Osmanicorum dentasat, verum eliam alierse 
Mabumetasorum ezsecraiose damnaster tam iu 
Barbaris vel Aírica, quam ic Keziis basszelatissimo 
imperio, qui magnus Tasarorum cham Chitainus 
vulgo dicitar. Has omnes igitur ob causas adeo 
Persis infesti sunt Osenanici, ut. horum  eupbtis, 
hoc est, patriarcha vel summus ponlifex, haec ὧς 
ipsis sesteutiam taleril : gratius nimirum εἰ acce- 
puius esse Deo, religionis Mahumctanz causa. Pcr- 
sam uuum occidi, licet professione Mabuictanus 
sil, quam si quis 70 Christianos, a Mabumetanis 
in religione prorsus dissidentes, inieréciat. Deni- 
quc constat id temporis, cum illestris εἰ genere- 
sus Czsaris Christianorum ad Pertam Osmani- 
cam orator, Davides Ünguadius, Baro Suoanec- 
ciacus, Coustamiisopoli discessurus, εἰ suliane 
Musulmanorum valedictarus eral, esadem ob caa- 
sam legatum cuam Porsicum ad Divanum δὲ cva- 
tulisse. liunc paulo serius adveaiens orator Cana- 
ris nostri locum primum, sibi debitum, occopasce 
con»picatus, insalatato sultane, discesseres erat; 
scd Mecchemetes basaa vecLrascmes, cujos mentio- 
nem lecimus, ea re amimadeersa, Persam, bext 
M.bumetanum, inferiorc l»co codeso jussit, Undc 
PaT»0t. Gz. CLIX 


gereiur exercitus. Accedebat impulser alius, nee 
smuinus acer, llesreves bassa Wanensis: qui quo- 
Gdie veredarios cum litteris Constantiaopolim mis- 
sitabat, per quas litieras sultanum Muratem cer- 
tiorem reddebat, reapse Persas pacem non expetere, 
sed dicis duntaxat causa, litteras et legatos ad 
P'ortam misisse, quo scilicet moram interponerent, 
seque gerendo bello rebus ab omnibus instructio- 
res eflicerent. 

Auno Mabumetano 984 (Chr. 1577) seschus 
Muchemetes cum iis populis, quorum imperator 
longe omnium toto lerrarum orbe potestissimus, 
Ulu Cban Chitaiaus, et Kezies bassa. coguominari 


D solet, fadus iniit, cosque sibi bello coutra Terces 


geremdo socios adjuexit, tametsi tmwajores ipsius 
«outisusa cum eis bella gessissent. Licet euim et 
ipsi Mabumetani sunt, tamen quibusdam de κεῖ!» 
gione senteniiisa Persis discrepaat. liabuit etiom 
prater bos complures ex. ipsis Tercis non. parex 
Suctoritatis ausiliares, qui ab al.is Tercia Osenani- 
cis in religionis opinione dissidcbast, et ad So- 
phinos iuclinabant. Ücaique noa eziguas ὃ Ccor- 
giamis quoque copus impetravit, qui astóquitas 
]beri dicebanter, et religionem Christian2 bodie- 
que probentur, noaaib.] tamen ἃ Grzecis et aostris 
dissidesies. Principibus diversus pareut. et annis 
ad Persas propcudunt, quibus hoc bello plerimum 


prelocrent. 
« 


e33 


JOANNIS LEUNCLAVIL 


F8í 


Ex adverso sulianus Muraltes exercitui àuo longe A — Posteaquam redacto. in. potestatem — Tiphlisio 


amplissima, quo con'iueri creJebantur. hominum 
3 | ducenta millia, Mustapham bassam supremo 
cum juiperio praefecit, cujus immanitas ac perfidia 
bel Cyprio wnobilitata fuerat. Is die 5 mensis 
Aprilis, anno 985 (Chr. 1578), Constantinopoli 
discedens inaximo cum Porte procerum comitatu, 
qui honoris eum causa deducebaut , Iscodaram 
transmisit, [nde ductis ad hostium fines copiis, 
cuu sob initium Augusti mensis eo pervenisset, 
Georgianorum res per summam crudelitatem agere 
ferre capit. Inter hoc erat femina. quadam prin- 
ceps, quam. vulgo vetulam vel annosain vocabant, 
Es cum de potentia sultani Muratis accepisset, 
eub fide publica filios duos ad Mustapham bassam 
fisit, ut subjectionis et obedientie signum erga 
sgitanum Osmanidam ederet. lili cum primum ad 
Mustapham tyrsnnum venissent, mox ab eo, viro 
seilicet astuto, nulla data ſidei rationc liabita, quam 
more s0o4am erga Christianos, quam  Mahume- 
12:05, pro libitu solebst violare, Coustautinopolim 
xd sultanum Muratem mittuniur.. Simul ab ipso 
certiur Murates cedditur, nunquam ditionem prin- 
cipis annosz, matris eorum, sub Mur.tis jugum 
ventüram, ni vel uterque, vel. alteruter. duntaxat 
ad amplectendum religionem Musulmanorum  per- 
inoveatur, Qua quidem in re tam diu laburatum 
foit ab Ownanicis, ut taudem minor natu frater 
masulmanissaret, auno 086 (Clir. 1579), die 23 
mensis Junii ; eui propterea. paterna. inateruaque 


beglerbeguim  prafeeisset, ac dephterdarum sive 
rationalem, vel quzstorem, flumen quoddam suis 
cum copiis transmisit, quod ab a'iis Ares, ab aliis 
Carasu, id c&t, Aqua migra, vocatur propterea, 
quod impetu veloci fluat et profundum sit. Dnm 
jd flumen transjiceret, uno duutaxst. die 17000 
suorum amisit, quos vorticosus amnis, prater 
equos, camelos et mulos absumpsit. Aiurt. hunc 
aunem disterminare Median, hoc est, Sirvanum 
ἃ Georgiana. Transjectis copiis, iler suum direxit 
vcrsus cam civitatein,qua communi nomine cum 
ipsa regione Sirvanum dicitur, illaque nemine rc- 
sistente putitus cst : quod Persa facultates suas 
omnes avexissent, fotanique viciniam ferro εἰ igui 
vastassent, Istic quoque beg'erbegum cum ε16- 
phterdaro constituit. Et civitas ea totius Media 
metropolis est, llis rebus gestis, au 25 dies ibi- 
dem Mustapbas lsesit, Inde rediturus Arzerumen, 
suprema cum potestate ducem limitum et exerci - 
tuum Mediz, veziremque Pl'ort:e creavit Osmauem 
bassam , qui post etiam vezirazen«s Osmanicz 
Porte factus est, relicio ei satis magno geniza- 
rorum aliorumque militum numero, cum suffi- 
ciente tormentorum be'licorum, rerumque ad ca 
necessari:rum et aunonse copia, Quibus | ouinibus 
ia cons ituiis, cum reliquo Mustaphas — exercitu 
Arz^rumen sc contulit, Armcuiz majoris civitatem, 
qua 82x dietum. iiuere. Trapezuute. distat. Apud 
Aizerumen alius est beglerbegus, οἱ dephterdarus 


ditio cum hac lege concessa fuit, ut eam titulo be- C suliaui. O smanidas. 


glerbegatus, beneficio sultani Muiatis possideret. 
Est autem ea regio Tschildiii Tiphlisioque conter- 
mina. Major natu frater in. retinenda religione 
Christiana constautem se praebuit, ac tametsi mul- 
tum precibus, promissis, minis denique forwida- 
hilibus tentareurr, numquam tamen adduci potuit, 
αἱ fidem Christianam desereret. Unde facium, ut 
ipsis Constantinepoli profeciis eodem διὸ 986, 
dic 15 mensis Augusti, simul ac reversi fuissent 
in patriam, frater hic Christianus ' confestim ex- 
spiraret : de cujus morte diversae fuerunt liouiuom 
opiniones, aliis a fratre venenum ei datum. in. iti- 
nere perbibentibus, aliis pro certo affirmautibus , 


Posteaquam — huc reversus fuisset Mustophas 
hassa, Muclemetes rex Persicus numerosum mi- 
sit exercitui adversus hostes, Servani relictos : 
quibus inter se prxlio congressis, victus fut Sir- 
vauensis beglerbegus, omnique cum exercitu cæsus. 
Persa tam insigni potitus victoria, triusplabundus 
aJ civitutem Sirvanum properat, eamque paucis- 
sinis diebus obsessam recupcrat. Osmau bassa, 
qui ante prælium lioc ad urbem crat, cum primum 
de morie beglerbegi οὐ exercitus clade nuntium 
accepit : quod jam pra. oculis obsidionem Sirvani 
swun.que viaeret interitum, nocte. quadam «um 
paucis suorum versus Tewircapim, hoc. est, Por- 


id ei propiuatum fuisse Constantinopoli a Turcis , D tau f. rream, sive Derbentum, | aufugit. ld. situm 


arte tali piratum, ut. ad certum terminum paula- 
tim hominem exstingueret. 

Ad Mustapham vero bassam ut redeamus, iter is 
suunr et expeditionem prosequens, post varios con- 
flictus et pugnas, 270 quibus modo cum Persis, 
modo cüm Georgiauis, insigni exercitus jactura 
congressus fuit (mense quidcm Augusto primi sta- 
tim anni, Tocmaces sultanus, Hevani dominus, 
qui scacho Muchemeti militabat, uao prælio Tur- 
corum 15000 cecidit), tandem Tiphlisium ceplt. in 
regioue Gcorgianorum, civitatem linitimam ditioni 
principia Simonis οἱ Leventis begi, qui οἱ ipse 
princeps Georgianus est. Accidit. hoc anno. Mahu- 

snetano 985 (Chr. 1578), mensc Septembri. 


est ad. mare. Caspium, quod ipsorum lingua. Be- 
herculzum sive Culzum denizi dicitur. 

In bunc modum recepto Sirvano, res ἃ Turcis 
relictas Persae diripiunt, muris Sirvanuin nudant, 
p:opugnacula copia diruunt, regionem eum inco- 
lis ab Osmauico jugo liberant, qui majori ex parte 
sunt Armenii, reliqui legis Mahumetanz sectato- 
ves, lam Osmaunicz, quam Persicz superstitionis. 
Q;man vero lassa cum Temircapium venisset, astute 
tibi Scheinlialiss ehauem, boc est, regulum sive 
principem Derbenti , amicum reddidit, addictum 
Malumetan:e Osmaniceque secte, Persis iufestum, 
natione Tatarum : cujus et filiam duxit uxorem, 
qua post instinctu 1581 1} patrem. veueno sustulit. 


D35 


SU PPLEM. ANNAL. TURCIC. 


656 


Iu faetum 3b Osmane perhibent duas ob. eaugss. A initium. vero sequentis xstatis, anno 980 (Cur. 
. 5519), ad fines l'ersicos exercitum duxit, diver- 


Primum, quod  verceretur ne successu (temporis 
eum socer ipse de medio tolleret. Deinde, ut in 
potestatem. redacta munitione Teraireapina regio- 
ueque soccri, patrocinio sultani sui Oswanidae *e 
iraderet, quod. etiam reapse fecit, Quippe mortuo 
schembhali chane, Osman bassa solus et absolutus 
princeps mansit in ditione soceri, nemine prorsus 
impediente. Confestim vero per Capbam, qua inter 
Tatariam Moscoviamque ad septemtriones sita, 
Circassiam versus meridiem habet, ablegatis vere- 
dariis, cum litteris ad sultanum Osmauidam Ma- 
ratem, ejus se fidei potestatique totum dedidit et 
commendavit : siiul exponens ea qux ab se gesta 
fuissent, ae petens, ut siquidem non de illius dun- 


sisque praeliis modo cum Persis, modo cum Gror- 
gianis confligens, inferior semper, insigni cum 
suorum clade, disccs.it. 

Eodem anno Carseum munivit, locum ab Ar- 
zerume versus Revanum quatgor dierum itinere 
distantem : eique beglerbegum et. depbterdarum 
prafecit. Consimiliter ad Tschildirim, sitam iu 
Georgianæ limitibus, alium beglerbegum cum de- 
pliterdaro constituit. 

Misit etiain hoc anno cum classe sultanus Mu- 
rates Uluzalim bassam, prafectum maris, in. Min- 
greliam, regionem populorum Colchidis, ut iis in 
locis munitionem sdificaret. Huic sbsoluum be 


1a1al loei ac ditionis, verum eiiam de totius Caspii B glerbegus ab eo datus fuit, ac dephterdarus. Ipei 


maris , Moscoviz, Orientalis Indis, Samarcanda 
Clorasanis εἰ Cbhilanis, Persicarum regionum, 
imperio summo cogitaret, primo quoque tempore 
sibi exercitum, pecunias, annonas mitteret, Sulta- 
uus Murates lztis hisce nuutiigs permotus cum alias 
ei res necessarias curavit, tum etiam 60000 Tata- 
forum misit, cum duobus frawibus ejus Tatarie 
regis, qui deincepe anno 991 (Chr. 1584) ab Us- 
mane basss strangulatus fuit. Et hiec quidem anno 
belli primo gesta fuerunt, nimirum 985 (Chr. 1578): 
quo Turcorum tam in przliis, quam commeatus 
inopia, periisse supra 70000 constat. 

llieme vero exacta, cum zstas anni 986 (Cbr. 
1519) appetiisset, auxiliaresque copize cum pecuniis 
ad Temiearpim — accessissent, solitis in Sirraui 
fines excursionibus Osmauici ex arce Teinircapina 
hosti. damnum inferebant. Ea res ingenti cum 
Persis przlio causam prebuit, quo Tatari δά iu- 
te; neciounem, una cuu altero Talari regis fratre, 
cæsi deletique fuerunt, altero fratre vivo ab ho- 
Stibus capto. Osman ipse bassa cum paucissimis 
suorum vix salvus evasit. Cumque per exiguas sane 
copias 971 adversi praliicasus ei reliquas fe- 
cirse!, ingre latronum Turcicorum quotidie vici- 
nas sibi ditiones pradis ageudis infestare copit, 
nullo nec amicorum nec bostium discrimine ra- 
tioneque bah^ita: quibus ex rapinis οἱ ipse victi- 
t2! at, et suos alebat, subinde secum eis, si hostis 


loco nomen est Fossa. Curavit autem Fassam 
sultanus Murates exstrui, ut. ii$ in locis aperiret 
iter brevius ac securius, quo facilius in Georgia- 
nos duci €opis posseut, et iis ab illa parte debel- 
latis ac sub jugum missis, tanto commodius ultra 
Temircapim, ad inferendum Sirvano bellum, iri. 
Non inulto post tamen, quam inde maris praefectus 
Uluzalis cum milite classeque discessisset, Fas- 
sana munitio penitus ab hoste diruta vastataque 
fuit. | 

Cum parum prospere bellum ἃ Mustapha bassa 
gererewr, sífictis misere militibus, ob aunon;e 
penuriam et immaniter grassantem in castris 
pestilentiam, litteris sultani Muratis Amasiam, ut 
istic hibernaret, concedere jussus fuit. llle tamen 
Dihilominus in Arzerume cum reliquiis exercitus bac 
hieme substitit, msjori militum parte propter egc- 
statem, luis coptagioss vim, et imminens hibec- 
pum friges, dilapsa, domumque beglerbegis etiam 
reversis, cum niliil in hostem recte geri posse 
cernerent. 

Interim Persa Casmino, quse altera. penitiorquo 
imperii ejus est regia, Tebrisium eum copiis pro- 
ficiscitur. lbi cum de dispersis hinc inde profu- 
gisque Turcis certior factus fuisset, ia hosticum 
procurrit, ingentique praeda onustus, in Liberna 
militem et ipse dimittit, Hac Persarum excur- 
sione cognita, veritus Murates, ne hostis progrc- 


iuminerct, ad. indicatum castellum recipiens. Et p deretur ulterius, continuo Mustapba per litcras 


perhibetur ejus castelli situs. natura. munitissimus 
c$ve , cui cum amanum quamdam genizaroruu 
sclopetis utentium imposuisset, cum inachiuis ali- 
quot cainpestribus et falconetis : in loco tantopere 
ἃ ustura inunito, contra nudos ei inermes illos 
populus, qui nec oculis suis tolo vitse suze tempore 
tormenta. bellica sclopetosque vidissent, nec auri- 
bus eorum fulmina percepissent, adeo se tutum, 
ipsumque castellum inexpugnabile reddidit, uL si- 
bimetipsi monareba quidam esse videretur. 

Ab altera parte przedictus bassa Mustaphas liunc 
ferum succesésin. conspicatus, nibil omnino per 
hiemem anni 985 (Chr. 1578) gessit, ad Arzerumen 
eum copiis bsercns, uti superius indicavimus. Sub 


imperat, ut omni cum exercitu semet ad Persarum 
fines denuo conferret. 15 vero nibil borum fecit, 
quod jam de Persarum abitu per exploratores in- 
tellexisset : et cseteroqui si maxime copiss in. lio - 
stem ducere voluisset, nihil potuisset efficere, pio- 
pter contumaciaw exercitus, qui prorsus dicto nou 
erat audiens. [mo consultawun aliquando constat 
in castris de necaudo Mustapha, cujus in euin odii 
causz in primis eraut inexplebilis quzdam ara- 
riua, supinsque socordia in procurandis annouis 
et aliis militum  ceinmodis : unde factum  fuerot, 
ui eneciis fame pesteque inilitibes, castra. modo 
non exhausta conspiccrentur. llas ob causas a 
sultano Murate revocatus ad Portam fuit Musta- 


(87 


JOANNIS LEUNCLAVII 


phas, et in ejus locum suffectus Sinau bassa, quem A severitate de omnibus Mustaphz bassa faetis eva- 


suprà coinmemoravimus Guletam εἰ Africae ma- 


ritimæ sive Darlsrie posscssionem llispanis cri- 
puisse. Fuit confestim buic imperatum, ut primo 
vere scinct. ad expeditionem  Persicam, rebus ab 
onnibus egregie paratus et. instructus, accingeret. 

Mustaplias interea semel atque iterum arcessiius, 
de siguis minime dubiis iram. sultanl Muratis, et 
odium, ex  wilitum delatiune, depreliendebat : 
accedente. prasertim conscientiz morsu, ex cffi- 
ciis in exercitu pecunia venditis, aliisque crimi- 
"ibus. Quippe tanta supremi apud Turcos. militum 
ducis, qui Ser asker apud ipsos dicltur, aucto- 
1ilas et potestas est, ut non solum oflicia militaria 
minora wajoraque pro arbitrio lubituque suo con- 
ferre, verum etiam Porue vezires creare possit ; 
quemadmodum et supra narravimus, Osmanem 
bassam ab hoc ipso Mustoaplia supremam ad illam 
diguitatem lioc evectu i bello fuisse. 

Cum igitur ob. hasce causas vereretur insidias 
8 bi strui, diligenter ac mature sihi cavebat. Mit- 
titur iu castra deuijue jussu. Muratis Capizilario- 
rum Kibaias, qui janitorum priefecius cst, cum 
alijs quindecim capizilariis sive janitoribus. Huic 
a sultano. Murate. divert» data fuerant. litterze 
sivc mandata, quibus ad expediundum negotium 
sibi cowmissum, prout ferret occasio, prudenter 
uteretur. Unæ sic erant scriptae, ut ipsi Mustapha 
per occasionem hane strangulando redderentur. 
Alieræ sultani maudatum  coutinebant, 
missis ab se hominibus hisce vis inferretur, quo- 
wins id, quod ipsis ab se injunctum esset, 3729 
exsequerentur. Tertie diversam ab utrisque sen- 
tentiam, υἱὲ paulo post. apparebit, complectelau- 
tur. Erant castra Mustaphae tripertita. Quo facium 
ut, ubi Kihaias in castra venisset, ab unis ad altera 
tertiaque vicissim  perducereiur, nec (Qauen in 
Mustapha bass.e conspectui, varias ipso causas 
pratesente, aduntteretur, Tandeu cum Mustapha 
colluquium serio posceret, quodam a Mustaplia 
descripto circulo, intra quem nemini liceret ad 
ipsum accedere propius, ex intervallo [uit admis- 
«us, dispositis undique satellitibus armatis : quod 
procul dubio suboleret, quiduam ea sibi legatio 
vellet, Ex altera. parie capizilariorum  Kibaias et 
ipse Mustaplixz mentem aniniadvertens, mandatum 
tertium. profert, quo. nischaozim Mustaplse , qui 
nostro vocabulo cancellarius est, ac depliterdarum, 
qui rationalis οἱ quaestor, nomine δ Muratis 
sibi dedi postulabat. lbi tum inirilice tergiversari 
Mustaplas, ct. Cretensium. (qua vocant) effugia 
quicrere, Sed eum. acriter urgeretur, οἱ aliud in 
lioc tepore nullum huie rei remedium inveuiret, 
hac conditioue dediturum se suos. promittit, si de 
ipsorum vitz: incolumitate caveretur. Qua cundi- 
Lote admissa, dediti οἱ Constantinopolim abducti 
luerunt sumbo, ct ia Jadiculau sive septem turrium 
arcem, in qua sultani Mesulmanorum thesauri. re- 
condi soleut, inclusi : velut ibidem singwlavi cum 


ne; qua c 


minandi. 

Mustaphas denique Conxtantinopolĩim 9 die men- 
sis Aprilis ingressus, anno 957, placato nonnihil 
sultano Murate, si non ez animo, saltem per si- 
mulationem , euos illos homines, niscbauzim — ae 
dephterdarum, custodia liberat. Ac licct a con- 
spectu et colloquio sultani Muratis arceretur, tan- 
dem tamen aliquam largitionibus immensis, quz 
nihil non apad Barbaros efficere possunt, gratiam 
redemit. 

In ejus locum diximns suffectum luisse Sinanem 
bassam. lic enim prius, quam veziroazemes , et 
supremus bclio Persico gerendo dux, a Murato 
declaratus fuisset, quoties ad Poriam rerum iu- 
feliciter a'lversus Persas gestarum nuntii venirent, 
Sinoniis artibus uteus, per summam arrogantiam 
dictitare solehat se, si belli dux amplissima cum 
potestate designaretur, penetra'uerum ναὶ δά inti- 
mam scachi Peraici regiam Casminum , indeque 
regem vivum ip poteststem redactum sullauo suo 
ni$surum. Hi Sinanis bass: sermones cuum sul- 
tani Muratis ad aures pervenisscat, adeo placue- 
runt, ut eum aultanus parare se juberet, quod 
futurum esset, uti summo eum impcrio contra 
Persas mitteretur. Sinan hoc non. contentus, tan- 
tim cfíicere praeterea sultauze cominendatione po- 
Qui, ut. Murates. diceret, siquidem praestaret id 
quod toties se præstilurum recepisset, omnino 
etiatu se dignilatem οἱ veziris azemis, hoc est,. 
suprewi consiliarii Portz, concessurum. 

l'osteaquam | ergo. Constantinopolim Mustaplas 
appulisset die 9 mensis Aprilis, uti dictum est 
supra, Sinan eodem adhuc mense contra. fl'ersas 
ire jussus (uit. Nullus id temporis Osmanicsee 
Poriæ vezirazemes erat, exstineto niinirum Ach- 
mete bassa, qui occiso domi sus a dervisio quo- 
dam Mechemeti bassse, quemadinodunm antea. nar- 
ravinius, Successerat, paucisque mensibus hoc 
fuerat officio functus. Vacantem  vezirazematum 
Mustapbas bassa non tantum ambiebat, «verum 
etiam spe prope certa sibi pollicebatur : partim, 
quod inter vezires ordine proximus esset ab Ach- 
mete. bassa vezirazeme, nuper mortuo; partim, 
quod zialis esset. provectioris, hunmanarumque 
pariter. ae. hellicarum) rerum. maximum haberet 
usum. Sed isla spes hominem plane fefellit. Quippe 
bulianus Murates. Sinani bass2z Coustanunopoli 
profecturo, per. Capizilariorum Kihaiam sigil:m 
suum imperiale, cuin diguitate vexiris azemis , p:u 
more tuisit, 

Discedit ergo Sinan ab utbe 95 die me.s:s 
Aprilis, cum Muratis nianum osculatus ,. quod 
valedicenles facere solent , acinace magni preui 
cinctus ab co fuisset, vexillumque praetorium 
cum equo gene) oso accepisset. Ad eum cx Anatolia 
tota passim confluxere militum copie, Tataro 
quoque nova subsidia paraute. 

Quanquam vero inelius administrare bellum bec 





631 


JOANNIS LEUNCLAVII 


69 


do. post Cesaris. legatos, loco spectare. jussus, Α quasi quoddam ut frenum Murstes injicerct, our 


ewm prinum .— affectaret, partim. per. invidiam, 
partim quod cbtinere won posset, ut legati Poloniz 
regis excludereetur, quem pro rege non. agnosce- 
bat, bero suo r.znum illu? assereos, domi su se 
continuit), Stepliani regis Poloniz, reipgblicr Ve- 
nota, scachi Persici, regum  Africanorum Maroci 
el Fessse, ac Tatarorum, principum Erdelii, Mol- 
daviz, Valachie, et aliorum. Duiavit ipsa fesiivi- 
tàs totis quadraginta diebus et noctibus continuis. 
Mucheime!es t«n lem septimo Julii die, snb. ipsum 
noctis initiutu, a Mechemete bassa, postremo iu- 
ter verires, qui sultani Soleimanis tonsor ali- 
«quando fuerat, non publice, sed in cubiculo patris 
circumcisus fuit. 

375 Dum hzc. Constantinopoli geruntur, Os- 
man bassa per. inducias Sirvauum invadit, mazi- 
mumque dainuum Persis iufert. Sed vicissim ab 
eis caeditur, omnisque præda recuperatur. Ejus rei 
iuntio, necdum finita circumcisione, Constantino- 
polim allato, succensus iracunlia Murates legati 
Persici stationem ae sedem in Atmindane dirui 
jubet, ipsumque in saraio Mecheinetis basse. euin 
suis includi, donec Osman bassa Tenmircapi Con- 
stantinopolim venisset. Fuit autem habitus eo loco 
tam stricta in custodia, tamque inlunianiter, ut 
peste Coustantinopoli grasiaute, suisque ministris 
ca correptis, quorum 84. centum hac dira lus fue- 
runt absumpti, nullam tamen relaxationem, nullam 
mutationem loci potuerit Lapetrare. 

Non multo post nuntiatum fuit, Persas et Geor- 
gianos conjunctis viribus iterum Osmanicos ador- 
to fuisse : qui Tiphlisio recentes copias cum an- 
nonis solvendisque wiliti stipendiis inferre cona- 
bantur, multis eorum millibus oecidione «celeti«, 
et annonis 46 pecuniis interceptis. Fertur ejus 
4511 Georgisnos principis leminze fiius, quam di- 
xinius annosam vulgo vocatam, cladis hujus auctor 
Usmanicis fuisse : quod Persas do Turcorum in- 
stituto ac profectioue monuisset, hostilesque copias 
aggreJiundi viam eis monstrasset. Murates intel- 
εἴ ἐφ 6 suorum, et principis annosæ fllii collu- 
sione cum Persis, qui tamen superioribus annis 
musulmanissarat, Muratique semet in. clientelam 


nesque nocendi vias — intereluderet, — Ferhatem 
bhassam magno cum exercitu, fabrorumque noa 
exiguo numero, ad eos (ines. misit : ut arcem ad 
Mevanum conderet, qaod οἱ eivitatis οἱ regioni 
Tocnisei δ θεοὶ nomen est. Ferbates eo. profe- 
ctus, primo castellum quod.lam inter Carscum et 
ltevanüm exstruxit: indecum copiis progressus 
srcem Revani fabricavit. Ei Cigaloglim (sic hassam 
natiore G«nuen-em, 6 nobili Cigalarem familia 
natum, quasi Cigslss δίδει Turci voeast) cum 
potestate beglerbegi, et. cum titulo veziris in ἐκεῖθ 
limitibes, adjuncto eidem dephteréaro, prsefecit : 
relictis llli numerosis militum ceplis, «enizaris selo- 
petariis, machinis bellicis, rebus a.| ess pertinew- 
tiluis, annonis et aliis necessariis. linc Osmaniel 
more suo per ['evanenses agros. aliquoties excur- 
rentes, omnia rapinis exbauscre, sed sua potius 
cum jactura, quam lucro, Gesta vero sunt bsec, qu 
commemoravitus, anno 489 (Chr. 1589). 

Aun sequenti 990 (Chr. 1585), Ferhates bassa 
Georgianorum iu agros edactis aliquoties suis, 
duas in iisdem finibus arces sedificavit. Cigaloglis, 
quem diximus, semel atque iterum a principe 
Tocmace prælio victus fuit ; aliquando etiam val. 
neratus, tantum uon in hostium potestatem veut. 

Osman vcro bassa, qui 34 Temircapim berelat, 
uti superius indicatum, suos aJ saltanum  Mura- 
tem ablegat, qui ab co mitti sibi peterent. goulza- 
ros sclopetarios, artifices machinarum fuandenda- 
rum peritos, architectos triremibus tam wajoribas 
quam minoribus fabricandis, quos calaphagilarios 
Turci vocant (hybride scilicet à. Grzcis accepta, 
qui calapliatas dicunt), itemque socios navales, 
eum Raisis eorum, sive Lriremium naviumque 
præfectis, a quibus gubernarentur. Præterra ro- 
gabat uti pecunie sibi subministrarentur, una cum 
aliquibus Rumelis, hoc est, Graci et Anaioliz, 
hoc est Asie minoris, et Sivasta sive Sebastig 
sangiacis. Ássensus est sulianus Murates postulatis 
ejus omnibus. Quare cum Temircapim hi pervenis- 
scnt, navigia quadam fabricari curavit, eaque mi- 
sit ad infestanda maris Caspii liuora. Consimiliter 
eti terrestres ablegavit copiss, ut tam Sirvancusium 


dederat : prius, quam Ferhates basss, quem ad D quam aliorum sibi finitimorum agros, non minus 


gerendum post Siuauem bellum Persicum ablegare 
decreverat, Constantinopoli discederet; manda- 
tum ad beglerbegos quosdam limitaneos misit, quo 
precipiebat, ut astu principis sunosz fllium de 
medio tollerent. ls vero, patefactis per amicos in- 
si.liis, a sultauo Murate defecit, et fuga sibi con- 
sulens, ditionem suam ab Osmanieo jugo tyrauni- 
deque liberavit, seque cuim alils principibus, tam 
Georgianis quam Persis, conjunxit ac perpetuis 
excursionibus fines Osmanicos iufestarc non desiit, 
lisdem Gcorzianis etiam princeps Simon ct Toc- 
inaces sullauus, Revani dominus, feederis mutui 
religione olstricti eraut, 

Huic Tocinaci | Grorgianorum partes sequenti, 


amicorum, quam hostium, rapinis dirum in mo- 
dum agerent, ferrent; Sed pleruinque waguo cum 
detrimento, suorumque caede revertebantur. 
Diximus antea, Persas et Georgianos unitis copiis 
Turcorum exercitum  adortos, qui. Tiphlisio sue- 
currere properabat, ingentem eortuu stragem edi- 
disse. Cum ejus cladis acceptae nuntius Consiaunti- 
nopolim veuisset, compellato  sullanus — Murates 
Sinane bassa, qui tunc vezirazeves crat : Quid 
hoe, ait, est reif qurnam iudueie, quod laxamen- 
tum hoc belli? Ad qux» Sitat, teincraria quadam 
cum audacia, respondeus : Ut bis rebus, inquit, 
obviau cundo remedium inveniatur, scacho sea. 
chus opponendus erit. Quibus verbis iunucre vo 


693 SUPPI.EM. ANNAL. TURCIC. 631 
Irbat. alversus regem regis opus esse opera ; A octo decemve dierum iter ab ipsis vastaii Persis, 
planeque necessario requiri ad obtinendam de ho- usque adeo redacti sunt ad solitudines, vix uti 
ste victoriam, ut ipse sultanus Murates dux. belli — paulum aqua reperiatur, nedum pauis aut carnes 
adversus Muchemetem Perssrum 375 regem pro- — aut alie res, tam ad victum. hominum, qvam ju- 
ficisceretur. Murates eo Sinanis accepto responso — mentorum alimenta necessariz. Que sola certe 
wiox sultanam matrem adit, et ab ea. consilium in — eausa est, quamobrem hactenus. Osmanida ig iis 
lac causa dari sibi. petit. Tum illa : Mi fi'i, ait, locis annonz caritate laboraverint. Ac suut in ipsa 
hecine sunt illa magnilica promissa Sinanis? — Turcia qui existiment, Turcos lioc. bello semper 
ase pollicitus est iturum se capiendi Persici re- — inferiores futuros, licet plures ad annos etiam in po- 
gis causa, vel ad intimam Persarum regiam Cas- — sterum continuetur. 

minum; et nunc auctor esse vult -tibi, ut ipsemet Verum ne longius extra oleas, quod aiunt, ad an- 
ad gerendum hoc bellum proficiscaiis ? Non dignus — nalium sericn) redeamus. Misit secundum hzc. ali- 
est, qui deinceps munere  veziris azemis tui — quoties Osmau bassa petitum sultani Muratis opeu 

fingatur. Quo consilio sultanz matris intellecto — aique auxilia, qux suppeditata cum. fuissent, jam- 
probatoque, confestim Murates Sinanem Masu- que Temireapim accessissent, ad Sirvani fines 
l:m pronuntiat, hoc est, honoribus omnibus ac Ü civitatem Somachiam cepit, ibique beglerbeguw et 
prrserüm dignitate supremi veziris exuit, Pa- — dephterdarum collocavit. Przterea locum alium re- 
γ πὶ quidein abfuit, qnin. occideretur. Bona con- degit in potes:3tem, cui non Jonge ἃ Temircopi 
demnati fisco fuerunt applicata. Relegatus et exsul. dissito nomen est Tabassaran. Paulo post ibidem 
hodieque Malagrze degit, quo! oppi lum Macedoni;e — ct aliam civitatem occupavit, qua Cabba dicitur. 

situm est in itiuere, quo Coustantincpoli Ragusium — In omnibus bisce locis gubernatores et. prafectos, 
itur. Sinani suffectus fuit in. vezirazematus officio — idoneis cum pr:esidiis, machinis bellicis, rebus a4 

Siauses bassa, natione Uugarus, quocum mnpta — eas necessariis annonisque reliquit. Turci quidem 

eultani Muratis soror erat. Quod. mores et. inge- — aiunt, Osmauem prater. indicata loca ct oppida, 
uium Sinanis attinet, crudelem etavarum se gessit complures alias quoque civitates et castella cepisse. 

erga quosvis, erga Christiauos infestissinuv, su- — Quin etiain. constat, Osmanem bassam, auno sc- 
perbum et arrogantem erga. majores οἱ pares. Ja- quenti. prozimo, quo tempore Constantinopolim 

ctautia tanta. fuit, ut. cum aliquando negotiorum — profectus, manum sultano. Marati. deosculabatur, 

publicorum causa conveuniretur ab illustri et geue- — inter alia munera, qua pro sultano Marste secu:n 

roso ſtudolphi secundi Augusti legato, Fre.lerico c advexerat, cidem obtulisse septemdecii plus mi- 

Breinero, Barone Fladiz:ano, inverecunde predi- — nusvc claves argenteas. Et singulis clavibus inscri- 

caret, $2, suprema cum potestate. profectum ad — ptum nomen certa civitatis aut castelli, ab Osmane 
Persarum fines, tautum in jis locis occupasse re- in potestatem redacti. Signilicare nimirum. hujus 

gionum, ul saug:acatus ibide.s quinquaginta con-.— oblatione doni septemdeciin. clavium. volebat, se 

sSütucrit, L1 vero quautà. cum vanitate fucrit ab totidem ccpisse vcl oppi/la, vel castra, quot essent 

ipso dictum, vel ex eo patet, quod. univeisa Ra-.— ipsz numero claves. Quod equidem memini pleris- 

"0112, qua tamen amplissiuiz provincig, nec uno — que viris prudentibus, et rerum Turcicarum gnaris 

a Turcis acquisite s:eculo, Thracia, Macedonia, . nequaquam vero visum simile : cum potius ca 

Servia, Bulgaria, Albania, Thessalia, Morea sive — pagorum esse judicarent nomina, quam vel opp 
l'eloponnesus, Achaia sive. Livadia, Æiolia sive — dorum, vel castelloruro. Sed enim per me liberu:i 

D.spotatus cum aliis contineutur, ultra. viginti — bac de re judicium cuivis esto. 

duos sangiacatus non. habeat. Imo. constat, Sina- Cuw bic rerum in iis locis successus cssct, de - 

nem in iis locis nibil admodum memorabile gessisse, — nuo snos ad sultanum Muratem misit Osman, qui 

nisi quod unum et alterum beglerbegatuim inslitue-— peterent utipsummet Tatarie. regem Muchemeten 

rit. At quales beglerbezatus? Alba Graeca vel. Alba P ferre sibi suppetias juberet, Fecit hoc quidem 

regalis ; Strigonium. vel Sigotivarum ; quz loca — Osmanis rogatu Murates, sed Tatarus suis hemini- 

sangiacatuuu nomine tautu:imodo censentur hac-— bus 3d Muratem ablegatis, libere respondit, δι 

tuus, rccte judicautium opinione singula prafc- — mandato Muratis superioribus annis duos fratres 

renda veniunt quatuor. ejusmodi vcl quinque be- suos cum multis millibus hominum misisse Temir- . 
glerbegatis. Hileut quidem. certe viri prudentes, — eapim : quorum nemo cum salvus domum redierit, 

rerunque Turcicarum et illorum finium periti, — etiam fratrum altero cxso, altero iu. carceribus 

cum recitari tot be;lerbegaius co: um locorum a6- apud bostes mortuo, videri sibi novui 376 quid- 

diunt : Tiphilisium, Tsclildirim, Soehum3m, Car- ^ lam et insolens, δὲ quoque juberi tendeu ad bellum 

seum, Hatinum, et alios. Revanum facile. uomen — hoc proficisci, quod per I«gates geri jt, Mibilo 

hoc tuetur. ltidem Siccamuu quoque beglerbegatus — tamcn minus se, quasd- 

Gtalum ineicretur, si Turcorum esset in potestate, — ctoritate imperi 

quemadmodum initio belli, duciu Mustaphli;e bassze— peditiogem : 

veziris Oswavnidarum imperio fucrat adjecium. — iav 

Sel beglerbez2tus. exteri suis cum. territoriis, ad 


JOANNIS LEUNCLAVII 


n.o coasiliario sue, Siasse basso, et eum Rameliz A Uszaria fuerat) eum titulo veziris Osmaviecz Por- 


sive Graecis Cadileschero deliberat. lh esm ei per- 
susderest, esse Talaro mittenda illiasmodi subsi- 
dis, éari jussit omnia, quz belle gerendo neces- 
saris requireret. Centum qnidem ei missa fuisse 
jumenta sagmataria perbibeatur, eaerat3. saumma- 
lis argenteis, ques a«pros appellauone Greca 
Turci vocaat. Horum summa conafciebst cestam 
et octusginta millia thalerorum Germanicorum, ad 
aspros sezagia!a revoeato thalerii pretio, quod id 
temporis huic nummo statuam derreto. suitani 
Muratis erat. Adeoque  jamenii  uniws on"s 
thaleros millecum octngen'is continebat. Hane 
Tstaro pecuniam misit, przter alia denativa, ni- 
mirum vestes ex panso sericoque confectas, εἰ 


I? summique copiorum ducis in ilis locis : 231que 
ipse celeritate, qua pesset maxima, Capham ad 
essüigandum  Tatarum pre&eiseeretur. Erat. buic 
Tatare momen NMochemet, Kerai chan, boc est, 
Meebemetes rex K^raius, sive Keralorum. Osm3n 
bassa mandato Muratis scerpto, quidquid 3b eo sibi 
fuisse! injeseium, fecit. Quippe Caphbam prefe- 
etus, totam istic biessem diam traesegit. Cum »stas 
sppetiisset, anae 991 (Chr. 1534) misit eo suhanus 
Marates fratrem Muchemetis Tatari, eui nemen erat 
1-13. cha». Is hactenus assetvabetur apod jconium 
urbem Asiz. Nunc vero Capham co caasilio mit- 
tebetnr, ut Csman bassa neeato Mochemete regem 
hene Keraiis Tstaris loco Mocbemetis daret. Com 


emnie. generis arma. Sciat autem lector, propterea D islane. chane Muratis mandato Copham navizavit 


fuisse Maraii. echbanem hune Tatarorum Mocheme- 
tem ebligatem ad edecendas mittendasto domo 
suQrum copias, in quemcunque visum Murati fois- 
set hostem, et quocunque tempore, quod sisgulis 
senis eo Bomine pro se saisque ducibus acciperet 
ἃ Murate summam ducentorum plus minosve mil- 
tiem sultaniínorum : preter impensas diurnas, qua- 
rum ei nominc, pro more Turcico, singulos in 
dies aspri mille numerabantur. Tatarus ubi a. Ma- 
FAle, qua diximus, accepisset, Crimio, civitate 
regíaque su23, discedit, seque Temircapim perre- 
ciurum simulat. Sed aliquanto spatio progressus 3 
Crimio, domum revertitur, com modo suis id se 
facere diceret, ob anni tempestates, profectioni 
adversas ; modo suspicionis c»susa, quam de fratri- 
bus suis concepisset ; modo propter Cosakorum 
wiotus (sic appellantur in Moldavicis Valachicisque 
finibus, qui Martelosi, Uscochi, Morlachi dicuntur 
iu Ungaricis, Croatinis et Dalmatinis : nisi quod 
majore numero Cosaki rem gerunt), qui contemni 
mou possent, cum non dudum adeo f'otocova Polo- 
no duce, finiimam sibi Benderiam, Osmanici juris 
oppidum, versus Nigrum mare situm, ceperint at- 
que diripuwerint : nunc has denique, nunc illas 
eausas et. excusationes pratendens, expeditionem 
Murati promissam non suscepit. £quidem de viris 
sapientibus, et Turcicze fraudulentiæ gnaris, audire 
memini, conclusum in BMuratis fuisse consilio, 


Uluzalis prssfeetus maris, cum aliquet triremibus, 
Bec mediecri geniaarorum Pertz sclopetarierum 
przsidio. Posiqnam bi Cspham appulissent, infelix 
ille Muchemetes chan desertus 3 suis, et potissi- 
mus proditus a Kihaia sive praíecto curis suæ., 
Turcorum in manes venit : et ab eis, una. cum 
duobes fhis, elise gutture strangulatus foit. In ejus 
loeum moz ab ipsis, nemine refragante, suffectus 
est Islan chan, ex doereto saltani Muratis, ut Ke- 
raiorum Tatarorum chan sive rex essct. Alius qui- 
dam fülius ejus ad Nogaiorum Tatsrorum princi- 
pem, socerum suum, profucit. Machemeti quidem 
mon immerito, propter impietatem erga patrem 
exerciam , ejusmodi mors obtigisse verosim.le 
videtur. Nam eum is senio. coufectus, porum filio 
putaretur ad. gubernationem iloneus, ope suliani 
Turcici patrem abdicare se regno coegerat Muchc- 
meles, idque mox in se transtmlerat : Tata:is 
fratrem ejus. Islanem chanem poscentibus, eui 
pater etiam magis favebat. islan. cum alio fratre, 
natu minore, Polomorum ad regem Stephanum 
Batorium, fraterne crudelitatis metu, se contulit, 
Rogate BMuchemetis sultamus Turcicws Pulonnm 
regem urget, uti sibi dederentur. 377 Erat aped 
Turcos Transsylvapus quidam, Marchatzi Paul 
vulgo dictus, id est Paulus Marcbatzius, qui rehus 
Trans:ylvanis insidiatus fucrat. Eum vicissim pos- 
eruti regi spes aliqua deditionis facta. Quamobr. m 


Tatarum Chanem procul δι] remotas illas regio- p Tataros fratres sultano mittit, qui tamen Polonu.n 


nes ablegandum : ut interim, dum abesset domo, 
fegnum ejus, quod etiam czteroqui sultani Murotis 
continereiur imperio, in. formam beglerbegatus re- 
digeretur. Ac fieri potest, lias eum subolfecisse 
Turcorum insidias, ideoque profectionis consilium 
mutasse, neum alienis augendis et conservandis 
intentus esset, propriis exueretur. Utut sese res 
habeat, Murates aegerrime ferens, hoc modo delu- 
sum se tantam cum pecuuniz, tum aliarum rerum 
jacturam fecisse, cogitare cum animo suo de vin- 
dicta capit. Itaque mandatum ad Osmanem bassam 
mittit, quo pracipiebat, ut ibi primum id ipsi mau- 
datum offerretur : istic suo locorelinqueret Giaferem 
bassam (is aliqnando Temesvari beglerb:sus. in 


ludificatus, promisso non stetit. Auctor enim deden- 
do fuit, «t musulmanissaret. Quod cum is fecisset, 
religione se probiberi Murates Polono respondit, 
quomiuns Musnlmanum Christiano ad supplicium 
deleret. ipse quidem Marcliatzius apostata super- 
stes adhuc est, Babotze pr:éfectus, haud. procul a 
Zigeto, ct lbrahim beg Turcis nune appellatur. 
Tatoris fratribus Constantinopoli degentibus in 
donio Zausii cujusdam Unzari senis, fuga natu mi- 
nor ad P'ersasclabitur : cujus exemplum ne [s'an 
imitaretur, Rhodum primum triremibus depor- 
tatur : inde transfertur Iconium, ibidem asservatus, 
donec tandem jactus liber, fratri Muchemeti, 
quemadinoduim. jam indicaviuus, substitgeretur. 


697 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


683 


Creterum rehus. ex animi sententia curatis, Os- A stigaret, Osmanem bassam, qui supremo cum im- 


man bassa, marisque præſeetus Uluzalis, trium- 
phabundi Constantinopolim reversi sunt. Post pau- 
cos dies Síiauses bassa, cum alias ob causas se- 
eretiores, tum vero quod mittendorum Tataro pe- 
euniz reliquurumque subsidiorum auctor Murati 
fuerat, ut antca narravimus, intervenientibus etiam 
occultis adversus Osmanein inimicitiis, que postea 
patefact:e fucrunt, ἃ vezirazematus officio remotus, 
ejusque loco princeps suliani consiliarius factus 
est Osman bassa, facile Turcorum omnium, secun- 
dum Osmanidas, nobilissimus : quod patre Dama- 
sceno beglerbego, reatre beglerbegi DBagadatensis 
sive Dalylonii filia natus esset. Hoe quidem me- 
morabile, quod Siauses in publico divano condem- 


perio terrestrium copiarum dux in iis locis essct, 
ablegavit. Eum in castris ad Chalcedonem cum se- 
xaginta plus minusve millium exercitu vidimus, 
unde postea per Anatoliam, sive Asiam minorem, 
iter fecit : hoc est, Iscodara Chalcedoneque profc- 
cius est itincre terrestri Sinopen versus, ut inde Ca- 
pham per Euxinum transjiceret, Sed quod illis in 
regionibus, Pouto vicinis, ingons tum frigus csset, 
maluit ad oppidum Castamonam subsistere, quod 
non procul a Sinope situm itinere quatuordecim 
vel quindecim dierum Constantinopoli distat, ut 
istis usque ad veris initium hibernaret, Itidem ma- 
ris preefecta3 Uluzalis, qui cum triremibus ad Ni- 
grum mare vel Euxinum se contulerat, ut preedi- 


natus εἰ masul factus fuit. Sed deinde sultani Mu- B ctum Osmanem Uassam cum terrestribus copiis Si- 


ratis soror, coujux ejus, apud fratrem suppliciter 
intercessit. Cui Murates, Deatus est, ait, quod te 
conjugem habcat : 3bsque hoc fuisset, ewm sine ulla 
comniseratione In pleno divano jussissem inter- 
fici. Amissa dignitate, conjugis tamen causa sal- 
vis annonis, 4028 singulos in annos sex millibus 
sultaninorum zstimabanter, et salvo timaro duum 
millium sultaninorum, migravit in domum suam, 
qvam ad littus Asiaticum sitam in hortis vidimus, 
eum ad Euxinum navigaremus. Secretior illa causa, 
eujus. modo meminimus, fuit, quod Murstis ani- 
iium contra Muchemetem filium cxacerbasset, cum 
is forte Kiliaiam sive przfectum suum indigne t;a- 
ciasset.. /Ezro tulit hoc animo sultana, Muchenctis 
mater, ἃς maritum in suspicionem adduxit, quasi 
Siauses :emulationis ac dissidioruni seminibus inter 
patrem filiumque sparsis, acrius tandem (quod hu. 
manis in rebus. feri soleat) irritato patre, ut uni- 
cum filium oeciderct, imperium postea suis liberis, 
ex sullani sorore natis quaesiturus esset. Ilinec in 
primis illa Siausis calamita:. 

Posteaquam Osman bassa vezirazemes creatus 
fuisset , tantopere suum. apud snltanuin laboravit 
et instiiil, ut. tandem Persicus orator, Ibrabimes 
chau, qui tanquam incarceratus in saraio con- 
elusus erat, uti supra diximus, bona eum pace suum 
ad principem redeundi facultatem impet aret, Sed 
eiii Osmanici natura duplices ac fraudum pleri 


nope Capham transveheret, in portum Sinopen- 
seni triremes deduxit, quo commodius navigationi 
tempus, et Oàmani Serdaris, hoc est, goneralis ac 
supremi copiarum imperatoria advenium istic ex- 
spectaret. Divers: tunc. hominum de hac expedi- 
tione f:onstantinopoli opiniones erant, aliis existi- 
mantibus, Osmanem iter hoc iractandazs cum scacho 
Persico paci& causa suscipere, aliis affirmantibus, 
Caphamn iturum, indeque perreeturum ulterius, ut 
in urbe Crimio munitionem exstrueret, ibique be- 
glerhegum eum dephterdaro sive quæstore consti- 
tueret, Sed eventus docuit hane expeditione 378 
Persici potissimum belli continuandi causa fuisso 
susceptam. 

Expositis hactenus continua serie Persicis rebus, 
nunc subjicienda quedam veniunt, quis licet ad su- 
periores annos pertineant, tamen lius. referre ma- 
luimus, ne belli memorabilis series interrumpe- 
Fetur. 

Jam ante diximus obiter, annis superioribus pro- 
ximis Cosacos, Potocova gencroso viro Polouo 
duce, captam Denderiam (quod alioqui nomen in 
generc arcem 8ive munimentum significat), Turcici 
juris oppidum, diripuisse. Tautum in hoc Potocova 
robur erat ut equorum soleas ferreas, etiam re- 
centes, nullo negotio manibus, iustar chartz vel al- 
terius. rei fragilis, rumperet. Ideoque. sibi ducem. 
hunc Cosaki prafecerant, et auspiciis ejus Turcis, 


sint, ubi primum Persicus hic orator perveniaset p qui ab aliis lzedi se nolunt, cum maximam sibimet 


Arzcrumen, quie majoris Armenim civitas est, 
gpussu Muratis ibidem detentus fuit, nc ulterius pro- 
grederetur. 

Non mulio. post. certior factus est sultauus Mu- 
rats, δι! angzulati Muccliemetis Tatari Kerali Glium, 
qui Nogaiorum ad principem fuga se receperat, uti 
Snpra memoravimus, magao cum exercitu soce- 
rique subsidiis prufectum contra patruum Jslanem 
clianem, co tam civitate Crimio, quam ditione pa- 
terna ejecto, pleraque amissa recuperasse : Isla- 
nrinque patruum, fega. sibi consulentem, Capham 
contendisse. Quo quidem Murates accepto. nuntio, 
tem ut obviam iret ac remedium afferret omni! 
hinc orituris. incomuiodis, tum uli. perdi 


ipsi nocendi licentiam in finihus sumant, gravis- 
sima dampna dederant. Cum. id. contra. leges anti- 
qui faderis iuter Osmanicam familiam regnuumque 
P'olonig Geri vi.leretur, mittit 3. Stephauum regem 
suliauus Murates Zausium Portz, repetitum res 
ablatas, et. non sine minis postulatum, uti Poto- 
cova quoque, Cosacorum dux, prxsente ac inape- 
ctante Zausio suo, capite plecieretgr. Vencrat in 
potes!atem regis Potocova ncfarie quorumdam 
amicorum $UOrUm δὲ 

tíficaudl vt 

P 


099 


JOANNIS LEUNCLAVIIT 


700 


posnerant. Accesserst vir integer ac minime su- Α vos vcnisset, qua iu medium ab utroque prof.r- 


spiciosus. Monebatur, Cosacos uti desercret, sta- 
timque regem adiret : quem sancte pollicebantur 
uihil in eum statuturum asperius. Cum hoc modo 
deceptus, ad comitia se Varsoviam contulisset, 
deliberatum in senata. quid agendun: boc esset in 
negotio. Visum majori senatorum parti, nequaquam 
hominem Christianum, militem Polonum, virum 
denique fortem, qui robore corporis admirabili 
cunctis in eo regno przestaret, barbaro certam ad 
necem prodendum. At Zausium, quam commodis- 
simis fieri posset, purgandum rationibus. Omni de- 
nique modo consulendum ipsius saluti, qui salvi 
commeatus regii promisso fretus, Varsoviam ve- 
nire non dubitasset. Rex. Stephanus c diverso di- 
cere, sub (ide quidem publica Potocovam arcessi- 
tum, sedaliter eam datam pon imelligi, nisi qua- 
tenus causam suam justam docere probareque pos- 
set, Nunc vero eum pateat, eum contra foederis 
pacta conventa fecisse, quod indiguissime sultanus 
Murates ferst : non possc foedifragum pacisque 
publicse vlolatorem salvi comweatus regii. benefl 
cio frui. Auditas esse minaces sultani Turcorum 
liter25, cujus iras si tanti nou facerent, ac Potoco- 
vam potius servstum vellent, se quidem ipsorum 
voluntati non adversaturum, satisque facturum of. 
ficio suo coutra quosvis regni hostes : monere ta- 
men ne bello Moscovitico necdum confecto, novas 
tinere 8ibi cumulareot inimicitias. lloc modo ce- 
dentibus regiz sententie Polouis, sumptum de Po- 
tocova supplicium fuit. Secundum hzc, anuo Ma- 
humetano 990 (Chr. 1585), quidam Podolovius Po- 
lonus (hoc nomine Constantinopoli appellabatur, 
alii Polidovium vocant) nobili genere natus, stabuli 
regii przefeetas secundus, quem vulgo subprzfectum 
vocant, missus fuit extra ordinem legatus a Sie- 
pbano rege cum litteris ad sultapum Muratem, 
quibus inter alla petebatur, ut ei regis sui nomine 
liceret equos aliquot generosos in Anatolia compa- 
rare, quibus in Polouiatn deductis pro se rex ute- 


retur. Impetrato Muratis consensu, in Asiam profi- . 


eiscitur, et viginti quatwor equos insignes ac 
plane regios emit. Cum his in Europam traasjicit, 
domum nou sine salvo sultani Muratis commeatu 


rentur, audit. Jubet exhiberi sibi tam Podolovio, 
quam Zausio datas a sultano litteras : quibus ia:pc- 
ctis, cum Zausii mandatum recentius esse cogno- 
visset, vim prioris exspirasse, posteriori& cxsecu- 
tionem requiri, pronuntiat. Coeptum ergo rediri : 
cumque de via regia cum eis Zausius deflecterct, 
monetur a legato viam uli regiam teneat. Occla- 
mat barbarus, ipsene sultano Musulmanorum ac 
suis in regno suo przscribere leges vellet, quo re- 
ducendus esset itinere ? Sic igitur itum in silvam, 
ubi ad mortem parare sc jubentur omncs, ex seu- 
tentia mandati sultanini. Erant ei triginta quatuor 
famuli, quibus ordine trucidstis (uno tantum ex- 
cepto puero, qui solerter in silvam profugiens eva- 
sisse perhibetur), ultimo Podolovio, post concept2s 
ad Deum preces, caput amputatum a Zausio fuit. 
Res omnes $79 ipsius et comitum Zausius Con- 
stantinopolim, cum equis regiis, dedwzit. Equi, jussu 
Muratis, partim sultaninum in sarajum, ad ipsins 
Muratis usus, recepti : partim iater bassas distributi, 
digitisque singulari cum ignominis Stephani regis 
passiin monstrati fuerunt. 

Cum hzc per autumnum  accidissent, anni. se- 
quentia 991 (Chr. 1584) initio venit Grodnam. 
quz in Lithuania sita est, ad Stephanum Polonie 
regem missus a sultano Murate Mustaphas Zausius, 
qui cædem legati. regii- Podolovii, de qua modo 
dictum, excusaret. Aiebat is, [falso tamen reu 
narrans , illum fuisse necatum, nullo  sultaui 
Muratis interveniente jussu, cum prascriptos lega- 
tioni liwiteg egressus, copias Turcicas spectatum 
venisset, quze tum temporis contra. Persas mitte- 
bantur. Nunc ab se manéato Muratis adduci 
exdis auctores, de quibus rex Stephanus suppli- 
cium sumeret. Quia vero. Cosaki recens magnum 
nibus Turcicis damnum intulissent, vicissim petere 
Muratem, ot ablata restituerentur, et Cosakorum 
dux ad necem sibi dederetur. Venerat is hoc. t^m- 
pore Grodnam , "eadem illectus fraudulentorum 
verborum csca, qua prius etiam circumventum 
fuisse Potocovam diximus. Vir erat bellicosus, οἱ 
Turcos iu finibus more suo semet insolentius. g«- 
rentes, aliquoties ceciderat. llunc sibi Murates, 


rediturus, Sed ewn forte tum novi Cosacorum mo- D joco duorum vix. triobolarium nebulonum, quique 


tus et excursionis nuntius ad Portam venisset, il- 
lico Murates Zausium Constantinopoli allegat, qui 
Podolovium assecutus in itipere, cum suis jugula- 
ret, ct equos regios, cum caeteris legati conitum- 
que rebus, Constantigopolim reduceret. Venit. hie 
ad Podoloxium non procul Hadrianopoli, mauda- 
tuique sibi narrat a. prarpotenti sultano suo, lit- 
teris etiam prolatis, ut eum cum equis et comitibus 
Constantinopolim redocerct. Negat id sc facturum 
Polodovius, liiterasque salvi commeatus ostendit. 
Nec has, nec leyati personam, coutra jus. gentium 
violari debere, pra:sertim ἃ Confvederatis, ait. Zau- 
sius ad proximi ca lii sive judicis cognitionem pro- 
vocal, (quí c loco maxime vicino arcessitus, cum ad 


fortassis aliud ob maleficium capitis anqu'siti fue- 
rant, mitti volebat. Intercedentibus apud rcgem 
pro ejus incolumitate præcipuis regni proceribus, 
non ille quidem Turco delitus, sed tamen incer- 
tuin quo deportitus, nusquam ex. co tempore con- 
spectus. fuit, Salehat narrare. Constantinopolim 
feversus is'^ Mustaphas Zausius, qui nom ex 
primariis, sed vilis inter. suos crat, se a princi- 
pio copnspicatum terribiles ac minaces Polonorum 
oculos, ob indignam et contra jus gentium. admis- 
sam legati regii cidem. gravitlec frementium, nun 
exiguo sibi visum in periculo versari. Verum quad 
autca Potocovani de incdio, prz formidine sultani 
sui, sublatum meininiss?t : animo prorsus oblir* 


701 


SUPPLEM. ANNAL. TURHCIC. 


102 


mato, tam audacter, minis etiam interjectis, ut A cubiculis, consueta munera sultano Murati, Musul- 


voluntati principis sui satisfieref, ursisse : tandem 
ut omnis ci Cosakorum praeda cum captivis, absque 
cujusqoai impedimento, restliueretur, qoam pene 
triumiphabundus ad sultanum suum Coustanti- 
nopolim attulit. 

Jam de nostris etiam rebus ut aliquid interseran, 
snte biennium sez, p'us minusve, Turcorum illia, 
duce s»ngiaco Solnoccensi, qui deinceps Sasuaren- 
sis sive Zigetanus bassa nominatus fuit, prædæ fa- 
elundæ causa eollecla, celeritate quadam inexspe- 
etata. regionem Cepisiensem invaserant : Ouodium, 
quoJ iis in. locis oppidulum est, direptum incen- 
derant : inulta Christianorum capita cum amplissima 
preda secum abdaxerant, Quia vero reditum isto- 


manorum imperalori, Constantinopolim laurus , 
Vienna quinque navibus sccundo Danubio discessit, 
Budanque feliciter quinto die mensis Septembris 
appulit : ac perhumaniter exceptus, negotia sihi 
demandata cum Sinane bassa Budensi, 88 patria 
Florentino, licet alii Mediolanensem ex Vicecomi- 
tum familia perhiberent, ex animi sententia. peregit. 
Ibi postridie, quam advenisset, qui fuit sextus dies 
Septembris, cum deduceretur ad bassam, insolens 
ei barbarumque spectaculum exhibitum fuit. 
Primum magno populi concursu, tres bahitu 
Turcico przcedebant Zingani, quos JEgyptios 
nonnulli, Arabe« alii vocent. Morum medius 
testudinem, usitatis majorem, pulsaliat : reliqui 


rum nostri ad Agriam, quam Erlam vulgo vocant, B (uo duabus fidiculis, admodum stridulis, strepi- 


prasiolabautur, ubi primum Turci  adveonissent, 
dimicari coeptum, licet. illi numero superiores 
nostris essent. Sed. cum nostris auxilia destinata 
rubinitierentar, quie Ungarorum era 4 equitum 
ad duo millis: denuo pugnatum acriter, numero 
Turcis, virtote nostris fideutibus. Ja:n aaceps erat 
victoria, eum equites. Germani sclopetarii centum 
quinquogiuta supervenientes, nostris cau  viudi- 
earuut. Nam a latere Turcorum in aciem irrum- 
penates, displosis sclopetis esm subito solverunt ac 
turbarunt. dMostibus in fugam conjectis, plures 
eorum casi, nec pauciores capti: preda cum 
mancipiis Christianis recuperata. Credis hujusce 
Turcorum nuntio Constantinopolin allato, mirifice 


periurbari Turcorum animi, Sinan bassa, qui € 


tum vezirazemes erat, fremere, furere, max me 
terribilia minari. Sed postridie illius diei, quo 
primum nuntium acceperant, quidam sangiacus 
ες Ungaria veniens ad bassas vezires deductus, et 
ab eis de re, quonam modo gesta fuisset, interro- 
gates, responiit suos nulia lacessitos injuria rc- 
givnem — imperatoris Christiani temere invasisse, 
maucipis Christiana  predamque maximam ab- 
duxisse : qua quidem onusti, dum suos ad (ines 
domum properarent, in hostico csi fucrint. 
llis. intellectis, et in dies ab aliis quaque euntir- 
matis, irz nonnihil sopite fucrunt : pr.escrtiuque 
copitatum de renovandis et. prorugands ulterius 
cum imperatore Cliristianorum induciis, quæ auno 
990 (Cbr. 15825) exspiraturze essent : quanquam 
illas impediturus videretur Sinan vizirazemes, wi 
inasul factus fuisset, u! supra commenior»vimus. 

Auno igitur 991. (Chr. 4581) secuta. fuit. inter 
Rulolphum 11, Christianum imperatorem ,.— et 
Muratem 51, ünpecatorem Musulinanorun, indu- 
ciatuin prorogatio : quie Kaleud. Januaríis, anno 
Christiano 1554, qui Mabuumcetanus est 99], inci- 
pereot, et nondtia ad annum usque durarent. 

lloc priino prorogatarum indueiarum anno, Sub 
nem mcisis Augusti, Rulolpbi ll Romani impe- 
ratoris jussu vir. illustris et. generesus, llenricus 
Baro de Licbteustain, de Nieolspurg, serenissimi 
piiacipis Mathie, archiducis Austrie, primus a 


uim faciebant, et voce barbara. sultanorum Osma- 
nidarum res gestas, omnibus 81 lunc usque 
Muratem ordine recensttis, accincbant. 

Hos sequebantur tres lymphatici robusti homines, 
caligis tantum induti, extera. nudi, nisi quod 
capitis vertez parvo pileolo. rubro, et humeri nudi 
superinjecta, deque collo pendente pelle. tigridis, 
exornabantur., lli ad concentum Zingauorum tripu- 
diabant, teneutes — singuli vexillum Turcicum 
rubri coloris, cujus liastile intra eut^m et alilumen 
ventris, emanante. multo sanguine, defivum erat. 

Hos duo pueri sequehan'ur, qui cuti. frontis 
perforatze pennas gruis insertas ferebant. 

Secundum pueros incedebant quatuor virorum 
paria, pervulneratis lateribus. 

Primi duo clavas ferreas, quas  pusdiganos 
dicunt ; proximi duo nudos acinaces, per cutem 
transülxos, gcstabant. 

Rursus alii duo sequebantur, quorum — unus 
securim militarem Ungarieam (seliacanum vocant), 
alter oblongum Genizari sclopetum apertis late- 
ribus, in trausfixo corpore portabat. 

Uitimo loco viri duo robusti spectaculum lioe 
claudebant, qui tempora rectis, latis οἱ oblongis 
ensil.us, quos Ungari palastos vocont, transfixerant. 
Horum capnlos manibus tenebant. In ensinm cuspide 
powum erat affixum, et pomo peuna gruis iuserta. 

Universi rasis novacula capitis et harhæ pilis. 


Ὁ excepto mustace, caligis tantum. largioribus, qui 


Turcorum per 3sia&t-m mos est, induti ; supra 
cingulum plane nudi erant, uisi quod in vertice, 
Sicul et antea diximus, rubrum strictumque pilco- 
lum, quem takiam (ui fallor) appellant, et pendentes 
de collo per humeros tigridum pelles gestabant. Ou 
nes etiam tripwliantes continuo saltabant, ctim multa 
sanguinis effusione, quem spongiis abstergelaut. 
Hoe gcnus liominum, quod animo scilicet. im- 
perterrüo quidvis audeant, ἃ Turcis delilari, hee 
est, »inlti delirique vocantur, ἃ Griccis. rbipsa: 
kindyni. quod pracipites in pericula ruant, Cuin 
autem rursus eadem peràgeute qua prius, ex 
a dibus bassa: nostros, ad navium stet onem, prace- 
dendo deduiissedt : accepto munere, quod cis 


703 


JOANNIS LEUNCLAVII 


101 


legatus augustalis dari jussit, ad suos reversi sunt. A domo litteris amantissime scriptis aceitum invi- 


Comitsbantur hoc itinere legatum aliquot ba- 
rones. virique nobiles, quorum nomina subjicere 
libuit ex commentario Melebioris Besolti, qui 
nostrum hoc iter descripseit. ] 

Ksarulus Dietricstain, baro in Holenburg et 
Finckenstain. 

Sigismundus Ludovieus, baro de Polliaim. 

Joan. Dernardus a Lembachi, etc. 

Wolfius Ungnad, baro in Sonneck. 

Georgius Hartmanus, boro de Lichtenstoin, 
legati frater. 

Joan. Ulricus, baro de Stahremberg. 

Georgius Andreas, baro de Buchaim. 

Stephanus de Reva,. comes Turocensis, Ungarus. 

Willielmus a Dietricstain. 

Joannes Lewenkiaw. 

Franciscus Georgius Oberlorf. 

Melchior Besolt. 

Maximilianus Mager ἃ Fuchstat. 

Antonius a Stamp. 

Georgius lothut, 

Hector ab Eltz, aule prefectus. 

Joan. Jacobus Egluf, stabuli przefectus. 

Jacobus Mielich. 

Victor Rechlinger. 

Joannes Basilius ab llohenwart. 

Aderant baronum ae nobilium addicti mini- 
steriíis adolescentes nobiles sexdecim, przter alios 


taverat. Is Dionysio Chiensi, monacho docto et 
optimo viro, ecclesie S. Marci Calliupolitanz: 
praposito, memoriz deluneti causa, sehedam hic 
subjectam, liugua Greca, Latina, ltalica Ger- 
manicaque perscriptam reliquit : donec a fratribus, 
generosissimis baronibus, Georgio Erasmo, εἴ 
Joanne Septimio, quo uellus ordinis sui nostro 
szeulo Germanus majorem orbis partem pere- 
grinando felicius perlustravit, debitum virtuti 
pictatique baronis optitni monumentum excitetur. 


ÀNWO CHRISTIANO 612. 19. LXXXV. DIE X*1 M. APRILIS, 
PIE NIGRAYIT KX HAC AD CORLESTEM YITAM ILLUSTRIS 
£T GENEROSUS DN. HENRIC. BARO DE. L'CRTENSTAIN, 
ὃν NICOLSPURG. RUDOLPIHI. U. !MP. AD PORTAM'GSMANI- 
CAM LEGATUS. SEPULTUS ΙΝ HOC TEMPLO 5. MARCI CAL- 
LUUPOLI. AD GRADUS. PROPE CONVERSIONEM $. "AULI. 
DIE M. APRIL. XX. AN. SUPERIUS INDICATO., 


Equidem mihi polliceor, humano lectori hanc 
itineris nostri mentionem non ingratam fore : qua 
libuit obiter etiam meo erga beatos llenriei baronit 
eximii manes officio defungi, cujus erga me perpe- 
tuam inde usque a primisipsius adolescentis adhuc 
annis benevolentiam et amorem expertus fui. Nunc 
ad institutum redeuntes, tandem aliquando pensum 
hoc sbsolvamus. 

llac ctiam zestate anni 991 (Cr. 1584). sultanus 
Murates dum se cum mutis suis oblectat, pene pe- 
riit. Diximus enim supra, mutossultanis Osmauidis 


pleheios. Totus denique comitatus extra legatum C, in deliciis esse, qui animi sensa signis quibuadam 


constabat octuaginta novem. personis. Equi sexa- 
ginta sex erant, preter. decem vel duadecii con- 
ductitios : currus (vulgo coccios vocant) septem- 
decim, quibus Tauruno sive Belgrado  Constanti- 
nopolim  veheremur. ]stic enim  exscenditur, et 
itinere terrestri, Danabio ad lævam relicto, per 
Servia, Bulgsriam, Macedonis partem, Thraciam, 
Constantinopolim itur. Adjunxerat itineris comites 
lassa Dudensis, unum ex proceribus, qui Begi 
Turcis dicuntur, itemque tres zausios, qui com- 
missariorum in aulis nostris locum istic obtinent, 
εἰ tres geuizaros. [li suis cum famulis et ipai 
preter equites, septem rhedis sive curribus vehe- 


bantur. IHIentieus baro de Liechtenstain , post p 


oblatum. su'taro Maurati. munus ,. amisso fratre 
Groryio Hartinano, qui Constantinopoli obiit, jam 
et ipsa diuturuo morbo debilior. factus, majorem 
fawiliz partem cum equis. et eurribus Conastan- 
tinopoli die duodeciho | mensis Decembris in 
Austriam remisit ; ipsc uavi Veneta, sub. initium 
veris, per mediam Grzciam domum redire sta wit. 
Auno sequenti, decimo tertio die mensis Aprilis, 
Calltupolim 41 Hellespontum sitam venit; ubi 
morbo invalescente, magno cum suorumg S 1 dolore, 
16 die mensis cjusdem, continuas inter preces velut 
obdormiscens, vitam hanc mortalem feliciter 
cum íimmor!ali commütavit . A:erat (unc ad 
Featas piorum sedes migranti Joannes Leunclavius, 
quet ip primis ut bujus itincris comitem baberet, 


aperire solerter norunt, et vicissim intelligere uu- 
tibus ac signis indicata, Solebat hos Murates equis 
prejrandibus et ob corporum molem tardis impo- 
nere, cum ipse maxime agilibus, ac presertim 
Arabicis, uteretur : et modo in hune, modo in il- 
jum provectus, nervi bubuli (caravazzam ipsi vocant) 
verberibus tam mutos, quam equos corum cssos, 
ad cursum impelleret. In hoc lodo correptus comi- 
tiali morbo, sibi familiari, tam gravi iapsu ex equo 
decidit ad pavimentum allisus,' ut omnino per ur- 
bem vel jam moriturus, vel mortuus. crederetur. 
Adeoque geuizari, pro more, velut exstincto sul- 
tano, jam Christianorum llebrzorumquce tabernas 
involando diripiebant : maximusque tumultus. in 
nrbe secuturus erat, nisi mature genizarorum Aga 
sive tribunus, quemdam in ipso deprehensum faci- 
nore moz, ad incutiendum cateris terrorem, su«- 
pendi jussisset : mancipiis etiam nouuullis, geni- 
zarorum habitu vestilis, ad uncos scalae Sycen:e sive 
Galatensis, pro more Turcico deductis, et supplicio 
mortis ibidem affectis. Si Muchemetes, Muratis fi- 
lius, qui Magnesie degebat, id temporis ad urbe 
fuisset, actum plane de vita patris erat et iupe- 
rio. Convaluit tamen Murates, statimque post ad- 
ventum nostrum, die quodam Vencris, qui Turco- 
rum hebdomadario festo sacer est, eques e saraio 
ΠΟΥ (genisaraium ἃ Turcis appellari, deiuceps 
patebit ex. annalium. declaratione) prodiit, mobis 
iuspectautibus cupide, quemadmodum fieri solet, 


105 


SUPPLEM. ANNAL. TURC!C. 


106 


et saer:e saneta Sopliize, sive Sapientiz Dei templum A qui quidem juniorutm suffragiis ad vam dignitatem 


nunc profanatum ἃ Barbaris, adiit : uti. scilicel no- 
bis et aliis (erat enim maximus hominum concur- 
$us) ostenderet, se necdum mortuum. ἰρ58 facies 
adiinc colore lurido deformis conspiciebatur. 

lloc eodeni anno 991 (Cbr. 1584), die 24 mensis 
Octobris, aliquot begi Turcici eum auis copiis, in 
quibus erant, ipsoruminet confessione, hominum 
ad 10000, Caruiole fines ingressi, gravissimam 
impressionem fecerunt : direptis passim vicis ac 
pagis, magnaque Christianorum mancipiorum mul- 
titudine secum in servitutem abacta. Cum nostri 
nuntium adventus et populationis hostilis accepis- 
sent, hominum ad 11000 subito cogunt, Justo Jo- 
seplio comite Turriano, et Thoma Erdendio comite 


pervenerat. ly. ubi Turcos sinum ingressos accepit, 
wox in eos provehilur, numeroque triremium ἃς 
militum, et aliis rebus longe superior, omnes iu 
potestatem redegit. inde diro quodam et inaudito 
furore s:evitum in captivos, tam mares, quam femi- 
nas. Maribus occisis 250, filioque ltamadanis bassa 
nairis iu complexu et gremio confosso, femins 40 
prius nefariis pollutz stupris, uberibus mutilate 
(qua quidem vivis adbuc spectantibusque misellis 
a quibusdam crudelitate plusquam barbara in mare 
projecta perhibentur), diisectze tandem atrociter ad 
unan omnes in aquas a piscibus devorand: præei- 
pitantur. 1psius Emi frais lilius in puellam quam- 
dam egregii orls incidisse fertur. Ea cum ipsum 


Musloviuz, Sclavonie Croatizque Bano, ducibus : p padicitie suae vim illaturum conspiceret, mox Chri- 


ac sine mora maximis itineribus hostis tergo iu- 
hzrentes, ad Siunum Croatiz tandem 605 die vi- 
cesimo sexto ejusdem meusis Octobris assequuntur, 
invadunt, eæilunt. Liberati captivi, et precepta 
(prada capta) fuit, cum interitu. 4,000. Turcorum. 
Kramus nos Constantinopoli, 40 tempore de bac 
suorum clade sultanus Murates certior reddebatur: 
qui sane cum intellexissel, ἃ suis injuriæ factwn 
initium jure czsos pronuntiavit. Nam nolle sc quid- 
quam aiebat ἃ suis, contra leges. induciavum, ad 
turbandam pacem in Ungarie limitibus attentari, 
Jussit etiam, illustri et generoso Iltudolphi II Cæsa- 
ris oratori, Paulo baroni Eize ugano, suarum ad 
utrimque bassam Ungarie, Budensem ac. Temes- 
varensein, litterarum exemplar exhiberi : quibus 
£evere mandabat, uti milites suos limitaneos in 
officio eontinerent. ldem nt a nostris quoque pra- 
staretur, imperari vicissim petebat. 

Sub exitum ejusdem anni Turcus quidam Con- 
siantinopolim appulit, nuntius cadis suorum, e 
qua solus (ut ipse quidem aiebat) opera chirurgi 
cujusdam Cretensis, cui fuerat antea notus, evasc- 
rat. Res ipsa relatu non indigna, quod prope novo 
tunc 384 iuter Venetos ac Tureos bello causam 
prabitura viderelur. Ramadauis bassz Tripolitani 
vidua, eum lilio, familia, mancipiis utriusque sexus 
Constantinopolim profectura, triremem in DBarba- 
ria vel Africa maritima curaverat. instrui, qua fa- 


stíianam se profiteri, et virginem, et in Cypro na- 
tam nobili familia Cornsra, qua suam originem 
ad Cornaros Venetos referret ; captam ante. 12 an- 
nos, cum Cyprus sub jugum Turcicum veniret, cx 
eo tempore iniseram apud Darbaros servitutem ser- 
viisse. Nune quando post tot ærumnas in hominis 
Christiani, pudoris virginei vinlicis, nobilis deni- 
que Veneti manus incidisset, obtestaii se per im- 
mortalem Deum, ue Christiane faceret. iujuriam, 
ne virgiuem incestaret, ne Veneto sanguini ſœdau 
lebem aspergeret, sed potius in optatum hunc 
diem, quo Christianam ad rempublicam postlimi- 
nio rediret, divina quadam providentia couserva- 
tain, salvo pudore libertati restitueret. Nibil 3pud 
immitem animum, ac prodigiuse crudelem salactm- 
que , (au sancLe preces. valuere, quominus viue 
laretur, et $uffocata cum aliis mancipiis Turcicis iu 
mare projiceretur. Existimabantur indignam hanc 
iwmanitatem Veneto noinine, tam pio, tam pudo- 
ris et oinnis virtulisstudioso, tam a sxvitia deui- 
que alieno, exercuisse, ne quis superstes vel am- 
plitudinei preda, quam consecuti fuissent, vcl 
ad .;.issoruim scelerum ſœditatem proderet. Ilujus 
facinoris fama — Cous.antinopoli percrebrescente, 
incredibile dictu, quantopere commoti fucrunt Tur- 
corum animi. Passi audisses omnes omnia Vene- 
tis exirema minitantes. Viz a Bailo (magistratus 
Veneti nomen est, qui de suorum c^usis istic co- 


cullates suss amplissimas secum  avehcret. Eas D gnoscit, et iujurias suis illatas ad sultanum Turci- 


equidem memini a Turcis et IIebræis octies centenis 
millibus uuniuum aureorum aestimatas: verene, 
an sequius, equidem dicere non babeo. uic iriremi 
securitatis àuz causa semet adjunxerant aliz dua, 
quas idcirco vulgus nautarum conservas appellare 
solet. Cum ipsem ostium sinus Adri»tici, non 
proeul ab insula Coreyra (Corphum nunc dieunt, 
qua vox Gracis vulgari liagua sinum significat), 
praiterlegerent, ingens subito coorta tempestas 
eos vel invitos in siauu, quem diximus, Adriati- 
cum rejecit. Erat id temporis cura sinus, cum certo 
Lrire:miur üumero, coutra quosvis piratas et alios 
tuendi (quod officium qui gerit, provisor sinus ap- 
pellatur) coniuendata Peuo Euio, patricio Veneto, 


cum ejusque vezires defert) abstinebant, quominus 
bomini manus — injicercnt, aut. foede saltem in os 
exsiuereut, Fungebatur id temporis hue munere 
Joannes Franciscus, Maurocenorum familia natus, 
(Moresinos vulgo vocant), qui paulo post episcopa- 
tum Drixiensem, mortuo doctissimo cardinale Del- 
phino, absens impetravit. [5 cum Zausium quem- 
dam sultaui Muratis jussu, Coustantiuopoli die 27 
Decembris Venetias iturum cum maud.itis accepis- 
set, intercessit, ac tantum obunuil, ut ableg»ndus 
Veutias Zausius Constantinopoli maneret. Missi 
taucp, qui Muratis senteutiam Venctis si; nificarent, 
Volcbat is pœuas iu. tanti facinoris auctores statui, 
ablatas ue res eum personis, tam liberis, «qi 


121 


JOANNIS LEUNCLAVII 


"Ὁ" 


servis, reddi. Hahnerat ↄ2utem vidua Ttamadanis A profectionem revocasset, in cas tam annonæ, quant 


Christiana 400 mancipia, qu: saue quoniam pro 
more Christianorum, triremi capta, libertate donata 
fuerant, alia Murates horum loco mancipia flagi- 
tabat, Simul eam prse se ferebat animi moderatio- 
nem, ut micimeso diceret ipsis illaturum injuriam, 
uec pacem violaturum, modo postulatis rationi el 
wquitati. cousentaneis. satisfecissent. Cæteroqni se 
bello suozum caxles et injurias vindicaturum. Se- 
natus intellecta querela voluntateque Muratis, et re 
diligenter, uti gesta fuisset, perquisita, Murati 
respondet, exstincti Rama lanis basse. Tripolitaui 
familiam primum ad. insulam. Veneti juris Zacyn- 
thum applicuisse, seque duntaxat ab insulanis hu- 
iuaniter exceptaim, | verum etiam inunusculis qui- 
Lusdam — honorariis ae xeniis affectam fuisse. 
Postea vero, quam hinc discessissent, alticram in- 
δ}: suam Cephalleuiam bostiliter — invasisse, 
pr:eterque pacis leges omuia diripiendo, nec homi- 
tibus, uec. jumenis pecoribusve pepercisse. Prz- 
fectum sinus Adriatici, cum certior de hac ipsorum 
insolentia factus fuisset, 606 e vestigio persecutum, 
non modo intra sinum armatos reperisse, verum 
etiam ab eis, cuin propius accederet, non fuisse 
pro more salutatum, nec demissis velis editum 
siguum, quod humiliationis appellant. Illorum 
utrumque pactis conventis adversari, quibus 883 
armaliæ naves sinum ingreli vetentur, et omnes 
praecto sinus honorem exhibere certo salutationis 
submissionisqué gencre, jubeantur. His de causis 
cowmotum gravius prafectum suum, acerbius iu 
eos animadvertisse. Nihilominus iu hac se causa 
facturos quidquid homines aqui justique tenaces 
facere. par sit. Nounihil hoc responso mitigatus fuit 
suliani Muratis auimus, qui praesertim necdum 
gravissimo contra Persas b.llo defunctus, novis 
adversus praspoteutem inari rempublicam iuimicitiis 
implicare se nollct. Secundum hac Petrus Emus 
capite plexus, et ipsa tciremis cum omui armorum 


C 


et instrumenti genere, totidemque mancipiis, quot. . 


in ea Veneti reperisseut, reddita fuit : quo tempore 
nos ad Zacyuthum, Ceplialleniam, Corcyrawu, ali- 
quandiu herebamus, ei elassem. Venetam, quz 
Turcis eam triremen restitueret, vidimus, Caterum 
libet obiter boc loco de interitu ipsius quoque Ra- 
madanis bossse Tripolitaui, cujus viduam cum filio 
fawiliaque czsaum ab Ewo diximus, perpauca quæ- 
dam commemorare ἢ futura, ut. opinor, avido co- 
proscengdi rcs exteras animo non. injucunda. 
Tripolitanus igitur,hic bassa, bellum contra 
bstbaru i rege. Africanum. gesturus, cum alios 
mid.es suos , tum etiam missos sibi a sul!ano ge- 
nizaros Pertze sclopetarios in. bosticum ducit. Con- 
stat auteu, magnas in Africa solitudines esse, per 
quas profecturi, copiam rerum necessariarum 
et iu piimis aunonz, sceum ut ferant necesse est. 
Itiner quoque periti duces, in locis aleo desertis 
ct inviis, vel maximc requiruntur. ſtamadan bassa, 
eum borum utrumque. parum. ad animu, aute 


viarum difficultates, cum suis incidit, ut neque 
progredi posset ulterius, nec sino jactura militum 
pedem rcferre liceret. Tandem tamen non sine suo- 
run cade, ac praesenti cum periculo totius am.t- 
tendi exercitus, domum reversus est. Tum verc 
cavo perciti furore genizari, nulla nec ipsius viri 
diguitatis nec sultani sui ratione habita, qui huic 
eum provincia prxíecissct, liominem obtruncant, 
Neque Murates hactenus eos ob anc basse sui 
ezdem, pro anctoritate imperii castigare potuit: 
quod nemini mirum videri debet. Quippe non am- 
plius illa nunc apud Turcos obedientia, non disci- 
plina militaris est, qui fuit clim apud seculum 
prius. Quod tametsi docere pluribus exemplis pos- 
Ber ; tamen ne molum aunaliam excedam, dunia- 
xat unicum adliuc recitasse suffecerit. 

Anni non mulii prateriere, cum Aclimetes bassa, 
beglerbegus Cypri, Famagusſtas sui: et ipse trucida- 
(us a genizaris fuit. 113m se caedem admisisse palam 
profitebantur, ob i»terversa stipendia sua, quee pet 
avaritiam Achmetes sibi retinuissel. Átque nti prz- 
textui , palliando facinori suo, magis speciosum 
haberent. ab eo miseros etiau insulanos esactioui- 
bus gravissimis et intolerandis exliaustos, a'ebint. 
ludigne sulianus Muratos b3nc genizarorum ferebat 
insolentiam, qui beglerbegum suum tam fede n3- 
cassent, nullis ad Portam querelis delatis, nullo 
erinine quo se obligasset. Peitinerc putabat. ail 
iuendam  imajestateni imperii sui, ne facinus lioc 
impune sic abire sineret, ut horum exemplo, cor- 
ruptis et aliis, coutumacia militum latius serperet, 
Quapropter i: Cyprum alius ab eo heglerbegus 
mittitur cum decem triremibus, tam aliarum rerum 
apparstu pecessario, «quam 6o militum numero 
instructis, quo c«dis reorum coerceri petulantia 
posset. Novus ergo beglerbesus, cum primum ad 
iusulam appulisset, dissinmulatis illis occultis mau- 
daUs, qua discedenti Murates dederat, homines 
quosdam sibi fidos, adire geniz»ros jubet, ac pas- 
sün rumorem didere, quasi Murates cis ob intcr- 
emptum ÁAchme:em baesam minime succenseret ; 
imo dictitare sultanum confivmarent, jure scelcstum 
lhominem de medio sublatum, qui genizaros «nicus 
imperii eui custodes auncnis suis defraudasset. 
His auditis, bilari frente gen zari beglerbegum, et 
qua par erat, observantia excipiunt, Verum uon 
iaulto post. incxspectiato quodam astu mililes ejws 
circumveniunt , et universos esedunt , ipsis etiam 
uiremibus in potestatem redactis. Murates , licet 
egerrime ferret alterum hoc genizarorum in Cypro 
facinus, quo gravissime lædi suam et prorsus im- 
*inui majestatem. videbat, tamen. quod infeliciter 
liactenus gesti belli Persici causa, coudonandum 
his aliquid. censeret , ne. novas et intestinas præ- 
terea. turbas excilzret, iris animi. dissimulatis, 
uibil aiplius in eos tentavit. 

Anno 993 (Chr. 1585), mense Martio, in om- 
nium erat ore Constaptinopoli, Ferhatem bassaw, 


799 


SUPPLEM. ANNAL. TURC:C. 


110 


qui Turcico militi suprema cum potestate, nec- A imoritur Erat. in exercitu secundus ab ipso Cigalo- 


dum ad fines Persicos progresso cuim exercitu 
Osmane bassa vezirazeme, præerat, debitam mili- 
tibus annonam, sordida quadam avaritia distractatu, 
suos in usus vertisse: cujus tamen gravi penuria 
laborabat exercitus. ldem cum imperasset, duatum 
in lis locis munitionum excitandarum causa, do 
provinciis uti vicinis convenirent incolarum ad se- 
xagiuta plus minus millia, qui operas structurz 
necessarias in se reciperent, a singulis aliquid 
nummorum, pro ratione facultatum, exeyisse fere- 
batur: illisque domum remissis, ad functioues sor- 
diJas ipsos Spachios genizaros esterosque milites 
adegisse, Meusis e,usdem die 15 concessum in di- 
vauo Ziausi basse, quem supra masulem factum 


334 divimus, ut libere, quibus in locis vellet, B 


versari posset. lloc decretum ei viam aperuit, prio- 
rem ad diguitstem redeundi; quod quidem, mortuo 
l'ersicos ad fiues Osmane bassa, non multo post 
accidit. Constat eum. utroque, tam Ferhate, quam 
Siause, mitius egisse sultanum Murstem, quo.| eo: 
ium indigeret opera, Nam qui per Osmanis absen- 
tian sup:emi veziris loco res administrabat Mesites 
bassa, cagtratus οἱ senex, licet alioqui justus et 
geverus, tanto tàmen muneri parum erat idoneus. 

Die 19 mensis Aprilis rediit Sinope Constautino- 
poli: Uluzalis prefectus maris: quod argumentum 
erat, eo loco tum res fuisse Totaricas, ut Osmanis 
in Tauricam Chersonesum (ransjectione non esset 
opus. 

Eodem anno cum Osinan bassa Persicos ad limi- 
te$ accessisset, occurrentibus intrepide Persig , 
modo nille, modo plores , ad decem usque millia, 
de :psius ezercitu carptim fuere csi. Tandem Au- 
gusto menxe, Persis insciis, et nili] de hoc ips;us 
itinere cositautibus , per obscuras, opacas, amngu- 
etas valles, iuter altissimos utrinque montes. pro- 
fectus, ubi militis animaudi causa multoties displosa 
fure tormenta bellica, Tebrisium accessit. Facil- 
limum hosti fuisset , liis in augustiis cum toto Cum 
exercitu ad internecionem delere, si maturius de 
bac cjus profectione coguovissct. Osnianis adventu 
intellecto, Cadius sive judex urbis fuga sibi consulit. 
Tum cæteri, przseriim viri sexaginta in urbe pri- 
marii, variis cum istrumentis musicis in castra 
Turcorum exeunt: Osmani se bass, salvam liber- 
tatem immunitatesque suas pacti, dedunt, eumque 
noctu cuio suis jiu urbem, cmioroquin opertam nec 
ullis clausam muris, deducunt. kist in urbe saraiuim 
longe amplissimum , altera scachorum Persicoruia 
regia ; eum interior ad Casimiuum sit, quemadmo- 
dum aliquoties alibi diziinus. Hoc saraium pro- 
pugnaculis Osmanes, intra diem. tricesimum, egre- 
εἰς munit; arci absolutze wille spachiorum, duum- 
que millium genizororum, przter alios milites , 
przsidium imponit: machinarum deni jue bellicarum 
in ea magnum numerum , cum aliis rebus. neces- 
saris, relinquit. lude Tebrisio copias universas 
abducit , ac in itine: e dysenteria, quinto post die, 


€ 


n 


glia bassa, beglerbegus WHevanensis, cujus supra 
quoque mentionem fecimus. ilic Oswane mortuo, 
supremum nactus imperium, sus in tutum redu- 
cere nititur. Instant Cigalogli ἃ tergo Persze, quibvé 
ipse scachus adíuisse perhibetur. Accrrimo coufli- 
etu, et aliquoties quidem repetito, waxima Tur- 
corum strages editur. Nihiiominus, quocunque po. 
test modo, C'galeglis iter continuat : cum hostis 
impetum fraegeret oljectu genizarorum, qui sclopetis 
suis terrori Persis erant. Quoties 2utem Perso 
gravius urgerent, prem.rent , Turcorum profectio- 
nem impedirent, subsistere legioncs, et. fortissime 
præliari juhst. Trausſugas denique *ubornatos in 
losiium castra. mittit, qui de ipsius profectione 
consilioque longe divers» referrent ab ii$ quæ cum 
animo δυο facere constituisset. [Tac ejus impostu- 
ra decepti Persæ, dum et ipsi subsistunt, maxima 
ccleritate cum suis aufugiens Cigaloglis elabitur, et 
Wanum reliquias incolumes ducit. Perte fugam 
hosus eonspicati, Tebrisium revertuntur : et urbe 
recuperata, mox arcem obsidere cepe'uant, Periisse 
constat in hisce conflictibus baud dubie Turcorum 
ad 80000, in quibus erant veteranorum wilitum 
lectissimorum ad 40000: przlia totum contiuuata 
triduum trinoctiumque. Capiz centum ac plurcs 
machina bellicze majores. Scachus Persicus, re bene 
gesta, regno semet abdicasse fertur, idque sic tra- 
didisce fllio, ut eum sacramento prius obstringerct, 
quo s30cle. polliceretur , nunquam se cum Turcia 
p2cem facturum, ni prius recepisset omnia, qua 
inris aliquaudo Persici fuissent, 13. tametsi gesta 
faere post. discessum e Turcica nostrum, nec ila 
couperta danius, uti. quae supra. de rebus Pl'eriicis 
ex intervallo propiori observata. descripsimus : ta- 
men ab iis accepta referieus de quorum fide nou 
dubitamus: sequius ac illi solent, qui reram. ipsas 
rum, quas scripturiuut, rudes et. ignari, ridiculas 
nobis (utinam sine fraude pcric.loque veritatis) nu- 
gas obtruJunt. 

Hac ciam sstate bellum adversus. Maronitas ct 
Turcos gestum fuit. Inhabitant μὲ populi montem 
Libauum, qui baud procul dissitus ab urle Syvim 
Plicenices Tripoli ( Tarabolos ea Tu:cis est ), noa 
exiguum. ad spatium se porr:git. Relizi nem Chr.- 
stianaw profitentur, ac Maroui is. etiau patriarcha 
sacrorum princeps est. Is habitat iu. monasterio 
Virginis Deiparae, quod itinece med o montem Liba- 
num Ascendentibus eccurrit. llavcut. et. llieroso- 
lymis Maronitze temp'um S. Ceorgii maryris, ubi 
vulgo vocantur Chrisüani cincti, sive zonaril, pro- 
pier longas latasque zonas áive cingula, quibus 
utuntur. Aytbonus alicubi Maroninos dixit , et his 
verbis coruia memiuit. Sunt ln. monte Libano Chri- 
&iani degentes prope Tiipolim, sagittarii pedites 
valde boni, circa 40000 virorum. lli multoties ſue- 
runt suldano rebelles, et damaa plurima Saracenis 
intulerunt. Hactenus. Aythonus. Moronits. vicini 
(c leratique suntTrusci, qui se profitentur cs-7 


1 


JOANNIS LEUNCLAVII 


112 


liquias illorum occidentalium Christianorum, quos A proximum in stagnum «demisit : ubi nuctu. stiepi- 


imperatoris llenrici IV tempore, sub aunum Chris ia- 
num 1099, dux Bullionensis 9&5 Goleſridus in 
lerram sauctam duseril, et quorum usus opera tam 
llierosolymis, quam reliqua Palzestiua, potitus fuerit. 
Genus utraque tam est numerosa, tau rei. hellicze 
a.ldicta stadiis, wt liominum jam ad 60000 facile 
possint in hostem educere, qui majori ex parte pe- 
ritissimi sclopetarii sunt, Hos populus auno Ma- 
humetano 981 (Chr. 1574) sultauus Selimes ll 
sub jugum inittere, sed frustra, conatus fuerat. lix- 
que Turcis ex. illo tempore libertati ac. fortunis 
eorum. iusidiantibus, nunc taudem undecimo post 
aniio domiti fuerunt ab. Ibrabime bassa, Cairi vel 
.JAEgypti beglerhego : qui de spoliie thronum regium 
ex auro puro puto Constantinopolim misisse sulta- 
no Murati dicitur, aestimatum sexies centenis aureo- 
rum millibus. Idem sultanae, cujus filia dudum 
an. bit, ct haud ubie ducturus tum credebatur, aliis- 
que saraii mulierculis misisse munera fertur, quo- 
rum pretium ducenta millia sultaninorum a:quaverit. 

Anno 990 (Chr. 1580), Persis arcem Tebrisianam, 
ab Osmaue bassa superiori zstate munitan,, ob- 
sidentibus, cum obsessi propemoduin ad extre- 

"am rerum Omnium penuriam redacti essent, 
 Ferhates bassa, veluti. peritus architectus, muni- 
tionem  novain e regione Tebrisii struere instituit. 
Gigaloglis autem bassa Casminum, qua Persa- 
rum (ceu diximus) interior est regia, petituruim 
se cum exercitu simulat, Dum hoc ejus iler. impe- 
dituri Perse, inaximis cum copiis advolant, simu- 
Jatione puguie suceursum | obsessis, e:eque res om- 
nes in areemi, cum novo supplemento. militum, 
invecte fuerunt, quarun inopia laborabatur. 

Eodem auno magnus ille Clitaiuus. chan, qui 
U;u chan et. Kezies bassa dicitur, Persaruuique 
rcaclius, queu Kiselem bassam vocant, no:um in- 
ter. se fadus pepigere, quo mutis se subsidiis ad- 
versus Osuianidas ferendis. obligarunt,. Nau quod 
T atas as, oppresso Persa, proximum se fore poten- 
uide Turcicz videret, cui plurimum ex. ruina. tanti 
regis virium esset accessurui, quam fieri iatur- 
rime posset, | obviam — euuduuir: crescenti. malo 
censebat, Itiaque majoris etiam — conjunctionis 
causa contractum. fuit inter. liberos utriusque 
matrimonium, Tatari. clanis filia, scachi Per- 
sici filio nuptui data. Simuf — etia: — stipu- 
latus. est Yatarus, ad. usum Perse, liominum 
se 2U000 pruprio sere tam diu contra Turcos. in 
armis habiturum, donec bello iuis ex voto Peisi- 
ci regis impositus esset, 

Junio mense liujus auui, orta. quzdam. obscura 
Constantinopoli nebula fuit: qua desiuente loru- 
etis pluit, quæ fructus. oinnes ei arborum. absum- 
psere folia. Diversum quid apud uos accidit annuo 
sequenti 1587, Decembri. inense, cuu Croatinis iu 
finibus, ad Wihitzium, Karuli archiducis Austriz 
castrum, quasi nubes quadam. anatum οἱ ansc- 
ruütu, aliquot sane myriadum , advolavit, seque 


tus ingens pugnantium inter. $c volucrum in to'a 
vicinia, seque mutuis conficientium vulneribus, 
auditus fuit. Egressi postridie milites, cives, agri- 
cole, tautam et anatum et anserum copiam, δι 
lumum, ad acrem exsiccandorum congesserunt, ut 
diu tam opima sint. vietitaturi commode prasla, 
Nam alij 100, alii 900, plures alii pauciuresve 
collegerunt maetatas ab se. invicem volucres. Tau- 
dein e prato quodam spaliosissimo sublatis super- 
stites alis, avolarunt, " 

Sub ſinem anni, Decembri mense, Croat'nos in 
finibus aliquot millia Turcorut ἃ nostris uuwc- 
ro longe imparibus fuere cessa. Periit inter alios 
bassae Boznensis frater: cujus caput a cervicibus 
recistun, missumque cum captivis quibusdam fuit 
Viennam ad. serenissimum Austrie principem | Er- 
nestuu. [lic bassa Boznensis , et frater ejus, 
quem czsunm loc conflictu diximus, pati perhiben- 
tur ex familia Mecheinetis bassz vezirazemis, eum 
quo nuptau fuisse suliani Selimis Il iliam. Mura- 
tis sororem, superius ostendimus. 

Anno sequenti proximo, nimirum Mahumeta- 
no 994 (Chr. 1587), mense Februario, nostri Copa- 
nuum, arcem non procul sitam lacu Dalatone, tutu 
temporis congelato, quo tres Turcorum begi conve- 
ncrant, ex inopinalo adorli, ceperunt, Erant in arce 
cum nostri eam. invaderent, mille Turcorum plus 
minusve capita, Ex his præter alios vilioris fortunz, 
190 nobiliores, cum 70 feminis, in potestatem 
nostrorum venerunt: reliquis aut fuga dilapsis, 
aut sub terra semet iutra specus. abdentibus, Equi 
generosiores adducti centum, praeda 40 num- 
mun aureorum millibus  zstimata. De tribus 
begis, quos id temporis illic fuisse diximus, 
sangiacus  Copancnsis, Cara sive Niger Alis 
captus fuit, et. Viennam — prius, iude — Pragau 
ad Rudalphum Augustum iuisus: alter. suffoca- 
tus in loco subterraneo concamerato, quo se de- 
feudebat, igne. vi tormentarii pulveris accenso; 
teríius. fuge tum beneficio servatus: qui cum 
deinceps Augusto meuse, queinadinoduim mox in- 
dicaturi sumus, cum aliis nes noswos ingressus 
essct, quam hoc iu loco captivitatem fugiendo 


p decliuarat, istic in potestateui fatali quo.lam casu 


redactus, effugere non potuit. 

Anno eodem, mensis Augusti die octavo (fastus 
veteres. Ungati retinent), quatuor begi Turcici, 
Sasuarensis sive Zigetanus bassa, sangiacus Pei- 
echevius sive Quinquecclesiensis, οἱ novus ille 
captivi loco sullectus Copanensis, quinque suorum 
millibus collectis intra fines nostros, versus Nem- 
pthim, irruperunt: et pagis aliquot cis et ultra 
Limpacuin, 386 una cum oppidulis (Germani 
marctas, eiporia Gr»ci vocant), Moracio, Dobro- 
nacis ambobus, Resneccio, Taruoco, septem ac 
decem in summa pagis, repeutina impressione obru- 
li-, ac miseris utriusque sexus incolis. captis, vin- 
nit depopulati diripuerunt. Ejus rei factus certiur 


713 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


11 


illustris presiliariorum castri Canisani tribunus A mu'ti gravissime vuluerati, post exspirarunt, (:- 


Georgius comes  Zerinus, comitis Nicolai, fortiter 
ad Zigetum mortui, filius, quania celeritate inaxima 
potest, e castellis proximis aliquam militum manum, 
cum suis subditis ex insula Murakeosa, quæ inter 
Muiam et Dravim amnes est sita. cogit. Praeterea 
proceres sibi vicinos, vigilantissimos Cisdanubiani 
limitis custodes, comitem Frauciscum Nadasdium, 
Baltliasarem  Batbianium baronem Gussiogensem, 
itemque pra'fectum Copreinitz:e Joaunem Globitzium 
εἰ Joannem Fridericum Trautmansdorfianum, Baudi 
equitum prafectum, per. suos, et per explosarum 
machinarum tessceras, hostilis. irruptionis certiores 
(acit, ac suas uti copias sine mora secum conjun- 
gaut, hortatur. llli mox suis excitis, ad locum 
designatum in tempore convolant. Inde data diligen- 
ter opera Turcorum uti reditum »nticiparent, eos- 
que loco masiine idoneo, quasdam inter angustias 
paludum, qua transeunda ipsis crant, iuvaderent, 
Feliciter nostris hoc consilium cessit. Reversus eum 
praeda, magnoque captivorum, cujusvis aetatis el 
sexus, Christianorum numero Barbaros, supra 
Catzerolacum, ad unum ἃ Canisa milliare, necdum 
dissipatis omnino tenebris, sub primum diei cre- 
posculum viriliter adoriuntur, manum conseruni, 
animose cadunt, omni armorum genere. vulnerant, 
cedeutibus instant, adversos mactant: eo denique 
trepidationis ac desperationis adigunt, ut. acinaces 
nostris suos ultro porrigereut, objicerent : itidem- 
que cseteris armis depositis, alii vitam et incolu- 
mitatemn voce gestuque laweutabili deprcecarentu:, 
alii quacunque via posseut, in silvas ac saltus 
aufugerent, ipsisque se paludibus iuumnergereut : 
ubi cum moribundi, quod viribus exhaustis, ulte- 
pius pergere non possent, opein hostis implorarent, 
ἃ nostris miseratione tante calamitatis ipsorum 
counnotis, plures erepii servatique fuerunt. lu 
conflictu Machmutes Saugiacus Quinquceclesiensis, 
filius Alis bass, pralio navali ad Cuzzolaros oc- 
cisi, de quo supra dictuni, quique captivus ἃ mor- 
te patris Aomau perduetes fuerat, nostrorum in 
potestatem venit. Moliazieusis, Sinan begus, palus- 
tris loci transjiciendi spe, adacto calcaribus equo, 
dum defixus hxereret in. uligine, aclopcti per fron- 
(cm mediam petitus. ietu, occubuit. Sasuarensis 
ba:s3, quo nomine digbitatis illusirioria Zigelanus 
appellari se vult, una cum. bego Copanensi Cha- 
sane, fuga sesubduxite praelio, cum res suas jam 
desperatas cerneret. Copanensis prima post pugnam 
nocte, quodam in saltu. eberrans, οὐ 3'ii$ cap- 
tus fuit. Zigctanus. septimo tandem die pedes. Bre- 
senzam, fauce atque animi. dolore confectus, evasit. 
Capti ex hostibus fere 1500, de. qvorum numcro 


PaT80t. GR, CLIX 


si tam in ipso proelio quam «deinceps, et in paludi- 
bus ac Silvis exstincli, multo plures, et ad duo 
fere willia. Cap ta. czsorum 400 pro more wilitari 
eorum limitum, cum 600 vivis, Canisam duutaxat 
relata. Potiti preterea nostei 1000 ac 500, etamplius 
Turcorum equis. Erant nostrorum nedites 1500, equ.- 
tes 500, ex quibus desiderati duntaxat undeciu : non - 
nulli, sed pauci tamen, vulnerati. Pradacum captivis 
Christianis recepta. Non desiere nostri, juvauti- 
bus etiam agricolis, ad aliquot dies fuga dilapsos 
indagine quadam, velut. in ferarum venatu. fleri 
solet, cingere: quorum quidem non exiguus nu- 
merus, vel iuvestigantium studio repertus, vel sua 
sponte, quod omnei evadendi spem sili praci- 
sam conspiceret, uibii profuturas deserens latebra-, 
in potestatem venit. 

Ei liactenus, in. loc quidem tempore, Turcicos 
Annales, adjecta rerum $7 propemodum anuis ge- 
etarum expositione, continuare voluimus. De quo 
sane labore nostro, cuicuimodi sit, ju licium lectu- 
vis liumani, candidi, et iutelligentis. minime reſor- 
midamus. Ceteros vel. improbitatis εἰ mislitiz, vel 
ignorat.onis morbo czcutentes, 

Manguri unius c'stionumus omaes. 

Veritati quidem certe. studuimus, qua, velut 
anima sua, si careat historia, mox in fumos abeat, 
necesse est. Testes idoneos, et auctores (ile dignos 
habeo, cuin inagnificum el amplissimum virum, 


C Bartbolomzum Pezzenum, Ciesarez Majestatis con- 


siliaciu:m , nuper ad Portam Oswanicam missum 
cum ordinarii legati munere : tum etiam viros πὸ- 
biles et egreyios, Paulum Rosam, Ungarun, beate 
noa ita dudum Constantinopoli mortuum, Nico. 
laum Haunoldum Vratislaviensem, Hieronynum Ar- 
conatum Leontoriunum : qui Coustantinopoli, cum 
istic ipse peregriuarer, in augustalibus seriniis 
secretioribus  militabant. Illorum consuetudine 
quoti liana, plaueque siucera, qui. v.rorum opt.» 
morum candor est, multa me percepisse de Tur- 
cicis rcbus, ingenue fateor. Nec prateveun.ius 
silentio Mattbias Pharensis, Rudolphi Caesaris. no- 
Siri ad Portam Osmanicam Dragomanus vel. inter- 
pres; ex eujus narratione pleraque de hoc deceu- 


D nali adversus lortissiimam, vereque victricem bac- 


tenus gentem Persicam bello. gestis plene. cegnovi- 
mus. $97 Quod si visum Deo fuerit, diutius hane 
wobis prorogare vitam, «dabimus absolutam ali- 
quando bistoria Constantinopol.tanam, qua ves 
inde usque ab urbe condita, tau a Romanis, Gr e- 
cis, Flandris imperatoribus, quam à sultanis Mu- 
sulmauorum geste, serie perpetua coutertæ legen- 
tur. 


JOANNIS LEUNCLAVIIL 


——————ÀMá' —— — — -..- 
— — — — —— — — — — 


sss PRINCIPES MACHANENSES 


CONTINUA SUCCESSIONIS SERIE 


Cum Osmenidarum genealogia, qui ab eis originem ducunt. 


V.ECRAC ὕντιτοσεο. Cana Chan. Ocvz, Gioggro, vel Κτκκιρ. Veasaton. Tocreuva. 
Cuc Ago. Rak: Aga. BarsvnGgR, Oicvuvc. Baispgn. Cvsvr. bugs. Cam Εἰ. 
1MAN Scach. 
] 


SvKGYRSEKGI, Earycvt, 


G*x»ocot., 


eYND1S, qui ei Gundus Kip. Sanicari, qui et Aidogdi. l. Oii Gasi, regnavit auris 29, 


Π. Vacmax (asi, a0. δὲ. Án bassa. 
Ι . 


Souzian bssss, Gerlensis el Boicneis sangiacus, mortuus duobus ante patrem mensibus. 


- — — 


" AGOEXMNA 


It. Sultan Mvaar Ch^n 





asi ap. 58, 
Ι 
Siavs Zelebi, esecalus a patre. IV. Base Gilderun Chao, ἴδον» Zclebi, sirangulatus 
) | auDis 14. jubente Jiajasite fratre. 
Davr Zelehi, exsul apud Vngaros. | 
*Onrmoavuzs, V. Ewa Mesra- lisaZele- Vl Mvsa Vil. Sui- CasamZe- — N. filia "Dvsum Mysraraa, 
cujus Anmal. Soteman PAZele- bi, occi- regnavit tanMvcss- lebi,ob.i- missaCon- se cæsum Drei 
Turc. nulism anris 7, bí,csmsus susaMu- annis5i/$ wur Chan, dis loco  stentino- Temiriano Hejasi- 
mentionem regno  loprelio saíralre. occisus a annuis M. missus —polim cam tis filium  Musta- 
fsciunt, sed exutus a  Temiria- Muchame- Constanti- frávre Ca- | 855; mentlebatur. 
Greci tantum Musa (ra- no, te fratre. nopolim a sane. imperio cum 
tre. ᾿ fratre Se- Murate ΠῚ dimiea- 
l lcíinano. M aanis tribos. 
* Zicuzs , Vncmam Zele- N. filia, quim ὙΠ. Sultan Mvsar Myvsrarma. Zelebi, Ni- andem captus , 
qoem Turci, bi, profegit Δ εἰ ipsa Con- Chan |l, an. δ. οἵδ aecatus ἃ fratre. Marais F1 josso de 
sicut et pa- palris morle staptinop. pro. uri pina Bitur. 
trem non ad- (Constapiinopo- fugit. nopoli suspenditur. 
gnoscuot.V i- lim 
de Notas na- 
siras cum in- 
dice. 


ÁLADIN Zelebi, ante IX. Sultan Mvcme- Ν. Zelebi, natus ex Isuendiaris be- 
patrem — mortuus rr chan lI, an. δ0. gi filia, nominatus a baptismo Calix- 
Amasiæ. | tus Osmanides. 


Mvsraema, Corama- — X. Sultan Basastr chan 1l, an. $5, veneno subla- Ζενι, qui Gemes, lialica pronuntiatione, 


ni: begus apte pa- tus a Selime lilio. | pulsus a fratre, moritur exsul iu lialia. 
irem mortuus. I 





Smaw scsch, Cara- Aum scach,  Acuwxr Amas — MvcmmszT Coscvrpri- Xl. Sultan. N. filius Zemis, (5- 
wanim begos, ante qni οἱ Ala- prefectus, occisus — Magnesim mum (2912. Sgt chan, ctos — Christianus, 
patrem. moritur. ma scach: 8 Selime. prefectus, monz,post regoavit Rhodi vixit. Ea vero 
| sante pa- a patre ve- Magnesim annis ἐν cant constans In 
ttem , !Di$- qu.——.- 7.. Arm nheno neea- prefectus, mensibus religione Christiana 
—— MH sus ad (ines E ΜΝ tus. |  — occisus ἃ s,diebusB. aierleciosest a sul- 
strangula- —stran- V ersicos ' git ad |s- profugit N. Zelebi, Selimeger. — | — tano Boleimane. 
tus jussu gulaius oritur. mailemSo- adsulta: N. Zelebi, 7300 ΙΓΆ- Yi, Sultan... 
sultaniSe cumfra- .!  . hioum oum Ε- N. ^elebi, "€ Sounuxaw — N. et N. N. e N. 
lmis ps- tre. Vacnman Ze- eriam,  gypli, com patrue- ehan ll, δ. flhi ne- Blim, ab- 
irvi l'ru- lebi. cujusflliam morteus libus necati nis 41. cal cum — duciee 
sa. duxit uxo- exasul.  Prusm, jusu l patre. — Constanti- 
rem. Selimis. Ἴ Ὁ ΡΟ ἐπ. 
Mvsraema uecatus ἰδ ἀΐνοδεμξκτλπιδοι Xlil.Sul- Basasm, victus 3 Selime fratre, fugit Ζιδπαοια Cnanm- 
conspectu patris a mu- mortuus snte pa- ton S&- ad l'ersas, obi straugulatus est. cum | pitis pua, Βυ- 
tis, l Irem, cui charissi- ΤῊ chan quatuor (iliis. —— MEN ( ustspba stemis 
Mvnar Zelehi, necatus Chn erst, anno 1, δ. 8. Qul." μιμασ, βειιν, Micumsugr (359 sc. — b999m 
à , hristiano 1544. , cato , sei- conjux. 
avi jussu post patrem. —* 
eit. 


XIV. Sultan Mvaat chsnlll,regoare ccpit sub principium BvcuEwET,  ALaDIN,  ZuANGIR, ÁBDALLA, SeLUIMAR. 
anul Christ. 1575. I Bos quiuque fratres suos suitanus. Murates in 
MvcmexsT, post eircvmmcisienem able- Ssrix, jamdudum mor- ipsis auspiciis imperii, se pra sente stran- 
gatus Megnesiam, ihidem sdhuc de- tuus. gu'ari jussit. 

st. 


PANDECTE HIST. ΤΌΠΟΙ. 


“αν  —À A — — — — — ap — — — — 
— ——— — — 


718 


—R —2— -- o oS one ooo — . -— - —- 
öö— — — —— — — ———— — —— 222 


JOANNIS LEUNCLAVII 


PANDECTES 


HISTORIE TURCIC/E 


LIBER 


SINGULARIS 


AU 3JLLUSTRANDOS ANNALES. 


889 De genealogia sullanorum, Osmanidarum, 
(um etiam , quid scach, gasi, zelebi, ewir. 

Ante omnia lectori duximus depingeudam hic 
sericiu principum Maclanensium, ἃ quibus (Osma- 
nidas ortos, annales hi Turcici traduut : eut arbo- 
re, quam vocant Genealogica sultanorum, iudc 
usque 3b Osmane primo, ad. Muratem hunc. tee- 
tium, .cjusque filium Muchemetem. In hac autem 
genealogia retinui nomina barbara sinpliciter, uti 
pronuntiantur ἃ Turcis : quibus tamcn ín explica- 
tione Annalium eau dare formam libuit, quam 
Graecis probari video. Obiter etiau lector euimad- 
vertat, Uguzem vel Oguzeni hic. quarto loco poni, 
ἃ quo familiam lianc Oguziam Turci dictam aiunt, 
quam Laonicus Chalcocondyles, Latine Galliceque 
non magna cum interpretum laude publicatus, 
appellat tribum Oguziau : viderique apud Laoni- 
cum , Oguzalpem (licet confusis temporum ra- 
Lliouibus) eunidem esse, qui Oguzes Turcis. vó- 
catur. Oguzalpes enim. dicitur, velut Oguz  Elp, id 
est Oguzes Elpius, vel familia natus Elpia, cujus 
iu annalibus mentio fit in Vita. Sultaui Muratis ll, 
anuo Mabumetano 849, sive Christiauo 1144, quæ- 
que videtur eadem esse cum Ogurzia. Praterca 
Giokclpem nos vocamus, secuti. Gauderium, liu- 
gue Turcicæ Cieaareum inicrpretem, qui Turcis est 
aliorum pronuniatione  RKukelpes vel Gukelpes. 
Sie apud Viacenium Belvacensem corrupte legitur 
quidam Kiocay, pro Kioc Chan, pronuntiaudo vo- 
cem Kioc unica tantum syllaba, qui alibi Gog Chau 
dicitue : ut etiam Gukelp, et Gog. Elp, prio eodem 
sccipiatur. Quod nomen indicaudum putavi, prop- 
ter. appellationem gentis, quz sacris in Litteris 
exstat, Scachi autein appe!latio, que tribuitur So- 
leimani, Ertuculis patri. vel regum, vcl magnorum 
est principum, prsesertim apud Persas : sicut apud 
Hispanos Dou: vocabulum in usu est. Apud Jaco- 
bum Fontnum Tssccus nomen est, quol vix ag- 
noverit aliquis idem es-e cum Scacho. Nec. receus 
hoc esse Scachi vocabulum, vel ex eo patet, quod 
apud Aythonum hxc «decimo quinto. capite verba, 
licet corrupte, lezautur : Postmodum quidam rex 


A Persarum, nomine Cossorassatli, fuit primus ausus 


Romanorum impcrio rebellare, ac se fecit. impera- 
torein Asiae nominari. Quippe vox illa Cossorassath 
mutanda prorsus in Chosroas Sach, quod Chosroas 
Scach, id est, rex Cliosroes, enuntiandum. (Obiter 
hoc indicare propterea libuit, quod insignis histori- 
cus Keineccius, auctor editionis Aythoni postrema, 
dv Cbossorassatli putaverit Artoxerxem faciundum : 
qui tamen 890 fAgsthiz nostro non Artaxerxes 
est, sed Artaxoares, uti Byzarus quoque noster, V. 
C. ex observationibus nostris adnotavit. Rursus 
alibi apud eumdem Aytbonum Solimau Sa, non est 
Soliman bassa, sicut in Appendice sua Reineccius 
opinatusest, sed Seliman Scach. Ertucul et Ertucrul 
(diversa namque scriptura reperitur) a Turcis dicitur, 


D quem LaonicusOrtogulem vocat, Osmanis patrem. Et 


Osmonem lunc dico, nou Otmanem, vcl Otoma- 
num; itemque non Otunanidas, scd Osmenidas : 
quod iti postulet Arabicze Turciceque lingua pro- 
runtiande ratio, cui Graeca prolatio nominis, per 
Thita litteram seripti, non adversatur : quando 
istae litera non. Latius T vel. TH respondet, sed 
ex usu. Grzcorum, gemino potius S, cum sibilo 
quodam, expresso. Sic euim Assimanem prouantia. 
vit Clialeocondyles, non — Alumanem. Nec. aliud 
lhoc Osmanis illius est nomen, quam Osmanis 
bass;e, qui ante biennium bello l'ersico periit. Orte- 
lium sane miror Osmanem, quei. Ottomanum vo- 
cat, Zicli filium facere, tài Gracis, quam Turcis 
repugnantibus. Gunduselpis nomen, qui et Gunlus 
a Turcis vocatur, ilem prorsus. est cum Duzalpe 
Laenici, per apliiresim, qua. vocant, detractionem- 
que primarum litterarum. Et in margiue Launi Lao- 
nici ascriptum legitur hujus Duzalpis nomen alind 
ex alio libro, Judisalpes ; quod ad Guiduselpem vel 
Jundusclpe: propius accedit. Errat autem iu his 
Laonicus quod Duzalpem ponit primui in liac ſam- 
lia, qui Gundus et Gunduselp, Frtvculis filius : quod 
Oguzalpein Duzalpis facit lium, qui ab hoe decimo 
tertio gradu est inter ascendeutes ? quod € 

Oguzslpis fiium, Duzalpis nep 

duodecimo gradu absit ab Ogwi 


713 


JOANNIS LEUNCLAVIL 


T29 


asceudentes, ct Gunduselpis seu Duzalpis [uerit ya- A ribus in rebus animadvertimus : in. titulis, ofliciis 


ter. Osmsn a morte patris aunos tiginta noven 
Mohunmetanus ex annalium. auctoritate vixit, sed 
viginti novem tantum imperasse scribitur : quod 
primis decem annis principatum acquisiverit, et 
constituerit. Sultani tomen buic ab annalium au- 
ctore non tribuitur, sed Muraii primum nepoti, et 
abmnepoti deinde Mucliemeti* quod de boc Muche- 
mete Theodorus etiam Spanduginus adnotavit, Gazi 
vero cognomen Oamani datur, sicut et Urchani filio, 
Muratique nepoti, quod. sirenuum magnanimnuimque 
mitem significat. In Urchane (sic enim scriben- 
dum) notanda cum Ali bassa fratre concordia, 
cum onnes alii , quorum de rebus Turcicis ex- 
stant seripta, dicant ab Urchane principatus initio 
subiatos fuisse de medio fratres duos : aperte re. 
clawautibus hisce Turcicis annalibus, qui primum a 
Bajazite Gilderune Chane parricidium regni causa 
eounnissun fuisse, necato Jacupe Zelebi fratre, 
docent. Zelebis nomen, quod nobilem signilicat, ἃ 
Turcis arbitror usurpatuin, ad imitationem Rona- 
norum et Grecorum, quorum bi filios imperatorum 
natu minores uobilissimos vocabant, illi novellissi- 
nio$, voce nounihil corrupta, sicut patet ex lijstoriíis, 
inscriptionibus, uumismatibus antiquis el fastis. 
Uuicam tantum hoc loco lubet inscriptionem, lidei 
causa, licet in. re manifesta, ponere : tum quod 
pro se vetus, jam nova sit, hoc est, recens primum 
inventa * tum quod auü/quitatem nobilis urbis 
Austri:& Vienueunsis, quondam seu Vindobona, seu 
Vindouian:e, quod magis probamus, insigniter il- 
lusteet, Eam magnitici equitis ps. Hignonvui Beck 
A Lgororpsponr, Casar. Majestatis Caiuerz: aulicae 
consiliarii, àtudio 1 berali debemus : qui columns 
fragmentum veteris, qua integra Milliarium Rowa- 
num fuit, in viuca quadam, haud. procul a Saneti 
&arci ncsocourio, ad unum a Vienna lapidem, re- 
pertum cum intelligeret, operam dedit ut domum 
suam deportatum, posteritati conscrvaretur. Ejus 
inscriptionis hzec verba sunt litteris cxpressa nob:s 
familiaribus. Nam ductus carum, quales. in avche- 
typo conspiciuntur, boc quidem tempore darc nou 
ptoimus. 


IMF C.£8 

y LICINJO CURNEL 
VALEMANO NOU!LISS., 
CES... URINCIPI 
IUV.. NTYTIS ΥΔ.. 
ET PONTES VETUSTA 

€ONLAUP*A EESTI 

A VIND,.. MP 

J 4. 


Intelligitur autem uomine nobilissimi, juveutu- 
tisque principis, minor nata. frater. Gallico. Au- 
gusti. Sic igitur εἰ Turci Zelcbes suos dixere, 
quanquam in annalibus his animadvertere — liceat, 
Muchemetis secundi, ct successorum ilios non 
amplius Zclebes, scd sultanos cepisse nominari. 
Cæterum csse "Turcos veluti. simiss quasdam [ἴυ- 
Iuánorum Gracorunve, quibus successerunt, για" 


militaribus, provinciarum praefecturis, legibus, οἱ 
wuiverso imperio constituendo, Jam quod Bajazitis 
Gilderunis sive L:rlapis filios attinet, iu eis rocen- 
sendis auctorum magna diversitas est. Turci primo- 
genitum faciunt emirem Suleimanem, quos equidem 
sequor. Et Soleimanes hic dictus fuit emir, &ueto- 
ritatis majoris causa. Nam emires appellati sunt 
præsides et propagatores imperii Mabumetis, quati 
superiores (Gulielmus Ὑ ψι 5 satrapa- seu principes 
majores. interpreistur ) quos Grzci amires et ami- 
rades vocarunt, de quibus 891 non recte vel am-- 
reg, vel amerades, vel admiratos, vel adinirales. νοὶ 
admiraldos fecere Belvacensis, et interpres Cedriui. 


p et alii. Nec hodi-que nomeu hoc aspernantur ip i 


C 


D Laonicus et Jesum 


Turcorum sultani. Laonicus vero post Jesum suum 
majorem, quem simpliciter lsam Turci vocant (qued 
nomen etiam propius imitatus est Laonicus ἢ» o 
sexto, quum Jesaácn Brenesis (ilius, quem alibi Jesuin 
vocat, scribit) quemdam Mulsumanem nomine pouit. 
Idem facit primogenitum Ortbobulem, ἃ patre Se- 
bastize prgefectum, ct ibidem ab hostibus urbe capta 
cxsum. Turcici vero anuales expresse. tradunt, 
Sebastia:m einiri Suleimani fllio nstu. inaximo, ἃ 
paue datam (fuisse: qui lamen à Temire capta 
Sebastia, non fuerit interfectus. Plura de bis alla- 
turi. deinceps in medium sumus, ad numerui no- 
tarum 59 et 67. 

Tertii quidem Cyriscebelim patris Bajazitis suc- 
cessorem faciunt, cujus nomen nec in CTTurcicis 
commentariis, nec apud Laonicum reparitur, εἰ 
(ictitium plane videtur. Eum dicunt a Temire fuissc 
captum, scd e custodia tamen evasisse. Laonicus 
autem scripsit, prelio Temiriano captum fuisse 
Mosen, qui videretur reliquis przstantior robore. 
Proinde Temir eum circumduxit, et secum (ín 
castris habuit, victum ministrang. Postea Laonicus 
hxc subjicit : Temir Cherism properavit, Bajorzi- 
tem el filium cjus. secum veheus, cujus parvum 
respectum egit. Proinde in patriam. regionem fuga 
evasit. Denique tertio repetit Laonicus initio quarü 
libri, Mosem dimissum a rege Temire, mari δὲ 
regionem patriam rediisse. Similis est confusio in 
minorum uatu. Dajazitis filiorum wentione. Nam 
minorem commemoral, qui 
nusquam ;i annalibus Turcicis reperitur, el ultimo 
ἐμοῦ omnes loco pouit Mustapham retpicieus (vt 
arbitror) ad illus Mustapham, cui Dusmis coguo- 
men a Turcis datur, quique Dajazitis se filium 
mentiebatur. Atqui diserte Turci tradunt, mini- 
mum natu fuisae Casauem Zelcbim, qui tempore 
calamitatis pateruz fucrit adhuc aelate tenera ; nar- 
rantque deinceps ab cmire Soleimane fratrem 
huuc natu. minimum, Casauem  Zelebim, fuisse 
Constantinopolim missum, ut obsidis loco ibideu 
essel. Laonicus etiam alicubi Jesum winorem, 
faeit minium natu, et Constantinopoli bspiiza- 
tum ait : de quo sane vero. fit. simile, Jesum mi- 
vorcm Laonici, csse. illum ipsum matu minimum 


721 


PANDECTE IIIST. TURCIC. 


122 


Bajasitis filium, quem. anuales Turcici Casanem A lant. Quippe. solent iis nominibus, qux a gemina 


Zelebim vocant. Error Sansovini duplex Osmavi- 
darum in arbore, quo Sultanus jam superstites a 
Cyriscelebl propagat, εἰ Dajszitis ex  Cyriscelebi 
nepotem faeit. Machemetein primum, tam mani- 
festus est, nullius ut. refutationis indigeat. Alis 
vero, qui Constisutinopolim οἱ ipse profugerit, 
nulla Turcieis in. annalibus mentio, Reposuimus 
etiau suo loco germanum illnm, et natalibus opera 
nostra nune restitutum, Bajazltis fllium, Musta- 
pham zelebim ; qni ut Temiriano prælio, sic etiam 
hactenus ex. Osmanidarum stemmate, liaud. sclo 
quo fatali casu exclusus, periit : locum ejus in- 
vadente Mustapha,  supposititio Rajazitis fllio, 
quem Aunales hi Dusmis appellant cognomento. 
De Sauze jussu patris exczeeato, nullum in anna- 
libus verbum. Nomen Sauzis illud est, quod So- 
leimanes hodierno veziri azemi adhuc puero de- 
disse fertur. Siaus enim bassa vocatur, eujus 8115 
pra quoque aliquories. in. supplemento annalium 
no tro facia mentio. Quod Δἴ Sauzi a Reinec- 
cio Taures (ilius attribuitur, qui exsul in Ungaria 
vixerit : et quod idem dat Mustaphze supposititio 
filium Davidem, ex auctoritate Joannis Basilii 
lleroldi, qui et ipse diu exsularit apud Ungaros : 
errore quodam — factum, ex vitiosa scriptura, et 
lleroldi liatllucinatione, profecto. Non. enim Taures 
apud Chalcocondylem legi debet, sed Tautes, 
tribus syllabis, quod nomen est Taut vel faut, 


cousonante incipiunt, litteram 1, 392 vcl V Galli- 
cum praxponere ; verbi gratia, cum pro Scen lere di- 
cunt Iscehender ; pro Scodra Iscodara ; pro Scopia, 
Uscopia. Frequens vero in annalibus hisce meutio fit 
Isvendiaris, quod cognomentum principibus illis 
datur, quorum erat ad Pontum Euxinum ditio, in 
ipsa Ponto provincia, vicinaque Paphlagonia. Clial- 
cocondyles quemdan | ex eis nominat Ismallem, Si- 
nop: principem, et alibi principem Sinope et Cas- 
tamonis, amicum et socium Mosis. In nosiris au- 
tem aunalibus hisce legitur , Isvendiari ,Temirem 
Chonem vel dedisse, vel ademptas ἃ Bajazite rc- 
stituisse, Castamonam, Congerim, Calazugen. ldem 
narratur liospitio Musam excepisse, clamque se- 
cum habuisse, eum ab emire Solcimane fratre bello 
peteretur. Notanda quoque verba Laonici, cum ait, 
Scenderis, qui Sinopen regebat, fuisse tilium Is- 
mailem. Quippe legendum puto Spenderis, non 
Scenderis , licel mihi nomen Scenderis non sit 
ignotum. Panderatize satrapiam quod. attinet, cst 
ad Pontum Euxinum civitas, in Ponto provincia, 
quae hodie Penderachi dicitur ;co posita situ, ve- 
teris ui. lleracliee Pontice locum occupasse videa- 
tur. Ab hac si dicti non. sunt. Spheuderes, Isven- 
diaresvc begi, quos alii Spender aut. Sponderbeios 
vocarunt, saltim — Spenderes oppidu regionique 
nomen dedere. De liis et alia leges infra, numero 
15. Nunc ad Osmanidarura genealugiam ut. redea- 


quenadmodum nostris in anoalibus Daut bassa C mus, equidem non abs re dubito, au duos ex 


legitur, sub imperio Bajazitis secundi. Et Turcis 
Daud dicitur, qui David Iebrzis. flic ergo Tautes 
verus esto Sauzis (ilius, alter autem Dusmis Mus- 
taphae filius David, ceu commentitius, expungitor. 
Perperam deinde traditur ἃ nostris, Isam sive Jo- 
suam, sive Jesum wajorem, à Musulmane, qui 
Turcis est emir Soleiman, oecisum : eum ejus 
necis culpam Turcorum anuales. in Musam, sive 
Meosem, fratrem alium, derivent.. Volunt etiam 
no»tri, quos Heineccius in Osmanidarum stem- 
mate sequitur, Mucbhemetem sccundum fuisse na- 
tum ex Irene, Georgii Dulcovizii, Serviorum «des- 
pote, filia. Falsum hoc esse, manifesto patet ex 
aunalibus hisce nostris, et annotum supputatione. 


ilius Sphenderis filia Murates susceperit filios. 
Laonicus certe duntaxat unius mentionem facit, 
quem Cambrinius appellat Calapinum, a cogno- 
mento potius, quam nomine proprio. Nam Cala- 
pinus vocabulum corruptum est ex Z-'lebi, «de 
cujus significato supra menuimus. Alii Chialapum 
dixere, quod ex eodem zelebi factum paret. Major 
aliorum opinione, qui duos faciunt, Tursines æta- 
tig mense decimo octavo nmeecatus (ut aiunt) a 
Muchemete secando, nomen habet insoleus, et in- 
cognitam Osmanidarum familie, Per me tamen 
de his, ut quilibet arbitratu suo statuat, licct. Si- 
milius ctiam vero, siquidem omnino fuere duo 
fratrcs, Muratis ex Sphenderina filii unus post al- 


Natus euim fuit. Muclemetes anno Turcico 855 p terum tam brevi temporisintervallo nstl ,| puerum 


(Chr. 4450). Murates autem duxit lIrenen quinque 
post annis, Mahumetano scilicet 858. Non ergo 
potuit [renes esse filius Muchemetes. Praterea non 
potuisset ex [rene natus ínitio regni plures ætatis 
annos habere, quam sexdeciin, cum tamen con- 
stet imperare cepisse natum viginti unum plus 
minus annos. Nee Irenen fuisse dictam Georgii 
despotz filiam, sed Mariam, ostendemus infra, 
namero 96, quem locum lector cum hoc conjungat. 
Quem porro Sponderbeium, nobilem in l'anderatia 
Satrapamex /£nea Silvio vocot Reineccius, patrem 
sceunda Muratis secundi conjugis, Spenderem di- 
ctun. legimus in edito Laonice ; quod nomen h 
ex cum Spliendere, quem Isvendiarem Ture 


natu majorem octodecim  wensium  deportatum 
fuisse Constantinopolim et Venetias, ut servarc- 
tur, quod Gaifreo placet , quam sex mensium 
infantem, quo.1 Reineccio. Czterum inter Bajazitis 
secundi liberos, nec Alim Caphæ satrapam, nec 
Muratem satrapam  Trapezuntis posui, (um quod 
Menavinus, testis uculatus, horum non meminerit: 
tum etiam, quod Trapezuntis prefecturam Seli- 
mew obtinuisse, nostris ex eunslibus, εἰ ipso 
Menavino constet, indeque Capham tranomisisse, 
cum deoceupeodo i. 


7 


3.95: 3 "03 »7 7i 


petrm. Bsdgüerh mec. cumpeeüies. taupegx ἃ jugum iüme Ccir xr- 


áo: $5039 ἔσει jut Sem. aIC cis 
θέα,  Sevedauó πεν αν qu mute s 
bt57.: Sow σε bao genie »5np utey mt. PF wso- 
49} bujss, ^ iéewen seseru yrsdi*dtt ὦμον 
(riffepet, rot sap95 1n espunnt. Vibe gue mtr» 
*toémet, ἀραὶ $52. διάνοιαι, $Surincern., 
Sube fee, etosdon om^, avs resperss So- 
edut, Lorhseus Ébs, «c sts. sícupu, sod 
f«9b179 Óvetotx fes, nv guar. serrrécoe yo- 
ed, £98 i10 {22:55 VE mariam - 08 r3 une 
Sera im, Begszicon Ciderm a δια 


119.6, qV^i94 angersriat, hsbome2ers - qui qui- Ὁ 


4τω $4 κων Cirat:sers qus rsene redap ée- 
A. $3n$» gunt eS gestori semngs. (.n1ey2. bajas 
pee, μι οἵ εἰ τὸ explócues hani cgent. 
Uvv» 40145131 love 245, S qutsc de boc serie 
fojuitos vos Üsn3séirrum,  kasrtenos Fegnasse 
v9liott devdttim, Vise» d-rexis, δωκε in gotrom 
ivt» oneszedentibes : ὅσ or», ν1.“ὥ σελ Cmirem 
fPvle.msntm , vi Mays zieiém, ex ir320te5s0 
^ veygyleos., solles in imptrio post se relictis Iberia: 
49d 52060059 €ojuté3m ss619i ca0s3. dissomelare 
«^ delyoi , cujus CUUtum fortasse 138dem aliquando 
tide lon. 


4, De φήμη salianornm Tuscicorum 


ἤην Cet silii. kstrt^nes inveni memorie pro- 
drum aut plenius, δαὶ veries, 80. saltem similius, 
4e migine s»laporum Osmanidarum, quam qued 
hie. ia Annsiius legiter. Facere tamen 25089. pos- 
*9(5, quin lectoris esssa, cognoveezndi res Tarei- 
(8$ 9(edíoyi, quadam hoc loco «ubjiciam, a Theo- 
doro fysndugiso Cantacuzeno tradita. Narrat. is, 
9^ 42. 1032/m23 potuerit diligentia cuaquisivisse 
scriptores reram Tercicarom, qui originem Os- 
imanica familie retelerint in litteras, deque bis 
tandem | intellesisee : principivis bnjas extitisse 
quibusdam 3b armentariis, natione Tataris, ex 
posteritate eujus.lam Oguzis. Multas enim Tataro- 
rum familias id temporis, cum sultanus Aladines, 


wsrdsemnbam sums cum bzr dumentsum αὖ.- 
Qmenm cz pns Oy quam mum unym- 
run Tecum se quee Bude summum. pugme- 
-»" φῦ cnp andis 
heme ferra, m ἀσππαπαδα τὸ. 
men» vmdrxzRemD spe mpsms md 


Chrutcsae teg vius fersius dium. Quibus zniiín, 


muaam sd edt dus Αδαια, ἐπ σαα κα. m 
am sc datas smimass crus) ταῦδπα μευ e 
Lax inem bemmra b vu mm Oe 
e, praeregsa, imgai, κα pare Am cum Ber mdi 
Chriuzzno papse Ross Quigge εὖ umm me- 
τσ, esipsmm ime peusxm Lees, zmume óm- 
t3v26 bemume ssa Hs dert, umprtz38» ge- 
rw deae, qeemeds ge prumeri sym 
veter Alsdaers , e£ cjewm cle cuspeelen 
peecsmaerm faceset, redd um besüru, mandbunque 
coe εὖ cCaomseriüo, steam? dinucmmd vwurfupuim 
tznéem igéscH!eg. Aksdames, πα bemums vua 
δᾶνφεο przmso renaseracetar, εἰ villam Oumanz- 
eam deno dtd; a qua asmern Oussmasrum, De 
Ls &syus posteri. sampsrre. Com emm per eum 
qeam disimes, vitiorum, semimis mà ἔπαινοι 
leege Isieque propagasset, aen ipe tetemaede, 
verum efiam compleres 28, ques e Tatgria ve- 
81566 mcTEOr3* mus, basbitsema in Otemanzses 9069 
se cen:elerent. Quippe valebat ses ic suas cum 
»lüs sibi commaumes est: qua de cagsa suele 
prope negotio perfect, ut eo. sponte «n3 magues 
hominem coocarrere! ngmerus, ipseque pagus m- 
C'ecmentum mos eugeum caperet. Et quia. Chris- 
tianoram ia iis locis excidium, 2 sais profeccterem 
pesteris, pravidebat , cetism durantibus induci: 
excursiones ia pagos Christianorum (sciebat, eo 
qse direptes ferro et igni. depepulabatur. Primus 
ex bis pagis Dimbos appellabatur, qued memes 
lingua Turcica Sidei mutationem signilicat, quom 
revera successores ipsivs introdaxerunt. Aladines 
inteliectis bisce Delis rapinis, misit ex suis, qui 
eum arcesseret. Nama zgre ferebat, bzc ab. co pa- 
cis et induciarum tempore committi. Delis ab illo 


Vconil princeps, verum in. Asia. minore potiretur, D domi suz quasilus, forte tunc aberat, excursioni 


venisse quaesitum sedes. sub. Aladinis imperio : 
«uas inter εἰ ista. fuerit, Aladines autem. gravia 
hella gerebat, inquit, adversus. imperátorem Con- 
JA antinopolitanum, qui erat ex. familia Comnena. 
In hisce bellis accidit, ut quidam eques,  natioue 
Gracus, vir magnanlinus et bellicosus, in. omni- 
lus duellis. contra. quosvis aupevior 399. eva- 
der.t, atquo inter slios etiam quemdam in prí- 
mis aultsno Aladini charum, pralio singulari 
viuin, occideret, Aladiues magno cum animi do- 
loro conversus ad suos : Quis vestrum, uit, con- 
gredi cum hioc ausit. Christiauo, qui tot hactenus 
ex uicis, et nunc praesertim vel maxime familia- 
rei huuc. mibi de medio sustulit * Cuin. auteni 


noræ intehtus, qua pagum occspavit, qui Sar di- 
citur. In itinere, quo domum cum prada revcrte- 
batur,a suis ei signi&catum fuit, Aladinem mo- 
lcste ferrc, quod per inducias ab eo Dimbos, aliique 
pagi capti fuissent ; ideoque misisse, qui coram 
Aladine Delim juberet comparere. Delis hoc co- 
gunito, moz secum statuit prius, quam cum prada 
comun rediret, Aladini se gistere , quo &uau illi 
demonstraret obedientiam. 1d comspicatus Ala- 
dines, culpam Deli condonavitea lege, ne dein- 
ceps vicinis inolestus esset: ac. retiuere sibi. man- 
cipia jussit, e Sari pago rapta; cujus a pegi no- 
mine deiivata creditur ab aliquibgs deinceps Ge- 
uizarorum appclla:io, quie Turcica lingua. juvene; 





721 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


128 


gis Clam, quod idem est prenuntiatione Gallica. À strorum Augustorum respondere volunt, quo se int» 


Ex Pachymerio, cæterisque Grazcis,non  Tzinkis, 
vel Taineis, sed Tzingis Can scrihi dehet, ratione 
pronuntistionis usitate. Extat liber Aythoni Ar- 
n enii, qui ct Curchinus vocatur, οἱ Antonius cre- 
ditur à quibusdam fuisse dictus post. sumptum 
moniazlicum habitum : eum Aythonusidem videa- 
tur esse eun Antonio: et Curchinus 4 | sancto 
Georgio facium nomen sít, quemadmodum Cur- 
chini vel Curgini dicnntur etiam hodie Georgiani, 
qui Armeniis vicini ἃ sancti Georgii veneratione 
dicti pntantur. Georgiani, sicut a sancto Jacobo 
Jacohini et Jacobitze, quorum patriarche momen 
vitiose seriiptum legitur apud. Marcum Paulum Ve- 
netum Tacelich, pro Catolich, qui Catholicus est. 
is Aythoni liber nomen habet Zingis hujts non- 
nihil immutatum, videlicet Changis, unde Cangius 
etiam Can ab aliis vocatur. Cliavis vel [lanis (as- 
piratione forti) appellatio perquam usitata Persis 
et Tataris est, apud quos reges et priucipes, etiam 
minorum (ut dici solet) gentium, Chanes dicuntur: 
verbi gratia, Kersi Cban, Crimski Chan, Precop 
Chan, Nogai Chan, Schemhal Chan, Maxud. Chan, 
ct alii, quorum in Annalium queque Supplemento 
facta mentio. Sic etiam inter. Osmanidarnm majo- 
res in genealogia quidam Cara clan legitur, 
quo significatur rex aut. princeps niger. Con-imili 
ratione filii principum Chanoglani vocantur. Repc- 
vitur in historiis Graecis et Latinis nomen Chagani 
395-399 Avarum, quod idem est cum lioc Chan 


vel Chalian. Nam Avarum sive Chazarorum patria C 


Chersonesus est Taurica, qu:e hodieque suos habet 
Chalianes : Maximus vero Tatarorum omnium chan 
enti «ul jecti sunt Chanes ceteri, quique Chitainus 
appellari solet, uti statim dicturisuamus, excellenti;e 
causa, qua cunctis aliis prastat, Ulu Chan. nomi- 
eatur, hoc est, msgnus, vcl. potius excelsus Chan. 
Unde facium, ut. Spanduginus εἰ Jovius Clhanem 
interpretentur imperatorem. Turcicí ,quoque Sult- 
tani post Osmanem Gasim, seChanes dici voluerunt, 
ut ex genealogia paret, idque retinent in hodiernum 
"sque diem. Solet enim, morc majorum, Murates 
iste tertius hoc uti plernmqze titulo : Sultan Murat 
chan, bin sultan. Selim chau, elnuzaferu. daima ; 


peratores Cxsares sppellant. Et primum eo tradunt 
vusuw Muchemetem. secandum, post. captam Con- 
stantinopolim, sedem — otientalis. Imperii, quem 
imitati sunt Bajazites filins, et Selimes nepos. Qua 
de eausa, partim. ut ambitionem, partim ut super- 
stitionem eorum, ab csu suilla ablorrentium, irri- 
deret scaclius Ismail primus, a. qno. Sophinorum 
apud Persas profectum. nomen. est, przpinguem 
alere porcum solebat, cui nomen ejus Turcerum 
indebat principis, qui tunc. rerum potiebatar : wt 
vel Hunker Bojszit, vel Hunker Selim 2ppellaretur. 
Denique Seripharum etiam titulum sibi tribuunt, 
ct Chalifarum nomen ne hodie quidem vitant, velut 
invidiosum, potiusque competens editis Mahomctis 
sanguine, quemadmodum  Reinerus Reineccius, 
amicus noster putavit, Nam hic quoque Murates eo 
$e ornat titulo in litteris ad imperatorem nosirmm, 
quarum exempla vidi, et superius de lioc a nobis 
nolata quadam sunt in expositione caasarum de- 
cennalis hujus belli, quod inter Sophiuos ct Os- 
manicos adhuc geritur. Diximus enim, Chaliphis 
nomen significare vicarium, vel successorem, ve! 
bxredem prophete Maliumetis : etOsmanicis per- 
suasum esse, principem suum esse Chaliphen hu- 
jus szculi. Secundum Chaliphen, prosimus est Se- 
riphis locus; Sic enim et Cedrinus, ei Zonaras tra- 
diderunt, Seriplis nomen apud. Malumetanos eam 
respectu Chaliphae rationem habere, qua fuerit 
apud Graecos olim syncelli ad patriarcham, com 
riortuo patriarcha, mox inejus solium syncellus 
collocarctur. Hoc die vero notum, quanto sint apud 
Mahumetanos in honore, qui recta linea tam a 
propheta Mabumete, quam ab Ali, Mabumetis ge- 
nero, descendunt, aut sc. (lingunt. descenderc. lli 
Turcis Tatarisque Seithi vulgo dicuntur, Arabibus 
autem Seriphz : quos maxima sane veneratione 
aſque observantia cui. prosequantur, ctiam — ipsi 
suliani Seripharum appellatione velut augustiores 
se reddere volunt. Ad Tatarorum Chanem vut re- 
dcam, traditur ἃ plerisque omnibus, bic Zingis 
Clian in primis clarnisse anuo Christiano 1909, vel 
1205, qvo tempore Tatari jugum Indorum, hoc est, 
ejus regis, quem ab. aliquot jam. φόβον] Preteja- 


hoc est, Dominus Murates rex, domini Seliuis re- D uum sive. presbyterum Joannem vulgo. vocamus 


gis filius, wictoriosus semper. Q«ibus in. verbis ob- 
servare licet obiter imitationem titalorum, quibus 
imperatores nostri, veteres et recentes, vocare se 
victores ac triumplatores, semperque Augustos, 
consueverunt. Sed hos titulos aliis interdum ad- 
jectis nominibus augent, ín quibussunt Emir, de 
quo superius dictum, et paulo post dicetur numero 
44, ct Padiscach, quod itidem explicatum : et Mu- 
sulinanorum Padiscach, quo nuper Murates usus 
esl in litteris ad ordinum regni Polonis comitia, 
creaudo rege, missis : οἱ Huncher vel Hunker, 
quod Spanduginus scripsit Condichiar, Ludovicus 
Bassanns Jadrensis Clhunchier, cum — [talico. modo 
rectius exprimatur Hunggiar. ld proprie titulo. no- 


cxcusscrunt. Et exstaut. pleraque de his rebus a 
Viucentio Belvacensi, et Marco Paulo Veneto, me- 
morize prodita, lectu non. indigna. Chitaàia (quam 
itidem Joannes de plano Carpi, qui vixit anno 
Christiano 1247, legatus ad illa loca missus a papa 
Romano, Kitbai vocst) Laonico Chataia ; Chitaini 
Tatari, Chataidze. dieuntur, et vero est simile, Chæ- 
tas Ptolemai, ct Chatzeos Ariani, hos ipsos esse 
Chitaiuos horum Annalium, vel Chataidas Chalco- 
condylis, vcl Marii Nigri Chatainos.  Chorasanis 
regionis nomen ne hodie quidei obscurum est, 
ex recentioribus historiis: populos ipsos Jovius 
Corasenos vult. dictos. antiquitus. Cedreni verba 
sunt in Justiuiano ſRhinotinito; subjugata fuit ab 


123 
Arabibus ( id est Saracenis) ctiam l'ersis intcrior, 
quz Chorosan dicitur. Cliorasan ab Ortelio Charas- 
sau scribitur, οἱ Beleh t»m urbs, quam regio 
Chorasani vicinus, Balch eidem cst, versus Tata- 
riam tendens ; quam annales nostri Machan vocant, 
urhi regiouique communi nomine ; liaud scio uum 
cadem sit cum illa, quæ Macran ab Ortelio dicitur, 
versus sinnm Persicum, et mare Rubrum sita. 
Tataros scribo, non Tartaros, tm quod ita. dicti 
sint a Tataro flumine, cujus accola Sumogli vcl 
Sumongli dicuntur, boc est Mogli, vel Mongli, 
Tatarive aquatici ; tum etiam ex auctoritate Saxo- 
num nostrorum, eisque vicinorum, qui Tataros 
appellant, et Grecorum quorumdam librorum, quos 
maruscriptos habeo ; in quibus est Praetor ille 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


130 


Aladinis habuerint nomen, Osmanidas omnes Ala- 
dines vocatos, ceu. cognomento quodam, aut digni- 
tatis appellatione. Similiter et alius. restof  scru- 
pulus de eo, quod addit, videri quemdaw ex Gia- 
2adiais liberis Aladinem nominari, qui Chalcocon- 
dylz sit Germianus. Nos de begis Germian's suo 
loco dictari sumus. Ibidem Sivastam scripsimus, 
qua vulgo Sivas, quasi Sivast, vrbs Armeni 
(minorem intelligo) secundum constitutioaein Leo- 
nis Angusti de ordine thronorum, qui Constan- 
tinopolitano patriarch:e subjecti sunt, quam mauu- 
scriptam habemus, In hac, Sebastía vocatur, ct 
Camachus ei vicina statuitur, quau iden Leo facit 
archiepiscopatum sive metropolim Armenim. Ke- 
mach hodie nominatur, etiam Turcicis in annalibus 


Gracie noster, et Pululogus, qui ubique Tataros B expressa vocc. Apud Laonicum in Dajazite Lxlape 


vocant. 40 Adde testimonium veteris epigram- 
malis, ante trecentos annos Oiutocaro regi Bohemie 
positi ; qui a Rudolpho imperatore cxsus inter 
au'iliares Tataros Comanos lioc epitaphium, ver- 
sibus factuin. Leoninis, proillorum more tenprum 
habuit, repertum in libro Annalium Austriacorum, 
manuscripto, quem magnificus dominus Ilierony- 
uus Beck ἃ Leopolisdorf. utendum mihi pro sua 
liumanitate conce ssit : 


O rex Ottocare quondam pugnasti honeste. 
Nunc sas in pannis depictus cum Tateranis. 


4. Dc urbe Bagdat, sive Bugadat. 
Urbem Bzgadatim accipe de hodierna Babylone 


prepter prises Babylonis ruinas a sultanis caliphis C 


cxsiructa. Zonarz Dagdas genere mascu'!o dicitur. 
Laonicus Pagdatim vocat, et Pogdatinam τοὶ Pay- 
datinam Babylonem : apud quem nota corrnpte 
scriptam hoc ultimum in Latinis editis, Padagti- 
nam Babylonem. Petrarcha suis in. poematibus lta- 
licis Baliaccum nominat. 
5. De Aludine, δείσας, Tangrolipice, Sivas. 

Aladiuis origo a Turcis refertur ad Selgucem, qui 
Gulielmo Tyrio, fortasse librarii culpa vitiose, Sel- 
duch dicitur. Iunc Reineccius, vir doctissimus, et 
diligentissimus in explicandis genealogiis historicis, 
putat eumdem eise cum Tangrolipice (Tragolipix 
non recte scribitur) Gr:ecarum historiarum : quod 
vero non absimile, cum Tangrolipix cognomentum 
queddam eise. videatur, a Tangri deductum, qued 
Turcis Deum significat, 3djecta. voce, quam equi- 
dem divinare non possum. Fratris ejus filius in 
GCedrino meo manuseripto, quo ejus auctoris non 
cdita fragmeuta quatuor, cum aliquotiniperatorum 
vitis hactenus desideratis continentur, non Cut- 
Jumus, sed Cutlumuses vocatur : quod. significat 
Musem, sive Mosem fortunatum ac felicem. Aladin 
vel Aledin siguilicat. divinum, l''eineccius existimat 
esse cominune nomen omnibus Turcis vel Iconien- 
s?bus su'tanis, ecu. cognomentug, vcl dizuitatis 
app-llationem, quod equidem probare non possum 
perinde ac. dicere non possum propterca, quod 
plures inter Osmanidas, vclut e genealogia patet, 


lawaca vitiose legitur. Vide nutata deinceps capite 
201. Libuit autem hxc eam ob causam. indicare, 
quod Ortelius varias, etinter se dissidentes opinio- 
ues de Sebastia nroferat : aliis eam non procu! ab 
Euphrate statuentibus, aliis inCilicia : eum Ar- 
meni; sit illa, qux Sivas appellatur, Turcis Sivas 
scheher, hoc est ubs Sivaste. 


6. Erzinga, Romania Asiatica, Amasia, Clhialep Syria, 


Értzinga, cujus hic mertio ft, et quie Erzinzan 
quoque scribitur, urbs est Armenia, cujus. nomea 
in edito Laonico diverse legitur, et sd vicinam 
Armeniz Cappadociam refertur, modo Artzinga, 
modo Ar(zingsnis urbs. Arzingam vorat Aytlio- 
nus. Reperitur apud Laonicuim et Ectzico, sicut 
apud Leonem Augustum iu. eadem Armenia. poni- 
tur Artzice, sub metropoli kKeltzina. Romaniam 
vero, non pro Europ:xa Graecis, in hoc quiJem loco 
accipies, sed pro Romanorum (sic Graci sc vole- 
bant vocari) provinciis Asiatieis, qua etiam re- 
centiores historici Graci lhomanize vocabulo. com- 
plexi sunt. Amasia nomen liodieque retinet, urbs 
Ceppadocix : licet ín constitutione Leows — impe- 
ratoris, quam diximus, ad Helenoponti provinciam 
de qua in Justirviani August novellis. pleraque 
constituta leguntur, velut ejus. metropolis refera- 
tur, sub qua prater alios episcopatus, etiam Sinope 
recensetur. Chalepum Syris notissimam nunc etiam 
urbein, et Orientis emporium celeberrimum, male 


D Chalcoconilyiis interpres cum Geufrao facit. Epi- 


planiam, Bellonius lHlierapolim, Seidlizius Antlo- 
chiam magnam in Conmagena, magis imperite : 
cum Zonaras, Cedrinus, Nicelas, expresse Chalep 
dictam olia). tradant Berrbaeum.. (lalepo jain vulgo 
dicitur. Ridicula Geufrzi notio, qui Aleph vult di- 
ctam, et ἃ prima llebrzorum littera derivat, quod 
prima Syrize civitas sit, cum hodieque Damascus 
eam longe superet. 
7. Mapalia Tuzcorum et Tataroram. 


Quz de mapalibus Ertuculis dicuntur, intelligi 
commode poterunt. cx hisce Marci Pauli Veneti 
verbis, ædiculas Tatarorum, sive mapoalia potius 
describentis, antiquis. hisce Turcicis simillima ; 


79 


JOANNIS LEUNCLAViI 


132 


Domuuculas, inquit, habent iu modum tabernacu- A modi : Κτίσας δὲ πόλεις, μίαν iv τῷ Hovets, xol 


lorum, &O filtro coopertas, quas secum deferunt 
quocunque iigrant. Laonicus tentoria pileata di- 
cere videtur, quibus utantur pastores spud Turcos. 


8. lomania dupler, Anatolia, Humelia, I'umiler. 


Cum Aladines occupasse complures in Romania 
provincias nsrratur, aceipe Romaniam Asiaticam 
vel Anatolieawm , Romanis, hoc cst, Groecis impera- 
toribus ante illa tempora subjectam , quemadmo- 
dum paulo ante notavimus. Nam alioqui notum ἃ 
Tureis Anatoliau, qua minor Asia comprehenditur, 
4 Ruuielia distingui, δὲ Rumeliam, sive Rum vi- 
laget, proprie dici Graeciam Europzam, vel verbum 
verlio sí reddas, Græeiæ regionem : cum Greci a 


Turcis elegauter loquentibus, Rumiler vel Rumilar p 


appellentue, Urumilar a vu'go. ltumes Gorzi;e ab 
Orta, cujus interp. clar. et opt. viro, Karulo Clusio 
nostro debemus, Thraces sunt, dum partem. pro 
tnto sumit. Quippe universa Europa Graecis, ceu 
diximus, Romania vocatur : cujus et. partes dua, 
Thracia scilicet, Argivaque regio, cujus urbs mu- 
nitissima Napoli di Romania dicitur, Romanis no- 
nen abtinent, 


9. Tanchari , Tangori, Touchari Tatarorum natio. 


Nomen nationis, que bellum  Aladini fecerit, 
Annales hi non exprimunt : scd ex Prztore Gracias 
nostro paret, sultanis [coniensibus perpetua fuisse 
cum lis Tataris bella, quos ipse Tancharos vocat, 


ἄλλην ἐν τῇ 'Apa6la, xai ἑτέραν ἐν Συρίᾳ καταπε- 
σοῦσαν ὑπὸ θεομηνίας, ὀνόματι Σαλαμίνην, ἄνεγεΐ- 
ρας" ἐχάλεσε τὴν μὲν, "Ayxupav, διὰ τὸ μέσην αὖ- 
τὴν εἶναι τῶν δύο θαλασσῶν, τῆς τε [Ποντικῆς xal 
πἰς ᾿Ασιανῆς " τὴν δὲ, Βόστραν, εἰς ὄνομα τῶν κτί- 
σαντος αὐτὴν στρατηγοῦ Βύστρον΄ τὴν δὲ μετωνό- 
pace Διόαπηλιν. Quorum híc sensus est : Cum con- 
didisset Augustus urbes, unam in Pouto, alteram 
in Arabia, tertiam. in. Syria. Cypro, vi numinis 
irati collapsam, nomine Salawinen, restituisset , 
primam 2ppellavit Ancyran, hoc est anchoram, 
propterea quod csset medio sita loco inter duo ma- 
ria, Ponticum οἱ Asianum : alteram BDostram, ἃ 
a pretore Bostro quem struciure prafecerat : 
terlige nemen in. Diospolim mutavit. Dusbequius, 
vic illustris, io Itinerario meminit, banc urbem ab 
Asi» communitate (τὰ κοινὸν τῆς ᾿Ασίας dixerc Grz- 
ci) Augusto fuisso dicatam. Merito quidem id fa- 
cium, si vel conditor, vel instaurator ejus erat 
Augustus, Ideoque non abs re voluit idem Augu- 
stus rerum abs 5e gestarum, quas íncidi Rome 
duabus in aheneis pilis jusserat, exemplar hic ex- 
Stare. Conspiciuntur autem. qualesquales hujus 
reliquia marmoreis insculpts parietibus aedificii 
veteris, quod adem Apollinis fuisse putant aliqui, 
Busbequius praetorium. ld vero tam insigne mone- 
mentum antiquitatis Romanæ, quia lector existi- 
inare facile potest, a 54 et amplius annis admodum 


Aythonus Tangoros. Non enim Tangot apud hunc c; csse deformatum, et ab infestis omni. Græcæ Ro- 


scribendum, sed Taagor. Itidem Ortelio Tangut 

regio vocatur, qui rectius Tangur. Apad Pachy- 

merium, eL alios Graecos, Tocliari, detracta littera 

Y, leguutur: qui. verius asppellabuniur. Tonclari. 

40. Urbs Enguri, Ancyra. Monumentum vetus Ancyra- 
num. 

Eugurim Turci vocant. urbein Asiaticze Galatiz, 
quie dicta priscis fuit Ancyra, et Leoni Augusto 
quarta tbronorum in ordine metropolis est sub 
patriarcha Constantinopolitano : satis olim  cele- 
bris etiam ob antiquissimam Christianorum sy- 
uodum, quis istic habita fuit, et. cujus acta decre- 
taque plena pietatis exstant. llodle magna illic 
copia eymatilis vel undulasti panni (camelotum 


mausque elegantiw Barbaris quetidie magis etiam 
lacerari ae dirul : placet eorum causa, qui antiqui- 
tatum vere magni astimandarum studiosi suni, 
sic ezpressum hoc loeo subjicere : quemadmodom 
id temporis Icgatus Cáesaris Ferdinandi, maximz 
vir dignitatis Antonius Verantius, episcopus Agrien- 
gis, per suos teanscribi curavit. Mecum vero com- 
munieabat ante profectionem ad Turcos nostram, 
vir nobiljs, et antiqua virtute ac fide, Karulus 
Clusius Atrebas, acceptum ab Antonii przesulis 
nepote, Fausto Verantio : quorum omnium sane 
mentionem fleri, visum fuit &quissimum, uti con- 
servatorum fragmeati penitus aurel, quod casi ac 
Turcorum injuriis expositum, ne ezeteroqui nobis 


vulgo vocant) longe prasstantissimi tingitur et ela- D Aucyra prorsus, ac brevi quidem pereat, haud 


boratur, alioque distraheuda vehitur. 

Quodam in historim Gracs libro, cujus quia 
perierat initium, ne quidem auctoris sciri nomen 
poterat, legere memini, dc Ancyrani mancipii 
COuditore Augusto, Verbis ea referuntur — hujus- 


absque causa ineluendum. Sed reliquas tandem c 
naufragio tam przelari tabulas operis lector acci- 
piat ita dictis in parietibus exstant;s : ut. dimidia 
pars intrantibus aedificium ad dextram, altera se- 
Duet ad sinistram offera*. 


SERIES PRIMA. 


RERVM. GESTARVM. DIVI. AVGVSTI. QVIBVS. ORBEM. 
TERRARVM . IMPBRIO. POPVLI. ROMANI. SVDJECIT. 
ET. IMPENSARVM. QVAS. IN. REMPVBLICAM.PO- 
PVYVLYMQVE. ROMANVM. FECIT. INCISARX M. ΝΥ. 

D VABUS ABENEIS. PILIS. QVE. SYNT. ROXA. 


POSIT.£. EXEMPLAR. SUBJBCTUM. 


ANNOS. YNDEVIGINTI. NATYS. EXERCITUM. PRIVATO. 
CONSILIO, ET. PRIVATA. IMPENSA. COMPARAVT. TERQVE. 


PANDECTE HIST. TURCIC. TA 


M—-— FACTIONIS. OPPRESSAM. IN. LIBERTATEM. 

VINDICAVI —— DECHETIS. HONORIFICIS. ORDINEM. 

SUUM. ceotera desiderantur. |. 
SERIES SECUNDA. 


PATRICIORYM. NYMERVM. AVXI. CONSVL. QUINETUM. 
IVSSV. POPYLI. ET. SENATYS. SENASYM. TER. L.RGI. ET. 
IN. CONSVLATV. SEXTO. CENSYM. POPVLI. CVMLEGA. M. 
AGRIPPA. EGI. LVSTRVM. POST. ANNVM. ALTERVM. ET. 
QYADRAGESIMYM. FECI. LEGI. QYO. LYSTRO. CHVIVM. 
ROMANORVM. CENSITA. SVNT. CAPITA. QVADRAGIEXS. 
CENTVM. MILLIA. BT. SEXAG!NTA. TBIA —— —— —CYM. 
NVPER. LVSTAVM. SOLVS FECI. LEGI. CENSORUM— - SINIO. 
COS. QVO. LVYVSTRO CENSA. SYNT. CIVIVM. BOMANORVM —— 
QYADBAGIENS. CENTYM. MILLIa4. ET. DVCENTA. TRIGINTA. 
TRIA. ——IN. CONSVLATY, Fl.— — —CYM. NYPERRIMEK. 
LYSTRVM. CYLLGEA. TIBRRIO. SEXT. POMPEIO. RT. SEXT. 
APVLFIO. COS. QYO. LVSTRO —-—BROX. CAPITVM. QVADRAGIENS. 
CENTVM. MIL.— —IGINTA. ET. SEPTEM. MIL. REOI. PNO.—-- 
— —EXEMPLA. MAIQRYM. EXOLESCENTIA. IAM. RX. NOS. — — 
MULTARVM. RERVM. EXEMPLA. IMITANDA-—— 

reliqua desiderantur. 


SERIES TERTIA. 


HoNoniIs. BBI. CAVSA. SENATYS. POPVLVSQVB ROMANVS. 
ANNUM. QVINCTVM. K'Y. DECIMYM. AGENTISB. 
CONSVLIS. DESIGNAYIT. VT. CVM. MAGISTRATUM. INIRENT. 
POST. QVINQVENNIVM. EX. EO. DIE. DVO. DBDVCTI. IN. 
EORVYMVE. INTERBSSENT, CONSILHS. PVBLICIS. DRCREVIT. 
$8NATVS. EQVITES. AVTEM- AOMANI. VNIVEBSI. PRINCIPEM. 
— —HASTIS. ARGENTEIS. DONATVM. AFPELLAVERVNT. 
LIBRI. ROMANI VIRITIM ——CHBNOS, NVMERAVI. EX. TEJSTAMEN- 
TO. PATRIS. MEI. ET. NOMINI- MEO. ——DBRINGENOS. EX. 
BELLORVM. MANIBIHB. CONSYL. QVINCTVM. DEDI. ITERVM. 
AYTEM. IN. CONSVLATV. RECFMO. EX. PATRIMONIO. MEO. 
BIS. QUADRINGENOS. CONGIARI. VIRITIM. ITERVM. BE. 
MERVI. ET. CONSVL. YNDECIMVM. DYODECIM. FAVMENTATIO- 
NES. FAYMENTO. PRIVATIM. COLVMPLO. BMENSVS. SYM. 
ET. TRIDVNITIA POTBSTATE. DYVODECIMVYVM QYADRINGENOS. 
NVMMOS. TERTIVM. VIRITIM. DEDI. QVALIMEA. CONGIARIA. 
FRVMENTI— — NVM, NVMQVAM. MINVS QVINQUAGINTA. ET. 
DYCENTA — — SIA. DVODRVIGINTESIMVM. CONSVL. TRECKNTIS. 
ET. VIGINTI. MILLEIDV8. PLBBIS$. VRBANA. SEXAGRNOS. SEX. 
AGENOS. DENARIOS. VIRITIM. DEDI. ET. QVINIS, MILITVM. 
MEORVM. CONSVL. QYINCTVM. EX. MANIDIIS. VIAITIM. MILLIA. 
NYMMYM. SINGVLA. DBDI. ACCEPBAVYNT. 1D. TRBIVMPHALE. 
CONGIARIVM. IN. COLONIAS. HOMINVM. CIACITER. CENTVM. 
ET. VIGINTI. MILLIA. CONSVL. TRATIUM. DECIMYM. SEXAGBNOS. 
DENARIOS. PLEBI. QV £. TVM. FRVMENTVM. PUBLICYM. ACCE— — DBDI. 
EA. MILLIA. HOMINVM. PAVLLO. PLVRA. QVAM. BVCENTA. 
FVERVNT. AGRIS. QVOS. JN. CONSVLATV. MEO. QYARTO. HT. 
POST&KA. CONSVLIRVS. MARCO. BT. CN. LENTVLO. AVGYRB. 
ADSIGNAVI. MILITIBYS. SOLVI. BMYRICIPIIS. P.— ERTIVEA. 
CIRCITER. SEXCENSIM. ITINBRiS. KNIT. QVAM. ROMANIS. 
PRAE—NYMRRAYI.—QYOB. ΡΟ. AQBIS. PAOYINCIALI- 
BVS. SOLVI. VNVS. ET- SOLVS. OMNIVM.QVI. DEDVXERVNT. 
COLONIAS. MILITVM. IN- PROVINCIS. AD. MEMORIAM. JETAT'S. 
BE.. FECI. PCSTEA. N&RONE. RET. CN. PISONR. CONSVLIBVS. ITEM. 
QYE.—GANTISSIMO. ET. Ὁ. LELIO. CONSVLIB'!S. ET. L. CANINIO. 
ET. 9. FABMICIO. CONSULIBYS. —QVOS. EMERITIS. STIPENDIIS, 
IN. SYA. MVNICIPIA, PRAM.—PERSOLVI. QUAM, —I1N. SEST— 
MILI-—IMPENDI. 
QYATER. ——AVI ABRABIVM. ITA. UT. SESTERTIVW. MILLM. 
QYINGENTA. DEDI —RAYI. E£RARIQ. DETW.I.— 
QVOD. EX. CONSILIO —-—— —4———-——— —— -—MILITIBVS. 


— — —XEBVISSENT. HS. MIL. ————-——— ——— ———————————— 


————-..—— O0. DETULI —-—— --- ———--.--.—--— L-——————— 


125 


JOANNIS LEUNCLAVII 136 
———— — — CN. P. LENTVLO. 
SYLRS. FVERINT. CYM. D—CERENT. CENTVM 
MILLIDVS. HOMINYN———.0. FAaY————-——-——-———-—— —————— 
desunt lines quinque. 


ADVERSI PARIETIS SERIES PRIMA. 


CVRIAM. ET. CONTINENS. ET. CHALCIDICYM. TEMPLVMQVR. 
APOLLINIS. IN. PALATIO. CYM, PORTICIBVS. JEDEM. IIVI. ΝΕ, 
LYPERCAL. PORTICVM. AD. CIRCVM .FLAMINIVM. QVEM. 5Vll. 
APPRLLARI. PASSVS8. EX. NOMINE. FIVS. QVI. PARIORKM. EODEM. 
IN. 50L0. FECEBAT. OCTAVIANI. PVLVINAR. AD. CIBCVM. 
MAXIMVM. ÆDRS. IN. CAPITOLIO. IOVIS, FERRTRII. ET. IOVIS, 
TONANTIS. ADEM. Q' IRINIS. &DES. MVNDO. ET. IVNONIS. 

— —RT. IOVIS LIBERTATIS. IN. AVENTINO. ZEDEM. LARVYM. 

IN. SVMMA- SACBA. VIA. DEM. DEVYM PENATIVM. IN. VKLIA. 
AORM. IUVENTATIS. EDEV. MATRIS MAGDELAE. IN. PALATIO FECI, 
SEMRTOBIVM. ET. POMPEIVM. THEATRYM. VTAYMQVYE. 

QevS. IMPENSA. GRANDI, RXFÉ.1. SINE. VLLA.INSCRIPTIONR. 
NOMINIS. MEI. RIVOS. AQUARUM, COMPLYIUDBVYS. LOCIS. YETYSTATE. 
LABBNTKS. REFECI.'ET. AQYAM. ΟΥ̓. MARIA ADPELLATYR. 
DUPLICAYVI, FONTE. NOVO. IN. RIVVYM. ΕἸΙΥΒ 1MMISSO. EORVM., 
IVLIVM. ET BASILICAM. QVE.FVIT. INTER. JIDEM. CASTORIS. 

KT. MEDEM.SATYRNI. CAPTA PROFLIGATAQVE. OPERA. Δ. 

PATRE. MEO. PEKRFECI. ET. EAMDEM. BASILICAM. CONSVMATAM. 
IN. AMPLIATO. EIYS. SOLO. SUB. TITYLO —NOXINIS. 
FILIOR VM. —YLYYS. NON. PERFECISSEM. PERFECI- AB. ΠΕ. 
REDIBYS. —YVIRGINE. EXEMPLVM. DEYM. IN. YRBE. CON- 

SUFECI. FLVVIO. PRATERMISSO. QVOD TEME——FT.—— —— 
VLTORIS. TEMPLVM. QUORYMQVE. AVGYSTVM. ET TEMPLVM. 
APOLLINIS. IN. SOLO. MAGNAM. PARTEM.- — EMTO. FECI. 

qVOD. SVO. NOMINE. M. MARCELLI. VENERI. —MANIBVS. 

IN. CAPITOLIO. ET. tN- ADR. DIVI. tVLII. ET iN. ADDE. 
APOLLINIS. ET IN. JEDR. VESTÆ. ET. IN TEMPLO. MARTIS. 
YICTORIS. CONSECRAYI. QVJE MIHI. CONSTITERYNT. CIR- 

CITER. MILLENIS. AVA!. CORONARI. PONDO. TRIGINTA QUINQYE. 
MILLIVM. MVNICIPIIS. ET. COLONIIS. ITALLIB. CONFEBENTIBYS. 
AC. TRIYMPROS. MEOS. QYINCTYM. CONSYL. REMISI. ET. POSTEA. 
QVOTIENSCYMQVE. IMPEPATOR. M. AYRI. CORORARIYM. 

NON. ACCRPI. DECERNEATIBYS. MYKICUMIS.— QV.£ AKTE. 
YEMPVS. DRFYNCTARVM. AFRICANARUM. DECREYERAM., 

MKO NOMINE. AVT. FUJORYVM. MEORYM. 

KT. NEPOTYM. IN. CIRCO. —AYT. IN FORO. AUT. IN. 
AMPUUTRRATRIS. POPYL.—QUIBYS. CONFECTA. SURT. BESTIARYW. 
CIRCITER. TRIVM. MILLIVM. ET. QVIRGENTA. NAVALIS. Pho δεν. 
MPRCTACVLYM.POPTL. — LIBERVM. 1N. QVO. LOCO. NYKC. 

NRMYS. EST. CESARUM. CAYATO. — LONGITVDINE. MILLR. 

KY OCTINGENTOS, PEDES. (N. LATITYDIKE. PEDES, DYGCENTI. 

IN. QVO. TRIGINTA, ROSTRAT E. NAVES. TRIREMESQVE. PLUVRINS. 
--RYMNORES. INTER. SE. CONFUIERYNT.—BYNT 

PRATER. REMIGES. MILLIA. —CIaciTES. 
QN. YWMPLES. ΟΝ ἩΓΕ. CIYITATYM, POXYI. ET. ASUE. VICTOR. 
ORNAMERNTA. REPOSYI. QUAE. SPOLIATUS, TEMPLIS. QVIS. PRIVNATUR. 
NSSKMERAT. STATY E. —&QV ADRAGEXIS .ARGENTEIS, 
STRYVRVNT. UN. VRBE. δὲ. CIRCITER. QVAS. tFSR. SYSTYRI. EX. 
QVA hk. PECYNtA. DONA. AVREA. UR. ZDEM. APOLLIKIS. σοὺ. 
NOBXEK. KT. ΠΥ. QV. MEBI. STATVERVNT. BONOREX. 
EiBVERYAT. FOSVI. 











SERIES SECUNDA. 
WAREZ. PACaU ἃ PFAESUNIBUS — PBONEBYS.—— —— —— — 
τσ στε — ——CODW1YRA  &EN. ————— 
—— MAERNMA. — — - —(tmera decsideren:er. 
SERIES TERTIA. 
KESSS. CAFTUNS S. — 











TCUOEb-quED. umm. 





—fIn— 
μὰ atqut meas 
ἃ. WE. eENTES, C'ARTVORUM, ET. MERI VM -- — —————————————. 
COCOA, pest 3iNtwet alias 


i ὑπνενιιτι ---- 





cera prat abo ita. 





131 


PANDECTE IIIST. TUMCIC. 


138 


Habes, optime lector, reliquias Ancyrani wonu- Α dorum, in. potestatem redegissc. À quo dece nii 


wucuti, facile omnium quie nunc exstant, przstan- 
tissimi, siquidem esset jutegrum, Ejus illustrauo 
'mon hujus est loci, 
4]. Anni, mensium, dierum apud Turcos ratio εἰ ap- 
pellationes. | 

Notavi ad marginem libri, annum Mahumetanum 
687, quo moriuus Ertucules. traditur, esse C iri- 
stianum 1289. IIoc uti planius intelliri possit, li- 
bet hoc loco quam pauci-simis explicare temporum 
apud Tureos rationem, vidclicet annorum, men- 
sium, dierom, quantum quidem hactenus — intelli- 
gere de his potui. Constat. igitur. apud Turcos au- 
pus 12 mensilius, sed lunaribus, εἰ tradunt ipsi, 
post 92 annos "Turcicos firmameutum coli cursum 
suum absolvere. Undc propemodum colligi. pleri- 
que putint, annis 51 Christianis, respondere Ma- 
bumeianos 32, cuum exiguo additamento. Præmit- 
titor id etiam, huuc annum Christ. 1587 cum inci- 
peret, fuisse computatum a Turcis pro Mahumetauo 
994. Quippe licet hoc intelligere de verbis ultimis 
in diplomate sultani  Muratis III quo continetur 
prorogatio pacis eum ſtudolpho l8. imp. Augisto. 
Leganiur enim istic hiec in. extremo verba :— Die 
pri.no proximi mensis Januarii, anno Domini Jesu su- 
pra quei sit gratia εἰ auzilium divinum, 1581 : qui 
erit annus. (trunsmigralionis agni propheta: nostri, 
supra quem sil gratia. solusque. divina 991 : die 91 
sacre [wnuwe Silchidze. Quibus in verbis notandum, 
annos Malunmetanos Turcis usitatos non. eosdem 
esse cum annis Iegiræ, qua incipit a nativitate 
M.lumetis, videlicet ab anno Christiano 593. Nam 
expresse diciiur a Turcis anno Cliristiauo 1584 
fuisse computatos anuos-991.a transwigratione sive 
morte Mabumetis : quibus si tres ab. iilo tempore 
clapsos adjicias, erit aunus hic Christianus 1587 a 
niorte Mahumetis 994. Jam si de 994 detrabas an 
hos 687, quo tempore mortuus Ertucules traditur , 
reiujui erunt anni Mabumetani 907, qui uausiere 
scilicet ab Eriuculis morte usque ad. liuuc aunu.a 
przsentem. Diximusautem paulo aute Turcicos au- 
nos 54 propemodum respondere Christiauis 5l. 
Quamobrem de 507, Mahuimietanis detrabendi ve- 
niunt anni 928/31 sive paulo minus quain decem : 
et erunt 501 Maliumeltani, si 10 integros deducas, 
redacti sd annos Clirisanos 397, llis rursus de- 
tractis de 4587 repcrieius annuin Christi 1990, quo 
scilicet mortuus fuerit. Ertucules, Oswmanis pater. 
Tradunt autem Annales bi nostri mortuum O:im»- 
nem ipsum auno Msbuictano 727 qui Christianus 
erat 1538. Ergo post obitum patris superstes fuit 
paulo amplius quam 39 aunis. Mahumetanis sive 
53 Christianis. Et quia Turci volunt eum reguasse 
99 annis, nost:i 28, quod idem e&t: necesse est 
vcrum fateamur quod bistorici diligentes εἰ fide 
digni scripserunt, Osmmanem perpe uis excursionibus 
a: rapinis collocupietatum maguam partem Dithy- 
nig vicinzque Ponto Euximo regionis, intra spa- 
tium 10 anaoruu a morte patris scilicel numeran- 


lempore, priucipatu jam constituto stabiliteque, 
recte rerum potitus dicetur. annis Christianis 93. 
l'idemque verissime statuetur, Initium regui Osma- 
nici referendum ad anuum Christianum 13500, quod 
aaue mulias ob causas diligeuter obaervandum. 
Quod meuses aitioct, jam antea. inonuimus, ia 
usu Turcis esse lunares. llosnowinare incipiunt 
ab ipsis noviluuiis. Et numerantur ab eis 12, sicut 


etiam nos toti len habemus. Anni principium re- 


fcrunt ad mensem Silehidze, qui late. loquendo, 
quod Grzci dicere solent, Decembri fere nostre 
respondere debebat ex opinione complurium : sicuti 
plerumque Ramazan mensis ad Septeubrem debc- 
bat ex corumdetn sententia referri ; quo inense Ra- 
mazane jejunium suu:n inenstruum. servant, a cre- 
pusculo matutino ad solis occasum usque, donec 
sidera conspiciantur nihil cibi potusve sumentes : 
et finito jejunio, suum illud bujuc b.iram, sive 
magnum festum instar pascbatis nostri, celebrant. 
Sed progressu temporis tam Silchidze qnam ltama- 
zan in alios wenseà nostros trauveunt, Quippe ce- 
lebrandi bairsmi tempus singulis aunis auticipare 
Turci solent diebus undecim : qui. dies. cmbolismi 
fere loco suut 3d compleudum annum lunarem. 
Nain si dies un.leciu coinputentur tricies et semel, 
eflicieutur dies 941 : qui paulo. minus. quant inte- 
grum annum constituunt, addendun triginta et uni 
Mahumetauis anguis, ut. Malumetani triginta. duo 


, anui, Christianis triginta et uni respondeant ; quem- 


admodum 23 mobis indicatum paulo aute hoc ipso 

capite. 

Nomina mensium haec sunt : 

4. Silclidze. 

3. Mucharen. 

9. Sepher. 

ἃ. Rebuil Evcl. 

5. Rebuil Achir. 

6. Dsiumasiel ἔνε, 

7. Dsiumasiel Achir. 

8. Rezeb. 

9. Scliaban. 

10. Ramazan. 

41. Schewal. 

12. Silcadc. 

Sicubi lector aliquod nomen ex his paulo. aliter 
scriptum in Annalibus repererit, sciat id factum a 
nobis, scripturam Joannis Galderii, interpretis Cee- 
sarei, sequentibus. 

Hos autem menses in dierum hebdomudas, sive septi- 
manas, dicidunt : diebus hec tribuunt ποιμένα. 
4. Basar iuni, hoc est, dies mercatus hebdoma- 

darii, qui respondet diei Dominico nostro. 

2. Basar Ertesi, lioc est, dies post mercatum hel- 
domadarium proximus, sivc postridie mercatus : 
qui dies Gerianice dici commode posset Aftermark- 
tag. Wespondet. diei lun: nustro. 

9. Salli, respondet diei Martis nostro. 

4. Us.r schamba, id cst, quartus dies ; quem Dre 


4.9 


JOANNIS LEUNCLAVII 


10 


sica hagus sic εἰ ipsi vocant, u i nos feriam quar- A aliis Annalium locis eruemus. Facit Laonmicus se. 


tam dicere solemus, qui Mercurii dies est. 

3. Peschembe, hoc est, dies quíntus, lingua iti- 
dem Persica : veluii nos (eiiam quintam vocamus, 
qui Jovis dies est. 

6. Dsiuma, dusbes syllabis, (alii Zuma scribunt, 
et Zuna) vel Dsiuma juui, quod significat diem cc- 
clesie sive templi. Nam Veneris diem feriantur. 

7. Dsiuma Ertcei, hoc est, ἐπίδδα, Graco voca- 
bulel'indarico, quasi si. dicas, post festum, vel Af- 
ter(eiertag, Germanice. Vulgo Saturni dies. 

19. Somnium Ertuculis, Couia, luna Turcis 

auspicata. 

Valde suparstitio.os essc Turcos in observandis 
somniis, animadvertere lector potuit ex nafratione 
Suppleumenti noswa, de initiis decennalis hujusce 
belli Persici. Hec autem Ertuculis de Osimane filio 
Somnium, quo ingenti comparabatur arbori, cun 
aliis sequebtibus, per est ci simile, quod Aslyages 
rex Medorum de Cyro, ex filia nepote suo, ab Hero- 
doto e aliis expoaitum, lisbuit, Conia vero Turcis 
urbs est Caramonisg sive Cilicia, quam Graeci dice- 
bant lvonium. Leonis Sapientis imperatoris Novel- 
la de Thronis accuratius lianc in Lycaonia collocat. 
Chalcocon/ylea Cariæ (acit urhes Larandam ct To- 
coneium, ubi uota confusum cum nomiuc articulum 
Toconeium, pro Toiconion : ut alibi Tosibinium 
quoque scribit idem interpres, Ardelii sive Transil. 
vaniæ urbem, quæ articulo ἃ nemiuc disjuncto Si- 
bivium e&t, vcl Cibinium, ut hbotie serigunt. Conia 
recentioribus geographis appellatue Cogna, pronun- 
tiatione Italica. Quod autem Ed. balis filia per lunæ 
splendorem significarelur, in eo felicissimum quod- 
dam omen erat, ex opinione Saracenorum ac Tur- 
corum : qui lunaw, velut imperio suo fatali quadam 
lege propitiatu et auspicatam, mirum quantum ha- 
bere virium £02. in portendeudis adjuvoudisque 
successibus conaluum suorum, ut ctiamiuuc liodie 
εἷς semper existimarunt. Errant enim (et in his 
ert Franciscus Sansovinus Venetus) qui Turcos 
scribunt suliacto primum  Bozinensi regno, impe- 
rante Sultano Muchenete ll, lunam. creseeutem si- 
guis milita: ibus apposuisse. Nai si veruin hoc esset, 
non lunam duntaxat accepissent, exclusis stellis, 


ptem numero duccs, qui regionem armis subsetam 
inter se diviserint. flos ono tantum loco non recen- 
set omnes. Caramano dicit obtigisse mediterranea 
Phrygise wajeris, cum Cilicia : cujus à aomine Ui- 
licia, dicta deinde Caramania fuit, ia hbodicrnum 
usque diem bacappellatione durante. Sarchaui sors 
waritimam Ioni regionem, Sinyrmnh osque tribuit 
Uude Sarclianize nomen ext. adeptà, testibes Lis 
Aunalibus, ét Laonico, et secretario. Sigismundi 
Malatestze, qui res in Asis Græciaque se presente 
gestas, ante annos plas minus 80, descripsit. Orte- 
lio Saretim dicitur. Calami, et Glio Carasi, obvenit 
Lydia, usque ad Mysiam : qu: regio Carasia fuit 
appellata. Reperitur boc nomen in his Auualibus, 
el &pud indicatum modo Malateit:» secretarium, 
qui Pergamum in Carasia collocst. Ab Ortclio Bec- 
sangil 68 pars Anatoliæ tiomiuatur, Oiman Erta- 
culis filius Ditbyniam, €um regionibus Olywpum 
versus spectautipus, et cuni Teki^. nactus est. Ab 
hoc Osmania, vel Othinania, quemadmodum haetc- 
vus alii scribunt, dicta: cujus in Annalibus sub 
Bajazite primo fit mentio. Atquo baad seio, au non 
in Synouymia geographica Ortelii, quo loco de Asi: 
minori sgit, Cottomanidia sit rectius hac ipsa sive 
Ottunania, sive Othinanidia, cujus tamen limites 
istic latius, quam parsit, videntur extendi. Amara: 
filios tradit Laonicus accepisse Paphlaguniaw, eum 
iis qud ad Euxinum verguut. Ea. fuerit. Pendera- 
tia scilicet, de qua superius dictum in Ogmapidarum 
genealogia, vel potius Penderachia. Vocatur autem 
hic Amurás Pachymerio Amurius, cum quo Reinec- 
cius alicubi, Gregoram secutus, Alisurium Carama- 
num confundere videtàür * Omer in Annalibus Tur- 
cicis dicitur, qui Omeris Dliossppellàbt làvendiares 
begos, Sinopes etiam dominos, Laouico Sphendere; 
aut Spenderes unde nomen  Pehderachie,. ve- 
luti Sphendetachiz. Bolli uominatar haec ipsa Pende- 
vacliiz vel Spt endernehiæ regio in Urtelii tabula Na- 
tolize, priscis Paphlagonia. Et credo Dofli vocet pro. 
vinciz datam a civitate Dolli, qut Tutcicis Annalibus 
est Doli, sicut idem et agri Bolensis meminerunt. Est 
etiain. in Ásia minori Mendssia regio, cujus priuci- 
pea Laonicus Mendesiem et Mende-em vocat, n6po- 


qui in cjus regui signis eum Luna eonjunctæ cer- p tem Colamis : quod Mendesix uomcn non Turcictia 


uuntar, Constat etiam e Delvacensis historia, Sa- 
racenos ante constitutum boc imperium Turcieum, 
eamdem lsbuisse de iuua, Mahumetanorum conati- 
bus etexpeditionibus bellicis (avente, persuasionem. 
Anno, inquit, 1218, statim posi adveutum Christia- 
norum ad Damiatam, facta fuit eclipsis lung quasi 
generalis : quam contra Saracenos interpretati 
sumus, veluii portendentem eorum defectum, qui 
sibi lunam attribuunt, in incremento decreinentoque 
lunæ inagnaum sibi vim poncntes. 
45. De ducibus Turcicis a quibus Anatolie  r:giones 
nomina sortie? suat. 

Annales bi nec ducum nomina, nec provinciarum 

hoc loco exprimuut : quie nos tum ex Laonico, tun 


originc puto, »ed Graecum , et ejt profinciat, quae 
sic appellata fuerit a civitate Mendos, cajus mentio 
fit i» constitutione Letnis Augasti 46 ordine ihro- 
norum, tanquam episcopatus pertinentis ad metro- 
pelim | Stauropolitauam in Caria. Videtur etiam 
eadem esse Mendus oum illa, que Myndus aliis dici- 
tur, εἰ ad Cariant quoque refertur. Kegio Mendesia 
scribitnr Ortelio Menteso, sicut et nos(fis iu Annali- 
bus. dinis denique ducis apud Laonicum typis 
editum nomen legitar, qui regionem 3 Colvphene ad 
Caiam usque se porrigentem possedcrit. Hic Aidin 
beg Turcis est, unde reponendum apud Cbaleocon- 
dylem Aidinis ducis nomeu, et apud Ortclium — pro 
AlJiaelli restituendum Aidiuclli, Suat alia quoque 


74 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


149 


regioncs in Anatmlia, quz? hovas appellationes veles A aute 590 annos. viiit, Peclarpaces seribentmr. Εἰ 


ribus incoguitas habent, eed eas duntaxat. hic cnu- 
merare voluimus, quibus indita fuisse certis a Duci- 
bus notnina Lasonicus et Annales hi nostri tradunt. 
44. Bassa, Emir, Saca, Caravansarai, Veair, Vesi- 
razem Degleróeg, Emir llalem, Emir Achur. 

Filiue alter Osmanis, Urcbanis frater alium non 
habet iu Annalibus titulum, qnam Alis bassa : quod 
bass: vocabulom Turcis caput significat. Falluntur 
autem qui pro sultanis vezires fuisse dictas, ac Enii- 
rum (Awares ípsi vocant) in focum putant succes- 
sisse bassas et beglerbegos : (quibus et begos ab 
eis, el sangiacos adjungi, velut et ipsos Emirum 
successores, magisétiam miror) cam vox Emir he 
hodie quidem cxstincta sit, δ preterqnam quod 


erant in impcrio Saraceico simul et emires, et vc- 
zires, οἱ beglerbeyi, etiam ante monarcliiam Turci- 
cam : prorsus ut dici nequeat, prosultsnis. vezires 
appellatos, in emirim locum &uceessissc bassas ct 
beylerbegos. Quippe meminit beglerbegorum officii 
vetustior praetore Cedrinus, et ipsum nomen inter- 
pretatur archontas archonton, ut nostri. dominos 
dominorum : veluti qui sub 66, preter gregarios 
milites, spachios, subassas, etiam sangiacos ct be- 
gos baheant : utrosque miuorum (quod aiunt) gen- 
tium dominos, de quibus suo loco. Praetor. addit, 
officium beglerbegorum respondere dignitati vel 
oflicio maximi stratopedarchi quem nunc generalem 
campi vocare solemus. lidem sultano servit extra 


ipsi sultano propftie conpetát, αἱ supra. diximus, p saraium is qui dicitur emir halem, cujus paulo 


etiam certis in aula tribuatur officiariis. Quippe sunt 
ad Portam, emir Halem, Bojuc emt? Acbur, (qui 
Prstori etian $09 Gracie nostro Amyrachures 
dicitur) et Cudzuc emlt Achur. Basse nomen hoc 
tempore datar iis ptimum, qui vexzirum dignitatem 
obünent : deinde beglerbegis. Ipsa noiuíua cum ofti- 
ciis, suo declharabwntur & nobis loco prolixius. flic 


paucis 3ddo, Porte Osmsnicie duum. esse generum. 


officia : quorum aiia ministeriis obeundis intra sa- 
raium sultaui destinata sunt, alia procurandis ne- 
gotiis publicis extra saroium. Et saraiom CTarcis 
palatium principis est, vel aliud amplum adificium 
noua Czar voce Talarica, quz regem signiflcat, 
dictum : unde Reineceius Saragliam Turcis vocari 
putat, ut regiam. Nam alie quoque domus, extra 
sultani regiam, nomen boc ferunt : ut. ille, quas 
sultanorum mvulierculz sive concobinz mhabitant, 
ut Atschainoglanerum ædes, ut. ampla. Türcorum 
hospitia, sivc diversoria publiea, quas vulgo cara- 
vasarias mostri vocant. Quippe ἃ Turcis caravansarai 
vcl serai dicuntur, hoc est, sedifieia destinata cara- 
vanis, qua hominum agmina sunt cum jumentis, 
ob itinerum pericula turmatim se conjungentium. 
Consule de his exposita prolixius eapite 247. De 
ofliciis intra saraium alibi, sicut et de aliis extra 
saraium. Bassa, de quibus fric agimus, eztra sara- 
ium muneribus sibi mandatis faoguntur. Et intec 
hos qui primi sunt, vezires dicuntur ; nostris, con- 
siliarii secret, vel arcani. Supremus autem, vezi- 
razem nominetur, η8:8 apud Saracenos ctiam ih 
usu dignitas, et existimatione praecipua fuit. Cedri- 
nus et alii protosymbulum interpretantur, cujus 
etiam mentio fit ia libro Je signiflcatis iusomniorum 
quem antehac Sambucani exemplaris mutili fi.lem 
sequentes, Apomasari tribuimus : cum Achmetis 
eum postea cognoverimus esse, de libro bibliothe- 
cf Cæsareæ, ex quo viri clariss. Hugonis Blotii J. C 
et Augustalis bibliothecarii beneficio, nostri codicis 
lacunas omwes explesimus, Simeon Magister offi- 
ciorum alicubi Solemanem Protosymbulum Dalsa- 
mæ vOCBl, quem Zonaras archisatrapam Mosalm;e 
diiit. Similiter extra saraium sunt beglerbegi, qui 
et ipsi bassse vocantur, Prætori Grecis nosito, qui 


ante meminimus. Vexillorum prefectus supremus cst, 
ac tum ipse vexillum rcgiunm gestat in. expceditioni- 
bus, tum vexilla beglerbegis oſſert sua, itideimque 
$ua sangiacis begis. Ewir achur stabuli praefectus 
est, cui vocabulo si bujuc, praponatur, major vcl 
primus ; si cudjuc, minor aut secuncus stabuli præ- 
fectus intelligitur. De lis jam percepisse lectorem 
epinor, qui Turcis bassa, qui beglerbzgi, qui emires 
sint. Nec ignoro noinen ewir Qu.bir,diguit«tis iu auta 
sultauorum Cairensium maximæ. Sed intra. limites 
coerveuda scriptio, ne commentarius prolixior lec- 
torem οἴει αἱ, aut. sapis cadeu repetat. 
45. [snic, Dursa, Teggiur. 


jsaicam dixi, nomen bodiernum et Turcis usita* 
tm retinens, licct ab aliis aliter scribatur, qua 
Nicæa priscis cst. Castaldus per errorcin non urbem 
Nicæam vocat lsnecbiam, sed lacum sive paludem 
Ascaniam, quz tamen hodie Turcis Acsu dicitur, 
nomine significante equam albam sive limpidam. 
in multis enim antiqua nomina sic immutant, ut 
priscorum similitudinem retinentía, tamen aliquid 
in lingua sua signilicen!. Prusie nomen antiquum 
retingi, tametsi nuuc Bursa vulgo .dicatur : qux 
vor in errorem impulit Bonfinium, ut Dyrsam ap- 
pellarct : quasi nomen lioc aliunde, quam ἃ Prusa 
rege Bithynorum, acceperit. In Leonis Augusti con- 
stitutione de Thronis, etiam Theopolis sivo Dei ci- 
vitas cognominatur. lJew Claudiopol:tauo provinciae 


p Honoriadis archiepiscopatui Prusiadem subjicit , 


quod ideo notandum, quia Busbequius in linera- 
rio Prusiadem cu:n Prusa confudit, Teggiur. Tur- 
eisel ptovincizo przeses, quem ipsi more suo deno- 
minant ἃ cujusque provincie metropoli. Laonicus 
llarmosten reddidit, quie. vex antiquo. Laconum 
usu significat eum qui vel in urbem, vel regionem 
imperio Bubjectam mittitur, ut. ejus res constituat 
ἃς disponat. Prsetor noster ducem regionis inter- 
pretatur, qui Grais est [ligemon. Sic enim per- 
turbationem rerum in Asia minori describens, post 
occupotam a Flandris Constantinopolim, ait: Qui 
duces aliis in locis alii fuerant hactenus, singuli 
regionem administrationi suse commissam, nunc sui 
jeris efficiebant : vel ad hoc (egul;i weta. vxSy ts, 


143 


JOANNIS LEUNULAVII 


"A 


vel ab incolis ad defendendam regionem arcessiti, A rum Turcicorum. lussuph, Prussei nomen przesidis, 


Qua sane verla me commonefaciunt de. imperii 
nostri staiu non dissimili, post exstinctos impera- 
tores Suevos. 

16. MOMA Edrenos, Ulubat, Caplize. 


E.lrenorum Teggiurem dixi, ab oppido quo Tur- 
cis vocatur Edrenos. Ádranusium ducem sive prz- 
sidem dixissent Graeci veteres. Civitas ipsa Dithy- 
nie, non procul a Prusa distat. Constitutio novella 
Leonis Augusti de throuis, episcopatum  Adranu- 
sium metropoli Nicomediensi Bithyniz subjicit. 
Oppidum Adranes, genere nentro, priscis appella- 
batur. Ulubat oppidum vocant Turci, quod Lupadi 
nostris geographis dicitur. Prætor Grzeciz noster, 
et Chslcocondyles, Lopadium nominant. Nec pro- 
cul 4 Palormo situm est (Panormum dixere Grzeci 
superiorum ztatum) ubi veteris urbis Cyzici ruinz 
Inter copiosa rudera marmorum conspiciuntur, et 
vina nobilia nascuntur, quibus cum voluptate Con- 
siantiuopoli salubriter utebamur. Vox Capiize fur- 
cis calidam aquam sive balneum significat, qua 
Gracis thermas sunt, Et supererant. Pruse nunc 
etiam ad montis Olympi pedem thermz przestantis- 
sims, ac. in primis celebres : cum ex. intervallo 
uon magno. aquz calida pariter et. frigide, miro 
naturze beneficio, largiter ebulliaut, Apud Steplia- 
num, qui librum de urbibus scripsit, Ortelio ci- 
tante, Therma legitur, locus Prusiz, (Pruse vult 
puto dicere, quanquam οἱ alioquin hic mendosa 
arbitror) qui et Basilica vocetur. llic ille locus est 
lasilicarum sive regiarum thermarum, quo de uunc 
agimus. Nam quod oppidum Thermarum Dasilica- 
ium in Nosella Leonis Augusti reperitur, aliud est, 
ac longius remotuni ἃ rusa, cum episcopatus ille 
metropoli Cassarieusi Cappadociae subjiciatur. 


17. Mons Calogerorum, Genischeher, lussuph. 


Mouteini monachorum, qui legitur hie in Aunali- 
bus, Turci sua lingua. vocant. Geschis dage, Graeci 
Kalogeron oros. Intelligitur autem loc nomiue mons 
Olynpus Bithynis , qui Constantinopoli degen- 
tibus, et in Propontide navigantibus, insigui altitu- 
dinc conspicitur. Nomen hoc iude tulit, quod olim 
frequentia Calogerorum haberet monasteria, velut 
hodieque mons Athos in Europa, quem sauctum vo- 
cont ; ubi 95 supersunt monasteria, singula quon- 
dam ἃ 900 aut 300 Calogeris inhabitata, coutraque 
vim praedonum ac piratarum munita. Nunc demi- 
nuto licet numero, tamen adhuc eorum est magua 
copia. Vocatur autem monachus a Græeis Caloge- 
vos, uon veluti Kalos liieros, id est, bonus sanctus, 
quod nostris persuasum est : sed quasi Kalos ge- 
ros (sic cuim hodie loquuntur) id est, bonus senex. 
Nain senilis aetas buic professioni aptissima cest. Nea- 
polim iuterprecatus sum, voce Graeca, quæ Turcis 
cst Geuischelier, id. est, nova civitas. Ea nou procul 
a iNiczea distat, et Busbequio, sicut et Ortelio, Jenisar 
dicitur : ac intelligi camdem arbitror a Spandugino, 
42 exposila superius narratione, de origine sultauo- 


idem est cum Josepho. Gauderius, Ferdinandi Cz- 
saris interpres, scripsit Jussec im versione sus, 
quod vocabulum Turcis annulum sigu:ficat. 


48. De variis monetis, quid Manguri. Aspri, Sidero- 
cupsia, liyperpyra, Bypeipyrarii. Drame, Scachi, 
Sulianini, Serophini. Byzantii, Chrisiui Alium- 
ler. /Egypiiee Syriaceque monete ratto. 
Necessario nobis bic agendum de variis tam Græ- 

corum, quam Turcorum Æęypluoruuque moneue 

generibus, ut uno loco posita, velut ἐμ conspecta 
lectorisiut. ἃς primo quidem, ut pretium singulo- 
rum, qu£ Turcis iu usu suut, indicemus, aniead- 
vertendum, ante 3nnos 40, vcl 50, quo tepore 
scripsit Turcica sua Theodorus Spanduginus, octo 
mauguros aereos unum asprum argcnieun  valeis:e. 
Furtum quatuor aspros effecisse dranam, Dramas 
vero novem, pretium fuisse ihaleri unius Germaaici, 
qui 56 aspros valebat : cuni Sultauinus aureus, tam 
poudere , quam auri bouitate par Zecchino sive de- 
cato Veneto, δὲ aspris estimaretur, loc est, uno tha- 
lcro Germanico, cum semisse, Deinde pretium thaleri 
diu stabile fuit, aspri quadraginta : Sultanini vero, 
seu ducati, sexagiuta. Nos autem. Constastinopel! 
cum essemus, sic erant borum omnium aucta pre- 
tia, propter gravamina (quemadmodum belli Persici, 
ct alias causas explicatu non necessarias : ut man- 
guri 24 uno commutarentur aspro ; aspri. quinque 
dramam efficerent, drauz 12 ihalerum Germanicum; 
unus cum semisse thalerus, Zecchinum Venetanm., 


C lioc est, aspros 90 ; cum paulo niinus csset. Sulia- 


nini pretium. lloc nodo drawa, quinque coustaus 
aspris, valebat sex nostros crucistos &cu quaran'a- 
nos Venetos : decem dramae, velaspri 50, floreuum 
Germanicum ; aspri 60, seu duodecim drama, iha- 
lerum nostratem. Quz ipsa quoque pretia. deinceps 
8deo sunt aucta, thalerum ut unum asprisaestimatunm 
δ0 inteiligam. Exposito pretio singulorum, addamis 
nuuc de monetis ipsis quzdam, futura. iectoribe:, 
ut spero, non iujucunda cognitu. Primum igitur 
serei nauguri successeruut iu hunimnulorum locum, 
quos asses prisci dixerunt. Ex argenta signati suut 
his proximi, qui Græeis aspri, Turcis Acse noui- 
nantur. Reineceius noster, 405 in Appendice ad 


D Bclvacensem , perperam scribit Asperos.. Ibidem 


facta mentione de quingentis iperperis, addi, 
hoc wonetz Taricze genus esse. Ego vero utrum- 
que dico pro Gracæ monete. genere. haben- 
dum. Et aspri quidem Gracis, Turcis Acse, sic ab 
albedine dicti sunt, ut talis. &ianchi, Gallis ies 
blancs, certa nimirum et ipsa monetse genera. Sicut 
cnim Mauros Grzcis est nigcr, unde Μοιὸς Itali nos- 
trique vocant Æihiopes: ila color aibus eisdem As- 
pros dicitur, Nec recens adco vocahulum bec esse, 
paret ex glossario perveteri, quod Aspraturam in- 
terpretatur Graeca voce χόλλυδον, lioc cst, monetam 
minorem ; cujus geueris aspi scu. biauchi vel in 
primis sunt, cum quibus collybist3 sive nummu- 
larii monetam mojoreui, tam argenteam, quam. au- 





A1 


JOANNIS LEUNCLAVIL 


148 


emnibus ad cei monctarise profectos. deferuntur A lum signilicat. Sunt autem ipsis loco vexillorumsice 


veteres, ac pro duodecin. veteribus as»ri decein 
novi solvuntur ? de quo sanc lucium suHanis baud 
exiguum provenit. Inquisitores etiam consituuntur, 
qui aa aliqui ve:eres. aspros retineant, observent. 
lH. variis wiontar. fraudibus, et multa. nequiter 
committunt. Ejus autem lucri eausa Muchemetes 
secundus ,. qui. Constantinopolim cepit, singulis, 
decem annis aspros signabat novos, Fortasse tamen 
hoeé etiam feciwse videri possil ad imitationem 
antiquitatis ltomanie, cujus in. vumiimatis toties 
est reperire vota decennalio, vicennalia, wricennalia. 
Nou enim, dubium esl, Muchemetem. secundum, 
quem diximus, velut in ipso successorem imperio 
multa priscis in Augustis, quus pro decessoribus suis 
üabebat, ex ambitione quadam semulari voluisse. 


49. Sugutzuc, Gerle, Boli. 

Dicit auctor auaalium cxistimari vulgo, sepultum 
Oswmauem δ — Suguizue, qui locus ἃ salice no- 
wen hábeat. Narrat aotem Laopicus, esse vicuui 
juxta Mysiam, quem ineole Sogutam vocent, ubi 
üuriem sit ejusieu nominis. In hoc vico tradit 
eliquandiu babitssse Ojózios, οἱ ipsum Ouunanem 
domicilium ibidem babuisse. Putabatur igitur istic 
conditus, ubi plerumque degete solitus fuerat. 
Addit etiam, posse locum appellari. vicum Iuez. 
Sic enim reddit interpres, secum in errorem εἰ 
alios abripiens. Nou enim lues, sed salicis. vicum 
dicere debuerat, qux Grecis liæa vocatur. Ger- 
magi, quorum liugua compouendis newinibus per 
vst idonea, Falberdorf  iuterpretareutur, Sed 
notandum, ἃ Laonico post. Soguue vocem, omitti 
alieraiu Turcicam Gui, duarum syllabarum, quae 
vicum seu pagum significat, li aunalibus uostria 
Suguizug legitur, voce novellas sive teueras salices 
signiücante, vel salicetum — potius: sicul iisdem 
Turcis Belezug tenere sive uovell.e quercus sunt, 
aut quetcetum : quod ipsum quoque nomen est 
oppidi Auatolici, eujus iníra meminit. annalium 
auctor. Hine ctiam pagi Osuianzug, vel Oibuianzag, 
nomen derivo : veluti quo significetur Osmanis 
sive seminarium, sive plautatio, Apud Abranamuin 
Ortcligimn in tabula. Natoliæ legitur Othmangiuch, 
quod tribus syllabis lialico nore pronuut:atum, 
iiem est cum. Oubinanzug. In it.nerario. Dusbequii 
legitur Othmanlik, depravate puto, cum. Qunausick 
vel. Otb.nansuck ab ipso seriptum — fuerit .: ut 
posterius boc V Gallicuui. habeat, Turcis etiam 
usitatum, Lougius ab origine vucis recedunt, qui 
Otauanie scribunt. De Doli, tam regione, quam 
eppide, supra diximus numero 15. Bellonius 
oppiduin priscis Abouitichos dictum putat. Gecle 
nou procul a Beli oppido distat, scd in Oitelii 
Natolia puto nou recte scribi Gerede, pro Gerele, 
quod idem est cum Gerle. 

20. Sangiac, Saugiuc Deg , Meschit , vel. Mezzit, 


Dsiwna, sive Zuma, Fmaiel, Candri, Canyii, 
Chiangare. 


Sangiac dissyllabum, sive Sanzae, Tuicis vexil- 


cignorum militanum, globi, z?rei desurati, summo 
in hastili desit : cireump:exis ac dependentibus 
undique seu. criniam  colligatorum manipulis, seu 
caudis equiuis. Vertici pomorum sive globorum, 
quos dixi.»us, noanunquam laus erescens im- 
ponitur. Hujusmodi signa militaria plura gestari 
vidimus ante bassam δι beglerbegum Temesva- 
rensem, cum is nobis Constautinopclim  ituris 
occurrefet in plapitje, post descensum 3 moatis 
Hand clisuris, noa procul a Tatarbasare, qui 
locus ἃ foro Tatarorum nomen babct, ad tertium 
a Philippopoli . Japidem : ubi nos przetereuntem 
regio céu comitatu, magnoque camelorum ιἱ 
aliorum jumentorum numero, (sumtmarios cor- 


B rupte vocat Belvacensis, qui Grecis saiparii sua, 


ei sagmarii, εἰ sagmatarii) vidimas. Ab bis siguis 
militaribus. dicuotar  Sangiacbegi. provinciarum 
scilicet 07 pr*sides, sive prauores : qui cum 2d 
cxpeditioues  suscipiendas maudato sultani eve- 
caw'ur, curant ante se sigoum ejusmodi, quale 
diximus, cum strepitu tympanorum, ct al'orum 
instrumentorum, quibus utuntur. valde shidulis, 
gestari. Graeci Turcicum illud Sanzac, ambarum 
et flazibuluan. appellant : Sauzacos autem, flani- 
bulares. Leo Sapieus, l&p. August. librum 4 
apparatibus bellicis scripsit, copversum, liberius 
quam par erat, in lingsam Latiuam a Joanwe 
Checo Auglo, quem Graecum babemus. ἴδ «o 
Flauulum, quo Cedrinus etiam utitur, εἰ ἴοτιν a 
denrinuta Flamuliscium, et Flainulares reperiubqur, 
nomina Grecis et Turcicis hisce respoudentia. 
Non enim temere diclum ἃ nobis, simias esse 
Graecorum Tuicos, in. rebus plurimis: mazime 
qui spectant ad ollicia militaria, provinciaruusque 
praefecturas ac przsidatus, et earum distributiones, 
Messice sew Meszitz Turcis proprie teupla. εἰ - 
cuntur, 6 lignis fabricata : qualia scilicet ab eis ex- 
struebantur, cui uecdum imperij crevisscot Opes. 
Zuma vero (cujus vocabuli supra quoque facta 
fuit. meutio) templum significat amplum, operis 
lapidei. Medressa quid sit, quid lmaretum, Gau- 
derius ipso contextu — exposuit. Nimirum xeno- 
dochia suut, ut cst videre apud Buslequium, haud 


D inelegauter constructa, suisque distincta cubiculis: 


in que non modo Turci diveriunt, sed ctiam 
aliia quibusvis bomines addicti de religione sen- 
teutiis. Quippe nec Christianus quisquam, nec 
Judaeus, seu dives, scu mendicus, ab iis arcetur. 
Basse quoque, ac sangiaci, cum peregrinantw', 
illis utuntur. Mos ita fert Turcorum, ut singulis 
qui eo divertunt, cibum praebeant. Cum conr 
tempus appetiit, adest minister cum ingenti ligneo 
disco, qui, mensse instar videri potest. Hoc paunz 
plures continentur, unplete vel oriza cocta, vci 
decocio ad cremorew hordeo, addito carnis ple: 
rumque vervecing frusto. Circum patinas positi 
panes sunt, et nonnuuquam aliquid favi, Sumit 
ἐλ hi$ qui vult. Ac fas est peregrinantibus, bi 





151 

ciferaudo per agros assiduo repetunt, 
Masco Lon. Quibus verbis Jerusalem εἰ Damascum 
intelligere creduptur, caterarum in antiqua patria. 
rerum, tot a szculis, etin remotissimis ab ea »oli- 
tudinibus, obliti. Ad Mornzum ut redeamus, putat 
boc wem nou 1ainus esse vero simile de Turcis, 
quam de Tatris : cum nomen ipsum Turcorum 
Blebraica lingua signilicei exsules, eX contumneliosuim 
apud ipsos babestur. Viderique Mabwuetem 804 
abs re, me populos illos longe numerosissimos 
elfendoret , qui tum temporis incipicbaut — se 
ceuimevere, relinuisse circumcisionem , lustra . 
tiones, et alias quasdam legis Mosaic Cxrimonias. 


95. Genischeher , Geimue, Carasi, Cosri, Bergama , 
Edremit, Gelipoli. 


sent isaiem vieina, Genischeber et 
Geinuc, vel Guinac wisyllabum, ut hic in archetypo 
scribitur. lHiud novam eivitalem siguiücat, et ja 
Urtelii Natelia, sicut et Busbequio, lenisar vocatur, 
wt supra dictum nemero 17. Goinuc in esdem 
Orelii Natolia reperitur . De Carasi exposuimus 
ames aumero 15. Cosri cam Caristo Natoliz pelo 
esdem esi. Bergama vetus est illa, celebrisque 
membranarum nemine Pergamus, Galeal medici 
patria. Quæ Turcis hic Edremit, elim dicebatur 
Avamyttum, Leoni Aegusto ep.scopatus Epbesiua 
metropoli subditus. Nauta aesti vocabant nomine 
wagis corrupto, Landemiti ; «uod propius ad 
origjiaem sumam 3sccederet, 9i lingua sus, hoc esi 
lialiea, dixissent L'Adremiti. Nobis quidem ar- 
ticuli cum ipso nomine coníasio perdiflicilem red- 
debat de appelladone veteri conjectaram. Sunt 
amtem bsc Treadis eppida. De Ulubat seperius 
quedam numero 16 notavimus, infra daturi plura. 
Paule post Gallipolim dixi, seere aautsrem no- 
strorum; cum Turcis Gelipoli nominetur. Ridicula 
sust somnia Nicolai Nicolaidis Delphisatis, de 
nemine aique origine bujus wrbis; cum a C. Cali- 
gula conditam, ab eodem nomen accepisse tradit, 
Mox epiniome metsta, quod fuerit a Gallis. ex- 
strecia, Gailipolim velt dictam, ceu Gallorum 
eivitatem ; perinde ae Philippopolis sit l'hilippl 
civitas, Nieopolis quasi Nicolopolis, Nicolai elvitas : 


perbelle, ne dum Gallos auos ormat, suimet obli- D 


viscatur. Non enim aliam in Graecia reperimus 
eliam Nicopolim, quam hanc: cujus wt auctor est 
Nicolaus Nicolaides, ita merito nomen boc ei re- 
liaquamms, ot a duplici Nicolao Nicolopolis ap- 
pelletar. Sed omissis jocis, amplius quadringentis 
apis spite C. Caoligulam apud Xemephoatem 
nostrem civilatis hujus fit mentio. Nec a Gallis 
etiam condita fui, sed ab. Atheniensibus : quorum 
dux Callias, initio gtruends dato, promeruit, ut ab 
ipso Calliupolis, (Calliopelim 4099 fere Latina 
copsuetudime vocamus) ceu Callis civitas, dicere- 
tar, Episcopatum | hujus ad Heraciiensem Tuüraciz 
metropoliu Leo inperator in Throuis refert. 


JOANNIS LEUNCLAYII 


leru leru A 95. δὲ prime Turcorum in. Europam trensitu. De 


152 


castellis , Zemenic, Chiridocastro, Meiio. 


Privs,quam de castro Lemenico dicatur, recita- 
bimus hic verba Laonici de prima Turcoram ia Eu- 
ropzam iransjeetiome, cam quibus deinde locum 
bunc anpalium copferemus. Capto, inquit Laonieus. 
praesidio Cherconesi, et Madyto, iu Thraciam Turci 
progressi eunt usque ad fluviom Tænarum. Note- 
tur ia bis verbis interpretis oscitantia, qui prasi- 
dium Cherrooesi dixit, pro Cherronesi castro. i 
eastuum accipi non potest de Dardanellis. Nam ess 
arces, que dex sunt, non una, Muchemeles secan- 
dus exsiroxit post. captam Coastantinopolim, vel 
ipeo teste Chalcocondyla. Ergo Cherrea-si castrum 
illud iatelligitur, quod versus &gzurm mare dnobus 
abest milliaribus Graecis vel ltalicisa Maite, versus 
Propoatidem vero duebes εἰ viginti a Callimpeli. Et 
Maitos bodie dicitur ejosdem Cherronesi oppidem, 
ae Xenophonti quidem ignotam, cui Madgies ap- 
pellatur, sicut εἰ Laonice, tribus duntaxat a Dar- 
danellis versus Ægæum distans milliaribas. Preter 
Graeci noster Asty vel urbem Madytorum nominat, 
sicut et Leonis Augusti novella de Threnis Madyta 
pariter, et Madytam dixit. Castre autem, quo de 
agimus, nomen est apud Graecos Chirideesaatrea. 
llellespontus istic usque adeo in anguetum cagiter, 
ut a littore Asiatico Cherronesiacum Eeroga tan- 
tem uno milliari Greco disjungatur. Hoc igiter 
im loco Turci primum ex Asia transmiserunt in 


C geropam, et industria quadam Zomenicam, ut ipsi 


parramt, Chridecastren, ut Graci, a captivo 
quodam Christiano duci eccuparunt. lade dissi- 
tem δὰ alterum lapidem adorti Madytum, quam ia- 
colarem frequentia territi tentar? prius ausi ma 
feerant, eum hodieque supra trecontas Grecorum 
domos habeat, et ipsam ia potestatem redegere. Nos 
istie in itinere nostro vinum coloris rubri cempa- 
rabamus, quod menasibes aliquot durante naviga- 
tione, varii ia malis, οἱ nausea perpetua, pracipee 
nos recreabat. Nicolaides, de quo paulo saie dixi- 
mus, fabulas ut de Galliepoli, sic etiam de hec ca- 
stro, nobis oburedit, Narrat enim, dici easirum Ye 
duarum, ex hujesmodi eecasiene. Cum Turci, sit, 
ope deorum iaercatorum GCeanensium Mellespen- 
tum tranemisisseat, pro singelia capitibus transpor- 
tamdorem soletis duobus ducalis : primum on 
nium in Europa castrum hoc ceperunt, ia quo .2- 
res omaes immani sevitie contrucidarumt, vila 
femillis tantummedo coudonsta. (ua de causa no- 
men ei deincops maasit, ut castrum Vidusram ap- 
pelletur. Hoc εἰ verum esset, appellandum erat 
Grzce Chiron castroa, vel Chirecastroa, quod 8ο- 
men ipse noa posuit, Sed satis animadvertit peri- 
tus bistoriz lector, iu ipse fabelz peccatum inilio. 
Non enim ad primm in Ecrepam Torcorum traa-- 
iuum pertinct illa de Gensensibus bistoria, sed ad 
imsequentia tempora, sicat sue jeco deinceps nu- 
mero 87 iadicabitur. Deinde Chiridocastri nom n 
txsWsse coustat cliam pries quam Terci, trans" 





155 


JOANNIS LEUNCLAVII 


756 


Edaes planitiei, vel Ezess nomen ab hoc Edze bego 4 — A Ponte grandi ad Pontem parvum, m. t0. 


consccutam, ut infra, certis ex locis horum anna- 

lium, patebit. Portus Albus deuique Graecis est 

Asprolimiona. 

$6. De oppidis Cherepoli et Zorli, civitates Cher- 
ronesi, ab. Europe promontorio Constantinopolim 
usque, eum intervallis unius ab altera. 

Qus oppida Türacim Cherepolim et Zorlum Turei 
vocant, Greci dixere Chariupollum et Tzurulum. 
Chariupolis sive Cliarlopolls, perinde ac supra de 
Calliopoli dictum, »b Atheniensi Charis conditore 
fuit appellats. Nam pr.epotens mari populus Athe- 
niensis ante bellum Peloponnesiacum, propter aum- 
plitudinem classis, et usum rerum navalium, Cber- 
'onesum eum majori parte maritimse Thracis ae 


A Ponte parvo ad S. Stepbanum, m. 10. 

A S. Stephano ad Heptapyrgium, sive Jadieulam, 
vel arcem septem turrium, sitam in extremo urbis 
Constan:inopoleos, ad Propentidem angulo, m. 5. 

Ah BHeptapyrgio ad sultani saraiom, ubi alter est 
urbis angulus ad Bosphorem, Propontidi semet 
infundentem, m. 7. | 

Tzurulus ( Castaldo Chiorli, Bosbequio Chiurli ), 
quam Leo imperator Taurolloén vocat, nonnihil a 
Propontide versus mediterranea distat, a Selybrü 
maritima sez ples minus horarum itinere. Nos 
isiie satis commode diem ac noctem egimus. Fal- 
litur ia Selime primo Jovius, et auetor annalium 
Silesiz Careus, qui pagum ignobilem et obscurum 


Macedoniz, cum Perintho (nume Arachva, quod p V^càni: eum hodieque sit eppidem, et a pratere 


ilem est cum Ileraclea), cum Selybria, -um ipso 
Byzantio, possidebat : ia. eaque loca, semel occu- 
pata, colonias deducebat : Thucydide, Xenophonte, 
atque aliis. testibus. Pretur Gracia noster Chario- 
polim commemorat, et quo sita loco sit, indicat : 
dum ordine civitates has ia Cherroneso recenset, 
Heracleam, Panium, Rbzdestum, Chariopolim. Me- 
uini et Cedrinus in Constantino Monomacho Aug. 
ubi de Patzipacis ia. Macedoniam profecturis ex- 
plicat. Le» Sapiens Aog. in Novella de Throais, He- 
raclez iwetropoli, quam Thracis Macedonizque 
simol attribuit, &11 velut in coufinio sitam, inter 
ios episcopatus, hos subjicit: Madytum, de qua 
diximus. Rüsedestum (nune Rhodostum) Panium, 


dicatur Asty, quod civitatem signilicat; ae in Gre- 
corum bistoriis etiam Mauricii Augusti temperi- 
bus, 2816 aille scilicet annes, mentio Tzaruli fat, 
ubi dicitur, Chagane eum inlinita muhtitadine Thre- 
ciam ingresso, Romanorem ducem territum, in 
castello Tzuruli, tanquam loco munito, se ceaclu- 
sisse. Nam bac ipsa leguntur apad Zonsram verba. 
417. Eurenos, et ceteri. tres epud Turcos illustrium 
quatnor familiarum auctores. 

Tradunt mostri, etin bis Gosíreus, Osmanem 
sibi tres faderatos aseivisse, quoram adjutus epe, 
compluribus oppidis subactis, auctoritatem sibi 
potestiamque comparaverit. Horum duos fuisse 
Grecos, religionis Christianse desertores, tertiam 


Üexamilium (tunc Xamiii), Calliopolim, Perista- C vero Tureum. Grecorum unos, Michsel nominabe- 
sim, Chariopulim, "Taurolloén (nunc Zorli) e tur : alier, Marcos. Turco nomea Aurami felese 
Athyra, qui uunc Pons. grandis nominatur. Quod — scribit. Ab bis propagaus esse. tres familias apud 
αἱ luhet üitelligegudarum historiarum causa nosse — Turcos cæeteris omnibus, secundum Osmanides, 


intervalla horum oppidorum, ut ordine sita sunt 
2 | littus Helleaponti ac Propoatidis, inde a Darda- 
nellis, whi fauces Hellesponti. sunt, in. Zgsum 
eursu τυρὶ ὁ semet exenerantis, ad. ipsam usque 
regiam urbem Constantinopolim : hsec. peraccoraie 
computata illius, qwem dixi Melieniis Aateaii sta- 
dio, notabhis, 

A Runeclies, vel Rowaniz,. Grezcieve promonto- 
tio, Quod extremum est iu Europa propter Helles 
ponti angustias, ad arces faucium, sive Dardanel- 
los, milliaria Graeca sumt 18. 

A Dandanellis Maitum usque, m. 8. 

M^ito Chirklocasirum, m. R 

Chiridocastro Calliupolim, m. 33. 

Coliupeli Bexamilium, m. 6. 

lexamilio ad Sancti Georgii premontorium, m. 6. 

A 5. Georgio P'eristssin, m. €. 

Periitad Arschl.zau, m. ὃ. 

Aracolza Myriophvtum, m. 7. 

Weriephvto Coram, m. 6. 

Cora Cainum, m. ὁ. 

Gaino BRBhodestum, m. 25. 

Rheédrsto Aracthleam, m. 50. 

Arachica Silyurcam, m. 99. 

Nlyarca aJ Pealen erandcm, wv. 68. 


nobiliores : a Michaele, qwi Micbalogli, quasi Mi- 
chalides, dicaatar ; a Marco, qui Marcozogli, quasi 
Morcezides ; 3b Aurami, qui Auramogli et Aurami- 
des. Nos hactenus borum in annalibus hisce mentio- 
nem nullam babeimus. Eurenosis somenu bic primum 
sane Christiano 1357 legimus, quem ex procerum 
numero fuisse noa dubium est, cum begus appelie- 
tur. Et Torcos bic quidem sequi malo, qaibus Kure- 
nos ; quam Gevíraum, cui Aurami vocatur. Unde 
posteri quoque noa Auramogli cum Geuírsro, sed cum 
Turcis Evreaosog!i, velut Eerenoxides, seat appel- 
landi. Michalegli serius bis commemorauter ia anas- 
ljibes, et memiustim Xechemet beg Michalegli, dux 
Acanriorum, seb ietiam Muchemetié primi, anao 
Christiano 1414 ; Maleezegh longe post hos, anne 
Cbristiaeo 1480, quo tewpore Bali beg Malcezegli 
nominator. sab Machemete secunde. Quortz familie 
nea δι aped Geufrzum mentio, quam T'urchaa begus 
prepogavit. Bec nomea in his annalibus reperitur 
sub Murste secunde, anne Chrisiisno 1453. Egreno- 
se$ apod Laenicom Breneaes scribitur, pro Enrenezes 
aut Ureneses, Idem Micbaloglios ctiam M... halines 
alcehi vorat. Malcezzides et Makwezeghi cer 5 
YTercis pre Marcezziis et Mareezegliüs  dicantsr, 
$0: qur ἃ Reinecco Malaconit, smescio. Eurcae- 








163 


JOANNIS LEUNCI.AVII 


764 


et Annales Austriaci Syrviam dixerunt, quorum- Α nem. Celbianum sive. Celvianum ponere : cum 


verba reperies numero. 54 Histori:ze Saxonum Sora- 
hos vocant, quos Sereabros apud. Laonicum vitiose 
legimus. Vocantur et Rascii vel ltazii, quod a Ros, 
sive Rossis deductum puto, cum quibus originem et 
linguam communem habent. Boufinius lRatisnos di- 
xit, οἱ melius Roxianos, quod est a Grecorum illo 
Ros baud dubie. In actis concilii Constantiensis Sirfi 
dicnntur, quod nomen eis hodieque datur ἃ vicinis 
Caruiolanis, Carinthiis, Stiriensibus, Croatis, Dal- 
. matis, Ungaris. ideo locus ille, quem nostri Annales 
a Serviorum cjsde uomen accepisse narrant, in ar- 
cüetypo- Annaliun. Serf. vel. Z-rf Zunguni dictus 
fuisse scribitur. lloc enim Gawlerius Casaris inter- 
pres in versione sua non inseruit, vim peius 


appellationis ezplieasse contentus. Facit alterius B 


loei meotionem Cedrinus et alii, qui à Bulgarorum 
ceede vocatus (uerit Bulgaroctonium. Ad ejus vocis 
imitationem licebit hoe Serſ Zunguni Turcicura 
reddere composita voce Graea, Servoctonium. 


98. Gilderum Bajasit, Jacup Zelebi. 

Quod Rajaziti datum fuit cognomen Gilderum 
sive Gilderun, siguificationem — fulminis habet. 
perinde ac de priscis illis regibus, Alexandri suc- 
cessoribus, quilam Cerauni sive fulminis cogno- 
wen habuit, eadem ex causa celeritatis, et impe- 
tus ia bellis gerendis suliti. L:elapis appellatio, 
quam ei quidam cx Laonico tribuunt, significati 
alteriug est. Sie enim turbivem Graci voeant. Et 
Dajazites, cum vebemerntioris esset ingenii, facile 
tarbini 3ssimilabatur, ut ilem Laon'cus inquit. De 
eognomine Zelebi, «quod hie Jacupi tribuitur, di- 
etun srperius, esse profectum ex. consuetudine 
Rowans, qui nobilissimos vocabant Augustorum 
filios natu minores. Jacupew (qui Jagupes Laonico, 
uestris Jacobus est, non. Josephus, uti putavit Lao- 
uiceus. Nam lussuph Turcis dicitur, qui Joseph 
mosiris) nonnulli temere voesarant. Soleimanem: 
cum potior babenda sit ides, hac quidem in parie, 
Tureis et Graecis, quam ipsis. 

99. Germiani ditio, Germian beg. 

Germiaunum Asiz Minoris pars est, quz Cari» 
veteri, eum parie Lydie M. oniæque respondet, 
quatenus ad. mediterranea. Plhrygiamque majorem 


narrat, Theodorum  Lascarim, accepto. imperio, 
Celvianum universum , cum Mxaudría regione, 
eum Philadelphia, εἰ Neocastris, occupasse. Re- 
ferenda vero sunt hzc ad annum Christianum plus 
minns 1906; quo tempore necdum sen. Germiano, 
scu Celviano  imperabaut &1G Iconienses sultani, 
sed erat adhuc ea regio Greci juris, et a duce 
Grzeo administrabatur. Flandris autem — Con- 
stantinopoli potitis, — Theodorus — Lascaris in 
Ásiam minorem profectus, urbes δι] imperium 
spectantes a dncibns Graecis, qui se in. ista rerum 
perturbatione dominos earum fecerant, sicuti su- 
pra dictum num. 1$, repetebat. Atque boc mode 
Celvianum quoque redegit in potestatem, duce 
Theodoro, quem ἃ stoliditate  Morotheodorum 
appellabant, ejecto. Postea tamen  decreseentibus 
paulatim. Grecorum viribus, Celvianum 8 Turcis 
occapatum fnisse, consentaneum est: quippe eujus 
agri principem Tureum Laonicus Germisnum 
vocet.  Reineccius Heleci εἰ Azadini — fratrem 
Aladinem tradit eumdem esse videri. ceu Lao- 
uici Germiano, qui regnsrit conii, atque hae 
dignitate exutus , io loniam profugerit , ibique 
vitam privatam, quietem amplexus egerit. lta qui- 
dew e verbis Laonici colligi. posse fateor, adeoque 
non abs re videri, Germen eum commigrasse, 
deque loco domicilii privati cognomen acc^pisse. 
Veram won video, cur bomiuis privati, privatisque 


C parentibus orti. filis. nuptias tantopere. Murates 


piter. Bajaziti filio conciliare, pompsque megoiftt- 
centissima celebrare studuerit, qui prescipue poten- 
tiam sfünium in deligendis uxoribus spectabat, 
uti deinceps spparebit ex inito eum iljustri despina 
Servis, Bulci filia, conjugio. Nec item scire possum, 
qui fuerint bi. Germiani principes ab leoniensibus 
orti : eum ejecti a Tataris Iconieuses, non in lonia, 
sed ad num urbem ia Thracia exeularint. Velim 
hoc etiam explicari, quonam modo Germianus ex 
horum posteris 2 Bajazite spoliari potuerit ea 
tegione, quam privatos ipse, privatis (ut dictum) 
pareutibus natns, non possidebat? quo item mode 
possit a Temirlanco restitutus in. id, quod in pote- 
gite uon habuerat? [lec euim iu. Annalibus. hisce 


h.e tendunt. Licet hoe vel ex eo colligere, quod D uisertetradita. leguntur. Sunt. alia. quoque plura, 


nunc etiam Nisa collocetur in Germiano, que ve- 
weríbus est Nysa. Caria mediterranese civitas, ver- 
sus Mssandirum fluvium. Leo Sapiena imperator in 
Noxella de Thronis appellat Nyssam, suh Ephesina 
metropoli. Præterea Germianum fluvios Madre 
v anc interluit, ut olim Mseander indicatas regiones, 
qui prorsus iden. cum Madre. Nomen ipsum Ger- 
miani unde factum sit, «certo. dicere uon. possum: 
uisi velimus à Germe derivare, quod oppidi οἱ epi- 
scopaius nomen est iu Leonis Augusti. Novella. de 
Yhronis, Cyziceno  Jlellesponti mveteopolitano in 
Asia subditi, Prator noster, qui 200 plus. minus 
annis ante Clialcocondylem suaw  seripsit historiam, 
vidlelur in locis Germiauo respondentibus, regio- 


quæ de his in. mediam afferre possem, ac aomina- 
tim docere, duos fratres lathatinem. εἰ Aladinem, 
quos Beineccius in (coniensium stemmate Caicho- 
srois filios facit, uti cominentitios, et qui rerum 
in natara nunquam exstiterint, expungendos essc. 
Verum hzc alio pertinent, futura cnivis nianifesta, 
cum pretor aliquando noster. in lucem exierit. 
Quod denique Reineecius ait, videri Cbalcocon- 
dylem in. Thracia collocare regionem  Germianum: 
de hoc quidem Germiano non potes! accipi, €um 
situm in Analtolia sit, et sub lconiensium imperio 
Turcos necdum in. Europa flaisse pedem constet. 
Si quis tamen. desiderat nosse. quid hoe nominc 
Lao"icus intclligat, is. seia!t, apud Leonem  Augu- 





761 


JOANNIS LEUNCLAVII 


108 


wastir oppidum Turcis. dictum, nomen Grzcum A Astiacanii, ut Precopitz, ut. Keraii, Reinecelum 


habet Mouastirion, a propinquitate (puto) monaste- 
viorum Montis sancti, quorum obiter faeta nume- 
ro 17 (uit mentio. Nicetas (si rccte meinini) Leo- 
nem quemdam Monastiriotem nominat, oriundum 
ex hoc oppido. Geographi nostri Monestir aliud in 
Macedonia ponunt, witra Tbessalonicam ; quod 
huc pertinere non arbitror, ob mentionem  vici- 
norem locorum, qux: ultra Thessalonicam se non 
porvigunt. Et Thessalonica Turci nou sub hoc Mu- 
rate I, sed ejus proncpote Il, potiti sunt, Seleruc 
jn recentioribus tahulis geographicis non reperitur, 
nisi forte sit illud Sileler, quod non procul a Monte 
sancto collocatur. 

AS. Temirlanc, Temir Chan, Temir Cutly : Sultan 

Borc«wc, Destenses Taiari. 

Quem aostri non recte Tamerlanen , et Tam- 
burlanem, Graci Temirem vocant : is a Turcis 
plerumque Temir, vel Temur Chau, quod regis 
dignitatis est nomen, explicatum supra numero 5, 
dici solet - ac si nominaretur Hispaoorum more, 
Don Temir. Significat autem vox Tevir , sivc Te- 
wur, flerru:n, id est, gladium. Tatari, propter ους- 
cessus rerum  prosperrimos , Temir Cutla coguo- 
minarunt : hoc est, ferrum seu gladium felicem. 
Nonnunquam tamen, ut hoc etiam Aunalium loco, 
Temir Lanc appellatur, quod Tewirem claudum si- 
gnificat, Quippe claudicabat, ut ipsemet confitetur 
io primo eum Bajazite capto congressu et collo- 


saue miror ex Sabellico repetere, Tataroram im- 
peratorem tate Sabellici vocatum fuisse Nogaim. 
Quippe Nogai Tatari nationis est. nomen, cujus 
priuceps hodieque Nogai Chan dicitur. Sic apud 

Pachymerium Nogas Scytha legitur, et Cazanes 

Scytha, pro Nogaiorum , vel Nogzorum et Casa- 

niorum Chane sive priucipe. Qui vero siat bi De- 

$tenses, intelligere licet ex iis quae deincepa in vita 

Muchemetis secundi leguntur , de subectis incolis 

Tauwrice Cherronesi post captam urbem Capbam. 

Quippe Destenses cum Kerimiis sive Criwiis Tata- 

ris (Crimski nene. 8 vicinis dicuntur), eo leco 

mostrorum annslium conjunguntur: de quibus 

Crimiis nos in Supplemento asanalium , obi bellum 

lioe deeeunale Persicom exponimus, luculente, 

46. Lazari. Service privcipes : Bnlcogli. Bulcovitsii, 
Bnucovilaii : Cratevitsii, Cernovitsii : Karlositsii. 
Ex iis qux» deinceps in his Annalibus scquuntur 

animadvertere licet : Turcos 8 Lazaro vel Eleazaro 

Bulco. sicut appellatur à Chaleocoudyle , qui pri- 

wius regionem stro adjacentem sive Serviam a 

Stephano rege Bulgaro nactus feit, successores 

omues, Servise despotas sive principes, appellasse 

Lazaros, ut omnes Constantinopoleos imperatores 

iti-em dixere Constautinos. Laonicus ipse quodam 

in loco Georgium Servis despotam more Turcico 

Kleazarum sive Lazarum vocare videtur, ubi dicit 

Eleszarum pro Belgrado multas urbes iu Pannonia 


quio, 480. ia Annalibus jonge pulcherrimum, C consecutum a Sigismundo. Quippe Thomas Eben- 


tantoque wonarcha dignum legitur. Et alii claudi- 
cationis hanc referunt causam, ut Laonicus, quod 
privatus adbuc et inops murum, quo cincil peco- 
rum greges erant , furti eommittendi causa con- 
scenderit : cumque se visum a patrefamilias anim- 
advertisset, in terram desiliens, crus fregerit ; alii, 
quod inter pugaandum in pede vulneratus, $18 
ex eo Lewpore claudus fuerit, 1s. autem, cujus 
dcinde (t mentio, Boreae vel Βοίους, JEgypU aul- 
tanus fuit. Et nomen hujus ex Sehiltepergerip Ger- 
manico scripto, qui tune temporis Ásiatica pere- 
£rinatione suscepta, pugnis Tataricis ac Turcieis 

interfuit, lteineccius allegat : ita tamen 4 librariis 


mutatum, ut Baracloch pro Barakoch, vcl Barakock | 
D aiiis Basilii, Theodori, Joannis, dicunt. Itidem Cra- 


potius scribatur . Sie eniin ex Anuolibus bisce re- 
stitui debet. Nomea ipsum Borckuck vel Barackock, 
divisis vocibus, erit Barac Kuk, ve! Barac Gog, id 
est, Gog benedictus, sive laudatus et iuclytus. Et 
statim ab initio declarationis Annalium de Kuk, 
Guk, et Gog, quzdam in Giokelp aut Kukelp, dixi- 
mus. Destenses. autem Tataros , de ceita quadaun 
natione Tatarorum accipimus : contra Marii Nigri 
sententiam, qui. tradit in genere Tataros ipsos se 
Dist lingua sta. vocare, Sunt cnim diversi Tatari, 
priscis etiam, non bac duntaxat setate, cogniti : tt 
Aythono et aliis Mogli, sive Mongli : ut Sumongli, 
ἃ Tataro flevio diti, velut. Tatari aquatici ;. ut 
Tangori, qui εἰ Tanchari , et Tonchari : ut Chi- 
(310i qui οἱ Chalaini : ut Nogaii , ut Casanil, ul 


doríus llaselbachius , qui tene vixit, in Austriacis 
manu scriptis tradit, banc permutationem non in- 
ter Sigismundum et Eleazarum, sedinter Albertum 1l 
Austriacuin ct Georgium Servize principem factam: 
quen quidem ipse aorat, cum in aula Friderici IV Cue- 
saris exsul honorifice alcretur. lidem principes a 
Turcis alicubi etiam Buleogli nominantur ab boc 
primo Lazaro Buleo tanquam Dulci (ilii νοὶ posteri, 
sicutet Michalogli et Malcozogli sunt Michaeliset Mar- 
ci posteri. Α Serviis autem ratione prorsus consimili. 
Buleovitzii (uere vocati, velut Bulci fllii sive posteri. 
Nam id lingua: Slavorum aut Venedorum, qua Servii 
utuntur, (awiliare est. Sic etiam hodieque Moscovii 
Basitovitzios, Theodorovitzios, Juanovitzios, pro 


tevitzii Bulgarorum principes erant, a Crate, quem 
Unglesis fratre Laonicus celebrat, oriundi. Sie 
ab auctore generis appellati Cernovitzii. Catan 
Daliuatiæ regiopisque viciuz quondam reguli. Sie 
Karlovitzii dicebantur in Albania vel Epiro Dyr- 
rhachini vcl Durazzii principes, quod a Karulo 
propagaii fuissent, ex regum Galli (awilia. Nam 
Ludovicus Gallis rex, quem canonissatum (ut 
aiunt) a pontificibus Romanis, sanctum cognomwi- 
nant, fratrem Karulum habuit, Andegavi Provincize- 
que couitem, qui Cuncadino Friderici 1l. Cesaris 
nepoti regnum Neapolitanum cum vita per fas. nc- 
fas evipnit. Ejus filius fuit. Karulus ll, nepos Pc- 
Uus Gravinæ dux, pronepos. Karulus Pyrrhaciui 


169 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


1.0 


princeps : a quo Karlovitzii Dyrrlachini , posteri. A ab amicis strangulatus fuit. Annales hi Bajazitem 


Pronuntiandi tamen diversitas in causa fuit, cur. - 


Geuírsus et alii quida Bulchovichios, Cratevi- 
chíos, Ceruovichios, et Karlovicbios scriberent. Ac 
Geuſræus sine. non DBulcovichios, sed Vucovichios 
appellavit , enuntiatione Grseca , qui non Bulchos, 
Sed Vulcos ; non Bucos, sed Vucos dicunt. Et anim- 
adverti semel etiain apud Laonicum leyi Bucus , 
noa Buleus. Sic in itinere nostro ox ubi B-i- 
grado a tergo relieto, Servia ingressi fuissemus, 
oceurrere nobis oppidula vel pagi potius (uti qui- 
dem nmenc sunt duo: quorum prior Bucovarum 
rainus, ater Ducovarum majus appellatur.) Ea no- 
wins sum his locis 4 Buci , Serviss desputis indita. 
Nam Bucowar civitatem Buci significat. Hane vero 
regionem  possessam fuisse ab ilo ip«o Lazaro 
Batco, qui cum Murate primo bellum hoe gessit, 
eX bis Laonici verbis maoifesto pstet : Unglese 
Crateque mortuis, Pristinum et Nistram, sic dictam 
regionem , subigens Eleazarus , usque ad flumen 
Savum progressus est. liuic tandem bellum intulit 
Murstes, propteres quod ad Pannonios se contu- 
lerat, et eos in. Muratem coucitabat. Quibus in 
verbis quod Pristinum nomiuatur, haud procel a 
Cosobo $19 campo Lsonicus ipse ponit. Obiter 
hoc etiam adjicitor, a Reineccio Cratis loco Cra- 
lem, Uaglesis fratrem, non recte dici : nec minus 
sb aliis Crateviiaiorum appellationem corrumpi, 
modo Cratis nomen apud Lsonicunm recie scriptam 
sit, cum eos Craiovichios vocant. 

ΔΊ. Campnas Cosova ; cedes Muratis primi ; Sulta- 
norum anni quibus regnarunt, ad numeros. certos 
reeecati. 

Quem Chalcocondyles in hejus pralii descri- 
ptione campum Cosobum vocat, nostri Cosovæ pla- 
aitiem nominsat, 3 copia merularum. Bonüuius 
eleganter his. verbis descripsit : Pianities in Ra- 
seiz Bulgarizque ünibus lats, quam Rigomezeu 
Ungari, Rasciani Cosovam vocant, nos. campum 
Merulie. Hune fluvius intersecat, qui Schitniza di- 
eitur, et ab Illyrici montibus defluens, in. isurum 
üluit. In bac ergo planitie exsus fraude licita Mu- 
ralcs pater ab lioste, scelerato. dolo Jacupes filius 


Anni sulleorum a scr ploribus 


Anni sullanorum, ex Annalibus 


culpa cadis fraternae liberant , in proeeres. Turci- 
cos eam conferunt. De Muratis ncce. Laonicus du- 
bitat, quonaimn modo cædis auctor. arripurrit ha- 
stam, regemque mox iuvaserit, nemine prohibente: 
tuin quo deiude iiodo Bajazites acie jam instructa, 
brevi temporis spatio, fratrem necaverit, et. iu 
przlium illico redierit. Sed it& descripte suut. in 
Annalibus facti cireumstantize, nu!lum | ut dubium 
relinquatur: prasertim, cum domesticus — ille 
Lazari Cabilovitzius narretuar Muratem μον ho- 
stiliter basta petiisse, qui hominis impetus po- 
tuisset a genizaris et aliis custodibus corporis 
Inbiberi : sed praetextu defectionis εἰ trausfugii 
sic Turcis imposuisse, nemine ut impediente ad- 
mitteretur, abditamque sub veste sicam  lethaliter 
in viscera Muratis adigeret. Unde profectus. ab 
illo tempore mos Turcoraw, deiducendi legatus, 
et alios exteros, ad sultauum suum per cubicula- 
rios, qui brachia eorum utriuque tenent. llis majo- 
ris illad momenti, quod plerique tradunt, Murs3tet 
95 annis imperssse: Laonicus editus, 57 ; cum 
Turci reete 32 rezui hujus annos Mahumetanos nu- 
merent. lem, quod. alii notant, hxc im planitie 
Cosova eontigisse auno Christiano 1551, manifes:;o 
prorsus errore: ali. 1575, quos itidem falli, vel 
hoec argamento colligere licet. Oytendim us supra, 
declarationis initio, principium regu Osinanis 
rectissime referri ad. annum. Christianum 1500. 


C Prefuit autem rebus Osman 29 annis, Urchan. &ü- 


lius annis 52, Murates nepos annis itiuew 33 Tur- 
cicis : qui superius indicata ratioue redacti no- 
stros δά annos, in annum Christianum 13590. desi- 
sup: ἃ quo tempore Bajazites Murats | filius annis 
duntaxat 14 in imperio fuit, ut Turei vere. scri- 
bunt. Et quia tanta. diversitas est. 1) annorum 
notatione, quibus apud Tureos. a42ltaui priores im- 
perarunt : lubet. hoc loco, que de his a nostris 
sunt tradita, cum Tureicis ex adverso collocatis 
conferre. Sequar autem Francisci Sansovini ra- 
tiones, qui diligenter ab omuibus his:oricia (quos 
quidem habere potuit) scripta, quasi fascem in 
unum collegit. 


Anni Turcici ad Christiunos lato mode 


Chrisuanis prouiti. T urcicis excerpti. redacti, 
Qthomsn. 48 Osmsn. 29 $8 
Oerhou. 393 Urchan. 38 δι 
Amorat, 33 Murat. 93 5t 
Bajazi. 36 Hajs-lt ti i5 12 
* Ciriscelebl. 6 Soleiman. 1 1 
Mese. O Muss. δ 13 5 1 
Mahomet, 17 Muchemet, 8 154 
Amorest ll. Sb Mura! i. δι 30 
Mabos.et 1l δι Muchemet Il. S0 e 
WBojesit li. $0  Hajasit ll. 83 53 
fe.im. 71 Selim. An. 8, mesas, 8 8 fj 
tola, 48  Soleiman If. 48 46 12 
Selim (I. 8 Seiim I, " δι 
Amorst {{| haetenus. 12. Murat {{| baectenus. 13 1 12 


Horum annorum, a! pr:eseptem usque 1537 collectorum, n:e ia qualibet seric summa faerit : 


296 113 287 1 


TH 


JOANNIS LEUNCLAVII 


172 


Cum autem anni Turcici 996, Christianos effi- A Andronicus Paleulogus ll imperator edidit. Ejus 
.enim haec verba susti: Vidina, qux prius erat 


cant 937 : sequitur. omuino tot annis hactenus 
imperium. Osmanidárum durasse, sumpto ejus 
imitio, sicut indicatum est, ab 2.840 auno 1500. 
Sin aliorum sequi ratífones velimus, necessario 
referendum erit. principium regni Osmauidarum ad 
annum Christianum 1995, (uod. omnium chrono- 
graphorum εἰ Historicorum illustrium sententiis 
adversabitur : aut omnino fatendum, iu illa sup- 
putatione nostrorum quinque totos annos esse 
superfiuos. 

A8. Monumentum Mauratis in. campo Cosova. 

De sepultura. Mursatis obiter habeto, tradi ἃ 
quibusdam, cadaver ejus. Sophiam fulsse  depor- 
tatum. Alii cum Turcis consentiunt, qui Prusam 
memorant avectum, οἱ juxta. Thermas Prusæas 
majorum monunentis aggregatum : ila tamen, ut 
prius evisceraretur, et iutestina in. planitie Coso- 
vàna (Cassovianam Nausovinus ubique non recte 
vocat) terre mandareniur. [ἃ verum. esse. colli- 
gitur ex bis Bon(inii verbis, quibus etiam monu- 
menti, eo loco relicti, bodieque superstitis, et 
nobis a comitibus Turcis monstrati, mentio. fli; 
[n media (inquit) lere planitie Cosovss collis mo- 
dicus assurgit, cujus. radices Schitniza lambit. 
Non multo ulterius, ad caput squoris, qusedam 
turris erat, cujusdam olim Amuratis tumulus οἱ 
pyramis : qui profligato exercitu, ibi casus οἱ se- 
pultus est. Hactenus Bonüuius, cujus verbis non- 
nibil inhzreamus. Schitnizam alii Schiuitzam te- 
were nomiuare malunt. Au idet. fluvius sit cum 
Morava, videbimus deinceps, numero notarum 124. 
Amuratis tumulum et sepulturam ; iutelligit, quo 
luco fuerunt ipsius coudita viscera. Quemdam 
dicit Amuratem indefinite, pro sultano  Murate 1l. 
l'rofligatum prius sail. exercitum, non exprimens, 
7 urcicusne profligatus fuerit, an hostilis exercitus, 
ac deiude Muratein cæs um: cmm caso — Murate, 
Lazari Servi priucipis exercitum a Bajazite lilio 
Muratis hic audiamus fuisse pralio victum. 
49. Kiratovum mons argenti, Vidina sive Vidinum, 

Citros, Bosima, Patsinace. 

Kiratovum Turcis appellatur oppidum Servis 

Biluto 3d montem, quem. Árgentarium vocant, ἃ 


episcopatus sanctissimi archiepiscopatus Dulzaric, 
in metropolim evecta est. » BonGpnius Budinum 
noirinat, Michael Ritius Bidinum, apad quem ἰ8 - 
men male scriptum legitur Biolinium, pro Bidino. 
Vidinensis sangiacatus, nanc inter alios Begler- 
bego Temiesvarensi subjectos recensetur, de «wo 
plura suo loco, in Notitia videlicet imperii Oswa- 
nici, Citros in novella Leovis imperatoris episco- 
patus est Thessalia, sub metropolitauo Thessalo- 
nicensi : Bozinse regionis vulgo quoque notum ex 
nomen. lucolas historici Gr:xci. dixere Pataiuacas. 
Origine sunt. Yenedi, quod ex ipsa lingus, qua 
utuntur hodique Veneda liquet. Antiquitates ho- 
rui Cedrines in. Monomacho Avgnsto lucuiente 
descripsit. Sed co loco deest in edito Cedrino  fra- 
gmentum iusigne, quod cum bistoris studiosis ali- 
quando commuanicabimus. Vir acris judicii Peu- 
cerus, quem adolescens in geometricis εἰ astre- 
nomicis audire memini, Patzinacarum aru Patzi- 
nacorum nomen a Poszina sive Pozinania, nobili 
Poloniz municipio, derivare solebat: quod in iis 
scilicet finibus aliquando sedes liabuisse videantur, 
antequam versus Triballos commigrarent. Et dicti 
videntur a Gracis Patzinac:e, nostrorum more, 
quibus Bozinachi non aliter appellantur, au Slari, 
Slavachi : Poloni, P'olachi : Boemi, Baewachi. 
bU. Alascheher in Caramania. 

Alasclheber lingua — Turcica significat Altam 
civitatem. Grecis nao vocabulo diceretur Hypsili- 
polis, Sed ejusmodi nomine nulla reperitur in hi- 
storiis urbs, nec apud Geographos, quod equidem 
sciam. Leo Sapiens Auguatus iu novella. de Thro- 
uis sub metropoli Neoczsarime Ponü Polemonisei 
recenset episcopatum Hypsilon, id est altum vel 
sublimem. Idem sub Synadensi Phrygis Salutaris 
metropoli cellocat episcopatum Hypsuw, quod ἱιὶ- 
dem Grzce alludit ad altitudinem. Sed an δὰ Ala- 
Scheberim ea nomina congruant, ut. existimen- 
tur appellationem Graecam Turci lingus sua red- 
didisse: judicio lectoris erudiu relinquo. Quia 
tamen statim hic sequitur Aidinensis agri mentio, 
qui versus Cariam Phrygise majori flnitimam se 


(oditis argenti. Gallicus interpres Laouici Rhodo- D porrigit, et Alascheberi capta venisse Bajaziis ia 


pcn hunc esse vult, cum sit Hamus. Antonius 
Bon(ünius argenti fodinarum In Servia mentionem 
facit, ut admodum nobilium. Kiratovunm Castaldo 
scribitur Cratovo, quod idem est cum  hiratovo. 
Vidinam hodie dicunt, quam Marius Niger olim 
vult appellatam fuisse Vimipacium. Ejus iu Ju- 
siniani Augusti amissa novella titulo (lt mentio, 
cujus epitomen in 1 aratillis. mcis Gricis reperi. 
Saumbucas noster in Uugaviz chorographia quod- 
dau Viwminatz, diversum ἃ Vidina, mox iufra 
elgradum porit. Chalcocondylis interpres Latinus 
Bydenam reddidit, quam Vidyuam scribere de- 
buerat : quemadmodmo legitur ctiam iu posteriore 
£ovella de ordine Tlronorum, qvam in synodo 


potestatem — traditur : facile persuaderi equidem 
ili paterer, oppidum posterius Hypsu, abolito 
vocabulo Graco, Turcictn  Alascheber ejusdem 
significati diversa in lingua nomen accepisse. 4. ΦῈ 
De regionibus, Aidinensi et Sarchania, superius 
ἃ uobis namero [δ tractatam. 
$1. Constantini a Turcis appellati Grircor&um impera- 
tores omnes, Nigeboli, prelium  Nicopolitanum. 
Ki Graecorum imperatori, eui Bajazites. iniulisse 
belium dicitur, nomen erat Josnnes .Painoluges 
(Calojoannem vulgo nomiuabant, non a pulchri- 
tu-line, sed bonitate) qui Manuelem filium, cujus 
nos prscepta educadonis regie Latina feciuius, 
consortem imperii vivus designavit. Nibilou.inus 


713 


PANDECTE HIST. TURCIC 


114 


Sanc Turci Constantinum vocant, non Joannem : A contra Dajazitem maximis cum copiis Temire Chane 


prorsus eadein causa quam supra, numcro. 46, de 
Servis despotis exposuimus, qui similiter eis La- 
zari vocantur omnes, οἱ Dulcogli. Quanquam lioc 
quoque verum, videri Graecos ipsos imperatores 
2ffectasse Constantini nomen, ut nostri Casaris et 
Augusi, tanquam primi Coustantinopoleos οἱ 
Qiientalis imperii conditoris. Sic Heraclius. Au- 
gustus in. Novellis suis, quas aliquot. liabemus 
uecdum editas,  Meraclium filinm cognominat 
Neon sive novum, aut juniorem, aut afterum Con- 
siautinam. Sic ju. monasterio Constantinopoli , 
quod Grxci Suluna vulgo vocant, appellatus, quon- 
dam Peribleptz, sive  speciatissima Deiparz, Ár- 
meniorumque sacris nunc dicatuin, versus. occi- 
dentalem templi partem. Michael Palaelogus im- 
perator cum Theodora Augusta pictus conspicitur, 
inter utrumque — parentem. collocato Constantino 
filio, cum iuscriptione triplici. Prim:e verba suni 
lic, qna: Latine proferam, Grzca cum aliis datu- 
rus alibi : 
MICHAEL IN CHRISTO DEO 
FIDELIS REX ET IMPERATOR, 
DVCAS. AXGELVS, CUMNENYS, 
ET NOYV$ CONSTANTINTS. 

Quo: ille cognomen Constantini magis profecto 
mereri videbatur, quam alii, propter recuperata 
expulsis Flandris Constantinopolim. Urbem vero 
Nigeboliim Turci vocant, que priscis a victoria 
Trajani Augusti de Dacorum rege Decebalo dicta 
fuit Nivopolis. Ea duplex est, major et winor: 
quas medius rex (luviorum Danubius interlabitur. 
Hodie Sangiacatus Nigebolensis sub Rumclie sive 
Gra:ciz beglerbego censetur. Nomine regis Unga- 
rorum in'elligitur Sigismundus, qui postea factus 
fuit imperator. ls auno Christiano 1592 Nicopolim 
obse.lit, uti Boufinius commemorat, Geufræus, et 
alii quidóm, pegnatum volunt. anno 1290, pro- 
festo Michaclino. Sed vero similius est, quod a 
Turcis etiam trali ur, cum a Sigismundo Nico- 
polis oppugnaretur, eo se cuia. exercitu. Bajazitem 
obsidione Constantinopoleos — soluta — contuliss * : 
dumque suis obsessis succurrere. niteretur, anno 
proximo 1295 pralium fuisse commissum. Et annus 
iste Christianus Mahumetano 794, quo puzoatun 
Annales aiunt, respondet. Dnpressionis nocturuæ 
nulla mentio apud nostros historicos, Froissardus, 
Bowfnius, Geufrwus, pralii iam (infeliciter. pu- 
gnati culpam in. Gallorum pauterviam conferunt, 
sicut ex ipsorum narratioubus cognoscere, qui 
volet, potest. 

52. Pax inter Bajazitem εἰ Grecos. 

Nusquam nostris in historiis legitur , Bajazitem 
eum obsessis Coustautinopoli toto vel octennio 
vel deccunio, Grecis principibus pacem fecisse : 
minus etiam, quod expressa. in Annalihus condi- 
tione, de. recipiendis in urbem Turcis, ea pax 
facta fuerit: sed urbe jamjam peritura, ncc opi- 
nalum supervenisse tradunt aunailinm, wovente 


Tatarorum. At vero cum apud Laonicum legatur. 

ingratum erga pitrem filium Audronicum, dum a 

Dajazite reguo. przefici cuperet, ejécto. patre Ca- 

lojosnne, cum Mantele filio regni cousorte, verbis 

inter alia talibus usum : Mabcbo in urbe. judicem 
sive praefectum Tutcum : nou absimile vero fucrit, 
adigente Dajauite Graecos δὰ extremam — despera- 
lionem, tandem eorum. iniperatores, Calojoannem 
ct Manüelem, in id etiam assensos, quod ultro. do 

Turcis in urbem admittendis Andronicus obtulerat, 

Cur cnim habiturum se judicem Turcum promit- 

telat, si nulli crant. in urbé domicilium habituri 

Turci, quibus ifle Cadius sive judex in occurrcnti- 

bus controversiis jus diceret? 

55. Melatige, Silistra, Empoli. 

, Que «it urbs Melatige, de his Laonici verbis in- 
(elligitur: Post Ertzicam (rectius seripsixset in- 
terpres Ertzincam, vel. Ertzingaw, duplici gamma) 
captam, proyressus Bajazites, Melitinen urbem, 
Euphrati impositam, iu déditionem acccpit. Hine 
enim paret, Melatigen Turcos dieere, quis oliin 
Vocata fuerit Melitine. Prothystceron duntaxat auim- 
ádvertendum, quod prius Ertzingam ἃ  Dajazite 
captam fuisse commemorat, quam Melitinen : cum 
ἃ Turcis contrarium scribatur. Est autem Melitine 
Leoni Augusto in uovella de Thronis Armeni:e 
secundz metropolis. [n Auatoliæ descripone. gco- 
graphica reperire est Malatiam δ)ά Euphratem 
fluvium, quz Turcorum estilla sive Melatige, sive 
Melatie, Graecorum  Melitiue, | «ollocante hauc 
etíam Laonico super Euplratem fluvium. Silistiae 
nomen hódieque Turcis notum, civitatis in Mace- 
donia, ubi Silistrensis Sanyiaci sedes, 422 «- 
meli sive Græciæ beglerbego subjecti. Empolis 
haud scio, an non sit &mphipolis, vicina Serris. 
de qua dictum. eap. 4S. Lembalo quidem repe- 
ritur in Gracia Castalti, sita versus Thessalon.- 
cam, Emboli fortasse Turcica, cum articulo lialico: 
nisi qais maht, datam loco. nomen. ab Embolo, 
propter similitudinem cum rostro navis. Sel. Am- 
phipolim potius hic arbitror intelligi. 

DÀ. Despotarum | dignitos : Crales, Cra'ena. Qnis. 
mam Turcis Hulcus despota : Dulcovitzirum 
Genealogia. 

In Grzecorum imperio prima, sccundum regiam 
vel imperatoriau majestateu, diguitas erat. eorum 
quos ipsi vocabant despotas : uti. videre licct. iu 
officiorum palatii catalogo, passimque Grecis in 
historiis. Vicini principes, Grzecorum. exemplum 
imitati, se quo jue despotas. nomiparunt , prazscr- 
tim Dulgari, Serviique : licet eosdem. videamus io 
Grecorum histoviis interdum regio quoque censeri 
titilo, cum Crales pro. despotis appellantur, et 
ipsorum conjtiges Gralæn:r, pro despiuis. Idem in 
nostris ctiam. observavimus. Sic enim Thomas 
Ebendorfus in Austiiacis annalibus manuscriptis : 
Elisabet, inquit, ulia Friderici Austriaci regis lo- 
manoruni desponsata fuit aliquando Joanni Buhemo 


119 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


"16 


ragi lucclburgieo, qui eam reliquit. imnpotentiz A tum Stephanus Eleazari, «ui Buleo nomen erat. 


mendacio pretenso, Sollicitata quoque, ut regi Syr- 
via auberet, toruu schismatiei (hoc est, religioni 
Grecs addieti) recusavit. minundus — Boncfi- 
dius J. C. putabat Cralis vocabulum a Karulo de- 
rivari, et. apud has gentes. in honore habitum , 
propter Karuli magni nostri. singularem virtutem, 
et (amam rerum gestarum illustrem : ut a Karulo 
scilicet omnibus eorum populorum regibus nomen 
velut suspicatum inderetur. Bed ignorabst Un- 
garis, Bulgaris, Serviis Kiral, aut contractius 
enuatiando Cral, voeari regem : Cralua, reginam ; 
quae Polonis sunt Crol, et Crolua. Clialcocondylis 
etiam interpretes ambo in hac voce hallucinati sunt. 
AdSBerviorum priacipes, et hanc Annalium locum 


Triballorum dox, quorum metropolis Spenderobe 
dicitur, arripuit : Bajaziti strenue navans operam, 
quandocunque auxilium ejus implorasset. Que 
verba reetius ut intelligantur, obiter addo, Ste- 
planum Kieszari fllum, debuisse interpretem di- 
cere. Tum etiam nomine Triballorum intelligi Ser- 
vios, quorum regia sive metropolis Spenderobe 
dicitur, boc est, Senderovia. Nihilominus et hic 
Stephanus, et álius Stephani Georgius, deinceps 
ia Muratis I[. vita Lazari nominantur. Cum autem 
frequens herum Servis despotarum, quos supra 
diximus, appellatos foisse Bulcovitzios, mentio βεῖ 
tam aliis in hiateriis, quam hisce nostris annalibus ; 
lubet hoc loco genealogiam ipsorum subjicere, de 


ut redeamus, narratur Bulcus despota Bajaziti &- B Turcicis, Grzcis, Latinis, Halicis, Gallicis, Ger- 


liam suse dedisse uxorem. Mouuimus supra, 
Servise principes omnes a Turcis fuisse dictos aut 


Lazares, aut Bulcos, aut. Bulcoglios : ejusque rel 


causam reddidimus. luterim tamen ipsi peculisre 
quoddam singuli nomen, ritu Christiano in bap- 
tiami exremoniis sibi datum babebant. Hoc igitur 
loco Bulcus  despota nominater a Turcis, quem 
Stephane  Bulcovitzium, Servis despotam ,. sul 
vocabant. ld vcl ez hisce Laonici verbis intelli- 
gitur : Postquam Eleszarus vitam fiuiit, priucipa- 


manicis, ÜUngaricis expositionibus, ac presertim 
Bonfiniauis, excerptam : quee nonnullis, «t spero, 
locis historiarum lacia aliquid afferet. Sumemus 
autem principium ab eo vcl Lazaro vel Eleazaro 
Du!co, quem Laonicus scripsit à Stephano rege 
Bulgaro nactum regionem istro adjacentem, ac 
deinde redactis in potestatem ditionibus »liis, ad 
Savum flumen usque progressum fuisse : quibus 
verbis haud dubie despotatus Servim Sacs éc- 
scribuntur. 


Lezanus Botcos, Servis deepotes, in prselio captus snao Christ. 1590, et viadiesade Marstis I mortis csuss, coram 
Bajasite filio frustulaum paeem. (4mnal. T urcie.) 


δτεναλκυς Boleovitzius, a Murate II ditione "a spoliatus, δ. Christ, 1417. (Annal, Turc. 


Quaosems Bulcovitius, Bsjssiti militavit coatra Temirem Chanem. a Morste Il restitutus in N. Despina B»jesil 


peteraeum despotatum, an. 1443. amat. Turc.) 


SwzrmRANUS Condenti ferro 
eæealus a Marale H. 


visu privatus. 


Lueus, vir fortiss, eui Joammes, Cum aliquot fra- 
ribus. 


Matthias Ungsrim rex, ob t 
rambeillo Bohemico strenue 

estam, Castellum Feiesco 

onavit. 


Gone: os, Lsonico Gur- Lazaacs, Successor 
gurus, ab Murste 


Qiismque cum regno, qued patri dol 


Gilderuni aupts. 


tis in regno. ui uxor. (Sic eam Spautnginus, 
. 


N. *53 nupta Stephano Bozinm regi, qui soceri 


86 pri (9m consecutus, tandem e castello Jalza 
emetis 1 blanditiis evocatus, cute vivus exuiter : 


0 δῦ smit» 


8.88 55. Cara. Rustem, Ali. Causa prohibii& mo- C laque cum. Romanorum et Graecorum imperato- 


νεῖ veleris apud Turcos. 


Nomen boc, Cara Rustem, siguificat Rustemen 
nigrum. Rustemes vero Turcis dicitur, quem no- 
sui vocant Rostanem, 4u0 nomine sultsnus Solei- 
manes memoria nostra vezirem et generum baboit. 
Ali Turcis est sine aspiratione, qui Laonico diei- 
tur Alies, aut. [laties, ut interpres scripsit. Causa 
vel proetextus. causae potius, cur Talísmani, velut 
admodum religiosi et accurati Maliumetauz legis 
observatores, usum nummorum veterum e medio 
tollendum censerent, explicationem minime diflici- 
leu haber. Quippe nota lex Mabumetis, qua sta- 
twas, simulacra, seulptas et piclas imagines, ex 
interdicti divini prescripto severe probibuit: notam, 
quante. zelo Musulmani Christianorum in templis 
imacíneg mutilare, fraugcre , destruere soleant. 


rum imagines in nummis εἰ aspris expresses 600» 
spicerentur, violari prophete legem clamabant, et 
abolend:o monetae veteris auctores erant. Sed iate- 
rim eub prsetextu religionis impostores nequissimi 
Qquzstum facicbant, ut ipsimet Turei satis Ingenoe 
fatentur. Hodie «on amplius animos Turcorum 
illa religio tantopere tangit, at signatos Christia- 
norun principum charactere nummog aversentsr. 
lmo utmmos sive ducatos Venetos, quibus vetita 
lege Mahumetis inpresss suot imagines', Sulieni- 
nis suis, qui nibil babent legi contrarium, Arabicis 
duntaxat insigniti litteris, longe prasferuat. Talerir 
autem Germanicis, presértim quibus aet ipse 
hnperatoris, aut Ferdinsudi Archidweis; sut 
Septemviri Saxonis insculpti sunt vultus, usque 
adco non. infesti sunt, ut ex illis ipsis eibi prohibi- 


111 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


Ti8 


tis agnites imaginibus expetant avidissime : nec A Laonicus ait, Tekien esse regionem ut Bithyuiz, 


dubitent, modo se pro mercibus suis eos babituros 
intelligant, de communi pretio trientem vel qua- 
drantem remittere. Ne pondus quidem horum 
explorant, quod tamen iu sultani sul. caeterisquo 
monetis usitatis, scrupulose facere solent. 


56. Cor imperatores Grecorum a Turcis dicti Teg- 
giures. 

Teggiures suprá, numero 15, diximus a Turcis 
appellatos Grecorum tam in urbibus, quam pro- 
viacils, praesides. Nomen ipsum a solertia militari 
deducunt. Et scimus hos a Grecis non duces modo, 
qui suut eis Higemones , verum ctiam Stratigos el 
Stratilstas dictos, vocabulis duces militares sigui- 


ficantibus. Quod autem Turei Teggiurum nomen B Vincen 


etiam Graecorum imperatoribus tribuerunt, ex alfà 
nulla fsctum est causa, quam irrisionis et con- 
temptus, quasi scilicet imperatorum nomine digni 
non essent, qui perangustis inclusi fluibus, ipsius- 
que propemodum  Constantinopoleos moenibus 
circumscripti, prasides urhis potius, quam augusti 
Bomanorum imperii reges dici mererentur. Laonici 
locus est in llistoris principio, quo paucis exponit, 
quam iw arctum redacti tandem fuerint imperii 
Graeci limites. Animadverti Grecos, inquit, et 
regnum eorum primo sub Thracibus exstitisse. 
Postea reliquo regno a Barbaris exutos, parvum 
quoddam regnum gubernasse, videlicet Byzantium, 
Byzantiique maritimam regionem inferiorem, lle- 
racleam usque : ac juxta Pontum Euxinum mari- 
timam regionem superiorem, Mesembriam usque : 
przterea. Peloponnesum totam, extra tres aut qua- 
taor grbes Venetorum. Ad hzc, Lemnum et Im- 
brum, et insulas ibidem in /Egzo sitas. llactenus 
Lsonicus. Bajazitis vero tempore eæteris exuti, 
cum ipsis etiam suburbanis agris, vix intra muros 
urbis se tuebantur. Propterea per ignomiulain 
Teggiures ἃ Turcis audiebant. 


57. Caramania begus Alisurius, Tckiensis regio. 


De Caramania quare notata superius numero 
43. Saltim hoc indicare nunc lubet, eum Carama. 
wiz principem, cujus bic mentio fit, a Laonico 
nominari Alisurium. Narrat autem hunc, cum cæ- 
teros Atiæ regulos Bajarites ditionibus exueret, 
pacem cum eo fecisse, atque ita suis. ipsum, licet 
aliqua cum jactura, consuluisse rebus, ne reguo 
prorsus exturbaretur, aunales addunt. — Nomen 
diverse scriptum legitur, Alisurius, Alidurius, Ali- 
derius, Aluris, ex L.aonici depravatis exemplaribus. 
Notandum hoc quoque, queu  Aliderium Carama- 
num ἃ Murate secundo bello petitum scribat Lao- 
nicus, in. his annalibus Ibrahimem vocari : sicut 
videre est in iis, quae anno Christiano 1457 gesta 
referuntur. Hemidam esse Cerasuntem, ostendimus 
nemero 40. Tekiensis regio Phrvgis meojori couti- 
netur, quatenus in imediterraueis δὰ versus Cap- 
padociam, Armeniam et Ciliciam se porrigit. In- 
serpres Laonici Tecien pro Tekie scripsit. Et alibi 

ParRot, Gn, CLIX. 


sic etiam Ciliciz vicinam : id est, a Bitbyniz ſini- 
bus ad Cilicie ſines usque pertinere. Conjunctas 
vero, Bithyniam Tekiensemque regionem, Otlima- 
niam (fuisse vocalas uno nowine, supra, numero 
43, ducuimus. Coniam esse priscum illud leonium. 
prius dictum fuit numero 12. Triturandi quoque 
modus explicatus numero 95. 
58. Acserai, Nigde, Caisaria, Borli. 

Castrum: album. Turcis Ácserai, sive domus 
δια, alba dicitur. Vetus aliquod hoc nomine 
castrum vel oppldum in iis locis nullum reperitur. 
In O:telji tabula Natoliz legitur Acsara. Ibidem 
quz Turcis hic Nigde, Nigdia scribitur. Utraque 
non magho a Conia vel Iconio distat intervallo. 
tius Belvacensis Acserai vocabalum mutat 
in flacsar, cum ait : Apud Hacsar inveiitur co- 
ctus et. aluminis minera. Caisaria Ciliciz, quam 
sic etiam Marcus Paulus Venetus nominat, dicia 
priscis Cesarea fuit. Apud. Delvacensem Gazaria 
corrupte scribitur. Borli duplex in Natoliz descii- 
ptione conspicitur, una Borli simpliciter appellata, 
non procul ab Enguri vel Aneyra sita : altera 
cum cognomento, Tarach! Borli, nou procul a 
Castamona et Siaope. A4 lonti provinciam utraque 
pertinet, qua regio principum erat Isvendiarum, 
quibus intulisse Bajazites bellum dicitur. Et qui- 
nam principes hi fuerint, explicatum abuude su- 
perius. Sinopen novella dc Thronis ad Amasianam 
metropolim IHelenoponticam refert. 
D9. Casi Burchan, Orthobules, εἰ Musulmanes, εἰ 

Cyriscelebis, an iidem cum emire Soleimane. 

Quis beguá ille Turcicus fuerit, cui Bajazites 
Sebastiam | ademit, propter annalium narrationes 
nimis succinctas sciri non potest. lloc tamen mi- 
nime dissimulandum, Sebastiam fuisse primam 
Turcorum in Asia sub Aladine regiam, sieut anna- 
les 3b initio testantur, et Laonicus, qui progressos 
ἐς hac Turcos ait Asiani subegisse (otam, usque 
3d Hellespontum. Quapropter si boc. tempore su- 
persiites erant Aladiuis posteri, verosimile cst, eos 
Sehastlæ praefectum habuisse quemdam : cui ab 
zquitste summa inditum nomen Casi. Burclian, 
lingua Turcica judicem Dei significabat. Ad Seba 


D stiam annalcs nostri a patre relictum fuisse tradunt 


emirem Soleimanem Glivin, qui 121en a Temire 
cbane nusquam occisus legitur, sed imperasse post 
Kam ſrairem ἃ Musa. necatum, totis septem annis. 
Laonicus autem Sebastia pricfectum ἃ patre me- 
morat Orthobulem, qui captus ibidem 2a Temire, 
sc post aliquot dies interfectus fucrit. Unde Baja. . 
zites acceptio de morte fllii nuntio, cuidam pastor! 
tibia canenti dixerit : Cane carmen, cujus argu- 
mentum sit : Nec Sebastian, utc. filius Orthobu- 
lem amintas, Equidem spe multumque. cogitans 
de eonciliandis annalibus Turcicis cum Chalcocou- 
dylis et nostrorum expositionibus, qnuorwm illi 
maximum 208. filium — Bajazitis unum faciunt 
emirem Soleimauen, tc dug QxecSrA wA NS 

5S 


719 


JOANNIS LEUNCLAVII 


"780 


majores ponit, Ortb«bulem et Mulsumanem, no- A Mechmetem, et reliquos filios Bajazilis in potesta- 


£tris Cyriseelcbim üciitium iugerentibus : in eam 
denique sententiam veni, ut Cyriscelebi citca con- 
troversiam exeluso, veluti. quem nec Turci nec 
Greci agnoscant ; reliquos dues, Orthobulem 
Mulsumanemque, pro uno et eodem Bajazitis filio 
Soleimane statuam habendum, quem tamen intor- 
fectum ἃ Temire, capta Sebastia, per errorem 
Graci crediderint, Ejus opinionis mee causam 
hanc babeo qued nomen Orthobulis non Turci- 


eum esse, sed Græcum arbitrer, et idem  signl- | 


ficare Grecis, quod Turcis Musulman. Quippe 
cum ín Turcia versarer, interrogatum a me virum 
magnificum et amplissimum, D. Bartholomseum 
Pezzenum, Caes. Majestatis a consiliis, et nuper ad 
Portam Osmauicam tum munere legati missum, 
quiduam vox Musolman Turcis significaret, re- 
spondere memini, vim illius eamdem «esse cum 
Urthodoxi nomine Græco. Vixzerat autem ille totos 
octo reipublicse esusa tunc amnos inter. Barbaros, 
eorumque linguam norat. Cum igitur Grzcis or- 
thedoxus sit, qui rectam senteutiani. tenet, idem- 
que significet vocabulum Turcicum Musulman : 
sequitur, Orthobulis quoque nomen idem esse 
eum Musulmano, quaudo sic Grecis appellatur is, 
cujus rectum cousiliun,, recta voluntas est. Hoc 
modo manifesto paret, unde Chalcocondylis error 
menarit, duos ex uno Bajasitis filios faciuntis : ex 
eo nimirum, quod unum in duos distingueret, cui 
diversis in liuguis diversum, sed unius tamen 


significati, uomeu erat. Nec mibi quisquam obje- C 


cerit, aliud esse Musulman, et aliud Mulsumau. 
Quippe vocem Musulman ἃ 6racis enuutiari Mul- 
suuan, et in historiis, et aliis ipsorum libris 
ssepissime deprehendi. Quin etiam verbum Musul- 
mauissare, de quo superius dictum numero 23, 
multis in locis apud Gracos ita mutatum reperi 
irauspositis litteris, ut Mulsumanissare legeretur. 
Ne hoc quidem tacendum, qusecunque Turci de 
Soleimane memorant, a Laonico ad Musulmanem 
referri. Quis ergo lieri posse non existimet, ut 
nomen Mir Sulman ab exteris commutaretur in 
Musulman? Sic certe Mirchan alieubi scriptum 
legere mewipi, qui nomine integro diceretur Emir 


Cban. Quod vero necem Orthobulis attinet, qua D 


recensetur ἃ Gracis, a Turcis silentio przteritur: 
nihil ea nostris rationibus officit, cum vice versa 
Turei Temiriauo praelio Mustapham — Bajazitis 
filium occubuisse memorent, quem Graci tam 
certo non periisse credebant, ut alium quemdam 
mentientem hoc nomen, veluti. supposititium fra- 
trem poscenti Muchemeti dedere uollent, mortuo- 
que Muclemete coutra. Muratem secundum, Mu- 
cbemelis filium, sua cum peruicie foverent. Præ- 
terea noun abs re mirum alicui videatur, Laonicuun 
dicere, neca!um a Temire Bajaaitis filium Orthobu- 
lem : 28 cum is auctori belli etinjuriarum, patri 
pepercerít; et expresse Laonicus idem postea. scri- 
— “(99 hect dubia), Mulsumaucm, Moscin, Jesum, 


tem Temiris venisse. Quid optatius accidere Temi- 
ri poterat, quam preter ipsum pauem (lios ha- 
bere in potestate, quibus occisis, Osmanid.rum in 
Asia regno, nemine repugnante, perpetuo frueretur? 
At tantum abfuit, ut id faceret, et etiam disertd Lao- 
nicus initio libri quarti fateatur, Mosem a rege Te- 
nire annonas iu castris babuisse, tandemque dimis- 
sum ez caplivitate, mari ad regionem poiriam re- 
diisse. Qui plurium, vel ompium polius vits peper- 
cit, cur ín unum saviisse credatur? Adde testino- 
nium hostis. Nusquam Turci scripserunt in annali- 
bus, interemptum a Temire Bajazitis aliquem fuisse 
fillum , sed sperasse Temirem potius, quempiem 
üliorum Gilderunis se conventurum , quod illi for» 
midine non necessaria trepidi, omiserint. Imo fero- 
ciam potius et iracundiam sui Bejazitis vituperant; 
Temiris bumaunitatem ac modestiam laudant. Super- 
est unum, quoc objici possit, de Ziche Ortbobulis 
filio, quem Laonicus ait bellum intulisse Joanni 
Comueno, Trapezuntino imperatori. Sed hic mihi 
respondeat aliquis, unde tandem Ziches ille post 
mortem patris Orthobulis anuo denique sexagesimo 
primum in scenam prodiit? quove modo salvus 
evasit e tol parricidiis et lanienis horum temporum 
In Osinanidarum famitís, sub Musa, Mochemete 
primo, Murate secuudo , Muchemete secundo, qui 
mnes parricidze fuerunt ? Cur huic tam diu ssevus 
ille Mucbemetes secundus pepercit, qui vix inortuo 
patre, sanguinem statim fraternum sitiii?* An hoic 
credidit exercitum auspiciosissimug omnium tyran- 
nus? Denique constat ex Turcicis annalibus, id 
temporis viciniz Trapezuntis praefectum a Muche- 
mete fuisse maximum natu filium Mustiapbam, qui 
tantum decennio post illa cum Trapezuntibus bella, 
Parthisin Armeniam et Caramapíam ipfusis occurrit, 
eisque casis, Jusufzem begum ducem vivum cepit 


et patri misit: quod argumentum est evidens, fuisse ἡ 


tum  Mustapham virilis atatis, nec Zichem Os- 
fuanidam in iis locis vel imperium aliquod, vei 
exercitum habuisse. Quse cum ita sInt, restat ut ata- 
tuamus quatuor omnino aomins, Orthobulis eli 
Mulsuinanis, quae Greci tradiderunt ; Cyrsicelebis, 
quod uostri ; Soleimanis, quod Turci; tandew iu 
unum couferenda Soleimsnem Dajazitis germanum 
flium, uatu waximum : cojus si Ziches ille alius 
non fuit, nusquaa! ne nomiue quidem tenus 
Turcis notus; cum Orthobule ſietitio patre, sup- 
positi ius tilius Grzcis delendeudus reliaquitor. 
Habent lectores eruditi rationes meas, «uas 
vel approbaudi, vel coufutandi, liberam eis po- 
testatem facio. Neutrum tamen ex duobus illis 
ἃ Laonico memoratis in Osmanidarum onisi fami- 
lia, ne quis niwmiz me temeritatis arcessat : qui 
prater hos, necdum auditis aliorum judiciis, pluri- 
bus etiam Bajazitis filiis, Jesu minori, Ali , Dusmi 
Mustphe, natalium controversiam movere non 
dubitaverim. 


Ἴδὶ 
00. Techrin begus, Erzinge princeps, Diorryge. 
Qui Turcis est Techrin begus, Erzinge vel Er- 

zinzauis princeps, a Laonicu vocatur Scender , rex 

. Armeniorum: cui Bajazsitem illato bello, Erzingam 

2demisse, ciun 3unalibus hisce consentiens, narrat, 

Posiea tradit Tezetinem, viruin regio sanguine or- 

tui ab Erziganis rege, puero Mustaphae, Muratis 

secundi fratri, auxilio venisse. Hoc ego nomen, 
sive Tezeiinis, sive Tezerinis, idein esse puto cum 

Techrinc nostrorum annaliam. Diorryges oppidi no- 

menu Graecum a fossis ab Fuphrate perductis fsetum 

arbiüror. 

61. Qui Turcomani , sultanus Alcairensis, Cair, 

) Missir, Miszraim. 

Turcomanos vocat auctor aunalium Turcos 
omnes in Àsia, caeteris subjectos begis, extra 
Osmauidas. Sic Turquia Belvacensi rcgnum leo- 
niense dicitur, Ayihono minor Asia. Praetor Graciz 
moster subditos Iconieusi sultano duplices facit, 
pertim Musulmanuos appellans, partim Turcomanos. 
De Musulmanorum nomine dictum antea, quod 
baud dubie tunc etiam paret. hiabitum velut. hone- 
siius. Turcomanos ait esse gentem, qua Persarum 
(sic Turcos leonienses vocat, velut e Perside 
criundos) extremos fines insidebat, et implacabili 
odio ftomanos (id est, Graecos) persequens, agendis 
praedis ex horum agris delectabatür, praesertim illo 
tempore , quo res Iconienses fluctuabaut , mirifice- 
que Taucharorum impressionibus turbabsntur. Ergo 


Turcomani tunc erant infami vocabulo instar illo- C 


rum prædonum, quos nunc Martelosos οἱ Uscochos 
(unde Scacchorum sive latrunculuruin nomen) voca. 
muf, Præior quidem tunc Micliaelem Pal:eologum, 
ad Jathatinem suitanuw Musulmanorum se coufe- 
rentem , ab his Turcoimanis , omoi comitatu et su- 
pellectile spoliatum luisse uarrat, nec quidquam 
suorum 3 cis poluisse recipere, licet hine inde 
dimissis maudatis, sultanus imperasset, ut spoliato 
(am corpora, quam res adeinpte restituerentur. Al- 
cairensem sulianum annales more Turcico nomi- 
napt Egypti Syrizque sultanum, ab aule sive regiae 
joco. Cairum Laonicus antiquam Memphim facit. 
446 Al, ut articulus, additur. Vox ipsa significat 
urbem, exccllentiz causa, quod urbium maxima sit. 
Hodie Turcis et Arabibus incolis Miszir appellatur, 
a vetustissimo tam ÆEgypu, quam Zgypuoruum no- 
mine, Mizraim. 
603. Chemes , Mueige, Bealbec. 
Civitas Syrie Chemes olim dicta fuit Emisa, 


Gregorio Emiseuo alumno clara, cujus exstaut Ocio. 


lbri de homine, qui &onnullis in exemplaribus 
non recte Gregorii. Nyiseni nostri momen præ- 
[ecunt, Ortelius aotavit, quod Turcis εἰ Arabibus 
sit Hausa. Sed híc Chemes legilur, quod alioruin 
scriptur;e vicinius, quibus llames vocatur. Fit ejus 
spud Aythonum his. verbis mentio : Civitas Syria: 
"ἴδιες, qua Camela hodie appellatur a pluribus : 
85i vilendum, au non. pro Canela. scribi debea 


PANDECTE IIIſST. TURACIC. 
Α Camnmesa. Muei;e Turcis est, qui Græcis bistoriis 


782 


nowinatur Moaviía et Mavia. Cursorem dixi, quem 
Turci Pec aut Peid, nostri laequeium dicunt. Beal- 
bec Syris cavs civitas, Postello Balbec, priscia 
Heliopolis fuit. 


63. Carabag, Ungra. 


Ad Carabsgum hibhernaasse Temirem tradunt an- 
nales, urhem sive lartbig, sive Persi : quibus 
nominibus iudifferenter ütimur, pro ea regione, 
qui Turcis est Àiem, vel Aiem vilaget, de qua 
superius dictum numeró notarum secundo. Vox 
Carobag significat lingua Turcica vineam nigram. 
Chalcocondyles scripsit, Temirem solitum sc reci- 
pere Cheríaim: quod primum Sebastia, quod itidem 


p Chalepia (sic interpres scripsit) Damascoque captis, 


fecerit. Ergo veri flt simile , Cherlam a Laonico 
dici qua hic Carabag nominatur, nonnihil mutato 
vel a Grzecis vel Turcis vocabulo. Engurim supra, 
numero notarum 10, diximus Ancyram essc. Tan- 
tum hic addendum putavimus obiter , hanc etiam 
in edito Chalcocondyle Uncram nominari: quod eum 
Greci mollius enuntient Ungra, propius accedit ad 
Turcicam appellationem Enguri. 


64. Bulci filius, Dervistar. Mustaphe mors. Gre- 
corum de Bajasitis Aliis errores. 

De Bulcis et Bulcovitziis prolixe tractavimus ad 
notarum numeros 46 οἱ 54. Hic tantum moneamus, 
istum Bulci tilium (qui Turcis est Bulcogli) expresse 
nominari a Spandugino Georgium, Servis despote 
filium : eujus majores et posteros continuato supc- 
rius stemmate complexi sumus, Ác temporam  sa- 
ne ratio Spandugini sententiæ nequaquam adversa- 
tur. Dervisii seu Dervislari sunt illi quidem apu! 
Turcos aliqua ex parte Calogeris Graecis, monachi« 
nostris affines, uti superius indicatum; sed aliis 12- 
men de causis (modo Paulum Tomorreum, fratrem 
Georgium Ungarie perniciem, et alios de nostris 
excipias) ca comparatio, quod vulgo solet dici, clau- 
dicat. Qyippe cum universa lex et religionis pro- 
fessio Mahumetana sanguinaria sit, speciem Tucci 
quidem religiosse pietatis in legis peritis ac Der- 
visiis shis requirunt : at interim ab agendis eos 
rebus, tart pace, quam bello, praesertim contra 


D Christianos. et hostes reipublice suz, nequaquam 


arceut, sed magis etiam, quam czteros, devovere 
vitam suam pro religione, proque lege patria, suos 
illos religiosos volunt. llinc atiquot in Ungaricis 
Snibos captos a nostris recordor, viros czeteroquin 
alicujus auctoritatis εἰ existimationis, qui Dervi- 
slaros sc prolitebantur . Hinc in vita Muchemctis 
primi seditionem Torlacis monachi Turcici, et iu 
vita Bajazitis secundi, Scachoculis eremit:» san- 
guinarii puguas, ct cædes, et grassationes. imma- 
nes, quibus διὰ} 16 millia liominum absumpta fue- 
runt; et in vita denique Soleimanis, ad aunuin 
Christianum 1526, Calenderis Zelebis et Dervisla- 
riorum motus ae Ὀτεῖλ Ves, Wat. exqo. ἂς 
causa Serviauos 


λον foreste τὸ  WstSa 


785 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


186 


Tandem festinabundi Castamonam perveniunt, À mus, Urchanis filius Osmanis N. Hadrianopolim 


juxta quam domus indicad Peclarpacis erat. Hac- 
tenus pretor. Quae vero hic Congcri nominatur, 
cam ipsam esse puto, quam inAnatoliz tabula Congi 
scriptam legimus, haud procul a Castamona dissitam. 

07. Genmuini Bajazitie filii secreti a commentitiis. 

Que de Bijazitis liberis hoe loco non multis 
verhis exponuntur , diligenti consideratione me- 
moriaque digna sant. Quippe cum illi de Turco- 
rum sententia, aon. plures. uumero, quaw sex 
ow nino fuerint : quid aliud statusmus , quam reii- 
quos hactenus nobis obtrusos, velut in judicio sta- 
tus sb ipsis Torcis condemnatos, pro genuinis 
deinceps agnosci non debere? Neque 98 vero 
vel unum, vel altcrum duntaxat hoc judicium tan- 
git, sed rejiciendi omnino totidem veniunt, quot 
estra controversiam legitimi censentur : nimirum 
hi sex, Orthobules, Mulsumanes, Cyriscelebis, Alis, 
jesus minor, Mustaphsas cognomento Dusmes : 
cum primi ex his Orthobulis filio Ziche, quem 
ipsam quoque Turci ceu cretum Osmsnidarum san- 


guíne non agnoscunt. [Interim vero pro duobus. 


esplosis, duo succedunt liactenus quidem iguoti, sed 
ἃ Turcis pro legitimis aguiti Gilderunis fllii proDus- 
ime Mastapha, Mustaphas Zelebis, ainissus in pugna 
contra Temirem, pro Jesu minore , Casanes Telehis. 


O3. A quo necatus fuerit [sa, Constantinus, pro Ma- 
nuele Grecorum imperatore. 


Scripsit Laonicus, inter Mulsumauew Jesom- 


cepisset : eodem et regni sedes ex Ásia commi- 
* grasse videtur, quod recte se facturos sultani du- 
cerent, si rebus Anatolicis jain tranquillioribus, 
preeipuum militiæ robur MHadrianopoli velut in 
excubiis laberent : unde, momentis rerum ex usu 
auo gerendarum animadversis , progredi paulatim 
latius et in Europa viscera grasssri possent, San- 
sovinus existimat, primum omnium Muchemetem, 
Gilderunis filium , huc imperii sui sedem transtu- 
lisse, quod urbium Thracis facile capnt esset Ha- 
drianopolis, Sed ante Muche:netis etiam tempora 
certum sive regim, sive Portz Osmanicz locum, 
sultanos priores Hadrianopoli constituisse, pluri- 
bus ex locis Laonici manifestum est. Quippe de 
Mulsumane eloquens, Profectus, inquit, Hadria- 
nopolim, rcgui sedem (hoc cst, quz regni sedes 
erat) , regnum ordinavit. Et paulo ante de Mose, 
Hadrianopotim, ait, quæ regni sedes est, profectus, 
ibidem rex declaratur, Quam vero ad urbem trans- 
lata. tertium. fnerit Porta, nemo non novit. 
70. Gerle, Dolap, Soleimanis mores. 

De Isvendiarum ditione superius explicatum nu- 
mero notarum 15, qua et Gerle comprehendebatur 
oppidum. [4 nota 49 diximus in tabulis geograpbi- 
cis corrupte scriptum inveniri Gerede pro Gerele. 
Narrant vero annales , Soleimanem castea propter 
Gerlen, a4 ripam fluminis locasse. Non exprimitur 
ejus finminis hic nomen, sed in Anatolie descri- 


que majorem gesta fuisse de imperio bella, quorum C ptione Dolsp vocatur. Soleimanis indolem Chalco- 


tamen annales hí non inemlaere, tandenique Jesum 
8 Mulsuuane peremptum. Ejus parricidii culpa 
Mulsunianem!, boc est, Soleimauem profecto im- 
merentem onerat, cujus. auctorem Turci Musam 
prodwnt , quibuscum ipsa rerum gestarum series 
consentit. De nomine Constantini, quu Turcos 
Grecorum imperatores omnes appellasse, numero 
notaram δὶ dixunus, exemplum hic aliud habes. 
ls enim Græcus imp:rator, ad quem narratur emir 
Boleimanes obsidum loco misisse sororem suam, 
fratremque natu minimum, non Constantini nomen 
habebat, sed Manuelis, ex Pslaologina familia, 
cujus ct saperius facia mentio. 


09. Sedes imperii Turcici diversa. 


condyles quoque ceu bomam praedicat, eique ms- 

'gnas virtutes tribuit, sed eadem cum Turcis de 

perpetuis ejus potationihus ct luxu commemorat : 

quz homini minus rerum suarnm provido sollici- 

loque tandem exitium attulerunt. 

71. Valachia Carabogdania, Nemetsassii, Iflach, 
Gullicia, Vaivoda, Murze, Bogdan. 

Dacia quondam appellabatur amplissima regio, 
quæ Transsylvanism eum utraque Valachia conti- 
pebat. Et cingunt ambæ Valacli Traossylvsniam, 
Quarum una majoris nomen babet, altera minoris. 
Mojor ad Euxinum mare se porrigit, et nostris 
Moldavia, Turcis Carabogdania, quasi nigra Bogda- 
nia, sive Bogdani regio dicitur : a frumento nigro, 


Quanam czremonia sultani Turcici regnum au- f Cujus est nger ille feracissimus. Gallicus, οἱ alter 


spicari -onsueverint , expositum ἃ nobis est prolixe 
in annaliuin supplemento, initio regni Selimis se- 
cundi, quo! incidit in annum Christianum 1566, 
Solebat autem hoc in ea fleri civitate, qua scies 
esset imperii. Principio Turcis ea fuit Prusa. Bi- 
thgnis, paulo ante mortem Oswanis ab Urchane 
filio capta : quæ licet lionorem hunc uon dia re- 
tinuit, ex pristina lamen praerogativa meruit, ut 
longissimi temporis spatio sultani Turcorum mortui 
pateruis et avitis istic monumentis, etiam diu post 
eaptam Constantinopolim, sicut in vita sul'ani Se- 
limis sceundi de Achmete Corcutcque fratribus 
ibidem sepultis videre licet, inferrentur. l'ustquam 
vero transvectis in Europain. copiis, Muratcs pri- 


Chaleocondylis interpres, Podoliam perinscite fa- 
ciunt , regionem juris Polonici. Minor propter Da- 
aubii ripas extenditur , et plerumque Transalpina , 
Bonfünio Montana quoque sicut et allis nominatur. 
Vlachiam vocavere Grazci, et incolas Viachos : pro 
quibus interpretes Zonarz, Cedrini et aliorum 
historicorum reddidere Dlachiam et Blachos, con- 
tra wolliorem pronuntiandi rationem Grxcorum : 
quos imitantes Turci, non fblach, sed Iflach di- 
cunt. Nomen Valachorum non a Flaceis Romanis, 
origine fabulosa, 99 qua pluribus tamen. pla- 
cuit. sed a Germanis nostris profectum arbitror. 
Habucrunt cniin vicinos Daci Gerinanos, puta Qua- 
dos , Gothos, Gepidas, iu quorum agro, qui nunc 


187 


JOANNIS LEUNCLAVII 


788 


Cepisiensis dicitur, iacole presertim Casemarca A 792. Samobunogli, Asapi vel. Aeepi ; — Laonici locus 


vicini se Nemetssssios hodieque nominant , voce 
de Nemetis (sic Ungari Germanos appellant, ut 
Ycnedze nationes. Nemitzos) et Sassiis composita, 
quie Sassios sive Saxones Gcrmanos significat, 
Germani vero plerique !am talos quam Gallos 
(quí Germanis snnt Walli, sieut Gilimer nomen 
Gothicum est Wilmer. Et in Anglis quoque Wal 
lorum somen priscis incolis provincla!ibus, ab 
Anglo-Saxonibus nostris inditum, manet) vocare 
solent Walchos et Walischos : quorum linguse pro- 
'inciali cum lingua facis, qua ipsa qnoque Roma- 
norum provincia quondam fuit, affinis esset : idem 
a nostris Walchorum nomen accepere, quod. de- 
nuntiatione melliori natatum in Walachos. Suffra- 
patur liuic oploionl mes vetus etiam Gallicis no- 
men, frequens in antiquis Ungaris regum titulis, 
quo Valachia signifiealatur, eadem eum Gallis et 
lalis utens lingua, sicut ct nunc affinitatem ali- 
quam cum eorum lingua provinciali retinet. Vai- 
vodæ vero nomen generaliter significat praefectum 
militum, quem capitaneum vulgo vocant. Sed apud 
Üngaros ut olim, sic etiam hodie, dase sunt appel- 
lationes adiministrationum maximarum : una Bani, 
de qua suo loco, nimirum capite 174, plenius di- 
cturi sumns, altera Vaivodz. Banus est prases re- 
gius in aliquo ex regnis Ungarie adjunctis. Vai- 
voda vero praeses dicitur , loco regis admini- 
strationem habens in aliua provincia, puta Trans- 
sylvanía, Valachia majori, Vatachia minori : sed ea 
lege tamen, ut gubernatore sit inferior. Vaivodz 
Valachi, postquam ab Ungariz regum obedientia se 
subtraxissent, more Grecorum despotz, de qua di- 
gnitate superius numero notarum 54 prolixe di- 
ctum, pro Vaivodis audire maluerunt, quasi si prin- 
cipes essent absoluti : nec regibus subject, sed 
potius dignitate regibus proximi. Verum usu- 
venit eis, quod Grzcis accidisse constat, qui ma- 
ximas ad angustias redacto iinperio, titulos amplio- 
rcs excogitarunt ; utí nunc etiam apud Ausoncs 
nonnullos in ipso propemodum amitteudz liberta- 
tis ardculo consimilia quadam affectare, praeter 
morem majorum, videmus. Despotarum certe nunc 
illorum ea sub Turcica servitute conditio est, man- 
cipiorum ut nomine polius, quam priucipuni, cen- 
seudi veniant, Sed pergendum ad alia. Valacho- 
rum iile Vaivoda, quem Annales hi Murzen vo- 
cant, Laonico Mirxes dicitur , Bon(inio Merehes, 
hoc est, Marcus. Reperitur apud eumdem L:»onicum 
ct Mirdan Valachiz principis nomen, compositum 
ex hoc ipso Mirx et Dan sive Gdan. Nam et ipsa 
vegio. l'ogdanim nomcn accept. ἃ Bogdanis sive 
principibus suis, qui vocabulo saue pio dicuntur 
Bogdani, tanqnam. Dei minus, vcl Theodosii, vel 
Thcodori, vel Dorothei. Meminit hujus vocis et Ce- 
drinus in Basilio Bulgaroctono, cum ait : Occurrit 
eliam. imperatori. Bogdanus, castrorum interioris 
fegionis Loparcha sive regulus. 


€ 


emendatus; emir Halem. 


Quem híc Annales Samobunogli síve fiium Sa- 
mobuns vocant, infra Schele Bedredia appellatur, 
ubi de seditione per ipsum mots prolizz eunt narra- 
tiones. Stipendiariorem nomine intelligunt Azapos 
vel Azepos. Laonicus alicubi peregrinos dixit, more 
Græco, quibus Xeni vocantur, kd est, peregrini, 
qui stipendiis cenducti militant, hoc est, qui sunt 
misthophori, sicot iidem appeliant. Idem alibi : 
Turcorom pedites, ait, ques Asspidas vocant. Et 
omnino militiam hi pedestrem obeunt, licet alio li- 
bri octavi loco legsptur bsc verba ín vita Ma- 
chemetss Jl inne Belgradum oppugnantis : Azapides 
(quos Hussarones nostri vocant) diripuerunt forum. 
Rex clamabat, ot eximerent eorum puellas. Hic 
primum lector observet, Azapidam noinine pedites 
Ungarorum ah auctore intelligi, qui regia sive sul- 
tani Mucheinetis forum, seilicet csstrense rerum 
in exercitu venalium, diripueriat. Ergo quz inter- 
jecta verba sunt, quos Tlusssrones nosiri vocant, 
glossema sunt. interpretis imperiti, Azapidas pro 
Mussaronibus accipientis, cum  Azapid» pedites 
siut, Hussarones equites. Deinde puellas eximere 
dixit, cam Graeci Laonici verba significent, oeulo- 
rum coras sive pupulas sut pnpillas eruere vel 
cffodere, quod paulo melius adjectis margini verbis 
redditum, ut hostium oculos exsculperent. Przefe- 
cius autem. signiferorum Turcis est emir Halem, 
enjus supra, numero notarum 44, facta fuit mentio. 
Sane magnum hujus officium est, et fructuosum, di- 
gnitateque proximum ab 3ga genizarorum. Sed offi- 
ciorum Portz, tam eorum quz iutra s3raium, quam 
qus foris ordinata sunt, expositio plena, tocum po 
scit alium. 


15. Muse sive Mosis crudelitas ; Lasarus, pro St-- 
phano Servig despoia, Lasari filio. 


De Vidina dicum numero notarum 49, ee 
Butuvada et Matera deinceps, loco magis idoneo, 
ad annum Christianum 1444 dicetur. Muss sive 
Mosis crudelitatem, et iracundiam, ac tyraunidem 
in suos, Laonieus etiam commeinorat, partim bis 
verbis, 240 Moses irz imperare non poterst, sed 
praeceps in eam ferebatar, quidquid illa dictasset, 
faciens ; partim alio Joco, verbis consimilibus : 
Optimus quisque indignabatur ob Mosis violeutism 
et tyrannidem. Causam vero, cur bello Servis de- 
spotam persequeretur, Laouicus exposuit, cum re- 
citat, eum ἃ despota desertum fuisse, Grzcorum 
persuasionibus adducto, Mulsumanis ut partibus 
semet aggregaret, quod Moses zgerrime tulerit. Et 
despotam hunc Aunales vocant Lazarum, cum. ta- 
meu ex llistoria constet, lisc a Stephano gesta, La- 
zari filio, Georgii patre : quo de superius numero 
54 tractavimus. 

14. Geivise, Gebise ; Libyssa, Lebusa ; Astacus, Sina: 
Astacenus, ]ntzu. 

Geivise oppidulum est Bithyniz, situm a Nico- 

mediensem vel. Astacenum potius. antiquitus di- 





19] 


JOANNIS LEUNCLAVII 


19 


ε}5 inſtituta: de quibus omnibus suo diceudum lo- A nalinm verbis, e lingua Germanica Latine reddi- 


«o. Et hie. ille Torlaecs monachus sive religiosus 
est, eujus obiter meutionem. supra. fecimus nume- 
ro notarum 64. De Seriis antea. dielum numero 
43. Salonicam vu'go notum priscis dictam fuisse 
Thessalonicam. 


81. Scheiche, Sophi, prima WSophilariorum  sedüio. 

Sunt hiec quoque nomina sive sacerdotum, sive 
peritorum Mahumetanz legis, et ejusdem interpre- 
tum. Scheiches apud Turcos pene pro viris san- 
ctis habentur, velati qui animarum cnram gerant. 
Kx horum numero quemilam sibi deligit etiam ipse 
Turcorum sultanus, quem in omnibus, quz ad 
salutem anim sug. pertinere putat, consulit. Cae- 
terum hoc loco prima notanda Sopliilarioriun in An- 
nalibus bisce mentio, de quibus infra suo dicturi 
0600 sumus. Eorum nomeu non. a Greco Sophos, 
quod sapientem significat, sed a Sophi, voce Ara- 
bica derivatum, qua denotatur lana. Nam hi Sophi 
profitentur religionem cgteris Mahumetanis  no- 
vam, qua pracipit inter alis, ne caput fastu q'o- 
dam linsis spiris involvatur, quod Turvi factitare 
solent, scd uti capitum tegumenta duntaxat hnwilita- 
us modestigque  declarandae eausa de lana conſſei- 
antur. Plura de his, ubi deinceps ad Sophinorum 
mentionem perventunn fucrit, exposituri capite 
188 sumus. 

82. Anni 2luchemetis, Isimyr in Anatolia. 
Redeyiwus supra, numero notarum 47, sultano- 


tis, exponeimus. Anno, inquiunt, 1548  Rodolphos 
Saxonit dux secum ipse dispiciebat, qua via Ludo- 
vicum Bavacim, Ludovici Augusti Bavari filium, 
principatu Brandeburgensi 4.8 pellere posset, 
quod quidem parum abfuit, quin perficeret. Divul- 
gabat eniui, marchiouem Voldemarum Brandehur- 
geuseu, qui ante triginta. et unum annos amissus, 
pereyrinatioues varias privati bominis habitu sus- 
ceptas obivisset, nunc tandem ieventum esse. lloc 
modo producti in scenam. molitorem quemdam, 
verum asserebat esse Voldemarum, marchionem 
Brandehurgicum. llle vero molitor in Saxonia se- 
creto pluribus annis habitus, ea signa corporisque 
notas, quibuscunque fieri potuerat artibus et asta, 
acceperat, ut confidenter profiteretur, certis se 
probaturuur documentis, vere se marchionem Vol- 
dewarum essc. Mox ergo reperti. denuo  Voldema- 
ri marchionis, tot ab annis amissi, fama per omnes 
regiones didita fuit; eoque rumore permotis multo- 
rum aulmis, complura castella, cum civitatibus et 
oppidis, molitori deditionem faciebant. Si qui vero 
dodere se nollent, tam anziliaribus Karuli Bohemie 
reyis, et imperatoris septemvirum quorumdam svf- 
fragiis electi, qui Bavaro infestus erat, quam Saxo- 
nis ltudolphi copiis, ad accipiendum molitoris im- 
perium, adigebantur : adeo quidem, minor οἱ 
Brandeburgici principstus pars in potestate Bs- 
vari maneret. Tandem intellectum, molitorem esse 


ruin annos, quibus regnaruut, ad certos numeros. ( qui 86 pro marchione Voldemaro gereret. Qua 


lbi traditum inter zlia, Muclemetem primum octQ 

duntaxab annis imperasse. Licet hac colligere 

de Turelcis Annalibus, qui principium regni Mu- 
chemetis ad anuum Mahlumetanum 816 referunt, 
anuo Christiano 1441 respondentem : mortuum 

vero notant eumdem  Muchemetem anno suo 821, 

qui noster est 1422. Ergo duntaxot annis. octo re- 

bus praefuit. Hoc ideo significandum putavi, quod 
loco prius indicato seripserim ex Sansovino, re- 
gnasse Muchenieteni annis 17, pro quibus !2an- 
nos Chalcocondyles posuit : cum aecuratior sit An- 

nalium Turcicorum computatio. Civitas Ismyr a 

Turcis dicitur, quie Giacis est in Atiæ iniaoris 

lonia nobilis illa Sinyrna, 

B5. Mustaphas alienus in Osmanidarum se. (amiliam 
ingerit, Exemplum huic simile de Voldemaro 
Drandeburgico. 

Ne mirum aliquibus videatur, potuisse Dusmen 
Mustapham, pro Mustapha Zelebi, dudum amisso 
Bajeziis &lio, sc tanto venditare artificio, ut 
ejus patrocinium non Graecus duntaxat impe- 
rator, sed etiam magni Turcorum principes, Smyr- 
neus ille Chuseines begus, Aidineusis, Sarclia- 
mensis, Meutesianus, Chemidensis, susciperent : 
libet. hic ex Annalibus manuscriptis exemplum 
subjicere simillinum «de quodam, qui 60 plus 
miuus aute hos Dusimis Mustaphæ motus an- 
nis, 86 principem Brandeburgicum, imperii Ro- 
mani séptemvirum, mentitus. [uit. Et ipsis hæe An- 


de causa Danis rex, et Ludovicus Romanus, alter 
imperatoris Ludovici Bavari filius, Ludovici Brsa- 
deburgici frater, itemque Cracovis rex, ct &te- 
tinensium dux, ac plurcs. Polonis Silesisque tunc 
ad Pulonix jura speciantis proceres, cum Davaro se 
conjungebant : quorum auxiliis sdjutus, varias re- 
rum difficultates utcunque superabat. Committeban- 
tur et diversa pralia, nonnanquam vincentibus ma- 
litoris illius copiis, qui marchionem se Voideurarum 
asserebat : ac vicissim Bavari inilitibus aliquando 
sua quoque tropsea statientibus. Una tamen in pu- 
gna quadam dimicatum a Bavari partibus sanequam 
infeliciter, Ludovicl Romani, qui Bavari frater 
erat, auspiclis parum auspicatis. Nam is vix salvus 


D evasit, coptusque magna cum. δεῖ εἰ Voldewari 


gloria fui! ex partibus Bavari, dux Rudolphus Pa- 
latinus. Rhenensis cum 79 v bilibus gateatis : quos 
iuter 40 Poloni numerabaniur, ct in. his 14 tum 
(ratres, tum agnati, qui easdem yestabant galeas, et 
gente Zetlizia nati erant. Ea clades tantum de Bavari 
opinione deminuit, ut aliquot ab eo civitates defice- 
rent, quz prius ab ipso stelerant. Hoc medo to- 
tum triennium durante bello, tranquillo  princi- 
patus  Brandeburgici possessione Bavarus potiri 
non potuit , doncc iandem redaetus in. potestatem 
molitor ille, commentitius princeps et ad ignis 
supplicium! damnatus exureretur. Noo ovum ovo 
magis simile, quam hic Voldemari molitoris motus, 
illi Mustaplic  supposititii conatui. similis erat. Ac 


193 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


194 


ne quis inzqualem Dusmi fuisse Voldemarum, ra- A deminutas Davari vires Karulus inperator Occiuen- 


tione potestatis et imperii, quod affectabat, suspi- 
cetur : ut nihil de labefactatis Osmauldarum viri- 
bus post calamitatem DBajazitis dicam, saltim vi- 
deamus ex ipsis aliorum Annalium manu exarato- 
rum Latinis verbis, quam potenti principi molitor 
ille succedere voluerit. Anno, inquiunt, 1510 Vol- 
demarus Brandeburgensis marchio, mortuis fra- 
truelibus et. patruis, divisum in multas partes to- 
tum solus illius tituli obtinuit principatum : et 
glorians in fortitudine ac magnitudine potentiae 
auæ, Curiam celebrem et famosam indixit. regibus 
et principibus prope longeque positis: habiturum 
sc nuptias cum (ilia patrui sui significans, et omnes 
missis veredariis ad hujus solemnitatis gaudium 
invitans. Eam tenuit in civitate maritima Rosto- 
chio, sila maris ad portum, unde versus. Daniam, 
BSueciam, Norvegiam, et ad partes alias navigatur : 
in quem etiam navigia mercium diversarum de 
diversis εἰ remotis regionibus appellunt. iln hac 
«uria fuit rex Daniz, cum duobus ducibus, [fra- 
tribus suis, et immensa multitudine populi terra 
$uz : duces, comites, liberi barones innumerabi- 
les de Saxonia; marchiones et magnates tam de 
illis qaam de exteris partibus, quorum numcrus 
vix poterat sestimari. Marchio manibus regis Da- 
ni» miles cum magno decore insignitur. Mille se- 
pringenti nobiles, in. hoc tirocinio, nove militie 
eingnlo per marchiones cum pompa maxima de- 
corantur. Ihi dominarum de diversis partibus. for- 
wosarum, sicat et militum, innumerabilis ezsti- 
tit copts. Tentoria per campos erecta, scarlato 
circumdata, cum operimentis, subselliis et strato- 
ris. velut aurum micantia videbantur. Putei pleni 
vino, cerevisia et medone, ad potandum; specus 
repleta carnibus, piscibus et frumento |, naves 
onusiz speciebus aromaticis, ad corporales explen- 
das delicias, habeyautur. Qua quidem gloria post 
liæc iu favillan brevi est redacta, propter naptias 
ilieitas, et fastum glorie temporalis. Nar ipso 
Voldemarus marchio sine lhxrede decessit, el ad 
imperium totus ille principatus amplissimus devo- 
jutas fuit. Hactenus Anualium verba, quorum le- 
ctionem Masguifico Domino llieronymo Beck a Leo- 
poldstorf, ut alia. plura, debemus. Ex bis utem 
liquido paret, non minoris fuisse momenti Volde- 
marianum lioc negotium, quam illud Mustaphaeum. 
Kecenseamus et alia, quz in comparationem utrin- 
que venire possunt. À Mustapha stabat. imperator 
Grzecus istic, a Voldemaro stabat Germanus. iimpe- 
rator bic : et tanto quidem  poteuticT, quauto Grze- 
cum imperium id temporis Germanico debilius evat. 
Preter imperatorem. cum — Mustopha. conjuncti 
principes illie, &93 hic Voldermarum quoque priu- 
cipes prapotentes fovebant. Debilitatam Mura- 
tis potentiam Grzcus. imperator οἱ Turcici vole - 
bent principes, qaod ἃ Murate sibi metuereut, sua - 
que (tueij. pariter, et prius ab Osamanidis sibi per 
vii erepta recuperare niterentur :. itidem volebat 


tis electus, quod illum velut semulum, qui pstrem 


: habuisset imperatorem, uon abs re sibi suisque re- 


hus formidabilem putaret : volebat eumdem ditione 
Brandeburgica pulsum Rudolphus Saxo, stirpe 
Anhaltinorum ex Alherti Urs. posteris editus, ut 
aliqua ratione principatum illum sibi suisque re- 
petere tandem aliquando posset, quem jure pro- 
pinquitatatis et. agnationis cum  Drandeburgicis 
principibus 'exstinctis, ad se pertinere putabat. 
Triennio toto Murates imperio potiri quieto non 
potuit, defendente se istic Mustapha, resque tur- 
bante Turcicas : hic triennio nec Bavarus uti frui 
Brandeburgica regione, nec vinci potuit Voldema- 
rus. Mustapha tristis fuitillic exitus, hic infelicior 
molitoris Voldemari. Mustapham neci dedit istic 
laqueus, hic Voldemarum roges absumpsit. ffoc 
modo eausas, consilia, personarum rationes, et re- 
rum eventa fuisse consimilia, respondentibus etiam 
temporibus ipsis, videmus : ideoque tam sibi rebus 
omnibus gemina, tam illustria duo sseculi unius 
exempla,. jucunda lectu, consideratione digna, 
lihehter hic ob oculos ponere studiosis bistorisrum 
voluimus. 

84. Vardarium oppidum, Vardarius amnis, Varda- 

riotm, Vardari, Verdari. 

Quod legitur in. Annalibus Vardarium, Thessa- 
lis oppitum est, δι Vardarium flunen, quol 
Axium priscos dixisse, prætor noster et alii no- 
tant. ad septimum ἃ Thessalonica lapidem situm : 
licet fosssee Vardariz 100 milliaribus Graecis ehsint 
a Thessalouico, de quibus alibi. Meminit Leo Sa- 
piens Augustus ia. Novella de thronis episcopatus 
Vardariotarum, quem metropoli Thessalonicensi 
subjicit. Et hosce Variariotas etiam Turcos nomi- 
nal, transiatos aliunde scilicet buc ad Vardarium 
fluvium. Scribimus outem Vardarium, more Graeco : 
cum alii Bardarium malint, contra pronuntiatiu- 
nem incolarum , quibus est Vardari et Verdari. 

85. Chusein beg, Grecis Zunaites. 

Quem Turcici Annales Chuseinem begum, lsmyr e 
prindpem, nominant , Laonicus Zunaitem vocat, 
Smyrnzum principem : qui cum Dusme Mustapha 
capiivas a Grzcis custoditus fuerit in Epidavri 


D arce, nunc Monemuasia sive Malvasia, et in Imbro 


Lemnoque insulis, quaudiu sultauus Mucbemetes 
vixerit, cui quidem hac in re gratilicati sint. At 
Muchemete mortuo, Mus:aphas cum hoc liberatus, 
et Murati Muchemetis fil:o. fuit oppositus, pra. 
senti cum rerum Graecarum discrimine, sicut ilem 
prolixe commeniorat. Obiter hoc etiam adjicitor, 
Tuanitem hunc dici Sansovino, non Zunaitem : per 
oscitantiam seriptoris, ut puto, 


86. Vinbat, Lopadium, Lupudi, Rhyndacus, 
M ichalizi. 


Monuimus supra. numero notarum 16, quod 
Turcis oppidum minoris Asiæ dicatur Vlubat, Lao- 
uico Lopaditm esse, nuac vulgo. Lupadi ae 
habeve. Melieiis. Antonius, Podote 


795 


JOANNIS LEUNCLAVH 


796. 


$upra meminimus nomero notarum 24, Lapidum A ille subduxissct ; mercatorum impositas navigii* 


quoque ilici volebat. Sed hic addendum, non oppi- 
dum dunt»sat esse. Lopadium, sed etium lacum 
Lopadium et profluentem elacu Lopadium amnem, 
eodem conspici loco, et iisdem appellari noininibus. 
Licet hoc etiam perspicue de Laonici verbis in- 
telligere, cum res essdem referens, a& : Eo tem- 
pore castra Murstei metabsutur prope Lopadium 
lacum, et regionem Michalicii vastabant : ubi lacus 
multis jambagibus per angustiae in more semet 
effundit, et ibidem pons est. Mustaphas autem ac- 
cedens, easira locavit juxis ostium fluvii, qui ex 
lacu promanat. Quibus in verbis que Michslicil 
regie vocatur, nunc Michalizi, tam ab liujus no- 
minis fluvio, quam ab oppido dicitur : quod a 


copias suas trans llellespontum vehi eurasse. Qui- 
bus in verbis, quinam illi mercatores fecerint, non 
exprimitur. Sed Laonicus, rem disertius exponens, 
Preverterat, inquit, Arauratem Mustapbas,Callipolim 
transfretando. Amurates vero, nacius Januensium 
navim mazimam, quie forte appulerat, cum guber- 
natore paciscitur, ut sc cum peregriuis et militibus 
Januæ (stipendiarios et Portas. milites vertere debuit 
interpres), reliquisque copiis, in Europam traasve- 
heret. Mercedem gubernatori solvit maximam, quaa- 
tam pollicitus pecuniam fuerat, impigre numerando. 
Hinc ergo jam cognoscitur, mercatores illos fuisse 
Genuenses, quibus alii Muratem in singula traos- 
vehendorum capita ducatos singulos, alii binos 


Lapido sive Lopadio milliaribus Grzcis 10 distat. B solvisse memorant. Et notaudus hie locus tam Lao- 


Addendum et lioc, amnem Lopaédium priscis di- 
ctum fuisse ſthyndaeum. 


81. Falso rumore didito, res magni momenti confecta. 


Prseter illud statagema, quo Mechemetes begus 
Michaloglius Mustaphzos proceres ac milites in 
partes Muraiis attraxit, aliud etiam ἃ Lsonieo me- 
morie prodilum est, quo singularis vafritiei com- 
mento res pariter 3c spes omaes Mustapha fua- 
ditus eversa corruerunt. Ait enim, missis ad Grz- 
corum imperatorem ae proceres, (am a Maurate, 
quam Mustapha legatis, Grecos tandem re delibe- 
rata Mustaphzeis assensos, Muratzeorum postulata 
rejecisse. Tum vero Muratzos suorum in castra 
maxima cum festinatioue reversos, mox falsum 
sparsisse rumorem, quo Grsecos affiriabant Mu- 
ratis partes amplexos. Ea re per transfugas, ut fit, 
in hostium quoque castris didita, summopere per- 
(urbatos Mustaphzos, quorum legati cum peroptato 
Graecorum responso necdum sappulerant, abjectis 
animis vel Muratis se gratiz ac (idei permisisse, vel 
fuga saluti. consuluisse : 434 quod ab ipso quo- 
que Mustapha (actum, Zunaite patritum ad princi- 
pstum se recipiente. Memorabile profecto exem- 
plum, qua pacto nonnunquam in bellis res maxime 
rumoribus vel presperis, vel adversis, enm dex- 
teritate sparsis, perücilautur. 

88. Buga, Guba, pre Buga. 


Quo loco sita sit Buga, satis intelligi potest de 
uotatis superius ad numcrum 24. A Leopadio non 
longe distet, habetque lacum, ex quo promanat 
amnis Duga, civitati cognominis. Recentioribus 
Juba vel Guba scribitur, litteris transpositis. Am- 
uis Buga, quem diximus, Lopadio flumini misce- 
tur, quod itidem Græcos olim ſthyndacum appel- 
lasse paulo ante notavimus. 

89 Genuenses quidam in Europam M «ratis 1] copias 
(rans. llellespontum, | accepta. mercede. maxima, 
iransportant. 

Weferuot. Turei, Muratem, at. Mustapbam fu- 
zientem opprimeret, cum omncs ad. Hellespontum 
propier Calliopolitanum trajectum naves in terram 


nici, quam annalium, propter nostrorum hallucina- 
tiones, quorum alii navatam hanc Turcis aiunt a 
Genuensibus operam tempore prime Turcorum 
transjectionis in. Europam, in quibus est Nicolai- 
des, de quo supra dictum numero notsrum $4: 
Mii referunt ad id tempus, quo rescissis auctori- 
tate. pontificis induciis, quas Vladislaus Polonus 
Ungarie rex eum Murate pactus fuerat, Euge- 
nius iV pontifex, et [alie principes, Ungaro pro- 
miserunt, se triremibus obsessuros Hellespontum : 
quo minus ex Asia Murates, ubi bellum conira 
Caramanum gerebat, in Europam transmituere, 
conatusque Viadislai regis, Europa Turcos eje- 
cturi, posset impedire. Quo sane tempore, si Ge- 
Duenses transportandis Turcis operam Murati na. 
vassent, ceu pessime de tota meriti republica 
Christiana diris omnium devoti fuissent. Sed hoc 
quidem eos Lsonicus et Annales bil crimine libe- 
ran, cum interim negari nequeat, banc Genues- 
sium , privatorum tamen hominum operam, ia hoc 
tempore contra Mustapliam Murati przsütam, uon 
leve Griecorum rebus attulisse damnum, ac proinde 
ceteris etiam totius Europe populis Christianis 
fuisse noxiam. Bolairis et Ezesm planitiei loca se- 
perius exposita sunt numero 25. Tantum bic obser- 
vandum, nomine Boleri sive Bolairis, etiam oppi- 
dum hic situm intelligi. Mortis genus, quo Musts- 
pham Murates afüci jusserit , nimirum ut de pinra 
quadam murorum urbis Hadrianopolitasz sospea- 
deretur, a Chalcocondyle silentio preteritum, a 
Turcis memoriz proditur. 
90. Lasari duo, Servie despote simul. 

His annis Bonfluius cum uno Georgie, despots 
Roxianorum sive Rarianorum, qui et Servii, Mu- 
rstem bella gessisse scripsit. Annales vero Tureic 
tradunt, anno Christiano 1427 Lazarum despotam 
scnem ditione sua prorsus exutum, niblloque κι» 
"us anno sequenti proximo Muratem, instaurato 
hello, Lazari regionem uaiversam populatum esse. 
Quibus ex verbis equidem colligo, nomine Lazari 
senis intelligi Stephanum, Larari primi filium, 
quem Murates regno ejeccrit : sed ab ejus fiio re- 
geptam mox ditionem, ἃ Murate direptam 2589 





799 


JOANNIS LEUNCLAVII 


800 


despina Muchemeteim, quod vulgo magnis etiam A 99, Oppidi Semendrig diversa nomina : Georgii de- 


a viris memori proditur. Quippe A436 bimuli 
apud Turcos círcumcidi non. solent, Εἰ tradunt 
Annales, Muchemeteni natum anno Mahumetauo 
833, cirenmeisum anuo841, unte. colligitur, octen- 
nem fuisse, cum circumcideretur. Adde testimonia 
Grizcorum, Chalcocondylis et Spandugini ;. quo- 
rum ille Georgii despot:e filiam, Muchemetis no- 
veream expresse vocat : hic vero Mucatem ex Maria 
despina nullam suscepisse soholem disertis iti- 
dem verbis tradit. Habes eiiam initio declarationis 
hujus, prima statim nota, de boc quadam a nobis 
exposita. 
97. Burns, Baras, Cibura. 


Castrum (hoe nomine civitates etiam Turci 


apotæ Serviorum varii casus. 


Quod oppidum Serviæ, non procul a Belgrado δὰ 
ripam Danubii situm, Semender Turcis appellatur, 
aut Semendre, diversis est nominatum vocabulis 
ab historiarum scriptoribus. Synderoviam vocat 
Bonfinius, Spenderoben et Spenderoviam Laoni- 
cus, Simandriam Basbequius, Jovius Samandriau, 
Smendrovum Spanduginus : ex quo Laonici Spen- 
deroben arbitror equidem mutandam in Srende- 
roven. Ungaris est Zendrew aut. Sendrew, nomine 
a vulgo corrupto ex Sancto Andrea, cujus hoe eo- 
gnomen habet et aliud castellum in Ungaria supe- 
riori, quod hodieque nostri juris est. Serviana Se- 
mendria «Ive Sendrevie nunc sangiacatus est, Βυ- 


vocant) Buruz, in Anstolie tabula cborographica, B densi beglerbego subditus. Obsessa nunc a Marate, 


Paraz nominatur, et ad fluvium Madren collocatur, 
qui veteribus est Mzander. Olim Cibura dicebatur, 
"inde per aphzeresin Druuz fecere Barbari, quod ve- 
rum hujus nune oppidi nomen est, non Baraz. Græ- 
ci veteres Cibyren nominarunt, et allui ἃ Mzarn- 
dro flumine scripserunt. Leo Sapiens imperator 
hanc primo loco refert inter episcopatus Stauropo- 
litang metropoleos in Caria. 


98. Rilns ponendi primum in sacris edificiis lapidem. 


Inter alia, qua Graecorum imitatione Turcos fa- 
etitare solitos, aliquoties monuimus, hoc etiam 
refertor, quod bic narratur, Murastem novum temn- 
plum fladrianopoli couditurum, quadam die Vene- 
vis (quo Turci festum suum  hebdomadarium 
cclebrant) summo mane, primum templi lapidem 
manibus suis posuisse. Nam is quoque ritus a Græ- 
cis imperatoribus sd Turcos manavit, Recitabo 
duntaxat unum exemplum de omnium illustrissimo 
totius orbis sdiüicio templi Constautinopolitani 
sacra sancte Dei Sapiente, qui Christus est. Id 
quo conditum modo, quantis sumptibus, quot annis 
fuerit, expositum a Grsecis est libello quodam 
manu exarato. Leguutur autem iu eo qusedam huc 
pertinentia de Justiniano Augusto, tanti operis au- 
ctore, qux Latinis verbis fere totideu lectori dabi- 
mus. Cum ponendo, inquit, fundamento princi- 
pium daret imperator, Eutychium patriarcham ad- 


vocavit, qui preces Ecclesize strueadz: causa cou- p 


cepit, lmperator autem inanibus ipse suis calcem 
testa prehendit, ac primus omnium in fundamen- 
tum projecit, et csetera. Quibus sane verbis, quo- 
nau modo primus lapis in structuris talibus poni 
soleat, declaratur. Nam cum maxima fundamentis 
ejusmodi saxa suntadhibenda, qua vix plures 
operarii simul, nedum unus aliquis princeps, loco 
movere possunt; amplissimus scilicet lapis ipso 
presente, manuque nonnibil admovente, ad in- 
choandum opus ab his suo loco ponitur : cui deinde 
primus imperator, 3ut princeps auctor ædiſicii, 
calcem injicit: atque ita. struendo ædiſicio princi - 
pium dedisse intclligitur. 


defendebatur 4 Georgii despota majoribus natu 
liliis, Stephano (qui per errorem ἃ Laonico junior 
creditus fuit) et Georgio, sicut att Bonfiaias. Lao- 
nicus enim in eo quoque fallitur, quod Stephaneum 
id temporis in castris ad Semendriam Muratzis 
fuisse scripsit, obsessumque duntaxat. Georgium, 
tandem fecisse deditionem. Quippe fratres. ambo 
deditione facta Muratis in potestatem venerunt, et 
camdem sustinuere pœnam, oculis adhibito ean- 
denti ferro visu spoliati propterea, quod pstrem 
instigasse filij ad defectionem putarentur. [9 aatem 
cum filio minimo natu Lazaro profugerat ad Alber- 
tum Il imperatorem Austriacum, et Ungeriz Bobe- 
misque regem, Sigismundi Augusti generum et 
successorem, ut ab eo contra Muratis vires auxilia 
postularet : quse quidem impetrata fuere, sed nibi- 
lominus succursum tardius, et interim dedita Murau 
Seimendria. Quapropter Georgius cum Lazaro &lio 
suisque tliesauris, qui ducatorum quinquies cente- 
na millia continebant, ad Ragusæos se recepit, et 
ibidem in exsilio privatus aliquandiu vizit, Sed cum 
Murates non desineret agere cum Raguszis, ut ipsi 
dederetur, quo quidem nomine maxima quaeque 
Raguszis offerebat ac pollicebatur : przmonitus ab 
eis despota, cum thesauris aJ Alberti successorem 
Viadislaum Polonum, Ungariz regem se coutulit, 
ejusque tandem ope restitutus in integrum fuit, uli 
deinceps suo loco dicetur. 
4317 100. Aiba Greca, Belgradum Chriesch. Per- 
mulatio Georgii despotg cum Alberto 
11 Augusto, nomine Delgradi. 

llujos etiam urbis varia nomina sunt, Alba 
γι, Nandor alba, Beligrada numero multitu- 
dinis Cedrino, Belgradum, quod Serviorum lingua 
significat 'arcem alb.m (Potoni Bialogrod dice- 
rent), Geufrzus denique Crieseh etiam dici vult, 
quod mutilauun est ex integro nomine Germa- 
nico, Gricchiseh Weissenburg, id est, arx alba 
Graca. Priscis Taurunum fuit, uti Dushequiusg ex 
antiquis nuiismatibus recte docet. Propagnav 
eam hoc tempore contra vim Muratis Joaunes 
Auranes. Obsidionem, qua septem mensibus du- 
ravit, decadis secunda libro quarto descripsit 


801 


PANDECTE HIST TURCIC. 802 


Monfinius. Erat tunc in Ungarorum potestate A scach Techinas : εἰ idém Bagtamas eidem, qui 


Belgradum, quorum vex. Albertus Austriacus caut 
munitionem a Georgio despota Serviorum jure 
donationis, ul Lazius, lege permutationis, ut alii 
scripserunt, consecutus fuerat. In. Austriacis genea- 
logiis Lazianis hzc legimus : Alberto secundo vix 
regni gubernacula iugresso, Amurates Serviz 
despotain adortus, Albam Graecam ai confluentes 
Danubii et Savi positam, natura et opere munitam, 
obsidione cingere cogitabat, owni genero appa- 
ratus lerra et aqua iustructus. Quam vim ac po- 
tentiam hostis despota considerans, quo in ceteris 
tuendis auxilio sibi rex Albertus esset, munimen- 
tum illul ei donavit. Ab hoc lluniades illi loco 
przlicitur, ob ejus singulare momentuin ὁ quippe 
qui ad trium fluminum confluentes situs, Savo in 
haliam, istro in. Austriam atque Germaniau, 
Tioisco denique in Transsylvaniawm, Poloniam et 
Moraviam, hosti potentissimo, viam  ostentaret. 
Adventu Alberti cum copiis, Albae obsidio solvitur. 
Hactenus Laziana, qua errore nou carent, cum do- 
winationem — intervenisse, non 
tradunt. Audiamus εἰ Laonicum . Erat, iuquit, 
huic io. Pannonia nou contemnenda regio , cuin 
urbibus mulis et opulenti& , quas permutatione 
facia cum Sigismundo, pro Belgrado Eleazarus acce 
perat. Hec enim urbs mire placebat regi, ut oppor- 
tuna, propter portus commoditatem. Quippe Belgra- 
duin duobus cireumfluitur fluviis. Ab uno Ister, ab 
altero latere Savus fluit, qui istic in Istrum effuu- 
ditur. Ergo Lazius ex Chalcocondyle corrigendus, 
ut permutationem factam sciamus, non donationem, 
sc vicissim Chalcocondyles emendaudus ex Lazio, 
pro Sigismundo ut Albertus, pro Eleazaro Georgius 
peuatur, Bon(ünius etiam ipsa loca recenset, quæ 
pro Belgrado hac permutatione Georgius acceperit : 
castella nimirum hac, Zalonkemen (Salankemen 
vocabant nostri comites ; situm est supra Belgradum, 
ad ripam Danubii, e regione ipsius ostii Tibisci, qui 
se in Danubium hic exonerat), Bechieu, Kelpen (Un- 
gari Kerpen dicunt), Vilagosuarum, Tocaiuin, Mon- 
cachum (Ungari Muncazium nominant), Thaalliam, 
Regesum : oppida vero hzc, Zathimarum, Bezet- 
mem, Debrezen, Thurum, Varsanum, et alia. 
401. Nova, Novogrod. 

Quz Turcis et Croatis Nove dicitur, arcis nova 
significationem habet, in Servis finibus sita. Nunc 
ibidem sangiacus est Turcicus, |Budensi subjectus 
beglerbego, cum nomine Novogrodensis. Primus 
hauc Murates cepit, sed Christiani recuperaruut : 
et sub Mucbemete secundo rursus. eam auiserunt: 
in cujus vita de hac quadam adjiciemus alia, 
eapite notarum 132. 

409. Scach Abedin bassa, Sabalines. 

Qui a Turcis hi: nominatus scach Abedin, 
ftlis Listoricis Sciabadin, ex Bonfinio, Chalco- 
condyli Sabatines eunuchus est, quasi Sa. Badines. 
Sic Busbequio Sagtamas Persaruu rez est, qui. α΄ 
mobis et ipsis dicitur scach Tamas, vel re 


permutationem , 


nobis Beg Tamas, vcl Tecbmas beg, id est, do- 
minus vel princeps Tecbmas. Sic et Tzanisa Philippo 
Bergomati est scach Tzanovum. Edzis περὶ natales 
ad illum Edzem begum refero, qui sub. Urchune 
Soleimani Urchanis filio militavit: et propterea 
begos los Edzeos ipsis etiam Eurenosiis, et aliis 
nobilioribus Turcorum fainiliis, secundum Osma- 
Didas, praferendos puto. 

105. Mesid beg. interfectus, Pannodacia , Ardelium, 


Erdel, seu Ertel, Tosibiuium , 
Laonici Cudunidas. 


Narrant annales Turcici, mandato Muratis Me- 
sitem begum per Valachiam in Ungariam cum 
exercitu penetrasse, sed omnibus ibi cum copiis 


B fuisse casum. Hie primum notabit lector, Mesitem 


Laonico dici Mezetem, Europe prsfectum, hoc 
est, Romania beglerbegum, Bonünio Mezethum. 
Valachiæ vero nomine, Transalpiuam lic. in- 
telligi, auctore Bonlünio, de qua superius nu- 
mero 7] dictuin. Quod autem jussum referant Mc- 
sitem ingredi Ungariam, accipiendum de Transsyl- 
vania : quam hoc loco, sicut alibi quoque, Panno- 
daciam Lasonicus ἃ Pannonibus sive Puonibus et 
Dacis, qu: Valachi gemini sunt, a quibus Trens- 
sylvania circumdatur, appellat. ldem mox subjicit 
hzc verba : Pannodaciz regio Ardelium nominatur. 
Addit etiam , metropolim hujus esse Tosibinium : 
qu» £38 vox quomodo ab interprete corrupta si! 
ex Cibinio, quod nunc msnet apud Ungaros no- 
men, et Germanis est Hermestadium, supra capite 
nolarum 12 docuimus. Et sunt profecio corrupta 
mirifice in edito Laonico vocabula propria. Quis 
Cudunidam cogitaret esse Cullonidem, nisi valdc 
peritus eorum temporum historize ? Bartholommus 
is certe Cullionus erat, nobilis dux Bergowas : 
cujus ctiam gentiles si natos quis dicat ex familia 
de Collisionibus , quis divinsre moz possel, hos 
ortos familia nobilium Bergowatum, quibus nomen 
sit a Collionibus ? lta nimirum corrupta vox le- 
gitur in vita Karuli quarti. Augusti, quam Reinec- 
cius noster publicavit. Ad annalium nostrorum se- 
riem ut redeamus, erst. id temporis Ardelii regio 
(uunc Ungaris Ertel dicitur ) Jango Chonisti com- 


D missa creditaque, sicut Laonicus ait: id esi, 


Joanni Huniadi, longe illustrissimo duci, Matthia 

regis Ungariz patri : quem Gevírzus Jaucum Ba- 

num appellat, vocabulis infra declarandis. Hic Mesi. 

tem Romaniz beglerbeguin , auctore Bonfinio, eum 

viginti millibus Turcorum fudit, czcidit, interemit. 
404. Sophie, Tibisca, Scopia, Sardacia, Sardica, 

Triaditsa. 
Satis notum est Sopbis nomer- 

magni et populosi, Bat 

tum. [bi diem "6" 

marginess 

ve 


M Balearie 


803 


JOANNIS LEUNCLAVII 


δϑὲ 


rius Niger Sophiam veteribus appellatam putat Ti- Δ rupte Carambum vocat, Laonicus Chasanem , sicut 


biscam. Bouflnius ait, urbem a templo, quod ma- 
gni&co sumptu Justinianus exetruxerit, uomen acce- 
pisse. Atqui nullum hic templum tale ve! olim fuit, 
vel hodie saltim ex aliquibus ruinis agnosci po- 
test , el a templo Constantinopolitano, quod Ju- 
stiniauus Sancue Sophie sive Dei Sapientiae nowine 
spleudidissimuim €undidit, hoc oppidum, quatuor- 
decim vel quindecim dierum itinere dissitum a 
Constantinopoli, vocatum fuisse, quis credat? ldeu 
addit,-Sardaciam hane olim fuisse dictam, a Sardis 
et Dacis , hoc est, a gentibus loagissimo terrarum 
spatio et ipso quoque mari discreus. Subjicit 
deiude, celebratam ibi [fuisse quondam synodum 


et Turci : quod verum ei nomen luisse crediderim, 
et alterum cognomen, a nigredine : sicut et aliud 
Celepini cognomen eidem tril;uit Bonfinius a nobi- 
litate, Turci tradunt, Romavniz sive Graeciae begler- 
begum hunc fuisse, Laonicus Europz ducem, quod 
idem est. Bonfinius vero Natoliz facit beglerbegum, 
et copias buc e Natolia traduxisse meuorat, quod 
vero non (it simile. Nam ut nibil de consensu ho- 
rum annalium cum Laonico dicam, sane credibilius 
est, hune Gracie vel Europe beglerhbegum 439 
fuisse, qui occiso 3b Huniade scecho Abedini Ro- 
manis beglerbego successerit, et e propinquo cum 
Europs copiis bosti occurrerit: cum Anatoiiz be- 


Sardaciensom vel Sardaicensem. Hinc vero tandem B glerbegus ab bisce regionibus longius remotus es- 


intelligitur, de Sardica loqui Bonfinium, ubi Sardi- 
censis babita synodus fuit, sub imperio filiorum 
Cous!antini Magei. Ea vero non hic quzrenda, ncc 
hodie Sophia dicitur, sed Triaditza : quod ei nomen 
etiam setate sua fuisse, Glycas noster acripsit. 


105. Scachi Abedinis expeditio infeliz. Jaucus Turces 
cadit. 


Cum hic dicatur ablegatus fuisse beg!erbegus 
Romaniz, hoc est Europe , scachus Abedines, cum 
universis Romanis copiis, οἱ acanziis, εἰ geni- 
ziris. baud dubie magnus illi a Murate datus fuit 
exercitus, quem Bonlinius æstimatum fuisse scri- 
hit octoginta Turcorum millibus: quod equidem 
anualium verba considerans, vero consentaueuti 


puto : quamvis adjiciat Bonfipius, id non facile C 


tidem admittere, Cæsorum certe numerus ei dem 
facere debebat, cum fateatur triginta Turcorum 
millia fuisse tunc interfecta, capta quinque millia. 
Expeditioni causam prebuit tum Mesitis baſstæ ca- 
lamitas, paulo ante cum suis ad internecionem de- 
lei ; tum utriusque Valacbiz defectio, quie auctore 
Joanne Huniade, Turcorum a (de discesserat. 
liunc enim anoales intelligunt Jauci nomine, quo 
gentibus iliis Joannes dicitur. Laonicus (ut indi- 
catum) Jangum Choniatem, Spanduginus recte 
Jancum Vaivodam appellat , vidclicet Erdelii sive. 
Tramssylvanie , Geuirzus Jancum | Danum : de 
quibus officiorum ac dignitatum iu Ungarie reguo 
precipuaruw uominibus, partiin capite notarum 71 
diximus, partim infra dicturi sumus. 

106. Vladislai regis Ungarie prima contra Turcos 
expeditio, 

Ante omnia declaremus hie positarum in anna- 
libus persouarum aliquot nomina. Rex Ungarorum 
expediti onis hujus auctor Vladislaus erat ex Polo- 
ui» reguw Jagelloniz stirpis familia : quem Ungari 
plerique deserto Ladislao Austriaco Alberti secuudi 
Augusti posihumo re; ni administrationi prefecerant. 
Jaucus qui uominatur, Joanaes est Hluniades, Laza- 
robli, sive fllius Lazari, Servis despota Georgius, 
Gr:ecis et nostris Stephani filius, Lazari uepos. Casan 
vel Casan lassa Turcis seribitar, quem Geufraeus Ca- 
Fambeguu nominal, et nigrum domiuum sive ducem 
luterprcetatur : Philippus Callius»clus magis cor- 


δεῖ, nec cum exercitu tam facili momento porset 
Hellespontum transmittere : ut interim taceam, 
quantum periculi rebus Anatolis creaturus fuisset 
beglerbegi discessus in Eoropam, aecdum ab Os- 
manidis oppressa Caramani, hostis perpetui, et 
aliorum poteutia. Quod casus fuisse cum svis Ca- 
sanes in annalibus legitur, non sic accipiendum, 
ac si fuerit. interfectus. Tradunt enim scriptores 
historiarum magno consensu (praesertim Bonfinius 
et Callimschus, qui aut tunc, aut non multo post 
vixlt, et Polonise regibus, Joauai presertim Alberto, 
familiaris fuit), lunc bassam aon occisum (uisse, 
sed captum. 


107. Clieure Islading, Sleditsa, priscis Osmus 
fluvius. Capi Derbent. 


Clisuras dixi, nomine Graecis historiis noto, vias 
sive transitus angustos adinodum, per ioca mon- 
tuosa, qua Latiuis olim furez nominabantur et 
fauces. Sic Justiniano Rinotmito Cedrinus ; in re- 
ditu ejus obsederant Bulgari vias ἰδ angusto cliso- 
Fa. Exposuit εἰ rastituit alicubi voce — Cujacius, 
jureco^sultus clarissimus, derivatam a verbo Græco. 
quod occludendi significationem habet. laladiuas 
vero clisuras bic intelligunt Turci, quz in Thra- 
ciau ex Dulz;aria profecturis in Ha mo monte oc- 
currunt eo loco, quo pervus amnis Sladitza subter 
clisuras οἱ labitur. Nam uti Boufinius scripsit, 
a Seplia duplex iter est ad áuperandum Tlaeuum 
in Tlracism et Macedoniam euntibus. Unus ad.tus 
4 Trajano plerisque putatur factus, ubi adhucqua- 
draio lapide porta maxima spectatur. Alter ad 
parvum est ainuem, quem Sladiizau Bulgari. vo- 
eaut. Prius iter. nos tenebamus, in quo portau 
illam reperimus, ad pagum Hulgaricum sitam. Et 
locum huuc Turci comites nostri nominabant Capi 
Derbeut, hoc est, portam faucium vel angustiarun. 
Alter aditus est ille, de quo hic sgimus, et. quem 
lsladinum annales vocant, a Sladitza fluviolo. Ce- 
drinus hic amnein. Osmum ponit, quem arbitror 
esse Sladitzam. Locus est in vita Constantiui. Mo- 
nomachi sivc. Gladiatoris. Basilizz nomen apud 
Laouicum, in expositione cladis hujus Turcorum, 
vitiose scriptum vix dubito ; licet non ignorem 
wee Gostrenw, Üasilüzcu novo vocabulo nuae 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


806 


um dici; eujus opinionis penes ipsum fides esto. Α cujus exitu plerique viri sapientes male tune etiam 


Georgius despota cum Lararo filie. restitutus 
a Murate. 


zarogli, sive Lozarides, Georgius scilicet de- 
. post primam hanc expediudonem Viadislai 
, in gratiam rediisse cum Murate traditur hic 
inalibus, idem Laonico referente; sed addit 
luisse tune restitutum cum patre Georgio 
rum quoqae minoren uatu filium, cum tributi 
inis solvendi onere, quod erat definitum 
dimidia redituum totius Serviani despotatus. 
ergo Cureus Silesiorum ehronographius refu- 
» Qui seripsit, Georgium post cladem Varnen- 
Amurat Fteconciliatum, sua recuperasse , 
δῖ, anno post lianc Vladislai victoriam tertio : 


ominabantur, Quippe Murates bona (ide. przestite- 
rat, quaecunque mutu:e pacis tabulis ad se perti- 
nentia continebantur, ct prestiturum se fuerat 
pollicitus, uihil minus fore veritus, quam ut Chri- 
stíianus rex, tante virtutis ac fidei, cum lluniade 
caterisque prsestantibus viris, tam infami perfidia 
scelere semet obstringeret, Sed enim lectorem ad 
eos quos dixi, Callimachum prasertim ac Bonfünium 
remitto. 
141. Matera, Sckuli, Nigeboli, Burwad. 

Pro Matera Callimachus et. Boutinius nominant 
Pezechium, pro Schulio Callimachus Sumium, 
Bonſinius Sunium, qua Sulio respondere arbitror 
molliori pronuntia'ione veriorique scriptura. Bon- 


omnino constet, ante Varnensem expeditionem B (ipio Macrapolis etiam recitatur, que Matera sit 


(tum ἃ Viadislao rege despotam ad belli con- 
uratem suscipiendi societatem, id nullo modo 
δ voluisse, regemque cum Huniade propterea 
eddidisse infestum. Capita pacis inter Vla- 
im et Muratem, post czesos sd [sladinas fau. 
urcos, apud Laonicum, Bonfinium et alios 
tur. 

409. Chelilis basse nomen corruptum. 
igimus de boc quaam numero notarum 99, 
'sum 91. Apud editum certe Laonicum tam 
helilis, quam patris lbraimis hic corrupta 
tur nomina. Sunt enim hac ejus verba : Po- 
im maximam tenebat Cuatites Priami filius, 


n Januis regis vir prudentior non erat. Primum ( 


; Chatites, mutandum in Chaliles, et Priamus 
simem vel Mpraimem $3 quibus litteris Mp 
i nostrum B conantur exprimere, sicuti cap. 
clum : prorsus ut Mpraimes sit Braim vel 
n. Geuſræus etiam nomen ejus corrupit, cui 
r bacha scribitur, et Haly bacha, pro Chalil 
belil bassa. Laonico saue Chaliles, et Alies, 
lalies (qui Turcis Ali), diversa nomina sunt. 
Eapeditio secunda Vladislai regis, pos! violatas 
decennales inducias. 
1888 expedit.oui3 secundæ Vladislai regis an- 
hi Turcorum δον e»posuerunt, sed apud 
0s, Laouicaim, Calliinachum, Boufinium, plene 
yemoratas legimus. Tradunt enit, Eugenium 


necne videant alii. Vi quidem capta fuisse Pezechium 
et Sulium, anuales innuuut, Callimachus et. Bun- 
flnius affirmant ; cumque neminis vits parceretur, 
interlecta Turcorum ibidem quinque millia periisse, 
Nigebolim supra diximus capite notarum 51 Turcis 
esse dictam, quain nos vocamus Nicopolim. Buru- 
vadam annales occupatam prasidium accepisse 
narrant. Ergo ills spoute se dedidit, nec vastata 
fuit. Unde colligitur a Turcis Buruvadam vocari, 
quam Callimachus Tavarnam, Boufinius Cavarnam 
dixit. Hanc enim ultro deditionem fecisse comme- 
morant, exemplo Pezechii Suliique territaw. 

112. Diverse de altera Muraiis in Europam transje- 

ctione cum esercitu opiniones. 

Diximus supra, numero notarum 89, Muratem 
bello contra Mustapham  supposititium fratrem, 
Geuuensium quorumdam opera, numerato liis ma- 
ximo pretio, traus Hellespontum pervenisse cum 
copiis : idque verum esse, testimonio Laonici do- 
cuimus. A quibus autem hoc bello contra Vladis- 
laum Ungariz regem, Muratis exercitus in. Euro- 
pau transvectus fuerit, equidem  liactenus intelli- 
gere non potui. Non ausos id tunc facere Genuen- 
ses, facile erediderim, propter ltalie totius cou- 
seusum : quz maxima Turcorum ex Europa pel- 
lendorum ac radicitus exstirpandorum spe conce- 
pis, classem ad angustias Hellesponti miserat : 
qua fatentur. ipsi Turcorum annales jmpeditum 


um pontificem, ubi decennales Murateim in- D fuisse Muratew, quominus in Europam transjicere 


i8 cutu. Viadisl20 rege pactum accepisset ; tan- 
pera Juliani cardivalis Cusarini legati a Ja- 
apud juvenem et avidum. glorie regem, ad- 
pibus interim magnis viris, qui religionem 
ac feeris, intervenientibus sanctissimis ju- 
andi 4 vinculis icti, minime violandau 
erent, perficere potuisse ; Laudem ut. aucto- 
pontificia rescissis induciarum pactis, arua 
a Muratein. rursus capienda  decerneretur. 
t euim poutifex, inita cum infidelibus pa- 
non consulta prius apostolica »cde ratum lia 
iom posse ; prasertiuu quod ea. videretur. ju 
sem ac detrimecutum rceipubl;.cee | Christiana 
Sic redintegratum teincce fuit. bellum, ἐς 


cum suis per Hellespontum posset. Nec dissimu- 
laturus tanti sceleris auctores erat. cardinalis 
Florentinus, lialicæ classis pretectus :: siquidem 
illius affines esse culpe  Genucnses. euinstitisset : 
minus eis parsurus Eugenius, papa Venetus, exi- 
tiali Genuatibes odio cum aliis Venetis infestus. 
Duntaxat it litteris sui», quarum BonGuius weminit, 
Muratem — cardiualis scribit. elusis astu. vel ]ai- 
gitione speculatoribus ad Calliopolim tranjecisse. 
Qua verba quouam modo cum verbis annalium 
concilisnda sint, aut aliter. iutelligi possint, quam 
cum ipsius cardinalis igauminia, negligentiz semet 
aryueutis, equidem noa video. Car enim lialic.æ 
classi prafectus νυ Wytt Ne, ὉΝΑΚΟΛΌΝΔ, τὰς 


807 
ad Calliopolim, vel alium Hellespenti tocum 
transjiceret? cur iuse culpam tacite confert? cur 
oscitantiz semetipsum accusat ?:Ait enim, ad Cal- 
liopolim trausinisisse Muratem, a quo transjectu 
ipse Muratem arcere jussus fuerat. Ex adverso 
scribunt Turci, classeiu Liaglicam in tempore Cal- 
liopolim appulisse, Muraiemque prapediisse, quo- 
minus illic transmittere potuerit. Audiawus et 
Laonicum, qui per otium trajecisse Muratem nar- 
ra!, cuin adverso vento diebus aliquot duraute, im- 
pedirentur Itali, quominus ex Propontide in MHel- 
lespontum contra Muratem venire possent. Interea 
vero Muratein ad turrim sacram, quz in. Asiatico 
littore sita sit ad angustissimum in Propontide lo- 
cum, trausnisisae. Excusat bic quoque cardinalem 
classis praefectum, et ubi transjecerit, sua quidem 
opinione, Murates, indicat, nisi quod per errorem 
scribit interpres, laetum hoc ad angustissimum in 
Propontide locum : pro quo, ia Hellesponto, dice- 
re debebat, Bosphorus enim angustias babet, com- 
modas ad transjiciendum ; Propontis vero nuilas, 
nísi qua in ZEgaum mere per Hellespontum eruin- 
pens, a Calliopoli usque ad arces, quas Dardanel- 
los vocant, spatio viginti septem milliarium, in ar- 
tum cogitur, ut antea capite notarum 24 diximus. 
In hac ergo nartationum diversitate nihil invenio 
probabilius, quam quod annalibus his memoriæ 
proditur : Muratem scilicet ab Italis impeditum ad 
Calliopolim, ea relicta, sursum (pon deorsum, ubi 


situm erat illud Dianz fanum vel hieron, quod C 


male turrim sacram reddidit interpres) cum. exer- 
citu per B.thyuiam profectum, e regione illius loci, 
quo loco nuuc arclà nova süiuctura ceruatur, 
mercatorum navigiis in Romaniam sive Thracia 
wansjecisse. Nam line manifesto paret, eum nec 
ad Callicpolim, nec ad Dardanellos, nec ad ullas 
alias Hellesponti 4. ὃ  angustiss transvectum : 
sed aupra Constantinopolim, versus pontum Euxi- 
num, in ea Bospori parte, qua is artissimus cst 
inter Asiam et Europam, et ubi propterea nova 
arccm (Neocasirou. Graci vocant, ut paulo post 
dicetur capite 128, ad. unum supra Constantinopo- 
lim nilliare Germanicum) Muratis filius Muchemce- 
tes exstruxit, ut hic ex. Asia in Europam, vel vi- 


cissim ex Europa in Asiam transjectu facili ac brevi, D 


quoties libuisset, nemine probibente, cum exer- 
citu posset transmittere. Quidquid dicat Laonicus, 
quidquid scripsisse cardinalem, male fortassis ab 
exploratoribus instructum, Bonfinius asserat, ha:c 
polius ego vera pulo. 
413. Varna, Siaguum Varnense, Caliacra. 

Civiias est ad. Pontu n. Euxinum Varna, quam 
Ortelius Odessum priscis, vel Odyssum dictam 
tradit, alii. Dionysopolim faciunt. Anchialus esse 
de Curei sententia nequit, cum ea superstes Achelo 
nunc dicatur, nomine non admodum recenti, Nam 
εἰ Cedriuo Acheloum vocatur, ΟἹ apud. Symeonem 
magistriin. olliciorum ic historia necdum — edita 


JOANNIS LEUNCI.AVII 
ille A Achelo. Barnam seribunt. Chalcoecondylis. inter- 


305 


pretes, et spud Cedrinuin tum Barnam, tum Bar- 
nas uumero multitudinis, doctissimus Xylander, 
nobis, dum viveret, amicissimus. Ad Varnas, ait 
Cedrinus, castra Bulgari posuerunt. lteni, Catacalo 
(inquit Cedrinus) sitarum ad Istrum urbium loco- 
ruumque praeses, cum Bossis occurrisset juxta littus 
Varnæ, quam ita vocant, manuimque conscruisset, 
eos in fugam egit. lic littoris Varnensis fit meo- 
tio, Callimachus etiam sinum maiis et stagnum, 
Boufinius paludem nominat. [fac pactionibus regi 
Viadislao dedita [uit, ut scripsit Launicas : Calia- 
cra vero vi capta, cujus hic in annalibus nula 
mentio. Bonüinins tamen cau silentie non prater- 
üt, el male Callacrium scrlpsit : nomen hoc 
addens oppido datum, a Gallis ἐσ Asia, re infeli- 
citer gesta, reversis : ut Callacrium quasi Galla- 
crium diceretur. Atqui Caliacra signilicat Grzcis 
bonum vel elegaus promontorium. Mario Nigro, 
hodiernam Gracorum pronuntiationem — secuto , 
Chaliacra vocatur. 


114. Pugna Varnensis, Cara Michail. 


lloc praelio Vladislaus rex pugnasse dicitnr ab 
uno latere, vel secundum Laonicum, in dextro 
corun : Cara sive Niger Michael in sinistro, de quo 
t2:!en aliud praeterea nihil memorie proditum 
reperio. Bon(iuius eadem de Nigro Michaele com- 
wenorat, ac diserte profitetur, ex Turcorum se 
narrationibus illa repetere, ne verbulo quidem 
attiugeus, quis fuerit iste Michael. Laonicus ait, 
Dacos in sinistro curasse cornu, quibus fortasse 
Michael Ziiagius prseerat, cujus sororem Huniades 
habehat in. matrimonio, Equidem alium divinare 
Michaelein, id tewporis apud Ungaros celebrem, 
non possum. ) 


115. Laonici locus emendatus et expositus. Chaosilar, 
Vitesi. 

In primo conflictu czesus fuisse refertur ex parte 
Muratis Anatolis  beglerbegus. Hanc interempti 
Anatoliz beglerbegi yloriam Laonicus | Huniadi, 
fortissimo duci, tribuit. Ifoc autem loco facturum 
me pretium opere spero, si verba quaedam L o- 
nici partim corrupta, partim obscura, restituero 
et illustravero. £a vero tain apud Latinum, quam 
Gallicum | interpretem, bujusinodi sunt : Joannes 
Cloniates habens Phazen, id est eos qui Ditaxides 
vocantur, ibat in Asix ducem. Opinor aliis bec 
legentibus idem occidere, quod initio mihl conti- 
gisse memini. Nimirum monstrum quoddam arbi- 
webar esse P'azen, ex quo uno mox plures ne- 
scio qui Ditaxides, velut ex equo Trojano prodie- 
rint. (Ne diutius avidum lectoris auimum detineam, 
dico sic ista legenda : Joanues Choniates liabens 
secum Chazes, id est eos qui Viteziles vocantur, 
ibat iu Asiz ducem. Qua verba lector ut intelligat, 
Turcis Chazi norit significare strenuum militem, 
qua vox numero multitudinis Chazilar eis effertur, 


legitur, Anchialum recentiori vocabulo nowiuar υτδῶν Cuores, Voc est, strenui. milites. — lidem 


809 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


810 


vero lingua Ungarica dicuntur Vitez, ut Germa- A velit : Turci vero Chezereu nominent. (uod prius 


nica Ritersleut, Ex hoc autem. Viz. Chalcocon- 
dyles more Grzeco formavit Vitezides. Hoc modo 
nihil in Laonici verbis obscuri restat. Gallicus 
interpres Ungaricsrum rerum imperitus, olio loco 
Bitezides cum Ilussaris confuudit, qui levis apud 
Ungaros armaturae sunt equites. Solent autem 
hujusmodi Chazilari οἱ Vitezi tam spud Turcos, 
quam Ungaros, babere certas quasdam notas, 
quibus ipsi pras czeteris militibus conspicui sunt : 
et in primis tot gestant ardearum in capite penuas, 
quot hostes vel in praeliis, vel duellis, que utrique 
geuti frequentissima sunt, occiderunt. His ergo 
militibus strenuia stipatus Huuiades, Anatolie 
beglerbegua invasit, et cum suis occidit. 

416. Precibus Muratis mutata. yrelii facies, Inau- 

ditum pigxus fidei causa. Murati datum. 

Non ἃ Turcis tantuuimnodo wemorie proditum 
est, coustitutum in maximo discrimine Muratewm 
auxiliem coelitus implorasse, verum etiam ab 
historicis Christianis idem relatum in litteras, 
quorum aliqui rem non temere silentio preetereun- 
daw produnt. Quippe commemorant , poscente 
Morate certum aliquod ἃ Vladislao rcge pacis in- 
violabiliter observaundz documentum , profano 
MAMA quorumdam cousilio traditam ei fuisse hos- 
tiam, ecclesiastico ritu consecratam : ne scilicet 
vllo modo de fidc voluntateque regis, accepto tam 
s3ugusto pignore, dubitaret. Postea vero perturba- 


attinet, potius equidem Turcis habeudam fidei 
arbitror, ut ex procerum numero fuisse credatur, 
qui Elpiorum familia natus erat. Hanc enim initio 
declarationis liujus videri eandem esse cum Ogu- 
zia, inonuimus. [s ergo regi caput amputavit, cum 
alius quidam ex Azeporum sive peditum numero, 
incisis equi regii tendinibus, eum cum ipso rege 
huwi prosiravisset, ut Turci referunt. [n nomine 
non imagua diversitas est, nisi quod Laonicus vulgo 
notum et mutilatum posuit. Quippe Clieser elegan- 
tius apud Turcos loquentibus idem est cam co 
qui a vulgo pronuntiatur. Cheter, ex quo Clieteris 
uomen Laonicus sub (inem octavi libri fecit : liic 
Therizem mutilate scripsit, pro Cheterize. De ijso 


B viadislai regis amputato capite quid factum postea 


fuerit, pancis Thomas Ebeudorfus in Austriacis 
suis exposuit. «Caput, iuquit, Viadislai, cum aruis, 
et dextra, fertur pro jocalibus (id est, cimeliorum 
luco) regi Tatarorum oblatum.» Nimirum in vindi- 
ctam perfidiz dextra quoque mortuo przcisa fuit, 
qua (dein dederat. 

118. [nteremptorum. | utrinque prelio Varnensi nu- 

merus variat. 

Dies ille quo puguatum ad Varnam, traditur a 
nostris fuisse decimus mensis Novembris, anno 
4444. Gcu(rzeus undecimum statuit. Donfinius eæsa 
projidit Christianorum ad 10,0900, Turcorum ad 
$0,000. Nunerus militum, qui regls in. exercitu 


tis (ut dicium) induciis, cum ad arma deducta res (, fucrit, ἃ Bontinio positus plurimum discrepat ab 


esaet, ac prelio Varneusi casis in. utroque cornu 
Muratmis, ia. extremo res Turcorum discrimine 
veiSarentur : Muratem e sinu. prolata Christiano- 
rem hostia, el erectis ad ccelum oculis, iu bujus- 
modi quzdam prorupisse verba : Christe, si Deus 
es, ut Christiani tui de te perhibent, viudica per(i- 
diam tuorum, qui te mihi dedere pignori, nihilo- 
«que minus sdeo religiose sancitam pacem per 
suumum scelus violarunt. Quibus in hunc modum 
ab ipso prolatis ea scilicet eveuerint, qua tam ab 
hostibus, quam ἃ nostris recitantur. Philippus 
tamen Callimachus hanc rem tam secreto referre 
videtur actaa, nibil ut certi de tradito tali pignore 


vulgo constaret. 


417. Cheser, et Cheter beg, idem. Vladislao regi caput 
amputat. Elpiorum familia. 


Narraat Anuales ei qui Vladislao regi prostrato 
caput auputarit, ct Murati obtulerit, nomen fuisse 
Cheser beg, tumdemque natum ex /Elpia fuisse 
familia. Chalcocondyles autem scripsit, nomen 
peregrino, qui Murati caput interempti Paunonuu 
yegis attulerit fuisse Therizes : qui virtutis insigno 
premium ἃ rege consecutus sit. Hic inter se diversa 
duo recitari videmus. Primum est, peregrinum 
Laonico fuisse, qui caput regis attulerit, hoc est 
Azepum sive peditem stipendiariuum, pro quo be- 
guum poeuerunt Annalcs. Εἰ begorum nomine pro- 
ceres »pud Turcos appellantur. Alterum, nominis 
ipsius discrepantia, cumille Therizem dictum fuisse 

| ParROL. Gn. CL!X. 


eo quem Turci memoraut, Nam hi de 80000 luquun- 
tur, ille tantummodo de 16000. 


119. Chadum bassa, Semisse. aspri auctum geniza- 
rorum stipendium. 

Quem hic Annales uostri. Chadumem bassam 
vocant, Laonico Phatumes est, regize domus judex. 
lloc ideo du»i notandum, quia confirmat id quod 
paulo ante scripsi numero 115, Phazen alibi inu- 
tandum in Chazes, ut bic Phatumes in Clatumes, 
quod idem est cum Chadumes. Id vero nomen 
Chadum vel Hladuu, costratum vel. eunuchum si- 
guilicat. Inde quod dicitur, adjecisse Muchemetem 
stipendio Genizarorum semissem aspri : ex. more 
Turcorum intelligi debet, qui 4 sultano suo diur- 
Das annonas accipiunt : non menstrua, nec anna 
s3laria, qua principes nostri dare solent. Causas 
revocali a bass:s ad gubernationem Muratis, Chal- 
cocondyles exposuit. 


4130. Moreas, Gereme, Tzaconia. 


Moreas, geuere masculo, dicitur a Graecis logie, 
qu2 Peloponnesus olim vocabatur. Nomen ipsuu, 
quod apud Damascenum Studitam reperitur, de- 
rivant Grxci nunc ab arbore moro, «quod toia re- 
gione scilicet arbor haec frequens sit. Hie. expugna- 
tam ἃ Murate Gereinen, excidioquo. datam, tra- 
duet Annales : quam arbitror esse veterem. Gere- 
niam Peloponnesi, quod oppidum — Ptolomaeus 
jn ea Peloponnesi gatte coco qw aes ὅλκλς 

SN 


811 


JOANNIS L.EUNCLAVIT 812 


batur olim, nunc Tzaconis, non Sacauia, sicut A supra de Nemcetsassiis capite 71 exposuia.us. Án aw- 


Ortelius prave scripsit. 
491. Jbenis seu Joannis ditio, Cotziacum, sive Getia, 
1scodar, Scodra Scutarium, Ischender beg. 
Annales hi ditionem Joannis vocant, quam Iba- 
nis regionem dixit Laonieus. Ivanem vero scri- 
bere debuit interpres. Etenim Servisuis Iwan, ut 
hodie Rossis quoque Joaunes vocatar.. Intelligitur 
autem Joannes Castiiotes. vel Castriotus, partis 
Albanis prinecps, pater Georgii. Castriotis, qui 
nominabatur a Turcis Ischender bey, id ert domi- 
nus Alexander, ex quo 4.8.8 Scanderbogum fece- 
runt alii, matnumque Alexaudrum non recte in- 
terpretati. sunt. Corruptius eumdem  Donfinius 
Sandorobechum appellavit. Laonicus Seenderem 
scripsit, qui puer in januas regis venorit, hoc est, 
ad Portam Osmanid: principis; et hoc. tempore 
Muratem ei bellum fecisse commemorat, Chalco- 
condsglis interpres hoc loco margini Calcioli no- 
metn ascripsit, pro nomine Castrioti, Cotziacum 
in hejus belli narratione, libro septimo Laouici, 
Getia vocatur : vicina Crue (Crojain nostri dicunt, 
de qua plura paulo post), quam post Getiam, licet 
frustra, Murates adortus fuit. Iscodarbeg Turcis 
est Scodrze dominus sive priuceps, videlicet hic 
ipse Georgius Castriotus, dequo dictum, Scodra 
vero Grzeis est integra voce Scularium. Plinius 
tamen alicubi Scodram voeat, et in. Novella Leo- 
nis Augusti de thronis etiam Scodarum episcopatus 


sub Dyribach:ns metropoli reperitur, qui sane noun C 


diversus est ab ejus civitatis episcopatu, cujus hic 
fit mentio. Fallitur Darietius , cum Turcis Scan- 
driam dici putat, quasi Alexandriam, Nam  Iscodar 
non ex Scaudria, nec Alexandria vocatur eis 
Scandria, sed Ischendrie. 
1993. Saxones in I[uniadis exercítu, Saaii, Sassii, 
Sasaia. 

Mirum alicui vidcatur, cur Annales mentionem 
Saxonum hic seorsum faciant, cum  statiui in ge- 
nere Germanorum nomen subjiciant, quo Saxo- 
nes etiam continertur. Ejus eximendi scrupuli causa 
dico, nun bic nostro in Germania Saxones intelligi ; 
sed Saxones Traussilvanizg vel Erdelii, vel Septeimn- 
castrensis in Ungaria regionis incolas, qui Sassios 
sive Saxones hodieque se profitentur, et a Ceculis, 
cjusdem regionis iucolis, tau lingua, quam aliis re- 
bus, omnibus differuut. llinc Bonfinius in Traussil- 
vania siue Saxobani:e meulionem facit, pagina 612 
postrema Francoturtensis editionis, quam Sambuco 
Dostro clarissimo deheinus : cujus equidem mortui 
immemoriam cuin benevolentia usurpo, et preter meri- 
lum a quodam excellentis ingenii doctrinzeque viro, 
nobis itidem amico, moz a morte paulo tactam incle- 
mentius, doleo. Et ibidera Sambucus margini no- 
men Saz, ad Saxobauiam ascripsit 2 quo signili- 
vare voluit, lauc ἃ Saziis sive. Sasziis sic dictam. 
Notum vero, Saxones a Germanis, quos superiores 
vocant, íta nominari : cum ipsi patriam suam Sas- 
siam, scque Sassios indigitent, llis conjunge, que 


tem victi Saxones nostria harulo magno Augusto, 
quemadmodum in Flandriau, sic etiam in hæe Er- 
delii loca translati fuerint, quod aliquibus persus- 
sum video : uon hujus est loci, prolixius discetere 
Mihi quidem vix vero flt simile, qui sciams uno sz- 
culo Saxones ante Karulum magnum in Paanonis 
cum Ipsis fuisse civibus suis Longobardis ; ut emit. 
làm alia, quz sane plurima possent in medium at- 
ferri. Copise nostrorum, quas Turci maximas fuisse 
dicunt, hominu viginti duo millia continebant : 
prater Valachos tamen, uti Boafinius meminit. 
195. Valachi a Turcis cesi, justo judicio visdicatum 
ἐπ trens(ngas. 
Αἰ Annaies, caesos a limitotrophis aliquot 


B proceribus Turcicis fuisse Valachos snte commis- 


sum in planitio Cosovana prslium. Chalcocon- 
dyles vero tradit, Valachos ab Ungaris et caeteris 
Christianis ad Muratem sub ipsam defecisse Coso- 
vanam dimicationem : deque sententia Muratis ar- 
ma ponere jussos, in exercitus utriusque conspeetu, 
sumnià cum oimnium . admiratione, ceu perüdos 
transfugas ac desertores, trucidatos fuisse. Qaod 
equidem exeu;plum singularis in Murate scveritatis 
ac justitiz, prateritum ἃ Turcis esse silentio, non 
abs re wiror. 

494. Annus prelii Cosovani, numerus ui ca 
sorum. Au Morave flavius idem cum Sehitnisa. 
Notsvimus in margine libri anuum Mahometanum 

8553. quo pugnatum in Cosovana planitie, respen- 

dere Christiano 1448 : quo Bonfinius etiam ditnica- 

tum scripsit. ldem addit, periisse continuis bisce 
couflictibus Turcorum ad trigiuta quatuor. millia, 

Curistianorum vero duntaxat octo millia, quemau- 

modum Murates ipse suis in litteris ad Corintbios 

fassus fuerit. Caeterum hoc loco praeterire silentio 
non possum, ime superius numero notarum 48 pol- 
licitum explicationem quastionis, an Schitniza 
fluvius idem sit cum Morava. Sic enim hunc cum 


'iucolis voco, qui Chalcocondylis interpreti Morabas 


scribitur. Cedrinus alicubi Moravem tam fluvium, 
quam castellum ad ejus ripau positum, non proeal 
a Beligradis, nominare videtur. Pervenit, inquit, 
usque ad Moravem et Belegrada, quz castra sant 


D Pannoniz, in Transistriana regione sita, et Crali 


Turciz vicina. Quibus verbis ultimis Crales Turcis 
signilicat Ungarise regem. Saepius enim repetit Ce- 
driaus, Unnos et Ungros dici Tureos. ldem hos in 
Pannonia Turcos occidentales discernit a positis in 
vicinia Persarum Turcis orientalibus. Et Turcia 
l'ersis hodieque dicuntur Mogores, quod nomen 
genti su: nunc eliam tribuunt Ungari, sicut Egin- 
hartus quoque Karuli Magni tempore scripsit, 
MMaMr Ugros vel Ungros et Magores eosdem essc. 
Nota vox Ungarorumn, Maggior mudra. Sed redea- 
mus ad Moravam. Geufrzus Moravam olim Mo- 
schum fuisse nominatum putat. Meminit autem 
Laonicus, sepultos fuissc Turcos, hoc praelio caesos, 
24 ripam Moravz luminis. Bonfinius vero proce- 


PANDECTE IUST. TURCIC. 


814 


Libidem sepultos, greg:irios. in profluentem A tes. bis obsedit, quo de nunc agimus : et cum cea 


izam conjectos. Hine parere videtur, idem 
lumen, Schitnizam et Moravam. Sed cum 
"ἢ recordari videar, comites nostros istie 
Moravaim nominasse ? restat ut concludamus, 
iizam bactenus conservato nomine, postquam 
ravæ miscuit, amisso priori vocabulo deinceps 
lurav:& nomine censeri, donec ita conjuuctus 
ie fluvius in Danuhium labatur. Memini vado 
ransire Moravam, magna mensium aliquot 
ite plurimum  deiminutis ejus aquis : sed nus- 

ab eis incolis Schitniza, ubique Morava no- 
atur, contra interpres Gallici opiniouem. 
Veris beg, Gergoni sive Chrysonicum, Anatolie 

moniana. 

men beglerbegi Rowaniz, qui Gergonim ar- 
el oppidum instaurare jussu Muratis debebat, 
es ipsi non expresserunt. Bonfinius autem 
it, huuc appellatum fuisse Frigibechum, quod 
| pronuntiatione tantumdem. valet, ac Frisi- 
l'urci Ferisi beg, aut Feris beg enuntiant. Re- 
ir enim superius 1416 begi cujusdam alterius 
n, initio vite Dajasitis primi, qui progressus 
opiis ad Danubium usque, primus istic Vidi- 
occupasse waditur. Oppidum Gergoni Turcis 
u, Boéfinius Clrysonicum nominat. Situm 
Roxiana sive ſtasciana Servianave regione, 
ravau fluvium. Anatoli:e inontana Turci vo- 
ioc loco, sicut alibi queque s»pius, montem 


»um, sive Calegerorum, in Bithyuia, prope c 


iem. Prusam : de quo dictum. antea, capite 
im 17. 


Jeligradum Albanie, Crua, Croa, Croce, Crajo, 
rincipum Crojanorum in Belgio (umilia. 

m cum superiori, ad Savi Danubiique couflu- 
sito Belgrado Servis, nomen habet boe. Al- 
vel Arbaniæ (sicut vulgus Grecorum vocat) 
'aduw, lioc est, arx alba. Quippe eonjuncta 
oppido arx est, 488 4 Valona, celeberrima 
etiam Epiri civitate (Leo imperator Aulo- 
veleres Aulonem dixerunt), unius itinere diei 
, Ceterum dissimulare uon debeo, nullam 
4 a Murate paulo ante mortem Beligradi 


onem reperiri, vel apud Martinum Barletium p adjecta est 


ensem, rerum a Scauderbego gestarum scrip- 
. vel apud Bonünium, vel Geufraum : sed 
um Croj:e duntaxat ab his exponi, quam prius 
c3pto Coiziaco sive Getia, quatuor ante lioc 
$ annis, iriito couatu tentaveral ; ut scripsit 
rus, qui Cruam nominat, urbem Albanorum 
riam. Novella Leonis Augusti, quam toties 
84, velut alteram quamdam imperii Cornstan- 
litani notitiam, numero multitudiuis Croas 
at, et larum episcopum Dyrrhbachiuo subjicit, 
"j nuinen est apud prztoreim Gracia nostrum. 
ius Crojam vocat, idque nomen. Epirotarunm 
fontem  signiticare dicit : quod intra muni- 
» Jugis aqux fontes siut. Primus hanc Mura- 


potiri secumda. oppugnatione non posset, in mor- 
bum lethalem prae indignatione laysus, rabidain 
exbalavit animam. Imitatus cst patrem persequen.lo 
Castriote, vexanilague Croja, Mucheinetes secundus 
filius : qui continuis munitionibus undique circun:- 
datam, et arctissiwe clausam, capere tamen uon po- 
tuit, Scanderbegus tandem sponte Venetis eam do- 
navit ante mortein, ne tanta reipublicae destituta 
presidio, Turcorum. in. wauus mex a morte de- 
(feusoris veniret. Obiter hoc adjicitor, ab hac Croja 
nomen tulisse nobilissimos Belgii proceres Croja- 
nos, qui Crojam aliquando possedisse traduntur : 
sicut in iisdem Albaniz locis et Karlovitaii prinei- 
pes, origine Galli, de quibus dictum capite 46, Di- 
rbachium svo cum agro tenuerunt : et Achai:e prui- 
eipes in. eadem vicinis rerum aliquando fuerunt 
potiti, Sabaudosaxonica nati fawilia. Ex Crojanis 
regulis Sammæ fuit auctoritatis apud Karulum V 
Augustum Hadrianus, Chiurii dominus. Eadem 
editus gente fuit. Antonius princeps Portiauus in 
Gallia. Nunc apud Belgas superstites sunt. duo 
fratres, dux Arescotanus, ct flaurechius marcluo, 
cum privcipe Chimæo Arescotani filio. 

431. Galata, Ceras, Sinus Ceratinus, Pera, Syca, 

Scala Sycena. 

Urbs Galata vulgo etiam nota est, e regione C«n- 
stantinopeleos sita, trans sinum, quem Ceras sive 
Cornu, et Ceratinam sive Cornutum, veteres etiam 
vocarunt : quod instar coruu cervini sparsin ra- 
mis quasi quibusdam littus utrumque aniplectatur. 
l'atet in. ambitu totas bic siuus milliaribus Grecia 
viginti. Galatas hodie masculo genere Grzcis ef- 
fertur, sicut et prxetori Grascizi nostro, qui Phru- 
riou sive castellum vocat. Eadem et Pera dicitur 
ct Perzea Nicets historico, quod ultra sinum posita 
sit. Veteres ab arborum ficos ferentia 4455 copia 
Sycas nominabant, quae vox apud Zosimum euoquo 
nostrum legitur. Xylander apud Cedrinum ficus 
interpretatur, et suburbium esse dicit Dyzantii : 
cum tamen intermedio mari ab urbe. disjungatur. 
Qua Constantinopoli Galatam trausjicitur, Scalani 
Syceuam ponit vetus urbis Constantinopolitau;e 
descriptio, qua libro Notitiw utriusque imperi 
: el scalam in Portolauo suo Eræri 
hodieque dicuut eum locum, quo naves appellumt 
et ubi exsceuditur. Usua est hac voce Cedrinus in 
Copronymo, cum earrat, unum glaciei fragwentum 
cuim impetu delatum et impactum in scalam Acro- 
peleos, id est. arcis Byzantine, de qua capite 129, 
eam comminuisse. Latitudo sinus inter. lianc. sca- 
lam et oppidum Galatam, vel iuter amtas potius 
scalas, e regione positas, ad passus 200 patet. Ga- 
lata Genuensium colonia est, etiam bodie majori 
ex parte a Christiauis inhabitata, prascrtim mere 
catoribus. 


815 


JOANNIS LEUNCLAVII 


816 


198. Neocastron, Rumcli Chisor, Auatoli Chisar : Ca- ἃ gustum maris meatum, propter monasterium et 


xlellum Lethes, Turres nigri, Hermeum promon- 
torium, Lomus, Lewmocopia, Bogazi, llogazi Ghi - 
sar, Bosporus, Brachiwn S. Georgii: Loca Bo- 
Aporana iam Europei, quam Asiatici lutoris, a 
Constantinopoli wque ad Euxini maris ostium, 
Cyanece, Symplegaues, Plancio. 


Arcem munitissiwam, «quam 8 tergo Galat 
Muclemetes 1I, ad mare, id. esti, ad Bosporum e 
mari Euxino profluentem, condidisse narratur ; 
Graeci Neocastron, hoc est, castrum novum. voca- 
runt, utet Turci Geni Chisar, eujus et supra men- 
tio facta capite notarum 112. lidem tamen nobis 
etiam Rumeli Chisar appellari dicebant, cum bac 
practervelieremur ad Pontum Euxinum, quod. ar- 
cem llomaniz vel Europee significat : sicut alteram 
liuic oppositam in Asiatico littore, nunc ruinosam 
Anadoli Chisar, id. est, arcem Anatolis vel Asiz 
nuncupabant. Neovastron. vulgus — oecidentalium 
Christianorum, presertim Germani, Turres nigras 
dicunt, Abest à Constantinopoli ad unum milliare 
inajus Germanicum, locus, sane munitus, et for- 
midabills admodum | miseris captivis , praesertiin 
lautioris fortunz : qui hos intra carceres conclusi, 
nunquam fere libertatem recipiunt : caque de 
causa Castellum. hoc Lethes vel oblivionis olim 
quaque vocatum puto, cujus in hosphoro positi 
Gregoras. memluit, ab eo dicti, «quud perpetuos 
nd carceres damnatorum nulla. exs:et amplius ine- 
inoria. Constat auteni, fuisse istic etiam ante Mu- 
chemetem BH. illa, qua diximus, in. utroque littore 
castella : sed iuperatorum Graecorum incuria sic 
neglecta, nulli ut usui servirent. ali. quam custo- 
diendis captivis. Causas condendi Neucastri Mu- 
elicmetes liabuit, ut transjicere tam in Asiam quau 
Europam libere possel : ne Cliristiani navibus suis 
wausvectioneiu. exercitus probiberent, ut denique 
CGunttantinopuli Capieudie serviret. Laonicus arcem 
ita descripsit, ut hodie couspicitur. Ait eam con- 
Maro tribus turribus agnis, quarum uua superior 
In acclivi colle proemiuet: reliqua dux consistunt 
inferius ad ipsum litus. Bospori: quo videlicet 
liinc ln naves praterlegentes impetus. lieti possit. 
llarum duarum ua uaxima est. Tecta sunt. plum- 
bea, Murus ambit arcem. crassus. pedes 22. Tur- 


rium erassities. ad. 30 pedes. extenditur, Petrus p 


Gyllius, illustrates urbis. et Bospori diligens, au- 
uquis σαν boc. loco. prumontorium  [uisse 
statuit. Bospoio datum nomeu est ἃ trangnatatu 
boris, aut bucule vel juveuca: potius, videlicet lus, 
ἴωδελι reg.» Atpiioruus Glie, de qua est in fabulis 
bister.cé. M» aurem ἐπ Ongunbes— Dyzanii 
Grax:s wamescriie icgimus, Nullibi Bosporus 
amgusiior €$4, quom imer Neocastrum εἰ Auatori 
Chisar. ldem Gylbus  aector ct, Bosporum Grx- 
«us vocari Leses, Tercis | lo:ari, QUE nosii is 
sunl auces vel angastie maris, ut etiam in homire 
faeces apgeilaetar Lemos Hine Lemocepiau 
Laeaicus boc lece posuit. Noirs l'osperum etiam 
3MMKii Gcorgzü bwachium memiuatumt, wiu aw 


adem Sancii Georgii Manganorum dictam Pro. 
pontidi se miscentis. Id propterea notandum, quia 
complures in lioc hallacinautur dui sancti Georgii 
brachium ad Sestum et AbyJum collocant : ut 
Yolaterrauus, quem citat Ortelius in voce llelles- 
pontus, nt Geufrzeus, ut Thomas  Forcaechius, ut 
alii. Saltem rectius hoc. vel ex hisce Vinccntii 
Belvacensis verbis didicisseut : Hoe est. mare ma- 
gnum (id est, Puntus Euxiuus, uunc ctiam Ltalis 
ware majus) de quo brachium Sancti Georgii esit, 
(id est, Busporus) quod in. Constantinopolim — va- 
dit. Ergo Sancti Georgii brachium est suprs Com 
stautinopolim, ad cujus orientaleu angulum, sub- 
ter ipsam sultanorum arcem, in Propontüdes 


B Bosporus illabitur. Adeoque a &aancti Georgil 


brachio sive Dusporo, per f'ropoutidem εἰ Helles 
pontum, Sestum et Abydum usque 180 milliarium 
Grecorum est iter. Gallicus interpres Laonici mi- 
rilice profecto cxculit, ac sibimetipsi contradiceus 
ait : Mecbemetes arcein Lzemocoyim. condere capit 
in ora Propuutidis, ex parte Europz, in eo pre- 
prio ivco, qui Bosporus appellatur. Et ascripsit 
margiui, verbis his locum s.gniücari, quo Sestus 
olim »ita fuerit : eumque Turcica lingua dici Ba- 
gazasar, sivo preciioneu £46 i»ugium. Quid 
magis absurde dici potuisset, quam couditam ad 
Bosporum arcem, inleiigi debere sitam eodem 
loco, quo Sestus olim exstiterit? Cerie Neocas- 
irum hoc Muchemetis ἃ Sesti veteris loco — prupe 
z00 wiiliaribus Graecis distat, totumque Proponti- 
dis οἱ Hellesponü spatium bis inteijectum) est. 
Quod autem dicit, eum locum liugua "Turcica ve- 
cari DBajazasar, sive pracisionem faucium : ia eo 
quoque fallitur et vocabulum corruptum  pouit. 
Nau scribere debuit Bogazi Chisar, et interprctari 
arcem faucium. Lseuocopis quilem (δι æca wor, 
qua Laonicus utitur, iacisuram faucium significai, 
boc est locum, ubi &inis est barum Bospori Ífse- 
ciam, qui deiuceps in. multo capaciorem  Propoa- 
udis sinum magRa cum undarum violentia semet 
eflundit. Cum autem superius capite notarum 36 
loca totius Hellespouti et Propontidis, inde usque 
a Dardaneliis vel arcibus, hoc est, a cadaveribus 
Sesti et Abydi, ad urbem Constantinopolim ei ad 
ipsum adeo suliaui sarajum, ubi Bosposus is 
Propontidem przecipli maxime cursum illabiter. 
cuuiueraveriwus : libet a Ssaraio saltani 1ursus in- 
cipicudO, sursum quasi immentis navigatione qua- 
daw ad ipsun wsque maris Euximi ostium pru- 
gredi et utrinque sita. loca, eum ad. dexieram in 
Asiatice litore, tum ad sinistram ia. Europae, ao- 
minivus partim priscis, parti numc ugitaus, υἱ- 
dine receusere : sic. tamen, ut. Bümis acrupalese, 
wore Gyliano, veiusta, COgRila pATUM necessaria, 
NoB in»eriamus, 

liter angulo saltanimi sara respoudet e re- 
qione Scetarium ia Asia disjeaeis a sc invicem 
Mem bisce duntaiat emo süliari Grace. As« 


$17 


PANDECTE IIIST. TURCIC. 


813 


vero, quam transjectus hic supcretur, occuirit in À.— A Stauro. locus in Auaplo (sic enim frcqucuater 


ipsis aquis extructa quaedam arx parva, quam 
Turrim Scutarinam Graeci vocant, Turci Ki:culam, 
hoc est, arcem virginis, ex causa. quadam  alili 
exponenda. De hac arce sunt. intelligenda Nicetae 
verba, libro iv, cum ait : Ab. hoc. inperatore Ha- 
nuele turris illa (potuisset arcem vertere) non 
procul ἃ continente in mari exstructa. est, qur 
Damalis pridem, nunc Arcula dicitur ; et altera 


turris 6 regione, juxta Manganium monasterium - 


(scilicet Sancti Georgii) eo consilio, ut ferrea ca- 
tena utrinque eitensa, barbaris navibus aditus 
in loca urbis arci vicina, et tractum illum omnein 
usque ad Blacherniam regiam, iutercluderetur. 
Quibus in verbis Arculæ nomen significare puto 
parvam arcem. ldem post iuquit: Imperator in 
palatio ad Damalim, quod Scutarium dicitur, ver- 
aahatur. Distat a continenti Asiana Scutarium cen- 
tum passibus. Nowen oppido vicino dedit, ut 
Grzcis liodie Scutarium, Turcis Tscodar dicatur : 
olim uon Clialcedon, uti Jovius, Peucerus, Dushe- 
quius, aliique magni viri putarunt. (Chalcedonis 
enim rudera 10 milliaribus ab Angulo sultanini sa- 
rali versus Astacenum sinum, ad promontorium 
D3malicum, juxta portum Eutropii, sita sunt ), 
sed Chrysopolis. Id autem oppido nomen inditum 
sliqui putant, ut auri civitas diceretur, ab auro, 
quod olim antiquissimis temporibus pro Persarum 
regibus bie tributi nomine congeri ex Ásia tota. so- 
litum fuerit. Sed origines urbis Byzantius aliam 
nominis rationem, verbis Grecis, iu hanc. fere sen- 
tentiam referunt. Conspecta. (inquiunt) confestim 
aquila, cor victimae rapit, et in promontorium 
Bosporii littoris Jefert, e regione Chrysopoleos, cui 
Chryses Agamemnonis ex Chryseide filius, post 
necem patris, Clytzeinnestrae fugiens insidias, et ad 
quaerendum lphigen/am properans, nomen hoc 
apud incolas reliquit, sepultur:e sui? monumentum 
cum istic inem vivendi fecisset. Quibus in verbis 
promontorium  Bosporii littoris, illud ipsum intel- 
ligitur, in quo nunc saraium sultaninum orientale 
situm est. 

A Chrysoyoli sive. Sentario, littus Asiaticum le- 
gentibus, occurrit priwum — pagus, qui Stauros 
Gracis dicitur, ah aurea cruce, quam in templi ab 
se ibidem conditi vertice Constantinus. Magnus in- 
signiter ornatam constituisse perhibetur. Sic enim 
audire de Theedosio Zygowala, patriarchali pro- 
Lonotario, v»slde docto viro memini. Et ipsius 
templi ruinas amplissimas aliquando cum  admira- 
tione, comitibus llieronymo Arconato, et Paulo 
ftosa, ex vo tempore pie mortuo, viris optimis et 
3inicissimis, inspexi : cum navigio transvecti Chal- 
cedonem, in. Eutropii portum, terra deinde pro- 
inontorium | Damalicum pedibus  emetireinur, in 
quo rudera templi sanct Euphemiæ concilio Chal- 
cedonensi nobilis, in liorto quodam superant : ct 
ad hunc deinde pagum Staurum, aliaque. loca pro- 
gredereaur. 


C 


historici Graci vocant hæc ab utroque. latere loca, 
quæ sursum ad Euxinum mare navigantibus con- 
spiciuntur) proximus est in eodem Asiatico littore, 
monussterio quondam insigni. celehris, qui nunc 
Akimilos Grzcis dicitur. Olim Akimiti vocabantur, 
hocest, monachi pervigiles, totasque noctes siue 
somno precibus et hymnis dicendis exigentes. 

Ah Akimito pergitur ad Chrysokerama, locum 
ab æde s»cra dictum, tegulis olim inauratis ornata. 

Clhrysokeramis vicinum est Auatolis Castelli, Sic 
Grxci nune mutile vocant, quod integre diceretur 
Anatolis (hoc est, Asie) Castellion. Et paulo ante 
meninimus, idem Turcis eodem significatu vocati 
Anailoli Chisar. 


Ultra Castellion Anatolis est Megalocarya, 47 
magnis a nucibus avellanis dicta : quam rectius 
Grxci volunt ad sanctos angelos nominari. 


Supra Megalocaryam conspicitur vetus hieron 
(sic et Turci cum Grecis vocant), id est, fanum sive 
templum, ἃ Constantino Magno conditum: quo 
tempore confecto bello Gothico, reversus fuit, ut 
Graci nunc aiunt. Constat tamen, hoc olim quoquo 
loco fuisse temporibus autiquissimis templum Ar- 
gonautorum quod appellatum fuit hieron sivc fanum 
Jovis Urii, hoe est, largientis ventos secundos. Et 
notum est, solitos imperatores Christianos mutare 
templa paganorum in nostri ritus ecclesias. 


Ulterius castellum Argyron situm est quod Cas- 
taldus etiam posuit, Algyrum vocans. 


Wactenus in Áslatico, sive dextro Anapli Jatere, 
sita loca aumceravimus. Nunc idem iter ab imo re- 
petituri, littus Furopæum legamus ad. lævain, do- 
nec itidem ad ostium Ponti Euxini pcrveniamus., 


ltaque Galata Ceratinum ad sinum relicta, trans- 
eundum primo promontorium, saraio sultaniuo, 
e regione trans sinum cornutum sito, respondens : 
ct mox offeret sese Caravoli, locus omni variorum 
sedi ficiorum et hortorum cultura, ne templis quidem 
T urcicis deficientibus, amenissimus: ubi diverso- 
rium Anglicanz regina legato assignatum erat, 
cum nos istic essemus. lbidem Julie Pesceni:e 
marmor Grecum est elegantissiinum. cujus inscrip- 
tiunem habemus. 


Caravoli proximus est locus a S. Phocze templo 
Christianis appellatus, Ortachioi Turcis. Archion 
priscis dictum refert Gyllius. 

Ultra S. Phocam Archangelus est, locus sic ab 
archangelo Michaele dictus. Veteres Catascepen no- 
minassc, patet ex his Nicetze verbis : Monasterium 
iu Pouti faucibus loco, qui Catascepe dicitur, ex- 
struxit archiducis Micliaelis nomine. Vocant nunc 
etiam Grzci Asomaton, propterea quod angeli cor- 
poris expertes sint. 

nde pervenitur ad. Diplokionion, sic dictum ἃ 
geminis columnis, quod Turci Desictas, veluti la- 
pidem eunarum vocant. Ihi monumentum cst sepul- 


819 


JOANNIS LEUNCLAVII 


82 


αὐτῷ Chairadinis Dassz, cui ab ltalis nomen Dar- A4 moustrabat Arconatus, a Gyllio noui animadversam, 


barossse datum fuit. Meininit hic eum sepultu m li- 
her ipse Annalium, ad annum Christianum 1547. 
Diplokionion priscis dictum erat Jasoniuwm. Orte- 
lius non rcete Diplociana scripsit, pro Diplokiouio, 
et Disitas, pro Besictas. 

Ultra. Diplokionion est id, de quo prolixe uunc 
egimus, Neocastron. 

lline itur ad locum, Stenia nunc dictum, nomine 
eorrupto de Sosthenio, ni fallor. Aut lioc illud est 
Stenon, Cedrino et aliis frequenter nominatum. 

Sequitur Neochori:, quod sic enuntiatur a Gr:ecís 
bodie, eum sit Neochorion. Significat autem locum 
vel agrum prsediumve novum. 

Supra Neochorion pagus est Pharapia. Sic enim 
a Graecis effertur, ἃ nostris Therapia. 

Pervenitur hino ad Panagian sto mauro molo, id 
est, ad sauctissimam Deiparam virginem, sitam 
ad nigram molem portus. Quidam e vulgo nomi- 
nant, ad sanctissimam Deiparam die xv Augusti. 

Ultima Turris est ad. ipsum Ponti ostium, cum 
p*go ἃ Grsecis inhabitato, siia: sicut eb hactenus 
iedicatorum utriusque littoris locorum | incolis fere 
Gryeci sunt. Eam turrim. Busbequius. Pliarum vo- 
«abulo veteri nomiuat, sed accolie l'banarion ap- 
pellant, a Graco verbo derivata voce, quod lucen- 
di significationem habet. Quippe noctu faces. ac- 
cenduntur in soprema turris parie, quam animi 
eausa conscendimus, ut ad ostium Ponti navigan- 
tium ineolumitati consulatur. A Constantinopoli 
distat hoc ostium maris Euxini milliaribus Grscis 
plus minus $5. Scopuli saxo vivo siti duo sunt ante 
Ponti ostium, quo in Bosporum magna vi semet 
exonerat. la scilicet illa Cyaues sive Symplega- 
des, sive Plancue sunt, quas ipse Dusbequius pene 
putavit fabulosas, aut invenire se aaltim, velut alio 
devolutas, potuisse negavit. Insula priscis lise dice- 
lantur non quod sint maguic, sed quod undique 
mari velut insulilie vel nisidia, sicut Graci vocant, 
alluautur: Cyanew, quod ex intervallo magno ad- 
navigsSutibus carruleum de se. colorem praebeant: 
Symplegades οἱ Plancue ἃ conquassatione mutua, 
que spectantibus ex remoto spatio. non tangere se 
tantum existiautur, verum etiam loco moveri, et 
Wa Colre, duntasat unus ut esso scopulns, unum 
nisidion, videantur. Hanc opinionem de Cyaneis 
meam Gregori verba bare, e libro Historiarum | iv, 
confirmant : « Promontorium, inquit, templi Argo- 
nautarum, quod Os Poati appellatur : ubi Cyaueas 
et ll'lanctas esse Grzci quondam dizeruat ; nimi- 
rum in ipso Ponti ostio. Hiec omnia sauce diligeater 
inspicere bis memini, prasente Hieronymo Arco- 
nato, przstsntis ingeaii viro: «ui rem memoria di- 
guam hic mibi primus suggercbat,. Altera Symple- 
radum, quam simpliciter saxum Busbequius ap- 
prilavit, habet columnam veterem ex albo marmo- 
re, quaw vulgus istic Pompeii columnau falso vo- 
Ca!. ἴ bac prseter. alia, qui Gyllius. diligenter 
scrsavit et. descripsit, Augusti Sphingeur mili 


Sphiugi respondet inscriptio, quam ab aliis omis- 
8:5 pouere libuit. 
DIVO CESAR! ACGYSTO 
L. CLANNIMYS 
L. F. CLA... PONTO 

ὅδ. Nec tamen defuerunt hic olim etiam Cs. 
Pompeii monumenta, relicta in his locis inde ad 
illis usque temporibus, cum Imperator popali Re- 
mani contra Mithridatem, Ponti regem, bellem 
gereret. Exstat unum adhuc liberti cujusdam 
Pompeiani niarmor, quod non procul a Cassais 
basse messita (quondam illiua S. — Theodosis 
templo) supra navale Sultaniaum sita, conspicilwr. 


]J pulcherrimis exaratum litteris Romanis, bze 
B verba continet. 


V. CN. PONPEITS. PRILINYS. 
POXMPK)E PHILOMENAR 

FILLE 

ET $!Bi 
Habet lector uno comprehensa capite non pases, 
quilus tam prolixe recensendis, si. prztcr offic.um 
et institutum alicui fecisse videbor , ezcusabit apad 
sequos me judices infixum animo fervens explicas- 
di res Græcas el Torcicas studium, Cum rerom 
ipsarum varietate tam utili, quam sninime ἰ2- 
diosa. 


199. Tempus certum capte Constantinopoleos. 

Certum csl, captam Constantinopolim a Mache- 
wete ll. die 29 mensis Mai, quem 1v Kal. Junias 
vocamus, anno Christiano 1455, non 1452, quem- 
admodum apud Æneam Silvium per errorem li- 
brarii fortasse scriptum legitur. Potest hoc etiam 
ex collatione Mabumetanorum annorum ad Christis- 
nos colligi. Cattera de urbistam obsidione, quam et- 
cupatioue, licet paucis expusita sint verbis, utin An- 
nalibus ficri solet, iis tamen consentanea sunt, que 
Chalcocondyles prolixius, ut in bistoria, memori 
prodidit. 


120. Aumiudan, columna serpeutina, statnarum 
&tichioses. 


Aunindan significat Turcis eum Constantinopoli 
locum, quem ab equorum cursu. Graci dixerunt 
llippodroumum. Nam si verbum verbo redias, At 


p et Miudan | signiticaut equorum locum capacem εἰ 


amplum. Columna serpaniina nunc etiam superest, 
ex ære facta, sic ab imo convoluiis inter. se spiris 
Scrpentis triplicis, ut iu. parte superiori tandem 
sese tres cervices, triaque serpentina capita, diri- 
daut 3c separent in formam triquetram: quibus 
quondam accepimus impositum ab urbis coaditore 
Constantino Magno fuisse plorinuuum seriptis eele- 
bratum illum iripodem Apolliais Delphicum. Quod 
ait, effectum fuisse per hoc simulacrum, uteo de- 
rante nullus esset. in urbe serpens: ex opinionibes 
G:zcorum Machemeii relatum fuit: quorum in li- 
bro manwscripto de urbis aedi&ciis, quem  babemer, 
Stichieses ejus: nodi (sic enim appellant) statez- 
rum vari leguntur, et quidem ab Apullonio Tya- 


831 


PANDECTE HIST. TVuRCIC. 


629 


teo profecte, si quidem vera narrant, Certe quod A niad, comes Bistricensis, xi die Augusti. Eu: de- 


»(atim sequitur de stalua equestri ahenea destructa, 
qua pesii preeclusus fuerit iu urbem aditus ; super- 
^Litiosis videri posset. aliquam niereri fidem, cum 
singulis annis ea nunc faede mensibus aestivis cali- 
dioribus grassetur. Qua nos istuc astate venimus, 
absumpsisse credebatar inter quatuor menses ho- 
minum ad 150000. Nec auno sequenti pauciores 
interierunt. 


151. Siurige Sphetigrad um, Sphetia. 


Duxit in Albauiam. copias Muchemetes adversus 
Iscbenderein. Uegum, sive Georgium Casiriotem. 
Siurige lingua Turcica significat arcem acutam. 
Græei dicerent. Oxypyrgion. Laonicus Sphetiam 
vocat 3ppellatam ἃ Barletio Sphetigradum, lingua 
Slavoniea, quam idem a Croja distare 58 milliari- 
hus ait. 

153 Nore, Nova, Novograd. Notus mons flascie, 
Neopyrgium. 

Nove Croatis e! Servianis dicitur, quz hic Nova 
rominatur, oppidum Serviz cujus tunc despota 
Georgius adliuc superstes erat: sed non multo post 
wioritur, impetrata pace a sultano Muchemete, (ilio- 
«ue iiniino natu Lazaro, successore posi se relicto. 
Notavimus supra cap. 101, Novogradum nunc 
vulgo dici, quod arcewm novam significat, non no- 
vum montem, ut Bon(inius interpretatur, duin no- 
wm montem Rasciz vocat. Ápud Laonicum No- 
vopyrgum lezimus, proquo Neopyrgum reponemus, 
nemen id Gracis sonans, quod Venedis Novograd. 
lidem margini ascriptum Novobardum mutabimus 
in Novogradum, vel potius Novogradum. Ait bic 
i,30nicus magnum esse metalli proventum, et al- 
ln^ntem. oppidum Moravam, l:tro misceri, Sau- 
gisci nune sedes est, Buda beglerbego subiti. 


135. Belgradi vel Albe Grece secunda obsidio. 


De Belgrado et. Muratis obsidione dictum antca 
numero 100. Nnnc iterum obsessa fuit a Mucheme- 
te Muratis filio, qui eam repetebat ab Ungaris, ut 
membrum Serviz nunc sui juris effecise, de quo pro- 
lixe tractatum indicato capite. De liac obsidione se- 
«unda Thomas Ebendorfus, in Austriacis Annali- 


ploravit Fe. Joannes de Capistrano, WHuniadis com- 
milito : « Salve, aureola coeli, qux cccidisti, corona. 
Regui exstincta es lucernas. Orbis corruptum. es 
speculum, in quo nos diutius inspicere sperabamus, 
et alii. Nune tu devicto inimico triumphas coram 
Dco et angelis, o bone Joannes.» Sane quam fortiter, 
et iiimortali cum laude sua, hi duo se gesscrunt, 
lioc propugnaculo Cliristianorum defeudendo, llu- 
niades et Capistranus, monachus ordinia Pradica- 
torum, clarus in historiis Volonum cruce signato- 
rum dux, qui mortuum Huniadem paucos intra 
dies secutus fuit. Muchemetes in oppugnatione die 
31 Julii, eujus Ebeulorfas meminit, lethali accepto 
vulucre, vix. incolumis evasit. Obsidio soluta [uit 


B die 6 Augusti, quem Calixtus Ill pontifex haberi 


fes'um ex eo. tempo:e voluit sub nomine Transü- 
garationis Christi : quod tamen festum illo die 
multis ante seculis Graci celebrare consueverant, 


appellantes id sacram sanetam metamorpliosin 


Dowini et Dei, Servatorisque nostri, Jesu Christi. 
454. Dai Caratze Bassa, Donfinius et Chalcocondyles 
emendati. 

Mic Bassa Doufinio Caracia vocatur, Chalcocon- 
dyli Caratzies. Europas ne beglerbus fuerit, an Ana- 
toli:', non exprimitur in Annalibus. Laonicus tamen 
diserte ducem Europ:e nominat, ex quo corrigen- 
dus Donfinius, qui Asiz ducem fecit ; errore eonsi- 
mili cum eo, quem supra numero 106 de Chasane 
bass2 notavimus. Verba Laonici haec sunt : Europae 
dux Carotzies, qui glori» et virtute exccllebat omnes 
cui regiis in januis militabant, ab oppidanis bom- 
harilæ globo ictus occubuit, Eum rex (Suchemctes) 
multum lugebat. llis verbis etiam mortis genus in- 
dicatur, quo periit. In obsidione veru Constantino. 
politana corrupte nomen hujus Saratzies legitur, 
pro quo regonendum  Caratzies. [luic etiam perti- 
net ille Laonici locus de oppugnatione Belgradi, 
excerptus et emendatus supra, cap. 73, 

453. Rez Dosine Stephanus, 

[6 Semendria diximus eap. 99, Pozinacorum 

origo declarata legitur capite 49. Duplicem esse 


' Bozinam, docuimus capite 95. Qui Bozius rex hic 


memoratur, Stephanus erat, de quo plura non multo 


lus suis, baec retulit: Anuo 1455, Turcus Machu- p post. Is sponte sua. deditionem Senmendriz fecisse 


met secundis elatus fortunis, despotam Georgium, 
Katziz principem, in suis terris hostiliter invasit, 
et plura bominum millia crudeliter abduxit . Hinc 
et despota versus Uugariam, ad Albam Grazcam, 
cum suis secretis se contulit, 49 terramque suam 
gibernandam Joaani de Huniad, Ungariæ guberna- 
tuti, dum Viennam (ad Fridericum IV Imperatorem.) 
pergeret, commendavit. Inde Nandoralba, janua et 
clausura regni Ungarie, obsidetur a Mahuweto, 
anuo 1496, oppugnatione acerrima facta die 91 
Julii, cum prius hoc in itinere castrum S. Andrea: 
(Nota margini 2scriptum nome: SenderovizeY, quod 
erat. Georgii despotz, aggressks incassum — fuis- 
sct. Soluta obsidione, tiortuus Joanncs de Hu- 


narratur, quam ἃ morte soceri oceupaverat. Erat 
autem uxor huic Lazari Bulcovitzii filia, Georyii 
despotæ ueptis, quemadmodum in genealogia Bul- 
covitziorum capite 54. indicavimus, Et apparet hiuc 
Lazarum Servia despotam | Georgio patri, qui diu- 
tissime regnavit, non diu superstitem fnisse. 

436. Tarabosanis imperator &  Muchemete | secundo 

tictus. 

De Castamone dictum capite 66. Sinopes ctiam 
frequens hactenus. facta mentio. Novella Leonis 
imperatoris, coguemine Sapientis, episcopatum 
Sinopenscm Amasianæ metropoli subjicit in Ilelc- 
nopouto. Pordapam dici tradit Laonicus, novo vo- 
cabulo. licct hic in Annalibus parum niutato veteri, 


823 


JOANNIS LEUNCI.AVIT 


Sinap scribatur. Tarabosan Turcis est Trapezns, A capite notarum 59. Idem Cbalcocondvles Dominici 


nota sedes Comnenorum principum, qui audire 
volebant imperatores. Ultimus ejus gentis, a Muche- 
iuete victus, fuit Davides Comneuws. 
421. Dracol Weida, Bladus,  Vladu, Matthias Un- 
garie rez. 

llic Valachixe Vaivoda, qui Turcis fracol nomi- 
natur, Laonico Bladus dicitur, Draculz filius, ex 
immanitate celebris, de quo plurima coinmemoran- 
tur, huc non pertinentia. Bladi nomen ex ratione 
pronuntiandi Grzcis familiari Vladum scribere de- 
buerat interpres. Vladam Bonſinius appellat, et post 
ctiam Draculam paterno nomine. Callimachus in- 
tegre. Vladislaum Draculam scripsit. Hunc. qui 
conjecisse diciturin carcerem rex Ungarus, Matthias 
Iluniades fuit, Joannis filius, Austriaci Ladislai, Pra- 
ge subito exstincti, Ungarico in. regno successor. 
Muchemetes, lioc ab Ungaris capio, Valachiam sub- 
jecisse narratur. ld. vero factum potius. existi- 
mandum a Dracula juniore, Vladislai fratre : qui 
tamen postea se, cum ipsa regione, Muchemetis 
imperio sübmisit, accepta solvendi aunui tributi 
conditione : nihiloque minus 2 Mattlia. rege con- 
lirmatus in principatu, teste Donf(inio, fut ; tanquam 
ab Ungariz rege, directo Valachicz ditionis douino. 
Sic nimirum prius etiam convenerat inter Muratem 
II et Vladislaum regem anno Cliristiano 1441, post 
victos 3d Isladinas fauces Turcos, ut Va'achi Tur- 
coruu quidem essent tributarii, sed nihilominus 
ad Ungarie regnum, velut antea, pertinerent. 


fratrem facit Lucium, qnem reetius ἃ Sansovino 

Turcieis in Annalibus Dominici hujus propinquum 

vel agnatum nominari arbitror. 

4359. Muchemetis edificia Constantinopolitana, Geni- 
sarai, Eskisarei Jedicula. 

Non exprimunt Ànnales quenam  zdificia Con- 
stininopoli Muchemetes exstrazerit. Idco lubet 
l:ec de La0ouico ct atiis promere, Statim enim pro- 
xima post Lcsbum captam bieme, narrat eum quie- 
visse Laonicus, intentum aedificiis urbanis, templis, 
navsli, arci Byzantine, quam condidit juxta por- 
tam a Gracis Auream vocatam, ubi et (turres wa- 
ximnas excitavit, spectatuque digass et ipsam regiam 
interius eleganter ornavit. Hactenus Chalcocondy- 


B tes paulo coin modius redditus, in cujus verbis no- 


tandum, intelligi templorum structuram, de commu- 
tato Cliristi Dei Sapientiz templo Jestinianeo in 
messitam Maluimetanam, deque diruto antiquissimo 
Christianorum templo, quod zdiflicatum a Constasa- 
tino Magno Sanctorum Apostolorum nomeu habebat, 
cujus ipse loco suam struxit eum iinsreto messitam, 
Turcicarum omnium in urbe primam, et operis 
maguifici, quemadmodum hodieque conspiciter. 
Navale Christianis ab imperatoribus neglectum ia- 
staursvit, ornatum et extensum ἃ posteris ea eura 
nunc αἱ amplissimum sit. Supra Galatam situm 
est in &inu Cornnto, versus aquas dulces, uhi nimi- 
rum celebrati ἃ priscis fluvioli, Cydarus nunc Ma- 
chleva, et Barbyses, nunc Chartaricon, et a vico vi- 


ASO 158. Mitylin, Catalusii, vel Catelusii, Lesbi C cino Pectinachorion dictus, In sinum hanc inflaunt, 


principes, origine Genmenscs. 

Mitylin, pronuntia'ioue. Greca, quæ Mitylene 
nostris est, vocatur a Turcis insula Lesbus, ipsis 
etiain Grecis banc itanominantibus. Cedrinus certe 
Jcsbum alicubi Mitylenen dixit, ab urhe totius 
insulas primaria. Vulgus. ltalicurum nautarum Me- 
tellino nunc appellat. Habebat insula, cum opp:t- 
guaretur ἃ Muchemete, principem Dominicum Ca- 
talusium vel. Catelusium, quem. Greci. Kyriacon 
vocabant. Iuterpres Laonici Nicolaum | Catelusium 
pro Dominico, haud scio cujus auctoritate fretus ex 
historicis antiquioribus, margini ascripsit, Nam 
Geufrzus, qui nomen idem habet, recentior cst, 
vt alios sequens falli potuit. Ipsa Catelusiorum geus 
origine Genuensis erat. Oriundus ex ea Franciscus 
Catelusius, cum Joannem Paleologum | imperato- 
ren, a bonitateCalojoanuem vulgo dictuin, Andro- 
nici Il filium, Michaclis 1l nepotem, Anlronici I 
pronepotem, Michaelis primi, qui Flandris Constan- 
tinopolim eripuit, abnepotei, bello contra Joannem 
Cantacuzenum, tutorem et socerum, et usurpatorem 
imperii, juvisset : insula Lesbo «donatus, etiam 
Calojoannis sororem in matrimonium accipere pro- 
meruit. Acciderunt h:ec anno 1555. De. quo. colli- 
£itür, non toos 100 anuos in corum potestate 
Lesbum fuisse. Lucii Catelusii, qui Eni princeps 
in Thracia fuerit, apud Laonicum fit mentio : sic- 
"1 Obiter etiam principes ni supra memyrantur 


Continet jam navale loca concamerata 187, expor- 
recta longa sevie, magnique triremium nunteri ca- 
pax est : licet aliud Sansoviaus ex. antiqua rela- 
tione quadam Veneta. parum praesenti rerum forms 
eonseutaueum tradat. Fuit. et. illo quondam loco 
regia, quo loco dicit Laonicus cum siruxisse Byzan- 
tinam arcem, propter Auream portam, qua ab 
una parte meridiem ac Propontidem, ab altera so- 
lem occidentem respicit. IIæe :dificia Muchemetem 
condidisse, Launicus scripsit. Menavinus autem, 
sicut et alii, tres ait arcesa Muchetemete Constan. 
tinopoli structas : Genisaraium, Eskisaraium, εἰ 
Jadiculam. Ad orientem solem e regione Scutsrii 
sive Damalici promontorii situm est Genisaraium 
(sic dictum quod novum sit; in extremo urbis an- 
gulo qui ἃ templo vicino Sancti Demetrii vocatur : 
ubi Bosporus impetu maxino δά ipsam crepidi- 
nem collis in quo saraium vel arx posita est, in 
Propontidem irruit. Olim Palatium Ryzantinum et 
Acropolis Byzautina dicebatur, velvt arx in umo 
de tribus extremis angulis urbis sita, quo loco Dy- 
zas initio Byzantium condere capperit. Hzc sulta- 
norum Osmanidarum sedes, hoc domicilinm et aula 
est, quiin Capi sive Portam Osmanicam vocsnt. 
Uudique muris (de quibus infra, eap. 149) ac tur- 
ribus inclusa, trihus in circuitum milliaribus Græcis 
patet. Voluit hujus. saraii novi nomine Mucbemetes 
posteros et successores in imperio suos obligatos 


825 


PANDECTE IIIST. TURCIC. 


826 


esse solvendis messitie süuze novae, singulos in dies, A que, ut nostri numeros annorum ad iuitia bello- 


nspris mille : quie summa, computatis pro. uno ta- 
Jero Germanico aspris £0, quotidic ad 23 t4leros 
everescit : in aunos. vero singulos, supra movies 
mille, centum taleros efficit : quibus alios annuos 
reditus. ad summam 150,000 ducaio:um adjecit. 
Eskisaraium voce significante saraium vetus, in urbis 
meditullio sitiun est ; sicut etolimibidem in urbis om- 
phal»vel umbilico priscorum erat imperatorum regia. 
Vasilis ta megala Græci quondam nominabant. Nunc 
illa gyn:econitidi sultaninz priecipue. servit, spatio 
sarali, rat:onecircuitus, ad dio passum millia. ex- 
jorrecto, Jadieula denique Propontidis ii littore con- 
dita est, ad meridionalem et occideutalem partim ur- 
his angulum, versus Aurcain portam, nunc quidem 
superstitem, sed obstructau tamen, ac versus nrbis 
verresires $5] muros : qua in Thraciam, Macedo- 
niam, universam denique Greciam itur. Sic autem 
appellata Turcia est a ledi et. Cula, quorum illud 
est septem, lioc turrinoi significationem liabet, Graeci 
nunc Heptapyrgion dicunt, aut Beptapyrgon, puro 
puto vocabulo Grzco ; semiturcico. vel hybride po- 
tius, Hepta gulades : ex quo etiam obiter intelligi 
potest, quod Africanz Guletsesit etymon sive notio, 
Ipsa quidem arx custodie regiorum Lhesauroruin 
cst adsignata, perpetuasque. mililum excubias ha- 
bet, qui feruntur essc numero quingenti, de quibus 
alio loco. 


140. Machmut bassa, varía scriptura vocis. unius. 


D: πος Machumete Laonicus hxc: Mechume- 
tes, inquit, regii palatii dux (postea ducem janua- 
rum vocal) et Europæ profectus, tilias Michaelis,Grz- 
cus. Ft addit Graecos pueros (Grzcorum (ilios dicere 
debuit interpres, id est, Grzcos) qui abducti Dyzan- 
tio, cuin rege commorabantur, magnam potentiam 
sihi peperisse. Nominis scripturam, tam in hor, 
quam aliis locis, ab interprete Caesaris acceptam Gal- 
derio, retinui. Triplicem sane reperi, nostris in Anna- 
libus: Muchuiet, Mechewet Maclimut. Historie Grze- 
corum et nostrorum hominum przterea. diversita- 
tes alias habent, ut Muchumet, Maliumet, Macho- 
met, Mahomet, Moliamed, quod Moamed Grecis 
est, ahsque aspiratione, Stephanus Ungarus, sane 
peritus. interpres. linguarum plurium, Turcics, 
Arabicze, Persicee, quem nobis impetrante magni- 
fico domino Hicronymo Beck a Leopoldstorf, con- 
sulere de multis licuit, recte putabat im genere 
tum scribi, tum enuntiari, Mohammet. 


44. Finis regni Bozinensis : observanda diversitatis 
annorum ratio : Stephani regis excoriali calamitas : 
Matthias Ungarie rex Bozinam recipit ; et Muche- 
metem fama sola (fugat. Covadsa. 


Bellum boc, quod Dozinensi tam regno, quam 
ducatui inem attulit, Bonünius rcfert ad annum 
Christianum 1465. Turci vero tradunt, hoc aunis 
xi: post captam Constantinopolim fuisse gestum. 
Üe quo sequitur. ad annum Christianum 1464 
tefereudum esse. Solet etiam usuvenire plerum- 


D 


rum referant. Annales vero. Turcici finem. rerum 
gestarum respiciunt, ideoque fere. jam rcbus ipsis 
expositis annorum numeros adjiciunt. lloc dili- 
genter observare lectorem velim, ne me putet 
alicuhi temere mutasse. numeros ab. aliis positos. 
Hertzegovin:e sub. jugvm | misszz nomine ducatus 
Bozinensis intelligitur, alius a regno: cujus interi- 
tum deinceps numero notorum 162. exponemus. 
Quod autem. dicitur, Muchemetem Rozinæ regem 
captum occidisse, paulo cxplicandum latius, ut 
plenum tam barbarz perfidie Muchemetis, quam 
immanitatis horrend:o facinus cognoscatur. Ste- 
phanus ergo rex Bozinensis, et uxorio jure (ceu 
dictum paulo ante) Servia Rascizve despota, bello 
petitus a sultano Mucliemete IT, et obsessus Jait- 
z:, blanditil« tyrauni per quosdam de industria 
suliornatos e castello Jaitzano evocatur, et ad c»l- 
loquium arcessitur. Cum horbaro temere. fidem 
liabuisset, manuque capita pacis inter sc ac Muche- 
metem init:e gestans, in. castra venisset, capitur: 
cute, jussu Mucliemetis, vivus exuitur : justo deni- 
que Dei judicio cum vita regnum, quo fraude pa- 
trem filius sceleratus excusserat, amittit, Hoc mo- 
do tum Bozina Rascia, Servis magna pars. Turco- 
rum in potestatem venit. Matthias tamen rex 
Ungarus Jaitzam cum 97 Dozinz oppidis recepit : 
quam militum corona deinde rursum Muchemetes 
circumdedit, et oppugnavit : irritoque conatu, fama 
duntasat adventantis Matthiz territus ab obsidio- 
"6. Bozin:eque finibus, discessit. De oppido Hert- 
feyoviua dictum superius, capite 95. Covadzam 
Turci eum Bozinacis et Croatis appellaut. qus 
Jaitza Boniflnio, Chbalcocondyli Gaitia, pauleque 
rectius Gaitza uumiuatur. 

149. Plures in Albania principum ditiones : Giolchisar, 

Earipos. 

Erant iu Aibania plures reguli, qui suas singuli 
ditiones liabebant. Inter. lias. erat. Ibanis, sive 
Joannis ; Castriotz regio, de qua superius dictum 
capite 191. Hanc armis nunc. imperio Mucheinetis 
cessisse referunt Aunales, quod alii factum  dedi- 
tione narrant. Laenicus hac serie ditiones enume- 
rat. Primum. ait Sandalis in Epiri vicinia sitam 
esse regionem, cui lnitimæ sint Venetorum ali- 
quot urbes, Albaniz proxime. Joannis inde Cas- 
triotis agruw succedere, cui sit adnexa regio Com- 
neniadarum. llinc sitam ulterius Arianitz, Com- 
neni filii, ditionem asperam et montnos am. Ljus 
regiam vocabulo nunc. etiam noto, Caunina dice- 
baut, numero multitudinis: quz supra Valouam 
vel Auloniam in sublimi posita conspicitur. Arx 
Caramaniz Giolchisar, cujus paulo post mentio fit. 
in Auatoliz tabula chronographica scribitur Culchi- 
sar. Egripos iusula Turcis dicitur, quam vulgo jam 
Negropontum appellaut, sicut et primariam insule 
civitatem : qui* ponte, eui castellum adjunctum 
est, cüm Acbaiz continenti. cohzret. Urbi nomen 
apud priscos erat Chalcis, insulz vero, Euhoa. 


pede P" 


q?7 JOANNIS LEUNCLAVII "en 
quam Euiripi fluxus nobilitavit, ut. Euripur prin- A ret. Et quia deesse nou soleret oflicio, iu. olserva- 


ceps ille philosophorum Aristoteles. Nam si vera 
sunt, qu'e de ipso, causas motos. Euripi pervesti- 
fante, referuntur: 454 cum tandem. Aristoteles 
Euripum eaperenon posset, cepit Euripus Áristote- 
lem. Erat Eubea, cum a Muchemete bello peteretur, 
Venetorum in potestate. Defendebant esm contra 
Turcos acriter nomine reipublice Ludovicus Cal- 
bus, et Paalus Erizzus, vel Ericcius, pretor Chal- 
ci-lis, quem potestatum Veneti nominaut, Sed clas- 
s^ Veneta suis succurrere non ausa, tandem oppi- 
do pee vim potiti faere Turci. Filia Pauli praetoris, 
wrüe capta, propter imsigeem form venustatem 
3d sultanum Muchemetem deducta, memorabili 
exemplo pudicitue mori maluit, quam ejus se libi- 
dini prestiteere, 

415. Usnn Chosen, Jusn , ium 

Muchemetes enge lori niplam " 

Ue hujus Chasaais origine Reineccius exquisite 
disserit. Usun 2 Turcis ob steturam cerporis exi- 
w'am dicebater. Nam. Usun εἰς significat longum 
sive precerum, qai Persica lingua Diras diceretur. 
L»eaicue quoque Chacanem Loagum sppeliat. Joa- 
chimug Coreus, Süesierum histericus, momiast 
liussancanem, vel corrupta voce, vel ia Hassan Chan 
wcisnda, quod esset Hispanice saere, Don Hasan 
vel Caatan. Sed ipees Persicos reges eo nomiae 
"306 868 memini vel legere, vel audire: quod tamen 
proceribus eidem regi subditis tribui scio, et antea 


tione juris et zqui, si quidem it3libitum ei foisset, 
misisse post triduum quemdam 6 auis, qui Mesta- 
phe nerso injecto fauces jussu patris eliserit. lec 
Spanduginus. Quz sane si vera sunt, ut pluribus ex 
causis esse videntur, memocabile nobis exemplam 
paterai rigoris erga filiwm, czteroqui prazeetantem 
virum, in ea gente praebent : cujus sultani sees ia 
vilissima mancipia, ne maxima quidem dignits:e 
viris seeundum ipsos principes repugaautibas, 
quidvis gibi licere putaat. 
144. Carechiser, Chas Murat. 

Clawsetus ia Chalceceadylis conversione sus 
nomen vrbis, quam Mechemetes ia Chasanis regie- 
nem pergeas occuparit, aoa repertum (ut arbitror! 
ia suo codice, omisit. Ascriptem tamen est. margi- 
bi de libro Gendcliaae Coryci pemen, sc recte 
quidem. Nam Corycum cepit, qaam Turci suam δὲ 
liuguam neanihil accommodarust, et Charaebissr 
dixerusL, Monuimus enim »upra, cap. 15, Turcis 
C55: ἰ morc, sic 20liqua mutare hemina civitatae, 
castrerum, s:agnorum, Üuminem, regionum: ουἱ 
priscorum adinitavem rctineaus, nibilomieans in sos 
lingua quiddam signifcent. ]ta de Coryco (acetum 
Carachisar, quod Tercce sema srCem nigram. 
Apnd Ortelium in. Syneaymia geecgraphicz Carcu 
Nigri, et Corcos ez itiserano Benjaminis, admitto, 
Mercateris vere Chatam, eow Chutco Josephi B.r- 
lari, nibil 3d Corycom pertiaere pate. Maurstes 


aeiasse recordor. Jusuíze vel Jesuíge ucmeo iti-Q — cujos aem 
dcm factam esi ἃ siaunra, forma deminuta, S;gu;g. δε sabjcitar, cognemanatas fai. Chas, est, 


τοὶ enim Josephulum. Jovies simpliciter Jesephum 
nemiast. De Tecota superius quzdam babes capi- 
te 75. Com dicitur a paure Mas:apbas fuisse με. 


clegsas aut venestes. 
: Zeincli am praníie 
145. — filins γ 


iekie decisratienis, capite metarum 6. Mustsphas βίας, sellam bic im Anashbus npn 
s»- merüs aecribesübes als mimis Veneri, No- mince, qui uec wxit, et plerieque rebus id ten- 
Mis ea iubet interpretando adjicere, que digna me.  Por*in Cerca et Asaieha gems Cm bere sae, 
werata de ipsius interite prodidit Sgandugimue. Ait mca virt, duce, imterfai; 
cube, Achmeiem bassam, copmemensto Bijcem, Lceisem vecat, qui jose Σεγαιὶ dicis. la vere 
de Que itatim plora dictmri sume, bsbesse lom; ἔπε εἶ CM Reineh, voralulo sigaicante hominew, 
nam ferma prastamem, cojus eese. captus faerit os émis st marde Wise 
in aeta, cllicii cauta, mapem poisesescehearas, D epiner: qui δὰ Laine Mazdiaees diri possa, shi 


venisset. inde cuum, οἱ ills quedam tempere. bal- 
dem se conferret, et node (wt crat) nulla paderis 


cres: NSoendsue Mechrecare, cor. it querchs 
wbereter? ae agpcuret, salami se mascp uu Ober? 
V warme δῦναι, inquA. meos Vevspbes s» exer 
wear Cenapleuus ww, 3A δὰ Ue CoA ρὸν 
mem babe? Nba τ πε POuves de ἔπ 
pb abo ον εο δον scctebe quam acera üncec- 
Kuss, 9SS4SpENUA UL τον ᾿υπίρετυ dice dapnic- 


deri 
8458 15. H Veiseda Turcos ingenti clade 


Moblixeie Vadeodum com ditimus, semper disn 
ieteiligumes, queus a Toros principrss Carsbegis- 
Pup υϑυοένοσι GéEGEmGS S59EF3, Cap. 71. Qui vere 
eràma baec Tercorum ingigoetm cdidit, appelistar 
δ Βκυδοὰο αἱ Caes Suphasua, ucpaus sane vir, 
et beilo feliz : qui δια Turcas modo cecidit, verom 
euam eara de Iamris petias C34 vitigria. Qus 
Tec iscobwta φὰς esplratam ante, umero 121. 
τς. Cadet, Acus bear cogasmte. rerit COf- 

rapüum.. Alberüs fecoame, ngR GREES parc. 

M ei murs τὰ Pe£ icnuagt-s c δι. tam 


829 


PANDECTE II!IST. TURCIC. 


830 


apud sulisnum Muchemetem Secunuum patrem, A quz profecto limpidissimae sunt, sed a subitis ſo- 


quam apud Dajasitem. filium : de cujus origine 
Geufrzus crrat, cum tradit, cum fuisse filium Ste- 
phani, non regis se despotae Bozineusis. Nam 
Βοχίη ducis filius fuit alius ab hoc Aclhemetes 
bss*8, cti cognomen erat. non. Geduc, sed Clier- 
$:o0f'es, ul eum nostri vocaut, de quo infra, suo 
loco dicetur. [lie autem. Achmetes Albauensis 
crat origine, vel Epirota. Sigismundi Malateata se- 
crelarius scripsit, eum fuisse virtute militari pa- 
rem antiquis ducibus : adeo quidem, ut sola no- 
minis sui fama, quocunque so conferret, omuibus 
formidinem ac trepidationem iujiceret. Addit, co- 
gnominatuum vulgo Gendich propterea, quod ei ders 
units dee-sct. Quam vero a tenui fortuna maximam 
ad dignitatem subito pervenerit, Spanduginus bis 
propemodum verbis exposuit : Erat, inquit, sultano 
Muchemeti satellea (solacos Tarci vocant) qui Bidic 
Ácmat ex eo nominabatur , quod iu. oris antica 
dentium serie dentem unum amisisset. IHic cum 
aliquando cum principe aua colloqueretur, ut fieri 
nonnunquam solet, asserebat inter alia ; non posse 
principem revera se maguum praedicare, si uon ex 
parvo maguuim et vicissim ex :agno parvum facere 
posset. Hzc ejus verbatantum íu animo Muclewetis 
habuerunt. efficacize. ut Achmetes hactenus satelles 
ab ipso supremum ad primarii bassa gradum prove- 
heretur. Quid ci post hac evenerit, cum ipsius 
uxori 3 Mustapha, Muchemetis filio, stuprum in- 


disque tempestatibus, quie prius placidum ac se- 
rentun, paulo momento nigris tenebris involvunt. E 
diveráo mediterraneum — mare, non tantis obno- 
xinm mutationibus, sed longe serenius, illis Acde- 
nizi dicitur, his Aspra thalassa, id est Album 
mare. ltali dissentiunt. ab utrisque, ac a nobis 
etiam Germanis , qui hos sequentes et ipsi Nigrum 
mare nominamus. Etenim appellare solent ware 
majus, quod idem est cum mari magno. Id ei nomeu 
dat Vincentius Belvacensis , uti supra notatum ca- 
pite 198. Cofe Turcis scribitur, 4008 Capha nostris 
est, in Taurica Chersoneso trans maro Nigrum 
sita, Genuensium quondam colonia, Notum est 


p olim dictain fnisse Theodosiam. De Kerimis, Cri- 


inis, Keraiis (sic diversis iisdem nominibus appel- 
lantur) Desteusibusque Tataris, dictuu superius, 
numero notarum 43. 

149. Muchemetes obsesse Semendrig succurrit. 

Obscuriuscule quzdam hic dicuntur, qua sic in- 
iclligenda. Muchemetes ad Moravam fluvium pro? 
fecus est, hoc est, in. Serviam sive ltasciom, ad 
metropolim ejus regionis Semendrism , vel Sende- 
roviam, obsidione liberandam. Quippe Matthi»s 
Ungariz rex, uti Bonfinius refert, hieme auni 1470, 
ad Semendriam, undique militibus ciuctam', exstrui 
castella tria. curaverat : ut. arctissime clausam in 
potestatem redigeret. 54$ lis vero castellis potitus 
Muclemetes, obsidionem solvit. Obiter hic lector 


ferretur, paulo antc narratum, capite 145. Mortis C observet , a. Turcis etiam Moravz nomen retinerl» 


genus, consentaneum fortunz subitze, nimiuinque 
biandienti, suo Joco deinceps commemorabitur, 
umero notarum 156. Nunc diversitas ind;canda 
cecgnominis, et. verum cogaomen ostendendum. 
Dizimus eum ἃ Spandugino vocari Bidic, οἱ alibi 
Vidich, a secretario. Malatestze. Ghendich: quam 
scripturam Geufrzus retinet, Nominis notionem 
priores duo pene rectam attingunt, cum ita fuisse 
vocatum ab awisso dente. referunt : Geufr:eus in 
c 1positione vocis fallitur, cum sic ait. ipsum ἃ ma- 
guo dente nominatum. Scriptura hoc modo mu- 
tanda, ut apud Syaudugimun pro Bidic et Vidich 
legatur Gidie : apud reliquos duos pro Ghen- 
dich Gedic: quod idem est cum Geduc. Peri- 


non Selitnizam cum Morava confundi, de quo su- 
perius actum, capite 124. Cum deinde muro novam 
arcem cinxisse dicitur , intelligendum illud Geni- 
saretum, iu urbis orientali angulo eeuditum, de quo 
paulo ante, numero 129. Priterea nomen. Solei- 
nianis Romania beglerbegi, quo: statim subjicitur: 
Bontinius ignoravit, Basseuu modo vocaus. 
150. Iusignis Turcorum clades in Ungaria. 

Bonfinius unum liac expeditione Turcoruui  du- 
cem uominavit Balibechum , qui aunalibus est. Ali 
beg Michalogli : de reliquis duobus , [32 bego Chu- 
seinogli , e& Bali bego Malcozogli, nibil compertum 
habuit, Turcorum exercitum sexaginta millia aesti - 
mat. Uugarorum duces luere Stepbanus Batorius, 


tiores Arabice linguæ Gutue enuntiant. per V D Vaivoda Transsilvaniensis, εἰ Paulus Kinisius, co- 


Gallicum, quod parum abest a Gidic sive Gitic. Si- 
geiticat autem vocabulum hoc. trunci. alicujus 
rei fracte, de quo animadvertitur, hoc ei datum 
fnisse cognomen a trunco dentis, qui adhuc in ore 
scilicet reliquus hareret. 
148. Mare Nigrum, et Mare majus Cofe. 

Pontus olim dictum Euxinus vel] hospitalis , per 
contrarium sensum, velut Axenos δὲ inhospitalis, 
nune ἃ Turcis Caradeniai vocatur, a Gracis Maura 
thalassa, idem utroque nomine signillcanie, videli- 
«εἰ mare Nigrum. Usus est. hac appellatione Da- 
mascenus Studites in thesauro concionum suarum, 
scripto lingua Grzca vulgari. Nomen hoc οἱ da- 
quar perhibent, non quod aquas habeat nigras, 


mes Temesvarensis. Numerum czsorum Bon(nius 
idem in litteras retulit , Turcorum triginta millia 
duntaxat. Annum quoque posuit 3480. Unde corri? 
gendi captzs superiori anno. Scodrz numeri apud 
secretarium  Malatestz, proque 1477, reponendi 
1179. 


. 451. Πιοάμε a Turcis primu obsidetur. Amadeus 


cognomento Viridis , comes Sabaudia. 
Sepeuumero quidem tentata fuerat liactenus, et 
ol:s8essa Rhodus ἃ Saracenis, etiam ab illo tempore 
quo ab equitibua Mierosolymifanis Sancti Joannis 
Baptiste (Frerios vocari scribit Nicetas, Gallica 
Dimirum voce significante fratrcs ) possidebatur : 
ct ante hanc obsidione proxima liberaverat eam 


83l 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


833 


comes Sabaudus Awadeus, cognomento Viridis, A dico charitatis Christianze, quae frustra in eis quæ- 


iinmortali eum laude sui nominis. Ideoque cum 
alha cruce , in campo rubro de(isa, qua ipsius or- 
dinis equitum Rhodiorum insignia sunt, perpetuam 
ea familia syabolum FERT liuius Amadei virtute 
promeruit. Nam es litter plenius explicata signi- 
ficant, Fortitudo ejus Rhodum Tenuit. Sed Tarci 
nihil δι! hoc usque tempus in cam moliri fuerant 
ausi, livet Asim quietam prope possessionem jnter- 
turbari ab equitibus illis Rhodiis agerrime fec- 
rent, Nunc tandem. Rhodum jussu. Mucbemetis 
aggressus est Mesites vesir bassa, geute Palseologa 
natus. Erat tune priuceps ordinis, quem Graci 
Megalon Mastora vocabant, nostri magnum magis- 
wan, Petrus Albussonius, uatione Gallus, qui 
postca cardinalis Ececlesis Romans creatus fuisse 
traditur. i4 tam fortiter hac obsidione cum suis se 
gessit, ut non solum infecta re, verum etiam dam- 
Mis scceptia gravissimis, inde discedere Mesites 
cogeretur. Quippe nou revocatls ad calculum .16- 
trimentis eseteris , cesa periere Turcorum triginta 
millia, ut. quidam aiunt, Geufrxo luuge minorem 
ponente numerum. 

458. Otrentum a Turcis captum, et a Chrisiianis re- 

ceptum. 

Otrantum Turcis e lialis dieitur extremo in an- 
guo Apullse sita civitas, e regione Albaniz vel 
Eyiri : cnjus ab oppido Velona sive Valona, quon- 
dam Aulouia, sexaginta. dontaxat | interjecto mari 
milliaribes Gracis distat. Imperator Leo metro- 
polini facit, et llydruntem vocat, unde. correptum 
«emen QUtranti, L-one quidem regnante pars ut 
isthxe ltalie, cum Calabria, Byzantino. parebat 
isaperaturi : sic et metroroles Romse ΝΟΥΣ patriar- 
Cham, aon veteris papam aguoscebant. Inier alia 
post. captas. [lydruntem ἃ Barbaris edit crudeli- 
ttis ezempla, refertur et illud, quo. urbis arcbi- 
eyiscopam ad aram serra dissecuecint, Nos e Cor- 
cyra selventes, deficientibus idoneis ventis, hie 
subeistere coscti. fuimus, i& uoa exiguo, propter 
immanes piratas Turcicos, discrimine constituti , 
qui ob. iutecfectam. cum. familia mon ita cudum 
Namadanis basss Tripolitani, conjuzem, nt in sup- 
plemento Annalium narravimus, iuiVenetos rabio:e 


ritur, sed liumanitatis sensum videmus , de bae 
vita quam diutissime conservanda sollicitos, cum 
æternam et caelestem nullam exspeetent. Hydruo- 
tem ἃ morte Muchemetis , quum Dajasites patris 
in imperio successor, bello contra Zemem fratrem 
implicatus, Aelimetem. Geducem bassam ad se 
annuo proximo (sicut in Annalibus peuwlo post sc- 
quüur) revocasset ; Neapolitani reges obsessam 
et expugnatam  recuperarunt, ab Ungaro rege 
Matthia copiis auxiliaribus impetratis: 55$ quz 
pugnis adversus vicinos Turcos adsuetse przcipnam 
boc bello , superandis Barbaris , opersim navasse 
predicantur. 

453. Mors :ultani Muckemetis II. Tegoiur Zeir Clyso- 

mese, Nymphanm. 

Commo.le mors consilia Muchemetis interrapit , 
fetura reipublicae Christiane perniciosa. Nam 
Otranto capta, progressurus erat hand dabie : prz- 
sertim cum Roma Nova potitus, etiam de Roma 
veteri subjicienda perpetuo nescio quid semnisret. 
In Asiam transwisisse cam exercitu dicitur, inva- 
surus Æęypti sultanum, tum quod legates suos, ab 
Usumcbasane Persarum rege cum muneribus rever- 
tentes, violasset: tum etiam , quod pedaucum vec- 
tigal a Turcis, Mechien, per imperii sui &nes, 
religionis ergo. proficisceutibus, exigeret. Exstin- 
ctum tradit Bonfinius auno Christiano 1481, quin- 
to Nonas Maias. Addunt Annales, iu. Teggiurum 
prato. mortuum. Hoc loci nomea Tureis Teggier 
Ziir effertur. Et exposita superius. est causa, au- 
mero meiarum 56, quamobrem Turci. Grecorum 
imperatores nominaverint Teggieres. Secretarius 
Malatesue refert, Muchemetem cum exercitu trans- 
jeisse Seutarium, indeque profectum ad Chaivi- 
ehen. cujus pianities ab an3 parte ad mare perti- 
peat, ia. morbum incidisse. Q«ibus ia verbis pre 
Chis;viche petarim equidem aliud nemen reponen- 
dum, adeoque Geivisen illam, de qua dicium cape 
notarum 74. Quippe fatentur omnes bistorici, Mu- 
chemetem | iter hoe Nicomediam versus tenuisse: 
a Qua Boa leage cum abesset, mortuus fuerit, 
Netitum vero supra, Geivisem «uius itinere dici 
Bon magno dissitaz a Nicemedia. Dictam ibidem , 


grassabantur. Nec. Hispauus gubernator liydrun- p) maris istic csse simum, quem veteres. Astacenam 


tinus minori usus est erga mos barbarie, qui per 
nauclcrum cum periculo ablegatum rogantibes , et 
aliquanto propius ad portum accedendi potestatem 
faceret : quo portas et urbis vicina tetiores a pira- 
tarum  iejuris essemus, mom solum id negant : 
verum euam denentiari jaessit, se nos Own gencre 
tormentorum bellicerum ex arce, si. propius acce- 
écremus, eicepturum. ld üebat pregierea, quod 
Cesstamtinepeli veniemus, πὶ} saperieri xstste, 
veimti paulo anie Jictgm, cravissime merbas pesti- 
kes sxvbtral. Amplius tamen. quinque mensibas. 
aude wetirum discessu, Cà grassari dexierat ; ac 
(eS quarte iam mense a Constanti sepeli 3berauas. 
Ba nim & quivdam beluis eNaBCM non 


votcariat. Eum secretaries etiam Malstestanes ipse 
digito "quasi Cummonstrai, Prator Grrcim aester 
cujusdam recii vel imperatorii palatii meminit, cui 
»omen dat Nymphzem. Ab eo aen procul dissitum 
describit lecum , tah Teggiurum vel imperatorum 
peste rebus omnibas simillimum. Abcali de Nym- 
phro: Mhchbael, δὰ. Pobreloges imperate Nym- 
phzrem pervemer23t, «ue laco recreare se solcbant 
imperatores, postquam Coaststinepeli (a. Flandris) 
im exsilium ejecti feetrast, ΔΙ vere planitiem vel 
pratum ipsaa describit bis verbis: Cum dies ali- 
quit ( imperstec Jesnses scibtet Ducas Vatatzes ) 
Phbwbüs exezccsset, Clvzvencuen profectus choc lo- 
Ce wembca C31), Delos Ubateria bg jessit. Na: istic 


833 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


83l 


imperatores e. Nympha digressi, commorari $0- A aiunt, quasi voti. reus, Mekien 86 contulit. Ea 


leut, majoremque veris parteui transigere. Quippe 
totus ille locus minera planities est, qua graminis 
copiam, eompluribus equis sufficientem , producit. 
Aquis etiam irrigatur, ac in propinquo inultos pa- 
gos el civitates habet, a quibus ad victum neces- 
sarix res copiose subministrantur. Hactenus praetor, 
qui Niczea profectum ad hanc Clyzomenen scribit 
imperatorem. Ea vero si uon. es illud Teggiurum 
vel imperatorum pratum, in quo mortuus , de An- 
nalium sententia, fuit Muchewetes: equidem alium, 
quem "indicem , sic appellatum locum, nullum in- 
veuio. 


154. Suliani Zemis, alterius filii Muchemetis, historia. 


nostris Meclia est, Achmeti onirocrits Mecca, 
Saracenis Medina Alnabi, boc est, civitas proplie- 
te. Reapse vero ad. Alcairensem sultanum confu- 
git. aquo Geufraus eum. copiis et pecuniis. adju- 
tum scribit : sed negat hoc Malatestz secretarius, 
tantummodo referens Zemen sultani Aleaireusis 
fidei uxorem cum fllio cominendasse. De δος 
ejus filio quid factum fuerit, paucis Spanduginus 
exposuit. Quippe narrst eum, cum in Rhodum 
inswlam pervenisset, amplexum religionem Chri- 
stianam, et baptizatum. lbidem, susceptis ex con- 
juge quatuor liberis, duobus masculis, totidemque ᾿ 
femellis, velut .in latebris vixisse : donec Rhode 
capta, percunctauti de eo sollicite Solciinani pro- 


Principio monendus lector, buie spud Turcos B ditus, cum religionem Christianam deseriurum se 


nomen esse sultan Zen:i, vel Gemi, p-onuntiatione 
Italica. Geufrzus, et alii, non recte Zizimum et Zi- 
zimeu appellant: pejus etiam Bonfinius CzaliaLuut, 
quod ex Zelebi corrupium arbitror, de quo vocabu- 
lo dictum initio declarationis hujus. Utriusque pu- 
gna narratio, qua bis Achmetis Geducis δεν duc- 
tu superatus a fratre. fuit, hic in Annalibus exstat. 
Reliquze post fugam viiæ fortuna breviter e nostris 
exponitor, quando Turci eam, ut parum sibi eogni- 
1215, in litteras referre non potuerunt. Igitur alt-ro 
prælio vietus, desperatis rebus suis, in Rhodum 
profugit: seque maguo equitatu Rhodioruis Magistro 
qui tunc crat Peirus. Albussonius Gallus, tradidit, 
Agebat tuuc. aeatis annum vicesimum octavum. 
ld ubi Bajasites accepisset, amplissimis magnum 
Magisirum, ejusque consiliarios, muneribus de- 
mulcens, uti diligenter asservaretur, petiit; simul 
ad ejus alimenta se quadragiuta millia ducatorum 
singulis annis, quam quidem diu frater superstes 
futurus esset, numeraturum promisit : pacem deni- 
que cum Christianis perpetuam cultürum spopou- 
dit. Accepit eas couditiones magnus Magister, 
quas quidem hona fide Bajasites implevit. Zemes 
vero, tum plenioris securitatis causa, tum uti Dajs- 
sites tanto mayis in. melu perpetuo corutineretur, 
*u Galliam fuit abductus : ubi diu vixit in qua- 
damn liodiorum equitum arce, cui nomen Burgo- 
novo. Deductus inde Romau fuit ad. Innocentium 
ejus nominis octavum, pontificem. lbi, quandiu 
vixit lnnnoceutius, ac post mortem illius, sub 
Alexandri VI pontificatu, mansit : donec occupata- 
rus reguui Neapolitanum Karulus Vlll Gallis. rex 
Komam venisset, Nam is Zemen ab Alexandio 
impetravit, usurus 60, queimadwodum «quidem 
aiebat, ad recuperandum imperium Coustantino- 
politanum. l'entifex autem Zemi venenum propi- 
nasse lentum traditur, quo certum. ad terminum 
paulatim confectus exspiraret. Itaque. post aliquot 
dies Terracinam perductus, ibidein rebus huma- 
nis cxcessit. 


ASG 155. Mekie, Medina Alnabi, [ilii nepotwnque 
Zemis historia. 


Vietus. priori. prxiio Zemes, dicis causa, quod 


conatanter negasset, duobus cum liis occideretur : 
jubente Soleimane, ut. lilie Coustantinopolim ave- 
herentur. 

156. Mors Geducis Achmetis basse. 

Qui ἃ conditione bumillima subito supremam 
ad dignitatem εἰ opes emerserat, ct imperatoris 
tameu artibus prsestans, magnas pro sultanis suis, 
Muchemete Bajasiteque, res gesserat, insigui sua 
cum gloria : quam indigua tandem morte vitam 
hanz clauseiit, Annales boc loco paucis commemo- 
taut. Causas tamen nulla« adjiciunt, cur ita subito 
peremptus fuerit, jussu Dajasitis, ut Geufrzeus; 
ipsius manu Bajaiitis, ut Malateste secretarius 
scripsit. Geufrzus ait, testatum fuisse Dajasitem, 
nimiam servi. magnitudinem ac virtutem domino 
formidinem incutere. Malatesiæ vero secretarins 
bujusmodi qusedam paulo prolidit explicatius, 
quz commutatis verbis ipsius ltalicis eum Lativis 
hic iuscremus. Eraut, inquit, pertinaces animi ge- 
nizarorum, quos sane uoimunquam dicere non est 
veritum, quando Dajasite domiuo parum propi- 
tio utereutur, arcessiiuros se sultanum Zemem, 
qui eis iwperaret. Quin etiam. armati. aliquando, 
magna cum  íabie ad ipsas sultanini palatii portas 
accurrerunt. Tum vero Bajasites lenibus eos verbis 
mitigere, cunctisque postulatis ipsorum sane quat 
indulgenter annuere. Sopitis autem furentium iris, 
auctores seditionis e medio sustulit, Et quia sz- 


D peuumero genizari ad Achmetis Chendicis veziris 


lasse domum itabant, Bajosites  ladrianopoti 

tandem, qua in urbe tunc. agebat, ad. convivium 

vezires suos ommes iuvitavit, ibique Acbmeteu: 
basssm nianu propria coufecit. Hac ille, quibus 

Arateum hoc epiphonema rectissime quis adjece- 

rit : ejusmodi scilicet amoris ἂς benevolentize ty- 

rannorun esse prannia. 

151. Familia Caramanie principem exstincta. Pira- 
metus, pro lbrahime. Garamauia in formam bc- 
gl«rbegaius redacia. 

Ultimus est Casaues, cujus bic. domeu prodide- 
runt Aunales, qui de Carauianorum fawilia princi- 
pum in historiis reperitur. Nam Geulrzeum etrare 
videmus, qui tradit exstiuctam berum (amiliam sab 


835 


JOANNIS LEUNCLAVAU 


836 


Muchewetis imperio, duodecim vcl. tredecim ante Α cum maguis terrestribus copiis instrhxit z ut belle 


hoc tempus annis: et aliud ultimo dat nomen, 
Abrahamum vocans. Ait enim. Muchemetem libe- 
ratum. Ustinchasane (Assambegum ipse nominat) 
adversario, post obitum Pirawmeti Caramani rever- 
sum in Caramaniam, Abrahamo filio ejus iwpo- 
διι 886 necessitatem implorandi auxilia Christiano- 
rum, maxime Pii secundi pontificis : qui profec- 
tioue in. Caramaniam coustituta, Anconanm, ubi 
classem adornari curaverat, profectus; | ibidem 
mortuus sit, dum sdventum. Venetorum sociorum 
exspectaret. Hinc evenisse, ut. classe divisa, et 
occupatis Ungarico bello Germanis, Caramanus 
minime ad resistendum Turcis sufficiens, inter- 
fectus fuerit: atque its. familiam Caramanicam 
deferisse, cujua ditio cesserit Osmanidis. Non 
temporibus bec duntaxat, sed rebusetiam confusa 
suut. Àit occisum Abrahamum, Pirameti fllium, 
in ea familia postremum. post. Usumchasanicum 
bellum, quod pertinet ad. :iinum Chistiauura 1474. 
Voluisse vero Pium 1] pontificem huic opem ferre 
paulo ante, quam ipse vitau cum morte commu- 
taret, et alter a — Turcis. opprimeretur.. Atqui 
decem. plus minus ante hoc. tewpus aunis, Pium 
papam mortuum fuisse constat, Præterea tradunt 
Auuales, a Muchewcete ll ereptun Caramaue Giol- 
Chisarem, anno Chistiano 1469, Nec tamen ipsum 
principem, qui tanc. Ibrahimes erat, interfectum 
fuisse. Quem etiam dicit Abraliamum, Pirameti 
filium, bella cum Muchemete gessisse; Donfinius 
Piramctum oppellat, Turci nominant Ibraliimem, 
qui scilicet idem est cum Abraliamo. De quo equi- 
dem collige, quodnam sit illud Pirameti nomen. 
Arbitror euim litteraruut imetatbesi Pirametum 
cumdem esse eum. Praimeto vel Praime, sive Tur- 
vico [braime. Sic et supra notavimus, ex eadem 
voce Praime factum apud. Clhalcocondylem Pria- 
min, Ganspositis itidem litteris. Ibraimis vero 
litius Casanes, cum iu. Dajazitis Porta educaretur, 
80:0 tandem Cliristiano vel 1483, vel. sequenti 
mortuus, Caramanidarum familia finem imposuii: 
ex quo tempore Caramauia beglerbegatus Osmani- 
darum esse coepit. 

2.37 158. Imaretum Dajasitis, ad flumen Iladria- 

nopoli couditum. 

Sunt iladrianopoli trium confluentes amnium, llc- 
bri sive Marizze, Tuns;e sive Twiari, οἱ lHarlv, de 
quibus aute dictum capite 90. Postquam — hi. fluvii 
coiere, Marize nomen superat, in cujus ripa srili- 
cet iinarctum suam Bajasites exstruere ccapisse di- 
citur. 

Καὶ Cilium, Celium, Chelia, Achillea, Nestoralba , 


lessarabia, Kermen, Aliormun. Moncastriu, Ste- 
phanus. Vaivodu Garabogduniw. 


Qua: hic de arce Kili capta. leguntur, hujusmodi 
ferc verbis ἃ secretario. Malateste sunt. exposita, 
que vertendo osciibere libuit. Bajasites, ait, 
iu otjo Ltriennum exegit, post superatum — vide- 
licet, expulsumque fratrem Zemen : ac deinde Ta 

Malen ascilis, classem | 250-7 navium, 


Carabogdanie Vaivodam invaderet, ejusque vires 
everleret, Regionen hujus ingressus, omnia flam- 
mis οἱ ferro vastavit, civitatemque Chilium cepit, 
etiam arcem dedente Maimalacco Castellauo, patri 
proditore. Profecii sunt. deinde Turci Tatarique 
maximo cum exercitu ad oppidum Moucsstrum. 
Cumque sibi cam quoque. civitatem dedi postu- 
lassent, ac interveniente pacto relinquendi eum 
viia. facultates incolis salvas, voti. compotes  fa- 
cti fuissent : nihil eorum quas promiserant, prae- 
siiteruut. Dajasites etiam familias plus minusve 
quingentas eorum civium Constantinopolim abduci 
jussit. Bontinius eodcun tempore. gestas ibidem res 
commeinoraus, Achilleam ait, nuuc Cheliam, et 


B Nestoralbam, ad Istri ostia sitas, a Turcía tone ob- 


sessaa fuisse; Stephanum vero Mysim inferioris 
(Muldaviam dicere vult) principem ab Ungaro rege 
Matthia petiisse opem ex foederis socielatisque 
lege, sed antc missa subsidia, civitates illas im 
licstium potestatem venisse. Conferainus lizec inter 
se, Turcicisque cum aunalibus. Primus ait, a Baja- 
site capta fuisse cum arcibus oppida, Chilium et 
Moncastrum : alter, Cbeiiam εἰ Nestoralbam : an- 
nales denique, Kilii et Chermen. Consentiunt igi- 
tur omnes de capto priori. oppido, nisi quod est 
quædam in nomine diversitas : sicut idem a Lao- 
nico Celium quoque. dicitur, à Cureo Cilium. Jo- 
vius, per errorem puto, Litbostomum  appel- 


C lat, in ripa Danubii, vel ad osuum Danubii po- 


tius. In alterius. autein civitatis vocabulo dissen- 
lire videutur, primo nominante Moucasirum, altero 
Nestoralbam, Lertiis deuique Chermen. | Seciciarit 
Moncastrum, εἰ Chermen Turcorum, idem exse 
puto : diversam ab utraque. Nestoraluasm. Quippe 
Bertien seu Chermen situm est in Moldavie Tata- 
(eque finibus, versus Pontum  Eusinum, ubi sci- 
licet in. hunc se Danubivseffuudit, Et Sangiacaus 
est hodieque Chermen vel Aherman, beglerbego 
Romania sive Gracie subjectus. Donünii vero. Nes- 
toralba, non Moncastrum, aut Chermen, sed. urbe 
est bodie Bialogrod dicta, quod arceu albam signi- 
ficat, ad proflgentis ju Euxinum, noo Istri, sicut 
Bonfinius scripsit, sed Nesteris amnis ostium si- 
ta. Quapropter uon Nestoralba, sed Nestecalba scribi 
debuit. Et Nester priscis vocatus fuit Tyras fluvius. 
llistoriei Graeci recentiores ab aunis quingentis Da- 
nastrin appellarunt, uti Neperein. vicinum, Daus- 
prin : qui mili quidem non est. Borysthenes aute, 
quam Berisuag a BRossie vel. Russi finibus ve- 
nieutem recipiat, ad quam Borysthenis etian vetus 
nótnen propius accedit. Cureus scripsit, hoe ipso 
anno Chrisliano 4485, Stephanum Valachusm, de 
quo disceptabant iuter se reges, Ungarusg Matthias, 
εἰ Casimirus Polonus, utrius esset. cliens, tandem 
in verba Casimiri regis in castrisjurasse : nihiloque 
minus desertum ἃ Polonis, amisisse Bessarabiam. 
Hc nimirum cstilla regio extrema in ora Vala- 
chue, Nigrum ad marc sita, quz Kilim εἰ Chermen, 





839 


JOANNIS LEUNCLAVII 


us 


chemetem ἢ decreviss: cuia auim$suo, sub jusum A tuus fuit. Id oppidulum est insala cognominis, 


mittere ducatum Üozinenscim, eujus princeps Siepha- 
aus S. Sab» dux, εἰ Herzechus (animadvertit lector 
Germauicaui vocem. Heitzoz) vulgo fuerit appella- 
tus, ipsam τυρίοβειι ſRoagusſsæis esse. Biuitimau, 
iuter quos et principem  Stepbanum οἰ δι. δ 
iaterecsserint, ex causa. quadam hujusmodi. Erat 
duci legitima conjux, e qua tres liberos mares ses- 
c perat : Ladislaum uatu maximem, cui nupsit Anna 
ἃ 89 Canuceusens : Stepbanum, secuadogeaitum : 
«t utum, Vaticum. Aceidit autem, οἱ Flerentina 
quadam mulier, excelleutis (orws, sed nimium 
corporis $ui prodiga, sese in hanc dncetas  Bozi- 
Hewsi$ Dvgiomem, Telicta. pauria, ceafervret.. Dux 
Sbephanus, qui Szpius accepisset ex. aliorum ser- 


in Hadriatico sinu propter Dalsmsstinuem litigs se- 
cunde post Veghiasm, quam Ortelius aen recte 
Vechiam scripsit, et pejus interpretatus est. Yc- 
tulam, com Vegla seu Vigla dicenda sil. εἰ a Bea- 
finie Corycia veteribus vecata getelar. lac de flae 
ducatus Deozimcusis, ei ipsorum ducam familig, 
*panduginus memoriz pro idit. Jovius autew re- 
(fert ex Jani Lascaris sermonibus hominis apud 
Grazces illustri (amilia nati, cni notissimus Achee- 
les bessa fecerit, Chersceglóm matura joe. ex virili 
æiate religionem Chistianam desermhge : sic ta- 
men, ut. in pectoris siau verse dei non ebliste- 
retur. Fuisse vero Slam Chersocchüi, Fügri mon- 


εἰς in Sisvenia regeli : cai cum ésta east in 182 - 


wenibus, malieres Floreatinas ob formi veauta- B trimonium, jamque demam 2d celebrendss uup- 


Leu, aRumique imlolem, εἰ morem elegantiam, 
(facile primas imer aliaa ouuer [talia fcem.nmas 
fevre : cum prusum de hojus adventu. intellexie- 
wei, ejus vidende cupidus, must qui ad se meolie- 
tem arcessereat, Conipeciam mex adamare cepit, 
2sdto quidem, nibil saam eti legitimam conjugem 
facer, cajas eum ctperat sauctas, Laer vero 
prsscipuo, eam cum (fecre d:ntius aen. posset inje- 
raw, Magesas cum Bio ala maxime [ega sc- 
cfeia 9e Conlalu, Marites missis ad eam cerus ia- 
terwapt-s, eti demus rediret, orabat : ncvc d.s- 
cebya εἰ abbenlia $82 Causam prabcret, umie sua 
divelgaretar infamia. Vicrstim ila respondebat, se 
rebüéaram, εἰ Fierestinam ab se dumisisset. Dex 
Sawphaees M uu facerek, imparare nem poterat 
amime vae, NbiesbinGé Su: δὲ Ragusmes bomi- 
Macs bbhepal , ΣΦΕ Cum &lie regebebat. lis 
webanaixà prusdipis wan ebueperimtbes, belles 
wdcrter. Ragesss veiisiua ἐς ótiensari, Copt» sna 
Stephan ὅλα Lodcilaam cam ungerio prasitsumt, 
coser ” 3. juvàbl. Pies prasse Casa 
pour CHRON. Veriéria patios CH, δὲ Pauca 
fwp3 sb, Omumbtre COtpu : APPS διλλεεοῦεοα, δυὲ- 
base numero meerfecte. Tom vere fegdives das 
ναι nà seRaeem Jechtsscàeum amua, «€ 
eyes «peu ἐξ aumiseares Copas δέτεεῦσι διε ἐπ 
pet  epoarares, cumel ebuabte M:eechbetenc 
Susa SNubbEDe Ort ἔς ecmi. Sarpanes, 


tias deduceretur, porlis nsta de stirpe despotica 
Serviaasa, sCclerataem potrem, βίο admirabili 
seres elegantia, cenmjecsís ia cam ocolis, amore 
correptum faisse : cumque luzsris 3ufievem en- 
bem vieceret, sibi cam accepisae UXeFcu. Conr 
volumtsbeen cognaterum, qui reprecbenderess Gei- 
δ, $ho contumcliesem, infsme patri. Comeso- 
δὲ dedecore tante javenem injorim, pracipitique 
nimis unpulsam desperauene, Constaetinepelim se 
cenlubhsie : comque »altase Bsjszti fexdum patris 
Íaceuns dolenter expessisart, ejus. se Gdei ttum. 
εἰ clicstele Uradida:se. Bajazrsem, anditiis Seephbani 
quercüs, bene αἱ essei anime, jussispe ; virtaten 
ipsig» m3jera fertum piteruis prowerexi; kahi- 


pese mansi, adco quaem αἱ διιδυδιουδὲ dein- 
cvy& aperi paarrae Sehkxi semasepese si ad- 
veragns, Bre Jevaasa ὧε Charsoagie narratio nom 
praéeremás Spgandspacn venut, equédem abes di- 
yefcrandbem τοι. Sdae ber, quad de morte 
Mechesnres a4 ad) Co3EEGD, strepuiaa quce- 
dam mebes uncR. eferest auae Torciri, Me- 


qu ébectos meypavestrUA Metbemtes Pom D chteearm erasnpesines, xve isinanenm duce- 


peisaiuM deREALAML δι, νέα αὐ prepeius 
&wgecns νὰ bokem δὲ qeteerem premat. Àéven- 
baebr Wote Cu (Aereo Muchbemesb, Ibit pe- 
etc punagtms, Vemm CUR 
Cuv A; Δεν δὲ CeBbctt : VedNIUE Deep 
a Lxpacuade, reden uuAcEA ἐλεειθε beams. θο- 
Chuscet etuer Mapas, quPC M Cu Ge 
wap Sergium. Vaude νι δ coenbcs. CM. ὃὁ- 
ware να Cus ἐπ Pouuaaba New ct 
mim κὰν, ecd ve WS : tuc BOet Vaoxws 
Qce 4uumue cup palreen δες διεανν ας xpruece- 
bak erae ere M:iecbrencer. Bopamus bum Va- 
Wu Ng ἃ Sae dece d, Fepaemeer v pur- 
amEabruR δειρὰ : qué De aueh peek Brig mac- 


DA, ecuQISR ae Cbramame ἢ δᾶ, 2 que tem- 
pore vou get φυιδουεσσαιυ adbat anni, et ἔπε. 
τοῖος smQetSAMS Cage (uz phanus ucest. Nos 
em Ἐφ im Δοσούδιοε, bant M Umperis ἃ 
M:echreeeue com naf med ybi, wi en- 
acre ἐδ gun e Be- 
xaswmm ge dccus sop peedbune. enlbcums espresse, 
nd came m» Üacbcmeer seb μαι Pune misasscn 
Mecmüpesmam, que Bue spur ἀπ (t3. 
Sume cd Moenensxem Ve Crrxa 
preseantü- dum sccQus^ wb Sabe detam. Bac 
ποῦν x dai impuxor& um Supbaees prier, 
e& Terxis semuis, Al eque endiunum panijees, 
men mele υϑοδυσοῦ ὃς μοίδυδ, 





813 


JOANNIS LEUNCLAVII 


81i 


num Christianum 1448. Tertius, Daudis fuit basse A Wolfius, alieubi pro eversione. Seopiorum dixil 


filius, dequo Daude paulo ante dictum, capite 165. 
Cæteruin obiter hoe quoque notandun, necessario 
fuisse duos Usumchasani filios Jacupcs : quorum 
alter Bajazitis gener, 2 Mawelucis cæsus fuisse 
narratur ; alter in regno patri successit, ut appa. 
rebit ex iis qua capite 188 sequentur. 


467. Larende Caramanie, sive Larenda. 


Quz capta fuit a Mamelucis Lareude, Chalcocoa- 
dyli Laranda scribitur, cum ait, Muratem secun- 
dum bello petiisse Caramanum Alidcrium, Caria 
ducem, cujus dux sunt urbes, Larsnda ct Toco- 
nelum. pro quo Iconium reponenduni docuimüs. 
Leo Sapiens Áugustus in Novella de Thronis, La- 
randorum (sic enim vocat. numero multitudinis) 
episcopatum non in Caria collocat, sed in. Lycao- 


nia, sub metropolitano Iconuiensi, quod equidem . 


magis probo. Nunc quoque Laranda nominatur, 

et in Natoliz tabula non procul a Cogna conspicitur, 

in Caramsnie sive Cilici:e mediterraneis. De Gu. 

inulzina, cap. 45, de Y psa!a 31, dietum. 

408. Pax inter sultaninos. et Osmanidas, Matthie 
regis Ungari mors. 

Quod sultauus Alesireusis in transactione Daiazi- 
ti Tarsum et Adana restituisse dicitur, verius esse 
puto, quau quod Malateste secretarius ait, Baja- 
zitem soldano Adana Tarsumque reddidisse. Nain 
lic oppida Cilicias sunt, sive Caramanpix, quam 
Carsmanidarum exstiucta familia Dajazites, ut 


antea dictum, sibi vindícaverat. Postreinós etiam C 


sultaninos Adana cepisse, paulo ante legimus. [ta- 
que reddita potius ab his civitas Bajaziti fuit, qui 
eam cum Tarso, ceu Caramaniz menbrá, Fepete- 
bat. Nomine deiude inortui regis Ungarie; Matthías 
intelligitur, Joonnis Huniadis filius : successori) 
autew, Vladisiaus Polonus, Casiniri Jagellonide 
Polonorum regis (ilius, pater ejus Ludovici regis, 
qui ad Moliatzium æsus a sültano. Soleimane, jd- 
venis adinodum pcriit. 
169. Dajazites Ungarium non audet ingredi, Uscopia, 
Manastir, Monestir. 
Mac de vano Bajazitis conatu invadendæ Ungarie 
uarrat etiawm Donfinius, et accidisse rcfert ἃ worte 
Matthiz regis, Turcorum terroris, sub initium regni 
Viadislai, anno Christiano 1893. De Scopiorum 
urbe nonnihil attigimus supra, uotarum capite 
101. Videt agtem lector ex hoc ipso Annalium loco, 
recte ine mounuisse, diversas esse voces oppidoruni, 
Sophiam et Scopia. Nam prior hic Sophia nominatur, 
allera more Turcorum Uscopia. Solent enim vo- 
cabulis a gemina consonante incipientibus przpo- 
uere vcl | vel V Gallicum, uL alibi quoque nota- 
vimus. Laonicus Scopia collocat in Macedonia, fa- 
citque regiam prisci regui Bulgarici, quod iu ipsa 
perünebat late Macedoniam εἰ Epirum : idcoque 
Gedrinus etiam Scupia (reponendum Scopio) me- 
Ironalim Bulgariæ nominat, Disertus interpres ali- 
στὰ Gracie recentium, IHlieronymus 


everaas speculas, Recentioribus geographis Scupi 
scribitur. Manastiri nomine non hic intelligitur 
locus ille, de quo supra dietum capite 45, situs in 
confiniis Thracie, Tliessalieque, sed monaste- 
rium penitioris Macedonis, versus Epirum vel 
Albaniam, quod monestir ἃ Castaldo appellatur. 
Hujus in Albanism expeditionis llajazitlese meminit 
ct Bonſinius, qui dicit eum proſecinm contra men- 
ianos Albanenses, quos Spanduginus Cimariotas 
dizit, ab oppido mouteque Chimara, de quo deiu- 
ceps latius in viti sultani Soleimtnis. 

470. Baiazitesa monacho Turcico pene fuit occisus. 


Quod hic de periculo Bajazitis, propemodum a 


5» dervisio quodam sive monacho Turcico interfecti, 


narratur, fere totidem verbis a Spándugino quo. 
que metudri» proditum legitur, qua interpretari 
lubet, ut expositionis consensds appareat. Torla- 
ces, ait, quidam in Bajazitem irruit, sithulans elee- 
mosynam ab eo se petere, Solent autem hanc Dei 
nomine petentes, Allahitschi dicere. Cum aeinacem 
strinxisset, quem sub fültro gestabat, eaterroit 
equum, cui Bajazites insidebat. [deoque ccdebie 
retro Dajazitis equo, nonmihil evitatus fuit ictos 
homidis 469 : sc nibilo tamen minus Bajazites 
vulnus accepit. Tum vero bassa quidam, cui po- 
men eral Schender, massam ferream, quam  bus- 
doganum vocant, eo cum inpetu capiti homieis 
impegit, ut erauio perfraclo, cerebrum emanaret, 
laJignatus hujus fscinoris causa — Bajazites , edicto 
proposito, Toriaces universos proscripsit, et. extra 
Constantinopolim et imperii sni fines ejecit. Anim- 
advertit lector esdem narrari, nisi quod Annales 
aiunt, dervisium bunc, et Calenderem fuisse, Span- 
duginus, Torlacem , dequibus jam vocabulis bomi- 
nutn, superstitiosos quosdam ordines vel instituta 
sectantium apud Turcos, quam (leri brevissime 
poterit, explicandum. 
17A. Ordines monachorum sew religiosorum quo- 
rumdam apud Turcos ; Dervislar , Calenderiar, 
lluggiemellar Torlaclar ; Muchemetesbassa | Ve- 


airazemer a Dervisluro publice confoditur ; qud 
Turcis Divanum. 


Nomen Dervisiorum, quos ipsi numero mulli- 


p 'udinis Dervislar appellant, ex hac ipsa narratione 


nostrorum annalium perspicitur essc quasi gene- 
rale : quod scilicet ordines et secte religiosorum 
cetera comprehendautur, sicut apud nos in gene- 
re monachi dicuntur, qui tamen inter se diversis 
instincti sunt. ordinibus. Vocant autem Annales 
bunc initio Dervisium, statimque subjiciunt, eum 
fuisse gectatorem instituti vel ordinis Calenderum, 
et auribus, collo, brachiis appensos gestasse fer- 
reos annulos. ld in. more Calenderum o:dini esse 
tox apparebit. Qui vero czeteroquin. apud Turcos 
Dervislar appellantur, nullos 1g £apite pilos, nul- 
las comas habent, ubique touti, Conspiciuntur in 
eorum [rontibus ct tempor 552 e3useria , vel 
iuito (erro, vel acccusa spong *, vel L:mea fascia 


845 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


gl 


quadam, inusta. Aures perforate sunt, quibus A notant, cum iis qua ipsis in itineribus occurrunt. 


jaspidum gestant enolidas, et annulos sane nou 
parvos, Amictus, oville vel caprina pelles, his ita 
corpus cingunt, ut pellis una parlem antiquam, al- 
tera posticam tegat, c:etera nudi sunt, tam. estivo, 
quam hiberno teinpore. Passim in seburbauis et in 
pagis habitant. Vernis et estivis mensibus perva- 
q2:uiur quasvis regiones, ac pretextu religiosze 
vitz perpetrant infinita flagitia, Fures suut, adal- 
teri, priedones, latrunculi, uec horum scelerum 
ulla tangit eos conscientia. Quas quidem ob causas 
cavendum ab eis prasertim in itineribus. Quippe 
nemini parcunt, cujuscujusinodi tandem δὲ} natio- 
nis aut religionis, si superiores se fore conflJant. 
Praeterea supt infames ceu fadi pedicones, eoque 
flagitio se mutuo. polluunt, ne quidem ἃ jumentis 
abstinentes, Nequitias ut suas  tegant, ἃς sanctio- 
res videantur, masiaco οἱ oppio voscuntur. Hinc 
enim quasi plrenetici redduntur, isque dum durat 
furor, ipsimet vel forfice, vel cultello ae vulnerant 
in collo, pectore, brachiis, laterjbus, douec vulue- 
ribus etcruore deformati conspiciantur. His deine 
vulneribuà tamdiu spongiam accensam imponunt , 
doncc in cineres redacta tandem exstiuguatur, Eum 
dolorem patienter se tolerare simulaut. Hic illis 
ei iionos a demeutato vulgo, et veneratio non levis 
exlibetur, quod Deo chari existimentur : hiuc et 
largiores eleemosynas impetrant, e quibus viclitare 
solent, Habent in Anatolia quemdam ordinis sui 
priorcin sive presidem, quem nou Assam baba, 
sicuti Nicolaides scripsit, sed Azen baba nominant: 
voce non proprie patrem patrum significante, sed 
peueu supremum, vel Protopapam, ut Grecos 
appellasse, de Cedrino paret : unde Moschovii suos 
etiam Proiopoppos fecerunt. Et imitatos esse Tur. 
cos Grecorum o:dines ecclesiasticos, ordinunmque 
gradus, satis apparet ex ijs quae capite δά exposui- 
mus. 

Calenderes coniineutiz:e praecipuam sibi laudem 
vindicant, insignem prz se ferentes sanctimoniam, 
Sacella quadam inlabitant adinoJuus exigua. Tu- 
micas gcslaut $irictas εἰ curtas, absque manicis, 
iustar saccum, tuni e lana, (uim. pilis equorum 
contexts. Ciínes penitus abradunt. Pilel. suut ex 


Awiclus, stiicia quzdam, usque ad genua pertinens, 
tunieula. Zona lata cinguntur, cujus oras auro et 
scrico exornant, Eidem cinbala quzdam appendunt, 
cujusmodi et subter genua gestant alligata. Supra 
tuuiculam vel leonis vel pardalis pellem inji- 
ciunt, ungulis ab antiqua par.e colligatam : cselcra 
nudi sunt, nisi quod etiain calceos funiculis con- 
strictos gestant. Inaures argentez sunt, vcl. æreæ, 
vel alio quovis ez metallo. Capillos in humeros 
usque promittunt, et oleis quibusdam, ut terebin- 
thino, ut juniperino, 3 perungunt : quo magis 
scilicet crescant. Manu librum tenent. Auwatorias 
quasdam odas, quibus mirifice Turci, Arabica, Per. 


sica sua lingna compositis delectantur, cantillant. Si 


vepustus aliquis puer occurrat, medium mox am- 
plectunuir, cantando saltandoque cymbala pulsant. 
Biac coucurisus hominum a quibus deinde munu- 
sculum s»liquod petuut. Hi quoque prateztu reli- 
gionis non femineos duutaxat, sed magis etiam ma- 
$culos 3mores consectantur : qnibus sane spurca 
gens nimium quantum est dedita. 

Torlaces ovillis caprinisque pellibus, perinde ac 
dervisii se vestiunt, His. ursiuam, pilis extriusecus 
versis, unguibus ad pectus colligatam  injiciuut ; 
caque pallii loco semet involvunt. Acuiminatu pileo 
prealto, plures habente plicas, ex albo [iitro, 
utuntur ; cieters nudi prorsus incedunt. Adbibent 
ei ipsi temporibus cauteria. Literarum plane ru- 
des sunt. Plerumque conspiciuntur ad tabernas, 
fora publica, balinea : quibus scilicet locis multi 
conveniunt, a quibus »liquid petere possint. Ve- 
niebant ad nos Constantinopolim ex Egypto, Se- 
bastianus sh, Haunsperg et Joannesa Salagasto, 
viri nobiles. Horum alter Salagastius nobis nar- 
rabat Alezandrüe, cum istic ipse degeret, bujue- 
modi quemdam sanctum virum opinione Mahume- 
tanorum, cum prae foribus halnei muliebria staus 
exeuntem e balineo. feininam. quamdam attentiu 
intuitus essel : in eam furore quasi quodam cor. 
reptum involasse, ac protinus humi pro tratam, 
nec admodum fortasse repugnantem, in oculis om- 
nium compressisse. Maritum eo facto se leatum 
duiissr, quod τίς sanctus, impulsu divino, pra 


albo filuo, siudes 115 quos. Graecorum sacerdotes D aliis. cum uxore sua coivisset. Vide czecitateu gen- 


et episcopi nigros el latos adinoduin. gestant : nisi 
quod oris allixi dependent undique lungiuaculi cri - 
nes equiti. Ferrcos salis crassos annulos anribus, 
cullo, brachiis gestant. Etiam cuti. peuis perforatae 
ferreus vel zreus annulus inseritur, ne coire, vel 
si maximopere cupiant, poss.ut. Atque boc ul'inum 
jn uno tantum Calendere vidisse nos recordor, qui 
Sophiæ propler imaretuu, in quos δος ad biduum 
hzrebamus, uuam ex pluribus cellulam | incole- 
bat. 

lHiuggiemales plerique juvenes, robus*i, divites, 
Africam, gy pum, Arabiam, Persian, Turciam om- 
nein alicno sumptu, sub pratextu religionis perva- 
ganiur : regionum εἰ urbium situs εἰ intervalla 


tis, ac præsertim A:gyptiorum. Nam alibi vix ali- 
quid ejusmodi factum, wobis illic degentibus, 
comperi. Sunt æque rapaces in itineiibus οἱ viis 
publicis, ac dervisios esse diximus. Plebeculie præ- 
serliin rusticze, se chiromantices gnaros esso per- 
suadent. Hiuc ingens ad impostores hominum 
concursus, qui pro vatibus cos habent, pr:esertim 
inulierculz. Hinc adeos omnis geucris cibi, cam 
aliis rebus necessariis afferuntur. lpterduia. senea 
ex suis aliquem circumduacunt quem pene divinis 
honoribus sdorabuadi afficiunt. Cum boc vel op- 
pidum, vel pagum ingressi praecipuum in aliod 
hospitium, vel caravanssraium , vel imaretum 
divertunt : illunque 699 Va 990, σὰ λα 


847 


JOANNIS LEUNCLAVII 


848 


veinlum, magna, sed simulata. humilitate cireum- A 172. Scaramangium, Giamurlikion | Gepencc, Seife, 


stantes 464g observant. ls nescio qnos. enthusias- 
mos pra se fert, ac subinde quedam veluti divini- 
tus sibi revelata, serlo maxime vultu profert : nunc 
instar mortui jacet, nunc oculos vicissim aperit 
et ad se redire simulat. Inde conversus ad freti- 
tioset subornatos discipulos : Corripite me, in- 
quit, filir charissimi, et extra locum hune depor- 
tate. Nam revelatum mihi divinitus est, quz ponæ 
his hominibus immineant. Quibus auditis ohse- 
crant impostorem nebulones, Deum velut aver- 
runcando deprecetur, no poenas illas exigat. llle 
se aimulat assentiri, preces ad Deum concipit, ut 
iram suam expiari, seque placari propitius patia- 
tur, orat. lfae ire divin: comminotione misella 
plebecula mirum in modum expavefacta, trepidat. 
Postea vero consolationis aliquid ex hujus inter- 
cessione vicissim liauriens turmatim δὰ imposto- 
rem nequissimum accurrit. Oinnes eam rem pro- 
digii loco ducunt, seque divinitas moneri putant. 
Siinul animis devotis, et accepti beneficii causa 
gratis, tot eleemosynas ad planos bosce deferunt : 
ut eis onusti. suas ad. speluncas revertantur, ho- 
minesque supersiitiosos ac stolide simplices irri- 
deant, qui. tam fede sibi patiantur imponi. Ve- 
scuutur et hi maslaco, vel oppio ; et bumi cu- 
hantes, libidinibus abominandis mutuo se polluunt. 
Hæc de nefandis horum apud Turcos specie tenus 
religiosorum institutis breviter exponenda duxi- 
mus, licet ab aliis queque prodita, tum ad il- 
lastrandam annalium historiam, tum uti secum 
Jector ipse perpendat quauto nunc illos necesse sit 
esse factos deteriores, cum ante centum plus mi- 
nus annos unus ex eis necem sultapo suo, totius 
in oculis exercitua, intentare fuerit Misus. Nostro 
quidem tempore, nimirum anno Cliristiauo 1579, 
coneimile qnoddam huic facinus accidit, sanequo 
memorabile. Nam dervisio cuidam concepta caedes 
anino, pari ausu tentata, successu feliciore per- 
petrata fuit. Multa sunt a nobis in annalium Sup- 
plemento commemorata. de Mechemete bassa ve- 
zirazeme, Selimis 1l genero, Summæ secundum 
Sultanum apud Turcos auctoritatis viro, Is cuin 
vro more domi euz jus dicturus, adeundi se co- 
píam faceret universis, iu synhedrio, vel concessu 
vel consilio, vel audientia publica (divanum Turci 
dicnnt, quam vocem Belvacensis libro xxxi, cap. 
445, Dovanam corrupte scripsit, horridiuscule ty- 
phanum Porsius) ingredientem ad se maguo nisu 
per mediam hominum turbam, notum sibi dervi- 
sium quemdam conspicatus, manum esporrigit, 
eleemosynam scilicet homini daturus. ltaque ab 
aliis ei ceditur, ut adire bassam posset: ad quem 
ubi propius accessisset, sicam e sinu profer!, et 
ea vi Mechemetis in pectus adigit, ut íllico le.hale 
vulnus acciperet, quo exspiravit : ipso mox ctiam 
dervisio ab 3stontibus in trusta conciso. Vide 
quam 3 decessoribus suis liomines scelerati nec- 
dum degenerarint. 


Kilitsch , acinaz, copis, Zawsij, Pusdigan. 
Quod Spanduginus Miram dixit, annalibus est 


gepenecuin. Sic εἰ Ungari vestem militarem ap- 


pellant, quæ tunicis, pænulis, a'iisque vestibus sa- 
perinjici, pluvio prasertim «clo, solet. Vulgus 
hanc gestat e ültro factam, ideoque materie no- 
men ei Spanduginus dedit, quam equidem quo La- 
tino. vocabulo debeam cxprimere, non video. 
Slavina dici potest, minus'gausape, cam Reineccio: 
propter diversitatem tum materie, tum forme, 
Reperitur apud Cedrinum, εἰ Svmeonem magi- 
strum officiorum, et Achmetem  onirocriten, Ses- 
ramangii vex : de cujus significato consultas a me 
Theodosius Zygomalas Naupliensis e Peloponneso, 
patriarchalis protonotarius, alebat in usu Grecis 
esse nunc Agarenicam vocem Giamurlikion, qua 
vestisea signiücetur, quam viri militares gestest 
Supra vestes alias interiores, ad arcendas pluviss, 
nives, gelu, csters denique aeris incommoda, 
Persas autem inventores, ei nomen dedisse seara- 
mangii, quod ab eis ^4 Gracosdeinde eum ipse 
vestis usu manaverit. Hoc igitur est id, de que 
nunc loquimur, gepenecum. Do Scaramanyglo le- 
cum etiam capitis 199 consule, Arabibus Seife. 
Kilitsch Turcis dicitur is gladius, quem nos acins- 
cem reddidimus. Leviter est ineurvus, et quia noa 
pungit, sed eæsim ferit, apud Xenophontem, 
Grecosque eæteros, Persica irasctantes, nomen 
Copidis invenit. Et constat ex eodem Xenopbonate 
nostro, genus hoc gladiorum a Persis alias itidem 
nationes, prsesertim Asiaticas, accepisse. Zausi, 
sicut antea quoque diximus obiter in supplemenate 
Annalium, comparandi veniunt cum nostris nobi- 
lihus aulicis, iisque presertim, quorum opera 
principes utuntur in expediundis variis negotiis, 
quas commissiones vocare consuevimus. Habeet 
hi praefectum, quem Zausiorum bassam  appellast. 
Ab eo nos excipiebamur, obviam nobis ad pri- 
mum lapidem extra Constantinopolim, insigni cum 
comitatu Zausiorum progresso, et longissime 
tractu per 'urle:n δὰ caravansarsium, legatis Cæ- 
sariis assignatu:n, deducebamur. [nter digaitates 
palatii Graecorum imperatorum recentiores, inw- 
nitur etiam Megas sive mxgnus Tzausius, quod 
officium vel mutuati sunt ab Agarenis Graeci, vel 
a Grecis Agareni acceporunt, et ide» est. haud 
dubie cum Zauaiorum bassa. Numerus Zausiorum 
fere nunc apud Oamauidas ad. septingentos erere- 
vit. Pusdigani denique nomen Agarenicum retinel,. 
sicut et superius in narratione de capta Consisnti- 
nopoli, quo clava massave ferreas, Turcig uaiuu 
significatur. Greci recentiores auc voeem  usace- 
perunt, ac suam reddidere: cum olim χορύνην 
dicere soliti fuerint. 


849 


PANDECTE IIIST. TURCIC. 


850 


415. Cledes. Ungarorum , ab Jacupe Aga. cesorum, A quam illum siynorum militumque numcrum, qui 


Frangepani, Ágalarii, Turci Grecos in multis imi- 
ati; eceptra sive baculi Grecorum, Druncarii, 
Drunci, Banda, Bandophori. 


Jacupis Age nomen in historia Bon(ünii deside- 
ratur. Jovio Cadum bassa dicitur. (dem nomeu 
babet Wolfgangus Dreslerus. Verum toc ei non 
erat proprium, sed ab accidente inditum, quippe 
Chadum vel Hadum significat eviratum, cui testes 
scilicet exsecti. IIuie Ungarorum cladi causam 
pr»buit Josnnes Frangepanus, ex illustri et Rom» 
«wondam clara Frangepanorum familia natus, 
quibus ín Croatiam Dalmatiamque commigranti- 
bus datum hoc erat 3b incolis nomen, ut Franc 
Pani dicerentur, hoc est, domini Franci. Defecerat 


ad constituendum  regimentum requiritur. ideo- 
que Druucus est regimentum uillitum, cujus caput 
est Druncarius, olim Tribunus, nunc Colonellus 
aut regimenti prefectus. Conveniunt οἱ alla mi- 
litige nostre cum illis que Leo tradit imperator. 
Vandon appellat signum equitum vel. peditum, ut 
nostri Vanen et Vandiin, aut Vandlin : Vandu- 
phoron, qui vexillum Vandi gestat, eà nostris est 
Vandrich. Addit, Vandum constare [militibus 500, 
aut daltiin non paucioribus, quam 900, nec. plu- 
ribus, quam 400. Sic et Druucuin sive reglineutum 
balere vult nou pauciores mille, non plures tribue 
millibus. Caterorum apud Leonem eollatio cum 
nostris, alterius loci fuerit, ac fortassis in hoc ge- 


autem Frangepanus post Matthie regis obitum, & B nere nonnihil aliquando moliemur , cum sliquam 


rege Vladislao et duce Joanne Corvino, Mattbiz 
regis ülio notho, qui ad Jaitzam Banus earum re- 
gionum erst. Cumque in arce DBrevia ceu rebellis 
obsideretur, proximi basss auxilium imploraverat. 
Ingressus est Ungsrizs fines Jacupes aga. eum octo 
vel novem millibus equitum, uti Bonfiniu« scripsit. 
Agarum vel Agalariorum nomen apud Tureos a 
baculo dedocium est, qui scilicet magistratus est 
symbolum, sicut etiam ante. Turcos Grecorum 
imperatorum officiales sua quadam gestsbant 
sceptra, quz nihil erant alind quam bLaeuli. Ft 
«quidem in more Graecis erat, ut quoties novus 


Bon antique duntaxat nilitia notitiam, verum 
etíam prasentis usum assecuti videamur. lidem 
de Vigle Stolique magnis Druncariis alibi, Pluri- 
mum certe faciunt bac ad. illustraudes  Crseeorum 
recentiores historias, Ad Druncariorum ergo οἱ’ 
militadinem Turcis sunt Agalari, velut Tribuni, 
puta Genizar aga, Copizilar aga, Spshoglsn age, 
Silichtar agas: de quibus omnibus cenvenien(i 
loco traetabitur. 
174. Bani e “γνώ Untere, Chrobata, Cho- 
Promisimus supra capite septuagesimo primo, 


feret imperator, omnes officiales sceptra seu ba-  nosde Bawis ct Danatibus in regnis Ungsrim 54. 
culos suos deponerent, nee aisi. jubente novo. im- — junctis aliquid dicturos plenius. [d igitor ut hoc 
peratore resumereat in. masus: quo ritu sigui&- ^ prastem loco, quo Baui Ungariei mentio fit, dico 
e»botnr, eos in officiis suis ab ipso con&rmsri. Banum aped Ungaros vocari, n^n. gubernatorem, 
Meminit ejus mor.s aatiqui, Symeonis magistri — vcl locamtonente n. («05015 p9n1h» Grzeis, et ἔξα)» 
efüiciorum Historis manuscripta, cujus verba repe- — yov, uade nomen exarehorum lialie Rsvenuaum) 
ries capite 199, memineruat et alij quidam : isque — sivc vicarium regie [9 ipsa. Ungaris, sed. alienjus 
nenc etiam retineter 3 Tercis, ques ieutsteres esse — 3d Ungariae juris spectantis regni. prasidem. Ver- 
Grscorem, przserüm in rebus ad imperii formam — Uncnt vero βγη antiquitus, partim — eim nune, 
riasque publicos spectastibes, jam szpesemere h^c ad Urgarism regna : Usbstis, (σου, Slave- 
diximus. Quanquam ahi petaet, 3b. ipsis plerbque — nisiid est, Riyricum), Ramis vel Kama (uo womine 
profecta Saracemis : qui post. defocriiosem 2 Re- in Ungsrorum regum titulis inpdligiser Berna) 
m2Bis, corem sibilemiósus i:»m civilem, qux« — Servia, (2Ν (2 sive Volachia, Ledemeris, Coms- 
miltzrem imperii guberastionees fuerit zauiat, — nit, Betq»ris. Prater bos Banos, mentio Bi ie bsto- 
Sic igiter εἰ Agalarii dicti suut 3b ag», qued be- fiis Baasteems, XMachovienem, εἰ Leverinene's, (Se. - 
cw'um sigai&cat Adeoque propius ut σέλα — rinem jam vulgo vocom ia Trsaesipiua. Valacios 
similitudinem efücorwe pcisés stet  impeni ἢ propter Donubiem, 3 Severo. Aogueto aisi n 


Greci, cum οὔδει pore Omnsoicz d», Tor- 
cis Agalaries esse ses Ragusa, qui Coseóc ers2d 
vel Drusgarsi, v1 Drus-srs ptus. Eos [59 ἃ». 
Ρίεδε Augestes wa idpro. sov folii Be epporazibos 
bellicis olim dictos ἔσάδοε w»dit Cbiiseries, quot 
militibus aile przesseut ; es. Drapcom, Ciias- 
cham. Latmi Chükasrhes πριλαέ (tribunes, qué 
nsucC Colonel suat. Dravcnem (ὡς enum δοισφα, 
tisbat Zygemolss e$. D-encsrum , (ὦ Drogues, 
vel Dreagsriua, qued sergo Geri scbeti. ον τῴ,’ 
latum srbiror , wc ba gio, qut sorgte ; 
«quemvsdmedam ὧδ ον» εὐφιων τίν πωξδιμή 
tam ipse. Τιν αν ὐὐὰ»ν ὦ ore puto 
Komam), qucm C59 αὐρρυσέωμρ weopet μι, 


eppiden) et Erócio, Terccs ἰα buoris, qo 
Jesasem de Lopes, Oométem. Coyueomwem, regm 
sgerpstorem, et pstrix feste, “4 Non spy i- 
lent - οι 2 agi 6 Fr oclói ore T romeo yos et Voo- 
*0ís ἐλωίναωνάν nomina cer, bat Legi 
βου «e TWaese νυέξές ὦ docom com, 9v 
«estie 309. prat. de paret, dagcrabemipu, wer 
gutirrustesees ct lSonow csec, quod di (ὦ pont. 
qum Lrfio, cur? egi owant moneat. , bo. icit 
620594 eg: don grs. ἴφυνιν 44Δ 200021048 2 on óv 
ἐνῷ grragetor, quad sc, D ipsa wm ovi éu- 
foundime dettes Konfcrwem : οαίφως Beim Corr 
K'ismeiiayio, φάαμφμμάρη,, Gosasrdog aco P'iaath 

ier, Bwecza, Swnt δή δορός; αἱ abes «ἘΜ 


851 


JOANNIS LEUNCLAVII 


852 


hic Ungaricum Banum generoliter appellant, Don- A Agareni et Osmanide, ut in rebus ad imperium 


finius Croatiz tantummodo Banum fuisse tradit, 
regni videlicet Ungariz regno adjuncti. Croatarum 
vero nomen hodieque notissimum. Gens est perti- 
nax in retinenda celigione sua Christiana. Propterea 
Turcis esse subdits cum ejus amittendz periculo re- 
cusans, ad vicinos migrat, inagnamque nunc Austrie 
Motavizque partem, agris colendis dedita cemplet- 
Cedrinus in B»silio Bulgaroetono, Chorvatas appel- 
lans : Finitimi sunt, inquit, Bulgaris Chorvatarum 
pepuli, quod nomen Chorvat, vel llorvat, aspira- 
tione forti, nunc eis est etiam in usu. Cateri Greci 
Chrobatas sive Chrovatas nominant. Et alicubi scri 

ptum apud ipsos legere memini, Servios et Clirova 

tas eosdem esse respectu niinirum ejusdem origi- 


niset lingus Venedz , quam in Serviis demonstra- D 


vimus capite tricesimo quinto. ursus ab Annalibus, 
lis Danus Ungaricus etiam Direnzil Ban nomina- 
tur, veluti Drenz Cili Ban, hoc est, Drenzus Cilias 
Banus. Quippe celeberrimus Cilig comitatus ad 
Croatie Banatum antiquitus pertinebat, et. Bouſi- 
nius expresse tradit bassam (quo nomine Jacupem 
agam intelligit) primum omnium hoc bello Cilia- 
num agrum populatione deforinasse. Bani proprium 
nomen apud eum legitur. Emericus Drenzenus, vir- 
(ut ipse fatetur) summe tam iudustrix, quam con- 
silii : qui suffectus inlocum Joannis Corvini ducis 
a Viadislao rege fuerat. Habuit, auctore Donfinio, 
secum Banus septem militum tsntumimodo millia : 
reliqui rusticae plebis inconditze, nec armis assuelze 
cohortibus constabant, Accidit aliud etiam malum 
quod Drenzenus contra sententiam animi δι] coa- 
cius ἃ Bernardino Frangepano, pugnavit : qui tamen 
e przelio fuga se subduxit. Hac 496 scilicet. erat 
lila tum discordia, tum fuga, quam innuere volunt 
Annales, cum aiunt, Ungaros ipsos inter se dis- 
sentientes, fugisse. Bernardinus pater. erat Joannis 
illius Frangepani, quen obsessum fuisse Brevia 
diximus. Filius, vir fortis, hostis antea, vel rebellis 
potius, hac pugna caesus oecubuit. 


475. Occasio et causa. belli Bajaaitis adversus Ve- 
ποῖος in Peloponneso : Ludovicas Maurus dux Me- 
diolauensis Turcum in Venetos concitat : Inebechti 
a Turcis obsessa. 


C 


spectantibus, et usu suo fidem datam flocci faciant, 
nec ulium promissorum Christianis factorum ra 

tionem habeant. Bellum igitur in. eos molitur, et 
pretextus causa cupide occasiunculam arripit, 
quod Veneti protegendum uscepissent comitem 
Joannem Cernovjebium (Cernovitaios dicendos os- 
tendimus supra, capite 46, et hune alii .Georgiem 
vocant), vicinz Cataro ditionis regulum, cui plera- 
que Bajazites ademerat. Sed alia reapse suberat 
Causa, quæ penc certam ei spem faciebat ejicieadi 
Venetos e Morea sive Peloponneso, in. qua multas 
sane magnas et munitss utbeg arcesque posside- 
bsnt. Etenim Gallim rez Ludovicus duodeecimss 
Ludovicum Sphortiam, cognomento Maurum, a 
nigredine vultus, ducatu Mediolanensi spoliatures, 
quem sti juris asserebat, (58 contra Sphortiam 
cum republica Veneta petcusserst E» Gallorum 
cum Venetis conjunctione territus Sphortia, lega- 
tum ad Bajazitem mittit, qui tum muneribus εἰ, 
tum variis rationibus persuaderet, ut belium Ve- 
netis inferret. Quippe futurum aiebat, ut occupatis 
Italico bello Venetis, ipse nullo negotio Graecus 
urbibus et castris, et insulis eos exueret. Hac ille- 
ctus spe Bajazites, a pace eum Venetis sancita dis- 
ceseit. Ac fuit profecto noxium Venetia id Mauri 
facinus, sed tandem hzc in ipsum, quod dici solet, 
cusa faba justo Dei judicio fuit. Nam et ambitionis, 
et injuriarnm multiplicium erga Joannem Galeacium 
fratris (ilium, et funcstorum patria | consiliorum, 
quibus Gallos adversus Neapolitanos reges, Turcos 
adversus Venetos commovit, acerbas denique pa- 
038 luit. Quod quidem ei subtilis et arguti vir in- 
genii, legatus Florentinze reipublie, futurum ali- 
quando przdixerat. Quippe cum buic ad se misso 
suos arroganter osten!aret, uli plerumque  solebs 
et opes, οἱ ingeni! vires: inter alia quodam is 
conclavi depietum ei monstrat simulacrum mulieris 
amictu pulcherrimo vestite, in. quo expressa mi- 

rifico artificio tota conspiciebatur Italia. Propter 
hauc mulierem astabat JEthiops eum peniculo, quo 
se ipsum innuere volebat, qui et. Maurus vulgo vel 

AEibiops audiret, et emblematum loco solere uii 

vel peniculo, cum ínseriptione Latina, et seriteet 


Naupactus Achaiz maritina civitas est, opinione D tempore, vel ramusculo tres. complexorosas, cum 


quorumdam, AFtolie Leoni Augusto, ad sinum 
quondam Corintliacum vo. atum sita. Nautis vulyo 
jim Lepanto dicitur, Iuebechti Turcis, quod a 
Nepanto Marii Nigri non procul recedit : Achaia, 
Livadia : tolia, Despotatus : sinus Corinthiacus, 
Colpo, sivc Golfo di Lepanto, Erat hoc tempore, 
nimirum anno Christiano 4498, Naupactus in po- 
testate Venetorum a 70, plus minus, annis ; qui mis- 
30 ad Bajazitem Andrea Zantano, legsto suo, pa- 
cem in anuos 95 cum eo fecerant, cujus tabula 
Bajazites scriptura manus suse, pro more confir- 
marat, Nihilominus vix appellere Venetias legatus 
potuit, cuim datam Veuetis fidem: Dajazites. violat. 
Quippe sibi lege sus. Mahumctana permitti volunt 


inscriptione Germanica mit Zeft, id est, cum tempore, 
Qui? quidem ipsius emblemata symbolaque passim 
in parietibus et aulas Mediolani, Ticini, Taurini, 
apud doctissimum et illustrem cjus urbis archiepi- 
scopum, Hieronynium Hovereum, et aliis in locis 
videre memini. Erat hic Æihiops ira pictus, μἱ 
peniculu mulieris e ves:e pulverem Cum sordibus 
aliis extergeret. Ea pictura leg:to monstrata, quid 
ipsi de hac videretur, iuterrozat. Tam is : Ut nibi 
quidem videtur, inquit, bic .Eihiops iulverem ome 
nem inse ipsum couverrit. Quod hominis acuti de 
Ludovico Mauro vaticinium deinceps eventu com- 
probatum fuit. 





JOANNIS LEUNCLAYII 


videntur coaseotane2, tum quod Tckeregio minime A sam civitatem babeat Coui, boe est, leoaium. Re- 


cit Armenia minor, sed Phrygia major, ui aperte 
lector ex ipsis Annalium verbis numero 57 notatis 
perspicit ; tum etiam, quod e Persis venienti mi- 
uime Bajazites munera quotannis missurus fuerit, 
Utet sese res habeat, Scachi quidem Ismailis partes 
amplexus fuit, ideoque Scach Culi noinatus : ex 
quo Turci, partibus Osmanidarum adhsrentes, 
fecere Scitau Culi, voce significante Satanæ vel 
diaboli servum mancipiumve. Geufrseus alicubi pro 
Culi scripsit Coullet, Spanduginus el suppeditata 
fuisse iradit ab Ismaile Seacho 20000 bominum, 
quod equidem verum non arbitror, ex iis quz bie 
in Annalibus sequuntur. Magis est vero consenta- 
neum, quod Jovius ait, per interuuntios ab Ismaile 
confirmatum ia preposito fuisse. Kisel bassa. si- 
£nificat rubrum caput. ld nomen Osmonici dederunt 
boc ipso tempore scctatoribus lsmailis Scaehi Per- 
sarum, a rubro capitis tegumento : quo de plenius 
agendum paulo post. 

180. Anlali. civitas Anatelie : Grecorum anni a 


mundo condito, quonam modo cum nostris conse- 
miant, Nomina quedam vetusta cum recentioribus 


€ollaita. 

Quz Tureis bie Antali voeatur, priscis erat At- 
(alia, quondam ab Attalo rege, uno de successori- 
bus Alezandri Magni, eondita. Lconis imperatoris 
Novella de thronis eam eollocst in Pampbilia ae- 
eunda, sub metropoli Sylzo sive Perga. Greci po. 


ciius hanc collocat in Lyeaonia, quam Laeaicui 
iu Caria ; de quo supra numero 12, dictum. AdVit, 
banc esse majorem totius Turquiæ regni, hoc est 
metropolim. Driquiam Reineccius interpretatee 
Lyciam, cum Briquia seu Dryquia sit Phrygia. Fa- 
cit autem Bryquize metropolim Aytbonus Zichism 
Græeiæ. Sic enim scripsit, nomIne Graeciz Roma- 
niam intelligens Asiaticam, de qua dictem e. 6. 
Zichiam hanc Reineccius interpretatur Cydaam. 
Atqui Zicchis Cedrinus quoque mentionem fecit 
velut civitatis in Asia minori sitz? : cum in Copre- 
nymo frigus inguditam memorus prodit, quo con- 
gelatis aunibes et ipse mari, potuisse narrat iu- 
nere pedestri a Zicebia tramsiri mare ad ipeum 
usque Danubium, id est ad ostia Danubii, que ia 
Thracia sunt. Bithyais metropolis sped Aythonum 
scribiter esse Nichor, quam Nicæam puto, Turcis 
Isnic ; non. Nicomediam, qua Turcis est. ismid : 
eum Reineecius ex Nichor faciat Nieomediarm. Nec 
apud leonem Augustum minus est metropolis Bi- 
ihyniæ Nieæza qusm Nicomedia. Geneeh Aythonl 
R ineccius interpretatur Poptum, cum magie pro- 
prie sic dicatur, quae olim Colchis erat, postea La- 
zorum appellata regio, εἰν Lazice, cwjes  metro- 
polis est Leoni Anguste Trapezus, quam in Genech 
posait À ytbonus. Paphisgopia civitatem vecat Aythe- 
mus Giaapolim, ex qua Reineccius fecit Germaae- 
polim. Atqui Ginapolis Aythoai, vel Giaopolis po- 


steriores sJnotant, factam metropolim anao mundi C tius, ad Poniam Euxinum sita, hodieque Ginopoli 


9593, sub Eustratio sanctissimo patriarcha, impe- 
ratoris Alexii Comneni auctoritate. Quod quidem 
accidisse coastabit anno Christiano 1084, si de 
sententia Grecorum anni a condito mun.jo 5508 
statuautar usque 3d Cbristus aatum e'spei, secua- 
dum ediiionem 79 laterpretum. Áythonus Nata» 
liam, transpositis ἃ librario primis litteris appellat, 
pro Antalia : quo loco Reiaeccius notat, scriben- 
dum pro Natalia Nacoliam. Atqui Nacolia longe 
distat 3b Antalis, Phrygiz nimirum majoris medi- 
terranea civitas, ad Sangarium flumen sita - cum 
de Antalia sua statim subjiciat Aythonus, eaim au- 
pra mare Grecis (Callice loquitur, pro, ad mare) 
sitam. Et maris Græciæ vocabulo intelligitur 


nominatur. Apud Leonem Augustum Innopolis di- 
citur, et episcopatus ejus ad Gangram Psphlagoais 
refertur. Sed desino plura. 
. bossa , Anateli 

481. Gereges * EN: ie wieus 

Babes bie iusigne eredelitatis exemplom ia reli- 
giosis Turcorum, cujus obiter mentionem supra 
fecimus, eap. 64. Tranmsürus a Seachoculi pale 
fuit Anatolizs beglerbegus, ut Annales referant. Ei 
nomeu dant £69 Turci Caragos, nt nostro quoque 
tempore celebris fuit Caragos Rais, quem in Sep- 
plementi aarratione de bello Cyprio. commemore- 
viwws; vulgo mostri Carscoesam dixere. Jevie 
Cargiuws bassa m»omipster, et eidem alibi Caraius 


Agnum mare, vel Arcbipelagus. Addit enim, quod D est. Dissentit etiam in expositione bistoriz nenaihil 


haec civitas respiciat. regnum Cypri. Quippe verum 
hoc est, et ab Attalia, quam Setteliai modo vo- 
cant, totus ille einus objectus Cypro, nune Golfo 
di Settelia nominatur. Belvacensis Satteliam scrip- 
sit, eidemque sinus ille maris appellatur Gaufra 
Sattelie, vocabulo Gallico Coufre, quod hod:e 
Graecis est Corpho, priscis Κόλπος, ltalis Golfo, 
Latinis sinus. Quia vero in bunc Aythoni locum in- 
cidiuus, explicemus obiter et alia quadam ibidem 
posita regionem et civitatum nomipa. Prim ἢ Tur- 
quis sultanorum lconii regnum, vel Asiam mino- 
rem iutelligit) provinciam initio vocat Lygoniaw, 
deinde rectius Lyquoniam (pronuntiatione Gallo. 
rum effertur Lycouia, id est. Lycaenia) quz famo- 


ab Annalibus, 48: Caragosasm captam fnisse aar- 
rant, et Cutaigen ada .ctam, et seis in oppido cem- 
monstratum : cumque deditionem oppidani facere 
nollent, ia eorum coaspeciu palo transüxum. Je- 
vius autem prepe dicit abfuisse, ut csperetar : sed 
substractum ἃ suis, Cutejam evasisie : qua deia- 
ceps a seditiosis expagnata, etiam ipse hostium ia 
manus venerit. Pestea vero ad Carséssar, (Caracbi- 
sar scribere debuit) in media via, qua transeun- 
dum erat Ali bassse, cwm exercitu rebelles perse- 
quenti, vivum ab eis palo transüszam : wt ἃ tergo 
sequentibus tam (cdo tanti viri supplicie formidi- 
nem εἰ horrorem. incuterent. De Cotabige supra 
dictum , capite 40. 


857 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


658 


182. Corcut a seditiosis vincitur. Diverse Turcorum A provincia, complectento Paphlagoniam , Galatiam 


narratienes a nostris. 

Corcutem in Osmanidarum genealogia quintum 
erdine Bajazitis &lium fecimus, et. germanum Se- 
limis fratrem, qui deinceps imperavit. Etenim 
eamdem cum Selime matrem habuit. Hunc refe- 
runt Annales a rebellibus in pugna fuisse supera- 
tum. Jovius vero pugnatum ait in hos adverso 
prelio duohus a nepotihus Bajazitis, Muchemete 
Sciemseiai (Sinan Schach rectius appellatur), et 
Orcane Alempsaci, filiis (pater Alem vel Allama 
Schach, filius Urchan nobis est in genealogia) : 
Corcutem expresse tradit, non ausum fuisse cum 
Techelle eongredi. Qu:e aane vcra. sint, nec. ne, 
mihi quidem disceptare non lubet : indicanda !a- 
men putavi, ceu suspecta propter zíatem nepo- 
twm. Qua ditio sit Aidinensis, ostensum numero 
45. Ducis filius est Herzecogli bassa, de quo dic- 
tum capite 161 et 162, 


485. Alis bassa conira. rebelles. expeditio 

Quantopere creverint perduellium vires, vel ex 
eo collig! potest, quod iu hos proficiscentem Alim 
basssm duxisse Spanduginus ait equitum ex Ana- 
tolia quadraginta inillia, quibus genizarorum qua- 
tuor millia Dajaz:tes adjuuxerit. Nihiloque minus 
Achmetem quoque Bajazitis fiiium, ex Aimasiana 
sua provincia collectis copiis, ci subsidio venisse. 
184. Cheider bassa cum Zindi Kemale Sangiacbego, 


eictus εἰ occisus a seditiosis, Zonchium, Nasa- 
rinum. 


Cheider Bassa, Caramaniz beylerbegus, a Span- 
dugino Caidir appellatur, et. domicilium in urbe 
Cogno, vel Iconii habuisse dicitur. Zindi Kemal 
beg eidem Camali nominatur, et vir admodum 
militaris fuisse przdicatur. Tradit enim Spandu- 
ginus, hunc bello Dajazitis contra Venetos cepisse 
castellum Mores sive. Peloponnesi maritimum, ho- 
dieque muuitissimum, nec proeul ἃ Methone dis- 
situm, quindecim videlicet milliaribus Grsecis, 
quod a nautis Italis Zonchium, Spandugino Giun- 
chium, Grecis nostri temporis Navarinum voea- 
tur, priscis Coryphasium Messenise fuisse creditor: 
Jovio tamen Pylum, regoa Nestoris, appellante. 
Neque castellum hoc Kemales seu Camales dun- 


et Cappadociam : ubi sangiacatus bi conjunguu- 
tur, Carachisar, (vide caput 144, et eodem numero 
textum Annalium, lanc a Muchemete secundo 
eaptam referentium, cum adversus Usuumchasanem 
pergeret) Sasum (priscis Sasima, de Nazianzeni 
nostri libris nota), Tarabosan sive Trapeius. 
Addit Jovius hoc loco mentionem montis cui no- 
men dat Olinga, nec cum magno ab Ancyra distare 
tradit intervallo. 


486 Kihaia, Protogeros, Primikirios, Vlofedzi, Vlefe, 
Timarion, Timariote, Ramasan. 


Qui praefectus Vlofeziorum hie dicitur, voca- 
bulo Turcico Kihais nominatur. Id proprie vica- 
rium seu locumtenentem, seu legatum, aique 
eliam przfectum aulz significat. Ideoque Kihaia 
Viofeziorum est vicarius seu legatus illius, quem 
Viofeziorum bassam appellant. Grxcl Protogeron 
punc dicunt, qui catalogo dignitatum vel officio- 
rum palatii πριμιχήριος ipsis est, nostris primice- 
rius appellatione vetusta. Ex Protogero Geufraeus 
Protortz corruptum ponit, εἰ superintenilentem 
interpretatur. Nomen Vlofeziorum significat sti- 
pendiarios, 4.70 «uibus Vlofe vet Viele numeratur. 
Sunt enim duo stipendiorum apud Turcos genera, 
quorum unum vocatur Viefe, Timar alterum. Vie- 
fe, stipendium est, quod more nostro militibus vel au- 
licis solvitur a rationalibus vel quzestoribus : apud 
nos menstrnum vel annuum, apud Turcos in singulos 
dies. Hoc qui fruuntur, Viefedziorum nomen ba- 
bent. Geuſræo et Sansovino sunt Olophagi. Timar 
est pensio, vel stipendium, vel reditus assignatus 
in praediis, et possessionibus castrorum oppido- 
rum, pagorum, agrorum, vel in percipiendis de- 
cumis, aliisve fructibus, Graci timarion appellant, 
a quibus ad Turcos manasse vocem banc arbitror. 
Reperitur apud Damascenum Studitam in mariy- 
rio Theodori tribuni militum, cui virtutis el re- 
rum fortiter gestarum nomine narrat a Licinio 
Augusto datum fuisse pro timario castrum. Hera- 
clem, Videturque vor 8 Gæca τιμὴ, qua significa- 
tur bonor, derivata : quod hujusmodi timaria, ve- 
lut honoraria, sive beneficia, sive reditus, sive 


taxat expugnavit, verum etiam oppressas inopinato p pensiones, honoratis beneque de republica meri- 


quatuor triremes Venetas, cum ipsis militibus et 
sociis navalibus, ibidem in potestatem redcgit. 


485. Planities Zibuc, et Sivac, eadem. 

Quem Lie Annales planitiem Tibue vocant, 
Spanduginus appellat campum Sivac, tametsi cor- 
rupte legatur in edito, Campagna detta Sivas. 
Quippe civitas quidem est Sivas, de qua dictum 
eapite 5 : sed hoc nomine campus aut planities 
nobilis in Anatolia quod equidem sciam, nulla. 
Quapropter ex Annalibus Sivac reponendum, quod 
idem est fere cum Zibuc. Jovius hac ad Galatiz 
campos retulit, ubi sitam ait Caraessar. Ea Tur- 
eis est Carachissar, hoe. est arx nigra, quie in 
-beglerbegatibus collocatur in. Amasiæ Tocatique 


tis concederentur. Timariis donati vocantur Ti- 
wariotz, vel Timarati, etiam apud Cbalcocondly- 
lem. Caramuses significat nigrum Mosem. Rama- 
s53nis nomen idem est eum Ramavane : sicut Ot- 
wan, vel Odman idem cum Osmane. 
487. Tebrisium, Taurisiwm, Caravana. 

Tebrisium, nunc Tauris, admodum bis annis 
innotuit, etiam vulgo, Turcorum stragibus aliquot 
nobilitatan: inde usque a sultanl Soleimanis se- 
cundi temporibus. Qui Ecbatana Medis vocant, 
errare puto, cum Cedrinus eam Taurezium ap- 
pellans, ia Persarmenia collocet, quam hodieque 
pajorem dicunt Armeniam. ln hujus meditullio 
Tebri:ium recte Jovius ponit, ut male Clialcocoa- 


851 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


$60 


dyles urbem fecit Aseyriorum : cujus interpres A lent. Docebat »utem hzc, εἰ alia, quodam ia op- 


Tabresen, vt. Cedrinianus  Tabresium, scripsit. 
οι! sententiam hze Aytboni verba confirmant, 
in Arwenia majore civitas Taurisi: famosior est, 
et plus aliis opulenta, Vide qusdam alia de hac 
iufra, capite 204 notata. Caravane Turcis et aliis 
erienialibus populis sunt. hominum agmina noa- 
Bonquam moxims, propter itinerum discrimina 
se conjungentium, Neque tantum boc Beri solet 
ab iis qui mercium vel distrahendarum eausa, vel 
comparaudaruim, alio proficiscuntur; verum etiam 


ab illis, qui per solitudines Arabum, ad visitandam · 


voti vel religionis ergo Meccbam peregrinantur. 

Escrescunt bec agmina, pre magnitudine periculi, 

Monnenquam ad viginti vel trigiuta hominum 

wijllia; justus ut esercitus essc, prescrtim ob ca- 

melorum multitudinem, et aliorum jumentorum, 

que ssgearia ssgwatarlaque Greci vocant, vi- 

desntur. 

488, Scach sive rez Persarun Ismail, cognomento So- 
pliuus, Sophilar, Enasserlar, Kesil bassa. An hoc 
primum tempore secta Sophilariorum ezatiterit. 
Licet in Annalium Appendice nostia, de disci- 

diis sectarum Maliumetanarum, Osmanicg Sophi- 

neque, decenuslis initlo belli, quod inter eos ge- 
ritur, quasduim raras, nec ab aliis ante nos memo- 
ris» prodita complexi eumus : hoc tamen loto, 
quo primam lamailia Sophini mentionem Annales 
fsclunt, paucis ea consiguare libet, que ad ipsius 


pido Pcrssrum, culi nomen Reza. Fama novi do- 
ctoris, novzque discipline, longe lateque didita, 
coufluxit ad Scheichem vel TIwmamum Haidarem 
ingens e Persia vicinisque regionibus bominum 
multitudo. Primus antem ex magnatibus et regulis 
Erdebil non banc duntaxat Haidaris sententiam 
doctriuamque probavit, verum eliam ex cjus pra- 
scripto se gerens, patrocinium causc suscepit, ea- 
que 471 re multitudinis animos sibi mirifiee de- 
vinxit. lia nimirum alias quoque constat bomiaes 
ingeniosos, novæ religionis usos praetexta, iusignem 
ad poteutiam pervenisse. Tantopere quidem Erde- 
bil, czeteroqui non magni nominis opumve «egulus, 
hac novi dogmatis professione erevit : ut ei &liam 
suam rex Persarum Chasanes, quem a proceritate 
stature nominatum Usun Cbasan superias indi- 
cavimus, matrimonio legitimo copularet . Quippe 
filiauu Martham ex J£caterina Comnenia susceperat, 
quam Camit de Cami fuisse dictam, non reete seri- 
pum apud Spanduginum legitur. Eteniin gentibus 
lis Carum de Comnini vocabatur , priore nomine 
corrupto de Greco /Écaterine, altero vero fami 
lie. Nam Calojosnnis Comneni, penultimi Tra 
pezuntlorum imperatoris, erat filia, quam Calo- 
joanne mortuo, frater. Calojoanais David, ultimus 
imperator Trapezuntius, Usumchasani dedit uxo- 
vem, ut ejus presidio contra nimium vicinas εἰ 
infestas sibi vires sultani Muchemetis paulo te- 


lemallis orlginom, principatus initia, progressus, (* tior esset. Ex haec Usumchasanis Glia HMariba 


res gestae illugtrandas pertinere putabimus. Pater 
lemoilis Sophini fuit. Erdebil, quem Jovius et olii 
vocant Arduelem vel Harduclicui. Hoc illi cogno- 
mon faciunt ἃ loco quodam Persie, cujus dowi- 
nus aut regulus. fuerit : ipsum vero nomen ejus 
tradunt fuisse Seeaider, Alunt praterea. sectatum 
vitati rellgiesam, instar erewitarun vel monacho- 
eum nostrorum, Fdeoque Sec interpretatur Span- 
dug nus nunc alibatew, nunc plebanum sive cura- 
(um, ut vulgo. loquuntur, hoe est, animarum cu- 
ram gerentem, Ego vero iu opinione mea persisto, 
quam Initio belli Persici superius in Supplemento 
Aunalium exposui, ct cujus auctorem habeo Mat- 
thiam de Faro, Cesareum Constantinopoli ad 


Portam Osmanicam Dragouanum vel interpretem: D 


diversa scilicet liec esse. nomiua diversarum per- 
sonarum, quorum unus fuerit Erdebil pater lamai- 
lis, familia natus apud Persas illugtri, ditionisque 
cujusdam regulus: alter Scbeich flaidar, non prin- 
ceps »ut regulus, sed revera. id, quod audiebat ; 
nimirum Scheiehe, vel Imon, quorum illud homi- 
new religiosum gentibus lis. signi&cat, ab inno- 
centia sauctimoniaque vitz : hoc vero doctorem. 
Etenim ex opinione vitx religiose ac duriter act, 
consecutus aliquid apud vulgum auctoritatis; tri- 
bus Mabumetis prophete sociis, Ebubekirc, Omere, 
Osmaneque icjectis, Alim quartam prophete so- 
cium, ejusdemque cousauguineum et generum 56- 
wocaduin ip oum br *icmabat, si salvi cssc. vel- 


natus fuit ErJebili filius Ismail, de quo nusc agi- 
mus, llabuit in regno successorem. mortuus Usumn- 
chasanes Ja^upem (lium , qui vulgo ab bistoricis 
Jacobbeg , ab Annalibus hisce sultan Jacup dein- 
ceps in Vita sultani Soleimanis nominatur. ls 
protectorem novae sectae sororium suum Erdebilem, 
mirifice sibi suspectum, quod vereretur ne regiut 
affinis, et tante multitudinis devotione fretus, si- 
bi regnum eriperet, interſici curavit. Evasit ern- 
delis avunculi mauus Ismail admodum adolescens, 
octodecim (ut plerique tradunt) id temporis aas 
annos, seque, Martba matre comite, contulit ad 
amicum paternum Pircalem, regulum ditionis et 
castellorum quorumdam ad mare Caspium, nusc 
Culzum Denizi Turcis, Beher Culzum Arabibus 
appellatum, quo clausum mare significatur. Igic 
eJucatus Ismail ex praescripto religionis paternz, 
tandem exstiacto per venenum 3 conjuge datum 
suliano Jacupe avunculo, domum reverti, pater- 
næque ditionis bsereditatem, cum oppidis et przediis 
materns dotis nomine sibi deditis, adire statuit. 
Dominio -.paterno potites, mox ulterius progre- 
ditur : et trecentia tantummodo stipatus militibus, 
Somakiam pene prodigiosum ia modum occupat. 
Ea civitas est Medis, quam modo Sirvaumn vo- 
cant, ac versas Armepis majoris Baes sese porri- 
git, et Laonico Samachia, Spandugine Sewachies, 
appellatur : tanti quidem woOreecnti, ut anno Chn- 
stiane 15985 ci capta heglerbegwm Osman bassa 


801 


PANDECTE HJST. TURCIC. 


862 


prafecerit, Hiue copiis non parum  adauctis et À supra notatum capite 9. Scacbus igitur Ismail ab 


instructis, Tebrisium, extiinam Persarum regiam, 
sese coufert , eamque, superato rege Alvante , sul- 
tani Jacupis filio et suceessore, victor in polcsta- 
tem redigit. Iterum cum Alvante congressus, non 
mo:lo superior evadit, verum etiam ipsi, cun 
exercitus majori parie, trucidat. [nde Muratem 
Chanem, (Morat Clan, et Morat beg, aliis nomina- 
tur, Augustino Curioni nostro Maraberg, quod 
longius ab origine recedit) Aluantis occisi fratrem 
persecutus , pari prosperitate superat. Is victus ab 
l3waile, Bagadatim versus aufugit, hodierpaw sci- 
licet Babylonem, propter ruinas prisca: Babylonia 
sitam, Victor urbem Sciras, armorum omuvis ge- 
neris officinam, a Tebrisio viginti dierum itinere 
distantem , cum victricibus copiis adit et occupat. 
lbi demum insigniter suum armavit exercitum, 
Postea negotium ci fuit cum Ulu Chane Tatarorum 
Sicheco, quem instructum exercitu trecentorum 
millium equitum , aggredi pralio non dubitavit : 
quo singulari virtute fortunaque virtor cvasit, 
hoste cæso, vel in turba (quod alii tradunt ) a sus 
oppresso, suífocatoque, Taudem ad tot illustres 
de pluribus partas victorias, is felicitatis eximiæ 
€eumulus accessit, ut moriente in exsilio Murate 
Chance, Jacupis filio, et ultimo hærede, non modo 
Persici regni possessione , sublatis seinulis, quieta 
potiretur, vcrum etiam vicinos quosdam populos, 
se prazsertim Dagadatinos, in deditionem acciperet. 


emulis Osmanicis, 23liisque Malumetanis, velut 
horum antesignanus, tam Sophi, quam Kisel hassa 
vocatus fuit ; ac mansit etiam apud nos in hodier- 
pum usque diem nomen hoe posteris ipsiua, ut 
Sophini appellentur. Nec tamen in 68 sum opinio- 
ue cum aliis, ut tunc primum natum hoc Sophi- 
lariorum vocabulum putem. Quippe vetustiua esse 
temporibus Ismailis , ex Annalibus Turcicis paret ; 
qui regnante Mueliomete primo, Bajazitis proavo, 
nonaginta scilicel. anuis anto Scachoculis sei- 
tionem, et Ismoilis imperium, Sophilarios itidem 
tumultuatos commemorant. taque vero est simile, 
Scheichein Baidarem non novi dogmatis auctorem 
fuisse, sed reliquas potius ex incendio veteri, 
quasique sopitas bactenus scintillas, denuo sus- 
citasse , prorsusque simili ratione Scachum lIsmai- 
lem Soplii nomen ab inimicis tulisse, frequens 
antea plebeiis, sed ante ipsum nulli datum regi. 
489. Qui Corizsi vel Coridschi, qui Turcomani Per- 
sici. Supplicium Scachoculis. ' 
Tria sunt apud Persas genera nmilitantimm. 
Pritol vocantur ab eis Turcomani, quorum ea con- 
ditio est, quse vasallorum apud nos, quos feuda- 
tarios sppeliamus. Et sunt apud eos feuda perpe- 
tus, qua ἃ parentibus ad liberos et posteros devol- 
vnntur, sequius ae Turris est in. usu. Quoties 
Igitar hi [5560 regis cvocautur, eo cum equitum nu- 
mero se regi sistunt, quem rationem feudorum 


Hzc de lgmailis Sophini origine, prosperoque re- (? adducere tenentur. Alteri. dicuntur. Corizzi vel 


rum successu, quo sibi suisque regnum Persicum 
peperit, et constabilivit, hactenus bic exponenda 
duzimus. Nam bella deiuceps cum O«maoidis, ac 
Seline prasertim gesta, suo loco nobis Aunales 
ipei dabunt. Ab Osmanidis ei Sophi cognomentum, 
et Kiselis basse, per ignominiam foit inditum. 
Prioris notionem attigimus supra, capite 81. Non 
a Graco Sophos deductum est, quod tamen existi- 
mare quosdam video, qui a Persarum Magis et So- 
phis antiquissinis sumptum nomer usurpasse So- 
phinos volunt ; sed a Sophi, Arabica voce, qux 
lanam significat. Quippe cum Mahumetani, et 
praesertim Osmanici, more veteri, tulipanto lineo 
subtilissimi operis caput involvant, nova istec So- 


Coridschi, qui stipendiis militant. Et alia stipen- 
dia reapse non sunt apud Persas, quam quas Graecis 
σιτηρέσια, Romanis annonz militares nominaban- 
tur: res nimirum ad alimenta pertinentes, cum 
equis, vestibus , armis , tentoriis , cseteris. Tertii 
constant e copiis auziliaribus confeederatorum 
flnitimarumque gentium, Armeniornm videlicet, a6 
Georgianorum : qui religionem Christianam p:o. 
fitlentur, in Persas propensi, Turcis infesti. Vulgus 
igitur istorum, qui Scachoculim secuti ducem, tam 
crudeliter hactenus. grassati passim fuerant, sca- 
chus Ismail cou maucipia dietribuit inter proceres 
suos, quo nomine sultani, Cbanes, Turcomani 
Persis veniunt : capite vero scditiosorum truci- 


philariorum , religio precipit inter alia, ne eaput p danda  Corizzis, hoc est, stipendiariis militibus 


fastu quodam lineis ejusmodi spiris ornetur, sed 
ut tegumenta capitum e lana, non magna re pre- 
tii, conficiantur. Et quia laneum hoc tegumentum 
capitis, quo prater aliorum Mahumetanorum mo- 
rem hi nnnc utuntar , plicas habet duedeeim, et 
Arabica vox. Enasser, duodecim significat ; etiain 
3liud nomen Enasserlariorum consecuti. sunt, ac 
si Græco vocabulo dicas Dodecaptycbos, aut Lau- 
no' Duodecimplices. Cam denique tegmen ejus- 
modi rubro duntaxat. colore tinctum gestare so- 
leant, Kiselbassilarii quoque dicti sunt , veluli ca- 
pita rubra. Solehaut autem ante lige vocari. teni- 
pora Persæ Turcis Aiemini vel Azemini 472 si- 
cut εἰ ipsa regio Persarum iisdem est Aiem, quod 


suis, objecit. lloc memorabile, quod apud Spandu- 
ginum legitur, auctorem tam ſœdæ tragadie, qui 
se Scachoculin, velut scachi mancipium appella- 
verat, ab aliis vero nominatus ob immanitatem 
fuerat. Scitan Culi , sive Satause mancipium, lau. 
dabili severitatis exemplo vivum, de sententia ae - 
gis lsmailis, in flammas conjectum εἰ exustum 
fuisse. 


490. Motus Selimis adversus patrem f»/jasitem Pre. 
copii Tatari, Chan Precopyorum Polonie requnm 
ambit, Deliyrud. ad. amnem  Nesterem , Seguan 

8582. 


Dejecturus. imperio patrem S limes, non Tra. 
peeu&te pr. Ásiam minorem profectus fut. quud 


855 


PANDECTE IIIST. TURCIC. 


nomen, declaratum supra, cap. 99. Nischanzi bassa A s'imulos ambitionis, alienos a professione pbiloso- 


dicitur apud Tureos is qui litteras omnes, et 

instrumenta quotquot. apud Portam. expediuntur, 

obsignat : adeoque gerit officium, supremi can- 
cellarii nostris in aulis officio simile. 

495. Aclimetis ambientis et invadentis. imperium du- 
rilies erqu genizaros, erudelitas. ἐπ legutos. Cor- 
«utes [rairwm competitor. 

Ostendimus in Osmanidarum genealozia, Sina- 
nem scachum, et Allamam séachum, primogenitos 
Bajazitis (ilios, ante patrem exstinctos fuisse: 
quorum unius, majoris scilicet natu, Sinanis 
obitum peracerbe pater ac diu luxit. Tertius e 
liliis erat Acbmetes, Amasiz praefectus ; qui ac- 
ecpta motus. Selimiani ſama cum 20000 amato- 
rum per Asia: minorem Scutarium, e regione 
Constantinopolis situm, contendit, et audita geni. 
zarorum legatione, quí se accepturos ipsius impe- 
rium nuntiabant, si majores annonas polliceri vellet, 
durius respondit, nolle se, jan designatum a patre 
successorem, ab ipsis iinperium pretio redimere, 
quibus vel invitis eo sit potiturus. His verbis ani- 
mos Genizarorum ab se prorsus alienavit, et im- 
prudens æmulo Selimi adjunxit. Quod ubi pater 
auünadverteret, iisdem  Achemeti reconciliandis 
50000 sultaninorum, ülii nomine, promisit. llac 
scilicet illa $74 pecunia fuit, quam annales Ach. 
metem potri misisse referunt. Hine Asiam vi suba- 
Cturus Achmetes, mortui. fratris sui. primogeniti 


phi, sensit : quod juresibi putaret imperium  de- 

beri, qui fuisset ante patrem | inauguratus. Quid 

autein effecerit, ab ipsis expositum legitar Anna- 
libus. 

196. Zecme minor, Rhegium sive Ῥήγιον, majus et 
minus, Melantias et Melitias, Athyras fluvius, Glg- 
kynero, votum Soleimanis, Athyrorum episcopalus. 
Nomen Zecme significationem in lingua Turcica 

nullam babet. Quapropter a Grsecis ad Turcos 

velut ususcapione quadam porvenisse arbitror, a 

Zeugma vel Zeugmin derivatum : id est, a Junetu- 

ris pontium, quibus elegantes duo Propoutidis sl - 

nus illic stersuntur, in quorum alterum ad Zec- 
men minorem se fluvius Athyras effundit. Est enim 

Zecme minor, vel comepolichnion, vel oppidulum 

illud, multis cinctum moenibus ; cui nunc Ponto 

piccolo no:wen est Italicum, a minori ponte. Facta 
fuit ejus mentio supra, capite vicesimo sexto. 

Minor autem Zecme, sicut et pons winor, ad 

discrimen majoris dicitur, longius ab urbe versus 

Siliuriam distantis. Theodosius Zvgomalas putabat 

antiquis temporibus dictum fuisse Ῥήγιον, sive 

Rhegium, majus et minus, et utrumque Constan- 

tini Magni opus fuisse. Quod si verum est, wt 

equidem non dubito, intelligetur Rhegil nomine 

Parvi Pontis oppidulum, sive Zecms minoris, in 

bistoria Greeca manuscripts, titulo carente, cujus 

obiter meminimus capite decimo, cum narrat, 


Sinanis fllios Mucbemetem et. Aladinem, Larendz, (? imperante Justiniano primo, gravi terrse mota non 


Carawani.e oppido, de quo capite 167 dictum, ob- 
sedit et cepit. Ejus rei causa cum graviter a paire 
per legatos objurgaretur, legationis principem ca- 
pite truucari jussit, ceteris nares et aures przeci- 
dit. ld facinus omuium odia mirifice in Achmetem 
accendit, Ac videamus obsecro, quse rerum id 
temporis confusio fucrit in Osmanieo imperio. 
Quintus ordine. nascendi filius Dajazitis, raro in 
Osmanidarum familia exeuplo Selimis ex utroquo 
porente frater, Corcutes erat. Quartus enim Μυ- 
chemetes, ante boc tempus ἃ suspicaci. patre cum 
incognitus ct patrem, οἱ fratres suos adiisset, ime- 
tu motus alicujus secreti, veneno sublatus e medio 
fuerat. [s Corcutes, morieute avo Muchemete  se- 


urbem modo deformatam, sed ipss quoque subur- 
bia cum Rhegio subversa εἰ abolita fuisse. Noa 
enim alis suburbia Constantinopolis habuit, aut 
habere potuit, quam quz versus duplex hoc Rhe- 
gium, pontem minorem et inajorem pertinuerunt, 
ut hodieque testantur. zdificiorum suburbanorum 
maxima vel cuinz, vel rudera. Graecus etiam seri- 
ptor historie Agatliias noster, libro quinto men- 
tionem Rhegii facit, ia descriptione terr motus 
ejusdem, ubi Rbegium addit ἐπίνειον urbis esse, 
id est oppidum suburbanum, quod stationem pro 
navibus babet, Apud Cosmographorum principem 
Ortelium ex Procopio Suidaque reperitur Melantias 
et Melida, pagi nomen in Thracia, centum duobus 


cundo, ab amicis paternis, absente patre, colloca- D st»diis a Byzantio dissiti, quem Athyras amnis 


tus in regium fuerat solium : ne. frater. Bajaziiis 
Zcemes, prior inauguratus, Bajaziti regnum przri- 
peret. Advenienti. deinde Coustautinopolim patri 
et abdicato filio, imperium in se transferenti, ces- 
scra& tenero. quodam amore pietateque motus 
Corcutes : cum hoc nomine vicissim pater illi pro- 
misisset, se rationem ipsius, in constituendo suc- 
cessore, supra filios czteros habiturum. Eidem 
Castamonau post obtinenii, de qua dictuin capite 
Οὐ, a morte fratris Muchemetis proviuciam Magne- 
siam attribuerat, non exigua Lyciæ Carizque 
parte adauctam. llic ergo Corcutes, cxteroqui 
studiis Mahumetanorum philosophicis, et quieti 
deditus, seditiones fraternas conspicatus, et ipse 


alluat, prorsus hoc de Zecme vel Ponte minori 
accipiendum, a Consientinopoli quindecim millia- 
ribus Grecis disjuncto; qus a centum dnobus 
stadiis Dibil, aut parum absunt. Athyrse flnvii no- 
men hicin Aqua dolce nunc lialis. est mutatum, 
Graecis in. Glykynero. Pontes ambos, taw majorem, 
quam minorem, milliaribus decem ab se invicem 
dissitos, sullanus Soleimanes, avus hujus Muratis 
terlii, maximo sumptu refecit : cujus quidem me 

morabile votum fuit, quo tria sibi concedi divini 

tus optabat, ut ante mortem  perüceret. Primum, 
instaurationerm aquieductus maximi, quem ab au- 
ctore Valentem, aut Valentianum, noo Valentinia- 
Dum, ut vulgo corruptis in libris legitur, bhiatacves 


667 


JOANNIS LEUNCLAVII 


£68 


dixerunt : deinde horum pontium in ntroque. sinu A quos iueilire feles solent, quoties alimenta staris 


maris, sane quam lato, refectionem : urbis deni- 
«que Viennensis Auatriaræ occupsiionem, quam 
maximis duabus expeditionibus sb se frustra ten. 
tatam, summa cum indignatione recordari solebat, 
Prioris utriosque voti factus est compos, regio 
prorsus epere per viginti plus minus milliaria de- 
ductis ia. urbem ex ipso Danubio copiosis aquis, 
et ambohus exstructis pentibus : tertio Namen 

Christianis propitium, ne tyrannis in intima Ger- 
— manis viscera penetraret, favere noluit, Aibyro- 
rum queque memipit episcopi Leo Sspiens $78 
imperator in Novella de thronis, eumque subjicit 
lleracliensi metropolitane in Thracia. Quee quidem 
Athyra diversa non sunt ab hisce duobus oppidis, 


quie dizimus, EA Zygomalus ἄθυρα dieta, vclut B 


ἤπυλᾳ, volebat ex eo quod. uti tunc, ita 3uperiori- 
bus etiam ssculis, oppida fuerint nullis portis 
clausa, nec mesnibus cincta. Vulgo denique Gra- 
corum illud, πόντος péya;, hoc, πόντος μικρὸς, 
appellatur, ut paulo peritioribus γέφυρα μεγάλη, 
οἱ γέφνρα μεκφά. , 
497. Praium Genibazeum, genisarorum domicilium, 
ezcubita, excub.tor a. Loca certa. pascendis feli- 
bus, ex Turcorum instituto , Custuc et dkindi,etatee 
pascendis iisdem hore. 

Diveriisse traduor Selimcs, haud dibie magno 
Cum. comitatu, ip locum urbis, ab Annalibus Geni- 
base vel Genibacze nowinatum, id est in. hortum 
novut ; cujus in pia!o, multorum teutoriorum ca- 
paci, Turcico more commorari sub dio poterat. 
Idem numen et Spanduginus memoriz prodidit. 
Selinem referens hospitium cepisse in loco, cui 
hoen sit Janibacza, non procul a genizarorum 
demicilio. Dictum paule aute, Corcuiem quoque 
Coastautinepoliu iugressum, haud procu! a domi- 
clio genizarorum delegisse sibi locut hospitii : 
quod sane quo facium eonsilio fuerit, nemo non 
animadvertit, Hoc genizarorum domicilium mes- 
^it? proximum est, quain weinorig charissimi sibl 
filii Muclemetis Soleimanes secundus exstruxit, [9 
natus ex Rossa conjuge, ccu dictum in Annalium 
Supplemento, Sclimis || frater natu. major, haud 
duhie patri successurus erat, ai $upe:stes οἱ fuissct. 


Nec item procul abest ἃ messita Turcorum prinia D 


Constantinopoli, quaum- in. locum sedis sarctorum 
apostolorum XMuchemetes B, urbe capta, condidit. 
ipsum hoc sedificium pro geuizaris cxsiructum 
arbitror ad iuilationem veteris tum in urbe prisca, 
quan) uova, peietorianarnm cohortium excubitori, 
quod historici Grseci recentiores exeubitum et. ex- 
cubita dixerunt. Ersnt eniui ut in urbe veteri, sic 
eiiam iu nova Constantiniana, cobortium prsetoria- 
narum, quibus genizari successerunt, itemque 
cobortiuu urbanarum, et vigilum excubitoria. Nec 
locum equidem excubitorii praetorianorum veteris 
mutatum arbitror, ob. commoditatem »ilus ; quem 
norunt, qui Coustantinopolin. viderunt. Sunt ibi- 
dem hori longe amplissimi, circumdati muris, iu 


horis a pr.eicreuntibus Turcis exspectant. Quippc 
sibi persuadent bomiaes saperstitiosl ae barbari, 
se nescio quid apud Deum premereri gratis, si 
brutas etiam im animsntes, feles, canes, piscet, 
aviculas, eleemosynam conferant. ltsque volgeres 
eig necaro captas ad victom religio est, easque 
pretio potius suo redemptas libertati naturali 
restituunt : piscibus devoranda frastwia penis 
objciunt : canes et feles in plateis publicis, ad 
certa loca quotidie, statis horis gregstie eonvenieu- 
tes, pane, carnibus, cibis eæteris pascuat. Et obecr- 
vari a felibue in his ipsis muris hortorum , de qui- 
bus loquiniur, horas states tam Cusiuci, quod me- 
dium est iater exortum solis et meridiem temporis 
intervallum, quam lkindi, quod meridiem ab 
occosu solis squo spatio dividit, equidem frequcu- 
ter illac ad patriarclium, visitandi Zygomalz no- 
Sui causa transiens, animadverti : coramque vidi 
muliercelas humilioris statursee, carnes assas, ea 
opsepoliis proximis emptas, et perticis oblongis 
affixas, felibus hosce muros insidentibus porrigere, 
cum nescio. quid precularum admurwursrent. la 
hos igitur bortos, excubitorio Genizarorum prozi- 
$205, sultanus Selimes divertit, 

403 De Mustaplra bassa, Bajazitis vesirageme Du- 

cagino gli Bostangi bassa, Aigas aga. 

Erst liic Mustaplias natis in. urbe Serensi, pre- 
pter Aumphipolitn sita, de quibus ambabus dictum 
capite 43 εἰ 53. Patrem habuit sacerdotem Chii- 
siiani ritus Graecum. Et Grecos sacerdotes iu. con- 
jugio vivere nemo uon. novit, Fuit hic. Mustapbas 
vir astutus, malitiosus, vindicta Lemax. Stain post 
mortem Bejazitis a sultauo Selune fuit interfectus, 
wti non mullo post in Aonabbus sequitur. Jevius 
Selirmem nuu hujus duntaxat. usum opera scribit 
in opprimendo patre, διά etiam Ducaginoglis Bo- 
stangis basse, sive hortulanorum praefecti, cul 
secreto Sclimes pro perfidie praemio filism nubi- 
lem promisit et dedit ; et Ajacis genizarorum Ag», 
quod Turci nomen non Ajas, sed Aigas euuutiaut. 
De Ducaginogli paulo post dicetnr, capite 966. 


199. Cur Dimotucum secedere Bajazites, ünperio di- 
misso vwolwerit. Inaugurandi sultani ceremonia, 
Imperatorum insignia vel. symbola. Coronaudi 
alierius imperatoris ritus apud. Graecos, priori 
euperstite. Hepaxoigayusrot, Scaramanatum, T0. 
.haduri, ἅμδων, Δικᾳεήσιον. Taankaa: 


Dimotucum 8 Turcis vocari civitatem, qui Græ- 
cis Didymotichon dicatur, indicatum supra, capite 
98, nonnullis ibideu adjectis ad banc que perti- 
nent. Voluit autem eo 86 conferre Bajazites, abdi- 
cato imperio, quod ejus esset patria. Quippe natus 
A76 ilic faerat. Εἰ nemo non occulto quodam 
instinctu Datura  deleciatur ds precipeo locis, in 
quibus cxsistendi principum babuit. Ea quoque do 
causa Bajazites, cum ante trienninm, videlicet 
aano Christiano 1509, terre mous horribilis, de 
quo paulo apte legimus, in his Annalibus. Coa- 
suuntvopolum et. Dil yarotichum pene. totas. dirvis 


869 


PANDECTE HIST, TURCIC, 


δ᾽ 


set : non. Constantinopolim modo refecit, verum A situs, et. tribuni plebis, uha cum tribulibus.. 


ctiam decem satcliorum, id. est mercenariorum el 
opiticum millia, Didytnotichum | misit : qui patrize 
snæ monia collapsa, cum azdificiis instaurarent, 
uti Spandngisus memoriz prodidit. Quo autem 
ritu suliani Osmaridz mortuls patribus, imperium 
auspieari soleant, expositum in. Supplemento Au- 
nalium nuisteo, ad antium. Christianum 1560. Hic 
quibus ceremoniis superstes pater filium sibi 
substituerit, indicatur. Quippe filio tradi cistás 
jussit, quibus imperatorii thesabri continebantur, 
Eorum vero nomiue non illi venidnt, quos adver- 
sari diximus in Jedicula : sed qus Graci vocsbaut 
imperátoria, vel χειμήλια, vel ἐ έσημα, vel σύμδολα. 
Sie Grseci praetor ait, venisse capta Constantino- 
poli Græcorum id. manas impératoria Balduini 
secundi symbola, qua quidem hze fuerint : Calyp- 
tra, fore Latinis usitaus (Latinos Graci vocabant 
populos ad imperium Romz veteris pertinentes, 
cum sibi Romanorum sppellationem arrogarent), 
δι unionibus distincta cum lapillo rubri coloris 
in vertice capitis : calceamenta, cocco tincta : gla- 
dius vagina de eoeciuei coloris serico facta, vesil- 
tus. Inde patrem Selimes adiit, eique manum, ut 
Annalium liber; pedes, ut Jovius narrat, osculatis 
est. Idem addit hoe ab eo faetum maxima, sed 
simulata cum submissione : cum temeritatis obiter 


suz veniam posceret. Moxei pater assurgens gla- 


dio latus cihxit, ut Jovius memorat : ut Annales, 


Cepit ergo secrelarius hee ex imperatoris decreto 
verba legere : Bardas Caesar adversum me conspi- 
ravit, uf. vitam mihl adimeret : esque de causa 
extra urbem me abduxit. Quod. nisi Symbatius ac 
Basilius indicium — ejus rei mihi fecissent, 
equideni non amplius in numero vivorum exsiste- 
rem. Ac periit ille δὺ8 ssne culps. Basllium vero 
Parakimormenon, ceu. flüum mibi, meique serva- 
totem imperii, quique me liberavit &b boste, ac 
singularl affectu complectitur, esse volo custo - 
dem et curatorem imperii mei ; faustisque, velut 
imperatorem, acelamatiónibus salntaci. Tum vero 
Basillus oppleri lacrymis. Et imperator demptam e 
capite suo coronam Photio patriarchae porrexit : 
qui ea sacram ad mensam deportats, preces $uper 
illam toncepit. Inde paludamentum attulere præ- 
positi, et caleeamenti Basillum induerunt. Is, ab- 
jecia chlamye, δὰ imperatoris pedes procidit. 
Mox autem egressus patriarcha, demplam prius e 
capilé imperatoris coronam, ipsimét Imperatori 
reddidit. Cumque sceptra, de more, humi proci- 
dissent, córona-it Basilium Michael, omnibus 
fausta vote scelamantibus * Micfusii e« Basilio 
augustis, mulri anni, Haec abs và. putavimus exzpo- 
nenda, quo studiosis antiquorum fltuum rem gra- 
tm | faceremus. AdJiciamus et diffieilium intellectu 
quorumdam esplicatlonem. Scaramangium, quid 
sit, indicatum capite 172. Πάρακοιμώμενοι sunt 


solio sedere suo jussit. Calyptram ci nullam impo- ὦ intimi cubicularii, quí augustalibus in cubiculis εἰ 


suit, quod ea Turcorum sultanis in usu nonu sit, 
tulipanto duntaxat caput involventihus : uti. ne 
sultang quidem ipsorum calyptra coronave regi- 
bus nostris usitata, caput ornant, sed vera (snio, 
sive fascia, sive diademate, variis et exquisiti pre- 
tíi gemmis distincto, quod ad sinciput eolligatur. 
Ejusiwodi diadema conficiebat Gerinanus aurifabor 
in oppido Galata, Joannes Saxo, matos apud Holsa- 
tos, huic sulianz, Muratis Hi conjugi, cum filius 
Siucbemetes. circumcidendus esset. Addere libet 
lioc loco ritum coronandi apud Gra'cos imperatoris, 
priori adhuc superstite, quem de Greco historiæ 
lihro manu exarato Syineonis magistri Officiorum 
exscribemus. Loquitur autem Syuvon de Michaele, 
Tücophili F. Augasto, quem Ltemulentum sivc 
μέθυσον vocant bhis:orie, post Bardae Cesaris 
avunculi czdem, Basilium Macedonem ad. ünperii 
societatem cooptante. Yerba sunl hujusmodi. Cum 
kanperator, ait, in processione prodiret, sequebatur 
a lergo Basilius gestans imperatoris scaramangium, 
quod pro more παραχοιμώμενοι faciunt. Ad augus- 
»lalcs» autem fores ubi pervenisset imperator, coro- 
nai! pro imperatorum consuetudine non deposuit , 
sell intra januas sscras cum ea Michael ingressus 
est. Et corpore converso, tres gradus ambonis 
coronatus ascendit, stante inferius Basilio Paraki- 
moeno. Infra Dasilium stabat Leo Castor, qui ἃ 
secretis erat, seutentiam scriptam (Lomum Grzci 
vocant) manu teners, et Micbael Anurius pr»po- 


ipsi propter imperatores dormiebant, uti. Symeon 
híc noster baud multo post declarat ia. descrip- 
tione ezdis Michaelis Angugti. Tele nume. otf$icium 
est apud Turcorum sultanum ejus cubicularii, qui 
Chiohadar aut Tzohadar appellatur. [s enim et 
intra sultani cubiculum. nocta. excubias agit, et 
pluviam sultani vestem gestat, nt Parskimomenos, 
qui scaramangium hic vocatur, Ác norant omnes, 
qui Portam viderunt Osmanicam, mon sultanum 
modo comitari cubicularium, qui sereno quoque 
celo scaramangium ejus gestat : sed omnes etiam 
quotidie bassas ac begos, quottescunque per 
urbem ad Portam cquitant, habere pedisequum 
unum, qui vestem 477 hujusmodi portat, cseteris 
superinjiciendam — vestimentis, si aere mutato 
forte pluat. Ambonis nomen in templis Græro- 
rum ab ascendendo factum est, quod gradus com- 
plures babeat, Et extra secretum a reliquo. teimp'o: 
sacrarium vel (υσιαστήριον est, quo mensa sacra 
continetur, sacerdoti duntaxat adeuuds. Quod 
paludamentum dixi, Symeoni διχητήσιον appella- 
tar. Scio paiudamentum eese vestem imperatoruin 
castrensem, quz exprimendo Dikitisio nou satis- 
[a2Ciat : sed cuin aliud invenire bomen non possem, 
hoc vti libuit. Διχητήσεον vero sic. mihi sunt inter- 
pretati Graeci, ut eo significari dicerent ἐπιμάνδυον, 
sive sopramantellum (adbibeamus cnim voces bar- 
baras, ut. intelligamur), quale superinijcl patriar- 
Chis in solium Qoutificas!e οὐ s SANA, V 


871 


JOANNIS LEUNCLAVII 


lutelilgatur, hoe indutos, jam factos csse ponti- A bat. Leonardus Chiensis imperialem portam vocat 


(oes. Caslolam memorie prodidit Isidorus, quas 
huc puto quadrat, Tali vestimenti genere nostros 
eiiam imperatores indui, cum  inaugurantur, ip- 
simet vidimua. Estque. notabilis apud Zozimum 
nostrum locus, ubi tradit hoc propterea factum apud 
Romanes, ut intelligeretur imperatores etiam esse 
pontifices maximos, quemadmodum (|a mumis- 
matis quoque se neominabent. Calceos sive calcea- 
menta, Taankia dizit Symeon, quibus imperatores 
wti coccinel coloris solebant. Prepositi simplici- 
tet bic vecanter, quos apad. antiquiores sacrerum 
vel awgustalium — cubiculerum praposites. dici 
vNewus ia Jestinianel Codicis, εἰ historiarum 
libe. Scegire sunt baculi, magüirates syebola. 
Nee iwielgwater hie ipsiws imperateris sceptra, 
sed eiiisliem : qua aped Graces deponi. selits, 
ἔων novas Wperster juaugeraretar, saper eap. 
A1) waenuumes; Heteque mos apad Terces be- 
dw teimMaC, QUérem geeuian, οἱ δὲν ellicis- 
We, τ boves soRaDus Porue sarsiam iagredeng, 
(egent Suam δοιβότολοῦ ; bacelet sens XXX 
——XEXOGRGGX 
A" - . co 
Sb Peor XXHl wh Myr . 
"^ eeicoidbbun, amverea ininifigm- 
(Qhexa we Ubbbeph bic Wsbrisnepelitsnz perte, 
Φ δι que demcape, m via Sejeimanis 
M, UA wibeiiih, phe eme joco sume] enumerare 
Wa urbes δε, ac singelas velet ob oculos 
esas wdwtere : quad eperz pretium nos bia es- 
Pow ade remet exiLimemus, qui sepeuumere 
Ἀφ uw beteris, ob horum 0 oppellouuaem. 
—E wirilica nos torqueri 
νοοῖ: Nec ipeum Gyllium resetsendie bis 
Φιν λας, δὲ ΓΔ sppellondis, ψεὶ ex semisse lee- 
voc decise satio ;. Iniebuntur il, qui nostra cum 
€ a2nis conferre voluerint. Incipiemus autem ab 
sug .1o urbis orientali, in quo aitum esse genisa- 
pa:un, sive palatium, afCcmve sultaninam, supe- 
r us 129 cap. oeendimus : el in littore sinus Cera- 
pui, Covtianiinopolim ἃ Galata intersecaatis, de 
quo dicium cap. 127, propier urbis orien!ale par- 
dus, partim sepientiionale latus. progrediendo , 


in obsidionis ultimæ historia, velat arci Augusts- 
li proximam. Juxta portam hanc eat scala Syeens, 
trajectusque Sycenus, vel Galats perama, asicet 
Graeci vocant. In toto sina multa navieularum millia 
reperiuntur, et. plura quidem opiniene quorum- 
dam, quam Gandularum Venetiis : quibes ingens 
bominum multitudo singulis momentis trans sinum 
Ceratinum, et trans. Bosphorem δὸ urbe vebitur, 
ac in urbem revehitur. lpsse navicula tam Turcis, 
Quam Grecis et aliis, ab usn, quem in transiicien- 
de przstant, Peramas vulgo nominantur. 

Secunda Turcis Bslechbszar vocatur, a foro pis- 
carie. Grnci, licet altera dictiene valgo nuncutas- 
tar, et Pazariea sive Pazari forum appellent, voce 
Damasceno Sundite familiari: tamen nomise ma- 


Tertia Gemiscle velge, Gyllio Gemicapi nomins- 
ter, pen recte tamen. Nam  Gemisi Schele, quad 
scals frecteem, dici debebat. Et scalam. diximes 
appriban lecum, ubi de savigiis. exstonditer. Ap- 
prüeet amteum δὲ maves θεῖ omnis gencris 
Srectlus, prest saei tempera ferunt: uvis scilicet, 
pese puis ris, eriza, exteris. Gyllii Gemie»- 
p wetium im Censicspi, sigsillest portam fruc- 
twem. Gezci queque Caraviorum portam vocant, 
quibas περόδτα sumi ποτὲς, vecabule Basilicorum 


C cnm epaemar vestra usitato, presertim ad legon 


Rhodinm de ε: Ὁ. 

Quarts Tæcia est vel. Ostaa capisi, vel $78 
Ostum schrie: «erem iliud denotat lignorem 
scalam. Gra eel Giles πέρταν disjumetive, vel 
ξυλοπόρταν cmmpesihe vocant, Dicta vero foit hzc 
lignorum sive parta, sive scala, mea quod ipsa. sit 
lignes, quam rebus siailess per omnia vidimus, 
id est lapidesno, sed quad δας savigia hgnis onusta 
soleant spgellere. Quo nohis iseptior videri debet 
interpres Lsenic Callices, qui men. medo portam, 
sed etiam palstium Hgsewn im illa quon!am mar- 
morea Coestastiacpeh &ngere foit auses. Quodnsa 
vero palaUuum νὰ Iyiegerta feerit de quo Lso- 
nicus loqsilur , je undccums ports declarabimus. 


us ad angulum Pentspyrzii, qui vecta ver- Ὁ — Quinta Tureig  déecitur Unkaboni, quod Graci 


8.5 aquilonem spectat, εἰ ἃ quo muri portzque 
t: rrestres incipieutes, ad angulum se teriiuimn por- 
runt, arcis Heoptapyrgii vel Jediculz structuras 
complexum : unde versus. anc;ulum primum in lit- 
vore Propontidis reflecteudo, toi2u scilicet. ὑεῖ 
cuxumibiunus, portisque suis includemus. 

B» igrtur prima secundum r3*iccs promoantorii 
διν 3ultanius porta, qux Grecis quotquot. videri 
pertuotes voluat, porta Horza (opata) vulze Au- 
Neu dicitur. lllud a pulchritudine factum momen 
vat, hoc 8 vicis et edulicis llebrae rum, buic portz 
pierine. Neutrum tamen. vcrum ejus est. momen, 
quu perta Neorá sit appeilauda : quod iitic νεώριον 
Mio navale e τὰ, wt Gyllius eüaa pre- 


scri bant Lakampanmi eadem t:men ewm Torcis 
pronea/isitione. 'Al:epazadalie quoque Graecis sus 
lingua vocstar, qued ἰδὲ [arinz wadanter. Gyilio 
scribitar Umcapi. 

Sexta nominatur 3 Turcis Tzuba'ó Capisi, quod 
Gracis scribitur Tzuapali eapisi, uec tamen aliter, 
qnam 3 Turcis eauntistur, οὗ dflcilem ipsis pre- 
latiooem liueræ B, de qua dictum ctpite 91. Gyllio 
appellatar Jubahl Capi, enuntiatiene Collica, que 
ltalicz Chiubali vel Ziabali respendat, medo tribus 
sy:labis efferavae. lgaa ves siguiliest portam vitria- 
nam. Quippe vidiaus istic eflicinas, in quibus vi- 
tra ceafcuatar. Fan in wrbe Bems veteri vicus 


813 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


874 


ut ex urbis antiqua descriptione paret. Talis vicus A nune Machleva et Chartaricon, ut indicatum supra, 


adhuc Constantinopoli quoque superest, cujus in- 
fia ment o fit in illo magno sub Soleimane incendio, 
quod accidit anno Christiano 1540. Sed vero est si- 
mile, vitriarias officinas Constantinopoli fuisse con- 
stitutas ob incendiortum mctum extra. urbem, et 
Uoc precipue loco, qui ad sinum Ceratinum positus, 
abundat aquis ad exstinguenda, si qua forte oriren- 
tur, incendia, 

Septima vocatur Hagia eapisi, quod hybrida vu- 
ce Turco Greca significat portam sanctam. Ego 
tamen in ea sum opinione, ut e£listimem rectius 
appellari &y(a; χαπισή, hoc est, portam  sanctze, 
videlicet Tbeodosie : cujus templum e regione 
trans sinum vidi, vetus et. elegantis structura, 


capite 129, qui quidem ad Sanctum Mamantem pon- 
te junguntur. Hlagiobazariotarum vox (denotat inco- 
las emporii Sancii Mamantis. Ceterum ad lianc 
portam llagiobazari secundus est urbis angulus 
versus terram continentem, ubi scilicet incipiunt 
porte nurique terrestres, sic dicti, quod nec a 
sinu Ceratino, nec a Propontide olluantur, s.d 
versus Thraciam porrecti sint. Veteres hie alterain 
posuerunt urbis acropolim, vclut ín cjus ettremi- 
(ate. sitam secunda, respecta. prima, quæ Dyzan- 
tis arcem continet, ut ostensum eap. 139. Eit ha- 
bebat liic angulus oli arcem, dictam l'entepyrgion, 
a quinque turríbus, vcl Magnzuram, vel. τῇ; ξυλο- 
x£pxo», et palatium Xylinæ portz apud Clialcocon- 


nunc commutatum in messitam, quie Casanis bas- B dylem, eujus interpretes. vitiose scilfserunt Xyllze 


sz dicitur, ut supra expositum cap. 128. Per hanc 
enim portam ingrediuntur urbem, qui ἃ saucta 
Theodosia veniunt, ubi frequentia cum vicis ædiſi- 
cia sunt. 

Octava dicitur Phonarii porta, vel simpliciter 
Plianarion : cujus vocis notlonein supra, 128 capi- 
te, sub finem, ostendimus. 

«Nona Diplophanarion appellatur, et. uti geminas 
(a quibus nomen accepit) turres, sic etiam portas 
duas habet. 

Decima vulgo Grzcis porta Kuvqyoo sive Kynigi, 
Sed rectius porta Κυνηγίου vocatur ; et Kuvfjvtov in 
basilicis suis Graci verterunt eum locum urbis, qui 
ltomauis teinporibus Arena dicebatur : ubi videlicet 
vel bomines cum feris, vel inter se ferz committeban: 
tur. Kynigion ad Ylachernas refertur, locus scili- 
cet depressus et concavus, ubi patriarchion erat 
mcg peregrinauonis tempore, quod hoc anno 1587 
pecunia redemit a Grecis sultanus Murates lli, 
ut istic messilam, sui nominis monumentum, 
condat. id bactenus szpe tentatum, impedivit 
Turcorum Muphiis, qui debere Muratem diceret 
prius ex ereptis scacho terrarum ierris annuos 
iuessitæ struendae reditus constituere. Grsecis rui- 
nosum  Coustautini palatium — vicissim | concessit 
sedificandum in usum tam patriarchii, quam patri- 
archalis ecclesie, de quo mox aliquid indicabi: 
mus. 


palatium, et pejus interpretati sunt. ligneum. ll:ec 
autem noinina frequenter in. historiis Graecorum, 
Zonaræ, Cediini, aliorum, occurrunt, Explicatio 
prolixior alterius loci fuerit. Apud Leonardum 
archiepiscopum Chiensem leguntur in epistola, de 
capta Constantinopoli, turres Aveniades : de qui- 
bus interrogatus a me Zygomolas, qu:enam scilicet 
essent, respondebat, 479 dicendas esse rion Avc- 
niadas, sed turres Anemanis, cujus est in. historiis 
Gracorum mentio : planeque volebat, has illas 
esse quinque Lurres, in altera urbis actopoli, quas 
diximus Pentepyrgii nomen babere. Id autem  ve- 
rum esse, vel ex hoc intelligitur, quod Chieusis 
turribus adjungit Xyloportam, qua a Xyloporta 
priori diversa, veteribus ξυλόπερχο; dieta full 
propterea quod artifices eain. struentes, magna in 
fondamento aqua reperta copio, tignis plurimis 
3c palis in aqua defixis lapides injecerint, atque 
ita demum sdificii fundamentum firmurm effeccrin!, 
ut est in libro De edificiis urbis. Nec abs ie. quis 
dixerit vi/leri palatium Xyloportz potius scriben- 
dum Xylokeiki palatium : scriptoris librario vocem 
obscuriorem hanc, eum Botiori Xyloportae commwu- 
tante. 

Dupdcceiwa Turcis est Egrl capi, quæ vox obli- 
quam portat signilcat. Et reapse sic exsiruetam 
vidimus, ut in. eam non ditecto, sed ex obliquo 
pateat aditus. Leonardi Chicnsis epistola, quati 


Undecima nominatur veteribus Xylokerkos, eau- p diximus, Caligaream vocat, Graci Caligariorum. 


sa paulo post exponenda, nunc autein. llagiobazari 
porta, per quau scilicel iugrediuntur. urbem lla- 
giobazariotz, trans sinum habitantes, e regioue 
bujus porta. Nomen MeMagiobazari significat vel sancti, 
vcl sauctum emporium.Et emporli voces Symeon quu- 
que Magister cuit aliis Gracis utitur pro nulli clau- 
89 portis, aut nullis cineto muris oppidulo. Sancti po- 
tius existimem dicendum emporium, ut iutelligatur 
emporium sancti Mamautis, quod olia momaste- 
rium insigne, palatium augustale celeberrimum 
in listoriis, pontem denique non minus ^ nobileu, 
Saucii Mamantis appellatum babuit, llie enim 
effundunt sese. in extremum. Cerotinum.— sinum 
cclebres illi priscis fluvio Cydarus et Barbyses, 
PaTRoL. Gn. CLIX. 


Sic sutem a Caligariis sive sttoribus est appella:a, 
qui caleeamenta faciunt, 4 Turcis nominata Pas- 
stinaggia. Inter hauc et proxime sequentem por- 
tam situm est ad ipsos muros, alto loco, palatium 
vetus Blachernianum, quod Constautini jam. vulgo 
vocant, ubi solebant elephanti hactenus ali. Moc 
jam praterito anno Murates ΠῚ Grecis loco patri- 
archii concessit, ul paulo ante diximus. Czeterun 
reperitur in Griecis historiis liujus portae Caligario- 
rum nomen antiquius, Porta Kapsía, sive obliqua : 
quod interpretati Turci videntur per Egri capi. Ur- 
bis tamen  xdificiorum liber Charsix portam voluit 
dictàm ab auctore vel conditore Charsia, qui 
utentis colore Yeneto factionis fuerit, Nam faciio- 


81} 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


we olim qualuor erant ia. bippodromo decertan- A urbcm, qui juxta sinam Ccratioem ἃ Pentepyrgio 


tium equis, quoe x «ta, Pindarus dixit, singulis 
bigls, teigin, quadrigis; lta distiacte eeloribus, ut 
Béwios vel carelei, àsuxe| vel albi, πράσινοι seu 
virides, ῥούφιοι seu. rubri , dicerentur. 

Dueiwa terua est Ula, cujus hoc aanaliem loco 
$t menie, quaque nobis occasienem primam re- 
coasendi portas urbis pembuait. Vecaur autem Ha- 
érianepelitana, quod Hadrienepeli recta venientes, 
urbem ingredi per eam soleant. la hac porta periit 

Ppreseus beninaum turba Constantiaus Drsgases, 
«bimus Gracorem imperator. 

Sequitur decima quarta, recenti. wecabulo Tur- 
eleo dicta Top capisi, quo siquilieatur perta bom- 
bardarla, tive torwenterwem bellieerum. Graci ante 
eepitun ἃ Unrbarie urbem, nominabant 5. Romani 
peram, von οἱ Lecnxsdus. Chiensis οἱ Chalco- 
eoedylws tetabiur ; Cujus t3aun. interpres Galli- 
eub ex auc βοιλδοὶ porta. facere portam Remea- 


ctpetumer polt eric οἷν featis mentionea 
εἴμ. ἡ tonipli Deiparm virginis ad πηγῆν sive 
fveteimm, Inerpres Cedeini plerumque Pegen οἱ 
In Fege croddidit. Aidilicia nunc direte sem, fun- 
üsmestio adhue exsiantibus οἱ Ipso fonte ; quom 
kedieque Creoorum vulgas χρνουπηγὴν appellat, 
οὐ περι magno concursu, certa spni. tempore, 
«elut al Üelparag virgiuis templuui sdlue incolumo 
tiatel, consucvit. Αὐτοῦ porta nunc etis reliqua 
eniepicitur, sed obstructa, nec id quod audit, aures; 
Maia ejugapDS tamen, expressos 6 marinore conuti- 
βῆ 0goues sive labores llereulis, artilieio non 


vulgari. 


incipicos, ad Heptapyrgium juxta Propontidcm de- 
siBiL. 

Igitur Ifeptspyrgianum jam angulo navigio cir- 
cumvectis, prima propter »rcem in latere meridie- 
nali porta se nobis offert, ceteroqui numero 
decima septima, quam ab arce vicina portam ἑ κτὰ 
τουλάξων, id est, septem turrium, voce mistobarbera 
nominant. Observavimus ia hac Graecam íascri- 
ptionem, quam dabimus alibi. 

Secundum bane proxima aequitusa octava decima 
porta, Turcico vocsbulo Narli capi dieta : que ai- 
mirum appeliupt ex. insulis navigia malis aureis, 
seu gramatis (ῥοΐδεα nume Greci vocant) onusta. 


8 Vecima noga vocatur Psomatiorum porta. Lir 


exstuM apud Gracos manuseriptus, 590 de si- 
Scis urbis, quem babegaus. in. 60 nomcn perte 
Pian tii reperitur, et palatium Psamatii, εἰ γη- 
puxopsiov Psamatii, quo domus signi&caiwr ex- 
sirecia euramlis et alendis senibus. Originein vero 
mosinis Psamati legunus hanc ia eodom Hbro, 
stetisse scilicet elim hec ia joco Psanatii quod- 
dam simujaerum, auod deasrerum cultor quis 
pasa ceu deum coluerit. Chaistianos vero frequen- 
tcr beminen ab co colendo debortantes, appellasse 
simelbcrem ila, qued ipse veseraretur, deum 
devpastisee, id exi, falsum εἰ áüctiium, quique 
bemea Uied mentaretur. Ab hoc igitur idulo dei 
ϑευνδ velum ipsi leto nemen inditum, οἱ Pss- 
uetũ diceteiur, id est, Sctitii dei locus: vulgo 
Peana dicente, pro ῥεῦμα, qued ect mendacium. 
Propter hang vere partam. Psamati quondam et 
pelstigsa erai e& vugunepsiev, ut diximus: wrum- 


Vicesima Grecis Centescalii porta. dicitgr. ἴα 
libro de urbis 2difciis lecus hic Contoscalinon 
appellatur et c3a53 nominis adjicitur. Etenim ipsa 
porta velut intra siaum quemdam abscedit versus 
urbem, et ab altera parte. proximum sibl portgm 


fiuc jam loco perveutum eat, ab sugulo urbis p habet pro tritemibus, in ware se porrigentem, εἰ 


aculeo, propter muros urbis terrestres cireunsm- 
lulaudo, ad oppositum huic anguluw urbis tertium : 
«ui, »icut sacundes ille ad sinum Coratinum ex- 
enum situs esf, ita εἰ ipse pertigct ad. Propon- 
tidem : ut deinceps latus urbis veliquuiu mari allwi- 
tur, usque ad promontorium Dyzautis, vel urbis 
autuluu primum. Ab hoc euim angulo primo latus 
uibis uuum, vidolicet aquilonsre, a mari Ceratini 
&iuua efficitur, Usquo δὰ angulum secundum Pen- 
tepyrylauum : rucsus ab altera parte mare  Pro- 
poutidia secundum latus urbis, e$ meridionale qui- 
dem eiüeit, wequa ad tertium urbis. angulum 
lleptapyrglanum : occi! -ero bertium latus 
sb omnibus aquia i muro claudit 


muro circumdatum. Is portas olim cum pararetur, 
pra fectum fuisse tradunt operis velat orob:cxte» 
Agallianam Termarchum (id taris ducem aigui- 
fica!, hoc cst, legionis, sez homipum millia com- 
plecteniis, ut est apud Leonem Augustum in libro 
De bellicis apparatibus), qui cognomen Constoscelis 
habuerit à brevibas tibiis. Gambacurtam ltali di- 
cerent. Ab hoc appellatam aiunt portam Contosca- 
linsm, velud contoscelinam. Ego vero pace Græ- 
corum dixerim potius Contoscalinam vel Conto- 
scalii vocatam a conta scala. Κοντός enim Graecis 
nune parvus, uti. cum Cedrinus ait, quemdam 
fuisse nominatum ab exiguitate staturz KovtoMov- 
τα praetorem Cephaliinæ, οἱ alium. Κοντοστέφανον 





679 


JOANNIS LEUNCLAVII 


890 


que Gedii parilura confido. Vcl ipsi tam a Turcis A ptios οἱ ZEgyptiorum sulténo subjectos, indicavi- 


obscsss, quam expugnata Constantinopoleos hi- 
storie Chalcocondylis et Leonardi  Chiensis, 
mirum quantum hsc expositio nostra lucis af- 
feret. 


201. Mors sultani Bajasitis, a filio Selime veneno 
sublati. 


Non memineruut anuales dati a filio Selime Ba- 
jariti per alios veneni, quod a nostris constanter 
afürmatur, ipsis tamen expositionibus horum in- 
ter se non parum dissidentibus. Nos plerorumque 
narrationes δὶς recitabiwmus, ut integrum tamcu 
lectori judicium  relipquamus,.  Spanduginus ait 
Selimem patri adjunxisse Jonuzem bassan, qui 
curam ejus gereret, omnesque res patris admini- 


stroret, Intern tamen secreto cum Jouure trans- g 


egisse, venenum ut patri propinaretur. ltaque Ba- 
jozitem prius, quam Dimotucum pervenisset, vi 
veneni dati exstinctum fuisse. Jovius addit vene- 
pum ei prebitum ab Hamone Judzo medico. Alii 
comiaemoraut Selimem metuentem, ne se bello in 
Anatolis contra. fratres, Aclineteu ct Corcutem, 
occupato, rursus imperium sibi vindicaret pater ; 
corrupisse medicum patris Ustarabim, promissis 
ei singulos ia dies annonis asprorum mille, qui 
reditus esset annuus 9000 thalerorum aspris 40 
pro uno ihalero computatis. ltaque recepisse 
medicum, 80 DBajaziti venenum pharmaco mistum 
propinaturum. Ac tradidere quidam, venenum hoc 
(ujsse comminutum pulveris instar adamantem. 


Usiarabim in oppido Tzurulo Dajaziti auctorem C 


fuisse sumendi pharmaci, quo mirificus seni vigor 
totius corporis et animi rediturus esset. Annuente 
Bajazite, medicuin altero mane sultaninum ad cu- 
biculum venisse; cumque dormientem adhuc re- 
perisset, exspectabundum ibidem bhæsisse, donec 
evigilarel. Elapso temporis aliquo spatie, cum 
non expergisceretur, excitari jussisse, jainque 
experrecium interrogasse, pharmacone uti vellet. 
lilo assentiente, Ustarabim antipharmacis multo 
ante munitum, pragustatam ab se medicinam Da- 
jaziti praebuisse hauriendam; simul cubiculariis 
mandasse, ne quid ei potus subministrarent prius, 
quam bene cooperto corpore sudasset. lude ine- 
dicum &e Constautinopolim ad Selimem contulisse, 
qui promissi premii loco jusserit ci caput ampu- 
tari; quod diceret, homincm sceleratum ac iuſi- 
dum sultano patri, eadem usurum erga se quo- 
que perfidia, siquidem lioc uti faceret, ab alio quo- 
piam compellatus essct. M 


.902. Cruentum εἰ parricidiale Selimis imperium. 
Sublato de medio patre, progressus est Selimes 
ad immanem szvitiam fuedaque parricidia, solus 
ut rerum potiri posset. Fraterejus natu. major 
Achmetes a4 Arabicos (ines profugisse dicitur, hoc 
est, in Caramauiam A489 regno sultaui Cairensis 
finitimam. Quippe mon multo post sequitur, eum 
suis tandem e laicbris cum milite Garamano con- 
ira Sclimem prodiisse, Arabes ctiam vocari /Egy- 


mus capite 163. Mustaplize basse mentionem paulo 
ante fecimus capite 198. Fuit interfectus propter- 
ea, quod Achmetis eum filios, Muratem et Aladi- 
nein, de imminente sibi a patruo Selime periculo, 
monuisse per celeres internuntios compertum fuis - 
set. Meritas luit ponas, ob perfidiain erga sulta- 
num Bajazitem, herum suum, contra quem Selimi 
(ilio studuerat. Fratrum filii, quos Selimes stran- 
gulari jussisse traditur, more Osmanidis recepto, 
qui nefas esse putant, Osmanidarum sanguine tcr- 
ram conspergi, numero fuere quinque : Muchemc- 
tes ct Aladines, Sinanis scachi (ilii ; cum tribus (iliis 
sultani Muchemetis, ut est videre nostra in Osma- 
nidarum genealogia. De Tekiensi provincia dictum 
capite 57. Qui primus e Janitoribus regiis et Azem 
Aga vocatur in Annalibus, integre dicendus est 
Capizilar Aꝛem Aga. Nomina jam aliquoties expo- 
sita sunt, ct suo loco de Capizilariis agemus, qui 
sultani Osmanida janitores sunt. [lis præſerti so- 
lent esse vel quatuor, vel sex, prout ipsi visum 
&ultano. Vocantur autem vel Capizilar Bassi, vel 
Capizilar Aga. De vocabulo Dassa capite 14, «e 
aga 175 diximus. Qui primus ct supremus inter 
hos est, Capizilar Azem Aga nominatur. Etenim 
Azem supremum significat. Notandum hic Casauis 
Azemis Capizilariorum Age nomen. Quippe Geu- 
(rzus ait, Corcutem incidisse in manus Bostangis 


basse, qui Selimis gener fuerit. Ostendiinus autem 


supra, capite 1098, Bostangim bassam, Selimis fl- 
lis nuptias consecutum in pramium perfidia, 
cognomen habuisse Ducaginoglis ex causa paulo 
post aperienda ; nomen vero proprium hujus Duca- 
ginoglis erat non Casam vel Casan, sed Achmet, 
quemadmodum ex ipsis Annalibus deinceps appa- 
rebit. Et omnino Capizalar Aga diversus est a 
Bostangi bassa. Quapropter in his Geufr:zeus erra- 
vit. Oppidum Egrigos Bellonio Grigos est, ad mare 
situm, versus sinum Aiassicum, qui priscis ciet 
Issieus. 

205. Selimis statura; prelio vicius et occisus 

Achmetes, ejusque filiorum ezsilia. 

Quod pumilionis Selimi uomen tribuitur, sic de 

sententia Spandugini est accipiendum, ut intelli- 


Ὁ gamus eum de reliquo «eorpore fuisse oblongo, 


sed tibias habuisse breves. Eaque de causa spe- 
ctabilior erat in equo, quam si pedes incederet. 
Neapolis Caramanis Turcis sua lingua vocatur 
Genischeher. Et annalium hic notanda verba sunt 
quie seepius repetunt, has res in Caramania fuissc 
gestas, quo se contulerat Achmeles, ut auriliis 
sultani AKyyptii sive Cairensis e propinquo contra 
Selimem uti posset. Leonis quideni! Augusti No- 
vella de thronis Neapoleos meminit episcopatus 
metropoli Stauropolitàáns in Caria subditi. Hinc 
apparet, errare Jovium, qui pugnatum ait prope 
Prusam in amplissima planitie, qu:e noræ terræ. 
Cliugua Italica, vel noræ civitatis appelletur. Et 
proficiscitur hac ejus indc ballucinatio, quod alia 


881 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


832 


sit haud procul a Prusa, vel Nicza potius Neapolis A rate Acliuctis tilio Jovius exercitum Selimis habuisse 


sive Genischeher, de qua superius, eap. 47 ct 25 di- 
eium. Ea tamen proeul admodum distat a Neapoli 
Caramanigz. Nec video, quo possit esse loco tanta 
planities, ac tantorum exercituum eapax, in vicinia 
vel Prusm, vel Nice», vel Genischeheris sive 
Neapoleos, huie prozims; cum istie perpetua vel 
. juga sint, vel clivi saMem montis Olympi. Taceo, 
superius aliquoties in annalibus hisee reperiri, 
Caramanie begos cum Osmanidis bella gerentes, 
si hostibus impares se viderent, in montuosa re- 
gionis sus loca se recepisse; qu: quidem ill:e 
ipse latebre sunt, in quas se cum milite suo sul- 
tanns Achmetes, Selimi fratri copils impar, ab- 
didit; et quales in vicinia Pruse nullas habere 


tradit hominum ducenta millia, duplo majorem 
numerum faciunt annales. Idem vocat Ismailis pri 
marium ducem Ustaoglim, qui nostris annalibus 
Ustagelu ogli, vel Ustazelu ogli, rectius quidem 
haud dubie, nominstur. ld filium Vstagelvis si- 
gnilicat. Quis autem fuerit hie Ustagelves, non ex- 
primitur ín annalibus, Jovius statim post exposi- 
tum przelium Selimis contra Persas, et occupatum 
Taurisium, narrationem belli Turcorum adversus 
Costagelvem Aladuliorum principem subjicit. Idem 
bellum Turci quoque mox gestum referunt, sed 
adversus Aladeulem Dulgadiris provinciz ducem. 
Ergo Jam animadvertisse videmur, hujus Duolga- 
dirensis regionis principes hahuisse nomen Ala- 


potuisset. IdeÓque non abs re dicilur Achmetes ab D denlis in. genere, cujus supra faeta moplio cap. 


initio belli, transeunte eum copiis in Asiam Se- 
lime, veluti fratre debilior ad Arabicos profugisse 
limites, hoc est, in Caramaniam ; unde nusquam 
bactenus prodiisse legitur, multoque minos præ- 
senti cum discrimine rerum suarum in Bithyniam 
fratri subditam se contulisse. Filiorum, quos duos 
reliquit superstites, Muratem et Aladinem, in his 
quidem annalibus nulla exstat mentio ; sed ab aliis, 
prsesertim Menavino, teste oculato, commemoran- 
tur. Aladinem evasisse fuga, narrat Jovius ; et in 
ltinere, quo se conferebat ad Ægypu Syrizque sul- 
tanum, amicum paternum, febri exstinctum. Mu- 
ratem vero referunt omnes ad Ismailem Sophinum, 
scachum Persarum, so recepisse , qui filiam οἱ 
suam dederit uxorem. Quippe constat utrumquo 
principem tam Achmeti. patri, Suam filiis, adver- 
sus Selimem favísse; quod esse sibi propemodum 
ante fores cernerent formidabilem illam Osmani- 
darum potentiam, quan bellis civilibus debilitatam 
cupiebant, ne cum utriusque detrimento longius 
serperet; uti sane mox ab bisce motihus sultanos 
AEgyptios eum Maimelucis suis ad internecionem 
delevit, Sophinos tum primum exortos graviter 
afflixit; tametsi niliil hactenus in. hos, arcano 
quodam Dei judicio, summis licet usi viribus, 
efücere potuerint Osmauidze, quod spem eis op- 
primendi regni Persici certam praebere queat, Ideo 
majori dignum admiratione, quod insolentiores 
perpetuis hactenus el infinitis prope contra quos- 
vis populos facti victoriis, nihil uon vi sola præ- 
potentis imperii tua prosternere, tum diruere se 


&893 posse jactitant, Ergo ſtomani tandem illius - 


Pindari verum csse, suo cum) interitu, discant 
oraculum : 


Vis consili expers mole ruit sua, 

Vim temperaiam dii quoque proveliunt 
[n majus ; iidem odere vires 

Omne nefas omnino | moventes. 


901, Seiinis adversus Ismailem Sophinum erpedi- 
lio ? prelium in planitie Zalderana : Jovius emen- 
datus, Ordu, Orla, Fossatum, Tuldum, Tebris, 
Sultania, Kemuch. 

Mujus belli causæ intelliguntur ex indicatis ca- 


pite preccdenti, de recepto prescitim hospitio Mu 


165, sed singulis tamen preterea peculiare quod- 
dam fuisse nomen ; adeoque devictum hunc ab 
exercitu Selimis Ustazelvem fuisse vocatum, cujus 
filius faerit Ustazeluogli, supremus belli dux apud 
Ismailem Sophinum, qui Zalderanis in campis 
occubuit. Hinc igitur emendandus Jovius, et pro 
Ustaogli reponendum  Ustazelu ogli : rursumque 
pro Costagelu, seribendus Ustogelu. Planities 
Zaldersn legitur in annafibus, qui Jovio sunt cam- 
pi Calderani. Situs horum ex eo percipitur, quod 
dimicatum tradit idem non procul a civitate Choi, 
qu: priscis Artaxata fuerit dieta. Malcozoglis 
sive Malcozides prior, Turcis est Thur Ali bey, 
Jovio Thurabeus, vocabulo hine itidem corrigendo : 
alter Mahomet, qucm annales non nominant. Turri 
vulnus iuflictum fuisee scacho traduut a. Malco- 
2ide, Jovius ictu. sclopeti lesum ait sub humero 
sinistro,non graviter tamen, et incerto vulneris 
auctore, Orda Turcis est Ordu. Proprie quidem 
hoc uti vocabulo solent pro foro castrensi rerum 
venalium, sed interim gencraliter etiam pro castris 
scu fossato potius, ut. appellat Leo Sapiens Au- 
gustus, accipitur : itemque pro tuldo, qux» Grzcis 
vox in historiis rcpcritur, et in Leonis Au- 
gusu libro De bellicis apperatibus sic definitur, ut 
impedimenta vasaque militam, et omnes res neces- 
sarias complectatur ; nimirum famulitia sive puc- 
ros, et jumeuta. sive sagmaria, reliquaque anima- 


p lia, el si praterea rei ad usum fossati milites se- 


cum vehunt, Lraliunt, Gerinani Trossum appellant. 
πο proprie vox lioc in loco 'Turcicze Ordu respou- 
det, Notum, apud Tataros aulam, seu castra, seu 
co:viratum chanum sive regum appellari. ordam. 
Apud Belvaceusein Joannes de Plano Carpi, lezatus 
pontificis a4 Tataros, curiam regisinterpretaur, et 
stationem imperatoris ac principum, iteaique ten- 
torium ducis. Sed hic, ut diximus, tuldum Persici 
regis in. predam cessisse Turcis intelligitur : uti 
mox etia: sequitur, unam ex Iswailis uxoribus in 
orda fuisse captam. Solent enim mulieres, si quit 
sequuntur casira, tuldi pars essc, De Tebrisio supra 
quxdam cxposunmus cap. 187. Prolemæi Tervam 
cSse, plerique putant, et Lrarspositis fortassc. lit- 


883 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


8M 


teris Teure scribetur rectius : IIebræorum Susam, A vitiis, avaritia, ambitione, perfidia. Filio Sc- 


Jovius autumat. I4 quidem hoc loco minime silen- 
tio ptzetereunidum, quod a Choi propter quam urbem 
pugnainm fuisse diximus, 80 milliaribus Asiaticis 
vel Romanis Taurisium distet. Addendum cl hoc, 
comiiesum luisse prelium die 20 mensis Augusti, 
anno Christiane 1514. Soltanlam. denique Jovius 
ideo luisse putat exsumctam e ruinis Tigranocertze, 
Fiet ejus infta qnoque mento, in expeditione prima 
sultáni Solcimanis &dversus Persas. De Carabago 
expneatum cap, 03, de Amosia «eapite 0. Civitas 
hodie ditta Kemach in Afmenià quondam metro- 
[fis erat Atmenite Camachus, ut eam Leonis Áu- 
gusti Novella de thronis appellat, et indicatum a 
uobis esi superius eap. 5. l'eucerus corrupto voea- 
bulo Ciamassum nominavit, Sansovinus quoque la- 
maeam vitiose, pro Camaca vel Camaco, scripsit, 
ctrorem Laoniceni secutus interpretis. 

205. Bellum Dulgadirense; mors ducis. Ustagelsis 

vel Aladeulis, 

De Dulgwdiris provincie finibus dietum supra 
capite 103. Duces ejus, sive. reguli, "urcowaul 
eratt, nou Christiaul: regio ipsa tota montuosa, 
Tauro et Antitauró incluss. Dreslerus simpliciter 
Cappadorism vocat, sed nou recie. Dello causam 
prebuit, quod hujus regiouis ducis Ustazelvis fllius, 
ut dictam, hosti Selimis et Dsmanidarum Ismaili 
Sophito inllitasset, quodque pater, occiso Cal- 
deranis in càmpis (lio, Taurisio proliciacentem 


limi patrem  Bajazitem — prodepdo, nuptlas ἔ- 
lis ipsius impetravit, ut ante diximus. Cavsa 
mortis hic verius est. exposita, quam ab aliis, 
qui necatum volunt ob exzpilatas provincias, qui- 
bus przefuisset. Atqui vezirazem bassa, que munere 
dicunt annales funetum fuisse Ducaginoglim, enm 
occideretuf, non provinciam quamdam admini- 
airat, sed ad portam suprema cum potesiate, vclut 
ad clavum totius Osmanidarum imperii sedet, ncc 
Bis] gravissimis de causis alio aolet ablegari: 
quod in Sinane prius, deinceps accidisse meemini- 
mus in Osmane veairaaeme oontra Persas miseo, 
cujus loco tunc provezirszemes ad portsm con- 
siitutus fuit Mesites bassa, spado vflulus, ntinesal- 
vis sumomis rude donatus. Oturasiaocum Turci 
dicunt. Prater Ducaginoglim, referunt annales at 
Selime necatum  Ischenderem bassam, qui et. ipso 
gener ipsius erat, εἰ Tazisadem  Cadilescherum, 
et. Seguanem bassam (officii vocslulum cst, expli. 
catum cap. 190), qui nomen babuerit Bal Gemes. 
Id hominem significat melle non veseentem. Hac 
de procerum Selimis ciedibus boc tantum loco mo- 
morantur. Addamus et alias, aliis temporibus ao 
locis perpetratas. Mustapha: eecem prodidimos su- 
pra, cap 202. Chendenum bassam Joviws trnci- 
datum refert ante, quam contra Sepbinum Ismai- 
lem in Persiam progrederetur : quod vir magno 
rerum usa praeditus, iter hoc gravibes de causis 


versus Amasſlam Selimis ezercituin, in clisuris mone C ei dissuasisset. Chuseinew bassam, vezirem suum, 


tium, et impeditis itinerumque angustiis, luminum- 
que transjectionibus, afflixisset. Sinanis hasss memi- 
nimus supra capite. 127. Ustazclvis a Sinane capti, 
ejusque jussu uccati caput, ἃ Selime 881, Venc- 
tias, pro Turcorum more, missum fuit. Substitutus 
huc Alis begus, infra nominatus scaehi Suareusis 
filius, initio regni Seleimanis, ad annum Chri- 
stianum 1592, ubi plura de Loc exponemus, 

capite 919. 

206. Selimis in bassa. suos setvitia ; Ducoginogli, 
Ducagini requli; catalogus parricidiorum et ca- 
dium Selimis. 

Piri bassa Turcis est is, quem historia belli 
Whodii Pyrrhum Graco nomine vocat, ut. Ajacem 
Jovius itidem appellatione Greca dixit, qui Turcis 
est. Aigas. Ducagini filius Turcis est — Achmet 
bassa Ducaginogli, cujus obiter facta. mentio, ca- 
pite 198. Natus fuit Ducagina familia, quam Jovius 
ait illustrem fuisgso in regione Naupactia. sive 
Lepantina, sicut jam dicitur, Ego vero hanc fuisso 
celebrem invenio apud Epiroias vel Albanenses, 
in quorum regione Barletius Dwcagini meminit, 
loci vel oppidi cujusdam, cui cum. impcrio prz- 
fuerunt olim, et à quo familie nomen hoc inditum 
fuit. Annales Venetorum tradunt, anno Christiano 
fét4 Paulum et Leccam  Ducaginos fratres, Ta- 
musii filios , cum ditionibus suis in Albania, 
Veuetz se reipublicze fidci perinisisse. Jovius 
hunc Ducaginoylim ail infauiem | fuisse pluiibus 


simili de causa. Geinceps jussit interfici, quod ei 
per solitudines Arabiz Calrum petituro cum copiis, 
auctor esael, no toniere tantó. cum. exercitu tam 
periculosum iter ingrederetur, ut in anealibus 
expositum leginus. A:gypto potitus, Jonuzem bas- 
sam (Janum mole Geutraeus et alii vocant), a Chei- 
re bego per calumniam delatum, tou furore quo- 
dam impulsus, e medio sustulit, uL est in. annalibus, 
Colligamus immanis jam bellus diritatis inaudita 
f»cinora. Primum octo parricidia, prorsus enormis, 
quibus patrem venero peremit, Achmeti Corcutique 
fratribus 2 et B fratrum (iliis laqueo fauces. elisit : 
procerum deinde maximorum cades totidem, Mu- 
siaphze basse veziraaemis Cheudeni bassa, Duca- 
ginoglis veairaemis besseé geueri sui, Ischenderis 
itidem bassx generi, Tasisadis Cadilescheri, Dalis 
Gemis Seguanis bassse, Chuseinis bassee veziris, et 
Jonusis bass: : qu: sene omnia quonam modo 
jegatus Venetus, Aloysius Moccnicus, usque adco 
elevare. potacrit, ut nihil fuisse barberum in hoc 
iyranno dicere sit ausus, mihi quidem miraii subit. 
907. Selimis adversus Egypt Syrivque. sultanum 

expeditio : Cansavi Lauri, Mameluci, Circassi, 

sid. Quinquemontani. 

Simulasse dicitur Selimos, alteram a1versus Is- 
mailem. Sophinum expeditionem ae sascepturum, 
cum reapse sullanunm Cairensem ipvasurus esset. 
IJ astu fecit, ne przpotentes duos hostes simul ia 
sc concitarct : qui quidem inter sc recouciliali fuc- 





681 


JOANNIS LEUNCLAVII 


838 


mutatumin Remle. Distat decem vel duodecim À banenscs vel Epirotæ. Fecisse tralunt hos. trans- 


plus minus milliaribus Asia icis a Giaffa, qua sa- 
cris est Litteris Joppe, sic ab Japeto vel Japheto 
dicta, quod versus Europam, ab Japheti filiisinba- 
bitatam, portus ejus celeberrimus spectet. 
910. Cudsimwbarec, Jkindi, Messit Aza. ladsuna- 
masi, Cubei Sahara, Cuba, Trulla, Naos dromicos. 
Selimes in Zgyptum cum exercitu profecturus, 
&868 cum sh Hierosolymis n«n procul abesset, 
morem tyrannorum secutus, quibus in ore preces 
hæ férpetuo sunt, Da mihi fallere, da justum san- 
ciumque videri, civitatem Musulmanorum etiam 
opinione sacram sanctam invisere voluit. Mæret 
enim hodieque Turcorum ín animis ea sive reliyio: 
sive superstitio, ut voti rei, Mecclha sua visi'ata, 
non se legitime solvisse votum arbitrentur, nisi 
Bethleemam quoque, Christi. cunis nobilem, et 
Hierusalemam adierint, Vocant autem  Hierosoly- 
ma, vel Hierusalemam, lingua sua Cudsimabarec, 
quod nomen significat locum benedictum — vel 
inclytum. Vespertine preces Turcis sunt Ikindi 
nemas, quz nünirum medio concipiuntur inter 
meridiem et occasum solis spatio. Concepit bas 
in messit axa, id est in alba messita, sive templo 
Turcico. Nocturnas, qu: ladsunamasi Turcis ap- 
pellantur, et intervallo inedio dici solent inter 
occasuin solis et n:ediam noctem, peregit in Cu- 
bei Sabara, sive Selara : vocabulo denotante 
templum iu spatiosa situm area, οἱ cui fastigium 


fugium ad civem popularemque suum, Sinanem 
bsssam, eique consilia sultaui /Egvptii cum insi- 
diis delexisse. * 
912. Regio Sait, Egypti pars; Aythonus emendotus. 
Quod urbem Cairum ingressi dicuntur Seliwiani 
milites,. id factum aiunt alii per eam portam, 
quam nostri Bassuellam — vocant , et de qua 
paulo post amplius agemus, Regio Sahid Joan- 
ni Leoni Africani superior /Egyptus est, quam 
Thebaidis provinciam dixere veteres. Aythonus 
capite 54, ut etiam annales bi Turcici, noa Sahi, 
sed Sait, hane appellat, et primam ac majorem 
(id est, maximam) ZEgypü provinciam facit : quo 
loco notanduin obiter, secundam provinciam ejus- 
dem JEgypti vitiose scriptam Demesor, pro quo 
reponendum sine dubio divisis vocibus, De Meser: 
quod Gal'ics phrasi denotat provinciam Mesereosem, 
hoc est vicinam urbi Meser, quam rectius capitc 
precedenti diximus nominari Miszir, out Missir. 
lbidem quinta provincia cum urbe Damiats, non 
est /Kliopolis, ab ÆElio Pertinace Augusto sic vo- 
Cala, quod auctori Platius credidit Reineccius : 
sed lleliopo'is, quasi solis civitas, dt in. eadem 
JEgypto quondam erat llermop^lis, Mercurii ci- 
vitas ; Panopolis, Panis civitas, οἱ aliis a diis 
alie nominate reperiuntur, etiam a ridiculis illis 
AEgyptiorum numinibus qusdam, ut a cauibus 
Cynopolis : a lupis, Lycopolis : a felibus, AEluro- 


iwpositum est forms rotundi. Tale fastigium ( polis. Plures Elias noster Cretensis in Nazianze- 


Evagrio, scriptori ecclesiastice historizs, θόλος di- 
citur : Graci recentiores, ut Zonaras, Cedríinus, 
3lii, Trullum et Trullam nominant : uti cua Codri- 
nus ait alicubi, Trullam sancte majoris ecclesiae 
furnicam corruisse : quibus in verbis furnica 
significat labeutem formam furni, hoc est rotun- 
dam, non in longum porrectam, cujusmodi tectis 
rcope ta. templa Gracis ναοὶ δρομιχοί vocantur. 
Vox Cubei ne Italis quidem est ignota, veluti cum 
Venetorum in annalibus legitur, anno 1416 iguem 
exussisse cubas templi Saucti Marci, plumbo tectas. 
lntelligitur autem hoc. annalium. loco per Cubei 
Saliara, templum Solomonium hodiernum £Hiero- 
solymis, quod et cubam babet ejusmodi, Turcicis 


num quodam loco recitat. Corrigitor boe etiam 
in illo ipso Aythoni capite, cum dicit, haberi carnes 
crastinas, bediuas, gallinacess : ut lector malit eat- 
hes castronías, id est, vervecinas, quam crastinas. 
415. Messila dicta Chasanis Zami. 
Auctorem hujus messite sive templi Cairensis 
Chasanem vocant annales lii Turcici, rectius pro- 
cul dubio, quam vel Joauues Fraxineus, apud 
quem llessin legitur, vel Helferichus in itinerario, 
cui scribitur Hessen, pro Chasan. 
914. Tommanbais suspenditur ; finis reqni sultanini 
et Mamelucorum, Dab Sumeile. 
Memorabilis est fosdus hic Tommonbhais interi- 
ius, et Ægypli Syriseque sultanorum regui finis. 


templis familiarem, et amplissimain eirca se cout- D Suspensus fuit Tommanbais uudecimo die mensis 


plectitur aream. 
911. Rursus /Eihiopes sive Mauri, pro /Egyptiis et 
Arabibus. 

Cur AEgyptii et Arabes, olim sultani Cairensis 
subditi, nominentur. Zthiopes ac Mauri, a nigro 
colore corporum, diximus snpra, capite 165. San- 
sovinus expresse hac in historia, Cairi sive Missai- 
ris (ut nuuc appellari capite 61. notavimus) inco- 
las Mauros vocat, vulgari consuetudíne. Pawlo 
etiam post sequitur hic in annalibus, interccptu:n 
ab Arabibus et. Æihiopibus Tommanbain, Selimi 
fuissc proditum. Ceterum transfugz duntaxat hie 
mius meminerunt aunales Turcici, sed historici 
ostri duorum, qui Mameluci fuerint, natioue Al- 


Aprilis, anno Christiano 41517, ut Sansovinus adno- 
tavit. Sumptum hoc de ipso supplicium ad 
portam Bassuellam, ut idem retelit, cum prius 
ignominiz causa laquco ad colum appenso, pet 
urbem mulo insidens circumductus fuisset. Peu- 
cerus Basuelam Syrie portam nominat. 487 Scd 
mclius annsles indicavere locum in urbis uwbi- 
lico, cui nomen Bab Subeile vel Suwcile, quorum 
illud significat portam, boc plateau. 
91^. Morbus et mors Selimis, in loco fatali, Dephtes, 
daríar, Bairam majus e& minus. 

De pago lezua dictum superius, numero 74. 
Nou procul abest a Zorlo, sive Zurulo, sive Ciurlo 
Jovii, de quo dictum itidem capite 96 et 195, Nec 


859 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


$00 


longe a Zurulo distat islocus, qui Selimi fatalis A Soleimani solvisscnt, non modo non exceptus ab 


propter impietatem erga patrem bis exercitam, pra- 
lio committendo venenoque præbendo. dequo dictum 
capite 201, fuit, Et his boc loco Turcici quoque 
fatentur aunales, fatali Selimem loco diem suum 
obiisse. Causam mortis attulit ei pustula sive car- 
bunculus pestileus, ut Turci memoriz produnt. 


Sansovinus ex aliis refert plagam fuisse corrosi · 


vam, instar gangrenz? : quod equidem non puto, 
propter interitum Selimis subitum, cum gangrena 
tardiores plerumque progressus faciat. Dephier- 
dari sive Depbterdalari, sunt vel rationales, vel 
quastores, vel (uti nunc appellamus) praesides ct 
copsiliarii c1merge. Daitam, maximum Turcis fe- 
stum est, instar Paschatis nostri, quod mense Ra- 
mazane celebrant, quo et. jejunium suum servant, 
integro mense triginta dierum, a crepusculo ma- 
tutino, usque ad solis occasum, nibil cibi potusve 
sumentes : et absoluto jejunio, suum hoe Bairam, 
Paschatis in morem, peragunt. Duplex autem. Bai- 
ram Turcis in usu est. Unum, mense Ramarzane, 
de quo nunc agimus, οἱ quod Bujuc, sivc majus, 
aut magnum appellant. Ejus supra meminimus, 
capite 11 et 35. Alterum, sexaginta plus minus ab 
hoe diebus celebratur, et Chazilariorum  Dairain 
dicitur, hoc est religiosorum, qui peregrinatio- 
nem voti ergo suscipiunt, ad visitandum Mahume- 
tis prophete sui sepulcrum Mecchanum, ut indul- 
gentias peccatorum suorum istic impetrent. Quippe 
czeteri ad hujus observationem Bairani non tenen- 
tur. ldeoque Cutzug Bairam ab eis appellatur, uti 
[cstum minus,aut parvum. Neque vero slbi quidquam 
ad ünpetrandum veniam  admissorum facinorum 
prodesse putant solam Mecchani templi visitationem, 
pi.Bethleemam quoque cum Hierosolymis adeant, 
vti paulo ante significsbamus. ffinc vero certum 
mortis sultani Selimis tempus colligitur alioqui con- 
troversum. Quippe legitur apud Jovium, exstin- 
ctum S:limsm auno Christiano 1519, die decei- 
ino quarto mensis Februarii : cum Sansovinus et 
alii verius omnino tradar!, id accidisse mense 
Septembri, anno 1520. Q iippe Bujuc Dairam tuuc 
instabat, quod Selimes  celebraturus erat Hadria- 
nopoli, si superstes fuisset. 
416. Soleimanes initio regni Belgradum 
gurdelen cum ea capit, Subacs, Sabaiia. 
Causa, cur regnum auspicatus Soleimanes, Un- 
garis mox bellum inferret, non erat alia reapse, 
qnam certa spes occupandi Belgradi, cum ezteris 
ejus regni provinciis et oppidis, rege Ludovico, 
Vladislai flljio, necdum per ztaten ad gubernan- 
dum idoneo, et procerum suorum, tam szecularium 
quam ecclesiasticorum contemptui exposito : qui 
posthabita dignitate regis et salute reipublice, 
suis duntaxat commodis, ambitioni, luxui fastui- 
que ab hominum memoria inaudito, studebant. 
Occasionem vero pacis abrumpendaz,, Spanduginus 
hanc exposuit : quod legatus. Soleimanis, ad dc- 
nuntiandum Ungaris bellum missus, ni tributum 


Cis honorifice, vcrum etiam tractatus praeter lega 

torum jus fuerat : idque propterca, quod vindicare 
se de sultano Turcico vellent, ob ignominiose ae 
insolenter habitos a Selime prius legatos suos. 
Burgurdelen vero Soleimanes praecipiendam putavit, 
ne qua Savo secundo Belgradensibus obsessis, ad 
quorum is menia Danubio jungitur, venire subsi- 
dia possent. Quippe Burgurdelen Turci vocant ilfud 
in ripa Savi fluminis oppidum, quod Ungaris Sabacz 
appellatur, cinctum undique Savo, in quem Drinus 
iidem ac Baconsius amnes influunt. Donfinius 
refert anno Christiano 1470 initam fuisse vel oc- 
ceptam :edificari molem Sabaz, cui nomen Turcis 
indiderit, uti Sabaz vocaretur, quod Turcica lingua 
mirabile quid significet. Intelligit autem Turci no- 
mine sult:mum Muchemetem, Bajazitis patrem, 
Selimis avum, Soleimauis proavum. Quippe Mrche- 
metes, ἃ Belgradi obsidione, anno C'iristiano 1456, 
invieti ducis Huniadis virtute turpiter rejectus, 
hanc exstruere quatuordecim post annis arcem 
voluit ad Savum, e regioue Sirmiensis agri, ut 
inde fines Ungaricos invadere pro lubit posset. 
Hine πον munitioni superbum nomen datum Bon- 
finius putavit. Sed postea tamen Sahatiam, veluti 
Savatiam, a Savo flumine potius dictam fatetur, 
Rex autem Matthias, Huniadis filius, auno Chri- 
stiano 1475, Muchemete adbuc superstite, Saba- 
tiam vi expugnatam recepit : a quotempore noatro- 


( rum in potestate mausit sd hoc usque bellum So- 


leimanicum. Alba Greca potitos Turcos notavere 

nostri anno 1521, die vicesimo quarto Junii. 

A88 311. Rhodi obsidio, Mermere, Marmora, 
Portus. Physicus. 

De Mentesiana ditione dictum supra, capite 13. 
Videnda quoque Natolie tabula geographorum 
principis Ortelii. Mermere Turcis appellatur oppi- 
dum Anatolig maritimum, a eujus portu distat in- 
tervallo non magno Rhodus. Oppidi nomen Grxcis 
est Marmora, portus autem, Phisco, pro quo legi- 
tur in Ortelii Natolia Fischio, non recte tamen, 
quando Physcus etiam Sophiano scribitur. Situs 
est e regione portus Ruodii, qui ab hoc duntaxat 
octodecim rnilliaribus Grzcis disjungitur. 


obsidet, Bur- D 918. Megalo Mastor Rhodi, Stankoi, Bedrum. 


Grzca voce Turci quoque μεγάλον μάστορα vocant 
magnum Rhodi magistrum, vel ordinis equitum 
Rhodiorum principem. 1s eratid temporis Philippus 
Villerius Liladamus, natione Gallus : qui Fabricio 
de Caretto nató e familia marchionum Finariensium 
jn Liguria Saxonic:e sürpis, nec ita dudum mor- 
tuo, successerat. Deditio Rhodi facta fuit anno 
Christiano 1593, die vicesimo quiuto mensis De- 
cembris, videlicet natalitio Cliristi, quo etiam 
Soleimanes urbem ingredi voluit. Erat in potestate 
Ihiediorum equitum nobilis quoque Cos insala, 
Hippocratis medici patria, quam Itali naute Lango 
nominant, Grzci στὴν Κῶ, velut. εἰς τὴν xàv, Turci 
Staukoi. Uæe itidem Soleimanis in manus, amissa 


891 


JOANNIS LEUNCLAVII 


832 


Rihodo, venit. Arcem quoque Bedrum secutai mox A parte regni Ungarie, qua 2 Salaukemene, Tibisei 


aiunt ennales horum exemplum. Eam Marius Niger 
existimavit esse Uranchidas Care Strabonis, et 
Petruta vocat. Idem lislicurnegsam velerem putst 
reapondere Castello Sancti Petri, quo de nune an- 
nales hi loquuntur. Notus quidem est sinus Saecti 
Petri, sic a Castello Sancti Petel dietus : δύ utrum 
relarendos sit ad Halicareassum, 88 ad Jatüin Ce- 
ris, sinus ut Jasius ill Plinianus sit, equidem aliis 
definiendum relinquo. 
449. Finis ducatus. Dolqnillrensis, scach. Suwar, 
Zuiria, T'saníisae. 

Quemadmeuum aniee, eapite 157, quosdam aeten- 
dimus anticipassc (inem regni fanilieque Carama- 
nicie : eic etiam faotum in. Aladeuliurum familia 


ostiis übversa ( dietum de hac capité centesimo) 
usque ad Varadinum boc Petri, Sirmium vocatur. 
Graeci; Francorum a cede, Φραγχοχωρῖίον recentio- 
r.bus ih historiis dixere. Quod annales aiunt, pu- 
gnatum inter Soleimanem et Lulovicum circa tem- 
pus lkindi, de notatis capite 210 leetor intelligit. Ei- 
nim quod Christianis vesperiinaram precum tempus 
est,hora nimirum tertia post meridtem, "l'urcis lkindi 
nenraé appellati notavimus. Stephanus Broderithus 
in bistoria 489 de hac Ludovici regis Ungari ela- 
de, dimicari coeptum refert hora. post meridiem 
fere tertia, qu:& scilicet a Turcis etiam memoratur. 
lic autem Ludovicus, ejus nominis aped Ungaros 
secundus, Ungarie Bohemizque rex, ad oppidum 


&neque principatus Dalgaditensis videmus. Quippe D yiobatsium (Mugacium libuit aliis nominare), pro 


mostri volont eain desiisse sub imperio Selimis, 
anno Christiano 1514, quo tempote captus et oc- 
cisus fuit Ustozelves, uti snpra declaratum. Turci 
vero tradunt illi fuisse swbstitutum a Selime fratris 
fium, Alim begutu, qui seathi Suárensis filius hic 
appellatur. is septein annis ἃ morie patrüi potitus 
imperio, nunc tandem sub Soleimane sceleratis 
insuliis e medio tollitur. Scachi nomen iis genti- 
bus estfamiliare, de quo commontationis hujus 
initio diximas. Sie in appendice ftelneccil ad €aput 
octavum Aytlioni, Sirransa noti pro alio delet ac- 
cipi, quam pro scacho Sireani, qui ΜΑΙ &ca- 
chus sive rex est : sic et Philippo Bergetuatl. qui- 
dam nominatue Tzani»as, vocabulo corrupto ex 
Trani stach, qui Tzsnorum scachus est, genti 
itidem Pontiez, sicut et Suarensesad Pontum Col- 
chidemve pertinent, vol Laai, vel eia proximi. AMA0 
sunt iidem hi Suarenses, quorum regionem Ortelius 
cx Alphonso lladtiano Zuiriam nominavit. 
$30. Aiges —* ον desi, apochrysiarius 
Habet bic lector illum Aigasem báséam, quem 
eupra indicavimus a. Jóvio voce Greca nominari 
Ajacem., Orimadus erat e Ciinera, non procul a Cor» 
eye, trans sinum sita, quad Leo Sapiens Augustus 
Chiwaram in Novella de thronis appellat, et cuim 
Betbroto, ibidem ad quintum ἃ Corcyrz oppido et 
arcibus milliare sito, Naupacti metropolitano subji- 


stratis undique copiis suis, praelio semet eripiens, 
jn vicina palude, cum in altiorem paulo ripam eva- 
dere conaretur, et equus regius posterioribus pedi- 
bus insistens, frustraque soltum in ripam adver- 
sam moliens, in dorsum una eum .vectore corrue- 
ret ; ita ut. erat armatus, sesquipalmis ín aque 
lutulento gurgite depressus εἰ sulfoeatus interii!, 
anno Christiano 1526, die mensis cextilis vicesimo 
nono, Joannis Baptistae decollationis memoris  di- 
cato, pro quo natalem alii non recte ponunt, id est 
vicesimo quarto Junii. Filios erat Vladislai Jagel- 
lonii, Casimiri Polonis regis nepos. Matrem ha- 
buit Annam Candalensem, regiæ Navarrenz stirpis 
apud Vascones, in Gallia ; quee nulla eute vel pelle 
tectum in lucem edidit, quam postea medicis art 
naturam juvantibus est consecutus, Habitum hoc 
iufelieis ominis loco. Pater baptizando pro more 
Christisno, Julii nomen indere deereverat ; sed 
aliud susdente matre, Ludovieus fuit. appellatus. 
lloc itidem ominosum plerisque visum, quod euus 
hoc nomine rex quondare apud Üngaros pariter et 
Polonos rerum potitus fuisset, Sigismundi regis 
et post imperatoris socer, e Gallica familia regum 
Neapolitanorum ortus, ideoqne Loisus vulgo dictus, 
qui moriens mascalum heredem post se nullum re- 
liquerst. Narrantur εἰ alis, quse infelici jeveni 
(quippe vicesimum primum «etatis agebat annum, 
cum interiret) wistissima quaeque portendere cre- 


cit. Septentus l'hesaurarius in Officiis Porte Osma- D debantut. Retulit aliquaddo — mihi generosus et il- 


nivze Chasnadar bassi dicitur. Eorum explicatio 
gau», non multo post, locuu inveniet. Et suu in 
omnibus regnis thesaurarii, quos Boulinius dici 
fi^mauís quaestores, Grecis apochrysiarios existi- 
mans lalfitur. Non enim apud bos apochrysiarii 
reperiuntur usquam, sed apocrisiarii ; longe diver- 
8i nomen officii, quo fungentes, a responsis aliqui 
Latine vocarunt. Graci bodie sic internuntios εἰ 
legatos appellant. 
931. Peirevar, Sirmium, Francechorion, interitus 
Ludovici regis Ungarie predictus α spectro. 
Quod Varadioum Petri dicitur, Ungarl Petrovar 
pn ^oc est, civitatem Petri, vel Πετρόπολιν. 
Ὁ culie vidimus ad Danubium, in ca 


lustris Dairo Ritlizianus Josnnes, quem honoris 
€au33 nomino, sibi notam fuisse matronsm honc- 
àtissimam, gente Bocciana nobili cum primis apud 
Silesios editam, et equiti Suevo Staihanz familie 
huptam. Ea juveneula niissa fucrat in. aulàm  Lu- 
dovici regis, ut esset in dynzcio regina Marie, 
Karuli V et Ferdinandi Augg. sororis, Ludovici 
conjugis : et quidem a morte regis omnium con- 
áternati$ animis, et ob metum adven(antium Barba- 
rorum trepide gynscio przsertim fugieaté, coro- 
nam regiam, ab aliis præ formidine neglectam, con- 
scrvasse dicitur. Commemorabat bauc Baro noster 
recitare solitaia non multo antc regis interitum, 
cum Dada rex ageret, ac. pro. morc clausis arcis 


893 


PANDECT. ΠῚ5Τ. TURCIC. 


894 


foribus pranderet (wisere quidem certe victitasse A ros mares. Postea snam Joanni filiam Isabellam, ex 


regem liunc, defraudatum et contemptim habitum a 
proceribus Ungaris, regio interim luxu. diffluenti- 
bus, testie 0cculatus llerbestainus Daro memori: 
prodidit), aecessiese ad ürcis portam &pcectrun quod- 
damn, ut oventus docuit, in. (orma hominis foslum 
in modum distorti et elaudieantis, altaquo vóce ffa- 
gitasse colloquium regis, cui necossario quadam 
indicaturus eséol, ad regism regnique salutem per- 
tinentia. Cumque neglectus initio, quod in awlis 
fieri solet, nunc altiori clamore, nunc. ejulatu ad- 
bibito, id ttí qnamprimum regi significaretur, pcte- 
ret : tandem heminis importunitate commotos quos 
dam, um extra regem iptum nemini seeretdro 
hoc sepatefaeturum diceret, rem ad regem detulisse : 
qui mos abire quemdam e splendidiorihus aulicis, 
et simulata persona regia, quid istic arcani esset, 
quærere jusserit. Tum vero. claudum illum de ar- 
cano revelando vclut ἃ rege presente appellatum, 
negasso primum hunc esse regem, deinde aubje- 
cisse regem, qui so audire nollet, brevi periturum, 
atque his prolatis, in oculis omnium evanvisse. 
Memorabilis sane plures ob. causas histéria, quam 
equidem loco taa idoneo minime putavi silentio 
pratereundam. 
239. Novus Dervislariorum motus. 

Qui CalenJeres Turcis dicuntur, qui Dervislarii, 
declaratum: superius capite 171. Dervislarios qui- 
dew osse nomeu géncrale, quo Calenderes ct alii 
capite dicto rccensiti comprehendantur, vel hoe 
eliain ex loce perspicitur. Calender autem Zele! i 
s:gnificat Caelendercin. sive feligiosum nobilem, ex 
causa in ipsis annalibus exposita, quod origincin 
generis, scilicet ad Chasim fectasem,referret ; cujus, 
nt auctoritatis olim summze viri, mentio facta fuit 
in vitac Urchanis Gasis, Osmanis filli, not ptocul 
3b annalium initio. 

935. Banum Erdelii Soleimaues Ungarie regem 
cerent. Cause preyressunm, quos. Turci fecerunt 
ín Ungarie. 

De Bani dignitate tractavimns eapite 174, de 
Ardelio vel Entelio capite 105. Dauum hic Erde- 
lii vocant annales, quem nostri non Banum, sed 
vaivodam Erdcelii sive Transsylvanize perpetuo di- 


a tero conjugio natam, Sigisinundus uxorem dedit, 
ut infra dictari prolixius suunis. Creduntur Joannis 
causæ favisse Poloni, eamque atudiis maximis cum 
per alios, inm per. flieronymum Lascum, Alberti 
patrem, Soleitaani Otmanidæ, ac Francisco Valesio 
Gallotum regi, bonis scilicet illis confeederatis ac 
socils, in detrimentum reipublic:e Christian: com- 
mendasse : ne quieta totius Ungsrici regni posses- 
sione potiti principes Austriaci, formidabiles ipsis 
ctiam Polonis flerent ; qui sane stimulus aemuia- 
tionis Francisci quoque regis animum perpetuo 
pungens, eum ad consilia nefanda, reique public: 
perniciosa, cum indelebili ad omnem memoriam 
posteritatis infamia sua, perpulit. lta nimirum per 
ambitionem et invidiam fuit attractus in. viscera 
nostra szvus et juratus hostis. Utinam ne nuno 
ctiam fucata libertas clectionis, et foederis Osmani- 
darum cum vicina Sarmatia przteztus, ac detesta- 
bilis quorumdam ambitio, malum aliquod Europ 
pariant ; quod Deus tamen optimus maximus omen 
avertat! Notari quidem snnalium verba debent, 
quibus Joannes hie Turcis non elcetus ab Üngaris. 
rex, sed Banus Transsylvanism nowinater ante 
quam Solelwanis beneficio scilicet regnum obtine- 
ret. ldem. Banus. detulisse sua. dicitur Soleimani 
obsequia. Quid aliud hoc, quam factum fuisse clien- 
tem, vel mancipium potins Solelmanis ? Magis id 
ctiam paret ex eo quod xequitur : Soleimanis im- 
perio Danum se submisisse, vel subditum Soleima- 
nis factum esse, sicut ipsa verba Türcorum sonant. 
IIec scilicet illa libertas est, quam ore jac-itant, 
qui Turcis semet adjungunt. Fructus. autem bonze 
protectionis hujus et patrocinii Tureici, paulo post 
ex capite 250, et ipsis ox annalibus, ubi de morto 
Joannis et filii mairisque in Transsylvaniam rele- 
galione narratur, luce. meridiana clarius appare- 
bunt : itemque de Supplemento annalium nostro, 
ubi tandein videmus, awbitiosi patris, οἱ reipubli- 
ἐς noxii lium, Arianæ secto. patronum, 415 Ma- 
humeltanig fores aperit, sine liberis, in ipso setatis 
flore, justo Dei judicio, rebus humsnis excmptum 
fuisse. Notum vetus ac verissimum quidem oracu- 
lum illud : 


xerunt. Is tunc. temporis erat Joannes de Zapolia, D Εὐσιδέων παίδεσσι τὰ λώϊα, δυσσεδέων δ᾽ οὔ 
* e 


comes Gepisiensis, Ungaria pestis: qui atte pre- 
lium de iudustria. tardius ad Ludovicum fegem 
copias auxiliares ducens, regem cum snis In extro- 
mum illud discrimen conjccisse creditut, ut ambitu 
nefario pervenire, cæso Ludovico, genuinus seili- 
ret Ungarus, ad regntim posset. Fam ob causam 
dudum quoque Ludovicl sororem Annám, Ferdi- 
nando, magni Maximiliani Cesaris nepoti. despon- 
sam ἃ Vladislao patre paulo anie, quaut e vivis 
cxcederet, frustea licet ambiveràl ; ut oo plas juris 
ad regnum, 290 siquidem sororius regls fuisset 
factus, haberet. fpsius autem Joannis Zapolicnsis 
soforem primo sibi matrimonio juusit Sigismun- 
dus Poloniæ rex. c qua tamcn nullos. suscco:t libc- 


Fausta piorum posteritas, infausta scelestum. 


994. Viennam Austrie Soleimanes obsidet ; Wetsch, 
Vindoniana, Ostrikion. 

Hejas obsidionis auctor Soleiwani fuit Joanncs, 
Zapuliensis, hostis Germanorum, cum Ungaris suis, 
parum sequis nationi bene de se meritz. Nec. in 
illa exeitate $12 dementes perspiclebant, si Solei- 
mani licuisset in Germania pedem Bgere (quod sane 
quominus fleret, per ipsos non stetit, solo benigni 
Numinis favore pestem illam nostris a finibus aver« 
tente), non minus Ungarorum libertatém oppressu- 
rum fuisse barbarum, quam nostram : ἃ fronte 
scilicet ct a terzo iam ipsis intra septa sua cor 


835 


JOANNIS LEUNCLAVIIT 


clusis. Vienna Turciy est Wetsch. Vetus appella- A 926. Corone, insula DEI, Dodra, capt& a noslris. 


tio Vindomana legitur in Notitia utriusque impcrii, 
quam equidem integriorem puto, quam Vindobonz : 
praesertim si divisa littera M in N et I, dicatur 
Vindoniana : sicut obiter superius etiam capite 
primo commentationis hujus indicavimus. Regioni 
nomen non ab austro datum, quod ab austris per- 
flari crebro soleat, ut Lazius scripsit, sed ab orien- 
tali situ, respectu relique Germanis, vel e praetore 
Graecis nostro paret, qui Graecis ὀστρίκιον suo 
quoque tempore dictam ostendit. Id enim nomeu 
Ositrich, vel Ost-Reich, Germanis simpliciter sonat 
regnum orientis, vel ad orientem situm. Quod fri- 
goris vi narrant Turci Soleimanem ab obsidione 
discedere coactum, excusandi sultani sui suorun- 


que causa faciunt. Quippe constat Turcos vicies 8 


muros urbis subiisse, vicies a moenibus virtute 

Uropugnatorum fuisse repulsos, adeoque tandem 

frameis licet ἃς fustibus adhibitis, adigere suos am- 

plius ad oppugnationem  redintegrandam nulla vi 

potuissc. llinc urbis capienda desperatio Soleima- 

nis animum subiit, ut appsret ex ipsa Viennensis 
obsidii descriptione. Coepit in morem ſugæ Soleima- 
nes reliquis cum copiis abscedere, die decimo quarto 

Octobris, anno Christiano millesiino quingentesimo 

vicesimo nono. Atmindanis nomen, cujus mentio 

sequitur, exposuimus supra, Capite 150. 

995. Altera Soleimanis contra Germanos expeditio. 
Casan M ichaloali cum suis a Friderico principe Pa- 
latino cessus; Palatinorum in rempublicam meriia. 
Intelligunt annales Hispani nomine Karulum V 

Augustum, [lispaniarum regem : quem imperato- 

rem ltomanorum infitiari solebat Soleimanes, quod 

sc belli jurc successorem Constantini mazni diceret, 
qui tàm Occidentis, quam Orientis, fuisset impera. 
ter. Casanis Micbaloglis nomen apud Soiterum, 
qui ex nostris hoc. bellum eleganter ascripsit, 
non legitur. Vaivodæ appellatio, quz Casani tri- 
buitur, capitaneum significat, Casus cum suis 
memorabili clade fuit ἃ Friderico principe Palatino 
l'henensi, auxiliorum imperii supremo duce, qui 
post septem virali dignitate fulgeus, &91 lionorata 
gravique seuecta vitam in terris clausit. suam. 
Seregissima sane Palativorum principum familia 


De Corone dictum cap. 177. Insula Balu, locus 
est ad ipsam Coronen, littori proximus, quem in- 
colunt Graci, Turcis inhabitantibus. Hine intel- 
ligi potest, quod apud Ortelium legimus, Coronen 
in Messenía Peloponnesi, Sophisne dici Coron, 
Mario Nigro Nisi. Quippe vncl Grsecis insulam si- 
gnificat, integreque dici debebat νησίον. Ac toti 
nomen urbi a patre Niger dedit. Badra Turcis cf- 
fertur Peloponnesi urbs : Patrasso vocant Itali : Pa- 
trxz quondam Grecis nuinero moltitudinis enun- 
tiabatur. 

927. Chairadin Barbarossa, Cesair. 

Notionem vocabuli Cbairadin capite 56 dedimus. 
Hie nulla fit Iloruccii mentio propterea, quod 
perierit ante quam pro Turcis aliquid insignis 
rei gessisset, privatis contentas commodis, Major 
is natu. frater Chairadipis, sub archipirata Ke- ὁ 
male nomen et rem consecutus e piraties, Seli- 
mem Arabem, regni Algeriensis hzredem, cal ro- 
gatus suppetias tulerat, per insidias in balnco 
necavit, ct urbem cum regno sibi per vim asseruit. 
Esstiucto, deinde lloruccio, eojus interitum Jovins 
descripsit, Chairadines frater, ct ipse pirata nohi- 
lis, in possessione regni successit , tandemque 
Soleimani factus longe charissimus, es gessit, 
qua deinceps in annalibus exponuntar. Ad hune 
per errorem omnis referuntur hie, de capta præ- 
sertim Cesaite, qux a fratre, dum viveret, gesta 
fuerant. Cesair Numidiæ metropolis, Algerium 
vulgo dicitur. Priscis erat Julia Czesarea. Nicolai - 
des ἃ Mauris Gezeir, Arabibus Elgezair diei pu- 
tat, nomine significante insulam, propter Balea- 
rium et aliarum insularum viciniam, sane ridicule : 
cum utrumque sit idem, nisi quod alteri additus 
est εἰ, vel δι, artieulus Arabicus, et utrumque 
corruptum sit ex Cesarea, sicut et Cesair. Barba- 
riam vocari maritimam Africam , initio Supple- 
wenti Annalium nostri monuimus. Asprorum 
qua-fragies centum millia faciunt centum millia 
tbalerorum, pretio tbaleri unius ad quadraginta as- 
pros revocato, sicut ostensum est capite 18. 


928. Officia Porte Osmanice precipua, cujusmodi 
sun! hodie. 


tam superiori, quam hoc contra Soeleimanem bello, D — Prius, quam accedamus ad explicationem officii, 


perutilem immortali cuin laude sua reipublicze 
Christianz: navavit. operam : cum obsessa Vienna 
Philippus, e Friderici fratre Ruperto natus, in loco 
pihil id temporis munito, contra vim potentissimi 
liostis defendendo, suum pro salute patrise caput 
devoveret : Frider.cus et Wolfaugus fratres Cremb- 
sii, ad decimum a Vienna lapidem, cum copiis in 
Qmnem bene gerendz rei occasionem intenti subsi- 
sterent, ac nune demum anno tertio redeunte 
Soleimane, primus Fridericus ad defendendam Au- 
siriam advolaret, et paratus ipse Darbaros impara- 
tos et imprudentes invaderet, czderet, profligaret. 
Husis quidem elogium, de cæso ab Alamanis Ca- 
sane Michalogli, ad bujus familie laudem pertinet. 


quod Chairadines hie consecutus traditur, supremi 
videlicet beglerbegi maris, uno tandem comple- 
ctamur loco totius aulz, vel Portse potius Osmani- 
ez ofücia prscipus, rebusque Turcicis explican- 
dis et intelligendis necessaria. 

Primum hzc sciri oportet esse duum plaac gc- 
nerum, aliis intra saraium deputatis ipsiusmet 
sultani ministeriis, 3c rursus aliis extra sarsiun 
sua Obeuntibus munera. 

Intra saraium hi sultano serviunt : 

Capi Aga, vel Capi Agasi. Praefectus δὶ Capi- 
tancus Porta. 

Oda Bassi, cubiculaiius maximus et przfectus 
ltzeglanis saraii. Adolesccntes sunt, qui ab atatis 


£37 


PANDECTF HIST, TURCIC. 


t9g 


oclavo ad vicesimum annnm. usque, pro sultano A — Sequuntur vezir basæ, capita scilicet cousilii 


aluntur et educantur intra saraium, varieque pro 
indole sua instituuntur, presertim ut legere di- 
scant, et scribere, et jaculari, et equitarc , legum- 
que Mabumetanarum summam percipiant. 

Chasnadar bossi. Thesaurarius maximus. 

Kilerizi bassi. Dispensator maximus. 

Serai Dar Agasi, vel Serai bassi. Supremus sa- 
raii prefectus, absente sultano, 

FA hi quidem omnes spadones vel castrati sunt, 
ac singuli sub se plures alios, itidem castratos 
vel eunuchos, babent. . 

Secundum lios, tres in primis adolescentes sunt, 
ipsius sultani ministeriis inservientes, quorum 
hzc nomina : 


Silichtar, qui arcum, sagittas, orma caetera sul- ἢ 


tani portat. 

Tzohadar , qui vestium suitani curam gerit, 
ejusque scaramangium portat, δὰ arcendam plu- 
viam factum. De hoc plenius dictum capite 199, 

Kiuptar, cui potus sullani commendatus est, et 
qui semper eques etiam pro suliano fert aquam 
secum in lagena. 

Pertinet huc etiam, id est, refertur inter officia 
saraii, Bostangi bassi, praefectus hortulanis : cui 
delectorum e Christianorum liberis Atzamoflano- 
rum supra quatuor millia parent. 

Sunt autem his omnibus sui tam vicarii, quam 
ali ofliclales attributi, qui pro antiquo more gra- 
datim ad dignitates supremas /5949 ascendunt. 
[nserviunt autem recensiti hactenus ipsi sultano 
intra saraium, ac siquidem eques e saraio prodit, 
omnes eum comitantur; sin aliquo se mari con- 
fert, ipse Bostangis bassa clavum caicæ, sive na- 
vigii, quo sultanus vehitur, tenet ac gubernat. 

Ad saraium quoque pertinent hi, quorum nomina 
sequuntur : 

Leschnegir bassi, praegustator maximus, et prae 
gustatoribus caterià, pius minus centum, prefc- 
ctus. 

Mutpac Emini, prafectus culine, vel rei coci- 
naria. 

Aclsi bassi, coquus maxinus. 

Extra saraium hec officia numerantur : 


sultanini. Quondam nonnisi tres aut. quatuor ve- 
zires erant, uli paulo post expoaemus, Sed nune 
vel plures vel pauciores, prout visum fuerit sul- 
tauo deliguntur. Supremus, qui vezir azem Tur- 
cis appellatur, solus universum maxima ctun  po- 
testate administrat imperium, cxteris in Divan» 
(quod explicatum nomeu est sub ſinem 171 capi- 
tis) sic assidentibus, nihil ut ipsi proloqnantur. 
Ex his etiam deligitur judicio sultani, qui Se: 
Asker, et Ser Dar appellatur, explicandia paulo 
post vocabulis. Cum nos Constan!inopoli: agere- 
mus, vezirum dignitas a sultsno Murat', novo 
czeteroqui exemplo, novem basais erat tributa, quo- 
rum subjicere nomina libet : 

1, Osman bassa, Vezirazem, et Ser Dar conira 
Persas. 

2. Messich bassa. 

9. Mechemet bassa. 

4. Ali Capitan bassa, beglerbegus maris; no- 
stris Uluz Ali, hoc est, Ali apostata. 

6. Ibrahim bassa beglerbegus Cairi vel. AEgypti. 

6. Ferbat bassa, belli dux contra Persas. 

7. Giaffer bassa. 

8. Ali bassa, sororis sultani maritus. 

9. Cicalogli bassa, belgerbegus Revani. 

Post vezires, auctoritate maxima sunt tres be» 
glerbegi, quorum hic ordo : 

Rumeli belgerbeg, hoc est Romania sive Græ- 
cia. 

Anatoli beglerbeg, hoc est, Anatoiiz vel Asiæ. 

Denizi beglerbeg, hoc est, maris : qui vulgo Tur- 
cis nunc recepto vocabulo, Capitan bassa quoque 
nominatur. 

Hi tres parem in sedendo locum et honorem ob- 
tinent cum ipsis bassis veziribus, quoties in Diva- 
nua: publicum veniunt, 

Sequitur Nischanzi vel Nissanzi basss, qui lit- 
teras omnes, omniaque mandala et instruuienia, 
quotquot spud Portam expediuntur, obsignat, ve- 
luti supremus Portz cancellarius. 

Tres Deplterdari, quorum primus, nostro more 
loquendo, praeses camere vel prefectus est zra- 
rii maxünus ; duo reliqui, velut collegse ipsius, et 


Primus omnium locus est Muphti, qui supremus D consiliarii (iscales. 


est Alcorani sive Mabumetanpse legis interpres, ct 
auctoritatem apud Turcos eam obtinet, quam Papa 
sive pontifex maximus apud Latinos, apud Gra- 
cos, patriarcha. 

Huic proximi sunt Cadilescheri vel Cadiascheri, 
supremi et ordinarii militarium civiliumque cau- 
sarum judices ; unus per Graciam vel Europam, 
dictus Rumeli Cadilescher ; alter per Asiam, Apa- 
toli Cadilescber: quibus tertium Selimes primus 
adjunxit, post subactos Armenios quosdam, Dui- 
qadirenses, Ægyptios, Syros, Árabes ; ideoque ma- 
jus est bujus officium, propter multitudinem po- 
pulorum, el ipsarum regionum amplitudinem. 
Pjura de his diximus supra cap. 29. 


Rais Kiutap, cujus in manibus sunt. omnes li- 
bri, commentarii, res ad jarchiva pertinentes. 
Ideoque gradum vicecancellarii tenet, aut primi vel 
mazimi secretarii. 

Omnes autem hactenus enumerati suo in Di- 
vano publico sessioneu habent. 

In eodem Divano sedent eliam quadraginta plus 
minus lasitschi, sive secretarii, vel actuarii, qui 
scripturas absque mora perfciunt et expediunt. 
Ac tania quidem sedulitate geruntur omnia, nt 
ipsa negotia propemodum :odeim tempore propu- 
nantur, consultationi subjiciantur, et. exsecutioni 
mandentur. 

Sequuntur Agz, Turcis Agalari dicli, nuincro 





JOANNIS LEUNCLAVII 


4. Αῆμνος, Στὴν Λῆμνον, nautis Sialimues. Lem- A git. Hoe initium belli fait, inter Soleimanem et 


mug terra sigi'lata nobilis. 

9. Κύδοις, Negroponto, Eubœa. 

4. Νάξος, Nexia, Nixia, Nasxus. 

&. Πάρος, Paro, Parus. 

5. Μῆλο;, Milo, Melus, Thucydidea nobilis histo- 
tia. 

6. Záxuv0o;, Zanthe, Zacynthus. 

1. Acuxàc?, ᾿Αγία Mapa, S. Maura. 

8. Κεφαλληνία, Cefalonia, Cephallenia. Ex Hel- 
lesponto ad Iz vam, versus orium solis naviganti- 
bus, hz sese offerunt : 

9. A£c6a;, Μιτυλήνη, Meicllino, Lesbus. 

10. Χίος, Sio, Chius. 

11. Σάμος, Samo, Samus. 

49, Ῥώδο;, Rodi, Rbodus. 

Ut autem aliz minores inter bas insulas duode- 
cim Dodecanesi non numerabantur, veluti qui 
tuuc prafectos nullos, uti sangiacos nullos nunc, 
babebant: ita aec amplissimae des, Cyprus et 
Creta, nunc Candia, quod instar magmarum ille 
provinciarum suos singulz praetores haberent. Nec 
Cypro capta, saagiacatum ex ea Selimes secundus 
fecit, sed beglerbegatum, velut ex insula regni 
jus antiquitus babente. 

330. Exzpeditio Soleimanis prima contra Persas, e$ 
historiis Theodori Spandugini. 

Qui ab annalibus Ulnma begus nominatur, aped 
Spandeginum Zilama legitur, apud Jovium Ulama- 
nus, uroque vocabulo vitiato. Deprehendet etiam 
lector, si Joviana cam Turcicis conferre voluerit, 
2 Jovio res Persico bello gestas tradi confuse, mu- 
tilate, tenuiter ; bic non ordine tantum, verum 
etiam integrius ac plenius omnia referri. Aliquanto 
meliora suat Spandugines, quz cum Turcicis αἱ 
conferri possint, lectoris gratia sane iaterpreisndo 
describamus. Erat, inquit, id temporis regulus Biti- 
linii Serefes begus, beneücio tamen saltani Os- 
manidz, cojus imperio parebat. Forte vero quidam, 
cui nomen erat Ulama (Zilama corrupte legitur), 
vir usu belli maximus, cuum res insignes pro scacho 
Sopbino gessisset, eaque de causa. Wanum (Ziam 
mos recte scriptum in edito Spandugino reperitur), 
ditionem pulcherrima, ab eo beneficii loco (feu- 
dum valgo vocauus, ei usitata sunt apud Periss 
quoque feudorum concessiones) impetrasset : tan- 
dem in eam sententiam venit, ul. deficieuduw 8 
Sophino, et Turci parteà sequendas statueret. 
Erant tunc. inter Osmanidam εἰ Sophinum indu- 
cie. Turcus intellecta hominis voluntate, mox da- 
tis ad Serefem beguiu litteris, ei mandat, ut Ula- 
m$ suorum aliquam manum adjungeret, quorum 
prasidio munitus adversus impedimenta Sophini 
secutius ad Portam perveniret. Ulama Wano di- 
gressus, Bitilisium se contulit. £a loca distant a se 
iuvicem dierum quatuor itiaere. Screfes adventan- 
tem Ulamam corripi jussit, ei. viactum icm 
wisit. Sophinus Ulamze discessu cognito, Wanum 
cum conjuge ac liberis Ulama iu potestatem rede- 


scachum Tamases gesti. Turcus Ulamam vipculis 
liberat, eique centam millia sultaniserum reditus 
30uui donat, atque onde venerat, remitüt : Sercíe 
hego. ceu perduellionis reo, proscripto. Simul 
imperat Ulamz, csptum oti Bitilisivm timarii loco 
sibi retineret. Hoc mode ceptum inier eos. belli- 
£gerari. Sercfes begus sub Sophini signis militabat, 
Utama sub Osmanicis. Pluribes pugnis εἰ velita- 
tionibus commissis, tandem Ulama Serefem bezum 
interfecit, et occisi capetSolcimani misit. [s deiude 
quemdam ex seis ad scachum Tamasem ablegarit, 
«qui ab eo conjugem et liberos Ulam reposce:et. 
Tamases melierem «a0 cum Bio remisit. Et acci- 
derunt bsec anno Christiano 1535. Ulama cum uxo- 


B re ac Silio moz intra Soleimanis Sues se contulit, 


tantumque perfecit, ut ipsius exhortatione factus 
asimosior Soleimanes Ibrahimem bassam cum ever- 
cits Halepum ablegaret. illie in hibermis Ibra- 
bimes substitit, et Halepi castellum exsiruxit. Eo- 
dem se contulerunt 3d lbrabimem barsam cæsci 
Sereüs beyi conjex οἱ liberi, laqueum colio ge- 
aꝛ anles, εἰ admissorum veuiam petentes. [s eis be- 
aigniter exceptis, δὰ Soleimanem litteras dedit, 
quid de ipsis &eri juberet, interrogans. Respondit 
Soleimanmes, adjungemdos Serelis begi filio 400 
genizaros, qui eum cum matre DBitilisium cumita- 
reatur, ut auferre suos inde thesauros, et quocun- 
que lubitum esset, proücisci possent. Si Lamea 
stare suis a partibus ac secum mancre vellent, 
donare se ipsis timarii nomine llalepum. Ex hoc 
sultani responso eum satis persp.cen t Serefis &- 
lius, suum sepatrimonium nen recuperatarum : Bi. 
Hilisiusm cam maire profectus, thesauros inde suos 
advexit, et ad scachum Sophinum se contulit. Ibra- 
himes vcre bassa. Carshessidam progresses, Uls- 
mam cum 30000 Turcorum Tavurisium misit, intra 
quam urbem Musa sultanus, scachi Tamasis afi- 
his, se tenebat. Is cum fugz se dedisset, deserta 
pudataque praesidiis civitas, Turcorum se fidei per- 
misit. Confestim per litteras Ibrahimi signailiest Ula- 
m8, quam celerrimo gradu se Taurisium conferret. 
Ibrahimes Garahemida digressus, et Taurisium pro- 
perans, Soleimanem litteris hortatur, uti versus lines 


p Persicos msturaret. ipse Taurisium eum venisset, 


sedificium quoddam autiquum ibi reperit : quod mu- 
niturus commodum istic architectos Georgianos in- 
venit, qui munitionem egregiam struzerunt, cui tor- 
wenta bellica 550 lbrabimes imposuit. 96 Hoc 
tempore Turci Taurisio potiti sex fuere mem»ibus, ei 
vicinz civitates eorum imperium aeceperunt. Solei- 
manes etiain, cum primum ad Caraliemidam acces- 
sisset, mox illinc abiit,et Taurisium profectus,ibidem 
1x diebus hæsit. Inde relicto Taurisio, Sophinum 
institit quzrcre. Sed is perpetuo pra lium detrectaus 
tandiu Soleimaneu distinuit, douce kibernum f;i- 
gus ingrueret. Fam ob causam Soleimaues Baga- 
datim se recipere coactus fuit. Hoc autem frigus 
usquc aeo vehemens crat, ut neque prozredi; ue- 


^05 


PANDECTE IIIST. TURCIC. 


906 


que regredi possct exercitus. Scachus etiam So- A scachi, eujus ei soror nupserat, illustri. viro ad 


pliinus omen εἶδ annonam ab omni parte præctu- 
serat. Uude factum, ut fame partim, partim frigore 
dimidius Turcorum exercitus periret. Absque non- 
nullorum quidem Armeniorum fuisset opera, regio- 
uls illius admodum peritórum, qui maximo pretio 
Turcis annonam vendebant, actum adhuc pejus cum 
ipsis [uisset. Conspicatus in his eonstitutum difficul- 
tatibus Osinanidam scachus Tamases, e Corasane 
cum paucioribus quam decem suorum millibus, mo- 
vens, Taurisium adiit, ubi triginta Turcorum illia 
tribus sub ducibus erant, sub Ulama, Sirvanogli, et 
Jadigiare bego : quorum quisque decem millibus 
equitum praerat. lli cum accepissent, Sophinum 
Taurisii fines ingressum esse, prodierunt extra ur- 
bem, seque dimicaturos in hostem professi, Tauri - 
sio deserto fugam arripuerunt. Sophinus, urbem in- 
gressus, inunitionem a Turcis fabricatam diruit, 
abheneisque tormentis comminutis, monetam ex 
sre signavit. l'osteaquam Soleimanes ad Bagada- 
üm hiemem universam exegisset, abductis inde 
copiis, Taurisium versus abiit, et urbem ingressus, 
diebus ibi quindecim mansit, ac laqueo suspendi 
Jadiglarem begum — Eminem jussit, cujus culpa 
factum fuerat, quod a Turcis contra Persas non 
crat dimicatum, Hoc enim nomine accusavcrat 
ipsum Uláma cum Sirvanogli. Sophinus, intellecto 
Soleimanem , motis Bagadate copiis, Taurisium 
tendere, in regionem Corasanis serecepit. Tan- 
dem Solelmanes Constantinopolim reversus cst, 
firmo Bagadati presidio contra Sophinum impo- 
sito, cui Soleimanem bassam cum beglerbegi titulo 
prafecit, Albanensem vel Epirotam natione, adjun- 
ctis ei triginta duobus Turcorum millibus. Tau- 
risium vero, quia relictum ab eo fuerat absque 
presidio, reversus Sophinus nullo negotio reeu- 
peravit. Et liactenus hzc Spanduginus, cujus in- 
terprelari ct exscribere locum voluimus, ut cum 
annalium narratione conferri possit. Libenter ta- 
men aequi lectores fatebuntur, ἃ Turcis pleraque 
tradita rectius ac plenius. 

251. Belli Persici causa, occasio, pretextus. 

Soleuus exemplo Tlucydideo bellorum αἴτια 
sive causas, ab occasionibus et pratextibus dis- 


Soleimanem ἃ scacho deficiente, magnosque se 
duce successus ei promittente: nec pratextus 
longe quærendus erat, cum pre manibus esset 
Pers;rum a caeteris Mahumetanis  dissidentium 
nova superstitio, ab Erdebile cepta, Techmasis 
avo, ab Ismaile Sophino patre defensaque propa- 
gataque, Techmasis etiam patrocinio subnixa. De 
lac et annslium in appendice, sub initium belli 
Persici, prolixe disseruimus, οἱ adjunximus olia, 
cap. 188 Pandectis hujus. indidem lector intel- 
ligere potest, quod hic traditur objecisse Tech- 
masi, Persisque czaterís, Soleimaues: nimiruui 
eos debito quatuor Mahumetis prophetas lionore 
non prosequi. Quatuor enim hi Mablumetis tum 


B socii, tum successores, fuerunt. Ebubi kir, Oine', 


Osman εἰ Ali : quorum prioribus ordine tribus 
rejectis, quartum Alim, Malumetis propinquum 
et generum, Pers: probant ac venerautur. 

252. Curdisian, Curdi, Keldan, Cordyna, Curti. 

Reineccius in appendice ad octavum Ayihoni 
caput, Cordos et Cordinos nimis late Turcicam 
gentem esse prodidit ex Joanne Leone Afiicano. 
Et adjecit alia. de Corduenis et Carduchis, qui 
híc minime repetenda. Nec Curdistanum cquidew 
odmiserim esse Mediam, qua verius uunc Sirvan 
appellatur. Vox Curdistan significat. regnum Cur- 
dorum. Et habitant hodieque Curdi , sicut his ex 
annalibus etiam manifesto paret, in regione Ba- 
gadatis, quæ Bebylonia priscis est, ct in vicinia 
Carahemidz, quz? quondam erat. Amida Mvsopo- 
famiz, nunc Diarbekir appellata. Quibus in locis 
cum olim Chaldzorum sedes fuerint, equidem su- 
perius in annalium supplemento conclusi, Curdos 
esse Claldzos, presertim cum a vicinis Persis et 
Turcis ea regio Curdistan appelletur, quam. nunc 
quoque Keldan vocant 4977 Arabes, id est Chal- 
dæam. Liber ἀχέφαλος historiz Græcæ, cujux ali- 
quotles mentionem fcci, posteros Semis, Nohæ 
lilii, regiones has sortitos refert: Persian, Ba- 
etrianam, Hyreaniam, Babyloniam, Cordynam, 
Syriam, Mesopotamiam, cum aliis qux sequuntur. 
Quis hic Cordynam, positam inter Babylonizm «t 
Syriam Mesopotlamiamque, non animadvertit. rc- 


nguere (προφάσεις et ἀφορμὰς ipse vocat, eL D centiori vocabulo nominatam, pro Claldea?* ldem 


προσχήματα πολέμων), que cum magnis sc. prin- 
cipibus, czteroqui bellorum adversus finitimos ge- 
rendorum avidis, offerunt : nunquam eis pra:textus 
desunt, quos affectibus suis, οἱ cupiditatibus in- 
justis, obtendant. Iia suscipiendi contra Persas 
belli vera causa Soleiuanis erat in animo, deccs- 
sorum suorum, Muchemetis [| proavi, Bajazitis 
avi, Selimisque patris æinulatio: qui cum Persa- 
rum scachis acerrimas inimicilias exercuerant, 
et aliquoties æquo fere Marte cum eis conflixeran!, 
sibi fortunam magis propitiam Persis opprimendis 
et adjungendis imperio suo jollicebatur. Hoc cum 
animo suo constitutum habenti, nee occasio de- 
fuit; Ulama bego, gestis bello rebus et affinitate 
PaTnot. Gu. CLIN. 


situs, iidem fines hodie sunt Curdistani, de quo 
agimus. Adde Cedrini locum e Basilio Macedone, 
cum ait, Dasilium c Mesopotamia victori» nun 
tíos accepisse : cum quibus allata quoque fuerint 
ei multa spolia, multaque wancipia Curtorum ct 
Saracenorum. li Curti plane non alii sunt, quam 
hodierni Curdi, et Curdistaniz regionis incol:e. 
953. Ser Asker sultanum : Serdar, μέγας δωύξ. 
Hoc officii sive diguitatis apud Turcus uon civilis, 
sed militaris est nomen, quo signif catur supre- 
mus impera!or exercitus sultani, sive capitaneus 
generalis (uti nunc loquimur) »upra czteros om- 
nes capilaneos exercitus. Asker Arabice supremum 
significat, p;o quo Turcorum vulgus Lesker solet 
29 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


dicere, velati cum Cadi Lesker effert judicem ma- Δ 257. Bagadatina regio in (ormam beglerbegatus vedi- 


zimut, qui Arsbibes est Cadi Asker. Seltanum 
gignendi casus est apad Turcos. Persis Serdar, 
non Ser Asker vocatur, nomine Turcis etiam — esu 
capto. Graci denique μέγάν δοῦχά mominsbánt hoc 
aped se (ungenteso). officio, quod wagnam dücem 
desotat, δὲ prümarie vocabulum  dignitalis est 
inter alià magui palatii munera. 


$454. Keisie bassa, Caceba Chorasan. 

Ànnales Ketzien bassam, familiari Turcis nomine, 
Chaeem illum appellaut Chitainum ; qui, ceu capite 
tertio diximus, Ulu Chan discriminis causa voca- 
tur, id est, excelsus aut. sumaigs Chan. sive rez 
T'atarorum. Ketzie bassa, si verbum verbo reddas, 
fillrinum capat significat. lta tam is genere Tatari 
Chitaini nominanter, ἃ capitom tegumentis c filtro 
factis ; tum pecullstiter ipsorum Chan, vel prin- 
ceps mazitaus : petiude ac Persas in genere. dici- 
mus Kesilbassilarios, a rubris capituni teguraentis, 
et ipsi peculiariter eoru $c3cho nomen Kesilbássze 
tribMilnus. Apud Jovium et alios corruptum no- 
men C4ceba reperitur, pre. integro Kezie bassa. 
Tegomenta veto capitum bsc Tatarica viridis in 
universum coloris sánt, quo singulari quodam jure 
sive privilegio se uti asſerunt omnes propterea, 
quod ortam 4 propieta gentem universam glorien- 
tur. Quippe noa utuntur $gud Turcos εἰ czt^tos 
Nahumetanos vestitu vitidi, nis! qui genus suum 
id Mahuntetem referunt; $c przsettia aliis, extra 


gitur ; Begedatinus chelipha : Soleimanes a chali- 

pha roluti inaugurari ; chalipha Cairensis. Inaa- 

guraliouis ceremoila. 

De urbe Bagdat, sive Bagdet, dictum initio Pau- 
dectis nostri, capite δ. Hic notandum, eodem no. 
mine regionem el urbem censeri : sicut et Babylo- 
Biz regionis mentionem paolo ante, capite 253, 
haboimus. Addendum obiter, bodieque Cbalipheu 
sive Cbeliphen quemdam Bagadate reliquum esse, 
qui t3men duntazat nomine tenus dignitatem pri- 
stinam tuetur. Quondam enim prapotens erat prin- 
cepe, ul ex pratoris quoque nostri paret historia, 
licet recentiori. Nam suo tempore ceaumemorat 
Tancharos, bellicosam naüenem Tataricem, omis- 


8 sis inimicitiis et bellis adversus sultanum Iconien- 


sew, Babylonio arma intulisse, quem claliphan 
Musulmanoram 496 gentes appellare consueve- 
rint. Notionem vocabuli supra, capite tertio, dedi- 
mus. Magnis adbuc est auctoritatis apud" Mu.ulma- 
nos, quo Mahumetani se nemine sslulari avent. 
Jovius etiam fatetur, iu Bagdat Chalipba sive sa- 
crorum principis sedem esse, qui ἃ eunetis Mabo- 
metanis regibus, inquit, excelitur : et veterem 
adoptandj przeregativam retinet, ex certaque coeur 
ptionis emrewonia coofrmandi Assyriorum regis. 
Ab bloc Soleimanes, veteris superstiuenis instituta 
sceutus, insignia et ornamenta suscepit. Cæremo- 
niam inauguritieais Jevius non exposuit. ltaque 
repetemus eam ex coomentariis Petri Martyris 


hos, viride capiti tegumentum. adhibere, piacclut C Bu diolaneniis, ita tamen, ut priuslectorem  monea- 


jiéens faerit. De Choro-ane, sive Clorasone, dicto 
capite 5, sub ὄπειδ. Recte Cedrinus Persidem inte- 
riorem nomluavit. Sane si Taurisium occupaniibus 
Turcis, it Chotosane bellom gerelal : ut minimum 
db cis 40 dierum aberat itinere. 
955. Sultani«, quondam Tigrauocerta : Origo Sul- 
tanini nomlnis apnd Persas, ex Cedrino. 
Notavimus e Jovio supra, capite 401, videri Sul- 
taniam urbem olim fuissc Tigrauocertam, nobilem 
Gracis οἱ ftomanis in historiis : aut saltim e Ti- 
gianocerte ruinis exstructam fuissc. Sultaniam. 
Nonen hoc 8 sultanis est consecuta, quad Persi 
quondau faerit regia, Sultauique sedes ac domici- 
lium. Et a 500 plus minus annis, postquam Turci, 


Persis ac Saracenis oppressis, potiti Perside fue- D 


runt, pr:n«ipes religionis appellari cepisse sultanos : 
ex his Cedriui verbis liquido constat. Turci po:t 
Muchemetis (inquit) mortem, dejectis imperio l'er- 
sis ae Saracenis, doulni Persidis facti sunm, et 
Tangrolipicem Sultauum appellarunt, boc est, prin- 
cipem universum imperiam habeutem et regem re- 
gum. À Temirlanco denique Sultania foisse diruta 
vastataque perhibetur. 


936. Fluvius Persidis Docus Cesid. 

À uovena:iio numero nomea loc fluvius acccpit. 
Quippe Docus, novem significat. Nominis ca ratio, 
quod hac in parte regionis iter facientibus novies bic 
amnis oxinino sit vcl transeundus, vel tran-jiciendus. 


mus , nou Asiaiicz duntaxat Babyloni, siveBaga- 
dati, Chalipiau: olim pr.cfuisse, qui dicis adhuc 
cansa scilicet retiuetu£ : sed etiam. Babyloni Ægy- 
ptiacæ, quæ Memphbis est, et Cairus, uti spe nota- 
vimus. Eienim suliaui /Egyptii sive Cairenses, ex- 
cus*o Bagadatini chaliphæ jugo, ne confirmationem 
vel inzugutationem saltem ab eo petentes, imperium 
et auetoritatem ipsius agnoscere viderentur : suuu 
sibi chalipliam delegecunt, titulo tenus id nominis 
ferentem, qui certó veuditionis imaginafiz ritu, 
summum. sulianis iuperium, accepta Bon. magua 
pecunia traderet. Jam igitur ipsius verba Martyris 
àudiamus. Habent, inquit, et qyptii summum 
pontificem. (id est, elialipham) ad quem regnum, 
siquidem virl essent, pertineret. Is jus suum trium 
millium auri drachmarum pretio. regiam tenenti 
vendit. E. tribunali Soldano, stauti. pedibus, vitz 
necisque liberam potestatem dat. lpse desceudi:, 
seipsum spoliat, soldanum iuiperaturum induit, 
abit privatas. Permanet in. imperio Mahumetes, 
Caiibei fllius et successor. Que ultina verba de 
sui temporis sultano protulit, tunc isto ritu inau- 
grato. Regiam tenenti jus suum ἃ chalipba ven. i 
dicit, Cairensem sultanorum regiam intelligens, 
quau aunales in Selime saraium vel palatium Sul- 
tauinumr appellant. 


258. Suttan Iacup, lleste behiste. 
Huuc sulanum laeupem, scachum Persarum, 


009 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


910 


Usumichasauis fuisse ἡ Πα, uo:atum superius 166, 4 tropolim ac precipuam munitionem regni Zambri. 


et amplius etiam 188 capitibus. Ædiſicium, cui no- 
men lieste Dehiste, sic a paradiàis octo Persica 
linguá dictum fuft, istic excultls a áuliano lacup?, 
volüptatis causa. Notum ez Herodote, Xenojilionte, 
ceteris, quanti voluptarios hortos regios, et pará- 
disos Perse priscis etiam ssculis fecerint. 


259. Quid Dundar apud Turcos. 


Solent exeuntes in bostieum Turci pred» fa- 
ciund:e causa, numeruim aliquem suorum militum, 
cum vexillo, maxime conimodo quodam constituere 
loco, quo. nimirum et prada convebatur, οἱ sparsi 
per hosticum milites cseteri confluant, si forte eo- 
pias aliquas hostiles in procinctu esse cognoverint. 
lluic in kune usum deputato. suorum numero, 
Dundaris nomen dari solet. Talem igitura tergo se- 
lectorum militum manum Soleimanes reliquit, bo- 
stium motus omnes observaturam : ne quam in 
suos ex improviso facerent iumpressionem, ut reipsa 
contigit. De Corrizis dictum cap. 189. 

940. Chairadines Tuuisim amittit : Reis, Talipan- 
tum : φαχιόλιον, symbolum fortitudinis, 

Mauribegi zomine qui pulsus a Chairadine foe- 
rat, Mule Assan intelligitur, quem nostri Mu- 
leassem vocant, et. cujus historiam exposuimus in 
Annalium Supplemento, ad. annum Christianum 
1575. Begus llispanus est Turcis Karulug V iwpe- 
rator, ita dictus ex causa superius explicata capita 
225. Raislari, sive Raisi, qui sequuntur, praefecti 
sunt triremium ac navium. Tulipantum est lineum 
illud teginen quo capita Turci candidis involvere 
»piris. solent. Greci nune. φαχιόλιον appellant, 
quod vocabulum ezstare puto in Onirocriticis Ach- 
metis nostri. Zygomalas aiebat, de Agarenis ha- 
beri pro symbolo fortitudinis, quo admoneantur 
iu bellum ituri, ne de reditu, sed morie potius 
viriliter oppetenda cogitent, quando mortuorum 
cadavera linteis involvi solent. 

21. Indicum Diense bellum. Adenis rex a Turcis, 
violata fide, suspenditur. 

Hot loco, priusquam ad. res gestas anno. Chri- 
stiano 1558 progrediamur, exponamus sane paucis 
Indicum de Dio civitate (Deu barbaris, Dio Lüsi- 


A99 quod Combaiam nostri vocant, in. potestatem 
redegit, Rex autem Zambrius et pagauus erat, 
deastrorumque cultor, οἱ iufestissimus hostis Lu- 
sitanorum, ls. cum Lusitanis imparem viribus sc 
videret, legatos ad Soleiinanem bassam, Cairen- 
sem beglerbegam, misit, qui, hoc prius adito, mu. 
neribusque conciliato, sultanum inde Soleimanem 
ipsum convenirent; oblataque pecunia maxima, 
contra Lusitanos opem ejus implorarent, simul- 
que pollicerentur herum suum cum pluribus aliis 
regibus Indicis, ejus se subwissurum imperio, modo 
subsidium adversus liostes Lusitanos impetrasset. 
Placuit ea Soleimani legatio, qui per hanc se 
sperabat occasionem imperium Osmanidarum in 
ipsas lounge lateque propagaturum Indias, et. auri 
demmarumque leracissima regna sui Juris effectu- 
rum. Itaque legatis prolixe pollicetur omnia, clas- 
Semque mox adfuturam ↄuxilio spondet. Mittitur 
non multo post Soleimaues bassa, beglerbegus 
AÉgypti, cum machinis bellicis, ct justo exercitu, 
anno eodem 1558, inense Junio propemodum exeunte, 
bellum ut hoc conficeret. Quippe Turcis hæe arri- 
debat occasio; quos non tam in oppressos commi- 
seratio, vel. officium erga. coufaederatos , quam 
$poliorum ac præilæ cupiditas, ad bella plerum- 
que pertrahit. Classé ventis. vela. dante, primum 
ad Thorou itum, quod est terre  Madianitidis (ut 
creditur) oppidum in Arabie solitudiuibus , haud 


C proeul ἃ montibus Orebo et Sina : quo loco tam 


exponendis, guam avehendis terra, camelorum 
opera, mercibus, Egypti, Árabim Felicis, Indi: 
respectu, commodissimum est emporium. Posi ali- 
quot inde dies appulerunt ad urbem. Giden in Ara- 
bia Petrza (Ziden alii vocant) qui. ip«à quoque 
maritima est, Turcorum imperio subjecta, nec 
minus nobile, quai Thoron emporium. Tandem 
in Arabiam Felicem, et ad portum. urbis Adenis 
perventum, cirea wenseni Octohrem. Est. Aden 
primaria Felicis Arabiz civitas, non situ sblun, 
sed etiam opere munita, Quippe nec propugnacu- 
lis caret, et ipse locus per se tutissimus est. Ah 
ortu solis, sdjacent ei præfupti et excelsi montes ; 
ab occilente, clausum maris portum liabet : a 


tanis nominatur) bellum inter Lusitauos ac Turcos, p ineridiei latere, validum in alto proximo scopul» 


quaudo nulla fit ejus iu Aunalibus hisce mentio, 
nec Joviana, vcl Surianz, vel aliorum uarrationés 
integrae suut, et Pandeciis ἃ nobis habenda ratio. 
Memorabile quidem in primis esse ſatebitur lector, 
ob nefariam Turcorum erga regein Adenis perfi- 
diat et inmanitatem, qui tamen Musulmanus erat, 
et ipsorum superstitioni addictus. Auctor expesi- 
tionis Georgius llustius Rassiniensis ex fllyrico, 
uunc Sclavonia, rebus ipsis, cubi gereremur, in- 
terfuit, εἰ consignatas maguifico domino lliero- 
nywo Beck ἃ Leopoldstorf obtulit, qui nobis legen. 
das exhibuit. lgitur anno 15358 Nugnas Acugnanus, 
orientalis Indi: prorex,quem provinciis illis Joannes 
rex Lusitaniz prwfeccrat, civitatem Dicusem mo- 


propugnaculum eminet : in quo ποεῖ Arabes ant. - 
quam ἃ Turcis Aden caperetur, ignes excitabant, 
qui waguo ex intervallo conspecti, Turcicz classis 
adventum irdicabant vicinis Arabibus, uti scilicet 
urbis ad defensionem coucurrerent. Substitit. ibi 
classis, cunctantibus Turcis, et cousilia varianti- 
bus. Rez, quibusdain e uumero suorum ad cox 
ablegatis, cur illuc venissent armati, scire δὲ cu 

pere significabat. Tnm bas-a, perbenigno regiis 
dato tesponso, ac suis ad regem vicissim missis 
internuntiis, cum mnaeribus, ne quid hostile amo- 
Hri videretur. blanditiis el arte persuadet, suh 
prétextu comparandi pretio commeatus, ul clas - 
setn sultani Üsmauici cum milite portum interio 


911 


JOANNIS LEUNCLAVH 


$12 


rem pateretue ingredi. Coercituruih se suos, ut ab A Tandem, ad ea quz petebant loca. cum pervcenis- 


omni maleficio, presertim erga religionis coosensu 
sibi devinctos, abstinerent. Quippe rex Adenis, uni- 
versa cum gente sua, Mahumctis sacra colebat. Intel- 
lectis hisce postulatis, in portum Osmanici admit- 
tuntur, Eodem astu vafritieque beglerbegi, ad collo- 
quia rex, et convivia pellicitur. Cumque post 
aliquot dies in navim pratoriam, tribus duntaxat 
e »uis comitatus, veniret, peramanter salutatur, 
excipitur blande, mens: et epulis adhibetur. Sed 
post convivium, nescio qua occasione captata, cor- 
ripitur : ac tuin demum sentire miser cepit, im- 
proborum munera cuiu. fucata. blanditie, fraudis 
esse plena, prorsusque respuenda circumspectis, 
Nec mora, dui rez in pratoria detinelur, milites 
co rplures de industria, victus comparandi pra- 
textu, civitatem ingrediuntur. S.lent eniw Turci, 
quod vi non possunt, aut. absque multa sanguinis 
effusione, dolis, et per(idia consequi. Mox Solei- 
mani basse per. secretos iudices nuntiant, Arabi- 
bus resisti, et urbem defendi posse, licet advenis- 
sent ills quoque copie, quas fama jaw adventare 
ferebat. Tum bassa maturandum statuit, et Ára- 
bum anticipanda consilia. Portis per absentiam 
regis occupatis, miles immittitur: oppressisque 
Turcorum numero civibus, Aden in potestatem 
redigitur. Mox et ipse rex productus, ad malum 
pre'orie navis in sublimi , tribus illis cum comi- 
tibus, suspenditur; et ad terrorem, ſodo specta- 
culo, civibus suis ostcntatur, Oppidani tam in- 


sent, bassa Lusitanos aggredi ccepit, et urbem Dion 
sive Devon, a Lusitanis Zsmbrio regi ereptam, 
obsidione cingi jussit. Itaque machinis bellicis e 
navibus in terram expositis, oppugnata civilas 
qvadraginta diebus continuis, lam t^rra, quam 
wori : sed irrito plane conatu. Turris duntaxat 
quaedam, instar castelli seu. propuguaculi facta, 
qui» uno ac dimidio aberat ab urbe stadio, et 
cui praesidii eausa 80 Lusitani milites. ianposüi 
fuerant, Turcorum in. potestatem venit : praesidia- 
riis sese dedeutibus, et nox in uaves perdurtis. 
Duobus elapsis mensibus, auditnm de classe Lusi- 
tanica, quz suis succursum veniret. Itaque terri- 
tus bassa, machinas bellicas navibus imponi jussit, 
ac noctu solvens profugit. Quam enim animose 
suas in speciem instituunt et ordiuntur expedi- 
tioncs, Turci levi inomento territi, rebus ex animi 
voto non succedentibus. honoris omni respectu 
postposito, ceu timidze diffugiunt damse. Cumque 
jam bassa non procul a Zebctho esset oppido, iuter- 
(ici captivos in littore jussit. Duzavit annum in- 
tegrum hzc. expeditio, fuitque Zebethum etiam, 
Arabix Felicis oppidum, a Turcis in reditu expu. 
gnatum. Tam Adeni, quam Zebetho, beglerbegi 
cum dephterdaris, singuli singulis prefeeti fuere, 
de quibus non multo post, in beglerbegatuum ca- 
t2logo. 

949. Dellum contra Chimeriotas : Ceraunia, Chimara, 

Avelona, Lutsi bassa. 


digne regi sibique videntes illusum , velut in ré C. Chimeriotæ sunt Arnautlari, vel Albani, vel Epi- 


subita trepidare : capite destituti, hostibus impa- 
res numero, consilii denique inopes, nihil omniuo 
moliri. Sie in scrvitutem redaetz civitati præsi- 
dium Armum imponitur, provido scilicet bass;e 
consilio : ne, sí quis adversus ei casus lJudico 
bello accideret , vicinum deesset. perfugium. Nec 
enim ἃ tergo Turci. relinquore Solent aliquem vel 
suspectum vel. adversarium, qui quemvis in even- 
ttim esse. sibi possit impedimento. Quippe genus 
hoe Wirinrorum longe omnium vaferrimum est, 
et din presentibus. quam. futuris circumspiciun- 
Alis se penisitandin aolertissimuw. Preterea potitus 
Adene fiin, vd quidem reliqua non succederet ex 
34i) sententia expeditio, fecisse tamen opera 
pretium videri poterat, ac viam aperuisse tentandis 
spu4 ludos aliquando majoribus. Captam civita- 
;cu ingressus Soleimaues, dato signo, proclamari 
jussit, ne civium bona, ncve merces diriperentur : 
el quemdam e suis, vilioris hominem conditionis, 
in ipsa urbis porta. terrendis exteris, capite plecti 
jossit. 800 Arouatum namque magna huc copia 
deferri ex India solet, Præterea sinus Arabicus sive 
Persicus bic incipit, et Abyssinorum ZEthiopum, 
quorum rex Pratejanus vulgo nominatur, montes 
atque limites ibidem conspiciuntur. Qsmanici, 
Adene relicta, cum annona copiosa naves onerss- 
sent, Oceano se commiserunt, ac deceu noveur- 
΄ cles itinere mariti.no consumpsere. 


rot:e, trans sinum ex adverso Corcyra siti : qua 
in regione continua montium series est, quam uno 
vocabulo nautmjam dicunt Chimeram. Jovius et 
alii voluntolim hec fuis«e montana vel ὅρη Cerau- 
nia, itemque Acroceraunia, pre quibus dicere malim 
equidem Acra Ceraunia. Leo tamen Augustus in 
novella de Thronis, ut obiter attigimus. antea, sub 
JÉiolie metropoli Naupacto, tam Buthroti, quam 
Climara collocst episcopatus : quæ loca sibi in- 
vicem vicina, Butintro et Chiimera, cum illic hæ- 
reremus, ἃ nautis nostris appellabantur. lisdem 
Axelona, cujus hic mentio flt, enuntiabatur adjecto 
articulo ftalico, Lavelona, vel disjuncte, La Ve- 
lona, cum quidem vulgaris linguse Gracz periti 
adderent, eo nomine βελώνη significari acum. Sed 
ignorabant howines et antiquitatis et litterarum 
rudes, appellationem recentiorem banc ex veteri 
Aulone factam. Sita est in Albania vel Epiro, ex 
adverso exiremz illius oræ ltalüc qus in Apulia 
promontorium S. Mariz nuuc habet, lapygiam 
quoudam dictum : ubi civitas Hydrus posita, dun- 
taxat intermedio maris lHadriatici sinu, 60 millia- 
vibus Gracis ab Aulone disjungitur, uti capite 152 
notavimus. Leonis Augusti- Novella de Thronis 
Auloniam rccenset inter episcopatus metropoli 
Dyrrlachin:x subditos, et proximo post episcopa- 
tum Glavinitze vcl Acroceraunig commemorat 
loco. Ceterum qui Annalibus bic appellatur Lutsi 


911 


PANDECTE HIST, TURCIC. 


914 


bassa, corruptum apud historicoa nostros, Jovium A vulgo Neptunus, ceu maximus quispiam maris 


et alios, numen habet. Luftibeus aut Luphtibeus. 
Spandugini de hoc notabilis est locus, quem 
interpretando "lubet inserere. Sultanus, inquit , 
Soleimanes Lutsi, perquam bumili conditione 
. Dato, suis ex sororibus anam dedit uxorem, eum- 
que primum bassam creavit, a quo tamen officio 
nunc dejectus cst. Quippe cum uxor mariti con- 
cubitus cum masculis zegerrime ferret, eoque no- 
mine cum ipso expostulans, diceret : fratrem 
suum, sultanum Soleimanem, ilii se junxisse ma- 
trimonio, secum uti cubaret : excandesceus Lutsi 
bassa, mulieri colaphum impegit. Hoc ubi resci- 
tuin ἃ Soleimane, sororem ei protinus ademit, ac 
recepto Sultanino sigillo, dignitate supremi veziris 


hominem exuit. Est enim in more apud Osmani- 5 


das, ut qui auctoritate quatuor inter bassas est 
maxima, vezirazem sive supremus consiliarius 
nominetur, el in manu $ua sigillum sultaninnm 
habeat. Hac Spanduginus ; que sane si vera sunt, 
utesse videntur, conveniens faedis ae dissolutis 
moribus homini datum nomen fuit. Quippe Lutsi 
língua Turcica si;nilicat eum qui non nisi de ve- 
nere cogitat : qualem Gracus aliquis dixerit 
ἐρωτιχὸν vel ἐρωτομανῇ. 


943. Besictasi, ΔΙΠΛΟΚΊΟΝΙΟΝ. 


Desictasi, locus est ad Dospliorum Thracium in 
Europa situs, qua Constantinopoli sursum tendi- 
(tur, adverso Bosphori fluxu, versus os ponti 
Euxini. Plus minus quatuor abest a Calota mil- 
liaribus Grecis, aut uno Germanico. Nomen lingua 
Turcica lapidem sive saxum cunarum, significat : 
ἃ distractione, puto, Christianorum mancipiorum, 
sc matrum prasceriim, liberos etiam teneros in 
cunis labentium, Sepultus bic est Chairadines, 
«qui messita quoque nova suo sumptu ibidem ex- 
structa, nobilitare locum et excolere voluit. Διπλο- 
χιόνιον Gracis hodie vocari, priscis Jasonium, 
notatum reperies supra, capite 128. Moc tempore, 
de quo scilicet Annales modo loquuntur, adjecta 
fuerunt $0] fistuc capitum Cliristianorum, e Cor- 
cyra duntaxet in servitutem abreptorum, cujusvis 
sexus et ætatis, ad sexdecim millia : quemadmo- 
dum Jovius memoriz prodidit, De sultaninis el 
coruin pretio, dictum 18 capite. 


944. Carabogdanie fluvius Berat. 


De Carabogilania consule caput 74. Ejus amuis 
est, quem Berut Annales hi nominant. Ungari ta- 
men, ct Valachi, sive Moldavi, partim contractius 
et durius Prut, partim paulo mollius Drut, enun- 
tant. 

945. Neptuni Dorie, victi a Chairadine, fuga. 


Doriam Turci, more It»lico, pronuntiant ; quem 
Javius dixit Auriam, magis consuetudini Latinæ 
respondente vocabulo, velut ipsc quidem existiiua- 
vit. ls et usu rerum mari gerendarum, εἰ felici- 
tate. singulari, tantam adeptus gloriam fuit, ut 


deus, appellaretur. Hunc tamen a Chairadine præ- 
lio navali, et artibus imperatoriis superatum, fu- 
gisse, non insolenti, sed modesta memorant An- 
Bales oratione. Quo commendabiliores nobis esse 
debent, uti non ad gratiam suorum, nec ad iuse- 
ciationem nostrorum ; sed ad yeritatem, quae ani- 
m3 est historie, scripti. Jovianum quidem epipho- 
nena, quo clausit. hanc narrationem, quam acres 
babet aculeos 1 Auria, inquit, tanti usus, tanta 
peritis, tantz existimationis mari dux, eo die 
nullus imperator exstitit. Atqui cogitare de illo 
veleri verbo debebat Jovius, quo Demosthenes 
eliam fugiens, excusasse se fertur : 


᾿Ανὴρ δὲ φεύγων xal πάλιν μαχήσεται. 
Qui se [σα dat, dimicabit denmo. 


Nec ineleganter Alexius Angelus imperator, ut 
apud Græciæ preto:em nostrum memorix prodi- 
tum legitnr, eum perditis rebas non modo frustra, 
sed etiam cum periculo se diutius lizsurum Con- 
stantinopoli animadverteret, omnibus valere jus- 
eis, et arrepta sponte, nolenti. tamen animo, fuga, 
Davidem quoque dixit beneficio fugze saluti atquo 
incolumitati 8045 consuluisae. Non minus certe 
magui et sapientis est imperatoris, summam re- 
rum inceria Martis alee non temere committere ; 
quam prospere cedentibus omnibus, victoria pru- 
denter uti. 
946. Publicanorum carcer Constantinopoli. 


Vendit omnia per imperium suum tclonia ma- 
ximo pretio, vel paucos, vel plures in annos sul- 
tanus Osmanidarum ; ideoquesi majores aliqui 
pecuniz summas ci vectigalium nowine pollicean- 
tur, quam reapse deinceps exhibere possint : iu 
carcerem, veluti qui non solvendo sint, οἱ frau- 
dem sultano facere voluerint, conjiciuntur. [lic 
carcer publicanorum Constantinopoli dicitur. Εἰ 
sunt in universo Osmanidarum regno publicani 
ferc Judzi, gena exactionibus ct usuris nimium 
quantum supra mortales c:xieros dedita : cum 
ipsi etiam Turel vel Musulmani, paulo sincerioris 
homines conscientize, nolint audire publicani : non 


D aliter, ac si cum infamia conjuncto propter alio- 


rum nequitiam nomine, virum bonum appellari 

neías sit, ctiamsi preter officium niliil ipse 

faciat. 

947. Ontum Capisi, Xyloporta, Porta lignaria, 
Caravanserai. 

Ostendimus supra, capite 200, quiz, porta sit 
hec lignaria, videlicet ad quam naviyia lignis 
ouerata solent appellere : Grecisque dietam ξυλο- 
πόρταν, ab iisdem lignis qua luc advehuntur, 
non quod ipsa lignea sil, quemadmodum credidit 
uterque Clalcocondylis interpres. De voce Cara. 
vanscrai, dictum capite 14, significari scilicet hae, 
«εὐθεῖα caravanis exstructa. Carayanas vero mo-: 
re Turcico so. ceujungentium esee »sgmina, cunr 
loca winus alatrociniis tuta peragranda sent, ly 


JOANNIS LEUNCLAVU 


hzc ergo earavan«araia, qu» amplissima plerum- Α varii, (anambuli, lactateres, saltatores, abi pre- 


que sunt, divertere cum equis, jumentis sagmats- 
riis, mulis, et camelis, hæ caravaase solent. Vasta 
suut mdilicis, quemadmodum Bosbequies descri- 
psit, aliquanto longiora, quam lstiora, eætero- 
q«i quvadratam ad formam accedeatia; quorem ia 
medio patet area poneadis sarcinis ef camelis, 
mulis, earrisque collocandis. Hane aream plerum- 
que cireumeirea murus ambit interies, tres ples 
minus pedes 3Kus; porietibus illis quataor, qui- 
bus totem zdilieium clauditur, adjunetus. . Ejus 
muri superficies aqua est, patetque in IpGitudinem 
pedes quatuor. Mic Tercorum eabilia sant, bie 
ce naculo, hie rem expediunt enlinariam. Nam ad 
parietes, quibus totum :sedilicium eontinetur, foci 
frequentes cum fumariis vel infamibolis sunt inz- 
di&eati. Hospites ipsi nulla re 3 eamelis, mulis, 
equis alia sejuncti sunt, quam ejus muri spatio. 
Quinimo 26 mari pedem ita ligstes  habest 
eqe0s, ut capite 26 (oia cervice supra murum 
emineant, cominisque se ealiacientihus aut etiam 
rensBtibus astent, velot ministri; et isterdum 
psmem, vel malam, sive quid slind, de manu 
eorum capiant. [n eodem muro lectog sibi ster- 
ment. Topetem ip primis explicant, quem ea de 
eausa ephippiis aptstum fere cirenmíerunt,. Huic 
imjieiupt vulgo penulam, ditiores Valcptinam, 
quam vocant ; quz mollibus e pilis contesta candi- 
dsqwe, lintcaminum loco mihi quidem ipsorum 


pemodum ipaumerabiles. ideo Laonirug inquit : 
Hzc Indiera quis quotidie cernst in. fore, quod 
Tactalem vocant. Sequitur ibidem vocabulum 
Tampezim, quo nonuutios ex his ait appellari. Ke- 
minem boc declarasse arbitrer beetemos, cum 
berbarum sit, et ignotum, 8.180 etiam corruptuam. 
Quippe nos Tampezim Turci diewnt, sed Ziam- 
pss, quz duabus syllabis vor emunüiatur. Sigsi- 
ficat antem σχοινοδάτας, ut Graci vocant, qui La- 
tinis funambuli sunt. Ad uaum hujeg arez latos 
iucipiumt illorum tabermm, qui Persicas operis 
excellentis, et Tarcieas itidem  pietos, Graecas et 
aliss coleris nivei Imvigatasque chartas vendent. 
ldeoque Grecis hac χαρτοπρατεῖρ dicuntur. His 
9 tergo proximus est vicus fabrorum, ex sre vasa 
quzevis elaboramtium, qui boc Annalium leco 
memoraier. ls vicus in historiis Grzcorum recen- 
tioribus Cedriai et sllerum celeberrimus, nomipa- 
tur Xa)lxoxorteia, nimirum a distractione vaso- 
rum ex zre fsctorum. Locos insignis est. Cedrini 
de Cbalcopratiis ip Theadosie msjore, pato. Vici 
quoque vitriarii, Chalcepratiis proximi, $t hiec 
nentio : quo ta3bernz vitriariorum, ut olim erant 
in urbe Constantiniama, veteris ad imitatieanem 
Romz, sic etiam bodie conspicientur. Diversus 12- 
men bie vieus est ab illa vitriariorum porta, de 
qua dietum superims, capite 9200. De porta fori 
piscsrii, qux? Bolucbazar capisi Turcis est, expo- 


exemplo fuit, Cervical BOB praebet equestris c situm eodem capite 900; sicot εἰ de porta Hebrza, 


sella. Veste talari, pellibus suffulta, qua vestiun- 
tw» interdiu, teguntur noctm. Sic "somnum ea- 
piunt, nullis lacessitum, extra naturslem jumen- 
torum mandentium strepitum, blandimentis. beo- 
yu» $3r3i0Tum , pro carovamis ezstructorum, 
tecta pleromque plumbea sunt. 

948 Area rel forum Tachtal Cala, Tampesim, (κα. 
cocondyulis locus. emendatus εἰ expositus, Chalco- 
pratia, Chartopratia, Vicus vitriarius. 

Aream, quæ Taebtol Cala nominatur, Lasonicus 
in octavo forpm appellavit, et Taetalem vocari ad- 

didi. Apsd aetuarium Malatestanum — Tectalaea 


Turcis Schifsutlar espisi. Sit vero exira muros 
urbis 8 fore piscario sedes, in liuere maris, intelli- 
guntur ilis» quz moris urbspis excludunter ab 
wrbe, secundum lilius Ceratini sinus exstructs, 
versus septentrionem, id est, e regione Galatani 
littoris. 

949. Nova Cairadinis auspiciis recepta. 

Mova Tercis est, quam Castellum novum no- 
stri voesnt, in Dalmatis situs. finibus. Id auspiciis 
Karuli V Augusti receptum fuerat. Quos ejus pro- 
vincim sangiacos ad obsidionem hanc evocatos 
fuisse tradunt Annales, de provincia Bozinensi 


scribitur. Proilies Tactale, bujus Teetalaca, re- accipito, deque przfectis buic : quorum priuceps 
pane Tacbtal eala ; quz voces Tureicz suat, εἰ id temporis erat Ulomss ille Persa de quo di- 
aream tabernos ligneas habentem sigeificant. D ctum capite 251. Translatus enim foerat ἃ Persicis 


Quippe Ca!a denotat tabernulam vel tentoriolum, 
et "Fachtal ssseres sunt : ot intelligantur ey asee- 
ribus faetze tabernuls. Hæe area fere urbis egt i 
meditullio, non procul ah Eskisaraio, vel a saraie 
veteri muliercularam suliani, de quo capite 129. 
Est eadem in area sultani Bajazitis secnndi mes- 
sita, enjus supra fecere mentionem anoales, io 
ejus sultaai funeris descriptione. Iloc autem loco 
ludicra quotidie omais generis exhibentur, quæ- 
eunque homini venire in mentem possunt. Et 
adhibentur pueri, equi, asini, canes, feles, cervi, 
lecnes, ursi, leopardi, vulpes, et nulla non alia, 
peregrina presertim, animalia. Sunt istie qui 
«liromanticen  profirentur ; sunt prxsltigiatores 


ad hos fines, more Turcorum, non nimium trans 
fegis fidcntium : 3c deinceps quoque 6t ejus 
mentio ia obsidione Agriensi, anno Christiano 1552 
a Turcis frustra tentata. Præerat Bozinonsi pro- 
vineis ceu beglerbegatus, οἱ ad Castelli novi ob- 
sidionegm secum saugíacos suos septem addunzit. 
Virtutis eximie prasidiarii milites, quos hostes 
ipsi commendant, fispani fueruat, et Germani, 
numero ad quatuor millia. 


950 So'eimanes, sub preteztu defendendi pupilli. a 
Bano Erdeliano relicti, matrem cum pupillo Un- 


garia spoli:t. 
Iv Joanne Zapolieusi, Bano Erdeliano, dictum 
espit^ S95. llic. moricns pupillum reliquit bsre- 


917 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


dem, tutelsieque Solcimanis commendavit, Joau- A mus. Fallitur Jovius, cum ait, Albsniam hodic 


uem Sigismundum, quein. sustulerat ex Ísabella 
l'olona, cujus hie mentio (it, nomine tgmen non 
expresso, velut. Turcis ignoto. Habuerst Joannis 
sororem Barbarsm, nmi fallor, primo matrimonio 
conjugem Sigismundus major, Poloni: rex : qua 
mortus, Bonam duxit, Joannis Galeacii ducis 
Mediolanensis, ex Isabella Aragonia Neapolitana, 
filium. Dona partu primo lsabellam hanc edidit, 
Joannis Zapoliensis eonjugem, Joannis Sigismundi 
matrem. Caterum nulla t bic in Turcicis mentio 
Ferdinandi Czxsarís, Ungaria Bohemizeque regis ; 
qui tamen hoc bellum, Perenio et Rogendorfo du- 
cibus, gerebat. 1d equidem fleri propterea credide- 
rim, quod Ferdinandum Solcinianes, hostem summ, 


pro 808 Ungarie rege non agnosceret. Notanda: 


vero Isabella oratio, quai» Turci regins nomine 
non digaantur , ſeum Budam affirmant non. suom 
csse, sed sultani Osmanida civitatem. Nimis in hoc 
veram 66 vatem exporta paulo post fuit bellua, 
cum Seleimanes, ipsa eum (ilio per summam per- 
flidiam ejceta, Büds pariter οἱ Ungarie reliquæ, 
velut in provinciam redacte, beglorbeguu  preefi- 
ceret, bonus ille scilicet tutor ? matre, tau. Tur- 
cis addicts, cum filio pupillo, in Transsylvaniam 
vel Erdclium relegata. Hujusmodi nimirum esse 
præmia societatis et. amicitia barbaras solent, ut 
(tyranno suo moriturus aiebat Aratus, τοιαῦτα τὰ 
ἐκίχ:ιρα τῆς τυρχννιχῆῇς φιλίας. 

951. Valpoum, Sirigonium. Granus fluvius. 

Walpou Turcis est arx, llngaris dicta Walpo, 
Va!ponium Jovio. Ultra fluvium Dravam siia est. 
Post tertium obsidionis mensem a prsesidiariis 
dedita fuit, prafecto ab iisdem capto, et hosti 
prodito, Strigonium nunc Granum . vulgo. dicunt, 
ab amne Grano, qui, defluens a Carpathiis montl- 
bus, ubi montana nunc civitates celebres sunt, 
ad radices 3rcis Strigoniensis sive Granensis, 
Danubio misceter. Unde civitati quoque Strigo- 
nium nomen inditum putatur, velut lstrigraniom, 
ab Istri et Grani confluentibus. Alba regalis non 
tam a regum Ungariz sepulturis sic appellata fuit, 
quarum meminerunt Ánnales, quam a regum 
inauguratione, quz hoc fleri loco priscis tempori- 
bus solebat. istic etiam rex Ferdinandus, cum 
Anna conjuge, Vladislai regis filia, Ludovici so- 
rore, decimo quarto die Februarii, anno millesimo 
quingentesimo vicesimo septimo, adhibita sancti 
Stephani vera corona, fuit inauguratus. 


9359. Schiryean, Sirvan, Serbau, error dovii. 


Si lector ab aliis de hoe bello memoria prediis 
leget, nusquam ita descriptum inveniet. Ut Tech- 
mas, Spandugino Tamas, Sansovino Tolcas etiam; 
eic Ercas eidem Spandugino nominatur Algas, 
mirificu vitiatis appellationibus. Regio Schiruvem 
aot Sirwan, baud dubie nunc est illa. quam prisci 
dixcre Mediam, posteriores etiam Vaaspracan , μὲ 
apud Cedrigug in Constautipo Monomacho lcgi- 


vocari Serban, vicinam Mediz, propterque Ca- 
spium mare sitam. Quippe regio Georgianorum est 
Albania, qui nunquam vel ipsi regi Persarum, vel 
regio fratri paruerunt hactenus: sed Christiani, 
et liberi, suos principes babent; Persis duntaxat 
confaderati, sicut expositum capite centecimo oc- 
togesiwo nono. Sirvanum vero, sive Media, re- 
gni Persiei mewhrum est: quod tametsi Musta- 
phas bassa vezir imperio subjecit Osmanidarum, 
3nno Christiano millesimo quingentesimo septua- 
gesimo octavo, et beglerhegatus in formam redegit: 
mox tamen Persis receptum, ab iis/em hodieque 
retinetur. 


955. Uvan, Uvastan, lbanum Cedrini. 


Urbs hzc cum arce sic ad Persici regni limites 
pertinet, ut etiam majori Gnitima sit. Armeni. 
Cedrinus in eodem Monomacho Áugusto vocat "I6iv 
πόλιν τοῦ Βαασπραχάν. Id Latine reddens iuter- 
pres, Ibanum εἰ Baaspracan scripsit. Ego sipplici-* 
ter exprimerem, ut tanto melius intelligerec : 
Iwan, 2ut [van, urbs regionis Vaaspracan. Εἰ quia 
capite przcedenti Vaaspracan, ex ejusdem Cedrini 
auctoritate, Mediam esse docuimus, iptelliggre 
jam licet, Wanum ad eamdem Mediam referti dc- 
bere, vel easi non contineatur, saltem. fnitiinaim 
videri. Wastanum signiüicat regionem circa Wa- 
num sitam, geu Wani territorigm : siquidem Is- 
tan, sive Stan, Turcis regnum vel regionem si- 
gnilicat. 


251. Netüia baglerbegaiuum totiua. Osmanidarum 
imperii, quos hedie possident, 

Quia Persicis in Ünibus extremus hic a Salci- 
mane Wani beglerbegatus id temporis institutus 
fuit, libet lioc loco quamdam quasi notitiam re- 
gni Osmanici lectoribus exhibere, descriptis or- 
dine provinciis ejus sive heglerbegatibus, quos in 
Asia, Áírica et Huropa nuse Murates bie tertius. 
unici Muchemetis Osmanidz pater, possidet : αἱ 
ita denique Psndecten historim Turcies nostrum 
claudamus, visuri deinceps Jatius ne permissu 
Numinis fines suos propagaturi sint, an vastissi- 
mam illam roolem imperii, cunctis hactenus formi- 


D dabilem populis, secundum  ipsorummet oracola, 


tandem aliquando Deus Optimus Maximus suse dc- 
clarnde majestaiis ac glorize causa sit eversurus, 
vel in ordinem, subque jugum filii sui sic reda. 
einrus, ut 6ogi Magogique sub ccelo nuum am- 
plivs nomen exstet. Id enim postremis se factu- 
rem diebus, per swos indubitat:e fidei vates no- 
bis denuntiavit, Ordiamur autem ab oriente 
sole. 


455. Asig Beglewbegatus. 

V. Anatoli beglcrbeg. Ejus sedes est. iu eivitate 
Cutaige Phrygia majoris, quam olim Cotysium 
Giæci nomipabant, sicut expositum capite 49. 
Saagiacos babet sub sc duodccio. 


919 


JOANNIS LEUNCLAVII 


H. Caraman beglerbeg. Donicilium ΟΖ, habet A glerbegum constituit O.manem bassam famosum : 


ad Caisariaw Ciliciz, dequa suo dictum loco. Se- 
ptem sub lioe sangiacatus sunt. 

Il]. Sivas beglerbeg, ad Sebastiani, de qua con- 
sule caput quintum Pandectis hujus. 

IV. Tocatun beglerbeg. Residet ad urbem Ama- 
siam. Sub eo sunt quinque *angiacatus. 

V. Dulgadir beglerbeg. De hac provincia con- 
sule caput 105 Pandectis hujus. Quatuor sub se 
sangiacatus habet. 

V]. Halep beglerbeg, ad Halepum sive Berrh»am 
Syri:e, de qua capite ὃ. 

Vll. Scham beglerbeg, ad Damascum Syriz. 

Vlil. Tarapolos vel Trapolos beglerbeg, ad Tri- 
polim Syriæ. 

IX. Maras beglerbeg, ad Marassum, propter Eu- 
phratem situm, inter Halepum εἰ Mesopotamiam. 

X. Diarbekir beglerbeg, in Mesopotamia, ad ur- 
bei Amidam, quam Turci nunc Carabeinid no- 
minant. Sangiaci parent huic duodecim. 

Xl. Dagdat beglerbeg, ad Bagdatim sive novam 
Babylonem, de qua capite 4. 

Xll. Balsara beglerbeg, ad sinum Persicum, 
non procul a Bagéat sive Babylone. 

AM. [εχ beglerbeg. Antiquitus 7 Caramania 
tendit ad limites Ormuz, et Persis est finitima. 

XIV. Gemen, Aden beglerbeg, in Arabia Felici, 
4} littus Rubrianaris. Vide caput 941. Diversa loca 
eunt, uno tamen beglerbegatu comprehensa. 

XV. Chebetz,-Hustio Zebet beglerbeg, ut eodem 
capite dictum. Locus situs iu littore sinus Arabici, 
finitimus est imperio regis JEthiopum Prztejani. 


XVI. Missir beglerbeg. Cairo przest, ct toti 


JEgypto. Sangiaci sub eo sexdecim. 

XVII. Cypri beglerbeg. Nicosiæ vel Fainaguste 
degit. 

XVIII. Scheherezul beglerbeg, in Assyria, Persis 
finitimus. 

XIX. Wan brglerbeg, respicit Persarum (ines, 
versus Sirvanum sive Mediam, et Armeniam majo- 
rcm, ceu dictum capite precedenti. 

XX. Arzerum vel Erzum beglerbeg, in Armenia 
wajori, ad lim'tes Sirvani sive Medie, et Geor- 
gianorum. Distat a Tarbosaue sive Trapezunte, scx 
dicrum itinere, 

XXI. Tiphlis beglerbeg, linitimus Geergisnis 
sive Curgginis, ut nuuc appellawr. Insiitutus fuit 
a Mustapha bassa serdare anno Christiano mille- 
*imo quingentesimo septuagesimo octavo, mense 
Septembri. Locus etiam priscis notus, apud Cedri- 
nun  repcritur in Constantino Monomacho, verbis 
liujusmodi : Asam (is erat c Tangrolipicis fratre 
natus) a sultzno Taugrolipice missus contra Ro- 
manos, cam Taurezium, et oppidum nominatum 
Teplis, przeterisset ; Vaaspracauiam ingressus cst, 
id cst Mediam, 

XXH. Sirvan beglerbeg. Hoc nomine Media 
nuuc appellatur, a metropoli Sirvan, quam codem 

auno Justaphas idem cepit, el. primum istic be- 


C 


sed a Persis non multo post ejectus fuit, Nibilo 
tamen minus bic beglerbegatus Osmauidarum in- 
seriptus est libro, qui, nisi restituatur, nunquam 
se pacem facturos cum Persis profitentur. 

XXIII. Temircapi beglerbeg. Locus est. ad mare 
Caspium, Porta ferrea dictus, et Capi derben!, 
porta faucium vel angustiarum, Cepit hune Osman 
bassa eodem anno millesimo quingentesimo sep- 
tuagesimo oclavo, et in formam beglerbegatus, 
necsto Schemhali Chane, socero su0, redegit. 

XXIV. Cars beglerbeg. Cedrinus Carsc nonii- 
nat, et in Persarmcnia collocat, que nunc Arme- 
nia major est. Distat Cars ab Arzerum quatuor 
dierum itinere. Beglerbegatus cepit anao Chri- 
«tano :nillesimo quingentesimo septuagesimo mono, 
auciore Mustapha bassa. 

XXV. Tschildir aut Tzildir beglerbeg, ad fines 
Georgianorum, ab eodem Mustapha bassa institu- 
tus, anno millesimo quingentesimo septuagesimo 
nouo. Porsius Tsclialdung perperam scripsit. 

XXVI. Fassa beglerbeg, in Mengrelia. Munitio 
siructa per Uluzalim capitan bassam fuit anno 
millesimo quingentesimo septuagesimo nono, et 
ibidew iustitutus beglerbegatus. Sed paulo posi 
discessum «ejus captam vicissim Georgiani dirue- 
runt. Civitatis Phasiang mentionem facit Leonis 
Augus:i novella de Tbronis, et episcopum ejus re- 
fert sub metropolim Trapezuntis. Hzc eadem cum 
hodierna scilicet Phassa fuerit. 

XXVII. Sochum beglerbeg , in. Georgi'anorum 
finibus, a Sinane bassa vezirazeme institutus 
anno Christiano millesimo quingentesimo octo- 
gesimo. 

XXVIII. Batiu beglerbeg, ibidem ὁ Sinade tunc 
institutus. 

XXIX. Revan beglerbez. Hunc locum Fcrhates 
bassa cepit et munivit anno Christiano millesimo 
quingentesimo octogesimo secundo, ereptam Toc- 
maci sultano, Persicarum partium principi. Be- 
glerbegus istic primus fuit Cigaloglis bassa, Ge- 
"uas. 

XXX. Somakic beglerbeg. De Somakia, quz 
Chalcocondyli Samachia nominatur, dictum supra, 


D capite 188. Beglerbegatus 85055 suctor fuit Osman 


bassa, anno Christiano millesimo quingentesimo 
octogesimo tertio. 

Posteriores autem beylerbegatus bi, bello de- 
cennai Persico, quod adbuc geritur, instituti; 
quemadmodum novi sunt, ita potius nomine tenus 
sic appellandi veniunt, nec cum antiquis coupa- 
randi. Nunc, ordinem naturae sequendo, provin- 
ciis Asiz recensitis meridiem versus ab oriente 
progrediamur. 

9256. Africe Beglerbegatus. 

l. €esair beglerbeg. Sedem habet in Algoair, 
q'iz nostris est Algerium, sicuti. capite 927 roia- 
(um. 


U. Tenhi beglerbegatus pesidet ibidem. 


921 PANDECTE ΠΙ9Τ. TURCIC. 923 
llf. Tripoli beglerbeg. Domicilium ibidem babet. A — 2. Filek. 


Sunt autem. Africæ duo praterea regna, libro 


3. Zetsclicn, sive Zetzen. 


Turcarum vel. Osmanidarum (ut. ipei. loquuntur 4. Zolnok. 
inscripta) que tamen necdum inter. beglerbegatus 9. Gran. 
referuntur, sed polius tributariorum scu feudorum 6. Segedin. 


nomine veniunt ; Fessa nimirum, cum Maroco. 

Nunc ad occidentem, et. aquilonem, quas restent 
provinciz, videamus. 

Europe  Deglerbegatus. 

]. Rumeli beglerbeg. quem Gracie vocant. Sedes 
ejus est Sophize. Sub ejusdem vexillo Sansiacatus 
infrascripti continentur. 

4. Sophia Servize. 

9. Nigeholi sive Nicopolis, vide cap. 51. 

5. Kircklisse. Vide cap. 195. 

4. Vyxa, Thracis. 

5. Kirmen, Macedonis. 

6. Silistra, ibid, 

1. Giustaudil, ibid. 

8. Bender, versus Euxinum Keraiosque Tataros, 

9. Acherman. Vide cap. 159. 


7. Alba regalis. 

8. Sexzard. 

9. Simontornar. 

10. Copan. 

41. Mubatz. 

19. Ziget, sive Saswar. 

43, Petscheu, vcl Quinque ecclesise. 

44. Sirmium. 

45. Semeudria. 

IV. Teueswar beglerbeg, ſResldet ibidem. Sub- 


B jecti sunt ejus admiuistrationi sangiacatus ΠῚ : 


4. Tewmeswar. 

9. Mad1va. 

9. Vilaoswar. 

4. Tschianad. 

5. Wischitirni. 


40. Uscopia. Vide cap. 169. 6. Giula. 
41. Prisrem, Thessaliz. 1. Vidin. 
19. Salonichi, Thessalis. 8. Lipa. 


45. Trichala, ibidem. 

44. Misitra, quondam Sparta More. 
15. Palaopatra, ibid, 

16. Jagnio, Joannina /Etoliz. 


V. Bozna beglerbeg. Sedes ipsius in Baguialuca, 


Sangiacatus hi subditi sunt. 


1. Bagnialuca. 
9. Poscheg. 


17. Delvvina . 9. Clissa. 

48. Elbassan j Achaiæ. ἃ. Herzegovina. 
19. Avelona. Vide caput 243. δ. Lika. 

90. Ducaggin. Vide caput 206. 0. Sazeschna. 
91. lscodar in Albania. Vide cap. 121. 7. lswornik. 

1]. Denizi beglerbeg, qui et Capitan bassa vul- 8. Brisrem. 


go. pro maris Capitaneo sive Praetore. Sedes ipsius 
est Gallipoii. Sangiacatus ei subjecti sunt : 


9. Allaischíar chissar. 
VI. Coffe beglerleg. Ejus sedes est ad urbem 


4. Gallipolis. Vide cap. 23. Capham in Taurica Chersoneso. Sangiacatus dun- 
ἃ Galatas, cap. 197. taxat erst initio beglerhego Græcia: subjectus. 
8. Nicomedia, cap. 74. Praeter Capham, et ei vicina loca, s»ngiacatus 
4. Limnos, cap. 229. omnes ditione sua complectitur, aJ Tanaim palu- 
5. Mityline, cap. 138. demque Mæotidem sitos. Sed verum si fateri volu- 
6. Chios, cap. 329. mus beglerbegi nomen potius titulo, quam pote- 
7. Nexia, ibid. statis amplitudiue tuetur. 

8. Negroponto, cap. 142. 506 Hzc meta regni barbari, nostrique labo- 
9. Rhodi, cap. 429. D ris esto, quam l'ei propitii nutu felieiter attigisse 
40. Cavala, cap. 44. gaudemus : et cunidem suppliciter oramus, tandem 
41. Napoli di Romania ut abolere sanguinariam et impiam tyraunidea 
' 49. Lepanto, cap. 175. velit, ac veteris oraculi veritatem eventu. compro- 
45. S. Maura, cap. 178. bare; quo creditum pluribus a szculis, Corauum 
44. Alexandria. legemve Mahumetis gladio ceptam, gladio propa- 


IIl. Budun beglerbeg. Sedes ejus ibidem. Sub- — gatam, gladio denique terminandam : ut obstupe- 
jecti sunt ipsius jurisdictioni sangiacatus hi fere. — scens ad operis divini magnitudinem, et effusus iu 
4. Novigrad. hymnos ovis bunivcrsus, accinat ; 


IMMORTAL! ET OPTUMO MAXUMO DEO 801. 
RONOS OXNIS ET OMNIS GLORIA. SAECULIS INFINI1109. 





LEONARDUS 


CHIENSIS 
MITYLENJEUS ARCHIEPISCOPUS. 


NOTITIA 
(Oudia., De Script. eccles., C MI, p. 9122.) 


Leonardus, Chiensis, metropolita Mitylenes in Lesbo insula, concilii Florentinia'tate. clavuisse videtur. 
licet ipse interfuisse non legatur. Nau, ut liabet Martinus Crusius in annotationibus ad Historiam eccle- 
siasticam seu. pairierchicam Constantinopolitanam, libro n. Turco Grecie, pag. 187, Scholerii , qui tunc 
concilio, licet absque deputatione ulla Ecelesiarum Grazcarum adérat, nostri ut non recte seutientis, Leo- 
nardus Chiensis in. Expugnationé Constantinopoleos mentionem (acit ; nam Greci domum reversi concor- 
diam predictam servare non potuerunt. Quibus ex verhis non permansisse illum in doctrina et opinio- 
nibus Ecclesi: Græeæ constautein colligimus. Scripsit autem Leonardus Chiensis Historiam Constani- 
nopolitane urbis a Mahumete Il capte , e Chio per modum epistole die.15 Augusti »ano (483 ad Ni- 
colaum V, Romanum pontificem, quam Latine edendam voluit Philippus Lonicerus inter Chronicorum 
Turcicorum tomos duos, Francofurti aono 1584 in 8 editos, quorum tomo 1 ajicitur pag. 848 ad 356, 
Latine tantum, quo idiomate forsitan. illam acripsit. Mentionem facit hujus scriptoris Gerardus Mauues 
Vossius, lib. iv. De historicis Grecis, cap. 19, pag. 445, editionis ultimz 1651, Lugduni Batavorum, iu ὁ, 
Abraham Bzovius in Annalium Baronii continuatione 3d annum 1455 , cui Historiam Leouardi Chiensis 


inseruit prefatam, num 6, pag. 84 ad 90, ubi num. 7, descriptam lianc narrationem cx ms. codice Va- 
licano 4127, iuquit, 








LEONARDI CHIENSIS . 


HISTORIA 
CPOLITANJE URBIS A MAHUMETE 1I CAPTÆ 


PER MODUM EPISTOLÆ 


DIE 18 AUGUSTI ANNO 1453 AD NICOLAUM V ROM. PONT. 


(Mieol Reusneri Leorini Epistolarum Torcicatum Librl V, p. 115. Francofurti. 15927. 4*. Textum Rausneri, cor- 
ruptissimum, restituimus ex col. Vatic. 4157 apu Bzovium Anual. Baron. tom. XVII.) 


LroxAmpUs Chiensis, arehiepiscopus Mitylenrus, A narrationes sinistrze tum vere prosunt auditoribus, 
NicoLao V Pont. Maz. .s| prostrati resurgant, uti quibus occisos parentes 

Flere mihi magis licet, beatissime Patcr, οἱ ſor- »b hostibus dicimus, animi ad vindictam massti 
te, dum gladio ímpetebar a Teucris, salubrior  vigorosius ezcitentur. Na:rabo igitur οἱ flcus, ct 
mors mihi fuisset, quam vita. Verum quoniam — gemens Gonstantinopolis proxime his cernentibus 


525 


LEONARDI CHIENSIS DE EXPUGNATIONE CPOLIS. 


916 


oculis discrimen ultimum et jaeturaw. Nec. dubito, A quam in dies exspeetabamus, inter speur et deape- 


Pater sancte, precessisse me multos, qui rei 
gesue seriem Tux Sanctitati retulerunt, Confert 
enim multorum in unum relatio. Sed quoniam quæ 
visu magis quam quz auditu, verius exponuntur, 
quod scio loquar : et quod vidi , fidelius contestabor. 

Cum igitur reverendissimus Pater D. cardi- 
nalis Sabinensis pro natione Grsecorum legatus, in 
cjus famulatum me ex Chio vocasset, ego summa 
cum animi mei diligentia, ut üdem sanete Roma- 
n: Ecclesie fortiter constanterque, uti. debitam 


exigit, defensarem , eaptaham perinde et mores et. 


noturam Gracorum , argumentisque ac sanctorum 
theologorum dictis conabar intelligere, quodnam eo- 
rum esset. studium ; quod propositum, qua ratio- 
nes, quis (inis eos a vera intelligentia, debitaque 
obedientia vel revocaret, vol retraheret. Iniellexi 
plane, prater Argyropilum artium magistrum, 
Theophilum Palzologum, llieromonachosque quos- 
dam paucos, et alios laícos ; quod ambitio Graecos 
quasi omnes captivasset : ut nemo esset qui, zelo fi- 
dei vel salutis sus motus, primus videretur fleri 
velle sns opinionis et pertinacie «contemptor. 
Quod sane si non tam ex zelo fidei, et amore 
Christianz religionis, quam ex affectata quadam 
gloria humans» eupiditate feci«sent, summopere 
hoc nomine commendandi essent, ipsorumque 
fervor omnibus qui Christo nomen dederunt, et 
admirationi et imitationi merito esse deberet. Ve- 


rationem constitutos esse. Spes de tuo exspeetato 
subsidio dabat filuclam ; timor de Griecorum per- 
tinacia desperationem suggerebat. Ileu ! qua spes 
in populo duro gravi iniquitate, qui tot annis sine 
Υἱ Δ spirituali abscissus a capite permanebat ! 
Quomodo non desperati, quomodo non abjecii a 
Deo, quitantis dissimilltadinibus, tantis ficiionibus, 
tautisque scissuris, ab Ecclesia elongati Romana. 
in cordis duritia permanserunt. Etenim Jam eapti- 
vati, urbe, templis, auro, laribusque propnisi, ín 
Latinos retorquent offensam, osseverantes : Quo- 
niam unionem (inquiunt), fecimus, summoque pon- 
tíifici Romano commemorationem dedimus, merito 


B indignatum Deum esse. 


O pertinaces homines ! inquio. Si malum hoc est, 
prisci illi Basilius, Athanasius, Cyrillus, czeterique 
Patres, quos prsecipuo sanctitatis honore præſer- 
tis, mali eensendi sunt, quod sanctam unam eam- 
demque fidem cum Romans Ecclesis, omnium 
Christianorum . magistra, coluerunt. Non hsec 
causa est, quod unionem, sed quod unionem non 
veram, sed fictam fecistie. 1125 de re. merito in- 
dignatum Deum : bac de re justa. animadversiono 
in hostium manus vos esse deductos. Ánno* 
sponsionem de wnione, sancto juramento apud 
Florentinam synodum conscriptam violastis? obe- 
dientiam declinastis? sententiam «deereti. occulta. 
stis? Annon summi Del nuntii (o Grseci 1) vestram 


yumenimvero, tantum abest, ut laudem et aduii- C perditionem jugiter prediszerunt? qui aures, ut 


rationem exinde mereantur, ut potius fides οἱ 
constantia ipsorum omnibus boc nomine debeat 
esse suspecta, eum men propter Dei, sed suam 
ipsorum gloriam quam ρειβείρυο eaptabant, hujus- 
modi zelum prz ae tulerint, quamvis omnino re- 
luctante ipsorum natura et. voluntate. Usque adeo 
ut ex una parte, ad fatendum articulum processio- 
nis 3 Filio sancti Spiritus urgeret eos conscientia ; 
ex altera, re meliorem Latini, quam Grseci, de veri- 
tate fidel intelligentiam habere erederentar, elationis 
timor eos abduceret. Verum quoniam nec ratio, nec 
auctoritas, nec varia Scholarii, Isidori, Neopbyti- 
que opinienes adversus Romas Eeclesim fidem 
stare poterant, actum est industria et probitate 


aspis, impie obturasiis, et sanctam Ecelesiam ea- 
tholicam matrem fidelium obaudistis. Flete mi- 
serias vestras ; arguite vosmetipsos ; et non alios. 
condemnetis, aut ineulpctis. Mos obstipatorum hic 
est, sanctos aspernari Dei nuntios : uti. Sedecias 
ezterique Judzi in Babylonem  tradueti Jeremiam 
direptionem captivitatemque predicentem contem- 
pserunt. Certe hactenus stetisset. Ilion, si Cas- 
sandram Priamus pater suedivisset ; si prophetae 
Hebrzi, εἰ Sibyllam Romani, s] vos qnoque spo- 
stolicos nuntios dudum sudissetis. Idcirco non 
mirum si ín penam tanti. eriminis insperata mex 
tempestas invaluit ; qnam Spirito sancto docti quo« 
que 8 multis annis faturam esse praedixerant. Sane 


prefati Demini cardinalis, ut s2ncta unio, asten- D ut beatissimi Patris Nicolai primi, summi ponti- 


ente imperatore senatuque (si noa ficta foit) ſir- 
maretur, celebrareturque secundo idus Decembris, 
Spiridionis episcopi sancti die. 

Jtaque ea peraets , mox tempestas Teneri oborta, 


orbem Constantinopolis , Galatam, ezteraque adja-.- 


centia oppida abeorbuit : ut verbum [3225 verum 
sit dicentis : Tempesies convulsa absque ulla con- 
solatiene. Qua tempestste concussus, ego quoque 
captus sum ; et pro demeritis meis vinctus cxsus- 
que a Teuczis : non fai dignus cum Christo Salvatore 
configi. Remisiscor ergo, bestissime Pater, cum 
primom de unione ſaeta Graecorum, eidem Sanct- 
iti Vostro epistolas seriosius destinassem, inter alia 
dixisse: δα progter feturam Teucri obsidionem, 


fcis, exsecrationem in pravos Græcos per iliud, 
Urgentis in senium seculi corruptela, etc., præ- 
termitiamus : tsbuls illa, quam Leoni Sepienti 
ascribunt, apud monssteriem Sancti Georgii do 
Masgana -cosastructa, vetusto tempore in Cos- 
stantinopoli occultata mysteríoso jam signo dete. 
eta, jacturam demonstrat. Hasc, Pater beatissime, 
celiulis distineta quadratis, imperatorum ordinem 
successionemque posebet, füniendem tamen in 
hoc eitino Constantine. Ita queque pstrisrcharum 
alia in longum tracta tabula ordinem priscribeba:. 
Nam ille spirite propbetico illestrstes tot celiuias 
figerandorsm  imperstorem (ὍΣ  ingcrin- 

quot 8 prímo Constantino Magno, Con;tsntin 


991] 


LEONARDI CHIENSIS 


938 


εὐ ογα, usque ad ultimam captivitatem futari A Inde quia major confracta, regis animum affli- 


erant. In dies itaque cellulae illa repleta, unam 
modo et ultimam, in qua hic, sub quo urbs periit, 
collocandus erat, si coronatus fuisset, vacuam 
præiendunt. Morsenus perinde, vic sanctus, sagit- 
tariam gentem contra Coustantinopolim venturam, 
cujus portum ipclytnm caperel, exterminandosque 
Grecos seculis multis ante praedixit, Erythrexm 
etiam nostra de Grecorum jactura vaticinium le- 
gentibus patet. Joachim autem abbas meo judicio 
Constantinopolis jacturam in. Papalista denuntiat, 
eum dicit : Va tibi, septicollis mani! με truncatis, 
quasi auwrilio destituta, Septicollin autem Graci 
ἑπτοδοῦνον vocant. Utquid igitur Latinos dam- 
nant? Cur in nos invehuntur cum vera scribimus, 
contra quos Lot aperta vaticinia protestantur ? Non 
ergo unio facta, sed unio ficia, ad fatale urbem 
trahebat excidium; quo divinam iram matura- 
tam in hosce dics venisse cognovimus, Exzcitetus 
itaque in. furorem Deus, misit Mahometh regem 
potentissimum Teucrorum : adolescentem quidem 
audacem, ambitiosum, temulentum, Christianorum 
capitalem liostem : qui Nonis Aprilis ante Constan- 
tinopol's prospectuin, cum tercentis et. ultra mil- 
libus pugnatorum in gyro terre castra papilionesque 
conlizit. Milites majore nunterojequestres, quanquam 
omnes pedites magis expugpnabant. Inter quos. pe- 
dites ad regis custodiam deputati audaces, qui ab 
elementis Christiani aut Christianorum fllii, re- 
trorsum conversi, dicti. Genizari, ut apud Mace- 
donem Myrmidones, quasi quindecim millia. Ad 
tertium autem diem, captato urbis situ, machinas 
innumeras cratieulasque ex virgultis viminibusque 
contextas cireummuralis va!lum quibus pugnantes 
tcgerentur, fossatis admovit, Initium confusionis 
hoc nostruin fuit, ut qui telis. machinarumque la- 
pidibus juxta datum ordinem eminus repellendi 
erant, neglectis singulis, cominua proximare per- 
miserunt. Tantum eorum ordinem instruendis ma- 
clinis, tantam promptitudinem, tantam acicrum 
providentiam quidam aut Scipio, aut Annibal, aut 
moderni belli duces admirati fuissent. Sed quis ob- 
secro, cireumvallavit urbem? qui, nisi perüdi Cliri- 
stiani instruxere Teu: ros! Testis sum, quod Greci, 
quod Latini, quod Germani, Pannones, Buetes, ex 
omuium Christianorum regionibus Teucris commisti 
opera eorum fidemque didicerunt : qui immanius fidei 
Curistianz obliti urbem expugnabant. O impii qui 
Christum abnegastis ! o satellites Antichristi, dam- 
pati gehenualibus flammis! tempus hoc vestrum est. 
Salagite augere vobis poeras, quas lustis ternas 
llorribilem perinde bombardam, quanquam major 
alia, quae confracta fuit, quam vix boum quinqua- 
ginta centum juga vehebant, ad partem illam muro- 
vum simplicium, 45 nec fossatis, nec antemurali 
tutabatur, Calegariam dictam, figentes, lapide qui 
1 almis undecim ex meis ambibat in gyro, ex ea mu- 
rum conterebant. Erat tamen murus perlatus fortis- 
que, quj tamen machbinz tam horribilj cedebat. 


ctabat, ne tristitia in tanto certamine affice- 
retur, jussit. mox aliam longe majoris forma 
conflari : quaw, ut aiunt, industria Calibiascize 
consularis Daronis amici artifex, nunquam ad 
perfectum conduxit, aliis meiocribus imumeris 
cellidere wrbem machinis undequaque conaban- 
fur. Sclopis, spingardis, zarbathanis, fundis, 
sagittis dies noctesque muros hominesque no- 
stras vexabant maetabantque, Existimavit enim 
hostis Christianos esse paucos, quos assidua pro- 
tratos fatigatosque pugua urbem tueri nou posse. 
Ignominiose igitur factum est, ut primo illo con- 
gressy, Teucri obstaculum non invenerint. At. in 
dies doctiores nostri facti, paravere contra hostes 
machinarnggnia, quz t2men avare dabantur, Pulvis 
erat nitri modicus, exiguus, tela modica : bonibarde 
si aderant, incommoditate loci primum bostes of- 
fendere, maceriebus alveisque lectos, non poterant. 
Nam si qux maguæ erant, ne murus concuteretur 
noster, quiescebant : iuterdum in cuneos hostium 
emisss, et homines, et tentoria exterminabant. Non 
enim in vanum jaciebantur, quas illisas hostes de- 
cliosre non poterant. ltaque cadebant Teucri icti 
zneis telis lapidibusque. Vulnerabantur etnostri ; qvi 
quandoque vallum egredientes, a manus decertan- 
tes et occidehant et occidebantur. Victoria ex hce 
squius tyronibus nostris, quod egrediebantur im- 
pavidi, quam Teucris dabatur. Verum quoniam malo 


C fato Joannes Longus Januensis, de Justinianorum 


prosapia ,duabus cum navibus suis magnis, eL ar- 
maiis circiter quadringentis mare decursitans, forte 
veniens, stipendio ascriptus imperatoris, ducatum 
n:ilitiaa obtinuit; strenue defensare urbem visus, re- 
parationi demolitorum murorum vigilantius ineumbe- 
bat : Teucri animum viresque deludere videbatur. 
Nam quanto hostis mole ingentis lapidis muros 
contereliat, tanto hic animosius sarmentis, humo, va- 
sisque vinariis intercompositis reparabat. Qua de 
re Teucrus delusus, cogitavit non cessandum ab 
ictibus machinarum ; sed fortiori cura, subterra- 
ncis cavis furari urbem. Minerarum fossores, quos 
ex novo brolo conduxerat magistros accersiri 
jussit. Lignis instrumentisque advectis solerti cura, 
uti imperatum, actum est, ut mox per cuniculos 
tentarent fundamermta suffodere penetrareque. om- 
nifarium urbis murum. Αἱ cum ἃ fundamentis (o 
rem mirabilem !) primum jam vallum et antemurale 
mirando cum silentio subcavassent; Joannis 
Grande Alemani, ingeniosi militis, rerum  bellica- 
ruin doctissimi, quem Joannes Justiníanus militiz: 
dux centurionem conduxerat, industria οἱ sagaci- 
tatc opus detectum est : exploratorumque id fir- 
matum relatione, animos omnium commovit. Graci 
cum dudum Barsicham, Ammi, Amoratque geni- 
torem hujus, pristinis bellis frustra laborasse in 
cavanda urbe cognovissent, impossibile per hunc 
fieri posse affirmabaat. Quorum opinio ex facti evi- 
dentia confusa est. Jtaquc penetralia bac nostris 


929 


DE EXPUGNATIONE CPOLIS. 


030 


reconfossionibus detecta, urbem non Lxsere : ti- A irrigat terram : Detur summo pontifici commemo- 


morem tamen ingentem ἃ fundamentis confossa 
turris, ligneis stylis bituminatis innixa, nobis iu- 
ussit, Sed ut res in lucem venit, repulsis igne. et 
sulpbure liostibus e latebris reconstructa, mox ti- 
morem excussit. Composuit perinde ligneas turres 
juxta vallum, humo plenas, pellibus boum circum- 
teclas, ex quibus Jossatis clam terram quisqui- 
liasque ut facilis eis fleret ingressus, immittebant. 
Crates deinde innumeras ex virgultis viminibusque 
contextas, cattos oblongos scalasque rotatas, cur- 
rus castellatos taliaque machinamenta, qus vix 
Romani adversus Poenos construxissent. Bombarda 
przeterea illa ingens, eo quod Caligaream strenue 
reparatam adrerſsas non proficerct, alium locum 
Raetatinez turris, juxta Sancti. üomani portam 
inde dimota , lapide iu ea zstimatione mille 
duccntarum librarum interdiu collidit, collisum con- 
cutit : concussum exterminat. Ruina turris ante- 
muralis fossatum replet 2equatque : íta ut via hosti- 
bus, qua decurrere possent, strata cerneretur : nisi 
quia concite introrsum, uti in Caligare: demolitione, 
reparatio faeta fuisset, haud dubio impetu urbem in- 
trassent. ltoque Teucrus demolitum, quam primum 
restauratum ut conspexit murum : Non Grzcorum, 
inquit, sed Francorum hoc ingenium est, ut tanta 
resistentia flat, tanta pugna : quos nec. inuumeræ 
sagiltz, nec machinarum ligneorumque castro- 
rum liorror, nec intermissa obsessio deterret. 
Agcbant interea Galat:e, sive Perenses, quanquam 
prudentius, ne in Propontide castrum struxisset Teu- 
crus, scliicitam providendi curam nunc armorum, 
nunc militum, clanculo tamen, ne hosti, qui pacem 
cum cis simulabat, innotuissct : qu: res tenuisset, 
ne auxilium posthac Grecis conferre potuissent. 
Sic simulata illa pax. urbi ad tempus profuit. Ego 
'udicio meo, ni fallor, arbitror apertam guerram Pe- 
rensibus 4 primo salubriorem, quat fietam pacem, 
Quidam Teucrus neque castrum, quod demolitionis 
eorum causa fuit, coudidissel, neque guerram post- 
hac tam terribilem intulisset. O Genuenses jam 
quodammodo cicurali ; sed sileo, ne de meis loquar, 
quos externi eum veritate dijudicant. Ubi sunt pri- 
sci inclyti Genueuses, qui Galatam, accincti gladio, 
uti qui reparabant lHlierosolymam, condiderunt? illi 
cumeffuso cruore et zre ; vos ne æs vestrum cupidi 
et sanguinem effunderetis, cum vecorlia illam mundo 
decoram Teucrotradidistis, si tamentradere potuistis, 
Sed (ut historiam prosequamur) interea fati- 
gaü nostri de prxsidio diffidebaut. Nam neque 
^x Genua, neque ex. Venetiis, quibus (pace corum 
Ticam ) mitti debut, auxilium mittebatnr, Neque 
aliunde spes erat, nisi ex Deo cujus qui prudentius 
tarditatem metiebatur, ex mysterio fleri autumabat, 
quod infidelitas, irreligio, magnaque crimina Deum 
potins irritabant. Vide, beatissime Pater, quam 
dignum, quam rectum judicium! — Celebrarunt 
unionem Greci voce, sed opere negabant. Aichant 
quidem magualtes, quorum cruor hostili gl:dio jam 


D 


rationis honos, sel decretum Florentinse synodi non 
legatur. Cur hoe, fiypocrita ἢ Ut deleatur (inquit) ex 
decreto, quod Spiritus sanctus ex Filio, quemadmo- 
dum ex Patre procedit. Cur item, hypocrita? ne er- 
rasse videantur Graci, si dicant dnos saneti Spiri- 
tus productores. Sed cur iterum, olisecro, hypocrita ? 
Ne detur ei qui totam sibi ex officio captare cupit 
gloriam ; intendebat ex. una. parte Scholarius, ex 
sltera Chirluca, quandoque ad presentiam semet 
apostolicam conferre, ut hi essent qui soli rem 
intellexisse viderentur, quique primi laudareutur 
tant? unionis auctores, Adversus enim legatum 
multi invidia clanculo torquebantur. Ergo dixi : 
Paterisne, o imperator! ut hzc awbitio scindat 
Ecclesiam, ut bujus rci gratia divina. ira magls ma- 
gisque merito accendatur? Cur uon e medio perti- 
naces illi tolluntur? Acquiescere imperator visus, 
metropolitasque Scholarium, lsidorum, Neuphytum 
complicesque, judices constituit, verbo quidem, 
non facto. Nam si pusillanimitatem imperator 
exeussissel, bane lidei illusionem vindicasset, 
Qui enim hominibus, Deo spreto, complacet, uti- 
que confundetur.. Coerceudi quidem illi eraut, qui 
δὶ fuissent, morbum pestiferum non propagasseut. 
Sed ignoro, utrumne imperator, aut. judices dar». 
uandi quibus correctionis virga, quauquam minas 
intercessissent, aberat. 

Continuata igitur obsidionis tempestate, clausa 


C urbe, duceutarum et quinquaginta fustarum ex di- 


versis Asiæ, Thracia, Pontique littoribus contra ur- 
bein disposita classis venit : inter quas triremes sex, 
et decem biremes: septuaginta reliqua fuste unis 
banchoremis; cymb: etiam barculzeque sagittariis ad 
ostentationem plenz veliebantur : qux cinctum ca- 
tena portum ct manibus rostratis bene avnatis, Ge- 
bueusium septem, Cretensium tribus colligatum iu- 
trare non valentes, minus ad stadia centum Propon- 
tidis ripa anchoras figuut. Εἰ cum proximare non 
sudcrent, tnare e longe sulcantes, lignamina aliaque 
machinamenta castrisopportuna deferebant. Àt cum 
Teucrus tribus jam in locis concussos lapidibus mu- 
ros machinis dissiparet : memoratu cujusdam inſidi 
Christiani ex colle biremes intromittere curat. Est 
cnim portus ille, beatissime Pater, in longum angu- 
stumque protractus : cujus orientalem plagam colil- 
gata naves el catena muniebant : inde hostibus adi- 
tus impossibilis erat. Quare ut. coangustaret. cir- 
eumvalleretque magis urbem, jussit invia equare : 
exque colle suppositis lenitis vasis lacertoruin sex, 
ad stadia septuaginta trahi biremes, qux sscensa 
gravius sublatss, posthac ex apice in declivu v, ad 
ripam sinus levissime introrsum vehebantur. Quam 
novitatem puto, Venetorum more, ex Garde 
lacu, is qui artificium Teucris patefecit, didi- 
cerat. lta nos magis. territi, cogitabamus ess aut 
igne aut lapide exterminare. Sed neque hoc pro- 
fuit : naves illa majoris nocumenti nobis erant, 
machinis undequaque tutatæ. Sic jam perdito por- 


931 


LEONARDI CHIMNSIS 


932 


t», necesse. fuit ex postis, ut maritimos custodire- A bordis, satagit omni acuitate artificis naves infrin- 


mus iuuros, deimninuere milites. Proinde hoc inge- 
nio non contentus Teucrus, alind quoque; quo nos 
terreret magis, construxit, pontem videlicet longi- 
tudinis stadiorum circiter triginta, ex ripa urbi 
opposita, maris qui sinum scinderet, vasis vinariis 
coiligatis, sub constructis, confixisque lignis, quo 
exercitus decurreret, ad murum prope, juxta urbis 
fanum : imitatus Xerxis potentiam, qui ex Asia 
in Thraciam Bospboro exercitum traduxit. Noa 
restabat ergo nisi navium catenzque diametralis 
tuitio, quæ transitum ingressumve classi probibebat. 

Interea ex Chio in nostrum subsidium tres Ge- 
nuenses armis, militibus frumentoque conduct na- 
ves : unam imperatoris, qux» ex Sicilia frumento 
onusta advenerat, comitem ducebant : quas ut mox 
vicinas urbi classis, quz excubabat, applicare vidis- 


gcre : refereus Perensibus, quoniam, ἘΠῚ dixerant, 
piratarum erant, quos imperstor conduxerat, eon- 
tra eas agere velle, quae inimltorum suorum essent, 
Itaque artifex, eui provisio regata fuit, et ndetris 
sd Teucros redáctus; quanto ingenio potuit, naves 
frangere studuit : aescioque quo (ato resoltans 
bombarda a colle lapis, centerionis nacen, forte 
ob crimen, uno ictu confodit : qu» extemplo mer- 
cibus onusta, fendum mersa petiit, maximum dis- 
crimen quidem inferens. Quo casu reliquam no 
confringantur muro Galatse protectie lieerent, Miran- 
dumquidem Deljudicium, ut immissis quinquaginta 
et centum prope lapidibus, quibus perforatze multae 
Galatz domus, inter trigiuta mulieres conglo!:atas, 
una sola optimz famz interempta fuit. 

Erant perinde in portu triremes mercatoriz tres 


set : concite strepentibus tympanis, tubisque so» — Venet duzqueagiles in portum ad tutelam earum- 
uantibus, intuentibus nobis obvadit, fingens impe- dem desiguatze : quas magno euu hortatu impera- 
ratoris navem expugnare velle. Teucrorum tex ex — tor auri in inenses prope sex pro tuitione urbis 
colle Perensi, fortune exspectans eventum, pro- restare fecerat ; quze, pacem cum Tesero simulantes, 
spicit. Fiunt tunc celsi clamores; triremes majores — nou nisi. clanculum prsestsbaot Graecis patreci- 
navibus hszerent; tentant imperialem, et protectama — nium. Verum cum notulz fugz aliquaudiu earum 
nostris audacius invadunt ; certamen ineunt ; focum — patuissent, tum quod n/ierces ex fundis supellectilem- 
machipis adbibent ; sagittasJaciunt. Sic aux peqna — que traducebant, actum est, ut. nullo pacto quod 
committitur. Naves Mauritio Genuense Catanoinrpe- — populum turbessent, probibitione imperatoris quæ 
rante ex adverso repugnant. lbi Dominieusde Novaria — restsbaut traducerentur ; quinimo deonusue ín 
et Baptista de Felliczano, Balaaerii patroni Genuen- — terram reportarentur. Res bzc Venetis indigaa- 
ses ardue pugnam prosequuntur. Balistarum borri- tionis fomitem sinistravit ; utpote quod libertate, 
bilium missilia jaciuntur ; exque coronis navalibus ,, privilegiis pro honore dominii eorum nactis, ve- 
intra Teucrorum commistam classem iuüniti lapides — recundius privarentur. Sed sedatis posthac animis 


demittuntur. Tuetur se egregie imperatoris navis ; 
succurrit Flectanella patronus ; bombards perstre- 
punt; fit ululatus in caelum ; confringuntur galea- 
rum reni ; Teucri sine remissione sauciantur. Rex 
qui ex colle circumspicit, quod classis perit blaspbe- 
mat : urget equum in salum ; vestiinenta. cum fu- 
rore conscindit ; iíngemiscunt pagaui, et totus exer- 
citus afflictatur. Quid ultra? Dellum recensetur, 
invalescit pugna ; et tantis classem telis lapidibus- 
que obruunt, tot Teocros occidunt, ut. declinato 
tnarie ad liuus remeare non possint. Exploratorum 
et profugornm relatu didiciuius, quod decem  pro- 
pe millia ceciderunt ; alii gladio perempti, et sagit- 


sno arbitrio relieti, spondent Veneti omui fide εἰ 
studio ad finem usque belli tueri urbem. 

AV posthac inter Venetos εἰ Genuenses G:latz 
oborta dissensio est : quod alter alteri fugi 
suspicionem exprobrassent : asserentibus Venetis , 
ut tollatur suspicio, quod 6 navibus suis guber- 
auaeula carbasaque apud Constantinopolim in salvo 
deponaet. [ndignaui Geauenses : Et si pacem. (in- 
quient) consulto etiam imperatoris, pro salute Græ- 
corum, qux» communis est, aliqua proba dissimu- 
latione supportamus cum Teucro, absit tantum 
facinus, ut Peram teto orbe pulcherrimam, uxo- 
res, liberos, tbesaurosque deseramus quam usque 


us, ct machinis, alii cenfoasi vulneribus, flebilem ἢ) ad sanguinis effusionem defensare disponimus. Gu- 


exercitum. reddiderunt. Erat quae iuvaseruot na- 
ves inter. triremes et biremes cireiter ducente. 
Confusa tunc regis ambitio est, parvique repuia- 
ta potentia quod [οἱ trireues navem saltem unam 
uou ceperint. Naves ergo (Dco gratia) non læsæ, nec 
uno saltem homine perdito, aliquol tamen vul- 
neratis, nociu salve cum jucunditate portum in- 
want, Rex contra. classis pracfectum — Balthoglum 
oppido indiguatus , precibus Baronum ' concessa ei 
vita, senteniam tulit, quod officio et bonis omni- 
bus privaretur. Cogitavit itaque odio accepsus in 
naves ex colle Galaue, orientali plaga, vel cas lapi- 
dibus machinarum obruere, vel a catena depellere. 
Dispositis Hsque εἰ ex ripa occidentali. bou- 


bernacula carbasaque nostrarum naviuu, ne exi- 
guo pretio inelytus Genuz decor apud vos sit, non 
in aliena potestate, sed in nostra servabimus, Nun- 
quam fugz licentia nobis datur, si res nostras arbi- 
trio nostro servanus. Pacata posthac cuncta suut, 
apcutibus Venetis de triremibus suis, uti voluissent. 

Crescente postmodum angustia, consultum est, si 
quo modo intromissas hostium fustas urere nostri 
possent : clanculoque .una dierum ante lucem dua- 
bus navibus per Joannem Justinianem capitaneum 
dispositis, cuw aliquot biremibus ad ripam vehcn- 
dis, parato foco et machinis : αι detractis navibus, 
dato ordine, ut cymbee recta, quas barbotas dici- 
uius, bireimesque sequerentur : hoc ideo ut. muni- 





935 


LEONARDI CHIENSIS 


936 


mare, terramque In urbís gyrum. prosequebantur. A lebat injurias. Interea. capitaneus geucralis Joau- 


Palatii imperialis cura llieronymo Minotto Vene- 
torum bailo commissa est. 

Cardinalis, ἃ consilio nunquam absent, Sancti De- 
metrii regionem ad mare defensabat ; Catbalanorum 
consul turrim ante Hippodromium tutabatur ; ver- 
su3 orientalem plagam. Chirlaca ad curam portus 
totiusque maritima regionis invigilabat ad deferen- 
dum przsidium. Hieronymus italianus, Leonardus 
de Langasco, Gemuensis, cum multis sociis Xylo- 
portam et turres quas Aveniades vocant, iupensis 
cardinalis reparatas spectabant. 

Flamines monachique supra muros undequaque 
collocati pro salute patrise excubabant. Gabriel Tri- 
visanus subtilium galearum præſecius nobilis Vene- 


nes Justinianus, totius ſortunæ observator, ut præ- 
sensit ex proclamatione Teucrum przsto daturum 
certamen, agebat confestim murorum, quos macbii.a 
contriverat, reparationem : petivitque sibi a Chir- 
luca magno duce consulari communes urbis bombar- 
das, quas contra hostes affigeret. Quas cum superbe 
denegasset ; Quis me (capitaneus inquit ), o prodi- 
tor, tenet, ut gíadio non occumbas meo? Qua ig- 
nominia indignatus, tem — quod Latinis ei cxpro- 
brasset, remissius postea rei bellicse providentiam 
gessit : Grzcique jim secretius quod Latinis sal- 
vandz urbis gloria dedita esset, odiose ferebant. At 
capitaneus, Joannis Mauricil Catanzi praefecti, Joan- 
nis de Caseto, Pauli Bochiardi, Joannis de Forna- 


tus, cordatissime a turri Fani usque ad Imperialem B riis, Thomas deSalvaticis, Lodixii, Gatilusii, Joann's 


portam ante sinum cuui quadringentis Venetis egre- 
gis decertabat, Grossarum vero galearum pra- 
fectus Audreas Diedo, cum reliquis, triremes potius 
pavidus, quam portam, custodiebat. Naves perinde 
armate buccinisjugiter et ulnlatibus Martem invi- 
tabaut. Demetrius socer. Palacologus, Nicolausque 
Gudelli gener, presidentes ut decurraut urbem, 
eum plerisque armatis in succursum reservautur. 

Taliter ergo pugnatoribus, sive ducibus, sive tiro- 
nibus ordinatis, exspectabatur constituti Martis gene- 
ralis insultus : quo ssepenumero territi Graeci postes, 
punc agris nuuc vineis colendis, nune voluptatibus 
laxati, ex industria decliaabant. Fingebant quidem 
rei fawiliaris curam, etiam qui graves videbantur: 
alii inopiam accusabant, qua ad opus lucrandi gra- 
tia cogebantur. Quos cum absentes corripuissem, 
periculum non modo suum, sed omnium Christia- 
norum allegans, respondebant : Quid nobis cam 
castro, si penuriam sustinet doinus nostra? ita quod 
wagna vis erat reducendi eos ad muri custodiam. 
Ob hoe, psucitatem hostes captantes pugnantium , 
audaces facti, uncinis vasa, quse in propugnaculis 
posuerant nostri, demolito muro detrahebant. 
Quandoque itidem lapidem ingentem vallo ex re- 
saltu collapsum , quem magna illa bombarda muro 
injecerat, cum rubore nostro, eum  retiaculis 
exira ducunt, reprojiciuntque. Sed ubi custodes, 
ubi milites cvagantes, ubi lapides, ut prohibeant 


Illyrici, aliorumque Asiaticorum Graecorum consulti 
acies munimentaque refecit. Cujus providentiam 
Teucrus commendans : Quam vellem, inquit, penes 
me pra fectum illum Joannem bonorandum ! Magnis 
bercle donis auroque multo corrumpere illam 
studuit : cujus iuflectere animum nanquam potuit. 
Opeross assieme  protegendi vallem et autemu- 
rale nostris fuit cura; quod coura animuu 
meum semper fuit, qui suadebam, in refu- 
gium anuros altos primos non deserendos : qui. si 
ob imbres negligentiaeique vel scisai, vcl inermes 
propugnaculis essent, a principio dum propositum 
guerre intervenit, reparari potuissent, reparandi 
custodiendique erant : qui non deserti, præsidium 
urbi salutis contuiissent. Αἱ quid dicam? arguam- 
ne principem, quem seinper przcipuo bonore ve- 
neratus sem : cujus fidem erga Romanam Eccle- 
siam intellexi, nisi pusillauimitate vinceretur ; au 
potius eos qui ex officio muros reficere debuis- 
sent? Ὁ quorum anims forte damnantur, Manoelis 
Giagari dudum jnopis, et Neophyti llieromonaci 
Rhodil, si audeo dicere, preedonum, non conserva- 
torum reipubliez, quibus veluti reipublicae tutori- 
bus, aut ex aviis intestatisque bona relicta, muris 
ascribi debebant, privatis potius commodis ἔπ. 
pendebant, Primus viginti prope millium floreno- 
rum servus proditionis monachus, quos postliac 
reconditos urna septuaginta millium gazam relin- 


vel repellaut? O quam malum prasagiuml Quid p quunt. Teucris. Idcirco urbs predonum incuria in 


erit, inquam, quando velut torrens Tigris irruet 
exercitus? Ordo periude ex lioc datus est ut panis 
per familias aeque distribueretuc : ne illius curandi 
gratia, uti se excusabant, ἃ castro recederent ; ne- 
que famem poliae populas, quam gladium, expa- 
vesceret : quam quidam humanum sanguinem si- 
tientes, vel occultato frumento, vel aucto pretio 
prztendebant. Sed hæe iniquitas non fuit causa 
mali, sed ordinis confusio. Severitas a principe 
aberat; nec compescebantur verbere aut gladio, 
qui neglexissent obedientiam. ldcirco quispiam 
suis efferebatur voluptatibus, blandimentisque ex 
natgra demulcebant iratum imperatoris animun ; 
delusus improbe a suis, bonus iile dissimularc ma- 


tanta. teupestate. periit. At cum omaia Graecorum 
inepta opera reprehendantur, pon mirum si boz 
illustre sanctis imperatoribus institutum, moni- 
mentum cgregium rcique publics tutamentum, 
esca prazdonibus fuit ; quam postea sero si reparare 
volueruut, duo defuerunt, æs et tempus ; qua po- 
terant, δὶ guerram. intendebant, opportunius et 
ünportunius extorquere, Sed iunata non sinebat 
procrastinationis ineptia. Omnem ergo spem iu 
fossatis et antemurali posuerunt : quibus tandem 
perditis, ad altissimum desertum murum coangusta - 
tis, babilitas non fuit. Predentius Hebrzi, qui, 
perdito uno muro, deinde ad secundum, tum ad ter- 
tium sc contulerunt, quibus annis quateor Vespa- 


931 


DE EXPUGNATIONE CPOLIS, 


933 


siaui atque Titi obsidionem tuleruut. Vox. inter A exercitum ; Peram, ne subsidium ho.übus cou- 


h»c ex castris exploratorum | relatu fit, quod tri- 
reines navesque aliquot in subsidium ab Italia init- 
tereutur , et Joannes Paunonum dux. exercitus, 
Blancus vulgo nuncupatus, ad Dauubium contra 
Turcum cougressurus adventassel ; qua concitatus 
exercitus discinditur. Cur, inquiunt, tanta tora 
periclitatur exercitus ? Frustra conira muros pugna- 
turi, adversus regem Teucri clamant, Etenim quan- 
quam maximus numerus esset, quanquam infinitis 
sagittis machinaasent urbeis, utpote ad muros 
invadendos timidi, vecordes, victoriam dilfidcbant. 

Calilbascia enim, regis vetustior consularis baro, 
gravitate, consilio reramque bellicarum experien- 
tia pollens, Cliristianis favens, regi semper dissua- 
serat, n6 urbem Constantinopolis tnolestaret : eo 
quod fortitudine situs, rerum fertilitate providentia- 
que uon tam Graecorum, quam Latinorum munita, 
Wwespuguabilis erat, quae proavorum patrisque 
guerras annis multis tolerasset, quodque pejus, 
quia ejus iojuria lacessiti omnes Christianorum 
reges, principesque, ad eamdem tuendam facile 
provocarentur. Tu ergo rex (iuquit) pacem da tuis; 
noli Genuenses Veuetosque vicinos, qui tuis semper 
proderunt, liosteg tibi reddere, iramque Christia- 
norum adversus gentem) tuam provocarc. Maxima 
est potentia tua : quam pace majorei facis, quam 
guerra. Finis enim belli varius est : quem adver- 
sitas s:epenumero inagis, quam prosperitas comi- 
tatur. Zaganus junior, secundus consularis baro, 
Christianorum hostis, tum precipue Calilbascie 
«mulator, niaxiuam esse regis sui potentiam, 
adversum quem. nulla gens possit, suasit coutra 
Gracos guerram, potentiam exiguam liabeotes : 
quorum maniis machinis collidendis ipsi pares 
esseut, Grxci e contra uulla nuimcrositate exercitus 
pollerent. et. diutina fatigadone jam (racti essent, 
qui ucc ex ljtalis exspectarent. præsidium, faci- 
liter expuguandi. Nec voce illa Calilbasciz revu- 
candum esse regis animum, qui conficta. faissct : 
Genuceuses »cissi, Veneti oppressi ab. duce Medio- 
lani, nulluin daturi sunt praesidium. Thuracan 
Thiacialis militi: princeps, Calilbasci: coma;ca- 
dare propositum aon audens, ad guerraiu. rege 
anitüavit. Eunuchus tertius consularis baro dicta 
confirmat. Juniores igitur belli duces : O rex, iu- 
quiunt, quis peremptor gentilitatis nostrae tinie 
ditatem nobis incutit? Decet. invictissimum  prin- 
cipetu nostrum res uiaguas el cogilarect aggredi, 
εἰ queincunque eventum  periagnifice lerre. Za- 
ganus proiude uL vidit multitudinem bene dispo- 
sitam : Da, inquit, bellum, rex ; quouiam diis fa- 
veutibus, victoria gloriam consequeris. Mis itaque 
verbis auimosior factus rex : Fortunam, iuquit, 
tentare licebit. An. Macedonis potentia inea inaior 
fuit, cui orbis minorc cum exercitu paruit * Quis 
aul genitor meus, aut avus, aut proavus, tanta 
potestate, tantis machinis, ut ego, urbem hanc 
oppressit ? Consiitue, Zagane, diem bclli, compone 

ParnoL. Gu. CL!X. 


ferat, circumvalla: et qui ad militiam spectant, 
omni cum maturitate dispone. 

liaque ut Calilbascia senior consularis compla- 
cuisse regi Zagani amulatoris sui consilium in- 
tellexit, deflnitumque esse certamen, clam inter- 
nuntiis admodum fidissimis, ut amicus, impera- 
tori cuneta denuutiat: hortaturque ut non expa- 
vescai temulentissimi adolescentis insaniam : ncc 
terrcri winis eorum qui magis tiinuissent : nec in- 
doctiore multitudine comuoveri: custodes sint 
vigiles e pugnam perseverautes exspectent. Frc- 
quentes enim epistolz ad imperatorem ex Cahl- 
bascia portabantur. Ergo proclamatum est in ca- 
stris edicto, ut quarto Kalendis Maii, die videlicet 


B Martis, prz:viis diebus tribus, quibus juminarià 


Dco aceendaut, Deum invocent, integra die abs- 
neant, parati sint. omues ad. prazlium : daturi 
Christianis generale certamen ; altissimaque voce 
praeconis voluntate. regis. urbem triduo ad sae- 
Ὁ} esse bellatoribus donatam.  Juratque rex 
per imunortalem Deum, perjuc quatuor. illia 
prophetarum , per. Mahometuin , per animam 
patris, per liberos, perque enseiu quo cingi- 
tur, omuem depopulationem, omnueque hominum 
ulrinsque sexus genus, omnemque pariter urbis 
liesaurum atque substantiam, libere bellatoribus 
douatami; nulloque pacto, quiz jurat, violare. Ὁ 
si audivisses voces ad ccelum clatas (Illula, Ilaulu, 
Alehomet Russolalla, scilicet quod Deus est ct sem- 
per eril, εἰ Mihoinetus. est. servus. ejus), vche- 
menter obstupuisses. Sicque factum est : triduo 
luminaria Deo accendunt , jojuuant die nihil usque 
ad nocieu gustabtes : invicem congpaudentes, iu 
vicem convivantes, se ipsos quasi ad inferos die 
certaminis abituri, osculis resalutant. Nos tantam 
religionem admirati, Deum propitiatoreu — profusis 
lacrymis precabamur, sacras. imagines, processio- 
naliter, compuncti, per vallum urbenique trausfe- 
rentes, nudis pedibus inulierum vitorumnque turbis 
consequentibus depreczbamur cum pœnitudine 
cordis ne haceduatem suam Domiuus deinoliri 
permitteret, et quod. dignaretur. Jidelibus suis in 
tanto certamine porrigere dextram, qui. solus 


D Deus, ct nou alius pro. Christianis pugnare po- 


(eus est. liaque nostram. spem totam. in. Deo. po- 
nentes, constitutum certaminis diem confortati 
vigo'esius exspectabantus : propter quod ascitis 
senatu, baronibus, belli capitaneis et commilito- 
nibus ab imperatore universis, sermo talis habitus 
€8t : Quoniam, viri nobiles, militia: illustres duces, 
vosque conmilitones — Christianissimi, appropin- 
quanteii certaminis horam conspicimus, conusti- 
tueudos vos hoc in loco proposui, ut. plane siqui- 
dem intelligatis constantiam vesliam inagis ac ina- 
gis ürmauda:n, utpote qui gloriose sempcet advetscs 
liostes Chrisii dünicastis, jam  patriau uitbetique 
tolo orbe perinclytan quau  inlidus invidusque Teu- 
c1u$ duos et quinquaginia dies cuangusta vit, vestri$ 


30 


939 


LEONARDI CHIENSIS 


040 


alus spiritibus cominissam hapcatis, neque vos A quisquam retrocederet, clausis, peraoctaruet. Au- 


inuri, mole iugentis lapidis ab hoste contriti exter- 
reant : quoniam tota vis in Dei praesidio, in laeertis- 
que vestris vibratis cxcussisque gladiis in hostes 
exercenda est. Scio indoctam illam multitudinem 
ez more magnis conzressuram ululatibus infinitisque 
a longe sagittis, pon personas nosiras, quas jom stre- 
Nue armatas conspicio, sed murum, thoraces ac 
scuta nostra impetere. Neque ergo more equorum 
quos [δὶ dum adversus Romanos decertarent , per 
elephantorum invisam hborribilitatem deterrere vo- 
luerunt, ululatibus eorumdem, hac in pugna €on- 
sternandi estis, aut fogandi, quin potius animandi 
ut bereule constantius resistatis. Bestis enim fu- 
g»ator ἃ bestiis, vos qui bomines estis msgnaniai, 
bestias illas viriliter sustiacbitis, in eosque veluti 
agrestes apros lanceas mucronesque vestros fgetis 
ut intelligant, cum sniwalium dominis, non cum 
animalibus, eos bellatuios. Cognoscitis, quod im. 
pius et iuGdus hostis pacem) nostram iujuste per- 
turbavi!; jusjorandum et fadus iuter nos pactum 
violavit; colonos nostros messis tempore interie 
eit; enloniam depopulavit; castrum, quo quasi ad 
vorandum ChrisUsnos sit, in Propontide zediicavit, 
Galatamque simulatione pacis eireumde.lit. Miaauur 
nunc Constantini Magni urbem, patriam vesiram, 
profegum Christixaorum ouxilium, et omnium Græ- 
corum tetamenta:u capere : εἰ sacra Dei. templa 
equinis stabulis profanare. O barones mei, o fra- 


diunt iuter hac parari machinas, vebi castratas 
bigas : vallis scalas rotatas admuveri. Classis præ- 
terea, ut circumdet portum el urbem, disponitur. 
Pons juxta urbis ripam applicatar : omniaque 
macbinamenta instantius præparantur, prepositis 
noctu minus robustis, minusque doetis, ut dum lex 
venerit robustiores milites sint recentes. Certamen 
inchosat ; nostri magna cum aniuositate resistunt ; 
hostes machinis et balistis repellant ; et ex utra- 
que parte proportionabil ter occi Iuntar. Tencbrosa 
nox in lucem trabitur, nostris vincentibus. Et dum 
astra ceduat, dum Phœhi præcedit Lecifer ortum, 
buecinis ez utraque parte erepantibus, iympauis 
perstrepentibus, altissimis clamoribus mi:sis, llla'a, 
Illala, in Martem cone'amans, conglobatus in.gyrum 
consurgit exercitus. Usa ergo hora omuem terra 
et mari urbem iuvadunt. Machinas primum excn- 
tiunt ; sagittas ceelam obscurantes immittunt. Con- 
tra nostri missilia invisa demittunt spingardas in 
globum jaciunt. Scinditur exercitus borribili Chri- 
süanorum resistentia. Tunc flunt elamores in 
celum, vezilla alacrius expauduntur; o mirandas 
bestias! consumitur cxcrcitus, et immensurata 
audacia vallum iatrare przsumit. Cadunt lapidibus 
obruti Turci, morti multi saccumbunt, et se invi- 
cem conculcaotes tentant per ruinam muros scan- 
dere. A aosteis quidem strenue repellantur, sed 
vulnerati nostri multi, pugnam declinaut.. Stat 


wes, o filii, Christianorum æiernum decus defen- C capitaneus Joannes ; stant exteri in suis propugua- 


sare cureiis| Vosque Genuenses, viri quidem 
magni cordis, et inclyti, qui iufinitis victoriis trium- 
phostis, qui urbem hane matrem vestram multis 
adversus Turcos certaminibus semper protexistis, 


culis. Duces succurrunt urbis capitaneo deputati, 
Imperator, Eis, iequit, viri fores | jam laxatur 
exercitus hostium, | corona victorim uobis utique 
datur. Deus nobiscüm est; agite coustantem  pa- 


eia agite, robur vesirum animosilatemque CORITR — gaam. Inter bec malo urbis ἴδιο, beu! Jeanues 
eos viriliter ostendatis, O Veneti, viri potestissi- — Justinianus sagitta sub axilla com&giter : qui mox 
mi, quorum gladio sspenamerOo Türcorum $98- — jaexpertus juvenis, sui sanguinis effusione pavidus, 
tuis effunditur, quique d.elus nostris per Plor- perdeadæ vitæa metu concutitur, ei ne peguatores, 
dano excellontissimum  elassis nostrse prsefectum, — qoi vulneratom ignorabant, virtute frangautur, 
tot galeas, tot inüdorum snimas ad inferos erebro clam medicum qussitarus ab δεῖς discessit. Qui 
destinatis, quique uti vestram bane urbem inge- si alium suo loco sabrogasset, salus pairizm mon 
Meis et maguis viris decorastis, extollatis nune  periisset. Puguam inter hzc arduam committunt. 


celsos animos ad ceriamen. Vosque, commilitones, 
vestris praefectis omnem obedientiam exhibentes, 


intelligite, quod bie dies est glorim vestre : in quo ἢ 


si sanguinis guttam fuderitis, coronam vobis war- 
tyrii et gloriam parabits immortalem. 


Itaque fiuito sermone omnis Christianorum coetus 
constantem se animum habere spopondit. Repetit 
imperator : Estote igitur omnes ia actu virtute pa» 


rati in crastinum, quo, Deo favente, uti speramus, 
victoriam consequemur. Confortati posthac Graci 
. qui primum quasi pavidi bellum declinabaut, vir- 
tuwteque conürmati, privatis post Icrga. dimissis 


lmperator, ut vidit deesse eapitaneum, ingemis- 
cens, quo scilicet ierit, pereuactatur. Nostri ut se 
vident sine dace, resilire e locis iuciplunt. Teucri 
comvalescunt ; berror nostris incutitar. Desiderio 
enim cuncti desidersbant ex periculoso illo loco 
scire quid centigisset ; quod przfectorum, qui 
singula qus simivtra, vel prospera evenmissent, 
nuntiare debebaut, negligentia preteraiisum est. 
Terrebat acerbum illud bellum, qui magno eum 
silentio a longe sietissent, Fatigabaeter igitur 
mostri plurimum : εἰ quem reparaverant. bac- 
chatwreweu murum, hostium compressione pau- 


rebus, ad certamen pro €omnmuni salute constan- — fisper descrumt. Quo inspecto dijudicaut "Teneri 


ter alacriterquo conspiraut; suisque per capi:a- 
5606, duces, tribunos, centuriures, decurios, propg- 
£»aeulis ordinatis. noete ea qux Martem prxcedehat, 
xasimis ^ inffa vallum, valvis urbis, ne 


propter repletionem, quam ruina cellapsa fecerat, 
equo calle pesse trausire : lrruendum igitur est, in- 
quiunt, ct veluti impetuosus turbo, nno impatsu ma- 
τος ascendunt; mox moaibus vexilla figentes, bilari- 





94) 


ISIDORUS 5. K. E: CAKDINALIS. 


944 


Jasque servatas in fide regi praseniavit, Quibus A pam, ut non erubescat dicere, sinum Adriaticum 


oppido conimolus, terram Perg, nescio nisi Deo 
rcvocaute, et demoliri et trucidare disposuit, Calil:as- 
ciam ex lioc primum vinctum mancipari turri, deinde 
omni auro et substanta privari ; postliac in. Adria- 
nopolim tránslatum, vita privari jussit ; cujus mortem 
lamento. fleblli 2gre totus exerci:us tulit. At Chir- 
luca maliti» pœnam nou evasit : qui protinus per- 
ditis, parimum iu bellu duobus liberis majoribus, 
alio impubere luxui regali rescrvato, coramque 
oculis tertio fllio cæso, cum cateris baronibus de- 
collatur. D»ilum itidem Venetorum, reliquosque de- 
lectos nobiles, et filium gladio exstingui jubet : 
couſsulemque Taraconcusium, cum. duobus ; pari- 
ter etiam Catbarinum Contarenuim, virum — buma- 
nissimium, cum sex nobilibus Venetis, jam primum 
redemptis, conira omnium tllem, ui.i septem mil- 
libus aureorum vitam eimissent, morte. utique ἃ. 
cisset. Expletis auteui Bàcclanalibus, concessa li- 
centia, traditis in captivitatem Grecis, forte patriam 
non visuris, in suas regiones Teucri revertuntur. 

O miseros et miserzbiles Gracos, qui Latinos 
proli.buere, ne sacra contrectarent, vcl aris libareut 
suis, quas jaw profanis et cullimosis dederint : et 
qui unionem fidei. comteimpscrunt, jam quoque 
dispersi ia unum peccati paua convenire nona pos- 
suut. Ilec rccogita, Pater beatissime, qui vices 
Chiisti geris in terris, cujus interest tantas Christi 
et fidelium injurias ulcisci. Moveat te divina pietas, 
et miserere Christianitatis tud, qui scis et potes : 
. €ui ad nutum ou:nes Cliristiani principes vindica- 
uri Christianorum injurias facile obtenmperabunt. 
Alias scito Teucrum in tantam jam superlatum pom- 


penetrare, Romamque se venire velle. Moveat igitur 
le iterum, Pater beatissime, fides et sedes Petri ; 
moveat Christi inconsutilis amictus, spongia, et mu- 
cro perditi, dilaocratae sanctorum reliquise, sedes $3- 
cra eversg, et profansta sterquiliniis Dei teupla. 

Sed vide connexam pariter jacturae tempestateu, 
ut Perenses dam urbein captam vident, iu fuga:n 
quasi amenies vertantur.. Fiunt. ex ipsis qui uon- 
dum navcs ascendcrant Teucrorum fustis ad ripam 
incursantibus, in predam : captivantur inatres 
liberis relictis eL. eccuira. Alii zequore cowpressi 
Micrguntur, gemmæ spargantur, et invicem se ip 
sos sine pietate praedantur : ul verum sit, quod fu- 
git impius, neniine persequente, Quid dicam ? o po- 
testas Perze 1 o pravum et insulsum tuoram con- 
Silium. 

Oratores (errore concussi a Pereusibus regi 
ut claves offerant mittuntur. Ille. perjucunde, in- 
telligens quod potestatem non  habeaut, suscipit, 
in scrvosque ſœderatos acceptat. Copstituit Teu. 
crum rectorem ; ascribit fisco omnium perfuzorum 
substantiant : turres. murumque civitat.s dirui ju- 
bet : obtemperant, et seut salvi sint, οἱ negliceto 
Genus mandato mancípant, tucrimque in cujus 
acumine Cliristi signum crucis, ἃ quo et denomi- 
nabatur, usque ad fundamenta cverti. to'erant : 
sicque qui liberi erant, paceuque tenebant, jaw 
servi sunt non sine poenitudine, a qua vix unquam 
liberari poterunt, nisi per te οἱ ex te pontifice sum- 
mo; quem ut Deus aniwet ad vindictam , oramus 
üdentius, supplicesque precamur. Datum ex Cbio 
46 Augusti, MCDLII. 


—————— M "aá—————ÓÁÁÀÁá—n——d—s——MÁ€—À—— 'ÀÀÀ—r—dUU 


. ISIDORUS 8. R. E. CARDINALIS 


NOTITIA. 


Purpura docta, Mouschii 1714, parte 1ll, p. 109.) 


Isidorus Thessalouicensis , inonachus Sancti C Sarmatize populorum moribus, ritu ac religione 


Blasii, et abbas Sancti Demetrii Constantiuopolita- 
ni, archiepiscopus Ruthenorum, cua ad conci- 
lium Florentinum in consortio Bessarionis veuiss.t, 
ac utriusque virtus, doctrina ct pietas non wodo 
ipsi pontifici ltomano, sed ct toti. coucilio quam 
maxiue probaretur, ambo ab. Eugenio lV, in ipso 
Patrum consessu in sacrum senatum .— allecti suni, 
Isidorus quidem sub titulo presbyteri cardinalis 
SS Petri εἰ Marcellini ; Bessarion. sauctorum ΧΙ 
Apostolorum. ſteſeri Alexander Guaguius Veroueu- 
sis in sua. Sarmatie Europze. descriptione, ubi de 
Rutlenorut, Moscovitarum aliorumque cjusdem 


agit, Isidorum cardinalem, postquam in svnodo 
Florentina Ecclesias Ruthenicas, abjectis Graco- 
rum ritibus, cum Romana Ecclesia univisset, pon- 
ticis jussu in Russiam reversum, ibique cum pru- 
positum suum, et. vem jam conclusam exponeret, 
eosque ex verbo Dei ad unitatem et concordiam 
fidei iustrueret, captuw, et bonis omnibus spoliatum 
in carcerem conjectum esse. F'uere namque ii po- 
puli, ex quo sewmcl ritus, et errores Grsecorum iur- 
biberunt, adeo eorum tenaces observatores, ut nul- 
lis caterorum  Gizcismi professorum cesserint, 
inultis etiam pra:cesscrint, 


945 


NOTI HA. 


946 


Delsidori vero cardinalis vite perieulo, aliis- A — Effluxit deinde non parvum tempus, in que nce 


que xrmanis apud Ruthenos perpessis distinctius 
agens Michovius, ait eum anno 1440in Russiam 
missum una cum diplomatibus apostolicis plum- 
beis, et imperatoris Constautinopolitani aureis in- 
trasse in Sandech oppidum Poloni: feria VI Para- 
sceves, ibique per Sbigneum episcopum Cracovien- 
sem hospitio perlhumaniter fuisse receptum, et ad 
celebrandum divina, more suo Graco, tanquam 
Ecclesi: Romanæ reunitum, admissum | Unionem 
tainen illam Ecclesie Latine cum. Græca brevius- 
cule durasse, Grzcis, et Ruthenis illam irridenti- 
lus, ct contemptui habentibus, atgue inde, dum 
Isidorus cardinalis ad suos suffraganeos in Rus- 
siam, ac Mosclham venisset, et. illam unionem eis 


praedicaret, per principes Mosclize captum, et in car- B 


cere reclusum, rebus omnibus spoliatum fuisse: 
inde tamen paulo post, favente Deo, fuga elapsum, 
Romam rediisse. Hzc Michovius. . 

Transactis nonnullis Rom mensibus, Tsidorus 
ab Eugenio Constantinopolim missus est legatus ad 
imperatorem, ut concordiam, ct Christiauæ fidei 
faedus, quam Grxci cum Latina Ecclesia Florentize 
semel professi fuerant, sua adhortatione, przsen- 
tiaque sartam tectam servaret. Mortuo Eugenio. 
sub successore Nicolao V, eodem munere fungens, 
Ibi permansit, unitati illi servaud:ze omnem operam 
adbibens. At eum Greci nihilominus in perfidiam 
atque hæresim ſœde relapsi fuissent, certissima 
vindicantis Numinis punitione factum est, ut. non 
multo post, die seilicet Spiritui sancto sacra (cujus 
per summam impietatem processionem ex Patre 
et Filio impugnavcran, validissimo Tureæ succinci 
exercitu, Constantinopolim, Orientalis imperii ca- 
put, et scdem expugnaront, et captam usque ad in- 
teraccionem barbara immanitate vastareut. De cu- 
jus memorabili excidio, quoniam hic locus oppor- 
tunus videtur, fusius disserere, haud alienum ab 
instituto existimo. Verum historie series, ut probe 
intelligatur, paulo altius repetenda venit. 

Post eruentam | illam pugnam, quam ud Varnam 
editam supra in Vita Juliani cardinalis memora- 
vimus, Amurathes Turcarum imperator Adria- 
nopolim reversus, Deo suo quz victor fecerat, vo- 


llungariTurcas, rec Turc:e Hungaros armis laces- 
sere presumpserunt : sua quemque calamitas down 
attonitum tenuit: cruentissima quippe Varneusis 
pugna vires utriusque partis cliserat. Neo Turcis, 
neque llungaris ex bello idoneus erat ; hos ilu- 
niades, illos Calihassa alieno nomine guberna- 
vit : ferocior lluniades, reique militaris peritior, 
ignominiam Varnz acceptam oblivisci non potui. 
Uade dies noctesque meditabatur, quonam pacto 
abolere infamiam, οἱ resarcire damna maxime pos. 
set. Spem bene gerendæ rei Turcarum. quies prz. 
buit, qui jai pridem nullam belli apparatum os- 
tenderant, vires illis. atque animos. defuisse ra- 
tus, tenipus idoneum existimavit in quo pristinam 
recuperare gloriam posset, Turcasque pessumda- 
rc, quibus si adsint exereitus, imperatorem tamen 
prorsus defuturum arbitrabatur, nec magis existi- 
mandum exercitam sine duce, quam «ducem exer- 
cítu carentem. Coactis itaque repente copiis ex 
Hungaria, accersitis etiam. Bohemorum auxiliis, 
mercenariorum quoque militum non. exigua manu 
conducta, ducere exercitum in Turcas statuit, quos 
prius aggressurum, atque confecturum credidit, 
quam novissime ex llungaria nuntiaretur : eam 
rebus gerendis solertiam ac. celeritatem — adhibuit. 
Consilium ejus Gregorius Servie despota przter 
fidem datam Turcarum ducibus. patefecit, ma- 
gnumque genti periculum imminens, majus ostendit. 

Perculsi co nuntio. Turcz quid agerent non. satis 
intelligebant. Amurathes jam senior religioni atque 
otio, ut antc diximus, addictus, regni curas. abjc- 
cerat. Mahuinetes atate minor, tantam belli molem 
ferre posse non. credebatur : Calibassze defuturam 
obedientiam putabant, qua nihil est in bello magis 
necessarium. Trepidare igitur, :estuare, modo huc, 
modo illuc fluctuantem animum convertere, nullum 
consilium stis placere hærentihus in delilieratione 
satrapis, nihil tandem salubrius visum quam revo- 
care ab otio Amurathem ; neque veterani sub. alio 
militaturi credebantur, uec fortunam belli eunctan- 
dam arbitrabantur, quam sub co qui vincere. con- 
suesset. Hujus sententie Caliliassa auctor fuit. [n 
qua re Malumetis animum vehementer offendit, cu- 


ia persolvit, Exin volvens animo, regni curas ver f pientis in ca expeditione sese virum ostendere. ; 


felicitatis expertes egse, inconstantiam quoque for- 
tunz prudenter veritus, quæ nulli perpetuo bona 
est, accersitis provinciarum majoribus, Mahume- 
tem ex liberis suis natu majorem pro se rcgem con- 
«stituit. Ipse privatam dilegens vitant in Asiam pro- 
fectus, cum paucis voluptarii sui otii comitibus 
re'igioni cuidam solitari:e sese addixit, Calibassa, 
inter satrapas Turcarum opibus et auctoritate ma- 
jor, Maliumeti regi declarato quod nondum per zta- 
(em. aptus essct imperio, gubernator datus, elon- 
gato Amurate omnia administrabat. Reliqui Amu- 
ratis filii numero sexdecim, ne quas. Mahumeti ad 
imperium elato turbas in regno eszcitarent, morc 
gcutis necati sunt. 


verentisque ne imperium amitteret, si pater iterum 
regnum assumeret : ut. sunt. hominum. mutabiles 
voluntates. Missi ergo. legati Amurathem revoca: 
vere, qui comparato terribili mox exercitu in hos- 
tem profecius, non aliter quam si ad predam per- 
gerent, alacres nilites duxit. 

Jam Uuniades cum copiis Sophiam transierat, 
prostratisque qui oceurreraut locorum  przfectis, 
hostiles agros late populatus, loco qui Dasilia vo- 
catur castra posuerat, cum adventare. Amurathis 
exercitns nuntiatur. Non exspectavit lHunisdes pro- 
vocari, prior ipse sublato clamore pugnam iniit. 
Commisso prxlio anceps diu certamen. hæsit. Qua 
parte puguavit ſluniades, fusi hostes terga dedere, 


ISIDORUS S. R. E. CABDINALIS 


913 


mee parva sirages «dita : pari modo οἱ Amuratbes A Jurandum perjerus etiam intulit, simul et gerere 


in corng suo victor Hangares fudit. Postremo cam 
vietor victorem ineurrerei, non tulerunt Christiani 
Torearum impetum, qui quanquam virtute praesta- 
rent, humero ismen superati, non lam victi quam 
saoltitudine oppressi ae lassi compulsi suat cedere. 
llunisdes postquam suos neque mini« neque pr-- 
eibes sistere posset, eum paucis suorum ex bel!o 
prefegit. Mu'ti Hengarie proceres, et. nonnulli 
Ecclesiarum antistii-s in eo praelio cecidere. Fi- 
del'um viginti millia desiderata sunt, nee minor 
hostium occisorum numerus erat. Emptam multo 
sanguine vietoriam  Amurathes demum retulit : 
neque fugientes Clwistianos insecutus est, neque glo- 
riabuwndus inter suos magnléca verba jactavit, neque 


wt ante assueverst, hilares vultum ostendit. juter- B 


rogatus, quidasm tristior esset, ct cur non victis 
hostibus exsultaret ? Nollem, inquit, sepius koc 
wedo vincere : jubensque vss» colligi, copias 40 
superfuerant, domum remisit. Nec diu postea relicto 
Mahumeti imperio ad otium reversus, enervatis ex 
venere viribus obiit, anno sslutis 1451, statis 65, 
imperii 823, Corpus ejus more majorum in Borsa 
sepaktum. Ea est Bithbynise civitas, et Asiatiei regui 
caput, Paulo antequam excessisset, Amurasthes 
uxorem duxerat, iliam Sponderbei ucbilis in Pen- 
derseia satrapm, ex qua nastum fium nomine 
Chilapium, sextum tam agentem mensem, Calibassze 
weriens commendavit. Ille Mabumetis gratiam 
perfdia initurus, ct matrem et puerum ei prodidit. 
Mahumetes accersitis triginta, ut aiunt, matronis, 
«quie puerum cognoscerent, postquam certam Anu- 
rathis sobolem esse constitit, strangulatum matri 
filium reddidit, íunusque regio more fraternum 
duxit, auspicia reguli (ratricidio consecrans. Heu ! 
quam felicius apud Turcas privatis quam regibus 
liberi nascuntur ! 

Mabumetes igitur. defuneto Amorathe guber- 
iacula imperii ex voto adeptus, instituta majorum 
pro ingenio correxit. Leges ipse suas domi forisque 
tulit, zrarium Jocupletavit, nova vectigalia ezco- 
gitavit, copias auxit, inque proceres suspectos et 
aulicos szevire ac coutameliose agere cepit. Ilic cst 
ie Mahumetes hujus nominis II, qui Constantino- 


cepit. Seuserant ejes animum Graci, diffidcutes- 
que sois viribus, bortata massime Isidori cardina- 
lis, ad Latinorem opes conlagerant, jugibus laery- 
cis eorum auzilia et implorantes et exspertantes. 
At surde, proh pudor ! nostrorum principum aures 
fnere (inquit ingemiscens bee loco Eneas Sylvius), 
clausi loculi ; ceci ocali, qui cadente Gracia, ruituram 
Christiane religionis reliquam partem non viderunt, 
quamvis privalis quemque au! odiis, aut commoditati- 
busintentum,salutem publicam neglezisse crediderim. 
Mahoumetes interea coactis endique copiis, mi- 
rabili apparatu, formidando amimo et impetu, 
terra marique regiam urbem aggressus, caniculis 
86 latentibus fossis altissime actis, »ggere late edito, 
poste, qua Peram oppidum versus mare muros 
allait urbis, longitudinis ad duo millia passuum 
raptim exstrecto, turribus ligneis eo usque erectis, 
at muros quamvis altissimos excedereat, machina- 
mentorum, tormentorumque mulüiplici adhibito 
genere oppegnata est wrbs, defensaque summis 
utrinque viribus. Non paucis post dicbus ad extrc- 
mum *voce prsconis totis eastris iuclamatum est : 
Quinto Kalendas Maii milites emnes jejunium san- 
clificent, sequente die in armis adsinl, urbem eztre- 
mis viribus oppugnaturi, triduo civitatem wilit»m 
direptioni (uturam. Constituta dio jejunium ad no- 
etem usque servatum : ezin iuceatibus stellis invi - 
tationes ac convivia passim babita, et quisquis 
amicam, propinquum, notuwmque habuit, cuum co 
hilaris epulatus est; atque ubi satis helluatum, 
tanquam se deinceps nunquam visuri essent, am- 
plexati exoseulatique simul ultimum vale dixeruat. 
1n urbe autem sacerdotes ad instantiam Isidori s2- 
cras imagines ferentes, sequente populo, urbem 
lustrare; auxilium de ccelo petere, corpora jejuaiis af- 
igereatque orationibus universi cives intendere, sub- 
secuta nocte ad sus quisque Joca defendenda rcdire. 
Erant muri urbis et altitudine et crassitudine 
toto orbe celebres, sed oh vetastatem et Graecorum 
ineurianm pinnis ac propuguaculis nudi, antemuralia 
vero opportene eommunita. In his Grzci salu- 
tem posuere. Armati milites inter muros et ante- 
murslia pugnam sustinere decreecrunt. Triangu- 


politanis bellum intulit, de quo nunc referre præ- D larem pene urbis formam fuisse tradunt : duas 


eunte ÆEuea Sylvio baud alienum fuerit. Volverat 
jam pridem animo Mabumeltes, quonam uw odo 
Constantinopolim alteram in Oriente Romam slbi 
suligere possel; neque enim ad suam gloriam 
pertinere arbitrabatur, urbem in medio Turcarum 
sitam esse, quie suo imperio non pareret, tantoque 
majus inde nomini suo decus accedere, si eam ur- 
ben) expugnaret, quanto progenitores sui idem 
conati, turpius ἃ coeptis destitissent. Cum paucis 
igitur iisque fidissimis cowmmunicato consilio, ea- 
»tellum juxta littus ad ostiwm Bospori paulo ab 
urbe remotius, aliad dissimulans, incredibili celeri- 
(ate exstruxit atque munivit : bellum deinde urbi uon 
wuodo indixit, scd contra multa fuera, contra [us 


partes alluit. mare : nee muri desunt δὰ propul- 
sandos navales impetus idonei. Quod reliquum est, 
ad terram vergens post alta mania et antemeralia 
ingenti clauditur fossa. Cœptum cst praelium paulu- 
[utn ante lucem, eum miles Turca periculi quam 
mors potientior esset, aec vulnera et sanguinem 
pradarum dulcedine pensaret. Pognatum cst in 
tcacbris majore Turcarum pernicie, in quos 
tela superne vibrabantur. ΑἹ postquam illaxit, 
dato signo undique non solum Constantinopolis, 
sed etipsa etiam Pera, ne quid auxilii. Graeis 
praestaret, oppugnari capta est, Sua cuique legio- 
ni murorum pars ae portarum attribeta, ut discre- 
tus labor fortes atque ignavos. distingneret, etapsa 





65] 


ISIDORUS S τὰ. E. CARDINALIS 


959 


laudibus humanis cxtolli, nec humiliari vituperiis  deratorum numerum inibant. ac corpora passim ja- 


pravorum possit. Nos ista edunt, atque confundunt, 
qui per ignaviam atque desidiam, dum vcii Dei 
eulium perire sinimus, et in hoc seculo bonum no- 
men, et in altero spem salutis amittimus. Quin igitur 
pesitis bellis coeuntes Christiani banc tantam inju- 
riam vindiceamus? 

Post hæe convivatus Mahumetcs, cum solito plus 
vini adhibuissct, ut sanguinemtruculen!us mero ai - 
deret, principes optimatcesque civitatis captos, inque 
conspectum admissos postquam probe illis jilusis - 
sct, crudelis eL sanguinarius carnifex foede misere- 
quc jugulari jussit. Sirelucas princeps alti sangui- 
uis, qui apud Constantinum pluri:nuim »oterat, cæso 
ante oculos majori filio, altero, quod epeciosus es - 
sce!, ad illicitos usus reservato, sccuri percussus est. 
Duo cjus alii filii occiderantin bello, Uzorem im- 
peratoris Constantini, filias, primasque aulz virgi- 
ncs, aC matronas principes jus-it tyrannus. in con- 
vivium adduci. Ibi primum ab ipso Mahumete, aliis- 
quc ejusdem satrapis consimpratz, poſihae nihil 
valentibus precibus in frusta disse«tz sunt. Caput 
Constautini ab invento cadavere desectum, hasuequc 
affixum, ut omnibus ludibrio csset, per urbis compita 
et castrà maximo cum probro circumlatum est. Fe- 
runt, qui copias Mabhumetis compertas liabuere, trc- 
eenta fnisse millia pugpatorum, qui urbem | nobi- 
lssimam a terra oppugnarint; 3 mari triginta 
millia, trecentis velis adnotatis. Atque ita expu- 


centia explorabant, ingenti elati gaudio repererunt, 
et ejusdem przecisum caput. roseo contectum pileo 
hastz infigunt; ac elamante przecone, J/lud esse ca- 
put cardinalis Ru*'heni, pcr captse civitatis compita 
viasque multa eum irrisione circumferunt. life in- 
tcrim vivus apad Tarcarum prineipem sordidis de- 
siinatas ministeriis latebat. Qua servitute non multo 
post (quod vilis bomuncio erederetur) persolutis 
trecentis asperis exemptus, transverso cursa Ro- 
mam pervenit. Ubi a Nicolao V Pont. Max. multis 
muneribus in vicem laborum donatus, trino sen- 
sim episcopatu, nimirum Sabinensi, Corphiensi, se 
Nicasieusi, auctus est : qnibus cum novem circiter 


n annis summa vitæ integritate atque prudentia præ- 


fuisset, tandem anno 1465, dic 97 Aprilis naturæ 
debitum Rom*e exsolvit, magno omnium luctu post 
obitum conditas ad Sanetum Petrum ín Vaticano. 

De Isidoro cardinale agens Laonicus Chalcondy- 
las hæe habet : In hac rerum. turba miserabili ( [ὁ - 
quitur de urbis Constautinopolitanz direptionc) 
enp:us est cardinalis Isidorus Sarmatarum antistes, 
qui ductus in Galatium urbem venditus est, sed con- 
scensa navi profugit in Peloponnesum. Si rex Turca- 
rum virum liunc novisset, videlicet quod. cardinnlis 
esset, cerle eum inter(ecisset ; cum eum inler cateros 
occisum putaret , nullam ejus rationem habebat. In 
concilio Florentino sub Eugenio IV celebrato, pro- 
cessioni Spiritus sancii. ex Patre ct Filio, tertius 


gnata quinquagesimo sexto ab obsidione die Con- C post imperaterem Gracorum pro Dorotheo patriar- 


stantinopoli, imperium Christianorum iuperatorum 
in Oriente anno salutis 4453 finitum, nobile et an- 
uquissimum : quod &ub potestate fidelium annis 
duraverat nonaginta et uno supra centum et mille. 
Ut quod notatu dignissimum, Constantinus Magnus 
Helenz filius, primus illud fundavit, et erezit : alter 
vero. Corstantinns XV imperator, itidem ilelenz 
(iius, illud amisit : ut initium fini concordaret. 

[n hac calamitate, et publico nobilissima urbis ex- 
cidio Isidorus cardinalis, pontificius ea tempestate 
sd Constantinum legatus, a Darbaris ad necem quæ- 
situs, quo se przesentissimae cladi eriperet, fervente 
iumultu mutatis propere cum jacentís cadaverc ve- 
stibus, ac fugientium turbxe immistus urbe excessit 


incoluniis, Verum, qui ementito cultu mortem ef- D 


tigerat, haud pari fortuna servitutem cvasit : siqui- 
dem ab insequentibus victoribus captus, ct quis 
essct ob rasum mentum vestemque peregrinam non 
aguitus, nihilominus in scrvitutem abductus est. 
Interea cadaver, quod purpuratum Ecclesi: senato- 
rem ex injecta Isidori veste mentiebatur, qui desi- 


cha Antiochenohis verbis subscripsit : 7sidorws 
metropolita 'Kioviensis (totiusque Russie, et locwn 
terens apostolicae sedis sanctissimi patriarche domi- 
ni Doroikei satis habens subscripsi. In eadem syno- 
do pluries Isidori mentio ingeritur ; sessione 95, 
cum de processione Spiritus sancti ageretur, Isido- 
rus ante Bessarionem dixit : Dicimus Spiritus san- 
cli processionem Filio quoque tribui non solum a Pa- 
tribus Occidentalibus, sed etiam Orientalibus. Qua- 
propler &quum est, ut sanctos nostros sequentes cum 
Romana Ecclesia conjungamur. 

Erat autein. [sidorus cardinalis vir undecunque 
doctissimus, theologus Graecorum insignis, in divinis 
Scripturis npprime versatus, ingenio subtilis et acer, 
in dicendo nervosus et gravis : ejus facundiam tan- 
quam ex ungue leonem , ex epistola. qua in Thra- 
cia Byzantii direptionem οἱ acerbum funus luxit, 
l'aulus Cortesius de cardinalatu perspectam habuit. 
Dictus alicubi facundus Grecorum doctor, ct gen- 
tis decus. | 


953 


AD CHRISTIFIDELES DE CAPTA CPOLI. 





954 


— — — “ὦ 


ISIDORUS 


CARDINALIS RUTHENUS, EPISCOPUS SABINENSIS 
LEGATUS PONTIFICIS, 
UNIVERSIS CHRISTIFIDELIDUS. 


(Reussner, ubi sapra, p. 104.) 


Audite, omnes gentes, audite et auribus percipite, A Turcae contumeliis opportunas personas ut mere- 


qui babitatis orbem *. Audite hzec omnia, qui fide- 
lem orbis partem íaeolitis, ministri, pastores et 
principes omnium Ecclesiarum Christi : universi 
quoque reges ac principes Christicolze, ac univer 
su$ Domin] populus cum rcligiosis cunctis. Audite, 
inquam, et notum sit vobis, quod precursor veri 
Antichristi, Turcorum princepset dominus, servos 
*utem tot dzemopiorum, quot vitiorum. cujus no - 
men est. Mahumet, inimicos crucis Christi, hæres 
rci et nominis illius primi psendoprophetz , οἱ la- 
toris legis spureissim:ze Agarenorum, filius Satanze 
omnium flagitiosigsimns : qui furiis invectus et in- 
sania, sanguinem Christianorum sine intermissione 
sitit; nec exstingui valet cjus sitis post eoruin in- 
numeras cædes; tantoque odio eontra Christum et 
membra ejus movetir , αἱ eradere nomen ejus de 
tcrra nitatur ; et inspecto aliquo Christiano sibi ob 
viante sc inde existimat sordidatum, ut oculos 
abluat, ct os, immundum sc profitens prius. Hoc 
igitur tam terribile et horrendum monstrum, exi- 
gentibus demeritis Christianorum, justo Dci judi- 
cio, Ín eos szvire ac grassari permissus, civitatem 
imperialem Novam Romam, olim felicissimam, 
dunc miserrimam, et omui calamitate oppressam, 
Constantinopolim, diu obsessam cepit, expugna- 
vit, spoliavit omnibus bonis, et pcne delevit. 

Quis autem (ut verbis utar prophcetz *) dabit 
capiti meo aquam, οἱ oculis meis fontem lacryma- 
rum, ut plorare valeam die ác nocte interfectos 
populi illius, et sceleratissima sacrilegia ín ea 
captura perpetrata ? Quis hujus horribilitatis memor 
non obstupescat? non lethargicus fiat? non prz 
dolore obmutescat ? Nec tamen cuncta enormia ex- 
plicabo, ne piz aures audire refugiant: sed ex 
paucissimis relatis cogitcutur alia. Hic nefandus 
tvrannns. nominibus blasphemia plenus, civitate 
recepta, post decapitationem imperatoris , cnm 
omni sua progenie et nobilitate, plurimos ferreis 
manicis ct compedibus alligatos, ac collis corum 
funibus cinctis, extra urbem dedaxit : milites cjus 
nobiles, plebeios, monachos ct monachas,mares et 
feminas, virtute el conditione przeclaros, vitupcera- 
biliter detractos, multis injuriis — affecit. Ubi 


! Joel. 1, 9.. * A rem. ix, 3. 


trieulas et in lupanari prostitutas trabebant ; talia 
ct tania contra ess agebant, quanta de hrutis ani- 
malibus, et qualia sine rubore fari minime qnis 
valeat : adelescentulos utriusque sexus a parentibus 
segregabant, et divisim de els pretio negotiabantur : 
infantes coram  genitoribes suis ut agniculos 
mactabant; matres. filiis, et geniti genitricibus 
privabantur : germani a fratribus, uxores a viris, 
uurus ἃ socrübos lugentibus et ululantibus segre- 
gabantur : disjuncti eonssnguinei et amici in di- 
versis regionibus servi venditi ducebsatur. O qnam 
amaræ laeryms! o quanta suspiriai o quot ela- 
mosi singultus inter amicos οἱ notos, qux misc- 
vabiles voccs cmittehantur inter tantas czdes, 
servitutes, expulsiones et contumclias! Principes, 
barones et domini, bubulcorum, porcariorum, ho- 
wuneionom effecti sunt famuli ; intra decennium 
pueros δὰ rilus sux perfide scctt compelie- 
bant. 


llen! quomodo obscuratum est aurum fulgidum 
»apientim per tenebras ignorantis : aurum digni- 
tatis per ignobilitatem servitutis! quomodo mu- 
tatus. est. color optimus Grace eloquentis in bar- 
bariem Turci !. Lapides sanctuarii, si. qui erant 
constsntes in fide, dispersi sunt in capite omnium 
viatum jacentes. prostrati. De cseteris taceamus, 
qus huména sunt, sed. de injuriis, subsannatieni- 
bus, contumeliis, opprobriis scelestis erga divina 
qui lingua valeat explicare? quis intellectus caperet 
quae Aures patienter audire? Ni fallor, numquam ita 
inhonoratus Deus. Deus, venerunt. gentes gohennse 
deditae in. hsereditatem (uain, quz. [srael esi te vi- 
dens per idem. Polluerunt templum sanctum tuum, 
ecclesiam aobilissimam S. Sophiz una cum aliis : 
imagines Domini nostri Jesu Christi, et Matris 
ejus, Virginis gloriogz, et sanctorum ac sanctarum 
Dei, insignia vivifice crucis conspuentes, confrin- 
gentes, conculcantes ; sacrosancta Evangelia, Mis- 
ealia εἰ reliquos ecclesize libros dilacerantes, de- 
turpantes, comburcntes; sacras vestes sacerdotum, 
reliquaque ornamento ecclesise scindentes, ad in. 
dumentam suum εἰ ornatum sumentes, vel pro 
vili pretio confercntes ; vasa Domini et cjus euhu: 


955 


conflata, ad profanos usus transferentes. 

Posuerunt denique carnes sanctorem tuorum, 
morticina servorum 1uorum, reliquias beatorum 
corporum, escas volatilibus cceli : dispergentes 
hinc inde carnos sanctorum tuorum, quos occi- 
debant, bestiis terrse : non erat, qui sepeliret. Al- 
taria suffoderunt, invocantes nomen maledicti Sa- 
bometi, laudantes eum de victoria. 

Omitto prz pudore, quod mingebant, stercoriza- 
bant, omuia vituperabilia exercebant in templis, 
imaginibus et reliquiis sanctis ; sancta canibus 
dabant; margaritas sacramentorum aute porcos 
proJiciebant. Duw hsec recolo, totus ex horrore 
contremisco : nce ulterius stylo exarare queo illo- 


ISIDORI AD CHRISTIFIDELES 
dedicata, in eis comedentes et bibentes, in reliquum A 


His atrocissimis rebus non contentus. callid.ssi- 
mus οἱ cruentisaáimus Mahometus, Christicolarum 
summus inimicus, sd ulteriora se exteudit : et 
triremes inter magnas et parvas jam centum septua- 
ginta prsparavit , el ad mare Ægæum misit ad in- 
sulas Cycladas sibi subjiciendas. 

Ezinde se preparst cum ÍnfÉailo exercitu ad 
tres. urbes notabiles et potentes prope Danubiem 
sitag transmigrare, easque expegnare: unam 
quam Periíston nuncupamus, alteram Forabium, 
tertiam Dellogradum, intendeus post totau per- 
currere Ungariam , eamque spoliare, devastare, 
conterere ; ut neminem retro se dimittat impedire 
ad alía loca proficisci volentem. Quin etiam ad Ita- 
liam quam citius transmigraro contendit , prsepa- 


rum piacula, et fidel Christianz religionis irrisio- p rare quoque conatur gsless magaas et parvas tre- 


Bes et dedecora injecta. Monasteria tam monachorum 
quam monialium invadentes omnia diripiebant, eji- 
eionies illos de babitationibus suis, xenodochia infit- 
morum destruebant. Etsi de multis et magnis excidiis 
ac exterminiis civitatum Mhistoriographi etiam 
gentilium referant, fere nulla posset desolationi 
hujus comquari. Nullum incolam intra urbeu re- 
liquerunt : noa. Griecum, noa Lastieum, non Ar- 
menium, noa Jadstum ; urbem ipsam suis civibus 
Rudatam, quasi desertam cffecerunt ; ipse eorum 
actus οἱ opera propriis oculis vidi, et cum aliqui- 
hus constantissimis viris una p'ura perpessus sum 
mala et pericula : licet de manibus eoram me eri- 
puerit Deus, ut Jonam de veutre ceti . 


centas, naves magnas viginti, pedestrium et eques- 
κεῖσαι exercituum ultra centum millia : οἱ síc a 
Dyrrbachio Drundusium tramsire contendit, quse 
civitas sita est in regno Apulia. 

Quapropter deprecor, exore atque exhortor vos 
omnes Christicolas, ut zelo fidei et Christian: re- 
ligionis pro vestra libertate yladio accingamini 
contra tam diros bostes divini cultus , et omnis 
sanctimoniz, et vita moralis: et primo quidem 
abjicientes omnem dissensionem atque semulato- 
nem, remittentes invicem offensas, sicut et Chri- 
stus donavit omnibus, pacem et unionem summo. 
pere inter vos amplectamini : ut uniti et fortiores 
inde effecti, confluentes in adjetorio Altissimi 


Erpugnata Constantinopoli Peram non multam C (ejus est victoria οἱ bellum , non multitudipis) 


ludo distantem occuparunt : mania ejus ad solum 
wsque deducentes, Ex ca.npanis ecclesiarum bom- 
bardss confliaverunt : crucem, qux erat in eacu- 
mine turris ejus, cum ipsa turri contriverunt : rem- 
publicam ad nihilum reduxerunt ; judicem οἱ prin- 
cipem ejus Teream constituentes ; pedagia , 
quidagia, impesitiones οἱ gravamina illic appli- 


rantibus vel. permanentibus suspte voluntate sta- 
inerunt. 


ipsnm Satanam eum satellitibus suis sub pedibus 
vestris conterere valeatis. Licet enim in multitu- 
dine condat, εἰ feritate suorum , plures tamen 
sunt, qui nobiscum sunt : imo Dominus ipse mi- 
litiarum , pro cujus ide et religione pugoatis, ita 
δἰ centum ex vobis persequi et superare valeant 
mille ez illis, et mille ex vobis decem millia. Igna- 
via enim et imperitia belli eis innata. 
Pera ; anno Chrisuü 1453. 





9.53 JOSEPIII METIIONENSIS EPFSCOPI 960 
(amp 1577, etlingua Gr. vulgari cum versione Lat. fom 1698, Δ, censet Oudin (I) De Apologetico 
ede confero was Allatius Exerc. IX. con ra Creyghtonum,  Antirrheticum. secundam contra Morcum 


Ephesum citat Nic. Comnenus, p. 299, 206 et 597, Prznot. mystagoz. 
(0 E morito, Vide Monitum nostrum Apologize przfisum, infra. Eoir. 





IOANNOY IIPOTOIEPEOX 


TOY IIAOYZIAAHNOY 


Διάλεξβι; γενομένη μεταξὺ Ἐὐλαδοῦς τινος, καὶ Τελώνου, Ῥαχενδύτου τὲ, καὶ ἑνὸς 
οἂν δδενα ἑνωνικῶν ἱερέων, παρόντων xat ἑτέρων τριὼν ἐχεῖσε, ᾿Αχροατοῦ ϑηλονότι, Μάρτυρος. 
καὶ Διχαιοχρίτου. 


ΠΕΡῚ ΤῊΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ ΤῊΣ ΟΥ̓́ΣΗΣ ΜΕΣΟΝ ΓΡΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΑΤΊΝΩΝ 


WT TE ΚΑΊ ΠΕΡῚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΚΑΙ ATIAS ΣΥΝΟΔΟΥ ΤῊΣ EN ΦΑΩΡΕΝΤΙΑ TENOMENHZ. 


JOANNIS ARCHIPRESBYTERI 


PLUSIADENI 


Discoptatio inter Pium quemuam, Publicanum, Rbacendytam, 
ei utum ex duodecim sacerdotibus qui unionem amplexi fuerant, presentibus 
et aliis tribus, Auditore videlicet, Teste et Diceeocrita 


DE DIFFERENTIIS INTER GRUECOS ET LATINOS, 
ET DE SACROSANCTA SYNODO FLORENTINA. 


(L. Allauo interprete io Griec. orthod. t. I.) 


PREMEDITATIO, 
Del timor in animis omnium hominum insidet, 


UPOGRÉOPIA. 
Ὃ tou Θεοῦ φόδος ἔγχειται πάσῃ ἀνθρωπίνῃ 


fdrmque ortbodoxsm aperto capite, et libere, li- φυχῇ, xa τὴν ὀρθόδοξον πίστιν γυμνῇ τῇ κεφαλῇ 


eentenrque pronuntiat. Quapropter non tantum 


xoY πλῤῥησίξ χηρύττει. Διὸ οὗ μόνον ol τοῦ λόγου 


aluquenilu alumni, et qui disciplinis operam τρόφιμοι, xatol περὶ τοῦτον σπουδάζοντες, ἀλλὰ xal 

avant, sed imperiti etiam, et rerum omnium τὰ. ἰδιῶται, xal πάντες λόγῳ — xai ἔργῳ κηρύττειν 

des et verbo et opere prz:dicare, atque eam defen- ὀφείλουσιν, ὑπερασπίζειν τε xal μέχρις αἵματος 
, 


debont, εἰ pro ea ad profusionem usque 
sanguinis |n certamen atque discrimen deveuire ; 
ei sedo cueste regnum terrenis hisce, et tempo- 


δπὲρ τῆς πίστεως ἀγωνίζεσθαι, ἂν μόνον τὴν obpá- 
νιον βασιλείαν τῶν ἐπιγείων προχρίνωσι, χαὶ τὰ αἰώνια 
τῶν Tpocxalpuv, xai τὰ φθαρτὰ τῶν ἀφθάρτων. 


"ἴδια mterna, et corruptibilibus incorruptibilia “Ὥσπερ χαὶ νῦν ξυνέδη ἀνθρώπῳ τινὶ ἰδιώτῃ. πλὴν 
genpenent. Quemadmodum hoc tempore accidit εὐλαδεῖ, διαλεχθῆναι μετά τινος τελώνον, τἀναντία 
indeso coidam, 'pio famen, cum Publicano, cui τῆς συνόδου φρονοῦντος. Εἰπόντες γὰρ ἀμφότεροι 

sae Men εἰ synodo conveniebat, in sermo- ἱχανῶς, xal κατ᾽ ὀλίγον ὑψηλοτέροι; νοήμασιν ἀνα - 
08 venire, Namque cum ambo satis commode γόμενοι, ὁ μέντοι τελώνης ἐπαπορῶν ῥαχενδύτην 
— αἱ paulatim ad sublimiores senten- ^ τινὰ προσεχαλέσατο συμμαχῆσαι αὐτῷ. Ὃ δὲ yc 
| r, Publicanus dubitans, hzsi- Εὐλαδὴς ἀχούων τε xal ἀπολογούμενος, xal xav 
d m accivit, qui daret operam ὀλίγον ἀπορῶν τοῖς λόγοις αὑτοῦ, ἕνα ix τῶν δώ- 
e men Pius audjens respon- δεχα ἐνωτιχῶν προδεχαλέσατο Ἱερέα, χαὶ οὕτω; 
«ιν Mi & pedetentim οὗ 620. παρόντων vol ἑτέρων τριῶν προσώ- 

mí | sacerdo- — «twv διαλεχθέντες, συνεπέραναν τὸν διάλογον, 


sentibus aliis tribus disputationem prosecuti , dislogo finem 


961 


tavta. 

Μαγουὴ.1 ὁ Μουγγὸς, Εὐλαδῆς. 

Ὁ BovAydpnc, 'Ῥαχενδύτης. 

Ἰωάννης ὁ Δαμασαίνης, Τελώνης. 

᾿Αντώγιος ὁ Σαγρέδος, Διχαιοχρίτης. 

Ἰωάννης ἱερεὺς ὁ Πιλουσιαδηνὸς, Ἀαθολιχός. 

l'eópyioc ὁ Φαιλίερος, ᾿Ἀχροατής. 

Ἰωάγγης ὁ Τζουρδούνης, Μάρτυς. 

Εὐλαδὴς xpoJAorí(st. 

Ἕν μιᾷ τῶν ἡμερῶν, χαθήμενος αὐτὸς ἐν τῷ 
ἐμπορίῳ περὶ ὥραν μίαν χαὶ ἥμισυ τῆς ἡμέρας, 
ἀχούω τοῦ χήρυχος τῆς ἐξουσίας βοῶντος μεγάλῃ 
φωνῇ, περὶ τὸν χίονα ἔστῶτος τῆς ἐχχλησίας τοῦ 
Αγίου Mágxou, ἐν τῷ συνήθει δηλαδὴ xat εἰθισμέ- 


DISCEFTATIO PRO CONC. FLORENT. 
Εἰσὶν οὖν tà πρόσωπα τῆς διαλέξεως ταύτης A 


962 


Persone hujus Dissertationis. 


Pius, Manuel Mongus., 

Rbacendyta, Bulgares. 

Publicanus, Joannes Damasenus. 

Dic:eoecrita, Antonius Sagredus. 

Catholicus, Joannes sacerdos Piusiadenus. 

Auditor, Georgius Phalierus. 

Testis, Joaunes Tsurdunes. 

Pius profatur. 

His diebus sedens Ipse in officina circa secon- 
dam et dimidiam diei horam, magistratus pr2co- 
nem columns» ecclesi» Sancti Marci, consueto 
scilicet præconum Joco, inbzrentem, ct magna 
voce inclamantem audio, videoque multitudinem 


νῳ τόκῳ, xal πλῆθος λαοῦ προσδραμὸν ἤχουε. Ἐγὼ B magna frequentia circumfusam. Ego strepitum 


δὲ μόνην φωνὴν ἀχούων, ἰστάμην βλέπων. Πληρω- 
θείσης οὖν τῆς χηρύξεως, ἦλθέ τις πρὸς τοὐμὸν 
ἐμπόριον, ἐν ᾧ εἰώθει ἐχεῖνος χαθῆσθαι, xal λαμ- 
6ive:v τὰ τέλη, τελώνης γὰρ qv, ὃν ἡρέμην, Τί 
βούλεται ἡ χαινὴ αὕτη χήρυξις, ὅτι χαὶ πλῆ- 
θος ἔστηχε τοῦ λαοῦ οὐχ ὀλίγον ἀχοῦον ; εἰπέ μοι. 

TsAamnc. Οἱ δώδεκα ἱερεῖς οἱ τὴν νῆσον xal τὴν 
πόλιν πᾶσαν συγχέοντες, χαὶ ταῦτα ποιοῦσιν. 


EvA. Τί δῆ; 
Γερ.1. Αὐτοὶ Λατινοφρονήσαντες, βιάζονται χα: 
«οὺς ἄλλους ποιῆσαι τὰ τῶν Λατίνων φρονῆσαι. 


Εὐ.. Τοῦτο τί ἐστι ; Φράσον μοι τάχος. 

Τελ. Τὴν λύμην αὐτῶν οἱ ἡμέτεροι Πατέρες xai 
διδάσχαλοι ἐννοήσαντες, ἐδίδαξαν τοῦ Χριστοῦ πρό- 
6a:a, μὴ συγχοινωνεῖν αὑτοῖς, μηδὲ si; τὰς ix- 
χλησία: αὑτῶν εἰσέρχεσθαι, μηδὲ χρῆσθαι αὐτοῖς 
τὸ παράπαν ὡς ἱερεῦσι. Οἵ μαθόντες χατεῖπον a5- 
τῶν ἐν τῇ ἐξουσίᾳ. "H δ᾽ ἐξουσία νῦν διωρίσατο a5- 
τοῖς διὰ τοῦ χήρυχος ἕως ἡμερῶν ὀχτὼ ἐμςανισθῆ- 
vat τῇ ἐξουσία" εἰ δὲ μὴ, κατ᾿ αὐτῶν ἀποφήναιτ᾽ àv 
ἡ ἐξυυσία. 

Εὐ.. Τίνες εἰαὶν οὗτοι ; 

TeA. Μαχρογένης, ᾿Ασπρογένης, xai Ματζα- 
μούρδης. 

Εὐ.. Ἐδουλόμην μαθεῖν τί οὗτοι ἐδίδασκον, 
ὅθεν ἡ ἐξουσία χατ᾽ αὐτῶν ἀγορεύει. 


1ε.1. 'Ebibaoxov ἀπέχεσθαι τῶν Λατινοφρόνων 
τούτων δώδεχα ἱερέων, ὡς τὴν ἡμετέραν πίστιν 
ἀφέντων, χαὶ ἐνωθέντων Λατίνοις. 


Εὐ.. Οὐ δύναμαι συνιένα: οὐδ᾽ ὁπωσοῦν τῶν λε- 
γομένων. 

Τελ. Οὐχ el oU ix τῆς πόλεως ταύτης ; 

Εὐ.1. Καὶ πάνυ μὲν οὖν. Ἐν ταύτῃ γὰρ ἀνε- 
μράφην. 

TsÀ. Πῶς οὖν οὐκ ἔγνω; τὰ πεπραγμένα δῆλα 
οἷς dot ὄντα: 

Εὐ.1. Ἱερεῖς ἐγὼ οὐχ ἔγνων ἐᾶσαι τὴν τῶν Γραι- 
χῶν πίστιν, xai Λατίνους γενέσθαι, Σὺ δέ μοι Λα- 
Κινέφρονας χαὶ τὴν ἡμετέραν πίστιν ἀφέντας λέγεις, 


tantum audiens, stansque cíireumspectabam. Abso- 
luto edicto , sccessit. quidam in officinam meam, 
in qua alias ille morari, ac vectigalia exigere (nam- 
que erat Publicauus) sueverat. Ex eo sciscitor: 
Novum illud edictum , quid velit, cum frequens 
multitudo ad audiendum accurrerit, dicito mihi. 

Publicanus. Duodecim sscerdotes , qui insulam, 
et urbem universam susque deque habuere, illius 
causa sunt. 

Pius. Quomodo? 

Publ. illi cum Latinorum dogmáti adhzserint, 
cogunt reliquos, ut uno consensu cuim Latinis juu- 
gantur. 

Pius. Quid id est? Expedito quam ocissime. 

Publ. llorum nozam, ac perniciem nostri pa- 
rentes οἱ magistri comprebendentes, Christi oves 
edocuerunt, ne una cum eis vivant, neque in ee- 
clesias eorum introeant, neque illis veluti sacerdo- 
tibus utantur. Hei gnari, in jus eos apud magistra- 
tum vocarunt. Magistratus nunc illis per przconeim 
dierum octo terminum priescripsit, ut coram se 
comparcant ; sin. minus in eos sententia ferretur. 


Pius, Quinam sunt hi? 

P»bl. Longobarbus , Albobarbus , οἱ Matsamur- 
des. 

Pius. Cuperein equidem scire. quanam illa fue- 
rint, quz isti docent; ob qux ctiam magistratus in 


D eos animadvertit, 


Publ. Docebant, cavendum nobis esse ab ittis 
duodecim sacerdotibus, qui Latinos imitantur, tan- 
quam ab illis qui fidem nostram deseruerint, cum 
Latinis uniti. 

Pius. Pcuitus non capio, quz ipse dicis. 


Publ. Nonne ex lac urbe es? 
Pius. Et maxime quidem, et in ipsa educatus. 


Publ. Quomodo itaque qua gesta, compertaque 
omnibus sunt, ignoras? 

Pius. Non agnosco ipse sacerdoies , qui Grazeco- 
rum fide ejurata Latini faeti siut ; tu. porro eibi 
eos, et cum Latinis sentientes, desertaque nostfa 


JOSEPIII METHONENSIS EPISCOPI 


965 


fide Latinis wnitos esse tradis. lloc quidnam in- A καὶ ἐνωθέντα: Λατίνοις. Τοῦτο τί διλοῦν βυύλεται, 


nust, non satis capio. 

Publ. Narrabo tibi omnia aceurauissime. Quin- 
gent, οἱ plus fere anni sunt, cum ab ipsis Latinis 
separati sumus. Αἱ nunc recens synodus in urbe 
Fiorentiaa coacta cst, preeseatibus multis, nec non 
imperatore, pstriarcha, archiepiscopis, cpiscopis, 

abbatibus, eruciferis. In ea concorderunt, affirma- 
reutqne Latinos, quam et Graci babent, fidem ha- 
bere. Nos vero dicimus eos nequo juste, neque 
vere egisse. Hi itaque ibl gesta amplecteates, or- 
thodoxza üdel desertores sunt. 


Pius..Nanc, ot apparet, ex parte ad dictorum intel- 


οὐ γινώσκω. 

TeÀ. Ἐγώ σοι ἐρῶ τὸ πᾶν ἀχριδῶς. Πλείω ἣ 
πεντακόσια ἔτη σχεδόν εἰσιν, ἀφ᾽ οὗ αὐτῶν ἐχωρί- 
σθημεν τῶν Λατίνων. Νῦν & ἔναγχος σύνοδος γέ- 
χόνεν ἐν ϑλωρεντίᾳ τῇ πόλει, παρόντων πολλῶν, 
xa βασιλέως, καὶ πατριάρχου, καὶ. ἀρχιεπιανόκπκων, 
καὶ ἐπισχόπων, καὶ ἡγουμένων, καὶ σταυροφόρων, 
ἐν fj συνεφώνησαν, χαὶ εἶπον ὅτι καὶ οἱ Δατῖνο. 
τὴν αὐτὴν ἔχουσιν ἡμῖν πίστιν... Ἐμεῖς δὲ λέγομεν 
ὅτε oóx ἔπραξαν δίκαια, οὐδ᾽ ἀληθῇ. Οὗτοι οὖν 
στέργουσιν ἅπερ ἐκεῖ ἐπράχθη, xal γεγόνασιν à&p- 
γηταὶ «fc ὀρθοδόξου πίστοως. 

E04. Νῦν οὖν ἀνάγομαι ἀπὸ μέρους ἐννοεῖν τὰ 


Jigentiam ducor. Antequam vero res in ea synodo προλελεγμένα" πρὸ δὲ τοῦ ζητῆσαι χατὰ μέρος, eive 
actas singulatim perquiram, tantumdem te inter- B εἰσὶ «à ἐν αὐτῇ πεπραγμένα, ἐρωτῶ σε μικρόν. 


rogo: Syuodum hanc hine duodecim, sa et alii 
hisce malto presstantiores celebrarunt ? 

Publ. ilis multe prastantlores, qui ne compa- 
randi quidem οὐ iilos sunt. 

Pius. EA de hisce tantummodo expostalas, quod 
ee Latinis subjecerint, an etiam de illis? 

Pub. De omnibas. 

Piu. Hoc vero est, quod ín principlo dixerau, 
me dieta tua non latelligere. 

Piub. Quanam ex cousa? 

Pius. Quod nou de bis duodecim solum, sed de 
teta upiversali synodo conquereris. Et quisnam es 
(9 vero, qui synodum universslem criminaris ? 

Pub. Patres mol bec asserunt. 

Pius. id anzie et ipse cupio, Patres illos cogno⸗ 
eere , et ab illis instrul , edocerique, quodaam ma- 
gie convenit, adherere, sppropiaquare, et uniri 
Kcolesim, an ab ea discindi. '* 

Publ. Àdducemus sane. 

Pius. Pergratum mibi feceris, si ipsum huc ad- 
dueag. 

Publ, Adducem ipsum mane. 

Auditor. F'ecimus id quod semel recepimus. Mane 
eenveulmus in officinam, οἱ sedentes Publicanum 
enspectabamus, ut cum Patre, eti promiserat, ad- 
veniret. Et eirca diel horam secundam una cum 
eu aceedit Racendyta quidam , iagenti corpore, 
vewusta facie, 86 decora, sed nena integris oculis. 


Ταύτην τὴν σύνοδον οἱ δώδεχα ἔπραξαν, ἣ ἄλλοι 
«ινὲς μείζονες τούτων 
Ta. Μείζονες αὑτῶν ἀσυγχρίτως. 


E04. Καὶ τούτοις μόνοις ἐγκαλεῖς à; δποταγέν- 
τας αὑτοῖς, ἢ χἀχείνοις ; 

TsA. Kol τούτοις, χἀχείνοις. 

EJ. Ἰοῦτό ἐστιν, ὅπερ ἔλεγον χαταρῤχὰς, ὅτι οὗ 
δύναμαι γνῶναι, ἅπερ μοι λέγεις. 

Ζε.1. Διὰ εἰ δὴ ; 

E94. Διότι οὗ τοῖς δώδεχα πόνον, ἀλλὰ χα 
πάσῃ τῇ οἰκουμενικῇ συνόδῳ ἐγκαλεῖς. Καὶ τίς «! 
cU ὁ τῇ οἰκουμενιχῇ συνόδῳ ἐγχαλῶν. 

Τε.. Οἱ Πατέρες μου ταῦτα λέγουσιν. 

E04. Ἥθελον εἰδέναι χἀγὼ τοὺς Πατέρας ixst- 
νους, καὶ καρ᾽ αὐτῶν ἀκοῦσαι, καὶ μαθεῖν τί τὸ 
πρεκῶδές ἐστιν, ἀπέχεσθαι ἃ προσεγγίζειν, καὶ 
ἑνοῦσθαι ἃ διαιρεῖσθαι τς Ἐκχλησίας. 

TeA. "Αγωμεν δή. 
δον E Das χερίφασθαι μοι, φέρε μοι αὖ-:}ν 


TsÀ. ᾿Αγάγοιμι ἂν αὐτὸν τῷ πρωΐ. 

Azxpcavüc. Κατὰ τὴν ἤδη συμφωνηθεῖσαν ὄπό- 
eysovv τῷ πρωΐ συνήλθομεν ἐν τῷ ἐμπορίῳ, xal 
καθήμενοι ἐξεδεχόμεθα τὸν τελώνην ἐλθεῖν μετ᾽ 
οὖ Πατρὸς ὑπεσχέθη" χαὶ ἰδοὺ περὶ ὥραν τῆς ἡμέ- 
pes δευτέραν ἔρχεται, καὶ μετ᾽ αὐτοῦ Ῥαχενδύτης 
τις, μέγας μὲν τῷ σώματι, χαὶ ὥραξος τὴν ἔψιν», 


Iutrans ln officiam medio sedit, oenversa:que gravi D πλὴν παραδλώψ. ἝἙλθὼν οὖν μέσον τοῦ ἐμκορίου, 


cum supercilio ad ll'ium, ita exersus est dicere. 


Rhecendyta. Quid est, de quo heaitas, intor ea 
qux tibi externe die a (ravre Pablicano contra duo- 
decim hesce sacerdotes profanos recensita sut. 
Nam miseli hi aeqee sciunt, ncque intelligunt, 
i Secqque cum Latinis, patrio ejersto degmate, uni 
sent, laterroga mc quoque , et respeodendo faciam 
satis de illis, ia quibus bares. 

Pius. Fratrem Publicsaem asdivi heri condom- 
manico deedecim sacerdotes, εἰ nuac te. hodie. 
Aflicaais siquidem δος cum Latinis sentire, desc- 
Fuisseqne 84-— -—edexam qued sese sacre syno- 
elo subj "86 ἃ 46 discere, si vere isü 


ἐχάθισε, καὶ ἤρξατο μετὰ συδαβοῦ τοῦ fiippato; 
πρὸς τὸν Εὐλαδῆ λέγειν. 

Ῥακενδύτης. Τί ἐστιν, ὅπερ διστάζεις ἔχ τῶν 
εἰρημένων σοι καρὰ τοῦ ἀδελφοῦ τελώνου τῷ χῆὶς 
χατὰ τῶν ἀνιέρων δώδεκα τουτωνί ; Οὐ γὰρ εἴδασιν 
οἱ ταλαίπωροι͵ οὐδ᾽ ἔγνωσαν, xal ἤνώθηασεν τοῖς 
Λαείνεις, «τὸ πὲτριον ἀπολέσαν:-ς φρύνεμα, Ἕρώωώ. 
τησον δὲ xàp:, καὶ ἐκανῆν σοι χερέξω ἀπολογίαν, 
ἐφ᾽ οἷ: ἂν ἀπορῇ. 

EàJ. Τοῦ ἀδελφοῦ «τελώγου tj χϑὲ; fees καο- 
ταχρίνοντο: δώδεκα ἱερεῖς, xal παρὰ ουῦδ σήμερον. 
Λέγετε γὰρ αὑτοὺς Αατινός povsc, παὶ ἀρνητὰς τῆς 
ὀρθοδόξου πίστεως͵ διὰ τὸ ὑποταγῆναι τῇ ἱερᾷ συο- 
€^. Βυζληγαι οὖν -αρὰ σοῦ μαθεῖν εἰ εὖτοε ἄλλ. 





967 


JOSEPIIí METIIONENSIS EPISCOPI 


968 


primus librum conseripsii ; post eum n.ultos probos, A ἐχϑέντα βιδλίον * μετ᾽ αὐτὸν δὲ πολλοὺς xal χαλοὺς, 


philosophum Michaelem Pscllum , Nilum Cabssi- 
Jam, Methononsem Nicolaum, Nilum Rhodium, Mo- 
schampara quemdam, Phurnem philosophum, Ca- 
amaterum generosum, larlaamum quemdam mo- 
wachum Calabrum, Palamam sapientem, Theo- 
phylactum Bulgarie, alium Bulgarie Matthisum, οἱ 
alios plurimos, quos nou recenseo, ne sermonem 
protrabam. | 

Pius. Hi, quos ipse numerasti, anicne vel posi 
schisma vixcrunt ? 

Rhac. Onines fuere post schisma. 

Pius. los ego non aguosco doctores. 

Aud. Et merito. 

Rhac. Quapropter? 


Pius. Quod post schisma, et acerrimas couten- D 


tiones, et freti improbitate adversus fratres. scri- 
bobant. 

Rheac. Et quosnaw »lios doctores exoptas? 

Pius. Qui ante schisma floruere, Basilium, Atha- 
nasium , Gregorium, Clirysostomum, Cyrillum, 
Epiphanium, Hilarium, Gregorium Nysscnum, Aua- 
stasium, Daumascenum, Maximum, Studitam, Ta- 
vasium, et reliquos ejusdem conditionis, quos 
veluti doetores Dci Ecclesia admiratur, et veluti 
sanctos veneratur. Pra:terea. Augustinum, Grego- 
rium Dialogus, Awbrosium, llieronymum, Lev- 
nein, aliosque similis instituti. et sanctilatis viros. 
A 1c recensitos non recipio, quorum nomineui Ec- 
clesia sauetum nuncupavit. llis, quos ipse no:oi- 
wavi, fidem adbibeo, et ut sauctos recolo, οἱ ut 
doctores amplecior. ilorum igitur testimonio, si 
modo potes, Latinos orthodoxos non csse mibi 
coumoustra : οἱ aliquando eos a Graecis accitos, 
quod imperatum fuerat, recusassc. Quandoquidem 
ipse contrarium uovi. Illi enim coutinuo nostros ad 
paceu et unitatem advocabant. Ilajusee testis. est 
Nicolaus primus, Romanus pontifex waximus, qui 
post multas legationes, quando cum audire nole- 
bant, Constautinopolim accessit, cos cxcitans, et 
exor3u$, ut ad examen doguatum convenirent ; at 
illi semel contumacio,, et inani persuasioni addicti, 
wequitiaque perciti, eum non audierunt, quin 
eliam multa indigua in eum ausi sunt, οἱ impu- 


τὸν φιλόσοφον Μιχαὴλ τὸν Ἑελλὸν, Νεῖλον Ka6a- 
σιλα, Μεθώνης Νιχόλαον, Νεξλον Ῥόδου, Μοσχάμ- 
παρά τινα, Φουρνῆν τὸν φιλόσοφον, Kapatnpbv τὸν 
γενναῖον, Βαρλαάμ τινα μοναχὸν Καλαδρὸν, Ilala- 
μᾶν τὸν σοφὸν, Θεοφύλαχτον Βουλγαρίας, ἄλλον 
Βουλγαρίας Ματθαῖον, xoi ἄλλους πλείστους, 
ob, οὐ χαταλέγω, διὰ τὸ μὴ μηχύνειν τοὺς λό- 
γους. 

EóJ. καὶ οὗτοι κάντες, οὃς ἠρίθμησας, πρὸ τοῦ 
σχίσματός slot, ἢ μετὰ τὸ σχίσμα ; 

*Pax. Ἰάντες μετὰ τὸ σχίσμα slolv. 

EA. Τούτους ἐγὼ ὡς διδατχάλους οὐ δέχομαι. 

'Axp. Καὶ χατὰ δίκαιον λόγον. 

"Pax. Διατί δὴ ; 

Εὑ.1. Διότι μετὰ τὸ σχίσμα καὶ τὴν πολλὴν ἔριν 
εἰσὶ, xal χαχίᾷᾳ χινούμενοι χατὰ τῶν ἀδελφῶν 
ἔγραφον. 

"Pax. Ka τίνας ἄλλους cU διδασχάλους βούλει : 

Εὺ.1. Τοὺς πρὸ τοῦ σχίσματος διδασχάλους, Βασί- 
Actov, ᾿Αθανάσιον, Γρηγόριον, Χρυσόστομον, Κύριλ- 
λον, ᾿Επιφάνιον, Ἰλάριον, Νύσσης Γρηγόριον, 'Ava- 
στάσιον, Δαμασχηνὸν, Μάξιμον, Στουδίτην, Ταρά- 
otov, xai τὴν λοιπὴν ἑταιρείαν, οὃς διδασχάλους xat 
ἁγίους ἡ τοῦ Θεοῦ Ἐχχλησία δοξάζει" ἔτι γε μὲν 
Δύγουστῖνον, Γρηγόριον τὸν Διάλογον, ᾿Αμόρόσιον, 
Ἱερώνυμον, Λέοντα, xoi ἄλλους τῆς ὁμοίας διαγω- 
γῆς, κἀὶ ἁγιωσύνης. Οὐκ ἀποξέχομαι δὲ 00; σὺ 
χατέλεξε:, Gv d Ἐχχληαία οὐδένα χατωνόμασεν 
ἅγιον. Τούτυις οὖν ἐγὼ πείθομαι, xol ἁγίους αὖ- 
«οὺς δοξάζω, καὶ διδασχάλους χατέχω. 'Axd τούτων 
ἄρα εἰ δύνασαι, δεῖξόν μοι, εἰ οἱ Λατῖνοι οὐχ εἰσὶν 
ὀρθόδοξνη, xai εἰ προεχαλέσαντο αὐτούς ποτε ci 
ἡμέτεροι, αὐτοὶ δὲ οὐχ ὑπήχουσταν. Ἐπειδὴ πᾶν 
τοὐναντίον ἐγὼ ἐπίαταμαι. Ἐχεῖνοι γὰρ ἀεί ποτε 
«τοὺς ἡμετέρους ἑχάλουν εἰς εἰρήνην τε xai ὁμό- 
votav. Καὶ τούτου μάρτυς Νιχόλαος πρῶτος, ἀρχιε- 
pro; ᾿Ρώμης μέγιστος, ὃς μετὰ πολλὰς πρεσδείας, 
ἐπειδὴ οὖχ ὑπήχονον, xal σωματιχῶς ἕω; Κων- 
σταντινουπόλεως παρεγένετο, ἐρεθίζων αὐτοὺς, χαὶ 
παραχλλῶν ἐλθεῖν εἰς ἐξέτασιν τῶν δογμάτων. Αὐ- 
τοὶ δὲ ἅπαξ τῇ πεισμονῇ xal ματαίᾳ πρησλήψει βα- 
φέντες, xal τῇ χαχίᾳ χινούμενοι, οὐ μόνον οὐχ 
ἠθέλησαν ἑκαχοῦσαι, ἀλλὰ xal πολλὰ ἄτοπα πρά- 


denter convitiis contumeliisque prater jus omne ἢ ξαντες εἰς αὐτὸν, xol ἀναιδῶς λοιδορήσαντες, xci 


lacessitum remiserunt, qus sileutlo obvolvenda 
esse judicamus, ne gloria nationis obseuretur. 


Aud. Age vero Pium coronemus : nitidus enim 
e splcuuidus est illius seruo. 

Dicaocrita. Coroaelur jam, aed furibus pie 
latis 

lihac. Uilariorein ego compendiosioreuque pro- 
feram. 


Pius. Responde, colizrentiam sermonis. nostri 
non interrumpeus. 

Ráac. Quos memorasti, doctores sunt Eccesiz, 
4 sanctorum albo relati : nec. possum rejicere; 


ἐμπαροινήσαντες ἀπέπεμψαν ὡς o0x ὥφειλον, ἃ 
σιωπῆσα: δέον ἐχρίναμεν, διὰ τὴν τοῦ γένους 
εἰμὴν. 

Axp. Δγε δὴ ἵνα στεφανώσωμεν τὸν Ej2a67. 
φαιδρὺς γὰρ ὃ καρὼν αὑτοῦ λόγος. 

Δικαιοχρίτης. Στεφανούσθω δὴ, ἐξ ἀνθέων τῆς 
εὐσεόδεία-. 

"Pax. Φαιδρότερον ἐγὼ διηγήσομαι: xal συνοκτι- 

“τερον. 

Εὐ.. ᾿Απόχριναι χατὰ συνέχειαν τοῦ ἡμετέρου 
λόγου. 

Ῥακ. Οὗς μὲν ἠρίθμησας, διδάσχαλοι τῆς "Ex. 
xÀrcia; εἰσὶ χαὶ ἅγιοι, xal οὗ δύναμαι παραγρά- 


90) DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 910 


Ψασῆα:, ἀλλ᾽ αὐτοὶ πρὸ τοῦ σχίσματος ὄντες, voc A Sed. cum ante schisma vixerint, quomodo cos ad 
ὥτειλον αὐτοὺς χαλεῖν εἰς ὀρθότητα τῶν Ó»- recta dogmata revocassent ? 


γμάτων; 
Eb. "Ὥστε οἱ Λατῖνοι, ὀρθόδοξοι πρὸ τοῦ σχίσμα- Pius. Latini itaque aute schisma orthodoxe sen- 
tO; ἦσαν. tiebant. 
"Pax. ᾿Ομολογῶ, ὅτι ὀρθόζοξοι ἢ ἧσαν. Οὐ γὰρ δύ- Πίιας. Non inficias eo. Erant. orthodoxi. Id ne- 


ναμᾶι τοῦτο ἀρνήσασθαι. Μᾶλλον δ᾽ ἔφθασας àpiü- — gare non audeo, eoque potissimum, quod Latinos 
μῶν xal Λατίνους ἀγίου;, ot εἰσιν Αὐγουστῖνος, —Sanctitate percelebres recensueris, Augustinum, 
Fonyóp:o; ὁ Διάλογος, Ἱερώνυμος, Ἁμόρέσιος, Gregorium Dialogum, Hieronymum, Aubrosium, 
xit Δίων ὁ μέγας. ᾿Αλλὰ πάντες οὗτοι πρὸ τοῦ — Leonem Magnum. Sed hii ownes ante schisma flo- 
σχίσματος ἧσαν, xol διαφορὰ οὐκ fjv τότε μέσον —Tuere, nec erant inter. Graecos. et Latinos contro- 
Γραιχῶν καὶ Λατίνων. Μετὰ ταῦτα γενομένου — Versi& nec füdei diversitas. Postmodum exorto 
τοῦ σχίσματος, aütol εἰς ἀλλότρια δόγματα bxns- — schismate Latini in adversa dogmata prolapsi, 
αὐντες, οὐχ ἐδουλήθησαν ἔτι ἡμῖν ἐνωθῆναι. noluerunt awplius nobiscum conjungi. 

EA. Hw, ὡς προέφην, ἐρῶ. Διατί οἱ ἡμέτ:- Pius. Rursus, ut ct antea. direrain, inculcabo. 
ροι αὐτοὺς οὐκ ἑπτήριξαν; "Eg0aca; yàp εἰπὼν, D Quare cos [nostri in frugem non reduxeret? Nam- 
ὅτι πρὸ τοῦ σχίσματος ἡμῖν ἠνωμένοι ἦσαν, xa — que dixisti, ante schisma una nobiscum orthodoxe 
ὀρθόδοξοι μεθ᾽ ἡμῶν ὑπῆρχον, xal σύνοδοι oixoupe- —Sensisae, nec a nostro commercio abhorruisse; 
vixal ἐγένοντο, ἃς ἐπλήρουν τε καὶ ÉnpatzovT pav. — Synodosque universales esse celebratas, quas una 
xoi ὁμοῦ χαὶ Λατῖνοι, xal τοὺς αἱρετιχοὺς ἀμφότε- — Simul Latini et Grzci cogebant, frequentiaque 
pt ἤλαυνον, καὶ ἀναθέματι χαθυπέδαλον. Καὶ οἱ augustiores reddebant, et utrique pellebant hære- 
αἱρετικοὶ ἐχθροὶ Γραιχῶν καὶ Λατίνων iMyovto, — ticos, et anathemati subjiciebant : et. bzretici illi 
Νῦν δὲ, ὡς; φὴ;, οἱ Λατῖνοι εἰς ἀλλότρια üx-  üum Graecis, tum Latinis adversaliantur. Nunc vero, 
πεσόντες; δόγματα, ἡμῖν ἑνωθῆναι οὐ βούλονται, Πῶς — Ut ais, Latini, in aliena prolapsi dogmata, nostram 
δὲ τοῦτο δειχθήσεται λέγε μοι τάχος. unionem recusant, Ostende id quam ocissime ver- 

bo, si potes. 

"Pax. Ἑ γὼ ἄλλο οὐχ ἔχω σοι δεῖξαι, ἢ ὅτι m:v- Rhac. Ego non aliud ostendam przterquam quod 
ταχόσια ἔτη εἰσὶν, ἀφ᾽ οὗ αὐτῶν ἐσχίσθημεν, xai 8 quingents annis scissi simus, et nuuc adhuc disi- 


νῦν χεχωρισμένοι:ι ἐσμέν. dimur. 

'Axp. Οὐ δίκαιος οὗτος; 6 λόγο: δυχεῖ, μᾶλλον δὲ͵, — Aud. Haud decora hac oratio videtur , imo po- 
1€ xat ἀναπόδεικτος. tius improbabilis. 

Εὐ.. Τὸ γὰρ εἰπεῖν, ὅτι &olustb; τὸ σχίσμα Pius. Nemo enim inficiabitur, multos abhiuc an- 


ἐστὶ, πᾶς τι; ὁμολογήσει“ ἀλλ᾽ οὐχ ἱχανὴ ἐστι — nos schisina exortum esse ; sed anuorum | inulto- 
παραστῇσαι τοὺς Λατίνους αἱρετιχοὺς d) πολυετία — rum spatium non æque pote est ad eonvincenduu, 
αὕτη. Latinos hareticos esse. 

"Pax. Καὶ πάνυ μὲν οὖν. "Ev γὰρ τοῖς πενταχο Rhac. lmo optime. 1n loc enim quingentorum 
clot; χρόνοις τούτοις εἴχομεν σοφούς τε xal jfjto- — annoruan decursu nou defuere sapientes, et orato- 
ρας, xai πατριάρχας, xal βασιλεῖς, ol wponyouvto — res, ct patriarche, et imperatores schismatis et 
“οὔ σχίσματος xal toU χωρισμοῦ, ἐμοὶ δοχεῖ, δι᾽ — separationis propugnatores, non ob aliam causam, 
οὐδὲν ἄλλο, ἣ ὅτι ὡς αἱρετιχοὺς αὑτοὺς ὑπεψή- si recte ipse conjicio, nisi quod eos tanquam hære- 


φιζον. ticos condemnabaut. 

E64. Οὐδὲ τοῦτο τοὺ; Λατίνους αἱρ:τιχοὺς παρ- Pius. Neque μος haereticos esse Latinos evincit. 
i314. 

"Pax. ᾿Αλλὰ «ἰ ἰσχυρότερον τούτων σὺ θέλεις: Iihac. An his validiora exposcis? 

E04. Κρινέτω ὁ τοῖς ἡμετέροις λόγοις χριτὴς )ῶ D'ius. Judicet qui nostris interest astatque ser- 
χαθεζόμενος. monibus judex. 

Aux. Σύνοδον oixovptvixhv, ὥσπερ ἐν ἐχάστη Dic. Convocanda erat universalis svuodus, quem- 


αἱρέσει ἐγένετο, xai διαλεχθῆναι xat ὄρον ἐχθεῖ- — admodum in aliis hzeresibus factum est, in eaque 
vat, καὶ χατ᾽ αὐτῶν ἀποφῆναι, xal τότε ὡς alpst- — post varias concerütationes profereuda sententia, 
χοὺς ἀποστρέφεσθαι, οὐ δοχεῖ δίχαιον εἶναι, ἀλλὰ detlerminanduimque contra eos, tuin. demum: eos 
μᾶλλον ἀσεδὲς xal ἀπάνθρωπον, ἀποδάλλεσθαι à5c)- — tanquam hatreticos aversari. Verumtamen — cuum 
φοὺς ὁμοπίστους δίχα χαθολιχοῦ xal olxoupevixoó — nulla synodus celebrata sit, neque usquam appa- 


χριτηρίου. jeat, liaud justuu videtur, quin imo iniquum, at- 
que inhuinanum est, sine catholico universalique judicio ejusdem — fidei frawres a nobis seclusos — odio 
prosequi. 

*Pax, ᾿Αλλ᾽ ἐγένοντο xay σύνοδοι. Bac. Sed coact:e sunt synodi. 

KEvA. Ποὺ δή; Pius. ULinan? 

'Pux. "Ev Λουγδούνῳ τῇ πόλει, f; xal ὀγδόη M- BRhac. in uibe Lugdunensi, qua οἱ octava di» 
quia. citur. 


ParTRoL. Ga. CLIX. 31 


91 

Pius. Quid in ca actum est? 

Rhac. Synodus illa haereticos esse Latinos sta 
t..it. 

And. Unde id habes? 

Rhac. Acta illius synodi id testantur. 

Pius, eta. Mlius: vynodi contrarium dietis tnis 
omnino astruunt. 

Rhac. Sed illi Acta. adulterarunt. 

Awd. Durus esi bie sermo absurdusque. 

Pius. An nom apud nos inveniuntur? 

flhae. Inveniuutur, sed corrupta. 

A«d. Εἰ quómodo id demuenetrabitur ? 

Pies. Ev. quaenam fuerit illa corruptio? 

Rhac.. Latinos recte sentire. 

Aud. Ὁ rem. ingentem δὲ miram! Et:quisnam- id 
ostemdere poterit, eos non recte sentire? 

Pius. Namque.si synodus. illa Latinos dainnavit 
actio illa ut. peracta est, spud nos esse deljeret. 


Rhac,. Jaw tibi: dixi libros. qti: actionem. illam 
syuedi continebant, adulteratos essc. 

Aud. Redem repetuntur. Qui id asserit. simplex 
eat, quini:80- stultus et stupidus. 

Pius. lubeeret. animo. maximum de boe. dubium. 

Rkac. Qus est ista dubitatio? 

Pius. Omnes libros adulteratos esse , nullumquo 
iuter 608 $a»um aut integrum reperiri. 

Rbac. Ne mireris. Namque cui illi se vidissent ἃ 
synodo condemnatos, libros adulterarunt, ne con 
tra. eosdein. judicii sententia compareret. 


Pius. Nonne dixi tibi maxima me hujusce causa 
adiniratioue teneri? 

llhac, At effare, quodnam illud est, quod admi- 
rationem ciet. 

Pius. Latini, ais, adulterarunt libros? 

Rhac. Dixi, et ita est. 

Pius. Lstinos adulterasse libros etsi coneedcrem, 
ounes qui eorum liugua conscripti erant ; at nostra 
dialecto exaratos, qua ratione illi corruperint, 
nondum intelligo. 

Rhac. lac ratione, quosdam per seipsos, qui 
nostrum sermonern callebant, quosdam per Graecos 
cum. ipsis sentientes, qui eo tempore in synodo illa 
Latinis assensum pra»buerant. 


Pius. Adhuc dubium dubium parit. 

Rhac. Quodnam illud est? 

Pius. Primum quidem eos adulterasse libros, 
aliquos per. seipsos, aliquos. per Grzcos, qui ipsis 
consenscrant. Quomodo itaque hi Latinis assensum 
prabuere, cum Graci essent? Secundum, tautam 
fuisse adulterationis vim atque sazitiem, ut nul- 
lus neque apud imperatores, neque apud patriar- 
chas, quos apud se retinere δά veritatis testimo- 
nium debuerant, reperiatur integer, et veritate: 
monstrans. Abhorret auditus. 

Rhac. Quis scit. an reperiatur quoque liber, boc 
quod ipse dico )ntonans? 


JOSEPIH METIIONENSIS EPISCOPI 
A Eb. Καὶ τί δὴ ἐν αὑτῇ ἐπράχθη ; 


919. 


Puæ. Αἰἱρετιχοὺς ἀπεφήνατο τοὺς Λατίνους ἔχεί. ἢ; 


fj σύνοδος. 


"Axp. Πῶς φαίνεται τοῦτο : 

'Pax. Τὰ Πραχτιχὰ μαρτυροῦδιν. 

Εὺλ. Τὰ Πραχτιχὰ τῆς συνόδον ἐκείνης to0vav- 
tiov λέγουσιν ἅπαν, ὧνπερ σὺ φής. 

"Pax. ᾿Αλλ᾽ αὐτοὶ τὰ Πραχτιχὰ ἔφϑειρον. 

'κρ. Σκληρὸς οὗτος ὁ λόγος xai ἄτοπος. 

Εὐ.. "Ag! οὐχ εὑρίοκονται παρ᾽ ἡμῖν; 

*Pax. Ἐδρίσχονται διεφθαρμένα, 

'A«p. Καὶ πῶς ἂν τοῦτο δειχθείη." 

E04, Kai f, φθορὰ τίς ἐστιν ; 

"Pax. “τι ὀρθῶς οἱ Λατῖνοι φρονοῦσιν. 

'Axp. Ὧ μέγα θαῦμα ! Καὶ εἰς. ἂν δυνηθείη πα- 


B pastor. αὐτοὺ;. μὴ. ὀρθῶς φρονοῦντας; 


Εὐ.ὶ. Διότι εἰ ἡ σύνοδος ἐχείνη. κατέκρινε. τοὺς 
Λατίνους, ὥφειλεν δὑρίσκεσθα: παρ᾽ ἡμῖν ἡ πρᾶξις, 
ὡς ἐγένετο, 

'Pax. Εἶπάν. σοι,. ὅτι ἐφθάρησαν τὰ βιδλία τὰ τὴν 
πρᾶξιν ἔχοντα τῆς συνάδυν ἐκείνης. 

'Axp. Πάλιν: ταοτό, Εὐήθης ἐστὶν ὁ τοῦτο. λέγων, 
μᾶλλον δὲ μωρὸς καὶ ἀνσξάθητος.. 

Εὑ... Aopũ περὲ τούτου τὰ μέχισεξα. 

"Pax. Ἢ ἀπορία.σου τίς ἐστιν.; 

Εὐ.1. Ὅτι πάντα τὰ βιδλία ἐφθάρη, xal οὐδὲν 
ὑγιὲς εὐρίσχεται. 

"Pax; Μὴ θαυμάσῃ, ὅτι- ἰδόντες" ἐχεῖνοι- xxvaxa- 
χριμένους αὐτοὺς εἶναι παρὰ τῆς συνέδον, ἔφθειραν 
τὰ βιόμα, ὥστε μὴ φαίνεσθαι τὴν κατ᾿ αὐτῶν 
κρίσιν. 

EGM. Οὐκ. εἶπεόν σοι, ὅτι θαυμάζω τὰ p£yroca 
fip! τούτου ; 

'Pas, Kixt οὺ, τἰ τὸ παρὰ σοῦ" θαυμαζό- 
μενον. 

Βὺ.. Οἱ Aaslvoc ἔφθειραν, φὴς, τὰ feta. 

"Pux. Εἶπκόν €ot, xai οὕτως ἔστιν. 

E04, Οἱ. Λατῖνοι ἔφθειραν τὰς βίύλους, εἰπερ 
xa συγχωρήδω get τοῦτο, ὅσαι τῆς ἑαυτῶν ἧσαν 
φωνῆς, τὰς δὲ εν ἡμετέραν ἐχούσας διάλεχτον, πῶς 
αὐτοὶ ἔφθειραν, ἀπορῶ. 

"Pax. "Ἔφθειραν τούτῳ τῷ τρότιρ, τὰς μὲν bv 
αὑτῶν, ἐπιστάμενοι τὴν ἡμετέραν φιυνὴν, τὰς 5E 
διά τινων Γραιχῶν Λατινοφρόνων, oftivec ἐν ἐλείνῳ 


D τῷ καερῷ, τουτέστιν ἐν τῇ συνόδῳ ἐκείνῃ; ἐφρύνη - 


δαν τὰ αὑτῶν. 

Εὐ.. "Est ἀπορίαν ἐπ᾽. ἀπορίᾳ συγάπτω. 

Tax. Τίς ἔστιν αὕτη ; 

Eb. Πρῶτον μὲν, ὅτι ἐχεῖνοι ἔφθειραν, φὴς, τὰ 
βιδλία, τὰ μὲν παρὰ σφῶν αὐτῶν, τὰ δὲ παρά τινων 
Γραικῶν, φρονησάντων τὰ αὐτῶν. Πῶς οὖν οὗτον 
ἐλατινοφρόνησαν Γραιχοὶ ὄνεες ; Δεύτερον τοσαύτη 
ὑπῆρχεν fj ῥύμη τῆς φθορᾶς, ὅτε οὐχ εὑρέθη οὐδε - 
μία βίδλος οὔτε ἐν τοῖς. βλαιλεῦσι, οὔτειὲν τοῖς πα-" 
τριάρχαις, ἃς ὥφειλον ἔχειν εἰς ἔνδειξιν τῆς. ἀλη- 
θείας, μαρτυρούσας τὸ ἀληθές. Οὐ ξύνομαι τοῦτο 
ἀχούειν. 

Pax. Τίς οἶδεν, εἰ σώξετχι καὶ. βίδλος. βοῶσα 
«οὔτο, ὅπερ ἐγὼ λέγω; 


973 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


971 


Avp. Xũv ὁ ᾿ἰχιὴρ ἀμφιθάλλει κατὰ τὸν λόγον A. Aud. Nunc Pater iste lixsitat, ut ex verbis ipsius 


αὑτοῦ. 

E604. El ἣν, ἐφάνη ἄν. Τὸ δὲ εἰπεῖν, ὅτι, « Τίς 
οἵδεν; » τοῦτο ἀμφίθοληον ὑπάρχει" ἀπὼ ob τῶν 
ἀμφιδόλων οὐδὲν συνάγεται ἀληθὲς συμπέρλαμα. 
Μᾶλλον ἀπὸ τούτου τοῦ λόγου εἰς ὑποψίαν ἄ- 
Yeu μὲ. 

Ῥωκ. Τί σὺ ὑποπτεύεις ; 

Εὐ.. Ὑποπτεύω πᾶν τοὐναντίον, ὅπερ συ λέγεις. 
El γὰρ κατὰ Λατίνων ἐν τῇ συνόδῳ ἐχείνῃ ἐπράχθῃ, 
εἶχον ἂν οἱ Γραιχοὶ τὰς βίδλους, ὥσπορ χρυσᾶ Ly- 
χόλπια φυλαττομένας, εἰς τὸ δειχνύειν τοῖς μετὰ 
ταῦτα, ὅτι διχαίω; αὐτῶν ἐχωρίσθησαν. Ἐπεὶ δὲ 
παρὰ μὲν τοῖς Γραικχοῖς βίδλος οὐ φαΐνεται οὐξεμία 
κατὰ Λατίνων τῆς σννόδου ἐχείνης, παρὰ δὲ Λατ'- 
vot; εὑρίσχεται, μάλιστα δὲ χαὶ παρὰ l'patxol;, καὶ 
og, ὅτι ἡ πρᾶξις ἐχείνη ὑπὲρ Λατίνων fjv, ὑποψίαν 
μοι παρέχει μεγάλην, μᾶλλον δὲ χαὶ σὺ ἔφθαδας 
εἰπὼν, ὅτι τινὲς τῶν Γραιχῶν ἐν αὐτῇ ἐλατινοφρό- 
νη σαν. 

Pax. Εἶπόν ot, χαὶ πάλιν ἐρῶ σοι, ὅτι ἐν τῇ 
συνόδῳ ἐχείνῃ ὑπερίσχνταν οἱ Λατῖνοι, χαὶ χατέ- 
κεισαν xa! τοὺς Γραιχηοὺς δέξασθαι καὶ φρονῆσαι 
τὰ ἑαυτῶν ἀλλὰ λυθείσης τῆς συνόδου, τὸ πλεῖον 
pépoz πάλιν ἐσχίσθη, τῶν Γραιχῶν δηλονότι. 

Εὐ.1. Ἐγὼ οὐ δύναμαι συνάψαι τὰ παρὰ σοῦ tl- 
pnuiva. Δοχοῦσιν οὖν μοι ἐναντία ἀλλήλοις εἶναι. 
Πρ ὄλίγου γὰρ εἶπας ὅτι χατὰ Λατίνων 1) πρᾶξις 
τῆς συνόδου ἐχείντς ἐγένετο ἐλεγχθεὶς δὲ παρ᾽ 


colligo. 

Pius. Si esset, apparuisset utique. At enuntigre, 
« Quis scit ? » anibiguum est. atque incertum, Ex 
ambiguis iucertisque nulla vera elicitur con- 
clusio. Imo hoc tuo sermoue me in suspicionem 
adducis. 

fihac. Quid suspicaris? 

Pius. Suspicor omnia tuis verbis contraria. Eta- 
nim si contra Latinos ea in synodo actum esset, 
servassent sibi Graci libros, tanquam aurea moni- 
lia in pectore futuris hominibus ostensuri, non 1} 
juria se ab illis separatos. Cum vero apud Grecos 
nullus liber illius synodi contra Latinos appareat, 
apud Latinos vero inveuiatur, quin et apud Gra- 
cos, inclametque aetionem illam pro Latinis esse, 
suspicionem mibi injicit, eamque magnam, tum co 
potissiinum, quod et tu antea dixeras, nounullox 
ex Graecis Latinorum sentenuz adbasisse. 


Rhac. Dixi tibi, dicamque iterum ea in synodo 
Grecis Latinos superiores fuisse , persuasisseque 
Graecis accipere et eadem. zique illi sentire. Sed 
absoluta synodo potissima pars scissa est, Graeco- 
rum scilicet. 

Pius. ]pse equidem haud valeo, qua tu dicis, 
committere ; namque sibi adversari videntur. Paulo 
ante siquidem dixeras adversus Latinos actionem 
ilius synodi peractam fuisse; postea couvictus 


ἐμοῦ, ὡς οὐχ εὕρηται Bi6Xoc ποτὲ μαρτυροῦσα τοντὶ, Q nusquam apparere librum, qui Id testetur, alio 


ἑτέραν ἑτράκης, ὅτι ὑπερίσχυσαν οἱ Αατῖνοι Ev 
αὑτῇ, καὶ χατέπεισαν xa τοὺς ἡμετέρους δίξασθαι 
τὰ αὑτῶν’ xal αὖθις φὴ;, ὅτι μετὰ τὴν διάλυσιν 
εἷς συνόδου πάλιν ἐσχίσθησαν, καὶ ὀλίγοι ἔμειναν 
«ὰ Λατίνων φρονοῦντε;:, "1503 οὖν xal τοὺς Γραικρὺς 
χαλεῖς Λατινόφρονα;. Φράσον μοι οὖν, τί δηλοῦτιν, 
ἅπερ νῦν λέγεις, ὅτι ἐναντία ἀλλήλοις διαῤῥήδην 
εἰσίν ; 

'Pdx. Οὕτως ἐπράχθη, καὶ οὕτω dot λέγω. 

Δικ. Δεῖ τὴν ἀλήθειαν λέγειν, καὶ μὴ τὰ τῆς 
ἰδίας ὀρέξεως, ἅπερ καὶ ἀναπόδειχτα, καὶ τοῖς ἀν- 
θρώπο:ς μισητὰ φαίνονται. 

EVA. "Ἔμειναν; φῇς, xat τινες Πραικχκηὶϊ τὰ Λατί- 
νων φρονοῦντες. 

Pux. Οὕτως ἔχει. 

Εὐ.. "Ev γὰρ τούτῳ θχυμαστόν ἐστιν, ὅτ: οἱ 
Γραικοὶ, τὰ l'oaixiv ἀφέντες, τὰ Λατίνων φρονοῦν- 
τες ἐμεῖναν, εἰ χατὰ Λατίνων ἢ πρᾶξις ἐγένετο, 
ὥσπερ εἰπὼν ἔφθασας, χαΐτοι γε ἰσχνρογνώμονές 
εἰσι τῇ σφετέρᾳ ἑαντῶν δόξη, xai δεισιδαίμονε:ς. 
Οὐδεὶς γὰρ εὔνους τὰ κατ᾽ αὑτοῦ, ἀλλὰ τὰ ὑπὲρ τῆς 
συνόδου φρονεῖ. Εἰ γὰρ ὑπὲρ Γραιχῶν ἦν͵ οὐχ ἂν 
ἐσχίζοντο ἀπ᾿ αὑτῶν οἱ l'pav«ot, ἀλλ᾽ ἐκεῖνοι ἀπὸ 
τούτων ἄ,. Δείχνυτα: δὲ μᾶλλον ἀπὸ τοῦ λόγον 
«τούτον, ὅτι ὑπὲρ Λατίνων ἢ πρᾶξι; ἐγένετο τῆς 
συνόδου ἐκείνης διὰ τοῦτο ἐτχίσθησαν οἱ Γρτιχοὶ 
«ἀπ᾿ αὑτῶν, μὴ θελέσαντες ἐνωϑῆναι αὐτοῖ;, μηδὲ 
«ἧς συνόδου τὴν ψῆφον διξσῦύαι. 

Aux, Πιθανὸ; ὁ λύγος τοῦ Εὐλαδυῦ; x1:à πόδας 


conversus, superiures, ais, Grecis Latinos factos 
illis persuasisse ut Latinorum dogmata accepta- 
rent ; rursumque addis, absoluta synodo scissos 
fuisse, et paucos remansisse qui cum Latinis sen- 
tirent. Ecce. itaque Greci, ut ais, eadem atquo 
Latini sentiunt. Éxplica ergo mibi quid innuant, 
quie modo asseris; nam sibiipsis palam adver- 
santur. 

Rhac. Ita actum est ; et ita tibi enuntio. 

Dic. Veritas edicenda est, et non ea qua sunt 
proprii appetitus, quae nec demonstrari queunt, et 
hominibus exsecrabilia judicantur. 

Pius. Reibanserunt, inquis, et quidam Cræci 


. Latinorum seutentix addicti. 
D  Rhac. Plane. 


Pius. In hoe admiratione dignum est, Grzcos, 
negleciis Graecis, Latinorum se sententiz addixisse, 
in eaque persevcrasse. Si adversus Latinos. actio 
illa peracta est, ut antea dixisti ;: et nibilomiuus 
iMi pervicaces et propositi sui tenaces sunt, et 
supersiitiosi. Nemo enim illis quae contra, scd 
illis quz pro synodo sunt, z2quo animo nenicnm 
sppliceat. Nam si pro Graecis fuisset, nunquam ab 
illis Graeci, sed Latini a Graecis separarcentur. luio 
ex hoc sermone potius ostenditur actionem synodi 
iius Latiuis favisse , proptereaque Graecos ab 
illis divisos, cum illorum wyionem respuercnt, 
nec vellent synodi decretum admittere. 

Lic. Probabilis Pil hujusce oratio est, p 


910 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


910 


refutationem prse se ferens. Nune synodus Floren: A φέρων τὸν ἔλεγχον. Νῦν γὰρ ἐγένετο σύνοδος iv 


tina, ut,tradunt Graci, pro. Latinis, qua: non pro 
Latinis, sed potius pro veritate celebrata est, Nec 
eam Graci susceperunt; quin in cam conantur 
inclamitantque. Et tunc celebrata est contra. La- 
tinos, et non acceptarunt. Et. quis boc non irri- 
deret ? 

fthac. Noluerunt eam suscipere, Diczocrita, 
synodum, quod in ea male dogmata habita sunt. 


Pius. Postmodun celebratane est alia syuodus ? 
Rhac. Et maxime. 


Pius. Ubinam? 
Hthac. Yn ipsa urbium regina sub Michaele Palæo- 


logo imperatore, et Vecco patriarcha Constatino- B 


potitano., 
Pius. Quid in ea gestum est? 
"ας. Eadem qus et Lugdini. 


lius. Wursumque in ca Grxci aliqui Latinorum 
doginati adhaesere? 

Rliuc. Plures multis partibus in eorum senten- 
tiam iverunt, et imperator ipse et patriarcha. 

Pius. l'ost illam coacta est alia synodus? 

Bhac. Vc, qua Florentize habita est. 

Pius. ln ea quid actum est? 

lUac. Eadein in ipsa, quz ct in aliis concordata 
sunt. 

Pius. Etiamne | in ipsa Grieci ad sententiam La- 
tinorum accessere ἢ 

BRhac. Universa synodus, ct imperator, et. pa- 
triarelia, et tota. denique congregatio, archiepi- 
Scopi, cpiscopi, abbates, cruciferi, hieromonachi, 
sacerdotes, et diaconi, et, uL verbo expediam, om- 
nes ad unum Latinorum opinionibus subscripsere. 
lieu malal Solus Ephesius antistes in (ide perstitit 
orthodoxa. 

l'ius. Tu vero quem sequeris ? multos, an uuuin 
hunc? 

Πιιας. Hunc. Quaudoquidem ipse solus in recta 
professione remansit, 


Pius, Et duodecim hi, quos Latinorum sententize 
addictus uuncupasti, quos sequuntur ἢ 


liac. Synodum et plures. 


Dic. Indemnati sunt. veri hi sacerdotes, dum obc- 
diuut synodo, partique illius potissimae. 


Pius. labeo tibi ingentes gratias. Namque quz 
in exordio hujus disceptationis a fratre Publicano, 
et à te nunc. de his duodecim sacerdotibus dicta 
$unt, pulchre calleo, teneoque quos vocatis cum 
Latinis sentientes, et excounmnunicatos, Ili nempe 
quod sese subjecerint, quemadinodum οἱ illi Lug- 
duuensis, et alii Constantinopolitanz, et nuuc om- 
nes Gurecorum prastantiores Florentina synodi de- 
cretis, nuucupantur ἃ vobis. Latinc sentientes. et 
beterodosi, tanquam. qui ejurata Graicorum | fide, 


Φλωρεντίᾳ, ὥς φασιν οἱ Γραιχοὶ, ori Λατίνων, 
ἥτις οὐχ ὑπὲρ Λατίνων, ἀλλ᾽ ὑπὲρ τῆς ἀληθείας 
μᾶλλον. Kat οὖχ ἐδέξαντο αὑτὴν οἱ Γραιχοὶ, ἀλλὰ 
πράττουσί τε xal λέγουσι xat' αὑτῆς. Καὶ τίτε 
ἐπράχϑη κατὰ Λατίνων, καὶ οὐχ ὑπεδέξαντο. Καὶ λὶ 
«ἰς ἂν τοῦτο μὴ μυχτηρίσῃ ; 

Pux. Οὐκ ἠθέλησαν δέξασθαι, Διχαίοχριτα, ἐχεί- 
viv τὴν σύνοδον, ὅτι καχῶς ἐν αὐτῇ ἐπράχθη τὰ 
τῶν δογμάτων. , 

Εὐλ. Καὶ μετὰ ταῦτα οὖχ bvivevo ἄλλη σύν- 


'Pax. ᾿Αλλὰ ναί. 

E64. Ποῦ 51 ; 

Tax. Ἕν αὐτῇ τῇ βασιλενούσῃ τῶν πόλεων ἐν 
τῷ καιρῷ Μιχαὴλ βασιλέως τοῦ Παλαιολόγον. καὶ 
Béxxou πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως. 

Εὐλ. Καὶ τί δὴ ἐν αὐτῇ ἐπράχθη ; 

'Pax. Τὰ αὑτὰ καὶ ἐν αὑτῇ, ὥσπερ χἀν τῇ 
ΔΛονγδυύνῳ ἐπράχθη. 

Εὐ.1. ΚΚαὶ πάλιν ἔμειναν ἐν αὑτί͵ 'oatxol τινες 
τὰ Λατίνων φρονοῦντες ; 

'Pax. Καὶ pila πολλοὶ, καὶ αὐτὸς ὁ βασιλεὺς 
χαὶ ὁ πατριάρχης. 

Eóo4. Καὶ ἐγένετο ἔτι ἄλλη σύνοδος μετ᾽ αὑτὴν; 

'Pax. Δὕτη ἡ νῦν ἐν Φλωρεντίᾳ γενομένη. 

Βὺ.. Καὶ ἐν αὐτῇ, ἐρωτῶ, τί ἐπράχθη ; 

'Pax. Τὰ αὑτὰ sal; πρὺ αὐτῆ; καὶ ἐν αὐτῇ συν- 
εχφωνήθη. 

EA. “ἔμειναν δὲ καὶ ἐν αὐτῇ πάλιν Γραιχοὶ τὰ 
Λατίνων φρονοῦντες ; 

Pux. llása. ἣ σύνοδος, xal βασιλεὺς, καὶ πα- 
τριάρχης, xal d μετ᾽ αὐτῶν συνάθροισις πᾶσα, 
ἀρχιε πίσχοποι, ἐπίσχοποι, ἡγούμενοι, σταυροφόροι, 
ἱερομόναχοι, ἱερεῖς, χαὶ διάχονοι, χαὶ ἁπλῶς πάν- 
τες ἐλατινοφρόνησαν. Φεῦ τῶν χαχῶν! Μόνος ὁ 
Ἐφέσου ἀρχιερεὺς ἔμεινεν ἐ» τί ὀρθοδόξῳ πίστε". 


Εὐ.1. Καὶ τίτιν αὐτὸς συνέπῃ, τοῖ; πολλοῖς, ἣ τῷ 
ἑνὶ τούτῳ ; 

"Pax. Τούτῳ, ἐπεὶ μόνο; αὐτὸς ἔμεινεν ἐν τῇ 
ὀρθῇ ὁμολογίᾳ. 

Εὐ.1. Καὶ οἱ δώδεχα οὗτοι, οὃς Λατινόφρονα: 
ἔφη;, τίσι συνέπονται ; 


'Pax. Τῇ συνόδῳ xal tol ; πολλοῖς. 


Aux. "Axazáxpitol εἶσιν οἱ ἀληθεῖς ἱερεῖς οὗτοι 
ὑποτασσόμενοι τῇ ουνόδῳ, καὶ τοῖς πλείοτι τῶν àv 
αὑτῇ. 

Εὐ.. Χάριτας ὁιμλολογῶ cot πολλάς. Sov&xa γὰρ 
ἄριστα τὰ ἐν προοιμίοις εἰρημένα παρὰ τοῦ ἀδελ- 
cou Τελώνον, χαὶ παρὰ σοῦ νῦν, ὑπὲρ τῶν διώδε- 
χὰ τουτωνὶ ἱερέων, οὗ; φατε Λατινόφρονας, val 
ἀφωρισμένους, ὅτι διὰ τὺ ὑποταγῆναι xal αὐτοὺς, 
ὥσπερ ἐχείνους ἐν τῇ Λουγξούνῳψ, xat τοὺς ἄλλους 
ἐν Κωνοταντινουπίλει, xal νῦν πάντα; τοὺς τῶν 
Γραικῶν προχρίτους τῇ ἀποφάσει τῆς ἐν θλωρεν- 
«ἰῷ συνόδον, χαλεῖτε Λατινόφρονας, xal ἑτεροδό- 
ξους͵ καὶ ὅτι τὴν τῶν l'pa:xav πίστιν ἀφέντες, τὴν 


9:1 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


973 


τῶν Λατίνων ἐδέξαντο. "Exstoty οὖν yo: xàv τούτιν À Latinorum susceperint. lloc sane przter alia. mi- 


tX πλεῖστα θαυμάζειν. 

"Pax. Tí περὶ τούτου θαυμάτεις ; 

Ev4. θαυμάζω, ὅτι οὐ δύναμα: συμδιδάσαι τοὺς 
ἡμετέρους λόγους. 

Δικ. Καὶ ἀληθῶς ἀσυμφωνία μεγίστη ἐστὶν ἐν 
αὑτοῖς. | 

"Pax. Tiva ἀσυμφωνίαν ἐν τοῖς ἡμετέροις ὁρᾷ; 
λόγοις ; Οὐχ ἔστιν οὕτως, ὡς ἔφην ; 

EA. "Opa τὸ ἀξύμδλητον καὶ τὸ διάφορον 
τῶν ἡμετέρων λόγων. Πρῶτον μὲν ἔφης. ὅτι ἡ ἐν 
Λουγδούνῳ σύνοδος χατὰ Λατίνων ἦν, καὶ ὅτι ἔμε:- 
ναν πολλοὶ τῶν Γραιχῶν φρονοῦντες τὰ τῶν Λατί- 
νων, οἷ καὶ ἔφθειραν τὰ βιδλία, μὴ εὑρίσκεσθαι 
βοῶντα; τὴν xav' αὐτῶν χρίσιν" εἶτ᾽ ἔφης. ὅτι ἐγέ- 
vtto xal ἄλλη σύνοδος ἐν Κωνσταντινουπόλει τὰ 
αὐτὰ τῇ ἐν Λουγδούνῳ καὶ αὕτη φρονήσασά τε xot 
πράξα:α, xai ἕν αὑτῇ ἔμειναν Γραιχοΐ τινες Λα- 
τινοφρονήσαντες. Καὶ τελευτῶν ὡμολόγησας τὴν 
ἐν ταῖς ἡμέραι; ἡμῶν γενομένην ἐν Φλωρεντίᾳ, 
καὶ αὑτὴν τὰ ὅμοια ταῖς πρὸ αὑτῆς ἐχφωινήτασαν, 
xai πλῆθο; πολὺ τῶν l'pxtxüv ἔμεινε φρονοῦν τὰ 
τῆς συνόδου ταύτης, ἧτις τὰ τῶν Λατίνων ἐδόξασεν. 
Ὅρα οὖν πῶς μοι θαυμάξειν ἔπεισι τῶν ὑμετέρων 
λόγων, ὅτι o0 συμπεραίνουσιν ἀληθῆ. "Enc γὰρ 
τὴν ἐν Λουγδούνῳ σύνοδον χατὰ Λατίνων slvat, 
καὶ τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει, τὰ αὐτὰ τῇ αὐτῇ 
λέγουσαν, εἶτα μὴ δυνάμενο; τὴν ἀλήθειαν χρύ- 
ψαι, ὥσπερ τὸν λύχνον ὑπὸ τὸν μόδιον, ἐπεὶ φανερά 


ἐστιν (ἐν ταῖς ἡμέραις γὰρ ἡμῶν ἐγένετο, xac 


πάντες γινώσχουσιν), ὡμολόγησας ἄχων καὶ ταύτην 
δηλαδὴ τὴν ἐν Φλωρεντίᾳ γενομένην, τὰ αὐτὰ εἰ- 
ποῦσαν tal; πρὸ αὐτῖς. ᾿Απὸ τῶν σῶν τοίνυν λό- 
γῶν συμπερλίνομεν, ὅτι οὐδὲν ἀληθὲς ἔφης. Εἰ γὰρ 
vov ἐν τῇ &iupivtla ὑπὲρ Λατίνων ἐπράχθη, 
ὥσπερ φαίνεται διαῤῥήδην, σὺ δὲ ἔφθης εἰπὼν, 
ὅτι τὰ αὑτὰ καὶ αὕτη τῷ ἐν Δουγζούνῳ xat τῇ δ» 
Κωνσταντινουπόλει ἔπραξεν, ἕπεται ἀναγχαίως 
κατὰ τὸ συγχεχωρημένον παρὰ σοῦ, ὅτι χἀχεῖναι 
ὑπὲρ Λατίνων ἦσαν. Διὰ τοῦτο χαὶ τότε xal νῦν 
ὑπέμειναν οἱ συνετοὶ τῶν Γραιχῶν τῇ ἀληθείᾳ μετὰ 
τῶν συνόδων χαὶ τῶν Aaz(wov ὁμολογοῦντες. 
"Pax. “Ἔμειναν, ἀληθῶς ἔφης, τινὲ;, οὐχ ἐν τῇ 
ὀρθῇ τῆς πίστεω; ὁμολογίᾳ, τῇ τῶν Αατίνων δὲ 


ror maxime. 

fihac. Quid istuc mirum videtur ? 

Pius. Demiror plane, qui nequeo nostros hos 
sermones concordare. 

Dic. EA vero inter sc illi disjunctissimi sunt. et 
maxime diversi. 

RAac. Quam discrepantia nostris in sermonibus 
apprehendis * Annon ita est, ut dixi? 

Pius. Ilaheio tibl tuorum. sermonum summam 
dissensionem ac discrepantiam. Primum quidem 
asseruisti Lugdunensem synodum contra Latinos 
coactam fuisse, eL ex Grzeis plerosque. Latinorum 
sententize assensum przbuisse, qui et libros corru- 
perunt, ne contra eos latum in. syuodo judicium 
publicarcnt. Addidisti et aliam synodum Constan- 
tinopoll celebratam eadem , qua οἱ Lugdunensis 
sentientem et stabíilientem, in ipsa quoque Graecos 
Latinis obsecundasse. Nnnc demum fassus es, no- 
stro hoe svoFlorentiz synodum celebratam similia 
superioribus decrevisse , ingentemque Grzecorum 
multitudinem eum synodo sensisse, quae Latinorum 
sententiam comprobavit. Considera itaque ideo me 
tuorum sermonum admiratione commoveri, quod 
vera non concludaot, Dixisti scilicet synodum Lug- 
dunensem conira Latinos fuisse, et Constantinopo- 
Utanam a Lugdunensi minime diversam ; postea 
cum non posses occultare veritatem , veluti lncer. 
nain sub modio, quandoquidem palam cst ontni- 
bus (nam his nostris diebus peracia est, et patet 
omnibus), fassus es, licet invitus, banc quoque 
Florentinam synodum, superiores secutam, eadein 
pronuntiasse. Tuis ergo verbis concludimus, te 
longissime ἃ vero ahfuisse. Etenim si nunc Flo- 
rentíina pro Latinis, ut apertum  manifestumque 
est omnibus, celehrata est (tu vcro. diteras eadem 
ab ipsa. quz et ἃ Lugdunensi et Constantinopeli- 
tana terminata fuisse), necessario sequitur ex iis 
que jam ipse concesseras, eas ctiam pro Latinis 
esse coactas. Proptereaque et. tunc et nunc sapien- 
tiores Grecorum. cum synodis Latinisque in veri- 
tatis confessione perstitisse. 

ας. l'erstiterunt, vere dixisti, nonnulli, 3t noa 
in rectze fidei confessione , sed iu Latinorum sen 


δόξῃ βεξαιωθέντε:, γυμνῇ τῇ κεφαλῇ ἀνακηρύτ- D tentia. confirmati, quam aperto eapite przdicant : 


fov3t* xal διὰ τοῦτο Αχτινόφρονας αὑτοὺς ἀναμ- 
φιδόλως ἀποκαλοῦμεν. 

Ἄχρ. Βαδαὶ τῆς τόλμης [ $o6at! 

Εὐ.1. "Eso σε τῆ: τόλμης. μᾶλλον δὲ θαυμάζω 
x&v τούτῳ. ὡς καὶ ἐν τοῖς ἄλλοις τοῖς πιερὰ σοῦ 
εἰρη μένοις. 

Ῥακ. Τί σοι τὸ θαυμαζόμενον ; φράσον. 

Εὺ.1. 'Axoów cov, ὅτι χαλεῖς Λατινόφρρωνας zd- 
cav τὴν τῶν Γρλικὼῶν Ἐχχλησίαν, τὴν ᾿Ανχτηλιχῆν 
διλαδῆ, καὶ βασιλεῖς, καὶ κατριάρχας, ἀρχιεπισχό- 
πους, ἐπισχόπρηυς, ἡγυυμένους, σιαυροφόρους, καὶ 
τοὺς λοιποὺς, χαὶ οὐ τοὺς δώδεχα μόνον. Εἰ οὖν ἡ 
᾿Ανατολιχὴ "Ex»xlrsía πᾶσα τὰ τῶ» Λατίνων ἐφ»"- 
γη12, ΧΔὶ οἱ διυῦ x2, οἷς ἔγκαλεξις, τὰ τῆς "Ava so- 


proptereaque cos cum Latinis sentientes sinc ullo 
dabio nencupamus. 

Aud. l'age audaciam! papa ! 

Pius. Miscerct me tuam audaciam ; neque minus 
demiror de hoc, quam de aliis tnis dictis. 


Rhac. Quid cst quod. adwiraris? eff.rc. 

Pius. Audia abs te nniversam Grzcaram Ecclc- 
sia.n, Orientalem nempe, imperatores, patriarchas, 
arcbiepiscopos, episcopos , abbates, crucigeros οὶ 
feliquos oaues, non Juodccim tantum sacerdotes 
et Latinos inter se concorditer congruere. (Quare si 
wniversa Oricnialis. Ecclesia. Latinorum. dogmati 
adhzsit, ct praterea bi duodccim, quos in. judi- 


979 


JOSEPH1 METHONENSIS EPISCOPI 


950 


cium vocatis, unum idemque eum Orientali Eecle- A λιχῆς Ἐχχλησίας φρονοῦσι, τουτέστιν, ἅπερ ἐκείνη 


sia sentiunt, hoc est non diverga ab ea tenent, quo- 
n:odo beterodoxzos εἰ Latinorum sententiz addi- 
eios appellatis eos qui cum Orientali vestraque 
Ecclesia, vobis etiam invitis, eumdem animum ha- 
bent? 

Rhac. Universa, ut ais, Orientalis Ecclesia, quz 
et.synodus et Latini nunc dicuot omnis. uecnon 
hi duodecim concorditer ienent, ideoque. eos cum 
Latinis sent'entes nuncupamus. 

l'ius. Maud decore justeque facitis, qui duode- 
cim solos cum Ltinis sentire dicitis, cum et uni- 
versa Orieutalis. Ecclesia iia. compellapnda esset ; 
quandoquidem illa primum a Latinorum sen:entia 
stetit, lli vero post Orientalem Ecclesiam, tan- 
quam qui eai secuti, illius vestigiis institerunt. 

Rhac. Prohe dicis ; que enim nos et ipsi, tan. 
quam auz impietatem admiserit, et hisce tanquam 
qui illi ignoranter adbzeseriut, expostulgmus. Hinc 
tum. illam, tum hos eadem atque Latini sentire 
astruimug. 

Dic. Propitius sis mili, Deus, qoi similia impie- 
tatis plena verba audio. 


Pins. Exyostulas itaque Orientali Eeclesizz, quod. 


Latinorum dogmati adhzeserit ? 

Rhac. Ma. est. Expostulamus, cum Latinorum 
«ententiam aiuplexata, Latinorum dogmata consta- 
Lili verit. 

Aud. Pater hic animi contentione decertat. 


Pius. Si itaque Orientalis Ecclesia. Latinorum C 


opinionibus assensum, μὲ tu ais, prebuit, una cum 
Occidentali faeta est, et nemo eontra ibit ; boe 
cuim et Symbolum vult unam esse debere catholi- 
cam Ecclesiam. Quod si du:e et opinione et dogma- 
te unà facta est, et hzc una. Ecclesia ex duabus 
linguis concinnata sberravit, et alienam secuta est 
per so dem, quinam fuerit alia Ecclesia. oriliodo- 
xa, quam ipse sequeris? Et quis te in flde in- 
siruit ? Ubi item Grecorum fides atque religio re- 
mansit: Cui ipse Ecclesie reverentiam, obedien- 
tiam et religionem exhibes? A qua baptisinum ac 
sacramenta accipis? 

Rliac. Homini in quo fides orthodoxa perman- 
serit, religiose obedientiau et reverentiam exhi- 
beo ; illeque mihi est Ecclesia et magister. 

Aud. Moc ad hxc usque. tempora inauditum est. 

Pius. Quis vero in (ide Grecorum perstitit, cui 
tu reverentiam exbibueris ? 

Rhac. Dixi tibi, solum Ephesium antistitem in 
fidc orthodoxa perseverasse, cui ipse subjicior, et 
quem ut magistrum agnosco. 

Pius. Tibi quoque ezo dixi, non unum, sed plu- 
Fes csse sequendos. Primom, quod unus homo non 
iacit Ecclesiam ; deinde vero, quod ille atra bile 
agitatus desipiebat imentis, nec compos animi erat. 

Rihac. Ne sanctum virum dictis tuis differas. Neque 
^nin tanta prz litus sapientia quisquam alius fuit. 

Aud. Nemo, duiumodo recte sapiat, h.ec dicet. 

['ius. Nec etiam ip-a syuodus ? 


ἐφρόνησεν, πῶς ἐπ:ροδόξου; τούτου: χαλεῖτε, xai 
Λατινόφρονας͵ τοὺς τὰ τῆς ᾿Ανατολιχῆς, ναὶ ὑμε- 
τέρα;, xiv μὴ θέλητε, Ἐχχλησίας φρρονήραντας : 


Pux. llicx, &; ἔφης, ἡ ᾿λνατολικὴ Ἐχχλησία 
τὰ τῆς συνόδου χαὶ τῶν Λατίνων ἐφρόνησαν. Καὶ 
οἱ δώδεχα ἐφρόνησαν, ὡς αὑτή. Διὸ xaX Λατεινόφρο- 
νας τούτους ἀποχαλοῦμεν. 

Εὐ.. Οὐ δεῖ κατὰ δίχαιον λόγον τοὺς δώδεχα 
ἱερεῖς ἀποχαλεῖν Λατινόφρονας μόνον, ἀλλὰ καὶ 
αὑτὴν πᾶσαν τὴν ᾿Ανατολικὴν Ἐχκχλησίαν " ὃ πειδὴ 
κοώτη ἐχείνη τὰ τῶν Λατίνων ἐφρόνησε, τούτους 
δὲ μετὰ ταῦτα ἀποκαλεῖν, ὡς ἐχείνῃ ἀχολουθή- 
σαντας, , 

'Pax. Καλῶς λέγεις. "Πμεῖς γὰρ καὶ αὐτῇ ἐγχα- 
Àeuptv, ὡς δυσσεδησάσῃ, xal τούτοις, ὡς ἐχεῖντ 
ἀμαθῶς ἑξαχολουθήσασι. Ὅθεν Λατινόφρονα: κἀχεί- 
νους xai τούτους ἀποχαλοῦμεν. 


Δικ. “ἵλεως γενοῦ μοι, Θεὲ, ἀχούοντι ἀσεύείας 
τοιαύτας. 

Εὑ.. Οὐκ σῦν ἐγκχαλεῖς xo τῇ ᾿λνατολιχῇ "Ex- 
χλησίᾳ ὡς Λατινοφρηνησάσῃ ; 

'Pax, Ναὶ, ἐγχαλοῦμεν αὐτῇ, χαθὼς ἀρτίως 
ἤχουσας. Ἔ πειδὴ τὰ τῶν Λατίνων ἐδίξατο, καὶ 
ἐχύρωσς δόγματα. 

'Axp. "Ev πεισμονῇ ὁ Πατὴρ διαλέγεται. 

E04. El υὖν ἡ ᾿Ανατολιχὴ Ἔ χχλησία τὰ τῶν Λα- 
τίνων ἔστερξε χατὰ σὲ, μία μετὰ τῆς Δυτικῆς ἐγέ- 
veto, xal οὐδεὶς ἀντερεῖ. Ἰοῖτο γὰρ xai τὸ Σύμθο- 
λον ἀξιοῖ, μίαν δεῖν εἶναι τὴν χαθολιχὴν "Exxan- 
σίαν. Εἰ δὲ μία αἱ δύο γεγόγασι τῇ τε δόξῃ καὶ τῷ 
φρονήματι, χαὶ αὕτη f$ μία Ἐχχλησία $ ἐξ ἀμςο- 
τέρων γλωσσῶν μία χηρυττομένη, ἐπλανήθη, χαὶ 
ἑτεροδόξησε κατὰ σὲ, ποία ἄλλη Ἐχχλησία ἐστὶν 
1j ὀρθόδοξος, fj σὺ ἑξαχολουσθεῖς; Καὶ τίς μὲν τὴν 
πίστιν διδάσχει σε; loo δὲ ἔμεινεν fj τῶν Γραι- 
xov πίστις τε καὶ 0pnoxsia ; Ποίᾳ δὲ Ἐχχλησίᾳ σὺ 
τὴν αἰδῶ, ὑποταγήν τε καὶ εὐλάδειαν ἀπονέμεις ; 
καὶ τὸ βάπτισμα ἀπολαμδάνῃ, xa! τὰ μυστήρια ; 

"Pax. Ἕν ᾧ ἂν ἀνθρώπῳ ἡ ὀρθόδοξος πίστις 
ἐμμείνῃ, τούτῳ εὐλαδῶς ὑποταγὴν καὶ αἰδὼ δίδω- 


D μι, χαὶ διδάσχαλον αὐτὸν χαὶ Ἐχχλησίαν κατέχω. 


'Axp. Ἴοῦτο ἕως xal νῦν οὐχ ἡχούσθη. 

Εὐ.1. Καὶ τίς ἔμεινεν ἐν τῇ τῶν Γραιχῶν πίστει, 
ᾧ σὺ τὴν εὐλάδειαν ἀποδίδως ; 

'Pax. Εἶπόν σοι, ὅτι μόνος ὁ Ἑφέσον ἀρχιερεὺς 
ἔμεινεν ἐν τῇ ὀρθοδόξῳ πίστει, ᾧ ὑποτάσαομαε, χαὶ 
διδάσχαλην ἔχω. 

Εἰ. Einév σοι χἀγὼ, ὅτι οὐ δεῖ τῷ ἑνὶ ἔπεσθαι, 
ἀλλὰ τοῖς πολλοῖ;, Πρῶτα μὲν, ὅτι εἷς ἄνθρωπος 
οὐ ποιεῖ Ἔχκχλησίλν' ἔπειτα δὲ, ὅτι δεισιδαίμων 
xal σεσεισμένος τὸν νοῦν ἐχεῖνος ὑπῆρχεν. 

"Pax. Μὴ συχοφάντει τὸν θεῖον ἄνδρα ἐχεῖνον. 
Πλείω γὰρ τῶν ἄλλων ἐχεῖνος ἐφρόνει. 

'Axp. Οὐδεὶς εὖ φρονῶν εἶποι τοῦτο, 

| EóÀ νείω τῆς συνόδου πάσης ; 


681 


ῬΡωκ. Ui. 
"A xp. 'λναίσῆητον τὺ δηῦξ) ἔδη. 

Ec4. Οὕτω καὶ οἱ περὶ τὴν “Ἄρειον φήσηυσιν, 
ὅτ: πλείω τῆς συνόδηυ ἐκεῖνος ἐφρόνει, 

Δικ, Διχαιότατ᾽ ἂν φήσαιεν. 

Ῥακ. Οὔμενουν. ᾿Αδιχώτατ᾽ ἂν οἱ περὶ "Apitoy 
οὕτως εἴπωσιν. Οὐ γὰρ ὅμοιος οὗτος; ἐχείν:». 

Εἰ. Πῶς οὖν: 

"Pax. Ὅτι ἐχεῖνος οἴχοθεν αἵρεσιν ἐξηρεύξατο, 
oUto; δὲ, ὧν πρόπαλαι οἱ Γραικοὶ ἐφρόνουν, ὑπερ- 
ασπίξων ἦν. 

Εὑὐ.1. αὶ ποῦ ἔδει χριθῆναι, ἃ ol Γραικοὶ πρό- 
πάλαι xal οἱ Λατῖνοι ἐφρόνουν, οὐχ ἐν τῇ σννόδῳ 
τὴ οἰχουμενιχῇ ; 

Aux, Κατὰ δίχαιον λόγον οὐχ ἀλλαχοῦ τὴν χρίσιν 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


982 
lihac. lane, 

Aud. lomo hic $tolidior saxo est. 

Pins. là. respondebunt οἱ Arii asscclæ. Plu 
eum synodo universa sapuisse. 

Dic. Et merito modis omuibus dicerent. 

R^hac. Nequaquais, Inmerito qui Arium sectan- 
tur, pronuntiarent. Neque enim illi hic similis est. 

Pius. Quomodo? 

Rhac. Quod ille ex. propriis h:res?m eroctavit. 
Hic autem, quie multo.ante Graei sapieban!, pro- 
pugnabat. 

Pius. Et ubinam .dijudicanda erant, quie Graeci 
Laünique antiquitus sapiebant? An noa in &$ynodo 
etumenica? 

Dic. δὶ jaris sequ abilis ratio tnenda est, judicium 


ἔδει γενέσθαι, ἀχλ᾽ ἢ ἐν τῇ οἰκουμενικῇ συνόδῳ." B. nou alibi, nisi iu synodo ceeumenica instituendum 


Διὰ τοῦτο γὰρ οἰχουμενιχὴ λέγεται, ὅτι τὰ olxou- 
μενιχὰ ἐγχλήματα χρίνονται ἐν αὐτῇ. 


'Pax. Εὖ λέγεις. "Exet ἔδει χριθῆναι ἐν τῇ συν- 
ὀδω, ἀλλ’ οἱ Λατῖνοι τοὺς Γραιχοὺς δώροις δεξιω- 
σάμενοι, καὶ ἰχανῶς λυμηνάμενοι Exp:vav, ὡς f/6ov- 
λήθησαν. 


'Axp. Κλείσω τὰ ὦτά μου τοιαῦτα μὴ ἀχούειν. 

Εὐὺ.. "Ánopla; ἐπ᾽ ἀπορίαις ἐπισυνάπτεις μοι 
νῦν. | 

"Pax. Tl ἀπορεῖς ; 

Eo.4. Οἱ Λατῖνοι xol ol Γραιχοὶ οὐ διὰ τὴν τοῦ 
Χριστοῦ πίστιν συνῆλθον ; 

"Pax. ᾿Αλλὰ ναί, 

Εὐ.1. Καὶ πῶς οὖν οὕτως ἐγένετο, ὅτι οἱ μὲν 
ἡγόραζον, οἱ δὲ τὴν πίστιν ἐπώλουν ; Τί ἐστι τοῦτο ; 
Οὐχ ἔστι μᾶλλον δυσσέδεια ἥπερ εὑσέδεια ; 

Δικ. ᾿Αναμφιδόλως ἀσέδεια χαὶ μεγίστη ἐστί. 

Ῥακ. Διὰ τοῦτο ἡμεῖς αὐτῇ οὐχ ὑπείχομεν, ὡς 
δυσσεδησάσῃ ἕνεχεν τῶν δογμάτων, xal τοὺς ἐν 
αὐτῇ Πατέρας ἀποστρεφόμέθα, ὡς τὴν πῖστιν ἕνεχα 
δώρων προδόντας. Καὶ χαλῶς ποιοῦμεν, τὸν μὴ xov- 
νωνήσαντα τῆς ἀθέσμου δόξης αὐτὸν "Exx)nslav 
ἔχειν, xol αὐτῇ μάχεσθαι, ὡ; συναγωγῇ, καὶ οὐ 
συνόδῳ. "Toótou παράδειγμα τὸν θεῖον ἔχομεν Μά- 
ξιμον. Μ:τὰ γὰρ τὴν τετάρτην σύνοδον οἱ Μονοθε- 
λῆται σύνοδον συναθροίσαντες, τὴν ἑαυτῶν αἵρεσιν 


erat. Propterea enim uoiversalisdieitur, quod uni- 
versaleg oriminstienes, sive lilgia in ea. exami- 
nantur etjudicantur. 

Rhac. Optitoe dicum. In synodo dijudicandum 
erat. Verumtamen Latini Gracos muaeribus affe- 
etos οἱ largitionibus, misere obeseatos corru- 
pere ; sicque postea, ut libitum illis fuit, judicium 
latum est. 

Aud. Obturabo aures meas ne sinilia audiant. 

Pins. Nunc denuo dubitationibus dubitationes 
addis. 

Rhac. Quid est hoc, quod animum inoertat tuum? 

Pius. Latini et Grzci nonne propter Christi 


C fidem conveuero ὃ 


Bhac. lia est. 

Pius. Quomodo itaque id fleri potuit, ut hi fidem 
emerent, illi venuudarentur? Quid hoe fuerit? 
Nonue id potius impietatis quam pietatis est? 

Dic. Procul dubio impietatis :illiusque maximae. 

Rhec. Propterea nos illam non amplectimur, 
tanquam quse circa dogmata impie egerit, et Patres, 
qui in eam venere, detestamur, tanquam qui fidem 
muneribus prodiderint. Et reete agimus, cum cun 
qui eorum impiæ opialonis particeps non fuit, Ec- 
clesiam appellamus, illique veluti Synagogæ, et non 
synodo contradicimus, exemplo divini Maximi. 
Namque post quartam syuodum Monothelite eon- 
gregata synodo propriam baresim palam przediea- 


ἀναφανδὸν ἀνεχήρυξαν, καὶ οἰχουμενιχῆν, φεῦ τῆς D runt. Et eam universalem, heu. dementiam ! otani- 


ἀδιλτηρίας αὑτὴν τοῖς πᾶσι διατρανώσαντες, xal 
πᾶσαν τὴν ᾿Ανατολὴν σχεδὸν ὑπὸ τὴν αὐτῶν ἀσέδειαν 
χαταπείπαντες, τὸν θεῖον ἄνδρα τοῦτον βιάζουσι 
τῇ ἑαυτῶν αἰἱρέδει ὁμονοῆσαι. ε Πᾶσα, φασὶν, f 
τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλησία ὁμονοεῖ" μόνος δὲ σύ γε τῶν 
ἄλλων ἐγχαυχᾷ φρονήσει πάντων ὑπερέχειν ;» "Exst- 
vo; δὲ δύο τῶν μαθητῶν, οἵ μόνοι παρῆσαν αὑτῷ, 
t&v ἄλλων ἀπάντων εἰς τὴν αἴρεσιν ἐμπεπτωχύ- 
των, πρὸ: ἑαυτὸν ἐπισυνάγων xat ἐναγχαλιζόμενος, 
€ Ἡμεῖς, ἔφασχεν, dj τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλησία. » 
Στέφανον δὲ οἴδαμεν τῆς ἔχτης συνόδου fic ἐν Ruv- 
σταντινουπόλει γενομένης τἀναντία λέγοντά τε xcl 
πράττοντα, xal μηδόλως ταύτῃ βουλόμενον πεί- 
θεθαι. ὕϑεν χινδίνους ἀτοοήτου; ὑπέστη, καὶ 


bus declarautes, οἱ universam Orientem fere p-oprie 
impietate prementes, diviaum honc virum cogebant 
ut secum concordiam conglutinaret : «Omnis, aiunt, 
Christi Eccjesia concors est. Solustu inter alios 
gloriaris, reliquos omnes prudentia superare ? » 
llle vero duos ex discipulis, qui ipsi aderant, c:eto- 
ris omnibus in heresim prolapsis, ad se trabens, 
amplectensque : «Vos, dicebat, Christi Ecclesia 
estis. » Sic scimus Stephanum sexte Constantinopo- 
litanz synodi adversarium et. oppugnatorem, illi- 
que modis omnibus refragantem, uude intolerabi- 
lia discrimina subiit, tandereque illi repugnans, 
mar yrio coronatus est ; ut si quis Ecclesiam con- 
epexerit fraudibus implicatam, juremerito dicet, 


933 JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 98i 


cecreto Saximi ipsum solum Ecclesiam esse, indu- A τελευταῖον, &pagtognss χατ᾽ αὑτῆς. Ὥστε ἐάν τι: 


cereque alios, ne illi (idem adhibeant d:cto homo- 
logete divinique Stephani, 


Pius. Non alia dicent, qui Arium, Eunomium, 
Nestorium, Eutychem οἱ Dioscorum sequuntur, 
et uno. verbo omnes universalium  synodorum 
hostes, synodi Patres in ecclesiasticau pietatem 
nefaric egisse, ut propriam ipsi hxresim consta- 
biliant. Quonam porro in loco ponemus et Christi 
Ecclesiam, et fidem, si universales synodi a 
recto aberrarunt ? Non. est boe, non. est. Neque 
enim. potest. synodus universalis errare. Haresis 
est hoc. affirmare, Homologeta siquidem et di- 
vinus Maximus, cum se solum cum duobus suis 
discipulis Ecclesiam esse pronuntiat, recte ct 
laudabiliter dicit, Non enim semetipsum divinus 
ille vir Ecclesiam esse existimabat, licet id au- 
dacter videretur asserere : sed plane demonstravit, 
eum suos duos discipulos amplecteretur, et di- 
ceret : « Nos sumus Cliristi Ecclesia,» professionein 
*inete οἱ universalis quarte synodi, οἱ Romanae 
Ecclesie in illis esse, et in illis manere, et illi 
in omnibus subdi, et in illius statutis perseve- 
rare ; idque ostendit, dum dieit : « Mittite ad Ro- 
manum, ut venia vobis concedatur. Neque enin 
ipse simplex monachus vos possum ab bzresi 
absolvere.» Deinde ille non pro vwationali, sed 


ἴδῃ τὴν Ἐχχλησίαν ἀπατηθεῖσαν, δύναται εἰπεῖν 
αὑτὸν μόνον "Exxinsiav εἶναι χατὰ τὸν Μάξιμον, 
xat τοὺς ἄλλους ποιεῖν ἐκείνῃ μὴ πείθεσθαι, xax 
αὑτὸν τὸν ὁμολογητὴν xai θεῖον Στέφανον. 

Εὐ.1. Οὕτω φήσουσι xai οἱ περὶ Ἄρειον, xal E5- 
νόμιον, καὶ Νεστόριον, Εὐτυχέα τε, καὶ Διόσχορον, 
xai ἁπλῶς πάντες οἱ τῶν οἰχουμενιχῶν συνόδων &v- 
t(naXot, ὅτι ᾿σέδησαν, οἱ τῆς συνόδου Πατέρες, 
ἵνα «5 οἰκεῖον δόγμα συστήσωσιν. Καὶ ποῦ θήσομεν 
τὴν τοῦ Χριστοῦ Ἐχκλησίαν καὶ πίστιν, εἰ αἱ o!- 
κουμενικαὶ σύνοδοι ἐπλανήθησαν; οὐχ ἔσει τοῦτο, 
οὖχ ἔστιν. Οὐ γὰρ δύναται οἰκουμενικὴ σύνοδος πλα- 
νηθῆναι. Μᾶλλον δ᾽ αἵρεσίς ἐστιν εἰπεῖν τοῦτο. El 


p γὰρ ὁ ὁμολογητὴς καὶ θεῖος Μάξιμος εἶπεν, Exstvov 


μόνον Ἐχχλησίαν εἶναι, μετὰ τῶν δύο αὑτοῦ μαθη- 
τῶν, καλῶς xal ἐπαινετῶς εἶπεν. Οὐ γὰρ ἑαντὸν 
ἐνόμιζεν Ἐχχλησίαν εἶναι ὁ θεῖος ἐκεῖνος ἀνῖ,ρ. εἰ 
καὶ θαρσαλέως φαίνεται εἰρηχὸς τοῦτο, ᾿Αλλ᾽ ἔδειξεν 
ἐναργῶς ἐν τῷ ἀγχαλίσασθαι τοὺς δύο μαθητὰς αὖ- 
τοῦ, καὶ εἰπεῖν, Ἡμεῖς ἐσμεν ἡ τοῦ Χριστοῦ 'Ex- 
κλησία, ὅτι ἡ ὁμολογία τῆς ἁγίας καὶ οἰχουμενιχῆς 
τετάρτης συνόδου, χαὶ ἡ τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἐχχλησίας 
ἐν ἡμῖν ἐστιν, χαὶ ἐν ἡμῖν μένει, καὶ αὐτῇ κατὰ 
πάντα ὑπείχομεν, xal τοῖς ὄροις αὐτῆς ἐμμένομεν * 
καὶ τοῦτο δείκνυσιν ἐν τῷ εἰπεῖν, ε ᾿Αποστεῆδατε 
πρὸς τὸν Ῥώμης λαδεῖν συγγώρῃσιν. Οὺ τὰρ δύνα- 
μαι ἐγὼ λῦσαι ὑμᾶς τῆς αἱρέσεως, ψιλὸς ὑπάρχων 
μοναχός. » Εἶτα οὐχ ὑπὲρ τοπικῆς οὗτος, ἀλλ᾽ ὑπὲρ 


pro universali saneta el. magna synodo pugna- C «c οἰκουμενιχῇς ἁγίας xol μεγάλης τετάρτης συν- 


bat, adversum. quam hæretici multas nationales 
particularesque synodos cogebant. Divinus au- 
tem Stephanus. illi synodo contradicens juste 
pieque agebat, cumilla non essel. universalis, 
$ed nationalis, et quæ sanctum jus omne  erelere 
ae perfidia  violaverat. Contra. cnim. sanctos 
coacta fuerat. llinc in. illà cum. omnes manus 
dedissent, ipse non cessit, sed restitit, illosque 
expostulavit ; quare eorum congregatio neque 
saucta fuit, neque universalis. «Quomodo, ait, 
universalem vestram syno.lum nuncupare audetis, 
cui placitum Roman] prasulis non accessit ?» 
Verumtamen synodum T'loreniizx celebratam neino 
dicet, ocumenicau non fuisse, in qua papa, 
et inperator, et patriarcha, universus denique 
orbis per oratores interfuit : proptereaque ipsam 
infallibilem esse asseveramus. Fieri namque po- 
test, ut nationalis aberret, prolabaturque in hm- 
reses, ut quam |. jam diximus sancti. Stephaui, et 
Ephesina prima latrocinalis nuncupata, alizeque 
plurimo contra liomousion coacta. Sed. univcr- 
salis miniwe falli potest, ut. spe diximus. ld 
αἱ ila e«t, quanam ratioue, cum hzc universalis 
$it, Ecclegia (raudem passa est, qua nunquam 
à recto. aberravit 

lihac, Si alias in fraudem non incurrit, ut ais, 
A! nunc incurrisse videtur : primum, quod. nostri 
pollicitationibus ac muneribus in synodo seducti, 
(ἱ donis abundantibus manu contrectalis unti 


δου ἐμάχετο, τῶν αἱρετιχῶν xat' αὐτῆς πραττόν- 
των πολλὰς τοπικὰς xai μεριχὰς συνόδους. Ὃ θεῖος 
δὲ Στέφανος εἰ τῇ συνόδῳ ἐκείνῃ ἀντεῖπε, δικαίως 
xai εὐπεθῶς ἐποίησεν. "Exsivn γὰρ σύνοδος οὐχ tv» 
εἰκουμενικὴ, ἀλλὰ τοπιχὴ, καὶ λίαν ἄθεος xal àst- 
δεστάτη. Κατὰ τῶν ἁγίων γὰρ συνηθροίσθη. Ὅθεν 
ἐν αὐτῇ πάντων ὑποχυψάντων., αὑτὸς οὐχ ὑπήχου- 
σεν, ἀλλ᾽ ἀντέστη, καὶ ἤλεγξεν αὑτοὺς, ὡς οὔ:τΞ 
ἁγία ἣν fj αὐτῶν συνάθροισις, οὔτε μὴν oixouut- 
vexij. « Πῶς, φησὶν, οἰχουμενιχὴν τολμᾶτε καλέσαι 
τὴν ὑμετέραν σύνοδον, ἐφ᾽ fj οὐχ ὁ ῥώμης εὐδόχησε 
πρόεδρος; » ᾿Αλλὰ ταύτην τὴν ἐν Φλωρεντίᾳ δηλαδὴ 
γενομένην, οὐ δύναταί τις εἰπεῖν μὴ οἰκουμενιχὴ" 
εἶναι. Πάππας γὰρ ἐν αὐτῇ, xoi βασιλεὺ; ὑπῆρχε, 
χαὶ πατριάογαι, xai πᾶτα dj οἰχουμένη διὰ τοπο- 
τηρητῶν * διὰ τοῦτο xal ἀπλανῆ λέγομεν αὑτὴν εἶναι. 
Τοπιχὴν γὰρδυνατόν ἐστι πλανηθῆναι, xal ἀπατηθτιναι 
αἱρέσει, ὡς dj νῦν εἰρημένη τοῦ θείον Στεφάνον, 
χαὶ ἣ ἐν Ἐφέσῳ τὸ πρότερον λῃστριχὴ κατονομα- 
σθεῖσα, καὶ ἄλλαι πλεῖσται, αἱ χατὰ τοῦ ὁμοουσίου 
συναθροισθεῖσα:. Οἰχουμενιχὴ͵ δὲ ἤχιστα πλαντθῆναι 
δύναται, ὡς πολλάχις εἴρηται. El οὖν οὕτω, πῶς 
ταύτη; εἰχουμενιχῖς οὔσης. à Ἐχχλησία εὑρέθη 
ἀπατηθεῖσα, ij μηδέποτε πλαννηθεῖσα ; 


'Pax. Τὶ ἄγλοτε οὐκ ἐπλανήθη, ὡς φὴ:, ἀλλὰ vov 
ςαΐίνεται πλαυνξεῖσα * πρῶτον μὲν, ὅτι οἱ ἡμέτεροι 
ὑπησκέεετι καὶ τιμαῖς ὑπαχθέντες ἐχεῖ, χοὶ δῶρλ 
χερεὶν ἰκυνὰ λαθίντες δνώθησαν, καὶ ᾿πέγραψαν 


985 


DISCEPFATIO PRO CONC. FLORENT.] 


9? 


ὑετὰ δὲ τὴν ἐς Κωνπτταντινούπολιν αὐτῶν ἐπάνοδον A sunt, εἰ suliscripserunt ; post. vero Constantino- 


διαῤῥήδην ἐφάνη τοῖς πᾶσιν ἡ αὐτῶν γνώμη, ὁποία 
fiv. Ἔλεγον γὰρ ὁ piv, « Συνπτρπάγην ἐκεῖ, καὶ 
ὑπέχυψα τῷ Λατινισμῷ, xat νῦν μετανοῶ. Κακῶς 
qXp ixoínca * » ὁ δὲ, ε "M χείρ μού ἔστιν ἡ ὑπο- 
γράψασα. "Exxójate αὑτὴν, 6v: χαχῶ: ὑπέγραψε. » 
Καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ οἱ πλείονες ἔλεγον, Οὐχοῦν 
σύν.δο» μετὰ δώρων λυμηναμένην τοὺς (epo); ἄν- 
6pa:. ξἔτ' xal Bla ποιήσασαν αὐτοὺς ὑπογράψαι, 
ἡ ἷν οὐχ ἔξεστιν ὑποδέξασθαι, χαὶ μᾶλλον, ὡς ἔφην, 
οἱ ἐχεῖ ὑπογράψαντες ὧδε τἀναντία αὑτῇ λέγουσι. 
Ὃ δ᾽ Ἑφέσου οὐ μόνον οὐχ ὑπέγραψεν, ἀλλὰ xoi 
ἐλθὼν ἐς Κωνσταντινούπολιν, ἐπιστολὰς xal χεφά- 
λαια χατὰ τῆς συνόδου καὶ τῶν Λατίνων ἐξέδωχε. 
Πῶς οὖν ἡμεῖς στέρξομεν σύνοζον, ἣν αὐτοὶ οἱ συν- 
τιθέμενοι ἀποδάλλουσιν ; 


EóA. Ἔ γώ σοι xol τοῦτο καθαρώτατα διασπαφη- 
νίσιυ, xat μετὰ πάτης ἀληθείας τὸ πρᾶγμά σοι διη- 
γέσομαι. El μὲν σχανδαλίζῃ, ὅτι δῶρα λαθόντες οἱ 
Πατέρες ὑπένραψαν, τοῦτο οὐ δεῖ σε ταράττειν, O5 
γὰρ μόνον ἕν τῷ τέλει τῆς συνόξου τοὺς στατῆρας 
ἔλαθον οἱ Πατέρες, οὔστινα: οὖ δῶρα χαλεῖς " xal 
γὰρ χατὰ δίχαιον λόγον οὐ δῶρα, ἀλλὰ προμέθειαν 
τῶν τροφῶν αὐτῶν ἕνεχεν εἴποι τις ἄν " οὐ γὰρ εἷ- 
yo» ἐχεῖνοι ποιεῖν Ξτἀναλώμαπα, ἀπελθεῖν ἐς 1τα- 
λίαν ἀπὸ ἡλίου ᾿Ανατολῶν. Πένητες γὰρ ἦτον. ἯΙ οὐ 
γινώσχομεν τὰς ἐπισχοπάς τε χαὶ μητροπόλεις τῆς 
᾿Αὐχτολῆς ἀπάσης, ὅτι πενέστατιαίξ εἶσι; Ταύτην 
γὰρ ποούδάλληντο τὴν πρόφασιν ol ἡμέτεροι, ὅτι 
« Οὐχ ἔχομεν ἀναλώματα ἐξ οἰχείων " πένητες γάρ 
ἐσμεν, ἀπελθεῖν ἐ; Ἰταλίαν. » Διὰ τοῦτο ὃ ἀοίδι μος 
x:lvyo; χαὶ αχάριος τῷ ὄντι xal θεῖος ἀνὴρ, Εὐγέ- 
vto; δηλαδὴ ὁ τῆ; πρεσδυτέρις Ῥώμης ἀρχιερεὺς, 
κᾶσαν τὶν τρ΄σοδην αὐτοῦ, xal οὐ μόνον αὐτῆν, 
ἀλλὰ χαὶ σχεύη αὐτοῦ ἀρυρᾶ xai 4pusd κατηνάλω- 
σεν ἐπὶ τούτιυ τῷ ἔργῳ, καὶ τελευταῖον τὴν μήτραν 
αὑτοῦ ἐνέχυρον ἔδωχε τοῖς Φλωρεντίοις, τεσσαρά- 
χοντὰ χιλιάδας χρυσίνου: παρ᾽ αὐτῶν δάνειον λα- 
66v», xal ὑπόψρεω; ὁ ἁγιώτατος ἐχεῖνος ἐγένετο, 
(va μὴ γογγίσῃ τις τῶν ᾿Γραικῶν διὰ τὸ σιτηρέσιον 
αὑτοῦ. ᾿Αλλ᾽ ἔχεῖνοι ἔτι τῶν χρυσίνων ὄντων ἐν ταῖς 
χεροὶν αὑτῶν χατελάλουν αὐτοῦ, οἱ ἀχάριστοι, ὥτπερ 
καὶ νῦν ἔτι ποιοῦσιν. Πορεύονται γάρ τινες ἐχεῖ ζη- 
«οὔντες ἐλεημοσύνην, xal ἐλεοῦσιν αὐτοὺς πρῶτον 
ὁ πάππας, εἶτα οἱ χαρδινάλεις" ἐκεῖθεν δὲ ἐξερχό- 
μενοι, ὕδρεις χα' λοιδορίας χατ᾽ αὑτῶν ἀναιδέστατα 
χέουσιν. Διατί οὖν, εἰπέ μοι, τὰ τοταῦτα χαὶ τοιαῦτα 
ἀναλώματα προχατεθάλετο, xal ὑπέστη τὴν τοταύ- 
τὴν ζημίαν; Tivo; ἕνεχεν ; ἵνα κερδὴ τῇ ἐπίγειόν 
τι; Ἢ ἵνα τύχῃ μείζονος ἀξιώματος  Ἵ ἵνα ποιή- 
σωσιν αὐτὸν οἱ Γραιχοὶ μείζονα παρ᾽ ὃ ἣν ; 


polim reditum palam omnibus eorum sententia, 
qualis esset, innotuit. Namque ex his alivs dicebat : 
« [bi seductus sum, οἱ Latinismo subscripsi, et 
nunc me facii poenitet ; improbe cnim egi. » Alius, 
«Manus mea est, quae subscripsit, ahscidue illam, 
qua ncefariesubscripsit.? Et has potissima eorum 
pars hunc in modum voces conjiciebat, Qnare 
synodum, qux muneribus sacros viros decepe- 
rat, vel victiam cosdem coegerat ad. subscriben- 
dum, haud fag est nobis accipere, et prxccipue 
cum qui in ea. subscripserunt hisce in. partibus 
illi coutraria asseverant. Eplesius vero non. tan- 
tum non subscripsit, sed et. Constantinopolim 
accedeus epistolas et capita adversus synodum 


B Latinosque ipsos publicavit. Quomolo itaque nos 


C 


eam synodum amplectemur, quam ipsi, qui cam 
fecerunt, rejiciunt ? Y 

Pius. Etiam hoc tibi clarissime enodabo, ct 
quaniverissime rem narrabo; nam si scanda- 
lum pateris, quod muneribus acceptis Patres 
subscripserunt, ne turberis animo. Nequc enim 
ahsoluta synodo !antum stateras Patres accepe- 
runt, quz iu munera vOc3s ; namque si quis 
juste ac recte loqui amat, eos non. munera, scd 
provisionem comparandorum alimentorum causa 
appellabit ; neque enim erant illis expenee ad 
veniendum ex ipso ortu solis in Italiam. Paupe- 
res enim erant. Annon scimus episcopatus ac 
metropoles totius Orientis paupertatem una per- 
ferre gravissimam ? Hunc. scilicet przetextum 
nostri proponebant : «Nos non habemus ex pro- 
priis expensas ; neque enim ἃ pecunia perheue 
valemus, ut in Italiam adnavigemus.» ldeo per- 
celebris ille, et vere beatus et divinus vir Euge- 
nius senioris Roma» prsesul omnes suos reditus, 
nec cos solum, sed et supellectilem argentesm 
et auream pro hoc opere consumpsit, et tandem 
mitram suam oppigueravit Florentinis quadraginta 
aureorum nummum millibus acceptis, et grau- 
dem pecuniam sanctissimus ille debuit, ne quis 
Graecorum defectu. stipendii obmurmuraret.  Ve- 
rumtamen illi, vel tenentes. nunimos aureos. prz 
manibus, de eo ingrati obloquebantur, quemad- 
moduim nunc quoque faciunt. Quidam cnim co 
cleemosynz comparandz causa proficiscuntur, et 
ab illis ad misericordiam propeusis  impetrant 
primum a papa, deiude a caidinalibus ; inde 
posunodum exeuntes , injuriis ae contumeliis 
eosdem quam impudentissime prosciudunt. Quare 
ergo, dic sodes, 10i tantzque expensæ perso- 
lute sunt, ct tantum damnum ac detrimentum 
acceptum ἢ effare.. An ut terreni quidpiam lucri- 


faceret ? An ut iugentiorem diguit iem consequeretur ? An ut major quam esset ab ipsis Graecis 


liceret ? 

*'Pux. Ναὶ διὰ τοῦτο ἐχάλεσε τοὺς Γραικοὺς, ἵνα 
αὑτὼν βεδαιώτωσιν, ὅτι ἱκανῶς παρὰ τοῦ ἀντιπάππτι 
ἠνωχλεῖτο, καὶ σύνηδος κατ᾽ αὐτοῦ ἐν Βχσιλείᾳ ἐγέ- 
vato. Καὶ εἰ οἱ ἡπέτεροι οὐχ ἀπῆλθον, χαταδιχαζό- 


Rhac. Certum est, propterea convocasse Grzcos, 
ut ipsum constabilirent, cum uon modicum ab 
antipapa negotium caliberetur, et syaudus contia 
eum Dasilee celebraretur. (uod si nostri non 


987 


dignitate illa. spoliag'us, privatus vixisset ; ideo 
necessitate. pulsus Greiecos. ad se accersivit, ut 
ab ipsis Græris coufirinnretur, — reprimeretque 
adversus so. Dasilem coactam synodum, liostes- 
qu^ obtercret, 

Pius. Sed hoc quam lougissime abest ἃ vero, 
Meo co& accivisse. Aute. enim Basileenseiu syuo- 
dum et àntipapam creatum pertinentia ad sy- 
woduw tractabantur, et oratores ex ambabus par- 
tibus in utrisque partibus excipiebantur. Quare 
Woc ueque. robur habet, neque veritati iunititur. 
De antipapa porro, ut res se habuerit, ipse tibi 
aperte dicam,  Antipapa hie peroptabat quidem 
creari, uon. enim creatus. est ab Jis qui optime 


ealiebant, non bonum esse dividere, et in partes B 


distrahere Ecclesiam Dei. Rem, uti facta est, dico. 
Tu audi. Quidam ex cardinalibus youtificem illum, 
qui tuu. przerat, pro nonnullis capitibus intu- 
$Arunt ; non pro baresi, apage, sed pro quibus- 
dam au rcs ecclesiasticas spectantibus negotiis. 
laque cum aon. possent. Roma insede et prin- 
cipatu illius judicium adversus eum exercere, 
ad Franco) secessere : ibique congregati urgc- 
baw!, ut couveniret. Papa ire recusavit; illi 
wminabantur, si non proficisceretur, alium 20 pon- 
Αἰ eleeturos. Coorie sunt. turbat, schisma 
et (ontentionus, ut. feri iuter. homines suevit, 
ei pti sunt ecclesiastica officia. Dum bæe 
Myereniur, tentavit iun. ex Qedem antipsps fleri, 
verumtamen: cardinales, cnplentia 
M4, quà. pullent, fori, ew eonvielo rejecerunt, 
Eun pudirsdtaint (gustu Inpiuimque. esse Eccle 
ἈΠ} περι μη ἂν Un patieg dividere. Auideo ita- 
iue aeetvit Frage, ut opem ferrent ἢ Et quom. ob 
gattaani? Au ubl divitias * Ned Grecis ab eo. suinptus 
aique alimieuta ἀμ ppeduabantur. An ob sapientiam? 
Bcd una να γα plures doctos quam universus Oriens 
44 bperuas. Uli eol] achisma foverunt ; illi soli et 
etc Gracias in concordiam rediere. Purro unum no- 
verat Romanus. arcbiprasul, idque. synodo Da:i- 
leeust referebat, grave vulnus ante omnia curandum 
$auandumnque esse, qui esta Romana Ecclesia Grz- 
Curum rocessus : magnamque hæresim inter eos sz- 


JOSEPIII METIIONENSIS EPISCOPI 
nccessiseent, ab illa synodo condemnatus, ct A μενος παρὰ τῆς συνόδου ἐχείνη:, ἔμεινεν ἂν γυμνὸς 


οἱ pruden- C 


488 


«ἧς ἀρχιερωσύνης" διὰ τοῦτο ἀναγκασθεὶ:, τοὺς Γραι- 
χοὺς ἐχάλεφε πρὸς ἔχυτὺν πορευθῆναι, ὅπως διὰ τῶν 
Γραικῶν βεδαιωθῇ, χαὶ τὴν ἐν Βατιλείᾳ χατ᾽ αὑτοῦ 
τροπώρηται σύνοδον, χαὶ τοὺς ἐχθρσὺς αὐτοῦ χατα- 
βάλῃ. 

E$4. Toũro μὲν ἀληθὲς οὐχ ἔστιν, ὅτι δεὰ τοῦτο 
αὑτοὺς ἐχάλεσεν. Πρὸ γὰρ τῆς ἐν Πασιλείᾳ cuvótou 
καὶ τοῦ ἀντιπάπκα ἐκινοῦντο τὰ τῆς συνόδου, xal 
οἱ πρέσδεις τοὺς ἀαρέσδεις διεδέχοντο ἐξ ἀμφοτέρων 
τῶν μερῶν ἐν ἀμφονέροις τοῖς μέρασι. Λοιπὸν τοῦτο 
οὐκ ἔχει ἰρχὺν οὐδ᾽ ἀλήθειαν. Περὶ δὲ τοῦ ἀντι- 
πάπκαα Tio: ἐγένετο, ἐγώ σοι λαμπρῶς διηγήσομαι. 
Ὃ ἀντιπάππας οὗτος ἑδούλετο μὲν γενέσθαι, οὐκ 
ἀγένενο δὲ παρὰ τῶν εἰδότων ἀχριδῶρ. οὗ “καλὸν εἷ- 
vat σχίζειν xal χατατέμνειν thv τοῦ Χριστοῦ Ἔχ- 
χλησίαν. “Ὅπως δὲ ταῦτ᾽ ἐπράχθη, ἄχονσον. Tivi; 
«ὧν χαρδινάλεων ἐπελάδοντο τοῦ τότε πάππα εἷς 
twa χεφάδλοια οὗ περὶ αἱρέσεως, ἄπαγε, ἀλλὰ περί 
κἴνων ἐκχλησιαστιχῶν πραγμάτων. Οὐχοῦν μὴ δυ- 
νάμενοι ἐν τῇ Ῥώμῃ ἐν τῷ θρόνῳ καὶ τῇ ἀρχῇ αὖ- 
«οὔ αὐτῷ ἐγκαλεῖν, ἐξῆλθον elc τὰ μέρη τῆς Φραγ- 
κίας, κἀχεῖ συναθροισθέντες. ἑχάλουν αὑτὸν ἀπελ- 
θεῖν, ὃς οὖν ἤϑελον ἀπελθεῖν. Ἐχεῖνοι δὲ hæe ſAouv 
αὐτῷ, εἰ οὐ πορευθείη, «οιήσειν ἕτερον κάππαν. 
Ἐγένετο ἐπὶ τούτῳ σχίαμα, καὶ ἔρι:, καὶ φιλονει- 
μία, ὡς εἰώθασιν «οιεῖν οἱ ἄνθρωποι, χαὶ ἤρξαντο 
διανέμειν τὰ ἐχχλησιαστιχὰ ὀφφέχια. Καὶ ἐδούλετο 
μὲν ἐπὶ τούτῳ γενέσθαι τις ἀντικάππας, ὑπὸ δὲ τῆς 
φοφίας xal γνώσεως αὐτῶν πάλιν ὀπείσθησαν, κἀ- 
κεῖνον ἔσκωψαν βουλόμενον γενέσθαι ἀντικάππκαν. 
Διότι ἔγνωδαν οὐ δίχαιον elvat, οὔτε μὴν ὅσιον, xa- 
πασχίξειν καὶ διαιρεῖν τὴν Ἐχκληδίαν. 'Apa ἕνεχεν 
φηύτου ἐκάλεσε τοὺς Γραιχοὺς, ἵνα αὐτῷ βοηθήσωσι; 
Τίνος χάριν; Διὰ τοῦ πλούτου αὑτῶν; Καὶ πῶς ; 
"Ost ἐνεῖνοι ἐτρέφοντο «ap' αὑτοῦ. ἀιὰ 37,2. σοφίας 
αὐτῶν; Καὶ πλείονας δοφοὺς ἔχει ἡ Ἰταλία ἣ ὅλη 
d ᾿Ανατολὴ ἰδιώτας. Αὐτοὶ μόνοι ἐποίησαν «b αχίσμα, 
αὐνοὶ μόνοι καὶ τὴν εἰρήνην ποίησαν, καὶ χωρὶς 
τῶν Γραιχῶν. Ἕν οἶδεν ὁ τῆς Ρώμης ἀρχιερεὺς, 
χαὶ τοῦτο ἔλεγε τῇ ἐν Βασιλείᾳ συνόδῳ, ὅτι τὸ μέγα 
τραῦμᾳ δεῖ θερωπευθῆναι καὶ ἰαθῆναι πρῶδον, $ 
ἔστιν ἀποσχίρτησις τῶν Γραικῶν ἀπὸ tfc. Ῥωμαῖ- 
x^g "Exxànslag, καὶ ὅτι μεγάλη αἵρεσις νοσηλεύε- 


Vire, cam non fateantur. processionem Spiritus san- D ται ἐν αὐτοῖς, μὴ ὁμολογεῖν τὴν ἐκπόρευσιν τοῦ ἁγίου 


cu etiam ex Filio : « Agiteigitur, dum adhuc res vi- 
gent, tantae talique nationi provideauus; neque enim 
patior illius excidium intueri. Tum postea rebus 
etiam nostris providebimus.» Et ita factum eit, om- 
nesqué poutifici audientes, ex Basilecnsi sypodore- 
versi ad Ferrariensem accesserunt, et venerati 
sunt pontibcem, veniam consecuti. ld. przestant, qui 
Ecclesiain honore prosequuntur : id agunt, quibus 
salus propria cura esi; non ul vos, qui in libet- 
totem. per vos vindicati, vosmelipsos, et patriarchas, 
el arcbiepiscopos coustituistis, el dignitates ac 
privilegia Ecelesi:e subripaistis, ea, inquam, qwe 
sunt patriarcharum et archiopiscoporum cuim siw- 
plice, sitis sacerdotes, et hieropiopachi et deponitis, 


Πνεύματος καὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ, « Ἕλθετε οὖν, ἐπειδὴ 
τὰ πράγματά slew ἐν τῇ ἀκμῇ, ὅπως θεραπεύσω- 
μὲν τοσοῦτον xal τηλικοῦταν γένος. θὺ γὰρ δύναμαι 
τὴν αὐτοῦ ἀπώλειαν χαθορᾷν. Εἶτα ἐμδλέψωμεν καὶ 
εἰς τὰ ἡμέτερα. ν» Καὶ οὕτως ἐγένετο. Καὶ ἐπιίσθη- 


σᾷν ἅπαντες, καὶ ὑπέστρεψαν ἀπὸ τῆς ἐν Βασιλείᾳ 


συνόδου πρὸς τὴν ἐν Φεῤῥαρίζ, xal προσεχύνησαν 
τῷ πάππᾳ, καὶ συγχώρησιν παρ᾽ αὐτοῦ ἔλαδον. 
Οὕτω ποιοῦσιν οἱ τὴν Ἐχκλησίαν τιμῶντες " οὕτω 
πράττουτιν οἱ τῆς σωτηρίας αὐτῶν ὀρεγόμενοι, xal 
οὐχ ὡς ὑμεῖς, of τινες ἐγένεοθ: αὑτόνομοι, χαὶ ixa- 
θέσλτε ἑαυτοὺς πατριάρχας, xoà ἀρχιεπισχόκπους, 
xal ἡρπάσατε τὰ ἀξιώματα τῆς Ἐχχλησίας, πα- 
τριαρχικὰ λέγω δὴ χαὶ ἀρχ'-πισχοπιχὰ, ψιλοὶ ἔε- 


939 


DISCEPTATIO PàO CONC FLORENT. 


900 


pst; χαὶ ispopóvogat ὄντος " xal xaÜalpece καὶ ào- Α et aiter alterutra sacris arcetis. Quare non antipapee 


Τὸν ποιεῖτε εἷς τὸν ἕτερον. Ὥστε οὐ διὰ τὴν ἀντι- 
«ππαν, ὡς εἴρηται, ὁ Εὐγένιος ἐκάλεσε τοὺς Γραι- 
χοὺς, ἀλλ᾽ ἕνα εἰρηνοποιήσῃ τὴν Ἐχχλησίαν, xol 
συνάψῃ τὰ “διεστῶτα, xa! τὰ διεσχορπισμένᾳ τοῦ δᾳ- 
σποτιχοῦ σώματος μέλη συναρμόσῃ, χαὶ συναγάγῃ 


εἰς ἕν μέλος. Διὰ τοῦτο καὶ τὰ ἴδια χρήματα pack: 


χαρᾶς ἔπεμψε. Καὶ εὐθὺς πρὸ τοῦ ἐξελθεῖν civ ol- 
χείων οἴχων, ἔλαδεν ἔχαστος τὸ τεταγμένον αὐτῷ 
σιτηρέσιον. Καὶ οὕτως ἔτρεφεν αὑτοὺς. ἀπ᾽ αὐτῆς 
δηλονότι τῆς Πόλεως μέχρι τέλους. Καὶ διὰ τῶν &ya- 
λωμάτων αὐτοῦ. ἦλθον el; τὴν Ἰταλίαν, καὶ facta 
λεὺς, καὶ πατριάρχης, χαὶ ὁ λοιπὸς χλῆρης * καὶ οὗ 
μόνον τοῦτο, ἀλλὰ xat ὁπλοφάρους ἐ"Ἰισθώσαντο 513- 
χιλίηωυς ἄνδρας, βλέπειν τὴν ωνσταντινούποχυν 
μέχρι τὴς ἐπανόδου τηῦ, βασιλέως, διὰ τῶν ἐχείναυ 
χρημάτων, Καὶ οὐχ εὐθὺς ἐλθόντες ἡνώθησαν, ἀλλ᾽ 
ἠγωνίζοντο ἐγιαυτοὺς δύο τὰ ἀέρη ἀμφότερα, xal 
ὁ ἁγὼν τὸν ἀγῶνα ἐδέχατο, καὶ ἡ διάλεξις͵ τὴν διά- 
λεξιν, xaV οἱ διαλεγόμενοι οὐχ ἡσυχίᾳν fyoy, ἀλλ᾽ 
ἠγρύπνουν ἐπὶ τούτῳ μελέτῶντες νύχτα τε xal ἡμέ- 
pay, xa ἑσπούδαξον ἔχαστος ὑπερασπίζεαθαι τοῦ 
οἰχείου μέρους, ἕως ὅτου συνεπεράνβη,τὸ ἔργαν, xal 
ἡνώθησαν p&t& χαρᾶς, τῆς ἀληθείας, xot οὐ £-5poy 
ἕνεχα, xal ὑπεχώρησαν τῷ δόγματι. μὴ δυνάμεχοι 
ἀντιλέγειν, οὕτω λαμπρῶς φανέντι, χαὶ ὑπέγραψαν 
ἀγαλλόμενοι μετὰ προθυμίας ἀπάσης τε χαὶ οὐ βίας, 
ὡς λέγετε. Καὶ λειτουργίας γενομένης ἀγεγνώσθῃ ὁ 
ὅρος, xai οἱ ἡμέτεροι ἀρχεπίσκοποι ἐνδεδι μένοι 


causa Eugeuius Grecos accersivit, sed ut. pacem in 
Ecclesia componeret, ei inier discissos concordiam 
conglutinaret, ↄt Dominici corporis dispersa membra 
conjungeret, et in unum obstricta. componoret, 
Propterea proprias quoque pecunias non sine in- 
genti auimi promptitudine.et. gaudio misit. Sta- 
timque singuli antequam domo egredcrentur, præ- 
scriptum sibi stipendium accepere, et hac. rotioné 
eosdem ab ipso urbis Coustanünopolitana egressu 
ad regressum in insam alebat, et expeusis illius ve 
nere in Itajiam et imperator, et patriarcha, et. πο] 
quus clerus ; neque id solum, sed acmati etiam. ho- 
mines bis mille ejusdem pecunia conducti fuere, ut 
da. Constantinopolim reditum imperatoris defend;- 
rent. Neque. suo accessu subito unionem amplexi 
sunt, sed per continuos.duos annos utraque para 
disputationibus incumbebat, et concertatio concerta - 
tiouem excipiebat, et congtessus congressum ; no- 
que qui disputationibus praeerant, unquam quiesce- 
haut, sed argumenta animo volventes, nogtes dicsg- 
que pervigilabant, et quisque pro tutanda sua senten- 
tia nimio pperesumebat operam, quousque Jaudem 
res exitum babuit, et unio perfecta fuit cin gandio 
veritatis, non munerum gratia, manusque dogw 3ti 
dederunt, cum contra biscere.non posseot, claro adeo 
patentique, lætique subscripser? volentↄs lubentes- 
que, non coacti, ut vos dicijis : sacroque miss:e sa- 
crificioperacto, definjtio lecta est. nostrique archie- 


τὰς ἀρχιερατιχὰς στολὰς ἄπαντες ky αὐνῇ ἦσαν, xat C piscopi archieraticis vestimentis induti omnes ade- 


ὄρχον δοθέντος ἐν τῷ δεσπρτιχῷ σώματι ἤδῃ Eepovo- 
γηθέντι, ὡς οὕτω φρρνεῖν χαλ «ιστεύειν εἰς τὸ ἑξῆς, 
οἱ πάντες ἀσμένως ἐξ ἀποοτέρων τῶν μερῶν ὦμο» 
σαν, οὕτω πιστεύειν τε καὶ φρονεῖν, καὶ ἀλλήλους 
μετὰ δαχρύων χαὶ χαρᾷς ἀπείρου ἡσαάζον;ο, ὡς τὸ 
πο)λγετὲς τουτὶ σχίσμα ἔτυχε τῆς ἰάσεως, χαὶ Χρι- 
στιανηὶ ὀρθόδοξοι Γραιχοὶ xal Λατῖνοι ἐν zgüzy ^vy- 
γορενῦησαν. Καὶ ὁ ὄρος εἰς πᾶσαν τὴν αἰχουμένην 
διίδραμεν, Ἑλληνιστὶ χαὶ Ῥωμαϊστὶ γεγραμμένης, 
Καὶ αὐτὺς, ὃν λέγεις ᾿Εφέσον, παρὼν Tv ἀκεῖ, ἐνδε- 
δυμένης xai αὐτὸς τὴν ἀρχιερατικὴν αὐτοῦ ατολὴν 
ptxà τῶν λοιπῷν, xal ὕμνους ἔδωχαν τῷ Θεῷ xal 
δοξαλογίας τὰ μέρη ἀμφοτέρα, τῷ συνάψαντι πάλιν 
τὰ μέλη τοῦ μυστιχοῦ αὐτοῦ σώματος, τοσοῦταν ἤδη 


χρόνον διεῤῥωγότα. Καὶ οὐρανὸς μὲν ηὐφράνθη τῇ p 


ἡμέρᾳ ἐχείνῃ, γῆ δὲ ἢγαλλιάσατο, χαὶ ἄγγελοι τοῖς 
ἀνθρώποις συνέχαιραν. Πῶς οὖν, ἀδελφοὶ, τοιαύτην 
xal τοσαύτην χαρὰν εἷς θλίψιν ὑμεῖς xal χατήφειαν 
μεταποιεῖτε; 

Ῥακ. Οὐκ f«yxovcac, ὅτι αὐτοὶ ἀχεῖνοι, οἱ ἐχεῖ 
ὑπογράψαντες; ἐν Κωνσταντίνου πόλει γενόμενρι, τὰ- 
ναντίᾳ ἔλεγον, καὶ ὅπω; ὁ Ἐφέσου οὖς ἐπείσθη, 
οὐδὲ ὑπέγραψε, μᾶλλον δὲ χαὶ στραφεὶς, χατὰ Λα- 
Ξίνων ξυνέγραφεν; Ἐπεὶ οὖν ἐκεῖνος, ὅστις ὑπῆρχεν 
cf; τῶν διαλεγομένων, οὐχ ὑπέγραψεν, «τῶὥς ἡμεῖς 
τῇ συνόδιῳ ταὐτῇ συνδινέσομεν; Εἶτα καὶ «ol; ὅπο- 
γράφασ: μεταμέλει, ὡς χαχῶς ποιήσασιν ὑπογράψα', 
x3. διὰ τοῦτο τὰς q:lpaq εἰς τομὴν ἐξέτεινον, καὶ τῷ 
Ἐπτιίτον συνηγόρτυν χαὶ αὐτὸν ἐμαχάριχον μὴ 


rant, et jurejurando super Domini corpus jain. cou- 
secratum dato acceptoque, ita se sentire et in poste- 
rum credituros omne avide utriusque partis jura- 
runt, ita tenere et credere; mutuisque seamplexibus 
deosculabantur non sine lacrymis δὲ inevarrabili 
gaudio ; quod diuturno schismafi remedium allatum 
et Christiani orthodozi twn Graeci, tum. Latini. iu 
ea acclamali sunt, et definitio per totum terrarum 
orbem convolavit, Grace Romanequo conscripta. 
Et quem ipse dicis, Ephesius sderat cum aliis, 
suis archieraticis vestibus amictus, et hymnos et 
collaudationes pars utraque exhibuit Deo, qui rur- 
aus sui corporis mystici membra tanto discissa tem- 
pore in unum coalescere fecit. Et coe'um qnidem 
eo die lætalum est, terra cxeultavit gaudio et 
augeli cum bogioibus ejusdem volnptstis parüci- 
pes facti sunt. Qua causa itaque (fratres talem ac 
tantam lzlijiam in merorem ac tistitiau commp- 
tatis ? 

Rhac. Nonne audisti eos ipsos qui synodo suh- 
ecripseruni, eum CopstanUgopolin venissent, con- 
traria asseruisse? Epbesium neque manus dedisse 
neque subscripsiase, imo reversuu i» patriam ad- 
versus Latinos multa,scripto tradidisse ? Cum ita- 
que is quiez disputlantibas venus. fuerat, non sub. 
scripsit, quomodo nos jl!i synodo assensum  tri- 
buemus ? Przterca ces qui suliseripserant, paeni- 
tet quod nefarie egissent, ideoque manus ^d. ex- 
cile ndum proten'icbaut, et. Eplicsio pattocinaban. 


JOSEPITI. METIIONENSIS EPISCOPI 99? 


tnr, et beatum praedicabant, quod Latinismo. non A ὑποχύψεντε τῷ Λατιγισμῷ. Ὅθεν ξδωταν ἢ εἶν ἐν- 


Snbhseripserst, Hinc ansam nohis deerunt commi- 
bistendi synodum illam fictitiam esse, οἱ illius 
decretum, Propterea. nos. neque. illi snhjicimur, 
Meque mverentiam exhibemus, sed eam potius 
rejirimus ac ezsecramur. 

Pins, loce non in synodo Florentina tantum 
actum est, sed ct in aliis, quse illam pracesserant. 
Multi etenim post absolutas synodos variiy adver- 
sariorum studiis distracti, suismet ipsorum pro- 
fessianibus ac subscriptionibus repngnantia fabu- 
labantur. At non propterea syhodi illius vel aucto- 
ritas imminnebatur, vel decretum rejiciebatnr. Et 
81n6 Épheosiam non subseripsisse mirum non est. 
Una. hirundo, nt proverbio fertur, ver. non facit ; 
unus. nu'Ins. Plurium sententia robur habet. Scito 
nihitominns al Ecclesia accurate postulatum fuisse 
Wt rationem redderet, quam ob causam a synodo 
Ipse disseutirct, illique refragaretur non suobscri- 
lens. Qux cum ille audisset, continenter ad im- 
peratorem advolavit, et eum laerymis cidem sug- 
gessit : « Domine imperator, synodus mandat ut 
ceddam — rationem quare ipse non subscribo. Sacra 
(i2 majestas optime novit me ad extrewuum usque 
diem contradixissc, et disputationes in me acriter 
suseepisse, Nune adeo subito. illis qua hostiliter 
pe: seeutus sum, subscribere, me senem εἰ ponti- 
flcem pudet. Ne. senectutem meam contumelia af- 
ficiatis, et. stnltus infansque ltalis. videar. Com. 


vot.oat rsrÀa3p£vrv εἶναι τὴν Guvilov, χαὶ τὸν ὄριν 
αὐτῆς. Διὰ ταῦτα οὖν ὑποταγὴν καὶ εὐλάδειαν αὐτῷ 
fxtoca δίδομεν, μᾶλλον δὲ ἀποδιώκοιεν αὐτὴν, καὶ 
ἀπιδιοπομπούμεθα. 


Εὺ.1. Τοῦτο οὐκ ἐν τῇ συνόδῳ μόνον τῇ ἐν ϑλω- 
ρεντίᾳ ἐγένετο, ἀλλὰ καὶ ὃν ταῖς πρὸ αὑτῆς. Πολλοὶ 
γὰρ μετὰ τὴν διάλυσιν τῶν συνόδων ἔσχιζον ἑαυτοὺς 
ὁρέξεσι τινῶν ἐναντίων, xal τἀναντία val; σφῶν 
αὐτῶν ὁμολογίαις ἔλεγον, καὶ δπογραφεῖς " ἀλλ᾽ οὗ 
διὰ τοῦτο τὴν σύνοδον ἐχεΐνην τὸ παράπαν ἑσμίχρυ- 
vav, οὐδὲ ὁ ὄρης αὑτῆς ἀπωθεῖτο. "Ὅτι δὲ Ἐφέσου 
οὐχ ὑπέγραψεν, οὐδὲν θαυμαστόν. Μία χελιδὼν Exp 
οὐ ποιεῖ, κατὰ τὴν παροιμίαν" εἷς, οὐδείς. Τῶν 
πλειόνων ἢ deo; νιχᾷ. Πλὴν ἴσθι, ὅτι ἐξητήθη 
ἀχριδῶς παρὰ τῆς Ἐκχχλησίας, ἵνα δῷ λόγον τένι 
τρόπῳ σχίζεται τῆς συνόδου, καὶ αὐτῇ ἀνθίστατα:, 
μὴ ὑπογράψαι βουλόμενος. "Oz μαθὼν σπουδῇ πρὸς 
«bv Bac:Ma τρέχει, καὶ μετὰ δαχρύων τῷ βασιλεῖ 
προσανέφερε λέγων' ε Κύριε βασιλεῦ, ἢ σύνοδος 
παρακελεύεται ἵν᾽ ἀποδώτω λόγον, tU λήγῳ οὐχ 
διαυγράφω. Ἡ ἀτία βασιλεία σου καλῶς ἐπίσταται 
ὅτι ἕως τῆς χθὲς ἀντέλεγον, xal διελεγόμην γεν- 
ναίως. Νῦν δ᾽ οὕτω ταχέω; ἅμα κιὶ ἅμα καῦνπο- 
γράψω, εἰς ἃ βαρέως ᾿ναντιούμην, αἰσχύνομαι τἄχα 
Ἱέρων καὶ ἀρχιερεὺς ὑπάρχων. Mf) μου τὴν πολιὰν 
ἑδρίσητε, καὶ φανῶ τοῖς Ἰταλοῖς μωρός τε χαὶ ἀμα- 
θής. Φρόντιτον, χύριΣ βασιλεῦ, ἀπολογίαν δοῦναι 


Winisccre, domine imperator, ut pro re respon- ( ὑπὲρ ἐμοῦ. “Ἄφετε παρελθεῖν ὀλίγος καιρός. Αἰσχύ- 


dess, diuturniora tempora concedantur ; maximam 
ín ignominiam eadam, ut ipse existimo, si bic 
eubsceripsero. » llinc imrerater. pro eo syuodum 
exoravit : « Dimittite hunc. mihi, dixit, ipseque 
illum faciam, ut Constantinopoli subscribat. » Ve- 
were itaque. Constantinopolim, imperator, et de- 
moriua uxore. inipevatrice inventa, tristis in luctu 
erat, et patriarcba. Ecclesize nullus aderat. Ephe- 
sius ubi vidit plebem sibi applaudentem, quod non 
subscripserat, et multitudinem adorantem tanquam 
Moysen εἰ Aaron, et collaudantem sanctumque 
compellautem, | joveni:etque. quod. desiderabat, 
atque impense appetebat, ut. magis ipse quam sy- 
nodus ἃ plebecula commendaretur, in proposito 
perstitit, concitasqne adversus synodum  Latinos- 
que ipsos scripsit. Namque a fratre Joanne ad 
disserendum conquirebatur. Sed ille certamen ſor- 
midans, neque valeus se. palam opponere, aufuzit, 
iudeque in augulis latitaus scribebat multa, effu- 
tiehatque, cum nullus esset, qui refellerei, Reliqui 
similiter qui simul comvenerant, videntes vulgum 
its in Latínos concitam, ab eoque se cum Latinis 
seutientes, e&t Azymiias impudenter satis. compcl- 
lari, nequeantistites, neque Christianos minimum 
baberi, per ironiam civibus diecbant : « Quid ita in 
nos furitis, quod subscripsimus? improbe egimus. 
Eu manus, qux in synodo subscripserunt, abaci- 
dite eas. * Hzc dicebant impetum vul;i adversum 
se audacter debaccliantem frenantes. Quod si vere 


vnv μεγίστην ἡγούμενος τὴν ὑπογραφὴν pov &re- 
δοῦναι ἐνταῦθα. ν» Ὅθεν ὁ βασιλεὺς ὑπὲρ αὑτοῦ 
δεηθεὶ; τῆς συνόδον, ε Ἄφετε αὐτὸν ἐμοὶ, ». ἔφη, 
« καὶ ἐς Κωνσταντινούπολιν ποιήσω αὐτὸν ὑπο- 
γράψει.» Ἦλθον οὖν εἰς Κωνσταντινούπολιν, καὶ ὁ 
μὲν βασιλεὺς εὗρε τὶν βασίλισσαν αὐτοῦ τεθντ- 
xuiav, καὶ ἐπένθει" ἐν δὲ τῇ Ἔχχλι τίΣ πατριάρχης 
οὐχ ἦν. 'O Ἐφέσου εἶδε τὸ πλίθης δοξέζον αὐτὸν, 
ὡς: μὴ ὑπογράψαντα, καὶ προσεκύνουν αὐτῷ οἱ ὄχλοι 
καθάπερ Μωῦσεϊΐ καὶ 'Aapüv, xal εὐφήμουν αὐτὸν 
xal ἄγων ἀπεχάλουν. Εὖρε δὲ, ὃ ἐπεθύμει τε χουὶ 
ἐγλίχετο, ἵνα δοξασθῇ παρὰ τοῦ χοινοῦ λαοῦ πλέον 
«ἧς συνόδου αὐτὸς, xal ἐνέμεινεν ἐν αὑτῷ. Καὶ 
παρακιντθεὶ: ἔγραφε xat κατὰ τῇ : συνόδου χαὶ τῶν 
Aatívev. Ἐκεῖ γὰρ ἐζητεῖτο παρὰ τοῦ φρὰ Ἰωάν- 
vou ἐν τῇ διαλέξει, xal αὐτὸς δειλιάτας τὸν ἀγῶνα, 
ἕτι δὲ καὶ μὴ δυνάνενος ἀντιλέγειν εἰς τὰ φανότατα, 
ἀπέδρατε " χἀνταῦθα ἐν tal; γωνίαις γενόμενος 
συνέγραφέτε, καὶ ἔλεγε μηδενὸς ἐλέγχοντος. Ὁμοίως 
xaY οἱ λοιποὶ ἐλθόντες, χαὶ ἰδόντες τὸν χοινὸν λαὺν 
οὔτω τεταραγμένον κατὰ Aatiwow, καὶ Λατι"ό- 
ξρονα: αὐτοὺς, xal ᾿Αζυμχέτας ἀναιδῶ; ἀποχᾶλον- 
μένον; παρὰ τοῦ πλήθους, καὶ μήτε ἀρχιερέας αὺ- 
τοὺς, υὴτε Χριστιανοὺς τοσύνολον ἡγουμένου:, εἰρω- 
νευόμενοι τοῖς συμπολίταις ἔλεγον" « Τί πρὸ; ἡμᾶς 
μαΐνεσθε οὕτως, ὅτι ὑπεγράψαμεν; Καχὼς ᾿ τοιή- 
σαεν. Ἰδοὺ αἱ χεῖρες ἡμῶν, αἱ Excel ὑπογράψλτσι, 
ἐχχόϊατε αὐτάς. » Τοῦ:α ἔλεγον φιμεῦ τὰς τὴν 
ὁρμὴ" τοῦ χοινοῦ xat' αὐτῶν ἀναιδως κινγυμέντν. 


991 


DISCEPTATIO PRO CUNC. FLORENT. 


991 


Εἰ δὲ xat ἀληθῶς ἔλεγον, ὅπερ οὐχ οἶμαι, θαυμα A id enuntiabant, quod non exi-timo, mirandum non 


στὸν οὐδέν. "Oct xal ἐν τῇ μεγάλῃ xoi πρώτῃ συν- 
(xo τῇ ἐν Νικαΐχ, μετὰ τὴν διάλυσιν αὑτῆς ἀπὸὺ 
τῶν τριαχοσίων δέχα καὶ ὀχτὼ Πατέρων, Ert τινες 
τῇ δόξῃ τοῦ 'Λρεῖον ὑποχύψαντες, ἔλεγόν τε, xal 
ἔγρατον χατὰ τῆς συνόδου, xal συνόζους ἐχίνησαν 
τοπιχὰ; πλείους ἢ τριάχοντα, τὴν μεγάλην ἀφορι- 
ζούσας σύνοδον" ἀλλ᾽ οὗ διὰ τοῦτο ἡ σύνοδο: μείωσιν 
ἔλαῦδεν, ἣ χατηργήϑη, ἀλλ᾽ ἔμεινε χαὶ μένει ἕως 
τὴν σήμερον ταῖς ὑπογραφαῖς ἐχείνων αὐτῶν xal 
«τῶν τριαχοσίων δέκα xal ὀχτὼ, xal ἕω; τοῦ νῦν ἢ 
Ἐχχλησία αὑτοὺ; κηρύττει, οὐχ αὐτοὺς, ἀλλὰ «hv 
ὁμολογίαν αὑτῶν, χαὶ θεοφόρους αὐτοὺς χσὶ ἁγίους 
ἀποχαλεῖ, τοὺς ἀποιχιρτήσαντας ἐξ αὑτῇ. Ὅτι, 
ὡς πολλάκις εἴρηται, ἣ Ἐχκλησία μετὰ τὴν διά- 


λυσιν τῆς συνόδον, οὐδενὸς φροντίζει, τί λέγει, ἣ τί Β 


πράττει, ἣ τί βούλεται. Ἐκεῖ γὰρ tv τῇ συναθροίσει 
λαμβάνει Exáctou. τὴν ὁμολογίαν, ἥτις χαὶ ἀπογρά- 
qu:at ἐν οὐρανῷ, ὅθεν ἀπαλειφθῆναι “ὖ ὑεμιτόν. 
Ὅταν δὲ ἐξέλθῃ τῆς συναθροίσεως, sf τι ἄρα xal 
πράξει, ὅπερ ἐχεῖ ὡμολόγησεν, οὐ δύναται μετα- 
τρέψαι. Ὅθεν καὶ οὗτοι εἰ προφασζονται, ὅτι 
Ev:xa δώρων, καὶ τιμῶν χαὶ βίας &aa. ἡἠνώθησαν, 
καὶ ὑπέγραψαν, ἀδίχως λέγουτι, xal οὐχ ἀληδῶς. 
τι οὐδένα ἐδίασαν ὑπογράγαι, ἀλλὰ mávse; μετὰ 
χαρᾶς, ὡς εἴρηται, καὶ ἠνώ"ησαν, xal ὑπέγραψαν. 
Καὶ ὁ ᾿Εφέσου ἐχεῖ, ἔνθα ὁ ᾿Ιωάννης προεχαλεῖτο, 
ἔδει ξοῦναι τὴν λόγον. “Ὥστε ἀδίχως ἐγχαλεῖτε τῇ 
συνόδῳ, ὅτι ἐπλανήθη, xai ὅτι διὰ δώρων ἐποίησεν 
ὑπογράψασθα: τοὺς ἱεροὺς ἄνδρα: ἐχείνους * οὐχ 
ἣν γὰρ οὕτως, οὐχ ἣν" οὐζὲ ἐγένετο οὕτως ἐκεῖ. 

"Pax. Οὕτως οὖν ἐγένετο - διὰ τοῦτο ὁ "Egéaou 
οὐχ ἠθέληϑεαν αὐτοῖς ἐνωθῆναι, 


Εὐ.1. Οὕτω χαὶ ὁ “Ἄρειος; οὐκ ἠθέλησεν ἑνωθῆναι. 


t] ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ πρώτῃ συνόδῳ ὁ Εὐνόμιος τῇ 
δευτέρᾳ" ὁ Νεστόριο; τῇ τοίτῃ᾽ ὁ Διόσχηρο, τῇ 
τετάρτῃ, xai ταῖς ἑξῆς οἱ τούτων ἀντίπαλοι. 


Δικ. "Hl ἀλήθεια οὕτως ἔχει. 

"ax, ᾿Αλλ᾽ ἐκεῖνοι αἱρετιχοὶ ἧσαν, οὗτο; δ᾽ εὑ- 
λαδὲς, xal ὀρθόδοξος. 

'Axp. θαῦμά ἐστι, πῶς οὐχ εὑρέθη xal ἄλλος 
εὐλαζὴς t3; πίστεως τοῦ Χριστοῦ ἐν ἐχείνῃ τῇ ἱερᾷ 
συναθροίσει, πλὴν ὁ Ἐφέσου καὶ μόνος, ἀλλὰ xal 
βασιλεὺς, καὶ πατριάρχης, χαὶ πᾶσα ἐχείνη τῶν 
ἱερῶν ἀνδρῶν σύναξις ἀπεδά) ato τὸν Χριστιανισμὸν, 
χαὶ ἐπιύλησε τὴν τοῦ Χριστοῦ πίστιν, xal παρὲ- 
δωχα» tà; ψυχὰς αὐτῶν τῷ διαδόλῳ. Τοῦτο γὰρ 
ἄτοπον σφόδρα, χαὶ ἀδεθέστατον, xal ἀχιύειν οὐ 
δύναμαι. 

EvÀ. 'Fácwptv τῆς ἀτοπία; ταύτης τὸ μωρὸν 
συμλπέρλαμα, xat àvalaüv tov, tol; ἀκούουσιν ἐννοῇ- 
σαι, xat. κρῖναι. Σὺ δὲ vuv μοι φράτιν, τί ἐν αὐτῇ 
ἐπρά θη, 

"Pax. Οἱ Λατῖνοι λέγουτιν, ὅτι « Τὸ Πνεῦμα «ὃ 
ἅγιον ἐκπορτ:ύεται Ex τοῦ Πατρὸς, καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ  » 
ἐμεῖς δὲ λέγομεν « x τοῦ ΠΠατρὺς μόνον. » B. Οἱ 
Λατῖνοι λέγουτιν, ὅτι € Δι᾿ ὀξζύμον γίνεται τὸ τοὺ 
Χριστοῦ σῶμα" » tust; δ᾽ « ἀποοτρεγόμεῆα τὸ 


e 


est, Nam magna. eb. prima. Nicæna synodo abso- 
luta a trecentis et decem ct octo l'atribus, septem 
scitentiae Arii succumbentes, verbo et scripto. sy- 
nodum lacerabont, et synodos locales triginta et 
plures cocgerunt, quà magnam syno.lumn — anathe- 
wate fericbant ; neque propterea synodlus de dig- 
nitate sua aliquid amisit, aut irrita declarata est, 
sed perstitit, et manet ad hæe tewpora, subsceri- 
ptionibus eorum et Lreccntorum et. decem et octo 
Patrum munita, et Ecclesia. nune quoque peblice 
collaudat, non cos, sed eerum professionem, et 
deiferos ct sanctos nuncupat, qui ab eadein. desi- 
lierunt. Quod, ut. sepius dictum est, Ecclesia ſi- 
nita synodo, non curat, quid hic cogitet, aut di- 
cat, aut agst.. Nam ibi in congressu. uniuscujusque 
pro'essionem accipit, qux: ei in. codo adnotatur, 
unde abradi non valet, Cum vero e congressu esit, 
quidquid ipse pairct, non potest quod in ea fassus 
est, imniutarc.. llinc. et. isti. licet. tergiversentur 
u.uneribus et bonoribus illectos, et vi coactos uni- 
tos fuisse ct subscripsisse, injurii sane sunt, nec 
vera dicunt, cum omnes læti promptique, ut di- 
cium est, et uniti sunt et subscripserunt, ΕΔ Ephe- 
vio eu iu luco, iu quo a Joanne accersebatur, red- 
denda ratiu crat, Quare. immerito synodo. expo- 
»tulatis, cam aberasse, et muneribus »anctos illus 
viros ad subscribendum compulisse. Non enim — ita 
actum est , non cst; neque res ibi ita gesta est. 


Rhac. Sic crgo fuit, ideoque Ephesius unionem 
illorum reensavit. 

Pius. Pari ratione et. Arius sanctse? δἰ magnze 
priwze synodi unionem repudiavit, Eunomius se- 
cuudz, Nestorius tertie, Dioscurus quartz, et. ca- 
rum qus postea subsecute sunt, earum. adrer- 
sarii. 

Dic. Dieta hujusce res merae sunt. 

l:hac. Sed illibseretici erant, bic vero pius et 
orthoduxus. 

Aud. Mirum sane:est, non esse repertum οἱ 
aliwn Christians fidei addictum in illo sacro con- 
gressu prater unum Ephesium, scd et imperatorem 


p €t pauriarcbam, et universam illam sacrorum ho- 


minum cougregationem, Christianismum  exuisse, 
ei Christi lidem amisisse, tradidisscque proprias 
aniwas diabolo. lloc equidem absurdum cst nimis 
εἰ impium, ct ipse audire non sustineo. 


Pius. Absurdi hujusce stultam — insuisamque 
conclusionem auditoribus  cxaminandam  dijudi- 
candaimque relinquamus. Tu porro. nunc mibi di- 
cito, quid in ea peractuui sit. 

Rhac. Latini dicunt, « Spiritum sanctum ez Pa- 
tre et ev Filio procedere. » Nos sutem dicimus, 
« ex Patre solo. » Secundum, Latini dicunt: 
« Tum iu pane azymo. tum in. ferinentato. coufci 
capes Cbristi » Nos, « Azymom tamquam Jo- 


9505 


daieum aversamur. » Tertium, 
« Animas post. obitum cxpurgari, earumque. put- 
gationem purgatorium nuncupant. » Nos id non 
dicimus, Quartum, Latini dicunt, « sanctorum 
animas, cum ex liac vita imigraveriut, statim in cœ- 
lum sscendcre, et una eum Deo. sanctisque artge- 
lis habitare. » Nosid non concedimus, εἰ aute re- 
surrecüonew) et judicium. »  Quiutum, Latini. di- 
cunt, « papam ese caput Ecclesize Christi, pa- 
tremque  Clristianorum omnium. » Nos, « cuu 
tanquam unum ΕΣ petriarchis repulamus, et id 
quidem si-orthodoxus- fuerit. » πὸ cum synodus 
determinasset, omnes definitioni illius colla subje- 
cere, ei hi duodeeim sacerdotes. 


Dic. 1n synodo pertraetata justissima sunt, et 
cum ratione dictata. Ilis comraria tenentes nortí- 
fero morbo urgentu 

Pius. Wationis capilum, quæ tu sigillatim per- 
censuisMi, scheniiam tiht peroptarém, sed cum 
Wuperitus rudisquo sim, utinam aliquis ex his 
duodecim sacerdotibus, quos tanquam alíena ἃ 
vobis seniientes.calumniose proscinditis, adesset, 
lecumque una dc illis divseréret : quos ipse postea 
cum audierlm, qui ex illis proxime ad verum 2e- 
cedit, dignoscerem. 

Huc. Utinam unus. aliquis ex illis hiv adesset t 

Teuls, Porquiramus, δὶ quispiam est. 

Aud. Eu unus ex illis senex per imedium (forum 
vagatur, 

Jiac, Oclus move te. Aocerse illum ad nos. 


Aud. Domine senex, accede huc ad nos. 

Cutliolicus. Proes.lemus quo lubet, honesti ve- 
tiiaiisque causa. 

A«ud, Introeamus In liane officinam. 

Tesis. lpse. assurgens  cóssi micant sellulam 
cntliolico, qui sedens cum reverentia. omnibus 
duit: 

Cailiol. Qusin:ob causam advocastis me ? Quid 
& ie discere percupitis ? 

livs, Cum: lioc Patre de differentia intet Graecos 
el Latinos pro modulo intelligentiae imcze, et, ut 
mens suggercbot , multa. disserui ; nunc, cum 


JOSEPH(L METHONZNSIS EPISCOPI 


Latini dicunt, A ἄζυμον, ὡς Ἰουδαϊῖχὰν 67. » T'. Οἱ Aaslvos λέγευ- 


995 


σιν, ὅτι € αἱ ψυχαὶ καθαίρονται μετὰ θάνατον, καὶ 
Πουργατόριον τὴν αὐτῶν χάθαρσιν ὀνομάζουσιν" » 
ἡμεῖ; δὲ ἤχιστα τοῦτο λέγομεν. Α΄. Οἱ Λατῖνοι λέ- 
γοῦσιν, ὅτι « Αἱ ψυχαὶ τῶν ἀγίων, ἡνίκα τοῦ τῇξε 
βίου μεταχωρήσωσιν, εὐθὺς εἰς οὐρανὺν ἀνέρχοντα:, 
xal μετὰ τοῦ Θεοὺ αὐλίζονται, xa τῶν ἁγίων ἀγ- 
Ὑέλων᾽" » ἡμεῖς δ᾽ ἥκιστα τοῦτο «ε 1o; τῆς ἀναστά- 
σεώς τε xat χρίσεως » δίδομεν. Ε΄’. Οἱ Λατῖνοι: λέ- 
ἴουσιν, ὅτι « ὁ πάππας. ἐστὶ χεφαλὴ τῆς Χριστοῦ 
Ἐχχλησίας καὶ πατὴρ τῶν Χριστιανῶν &návttov * » 
ἡμεῖς δὲ « αὐτὸν ὡς Eva τῶν πατριαρχῶν λογιζό- 
μεθα, καὶ τοῦτό γε ἂν ὀρθόδοξος. » "H αὐτὰ τοίνυν 
«ἧς συνόδου ταύτης δογματισάσης, πάντες ὑπέχλιναν 
τῷ δρῷ αὐτῇς, καὶ οἱ δώδεχα οὗτοι. 


B Δικ, Τὰ μὲν τῆς συνόδου διχαιότατα, xal μετὰ 


λόγον εἰσὶν εἰρημένα * τὰ δὲ τούτων ἀλλότρια τὴ» 
μεγίστην νόσον νοσοῦσιν. 

EA. "II0ckov γνῶναι τὸν λόγον τῶν χεφαλαίων 
τούτων, ὧν ἔφης, χατὰ λεπτὸν, ἀλλ᾽ ἰδιώτης ὧν, 
ἐδουλόμην μὲν ἕνα tx τῶν δώξδεχα ἱερέων τῶν ὑφ᾽ 
ὑμῶν συχοφαντουμένων, ὡς ἑτεροδόξων, ἐνταῦθα 
εἶναι, χαὶ μετὰ σοῦ περὶ τούτων διαλεχθῆναι. Ἐγὼ 
δ᾽ ἀμφοτέρων áxoósa; κατανγήάσαιμι ἂν, τίς ὑμῶν 
«ἣν ἀλήθειαν λέγει. 


Ῥακ. "Ὥφελεν ὑπῆρχέ τις ἐξ αὐτῶν ὧδε. 
Μάρτυς. Βλέψωμεν, εἰ ἔστι τις. 
'Axp. Ἰδοὺ εἷς ἐξ αὐτῶν πρεσδύτερο; περ ἀγει 


νι τῆν ἀγοράν 


Ῥακ. "Ἄπελθε ταχέως. Κάλεσον αὐτὸν, ἐλθεῖν 
πρὸς ἡμᾶς. 

'Axp. Κύριε πρεσδύτερε, ἐλθὲ ἕως ἡμῶν. 

Ka6oAixóc.. δαδίσωμεν, ὅποι βούλει, τοῦ χαλοῦ 
καὶ τῆς ἀληθείας ἕνεχα. 

'Axp. "Ev τούτῳ δὴ τῷ ἐμπορίῳ εἴσελθε μέσον. 

Μάρτ. ᾿Εγὼ δ' ἀναστὰς τῷ Καθολιχῷ παρεχώρησα 
τὸν ἐμὸν σχίμποδα. Καὶ χαθεσθεὶς ἐχεῖνος μετ᾽ εὑ- 
αὔείας πᾶσιν ἡμῖν Eon: 

Ka00A. Tl ἐστιν ὅπέρ μαθεῖν ἀπ᾽ ἐμοῦ θέλετε, 
xci χεχλήχατέ με πρὸς ὑμᾶς; 

Εὐλ. Μετὰ τοῦ Πατρὸς τουτονὶ, πολλὰ διελέχθην 
περὶ τῆς διαφορᾶς τῆς μεταξὺ Γραιχῶν xat Λατί- 
γων, χαθόσον ἐνεχώρει f) ἐμὴ διάνοια, xaY ὁ νοῦς 


serino ad dogeeta pervenisset, non: valeo de his p διηκόνει" νῦν δὲ περὶ τῶν δογμάτων τοῦ λόγου γι- 


neque respondere, neque- iuterrogare, infans οἱ 
insipiens, qui neluw litteras didicerlm;  pro- 
pterea. te vocavi, ut. ipse iuterrogaróm et respon- 
deres. 

Cath. Ex capitibus sacri decreti quodnam | illud 
est, quou (^. controvefsiam vertitur? aut, an ve- 
rcm sit, dubitatur a vobis ? 

Rhac. Totum:ipsum docretum nihil in se veri 
continet, 

Cath. Quinque itaque capita vobis in contro- 
vcrsia sunt, - 

Rhiac. Ex maximum quidenrin modum. 

Cath. Ad. arbitrium itaque. tuum refer, de qui. 
bus dubius es. Nos singulis respondebimus, 


νομένον, οὗ δύναμαι οὔτε ἀπολογεῖσθαι, οὔτ᾽ ἐρω- 
«dv περὶ τούτων, ἰδιώτης ὧν, xal γράμματα μήπω 
μεμαθτχώς. Διό σε ἐχάλεσα ἐρωτᾷν, xal ἀπολο- 
γεῖσθαι, 

Καθ. Τὶ ἐστιν ὃ τῶν χκεφλλαίων τοῦ ἱεροῦ ὄρου 
διότάζεται, ἣ ἀμφιδάλλεται παρ᾽ ὑμῶν, ὡς μὴ 
ἀληθές: 

"Pax. Ὃ ὄρος Xd; οὐδεμίαν συνέχει ἀλήθειαν. 


Καθ. Obxoũv χαὶ τὰ πέντε χεφάλαια παρ᾽ ὑμῶν 
ἀμφιδάλλονται. 

"Pax. Καὶ σφόδρα παρ᾽ ἡμῶν ἀμφιδάλλονται. 

Καθ. Λέγε λοιπὸν, ἅπερ βούλει, χαὶ ἡυεῖς ἐφ᾽ 
ἐχάστῳ ἀποχρινού.:02. 


407 


'Pux. Πρὸς τὸ πρῶταν τοῦ ὄρου, τὸ λέγον, ὅιι Ex A 


ou Yioo τὸ Πνεῦμά ἐστ’, λίαν ἡμεῖς ἀμφιθδάλλομεν, 
μᾶλλον δὲ xal ἀρνούμεθα: παντελῶς, xal ὡς βλάδ- 
enjoy ἀπούῥίπτομεν. 

'Axp. "D τῶν: κρεμάνων 095 Χριστὸ βασιλεῦ! Πῶς 
ὑπομένεις τυσαύτην ἀναίδειαν ; 

Καθ. Τὴν éx τοῦ Υἱοῦ φωνὴν ὡς βλάσφημον ἀποῤν» 
ἐΐπτετε ; 

'Pax. Καὶ πάνυ μὲν οὖν.. 

ἴθ. Τὴν βλασρημίαν ταύκην ἤθελον γνῶναι, 

'Pax. Βλασφημίαν λέγομεν τὴν αἵρεσιν ταύτην. 

Καθ. Οὐκοῦν αἐρετιχοὺς ἔχετε τοὺς λέγοντα: xoà 
&x τοῦ Υἱοῦ τὸ ἅγιον ἐχπορεύεσθαι Πνεῦμα; 

hg Ναὶ, à; αἱρετικοὺς ἔχομεν. 


Ἴλεως γένοιτο' ἡμῖν Ἰησοῦς. ὁ Χρισεὺς 


-— βλασφημίας τοσαύτας. Kal τοὺς ἁγίους 
τοὺ; λέγοντας: φανερῶς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. aab ix 
τοῦ Ylou, αἱρετιχοὺς ἔχετε ; "Αλαλα γενηθήτω τὰ 
δόλια χείλη, χαὶ ἐμφραγείη πᾶν στόμα λαλοῦν ἄδικα 
χατὰ τῶν ὁγίων. 

Ῥακ. Μὴ οὕτω σφόδρῶως ἡμῖν ἐπέρχου, δικαιο- 
χρῖτα. Οὐ γὰρ τοὺς ἁγίους ἡμεῖς αἱρετιχοὺς.λέγο- 
μεν, ἀλλὰ τοὺ; λέγονξας, ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐμ πορεύεσθαι 
τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον,: 


Ka0. Ὧ τῆς ἀνοίας ! Καὶ εἰ εὑρίσχονεαι ἅγιοι’ 


λέγοντες, xav ἐχ τοῦ Υἱοῦ, οὐ συνεισφέβονται. xol 


αὐτοὶ tol; αἱρετικοῖς, ἐπειδὴ πάντας τοὺς λέγοντας: 


ἐχ τοῦ Vloũ αἱρετιχοὺς ἔχετε; 

'Pax. ᾿Αλλ᾽ οὐδεὶς. τῶν ἁγίων sópíaxatae λέγων, 
χαὶ ix τοῦ Yiou. 

Μάρτ. Πολλοὶ τῶν ἁγίων λέγουσι τοῦτο, καὶ -᾿Ανα- 
τολιχοί τε χαὶ Δντιχοί. 

Ka0. Καὶ εἰ ἐγὼ δείξω cov ἁγίους τῆς Ἐχχληπίας 
λέγοντας τοῦτο, τί ἂν εἴποις ; 

'Pax. ᾿ὁμολογήσω χάγώ- 

Καθ. Ἐχέτω ὁ μάρτυς τὰ εἰρημένα χαλῴς 3 
μειωμένα. 

Μάρε. “Ἔγραψα, xaX γράψω καλῶς, μὴ ἀμφίδαλε, 
εἰς μνήμην μελλόντων. 

'Pax. Ἴδη εἴρητας, χαὶ στραφῆναι ὁ λόγος 
ὄπισθεν τῶν ἀδυνάτων ἐστέ δεῖξόν μοι οὖν ὃ ὑπε- 
σχέθης ἅγιον τῆ; ᾿Ανατολιχῆς. Ἐχχλησίας, χαὶ συνο- 
μολογήσω -χἀγώ. 


Ka. ᾿Ἀρέσχει pov τὸ ῥηθέν. Ταχέως ἐγὼ ámo- p 


δείξω got. 
Pax. Μνήσθητι χαλῶς, ὅπερ ἔφην, ὅτι οὐ διὰ 
Δυτικῶν, ᾿Ανατολιχῶν δὲ μᾶλλον, χα! ἡμετέρων, 


Καθ. ᾿Αμφιδάλλεις τοὺς Δυτιχοὺς, μὴ εἶναι 
ἁγίους; Καὶ τίς ἂν ἔχῃ τολμῆσαι, τοῦτο εἰπεῖν, 
σῶον ἔχων τὸν νοῦν, xal τὰς φρένας; tj Ἐχκλησία. 
γὰρ αὑτοὺς ἐδόξασεν ὡς ἁγίους χαὶ θεοφόρους Ila- 
τέρας. ἘΔ οὖν τοῦτο διύσομεν, πᾶσαν τὴν πίστιν 
ἡμῶν ἀνατρέψομεν, καὶ οὔτε Ἐχκλησία, οὔτε ἅγιοι, 
οὔτε. ἱερωσύνη, οὔτε θυσιαστήριον, οὔτε ὅλως. πίστις 
ἔσται Xpuottavov. ᾿Αλλ᾽ ἐπεὶ ἄτοπα ταῦτλ καὶ 
ἀπρεπέστατα, διὰ τοῦτο xal ἀπλανῇ λέγομεν τὴν 
τοῦ Θεοῦ Ἔχχλησίαν, xai τοὺς &ylou; αὐτῇς διδα - 
σχάλους, Πατέρα: ἀγίονς ἔχομεν, χαὶ πρεσδεύομεν, 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


993 


μας. Ue primo decreti capite, in. quo est, « ex 
Filio Spiritum esse, » maximam habemus dubita- 
tionem : imo id nos prorsus negamus, et tanquam 
impium rejicimus. 

Aud. Judicia tus.1 rex Christe : Quomodo taitata 
impadentiam sustines ? 

Cath. Nocem illam, ἐς Filio, 
rejicit ? 

Bhac. Kt modis quidém omnibns. 

Gath. laipietatem hanc cognoscere vellem. 

. Rihac. Twpietatem vocamus hane haresim. 

Cath. Ergo hsereticog esse existimatis. ens. qni 
dicunt Spiritum sanctum ex Filio procedere ? 

Rhac.. lta est ; ut htereticos detestamur. 

Dic. Propitius: sit. Jesus Cltristus nobis, qui tot 
impietatibus aures prabemus.  Sauctos vero, qui 
aperte fatentur et ex Filio Spirltum sauctui, bie. 
reiicos reputatis ? Muta fiant labia doloss, οἱ ob- 
turetur. onine- 0s. quod loquitur adversus snctos 
iniquitateni. 

fiac. Ne-tam aeerbe irf nos esvias, Ditzocriia. 
Non enini sanctos. hrereticos diciurus, sed eos qui 
dicunt. ex-Filio procedere Spiritum sanctun. 


tanquam impiam 


Cath. O insipientiam ! Annon, si sancti reperti 
feerint dicentes. ex Filio, cum hzreticis οἱ ipsi 
collorarentut, quando omnes dicentes ex Filio, 
hzreticos reputatis ἢ 

Rikac. Sed nullus ex Patribus est, qur asserat ex 
Filio. 

Testis. Multi sancti id asserunt et Orientales ct 
Occidentales. 

Cath, Quod.si ipse ostendéro tibi sanctos. Eccle- 
sia id aseerthtes, quid dixeris Y 

fihac. ld et ipse ſatebor. 

Cath. Testis, qus dleta sunt, probe signet. 


Testis; Scripsi, seribamque probe ne duliites, 
in futerorüom memorian. 

Rhac. Jam dicium est, vicc ſieti potest, ut. sermo 
retro vertatur, Ilaque facsis nune: promissa. appa: | 
renht. Ostende Orientalis Ecelesio Ὀλίγοι, et 
confitebor οἱ ipse. 

Cath. Pérplacct, qiod'dicis. IHlilco ostendam. 


Rar. Recordare probe quod dixi, non per 
Occidentales, sed potias per Orientales οἱ uo- 
stros. 

Cath. Duhitas de sanctitate Patrum Occidenta- 
lium? Et quis id audetnt. dicere ?* Nou sum. mentè 
captus, beme vaico. Ecclesia eos veluti sanctos 
ei deifetos Patres veneratur. Quod si id. conces- 
serimns, nostram ſidem universam evectemus, Οἱ 
neque Ecclesia, neque sancti, neqne sacerdotium, 
peque sserificium, neque fides ulla Chtistianorim 
supererit. Sed cum sbsurda sint hzc. οἱ admodum 
indecors, propteroa infatlibilem «df^i:»uus. Dèi Ec- 
clesiam, et sanctos illius przceptores veluti &an- 
ctos l'afres colimus et veneramur. Nihilↄmirus, 


993 


JOSEPIII METHONENSIS EPISCOPI 


1000 


ut res vol is apertius. pateat, Occidentales quidem A Ὅμως διὰ πλείω σαφήνειαν ὑμεϊ:έραν, tou; piv 


Patres εἰ doctores prateribo, Orientales vero. ma- 
gistros εἰ Patres hoc idem asserentes adducam. 


Aud. Animo Patris, domine, remedia adhibe. 
Per Orientales Patres propositum demonstretur. 


Rhac. Dowine scnex, ne frustra tempus teramus. 
Quod proposuimus, paucioribus explica, dictaque 
Testis scripto tradat fideliter : namque optime 
calleo, uullum te Patrem osteusurum, qui dicat, 
Spiritum sanctum procedere ex Filio. 


Testis. Annon. vides me dextera calamum te- 
nentem, sinistra volumen, ut quas dicenda sunt, 
omnia scripto consiguem ? 

Cath. Et sane primus aute. alios, magua Eccle- 
six: columna diviuus et sacer Athanasius in. suz 
idet professione, quam Liberio paps exhibuit, 
cujus illud priucipium est : « Quicunque vult 
salvus esse, » « Spiritus sanctus, ait, a l'atre et 
Filio nou faetus, non creatus, non genitus, sed 
procedens. » An. quidquam oppones ? Nonne est 
sancius iste. et Ecclesias ductor? 


RAac. l'er me, sanctus. est οἱ doctor; attamen 
dictum 8 te. allatum in dubio cst, an. legitimum 
illius »it. 

Cath. Et quomodo doctoris bujus legitimum non 
fuerit, cum id idem repetat szpius aliia suis ors- 
tionibus ? 

Bhac. Quibus ? 

Cath. Libio, quem adversus Arianos scripserat 
multis in locis id asserit, sed potissimui ubi dicit : 
« Et hacc quidem Judzis tanquam bomo Dominus 
dicebat : Discipulis vero deitatem δὲ magnitudi- 
neni suam ostendens, non minorem se Spiritu, sed 
majorem Οἱ squalem esse significans, exhibebat 
quidem Spiritum, diccbatque : Ego illum mittam, 
et illa me glorificabit. » Cognovisti- itaque quid 
innuere vult, majorem. οἱ zqualem ipsum esse 
Spiritu, squalem secundum substantiam; ex 
ribus enim personis nulla wajor, aut minor, aut 
essentia, aut divinitate est, sed summa in illis 


Δυτιχοὺς ἁγίους, καὶ διδασχάλους ἐάσω “ τοὺς δὲ 
Ανατολικοὺς διδασκάλους τε xal ἁγίους ἐχθήσω σοι, 
τοῦτο λέγοντας. 

'Axp. Θεράπευσον, δέσποτα, τὴν ψυχὴν τοῦ [ia- 
τρός. Δεῖξον αὐτῷ τὸ προχείμενον, δε᾽ ᾿Ανατολιχὼν 
ἁγίων. 

"Pax. Κύρις πρεσθύτερε, μὴ διατρίδωμεν τὸν 
χαιρὴν tig μάτην. Ὃ προεθέμεθα, σνντομώτερον 
λέγε. Καὶ σημειούσθω ὁ Magtu; τοῖς εἰρημένοις 
χαλῶς. Πέπεισμαι γὰρ, ὅτι οὐδένα δείξῃς μοι τῶν 
ἁγίων ix τοῦ Yloo λέγοντα τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον 
ἐχπορεύεσθαι. 

Mápc. Οὐχ ὁρᾶς τῇ μὲν δεξιᾷ χειρὶ χρατοῦντα τὸν 
xálauovw, τῇ δ' ἀριστερᾷ τὸ βιδλίον, σημειοῦσθαι τὰ 


B εἰρημένα; 


Καθ. Αὐτίχα γὰρ ὃ μέγας τῆς Ἐκχχλησία; στῦὺ- 
40; Ó θεῖος τῷ ὄντι xol ἱερὸ; ᾿Αθανάσιος, ἐν τῷ 
ὋὉμολογίᾳ τῆς ἑαυτοῦ πίστεως, ἣν ἐξέθετο πρὸς 
Λιδέριον πάπκαν, ἧς ἡ ἀρχὴ, « Ὅστις ἂν βούληται 
σωθῆναι, »— « Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, φησὶν, ἀπὸ τοῦ 
Πατρὸς, καὶ τοῦ Υἱοῦ, οὐ ποιητὸν, οὐ χιιστὸν, οὐδὲ 
γεννητὸν, ἀλλ᾽ ἐχπορευτόν. » Τί πρὺς τοῦτο ἔχεις 
εἰπεῖν; Οὐχ ἔστιν ἅγιο; οὗτο;, καὶ τῆς "ExrAnoía 
διδάσχαλος ; 

Pax. “Λγιον μὲν καὶ διδάσχαλον ἔχω, πλὴν &a- 
φιδάλλων, μὴ slvat τὴν ῥῆσιν ταύτην γνησίαν αὐτοῦ. 


Καθ. Πῶς οὐκ ἔστι γνησία τοῦ διδασχάλου τοὺδε 
ἡ ῥῆσις αὕτη, ὅτι ἐν πολλοῖς ἄλλοις λόγοις αὐτοῦ τὸ 
αὑτὸ τοῦτο λέγει: 

"Pax. Ποῦ δὴ; 

Καθ. Ἕν τῷ χατὰ ᾿Αρειανῶν βιδλίῳ αὐτοῦ, ἐν 
πολλοῖς μὲν τόποις τοῦτο λέγει, μᾶλλον δὲ xáv τούτῳ, 
ἔνθα φησὶ, « Τοιαῦτα μὲν τοῖς Ἰονδαίοι: ὡς ἄνθρω- 
πος ὁ Κύριος ἔλεγε " τοῖς δὲ μαθηταῖς τὴν θεότητα 
xal μεγαλειότητα δεικνὺς ἐχυτυῦ, οὐχ Ext ἐλάττονα 
ἑαυτὸν τοῦ Πνεύματος, ἀλλὰ μείζονα χαὶ ἴσον ὄντα 
σημαίνων, ἐδίδον μὲν τὸ Πνεῦμα, καὶ ἔλεγεν, Ἐγὼ 
αὑτὸ ἀποστε.1ῶ, κἀκεῖνος ἐμὲ δοξάσει. » Ἔγνως 
ἄρα, τί δηλοῦν βούλεται, τὸ μείζονα καὶ ἴσον αὐτὸν 
εἶνλι τοῦ Πνεύματος ἴσον μὲν χατὰ τὸ ὁμοούσιον " 
οὐδὲν γὰρ τῶν τριῶν προσώπων μεῖζον χαὶ ἔλαττον 
τῇ οὐσίᾳ, καὶ τῇ θεότητι, ἀλλ᾽ ἄχοα ἰσότης μεί- 


seualitas : iuajorem, quod ab eo habeat, quod ἢ) (ova δὲ, ὅτι ἀπ᾽ ἐχείνου τὸ εἶναι ἔχει. 


sit. 

Rhac. Nunquam cgo hanc sententiam couspexi. 
Scd recense miai et alios doctores. 

Aud. Audias tu tantummodo, ejiciasque vanam 
atque inanem autecaptain animo opinionem, Inter 
enim alia inala, quibus genus humanum cumu- 
lastis, hoc quoquo est, nolle cuiquam ex Catho- 
licis de similibus disserenti aures pribere, sed 
ea$ obturatis ne pravam suspicionem amolitos 
pawuiteat. Tu vero, qui luterrogas, Cathbolicum 
audi. 

Cath. Magnus Dasilius, libro adversus Euno- 
miuus tertio ait : « Qua enim necessitas, δὶ di- 
&bitaàtp. εἰ ordiue. tert.us cst. Spirilus sanctus, 


"Pax. Οὕὔποτε τὴν ῥῆσιν ἐγὼ ταύτην εἶδον. ᾿Αλλ᾽ 
ἁρίθμησόν μοι xal ἄλλους τῶν διδασχάλων. 

'Axp. Θέλε μόνον ἀχυύειν, xal ἀπόῤῥεψον τὴν 
x:vhv xal ματαίαν πρόληψιν. Σὺν γὰρ τοῖς ἄλλοις 
χκαχοῖς, οἷς τοὺς ἀνθρώπους ἐνεπλήσατ:, ἕν ἔστι καὶ 
τοῦτο, τὸ μὴ ἐθέλειν ἀχούειν τινὸς τῶν χχθολιχὼν 
περὶ τούτων διαλεγομένων, ἀλλὰ χλείειν τὰ ὦτα, 
ἵνα μὴ τὴν πονηρὰν ὑπόνοιαν ἀποῤῥίψαντες, εἰς 
μετάνοιαν ἕλθωσιν. Σὺ δὲ ἐπεὶ ἐρωτᾷς ga0:l», 
ἄχονσον τοῦ Καθολιχοῦ. 

Καθ. Ὃ μέγας Βασίλειος ἐν τῷ xas' Εὐνομίου 
τρέιῳ φησίν" « Τί; γὰρ ἀνάγχη, εἰ τῷ ἀξιώματι 
xal τῇ τάξει τοίτον ὑπάρχει τὸ Πνεῦμα, τρίτον εἶναι 


1001 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


1003 


αὐτὸ καὶ τῇ φύσει; ᾿Αξιώματι μὲν γὰρ, δευτερεύειν A tertium esse quoque et natura ? Namque dignitate 


τοῦ Υἱοῦ, παρ᾽ αὐτοῦ τὸ εἶναι ἔχον, xai παρ᾽ αὐτοῦ 
λαμδάνον, καὶ ἀναγγέλλον ἡμῖν. καὶ ὅλως τῆς αἰτίας 
ixzlve; ἐξημμένον, παραδίδωσιν ὁ τῆς εὐσ:δείας 
λόγος * φύσει δὲ τρίτῃ χεχρῆσθαι, οὔτε παρὰ τῶν 
ἁγίων Γραφῶν ξεδιδάγμεθα, οὔτε χατὰ τὸ ἀχόλουθον 
δυνατὸν συλλογίσασθαι. » . 

Pax. Ἕν τούτῳ οὐ δείχνυται διαῤῥήδην, ὅτι ix 
“οὐ Υἱοῦ ἐχπορεύεται τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἀλλ᾽ ὅτι 
παρ᾽ αὐτοῦ τὸ εἶναι ἔχει, χαὶ παρ᾽ αὑτοῦ λαμδάνει, 

Ka0. Οὐκ ἔγνως ἔτι, τί τὸ εἶναι νοεῖται. Τὸ γὰρ 
ἔχειν rap! αὐτοῦ τὸ εἶναι, τί ἄλλο πρὸς Θεὸν ση- 
μαίνει, ἣ ὅτι ἐκπορεύεται ἐξ αὐτοῦ ; 

Ῥακ. θέλω εἰδέναι σαφῶς; τινὰ τῶν ἀγίων διδα- 
σχάλων λέγοντα διαῤῥήδην, ὅτι τὸ Πνεῦμα ἐχπο- 
ρεύεται καὶ ix. τοῦ Υἱοῦ, 


Καθ. TX ὀνόματα τῆς ὑπάρξεως τοῦ παναγίονυ 
Πνεύματο: πολλά εἰσι, χαὶ ἐν διαφόροις λέξεσι λέ- 
q0ov*at, xal χρῶνται αὑταῖς οἱ διδάσχαλοι, χαθὼς 
βούλονται, ὁ μὲν οὕτως, ὁ δ᾽ οὕτως. Av αὐτοῦ τὸ 

ταν ἀχούσῃς, ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον € πρόεισιν 
Ex τοῦ Υἱοῦ, προχεῖται, ἐνίησιν, ἀναδλύζει, πηγάζει, 
ἔστιν, ὑπάρχει, ἔχει τὸ εἶναι, λαμθάνει, δίδοται Ex 
τοὺ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, ἐξ αὐτοῦ, διὰ αὐτοῦ, διὰ τοῦ 
Υἱοῦ, ἐχλάμπει, ἀποστέλλεται, πέμπεται, » οὗ δεῖ 
€: νοεῖν ἄλλο, ἣ ὅτι Ex τοῦ Yi.U ἐχπορεύεται. 


Pax. El χαὶ ἔστιν οὕτως, ὡς λέγεις, ἀλλ᾽ ἐγὼ 
οὕτω βούλομαι εἰδέναι τινὰ ἅγιον λέγοντα, « "Ex 
τοῦ Υἱοὺ ἐχπορεύεται τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. » 

Καθ. ᾿Εγὼ πειράσομαι χαὶ τοῦτόσοι δεῖξαι. 

Mápr. “Ὄντω; αὕτη ἐστὶν ἡ πίστις ἡ ἀληθὴς καὶ 
ἀμώμητος τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ἡ ἐνεργουμένη 
ὑαυμασίως ἐν τοῖς καθαρῶς χαὶ εὑσεθδῶς εἰς αὐτὸν 
πιστεύουσιν, Φησὶ váp* Ὃ πιστεύων εἰς ἐμὲ, τὰ 
ἔργα, ἃ ἐγὼ ποιῶ, xáxsiroc ποιήσει, καὶ μείζονα 
τούτων ποιήσει" xai a5, Ἐγὼ δώσω ὑμῖν 26γον 
«4l σοφίαν ἐν τῷ στόματι, χακαδαλεῖν τοὺς 
ὑπεγαντίους, πρὺς τοὺ; μέλλοντας ὑπὲρ αὐτοῦ 
ἀγωνίζεσθαι τοῦτο λέγων. ταῦθα ὁρῶ θαυμάτων 
τὸ μέγιστον, εἰ χαὶ σὺ, llávep, ón:p βλέπω, οὐ 
συνορᾷς. 

'Pax. Ti àstt τοῦτο ; 

Μώρτ. ᾿υρῶ γὰρ ὅτι ol τῆς ἐνώσεω: ἱερείς, ei xal 
οὐχ ἥψαντο διαλεχτιχῆς ἣ σοφίας, διαλέγονται, xal 
σιφίαν λαλοῦσι, χαὶ θεολυγίαν ἀρίστην θεολογοῦσιν. 
μεῖς δὲ οἱ τἀναντία ταύτης φρονοῦντες οὐχ ἐν- 
vosita οὐδὲν εἰπεῖν, xal τοὐλάγιστον, οὐδὲ τὰ γε- 
γραμμένα. Ἀπὸ τούτου συμπερλίνω, ὅτι οὐχ ἔστιν 
εν ὑμῖν ἡ τοῦ Χριστοῦ πίστι;, Διὰ τοῦτο οὐχ ἐνερ- 
γεῖται ὁ τοῦ Ἰησοῦ προῤῥηθεὶ; ἐν ὑμῖν λόγο; " ἐν 
τοῦτοι, δὲ τοῖς ἐνωτιχοῖ, καὶ μάλα. 


Δικ. Λέγε, χύρις πρεσόύτερε, χλθ᾽ εἰρμόν. Aiys. 


Κα). '0 ἱερώτχτος Νύσση; θεῖος [Γρηγόριος ἐν᾿ 


τῇ εἰ; τὸ, Πάτερ ἡμῶν, ὁμιλίᾳ αὐτοῦ τετάρτῃ, 
Pa1ROL. GR. CLIX. 


a Filio secundum csse, ab eo, quod sit, habeutem, 
el ab eo accipientem, et annuntiantem uobis, ct 
omnino ab ea causa. dependentem, pietatis nobis 
sermo tradit. Verumtamen non uti natura tertia, 
neque ἃ sanctis Scripturis didicimus, neque inde 
consequens conclusio elicitur. » 

Rhac. Ex hoc non palam osteuditur, ez Filio 
Spiritum sanctum procedere. Verumtamen ab eo, 
quod sit babere, et ab eo accipere. 

Cath. Nondum percipis quid sit esse. Namque 
babere ab eo quod sit In divinis, quid aliud in- 
Duit, nisi ex eo procedere? 

Rhac. ld vero sumuopere cupio, aliquein ex 
sanctis doctoribus, qui palam aperteque diceret, 


D eiiam ex Filio Spiritum procedere. 


Cath. Nomina eszsistentim sauctissimi Spiritus 
multa suut, diversisque dictionihus explicantur, 
iisque doctores utuntur, ut lubet, hic quidem sic, et 
alius alia ratione. Cum porro audieris, « Per ipsu 
Spiritus sanctus exit ex Filio, effunditur, scaturit, 
exsilit, est, exsistit, liabet quod sit, accipit, datur 
ex Filio Spiritus, ex ipso, per ipsum, per Filium 
elucet, mittitur, delegatur, » processionew tantuni 
modo illius tibi animo fige. 


Rhac. Licet id ita se habeat, ut tu dicis, nihilo- 
ininus audirem verba alicujus doctoris dicentis, 
« Ex Filio Spiritus sanctus procedit. » 


C Cath. Enitar hoc quoque demonstrare. 


Testis. Plane hsec est fides vera οἱ inculpata 
Salvatoris Christi, qux operatur admirabiliter in 
iis qui pure pieque ia ipsum credunt. Ait. euim : 
Qui iu me credit, opera qua ego facio, et ipse faciet, 
et majora his. Et rursus : Ego dabo vobis verbum 
el sapientiam iu ore ad  prosteruendos. adversarios, 
illis qui pro eo certamen subituri sunt, hoc dicens. 
llic ipse intueor mirum uirabilium omnium  ma- 
ximum, etsi tu. Pater, quod ipse in'ueor, non 
conspicis. 


Rhac. Quid id est ? 


Testis. Namque experientia ipsa doceor, unio- 
nis sacerdotes, etsi neque dialecticam neque s$a- 
pientiam degustarunt, disputare, disserere, sapien- 
ter eloqui, et res theologicas quam optime pertra- 
clare : vos vero qui cam hostili animo oppugua- 
tis ad loquendum  ínvenieudumque, | ineptissimos 
essc, ut nec scripta eliam sapissime percurratis : 
hinc arguo Christi lidem non vobis iuesse, propter 
eaque Jesu Christi supra recensitam voceia in vo- 
bis nou operari, sed in his qui unionem aimplexati 
sunt, maximum in modum. 

Dic. Age, sequere, domine senex ; modum 
adbibe, quem tenes. Ordinatiu orationem perage. 


Cath. Sacraiissimus Nyssenus Gregorius, homi- 
lia 4, in P'ater noster, in ipso exordio haec liabet : 
32 


1003 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


« Spiritus sanctus et ex Patre esse dicitur, et ex A εὐθὺς ἐν τοῖς movouiloi; οὕτω φησέν᾽" « Τὸ Πνεῦμα 


Filio csse comprobatur. » 


Rhac. Neque in lus aperte id asserentem, quem- 
admodum ipse vellem, comperio. 

Cath. Attende modo animo, intelligequne quid 
signilicet, ex Patré esse ; cum audimus simpliciter 
a Patre Spiritum esse, interrogo ipse, quid no- 
tat? 

Rhac. Nil aliud possumus iutelligere, nisi ex Pa- 
tre procedere. | 

Cath. Recte est. Neque enim. alio modo exprimi 
potest. Cum audimus simpliciter ex Patre Spiritum, 
eoncessisti processionem intelligi: cum audieri- 
sus id idem et de Filio, quid aliud intelligere po- 
terimus, nisi ex Filio procedere? 

Rhac. l'eropto nibilomiuus unum ex sanctis mibi 
ostendi, qui aperte id fateretur, Spiritus sasctus 
etiam ex Filio procedit. 

Ceth. Ego allata. jam nomina cum audio, hoc 
kdem intelligo. Quandoquidem ex Paire Filii gene- 
rationem in diversis dictionibus id item significau- 
tibus scio. Nibilominus conabor afferre in medium 
sanetunm, qui id aperte eauntiet. 

Rhac. Ostende mibi citius. 

Cath. Magnus Anast sius, coi ex sancto monte 
Bina nemen es!, oratione, cujus illud initium est : 
« De sana nostra lide, » hac habet : « Corporis 
vero proprietatem ia exemplum accipientes mu- 
tuam divinorum coharentiam per membrorum 
propertionem et assimilationem reprasentavimus. 
llinc et Spiritus oris illius dicitur, cui Unigenitus 
es est, et Spiritus rersus ex ipso procedens, et 
missus non tántum ἃ Patre, sed etiam a Filio. » 
En Pater apertissime dicit, non solum ex Patre, 
sed etiam ex Filio Spiritom sanclum procedere. 
Quid ad hsec oppones ? Plane uibil. 


Dic. Dietum hoc aptissime quzstioni respondet. 


Rhac. Ostende mibi per Deum et alium sanetum 
eadem enuntiantem. —— 

Aud. Ostende. Paui, domine semer, et alium 
sanctum similia meinorantem. 

Cath. Sanctus Hilarius, oratione post Pentecosten, 
inquit : « Credimus in. sauctam Trinitatem, hoc 
est Pawem, et Filium, et Spiritum sanctum, unum 
. Deum omnipotentem, unius cssentis, unius exsi- 

stentiz, unius auctoritatis, opificem omnium erea- 
,Anrarum, ex quo omnia, per quem omnia, in quo 
omnis : Patrem ex seipso, et nonex alio, Filium 
ex Patre genitum, Deum verum, nou. !làmen duo 
lamina, sed unum lumen : Spiritum sancium ex 

Patre et Filio equaliter procedentem. » 
Testis. llane sententiam aureis exarabo litteris, 
quoJ ci saxzeis cordibus medicinam facit. 

Dic. Recte. niique egeris. Nauque hic. sauctus 
per hc dictum enuntiaus, Spiritus saucius zqua- 


τὸ ἅγιον καὶ ix τοῦ Πατρὸς εἶνα: λέγεται, xal ἔκ 
τοῦ Υἱοῦ εἶναι προσμαρτὑρεῖται. » 

Puæx. Οὐδ᾽ ἐν τούτῳ βλέπω διαῤῥήδην λέγοντα, 
ὥσπερ ἐγὼ βούλομαι. 

Καθ. Ἐπίστησον ἀχριδῶς, καὶ ἐννόησον, x5 δη- 
λοῦν βούλεται τὸ ἐκ τοῦ Πατρὸς εἶναι λέγεσθαι. 
"Uxov ἀχούσωμεν ἐκ τοῦ Hacphc τὸ Πνεῦμα ἃ πλῶς 
οὕτως, ἐρωτῶ, τί δηλοῦν βούλεται ; 

*Pax. Οὐ δυνάμεθα ἐννοῆται ἄλλο τι, ἢ ὅτι ὃχκ 
«οὔ Πατρὸς ἐχπορεύεται. —— 

Καθ. Ὀρθῶς ἔφης. θΘὺ γὰρ ἐνδέχεται ἄλλως 
εἰπεῖν. Εἰ ὅταν ἀχούσωμεν ἁπλῶς ἐκ τοῦ Πατρὸς τὸ 
Πνεῦμι, ἔδωχα-, ὅτι ἐχκορεύεται νοεῖται " ὅταν 
ἀχούϑωμεν αὑτὸ τοῦτο καὶ ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ, τέ ἄλλο 
δυνάμεθα νοεῖν, f| ὅτι καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεταις: 

'Pax. “ἤθελον ὅμως εἰδένας σαφῶς τινὰ τῶν 
ἁγίων λέγοντα, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορευόμενον 
καὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ. 

Καθ. "Evo τὰ ὀνόματα τὰ προειρημένα ὅταν 
ἀχούσω, τὸ αὐτὸ τοῦτο νοῶ. Ἐπεὶ χαὶ τὴν τοῦ Vioũ 
tx τοῦ Πατρὸς γέννησιν» ἐν διαφόροις λέξεσι τὸ αὑτὸ 
δηλούσαις ἐπίσταμαι. Ὅμω;: πειράτομαι δεῖξαί oe 
διχῤῥήδην ἅγιον λέγοντα $2015. 

Pax. Διϊξόν μοι θᾶττον. . 

Καθ. Ὃ μέγα; ᾿Ανλσ:άπιος ἁγίου ὄρους Zcv1 
λεγόμενος οὕτω λέγει ἐν τῷ λόγῳ, οὗ ἡ ἀρχὴ, 
« Τὸν περὶ τῆς ὑγιοῦς ἡμῶν πίστεως" » « Τοῦ 
δὲ σώματος τὸ ἰδίωμα λαδόντες ὡς παράδειγμα, 
τὴν ἀλληλουχίαν τῶν θείων παρεστήταμεν διὰ τῆς 
τῶν μελῶν ἀναλογίας τε χαὶ εἰχασίας. “ἔνθεν τοι 
χαὶ Πνεῦμτ στόματος αὐτοῦ λέγεται, στόματος δυ- 
«τος τοῦ Μονογενοῦς, καὶ Πνεῦμα πάλιν ἐξ αὑτοῦ 
ἐπκπορενόμενον, καὶ ἀποστελλόμενον οὐ μόνον παρὰ 
τοῦ Πατρὸς, ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῦ Υἱοῦ. » Ἰδοὺ προ- 
φανῶ; τοῦ ἁγίου τούτου λέγοντος, o) μόνον παρὰ 
«οὔ [[z:ph;, ἀλλὰ xal παρὰ τοῦ Υἱοῦ ἐχπηρεύεται 
τὸ ἅγιον ᾿νεῦμλ. Τί κρὸς τοῦτο ἔχεις εἰπεῖν ; "Ov- 
«ως οὐδέν. 

Aux, "Host; αὕτη φανερώτατα τὸ ζητούμενον 
θεραπεύει. 

Ῥακ. Δεῖξόν μοι. πρὸς Θεοῦ xal ἄλλον ἅγιον λέ- 
γόντα χατὰ τοῦτον. 

Ἄχρ. Δεῖξον τῷ Πατρὶ, χύριε πρετόύτερε, xa! 


Ὁ ἄλλον ὁμοίως ἅγιον λέγοντα. 


Καθ. Ὃ ἅγιος Ἴλάριος ἐν τῷ λόγῳ τῷ μιτὰ τὴν 
lisv:nxosthw φησιν, « :στεύομεν εἰς τὴν ἀγέαν 
Τριάδα, τουτέστι τὸν Πατέρα καὶ τὸν Yibv, χα! τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἕνα Θεὸν παντοδύναμον, μιᾶς 
οὐσίας, μιᾶς ὑπάρξεω;, gil; ἐξουσία;, δημιουργὸν 
πκίντων τῶν χτισυάτων, ἐξ οὗ κάντΖ, δι᾿ οὗ πάντο, 
ἐν ᾧ πάντα." ατέρα ἀφ᾽ ἐχυτοῦ, ἀ)λ᾽. οὐχ ἀφ᾽ ἐτέ- 
βου, YOv ix τοῦ Πατρὸς γεννητὸν, Θεὸν ἀληθινὸν, 
οὐ μὴν δύο φῶτα, ἀλλ᾽ ἕν φῶ; " Πνεῦμα ἅγιον πυρὰ 

τρὶς xai Υἱοῦ tus; ἐχπορενόμενυν. » 

Md. Ταύτην τῆν ῥῆσιν χρυσοῖς ἐγχχράξω γρὰμ- 
paste, ὅτι xax 2i0iva; θεραπεύει χτρδίας. 

Aut. Καλῶς X» ποι’ σοῖς. Ὃ γὺρ Éy.o; οὗτες διὰ 
«ἧς Lice. ταύτης εἰπὼν, Τὸ ᾿νε Δ τὸ vio 


1005 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


1006 


ἐπίσης ἐχπορεύεται παρὰ llacgb; xaV Υἱοῦ, o280s- A liter procedit a Patre et Filio, omnet tollit præ- 


μίαν κατέλιπε πρόφασιν τῶν ζητούντων προφά- 
αεις. 

'Pux. Μεγάλα χαὶ φοδερὰ τὰ παρὰ σοῦ εἰρη- 
μένα, τίμιε πρεσδύτερε, xat ἰχανὰ διασχεδάσαι τὸ 
νέφος τῶν λογισμῶν. ᾿Αλλὰ χαὶ ἔτι εἰς ἱχανοποίη- 
σιν ἡμετέραν δεῖξόν μοι xal ἕτερον ἅγιον λέγοντα 
κατὰ τούτους. 

Ἀχρ. Ὁ τούτοις 
εἴπῃ. πεισθήσεται. 

Καθ. Κύριλλος ὁ μαχάριο; ἐν τῇ ἑρμηνείᾳ τῇ 
el; τὸν προφήτην Ἰωὴλ φησιν « "H μὲν γάρ ἔστι 
Θεὸς, καὶ ἐχ Θεοῦ xatà φύσιν ὁ YU, γεγέννηται 
q?g ix τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς, ἴδιον αὐτοῦ τε χαὶ ἐν 
αὐτῷ, χαὶ ἐξ αὐτοῦ τὸ Πνεῦμά ἐστι" χαθάπερ 
ἀμέλει καὶ ἀπ᾽ αὐτοῦ νοεῖται τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός. » 
Τὸ δὲ, « καθάπερ ἀμέλει xol ἐκ τοῦ Πατρὸς, » «τί 
δηλοῦν βούλεται, ἣ ὅτι, ὥσπερ Ex τοῦ Πατρὸς ἐχ- 
πορεύεται, οὕτω καὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεται ; 

Δικ. Δίχαιος τοῖς νουνεχέσιν οὗτο: ὁ λόγος. 


μὴ πειθόμενος, οὐδ' ὅσα ἄν τις 


*Pax. Ἔστι καὶ ἄλλος τις τῶν διδασχάλων λέγων 
οὕτως; 

Καθ. Πάντες ol ᾿Ανατολιχοὶ καὶ Δυτικχοὶ ἅγιοι τὸ 
αὐτὸ λέγουσιν. | 

*Pax. Ἐγὼ οὔτε εἶδον, οὗτε ἤχουσά ποτε τοιού- 
των μόνον δὲ Καδάσιλά τινο;, Ἑελλοῦ, Νιχολάου 
Μεθώνης, Παναρέτον, καὶ ἄλλων, καὶ νῦν τοῦ 
Ἐφέσου ἤχουσα τἀναντία λέγοντος τούτοις, ἅπερ σὺ 
e. Καὶ τίσι δίκαιον ἕπεσθαι τοῖς ἁγίοις τῆς 
Ἐχχλησίας διδασχάλοις, ἣ τούτοις «οἷς μετὰ €b 


σχίσμα καὶ μάχην συγγράψασι ; 


Ῥακ. Τοῖς διδασχάλοις ἀναμφιδόλως. 
Καθ. Τί σοι δοχεῖ νῦν; Αἱρετιχοί elqw οἱ λέγοντες 
«τὸ Πνεῦμα ἐκ τοῦ Υἱοῦ ; 
Pax. Καθὼς ἀρτίω; ἥἤχουσα, ἥκιστα τοῦτο 
φήσαιμι. 
 Ka8. Ti οὖν ὅλως ἡμᾶς μάχεσθε; Εἰ γὰρ ἀπε- 
δείχθη διαῤῥήδην τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχκπορενόμε- 
νὸν διὰ τοῦ Υἱοῦ χαὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ ἐν ταῖς τῶν ἱερῶν 
Πατέρων καὶ διδασχάλων ἡμῶν ἀναντιῤῥήτοις xal 
σοφαῖς ὑφηγήσεσιν, εἶτα συμφωνεῖν τῷδε τῷ 


lextum ! przetextus quzrentium. 


fhac. Dicta tua, 0 venerande senex, magna 
sunt et terribilia aptaque cogitationum nebulas 
discutere. Sed adliuc, ut cumulate disputationi 58 - 
tís flat, ostende mihi et alium sanctum eade: qus 
et hi enuntiantem., | 

Aud. Qui his non suadetur, neque si alia innu» 
mera dixerit, soadebitur. 

Cath. Beatus Cyrillus, interpretatione in Joelem 
propbetam, seribit : « In quantum enim Deus est, 
et ex Deo secundum naturam Filius est, natus 
quippe est ex Deo et Patre, proprius illius et. in 
ipso, et ex ipso Spiritus est ; quemadmodum scili- 
cet et ex ipso inteliigitur Deo et Patre. 5 Illud 
porro, « quemadmodum scilicet et ὃς Patre, » 
quid notat, quam, quemadmodum ex Patre proce- 
dit, ita etiam procedit ex Filio? 

Dic. Æqua et bona haec oratio prudentibus re« 
putabitur. 

Rkec. Estne przterea alius. quispiam ex docto- 
ribus, qui ita loquatur? 

Cath. Omnes sancti Occidentales et Orientales 
idem affirmant. 

Ráac. Ego neque vidi, neque unquam audiví 
similia : tantummodo prse manibus fuere Cabasila 
quidam, Psellus, Nicolaus Methonensis, Panaretus 
et alii. Et nunc demum Epbesium audivi, quibus 


c tu dicis contraria dictitantem. 


Aud. Quinam potius audiendi sunt. sancti docto- 
res Ecclesie, an illi qui post schisma, et multas 
contentiones el rixas conunentaria ediderunt? 


Rihac. Doctores absque dubio. 

Ca!h. Quid nunc tibi videtur? ILeretici sunt, qui 
dicunt, Splritum ex Filio? 

Rhac. Ex his, qua modo audivi, nunquam id 
dixerim. 

Cath. Quare itaque nobis advcersamini? Etenim 
si sufficienter plancque demonstratum est, Spiri- 
tum sanctum per Filium et ex Filio procedere, ex 
sacrorum Patrum doctorumque nostrorum $a- 
.pientibus ürmisque citra contradictionem com- 


δόγματι τὸ παρὰ τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἐχχλησίας àv τῷ p mentariis, nos postea. siwili seutentiz, quod a 


Συμδόλῳ τῆς πίστεως χηρνυττόμενον ἐγνωχότες, 
τὴν εἰρήνην xat ἕνωσιν τῶν Ἐχχλησιῶν χρεωστι- 
χῶς &ua xal εὐλαδῶς αὐτὴν ἀσμένως ὑπεδεξάμεθα, 
χαὶ τὴν μετὰ Ῥωμαίων ὁμόνοιαν, χαὶ τὸ φίλιον 
προειλόμεθα, τί τῶν ἀτόπων διεπραξάμεθα; Πόθεν 
ὑμῖν ἐξεγένετο, ἀδελφοὶ, «οὺς ὁμοφύλους τε καὶ 
ὁμογενεῖ;, ἵν᾽ εἴπω καὶ συμφνεῖς ἔστιν ὅτε ὑμῖν, ὡς 
ἐθνικοὺ: xal ἀλλοφύλους ἡγεῖσθαι, χαὶ ἀρὰς, καὶ 
βλασφημίας, καὶ σνχοφαντίας ἀλλεπαλλήλους συῤ- 
ῥάπτειν xa20' ἡμῶν ὁσημέραι οὐ παύεσθε; Τοῦτο 
πανάληθες. Οὐ yàp δυνηθείη, ὅστις ἂν εἴη, peij- 
σασθαι. Καὶ γὰρ ἐν sal; χαπήλοις, ἐν ταὶς ὁδοῖς, 
ἂν til; ἀγοραῖ;, διὰ πάντων xal πανταχοῦ, τῶν 
bvwtixQv. ἱερέων κατασύρεται τὸ πολίτευμα. χαὶ ii 


Romana Ecclesia in. Symbolo fidei predicatur con- 
cordare cognoscentes, pacem εἰ unionem  Eccle- 
siarum necessario et reverenter libentes deo-cu- 
lati sumus, et. concordiam eum Romanis atque 
amicitiam inivimus, quid absurdi commisimus ? 
Unde (actum est, fratres, ut vosejusdein nationis 
et ejusdem gencris, aliquando eiiam οἱ sanguinis 
homines, tanquam ethnicos et alienos reputetis ? 
et diras, couvicia et csluimnias continuo contra 
eos εἰ quotidie concinnare non desistatis ? lloc 
verissimum cst, ueque aliquis inficias iverit ; nam- 
que in cauponis, triviis, foris, locis iu omnibus 
calumniz amplos occasioues nanciscentes, sacer- 
dotum" 2ul uuianeta scceperun, vitam atque in-. ᾿ 


1007 


JOSEPH1 METIIONENSIS EPISCOPI 


1008 


siitutum dicleriis proscinditis, et honorem eorum A τιμὴ αὑτῶν ἀξίχως συχοφαυτεῖται χαὶ διαδάλλεται. 


iejuste criminantes expostulatis. O tolerantiam 
tuam, Rex Christe ! Neque dc. liis contenti fidei 
Deumque nostrum impudenter injuria afficitis, cuin 
οἱ ethnicos nos contemuitis. Nos autem silentio 
oinnia sustinemus, et intuenti omnia Deo comminitii- 
mus ; ipse enim desuper universa videt εἰ consi- 
derat, el retribuet unicuique quod justum est. 

Ithac. Tervibilia sunt qua modo enuntiasti, o 
piissime ; namque eorum auditione contremui, ani- 
muinque despondi, comprehendens orationis tue 
vim, cui nequit coutradici ; vera etenim sunt, qua 
elocutus es, et, ut existiino, uemo tibi in lis con- 
traria respondebit. 

Dic. immerito itaqae duodecim illis insultatis, 
imo uon illis duodecin, sed universali synodo. 
Cum enim eos reprehenditis ct contumeliis aflici- 
tis, et cum Latinis sentientes appellatis, et alterius 
fidei, univeram Ecclesiam accusatis, οἱ reliquos 
sauctos tanquam Latinorum sententize et extranes 
lidei deditos. 

Rhac. Parcat mibi Deus hauc calumniam, qua 
sanctos impudenter oncraverau. Cum itaque de 
loc 4 te mibi cumulate satisfactum sit, peropto 
utet de reliquia decreti capitibus similiter satis- 
liat. 

Cath. Recita ex aliis. quod tua fert voluutas, et 
respoudebimus. ' 

Hhac. Per. fermentatum οἱ azymum  decretuni 
asserere sine controversia (eri corpus Christi, ct 
ambo unum esse, turbat equidem auium. Quo- 
modo unum crit, Quod variis. diversisque modis 
conficitur, hoc scilicet per azymum, illud per 
lermentum ? 

Caih. Quid est, quod te couturbat, an quod hoc 
fermentum liabet, aliud vero non habet ? Et. quid 
hoc cst ? Non est utruuique panis ex farina? 

δας. Panis est utrumque, nequeo contraire, 
sed Lic quidem est panis perlectus, quod fermen- 
tum habeat ; ille imperfectus, quod fermento ca- 
reat. Quare ex perfecto, nou. vero ex imnperfecto 
conficiendum est. 

Cath. Si panis aceidentia converterentur in coi- 
pus Christi, recte ratiocinareris ; sed cum substan- 
Ua sit, quie convertitur. iu corpus Domini, et non 
species, temetipsum infatuas, dum hac impru- 
dens asseris. Dominus enitn non species sive ac- 
cidentia, sed substanttam ipsam, quic est vis nu- 
Aritiva pauis, non in. fermentato tàntum, verui 
etiam in azymo  comprelieusa, in. corpus suum 
per vim suorum verborum trausiuutat., 

Rhuc Fateor ncc. repuguo substantie — panis 
ccnverti in. corpus Dominicum ; sed. cum in. fer- 
meniato substantia panis validior conspiciatur, 
quam ja azymo, potius cligeudus esset fermenta- 
u$, quam azymus. 

Cath. Hoc tuo dieto verbis Dominicis. impoten- 
tiam tribuemus, 4.85 vim suam non consequentur, 

nisi fermeniaiuy $i: eritque sermone Dominice 


Ὦ τῆ: ἀνοχῆς cou, Χριστὲ Βασιλεῦ! Οὐ ταῦτα 
μόνο») ἀρχεῖσθε λέγειν ἡμῖν, ἀλλὰ χαὶ τὴν πίστιν 
καὶ τὴν Θεὸν ἡμῶν ἀναιδῶς ἐξυδρίξετε, ὡς ἐθνιχοὺς 
ἡμᾶς λογιζόμενο:. μεῖς μὲν οὖν ἀνεχόμεθα σιω- 
πῶντες, χαὶ τῷ πανδερχεῖ Θεῷ τὸ πᾶν ἀνατίθεμεν * 
αὐτὸς δὲ ἄτωθεν πάνθ᾽ ὁρᾷ xol περισκοπεῖ, xal 
ἐπιαετρήτει ἐχάστω τὸ δέχαιον. 

"Pax. Φοθερά εἶσι τὰ παρὰ σοῦ εἰρη κέν τὰ vuv, 
εὐλαθέστατε. ᾿Αχούσα: γὰρ ταῦτα ἐτρόύμαξ;, χαὶ 
συνεατάλη μου dj Ψυχὴ, συνιεὶς τοῦ Αὔγου τὸ áyav- 
τίῤῥητουν. διὰ τὸ εἶναι ἀληθῆ, ἅπερ ἔφησας, καὶ 
οἶμαι, o00:i; σοι τἀναντία ἐν τούτοις ἀποχριθή- 
σετδι. 

Δικ. "0533 λοιπὴν ἀδίχως ἐγχαλεῖτε τοῖς δώδεχα, 


B μᾶλλον 6i οὐ «ci; δώδεχα, ἀλλὰ τῇ οἰχουμενιχῇ 


συνόδιυ. “Ὅταν γὰρ αὐτοῖς ἐνχαλῆτε, xai διασύ- 
ρητε, xa Λατινόφρονας ἀποχαλῆτε χαὶ ἕτεροδό- 
ξους, χαὶ τῇ "Exxinsiq ἀπάσῃ ἐγχαλεῖτε σὺν πᾶσι 
τοῖς &ylot; ὡς Λατινοφρονησάσῃ τε χαὶ ἑτερυδοξη- 
gir. 

"Pux. ἵλεως γένοιτό μοι Θεὸς τῆς βλασφημίας 
ἕνεχεν, ἧς τοὺς ἁγίους ἀναιδως ἐδλασφήμονν. Πρὸς 
οὗ" τοῦτο ἱκανῶς ὁρῶ ἐμαντὸν πληροφορηθέντα, 

$ ὦ δὲ xal πρὸς τὰ λοιπὰ τοῦ ὄρου χεφάλαια ὁμοίως 
πλῃροφορηθῆναι. 

Καθ. Λέγε xol περὶ τῶν ἄλλων, ὃ βούλει, xoi 
ἀπολογησόμεθα, 

Ῥακ. Τῷ 6t ἐνζύμου xoi ἀζύμου λέγειν «τὸν 


C ὅρον γίνεσθαι ἀναμφιδόλως τὸ τοῦ Χριστοῦ σῶμα, 


xai ἄμφω ἕν εἶναι, ταράττει. Πῶς ἕν ὑπάρχει, ὃ 
διαφόρως τελεῖται, τὸ μὲν δι’ ἀζύμου, τὸ δὲ δι᾽ ἐν. 
ζύμου; ᾿ 


Καθ. Τί σε ταράττει, ὅτι τὸ μὲν ἔχει ζύμην, τὸ 


δὲ οὖχ ἔχει; Καὶ τί τοῦτ᾽ ἐστίν ; Οὐχ ἔστιν ἄρτος 


ἀμφότερον ἐξ ἀλεύρου : 

"Pax. Aproc ἐστὶν ἀμφότερον, xal οὐ δύναμαι 
ἀντειπεῖν " ἀλλὰ τὸ μὲν ἔστι τέλειος ἄρτος, διὰ τὸ 
ἔχειν ζύμην, τὸ δὲ οὐ τέλειος, διὰ τὸ μὴ ἔχειν. 
Οὐχοῦν διὰ τοῦ τελείου δεῖ γίνεσθαι, οὐ μὴν διὰ τοῦ 
ἀτελοῦς. 

Καθ. E! μὰν οὖν τὰ συμδεδηχότα τοῦ ἄρτον εἰσὶν, 
ἃ τρέπονται εἰς σῶμα Χριστοῦ, χαλῶς ἂν λέγῃς " 


D εἰ ὃς ἡ οὐσία ἐστὶν ἡ τρεπομένη εἰς τὸ τοῦ Κυρίου 


0042, χαὶ οὐ τὰ εἴδη, ἔχαθες σεαυτὸν τοιαῦτα λέ- 
γων. Ὃ γὲρ ύριος οὐ τὰ εἴδη, f) τὰ συμδεδη- 
χότα, ἀλλὰ τὴ» οὐσίαν αὐτὴν, ἧτις ἐστὶν ἡ τοῦ 
ἄρτου Üpizsuxi δύναμις, ἣ οὐχ ἐν τῷ ἐνζύμυ, 
ἀλλὰ xà» τῷ ἀζξύμῳ ἐστὶν, εἰς σῶα αὐτοῦ τρέπει 
διὰ τῆς δυνάμεως τῶν λόγων αὑτοῦ. 

Pax. 'Ouwoyo xaY δέχομαι, ὅτι ἡ οὐσία τοῦ 
ἄρτου ἐστὶν ἡ τρεπομένη εἰς apa Κυρίου ἀλλ᾽ ἐν 
τῷ ἐνζύμῳ ἡ τοῦ ἄρτου οὐσία ἰσχυροτέρα δοχεῖ 
εἶναι ἣ ἐν τῷ ἀζύμῳ, ὥττ:ε καὶ αἱρετέος ὁ ἔνζυμος 
μᾶλλον ἣ ὁ ἄξυμος. 

Ka0. Κατὰ τοῦτον τὸν λόγον Güuvaulav δώσομεν 
tol; τοῦ Κυρίου λόγαις, ὅτι οὐχ ἰσχύουσιν, ἂν μὴ 
ἔνζνμος ὑπάρχῃ, xat ἔσται ἰσχυροτέρα ἡ ὕλῃ, fj & 


1009 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


1010 


“οὐ Κυρίον λόγος ὁ τάντε α:τατοέπων. Καὶ τίς ἂν Α omnia. immutante materia validier. Et. quisnam 


“οὔτο εἴποι, ὅτι ὁ λόγος τοῦ Κυρίον, δι᾽ οὗ οὐρανὸς 
plv ἐστερέωται, γῇ δὲ ἔδραστα:, b» πᾶσι μὲν τοῖς 
ἄλλοις ἰσχύει, ἐν τούτῳ δὲ οὐχ ἰσχύει Αὕτη ἐστὶ 
βλαστημία μεγίστη, fj» οὐδέποτέ τις fjxoos:v. ᾿Αλλ’ 
ἀπέστω τὸ βλάσφημον. Ὃ λόγο; γὰρ τοῦ Κυρίου 
μετατρέπε:, καὶ μεταποιεῖ xal τὸ ἕν, χαὶ τὸ ἔττρον 
εἰς σῶμα αὐτοῦ. Kal οὕτῳ δεῖ πάντα τὸν βουλό- 
p£vov σωτηρία: τυχεῖν ἀναμφιδόλως πιστεύτιν. 

"Pax. ᾿Αχούομεν τῶν ἱερῶν ἀποστόλων λεγόντων, ᾿ 
Cc, Μὴ τὰ τῶν Ἰουδαίων ἄζυμα δέχεσθε. Οὗ- 
χοῦν, ὡς ἀχάθαρτα ταῦτα παραιυοῦσι φυλάττε- 
σθαι. 

Καθ. Καλῶς παρὰ τοῖς ἱεροῖς ἀποστόλοις τοῦτο 
νενομοθέτηται, μὴ τὰ τῶν Ἰουδαίων δέχεσθαι ἄζυ- 
μα, ᾿Ακάθαρτα γὰρ, ἐπειδὴ παρανόμως αὑτὰ 
προσφέρουσι, νῦν δηλονότε μετὰ τὴν τοῦ Χριστοῦ 
ἔλευσιν. Καὶ γὰρ οὐδ᾽ ἡμεῖς τὰ τῶν Ἰουδαίων δεχό- 
μεθα ἄξυμα, οὐδὲ τὰ τῆς ἑορτῆς αὐτῶν ξένια, οὐδὲ 
τὴν ζωοθυσίαν, καὶ τὰ λοιπά. Τὸ ὃὲ ἀκάθαρτον εἶνα' 
τὸ ἄζυμον διὰ τούτου οὐ συμπεραίνεται. Διὸ καὶ τὰ 
ἔνζ) μα ἀκάαοτα ἂν ἦσαν, διὰ τὸ λέγειν τὸν Κύ- 
ρῶν, Ὁρᾶτε καὶ προσέχετε ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν 
Φωρισαίων. Καὶ [Πχῦλος δὲ ὁ μαχάριο;, Ἑχκαθά- 
ρατε οὖν, φησὶ, τὴν παλαιὰν ζύμην, ἵνα ἧτε 
véor φύραμα" xal ἀλλαχοῦ 6 αὐτός " Ὥστε ἔορ- 
τάσωμεν μὴ ἐν ζύμῃ παιλαιᾷ κακίας xal πονη- 
plac. Δο:πὸν οὖν χατὰ σὲ φευχτέα ἂν ὥγειλτεν εἶναι 
$ ζύμη ὡς; ἀκχάθαρτο:, ἐπειδὴ χαχίζει ταύτην ὁ 
Παῦλο;, ζύμην καχίας καὶ πονηρίας ἀποκαλῶν. 
A οὗ δεῖ μὲν ἀνιεχνεύειν χαχούργως τὸ γράμ.» κα, 
ἐρευυᾷν Ok τὸν νοῦν φιλαλήθως χαὶ εὐλαδῶὼς. Καὶ 
οἱ Λατἴυοι τοίνυν οὐκ ἐν τῷ σχοπῷ τῶν Ἰουδαίων 
ποιοῦσι τὰ ἄζνλα, ἴα ἡμεῖς αὐτὰ φύγωμεν, ἀλλὰ 
διὰ τὸ χαθαρὴὸν xal λεπτὸν αὐτὸ εἶναι, ὡς τὸ σῶμα 


unquam affirmsverit, verba Domini, quibus cc- 
jum firmatum est et terra fundata, in aliis om- 
nibus vim obtinere, in hoc vero infirmari ? Ingens 
blasphemia, quam nullas unquam audiit. Sed lon- 
gæ sint blasphemise. Verba siquidem immutant, 
et convertunt unum et alium in corpus. Et sic 
qnibus proprias salutis cure est, absque ulla hz- 
«tatione credendum est. 

Rhac. Sanctos apostolos audimus dicentes : Ne 
Judeorum asyma admittatis, Ab bis itaque tau- 
quai impuris caveudum esse nobis przscribunt. 


Cath. Optime id 8 sacris apostolis decretum est, 
ne Jud:orum azyma accipiamus; inipura etenim 
sunt, cum ea impie nunc, post Christi scilicet ad- 
ventum, offerant. Nos sane Judzorum azyma, eo- 
rum festivitatis munera, animalium sacrificium, et 
rcliqua minime aeceptamus ; neque propterea azy- 
mum impurum esse concludilur ; sic enim οἱ fer- 
mentsta essent impura, quod dicat Dominus: 
Videte et cavete a fermento Phariseorum. Et beatus 
Paulus : Expurgate itaque, ait, velus fermentum, πὶ 
sitis nosa massa. Et alio in loco : Quare celebremus 
non in fermento veteri malitiee εἰ improbitatis. Ca- 
vendum itaque esset per te a fermento tanquam 
impuro, cum id Paulus vituperet, fermentum. ma- 
litie εἰ improbitatis vocans. Verumtamen non. est 
malitiose littera, sed amore veritatis pieque in- 
vestiganda. Latini ergo non eodein ἃς Judxi sco - 
po azvma conüciunt, ut nabig ab illis cavendum 
sit, sed quod purum ct subtile yit, quemadinodum 
corpus Domini ; ut. absolutius ia secundo decreti 
capite disseruimus ; illudque cui lubet, perquirat, 
et inveniet omnia dubia resoluta. 


103 Κυρίου, ὅπερ τελεώτερον ἐν τῷ δευτέρῳ xeqa)aly τοῦ ὅρου λέγομεν" xai ὁ βουλόμενος ἐκεῖνο 
ἐρευνησάτω, xat εὑρήσει πάτας τὰς ἀπορίας ἐχεῖ λελυμένας. 


Μάρε. "Exit ταῦτα πάντα χαλῶς καὶ ἐπιμελῶς 
ἐξτγημένα εἰσὶ, μηδειιἔχν ἐναντίωσιν ἔχοντα. 


Pax. 'Q; ὁρῶ xai ἀχούω, εἰς μάτην ὁμς 
ξτχιταν τῇ ; τῶν Λατένων χοινωνίας ol πρὸ ἡμῶν. 


Δικ. Καὶ ἀληθῶς εἰς μάτην. 

'Pax. lig οὐκ ἦν ἐν αὑτοῖς φόδης Κυρίου τοῦ 
σχίζειν, καὶ χατατέμνειν τὸ τοῦ Χριστοῦ ποίμνιον, 
εἰς διαιρέσεις χαὶ σχίσματα; 

'Axp. Πῶς καὶ σὺ οὐκ εἶχες φόδον Κυρίου οὐδὲ 
εὐλάδειαν, ἀλλ᾽ ἐσχίζον ἀπὸ τῆς Ἐχχλῃησίας, xai 
ἄλλου: εἰς τοῦτο συνήλαυνες ; 

'Pux. Ἐγὼ ἰδιώτης ὧν, ὡς παρ᾽ αὐτῶν ἐδιδάχθην, 
οὔτως καὶ ἐφρόνουν. 

Ax. Οὐχοῦν μὴ χκατηγορῶμεν τοὺς Ἰουδαίου", ὡς 
τὰ αὐτὰ xal αὑτοὺς τοῖς πατράσιν αὐτῶν φρο- 
νοὔνξΩς. 

'Pax. Ἐἀσωμεν τοῦτο, ὡς ἱκανῶς εἰρημένον. 
“Ἑλθωμεν δὴ χαὶ ἐπὶ τὸ τρίτον, 

"Axp. Δεῖ τοῦτο πρῶτον λαθεῖν ἀπόφασιν, εἶτα 
ἄρχετθλι ἱτέρηυ. 


Testis. In. eo capito omnia recte et Iaborioso 
nec minus diligenter exposita sunt, et nullam habent 
contradictionem. 

Rhac. Ut video audioque, frustra nos a Latino- 
rum communione, qui anto nos fuerunt, separa- 
runt. 

Dic. Plane, atque omnino frustra. 


D nhac. Quomodo ia illis timor Dei non crat, sed 


seperarunt et diviserunt Christi gregem iu multas 
partes et factiones? 

Au4. Quomodo ct tu Deam non timebos, sed ab 
Ecclesia sepsrabaris, atiosque ad id agendum cow- 
p:llebas ? 

Rhac. Ipsc imperitus cum essem, queniadmodum 
3b cis edoctus fueram, ita sentiebam. 

Dic. Ne accusemus igitur Judzos, qui eadeiu ac 
patres eorum tenent. 


Ric. Relinquamus et hoc, tauquam eui abunde 
salisfacttm est. Veniamus ad tertium. 

Aud, Prius de hoc determinandum est, posttno- 
dum de alio disquirendum. 


1011 


. JOSEPHI METTIIONENSIS EPISCOPI 


1012 


Dic. Quandoquidem silet, boc, tanquam cuicon- A Arx. Ἐπειδὴ σιωπᾷ, ὡς ἀναυτίῤῥητον máv:to; 


tradici nequit, przetermittit. Imo.nolens illud pro- 
pugnare, Catholici demonstrationi assensum exr- 
hibet. Hic enim mos est disputantibus non silere 
in aliqno, qued, si siluerint, plane fatentur se vi- 
etos esse, nec velle de eo amplius disceptationem 
inire. 

Cath. Die, l'ater reverende, que in dubium vo- 
cas, et respondebo. 

Rhac. Quomodo probat synodus, animas purgari 
post mortem ? 

Cath. Probat οἱ demonstrat cum ratione, quem- 
admodum et reliqua. 

Rhac. Age, dicito mihi, unde hoc demonstrat. 

Cath. Primum quidem exemplo nostri, quod nos 


&plnzt τοῦτο. Ἔτι δὲ, μὴ θέλων αὑτοῦ ἀντέχεσθαι 
ἔτι, συγχατατίθεται τῇ τοῦ Καθδολιχοῦ ázopástt. 
Τοῦτο γὰρ ἔθος τοῖς διαλεγομένοις ἐστὶ, μὴ σιωπᾷν 
κατά tt, Σιωπήσας δὲ, δείχνυσιν ὅτι νενίχητα;, καὶ 
οὐ βούλεται ἔτι περὶ ἐχεῖνον λέγειν. 


Καθ. Λέγε, Πάτερ αἱδέσιμε, ἅπερ ἀπορεῖς, χαὶ 
ἀποχρινοῦμαί σοι. 

'Pax. Πῶς παρίστησιν dj σύνοδος αὕτη, ὅτι αἱ 
ψυχαὶ χαθαίρονται μετὰ θάνατον - 

Καθ. Παρίστησι xal ἀποδειχνύει καὶ τοῦτο pz 
λόγου, ὥσπερ καὶ τὰ λοιπά. 

"Pax. Λέγε μοι δὴ, πόθεν δειχνύει τοῦτο. 

Καθ. Πρῶτον μὲν ἐχ παραδείγματος fjusc£pov, 


ipsi facimus : deinde testimoniis sanctorum Eccle- B ὅπερ αὐτοὶ ἡμεῖς ποιοῦμεν" εἶτα ἀπὸ μαρτυρ:ὧν 


siz doctorum, et ab ipsa rei paturo. 


Raac. Profer mihi nostrum exemplum, quod nos 
ipsi »gimus. 

Cath. An nescis adbuc quid netent oblationes, 
eolyha candele, oleum, psalmodiz, commemora- 
tiones, et memoris pro mortuis in sacrosanctis, 
sacrificiis ? 

Rhac. Estne id hoe, quod Latini nuncupant Pur- 
gatorium, nos Ka0aptfptov ἢ 

Cath. Hoc nempe est, et non aliud. 

Rhac. Asseruisti testimoniis quoque Ecclesi» 
doctorum hoc probare synodum ; ostendito mibi. 


Cath. Percurre tertium decreti. eaput ; ibi enim 
€umulate disputavimus, quihus dubitatio omnis 
tolletur. 

Rhac. l'rocedamus jam ad quartum. 

Cath. Si quid de hoc ambigis, effare. 

Rhac. Qua ratione, cum nondum commanis re- 
surrectio successerit, justi item et peccatores re- 
eeperunt secundum vos, imo secundum hujusce 
synodi decrerum, quie commeruere? 

Cath. De hoc quoque ita sentiendum est, quem- 
admodum et de aliis jam bene nosti. Del Ecelesia 
tenet sanctorum animas cum Deo et sanctis. an- 
gelis, statim atque ex hac vita excesserint, babitare, 
multis premunita rationibus et cireumstantiis, 
ut et in aliis rebus. 


Nhac. $1 nunc in coelo habitant justorum animse, 
et possident, at ais, fiustra judicium fleret, et ju- 
dex sederet in throno, 


Cath. Si diceremus, sanctos corpore οἱ animo 
perfecte recepisse, tum hce absurdum non absone 
sequeretur. Nunc vero nos non itaaffirmamus, se] 
animas tantum perfecte recipere, ut sanctus Joan- 
nes Damasceaus refert, « E^ perfectam in coelis 
coronam receperunt ; » quod de corporibus non 
asscritur, sed de animis. In judicio vero tum ani- 
pis, tum corpora Simul gloria perfruantur. 


τῶν ἁγίων τῆς Ἐχχλησίας διδασκάλων, xal ἀπ᾽ αὖ- 
«ἧς τῆς τοῦ πράγματος φύσεως. 

"Pax. Φράσον μοι δὴ, τί τὸ ἡμέτερον παράδειγμα, 
ὅπερ ἡμεῖς αὐτοὶ ποιοῦμεν. 

Καθ. “Ἔτι οὐκ ἔγνως, “τί δηλοῦσιν αἱ προσφορτῖ, 
καὶ τὰ χόλυδα, xal οἱ xnpol, xai τὸ ἔλαιον, xoi at 
ψαλμῳδίαι, καὶ τὰ μνημόσυνα, χαὶ τὸ μνείὰς ποιεῖν 
ὑπὲρ τῶν κεχοιμημένων ἐν ταῖς ἱεραὶς τελεταῖς 5 

'Pax. Τοῦτό ἔστιν, ὅπερ. οἱ Λατῖνοι λέγουσι 
Πουργατόριον, ἧτοι Καθαρτήριον ; 

Καθ. Τοῦτό ἐστι, καὶ οὐχ ἄλλο, 

Ῥακ. "Een ὅτι καὶ διὰ μαρτυριῶν τῶν τῆς "Ex- 
κλησίας διδασχάλων ἡ σύνοδος τοῦτό γε παριστᾷ. 
Δεῖξόν pot τοῦτο. 

Καθ. ᾿Ἀνάγνωθι τὸ τρίτον τοῦ ὄρου χεφάλαιτον» 
bat? γὰρ ἱχανῶς εἰρήχαμεν, χαὶ περὶ τοῦτο tÀnoo- 
φορηθήσῃ. 

"Pax. “Ἄγωμεν δὴ xol ἐπὶ τὸ τέταρτον. 

Καθ. Λέγε περὶ τούτου, baa γε ἀπορεῖ. 

Ῥακ. Πῶς μήπω τῆς χοινῇς ἀναστάσεως γενο- 
μένης, οἱ δέκαιοι ἀπέλαδον, χαὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὰ 
χατ' ἀξίαν αὐτῶν χαθ᾽ ὑμᾶς, μᾶλλον δὲ χατὰ τὸν 
«ἧς συνόδου ταντησὶ ὄρον : 

Καθ. Σύνες καὶ κερὶ τούτον, Πάτερ αἰδέσιμε, ὡς 
καὶ περὶ τῶν ἄλλων χαλῶς ἔγνως. Ἢ τοῦ Θεοῦ 
Ἐχχλυσία δοξάζει τὰς ψυχὴς τῶν ἁγίων αὐλίζεσθαι 
μετὰ τοῦ Θεοῦ, xal τῶν ἀγίων ἀγγέλων εὐθέω;, 
ἡνίχα ἐξέλθωσι τοῦ τῇδε βίου, πολλὰς ἔχουσα χαὶ 


Ὁ ἦν τούτῳ ἀφορμάς τε xai παραστάδεις, 0; xal ἐν 


«ol; λοιποῖς. 
*Pax. El νῦν αὐλίζονται ἐν τῷ οὐρανῷ αἱ Ψυχαὶ 
«ὧν δικαίων, καὶ ἀπολαμβάνουσιν, ὡς σὺ φῇς. π:- 
pissóv ἐστι, τὴν xplov) γενέσθαι, xal τὸν χοιτὴν 
ἐπὶ θρόνου καθίσει. 

Καθ. Εἰ μὲν ἐλέγομεν, Τελείω: ἀπέλαβον οἱ δγιοι 
Ψυχῇ τε χαὶ σώματι, τότε δικαίω; ἂν ἐπηκχολούθει 
«ουτὶ τὸ ἄτοπον * νῦν δὲ οὐχ οὕτως ἡμεῖς λέγομεν, 
ἀλλ᾽ ὅτι νῦν ἀπολαμδάνουσι καθὸ ψυχαὶ μόνον τε- 
λείως, χατὰ τὸν ἱερὶν Ἰωάννην τὸν Δαμασχηνὸν 
λέγοντα, « Καὶ τέλειον ἀπέλαδον τὸν στέφανον ἐν 
οὐρανοῖς. » Τοῦτο οὖν οὐ περὶ τῶν σωμάτων λέγε- 
«αἱ, ἀλλὰ περὶ τῶν ψυχῶν. Ἐν τῇ κρίσει δὲ αἱ ψυχαὶ 
ὁμοῦ xai τὰ σώματα τῇ δόξῃ εὑ ρανθήσονται 


1013 


γος. 

"Pax. Xovt«a ὃ λέγεις, καὶ πέπεισμαι, ὅτι πολ- 
λὰ εὑρίσχονται καὶ Ἰδιόμελα χαὶ Τροπάρια τῶν 
Κανόνων τοῦτο δηλοῦντα, xal πολλαχοῦ ἄλλοθεν 
μαρτυρεῖται μὲν ἡ τῶν ἁγίων ἀπόλαυσις" ἐγὼ δὲ 
ἀχμὴν ἀπορῶ, πῶς δύναται τοῦτο εἶναι, ἵνα fj ψυχὴ 
χωρὶς τοῦ σώματος νῦν ἀπολμθάνῃ ; 

Καθ. Οὐ δεῖ σε ἀπορεῖν, ἔνθ᾽ ἀπορία οὖκ ἔστι. 
Πᾶσι γὰρ χαὶ τυφλοῖς δῆλόν ἐστιν, ὅτι ἡ ψυχὴ τι- 
μιωτέρα ἐστὶ τοῦ σιύματος, xal xupía* κατ᾽ εἰχόνα 
γὰρ Θεοῦ γέγονεν, διὸ xal ἀθάνατος * τὸ δὲ σῶμα 
καὶ δοῦλόν ἐστι τῆς ψυχῆς, xal ὄργανον πρὸς ἃ 
βούλεται πράττειν, καὶ θνητὸν λέγεται, καὶ ἔστι. 
Διὸ ἣ dvyh μὲν ὡς ἀθάνατος ἀπολαμθάνει, καθὸ 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 
Δικ. ᾿Αληθέστατος xoi διχαιότατος οὗτος ὁ λό. A — Dic. Verissima justissimaque est hxc oratio. 


1014 


Rhac. Percepi quod dicis, eoque snadeor. Nam- 
que wulta inveniuntur et Idiomela οἱ Troparia 
Canonum hoc monstrantia, et ex multis aliis locis 
Lestimonia sumi possunt de fruitione sanctorum. 
Verumtamen ipse nunc bsereo, quomodo id fieri 
queat, ut anima absque corpore possideat. 

Cath. Hæsitandum non est, ubi hzsitatio nulla 
est : omnibus enim et excis patet, anlmam esse 
pretiosiorem corpore et dominam : namque facta 
est ad imaginem Dei, proptereaque et immortalis ; 
corpus autem servit animas, eoque tanquam instru. 
mento pro arbitrio utitur, diciturque mortale, et 
est. Propterea anima ut immortalis, cum sit domi- 


xupía xai τιμιωτέρα τοῦ σώματος " τὸ δὲ σῶμα Β na et pretiosior corpore, recipit ; corpus mortale 


θνητὸν Ov, οὔπω ἀνέστη, οὐδ᾽ ἀπέλαδε. "Ev τῇ οὖν 
ἀναστάσει ἐνγδύσεκαι τοῦτο ἡ ψυχὴ ἄφθαρτον 
καὶ ἀθάνατον χατὰ τὸν μαχάριον Παῦλον, xal o5- 
τῷ καὶ αὐτὸ σὺν τῇ ψυχῇ τῇ δόξῃ εὐφρανθήσεται. 
Καὶ παραδείγματος χάριν" ὁ βασιλεὺς στήσας θέα- 
«pov, τίθησι δῶρά τε xal στεφάνους tol; ἄγωνι- 
ζομένοις, ὑπὲρ ὧν ἔρχονται πολλοὶ τρέχοντες, καὶ 
ἀγωνιζόμενοι ἐν τῷ σταδίῳ. καὶ ὅταν τις νικήσῃ 
μετὰ τοῦ ἵππου αὑτοῦ, καὶ λάδῃ τὸ βραδεῖον, 
κάττει τὸν ἵππον àv ἀναπαύσει, καὶ αὑτὸς συνευ- 
φραίνεται τῷ βασιλεῖ μετὰ διαδήματος ὡς νικητής. 
Δυθέντος οὖν τοῦ θεάτρου, ἱππεύει τὸν ἵππον αὖ- 
ποῦ ὁ νικητὴς κεχοσμημένον, xat λαμδάνει διπλοῦς 
στεφάνους, xal ἴστησι τρόπαιον, xal περιάγει τὴν 
κόλιν χύχλῳ, συνευφραινόμενος τῷ ἵππῳ αὑτοῦ, 
δι᾽ οὗ τὸν ἀγῶνα ἤνυσεν. Οὕτω χαὶ fj ψυχὴ voci 
σασα τὸν διάδολον ἐν τῇ πάλῃ τοῦ προσχαίρου βίον 
τούτου μετὰ τοῦ σώματο;, ἀποτίθησιν ἐν τῇ [γῇ 
«b σῶμα, καὶ αὐτὴ τρέχει πρὸς οὐρανὸν, χαὶ συνευ- 
φραίνεται τῷ Κυρίῳ στεφανηφόρος. Δυθέντος οὖν 
τοῦ αἰῶνος τούτου, χαὶ γενομένης τῆς χοινῆς καὶ 
παγχοσμίου ἀναστάσεως, ἐνδύσεται fj ψυχὴ τὸ σῶμα 
γεχοσμημένον, τουτέστιν ἄφθαρτον xal ἀθάνατον 
xatà τὸν μέγαν 'Anóstolow, χαὶ λήψεται διπλοὺς 
στεφάνου;, xal συνευφρανθήσεται τῷ σώματι, δι᾽ 
οὗ τὸν πολέμιον ἔτρωσε xai ἐνίχησε. 

'Axo. Τὸ παράδειγμα τοῦτο ἱκανόν ἐστι πεῖσαι 
πᾶταν ψυχῆν. 


cum sit, nondum resurrexit, nee recepit. In resut- 
rectione itaque anims induet koc. immortale et in- 
corruptibile, ut beatus Paulus tradit, et sic et ipsum 
cum anima in gloria delectabitur. Exempli gratía : 
rex aperto tbheairo, munera et coronas certantibus 
proponit, pro quibus multi congregantur inter se 
cursu certantes, et. aliis contendentes in stadio. 
Victor equestris recepto præmio equum in quiete 
reponit, ipse una cum rege corona ut victor redi- 
mítus lztatur. Theatro clauso, victor equum suum 
perpulchre adornatum ascendit, et coronam dupli- 
cem accipit, et tropæum erigit, et urbem circutit 
cum equo suo, per quem victoriam consecutus est, 
onustus letitia et lubentia. Sic et anima superato 
diabolo in vita hujusce temporariz conflictu cum 
corpore, corpus in terra reponit, ipsa in ccelum 
advolans, et coronata cum Domino lztatur : post- 
modum soluto sevo, et communi universalique om- 
nium consecuta resurrectione, induet anima cor- 
pus adornatum, incorruptibile nempe et immorta- 
le (rerba sunt magni Pauli) ; et accipiet duplitem 
coronam, et cum corpore per quod adversa- 


rium vulneravit debellavitque, cumulabitur gau- 
dii. 


Aud. Exemplum hoe satis est ad quemlibet per- 
suadendum. 


'Pax, Καλῶς καὶ θαυμασίως λέγεις. "AXI Ecc τὸ D. λας. Probe et admirabiliter dicis. Sed verba 


«οὔ Παύλου ἀπορίαν μοι δίδωσι, τὸ, Οὗτοι πάντες 
μαρτυρηθέγτες διὰ τῆς πίστεως, obx ἑκομίσαν- 
το τὴν ἐπαγγε.ἰίαν, καὶ τὰ λοιπά. 

Καθ. Καὶ περὶ τούτου ἱχανὴν ἀποδεδώχαμεν λό- 
y?» àv τῷ τετάρτῳ χεφαλαίῳ τοῦ ὄρου πρὸς τὸ 
τέλος" xol ὁ βουλόμενος ἀχριδῶς ἱδεῖν ἐχεῖσε πο- 
ρευθέτω, καὶ ἱκανῶς οἶμαι πληροφορηθήσεται. 

'Pax. Φράσον μοι παραχαλῶ, μὴ ὀχνήσας xai 
περὶ τοῦ τελευταίου χεφαλαίου τοῦ ὄρου. Πῶ; τὸν 
Ρώμης ἀρχιερέα λέγετε εἶναι χεφαλὴν πάσης τῆς 
Ἐκχχλησίας, χαὶ μὴ xat αὐτὸν ὡς ἕνα εἶναι τῶν ἅλ- 
πατριαρχῶν ; 

Καθ. Θαυμάζω, πῶς ἣδρώτησα; τοιοῦτον ἐρὼώ- 
κτῆμα, δήλου ὄντο; τοῦ πράγματ᾽ ς. 


Pauli novam mibi afferunt. dubitationem : Omnes 
hi per fidem cowsummati, non retulerunt. promissie- 
nem, etc. 

Cath. Hoe ctiam accurate pertractavimus in 
quarto capite decreti prope finem : indeque petat, 
qui similium sibi intelligentiam astruit, et puto 
abunde satisfactum iri. 

Rhac. Age mibi, nec deponas studium rogo de 
postremo decreti capite. Qua ratione dicitis Roma. 
pum prasulem eaput universe Ecclesie, vec cen- 
sctis eum tanquam unum ex patriarchis ? 


Cath. Miror te similia in. rc clara ae potenti ?2- 
lerrogas⁊o. 


1015 


BHhac. Ne mireris, optime sacerdotum, me hujus- A 


ce scientiam perquirere, ut et aliorum. 

Dic. quum est Patrem. audire, de quibus in- 
terrogat. 

Cath. Ἐπ nos, reverende Pater, Romanum ponti- 
fice tanquam unum ex patriarchis censemus, non 
duos, aut tres. Verumtamen in Dei Ecclesia priu- 
cipatus concedendus, ne 60 sublato confusio na- 
scatar. Ubi enim princeps non est, ordo non est. 
Quapropter Salvator cupiens Ecclesiam suam in 
ordine perseverare, Pelrum ipsorum apostolorum 
primum esse lege sanait, et illius successores eo. 
dem ac ille principatu pollere, curare, et guberna- 
re Ecclesiam. Alias in Dci Ecclesia confusio potius, 
quam unio esset. 


Rhac. Esto hoc, fateor, et recipio. Sed ipsum 
esse, qui universam Fcclesiam tanquam regula 
dirigat, et fidem arbitrio prescribat, nondum plaue 
capio. 

Cath. Woc ab ore Salvatoris habuit, Dixit enim 
Mli Salvator : Petre, pasce oves meas. Et, Tibi dabo 


claves regni celorum, ei quodcunque ligaveris super . 


terram, erit £gatum et in calo : et quodcunque. sol- 
ceris super terram, erit solutum εἰ in celo, Et vur- 
sum : Simon, Simon, sepius voluit Satanas cribra- 
revos ul (rumenium ; ego atitem oravi pro te, ne defi- 
ciat fides. tua, et tu aliquando. conversus. coufirma 
fratres tuos. Wis. auctoritatem habet confirmandi, 
examinandi, dirigendi et res fidei corrigendi. 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


1016 


'Pax. Μὴ θαυμάστῃς, ἄρ'5στε ἱερέων, ὅτ: ἐρωτῶ 
μαθεῖν καὶ περὶ τούτου, ὡ; καὶ περὶ τῶν ἄλλον. 

Δικ. Δίκαιόν ἔστι τὴν Ηατέρα ἀκοῦσσι περὶ οὗ 
ἐρωτᾷ. 

Ka0. μεῖς, Πάτερ αἰδέσιμε, ὡς 
τριαρχῶν τὴν τῆς Ῥώμης ἀρχιερέα λέγομεν εἶνα:, 
καὶ οὗ δύο ἣ τρ:ῖ;. ᾿Αλλὰ δεῖ xat ἐν τῇ τοῦ Θεοῦ 
Ἐχχλησίᾳ εἶναι ἀρχὴν, καὶ μὴ ἀναρχίαν εἶναι, ἴνα 
μὴ ἀταξία f. Ὅπου γὰρ οὐχ ἔστιν ἄρχων, οὐδεμία 
ἐκεῖ τάξις. Διὸ xal ὁ Σωτὴρ βουλόμενος τὴν Ἔχ- 
χλησίαν αὑτοῦ tv τάξει μένειν, τὸν Πέτρον αὐτοῖν 
εἶναι τῶν ἀποστόλων ποῶτον ἐνομοθέτη sz, καὶ τοὺς 
ἀπ᾿ αὐτοῦ διαδόχου: αὑτοῦ τὴν το αὕτη» ἀρχὴν 
ἔχειν, διέπειν χαὶ χυδερνᾷν τὴν Ἐκχλησίαν. “Αλ- 
λως τε ἂν σύγχυσις μᾶλλον ἕν τῇ τοῦ θεῦ "Exxiv- 
σίᾳ εδοέθη ἣ ἕνωσις. 

Ῥακ. Ἕ τω τοῦτο, ὁμολογῶ xal δέχομαι. 'A?27" 


ἕνα τῶν *2- 


ὅτι αὐτὸν δεῖν εἶναι τὸν χανονίζοντα πᾶταν tv v ᾿ 


Ἐχχλησίαν, καὶ νομοθετοῦντα τὴν τιίστιν, ἔτι γε 
ἀπορῶ. 

Καθ. Τοῦτο παρὰ τοῦ Σωτηρίου εἴληφε στόμττο-“. 
Ἔφη γὰρ αὐτῷ ὁ Σωτήρ᾽ Πέτρε, ποίμιωνε τὰ 
πρόδατά μον, χσὶ Ec, Δώσω cot τὸς κΙεῖς τῆς 
βασιλείας τῶν οἱρηνῶν, καὶ ὅσα ἂν δήσῃς 
ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν τῷ οὐρανῷ" καὶ 
ὅσα ἂν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμᾶνα ἐν 
tQ οὐρανῷ" καὶ αὖ" Σίμων, Σίμων, πολλάκις ἠθέ- 
ἴησεν ὁ Σατανᾶς ἐπισινιάσαι ὑμᾶς ὡς τὸν σῖ- 
tor, ἐγὼ δὲ ἐθεήθην ὑπὲρ cov, ἵνα μὴ ἐκλείπῃ 
ἡ πίστις σου. Καὶ σύ ποῖς ἐπιστραςεὶς, cti- 


ριξον τοὺς ἀδειφοὺς cov. ᾿Απὸ τούτων ἔλαθεν ἐξουσίαν τοῦ ατηρίζειν, xal ἐξετάζειν, χαὶ χανο - 


ζει, xai διορθοῦν τὰ περὶ τὴν «ἔστιν. 

Rhac. De hoc nunc antis est dictum. 

Dic. Patri satisfactum est etiam in hoc. 

Rhac. Adhuc unum me turbat et in suspicionem 
adducit, sed id mihi silentio reservandum esse 
duco. 

Dic. Maud æqunm est conticescere ; palam dubia 
edicenla sunt. 

Cath. Imo Patcr audenter .effare, de quo dubitas, 
ut iu eo quoque, quemadmodum in aliis, remedium 
suggeratur. Medicus eniw »grotanti nequit medi- 
cinam afferre, nisi ille antea amotis vestibus pla- 
gsm ostendat, quam ubi viderit, morbumque reco- 
gnoverit, plarmacum emplastrumque proprium 
illi apponens, cito male se habenti sauitatem re- 
stituit. 


Rhac. Vereor ne tc offendam aJigamque in ira- D 


cundiam, vir Dei. 

Aud. Catholici nunquam moleste ferunt, cum 
disscrunt, imo præ gaud:o exsultant, dui aliis vc- 
ritatem palefaciunt. 

Cath. Nunquam ipse discruciabor animi, etiamsi 
oratio ie pupugerit. Imo hilarior fiam intima ve- 
stri audiens, sic curabo vos, respondens dubiis ve- 
iris, repellamque jgnorontiam, et quod erga nos 
nuteiUs fastidium. 


Rhac. Ego volebam hoc silentio involvere ; quan- 


"Pax. ᾿Απόχρη xai περὶ τούτου τανῦν, 

Δικ. Ὁ ἸΙατὴρ ἠρχέσθη x&v τούτῳ. 

Ῥακ. Ἔτι ἕν με λυπεῖ, καὶ εἰς ὑπόνοιαν ἄγει. 
᾿Αλλὰ βούλομαι αὐτὸ σιγῇ παρ᾽ ἐμαυτῷ χατέχειν. 


Δικ. Οὐ δίκαιόν ἐστι σιωπᾷν, ἀλλὰ λέγειν δια - 
ῥήδην τὰς ἀπορίας. 

Καθ. Καὶ μᾶλλον εἰπὲ, Πάτερ, τί ἀπορεῖς, ἵνα 
θεραπευθῇς ἐν αὑτῷ, ὡς καὶ ἐν τοῖς λοιποῖς. Καὶ 
γὰρ ὁ ἰατρὸς οὐ δύναται τὴν θεραπείαν δοῦναι τῷ 
ἀῤῥωστοῦντι, ἂν μὴ πρότερον ὁ πάσχων ἀπογυ- 
μνώσας δείξῃ αὐτῷ τὴν πληγὴν, ἣν ἰδὼν, καὶ τὸ 
πάθος γνωρίσας, φάρμαχόν τε xal ἔμκλαστρυν οἵ- 
κεῖον ἐπιτιθεὶς αὐτῇ, ταχέως τὴν ὑγείαν τῷ ἀσθε- 
voUvt: δωρήσεται. 

'Pax. ᾿Αλλ᾽ αἰδοῦμαι, μὴ σε λνπήσω, xal εἰς 
ὀργὴν ἐμδάλλω, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ. 

'Axp. Οὐ λυποῦνται οἱ καθολιχοί ποτε διαλέγε- 
σθαι, μᾶλλον ἀγάλλονται τὴν ἀλήθειαν τοῖς πᾶσι 
δειχνύοντες. 

Καθ. Ἐγὼ οὐδέποτε λυπηθήπομαι, εἰ καὶ χαθά- 
Ψεταί μου ὁ λόγος" μᾶλλον δέ γε περιχαρὴς γενὴ - 
σομαι, ἀκούων ὑμῶν τὰ ἐγχάρδια, ἵνα θεραπεύσω 
μὲν ὑμᾶς, ἀποχρινόμινος ταῖς ἀπορίαις ὑμῶν, 
ἀπαλλάξω δὲ τῆς ἀγνοίας χαὶ ἀηδίας τῆς πρὸς 
fyd:. 

'Pax. ᾿Εγὼ μὲν àOovAógny σιωπῇ τοῦτο διδόναι" 


1017 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


1018 


ἐπεὶ δὲ σὺ χελεύεις εἰπεῖν, ἀνάσχου ἀγχούων, c1- Ὁ do vero jubes me dicere, sustine precor, audieng, 


ρακαλῶ, εἰ χαὶ ay)vphe δόξει σοι τὸ ῥτθέν, 

Καθ. Αἶγε, Πάτερ αἱἰδέσιμε. Λέγε. 

"Pax. Hox ταῦτα οὐχ ἐλέγετε ποήτερον, ὅτε χαὶ 
ὑμεῖ: “οὐ μόνον ἐναντίοι τῇ συνόδῳ, ἀλλὰ xaX ὑδρι- 
σταὶ τῶν Λστίνων ὑπήρμετε, ὡς καὶ σὺ εἷς τὸ τοῦ 
πατριάρχου χουχούλιον ἀνα:δῶ; ἐξύδρισας ; "Il πῶς 
touto οὐκ ἐγίνωσχον οἱ πρὸς ἡμῶν πάντες ; "Apa 
ἀμαθεῖς ἦσαν kxslvot, καὶ ὑμεῖς ἐγένεσθε νῦν εὖ- 
μαθεῖς ; "Apa ἄπιστοι ἦσαν ἐκεῖνοι, xaX ὑμεῖς ἐν» 
νυῆσατε νῦν τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν; Πῶς οὐχ ἧσαν 
ταῦτά ποτε, εἰ μὴ νῦν ὑμεῖ; οἱ ξώδεκα ταῦτα λέ- 
γετε: Ἢ νῦν ἀνεδλέψατε, xal ἐννοήσατε ταῦτα, 
τυφλοὶ, xal exotetvol ποότερον ὄντες ; Ταῦτά εἶσιν, 
ἃ τοὺ; πολλοὺ; xàpk αὐτὸν ἐχταράττουσιν" ὅτι 
πάντες οἱ πρὸ ἡμῶν χαταχρίνονται νῦν παρ᾽ ὑμῶν, 
6; ἀμαθεῖς, καὶ τυφλοὶ, χαὶ ἄπιστοι, ὡς πεπλα- 
νημένοι, xal ἀγνοοῦντες τὴν πίστιν ἐπειδὴ ἄλλα 
ὑμεῖς λέγετε, ἢ io; ἐχεῖνοι ἐφρόνουν τε καὶ ἐδίδα- 

ὄχον. 

Axp. Κομψός ἔστιν ὁ τοῦ Πα-ρὸὺς λόγος, καὶ 
δεῖται καλλίστης ἀπολογίας. 

Καθ. Οὕτως ἔχει, ὡς λέγεις, ὅτι οὐχ ἐλέγομεν 
καῦτα πρότερον, xal ὅτι ὑξρισταὶ τῶν Λατίνων 
ἧμεν, καὶ ἔτι ἐγὼ εἴπερ τις ἄλλος, Ὃ δὲ λόγος, ὅτι 
οὐχ ἐγινώσχομεν " νήπια γὰρ ἦμεν. “Ὅθεν ἀγνώ- 
στως ἐγὼ χαὶ εἰς τὸν θειότατον ἐξύδρισα πατριάρ- 
ynv' ἀλλ᾽ ἔλαδον παρ᾽ ἐχείνου συγχώρταιν, Ὅτι δὲ 
ταῦτα ol πρὴ ἡμῶν οὐχ ἐγίνωσχον, οὐχ ὡς ἀμαθεῖς 


τοῦτ᾽ ἔπατχον͵ ἣ ὡς ἄπιστοι, ἢ πεπλανημένοι, xal C 


«δλ᾽α " τοῦτο γὰρ οὐδαμῶς φήσομεν’ ἀλλ᾽ ἐγίνω- 
axov μὲν οἱ μεγάλοι, χαὶ τὴν δόξαν ταύτην παρ᾽ 
ἑαυτοῖς εἴχηον, εἰ xal. τινες διὰ πεισμονὴν οἰχεία" 
«κἀναντία ἔλεγόν τε xal ἔγραφον᾽ οἱ πλείονες δὲ οὐχ 
ἐγίνωσχον, o0; ὡς πεπλανημένοι καὶ ἄπιστοι, 
ἀλλὰ διὰ τὸ τὰ δόγματα μὴ ζητεῖσθαι, xal ἡσυχίαν 
ἄγειν τὰ μέρη ἀμφότερα, ποῦ πολλοῦ συνόδον μὴ 
γενομένης. Ταύτης δὲ συγχροτνιθείσης τανῦν, xal 
διαλέξεως ἰσχυρᾶς γενομένης, ἐφάνησαν «τῆς θείας 
χάριτος ἅπαντες Ἐχήρυξαν παυταχοῦ. “ἤχουσαν 
οἱ βουλόμενοι τῆς σωτηρίας αὐτῶν, xal ταύτῃ ἐπεῖ- 
οθησαν. Κηρύττουσ: δὲ xal αὐτοὶ, ὡς εἰχὸς, ἵνα μὴ 
κάλιν βυθῷ χαλυφθῶσεν, ὥσπερ xai πρότερον. Ol 
οὖν συσχιάσαι πάλιν βουλόμενοι τὴν ἀγάπην τε χαὶ 
εἰρήνη, τῆς Ἐχχλησίας οὐκ ἀνέχονται ἀκούειν, 
xa! λέγουσιν ἅπερ xal λέγουσιν. Εἰ δὲ καὶ ἐξ ἀρ- 
Ye τῆς συνόδου ταύτην πῶς οὐχ ἐδεξάμεθα, ἣ ἐκη- 
ρύττομεν, εἴποι τις ἄν, ἴστω, ὅτι πρῶτον μὲν ἐν 
τῷ χαιρῷ τῆς συνόδου ἡμεῖς βρέφη ὄντες, xal μή- 
κὸν δέκα ἔτη ἔχοντες, ταῦτα οὐχ ἐγινώσχομεν. El 
δὲ χαὶ προδαίνοντες οὐχ ἐδιδασχόμεθα, θαυμαστὸν 
οὐδέν. Οὐ γὰρ εἴα ἡμᾶς ἡ χαινὴ χαὶ ματαία np^- 
ληψι:, ἣν kx προγόνων ἔχοντες, àxcosav, ἣ μαθεῖν 
οὐ κατεδεχόμεθα. "ἔπειτα δὲ οὐδὲ τοῖς Πραχτιχοῖς 
thc ἱεοὅς συνόδον ἠθελήσαμεν ἐπισχῆψαι. Nov δὲ 
εἰς τελείαν ἡλιχίαν ἐλθοῦσιν, οὗ xaXov ἔδοξε» ἡμῖν 
«οἷς αὐτοῖς ἐπιμένειν χαχοῖς, μηδὲ εἰς χενοφωνία:, 
καὶ ματαιολογίας καὶ ψευδολογίας τὸν καιρὸν ἀνά - 
λίσχειν, καὶ μάχεσθαι εἰκῇ χαὶ μάττν τοῖς ἀδελφοῖς, 


licet durum dictum videbitur. 

Cath. Elfare, Pater revcrende ; effare. 

Rhac. Quare. haec vos antea. non. enuntiabatis, 
cum vos non tantummodo synodo. adversahsmini, 
scd injuria quoque lacessebatis Latinos, quemad- 
nodum et tw ín patriarchze. eucullum — impudenter 
injurius fuisti ? Vel quomodo id omnes qui ante 
nos fuere nesciveraunt ? An illi imperiti erant, et 
vos nune illud facile ingenio assecuti. estis? An illi 
infideles erant, et vos nunc corum infidelitatem 
deprehendistis ? Quomodo πὸ nunquam fuerunt, 
qu: vos nunc duodecim asscveratis ? An nunc pri. 
num oculos aperuistis, caque intellezistis, qui an- 
tea eæci et obtenebrati eratis? llzec sunt, que me 
pluresque alios perturbant, omnes qui ante vo$ 
fuere, nunc ἃ vobis veluti imperitos, cxcos, ὑπῇ- 
deles, a veritate aberrantes, ct fidei nescios con. 
demnari : quando vos alis dicitis, alia illi tencbant 
cdocebantique. 

Aud. Patris bzec oratio industria est, perpulchram- 
que satagit responsionem. 

Cath, Sic res se hahet, ut tu ais, hæe nos antea 
non enuntiasse, et injurios in Latinos fuisse, et 
ipse potissimum, si quis alius, hoc ausus sum. Ratío 
in prompti est. Non agnoscebamus : infantes enim 
eramus. Hinc et ipse ignoranter divinissimum pa- 
triarcham | injuriis lacessivi ; sed veniam ab eo 
assecutus sum. Non ideo tamen, qui ante. nos fue- 
re, e8. neque cognita neque comprehensa animis 
habuere, aut inscitia, aut infldelitate, aut errore, 
aut aliis 'aborarunt. Joc enim nullo modo dicemus; 
sed magni excellen'ioresque cognoscebant, et apud 
semetipsos hanc opinionem retinebant, licet. non- 
nulli ecedulitati suse obsecundantes, contraria asse- 
verent et scriberent. Plures. autem non pernosce- 
bant, non quod errore aut. infidelitate. abduceren- 
tur, sed quod dogmata non disquirebantur, et 
ambæ partes quiescerent, eum per longum tempus 
antea synodus coaeta non fuisset, qua in przsen- 
uiacelehrats, et concertatione valida subsecuta, 
omnes divinse gratize esse visi. sunt, et ubicunque 
sententiam promulgarunt, illique salutis propriæ 
amantes audierunt obediveruntque, et ut par cst, 
ipsi praedicant, ne rurgus tenebris, quemadmodum 
et antea. obvolvantor. Qui itaque denuo charits- 
tem, et pacem Ecclesi: ob«eurare cupiunt, non so$- 
Unent audire, et qurcunque in linguam venerint, 
effutiant. Quad si quis dixerit, non a principio sy- 
$Sodum recepisse sut. prsedicasse, sciat nos tempo- 
re ipso synodi puerulos adbuc, uecdum decem an- 
nos natos hæe non perspexisse ; et si. profiIcientes 
a'tate simi'ibus non iastruehamur, mirum non cst. 
Id enim nobis pernegabat vana εἰ futilis przsum- 
ptio, quam e progenitoribus nobis innatam b aben- 
tcs, neque audire neque discere sustinebamus. Ad- 
de, neque sacrosancta: synodi actis animum atlen- 
disse. Nune vero firmata ætate nou est visum 
honestum iisdem malis immorari, cL in vanis atuwe 


1019 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


1020: 


inutilibus concertationibus et falsiloquentiis tem- Α ὑπὲρ ὧν ὁ Χριστὸς τὸ αἷμα ἐξέχεεν, ἂν pl, πρότερ᾽ 4 


pus consumere, frustraque atque incommode cum 
fratribus depugnare, pro quibus Christus sangui- 
pem effudit, nl prius ab iisdem audiamus et co- 
gnoscamus, si recte sentiunt, Hine sacra Commen: 
taris, Acta videlicet synodi, curiose diligenterque 
maximaque cum delectatione percurrentes, aliosque 
doctores convenientes, qui suo testimonio dicta sy- 
nodi comprobant, locum veritati dedimus. Neque 
enim justum est, neque pium, Pater reverende, eum 
qui salutem ambit, ostenso lumine oculos claudere, 
sed cum gaudio, cum apparuerit veritas, eam pro- 
tensis ulnis amplecti. Quapropter et nos veritatem 
per sacram synodum manifestsatam reverenter am- 
plectimur et exosculamur, eaque nunc dicimus, 


παρ᾽ αὐτῶν ἀχούσαιμεν, καὶ γνῶμεν, εἰ ἄρα ὀρθῶς 
φρονοῦσιν, Ὅθεν τῇ ἱερᾷ πραγματεῖᾳ, δηλονότι τῶν 
Πρακτιχῶν τῆς συνόδου ἑ πιμελῶς ἐντρυφήσαντες, 
καὶ ἄλλους τῶν διδασχάλων μετιόντες τὰ αὑτὰ 
συμμαρτυροῦντας αὑτῇ, τῇ ἀληθείᾳ ὁπεχωρήσαμεν. 
Οὐ γὰρ δίκαιον οὐδὲ ὅσιον, Πάτερ αἰδέσιμε, τῷ 
βιυλομένῳ σωτηρίας τυχεῖν, τοῦ φωτὸς δειχθέντος, 
καμμύειν τοὺς ὀφθαλμοὺς, ἀλλὰ μετὰ χαρᾶς τῆς 
ἀληθείας φανείσης, αὐτὴν χατασπάσασθτι. Διὸ xai 
ἡμεῖς, τῆς ἀληθείας διὰ τῆς ἱερᾶς συνόδου δειχθεί- 
σης, εὐλαδῶς ἐλάδομεν αὐτὴν, χαὶ ὑπεδεξάμεθα, 
καὶ λέγομεν νῦν, ἅπερ πρότερον oíx ἤδειμεν οὐδὲ 
ἔγνωμεν, καὶ χηρύττομεν οὐχ ἄλλα, ἣ ὅσα παρὰ 
«ἧς ἱερᾶς συνόδου ἐμάθομεν, ἥτις ἔσωσε τὸς ἧι:κε- 


qua prius neque sciebamus, neque noveramus, et B τέρας ψυχὰς γενομένη. 
præilicamus non alia, quam qus s synodo didicimus, qux» uo decreto. animarum nostrarum saluti 


providit. 

Ναας. Satius erat nunquam esm cogi, cum sean- 
dalo polius, quam paci universo terrarum orbi fue- 
rit. 

Cath. Non dicam hoc ego, namque pacem et sa- 
lutem, et non. scandalum conciliasse dicam. Qui 


᾿ etenim propter hoc opus uniouis scandalum  pati- 
entur ? 


Rhac. Latini et Grxci mutuis srmis contendunt ἢ 


confliguntque. Latini eum Grzcis, eos schismati- 
co$ δὲ hzreticos aperte conclamantes, et Grseci 
in Graecos ssviunt, et inter 56 mutuo sese, el. ma- 
ximum in modum exagitant, Quare nielius erat, 
eam nunquam fuisse celebratam. 


Pax. “Ἅμεινον ἦν αὐτὴν μὴ γενέσθαι ποτὲ, Exec- 
δὴ σχάνδαλον μέγα προὐξένησε μᾶλλον ἣ εἰρήνην 
τῷ χόσμῳ παντί. 

Καθ. Ἐγὼ τοῦτο οὔποτε φήσαιμι ἄν. Elpfivnv 


γὰρ καὶ σωτηρίαν εἴποιμι μᾶλλον, xol οὗ σχάνδαλον 


προὔφερεν. Τίνες γὰρ εἶεν οἱ σχκανδαλιζόμενοι διὰ τὸ 
ἔργον τῆς θείας ἐνώσεως ; 

'Pax. Λατῖνοί τε καὶ Γραιχοὶ κατ᾽ ἀλλήλων ὁπλί- 
ζονται, καὶ μάχονται μὲν οἱ Λατῖνοι Γραικοῖς, xai 
σχισματιχοὺς διαῤῥήδην βοῶσί τε xal αἱρετικοὺς, 
καὶ Γραικοὶ κατὰ Γραιχῶν μαίνονται, καὶ διωγμὸν 
ἐγείρονσι μέγιστον πρὸς ἀλλήλονς. Διὸ καὶ ἄμει- 
vov ἦν μὴ γενέσθαι αὑτὴν ποτε, 


Testis. Horum causa fuere monachi, imperitissi- C — Mdpr. Ταῦτα ἐποίησαν οἱ χαλόγηροι, ἀμαθέστα- 


mum slultissimumque hominum genus. 

Dic. Scaudalizantur quidem, qui scandala amant ; 
qui veritatem ambiunt, non scandalizantur. Quo- 
modo enim scandalum patientur, qui prius a Graecis 
appellabantur hzretici ? Deinde non arma sumunt 
la Grecos. Apsee. Imo peroptant, precanturque 
unacum illis esse in concordia et pace. Coutri- 
slantur vero, nec immerito adversus Grzcos, quod 
post sacrosancte synodi judicium eos non cessant 
vocare et hereticos, et álienz fidei sectatores. Gre- 
ci vero in Graecos debacchantur, et decertant ii qui 
recusant unionem cum accepíantibus eam, nuncu- 
pantque eos Latinos et hereticos, eo solo quod se 
synodo subiiciunt, et Christianos appellant Latinos. 


Rhac. Propterea ego dico melius fuisse, si nun- 
quam coacta esset. | 

Dic. Quod dicis, neque justum est, neque pium. 

Cath. Audis Dominum dicentem, non esse mun- 
dum conferendum cum una. anima hominis, et iu 
ais melius fuisse si non esset. congregata ? Annon 
vides nos post illam synodum didicisse veritatem, 
quam antea ignorabamus ? An ignoras quot animse 
ejurato schismate et. divisione in concordiam redi- 
erunt ? Nou vides nos ἃ vana illa przsump'ione, con- 


τοι xa μωροὶ ὄντες. 

Δικ. Σχανδαλίζονται μὲν οἱ τὰ σχάνδαλα ἀγαπῶὼν- 
«ες, cL δὲ τὴν ἀλήθειαν θέλοντες οὐδέποτε σχανδα- 
λίζονται. Πῶς γὰρ καὶ σχανδαλισθήσονται οἵ πρό- 
τερον καρὰ τῶν Γραιχῶν ἐχαλοῦντο olpettxol ; 
“Ἔπειτα δὲ οὐχ ὁπλίζονται κατὰ Γραιχῶν, "Axave. 
᾿Αλλὰ θέλουσι καὶ δέονται εἶναι μετ᾽ αὐτῶν. ἐν 
ὁμονοίᾳ τε καὶ εἰρήνῃ. Λυποῦνται δὲ διχαίΐως χατὰ 
Γραιχῶν, ὅτι μετὰ τὴν χρίσιν τῆς ἱερᾶς συνόδου 
ἕτι ἀκοκαλοῦσιν αὐτοὺς αἱρετικοὺς xai ἕτεροδέ- 
ξους. Γραικοὶ δὲ κατὰ Γραιχῶν, ὡς σὺ φὴς, μαίνον- 


, τᾶι, μαίνονται δὲ καὶ μάχονται οἱ μὴ θέλοντες τὴν 


ἕνωσιν τοῖς ὑποδεχομένοις αὐτὴν. Καὶ Λατίνους ἀπο- 
καλοῦσιν αὐτοὺς, xal αἱρετιχοὺς, δι᾽ οὐδὲν ἄλλο, 
ἀλλ᾽ ἢ διὰ τὸ ὑποταγῆναι αὑτοὺς τῇ συνόδῳ, xal τοὺς 
Λατίνους λέγειν Χριστιανούς, 

*Pax. Διὰ τοῦτο ἐγὼ λέγω, ὅτι χρεῖττον ἦν μὴ 
γενέσθαι ποτὲ αὑτήν. 

Δικ. Οὐ δίκαιον τὸ ῥηθὲν ἤδη, οὔτε μὴν ὅσιον. 

Καθ. Τοῦ Κυρίον ἀχούεις λέγοντος, Οὐκ ἔστιν 
ὁ κόσμος ὅλος ἀντάξιος ὑπὲρ μιᾶς ψυχῆς ἀν- 
θρώπου, xaX σὺ λέγεις, Δ μεινον ὧν αὐτὴν μὴ γε- 
νέσθαι ; Οὐχ οἷδα:, ὅτι, γενομένης τῆς συνόδου, 
ἐμάθομεν τὴν ἀλήθειαν, ἣν πρότερον οὖ» ἑἐπιστά- 
μεθα ; Οὐκ οἶσθα πόσαι ψυχαὶ ἐξέφυγον τοῦ cylc- 
ματος χϑ' τῆς διαιρέσεως ; Οὐχ οἶδας πῶς ἐλυτρώ- 


1021 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


ϑημεν τῆς ματαίας προλήψεως, τῆς πεισμονῆς τε À tumacia et. pugna, qua in fratres sviebamos, esse 


καὶ μάχης. τῆς πρὸς τοὺς ἀδελφούς; El οὐχ ἐγέ- 
vtto, καὶ ἡμεῖς ἐν τῇ αὑτῇ ἀπογνώσει ἦμεν dv, ἧς 
ὑπῆρχον οἱ πάλαι τὴν Ἐχχλησίαν σχίσαντες καὶ 
διαμερίσαντες, Ὅθεν βέλτιον ἦν αὐτὴν γενέσθαι, 
τοῦ Θεοῦ τοῦτο δι’ ἡμᾶς προδλεψαμένου, ἵνα μὴ, τὰς 
ψυχὰς ἡμῶν ἀπολέσαντες, τὴν αἰώνιον χληρονομήσω- 
pev κόλασιν. 

Pax. Τῇ ἐμαυτοῦ ἐρωτήσει, ἄριστε ἱερέων, ἵκα.- 
vix; ὁρῶ ἐμαυτὸν πληροφορηθέντα, καὶ ἰδοὺ kx τῆς 
πολλῆς xai ἀπείρου μάχης τῆς πρὸς Λατίνους d 
ψυχὴ μου ὁπωσδήποτε πέπαυται, ᾿Αλλ᾽, ἄνθρωπε 
τοῦ Θεοῦ, σύ τε xal οἱ μετὰ σοῦ εὐλαδεῖς, xal 
θειότατοι, xol ἀληθεῖς ἱερεῖς, ἄφετέ μοι, καὶ ϑυγ- 
χωρήσατε ὅσα εἰς ὑμᾶς ἐγώ ποτε ἐδλασφήμησα. 
Μάρτυρες γάρ ἔστε τοῦ Θεοῦ, καὶ μαχάριοί ἔστε. 
Ὅνειδίζεσθε γὸρ ἕνεχα τῆς ἀληθοῦς πίστεως, 
xil τοὺς μισθοὺς ἕξετε παρὰ τοῦ μισθαποδότου 
θεοῦ. 

Δικ. "Ey ἡδέως ἀχούσας ὅμῶν, καὶ νουνεχῶς 
ἀμφοτέρων κατανοήσας τοὺς λόγους, ἐθδουλόμην μὲν 
τὴν ψῆφον διδόναι τῷ τὴν ἀλήθειαν μετ᾽ αὐτοῦ 
ἔχοντι, ὅς ἐστιν ὁ ἱερεὺς τῆς ἁγίας tvtoↄtuc. Ἐπεὶ 
δὲ καὶ αὐτὸς τὸ πεῖσμα ἐάσας xal τὴν κενὴν xo 
ματαίαν πρόληψιν, ἀποδίδως: τὴν ψῆφον, μᾶλλον 
δέ γε καὶ χαταπείθῃ, τῷ Θεῷ δόξα, τῷ σε κρὸς τὸ 
ifi; ἀληθείας φῶς ὁδηγήσαντι. 

Καθ. Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ τῷ τῆς εἰρήνης δοτῆρι, 
τῷ χαὶ σὲ ὁδηγήσαντι xal σύνεσιν δόντι, ἐᾶσαι τὸ 


liberatos? Si illa faeta noa fuisset, nos in eadem 
condemnatione perdoraremus, in qua erant, qoi 
antiquitus Ecclesiam diviserunt et in factiones sci- 
derunt. Hine melius fuit, eamdem coactam fuisse, 
Deo id propter nos providente, ne animabus deper- 
ditis sempiternze punitionis hzredes efficeremur. 


Rhac. Interrogationi mes, optime sacerdos, cu- 
mulate responsum esse, mibiqne satisfactum depre- 
hendo. Et en ex ingenti, et nunquam non de szevi- 
ente adversus Latinos pugna, animus meus cessa- 
vit. Sed vir Dei, et qui tecum uns sunt pii, divini 
et verl sacerdotes, aquo animo ignoscite, dateque 
eorum veniam, qua ipse adversas vos aliquando 
maledico ore jaetavi. Martyres enim estis Dei, et 
beati, tanqnam qui contumelias sustinetis propter 
veram dem, et mercedem consecuturi estis a Dco 
remuneratore. 

Dic. Mihi, enm jam vos sudiverim, et attente 
sermones vestros consideraverim, animus erat sen- 
tentiam illi eandidam ferre, ἃ quo stat veritas, qui 
fuerit sanctse nnionis sacerdos ; quando vero et tu, 
pertinacia rejecta, et inani. vanaque praesumptione 
calculum defers, imo etiam suasus credis, Deo 
gloria, qui te ad veritatis lamen perduxit. 


Cath. Gratias ago Deo pacis datori, qui tihi duz 
fuit, deditque prudentiam, ut pertinacia dimissa 


πεῖσμα, xal ἀχοῦσαι ἡμῶν, καὶ τὴν ἀλήθειανγνῶ- C 105 audires, εἰ veritstem agnosceres. lllud in memo- 


ναι. ᾿Αλλ᾽ ὑκομνῆσαί σε βούλομαι, ὅτι ὃμεῖς iv 
συνόψει σοι τὴν ἀπολογίαν τῶν χεφαλαίων ἐνταῦθα 
προσηνέγχαμεν᾽ ἐπειδὴ ἰδίαν πραγματείαν ἕποιή- 
σαμεν περὶ τούτων, xal ἑνὸς Exáavou. λόγον ἱχανὴν 
ἱξεδώχαμεν. Καὶ ὁ βονλόμενος ἐν ἐχείνο'ς τὸν νοῦν 
ἐπιστησάτω * καὶ οἶμαι σὺν Θεῷ τῆς ὀδύνης ἀπαλ- 
λαγήσεται. "Occ δέγε xol συγχώρησιν ζητεῖς παρ᾽ 
ἡμῶν εἰς ὅσα ἡμᾶς ἑλοιδόρησας, Küptoc ἀπκαλείψαι 
σοι τὸ σφαλὲν xaX vov xal ἐν τῷ αἰῶνι τῷ ἐρχομένῳ. 
Ἡμεῖ; γὰρ ἅπαξ ἑαντοὺς ἐχδεδωχότες εἰς ὑποτα- 
γὴν τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐχκχλησίας, fixveta τῶν λοι- 
δοηριῶν τε xal ὕδρεων φροντίζομεν, μεμνημένοι τοῦ 
Κυρίου ἡμῶν λέγοντος, El ἐμὲ ἐδίωξαν, καὶ ὑμᾶς 
διώξουσιν. Καὶ αὖθις, Φεῦ εἧς ἐμῆς ἀσθενείας ! 
Σαμαρείτην xal δαιμονῶντα ἑχάλουν τὰ τἧς 
ἐχίδνης τέχνα, τὸν δαιμονιζομένους lives. El 
οὖν εἰς ἐχεῖνον, ὃν τρέμει ὁ οὐρανὸς, καὶ fj γῆ, καὶ. 
πάντα τὰ ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ἐν τῇ γῇ, ὕδριζον, 
καὶ ἐλοιδόρουν οἱ ὑπ᾽ αὐτοῦ εὐεργετηθέντες, xal 
ὑπέμενεν, ἡμεῖς οἱ ταπεινοὶ χαὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ 
διὰ τί οὖχ ὑποίσομεν ; Ὑποφέρομεν οὖν τὰς λοιδο- 
p'ac καὶ ὕδρεις, ἐλπίζοντες τῶν μακαρισμῶν ἐκεί- 
νων ἀξιωθῆναι, τοῦ, Ἀακάριοί ἔστε, ὅταν Órsi- 
δίσωσιν ὑμᾶς xal διώξωσι, λέγοντος, καὶ τοῦ, 
Χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισϑὸς ὑμῶν 
Xo.lic ἐν τῷ οὐρανῷ, φάἄάσχοντος. Δεόμεθα δὲ χαὶ 
ὑμῶν», tdsat τὸ πεῖσιια καὶ τὴν ματαίαν πρόληψιν, 
5 ibid. 13, 


! Juaa. av, 30. " Matth, v, 1]. 


riam revocabo, nos hie tibi compendiosam eapi- 
tum responsionem attulisse. Quando vero de his 
peeuliare opus exegimus, et singulorum rationes 
recensuimus, eui id volupe fuerit, animum ad illa 
advertat, et opinor eum Deo, eum ab omni dubie- 
tate ſuturum Ímmunem, Tu veniam petis a nobis 
eorum quas ia nos cum jurgio et irrisione effutii- 
sti : Dominus errátum et nonc et in futuro seculo 
delest. Namque nobis obsequio Christi. Ecclesise 
semel mapeipatis, dieteriorum et injuriarum curse 
non est, memoria recolentibus dietum Domini : 
Si me persecuti. fuerunt, et vos persequentur *.. Et 
rursus : Heu meam imbecillitatem! Samaritanum οἱ 
daemone vexatum vocabant viperz catuli eum qui 
vexatos a daemone sanabat. Si itaque eum. quem 
tromiscit eclum et terra, et pertimescunt. quz in 
eco terrasque continentur injuriis onerabant, et 
maledictis lacessebant, qui ob eo beueficiis ditati 
fuerant, et sustinebat : nos humiles et peccatores 
quare non sustinebimus? Toleranus itaqne jurgia 
el injurias, sperantes nos beatitudianm illarum di- 
gnos aliquando futuros, tum, Beati estis. ewm wma- 
ledixerint vobis, εἰ persecuti vos. fuerint * ; tum, 
Gaudete et ezsuliate, quoniam merces vesira copiosa 
est in celo ". Rogamus porro vos, ut. pertinacia εἰ 
vama prresumptione compresss, et sedata arro- 
gantia vosmetipsos Uei Ecclesise uniaiis. Sic euim 


1023 JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 1024 


utrique ad unitatem fidei pervenientes. in angelo- A xoi ἐνωθῆναι τῇ τοῦ θευῦ Ἐχχλησίς, ἵνα ἀμφότε- 
rum choris collocabimur cuw omnibus qni à $*- po χαταντήσωμεν εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως͵ καὶ 
culo Deo complacuerunt. Amen. σνγχα-αριθμηθῶμεν τοῖς τῶν ἀγίων χοροῖς μετὰ 

πάντων τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος τῶν Θεῷ εὐαρεστησόντων. 





Autv. 





ΙΩΣΗΦ 


TOY ΘΕΟΦΙΔΕΣΤΑΤΟΥ ἘΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΕΘΩΝΗ͂Σ 


Απολογία εἰς τὸ γρωμμάξιον κῦρ Mdpxov τοῦ Κὐγενικοῦ μητροπολίτου 
Ἐφέσου, ἐν ᾧ ἐκείθεται τὴν ἑαυτοῦ δόξαν,ἣν εἶχε περὶ τῆς 
ἐν Φιιωρεντίᾳ ἀγίας καὶ ἱερᾶς συνόδου. ᾿ 


JOSEPHI 


DEO AMADILISSIMI METHONENSIS EPISCOPI 


Responsio ad libellum domini Marci Eugenici metropolite Ephesi, in quo Marcus 
quid de sacrosancta synodo Florentina sentiret. exponit. 


(Interprete Josnne Matthaeo Caryophyllo. Labbe, Concil. XIIf, 6175.) 


PROGEMIUM. 

Venerabilis hie «ir Christi nowine insignitos in 
schismaticorum volens detrudere partes, et proinde 
8 piorum socielate scgregare, atque a sacra synodo 
penitus abslienare. veluti tomum quemdam  sen- 
tentiam suam exposuit; quam ad omnes ubique 
Christianos mittens, adinonet, prsecipit, ne eecume- 
nicam synodum suscipiant, sed potius adhæreant 
ipsius dictis, quippe cum uaus et ipse sit ex e0- 
rum numero, qui in sacra illa synodo disputarint: 
quodque cateri quidem amplis pellecii promissis 
atque bonoribus assensi fuerint, fpse vero nullo 
modo sít assensum eorum secutus : et illi quidem 
muneribus manu acceptis uniti sint, hic vero ma- 
nus nec muneribus, nec auro inuinaverit. 


Quoniam igitur ad nos etiam nuper hzc ipsius 
adhortatio pervenit, dignum revera est examinare 
num vera dicat,atque haec dicens cum sanctis cou- 
sentiat. Et si quidem veritati consona docet, nos 
quoque ab ipso stabimus, incusantes Latinos, et 
per omne tempus cum illo concordabimus : sin au- 
tem illum longe a veritate distare et aliena pror- 
sus ἃ sanctorum theología pronuntiare perspectum 
fiet, rejicere quidem ipsum tanquam impostorem 
et pseudomagistrum, ejus vero sermones exsecrari 
utpote animas nostras lædentes, convenieus ac sa- 
Jutare fucrit, Hoc porro demoustrato, aversari nos 


ΠΡΟΟΙΜΙ͂ΟΝ. 

Ὃ αἰδέσιμος οὗτος ἀνὴρ τοὺς ἀπὸ Χριστοῦ κε- 
κλημένους Χριστιανοὺς εἰς τὴν τῶν σχισματιχῶν 
βουλόμενος ἀπῶσαι μοῖραν, χἀντεῦθεν τῆς τῶν εὖ- 
σεδῶν χοινωνίας χωρίσαι, καὶ «ἧς ἱερᾶς παντελῶς 
ἀποϑτῆσαι συνόδου, ὥσπερ τινὰ τόμον τὴν ἑαυτοῦ 
γνώμην ἐξέθετο, χαὶ τοῖς ἀπανταχοῦ Χριστιανοῖς 
ἀποστείλας νουθετεῖ, παρεγγνᾶται μὴ τὴν οἔχουμε- 
νιχὴν σύνοδον σεέῤγειν, ἀλλὰ μᾶλλον «τοῖς αὐτοῦ 
λόγοις προσμένειν, ὡς ἑνὸς καὶ αὐτοῦ ὄντος τῶν 
διαλεχθέντων τῆς ἱερᾶς ἐκείνης συνόδου * καὶ ὅτι 
οἱ μὲν ἄλλοι ὑποσχέσεσι λαμπραῖς καὶ τιμαῖς ὑπα- 
χθέντες συνήνεσαν, αὐτὸς δὲ οὐδόλως αὑτοῖς συγκα - 
τένευσε * χἀχεῖνοι μὲν δῶρα χεραὶ λαδόντες ἡνώθη- 
σαν, οὗτος δὲ οὔτε δῶρα ἔλαδεν, οὔτε χρυσῷ τὰς 
χεῖρας ἐμίανεν. 

Ἐπεὶ οὖν καὶ πρὸς ἡμᾶς ἡ τοιαύτη αὐτοῦ καραί- 
νεσις ἤδη ἐλήλυθεν, ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς ἕξετά- 
σαι, εἴπερ ἀληθῆ λέγει, χαὶ συμφωνεῖ τοῖς ἁγίοις 
τοιαῦτα λέγων. Καὶ εἰ μὲν ἀληθείας ἔχεται, xal 
ἡμεῖς μετ᾽ αὐτοῦ στησόμεθα ἐγχαλοῦντες Λατίνοις, 
χαὶ ὀμόφρονες αὑτῷ πάντα τὸν χρόνον ἐσόμεθα 
εἰ δὲ πόῤῥω που τῆς ἀληθείας καὶ παντελῶς ἀλλό- 
τρια τῆς τῶν ἁγίων θεολογίας ἀποφαινόμενος δειῖχ- 
θείη, ἀποπέμψαι μὲν τοῦτον ὡ; ἀπατεῶνά τε xat 
Ψευδοδιδάσχαλον, ἀποσχοραχίσαι δὲ τοὺς αὑτοῦ 
λόγους ὡς πημαντικοὺς ὄντας τῶν ἡμετέρων ψυχῶν 
xoi πρυσῆκόν ἐστι xal σωτήριον ἅμα. Τούτου δὲ 


1025 REFUTATIO MARCI EPIESIXI. 156 
δειχθέντο;, αὑτὲν μὲν xai τοὺς μετ᾽ αὐτοῦ ἡμῖν A Opertebit et ipsum, el omnes qui cum co coatraria 
πάντας τοὐναντίον Qisrovtag ἀτο:τραγψῆντι Spi; nobis afürmant, cam sancta vero et catholica Dei 
δι:ΐ, ἐνωδῆναι δὲ τῇ τοῦ Θεοῦ ἁγίξ xai χαθολιχῆ — Ecclesia conjungi. Caeterum miretur aemo, si tanti 
Exxlasig. Καὶ μὴ θαυμάση tt;, ὡς ἀνδρὸς τοιού. — viri deci εἰ eximii sermones infringere aggredimer. 
toe συφο5 xal μεγά:ου 2ópoo; ἡμεῖς οὕτω τολμηρῶς  ]1J same potius mirandum, cum ipsum a nobis tan- 
ἀνατρέπειν ἐπιχειροῦμεν τότε δὲ μᾶλλον Cavaá- tum virwe cenmvictum videritis imbecillitsuis et 
ζειν Gt, ὅταν αὐτὸν ἐλεγχόμενον παρ᾽ ἡμῶν θεά-  fahitans verborum, qua profert. Nam si expertes 
σησθε ὄντα τειοῦτον, καὶ δειχνύμενον ἀσθενῆ τε — sciemtim sumus, at certe ortbodoxi, Dei beneficio. 
καὶ ψευδῆ προφέροντα ῥήματα - εἰ γὰρ ἄπειροι oo- lile cnim qui dizit : Cum ducti fneritis οὐ sapien- 
φας ἐσμὲν, ἀλλ᾽ ὀρθώδιξοι τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτι. — des et praesides, nolite timere; ego enim dabo vobis 
Ἐκεῖνος γὰρ ὁ εἰπῶν" Ὅταν ἀχθῆτε εἷς cogobc — virtutem, cui non poterunt. contradicere omues ad- 
"αἱ ἡγεμόνας, μὴ δειλιώσηεε“ ἐγὼ γὰρ ὑμῖν — wersarii vestri * ; ipse nos etiam potest illuminare, 
δώσω δύναμιν͵, ἦ ob δυνήσονται ἀντειπεῖν πάν. — per quem et piscalores, cum essent illiuerati, tbeo- 
tec ol ἀνειπείμενοι ὑμῖν" αὐτὲς γοῦν δύναται xal — logi et oratores evaserunt ; viresque dare, quz salí- 
ἡμᾶς ewtísm, ὁ καὶ τοὺς ἁλιεῖς ἀγραμμάτους bv- — ficiant ad hunc fugandum. Ne ergo respicite ad 
«ας θεολόγους καὶ ῥέτορας ἀναδείξας, χαὶ δύναμιν ^ excellentiam viri nostramque tenuitatem, sed uler 
ἰχανὴν δοῦναι, ὥστε τοῦτον κατατροξώσασθαι. Mà nostrum verilati consoact, εἰ cum tbeologis Eecke- 
οὖν ἀποδλέφιτε πρὸς τὴν ὑπεροχὴν τοῦ ἀνδρὸς sim comsentiat maxume; veritatem quippe dicenti 
xal τὴν ἐμῶν χθαμαλότητα͵ ἀλλὰ πρὸς τὴν ἀλήθειαν — necessario βόες habenda est. Sed nme videamear 
ἀμφοτέρων, καὶ τίς ἔστιν ὁ τοῖς θεολόνο:ς -ῆς "Ex-  exordieales polliceri ezimis, age ipsies dicta ia 
χλησία: Suvéljev ^ τῷ γὰρ τὴν ἀλήθειαν λέγοντι, — mediam afferamus, et ea per verba singula diligea- 
τούτῳ καὶ πιστευτέον &viyxa. "Iv' οὖν μὴ δόξωμεν — ter expendamus, εἰ cunctis liquide appareat veri- 
περιττὰ ix προοιμίων λέγειν, φέρε τὰ xap' αὐτοῦ — tas. 

εἰρημένα cl; μέοον προυώμεν, καὶ ταῦτα χατὰ λέξιν ἀχριδῶς ἐξετάγτωκεν, ἵν᾽ δ΄) ἀλέθεια ςανερὰ τοῖς 
πᾶσι τέγητα-. 


ΕΦΈΣ. EPHES. 


"Eye διὰ τὴν ἐπιταγὴν xal τὴν χρείαν τῆς τοῦ Ego propier sm3adatum et necessitatem Ecclegim 
Χριστοῦ Ἐχχλησία: ἀναδεξάμενος τὸ τῆς ἀρχιερω- — Chriiti suscepto poutiicali munere, quod statom 
σύνη: λειτούργημα, τοσοῦτον τὴν ἐμὴν ἀξίαν ἅμα — et vires meas tantopere superat, seculus sum excn- 
xal τὴν δύναμιν GxspGalvov, ἐπηχολούθησε τῷ ol- C menicum patriarcham, et divinitas datum impera- 
πουμενιχῷ πατριάρχῃ καὶ τῷ ix Θεοῦ αὐτοχράτορι torem ad synodum in [talia celebratam. 
πρὸς τὴν ἐν Ἰταλίᾳ σύνοδον. 


ΔΙΟΔΛΟΣΙ͂Δ. RESPONSIO. 

Πάντες οἱ τῷ ἀπὸ Χριστοῦ ὀνόματι χεχλημένοι Omnes qui nomen Christe dedimus, propter ne- 
διὰ τὴν ἐπιταγὰν τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλησίας οὐκ — cesaitatem εἰ mandatum Ecclesi Christi noa mo- 
ὀφείλομεν μόνον ἀναδέξεσθλι τέως μετ᾽ εὐλαδείΐα; — do suscipere debemus interim cum reverentia ma- 
τὸ τῆς ἀρχιερωσύνης luteopyaua^ ὅπερ χαὶ tiv — nes pontificale, quod ut dixisti, et statum ct vites 
ἡμετέραν ἀξίαν xal δύναλιν, ὡς ἔφηδσες, bxspÉÓsi- — nostras revera superat, cum sit. honoris mazimi 
νει, καὶ τοῦτό ἐστιν dix 0b;, τιμῆς μεγίστης ὑπάρ- — dignitas; scd et mortem  eppetere, εἰ quamvis 


χον ἀξίωμα ἀλλὰ xai θάνατον ὑπομεῖναι, καὶ εἴ 
*t ἄλλο τῶν ἀναγχαίων προέοθαι, βίον, σῶμα, xal 
αὑτὴν τὴν ψυχὴν ὑπὲρ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλη- 
οἷα: καὶ ἀχολουθῆσαι τοῖς ix Θεοῦ δοθεῖσιν ἡμῖν 


aliam rem neces:ariam proſundere, opes, corpus 
el ipsam animam pro Christi Ecclesia; et sequi 
concessos ἃ Dco nobis duces, patriarchbas et impe- 
ralores, non selam in Italiam, qux adhuc subest 


ἡγεμόσι, βασιλεῦσι xal κατριάρχαις, οὗ πρὸς τὴν D Christianorum dominaiui, sed in. extremas. etiam 


Ἰταλίαν μόνον ἧτι; ἄρχεται παρὰ Χριστιανῶν Est 
καὶ χυδερνᾶται, ἀλλὰ xal εἰς τά ἔσχετα μέρη τῇ; 
οἰχουμένης͵ ἔνθα ἂν ἄκιστοι χατοιχώσεν, (v3 χε- 
γωθὴ τὸ τοῦ etzupue χήρυγμα, καὶ ἢ τῆς ἀληθοῦς 
πίστεως: ὁμολογία tal; βίαι: παραφθαρεΐη τῶν 
ἀνηκέων αἱρ:ιτιχῶν" μιμήσασθαι xx» τουύτιρ τοῖς 
περι οδιους ἐχείνους καὶ μοχορίους ἄἅ.δρας, cl 
προθύμως ἐξέ εαν τὸ αἴμα αὐτῶν δ'ὰ τὴν τοῦ Χρι- 
«τοὺ xal Θεοῦ ἡμῶν Ἐχκχλεσίλν, θεν xai σὺ ii 


Oriis terrarum paries, quas ineulunt in&deles, ne 
ciocis praedicatio evacuciur, εἰ verz &dei confessio 
contgseacium baz:eticorum impetu labefacietur : 
bac etiam in re imitantes veteres illos percclebres 
ac beatos viros, qui suum alacriter effuderuut 
Sauguiuem propter Christi Dei nestri Ecclesiam. 
Quare si tu quoque secutus es, fccisti quoJ debebas; 
atque etinam opus eliam perfecisses, uti debebas. 
Sed vidcaiuus qua sequentar. 


ἐπηχολούθησας, χρεωτειλέτης ὑπῆρχες “ x3: εἴθ: ἐτιλείωτας xai ἔργον ὡς ὥξειλες. ᾿Αλλ᾽ ἔδωμεν οὖν 


C99 xal τὰ xà. 


! Loc. χσι, 12. 


127 
EPHES. 

Nulla morbi, quo laborabam, ratione habita, 
nec etiam rei de qua agebatur, cum sit momenti 
longe maximi difficultat bus delerritus ; sed sperans 
Deo favente, et. confidens opera communium ho- 
rum patronorum fore, ut omnia nobis ez sententia 
succederent, et magnum aliquod opus per(cere- 
mus, et laboribus nostris spe non indignum. 

RESP. 

Dehebas ui vir dectus ac prudens corporalis tui 
morbi rationem habere, qui maximus erat, et 
multis te doloribus angebat. Testantur hoc cives 
tui, tuarumque defensores opinionum. Ubicunque 
enim te morbus comitialis exagitasset, volutabaris 
spunias jn oro agens, οἱ moleste agitatus. Consi- 
derare etiam debebas rei proposit;e maguitudiaem, 
ad quam inagno opus esset studio et pietate, nec 


non scientia, intelligentia et vera notitia: et om-- 


nino mens tibi dirigeuda erat tota ad ipsum bonum 
et sanctum Spiritum, pro quo. etiam tune. Ecele- 
sia laborabat : et ab illo uno conciliatio et pax pe- 
tenda, non ad terrenas spes et glorize studia et. si- 
milia convertenda. Etenim Salvator ipse precepit : 
Quaerite primum regnum Dei, et justitiam ejus, et 
hec omnia adjicientur vobis. Scit enim Pater vester 
quid opus sit vobis, antequam pelatis eum *. Tu vero 
terrenas cogitationes intento. animo volvens, spe- 
»ausque. futurum ut Latini. viri docti et. virtute 
praestantes tua opera seutentiam mutarent, tuisqfio 


- valionibus cederent ; atque a Symbolo vocem illam, C 


Filioque, ut faluam expuugereut ; οἱ Occidentis 
principes cum «uis terrestribus copiis (6 sequentes 
bellum cum impiis Turcis susciperent (bac enim 
spes erst. curarum laborumque tuorum, non ut 
veritatem dogmatis iudagares, et ecclesias conjun- 
getes iauio jam tempore disjunctas), venisti in 
ltuliam, Si euim tibi tuisque scopus bic exstitisset, 
subsecuta quoque essent consequentia; at. vero 


eum tu ipse tuique perversa mente fueritis, pro- 


fecto omnia perverse subsccuta sunt. Et bxc qui- 
demi adilla; videamus et deinceps posita. 


| EPIIES. 
Ut vero illuc profecti stati experti sumus La- 
. Winos aliter. nobiscum agere quam sperabainus, 
confestim quidem nobis desperatio finis obvenit : 
εἰ prope quis stantem sic est alfarier orsus ; Haud 
saue howines isti nlores suos et dogmata ulla ex 
parte patientur itumutari, qui tautum nobis super- 
cilium osteuderunt. 
RESP. 

Expertus es. re ipsa, quod ut incipiens non pu- 
tabas ; existimabas enim tu Latiuos esse ineruditos, 
atque ila futurum vt cis persuaderes audire te ve- 
jut indoctus : at ubi coutra quam sperabas com- 
peristi, aufugere inde voluisti, pertimesceus dispu- 
tationis certamen, Clamabat enim. palam. Joannes 


* Maiib, vi, 52, δῦ. 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


10?8 


ΕΦΕΣ. 

Μήτε τὴν ἐμαυτοῦ ἀσθένειαν ὑπολογισάμενος, 
μὴτε τὸ τοῦ προχειμένου πράγματος ἐργῶδέ; τε 
xal ὑπέρογχον, ἀλλ᾽ ἐλπίσας ἐπὶ Θεῷ, xol τοῖς 
κοινοῖς τούτοις προστάται; πιστεύσας, ὡς ἅπαν- 
κα ἡμῖν ἕξει χαλῶς, καί τε χατορθώσομεν μέγα 
xai τῶν ἡμετέρων πόνων xal τῶν ἐλπίδων ἄξιον. 


ATIOA. 
"Docec ὡς σοφός τε xoi συνετὸς ἀνὴρ ὅπολο- 
γίσασθαι τὴν τοῦ σώματός σου ἀσθένειαν, μεγίστην 
οὖσαν σφόδρα τε καὶ ὀδυνηράν μαρτνυῤοῦσι γὰρ 


τοῦτο οἱ πολῖταί σον xal ὀμόφρονες " ἦνϑα γὰρ ἂν 


ἣν χαταλαδόν σε τὸ σεληναῖον πάθος, ἑκαλινξοῦ 
ἀφρίζων καὶ ταραττόμενος * ὑπολογίσασθαι δὲ καὶ 
τοῦ προχειμένου πράγματος ἔργον, ὡς μέγα καὶ 
μεγάλης σπουδῆς Ext xal εὐλαδείας δεόμενον, σο- 
φίας τε καὶ συνέσεως xal ἀληθοῦς γνώσεως; * xal 
£)we ὅλον τὸν νοῦν πρὸς αὐτὸ τἀγαθὸν xal ἅγιον 
Πνεῦμα ὑπὲρ οὗ xa ὁ ἀγὼν ἦν τότε τῆ: Ἔχκλη- 
6la;, ἐχτεΐνειν, καὶ παρ’ ἐχείνου μόνου τὴν ἕνωσιν 
χοὶ τὴν εἰρήνην αἰτεῖν " xal οὐ πρὸς ἐλπίδας ὃπι- 
γείους xal δόξας xal ἄλλα ὅμοιά τὸν γοῦν μετα- 
στρέφειν. Αὐτὸς γάρ ὁ Σωτὴρ ἐνετείλατο" Ζηταῖτα 
πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιο- 
σύνην αὑτοῦ, καὶ ταῦτα πάγτα προστεθήσεταε 
ὑμῖν" οἷδε γὰρ᾽ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν Exece 
πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτεῖσθαι. Σὺ δὲ πρὸς τὰ ἐπέγεια 
ἐπιμελῶς τὸν νοῦν ἔχων, καὶ τοὺς Λατίνους σοφούς 
τε καὶ γενναίους ὄντας ἄνδρας μεταπείσειν ἑλπέζων 
ὑποχύψαι τοῖς λόγοις, καὶ τὴν Υἱοῦ φωνὴν ὡς ψευδῆ 
ἀφελεῖν ἀπὸ τοῦ συμδόλον, xal τοὺς τῆς Δύσεως 
αὐθέντας ἑπαχολουθῆσαί σοι διὰ ξηρᾶς ἐλθεῖν χατὰ 
τῶν ἀθέων Τούρχων ᾿ ταῦτα γὰρ ἐλπὶς τῶν χόπων 
σου xai τῶν πόνων fiv, χαὶ οὐ τὴν ἀλήθειαν ἐρεν- 
νῆσαι τοῦ δόγματος xal ἐνῶσαι τὰς Ἐχκλησία: το-. 
σοῦτον ἤδη χρόνον διεσχισμένας ἀλλήλων, ἦλθες εἰς 
Ἰταλίαν. Ei γὰρ πρὸς τοῦτό σοι ὁ σχοπὸς xal τῶν 
ἄλλων, ἐπηχολούθησεν ἂν τὰ ἑπόμενα * σοῦ δὲ xal 
τῶν μετὰ σοῦ διεσιραμμένων ὄντων τὸν νοῦν, 
διεσεραμμένω; ὄντως ἐπηχολούθησεν ἅπαντα. -Καὶ 
«αὔτα πρὸς ἐχεῖνα ἴδωμεν δὲ χαὶ τὰ ἐφεξῆς. 
ΕΦΕΣ. 
Ἐπεὶ δὲ ἐνταῦθα γενόμενοι τῶν Λατίνων εὐθὺς 


D ἐπειράθημεν ἄλλως ἡμῖν πκροσεγεχθέντων ἢ ὡς ἢ)» 


πίζομεν, εὐθὺς μὲν ἡμῖν ἀπογνῶναι τοῦ τέλους συν- 
£nsct* xal τὶς ἡμῶν εἴπεσχεν ἰδὼν εἰς πλησίον $3- 
λον" Σχολῇ γ᾽ ἂν οἱ ἄνδρες οὗτοι τῶν οἰχείων ἐθῶν 
τι χαὶ δογμάτων παραχινήσαιεν, οἱ τοσαύτην ÜR&p- 
χὴν ἡ μῖν ἐνδειχνύμενοι. 
ΑΙΟΛ. 
Ἐπειράθης ἔβγῳ, ὃ οὐχ ὑπελάμδανεφ ὡς ἀσύνε- 


.S0$, Σὺ μὲν yàp (pou τοὺς Λατίνους ἀπείρους εἶναι 


συφίας, καὶ οὕτω πείσειν αὐτοὺς ὡς ἀμαθεῖς ὑπα- 
χοῦσαι σοί, Ἐπεὶ δὲ ἄλλως εὗρες ἣ ὡς σὺ Seite, 
κύουλήθης ἐχεῖθεν φυγεῖν, τὸν ἀγῶνα τῆς διαλέ- 
ξεως δειλιάσας. Ἑδόα γὰρ παῤῥησίᾳ ὁ Ἰωάννης 


1029 


REFUTATIO MARCI EPHESINI. 


1030 


bx:lvo;, Φέρτε ὡς; ἡμᾶς τὸν Ἐφέσου, ὡς μετὰ A ille : Addocite Ephesium ad nose, quemadmouum. 


μιχρὸν ἐπιδείξομεν τοῦτο" σὺ δὲ οὐχ ἠθέλησα: συν. 
ελθεῖν πτοηθεὶς τοὺς ἐλέγχους. ᾿Αλλὰ τότε μὲν οὐχ 
ἠδυνήθης ἀπολογήσασθαι, νῦν δὲ χατὰ μένας γενό- 
evo; ταῦτα λέγεις πρὸς τὸ ἐξαπατῆσαι τοὺς ἀπλου- 
στέρους τέως σπουδάζων. Δύγμα δὲ ὃ E00; τι τῶν 
οἰχείων παρχασαάλεύσειν αὐτοὺς πεισθέντας πρὸς 
σοῦ χαὶ τῶν μετὰ σοῦ οὐ χρεία ἦν" ἔνθα γὰρ fd 
ἀχαπήλευτος σοφία διδάσκεται, καὶ τελείους ἐργά- 
ζεται τοὺς ἑαυτῆς ἐραστὰς, οὐ θεμιτόν ἐστι παρα- 
σαλεῦσαι ἔθος ἣ δόγμα πιστόν. Τὸ δὲ ἐν Ἰταλίᾳ σο- 
φοὺς καὶ τελείους εὑρίσχεσθαι ἄνδρας, xal μηδὲν 
ἐλάττους τῶν παλαιῶν ἐχείνων xai μαχαρίων &v- 


δρῶν, πῆς τις ἂν εἴποι, εἰ μόνον μὴ εἴη κακίας. 


ἐμπεπλησμένος, Εἰ δὲ ἐν Ἰταλίᾳ τοῦτο, πόσῳ γε 


paulo post ostendemus : tu vero detrectasti conseg- 
sum, vi argumentorum deterritus, et tunc quidem 
respondere non valuisti ; nunc vero, quando solus 
es, hæc dicis, studens interim decipere simplicios 
res. Sed neque opus erat ipsos a te vel a tuis edo- 
etos dogma mutare vel institutum. Ubi cnim ger- 
mana docelur sapieutia, et perfectos illa efficit 
sui studiosos, non est fas iustituturo aut dogma 
fidei commutare. Esse sutem in Italia. doctos per- 
fectosque viros, nulla ex parte inferiores beatis illis 
quos tulit antiquitas, nemo negaverit, dum non sit. 
pravitate oppletus. Quod cum in Italia sit, quanto 
magis in Romana Ecclesia, in qua nec intidelitas, 
nec turpe dogma &nqusm mansit? Excellentiam 


μᾶλλονὲν τῇ Ῥωμαϊχῇ Ἐχχλησίᾳ, ἔνθα οὐδέποτε B porro sublimenque animum pre se tulerunt tan- 


ἀπιστία fj αἰσχρὸν δόγμα ἔμειν:ν; Ὑπεροχὴν δὲ 
χαὶ μεγαλειότητα ἐς ὑμᾶς ἐνεδείξαντο ὡς σοφοὶ χαὶ 
γενναῖοι ἄνδρι:ς, τὴν τιμὴν ἡγούμενοι πρὺς ἀλλήλους 
κατὰ τὸν θεῖον ᾿Απόστολον" ἀλλ᾽ οὐ διὰ τοῦτο ἔδει 
αὐτοὺς φανῆναι ἀνεπιστήμονας ἐθῶν xal δογμάτων 
ἀλτθινῶν, πρὺς τὸ μαθεῖν παρ᾽ ὑμῶν σπεύδοντας, 
ἀμαθεστάτων οὐχ αὐτῶν μόνων ὄντων, ἀλλὰ πολ- 
γῷ μᾶλλον tfj; δοχούσης παρ᾽ ὑμῖν εἶναι σοφίας. 
AMA ταῦτα μὲν ἐάσαντες ἔλθωμεν πρὸς τὰς 
ἐπιλήψεις, ἐν af; δυνησόμεθα ἀξιωτέρους εἰπεῖν 
λόγονς. 
EPES. 

Τέως δ' οὖν ἀνεμείναμεν χελευ"θέντε;, xal προ- 
θεσμίας μαχρὰς ἠνεσχόμεθ: mph; τὸ συνελθεῖν τε 
xal χχταστῆναι τὴν σύνοδον». 

AIIUA. 

Ἔμελλε; ὑπαμένειν τε xal προσδοχᾷν tà; προ- 
θεσμίας, ἐπειδὴ ἡ αἰτία ἣν εὔλογος. Ιάσας γὰρ 
ἔδει τὰς δυτιχὰς ἀρχὰς τῇ ςυνόδῳ παρεῖναι ἣ δι᾽ 
αὑτῶν τῶν ἀρχόντων, ἣ διὰ τοποτηρητῶν * οἰκου- 
μενιχὴ γὰρ συνηθροίζετο, xal εἰχὸ; ἣν τὸ πρᾶγμα 
πολλοὺς ἔχειν τοὺς μάρτυρας. Οὐχοῦν χαὶ σὺ χα- 
λῶς ἐποίησας ὑπομένειν * ἀλλ᾽ εἴθ᾽ ὥφειλες μέ- 
yp. τέλους πρὸς σωτηρίαν τῆς arc Ψυχῆς τοῦτο 
πρόξετι" τὴν γὰρ καλλίστην ἀρχὴν εἰς ἀπευχτὸν 
κατέστησας τέλος. ᾿Αλλ' ἰδωμέν σου xal τὰ λοιπά. 

ΕΦΕΣ. 
Ἔλαθε τέλος ἡ προθεσμία, καὶ μετὰ τοῦτο καρ- 


quain eruditi viri ac generosi, in honore invicem 
pravenienies *, juxta divinum Apostolum ; sed non 
propterea videri ipsos oportebat institutorum et 
verorum inscios dogmatanm, ut a vobis discere op- 
tarent ; qui non solum estis indoctissimi, sed iulto 
etiam inferiores ea 4028 apud vus esse videtur sa- 
pientia. Sed bis oinissis ad iucu-aliones transe- 
amus, in quibus graviora quzdam nobis diveuda 
pou deerupt. 


EPIIES. 

luterea exspectare jussi suuius, et longas tolera- 
vimus præſiuiti temporis moras, ut plena synodus 
congregaretur. 

RESP. 

Tolerandum tibi erat, et exspectandi przstituti 
dies ; naw justa suberat causa, quod cunctos Occi- 
dentis principatus adesse oportebat synodo, vel per 
ipsos principes, vel per vicarios corum ; ccumenuica 
enim celebrabatur, et multos rei testes esse par erat. 
Tu quoque exspectando beuc fecisti ; utinam usque 
ad (inem ad salutem animz tu» boc proestitisges ; 
optimum quippe principium ad exsecraudum fuem 
perduxisti. Sed videamus qua infers. 


EPIIES. 
Advenit constitutum tempus; muli etiam lapsi 


ἧλθον ἡμέρα: συχναὶ, xal μόλις συνήλθομεν ἐν ταυτῷ D sunt dies, et vix unum iu locum convenimus Graci 


l'gatixo xal Λατῖνοι. 
AfIOA. 

ἙἝπειδὴ ἦλθην oi προσδοχώμενοι πάντες ἐν τῇ 
συνόδῳ, ἔξει λυθῆναι τὴν προϑεσμίαν͵" εἰ δὲ παρ- 
ἤλθον καὶ μετὰ ταῦτα ἡμέραι τινὲς, ἔδει xal γενέ- 
σθλι οὐ γὰρ εὐθὺς elxbz ἦν τὴν σύνοδον συνελθεῖν 
πρὸ τοῦ οἰχονομῆσαι τοὺς τόπους, καὶ τὰ χαθί:- 
ματα, xal τὰς τιμᾶ; τῶν προσώπων διδόναι πρὸ 
τῆς ἐνάρξιως ἵνα μὴ iv τὴ συνελεύσει γένοιτο 
θόρυθος͵ ὅπερ σὺ αὐτὸς ἔπραξας. Tómov γὰρ τῶν 
Ἱεροσολύμων ἐπέχων, ὅστις πένιπτο: ὑπάρχει θρό- 
νος, εἰς τὸν τοῦ ᾿᾽'Λλεξανδρείας ἐκάθισας, ὅ; Ur 


* Hom. xu, 10, 


atque Latini. 
RESP. 

Posteaquam oumes qui exspeeiabantur veuerunt 
ad synodum, przliniti temporis terminus crat tol- 
lendus : quod si dies etiain. aliquot eſſlu vere, idi- 
psum quoque lieri opus erat. Neque enim statim 
convehire deecbat synodum antequam loca et sedes 
pararentar, et honor personis tribueretur ante in- 
ceptionein, ne Bere in conventu tumultus, quod tu 
fccisti. Cum enim sedis Hierosolywitauz gereres 
vices, qua quiuta est, locum occupasti Alezaudrinz 
qua iertia e$: cumque Alexandrinus suo vellet 


1031 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPT 


1032 


sederc in loco, iratus es, et nolebas disputare. Qui A τρίτος * ὁπότε δὲ ἠθέλησεν ὁ τοῦ ᾿Αλ:ξανδρεία; εἰς 


ergo ordinem servare cupiunt, haec prius habent 
parata, ne sub ipsnm tempus, «t diximus, oriatur 
vonfusio. Convenistis autem Graci et Latini. ad 
tempus. Cum igitur venissent omnes quos interesse 
oportebat, ut dixi, et sedes disposuissent, et dispu- 
taturos delegissent, aggressi sunt opus. Sed neque 
antea, ut asseris, in otio synodus erat; verum quo- 
tidie disquirebatis de igne purgatorio, de azymo, 
et aliis ; quando el tu ipse reete se habere omnia 
professus es preter aüditamenium, quod dicelias 
palain expungeudum a Sywbolo, atque in peculiari 
reponeudum decreto; «oncedebas ergo et. ipse. 


τὸν ἑαυτοῦ θρόνον xaÜicat, ἐθυμώθης xai οὐκ ἦϑε- 
λες διαλέγεσθαι. Λοιπὸν οἱ τῆς εὐταξίας ὀρεγόμενοι 
ταῦτα πρὸ τοῦ καιροῦ ἑτοιμίζουσιν, ἵνα μὴ ἐν τῷ 
χαιρῷ, ὡς ἔφηεν, σύγχυσις γένηται, Συνήλθετε 
δὲ Γραιχοὶ χαὶ Λατῖνοι, ὅτε χαιρὸς ἐπέστη. Πάντες 
οὖν ἐλθόντες, οὖς ἔζει παρεῖναι. ὧς ἔφην, καὶ τοὺς 
τόπους μὲν οἰχονομήσαντες, τοὺς διαλεγομένους δὲ 
ἑτοιμάσαντες, τοῦ ἐγχειρήματος fofavto " xat γὰρ 
οὐδὲ πρότιρον, ὡ; φὴς, ἡ σύνοϊο; ἐρεμίαν εἶχεν, 
ἀλλ᾽ ἐξητάζ:τε καθ᾿ ἐχάστην πιρί τε τοῦ χαθαρ- 
κηρίον πυρὸς, τοῦ ἀζύμον τε xal τῶν ἄλλων " ὅτε 
καὶ σὺ ὡμολόγησας πάντα δίχαια εἶναι πλὴν τῆς 


προσθήχης, ἣν ἔλεγες παῤῥησίᾳ ἐχόληθηναι μὲν ἀπὸ τοῦ Συμδόλου, τεθῆναι δὲ ἐν ἰδίῳ ὄρω συνεχι»- 


ρεις οὖν χαὶ αὐτός. 
EPHES. 
De additamento, quod factum est in Symbolo, 
primum disputaturi. 


RESP. 


De eo, quod vobis quidem in Symbolo addita- 
mentum videtur, δὶ vero sapientioribus explicatio 
et declaratio, prius disputare coepistis; lioc. eniin 
ut fortius proposuistis quasitum. Siquidem optime 
novin:us, quxstionem de re proposita iu duo a vo- 
bis esse divisam; quorum primum erat, non esse 
addendum ; alterum vero, nec eliam csse verum 
quod est additum : utrumque judicio prudentium 
invalidum snc nullius plane roboris, uti demon- 
strabitur ; illud quidem, quia videbitur nullas hodie 


Ee EX. 

Περὶ τῆς ἐν τῷ Συμδόλῳ προσθήχης ποῶτον 6.2- 
λεξόμενοι. 

ΑΠΟΛ. 

Περὶ τῆς ἐν τῷ Συμύόλῳ δοχούσης παρ᾽ ὑμῖν 
μὲν προσθήχης, παρὰ δὲ τοῖς τὰ ἀμείνω εἰδόσι σα- 
φηνείας xal ἀναπτύξεως, ἤρξασθε πρότερον διαλέ- 
reobat, ἐπειδὴ τοῦτο ὡς ἰσχυρότερον προὐδάλεοσθε 
πρόδλημα. Ἴσμεν γὰρ πάνυ χαλῶς, ὅτι εἰς δύο τὸ 
ζήτημα τῆς ὑποθέσεως ἐμερίσατε" τὸ μὲν, ὅτι οὐ 
0: προυθεῖναι, τὸ δὲ, ὅτι οὐδὲ τὸ προστεθέν ἐστιν 
ἀλτθές. Ταῦτα δὲ ἀμφότερα, ὡς δοχεῖ τοῖς ἐχέ- 
φροσι, χαὶ σαθρὰ χαὶ ἀνίσχυρα παντελῶς; ὑ πάρχου - 
σιν, ὡς δειχθήσεται " τὸ μὲν, ὅτι φανήσεται ἡ Ἐχ- 


vires liabere Dei Ecclesia, cum robore ac nervis c χλησία τοῦ Θεοῦ σήμερον ἀσθενῆς xal ἀνίσχυρος 


ill s careat, quos olim ἃ priucipio habebat; hoc 

vero, quoniam ipsi etiam sancti Patres et doctores 

videbuutur haeretici, qui de rebus diviuis dissereu- 

tes ita asserunt, Tus porro fuerit lioc etiam meu- 

dis ac petulantiz, egregie Ephiesiorum antistes. 
EPIIES. 

Itaque deimandato mihi munere inchoandi tra- 
ctationem, primo quidem cxordiens conatus. δι 
dissensionis causam ipsis ascribere, et culpare ut 
parum justos amicitia, cultores fastuque plenos ; 
illis sese defeudentibus, et culpam in nos conjici- 
entibus, et se nullo esse in erimioe ostendentibus, 
ut uigris est ipsis. 


RESP. 

Aggre»sus es profecio tractationem, sed tuibu- 
lente et. cuin. meadaciis citra omnem veritatem. 
Quod enim aiebas, additamentum exstitisse causzin 
dissidii et schismatis, hoc studiosioruim nemo affir- 
maveril; nisi forle aliqui fabulis anilibus fldem 
habeutes tecum boe asserant, illi quidem | iguo- 
raptia, tu vero pravitate. ductus. Sed neque pu- 
pguabaut Latini cum Graecis, neque se superbe ge- 
rebaut, absit, verum et amabant illos, εἰ cupiebant 
potius esse cuu illis conjuncti. Siquidem initio 
schismatis ii semel in. Gracos invecti, idque pro 
sui defensione dogmatis, nou conviciis sed ratio- 
pibus, conquieverunt. Graci vero ex eo tcinpote 
ad banc diem non destiterunt adversus. Latinos 


λίαν, μὴ τὴν αὐτὴν ἰσχύν τε καὶ δύναμιν Égovoa, 

ἣν εἶχε πάλαι χαὶ χαταρχάς " τὸ δὲ, ὅτι καὶ ol 

ἅγιοι Πατέρες τε χαὶ διδάσχαλοι αἱρετιχοὶ δει- 

χθήσονται τοῦτο θεολογοῦντες, Εἴη δ᾽ ἂν χαὶ τοῦτο 

«ἴςς σῆς ἀπονοίας xai γνώμης ἄξιον, χαλὶ Ἐφέσον, 
ΕΦΕΣ. 

Καὶ δὴ προτραπεὶς ἐγὼ τῆ: ὑποθέσεω; ἄρξασθαι, 
πρῶτα μὲν ἐν τοῖς προοιμίοις ἐσπούδασα τὴν αἱτέαν 
αὑτοῖ; ἀνάψαι τῇ: διαιρέδεως, xai τὸ ἄφιλον ἐγχσ- 
λέσαι χαὶ ὑπεροκτιχὸν, ἐκείνων ἀπυλογουμένων τε 
καὶ ἐγχαλούντωον ἡμῖν, xal ἑαντοὺς διχαιούντων, 
ὅπερ clo 95v. 


AIVA. 

Ἤρξω μὲν ἀληθῶς, ὡς ἔφης, τῆς ὑποθέσεως, 
πλὴν φιλοταράχιωυς xal ψευδῶς χωρὶς τῆς οἱχσοῦν 
ἀληθείας. Τὸ γὰρ λέγειν, ὅτι ἡ προσθήχη γέγονεν 
αἱτία τοῦ χωρισμοὺ xai τοῦ σχίσματος, τοῦτο οὐδ ς 
ἄντῶν φιλομαθῶν φήσειξν, εἰ μή πού τινες γρχὸς 
μύδοις πιστεύσαντες, μετὰ σοῦ τοῦτο φήσουτιν, 
£zslvot μὲν ὑπὸ ἀμαθίας, cu ΟΣ ὑπὸ χαχίας χινοῦ- 
μενο;. ᾿Αλλ᾽ οὐδ᾽ ἐμάχοντό ποις οἱ Λατῖνοι Γρα:- 
κοῖς, οὐδ᾽ ὑπερηφανεύοντο, üána(t* ἀλλ᾽ ἐφίλουν τε 
αὐτοὺς, χαὶ μᾶλλον ἐπεθύμουν εἶναι μετ᾽ αὐτῶν 
ἡνωμένοι, Kal γὰρ ἐχεῖνο: ἐν τῇ ἀρχῇ τοῦ α ίομα- 
τος ἅπαξ εἰπόντες xatà Γραιχῶν, xal ταῦτα τῷ 
δόγματι αὐτῶν ὑπεχδιχοῦντες οὐχ ὑδριστιχῶι, GAAX- 
λογιχῶ;, ἐπχύσαντο" οὗτοι δὲ ἔχτοις χαὶ μέχρι τοῦ 


1033 


hEFUTATIO MARCI EPIIESINT. 


1034 


νῦν οὐκ ἐπαύσαντο πάντα λίδον χινοῦντες χατὰ À omnem movere lapidem, et dicenda tacendaque in 


Aasivv, xal ῥητὰ χαὶ ἄῤῥητα κατ᾿ αὑτῶν ἐμεῖν * 
καὶ οὔτε φίδ»ς Θεοῦ, οὔτε πολυχρόνιος ἔνστασις, 
οὔτε σύνοδος οἰχουμενιχὴ, οὔτ᾽ αὐτὴ ἡ ἀλήθεια ἐδυ- 
νήθη πεῖσλι αὐτούς. ᾿Απελογοῦντο δὲ cot διὰ τοῦ 
ἀρχιεπισχόπου Ῥόδου, δειχνύντες ψευδῆ εἶναι ἅπερ 
ἔλεγες" ὡς οὐχ $ Ἐχκλησία τῆς '"Popr;, οὐδ᾽ fj προσ». 
θέχη αἰτία τῆς διαιρέσεώς τε χαὶ μάχης ἦν᾽ διότι οὗ 
μόνον πρὸ σχίσματος τῶν ἐχχλησιῶν ἐν τῷ Συμδόλῳ 
ἡ προσθήχη ἐτίθη, ἀλλὰ xal πρὸ τῶν οἰχουμενιχῶν 
συνόδων, τῆς ἐδδόμης φημὶ xal τῆ: ἕχτης, ὡς μαρ- 
τυρεῖ ὁ ὁμολογητὴ: Μάξιμος ἐν τῇ πρὸς Μαρῖνον 
τὸν πρεσδύτερον Κύπρο" ἐπιστολῇ " xal οὗ πρὸ 
τούτων μόνον, ὡς εἴρηται, ἀλλ᾽ εὐθὺς μετὰ τὴν 
δευτέραν σύνοδον ἐν τῷ χαιρῷ Δαμάσου πάπκα, 
ὡς μαρτυρεῖ Γεώργιος ᾿Αριατινὸς ὁ ἰστοριχός. Ὥστε 
ἐντεῦθεν ἐλεγχόμενο; φαίνῃ μηδὲν ἀληθὲς λέγων * 
ἀλλ᾽ οὐδ' fj προσθέχη γέγονεν αἱτία τοῦ διαιρεθῇ- 
vat τὰς ἐχχλησίας. El μὲν γὰρ τὸ σχίσμα ἐστὶ 
μετὰ τὴν ἑἐδδόμην σύνοδον, xaX πολλῷ πλείω ὕστε- 
ρὸν ταύτης, ἡ δὲ προσθήχη ἀπὸ τῆς δευτέρας γέγο- 
vts, al δ' ἐχ΄λησίαι ἠνωμέναι ἦσαν μέχρι καὶ τῆς 
ἑδδόμη:, xil οὐκ ἐνεχάλουν ἀλλήλαις ἕνεχεν τού- 
του * πῶς ἡ προσθήχῃ αἰτία γέγονε τῆς διαιρέσεως; 
Μᾶλλον δὲ δείχνυται ἀπὸ τούτον, ὅτι ἐδέχοντο 
οἱ ἀνατολιχοὶ τὴν σαφήνειαν ταύτην, ἐπειδὴ ὧμο- 
νόου προστεθειμένον ἐν τῷ Συμδόλῳ καὶ τοῦ, éx 
toU Υἱοῦ. 
ἘΦΕΣ. 


Ἕπειτα κατὰ τὰς ἐφεξῆς συνελεύσεις προχει- ἢ 


ρισάμενος τὰς Πράξεις τῶν ἱερῶν συνόδων ἀνέγνων 
ἐξ αὑτῶν τοὺς ὄρονς, ἐν οἷς ἀπαγορεύουσιν οἱ θεῖοι 
Πατέρες ἐχεῖνοι τὴν ἐναλλαγὴν τοῦ Συμδόλου μέ- 
χρι λέξεώς τε xal συλλαδῆς, καὶ φριχώδεις ἀρὰς 
ἐχφωνοῦσι χατὰ τῶν ταύτη» ποτὲ τολμησόντων᾽" 
Gotæe τοὺς ἐπισχόπου:ς μὲν xal τοὺς κληρικοὺς àvié- 
pov; εἶναι τὸ ἀπὶ τοῦδε, γαὶ τῆς δεδομένης αὐτοῖς 
γάριτος ἀλλοτρίους, τοὺς δὲ λαϊχοὺς ὑποχεΐσθαι τῷ 
ἀναθέματι" τοῦτο δέ ἔστιν ὁ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ χωρισμός. 
AIIOA. 

Ὅτι μὲν ἀνέγνω; ix τῶν οἰχουμενιχῶν συνόδων 
ἐχεῖ, μαρτυροῦσιν αἱ Πράξεις * ἐχεῖ γάρ εἰσι γε- 
γραμμένα ἅπερ ἀνέγνως * ὅτι δὲ οὐδὲν ἔφησας ἀναγ- 
χαΐον, οὐδὲ χατὰ Λατίνων ἧσαν ἐχεῖνα, ὁ βουλόμενος 


illos evomere : et nec Dei timor, neque diuturna 
conteutio, nec synodus ccumenica, nec verilas 
ipsa persuadere illis potuit, Pro sua porro defen- 
sione respondebant tibi per archiepiscopum Rhodi, 
falsa esse ostendentes quz dicebas : quod nequa- 
quam Ecclesia Romana, nec additamentum origo 
fuerit divisionis et pugn* ; neque enim solum ante 
schisma ecclesiarum appositum erat Symbolo , 
sed ante ipsas synodos cecumenicas, septimam dico 
et seztam, ui testatur confessor Maximus in epi- 
stola ad Marinum presbyterum Cyprium : nec ante 
illas tantum, ut diclum est, sed mox a secunda 
synodo tempore papse Damasi, ut esserit Georgius 
Aristinus historicus, Ovare binc redargueris coin- 
mentitia dicere : neque enim additamentum causam 
dedit scjunctionis ecclesiarum. Nam si post sep- 
limam synodum exortum est schisma, ct multo 
etiam est illa posterius, additum vero fuerat Sym- 
bolo post secundam synodum, ct ecclesi: concor- 
dabant usque ad septimam, et altera alteram hujus 
rei causa non aceusabat, qui fiat ut ex addita- 
mento sit ortum dissidium? Lo potius ex hoc 
ostenditur,orientalibus explanationem hanc fuisse 
acceptam, quandoquidem addita etiam Syinbolo 
voce illa, Filioque, nou dissidcbant. 


EPHES. 

Deinde per consequentes se:siones, prolatis sa- 
crorum couciliorum Actis, recitavi definitiones ipso- 
rum, in quibus sancti illi Patres interdicunt Sym- 
boli mutationem usque ad dictionem et. syllabam, 
et horrendas exsecrationes sanciunt in eos qui 
ausi unquam fuerint quidquam imuwuatare :ita ut 
episcopi quidem et clerici sacerdotio In posterum ca- 
reant, sintque a gratia sibi dataalieni; laici vero 
subjecii sint snathemati, quod est separatio a Deo. 


RESP. 

Quod iu quidem aliqua ibi protuleris ex decretis 
generalium conciliorum, Acta testantur ; scripta 
enim sunl illis qua recitagti. Nihil vero esse a tc 
dictu, quod urgeret, et nihil illa contra f.atiuos 


ἀναγνώτω τὰ; Ilpá&siu, xai εὑρήσει με. λέγοντα τὴν D facere, qui scire voluerit, Acta legat, ct verum ἃ me 


ἀλήθειαν. "Utt γὰρ ἀπαγορεύουσιν ol θεῖοι Πατέρες: 
τὴν ἐναλλαγὴν τοῦ Συμδέλου, xol οἱ Λατῖνοι xai 
ἡμεῖς ὁμολογοῦμεν " καὶ τὰ; φριχώδεις ἀρὰς, xai 
τὰ ἀναθέματα, xal τοὺς ἱερεῖς ἀνιέρους, xal τοὺ; 
λαϊχοὺ; ἀπὸ τοῦ Θεοῦ χεχωρισμένους, καὶ τὰ λοιπὰ 
ἃ λέγεις πρὸς τὸ συγχέαι τοὺς ἁπλου:τέρου;, πάντα 
σοι συνομοληγηῦσι Λατῖνοι " ἀντιλέγουσι δέ σοι ἃ σὺ 
σιωπᾷς, ὅτι γέγονεν ἐν τῇ ὀσφρήσει aov σίνηπι. 
Δύνανται γὰρ Λατῖνοι χαὶ ἡεἷς οἱ τῆς συνόδου 
αυνήγοροι πρὺς σὲ ἀντειπεῖν, ὅτι Καλῶς λέγεις, 
αἰδέσιμε Epísou, καὶ ἡμεῖς ταῦτα ὁμολογοῦμεν * 
ἀλλ᾽ οὐχ ἐνηλλάξεαμεν ὅμω; ἡμεῖς τὸ ἱερώτατον 
Συμόολον, οὔτε μὴν ἐνηλλαγμένον αὐτὸ πρε:δεύομεν" 
τοὺς γὰρ ἐναλλάξαντας, εἴτε μὴν ἐναλλάξειν τολμή- 
PATROL. Ga. CLIX. 


dici comperiet. Interdictum quippe esse a sanctis 
Patribus, ne ulla fiat in Symbolo immutatio, et La- 
tini el nos fatemur, et omnia qua congeris ad tur- 
bandos simpliciores, exsecrationes borrendas, ana- 
tliema, privationem sacerdotii, laicorum a Deose- 
parationem, Latini tibi coucedunt, sed in co. con- 
tradicunt quod taces, quia naribus tuis sinapi est. 
Po:suut enim Latini et nos synodi defensores ita 
tibi occuriere : Dene dicis, venerande praesul 
Ephesie, et nos hac eadem fatemur, scd nullam ta- 
men nos iminutationei in sacratissimo Synibolo 
moliti sumus, neque iinmutatum illud coliaius. et 
vencraumur nam eos qui immutarunt vel immutarc 
3audebunt, nos etiam anathemati tradimus. Eteni 
A3 


1035 JOSEPIII METHONENSIS EPISCOPI 1036 
sanctam in ipso Trinitatem 'dogmatizamus, Deum- A σοντας xal ἡμεῖς τῷ ἀναθέμχτι παραδίδομεν. ᾿Αγίαν 


que iacarnata o fatemur Dei Filium, et crucllixuin, 
et sepultum, et reserrexíase eumdem, venturumque 
iterum iu θη6 szeulorum ad judicandum orbem 
üniversum. Credimus etiam sperta. flde Spiritum 
sanctum, Patri et Filio consubstantialem ejusdem- 
que majestatis, qui locutus est per prophetas : unam 
preterea Ecclesiam, et baptisma uuum pie palam- 
que dicimus, et mortuorua resurrectionem omnibus 
clara voce pradicamus. Quam ergo nos immultatio- 
nem in co fecimus? qua (raus in. illo ? Nu!la pro- 
fecto. Non ergo debebas vir doetes hujusmodi fu- 
tilia proferre verba, pro quibus te vel infantes turpi- 
ter deriderent. Àn vero, quod Latini Syaibolo ad- 
diderint vocem illam, Filioque, explanationis causa, 
vocas hnmoltationem ?. At nos. paulo post, ubi tu 
quoque de re ipsa disputas, perbeue declarabimus, 
sine pia voz, necne. Et. si quidem piam esse non 
demonstrabimus, bxc ta recte locutus eris; et opor- 
tet in Latinos maledicta. cadere, ut. Symboli im- 
mutatores : siu lianc piau ostenderimus, tunc La- 
tinos quidem ab exsecrationibus οἱ anathemate 
liberos necessario demonstrabiimus, iu te vero tuum . 
que caput maledicliones omnes el auothemala 
reridisse eurdatis viris probabimus. Nunc vero ul- 
teriora perspiciamus. 


EPHES. 

Ad hac syllogismis indissolubilibus ostendi, vim 
rationum mearum necessario iuferre, quod demon- 
sirabam, uec leri posse, ut definitiones accipi aliter 
queant, ac ego illas exponebam et intelligebam. 

| KESP. 

Exstant i» Actis syllogismi 4ui, et vis corem quos 
tibi ounces uno verbo vir doctissimus idemque san- 
cligsius Julianus sancize Sabium cardinalis tan- 
quam aranex telam dissolvit, et meridiana luce cla- 
rius demonstravit, in sacro Symbolo dictionem 
iam, Filioque, nou esse additamentum, sed expla- 
nationem et declarationem ; et licere semper Eccle- 
sie veritatem dilucidare, οἱ addere ubicunque vo- 
juerit, dummodo quod additur sit verum. Cuw enim 
verum quid additur, non factam appositionem , 
&ad expositionew textus et declarationem. fatentur 
emnes ; cum vero adjicitur oppositum, tunc factum 
revera dici et praedicari potest additamentum. 


EPHES. 

Ut comperimus ouem. Lativos per»oua in dis- 
putationibus deposita veritalis stullo nun agere, 
neque ut ipsa appareret eniti, sed ut viderentur lia- 
pere quid dicerent, et suorum aures praoccuparent, 
illu etian: obnixe curare, ut omuino ipsi sessiouum 
fine: facerent, atque ut pesteriore loco dicentes vi- 
derentur omnia diluere, qui a nabis objiciebantur. 


RESP. 
Xidebas tu quidem Latinos argumentationes tuas 


Τριάδα γὰρ ὲν αὑτῷ δογματίζομεν, xal Θεὸν cscap- 
χωμένον ἐν αὑτῷ ὁμολογοῦμεν τὸν τοῦ Θεοῦ Υὸν, 
καὶ σταυρωθέντα, xaX ταφέντα, καὶ ἀναστάντα, καὶ 
πάλιν ἐρχόμενον ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων κρῖναι 
τὴν οἰκουμένην * χαὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα ὁμοούσιον καὶ 
ὁμόθρονον τῷ Πατρὶ χαὶ τῷ Υἱῷ διαῤῥήδην πιστεύο- 
pav, πὸ τοῖς προφήταις λαλῇσαν * xai μίαν ἜΧχλη- 
olav xaY ἕν βάπτισμα εὐσεδῶς ὁμυλογοῦμεν ἄναφαν- 
δὸν, χαὶ τὴν τῶν νεχρῶν ἐξανάστασιν πᾶσι μεγαλο- 
φκώνως κχηρύττομεν. Τίνα οὖν ἐξαλλαγὴὰν τούτου 
ἡμεῖς ἐποιήσαμεν; ποία ἀπάτη ἐν τούτῳ; "Ovtex 
vt οὐδεμία. Οὐκ ἔδει οὖν σε σοφὸν ἄνδρα ὄντα 
«τοιαῦτα ληρώδη φϑέγγεσθαι ῥήματα, &v οἷς xal 
νήπια ἄν δε αἰσχρῶς χατεγέλασαν. Ὅτι δὲ προσέ- 
D θηχαν οἱ Λατῖνοι τὴν, Ἐκ τοῦ Υἱοῦ, φωνὴν, σα- 
φηνίσαντες ἐν τῷ ἱερῷ Συμόδόλῳ, λέγεις ἐναλλαγῆν, 
ἡμεῖς μετὰ μιχρὸν, ὅπον καὶ σὺ περὶ τῆς δόξτς 
φήσεις, σαφηνίσομεν πάνν χαλῶς, εἰ εὐσεδής ἐστιν 
ἡ φωνὴ, ἣ o0 " καὶ εἰ μὲν οὐ δείξομεν αὐτὴν εὐσεδῆῇ, 
εὖ σοι εἴρηται ταῦτα, xal τὰἀς ἀρὰς δεῖ Λατίνους 
ἔχειν τοὺ; τὸ Σύμδολον ἑναλλάξαντας * εἰ δ' εὐσεδῆ 
ταύτην διατρανώσομεν, τότε τοὺς Λατίνους ἀθώους 
μὲν τῶν ἀρῶν xal τοῦ ἀναθέματος ἐξ ἀνάγχης 
δείξομεν, πρὸ; δέ σε καὶ τὴν σὴν κεφαλὴν τὰς ἀρὰς 
καὶ τὰ ἀναθέματα πάτα ἐπιστρῥάφέντα τοῖς ἐχέ- 
φροσιν ἐπιδείξομεν. Νῦν δὲ κατοπτεύσωμεν περα:- 
τέρω. 
ΕΦΕΣ. 

Ἐπὶ τούτοις καὶ διὰ συλλογισμῶν ἀναντιῤῥήτων 
παρέστησα τὴν τῶν ἐμῶν λόγων ἀνάγχην, καὶ ὡς 
ἀδύνατον ἄλλως ἐχληφθῆναι τοὺς ὄρου;, ἣ ὡς ἐγὼ 
τούτους ἐξηγούμην τε χαὶ ἑλάμθδανον. 

ATIOA. 

Φάσχονται οἱ συλλογισμοί σὸν xal ἡ αὑτῶν kv cot; 
Πραγματιχοῖς δύναμι: " πάντα: γάρ σοι ἑνὶ λόγῳ ὁ 
«ἧς ἁγίας Σαθδίνης χαρδινάλις Ἰουλιανὸς ὁ σοφώτατός 
τε χαὶ ἁγιώτατος ὡς ἰστὸν ἀράχνης διέλυσε, xai 
λαμπρότερον τῶν ἡλιαχῶν ἀχτίνιυν ἀπέδειξεν, ὡς 
οὐχ ἔστι προσθήχη ἡ, ἐχ τοῦ Υἱοῦ, φωνὴ, ἡ ἐν τῷ 
ἱερῷ Συμδόλῳ τεθεῖσα, ἀλλ᾽ ἀνάπτυξι; καὶ σαφῆ - 
νεια " καὶ ἕξεστι τῇ Ἔχχλησίᾳ διηνεχῶς τὴν ἀλή- 
θειαν ἐξηγεῖσθαι, χαὶ προθεῖναι ὅπου ἂν βούλοιτο, 
εἰ μόνον τὸ προστεθὲν ἀληθὲς εἴη " ὅταν γὰρ ἀλη- 

Ὁ θὲς τὸ προστεθὲν εἴη, οὐ προσθήχη, ἀλλ᾽ ἐξήγησις 
αὐτὸ καὶ φανέρωτσις τοῦ χειμένου εἶναι ὁμολ᾽ γεῖται - 
ὅταν δὲ τοὐναντίον, τότε προσθήχη καὶ λέγηιτ' ἂν 
χαὶ κηρύττοιτο. 

FeEZ. 

Ὡ; 8 ἑωρῶμεν τοὺς Λατίνους σαφῶς ἤδη rapa- 
γυμνώσαντας ἐν ταῖ; πρὸς ἡμᾶς διαλέξεσιν, ὡς οὐ 
πρὸς ἀλήθειαν αὐτοῖς ὁ σχοπὸς, οὐδὲ τὸ ταύττν 
εὐριθῆναι διὰ σπουδῆς τίθενται, μόνον 61 γε τὸ 
δόξαι τ΄ λέγειν, καὶ τὰ: ἀχοὰς τῶν οἰχείων προχα - 
πασχεῖ)" ἔργον τε ἀπαραίτητον εἶχον αὐτοὶ λύειν 
τὰς συνελεύσεις, (va. λέγοντες ὕστ:ροι δογῶσιν 
ἄπαυτα λύειν τὰ παρ᾽ ἡμὧν λεγόμενα. 

ΑἸΙΟΛ. 
'Fopxi μὲν vow; Aotívou; σχφέστατα τοὺς σοὺ; 


1037 


REFUTATIO MARCI EPILESINT. 


[088 


λύοντας λόγους, μὴ δννάμενο; δὶ ἀντιλέγειν, ἐτέ- A apertissime dissolveie ; οἱ cum nou posses cou- 


poss τὴν διάλεξιν ἐνεχείρισας. Καὶ τότε ὁ Νιχλίας 
ἀρχιερεὺ; ἀνελάδετο τὸν ἀγῶνα, ὥστε μετὰ τοῦ 
φρὰ ᾿Ανδρέον ἀρχιεπισχόπον 'Ρόδον διαλέγεσθαι" 
ὅτε καὶ τοὺς ἰσχυροτέρους ὑπὲρ Γραικῶν περὶ τῆς 
προσθήχης λόγους αὐτὸς εἶπε * πρὸς ἀλήθειαν γὰρ 
ἣν αὐτοῖ; ὁ σχοπὸς, xal οὐ πρὸς ἐπίδειξιν, ὡς αὐτὸς 
φῇς "οὐ γὰρ ὡς Λατῖνοι xai μέρη τὴν διάλεξιν 
ἐποιοῦντο, ἀλλ᾽ ὡς Χριστιανοὶ τὴν ἀλήθειαν iEn- 
ρεύνων, καὶ μετὰ σπουδῆς ἐξεζήτουν ἀπαύστω;. 
Φαί.εται γὰρ διαῤῥήδην τοῦτο, ἔνθα ὁ μαχαριώτατος 
πάκπας τοῖς ἡμετέροις ἔλεγε. θαυμάζω πῶς ἄμε- 
λεῖτε, xat ἀναθάλλεσθε τὰς συνελεύσεις ^ xol γὰρ 
οὐ παύομαι διεγείρων ἀεὶ ὑμᾶς πρὸς τὴν τῇς ἀλη- 
θείας ἐξέτασιν, ἀλλ᾽ ὑμεῖς ῥᾳθυμεῖτε. Καὶ ἔχομεν 


ἐνταῦθα ἐν τῇ συνόδῳ ἑνιαυτοὺς δύο, χαὶ οὔπω b 


εἴχοσι xal πέντε ἐγένοντο συνελεύσεις. Ἕρχεσθε 
οὖν el; τὴν διάλεξιν * ἐχεῖ γὰρ εὑρεθήσεται ἡ ἀλῆ- 
θεια * οὐ γὰρ δυνατὸν ἄλλως * ἔρχεσθε καὶ ph μέλ- 
λεῖα. Ἑλυπεῖτο γὰρ ὁ μακάριος ἐχεῖνος ἀνὴρ, πῶ; 
οἱ ἡμέτεροι ῥ,ᾳθύμως εἶχον, xal οὗ σννήρχοντο ἐν 
τῇ συνελεύσει. “Ἔλεγον δὲ xai ἀπελογοῦντο οὐχ εἷς 
τὸ δόξαι τι λέγειν, καὶ τὰς τῶν οἰχείων προχατα- 
σχεῖν ἀχρὰς, ὡς qii; σὺ διαδάλλων πάντα; " πόῤῥω 
γὰρ τῆς ἐχείνων διανοίας τε χαὶ σοφίας τουτί * ἀλλ᾽ 
οὐδ᾽ ὕστεροι ἔλεγον πρὸς τὺ λύειν τὰς συνελεύσεις, 
καὶ λυομένων» αὑτῶν δοχεῖν αὐτοὺς ἅπαντα λύειν τὰ 
παρ' ὑλῶν λεγόμενα " ἀλλ᾽ ἀπελογοῦντο ὕστεροι, 
ἐπειδὴ ὑμεῖς προετείνεσθε πρότερον ὡς χατήγοροι, 


ἐχείνους δὲ ὧν τὸ λοιπὸν ἐξ ἀνάγχης ἀπολογίαν c 


ποιεἶσθαι. | 
EeEZ. 

Ἐντεῦθεν ἤδη τοῦ λέγειν παυσάεενοι παρ-:χα- 
λυῦμεν αὑτοὺς, τί μὴ λέγοντες Uxavbv ἐπισπάσασθαι 
καὶ λιθίνας ψυχάς , ἐπανελθεῖν xpho τὴν Χχ'λὴν 
συμφωνίαν ἐχείνην, ἣν εἴχομεν πρότερον χαὶ 
oh; ἡμᾶς αὑτοὺς χαὶ πρὺς τοὺς Πατέρα: ἡμῶν, 
ὅτε τὸ αὐτὸ πάντες ἐλέγομεν, xat οὐχ ἦν ἐν fut? 
σχίσμα. 

AIIOA. 

Και ὡς οἴδαμεν χαὶ ἡμεῖς, ὅτ! ἐπχύσω τῆς διά- 
λξξεως, μὴ δυνάμενος ἀντιλέγειν τῷ τῆς ᾿Αγίας 
Zabiyt; χαρδινάλει" ὅτε σου πάντας τοὺς λόγους 
οὖ; ἔλεγες, ὡς οὐ δεῖ προσθεῖνχι, διληνότι τῷ 


tradicere, aliis. disputationem tradidisti, Tumque 
prassal Nicznus certamen suscepit, ut cum fratre 
Andres Rhodi archiepiscopo disceptaret, quando ct 
validiora pro Graecis argumenta super ἃ lditamento 
ipee propasuit; ad veritatem cuim illis tendebat 
animus, non, ut asseris, ad ostentatiouem, Neque 
cnim disptttabant ut Latiui et adversa pars, sed ut 
Christiani veritatem pe:scrutabantur, et eam studio 
njnquam intermisso perquirebant. ld certe liquido 
conslat ex verbis beatissimi papae, quibus ad nostros 
utebatur dicens : Miror quod negligenter agatis, et 
conventus differatis ; ego, non desino vos exciiar« 
δὲ veritatis indagationem, at vos segniores estis. 
Aunus agitur secundus, postquam coepta est agi syn- 
odus , needum quinque et viginti sunt babita 
sgessiones; convenite crgo ad disputandum, ita 
cuiu ct nullo alio modo reperietur veritas ; veni- 
te et cunctationem abjieite. Dolebat quippe vir ille 
beatus de negligentia nostrorum, quod non conveni- 
rent 3d sessiones. Dicebant porro et se defendebant 
non ut viJerentue habere quid dicerent, et suorui 
aures praoccuparen!, ut tu calumniando omnes 
affirmas (procul enim a seusuct scient'a illorum hoc 
est), sed neque posteriores dissereb^nt, ut finem ses- 
sionibus imponcreut, atque ita viderentur ipsi em- 
nia diluere qua a vobis objiciebantur; verum de- 
fensionis causa respondebant, quoniam priores vos 
proponebatis ut accusatores ; reliquum ergo erat, ut 
illi rationem necessario redderent. 


EPIIES. 
Tum vero omissa disputatione ad preces conversi 


. sumus, quid non dicentes, quod vel lapideus ani- 


mos posset allicere ? ut rediretur ad praclarain il- 
lam concordiam, qua olim tum ipsi congruebamus 
inter nos, tum idem quod Patres sentiebamus, cum 
omnes idem dicebamus, et non crat schisma in no- 
bis. 

RESP. 

Desiisse te disputare et nos probe sciuus ; nimi- 
rum quia resistere car.linali Sancte! Sabin: non 
poteras : quan.lo omnes qux ἃ te aflerehantur ra- 
tiones, quod nibil sit. addendum sacro. videlicct 


ἱερῷ Συμδόλῳ, καὶ τὰ Ouow, διέλυσεν ὡς ἱστὸν p Symbolo, ac similia, dissolvit ipse veluti telam ara- 


ἀράχνης, ἐναργῶς παρχστήσυς, ὡς; δεῖ τὴν dM 
ὑειαν πάντοτε προστίθεσθαι. Σὺ δὴ μὴ ἔχων ἀπο- 
λογεῖσθαι, ἑτέραν ἐτράπη; ὁδὸν λέγων * ᾿Επανέλθω- 
μὴν πρὸς τὸ ἀρχαῖον ἐχεῖνο μάθη» ἁ τε xai Σύμ- 
διλον, 5 παρε άξομεν " αἰδεσθῶμεν τοὺς Πατέρας 
ἡμῶν" φυλάξωμεν τὴν πειραχαταθήχηνς. Ὁ ck 
Ἰουλιανὸ; γενναίως ἀντέφη πρὸς ταῦτα λέγων" 
ναὶ ἡμεῖς τοὺς Πατέρας ἡμῶν εὐλαδούμεθα ὡς cl- 
χὺς, καὶ τοὺς ὅρους αὑτῶν καὶ χαλῶ; νοοῦμε. xal 
εὐλαδῶς φυλάττομεν " οὗ yàg ἄλλο μὲν Σύμόολον, 
εἴτουν μάθημα πίστεως ἡμεῖς πρεσδεύομεν xal 
ὁμολογοῦμεν, ἀλλ᾽ ἐχεῖνο ὅπερ ἡ ἀνία δεντέςχ 
ἐξεδύησε σύνοδης, Αὐτὴν δὲ fiv λέγεις προσθήκην, 
ud, σαφένεια. χαὶ ἐξήγητιν, οὐ προτγήκην Aiyo- 


ne:e, addendam esse demonstrans quovis. tempore 
veritatem, Tu. vero cum tua in posses defendcre, 
altera progressus es via, dicens : Redeauwuis ad anti- 
quen illud ſidei rudimentum 3c Symholum, quod 
accepimus; revereamur Patres nostros ; servemus 
depositum. Ad qux Julianus egregie rcspondi : Et 
nos, inquit, vt par est, Paties rostiosrcvcvemur, οἱ 
ipsorum decr«ta recta. intelligimus. ct. reverenter 
servanmius ; neque cnim nos ahud. Symbolum, seu 
fidei rudiwmentum tenemus ct credimus przeter illud, 
quod ssncta synodus secunda promulgavit, Quod 
veio ta additaticnium vocas, qnos declarationem 
εἰ explanationem, non additamentum dic 
additamentum quippe dicendum est. per 


1039 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


1040 


dogiua; veritas autem non additamentum, sed Α μεν’ προσθήχη Υὰρ τὸ ἀλλότριον λέγοιτ᾽ ἂν δόγμα" 


explicatio, ut δῶρο dictum est. Quod vero hortaris 
ui dicamus, quemadmo:lum initio dicebamus, quan- 
do non erat schisma inter nos, id sane e vestigio 
falsitatis arguitur : siquidem schisma centum post 
sepiimaum synodum annuis ortum cst. auctoribus 
Michacle impetatore et Photio patriarcha, Symbo- 
lum vero post secundam synodum Romana cane- 
bat Ecclesia, sicut hodie canit, teste Georgio Ári- 
stiuo, ut dixiinus. Nan et Maximus, qui fuit. ante 
seztain synodum, testatur hoc in epistola ad  Ma- 
riuum presbyterum  Cyprium, louanam scilicet 
Ecclesiam ita sentire, sic. scribens : Synodicarum 
sanctissimi pap:e Martini, qui nunc praesidet, litte- 
rarum, non quot ipsi scripsistis, capita, Constauti- 
nopolitani no:arunt, sed duo tautuut, quorum unum 
ad divina spectat, quod. dixerit, inquiunt, Spiri- 
tuin sanctum ἃ Filio quoque procedere, et qua 
sequuntur, ne singula proferam. Quare non fuit 
origo schisinatis, quod tu vocas additamentum, sed 
Romana Ecclesia Symbolum recitabat, ut hodie 
recitat ; el nos, scilicet Cræci, recitabamus, 
ut nuuc facimus, et schisma non. erat in. no- 
bis. Possunt crgo etiam Latini iisdem ad te uti 
vocibus : Redeamus ad illa tempora, quibus. juncti 
eramus, et nos Symbolum co modo profcre- 
bamus, quo uunc proferimus, et vos similiter eo 
modo dicebatis, quo nunc dicitis, et. unanimcs 
eramus ; et. neque vos de nobis conquerebauini, 
neque nos pariter de vobis. Miror autem quomodo 
synodi cxcumeuice non reprchenderint, si nos 
blasphemare sciebant, ut vos nuc dicitis et accu- 
salis : tertia, inquam, quarta, quinta, sexta, et. se- 
ptima ; neque enim criminari ccepistis nisi post 
Photium. ltaque conveniamus, dicamusque quod 
aute schisma dicebamus, fietque ut. idem. utrique 
dicamus ; et tolletur schisma, pax autem subseque- 
tur et concordia ; atque. ita erimus Deo favente 


conjuucti. 


EPHES. 

liec diceutes videba;uur surdis auribus canere, 
autlapidem coquere, aut. semina saxis maudare, 
aut in aqua scribere, aut quidquid. aliud adagiis 
significamus ad exprimenda impossibilia. 

RESP. 

Possunt etiam Latini respondere tibi per adagia : 
Auhiops non dealbatur ; littori loquimur : neque 
euim tu auscultas ; fabula síne capite : imperfecta 
enim dicis ; et alia. quacunque in contumaces 
usurpantur et arrogantes. Inobsequentes enim nun- 
quam obsequentur. ἃ plane et tu : visum tibi est 
manere in schismate εἰ sejunctione, seductione 
et pravitate ; οἱ mansisti, permanebisque etiam post 
fnortem in ipso. At vcro qui suam expetunt. salu- 
tem, non ita, nequc aures aut oculos claudunt, 
sed audiunt et vident, et. intelligere volunt quod 
wic/ius et utilius est ad suam ipsorum salutem. Tu 


D 


ἡ 6 ἀλήθεια ob προσθήχῃ, ἀλλ᾽ ἀνάπτυξις, ὡς πολ- 
λάχι: εἴρηται. 0:ι ὃὲ παραινεῖς, ἵνα λέγωμεν 
ὥσπερ ἐλέγομεν χατ᾽ ἀρχὰς, ὅτε οὐχ ἦν ἐν ἡμῖν 
σχίσμα, τούτου χατὰ πόδας ὁ ἔλεγχος " τὸ μὲν 
σχίσμα μετὰ τὴν ἑδδόμην σύνοδον ἑχατὸν ἔτη ἐγέ- 
vtto αἰτίᾳ Μιχαὴλ βασιλέως καὶ Φωτίου πατριάρ- 
yoo, τὸ ὃὲ Σύμόολον ἀπὸ τῆς δευτέρας συνόδου ἢ 
Ῥωμαϊκὴ οὕτω; ἔψαλλεν Ἐχχλησία, ὡς ἄδει καὶ 
σήμερον, καθὼς μαρτυρεῖ Γεώργιος 6 'Αριττινὸς, 
ὡς ἔφημεν " καὶ Μάξιμος δὲ ὁ πρὸ τῆ: ἔχτης ὑπάρ- 
χων συνόδου μαρτυρεῖ τοῦτο iv τῇ ἐπιστολῇ τῇ πρὸς 
Μαρῖνον πρεσδύτερον Κύπρον, ὡς ἡ Ῥωμαϊκὴ 
Ἐχχλητία ταύτην ἔχει τὴν δόξαν, λέγων ὧδί- Τῶν 
τοῦ νῦν ἁγιωτάτου πάππχ Μαρτίνον συνοξικῶν 
οὐχ ἐν τοσούτοις ὅσοι: γεγράφατε χεφαλαίοις ci 
«ἧς βασιλίδος τῶν πόλεων ἑἐπελάδηντο, δυσὶ δὲ 
μόνοις" ὧν τὸ μὲν ὑπάρχει περὶ θεολογίας, ὅτι 
τι, φησὶν, εἶπεν ἐχπορεύεσθαι xal ἐχ τοῦ Υἱοῦ τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον, χαὶ τὰ λοιπὰ, Uva. μὴ χαδέχαπτα 
λέγω. Ὥστε ἣν λέγεις προσθήκην, οὐχ ἦν αἰτία 
τοῦ σχίσματος, ἀλλ᾽ ἡ Ῥωμαϊχὴ Ἐχχλησία ἔλετνε 
τὸ Σύμόδολον, ὥτπερ λέγει χαὶ σήμερον, καὶ ἡμεῖς 
ἐλέγοικεν, οἱ Γραιχοὶ δηλονότι, ὥσπερ χαὶ σήμερον, 
καὶ σχίσμα οὐχ ἦν ἐν ἡμῖν, Οὐχοῦν δύναντ:ι τὸ 
αὑτὸ καὶ οἱ Λατῖνοι πρός σε εἰπεῖν * Ἐπανέλθωμεν 
εἰς ἐχεῖνον τὸν καιρὸν, καθ᾽ ὄν ἠνωμένοι ἦμεν, 
xai ἡμεῖ; ἐλέγομεν τὸ Σύμδολον ὥτπερ xal σήμε- 
pov, xaX ὑμεῖ; ὁμοίως ὥσπερ καὶ σήμερον λέγετε, 
καὶ fusv ἐν ὁμονοίᾳ, xal οὔτε ὑμεῖς ἐνεκαλεῖτε 
ἡμῖν, οὔτε ἡμεῖς ὑμῖν. Θαυμάζω δὲ, πῶς αἱ cixev- 
μενιχαὶ σύνοδοι οὐχ ἐνεχάλεσαν, εἰ ἥδεσαν fp; 
βλασφημοῦυτα;, ὥσπερ ὑμεῖς λέγετε νῦν xal kyxa- 
λεῖτε ἡμῖν * λέγω δὲ ἢ τρίτη, ἡ τετάρτη, ἡ πέμπτη, 
1j Extr, xo ἡ ἑδδόμη " οὐδ' ὑμεῖς ἐνεχαλεῖτε, ἀλλὰ 
μετὰ τὸν Φώτιον xal ἔτι. Συνέλθωμεν οὖν, xol 
εἴπωμεν ὅπερ ἐλέγομεν πρὸ τοῦ σχίσματος, καὶ 
εὑρεθησόμεθα τὰ αὑτὰ λέγοντες ἀμφότεροι, χαὶ 
παύσεται τὸ σχίσμα, ἑπακολουθήσει δὲ ἡ εἰρήνη 
τε χαὶ ὁμόνοια * καὶ οὕτως ἐσόμεθα σὺν Θεῷ ἦἧνω- 
μένοι. 
ΕΦΕΣ. 

Ταῦτα λέγοντες χενὴν ἐῴχειμεν Ψάλλειν, 3j λίθον 

ἐψεῖν, ἢ κατὰ πετρῶν σπείρειν, h xa0' ὑγρῶν γρά- 


D φειν, ἢ ὅσα ἄλλα ἐπὶ τοῖς ἀδυνάτοις αἱ παροιμίαι 


φατίν. 
ΑΠΟΛ. 

Καὶ Λατῖνοι δύνανται ix τῶν παροιμιῶν πρὸς σὲ 
ἀντερεῖν " Αἰθίοψ οὐ λευχαίνεται * αἰγιαλῷ λαλοῦ- 
μὲν ἀνήχοο; γὰρ ὑπάρ εις " ἀκέφαλος μῦθος" 
ἀτελῆ γὰρ λέγεις " καὶ ὅσα ἄλλα ἐπὶ τῶν ἀνηκόων 
καὶ ἀλαζόνων αἱ παροιμίαι λέγουσιν * ἀπειθεῖς γὰρ 
οὐδέποτς πείσονται. Οὕτω xal σύ " ἔδοξέ σοι μένειν 
lv τῷ σχίσματι xa τῷ χωρισμῷ, τῇ πλάνῃ τε καὶ 
χαχίᾳ, χαὶ οὕτως ἔμεινας, ἐν ᾧ χαὶ μετὰ τὸν 
θάνατον διαμενεῖ; xax ἔτῃ ἀεί, ᾿Αλλ᾽ οἱ τῆς ἑαυτῶν 
ὀρεγόμενοι σωτηρίας οὐχ οὕτως, οὐδὲ χλείουσι τὰ: 
ἀχοὰ;, οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺ; χαμμύουσιν, ὁλλ᾽ 
&xojovsi xal βλέπουσι xa! συνιέναι θέλουσε τὸ 


1044 


REFUTATIO MARCI EPHESINI. 


1042 


xptivtóv τε xol guuzípow τῆς σωτηρίας αὑτῶν, À vero noluisti , sed superba de te ipso opinione de- 


Σὺ δὲ οὐκ ἠθέλησα;, ἀλλὰ τῇ οἰήσει ἀπατηθεὶς, 
φρονιμώτερος; xal σοφώτερος (pou τῆς συνόδου 
εἶναί σε πάσῃ;, ὅπεη τῆς ἄχρες μωρία; δεῖγμα 
fiv, ἕνα ἄνθρωπον βέλτιστον εἶναι πάση: τῆς oixau- 
μένης " ἕνα πρὸς ἕνα ἔχει χαὶ λόγον, πάσης δὶ τῆς 
Ἐχχλησίας χοινῶς συνελθούσης ἕνα βέλτιστον εἶναι 
ἀδύνατον παντελῶς" εἰ δὲ μὴ γε, χαὶ “Ἄρειος, xol 
Εὐνόμιος, καὶ οἱ ἕτεροι τῶν οἰχουμενικῶν συνόδων 
ἐχθροὶ ταυτὸ τοῦτο φήσουσιν" ἀλλ᾽ οὐχ ἔστιν. Ὅθεν 
ἔδει καὶ σὲ τὴν ἀλήθειαν γνόντα, καὶ τῶν πολλῶν 
ἀκούσαντα, τὴν διχόνοιαν ἐᾶσαι xal τὸ ἐπίμονον, καὶ 
τὴν ματαίαν πρόληψιν καὶ χαχίαν, χαὶ ἐνωθῆναι τῇ 
τῶν πολλῶν ἀποφάσει, μᾶλλον δὲ τῇ ἀποφάσει τῆς 
Ἐχχλησίας. 
ΕΦΕΣ. 

Ἐχεῖνοι γὰρ τοῖς μὲν ἐλέγχοις στενοχωρούμενοι, 
διόρθωσιν δὲ οὐδαμῶ: οὐδεμίαν παραδεχόμενοι, 
διὰ τὸ ἀνιάτως ἕψειν, ὡς ἴοικε, παρεκάλουν ἡμᾶς 
ἐπὶ τὴν ἐξέτασιν μεταῤῆναι τοῦ δόγματος, ὡς Ixa- 
νῶν ἤδη ῥηθέντων τῶν ἐπὶ τῇ προσθήχῃ λόγων" 
οἰόμενοι δι᾽ ἐχείνων τῶν λόγων ἐπισχιάσει») τὸ 
τοῦ Συμθόλου τόλμημα, τῆς δόξης ὑγιοῦς; δειχνυ- 
μένης. 

ATIOA. 

Οἱ τοῖς ἐλέγχοις στενοχωρηθέντες φαίνονται ἐν 
τοῖς Πραχτιχοῖς τῆς συνόδου * ἐλέγετε γὰρ, καὶ 
πρῶτος ἁπάντων aU, ὅτι Διαξευχθῶμεν, διαιρεθῶ- 
μεν, ἀπέλθωμεν * οἱ Λατῖνοι σοφοὶ καὶ γενναῖοι ἄν- 


ceptus, putasti universa te synodo prudentiorem 
esse ct doetiorem ; quod extremz stultitie argu- 
mentum est, unum scilicet hominem antecellere 
universis, Esto, si unum cum uno conferas, il 
enim credibile est ; at universa Ecclesia congregata 
unum hominem esse pr:estantiorem omnino est im- 
possibile : alioquin et Arius, et Eunomius, et reli- 
qui generalium conciliorum hostes loc ipsum 
dicent ; verum iJ fieri non potest. Quare te etiam 
oportebat agnita veritate multos audire, dissensio - 
nemque et pervicaciam et vanam illam quam 
habebas animo anteceptam opinionem ac perver- 
sitatem deponere ὁ et multorum, imo vero Ecclesiae 
sententiam sequi. 
EPHESs. 

lili enim argumentis convicti, et in angustias 
redacti, nullam vero prorsus emendationem aduit- 
tentes, quod, ut apparet, morbo laborent insanabili, 
hortabautur nos, ut ad inquisitionem dogmatis 
transiremus, quod esset de additamento satis jam 
dictum : his verbis existimantes obtegi, quod in 
Symbolo sunt ausi, si opinio sana esse probare- 
tur. 

RESP. 

Qui fucrint. per argumenta. coangustati, decla- 
rant Acta synodi. Dicebatis enim, et primus om- 
nium tu : Disjungamur, dividamur, abscedamus; 
Latini viri docti et przstantes virtute sunt, et dia. 


ps; εἰσὶ, χαὶ διαλεχτιχοὶ ἐμπειρότατοι. El ob ἐν C lecticse peritissimi. Quod si in disputatione de ad- 


tol; περὶ τὴν 10200 fix» λόγοις ἐφάνησαν οὕτω δει- 
νὶ, ὥστε μηδεμίαν ἀπολογίαν ὑπολειφθῆναι ἡμῖν, 
αἶν:ς ἂν γένωνται, ὅταν περὶ τῆς δόξης τὴν ἐξέτα- 
ctv ποιησώμεθα, &xou χαὶ διδασχάλους τῆς Ἐχκλη- 
σίας ἔχουσι δεῖξαι, τὴν ἐχπόρευσιν τοῦ ἀγίου Πνεύ- 
pato; xai τῷ Υἱῷ διδόντας ; Λοιπὸν συμφέρει ἡμῖν 
ἀπελθεῖν, ἢ ἠετηθῆναι καὶ μετ᾽ αἰσχύνης Exava- 
στρέψαι. Ταῦτα μὲν ἐλέγετε, ἀληθῶς τοῖς ἐλέγχοις 
ὑμεῖς στενοχωρούμενοι. Διόρθωσιν δὲ παρὰ σοῦ τὴν 
ῬΡωμαϊχὴν δέξασθαι Ἐχχλησίαν οὐχ ἔδει" ἐκείνη 
γὰρ πασῶν χυδερνῆτίς ἐστι, xal ταῖς νοσούσαις 
τῶν ἐχχλησιῶν ἰατρὸς ἐμπειρότατος, παρὰ τοῦ Χρι- 
στοῦ λαδοῦσα τὴν ἑξουσίαν τὰς ἄλλας ἰθύνειν xoi 
χυδερνᾷν, ἐπιστηρίζειν xal διορθοῦν, οὐχ αὐτὴν δὲ 
διορθοῦσθαι παρὰ τῶν ἄλλων. Kal σύ ποτα éxi- 
στραφεὶς, qn ὃ Σωτὴρ πρὸς τὸν Πέτρον, στήρι- 
ξον τοὺς ἀδελφούς cov * οὗ γὰρ εἶπε, Στηρίχθητι 
ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν cov, ἀλλὰ, Σεήριξον. Οὐκοῦν καὶ 
σὲ ἔδει στηριχθῆναι παρ᾽ αὐτῆς ὡς καὶ οἱ σοφώτεροί 
0^9 καὶ λογιώτεροι ἐστηρίχθησαν. Ἐπὶ δὲ τὴν ἐξέ- 
τασιν μεταθῆναι τοῦ δόγματος οὐ παρεχάλουν Λατῖ- 
vot * ἀλλ' ὅτι μῆνας εἴχετε δεκατέσσαρας διαλεγόμε- 
vw) περὶ too, Οὐ δεῖ προσθεῖναι, ὄνοῖν μόνοιν ὄντοιν 
τοῖν ζητημάτοιν, ἐν οἷ; ἱχανὰς ἀποληγίας παρέσχον 
ὑμῖν αὐτοί " διὰ τοῦτο ἔδει καὶ πρὸς τὸ ἕτερον μετα- 
θεῖναι τὸν λόγον" ἵνα, δειχθέντο: τοῦ δήγματος ἀλη- 
0 ὃς, ἀδίχως αὐτοὺς ἐπιδείξιωωσι παρ᾽ ὑῶν συχοφαν- 


* Loc. vini, 33. 


ditamento visi sunt adeo acres ingenio, ut nullus 
apologize locus sit nohis relictus, qui erunt cum 
ipsam opinionem examinabimus, pro qva et docto- 
res Ecclesie proferre habent, Spiritus saucti pro- 
ductionem Filio quoque tribuentes ? Satius igitur 
est. abire, quam viucl et cum ignominia revcerii. 
lec dicebatis ipsi profecto convicti, et in angu- 
stias per argumenta redacti. À te porro emendari 
Romanam Ecclesiam nil opus erat ; nam illa cun- 
ciarum est gubernatrix ecclesiarum, et vgrotan- 
libus ecclesiis peritissime medetur, eum potestatem 
a Christo acceperit regendi alias οἱ gubernandi, 
coufirmanidi et corrigendi, non ut ipsa con(ürme- 
tur ab aliis: Et tu, inquit. Salvator δὰ Petrum, 
aliquando conversus confirma [ratres (uos * ; non 
dizit : Confirmare a fratribus tuis, sed, Confirma. 
Oportebat igitur te etiam ab illa confirmari, quem- 
admodum sapientiores et doctiores te confirmati 
sunt. Ut trsnsiretis autem ad inquisitionem dogma- 
tis non hortabantur Latini; verum quia menscs 
jam erant quatuordecim, cum illud agitabatur, 
nihil esse Symbolo adjiciendum, et ad quzsitorum 
alterum (nam duo tautum erant) jam satis illi vo- 
bis responderant, propterea opus erat ut ad »lteruni 
eiiam pertractandum transiretur, quo dogmatis ve- 
ritate patefacta probarent so a vobis injuria ealum- 
niis peti, quasi sacri Svmboli depravatores: Osten- 


1943 JOSEPHI METIIONENSIS EPISCOPI 1044 


derunt ergo nobis liquidissi:e, potestatem. esse À τουμένους ὡς παραχαράχτας tou ἱεροῦ Συμδόλου. 


sanct illi sedi examinan.li et corrigendi quz spc- 
ctant ad (idem, Quare non, ut dicis, ad obtegen- 
dum facinus, quod ausi sunt iu Symbolo, cupie- 
bant deveuire ad dogmatis disquisitionem, sed ut 
vobis demonstrarent piain esse voccm illam, Filíoque, 
in Symbolo positam, essequo doctorum ct Ecclesia 
sententiam, et frostra so ἃ vobis accusari et oppu- 
gnari: propterea ad perscruistionem dogmatis per- 
veuire studebant, | 


EPIIES. 

Verum nostri. id non ferebant, οἱ nullo modo 
patiebantur de doginalſe quæstionem haberi, ni prius 
corrigeretur addiiamentum. 

RESP. 

Non ferebant sane nosjri alterius problematis 
quiestionem agitari, certamen paventes, illudque 
reformidantes, ne in secundo etiam idem illis eve- 
niret. Etenim vos divisa in duas partes quaestione, 
quarum altera erat, nihil esse Symbolo addendum, 
ne dictionem quidem nec syllabam, altera vero, 
nec pium nec verum esse quod est additum Sym- 
bolo, rationes vestras protulistis. Cum vero Latini 
ad primum strenuos se praestitissent, veritatemque 
demonsirassent, asc ostendissent definitiones et 
decreta probibentia nihil sibi obstare; alioquin fo- 
iurum uL. Patres etiam «ecunda synodi subjecti 
omnino essent anathemati, quod aliud Symbolum 
ediderint 4» illo diversnm, quod antea prima tra- 
diderat ; nostri in hoc devicti secundum pertime- 
scebaut ceriainen. Si. enim, aiebant, in. eo quod 
fortius videbatur, tam validas el nervosas dedere 
] atini defensiones, quid dicemus, ubi sanctos Pa- 
tres profereut consona huic dogmati locutos ? Pro- 
pterea nullo modo volebant ut ad disquisitionem 
veniretur, et fugam inde parabant. Attamen suum 
te defensorem constituerunt; tu vero, nempe ut 
devitares discussionem dogmatis, at certe clam 
assentiendo Latinorum dogmati, dixisti : Ut verum 
etiam exzanmiasndo reperiatur dogm, nos certe vo- 
cem banc in Symbolo admittere non possumus, 
quoniam Patres nostros veremur,. Pugnabas ergo 
et tu coutra. veritatem, ut ille qui de umbra asini 
altercabatur ; et emendationem faciendam hoc modo 
dicebas : Tollatur e Symbolo vox illa addita, et re- 
ponatur seorsum in peculiari decreto; quando hzc 
te dicente ridiculum quid passa est nostra natío, 
Si enim vox Filioque blasphema est, cur petis, ut 
in decreto peculiari reponatur , queniadimodum do- 
ctissimus cardinalis Julianus tibi objecit ? Cum enim 
dixisses : Non possumus liauc voeem in (dei Sym- 
holo recipere, quod sit blasphenia, sed eam in alio 
separatim reponamus decreto, ut factum est ab an- 
tiquis de voce illa, Semper virgo, in bymno cujus 
initium : Unigenitus Filius, cardinalis respondit : 
Quarratur prius, venerande Pater, num vera sit, 
3n falsa et blasphenia vox. Et siquidem blasphema 
demoustrabitur, neque ia Symbolo habeatur, neque 


"Ἔδειξαν οὖν ἡμῖν ἐμφανέστατα, ἐξουσίαν ἔχειν τὸν 
θεῖον θρόνου ἐχεῖνον ἐξετάζειν χαὶ διορδοῦν τὰ κερὶ 
τὴν πίστιν. Aib οὐχ ἐπὶ τὸ ἐπισκιάσαι τὸ τόλμημα, 
6; σὺ φὴς, τοῦ Συμβόλου ἐπὶ τὴν ἐξέτασιν ἐπεθύ- 
μουν μεταδῆναι τοῦ δόγματος, ἀλλ’ ἵνα δείξωσιν 
ὑμῖν, ὡς εὐσεδές ἐστιν ἡ, 'Ex τοῦ Υἱοῦ, φωνὴ τε 

θεῖσα ἐν τῷ Συμδόλῳ, καὶ δόξα τῶν διδασχάλων καὶ 
«ἧς Ἔχχλησίας, καὶ ὅτι μάτην αὑτοῖς ἐγκαλεῖτε xot 
μάχεσθε" διὰ τοῦτο κρὸς τὴν ἐξέτασιν τούτου ἔσπευ- 
δον μεταδῆναι, 

EOEZ. 

"A20" οἱ ἡμέτεροι οὐχ δνείχοντο, καὶ ἀμεταθέτως 
εἶχον πρὸς τὴν τῆς δόξης ἐξέτασιν, εἰ μὴ διορθωϑθεΐη 
πρότερον ἣ προσθήχη. 

8 ATIOA. 

᾿Αληθῶς οὐκ tvetyovto μὲν ol ἡμέτεροι ἐλθεῖν Exi 
τὴν ἐξέτασιν τοῦ δευτέρου προδλήματος, τὸν ἀγῶνα 
δειλιῶντες χαὶ τρέμοντες, μή πως τὰ αὐτὰ τῷ δευ- 
τέρῳ πάθωσιν. Εἰς δύο οὖν ὑμεῖς τὸ ζήτηνα διαιρή- 
σαντες, εἰς τὸ, Οὐ δεῖ προσθεῖναι τῷ Συμδόλῳ μῆτε 
λέξιν μήτε συλλχδήν" τὸ δὲ, ὡς Ἡ προϑτεθεῖσα iv 

τῷ Συμδόλῳ προσθήκη οὐκ ἔστιν εὐσεδὴς οὐδὲ ἀλη- 
θὴς, προετείνατε τοὺς λόγους. Τῶν δὲ Λατίνων ἐἑκὶ 
μὲν τὸ πρῶτον γενναίων φανέντων, καὶ τὴν ἀλήθειαν 
ἐπιδειξάντων, καὶ ὡς οὐ προσίστανται αὑτοῖ; οἱ ὄροι 
καὶ τὰ χωλύματα, εἰ δὲ μὴ, καὶ οἱ τῆς δευτέρας συν- 
ou Πατέρες πάντως ὑπῆρχον ὑπὸ τῷ ἀναθέματι, 
ἄλλο ἐχδεδωκχότες Φύμδολον ἣ ὅπερ ἢ πρώτη φθά- 
caca παραδέδωχεν" οἱ ὑμέτεροι ἡττηθέντες ἐν τού- 
τῷ, ἐδειλίων τὸν δεύτερον εἰσελθεῖν ἀγῶνα " εἰ ἐν 
αὐτῷ, ὅπερ αὐτοῖς ἰσχυρότερον εἶναι ἐδόχει, οὕτως 
ἰσχυρὰς καὶ γενναίας οἱ Λατῖνοι τὰς ἀπολογίας ἀπέ- 
δωχαν, τί ἂν εἴπωμεν, ἔλεγον, ὅταν τοὺς &ylov; 
ἡμῖν ἐπιδείξωσι συμφωνοῦντας τῷ δόγγατι: Διὰ 
τοῦτο ἀμεταθέτω; εἶχον πρὸς τὴν ἐξέτασιν, καὶ ὥρ- 
μησαν ἐχεῖθεν' φυγεῖν " ὅμως προὐδάλοντό σε δπὲρ 
αὐτῶν ἀπολογήσασθαι" καὶ εἶπες, φεύγων δξθεν 
τοῦ δόγματος τὴν ἐξέτασιν, συγχαταδαίνων δ᾽ ὅμως 
ἐγχεχαλυμμένως τῷ τῶν Λατίνων δόγματι, ὅτι Εἰ 
xa: GÀn0b; εὑρεθείη τὸ δόγμα ἐξεταζόμενον, ἀλλ᾽ 
ἡμεῖς οὐ δυνάνεθα παραδέξασθαί ποτε τὴν φωνὴν 
ταύτην ἐν τῷ Συμδόλῳ, ἐπειδὴ τοὺ; Πατέρας ἡμῶν 
εὐλαδούμεθα. Ἐμάχου οὖν τῇ ἀληθείᾳ xol σὺ, à; 
D bxsivo; ὁ ὑπὲρ τῆς ὄνου σχιᾶς " καὶ «hv διόρθωσιν 
τρόπῳ τοιούτῳ γενέσθαι ἔλεγες " ὅτι Ἐχδλτηθήτω 
ἀπὸ τοῦ Συμδόλου ἣ προσθίχῃ αὕτη, καὶ τεθήτω ἐν 
ἰδίῳ ὅρῳ " ὅτε xal γελοῖόν τι προσετρίδη τῷ γένει, 
σοῦ" ταῦτα λέγοντος. Εἰ γὰρ βλάσφημός ἐστιν ἡ, "E 
τοῦ Υἱοῦ, φωνὴ διὰ τί ζητεῖς αὐτὴν ἐν ἰδίῳ ὄρῳ 
τεθῆναι ; χαθὼς Ἰουλιανὸς ὁ σηφώτατος κερδενάλις 
πρός G6 ἔφη. Εἰπόντος γὰρ σοῦ, ὅτι Οὐ δυνάμεθα τὴν 
φωνὴν παραδέξασθτι ταύτην ἐν τῷ Συμδόλῳ τῆς κί- 
᾿στεὼς ὡς; βλάσφημον αὐτὴν οὖσαν, ἀλλὰ θήοομεν ἐν 
ἰδ.) ὅρῳ, ὥσπερ οἱ πάλαι τὴν τῆς ᾿Αδιξαρθένου 
φωνὴν ἐν τῷ, Ὁ μονογενὴς Yióc* ὁ καρδινάλις 
ἀντέφη * Ἐξετασθήτω πρότερον, Πάτερ albéatus, ἡ 
φωνὴ αὔτη, εἰ ἀληθής: ἐστιν, 7] ψευδής τε χαὶ βλά- 
qnos " xal εἰ μὲν βλάσφημο; ἀπυδειχ'ῇ, οὔτε ἐν 


1045 


REFUTATIO MARCI EPHESINI. 


1016 


τῷ Συμδόλῳ μενεῖ, οὗτε ἀλλαγυὺ πεθήσεται xà yàp A alibi reponatur ; blasphema enim nusquam diceada 


P)ásqnua o20apo05 yor, λέγεσθαι * el δ᾽ εὑσεδὴς, τί 

ἐν τῷ Συμδόλῳ, τί ἀλλαχοῦ ; Μᾶλλον μὲν οὖν ἐν τῷ 

Συμδόλῳ δεῖ ὁμολογεῖν τὴν ἀλήθειαν. Ταῦτα ἀχού" 

σαντα τρόμος ἐκελάδετό σε καὶ τοὺς μετὰ σοῦ ἐπὶ 

τὴν ἐξέτασιν μεταδῆναι τηῦ δόγματος, xal ὡρμή- 

σατε φυγεῖν, γλιχόμενοι τῆς ἐκεῖθεν ἐξελεύσεως. 
EeFE. 

Κι ἐνέμειναν διὰ τέλους τῇ ἐνστάσει ταύτῃ, xiv 
διελύθησαν ἐχεῖῆεν καλῶς ποιοῦντες, εἰ μὴ παραπει- 
σθέντε: ὑπό τινων αὖθις, ὡς ἀπρεπέ:; ἐστι μηδὲν εἴ- 
πιόντας περὶ τοῦ δόγματος ἀπελθεῖν, ἐδέξαντο τὴν 
μετάδασιν, τοῦτο μὲν τὴν ἀπὸ τῆς προσϑήχης ἐπὶ 
τὴν δόξαν, τοῦτο δὲ τὴν ἀπὸ Φεῤῥαρίας εἰ; ϑλω- 
pt vtlav. 


AUOA. 

Ἤθελον μέν τινες ἀσύνετοι διαμεῖναι «fj ἐνστάσει, 
καὶ διαιρεθῆναι, καὶ διαλυθῆναι ἐκεῖθεν, ὧν σὺ πρῶ- 
τος ὑπῆρχες " οἱ δὲ τῆς σωτηρίας: αὐτῶν ἐπιθυμη- 
ταὶ, καὶ τὸν χίνδυνον τῆς αἱρέσεως ὅσος ἐστὶ φοδη- 
θέντες κατὰ τῶν διαιρουμένων ἀπὸ τῆς Ἐχχλησίας, 
oüx ἠθέλησαν τὴν μοχθηρίαν ταύτην νοσῆσαι" ἐξε- 
τασθῆναι δὲ τὸ δύγμα χαὶ τὴν ἀλήθειαν διατρανω- 
θῆναι, καὶ ταύτην ἀσπάσασϑαι μετὰ χαρᾶς δπεδέ- 
ξαντο, Ὅθεν τῷ τοῦ διχαίου λόγῳ καὶ τοὺς ἄλλους 
πείσαντες, ἐδέξαντο μεταδῆναι ἐπὶ τὴν ἐξέταϑιν τοῦ 
δευτέρον προδλήματο; * ἐδέξαντο δὲ xal τὴν ἀπὸ 


sunt, Si vero pia, cur minus in Symbolo quam 
alibi * [mo potius Symbolo veritatem fateri oportet. 
llis tu atque tui auditis disputationem de dogmate 
exhorruistis, et fugam parastis, abire illinc exop- 
tantes. 


EPHES. 

Atque i! quidem ut instare coeperunt, perstitisseut 
etiam in hac voluntate usque ad Bnem, el recessis- 
sent illinc bono sane consilio, ni dissuasum esset 
eis a quibusdam, rstionem illam afferentibus, quod 
indecorum esset abacedere nulla habita de dogmato 
quzs'lone ; ita suum prabuere assensun, tum ut 
8 disputatione de additamento trsnsiretur ad quæ- 
stionem dogmatis, tuum ut ab urbe Ferraria Flo- 
rentíam iretur. 

RESP. 

Volebant sane imprudentes quidam in ea volun- 
tate. persistere, qua eceperant instare, εἰ disjungi, 
atque inde abscedere, (quorum tu caput eras. Ve- 
rum qoi suz saletis erant avidi, agnoscentes quan- 
tum sit hzreseos periculum in lis qui se ab Eeele- 
sia secernunt, noluerunt timore perculsi hujus ne- 
quitie morbo afüci; sed magna voluntate permi- 
serunt et. quæri de dogmate, et. veritatem enu- 
cleari, ut eam anmplecterentur,. Quare persuasis 
etiam aliis ut sequitati sequiescerent, admiserunt 
secundi problematis disquisitienem ; admiserunt 


Φιῤῥαρίας εἰς Φ)ωρεντίαν μετάδασιν, ἐπειδὴ ὁ τῆς q etiam ut. Florentiam 6 Ferraria iretur, quonlam 


ὁσίας μνήμη: Εὐγένιος ὁ Ῥώμης ἀρχιερεὺς ὁ θειό- 
τατος οὐχ εἶχεν ἔτι ἐν Φεῤῥαρίᾳ, οὔτε μὴν εὕρισχε 
διδόναι ὑμῖν ἑκάστῳ τὸ σιτηρέσιον, καὶ τοῖς θλωρεν- 
«ἶνοις μηνύσα; δανεῖσαι αὐτῷ τεσσαράκοντα χιλιά- 
δας χρυαίνων, ἀπέστειλεν αὐτοῖς τὴν μίτραν αὐτοῦ 
ἐνέχυρον" οἵ τὸ ἐνέχυρον λαθόντες, τὸ αἰτιθὲν ἂνε- 
πλήρωσαν " σὺν ἐκείνοις δὲ καὶ ἄλλα; τεσσαράχοντα 
ὑπέσχοντο yip:ci δοῦναι, εἰ εἰς τὴν πόλιν αὐτῶν με- 
ταθήσοι τὴν σύνοδον, ἵνα δῆθεν ἢ πολιτεία αὐτῶν 
τὴν τοῦ ὄρονυ τιμὴν ἀπολάδοι. Διὰ τοῦτο οὖν ἡ μετά- 
ὄασις ἀπὸ Φεῤῥαρίας εἰς Φλωρεντίαν γέγονεν. 
ΕΦΕΣ. 

Ἔνθα γενόμενοι τῶν περὶ τὴς δόξης διαλέξεων 

ἀκηρμξάμεθα, τῶν Αατίνιυν προενεγχόντων ῥητὰ, τὰ 


Eugenius beate nemoriz sanctissimus pontifex 
Romanus Ferraria non habebat, nec aliunde fa- 
cultas ei suppetebst, unde vobis alimenta submini- 
straret. Idcirco mutuo petiit a Florentinis quadra- 
ginta nummum aureorum millia oppignerata mitra 
sua. lili accepto pignore pecuniam numerarunt ; 
tantumdem vero se dono ctiam daturos promise- 
runt, sl in eoram orbem transferret synodum, ut 
scilicet illorum respublica honere hoc augeretur, 
si inibi definitio Geret. Id foit ergo causse. cur Fer- 
raria Floreatiam se conferrent. 
EPIIES. 

Quo ubi pervenimus, disputationem de dogmato 

sumus aggressi ; Latinis diets proferentibus ex libris 


μὲν ἐξ ἀποχρύφων τινῶν xal ἀγνώστων β:δλίων, τὰ D partim apoeryphis et ignotis, partim depra:aiis et 


δὲ ix νενοθενμένω» τε καὶ διεφθαρμένων, kv οἷς 

ἰσχυρίξοντο τὴν ἑαυτῶν δόξαν συνίστασθαι. Πάλιν 

οὖν αὐτοῖς ἐγὼ συμπλεχόμενος, xal τὸ τῆς δίξης 

ἄτοπον διελέγχων, καὶ νενοθενμένας εἶναι τὰς βῖί- 

ὄλου: προφανῶς παριστῶν, οὐδὲν ἦἧνυον εἰς πειθὼ, 

πλὴν ὅσον 15v χαιρὸν ἀναλίσχειν εἰχῇ καὶ μάτην. 
ΑΠΟΔΛΔ. 

Heo τῆς δόξης πρῶτος ὁ ἐν θεολογίᾳ ὑψίνους 
Ἰωάννης, ὁ τοῦ σχήματος τοῦ ἀγίου Δλομινέχου ἔπαρ- 
χος, τὴν ἔναρξιν ἐποιήσατο * Μετὰ τῆς εὐλογίας τοῦ 
μακαρ:ωτάτου Πατρὸς τὴν ἐξέτασιν, φήσα:, ποιήσο- 
μαι πρὸς ὑμᾶς περὶ τῇ; τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἔχπο- 
ρεύσξως " ὅτε οὐχ ἐξ ἀποχρύφων τινῶν βιδλίων καὶ 
ἀγνώστων ῥητὰ προήνεγχεν, οὐδὲ ἐχ γ:ινοθευμένων 


corruptis, quibus sententiam suam inniti acsevera- 
baut. ltaque rursum ego cum illis congressus, et 
sententiam abeerdam esse sperte demonstravi, et 
libros depravatos perspicua probavi. Nibil tamen 
profeei, nec persuadere quidquam potui; tantum 
inihi frustra tempus conterebatur. 

RESP. 

Primus de doguate Joanaes illo. in re theologica 
summi vir ingenii, atque in instituto sancti Domi- 
nici praefecti dignitate ornatus, disputationem in- 
stituit : Aecepta, inquiens, benedietiene Palris bea- 
tissimi, quaestionem de Spiritus saneti proecssionc 
vobiscum habebo : quando non ex apoeryphis igne- 
tisque iibris protulit teztus, aut corieuptis el 


1047 


. JOSEPIII METRONENSIS EPISCOPI 


vatis, ut ipse ais ; nisi apocrypha intelligas Basilii A τ: xal διερθαρμένων, ὡς σὺ φῇς εἰ μῆ ποῦ àxé- 


Magni et Athanasii operas, nec non Epipbanii ct 
saneti Cyrilli, quorum dicta Joannes proferebat 
Latigorum nomine, per que demonstrare cosaba- 
tur dogmatis veritatem. Noluerunt enim. sacri illi 
viri Occideutalium aucto:ritate doctorum, sed Üricn- 
talium probare hoe dogma ; ne, quod etiam evenit, 
possetis contradicere. Tu vero cum ferre non pos 

ses veritatem, corruptos et depravatos vocabas do- 
ctorum libros : quaudo etiam magno tuo dedecore 
universa te synodus suggillavit ita dicentem, et præ- 
sertim oltesioris Franciz przsules, ut audierunt 
Orientalium doctoruin libros vocari a te corraptos, 
wagna voce exclamarunt : llereticus est iste ma- 
Icdictns, æterua feriatur. excommunieatione, do- 


χρυφα cu νοεῖς τὰ τοῦ μεγάλου Βασιλείου καὶ Αθα- 
νασίου βιδλία, Ἐπιφανίου τε καὶ Κυρῶλου τοῦ ἱεροῦ, 
ἐξ ὧν προέφερεν ὃ Ἰωάννης ὡ; Ux πρυσιώπου Aesl- 
νων δητὰ, δι᾽ ὧν ἰσχυρίζετο τὴν ἀλήθειαν τοῦ δόγμα- 
*o; παραστῆσαι. Οὐ γὰρ ἤθελον cl [spot ἄνδρες ἔχεῖ- 
vot 5:à δνυτιχῶν διδασχάλων τὸ δόγμα τοῦτο συστῆσαι, 
ἀλλ᾽ ἐξ ἀνατολικῶν Πατέρων, ἵνα μὴ ἔχητε τυῦναν- 
«ἴον εἰπεῖν, ὅπερ καὶ γέγονε. Σὺ δὲ τὴν ἀλήθειαν μὴ 
δυνάμενος φέρειν, διεφθαρμένα τε καὶ νενοθευμέτα 
xà τῶν διδασχάλων ἐκάλει: βιδλία - ὅτε καὶ μῶμος 
κροτετρίδη σοι μέγας παρὰ τῆς συνόδου ἀπάσης λέ- 
γοντι οὕτως xal μάλιστα οἱ τῆς ἐνδοτέρας Φρτγχίας 
ἡγούμενοι ἀκούδαντες, ὅτι τὰ τῶν ἀνατολιχεῶν διδα- 
σχάγων βιδλ)ία διεφθαρμένα ἀποκαλεῖς, μεγάλῃ φωνξ 


ctores enim rejicit : et si suis Orientis doctoribus B ᾿ξεδόησαν - Αἱρετικὸς οὗτός ἔστιν ὁ χατάρατος * αἰω- 


fidei non tribuit, quid de nostiis Occidentalibus 
dixerit ? Hinc commotione excitata consurgentes 
nibil aliud egistis. Proxima vero sessioge cum illi 
ex magni Cyrilli verbis argumenta duxzissent, tu 
omnino sancturo Cyrillum negasti ita dicere. Cum 
vero Joannes Epipbanium eadem quz Cyrillus di- 
centem protulisset, tu bec ipsa eliam  adulterata 
vocasti, Inde coactus. profunda illæ ac sublimis 
thejlogiz vir Basilium Magnum attulit in libro 
contra Eunomium consimilia prioribus disserentem: 
tu vero illa quoque depravata dixisti. [ta libros 
omnes, qui producti sunt, corruptos vocando, stul- 
tissimus ab omnibus babitus es. Quando misistis 
etiam Nicomediensis przsulis ministrum, ut affer- 
rct cedicem sancti Basilii, in quo dictum illud € 
habetur : Cur enim necesse est, etc. Ille vero sive 
malí:is sua permotus, sive etiam a vobis adimonitus, 
voluit occulere *eritatem atque a2ecepto codice 
venit. ad fenestram cogitans. dictum illud abra- 
dere, signatoque folio, in quo sententia habe- 
batur, cultellum quarebat, quo illam erader:t. 
At vero Spiritus veritatis non permisit id ficri, 
ne veritas exstingueretur ; excitat ergo flau- 
tem auram, per quam factum est αἱ folio, i». quo 
dictum inerat, mutato, aliud sc offerret: ille fe- 
stinans aliud expunxit pro alio. Deinde celeri gres- 
$u reversus ad synodum audacter ibat. ad convin- 
cendos Latinos. Ut vero pater ejus librum aperuit, 
et integram sententiam vidit, torve in. ministrum 
intuens, rem commonstraba,, at ille tremebundus 
clamavit : lta mihi, Domine, tua prosit benedictio ; 
derasi illam, quomodo autem rursus integra sit, 
ignoro. [1 cuim inventa esset sententia, confusi re- 
cessistis ; et jam non te pudet dicere, Latinorum 
dogma abs 1e demonstratum esse absurdum ? Eru- 
bescendum tibi erat haec proloqui. Neque enim scri- 
bebas ad rudes, vel iu regiones terra desertas, ubi 
non esscnt, qui rerum conscii in tuas litteras in- 
ciderent. Siquidem Acta testantur veritatem, nihil 
aliud a te clamitotum, quam : Prolatus liber apo- 
cryphus est. P'roferebaut Cyrilli dictum, vocabas 
corruptum ; citabant Dasilii sententiam, dicebas : 
Depravata est ; et iu hoc sita erat respensionis tua: 


νίως ἀφορισθήτω * τοὺς διδασχάλους γὰρ ἀποσεΐεται᾽ 
χαὶ εἰ τοῖς αὑτοῦ διδλσχάλοι: tol; ἀνατολεκοῖς οὐ 
κιστεύει, τί ἂν εἴποι περὶ τῶν δυτιχῶν τε καὶ ἤμε- 
τέρων ; Ὅθεν συγχύσεως γενομένης ἀνέστητε μηδὲν 
ἄλλο πράξαντες. Τῇ δὲ ἐφεξῆς συνελεύσει kv τοῖς τοῦ 
μεγάλου Κυρίλλον ῥητοῖς τὸν λόγον ποεησαμένων 
ἐχείνων, παντελῶς ᾿ρνήσω τὸν ἅγιον οὕτω λέγοντα. 
'O δὲ Ἰωάννης τὸν Ἐπιφάνιον ἔφερε συνηγοροῦντα 
KupÜDup * xal αὑτὰ νενοθευμένα ἐκάλεσας. Ἐξΐτι 
ἀναγχασθεὶς ὁ βαθὺς ἐχεῖνο: xal ὑγηλὸς θεολόγος, 
τοῦ μεγάλον [δχσιλείον ῥητὸν ἀπὸ τῶν xas' Εὐνομίου 
προσέφερε, συνηγοροῦν τοῖς πρότερον ἐνεχθεῖσε" αὺ 
δὲ xai τοῦτο νενοθευμένον ἐχάλεσας * xal πάσας τὰ: 
προενεχϑεΐσας βίθλους διεφθαρμένας ἀποκαλῶν, μω- 
pla ἐνομίαθης τοῖς πᾶσιν" ὅτε χαὶ τὸν ὑποταχτιχὸν 
τοῦ Νιχομηδεία; ἀπεστ:ίλατε τὸ βιόλίον χομίσαι τοῦ 
ἱ:ροῦ Ἀασιλείον, τὸ τὴν ῥῇσιν ἔχον τοιάνδε" Τίς γὰρ 
ἀνάγκη, xai τὰ ἑξῆς. Κἀχεῖνος οὖν τῇ κακίς κινού- 
μενος, ἣ xai παρ᾽ ὑμῶν χινηθεὶς ἠδουλήθη τὴν ἀλή- 
θειαν χρύψαι" χαὶ λαδὼν ἀνὰ χεῖρας τὰν βίξλον, καὶ 
ἐλθὼν ἐπὶ τὸ θυρίξιον, ᾧχονόμησε τὸ ῥητὸν ἃ ποξὲ- 
σαι. Καὶ στήσας τὸ φύλλον 6 τὸ ῥητὸν εἶχεν, ἀπῆλθε 
λαδεῖν τὸ σιδήριον τοῦ ἀπαλεῖψαι αὐτό. Τὸ δὲ τῆς 
ἀληθείας Πνεῦμα οὐχ ἠθέλησε τοῦτο γενέσθαι, ἵνα 
μὴ σδεσθῇ ἡ ἀλήθεια, ἀλλὰ πνέει ἀέρα, ὁ δὲ ἀὴο 
τρέπει τὸ φύλλον τὸ ῥητὸν ἔχον, xai ἕτερον ἴστησιν" 
ἐχεῖνο: τῇ σπουδῇ ἐκχόπτει ἕτερον ἀνθ᾽ ἑτέρου. Aa- 
6v οὖν τὴ βιδλίον, χαὶ σπουδαίως ἐν τῇ συνόδῳ ἐ)- 


Ὁ θὼν, ἤρχετο μετὰ θάρσους τοὺς Λατίνου νικῆσαι. 


"Ανοίξας δὲ τὸ βιόλίον ὁ πατὴρ αὐτοῦ, καὶ ἰδὼν ἕτι 
«ὃ ῥητὸν ὑγιὲς ὑπάρχον, στρεδλῷ τῷ ὀφθαλμῷ τῷ 
ὑπυταχτιχῷ ἐχόλέψας, ἐδείχνυεν" ὃς μετὰ δέου; 
ἐδόησεν" El; τὴν εὐχὴν σον, Κύριε, ἔκοψα αὐτὸ, 
πῶς 6k καὶ πάλιν ὑγιές ἐστιν, ἀπορῶ. Οὕτως οὖν 
τοῦ ῥητοῦ ὑγιοῦ; εὑρεθέντος ἀνεχωρήσατε " χαὶ vov 
οὐχ αἰσχύνῃ λέγων, ὅτι ἤλεγξας τὸ ἄτοπον τῆς τῶν 
Λατίνων δόξης ; Ἔδει οὖν σε αἰσχύνεαθαι ταῦτα λέ- 
γοντα " οὗ γὰρ πρὸς ἀμαθεῖς ἣ εἰς τὴν ἄοιχον ταῦτα 
ἐπέστελλες, ὅπως μὴ ἐντύχωσι τοῖς εἰδόσι " τὰ Π᾿ρα- 
κτιχὰ γὰρ δειχνύουσι τὴν ἀλήθειαν, ὅτι οὐδὲν ἄλλο 


ξθόας, fj "Anéxouoóv ἔστι τὸ προχομισθὲν βιδλίον. 


Ἕφερον τοῦ Κυρίλλου ῥητὸν, διεφθαρμένον ἐκάλεις " 
ἐχόμ'ξου τοῦ Βλσιλείον, νενοθευμένον ὑπάρχειν Das- 


1049 


REFUTATIO MARCI EPIIESINI., 


1050 


yc" καὶ τοῦτο μόνον ὑπῆρχέ cot τὸ γενναῖον τοῦ A prastantia. Deinde illis dicentibus, ut. verum a te 


λόγου. Εἶτα εἰπόντων ἐχείνων, ck προχομίσαι τὸ 
ἀληθὲς, προθεσμίαν ἑξήτεις ἀπελθεῖν εἰ; Κωντταν- 
«ινούπολιν xal εὑρεῖν. Τοιαῦτά aou τὰ γενναῖα ῥὴ- 
pata χαὶ ἡ τοῦ λόγου ἰσχὺ:, ἅπερ ἐπ᾽ ἀληθείας 
αἰσχύνη ἐστὶν ἀπχγγέλλειν αὐτά. Διὰ τοῦτο ἅλις 
ΕΦΕΣ. 

“Ἄλλων γάρ ἄλλα ῥητῶν ῥητὰ διαδεχομένων, καὶ 
λόγον λόγον γεννῶντος, ὡς ἐν τοιούτοις εἰχὸς, οὐδέν 
τι μᾶλλον ἡ ἀλήθεια τὴν ἑχυτῆς ἰσχὺν ἐπεδείχνυτο, 
πολὺ τὸ μέλαν ἐμούντων ἐχείνων πρὸ ἑαντών, xol 
ταῖς μαχρολογίαι: αὐτὴν ἐπισχιαζόντων. 

AIOA. 

Ἐπειδὴ τὰ τοῦ μεγάλου ᾿Αθανασίου ῥητὰ διεφθαρ- 
μένα ἔλεγες, ἀνάγκη ἦν ῥητὰ ἑτέρων ἁγίων mpoxo- 
μίσαι, καὶ προέφερον τοῦ Ἐπιφανίου τε χαὶ Κυρίλ- 
λον καὶ αὑτὰ ἀπόχρυφα, ἄγνωστά τε xal διεφθαρμένα 
ἐκάλεις. Ὅθεν ὁ λόγος τὸν λόγον γεννῶν, ὡς εἴωθεν 
ἐπὶ τούτοις ἀεὶ γίγνεσθει, ἐχώρει: εἰς ἄπειρον. Καὶ 
co9 μὲν ἕν χαὶ γενναῖον ἣν ἀεὶ λέγοντος, ὅτ: διε- 
φθαρμένον τοῦτο, νενοθευμένον Lx:ivo* ἄγνωστον 
τοῦτο, ἀπόχρνφον τἄλλο, Οἱ δὲ προσδιαλεγόμενοι 
τῶν Λατίνων ἡγανάχτουν, xal θανυάζοντες ἔλεγον * 
Αἰδέσιμε κάτερ Ἐφέσου, ἡμεῖς μὲν ὅτα τῶν ὑμετέ- 
pov ἁγίων βιθλία δείξομεν, ὅλα διεφθαρμένα λέγεις 
ἃ 'Ελληνιχά εἰσιν. Εἰ μὲν οὖν τὰ Ἑλληνιχὰ διεφθαρ- 
μένα «aV νόθα εἰσὶ, Aativixà δὲ ἡμεῖς οὐ θέλομεν 
ἐπιδεῖξαι διὰ τὸ ἀνύποπτον, πόθεν ἐπιδείξομεν τὴν 
ἀλήθειαν, ἵνα σὺ πιστωθείης ; Δεῖξον σὺ, Πάτερ ai- 
δέσιμε, τὴν ἀλήθειαν. Σοῦ δὲ ἄλλο τι μὴ ἔχοντος λέ- 
γειν, ἣ δτι διεφθαρμένα xa νόθα εἰσὶν, ἀνάγχη ἣν 
ἐχείνους διὰ τῶν ἑπομένων τοῦ διδασχάλου ῥητῶν 
συμθιθδάσαι τὺν νοῦν, καὶ μαχροὺ; ἀποτεῖναι λόγους 
εὶς ἀπόξοιξιν xal ἐξήγησιν τοῦ ῥητοῦ. Μέλαν δὲ οὐχ 
ἐξέμεσαν ἐν ταῖς ἑαυτῶν ἀποχρίσεσιν οἱ Λατῖνοι τὴν 
ἀλήθειαν ἐρευνῶντες, ἀλλ᾽ f) σὺ πάντοτε μεθ᾽ ὑόρεως 
λέγων χαὶ γράφων, καὶ τὸν ἰὸν ἐν τοῖς χείλεσιν ἔχων, 
ὅθεν xat κατεγνώσθης ὡς δεισιδαίμων. 


proferretur, quaxrebas spatium eundi Constantino- 
polim ad inveniendum. Ilæc erant egregia tva ver- 
ba, et robur tui sermonis, qux profecto recensere 
pudeat. Qnare de hoc satis. 


ἕν τούτοις. 


EPHES. 

Aliis enim alia dictis dicta excipientibus, et ser- 
mone sermouem pariente, ut in hisce assolet, non 
siuebatur veritas suas vires ostendere, multum illis 
atramentum pra se offundentibus, et prolixis 
sermonibus eam offuscantibus. 

RESP. 

Quandoquidem Atbanasii Magni verba corrupta 
dicebas, »fferenda (ibi erant necessario aliorum 
sanctorum dicta, et allata sunt ex Epipbanio et Cy- 
rillo. Tu vero illa ctiam apocrypha, ignota et vi- 
tiata vocabas. Quapropter aerino sermonem pariens, 
ut seinper in bujuscemodi rebus assolet, in inli- 
nitum protrahebatur. Et tu quidem unum semper 
et przclarum assidue repetebas : lloc est corru- 
ptum, illudjdepravatum, ignotum hoc, «poeryphum 
illud. Ex Latinis vero qui iecum disputabaut, sto- 
machahantur, et mirabundi, Reverende Pater Ephe- 
sine, aiebant, quoscunque nos sanctorum vestro - 
rum libros Gracos ostenderimus, tu vocas corru- 
ptos ; si ergo Grseci codices corrupti et adulterini 
suut, Latinos vero noa proferre nolumus, ut ou- 
nis absit suspicio, unde veritatem demonstrabimus, 
ut fidem tibi facianius ? Ostende tu, reverende Pa- 
ter, veritatem. Te autem nihi! aliud respondente, 
quam loca corrupta ei adulterina esse, necesse 
erat Latiuos per sequentia verba doctoris sensum 
coli:»rentem ostendere, et longos texere. sermones 
aid demonstrandum et explananduw auctoris dictum. 
Nullum porro. atramentum evomuere Latini in suis 
responsionibus, cum veritatem indagaren ; iwo 
vero tu, qui semper et loquendo et scribendo  con- 


tumelias jacis, et labra veneno perfusa habes , ez quo etiam condemnatus es ut superstitionibus im- 


Lutus. 
EOEZ. 

"Aypis οὗ πάλιν ἀπαγορεύξας, υπό τε τῆς συνή- 
θους ἐνοχλούμενος ἀσθενείας, χαὶ τὸ τῶν λόγων 
ἄχαρπον καθορῶν, ἀπέτεινα λόγον διὰ μαχροῦ πρὸς 
αὐτοὺς ὅσον ἴσχυον " ἐν ᾧ μαρτυρίαις πλείσταις 
ἀναντιῤῥήτοις παρέστησα τὴν ἀλήϑειαν τοῦ ἡμετέ- 
po» δόγματος, δτιπερ ἐχ μόνου τοῦ Πατρὸς, οὐχὶ δὲ 
χαὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχπορεύεται. 

ΑΠΟΛ. 

᾿ΑἈπηγόρευσα: μὲν ἁληϑῶς, ἔφης, μὴ δυνάμενος 
tol; γενναίοις τοῦ φρὰ Ἰωάννου συλλογισμοῖς 
ἀντιλέγειν, ὅτε σοι τὸ τοῦ μεγάλου Βασιλείου ῥητὸν 
μετὰ συλλογισμῶν ἀντηρώτα, τὸ λέγον" Οὐ γάρ 
τινα λαμδάνομεν παρὰ τοῦ Πνεύματος, ὥσπερ παρὰ 
τοῦ Ylou τὸ livrüga. "Ev τούτῳ γὰρ τῷ ῥητῷ σε 
ἔδειξεν ἄπειρον θεολογίας τῆς ἱερᾶς". ὅτε xal ὡς 
ἀκροατὴν σε ἐδίδασχε, πῶς δεῖ νοεῖν τὴν ἐχπόρτ:υ- 
σιν τοῦ παναγίου [Πνεύματος * χατόπτρου γὰρ δίχην 
τὰ Πρυα; τιχά εἰσι μαρτυροῦντα τὸ ἀληθές - οὐ vào 


EPHES. 

Donec iterum spe et viribus destitutus, tum quia 
consueto »flligebar morbo, tum quia inania fundi 
verba videbam, sermonem ad eos babui quam po- 
tui longissimum ; quo plurimis irrefragabilibus tc- 
stimoniis aperui nostri dogmatis veritatem, quo sci- 
licet ex s0lo Patre, non etiam ex Filio, procedebat 
Bpiritus sanctus. 

RESP. 

Verum est quod ais, fuisse te spe destitutum : 
quia contra validos fratris Joannis syllogismos di- 
cere non valebas ; quando te per syllogismog vi- 
cissim interrogabat de illo magni Basilii dicto : 
Neque enim accipimus a Spiritu aliqua, sicut a 
Filio Spiritus. In qua te senteptia. ostendit sacrae 
theologiz ignarum ; cum te etiam velut auditorem 
erudiebat, quomodo intelligenda sit Spiritus san- 
cili processio ; Ácta cnim instar speculi sumt. εἰ 
verum testantur. Neque vero tu illius verba. vide- 


1051 


JOSEPIII METHONENSIS EPISCOI!'I 


1052 


Vas inania, sed solida et nervosa. Quo porro vexa- A óxapriav ἑώρας ἐν τοῖς ἔχείνου λόγοις, ἀλλ᾽ ἰσχύν. 


ri morbo soleres, supra quidem dizimus , sed εἰ 
paulo post dicemus , ut qui fuerit, omnibus pateat. 
Caierum adversus vim et robur argumentorum 
Joannis eum stare non posses, fogam parasti dis- 
putatlonis congressu perterritus : et longum qui- 
dem habuls!i sermonem, sed qui nullum disputa- 
tionis fructam haberet. Siquidem ὁ Cabasila, et 
Palama, et similibus eorum schismaticis omnia 
mutuatus, nudes proponebaa Evangelii dicta, pu- 
tant ie per ea» probaturum quod ex solo Patre, 
noa etiam ex Filio, procedat Spiritas sanctus ; 
quod tu quidem cerle probsndum assumpsisti, at 
non probasti , neque tibi textus illi quidquam pro- 
fuerunt. Dicere enim: Qui a Patre procedit *, non 
modo non facit ad tuum finem, sed etiam aperte 
3dversatur. Neque enim dicit : Qui ex solo Patre, 
vel, qui e« Patre, non autem ex Filio procedit. 
lllud autem : Cum venerit Paracletus, quem mittet 
Pater *, nullas tibi dat vires ; non enim sic ait : 
Quem mittet solus Pater; au! : Quem Filius non 
nittit. Preterea illud Paoli : Nos non Spiritum hu- 
jus mundi accepimus, sed Spiritum qui ex Deo est * , 
vihil tuo preposito suffragatur. Neque enim dicit, 
Spiritum solius Patris, et non Filii, sed , Spiritum 
qui ex Deo est, Dcus autem Pater. et Filius. Qui- 
hus ergo ex locis probasti in synodo Spiritum ex 
soto Patre, ut hic te jactas ? Num ex bis quz mo- 
do sllata sunt ? At in iis non babetur Ex solo, sed 
simpliciter Ex Patre procedentem, quse tibi osania 
Latini couceduat : siquilem bic unus est lougi il- 
lius tui sermonis sensus. At veritatis defensores 
tili negabunt, dicta illa refragari affirmantibus 
Spiritum sauctum etiam ex Filio procedere. Nam 
si dicerent, Qui ex Patre non ex Filio , sive, Ex 
solo Patre non etiam ex Filio ; vel ita ; Pater solus 
producit Spiritum sanctum , non etiam Filius, aut 
similia, esset umbratilis hzc tibi rixz et conten- 
tionis eccasieo. Verum , ut etiam ex solo Patre di- 
cerent, ad probandum quod vis, tibi satis nou 
esset. Quod certe perspicere licel ex aliis Evange- 
lii dietis. Salvator inquit : De die illa εἰ hora nemo 
scit, neque angeli calorum, neque Filius, nisi Pater 
eus solus *. Et rursuc: Mea docirina non esi mea, 


sed ejus qui misil me *. In his perspicue negavit D 


Filius se scire, sed unum Scire ait. Patrem ; et 
doctrinam, inquit, sum non esse suam, sed Pa- 
tris: attamen uon recte οἱ Jaudoabiliter credimus 
emnino oppositum, dicinusque notam ipsi esse 
iem illam et borain sque ac Patri; et ductrinam 
ipsius esse assevcramus. Si ergo mos eorum qua 
ille manifeste negavit contraria evredimus (1), et 
recta fide tenemus, cur bic, ubi nullam negationem 
apposuit, non credamus cx iso etiam csse Spi- 
ritum Sanctum , quando boc ipium per alia sacri 
* ibid. * Matth 


! joan. xv, 96. ' | Cor. n, 12. 


. X1tv, 96. 


τε xal δύναμιν. Ἣν δ᾽ εἶχες ἐξ ἔθους ἀσθένειαν. 
εἴπομεν μὲν καὶ πρότερον, δηλώσομεν δὲ xal μετὰ 
μιχρὺν, ἵνα γνῶσι πάντες τίς ἦν. Πρὸς δὲ τὴν 
δύναμιν χαὶ ἰσχὺν τῶν τοῦ Ἰωάννου λόγων μὴ 
δυνάμενος ἀντιόλέψαι ἐδο λήθης ἀποδρᾶσαι, τὸν 
ἀγῶνα δειλιάσα: τῆ; διαλέξεως" xal ἐξέτεινα; 
λόγον, μαχρὸν μὲν, μηδένα δὲ χαρπὸν ἔχοντα δια- 
λέξεως, ἀ)ἡλὰ κάντα ἀπὸ τοῦ Καδασιλᾶ τε χαὶ Ila- 
λαμᾶ, καὶ τῶν χατ᾽ αὑτοὺς σχισματιχῶν ἀναλαδὼν 
ἔλεγε; γυμνὰ ῥντὰ τοῦ Εὐαγγελίον, οἰόμενος ἐξ 
ἐχείνων δεῖξαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ix. μόνου τοῦ 
ΠὨατρὸ;, οὐχὶ δὲ ix τοῦ ΥἹοῦ, ἐκπορεύεσθαι" ὅπερ 
προέθου μὲν ἐμολογουμένιυς δεῖξαι, οὐκ ἔδειξα: 
δὲ͵ οὐδὲ προὔργου τὰ ῥητὰ ἐκεῖνά σοι ἀπτντῆκε- 


B σαν. Τὸ γὰρ εἰπεῖν, Ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς £xxo- 


ρεύεται, οὗ μόνον οὗ συνηγορεῖ τῷ σῷ λόγῳ, ἀλλὰ 
καὶ προδήλως ἐναντιοῦται: " οὐ γὰρ φῆσιν, Ὃ παρὰ 
«οὔ Πατρὸς μόνον͵ ἣ παρὰ τοῦ Πατρὸς xai οὐχ ix 
κοῦ ΥἹοῦ ἐκπορεύεται. Καὶ τὸ λέγειν, “Ὅταν EA0q 
4 llapdxAntoc, ὃν πέμψει ὁ Πατὴρ, οὐδεμῖαν σοι 
ἰσχὺν δίδωσιν * οὗ γὰρ λέγει, "Ov £Ep det ὃ Πατὴρ 
μόνος, ἣ Ὃν ὁ Υἱὸς οὐ πέμπει. Καὶ τοῦ Παύλου 
δὲ, ὃ λέγει" Ἢ μεῖς οὐ τὸ Πνεῦμα τοῦ κόσμου 
ἐλάδομεν, ἡ.1λὰ τὸ Πνεῦμα τὸ ἐκ τοῦ Θεοῦ, οὗ 
αυνηγορεῖ τῷ σῷ βουλήματι οὐ γὰρ λέγει, T5 
Πνεῦμα μόνου τοῦ Πατρὸς, καὶ τοῦ Υἱοῦ, ἀλλὰ, Τὸ 
Πνεῦμα, φησὶ, εὸ ἐκ τοῦ Θεοῦ, Θιὸς δὲ ὁ Πατὴρ 
καὶ ὁ Υἱός. Ἔχ ποίων οὖν ῥητῶν ἔδειξας Ex μόνον 
τοῦ Βατρὺς τὸ Πνεῦμα ἐν τῇ συνόδῳ, ὥσπερ Aves 
ἐντχῦθα ἐγχαυχώμενος; 'Ex τῶν ἤξη ῥηθέντων; 
Καὶ αὐτὰ οὐχ ἐχ μόνου φασὶν, ἀλλ' ἀπλῶς Ex τοῦ 
Πατρὸς ἐχπορευόμενον, xal τούτοις vol; λόγοι; 
Λατῖνο: συνομολογήσουσιν. Οὗτος γάρ ἔστιν ὁ νοῦς 
ἅπας ἰχείνου τοῦ λόγου ὄνπερ ἐξέτεινας. ᾿Αλλ᾽ οὐχ 
ἀντίχεινται, φήσουσιν οἱ τῆς ἀληθείας συνήγοροι, 
τὰ ῥητὰ ταῦτα τοῖς λέγουσι xol ix τοῦ Υἱοῦ ἐπκκο- 
ρεύεσθαι. Εἰ γὰρ ἔφασαν, Ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς ex 
lx τοῦ Υἱοῦ "ἢ, "Ex μόνου τοῦ Πατρὸς τὸ Πνεῦμα, 
οὐχὶ δὲ χαὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ " fj, Ὁ Πατὴρ μόνος προ- 
δάλλει τὸ Πνεῦμα, οὐ μὴν δὲ καὶ ὁ Υίὺς, καὶ ἄλλ᾽ 
ὅμοια, εἶχες ἂν σχιὰν ἐρίζειν τε χαὶ φιλονεικεῖν. 
᾿Αλλ᾽ οὐδὲ εἰ ix. μόνον τοῦ [Πχτρὸς ἔλεγον, ἂν ἔχανὰ 
πρὺς ὃ σὺ βούλει " πάρεστι γὰρ εἰδέναι καὶ ἐξ ἄλ- 
λων εὑὐαγγελιχῶν φωνῶν τοῦτο αὐτό. Φησὶ γὰρ ὁ 
Σωτήρ᾽ Περὶ tnc ἡμέρας ἐχείνης καὶ ὥρας ov- 
δεὶς οἶδεν, οὐδὲ οἱ ἄγγειλοι οἱ ἐν οὐρανῷ, οὐδὲ 
ὁ Υἱὸς, el μὴ ὁ Πατήρ μου póroc. Καὶ αὖθις" Ἢ 
ἐμὴ διδαχὴ οὖκ ἔστιν ἐμὴ, ἀ.2)ὰ τοῦ πέμψαντός 
ji. Ἕν τούτοις οὖν σαφῶς μὲν ἀκηρνήσαξο, ὅτ: 
οὐχ οἷδεν αὑτὸς ὁ Υἱὸς, εἰ μὴ μόνος ὁ Πατήρ - xat 
ij διδαχὴ αὑτοῦ οὐχ ἔστιν αὑτοῦ, ἀλλὰ τοῦ Πατρός. 
Ἡμεῖς δὲ καλῶς xal ἐπαινετῶς; πιστεύομεν πᾶν 
τοὐναντίον, καὶ τὴν ἡμέραν ἐχείνην χαὶ ὥρτν εἰδέ- 
vas αὐτὸν ὥσπερ xat. τὸν Πατέρα λέγομεν, καὶ τὴν 


* Joan. vii, 10, 


(1) Quead verha scilicet, non quoad seasgam contraria 


1653 


REFUTATIO MARCI EPTIESINI, 


105} 


διδα ἣν αὑτυῦ εἶναι τιθέμεθα. Εἰ οὖν ἐν οἷς φανε- A Evangelii verba Salvator nobis declarat ? Alicubi 


p; ἀπηρνήσατο, ἡ λεῖς τἀναντία πιστεύομεν, καὶ 
ὀρθοδόξως ποιοῦμεν, διὰ τί ἐνταῦθα͵ ἔνθα οὐδεμίαν 
ἄρνησιν τέθειχεν, οὐ πιστεύομεν ἔτι xal ἐξ αὐτοῦ 
τὸ Πνεῦμα ὑπάρχει, ὅπου γε tv τοῖς ἱεροῖς Ε αγγε- 
λίοις δι᾿ ἄλλων ῥητῶν τὸ αὐτὸ ἡμῖν ὁ Σωτὴρ παρ. 
ἰσεᾷ : ὅς πού φησιν" Ὅταν ξθῃ ὁ Παράκιλητος, 
ὃν ἐγὼ πέμψω ὑμῖν. Οὗτός ἔστιν ὁ Παράκλητος 
ἐχεῖνος, ὅν ὁ Πατὴρ ἐκπορεύει * εἰ οὖν ὅν ὁ Πατὴρ 
ἐχπορεύει, ὁ Υἱὸς ἐχπέμπει, τί διαφέρει τὸ πέμ- 
πεσθαι *oU ἐξ αὐτοῦ ἐκπορεύεσθαι . Καὶ πάλιν" 
Ὅταν ἔλθῃ ἐχεῖνος, ὁδηγήσει ὑμᾶς εἰς πᾶσαν 
τὴν ἀλήθειαν. κεῖνος ἐμὲ δοξάσει͵ ὅτι ἐκ τοῦ 
ἐμοῦ λήψεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν πάντα γὰρ 
ὅσα ἔχει ὁ Πατὴρ, ἐμά ἐστι. Διὰ τοῦτο εἶπον, 
ὅτι Ἔκ τοῦ ἐμοῦ ἀαμδάνει. Καὶ ἀλλαχοῦ" 'Ενε- 
φύσησε, καὶ εἶπε εοῖς μαθηταῖς, Λάδετα Πνεῦμα 
ἅγιον. Ἀπερ πάντα δειχνύουσιν, ὅτι xal ἐχ τοῦ 
Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχποριεύεται., Πόθεν οὖν 
xai ἐκ ποίων ῥητῶν ἔδειξας σὺ τὸ Πνεῦμα ἐχ μόνου 
τοῦ Πατρός; "Ex τῶν διδασχάλων τῆς Ἐχχλησίας; 
Καὶ πῶς ἐστι δυνατὸν τοὺς αὑτοὺ; kx μόνου τοῦ 
[lazphe, καὶ ἐκ τοῦ Πατρὸς xal ix τοῦ Υἱοῦ λέγειν : 
Εἰ γὰρ ἔλεγον οὔτως, ἑαυτοῖς περιέπιπτον, ἄλλα 
μὲν λέγοντες ἐν ἄλλοι;, καὶ ἄλλα ἐν ἄλλοις. Δεῖ γὰρ 
ἣ ix μόνου τοῦ Πατρὸς λέγειν αὐτοὺς, f| &x τοῦ 
Πατρὸς καὶ ἐχ ταῦ Υἱοῦ " ἀλλὰ τὸ ἐχ μόνου οὐδεὶς 
τῶν ἁγίων efprxev, εἰ μὴ μόνον Νεστόριος ὁ alpes 
vue, τὸ δὲ ἐχ τοῦ Υἱοῦ πάντες οἱ διδάσχαλοι 


enim dicit : Cum venerit Paraclelus, quem ego wit- 
tam  pobis !*. Hie est Paracletus ille, quem 
Pater producit : si ergo quem Pater producit, hune 
Filius mittit, quid differt inter mittet proce lere ἢ 
Et rursus :Cum venerit ille docebit νος omnem verita- 
tem; ille me clarificabit quia.de meo accipiet, et annumn- 
tiabit vobis : omnia enim quacunque habet Pater, 
mea sunt, propterea dizi quia de meo accipiet "". Εἰ 
alibi : Jnsufflavit et dizit discipulis : Accipite Spiritum 
sanctum '*. Quse emuisa ostendunt, etiain ex Filio 
procedere Spiritum sanetum. Undc igitur el per quos 
textus probasti. ts Spiritum ev solo Patre * Num ex 
docteribus Ecclesi? Sed qul flat ut iidemet ex Patre 
solo, et ex f'atre et Filio dicant? Si enim ita dicerent, 
pugnantia sane loquerentur, alias alia docentes. 
Oportet enim ut vel ex solo Patre affirment, vel 
ex Patre et ex Filio; verum ex solo Potre; nemo 
dixit sanctorum ; unus id affirmavit Nestorins ba- 
retícus : prodoctionis vero etiam ex Filio doctores 
omnes clarissimi preecones sunt. Priacipio enim 
magnum Ecclesise columen, magnus revera et sa- 
cer Athanssius, in sus fidei confessione : Spiritus, 
inquit, sanctus a Patre et Filio non facetus, nec 
creatus, nec genibus, sed procedens. Idem , in ser- 
mone de incarnatione Domini, hzc habet : Nulli 
vero suspicio sit, ipsum non habentem accepisse ; 
ipse enim desuper mittebat illum ut Deus , ut bomo 
aulem íinfrs eumdem suscipiebat ; ex ipso itaque 


διαῤῥήδην χηρύττουσιν. Αὐτίχα γὰρ ὁ μέγας τῆς C descendebat in ipsum, ex deitate ejus in ejus hu- 


Ἐχχλησίας στῦλος, ὁ μέγας τῷ ὄντι xoi ἱερὸς 


manitatem. 


᾿Αθανάσιος ἐν τῇ ὁμολογίᾳ τῆς ἑαυτοῦ πίστεώς φησιν" Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἀπὸ τοῦ Πατρὸς καὶ 
τοῦ ΥἹοῦ οὐ ποιητὸν, οὐ χειστὸν, o0 γεννητὸν, ἀλλ᾽ ἐκπορευτόν. Ὃ αὐτὸς ἐν τῷ εἷς τὴν ἐνανθρώκησιν 
«οὔ Κυρίου λόγῳ οὕτω φησίν" Μὴ ὑπονοείτω τις, ὅτι μὴ ἔχων αὑτὸς ἐλάμδανεν" αὐτὸ; γὰρ αὐτὸ 
ἄνωθεν ἔπεμπεν ὡς θεὸς. καὶ αὐτὸς αὐτὸ χάτωθεν ὑπεδέχετο ὡς ἄνθρωπος" ἐξ αὐτοῦ οὖν εἰς αὐτὸν 


κατῇει. ix τῆς θεότητος αὐτοῦ εἰς τὴν ἀνθρωπότητα αὐτοῦ. 


Βασίλεος δὲ ὁ θειότατος ἐν τῷ κατ᾽ Ἐύνομίου 
τρίτῳ φησίν Ticç γὰρ ἀνάγχη, εἰ τῷ ἀξιώματι xal 
τῇ τάξει τρίτον ὑπάρχοι τὸ Πνεῦμα, τρίτον εἶνλι 
αὐτὸ xal τῇ φύσει ; ᾿Αξιώματι μὲν γὰρ δευτερεύειν 
τοῦ Υἱοῦ, παρ᾽ αὑτοῦ τὸ εἶναι ἔχον, xol παρ᾽ αὐτοῦ 
λαμδάνον xai ἀναγγέλλον ἡμῖν, xat ὅλως τῆ; αἰτίας 
ἐχείνης ἐξημμένον παραδίδωσιν ὁ τὶς εὐσεδείας 
λόγος. » 

Ὃ δὲ Νύσσης θεῖος Γρηγόριος ὃ χαὶ ἀδελφὸς 
τούτου ἐν πολλοῖς μὲν λόγοις αὐτοῦ τοῦτό φησι, 
μάλιστα δὲ dv τῇ εἰ; sb, Πάτερ ἡμῶν. ὁμιλίᾳ 
τοί ῃ διατρανοῖ λέγων * € Ὁ γὰρ μονογενὴς Υἱὸς ἐχ 
z^) Πατρὸς παρὰ τῖς ἁγίας Γραφῆς ὀνομάξεται, 
χαὶ μέχρι τούτου ἴστησιν ὁ λόγος αὐτοῦ τὸ ἰδίωμα * 
τὸ δὲ ἅγιον Πνεῦμα xal ἐκ τοῦ Πατρὸς εἶναι λέγε- 
tat, xa: ix τοῦ Yios εἶναι προσμαρτυρεῖται" ET 
τις Ἰὰρ Πνεῦμα Χριστοῦ οὐκ ἔχει, οὗεος οὐκ 
ἔστιν αὑτοῦ, φησὶν ὁ θεῖος ᾿Απόστολος. » 

Κύριλλος δὲ ὁ τῆς ᾿Αλεξανδρέων Ἐκχλησίας φωστὴρ 
ὁ μαχάριος, ἐν τῇ πρὸς Νεστόριον ἐπιστολῇ, ἧς ἡ 
ἀρχὴ, Τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐναργῶς λέγοντο;, Ὁ 


* Jaan, xv, 26, !' Joan. xt, 0-} Ὁ), 


'"* Joan. xx, 23. 


Basilius queque sanctissimus, libro tertio coutr? 
£unomium : « Qus enim. inquit, necessitas cogit, 
eo quod dignitate et ordine tertius est Spiritus 
sanctus, eumdem esse quoque tertium natura ? 
Dignitate enim illum esse 2 Filio secundum, cum 
ab ipso sit, et ab ipso accipiat εἰ annuntiet nobis, et 
omnino abilla causa pendeat, «eruio pietatis. tra- 
dit. » 

Ilujus autem frater, divinus Gregorius. Nyssenus, 


D in multis sane sermonibus boc idem docet, preci- 


pue vero tertia in Orauonem Dominicam homilia 
declarat dicens : e Unigenitum Filium divina Scri- 
ptura ez Patre natum voest, et proprietas ejus in 
sacris Litteris ultra non progreditur ; Spiritus vero 
sanctius ei ex Patre esse dicitur, et insuper ex Filio 
esse perhibetur : Si quis enim Spiritum Christi non 
habet, hic mon est ejus, inquil. divinus Apos!o- 
lus "5. 

Beatus queque Cyrilles, Alexandrias lumen 
Kcclesiz, in epistola ad Nestorium, eujus initium 
est : Cum Salvator noster aperte pronantiet : Qui 


* Ron. νει! 5. 


1055 


JOSEPIII METHONENSIS EPISCOPI 


1056 


diligil patrem aut matrem super me, non esi mt À »ιιλῶν πατέρα i) μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ, οὐκ ἔστι μου 


dignus '* , hec habet : « Etsi Spiritus propriam ha- 
bet subsistentiam, per quam esse per se intelli- 
gitur ut. Spiritus et non Filius, laud tamen est a 
Filio alienus. Vocatus enim est Spiritus veritatis, 
veritas autem est Christus ; εἰ effunditur ab ipso 
quema Imo:fum et ex. ipso Deo Patre. » [lla porro 
vos, effunditur, posila est a doctore loco liujus vo- 
cis procedit, ut ipsemet ait iu. expositione Symboli 
his verbis : « Et effunditur, hoc est procedit. » 
llem commentariis in Joel proplietaut, expla- 
nans verha illa : Effundam de Spiritu meo '* , hae 
babet : « Nam Filius ut Deus et ex Deo naturaliter 
est, ex Deo namque Patre natus est, proprius ip- 
sius, et in ipso, el ex ipso est Spiritus, eodem 
plane mo:lo, quo Dei Patris esse intelligitur. » 


idem iu commentariis quibus confutst Palladium 
sic ait: « Nulli vero mutabilitati obnoxius est Spi- 
ritus ; quod si mutabilitstis malo laborat, ipsi di- 
vinz natura labes haee aspergetur, cum 8it Dei 
Patris, atque ipsius Filii, qui essentialiter ex 
utroque, scilicet ex Pate per Filium effundituc 
Spiritus. » 

ldem in expositione anatematismi noni ait ; 
« Proprium habens Filius Spiritum sanctum, qui ex 
ipso est, et ipsi essentialiter insitus est, divina ope- 
rabatur miracula. » 

Beatus quoque Clirysostomus, honilia in iucar- 
nadonem Domiui, ait : 
dit nobis Spiritum, qui ex ipso est, el assumpsit 


corpus nostrum. » Quid porro sibi vult illud, Qui ex - 


iyso est, nisi Spiritum, qui ab ipso procedit, esse 
nobis datum ? 

Simeon praterea novus tlieologus, qui et Meta- 
phrastes, quinto Nonas Octobiis, ubi sancti Dionysii 
Arcopsgiue vitam scribit, sic sit: « Finem habent 
corporalis adventus officia, et sumunt iuitium spirita- 
lia; meusque in coelum evehitur Christus, οἱ patriam 
repetit sedem, mitilique Spiritum, qui ab ipso proce- 
dit, in discipulos, utduces incredulis gentibus (ie- 
rent. » lta wagno pati Chrysostomo consoua loqui- 
tur, dum ait, Spiritum qui ab ipso procedit. 


Beatus itidem Epiphanius, Cypri archiepiscopus, 
«Ambo, inquit, in bomine justo inhabitant, Christuset 
Spiritus ejus: quod si Christus ex Patre creditur Deus 
de Deo, Spiritus quoque erit a Christo, vel ab utroque; 
quemadmodum affirmat Cliristus, dum ait : Qui a Pa 


tre procedit, atque itaez me accipiet. » Etin Ancorato, 


« Quemadmodum nemo novit Patrem nisi Filius, ne- 
que Filium nisi Pater; ita dicere audeo, neque Spiri- 
tum nisi Pater et Filiss, a quo procedit, et ἃ quo 
accipit, et nec Filium et Patrem nisi Spiritus san- 
ctus, qui docet omnia et vere clarificat, qui est a 
Patre et Filio. » Et paulo infra: « Spiritus autc ex 
Patre ct Filio spiratur. » 


δ Matti, x, 57. ?* Joel Η, 98. 


« Venit ad nos Christus, de- (? τὴν ἐνανθρώπησιν τοῦ Κυρίου qnsiv: 


ἄξιος, quslv * « Εἰ xai ἔστι τὸ Πνεῦμα lv ὑποστά- 
cet ἰδιχκὴ, xal δὴ νοεῖται χαθ᾽ αὐτὸ χαθὸ Πνεῦμά ἔστι 
καὶ οὐχ Υἱὸς, ἀλλ᾽ οὖν ἐστιν οὐχ ἀλλότριον τοῦ Υἱοῦ" 
Πνεῦμα γὰρ ἀλι θείας ὠνόμαστα:, χαὶ ἔστι Χριστὸς ἢ 
ἀλήθεια, χαὶ προοχεῖται παρ᾽ αὑτοῦ, χαθάπερ ἀμέ- 
λει χαὶ ix τοῦ Θεοῦ xal Πατρός. ν Τὸ δὲ προχεῖται 
ἀντὶ τοῦ ἐχαορεύδται ὁ διδάσχαλος τίθησιν, ὡς ἐν 
τῇ ἐξηγήσει τοῦ θείου Συμδόλον ὁ αὐτὸς λέγει, 
ἔνθα φησί * «Καὶ προχεῖται, ἤγουν ἐχπορεύεται.» 

Ὃ αὐτὸς ἐν τῇ ἑρμην:ίχ τῇ εἰ; τὸν προφήτην 
Ἰωὴλ τῇ, 'Exxso dx) τοῦ Πνεύματός μου. φη- 
lv * « Ἤ μὲν γάρ ἔστι Θεὸς καὶ ix Θεοῦ χατὰ φύσιν 
ὃ Υἱὸς, γεγέννηται γὰρ ix τοῦ Θεοῦ xal Πατρὸς, 
ἴδιον αὑτοῦ τε xal ἐν αὑτῷ καὶ ἐξ αὑτοῦ τὸ Πνεῦμά 
ἐστι, χαθάπερ ἀμέλει χαὶ ἐπ᾽ αὐτοῦ νοεῖται τοῦ 
Θεοῦ xa! Πατρός. » 

Ὃ αὑτὸς iv xol; πρὺς Παλλάδιον ᾿Αντιῤῥητιχοῖς 
οὕτω λέγει" « Τρεπτὸν δὲ οὔ xol πον Πνεῦμά ἐστιν " 
ἣ εἴπερ τὸ τρέπεσθαι νοσεῖ, ἐπ᾿ αὐτὴν ὁ μῶμος τὴν 
θείαν ἀναδραμεῖται φύσιν, εἴπερ ἐστὶ τοῦ Θ:οῦὔ xal 
Πατρὸς, xal μὴν καὶ τοῦ Υἱοῦ, τὸ οὐσιωδὼς ἐξ 
ἀμφοῖν, ἤγουν ix Πατρὺς δι᾽ Υἱοῦ προχεόμενον 
Πνεῦμα.» 

Ὃ αὐτὸς ἐν τῇ ἐξηγήσει τοῦ ἐννάτου ἀναϑεμα- 
κισμοῦ φησιν εἼδιον ἔχων ὁ Υἱὸς τὸ ἐξ αὐτοῦ καὶ 
οὐσιωδῶς ἐμπ:ιφυχὸ; αὑτῷ Πνεῦμα ἅγιον εἰργάζετο 
πὰς θεοσημείας. » 

Χρυπόστομος δὲ ὁ μαχάριος ἐν τῇ ὁμιλίᾳ τῇ εἰς 
e Ἦλθεν ὁ 
Χριστὸς εἰς ἡμᾶς, ἔδωχεν ἡμἶν τὸ ἐξ αὐτοῦ Πνυεῦ. 
μα, καὶ ἀνέλαδε τὸ ἡμέτερον σῶμα, » Τὸ δὲ, Ἐξ αὖ - 
«οὔ, τί δηλοῦν βούλεται, f| ὅτι τὸ ἐξ αὑτοῦ ἐχπο- 
ρενόμενον Πνεῦμα δέδωκεν ἡμῖν ; 

Καὶ Σιμεὼν δὲ ὁ νέος θεολόγος, 6 xaX Metagpa - 
στὴς καλούμενος, τῇ τρίτῃ τοῦ Ὁχτωύρίου εἰς τὸν 
βίον τοῦ ἁγίου Διονυσίον τοῦ 'Αρειοπαγέτου οὕτω 
φάσχει " « Πέρας τὰ τῆς σωματιχῖς ἐνδημία; δέχε- 
ται, τὰ δὲ τοῦ πνεύματο; ἄρχεται" xal εἰ; οὐρανοὺς 
ὁ ἐμὸς Χριστὸς ἀναφέρεται, πρὸς τὸν πατριχὸν 
ἐπάνεισι θρόνον, χαὶ τὸ ἐχπορευόμενον αὐτοῦ 
Πνεῦμα ἐπὶ τῇ τῶν ἀπίστων ἐθνῶν χαταπέμπει 
«οἷς μαθηταῖς ὁδηγίψ * » συνῳδὰ λέγων τῷ μεγάλῳ 
πατρὶ Χρυσοστόμῳ, ἤγουν τὸ ἐχπορενόμενον ἐξ 
αὑτοῦ. 

Ἕπιφάνιος δὲ ἀρχιεπίσχοπος Κύπρου ὁ μαχά- 
pios, € ᾿Αμφότερα κατοικεῖ, φησὶν, ἐν τῷ ἀνθρώπῳ 
τῷ διχαίῳ, ὁ Χριστὸς καὶ τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ. Εἰ ὃὲ 
Χριστὸς ix τοῦ Πατρὸς πιστεύεται 8c ix Θ: ὺ, 
xal τὸ Πνεῦμα ix τοῦ Χριστοῦ, ἣ παρ᾽ ἀμφοτέρων, 
ὥς; φησιν ὁ Χριστός" Ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς éxzo- 
ρεύεται, καὶ οὕτως ἐξ ἐμοῦ Aíyecai. ν Καὶ ἐν τῷ 
'ArxvpotQ * ε Ὃν τρόπον οὐδεὶς ἔγνω τὸν Πατέρα 
εἰ μὴ ὃ Υἱὸς, οὐδὲ τὸν Υἱὸν εἰ μὴ ὁ Πατὴρ, οὕτω 
τολμῶ λέγειν, οὐδὲ τὸ Πνεῦμα εἰ μὴ ὁ Πατὴρ xai ὁ 
Υἱὸς, παρ᾽ οὗ ἐχπορεύεται xal παρ᾽ οὗ λαμῦὔάνε"" 
καὶ οὐδὲ τὸν Υἱὸν xat τὸν Πατέρα εἰ μὴ τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον, τὸ διδάσχον πάντα, τὸ δοξάζου) ἀληθῶς, ὃ 


1057 


REFUTATIO MARCI EPIIESINI. 


10$3 


παρὰ τοῦ Πατρὸς xai τοῦ Υἱοῦ ἐστι " «xoi κατωτέρω" » Τὸ Dlvsüpa δὲ ἐκ τοῦ Πχτρὺς καὶ τοῦ Υἱοῦ 


πνέει. 9 


Ταράσιος δὲ ὁ μακάριος πατριάρχη: Κωνσταντι- A Similiter beatus Tarasius patriarcha Constautino- 


νουπόλεως ἐν τῇ ἐπιστολῇ πρὸς τοὺς τὴς ἀνατολῆς 
ἀρχιερεῖς, ἧς ἡ ἀρχὴ, Πολλαῖς xai μεγάλαις προ- 
νοίαις, οὔτω φησί " « Καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ 
ix τοῦ Πατρὸς δι᾽ Υἱοῦ ἐχπορευόμενου, καὶ αὐτὸ 
θεὸν εἶναι γνωριζόμενον.» 

Καὶ ὁ ἅγιος δὲ ᾿Πάριος iv cp λόγῳ τῷ μετὰ 
τὴν Πεντηχοστὴν οὕτω φησί" « Πιστεύομεν εἰς τὴν 
ἁγίαν Τριάδα, ττυτέστι τὸν Πατέρα xai τὸν Υἱὸν 
καὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ἕνα Θεὸν παντοδύναμον, udo 
οὐπίας, μιᾶς ὑπάρξεως, μιᾶς ἐξουσίας, δημιουργὸν 
πάντων τῶν χτισμάτων" ἐξ οὗ πάντα, δι’ οὗ πάντα, 
ἐν ᾧ πάντα᾽ Πατέρα ἀφ᾽ ἑαυτοῦ, ἀλλ᾽ οὐχ ἀφ᾽ 
ἑτέρου" Υἱὸν ix τοῦ Πατρὸ; γεννητὸν, Θεὸν ἁληθι- 
νὴν ix Θεοῦ ἀληθινοῦ, φῶς ἀληθινὸν ἐκ φωτὸς 
ἀληθινοῦ, οὐ μὴν δύο φῶτα, ἀλλ᾽ ἕν φῶς Πνεῦμα 
ἅγιον παρὰ Πατρὸς καὶ Υἱοῦ ἐπίσης ἔχπορευό- 
μενον. » 

Καὶ ᾿Αναστάσιος δὲ ὁ τοῦ ἁγίου ὄρους Σινᾶ tv τῷ 
λόγῳ τῷ Περὶ καθ᾽ ἡμᾶς ὀρθῶν δογμάτων τῆς 
ἀ1ηλείας, ἐπιγραφὴν ἔχοντι, Ἢ δὲ ἀρχὴ τοῦ λόγου 
τῶν περὶ τῆς ὑγιοῦς ἡμῶν πίστεως, οὕτω φησί" 
« Τοῦ δὲ σώματος τὸ ἰδίωμα λαδόντες ὦ; ποράδιιγμα, 
τὴν ἀλληλουχίαν τῶν θείων παρεστήσαμεν διὰ τῆς 
τῶν μελῶν ἀναλογίας τε xai εἰκασίας " ταύτῃ δὲ xal 
πνεῦμα στόματος αὑτοῦ, δηλονότι τοῦ Θεοῦ, τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον λέγεται, στόματος ὄντος τοῦ 
Μονογενοῦς. Καὶ Πνεῦα, παλιν ἐξ αὐτοῦ ixmo- 
ρενόμενον καὶ ἀποστελλόμενον, οὗ μόνον παοὰ τοῦ 


Πατρὸς, ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῦ Υἱοῦ. » Καὶ μετά τινα C 


πάλιν φησί " « Καὶ γοῦν ὁ Κύριος ἐξ ἑαντοῦ δειχυὺς 
αὑτὸ ὑπάρχειν, ἐμφνυσῶν τοῖς μαθηταῖ; ἔλεγε" Λά- 
6ec6 Πνεῦμα ἅγιον." 

Ke! Δαμασχηνὸς δὲ 6 ἅγιο; ἐν τῷ ιγ΄ τῶν Θεο- 
«ογικῶν οὕτω λέγει " « Ἡ ἐχφαντηρικὴ τοῦ χρυφίου 
τῆς θεότητος δύναμι; τοῦ Πατρὶς ix Πατρός ἐστι 
δι᾽ Υἱοῦ ἐχπορενομένη, ὡς οἶδεν. » Καὶ μιχρὸν ἀνω- 
τέρω" « Αὐτὸς μὲν οὖν ἔστι νοῦς, Λόγου ἄδυασσος, 
Λόγου γεννήτωρ, καὶ διὰ Λόγον προδολεὺς ἔχφοντο- 
ριχοῦ Πνεύματος. » Τὸ δὲ, ἐχ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, 
οὗ λέγομεν, ὅπερ ἐν τῷ ὀγδόψ χεφαλαίῳ ὁ αὐτὸς 
διδάσκαλος λέγει, ἵνα μή τις διστάσῃ ^. ἑλύσαμεν 
αὑτὸ ἐν τῷ πρώτῳ χεφαλαΐῳ τοῦ ὄρον, ὑπεραπολο- 
Ὑούμενοι τῶν πέντε χεφαλαίων. 

Καὶ Κύριλλος πάλιν ὁ μαχάριος ἐν τῷ πρὸς 
Ἕ ρμείαν δευτέρ.» λέγει οὕτω; * « "Avv δὲ Πνεῦμα 
προσερεῖς τὸ ἐκ Πατρὸς δι᾽ Υἱοῦ προχεόμενον φυ- 
σιχῶς.» Ὅτι δὲ fj, διὰ, τῇ, ἐχ, ἰσοδυνα λεῖ, χαὶ τὴν 
αὑτὴν ἰσχὺν ἔχει, μετὰ μιχρὸν xal τοῦτό σοι δείξο- 
μεν. Νῦν δὲ τί ἔχεις πρὸς ταῦτα εἰπεῖν Οὔχ εἶσιν 
οὗτοι οἱ προλεχθέντες ἅγιοι καὶ τῆς Ἔχχλησίας 
διδάσκαλοι; El οὖν οὗτοι πάντες ἐν διαφόροις λέ- 
ξεσι καὶ συλλαθαΐς ἐν τοῖς αὐτῶν συγγράμμασι τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον Ex τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Ylou ὁμολο- 
γοῦσι καὶ λέγουσι, πόθεν σοι τὸ ἐκ μόνου τοῦ Πα- 


politanus, in epistola ad przsules Orientis, quz ita 
Incipit : Multis οἱ magnis Providentizz modis, hzec 
labet : « Et in Spiritum sanctum, qui ex Patre per 
Filium procedit, qui et ipse Deus agnoscitur. » 


Et sanctus llilarius, oratione post Pentecosten, 
sie ait : « Credimus ip sanctam Trinitatem, hoc est 
Patrem et Filium et Spiritum sanctum, unum Deum 
omnipotentem, unius substantiz, unius essentise, 
unius potestatis, conditorem oninium creaturarum ; 
ex «quo omnia, per quei omnia, in quo ounia ; 
Patrem ex se, non ab alio ; Filium ex Patre ge- 
nitun,, Deum verum de Dco vero, lumen verum 
dclumine vero, non tamen duo Jumina sed unum 
lumen; Spiritum sanctuin a Patre et Filio sequaliter 
procedentem. » 


Ad hzc Anastasius sancti. montis Sina, in ser- 
mone, eui titulus : De rectis que nos credimus. dog- 
wmalibus veritatis, cujus taleprincipium est : Eorum 
qu: de illibata (ide nostra, ita. scriptum reliquit : 
« Ex eo porro quod proprium corporis est petito 
exe«tplo, declaravimus, quomodo in divinis alte. 
rum sit in altero ex propor: one et. adunibratioue 
membrorum. Hac enim ratione et spiritus oris ejus, 
Dei scilicet, Spiritus sanctus dicitur, cum sit os 
Unigenitus. » Et rursus : « Spiritus , qui ab co pro- 
cedit et. mittitur, non a Patre solum, sed etiam 8 
Filio.» Et post pauca : « [taque Dominus, ut eum se 
ostenderet, a quo Spiritus sanctus. exsistit, insuf- 
flans io discipulos aiebat : Accipite Spiritum san- 
ctum. » 

Sacer quoque Damascenus tertio decimo capite 
Rerum divinarum hzc habet : « Manifestativa virtus 
occulte Pairis divinitatis ex Patre est per Filium 
procedens, ut ipsa. novit. » Et paulo ante : « Ipse 
igitur est meus, Verbi abyssus, Verbi genitor, perque 
Verbum Spiritus mauifestativi productor.» lllud au- 
tem, Ex Filio, nou dicimus Spiritum ; quod octavo 
capite doctor idem babet, ne quis addubitet ; Jam 
solvimus in primo definitionis capite, dum pro quin- 
que capitibus apologiam scriberemus (1). 


D Rursum beatus Cyrillus, secundo ad Hermiam 


libro, sic ait : «Sanctum vero Spiritum vocabis, qui 
ex Patre per Filium effunditur naturaliter. » Quod 
vero praepositio per idem valeat quod ez, et eamdem 
habeat ac illa vim, paulo post id etiam tibi osten- 
demus. Nunc ergo quid ad hec potes dicere ? Non- 
ne qui allati sunt, sancti et Ecclesie doctores suut ? 
Si omnes isti per diversas voces et. dictiones suis 
iu scriptis fatentur ac docent, Spiritum sanctum ex 
Patre et Filio, ex quo im saerz Scripurg loto 
habes, Spiritum sauctum ex solo Patre proecdere ? 


(1) NotanJa hæe prorsus auctoris verba. Vide infra Monitum uostrum Apol»gie praxum. Eit. 


10:59 


JOSEPHI NMETHONENSSIS EPISCO?! 


1030 


Profer nobis, quis inter doctores dieat, Ex solo ; Α tp»; Πνεῦτ τὸ ἅγιον εὕρηται ἐκπηρευόμειον iv 


qvis sanctorum, qur synodus dixit hoc * Quomodo 
temet vanitati dedidisti, et studes etiam seduerre 
»lies, nen veritus Dominam, qui judícaturus est vi- 
vos et mortues ? Quemodo illum negas Patri esse 
consubstastialem, et communem illi denegas eum 
Paire majestatem, εἰ virtutem ; εἰ initie carentem 
arternitatem ?* qeodque omoia qua sunt Patris, ha- 
beat prater usnm boe, esee. Patrem ? ipee. etenim 
dicit : Omnia quacunque hebet Pater, mea sunt ** ; 
et rursus : To, Pater, ín me, et ego in (6 5"; εἰ, Om- 
nia mea tua suni, ei (tua mea "ἢ; ct in orstione, Da illis, 
inquit, loquens de Jiscipulis, κί wuwm sint, sicut 
nos wnum sumus '*. Si ergo Filius unum est cum 
l'aire, quos olo Spiritus es. selo Patre procedit , 


quiex Patre οἱ Filio (ndivise procedit ? Iæe te B 


oporteat inspicere, e! non scripta Cabasile, et Pa- 
lama, Phgraii, Camateri, Moschamparis, εἰ alio- 
yum, ne singulos perceuseam, 4008 tg audiens eva- 
sibti schismaticus el veritati inlmieus ; cumque iu 
synodo adhibwisses non sanctorum, sed illorum 
dicta, ignowiniam reportasti, quando tibi. Ecclesiz 
doctores illi protulerunt : quare cum oculos at- 
tollere non posses, in fngam teignominiose deoissi ; 
et jam te dieere non padet, Spiritum sanctum eg 
solo l'aire ibi esse abs te. demonsiiaium ? Propo- 
swisti tu quidem illud probandum, cum te ulte- 
rieris Franciæ aptistites et pelom strepitu ei voci- 
bus exsibilarunt, clara voce lseretjicum et inaledi- 


τῇ lod Γραφῖ; Δεῖξον mj alv. τίς τῶν 8iasxálwv 
1) ἐχ μόνου φησί - τίς τῶν ἁγίων; ποία τῶν συνό- 
δων τοῦτ᾽ ἔγησε; τί ὅτε ἐματαιώθης σὺ, χαὶ σπεου- 
δάδεις καὶ τοὺς ἄλλου; ἐξαπατῆσαι; Οὐκ ἡξδέσθης 
the Κύριον͵ ὃς κρινεῖ ζῶντας xal νεχργύς : Tbe: 
δρρνήσω αὑτὸν μὴ εἶναι ὁμοούτιον καὶ ὁμέθρονον 
καὶ ὁμοδύναμον τῷ Πειτρὶ χαὶ συνάναρχον, καὶ 
«άντα ἔχοντα ὅστε xai ὁ Πατὴρ, δίχα μένου τοῦ 
εἶναι Π΄τέρα ; Αὐτὸς γάρ φησι" Πάντα ὅσα ἔχει 
ὁ Πατεῆρ, ἐμά εἷσε" χαὶ αὖ " Σὺ, Πάτερ, ἐν ἐμοὶ. 
κἀγὼ ἐν col * καὶ "Πάντα τἀμὰ σὰ iot., καὶ τὰ 
σὰ ἐμά " καὶ ἐν τῇ εὐχῆ “ Δὸς αὐτοῖς, περὶ τῶν 
μαθητῶν λέγων, Ira ὦσιν ἔν, καυῶς ἡμεῖς ἔν 
ἐσιεν. Εἰ οὖν ἕν ἐστι μετὰ τοῦ Πατρὸς 6 Υἱὸς, 
κῶς τὸ Πνεῦμα ἐχπυρεύεται ix. μόνου τοῦ Πατρὸς, 
ὅπερ ἀχωρίστως πρόεισιν ἐκ Πατρὸς xat Υἱοῦ ; Ταῦτα 
μὲν ἔδε: σε βλέπειν, καὶ μὶ) τὰ Κιόασιλᾶ Πχλαυᾶ τε, 
xai τοῦ Φηουρνῆ, Καματηροῦ καὶ Μισχάμπαρος 
καὶ τῶν ἄλλων, (va μὴ οχαϑ'’ ἔχαστον λέγω, ὦ» 
ἐπαχούσας, σχισματιχδ; καὶ ἐχθρὸς τῆς ἀληθείας 
ἐγένου * καὶ ἐν τῇ σννόξῳ οὗ τὰ τῶν ἁγίων, ἀλλὰ 
τἀχείνων εἰπὼν ὑτχύνϑη ;;, ὅτε σοι τοὺς διδασχάλον : 
«ἧς Ἐχχλισίας ἐκεῖνοι προήνεγκχαν, καὶ μὴ δυνά" 
μενο; ἀνσδλέψτι ἀπέδρας alayuvüat; * καὶ viv οὐχ 
αἰσχύνῃ λέγων, ὅτι ἔδειξας ἐχεῖ ἐκ μόνου τοῦ ἢ 1- 
«ρὺς τὸ Πνεῦμα ; Πρηέθουν μὲν δεῖξαι, ὅτε σοι χαὶ 
πρότους ποδῶν xai φωνῆς ἑποίησαν ol τῆ- ἐνδο- 
«ἔρας Φραγκίας ἡγούμενοι, μεγάλῃ φωνῇ αἱρετιχὴν 


eiui appellantes ; al nulla. modo probssii, nuda c xai xavnpapgévov ἀποχαλοῦντές σε, οὔπω δὲ ἀπέ- 


tantem dicia protulisti : Qui & Paire procedit, et 
siinilia ; ad quz Jam respondimus, nec est cur am- 
plius dicamus. 

EPIS. 

Ab evangelicis quidem dictis exorsus, per aposte- 
los vero et successores eorum progressus suu usquo 
ad Lczrtíam synodum cGecumcnicam, dicta siugula 
diligenter. expendens, et syllogismos ad unumquod- 
que adhibens, atque. id quod saihi préposituis erat 
concludens : novum scilicet Latinorum dogma esse 
ubi,uc damnatum. 


RESP. 
Exorsus quidem es, ut jam dixi. a vocibus even- 
gcelicis ad. !ua probationem opinionis, sed pra- 


διιξας ἀλλ' ἣ μόνον ἀκλῶ: ῥβητὰ εἶπε: - Ὃ παρὰ 
τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεται, χαὶ τὰ ὅμοια " ἄπ:ρ xal 
διελύσαμεν ἤδη, καὶ οὐ δεῖ περαιτέρω λέγει». 

ΕΦΕΣ. 

Παρὰ μὲν τῶν εὐαγγελικῶν ἀρξάμενος λόγων, 
διὰ δὲ τῶν ἀποστόλων χαὶ τῶν διαδεξαμένων αὑτοὺς 
κατελθὼν ἄχρι xol τῆς οἱἰχουμενικὴς τρίτης συνό- 
δον, χατὲ μέρος τε ἐξεργαζόμενος ἔχαστον τῶν ῥτ,- 
t&v, καὶ συλλογιζόμενος ἐφ᾽ ἑκάστῳ, xal συμπεραί- 
νων ὅπερ ἀποδειχνύν:ι προχείμενον εἶχον͵ ὡς πανταχοῦ 
τοῦ χαινοῦ τῶν Λατίνων δόγματος ἀπηγορευ. ἐ- 
voy. 

ΑΠΟΛ. 

Ἤρξω μὲν, ὡς xoi πρότερον ἔφην, ἐχ τῶν εὐαν - 

γελικῶν φωνῶν εἰς σύστασιν τοῦ σοῦ φρονήματος, οὗ 


scriptum. di«putationis ordinem non servasti. Con- D μὴν δὲ τῇ καταστάσει ἑπηχολούθησας τῆς δ'αλέ- 


stitueratis euim, ut ἃ capite sd caput, et ab argu- 
mento ad argumentum progroderemini, ut dilucide 
el clare fierent. interrogationes ac responsiones, 
Cum vero jam disceptaretis et dicium dicto objice- 
retis, et syllogismus subscqueretar, compendiose 
et egregie 8 iratre Joanne formatus, tum sane tu 
coa!ctátus, quid responderes non habebas ; atque 
ut clabereris, longum sermonem | iustituistl. nullo 
veritatis fructu. aut dispuiationis more. Quando 
Joannes qui tecum disputabet, Domine Ephesie, 
Vixit, videris praeterire ordincm ; aliter enim inter 


1* Juan vi, 15. 1 Joan, xvii, 91. 15 ibid. 10. 


ξειος. Ἐστήσατε γὰρ, ἵνα ἀπὸ κεφαλαίου εἰς χεςά- 
λαιὸν, καὶ ἀπὸ ἐπιχειρήματο; εἰς ἐπιχείρημα μετα- 
Calvnss, ἵνα χαὶ εὐσύνοπτοι καὶ σαφεῖς αἱ ἐρωτήσεις 
ἅμα καὶ ἀποχρίσεις γίνωνται. “Ὅταν δὲ εἰς αὐτὸ 
ἤλθετε, χαὶ ῥητὸν τὸ ῥητὸν διεδέξατο, καὶ συλλο- 
γισμὸ; κατόπιν ὡς ἐν συνόψει ἐπηχολούθει γενναίως 
παρὰ τοῦ φρὰ Ἰωάννου λεγόμενος, ἐστενοχωρήθτς 
τῇ ἀποχρίσει, xal ἐξέφυγες, τὸν paxphv ἐκεῖνον 
ἀποτεινάμενος λόγον, μηδένα καρπὸν ἀληθείχς ἣ 
ἔθος ἔχοντα διαλέξεως " ὅτε σοι ὁ προσδια)εγόμενο: 
Ἰωάννης ἔφη Kóp:s "pisos, φαίνεται ὅτι παρα- 


'* ibid. t1. 


1061 


REFUTATIO MARCI EPIESINI. 


1062 


Caivets τὴν τάξιν, ἄλλη γάρ ἔστιν ἡ ἡμετέρα συμ- À nos couvenit atque tu facis ; nondum (inem habuit 


φωνία, καὶ ἄλλω; ποιεῖς * ἔτι τὸ τοῦ μεγάλον Baot- 
λείου ῥητὼν οὐκ ἔλαδξ τέλο;, καὶ σὺ προέφερες εἰς 
μέσον ἄλλα; ὑποθέσεις xat ἄλλα χεφάλαια ἔξω τοῦ 
προχειμένου, διδάσχων, ὡς Éotx:, τοὺς ἀκροατάς. 
Λέγε λοιπὸν μακρὸν, ὅσον ἂν αὑτὸς βούλῃ ἐπειδὴ 
ἐγὼ οὐχ ἔχω τιθέναι σοι νόμον, ἀλλ᾽ ὁ γαληνότατος 
βασιλεύς. “Ὅμως ἐγὼ τηρήσω τὴν σεμνότητα χαὶ 
πὴν τάξιν τῶν διαλέξεων, καὶ οὐδέποτε ἀποχριθή- 
σομαι εἰς ὅσα λέγεις, ἔστ᾽ ἂν ἀπολογηλῇς χατὰ τά- 
ξιν τῶν προχομισθέντων ῥητῶν, xa" ὃν ἰπρξάμεθα 
τρόπου t1; διαλέξεως, ὅπως σαφηνεισθέντος τοῦ ἑνὸς 
ἀρξώμεθα τοῦ ἑτέρου. ᾿Αχούσας οὖν ταῦτα ἐπιλη- 
ψία χατέσχε σε, xal ἐστενοχγωρήθης ἐλθεὶν κατὰ 
πεῦσιν χαὶ ἀπέχρισιν τῶν ῥητῶν’ xal εὐθὺς ὀλίγα 
εἰπὼν, Σέχονλα σεχουλώρουμ ἐδόηϑα., τουτέσιν οὐ 
βούλομαι ἔτι λέγειν, τέλος ἐ πποέησα. Ὅθθεν xal ὁ μα- 
χαριώτατος πάππας ἔφησε' Δίχαιόν ἐστιν, ἐπὶ 
εἶπες ὅσα ἔχρῃζες, ἵν᾽ ἀπολογηθῇς καὶ εἰς τὰ τελευ- 
ταῖα Ἰωάννον τοῦ προδιντζιαλίου. Μὴ θέλοντος δέ σου 
ἀποχριύτναι, ἀλλ᾽ ὀλίγουςεἰσιόντος λόγους, στρεδλοὺς 
xa! διεφθαρμένους xal ἕξω τοῦ πκροχειμένου, ἐλύθη 
ἡ συνέλευσις, xal lov οὐχ ἠθέλησας συνελθεῖν. Και- 
νὼν δὲ xal ἀπηγορευμένον τὸ τῶν Λατίνων δόγμα 
οὔτε μὴν ἔδειξας οὔτε δείξεις κοτὲ, οὔτε σὺ οὔτ᾽ ἄλ- 
40, τις ὑψηλότερός σου χαὶ λογιώτερης" ὅτι οὐ χαι- 
νὸν τοῦτο τὸ δόγμα ὑπάρχει, ἀλλ᾽ ἀπὸ τῆς δευτέρας 
συνόδου ἐστί τε xal ψάλλεται ἐντῇ Ῥωμαϊχῇ Ἐχ- 
χλησίᾳ᾽ οὐδὲ Λατινιχόν ἐστι f) Γραιχιχὸν, οὐ γὰρ ἐν 


μέρει ἢ πίστις, ἀλλὰ Χριστιανιχόν' πάντες γὰρ οἱ C 


διδάσχαλοι Γραιχοὶ xal Λατῖνοι τὸ αὐτὸ φρονοῦσιν " 
εἰ μὴ τοσοῦτον ἀτοπκώτατος βούλει φανῆναι, ὥστε 
χαὶ τοὺς ἀνατολιχοὺ; ἁγίους xai διδασχάλους Aati- 
νους ἀποχαλεῖν. 

EOEZ. 

Ἐπὶ τούτοις κατέλυσα τὰς πρὸς αὑτοὺς ὁμιλίας, 
ἣ μηκέτι συνελεύσεσθαι μετ᾽ αὐτῶν, f). γοῦν αὐτὸς 
σιωπήσειν βεδαιωσάμενος. ᾿Αλλ᾽ ἐχεῖνοι προσεκα- 
λοῦντο τοὺς ἡμετέρους ἑκόντας ἄχοντας εἰς τὴν τῶν 
εἰρημένων ἀντίῤῥησιν᾽ xal τοῦτο διαπραξάμενοι μὴ 
παρόντος ἐμοῦ διὰ τὴν ἀσθένειαν, δύο ἐφεξῆς συνε- 
λεύσεις ἀνήλωσαν αὐτοὶ μόνοι λέγοντες, μηδενὸς 
ἀπολογουμένου. | 

ATIOA. 

Ὃ δίκαιος λόγος ἀπήτει, ἐπειδὴ σὺ ἀπὸ μέρους 
τῶν Γραιχῶν εἶπες, xal οὕτω μαχροὺς χατέτεινας 
λόγους, ἵν᾽ ἀχούσῃς καὶ τὰς ἀποχρίσει:. Οὐ γὰρ δἰ- 
xGicv, τὸν διαλεγόμενον μόνον λέγειν μὲν, οὐχ ἀχούειν 
δὲ χαὶ τοῦ ἀποχρινομένο»). Καὶ σὺ μὲν τὸ, Σέκουλα 
σεχουλώρουβ, εἰπὼν, αἰσχυνθεὶ; τῇ στενοχωρήσει 
τοῦ φρὰ Ἰωάννου ἀνεχώρησας, καὶ οὐχέτι ἐδούλου 
συνελθεῖν" οἱ δὲ Λατῖνοι οὐκ ἠνείχοντο σιωπῆσαι, 
xa τοῖς σοῖς λόγοις μὴ δοῦναι ἀπολογίαν. Ὅθεν ἐχά- 
λουν xavovuxec ὑμᾶς συνελθεῖν καὶ ἀχοῦσαι τὰς 
ἀποχρίσεις τῶν λόγων. Kal σου μὲν μὴ βουλομένου 
συνελθεῖν, ὁ βασιλεύς τε καὶ ὁ πατριάρχης xa οἱ 
ἐπίλοιποι τῆς ἀνατολιχῇῆς Ἐχχλησίας λογάδες ᾧτ θη- 
cav δίκαιο, εἶναι συνελθεῖν, καὶ οὔτω Su vf.10ov. 
᾿Αποστιίλατα οὖν ἡ σύνοδι; ἰχάλει xav τὺ ἰλθεῖν, 


Basilii Μορπὶ dictum, οἱ tu alia in medium argu- 
menta protulisti, et alia extra rem capita ad doceu- 
dos, uL videris, auditores. Sermonem crgo protralie 
quautum libuerit, nam ego ubi legeu ponere nou 
possum, sed imperator sercoissimus. Servabo 
tamen ipse modestiam et disputationis modum , 
neque ullum ad quacunque dicis responsum dabo, 
donec satisfacias eo quo prolata sunt ordine dicta, 
et observata lege, qua disputationem sumus aggressi, 
ut explanato uno transeamus ad. aliud. Quibus tu 
auditis stupore oppressus cs, et coactus. devenistl 
ad concisam interrogandi et respondendi rationew. 
Proiude paucis dictis exclawmasti : Sacula sxculo- 
rum , boc est, nolo uita disputore ; jam feci finem. 
Quamobrem beatissimus papa dixit: ZEquum est, 
ut quando tu quæ in rem tuam erant (dixisti, re- 
spondeas etiam ad ea qua postremo dixit Jesnnes 
provincialis. Tu vero respondere quidem noluisti, 
sed psuca distorta et prava nibilque ad rem facien- 
tia dixisti; et scssio dimissa est; neque amplius 
ad concilium veüire voluisti. Esse porro novum οἱ 
damnatam Latinorum dogma nec probasti, pec 
probsbis unquam vel tu, vel quivis alius te doctior 
et sublimior ; nam dogma hoc non est novum, cum 
usque ἃ secunda synodo sit et cantetur in Romana 
Ecclesias ; neque dogma Latiuorum est aut. Græco- 
rum; (idea enim non est partium, sed Christiano- 
rum, siquidem omnes tam Grzci quam Latini do- 
ctores ita sentiunt: nisi velis usque adeo stolidus 
videri, ut Latinos voces sanctos etiam ct doctores 
Ürientales. 


EPIES. 

Cum ita perorassem, eorum congressibus vale 
dixi, statutum habens aut devitandum esse conses- 
sum eorum, aut certe mihi tacendum. Verum illi 
nostros volentes nolentes advocabant, co quod re- 
spondere vellent ad ca qua dicta erant. Quod cum 
fecissent, me nou priesente causa. morbi, duas iu- 
sumpsere deinceps sessiones ipsi soli dicentes, ne- 
mine defens:onem suscipiente. 

RESP. 


D JEqus ratio postulebat, ut posteaquam tu pro 


Gr:ecis dixeras, et adeo prolixos sermones habuc- 
ras, audires etiam responsiones; neque cnim ju- 
sium est solum disputantem dicere, et responsa 
non audire. Et ti quidem cum, Szcula srculorum, 
pronuntiasses, pra pudere, quod te frater Joannes 
in augustias redegisset, recessisti, ncc amplius in 
synodum ire volu:sti ; Latiui vero. silere handqua- 
quam sustineba:.t, et tuis sermonibus nnllam op- 
ponere defensionem. Quspropter canonice vos con- 
vocabant, ul converireis. et responsa ad sermones 
habitos audirctis : te vero renucnte οἱ non eunte, 
imperator, εἰ patriarcba, ct reliqui Orientalis Ec- 
clesi& optimates eoiveniendium. cesse. judicavrunt, 
atque ἃ convenerunt, Accersitus tu quoque fuisti 


1063 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


106. 


per nuntiem ἃ synodo, sed recusasti, simulans te A ἀλλ᾽ οὐκ ἐθέλησας, ἀσθένειαν ἰσχυρὰν ὑποχρινάμε- 


gravi morbo detineri. Cam ergo cives tui. familia- 
rem übi morbom intellezissent, tacuerunt. Latini 
vero soli dicebaat, nemine defeasionem suscipiente, 
quis nullam opes erat feri a nostris apelogiam ; 
Bam sermo Latinorum responsio erat adea qux 
ebjeceratis. 
EPHES. 

Ia priore quidem proferentes dieta saorusa do- 
etorum, quibus osteadebant Spiritum sanctum 3 
Filie procedere, quemadmodum et ex Patre. 


RESP. 


In hac sessione synodus misso nuntio te ad dis. 
putationem vocabit, qumomiam is qui teeum dis- 
petabat , frater Joannes dicebat: Adducite huc 
Ephesium, et responsiones audiat sd es quz dixit. 
Ts vero rationes !uas redargui cum [erre nen pos- 
ses, vesire noluisti, sed morbum simulasti. Quo- 
eirca magister Joannes omissa toerum confutatione 
sermonum, protulit dociorum suorum sententias, 
dogmatis veritatem ostendens, et refcllens quz tu 
dizeras, scilicet Spiritum a Filio non esse. Et tu 
quidem dicebas, at non probabas. lile vero dice- 
bat, et strenue probabat cum Occidentis doctoribus. 
An vero negare poteris, sanctos esse Occidentis do- 
eieres * Si neges, bzereticus omnium turpissimus ap- 
parcbis ; aam quinta syuodus vecumenica in sua ἀ-- 
uitiope (1) ait : Sequimur sanctos εἰ beatos Patres 


νος. Νοέοαντες οὖν ol ὃτμόται aou τὴν ψυσ:κὴν ἀσθέ- 
veiav, ἤνπερ εἶχες, ἐσιώπη:αν. Αατῖνοι δὲ μόνοι 
ἔλεγον μηδενὸς ἀπολογουμένου, οὗ γὰρ χρεία ἦν 
ἀπολογεῖσϑαι τοὺς ἡμετέρους, ὅτι ὁ τῶν Δατίνων 
λότος ἀπολ'γία ὑπῆρχε πρὸς τὰ ὑμέτερα. 


ΕΦΕΣ. 

Κατὰ μὲν τὴν πρώτην τὰ ῥητὰ τῶν οἰχείων διδα- 
exile προενεγκόντες, ἐν οἷς ἐδείχνυσαν τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον ἐχπορενόμενον ἐκ τοῦ Υἱοῦ, χαθὰ xal ἐχ 
«οὔ Πατρός. 

ATIOA. 

"Ev ta60tn τῇ συνελεύσει ἀπέστειλεν ἢ σύνοδος: 
ζητοῦσά σε ἐλθεῖν πρὸς τὴν διάλεξιν’ ἐπειδὴ ὁ προσ- 
διλλεγόμενο; φρὰ Ἰωάννης ἔλεγεν, ᾿Αγάγετε τὶν 
"Eoécou ὦξε, ἵνα ἀχούσῃ τὰς ἀποχρίσει: τῶν λόγων 
αὐτοῦ. Σὺ δὲ μὴ δυνάμενος ἀχούειν τὸν ἔλεγχον τῶν 
παρὰ σοῦ ῥητῶν, οὖχ ἠθέλησας ἐλθεῖν, ἀλλ᾽ ὑπεχρ'- 
νοῦ ἀσθένειαν. Διὸ xat ὁ διδάσχαλο: Ἰωάννης τοὺς 
μὲν ἐλέγχους τῶν σῶν ἐάσας λόγων, τὰ τῶν οἰχείων 
διδασχάλων ῥητὰ προέφερε δειχνύων τοῦ δόγματος 
τὴν ἀλήθειαν, ἀναιρῶν, ἅπερ ἔλεγες, ὅτι οὖχ ix 
τοῦ Υἱοῦ τὸ Πυεῦμα. ᾿Αλλὰ σὺ μὲν ἔλεγες, οὐχ &3c!- 
χνυ:ς δέ“ ἐχεῖνος δὲ ἔλεγε, χαὶ γενναίως ἐδεῖχννε 
μετὰ τῶν δυτιχῶν διδασχάλων. "Ap' ὄντως δύνασαι 
ἀρνήσασθαι, ὅτι οὔκ εἰσιν οἱ δυτιχοὶ διδάσχαλοιε 
ἅγιοι; Εἰ εἴποις, αἱρετικὴς πάντων αἴσχιστος δόξεις“ 
ὅτι ἡ πέμπτη οἰχουμενιχὴ σύνοδο: ἐν τῷ ἑαυτῆς ópu 


2tque doctores, Gregorium Dialogum, Augustiuem, C φησίν "Exóps0a τοῖς ἁγίοι: καὶ μακαρίοις Πατράσι 


Basilium, Hieronymum, Ambrosium et reliquos ; 
eorumque voces spprobamus et recipiinus. Non 
potes ergo contradicere. Hos itaque, quos inter 
ccumenicas quinta synodus promulgavit sanctos 
augue doctores proferens Joannes , perspicue demon- 
stravit, Spiritum sanctum esse etiam a Filio, refu- 
taudo que ἰὰ dizeras, non quz docent doctores 
Orientales; aam et illi eadem quz Occidentales 
dicunt. Ut vero scire volentibus num vera dicas, 
palam fiat veritas, Occidentalium quoque doctorum 
sententias bic apponemus, nou omues aut o,wnium, 
sed paucas 6 multis; ui per eas te ostendamus 
usquequaque futile εἰ arrogantem. [0 primis 
enim senioris Rouz pontifex, magnus, inquam, 
Gregorius Dialogus, quem Orientalis quoque Eccle- 
sia doctorem et sanctum. agnoscit, iu. expositione 
sacri Evangelii sic ait: Unde et ipsa Veritas, ut fi- 
dem discipulis augeret, dixit: Si emim ego mon 
abiero, Paracletus non veniet ad vos **. Cum enim 
«onstet,quia Paracletus Spiritus ex Patre procedat 
semper et a Filio, cur se Filius recessurum dicit, 
ut ille veuiat, qui a Filio nunquam recedit ? 


xa! διδασχάλοις, Γρηγορίῳ τῷ Διαλόγι», Αὐγουστένῳ, 
Βασιλείῳ, Ἱερωνύμω, ᾿Αμδροσίῳ xol τοῖς λοιποῖς. 
καὶ τὰς φωνὰς αὐτῶν στέργομεν xal ἀποδεχόμεθα" 
Οὐχοῦν οὐ δύναται ἀντειπεῖν. Τούτους οὖν o0; ἡ 
πέμπτῃ τῶν οἰχουμενιχῶν σύνοδος ἁγίους xol διδα- 
σχάλους ἐκήρυξεν, ὁ Ἰωάννης χομίσας ἔδειξεν ἐνορ- 
γῶ; τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον xai ἐχ τοῦ Υἱοῦ εἰς ávat- 
ρεσιν τῶν σῶν λόγων, xal οὐ τῶν ἀνατολιχὼν δι- 
δασχάλων, διότι χἀχεῖνοι τὰ αὑτὰ τοῖς δντιχοῖς λέ- 
roustv. "Iva δὲ ἡ ἀλήθεια δηλωθείη tol; βουλομέ- 
vote ἰδεῖν, εἴπερ ἀληθῆ λόγεις, ἡμεῖς χαὶ τὰ ῥητὰ 
t&v δυτιχῶν διδασχάλων ἐνταῦθσ θήσομεν, οὐ πάντα 
οὐδὲ πάντων, ἀλλ᾽ ἐχ τῶν πολλῶν ὀλίγα, δειχνύντες 
σε πανταχοὺ διὰ τούτων ἀλαζόνα x3 ματαιόφρονα. 


D -£y πρώτοις γὰρ ὁ τῆς πρεσδυτέρας Ῥώμης ἀρ- 


χιερεὺς, ὁ μέγας, φημὶ, Γρηγόριος ὁ Διάλογος, ὃν 
καὶ ἡ ἀνατολιχὴ Ἐχχλησία διδάσχαλον xal ἅγιον 
ἔχει, οὕτω φησὶν ἐν τῇ ἐξηγήσει τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγε- 
λίου" Ὅθεν χαὶ αὐτὴ ἡ ᾿Αλήθεια, ἵνα tol; μαθηιταῖ- 
κίστιν προσθῇ. εἶπεν’ ᾿Εὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω, 
ὁ Παράχιλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς. Ἐπεὶ 
γάρ ἐστι δῆλον τὸν Παράχλητον τὸ Πνεῦμα ix τοῦ 


Πατρὸς ἀεὶ xai τοῦ ΥἹοῦ ἐχπορεύεσθαι, τίνος χάριν ἑαυτὸν ὁ Υἱὸς ἀποδημήσοντα εἴρηκεν, ἵν᾿ ἐκεῖνος 


ἔλθῃ, ὁ τοῦ Υἱοῦ μηδέποτε ἀφιστάμενος ; 
** Joan. xvi, 7. 


(1) Cullat. 1. 


1065 


REFUTATIO MARCI EPHESINT. 


1065 


Kal περαιτέρω cl; τὸ ῥητὸν τὸ, Οὔσης ὀψίας τῇ À — Et infra in illud : Cum essel sero die illa *' ; Cum 


ἡμέρᾳ ἐχείνῃ, φησῖν - Ὅταν ἔλθῃ ὁ Παράκιϊητος, 
ὃν» ἐγὼ πέμψω ὑμῖν παρὰ τοῦ Πατρός " εἰ γὰρ 
τὸ ἀποστέλλεσθαι τὴ σαρχοῦσθαι μόνον ὀφείλει νοεῖ- 
σθαι, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἀναμφιθόλως οὐδένα ἂν 
«τρόπον ἐλέγετο ἀποστέλλεσθαι, ὅπερ οὐδέποτε ἐσαρ- 
xu w * ἀλλ᾽ ἡ τούτου ἀποστολὴ αὕτη ἐστὶν, ἡ αὐτοῦ 
πρόοδο;, f, παρὰ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύε- 
ται. 

'O δὲ Oslo; ᾿λμδρόσιο; ἐν τῷ πρὸς ΤΓρατιανὸν 
τὸν βασιλέα πρώτῳ βιδλίῳ τῷ Περὶ τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος οὕτω φησῖν" ᾿Αλλ οὔτε ἐπειδὰν Ex τοῦ 
Πατρὸς ἐξέρχηται, ἀπὸ τόκου ἀναχωρεῖ, καὶ ist 
σῶμα χωρίζεται ἀπὸ σώματος: * οὐδὲ γὰρ ἐν τῷ Tla- 
τρὶ 6; δῆθεν ἐν σώματι ἅτε δὴ σῶμα ἐμπερικλείε- 


venerit Paracletvus, inquit, quem ego miltam vobis a 
Patre **. Si enim mitti solummodo incarnari dicc- 
ret intelligi, sanctus procul dubio Spiritus nuflo 
modo diceretur mitti, qui nequaquam inearuatus 
est ; sed ejus inissio ipsa processio est, qua de Pa- 
tre procedit et Filio. 


Senectus quoque Ambrosius, libro primo de Spi- 
rit; sanclo, ad Gratiauum imperatorem (cap. 10) 
hiec habet : Sed neque cum de Patre exit, dc loco 
recedit, et quasi corpus a corpore separatur,; neque 
cum in Patre est, quasi in corporc tanquam corpus 
incladitur. Spiritus quoque sauctus cum procedit 


ται καὶ τὸ Πνεῦμα δὲ τὸ ἅγιον fivixa &x τοῦ Πα- B ex Patre οἱ Filio, non separatur a Patre, uon sepa- 


«ρὺς xal toU Υἱοῦ ἐχπορεύεται͵ οὗ χωρίζεται τοῦ 
flitgh;, οὐ χωρίζετα! τοῦ Υἱοῦ" τίνα γὰρ τρόπον 
δύναται χωρίζεσθαι τοῦ Πατρὸς, Πνεῦμα στόματος 
αὑτοῦ ὃν: Ὃ πάντως καὶ τῆς ἀϊδιότητος δεἶῖγμά ἐστι, 
καὶ τῆς θεότητος ἐμφαίνει τὴν ἐνότητα. 
Αὐγοηυττῖνος δὲ ὁ θειότατος πρὸς Ὁρώσιον ἐπι- 
στέλλων ἐν τῷ λόγῳ, οὗ ἡ ἀρχὴ, Ὃ Κύριος ἡμῶν 
Ἰησοῦ; Χριστὸς ἐδήλωσεν ἔχυτὸν οὔ ως ἐπελευσό- 
pivov [ἀπελευτόμενην), ἐν πολλοῖς τόποις περὶ τού- 
τὸν λέγω) xal τοῦτό φησι" Διὰ τί τοίνυν μὴ πιστεύ- 
σωμεν, καὶ ix τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεσθαι -ὸ Πν:ῦμα τὸ 
ἅγιον, ἐπεὶ χαὶ τοῦ Υἱοῦ ἐστιν αὐτὸ Ὠνεῦμα:; Εἰ 
γὰρ μὴ παρ᾽ αὑτοῦ ἐξεπορεύετο, οὐκ ἂν μετὰ τὴ" 


ἀνάσεασιν ἑαυτὸν ἐμφανίζων τοῖς μαθηταῖς, ἐνεφύ- C 


σησεν αὐτοῖ; λίγων᾽ Λάδεεε Πνεῦμα ἅγιον. 

Καὶ μετά tiva Τὸ δὲ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὐχ ix 
«οὔ Πατρὸς ἐκπορεύεται πρὸς τὸν Yltv, xàx τοῦ 
Υἱοῦ ἐχπορεύεται πρ'ς τὸ ἁγιάζειν τὴν χτίσιν, &-2' 
ὁμοῦ ἐξ ἀμφοτέρων ἐχπορεύεται, εἰ xot ὁ Πατὴρ 
τοῦτο δέδωκε τῷ Ylo, ἵν᾽ ὥσπερ ἐξ αὑτοῦ οὕτω καὶ 
ἐξ ixslvou ἐκπορεύηται. Οὐδὲ γὰρ δυνάμεθα λέγειν, 
μὴ εἶναι Cup» τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἐπεὶ ὁ Πατὴρ 
ζωή ἐστι χαὶ ὁ Υἱός " καὶ διὰ τοῦτο ὥσπερ Ó Πατὴρ 
ζωὴν ἔχει ἐν ἑαντῷ, οὕτως ἔδωχε χαὶ τῷ Υἱῷ ζωὴν 
ἔχειν ἐν ἑαντῷ, χαὶ οὕτως ἔδωχε ζωὴν ἐχπορεύε- 
σϑαι χαὶ ἐξ ἐχείνον, ὥσπερ ἐχπορεύεται χαὶ ἐξ αὖ» 
φτοῦ. 

Τοῦ αὐτοῦ ix τῆς Πρὸς Πέτρον περὶ πίστεως 


κεφλλαίηυ τα’ * Βεθαιότατα πίστευε, καὶ κατὰ μηδένα D eimo : 


τρόπον ἀμφίδαλλε͵ αὐτὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὃ {1πτρός 
ἐστι Πνεῦμα καὶ Υἱοῦ, ἐκ τοῦ Πατρὸς xai τοῦ Υἱοῦ 
ἐχπορεύεσθαι. Λέγει γὰρ ὁ Υἱός " “Ὅταν ἔλθῃ ὁ 
IlapáxAntoc τὸ Πνεῦμα εῆς ἀληθείας ὃ παρὰ τοῦ 
llurpóc ἐκπορεύεται" ὅπου Πνεῦμα ἑαυτοῦ εἶναι 
ἐδίδαξιν͵ ἐπεὶ αὐτός ἐστιν ἡ ἀλήθεια. "Ex τοῦ Υἱοῦ 
τ: ἐχπορεύεασθαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον χαὶ ἡ προφη- 
txt καὶ ἀποστολιχὴ διδασκαλία ἡμῖν παραδίδωσιν. 
'"Hrotz; μὲν γάρ φησι περὶ τοῦ Υἱοῦ * Πατάξεε 
τὴν γὴν τῇ ῥάδϑδϑῳ τοῦ στόματος αὐτοῦ, καὶ τῷ 
πνεύματι τῶν χειλέων αὐτοὺ ἀνειεὶ τὸν ἀσεθή. 


ratur ἃ Filio. Quemadmodum enim separari potest 
a Patre, qui Spiritus oris ejus est? Quod. utique ct 
geternitatis indicium, et divinitatis exprimit unita- 
lem. 


Sanctissimus vero Augustinus ad Orosium scri- 
bens in sermone (cap. 10), cujus initium est : Do- 
minus nostcr Jesus Christus manife«tovit se ita ven- 
tarum ; multis in locis hac dere verba faciens hzc 
etiam habet : Cur igitur non credamus, Spiritum 
saoctum ex Filio quoque prccedere, eum sit ct Fi- 
lii Spiritus? Si enim sb ipso non procederet, post 
resurrectionem suam  mauifes'ando 56 discipulis 
non ingufflasset in eos dicens : Accipite Spiritum 
sanctum. 

Et paulo post : Spiritus vero sanctus non de Pa- 
tre procedit in Filium, et de Filio ad sanetificun- 
dam creaturam, sed simul de utroque. procedit ; 
quamvis Pater hoc Filio dederit, ut. sicut al ipso, 
pariter ct abillo procedat. Neque enim possumus 
dicere, Spiritum sanctum non esse vitam, quando- 
quidem vita est Pater et Filius : et propterea sicuti 
Pater vitam habens in se ipso, dedit et Filio αἱ vi- 
tam habeat in se ipso, ita dedit ut etiam ab ills 
via procedat, sicut procedit et ab ipso. 


Ejusdem ex iibro De fide ad Petrum, capitc unde- 
Firmissime tene, et nullatenus dubites, 
eumdem Spiritum ssuctum qui Patris et Filii unus 
est Spiritus, de Patre et Filio procedere. Dieit enira 
Filius : Cus venerit Paracletus Spiritus. veritatis, 
qui & l'aire procedit *? : ubi suum esse Spiritum do- 
cuit, quia ipse est veritas. De Filio quoque proce- 
dere Spiritum sanctum prophetica atque apostolica 
doctrina nobls commendat. Isaias enim dicit de Fi- 
lio : Percutiet terram virga oris sui, et Spiritu la- 
biorum suorum interficiet impium **. De quoet Apo- 
stelus ait : Quem | interficiet. dominus Jesus Spiritu 
oris sui **. 


Π:οὶ οὗ φησι χαὶ ὁ "Amós:olo;: "Or ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς ἀνελεῖ τῷ Πνεύματι τοῦ σεόματος ab- 


tov. 
*! juan, xx, 10. ** Joan. xv, 26. 
PaTRoL. Gh. CLIX. 


*! ibid, 


** 148. xt, 4. 


38 [| Thess. i, 8. 
94 


1051 


JOSEPHI METBHONENSIS EPISCOPI 


E» qud opes est recenorro. omaia quacunque α Kol τί δεῖ κάντα καταλέγειν, Qon οὗ Διυξιποῖ &- 


Ocridentele  Eeclesim doctores :2.66ι" lnc cnim 


venersbile Pgbesie : oeaquam com voleisti ve- 
rum seimo comprehendere, οἰ 0-quui ssncton. besce 
doctores ; sed maloisse cuz οι", εἰ Cabasils, 
et reliquis esss, qui divezati eontorsienibes intes- 
tGnorsm periere. (uod vero illos ostendisse δία per 
sues doctores, Sgirilom sanctum ἐξ Filie procede- 
re, sicut ez Pate , vehementer ssno. admiror, eur 
pro tais etism illes nen hsbess, qui doctores uni- 
versis Cheistisnis propositi suat » conciliis, qui et 
sibi et éoctoribus Orientalibus, prasertim in Gdei 
degmatibes, congruentia loqnuntar. 
EPHES. 


.8 aliera vero sessione, qus 2 me dicta (eerant 
pervertestes polius quara evertenteg ; et doctorum 
nostrorum oppositas, ut illis quidem videbstur, sen- 
tentias exponentes. 

AESP. 


ja hae secunda post tusm fogam soeeione iterum 
(rater Jesnnes de rebas divinis disputavit ; üe- 
rumque magna voce clamavit : Addacite hac Ephe- 
sium; velo enim refellere quss dixit. Et rursus te 
synodus per auptism ad se vocavit. Qui vero mis- 
si erant, quarentes te, lassnieatem repererunt, et 
voeibes ivceaditis stridentem. Cumque te ad syno- 
dum iavitarent, respondisti : Non pessum venire; 
hae enim nocte venerunt cardiaales seblato donmi- 
eilii tceto, εἰ membra mea virgis igneis ceciderunt ; 
ecciderupt me cardinales, et nunc ad synodem in- 
vitat? Non possum, Án non videtis et ipsi plagas ? 
et ostendebas membra tua dicens: Videtis, ut sim 
plane totus prz verberibus lividms ? llli agtem intel- 
ligentes quo morbo laborares, rediere sacro nun- 
tiantes coneilio, te advcuire non posse, quod non recte 
valeres. Quocirea frater Joannes rursus : Vellem, 
siebe!, Ephesius adesset, et nobiscum sessioni huic 
interesset : verum devictus despondisse animum 
videtur. Itaque sd vos responsionis veiba faciam ; et 
afferens in medium dicta. Orientalium doctorum, 


δάτκαλοι τῆς Ἔχχλητίες qaeto ; Δ. πεῖν ἤτούμαθα 
παὶ τξῦτα εἷς wagástisco τῆς ἀληδεΐες͵ παὶ Là 
πεῖσαι ψυχὴν μὴ βεύαπτινμένην τῇ ἀπυγνώποι τε 
καὶ προλῆδει, ὥτπκερ ἢ eh αἰδέσιμς "Egéews, ifz- 
Gáztwte - εὖ γὰρ (644304; ποτε συνιέναι τὸ ἀληβδ- 
Ἀ1: ἐνωθῆναι τοῦ; δοδισπκάλοι: τούτοις xs? ἄχδιε-, 
ἀλλ᾽ ἐξ:λέξαο μετὰ τοῦ [δαλαμᾶ χαὶ Καδαοιλᾶ παὶ 
τῶν λοιπῶν εἶναι, ed. τὸν βίον πατέστρε᾽αν εἴλεῷρ. 
Ὃ δὲ vic. ὅτι ἐδείκνυθαν uzpà τῶν οἔκείων δεδα- 
σκάλων ἐχπορευύμενο οὗ ἔξνεῦμα τὸ ἅγιον ἐπ νοῦ 
Υἱοῦ καθάπε; 1x τοῦ ἕξατρὸς, θαυμάζω πολὺ, εὖ παὲ 
99»; 0) νομίζεις, οὖ; αἱ σύνοδοι uis: velo Χριστιο- 
νυν; ξιδλσκάλου; παρέθεσεν, οἱ συμφωνοῦσαν δαυ- 
τοῖ; καὶ τοῖς 'Avareltzel; διδαακέλοι:, καὶ μᾶάλεστα 


B iv τοῖ; περὶ τῆς πίστεω; δόγμασ:ν. 


ΕΦΕΣ. 

Ev δὲ τῇ δευτέρε συνελεύσει τὰ παρ' ἐμοῦ εἷ- 
ρημένα διαστρέψαντες μᾶλλον ἢ ἀνατρέψανεες, mat 
χρήσεις ἐναντίας, ὡς ἐκείνοι; ἐδόκει, τῶν παρ᾽ 
ἡμῖν διδασχάλων ἐχτεθειχότες. 

ΔΠΟΑ. 

Ἕν ταύτῃ δὲ τῇ δευτέρᾳ συνελεύτει ματὰ τὴν 
σὴν φυγὴν κάλιν ὁ φρὰ Ἰωάννες ἐθοολόγκεσε, παὶ 
πάλιν φωνῇ μεγάλῃ ἐδόησεν " ᾿Αγάγετε τὸν Ἐφέσου 
ὧδε " βούλομαι γὰρ ἀνατρέψαι τὰ αὐτῷ εἰρημένα. 
Kel πάλιν ἀπέστειλεν ἡ σύνοδος, ζητοῦσά δε συνελ- 
θεῖν. Οἱ ἐδ ἀπεσταλμένοι ζητοῦντές σε, εὗρον μαι- 
γόμενν;, καὶ βοῶντα φωνὲς ἀσήμους. Καὶ χκαλφύ.- 
τῶν σε συνελθεῖν τῇ συνόδῳ, cU. ἀντέτης * Οὐ δύνα- 
μαι ἐλθεῖν. τῇ γὰρ νυχεὶ ταύτῃ ἐλθόντες el καρδι- 
νάλεις ἀπεστέγασαν «5v ὄρογον τοῦ οἰχήρματο:, xat 
μετὰ ῥάδξων πυρίνων ἔδειράν pov τὰς σάρκας. 
᾿Απέχτεινάν με οἱ χαρδινάλεις, καὶ vov καλοῦαΐ με 
συνελθεῖν μετ᾽ αὐτῶν ; Οὐ δύναμαι. Ἧ οὐχ δρᾶτε 
καὶ ὑμεῖς τὰς πληγάς ; Καὶ ἐδείχννες τὰς σάρκας 
σὺυυ λέγων * Βλέπετε, πῶς εἶμι ὅλος μεμελανωμένος 
τῶν ῥαύδι:μῶν ἕνεκεν : Ἐχεῖνοι δὲ ἐννοήσαντες τὴν 
ἀσθένειαν, ἀπῆλθον δηλοῦντε; τῷ ἱερᾷ συνόδῳ, ὧς 
οὐ δύναται συνελθεῖν, ἀσθενεῖ γάρ. Ὅθεν 6 ςρὰ 
Ἰωάννης πάλιν εἶπεν Ἑδουλέμην εἶναι τὸν Ἐφέ- 
σου ὧδε, καὶ συμπαρεῖναι ἡμῖν ἐν ταύτῃ τὸ evve- 
λεύπει * ἀλλ᾽ ὡς ἔοιχεν, ἠττηθεὶς ἀπέγνω. Διὸ φέρε 


quas ἃ nobis etiam supra exposita sunt, nee noa alia D πρὸς ὑμᾶς ποιήσωμαι τὴν ἀπόκρισιν. Καὶ προαγα- 


plurima ; nos enie protulimus pauca : egregie sole 
ipso clarius demonguavit, Spiritum sanctum s Filio 
quoque procedere ; el quz prius a te dieta fuerant, 
sreuue demolitus est, aique humi prostravit ul 
falsa et perversa, penitusque 4 theologia ct mente 
sanctorum abhorreatia. Exposalt vero doctorum 
nostrorum sentenias, iis qux a te dicebantur con- 
trarías, veritati autew omnino consonas ; non eo 
sensu, quo tu perverse intelligeude exponebas , sed 
quo illas ii scripserunt, et recta mente pronuntia- 
runt ; te reliuquens ubi constravit, deridendo lapsu 
jJaceniem, uude te erigere penitus non valulsti. 


γὼν τὰ τῶν ᾿λνατολιχῶν διδασχάλων ῥητὰ, ἅπερ 
καὶ ἡμεῖς πρότερην ἐξεθέμεθα, καὶ ἄλλα πλεῖστα, 
ἡμεῖς γὰρ ὀλίγα wposselvapsv, γενναίως ἀπέδειξε 
καὶ λαμπρότερον τοῦ ἡλίου, ὅτε xat ἐκ τοῦ Υἱοῦ τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχπορεύεται" ἀνέτρεψέ τε ἀνδρείως 
τὰ παρὰ σοὺ πρότερον εἰρημένα, καὶ εἰς γῆν xac£- 
στρεψεν ὡς ψευδῇ xal διεστραμμένα, καὶ παντελῶς 
ἀλλότρια «ἧς τῶν ἁγίων θεολογίας καὶ διανοίας. Καὶ 
ἐχτέθειχε τὰ; χρήσεις τῶν ἡμετέρων διδασχάλων, 
τοῖς σοὶ μὲν ῥηθεῖσιν ἐναντίας, τῇ δὲ ἀληθείᾳ τῷ 
ὄντι συνχδούσας * οὐ μὴν δ' ὡς: σὺ διεστραμμένως 
ἐξηγοῦ καὶ ἑλάμθανες, ἀλλ᾽ ὦ; ἐχεῖνοι συνέγραψαν 


καὶ ὡς ἢ ἐχείνων εἶχεν ὀρθὴ διάνοια " σὲ καταλιπὼν ἔνθα xai χατηδάισε, πτῶμα γέλωτος ἄξιον, ὅθεν 


ἀνακύψαι ὅλως “᾿ 





1071 JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 1072 


sumenle, scd (uo ex ventre ita. sentiente, tacere Α γοντος, οὐχ ἔχ τινος δ᾽ ὅμως τῶν διδασχάλων λα- 
ili non poterant ; sed taudiu locuti sunt, quead ὄόντος, ἀλλ᾽ dx τῆς σἧς χοιλίας τοῦτο φρονοῦντος, 
veritas clarissime enituit, quod etiam ex Filio: οὐχ ἠδυνήθησαν αὐτοὶ σιωκῆσαι, ἀλλ᾽ ἔλεγον. ἔστ᾽ 
sicque mendacium a veritate depulerunt. ἂν ἀπεδείχθη σαφέστατε, ὅτι xal ix τοῦ Υἱοῦ - 
| xal οὕτως ἐδίωξαν ἀπὸ τῆς ἀληθείας τὸ ψεῦδος. 
ΕΦΕΣ. 

Ἐντεῦθεν ἀρχὴν λαμῦὔάνε: τὰ τῆς οἰχονομία ; 
καὶ συγκαταδάσεω: ῥή κατα’ καί τις sv ἡμετέρων 
ἐπεχείρησε λέγειν, ὡς Καλόν ἐστι τὴν εἰρήνην 
ἀσπάσασθαι, xol τοὺ: ἁγίους συμφώνους ἀποδεῖξαι 
πρὸς ἑαυτοὺς, ἵνα μὴ δοχῶσιν cl Auto τοῖς "Ava- 
«τολιχοῖς ἀντιφθέγγεσθαι. 

ΑΠΟΛ. 

Ἐντεῦθεν ἀρχὴν ἔλαδεν ἡ ἀλήθεια ἐμ φυτευθλῆντι 
ταῖς τῶν ἱερῶν Πατέρων ἐχείνων ψυχαῖς, τὴν διχό- 
votav ἀποδαλλομέναι; καὶ τὴν ματαίαν πρόληψεν, 
χαὶ ἰδεῖν πρὸ; αὐτὴν τὴν ἀλήθ-ιαν᾿ τὸν ἀλάθητον 
ὀφραλμὸν τοῦ Κυρίου ph ὀφθαλμῶν θέντιων, ἵνα 
μὴ λάθωσι φυγεῖν τὴν ἀληθῆ ἕνωσιν, χαὶ sylau st 
πάλιν τὸν τοῦ Χριστοῦ λαὸν ἀπὸ τῆς Ἐχχλησία;, 3v 
αὑτὸς ὁ Χριστὸς τῷ ἰδίῳ ἐξηγόρατιν αἵματι, καὶ 
τοῖς ποιμέσιν i; πρόδατλ ἐνεχείρισε, xaX αὐτοὺς 
ἡγεῖσθα' αὐτῶν ὡ; ποιμένα: κατέστησεν. 'O δ᾽ 
εἰπὼν, ὡς χαλόν iat: τὴν εἰρη μένην ἀσπάσασθαι, 
χαὶ τὰ λοιπὰ, ὁ 'ρωσίας '15(5020; οὗτος Tfjv: συν- 
ηγόρησε δ' αὑτῷ xal Σχολάριος ὁ soghc, ὃς vai 
λόγους τρεῖς ἐξέθετο περὶ τῆς ἐχχλησιαστιχῆς εἰρή- 
vns, xal τοὺς &ylov; ᾿Ανατολιχούς τε xai Δυτιχοὺς 
ἕν αὐτοῖ; τοῖς λόγοις μάλα γενναίω; συμφωνοῦντα ς 
ἀλλήλοις ἀπέδειξε». Χριστιανιχώτατα δὲ εἶπε xal 
ἀγιώτατα, τὴν εἰρήνην λέγων ἀσπάπασθαι. Τοῦτο 
καὶ ὁ Σωτὴρ ἐνετείλατο ἐν Εὐαγγελίοις, Ε ἱρήνην 
τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν, λέγων, εἰρήνην τὴν ἐμὴν 
dgli μι ὑμῖν. Οὐ γὰρ δίχαιον, οὔτε μὴν ὅσιον ἀπο- 
δάλλεοθαι ἀδελφοὺς ὁμοπίστους τε xal Χριστιανοὺς, 
ὑπὲρ ὧν ὁ Χριστὸς τὸ ἴδιον αἷμα ἐξέχεε, μιΞεῖν 
τε αὐτοὺ; καὶ διώχειν, χαὶ ὡς ἀλλοφύλους ἡγεῖ- 
αθαι. 


EPHES. 
llinc primum captae sunt audiri voces ill cco- 
noni et eondeseensionis ; et quidam ex nostris 
apgressus est dicere : Bonum est pacem amplecti, 
s8nctosque inter se consent'entes demonstrare, ne 
videantur Occidentales contraria loqui Orientalibus. 


RESP. - 

Hine coepta est veritas sacrorum illurum Patrun 
arimis i1scri, dissensionem abjicientibus, vanau- 
que illam anticipationem ; et cepta est ab iis ipsa 
inspici veritas, divinum oculum, quem nihil latet, 
prz oculís statuentibus ; ne incaute flerent verz 
unitas exsortes, et rursus Christi popolum ab 
Ecclesía scinderent, quem suo sanguine Christus 
ipse redemit, pastoribusque tanquam oves tradidit, 
et eos przesse illis veluti pastores coustituit. Qui 
porro dixit bonum esse pacem amplecti, εἰ qux» 
sequuntur, Isidorus fuit Russize presul, cujus sen- 
tentiam. vir doctus Scholarius confirmavit; qui 
res etiam orationes de unitate ecclesiasties edi- 
dit, quibus sanctos Orientales consentire cum Oc- 
cidentalibus praeclare sdmodum demonstravit. 
Christianissima vero atque sanctíssima vox illa 
fuit, pacem esse amplectendam : quod et Salvator 
precepit in Evangeliv, ubi, Pacem, inquit, meam 
do vobis, pacem meam relinquo vobis **. Neque 
enim justum aut pium est aversari frstres una fide 
nobiscum conjunctos et Christianos, pro quibus 
Christus suum profudit sanguinem ; et in cos 
odio flagrare et persequi atque ut alicenigenas babere. 


EPIHES. 

Tum vero etiam de propositione per capit qui- 
dam philosophari, quod apud nostros doctores 
reperiotur idem valere quod ⸗ prepositio : et 
causam Spiritus Filio tribuat. Πνεύματος τῷ Υἱῷ διδούσης. 

RESP. AIIOA, 
Niczenus hic przsul erat, qui multis validisque ἢ οὗτος fjv ὁ Νιχαίας ἀρχιερεὶςς, ὁ περὶ τῆς διὰ 
rationibus de przpositionibus per εἰ ez philoso- καὶ τῆς ἐπ πολλοὺς καὶ χαλοὺς φιλοσοφήσας λό- 
phatus est; et orationem satis longam edidit, quz γονς, xa λόγον ἱκανὸν ἐχθεὶς, Δογματιχὸν ἣ Περὶ 


ESES, 
Ἤδη δὲ τις xal περὶ τῆς διὰ φιλοσοφεῖν ἤοξα- 
το, παρὰ τοῖς ἡμετέροις διδασχάλοις εὑρισχομένης 
ὡς ταυτὸν τῇ dx δυναμένης, καὶ τὴν αἰτίαν τοῦ 





Dogmatica sive De unione inscripta est; in qua de 
przpositione per, et Spiritus sancti processione a 
Filio clarissime pulcherrimeque disseruit, et seien- 
tia thieologica disputavit. Si vero tu negas idem 
valere per, quod er, nos (6 hie multis exemplis 
convincemus. Cedo, negare quis poterit præposi- 
tione per signilicari causam, iJemque eam valere 
quod ex, ubi Evangelista at : Omnia per ipsum facta 
suat 57, per. Fillum scilicet? l'ossumusne dicere 
per non significare causam, εἰ non. aquipollere 


55 Joan. **« 97, 1.1 Joan, 1, 5. 


ἐνώσεως ἐπιγραφὴν ἔχοντα ' ἐν ᾧ xol περὶ τῆς 
διὰ, καὶ τῆς τοῦ {ἱνεύμλτος ἐχπορεύσεως τῇ; παρὰ 
«οὔ Υἱοῦ σαφέστατα xal κάλλιστα εἶπέ τε χαὶ ἐθεο- 
λόγησεν. Εἰ δὲ ἀρνῇ σὺ τὴν διὰ μὴ ταυτὸν τῇ ἐκ 
δύνασθαι, ἐνταῦθά σοι ἡμεῖς ἀποδείξομεν διὰ πολ- 
λῶν τῶν παραδειγμάτων. Αὐτίκα γὰρ τίς δυνηθείη 
ἀρνήσασθαι τὴν διὰ μὴ σημαίνειν αἰτίαν, xal 
ταυτὸν τῇ ἐχ δύνασθαι, ἔνθα ὁ Ἐὐαγγελιστῆς 
qat * Πάντα 0i αὐτοῦ ἐγένετο, τοῦ Υἱοῦ 6nov- 
6s: ; "Aga δυνάμεθα ἀονήσασθαι μὴ τὴν διὰ αἰτίαν 


1073 


REFUTATIO MARCI EPHESINI. 


1074 


σημαίνειν, xal ταυτὸν τῇ dx δύνασθαι, xaX τὸν À particule ex; Filiumque non esse omnium aucto- 


Yibv αἰτίαν εἶναι τῶν πάντων ; “Ὅτι δὲ ταυτὸν ἣ 
διὰ τῇ éx βούλεται, Βασίλειος καὶ Χρυσόστομης 
τοῦτο βηύλονται, ἐξηγούμινοι τὸ ἐν τῇ γενέσει εἷ- 
ρημένον παρὰ τοῦ ᾿λδάμ * Ἐκτησάμην ἄνθρω- 
ποῦ διὰ τοῦ Θεοῦ’ ὡς ταυτὸν δηλονότι ἐστὶν εἰ πεῖν 
τῷ, ix τοῦ Θεοῦ. ὍὍθε" ὁ μὲν ἐν τῷ πρὺς "Augr- 
λόχιον κεφαλαιώδει λόγῳ οὕτω διασαφεῖ xal. φη- 
σιν "Hóy δὲ xal πρὸς τὰ ὑπ᾽ ἀλλήλων σημαινό- 
μενα πολλάχις ἀντιμεθίσταται ἣ διὰ τῇ ἐχ, ὅταν 
ἡ ἑτέρα τὴν τῆς ἑτέρα: σημασίαν ἀντιλαμδάνῃ * 
οἷον, ᾿χκτησάμην ἄγθρωπον τοῦ Θεοῦ, ἴσον γέ- 
Ὑων τῷ, Ex τοῦ Θεοῦ. Ὁ δὲ, ἐν τῇ τοῦ χατὰ 
Ματῆαϊον ὁμιλίᾳ νγ΄ φησίν Οἷδε γὰρ τὸ δι᾽ οὗ τὸ 
ὑφ᾽ οὗ λέγειν ἡ Γραφὴ, ὡς ὅταν λέγῃ * 'ἔχτησά- 
[my ἄγθρωπον διὰ τοῦ Θεοῦ" οὐ τὸ δεύτερον αἴ- 
τιον, ἀλλὰ τὸ πρῶτον μᾶλλον τιθεῖσα. Καὶ πάλιν" 
Οὐχὶ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἣ διασάφησις αὐτῶν ἔστι" 
Καὶ Κύριλλος δὲ ὁ μαχάριος kv τῇ πρὸς Νεστόριον 
ἐπιστολῇ, ἧς ἡ ἀρχὴ, Καταφλναροῦσιν, ὡς μαν- 
θάνω, τινὲς, φησίν * ᾿Αναγχαῖον ὁμολογεῖν, ὅτι καὶ 
γεγέννηται χατὰ σάρχα διὰ γυναικός. Καὶ μετ᾽ 
ὀλίγα " Γεγέννηται καθ᾽ ἡμᾶς ἐχ γυναικός. Καὶ 
πολλάχις ἐν τῇ αὐτοῦ ἐπιστολῇ ὑπαλλαττομένα'ς 
εὕροι τις ἂν αὐτὸν xal; προθέσεσι ταύταις, ὅτε μὲν 
τ διὰ, ὅτε δὲ τῇ ἐχ, ὡς ἰσοδυναμούσαις ἀδια- 
φόρω; χρώμενον. Καὶ Παῦλος δὲ πρὸ; Γαλάτας 
φησίν " ᾽ξξαπέστειιεν ὦ Θεὸς τὸν Υἱὸν αὐτοῦ 
γενόμενον ἐκ γυγαικός. Ὃ δὲ Δαμασχηνὸς ὁ 
μλκάριος ποτὲ μὲν λέγει ἄδων πρὸ; τὴν Θεοτόχον 9 
Θεὸν ix σοῦ σαρχωθέντα ἔγνωμεν xal αὖ ὁ αὐτός " 
Ἐχ σοῦ τῆς ἀγνῆ: προῆλθεν ἀφράστως σαρχω- 
θεί; " ποτὲ δέ" Διὰ σοῦ, Παρθένε, Θεὸς ἀνθρώποις 
ὠμίλτσε" xai, Ὃ λυτρωτὴς διὰ σοῦ, Παρθένε, 
ἐπεδήμησεν. Ὅτι δὲ ἀληθὲς ὑπάρχει, ὅτι ἰσοδυ- 
ναμεῖ ἡ διὰ τῇ ἐκ, καὶ μίαν ἰσχὺν ἔχουσιν, 
ἐντεῦθεν δῆλον. Θεοδιυρητος ὁ Κύρου ἐπίσχοπος 
ἐπιλαμδένετχι τοῦ μεγάλου Κυρίλλον iv πολλοῖς 
τῶν tB κεφαλαίων, ἃ φθάσας ὁ ἅγιος ἐξέθετο χατὰ 
«οὔ Νεστορίου καὶ ἐν τῷ 0 ἀναθεμετισμῷ, ἐν ᾧ ὁ 
Κύριλλός φησιν" “Ἴδιον ἔχων ὁ Υἱὸς τὸ ἐξ αὐτοῦ 
xal οὐσιωδῶς ἐμπεφυχὸς αὐτῷ Πνεῦα ἅγιον, 
εἰργάζετο τὰς θεοσημεία:" ὁ Θευοδώρητός quat: 
Ei μὲν ὡς ὁμοφυὲς ἔφη Κύριλλος καὶ ix τοῦ Πατρὸς 
ἐκπορευόμενον, ἴδε συνομολογήϑομεν, xal ὡς εὐσεδή 
δεξόμεθα τὴν φωνήν * εἰ δ᾽ 0; ἐξ Yloo, ἢ δι᾽ Υἱοῦ 
τὴν ὕπαρξιν ἔχον, ὡς βλάσφημον xii δυσσεόὲς 
ἀποῤῥίψομεν. Ἰδοὺ φανερῶς ἐδειλίασεν ὁ Θεοδώ- 
ρῆτος εἰπεῖν xal τὴ» διὰ μετὰ τῆς ἐχ, ἂν τῇ 
πρ᾿όδῳ τοῦ Πνεύματο; τῇ παρὰ τοῦ Υἱοῦ. 'Exslvo; 
γὰρ ἀρνγύμενος παντελῶς τὸ Πνεῦμα ἀπὸ τοῦ Υἱοῦ 
εἶναι, χαθὼ; xal ὑμεῖς, οὔτε ἐχ τοῦ Υἱοῦ οὔτε διὰ 
τοῦ Υἱοῦ χατεδέξατο" ὑμεῖς δὲ τὸ μὲν, δι᾽ Υἱοῦ, 
ἐμολογεῖτε" τὸ δὲ, ἐξ Υἱοῦ, οὐδ᾽ ἀχοῦσα: ἀνέχεσῦθς. 
AM, ὦ φίλος, τὸ αὐτὸ σημαίνει κατὰ τὸν Θευδώ- 


** Gen. τιν, ἢ. ** Gen. x1, 8. ** Galat. iv, 4. 


(1) Lib. t, Dc vrth. fidc. 


ein? Porro ez perinde valere. atque per, volunt 
Basilius et Chrysostomus, explanentes illud, guod 
habetur in Genesi dictum ἃ.» Adamo : Pos- 
sedi hominem per Deum ** ; ut. profecto idem sit 
ac si diceret : Ex Deo. Quapropter Basilius, in li- 
bro quem per capitis scripsit ad Amphilochium, - 
sic ait: Sepe ctiam ἐξ et per ita altera alterius 
significationem subit, ut altera sumatur pro altera; 
quemadmodum in illo dicto : Possedi hominem per 
Deum ; quod perinde estac si diceret, Ex Deo. 
Clirysostomus autem, bomilia quinquagesima tertia 
in Mattheum : Novit efiim Seriptura, inquit, loco 
hujus vocis, Ex aliquo, uti hac voce, Per aliquem; 
ul cum dicit : Possedi bominem per Deum ; signi 
ficans non causam secundariam, sed potius prima- 
riam. Et rursus: Numquid non. per Deum | est in- 
terpretatio eorum ** ? Bestus. quoque Cyrillus in 
epistola ad Nestorium, cujus initium est: Audio 
quosdam ezistimationi meat detrahere ; hæe habet: 
Necesse est fateri, quod natus sit etiam. secundum 
carnem per mulierem. Et paulo post : Natus. est 
perinde atque nos ex mulicre. Εἰ frequenter. in 
esdem cpistola reperias ipsunf promiscue uti. per 
et ex pra positionum alterna mutatione, ut. ilem 
significantium. Paulus quoque in Epistola ad Ga- 
latas ait: Misit Deus Filium. suum natum ex mu- 
liere**, Beatus quoque Damascenus in suis ad 
Virginem leymnis modo ait : Deum ex te incarna- 


C (m novimus ; idemque alibi: Ex te iminaculata 


prodiit ineffahiliter incarnatus ; modo cantat : Per 
te, Virgo, Deus cum hominibus versatus est; et, 
Per te, Virgo, Salvator advenit. Esse porro id ve- 
rum, praepositiones scilicet ez et per, idem valere 
et eamdem vim obtinere, ex eo patet. Nam Theo- 
doretus, Cyri epircopus, multa reprehendit in duo- 
decim magni Cyrilli capitibus, quas antea. sanctus 
ille contra Nestorium exposuerat. Et cum in nono 
snathematismo Cyrillus dicat : Suum habens Filius 
Spiritum sanctum, qui ex ipso est, εἰ ipsi sub- 
stantialiter insitus est, divina edebat miracula ; 
Theodoretus ita objicit : Si ut de connaturali. Cy- 
rillus loquitur, et procedente a Patre, libenter eon- 
cedemus, et dictum recipiemus ut pium : si. vero 
ita loquitur, quod Spiritus ex Filio, sive per Filium 
exsistat, projicieinus ut. blasphemum οἱ impigm. 
Ecce tibi manifeste reformidavit Theodorctas di- 
cere et per et ex, in processione Spiritus a Filio 
Cum enim ille negaret omnino Spiritum cssc a 
Filio, sicuti negatis et vos ; neque cx Filio, neque 
per Filium admisit. Vos autem fatemini quidem 
per Filium ; ex Filio vero, ne auribus quidem ac- 
cipere patimini; sed heus tu, juxta. Thcodoretum 
idem significat. Quod vero per Filium fateamrnr, 
Damascenus capite octavo et tertio decimo (1) per. 


1015 


JOSEPIII METHONENSIS EPISCOPI 


1010 


spicue claroat : Ex Patre per Filium; et vos magna A ρῆτον. Ὅτι δὲ «b δι᾽ Υἱοῦ ὁμολογεῖτε, Δαμασκχηνὸς 


voce cantalis : Spiritwu bouitatis largitorem, ex 
Patre per te, o Christe, procedentem. Et in hymno- 
rum officio, quod die Pentecoste canitur, labeuis : 
Tum enim deitatia Buvius, Spiritus ex Patre per 
Filium prediens. Verum etsi canitis, non percipitis 
tamen idem valere per atque ez; at «ero Tbeodo- 
retus melius id notat quam vos, et propterea utram- 
. que praepositionem negavit, Quandu iyitur Justa 
ea qux dicta sunt, hæ duse praepositiones conve- 
niunt, recte magnus ille Bessario Niesenus præsul 
de hoc philosopbatur, εἰ causam Spiritus per hane 
praepositionem per Filio tribuit; ei frustra obtre- 
ctas iam ei qui pacem ampleetendam asseruit, quam 
ei qui de per et ex, quod idem valeant, disputavit. 
κὸν τα thv εἰρήνην εἰρηκότα δέον ἀσπάσασθαι, 
φοῦντα. 
EPHES. 

Ita paulatim Latipismus erupit, eomperuntque 
deinceps de modo conciliandss pacis agere, et dicta 
quadam, per quie pax fleret curiose perquirere, 
ancipitem babentía sensum, et que possent in 
utramque trabi sententiam  ipstar eothurmi. ld 
enim consilio suo multum conducere visum est ; 
quod ita et nostri per ea facilius pertraherentur, et 
speraretur fore, ut eadem ab adversariis nullo adhi- 
bito examine admitterentur. 

RESP. 

lia. paul.tim Christiauisimus clarescebat ; prius 
euim malo schismatis obscurabatur: et delnceps 
de restituendo antiquo pacis vinculo agebant 
Christi hierarchz, divino zelo flagrantes ; ne rursus 
totum Ecclesia corpus divisum maneret, et im- 
maculata Sponss Christi Ecclesia suorum dissidia 
&liorum acerbe dclleret ; sed latarctur, ut par est, 
videns filios mutua charitate copnjunctos. Propter- 
ea quoque dieta sanctorum consona sihi invi- 
cem ostendere studehant, non curiose, ut ais, 
sed pie et sincere iila explicsntes. Cum igitur ea 
vidissent, et perspexissent eumdem in illis sensum, 
quem doceat doctores. Occijentales, prompto ala- 
crique animo Ecclesiz Christi. unitatem amplexi 
sunt, non per mediam quiddam. Apage rem adeo 


aUsurdam ! Nullo modo illi cogitarunt de saneto- 


rum dictis medium habentibus sensum, ei qua 
posseut in utramque sententiam distrahi ; nunquam 


ἐν τῷ η΄ xal cy! διαῤῥήδην βοᾷ, "Ex Πατρὸς δι᾽ Υἱοῦ" 
χαὶ ὑμεῖς μεγάλῃ τῇ φωνῇ ἄδετε’ Πνεῦμα μεταδο- 
τικὸν ἀγαθότητος, ix Πατρὸς διὰ σοῦ, Χριστὶ, 
προερχόμενον. Kol ἐν τῷ κανόνι τῆς Πεντηκοστῆ: " 
Σὺ γὰρ ποταμὸς θεότητος, ἐς Πατρὸς δι᾽ ΥἹοῦ 
προερχόμενον. ᾿Αλλ᾽ εἰ xal (ese. μὲν, ὅμως οὗ 
γινώσχετε, ὅτι ταυτὸν ἢ διὰ τῷ ἐκ βούλεται" xz 
γὰρ μεῖζον ἢ ὑμεῖς Θεοδώρητος οἶδεν, ὅτι ἡ διὰ 
«ἢ ἐκ ἰσοδυναμεῖ, διὰ τοῦτο ἀμφοτέρας τὰς προ- 
θέσεις ταύτας ἀρνεῖται, Ἐπεὶ οὖν χατὰ τὰ alpn- 
μένα συμφωνοῦσιν al προθέσεις αὗται, καλῶς καὶ ὁ 
Νικαίας ἀρχιερεὺς Βησσαρίων ὁ μέγας φιλοσοφεῖ 
«οὔτο, καὶ τὴν αἰτίαν τοῦ Πνεύματος διὰ τεῆς διὰ 
«τῷ Υἱῷ δίδωσι" καὶ μάτην αὐτοὺς διασύρεις, 
καὶ τὸν τὴν διὰ τῇ ἐκ ταντὸ δύνασθαι φιλοσο- 


8 ΕΦΕΣ. 


Οὕτως κατὰ μικρὸν ὁ Λατινισμὸς ἐξεῤῥάγη " καὶ 
περὶ τοῦ τρόπου λοιπὴν τῆς ἐνώσεω; ἤρξαντο πραγ- 
ματεύεσθαι, xal τινα ῥητὰ περιεργάζεσθαι, δι᾿ ὧν 
ἐνοιθθήσονται, μέσην ἐπίχοντα χώραν, καὶ δυνά- 
μενα χατ᾿ ἀμφοτέρας τὰς δόξας λαμόάνεσθαι, 
χαθάπερ τις χόθορνος. Τοῦτο γὰρ αὑτοῖς πρὸς τὰν 
ἐπίνοιαν ἔδοξε σφόδρα συμδάλλετθχι, τῶν τε ἤμετέ- 
ρῶν δι' αὐτῶν ῥᾷον προσαγομένων, καὶ τῶν ἐναντίων 
ἐλκιζομένων ἀνεξετάστως αὐτὰ xapabitasSas. 

AIIOA. 

Οὕτω χατὰ μιχρὸν ὁ Χριστιανιαμὲς ἐλαμπρύ- 
vito πρότερον γὰρ ἡ μαύρωτο τῷ πάθει τοῦ aytsua- 
«ος, xal τὸν ἀρχαῖον σύνδεπ'λον λοιπὸν t$; εἰρήνης 
ἐπραγματεύοντο ἀναχτήσασϑαι ol Χοιστοῦ ἱεράρ- 
χαι θείῳ πυρούμενοι ζήλῳ, ἵνα μὴ διῃρημένον καὶ 
πάλιν τὸ τῆς Ἐχχλησίας πλήρωμα μείνῃ, xal ἡ 
τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλησία ἡ ἄπσπιλος νύμφη τὴν τῶν 
οἰκείων τέχνων διαίρεσιν ὀδύροιτο γοερῶς, ἀλλ᾽ 
εὐφραίνοιτο, ὡς εἰχὺς, ὀρῶσα τὰ ἑαυτῆς τέχνα 
ἡνωμένα πρὸς ἄλληλα, Διὰ τοῦτο xal τὰ ῥητὰ τῶν 
ἁγίων συμφωνοῦντα ἀλλήλοις ἐσπούδαζον δεῖξαι, οὐ 
περιέργω:, ὥς σὺ ςὴς, ἀλλ᾽ εὐσεδῶς τε xal χαθ1- 
pc αὑτὰ ἐξηγεῖσθαι. Ἰδόντες τοίνυν καὶ καλῶς 
ἐννοήσαντες τὰ ῥητὰ, τὰ αὐτὰ τοῖς Δντιχοῖς λέγοντα 
διδασχάλοις, προθύμω: ἠνώθησαν τῷ τοῦ Χριστοῦ 
Ἐχχλησίᾳ, οὗ διὰ. μεσόεητός τινὸς " ἄκαγε ταύτη: 
«ἧς ἀτοπίας * οὐδὲ τὰ ῥντὰ τῶν ἁγίων μέσην ἐπέ- 
χοντα χώραν πρὸς ἀμφοτέρας τὰς δόξας ἡγέσαντο 


venit illis. hec in mentem, ut per ambigus dicta D παντελῶς, οὐδὲ ἐπίνοιτν ἐχεῖνοι τοιαύτην ἔσχον, ὡς; 


Berei unitas; quse etiam Latini nullo adhibito exa- 
mine reciperent ; atque ita (icta quzdam sequeretur 
conciliatio 2 procul erat lioe 8a sensu. eorum. Quid 
enim fuerit medium inter verum εἰ falsum? qua 
vero communicatio luci ad tenebras ? Aut. enim ve- 
rum est, quod ex solo Patre, et falsum quod ex 
Filio: aut verum, quod ex Filio, et falsum quod ex 
Patre solo ; cum lizc sine ullo medio contraria sint; 
impossibile enim simul utraque consistere. Qualc 
crgo medium reperiri possit in iis dictis, sive quod 
ti vocas cothurnum? Tu planecotburaus eras, ct 
cuiliurni sensum habebas, cum ncc. frigidus ucc 


διὰ μεσοότητο; ῥητῶν τινων ἐνωθῆναι, 6315. ἀνεξ:- 
«ἄάστως αὐτὰ παραδέξα:θαι τοὺς Λατίνους, καὶ δι᾿ 
αὐτῶν πεπλασμένην τινὰ συστῆναι τὴν ἕνωσιν" 
πόῤῥω τοῦτο τῆς ἐχείνων διανοίας ὑπῆρχε. Ποία 
γὰρ μεσότης ἔσται μέσον ἀληθείας καὶ ψεύδους ; 
ποία δὲ χοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος ; Ἕ γὰρ τὸ ἐκ 
μόνον τοῦ Πατρὸς ἀληθές ἐστι, xal ψευδὲς τὸ ἐκ 
4509 Υἱοῦ " f τὸ ix τοῦ Υἱοῦ ἀληθὲς, xal ψευδὲς τὸ 
ix μόνου, ὡς ἄμεσα ἐναντία " ἀκφότερα γὰρ oó 
θεμιτὸν ἴσεασθαι, Ποίαν ἄρχ μεσότητα τὰ ῥητὰ 
δύνανται δοῦναι, fj ὅπερ σὺ φὴς κχόθορνον ; κό- 
θορυνης γὲρ c) χαὶ ποθόργου ἐπίνοιαν εἶχες, οὔτε 





1079 


JOSEPH) METHONENSIS EPISCOPI 


100 


denter óppuguant : quid dicerent, si nulla esset A αὐτοὺς ἐξήγησιν εἰς τὸ γραμμάτιον. Εἰ δ᾽ οὐ βού. 


adhibita inquiitio? llanc igitur ob causam qua- 
rebant sibi explanari. libellum. Quod si Romana 
dicehat Eeclesia, nolunt. explanari libellum, nos- 
trum recipiant, in quo germanus doctorui sensus 
habetur, quod. etiam ex. Filio procedat Spiritus 
sanctus. Quod verum esse jam demonstravimus 


λονται ἐξηγηθῆναι «b γραμμάτιον, δεξάσθωσαν, 
ἔλεγον, τὸ ἡμέτερον, ὅπερ διελάμδανε τὴν ἀληθῆ 
«ὧν διδχσχάλων ἔννοιαν, ὅτι καὶ ix τοῦ Υἱοῦ τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύεται. Ὅτι δὲ τοῦτ᾽ ἀλνθὲ:, 
ἐδιίξχμεν πρότερον διὰ τῶν ᾿Ανατολικῶν χαὶ Δυτι- 
χῶν ἁγίων, χαὶ οὗ χρὴ περὶ τούτου παλιλλογεῖν. 


Orientalium οἱ Occidentalium auctoritate doctorum ; nec opus εδὲ de bac eosdem iterare ser- 


" MORS, 
EPHES. 

Multum post hxc  conteritur tempus, nostrique 
dilationem zgre lerebant, et inopiam deplorabant, 
deque fame conquerebantur , iam boc etiam iilis 
excogitatum erat, nulli quidquam sumptuum con- 
dictorum suppeditare, ut propterea coacti paulatim 
illis succumberent. 

RESP. 

Hic te ostendam auditoribus mendacein et penitus 
desipientem, qui talia dicas. lleus. tu, nec Deum 
es veritus, nec loinines, uttam illustre menda- 
cium proferres? Quis constituta nummum aureo- 
rum erogatione fraudatus est? quis nostrum con- 
trisistus aut. conquesius est? qui vero id fieri 
poierat prasente imperatore et patriarcha et eccle- 
siarum prassulibus et optimatibus et reliquis? nul- 
lam res bxc babet probabilitatem. Si euim ita ut 
tu nune dicis, factum esset, imperator et. patriarcha 
nou tacuissent, sed libere palamque dixissent : 
Vuliis per vim syuodum ad finem perducere ; con- 
tra jus fasque hoc est. Deinde quis esuriviL? quem 
afflixit inopia? quis de fame conquestus est? Non eniin 
ad alimenta. solum impendebatur cis pecunis, sed 
multo etiam copiosior, ut suppeteret ad conficienda 
indumenta, et zonas, et vasa argentea ; atque inde 
ille in patriam lucupletati redirent. Quomodo ergo 
dicis tu illos dcglorasse el conquestos csse, nec ha- 
buisse, unde sibi alimenta coemerent? Cui vero illi 
vim attulerunt ut subscriberet, et uniretur ? Per illog 
quisque sui juris fuit. Porro uora et procrastinatio 
uon est. Latinis ascribeuda. Nam in actis palam 
videre licet vestram ignominiam, quod summus 
pontifex assidue vos excitaret, ut conveniretis ad dis- 
putandum, οἱ crebro disceptaretis, quo veritas emer- 
geret. Dicebat enim, fieri non posse ut verum repe- 


ΕΦΕΣ. 

Ἐρνίθεται πολὺς ἐπὶ τούτοις χρόνος, καὶ ol ,u-- 
τεροι τὴν ἀναδολὴν ἐδυσχέραινον, xal τὴν πενίαν 
ὠδύροντυ, καὶ πρὸς τὸν λιμὸν ἡγανάκτουν. Καὶ γὰρ 
δὴ καὶ τοῦτ᾽ αὐτοῖς ἐπενοήθη, μηδενὶ μηδὲν διδόναι 
τῶν συγχειμένων ἀναλωμάτων, ἵνα ἀναγκασθέντες 
ἐχ τούτον χατὰ μιχρὺν αὑτοῖς ὑποχύψωσιν. 

ΑΠΟΛ. 

Ἐν τούτοις σε παραστήσω τοῖς ἀκούουσι ψεύστην 
καὶ παντελῶ; ἀσύνετον, ὡς τοιαῦτα λέγοντα. Ἵν» 
ϑρωπε, οὐκ ἡἠδέσθης οὔτε Θεὸν οὔτ᾽ ἀνθρώπους, 
λέγων τοιοῦτον φανερώτατον ψεῦδος ; Τίς ἐστερήθη 
τῶν τεταγμένων χρυσίνων ; τίς ἀφ᾽ ἡμῶν ἐλυπῆ- 
θη, fj ἡγαυάχτησεν; πῶ; γὰρ ὥφειλε τοῦτο γενέ- 
σθαι παρόντος βασιλέω:, xal πατριάρχον, xa: ἀρ- 
χιερέων τε καὶ ἀρχόντων, καὶ τῶν λοικῶν ; Οὐχ 
ἔχει λόγον γενέσθαι τοιοῦτόν τί ποτε. Εἰ vào ἦν 
τοῦτο ὃ σὺ λέγεις νῦν, ὁ βασιλεύς τε xal ὁ πατρι- 
ἀρχης οὖκ ἐσιώπησαν, ἀλλὰ παῤῥησίᾳ εἶπον ἂν, 
ὅτι Βίᾳ θέλετε συμκπερανθῆναι τὴν σύνοδον " τοῦτο 


C οὗ νόμιμον. Εἶτα τίς ἐπείνχσε: τίς διὰ τὴν πενίλν 


ἐλυπήθη; τίς διὰ τὸν λιμὸν ἢγανάχτησεν; e) γὰρ 
μόνον τὰ πρὸς τροφὰς ἐλάμθανον χρήματα, ἀλλὰ 
πολλῷ πλείω, ὥστ᾽ ἔχειν ποιεῖν καὶ ἐνδύματα, καὶ 
ζώνας, χαὶ σχεύη ἀργυρϑ, κἀχεῖθεν εἰς τὴν tato δὰ 
ἐ πανέστρεψαν πλούσιοι. Πῶς σὺ λέγει;, ὅτι ἡγανά- 
xtouv, καὶ ὠὡδύροντο, xal o)x εἶχον ἀγοράσαι βρώ- 
ματα; Εἶτα τίνα ἐδίασαν ὑπογράψαι, fj ἑνωθῆναι: 
Πάντας ἀφῆκαν xupiou; τοῦ ἑαυτῶν θελήματος. Εἰ 
δὲ τριδὴ τοῦ χαιροὺ καὶ ἀναδολὴ γέγονεν, οὐχ ἀπὸ 
τῶν Λατίνων ἐγένετο" φαίνεται γὰρ ἐν τοῖς "1 ρα- 
κτιχοῖς ἡ αἰσχύνη ὑμῶν, ὅτι ἀεὶ διῆγειρεν ὑμᾶς ὁ 
&xpo; ἀρχιερεὺς ἔρχεσθαι εἰς τὰς διαλέξεις, xai 
συνεχῶς τὰς διαλέξεις ποιεῖν, ὅπως εὐρεθῇ ἡ ἀλῆ- 
θεια * xol γὰρ ἔλεγεν * Οὐ δυνατόν ἐστιν εὑρεθῆναί 


riatar, nisi disputando. At vos probra timentes (qua D ποτε τὴν ἀλήθειαν, εἰ μὴ ἐν τῇ διαλέξει. ᾿Αλλ᾽ ὑμεῖς 


quidein preterco, nationis honori consultum volens, 
qucd sim et ipse gentis et ritus ejusdem) uolebatis 
eispulare ; εἰ nuuc synode et. paci Ecclesie invi- 
dentes hujusmodi verba eruciatis. 


EPIIES. 

Quid plura?uon destiterunt salutis et religionis suas 
proditores omnem movere lapide, couee synodo 
congregata effecerunt, ut Latinisuius palam erunipe- 
ret, præsidentibus imperatorc et patriarcha, et des- 
pota illis assideute. Cum enim protnlissent in me- 
dium dicta, que Lalinis favere videntur, tum ex 
jllorum ipsorum doctoribus, tum de magno Cyrillo, 
pugna mecum prius conserta, codemque tempore 


φοδούξενοι τὴν αἰσχύνην, ἣν οὐ λέγω διὰ τὴν τοῦ 
γένους τιμὴν, ὅτι τοῦ αὐτοῦ γένους καὶ ἔθνους χἀγὼ 
ὑπάρχω, οὐκ ἐδούλεσθε διαλέγεσθαι" xal νῦν φῦο 
γοῦντες τῇ συνόδῳ xal τῇ εἰρήνῃ τῆς Ἐχχλησία; 
τοιαῦτα ἐρεύγεσθε. 

ἘΦΕΣ. 

Τί δεῖ πολλὰ λέγειν; οὐχ ἐπαύσαντο πάντα λίθον 
κινοῦντες οἱ τῆς ἑαυτῶν σωτηρίας καὶ εὐσεύείας 
προδόται, μέχρι διεπράξαντο συναγαγόντες τὴν 
σύνοδον àxot&zt τὸν Λατινισμὸν εἰς τὸ φανερὸν, Ba- 
σιλέως “ε xal πατριάρχου προχαθημένων, καὶ τοῦ 
δεσπότηυ τούτοις συνεδριάζοντο:. Τὰ γὰρ δοχοῦντα 
συνηγορεῖ, τοῖς Λατίνοις ῥητὰ προαγαγόντες εἰς 
μέσου Ex τε τῶν διδασχάλωγ αὐτῶν ἐχείνων, καὶ τοῦ 


1C81 


REFUTATIO MARCI EPHESINT. 


1032 


μεγάλου Κυρίλλου, πρότερον ἐμοὶ διαμαχισάμενο!, A subiade iusultationibus mihi per sophismata pro- 


xai xatà ταυτὸν ix διαδοχῆς ἀλλήλων ἐπιπηξῆ- 
σάντε; ἱταμῶ; τοῖς σοφίϑμασιν, οὕτως ἢρώτων τὴν 
σύνοδον, ἤὮντινα γνώμην ἔχουσι περὶ τῶν ῥητῶν 
ἐχείνων, xai εἰ τὸν Υἱὸν αἴτιον ποιοῦσι τοῦ ἱἱνεύ- 
ματος. 
ἈΠΟΛ. | 

Αὕτη ἢ σύνοδος γέγονε μὲν ἰδίᾳ xal μυστικῶ;, 
συνηγμένων τῶν ἀνατολιχῶν t€ xai ἡμετέρων μό- 
vov, προχαθημένων, ὡς φὴς. τοῦ τε βασιλέως xal 
πατριάρχου, καὶ ἀπλῶς πάντων τῶν ἀνατολικῶν 
ἀρχιερέων. Συνῆξε δὲ ταύτην ὁ ἀοίδιμος βασιλεὺς 
ἐχξῖνος εἰς τὸ τοῦ πατριάρχον ταμεῖον, διὰ τὸ ἀσθε- 
νεῖν ἐχεῖνον, οὐχ εἰς τὸ ἐχρῇξαι ὡς ἀσέδειαν, καθὸ 
σὺ ἡγῇ, τὸν Λατινισμὸν, ἀλλ’ εἰς τὸ ἀποδεῖξαι τὴν 
εὑσέδειαν εἰς τὸ φανερόν' εὐσεδεῖ: μὲν γὰρ οἱ Λα- 
εἶνοι, οὐχὶ δὲ ἀσεδεῖ;" ἐν fj ἐδημηγόρησεν ὁ βασι- 
λεὺς πρὺς ὑμᾶ; πάντα;:, ὀνειδίζων δῆθεν ὡς ἀμε- 
λοῦντας τοῦ Oilou τῆς ἐνώσεως ἔργου, καὶ ῥᾳθύμως 
ἐν ἀλλοδα xf τὸν καιρὸν διατρίδοντας, εἰπών " 

Δεασπόται ἀρχιερεῖς, τί ποιοῦμεν el; τὴν Ἰταλένν 
*020Ut0y καιρὸν, xat οὐ σπουδάζομεν ἰδεῖν τὸ τέλος 
«αὐτῆς τῆς ὑποθέσεως; Ὁρᾶτε, χαὶ προσέχετε, 
μήποτε λάθωμεν xal ἀποτύχωμεν τούτου τοῦ ἀγα- 
(cv. ᾿Εγὼ βασιλεὺς ὧν τῇ χάριξι 200 χρίσαντός με 
Θεοῦ οὐκ ὀζείλω δοῦναι τῷ Θεῷ λόγον, ὅσον ὑμεῖς " 
«ὺ γάρ χρέος τοῦ βασιλέως ἐστὶν ὑπερχσπίζειν τῆς 
ἀποφάσεως τῆς συνόδον. Ὑμεῖς ἐστε ποιμένες τῆς 
Ἐχχλησίας * πρὸς ὑμᾶς οἱ Χριστιανοὶ πάντ:ς ἀφο- 
ρι.σιν, ὡς ἡγήτορας τῶν ψυχῶν αὐτῶν" ὑμεῖς ὀφεί- 
λετε ἀποδοῦναι λόγον τῷ Θεῷ ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ab- 
τῶν. Οὐχοῦν βλέψατε χαλῶς" σχέψασθε τὸ δίχαιον 
x&i τὸ τῷ Θεῷ ἀρέσκον. Ἐνταῦθά εἶσι δύο τρόποι 
μεγάλοι καὶ ὄλεθροι ἐπικίνδυνοι, ἐνώσεώς τε xal 
διχστάσεω;. Ἔστι μὲν ὁ κίνδυνος, ἐὰν ἡ ἕνωσις ἧ 
καλὴ καὶ ὀρθόδοξος, καὶ fuat; πλανηθώμεν μὴ δέ- 
ξασῦαι αὑτὴν * ἔστι δὲ χίνδυνος διαιρέσεως, ἐὰν μὴ 
διαιρ:θῶμεν διχαΐως. Διὰ τοῦτο σχέψασθε τὸ χρεῖΐτ- 
τον xa! συμφέρον. Δότε γνώμας μὴ βλαπτούσας τὰς 
ὑμετέρα; ψυχά:. Ἡ γὰρ ἕνωσις τῶν ᾿ἔχχιλησιων 
ἁγία ἐστὶν, εἰ μόνην ἐπ᾽ εὑσεδείαςς. Ἢ διαίρεσις 
πάλιν φριχτὴ τέ ἐστι χαὶ λέγεται. Ὥστε ἐὰν μὴ 
ἐγωθῶμεν εὐσεδῶς:, βλάψομεν τὰς ἡμετέρας ὑνχά; " 
ἐὰν δὲ διαιρεθῶμεν ἀδίχω;, πάλιν ταυτὸ πεισόμεθα. 


caciter factis, ita synodum interrogabant: quid- 
nam sentirent de dietis illis, et si Filium Spiritus 
causam ſatereutur. 


RESP. 

Synodus hzc facta est privatim e& secreto, con- 
venientibus tantum nostris Orientalibus, prasiden- 
tibus, ut ais, imperatore et patriarcba, οἱ summa- 
tim coactis omnibus Orientis przsulibus, Hauc 
porro convocavit celeberrimus ilie imperator iu 
patriurche domicilium, quod is wgrotaret ; non 
ut crumperet. Latinisinus, hoc est, ut tu quidem 
putas, impietatem, sed ut vocaret. pietatem in lu- 


B cem ; neque enim Latini impii sant, sed pii. In qua 


imperator ad vos omnes babuit concionem, expro- 
brans scilicet socotdiam, quod. divinum opus cou 
ficiendze pacis negligeretis, tempusque oscitanter 
in peregrinatione consumeretis; his verbis usus : 
Doinini praesules, quid tandiu moramur in Italia, 
ct non properamus videre finem hujus negoti ? Vi- 
dete, et animum attentius adjicite, ne nos launter 
hoc honum effugiat. Mihi, cam Dei beneficio, qui me 
unxit, imperator sim non est tauta. Deo reddenda 
721.0, quanta vobis. L:perator sane debet pro de- 
creto synodi propugnare : 21 vos estis pastores Ec- 
clesia. ]u vos Christianorum oinnium conjccti iuut 
oculi utpote animarum suaruin ductores. Vos Deo 


c bro aniuabus eorum ratiouem estis daturi. Evigilate 


ergo; exquirite quod justum est et Deo placitum. Duae 
nobis propositze sunt viz, duoque periculosa preci- 
piti. coniunctionis et dissidii, Si conjunctio bona est 
εἰ orthodoxa, periculum est, ne decepti nosillau rc- 
jiciamus : inminetetiam periculum io dissidio,si jure 
non disjungamur. Quapropter expendendum vobis cst 
quid praesiet, quidve conducat. Dicite sententias, qua 
vestras animas non lædant; nam Ecclesiarum unitas 
sancta est, dum fiat cum pietate ; disjonctio rursus et 
estet dicitur horrenda res; ut si pie non cenjungamur, 
simus animas nostras lesuri; si. vero injuria disjun- 
gamur, rursus in idem recidumus. Consideraic igitur, 
quid agendum. Nostis, schisma Eccles.arum quantum 
auulerit malum ; ex eo enim tempore, quo ortum est, 


Ao ὃν βλέπετε, τέ μέλλει γενήσεσθαι, love. γὰρ, D Latini a Gracis, et Graeci pariter a Latinis babentue 


ὅσον κακὴν τὸ σχίσμα Ἐχχλησιῶν ἐποίησεν * ἀφ᾽ 
οὗ γὰρ ἐγένετο ἕως τοῦ νῦν, οἱ Γραικοὶ τοὺς Αατί- 
νγὺς χύνας ἡγοῦνται, xai οἱ Λατῖνοι ὁμοίως τοὺς; 
Fgatxoo;. O'pac γοῦν, ὅστις δι᾽ ἀνθρωπαρέσχειαν 
b μποδίσει τὴν εὐσεδὴ τῆς Ἔχχλησίας ἕνωσιν, χείρω 
τέπον ἔξει τοῦ Ἰούδα. ᾿Αλλ᾽ ὑμεῖς, Πατέρες αἱδέ- 
σιμοι, σκέψασϑε τὸ δίχλιον τὸν tuu. Θεοῦ φόδον πρὸ 
ὀφθαλμῶν ἔχουτες. Μὴ θελήτητε διὰ πρόσχαιρον 
δ᾽ξλ» ἡ τοῦ ἐνὸ; μέρους ἣ τοῦ ἄλλου βλάψαι τὰς 
ὑμι:τέρας ψυχὰς καὶ τὸ αἶμα τῶν ἐπιλοίπων Χρι- 
στια ὧν, τῶν εἰς ὑμᾶς βλεπόντων ὡς ποιμένας xal 
ἡγινμένου; αὐτῶν. Ταῦτα ἀκυύσαντες οἱ ἀρχιερεῖς, 
pd φωνῇ πάντες εἶπο,’ Ὅττις ἐμποδίσει τὴν 
εὐσεδὴ τῶν Χοιστιλνῶν ἔνωλιν, ἕττω ὑπὸ ἀνάθεμα. 


ut canes. Iiaque existimo, si quisad aucupandam ho- 
minum gratiam obstiterit piz unitati Ecclesia, dete- 
riore loco hunc fore, quam sit ipse Judas. At vos, ve- 
ncrabiles Paires, quod justum esit. perp.udite, Dci 
timorem habentes pra: oculis. Nolite ob temporapcam 
alterutrius partis gloriam damno afficere animas ves- 
tras, et reliquorum Christianorum $sauguiuem, qui 
in vos ul pastores et duces suos intueutur. Ilis au- 
ditis pr:sules omnes uva voce dixerunt: Quisquis 
impedimento fuerit, quominus pia Christianorum 
unitas fiat, esto anatbemati subjectus. Atqueita suam 
unusquisque dixil sententiam, prout cuique visum 
est, sacro primum exordiente patriarcha. Unus au- 
tem ea iis qui synodo aderant, sanctuponia preeditee 


JOSEPB] METHONENSIS EPISCOPI 


et virtate : quum est, inquit, sanctorum aostro- A Kel οὕτως ἔδωκαν γνώμα: ἕκαστο; αὐτῶν ἀπὸ exi- 


rom dicts inter sese conciliare, nam ea concordant ; 
quandoquidem iu ipeis idem locutes *st Spiritus, nec 
est discrepantia; nosque cum Ecclesia Romana 
conjungi. Quando et tu respondisti : Latinos non 
solus eseo sehismaticos, sed etiam bhsreticos ; 
proinde conjaactionem cux illis aullo mode esse δὲ“ 
mittendem, nisi e Symbolo additamentum ejiecient, 
et Symbolum eodem quo neos modo fatesntur. Quod 
ubi Nieeaus praesul audivit, his verbis ubi eccuorít : 
Erge qui Spiritaem sanctum etiam ex Filio aeserunt 
bseretiei suat ? tu vero confestim respondieti, Etiam ; 
et ille : Deus, propitius mihi sis ; Sxncti etiam qui 
boe dicunt, haeretici sunt ? Muta ἔδει labís, qun 
loquuntur adversus sanctos. Tumque sententias 


ματος, ὁ μὲν οὕτω;, ὁ δὲ οὕτως, ἀρξάμενοι ἀπὸ τοῦ 
ἱεροῦ πατριάρχου. Ὅθεν εἷς ix τῆς συνόδου ἅγιο»- 
σύνῃ χιχοσμημένο; καὶ ἀρετῇ, ἔφη" Aixalov ἔστι 
συμδιδάσαι τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων ἡμῶν, ἐπιὶ σύξκφιεονά 
εἰσι “ τὸ γὰρ αὐτὸ Πνεῦμα ἐλάλησεν ἂν αὐτοῖς, zal 
eux ἔστι διαφωνία, καὶ ἐνωθῆναι ἡμᾶς: τῇ τῶν Ῥω 
μείων Ἔκχλησίᾳ. "Evi" ἀπεκρίθη: καὶ σὺ λέγων, 
ὅτι οἱ Αατῖνοι οὗ μόνον εἰαὶ σχισματιχοὶ, ἀλλὰ xol 
eipevurel · διὸ οὐδὲ πρέπει ὅλως ἑνωθῆναι αὐτοῖς, 
εἰ μὴ ἐχδάλωσι τὴν προσθήκην ἀπὸ τοῦ συμδόλου, 
καὶ ὁμολογῆσωσι «b σὐμύολον ὡς καὶ ἡμεῖς. Τοῦτο 
ἀχούϑδας 6 Νικαίας ἀρχιερεὺς ἀντέφη ow * Καὶ λοι- 
viv el λέγοντες, 9b Πνεῦμα οὃ ἅγιον καὶ ἐπ τοῦ 
Υἱοῦ, αἱρετικοί εἶσι: Καὶ εὐθὺς σὺ ἀπεκρίθη;:, 


protulit Orientalium doctorum, et legit. universam D Ναί - χἀχεῖνο; " "Deco; μοι, Θεέ“ καὶ οἱ ἅγιοι οἱ 


synodo, nunquam ὃ te visas vel cognitas ; sola quip- 
pe tibi nota erant, quie. seripsit Cabasilas et Pala- 
mas. Patres sutem inspectis Orientalium doctorem 
seutentiis, leetisquo etiam Occidoatalium dietis, ut 
hac ilis consentanea csse compererunt, omnes 
perspecte jam veritati se dediderunt. Iniquem 
quippe est osteasa (uce oculos claudere. ltaque tule- 
runt sententias, sanctorarm dicta secuti ; et conf ssi 
sunt Filium juxta Grecos quidem esse causam, jux- 
tà Lotinos autem principium prodoctionis sancti 
Spiritus 8106 ut Patrem. 


λέγοντε; τοῦτο alpstuxol εἰσιν ; "AXo)a γενηθήτω 
«ἃ χιῇλη τὰ λαλοῦντα κατὰ τῶν ἁγίων. Καὶ οὕτω; 
προσήνεγκε τὰ ῥητὰ τῶν ἀνατολιχῶν διδασχάλων, 
καὶ ἀνέγνω πάσῃ τῇ συνόδῳ " ἃ σὺ οὐδέποτε ἔγνως 
ἣ οἷδας, ἀλλ᾽ ἃ τὰ τοῦ Καδασιλᾶ τε καὶ Παλαμᾶ. 
Ἴμόντες δὲ οἱ Πατέρες τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων τῶν ἀνα- 
4«ολικῶν, καὶ ἀναγνώσαντες χαὶ ἐκ τῶν δυτικῶν διδα» 
σκάλων, xal εὑρόντες αὐτὰ συμφωνοῦντα Exsives;, 
ἐπείσθησαν ἅπαντες τῇ ἀληθείξς ἀναφανείσῃ " οὗ 
γὰρ δίκαιον τοῦ φωτὸς δειχθέντος χαμμύειν τὰ 
ὄμματα. Καὶ οὕτως ἔδωχαν γνώμας ὁμοφωνοῦντες 


τοῖς τῶν ἁγίων ῥητοῖς, καὶ τὸν Υἱὸν ἔδωκαν εἶναι κατὰ μὲν τοὺς Γραιχοὺ; αἰτίαν, κατὰ δὲ τοὺς Ae- 


«νου; ἀρχὴν τῆ; τοῦ ἀγίον Πνεύματο; ἐχπορεύϑεως ὥσπερ καὶ τὸν Πατέρα. 
C 


EPIIES. 

Illi vero de dictis nibil se dubitare responderunt, 
quin germana doctorum sint, cum de boc fidem 
iis faceret epistola sancti. Mozimi : causam voro 
Seiritus Filie tribwere major ccrte pars nello mo- 
do volebent, quod ita statueret et ipse sapiens 
Meximos. 

RESP. 

De dictis non dubitabant amplius, quod illa inter 
se ceusentire jam ecrium esset, utpote germana 
doctorum; quodque perspectum baberent, jam olia 
in Ecclesia IiIomans vigere hanc sententiam. Nam 
sanctus Maximus, qui fuit ante. sextam synodum 
eGcumenicam, testatur Ecclesiam Romanam per id 
tewpus ita contare ; et consona dicentes profert 


ESEZ, 

Περὶ μὲν τῶν ῥητῶν οὐχ ἀμφιδάλλειν ἔφασαν, cl 
Ὑνήσια τῶν διδεσχάλων εἶσ', παρὰ τῆς ἐπιστολῆς 
«οὔ θείου Μαξίμου τοῦτο πιστούμενοι * τὴν αἰτίαν 
μέντοι τοῦ Πνεύματυς τῷ Υἱῷ διδόναι παντελῶς 
ἀκηγόρευσαν οὗ γε πλείονες " οὕτως γὰρ καὶ τὸν 
eogbv διορίζεσθαι Μάξιμον. 

AIIOA. 

Περὶ τῶν ῥητῶν ἔτι οὐκ ἀμφιδάλλοντες ἧσαν, 
ἐπειδὴ ἔγνωσαν αὐτὰ συμφωνοῦντα ἀλλήλοις, à; 
γνήσια ὄντα τῶν διδασχάλων * καὶ δτι ἔγνωσαν, ταῦ - 
τὴν τὴν δόξαν εἶναι ἐν τῇ Ῥωμαϊκῇ ᾿ἔχκλητίᾳ πρό- 
ᾳαλαι. Ὁ γὰρ ἅγιος Μάξιμος πρὸ τῆς ἕἔχτη; ὧν 
οἰκουμενικῆς συνόδου, μαρτυρεῖ τῇ Ῥωμαϊχῇ Ἐκ 
κλησίᾳ τοῦτο ἀδούσῃ, καὶ συμφώνους ἕν τούτῳ προ- 


Rowanos Patres, et βεϑίογοδ Cyrillum Alezandri- D χομίζει Ῥωμαίους Πατέρας, ἔτι γε μὴν xa Κύ- 


num. Quod vero ot validissimum objicis, est quod 
ait Maximus, Patres illos. demonstrasse noa esse ἃ 
se sfirmatum, Filiam esso causam ; scd illum de- 
notatom, quod per ipsum procedat : hoe. enim tu 
ais οἱ istos nune reforinidautes, Jicla quidem ap- 
probasse et ipsos exenplo Maz mi, causam vero 
Filio tribuere nullo modo «olaisse majorem par- 
tem. Nos vero δά hze etiam respondebimus pau- 
cis : Sancti Maximi dicium ita. intelligitur. Non 
putat ipse Filium esse causam Spiritus principalem 
εἰ priuordialem, nut principium sine principio, 
sivc causam asbequo causa ; hoc enim soli inest 
Patri, baudquaquam Filio, siquidem quod habet 
Filius, acceptum babet a l'atre, ἃ quo etiam est. 


piov τὸν ᾿Αλεξανδρείας. Τὸ δὲ ἰσχυρότερόν cou 
τῶν λόγων ἐστὶν, ὡς οὐχ αἰτίαν ποιοῦντας τὸν Υἱὸν, 
ἔφη Μάξιμος, σφᾶ; αὐτοὺς οἱ Πατέρες ἐχεῖνοι éámd- * 
δειξαν, ἀλλ᾽ ἵνα τὸ δι’ αὐτοῦ προϊέναι δηλώσωσι " 
«οὔτο γὰρ καὶ οὗτοι νῦν, ὡς φὴς, δειλιάϑσαντες τοῖς 
μὲν ῥητοῖς συνεφώνησαν καὶ αὐτοὶ κατὰ τὸν Ἀ]άξι- 
μον, τὴν δὲ αἰτίαν τῷ Υἱῷ διδόναι καντελῶ; ἀπτ- 
Ὑόρευσαν ol γε πλείονες αὑτῶν. μεῖς δὲ καὶ πρὸς 
«αὐτὰ ὀλίγα ἐροῦμεν * ὅτι τὸ τοῦ σεπεοῦ Μαξίμου 
οὕτω νοεῖται, ὡς οὐχ ἀρχοειδῶς οὐδὲ προχαταρεικῶς 
αἰτίαν τὸν Υἱὸν εἶναι νομίξει τοῦ Πνεύματος, οὐδ᾽ 
ἀρχὴν ἄναρχον, οὐδ᾽ αἰτίαν ἀναίτιον “ τοῦτο γὰρ τῷ 
Πατρὶ μόνῳ πρόδεστι, τῷ δὲ Yl οὐχ οὕτως, ἀλλ ὃ 
ἔχει ὁ Υἱὸς, παρὰ τοῦ llosph; λαδὼν ἔχει καὶ αὐτὸ 


1085 


REFUTATIO MARCI EPIHESINI. 


1086 


τὸ εἶναι, "O0tv εἰ λέγοιτο καὶ ὁ ΥἹὸς αἰτία καὶ ἀρχὴ A Quare ut Filius quoque dicatur cauga et principum 


τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἐκ τοῦ Πατρὸς τοῦτ᾽ ἔλαδε’ 
δυνάμεθα γὰρ καὶ ἡμεῖς εἰπεῖν κατὰ τὸν ἐν θεολογίξ 
μέγαν Γρηγόριον. Ἢ Ex τῆς αἰτίας αἰτία, τὸ ix τοῦ 
φωτὸς φῶς, 6 Ex Θεοῦ Θεὸς, ὥσπερ ἐχεῖνός φησιν, 
Ἢ ix εἧς ἀρχῆς ἀρχή. Ὥστε εἰ καὶ ὁ Υἱὸς αἰτία 
λέγεται, ἀλλ᾽ οὐκ ἀφ᾽ ἑαυτοῦ ἀρχοειδῶς, ἀλλ᾽ x τοῦ 
Πατρὸς μὲν ἀρχοειδῶς, διὰ τοῦ Ylou δὲ καὶ ἐχ τοῦ 
Υοὸὺ ὡς διὰ τοῦ Υἱοῦ. Καὶ τοῦτό ἐστιν ὅ oro: Má- 
ξιμος " οὐχ αἰτίαν ἀρχοειδῆῇ τὸν Υἱὸν ποιοῦντας τοῦ 
Πνεύματος σφᾶς αὑτοὺς ἀπέδειξαν, ἀλλ᾽ ἵνα φὸ δι᾽ 
αὑτοῦ προϊέναι δηλώσωτι. Kal οὗτο!: οὖν οὕτω νοή- 
σαντες: δοῦναι τῷ Υἱῷ τὴν μὴ προκαταρειχὴν αἰτίαν, 
καλῶ; χαὶ εὐσεδῶς ἐκοίησαν. Καὶ γὰρ οὐδ' ἡμεῖς 
λέγομεν ἀρχοειδῆ ἢ προχαταρτιχὴν τὸν Υἱὸν αἰτίαν 
«τοῦ Πνεύματος, ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ Πατρὸς ὡς πρώτης ἀρ- 
χἧς évápyou καὶ ἀρχοειδοῦς, ἐκ τοῦ Υἱοῦ δὲ καὶ διὰ 
«οὔ Υἱοῦ ὡς δι' αὑτοῦ ix τοῦ Πατρός. Καὶ οὔτω κι- 
στεύομεν͵ χαὶ γεννλίως κηρύττομεν. 


EOEZ. 

᾿Αλλ᾽ ol. to gm pot τὴν δυσσέθειαν, xal ὅσοι τού- 
τοις παρὰ τὴν ἀρχὴν ἡχολούθησαν, ἐπαγγελίαις 
λαμπραῖς ὑπαχθέντες καὶ δόμααιν, γυμνῇ τῇ χεφα- 
Af τὸν Υἱὸν ἀπεφήναντο τοῦ Πνεύματος αἴξιον " ὃ 
μηδ᾽ ἐν τοῖς τῶν Λατίνων ῥητοῖς εὔρηταί που φανε- 
ρῶς κεΐμενον. 

AUOA. 

Οὐ τολμηροῖ τὴν δυσσέδειαν, ἀλλ᾽ εὐλαδεῖς τὴν 
εὐσέδειαν ἦσαν ἐχεῖνο!, οὖ; σὺ συκοφαντεῖς. Οὺ γὰρ 
ἐδουλήθησαν διαμεῖναι χαὶ Evi τῷ σχίσματι καὶ τῇ 
κακίᾳ διαιρούμενοι τῶν ἀδελφῶν xa τῆς Ἐκχκχλη- 
σίας" οὐδ' ἦσαν οὔτω μωροὶ ἀρνήσασθαι τὴν ἀλή- 
riv, ὃς ἐστιν ὁ Χριστὸς, ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώ» 
πων. Διὸ xal γυμνῇ τῇ κεφαλῇ ἀνεκήρυξαν, tx. τοῦ 
σχότους τῆς καχίστης προλήψεως ἀνανήψαντες, χαὶ 
κρὸς τὸ τῆς ἀληθείας φῶς ἀνεχλήθησαν, σὲ κάτω 
χεΐμενον ἐλεεινῶς κετταλιπόντες μετὰ τῶν án" αἰῶ» 
νος ἀπάντων σχισματιχῶν εἶναί σε. Οὐχ ὑπαχθέντες 
δὲ δώροις τε χαὶ ἐπαγγελίαι;, ὦ; σὺ φῇ:, ἀλλὰ 
φοδηθέντε: «bv ἀλάθητον ὀφηαλμὸν, ὃ ἔγνωσαν δί- 
xatov, ὡμολόγησαν. Ὅτι δὲ οὐχ εὕρηται 6 YU 
αἴτιος τοῦ Πυεύματος ἐν τοῖς τῶν Λατίνων ῥητοῖς 
eavepo; χεΐμενον, ἐδείξαμεν πρότερον, τὰ ῥητὰ 


Spiritus sancti, boc ἃ Patre accepit. Possomus 
quippe nos etiam exemplo magni Gregorii Theo. 
logi dicere (4) : Causa de causa, lumen de lumine, 
Deus de Deo; sicut ille dicit : Principium de prin- 
cipio. Etsi ergo Filius vocatur causa, non tamen a 
se originaliter, verum ex Patre quidem principi- 
aliter; per Filium vere et ex Filio atpote per 
Filiam. Et hoc est, quod ait. Maximus, ostensum 
esse ab illis, sc non. asserere Filium causam Spi- 
ritus principalem, sed signifiesre voluisse, quod 
per ipsum procedat. lta igitur εἰ isti hoc sensu tri- 
bueutes Filio causam aon primordialem, recte et 
pie (ccerunt. Nam neque nos dieimus Filium prin- 


 cipialem διὰ primordialem Spiritus causam, sed 


ex Patre, utpote primo principio a nullo principie, 
οἱ principali ; ex Filio autem et per Filium, ut per 
ipeum cx Patre. ita eredissus, et. intrepide pra- 
dicamus. 

EPHES. 

Verum qui ad impietatem audsces erant, qui- 
que illos a principio secuti suat, amplis pollicita- 
Uionibus et muneribus pellecti, noda fronde Filium 
Spiritus causam pronuntiarunt ; quod ue in. ipeis 
quidem Latinorum dictis ita disertis verbis repe- 
ritur expressum. 


RESP. 
Non audaces ad impietatem, sed religiosi ad 
retinendam pietatem erant illi, quos tu calumniaris ; 


C noluerunt enim deinceps in schismate εἰ perversi- 


tete persistere, socernendo se a fratribus et ab Ee- 
clesia ; aec adeo stolidi erant, οἱ veritatem, que 
Christus est, coram hominibus negareht : et prop- 
terea. nuda fronte pslam pronuntiarunt, a tenebris 
pessime illius, quam prsesumptam animo babebant 
opivienis se recolligentes, et ad veritais lucem 
revocsti te. miserabiliter bumi jacere relicto, ut 
socios baberes omnes qui jam usque ab initio fuere 
schismatici, Nee vero, ut ais, pellecti. sunt. illi 
prowissis sc muneribus, sed timore permoti illias 
ocwli, quem latere nibil potest, confessi. suut 
quod qnum esse cognoverunt. Quod vero ais, nou 
reperiri in Latinorum dictis. aperte expressum, 


θέντες τῶν δυτικῶν διδασκάλων. Οὐχ οἶδα δὲ, εἰ p Filium esse causam Spiritus, jam ostensum a nobis 


χαὶ ἄλλως σὺ νοεῖς τὸ εἶναι αἴτιον τοῦ Πυεύματος, 
ἄλλως τὸ ἐξ αὐτοῦ ἐχπορενόμενον, Ἐγὼ δὲ ὅταν 
ἀκούσω, Παρὰ τοῦ Υἱοῦ τὸ εἶναι ἔχει, καὶ παρ᾽ αὖ- 
«οὔ ἐχπορεύεται, τὸ αὐτοῦ αἴτιον ἐννοῶ " εἰ δὲ ἄλ- 
λο ἐστὶ τὸ εἶναι ἔχειν παρ᾽ αὑτοῦ, ἄλλο δὲ τὸ εἶναι 
αἴτιον, δεῖξον οὺ τοῦτο, καὶ ἡμεῖς σινήσομεν * ἀλλ᾽ 
οὗ δυνήσῃ τοῦτο δεῖξαί ποτε, ἀλλὰ μάτην πτερυγί- 
ζεις πολλὰ κάμνων. 


ΕΦΕΣ. 


Τούτοι: ὃὲ χαὶ ὁ πλτριάρχη: ἐπεψηφίσχτο, προ- 
διεφθαρμένος ἤδη xal αὐτὸς ὁ τάλα:, καὶ ἅμα διψῶν 


(1) Orat. ia Naticit. Domini. 


est, ubi occidentalium doctorum sententias expo- 
snimus. Nescio porro, an penes te differat, exsc 
causam Spiritus, ct ab co procedere. Ego certc 
cum audio locutiones illas, Mabet csse a Filio, εἰ 
sb eo procedit; causam ipsius intelligo. Si. vcro 
sliud est, ab illo exsisicre, εἰ aliud exsusam eise, 
proba (e hoc, ei nos tacebimus ; δὲ aunquam id 
poteris ostendere, sed conaris tantum frusira volare 
multi lboraus. 


EIHES. 


Quorum sententiam ipse qwoquo patriarcha 
sevutus cst, quod. esset jampridem el ipse miscr 


1087 


JOSEPRI METHONENSIS EPISCOPI 


1088 


corruptes, simul vero discessionem inde sitirel; A τὴν ἐχεῖθεν ἀπαλλαγὴν, εἰ xol τὸ χρεὼν αὐτὸν 


quamvis eum ad mortem debitum fatale compel- 
leret. 
RESP. 


Sacer patriarclis primus disait sententiam, sanc- 
tos orientales congruere cum occideutalibus ; hunc 
deinde secuti sunt. reliqui prsestantissimi viri : qui 
si esset in vita, tu nec diceres nec ageres talia; 
sed nec auderes ipsum vocare jampridem corrup- 
tum, si vel ipsam nudam ejus umbram conspi- 
ceres. 1s enim non metu, vel studio glori, nec 
discessum inde sitiens sacram optabat Ecclesi:e 
Unitatem ; sed quia re ipsa peractum vidit, quod 
multi ante. illum patriarchze videre cupierunt, ct 
non viderunt. Vidit enim pacem Ecclesi», membra 
dominici corporis conjoncta ; exsultavit spiritu, et 
cum devotione subscripsit, confessus Spiritum 
sanctum etíam ex Filio, purgationem animarum, 
Romanum pontificem omnium sacerdotum caput : 
atque ita positis genibus oravit, sublatisque in 
collum manibus Dco gratias egit ; sicque sanctam 
suam animam reddidit. Tu vero, qui impudenter 
illum et qui cum illo fuere, calumniaris, non ita, 
sex una cum snistercore animam efflasti : testatur 
hoc universa Constantinopolis. fta Dei novit Justitia 
expendere unumquemque ex fide quam habet sicut 
olim Arium; qui nomen a furore traxit; nam ille 
viscera deorsum, tu stercus per os egessisti. 

- 


EPHES. 


Ego vero cam scriptam haberem sententiam, ( 


flUeique pariter meæ confessionem : namque ita 
prius constitutum erat, uL suam unusquisque sen- 
tentiam scriptam traderet : ut vidi illos magna jam 
propensione animi ferri ad conciliandam pacem ; et 
eos qui mecum antea stabant, modo cum illis cor- 
ruisse; nullam vero prorsus fleri scriptorum men- 
lionem; meam et ipse scripturam tenui; ne si 
illos irritassem, certum in periculum mc commit. 
terem. 


RESP. 
Constitutum sane prius erat, ut suam unus- 


quisque confessionem traacret scriptam, antequam 
visa cssent dieta sanctorum : verum iis cognitis a4 


συνέλαυνε πρὸς τὸν θάνατον. 


ATIOA. 


'O ἱερὸς πατριάρχης ἐψηφίσατο πρῶτος, ὅτι ot 
ἀνατολιχοὶ ἅγιοι τοῖς δυτιχοῖς συμφωνοῦσι, καὶ μετὰ 
τοῦτον οἵ λοιποὶ συνήνεσαν θεῖοι ἄνδρες" ὃς εἴπερ ἔζη, 
οὐκ ἂν cU τοιαῦτ᾽ ἔλεγες, οὔτε μὴν ἔπραττες - ἀλλὰ 
οὐδὲ τολμῆσαι εἶχες εἰπεῖν προδιεφθαρμένον αὐτὸν͵ ἂν 
τὴν σκιὰν αὐτοῦ μόνον ἔδλεπες * ὅς οὐ διὰ φόδον τινὰ, 
οὐδὲ διὰ δόξαν, οὐδὲ διψῶν τὴν ἐχεῖθεν ἀπαλλαγὴν, 
τὴν ἱερὰν ἐγλίχετο ἕνωσιν, ἀλλ᾽ ὅτι εἶδεν ἀχριδῶς, 
ὃ πολλοὶ πρὸ αὐτοῦ πατριάρχαι ἐπεθύμησαν ἰδεῖν 
καὶ o0x εἶδον " εἶδε γὰρ τὴν εἰρήνην τῆς Exxan- 
σίας, τὰ μέλη τοῦ δεσποτιχοῦ σώματος ἡνωμένα, 
ἠγαλλιάσατο τῷ πνεύματι, καὶ ὑπέγραψεν εὐλαδῶς, 
ὁμολογήσα; τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον καὶ ἐκ τοῦ Ylou, 
«ἣν χάθαρσιν τῶν ψυγῶν, τὸν Ῥώμης ἀρχιερέα 
χεφαλὴν πάντων τῶν ἱερέων" xa οὕτω θεὶς τὰ 
γόνατα πρησηύξατο, καὶ ἄρας τὰς χεῖρας εἰς οὖρα- 
viv εὐχαρίστησε τῷ θεῷ, καὶ οὕτω; ἀπέδωχε τὴν 
ἁγίαν αὐτοῦ ψυχήν. Σὺ δὲ ὁ ἀναιδῶς συχοφαντῶν 
αὑτὸν καὶ τοὺς μετ᾽ αὐτοῦ, οὐχ οὕτως, ἀλλ᾽ ὁμοῦ 
σὺν τῇ κόπρῳ τοῦ ἀφεδρῶνος ἐξέπνευτας " μαρτυρεῖ 
τοῦτο πᾶσα ἡ πόλις. Οὕτως οἶδεν ἡ θεία δίχη ταλαν- 
κεύειν ἕχαστον χατὰ τὴν ἑαυτοῦ πίστιν, ὡς πάλαι 
τὸν τῆς μανίας ἐπώνυμον “Ἄρειον, ὃς χάτω τὰ ἔγ- 
κατα ἔπεμψεν, σὺ δὲ ἄνω τὴν χόπρον. 


ΕΦΕΣ. 

Ἑγὼ δὲ τὴν ἐμαυτοῦ γνώμην ἅμα χαὶ ὁμολογίαν 
«ἧς πίστεως συγγεγραμμένην ἔχων " οὕτω γάρ που 
διείρητο πρότερον, ἐγγράφω; ἐπιδοῦναι τὴν ἑαντοῦ 
γνώμην ἕχαστον “ ὡς εἶδον αὐτοὺς ἐχθύμως ἤδη 
πρὸς τὴν ἕνωσιν ὡρμημένους, καὶ tob; ἐμοὶ συνε- 
στῶτος πρότερον ἄρτι συμπεπιωχότας ἔἐχείνοις, 
ἐγγράφων δὲ οὐδὲ μεμνημένους, ἐπέσχον χαὶ αὐτὸς 
τὴν γραφὴν, ἵνα μὴ πρὸς ὀργὴν αὐτοὺς ἐρεθίδας, εἰς 
προῦπτον ἤδη τὸν χίνδυνον ἐμαυτὸν ἐμδάλω. 

AIIOA. 


Εἴρητο μὲν πρότερον, ἕχαστον τὴν ἑαντοῦ δοῦναι 
ἑμολογίαν, ἐγγράφως δηλονότι, πρὸ τοῦ ἰδεῖν τὰ 
ῥητὰ τῶν ἁγίων " ἰδόντες δ᾽ αὐτὰ xal συμφωνή- 


ea sc conformaverunt, nec opus erat amplius con- p σαντες πρὸς ἐχεῖνα, οὐχ fjv ἀνάγχη ἐγγράφου; διδό- 


fessiones dare scriptas, cum sancti per sua dicta 
plena omuia facereut. Propterea nemo scriptam 
dedit ibi sententiam, sed pauci quidam pronun- 
tiarunt exordiente imperatore, οἱ primis quatuor 
aut quinque, reliqui cum rudes essent. litterarum 
de sanctorum dictis tantum tulere. sententiam. Tu 
porro scriptam habens tuam confessionem, hzre- 
$con et. garrulitatis plenam, illam non obtulisti, 
timens ne honoris loco risum moveres : et vidisti 
eos, qui tecum antea. jacebant in profundo infero- 
rum, viriliter sese erigere, et resipiscenteg schisma 
deponere, pieque pervenire ad vinculum pacis, ct 
studiose properare ad sacram Écclesi:e unitatem : 
πες ferre poteras, illos quidem fieri vocariquc 


vat ὁμολογίας, τῶν ἁγίων διὰ τῶν ῥητῶν δῆλα τὰ 
πάντα ποιούντων. Διὰ τοῦτο οὐδεὶς ἔδωχε γνώμην 
ἐγγράφως ἐχεῖ, ἀλλ᾽ ἀπὸ στόματος ὀλίγοι τινὲς, 
ἀρχομένου τοῦ βασιλέως καὶ τῶν πρώτων τεσσάρων 
ἣ πέντε, οἱ δ᾽ ἄλλοι ἄπειροι ὄντες γραμμάτων ἐγνω- 
μοδότησαν μόνον εἰς τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων. Kal αὺ 
μὲν τὴν ὁμολογίαν σου ἔχων ἐγγεγραμμένην, €i pv 
αἱρέσεων καὶ ἀδολεσχίας, ἐδειλίασας δοῦναι, tva μὴ 
ὀφλήτῃς ἀντὶ τιμῆς γέλωτα * εἶδες δὲ χαὶ τοὺς πρό- 
τερον μετὰ σοῦ ἐλεεινῶς χαταχειμένους εἰς τὸ τοῦ 
ἄδου βάραθρον γενναίως ἀνχατάντα:, xal ávavi- 
Qav:a; ix τοῦ σχίσματος, καὶ ἐλθόντας εὐλαδῶ:ς 
εἰς τὸν σύνδεσμην τῆς εἰοήνης, καὶ μετὰ σκουδῇς 
ᾧρμημένους πρὸς τὴν ἱερὰν Evtug:v * καὶ οὐχ ἔφερες 


1089 


REFUTATIO MARCI EPHESINI. 


1090 


βλέχειν γενέσθαι μὲν αὐτοὺς xal ὀνομασϑῆναι Πα- A l'atres et magistros Ecclesi:e, te vero esse alienum, 


τέρας xal διδασχάλους τῆς Ἐχχλησίας, σὲ δὲ αὐτῶν 
ἀλλότριον χαὶ ἐχθρόν. 
ΕΦΕΣ. 

Διὰ στόματος μέντοι τῆν ἁμαυτοῦ γνώμην ἐδήλω- 
σα παῤῥησίᾳ, μὴ ἂν ἄλλως δύνασθαι τὰ ῥητὰ τῶν 
δυτικῶν xal ἀνατολιχῶν συμφωνῆσαι Πατέρων, εἰ 
μῇ κατὰ τὴν ἐξήγησιν εἧς ἐπιστολῆς τοῦ σεπτοῦ 
Μαξίμου τὸν Υἱὸν μὴ φαίημεν αἴτιον εἶναι «τοῦ 
Πνεύματος " προσεπισημηνάμενος ἅμα καὶ περὶ τῆς 
προ:θήχης, ὡς οὐδὲ ταύτην συγχιυρῶ τοῖς Λατίνοις, 
ἅτε μὴ καλῶς μηδ᾽ εὐλόγως κατὰ τοὺς εἰρημένους 
λόγους γεγενημένην. Ἐντεῦθεν οἱ μὲν τὰ ἑαυτῶν 
ἔπραξαν, καὶ πρὸς τὴν συνθήκην τοῦ ὅρου καὶ τὰ 
λοιπὰ τῆς ἑνώσεως ἔδλεψαν. 

AnOA. 

Διὰ στόματος μὲν σὺ ἐξέμεσας αἱρέσεις καὶ βλασ- 
φημίας ἔμπροσθεν βασιλέως καὶ πατριάρχον καὶ 
ἀκάσης «ἧς ἀνατολικῆς συνάξεως, εἰπὼν τοὺς Aa- 
«ἰνονς σχιαματιχοὺς xal αἱρετιχούς * ἔνθα κατεγέ- 
λασάν σε ἅπαντες, ἀχούσαντες τοὺς τοιούτους λόγους. 
Ποία γὰρ σύνοδος ἔφη ποτὲ τοὺς Λατίνους alptsi- 
χούς: Πῶς οὐχ ἐτόλμησας εἰπεῖν τοῦτο ἔμπροσθεν 
«ὧν Λατίνων διότι οὖχ ἴσχνες ἀποδεῖξαι. “Ὅτε δὲ 
χαὶ Πνεῦμα ἐκ μόνον τοῦ Πατρὸς ἀναιδῶς ἐξεθόησας, 
οἱ Πατέρες ἀχούσαντες συνετρίδοντο, καὶ πρὸς ἀλλὴ- 
λους ἐμδλέψαντες συνέσχον τὰ ὦτα αὐτῶν, xol «ἃς 
βίδλους καὶ τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων χομίσαντες ἐδεῖ- 
x»vov τὴν ἀλήθειαν᾽ ἅπερ ἰδὼν ἀδλεψίᾳ χατεσχέθης. 
ες δὲ χαὶ μωρῶς ἐφθέγξω, ὅτι οὗ σνγκοινωνήσεις 
Λατίνοις ποτὲ, ἐὰν μὴ τὴν προσθήχην ἐχθάλωσιν 
ἀπὸ τοῦ συμβόλου, ὅτι αἱρετιχοί εἰσιν οἱ λέγοντες 
χαὶ ix τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, ἤχουσας " ἽΔλαλα γενῆ- 
θήτω τὰ χείλη τὰ λαλοῦντα χατὰ τῶν ἁγίων * οἱ 
ἅγιοι γὰρ τῆς Ἐχχλησίας λέγουσι τοῦτο" καὶ ἡσχύν- 
θης, καὶ ἐσιώπησας. Οἱ δὲ λοιποὶ Πατέρ:ς συμφω- 
νήσαντες τοῖς ῥητοῖς τῶν ἀνατολικῶν xal δυτιχῶν 
Πατέρων κατὰ τὸν νοῦν τοῦ φεπτοῦ Μαξίμον, ἡνώ- 
θησαν πρῶτον μὲν τοῖς ἁγίοις, εἶτα xal πρὸς ἀλλή- 
λους" ἔπειτα δὲ καὶ πρὸς τὴν συνθήχην τοῦ ὄρου 
ἔδλεψαν, ὡς εἰχὸ-, xal τὰ λοιπὰ τῆς εἰρήνης ἔπρα- 
ἔχ), ἵνα λάδῃ τέλος τὸ θεῖον ἔργον τοῦτο χαὶ ἅγιον 
«ἧς τῶν Χριστιανῶν ὁμονοίας τε καὶ ἑνώσεως. 

ἘΦΕΣ. 
Ἐγὼ δὲ χωρισθεὶς αὐτῶν ἔχτοτε ἐμαντῷ σχο- 


et liostem eorum. 


EPHES. 

Ceterum verbis libere exposui quid sentirem; 
dicta videlieet oecidentalium et orientalium Patrum 
cohzrere aliter non posse quam juxta expositio- 
nem epistol:» venerabilis Maximi; nimirum di- 
cendo, Filium non esse causam Spiritus : aunotans 
preterea illud do additamento, quod propter allatas 
causas nec rite (»ctum, nec justa sit ratione appo- 
situm. Post hsc illi res suas egerunt , alque ad 
conseribendam delinitionem, et reliqua ad onitatem 
spectentia se contulerunt. 


RES?. 

Verbis tu quidem hæreses et blasphemias evo- 
muisti coram imperatore et patriarcha, et universo 
orientali eonventu, eum Latinos vocasti schisimaticos 
et lisereticos : quando hia auditis omncs re derise- 
runt, Qua enim synodus Latinos vocavit unquam 
h:ereticos ? quomodo non es ausus id asserere coram 
Latinis? nempe quia demonstrare non poteras. Ut 
vero et Spiritum ex solo Patre impudenter excla- 
masti, Pawres asdientes contorquebantur, et se in. 
vicem intuentes continaerunt aures suas ; allatisque 
libris et dictis sanctorum veritstem ostendebant : 
qua cum vidisses, caligo tuis oculis oflusa est. 
Cum vero etiam stulte pronuntiasti, nolle te admit- 
tere communionem Latinorum , ni prius e symbo- 
lo expungant. quod addiderunt; quoniam heretici 
sunt qui affirmant etiam ex Filio Spiritum esse, 
audisti : Muto (lant labia, quæ in sanctos maledicta 
eonjiciunt, sancti enim Ecclesize hoc asserunt : tu 
vero confusus tacuisti,. At Patres reliqui dicta 
orientalium et occidentalium Patrum secuti juxta 
sensum venerabilis Maximi, primum quidem sanctis 
sese adjunxerunt, deinde omues in eamdem ivere 
sententiam ; postremo 2d. scriptionem definitionis, 
ut par erat, se converterunt ; εἰ reliqua quse paeis 
erant, egerunt, ut divinum loc et sancium opus 
concordiz et unitatis Christianorum finem baberet. 


EPIIES. 
Ego vero ex eo tempore scgregatus ab illis, et 


λάσας, ἵνα τοῖς ἁγίοις μον Πατράσι καὶ διδασκάλοις D mihi ipsi vacans, ut sanctis meis Patribus ac doe- 


διχτελῶ συνημμένοξ, doi καταφανῆ ποιῶ τὴν 
ἐμαυτοῦ γνώμην διὰ τῆσδέ μον τῆς γραφῆς " ὡς; ἃ; 
ἐξῇ δ᾽ χιμάζειν τῷ βουλομένῳ, πότερον ὑγιέσι δόγ- 
μᾶσι χαίρων, ἡ διεστραμμένοις τισὶ, τὴν γεγενη- 
μένην ἕνωσιν οὐ παρεδεξάμην. 

AIJOA. 

Kal σὺ μὲν χωρισθεὶς ἀπὸ τῶν Πατέρων 11; ls- 
01; συνόδου, χεχωρισμένος εἶ χαὶ τῆ: ἱερᾶς τοῦ 
Χριστοῦ ποίμνη; ^ χεχωρισμένος οὖν τῆς τοῦ Χρι- 
στοῦ μάνδρας, ἔξω εἶ τῆς σωστιχῆῇῆς χιδωτοῦ ^ τὸν 
δὲ ἔξω τῆς νηὺς ὄντα ἀνάγχη βασανίζεσθαι ὑπὸ τῶν 
χυμάτων τῆς μοχθηρᾶς αἱρέσεως. Πᾶς γὰρ ὁ τῆς 
οἰχουμενιχῆς du vlov χωρισθεὶς ἐχθρὸ; ἀποδείχνυται 


toribus perpetuo adligream ; per lianc meam serip- 
turam omnibus notam facio sententiam mesm; ut 
liceat volenti cuilibet expeudere, num reeta defen- 
dens sn perversa dogia!a, factam uniunem ample- 
1us non fucrim. 

RESP. 

Et tu quidem segregatus a Patribus sscrie synodi, 
ab ovili etiam Christi cs segregatus : segregatus 
vero ἃ grege Christi, extra. salutirem | versaris 
arcam : illum porio qui extra navem est, agitari 
oportet pravie bzreseos (luctilv 
ἃ sywodo secernitur 0868 
praebet, bcstibus antem 9 


1091 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


rum lilad unum ditur nomen, ut appelleatur hæ- A ταύτης" οἱ δὲ τῶν οἰχουμενιχῶν συνόδων ἔχθρηλ 


retiei. Nos vero ne incurabili hec morbo labore- 
mus, 86 per ipsum bostes Ecclesie Christi et 
bueretiel evadamus , saerosanetm buie synodo nos- 
metipsos subjiciinus, et amplectimur unitatem. Et 
ts quidem cum arvis eagitationlbus vacares, et 
inanem aucupareris gloriolam, suramque popu- 
larem, quibes sssidue ceffuseque oblectaberis, in 
sacrosanctam  synodem  blasphema  effuudebas 
verba : nos autem cum ssacterpm dictis vacave- 
rimus, eam hoaeramus, proque ipss quotidie pro- 
pugnsmus. UL vero impadens tuum os, quod 1ai- 
quitatem et blasphemiam in exeelso locutum est, 
tempore amars ius ex bac vita. migrauionis op- 
pletum sit sordibus, norunt qui verum fateri didi- 


οὐχ ἄλλο λαμθάνουσιν ὄνομα, fj αἱρετικοὶ Óvopá- - 
ζονται. "Hpat; δὲ ἵνα μὴ τὴν ἀνίατον ταύτην νοσῆ- 
σωμεν, καὶ αἱρετικοὶ καὶ ἐχθροὶ διὰ ταύτης γενῶ- 
μεθα τῆ: τοῦ Χριστοῦ ᾿Εχκχλησίας, τῇ ἱερᾷ ταύτῃ καὶ 
ἁγίᾳ συνόδῳ ὑποτασοόμεθα, καὶ ἐν ἑνώσει ἐσμέν. 
Καὶ σὺ μὲν σχολάσας μωρίαις, καὶ Sofogaviatc, καὶ 
εἰμαῖς τῶν χοινῶν ἀνθρώπων, καὶ ταύταις ἔνερυ- 
φῶν χαθ’ ἑκάστην, βλασφήμους ἀπέῤῥιπτες λόγους 
κατὰ τῆς ἱερᾶς καὶ ἁγίας συνόδου" ἡμεῖς δὲ σχο- 
λάσαντες τοῖς τῶν ἁγίων ῥητοῖς τιμῶμεν αὐτὴν, 
καὶ αὐτῆς ὑπερασπίζομεν xa0* ἑκάστην. “Ὅπως οὖν 
καὶ τὸ ἀναιδές σου στόμα, τὸ λαλῖσαν ἀδικίαν αἷς 
«b ὕψος καὶ βλασφημίαν, ἐπληρώθη αἰσχύνης ἐν 
τῷ καιρῷ τῆς σῆς πιχρᾶς ἀναλύσεως, ἴσασιν οἱ 


cerunt. Et tu quidem, ut ais, sanctis tuis Patribns B τἀληθῆ λέγειν μεμαϑηχότες. Καὶ σὺ μὲν συνήφθης, 


ac doctoribus te adjunxisti, Photio sehismaticorum 
principi, imo vero auctori et opifiel schismatis et 
dissidii, Cabasile, Palams, Camatero, Püurnaio, 
Psello, Meschampsri, Bulgaria, Nicolao Metho- 
nensi, Panareto, et eseteris, qui post sebisma et 
multam contentionem in Romanam invecti sunt 
Ecclesiam, et Spiritum ez solo Patre ignorantiz 
ac iumpudentie nugis affirmarunt, eadem plane 
sentientes, qua desipiens Nestorius, nam et ílle 
soli Patri productionem Spiritus tribuebat. Ita vero 
sejunctus es primo quidem ab omnibus sanctis ac 
divinis Patribus, qui in generalibus emicuero con- 
eillis, deinde ab omnibus qni sacra seriptorum 
monumenta relinquentes perspicue docuerunt, Spi- 
ritum sanctum ex Patre et Filio procedere ; sc per 
Filium, et ex Filio, et ab utroque, et reliqua, dum de 
rebus divinis agerent, mauifeste tradiderunt : ii vero 
sont, Hilarius, Athanasius, Augustinus, Basilius, 
Wieronymus,Ambrosius, Gregorius Dialogus, Grego- 
rius Theologus, magnus Chrysostomus, Epiphaniua, 
Leo Magnas, Maximus, Anastasius, Terasius, Da- 
mascenus, et alii. Nos autem ab iis, quibus tu 
adhzsisti, omnino sejuugimur, nee ullam esse vo- 
lumus iuter nos et 1llos commugionem : cum iis 
vero reverenter conjungimur, ἃ quibus ipse temet 
disjunzisti. Et tu quidem in secundo Christi adventu 
Inter illos numereris, qui Spiritum ex solo Patre 
dixerunt : nobis vero contingat ejus tune esse or- 


ὡς φῇς. τοῖς ἁγίοις cou Πατράσι xoi διδασχάλοες, 
Φωτίῳ τῷ πρώτῳ σχισματιχῷ, μᾶλλον δὲ αὐτουργῷ 
καὶ δημιουργῷ τοῦ σχίσματος χαὶ «fj; διαιρέσεευς, 
Καζασιλᾷ, Παλαμᾷ, Καματηρῷ, Φουρνῇ, Ἑελλῷ, 
Μοσχάμπαρι, Βουλγαρίᾳ, Νιχολάῳ Μεθώνης, llava- 
ρέτῳ, καὶ τοῖς λοιποῖς, τοῖς μετὰ τὸ σχίσμα καὶ «bv 
πολλὴν ἔριν χατὰ τῆς Ῥωμαϊχῆς ᾿Εχχλησίας εἰ ποῦ- 
9t, χαὶ ἐκ μόνου τοῦ Πατρὸ: τὸ Πνεῦμα ἀμαθῶς τε 
καὶ ἀναιδῶς φλυαρῆσασι͵ Νεστορίῳ τῷ φρενοδλαθεξ 
κατὰ πάντα ὁμονοοῦσιν, εἰπόντι χἀχείνῳ ἐχ μόνον 
«οὔ Πατρός " χωρισθεὶς πρῶτον πάντων τῶν θείων 
καὶ ἁγίων Πατέρων τῶν ἐν ταῖς οἰχουμενικαῖς δια» 
πρβεψάντων συνόδοις, εἶτα πάντων τῶν συγγράμματα 
θεῖα χαταλιπόντων, δι᾽ ὧν ix τοῦ Πατρὸς xal τοῦ 
Υἱοῦ τὸ ἅγιον ἐχπορεύεσθαι Πνεῦμα δισῤῥήδην ἐμ- 
φαίνεται * καὶ δι᾽ Υἱοῦ, χαὶ ἐξ Υἱοῦ, καὶ ἐξ ἀμφο- 
«ἐρων, χαὶ τὰ λοιπὰ θεολογούντων ἀναφανδόν " οἷ- 
«ινές εἶσιν, Ἰλάριος, ᾿Αθανάσιο;, Αὐγουστῖνος, Ba- 
σίλειος, ᾿᾿ῇερώνυμος, ᾿Αμθρόσιος, Γρηγόριος ὁ Διά- 
λογος, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὁ μέγας Χρυσόστομος, 
Ἐπιφάνιος, ἸΚύριλλος, Λέων ὁ μέγας, Μάξιμος, 
᾿Αναστάσιος, Ταράσιος, Δαμασκχηνὸς, χαὶ ἕτεροι. 
Ἡμεῖς δὲ, ὧν μὲν σὺ συνήφθης, παντελῶς χωρι- 
ζόμεθα, καὶ οὐδεμίαν χοινωνίαν βουλόμεθα ἣ θέλο- 
μὲν μετ’ αὐτῶν ἔχειν" ὧν δὲ σὺ ἐχωρίσθης, ἡμεῖς 
εὐλαδῶς σνναπτιόμεθα * xal σὺ μὲν μετὰ τῶν ἐν 
μόνου τοῦ Πατρὸς εἰπόντων τὸ Πνεῦμα ἐν τῇ δευ- 
τέρᾳ τοῦ Χριστοῦ παρουσίᾳ εὐρεθείη; σνντεταγ- 


dinis, in quo suat qui divina tractantes Spiritum D μένος, ἡμεῖς δὲ μετὰ τῶν θεολογησάντων αὐτὸ ix 


ex Patre fatentur et. Filio. Et tu quidem bic syno- 
do et Romana Ecclesie cum sis inimicus, ibi pariter 
babeberis ejus inimicus : nos vere eum bie ami-i et 
oheeqnentes catholice Christi Ecclesi et generali 
concilio simus, precamur, ut ibi etiam tales repe- 
riamur. Hane porro tuam sententiam , quam notam 
omnibus (scis, nos Deo favente jam confutavimus, 
pariium qua in ea sunt, absurda redargueutes, par- 
Lim ea qus dicis, falsa probautes dcetorum Ecclesise 
testimoniis ; ut cuivis liccat perpendere, vcrane an 
falsa dicas , utque flat omnibus coguitum, te docto- 
rum tuorum, quos diximus, perversa. dogmata se- 
quentem noluisse recipere orthodoxam, irreprehen- 
sibilem, veram, inturbidam, ct sanctam unitatem; 


«οὔ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ ἐκπορεύεσθαι εὑρεθεΐν - 
μὲν συνημμένοι. Καὶ σὺ μὲν ὧδε ἐχθρὸς τῆς συνό- 
δον καὶ τὴς Ῥωμαϊζεαῆς Ἐκχχλησίας ὑπάρχων, χἀχεϊΐ 
εὑρεθήσῃ ἐχθρὸς αὐτῆς " ἡμεῖς δὲ ὧδε φίλοι xal 
ὑποταχτιχὴ τῆς χαθολιχῆ: τοῦ Χριστοῦ Ἔχχλησίας 
καὶ τῆς οἰχουμενιχῆς ὄντες συνόδου, χἀχεῖ εὐχόμεθα 
ἵν᾽ εὑρεθῶμεν οὕτως. Τὴν δὲ σαντοῦ γνώμην ταύ- 
τὴν, ἣν χαταφανῇ πᾶσι ποιεῖς, ἡμεῖς ἤδη τῇ τοῦ 
Θεοῦ χάριτι ἀνετρέψαμεν, πῆ μὲν τὸ ἄτοπον ταύτης 
ἐλέγχοντες, πῆ δὲ τοὺ; λόγους ψευδεῖς δειχνύντες 
διὰ μαρτυριῶν τῶν τῆς Ἐχκχλησίας διδασχάλων " 
ὅπως ἐξῇ δοχιμάζειν ἕκαστον, πότερον ἀλήθειαν φὴς 
ἣ ψεῦδος * καὶ ἵνα γνῶσι πάντες, ὅτι τοῖς διεστραμ- 
μένοι; τῶν προειρημένων σου διδασχάλων δήγμασιν 


1003 


REFUTATIO MARCI EPHESINI, 


ἑξαχολουθήσας, τὴν ὀρθόδοξον, xal ἀμώμητον, xal A quam gos veneramur, et cum reverentia laudamus, 


ἀληθῆ, xal ἀθόλωτον, καὶ ἁγίαν ἕνωσιν ὑποδέξασθαι 
οὐκ ἠθέλησας, ἣν ἡμεῖς τιμῶμεν, καὶ εὐλαδῶς 
ἐπαινοῦμεν ὡς ἀληθῆ δογματίσασαν " καὶ τὰ ἐν αὐτῇ 
δὲ χηρυχθέντα οὗ διεστραμμένα, ὡς τὺ φλναρεῖς, 
ἀλλ᾽ ὡς ὀρθὰ χαὶ ὑγιῆ σεέργομεν καὶ ἀποδεχόμεθα " 
Πατέρα καὶ Υἱὸν καὶ Πνεῦμα ἅγιον, τὴν ἁγίαν 
Τριάδα ὁμολογοῦντες μίαν ἀρχὴ», μίαν βασιλεῖαν, 
μίαν δύναμιν, μίαν θεότητά, μίαν θέλησιν καὶ 
ἐνέργειαν" Πατέρα ἀπ᾽ οὐδενὸς, ἀγέννητον, ἄναβχον, 
καντυδύναμον" Υἱὸν ix τοῦ Πατρὸς μόνου γεννητὸν, 
συνάναρχον, ὀὁμοδύναμον * Πνεῦμα ἅγιον evvávep- 
yov, cuvatétov, ὁμοούσιον, ὁμοδύναμον, Πατρὸς καὶ 
Υἱοῦ Πνεῦμα, ἐξ ἀμφοτέρων ἀϊδίως ἐπίσης ἔχπο- 
ὑευόμενον ὡς ix μιᾶς ἀρχῆΐς χαὶ ἑνὸς προδολέως. 


ut quie vera dogmata sauxit, εἰ quas promulgavit, ul 
recta et pia, non, ut ipse effutis, perversa, suscipimus 
et approbamus: confltemurque sauctam Trinitatem, 
Patrem et Filium οἱ Spiritum sanctum, unum esse 
principatum, reguum unum, potentiam unam, deita- 
iem unam, unam voluntatem etoperatiorem: Patrem 
8 nulio, ingenitum, initio carentem, emnipotentem : 

Filium ex Patre solo genitum, Patri comternum εἰ 
coomuipoteatem : Spiritem sanctum pariter eoia- 
tomporsaeum, consemplteraum, consubetantislem, 
οἱ coomaipoteater, Patris et Filii Spiritem equa- 
liter ab utroque procedentem seternaliter tanquam . 
ab ua» priecipio et ab uae productore. lta credi- 
mus, ita pradícamus, ita conftemur, atque ita 


Οὕτω πιστεύομεν, οὕτω χηρύττομεν, οὕτως ópelo- B aebis est ia. votis usque ad extremam. vitse spi- 


τοῦμεν, καὶ οὕτω; εὐχόμεθα διαμεῖναι ἡμᾶς μέχρι 
καὶ τῆ; τελενταίας ἀνακνοῆς ἐξεῤχομένου: τοῦ 
παρόντος βίαν " ἐν δὲ τῇ φρικτῇ τοῦ Σωτῆρος πα- 
ρουσίᾳ, ὅταν ἔλθῃ χρῖναι τὴν οἰκουμένην, μετὰ ταύ- 
τῆς τῆς ὁμολογίας τῷ ἐρχομένῳ ἐν νεφέλαις ézav- 
«ἦσαι. “Ὅτι αὐτῷ πρέπει δόξα εἰς φοὺς αἰῶνας τῶν 
αἰώνων. "Apáv. 


ritum sentire ex hac vita decodentibus ; οἱ ia. tre- 
mendo Salvatoris advoutu, cum venerit ad judi- 
candum orbem, cum hac ei confessione in nubibus 
oceurrore vonienti. Quoniam ipsum decet gloria ia 
saecula sxeulorum. Amen. 


1095 





JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 








p———————————MÓ— — — — — —— — — — — 


ΚΑΝῺΝ ΤῊΣ ΟΓΔΟΗ͂Σ ZYNOAOY 
ΤΗΣ EN $AOPENTIA ΓΕΝΟΜΕΝΗΣ 


ΠΟΙΗ͂ΜΑ ἹΕΡΕΩΣ 
IQANNOY TOY ΠΛΟΥΣΙΑΔΗΝΟΥ͂ 
Οὗ 4 ἀκχροστιχίς " 
"Essci τερπνοῖς τὴν σύνοδον γεραίρω ᾿Ιωάννης. 


CANON 


IN OCTAVAM. SYNODUM. FLORENTLE. HABITAM 
AUCTORE JOANNE PLUSIADENO 


Cujus acrostichis : 


Suavibus verbis synodum celebro Joannes. 


(Pasioi, Codd. Tauri. Gr., p. T5. — Nollam hojus Canonis sive hymni mentionem fecersat neque Fabrícius 
meque Caveus, qui plora tamen Plosiadeni scripta recenseat.) 


Ex totius terrse finibus divino Spiritu in unum A — "Ex τῶν περάτων θεαρχίῳ vtupati σνναθροισθέν- 


eongregati hodie in praeclara Florentinorum civitate 
sacri doctores duorum principiorum falsitatem, et 
commistionis exsecrandum dogma procul amove- 
runt. 

Sursum a Christo rege manifeste ducti, tanquam 
Infractse columns facti apparuerunt Eeclesio. præ- 
sules, Christi milites, impietatis bostes, et pietatis 
magistri. 

Religiose, &deles, conveniamus, et «communi 
plausu præelaram banc sanctamque synodum hy- 
πιπὶς concelebremus, qus (deles omnes Jesum 
Christum przdicantes in ejusdem  lidei consensio- 
nem adduxit. 

Tu, Virgo casta, Jesu Mater, quao dissitos apio 


τες εἰς ἕν ἐν τῇ λαμπρᾷ πόλει Φλωρεντίων σήμερον 
οἱ ἱεροὶ διδάσκαλοι, δυαρχίας τὸ ψεῦδος συναλοιφῆς 
τὸ παλίμφημον δόγμα ἐκποδὼν ἀπεδίωξαν. 


Παρὰ Χριστοῦ τοῦ βασιλέως ἄνωθεν μεμνημένος 
σαφῶς. Ὡς ἀῤῥαγεῖς στῦλοι, γεγονότες ὥφθησαν οἱ 
Ἐχκλησίας πρόεδροι, οἱ Χριστοῦ στρατιῶται, τῆς 
ἀσεδείας ἀντίπαλοι, καὶ τῆς εὐσεδείας διδάσχαλος. 

Εὐσεδοφρόνως οἱ πιστοὶ συνδράμωμεν, χεῖρας 
κροτοῦντες πιστῶς, xal τὴν λαμπρὰν ταύτην, xal 
ἁγίαν σύνοδον, ὕμνοις ἀνευφημήσωμεν͵ τὸν συν- 
άψαντα πάντας iv ὁμοίᾳ τῆς πίστεω;, Ἰησοῦν Χρι- 
στὸν μεγαλύνοντες. 

Συναπτιχὴ τῶν διεστώτων ἕνωσις, Παρϑενομήτωρ 


conjungis, tu Doinins, progenies David, Deipara B ἁγνὴ, τοῦ Ἰησοῦ Μήτηρ, σὺ ὑπάρχεις Δέσποινα, á 


Maria, angelorum splendor, tetiigenumquo gau- 
dium. 

Divinitus congregata sacra synodus, Ecclesizque 
do.tores ownes convenerunt in unionem, Christe, 
divini tui gregis, quem proprio redemisti sanguine, 
Domine. 

Patrum omnium coroua liodie, atque theologo- 
rum coetus una concurrit, atquo in occidentalibus 
partibus hic congregatus brevi omnes dissidii tene- 
bras dispersit. 

Religionis munimina, Ecclesim defensores, to- 
Jiusque terrz pastores, ac magistri iheologi insigni 


τοῦ Δαδὶδ ἀπόγονος, Θεοτόκε Μαρία, xal τῶν ἀγγέ- 
γῶν ἀγλάϊσμα xa τῶν γηγενῶν ávalla;na. 

Ἵερῶς ἀθροισθεῖσα ἡ ἱερὰ σύνοδος, καὶ «τῆς Ἐχ- 
χλησίας λογάδες κάντες συνήχθησαν ἐν τῇ ἑνώσει, 
Χριστὲ, τῆς θειοτάτης σου ποίμνης ἣν τῷ σῷ ἰστή- 
ριξας αἴματι, Δέσποτα. 

Τῶν Πατέρων ἁπάντων ἡ χορωνὶ; σήμερον xat 
τῶν θεολόγων, ἀχρότης πᾶσα συνέδραμε, καὶ πρὸς 
δυσμὰς ἐν ταυτῷ συναθροισθεῖσα ἐν τάχει, σχότυς 
ἐξηφάνισε τῆς διαστάτεως. 

Εὐσιδείας οἱ πύργοι, ἐκχλνσιῶν πρόμαχα', xal 
«ἧς οἰκουμένης ποιμένες τε xal διδάσχαλοι, οἱ δεη. 


1031 


CANON IN SYNOD. FLORENT. 


1008 


λόγοι λαμπρῶ;, ix τοῦ Πατρὺς καὶ Υἱοῦ «s εὐσεδῶς A hodie pietate procedentein ex Patre, Filioque Spiri- 


ἐχήρυξαν τὸ Πνεῦμα σήμερον. 

'Péscat πάση; ἀνάγκης καὶ πειρασμῶν ἅπαντας 
τοὺς προσχαλυυμένους τὸ θεῖον ὄνομα͵, Δέσποινα, 
συῦ τὸ πανάγιον νῦν θεοτόχον χυρίως, εὐσεδὼς δη- 
ξάζοντας χαὶ μεγαλύνοντας. | 

Παρὰ Χριστοῦ τὴν t£ouslav εἰλήφατς τὰς αἱρίσεις 
πάσας καὶ τὰ σχίαματα ix τῆς αὐτοῦ ποίμνης ἀλη- 
θῶ; Πνεύματος ἰσχύϊ ἐκτέμνειν χαὶ ἀποχρούεσθα:, 
Πατέρες θεοφόροι, συνελθόντες * διόπερ χατὰ χοέος 
ὑμᾶς μεγαλύνομε". 

Νέα Σιὼν ἡ Φλωρεντία ἐγένετο, τοὺς Πατέρας 
πάντοθεν συνάψασα πρὸς ἑαντὴν xai τὸν ἱερὸν ὄρον 
θεοφρόνως εἰς πᾶσαν γῖν ἐξαπέστειλεν, πολλῇ θεο- 
λογίᾳ καὶ σοφίᾳ συνθεῖσχ, τὴν ὀρθόδοξην πίστιν 
κηρύττοντα. 

Ὃ ἱερὸς xal πανσεδάσμιο; ὅμιλος τῶν Πατέρων 
πᾶσαν τὴν δυσχέρειαν τῶν πονηρῶν ἤλεγξε σχφῶς, 
καὶ τὸ θεῖον δόγμα τὸ τίς Τριάδος ἐξέδωχεν, ὀρθῇ 
ὁμολογίᾳ καὶ σοφῇ διανοίᾳ τὸ τῆς πίστεω; ἅγιον 
Σύμὄυλον. 

Ἵνα τὴν σὴν θεολογῶμεν θειότητα ὀρθοδόξως, 
κάντας θείῳ νεύματι τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν ἐχχλησιῶν 
ἐν τῇ Φλωρεντίᾳ συνάψας πάντα τὰ σχάνδαλα ἧφά- 
νισας ἐχ μέσον" bU. αὐτῶν τὴν εἰρήνην, χαὶ ὁμό- 
νοιαν πᾶσιν ἐχώρισας. 

Σὺ τῶν βρυτῶν ὥφθης, Παρθένε, τὸ χαύχημα, xal 
ἀγγέλων πέλεις ἀγαλλίαμα, ὡς τὸν Χριστὸν τέξασα 
σαρχὶ, τὸν καμδασιλέχ, καὶ ποιητὴν πάτης χτίσεως. 
Διὸ, Παρθενομήτωρ, διὰ σοῦ οἱ σωθέντες εὐλυγοῦμεν 
ἀπαύστως τὸν Tóxov Gov. 

Τὴν σεύάσμιον ταύτην xal ἁγίαν σύνοδον πιστῶ; 
yspalpoztv τὴν ἐν Φλωρεντίᾳ ἱερῶς συναχθεῖσαν 
ἐν Πνεύματι, καὶ τὰς Ἐχχλησίας διεῤῥηγμένας 
ἀνιάτως ἐν ἐνώσει αὑτὰς χατευθύνασαν. 

'H φωνὴ τοῦ Σωτῆρος ἀληθῶς πεπλήρωται, ἡ 
πάλαι φήσασα ἱερὼς τῷ Πέτρῳ’ ᾿Επισερέψας 
στηρίξεις εἰς ἔνωσίν cov τοὺς ἀδειλρούς cov. 
'Ejó γὰρ, Πέτρε, ἐδεήθην. ἵνα μήποτε λείψῃ ἡ 
X'ctic CoU. 

Nov ὁ Ῥώμης προστάτης, ὁ χλεινὺ; Εὐγένι»:, 
πάντας συνήθροισε ἐν τῇ ϑλωρεντίᾳ ὡς τὴν πίστιν 
χατίχων ἀχλόνητον, xal στηρίξας πάντας, καὶ πρὸς 
αὐτὴν χαθοδηγήτας, τοῦ Σωτῆρο; τὸν λόγον ἑ πλή- 
ρωσε. 

Συνελθόντες ἐν πίστει, πάντες μαχαρίζομέν σε 
τὴν πανάμωμον, τὴν τὰ διεστῶτα παραδόξω:, Παρ- 
θένε, αυνάψασαν τῷ σεπτῷ σου Τόχῳ, ἀλλὰ χαὶ vov 
«αἷς ἐχχλησίαις τὴν εἰρήνην χαλῶς προξε. ἡσασχν. 

Ὕιστ: Παμύασιλεῦ, τῶν ἀπάντιυν παντεπόπτα 
xai χτίστα ^ σὸν ἀρηθὼς γὰρ ἕργον τὸ παρὸ", Ilzv- 
τοδύυαμε, τοῦ ἐνῶται τὰ μαχρὰ xol πρὸ πολλοῦ 
διε::ῶτα δύο, Σωτήρ uou, γένη χάλλιστα. 

Νὺν ἐπέλαμψε φαιδρῶ; ἡ γαρμόπυνος ἡμέρα Κυ- 
ρίου, ἐν f] τὸν θεῖον õpov τῇ; εἰρήνῃ τὸν σύνδεσμον, 
τῶν “Πατέρων ὁ yopoz συνέθετο ὀρθοδόξως, καὶ θεο- 
ςρόνω; ἐπαγάλλεται. 

Οἱήματα αἱρετιχῶν καὶ χαχία γαὶ διάστασι: visa 
θεολογούντων ἤρθη, ix xo2uv γαὶ ἡφάνιστιι, τῶν 


PATROI. GR. CLIX. 


C 


Lum depracdicant. 

Ab omni necessitate, ac tentatione libera invo- 
cantes divinum nomen, sanctissimumque ac divi- 
num tuum natum pieglorificantes, ac pr:edicantes, 
Deipara. 

Potestatem ἃ Christo accepistis hreses omnes, 
et schísmata ab ejus grege virtute Spiritus sancu 
vere exscindendi, atque propulsandi, optimi Patres 
convenientes : quocirca jure meritoque vos prædi- 
camus. 

Nova Sion facta est. Florentia, Patres undique 
ad se congregaus, ct sacrum decretum divino con- 
silio in universas terrz partes misit, quo multip'ici 
theologica doctrina, sapientiaque conjuneta ortliodo - 
xam fidem promulgat. 

Sacer, et venerandus Patrum coetus omnem im- 
piorum difficultatem perspicue diluit, divinumque 
Trinitatis degnia, nec non. sanctum fidei Symbo- 
lum recta confessione, aptaque intelligentia expo- 
suit. 

Ut de tua divinitate recto convenientique modo 
loquamur, divino nutu omnes Ecclesiarum pr:esu. 
les Floreutiam congregans omnia seandala de me- 
dio eorum sustulisti, pacem et' concordiam disse 
minans. 

Tu Virgo, mortalium gloria, et Angelorum es gau- 
dium, Christum in carne pariens omnium Regem, 
atque rerum creatarum factorem : idcirco, Virga 
mater, per te servati iudesineuter Filio tuo benedici- 
mus. 

Venerandam banc, sanctamque synodum (ddeliter 
celebramus, quz Sancto spiritu »fflante. Florentiam 
congregata est, quaeve divisas insanabili ferme mo- 
do Ecclesias, ad unionem conposuit. 

Vere impletus est Servatoris sermo ad Petrum 
olim habitus : Conversus confirina in unum fratres 
(nos : Ego enim, Petre, rogati, ut non deficial fides 
iua. 


Nunc Romanus pontifex celebris Eugenius omnes 
Florentiam congregavit, incorruptam fidem velut 
effundens, cunctosque confirmans, et viam ad ip- 
sam wonstrans, Servatoris dictum implevit. 


Convenientes in fide universi laudamus te ma- 
cule omnis expertem, quas disjunctas Ecclesias 
praeter opinionem venerabili Filio tuo. coucilias, et 
hunc pacem inter eas perbelle conürinas. 

Altissime lkex, rerum omnium auctor, atque crea- 
tor, omnipotens vere, tuum opus est duas paries 
eximias valde, longeque inter se dissiias, Servator 
mi, conjuaxisse. 

Nuuc vere illuxit dies Domini latitie plena, ia 
qua Patrum cetus divinum decretum, tanquam δυ- 
cietatis viaculum, recte statuit, et. coelesti repletas 
sapientia exsultat. 

llxereticorum opinamenta, et lu 
visio omnis sublata est, et procu 


1099 


JOSEPH! METHONENSIS EPISCOPI 


1100 


vere, diviaæque fidei unionem conveneruut ficles A Πατέρων καὶ πιττοὶ συνήλθοσαν iv ἐνώσει τῆς ἄλη- 


l'atres. . 

Agite jam, (ideles, canswus esstissiam Domini 
matrem, splendidam nubem, coestem sealam, tls- 
lamum aureum, przstantias altissimi tabernaculum, 
in quo Verbum caro factum est. 

Yisus est Pavruim eœlus ex terre finibus Floren- 
tiam cougregatus tanquam exercitos armis instru- 
eius adversus hosles, ipsuramque audacia: strenue 
d«jecit. 

Divino afflatu convenerunt undique Patres thee- 
logi 84 consoelanda, qua prius nefarie divisa fue- 
rant, Jamque concinentes divinum canticum Domino 
perxolvent. 

Prodiit synodi decretum, statimque auimum dimi- 
serunt oblatrantes adversarii, et dogma nos per- 
Spicue docet venerari Spiritum ex Patre, Filioque 
procedeutem. 

Unum utrobique sentit divina synodus veneran- 
lum, sauctumque Christi corpus, sive azymo pane, 
sive fermentato perüciatur mysterium. 

Àb omnibus periculis immunes serva, Deipara 
aauelissima, tuuin natum celebrantes, omnibusque 
animi viribus hymnis ad teclamantes, ct cantica 
tibi Jugiter persoiventes. . ..... 

Velut in aublimi posita terrz (nes omnes lucis 
splendore conspensit hodie Florentina synodus, edo- 
cens animarum frcuitionem non defaturam iis, qui 
BServatori alacri animo famulantur, et animaruin 
sponso lyanum jugiter canunt. 


Solutus est interjecius paries schismatis pessi- 
mus, et dissidii squalor evanuit, janque unionis 
publica celebritas miro splendore illuxit, οἱ pouas 
animum expiantes preedicans, docet fideles synodi 
decretum, ut veritatis dogma accipere. 


Ab inopia, seditionibus, aliisque periculis libera 
famulos tuos, qui sacrum verumque doctorem, suc- 
cessoreinque Petri Ecclesie prasulem, totiusque 
terre ducem, et pastorem, et divinum sacerdotum 
omnium Coryphæum toto animo colunt, sicut.. ... 


Quam mirabilia sunt opera tua omnipotens Jesu, 
qui Deum colentibus mirabili sane modo dedisti 
videre sacre unionis mysterium | Ante. nos. enim 
sapientes alil, et patriarchze id veheinenti desi- 
derio cupiebant, sed non assecuti sunt. Nos. vero 
prie oculis jam habeutes, te. celebramus. Servator 
hoster. 

Ut coelestia omnia cum terrenis conciliaret, car. 
nem assumpiit, etin tuum uterum descendit, Virgo 
water casta, Unigenitus Patris ante. sscula ; velut 
homo appsruit, atque ex te prodiens wuigenitus 
appellatos est eirca ulia mutationem, atque inordi- 
nationem, 

O Creator omnium, tam visibilium, quam invisi- 
bilium factor, totiusque carnjs Domine, glorism ti- 
bi prolerimus, Rex, qui con:ersionem nostrom 


θοῦς xai θεία: πίστεως. 

Δεῦτε ἄτωμεν, πιστοὶ τὴν ὑπέραγνον μητέρα 
Ἱυυρίου, τὴν φωταυγῆ νεφέλην, τὴν οὐράνιον xàl- 
paxa, τὴν παστάδα τὴν χρνσῆν, σκήνωμα φέρτερον 
«οὐ Ὑψίστου, ἐν ᾧ ὁ Λόγος πὰρξ ἐγένετο. 

“Ὄμιλος ὥφθη τῶν Πατέρων, ἐκ περάτων ἄθρο'- 
σθεὶς ἐν Φλιυυρεντίᾳ ὁπλοφόρος στρατὸς, κατὰ τῶν 
ἀντιπάλων, χὰὶ τούτων καταδέῤληχε τὴν ὀφρὺν 
γενναιοφρόνως. 

Νεύσει Κυρίου πανταχόθεν συνηθροίσθησαν [1α- 
τἐρες θεηγόροι, tou ἐνγῶσαι τὰ πρὶν κακῶς διεῤῥω - 
γότα καὶ μελῳδοῦντες due &opa θεῖον τῷ Ar- 
ἀπότῃ. 

Γέγονεν ὄρος τῆς συνόδου, καὶ xacfjsyuvev ἔχθρων 
τὰς φληναφίας" xai τὸ δόγμα σαφῶς ἐδίδαξε τοῦ 
σέθδειν, τὸ Πνεῦμα ἐχπορεύεσθαι ἐχ Πατρὸς καὶ 6c 
Υἱοῦ τε. 

Ἕν ἀμφοτέφξωθεν ἡγεῖται. Τὸ γινόμενον ἢ σύνοδος 
fj θεία δι᾽ ἀζύμον αὐτὸ ἄρτου καὶ δι’ ἐνζύμσυ αὥμα 
σεπτὸν χαὶ ὑγιον τοῦ Κνρὶν . παραδόξως. 

Ῥῦται χινδύνω, Θεκτόιϊε, τοὺς ὑμνοῦντάς σου 
τὸν Tóxov, Πανάγίχ᾽ καὶ ἐξ ὅλης ψυχῇς Boroot σοι 
τὸν ὕμνον καὶ «hv ᾧδῆν σοι μέλπουόδιν el; ἀεξ.. .. 


'Ew' ἄχρων γῆς ei; πέρατά συνεξέλαμψε σήμερον 
ἡ ἐν Φλωρεντίχ παναγία σύνόδος πιστοὺς ἐκχδιδά- 
cxousà thv τῶν Ψυχῶν ἀδλόλαυσιν νῦν τῶν ἐν τῷ 
παρόντι ἱκανῶς δουλευσάντων προθύμως τῷ Σωτῆρι 
xai αὐτῷ μελῳδούντων τῷ τῶν ψυχῶν νυμφίῳ, τὸν 
ὕμνον εἰς αἰῶνας. 

Ἵνα λυθῇ μεσότοιχον, τὸ τοῦ σχίσματος κάχιστον, 
xal ἀφανισδῇ ἡ αὐχμηρὰ διάστασις, ἐνώτεως ἔλαμ- 
ψεν ἡ φωταυγὴ; πανήγυρι; νῦν, καὶ τὴν τῶν ψυχῶν 
χκαθαρτιχὴν τιμωρίαν δοξάζουσα διδάσχει τοὺς πι- 
στῶς δεχομένους τὸν ὄρον τῆς συνόδον ὡς ἀληθείας 
τόμον. 

Ῥῦσαι λιμοῦ καὶ στάσεως xal χινδύνων τοὺς δοῦ - 
λους cou, τοὺς τὸν ἱερὺν καὶ ἀληθῇ διδάτκαλον, τοῦ 
Πέτρον διάδοχον, τῇς 'Exxlnola; καθηνητὴν. καὶ 
«ἧς οἰχουμένης ὁδηγὸν καὶ ποιμένα, καὶ θεῖον xopu- 
φαῖον ἱερέων ἁπάντων, ὅλῃ ψυχῇ τιμώντων, ὡς 
ἐπιγγείδω. .. 

Ὡς θανμαστὰ τὰ ἔργα σὺν, Ἰησοῦ mavtobovape, 
toi; θεοσεδέσιν θαυμασίως δέδωκας ἰδεῖν τὸ μυ- 
στήριυν τῆς ἱερᾶς ἑνώσεως" xaX γὰρ πρὸ ἡμῶν 
ἐπιθυμήσαντες ἄλλοι σοφοὶ, καὶ πατριάρχαι, ἀλλ᾽ 


«οὐχ ἔτυγον τούτου. Ἡμεῖς δὲ οἱ ἰδόντες δοξάσομέν 


σξ, Lurtp. 


Ἵνα συνάψῃ, [Ιαυάγις, τὰ οὐράνια ἅπαντα μετὰ 
τῶν γηΐνων, σάρχα ἀνελάδετο, καὶ μήτραν χατῴ- 
xnot τὴν σὴν, Παρθενομήτωρ ἁγνὴ, ὁ μονογενὴς ix 
τοῦ Πατρὸς πρὸ αἰώνων. Ὡς; ἄνδριννπος ἐφάνη, καὶ 
ἐχ σοῦ ἐπ᾽ ἐσχάτων μονογεγὴς ἐχλήθη ἀτρέπτως, 
ἀσυγχύτω;. 

Ὧ χείστα τῶν ἁπάντων καὶ πὸ ητὰ ὁρατῶν δορέ- 
των, καὶ Κύριε πάση: σαρχὸς, δόξειν aot Ξρο:άγο- 
piv, Βαδιλεῦ, τὴν ἡμῶν μετάνοιαν χαὶ τὴν σωττ ρίαν 


1101 


SYNAXARIUM CONC. FLORENT. 


1102 


ἐπιζητῶν xal θέλων ἡμᾶς εἶναι πιστοὺς Ev ὁμονοίᾳ A atque salutem espelis, et in concordia nos (ideliter 


xai iv ἀλλήλοις εἰρηνεύοντας. 


᾿Ανέδητε εἰς ὕψος; τῆς ἱ-ρᾶς χαὶ ἁγίας χαθέδρας 
Μαχάριοι, τὸ ἱερὸν χρίσμα περιχείμενοι εὑσεξὼς " 
χαὶ τοὺς πιστοὺς διδάσχετε λόγον εὐσεύδείσς πιν- 
αληθῆ, Πατέρες θεηγόροι " ὅθεν Ops τιμῶμεν εὑ- 
σεδοφρόνως xai γεραίρομεν. 

Nvv, θεῖοι ἱεράρχαι, παρὰ Χριστοῦ ἐπαξίως τῶν 
^v» εἰλήφαξζε τὰς ἀμο:δὰς, ὧν εὐτέξδοφρόνως ἐπὶ 
τῆς γῆς μεγάλως ἡγωνίσασθε, xal σχιὰν ἐχϑέμενοι 
τἧς σαρχκὲὶς οἰχεῖτε σὺν ἀγγέλοις, χορεύοντες 
ἀπαύστως περὶ τὸν θρόνον τοῦ παντάνακτος. 

Ng χεχαϑαρμένῳ τὸν εὐσεδῆ οἱ Πατέρες ἐξέθεντο 
σήμερον ὅρον caque, πάντοθεν χοσμούμενον ἱεροῖς; 
xal ὀρθοδόξοις δόγμασι. Αἰσχυνέσθω On .. 
σματιχῶν τὸν τοῦτον μὴ τιμώντων μηδὲ ὁμολογούν- 
των, ὥσπερ i σύνοζος ἐχέρνξιν, 

ἩΠλίου λαμπροτέρα ἣ ἑορτὴ τῆς συνόδου τῆς 
θείας ἐπέλαμψε πᾶσαν τὴν γῆν αἱρέσεω: σκοτόυ- 
μένην xal πονηροῦ σχίσματος τοῦ πρὶν ἑξαίρουσα 
τὴ πλά ην, καὶ πάντας διεγείρε: πρὺς τὴν ἐνότητα 
«ἢ; πίστεως. 


perstanteg esse, uec non pacem invicem servare 
jubes. 

Ascendite super sacram sanctamque sedem, 
Beati sacro chrismate religiose cireumliniti, atque 
fideles pium veritatis sermonem edocete, Patres 
digna Deo loquentes : quocirca vos magno lionore 
atque veneratione prosequimur. 

Nunc, divini sacerdotes, dignam laboris mercedem 
ἃ Christo accepistis, propter quam pie eti strenue 
eeriavistis et.cur umbram corporis deposueritis. 
hebitsbitis eum angelis, exaultantes perenniter circa 
thronum Regis regum. 

Mente pura sacrum hodie decretum posuerunt 
Patres, omnino conveniens sacris, et orthodozis 


. . σχι- B dogmatibus. Pudest,... schismaticos , qui debi- 


tum huie honorem deferre recusaut, atque. cou- 
fiteri, sicut definiit synodus. 

Sole speudidior divine synodi celehritas terram 
ownem hsreseos ealigine obductam  illastravit, 
pessimique schismatis errorem primum  aufe- 
tens, omaes in unionem (Adel adduxit. 


Sequitur tanquam hymni appeudix, Συναξάριον τῆς ἁγίας xaX οἰκουμενικῆς συνόδου. Sgnazarium 
sancte et cccumenice syuodi, sive brevis narratio eorum quas in concilio Florentino gesta sunt, ejusdem 
Jusunis P'lusiadeni, ut colligere est ex ipso Synaxario. 


Ilojusuodi autem est : 

Ἢ ἁγία αὕτη καὶ μεγάλη σύνοδος γέγονεν τῷ 
υλθ᾽ Exec ἀπὸ τῆς τοῦ Κυρίου ἐνανθρωπήσεως ἐν 
«αἷς ἡμέραις Ἰωάννου Παλαιολόγου τοῦ τελευταίου 
βασιλέως τῶν Ῥωμαίων xal Ἰωσὴφ πατριάρχου 
Κωνσταντινουπόλεως. Σωνήθροισε δὲ αὐτὴν ὁ εἷς 
πρεσδυτέρα; Ῥώμῃ; ἀρχιερεὺς, ὁ μέγας Εὐγένιος, 
ἀνὴρ ὡς ἄλλος τις tv μαχαρέίων ἀνδρῶν, θεοφόρ΄ς 
τῷ ὄντι χαὶ μέγας θεῖος ἱεράρχης, καὶ τὴν ἕνωσιν 
«ἧς τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλησίας πνέων ἀπὸ ψυχῆς, ἐπὶ 
καθαιρέσει τῶν ἀρνουμένων τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ μὴ 
ἔχειν πάντα τὰ φυσικὰ τοῦ Πατρὸ: ἀγαθά. Ol γὰρ 
ἀρνούμενοι τὸν Υἱὸν μὴ ἐχπορεύειν τὸ Πνεῦμα ἀρ- 
γοῦνται μὴ ἔχειν τὰ φυσικὰ τοῦ Πατρὸς ἀγαθά. Kol 
*oUto γὰρ φνσιχόν ἐστι τοῦ Πατρὸς ἀγαθὸν, àxno- 
β:ύειν τὸ Πνεῦμι᾽" Ev: 015 τῶν ἀμαθῶς φλυδαρούν»- 
των ὡς τὸ δι' ἀζύμον θνόμενον οὐκ ἔστι σῶμα 
Χριστοῦ" πρὸς δὲ καὶ νῶν εὐσεόῷς ἀρνουμένων μὴ 
ἔχειν τὰς ψυχὰς τῶν ἐν μετανοίᾳ χεχοιμημένων 
βοήθειαν μετὰ θάνστον μηδὲ χαθαίρεσθαι αὑτά; " 


ἔτι μηδὲ τὰς τῶν ἁγίων ψυχὰς μὴ ἀπολαμδάνειν Ὁ fectam.— fruitionom — adipisci, 


νῦν χαθ᾽ ὅσον εἰσὶ ψυχαί, "Ett xai πρὸς τοὺς μὴ 
βουλομένους χλῖναι τὴν χεφαλὴν, καὶ δοῦναι τῷ 
Ῥώμης ἀρχιερεῖ τὴν αἰδώ τε χαὶ ὑποταγὴν, ὡς 
ἄνωθεν καὶ προπαραδότω: ἐξεδόθη καὶ ἐτνπώθῃ ἂν 
τοῖς ἱεροῖ; xavóst. Συνήχθη μὲν οὖν ἡ εἰρημένη 
ἁγία σύνοδος ἐν Φεραρίᾳ χαὶ Φὶωρεντίλ, πόλεσιν 
ἀξιολόγοις τῆς Ἰταλίας. Παρῆῇσαν δὲ ἐν αὐτῇ πολλοὶ 
εὖ καὶ χαλοὶ, σοφίᾳ xai ἀρετῇ διαλάμποντες ἐξ 
ἀμφοτέρων τῶν μερῶν. Ἐπλήρουν γάρ τὸν ἱερὸν 
«οὗτον θίασον κλείονες f| w' ἄνδρες * ἀπὸ μὲν τοῦ 
μέρους τῶν Ἰταλῶν ὁ τῆς ὁσίας μνήμης Εὐγένιος 
ὁ Ρώμης ἀρχιερεὺς μέγιστο; σὺν πάσῃ τῇ xa: 


Sancte hec, magnaque synodus facia est anno . 
ah incarnatione Domini 1459 in diebus Joan- 
nis Paleologi pesiremi Romsnorum Imperatoris, 
et Josephi patriareha Constantinopolitani. Esm 
autem congregavit summus prsesul senioris Tto 
m: magnus Eugenius, vir, si quis alius, bea- 
torum virorum divino numine plenus, et magnus 
divinusque pontifez, ad KEcelesixe Christi nnioucin 
toto &nimo anhelans, «t eondemuaret eos, qui ne- 
gant Dei Filium habere omnem naturalem — Patris 
virtutem. Nam qui sentiunt Filium haud producere 
Spiritum ssnctam, ildein. existimant eum non ha- 
bere omnem naturalem Patris virtutem : hoc enim 
ad naturam Patris spectat producere Spiritum. Tum 
adversus eos, qui indocte garriupnt, azyaium panem 
consecratum baud lieri corpus Christi, et qui pio 
quodam affectu negant morientes in poenitentia 
posse post mortem juvari suffragiis, aut. ipsorum 
animas purgari, simulque sanctorum animas per- 
quatenus anim: 
sunt. Tandem adversus illos, qui caput inclinare 
nolunt, debitiamque Romsno Pontifici vene- 
rationem, et obedientiam testari, quemadiodum 
eX vetusta traditione babetur, sitque in sacris ca- 
nonibus statum fuit. Convenit igitur dicta iancta 
eynodus in eivitates lali pracstantissimas, Fer- 
rariam, stque Fiorentiam ; aderantque multi 
optimi, ac przstantes viri sapientia, virtataae- 
celeberrimi ex utraque parte. Compoeae! 
ipsum ει plusquam octingenti visi. 
quidem Italorum sanctse. nemoris ne 
nius ftomanorum pontifez Masieus : 


1103 


JOSEPH! METHONENSIS EPISCOPI 


1101 


Ecclesia ipsi subjecta, nimirum. sacerdotibus, car- A αὐτὸν ἁνίᾳ "ExxAnalz, δηλονότι ἱερεῦσι καρδινάλε- 


dinalibus, archiepiscopis, cpiscopis, abbatibus, 
hieromonachis, n onachis, presbytería, ci diaco- 
nis plusquam sexcentum, omissis lucoru:n prapo- 
sitis, aliisque ftalig presulibus; cx parte vero 
Orientalium serenissimus Romanorum imperator 
Joannes Palivologus, Josephus intelligentissimus, 
reverendi-simusque patriarcha cum omni sua 
Ecclesia, archicpiscopis, cpiscopis, aliisque eccle- 
siasticis vitis crucis insignibus decoratis, przefe- 
ctis, presbyteis, hieromonachis et mouachis, si- 
mulque imperatoria cohors multis, nobilibusque 
viris constans. Secutus est enini eum. imperatorius 
comitatus, uti par erat. Cum fuit itaque disceptan- 
di tempus, convenerunt omnes, ut ex. disputatio- 
nibus partium discrimen observarent. Erant autem 
et ipsi supra ducentos absque principibus. Ac 
discrimen quidem quinque capitibus continebatur ; 
de processione sancti Spiritus, de azymo, et fer- 
mentato, de igne purpatorii, de beatitudine anima- 
rum sauctorum, de potestate pape. Hzc audiens 
Fphesinus, qui et ipse ad disputandum electus 
fucrat, non de. omnibus, inquit, institui oportet 
disputationem, quoniam nou in onmibus simpli- 
citer differimus. Sed unum dantaxat sedulo inve- 
sligandum est, atque de eo disputandum, nempe 
de processione Spiritus sancti; hoc enim praæser- 
tim dog na scire volo : cietera vero omnia unius 
horæ spatio expediri possunt. Quocirca de hac 
institui coppia est quxstio, atque parabatur. certa- 
men, et super hoc admodum vigilabat unusquisque 
ex parte sua, οἱ vehemens studium in certando 
adhibehat, Coepit igitur disputari in synodo Aprilis 
nona dic, »nno 4 Christi incarnatione 1438, atque 
disputatum est. mensibus xiv. nimirum usque ad 
diem sextum Julii, auni 1429, neque paries. otío 
vacabant, sed niagna utrinque. contentione certa- 
batur, atque certamen certamini, disputatio dispu- 
tatioui succedebat, donec. Marcus Ephesinus, re- 
bus jam in aperto positis, contradicere non va- 
leus, atque disceptando adhuc certare formidans 
aufugit. Caleri autem Patres ab. ipsomet saero 
patriareha, maxinoque imperatore omnes in unio- 
nem fidci convenerunt. investigantes enim 58- 
cros Ecclesiz$ doctores, ipsisque dogmati consen- 
tientilius repertis, quum existimarunt, se. polius 
Ecclesim. Dei conjungere, extra quam nulla fulget 
salutis Spes, quam manere diutius in separatioue, 
et schismate, in quo nulla est salus. Convenerunt 
igitur tam in lioc dogmate, quam inreliquis capiti 
bus, omniaque doctorum Ecclesi testimoniis coün- 
firmantes decretum. promulgarunt, quod. letitie 
multum attulit Ecclesi, dicentes, Easultent celi, 
et letetur terra. Sicigitur decretum sanxerunt, ct 
eodem declararuut processionem sancli Spiritus 
ex Patre, Filioque, atque azymi consecrationem 
perinde valere, ac fermentati, (ini animarum pur«- 
gationem, sanctorumque (ruitionem, denique sum- 
mum Pontifleem Romenum successorcm bcati Pe- 


D 


σιν, ἀρχιεπισχόποις, ἐπισκόποις, ἀδάσιν, lspopo- 
νάχοις χαὶ μοναχοῖς, ἱερεῦτι χαὶ διαχόοις, πλείοις 
ἣ ἑξακοσίοις, χωρὶς τῶν τοποτηρητῶν, χαὶ τῶν ἄλ- 
λων ἀρχόντων τῆς Ἰταλίας " ἀπὸ δὲ τοῦ μέρους τῶν 
᾿Ανατολιχῶν ὁ γαληνότατος βασιλεὺς Ῥωμαίων 
Ἰωάννης ὁ Παλαιολόγος, Ἰωσὴφ ὁ φρονιμώτατος 
καὶ φοθερώτατος πατριάρχνς σὺν πάσῃ τῇ χατ᾽ αὐτὸν 
Ἐκχλῃσίᾳ, ἀρχιεπισχόποις ἐπισκόποις καὶ τοῖς ἄλ- 
λοις ἐκχλησιαστιχοῖς σταυροφόροις, ἡγουμένοις, ἰ:- 
ρεῦσιν, ἱερομονάχοις καὶ μοναχοῖς" Esc δὲ καὶ ἡ τοῦ 
βασιλέως σύγχλητος πλεῖστοι χαὶ εὐγενεῖς ἄνδρες" 
ἐχόσμει γὰρ καὶ αὐτὸν ἣ βασιλικὴ; σύνταξις ὡς; 
εἰχός. Ἦλθεν οὖν ὁ καιρὲς τῆς διαλέξεως. xal συν- 
ἦλθον ἅπαντες ἐν τῇ διαλέξει ἰδεῖν τὴν διαφοράν. 
ἯΙ σαν δὲ xa: αὐτοὶ ὑπὲρ τοὺς διαχοσίους, ἐκτὸς τῶν 
ἀρχόντων. Διεφέροντο γὰρ πέντε καὶ 'μόνοι; χεφα- 
λαίοις, ἕως. τὸ περὶ τῆς θείας ἐκπορεύσεως τοῦ 
ἁγίου Πνεύματος, τὸ περὶ τοῦ ἀζύμου xai τοῦ ἐν- 
ζύμου περὶ τοῦ xaÜaptr,plou πυρὸς, περὶ τῆς àze- 
λαύπεως τῶν ψυχῶν τῶν ἀγίων, xat περὶ τῆς ἀρχῖς 
τοῦ πάππα. Ταῦτα γὰρ ἀχούσας ὁ Ἐφέσου, εἷς ὧν 
xal αὑτὸς τῆς: ἱερᾶς ἐχείνης διαλέξεως, Οὐ περὶ 
πάντιυν ἡ διάλεξις γενήσεται, ἔφη, ἐπειδὴ οὗ δια- 
φερόμεθα περὶ πάντων ἀπλῶ; " ἀλλ᾽ ἑνὸς καὶ μόνου 
ἡ ἔρευνα γινέσθω καὶ ὁ ἀγὼν, τὸ περὶ τῆς ἐχπο- 
ρεύσεω; τοῦ ἁγίου Πνεύματος, περὶ τούτου γὰρ 
βούλομαι εἰδέναι τοῦ δόγματος" τὰ δ᾽ ἄλλα πάντα, 
μιᾶς ὥρας ἀρκέτες σπουδή. Ὅθεν xal περὶ τούτου 
ἡ διάλεξι: ἤρξατο. Καὶ ὁ ἀγὼν ηὐτρεπίζετο * καὶ 
ἠγρύπνουν ἐπὶ τοῦτο πάνν τε xal ἐσπούδαζον ἕκα- 
“τος ὑπὲρ τοῦ μέρους αὐτοῦ ἀγωνίζεσθαι. “Πρξατο 
τοίνυν ἢ σύνοδο; διχλέγεσθαι ᾿Α ποιλλίῳ O^ τῷ ,av4 
τει ἀπὸ Χριστοῦ. Καὶ διελέγουτο μῆνας ιδ᾽ μέχρι 
xai τοῦ λῦ’' ἔτους Ἰουλίου c'* καὶ οὐχ ἡσυχίαν εἶχο; 
τὰ μέρη. ἀλλ᾽ ἠγωνίζοντο ἀμφότεροι σπουδῇ p:- 
γάλῃ χαὶ ὁ ἀγὼν τὸν ἀγῶνα διεδέχετο, καὶ ἢ ϑι΄- 
λεξις τὴν διάλεξιν, ἕως οὗ ὁ Ἐφέσου Μάρχος μὴ 
δυνάμενος; ἀντιλέγειν πρὸς τὰ φανότατα, ἀπέδρα τὸν 
ἀγῶνα δειλιάσας τῆς διαλέξεως. Οἱ δὲ λοιποὶ Πατέγες: 
ἀρξάμενοι ἀπ᾽ αὐτοῦ τοῦ ἱεροῦ πατριάρχου, καὶ τοῦ 
μεγαλωτάτου χυρίου τοῦ βασιλέως, πάντε; συνήῇ- 
v&329 ἐν τῇ ἑνώσει τῆς πίστεω:. Ἐξρευνήσαντες v5o 
κοὺς ἱ:ροὺς θεολόγους τῆς Ἐχχλησίας, χαὶ εὑ ρόντε: 
αὑτοὺς συμφωνοῦντας τῷ δόγματι, ἔχριναν δίχαιον 
εἶναι ἐνωθῖναι τῇ τοῦ Θεοῦ Ἐκχχλησίᾳ, ἧς: χωρὶς 
οὐχ ἔστιν ἐλπὶς σωτηρίας, ἣ μένειν ἐν τῷ χωρισμῷ 
χαὶ τῷ σχίσματι, ἔνθα οὐδεμία ἐστὶ σωτηρία. Ἢ »- 
ὦθτσαν tolvov ὥσπερ ἐν τῷ δόγματι οὕτω xat ἐν 
τοῖς λοιποῖς χεφαλαίοις. Πάντα γὰρ διὰ μαρτυοιῶν 
^ev τῆς Ἐχχλητίας διδχσχάλων συστήταντε:, Opo: 
ἐξεφώνησαν τῇ 'ExxAnola χαρμόσυνιν, « Εὐφρχινέ- 
σγωσαν οἱ οὐρανοὶ χαὶ ἀγαλλιάσθω ἡ γῆ,» λέγοντες. 
Οὕτως οὖν τὸν ὅρον τελέσαυτες ἐν αὐτῷ τὴν ἐχτό- 
pswaty τοῦ παναγίου Πνεύματος ix τοῦ Πατρὺς xat 
τοῦ Υἱοὺ σαφτηνίζουτι " χαὶ τὴν δι᾽ ἀζύμου Ουτίαν 
μίαν xai τὴν αὐτὴν εἶναι τὴν μετὰ τοῦ ἐνξύμου 
y νομένην, χαὶ τὴν τῶν ψυχῶν χάθαρσιν, χαὶ τὴν 
τῶν ἁγίων ἀπόλχυσιν xal τὸν ἄχρον ἀρχιερέα τῆ; 


1105 


SYNAXARIUM CONC. FI.ORENT. 


1106 


Ῥώμης διάδοχον τοῦ p.ax20!ov flízpoo slvat σαφῶς A tri aperte detinierunt. Quod quidem decretum apo- 


παριστᾶσι. Ὃν σημάναντε: ὀποστολιχοῖς τε xal 
ἐρυθροῖς γράμμασ': εἰ: ἅπασαν οἰχουμένην ἀπέ- 
στειλαν" καὶ πάντες ἐστήριξαν χαὶ ὡμολόγησαν" 
γαὶ συνεφώνησαν xol ἱερούργησαν ὁμοῦ μετὰ τοῦ 
Ῥώμης ἀρχιερέως. Kal αὑτὸς δὲ ὁ ᾿Εφέσου συν- 
ἐφώνησεν ἐν τῇ ἀναγνώσει τοῦ ὄρον. Οὐχ ἠθέλησς 
δὲ ἀπογράψαι, προφασιζόμενος; διωρίαν. "IMcgóvexo 
γὰρ ἀντιλέγειν οὕτω σφοδρῶ;. Τῆς ἱερουργίας οὖν 
τελ:σθείσης ἀνεγνώσθη ὁ ὄρος ἐν τῇ μεγάλῃ Ἐχκλι.- 
σίᾳ τῇς Φ)ωρεντίας Ῥωμαιστὶ xal Ἑλληνιστί " 
xi ἔδωχαν ἀμφότερα τὰ μέρη ὄρχον εἰς τοῦ X; 
στοῦ τὸ go ga, ὅτι οὕτω στέργουσιν, ὥσπερ ὁ ὄρο; 
διαλαμδάνει. Καὶ οὕτως ἔλαδε τέλος ἡ σύνοδος. 
'AXÀ' ὑποστρέψας ἐν Κωνσταντινουπόλει, συνέχεε 
χὰ: σινετάραξε πᾶσαν τὴν ᾿Ανατολὴν γράφων χαὶ λέ- 
γῶν ἐναντία χατὰ τῆς ἱερᾶ; συνόδον. ᾿Αλλ᾽ οὐχ 
ἡ λέλησε χαὶ περὶ τούτου ἡ Ἐχκχλησία τῆς Ῥώμης 
φροντίσαι. ᾿Απέστειλε τὸν Κορώνης ἐπίσχοπον ἄν- 
ὃρα πάση; σοφίας πεπαιδευμένον xal θεολόγον 
ἄριπτον ἐν Κωνσταντινουπίλει διχλεχθῆνα: μετὰ τοῦ 
Ἐφέσου, ἵνα μὴ ἔχῃ λέγειν ὅτι διὰ φόδον τινὰ οὐχ 
ἰδύνατο λέγειν ἐν Ἰταλίᾳ" ἀλλὰ χἀχεῖσε μίαν xal 
δευτέραν διάλεξιν ποιήσας ποοστάξει τοῦ βασ:) ως, 
ἐξέφυγε τὴν δι άλεξιν. “Ἔνθα γὰρ ἐξῃτεῖτο, οὐκ ἤθελε 
διαλέγεσθαι, καὶ κατὰ μόνα; ἐν -τ.ἴ; γωνίαις συν- 
ἐτάραττε πᾶσαν τὴν πόλιν, ἔτι γε μὴν χαὶ τὰς νή- 
σους * xal ἀπ᾽ ἐχείνου μέχρι τοῦ νῦν ἡ ἐκείνου λύμη 
πολλοὺς διέφθειρε, χαὶ μάλιστα τὴν περίφημον 
ταύτην νῆσον. ᾿Αλλ᾽ ἐχεῖνος μὲν ἐπίχειρα τῆς αὐτοῦ 
δεισιδαιμηνίας τε χαὶ ἀλχζονείας ἔλαδεν ἐπαξίως 
τῆς αὐτοῦ βλασφημίας χαὶ ἀναιδείας" ὅτι εἷς ὧν τῇ 
οἰκουμενιχῇ συνόδῳ ἐμάχετο" τῷ γὰρ ὥρᾳ τῆς αὖ- 
«οὔ ἀναλύσειος ἰλεῷ τὸν βίην χατέστρεψε. Οἱ δὲ 
ἐκείνου μιμηταί τε χαὶ ὁπαδοὶ, εὐχόμενοι ὁμοίῳ 
τέλει ἐχείνου χρήσλαθαι, ὦ τῶν χριμάτων σον, 
Χρισ΄" Βασιλεῦ |! χαθ᾽ ἐχάστην (popa? αὑτοὺς τούτῳ 
τῷ τρόπι» τοῦ τῇδε βίου ἀπερχομένου;. Ἡμεῖς 61, 
τοὺς αὐτοῦ λόγοις ἀπηστραφέντε;, τῇ ἁγίᾳ τοῦ Θεοῦ 
Ἐχχλησίᾳ ἡἠνώγημεν, xoi εὐχόμεθα (va μέχρι 
τέλου; διαμείνωμεν οὕτω. Tal; τῶν θεοφόρων σου 
ΠΠχτέρων πρεσδείλι;, ὁ θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. 


stolicis, rubrisque litteris signatum, in omnia ter- 
rarum loca missum est, atque. omnia pacis amore, 
conimunique consensu camdem fidem confes:i sunt, 
peractis sacris una. cum ſtomano Pontifice. 1psc 
etiam Ephesinus conseusit. lectioni decreti, noluit 
tamen subscribere, dilationem temporis prxten- 
dens; pudehat enim eum nimia anxietate adhuc 
contradicendo impietatem suam operire. Sacris 
igitur peractis, lectum est. decretum. in. snagua 
Ecclesia. Florentis, Latino Grzecoque sermone, et 
utraque pars jurejurando in sacrosanctum Chri- 
sti corpus sese obstrinxit, fore ut ea omnia com- 
plecteretur, qux in decreto statuta. fuerant, Con- 
stantinopolim autem reversus, commovit, pertur- 
bavitque Orienta'em Ecclesiam, scribers, ac lo 
quens contraria synodi statutis. Curam αἱ in id 
suam convertit Romana Ecclesia, misso Coronensi 
episcopo, viro omni sapientia instructo, theologo 
optimo Constantinopolim, ut cum Marco Ephesino 
disputaret, ne ullum amplius subterfugium babe. 
ret, dicens se propter nietum. quemdam  causai! 
defendere liaud potuisse in Italis partibus; sc 
facta ibi una, et altera disceptatione cx imperato- 
ris mandato, certauien vitavit, et quamvis requisi- 
tus, noluit amplius disputare : verum privatim, 
occulteque commovebat omnem civitatem, simul- 
que insulas, ct ab illo usque ad przsens tempus 
orta ab ipso pernicies multos pervasit, pr:iesertím 
vero celoberrimaim hauc insulam. Ast ille qui- 
dem prouptam subiit pœnam suæ ostentationis, 
dignam sane impietate, et impudentia, qua solus 
ocumenicz synodo adversari ausus est. Cum eniin 
resolutionis ejus tempus advenissct, convolvulo 
correptus e vita migravit. Ipsius autem imitatores 
et asseclae. similem huic. finem habere. precantes, 
justo tuo judicio, Christe Rez, singulis diebus 
videmus eodein prorsus modo interire. Nos autein, 
sb ipsius dictis recedentes, sanete Dei Ecclesie 
unionem amplexi sumus, atque obsecraipus, ut ail 
finem usque in ca permanere possimus. Sanctis Pa- 
tribus intercedentibus miserere nostri, Deus noster. 


1107 | JOSEP HI METHONENSIS 1108 


— — — ἂρ — — — — addi. «ὦ “ὦτα — — — — —— — — 
òE—— diritti dieat C— — —— — — — — —— uum e — r — ————— —— 





MONITUM EDITORUM. 


Sub nomine Gennadii Scholarii, patriarche Constantinopolitani, Tome edita est Greece, 
anno 1577, simul cum actis Grecis concilii Florentini, Defensio quingue capitum que 
in sancta εἰ acumenica Florentina synodo continentur, videlicot, De processione Spiritus 
sancti, De sacrificio ín. axymo et fermentato, de Purgatorio, De fruitione sanctorum, et De 
primatu Papa. 

Sed quia egregius iste libellus scriptus est in defensionem doctrine catholice, in synodo 
Florentina definite; dum aliunde constat Geunadium Scholsrium, statim post reditum 
Grecorum in patriam, denuo sb unione defecisse οἱ cum schismaticis fecisse, satis liquet 
Gennadium Scholarium etsi unioni duarum Ecclesiarum anie concilium Florentiuum 
et in eodein concilio fautor fuerit, tamen hujus libelli auctorem non esse, si- 
quidem eo tempore quo libellus scriptus est, doctrines concilii Florentini infensus eva- 
serat. 

Res in ambiguo versabatur, quando perspicacissimus Bollaudista, R. P. Cuperus,in Histo- 
ria Patriarcharum Constantinopolitanorum, qua Actis sanctorum Augusti, tomo I, præſici- 
tur, et enno 17133 Antverpise in publicam lucem emissa est, pag. 193*, asseruit Defensiomem 
quinque capitum concilii Florentini, Josepho Methonensi ascribendam esse ; et ibidetn p. 
101, ipsius Josephi Methonensis verba recita!, quibus testatur se ex industria propugnasse 
quinque capita concilii Florentini. Verba Josephi, que leguntur apud Labbe, in Collect. 
Concilior. t. X111, col. 'T07, hec sunt: Τὸ δὲ ἐκ cov ΥἹοῦ τὸ Πνεῦμα οὗ λέγομεν... ἑλύσαμεν 
ἐν τῷ πρώτῳ χεφαλαίῳ τοῦ ὄρυυ, ὑπεραπολογούμενοι τῶν πέντε χεφαλαίων. Jllud autem, « Ex Filio 
non dicimus Spiritum ».... jam solvimus in primo definitionis capite, dum pro quinque 
capitibus apologia scriberemus. Que cum ita sipt, jama nemineambigendum est, quin 
Josephus Methoneusis hujus nostri libelli auctor sit. 

Textus Greecus libelli, nullibi, quod sciata, impressus est, nisi Rore a Zanetti , inter 
Acta Concilii Florentini Greca, quee anno 1577 in urbe sancta prodierunt. 

Translatio Latinaquam Fabius Denevolentius, Senensis, confecit, prodiit Rome in ZEdibus 
populi Romani 1579, δ΄. Deinde quo libellus magis prodesset Orientalibus, in linguam 
Greco-Barbaram seu vernaculam translatus est a doctissimo et piissimo viro D. Joan Mat- 
theo. Caryophylo, Iconiensi archiepiscopo, et typis 8. Congregationis de propagande 846, 
Aemee, anno 1628, forma in &* editus. 

Hec, et nor: alia, hic monenda occurrebant. Opus nunc exhibemus ut in editione Romana 
inscribitur, 


B... 411 Januerii 1863. 
J..B M. 


1109 


— — — 





PRO CONC. FLORENT. PRO(EMIUM. 


1110 





EPMHNEIA Pl'ENNAAIOY 


TOY XXOAAPIOY 
ΠΑΤΡΙΆΡΧΟΥ KONZTANTINOYIIOAEOX 


ΥΠΕΡ 


ΤῊΣ ATIAX ΚΑΙ 


OIKOYMENIKHZ ΕΝ €AQPEN!IA ΣΥΝΟΔΟΥ͂ 


OTI ΟΡΘΩΣ ΕΓΕΝΕΤΟ, 
ΥὙΠΕΡΑΠΟΛΟΓΟΥΜΕΈΝΟΥ TON TQ OPQ AYTUS HENTE ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ. 


GENNADII SCHOLARII 


CPOLITANI PATRIARCH.JE 
EXPOSITIO PRO SANCTA ET (ECUMENICA SYNODO F LORENTINA 


QUOD LEGITIME CONGREGATA EST, 


ET DEFENSIO QUINQUE CAPITUM QUIE IN DECRETO EJUS CONTINENTUR. 


TIPOOIMION. 

Τὸ τῆ; εὑσεδείας μέγα μυστήριον, μετὰ χαθαρᾶς 
γνώμης καὶ εἰλιχρινοῦς διαθέσεως ἐρευνώμενυν, 
ἐξαπλοῖ xai διανοίγει τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς ψνχῆς 
καὶ τοῦ σώματος, xai φανερωτέρους τῶν ἡλιαχῶν 
ἀκτίνων ἐργάζεται. Καὶ χαθάπερ ἐχεῖναι ἄνωθεν 
ἐπὶ τὴν γὴν προκώπεουσαι οὐ μόνον τὰς λείας 6805;, 
ἀλλὰ γαὶ τὰς χεχρυμμένας καὶ σχοτεινὰ: γωνίας 
φωτίξηυσιν, οὕτω xal οἱ τῆς διανοίας ὀφθαλμοὶ ἀλη- 
θείας ἐχόμενοι, καὶ μὴ ἐζοζωμένοι τῇ τῶν διεστραμ- 
μένων προλήψει, οὐ μόνον τὰ εὐθῇ καὶ εὐδιάλυτα 
γινώσχουσι τῆς Γραφῆς, τῇ τοῦ θείον χειραγωγού- 
μενοι βοηθείᾳ, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ τὰ ἐν τῷ βάθει τῆς 
λέξεώς τε καὶ τοῦ γοήματος χείμενα ἀτεχνῶς ἐξα- 
χριδοῦσι, καὶ εἷς τὸ εὐθὲς ταῦτα προάγουσι, καὶ 


νοεῖσθαι ποιοῦσι " χαθὰ καὶ ἡ Σοφία φησὶ, « Πάντα d 


εὐθέα ἐστὶ τοῖς νοοῦσι, xal ὀρθὰ τοῖς εὑρίσχουσι 
γνῶσιν" » xol οὐδὲν ἐν αὐτοῖ; σχολιὸν οὐδὲ στραγ- 
γαλιῶδες. 

Καὶ ἡμεῖς οὖν τὴν ἡμετέραν δόξαν πᾶσι xata- 
φλνῆ ποιΐσαι βουλόμενοι, τῇ ἀληθεῖ θαῤῥοῦμεν, 
xai τῇ εὐτεθείᾳ τοῦ δόγματος ἑαυτοὺς: ἐπιῤῥίκτο- 
μεν. Παρακαλοῦμεν δὲ xai ὑμᾶς μὴ μετὰ κανουρ- 
γίας καὶ βασχανίας ἀνιχνεύειν τοὺς ἡμετέρους 
λόγους, ἀλλὰ μετὰ καθαρᾶς γνώμης χαὶ σννειδήσεως. 
Οὐ γὰρ περὶ μιχρῶν ὁ λόγος, ὦ φίλοι, ἀλλὰ περὶ 
μετάλων xal θείων᾽ εἰ καὶ ὁ ἀπαννελεὺ“ ἀδοανὸς 


! Prov. viti, 9. 


PROOEMIUM. 

Si magnum religionis mysterium pura mente et 
sincera dispositione adbibita fuerit perquisitum, 
mentis oculos et corporis explanat atque aperit, sola- 
ribusque radiis clariores reddit : ac velut ii desuper 
in terram proeumbentes, uon planas tantum vias, sed 
etiam abditos οἱ obscuros angulos illustrant, sic 
et mentis oculi, veritate subnixi, nec rerum distor- 
tarum praesumptione obtenebrati, non solum que 
sunt recta et facilia Scripturas pereipiuat (divino 
praeunte auxilio); sed etiam quæ in intimis sensi- 
bus orationis abeconduntur, exacte. intelligant, et 
2d rectum sensum perducant, aique ot pereipiaatur 
efficiunt, quenisdmodum Sapientia dicit : « Omnia 
recta sunt inielligentibus, et siqua invenientibus 
scientiam *; » δὲ estin. eis quid pravum neque 
perversum. 


Nos igitur sententiam nostram omnibus declarare 
cepientes, veritati con(üdimus, et religionis dog- 
mati mos ipsos commitimus. Hortamur autem vos 
ne sebdole et invidiose orationem nostram per- 
scrutemini, sed pura mente et conscientin. Non 
enim de minimis agitur, 0 amici, verum de magpi3 
rebus ac divinis : quanquam internuntius imbecills 
est et inürmus, ut ecclesiasticam proponat eoneor- 


1111 


JOSEPH! METHONENSIS 


1112 


diam quie contigit dicbus nostris, quam inulti A xcl ἀνίσυρος, T5406: ἔχον περὶ τῆς ἔχχλησια- 


mortales ante nos viderc exoptarunt, nec viderunt. 
Quid igitur? « Quoniam litteraturam non cognovi , 
ingrediar in potentias Domini !, et ego cum David 
exclamabo: « Etlingua mea meditabitur justitiam 
ejus *. Sed quamvis ἃ quibusdam oppugnemur, 
dicentibus, nos non divino ductos zelo Florenti- 
nam synodum amplexari, imo potius temporaria 
ductos gloria in eam transfigurari, quodque mune- 
ribus et pollicitationibus suasi eam induimus, alia- 
que multa dicenda tacenda conviciantur (0 tuam 
patientiam, omnium Rex! vulgi temeritas insolens 
verba effandit sdversum Deum  blasphemi:e plena, 
in nostram fidem et in Deum coutumeliosa, ac $i 
ethnici essemus), non lamen, ut sileamus, nobis 
persuadehunt: sed ad oculum qui omnia videt con- 
vertemur, ct ad illod incorruptum tribunal mentis 
sciem dirigemus, ubi nobis non oberit temere hic 
eflusa accusatio : ibi. enim accusatoribus non est 
opus: quemadwodum neque eorum qui inconsulte 
gratificantur, conjuratio proderit ; non enim ibi est 
opus advocatis. In illud igitur, eni nihil est occul- 
tuin, tribunal iuspicientes, omues contumelias floc- 
cifacimus : imo vero sententiam nostram nudo ca. 
pite et audacter prxdicabimus. ld tantum de nobis 
omnes scire. velim, quod omne si quid a nobis di- 
etum aut factum est, ei quie in prasentia instimo, 
Dominus scit, si id pro ecclesiastica concordia con- 
$lituenda gestum est, non ut aliquid ex nostris 
consuetudinibus vel dogmatibus abrogarenius ; sed 
quicunque ad lianc cceclesiasticam pacem descendit, 
et decretum Florentini concilii recipit, quasi con- 
suetudines et dogmata nostra damnavit, Ecclesiam- 
que Romanam Orientali et nostra praeposuerit, uec 
utrique eumdem honorem exhibere voluerit 
(cum una tantum sit Ecclesia, unamque ſi- 
dem cti religionem przdicet), decidat is ἃ Christi 
regno, Judaeque  prodilori et crucilixoribus 
ejus aunumeretur : quandoquidem mostra Eccle- 
Sia eamdem predicat (idem quam — Konmona 
Ecclesia contitetar et tenet, nec unquam a3 «solo 
Patre procedere Spiritum sensit, neque in pulpitis 
praedicavit, neque in.azymce sacrificium 651 asper- 
nata; absit: ncque animarum purgationem ut- 


B 


στιχῆς εἰρένης τῆς ἐν tai; ἡμέραις ἡμῶν γενομέ- 
vre, ἣν πολλοὶ τῶν ποὺ ἡμῶν ἐπεθύμησαν ἰδεῖν, χαὶ 
οὐχ εἶδον. Τί οὖν, « Ὅτι οὖχ ἔγνων γραμματείας, 
εἰσελεύτομαι ἐν δυναστείᾳ Κυρίου ; » Κἀγὼ μετὰ 
τοῦ Δαδὶξ ἀναχράξω, « Καὶ τὸ στόμα μου μελετή- 
σει τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ. v. ᾿Αλλ᾽ εἰ xat μάχονταξ 
τινες χαθ' ἡμῶν, λέγοντες ὡς fius; οὐ χατὰ τὸν 
θεῖνυ ζῆλον τὴν ἐν Φλωοεντίᾳ σύνοδον στέργομεν, 
ἀλλὰ δόξης προσκαίρου γλιχόμενοι, ταύτην μετα- 
μορφούμεθα, χαὶ ὅτι Évexa δώρων καὶ ὑποτχέσεω» 
ταύτην ἐνστερνιζόμεθα, καὶ πολλὰ ὁνγτά τε γεὶ 
ἄῤῥητα ἡμῖν λοιδοροῦσιν " ὦ τῆς ἀνοχτς σου, παὰ- 
δασιλεῦ ἵ ἡ ἀγονία τοῦ πλήθου; οὐ χόρον λαμδά- 
νουσι, ἀλλὰ χαὶ λόγους ἀποῤῥίπτει βλασφήμου; κατὰ 
τοῦ Θεοῦ, τὴν πίστιν ἡμῶν καὶ τὸν Θεὸν ἐξ δροί- 


ζουσα. ὥσπερ εἰ ἐθνιχοὶ fjusv * ὅμως οὐ διὰ τοῦτο 


πείσουσιν ἐμᾶς σιωπῆσαι, πρὸς ἔχεῖνον ὁρῶντα:, 


τὸν παντεπίσκοπον ὀφθαλμὸν, καὶ πρὸς “ὃ ἀδέκαστον 


ἐνατενίζοντας ἐκεῖνο διχαιωτήριον, ἐν ᾧ οὐδὲν ἡμᾶς 
βλάψει ἡ ἀλόγως ἐνταῦθα χεομένη κατηγορία. Οὐ 
χριία γῦρ κατηγόρων ἐκεῖ, ὡ; οὐδὲ ἡ τῶν καραλό- 
oz χαειζο λένων βοηθήσεις σύστασις * οὐ χρεία γὰρ 
συνηγόρων ixi. Πρὺς γοῦν τὸ ἀλάθη ον ἐχεῖνο δι- 
χαιωτήριον ἀπ'δ)έποντες, ἥχιστα τῶν λοιδοριὼν 
φροντίζομεν " ἀλλὰ μᾶλλον τὴν δόξαν ἡμῶν γυμνῇ 
τῇ χεφαλῇ καὶ παῤῥησίᾳ χηρύξομεν. Τοῦτο δὲ 
μόνον πάντας εἰδέναι θέλω περὶ ἡμῶν, ὡς πᾶν εἴ τι 
παρ᾽ ἡμῶν ἐπράχθη ἣ ἐῤῥέθπ, χαὶ τὰ ταρόντα, ἐπὶ 


Q συττάσει τῆς ἐχχλτσιαστιχῆς εἰρήνη: πέπραχται * 


Κύριος οἷδ: * xz οὖχκ ἐπ᾽ ἀθετήσει οὐδενὸς τῶν ἣμε- 
τἔρων ἐθῶν χαὶ δογμάτων. A ὅστις ἐπὶ τὴν ix- 
χλησιαστιχὴν ταύτην ἦλθεν εἰρήνην, καὶ τὸν τῆς ἐν 


Φλωρευτίᾳ συνόδου ὅρον ἐδέξατο, ὡς τῶν ἡμετέρων 


ἐθῶν καὶ δογμάτων χκα-εγνωχὼς, καὶ ὡς 15» Ῥω- 
μαϊχὴν Ἐκχχλησίαν πρεσδεύειν διεγνωχὼς εὐσεδέ- 
στιρόν τι τῆς ἀνατολιχῆς τε χαὶ ἡυετέρας, χαὶ οὐχὶ 
δὴ μᾶλλον ἐγνωχὼς τὸ αὑτὸ σέδας ἀπονέμειν ἀμφο- 
τέραι; ὡς μιᾷ οὔσαις Ἐχχλησίχ, χαὶ μίαν χηρυτ- 
κούσαις πίστιν τε xai εὑσέδειαν, ἔχπτωτος εἴῃ τῇς 
Χριστοῦ βασιλείας, καὶ τῷ προδότῃ Ἰούδᾳ χαὶ τοῖς 
κοινωνοῖς αὑτοῦ χαὶ σταυρωταῖς τοῦ Σωτΐήρος συν- 
τεταγμένος "xal qào dj ἡλετέρχ Ἐχχλυσία τὴν αὖ- 
τὴν πίστιν χηρύττε: ἣν χαὶ ἢ 'Ρωμαϊχὴ Ἐχχλησέα 


ennque abnuit; sed neque sanctorum. fruirionem D ὁμολογεῖ xat χατέχει, χαὶ οὐδέποτε ix μόνου τοῦ 


reprobat, ueque Romanum pontificem rejicit quasi 
non sil totius Ecclesi: caput, ut postea. declarabi- 
tur, capitibus singulis suam assiguando. respoinsio- 
nem. Sed 3 quibusdam  litigii et contentionis stu- 
diosis ea dieta sunt οἱ scriptura wandata; quos 
vulgi tewieritas sequens, convicia et contumelias ad- 
versus ſtomanam cffundunt Ecclesiam, ct adversus 
nos quieam sequimur. Αἱ nos, przdictum jusju- 
randum quasi orationis nostrz:e fundamentum præ- 
atruentes, oralionem  resumamus, asserendo nos 
divino zelo, εἰ quia vera est, synodum hanc intc- 
gre tenere; non autem humang glori: gratia eam 


! Psal, Lxx, 15, 16. Psal χεχιν, 28. 


Πατρὺς τὸ νεῦμα ἐδόξασεν, οὔτε μὴν ἐπ᾽ ái vci 
ἀνεχέρυξεν, οὐδὲ τὴν δι᾽ ἀξύμου θυσίαν ἔμυκχτγ,- 
ρίσατο * ἄπαγε, οὐδὲ τὴν τῶν Ψυχῶν χάθαρτιν 
ὁπωσοῦν ἀρνεῖτο: " ἀλλ᾽ οὐδὲ τὴν τῶν ἁγίων ἀπός- 
λαυσιν ἀθετεῖ προσέτι δὲ oj0i τὸν τῆς Ῥώμης 
ἀπωθεῖται ἀρχιερέα ὡς "ἡ εἶναι χεφαλὴν πάσης 
τ-ἧς Ἐχχλησίας, ὡς δειχθήσεται, ἐφ᾽ ἑνὶ ἐχάστι; 
λόγον ἀποδιδοῦτιν * ἀλλὰ παρά τινων ἐριζόντων τε 
χαὶ φ'λονεικούντων ταῦτα ἐῤῥέθη, χαὶ γραφῇ ταρε- 
δήθη. Οἷς ἡ τοῦ πλήθους ἀλογία ἑπομένη, ἐχχέου- 
σιν ὕδρεις xa λοιδορίας χατὰ «ἧς Ῥωμαϊχῆς 'Ex- 
χλησία; χαὶ ἡμῶν τῶν εὐσεθῶς ἑπομένω) αὐτῇ. 


1112 


PRO CONC FLORENT. FRO(EMIUM., 


14 


'AXkà τὸ προῤῥηδὲν zof:ohw ὄρχιην ὥππερ τι τοῦ A amplectimur, neque. muneribus corrupti, ut. ipsi 


λόγον δεμέλιον προχαταβαλλόμενοι, τὸν λόγον Em- 
νυλάδωμεν " ὡς; ἡμεῖς χυτὰ θ:ἴον ζῆ)ον vol ὡς 
ἀληθῆ τὴν σύνοδον ταύτην ὁλοσχερῶς χατέχοιλεν " 
xaX ὅτι οὐχ ἔνεχεν δόξης ἀνθρωπίνη; ταύτην ἐν- 
στερνιζόμεθα " ἀλλ᾽ οὐδὲ δώρων ἕνεχα ὦ; αὐτοὶ λέ- 
γουσι, ταύτην ἐγχολπωτάμενο: βιαίως χρατοῦμεν, 
ἀλλ᾽ ὡς δόξαν Χριττοῦ χαὶ τῶν διδατχάλων τῆς "Ex- 
χ)ησία:. Αὐτοὶ 6: àpat [av χαὶ "οχθτρίαν νησοῦντες, 
10 um3t λέσειν ὡς οὐχ ἔττι τὰ τῇ συνόδ:» πραχϑέντα 
δίξι χαὶ γνώμη τῶν διδασχάλιυν τῆς Ἐκχχλησίας. 
"Estt δὲ τοὐναντίον ἅπαν" χαὶ βροντῆς γεγωνότε- 
p^v φοίνονται cl ἱεοοὶ διδάτχα)οι ταῦτα θεολογοῦν- 
τῆς" χαὶ ἀπ᾽ αὐτῶν ἡμεῖ;: τὴν τοιαύτην πίστιν xal 
6^tav μναθόυτε; ἱμολογοῦμεν, χαὶ χηρύττοντε;, ταῦ 

τῆ; ὑπερασπίζωμεν * ἣν καὶ μέ ρι τελευταίας áva- 
πνοῆς εὐχόμεθχ φυλάττειν ἀμόλυντον, ἧ καὶ συνα- 
ποι ανεῖν δεόνεῆα, x;V πρὸς τοῦ Σωτῆρος; Χριστοῦ 
τοῦ Θεοῦ μετ’ αὐτῆς ἐν τῇ χρίσει σταθῆναι, xal μετ᾽ 
αὑτης αἰωνίως παραπεμφθῆνα: ἔνθα δοίη Θ:ὸ:, ὃ; 
πάντα μὲν θεωρεῖ, λέληθε δὲ αὐτὸν οὐδέν" xal ὅτι 
οὐ πρὸς ἀνηρύπους, ἀλλὰ πρὸς Θεὸν ἀφορῶντε-, τὸν 
εἰρένην ταύτην χαὶ τὴν τῆς Ἐχχλησία; ἕνωσιν δεῖν 
ὠήδλημεν ἐνπττερνίσααθαι. Εἰ δὲ τισι μὴ δοκεῖ, οὐδὲν 
πρὺς ἡμᾶ," ὃ γὰρ ὀφείλομεν ἐμεῖς, τοῦτο χαὶ ποι- 
62439. Ὑμεῖς ὃὲ τί φατε, οἱ τὴν ἱερὴν μὴ στέργον- 
τες σύνοδον ; Οὐχ ἔστιν ὃ τι ύτης ὄρος δίξα τῶν 
διδασχάν"»ν». "AXI! ἡμεῖς ἀποδείξοιλεν τοὐυαντίον, 
oix ἀφ᾽ ἡμῶν αὑτῶν, ἵνα μὴ ἀπίθανα δόξωμεν λέ- 
γειν * xoi γὰρ τίς ὑμᾶς πείτειε φθεγγόμενος τὰ ab- 
τοῦ ; ἀλλ᾽ ἀπ' αὐτῶν τῶ» θ:(ων χαὶ ἱερῶν Πυτέρων 
καὶ διδατχάλω» τῇ: Ἐχχλησίας, οὐ μόνον τῶν δυτι- 
χῶν, ἀλλὰ xal τῶν ἀνατολιχῶν" ὧν τοὺς λόγους 
αἰδ:σθεΐη àv χαὶ ὁ χαταχθόνιος:, ὡς ἑλλαμ ποιλένων 
παρὰ τοῦ θείου xai τελεταρχ'χηῦ Πν: ματος. Καὶ αὶ 
πρῶτον μὲν πέντε τινὰ ἐγκαλοῦσιν ἡμῖν * μᾶλλον 
δὲ οὐχ ἡμῖν, ἀλνὰ τῇ Ἰἰχχλτοίᾳ. Ἢ γὲρ Ἐκχλησία, 
ἐν τῷ ἑαυτῆς Op. Στέντορι lo.xv!a, μετὰ ἰσχύος 
Jod. Πρῶτον, ὅτι Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχπορεύεται 
ἐχ τοῦ Πατρὺς χαὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ “ χαὶ τοῦτο αὐτὸς ὁ 
YU S. rapi τοῦ Πατρὸς λαδὼν ἔχει. ε Πάντα γὰρ, 
φησιν, ὅσα Ej:c ὁ Πατὴρ ἐν τῷ γεννᾶν ξέδωχ: τῷ 
Vie, πλὴν τοῦ εἶναι llaz£paz. ν Δεύτερον, ὡς "IL àv 
κύμου xai δυζύμου θυδία μία xai ἡ αὐτή ἐστι" 
καὶ τὸ τοῦ Χριστοῦ πανάγιον σῶμα ἐν ἀυφοτέροις 
τελεῖται tol; μέρεσι. Τρίτον, ὅτι Δὲ Ψυχαὶ τῶν ἐν 
patavolx τελευτησάντων χαθαλρτιχαῖς τιμωρίαις 
χαθαΐρηνται μετὰ θάνχτον διὰ τῆς τῶν ζώντων πι- 
στῶν ἐπιχουρία; * χα! τοῦτο, ἐπεὶ οὖν ἔφθασαν ἶχα- 
νοποιῇσαι περὶ τῶν ἡμαρτημένων αὐτοῖς. Τέταρτον, 
ὅτι Οἱ ἅγιοί εἶτιν ἐν τῇ ζόξῃ τοῦ 8:00 x305 Ψυχαί ⸗ 
xd: τὸν Θεὺν χαθορῶσιν εἰ; πρόσιυπον. Καὶ εὐφραί- 
νονται toUt;u τῇ θεωρ΄ᾳ * καὶ αὖθ'ς «50; ἁμαρτω- 
400; εἰς τὴν γέενναν εἶναι βοᾷ xal ὥσπερ ἐχείνους 
ἡ ua: αριότης εὐφραΐνει. 00:0 xal τούτους ἀτὸ τῆς 
ἡμέρα; τῆς ἐξόδου αὐτῶν τὸ πὺρ χαταφλέγει. Πέμ- 
πτον, ὅτι Ὁ πάππας, ἧτοι ὁ ἄκρος ἀρχιερεὺ; τῖς ἐν 
Ῥώμῃ ἀποστολιχῆς χαθέδρας ἐστὶ χεφαλὴ πάσης 
$$; Ἐχχλησίας, ξιάζοχος τοῦ μοχαρίηυ Πέτρυυ τοῦ 


dicunt, eam suscipiendo (rmiter apprehendimns, 
sed veluti Cliisti sententiam ct doctorum Ecclesia, 
li vero, ignorantise et pravitatis morho zgrolantes, 
dicere audent, quod quz a synodo gests sunt, non 
secundum mentem ct sententiam doctorum Ecclesia: 
gesta sunt: imo contra. sc. habet, maz'sque quam 
δὶ tonitruum ederent, videntur sacri doctores hae 
scriptis tradere ; ah iisque nos hanc sententam οἱ 
fidem didicisse confliemur, ac pro ea praedicando 
pugnaemus, camque usque ad estremum spiritum 
inviolatam servare exoptamus, ct una cum ea oc- 
cumbere speramus, et coram Salvatore Christo Deo 
cum ea in judicio sisti, et cum ca in sompiternum, 


p quocunque dabit Deus ( qui omoia conspieit, uihil- 


que ci absconditum est) mitti: uec. ad homines, 
scd 3d Deum respiciendo, hanc concordiam, et Eecle- 
sie unionem amplexvari oportere existimavimis, 
Quod si aliquibus non videtar, nibil ad nos, quia nos 
quod debemus, efficimus. Vos vcro quid dicitis, qui 
sacram synodum non recipitis? Non est ejus da- 
cretum. secuudum doctorum sententiam, At nos 
contrarium demonstrabimus, non ot nostro sensu, 
ne absurda dicere videamur (quis enim persuadere 
vobis aliquid possit, si sua tantummodo argu- 
menta ia medium atiulerit ?), aed ex divinorum 
Patrum et Ecclesie doctorum, non. Occidentalium 
tantuin, verum etiain. Orientalium, quorum dicta 
cliam infernus rceveretur, tanquam 8 sacro et 


C divino Spiritu illustratorum. Ac primum quidem 


quinque ex nostris criminantur, imo non cx no- 
s'ris, sed ex Ecclesia : nam Ecclesia in suo decreto, 
veluti Stentor, omnibus viribus clamat : Primum, 
quod sanctus Spiritus ex Patre et Filio procedit, 
idque ipse Filius a Patre accipit. Cuncta. (inquit) 
enim quie habet Pater, in generando tribuit Fil'o, 
przterquam 6486 Patrem, Secundum, quod sacri- 
ficium per azymum vel fecrmentastum. unum et 
idem est; quodque sanctissimum Christi corpus in 
utrisque conficitur partibus. Tertium, quo! anims 
illorum qui in penitentia. moriuntur, puryatoriis 
panis post mortem purgantur, ct fidelium vivorum 
su(fragiis juvantur, idque propterea quod antea 
peccatis suis satisfacere non potuerunt. Quartum, 
quod sancti sunt in gloria Dei quatenus ani, 
l'eumque ad faciem vident, et ejus lætantur vi- 
sione ; et rursus in geheunam peccatores ire cla- 
mat, et quemadmodum illos beatitudo Letificat, 
sic et hos a die exitus corum ignis cowburit. 
Quintum, quod papa, sive summus pontifex Ro- 
manz sedis apostolice, caput est totius Ecclcsim; 
beati Petri principis apostolorum successor, et vc- 
rus vicarius Domini nostri Jesu Christi. Ecclesise 
vero adversarii Ecclesiam reprehendunt quod ea 
qu£ vera non sunt, senserit, et decieto prolato 
apostolicis et rubris litteris ca. sibi arrogaverit : 
nobis autem, Ecclesiz ab iis oppuguatzs, neque pa- 
teocinari convenit neque possibile est, cem fortem 
advocatum secum babeat Christu 


1115 


JOSEPH] METBONENSIS 


1116 


veracem promissionem firmiter. obtineat, id est, A xopuzalou τῶν ἀποστόλων, καὶ dir Oh; τοποτηρητὴς 


quod « porte inferi non. prevalebunt. adversns 
eam !, » quodque cum ea erit usque ad inundi hu- 
jus consummatiouenm, et quod solida petra. est, in 
quam, qui offendunt, peribunt ; sine qua salutis 
nulla spes est. Cum igitur sponsum ipsum seeum 
abeat, illi non est opus. advocatis. Nobis magis 
opus est, qui ab iis (quasi male gesserimus unione 
cut Latinis recipiendo) incusamur, et quia nos 
ianquam ignorentes reprehendunt, et veluti perdi- 
ι Δ damnant, αὐ (proh dolor!).nos lugent et ut 
herelicos aversantur. 


toj Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Οἱ δὲ τῆ: "Ex 
χλησίας ἀντίπαλοι τῆς Ἐκχλησίας κατηγοροῦτιν, 
ὡς τὰ μὴ ὄντα ἀληϑῆ ἐδόξασε᾽ xol 6pov ἐξήνεγχε 
τούτων ἀντιποιουμένη, ἀποστολιχοῖς τε καὶ ἑουθροῖζς 
γράμμασιν. Ἡμῖν δὲ συνηγορῆσαι τῇ Ἐχκχλησίι 
πυλεμηυμένῃ 329! αὑτῶν, οὔτε εἰκός ἐστιν οὔτε μὴν 
ἐφιχτὺν, τὸν ἰσχυρὸν συνήγορον μετ᾽ αὐτῆς ἐχούσῃ 
Ἰησοῦν τὸν Χριστὴν, καὶ τὴν αὑτοῦ ἀφευδῇ ἐπλγ- 
γελίαν βεδαίως χατεχονσῃ, τὴν, πύλας ἄδου οὗ xa- 
τισχύσει»ν αὐτῆς, χαὶ τὸ μετ᾽ αὐτῆς εἶναι ἄχρι xal 
tlc τοῦ χόσμου τούτον συμπερατώσεως * xai ὅτι 


πίερα ἐστὶν ἀῤῥαγῆς, εἰς ἣν οἱ προκόπτοντες ἀπολοῦνται’ ἧς ἄνευ οὐχ ἔστι σωτηρίας ἐλπίς. Ao- 
τὸν τοίγυν ἐχούσῃ μετ᾽ αὐτῆς ὡς ννμφίον, οὐ δεῖ συνηγόρων " ἡμῖν δὲ μᾶλλον δεῖ ἐγκαλουμένοι: παρ᾽ 
αὑτῶν ὡς καχῶς ποιήσασι τὴν μετὰ Λατίνων ἕνωσιν δέξησθαι, καὶ ὅτε ὡς ἀγνοοῦντας ἡμᾶς μέμφονται, 


καὶ ὡς ἀπολωλόελων χκαταψηφίζονται, xal ταλανίζουσι, φεῦ ! ἡμᾶς, καὶ ὡς αἱρετιχοὺ; ἀποστρέφονται. 
Ab his igitur coacti hec conscribimus ut nos B. Τούτοις οὖν ἀνάγχαζόμενοι γράφομεν ταῦτα, iva 


ineulpatos, et liac reprehensione et calumnia in. 
diynos et gratia Dei orthodoxos ostendamus: imo 
ens mojoris poenae et damnationis reos, quam cujus 
nos illi temere et superbe condemnant. Ac primum 
quidem Dei gratiam perquiramus, perinde ac nibil 
pi:oferre valeamus nisl ante nobis es 'aperuerit ; 
ip e est enim quidicit : « Et sine me nihil potestis 
facere * ; » postea. (quantum  noetre n entis exigui- 
tas patitur) in medium proferentes, «riminibus 
objectis respondebimus, non syllogismos adhibendo 
(uippe et iili vere dicunt fidem nostram syllogis- 
mis non constare, neque nos id eflicere valemu:), 
sed sanctorum Ecclesiz doctorum testimoniis ute- 
εἴτ. Cæteris ergo omissis ἃ primo theologo exor- 
diar Domino Jesu Christo, in. prisao capite in quo 
bus accusant, quod Spiritus sanctus. noa procedit 
eliam a Filio, sed a Patre tantum. Sic utique hi 
dicunt, ct (ut aiunt) rectissime tradunt, ac vera cre- 
dunt. Αἱ quia nos etiam a Filio procedere dicimus, 
a.lversari nos sanctis dicunt et Christo dicenti, « Qui 
a atre procedit ὃ. » Hoc ipsi aseerendo se jusUücari 
putant; nos vero eum charitate et psce, Deo opitu- 
lante, ostendemus, etiam à Filio Spiritum sanctum 
procedere, quemadmodum sane et 3 Patre; non in 
ira contumeliosi, sed discipuli ejus qui dicit: « Pacem 
scquimini, nec irascamini cum loquimini * » 


δείξωμεν ἡμᾶς μὲν ἀθώονς καὶ ἀνεγχλήτους τῆς 
αὐτῶν μέμψεως xal διαδολῆς " xal ὀρθοδόξους τῇ 
τοῦ Θεοῦ χάριτι" αὑτοὺ; δὲ μᾶλλον ἐνόχους ἰσχυ- 
ροτέρας ποινῆς τε xal καταδίκης, ἢ ἣν ἐχεΐνοι τολ- 
μηῃρῶς τε xal αὐθαδῶς ἅμα ἡμῶν γε χαταψηφίζον- 
«αι. Καὶ πρῶτον μὲν ζητήσομεν τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ 
θείαν χάριν, ὡς μὴ δυνάμενοί τι εἰπεῖν εἰ μὴ πρῶ- 
τὸν ἐκεῖνος ἀνοίξῃ τὸ στόμα ἡμῶν αὐτὸς γάρ ἔστιν 
ὁ εἰπὼν, ὅτι « Χωρὶ; ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποι:ῖν οὐδέν. » 
"Ἔπειτα δὲ χαὶ ὅσον ἐγχωρεῖ ἡ σμικρότης τῆς δια- 
vola; ἡμῶν, εἷς μέδον προθέμενοι, ἐν οἷς ἐγκαλοῦ- 
σιν ἡμῖν ἀποχρινούμεθα, οὐκ ἀπὸ σωλλογισμῶν 
ποιούμενοι τὴν ἀπύκχρισιν * ἐν οἷς ἂν δικαίω; ἐροῦσιν 
ὡς ἡ πίστις ἡμῶν ἀσυλλόγιστός ἔστιν * οὐδὲ γὰρ οὐξὲ 
ἡμεῖς πρὺς τοῦτο ἰσχύομεν, ἀλλὰ ὀιὰ μαρτυριῶν τῶν 
«τῆς Ἐχχλησίας διδασκάλων ἁγίων. "Iva οὖν «ὰ 
πολλὰ παραλείψωμεν, ἀπὸ τοῦ πρώτον ἄρξομαι 
Θεολόγου, τοῦ Κυρίον ἡμῶν Ἰηποῦ Χριστοῦ, πρὸ; 
«ὃ πρῶτον τῶν παρ᾽ αὐτῶν ἐγχαλουμένων ἡμῖν" 
ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὐχ ἔχει τὴν ὕπαρξιν xal 
ἀπὸ τοῦ Υἱοῦ, ἀλλ ἀπὸ «τοῦ Πατρὸς μόνου. Οὕτω 
μὲν οὗτοι λέγουσι' xal, ὥς φάσιν, ὀρθότατα δογμι- 
«ἰζουσι, καὶ ἀληθῶς δοξάζουσιν" ἐπεὶ δὲ ἡμεῖς καὶ 
ἂχ τοῦ Υἱοῦ λέγομεν ἐχπορεύεσθαι, ἐναντίοι, φασὶ, 
«olg ἁγίοις ἐσμὲν, xal αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ λέγοντος, 
ε Ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἐχπορεύεται. » Τοῦτο μὲν 


οὗτοι λέγοντες οἴονται δικαιοῦσθαι. Ἡμεῖς δὲ μετὰ ἀγάπης τε xal εἰρήνης ἐπιδείξομεν τῇ συνεργείᾳ τοῦ 
Θ-:οῦ. ὅτι καὶ ἐκ τοῦ ΥἹοῦ τὸ ἅγιον ἐχπορεύεται Πνεῦμα, καθάπερ ἀμέλει καὶ dx τοῦ Πατρός “ οὐχ 
ὁδρίζοντες ὀργιζόμενοι, ἀλλὰ μαθηταὶ τοῦ φήσαντος, « Εἰρήνην διώχετε καὶ μὴ ὀργίζεσθε ἐφ᾽ οἷς ἂν 
ἡέγντει ν᾿ 


! Matib. xvi, 18. * Joan. xv, 5. * Jbid. 26. * Hebr, xit, 4. 


1117 





PRO CONC. FLORENT.CAP. I, DE SPIRITU SANCTO. 





118 


ΚΙΗΦΑΛΑΙ͂ΟΝ ΠΡΩ͂ΤΟΝ 


Ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύεται καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ, καὶ οὐκ ἐν μόνου τοῦ Πατρὸς, ὡς ol 


μὴ τ 


ἣν σύνοδον στέργοντες «λέγουσιν. 


CAPUT PRIMUM 


Spiritum sanctum procedere ei ex Filio, non ex Patre tantum, ut aiunt. qui synodum 
. ^on sequuntur. 


"Apxtlov οὖν ἀπ᾽ αὐτοῦ «00 πρώτως ἡμῖν τὴν 
θεολογίαν ταύτην ἀποκαλύψαντος ᾿ οὗτος γὰρ ἐν τῷ 
κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγελίῳ ἐν χεφαλαίῳ ἐπτακαιδε- 
χάτῳ ταῦτά φησι πρὺς τοὺς μαθητὸ ᾿, « Πολλὰ ἔχω 
λέγειν ὑμῖν, ἀλλ' οὐ δύνασθε βαστάζειν ἄρτι" ὅταν 
δὲ ἔλθῃ ixtlvo;, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθεί ις, ὁδηγήσει 
ὑμᾶ; cl; πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν " οὗ γὰρ λαλήτει ἀ' 
ἑαντοῦ, ἀλλ᾽ ὅτα ἂν ἀχούσῃ, λαλή-ει, xal τὰ ἐρχό- 
μένα ἀναγγελεῖ ὑμῖν" ἐχεῖνος ἐμὲ δοξάσει" ὅτι ἐκ 
τοῦ ἐμοῦ λήψεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑ εἶν. » "Ap! ἔχετέ 
τι πρὸς ταῦτα εἰπεῖν, ol τἀναντία φρονοῦντες ; Ναὶ, 
φασὶ γνῶσιν 3apÓ6dvst, λόγους, λῆψιν" ἀχούει παρὰ 
τοῦ Υἱοῦ, ὥσπερ ὁ Υἱὸς παρὰ τοῦ Πατρὸς σοφίαν, 
καὶ τὰ λοιπά. Καὶ ἡμεῖ; οὕτω λέγομεν" 6227 ἐπεὶ 
νοεῖν οὐ θέμις πολλὰ ἐν τῷ Θεῷ, ἵνα μὴ σύνθετον 
αὑτὸν ἐννοήσωμεν, ἕν λαμδάνειν φαμὲν, τὴν οὐσίαν" 
ἥτις σοφὴ xal ἀγαθὴ χαὶ τἄλλα ἐστί. Kat διὰ τοῦτο 
εἰ σοφίαν λαμδάνει, οὐδὲν ἄλλο εἰ μὴ τὸ εἶναι 
αὐτό. ᾿Αχούδει οὖν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τουτέστι 
παρ᾽ ἐχείνου ἀχούσει, παρ᾽ οὗ ἐκπορεύεται" τὸ ἀχοῦ 
εἰν ἐχεῖνο, γινώσκειν ἐστὶ, τὸ δὲ γινώσκειν, εἶναι. 
Ἑπειδὴ τοίνυν οὐκ ἔστιν ἀφ᾽ ἑαντοῦ, ἀλλὰ παρ᾽ οὗ 


Incip:endum est igilur ab eo qui primo theo- 
logicam hanc veritatem revelavit. Hic cnim apud 
Joannem Evangelistaw ad discipulos suos sic ait : 
« Adhuc multa habco vobis dicere, sed non potestis 
portare modo; cum autem venerit ille Spiritus 
veritatis, docebit vos omuein veritatem : non enim 
loquetur a semctipso, sed quaecunque audiet lo» 
quetur, et que ventura &unt anpuntiabit vobis : illo 
me clarificabit, quia de meo accipiet εἰ aununtiabit 
vobis *. » Num,babctis quid ad hoc respondeatis, vos 
qui contrarium scntitis * Etiam, inquiunt, cognitio- 
nem accipit, verba, acceptionem : audit a Filio, ut Fi- 
lius a Patre sapientiam, et reliqua. Et nos ita 
dicimus : sed quia multa intelligere in Deo fas 
non est, ne compositum eum inltelligauus, unum 
&ccipere dicimus: essentiam, qux sapiens est et 
bona, ete. Propterea si sapientiam acc'pi!, nil 
aliud nisi ipsum esse accipit : audiet ergo Spiritus 
$3nctus, ii est, ab eo audiet ἃ quo procedit. Iilud 
audire, coguoscere esi, cognoscere autem esse, 
Quoniam igitur a se non est, sed ἃ quo procedit ; a 
quo provenit ei essentis, ab illo cuguitio : ab illo 


ἐκπορεύεται, τὸ ἀκούειν Exalvo γινώσχειν ἐστὶ, 5b C ergo et auditio, quod nil aliud est quam essentia, 


δὲ γινώσχειν slvat. Ἐπειδὴ τοίνυν óux ἔστιν ἀφ᾽ kav- 
τῶν ᾿ ἀλλὰ παρ᾽ οὗ ἐκπορεύεται, ἀφ᾽ οὗ ἐστιν ἐχείνῳ 
ἡ οὐδία, παρ᾽ ἐχείνου f) γνῶσις" παρ᾽ ixclvou ἄρα 
καὶ ἡ ἀχρόασις, ὕπερ οὐδὲν ἄλλο ἐστὶν ἣ οὐσία. 
"Aet τοίνυν ἀχούει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὅτι ἀεὶ 
γινώσχει, καὶ γνώσεται" χαὶ διὰ ταῦτα xat ἤχουσε, 
xal ἀγούει, xal ἀχούσεται. Ὡς γὰρ ἤδη εἴπομεν, 
τοῦτ᾽ ἐστὶν αὐτῷ τὸ ἀχούειν ὅπερ τὸ γινώαχειν᾽" καὶ 
τὸ γινώσχειν αὐτῷ, τοῦτ᾽ ἐστὶν ὅπερ τὸ εἶναι. Hap' 
ἐκείνου τοίνυν ἤχουσε, xal áxoóe«t, καὶ ἀχούσεται, 
παρ’ οὗ ἐστι" mgl ἐκείνου δέ ἐστιν ἀφ᾽ οὗ ἐχπο- 
ριύεται, ᾿Αλλ᾽ ἵνα μὴ τινε: εἰπεῖν ἔχοιεν 0; ἐν τῇ, 
ὁμοῦ, ἀντωννμίᾳ, ἐν τῷ ὅτι ἐκ τοῦ ὁμοῦ “λήψεται 
τὸ Πατρὸς ἱννοεῖται, παραχατιὼν ἐν τῷ αὐτῷ xtoa- 
λαίῳ ἐπκισυνάκτει, « Πάντα 63a ἔχει ὁ Πατὴρ, 
λέγων, ἐμά ἐστι" διὰ τοῦτο εἶπον ὑμῖν ὅ:ε ἐκ τοῦ 
i209 λήψεται, xol ἀ, αγγελεῖ ὑμῖν, o Εἰπὼν δὲ ὅτι 
Ἰάντα ὅτα ἔχει ὁ Πατὴρ, ἐμά ἴστιν, ἀπέκλεισε πᾶν 
στόμα βουλόμενον ἀποχλεΐειν, καὶ τὸν Υἱὸν αἴτιον 
th; ὑπάρξεως τοῦ παναγίον Πνεύματος. “Ὅτι δὲ 
ἀχηθές ἔστι τὸ, Πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πατὴρ, ἔχει καὶ 
loan. 3vt, 12,15. 


(1) Non admittunt theologi hanc locutionem Fi- 
lius est principium esseutigg Spiritus sancti ; nam es- 
sentia diviua, quie est in Spiritu sancto, non habet 
. principium. Sed auctor tantum vult asserere. Spi- 


Semper igitur audit Spiritus sanctus, quia semper 
cognoscit et cognoscet : idcirco audixit, audit, et 
audiet : nain, ut diximus, idem est. ei audire quod 
cognoscere, et. cognoscere εἰ idem est quod esse. 
Ab eo igitur audivit, audiet, et audit, a quo est : 
ab eo autem est, a quo procedit. Sed ne dicere 
possint, quod in eo pronomine, meo, cüm dicitur, 
quod, de meo accipiet, intelligitur, Patre, infra in 
eodem capite conjungit, dicens : « Omnia quz- 
cunquo habet Pater, mea sunt: propterea. dixi 
vobis quod de me» aecipiet et annuntiabit vobis. » 
Cum vero dixerit : « Omnia quacunque habet 
Pater, mea sunt : » occlusit omne os volens 
cxcludere etiam Filium esse principium essen- 
tix (1) sanctissimi Spiritus. Quod autem verum 
sit, cuncta qua habet Pater, ea et Filium habere, 
ipse id testatur cum dicit, « Pater, omnia tua mea 
sunt, et mea (ua. » Et Joannes, Dauasei refolgens 
sidus, ait (9) : « Omnia quiecunque habet Paler, 
in generando tradidit Filio, praeter quam esse 
Patrem. » Ergo, si l'ater (quatenus Pater) proJucit 


riam sancitum habere 8 Filie tanquam a “οὶ 
cipio essentiam divinam. 
(2) Fidci Orthod. lib. 1. 


1119 


JOSEPHI METHONENSIS 


1120 


Spiritum, et Filius hoc modo commuvicaret Pa- A ὁ Υἱὸς, αὐτὸς αὐτὸ μαρτυρεῖ λέγων, « Πάτερ, πάντα 


tri, esset. Spiritus ipse Filius, et Filius una. cum 
Patre, duo Patres Spiritus : et hoc pacto Filius 
cum Patre non communicaret essentis Spiritus, 
Nunc vcro non producit hoc pacto Pater Spiritum, 
sed quatenus productor : neque Filio opponitur, 
quin ipse quoque sit causa Spiritus. Nam si quæ- 
cunque babet Pater, habet et Filius, et nihil rema- 
net Patri. quod Filius non habeat ; habet autem Pater 
productionem Spiritus : id ergo habet et Filius. 
Ex hoc denique aperte ostenditur, quod non s0- 
lum a Patre. cst Spiritus, sed et ἃ Filio, Ilujus rci 
testis est omnium doctorum scriptura, et maximus 
Cyrillus totum hunc locum egregie Interpretans, 
οἱ verba przdicia : attente. animadverto. qua di- 
cit : « Ecce enim, Spiritum. veritatis (id est. sui 
ipsius) Paracletum dicens, a Patre procedere eum 
dicit : nam. quemadmodum proprius est Spiritus 
Filii, cum naturaliter in co sit, el ab eo procedat : 
sie ciiam Patris est proprius. Quibus autem Spiri- 
tus est communis, intcr hos ct ca quae ad essentiam 
pertinent non erunt divisa. Neque nos quorumdam 
verba perturbant, qui ob insci.iam impie de reli- 
gione seniire solent et loqui, quecunque fas est 
cog.tare : quasi Filius ordinem aliquem adimpleat 
ministrandi, et Patris. Spiritum. ministret. crca- 
turz : quippe cum neque id quidam insulse dicere 
reformidarint, magis consequens cst. ciedere, quod 
quia proprius est ejus (que:» admodum uique Dei 
et Pateis), ideo ad sanctos suos discipulos sancti- 
ficaudos eum mittit. » 


τὰ σὰ, ἐμὰ, καὶ τὰ ἐμὰ, σά ἔστι. » Καὶ Ἰωάννης 
δὲ ὁ τῆς Δαμασχοῦ φα:ινὸς ἀστὴρ, « Πάντα 652 Eye, 
φησὶν, ὁ Πατὴρ, ἐν τῷ γεννᾷν δέδωχε τῷ YU», πλὴν, 
τοῦ εἶναι Πατέρα. » Οὐχοῦν, εἰ μὲν fj Πατὴρ, ὁ Π “- 
πὴρ προδάλλει τὸ Πνεῦμα, καὶ ὁ Υἱὸς Exo: vv: τῷ 
Πατρὶ κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον, ἦν ἂν τὸ Ulveugea 
Υἱὸς, καὶ ὁ Υἱὸς μετὰ τοῦ Πατρὺς, δύο πατέρες τοῦ 
Πνεύματος. Κυὶ τοῦτον τὸν τρόπον οὐχ ἐχοινεύνει Ó 
Υἱὸς τῷ Πατρὶ τὴς ὑπάρξεως τοῦ Πνεύματο:. NU» 
δὲ οὐ κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον προδάλλει ὁ Πατὴρ 
«ὁ {ΠΝνεῦμα * ἀλλὰ καθὸ προθδολεὺς, xal οὐχ ἀντίχει- 
ται τῷ ΥἹῷ τὸ εἶναι καὶ αὐτὸν αἴτιον τοῦ Πνεύμα- 
το;. Ei γὰρ πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πατὴρ, ἔχει xoi ὃ 
Υἱὸς, καὶ οὐδὲν ἐναπομένει τῷ Πατρὶ ὃ ὁ Υἱὸς οὐκ 
ἔχει, ἔχει δὲ ὁ Πατὴρ τὸ προδάλλειν τὸ Πνεῦμα, ἔχει 
ἄρα τοῦτο καὶ ὁ Υἱός. ᾿Απὸ τούτου λοιπὸν δεΐχνυται 
διαῤῥίξδην ὅτι οὐ μόνον παρὰ τοῦ Πατρός ἔστι τὸ 
Πνεῦμα, ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῦ Υἱοῦ. Καὶ τούτου μάρ- 
τυς ἡ τῶν διδασχάλων πᾶσα γραφὴ, χαὶ ὁ πάμμε- 
γα: Κύριλλος, ἐξηγούμενο; ὅλον τὸ χωρέον τοῦτο 
καὶ τὰ ῥττὰ τὰ προειρημένα, μάλα γενναίω:" xat 
ὅρα νουνεχῶς τὰ λεγόμενα. « Ἰδοὺ γὰρ, ἰδοὺ, Πνεῦμα 
τῆς ἀληθείας, τουτέστιν ἑαυτοῦ, τὸν Παράχλητον 
εἰπὼν, παρὰ τοῦ Πατρὸς αὐτὶν ἐχπορεύεσθαϊ φησιν. 
“Ὥσπερ γάρ ἔστιν ἴδιον Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ, φυσιχῶς 
ἐν αὐτῷ τε ὑπάρχον xal δι᾿ αὐτοῦ προϊὸν, οὕτω xal 
τοῦ Πατρός. UT; δὲ τὸ Πνεῦμα χοινὸν, τούτοις ἂν 
€^ ζἥπου xal τὰ τῆς οὐσίας οὐ διωρισμένα. Μὴ 
γὰρ δὴ τινος ἡμᾶς τῶν δυσσεδεῖν εἰωθότων τῶν ἐξ 
ἁμαθία: ἀποχομιζόντων λόγους, ἃ μηδὲ θέμις kv- 


νοεῖν, ὡς ὑπουργιχὴν τινα τάξιν ἀποπληῃρῶν ὁ Yib;, τὸ παρὰ τοῦ Πατρὸς Πνεῦμα τῇ χτίσει διαχονεῖ. 
αὶ τοῦτο γὰρ ἀσυνέτω; τινὲς o0 χατέδεισαν εἰπεῖν' πιστεύειν δὲ μᾶλλον ἀχόλουθον, ὡ; ἐπείπερ ἴδιόν ἔστεν αὖ - 
«οὐ, χαθάπερ ἀμέλει xal τοῦ Θεοῦ xal Πατρὺς, ἀποστέλλει τοῖς ἁγίοις αὐτ)Ήῦ μαθηταῖς ποὺ; ἀγιλσιλόν. 


Audis, tu qui contradicis, aumiraudum et ma- (C 


gnum Patrem hune, Cyrillum illum dico, Quewa- 
modum, inquit, Filii proprius est, non per modum 
ministrandi, sed naturaliter in 60 est, ei per eum 
procedit : sic εἰ in Patre evenit. Si igitur. quo- 
modo est Filii, est et Potris Spiritus, superest nos 
intelligere eum etiam ex Filio procedere : nam 
saucius lic dicit, quod uti est Filii Spiritus et per 
cum procedit, eodem modo ct ex Patre ; neque te 
intelligere oyortet, Filium usum aliquem  rini- 
sirandi adimplere, et mittere ἃ Patre Spiritum 
creaturae, sed naturaliter. Si enim per modum ini- 
nisirandi, non naturaliter, mittit Spiritum Filius, 
crgo et Pater per modum miuistrandi habet Spiri- 
tum, non naturaliter, quia quo modo intelligitur 
de Filio, ita intelligitur de Paire, secundum sancti 
hujus sententiam ; Patrisque et Filii communis cst 
Spiritus, quia non sunt separati esseutia Pater ct Fi- 
lus. Si ergo comwune est, quo modo de Patre 
dicitur, codem οἱ de Filio : quarc, si de Patre di- 
citur quod ab co procedit (non enim aliud: possu- 
mus intelligere), dicitur autem et Filii Spiritus, 
ergo οἱ ab eo procedit. Si vero dixerit quis, quud 
secundum consubstantiale de Filio dicitur, nec po- 
lest dici sccundum causam, diceretur (inquam) 
Pater. et Filius ipsius Spiritus; quia unius essen- 


᾿Αχούεις, ὁ ἀντιλέγων, τοῦ θαυμαστοῦ χαὶ μεγά- 
λον τούτου Πατρὴς Κυρίλλευ τοῦ πάνυ φημέ Ὥσπερ 
γάρ ἐστι, φησὶ, τοῦ Υἱοῦ ἴδιον, οὐχ ὑπουργιχῶς 
ἀλλὰ φυσιχῶς ἐν αὐτῷ τε ὑπάρχον xal δι᾽ αὑτοῦ 
προῖων, οὕτω χαὶ τοῦ Πατρός. El οὖν ὃν τρόπον ἐστὶ 
τοῦ Υἱοῦ, ἔστι xai τοῦ Πλτρὸς τὸ !Iv:Upa, νοεῖν 
ἡμῖν ἔπεισιν, ὅτι ἐχπορεύεται xal ἐκ τοῦ Υἱοῦ " 
ἐπειδή φησιν οὗτος; ὁ ἅγιος, ὅτι ὃν τρόπον ὑπάρχει 
τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, xal προέοχεται ὃ.᾽ αὐτοῦ, εἰν 
αὐτὸν xai ἐχ τοῦ Πατρός. Καὶ οὐ O:[ σε νοεῖν ὅτι 
ὑπουργιχὴν τινα χρείαν ἀποπληρῶν ὁ Υἱὸς, τὸ παρὰ 
τοῦ Πατρὸς Πνεῦμιλ ἀποστέλλει τῇ χτίσει, ἀλλὰ 
φνσιχῶς. Εἰ γὰρ ὁ Υἱὸς ὑπουργικῶς ἐνέησι χαὶ οὗ 
φυαιχῶ; τὸ Πνεῦμα, ἄρα χαὶ ὁ Πατὴρ ὑπουργιχῶς 
ἔχει τὸ Πνεῦμα, xai οὐ φυσιχῶς. Ἑπειδὴ ὃν τρόπον 
γοεῖται τοῦ Υἱοῦ, νοεῖται xal τοῦ Πατοὸς χατὰ tou- 
10v τὸν» ἅγιον. Καὶ χοινόν φησι Πατρὸς xal Υἱοῦ τὸ 
Πνεῦμα" ἐπειδὴ οὐ διωρισμένη; οὐσίας εἰσὶν 6 Πα- 
τὴρ xai ὁ Yléc. Εἰ οὖν χοινὸν, καθ᾽ ὃν τρόπον λέγε- 
«αι τοῦ Πατρὺς, xav' αὐτὸν τοῦτον xal τοῦ Υἱοῦ 
λέγεται. Ὥστε εἰ λέγεται τοῦ [Ιατρὸς ὅτε ἐξ αὑτοῦ 
ἐχπορεύεται, οὐ γὰρ ἄλλο δυνάμ:θα νοεῖν, λέγεται 
δὲ χαὶ τοῦ Yicu τὸ Πνεῦμα, ἄρα χαὶ ἐξ αὐτοῦ Exnxc- 
ρεύετα:. Ei 65 λέγοι τις ὅτι χατὰ τ᾿ ὁμοούσιον λέγε- 
ται τοῦ Υἱοῦ xat οὐ χατὰ τὸ αἴτιον, ἐλέγετο ἂν, εἴποι- 
μὲν Ἀλὶ ἡγρεῖς, 6 ya se χλ καὶ (Oe τοῦ Ἠνεύματος - 


1121 


PRO CONC. FLORENT. CAP. L DE SPIRITU SANCTO. 


1129 


ἐπειδὴ μιᾶς οὐσίας εἰσὶ τὰ τρία πρόσωπα" ὀλλὰ A tis sunt tres persons; at id non dicitur. Damasce- 


τοῦτο οὐ λέγεται. Ὃ Δαμασχηνός σοι τοὺς puxi- 
pa; συντρίθει, ἐν τῷ ὀγδόῳ χεφαλαίῳ τῶν Θεο.ῖο- 
γικχῶν " Τὸν δὲ Υἱὸν, φησὶν, οὔτε τοῦ Πνεύματος 
λέγομεν οὔτε μὴν ἐχ τοῦ Πνεύματος. Καὶ Γρηγόριος 
ὁ Νύσσης ἕν τῇ τρίτῃ ὁμιλίᾳ τοῦ «Πάτερ pio, χα- 
^v Ttt σοι τοὺς ὀφθαλμού:" « 'OYib;, φησὶ, τοῦ Πνεύ- 
ματος οὔτε ἐστὶν οὔτε λέγεται " οὔτε ἀντιστρέφει ἡ 
σχετιχὴ ἀχολουθία αὕτη" ἀλλὰ «b Πνεῦμα λέγεται 
τοῦ Υἱοῦ, ὅτι παρ᾽ αὐτοῦ λαμδάνει, καὶ παρ' αὐτοῦ 
ἐχπηρεύεται, xal ἐξ αὐτοῦ ἔστι καθάπερ καὶ ἐχ τοῦ 
Πατρός.» Διὰ τοῦτό φησιν ὁ ἅγιος οὗτος Κύριλλος, 
εἼδιον αὑτοῦ ἐστι χαθάπερ xal τοῦ Θεοῦ χαὶ Πατρός.» 
Τίνι τρόπῳ ἐστὶν ἴδιον τοῦ Πατρός ; Ὅτι ἐξ αὐτοῦ 
τὸ εἶναι ἔχει xal ἐχπορεύεται, Τοῦτ᾽ αὐτὸ δεῖ σε 
νοεῖν, ὅτι xal ix τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεται, ἐπείπερ 
ἴδιον αὑτοῦ καθάπερ χαὶ τοῦ Πατρός. Καὶ μετ᾽ ὀλίγα 
ὁ αὑτὸς ἅγιός φησιν ἐν τῇ αὐτῇ ἐξηγέσει, « 710:6v 
φαμὲν τοῦ Υἱοῦ τὸν Παράχλητον, τουτέστι τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον, καὶ οὐχ ἐπεισχρινόμενον ἔξιωθεν, οὐξὲν 
ἐπίχτητον ἐν αὐτῷ, καθάπερ ἐστὶν ἐν τοῖς ἁγιότητος 
δεχτιχοῖς, ol; xal ἐχ μὴ ὄντων 4$) γένεσις, ὁλλ᾽ ὁμο- 
οὕτιον αὐτῷ χαθάπερ ἀμέλει καὶ τοῦ Πατρός. Οὐ 
γὰρ λαλήσει ἀφ᾽ ἑαυτοῦ, ἀλλ᾽ ὅσα ἂν ἀχούσῃ. Ὅταν 
οὖν ἔλθῃ ἐκεῖνος, τουτέστιν ὁ Παράκλητας, τὸ Πνεῦμα 
τῆ; ἀληθείας, ὁδηγήσει ὑμᾶς τὴν ἀλήθειαν, Βλέπε 
δὲ ὡς ἐγρήγορεν dj φωνὴ, ὄρα τοῦ λόγου τὴν νῆψιν " 
προειρηχὼς γὰρ ἥξειν ἐπ᾽ αὐτοὺς τὸν Παράχλητον, 
τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας ὠνόμασεν αὐτὸν, τουτέστιν 


ἔλυτοῦ * αὐτὸς γάρ ἔστιν ἡ ἀλήθεια. “Ἵνα δὲ εἰδεῖεν C 


οἱ μαθηταὶ, ὡς οὐχ ἀλλοτρίαν xai ξένην αὐτοῦ ἐπι- 
φοίτησιν, ἀλλ᾽ ἑαυτὸν ἑτέρως ἐπιδώσειν ἐπαγγέλλε- 
ται, Πνεῦμα τῆς ἀληθεία;, τουτέστιν ἑαυτοῦ, τὸν 
Παράκλητον ἀποχαλεῖ, Οὐ γὰρ ἀλλότριον «A; τοῦ 
Μον'᾿ γενοῦ; οὐσίας τὸ ἅγιον νοεῖται Πνεῦμα. Πρόεισι 
δὲ φυσιχῶ; ἐξ αὐτῆς, οὐξὲν ἕτερον παρ᾽ αὐτὸν ὑπάρ- 
Xov, ὅσον εἰς τουτότττα φύσεως εἰ xal νοεῖται 
τυχὸν ἰδιοσυστάτω;. » Καὶ μεθ᾽ ἕτερα, « “Ὅταν οὖν 
ἔλθῃ ἐκεῖνος, φησὶν, οὐ λαλήσει ἀφ᾽ ἑαυτοῦ " ἀλλ᾽ 
οὐδὲ ξένον ὑμῖν εἰσηγήσεται μάθημα. Οὐ γὰρ τυχὴν 
εἰτοίσει νόμους. Ἐπειδὴ δὲ Πνεῦμα, xat οἱονεὶ νοῦς 
ἔστιν ἐμὸς, λαλήσει δὴ πάντα τὰ ἐν ἐμοί, » Καὶ 
μετ᾽ ὀλίγα" « Ἐπειδὴ πάντως ix τῆς iuf; οὐσίας 
ἐστὶ τὸ Πνεῦμα, xal οἷον ἐμός ἔστι νοῦς, τὸ ἐρεῖν 
αὑτὸ τὰ ἐσόμενα οὐχ ἐνδέχετα:, μὴ οὐχὶ πάντως ἐν 
ἐμοΐ τε ὑπάρχον χαὶ δι᾽ ἑμοῦ xpoi/v. El; τὸ, Ἐχεῖ- 
νος ἐμὲ δοξάσει, ὅτι Ex τοῦ ἐμοῦ λήψεται xal ἀναγ- 
γελεῖ ὑμῖν. «Δοξάζει τοιγαροῦν τὸν Υἱὸν ὁ Παράχλη- 
τὸς, τουτέστι τὸ ἴδιον αὐτοῦ Πνεῦμα, πάντα ἰσχύον 
καὶ πάντα εἰδός. Δοξάζει δὲ πῶς ; ἃ γὰρ οἷδε χαὶ 
δύναται τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ, πῶ; ἂν αὐτὸς οὐχ εἰδείη 
τυχὸν, ἢ πῶς οὐχ ἂν δύναιτο; xal εἵπερ, χαθάπερ 
1010; φησιν, ἐξ αὐτοῦ λαμὄάνει τὸ Πνεῦμα, xalzot 
πάντα ἰτχύον xa! χατορθοῦν, πῶς ἂν αὐτὸ; οὐχ ἔχοι 
c ἐφ᾽ ἅπασιν ἰσχυρόν ; » Καὶ μετ᾽ ὀλίγα" « Ἐπειδὴ 
3b ὁμοούσιόν τέ ἔστι τῷ Υἱῷ, xal πρόεισ: θεοπρεπῶς 
ἐξ αὑτοῦ, πᾶσαν αὑτοῦ τὴν ἐφ᾽ ázast τελεωτάτην 
ἔχον ἐνέρυειάν τε χαὶ δύναμιν, διὰ τοῦτ΄ φησιν, "Ex 
τοὺ ἐγοῦ λήψεται. » Καὶ μεθ᾽ ἕτερα " « "Axaznz^- 


nus tibi narcs contcrit, capite octavo sux Tlieolo- 
gie : « l'ilium (dicit) neque Spiritus dicimus neque 
ex Spiritu. » Et Gregorius Nyssenus, tertia homi- 
lia, super « l'ater noster, » oceludit tilii oculos : 
« Filius, inquit, Spiritus neque est, neque dici- 
tur, neque hzc relativa consequentia convertitur ς 
sed Spiritus Filii dicitur, quia ab eo aceipit, ab 
eoque procedit, et ex eo est quemadinodum ex 
Patre. » ldcirco sanctus hie Cyri.lus inquit ; « Pro- 
prius ejus est, ut Dei εἰ Patris. » Quo pacto 
proprius est Patris? Quia ex eo hahet esse ct pro- 
cedit : hoc idem te intelligere oportet, quod et ex 
Filio procedit, quia proprius ejus 6st, quemadmo- 
dum et Patris ; et paulo post, liic idem sanctas in 
cadem expositione ait: « Proprium Filii dicimus 
Paracletum, id est. Spiritum sanctum, non exbin- 
secus ingredicntem, neque adventitium | in eo, ut 
in iis evenit qui sanctitatem suscipiunt, εἰ cx non 
entibus generantur; sed consubstantialis ei sauce, 
ut et Patris : non. enim loquitur a semetipso, sed 
quicunque audiverit, Quando igitur venerit ille, 
id est Paracletus Spiritus. veritatis, docebit vos 
omnem veritatem. ÁAuimadverte quam vigilons pro- 
vidaque sit vox, vide nominis sobrieiatem. Nam 
cuin praedixisset super eos venturum Paracletuw, 
Spiritum. veritatis eum appellavit, id est suimet; 
ipse enim est veritas : verum ut discipuli scirent 
uon esse alicnum et extraneum illius adventum : 
sed scipsum aliter exhibiturum pollicetur, Spiritum 
veritatis, id cst suimet, Paracletum vocat : non 
enim 3b Unigeniti essentia alienus sanctus Spiri- 
tus intelligitur : procedit autem naturaliter ab. e^, 
cum nihil! aliud prater eum sit, quoad identitate: 
naturz; etsi potest. [utelligi proprio subsistendi 
modo. » Et post alia : « Quando igitur venerit ille, 
non loquetur (inquit) ἃ semetipso : sed neque nu- 
vain vos docebit doctrinam : non enim leges fert : 
sed quia Spiritus, et quasi mea mens est, loquetur 
cuncta qux sunt in. me. » EL post pauca « : Qua 
omniuo ex mea essentia Spiritus est, et quasi mea 
mens, is ventura dicere non potest, nisi omnino 
in me sit, οἱ per me procedat. » Super illad, «1.1: 
me glorificabit, quia de meo accipiet, el annuntiabit 
vobis.» — «Clarificat ergo Filium Paracletua, idest, 
proprius ipsius Spiritus, quia omuia potest, et 
omnia scit : Quomodo vero  clarifivat? qua euim 
scit et potest ejus spiritus, quouodo ipse utique 
non sciverit vel poterit? et si, ut ipee dicit, ab 
co Spiritus accipit, atqui omnia potest et perficit, 
quomodo ipse vim οἱ robur in omnibus non liahe- 
bit? » Et paulo post ; « Quoniam consubstaptialis est 
Filio οἱ ex eo ut Deum decet procedit, ownen 
suam in omnibus perfcctissimam operationem ha- 
bens οἱ vim, ideo dicit, « De mco accipiet.» Et 
post alia : « lrreprehersibi'e igitur omnimo erit, et 
extra omnem contumeliam positum, si ab Uni- 
gcuito quid accipere dicatur ejus Spirit" 

ab co naturaliter procedens, ut cjus 


1123 


JOSEPHI METHONENSIS 


1121 


cum omanfbes que habet, perfecte accipere sua A ρττον οὖν ἄρα παντελῶς, xat λοιδορίας πάσης ἔξω» 


dicitor. » Ei. post. pauca : « lloc etism mihi na- 
turaliter adest; propter hane dixi eaesam, « Quia 
de meo accipiet, et amnuntiabit vobis. » Neuro 
in his perturbetar. οὐ sceeptionis. nomen su- 
divert ; id poüuws consideret (ita enim recte 
egeri!) quod emaia qux ad Deum pertinent, pre- 
ferantur quidem more nostro, 3$ non ita. intelli- 
guntur, sed. supra captum nostrum. Itaque acci- 
pere Spiritum dicimus a Patre, et Filio, que eotum 
SUA, hon lanquam aliquando insitam in lis sapien- 
tiam et potentiam mon habuerit, tuac vero tandem 
habeat cuim. intelligitur 3ceepisge. Semper namque 
sapit et polest Spiritus : imo est ipsa sapientia et 
potentia, non ex participatione sliqua, sed na. 
tura. » Et post alia : « Cum fructus igitur, et nota 
sit personz generantis Filios, omnia qux habet 
secundum Baturam, secum adderit, ideo dicit : 
«Omnia quecunque habet Pater, mea sunt: idcireo 
dixi vobi$, quod de meo »cciptet, οἱ annuntiabit 
vobis * » » Spiritum videlieet, qui per eum εἰ in eo 
est ; per quem in sanctis ipse imhabitat : non enim 
est aliad preter eum Spiritus ejus; quamvis esse 
ipse per se intelligatur et proprie Spiritus : Spl- 
ritas euim Spiritus et non Filius eet, » 
ἕκερον 13p' αὑτὸν τὸ Πυεῦμα αὐτοῦ κἂν ὀπάρχον 
καὶ οὐχ Υἱός. » 

Audiati hnjes msgni Pattis sententias, vel, ut 
melius dicam, instsntias, e tela proacuta advet- 
sus eos qui non et Filio etiam procedere Spiritum 


asserunt? quis partim per eum prodeuntem dicit, c 


parnm quod ab eo. prodit quemadmodura et a Pa- 
tre : et rursus, natura insitus ei; el per eum et ex 
eo progreditur, profluit. et procedit, et veluti sane 
in ipso, et Deo, et Potre intelligitur. Quid aliud 
quam veritas 3pertisaims dignoscitur, quie ex Fi- 
lie Spiritus est; et ex eo, et per eum, ut ssnelus 
hic multis in locis scribit? Unde ergo ostendere 
poteritis vos, quod ez solo Patre Spiritus est, 
cuth sancii omnes cencordissime (ut paulo post os- 
tendemus) dicant, et omaes ex Filio procedere 
decernant? lia que eredatis robis, qui recte consu- 
limus; imo non nobis, sed veritati : nec ita. »n- 
perbe nos incusate, veluti inscii. simus, vel ignari; 
et propterea synodo parenios. Naim sanctos omnes 


χείσεται, τὸ λαθεῖν λέγεσθαξ τι παρὰ τοῦ Movoyc- 
νυὺς τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ. Προτὸν γὰρ δι᾿ αὐτοῦ φυσι- 
γῶς, ὡς ἴδιον αὐτοῦ, μετὰ πάντων ὧν ἔχει, τελείως 
λαμβάνειν λέγεται τὶ αὐτοῦ. » Καὶ pev! ὀλίγα" 
« Κἀμοὶ δὲ τοῦτο πρόσεστι φυσιχῶς. Διὰ ταύτην 
εἴρηχα τὴν αἰτίαν, ὅτι "Ex τοῦ ἐμοῦ λήψεται xai 
ἂναγγελεῖ ὑμῖν. Ταρατιέσθω δὲ μηδεὶς, ὅταν ἐν 
τούτοις ἀχο ἢ τὸ τὰς λέψεως ὄνομα " ἐνθυμείσθω δὲ 
μᾶλλον ἐχεῖυο΄ δράβειε γὰρ ἂν ὀρθῶ; ὅτε πάντα τὰ 
περὶ Θεοῦ λαλεῖται μὲν x«9' ἡμᾶ;, νοεῖταί γε μὴν 
οὐχ οὕνω;, ἀλλ᾽ ὑπὲρ ἐρᾷ: Λαμδάνειν τε οὕτω τὸ 
Πνεῦμά φαμεν ἔχ τὲ τοῦ ΠἸχτρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ τὰ 
αὑτῶν, οὐχ ὡ; ποτὲ μὲν οὐχ ἔχον τὴν ἐνοῦσαν a5-- 


p τοῖς γνῶοίν τε xat δύναμιν, ἔχον δὲ τότε μόλις ὅταν 


νοῆται λαμθάνον" ἀεὶ γὰρ σοφὸν καὶ δυνατὸν τὸ 
Ἡνεῦμά ἔσει, μᾶλλον δὲ αὐτόχρημα δοφία καὶ δύνα- 
pré, 00x ἐκ patoyre vic soo, ἀλλὰ φυσιχῶς. » 
Καὶ μεθ᾽ ἕτερα’ « Καρπὸς ouv ἄρα καὶ yapaxchp 
τῆς ὑπουτάστως τοῦ γεννήσαντος ὑπάρχων ὁ Υἱὸς, 
πάντα τὰ αὐτοῦ xatà φύσιν ἐπάγεται. Διὰ τοῦτό 
φησι, Πάντα ὅσα ἔχει ὃ Üllatho, ἐμά ἐστι. Διὰ τοῦτο 
εἶπον ὑμῖν, ὅτι ἐκ τοῦ ἐμοῦ λαμθάνει καὶ ἀναγ- 
γελεῖ ὑμῖν" τὸ Πνεῦμα δηλονόξι, 5b δι' αὐτοῦ τε 
καὶ ἐν αὐτῷ, δι᾽ οὗ τοῖς ἁγίοις αὐτὸς vost. Οὐ γὸρ 


vertat xa0' Enoch xol ἰδίως. Πνεῦβα 7ὰρ «^. Πνεῦμα, 


Ἥκχονσας τὰς ἀποφάσεις τοῦ μεγάλου τούτου IE -« 
«ρὸς, ἣ μᾶλλον εἰπεῖν ἐνστάϑεις καὶ βέλη ἠκονημένα 
κατὰ τῶν ph xal τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα ὁμολογοῦν- 
τῶν Ὅτι ποτὲ μὲν λέγει δ'᾽ αὑτοῦ προῖδυ, ποτὲ δὲ 
ὅτι ἐξ αὐτοῦ πρόεισι, χαθάπερ xal ix τοῦ Πατρό;:" 
καὶ 60, φυσιχῶ; ἐνυπάρχον αὐτῷ, xal δι᾽ αὐτοῦ, 
καὶ ἐξ αὐτοῦ, προέρχεται, val προχεῖται, χαὶ ix- 
πορεύεται, καθάπερ ἀμέλει χαὶ ἐπ᾿ αὐτοῦ γνλεῖται 
«οὔ Θεοῦ καὶ ἰἸατρός. Τί ἄλλ᾽ ἢ προφανὴς ἀλήθεια, 
ὅτι καὶ ἐχ τοῦ Ὑἱοῦ τὸ Πνεῦμά ἐστι, xa: ἐξ αὑτοῦ, 
xaló:; αὑτοῦ, ὡς ὁ ἅγιος οὗτο: τολλαχόσε on3t ; 
ἢ όθεν ἄρα δυνήσεσθε δεῖξαι ὑμεῖς ὡς ἐχ μόνου τοῦ 
Ἠατρὸς τὸ Πνεῦμα ; πάντων τῶν ἁγίων λεγόντων, 
ὡς ἡμεῖς μετὰ μικρὸν δείξομεν, λίαν συμφώνως. 
καὶ πάντων τὴν ἐχπκόρευσιν καὶ ix τοῦ Υἱοῦ δογμα- 
«ιἰζόντων. Τοιγαροῦν πείσθητε ἡμῖν χαλῶς σνμόου- 
λεύουσι, μᾶλλον δ᾽ οὐχ ἢμῖν, ἀλλὰ τῇ ἀληθείᾳ " καὶ 
μὴ αὐθαδῶς nuc ἐγχαλεῖτε ἡμῖν, ὡς μὴ εἰδότιν, ἢ 


vidimus, rationibusqwe eorum sussi, casque ξ6- ἢ ἀγνουῦσι, καὶ διὰ τοῦτο τῇ συνόδῳ ὑποιαγεῖσιν. Εἴδο- 


quentes, nos Latinis adjunximus : iio non Lati- 
nis, sed solida et veræ Petri (dei, ct sanc. theolo- 
gorum et divinerum corum virorum docirinee, qui 
in ea syno!o escelluerunt ; quibus Ephesi episco- 
pua, sui iucertus, nec eorum objectionibus respou- 
dere valens, ignave efogit, fratre Joanne (!) qui 
cum eo disputabat, acclamaunte : Adducite &uc 
Ephesivwm cot ejus responsiones 3udiamus, quae 
quadam s'ssione edidit, synodum devitans. Synodus 


! Joan. xvi, 16. 


μεν γὰρ τοὺς ἁγίους πάντας, xat τοῖς λόγοις αὐτῶν 
πειοθέντες καὶ ἐξαχολουθήσαντες, Λατίνοις ἠνώθη . 
μεν" μᾶλλον δὲ o3 Ακτίνοις, ἀλλὰ τῇ ἀῤῥαγεΐ καὶ 
ἀληθεῖ πίστει τοῦ Πέτρου, καὶ τῇ ὑγιαινούσῃ δ:δα- 
σχαλίχ τῶν θεολόγων χαὶ θεηγόρων ἐκείνων ἀνδρῶν, 
τῶν ἐν τῇ συνόδῳ ταύτῃ, διαπρεψάντων᾽ ol; ὁ Ἐφέσον 
ἀρχιερεὺς, ἀπορῆσας, καὶ μὴ δυνάμενος ἀποκρέ- 
νασθαι πρὸς τὰ παρ᾽ αὐτῶν πμοτει᾿όμενα, δειλιά- 
σα; ἐξέχλινε, τοῦ μὲν πουσδιαλεγομένου φρὰ Ἰωάν- 


(1) F. Joannes hic est Turrecremato, qui postea cardinalis. 


1:25 


PCRO CONC. FLORENT CAP. I. DE SPIRITU SANCTO. 


1126 


voy βοῶντος, Φέρετε τὴν "Eoiaou ὧδι, τοῦ ἀχούξιν A vero. eum evocabat ut ingrederetur, at is morbum 


τὰς ἀποκρίσεις τῶν λόγων αὑτοῦ, oüc ἐξέδωχεν iv 
psa. ausu wt, φεύγων τὴν σύνοδον, Ἢ δὲ σύνοδος 
&zoevtÜasd ἐκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν “ ἐχεῖνος δὲ 
6301 εἰαν προὺφυσ ζετο. Καὶ πάλιν συνελεύσεω: yt- 
veuivs:, ὁ φρὰ "huáv.s; ἔλεγεν, Ἐλθέτω ὁ Ἐφέσου 
ὧδε, ἐλθέτω οὐ γὰρ δίκαιον εἰπεῖν μὲν ἐκεῖν», οὐχ 
ἀχούειν δὲ xal ἡμῶν ἀποχβρινομένων. Καὶ dv ἡ 
σύνοδης ἀποστείλασα ἐκάλει, ἀλλ' οὐχ ὑπήχουδεν 
ἐλθεῖν, Ὅϑεν χανονιχῶς αὐφὸν χαλέσασα μὴ ὑπ1- 
χούσαντα, ἡ σύνοδος ἀπεφήνατο. Οὗτο; δὲ ἐπέμενεν 
ἀντιλέγων, οὐ πουῤῥησίᾳ, ἀλλ᾽ ἐν ταῖς γωνίαις - ὅθεν 
ἐχθρὺς τῇ ἁγίᾳ ἀπεδείχθη συνόδῳ, Εἰ δὲ καὶ πρὸς 
ὥραν εἰς διαλέξεις ἐχώρει, ἀλλὰ τῶν ἁγίων τὰ- 


ἑήπεις οὐ κατεξδέχετο, διεφθαρμένα καὶ νόθα κἡλῶν. 


τὰ παλαιὄγραφα θεῖα καὶ ἱερὰ τῶν διδλσκάλων βι- 
δλία. ᾿Αλλ' ἐχεῖνος μὲν διεφθάρη καὶ τὸ στόμα 
ἐχεῖνο τὸ φρνάξαν χατὰ τῆς ἱερᾶς συνόδον͵ Uf; 
αὐτῷ διεφθάρη ναὶ αἰσχύνῃς ἐπληρώθη lv τῇ &pa 
τῆς “ὐτοῦ πιχρᾶ; ἀ:αλύσεως, ἴσασιν οἱ τἀληθῆ λέ- 
Tt» μέμαθηχότες, Ἡμεῖς δ᾽ ἔχοντες τὰς προειβῆ" 
μέγας ῥήσεις τοῦ μεγάλου Κυρίλλου εἰς τὸ, "Ex tbv 
ἐμοῦ λήψεται, xat ἀχούταντες τῆς ἱερᾶς ταύτη- συν- 
ὁδον τὰ αὑτὰ τούτῳ θεολογούσης ἐν τῷ vtap' αὐτῆς 
ἐχτεθέντι ὅρῳ, καὶ ἀπὸ τούτον βεθαιωθέντες, Boc τὸ 
Πνεῦμα ἔχει τὴ εἶναι, xal ἀπὸ τοῦ Υἱοῦ, ἠνώθημεν 
τῇ συνόδῳ. Τὸ γὰρ εἰπεῖν «5v Χριστὸν, δει "Ex τοῦ 
ἐμοῦ λήψεται, οὐδὲν ἄλλο ἔδειξεν ἡμῖν, ἢ ὅτι καὶ 
παρ᾽ αὐτοῦ ἐχπορεύεται" οὐ γὰρ δυνάμεθα ἄλλως 
“ως ἰἱννοῆσαι, "Ae! οὗ γὰρ λαμδάνει τὸ 
ἀπὸ τούτου xal ἔχει τὸ εἶγαι. "Ag! οὗ δὲ ἔχει τὸ 
εἶναι, ἀπὸ τούτου xal ἱχπορεύεται * λαμθδάνει δὲ 
x&i ἀπὸ τοῦ ΥἹοῦ καὶ ἔχει τὸ εἶναι παρ' αὐτιῦ, ὡς 
6lep' c. x3V θεῖος Βασίλειο; διασαφεῖ, ὅρα xal ἐξ 
αὐτοῦ ἐκπορεύεται, Τοῦτον οὖν τὸν τρόπον ἐδουλή- 
θημεν ἂν καὶ τἄλλα ῥητὰ τῶν ἁγίων λέγειν ῥητῶς, 
εἶτα χαὶ ἐξηγεῖσθαι" ἀλλ᾽ ὅτι δύο προὔχειφο γευέ- 
σθαι ἡμῖν, τὸ μὲν ὅτι ἐν βραχεῖ ἐπαγγειλάμενοι τὸν 
λόγον ἐχδοῦναι, εἰς μῆχος; ἄπειρον ἐχτείναιμεν &v, 
⁊d δ' ὅτι ἄπιστα τοῖς ἐναντίοι; φανεῖεν τὰ οἴκοθεν 
εἰρημένα εἰς πλάτος ἡμῖν, ἔδοξε διὰ τοῦτο μόνως 


simulavit. Et rursus sessione coseta, fratter Jean- 
nes alebat, Accedat huc Ephesius, sccedat : non 
enim fas est eum loqui, at nostras responsiones 
non audire, Rursos synodus eum canonico voeari!, 
sed nofi paruil ; quare, eo vocato, nec parente, 
synodus decretum tolit; is vero in. eontradicendo 
persistebst, non palam, sed in angulis ; itaque 
hostis sscra synodi declaratus est. Sim. 2atein in 
tempore ad dispetationes accedebant, sanctorum 
auctoritates non approbabat; corruptos οἱ adulte- 
rihos, velustos sacros et divinos doctorum cedices 
dicens, Αἱ is quidem exstinctus est, osque illui 
adversus sacram synodum iofrendens quo pacto 
exetiuetum sit et dedecore oppletum sux amare 
resolutionis tempore, cognitum iis est qui vera di- 
cere didicerunt, Nos vero predictas magnat Cyrilli 
auctoritates habentes super illud ; « De mco acci- 


plet, » et sacram hane synodum eadem docentem in 


$uo quod edidit deereto, audientes, εἰ sb eo con- 
firmati, Spiritum senctum a Filio etiam procedere, 
aynodo nos ^djanximus. Nam eum Christus dixe- 
rit, quod « de meo accipiet, » nil *aliud ostendit 
nobis nisi quod etiam ab co procedit : aón enim 
possumus aliter intelligere, qvia a quo Spiritus 
accipit, ab eo etjam esse habet; a quo habet esse, 
ab eo et procedit ; accipit autem ἃ Filío, et haset 
esse ab eo, ut dicimus, et. sacer Dasilias declarat : 
ergo et ab eo procedit. lloc igitur pacto et alias 


Πνεῦμ:, (. Sanctorem auctoritates clare voluissemus dieere, 


deinde explanare. Sed cem nos duo ellicere pro- 
posuerimus, partim quis cam brevibus rem cz- 
ponere polliciti simus, in immensum nostra ex- 
erescere potuisset oratio; partim quia adversarii 
weis dictis lidem non adbhibuissent, si ea latius 
explicando eontexerem ; idcirco opportunum mihi 
visum est, seorsum tantum sanctorum auctoritates 
proponere, ad eos coarguendos qui sacrs syuodo 
volunt contradicere ; ad atabiliendum vero et cou- 
firinandum eos qui eam pie sequuntur, paucis qui- 
lusdam de me» in singulis dictis allatis. 


xal μόνον τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων προθεῖναι, εἰς ἔλεγχον μὲν τῶν βουλομένων ἀντιλέγειν τῇ ἱερᾷ συνόδῳ, εἰς 
βεθαίωσιν δὲ καὶ στηριγμὸν τῶν εὐ; αδῶς αὐτῷ ἑπομένων, ὀλίγα τινὰ οἴχοθεν λέγοντας ἐφ᾽ ἑνὶ ἐχάσ:ῳ ῥητῷ- 
D 


Β΄. 

«Πᾶν γοῦν ῥῆμα, φησὶ τὸ ἱερὺν Εὐαγγέλιον, ἐπὶ 
δύο ἣ τριῶν μαρτύρων σταθήσεται" » ἄρ᾽ οὖν ὑμεῖς 
πεισθῆσεσθε πολλοῖς τοῦτο μάρτυσι μαρτυροῦσιν ; 
Οὐχ οἶμαι, τῇ πειαμονῇ τε καὶ προλήψει, σὺν τῇ 
χαχίᾳ χινούμενοι. Διὰ τοῦτο, ἕνεχα τῶν τριῶν ὧν 
ἔφη Χριστὸς, 1ptoxallexz προσθήσω - ἵνα μὴ δυνη- 
θῆτε τοῦ λοιποῦ ἀντειπεῖν, fj τοὐλάχιστον ἀντιφθέγ- 
ξασθαι. Αὐτίχα γὰρ ὁ μέγας Γρηγόριος ὁ Νύσσης, 
ἐν τῇ εἰς τὸ «Πάτερ ἡμῶν,ν ὁμιλίᾳ τεξάρτῃ, ἧς ἡ 
ἀρχὴ, « Ὁ τὴν σχιὰν τῶν μελλόντων,» τοιάδε φάσχει" 
« Ὃ γὰρ μονογενὴς Υἱὸς ix τοῦ Πατρὸς, ix τῆς 
ἁγίας Γραφῆς, ὀνομάζεται" καὶ μέχρι «οὐτου, ὁ 
λόγος ἴστητιν αὐτοῦ τὸ ἰξίωμλ. Τὸ δὲ ἄγιιν Πνεῦμα 


“4 Mattb. xviij, 10. 


It. 

e Omne verbum, sacrum dixit. Evangelium, in 
duobus vel tribus testibus stabit '*. » Num (idein 
sdhibebitis vos δὲ pluribus utemur? Non arbitror, 
cum vos falsa swasione et praesumptione pravitati 
admieta permoveamini. ldeirco trium vice quos 
Cbristus enumerat, ter undecim addam ne de cz- 
tero locus conuadiceadi relinquatur, vel quid 
minimum adversus aos eioquendi. Nam maguus 
Gregorius Nyssenus in quarta bomilia seu Expo- 
sitione super «Pater noster,» quie incipit, (Qui um- 
bram futurorum, » hac inquit : «Unigenitus Filius 
ex Patre a sacra Scriptura nominatur ; et hucusque 
verbum $uam constituit progeietat 


1127 


JOSEPHI METHONENSIS 


)123 


autem Spiritus οἱ ex l'atre dicitur, et ex Filio pre- A xài ix τοῦ [li:gh; λέγεται, χα! dx τοῦ Yes εἶναι 


terea esse ostenditur, « Si quis Spiritum Christi 
(dicit) non babet, bic non est ejus *. » Audis quod 
ex Filio etiam esse testatur? Et si quidam (ut. $0- 
lent impii et adversus propriam. salutem ingeniosi), 
verbum ex equibusdam libris, stylo ferreo adhibito, 
deleveruni ; quidam tamen reperiuntur codices qui 
adversus adulterantiuin. libros audaciam clamant. 
Ubi est igitur qui dicit, « Ex solo Patre, » Ephesius 
ille mente cominotus una cum suis anfecessoribus ? 
accedant et nobis o-tendant uude hoc acceperunt ? 
A Christone aut a sanctis? nam aperte Christus 
hic contrdicit, et sancti. Christus ergo dizit, « De 
meo accipiet. » Sancti, Ex Filio Spiritum esse a 
sacra Scriptura ostenditur. Si ergo sanctus hic, 
« ex Filio, » diceus Spiritum, vera. loqu.tur, mcn- 
titur Eplesius et ejus antecessores, dicentes, « ex 
solo, » nam, « ex solo esse, » destruitur dicendo, 
e et ex Filio. » Quod vero ex Filio Spiritus accipit 
et babet esse, magnus Basilius in tertio adversus 
Eanomium testabitur, cujus principium, « Vix tan- 
dem exsaturatus adversus Unigenitum blzsphemiis.» 
jn eo tractatu dicit : « Qux necessitas urget , si 
auctoritate et ordine tertius est Spiritus, eum na- 
tura etiam tertium esse? Quod auctoritate qui- 
dem secundus a Filio sit, et ab eo liabcat esse, 
εἰ ab eo accipiat et annuntiet nobis, οἱ in summa 
ab ea dependeat causa, religionis ratio tradit. » 
Audisti caelestem Patrem bunc ? eum, « Ab co, in- 
quit, habeat esse, et ab eo accipiat. » Vidisti ut C 
OwDia nostro sensui consentanea sunt, Una cum 
sancti Cyrilli auctoritatibus, et quod idem cst ac- 
cipere a Filio et habere esse ab eodem? Et ubi 
est qui dicit,» Ex solo? «Si euim ex Filio accipit, 
οἱ ab eo habet esse. Spiritus, ut sanctus hic dicit, 
ergo non ex solo Patre, sed manifestum esit, quod 
et ex Filio; ergo injuria nos reprehenditis, o 
amici et. fratres. Sed hujus magui l'atris frater, 
Gregorius, inquam, Nyssenus, ín primo libro adver- 
sus Eunomium, qui incipit : « Non licuit, ut vide- 
tr, in omnes beneficium. conferre,» hæc inquit : 
« Quo pacto ante consideratur persona secundum 
causz rationem, codcm modo et Spiritus ordine 
tantum secundum causam et causatum distinctio- 
nei labens, Nam quemodwuodum Filius conjungi- 
tur Patri, et quamvis ab eo esse babeat, nou tameu 
sccundum essentiam posterior est : ita ct Unigeuito 
Spiritus sanctus jungitur, intelligentia tantum, se- 
cundum principii rationem, considerato aute per- 
sonam Spiritus. » Vides, ul etiam sanctus hic cum 
antedictis concordet, et ut distinctionem divinarum 
personaruto constituere volens, causa tantum dis- 
tinguit eas? Quo pacto, inquit, cousideratur Pater 
ante Filium, ratione cause, eodem ctiam conside- 
ratur Filius ante Spiritum, causs ratione. Hoc 
idem est ac si diceret : Filius ex solo Paire, ut 
8010 antea cousiderato quam Filius, quem enim 


D 


! Bom. vin, 9. 


προσμσρτυρ:ἴται " εἰ γάρ τι; Πνεῦμα Χριστοῦ, 
φησὶν, οὐχ ἔχει, οὗτος οὐκ ἔστιν αὐτοῦ. » ᾿Αχούε:ς 
ὅτι xal Ex τοῦ Υἱοῦ εἶναι τροσμαρτυρ:ῖται" εἰ γάρ 
ttv; τῶν ἀσεδ:ἷν εἰωθότω»», ol δᾳδίιο:; χατὰ tie 
ἑαυτὸν σωτηρίας μηχανώμενοι, τὴν, ἐχ, ἀπήλειψαν 
ἀπὸ βιδλίων τινῶν, σιδήρῳ χρησάμενφθι, ἀλλ᾽ οὖν 
εὑρίσκονται βίδνοι τινὲς διαῤῥηδην βοῶσαι τὴν 
τόλμαν τῶν βιθδλιοφθέρων. Ποῦ τοίνυν ἐστὶν ὁ λέ- 
γῶν, «ix μόνον τοῦ llatg' c,» ὁ Ἐφέσου, ὁ σεταλευ- 
μένος ἐκεῖνος σὺν τοῖς πρὸ αὐτοῦ: Ἑλθέτωσαν, xal 
δειξάτωσαν ἡμῖν, πόθεν τοῦτο λαδόντ:ς ἔλεγον" 
παρὰ τοῦ Χριστοῦ, ἣ τῶν ἁγίων ; χαὶ γὰρ προδέλος 
ἑναντοῦται τούτος; Χριστὸς, καὶ οἱ ἅγιοι. Ὁ μὲ» 
οὖν Χριστὸς φησὶν, « "Ex τοῦ ἐμοῦ λήψεται" » οἱ 
δὰ ἅγιοι, "Ex τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα παρὰ τῆς ἅγέας 
προαμαρτυρεῖται Γραφῆς. Εἰ vào 6 ἅγιος οὗτος «ix 
τοῦ Υἱοῦν λέγων τὸ Πνεῦμα, ἀληθεύει, ψεύδεται ὁ 
φέσον, καὶ οἱ πρὴ αὑτοῦ, λέγοντες, «ix μόνου» - τὸ 
Ys, cix μό.ουν, &áva:col.ay ἐν τῷ λέγειν «xal &x τοῦ 
Υἱοῦ. » "Ott δὲ ἐκ τοῦ Υἱοῦ λαμδάνει τὸ Πνεῦμα, καὶ 
ἔχει τὸ εἶναι, ὁ μέγας Βασίλειος ἐν τῷ; τρέτιρ τῶν 
πρὸς Εὐνόμιον ᾿Αγτιῤῥητικῶν μαρτυρήσει, οὗ ἢ 
ἀρχὴ. « Μολις ποτὲ χορεσθεὶς τῶν εἰς τὸν Μονογενῆ 
βλασφημίῶν.ν Ἐν τούτῳ τῷ λόγῳ φησὶ, « Τίς γὰρ 
ἀνάγκη εἰ τῷ ἀξιώματι, καὶ τῇ τάξει τρίτον ὅπάρ- 
χει τὸ Πνεῦμα, τρίτον εἶναι αὐτὸ χαὶ τῇ φύσει: 
ἀξιώματι μὲν γὰρ δευτερεύειν τοῦ Υἱοῦ, παρ᾽ αὐτοῦ 
τὸ εἶναι ἔχον, xoi παρ᾽ αὐτοῦ λαμθάνον, xat ἀναγ- 
γέλλον ἡμῖν, xal ὅλως τῆς αἰτίας ἐχείνης in μμένον 
παραδίδωσιν ὁ τῆς εὑσεύείας λόγο;. » "Hxouca; τοῦ 
οὐρανοφάντορος τούτου Πατρός ; «Πχρ᾽ αὐτοῦ ςησι 
τὸ εἶναι ἔχον, καὶ παρ᾽ αὐτοῦ λαλδάνον » Εἶδες κῶς 
κατὰ πάντα συνῳδὰ τῇ ἡμετέρᾳ διανοίᾳ, μετὰ τῶν 
τοῦ ἁγίου Κυρίλλου ῥητῶν λέγει; καὶ ὅτι ταυτ᾽ν 
ἐστιν εἰπεῖν, λαμδάνειν παρὰ τοῦ Ylou, τῷ, καὶ ἐξ 
αὑτοῦ τὸ εἶναι ἔχειν ; Ποῦ ὁ λέγων, ε Ex μόνου ;» εἰ 
γὰρ xai ἐχ τοῦ Υἱοῦ λαμύάνει, xoi παρ᾽ αὑτοῦ ἔχει πὸ 
εἶναι τὸ Πνεῦμα, ὡς ὁ ἅγιος οὗτός φησιν, ἄρα οὐκ 
ἐχ μόνου τοῦ ΠΙὨατρὸς, ἀλλὰ δῆλον ὅτε xal &x τοῦ 
Υενῦ * οὐχοῦν ἀδίχως ἐγκαλεῖτε ἡμῖν, ὦ φίλοι xai 
ἀδελφ΄ί, Ὁ δὲ τούτου τοῦ μεγάλου ΠΠτρὸς ἀδελοὸὺς, 
Τρηγόριος ὁ Nóson; φημὶ, ἐν τῷ πρώτῳ τῶν πρὸς 
τὸν αὐτὸν Εὐνόμιον ᾿Ανγειῤῥητικῶν, οὗ ἡ ἀρχὴ. «O2x 
ἦν, ὡς ἔοιχ-, τὸ πάντας ἐθέλειν εὐτργετεῖν,» coude 
φάσχε'!, « "Ov τρόπον προθεωρεῖται ἡ ὑπόστατε; τῷ 
τῆς αἰτίας λόγῳ, ὁ αὐτὸς λόγος xal περὶ τοῦ Uved- 
ματος, ἐν μόνῃ τῇ τάξει τῇ χατὰ τὸ αἴτιον χαὶ αἱ- 
τιατὸν, διαφορὰν ἔχων. Ὥς γὰρ συνάπτεται τῷ [ἰα- 
τρὶ ὁ YU, καὶ τὸ ἐξ αὐτοῦ εἶναι ἔχων οὐχ ὑστερέ- 
ζει κατὰ τὴν ὕπαρξιν, οὕτω xal τοῦ Μονο-“ενοῦς 
ἔχεται τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐπινοίᾳ μόνῃ κατὰ τὸν 
«τῆ; αἰτίας λόγον προθεωρουμένου τῆς τοῦ Πνεύμα- 
τος ὑποστάσεω;. » Ἔγνω: xal τοῦτον τὴν ἅγιον, 
ὡς συνάδει τοῖς προειρημένοις, xal τὴν διάχρισιν 
βουλόμενον παραστῆσα: τῶν θείων προσώπων, τῇ 
αἰτίᾳ xal μόνῃ διακρίνει αὐτὰ, Ὃν τρί πον γὰρ, φησὶ, 


1129 


PRO CONC. FLORENT. CAP 1. DE SPIRITU SANCTO. 


1130 


προθεωρεῖται ὁ Πχ:ὴ τοῦ Υἱοῦ τῷ sre αἰτίας À alium potest ante sc consideratum habere? Spiritus 


γόνῳ, τὸν αὐτὴν τρόπο» προθεωρεῖται xal ὁ Υἱὸς 
τοῦ Πνεύματος, τῷ τῆς αἰτίας λόγῳ. Τοῦτο δὲ «av- 
τόν ἐστιν εἰπεῖν, Ὃ μὲν Υἱὸς, ἐχ τοῦ Πατρὸς μόνον, 
ὡς μόνου πρηυθεωρουμένου, τοῦ Υἱοῦ, Τίνα yàp ἄλ)- 
λον δύναται προθεωρούμενον ἔχειν ; Τὸ δὲ Πνεῦ πα 
τὸ ἅγιον, ix τοῦ Πατρὸς xax τοῦ Υἱοῦ, ὡς τοῦ Πα- 
τρὺς δηλονότι καὶ τοῦ Υἱοῦ, προθεωρουμένων αὐτοῦ" 
xa* οὕτω συμπερλίνεται ἀληθῶ; ix τοῦ Πατρὸς χαὶ 
τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύ:σθαι τὸ Πγεῦμα τὸ ἅγιον, xÀv 
ὑμῖν àáxapicxp. Τὸ γὰρ προθεωρεῖσθαι τὴν ὑπόστα- 
σιν τοῦ Πατρὸς, τῆς τοῦ Υἱοῦ ὑποστάσεως, καὶ ταῦτα 
τῷ τῆς αἰτία; λόγῳ, τὴν δὲ ὑπόστασιν τοῦ Υἱοῦ, 
«ἧς τοῦ Πνεύματος ὑποστάσεω;: τῷ τῆς αἰτίας λόγῳ, 
οὐδὲν ἄλλο δτλοῖ, f) ὁ Πατὴρ μόνος αἴτιος τοῦ Υἱοῦ * 
ὁ δὲ Υἱὸς παρὰ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦτο λαδὼν ὡς καὶ 
τἄλλα φυσιχὰ ἀγαθὰ αὐτοῦ, xal αὐτὸς αἴτιος τοῦ 
ἁγίου Πνεύματος. Καὶ οὕτω; ὁ Πατὴρ xai ὁ Υἱὸς, 
ἄμφω μία αἰτία τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐχπορεύ- 
σεωξ. Διὰ τοῦτο xal ὁ ἅγιος οὗτός φησιν, Ὡς γὰρ 
συνάπτεται τῷ Πατρὶ ὁ Υἱὸς, χατὰ τὸν τῆς αἰτίας 
λόγον, ἐπινοίᾳ χαὶ μόνῃ προθεωρουμένον τῆς αὐτοῦ 
ὑποστάσεω; " xal οὕτως ἀληθεύομεν λέγοντες τὸ 
Πυεῦμα xal ix τοῦ Υἱυῦ. "Ev δὲ τοῖς πραχτιχοῖς 
τῆς πρώτης συνύδον, εἴρηται μὲν τὸ Πνεῦμα ἐχπο- 
ρενόμενον ix τοῦ ἰΙατρὸς:, ἴδιον δὲ τοῦ Υἱοῦ ἐστι, 
καὶ ἐξ αὐτοῦ ἀναδλύζον. ᾿Αχούεις, Ἐξ αὐτοῦ, φησὶν, 
ἀναδλύζον, ὡς ἀπὸ πηγῆς δηλονότι τῆς ὑποστάσεως 
τοῦ Vloõũ, xal ὅτι ἴδιον αὐτοῦ ἐστι. Τί δηλοῦν βεού- 


autem sanctis ex Patre. et Filio; quasi. Pater vi- 
delicet et. Filius ante eum considerentur. ltaque 
vere concluditur , ex Patre et Filio procedere 
Spiritum sanctum, ctiamsi vobis displiceat : nau 
personam Patris autc Filii personam considerari, 
idque causæ ratione; personam vero Filii ante 
personam Spiritus sancii ratione quoque caus;t, 
nitil aliud ostendit quam quod solus Pater. causa 
Filii est, Filius autem id a Patre accipiens (sicut 
alia naturalia bona ejus) ct ipse causa cst Spiritus 
sancti : jtaque Pater et Filius ambo una causa 
processionig Spiritus sancti. Idcirco Sanctus lic 
dicit : Quemadmodum jungitur Patri Filius secun- 
dum cause rationem, solo. intellectu. persona ejus 
anlea considerata , sic verum dicimus, cum dici- 
mus Spiritum. esse ex Filio. lu. Actis vero primz 
svuodi scriptum est, Spiritum sanctum cx Patre 
procedere, proprium autem eum 6556 Filii, et ab 
eo scaturirc. Audis? Ab eo inquit scaturire, tau - 
quam a fonte ; videlicet ex ejus persona, proprium- 
quc ejus esse, quid siguificet consideremus. fratres, 
ueque doctoribus repugnare velimus. Quod «i 
dixerit quis, proprium eum esse Filii propter con- 
substantialitatem, reputet quod etiam Filius dicerc- 
tur ipsius Spiritus, secundum consubstautialitaten : 
sed id vel cogitatu tantum est absurdum. Doctores 
dicunt : Filius neque ipsius Spiritus est, neque 
dicitur : Spiritus Filii, maxime. At Cyrillus Alexan 


λεται ἐννοήσωμεν, ἀδελφοὶ, xal μὴ θελήσωμεν ἀν- ( drinorum pontifex in epistola ad Nestorium, quie 


τιχρούειν τοῖς διδασχάλο:ς * εἰ μὲν εἴπῃ t5, ὅτι 
ἴδιον λέγεται τοῦ Υἱοῦ, διὰ τὸ ὁμοοίαιον, ἐνθυμη- 
θήτω, ὅτι ἐλέγετο ἂν χαὶ ὁ Υἱὸς τοῦ Πνεύματος χατὰ 
τὸ ópooógiov* ἀλλ᾽ ἄτοπον touto καὶ ἐννοεῖν μόνον. 
Οἱ διδάσχαλοι λέγουσιν ὅτι ὁ Υἱὸς, τοῦ Πνεύματος, 
οὔτε ἐστὶν, οὔτε λέγεται" τὸ δὲ Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ, χαὶ 
μάλα. Ὃ δὲ Κύριλλος ὁ τῆς ᾿Αλεξανδρέων ἀρχιε- 
ptos, ἐν τῇ πρὸς Νεστόριον ἐπιστολῇ, ἧς fj ἀρχὴ. 
« Τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐναργῶς λέγοντος, Ὃ φιλῶν 
πατέρα ἣ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ, ν φησίν" « Εἰ xol 
ἔστιν ἐν ὑποστάσει τὸ Πνεῦμα ἰδιχῇ, καὶ δὴ νοεῖται 
x30' αὐτὸ καθὸ [Πνεῦμά ἐστι, xal οὐχ Yl, ἀλλ᾽ οὖν 
ἐστιν οὐχ ἀλλότριον αὐτοῦ * Πνεῦμα γὰρ ἀληθείας 
ὠνόμασται" χαὶ ἔστι Χριστὸς ἣ ἀλήθεια " xal mpo- 
χεῖται παρ᾽ αὐτοῦ, χαθάπερ ἀμέλει xal Ex τοῦ Θεοῦ 
xai Πστρόξ. ν» ᾿Ακούεις, προχεῖται, φησὶ, καθάπερ 
xal ix τοῦ Πατρός " ἀλλὰ προχεῖται, φησὶν, εἶπεν ὁ 
ἅγιο;, οὐχ ἐχπορεύεται. Ἡμεῖς δὲ θᾶττον αὐτοῖς 
ἀπολογούμεθα, ὅτι ὁ αὐτὸς διδάσχαλος ἐξηγεῖται τί 
τὸ προχεῖται βούλεται κατὰ τὸν αὐτοῦ νοῦν, ἐν τῇ 
ἐξηγήσει τοῦ θείου Συμθόλον, ἔνθα φησί’ « Διάπε- 
ράναντες δὲ τὸν περὶ Χριστοῦ λόγον ol τρισμαχάριοι 
Πατέρες, τὸν τοῦ ἁγίου {ΠἿνεύματος διαμνημονεύ- 
099: * πιστεύειν γὰρ ἔφασαν εἰς αὐτὸ, χαθάπερ 
ἀμέλει εἰς τὸν Πατέρα χαὶ τὸν Yibv, ὁμοούσιον γάρ 
ἐστιν αὐτοῖς. Καὶ προχεῖται μὲν, ἤγουν ἔἐχκπκορεύε- 
ται χαθάπερ ἀπὸ πηγῆς, τοῦ ϑεοῦ χαὶ [Ιατρό; " 


'" Matth. x, 57. 13 Joan. ax, 2. 
ParBot, Ga. CLIX. 


incipit ; « Cum Salvator noster manifeste dica, 
Qui amat Patrem vel matrem. plus quam me M, » 
inquit : « Et si Spiritus in hypostasi est propria; 
intelligitur quoque per se, quatenus. Spiritus est, 
non Filius, non tamen ab eo alienum est : natu 
Spiritus veritatis nominatur; et Christus esl veri- 
tas, et 3b. eo profluit, quemadmodum utique a 
Deo et Patre. » Audis, profluit, inquit, quemad- 
modum et a Patre. Sed, « profluit, » inquit, dixit 
sanctus, non, « procedit. » Nos vero statim eis 
respondemus, quod idem magister explanat quid 
profluere denotet, secundum ejus sensum in Ex- 
positione divini Syniboli, ubi dicit : « Perfecto, de 
Christo tractatu beatissimi Patres de-Spiritu sancto 


ὃ mentionem faciunt : nam credere in eum dixerunt, 


quemadmodum sane in Patrem et Filium, quia 
consubstantialis eis est, et profluit sane, id est 
procedit, veluti a fonte, ex Dco et Patre; » exbi- 
beiur vero creaturæ per Filium. Insufflavit crgo 
jm ipsos apostolos, dicens : « Accipite Spiritum 
sauctum δ.» Ex Deo, et Deus, Spiritus est, nec a 
quacunque suprema substantia alienus; sed « ex 
ea, et in ea, εἰ proprius ejus. » Hæc igitur est 
sanctorum Patrum recta et minime erraus β 65 
sive fidei confessio. » Vides quid profluere signi- 
ficet secundum sanctum Cyrillum, et quid est 
profluere εἰ procedere? Quo pacto vos cmnino 


ES 


nil 


JOSEPHI METHONENSIS 


43 


sudelis dicere; aliud esse, « profluit, » aliud, Δ χορηγεῖται δὲ τῇ xxíset, διὰ τοῦ Υἱοῦ. "Eve oanos 


« procedit; » et calummniamini sanctum bunc et 
nos ? Reconciliamini, rogo, fratres, reconciliamini. 
Idem divus Cyrillus in Expositione ín prophetain 
Joel : « Effundain de Spiritu meo in omnem car- 
nem "ἢ, » hzc inquit : « Profecto, Deus, et ex Deo 
secundum naturam Filius; genitus enim est ex 
Deo et Patre : proprius ipsius et in ipso et ab 
ipso Spiritus est, quemadmodum sane in ipso 
Deo et Patre intelligitur. » Animadverte hic, di- 
leete, « proprios, inquit, ejus, ct ex 60, Spiritus 
est, quemadmodum et ex Patre. » ldem, in tra- 
etatibus per interrogationem et responsionem, 
adversus Palladium, proxime a principio, inquit : 
« Mutabilis Spiritus non est; vel sí. morho muta- 
bilitatis ægrotaret, ipsi divinz nsturz hic defectus 
ascriberetur, siquidem Dei et Patris, nec non et 
Filii est, qui essentialiter ex utroque (scilicel ex 
Pate per Filium) profluit Spiritus. » Audisti, et 
bie « essentialiter ex utroque, Id est, ex Patre pcr 
Filium ? » Quid aliud potesl intelligi, preterquam 
quod ex Patre εἰ Filio procedit? Αἱ jactabundus 
dices non poni, « cx Patre el Filio, » sed simpli- 
citer, « ex Patre per Filium, » confitemur, « ex 
Patre vero οἱ Filio, » nequaquam, quia dictio per 
causam non signiücat. Hoc et in faciem quidam 
nobis dixerunt. O przsumptionem! quz vos videre 
congruentia non sinit. Nonne per verbum per cau- 
sam possumus intelligere ubi dicit sanctus Joan- 
nes evangelista, « Omnia per ipsum facta sunt'*? » 
Quis negaverit. unquam hic dictionem per esse 
causam; et per eam Filium creature causam in- 
«εἰ εἰ} Quod vero idem denotet dicio per et ez, 
Basilius εἰ Chrysostomus in- expositione Genesis 
sentiunt : ubi dicit Adam, « Possedi bominem per 
Deum **, » idem est, ac si diceret, « ex Deu; » 
uade alter in tractatu per capita ad Ampbilochium 
ita explanat, et dicit : « Jam vero secundum pro- 
miscuam significationem , dictio per trausii sz- 
penumero in dictionem ez, quia altera alterius si- 
gnificationem sibi vindicat » ut, «Possedi hominein 
per Deum; » seque ac si. diceret, « ex Deo. » Alter 
vero in 53 in Mattheum homilia dicit : Nam Seri- 
ptura solet, « per quem, » dicere «ex quo; » velut 


γοῦν τοῖς ἀνίοις ἀποστόλοις λέγων, « Λάδετε Πνεῦμετ 
ἅγιον. » Ἐχ Θεοῦ, καὶ Θεὺς τὸ Πνεῦμά ἐστι. Καὶ οὖκ 
ἀλλότριον τῆς ἀνωτάτω πέσης οὐσίας, ἀλλ᾽ ἐξ αὖ- 
τῆς τε καὶ ἐν αὐτῇ, xal ἴδιον αὑτῆς ^ αὕτη μὲν οὖν 
τῶν ἁγίων Πατέρων f) εὐθυτενὴς καὶ ἀπλανεστάτη 
πίστις, ἤτοι τῆς πίστεως ὁμολογία. » Βλέπεις τί τὸ 
προχεῖται σημαίνει κατὰ τὸν ἅγιον Κύριλλον ; xat 
πῶς ταυτόν ἐστι τὸ προχεῖσθαι τῷ ἐχπορεύεσθα: ; 
Πῶς ὑμεῖς ὅλως τολμᾶτε λέγειν, Ἄλλο ἐστὶ τὸ προ- 
χεῖται, καὶ ἄλλο τὸ ἐχπορεύεται " xal συχοφαντεῖτε 
τὸν ἅγιον τοῦτον xal ἡμᾶς ; Διαλλάγητε παραχιλῶ, 
ἀδελφοὶ. διαλλάγητε. Ὁ αὐτὸς θεῖος Κύριλλος ἂν τῇ 
ἑρμηνείᾳ τῇ εἰς τὸν κροφήτην Ἰωὴλ, τοῦ, « "Ex- 
χεῶ ἀπὸ τοῦ Πνεύματός μου ἐπὶ πᾶσαν σάρχα, 1 
τοιάδε λέγει * « Ἧ μὲν γάρ ἐστι Θεὸς, καὶ kx 8e 
κατὰ φύσιν ὁ Υἱὸς, γεγένηται γὰρ ix τοῦ Θεοῦ καὶ 
Πατρὸς, ἴδιον αὐτοῦ τε καὶ ἐν αὐτῷ, καὶ ἐξ αὑτοῦ 
τὸ Πνεῦμά ἐστι, καθάπεῤ ἀμέλει καὶ ἐπ᾽ αὑτοῦ voct- 
ται τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός. » Ἑννόησον κἀντανθν, 
ἀγαπητέ" ἴδιόν φησιν αὐτοῦ. Καὶ ἐξ αὑτοῦ τὸ 
Πνεῦμά ἐστιν, ὥσπερ xal ἐχ τοῦ Πατρό;. Ὁ αὐτὸς 
ἂν τοῖς πρὸς Παλλάδιον ᾿Αντιῤῥητικοῖς κατὰ 4εξῦσιν 
καὶ ἀπόχρ'σιν λόγοις, ἔγγιστα τῆς ἀρχῆς, φησί" « ἴρε- 
πτὸν δὲ οὔτι που τὸ Πνεῦμά ἐστιν" ἣ εἴπερ τὸ τρέ- 
πεσθαι νοσεῖ, ἐπ᾿ αὐτὴν ὁ μῶμος τὴν θείαν &vabpe- 
μεῖται φύσιν, εἴπερ ἐστὶ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς, καὶ 
μὴν καὶ τοῦ Υἱοῦ, τὸ οὐσιωδῶς ἐξ ἀμφοῖν, ἤγουν ἐχ 
Πατρὸς δι᾿ Υἱοῦ προχεόμενον Πῆνεῦμα. » "Hxouca; 
χἀνταῦθα τὸ οὐσιωδῶς ἐξ ἀμφοῖν, ἤγουν, ix Πατρὸς 
δι᾽ Υἱοῦ. Τί δ᾽ ἄλλο δύναται νοηθῆναι, ἣ ὅτι &x τοῦ 
Πατρὸς καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐκπορεύεται ; ᾿Αλλὰ μεγα- 
λανχήσας ἐρεῖς, ὡς οὐ κεῖται ἐκ τοῦ Πατρὸς καὶ ἐκ 
τοῦ Υἱοῦ, ἀλλ' ἁπλῶς ἐκ Πατρὸ; δι᾽ Υἱοῦ. Τὸ μὲν 
γὰρ ἐχ Πατρὸς δι᾽ Υἱοῦ, ὁμολογοῦμεν * τὸ δὲ ἐχ τοῦ 
Πατρὸς xal àx τοῦ Υἱοῦ, οὐδαμῶς " διότι ἢ δαὶ, οὗ 
σημαίνει αἰτίαν. Τοῦτο γάρ τινες καὶ «lc πρόσωπον 
ἡμῖν ἔφησαν. Φεῦ τῆς προλήφεως ! fitu vox ἐᾷ ὑμᾶς 
ἰδεῖν τὰ προσήχοντα. Μὴ γὰρ οὐ δυνάμεθα τὴν διὰ, 
αἰτίαν νοῆσαι ; ἔνθα φησὶν ὁ ἅγιος Ἰωάννης 6 εὑαγ- 
γελιστῆς, « Πάντα δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο, » τίς ἂν ἀρ- 
νήσαιτο μὴ εἶναι ἐνταῦθα τὴν διὰ αἰτίαν ; xoi τὸν 
Υἱὸν αἴτιον τῆς χτίασεως νοεῖσθαι διὰ ταύτης. Ὅτι δὲ. 
«ταυτὸν ἡ διὰ τῇ ἐκ βούλεται, Βασίλειο; καὶ Χρυσό- 


cum dicit, « Possedi hominem per Deum, » non D στομος τὸ αὐτὸ βούλονται ἐν τῷ λέγειν ἐξηγούμενοι 


secundam causam, sed primam magis apponendo ; 
et iterum : «Nonne ex Deo declaratio eorum est ?» 
Et beatus Cyrillus in. episteia ad Nestorium, qua 
incipit : « Nugantur, ut audio, quidam, » iuquit : 
« Necesse est confiteri quod secundum carnem ex 
muliere natus est. » Et post pauca : « Genitus est 
secundum nos ex muliere. » Sepiusque in eadem 
epistola reperitur eum promiscue uti pr:epositioni- 
bus his, ut indifferentibus et idem sigoiflcantibus, 
seilicet per et ex Paulus apostolus ad Galatas ait : 
^ Misit Deus Filium suum factum ex muliere '*, » 
Et rursus idem alibi : « Unus Deus et Pater, in- 


^ Jue) n, 98. **Joan. 3, 5. "5 Gen iv, 4. 


«b ἐν τῇ Γενέσει εἰρημένον παρὰ τοῦ ᾿Αδὰμ, « Ἐκτι.- 
σάμην ἄνθρωπον διὰ τοῦ Θεοῦ" » ταυτὸν δηλονότι 
εἰπεῖν τῷ ix. τοῦ Θεοῦ * ὅθεν ὁ μὲν, ἐν τῷ εἰς τὸν 
᾿Αμφιλόχιον χεφαλαιώδε: λόγῳ, οὕτω διασαφεῖ xal 
eno * « Ἤδη δὲ xol πρὸς τὰ ὑπ᾽ ἀλλήλων σημαι- 
νόμενα, πολλάχις ἀντιμεθίσταται f) διὰ τῇ ἐκ, ὅταν 
ἡ ἑτέρα τῆς ἑτέρας σημασία. ἀντιλαμδάνῃ * οἷον 
ἙἘχτησάμην ἄνθρωπον διὰ τοῦ Θεοῦ, ἴσον λέγων τῷ 
ἐκ Θεοῦ. » Ὁ δὲ, ἐν τῇ τοῦ χατὰ Ματθαῖΐον πεντη» 
χοστῇ τρίτῃ ὁμιλίᾳ, φησὶν, « Οἷδε γὰρ δι᾽ οὗ, τὸ 
ὑφ᾽ οὗ λέγειν ἡ Γραφή * ὡς ὅταν λέγη, Ἐχτησάμην 
ἄνθρωπον διὰ τοῦ Θεοῦ, οὐ τὸ δεύτερον αἴτιον, ἀλλὰ 


11 Calat. iv, 4. 


1123 


PRO CONC. FLORENT. CAP. I. DE SPIRITU SANCTO. 


1A 


τὸ πρῶτον μᾶλλον τιθεῖσα. » Καὶ πάλιν, « Οὐχὶ Ex A quit, ex quo omnia, οἱ unus Dominus Jesus, per 


τοῦ Θεοῦ ἡ διασάφησις αὐτῶν ἐστιν ; » Kal Κύριλλος 
δὲ ὁ μαχάριος ἐν τῇ πρὸς Νεστόριον ἐπιστολῇ, ἧς 
ἡ ἀρχὴ, « Καταφλυχροῦσιν ὡς μανίάνω τινὲ.,ν φησίν" 
«᾿λναγκαῖον ὁμολογεῖν ὅτ: καὶ γεγένηται xavà oápxa 
διὰ γυναιχός " » χαὶ μετ᾽ ὀλίγα * « Γεγένηται χαθ᾽ 
ἡμᾶ; bx γυναιχός “ . χαὶ πολλάχις ἐν τῇ αὑτῇ ἐπι- 
στολῇ ὑπαλλαττομένχις εὕροι tt; ἂν αὐτὸν ταῖς προ- 
θέσεσι ταύτινις, ὁτὲ μὲν τῇ διὰ, δτὲ δὲ τῇ ἐκ, ὡς 
ἰσοδυναμούσαις ἀδιαφόρως χρώμενον. Καὶ Παξλης 
δὲ ὁ ἀπόστολος mob; Γαλάτας φησίν' « ξαπέ- 
στειλῖν ὁ Θεὸς τὸν Υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον £x γυναι- 
χός » κιὶῚὶ πάλιν ὁ αὑτὸς ἀλλαχοῦ, « Εἰς Θεὸς xal 
Πατὴρ, φησὶν, ἐξ οὗ τὰ πάντα χαὶ εἷς Κύριος 
Ἰησοῦς, δι᾽ οὗ τὰ πάντα * καὶ ἕν Πνεῦμα ἅγιον, ἐν 
Q τὰ πάντα  » ἄρ' οὖν οὐ δυνάμεθα ἐννοῆσαι ἐν 
τούτοις, ἕνα ποιητὴν χαὶ δη"λιουργὸν τῶν ἀπάντων 
xat αἴτιον, τὰ τρία πρόσωπα ὡς ἕνα Θεὸν αὐτὰ ὄντα ; 
xal ἕνα αἴτιον τὸν Πατέρα φήσομεν καὶ τὸν Υἱὸν 
xal τὸ Πνεῦμα, διὰ τῶν προθέτεων τούτων, τῆς ἐξ, 


quem omnia, et unus Spiritus sanctus, in quo om- 
nia '*, » Nonne ergo in his possumus intelligere , 
unum factorem, et opificem, et principium om- 
uium, tres personas; ut qua sint unus Deus? 
unumque principium dicemus, Patrem, et Filium, 
et Spiritum sanctum, per has praepositiones, ex , 
per εἰ in? per ex Patrem ut principalem, per di- 
ctionem per Filium, ut opilicem : per ἐν Spiritum, 
ut perfectivum ?* Maxime, neane dictionem per de 
Patre dicimus, neque ex de Filio, ne principalem 
causam Patris tollamus, si Filio dederimus, sed eam 
Patri reservamus. Et quando « ex. Potre » dixeri- 
mu$, tunc rursus sequitur per, qu& medium signi- 
fieat : quippe cum per jungatur dictioni ex. Itaque 
cum dicimus, « cx Patre, » intelligimus tunc, per 
medium Filii sanctum procedere Spiritum. Quod 
autem diclio per causam significet eamdem quai 
ez, et quod inter se potestatis ejusdem sint, hinc 
manifestum est, 


τῆς διὰ, καὶ τῆς ἐν; τῆς dx, ἐπὶ τοῦ Πατρὸς, ὡς προχαταρχτιχῆς᾽ t5: διὰ, ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ, ὡς δημιουρ- 


γικῆς 


τἧς ἐν, ἐπὶ τοῦ Πνεύματος, ὡς τελειωτικῆς * πάνυ μὲν οὖν. Οὐδὲ γὰρ λέγομεν τὴν διὰ, ἐπὶ 


τοῦ Πατρός " xal τὴν ἐκ, ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ, ἵνα μὴ τὸ προχαταρχτιχὴν αἴτιον τοῦ Πιτρὸὺς ἀναιρήσωμεν, 
διδόντες τῷ Υἱῷ " ἀλλὰ φυλάσσομεν τοῦτο ἐπὶ τοῦ Πατρός " xa ὅταν εἴπωμεν Ex τοῦ Πατρὸς, τότ᾽ αὖθι; 
ἐπαχολουθεῖ ἡ διὰ, μεσιτείαν δηλοῦσα" συνεζευγμένη γάρ ἔττιν ἡ διὰ τῇ dx, ὥστε ὡς ὅταν λέγω. 
μὲν ix τοῦ Πατρὸς, νοοῦμεν τότε διὰ μεσιτείας τοῦ Υἱοῦ τὸ θεῖον ἐχπορεύεσθαι Πνεῦμα. Ὅτι δὲ ἡ διὰ 
αἰτίαν δηλοῖ τὴν αὐτὴν τῇ ὄχ, xal ὡς ἱτοδυναμοῦσιν ἀλλήλαις, ἐντεῦθεν δῆλον. | 


τ΄. 


Θεοδώριτος ὁ Κύρου ἐπίσχοπος, ἐν τῇ ἁγίᾳ τρίτῃ  Τιιεοάοτίίυ5, Cyri episcopus, ad S. tertiam 5}- 


συνόδῳ ἐλθὼν μετὰ τὴν ταύτης τελείωσιν, μετὰ τοῦ 
πατριάρχου ᾿Αντιοχείας Ἰωάννου, ὃς σὺν αὐτῷ ἔφε- 
pev εἴχοσιν καὶ ἐξ ἐπισχόπους, καὶ ἰδὼν ὅτι πέρας 
ἔσχε τὰ τῆς συνόδου, xal ὅτι χατεδιχάσθη Νεστόριος, 
ἐταράχθη, xal ὅτι Κύριλλος ἔσχε τὸ χράτος, ἐπι- 
λαμβάνεται τοῦ Κυρίλλου ἐν τοῖς δώδεχα χεφα- 
λαίοις οἷς φθάσνα; ἐξέθετο κατὰ τοῦ Νεστορίον. Οὗτος 
οὖν μαθητὴ; ὧν ἐχείνου, ὥρμησε χατὰ τοῦ μεγά- 
λου Κυρῶλου, ὡς δῆθεν συμμαχῶν τῷ ἑαυτοῦ διδα- 
σχάλῳ * καὶ ἐν τῷ ἐνάτῳ κεφαλαίῳ, ἐν ᾧ ὁ Κύριλλός 
φησιν «Ἴδιον ἔχων ὁ Υἱὸς τὸ ἐξ αὑτοῦ, χαὶ οὐσιω- 
δῶς ἐμπεφυκὸς αὐτῷ Ilvsopa ἅγιον εἰργάζετο τὰς 
θεοσημείας" » ὁθεοδώριτός φησιν' «Εἰ μὲν, ὡς: ὁ μοφνὲς 
ἔφη Κύριλλος, καὶ ix τοῦ Πατρὸς ἐχπορενόμενον, 
ἴδε συνομολογήσομεν, xai ὡς εὐσεδῇ δεξόμεθα τὴν 
φωνήν. Εἰ & ὡς ἐξ Υἱοῦ 9 δι᾽ Υἱοῦ τὴν ὕπαρξιν 
ἔχον, ὡς; βλάσφημον τοῦτο καὶ δυσσεδὲς ἀποῤῥίψο- 
μεν. ν'Αχούεις πώς ὁ Θεοδώριτος ἐδειλίασε xat τὴν 
ἐχ xai τὴν διὰ ἡ πὶ τῆς προόδου τοῦ Πνεύματος ; διό 
φησι μετὰ τρόμου, εἰ δ᾽ ὡς ἐξ Υἱοῦ ἣ 6€ Υἱοῦ " xal 
εἰχότως ἐχεῖ καὶ οὗτος ἐδειλίασε φόδον, οὗ οὐχ ἦν 
φόδος ^ ὥσπερ χαὶ ὑμεῖς ποιεῖτε. Καὶ γὰρ ἐχεῖνος 
ἀρνούμενο; παντελῶς τὸ Πνεῦμα ἀπὸ τοῦ Υἱοῦ εἶναι 
ὥσπερ xal ὑμεῖς, οὔτε ἐξ Υἱοῦ, οὔτε δι᾽ Υἱοῦ xasa- 
δέχεται" ὑμεῖς δὲ τὸ μὲν δι᾽ Υἱοῦ, ὁμολογεῖτε καὶ 
μὴ βουλόμενγι, τὸ δὲ ἐξ Ylou, οὐδ᾽ ἀχοῦται ἀνέχε- 
σθε, καὶ γὰρ τὸ αὑτὸ σημαίνει χατὰ τὸν Θεοδώρι- 
τον. Ὅτι δὲ τὸ δι᾿ Υἱοῦ ὁμολογεῖτε, Δαμασχηνὸς ἐν 


19 Ephes. 1v, 6. 


nodum cum ea finita venisset cum Joanne Antio- 
chiz patriarcha, qui sex et viginti episcopos secum 
adduxerat : videns jam synodum peractam esse, 
Nestoriumque damnatum, Cyril'umque pr:evaluisse, 
perturbatus est, et in duodecim capitibus qu:e ail- 
versus Nestorium antea ediderat, Cyrillam repre- 
hendit, ls igitur cum Nestorii discipelus easct, ad- 
versus magnum Cyrillum impetum fecit, uL suo 
magistro opitularetur. Et in. nono capite, ubi Cy- 
rillus dicit : « Cum Filius proprium ex seipso et in 
seipso esse essentialiter insitum babeat Spiritum 
sanctum, vaticinabatur. » Tbeodoritua respondet : 
« Si, ut ejusdem natura Cyrillus dixit, et ex Paire 


p Procedere , jam conütebimur, et tanquam pia ejus 


verba recipiemus. Si vero tanquam ex Filio, vel per 
Filiun essentiam habere, ut blasphemiam οἱ rein 
impiam eam rejiciemus. » Audis quo pacto Theodo- 
ritus dictiones ez et per reformidavit in Spiritus 
sancti processione ? Ideo cum borrore dicit, «si vero 
ex Filio, vel per Filium. » Et jure ibi timuit , uhi 
timendi ratio non erat, uti vos facitis. Nam cum is 
omnino negaret Spiritum a Filio procedere, quem- 
admodum et vos, neque «ex Filio, » nc uc « per 
Filium » recipit ; vos vero, « per Filium, » etiam 
invi confitemini; « ex Filio, » neque audire su- 
stinetis , idem enim secundum Theodoritum signi- 
ficat. Quod vero « per Filiutn » confitemini, Dama- 
scenus, in octavo et tricesimo Theologie su ca- 


1135 


JOSEPHI METHONENSIS 


1136 


pite, ex Patre per Filium, aperte clamat : et vos A τῷ ὀγδίῳ xat τῷ τρισχλιδ: κάτῳ τῶν θεολογιχῶν αὐ - 


magna voce canits : « Spiritus bonitatem commu- 
nicans, ex Patre per te procedens. » Et in canonc 
domini Theophanis in Pentecosten, ode sexta : «Tu 
lumen deitatis ex Patre per Filium procedens. » ld 
tamen, quanquam psallitis, abnegatis. Αἱ nos cuin 
audimus sanctos ea verba sepe dicentes, interdum 
quidem «ex Patre et Filio» sine articulo, interdum 
vero « ex l'aire εἰ Filio, » cum articulo, et « ex 
l'atre per Filium,» et «ex Patre ct ex Filio, » et es- 
sentialiter ex ambobus, et ex utroque procedit, in- 
telligimus dictionem per esse causam quam Thcodo- 
ritus cum metu et liorrore vitat. Resipiscite, et vos 
oro, ut videatis. At quia Theodoritus d:innatus fuit, 
cum sanctissimi Spiritus processionem etiam ex 
Filio procedere non reciperet, imo libri ejus ex. 
communicali sunt, quos adversus sacrum Cyrillum 
scripsit, audi tertium decimum caput ex actis 
ecumenice quiutz synodi : «Si quis impia Theo- 
doviti scripta capesserit adveraus rectam Cyrilli fi- 
dein ejus duodecim capita, idem cum Theodoro et 
Nestorio sentientia, ea ct corum impietatem defen- 
dendo, nec anathematizaverit ante dicta scripta, et 
eos qui similia his senserunt vel sentiunt, et omnes 
qui adversus rectam sancti Cyrilli idem conscripsc- 
runt, duodecim ejus capita, et in ea impietate obie- 
runt anathema sit. » Similiter sancta sexta syno- 
dus, capite nono inquit : « Si quis Theodoriti scri- 
pta adversus rectam sancti Cyrilli fidem non ana- 


τοῦ χιφαλαίων, ix ΠΙατρὺς àv Υἱοῦ διαῤῥήδτν Bod " 
χαὶ ὑμεῖς δὲ μεγάλῃ τῇ φωνῇ ἄδετε,ε Πνεῦμα μετα- 
δοτιχὸν ἀγαθότητος, ix Πατρὸς διὰ aou προερχόμε- 


| vov. ) "Ev δὲ τῷ Χανόνι τῷ εἰς τὴν Πεντιχοστὴν, τοῦ 


χὺρ θευφάνους iv τῇ ἔχτῃ i] ᾿ « Σὺ γὰρ ποταμὸς 
θεότητο:;, ix Πατρὺς 5: Υἱοῦ προερχόμενον ^» χαὶ 
ὅμως εἰ xal ψάλλετε, ἀρνεῖσθε * ἡμεῖς δὲ ὅταν ἀχού- 
δσιυμεν τῶν ἁγίων πολλαχῶς λεγύντων τὴν ῥησιν 
ταύτην, ποτὲ μὲν cix Πατρὸς xal Υἱοῦ,» ποτὲ δὲ, « &x 
οὔ Πατρὸς χαὶ τοῦ Υἱοῦ,» xat,« ἐκ Πατρὸς δι’ Υἱοῦ, ν 
xa^, cix Πατρὸς xaV ἐξ Υἱοῦ,» xit ἐξ ἀμφοῖν οὐσιωδῶς, 
xai ἐξ ἀμφοτέρων ἐχπορεύεται, νοοῦμεν τὴν διὰ, 
αἰτίαν * ἣν ὁ Θεοδώριτος μετὰ φόδου xal τρόμου 
φεύγει. Ἐχνήψατε χαὶ ὑμεῖς παραχαλῶ ὅπως ἴδητε. 
"AAA! ὅιι xal ὁ Θεοδώριτο; χατεδιχάσθη, μὴ ὀεχόμε- 
νος τὴν ἐχπόρενσιν τοῦ παναγίου Πνεύματ'ς χαὶ 
ἀπὸ τοῦ Υἱοῦ, μᾶλλον δέ γε χα. ἀφωρίσθησαν τὰ 
συγγράμματα αὑτοῦ ἃ συνέγραψε κατὰ τοῦ ἁγίου 
Κυρίλλου, ἄχουσον χεφάλαιον τρισκαιδέχατον ἀπὸ 
τῶν πραχτικχῶν τῆς ἁγία: καὶ οἰχουμενιχῆς πέμ- 
Ttn$; συνόζου" e Εἴ τις ἀντιποιεῖται τῶν ἀσεδῶν 
συγγραμμάτων Θεοδωρίτον, τῶν χατὰ τῆς ὀρθῆς 
πίστεως χαὶ τοῦ Κυρίλλου, καὶ τῶν δώδεχα αὑτοῦ 
χεφαλαίων, τῶν τὰ αὐτὰ τοῖς προειρημένοις Θεο- 
δώρῳ χαὶ Νεστορίῳ φρονησάντων, ἐχδικῶν αὐτούς 
τε xal τὴν αὐτῶν ἀπέδειαν, ἀλλὰ μὴ ἀναθεματίζει 
τὰ εἰρημένα ἀσεδὴ συγγράμματα, xal τοὺς τὰ ὅμοια 
αὑτοῖς φρονήσαντας ἣ φρονοῦντας, χαὶ πάντας τοὺς 


ihematizaverit, et. epistolam quz Ibæ dicitur οἱ C γράψαντας χατὰ τῆ; ὀρθῆς πίστεως xal τοῦ ἐν 


Theodorum Mopsucsti:z, et scripta cjus : et si quis 
sancti Cyrilli scriptà non receperit, eaque præcipue 
quæ adversus Theodorum, Theodoritum, Audrcam 
et Nestorium, et cos qui similia eisdem vel alicul 
eorum senserunt, vel sentiunt, conscripta sunt, 
anathema sit.» Similia quarta ccumenica et sepii- 
ma synodus continent. Quod autem dictio per, cum 
de Filio dicitur, medium demonstret processionis 
sancüsimi Spiritus ex Patre, audi admirabileio Gre- 
gorium Nyssenum in sermone ad Ablabium, cujus 
initinm : « Vos qui in fide vegeti estis, aequum est 
omni conatu decertare, » —« ldentitatem naturz fa- 
tentes, distinct:onem qua est secundum causam et 
causatum non negamus, in quo tantum alterum ab 
altero distingui percipimus, quia hunc causam esse 
crediaus ? alier vero cuim ex eausa, et eo quod est 
ex Causa sit aliam rursus intelligentiam intelligi- 
mus : hic. enim immeditate ex primo, alter vero 
per eum qui i:nmediate. ex primo est. liaque Uni- 
geniti ratio indubie in Filio ianet, et quod Spiri- 
tus sit ex Patre, non dubium est id per medium 
l'ilii esse, quod eidem ipsi et Unigeniti rationem 
reservat : et Spiritum ab ea. que naturalis est ad 
Patrem relatione non prohibet.» lloc loco, sanctus 
hic de conjuncta discretaque theologis serimonem 
babens, ad ipsam distinctionem divinarum venit 
personarum, distinguitque eas causa, ac inquit : 
« Essentia; οἱ nstuzz identitatein conlitentes, » id 
est, ejus vnionem (quippe cum unum sint (res per- 


ἁγίοις Κυρίλλου, xal τῶν δώδεχα αὐτοῦ χεφαλαίων, 
xal ἐν τῇ τοιαύτῃ ἀσεδείᾳ τελευτήταντας, ἀνά- 
θεμα. » Ὁμοίως xol fj ἁγία ἔχτη σύνοδο;, ἐν χεφα- 
λαίῳ ἐνάτῳ φησίν" « Εἴ τις οὐχ ἀναθεματίζει τὰ 
συγγράμματα Θεοδωρίτου τὰ κατὰ τῆς ὀρθῆς πί- 
evto τοῦ ἁγίου Κυρίλλου, καὶ τὴν λεγομένην Ἴδα 
ἐπιστολὴν, καὶ Θεοδωριτον τὸν Μοψονεστίας, καὶ τὰ 
συγγράμματα αὑτοῦ, καὶ εἴ τις οὐ δέχεται τὰ συγ- 
γράματα τοῦ ἁγίου Κυρίλλον, xai μάλιστα τὰ κατὰ 
Θεοδώρου,κχαὶ Θεοδωρίτου, καὶ ᾿Ανδρέου, καὶ Νεστι- 
ρίου,καὶ τῶν τὰ ὅμοια αὐτοῖς xal ἑνὶ αὐτῶν megpo- 
νηκότων ἣ φρονούντων, ἀνάθεμα ἔστω. » Τὰ ὅμοια δὲ 
χαὶ ἡ τετάρτη οἰχουμενιχὴ σύνοδος, καὶ ἡ ἐδδόμη δια- 
λαμδάνουσιν. Ὅτι δὲ ἡ διὰ λεγομένη ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ με- 


D σιτείαν δηλοῖ τῆς προόδου τοῦ παναγίον Πνεύματος 


ἐχ τοῦ Πατρὸς, ἄχουσον τοῦ θαυμαστοῦ Γρηγορίου 
τοῦ Νύσσης, λέγοντος ἐν τῷ πρὸς ᾿Αθλάδιον λόγῳ 
αὐτοῦ, οὗ ἡ ἀρχὴ, « ᾽Υμᾶς δὲ δίχαιον τοὺς ἀχμάζον- 
τας ἐν πάῃ δυνάμει διχγωνίζεσθαι, » — « Τὸ ἀπαρἀάλ- 
Àaxtov τῆς φύσεως ὁμολογοῦντες, τὴν χατὰ τὸ al- 
τιον xal αἰτιατὸν διαφορὰν οὐκ ἀρνούμεθα. Ἐν d 
μόνῳ διαχρίνεσθαι τὸ ἕτερον τοῦ ἑτέρου χαταλαμ- 
δάνομεν᾽ τῷ τὸ μὲν αἴτιον πιστεύειν εἶναι, τὸ δὲ, 
ἔχ τοῦ αἰτίου καὶ τοῦ ἐξ α' τίας δ,τος, ἄλλην πάλιν 
διαφορὰν ἐννοοῦμεν " τὸ μὲν γὰρ, προσεχῶς Ex τοῦ 
πρώτον, τὸ δὲ διὰ τοῦ προσεχῶς ix τοῦ πρώτον 
ὥστε χαὶ τὸ μονογενὲ; ἀναμφίδολον ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ 
μένειν, καὶ τὸ àz Πατρὸς εἶναι τὸ Πνεῦμα μὴ 
ἀμφιδάλλειν τῆς τοῦ Υἱοῦ μεσιτείας, χαὶ ἑαυτῷ τὸ 


1331 


PRO C£ONC. FLORENT. CAP. !, DE SPIRITU SANCTO. 


1138. 


μονογευὲς φυλαττούσης, xal τὸ Πνεῦμα τῆς «usur; & sona, natura et deitate, nce. aliquid sit. prius, vel 


ποὺς τὸν Πατέρα σχέσεως μὴ ἀπειῤγούσης. » 'Ev- 
ταῦθα ὁ ἅγιο; οὗτος, περὶ ἠνωμένης ἅμα χαὶ δια- 
χεχριμμένης θεολυγίας τὸν λόγον ποιούμενος, ἔρχε- 
ται ἐπ᾿ αὐτὴν τὴν διάχρισιν τῶν θείων προσώπων, 
καὶ διαχρίνε! αὑτὰ τῇ αἰτίᾳ, καί φησι" Τῆς οὐσίας 
καὶ φύσεως τὸ ἀπαράλλακτον ὁμολογοῦντες, τουτέ- 
στι τὸ ἡνωμένον αὐτῆς, ἕν γάρ «lat τὰ τρία πρόσ- 
ωὠπὰ τῇ φύσει χαὶ τῇ θεότητι " χαὶ οὐδὲν πρότερον, 
ἣ ὕστερον, οὐκ ἀρνούμεθα τὴν διαφορὰν, fjv 5.29:- 
ρουσιν ἀπ᾿ ἀλλήλων * διαφέρουσι γὰρ κατὰ τὸ αἴτιον 
καὶ αἰτιατὸν, xai διαχρίνονται ἕτερον θατέρου * χαὶ 
«ιστεύομεν, φησὶ, τὸ μὲν αἴτιον, τὸ δὲ αἰτιατόν" 
ftot, τὸν μὲν Πατέρα αἴτιον, τὸν δὲ Υἱὼν xai τὸ 
llveüga, αἰτιατά" καὶ οὐχ ἴσταται μέχρι τούτυυ, 
ἀλλ᾽ εὐθὺς ἐπισυνάπτει’ ε Kal τοῦ αἰτιατοῦ, 
φησὶ, τοῦ Pvtoc ἐξ αἰτίας, τουτέστι τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ 
Πνεύματος, ὄντων ἐξ αἰτία; τοῦ Πατρὸς δηλονότι, 
“Ἄλλην πάλιν ἐννοοῦμεν διαφοράν * τὸ μὲν γὰρ, fivot 
«ἣν YU,v, προσεχῶ; xaX ἀμέσως bx τοῦ πρώτου, τουτ- 
ἐστι τοῦ Πατρός" τὸ δὲ Πνεῦμα, προσεχῶς μὲν διὰ 
«οὔ Υἱοῖ, ἐμμέσως δὲ ἐχ τοῦ πρώτου, τοῦ Πατρὸς 
δτλονότι. » ἿΑρ᾽ ἐνόησας τὴν τῆς διὰ μεσιτείαν ἐν- 
ταῦθα, xal τὴν διάχρισιν fjv ὁ ἅγιος περὶ τῶν θείων 
ποιεῖται προσώπων * καὶ ὡς ἡμεῖς καλῶς διελυσά- 
μεθα᾽ καὶ ὅτι xal τὸ μονογενὲς ἐπὶ τοῦ YloO μάλα 
καλῶς φυλάττετα: " καὶ τὸ ix τοῦ Πατρὸς εἶναι τὸ 
Πνεῦμα διὰ τῆς τοῦ Υἱοῦ μεσιτείας οὐχ ἀμφιθάλλε- 
ται" καὶ ὡς οὐχ ἀπείργει ἡ μεσιτεία αὕτη τοῦ Υἱοῦ, 


posterius), 1 differentiam non. negamus, qua inter 
se differant : » nam secundum causam et causatum 
differunt, et alter distinguitur ab altero ; credunus- 
que, inquit, hunc esse causam, illum autein. causa-. 
tum, id est, Patrem causam, Filium vero et Spiri- 
tum, ἃ causa. Nec hic consistit, sed statim subjun- 
git :« Et cum causatum, inquit, sit ex causa, id esl, 
cum Filius et Spiritus ex causa sint a P'atre, aliam 
videlicel rursus intelligimus diffcrentiam. Alterum 
enim sive Filium proxime et immediate ex primo, 
id est, ex Patre: Spiritum vero proximo per Filium, 
mediate autem ex primo, Patre videlicet.» Num hic 
dictionem per medium denotare intellesisti, et di- 
vinarum distinctione: personarum quaw sanctus 
hic facit? et quod nos recte dissolviuns? et. quod 
unigeniti ratio optime servatur in Filio; nec me- 
dium hoc, Filii naturalem Spiritus ad Patrem tollit 
relationem ? Reconciliam:ni ergo, rogo, domini et 
fratres mei. Sed sacer a Damasco Joanues accedat, 
ut eadem ihecum testificetur de præpositione per, 
quodque ex Patre per Filium Spiritus sanctus pro- 
cedit, Ilic enim, capite Theologicarum rerum tertio 
decimo, cujus principium : « Divinitas, cum sit in- 
comprehensibilis, omnino exprimi nomine non po- 
test,» sic ait : «Ipse quidam mens es!, Pater videli- 
cet, Filii abyssus, Filii genitor, et per Filium, ma- 
nifestativi Spiritus productor.» Ac paulo post : «Spi» 
ritus vero sanctus, manifestativa occulte divinitatis 


τῆς πρὸς τὸν Πατέρα φυτιχῆς τοῦ Πνεύματο; σχὲ- C potentia Patris, ex Patre per Filium procedit , ut 


0:0); ; Διαλλάγητε οὖν, δέομαι ὑμῶν, χύρ'οἱ μου xat 
ἀδελφοί, Παρίτω δέ τε χαὶ ὁ ix Δαμασχοῦ lap; 
Ἰωάννης, τὰ αὐτὰ μαρτυρήσων ἡρῖν περὶ τῆ; διὰ 
ταύτης προθέσεως, χαὶ ὅτι ix Πατρὸς 5. Υἱοῦ ἐχ- 
πορ:ύεται τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Οὗτος γὰρ ἐν τῷ 1p:a- 
γκγαιδεχάτῳ χεφαλαίῳ τῶν Θεο.λογικῶν, οὗ ἡ ἀρχὴ, 
« Τὺθεῖον ἀχατάληπτον ὃν, πάντως xal ἀνώνυμον 
ἔστοι, νοὕτω φησίν" « Αὐτὸς μὲν οὖν ἔστι νοῦς, ὁ 
llazhp δηλονότι, τοῦ Υἱοῦ &6usao;, τοῦ Υἱοῦ γεν- 
νήτωρ, καὶ διὰ τοῦ Υἱοῦ ποοδολεὺς τοῦ ἐχφαντορῖ- 
χοῦ Πνεύματος. » Καὶ μετ᾽ ὀλίγα " « Τὸ δὲ Πνεῦμχ 


ipse scit. » Quod vero dictio per causam significet, 
jam diclum est nec repetere oportet. Sanctus præ- 
terea. Cyrillus, in socundo ad Tlermiam, inquit : 
« Sanctum Syiritum addes, qui ex l'atre per Filium 
naturaliter profluit. » Idem in secundo Thesauro- 
rum, in sermone cujus titulus, « Quod ex essentia 
Patris et Filii Spiritus sanctus est, » sic narrat : 
« Quod igitur Spiritus sanctus qui in nobis est, nos 
esse Dei conformes ostendit, procedit autem ex Pa- 
we ct Filio, apertum est divinz esse essentize es. 
sentialiter in ea, et ex ea procedentem. » 


τὸ ἅγιον, ἡ ἐχφαντοριχὴ τοῦ χρϑφίου τῆς θεότητος δύναμις τοῦ Πατρὸς, ix Πατρός ἐστι δι᾽ Υἱοῦ ixmo- 
βινομένη, ὡς οἶδεν αὐτός" » (κι δὲ ἡ διὰ αἰτίαν σημαίνει, προείρηται, καὶ οὐ δεῖ παλιλλογεῖν. “τι 
6: ὁ ἅγιος Κύριλλος, ἐν τῷ δευτέρῳ τῶν πρὸ:ξ Ἑρμείαν φητί" « Ἅγιον δὲ Πνεῦμα προσερεῖς, τὸ ἐχ 
ἔχτρος δι᾽ Υἱοῦ προχεόμενον φυσιχῶ:. ν Ὃ αὐτὸς ἐν τῷ δευτέρῳ τῶν 6ncavpor, iv τῷ λόγῳ οὗ ἡ 
b τιγραφή " «Ost ἐχ τῆς οὐσίας «oU Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, » οὕτω διέξεισιν" e Ὅες 
τοίνυν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐν ἡμῖν γενόμενον, συμμόρφους ἡμᾶς ἀποδειχνύει Θεοῦ, πρόξισι δὲ χαὶ ix 


Πατρὸς καὶ Υἱοῦ, πρόδηλον ὅτι τῆς θείας ἐστὶν οὐσίας, οὐσιωδῶς ἐν αὐτῇ χαὶ ἐξ αὐτῆς προϊόν. » 
᾿Ανασχιρτοῦσι δέ τινες τῶν φιλεγχλημόνων σχι- Ὁ Prosiliunt ex schismaticis quidam caluainiatores, 


σματιχῶν, καὶ πλατὺ γελῶντες λέγουσι πρὸς 158; * 
Ti πάλιν ἡμῖν, ὦ Καθολιχοὶ, καὶ πρὸς τοῦτο εἴπητε ; 
3, ποῖον ἀποδώσετε λόγον, χατασοφιζόμενοι τὸ γὲ- 
γραμμένον ; τοῦ εὐαγγελιστοῦ λέγοντος διαῤῥήδην 
οὕτω καὶ φανερῶς, ὅτι τὸ Πνεῦμα εἶδεν ὁ μύστης 
ὡσεὶ περιστερὰν xavep,óusvoy ἐπὶ τὸ" Χριστόν. 
Οὐχοῦν ὅπερ οὐχ ἔσχεν ἐλάμβανε. Πῶς ἂν ix τοῦ 
Υἱοῦ νομισθείη τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχπορεύεσθαι, 
ἑστῶτος αὐτοῦ ἐν τῷ Ἰορδάνῃ, χαὶ τοῦ Πνεύματος 
ἄνωθεν κατερχομένου ὡς πρὸς αὐτὸν, χαὶ φωνὴ πα- 


ac effuse ridendo d'cuut ad. nos : Quid. rursus, o 
Catholici, ad hoc nobis respondebitis;? vel quam 
reddetis rationem, Scripturam cavillando, cum 
evangelista 3perte et clare dicat quod Spiritum 
conspeiit, mysteriorum peritus Joannes quasl. co- 
lumbam in Chri«tum descendentem. Frgo, quod 
non habuit, accipiebat : quo pacto Spiritus sanctus 
a Filio procedere cxistimabitur, cum ipse in Jordene 
consisteret, et Spiritus in eum colitus descenderet, 
voxque paterna superna :cstaretur ; « Hic est Εἰ- 


1133 


JOSEPIII METHONENSIS 


[110 


lius meus dilectus, in quo mihi complacui **. » A tpa ἄνωθεν μχρτυροῦτα, « Οὗτός ἐττιν 6 Υἱός μου 


Ad hos, qui divin: Ecclesia dogmata subvertunt , 
et Scripturarum rectitudinem pervertunt , respon- 
dendum existimo : Ebrietatem discutite prave sua- 
sionis, et malitia, facientes hominem circumscri- 
ptum eum, qui est indefinitus et incireumscriptus ; 
ut splendidum veritatis lumen circumspicere valea- 
tig, et nobiscum ad Dominum clamare, « Vere Fi- 
lius Dei es; » et omnia quxcunque habet Pater 
tuus, ut Deus, et tu habes: tuaque divina potentia 
«uncta complecteris, ac tuse matris intercessione, 
placidum Spiritum nobis reddis, qui bonitatem 
communicat, et « ex Patre per te » procedit. Et 
rursus cum sis incireumscriptus, mi Jesu et Do- 
mine , quanquam in Jordane consist's, paternum 


tamen thronum non reliquisti. Nunquam mihi haec B 


h:xresis in mentem veniat, ut dicam, eum quæ non 
habebat accipere : nam quxcunque Pater habet, 
babet et Filius : et nibil inest Patri quin insit Filio, 
excepta paternítate. Si enim quod non habet, ipse 
accipiebat : vera Arius protulisset dicendo, « erat 
aliquando quod nou erat. »At idcogitatu tantum est 
impium. Qui vult igitur recte sentire, talia non 
credat, sed ut sacer Athanasius magnus in divinis, 
qui in sermone de inearnata dispensatione, qui in- 
cipit : « Qui divinas Scripturas eaptiese volunt in- 
telligere, » sie scribit : « Ne credat quis quod is quod 
non babebat accipieba! : is enim superne demittebat 
ut Deus : et iuferue ipse eum suscipiebat ut homo : 


ex eo igitur in eum descendebat : ex ejus. deitate, (. 


in humanitatem ipsius. » Áudis? Ipse superne mit- 
tebat ut Deus, et ipsum inferne suscipiebat ut lio- 
1.00 : el veluti Deus inittebat, veluti homo recipie- 
bat : nam tolus erat in. terra, nulloque inodo 3 
«elo aberat : quippe cum in eo omnis deitatis ple- 
nitudo corporaliter resideret. Cum ergo carne esset 
circumscriptus, in Jordane cor "piciebatur; sed dei- 
iate cum esset incircuniscriptus, paternum sinum 
non relinquebat, unde ex eo iut eum descendebat. 
Ideo nibil prodest quod ἃ vobis allatum est; imo 
pro nobis videtur facere, vobisque magnum impor- 
tat detrimentun. 


V. 

Unde igitur omnino nobis ostendere possitis, non 
esse ex Filio Spiritum, ego nequaquam video. Ma- 
guus Joannes Chrysostomus in homilia quam in in- 
carnationem Dominl facit, sic inquit : « Venit 
Christus ad nos, dedit nobis descendentem ex eo 
Spiritum , et corpus nostrum suscepit, » Verbum 
« ex eo » quid significat aliad , quam quod qui ex 
eo procedit, Spiritum nobis tradidit? quemadmo- 
dum et dilectus discipulus dicit, quod ex Spiritu 
cjus dedit nobis. et « de plenitudine ejus nos om- 
nes accepimus.» Cyrillus Magnus in interpretatione 
Evangelii secundum Joannem super ea verba : «Et 


2 Manb. in, 11. 


ὁ ἀγαπητὸς ἐν i ηὐδόχησα. » Πρὸς δὲ τούτους φά- 
ναι δεῖν ὑπολαμδάνω τοὺς τὰ θεῖα τῆς Ἐχχλυσίας 
ἀνατρέτωντας δόγματα, xaY τὴν τῶν γεγραμμένων 
ὀρθότητα διαστρέφοντας. ᾿χνήψατε μεθύοντες ἐχ 
τῆς πεισμονῆ: xal χαχίας, ποιοῦντες περιγρατιτὸν 
ἄνθρωπον τὸν ἀπεριόριστόν τε καὶ ἀπερίγραπτον, 
ἵνα δυνήσησθε τὸ λαμπρὸν τῆς ἀληθείας περιαθρῇῃσαε 
χάλλος, xal σὺν ἡμῖν ávafonca: πρὸ: τὸν Υἱὴν, 
«᾿Αληθῶ: Θεοῦ Υἱὸς εἶ *» καὶ πάντα ὅσα ἔχει 6. Ha- 
*fip σου οἷα Θεὸς, καὶ αὐτὸς ἔχεις " xol θεϊχῇ δυνα- 
στείᾳ συμπεριέχεις τὰ πάντα. Τῆς δὲ μητρός σου 
ταῖς ἐντεύξεσιν, ἵλεων νέμεις ἡμῖν Πνεῦμα μεταδοτι- 
xb» ἀγαθότητος, e ix Πατρὸς διὰ σοῦ » προερχόμενον. 
Καὶ αὖθις - ᾿Απερίγραπτος ὧν, Ἰησοῦ μου καὶ Κύ- 
ριε, καὶ ἐν τῷ ᾿Ιορδάνῃ ἑστὼς, τοῦ πατριχοῦ θρόνου 
οὐχ ἔλειπε;. Μή μοι δὲ γένοιτο epovijsal ποτε τοι- 
αὐτὴν αἴρεσιν, ὅτι μὴ ἔχων αὐτὸς ἐλάμδανε * πάντα 
Ἱὰρ ὅξα ἔχει ὁ Πατὴρ, ἔχει καὶ ὁ Υἱὸς, xa οὐδὲν 
ἐνυπάρχει τῷ Πατρὶ, ὃ ὁ Υἱὸς οὖχ ἔχει, πλὲν τῆς 
πατρότητος. Εἰ γὰρ μὴ ἔχων αὐτὸς ἐλάμδανεν, ᾿λή- 
θευεν "Apttoz, λέγων͵,ε ἦν ποτε, ὅτε οὐκ fjv. » 'AXXA 
τοῦτο xal ἐννοῆσαι μόνον, ἐστὶν ἀσεθές. Οὐχοῦν ó 
βονλόμενος ὀρθὰ φρονεῖν τὰ τοιαῦτα μὴ ὑπονοείτω, 
ἀλλ᾽ ὥσπερ ὁ ἱερὸς ᾿Αθανάσιος, ὁ πολὺς τὰ θεῖα, δ. 
ἐν τῷ περὶ τῆς ἐνσάρχου οἰχονομίας λόγῳ, οὗ ἡ 
ἀρχὴ,ε Οἱ χαχοτέχνως τὰς θείας Γραφὰς βουλόμενοι 
νοεῖν, » οὕτω λέγει" ε« Μὴ ὑπονοείτω τις ὅτι μὴ 
ἔχων αὑτὸς ἐλάμδανεν, αὐτὸς γὰρ αὐτὸ ἄνωθεν 
ἔπεμπεν ὡς Θεὸς, χαὶ αὐτὸς αὑτὸ χάτωθεν ὑπεδέ- 
χετο ὡς ἄνθρωπο; " ἐξ αὐτοῦ οὖν, εἷς αὐτὸν xacfjes " 
ἐχ τῆ; θεότητος αὐτοῦ, εἰς τὴν. ἀνθρωπότητα αὖ- 
τοῦ, » ᾿Αχούεις ; αὐτὸ:, φησῖν, αὐτὸ ἄνωθεν ἕπεμ- 
πεν ὡς Θεὸς, χαὶ αὐτὸς αὐτὸ χάτωθεν ὑπεδέχετο 
ὡς ἄνθρωπος. Καὶ οἷα μὲν Θεὸς ἔπεμπεν, οἷα δὲ 
ἄνθρωπο; ὑπεδέχετο" ὅλος γὰρ fv ἐν τοῖ; κάτω * 
καὶ τοῖς ἄνω οὐδ᾽ ὅλως ἀπῆν. "Ev αὐτῷ γὰρ χατῴ- 
χει πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματιχῶς. Πε- 
ριγραπτὸς οὖν τῇ σσρχὶ Ünápytov, ἐν τῷ Ἰορδάνῃ 
ἐφαίνετο, ἀπερίγραπτος δὲ τῇ θεότητι ὧν, τοῦ πα- 
«ρικοῦ οὖ; ἔλειπε χόλπου * ὅθεν ἐξ αὐτοῦ εἰς αὐτὸν 
κατήει " χαὶ οὕτως οὐδὲν ὑμῖν συντελεῖ τὸ εἰρημέ- 
vov παρ᾽ ὑμῶν, ἀλλὰ μᾶλλον ὑπὲρ ἡμῶν δείχνυται 
ὃν, χαὶ πολλὴν παρέχει ὑμῖν τὴν ζηαίαν. 
A'. 

Ilóüev οὖν ἡμῖν δεῖξαι ὅλως εὑρήσετε, ὅτι οὐχ Ex 
«τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, ἐγὼ οὐδ᾽ ὅλως γε συνορῶ. 
Καὶ ὁ μέγας δὲ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἐν τῇ ὄὁμι- 
λίᾳ, ἣν εἰς τὴν ἐνανθρώπησιν τοῦ Κυρίου ποιεῖται, 
οὕτω φησίν" « Ἧλθεν ὁ Χριστὸς εἰς ἡμᾶς " ἔδωχεν 
ἡμῖν τὸ ἐξ αὐτοῦ Πνεῦμα, χαὶ ἀνέλαδε τὸ ἡμέτερον 
σῶμα. » Τὸ δὲ «i£ αὑτοῦ,» τί δηλοῦν βούλεται, fJ] ὅτι 
«ὃ ἐξ αὐτοῦ ἐχπηρευόμενον Πνεῦμα δέδοιχεν ἡμῆν Σ 
ὥσπερ χαὶ ὁ ἢγαπημένος μαθητής φησιν, ὅτι «€ "Ex 
τοῦ Πνεύματος αὐτοῦ ἔδωχεν ἡμῖν, χαὶ ἐχ τοῦ πλη- 
ρώματος αὑτοῦ ἡμεῖς πάντες ἐλάθομεν. » Kopie 
δὲ ὁ μέγας ἐν τῇ ἑρμηνείᾳ τοῦ χατὰ Ἰωάννην Εὐαγγε- 


1111 


PRO CONC, FLORRNT. CAP. T, DE SPIRITU SANCTO. 


112 


Mou εἰς τὸ ῥητὸν, τὸ, « Κἀγὼ ἐρωτήσω τὸν Πατέρα, A'ego rogabo Patrem οἱ alium Paracletum dabit vo- 


x2Y ἄλλον Παράχλητον δώσει ὑμῖν, » οὕτω φάσνει " 
« Τῶν γὰρ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς φυσιχῶν ἀγαθῶν 
οὐσιωδῶς ὑπάρχων ὁ Yib; χοινωνὸς, ἔχει xal τὸ 
Πνεῦμα xatà τοῦτον τὸν τρόπον, καθ᾽ ὄνπερ ἂν 
voolxo xal ὁ Πατὴρ, οὐκ ἐπαχτὸν οὐδὲ ἕξωθεν. 
Εὔηθες γὰρ μᾶλλον δὲ μανιχὸν τὸ οὕτω φρονεῖν " 
ἄλλ᾽ ὥσπερ xal ἡμῶν ἕχαστος τὸ ἴδιον ἐν ἑαυτῷ 
Πνεῦμα συνέχει, xal ix τῶν ἐνδοτάτων σπλάγχνων 
εἰς τὸ ἔξω προχέει" διὰ γὰρ τοῦτο καὶ σωματιχῶς 
αὐτὸ ἐνεφύσησεν ὁ Χριστὸς, δειχνὺς ὅτι καθάπερ. ix 
στόματος τοῦ ἀνθρώπου πρόειτι τὸ Πνεῦμα σωματι- 
χῶς, οὕτω καὶ ix τῆς θείας οὐσίας θεοπρεπῶς πρυχεῖ- 
ται τὸ ἐξ αὐτῆς.» Ἐνταῦθα τὸν βουλόμενον μετὰ δια- 
xplatuc ἰδεῖν καὶ συνιέναι, ἔστιν ἐννοῆσαι, xal εὐθὺς 
ἀπὸ τοῦ xaxou τἧς διαιρέσεως ἀποδρᾶσαι, xol τῇ 
συνόδῳ ὑποταγῇναι. Τῶν γὰρ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς 
φυσιχῶν ἀγαθῶν κοινωνὸς ὁπάρχων, φησὶν, ὁ YU, 
οὐχ ἐπαχτῶς, οὐδὲ ἔξωθεν, οὐδὲ χαταχρηστιχῶς, 
ἀλλ᾽ οὐσιωδῶς ἔχει καὶ τὸ Πνεῦμα, κατὰ τὸν τρόπον 
^u xov, χαϑ' ὄνπερ ἂν νοοῖτο καὶ ὁ Πατήρ. Εἰ οὖν φυσι» 
xbv ἀγαθόν ἐστι τοῦ Πατρὸς, τὸ ἐχπορεύειν τὸ Πνεῦ- 
μα τὸ ἅγιον, χοινωνεῖ δὲ ὁ Υἱὸς τῶν φυσικῶν ἀγαθῶν 
τοῦ Πατρὸς, οὐ χαταχρηστικῶς, ἀλλὰ φυσικῶς, xal 
οὐσιωδῶς, κατὰ τὸν μέγαν Κύριλλον, χαὶ οὐ δύνα- 
cÓs ἀρνήσασθαι, ἔχει ἄρα τοῦτο καὶ ὁ Υἱός" τὸ ἐκ- 
πορεύειν δηλαδὴ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, οὐ μεταδοτι- 
χῶς, ἀλλ᾽ οὐσιωδῶς, xa0' ὃν τρόπον χαὶ ὁ Πατὴρ 
ἐχπορεύει αὐτὸ οὐσιωδῶς. Σύνετε τούτῳ 6h, σύνετε. 
Ὃ 6t Συμεὼν ὁ Mexagpacch;, ἐν τῷ εἰς τὸν βίον 
τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ ᾿Αρεοπαγίτου λόγῳ, τῇ τρίτῃ 
«οὔ ὈὈχτωδρίου γεγραμμένῳ, τοιάδε φάσχει " « Πέ. 
ρας τὰ τῆς σωματιχῆς ἐνδημίας δέχεται" τὰ δὲ τοῦ 
Πνεύματος ἄρχεται xal εἰ; οὐρανοὺς ὁ ἐμὸς Χρι- 


bis *$, » sic dicit : « Cum Filius naturalium bono- 
rum Dei et Patris essentialiter sit consors, codem. 
inodo habet et Spiritum, quo Pater. intelligitur, 

non adventitium, neque extra ( stullam enim est , 

imo dementie plenum ita sentire), sed quemad- 
modum nostrum unusquisque proprie in semetipso 
eontinet spiritum, et ex visceribus intimis extra 
profundit. Idcirco enim in eum corporaliter insuf- 
flavit Christus, ostendens, quod uti ex hominis ore 
spiritus corporaliter procedit, ita ex divina essentia 

(nt Deo convenit) profluit quod ex ea procedit. » 

Hoc loco si quis vult cum zquitate videre et discere, 

intelligere licet, statimque a schismatis pravitate 
defugere et synodo subJici. Cum sit enim, inquit, 

naturalium bonorum Dei et Patris consors Filius, 

non adventitle neque extra, neque improprie liabet 

etiam Spiritam, sed essentialiter eodem modo quo 

intelligitur et Pater. Si igitur naturale bonum Pa- 

tris est, Spiritum sanctum emittere : communicat 

vero Filius naturalibus Patris bonis non improprie, 

sed naturaliter et essentialiter, secundum magnum 

Cyrillum (nce potestis negare), ergo id habet etiam 

Filius, videlicet Spiritum sanctum einittere, noo 

participatione, scd essentialiter, eo^nodo quo Pater 

ipsum essentialiter emittit. Attendite huic, inquam, 

attendite. Symeon Metaphrastes in sancti Dionysii 

Areopagite Vite sermone, tertia Octobris, hzc 
scribit : « Que corporalis quidem praesenti» sunt, 

(inem accipiunt ; qua vero spiritus, incipiunt ; et 
in colum Christas meus effertur, ac in patriam 

revertitur sedem , et proccdentem ab eo Spiritum 
discipulis suis mittit ad infidelium geutium conver- 

sionem. » 


ατὴς ἀναφέρεται" xal πρὸς τὸν πατριχὸν ἐπάνεισι θρόνον * καὶ τὸ ἐκπορευόμενον αὐτοῦ Πνεῦμα, imi 
τὴν τῶν ἀπίστων ἐθνῶν καταπέμπει τοῖς μαθηταῖς ὁδηγίαν. a 


. E. 

“Ἤχουσας, xai τὸ ἐχπορενόμενον αὐτοῦ Πνεῦμά 
φησι, τοῦτο δέ ἐστι, τὸ ἐξ αὑτοῦ ἐχπορενόμενον. 
᾿Αλλ᾽ οὐ κεῖται, φασὶ, ῥηεῶς οἱ τῆς ἀληθείας πολέ- 
μιοι, ἐχπορευόμενον ἐκ τοῦ Υἱοῦ * εἰ δὲ καὶ εὔρηταί 
που, νηεῖται ix τοῦ Πατρὸς ἐχπορευόμενον, ix τοῦ 
Υἱοῦ δὲ οὐδαμῶς ἐχπορευόμενγον " διδόμενον δὲ xal 
πεμπόμενον διὰ τοῦ Υἱοῦ " ὅτι τὸ πέμπεσθαι, οὐ δί- 
δωσι νοεῖν ἡμᾶς τὸ ἐκπορεύεσθαι. Καὶ λοιπὸν ὅταν 
ἀχούωμεν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον πέμπεσθαι ἐκ τοῦ 
Πατρὸς, οὗ νοήσωμεν ἐχπορεύεσθαι Ex τοῦ Πατρός " 
ὁ δὲ Παράχλητος͵ φησὶν ὁ Χριστὸς, ὃν πέμφει ὁ 
Πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μον, οὗ δώσομεν ἐχπορεύεσθαι 
ix τοῦ Πατρός ; καὶ μάλα. ᾿Αλλ᾽ ἐπειδή φατε ὅτι 
οὐχ εδρίσχεται ἐχπορευόμενον καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐν 
4f θείᾳ Γραφῇ, βουλόμεθα νῦν ἀποδεῖξαι τοῦτο 
ῥητῶς, Ὃ μέγας ᾿Αναστάσιος πατριάρχης ᾿Άντιο- 
χείας, ὃς εὑρίσχεται χαὶ ἁγίον ὅρους Σινᾶ λεγόμε- 
νος, οὗτός ἐστι περὶ οὗ ἡ ἁγία ἔχτη σύνοδο; λέγει" 
᾿᾿Αποδεχόμεθα τὸν ἅγιον ᾿Αναστάσιον * xal Θεόδωρος 
Μελιτινῆς ἀπεχρίθη " Ἅγιον ἀποχαλεῖ πᾶσα ἡ 'Àva- 


3) Joan. xiv, 18. 


V. 

Audis, et procedentem ejus Spiritum dicit, id est 
qui ex eo procedit. At non ponitur praecise, dicunt 
hostes veritatis, procedentem ex Filio ; sed si ali- 
eubi reperitur, ex Patre procedere intelligitur, ex 
Filio vero aequaquam : datum autem ei missum 
per Filium, quippe cum mitti. non denotet proce- 
dere; ac de cselero quando audierimus Spiritum 
sanctum ex Patre mitti, non intelligamus ex Patre 
procedere. « Paracletus, inquit ,Christus, quem 
mittet Pster ia nowine meo, » nonne concedemus 
eum cx Patre precedere? Maxime. Sed quia dicitis 
in divina Scriptura non reperiri, et ex Filio eum 
procedere, volumus id nune expresse ostendere. 
Magnus Ausstssius, Antiocbize patriarcha, qui εἰ Β 
sancto monte Sinai appellatur (is est de quo sancta 
sexta synodus scribit : Recipimus sanetum Ana- 
stasium : et Theodorus Melitines respondit : Sane 
cium vocat totus Üriens buuc sancim memeri 
Anastasium, qui fuit episcopes Antiecbim : et 
eum nonu recipit, Deus anat 


14 


JOSEPHI METHONENSIS 


114 


una voce oixerunt: Amen), bic igitur sanetus in A τολὴ τοῦτον τὸν tz, ὁσίχ, μνήμης ᾿Αναστάσιον, τὸν 


eratione que inscribitur, « De rectis dogmatibus 
veritatis ad nos pértinentibus, » que incipit, « De 
$ina3 nos!ra fide, » sic ail : « À corpore quasi 
exemplari proprietate accepto, divinorum connexio- 
nem ostendimus, per membrorum proportionem ac 
similitudinem : sic et « spiritus oris ejus, » id est, 
Dei Spiritus sanctus dicitur, cum os sit Uuigenitus : 
et Spiritus rursus ex eo procedens, nec solum ἃ 
Pate, sed etiam a. Filio missus. » Et paulo post : 
« Atqui dominus a semel esse ostendens, discipulis 
insufülans dicebat : «Accipite Spiritum sanctum *!.» 
Audisti, quod non solum a Patre dict, sed etiam 
a Filio? Ubi sunt quidicunt ex solo Patre, nec pr«- 
cise apponi procedentem ex Filio? Non verentur 
tot et tantos Patres reprobare, cuu sancta et ma- 
gna luminaria sint, et aperte dicant etiam ex Filio 
in multis dictionibus et syllabis? Quo pacto non 
erubescunt , imo clare contradicunt tauto examini 
sacrorum doctorum ? Sed quid aiunt novi interpre- 
tes? Spiritum dicit ex Patre procedentem, et mis- 
sum, non solum ex Patre, verum etiam a Filio ; 
distiugunntque, dicentes aliud esse procedere, aliud 
mitti, ac procedgre Patri (1) assignant, mitti Filio 
(2). Libenter eos inlerrogarem , cum sudimus a 
Patre mitti Spiritum sanctum , quid id significet ? 
8n aliquid aliud nobis ostendit, qnam procedere ἢ 
Miuime vero. « Misit ( divinissimus Paulus inquit) 
Deus et Pater Spiritui Filii sui in corda nostra , 


clamantem, Abba Pater ** ,» Nonne hic intelligiuius Ο 


ipsius Spiritus essentiam ? Nequaquam dicunt, non 
percipientes unam csse Spiritus processionem, qux 
diversis dictionibus traditur, eumdcm servantibus 
sepsuin ; quemadmodum ct in generatione Filii 
evenit, quando audimus : «Misit Deus Filium suum, 
facium ex muliere **,»Ad Galatas hoc inquit B. Pau- 
lus. Et ipse Salvator ait : « Ego a Patre exivi et 
veni **; » ct alibi : « Pater enim misit Filium Sal- 
vatorem mundi **; » et rureus : « Evangelizare 
pauperibus misit me *5; » et iterum : « Hunc enim 
Pater signavit Deus **; » et Joannes : « Et Verbuin 
cero factumn est, οἱ habitavit in nobis **. » Qux 
omnia generationem Filii ex Patre demonstrant : 
idque vere ei fideliter intelligimus , veluti quando 
dicit : « Neque euim Pater judicat quemquam, sed 
omne judicium dedit Filio. Et sicut Pater habet vi- 
14m in seipso, sic dedit οἱ Filio vitam habere in 
sometipso ** » : non cnim prius generavit, et po- 
$tca tradidit ei vitam et judicium, sed vitam genuit 
ipsum et Judicem genuit ipsuin. Sic ct de Spiritu 
sancto, quando Spiritum Patris audimus, Spiritum 
ex Patre intelligimus, et Spiritum Filii, Spiritum 
ex Filio percipimus. At quando audimus, Spiritus 
profluit, scaturit, emanat, immittitur, prodit, tradi- 
tum, missum, emissum, sulininistratum, effusum, 


3!Joan. xx, 99. 33 Galat. 1v, 6. ibid. 4. 
48. 5 Joan. vi, 97. ** Joan. 1, 1 ὁ. 


(1) 1d est, a Patre Spiritum procedere. 


γενόμενον ἐπίσχοπον ᾿Αντιοχεῖας" καὶ τὸν μὴ δεχόμε- 
νον αὐτὸν, ὁ Θεὸς ἀναθεματίσει. Καὶ πάντες ὁμοφώ- 
vu εἶπον, τὸ, ᾿Αμήν. Οὗτος οὖν ὁ ἅγιος ἐν τῷ λόγῳ 
αὐτοῦ, ὃς ἐπιγραφὴν ἔχει, c Περὶ τῶν καθ᾽ ἡμᾶς ὀρθῶν 
δογμάτων τῆς ἀληθείας" » ἡ δὲ ἀρχὴ τοῦ λόγου, » Tov 
περὶ τῆς ὑγιοῦς ἡμῶν πίστεως, » οὕτω φησί" ε Τοῦ 
δὲ σώματος τὸ ἰδίωμα γαδόντες ὡ; παράδειγμα, «ἣν 
ἀλληλουχίαν τῶν θείων παρεστήσαμεν διὰ τῆς τῶν 
μελῶν ἀναλογίας τε καὶ εἰχασίας " ταύτῃ γὰρ, καὶ 
{Πνεῦμα στόματος αὐτοῦ, δηλονότε τοῦ Θεοῦ, τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον λέγεται" στόματος Üvto; τοῦ Mo- 
γυγενοῦς * χαὶ Πνεῦμα πάλιν ἐξ αὐτοῦ ἐχπορενόμενον. 
xai ἀποστελλόμενον, οὗ μόνον παρὰ τοῦ Πατρὺς, 
ἀλλὰ xal παρὰ soU Υἱοῦ. » Καὶ μέτ᾽ ὄδλίγα" ε Καὶ 
μὴν ὁ Κύριο;, ἐξ ἑαυτοῦ δειχνὺς αὐτὸ ὑπάρχειν, 
ἐμφυσῶν τοῖς μαθηταῖς ἔλεγε, Λάδετε Πνεῦμα ἅγιον.» 
"lixouca;, ὡς οὐ μόνον παρὰ τοῦ Πατρό; quet, 
ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῦ Υἱοῦ. Ποῦ εἶσιν οἱ λέγοντες, ix 
μόνου τοῦ Πατρός * χαὶ ὡς οὐ χεῖται ῥητῶς, ἔχπο- 
ρευόμενον Ux τοῦ Υἱοῦ ; Οὐχ εὐλαδοῦνται τοσούτους 
Πατέρας ἀθετεῖν, ὄντας ἁγίους xai μεγάλους φωττῇ- 
pae, xal λέγοντας προφανῶς, καὶ ix τοῦ Υἱοῦ ἐν 
διαφόροις λέξεσι xat συλλαδαῖς ; πὼς οὐχ ἐρυθριῶ- 
σιν, ἀλλ᾽ οὕτω διαῤῥήδην ἀντιλέγουτι τοσούτῳ ἑσμῷ 
ἁγίων διδασχάλων ; ᾿Αλλὰ τί φασιν οἱ νέοι ἐξηγηταὶ; 
Πνεῦμα, φησὶν, ἐχπορενόμενον ἐχ τοῦ Πατρός " καὶ 
ἀποπητελλόμενον οὐ μόνον παρὰ τοῦ Πατρὸς, ἀλλὰ 
xai παρὰ τοῦ Υἱοῦ" χαὶ διαστέλλουσιν, ἄλλο τὸ ἐχ- 
πορεύεσθαι, xoi ἄλλο τὸ ἀποστέλλεσθαι" καὶ τὸ μὲν 
ἐχπορεύ:σθαι διδοῦσι τῷ Πατρὶ, τὸ δ᾽ ἀποστέλλεσθαι 
τῷ Υἱῷ. Ἡρόμην δ᾽ ἂν σὑτούς " καὶ ὅταν ἀχούτω- 
μεν ἐχ τοῦ Πατρὸς ἀποστέλλεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ 
ἅγιον, τί δηλοῦν βούλεται; f| τί δίδωσιν ἡμὶν ἐννοεῖν 
ἄ)λο, παρὰ τὸ ἐχπορεύεσθαι ; οὔμενουν" « Ἐξχπέ- 
στειλε γὰρ, ψησὶν ὁ ϑειότατος Παῦλο;, ὁ Θεὸς xol 
Πατὴρ τὸ Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὰς χαρδίας 
ἡμῶν, χράζον ᾿Αδδᾷ 6 Πατήρ. » "Ap" οὗ νοήσομεν 
ἐνταῦθα τὴν αὐτοῦ τοῦ Πνεύματος ὕπαρξιν ; οὗ 
φασι, μὴ συνιέντε: οἱ ἄνθρωποι, ὅτι μία ἐστὶν ἡ τοῦ 
Πνεύματος πρόοδος * χαὶ δογματίζεται ἕν διαφόροις 
λέξεσιν, ἀποσωζούσαις τὸ αὐτὸ νόημα * ὥσπερ καὶ 
ἐπὶ τῆς γεννήσεως τοῦ Υἱοῦ, ὅταν ἀχούτωμεν, 
« Ἑξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν Υἱὸν αὐτοῦ γενόμενον 
ix γυναιχός * » πρὺς ᾿᾿σλάτας τοῦτό φησιν ὁ μαχά- 
ριος Παῦλος. Καὶ αὑτὸς δὲ ὁ Σωτὴρ λέγει" « Ἐγὼ 
παρὰ τοῦ {Πχτρὸ; ἐξῆλθον, καὶ ἤχω. » Καὶ ἄλλοθι" 
« Ὃ γὰρ ΠῺατὶρ ἀπέσταλχε τὸν Υἱὸν Σωτῖρα τοῦ 
χόσλου" » χαὶ αὖ « Ἐὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέ- 
σταλχὲ με. » Καὶ πάλιν, ε Τοῦτον γὰρ ὁ Πατὲρ 
ἐσφράγισεν ὁ θεός. ν Καὶ Ἰωάννης * « Καὶ ὁ Λόγος 
σὰρξ ἐγένετο, χαὶ ἐσχήνωσεν ἐν ἡμῖν. » "A πάντα 
τὴν γέννησιν αὐτοῦ τοῦ Υἱοῦ δηλοῦσιν Ex. τοῦ Πα- 
τρός. Καὶ τοῦτο ἀληθῶς χαὶ πιστῶς νοοῦμεν, ὥσπερ 
xal ὅταν λέγῃ * « Οὐδὲ γὰρ ὁ Πατὴρ χρίνει οὐδένα, 


9 Joan, ποι, 8, 44] Joan. iv, 14, * Luc. tv, 


?? Joan, v, 23, 20. 


4) ld est, a Filio Spiritum iiti. 





HIT 


JOSEPIII METHONENSIS 


1143 


ct esse significat illius de quo dicitur quod est * » A τὸ παρ᾽ ἀμφοτέρων" ἃ μόνον aver vovópsva xapk 


liem Epiphanius in eodem loco sic ait: « Ergo 
Vater semper fuit et Filius semper fuit, et Spiritus 
ex Patre et Filio spirat (1). Quin. etiam Spiritus 
sanctus non confrater, sed ex eadem substaniia Pa- 
iris et Filii ; nam ipse Unigenitus dicit, « Spiritus 
Patris ;» et, « Qui ex Patre procedit, » et, « De meo 
acciplet, » ne diversum a Patre putaretur, neque 8 
Filio. » Audis, ne externnm et diversum, inquit, a 
Patre putaretur, neque ἃ. Filio, idcirco ex Patre et 
Filio procedere dicitur, Et sonetissimus Maximus 
wbi interpretatur quid designat apud prophetam 
Zachariam aureum candelabrum, et lampas ejus, et 
lucerna, ita scribit: « Spiritus sanetus quemadmo- 
dum natura secundum essentiam est, sic ex Patre 


τῶν ἁγίων, φωτεινὰ φωτοδότα, φωτεινὴν τὴν ἐνέρ- 
γειαν ἔχει. Καὶ αὖθις ἐν τῷ αὐτῷ * « {[{Ἡνεῦμα ἅγιον, 
Πνεῦμα ἀληθείας ἐστί " φῶς τρίτον, καρὰ Ἐατρὺς 
καὶ Υἱοῦ ἐστιν. »" Ag! ἐνόησας τὸ παρ᾽ ἀμφοτέρων ; 
«ὃ, Πνεῦμα ἀληθείας ἐστὶ καρὰ Πατρὸς χαὶ Υἱοῦ, 
«ἰ δηλοῖ ; Ἐπίστησον ἀχριδῶς καὶ ἐννόησον * o0 γάρ 
τι τῶν εἰχῇ καὶ ῥεόντων ἐν τούτοις γε πραγματεύε- 
ται, ἀλλ᾽ ἡ ψυχῆ. Τοῦ αὐτοῦ Ἐπιψανίου ἐν τῷ αὐτῷ 
λόγῳ τε καὶ βιδλίῳ * « "Ov γὰρ τρόπον οὐδεὶς ἔγνω 
«τὸν Πατέρα εἰ μὴ ὁ Υἱὸς, οὐδὲ τὸν Υἱὸν, εἰ μὴ ὁ 
Πατὴρ. οὕτω τολμῶ λέγειν, ὅτι οὐδὲ τὸ Πνεῦμα, εἰ 
μὴ ὃ Πατὴρ καὶ ὁ Υἱὸς, παρ᾽ οὗ ἐκπορεύεται, καὶ 
παρ᾽ ob λαμθάνει " xal οὐδὲ τὸν Υἱὸν, καὶ τὸν Πα- 
τέρα, εἰ μὴ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ δοξάζον ἀλη- 


per Filium essentialiter genitum ineffabiliter pro- Β aoc, τὸ διδάσχον πάντα, ὃ παρὰ τοῦ llacpbc καὶ 


ecdit. » Audis, et hie ex Patre per Filium dicit es- 
sentialiter et ineffabiliter procedere? Hoc idem est ἃς 
εἰ diceret, essentialiter ex Patre et Filio procedere, 
qvippe cum dictio per idem significet quid es, ut 
eatendimus. ldem in epistels ad Marinum Cypri 
presbyterum, cujus principium : « Divine lege se- 
eundum Deum locupletatus, pater venerande, hu- 
manam legem neglezisti , » hasc. inquit : « Ex sy- 
nodalibus actis sanctissimi papse noairi, non in tot 
quot scripsietis capitibus regis urbis homines oom- 
prehenderunt , sed duobus tantum , quorum alte- 
rum est de tbeologia, quia dicit etiam ex Filio Spi- 
ritum sanctum procedere; alterum de divina incar- 
natione, ubi scripsit, Domiuum sine originali pec- 
cato essc, ut hominem. Et in hoc Romanorum Pa- 
trum expositiones consentire demonstrarunt : quin 
ctiam et Cyrillum Alexandrie episcopum , ex ejus 
sacro tractatu composito in sanctum Joannem evan- 
gelistam, ex quibue se non principium Filium fa. 
cere Spiritus ostenderunt : nem anum tantum Fiki 
et Spiritus principium noverunt ; hujus secundum 
generatiouem , illius secundum proc essionem : sed 
t processionem per eum declarareat : et hac ra- 
tione conjunctionem et identitatem essentiw com- 
probarent. » Andis, ex Filio etiam procedere *pi- 
ritum sanctum, et. inter se consentire Patrum 
aurtoritates, et ut beatus Cyrillus idem dicit et 
coufirmatin sacro in évangelistam Joannem tractatu, 
Quo.I vero dicit, eos uon facere Filium principium, 
minime quod non sit ex eo, sed esse magis osten- 
dit. Non facere principium videlicet principale di- 
cit, sccundum illam impiam heresim , quz asserit 
Filium ex solo Pstre, Spiritum ex solo Filio : ita- 
que Filius principalis causa Spiritus intelligeretur, 
idcirco li divini Patres ez Pstre vel Filio dicere 
vitaverunt, id est, neque ex Paue solo, neque ex 
Filio solo, sed ex Patre per Filium. Ideo per eum 
et cx eo repertum est et prodire, et perfluere, et 
procedere ; et in hoe pracipue, ut ΔΈ] ostensum 
est. Divinus Tarasius, Coustan!inopulis patriarcha, 
ju episto'a ad Orientis pont fices, que incipit, 


«τοῦ Υἱοῦ ἐστι, xal παρ᾽ οὗ ἐκπορεύεται, xal παρ᾽ 
οὗ λαμδάνει 5» Τὸ δὲ εἰπεῖν ὅτι ἐστὶ παρὰ τοῦ Πατρὸς 
xai τοῦ Υἱοῦ, οὕπῳ ἔγνωτε τὸ ἐσεὶ ῥῆμα, ὅτι ὅπαρ- 
χτιχόν ἐστι, χαὶ τὸ εἶναι δηλοῖ, οὗ λέγεται ὅτι 
ἐστίν, » Ὁ αὐτὸς Ἐπιφάνιος ἐν τῷ αὐτῷ, υὔτω λέ- 
γει." € Τοίνυν Πατὴρ ἦν ἀεὶ, καὶ Υἱὸς ἣν ἀεῖ - xo 
τὸ Πνεῦμα, ix τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ πνέει. Καὶ 
ἔτι, Πνεῦμα ἅγιον, οὗ συνάδελφον, ἀλλ᾽ Ex τῆς ab- 
^e οὐσίας Πατρὸς καὶ Υἱοῦ. Αὐτὸς γὰρ 6 Μονογε- 
νῆς λέγει " τὸ Πνεῦμα τοῦ Πατρὸς, καὶ τὸ ἐκ τοῦ 
Πατρὸς ἐκπερευόμενον * xal ἐχ τοῦ ἐμοῦ λήψεται, 
ἵνα μὴ ἀλλότριον νομισθείη Πατρὸς, μτδὲ Υἱοῦ. » 
᾿Αχούεις, ἵνα μὴ ξένον xaX ἀλλότριον νομισθείῃ cust 
Πατρὸς, μηδὲ Υἱοῦ, διὰ τοῦτο Ex τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ 
Υἱοῦ λέγεται ἐχπορεύεσθαι. Καὶ ὁ ἁγιώτατος Μά- 
ξιμος, ἐν οἷς ἑρμηγεύει, τί δῆτα βούλεται τῷ προ- 
φήτῃ Ζαχαρίᾳ ἡ χρυσὴ λνχνία, xol τὸ ἐπ᾽ αὐτῇ 
λαμπάδιον, καὶ οἱ λύχνοι, οὕτω φησί" « Τὸ γὰρ 
Ἱνεῦμα τὸ ἅγιον, ὥσπερ quas: κατ᾽ οὐσίαν ἐστὶν, 
ὡς ix τοῦ Πατρὸς δι᾽ Υἱοῦ οὐσιωδῶς γεννηθέντος, 
ἀφράστως ἐχπορευόμενον. » ᾿Αχούεις χἀνταῦθα, ἐκ 
«οὔ Πατρὸς δι᾽ Υἱοῦ φησιν οὐσιωδῶς xa! ἀφράστως 
ἐχπορενόμενον, τοῦτο δὲ ταυτόν ἐστιν εἰπεῖν, Ex τοῦ 
Πατρὸς καὶ ix τοῦ Υἱοῦ, οὐσιωδῶς. ἐκπορευόμενον " 
ἐπειδὴ ἢ διὰ ταυτὸν τῇ dx. βούλεται, ὡς ἐδείξαμεν. 
αὐτὸς ἐν τῇ ἐκιστολῇ τῇ πρὸς Μαρῖνον Κύπρου 
πρεσδύτερον, ἧς ἡ ἀρχὴ" « Νόμῳ θείῳ χατὰ Θεὸν 
εὐθυνούμενος, θεοστίμητε Πάτερ, νόμον ὑπερεῖδες 


B ἀνθρώπινον, » τοιάδε φάσχει" « Τῶν τοῦ νῦν ἁγιω- 


πάτον πάπα συνοδιχῶν, οὐκ ἐν τοσούτοις ὅσοις γε-- 
Ὑράφατε χεφαλαίοις, οἱ τῆς βασιλίδος τῶν πόλεων. 
ἐπελάδοντα" δυσὶ δὲ μόνοις, ὧν τὸ μὲν ὑπάρχει περὶ 
θεολογία; " ὅτε τε φησὶν, Εἶπεν ἐχπορεύεσϑθαι χὰξ 
«οὔ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, καὶ ἐπὶ τούτῴ συμ- 
φώνους παρήγαγον χρήσεις Ῥωμαίων Πατέρων " ἕτι. 
γε μὴν καὶ Κυρῆλου ᾿Αλεξανδρείας, ἐκ τῆς πονη- 
θείση: αὐτῷ ἱερᾶς πραγματείας, εἰς τὸν ἅγιον 
Ἰωάννην τὸν εὐαγγελιστήν. Ἐξ ὧν, οὐχ αἰτίαν eb. 
ΥἱβΟὺν ποιοῦντας τοῦ Πνεύματος, σφᾶς αὐτοὺς ἀπέδει- 
ξαν * μίαν γὰρ ἴσασι τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Πνεύματος, 
τὸν Πατέρα αἰτίαν" τοῦ μὲν, κατὰ τὴν γέννησιν" 


(1) Id est, jux'a modum Spiritui. convenientem procedit. 


1149 


PRO CONC. FLORENT. CAP. I. DE SPIRITU SANCTO. 


1150 


«οὔ δὲ, χατὶ τὴν ἐχπόρευσιν. ᾿Αλλ᾽ ἵνα τὸ DU αὐτοῦ A « Multiset ingentibus providentiis,» sic ait : «Et iu 


προϊέναι δηλώσωσι, xal ταύτῃ τὸ συναφὲς τῆ; o5- 
cla; χαὶ ἀπαράλλαχτον παραστήσωσιν. » ᾿Αχούεις, 
ἔτι ἐχπορεύεται χαὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον" 
γαὶ ὅτι συμφωνοῦσιν αἱ τῶν Tlatépov ῥήσεις ; xai 
ὅτι xal Κύριλλος, ὁ μαχάριος τοῦτο xal λέγει xai 
βεδχιοῖ, ἐν τῇ εἰς τὸν εὐαγγελιστὴν Ἰωάννην ἱερᾷ 
πραγματείᾳ. Τὸ δὲ λέγειν οὖκ αἰτίαν ποιοῦντας τὸν 
Υἱὸν, οὐ τὸ μὴ εἶναι ἐξ αὐτοῦ, ἀλλὰ τὸ εἶναι μᾶλλον 
ἐνδείχνυταει. Οὐχ αἰτίαν ποιοῦντάς φησι, προχα- 
ταρκτιχὴν δηλονότι χατ᾽ ἐχείνην «ἣν ἀσεδῇ αἴρεσιν 
τὴν λέγουσαν, ὁ Υἷς ἐκ τοῦ Πατρὺς μόνον - τὸ δὲ 
[lv:9ua Ex τοῦ Υἱοῦ μόνου. Καὶ ἐννουΐτ) ἂν ὁ Υἱὸς 
προχαταρχτιχὴν αἴτιον τοῦ Πνεύματο;, Διὰ τοῦτο 
ἐφυλάξαντο λέγειν àx Πατρὸ; ἣ Υἱοῦ οἱ θεῖο: Πατέ- 
ptc ἐκεῖνοι * τοῦτο δέ ἐστιν εἰπεῖν, οὔτ᾽ ἐχ τοῦ Πα- 
tph; μόνου, οὔτ᾽ ἐχ τοῦ Υἱοῦ μόνου “ ἀλλ᾽ ix τοῦ 
ἸΙατρὸς διὰ τοῦ Υἱοῦ "διὰ τοῦτο εὕρηται δι᾽ αὐτοῦ, 
χαὶ ἐξ αὐτοῦ, χαὶ προϊέναι, καὶ προχεῖσθαι, xal ἐκ- 
πορεύεσθαι, χαὶ μάλα κἂν τούτῳ ὡς καὶ ἐν ἄλλοις 
δέδεικται. Καὶ ὁ θεῖος δὲ Ταράσιος πατριάρχης ων- 
σταντινου πόλεως, ἐν τῇ ἐπιστολῇ πρὸς τοὺς τῆς 'Ava- 
10135; ἀρχιερεῖς, ἧς $ ἀρχή ε Πολλαῖς χαὶ μεγάλαις 
προνοίαις, » οὔτω φησὶ, « KaV εἰς τὸ Πνεῦμα. τὸ 
ἅγιον, τὸ ix τοῦ Πατρὸς δι᾽ Υἱοῦ ἐχπορενόμενον, καὶ 


Spiritum sanctum , qui ex Patre per Filium proce- 
dit, et eum Deum csse cognoscimus. » Aulis, ex 
Patre, inquit, per Filium procedere, Quod vero di- - 
€tio, per, causam significet , antea dietum cst. Et 
ruesus sacer Athanasius in epistola ad Serapionem, 
quz incipit : «Litterz Luz dispositionis, » sic scri- 
hit : « Cum unus sit Filius, qui vivens Verbum est, 
wnam esse oportet perfectam et plenam sanctifi-. 
cantem vitam, quz sit operatio ejus, ac munus ,. 
quz ex Patre dicitor procedere : quoniam ex Ver- 
bo, quod ex Patre sine dubio przdicatur, elucet , 
mittitur, et traditur, sane Filius a Patre mittitur et. 
traditur : Filius vero Spiritum mittit.» Áudis ope- 
ralionem 6886, et munus Filii Spiritum sanctunt ,. 


P patremque. mittere Filium, et Filium Spiritum? 


Alius accedat testis, non minor hoc, Cyrillus Ma- 
gnus, ex /Egyptaca diocesi cum synodo una secum 
congregata sic ait; « Profluit ex Patre Spiritus ex 
natura secundum suam processionem : ergo et ex 
ipso bomine οἱ Deo Christo ex natura secundum 
processionem profluit : non enim secundum men- 
suram Spiritum Filio tradidit, sed ipse a seipso. 
emittit eum, quemadmodum sane et Pater.» Eadem 
ad Hermiam scribit hic doctor. 


αὐτὸ Θεὸν εἶναι γνωριζόμενον. » ᾿Αχούεις, ix Πατρὸς δι᾽ Υἱοῦ φησιν ἐχπορευόμενον. Ὅτι δὲ ἡ διὰ αἰτίαν 
σημαίνει, εἴρηται πρότερον. Καὶ πάλιν ὁ ἱερὸς ᾿Αθανάδιος, ἐν τῇ πρὸς Σεραπίωνα ἑπιστολῇ, ἧς ἡ 
ἀρχὴ, ε Τὰ γράμματα τῆς σῆς διαθέσεως,» οὕτω φησίν « ᾿Ενὸς γὰρ ὄντο: τοῦ Υἱοῦ τοῦ ζῶντος Λόγου, μίαν 
εἶναι δεῖ τελείαν καὶ πλήρη τὴν ἁγιαστιχὴν ζωὴν, οὖσαν ἐνέργειαν αὑτοῦ xal δωρεὰν, ficio γε ix Πα- 
τρὸς λέγεται ἐχπορεύεαθαι " ἐπειδὴ παρὰ τοῦ Λόγον τοῦ ἐχ Πατρὸς ὁμολογουμένου ἐχλάμπει, καὶ ἀπο- 
στέλλεται καὶ δίδοται " ἀμέλει ὁ μὲν Υἱὸς παρὰ τοῦ Πατρὸς ἀπουτέλλεται xai δίδοται: ὁ δὲ Υἱὸς, τὸ 
Πνεῦμα ἀποστέλλει. » ᾿Αχούεις, ὅτι ἐνέργειά ἔστι καὶ δωρεὰ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ^ χαὶ ὅτι Ó 
Πατὴρ ἀποστέλλει τὸν Υἱὸν, ὁ δὲ Υἱὸς τὸ Πνεῦμα. "Αλλος σοι παρίτω μάρτυς οὐχ ἐλάττων τούτου" 
Κύριλλο; vào ὁ μέγας, ix τῆς Αἰγυπτιαχῆ; διοιχήσεως, σὺν τῇ σὺν αὐτῷ συνόδῳ φησί" « Προχεῖται 
ix Πατρὺς τὸ Πνεῦμα ἐχ φύσεω; κατ᾽ ἰδίαν kxxópsus:v* ἄρα καὶ ἐξ αὐτοῦ τοῦ θεανθρώπου Χριστοῦ -. 
ix φύσεως κατ᾽ ἰδίαν ἐκπόρευσιν προχεῖται " οὗ γὰρ ἐχ μέτρον δίδωσιν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦμα τῷ ἰδίῳ Υἱῷ " 
ἀλλ᾽ αὑτὸς ἐνίηαιν αὐτὸ ἐξ ἑαυτοῦ, καϑάπερ ἀμέλει καὶ ὁ Πατήρ. » Τὰ αὑτὰ καὶ πρὸς ἝἙἭ, ρμείαν φησὶν 


ὁ δ.δάσκαλος οὗτος. 


Ὅτι δὲ ὁ Υἱὸς αἰτία τῆς τοῦ Πνεύματος ὑπάρ- 
ξεως, ὃ δείχνυτα! διὰ τῆς διὰ προθέσεως, πολλοῖς 
πρότερον λόγοις ἀριδήλω: ἐδείξαμεν, καὶ viv Ex- 
τυπώτερον τοῦτο δείξομεν, διὰ τοῦ μεγάλου Πατρὸς 
δῶν Γρηγορίου τῆς Νύσσης. Οὗτο; γὰρ ἐν τῷ 
πρώτῳ τῶν πρὸς Εὐνόμιον ᾿Αγειῤῥηεικῶν, σαφῶς 
περὶ θείας ἐνώσεώς τε xal διαχρίσεως τῶν θείων 
προσώπων τὸν λόγον ποιούμενο;, « Τὸ Πνεῦμα, 
φηοὶ, τῷ Πατρὶ χατὰ τὸ ἄχτιστιον συναπτόμενον, 
πάλιν ἀπ᾽ αὑτοῦ, τῷ μὴ Πατὴρ εἶναι χαθάπερ ἐχεῖ- 
“ος, διαχωρίζεται" τῇ; δὲ πρὸς τὴν Υἱὸν κατὰ τὸ 
ἄχτιστον συναφεία;:, καὶ ἐν τῷ τὴν αἰτίων τῆς ὑπάρ- 
ξεως ἐκ τοῦ Θεοῦ τῶν ἥλων ἔχειν, ἀφίσταται πάλιν 
ἐν τῷ ἰδιάζοντι, τῷ μήτε μονογενῶς ἐχ τοῦ Πατρὸς 


VI. 

Quod autem Filius principium essentiz Spiritus 
sit, quod per prepositionem per ostenditur, longo 
antea sermone aperte exposuimus, et nunc expres- 
sius per magnum Patrem nostrum Nyssenum Gre- 
gorium ostendemus. Hic enim in primo adversus 
Eunomiunm clare de divina unione et distinctione di- 
vinarum personarum sermonem habens, «Cum Spi- 
ritus, inquit, Pari secundum quod uterque increatus 


' est, conjunctussit, rursusab eo quia Pater, ut ille non 


est, distinguitur: ab ea vero, quz ad Filium est, 
connexione , secundum quod uterque (increatus 
cst, et quod uterque ex primo principio suam subsi- 
stentiam babet, rursus proprietate sua distinguitur: 
quz est quod nec ut unigenitus ex Patre productus 


ὑπουτῆναι, xa' δ. αὐτοῦ τοῦ Υἱοῦ πεφηνέναι. Πάλιν p) est; et quod per ipsum Filium manifestatur. Rursus 


δὲ τῆς χτίσεως διὰ τοῦ Μονογεγοῦς ὑποστάστς, ὡς 
ἂν μὴ γοινότητά τινα πρὺὴς ταύτην ἔχει νομισθῇ «b 
Πνεῦμα, ix τοῦ διὰ τοῦ Υἱοῦ πεφηνέναι, ἐν τῷ 
ἀτρέπτῳ καὶ ἀναλλοιώτῳ xal ἀπροσδεεῖ τῆς ἑτέρω- 
θεν ἀγαθότητος, διαχρίνεται τὸ Πνεῦμα ἀπὸ τῆς 


€um creatura per Unigenitum sit producta, ne exi« 
gtimetur aliquid commune csse Syiritui et creaturte, 
quia per Filium est manifestatus, Spiritus a creatura 
distinguitur immutabilitate et immobilitete. a* κε 
non indiget alterius bonitate. » ἢ 


[151 


JOSEPHI METHONEKNSIS 


1159 


hic Pater et doctor de distinctione et divina unione A χτίσεως. » Ἐνταῦθα ὁ μέγας οὗτο; ᾿ατὴρ καὶ διδά- 


sermonem habens, Spiritum sanctum ob oculos 
pouit, Patrique et Filio eum comparando, invenit 
quenam iuter se communia cl unientia, et que 
propria ct distinguentia sint, Cum igitur, inquit, 
Patri, juxta id quod increatum est, sit conjunctus, 
ab 60 rursus distinguitur, ne Pater sicut ille est, 
exisiimetur : cum Filio veru commune habet, quod 
increatus est (una est enim (rium essentia), et 
preterea uterque communiter Deum principium 
habent. Rursus tamen ab eo his duobus distiugui- 
tur, quia non ut Filius per generationem, sed per 
processionem videlicet ez Patre sit, id est, per di- 
versum modum substantie, et quia per ipsum Filium 
manife-tatus sit. Sed quia creatura habet esse pec 


Filiu:u (nam omnia per eum facta sunt, ut ait evan- B 


(οἰ δ᾽ Joannes, et Spiritus per Filium manifestatus 
cst, sccuncum omnium doctorum chorun), ne ali- 
quid commune esse existimaretur Spiritui et crea- 
turze, eo quod hsc per Filium creata sit, alter vero 
manifestetur : cum quid esset ipsi et illi commune 
jam assignasset, metuens, ne quis liac communitate 
identitatem essentisx arbitraretur, immutabilitate, et 
mutabilitate, et immobilitate suo contrario ea inter se 
distinguit, quod hæe per Filium subsistat, alter vero 
per Filium tanifestetur, coa mune et idem existi- 
matus. Distinctionis vero modum invenit, eo quod 
hzc mutabilis et mobilis est, alter vero immutab:- 
lis et immobilis. Atqui si boc quod est, per Filium 


manifestari Spiritum, non ostenderet Filium prin- (c 


cipium esse, quemadmodum ostenditur per hoc 
quod est, per Filium creaturam subsistere (id euim 
declarat eum esse principium), facilis utique Spiri- 
lus ct creaturz distinctio fuisset : nam possemus 
diccre, quod etsi ambo siut per Filium, tamen crea- 
lura tanquam causatum est ex eo, alter vero tan- 
qu wm non causatum, Sed nunc id non dizit : 
nam quod verum esse nescisset, non erat ejus 
eflicii dicerc; sed aliam distinctionem invenit, 
quan veram et solam arbitratus est essc. Igitur 
prepositio per, cum dicitur quod Spiritus per Fi- 
lium manifestatur, hoc idem valet quod cum dici- 
tur, creaturoim per Filium subsistere ; ae qnia croa- 
ture causa dicitur et creditur esso, Filius, et boc si- 


ὅχα)ος, περὶ διαχρίσεώς τε xol θείας ἐνώσεω:, τὸν 
λόγον ποιούμενος, προχειρίζεται μὶν τὸ Πνεῦμα τὸ 

ἴον * παραδάλλων δ᾽ αὐτὸ πρός τε τὸν Πατέρα καὶ 
τὸν Υἱὸν, εὑρίσχε! τινὰ αὲν αὐτοῖς χοινὰ καὶ ἐνοῦντα, 
«ινὰ δὲ ἴδιά τε xal διαχρίνοντα, Τῷ μὲν οὖν Πατοὶ, 
φησὶ, χατὰ τὸ ἄχτιστον συνα ππτόμενον, διαχωρίζεται 
πάλιν ἀπ' αὐτοῦ, ἵνα μὴ νομισθῇ Πατὴρ καθάπερ 
ἐχεῖνος * τῷ δὲ Yl χοινωνοῦν xatà τὸ ἄχτιστον συν- 
αφείας, μία γὰρ τῶν τριῶν οὐσία * ἕτι τε καὶ τῷ 
αἰτιατὰ εἶναι χοινῶς ἀμφότερα τοῦ τῶν ὅλων Θεοῦ, 
ὅμως αὐτοῦ διαχρίνεται πάλιν δυσὶ τούτοις, τῷ 
μὴτε μονογενῶς ὡς Υἱὸς, ἀλλ᾽ ἐχπορευτῶς δηλαδὴ 
ὑποστῆναι. Τοῦτο δ᾽ ἐστὶ, τῷ διαφόρῳ τῆς ὑπάρξεως; 
τρόπῳ, xai ἐν τῷ δι᾽ αὐτοῦ τοῦ Yloo πεφηνένοι. 
Ἐπεὶ δὲ καὶ ἡ χτίσις διὰ τοῦ Υἱοῦ τὸ εἶναι ἔχει, 
φᾳάντα γὰρ δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο, ὁ Ἰωάννης ὁ εὐλγγε- 
λιστὴς λέγει, καὶ τὸ Πνεῦμα δὲ διὰ τοῦ Υἱοῦ πέφηνε 
χατὰ τὸν χορὸν πάντων τῶν διδασχάλων, ἵνα μὴ 
χοινόν τι νομισθείη τοῦ Πνεύματός τε καὶ τῆς χτ'- 
σεως * ἐν τῷ τὴν μὲν ὑποστῆναι διὰ τοῦ Υἱοῦ, τὸ δὲ 
φπεφτνέναι, ἐπεὶ ἔφθασεν ἀποδεδωχὼ; χοινὸν αὐτῷ 
τὸὶ χἀχείνῃ" δεδιὼς μή τις τούτῳ δὴ τῷ χοινῷ xa 
τλυτότητα τῆς οὐσίας δοξάσειε, τῷ ἀτρίπτῳ τε xal 
τρεπτῷ, χαὶ ἀναλλοιώτῳ χαὶ μὴ τοιούτῳ, διαχρίνει 
«ταῦτ᾽ ἀπ᾽ ἀλλήλων τὸ, τὴν μὲν διὰ τοῦ Υἱοῦ ὑπο- 
στῆναι, τὸ δὲ, διὰ τοῦ Υἱοῦ κεφηνέναι, χοινὸν xav' 
αὐτὸν ἡγησάμενος. Διαχρίσεως δὲ τρόπον εὕρε, τὸ 
τὴν μὲν, τρεπτὴν xal ἀλλοιωτὴν εἶναι, τὸ δ᾽ ἄτρε- 
πτόν τε xal ἀναλλοίωτον * χαίτοι, εἰ «5 διὰ τοῦ Υἱοῦ 
πεφηνέναι τὸ Πνεῦμα, μὴ αἰτίαν ἐδήλου τὸν Υἱὸν, 
ὥσπερ τὸ διὰ τοῦ Υἱοῦ ὑποστῆναι τὴν χτίσιν, τοῦτο 
γὰρ αὐτὸν αἰτίαν δηλοῖ, ῥᾷατη ἂν ἡ διάχρ'σις, DIveo- 
ματός τε καὶ τῆς χτίσεως * ἐξῆν γὰρ εἰπεῖν, ὅτι εἰ 
καὶ ἀμφότερα διὰ τοῦ Υἱοῦ, ἀλλ᾽ ἡ μὲν χτίσις αἰτια- 
τῶς ἐξ αὐτοῦ, τὸ δὲ ἀναιτίως * νῦν δὲ, τοῦτο μὲν οὐχ 
εἶπεν" ὃ γὰρ μὴ ἔδει ἀληθὲς ὄν͵ οὐκ fv ἐχείνου 
εἰπεῖν, ἀλλ᾽ ἄλλην εὗρε διάχρισιν, τὴν xa αὐτῷ 
δόξασιν ἀληθῆ xal μόνην ὑπάρχουσαν" ἡ διὰ ἄρ, 
ἐπὶ τῆς δι᾽ Υἱοῦ τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου ἐχφάν- 
σεως, τοῦτ᾽ αὐτὸ δύναται " ὅπερ ἐπὶ τῆς χτίσεως λε- 
γομένης δι᾿ Υἱοῦ ὑποστῆναι. ᾿Αλλ᾽ ἐπεὶ τῆς χτίσεως 
αἰτία λέγεται χαὶ πιστεύεται ὁ Υἱὸς εἶναι. Καὶ διὰ 
τῆς διὰ τοῦτο σημαΐνεται, καὶ ἐπὶ τοῦ Πνεύματος 


guificat pra positio per; ergo dictio per de Spiritu, D ἄρα αἰτίαν ij διὰ παρίστησ! τὸν Υἱόν. Καὶ τί; ἂν 


ctiam causam esse Filium denotat. At quís poterit 
unquam servata serie barc subtiliter per partes expo- 
nere, cum ea in infinitum extendantur ? Sed magnus 
et celebris Athanasius rursus accedat ad. testifican- 
duin, Filium Spiritus sancti processionis causam esse. 
Hic enim in tractatu primo adversus Arianos, qui 
incipit, « Quecunque haresis contra veritatem exco- 
gitasse insaniam adversum se aperte conspicitur, » 
liec ait : Hæe cum Judzis Christus ut homo loque- 
batur, sed discipulis suis divinitatem et majestatem 
suam osteitdens, non minorem se Spiritu sed majo- 
rem et zqualem esse ostendendo, tradebat quidem 
Spiritum, et dicebat : « Ego eum mittam, οἱ ille 
iuc clarificabit, ct quecunque audiverit loquetur. » 


δυνηθείη χαθ᾽ εἱρμὸν τὰ περὶ τούτου ἐχθεῖναι λε- 
πιομερῶς, μῆχος ἄπειρον ὑπερδαίνοντα ; ᾿Αλλὰ καὶ 
ὁ μέγας καὶ πολὺς ᾿Αθανάσιο;, πάλιν ἐλθέτω συμ- 
μαρτυρήσων ἡμῖν τὸν Υἱὸν αἴτιον τῆς τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος ἐκπορεύσεως " οὗτος γὰρ ἐν τῷ κατὰ 
Αρειανῶν πρώτῳ λόγῳ, οὗ tj ἀρχὴ, « Αἱ μὲν αἱρέσεις 
ὅσαι χατὰ τῆς ἀληθείας ἐπινοήσασαι μανίαν ἕαυ- 
ταῖς, » τοιάδε λέγει " « Τοιαῦτα μὲν τοῖς Ἰουδχίοις ὡς 
ἄνθρωπος ὁ Κύριος διελέγετο τοῖς δὲ μαθηταῖς αὖ- 
τοῦ τὴν θεότητα xal μεγαλειότητα δειχνὺς ἑαντοῦ, 
οὐχ ἔτι ἐλάττονα ἑαυτὸν τοῦ Πνεύματος, ἀλλὰ μεῖ- 
ζονα xoi ἴσον ὄντα σημαίνων, ἐδίδου μὲν τὸ Πνεῦμα 
χαὶ ἔλεγεν, ε Ἐγὼ αὐτὸν ἀποστελῶ " κἀχεῖνος ἐμὲ 
δοξάσε: "καὶ ὅσα ἂν ἀχούσῃ λαλήσει. » 


1153 


PRO CONC. FLORENT. CAD. I. DE SPIRITU SANCTO, 


1154 


"Mxovsac xat πάλιν τοῦ μεγάλου τούτου lixtph;. A — Audisti rur-us magnum Patrem hunc, non mino- 


οὐχ ἔτι ἐλάττονά φησι τοῦ Πνεύματο; ἑαυτὸν, ἀλλὰ 
μείζονα καὶ [sov " ἴσον μὲν χατὰ τὸ ὁμοηύσιον " ysl- 
ζονα δὲ, οὗ μεγέθει τινὶ, οὐδὲ χρόνῳ, ἄπαγε" οὐδὲν 
γὰρ πρότερον ἐν τῇ θείᾳ Τριάδι, ἢ ὕστερον" ἀλλὰ 
διὰ τὸ ἐξ αὐτοῦ ἔχειν τὴν ὕπαρξιν " καθάπερ ἀμέλει 
καὶ ix τοῦ Θεοῦ xal Πατρό:. Ποῦ «low οἱ λέγοντες 
ὅτι Ex. μόνου τοῦ Πατρὸς τὸ Πνεῦμά ἐστι, xal οὐχ ἐχ- 
πιρεύεται Ux τοῦ Υἱοῦ ; Οὐχ αἰσχύνονται ἐναντιοῦσθαι 
τοῖς ἁγίοις. " τῆς ἀνοχῆς σου, Χριστὲ βαισιλεῦ Az 
μέρους μὲν Éyouct τούτους ἁγίους " xai ἑορτάζουσι " 
xal προσχυνοῦσι" καὶ εἰκόνας αὐτῶν ποιοῦσι xal 
χοσμοῦσιν αὑτὰς χρυσίῳ * ἀπὸ μέρους δ' ἀρνοῦνται" 
διὰ τὸ λέγειν αὐτοὺς χαὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ τὴ Πνεῦμα, xal 
ὑδρίζουσιν ἀναιδῶς" xal τῶν μὲν φθείρουτι τὰ βι- 
6)(a, τῶν δὲ, παντελῶς καταχαίουσιν, ἵνα μὴ φαί- 
νωνται, Καὶ τοὺς μὲν, μεθύσους ἀποχαλοῦσι" τοὺ; 
δὲ, μὴ ὑπάρχειν ἁγίους, ἐπειδὴ xal ix τοῦ Υἱοῦ τὸ 
Πνεῦμα ὁμολογοῦσιν. Εἶτ᾽ οὐκ αἱσχύνονται οἱ ἄν- 
θρωποι ἡμῖν ἐγχαλεῖν, ὑποτασσομένοις τοῖς ἁγίοις 
καὶ διδασχάλοις τῆς Ἐχχλησίας, xai φυλάττουσι 
τοὺς λόγους αὐτῶν. "Ett τε μάχονται ἡμῖν, διὰ τὸ 
ὑποτάσσεσθαι τῇ ἁγίᾳ καὶ οἰχουμενικῇ συνόδῳ, xal 
τὸν αὐτῆς ὄρον, ὥσπερ ἐγχόλπιον χρυσοῦν ὁλοῦχε- 
pos χατέχονσιν. ᾿Αληθῶς παρόμοιοί εἶσι τῶν Φαρι- 
σαίων, οὖς ὀνειδίζει Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡ ᾿Λὧν, λέγων “ 
« Οὐαὶ ὑμῖν, Γραμματεῖ; καὶ Φαρισαῖοι ὑποχριταὶ, 
ὅτι χλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔμπροσθεν 
τῶν ἀνθριύπων. Ὑμεῖς οὐχ εἰσέρχεαθε, οὐδὲ τοὺς 


βουλομένους εἰσελθεῖν ἀφίετε. Διὰ τοῦτο λήψεσθε C 


περισσότερον χεῖμα. » Οὕτω xol οὗτοι ποιοῦσιν" 
αὐτοὶ γὰρ πηρωθέντες τὰς ὄψεις ὑπὸ προλήψεω;, 
οὐχ ὑποτάσσονται τῇ Ἐχχλησίᾳ, xai ἡμᾶς ὑποτασ- 
σομένους ὑδρίζουσιν. Eti τε ἀναιδῶς ἐπιπηδῶσι, 
λέγοντες ὅτι οὐδεὶς: τῶν ἁγίων λέγει τὸ Πνεῦμα ix 
τοῦ Υἱοῦ. Ἔχνήψατε διὰ τὸν Κύριον, ἀδελφοί" χαὶ 
ἴδετε πόσους ἁγίους ἐπιδειχνύομεν ὑμῖν τοῦτο λέ- 
γοντας. "Ext ὁ αὐτὸς ᾿Αθανάσιος ἐν τῇ πρὸς Σερχ- 
πίωνα ἐπιστολῇ, οὕτω φησίν" « ᾿Αμέλει τοῦ Πατρὸς 
πέμποντος τὸ Πνεῦμα, ὁ Υἱὸς ἐμφυσῶν, δίδωσιν 
αὐτὸ τοῖς μαθηταῖς * ἐπειδὴ πάντα ὅσα ἔχει ὁ 111- 
tho, τοῦ Υἱοῦ ἐστι. » Συνάδει τούτῳ xal ὁ πάμμε- 
γας Κύριλλος:, ἐν τῇ ἐξηγήσει τοῦ ἑνάτον ἀναθεμα- 
κισμοῦ, ἔνθα φησίν" « “Ανθρωπος γεγονὼς ὁ τοῦ 


rem se Spiritum dicit, sed majorem et «qualem : 
æqualem secundum consubstantialitatem : majorem 
non magnitudiue a'iqjua neque tempore ; absit : 
nibil enim prius et posterius in divina est Trinitate : 
sed quia ex eo habet esse, queinadmodum sane ex 
Deo et Patre. Ubi sunt qui dicunt quod ex solo 
Patre Spiritus cst, nec procedit ex Filio? Non eru- 
bescunt sanctis contradicere. O tam patientiam, 
Christe rex ! Partim pro sanctis babent hos, festum 
celebrant, adorant, et imagines eorum fingunt et 
exoruant eas auro ; partim abnegant, co quod di- 
cant, ex Filio esse Spiritum, et impudenter in eos 
contumeliosi sunt, nunc borum libros adulterando, 
nunc penitus comburendo, ne appareant : hos au- 
tem temulentos dicunt ; illos vero non esse sancios, 
quia ex Filio Spiritum confitentur. Postea non ve- 
rentur homines hi nos criminari, qui sanctis et 
Ecc'esizm doctoribus subjicimur, et scripta ecrum 
servimus, Quin etiam nobis adversantur, quia 
sancte οἱ «ecumenica subjicimur synodo, ejusque 
decretum veluti aureum monile penitus pectori 
offizimus. Profecto Pharisssorum similes sunt, quos 
increpat. Christus Dominus, dicens : Væ vobis, 
Scribe et Phariszi hypocritze, quia clauditis regnum 
colorum ante bomines : vos enim non intratis, nec 
volentes intrare sinitis; propter hoc amplius acci- 
pietis judicium ; » sic et hi faciunt, bi namque ob 
prisumptionem oculos obversos obtinentes Eccle- 
sie non subjiciuntur, et in nos, quod suljicimur, 
contumelias effundunt, Resipiscite per Deum, (ra- 
tres, et videte quot sanctos vobis ostendiwus id 
confirmantes.» Item id«m Atbanasius in epistola ad 
Serapionem sic scribit : « Sane cum Pater Spiritum 
mittat, Filius insufflans tradit eum discipulis, nam 
cuncta quz Pater habet, Filii sunt. » Consentanea 
his scribit maximus Cyrillus in. enarratione noui 
anathematismi, ubi ait : « Homo fasetus Dei Ver- 
bum, sic etiam mansit Deus, omnia habens quæ 
Pater, excepto tantam eo quod non est Pater; 
propriumque habens ex seipso Filius, et essentia- 
liter insitum in se Spiritum sanctum vaticinaba- 
tur. » Audis illud ex eo. Aliudne igitur denotat, 
nisi ex eo procedentem, et cuncta habentem quæ- 


Θεοῦ Aóyo;, ἐπιμεμένηχε xal οὕτω Θεὸς, πάντα D cunque Pater habet? Percipite, homines Dci, per- 


ἕχων ὅσα χαὶ ὁ Πατὴρ, δίχα μόνον τοῦ εἶναι Πατὴρ" 
καὶ ἴδιον ἔχων τὸ ἐξ αὐτοῦ χαὶ οὐσιωδῶς ἐμπεφυχὲς 
αὐτῷ Πνεῦμα ἅγιον, εἰργάζετο τὰς θεοσν μείας. » 
"Ἄχουσας τὸ ἐξ αὐτοῦ ; "Apa τί δηλοῦν βούλεται, ἣ 
ὅτι τὸ ἐξ αὐτοῦ δηλονότι ἐχπορευόμενον * xal τὸ 
πάντα ἔχων ὅσα xai ὁ Πατήρ; Ἐννοήσατε, ἄνθρω- 
ποι τοῦ θεοῦ, ἐννοήσατε. Ὁ δὲ ἅγιος Ἰλάριος, ἐν τῷ 
λόγῳ τῷ μετὰ τὴν Πεντηχοστὴν ἀναγινωσχομένῳ, 
àv τῇ ἑορτῇ τῆς ἁγίας Τριάδος, οὔτω φησί" « Πι- 
στεύομεν εἰς τὴν ἁγίαν Τριάδα " τουτέστι τὸν Πατέ- 
ρα, xat τὸν Υἱὸν, καὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ἕνα Θεὸν Tav- 
τολύναμον᾽ μιᾶ; οὐσίας, μιᾶς ὑπάρξεως, jid; ἐξου- 


(1) Inter impressos non habetur hic sermo. 


cipite. Sanctus Hilarius in sermone qui post Pen- 
tecosten legitur, in festo sancte Trinitatis (1), sie 
ait : « Credimus in sanctam Trinitatem, id est, 
Patrem, Filium, et Spiritum sanctum, unum Deum 
omnipotentem , unius essenti:e, unius substantiz, 
unius potestatis, omnium creaturarum opificem, ex 
quo omnia, per quem omnia, in quo omnia, Patrem 
a se, non ab alio, Filium ex Pate genituui, Deum 
verum de Deo vero, lumeu vcrum de lumine vero ; 
non tamen duo luuina, sed unum lumen, Spiritum 
sanctum sequaliter a Patre et Filio procedentem. » 
Jain, ut ego arbitror, bzc auctoritas solvit oe 


1155 


JOSEPHI METHONKNSIS 


1156 


dubitationem. Cum sanctus hic dicat, Spiritum A claz, δημιουργὸν πάντων τῶν χτισμάτων, ἐξ οὗ πάν- 


sanctum zqualiter a Patre et Filio procedere, uul- 
lain. reliquit causam iis qui quzrunt occasiones. 
Audite igitur vos, et intelligite, qui salutem vestram 
exteris omnibus anteponitis, quid. denotare vult, 
Spiritum sanctum xqualiter a Patre et Fil.o proce- 
dentem? Animum adverte, Christiane, neque ita 
maligna sponte !ua verba coniemeliosa projicias 
adversus imperitos; nam imperiti non solum di- 
acere aspernantor, verum etiam discendi cupidos 
maledictis insectantur. Horum torpissima et nefa- 
ria verba dicere przstermitto, decorum undique 
meorum verborum servando, propter gentis digni- 
tatem. Prseterea magnas Athanasius in epistola ad 
Serapionem inquit : « Talem ordinem et natura 


τὰ, δι᾽ οὗ πάντα, Ev ᾧ πάντα - Ιατέρα ἀφ᾽ ἑαυτοῦ, ἀλλ᾽ 
οὖκ ἀφ᾽ ἑτέρου " Y'»v, ἐχ τοῦ Πατρὸς γεννητὸν, Gehv 
ἀληθινὸν Ex Θεοῦ ἀληθινοῦ, φῶς ἀληθινὸν ix φωτὸς 
ἀληθινοῦ * οὐ μὴν δύο φῶτα, ἀλλ᾽ Ev φῶ: " Πυεῦμα 
ἅγιιν παρὰ Πατρὸς xaX Υἱοῦ ἐκίσης ἐχκορευόμενο"" 
οὐ τρεῖς φαμεν θεοὺς, ἀλλ᾽ ἕνα θεόν. » Τὰ rot» 
ἤδη xa*' ἐμὴν γνώμην, ἔλυτε κἄν τὸ ἀμφιθαλλόμε- 
vov* εἰπὼν ὁ ἅγιο; οὗτο; ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο" 
ἐπίσης παρὰ ᾿Ιατρὺς καὶ Υἱοῦ ἐχκπορεύετα᾽, οὐδε - 
μίαν κατέλιπε πρόφασιν τῶν προφάσεις ζητούντων. 
᾿Αχούσατε τοίνυν ὑμεῖς καὶ σύνετε, οἱ τὴν σωτηρίαν 
ὑμῶν πάντων τῶν ἄλλιον προτιμώμενοι τί τὸ ἐπί- 
σης παρὰ Πατρὺς xai Υἱοῦ ἐχπορενόμενον Πνεῦμα 
ἅγιον δηλοῦν βούλεται. Ἐπίστησον, Χριστιανὲ, χαὶ 


habet Spiritus erga Filium, qualem babet Filius B. μὴ ἐθελοχάχως οὕτω xal ἀφειδῶς ἀπόῤῥιπτε λόγους 


erga Patrem; sed alium ordinem ct naturam ΕἸ 
erga Patrem non videmus, nisi ease ex eo et ha- 
bere eum pro principio. » Talem ergo sanctus hic 
vult Spiritum erga Filium ordinem habere; qua- 
propter hac ratione Spiritum dici oportet et intel- 
ligi esse ex Filio. Huic consentanea divinus Basilius 
cap. 17 ad Amphilochium, sic dicit : « Ut ergo se 
habet Filius ad Patrem, sic Spiritus ad Filium, 
secundum orationis seriem in baptismate traditam. 
Si vero Spiritus Filio coordinstur, Filius autem 
Patri, οἱ Spiritus Patri videlicet. » Cyrillus, ma- 
«uum Alexandrie lumen, iu quinto adversus Her- 
miam sic ait : « In hoc cognoscimus quod in vobis 
est ex Spiritu quem dedil vobis : inhabitantem enia 
et immorantem sibi unusquisque comparaverit 
eum, qui naturaliter et vere est Deus, non alienum 
aliquid et divulsum essentialiter ab εὖ Spiritum 
accipiendo, sed ex eo, et ip eo, et proprium cjus. » 
In septimo rursus ad eumdem Hermiam sic ait : 
« Nam a peccato liberans euim, Qui ipsi incumbebat, 
suo postea perungit Spiritu, quem ipse ut Verbum 
ex Deo Patre iufupdit, et ex propria nobis scaturit 
natura : tanquam communem vero rem dispensa- 
tione, qua cum carne est propter unionem consti- 
tuens, et ut hono corporaliter Inspirat ; insufflavit 
euim apostolis, dicens : « Accipite Spiritum, » se- 
cundum Joannis verba, sed ipse ex &e quemadmo- 
dum sane el Pater infundit, » Quodnam candidius 


βλασφήμους χατὰ τῶν εἰδότων. Καὶ γὰρ ol ἀμαθεῖς 
οὗ μόνον οὐ σπουδάζουσι μαθεῖν, ἀλλὰ καὶ τοὺς 
φιλομαθεῖς ἐξυδρίζουσιν. Ἐῶ λέγειν τὰ τούτων 
αἴσχιστα xal βλάσφημα ῥήματα, τὸ δεμνὺὸν περι- 
ποιούμενος πανταχοῦ τῶν ἐμῶν λόγων, διὰ τὴν τοῦ 
γένους τιμήν. “Ἔτι 'A02váat, ὁ μέγας ἐν τῇ πρὸς 
Σεραπίωνα ἐπιστολῇ nov: « Τοιαύτη» τάξιν καὶ 
φύσιν ἔχει τὸ Πνεῦμα πρὸς τὸν Υἱὸν, οἵαν ἔχει ὁ 
Υἱὸς πρὸς τὸν Πατέρα. » ᾿Αλλὰ τάξιν xai φύσιν τοῦ 
Υἱοῦ πρὸς τὸν Πατέρα ἄλλην οὐ συνορῶμεν, ἣ τὸ 
εἶναι ἐξ αὐτοῦ, καὶ τὸ ἔχειν ἐχεῖνον aixlay * «ota - 
τὴν τοίνυν xal τὸ Πνεῦμα πρὸς τὸν Υἱὸν ὁ ἅγιος 
οὗτο; τάξιν ἔχειν βούλεται" ὥστε καὶ c) Πνεῦμα 
χατὰ τοῦτον τὸν τρόπον, δεῖ λέγεσθαι καὶ νοεῖσθαι 
ix τοῦ Υἱοῦ. Τούτῳ σύμφωνα καὶ ὁ οὐρανοφάντωρ 
θεῖος δασίλειος ἐν τῷ ἑπταχαιδ: χάτῳ χεφαλαίῳ τῶν 
πρὸς ᾿Αμφιλόχιον, οὕτω θεολογεῖ. « 'Q; τοίνυν ἔχει 
6 Υιὸς πρὸς τὸν Πατέρα, οὕτω xal πρὸς τὸν Υἱὸν 
τὸ Πνεῦμα, κατὰ τὴν ἐν τῷ βαπτίσματι καραδεξο- 
μένην τοῦ λόγου σύνταξιν. » Ei δὲ τὸ Πνεῦμα tp 
Υἱῷ συντέταχται, ὁ δὲ Υἱὸς τῷ Πατρὶ xai τὸ Πνεῦμα 
τῷ Πατρὶ δηλονότι, Ὃ δὲ Κύριλλος ^ μέγας τῆς 
᾿Αλεξανδρέων φωστὴρ, ἐν τῷ Extip τῶν πρὸς "Ep- 
μείαν, οὕτω φησίν’ « Ἐν τούτῳ γινώσχομεν, ὅτι 
ἐν ὑμῖν ἔστιν ἐχ τοῦ Πνεύματος, οὗ ἔδωχεν ἡμῖν" 
Évotxov γὰρ xal ἐντυλισμένον χαταπλουτοίη τις ἂν τὸν 
φύσει τε xal ἀληθῶς ὄντα Θεὸν, οὐχ ἀλλότριόν τι 
καὶ διεσπασμένον οὐσιωδῶς αὑτοῦ Πνεῦμα λαθὼν, 


vel sincerius. argumentum hoc reperietur unquam p ἀλλὰ τὸ ἐξ αὐτοῦ τε καὶ ἐν αὐτῷ καὶ ἴδιον αὐτοῦ. » 


apud eos qui contendere nolunt, nec schisiia com- 
plecti? quia iaximus hic pater sic ait in sexto : 
« Ex co, iu eo, el proprium ejus; » in septimo 
vero, « Non ad mensuram dat Spiritum, secundum 
Joannis verba, sed ipse ex se, infundit eum, sane 
queinadmodum et Puter. » Si igitur quemadmodum 
l'ater, producit Spiritum Filius, quid amplius am- 
bigitis vos? Nam si quia sanctus dicit infundit, non 
producit, vel prodit, ve! emittit, scd infundit, id 
ipsum vult, fratres, ac. si diceret, prodit : quippe 
cuti lioc ipsum verbum ponat in Patre : dicit enim, 
« iufundit eum quemadmodum Pater, » itaque et 
Pater infundit. Spiritum. Si igitur infundit eum 
Pater, loc autem nihil aliud intelligere nos oportet, 


Ἐν τῷ ἐἑύδόμῳ δὲ πάλιν τῶν πρὸς τὸν αὑτὸν "Ep- 
μείαν ὧδέ πως φάσχει" « ᾿Απολύων γὰρ ἁμαρτία: 
τὸν αὐτῷ προσχείμενον, τῷ ἰδίῳ λοιπὸν χαταχρίει 
Πνεύματι" ὅπερ ἐνίησι μὲν αὐτὸς ὡς Ex Θεοῦ Πα- 
τρὸς Λόγος * χαὶ ἐξ ἰδίας ἡμῖν ἀναπηγάζει φύσεως " 
κοινὸν δὲ ὥσπερ τε χρῆμα «Oel; τῇ μετὰ σαρχὰὸς 
οἰκονοιίᾳ διὰ τὴν ἕνωσιν, xal ὡς ἄνθρωπος ἔμπ'έει 
σωματιχῶς ' ἐνεφύσησε γὰρ τοῖς ἀποστόλοις, εἰπὼν, 
Λάδετε Πνεῦμα ἅγιον. Καὶ οὐχ ἐχ μέτρου δίδωσι 
τὸ Πνεῦμα χατὰ τὴν Ἰωάννου φωνὴν, ἀλλ᾽ αὑτὸς 
ἐνίησιν ἐξ ἑαυτοῦ, χαθάπερ ἀμέλει χαὶ ὁ Πατέρ. » 
Τούτου τί ἂν γένοιτο λευχότερον, f| χαθαριύτερον 
γνώρισμα, τοῖς μὴ φιλονειχεῖν ἐθέλουσι, xa* τοῖς τὸ 
σχίσμα μὴ ἀγαπῶσιν ; ὅτι φησὶν ὁ πάμμεγας οὗτο; 


1157 


PRO CONC. FLORENT. CAP. T. DE SPIRITU SANCTO. 


1153 


"]ατὴρ, ἐν μὲν vip Exttp, τὸ ἐξ αὐτοῦ τε καὶ ἐν αὐτῷ A quam quod Pater eum producit, infundit autem 


χαὶ ἴδιον αὐτοῦ " ἐν δὲ τῷ ἑδτόμῳ οὐχ ix μέτρου 
δίδωσι τὸ Πνεῦμα κατὰ τὴν Ἰωάννου φωνὴν, ἀλλ᾽ 
αὑτὸς ἐνίησιν αὑτὸ ἐξ ἑαυτοῦ, χαθάπερ ἀμέλει xoi 
ὁ Πατήρ. Εἰ οὖν καθάκερ ὁ Πατὴρ προδάλλει τὸ 
Πνεῦμα xal ὁ Υἱὸς, τί ἔτι ὑμεῖ; ἀμφιδάλλετε ; εἰ 
μὲν γὰρ διότι φησὶν, Ὁ ἅγιος ἐνίησι, καὶ οὐ λέγε:, 
πρηδάλλει, fj πρόεισιν, fj ἐχπορεύει, ἄλλὰ τὸ avia: 
ἀδελφοὶ ταυτὸν βούλεται τῷ ἐχκπορεύεται, ἐπειδὴ 
τὴν αὐτὴν ῥῆσιν καὶ ἐπὶ τοῦ Πατρὸς τίθησι" λέγει 
γὰρ, Ἐνίησιν αὐτὸ καθάπερ καὶ ὁ Πατήρ. "Ὥστε xai 
ὁ Πατὴρ ἐνίησι τὸ Πνεῦμα. ἘΠ οὖν ἐνίησιν αὐτὸ ὁ 
Πατὴρ, τοῦτο δὲ οὐχ ἄλλο τι δεῖ ἐννοεῖν ἡμᾶς, ἢ ὅτι 
ἐκπορεύει αὑφὸ ὁ Πατὴρ, ivínot δὲ τοῦτο καὶ ὁ Υἱὸς 


cum οἱ Filius quemadmodum Pater : emittit ergo 
Filius 'quemadmodum utique εἰ Pater; nam cum 
simpliciter audimus « Spiritus Patris, » vibil aliud 
intelligimus nisi ex Patre eum procedere. Scquitat 
ergo ctiam cum de Filio hoe audierimus, : Spiri- 
tum Filii, » et ex Filio procedentem necessario nos 
intelligere, eoque modo vera dicimus, et sanctis 
consentimus, dicendo ex Patre et Filio sanctum 
procedere Spiritam. Αἱ id quidem dilucide osten- 
sum est, radiosque ad instar solis emittit baec ex- 
positio, adversus quam cum respicere non possint, 
qui noctus oculos habent, sursum deorsum oſſen- 
dunt. 


καθάπερ καὶ ὁ Πατὴρ, ἐκπορεύει ἄρα τοῦτο xal ὁ Υἱὸς, καθάπερ τοιγαροῦν xai ὁ Πατήρ. Καὶ yàd 
ὅταν ἀχούσωμεν ἀπλῶ; τὸ Πῆνεῦμα τοῦ Πατρὸς, οὐκ ἄλλο τι ἔννουυμεν, fj τὸ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐχπορευόμε.. 
γον. Ἕπεται οὖν, καὶ ὅταν ἑ πὶ τοῦ Υἱοῦ τοῦτ᾽ ἀχούσωμε,, τὸ Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ, χαὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ ἐκπο» 
ρενυόμενον ἀναγχαίως νοεῖν ἡμᾶς. Καὶ τούτῳ τῷ τρόκῳ ἀληθεύομεν, καὶ τοῖς ἁγίοις συμφωνοῦμεν, — 
λέγοντες ὅτι ix τοῦ Πατρὸς χαὶ τοῦ Υἱοῦ τὸ ἅγιον ἐχπορεύεται Πνεῦμα * ἀλλὰ τοῦτο μὲν λαμπρῶς δές- 
δειχται" xal τὰ: dxsiva; δίκην ἡλίον ἐκπέμπει ἢ ἐξήγησις αὕὔτῃ. Εἰς ἣνπερ οἱ νυκτερίφθαλμοι, μὴ 
δυνάμενοι ἀντιδλέψαι, ἄνω καὶ κάτω προσχόπτουσιν. 
Ζ. B Vil. 

Ἐμοὶ δὲ δοκεῖ δίκαισν ἐπεὶ συνεπεράναμεν τὴν Sed mihi æquom esse videtur, cum prastiterimus 
ἡμετέραν ὑπόσχεσιν, διὰ tpiáxovsa καὶ τριῶν pap- — quod polliciti sumus, tribus et triginta testimoniis 
τυριῶν ἀνατολιχῶν ἁγίων ἀποδειχνύντες τὸ Πνεῦμα — Orientalium sanctorum prolatis, ad comprobandum 
τὸ ἅγιον xal ix τοῦ Υἱοῦ, ὅπως καὶ δυτιχῶν ἁγίων — ex Filio etiam esse sauctum Spiritum, ut sancto- 
μνησθῶμεν, xol μαρτυρία: ἐκ τούτων Exástou, 62e rum Occidentalium mentionem faciamus, et bina 
ἣ τρεῖ; προχομίσωμεν, εἰς ἔνδειξιν ὅτι ol δυτικοὶ vel terna testimonia ex singulis afferamus, ad com- 
καὶ ἀνατολιχοὶ διδάσχαλοι συμφωνοῦσι, καὶ ἀμφιδος — probandum Occidentales et Orientales doctores 
λία οὐδεμία ἐστὶν kv αὐτοῖς. Kal πρῶτος 6 ἐν ἁγίοις — concordare, nec esse in iis ullam ambiguitatem : 
περίφημος xal τῆς Ἐχκλησίας Πατὴρ καὶ &bácxa- — primusque (nter sanetos celeberrimus Ecclesiæ 
λος, Γρηγόριός φημι ὁ Au)oyo;, παρίτω συμμαρτυ- — Pater et doctor, Gregorius, inquam, Dialogus, ad 
ρήσων τοῖς ἀνατολιχοῖς διδασχάλοις. Τοῦτον yàp — testificandum una cum doctoribus Orientalibus ac- 
καὶ ἡ ἀνατολικὴ Ἐχχλησία διδάσχαλον xal ἅγιον — cedat : nam eum etiam Orientalis Ecclesia pro san- 
ἔχει" καὶ τὴν μνήμην αὐτοῦ, ἐχάστου ἔτους μετ᾽ οἷο liabet, ejusque commemorationem singulis an- 
εὐφημίας ἄγει " καὶ οὐ δυνάμεθα ἀρνήσασθτι. Οὗτος nis cum plausu peragit, nec potestis dilfiteri. ls 
γὰρ ἐν ἑνὶ τῶν αὐτοῦ σνγγραμμάτων, μετὰ πολλὰ C namque in quodam suo tractatu (1) post alia multa 
ἄλλα φησῖν" « “Ὅθεν xal αὐτὴ ἡ ἀλήθεια [va τοῖς — seribit : « Unde ipsa quoque Veritas, ut fidem 
μαθηταῖς πίστιν προσθῇ, εἶπεν ^ Ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ discipulis asgeret , dixit: « Si ego non abiero, 
ἀπέλθω, ὁ Παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς. — Paracletus non veniet ad vos.» Cuu enim constet, 
Ἐπεὶ yàp ἀνάγκη ἐστὶ ετὺν Παράχλητον, τὸ Πνεῦμα, — quis Paraciletus Spiritus a Patre semper procedat 
ix τοῦ Πατρὸς ἀεὶ xai τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεσθαι, τίνος εἰ Filio, cur se Filiss recessurum dicit, ut ille ve- 
χάριν ἑλυτὸν ὁ Υἱὸς ἀποδημήσοντα εἴρηχεν, ἵν’ nist, qui a Filio nunquam recedit? Sed quia. di- 
bxsivoc ἔλθῃ, ὁ τοῦ Υἱοῦ μηδέποτε ἀφιστάμενος ; ἢ — scipuli Dominum in carne cernentes. apiritualiter 
ὅτι οἱ ἀπόστολοι ἐν capxi σωματικοῖς ὀφθαλμοῖς quoque videre sitiebant, recte eis dicitur, « Si ego 


ὁρῶντες τὸν Κύριον xal πνευματιχῶς ἐδίψων ὁρᾷν, 
ὀρθῶς αὐτοῖς διαλέγεται "ε Ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω, 


nou abiero, Paracletus non veniet, » ac si aperto 
diceretur : Si corpus non subiraho, quis sit amor 


ὁ Παράκλητος οὐχ ἐλεύσεται" » ὥσπερ ἂν εἰ διαῤῥή- — Spiritus non ostendo : et nisi me desieritis carna- 


δην αὐτοῖς ἔλεγεν, Ἐὰν μὴ τὸ σῶμα ἀφέλωμαι, tig 


ἂν εἴη ὁ πνευματιχὸς ἔρως οὐ δείχνυμι * χαὶ εἰ μὴ 


liter cernere, nunquam me scietis spiritualiter 
amare. » Idem magister lib. 1 Meralium, csp. 8, 


σωματιχῶς με παύσεσθε βλέποντες, οὐδέποτε πνευ- p sic explicat : « In orbem dies convivii transeunt eum 


μαιτιικῶς ἀγαπᾷν εἴσεσθε. » Ὁ αὑτὸς διδάσχαλος kv 
τῷ πρώτῳ βιδλίῳ τῶν Ἡθιχῶν αὑτοῦ, ἐν χεφαλαίῳ 


δεχάτῳ, οὕτω διέξεισιν" € Ἕν τῇ οἰχουμένῃ αἱ ἡμέ- 


ga. τῶν συμποσίων παρέρχονται, ἐπειδὰν τῶν χη- 
ρυγμάτων διατελῶνται τὰ μυστήρια. Τελεσθέντων 
δὲ τῶν συμποσίων, ὁλοχαυτώματα ὁ Ἰὼθ ἀνήνεγ- 


(1) Dialog. 2, in fine. 


praedicationis mysteria peraguntur. Peractisque 
conviviis holocaustum Job pro filiis obtulit : quia 
pro apostolis de prasdicátione redeuntibus, Patrem 
Christus redemptor exoravit. Bene autem mittendo 
sanctidcare dicitur, quia dum Spiritum sanctum, 
qui 8. se procedit, discipslorum cordibus tribuit, 


1159 


JOSETHI METHONENSIS 


1160 


quidquid in eis culpse esse potuit emendavit, » ltem Α xev ὑπὲρ τῶν υἱῶν, Καὶ γὰρ, ὑπὲρ τῶν ἀποσ-όλων 


tricesimo Moralium capite (1) sic ait: « Venit 
hora cum Jam non in proverbiis loquar vobis, sed 
palam de Patre annuntiabo vobis. « Palam quippe de 
Patre annuniiare se asserit, quia per patefactam 
tunc majestatis suæ speciem, et quomodo Geuitori 
non impar oriatur, et. quomodo ab vtroque Spiri- 
tus, utrique eoæternus, procedit, ostendit. Aperte 
namque tunc videbimus, quomodo hoc qued oritur, 
ei de quo oritur subsequens non est; quomodo is 
qui per processionem prodecitur, ἃ pruferentibus 
non praitor; aperte tunc videbimus quomodo et 
unom divisibiliter tria sint, et indivisibiliter tria 
unum. » Idem in Confessione suz fidei, ut omnes 
summi pontifices faciunt, eam fidem in suis assum- 


ptionibus confitentur : « Credo in Deum Patrem B 


omnipotentem, Patrem, Filium, et Spiritum san- 
cium, tres personas in unam essentiam, Patrem 
ingenitum, Filium uaigenitum, Spiritutn vero san- 
ctum neque genitum, neque ingenitum, sed cozier- 
num de Patre et. Filio procedentem. » ltem in 
Evangelio secundum Joannem in homilia (2) super 
ea verba, « Cum esset sero die illa una Sabbato- 
rum, » qua incipit: « Quemadmodum misit me 
Pater, etego mitto vos, » paulo post dicit : « Cum 
venerit Paracietus, quem ego mittam vobis s Patre.» 
Si enim mitti, solummodo incarnsri deberet iutel- 
ligi, sanctus proculdubio Spiritus nullo modo dice- 
retur initi, qui nequaquam incarnatus est, sed 


ix τοῦ χηρυγμᾶτος ὑπονοστούντων, τὸν Πατέρα à 
Avtptovhe περεχάλεσε. Καλῶς δὲ πέμπων, λέγεται 
ἁγιάζειν. Ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον τὸ ἐξ αὑτοῦ ἐκ- 
πορενόμενον zat; τῶν ἀποστόλων διανέμων καρδίαις, 
6 τί περ ἂν πταίσματος ἐνεῖναι ἠδύνατο, ἐχαθάρι- 
σεν. » Ὁ αὐτὸς ἐν τριακοστῷ δευτέρ:» τῶν Ἡθικῶν, 
ἐν κεφαλαίω δευτέρῳ, οὕτω φησίν" « Ἔρχεται ὥρα 
δτε οὐχ ἔτι ἐν καροιμίαι; λαλήσω ὑμῖν. αῤῥησίᾳ 
Ὑὰλρ περὶ τοῦ Πατρὸς ἀναγγεῖλαι διισχυρίζεται, ὅτι 
διὰ τοῦ Πατρὸς τοτηνιχαῦτα τῆς μεγαλειότητο; αὖ- 
«οὔ φανερωθὲν εἶδος, καὶ ὅπω; ᾿αὐτὸς οὐχ ἄνισος τῷ 
γεννῶντι φύεται * καὶ ὅπως ἐξ ἀλφοτέρων τὸ Πνεῦμα 
ἑκατέρῳ συναΐδιον ἐχπορεύεται δείχνυσιν. ποχε- 
χαλυμμένως γὰρ τότε ὀψόμεθα πῶς τὸ φυόμενον 
τοῦτο, ἀφ᾽ οὗ ἀνίσχει οὐδαμῶς ἐστιν ὑποδεδηχός - 
πῶς τὸ δι᾽ ἐχπορεύσεω; προσγόμενον ὑπὸ τῶν προ- 
φερόντων οὐχ ὑπερέχεται. ᾿Αναπεπταμένως τότε 
ὀψόμεθα, κῶς; τὸ Bv διαιρ:τῶς τρία clot, καὶ ἀδιαει- 
ρέτως τὰ τρία ἕν. » Ὁ αὐτὸς ἐν τῇ ὁμολογέᾳ τῆς 
ἐχυτοῦ πίστεω;, χαθῶ; πάντε: ποιοῦσιν οἱ ἄκροι &p- 
χιερεῖς. διιολογ)ῦντες τὴν πίστιν 0v tal; ἑαυτῶν 
πρησλήψεσιν᾽ « Πιστεύω εἰς ἕνα Θεὸν Πατέρα παν- 
τοχράτορα * Πατέρα, YU, χαὶ ἅγιον Πνεῦμα, τρία 
πρόσωπα, μίαν οὐσίαν. Τὸν Πατέρα ἀγέννητον, τὸν 
Υἱὸν μονογενῆ * τὸ Πνεῦμα δὲ τὸ ἅγιον οὗτε γεννη- 
τὸν οὔτε ἀγέννητον, ἀλλὰ συναΐδιον ἐκ [lazph; χαὶ 
ΥἹοῦ ἐκπορενόμενον. » Ὁ αὐτὸς ἐν τῷ χατὰ Ἰωάν- 
vay Εὐαγγελίῳ, ἐν τῇ ὁμιλίᾳ εἷς τὸ ῥητὸν τὸ, ε« Οὔσης 


cjus missio ipsa processio cst, qua de Patre procc- C ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ, τῇ μιᾷ τῶν Σαδδάτων. » ἧς 


dit et Filio. Sicut itaque Spiritus mitti d:citur, 
«quía procedit, ita εἰ Filius non incongrue mitti 
dicitur, quia generatur. » Damasus sanctissimus 
Homz przses, qui tempore secunds Constantino- 
politana synodi vixit, in Confessione cathiolicse 
fidei, quam papa hic emisit ad Paulinum Antiochis 
episcopum : « Credimus in unum verum Deum Pa- 
tem, et Filium, et Spiritum sanctum ; factorem 
visibilium et invivibilium, per quem omnia creata 
sunt in cello, et in terra, lunc unum Deum, et hunc 
unam esse divini nominis Trinitatem, Patrem qui Fi- 
fius non est, sed habei Filium, qui non est utique Pa- 
ter ; Filium qui non est Pater, sed Filius Dei natura 
cst : Spiritum vero Paracletum neque Patrem esse, 


neque Filium, sed ex Patre procedentem ct Filio : est p 


igitur ingenitus Pater, genitus Filius, non genitus 
Paracletus, sed ex Patre procedens et Filio. » lHor- 
misdas sonclissimus papa in cpistola ad Justiuum 
imperatorem adversus Nestorii εἰ Eutychis blas- 
phemias, ita scribit : « Adoramus Patrem, et Fi- 
lium, et Spiritum sanctum, Trinitatis essentiam dis- 
üncte indivisam, incomprelensibilem, inenarra- 
lilem ς ubi quamvis personarum ratio numerum 
admittat, unio tamen non amitlit. essentiam, ita 
tamen n! propria unicuique personz divin: servc- 
mus, neque per personas unitatem divinitatis nege- 
inus, neque ad essentiam id quod est personarum 


(1) Cap. 8. 


ἡ ἀρχὴ" «Ὥσπερ ἀπέσταλκέ με ὁ Πατὴρ, χἀγὼ 
πέμπω ὑμᾶς, » μετ᾽ ὀλίγα φησίν“ « Ὅταν ἔλθῃ ὁ 
Παράχλητος, ὃν ἐγὼ πέμψω ἡμῖν πιρὰ τοῦ Πα- 
τρός. * El Ὑὰρ τὸ ἀποστέλλεσθαι, τὸ σαρκοῦσθαι 
μόνον νοεῖσθαι ὀφείλει, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἀναμφι- 
δόλως οὐδένα ἂν τρόπον ἐλέγετο ἀποστέλλεσθαι, ὅπερ 
οὐδέποτε ἐσαρχώθη. ᾽Λλλ᾽ ἡ τούτου ἀποστολὴ, αὐτή 
ἐστιν αὐτοῦ fj πρόοδος, f] παρὰ τοῦ Πατρὸς xai τοῦ 
Υἱοῦ ἐκπορεύεται. Ὥσπερ τοίγυν τὸ Πνεῦμα ἀπο- 
στέλλεσθαι λέγεται ὅτι ἐκπορεύεται, οὕτω καὶ ὁ Υἱὸς 
οὐκ ἀπειχότω; ἀποστέλλεσθαι λέγεται, διότι γεννᾶ- 
ται. ἡδΔάμασο; ὁ ἁγιώτατος πρόεδρηο; Ῥώμης, ὃς ἦν 
χατὰ τὸν χρόνον τῆς ἐν Κωνσταντίνου πόλει δευτέ- 
ρᾶς συνόδου, ἐν τῇ Θμολογνίᾳ τῇ; χκαθολιχῆῇς πίττεως, 
ἣν ὁ πάπας ἐξέπεμψεν οὗτος, πρὸς Παυλῖνον Ἄντιο- 
χείας ἐπίσχοπον * « Πιστεύομεν εἰς ἕνα ἀληθῆ Θεόν" 
Πατέρα, καὶ Υίδν, xoi Πνεῦμα ἅγιον" ἐρχτῶν xal 
ἀοράτων ποιητὴν, δι᾿ οὗ τὰ πάντα ἐχτίσθη ἐν oü- 
ρλνῷ xai ἐν τῇ γῇ. Τοῦτον ἕνα Θεὺν, xol τοῦτον 
μίαν εἶναι θείου ὀνόματος Τριάδα " τὸν Πατέρα οὐχ 
δυτα Ylbv, ἀλλ’ ἔχοντα Υἱὸν, ὃς οὖκ ἂν εἴῃ Πατὴρ" 
τὸν Υἱὸν οὐκ ὄντα Πατέρα, ἀλλὰ Υἱὸν Θεοῦ ὑπάρ- 
χοντα φύσει. Τὸ Πνεῦμα δὲ τὸ παράχλητον, pfe 
Παιέρα αὐτὸ εἶναι, μήτε Υἱόν " ἀλλ᾽ ἐχ τοῦ Πατρὸς 
ἐχπορενόμενον xal τοῦ Υἱοῦ. » Ἔστιν οὖν ἀγέννη- 
τος ὁ [Ιατὴρ, γεννητὸς ὁ Υἱὸς, οὐ γεννητὸς ὁ llapá- 
χλητος, ἀλλ᾽ ix Πατρὶς ἐχπορευόμενος χαὶ Υἱοῦ 


(3) llomil. 26 





115 


JOSEPIII METIIONENSIS 


1184 


Dominus, iJ est Filius, οἱ unus Spiritus sanctus, A Κύριον, λέγοντα * Οὐ γὰρ ἡμεῖς ἔστε οἱ λαλοῦντε-, 


qui sine dubio utriusque cst. » Et statim : « Multa 
etiani testimonia sunt, per que Patris et Filii Spi- 
rius esse ostenditur, qui in Trinitate Spiritus 
sanctus dicitur. » Et infra dicit: « Cur igitur non 
credimus ex Filio procedere Spiritum sancitum? 
quoniam et Filii est ipse Spiritus : nam si ex eo 
non procederet, minime post resurrectionem appa- 
rens discipulis suis, insufflaret, dicens : « Accipite 
Spiritum sanctum. Quid euim aliud per eam in- 
'sufflationem declarabatr, nisi quod ex eo. Spirirus 
sanctus procedebat ? » Et infra statim : « Si igi- 
tur et ex Patre et ex Filio sanctus procedit Spiri- 
tus, qua de causa Filius dixit, a Patre procedit? 
Omnino quomodo referre solet ad Patrem sua, ἃ 
quo ipse est. Unde et illad est quod dicit, « Doctrina 
mes non esL mea, sed ejus qui misit me Patris. » 
Si igitur hic ejus doctrina intelligitur, quamvis eam 
uon suam, sed Patris esse diceret, quomodo non 
mag s oportet id intelligere, et ex eo Spiritui san- 
ctum procedere? Ubi sic dixit ex Patre eum proce- 
dere, ut noo diceret, et ex me non procedere ; a 
quo enim babet Filius ut Deus sit (nam Deus ex 
Deo), ab eo omnine habet, ut ef ab eo procedat 
Spiritus sanetus. » E! post pauca : « Spiriius non 
ex Patre procedit in Filium, et ex Filio procedit ad 
savetilicandam ereaturam, sed simul ex utroque 
procedit; etsi Pater hoc Filio delit, ut quemadmo- 
fam ex se, sic et ex eo procederet ; non enim di- 


ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ lJacph; ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν 
ὑμῖν, Ἔχεις χαὶ τὸν ᾿Απόστολον, ᾿Απέστειλεν ὃ 
Θεὸς τὸ Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ αὑτοῦ εἰ; τὰς καρδίας 
ὑμῶν, χράζον, ᾿Αὐδᾷ ὁ Πατήρ. » Καὶ μετὰ πάνυ 
βραχέα φησίν « Ἐπεὶ τοίυυν ὥσπερ εἷς Hash, 
xai εἷς Κύριος, τουτέστιν ὁ ΥΧῶς, οὕτω; ἐστὶ xal 
ἕν Πνεῦμα ἔγιον" ὃ χαὶ ἀναμφιδό)ω:; ἀμφοτέρων 
ἐστί " » καὶ μετ᾽ ὀλίγα " « Πολλαὶ δὲ καὶ ἕτεραί εἶσι 
μαρτυρίαι δι᾽ ὧν ἀριδήλως δείκνυται τοῦ Ιατρὸς 
xai τοῦ Υἱοῦ εἶναι τὸ Πνεῦμα * ὅπερ ἐν τῇ Τριάδι 
λέγεται Πνεῦμα ἅγιον. ». Καὶ παραχατιὼν, φησί " 
€ Διατί τοίνυν μὴ πιστεύσωμεν xal ἐκ τοῦ Υἱτῦ tx- 
πορεύεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ; ἐπεὶ καὶ τοῦ Υἱοῦ 
ἔστιν αὐτὸ τὸ Πνεῦμα. Εἰ γὰρ μὴ παρ᾽ αὐτοῦ ἐξ:- 
φορεύετο, οὐχ ἂν μετὰ τὴν ἀνάστασιν, ἑαυτὸν ἐμφλ- 
νίζων τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, ἐνεφύσησεν αὐτοῖς λέ- 
γων" Λάδετε Πνεῦμα ἅγιον. Τί γὰρ ἕτερον ἐδηλοῦτο 
6v ἐχείνου τοῦ ἐμφυσήματο;, εἰ μὴ ὅτι xal «ip 
ἐχείνου τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύετα: ; » Καὶ 
μετ᾽ ὀλίγα πάνυ φησίν" « El τοίνυν καὶ παρὰ τοῦ 
Πατρὸς xai παρὰ τοῦ Υἱοῦ τὸ ἅγιον ἐχπορεύεται 
Πνεῦμα, τίνος χάριν ὁ Υἱὸς εἴρηχε παρὰ «ov. Πα- 
τρὶς ἐχπορεύεται; Πάντως ὃν τρόπον εἴωθεν ἀνα- 
φέρειν πρὸς τὸν Πατέρα xai τὰ ἑαυτοῦ, παρ᾽ οὗ xal 
αὐτός ἔστιν. 00ev χἀχεῖνό ἐστιν ὅ φησιν" « Ἢ ἐμὴ δι- 
δαχὴ οὐχ ἔστιν ἐμὴ, ἀλλὰ τοῦ πέμψαντός μεΠατρός.» 
Εἰ τοίνυν κἀνταῦθα νοεῖται x 31 ἑαυτοῦ ἡ διδιασχαλία, 
καίτοι ταύτην οὐχ ἑαυτοῦ, ἀλλὰ τοῦ Πατρὸς εἶναι 


eere possumus, non esse vitam Spiritum sanctum, C φήσαντος, πῶς οὐ μᾶλλον x&xslvo δεῖ νοεῖν, καὶ παρ" 


Pater enim viia est, et Filius: propterea sicuti 
Pater vitam babet in se, sic dedit vitam procedere 
ex eo, quemadmodum procedit ex se. » :D. vero 
Mieronymus in sermone De Trinitate, sic ait : 
« Spiritus sanctus a Patre et Filio procedens, per 
oun ἃ lari οἱ Filio zequslis colitur, et sternus 
ext. » Ejuslem ad S. Damasum Rome episc. de 
ratholica fide : « Credimus in unum Deum Patrem 
omnipotentem, et in unum Dowinum Jesum Chri- 
sium Filium Dei, et in Spiritum sanctum Dewm, 
non tres Deos, sed Patrem, Filium ot Spiritum san- 
e.mn unum Deuw colimus et confitemur : non sic 
unum Deui quasi solitarium, nec eumdem qui 
ipse sibi Pater sit, ipse et Filius, sed Patrem esse 
qui genuit, Filium vero qui genitus est, Spiritum 
aaucium neque genitum, neque iugenitum, non crea- 
tum, non factum, sed a Patre Filioque procedenieni, 
Patri et Filio costernum et cooperatorem. Scriptum 
est enim : « Verbo Domini caeli irmati sunt,» id est, 
aFilio Dci et spiritu oris ejus omnis virius eorum.» 


αὐτοῦ ἐχπορεύεσθαι τὺ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ; ἔνθα οὕτως 
ἔφησεν ix τοῦ Πατρὸ; αὑτὸ ἐχπορεύεσθαι, Oz; μὴ 
λέγειν xal παρ᾽ ἐμοῦ μὴ ἐκπορεύεσθαι" παρ᾽ οὗ ὃ: 
ἔχει ὁ Υἱὸς τὸ εἶναι Θεὸς, ἔστι γὰρ Θεὸς ἐχ Θεοῦ, 
παρ᾽ αὑτοῦ πάντως ἔχει τὲ, καὶ παρ᾽ αὐτοῦ ἔχπο- 
ρεύεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. » Καὶ μετ᾽ ὀλίγα " 
« Τὸ δὲ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὐκ dx τοῦ Πατρὸς ἐχπο- 
ρεύεται εἰς τὸν Υἱὸν, κἀχ τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεται πρὸς 
τὸ ἁγιάζειν τὴν κτίσιν, ἀλλ᾽ ὁμοῦ ἐξ ἀμφοτέρων ix- 
πορεύεται, εἰ xol ὁ Πατὴρ τοῦτο δέδωχε τῷ Ylo, 
ἵν᾽ ὥσπερ ἐξ ἑαυτοῦ, οὕτω xal ἐξ ἐχείνου ἐχπορεύη- 
ται" οὐδὲ γὰρ δυνάμεθα λέγειν μὴ εἶναι ζωὴν τὸ 
νεῦμα τὸ ἅγιον " ἐπεὶ χαὶ ὁ Πατὴρ ζωὴ ἔστι xol 
ὁ Υἱός " καὶ διὰ τοῦτο ὥσπερ ὁ Πατὴρ ζωὴν ἔχων 
&v ἑαυτῷ, οὕτως ἔδυχε ζωὴν ἐχπορεύεσθαι χαὶ ἐξ 


᾿ἐχκείνον, ὥσπερ ἐχπορεύεται xal ἐξ ἑαυτοῦ.» "Iz po- 


γυμος δὲ ὁ θειότατος ἐν τῷ περὶ Τριάδος λόγῳ αὖ- 
«οὔ, οὕτω φησί" « Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον παρὰ Πατρὶς 
xai Υἱοῦ ἐχπορενόμενον, κατὰ πάντα Πατρὶ χαὶ Y*ip 
ὁμότιμον xal συναΐδιον ὑπάρχει. 9 Τοῦ αὐτοῦ πρὸς 


τὸν ἅγιον Δάμασον Ῥώμης, περὶ τῆς καθολιχῆής πίστεως" « Πιστεύομεν εἰς ἕνα θεὸν Πατέρα παντο- 
κράτορα, χαὶ εἰς ἵνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν Υἱὸν τοῦ θεοῦ, καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον Θεὸν, οὗ 
τρεῖς θεοὺς, ἀλλὰ τὸν Πατέρα, xal τὸν Yibv, καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἕνα Θεὸν λατρεύομεν καὶ ὁμοχὸ- 
γοῦμεν. Οὐχ οὕτως ἕνα Θεὸν ὡσανεὶ μεμονωμένον οὔτε τὴν ὄντα Llavéga, τὸν αὐτὸν εἶναι καὶ Υἱὸν, 
ἀλλὰ Πατέρα μὲν τὴν γεννήσαντλ ^ Υἱὸν δὲ τὸν γεννηθέντα *. τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, οὔτε γεννητὸν οὔτε 
ἀγέννητον, οὐ χτιστὸν, οὐ ποιητὸν, ἀλλ᾽ ix Πατρὸς Υἱοῦ τε ἐχπορευόμενον * τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ συν- 
αἴδιον, xal ἴσον, xat συνεργόν. Γέγρλπτλι γάρ' ε Τῷ λόγῳ Κυρίου οἱ οὐρανοὶ ἐστερεώωθησαν,» τουτέστιν, 
ὑπὸ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, καὶ τῷ Πνεύματι τοῦ στόματος αὑτοῦ πᾶσα ἡ δύναμις αὐτοῦ. » 


ltem D. Augustinus in libro δὰ Petrum ἀς fide 


"Est Αὐγουστῖνο; 6 θειήτατος tv τῷ βιζλίῳ τῷ ποὺς 


1165 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1. DE SPIRITU SANCTO. 


1166 


[]έτρον Περὶ πίστεως, ἐν χεφαλαίω ὀγδόῳ, οὕτω A cap. 11, ait: «Firmissime tenc, ct nullatenus duli- 


φησί" « Βιδαιόνατα πίττευς, xal xatk μηδένα 
τρόπον ἀμφίξαλλε, αὐτὸ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ὃ Πα- 
τρός ἐστι Πνεῦμα xai Υἱοῦ, àx τοῦ Πατρὺς xa τοῦ 
Υἱοῦ ἐκπορεύεσθαι. Λέγει γὰρ ὁ Υἱός " «Ὅταν ἔλθῃ 
ὁ Παράχλητος τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὃ παρὰ τοῦ 
Πατρὸς ἐχπορεύεται "ν» ὅπον Πνεῦμα ἑαυτοῦ εἶναι 
ἐδίδαξεν. ἐπεὶ αὐτός ἐστιν ἡ ἀλήθεια, "Ex τοῦ Υἱοῦ 
τε ἐχπορεύεσθλι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, καὶ fj προφη- 
τιχῇ xal ἀποστολιχὴ διδασχαλία ἡμῖν καραδίδωσιν " 
Ἡσαῖα: μὲν γάρ φησι περὶ τοῦ Υἱοῦ *» Πατάξει τὴν 
Υἦιν τῇ ῥάδδῳ τοῦ στόματο; αὐτοῦ, xal tip πνεῦ- 
ματι τῶν 'χειλέων αὐτοῦ ἀνελεῖ τὸν ἀσεθδῆ. » Περὶ οὗ 
φησι xai ὁ ᾿Απόστολο;, «"Ov 6 Κύριο; ᾿Ιησοῦς ἀνε- 
λεῖ vp πνεύματι «οὔ στόματος αὑτοῦ.» Ὃ αὐτὸς ἐν 
τῷ εἰχοστῷ κεφαλα! τοῦ τετάρτον βιύλίου τοῦ περὶ 
Τριάδος, οὗ ἡ ἀρχὴ" « Εἰ 66 καὶ χατὰ τὸ ἀποστέλλε- 
αθαι παρὰ τοῦ Πατρὸς ὁ Υἱὸς λέγεται, » μετὰ πολλὰ 
ἄλλα φησί" « Καὶ ὥσπερ τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ τὸ 
Θεοῦ δῶρον εἶναι, τὸ ix τοῦ Πατρὸς ἐχπορεύεσθαί 
ἔστιν, οὕτω xal τὸ πέμπεσθαι, τὸ γινώσχεσθαι, ὅτι 
ἐξ ἐχείνου ἐχπορεύεταί ἔσειν. Οὐ μέντοι δυνάμεθα 
λέγειν ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὐχὶ καὶ ix τοῦ Υἱοῦ 
ἐκπορεύεται, οὐδὲ γὰρ μάτην τὸ αὐτὸ Πνεῦμα, xal 
Πατρὺς καὶ Υἱοῦ Πνεῦμα λέγετει" οὗτε μὴν συνορῶ, 
τί ποτε ἕτερον σημᾶναι ἡδούλετο, ἡνίχα ἐμφυσήπας 
el; τὸ πρόσωπον τῶν μαθητῶν, εἶπε, Λάδετε Πνεῦμα 
ἅγιον. Οὐδὲ γὰρ τὸ σωμπττιχκὸν ἐχεῖνο ἐμφύσημα, 
φὺν αἰσθέσει τοῦ σωματιχῶς θιγγάνειν προϊὸν ix 
τοῦ σ:όματος ἡ οὐσία τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἦν, ἀλλ᾽ 
ἔνδειξι; διὰ καταλλήλου δηλώσεως, μὴ μόνον ix τοῦ 
Πατρὸς, ἀλλὰ xai ἐχ τοῦ Υἱυῦ ἐκπορεύεσθαι τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Τίς γὰρ ἂν ἀτοπώτατος φήσειεν, 
ἕτερον μὲν εἶναι ὅπερ ἐμφνσήσας δέδωχεν, ἕτερον 
δὲ ὃ μετὰ τὴν ἀνάληψιν αὐτοῦ πέπομφεν: » Ὃ aó- 
τὸς ἐν τῷ ἐπταχαιδεχάτῳ χεφαλχίῳ τοῦ πεντεκαιδε- 
κάτου βιδλίου, τοῦ περὶ Τριάδος, οὗ fj ἀρχὴ. « "AX; 
μὲν οὖν περὶ Πατρὶς καὶ Υἱοῦ, » ἔγγιστά που τῆς 
ἀρχῖς, οὕτω φησίν" « Ὡς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον κατὰ 
«ἀς ἱερὰς ἔραφὰ;, οὔτε τοῦ Πατρός ἐστι μόνου, 
οὔτε τοῦ Υἱοῦ μόνου, ἀλλ᾽ ἀμφοῖν, » xal μετά τινα, 
« Οὕτω γὰρ καὶ ὁ Πατὴρ, Θεός" καὶ ὁ Υἱὸς, Θεός" 
χαὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, Θεός " χαὶ ὁμοῦ πάντες, 
εἷς Θεό:. Καὶ μέντοι οὐ μάτην ἐν τῇδε τῇ Τριάδι, 
οὐ λέγεται Λόγος Θεοῦ, εἰ μὴ ὁ Y1ó:* οὐδὲ Bopoy 
Θεοῦ, εἰ μὴ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον" οὐδὲ ἐξ οὗ ἐγεν- 
νήθη 6 Αόγος, xat ἐξ οὗ ἐκπορεύεται ἀρχοειδῶς τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον, εἰ μὴ ὁ Θεὸ; xa: Πατήρ. Διὰ 
τοῦτο δὲ προστέθειχα ἀρχοειδῶς, ἐπειδὴ καὶ ἐκ τοῦ 
Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον εὑρίσχεται üx- 
πορενόμενον. ᾿Αλλ᾽ ἐπειδὴ καὶ τοῦτο αὐτῷ ὁ Hlacho 
ἔδωχεν, οὐκ ἤδη ὑφεστηχότι xal μήπω ἔχοντι, ἀλλ᾽ 
6 τι ποτὲ τῷ μονογενεῖ Λόγῳ δέδωχεν, lv τῷ γεννᾷν 
δέδωχεν. Οὕτω; ἄρα αὑτὸν ἐγέννησιν, ὡς ἐξ αὐτοῦ 
τὸ δῶρον χοινὸν προέρχεσθαι, καὶ Πνεῦμα ἀμφοῖν. 5 
Ὃ αὐτὸς ἐν τῷ εἰχοστῷ Ext χεφαλαίῳ τοῦ αὐτοῦ 
βιδλίον, οὗ ἡ ἀρχή " « “Ἔπειτα δὲ ἐν τῇ ἄκρᾳ Τριάδι, 


9 Isa. xi, ὁὄ. 81} Thess. 11, 8. 


tes, eumdem Spiritum sauctuin, qui. Patris et Filii 
unus cst Spirítus, de Patre et Filio procedere : 
dicit cnim Filius, « Cum venerit Spiritus veritatis, 
qui a Patre procedit, » ubi Spiritum suum esse 
docuit, quia ipse est veritas, De Filio quoque pro- 
cedere Spiritum sanctum propbetica aique «posto- 
lica doctrina nobis commendat. Isaias enim dicit 
de Filio : «Percutiet terram virga o: is sul, et spiritu 
labiorum suorum interſiciet ünpium ?* ;» de quo 
et Apostolus : «Quem interficit Dominus Jesus 
spiritu oris *! sui. » Idem cap. 90 libri quarti De. 
Trinitate, qui incipit : «Si autem secundum hoe 
missus a Patre, » post multa alia dicit : « Εἰ sicut 
Spiritui sancto donum Dei esse, est a Patre proce- 
dere, ita mitti est cognosci, quod ab illo procedat : 
nec possumus dicere quod Spiritus sanctus non ct 
ἃ Filio procedat : neque frustra idein Spiritus οἱ 
l'atris et Filii Spiritus dicitur, nec video quid aliu 
signiflcare voluerit, cum sufflans in faciem disci- 
puloram, ait : «Accipite Spiritum sanctum ;» 
neque enim flatus ille corporeus cum sensu corpo- 
raliter tangendi procedens ex corpore, subsiau- 
ta Spiritus sancti fuit, sed demonstratio per 
congruam significationem, non tantum a Patre. 
sed et a Filio procedere Spiritum sanctum. Quis 
enim dementissimus, dixerit alium fuisse Spiritum, 
quem sufflans dedit, ct alium quem post ascensio- 
nem misit? » ldem 6. 17 lib. xv De Trinitate, 


C qui incipit : « Saijs de Patre et Filio,» juxia priu- 


cipium sic ait: « Quod Spiritus sauctus secundum 
Scripturas sanctas nec Patris solius est, ncc Filii 
solius, sed amborum ; » et post quidam : « Sic 
enim et Pater Deus, et Filius, εἰ Spicitus sanctus 
Deus, et simul omnes unus Deus. Et taincu non 
frustra in hac Trinitate noa dicitur Verbum fici 
nisi Filius, nec donum Dci, nisi Spiritus sanctus, 
nec dequo genitum est Verbum, etde quo procedit 
priucipaliter Spiritus sanctus, nisi Deus Pater. 
ldeo ↄ2utem addidi « principaliter » quia et de. Filio 
Spiritus sanctus procedere reperitur. Sed hoc 
quoque illi Pater dedit non jam exsistenu el nondum 
habenü; sed quidquid unigenito Verbo dedit, ?i- 
gnendo dedit. Sic ergo eum genuit, αἱ etiam do 


D ilio donum commune procederet, et Spiritus san- 


ctus spiritus esset. amborom. » Idem capite 26 
ejusdem libri, quod incipit : « Deinde ia illa summa 
Trinitate, » sic ait : « Quapran 

ligere sine tempore gx 

jutclligat sine tes 

sancti de miro 

quod eit Filia 

ipee 


1167 


JOSEPHI METHONENSIS 


1168 


. habet in semetipso, ut de illo procedat Spiritus A οὕτω φησίν" « "ἔνθεν τοι ὁ Duvápsvo; vo:lv δίχε 


sanctus, sic dedisse Filio, ut de illo procedat idem 
Spiritus sanctus, et utrumque sine tempore : atque 
ita dictum Spiritum sanctum de Patre procedere, 
ut intelligatur, quod etiam procedit de Filio, de 
Patre esse οἱ Filio. Si enim quidquid habet, de 
Patre habet. Filius, de Patre habet. utique ut de 
ipso procedat Spiritus sanctus. » Idem in libro De 
catholiea üde, quem et Speculum vocat : « Da 
mihi in via hac qua tc duce gradior intellectum, et 
inspira mihi, et semper doce me gratiam tuam, 
qualiter in te irreprehensibiliter sit credendum, ut 
te unum Deum essentialiter sapiam, et irreprehen- 
sibiliter trinum personaliter capiam, Patrem 
ingenitum, de Patre Filium unigenitum, ex utroque 
procedentem et in utroque permanentem Spiritum 
sanctum. » ldem in eodem libro ; « Hanc fidem 
per te et in. te coufiteor, o beata, et benedicta, et 
gloriosa Trinitas, o vera et samma sempiterna 
unitas, Pater, et Filius, et Spiritus sanctus. Deus 
Dominus Paracletus, charitas, gratia, consolatio, 
verum lumen, lumen ex luniinc, vera illuminatio, 
vivens vita, vita ἃ vivente, viviücator viventium, 
fons, flumen, irrigatio, unus ἃ se, unus ab uno, 
unus ab ambobus, ab uno omnia, per «unum omnia, 
id cst, ἃ se Pater, ab altero, id est a Patre, Filius, 
ab utroque Spiritus sanctus, id est, a Patre et 
Filio : verax genitor, veritas genitus, amor ambo- 
tum Spiritus sanctue, uns virtus, æqualis majestas, 
et par gloria, una. eademque essentia. » ldem in 
eodem libro Speculi : « Et quia semper Pater fuit, 
Filium semper habuisse dubium non est, te quoque 
credo Spiritum sanctum verum Deum non factum, 
nec creatum, nec genitum, scd ex Paue et Filio 
ineffabiliter procedentem, et in. Patre simalque 
Filio substautialiter permaneutem. Sic Igitur ab 
utroque procedis, ut inseparabiliter in utroquo 
ti3ne2$, atque ita per omnia Deo, et Patri, et Filio, 
wqualem, coæiernum, consubstantialem, ut. neque 
potestate, neque voluntatle, neque sternitate, 
neque substantia differre possis ab iis, vel præ- 
cidi, 3 quibus procedis. igitur aeternum Patrem 
siue nativitate, eternum Filium cum nativitate, 
«ternum Spiritum cum processione siue nativitate, 
totum Patrem in Filio εἰ Spiritu sancto, totum 
Filium in Patre et Spiritu sancto, totum Spiritum 
sanctum in Patre et Filio permanentem, l'atrem, 
et Filium, et Spiritum saucium unum Deum om- 
nipotentem, una potestate, twnoque regno, uua 
majestate, una aeternitate, tunc, et nunc, et semper 
ubique regnantem, curde credo, ore confiteor, et 
mente diligo. » IJem ín libro De catboliea fide : 
« Quis ante uos, in. (quos. szculorum fines devene- 
runt, talia. sic manifesta audire potuit, vel cogno» 
»cere de Trinitate et unitate, de personis et sub- 
stantia? de te. quidem, Deus Pater, quod sis ἃ 
nullo, ideo  ingenitus diccris; de Filio autem tuo 
quia genitus ἃ te sit, non 8 se : de Spiritu quoque 
$anc o, quia procelens, et non sit ἃ sc, sed a te et 


χρόνου τὴν ix Πατρὸς γέννησιν τοῦ Vloũ, νοείτω 
δίχα χρόνον καὶ τὴν τοῦ ἀγίου Πνεύματος ἐξ ἀμφοῖν 
πρόοδον. Καὶ ὃ δυνάμενος νοεῖν ἔνθα φησὶν ὁ Yo, 
“Ὥσπερ ὁ Πατὴρ ἔχει ζωὴν ἕν ἑαυτῷ, μὴ δίχε ζωῆς 
ὄντι τῷ Υἱῷ, ἤδη ζωὴν τὸν Πατέρα δεξωχέναι " ἀλλ᾽ 
οὕτω; αὐτὸν ἀχρόνω; γεγεννηχέναι, d; τὴν ζωὴν 
ἣν ὁ Πατὴρ τῷ Υἱῷ γεννῶν αὐτὸν δέδωχε, συναΐδιο: 
εἶναι τῇ ζωῇ τοῦ διδόντος Πατρὸ; νοείτω. Καὶ ὥσπερ 
6 [[ατὴρ ἔχει ἐν ἑαυτῷ, ὦ; ἐξ ἐχείνον προϊέναι τὸ 
Πνεῦμλ τὸ ἅγιον, οὕτω δεδωχέναι καὶ τῷ Υἱῷ, 6; 
ἐξ ἐκείνου προϊέναι τὸ αὐτὸ Πνεῦμα ἅγιον, χαὶ ἐχέ- 
τερον ἀχρόνως * καὶ οὕτως εἰρῆσθαι τὸ ΠΙνεῦμα τὸ 
ἅγιον kx τοῦ Πατρὸς προϊέναι, ὡς νοεῖσΊαι τὸ προῖὸν 
καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ * £x τοῦ Πατρὸς slvat xal τοῦ Υἱοῦ. 


B Fi τὰρ 6 τι ποτὲ ἔχει, ἐκ τοῦ Πατρὺς ἔχει ὁ Υἱὸς, 


ix τοῦ Πατρὸς ἔχει πάντως καὶ τὸ ἐξ ἐχείνου xpot:- 
ναι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. » Ὁ αὐτὸς ἐν τῷ περὶ τῆς 
καθολιχῇ;; πίστεως. βιδλίῳ, ὃ καὶ Διόκτραν ὀνομᾶ- 
ζει, € Παράσχου μοι ἐν ταύτῃ τῇ ὁδῷ, ἣν ἐφ᾽ ἢγε- 
μόνι σοι πορεύομαι, σύνεσιν" xol ἔμπνευσόν μοι, 
χαὶ δίδαξόν με διὰ τῆς σῆς χάριτος, ὅπως ἀμέμ- 
κτως εἰς σὲ δεῖ πιστεύειν " ἵνα δε Θεὸν ἕνα ἀϊδίω- 
φρονῶ, καὶ ἀπεριλήπτως τριαδιχὸν tof; προσώπο::; 
πιστεύω" Πατέρα ἀγέννητον" ix Πατρὶς Yl:v μο- 
νογενὴ " ἐξ ἀμτοῖν ixzoptu/psvov xol ἐν ἀμφοῖν 
διαμένον ἅγιον Πνεῦμα. » Ὃ αὐτὸς ἐν τῷ αὐτῷ 
βιδλίῳ᾽ « Ταύτην τὴν πίστιν διὰ σοῦ, xal ix. σοῦ, 
χαὶ ἐν σοὶ ὁμολογῶ, ὦ μακαρία καὶ εὐλογημένη καὶ 
ἔνδοξε Τριάς" ὦ ἀληθὴς καὶ ἄχρα xal αἱώνιε p10- 
νάς * ὁ Πατὴρ χαὶ ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον 

ὁ Θεὸ; καὶ Κύριος" ὁ Παράχλητος ἡ ἀγάκη, 4 
χάρις, fj ἕνωσις, τὸ ἀληθινὸν φῶς, ὁ ἀληθὴ: φωτι- 
σαὺς, fj ζῶσα ζωὴ " ζωὴ ix ζῶντος, ζωοκποίησις τῶν 
ζώντων, πηγὴ, ποταμὸς, ὀχετός - εἷς ix. μηδενός " 
εἷς ἀφ᾽ ἑνός" εἷς ἐξ ἀμφοῖν. ᾿Αφ' ἑνὸ; πάντα" δι᾽ 
ἑνὸς, tv ἑνί" ix. μηδενὸς, ὁ Πατήρ" ἐχ τοῦ ἑτέρου, 
τοῦ Πατρὸς δηλονότι, ὁ Υἱός " ἐξ ἀμφοῖν τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον" τουτέστιν ἐχ Πατρὸς xoi Υἱοῦ, ᾿Αληθὴς 6 
γεννήτωρ, ἀλήθεια ὁ γεννηθείς " ἀμφοῖν ἀγάπη τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Movà; μία, ἴση μεγαλειδτῆς, ἴση 
δόξα, μία xol ἡ αὐτὴ οὐσία. » Ὃ αὐτὸς ἐν τῷ αὐτῷ 
βιδλίῳ τῆς Διόπτρας * « Ἕπεὶ τοίνυν ὁ Πατὴρ ἦν 
ἀεὶ, xoi Υἱὸν ἀεὶ κεχτῆσθαι ἀναμφίδολον, πιστεύω 


p *? σὲ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, Θεὸν ἀληϑενὸν, οὐ ποιη- 


θέντα, οὗ χτισθέντα, οὗ γεννηθέντα, ἀλλ᾽ ἐκ Πχερὶς 
Υἱοῦ τε ἀῤῥήτω; ἐχπορευόμενον, χαὶ ἐν Πατρὶ xai 
ΥἹῷ οὐσιωδῶς διαμένοντα. Οὕτω τοίνυν ἐξ ἀμφοῖν 
ἐχπορεύῃ, ὥστ᾽ ἀχωρίστ:ως ἐν ἑχατέρῳ μένει», οὕτω 
τε διὰ πάντων τῷ θεῷ καὶ Πατρὶ xai τῷ Υἱῷ ἴσον 
xal συναΐδιον xal ὁμοούσιον, ὡς μήτε ἐξουσίᾳ, μήτε 
θελήσει, μῆτε ἀϊδιότητι, μήτε οὐσίᾳ δύνασθαι δια- 
φέρειν ἢ ἀποτέμνεσθαι ἐχείνων, &o' ὧν ἐχπορεύῃ. 
At: ov τοίνυν τὸν Πατέρα, ἄνευ γεννήσ:ως " ἀΐδιον 
τὸν Υἱὸν μετὰ γεννήσεως " ἀΐδιον τὸ Πνεῦμα τὸ 
ἅγιον μετ᾽ ἐχποεύσεως. "Aveo γεν ἦεως ὅλον τὸν 
Πατέρα ἂν Υἱῷ χαὶ ἁγίῳ Πνεύ:λατι" ὅλον τὸν Υἱὸν 
ἐν Πατρὶ xai Πνεύματι * ὅλον τὸ Πνεῦμα ἐν [᾿στρὶ 
καὶ Yüp διαμένον. Πατέρα xal Υἱὸν χαὶ ἅγιον 





1111 


JOSEPIHI METIIONENSIS 


1172 


scilicet ex Patre et Filio. Et ut id testibus os'en- A Πατρὸς Υἱοῦ τε ixmopsuóusvov. » Ὁ αὐτὸς ἐν τῷ 


dam, Dominum nostrum Jesum Christum discipu- 
los suos docentem audi : « Quando venerit, inquit, 
l'aracletus, quem ego mittam vobis a Patre, Spiri- 
tum veritatis, qui a Patre procedit, iile testificabi- 
tur de me.» Εἰ rursus idem Dominus noster 
Jesus Christus post resurrectionem suam, ut osten- 
deret ex eo procedere Spiritum sanctum, sicut ex 
Patre, insufflavit in discipulos suos, et dixit: « Ac- 


cipite Spiritum sanctum.» Unus ergo Spiritus est. 


Pairis et Filii, unus Spiritus utriusque. » Ilem in 
libro adversus Maxinum Lb. ni(1) : « Quaris ἃ 
w:e si de substantia Patris est Filius, de substantia 
Patris est ctiam Spiritus sanctus, cur unus Filius 
sit, el »l:us non est Filius? Ecce respondeo, sive 


capias, sive noo capias, de Patre est Filius, de p 


Paire est. Spiritus sanetus : sed ille genitus, iste 
procedens; ideo ille Filius est Patris de quo geni- 
tus, iste autem. Spiritus utriusque, quoniam de 
rtroque procedit. Sed ideo cum de illo Filius loque- 
r-tur, ait, de Patre procedit, quonium Pater proces- 
sionis ejus est auctor, qui talem Filium genuit, et 
gizndo ei dedit ut etiam de ipso procederet 
Spiritus sanctius: nam risi procedcret et de ipso, 
won diceret discipulis :  « Accipite Spiritum san- 
ctim,» cumque insufíflando daret, ut ἃ se quoque 
procedere significans, aperte ostenderet flaudo, 
quod spirando dabat occulte. Q:iia ergo si nascere- 
Wir non tautum de f'atre, nec tantum de Filio, sed 
de ambobus utique nasceretur, sine dubio filius 
«iceretur amborum, ac per hoc quia fllius ambo- 
rum nullo modu est, non oporiuit nasci eum de 
ambobus.» ldem in eodem : « Satis sit ergo nobis, 
quia non est a seipso Filius, sed ab illo de quo 
natus est ; non a seipso Spiritus, sed ab illo de quo 
procedit; etquia de utroque procedit, sicut jam 
ostendimus; undc et Spiritus Patris et Filii dictus 
est,» et reliqua. lJem in eodem libro : « Quod sit 
Spiritus sancti fons Filius,» ergo quantum boni- 
nitatis ipse habet, tantum Filio dedit. Et quia 
natura est uon gratia Filius, nascenti non iridigenti 
dedit, et plenus plenum, fons bouitatis fontem 
genuit bonitatis; ac per hoc nec hausit in se hic 
quod accipit, nec minu in se ille quod dedit, 
«quia non habet. immutabilitas unde deficiat, non 
l.abet plenitudo quo crescat. Quid est autem | ipsa 
bonitas, nisi vita vivificans? Proinde quia fons 
fontem genuit, sicut Pater suscitat mortuos et 
'vivificat, sic εἰ Filius quos vult vivilicat. lloc 
ipse Filius dixit, non ego. Unde merito Deo Patri 
dicitur : « Quoniam apud te est fons vit. » Quis 
est autem iste fons vitz apud Deum Pavem, nisi 
de quo dicitur : « In. principio erat. Verbum, et 
Verhum crat apud Deum, et Deus erat Verbum, hoc 
«rat in principio apud Deum ?» de quo etiam paulo 
post dictum egt : « Et vita erat lux hominum ; » 
luec vita fons vitæ est, et lux ista, lux lucis est. 
Unde cum dictum essct, Apud te est fons. vitas, 


(1) Cap. 14. 


C 


αὑτῷ χεφαλαίῳ᾽ «090b γὰρ ἐν ἐχείνῃ τῇ Τριάδ: ἴδιον 
ἂν εἴη τοῦ Πατρὺς μόνου, ὅτι αὑτὸς 03 γεγέννηται" 
ἀλλ᾽ ὅτι ἕνα YU ἐγέννησεν" οὔτε ἴδιον τοῦ Υἱοῦ 
μόνου, ὅτι αὐτὸ; οὐχ ἐγέννησεν, ἀλλ᾽ Ex τῆς τοῦ 
Πατρὸς οὐσίας γεγέννηται" οὔτε ἴδιον τοῦ &viou 
Πνεύματος, ὅτι οὔτε ἐγεννήθη αὐτὸ, οὔτε ἐγέννησεν" 
ἀλλὰ τὸ μόνον ix Πατρὸς Υἱοῦ τε ἐχπορεύεσθαι. » 
Ὃ αὑτὸς πρὸς ὉὈρώσιον" ε Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὔτε 
ἀγέννητον οὔτε γεννητὸν ἢ ὁμολογουμένη πίστις 0.2- 
σαφεῖ " χαὶ γὰρ ἂν εἴπωμεν ἀγέννητον, δύο Πατέ- 
ρας διισχυρίζεσθαι δόξομεν" εἰ δὲ γεννητοῦ, 5:70 
Υἱοὺς πιστεύειν ἡμᾶς αἰτιάσονται. ᾿Αλλ᾽ ὡς ἢ ὁ.ο- 
λογουμένη πίστις χατέχει, οὔτε ἀγέννητον οὔτε γεν- 
νητόν ἐστιν, ἀλλ᾽ ἐξ ἀμφότέρων ἐχποβευόμενον " 
τουτέστιν kx τοῦ Πατρὸς xal τοῦ Υἱοῦ. Καὶ ἵνα τοῦ τὸ 
διὰ μαρτυριῶν ἀποδείξω αὐτοῦ τοῦ Kuplou ἡμῶν 
Ἰησοῦ Χριστοῦ, tob; μαθητὰς αὐτοῦ διδάσχοντος, 
ἄχουσον * ε΄ ταν δὲ ἔλθῃ, φησὶν, ὁ Παράπκλητος 0v 
ἐγὼ πέμψω ὑμῖν παρὰ τοῦ Πατρὸς, τὸ Πνεῦμα τῆς 
ἀληθείας, ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἐχπορεύεται, ἐκεῖ. ος 
μαρτυρήσει περὶ ἐμοῦ.» Καὶ αὖθις αὐτὸς ὁ Κύριος 
ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς μετὰ τὴν ἀνάστασιν αὐτοῦ, 
ἵνα δείξῃ ἐξ αὐτοῦ ἐχπορεύεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἄγον, 
καθάπερ ἐχ τοῦ Πατοὺς, ἐνενύσησεν εἰς τοὺς μαθητὰς 
αὐτοῦ, καὶ εἶπε " εΛάδετε Πιεῦμα ἅγιον. » "Ev ὅρα 
Πνεῦμά ἐστι Πατρὸς χαὶ Υἱοῦ, Ev Πνεῦμα ἀμφοῖν. » 
Ὁ αὐτὸς ἐν τῷ κατὰ Μαξίμον δευτέρῳ βιδλίῳ" «Zz- 
πεῖς παρ᾽ ἐμοῦ, εἰ ἐκ τῆς οὐσίας τοῦ Πατρός ἐστιν 
ὁ YU;, ix τῆς οὐσίας τοῦ Πατρὸς καὶ τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον " διὰ τί ; ὁ μὲν εἷς ἐστιν YU, τὸ δὲ ἕτερον 
οὐχ ἔστιν Υἱός. Ἰδοὺ ἀποχρίνομαι x&v τε λάδῃς x&v 
τε μὴ λάδῃς. Ἐκ τοῦ. Πατρός ἐστιν ὁ Υἱός " ἐκ τοῦ 
Πατρός ἔστι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. ᾿Αλλ᾽ ἐχεῖνος γεννη» 
τό: " τοῦτο ἐχπορευόμενον. Διὸ ἐχεῖνος μὲν Υἱός ἐστι 
«οὔ Πατρὸς, ἀφ᾽ o5 b γεννήθη * τοῦτο δὲ, Πνεῦμα ἔχα- 
«ἐρου͵ ὅτι ἐξ ἀμφοτέρων ἔχπορεύεται. ᾿Αλλὰ διὰ τοῦτο 
περὶ ἐχείνου λέγω, ὁ Υἱὸς ἔφυ ix τοῦ Πατρός " τὸ δὲ 
Il »süpa ἐχπορεύεται, ὅτι ὁ Πατὴρ τῆς ἐχπορεύσεως 
αὐτοῦ ἐστιν ἀρχηγός " ἃ; τοιοῦτον YU» ἐγέννησε" καὶ 
ἐν τῷ γεννᾷν δέδωχεν αὐτῷ, ἵνα χαὶ ἐξ αὐτοῦ τὸ Πνεῦ- 
μα τὸ ἅγιον ἐχπορεύῃηται, Καὶ γὰρ εἰ μὴ ἐξεπορεύετο 
τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον καὶ ἐξ αὐτοῦ, οὐχ ἂν εἶπε τοῖς 
μαθηταῖς, Λάδειτε Πνεῦμα ἅγιον" xol τοῦτο ἐδίδον 
ἐμφυσῶν, ἵνα xal παρ᾽ ἑαντοῦ ἐχπορεύεσθαι παρα» 
δηλῶν, ἀποχεχαλνμμένως ἐδίδον. Ἐπειδὴ οὖν εἴπερ 
ἐγεννᾶτο, οὐ μόνον Ex τοῦ Πατρὸς, οὐ μόνην ix τοῦ 
Υἱοῦ, ἀλλ᾽ ἐξ ἀμφοῖν δήπουθεν ἂν ἐγεννᾶτο, ἀναν- 
τιῤῥήτως γ]ὸς ἀμφοῖν ἂν ἐλέγετο, Καὶ διὰ τοῦτο, 
Yi; γὰρ ἀμφοῖν οὐδαμῶς εἶναι δύναται, οὐχ ἔδει 
γεννηθῆναι αὑτὸ ἐξ ἀμφοῖν. » Ὁ αὐτὸς ἐν τῷ αὐτῷ" 
« ᾿Αρχείτω τοίνυν ἡμῖν, ὅτι ὁ Υἱὲς οὐχ ἔστιν ἐξ 
ἐχυτοῦ, ἀλλ᾽ ἐξ οὗ ἐγεννήθη. Οὐχ ἔσειν ἐξ ἑαυτοῦ 
τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἀλλ᾽ ἐξ οὔ ἐχπορεύεται. Καὶ 
ἐπεὶ παρ᾽ ἀμφοτέρων ἐχπορεύεται, ὡς ἤδη ἀπεδεί- 
ξαμεν, ὅθεν νεῦμα Πατρὸς xoi Υἱοῦ εἴρηται" » xal 
τὰ λοιπά, Ὃ αὐτὸς ἐν τῷ αὐτῷ βιδλίῳ, ὡς εἴη τοῦ 
Πνεύματος τοῦ ἁγίου πηγὴ ὁ Υἱός; " « Τοίνυν ὅσον 


1173 


PRO CONC. FLORENT. CAP. T. DE SPIRITU SANCTO, 


1174 


ἀγαθότητος ὁ Πατὴρ ἔχει, τοσοῦτον δέδωχε τῷ Υἱῷ. A continuo subjuuctum est :: «lu lumize (uo videbi- 


Kat διότι φύσει, οὗ χάρετί ἐστιν ὁ Υἱὸς, γεννωμένῳ 
δίδωχεν, οὐ δεομένῳ" καὶ ὁ πλήρης, πλήρη" ἡ 
πιγὴ τῆς ἀγαθότητος, πηγὴν ἐγέννητεν ἀγοθότη- 
vo; * xal διὰ τοῦτο οὐκ ἀπέδαλεν ἐν ἑαυτῷ οὗτος, 
ὅπερ ἔγαθεν, οὔτε ἡλάττωτεν ἐν ἑαυτῷ ἐκεῖνος ὃ δέ- 
tav. Οὐδὲ γὰρ ἔχει ἡ ἀτρεψία, 60:v ἂν ἐχλείψῃ, 
οὐχ ἔχει τὸ πλήρωμα, ὅθεν ἂν αὔξῃ. Τί δὲ ἐστιν ἡ 
ὀὁγαθότης αὔτη, ὅτι μὴ ζωρποιοῦσα ζωὴ ; χἀντεῦθεν, 
ἐπειδὴ κηγὴν ἐγέννησεν ἡ πηγὴ, καθάπερ ὁ Πατὴρ 
Uystp' v νεχυοὺς καὶ ζωοποιεῖ, οὕτω xal ὁ Υἱὸς οὖς 
θέλει ζωοποιεῖ, Τοῦτ᾽ αὐτὸς εἴρηκεν ὁ Υἱὸς, οὐχ 
ἐγώ. “Ὅθεν εἰκότως λέγεται τῷ Θεῷ xal Πατρὶ, ὅτι 
Πλρὰ σοὶ πηγὴ ζωῆς ἐπτι. Τίς δέ ἐστιν ἢ πηγὴ 
αὕτη τῆ; ζωῆς παρὰ τῷ Πατρὶ, εἰ μὴ πιρὶ οὗ λέγε- 
ται, « Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸ; τὸν 
Θεὸν, xai Θεὸς ἦν ὁ Αόγο; - xal οὗτος ἣν ἐν ἀρχῇ 
πρὺς τὸν Θεόν; » Π:ρὶ οὗ χαὶ μετ᾽ ὀλίγον εἴρηται " 
€ KoV ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώκων.» Αὕτη ἡ 
κηγὴ, πηγὴ ζωῆς ἐστι xal τὸ φῶς τοῦτο, φωτός 
ἐστι φῶς, Ὅθεν μετὰ τὸ λεχϑῆναι, « ΠΙτρὰ σοὶ κηγὴ 
ζωῆς ἔστιν, » ἐφεξῆς συνῆπται, «Kal ἐν τῷ φωτί σου 
ὀψόμεθα φῶς * » τουτέστιν ἐν τῷ Υἱῷ σον, τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον " ὃν xal σὺ φωτιστὴν εἶναι τῆς ἐμετέρας 
συμμορίας ἐν τῷ πρώτῳ  xalipgolóyrsa; μέρε:. 
Πηγὴ τοίνυν ix. πηγῆς, ix τοῦ llazpb; ὁ Υἱός * καὶ 


mus lumen, » hoc est in. Filio tuo Spiritum san- 
ctum, quem tu quoque essc illuminatc;rem in col- 
lationis nuetra prima partc professus cs. Fons «tgo 
de funte, F.lius de l'avre, et simul ambo fons unus, 
lux de luce, Filius de l'atre, ct simul ambo lux 
una : sicut Deus de Deo, et simul auibo utique Deus 
unus, et hoc tantum non sine Spiritu amborum ex 
loc fonte vitss. » ldem in quinto de Trinitate, cap. 
44, inquit : «Si ergo, ct quod datur principium 
habet eum a quo datur, quia non aliunde accipit 
illud quod ab ipso procedit, fatendum est Patrem 
et Filium principium esse Spiritus sancti, non duo 
prireipia, sed. sient Pater et Filius unus Deus, et 
ad creaturam relative unus creator e! unus Domi- 
nus, tic relative ad Spiritum sanctum, unum prin- 
cipium. Ad ereaturam vero Pater, Filius, et Spiri- 
(u$ sanctus. unum principium, sicut unus creator, 
et unus Dominus.» Eadem et horum similia et in 
scquenti οἱ in aliis plerisque tractotibus et. lbris 
theologicis scribit beatus hic Pater. Sed quis poterit 
unquam in unum colligere quæ de boc argumento 
conscripait? Verum hac satis gunt. δὰ cujasque 
animum emollienéum, ct ut sentiat. suadendum, 
quod Spiritus sanctus ct a Filio procedat quemad- 
modum et à Patre. 


ὁμιὺῦ ἄμφω wa πηγή φῶς lx φωτός * àx τοῦ Πυτρὸς ὁ Υἱός * xai ὁμοῦ ἄμφω φῶς ἕν. Ὥσπερ 9:5; 
ix Θι:οῦ, καὶ ὁμοῦ ἄμφω δήπουθεν, εἷς Θεό. Καὶ ὅλον τοῦτο, οὐχ ἄνευ τοῦ ἀμφοῖν [Ivtópato;, ἐχ ταύ- 
τῆς τῆ; πηγῆς τῆς ζωῆς. » Ὃ αὐτὸς ἐν τῷ πέμπτῳ τῷ περὶ Τριάδο;, ἐν κεφαλαίῳ τετάρτῳ φητίν΄ «ΕΠ 
κοξυυν xal ὃ ὃ δοται, ἀρχὴν ἔχει τοῦτον, ἀφ᾽ οὗ δίδοται, xal γὰρ οὐκ ἄλλοθεν ἔλαδιν ὃ παρ᾽ αὐτοῦ ἐχ- 
πορεύεται, ὁμολογητέον ἐστὶ τὸν Πατέρα χαὶ τὸν Υἱὸν ἀρχὴν εἶναι τοῦ ἁγίου Πνεύματης. O0 δύο 
ἀρχαὶ, ἀλλὰ καθάπερ ὁ Πατὴρ xaV ὁ Υἱὸς εἷς Θεὸς, καὶ πρὸ; τὴν χιίσιν ἀναφοριχῶς εἷς Κτίστη;, καὶ 
εἷ; Κύριος, οὕτως ἀναφοριχῶς χαὶ πρὸς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, μία ἀρχῆ. Πρὸς τὴν χτίσιν μέντοι ὁ Πατὴρ 
καὶ ὁ ΥἹὸς xa τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, μία ἀρχὴ, καθάπερ εἷς Δημιουργὸς, χαὶ εἷς Κύριος. » Τὰ αὑτὰ 
xa ὅμοια τούτων, xot ἐν τῷ ἐπομένῳ, καὶ ἐν ἄλλοις: πολλοῖς λόγοις τε καὶ βιδλίοις θεολογεῖ οὗτος ὁ μα- 
χάρο; llasío. Καὶ «ἰς ἂν ἱκανὸ; πάντα τὰ αὑτοῦ συνάξαι, & φησιν ἐν ταύτῃ τῇ ὑποθέσει ; ᾿Αλλὰ καὶ 
ταῦτα ἀρχετά εἶσι πᾶσαν ψυχὴν μαλάξαι χαὶ πεῖσαι φρονεῖν * ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον χαὶ ix τοῦ Υἱοῦ 


ἐχπορεύεται, ὥσπερ xal ἀπὸ τοῦ Πατρός. 

"Δλλ᾽ ἐρεῖ τις ἴσω; τῶν ἐναντίων, ὡς οὐχ ὀφείλο- 
μὲν τούτῳ προσέχειν, οὔτε μὴν ἕπεσθαι τοῖς αὑτοῦ 
λόγοις, δυτιχῷ ὄντι διδασχάλῳ τε xal Λατίνῳ, εἰ 
χαὶ σὺ ἐφόρτωσας ἡμῶν τὰς áxo3c, ix τῶν αὐτοῦ 
συγγραμμάτων. Πρὸ; ὃν ἀπολογητέον, Εἰ μὲν καὶ 
τὰ συγγράμματα τούτον οὐχ ἐδοχιμάσθησαν παρὰ 
οἰχου"ενιχῆς συνόδου, χαλῶς ἂν εἶχεν ὅπερ σὺ φῇς " 
ἐπεὶ δὲ οἰχουμενιχὴ σύνοδος προστάττει ταῦτα φυ- 
24 ts:v, xal μάλιστα μετὰ ἀρῶν τε xal ἀναθέματος, 
οὐ χαλῶς λέγεις. Ὅτι δὲ οὕτως ἔχει, ἄχουσον ix 
τῶν Πραχτιχῶν τῆς ἀγίας xal ᾿οἰχηυμενιχῆς ἕχτης 
συνόδου * « ᾿Αχόλουθον μὲν ἐν ἅπασι καὶ τοῖς; ἁγίοις 
ἸΙατράσι καὶ διδασχάλοις τῆς ἁγίας τοῦ Θεοῦ Ex- 
χλησίας, 'Alavasip, "Papi, Βασιλείῳ, Αὐγου- 


Vill. 

At quis adversariorum fortasse dicet, nos huic 
adhzrere non opus esse, neque ipsius scripturas 
sequi, cum Occidentalis sit doctor et Latinus, etsi 
aures nostras multitudine librorum ejus onerasti. 
Ad quos respondendum, υἱ opera ejus ab ceume- 
nica synodo comprobata non fuissent, bene so 
baberet quod dicis : sed quoniam cecumenica syno- 
dus ea servari jubet, idque cum imprecationibus ct 
anathemate, non recte dicis. Quod ita se res habeat, 
au!i ex actis sancte et occumeniez sexta 
synodi. Consent sane in omnibus, sanctis Patri- 
bus, et doctoribus sanct»: Dei Ecclesize, Athanasio, 
llilario, Basilio, Augustino, Tbcophilo, Cyrillo, 
Joanni Constantinop., Lconi, Proclo, cunctaque 


στίνῳ, θεοφίλῳ, Κυρίλῳ, Ἰωάννῃ τῷ Kuvatavtt- ἢ eorum — scripta de recta (ide et ad bzreticorum 


νουπόλεως, Λέοντι, {Πρόχλῳ, καὶ πάντα τὰ παρ᾽ 
αὐτῶν συγγραφέυτα περὶ τῇ; ὀρθῆς πίστεως, καὶ 
πρὸς κατάχρισιν τῶν αἱρετιχῶν, δεχόμεθα. » Ὁ- 
μοίως καὶ ἡ ἐδδόμη * « Τοῖς ἀπιδαλλομένοις τὰς τῶν 
ἁγίων [ἰατέρων φωνὰς, τὰς ἐπὶ συστάσει τῶν ὀρθῶν 


damoationem recipimus. Similiter et ez septime : 
« Rejicientibus sanctorum. Patrum sententia 
dogmatibus Dei Ecclesi: constituendis ! 

tas, Athanasii, Cyrilli, Ambrosii. A- 


viui Lconis sany,tigsie 


1175 


JOSEPH1 METHONE£NSIS 


1116 


scopi, Augustini, et reliquorum, preterea. et &cu- A δηγμάτων τῆς τοῦ θεοῦ Ἐκχλησίας ἐπφωνηθείσα:, 


menBicorum acta conciliorem, quarti dico et sexti 
non amplectentibus, anathema.» Audis ut anatbe- 
mati subjicitur, qui Augustini sententias non reci- 
pit? Kon ergo in posterum ambigas pro sancto et 
doetore babere Augustinum, cujus gloria magua est 
in Ecclesia Dei. Nosti ergo quomodo et Occidenta- 
les doctores in. omnibus Orientalibus consentiunt, 
quasi eodem spiritu afflatis, et quod etiam ex Filio 
Spiritus sanctus procedit, datur, mittitur, immitti- 
tur, profluit, infunditur, prodit, scaturit, esnanat, 
et spirat * qua: omnia sempiternam ejus processio- 
nem demonstrant, ex Paire similiter et Filio, 
quodque apertius Occidentales Orientalibus clamant 
clare, ex utroque procedere, Patre videlicet et 
Filio: neque differunt inter. se, sed praeclare et 
divine conscuuünnt : nec. potes eos rejicere, synodi 
pala clamantibus adversus eos, qui sententias 
illurum non recipiunt, Anathema esto. Unde igitne 
ex solo Patre Spiritum sanctum potestis ostendere ? 
doctoribus omnibus clamantibus, ct ex Filio, et 
rcliqua. ne siugula enuvmerem. Credite igitur bis 
docidvibus, οἱ acquicseite nobis qui recte vobis 
cousulimus. 


"A82vacíou, Κυρίλου, 'Ap6pocieo, ᾿Αμφιλοχίου, 
τοῦ θεηγόρον Adovsoc τοῦ ἁγιωτάτου ἀρῤχιεπισυδπου 
«ἧς πρεσζυτέρας Ῥώμης, Δυγουσείνου, καὶ τῶν 
λοιπῶν" ἔτι τε xal τὰ τῶν οἰχουμενικῶν συνόδων 
Πρακτιχὰ, τῆς τετάρτης φημὶ xai τεῆς ἕπτης, μὴ 
κατασπαζομένοις, ἀνάθεμα. » ᾿Ακούεις, ὥς ἀναθέ- 
ματι χκαθυποδάλλεται ὁ μὴ τὰς φωνὰς Αὐγουστένου 


δεχόμενος ; Οὐχοῦν τοῦ λοιποῦ μὴ ἀμφίδαλλε Ab- 


γουστῖνον ἔχειν ἅγιον xol. διδάσκαλον " οὗ τὸ κλέος 
πολὺ lv τῇ τοῦ Θεοῦ Ἐχχλησίᾳ. Οἶδας ἄρα καὶ τοὺς 


δντικοὺς διδλσχάλους κῶς χατὰ πάντα Θυμτωνοῦσι 
tol; ᾿Ανατολιχοῖς, ὡς τοῦ αὐτοῦ Πνεύματος λαλῆ- 


σαντο: ἐν αὑτοῖς * καὶ ὅτι ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεται 


τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, καὶ δίδοται, καὶ πέμπεται, 
B καὶ ἀκοατέλλεται, καὶ προχεῖται, x3l ἐνίησι, καὶ 


πρόεισι, xal ἀναδλύζει, καὶ πηγάζει, καὶ πνέει ἃ 
κάντα τὴν ἀΐδιον αὐτοῦ σημαίνουσι πρόοδον Ex τοῦ 
Πιυτρὺς ἅμα xai τοῦ Υἱοῦ " καὶ ὅτι οἱ Avztxol σαφέ- 
στερα τῶν ᾿Ανατολιχῶν βοῶσι διαῤῥήδην ἐχεορευό- 
μενον εἶναι ἐξ ἀμφοτέρων, Πα:ρὸς δηλονότε καὶ 
ΥἹοῦ " καὶ οὐ διαφέρονται ἀπ᾽ ἀλλήλων, ἀλλὰ συμ- 
φωνοῦσι χάλλιστά «ε xal ἐνθουσιαστιχώτατα" xol 


o) δύνασλι αὐτοὺς παραγράψασθαι, τῶν συνόδων 


βοών:ων ἀναφανδὴν τοῖ; μὴ δεχομένοις τὰς τούτων φωνὰς, Ἤτω ἀνάθ:μα. Πόθεν οὖν ὑμεῖς ix μόνου 
τοῦ Πατρὸς ἔχετε δεῖξαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον; τῶν διδασκάλων ἀπάντων βοώντων xal ix τοῦ Υἱοῦ, καὶ 
“ἃ λοιπὰ, loa. μὴ καθ᾽ ἔχαστον λέγω. Πείσθητε τοιγαροῦν τούτοις τοῖς διδασχάλοις, καὶ δπαχοῦσατε 


ἡμῖν καλῶς ὑμῖν συμβουλεύουσι, 


ΙΧ 


(lis igitur ἃ nob's expositis, ἃ divinisque et sa- ᾿ Ταῦτα τοίνυν τὰ προτεθέντα ἐκ τῶν ἱερῶν καὶ 


eris Ecclesie doc:oribus collectis, operz pretium 
es8e cvistimavimas et de nostro alia quadam ad- 
jingere, qux ἃ multis audiendo, et intra nos exa- 
uinando, investigavimus, quibus suasi huic sanct 
synodo nos subjecimus. Audite sane et vos. Spi- 
ritum praterea Filii dici Spiritum sanctum, ipse 
Filius dicit, Spiritum veritatis vocando eum ; est 
autcm ipse veritzs,Jet magnus Paulus pluries id ſe- 
cit. «Misit. enim, inquit Deus, Spiritum Filii sui 
in corda vestra.» Et; «Si quis Spiritum Christi non 
habct, hic non est ejus.» lloc verbum, et solum, 
fratres, ad omnia ostendenda satis est: nam Spiri- 
tum F.lii dici, nibil aliud denotat quam quod ex eo 
est. (Juod enim quidam dicunt veritatem devitantes, 


θείων τῆς Ἐχχλησίας διδασχάλων ἐρανισάμενοει, δεῖν 
ᾧήθημεν χαὶ ix τῶν ἐνόντων ἡμῖν ἕτερά τινα προῦ- 
ϑεῖναι" ἃ τῶν πολλῶν ἀκούσαντες ἡμεῖς, καὶ καθ᾽ 
ἑαντοὺς συνδιασχεψάμενοι εὕρομεν " οἷς πεισθέντες, 
τῇ ἱερᾷ ταύτῃ σννόδῳ ὑπετάγημεν. ᾿Αχούσατε δὴ 
xai αὐτοί, νεῦμα Υἱοῦ λέγεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ 
ἅγιον, αὐτός τε ὁ Υἱός φησι, Πνεῦμα καλῶν αὐτὸ 
ἀληθείας ’ ἔστι δὲ αὐτὸς ἢ ἀλήθεια, Παῦλός τε ὃ 
μέγας πολλαχοῦ τοῦτο λέγει" « Ἐξαπέστειλε γὰρ, 
φησὶν, ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὰς 
καρδίας ὑμῶν" » χαὶ, « EU τις Πνεῦμα Χριστοῦ οὐχ 
ἔχει, οὗτος οὐκ ἔστιν αὐτοῦ. »  οῦτο τὸ ῥῆμα καὶ 
μόνον, ἀδελφοὶ, &pxst τὸ κἄν ἀποδεῖξαι. Τὸ γὰρ λέ- 
γεσθαι {νεῦμα χοῦ, οὐδὲν ἄλλο δηλοῖ, ἢ ὅτι ἐξ 


quo Filii Spiritum dici esse Spiritum, consubstan- D αὐτοῦ ἔστιν. Ὃ γάρ φασί τινες, φτὴν ἀλήθειαν àxe- 


lialitatem | ostendit, aranei tela est. Quippe cum 
si propter consubstantialitatem — diceretur. Spiri- 
118 ejus, propter eamdem ipsam Filius eiiam 
diceretur ipsius Spiritus, Pater quoque et Filii et 
Spiritus sancti; at id nusquam reperies. Restat 
igilur ut emittentis et. producentis Patriv sit, quod 
producitur, nam aliud cogitare fas non est, Pizete- 
rca Spiritus sanctus vel ex solo procedit, vel non 
ex solo. Patre ; nibil enim medium est in contra- 
dictoriis, a1 non ex solo Patre procedit ; sí non ex 
solo, ergo et ex Filio. Quod vero non ex solo Patre 
procedat, liinc manifestum esl; primum nullibi 
apud sacram Scripturam, neque apud doctcres 
jnvenitur id dictum. Quod vero a neminc sanctorum 


φεύγοντες, ὡς τὸ Υἱοῦ Πνεῦμα λέγεσθαι εἶναι «b 
Πνεῦμα, τὴν ὁμοουσιότητα παριστάνει, ἀράχ"ης 
νῆμά ἐστι». Εἰ γὰρ διὰ τὸ ὁμοούσιον ἐλέγετο Πνεῦ- 
μα αὑτοῦ, διὰ τὸ αὐτὸ δὴ τοῦτο xal ὁ Υἱὸς ἐλέγετο 
ἂν τοῦ Πνεύματος, χαὶ ὁ Πατὴρ, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ 
Πνεύματος * ἀλλ᾽ οὐκ ἂν εὕροις οὐδαμοῦ touto. Ati- 
πκεται τοίνυν τὸ τοῦ ἐχπορεύοντό; τε xal τοῦ προ 

δάλλοντος Πατρὸς τὸ προδαλλόμενον εἶναι" ἄλλ᾽ γάρ 
τι οὐδὲ ἐννοεῖν θέμι;. "Esc τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὃ 
ἐχπορεύεται Ex μόνου, ἣ οὖχ ix μόνου τοῦ Πατρός " 
ἀντιφάσεως γὰρ οὐδὲν μεταξύ" ἀλλὰ μὴν οὖχ ἔχῃο- 
ρεύεται ix μόνου τοῦ Πατρός εἰ δὲ οὐχ Ex μόνου, 
καὶ ix τοῦ ΥἹοῦ ἄρα. Ὅτι δ᾽ οὐχ ἐχ μόνου τοῦ Πα- 
τρὺς ἐκπορεύεται, δῆλον ἐντεῦθεν " πρῶτα μὲν οὐδα- 





1179 


JOSEPHI METHONENSIS 


1:80 


ergo est. » [tem quod alicujus cest natura, et ex co A πρὸς ᾿Δοειανοὺς λπορυῦντας, κῶς τῇ: αὐτῇς οὐσίας 


est secuudum id qud ejus est, d'citur ejus. esse : 
se.| Spiritus. sanctus est. E.lii, eL omnino narura ; 
non est enim prater naturam, neque ut servuy : est 
ergo Spiritus sanctus, quatenus Spiritus sanctus, 
id est, quat»aus. divina persona. in. Tiiniate ex 
Filio. Ad bae Spiritus sanctus. relativum est, cla- 
rumque est Spiritum Pavis ct Spiritum Filii dici, 
et refertur tanquam ad spirantem vel producentem: 
spirantes vero sunt l'ater et Filius, est ergo Sp'ri- 
tus ex Patre et Filio tanquam spirantibus et pro- 
ducentibus eum. Przterea Spiritus sanctus a Filio 
aceip:t : ἰδ enim dicit, « De meo accipiet. » Quod 
autem accipit, essentia. ejus est, ncque aliud est 
essentia ejas, aliud quod accipit : esset enim sane 
composilum : sed est in summo simplicitatis execs- 
su, tanquam Deus, essentiam ergo suam et esse 
accipit, etiam ex Filio. Sunt et alia multa testimo- 
nia ex divina Scriptura, veluti id : «Quem ego 
mitia vobis a Patre ; » ut illud, De meo accipiet, 
et annuntiabit vobis; s» ut. illud : « Quzcunque 
audiverit loquetur;» et ill&d : « Spiritu. meum 
et Pauis mittam, in quo conürmabimini, » εἰ alia 
similia, qua partim late declaravimus, partim pro- 
pter prolixitatem.praeteriittimus. Sed ad huins 
conclustonem ostendendam, quod Spiritus sanctus 
cx Patre. et Filio procedat, ctin multa. sint. quie 
adduci pos:ent, satis hzc ia przesentia sint. 


€ πέμπων χαὶ ὁ πειιπόμενος, ἂν τῇ cpurxosti] ξνάτῃ 
ὁμιλίᾳ τοῦ κατὰ "ivo, λέγων « ἴΠλιν ?xV τὰ 
ἀνθρώπινα καταφέρεις τὸν λόγον καὶ οὐκ ἐννοεῖς ὅτι 
«ἀῦτα πάντα Κι᾽ οὐδὲν Ex: psv εἴρηται, ἀλλ᾽ (va καὶ τὸν 

τιον εἰδῶμεν, χαὶ εἷς τὴν Σαδελλίον μὴ ἐχπέσωμεν 
νόσον" ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα πέμπεται ἐξ Υιοῦ, ἔστιν ἄρα 
xai ἐξ αὑτοῦ. » "Etc 6 τινής ἐστ' φύσει xal ἐξ αὐτοῦ 
ἐστι, xatà τοῦτο ὅ ἐχείνου λέγεται εἶνλι ^. τὸ δὲ 
Πνεῦμα τὸ &y:óv ἐστι τοῦ Υἱοῦ, καὶ πάντω: φύσει" 
οὗ γὰρ παρὰ φύσιν, οὐδὲ ὡς δοῦλον, ἔστιν ὄρα τὸ 
Πυεῦμα τὸ ἅγιον fj Πνεῦμα ἅγιον, τουτέστιν fj θεῖον 
πρόσωπον ἐν τῇ Τριάδι Hx τοῦ Υἱοῦ, “τι τὸ Πνεῦμα 
T. ἅγιόν ἔστιν ἀναφορικόν" χαὶ δῆλον ὅτι λέγεται 
Πνεῦμα Πατρὸς xai Πνεῦμα Υἱοῦ * καὶ ἀναφέρεται 
ὡς προσπνέοντα ἣ προδάλλοντα * πνέοντ:ς δὲ εἰσιν ὅ 
Πατὴρ καὶ ὁ Yi, ἔστιν ἄρα Πνεῦμα Πατρὸς καὶ 
Υἱοῦ, ὡς πνεόντων καὶ πκροδα)λόντων αὑτό. τι τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἄγων λαμδάνει παρὰ τοῦ Υἱοῦ, ἐχεὶ ος 
γάρ φησιν, ε "Ex τοῦ ἐμοῦ λήψεται, » ὃ δὲ )apfá- 
v£1 ἔστιν ἡ οὐσία αὐτοῦ " οὐδὲ γάρ ἔστιν ἄλλο μὲν ἡ 
οὐσία αὐτοῦ, ἄλλο δὲ τὸ ὃ λαμδένει c fj γὰρ ἂν εἴη 
σύνθετον, ἀλλὰ μῆν ἐστιν ἐν ἄχρι ἀπλότητος ὅπ:ρ- 
οχῇ ὡς Θεός" τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ἄρα καὶ τὸ εἶναι 
λαμδάνει καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ. Εἰσὶ δὲ xai πολλὰ ἄλ!α 
μαρτύρια τῆς θείας Γραφῆς à; τὸ, « Ὃν ἐγὼ 
πέμψω ὑμῖν παρὰ τοῦ Πεωτρός * » ὡς; τὸ, « [122 
ἐμοῦ λήψεται χαὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν" » ὡς τὸ, « "Ὅτα 


ἂν ἀχηύσῃ λαλήσει" » val ὡς, « Τὸ Πνεῦμα τὸ ἐμόν τε καὶ Πατρὸ; ἀποστελῶ, ἐν d στιεροεθήσεσθε. » 
Ka! £a ὅποια“ ἐξ ὧν μέρος μὲν εἰς πλάτος ἐσαφηνίσαμεν, μέρο, δὲ διὰ τὸ μῆχος εἰάσαμεν. ᾿Αὐλὲ 
πρὸς μὲν τὸ δεῖξαι τὴν ἀλήθειαν τοῦ συμπέράσματος «ούτου, ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ix Πατρὸς χαὶ Ylo 
ἐχπορεύεται, πολλῶν ὄντων οἷς ἄν τι; χρήσαιτο, καὶ ὅθεν ἄν ἐπιχειρήσειεν, ἀρχείτω ἐν τῷ παρόντι καὶ 


τχῦτα. 
X. 

Sed quoniam eontradictiones quasdam In medium 
Sfferunt adversus eos qui veritatem hanc præseſe- 
runt, etiam sd eas pro viribus cespondebimus, 
eorum sophismata dissolvendo, secundum doctri- 
us14 ἃ doctoribus traditam. Primum dicunt, Quo 
pacto Dominus dicens Spiritum veritatis, qui ex 
l'air: procedit, non. addidit. etiam. seipsum ? Sed 
neque negavit. de se, respoudelimus nos, sicut in 
aliis facit; nam id forte coactius fucrit, quamvis 
nec id s44is ad id comprobandum, quod ii inten- 
ilunt, quippe.qui de die et hora illa nemo scit, in» 
«quit, neque angeli, neque Filius, nisi solus Pater 3 ; 
et rursus : « Mea doctrina. non. est mca, sed cjus 
qui misit me Patris ?**; nos tamen recta ratione cou- 
trarium credimus, diemque illum et horam sic 
aperte ipsum scire sicuti Patreni, eumque cogno- 
scere, οἱ doctrinam ejus super omnia ejus esse 
decernimus, Si ergo qua manifesto negavit, nos 
cum laude iis contraria. credimus, quo pacto. non 
etiam hic quz non negavit pie credimus ? Prieterca 
Patrem «t Filium. arbitrantur vel in. unam conjungi 
personam, si quis ex ambobus dixerit Spiritum 
sauctnim procedere ; vel si non id, duo tamcn. priu- 


44 Aulli. xxiv, ὅθ, Joan, vii, 10. 


b 


r. 

Ἐπεὶ δὲ καί τινας ἀντιφάσεις προλγοσι xach 
τῶν τὴν ἀλήθειαν ταύτην πρεσδευόντων, xal xp; 
«αὐτας Oz ἐφικτὸν ἡμῖν ἀκοχριθησόμεθα " τὰ ixi- 
νων σοφίσματα λύοντες, καρὰ τῶν διδασκάλων καὶ 
ταῦτα λαθόντες. lipatov μέν qot, ὡς ὁ Κύριος 
λέγων τὸ [Πυεῦμα τῆς ἀληθείας ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς 
ἐχπορεύεται, 02 προσέθηχε xal ἑαυτὸν, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ 
ἀρνήσατο Lavtóv; Ἡμεῖς εἴποιμεν ἅν, ὥσπερ iv 
ἄλλοις ποεῖ. τοῦτο γὰρ ἂν ἴσως βιαιότερον ἦν, κἂν 
μηδὲ τοῦτο ἰχανὸν πρὸς ὃ αὐτοὶ βούλονται. Καὶ γὰρ 
ὁ αὑτὸς περὶ τῆς ἡμέρας ἐχείνης χαὶ ὥρας, « 0020 
οἷδε, φησὶν, οὐδὲ oi ἄγγελοι, οὐδὲ ὁ Υἱὸς, εἰ μὴ à 
Πατὴ: μόνος * » χαὶ αὖ, « ἯΙ ἐμὴ διδαχὴ οὐχ ἔστιν 
ἐμὴ, ἀλλὰ τοῦ πέμψαντός με ἰατρός " » καὶ, « Οὺ- 
δεὶς ἔγνω τὸν ΥἹὸν εἰ μὴ ὁ Πατήρ. » Καὶ ὅμως ἠ" "εἷς, 
καλῶ: γε ποιοῦτες, τοὐναντίον πιστεύομεν * xal τὴν 
ἡμέρα" ἐκείνην xal ὥραν οὕτω σαφῶς αὐτὸν εἰδέ - 
vat, ὡς χαὶ ὁ Πατὴρ, καὶ ἑαυτὸν ὁμοίως τῷ Πατρὶ 
γινώσχειν * xat τὴν διδασχαλίαν αὐτοῦ, παντὸς μᾶλ» 
Ao» αὑτοῦ εἶναι τιθέμεθα. Εἰ οὖν ὧν σαφῶς ἀπηρ- 
νίσατο, ἡμεῖς ἐπαινετῶς τἀναντία πιστεύομεν, διὰ 
^i οὐ κἀνταῦθα ἃ μὴ ἐρνήσατο εὐσεδῶς πιστεύασο- 
μεν; Ἔτι οἴονται τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸν ἣ εἰς ἢ» 


1181 


PRO CONC. FLORENT. CAT. I, DE SPIRITU SANCTO, 


1189 


c ναγείφειθα: πρύσωπον, εἴ τις ἐξ ἀμφοῖν λέγοι τὸ A cipia, vel duas causas inde consequi ; quod quidem 


Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύεσθαι, 8 «! μὴ τοῦτο, δύο 
γοῦν τὰς ἀρχὰς, καὶ δύο ἀχολουηήσειν τὰ αἴτια " ὃ 
γαὶ αὐτὸ οὐ μεῖον ἄτηπον τοῦ προτέρου. "euet δὲ 
πρὸ; μὲν τὸ τῆς συναλοιφῦς, οὕτω φαμέν" ὡς εἰ 
μὲν προσωπιχὸν & oov ὑποστατιχὴν τοῦ προσώπου 
τοῦ πατριχοῦ, τὴν τοῦ προδάλλειν ἐνέργειαν ἐτιθ!- 
μεθα, τότ᾽ ἂν τὸ ἄτοπον εἵπετο τοῦτο " xal ἦν ἀλη- 
(ὡς ὁ YU; ἕν μετὰ τοῦ Πατρὸς πρόσωπον, τοῦ συ- 
στατιχοῦ αὐτῷ χοινωνῶν ἰδιώματο;. Ἐπεὶ δὲ τὸ 
μὲν συστατικὸν τοῦ προσώπον, τοῦ πατρικοῦ ἰδίωμα, 
ἡ πατρότης xa τὸ γεννᾷν εἴργττ:ι ὄν, τὸ δὲ προ- 
Θάλλειν ἰδίωμα εἴτουν γνώριτμα τῷ προσώπῳ αὑτοῦ 
συστάντι ἑπόμενον, cq ἡ ἀνάγχη, τὸν χοινωνοῦντα 
αὐτῷ τούτου τοῦ ἰδιώματος ὃ μὴ συστατικόν ἔστι toU 


non tinus inconveniens est priore. Nos vero ad id 
quad afferunt de conjunctione, ita respondebimus : 
quod si personale, sive hypostaticum personz Pa- 
tris, actum produceudi poneremus, tuuc ulique id 
inconveniens sequeretur, vereque csset Filius una 
cum Paire persona constitutiva proprietatis cum eo 
communicans ; sed quia persona Patris covustitutiva 
propr.etas, paternitas et generatio dicta est esse: 
producere vero proprietas, sive notio quas sequitur 
personam constitutam ipsius, quæ necessitas est, 
eum qui cum illo coninuuem babet eam proprie- 
tatem, qua persone ejus constitutiva uon est, 
unam esse cum 60 personam ? Nain sicuti commu- 
nicaus cum Patre Filius, scilicet Spiritum ejus esse, 


προτώπου αὐτοῦ, καὶ ἕν εἶναι πρόσωπον μετ᾽ αὐτοῦ ; B quemadmodum et. Patris, ct mitti ab eo quemad- 


"Qsnep γὰρ xotwovüv τῷ Πατρὶ ὁ Υἱὸς, τοῦ τὸ 
Πνεῦμα εἶναι αὐτοῦ, ὥσπερ καὶ τοῦ Πατρὸς, καὶ 
τοῦ παρ' αὐτοῦ ὥσπερ καὶ παρὰ τοῦ ἰατρὸς &no- 
στέγλεσθαι, ὅμω; οὗ καὶ τοῦ προσιπου αὐτοῦ xotw- 
vel, διίτι τ᾽, τὸ Πνεῦμα λέγεσθα: τοῦ Πατρὸς, *| παρ᾽ 
αὑτὴῦ ἀποστέλλε:θαι, οὐχ ἔστι τοῦ πατριχοῦ πκροῦ- 
uou συστατιχὴν, οὕτως οὐδὲ τοῦ προδάλλειν xot- 
vot)» τῷ Πατρὶ, εἰς ἕν μετ’ αὐτοῦ σνναλείφεται 
πρόσωπον * διότι τὸ πρηδάλλειν, οὐ συστατιχὸν τοῦ 
προσώπου τοῦ πατριχοῦ, Ὥστε ἕως ἂν μὴ δείξῃ τις 
τὸ προδάλλειν συστατιχὸν ὃν τοῦ προσώπου τοῦ 
πατριχοῦ, οὐδὲ συναλοιφὴν τῶν πρησώπων δύναιτ᾽ 
ἃ, δεῖξαι. Εἰ δὲ θαῦμα δοχεῖ τὰς δύο ὑποστάσεις 
μίαν ἀρχὴν εἶναι καὶ μὴ συναλείφεσθαι, μεῖξον ἂν 
t!» θαῦμα, ὅτι al τρεῖς ὑποστάσεις μία εἰσὶν ἀρχὴ 
καὶ οὗ συνλλείφουται. Εἴτα &uap;lav ἡμῖν προσά- 
πτοῦσι, λέγοντε;:" Οὐ δύνανται φυγεῖν τὴν δυαρχίαν, 
οἱ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸν ἀρχὴν ποιοῦντες τοῦ 
Πνεύματος * ἀλλὰ πρῶτον μὲν Λατῖνοι οἱ παρ᾽ αὖ- 
τῶν ἐγκαλούμενοι, δναρχίαν o0 τολμῶσι λέγειν ἣ 
πρώτην καὶ δεντέραν ἀρχὴν, ἢ μίτν Ex δύο συνιοῦ- 
σαν ἀρχῶν. Μᾶλλον μὲν οὖν xal ἀν:θέματι τοὺς 
οὕτω φρονοῦντας ὅποδάλλουσιν. ᾿Αλλ᾽ εἰ μέν τις αὖ- 
«οὑς ἔροιτο εἰ ἀρχὴν φασι xal τὸν Υἱὸν τοῦ ἀγίου 
Πνεύματος, ἐροῦσι, val* χαὶ εἰ τὸν Πατέρα, val * εἰ 
δ' ἐπὶ τούτοι: ἐπαγάγοι, Οὐχουῦν δύο λέγετε τοῦ 
Πνεύματο; ἀρχᾶς : οὔ φασι. Σὺ γὰρ τοῦτο συμπε- 
ραίνεις" ἡμεῖς δὲ τοῦτο τὸ ῥῆμα, τὸ δύο, οὐδαμῶς 


modum et a Patre, tamen non cum eo persona com» 
municat, quia Spiritum dici Patris, vel ab eo miti, 
hon est paterne persſsonæ constitativum ; sic neque 
qui productioncm eum. Patre communem habet, 
in unam personam conjun,itur, quia producere 
hon est paterna personz constitutivum. Quameb- 
rei, quousque ostensum non fuerit, producera 
esse personz paternæ constitutivum, neque conjun- 
etionem personarum poterit demonstrare. Quod si 
mirum est duas personas unum esse principium et 
non conjungi, magis mirum erit quod tres personse 
sint unum principium, nec conjungantur. Post bec 
duo principia nobis attribuunt, dicendo duo prin- 
cipia non posse eos vitare, qui Patrem εἴ Filium 
principium Spiritus sancii faciunt. Sed primum 
Latini qui ab iis accusantur, duo principia dicere 
non audent ; vel primum vel secundum principium, 
vel unum ex duobus coastans principium, imo ana- 
themati ita. sentientes subjiciunt. Ac si quis eos 
interrogaverit, aa Filium etiam faciant principium 
Spiritus, utique dicent : Quod si Patrem, maxime. 
Quod si quis binc induxerit, ergo duo dicitis Syi- 
ritus principia. Nequaquam illi dicent, sed ex te 
id concludis, nam nos banc dictionem, «duo,» 
non appouimus. Deinde cum nos una cum Grego- 
rio Theologo dicimus prineipium de principio, duo 
principia intelligimus Υ et Deum de Deo, duos Dcos 
intelligimus ?* nequaquam. D. autem Augustinus, 


προττίθεμεν. Εἶτα καὶ ἡμεῖ; ὅταν μετὰ τοῦ Γρηγο- Ὁ l'ater et Filius, dicit, non duo sunt principia Spiritus 


οἴη τοῦ Θεολόγου λέγωμεν, $ ix τῆς ἀρχῆς ἀρχὴ, 
620 ἀρχὰς νοοῦμεν; xai Θεὸν ἐκ Θεοῦ, δύο θεοὺς 
νοΐσωμεν ; οὔμενουν. Ὁ δ᾽ Αὐγουστῖνος ὁ θεῖος, ὁ 
[}᾿ατὰρ, φησὶ, χαὶ ὁ Υἱὸς, οὗ δύο ἀρχαὶ τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος, ἀλλὰ μία ἀρχὴ αὐτοῦ xat ἀμφότεροι" xal 
οὐ καθὸ δύο, πκροδάλλου:ι τὸ Πνεῦμχ τὸ ἅγιον " οὐδὲ 
xa)b δύο, εἰδὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἀρχαΐ" ὥσπερ 
καὶ τῆς κτίσεως, οὐ τρεῖς ἀρχαὶ, ὁ Πατὴρ χαὶ ὁ Υἱὸς 
χαὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ἀλλὰ μία αὐτῆς ἀρχὴ, ἢ Τριὰς 
ὁ Θεός. "Ett τε xal διὰ τὸ μιᾷ καὶ τῇ αὐτῇ ἀριθμῷ 
δυνάμει δημιουργεῖν αὐτοὺς, ἐκ τῆς αὐτῖς xal μιᾶς 
χοινῇς θεότητος προϊούσῃ, διὰ τοῦτο εἰκότως e 
Θεὸς χαὶ Anutovoq5; λέγεται εἷς, καὶ οὗ τρεῖρ- 

οὖν καὶ ἐπὶ τῆς Ux Πατρὸς xal Υἱοῦ τοὶ 


sancti, sed ambo unum principium ejus: neque 
quatenus duo, producunt Spiritum sanctum, nec 
quatenus duo Spiritus sancti principia sunt : si- 
cuti eresturas non tria. principia Pater, οἱ Filius, 
et Spiritus sanctus, sed unum ejus principium, 
Trinitas Deus. Przterea quia una et eadem uume- 
ro virtute ipsi creant, ex una et eadem communiter 
deitate prodeunti, idcirco jere unus Deus et auctor 
dicitut unus, non ues. Hooque satis ad declaran- 
dumis «ui d ane ey 
Poire 


1183 


JOSEPHI METHONENSIS 


principium est processionis Spiritus sancti. Itaque Α ἐχπορεύσεως, ixzv)v ftp); τοὺς ἀποροῦντας. "On 


nulla ex parte consentanea est ratio eorum qui nos 
de duobus piineipiis reprehendunt. Sed opponunt, 
Vel períecta est. ex. Patre. processio, et inanis ea 
qui est. ex Filo: vel si necessaria ea quz est ex 
F dio, iinpeifecta ca qua est ex Patre. Sed. contra 
Interrogentur ἃ nobis qui hzc afferunt, an perfecta 
sit nundiex Patre creatio, vel non : si perfecta, 
car Filius et Spiritus causa ejus. sunt ; atsi imper- 
feeta, et idco F.lius et Spiritus assumuntur, ani- 
ma Ívertant quid afferunt : sed perfecta, ut arbitror, 
est ex Paire entium productio, una et eadem nu- 
wiero Filii et Spiritus ad ca producenda | operatio ; 
"6116 alia est. illius, alia horum : nam tum hee 
paeriles quzestioncs locum habuissent. Sic ergo et 
hic evenit, perfecta. «st, et magis quam perfecta 
est ex Paire Spiritus sancti processio, una et eadem 
nemero est qua est ex eodem Filio processio, non 
alia et alia, et aliter, nec interdum ea quse est ex 
Fil'o, interdum ea quie est ex atre ; sed simul, et 
eadem sque, cuim una et eadem numero potestote 
uterque producat. Postea divini Joanuis Damasceni 
dico verba sursum deorsum πὲ insolubilia objiciunt, 
cum ille beatus dicit : « Ex Filio Spiritum non dici- 
mus, uec nos negamus sanctum id dicere, neque 
hoc omnuiuo in dubium revocamus : loe enim dixit 
ilie divinus Uoctor, non quia non sit, sed quia non 
dicitur, propter hareticos. » Huic simile dicit 77 
cap.: « Christi genitricem Virginem sanctam non 


YÀio μιᾷ xo τῇ αὐτῇ δυνάμει, ὁ Πατὴρ ἅμα καὶ ὁ 
Υἱὸς, τῇ Πνεῦμα προδάλλουσι, χαὶ ὅτι ἐκ τοῦ Πατρὸς 
ἔχει λαδὼν δ᾽ Υἱὸ; τὴν ἐχπορευτιχὴν δύναμιν ταύ- 
«nv, διὰ τοῦτο χυρίως καὶ ἀληθῶς, εἷς αἴτιος καὶ 
μία ἀρχὴ τῆς τοῦ Πνεύματος ἐκπορεύσεως. Ὥστε 
οὐδαμόθεν εὔλογος ὁ λόγος, τοῖς δυαρχίαν ἐγχαλοῦ- 
σιν ἡμῖν. ᾿ΛΑλλά φασιν, ἣ τελεία ix τοῦ Πατρὸς ἢ 
ἐμπόρευσις, καὶ ματαία ἡ ἐξ Υἱοῦ" ἃ εἰ ἀναγχαία 
$ ἐξ Υἱοῦ, ἀτιλὴς ἡ ix. τοῦ Πατρός. ᾿Αλλ᾽ ἀντερω- 
τσθωσαν παρ᾽ ἡμῶν ol ταῦτα λέγοντες, εἰ τελεία ἢ 
ἐχ Πατρὺς τοῦ χόσμου δημιουργία, ἣ οὔ. Εἰ μὲν γὰρ 
«ἑλεία, διὰ τί xal ὁ YU; αἴτιο;, καὶ τὸ Πνεῦμα" εἰ 
δ' ἀτελὴς, xat διὰ τοῦτο παρχλαμόάνεται ὁ Υἱὸς 
καὶ τὸ Πνεῦμα, σχεψάσθωϑθαν ὅ τι φασίν. "AX, οἷ- 
μα', τελεία μὲν ἣ ἐκ Πατρὴς τῶν ὄντων παρχγωγῆν 
píx δὲ xol ἡ αὐτὴ ἀριθμψ, Υἱοῦ τε καὶ Πνεύξιατος 
εἷς τὴν αὑτῶν πρόοδον fj ἐνέργεια " καὶ οὐκ ἄλλη μὲν 
ἐχείνου, ἄλλη δὲ τούτων" τότε γὰρ ἂν εἶχε χώραν 
ταῦτλ τὰ παιδχριώδη ζητήματα. Οὕτως οὖν καὶ ἑ κὶ 
τοῦ προηχειμένου, τελεία μὲν xal ὑπερτελὴς à ix 
Πατρὸς ἐκπόρευτι; τοῦ ἢνεύματος τοῦ ἁγίου, ἢ 
αὐτὴ δὲ xal μία τῷ ἀριθμῷ καὶ ἣ ἐξ Υἱοῦ τοῦ αὖ- 
«οὔ ἐστιν ἐχπόρευσις " οὐχ ἄλλη καὶ ἄλλη, οὐδ᾽ ἄλ- 
λως καὶ ἄλλως, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἄλλοτε ἡ ἐχ Πατρὸς, καὶ 
ἄλλοτε ἐξ Υἱοῦ, ἀλλ᾽ ἅμα καὶ dj αὐτὴ ὁμοίως" μᾷ 
καὶ τῇ αὐτῇ ἀριθμῷ δννάμει πρ'θαλλόντων ἀμφοῖν. 
Εἶτα τὸ τοῦ θείον Ἰωάννου, τοῦ Δαμασχηνοῦ φημι, 
ἄνω καὶ κάτω προδάλλονται, ὦ; ἀναντί ῥόττον " λέ- 


dicimus. » In alio tractatu dicit : « Ideo Dei Geai- C γοντος ἐχείνου τοῦ paxap!ov, « "Ex τοῦ Υἱοῦ «5 


tricem Virginem sanctam przedicamus, perinde ac 
Deum proprie et. vere incarnatum ox ea geouerit : 
nam Christum peperisse non ignoramus, quia 
Clristum genuit. Sed quia impius Nestorius ad 
cvertendum id verbum, quo eam Deum perperisse 
exprimimus, ea dictione abusus est, non Chri- 
sti Genitricem, scd ex prastantiori eaim. appella- 
ts. » 

Il:g0Lvov χη ὕττομεν, ὦ; Θεὸν xuplo; καὶ ἀληθῶς 
αὐτὴν ἴσμεν * Χριστὸν γὰρ ἐγίννησιν. ᾿Αλλ᾽ ἐπειδὴ 
ατόριος ταύτῃ κατιχρήσατο, οὗ Χριστοτόχον, ἀλλ᾽ 


Vides ut Christi Geultricem Virginem sanctam 
agnoscit, non dicit tamrn, non qnia Christum non 
gzenuerit, sed quis non dicitur. Nam rerum quæ- 
damn non sunt, sed dicuntur; quedam «unt, δὲ non 
dicuntur; quadam vero nec sunt, nce dicuntur; 
quam utraque sunt, εἰ dicuntur : quippe cum, 
sicuti bic apertissime declaravit, propter Nestoriam 
et cjus sectatores Christi Genitricem non dicimus 
non quia non £it, Sic et propter Macedonium, qui 
exsolo Filio Spiritum esse dicebat : «Ex Filio, 
inquit, Spiritum noa dicimus, neqve ex Spiritu. » 
Praeterea dictio es apud Graecos principalem cau- 
sam signi(icat, qualem esse Filium vel mundi vel 
Spiritus sancti causam non est dicere. ldcirco 
l'atres devitant in eo dictionem ez proferre, ne 
principalis esse causa credatur; sed dictione per 
libentíus utuntur, qui& ordinem denotat. Idcirco 


Πνεῦμα οὗ λέγομεν. » Καὶ ἡμεῖς οὐκ ἀρνούμεθα τὸν 
ἅγιον, λέγουτα τοῦτο" ἀλλ' οὐδ᾽ ἀμφιδάλλομεν τὸ πα- 
ράπαν πρὸς τοῦτο, Τοῦτο γὰρ εἶπεν ὁ θεῖο; ὃ χεῖνος 
διδάσχαλος, οὗ διὰ τὸ μὴ εἶναι, ἀλλὰ διὰ τὸ p λέ- 
εσθαι, διὰ τοὺς αἱρετικούς. Λέγει ὅμοιον τούτῳ iv 
τῷ ἑδδοληχοστῷ ἐδδόμῳ κεφαλαίῳ « Χοιστοτόχον 
οὗ λέγομεν τὴν ἁγίαν Παρθένον. s» "Ev ἑτέρῳ δὲ 
αὐτοῦ λόγῳ, φησί" « Διὸ xo Θεοτόχον τὴν ἀγίαν 


ἐξ αὐτῆ: σαρχυιθέντα γεννήσασαν, Χοιστοτόχηον γὰρ 
ἐπ᾽ ἀναιρέσει «fj; Θεοτόκου φωνῆς ὁ θεοδλαδὴς Νέε- 
ἐχ τοῦ κρείττονος; ταύτην χατονομάζομεν. ὃ 


[A*. 

"Upic ὅπως Χριστοτόχον οἷδε μὲν τὴν &ylav Παρ- 
θένον, οὗ λέγει δὲ, οὐ διὰ τὸ μὴ elvat Χριστοτόχον, 
ἀλλὰ διὰ τὸ μὴ λέγεσθαι" xai γὰρ τῶν πραγμάτων, 
«τὰ μὲν oüx ἔττι, λέγεται δέ " τὰ δὲ ὄντα, οὗ λέγε- 
«αι. τὰ δὲ, οὔτε ἐστὶν, οὔτε λέγεται" τὰ 0b, ἄμφω 
καὶ ἔστι καὶ λέγεται, "Ὥσπερ γὰρ ἐνταῦθα σαφέ- 
στατα ἐδήλωσε, διὰ τὸν Νεστόριον καὶ τοὺς χατ᾽ 
αὐτὸν, tb Χριστοτόχον οὗ λέγομεν, οὐ διὰ τὸ μὴ εἷ- 
ναι, οὕτω xal διὰ τὸν Εὐνόμιον λέγοντα ἐκ μόνου 
τοῦ Υἱοῦ εἶναι τὸ Πνεῦμα, "Ex τοῦ Υἱοῦ, φησὶ, τὸ 
Πυεῦμα οὐ λέγομεν. Εἰ γὰρ ἤδει ὅτε οὐκ ἔστιν, 
ἕλειγεν ἂν χαὶ περὶ τούτου, ὥσπερ λέγει xel περὶ 
τοῦ Yloo τὸν δὲ Υἱὸν, οὔτε τοῦ Πυεύματος Myo- 
μεν, οὔτε μὴν ἐχ τοῦ Πνεύματος. "Αλλως τε καὶ ἢ 
&x ἐπὶ τῆς Ἑλληνικῆς φωνῆς, τὴν προχαταρχτικὴν 
αἰτίαν σημαΐνει " ὁποίαν εἶναι τὸν Υἱὸν, ἢ τοῦ κχό- 
σμον αἰτίαν, ἣ τοῦ Πνεύματο: τοῦ ἁγίων, οὖκ ἔστιν 


1185 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1. DE SPIRITU SANCTO. 


4156 


εἰπεῖν διὰ τοῦτο φεύγουσιν ol Πατέρες ἐπ᾽ αὐτοῦ A beatus hic « per Filium, » magis δὰ ordinem respi- 


τὴν ἐκ δνομάδαι, ἵνα μὴ προταταρχτιχὴ αἰτία 
ὑποπτευθῇ͵ τῇ διὰ δὲ μᾶλλον χρῶνται, ὡς τάξιν δη- 
λούσῃ. Διὰ τοῦτο καὶ ὁ μακάριος οὗτος, διὰ τοῦ ΥἹὖῦ, 
μᾶλλον πρὸς τὴν τάξιν ἀπιδών φησι, τὴν dx ἐπὶ τοῦ 
Πατρὸς τιϑεὶς, ἵνα μίαν ἡμῖν δηλώσῃ προχαταρχτι- 
χὴν αἰτίαν θεότητός τε xal χτείσεως, τὸν Πατέρα. 
Εἴτα τὸ τοῦ θείου Διονυσίου ῥητὸν προσφέρουσι, τὸ, 
« Μόνη πηγὴ τῆς ὑπερουσίον θεότητος, ὁ Hlatto» 
λέτων, μεγαλαυχοῦντες κῶς xoi ὁ Υἱὸς δειχθείη πηγὴ 
τοῦ ἁγίον Πνεύματος, εἰ μόνην πηγὴν τὸν Πατέρα 
ὁ ἅγιος ἔφησεν. ᾿Αλλ᾽ ἐν τούτ πρῶτα μὲν ἐγχαλεί- 
τωσᾶαν τοῖς διδασχάλοις τῆς "Exxincla;, ᾿Αθανασίῳ 
καὶ Βασιλείῳ λέγουσι προφανῶς καὶ τὸν Υἱὸν πη- 
(hv τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ὃ μὲν γὰρ ἱερὸς ᾿Αθα- 
γάσιο; lv τῷ κατὰ ᾿λριιανῶν, ἐξηγούμενος τὸ Ψαλ- 
μικχὸν ἐχεῖνο, ὅτι «Παρὰ σοὶ πηγὴ ζωῆς,» «Ἔδει γὶρ, 
φησὶν, ὁ Πατὴρ δηλονότι, παρ᾽ ἑαυτῷ ἔχων τὸν Υἱὸν, 
πηγὴν τοῦ ἁγίου Πνεύματο;. » Βασίλειος δὲ ἐν τῷ 
xat' Εὐνομίου δευτέρῳ φησί * « Τί οὖν ἡμεῖ;, πῶς 
καὶ ἀγέννητον τὸν Πατέρα, καὶ γεννητὸν τὸν Υἱὸν 
ὁμολογοῦντε;, τὴν χατ᾽ αὐτὸ τὸ εἶναι ἐναντίωσιν 
διαφεύγωμεν ; τί λέγοντες ; ὅτι ἀγαθιῦ μὲν Πατρ᾽ς, 
ἀγαθὸς ὁ Υἱὸς, ix φωτὸς δὲ τοῦ ἀγεννήτου, φῶς 
ἐξέλαμψε τὸ ἀΐδιον " χαὶ ix τῆ; ὄντως ζωῆς, fj ζωο- 
ποιὸς προῆλθε πηγή. Καὶ ἐχ τῆς αὐτοδυνάμεως ἡ 
«οὔ Θεοῦ δύνάμις ἐξεφάνη. » Καὶ πάλιν ὁ αὐτὲς, 
« Πηγὴ ζωῆς ὁ Υἱὸς, φησί " λέγει γὰρ ὁ Δαδὶδ πρὸς 
τὲν Πατέρα, ὅτι « Παρὰ σοὶ πηγὴ Qurge * » xal πάλιν 


cien«, dicit, dictione ἐς in Patre uteudo, ut unam 
osteuderet c2usam principalem deitatis, et creatu- 
rx Patrem. Postea. divi Dionysii auctoritatem ad- 
ducunt, « Solus ſoas snperessentialis deit tis Pater 
est. » inquit, jaetantes. Quomodo Filius Spiritus 


. Sancti fons esse demonstrabitur, si Patrem tantum 


fontem esse. sanctus id dixit? Sed in hoc Ecclesise 
doctores primum  incusent Athanasium et Dasil um 
qui dicunt aperte Filium etiam Spiritas sancti fun- 
(em esse; nam sacer Athanasius ín lib. adversus 
Arianos illud Psalmi enarrans : « Apud te fon« est 
vitie : ». « Sciebat, inquit, Pater videlicet, apud 58 
babens Filium fontem Spiritus sancti. » Ilasilius 
vero lib. 11 adversus. Eunonium, scribit : «Quid 
igitur nos, quomodo ingenitum Patrem, genitam 
Filium confitendo, secundum ipsum esse contra- 
dictionem vitabimus? quid dicemus? qnod beni Pa- 
tris bonus est F.lius, ex lumine vero ingenito lumen 
e(fulsit sempiternum : et ez vere vita vivificans 
profluxit fons : et ex virtute, quæ per seest, Dci 
virtus deprompta. est. ». Et rursus : «Llem fons 
vite Filius iuquit ; nam ad Pa'rem dicit. David : 
« Apud te est. fous vite, » et rursus alter propheta 
de Judis dicit : « Me d. reliquerunt fontem aquse 
viva,» viva vcro aqua Spiritus sancti. appellatur. 
Deinde neque nos Filium dicimus fontem esse 
principalem, vel ex seipso habere ut fons sit, sel 
ex Patre : Pater enim solus fons est superessentialis 


ἕτερο; προφήτης λέγει περὶ τῶν Ἰουδαίων, « Ἐμὲ C deitatis, quia ex alio fonte non profluit ; quippe qui 


ἐνχατέλιπον, πηγὴν ὕδατος ζῶντος. » "Y6og δὲ ζῶν 
ὀνομάζεται τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. "Ἔπειτα δὲ 020 
$pil; λέγομεν τὸν YUv, πηγὴν ἀρχιχὴν, f| ἀφ᾽ Eav- 
«οὔ ἔχειν τὸ εἶναι πηγὴν, ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ Πχτρός. Μόνη 
γὰρ πηγὴ τῆς ὑπερουσίου θεότητος ὁ Πατὴρ, ὅτι οὗ 
πρόεισιν ἐξ ἄλλης πηγῆς. Οὐδὲ γὰρ ἐξ ἄλλον του 
ἔχει τὸ εἶναι πηγῆν. Ἔστι γὸρ τῷ μὲν Πατρὶ οὐξὲν 
αἴτιον τοῦ εἶναι πηγήν τῷ δὲ Υἱῷ, ὁ Πατήρ. Καὶ 


ex alio non habet ut sit fons, quis prima ei nulla 
causa est ut sil. fons, sed Filio P'ater est. Ac l'a- 
ter fons est, et ut genitor, et nt prodnetor, inde Pater 
s'mpliciter omnis emanantis deitatis fons est, Filius 
ipsius, Spiritus tantum : et Pater non ad hoc fons 
est, 8d illud autem ex fonte ; Filius ad Spiritum fons 
est, ad Patrem autem ex fonte. ltaque 8 nobis hoe 
sicuti reliqua recte intelligitur. 


ὁ μὲν llasho, πηγή ἐστι xal ὡς γεννήτωρ καὶ ὡς προδολεύς ὁ δὲ YU, ὡς προδολεὺ;ξ μόνο». "Evhe» 
ὁ uiv Πατὴρ, πάσης ἐστὶν ἀπλῶς πηγὴ τῆς πηγαζομένης θεότητος " ὁ δὲ YUc, τῆς τοῦ Πνεύματος 
μόνης. Καὶ ὁ μὲν Πατὴρ, οὐ πρὸς τόδε μὲν πηγὴ, πρὸς τόδε δὲ, ix πηγῆς ὁ δὲ Υὸ;, mph; μὲν τὸ 
Πνεῦμα κηγὴ, πρὸς δὲ τὸν Πατέρα, ix πηγῆς. Καὶ οὕτως ἡμῖν χαὶ τοῦτο ὥτπιρ καὶ τὰ λυιπὰ x320; 


ἐννοεῖται. 
IB*.* 
'ExlAoyoc tov πρώτου xspalalov. 

Τούτοις οὖν τοῖς λόγοις πεισθέντες ἡμεῖς, τῇ ἀλη- 
θείᾳ ὑπεχωρήσαμεν " πολλὰ τοῖς xat' ἔριν τε xol 
φιλονειχίλν λέγουσι, χαίρειν εἰπόντες " εὖ εἰδότες 
ὡς οὐκ ἔσται ἡμῖν ἄλλοθεν σωτηρίας ἐλπὶ;, ἢ τῷ 
ἀνῶσθαι τῇ ἀληθείς, xai τοῖς χρείττοσιν ἕπεσθαι. 
Δεόμεθα δὲ καὶ ὑμῶν μετὰ νῆς αὐτῆς ἀγάπης ἰδεῖν 
καὶ συνιέναι τὰ εἰρημένα, μεθ᾽ $; καὶ ἡμεῖς ταῦτ᾽ 
ἔφαμεν. Εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλα, & φασιν ol τῇ ἀληθείᾳ ἀν» 
τιχαθιστάμενοι " οὐδὲν δ᾽ ὅμως ὅτι xal ἄξια λόγου. 
Πολλῷ δὲ πλείω τε χαὶ βελτίονα ol. ταύτης ἀντιποι- 
ούμενοι λέγουσι. Καὶ dust; εἴχομεν μὲν xal ἄλλα 
πολλά τε χαὶ ἀναγχαῖα εἰπεῖν, καὶ συνηγορῆσαι τῇ 
ἀληθείᾳ, xal ἀποσχοραχίσαι τὰ παρ᾽ αὑτῶν, ὡς 
ἄτοπα, συμπεραινόμενα x27' ἡμῶν.» ἀρχεῖν δ᾽ ἡγού- 


X1. 
Epilogus primi capitis. 

Nos igitur, his suasi rationibus , veritati. cessi- 
mus; multum valere dicentes eis qui litigandi et 
contradicendi studio loquuntur; bene gnari quod 
non aliunde spes nobis salutis. emicabit, quam 
uniendo nos veritati et melioribus parendo. Roga- 
mus autem vos ui eadem claritate, qux a nobis 
conscripta sunt videatis atque intelligatis, qua nos 
ea exposuimus. Restant etiam alia, quz dieunt ii 
qui veritati repugnant, nellius tamen digna existi- 
mationis. Sed multo piura et meliora ab iis qui 
eam asserunt afferuntur : nosque etiaup alia multa 
et necessaria addere potuissemus, veritati patroci- 
nantes, et absurda quas ab eis adversus no» cou- 
clusa sunt, reprobare. Scd hzc satis esse arbitra- 


1181 


JOSEPIII METIIONENSIS 


1188 


wur, nisi quis litigare et temere. contendere ἃ μεθα ταῦτα" ἂν μὴ μόνον ἐθέλος τις ἐρίζειν εἰχῇ 


maluerit. Ecce igitur ostensum ct demonstratum 
est, ut vires nos:rz tulerunt, clare simul et mani- 
feste ,. qnod Spiritus sanctus qui ἃ nobis colitur, 
von solum ex Patre, verum etiam ex Filio procedit; 
et a Filio babet csse sicuti ἃ Patre, per jam allata 
testimonia, εἰ sententias sanctorum, partim ex 
Patre et Filio cum articulo aperte clamantium , 
partim ex Patre et. Filio sine articulo', partim ex 
l'are per Filium cum articulo , tum a Patre per 
Filium sine articulo, et ex ambobus essentialiter, et 
ab otroque : et ex. Filio est, et ex Filio emanans, 
el per eum prodiens, et profluit ab eo, ct ex eo 
Spiritus est, et profluens naturaliter ab eo, et ex eo 
spirat, et Filius Spiritum mittit; quz omnia sub- 
stan'iam. sanctissimi Spiritus ex Patre simul et 
Filiv demoastrant. Non amplius ergo in posterum 
veprelieuere nos. potestis, quod ex ignoratione et 
inscitia hwic sancte synodo nos subjecerimus ; 
imo exquisite gnari auctoritatum a sanctis allata- 
rum, quautumque periculi impendeat lis qui pa- 
uum dogniata sequi nolunt, quodque exterminatur 
qui synodum nou sequitur, bono cons lio nos con- 
cilio subjecimus. Hzc igiiur cecumenica sancta et 
magna syvodus divino nutu et cura. beatissuni Eu- 
geuii papae, et pii Romanorum imperatoris Joannis 
Palæulogi Floreutiz congregata, inagnisque lumi- 
naribus et illustribus theologis referta, antiquorum 
Patrum | dictis perpensis, et ut par erat comproba- 


tis, decretum religionis plenum tulit, et. quinque C 


articulos quos sancivit noLis tradidit, non aliquid 
uovi el ex aliorum sententia iutroduxit, neque ex 
se ea in. medium protulit, scd ex sacrz Scripturze 
testimoniis deprompsit, atque plurimorun sancto- 
rum doctorum Ecclesi», Oricutalium »imul et Occi- 
dentalium, perleais theologicis expositionibus tra- 
didit: nosque custodivimus , et custodimus, et 
servabimus, usque. ad sauguiuem et mortem pro 
his tanquam orthodoxis et Patrum vocibus exculis 
depugnan?o. Quia igitur priniam vestram accusa- 
tionem sibvertimus, et quae iwajoris momenti est, 
cætera qua banc sequuntur simul subversa sunt : 
ut capite de corpore sublato, totum corpus mor- 


ttum manet : nec noa reliquis respondere oporto- | 


bat, quia bac simul eum prima perierunt, Sed ut 
Lic noster labor paratus sit omnibus qui Ecclesiz 
p»rere voluerint, ad respondendum jis, qui uos 
accusant , quod ob. inscitiam nos Latinis adjuuxi- 
mus, reliquis etiam debitam responsionem adjun- 
gamus, ut per omnia cognoscautur nos injuste tra- 
ducere, quodque veritatem quarimus et pacem 
sequimur, nec volumus sempiterno igni oLlationcs 
coacervare : iino. eas rejicinus , ut ab illo igue 
veluti pii liberemur, nec a judice dicente audiamus, 
« Discedite à me, quia gloriam huminum dilexistis 
super gloriam mcam, nescio vos. » Unde przstat nos 
cum sequi ct Ecclesiam ipsius, ac cjusdem quoque 
vestigiis inniti, quam eorum disceplationibus qui 
falsa suasione ducuntur, qui sacr:e tcstimonio Scri- 
puro siulii el inancs revincuntur. 


καὶ qtiove'x:tv. Ἰδοὺ zolvuv ἐξεφάνθη xal ἀπεδείχξη 
κατὰ τὴν ἡμετέραν δύναμιν, λαμπρῶς τε ἅμα χαὶ 
περιφανῶ;, τὸ παρ᾽ ἡμῖν λατρευόμενον πανάγιον 
Πνεῦμα, ὅτι οὐ μόνον ἐκ τοῦ Πατρὸ;, ἀλλὰ καὶ &z 
«τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεται" xal ἔχει τὸ εἶναι xai ἀπὸ 
«οὔ Υἱοῦ, ὥσπερ xoi ἀπὸ τοῦ Πατρὸς, διὰ τῶν ἤδη 
προσχομισθεισὼν μαρτυριῶν xal ἀτοφάδεων τῶν 
ἁγίων τῶν μὲν ἐκ τοῦ Πατρὸς xal ἐχ τοῦ Υἱοῦ 
διαῤῥήδην βοώντων, τῶν δ' ἐχ Πατρὸς xoi Υἱοῦ» 
«ὧν δ᾽ αὖθις, ἐκ Πατρὸς διὰ τοῦ Υἱοῦ " χαὶ ἄλλων, 
ix Πατρὸς; δι᾽ Υἱοῦ * καὶ ἀπὸ τοῦ Πατρὸ; xai τοῦ 
Υἱοῦ" καὶ ἐξ ἀμφοῖν οὐσιωδῶς  χαὶ παρ᾽ &ugo:- 
ρων" xal ix τοῦ Υἱοῦ ἐστι, καὶ ἐξ Υἱοῦ ἀναδλύξον» " 
xai δι᾿ αὐτοῦ προῖόν " καὶ προχεῖται παρ᾽ αὐτοῦ * 
xaY ἐξ αὐτοῦ τὸ Πνεῦμά ἐστι" χαὶ προχεόμενον ςν- 
σιχῶς παρ᾽ αὑτοῦ " χαὶ ἐξ Υἱοῦ πνέει " χαὶ ὁ Yi5; 
«ὸ Πνεῦμα ἀποστέλλει" ἃ πάντα δηλοποιοῦσι τὴν 
ὕπαρξιν τοῦ παναγίου Πνεύματος, ix τοῦ Πατρὸς 
ἅμα καὶ τοῦ Υἱοῦ. Οὐκέτι οὖν τοῦ λοιποῦ ἐγχαλεῖν 
ἡμῖν δύνασθε, ὅτι μὴ εἰδότες, καὶ ὡς ἀμαθεῖς, τῇ 
ἁγίᾳ ταύτῃ συνόδῳ ὑπετάγημεν" ἀλλὰ μᾶλλον εἰδό- 
τες ἀχριδὼς τῶν ἁγίων τὰς ῥήσεις, xol «ὧν χίνδυ. 
vov ὅσος ἐστὶ τῷ μὴ βουλομένῳ ἕπεσθαι τῶν [Iaci- 
ρων τοῖς δόγμασι" χαὶ ὅτι ἐξοστραχίζεται ὃ μὴ τῇ 
οἰχουμενιχῇ συνόδῳ ἑπόμενος, καλῶς ποιήσαντες τῇ 
συνόδῳ ὑπετάγημεν. Αὕτη οὖν ἢ οἰκουμενιχὴ &yta 
καὶ μεγάλη σύνοδος, θείῳ νεύματι xai σπουδῇ τοῦ 
paxap ὠτάτου πάππα Εὐγενίον, xal τοῦϊεὑσε δοῦς 8α- 
σιλέως Ῥωμαίων Ἰωάννου τοῦ Παλαιολόγον συνα- 
θροισθεῖσα ἐν τῇ Φλωρεντίνων πόλει, χαὶ μεγάλους 
φωστῆρα; χαὶ λαμπροὺς θεολόγους πλουτήαχσα, τὰ 
τῶν πρὸ αὑτῆς Πατέρων χαλῶς ἰδυῦσ;, χαὶ εἰχότω: 
τιμήσασα, 550) ἐξήνεγχεν εὐσεξείας γέμοντα * χαὶ 
τὰ πέντε ἄρθρα ἅπερ ἐδογμάτισε xal ἡμῖν παρέ- 
δωχεν, οὐ καινόν τι εἰσῆξε καὶ ἑτερόδοξον, οὐδ᾽ ἀφ᾽ 
αὐτῆς ταῦτα προὔτεινεν" ἀλλ᾽ ἀπὸ μαρτυριῶν τῇς 
ἱ:ρᾶς Γραφῆς, καὶ πλείστων χρήσεων τῶν ἅγίεν 
«ἧς Ἐχχλησίας διδασχάλων, ἀνατολιχῶν ὁμοῦ τε 
xal δυτιχῶν θεολογήσασα, παρέδωχεν * xai ἡμεῖς 
ἐφυλάξαμεν, χαὶ φυλάττομεν, xai τηρῆσομεν " μέ- 
χρις αἵματος xal θανάτου ὑπὲρ τούτων ἀγοωνν:ζόμε- 
νοι ὡς ὀρθόδοξα χαὶ ταῖς τῶν Πατέρων φωναῖς χαλ- 
λυνόμενα. Ἐπεὶ οὖν τὸ πρῶτον ἀνῃρέθη τῶν παρ᾽ 
ὑμῖν ἐγκαλουμένων, καὶ μᾶλλον τὸ χυριώτερον, καὶ 
τὰ ἑπόμενα τούτῳ συνανχ!ροῦνται" ὡς xal τῆς χα. 
φαλῆ; τοῦ σώματος ἀφαιρεθείσης, ὅλον τὸ cupe 
γεχρὺν μένει" καὶ οὐχ ἔδει ἡμᾶς δοῦναι λόγον εἰς 
τὰ λοιπὰ, ἐπεὶ σὺν τῷ πρώτῳ xax ταῦτ᾽ ἀπώλοντο * 
ἀλλ᾽ ἵνα T, τὸ ἡμέτερον πόνημα τοῦτο, πρόχειρον εἰς 
ἀπολογίαν παντὶ τῷ βουλομένῳ τῇ Ἐχχλησίᾳ πει- 
θλρχεῖν, xal τοῖς χατηγοροῦσιν ἡμῶν, ὡ; μὴ εἰξό- 
τες Λατίνοις ἠἡνώθημεν, φέρς τὸν πρυσήχοντα xal 
πρὺς τὰ λοιπὰ ἀποδώσωμεν λόγον " ἵνα διὰ πάντων 
ἀναφονῶσιν ἀδικῶς διασύροντες ἡ πᾶ; " χαὶ ὅτι ἀλτ- 
θειαν ζητοῦμεν, χαὶ τὴν εἰρήνην διώχοιιεν" xzY οὐ 
βουλόμεθα προ:τφορὰς σννάγειν μετὰ τοῦ αἱωνίου 
πυούς" ἀλλὰ ταύτας ἀποδάλλομεν, ὅπως; τοῦ Xup'c 
Exs(vou ὡς εὐσεδεῖς λντρωῆε μεν, xil μὴ ἀχκούσω- 
μὲν τοῦ χριτοῦ λέγοντο;, « Πορεύετθε ἀπ᾿ ἐμοῦ " 


1189 


TRO CONC. FLORENT. CAP. 11. DE AZYMO ET FERMENTATO. 


1190 


hyanisa:c γὰρ τὴν B Cav τῶν ἀνθρώπων, ὑπὲρ τὴν δόξαν cho ἐμὴν oüx οἷδα ὑμᾶς. ,», "Οὔεν xp:tztov 
ἐστιν ἡμς ἐχείνῳ xal τῇ αὑτοῦ Ἐχχλησίᾳ ἕπεσθαι χα ὀχολουθεῖν, ἢ τοῖς διαλογισμοῖ; τῶν πεισματι- 
χῶν ἀνθρώπων, οἴτινες παρὰ τῇ ἱερᾷ Γραφῇ μάτ. tot xal χενοὶ μεμαρτύρηνται. 


LLL 
ATIOAEIEIZ TOY AEYTEPOY KEdPAAAIOY 


TON EN TQ OPQ ΤῊΣ EYNOAOY 


Περὶ τῆς μυστικῆς ÓnJoróri καὶ ἱερᾶς reAetüc, 
ὅπως δι ἀζύμον τὸ καὶ ἐνζύμου ὀρθοδύξως καὶ ἀληθῶς τὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ 
σῶμα ἱερουργεῖται. 


DEMONSTRATIO SECUNDI CAPITIS 


KORUM 


QUJE IN DECRETO SYNODI CONTINENTUR 


De mystico. videlicet εἰ sancto sacrificio ; quod im axymo et fermentaéo orthodcxa 


et verc. Christi Dei corpus conficitur, 


Δ', 

Καὶ πρὸς τὸ δεύτερον τοῦ ὄρον χε-ἀλαιον ἔρχό- 
μεθ ἀπολογίαν δοῦναι τὴν πρέπουσαν " ἐν ᾧ ἡμῖν 
ἐγχαλ:ῖτε λέγοντες, ὡς οἱ τῇ Ἐκχχλησίᾳ ἑπόμενοι, 
τὰ οὗκ ὄντα πρεπδεύουσι, περὶ οὗ xal διαλαμδάνει 
ὁ τῆ: ἁγίας συνόδου ὄρος διὰ λέξεως οὐτωσέ * 

Κείμενον τοῦ ὄρου. 

« "Ext. ἐν ἀζύμψ ἣ ἐνζύμῳ ἄρτων σιτίνῳ, τὸ τοῦ 
Χριστοῦ σῶμα τελεῖσθαι ἀληθῶς * τούς τε ἱερεῖς ἐν 
θατέρῳ αὐτὸ τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ὀφείλειν τελεῖν, 
Vxactov δ'ι λονότι χατὰ τὴν τῖς ἰδίας Ἐκχλησίας εἴ» 
τε δυτιχῆς εἶτε ἀνατολικῆς συνήθε:αν. » 

"Ev τούτοι; τοῖς λόγοις δείχνυται δια ῥῥήδην ἡ τῆς 
χαθολικῆς πίστεως ὁμολογία, ὡς μηδεμίαν οἱομένη 
διαφορὰν ἐν τῷ τὸ σώμα τοῦ Κυρίου τελεῖσθαι ἕν τε 

νὙζύμῳ ἄρτῳ καὶ ἐν ἀζύμῳ, ἀλλ᾽ ἀφορῶσα μόνον 
πρὸς τὸ εἶναι, τὴν ὕλην, τὸν. ἱερέα, τὸν τόπον, τὸν 
σχοπὸν, χαὶ τοὺς λόγους, οὕτω; ὀρίζεται ὡς; ταῦτα 
μόνα ἀναγκαῖα πρὸς τὸ μυστήριον" οὐ πρὸς τὸ εἶναι 
μόνον καὶ γίνεσθαι, ἀλλὰ xal πρὸς τὸ εὖ εἶναι " καὶ 
«ούτων ἀπόντα τινὰ, οἴεται χωλύειν γενέσθαι eua xol 
αἷμα. Τινὲς δὲ λέγουσι πρὺς τούτοις, xai διὰ τὸ μὴ 
ἔχειν ζύμην προῦποχειμένην, νεχρὰν θυσίαν ἱερουρ- 
γεῖν τοὺς Aasivou; καὶ Ἰουδαϊσμὸν φρονεῖν, ἄξυμα 
θύοντας. Παραχαλοῦμεν οὖν χὰν τούτῳ ὑμᾶς χατὰ 
μακροθυμίας ἀχοῦσαι τοὺς ἡμετέρους λόγους, καὶ 
μετὰ χαθλρᾶ; αὑτοὺς ἀναπ'λεῖν χατὰ νοῦν συνεῖι- 
δήσεως, xat οὗ μετὰ πανινργίας ἣ ματαία; προλή- 
ψεως * ὅπω; δυνηθῆτε τὴν ἀλήθειαν γνῶνλι, xol μὴ 
εἰκῇ xal μάτην ἐρίζητε φιλονειχοῦντες xal ἀναιδῶς 
ἐγκαλοῦντες ἣμῖν, ὡ; ἄτοπλ χλὶ δυσ:: ἢ φρονοῦσιν" 


" [. 


Δι! seciindum nunc decreti caput accedimus, ut 
couvenienteni responsionem afferamus : in quo nos 
incusatis, diceutes, quod qui Ecclesiam sequuntur, 
ea quie von sunt afferunt, de quo sancta. synodi 
decretam ad verbum ita pertractat : 


Tezxius definitionis. 


« ltem in azymo, sive fermentato pane triticeo , 
corpus Cbristi veraciter confici : sacerdotesque in 
altero ipsum Domini corpus conficere debere , 
unumquemque scilicet juxia Ecclesis sum , s.ve 
Orientalis sive Occidentalis, consuetdinem. » 

in his verbis aperte catholice fidei confessio 
demonsiratur, qua nibil existimat interesse , si in 
pane fermentaio vel azymo Christi corpus conficia- 
tur : sed id solum respiciens, ut adsit materia , 
sacerdos, locus, intentio et verba , ita decernit, 
perinde ac ea tantum ad mysterium. celebraudum 
necessaria eint, non ad eee solum et Geri , scd 
etiam ad bene esse. Quod εἰ quid ex iis defperit , 
putat confci nou posso Corpus et. sanguinem, At 
bis quidam objiciunt, mortuum sacrificium Lafinos 
celebrare, εἰ Judaismum sapere in azymo saciil- 
cando, quia scilicel fermentum antea non appu- 
punt. Hortamur igitur et uunc vos, ut cum patien- 
tia sermonem nostrum audiatis, ct. pura eum 
conscienia, non dolosc vel stulia cum preseu- 
ptione cousideretis, ut veritatem nosse possitis, neg 
temere et inconsulte digladiantes litigetis, nog b 
pudenter insimulando, quasi absurda et 
sentiamus, qui recta ct ver? 


1191 


JOSEPHI METHONENSIS 


1199 


exeumenies synodi sententia sabjicimar, quz aun- A οὗ ὀρθά καὶ ἀληθῆ φρονοῦμεν, ὡς; ὑποτεσνόμενοι τῇ 


quAm erravit. Praterea "divinorum et sanctorum 
Patrum uaditiones firmiter amplectimur, et integre 
tenemus simul et capessimus : eorumque pia dog- 
mata et scripta praedicamus , nec libros eos cor- 
rempimus, neque ex nostro sensu loquimur, εἰ 
sententiam nostram comprobamus, neque torem 
dicta depravamus, ot in sermonis progressu decla- 
rabimos, cuncta. vero quie dicimus, a sacris Scri- 
pturis, pon ex nobis depromimus , ut «undequaque 
noscatur nos. concordiam οἱ veritstem qusrere : 
nolentes Christum, qui unus est, dividere, ut bunc 
Grecum, alierum Latinum vocemus, neque Novi 
Tesumeni, id est, sancti saceriüieil mysterium , 
duplez esse dicimus, ita at Christi corpus bifsriam 


«ἧς οἰκουμενικῆς συνόδου ἀπηφάσει, ἥτις οὐδέποτε 
ἐπλανήθη. Ἔτι τε καὶ τὰς παβαδόσεις τῶν Ote 
καὶ ἱερῶν Πατέρων βεδαίως ἐνστερνιζόμεθα, καὶ 
ὀλοσχερῶς κατίχομεν ἅμα καὶ ἀντιποιούμεθα, καὶ 
εὐκείνων κηούττομεν εὐσεδῆ δόγμα-α x Vi δυγ- 
τράμματα, καὶ τὰς ἱερὰς βίδλους ἐκεΐνων οὗ qe'- 
βομεν͵ οὐδὲ τὰ τῆς ἡμετέρας κοιλίας φωνοῦμεν, xal 
φὸ δικοῦν ἡμῖν συνιστῶμεν, καὶ τὸ παρ᾽ αὑτῶν 28- 
γόμενον οὗ παραχαράττομεν" ὅκερ εἰς τὸ πρόϑω 
χωρῶν ὁ λόγος δηλώσει * καὶ ὡς πάνεα φιμὲν ἀπὸ 
«ἧς ἱερᾶς Γραφῆς καὶ οὐκ ἀφ᾽ ἡμῶν " ἕνα δειχθῇ 
διὰ πάντων, ὅτι τὴν εἰρήνην χαὶ τὴν ἀλήθειαν ζη- 
τοῦμεν, xal οὐ βουλόμεθα «τὸν ἕνα Χριατὸν But 
pet», ὥστε τὸν μὲν λέγειν Γραιχὰν, τὸν δὲ Αατῖνον" 


partiamer, hunc fcrwmentstum , azymum alterum B ἀλλ᾽ οὐδὲ τὸ μυστήριον τῆς Νέας Διαθήκης, τὸ τὰς 


appellantes , sed oirumque corpas Christi esse 
eonütomur, οἱ Christi corpus preedicsmus, unum 
et idem esse existimantes, quanquam varie apud 
utrosque conficiatur. Quod sotem injuria Romanam 
Ecclesiam carpitis, que ia azymo conGeit, et nos, 
qui verum Christi corpas confitemur, Deo freti 
breviter ostensuri arcedamos. 


ipi; τελετῆς διττὸν λέγομεν" ὥστε αὐτὸ εὖ σῶμα 
Κυρίον μερίζειν εἰς δύο" καὶ τὸ μὲν ἔνξζυμον M- 
Ὑέῖν, τὸ δ᾽ ἄξυμον" ἀλλ᾽ ἐχάτερον τούτων, σῶμα 
Χριστοῦ ὁμολογοῦμεν, καὶ eua Χριστοῦ κηρύτ- 
*eutv, ἕν χαὶ ταυτὸ λογιζόμενοι, εἰ καὶ διαφόριος 
τελεῖται ἐν ἀμφοτέροις τοῖς μέρεσιν. “Ὅτι ἀδίκως 
thv Ῥωμαϊκὴν Ἐχκχλησίαν διασύβετε, ἄζυμα 06. 


evesv, καὶ ἡμᾶς τοὺς ὁμολογοῦντας αὐτὸ τὸ σῶμα Χριστοῦ, ἀληθὲς εἶναι, ἐρχόμεθα δυνάμει Θεοῦ διὰ 


H. 
l'rimum quidem a vobis petimus unde id accepi- 
ss, fermentatom sacrificarl oportere, noa azy- 
mum : ἃ Cbristor^, qui hoe inysterium primus 
instituit atque .radidit, an ab apostolis vel a sacris 


Pp. 

Καὶ πρῶτον μὲν ἐρωτῶμεν ὁμᾶς, ὦ οὗτοι, πόϑεν 
ἔχετε τοῦτο λαδόνεες, ὡς ἔνζυμα δέον ἐστὶ, καὶ οὐκ 
ἄζυμα θύειν, παρὰ Χριστοῦ τοῦ πρῶτον τὸ postt- 
ριον τοῦτο νομοθετήσαντός τε χαὶ παραδώσανεις, ἣ 


Eeeleria doctoribus , qui postea. successerunt 5 καρὰ τῶν ἀποστόλων, ἢ τῶν μετ᾽ αὑτοὺ; ἱερῶν b- 


Ostendite nobis unde id sceepistis. At id vel molto 
àdhibito labore noa potestió : nemo enim ez dec- 
toribus hucusque ausus cst dicere : sed simpliciter 
pane οἱ vino sacriücium confici debere omnes 
aiunt : ante omnesevangeliste ὁϊ bestus l'aulus, 
« Nam quoties comederitis panem hune, evange- 
lisue dicunt, et biberitis calicem, » beatus vero 
Paolus, « Ego accepi (inquit) à Domino, qued et 
tradidi vobis, quoniam Dominus Jesus, in qua eocte 
tradebetur accepit panem ?*. » Et beatus Jacobes 
Hierosolymorum primus hierarchs, sie inquit (1) : 
4 Magnus Pontifex οἱ magister noster Christus 
Deus, necte. illa, ia. qua τὰ passionem sdductus 
est, aceepit panem.» Et post hos divos et sacer Ba- 


silius, « Cum panem, inqait , in sanctas et imma- D 


culatas manus. sutcepisset, » Et aurons ille lingua 
Joannes, « Sempte pane, » inquit ; ac ne singulos 
Cchnumerom, ^mues uno ore sacrm. classis doctores 
sic asserual : ΕΣ quibus osteuditar 006 azymum 
non repudisre, queaiam in verbis δὲς ezacte no- 
verunt eirmnque comprehendi. Ideireo Eeclesia 
nullum discrimen intercedere arbitratar inter. fer- 
meatatam οἱ azyeum , demmodo ez tritico eoa- 
fectus sit panis; εἰ propterea statuit. dicens, nil 
aliud ad sacrificii esum offerri qusm ex tritico pa- 


δι [ Cor. zi, $25. 


(4) In Litsryia. 


δαεσχάλων τῆς ἐχκλησίας ; Δείξχτε ἡμῖν πόθεν ἐδ)» 
ὅετε τοῦτο᾽ ἀλλ᾽ οὐ δυνηθῆτε, πολλὰ καμόντες. 
Οὐδεὶ: γὰρ τῶν διδασκάλων μέχρι τῆς σήμερον ἐτῶ» 
βησεν ἀλλ᾽ ἁπλῶς ἄρτῳ καὶ οἴνῳ τὴν θυσίαν τ΄» 
λεῖσθαι οἱ πάντες λέγουσι. Προηγουμένως δὲ πάντων 
ol εὐαγγελισταῖ, καὶ ὃ μαχάρις ἔξαῦλο;:. « *0:é- 
κις γὰρ ἂν ἐσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον, οὗ εὐαγγελι- 
στλὶ λέγουσι, καὶ τὸ ποτήριον τοῦτο πένητε. » Ὁ 
δὲ μαχάριος Παῦλος, « Ἐγὼ, φησὶ παρέλαδεν àrb 
«οὔ Κυρίον, ὃ καὶ παρέδωχα Óplv, ὅτε Kip:o; 'Ic- 
σοῦς ἐν τῇ νυχτὶ ἐχείνῃ,  παρεδίδοτο, ἔλαθεν Bo- 
τὸν. » Καὶ ὁ μακάριος δὲ Ἰάκωδο; ὁ τῶν "laporo- 
λύμων πρῶτος ἱεράρχῃς, οὕτω φησίν" « Ὁ μέγες 
ἀρχιερεὺς καὶ διδάσκαλος ἡμῶν, Χριστὸς ὁ Θεὸς, “ἢ 
νυκτὶ ἐκείνῃ ἐν fj πρὸς τὸ πάθος ἀπήγετο, Dale 
ἄρνον" » xol μετ᾽ αὑτοὺς ὁ θεῖο; καὶ ἱερὸ; Bzet- 
λειος, € Λαδῶν, qnelo, ἄρτον ἐπὶ τῶν ἁγίων αὐτοῦ 
καὶ ἁμωμήτων χειρῶν. » Καὶ ὁ Χρυσοῦς τὴν γλῶτ- 
ταν Ἰωάννης ὁ κάνυ, « Λαδὼν ἄρτον, » φησῖν᾽ χαὶ 
ἵνα μὴ Exactev λέγω, ἀπκαξιπλῶς ἅπαντις οἱ τοῦ 
ἱεροῦ καταλόγου Πατέρες οὔτω φασί » &' ὧν δεί-. 
κυνται, ὡς οὐχ ἀποθάλλονται τὸ ἄζυμον ἐν γὰρ τῇ 
Mitt ταύτῃ ἔγνωσαν ἀχριδὼς ἐννοεῖσθαι ἀμφότερον. 
Διὰ τοῦτο ἡ Ἐχχλησία οὐκ ofttat μηδεμίαν εἶναι 





1193 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1i. DE AZYMO ET FERMENTATO. 


1194 


διαφορὰν ἐνζύμου καὶ ἀζύμου, εἰ μόνον tx σίτου εἴη A nem; secundum verbum Domini, qui se frumento 


ὁ ἄρτος. Τούτου χάριν xal νομοθετεῖ λέγουσα, μὴ 
δεῖν ἕτερον εἰς θυσίαν προσφέρειν, ἀλλ᾽ ἣ ἄρτον ix 
σίτον, χατὰ τὸν τοῦ Κυρίου λόγον, παρειχάζοντο: 
ἑαυτὸν σίτρ᾽ " € Ἐὰν μὴ ὁ χύχχος τοῦ σίτου, γάρ 


φησι, πεσὼν εἰς τὴν γῆν ἀποθάνῃ, αὐτὸς μόνος μέ- 


v&t * ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, χαρπὸν πολὺν φέρει. » Οὕτω 
xai ὁ Χριττὸς ἀποθανὼν πάντα; ix τοῦ ᾷδου ἐῤ)ύ- 
σατο. Καὶ γέννημα δὲ ἐξ ἀμπέλου διὰ τὸν τοῦ αὖ- 
τοῦ λόγον" « Ἐγώ εἰμι fj ἄμπελος fj ἀληθινή * » χαὶ, 
« "ARáptt οὐ μὴ πίω ἔχ τούτου τοῦ γεννήματο; τῆς 
ἀμπέλον, » τὴν ἀνάστασιν αὑτοῦ δηλῶν. ᾿Απὸ τούτου 
οὖν δείχννται διαῤῥίδην, μὴ δύνασθαι ποοσφέρειν 
ἡμᾶς μήτε χριθὴῆν, μὴτε ὀλύρα;, 7| ἐξ ἄλλου τον τῶν 
σπερμάτων" ὥσπερ οὐδ᾽ οἶνον axsuastbv ἀπ᾽ ἄλλον 


«ιν᾿ς, οἰχερα ἣ μέλι fj γάλα, ἀλλ᾽ ἐξ ἀμπέλου χατὰ B 


τὴ" χυριαχὴν φωνήν. Λοιπὸν οὖν ἔστι» ἡμῖν δεῖξαι, 
εἰ ἣν ὅπερ ὁ Κύριος; ἔπραξε τότε τὸ μυστήριον πα- 
ρυδιδοὺς, ἄζυμον fj ἔνζυμον' ἐπειδὴ οὐ φαίνεταί τις 
τῶν διδασχάλων διαῤῥήδην λέγων τί fjv, ὡς ἀπεδεί- 
ξυμεν. “Ὑμεῖς μὲν γὰρ λέγετε ὅτι ἔνζυμον Tv, παρ᾽ 
οὐδενὸς τῶν ἁγίων τοῦτο λαύόντες. Ἢμεϊς δ' ἄζυ- 
μον λέγοντες, πχρὰ τῶν διδαδχάλων τὰς ἀφορμὰς 
λαῤόντες λέγομεν. "Ox. δὲ τουθ᾽ οὕτως ἔχει, δῆλον " 
ἐν πρώτοις γὰρ ὃ εὐαγγελιστὴς λέγει MazOaloc, ἐν 
κεφαλαίῳ εἰχοστῷ Exvp * « Τῇ δὲ πρώτῃ τῶν 'AQU- 
pov προσῆλθον ol μαθηταὶ τῷ Ἰησοῦ, λέγοντες 
αὐτῷ * Ποὺ θέλεις ἐτοιμάσωμέν σοι φαγεῖν τὸ Πάσχα ; 
Ὃ δὲ εἶπιν" Ὑπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα, 


xal εἴπατε αὐτῷ, Ὁ διδάσχαλος λέγει, Ὃ χαιρός C 


pov ἐγγύς ἐστι" πρὸς ck ποιῶ τὸ Πάσχα μετὰ τῶν 
μαθητὼν μον. Καὶ ἐποέησαν ol. μαθηταὶ ὡς προσέ- 
«αξεν αὐτοῖς; ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἡτοίμασαν τὺ Πάσχα. » 
Ὃ δὲ θεῖος εὐαγγελιστὴς Μάρχος λέγει" « Καὶ τῇ 
πρώτῃ ἡμέρᾳ τῶν ᾿Αζύμων, ὅτε τὸ Πάσχα ξῦνον, 
λέγουσιν αὐτῷ ol. μαθηταὶ αὑτοῦ ^ Κύριε, ποῦ θέλεις 
ἑτοιμάσωμεν ἀπελθόντες, ἵνα φάγῃς τὸ Πάσχα ; Καὶ 
ἀποστέλλει δύο τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, xal λέγει αὖ- 
«οἷς; Ὑπάγετε εἰς τὴν πόλιν, καὶ ἀπαντήσει ἡμῖν 
ἄνθρωπος χεράμιον ὕδατος; βαστάζων" ἀχολουθήσατε 
αὐτῷ, xal ὅπον ἂν εἰσέλθῃ, εἴπατε τῷ οἰχοδεσπότῃ" 
Ὁ διδάσχαλο: λέγει" Ποῦ ἔστι τὸ χατάλυμα ὅπον 


similem facit : « Nisi granum frumenti cadens in 
tcrra mortuum fuerit, ipsum solum manel ; si vero 
mortuum fuerit, multum fructum affert !*. » Sic et 
Christus morieus emues ab inferno liberavit. Et 
vitis fructus ejusdem verbis ostenditur : « Ego 
sum, inquit, vitis vera **, jam non bibam ex genimine 
vitis bujus, resurrectiouem suam significans *'. » 
Ex hoc ergo liquido ostenditur, non posse nos uti 
neque hordeo, neque avena, νοὶ alio semine, quem» 
admodum neque vino ex alia re couflato, sicera, 
vel melle, vel lacte, sed ex vite, secundum verba 
Domini. Reliquuw igitur est vobis ostendere. quid id 
fuerit quod Dominus fecit cum tradidit hoc myste- 
rium, azymumne vel fermentatum? quoniam ex 
nemine doctorum deprehenditur aperte quodnaun 
id fuerit, ut antea patcefecimus. Vos quidem dicitis 
fermentatum id fuisse, cum ἃ &emine sanctorum 
id accipiatis; nos vero azymum dicentes, a doctori- 
bus id sumcutes dicemus. Quod ita se habeat , 
patet : in primie evangeista Matthaeus dicit cap. 6: 
« Prima autem die Azymorum accesserunt discipuli 
Jesu dicentes, Ubi vis paremus tibi comedere Pa- 
scha ? At Jesus dixit : Ite iu civitatem *d queudam, 
et dicite ei, Magister dicit, tempus meum prope est, 
apud te facio l'ascha cum discipulis meis. Εἰ fece- 
runt. discipuli sicat constituit illis Jesus, et para- 
verunt Pascha ?*. » Divus vero evangelista Marcus 
dicit : « Prima die Azvmorum, quando Pascha. iin- 
molabant, dicunt ei discipuli ejus, Quo vis eamus , 
el paremus tibi ut manduces  Pa3clia ? Et mitiit 
duos ex discipulis ejus, et dicil eis : {6 in civita- 
tem, et. occurret vobis homo lagenam aqua baju- 
lans ; sequimini eum, et quocunque introierit, di- 
cite domino domus , Quia Magister dicit, ubi est 
refectio mea, ubi Pascha cum discipulis meis man» 
ducem ? et ipse vobis demonstrabit caenaculum 
grande stratum, et illic parate nobis comedere Pa- 
scha. Et abierunt discipuli ejus , et paraverun* 
P'ascba **. » Lucas vero evangelista facundissimus 
sic ait : « Appropiuquabat autem dies Azymorum, 
que dicitur Pascha. » Et post pauca: « Venit 


«τὸ Πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου φάγω ; Kat αὐτὸς * autem dies Azvmorum, in quo oportebat. immolari 


ὑμῖν δείξει ἀνώγεον μέγα ἐστρωμένον * ἐχεῖ ἐτοιμά- 


cats ἡμῖν τὸ Πάσχα φαγεῖν. Οἱ δὲ ἀπελθόντες ἠτοί- D 


μασαν τὸ Πάσχα. » Λουχᾶς δὲ ὁ εὐαγγελιστὴς ὁ ῥητο- 
ριχώτατος οὕτω φάσκει" « Ἥγγιζε δὲ ἡ ἑορτὴ 
τῶν ᾿Αζύμων, fj λεγομένη Πάσχα. » Καὶ μετ᾽ ὀλίγα" 
« "U20c δὲ ἡ ἡμέρα τῶν ᾿Αζύμων, ἐν f] ἔδει θύεσθχι 
τὸ Πάσχα" καὶ ἀπέστειλε {Πέτρον καὶ Ἰωάννην 
εἰκών * Πορευθέντες ἑτοιμάσατε ἡμῖν τὸ Πάσχα ἵνα 
φάγωμεν, χαὶ ἀπελθόντες ἡτοίμασαν τὸ Πάσχα. » 
Ὅρα οὖν ἀχριδῶς, πῶς προσέρχονται, καὶ τί al- 
τοῦσι. Ποῦ θέλεις, φασὶν, ἑτοιμάσωμέν τοι φαγεῖν 
τὸ Πάσχα; Τῇ ἑσπέρᾳ γὰρ ἐκείνῃ ἔδει φαγεῖν αὐτοὺς, 
ὡς φασιν οἱ εὐαγγελισταί " ὁ μὲν, τῇ δὲ πρώτῃ τῶν 
᾿ΑΔζύμων * ὁ δὲ, καὶ τῇ πρώτῃ ἡμέρᾳ τῶν ᾿Αζύμων, 
80 s 
ἘΣΙ!, 11s ἴω Juan, αν, 1, 
PATROL. GR. CLIX, 


"' Mattb. xxvi, 29. 


Pascha, misitque Petrum et Joannem dicens , Eun- 
tes parate nobis Pascha, ut coinedamus ; et cum 
discessissent, paraverunt Pasclia **. » Considera 
ergo sedulo quo pacto accedunt, et quid petunt, 
« Ubi vis, aiupt, paremus tibi comedere Pascha ? » 
Nam vespere illo oportebat eos comedere , ut evau- 
gelisue dicunt, hic « prima die Azymorum, » alter, 
« prima die Azymorum, quando immolabant Pascha.» 
Qualisnam est hzc prima dies Azymorum, quam 
wes evangelista concorditer praedicant? llanc nobis 
aurea lingua declarat; dicit enim homilia 81 in 
Mattheum, primam Azymorum esse cam quz prz- 
cedil Àzyma; nam a vespera sempec numerare 
Judi consueverunt : οἱ hujus mentionem facit, iu 


9 jbid. 17-19. ** Marc. xiv, 12-16. ** Luc, 
W 


1195 JOSEPHI METHONENSIS 1196 
qua vespere Paseha immolari oportebat : quippe A ὅτε τὸ Πάσχα ἔθνον * ὁ δὲ, Ἧλθε δὲ xal ἡ ἡμέρα τῶν 
qui quinta Sabbati accesserunt, et hanc ille « ante ᾿Αζύμων ἐν fj ἔδει θύεσθαι τὸ Πάτχα. Ποία ἐσεὶν 
Azxyma » vocat, tempus dicens quo accesserunt; αὕτη, fj πρώτη τῶν ᾿Αζύμων ἡμέρα, ἣν xaX ol τρεῖς 

alter vero dicit : « Venit autem et dies Azymorum, εὐαγγελισταὶ ὀμοφώνως ἀγορεύουσι, ταύτην ἡμῖν ὁ 
in quo oportebat immolari Pascha, » venit (inquit), τὴν γλῶτταν χρυσοῦς σαφηνίζει. Λέγει γὰρ ἐν 6pyikta 
id est prope erat, in foribus aderat, vesperz illius ὀγδοηχκοστῇ πρώτῃ τοῦ xavà Ματϑαῖον, πρώτην τῶν 
mentionem faciens , quia ἃ vespera incipiebanl ; ᾿Αζύμων, τὴν πρὸ τῶν ᾿Αζύμων φησίν" εἰώθασι 
ideo unusquisque addens dicit, « quando ĩmmola- γὰρ ἀπὸ τῆς ἑσπέρας ἀεὶ ἀριθμεῖν οἱ Ἰουδαξοι, καὶ 
batur Pasche. » «αὐτῆς μνημονεύει χαθ᾽ ἣν tv τῇ ἑσπέρᾳ «εὸ Πάσχ: 
ἔμελλε θύεσθαι. T£. γὰρ πέμπτῃ τοῦ Σαδδάτου προσῆλθον. Καὶ ταύτην, ὁ μὲν, τὴν πρὸ τῶν ᾿Αζύμοον 
καλεῖ, τὸν καιρὸν λέγων καθ' ὃν προσῆλθον 6 δὲ λέγει, " 0s δὲ καὶ ἡ ἡμέρα τῶν ᾿Αζύμων, ἐν f$ ἔδει 
ϑύεσθαι τὸ Πάσχα. Τὺ ἦλθε τοῦτο λέγων, ἐγγὺς ἦν, ἐπὶ θύραις ἦν, τῆς ἑσπέρας δηλονότι μεμνημένος 
ἐκείνης * ἀπὸ γὰρ τῆς ἑσκέρας ἤρχοντο, à ἕκαστος προστίθησι λέγων, « Ὅτε ἐθύετο τὸ Πάσχα. » 


IH. r. 


Habes igitur quod hanc diem dicit « anteAzyma,» B Ἔχεις οὖν ὅτι ταύτην τὴν ἡμέραν λέγει πρὸ τῶν 
qua vespere Pascha immolari opertebat, ac liquido 'Αζύμων, ἐν fj, ἐν τῇ ἑσπέρᾳ τὸ Πάσχα ἔμελλε θύε- 
constat quod tempus erat Paschatis illud. ldcirco σθαι. Καὶ φαίνεται διαῤῥήδην ὅτι ὁ χαιρὸς ἣν τοῦ 
ex evangelistis, bie inquit, « Vespere autem facto, — II4oya διὸ καὶ οἱ εὐαγγελισταὶ, ὁ μέν φησιν, ε«Ὄψίας 
diecubuit cum  deodecim discipulis suis; » Mlle γενομένης, &véxevto μετὰ τῶν δώδεχα "» ὁ δὲ, « Kol 
vero, « Vespere autem facto venit cum duodecim; » ὀψίας γενομένης ἔρχεται μετὰ τῶν δώδεκα *» ὁ δὲ, «Kal 
tertius, « Cum facta esset bora, discubuit, οἱ duo- ὅτε ἐγένετο ἡ ὥρα, ἀνέπεσε" xal οἱ δώδεκα ἀπό- 
deciin spostoli cum eo. » Propterea festinantes ad στολοι σὺν αὑτῷ. » Διὰ τοῦτο προσέρχονται μετὰ 
magistrum accedunt , quia in foribus erat, quasi σπουδῆς πρὸς τὸν διδάσχαλον, ὅτι ἐπὶ θύραις fv, 
dicentes, llora appropinquavit, in qua lex jubet ὡσανεὶ λέγοντες, Ἢ ὥρα ἤγγικεν, ἐν f ὁ νόμος 
ahjici (ermentatum a nobis. Ergo dic nobis ubi ap- παρακελεύεται ἀπεληλάσθαι ζυμωτὸν ἀφ᾽ ἡμῶν * οὐ- 
paratus iste fleri debet, quis adest bora ejas. AL is, χοῦν εἰπὲ ἡμῖν ποῦ ἡ ἑτοιμασία αὕτη γενήσεται " ὅτι 
videns cos de apparatu Paschatis essc. sollicitos, et πάρεστιν ἡ ὥρα αὐτῆς. Ὁ δὲ ἰδὼν αὐτοὺς Evaqes- 
tempus ejus adesse, misit eos dicens : « ltein civi- — vou; περὶ τῆς ἑτοιμασίας τοῦ Πάσχα, καὶ ὅτι € 
tatem, et reliqua, et parate nobis Pascha. » Diligen- C χαιρὺς ἣν αὐτοῦ͵ ἀπέστειλεν 201005, λέγων * ε᾿Απᾶ- 
ter ergo. considerandum : bi interrogaut. abi pa- θατε εἰς τὴν πόλιν, καὶ τὰ ἑξῆς κιὶ ἑτοιμάσατε 
randum sit Pascha, ille vero explanat ubi Pascha — ἡμῖν τὸ Πάσχα.» Σχεπτέον οὖν ἀκριδῶς * ol μὲν &pu- 
parandum sit. Quid igitur est quod quxritur? quod- τῶσιν ἵνα ἑτοιμάσωσι τὸ Πάσχα" ὁ δὲ ἐξηγεῖται 
nam Pascha erat id articulo addito expressum? non αὐτοῖς ποῦ ἄρα τὸ Πάσχα ἑτοιμάσουσι, Τί οὖν ἐστι 
enim sine. articulo dicit, Parste Pascha, sed cum τὸ ζητούμενον ; τὸ Πάσχα τοῦτο τί ἣν τὸ μετὰ τοῦ 
articulo. Hoc quid erat quod ipsi et ipse cum solli- ἄρθρου προσκειμένου ; οὗ γὰρ, Ἑτοιμάσατε Πάσχα, 
citudiue parari expostulabant? et quomodo Judæi φησὶν, ἀλλὰ τὸ Dlásga. Τοῦτο τί fjv ὅπερ αὐτοὶ καὶ 
debebant facere id t ubi Pascha sancitum est? Audi αὐτὸς ἐναγώνιοι γίνονται ἑτοιμάσαι ; Καὶ πῶς ὥφει- 
de hoc Psschate quid dieit Dominus ad Moysem in λὴν οἱ Ἰουδαῖοι ποιεῖν τοῦτο. Ποῦ δὲ τὸ Ilác;e 
Exodo : « Mensis iste. vobis principium mensium, νενομοθέτηται ; "Axeucov περὶ τούτου τοῦ Ilácya 
primus erit i& mensibus anni. Loquimini ad uni- τί φησιν ὁ Κύριος πρὸς Μωῦσῆν ἐν τῇ 'ESbo- « Ὁ 
versum cotum flliorum lsrael, et dicite eis: De- μὴν οὗτος ὑμῖν ἀρχὴ μηνῶν πρῶτος ἔσται Only ἐν 
eima die mensis hujus tollat unusquisque agnum τοῖς μη ἱ τοῦ ἐνιαυτοῦ * λάλησον πρὸς πᾶσαν συνα- 
per familias εἰ domos suas, Sin autem minor est γωγὴν υἱῶν Ἰσραὴλ, λέγων Τῇ δεκάτῃ τοῦ μηνὸς 
numerus, ut sufficere possit ad vescendum agnum, D τούτον, λαδέτωσαν ἕκχαστο; πρόθατον xat' οἰκίαν - 
aseumat vicinum suum, qui conjunctus est domui ἐὰν δὲ ὀλιγοστοὶ ὦσιν ἐν τῇ οἰκίᾳ, ὥστε μὴ ἱκανοὺς 
sus, juxta numerum animarum quae sufficere possunt εἶναι εἰς πρόδατον,. προσλέψεται μεδ᾽ ἐχυτοῦ τὸν 
ad esum agni. Erit autem agnus absque macula, γείτονα τὸν πλησίον αὑτοῦ, κατὰ ἀριθμὸν τῶν dyu- 
masculus, anniculus; juxia quem ritum tolletis χῶν ἕχαστος τὸ ἀρχοῦν αὑτῷ συναριθμηϑήσεται εἰς 
οἱ hzedum, οἱ servabitis eum usque ad quartum do- πρόδατον. Πρόδατον τέλειον ἄρσεν ἅμωμον ἐνιαύ- 
eimum diem mensis hujus, immolabitque eum uni- σιον ἔσται ὑμῖν" ἀπὸ τῶν ἀμνὼν x.1 ἀπὸ τῶν ἐρῖ- 
versa multitudo fliorum lerael ad vesperam. Εἰ φὼν λήψισθε, xol ἔσται ὑμῖν διατετηρημένον ἕως 
sument de sanguine ejes, ac ponent super utrum- τῆς τεσσαρεσχαιδεχάτης τοῦ μηνὸς τούτου, χαὶ 
que postem, οἱ ἰὼ superliminaribus domorum, in σφάξουσιν αὐτὸ, πᾶν τὸ πλῆθος τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ 
quibus comedent illam. Et edent carnes nocte illa πρὸς ἑσπέραν " καὶ λήψονται ἀπὸ τοῦ αἴματος, καὶ 
assas igni, ei azymos panes cum lactucis agresti θήσουσιν ἐπὶ πῶν δύο σταϑμῶν, καὶ ἐπὶ τὴν φλιᾶν" 
bus. » Et paulo post : « Sic autem comedetis lllum : καὶ ἐν τοῖς οἴκοις, ἐν οἷς ἂν φάγωσιν αὐτὸ ἐν αὐτοῖς. 
Renes vestros accingetis, οἱ calceamenta habebitis in Καὶ φάγονται «à χρέα ταῦτα ὀπτὰ πυρί" καὶ ἄζυμα 
pedibus, tenentes baculos in manibus, οἱ comedetis ἐπὶ πιχρίδων ἔδονται. » Καὶ μετ᾽ ὀλίγα « ὑδτως 


1199 


JOSEPHI METHONENSIS 


1:00 


cam in qua dicit : Venit autem dies Azymorum, in A ἦλθεν ἑτέρα τις ἡμέρα ἀπὸ τῆς ἡμέρα: ἕν f φησιν" 


quo immolabant Pasch», sed, Qnando venit bora. 
Apertum est quod illa hora erat diei Paschatis, 
quo id comedit Dominus noster Deus Jesus Christus. 
Ubi vero dicit, « discubuit cum duodecim, » am- 
biguitatem vel dubitationem aliquam non przebet no- 
bis: non eniin ex hoc ostendere volumus aliud esse 
canam, aliud Pascha ; sed quod tempus Azymorum 
erat, quo incipiebaut Azyma per septem dies comedi, 
in quibus fermentatum iuveniri non oportebat: naui 
3 principio Parebatis incipiunt Azyina ; at coeptis 
Azymis nem:ni licebat domi fermentatum babere, 
cum id manifeste lex prohiberet. Sed post agni 
csuin stantes οἱ festinantes, aliuIqne agentes tut in 
traditione ejus scriptum est), comcdentes οἱ alia 


ΠΟ: δὲ ἡ ἡμέρα τῶν ᾿Αζύμων, kv ἦ ἔθυον τὸ Πάσχα" 
ἀλλ᾽, « “Οτεἑγένετο dj ὥρα. » Δῆλον δὲ ὅτι τοῦ Πάσχα 
τῆς ἡμέρας ἐχείνη ἦν ἡ ὥρα, fjv τῶν ᾿Αζύμων 
ἡμέραν φησίν. “ἔχεις τοίνυν ὅτι ὁ xaipb; ἣν τοῦ 
Πάσ,α, ἐν ᾧ τοῦτο ἔφαγεν ὁ Δεσκότη: ἡμῶν xol 
Θεὸς Ἰητοῦς Χριστός. Τὸ δὲ ἀνέχειτο μετὰ τῶν 
δώξεχα, οὐ παρέχει ἡμῖν ἀμφιδελίαν ἢ ἀμφισόὴ- 
«now οἱανοῦν. Οὐδὲ γὰρ βουλόμεθα ἀποδεῖξα: à) 
«οὐτου ὅτι ἄλλο δεῖπνο;, x3l ὅλλη Πάσχα" ἀλλ᾽ ὅτι 
καιρὸς ἦν τῶν ᾿Αζύμων, ἐν ᾧ ἀρχὴν ἑλάμθανον τὰ 
"ACupa ἑπτὰ ἡμέρας ἐσθί:σθαι" ἐν αἷς οὗ δεῖ εὖ- 
ρεθῆναι ζυμωτόν. ᾿Αρξαμένον γὰρ τοῦ Πά:χα, ἄρ- 
χονται τὰ "Αζύμα" ὀρξαμένων δὲ τῶν ᾿Αζύμων, 
οὐδεὶς ἠδύνατο ἔνζυμον ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ χατίχειν, 


fercula prandentes discumbebant, neque lex eos se- B ἀπαγορεύοντος διαῤῥήδην τοῦτο τοῦ νόμον. Me δὲ 


dere prohibebat : nam Pascha stantes peragebant, 
"t supra dictum est ; sed hoec transacto prandentes 
discuimbebant. Non enim stantes per totos scpiem 
dies comedebant, sed prima tantum die, postea 
sedcbaut comedentes. Hine ostenditur, quod post 
esum Pasche Salvator euo suis discipulis, cum 
vellet. prandere, disqumbebat. Hujus τοὶ mecum 
testis erit 2urea Joannis lingua; dicit enim in 
Evangelii enarratione quasi interrogans, « Cur si 
Pascha comedcbant, contra legem comedebant? 
Üportebat enim eos non. discumbentes comedere. 
At nou discumbebant ad esum Pascbatis, sed post 
cjus esum : deiude sedentes comedebant. Post co- 
nani vero sumpto pane benedixit, et. dixit: Aeci- 
pite, comedite, hoc est corpus meum, hoc facite 
in meam commemorationem : similiter et calicem 
postquam ceenavit dicens, Bibite ex hoc omnes. » 
Si ergo post cenam, utevangelista dicit, tradidit illis 
inysterium, ubi tune erat fermentatum ? nam Pascha 
erat et Azy un ; qua cum incipereut, fermentatum us. 
quoad septem dies non reperiebatur. Quod hoc veruin 
sit, quid dieat lex audiamus : « Septem diebus azyima 
comedetis: in primo die non érit fermentum is 
domibus vestris: quicumque comederit fermenta- 
tum, peribit anima illa de israel, a primo die us- 
que ad diem septimum. Diog prima erit sancta at- 
que solemnis, et dieg septima eadem festivitate 
veuerahilis: nihil. eperis facietis in eis, exceptis 
his quz ad vescendum pertinent. Et observa- 
bitis Azyma ; ia cadem cnim ipsa die educam eazer- 
citum delerra. Egypti, εἰ custodietis diem istum 
jn generationes vestras ritu perpetuo. Primo mense 
quartadecima die mensis ad vesperam comedetis 
Azyma usque ad vicesimam primam diem cjusdeu 
mensis ad vesperam, Septem diebus ferinentum 
non invenietur in domibus vestris: qui comederit 
fermentatum, peribitanima ejus de ceetu lerael, tam 
de advenis quam de indigenis terrae. Omne fermen- 
tatum non coinedetis : in cunctis habitaculis vestris 
edetis Azyma **. » Audivisti, a principio Paschzx a 
vespera quartadecüna die mensis usque ad vicesimam 


* Ezod. xu, 15 seqq. 


«b φαγεῖν αὐτοὺς τὸν ἁμνὺν, ἑστῶτας χαὶ μετὰ σπου- 
δὲς, xaV τἄλλα ποιοῦντας ὡς ἐν τῇ πιραδόσει οὗτοῦ 
γέγραπται, ἀνέχειντο ἐσθίοντες χαὶ δειπνοῦντε: ἄλλα 
ἐδέσματα * χαὶ οὐκ ἑκώλνεν αὐτοὺς ὁ νόμος καθέσαι" 
τὸ Πάσχα γὰρ ἑστῶτες ἐτέλουν, ὡς εἴρητει πολλά- 
χι;" τούτου δὲ γενομένον, ἀνέχειντο δειπνοῦντες. 
Οὐ γὰρ ἐστῶτες πάσας τὰς ἑπτὰ ἡμέρας ἤσθιον, 
ἀλλ᾽ f| μόνον ἐν τῇ πρώτῃ ἡμέρᾳ" εἶτα ἐχάθηντο τρώ- 
γόντες. Κἀντεῦθεν δείκνυται, ὅτ: μετὰ τὸ φαγεῖν τὸ 
llà34a, ὁ Σωτὴρ ἀνέχειτο μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, 
δειπνῆσαι θέλων. Καὶ τοῦτο συμμαρτυρῆσδι μοι ἡ 
χρυσῇ τοῦ Ἰωάννου γλῶττα. Λέγει γὰρ ἐν τῇ ἔξηγή» 
σε: τοῦ Εὐαγγελίου ὡσανεὶ ἐρωτώμενος " « Διὰ sl 
εἰ τὸ Πάσγα ἔσ)ιον, παρανόμως; ἤσθιον; οὐ γὰρ 
ἀναχειμένους ἔδ:ι φαγεῖν. ᾿Αλλ᾽ οὐχ ἐν τῷ ἐσθέειν 
τὸ Πάσχα ἀνέχειντο, ἀλλὰ μετὰ τὸ φαγεῖν αὐτὸ λοι- 
πὸν ἐστιώμενοι ἧσαν. Μετὰ δὲ τὸ δειπνῆσαι, λαδὼν 
τὸν ἄρτον εὐλόγησς xa εἶπε: * Λάόετε, φάγετε " τοῦτό 
μού ἔστι τὴ σῶμα. Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνά- 
βνησιν., Ὁμοίως xal τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆ- 
σαι, λέγων * Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες. » El οὖν μετὰ 
«ὃ δειπνῆσαι, ὥς φησιν ὁ εὐαγγελιστῆς, παρέδωχε «b 
μυστήριον, ποῦ τότε ἔνζυμον; xai γὰρ τὸ {|4τχα 
ἦν, xaX τὰ "AQupa. Ὧν εἰσελθόντων, ἔνζυμον οὐχ 
εὑρίσχετο ἕω: ἑπτὰ ἡμέρας. Ὅτι δὲ τοῦτο ἀληθὲς, 
ἀχούσωμεν τοῦ νόμου τί φησιν. « Ἑπτὰ ἡμέρας 
ἔδεσθε ἄξυμα. ᾿Απὸ δὲ τῆς πρώτης ἡμέρας, ἀφα- 
νιεῖτε ζύμην ἐκ τῶν οἰχιῶν ὑμῶν. Ild; ὃς ἂν φάγῃ 


Ὁ ζύμην, ἐξολοθρευθήσεται f) ψυχὴ ἐχείνη ἐξ Ἰσραὴλ, 


ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς πρώτης ἕως τῆς ἡμέρας τῆς 
ἑθδόμης. Καὶ ἡ fjué£pz ἡ πρώτη χληθήσεται ἁγία " 
xai ἡ ἡμέρα fj ἐδδόμη χλητὴ ἁγία ἔσται ὑμῖν. 
Πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὗ ποιήσετε ἐν αὐταῖς" 
πλὴν ὅτα ποιηθήσεται πάσῃ ψυχῇ, τοῦτο μό- 
νοῦ ποιηθήσεται ὑμῖν xal φυλάξεσθε τὴν ἐντολὴν 
ταύτην. Ἐν γὰρ τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ ἐξάξω τὴν δύναμιν 
ὑμῶν ix γῆς Αἰγύπτου. Καὶ ποιήτετε τὴν ἡμέρλν 
ταύτην εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν, νόμεμον αἰώνιον. ἙἘναρ- 
χόμενοι κἢ τεσσαρεοχαιδεκάτῃ τοῦ μηνὸς τοῦ πρώ- 
τοῦ, ἀφ᾽ ἑσπέρας ἔδεσθε ἄζυμα" ἕως ἡμέρας μιᾶς 
xai εἰκάδος τοῦ μηνὸ; ἕως ἐσπέρας" ἑπτὰ ὃμέρας 


1301 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 11. DE AZYMO ET FERMENTATO. 


1202 


ζύμη οὐχ εὑρεθήσεται ἐν ταῖς οἰχίαις ὑμῶν " πᾶς ὃς A primam, non debero inveniri fermentatum in domo 


ἂν φάγῃ ζυμωτὸν, ἐξολοθρευθήσεται ἢ ψυχὴ ἐκείνη 
ix. συναγωγῆς υἱῶν Ἰσραήλ. “Ἐν τε tol; γειώρτις 
χαὶ αὐτόχθοσι τῆς γῆ;, πᾶν ζυμωτὸν οὐχ ἔδεσθε" 
ἐν παντὶ χατοιχητηρίῳ ὑμῶν ἔδεσθε ἄζυμα. » "Hxoo- 
ca; ὅτι ἀρχομένου τοῦ Πάσχα ἀφ᾽ ἑσπέρας τῆς tz3- 
σαρεσχαιδεχάτης ἡμέρας τοῦ μηνὸς, ἕω: τῆς «lxo- 
στῆ: πρώτης, οὐκ ἔδει εὑρεθῆναι ζυμωτὸν ἐν οἰχίᾳ 
τινὸς αὐτῶν, O δὲ Κύριος, μετὰ τὸ φαγεῖν «b Πάτχα 
ép 3t1ábnv, ὡς εἴρηται πολλάχις, καὶ τὸ πάντα τε- 
λίσαι χατὰ τὸν νόμον, μετὰ ταῦτα ἀναπεσὼν ἔφη, 
€ Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ Πάσχα φαγεῖν μεθ᾽ 
ὑμῶν πρὸ τοῦ με παθεῖν * » εἶτα συνεδείπνει τοῖς 
ἀποστόλοις * δεῖπνος γὰρ ἦν. Μετὰ δὲ τὸ δειπνῆσαι, 
λαδὼν τὸν ἄρτον. εὐλόγησεν. Εἰπὼν δὲ, μετὰ τὸ 
δειπνῆσαι, πᾶσαν ἀνεῖ)ς πρόφασιν τῶν προφάσεις 
ζητούντων. Εἰ γὰρ ἔλεγε πρὸ τοῦ δειπνῆσαι, χα- 
τέλιπεν ἂν σχιὰν βοηθείας cot; βουλομένοις ἐρίζειν, 
λέγουσιν ὅτι πρὸ τοῦ δείπνου ἐποίησε τὸ μυστήριον, 
ἐν τῇ ὥρᾳ τῆς ἀπαλλαγῖς τοῦ ἀζύμου, Καὶ διὰ 
τοῦτο, οὐδὲν χαινὸν, εἰ καὶ ἕνζυμον ἄρτον ἔλαδεν ὁ 
Χριστὺς, χαὶ τὸ μυστήριον ἀπετέλεσεν. ᾿Αλλὰ μετὰ 
«ἢ δειπνῆσαι εἶπεν. ᾿Απελθοῦτα γὰρ ἦν & ζύμη iv 
«εὖ ὥρᾳ τοῦ ᾿Ιάσχα, καὶ οὐδαμοῦ εὑρίσχετο ἀπὸ τῆς 
τρίτης ὥρας τῆς ἡμέρα: ἐχείνης χαθ᾽ ἦν πρὸς ἐσπέ- 
pav τὸ Πάσχα ἐθύετο" οὕτω γὰρ χαὶ μέχρι τῆς af- 


alicujus ? Domiuus vero post esum Paschatis, stans, 
ut ssepe dictum est, ct peractis omnibus secundum 
legem, cuum postea discubuisset, dixit: « Desido- 
rio desileravi hoc Pascha. manducare vobiscum 
antequam patiar **; » postea eum apostolis conce- 
nabat, cena enim erat. Post cœnam autem. ac- 
cepto panebenedixit. Quod cum post caenam dixisset, 
omnem sustulit occasionem iis qui quarunt occa- 
siones : quippe cuin si id ante canam protulisset, 
quodammoro umbram auxilii reliquissel iis qui liti- 
gare exoptant, dicentibus antecgimnam mysterium 
peregisse, dum Azymorimn tempus. preteriret. 
Idcirco nihil novi, si [crmentatum pauem Christus 
sumpsisse!, et in eo mysterium peregisset. Sed 


D post canam dixit ; nam sublatum fermentum erat 


Paschatis tempore, nec usque reperiebatur post ter- 
tiam horaw diei illius, in qua vespere Pascha immo- 
labatur. Hunc. morem usque ad. ha»c diem Judei 
servant. Unde autem. sumpsit panem? Ex mensa 
ubi comedcbant. Quid coineiebant ? Azyma. Accepto 
vero pane qui se obtulit in mensa illa, mysterium 
tradit. Qualisnam panis? Azymus. Non enim opor- 
tehat alium adesse, quoniam legale Pascha per- 
3gebatur, et Azyma eraut, quia incipientibus Azy- 
mis, locum,secundum legen, fecrmentata non habent, 


pipov οἱ Ἰουδαῖοι ποιοῦσιν. "ElaÓ« δ᾽ ἄρτον, πόθεν; "Ex τῆς τραπέζη: dg ἧς ἤσθιον. Τί δὲ ἤηιον ; 
Ἅζυμα. Λαδὼν δὲ τὸν παρατυχόντα ἄρτον τῇ τρυπέζῃ ἐχείνῃ, παραδίδωσι τὸ μυστήριον. Τίς δὲ ἦν ; 
Adupoc. Οὐ γὰρ ὥφειλεν ἄλλος εἶναι, ἐπεὶ τὸ νομιχὸν ἐτελεῖτο Πάσχα, χαὶ τὰ “Ἄζυμα ἧσαν. ᾿Αρξαμένων 


“ἀρ τῶν 
Δ΄. 

᾿Αλλὰ τί φασιν οἱ τἀναντία φρονοῦντες ; Οὐ τοῦτο 
ἦν τὸ νομιχὺν Πάσχα" πάντα ὥφειλον εἶνα: ὁπ: ἃ 
πυρὶ χαὶ ἄζυμα, ἐν τούτῳ δὲ, χαὶ ζωμὸ;, καὶ ἄρτοι, 
καὶ τρυδλία, καὶ οἶνος * ὥστε οὐ τοῦτο ἦν, Ταῦτα 
λέγοντες, ἐοίχασιν ἕν χαὶ ταυτὸ εἶναι [lásya καὶ 
δεῖπνον. ᾿Αλλ᾽ οὐκ ἔστιν " ἄλλ) γὰρ Πάσχα, xal ἄλλο 
δεῖπυος, ὡς εἴρηται. Ἐν γὰρ τῷ Πάσχα καὶ ἡμῖν 
εἴρηται πολλάχις, εἶ χαὶ αὐτοὶ οὗ συνῆχαν, ὅτι πάντα 
ὥφειλον εἶναι ὀπτὰ πυρί ὃ ἤσθιον ἑστῶτες, Καὶ 
αὑτὸ ἐποίησεν ὁ Χριστὸς, vob τοῦ δείπνον, εἶτα ἀνέ- 
T£3tV. ἐν τῷ δείπνῳ, χαὶ ἤσλιον ζωμοὺς, xal ἄλλα 
ὅσα ἤρεσχεν. Ὅτι δὲ τὸ νομιχὸν ἐτέλεσεν ὁ Δεσπότης 
ἡμῶν Χριστὸς Πάσχα τότε, ὁ χρυσοῤῥήμων Χρυ- 
σόστομος μαρτυρήσει τοῦτο, ἐν τῇ προλεχθεῖΐσῃ ὁμι- 
Mg, εἰς τὸν εὐαγγελιστὴν Ματϑαῖον" λέγει γάρ " 
« Μετὰ b 55 φαγεῖν τὸ νομιχὸν Πάσχα, παραϑί- 
bug: τὸ μυστήριον. » Τοῦτο δὲ xal ὁ Δαμασχηνὲὶς 
Ἴωάννης, ἐν τῷ εἰχοστῷ τετάρτῳ χεφαλαίῳ τῶν 
Θεο.Ἰογικῶν, οὗ ἡ ἀρχὴ, « Ὁ ἀγαθὸς καὶ πανάγαθος 
xal ὑπεράγαῆος 8zb-, » μετά τινα xol ἄλλα φησὶν, 
€ "E» τῷ ὑπερῴῳ τοίνυν τῆς ἁγίας καὶ ἐνδόξου Σιὼν, 
τὸ παλαιὸν Πάσ, α μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ φαγὼν, 
χαὶ πληρώσας τὴν παλαιὰν πᾶσαν Διαθήκχην, vincet 
τοὺς πόδα; τῶν μαθητῶν. » ᾿Αχούει;, ὅτι τὸ παλαιὸν 
Πάσχα ἔφαγεν 6 Χριστός ; Πῶς «1; ὅτι οὐ τοῦτο ἦν 
πὸ νομιχόν ; Οὐχ οἷδα γὰρ εἰ ἄλλο ἐστὶ τὸ παλαιὸν, 


*5 Luc. xxi, 15. 


᾿Αζύμων, οὐχ ἔχουσι χώραν τὰ ἔνζυμα χατὰ τὸν νόμον. 


IV. 

M quid afferunt qui contra sentiunt ? Non id 
erat legale Pasclia; omnia debebant esse assa igni 
et azyna, aique in eo sunt jus, panis, catini, vinum: 
itaque non illud erat. Cum hxc dicunt, videntur 
unum etidem Pascha et cœona. Sed nou est; nam 
aliud est. Pascha, aliud cona, ut dictum est. 
In Paschate enim (quod a nobis szpe jam expo. 
situm est, quanquam ii non intellexerint) cuncta 
oportebatesse assa igui ; quod Pasclia stantes comes 
debant, quod et Christus fecit ante coenam; post 
in cotua discubuit, et. comederunt jus et alia quae- 
cunque libuit, Quod autem legale Pascha. tum 
peregerit Christus Dominus noster, aureus. Joan- 
nes id testobitur iu homilia antedicia in evangeli- 


D sain Matthaeum ; dicit enim : « Post legalis Pascha- 


tis esum mysterium tradit. » 1]. et Damascenus 
Joannes 24 capite Theclogie, qui incipit, « Bonus 
εἰ omnino bonus, et saper omnia bonus Deus, » 
post alia quzdam, dicit: « lu. cenaculo igitur 
sancte et gloriose Sion antiquum Pascha. cum 
comedisset, el vetus Tesiamentum omne ecomple- 
vissel, discipulorum pcles abluit. » Audis quod 
vetus. Pascha comedebat Christus ? Quomodo. dicis 
id legitimum Pascha non esse? lgnoio. enim au 
sitaliud priscum Pascba, et aliud legale. Quod. Si 
quis dicat quod, etsi Pascha paratum fuit, non secun- 


1902 


JOSEPH! METHONENSIS 


. 


Óum veterem figuram fuit paratum, scilicet, ut babe- Δ xal ἄλλο τὸ νομιχόν. El δὲ λέγει τις Un, el xai 


ret azyma, agnos, lactucam agrestem, et alia. (nam 
ea cessare oportebat), sciant primum quod Chri- 
stum nil aliud facere oportuit quam quod lex 
jubeba:!, ne legis transgressor judicaretur. » Deinde 
qui parabat id, Zebedzus erat : qui cum Judzus 
esset, nil aliud fecisset quam quod lex juhebat. Si 
vero dixerint, in. hoc Paschate mysterium tra- 
ditum non esse, εἰ prepterca fermeutatum esse 
potuisse, non permittit lis aurca lingua ; nam in 
prima homilia in Matthaeum scribit : « Qua de causa 
P'aschatis tempore, non alio die, sumpto pane fre- 
git et mysteria peregit ? Ut undequaque noscamus 
eum e$s^ antiquz legis latorem, et que [n ea con- 
tinebantur, propter hæe prius adumbrata (uisse; 
idcirco ubi est figura, veritatem adjungit. » Sin 
sutcm dixerint, Dominum eo anno legale Paacha 
non comed:sse, quia dixit, « Desiderio desideravi 
hoc Pasclia manducare vobiscum antequam patiar, » 
cum exsultatione adducentcs, non fuisse ei opta- 
bile quod alias comedisset : sed aliud aliquid novi 
quod optabat, Chrysostomus ipse de lioc, non alius, 
responsionem afferet ; nam in homilia eadem dicit : 
« Post. esum legalis Pasch: mysterium tradit. di- 
cens: Accipite, comedite, et reliqua, quoniam in 
posterum cessare legalis oportebat, et legalium 
fesiivitatum eaput ; et ad alteram transit mensam 
formidabilissimam nova legis. » Audis, quod post 
esum legalis Paschatis mysterium tradit, id est, 
legale comedit Pascha, et. post coenam mysterium 
tradidit? QuomoJo igitur fermentatum potuit adhuc 
retinere, cum Azyma incepisseut ?* Illud vero, « De- 
siderio desideravi hoe Pascha inanducare vobiscum, » 
hunc habet sensum, quod anno hoc, quo terrz sa- 
lus futura erat, et mysteria tradl, ar catera per 
mortem dissolvi oportebat, eo pacto crucein animo 
volvebst, .ut nihil aliud zeque in mente baberet ac 
mori pro communi salute. 


ἡτοίμασται τὸ Πάσχα, ἀλλ᾽ οὐ κατὰ τὸν παλαιὸν τό- 
πόν ἡτοίμασται, δηλαδὴ ὥστε ἔχειν ἄζυμα καὶ ἀμνοὺς 
xa πιχρίδας καὶ τἄλλα" ὅτι καύσασθαι ἔδει αὑτά" 
ἴστωσαν, πρῶτον μὲν, ὅτι ὁ Χριστὸς οὖχ ὥφειλεν 
ἄλλο, ἣ τὸ τοῦ νόμου ποιῆσαι, ἵνα μὴ παράνομος 
δόξῃ. Εἶτα ὁ ἑτοιμάσας αὐτὸ, ὁ Ζεδεδαῖος ἣν " χαὶ 
αὐτὸς Ἰουδαῖος ὑπάρχων, οὖχ ἂν ἄλλο, ἢ ὃ ὁ νόξος 
προσέταττεν ἐποίησεν ἄν. EL δὲ λέγουσιν ὅτι οὗ κατὰ 
τὸν xitpbv τοῦ Πάσχα παρέδωχε τὸ μυστήριον, bó 
καὶ ἠδύνατο εἶναι ἔνξζυμον, οὐκ ἀφίησιν αὐτοὺς à 
χρυσῆ γλῶττα. Αὐτὸς γὰρ λέγει ἐν τῇ αὐτῇ ὁμιλίᾳ 
τοῦ χατὰ MasÜatov* « Τίνος ἕνεκεν κατὰ τὸν xatply 
τοῦ Πάσχα, καὶ οὐχ ἐν ἄλλῃ fipdpz λαδὼν τὸν ἄρτον 
ἔχλασε, καὶ τὰ μυστῆρια ἀπετέλεσεν ; "ἵνα μάθωμεν 
πάντοθεν xai t5; Παλαιᾶς αὐτὸν ὄντα νομοθέτην" 
χαὶ τὰ ἐν ἐχείνῃ διὰ ταῦτα προσχιαγραφέντα" διὰ 
«τοὔτο, ἔνθα ὁ τύπος τὴν ἀλήθειαν ἐπιτίθηξιν, » 
El δὲ λέγωσιν ὅτι 05 τὸ νομιχὺν ἔφαγε flásya τὸν 
ἐνιαυτὸν ἐχεῖνον ὁ Κύριος, διὰ τὸ λέγειν, e. Ἑκιθυ- 
pa ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ Πάσχα φαγεῖν μεθ᾽ ὑμῶν, 
πρὸ τοῦ με παθεῖν  » ἐνλδρυνόμενοι ὅτι οὐχ ἕκι- 
θυμητὸν ἦν αὐτῷ ὅπερ ἄλλοτε ἔφαγεν “ ἀλλ᾽ Bx 
τι χαινὸν ἦν, ὅπερ ἐπεθύμει 6 αὑτὸ; Xpuaóotouc 
καὶ περὶ τούτον, χαὶ οὐχ ἄλλος ἀπόχρεδσιν δώσει, 
Ἐν γὰρ τῇ αὐτῇ ὁμιλίᾳ φησί" « Μετὰ δὲ «5 φαγεῖν 
τὸ νομιχὸν Πάσχα, παραδίδωσι τὸ μυστήριον, λέ- 
γων" Αάθδετε, φάγετε, xol τὰ ἑξῆς " ἐπειδὴ λοιπὸν 
παύσασθαι ἔδει τὰ νομιχὰ, καὶ τὸ χεφάλαιον τῶν 


( νομικῶν ἑορτῶν, καὶ ἐφ᾽ ἑτέραν μεταδαῖνει τράεε- 


(av φριχωδεστάτην τὰ τῆς Καινῆς. » ᾿Αχούεις ὅτι, 
μετὰ τὸ φαγεῖν τὸ νομικὺν ἰάσχα, παρέδωχε τὸ μυ- 
οτήριον, δηλονότι καὶ τὸ νομιχὸν ἔφαγε Πάσχα. κεὶ 
μετὰ τὸ δειπνῆσαι πιρέδωχε τὸ μυστήριον" κῶς οὖν 
ὥφειλεν ἔνξυμον Est κατέχειν, ἤδη τῶν ᾿Αζύμων ἣργο 
μένω" ; Τ δὲ, Ἐκιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ Πάσχα 
φαγεῖν μεθ᾽ ὑμῶν, τοιοῦτον ἔχει τὸν νοῦν · ὅτι κατὰ 
κὸν ἐνιαυτὸν τοῦτον, ὅτε ἔμελλεν ἧ σωτηρία τῆς 


οἰχουμένης γίνεσθαι, χαὶ τὰ μυστήρια παραδίδοσθαι, xal τὰ λοιπὰ λύεσθιλι διὰ τοῦ θανάτου, οὕτω 
κατὰ γνώμην αὐτῷ ὁ σταυρὸς ἦν, ὥστε οὐδὲν ἄλλο διὰ νοῦ ἴσως εἶμεν, εἰ μὴ θανεῖν ὑπὲρ τῆς ἀπέντων 


σωτηοία;. 

Si vero dixcrit quis, quando dicit Chrysostomus, 
«Àd aliam transit mensam formidabilissimam, » per 
id fermeutatum eignificari, ut abrogaret quz secun- 
dum legem afferebantur, sciant quod ad aliam 
mensam transire, non propter Azywa dicitur, quia 
Azyma neque sacrificium erat, neque ut sacrificio 
lis utebantur Judsei, ac necesse erat ea cessare 
(percunctentur hzc a Judzis, stque ediscant), sed 
quod non amplius carnca meusa caraem et san- 
guinem sacrificaturl erant. « Quoties enim, inquit, 
panem hunc comederitis, ct calicem hunc biberitis, 
mortem meam nuntigte, resurrectionem meam 
confütemini. » Propterea alters mensa formidabi- 
lissima dicitur, quia formidabilia mysteria ín ea 
peraguntur: sanguis videlicet et corpus Domini- 
cum, non sacrificia vitulorum, vel taurorum, vel 
hircorum sanguis : nain illa mensa per agni εἰ vi- 
luli sacrificium, maris Rubri transi'um in memo- 


El δὲ λέγοι τις, ὅτι τὸ λέγειν οὖν ἱερὴν Xousi- 
στομον, t Ἐφ᾽ ἑτέραν μεταδαίνει τράπεζαν φριχωδο- 


p στάτην,» τοῦτο δηλοῖ τὸ εἶναι ἔνζυμον, ἴνα παύτῃ τὰ 


χατὰ νόμον προσφερόμενα " νοείτωσαν, ὅτε τὸ, Μι- 
«αθαΐίνει ἐφ’ ἑτέραν τράπεζαν, οὗ διὰ τὰ “Αζυμα 
λέγεται" ὅτι τὰ "AQupa, οὔτε θυσία ὕπῆρχον, οὔτε 
ὡς θυσίαν αὐτὰ ἐποίουν οἱ Ἰουδαῖοι " καὶ ἀναγκαῖον 
fjv παύσειν αὐτά ἐρωτάτωσαν γὰρ. τοὺς Ἰουδλίους 
καὶ μανθανέτωσαν * ἀλλ᾽ ὅτι οὐχέτι τραπέζῃ σαρ- 
κίνῃ χρέα χαὶ αἷμα τὴν θυσίαν ποιήσετε. ε᾿Οσάκις 
γὰρ ἂν, qnot, τὸν ἄρτον τοῦτον ἐσθέητε, καὶ τὸ πο» 
τέριον τοῦτο πίνητε, τὸν ἐμὸν θάνατον χαταγγέλ» 
λετε, τὴν ἐμὴν ἀνάστασιν ὁμολογεῖτε "» διὰ «οῦνο γὰρ 
λέγεται ἑτέρα τράπεζα φριχωδεστάτη " ὅτι φρικτὰ 
μυστήρια ἐν αὐτῇ ἱερουργοῦνται, τὸ σῶμα καὶ αἷμα 
τὸ δεσποτιχὸν δηλαδὴ, χαὶ οὐχὶ μοσχοθυσίαι xat αἷμα 
«ταύρων xal τράγων. Ἐχείνη μὲν γὰρ à τράπεζα, 
διὰ τοῦ ἀμνοῦ καὶ τῆς μοσχοθνοίας, μνήμην frt 





12r1 


JOSEPRI NETECORENSES 


julecialua, sevueria, meraks, e$ , πεὶ αἰὐπάδη. Καὶ τὰ μὲν 


Es sd mias írideir: sam Com i9 zdeMer de- 
preirsexm, e$ 725 ou de δϑυδιεειν dsa.2.36. eomm, 
ws jobe-et aghsáxr, Dowenes dus.2. « (c. ex vele 
ev ͵ὧᾷῺσξκΚ prodi» grumes iageótes jacué  aCceer- 
ww enm. » DA irem, « fesaem pr» écste, ors- 
lus pre ecabe, » εἰ relqua, « Qui tia desteram 
1233 :'i2e8 pexecutienn, serie e εἴ 207288. νυ Wersaia 
»911 Dm:aas, qux «asc manáste εἰ przcepto ejos, 
ton foriss; acm, τὸ Ecos bare et hare. (Qus divisi 
29v-5; pro fvsmdaspente ksbrates, evangebes do- 
εἰσί) rz uuóuss dlem-usrent, edu dicast : Xe dub- 
pus muesdcas benc. p6,0c que nonédi send, qua 
sUnáes Lratsit, edg-9703 ejus, Εἰ rebquay, ne san- 
gua cnumerct. Figuras et enysca (mam idem 


xp ἔριέφισεε - τὴρ γὰρ is μαεχεΐᾳ πατοιλημ. 
pisq». 25 vigas πελσύοταις δθυδιλαῖσθαι, παὶ οἰὸς 
διαᾶν-α: Rx. moy, ὃ Éopec sipguro- « Ὃ ἄνα- 
A59-crup t£ épisa, τφσοις βαλλότω» λὲδον ἔπ' αὖ- 
«τι. ν Ksb mr», « δόντα dvd ἄξόντος. καὶ 
ézbss pnis beh θαλλοῦ, » παὰλ τὰ δαειά ^ ὁ δὲ Kd- 
pr « "en οἱ jex:mi ψηεῖν, εἰς τὰν δεξιὰν 
ο:πτόνα, expats αὐτῷ παὶ τὴν ἄλλην. » Τὰ δὲ ἠθικὰ, 
κίξηκεν ἃ Ἰκτριο. - ὅπερ cis» ab ἐνεολαὶ xai τὰ 
πριστάγλατα αὐτοῦ- τὸ, ME αλίψῃς - pi wecheg 
τάδε χεὶ τάδε. Δεερ οἱ θεῖοι διαΐύστολο. θεμέλιον 
ἔχυντε:, τὸν πόσγαν ἐφώτειξαν διὰ τῆ: ε"αγγελικῖς 
éderxsiia;- ἔνθα φονῖ- ΒΒ ἀγαπᾶτε Ξὸν πχόασροον 
pa τὰ iv τῷ mien, ὅτι ὃ πόσμο: καρἄάγεται καὶ 


h»c dvo sig..bcant sestubt Dominas, circamc- B ἡ δίξε αὑτοῦ - χαὶ τὰ hacxh, fu μὴ παθ᾿ ἕκαστον 


sioticts Sciléect, Sabiasiem, aaumsbem immeolus- 
nes, PaMa et sgoum. Adombesa i2 sham ἴδε- 
πε cCommotLosit. Dosinas, proumbra veritatem 
οτος, pro srdenü rabo, v.rgo, que nos com- 
εξ ; pro cdiumsa ignis, sol ipse jest ; pre 
Mow, Christus ; pro virga, crex, pre aes, 
sm:wacel.ta ejus Ecclesia: pro δε  Rebri 
maris, l'ascha, iu quo movum figarabatar; εἰ hoc 
sepervco.cule, susta.it iliud; pro agno, Christus ; 
prosanzuioe, Salsatoris sarvguis ; pro gube et igne, 
s3110:0 baptisma, Sed quid epus est. cencta. enu- 
merare, com omnes optime noscant, legis 3dim- 
plendz, non solvenda, auctorem fuisse Christam ? 


aivw. Ti δὲ τυτιπὲ ἃ χαὶ pesoxk, ἀμφότερα γὰρ 
ἕν δηλ-ΐαιε, kxixojav ὁ Κύρες ^ τὴν π᾿ ριτομὴν δη- 
les, τὸ Lá66ave», tà; ζωοθυσίε:, τὸ ἔϊάτχα χαὶ 
tiv ἀμνόν. Τὰ δὲ exuda, ἀνεμόῤφωσεν ὃ ἵζύριος, 
ἀντὶ τῆς €xdi τὴν ἀλξξειαν μορφῶσας - ἀνεὶ τῆς 
xitomíva; βάτου, ἢ ph φλεχθεῖσχ Παρθένος " ἀντὶ 
στύλου πυρὴς, αὗὑτὶς ὃ ἕἔλιος τῆς διχαιοσύνη: " ἀντὶ 
Mesit-, ὁ Χριστός -“ ἀντὶ τῆς ῥάδδου, 6 στανούς " 
ἄντ. τῆς πκιδωτοῖ, τὴν ἅμωμον αὐτοῦ Ἐχχλησίαν" 
ἀντὶ τίς διαδάσεως τῆς Ἐρυθρᾶς θχγλχασης, τὸ 
Déeys, ἐν ᾧ τὸ νέον ἐτυποῦτο " xol τοῦτον ἐλθόν- 
«ος, τπτέπαυσεν ἐκεῖνο * ἀντὶ τοῦ ἀμνοῦ͵, ὁ Χριστός" 
ἀντὶ τοῦ αἵματος, τὸ τοῦ Σωτῆρος αἷμα " ἀντὶ νεφέ- 


flabes igitor cx liis, non de axymo dicere qui dieit, Q λης καὶ κυρὸς, τὸ ἅγιον βάπτισμα. Kat τί δεῖ πάντα 


Occisus cessare fecit qua a lege allereboniur ; sedde 
agnorum, bladorum, ovium et boum *acrificio, quod 
verum Dei agnum — significabat et figurabat, qoi 
toilit peccata mundi, et illo immolato, soblata ea 
$unt qua ipsur fgurabant; azymum cnim neque 
sacrilicium erat, neque eum Balvator sustulit. Si 
vero dixerit quis illud umbram fuisse, respon- 
dehimus, immutatum in aliam formar fuisse 
a Christo volente suum corpus in eo coufici. 
ἄζυμον, οὔτε θυτία ἦν, οὔτ᾽ ἔκαυσεν αὐτὸ ὁ Σωτήρ. 
αὐτὴ ὁ Χριστὸ;, τὸ σῶμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ γίνεσθχι 
llis igitur quantum satis est explanatis, redeamus 
eo unde disgressi sumus : quod possibile non erat 
fermentatum panem in illa mensa adesse tempore 
Arymorum jam copto; nam si. rescisset Judas Ma- 
gistrum fermentatum  csitasse, nullam proditio- 
nis causam majorem invenisset, quam legis trans- 
gressionem, cum ín Azvmorum die fermentatum 
panem. servaret ; qu.erebat enim causam οἱ occa- 
sionem Judæis illus prodendl. Attamen ii Pilato 
non dixi»sent, cum percunctarelur ab iis quid 
inali fecissct, Quia nos legem habemus, et secun- 
dum legem debet mori ; sed sic utique dixissent 
(quie etiam rationi consentanea et. justa erat causa) 
quod legem transgressus esset. Aliud Pascha lex 
nostra jubet, aliud ipso fecit; post Pascha panem 
fermenatum lex vetat, ipse vero depreliensus est 
in Azymorum dicbus fertnentatum panem servare 
quem lex cximi ex numcro filiorum lsrael aporte 


χαταλέγειν ; πάντων εἰδότων ἀχριδῶς, ὅτι οὗ xats- 
λντὴς τοῦ νόμου ὁ Σωτὴρ ἡμῶν ἦν, ἀλλὰ πλυηρωτής. 
Ἔχεις οὖν καὶ ἀπὸ τούτων, ὅτι οὐ περὶ τοῦ ἀζύμου 
φησὶν ὁ λέγων͵ Σφαγιασθεὶς κατέπανσε τὰ κατὲ 
νόμον προσφερόμενα, ἀλλὰ περὶ τῆς θυσίας τῶν 
ἀμνῶν, τῶν ἐρίφων, τῶν προδάτων, τῶν βοῶν ἧτις 
ἐσέμαι"ε χαὶ ἐἑτύπου τὸν ἀληθινὸν ἀμνὸν τοῦ 8:07, 
τὸν αἵρυντα τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμον " καὶ ενθέντο; 
ἐχείνου, ἐπαύθη ταῦτα ἃ ἐτύπουν αὐτόν" τὸ γὰρ 


Ei ὃὲ εἴπῃ τις ὅτι σχιὰ ἦν, ἐροῦμεν ὅτι ἐμόρφωσεν 
θελήσας. 


Ταῦτα οὖν ἱχανῶς εἰπόντες, ἐπανέλθωομεν ὅϑεν 
ἐξήλθομεν, ὅτι οὐχ ἣν δυνατὸν ἐν τῇ τραπέζῃ ἐχείνῃ 
ἔνζυμον ἄρτον ὑπάρχειν, ἔδη τῶν ᾿Αζύμων ἡργμέ- 


D qv. Καὶ γὰρ cl ἤδει ὁ Ἰούδας τότε ἔνζυμον τὸν à- 


δάσχαλον φαγόντα, οὐχ ἂν ἦν εὑρηκὼς μείζονα τἧς 
“ροδοσίας αἰτίαν, ἣ ὅτι παρέδη τὸ» νόμον, φυλάτ- 
τῶν ἔνζυμον ἄρτον, τῶν ᾿Αζύμων ἡμέρᾳ " ἣν γὰρ 
ζητῶν αἰτίαν xai εὐχαιρίαν προδοῦναι αὑτὸν tol; 
Ἰουδαίους. Οὐ μὴν δὲ, ἀλλὰ χἀχεῖνοι οὐκ ἂν εἶπον 
πρὸς Πιλᾶτον ἐρόμενον αὐτοὺς, « Τί γὰρ xaxby 
ἐποίησεν ; » Ὅτι ἡμεῖς νόμον ἔχομεν, καὶ μετὰ τὸν 
γόμον ἡμῶν ὀφείλει ἀποθανεῖν, ὅτι ἑαυτὸν Υἱὸν Θεοῦ 
ἐποίησεν * ἀλλ᾽ εἶπον ἂν οὕτως, ἥπερ καὶ αἰτία ἦν 
εὔλογος: xai δικαία, ὅτι πιραδάτης ἐστὶ τοῦ ἡμετέ- 
ρου νόμον. Ἄλλο Πάσχα ὁ vóyuoc ἡμῶν προστάττει, 
ἄλλο δ᾽ αὑτὺς ἔπραξε" μετὰ τὸ Πάσχα μὴ εὑρεθῆναΐ 
που ἔνζυμον ἄρτον ὁ νόμος κελεύει, αὐτὸς δὲ εὑρέθη 
φυλάττων ἔνζυμον ἄρτον ἐν ταῖς τῶν ᾿Αξύμων ἐμέ- 


1209 


PRO CONC. FLORENT CAP. 11. DE AZYMO ET FERMENTATO. 


1310 


pae * ὃν 6 νομὸς ἐξολοθρευθῆναι ἐξ υἱῶν Ἰσραὴλ A clamat. At bocquidem non dixerunt. Quanam de 


διαῤῥήδην Boi. ᾿Αλλὰ τοῦτο μὲν οὐχ εἶπον. Διὰ τί 
δέ ; Διότι οὐχ εἶχον εἰπεῖν. Εἰ οὖν ἀπείρων προσερ- 
χομένων ψευδομαρτύρων, bv ἄλλοις μὲν μαρτυρούν- 
των, xal ταῦτα ψευδέσιν, ὧν ἴση ἡ μαρτυρία οὐκ 
Tv, διὰ τί τοῦτο οὐχ εἶπον ἢ ἐμαρτύρηταν, ὅπερ 
ἀναμφιδόλως θάνατον ἀπειλεῖ τοῖς παραδάταις al- 
σχρότατον. θαυμάζω οὖν τὰ πλεῖστα, πῶς οἱ Ἰουδαῖοι 
ἐρευνῶντες αἰτίαν οὐχ εὗρον, οὐδ᾽ ὁ Ἰούδας, πολλὰ 
καμόντες, xal νῦν οἱ ἡμέτεροι ἀδελροὶ προχειρίζου- 
σιν αἰτίαν χαὶ πρόφασιν δικαιοτάτην Ἰούδᾳ τε χαὶ 
τοῖς Ἰουδαίοις. Ἐχεῖνοι μὲν γὰρ ἐρωτώμενοι παρὰ 
«τοῦ Πιλάτου, τίνα φέρουσι χατὰ τοῦ δ'καίον αἰτίαν, 


ἄλλο εἰπεῖν οὐχ εἶχον, ij ὅτε Θεὸν ἑαυτὸν xoi Υἱὸν - 


Θεοῦ ὀνομάζει " χαὶ πολλῶν ἐπὶ τοῦτο ψευξομαρτύ- 
pev ἐλθόντων, οὐχ εὗρον εἰπεῖν" νῦν δ᾽ οὗτοι πα- 
ραδάτην προδήγω; ποιοῦσι τὸν Χριστόν * xal διχαίως 
αὐτὸν χαταχριθέντα παρὰ τῶν Ἰουδείων, ἄχοντές τε 
χαὶ μὴ βουλόμενοι, μάλα γενναίω; ἀποδεικνύουσιν. 
“Ὄντως θρήνου εἰσὶν ἄξιοι xat ἐλέους οἱ τὰ τοαῦτα 
φάσχοντε:. ᾿Αλλ᾽ εἰ καὶ χατὰ τὸν ὑμέτερον σχοπὸν 
ἔνζυμος ἦν, οὐδ᾽ οὕτω δικαίως ἔχοιτε ἂν ἐγκαλεῖν 
τῇ Ῥωμαϊχῇ Ἐκχλησίᾳ, $tà τὸ ἄζυμα θύειν, 
ὥσπιες οὐδὲ ἐχείνη μέμφεται τὴν ἀνατολ'κὴν διὰ τὸ 
ἔνζυμχ θύειν, Καίτοι γε χεφαλὴ οὖσα τῆς Ἐχχλ΄- 
σίας, δύνατο ἐγχαλεῖν xal χκαταχρίνειν τοὺς μὴ 
ποιοῦντας ὡς ἐχείνη ποιεῖ" ἐπειδὴ βεδαίως αὐτὴ 
οἶδεν ἄξυμον ἄρτον ἱερουργήπαντα τὸν Χριστὸν, ὅτε 
kv τῷ ὑπερῴῳ συνεδείπνει τοῖς μαθηταῖς “ xai ob- 


τω; ποιεῖν αὐτοὺς sl; μνήμην αὐτοῦ ἐχέλευσε", ἢ 


Ὅτι δὲ καὶ ἐν ἑπτὰ ἡμέραις τοῦ Πάσχα, οὐ δεῖ εὑ- 
ρεϑῆναι ἔνζυμον, τοῦ Χρυσοστόμου πάλιν [12205; 
ἀχούσωμεν, ἐν τῇ πρὸς Κορινθίους πρώτῃ ἐπιστολῇ" 
φησὶ γάρ" « Πρώτερον εἴπωμεν, διὰ τί ix τῶν ὁρίων 
πάντων ἀπελαύνεται ἡ ζύμη. Τί οὖν ἐστι τὸ αἵ- 
vtyno; πάσης πονηρίας ἀπηλλάχθαι δεῖ τὸν πιστόν, 
Ὥσπερ γὰρ ἐκεῖνος ἀπόλλυται ὅπου ἂν εὑρεθῇ πα- 
λαιὰ ζύμη, οὕτω χαὶ πλρ' ἡμῖν, ἔνθα ἂν εὑρεθῇ 
«nvr,oía* o) γὰρ δήπου ἐπὶ μὲν τῆς σχιᾶ; πολλὴ f$ 
κόλααις, ἐπὶ δὲ ἡμῶν, οὐ πολλῷ μείζων. Ei γὰρ 
τὰς οἰχίας οὕτω χαθαίρονσιν, ὦ; xal μυῶν ὁπὰᾶς 
περιεργάζεται, πολλῷ μᾶλλον ἡμᾶς τὴν Ψυχὴν διε- 
ρευνᾶσθαλι δεῖ. » 'Ἐπεὶ οὖν μυῶν ὁπὰ; περιεργά- 
Ῥονται, πο λῷ μᾶλλον περιεργάπαιντο dv, εἰ ὁ Χρι- 
στὸς ἐνξύμῳ ἔχοήΐσατο τῇ νυχτὶ ἐχ:ίνῃ. ὡς ἐναντίον 
τοῦ νόμον ποιήσας. Ὁ δὲ χρυσοῤῥήμων θεῖος Ἰωάν- 
55; ἐν τῇ ὀγδοηχοστῇ πρώτῃ ὁμιλίᾳ τοῦ εὐαγγελι- 
στοῦ Μυτῆλίου φηδῖν, ὅτι « Miygs τῆς ἐσχάτης 
ἡμέρ:ς, ἵνα μὴ ἐναντίος γένηται τοῦ νόμον, τὸ 
Πόσχα ἐπετίλει. Ἢ δὲ ἐσχάτη ἡλέρα,. ἡ ἐπὶ τοῦ 
σταυοοῦ ἣν, ἐν fj φωνῇ μεγάλῃ εἶπε, Τετέλεσται " 
κετέλεσται δηλαδὴ λέγων, ὅσα οἱ προφῆται xa ὁ 
νόμος προέγραζψάν τε καὶ εἶκον. » Ὃ εἰ οὐχ ἐτέλε- 
σεν ὡς φασιν, tvavxío; μᾶλλον δείχνυται τοῦ νόμου " 
“ὃ Πάγχλ τὸ νομιχὸν τελῶν οὐ κατὰ τὸν νόμον, ἀλλὰ 
ἄρτον ἕνξυμον φυλάττων ^ χαὶ ταῦτχῃ τοῦ Ἰούδα 
παρόντος üxel, καὶ ζητοῦντος τρόπον Ἐπροδοσίας, 
ὥστε προδοῦναι αὐτὸν τοῖς Ἰουδαίοις. ᾿Αλλ᾽ οὐχ 
ἔστι τοῦτο, οὐχ ἔστι. [Πληρωτὴς δὲ ὧν τοῦ γόμου 


eausa? Quia dicere non potuerunt. Si igitur eum 
multi falsi testes accessissent de aliis criminibus 
tesficantes, et prseterea falsis, quorum testimo- 
nium non erat conveniens, cur id non dixerunt, 
vel testimonium «on tulerunt, quod sine dubio 
turpissimam minatur mortem iis qui Lransgrediun- 
tur? Adiniror igitur admodum quomodo Judxi cau- 
8910 sedulo quaerentes, non invenerunt, cum mul- 
tum insudassent, neque Judas. Et nunc fratres 
nostri causam et prztextum justissimum Judæ sub- 
ministrant, simul ac Sudæis. Etenim ii a Pilato 
interrogati quam causam erga justum bominem 
aflerrent, aliud dicere non potacrunt quam quod 
Deom seipsum et Dei Filium appellaret, eamque 
ad hoc testificandum multi falsi testes accessissent, 
id non invenerunt. lpsi vero nune trangressorem 
Christum aperte faciunt, jureque ipsum a J«- 
dæis damnatum, volentes nolentes egregie compro- 
bant. Hi profecto fletu et misericordia digni sunt, 
qui πὸ dicunt. Prieterea εἰ secundum vestram 
intentionem fermentatus erat, neque sic jure pote- 
stis Romanam insimulare Ecclesiam, quod in azymo 
sacríficat; quemadmodum et ea Orientalem noa 
reprehendit, si in fermeutato sacrificat. Atqni eum 
caput Ecclesiz sit, incusare poterat, - et damnare 
qui eam non sequuntur : nam ipsa firmiter novit 
in azymo Christum sacrificasse, «um in conaeulo 
una cuin suis discipulis. ecenavit , et similiter eos 
in suam commemorationem jussit facere. Quod au- 
tein in iis septem Pasch: diebus, fermentatum es- 
set vetitum, Chrysostomum Patrem rursus audia- 
mus, in primam ad Curintbios Epistolam ; dieit 
enim : « Antea exposuimus eur ab omnibus &nibus 
pellatur ferinentum. | ZEnigma hoc quid ostendit ? 
Ab omni pra|itate oportet üdelem discedere : nam 
quemadmodum morte moriter is, apud quem vetus 
fermentum repertum fuerit, sic et nos, ubi malitia 
reperta est, Non enim magna pena statwitur Ín 
umbra, iu nobis vero non multo major. Si enim 
domos ii. perpurgant, ut in murium foraminibus 
anxie versentur, multo mayis nos animam excutere 
oportet, Cuin igitur murium foramina auxle disqui - 
rant , multo illi magis solliciti δὰ excutiendum 


D fuissent, an Christus ea nocte fermento fuisset 


usus, ut legi adversus. » Aurea verba cffundens 
Joannes in 81 homilia in Evang. Mauhsei dicit : 
« Quod usque extremam diem ne legi contrarius 
videretur, Pascha peregit. Ultima vero dies fuit , 
quando cruci aflixus est, in qua voce magna dixit , 
Consummzatum est. Consummata sunt, scilicet in- 
telligens quaecunque propbetz et lex prxscripserunt 
et dixerunt. » Quod si non fecisset, ut isti dicunt , 
magis legi adversus. ostenderetur, non secundum 
Jegem Pascha legale peragendo, sed panem fermen- 
tatum servando : presertim cum Judas tunc ades- 
sel, et rationem prodendi perquireret, ut eum Ja- 
deis proderet.» At hoc nu!lo pacto est; sed cum 
auctor legis esset adimplendse et servanda , ut di- 


12 


JOSEPHI METHONENSIS 


1912 


ctam est antes, secundum legem peregit omnia, ac Α xai ποιητὴς ὡς προείρηται, xavà τὸν νόμον δτέλεσεν 


ex necessitate fuerunt Azyma, et axymum prebuit, 
Quid igitur petitis? [nterrogamus : azymumne erat 
quod Christus prebuit, an fermentum? Si szymum, 
pro nobis id est ; si fermentum , Christum legis 
transgressorem esse vel inviti ostenditis, cum in 
Azymorum die fermentatum panem servasset. 


| VI. 

Sed quid dicit Xanthopulus (1) ? Przcedewti die 
id fecit. Huc apud eos qui mentis compotes sunt 
stultum et sine sensu existimabitur; nam si præ- 
cedenti die fecisset, ín tempore non fecisset ; si 
vero non in tempore, nec illa bora effecisset , 
transgressor legis ez necessitate Christus convinci- 
tut, quia lex quartadecima die mensis vespere ju- 
bet Pasclia immolari. Quod si die precedeuti, ut 
vos dicitis, effecit, tertiadecima die spparet effe- 
eisse. Si vero tertiadecima, adversus legis manda- 
ts ostenditur, que jubet quartadecima fleri. Si 
adversus, ergo et legis transgressor. Reliquum 
igitur est ut credatis eum non anticipasse, sed in 
lempore fecisse. Przteroa si dicit lex, vespere Pa- 
scba celebrari oportere, et Christus vespere peregit, 
Ron tramsgressus est secunium evangelistam Lue 
cam, qui dicit, « Et quando venit hora, discubuit ;» 
nam si mcdia die fecisset, dici poterat eum antici- 
passo vel tempus, vel horam, et ideo fermentatum 
fuisse. At non ita factum est. Discipuli praterea , 


ἄπαντα * xal ἄζυμα ἦσαν ἀναγκαίως, καὶ ἄζυμον 
παρέξωχεν. Τί οὖν ὑμεῖς βούλεσθε ; ἐρωτῶμεν. 
“Αζυμον ἦν 6 καρέδωχεν 6 Χρισιὸς, ἢ ἕνζυμον ; «t 
μὲν ἄζυμον, πρὸς ὑμῶν ὁ λόγος εἰ δ᾽ ἔνξζυμον, κα- 
ραδάτην τοῦ νόμου τὸν Χριστὸν ἀποφαίνεσθε, xàv 
μὴ βούλησθε * ὅτι τῇ τῶν ᾿Αζύμων ἡμέρᾳ ἐφύχατ- 
ttv ἔνξζυμον ἄρτον. 
G*. 


Τί δέ φησιν ὁ Kavy0510v207 ; Προλαδῶν, ἤγουν 
^p» μιᾶς ἡμέρας ἐποίησε. Τοῦνο οὖν τοῖς εὖ φρο- 
νοῦσι, μάταιον xal ἀδιανόητον" εἰ γὰρ πρὸ μιᾶς 
ἡμέρας ἐποίησεν, oüx ἐν τῷ χαιρῷ ἐποίησεν " εἰ δὲ 
οὐχ ἐν τῷ χαιρῷ καὶ 4fj ὥρῃ ἑποίνσε, παράνομος 
ἐξ ἀνάγχης δείχνυται ὁ Χριστός, Ὃ γὰρ νόμος τῇ 
τεσσαρεσχαιδεχάτῃ τοῦ μηνὸς πρὸς ἑσπέραν χελεύει 
τὸ Πάσχα θύεσθαι. El δὲ πρὸ μιᾶς ἡμέρα: καϑ' 
ὑμᾶς ἐποίησε, τῇ τρισχαιδεκάτῃ φαίνεται ποιήσας. 
Εἰ δὲ τῇ τρισκαιδεχάτῃ, ἐναντίως δείχνυται τῷ τοῦ 
γόμου προστάγματι, προστάττοντος τῇ τεσσαρεῦκαι- 
δεκάτῃ ποιεῖν. El. δὲ ἐναντίος, καὶ παράνομος ἐξ 
ἀνάγχης. Αοιπὸν δεῖ πιστεύειν ὑμᾶ- ὅτι οὐ προξλα» 
6«v, ἀλλὰ κατὰ τὸν καιρὴν ἐποίησεν. Ἔτι εἰ 6 νόμος 
φησὶ πρὺς ἑσπέραν τὸ Πάσχα γίνεσθαι, καὶ 6 Χρι- 
στὸς ἑτπέρας γενομένης ἐτέλεσεν, οὐ παρέδη, κατὰ 
«bv εὐαγγελιστὴν Λουχᾶν, λέγοντα * « Ke ὅτε ἐγέ- 
νετο, ἡ ὥρα ἀνέπεσεν.» Εὶ γὰρ ἔπραξε μέσης ἡμέρας, 
ἐξῆν ἂν εἰπεῖν ὅτι προέλαδεν f| καιρὸν ἢ ὥραν " καὶ 
διὰ τοῦτο xol ἔνζυμον. 'AJX οὐχ οὕτως ἐγένετο, 


ut ssepe dietum est, cum Judaei essent, aliter quai ( Εἶτα καὶ οἱ μαθηταὶ, ὡς πολλάχις εἴρηται, Ἰουδαξοι 


przstituto tempore agere non. debuerunt. Przsti- 
tuta igitur a lege die fecit, et quando Azyma erant, 
ut divinus dixit Lucas, id est prinia die Azymorum, 
quo Pascha immolari oportebat. Quomodo igitur 
anticipavit, si prima die Azymorum discipuli ac- 
cesserunt, petentes ubi vellet parari Pasclia? Osten- 
sum enim est quod legale tam. Pascha. parabant , 
et die przstituta peregerunt ; nam qui vel prius 
vel post effecit, transgreditur. Quamobrem, uti vos 
existimatis, et Christus trausgreditur, quoniam 
tempus antieipavit, Sed nemo mentis compos id 
unquam percipiet, vel dixerit unquam ; sed unus- 
quisque magis In tempore et secundum legem fe- 
císse dicet. Id testabitur aurea linguas. Sed omnia 
2udentes Judsi, tempus preverterunt ; dicit eniin 
hic magnus Pater 8& homilia. in Joannis Evange- 
lium super ca verba : « Adducunt Jesum a Caipha 
in praetorium : » Cur. eo - ipsum abduxerant , 
ubi omnes erant congregati? Ut ez poutificum 
sententia cuncia peragerent ; nam is tuuc erat pon- 
tifex, ct omnes eum exspeetabant. Ita ob hoc per- 
noctabant et vigilabant, quia tum Pascha non eom- 
cderant, inquit, sed propterea vigilabant. Dicens 
cnim equod mane erat,» Joannes subjunxit, « Non 
sunt ingressi prsetoriunt ut. non contaminarentur, 
se ut Pascha manducarent.» Quid igitur dicemus? 
quod altera die comederunt, et legem violaverunt, 


bez, οὐκ ὥφειλον ἄλλως, ἣ ἐν τῷ ἀποδεδειγμένῳ 
χαιρῷ, ποιῆσαι. Ἐνδέχεται οὖν ἐν τῷ τεταγμένῳ 
τοῦ νόμον καιρῷ καὶ τῇ ὥρᾳ ἔπραξε, καὶ τὰ "ACops 
ἦσαν, ὡς ὁ θεηγόρος ἔφη Λουχᾶς, ὅτι τῇ πρώτῃ τῶν 
᾿Αζύμων, ἐν fj ἔδει θύεσθαι τὸ Πάσχα. Πῶς οὖν 
προλαδὼν ἐποίησεν, εἰ τῇ πρώτῃ τῶν ᾿Αζύμων 
προσῆλθον οἱ μαθηταὶ αἰτοῦντες, Πῆ βούλει τὸ Πάσχα 
ἡμᾶς ἑτοιμάται ; Δίδειχται γὰρ ὅτι καὶ τὸ νομιχὸν 
ἡτοίμασαν τότε Πάσχα, καὶ ἐν τῷ τεταγμένῳ καιρῷ 
ἐτέλεσαν" καὶ γὰρ καὶ ὁ προλαδὼν, καὶ ὁ μεταὔὲς, 
καράνομος. Ὥστε xa0' ὑμᾶς καὶ ὁ Χριστὸς mapá- 
νομος, ἐπεὶ προέλαδε τὸν χαιρόν. ᾿Αλλὰ τοῦτο ol- 
δεὶς τῶν εὖ φρονούντων νοήσει, ἣ εἴποι ἄν." ἀλλὰ 
μᾶλλον, ἐν τῷ καιρῷ καὶ κατὰ τὸν νόμον ἐποίησε, 
κἂς τις ἂν εἴπῃ. Καὶ τοῦτο μαρτυρῆσει ὁ χρυσοῦς 
τὴν γλῶτταν, Οἱ δὲ τὰ πάντα τολμῶντες Ἰουδαῖοι 
«παρέδησαν τὸν χαιρόν. Φησὶ γὰρ ὁ μέγας οὗτος Ila- 
τὴρ ἐν «fj ὀγδοηχοστῇ τετάρτῃ ὁμιλίᾳ τοῦ χατὰ 
Ἰωάννην Εὐαγγελίου, εἰς τὸ, « “Αγουσι τὸν Ἰησοῦν 
ἀπὸ τοῦ Καϊάφα εἷς τὸ πρτιτώριον' » Διὰ εἰ ἐκεῖ 
ἀπήγαγον αὐτὸν, ἔνθα ἅπαντες ἦσαν συνηγμένοι ; 
Ἵνα μετὰ γνώμης πάντα ποιήσωσι τῶν ἀρχιερέων" 
ἐχεῖνος γὰρ ἦν τότε ἀρχιερεὺς, xol πάντες ἦσαν 
αὐτὸν ἀναμένοντες" οὕτω διενυχτέρενον καὶ ἂγρύ- 
ævouv ἐπὶ τούτῳ * οὗ γὰρ ἔφαγον τότε τὸ Πάσχα, 
φησὶν, ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἡγρύπνουν. Ἐἐπὼν γὰρ ὄει 
« pula ἐστὶν,» ὁ Ἰωάννης ἐπήγαγεν, ε Οὐκ εἰσῆλθον 


(1) Nicephorus Xauthopulus, auctor flistorie ecclesiastica. 





1215 


JOSKPHI METHONENSIS 


1216 


eaque sunt quæ psnem in Christi corpus transmu- 4 τούτων λεγομένων, τὸ βάπτισμα τελειοῦσθαι " «à δὲ 


tapt et vinum in sanguinem. Id mecum rursus te- 
stabitur aurea lingua przeditus Joannes, homilia in 
mysticam Salvatoris cenam, et in mysteriorum 
traditionem : in quo, et contra Jurdzos, principium 
sermonis, « Pauca, inquit, hodie necessaria sunt, » 
in hae homilia post multa dicit : « Ghristus ipse 
adest, qui mensam hanc exornat. Nam qui mensam 
illam ornavit, idem nune etiam hanc exornat, quia 
homo uon est, qui ea quæ proponuntor efficit san- 
guinem et corpus Christi, sed ipse Christus pro 
nolis erucifixus. Astat sacerdos figuram tantur ad- 
implens, adhibetque preces, ea verba proloquens ; 
gr^tia et vis Dei est , que cuncta operatur. « Hoc 
est corpus meum,» dicit. Hoc verhum qux in mani- 
bus habemus transmutat, Àc ut ea voz qua dicit , 
« Crescitie, et multiplicamini, et replete terram, » 
semel prolata, in omne tamen zvum peragitur, ai 
filiorum procreationem noſtræ naturz vires sub- 
ministrans : ita et hzc voz ab ea divina líugua 
semel prolata, id est, « lloc est corpus meum, » in 
singulis Ecclesis altaribus illius verbi vis , usque 
3c hanc diem et adventum ipsius sacrificium per- 
fectum operatur. » Si hoc verbum igitur ea quee 
proposita sunt in corpus et sanguinem Christi 
transmutat, et treinenda mysteria eflicit, mirandum 
utique erit, si non possunt ca esse perfecta quia 
exiguo fermento carent, presertim cum hac mate- 


λοιπὰ ὅσα λέγοιεν, ὁπὲρ ἡμῶν καὶ τοῦ βαπειζομέ- 
νου ἅμα xal ἀναδόχου ταῦτα λέγομεν, οὔτω κχὰάκεῖ 
φησιν ὁ Χοιττὸς πρὸς τοὺ; μαθητὰς, « Λάδετε, φά- 
γετε, » καὶ τὰ ἑξῆς " « τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν 
ἀνάμνη τιν " » χαὶ οὐδὲν ἄλλο ἔφη " καὶ οἱ λόγοι εἰσὶν 
οὗτοι οἱ μεταῤῥνθμίζοντες τὸν ἄρτον εἷς σῶμα Χρι- 
στοῦ, χαὶ τὸν οἶνον εἰς αἷμα. Τοῦτο δ᾽ αὖ συμμαρ- 
τυρήσει μοι xal ὁ τὴν γλῶτταν χρυϑοῦς Ἰωάννης, 
ἐν τῇ ὁμιλίᾳ αὐτοῦ τῇ εἰς τὸν μυστιχὸν δεῖπνον τοῦ 
Σωτῆρος. χαὶ εἰς τὴν παράδοσιν τῶν μυστηρίων " ἐν 
ᾧ καὶ κατὰ Ἰουδαίων " fj δὲ ἀρχὴ τοῦ λόγου, ε "OXMya 
φησὶν ἀνάγχη σήμερον"» ἐν ταύτῃ δὲ τῇ ὀμιλέᾳ, μετὰ 
πολλά qnot, « Πάρεστι Χριστὸς ἐχεῖνος τὴν τρά- 
πεζαν ταύτην χοσμῶν. Ὁ γὰρ τὴν τράπεζαν ἐχείνην 


Β χοσμήσας, οὗτος καὶ ταύτην διαχοσμεῖ νῦν. Οὐ γὰρ 


ἄνθρωπός ἐστιν ὁ ποιῶν τὰ προχείμενα γενέσθαι 
σῶμα xal αἷμα Χριστοῦ, ἀλλ᾽ αὐτὸς ὃ σταυρωθεὶς 
ὑπὲρ ἡμῶν Χριστός. Σχῆμα πληρῶν" μόνον, ἔστηκχεν 
ὁ ἱερεὺς xal προσφέρει τὴν δέησιν, τὰ ῥήματα 
φθεγγόμενος ἐχεῖνα " ἡ δὲ χάρις καὶ &$ δύναμίς ἐστι 


τοῦ Θεοῦ, ἡ πάντα ἐργαζομένη. Τοῦτό μοῦ ἔστι «b 


σῶμα, φησί" τοῦτο 15 ῥῇμα, τὰ προχείμενα μεταῤ- 
ῥυθμίζει, Καὶ καθάπερ ἐχείνη ἡ φωνὴ f) λέγουσα, 
εΑὐξάνεοθε xal πληθύνεσθε xa! πληρώτατε τὴν γῆν,» 
ἐῤῥέθη μὲν ἅπαξ, διὰ παντὸς δὲ τοῦ χρόνου γένεται 
ἔργον, δυνα μοῦσα τὴν φύσιν τὴν ἡμετέραν πρὸς παι- 
δοποιῖα"», οὕτω χαὶ αὕτη ἡ φωνὴ, ἅπαξ λεχθεῖτα παρὰ 


ria Christus mysterium percgerit, ut ante probatum τῆς θεία; γλώττη: ἐκείνης, τὸ, « Τοῦτό μού ἐστι τὸ 
est. | σῶμα, » x30 ἑχάστην τράπεζαν ἐν ταῖς ἐκκλησίαις 
ἐχείνου τηῦ ῥήματος fj δύναμι:, μέχρι τῆς σήμερον, καὶ ἄχοι τῆς αὐτοῦ παρουσία;, τὴν θυσίαν ἀπηρ- 
«ισμένην ἐργάζεται. » Εἰ οὖν τοῦτο τὸ ῥῆμα εἰς σῶμα Χριστοῦ καὶ αἷμα τὰ προχείμενα μεταποιεῖ, 
xai φριχτὰ μυστήρια ἀπεργάζεται, ἀδυνατεῖ δὲ ταῦτα εἶναι τέλεια, διὰ τὸ μὴ ἔχειν μιχρὰν ζύμην, 


θαῦμα ἂν εἴη * καὶ ταῦτα τῇ ὕλῃ ταύτῃ τοῦ Χριστοῦ τελέδαντος τὸ μυστήριον ὡς προαποδέδεικται. 


Vil. 

Ut autem intelligant qux: ad hoc mysterium ne- 
cessaria sunt, et quid necessarium ad hoc sacrifi- 
cium sit, ne in disquirendo de azymo vel fcrmen- 
tato laborent, etiam hec adjungemus. Materiam 
primum panis ex tritico, et vinum scilicet ex vitc. 
Secundam, Christi verba, id est: « Hoe est corpus 
meum, » et, « flic est sanguis meus. » Tertium, 
ewerdos: nam qui sacerdos non cst, id est, qui 
gradum sacerdotalem non liabet, sacrificium nun- 
quam confieiet. Quartum, scientia, id est, sacerdo- 
tem in priis intentionem habere ad ca dona quz 
proponuntur, non alio mentem deffectere.. Quin- 
tum, altare, id est, mensa a pontil'ce consecrata. 
[lec necessaria sunt et sola, quamvis ultimum non 


sit ut. catera necessarium. Sin autem hxc omnia D 


otiosa sunt quia exiguo, sed acido fermento carent, 
maxima utique admiratione dignum cst, cam alta- 
re, intentio, sacerdos, materia, et quod maximi 
przcipae momenti est, Christi verba, quæ propo- 
sita in sanguinem et corpus transmutaut, per qua 
colum constructum est, terra fundata οἱ omnia 
constituta, sine fermento nibil possint, hoc non est, 
sans mentis commentum, sed mentis prorsus de- 
mentis. Admiror etiam qua de causa. vinum non 


Z. 

Ἵνα δὲ μάθωσιν ἅ εἶσιν ἀναγχαΐα πρὸς τὸ μυ- 
στήέριον, καὶ τί ἀναγκαῖον πρὸς τὴν θυσίαν ἐστὶ, 
xai μὴ tp:oviv ἔχωσιν ἄζυμον καὶ ἔνξυμον, xal 
ταῦτα προσθήσομεν, Πέντε ὀφείλει εἶναι ἐν τῇ θυ- 
σίᾳ. Πρῶτον ἡ ὕλη, ἄρτος ἐκ σίτου * καὶ οἶνος, δη- 
λαδὴ ἐξ ἀμπέλου. Δεύτερον, ol τοῦ Χριστοῦ λόγοι" 
τὸ, « Τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα *» xal, « Τοῦτό ἐστι τὸ 
αἷμά μον. ν Τρίτον, ὁ ἱερεὺς, οὐ γὰρ ἀνίερος, θυσίαν 
ποιήσει: ποτέ * τουτέστι, μὴ ἔχων βαθμὸν ἱερωσύνης. 
Τέταρτον, εἴδησι; " τουτέστι, προηγουμένως ἔχειν 
τὸν σκοπὸν τὸν ἱερέα πρὸς τὰ προχείμενα δῶρα, καὶ 
μὴ ἀλλαχοῦ τὸν νοῦν ἀναφέρειν. Πέμπτον, τὸ θυ- 
σιαστήριον, τουτέστι, χαθιερωμένη τράπεζα παρὰ 
ἀρχιερέως * ταῦτα γάρ εἰσιν ávayxala χαὶ μόνα, εἰ 
χαὶ μὴ οὕτως ἀναγκαῖου τὸ ἔσχατον ὡς τὰ ἄλλα. 
Εἰ δὲ ταῦτα πάντα ἀργὰ, διὰ τὸ μὴ ἔχειν ὀξώδη 
μιχρὰν ζύμην, θαῦμα ἂν εἴη μέγιστον * ὅτι καὶ τὸ 
ὑγσιαστήριον, xal ὁ σχοπὸς, χαὶ ὁ ἱερεὺς, καὶ ἡ 


“ὕλη, καὶ μάλιστα τὸ χκαιριώτερον, οἱ τοῦ Χριστοῦ 


λόγοι, οἴτινες μεταποιοῦσι τὰ προκείμενα slc σῶμα 
καὶ αἷμα, δι᾿ ὧν ὁ οὐρανὸς ἥδρασται, γῆ ἐθεμελιώθη, 
xai τὰ πάντα συνίσταντα', οὐδὲν ἰσχύουσιν ixtb; 
τῆς ζύμης * τοῦτο οὐ διανοίας ἐστὶν ὑγιοῦς εὕρημα, 
ἀλλὰ διανοία;, πάσης ἀνοίας. Πῶς δὲ οὐκ ἐγχκάλεξτε 


1217 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1I. DE AZYMO ET FERMENTATO. 


1218 


ἡμῖν καὶ διὰ τὸν οἶνον, θαυμάζω, ὅτι ἐρυθρὸν moÀ- A improbatis, cum rubrum spe offersmus, aut al- 


λάκις προσφέρομεν, ἣ λευχὸν, fj ἠδὺν, ἣ αὐστηρὸν, 
ἀλλὰ μόνον περὶ τοῦ ἄρτου. Ὥσπερ γὰρ elprxtv, 
ἐκ τοῦ γεννήματος τῆς ἀμπέλου, καὶ o5 διεῖλε λευ- 
κὸν, fj ἐρυθρὸν, οὕτω xal περὶ τοῦ ἄρτον " εἰπὼν 
ἄρτον, οὐ διεῖλεν, ἔνζωμον ἣ ἄζυμον, ἣ λευχὸν ἣ 
μέλανα, f| ἠδὺν f| ὀξώδη᾽" διὰ τοῦτο ἡ Ἐχχλησία 
στέργει ἀδιαφόρως ἀμφότερα * ἰδοῦσα γὰρ fj ἱερὰ 
σύνοδος ἀχριθῶς, ὅτι ἄρτος ἐστὶν ἀμφότερον, ἀναμ- 
φιδόλως lepoupyst* χαὶ οὐ μέμφεται θάτερον" xal 
ταῦτα μᾶλλον ὡς προαπηδέδειχται, τοῦ Χριστοῦ τε- 
λέσαντος ἄξυμον. Οὐχοῦν ἀδίκως ἐγχαλεῖτε τῇ οἱ- 
χουμενιχῇ συνόδῳ, τῇ οὕτως χελευτάτῃ * καὶ ἀδίχως 
ἡ λᾶς τοὺς αὐτὸ στέργοντας xat ὁμολογοῦντας, συ- 
χοφαντεῖτε χαὶ διασύρετε. 

Ὥς ἂν δὲ χαὶ Νιχηφόρου Καλλίστου, τοῦ Ξανθοπού- 
λου μνησθῶ, ἔπεισί κοι xal σφόδρα γελᾷν " ὃ; ἐφι- 
λοτιμήθη μὲν συγγράψαι τὰ ἐν τῷ Τριῳδίῳ νῦν 
εὑρισχόμενα συναξάρια" τῇ ῥύμῃ δὲ τῆς καχίας τοῦ 
σχίσματος χινηθεὶς, ἔγραψε χαὶ περὶ «fj; προχειμέ- 
νης ἡμῖν ὑποθέσεως, μεγάλα xaX θχυμαστά, Ὅτι δὲ 
ταῦτα ἐν Κωνσταντινουπτόλει οὐχ ἀνεγινώσκοντο, 
πάντες ἴσασι " χαὶ οὐ δεῖ με περα:τέρω προδαίνειν" 
ἐν ταύτῃ μόνην τῇ πόλει τινὲς χχατέταξῃν ἐν τῷ 
τριῳδίῳ ὡς εὑρίσχονται, "Ὅτι δὲ λίαν ἀσυλλόγιστα, 
ὁ βουλόμενος ἀναλεξάσθω τὰ αὐτῷ εἰρημένα, xa) 
εὑρήσει αὐτὸν ἐν πολλοῖς ἑαυτῷ ἀντιλέγοντα. T! δὲ 
τὸ φοδερὸν αὑτοῦ λόγιον, καὶ ὦ; αὐτῷ δοχεῖ, ἀναν- 
πἰῤῥητον; Τῇ μεγάλῃ Πέμπτῃ, εἰς τὴν πχράδοσι" 
τῶν μυστηρίων, μετὰ πολλὰ χαὶ ἄλλα, φησίν. ε Ὅρα 


p Ut 


bum, vel dulce, vel austerum , sed panem tautuni, 
Nam quemadmodum de geuimine viis dixit, nec 
album distinxit a rubro, ita et de pane dicens, pa- 
nem nou distinxit fcrmentatum ob azymo: vel al- 
bum, vel nigrum, vel dulcem, vel acidum ; propter- 
ea utraque sine ullo discrimine amplectimur. No- 
scens enim planesacra synodus utrumque panem 0888, 
promiscue sacrificat, nec alterutrum reprehendit, 
presertim eum Cliristus in azymo confecerit, ut antea 
ostensum est. Ergo injuria"ceumenicam insimulajis 
synodum, quz sic jubet, et injuria nos, qui eam se- 
quimur εἰ con(itemur, calumniamini et suggillatis, 


autem — Nicephori Callisti X»nthopuli 
mentionem faciam, subit mihi admodum rie 
dere: qui ambitiose contendit, ea que nunc 
iR Triodio synaxaria reperiuntur, conscribere ; 
impetu vero pravitatis motus, de proposito nobis 
argumento inagna et admirabilia scripsit. Sed quod 
ea Constantinopoli non legerentur, omnibus est 
compertum : nec oportet nie ulierius procedere. 
In bac urbe tantum quidam 1n Triodio quemadmo- 
dum inveniuntur collocaverunt, esse autem es 
valde irrationabilis si quis scire desiderat, | gat 
quz ipse composuit, reperietque eum in plerisque 
sibi ipsi pugnan'ein esse. Sed quodnam est tremene 
dumejus oraculum, et, ut »ibi videtur, insolubile ? 
In quinta magna feria in. mysteriorum traditionem 


ὅπω; ἄρτον λέγει τὸ σῶμα αὐτοῦ, o0 μὴν ἄξυμον" C post. alia mulia dicit : « Vide, ut pagem vocet 


αἰσχυνέσθωσαν οἱ τῇ θυσίᾳ ἀξύμους προσφέροντες. » 
Τοῦτο δ᾽ ὡς; φοδερώτατα παρ᾽ αὐτοῦ εἰρημένον, ἄνω 
καὶ χάτω προδάλλονται οἱ ἐχείνῳ ἑπόμενοι, ἑχεῖνός 
γε μὴν δοχεῖ λέγειν τι " οὐδὲν δὲ, à; δειχθήσεται. 
Καὶ γὰρ ἡμεῖς μαθηταὶ ὄντες τοῦ φήταντο;, « Εἰ- 
ρἧῆνην διώχετε, » οὐχ ὑδρίζομεν αὐτὸν, ὡς ἐχεῖνος 
fud: ἀλλ᾽ ἡ ἀπολογία ἣν ποιησόμεθα πρὸς τοὺς 
αὐτοῦ λόγου;, αὑτῇ καὶ μόνη ὕδρις πρὸς αὑτὸν λο- 
γισθήσεται " ὅτι διδάσκαλος οἰόμενος εἶναι, ἐξελέγ- 
χεται παρ᾽ ἡμῶν, ἁμαθῶν ὄντων * xal δή φαμεν, ὡς 
ἐκέϊνο; xa^ ἑχυτὸν λογιζόμενος συγγράψαι ἐναντίον 
τῇ καθολιχῇ Ἐχκλησίᾳ, διολισθήσα; ἐπιττδείως, 
χατωφερεῖ βόθρῳ κατὰ χεφαλῆς Ertae, Εἰπὼν γὰρ, 
« Ὅρα ὅπως ἄρτον λέγει τὸ σῶμα αὐτοῦ, οὐ μὴν ἄξυ- 
pov, » ἐπελάθετο ὅτι χαὶ ὁ ἄζυμος, ἄρτος χαλεῖται. 
Ἔδοξε γὰρ αὐτῷ, ὡς ὅταν λέγῃ τι; ἄρτον, τὸν ἔν- 
ζυμον δεῖ νοεῖν * ἀλλ᾽ οὐ δύναται τοῦτο δεῖξαι * ὅτι 
πολλαχοῦ τῆς Γραφῆς, xat ὁ ἄζυμος, ἄρτο; λέγεται. 
Φησὶ γὰρ ἡ ἱερὰ Γραφή “ « Καὶ λαδὼν τοὺς ἄρτιυς 
τοὺς ἀζύμους. » Καὶ ἔτι ἐν τῇ Ἐξόδῳ, « Λήψῃ μο- 
σχάριον kx βοῶν ἕν, xal χριοὺς ἀμώμους δύο, xal 
ἄρτους ἀζύμους πεφυραμένους ἑλαΐῳ, καὶ λάγανα 
ἄζυμα χεχρισμένα ἐν ἐλαίῳ * σεμίξαλιν tx πυρῶν 
ποιήσεις αὐτὰ, καὶ ἐπιθήσεις αὐτὰ ἐπὶ χανοῦν ἕν. » 
Καὶ μετ᾽ ὀλίγα, « Καὶ λήψῃ ἄρτον ἕνα ἐξ ἐλαίον, 
καὶ λάγανον lv ἀπὸ τοῦ κανοῦ τῶν ἀζύμων τῶν προ» 


(1) Contra Ephesium 


"orpus suum, non tamen azymum. Erubescapt qui 
in sacrificio azymos adhibent. » Id ut terribile ad- 
modum ab co dictum, sursum deorsum ejus secta» 
tores objectant ; atque is aliquid videtur dicere, 
nil autem dicit, ut demonstrabitur. Etenim nog 
cum discipuli ejus simus, qui dicit, Pacem sequi- 
mini, injuria eum non afficimus (3), ut ille nos : 
sed responsio tantum, quam adversos ejus sermo- 
ncs »fferemus , pro injuria reputabitur : qui eum 
mayistruwm se esse opinefur, a nobis, qui docti non 
sumus , convincitur. [660 dicimus quod ille secum 
versans adversus catholicam Ecclesiam scribere, 
apertissime lapsus io precipitem foveam pronug 


p cecidit. Nam cum dixisset, «Vide quod panem cor- 


pus suum dicit, non azymum,» oblitus est quod ei 
3zyiuus panis appellatur. Visum est enim ipsi opor- 
tere cum quis panew dicit, de fermentato tantum 
intelligi ; at hoc probare non potest, quia in mulis 
Scripturz locis azymuos etiam panis dicitur. quia 
sacra Scriptura dicit, « Tolle a£&ymos panes; » εἰ 
in Exodo, « Tolle vitulum ex armento unum , et 
arietes duos immaculatos, pauesque azymos oleo 
conspersos, lagana quoque azyma oleo lita , de ai» 
mila triticea cuncta (acies; et posita ia eaal 
olfcres. » Et post pauca : « Te! 

stulam conspersam oleo, 1 


1219 


᾿ς JOSEPHI METHONENSIS 


azymum, quod positum est in conspectu Domini.» A τεθειμένων ἕναντι Κυρίου..» Καὶ Θεοδώριτος δὲ. 


Ac Theodoritus in expositione in proplietam Da- 
niel dicit, «Panis dicitur fermentatus, οἱ azynmus.» 
Vides ut et azymus vocatur panis? Quomodo hujus 
oblitus es, bone Nieepbore ἢ Jure Nicepliorus voca- 
tus es, quia in foro sedentes plebeios bomines vi- 
eisti (1), non qui in ezcelso sedent et rationis parti- 
cipes suat. Sed aliquis fortasse dicet, Imo pro nobis 
hoc est : nam ubi apponitur adjectivum, ibi eogno- 
scitur et res : ubi quidem eum ad]eetivo ponitur 
panis, id est azymus, tuuc est et intelligitur azy- 
mus ; obi vero adjectivum non ponitur, id est azy- 
mus, iune necessorio iatelligitar fermentatus. Hic 
igitur Christus cum nil aliud nominaverit nisi sim- 
pliciter panem , aperte protulit esse fermentatum. 


lv τῇ ἐξηγήσει τῇ εἰς τὸν προφήτην Δανιὴλ, φηαίν" 
€ "Apto; γὰρ λέγεται, xaló ζυμίτης καὶ 6 ἄζυμος. » 
'Opd;, πῶς καὶ ὁ ἄξυμος ἄρτος καλεῖται; Πῶς ἔπε- 
Aáüou τούτου, ἀγαθὲ Νιχηφόρε ; Εἰκότως ἐκλήθης 
Νιχηφόρος * ὅτι τοὺς καθημένους ἐπὶ τοὺς φόβους, 
ἰδιώτας ἀνθρώπου: ἐνίχησας, οὗ μὴν δὲ τοὺς προ- 
καθημένους iv ὀψηλοῖς, καὶ τοὺς μετόχους τοῦ Δ6- 


. yov. Ἶλλ᾽ ἴσως ἐρεῖ εἰς, ὅτι δπκὲρ ἡμῶν ἔστι oto - 


ἕνϑα γὰρ τίϑεται xal τὸ ἐπίθετον, ἐκεῖ γνωρίζεται 
xa τὸ πρᾶγμα" ἔνθα μὲν τίθεται ἄρτος μετὰ τοῦ 
ἱἐπιϑθέτου, ftot τοῦ ἄζυμος, τότ᾽. ἐστὶ καὶ νοεῖται 
ἄξυμος " ἔνθα δὲ οὐ τίϑεται τὸ ἐπίθετον, τουτέστιν 
ἄξυμος, τότ᾽ ἀναγκαίως. νοεῖται ὁ ἔνζυμος. Ἔνταῦθα 
τοίνυν καὶ ὁ Χριστὸς μὴ ἐπονομάσας ἄλλο εἴ μὴ 


Juste er;o apud Xanthopulum seriptum est quod B ἀπλῶς ἄρτον, διαῤῥήδην εἶπεν ὡς ἔνζυμάς ἐστιν. 


panem dicit corpus suum, non tamen azymum. Αἱ 
nos facile contrarium demonstrabimus, id est, quod 
eum pauis simpliciter dicitur sine adjectivo, arymus 
esse reperitur , uec effugere poterís responsionem, 
eum sit aperiissima. Dies resurrectionis Domini 
tertia dies erat legalis Paschatis, ut evangelista di- 
eit eun Jesu colloquens : « Et nunc super. hec 
omnia, tertia dies est hodie quod hzc facta sunt.» 
« In hae igitur die ibant duo ex diselpulis ejus in 
castellum, quod aberat spatio stadiorum sezaginta 
ab Jerussiem, uomine Emaus.» Et paulo post dicit : 
«Ac coegerunt eur, Jesum scilicet, dicentes, Mane 
nobiscum ; quoniam advesperasc.t, et inclinats est 
jam dies. Eorum igitur precibus cum assensisset , 
intravit, ut maneret simul cum eis, Et faetum eit 
dum recumbercet cum eis, accepit panem, et bene- 
. dixit, et fregit, et porri gebat illis.» Et post pauca: 
«Et cognoverunt, ait, ipsum in fractione panis **,» 


Quodnam candidius hoc vel purius afferetur argu-- 


mentum iis qui contendere nolunt, nec scandals 
amplectuntur? Panem sunplíciter bic dicit D. Lucas, 
neque fermentatum , neque azymum. Quodnam 
igitur erat cogitemus, nec oculos ita zdversus cla- 
rissima occludamus; nam ut cognitus al illis est 
in fractione pauis, sic el a nobis dignoscctur, 'si 
disquirere voluerimus, qnia nou ita hebetes sumus, 
ut veritatem non videamus, Quauvis enim in phi - 
losophorui et chetorum litterie versati non simus, 
at naturam ipsa: prodoctore nobis comparavímus, 
qua optime veritatem dignoscere potest εἰ falsum 
coarguere, et quod melius est a pejore discernere. 
Quid ergo dicemus ? Ferimentatu*n erat. Absit. Quo- 
nam modo? Tertia erat diea legalis Paschatis, nee 
poterant qui cum Jesu simul ibant Cleophas et Lu- 
6848, uisi azymum ferre ab urbe Jerusalem profe- 
cti. « Septem diebus, inquit lex, azyma comedetis, 
et nequaquam fermentata. » Nam subdit, « Qui- 
cumque comederit fermentatum, peribit anima illa 
ex Israel, » Si ergo hæc vera sunt, quo paeto ibl 
potuil fermentum reperiri, lege vetante id coufici a 
quartadecima die usque ad. vicesimam vrimam 


* Luc. xxiv, 21 seqq. 
(1) Nicephorus, quasi vincens forum. 


Obxoũv καλῶς εἴρηται παρὰ τῷ Ξανθοπούλῳ, 6t: ἄρ- 


τὸν λέγει τὸ φῶμα αὐτοῦ, οὗ μὴν ἄζυμον. ᾿Αλλ᾽ 
ἡμεῖς δείξομεν ῥᾳδίως τὸ ἐναντίον " (ὡς ὅταν λέγη- 
«αἱ καὶ ἁπλῶς ἄρτος χωρὶς τοῦ imOltou, εὔρῖσχε - 
ται ἄζυμος εἶναι, καὶ ob δυνήσῃ φνγεῖν τὴν ἀπολο- 
γίαν, φανερωτάτην οὖσαν. Ἢ ἡμέρα τῆς ἀναστάσεωος 
«οὔ Κυρίου, fjv τρίτη ἡμέρα τοῦ Πάσχα τοῦ νομι- 
χοῦ, ὥς φησιν ὁ εδαγγελιστὴς, διαλεγόμενος μετὰ 
«οὔ Ἰησοῦ, τὸ, « ᾿Αλλά γε σὺν πᾶσι τούτοι -, τρίτην 
«αὔτην ἡμέραν ἅγει σήμερον, ἀφ᾽ οὗ ταῦτα ἐγένετ.» 
"Ev αὐτῇ οὖν τῇ ἡμέρῃ ἦσαν πορενόμενοι δύο Ex 
τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, εἰς κώμην ἀπέχουσαν σταδίους 
ἑξήκοντα ἀπὴ Ἱερουσαλὴμ, ἦἧ ὄνομα Ἐμμαούς. » ἵξ αὶ 


C μετὰ μιχρόν φησι" « Kal καρεδιάσαντο αὐτὸν, 8η- 
᾿λονότι τὸν Ἰησοῦν, λέγοντες, Μεῖνον μεθ᾽ ἡμῶν, ὅτε 


ποὺς ἑσπέραν ἐστὶ, xal χέχλικεν ἢ ἡμέρα. πινεύ- 
σας οὖν τῇ αἰτήσει αὐτῶν, εἰσῆλθε τοῦ μεῖναι σὺν 
αὑτοῖς. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ χαταχλιϑῆναι αὐτὸν pev 
αὐτῶν, λαδὼν τὸν ἄρτον εὐλόγησε" xal χλάπας ἐπα- 
δίδου αὐτοῖς. » Καὶ μετ᾽ ὀλίγα, « Καὶ ὡς ἐγνώσθη, 
φησὶν, αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου. » Τούτου cl 
ἂν Ὑένο:το λευχότεειν ἣ χαθαρώτερον γνώρισμα, 


' «οῖς μὴ φιλονεικεῖν ἐθέλουσι, καὶ τοῖς τὰ σκάνϊαλα 


μὴ ἀγαπῶσιν ; ᾿Απλῶς ἄρτον “λέγει ἐνταῦθα ὁ Ostoc 
Λουχᾶς " xaX οὔτε ἔνζυμον λέγει, οὔτ᾽ ἄζυμον. Τί 
ἄρα ἦν, ἐννοήτωμεν, καὶ μὴ τοὺς ὀφθαλμοὺς παμ» 
μύσωμεν οὕτω πρὸς τὰ φανότατα * χαὶ γὰρ ὡς ἐγνώ- 
σθη αὐτοῖς ἐν τῇ χλάσει τοῦ ἄρτου, οὕτω καὶ Suv 


D τνωσθήσεται͵ εἰ θελήσομεν ἐξετάσαι " οὗ γάρ ἐσμεν 


φοσοῦτον ἀσύνετ᾽ι, ὥστε μὴ ἰδεῖν τὴν ἀλήθειαν. Ri 
γὰρ καὶ μὴ φιλοσόφοις f) ῥήτορσιν ἐνετρυφήααμεν 
λόγοις, ἀλλὰ τὴν φύσιν αὐτὴν διδάσκαλον ἑπλονυτῆ- 
σαμεν" ὅτι μάλιστα ξυν:δεῖν τἀληθὲς δυναμένην, 
καὶ διελέγξαι τὸ Ψψεῦδο;, καὶ διακρῖναι τὸ κρεἕττον 
ἀπὸ τοῦ χείρονος. Τί οὖν ἐροῦμεν ; “Ἔνζνμον fv, 
ἄπαγε. Πῶς γάρ; Τρίτη ἣν ἡμέρα τοῦ νομιποῦ Πά- 
cya, χαὶ οὐκ ἠδύναντο ol συμπαραπορενήμενοι τῷ 
Ἰησοῦ, Κλεώπας τε χαὶ Λουχᾶς, βαστάζειν, εἴ μὴ 
ἄζυμον, ἐρχόμενοι ἀπὸ ᾿Ιερουσαλήμ. ε Ἑπτὰ ἡμέρας, 
φησὶν ὁ νόμος, ἔδεσθε ἄξυμα, χαὶ μηδαμῶ; ἔνζυμα.» 
Καὶ γὰρ ἐπάγει" « "0; ἂν φάγῃ ζυμωτὸν, ἐξολοθραυ- 





122) 


JOSEPHI METHONENSIS 


1290 


nem dicit corpus suum, non. tamen fermentatum, ἃ οὔμεν. Τούτων οὕτω δειχθέντων, τὸ plv παρὰ ec 


eatis est dissoluta. Ea vero verba, « Erubescant 
qui in azymo sacriücium offerunt, » non libet re- 
fectere, sed in eos qui nesciunt quod sit. illud, 
Imo sciunt quidem, sed propter pravam suasionem 
sc etultam prsesuroptionem aliud seutiunt ct dicunt, 
id ipsum dicimus dedecus retorqueri, quod sinedubio 
credimus, quedque librorum adulteratores, et qui 
eb malam presumptiovem et. malitiam adversus 
Romanam Ecdesiam scribunt, nunquam salutem 
copsequi poterunt, imo in die judicii veluti veritatis 
hostes erubescent. Quidam tamen preter rationem 
admodum imperite el ideo stolide, ut ita dicam, et 
impudenter objiciupt, Quamvis Aryworum dies 
essent, ut cicitis, nec fermentatum iuveniri opor- 
tebat, tamen cum Deus esset, azymum fermenta- 
tum cfficere poterat : εἰπὲ est cnim impossibile 
spud omnipotentem Deum. Nibil esse impossibile 
apud eum qui potest omnia, omnes confitentur : 
nec solum azymum fermentatum | efficere, sed et 
lapides ipsos panes : a) necessitatem lianc, quoad 
hoc perageudum ducerctur, ego perspicere nonu va- 
leo. Quanam de causa statuere voluisset, fermen- 
tatum potios quam azymum corpus suum confici, 
banc iwihi explicate necessitatem, si nostis : at 
nunquam poteritis. Nescio etiam an panem fermento 
careutem, corpus et sanguinem suuin fleri probibuis- 
set, vel sua divina consecrationis verba invalida 
reddere libuissct. Sed id neque heretici, neque a 
Cliristiana religione alieni sentient unquam vel dicent. 


εἰρημένον λογίδιον, ὅτι ἄρτον λέγει τὸ σῶμα αὐτοῦ 
οὐ μὴν ἄζυμον, ὥς γε δοκεῖ, ἱκανῶς διελύθη. Τὸ δὲ, 
Αἰσχυνέσθωσαν οἱ τῇ θυσίᾳ ἀζύμονς προσφέροντες, 
οὐ βουλόμεθα ἀντιστρέψαι " ἀλλὰ πρὸς τοὺς μὴ εἰ- 
δότας τί fjv ἐκεῖνο, ἢ μᾶλλον εἰδότας μὲ», διὰ πει- 
σμονὴν δὲ καὶ ματαίαν πρόληψιν φρονοῦντα: xa 
λέγοντας Ecepov, πρὸς ἐκείνους λέγομεν τὴν αἰσχύνην 
ἀποστραφῆναι " ὃ xal πιστεύομεν ἀναμφιθδόλως, καὶ 
ὡς" »ἴ τε βιδλιοφθόροι καὶ οὗ τε διὰ πεισμονὴν xal χα’ 
κίαν γράφοντες χατὰ τῆς Ῥωμαϊχῆς Ἐκχλησίας, οὐδ΄. 
ποτε τυχεῖν σωτηρίας δυνήσονται" μᾶλλον δὲ αἰσχυν- 
ϑήσονται ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς χρίσεως. 6; τῆς ἀληθείας 
ὄντες πολέμιοι. Τινὲς δ᾽ ἀσυλλογίστως πὰνν xal ἀμα- 
θῶς, καὶ διὰ τοῦτο μωρῶς (v' οὕτως εἴπω, καὶ ταῦτα 
ἀνερυθριάστως, προσφέρουσιν ὅτι εἰ xal τῶν ᾿Αζύμων 
ἡμέραι ἧσαν ὡς λέγετε, «αὶ οὐχ ἔδει εδρεθζιναι Ev- 
ζυμον, ἀλλὰ Θεὸς ὧν, ἠδύνατο «οιῆσαι τὸ ἄζυμον 
εὑρεθῆναι ἔνζυμον " οὐ γὰρ ἀδυνατεῖ ει τῷ παντο- 
δυνάμῳ Θεῷ * οὐκ ἀδυνατεῖ μὲν τῷ πάντα δυναμένῳ 
οὐδέν * οἱ πάντες ὁμολογοῦσι" καὶ οὗ μόνον τὸ ἄζυ- 
μὸν ἔνζυμον ποιῆσαι" ἀλλὰ καὶ λίθους αὐτοὺς, ἅρ- 
τους" τὴν δ᾽ ἀνάγκην δι᾽ ἣν ἂν τοῦτο ἐποίησεν, 
ἔγωγε οὐ δύναμαι συνορᾷν. Τίνος ἕνεχεν εὖν ἔνζυ- 
pov μᾶλλον ἣ ἄζυμον ἠθέλησεν ἄν τὸ ξανυτοῦ σῶμα 
νομοθετῆσαι γίνεσθαι ; εἴπατε ἡμῖν τὴν ἀνάγχην 
εἰ οἴδατε ἀλλ᾽ οὐχ ἄν ποτε δυνηθείητε. Οὐκ οἷδε 
οὖν εἰ ἐχώλυεν ἂν, ἣ οὐχ ἐνεργεῖς ἐποίει τοὺς θείους 
λόγους αὐτοῦ, ὁ μὴ ἔχων ζύμην ἄρτος, εἰς «b γενί- 
σθαι σῶμα καὶ αἷμα αὑτοῦ * ἀλλ᾽ οἶμαι τοῦτο οὐδ᾽ 


οἱ αἱρετιχοὶ, οὐδὲ οἱ ἀλλότριοι τῆς Χριστιανιχῆς θρησκείας ποτὲ φρονήσουσιν, ἣ εἴπωσι. 
Quod autem Dei Ecclesia nullum esse discrimen C Καὶ ὅτι μὲν ἡ τοῦ Θεοῦ Ἐχχλησία διαφοράν iv- 


inter azymum et fermentatum arbitratur, multis et 
egregiis argumentationibus jam ostensum est. Nunc 
demoustrabitur quo pacto Romaua Ecclesia. azy- 
mum, et Orientalis Ecclesia ſermeniatum conficit, 
per Gregorium Dialogum, virum sanctissimum, qui 
apte Ecclesiarum schismata vixit, cujus comme- 
morastiouem nostra etiam Ecclesia unoquoque anno 
cum laude facit. Hic enim optime causas reddit 
azymi et fermentati, traditque Occidentalem Eccle- 
siam azymum, Orientalem fermeptatum antiquitus 
in usu habuisss, bonaque et laudabili ratione 
ulramque ad id efficiendum fuisse permotam; scri- 
bit enim : « Solet multos perturbare quamobrem 
in Ecclesia quidam panes azymos, quidam offerunt 
feizmeutatos. Romana Ecclesia offert azymos pancs 
propierea quod Duiminus sine ulla commistione 
suscepit caruem : sed. estera Ecclesiss offerunt 
fermentawum pro eo quod Verbum Patris indutum 
est carne, et est verus Decus et verus homo. [tem 
et fermentum commiscetur farine, et efliciiur cor- 
pus Domini nostri Jesu Christi. vivi. Sed, sive in 
azymo sive ip fermeutato conticiatur, Domini cor- 
pus'et Salvatoris nostri sumimus. » Audisti quomodo 
magnus liic Pater nullum inter azymum et fermen- 
tatum indicat esse discrimen ? quodque indubitate 
utroque uiodo conlicitur corpus Dowini ; idque jain 
diu usus obtinult in. Ecclesiis, apud Occidentalein 


ζύμον te xal ἀζύμου μηδεμίαν οἴεται, δέδεικται 
φᾳολλοῖς καὶ καλοῖς λόγοις" νῦν δὲ δειχθήσεται τίνι 
τρόπῳ ἢ Ῥωμαϊχὴ Ἐχχλησία ἄξνμον, xat f; "Ave- 
τολιχὴ Ἐχκλησία ἔνζυμον ποιεῖ, διὰ τοῦ μακαρίου 
Γρηγορίου τοῦ Διαλόγου, ἀνδρὸς ἁγιωτάτου xai πρὸ 
τοῦ σχίσματο; τῶν Ἐχχλησιῶν γενομένου " οὗ τὴν 
μνήμην καὶ ἡ ἡμετέρα Ἐχχλησία ἑκάστον ἕτους 
μετ᾽ εὐφημίας ἄγει" οὗτος γὰρ Axatépou. ἀνζύμου 
«t xal ἀζύμον, ἄριστα τὰς αἰτίας ἀποδέδωσι " καὶ 
τῷ μὲν ἀζύμῳ τὴν Δυτιχὴν, τῷ δ᾽ ἐνζύμῳ τὴν "Ave- 
«ολιχὴν ἐκ παλαιοῦ χρῖσθαί φησιν Ἐχχλησίαν" χαὶ 
καλῶς τέ xal ἐπαινετῶς ἄμφω, διαφόροις λόγοις 
ποιούσας " λέγει γάρ" « Ἐΐωθε πολλοὺς xtvetv, διότι 
ἐν τῇ Ἐχχλησίᾳ τινὲς μὲν προσφέρουσιν ἄρτους 
ἀζύμου;, τινὲς δὲ ἐνζύμους" f γὰρ Ἐχχλησία τῆς 
Ῥώμης προσφέρει ἀζύμους ἄρτονς, ὅτι ὁ Κύριος 
δίχα τινὸς μίξεως προσέλαδε cápxa * αἱ δὲ ἄλλαι 
ἐχχλησίαε προσφέρουσιν ἐνζύμους, ὅτι ὁ Λόγος τοῦ 
Πατρὸὴς ἐνεδύθη σάρχα, καὶ ἔστιν ἀληθὴ: Θεὸς, καὶ 
ἀληθὴς ἄνθρωπος. Καὶ γὰρ ἡ ζύμη συμμίσγεται τῷ 
φυράματι. ᾿Αλλ᾽ ὅμω; εἴτε δι᾽ ἀζύμον εἴτε 6c ἐνζύ- 
pov γίνεται, τὸ τοῦ Κυρίον σ- μα xal Σωτῆρος ἡμῶν 
λαμδάνομεν. » “ἤχουσας τοῦ μεγάλου τούτου α- 
«τρὸς, πῶ; οὐχ οἴεται διαφορὰν εἶναί τινὰ ἐνζύμου 
τε χαὶ ἀζύμον ; χαὶ ὅτι ἐξ ἀμφοτέρου ἀναμφυδόλως 
τὸ τοῦ Βυρίου γίνεται σῶμα " χαὶ ὅτι οὕτως ἐν ταῖς 
ἐχχλησίαις ἐπεχράτησε πρόπαλαι" τῇ Ῥωμαΐῖχῇ 


1225 


IRO CONC. FLORENT. CAP. 1I. DE AZYMO ET FERMENTATO. 


1226 


δηλονότι, xai ταῖς ἕν τῇ 'λνατολῇ. “Ἄριστα γὰρ τὸ A inquam et Orientalem : nam optime, ut ipse arLi- 


vp'xtlpsvov-xa5s' ἐμὲ διεσάφησε " τὴν μὲν γὰρ, τῷ 
ἀζύμῳ χρῆσθαί φησι, διὰ τὸ εἰλιχρινές τε καὶ xa- 
θαρώτατον τῆς σαρχὸς τοῦ Κυρίου " ὅτι ἄψαυστόν τε 
καὶ ἀνεπίδεχτον μώμου παντός" τὴν δὲ, τῷ ἐνζύμῳ, 
διὰ τὴν ἕνωσιν τῆς θεότητός τε xal ἀνθρωπότητος 
«ἧς αὐτοῦ ὑποστάσεως. Ka εἰκότως * ὥσπερ γὰρ τὸ 
ἄξυμον λεπιότατόν τε χαὶ χαθαρώτατόν ἔστι, διὰ τὸ 
ἄνεν ζύμης γενέσθαι αὐτὸ, ζύμη γὰρ ἢ ἁμαρτία 
παρὰ τῇ Γραφῇ λέγεται, obro καὶ τὸ τοῦ Κυρίου 
σῶμα καθαρώτατον ὄν, xal ἀνεπίδεκτον ἁμαρτίας 
πάσης, δι᾽ ἀζύμον ἱερουργεῖται. Καὶ ὥσπερ ὃ ἔνζυ- 
μος διὰ τῆς ζύμης ἀρτοποιεῖται xal εἰς ὑπ’- 
ατασιν παχυτέραν γίνεται, οὕτω γαὶ τὸ τοῦ Κυρίον 
σῶμα διὰ τοῦ φυράματος τῆς ἀνθρωπίνης σαρκὸς 
εἰ: ὑπόστασιν μίαν θεότητός τε xal ἀνθρωπότητος, 
διὰ τοῦ ἐνζύμον ἐνδείχνυται χαὶ οὕτως δι᾽ ἐνζύμον 
*£ χαὶ ἀζύμου τὸ τοῦ Κυρίου γίνεται σῶμα ἀναμφι- 
δόλως" καὶ τοῖς πιστεύουσι σωτηριώδης ἐστὶ χοι- 
γωνία. 
e. 

Ἰδοὺ καὶ τὸ δεύτερον τῶν παρ᾽ ἡμῖν ἐγχαλουμέ- 
vtov, ἀπεδείχθη καλῶς, ὡς ἀμαθῶς ἡμῖν ἐγχαλεῖτε, 
xai σχαιῶς τὴν οἰχουμενιχὴν διασύρετε σύνοδον, 
φιστεύουσαν ἐν ἀζύμῳ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, xat lv 
ἐνζύμῳ οὐχ ἧττον τελεῖσθαι, ἑνὸς ὄντος τοῦ δε:πο- 
τιχοῦ σώματος, χαὶ οὐ μεριζομένου εἰς δύο, ὡς ἡμεῖς 
οἱ τῇ συνόδῳ μὴ Uxopavot, ἄχοντές τε χαὶ μὴ βου- 
λόμενοι, εἰ καὶ μὴ διὰ γραφῇ ;, ἀλλ᾽ ἐν τῷ ἀπιστεῖν 
«τοῖς λεγομένοις, συμπεραίνετε * xal διὰ τοῦτο οὐχ 
ἐχφεύγετε τὸν ὄλισθον τῆς αἱρέσεως. Ὁ γὰρ Χριστός 
φησι τὴν Ἐχκλησίαν αὐτοῦ μηδέποτε πλανηθῆναι, 
ἐπεὶ ἐπηγγείλατο μετ᾽ αὐτῆς εἶναι διηνεχῶς. El οὖν 
ἀληθής ἐστιν ὁ Χριστὸς, xa τὴν ἐπαγγελίαν αὐτοῦ 
δεῖ πιστεύειν εἶναι ἀληθῆ " φησὶ γάρ, « Καὶ ἰδοὺ 
ἐγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς 
συντελείας τοῦ αἰῶνος * » χαὶ ἡμεῖς οὔτι πκιστεύο- 
μὲν μετὰ τὴς Ἐχχλησπίας αὐτοῦ εἶναι διὰ παντὸς, 
καὶ μηδέποτε καταλείψειν αὐτήν. Εἰ δὲ χαθ᾽ ὑμᾶς 
ἐπηγγείλατο μὲν διαμένειν διηνεχῶς μετ᾽ αὐτῆς, 
κατέλιπε δὲ αὐτὴν, χαὶ εἴασε πλανηθῆναι, ἐξ ἐνάγ- 
xnc ψεύστης ἐστίν * εἰ δὲ φεύστης, οὐ Θεός. Καὶ ὅρα 
τὴν ἀτοπίαν τοῦ λέγειν ὑμᾶς τὸν Χριστὸν ψεύστην * 
«οὔτο γὰρ πάσης ἀνομίας καὶ βλασφημίας ὑπέρχει- 


' «at. ᾿Αλλὰ μετ᾽ αὐτῆς ἦν, καὶ ἔστι καὶ ἔσται zat D 


μενεῖ εἰς τὸν αἰῶνα τὸν ἅπαντα " xÀv διαῤῥήγνυν- 
«at οἱ τἀναντία τῆς Χριστοῦ Ἐκχλησίας καὶ φρο- 
νοῦντες xai πράττοντες. Ἡμεῖς δ᾽ αὐτῇ χαὶ ἐπόμεθα 
χαὶ ἀχολουθοῦμεν * ὡς; μὴ δυνατὸν εἶναι αὐτὴν xots 
φλάνην χηρύξαι" ἀλλὰ μᾶλλον ἀλήθειαν καὶ ὀρθοδο- 
ξίαν, ὡς μετ’ αὐτῆς ἔχουσαν τὸν νυμφίον αὐτῆς 
"Incoóv τὸν Χριστόν. Ὑποτασσόμενοι οὖν ἐχείνῃ 
ἐντός ἐσμεν τῆς σωστιχῆς κιδωτοῦ " δι᾿ ἧς Ex τοῦ 
ματαίου βίου τούτου πρὸς τὴν ἀΐδιόν τε καὶ μαχα- 
ρίαν ζωὴν ἐπανήξομεν. Ἔχετε οὖν καὶ ὑμεῖς ixa- 
vi; ὀρθόδοξοι τὴν τῶν εἰρημένων ἀπολογίαν. Τού- 


τοις ἐμμένετε, ὅτι οὐχ εἰσὶν ἕτερα εἰ μὴ τὰ τῶν 


4 Mattb. ax, 19. 
l'ATROL. Ga. CLIX. 


Lor, declaravit quod nunc. prepositum est, hane 
Azymo usam esse ait propter siuccritatem el puri- 
tatem carnis Demini, quia immunis et expers est 
omnis vitii : illam fermenjsto propter divinitatis 
et humanitatis unionem in ipsius hypostasi : idque 
merito ; nam ut azymum subtilissimum ac puris- 
simum cát, quia sine fermento con(lcitur (nata 
fermento pro peccato Scriptura utitur), sie et 
Domini corpuscum purissimum nec al;cujus peccati 
perceptibile sit, in szymi sacrificio conücitur, ac 
ut fermentatum per fermentum ín panem conver- 
titur, εἰ substantiam  crassiorem subit, sic ct 
Domini corpus per humanæ carnis conspersionem 
in unam divinitatis et humauitatis personam per 


B fermentum indicatur. liaque per fermentum et 


sezymum omui remota dubitatione Domini cor- 
pus conficitur, et spud eredentcs salutaris fit com- 
munio. 


ΙΧ. 

Ecce sceunde jam accusstioni vestre bene re- 
spondimus, ostendimusque quod imperite nos 
eriminamini, et sinistre ceumenicam traducitis 
synodum qus seque in azymo et fermento Domini- 
cum corpus conflci eredit, cum upum ait Domini 
corpus, vonin duo distractum, ut vos qui synodum 
non sequimini, nolentes volentes, quamvis non 
scripto, sed negando qua dicimus, concluditis, et 
ideo ne in hæresis lapsum incidatis, non effugitis. 
Nam Christus dicit nubquam suam errare Eccle- 
siam, quia se semper cum ea mansurum pollicitus 
est. Si ergo verus est Christus, et promissionem 
suam veram esse oportet ; ita enim dixit, « Ego 
vobiscum sum omnibus diebus usque ad consum- 
mationem szculi ", » nosque ita credimus, eum 
cum Ecclesia swa. semper esse permansuruin, nec 
ean derelicturum unquam. Si vero sccundum vos 
cum ea se semper mansurum pollicitus est, 'sed 


dereliquit illam et errare permisit, ex necessitate 


mendas est. Si vero mendax, Deus non est. Vi- 
dete in quam abeurditatem incidistis, Christum vo- 
cando mendacem, nam boc oinnem iniquitatem et 
blasphemiam superat: sed cum ea fait, et est, ct 
erit, et manebit io secula, quamvis disrumpantur, 
qui contra quam Eeclesia sentit, sentiunt et fa- 
ciunt : nos vero eam sequimur et observsmus, per- 
inde ac impossibile sit ut ea errorem przdicet, sed 
megis veritatem et rectam fidem, cum ea secum 
habet sponsum suum Christum. Cum ergo illi sub- 
Jicimur, intra salutis arcam positi sumus, per quam 
ex hae stulta vita in eternam ac beatam reverte- 
mur. Habetis igitur quantum satis est ortbodosi 
ad ea quae dicia sunt, responsionem : in. his ma- 
nete ; nibii enim in iis reperitur visi ea quas lumi- 
naria Ecclesiz jubent : nequc iis, qui litigandi et 
conteadendi vitio loquuntur ac aseril 


1221 JOSEPHI MZTIIONENSIS 19:8 
iuhisrestis unquam, aut. assentiamiui, quia non A φωστήρων τῆς ᾿ἔχχλησίας διατάγματα. Καὶ μὴ τοῖς 
divino permoti zelo id agunt, sed τ simplie τῶν χατ᾽ ἔριν xal φιλονεικίαν εἰποῦσέ τε καὶ γρά- 
ciores tantum decipiant ac perdant, ut ipsi una ψασιν ἀχολουθήτητέ ποτε, ἣ συμφρονήσητε * ὅτε οὐ 
cum illis in impietatis pracipitium delabantur. κατὰ θεῖον (50; τοῦτο ποιοῦτιν, ἀλλ᾽ ζυα μόνην 
τοὺς ἀκλουστέρους ἐξαπατήσαντες, ἀπολέσωσι " καὶ σὺν αὐτοῖς καὶ αὑτοὶ el; τὸν χρημνὺν τῆ: δυῖτε- 
θείας ἐμπέσωσι. 


ἈΠΟΔΕΙ͂ΞΙΣ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ͂ 
TON EN TQ OPQ ΤΗ͂Σ ZYNOAOY 





Ὅτι al ψυχαὶ τῶν ἐν μετανοίᾳ τελευτησώγτων καθαίρονται μετὰ θάνατον. 


DEMONSTRATIO TERTII CAPITIS 


EORUM 


QUAE IN DECRETO SYNODI CONTINENTUR 
LÁ 
Jd est, animas eorum qui in. penitentia moriuntur. post mortem purgari. 


— 


Ι. Β At. 

Ten.pus igitur est de tertio etiam capite, quod Καιρὸς τοίνυν xal περὶ τοῦ τρίτου χεφαλαίου τοῦ 
in decreto continetur, pertractandi, Sed qualenam ἐν τῇ pip κειμένον, διαλαθεῖν. Ποῖον δὲ τοῦτ᾽ ἐστέν ; 
id est? Animarum post mortem purgatio, quod apud— ἩἨ τῶν ψυχῶν μετὰ θάνατον χάθαρσις. "O παρὰ 
Grecos catbarterion, apud Latinos vero purgato- μὲν tol; Γραιχοῖς χαθαρτήριον" παρὰ δὲ τοῖς Aa- 
rium dicitur. Cujus tenor ex divinoet sacro decreto τίνοις, πουργατώριον λέγεται. Οὗ ἡ περίληψις tv 
hie est : τῷ θείῳ καὶ ἱερῷ ὄρῳ, 10135" ἐστιν" 

« Praterea. decernimus, si vere, poenitentes in. . « Ἕτι ἰὰν οἱ ἀληθῶς μετανοῆσαντες ἀποθάνωσιν tv 
Dei cliaritate deccsscrint, antequam dignis poni- τῇ tou Θεοῦ ἀγάπη, πρὶν τοῖς ἀξίοις τῆς μετανοίας 
tentie fructibus de commissis simul et omissis sa- — καρποῖς ἱχκανοποιῆσαι περὶ τῶν ἡμαρτημένων ὁμοῦ 
Visfeceriut, eorum animas purgatoriis poenis post καὶ ἠμελημένων, τὰς τούτων ψυχὰς χαθαρτικαῖς τι- 
anortem purgari. Et ut ἃ penis bujusmodi rele- μωρίαις χαθαίρεσθαι μετὰ θάνατον" ὥττε δὲ ἀπο- 
ventur, prodesse eis fidelium vivorum suBcagia, χουφίζεσθαι αὐτὰς τῶν τοιούτων τιμωριῶν, λυσιτε- 
missarum scilicet sacrificis, orationes et elecmosy- λεῖν αὐταῖς τὰς τῶν ζώντων πιστῶν ἐπιχουρίας * 
888, εἰ alia pietatis officia qu» a fidelibus pro aliis δηλονότι τὰς ἱερὰς θυτίας, val εὐχὰς, καὶ ἔλεημο- 
&delibus üeri consueverunt secundum Ecclesix In- C σύνας, καὶ τἄλλα τῆς εὐσ:δείας ἔργα, ἅτινα παρὰ 
stituta. » τῶν πιστῶν ὑπὲρ ἄλλων πιστῶν εἴωθε γίγνεσθαι 

κατὰ τὰ τῆς Ἐχκχλησίας διατάγματα. » 

ld usquequaque sbnegant echismaticorum secta- Τοῦτο ἐξ ἅπαντος οἱ τῶν σχισματιχῶν δ΄παδοὶ 
tores, hec omuino non percipiendo, neque quid ἀρνοῦνται * μὴ ἐννοοῦντες αὐτὸ τὸ παράπαν * pa 
de hac re sentiant doctores ; desperatione εἰ [Δ12Δ ἥντινα δόξαν ul διδάσκαλοι ἔχουσι περὶ τούτου * τῇ 
persuasione se oblectantes, εἰ in ignoratione ver- ἀπογνώσει μᾶλλον xal πεισμονῇ χαίροντες, καὶ τῇ 
santes. At neque in. disceptationem venire volunt, ἀἁμαθίᾳ συζῶντες. ᾿Αλλ᾽ οὐδὲ διαλεχθῆναι βούλονται͵ 
vel malitia, vel odio adversus Latinos permoti, vel ἣ τῇ χακίᾳ κινούμενοι xal τῷ μίσει τῷ πρὸς Aazi- 
quia nihil profecto babent quod effatu »it dignum. νους, ἢ xal διὰ τὸ μηδὲν ὡς ἀληθῶς ἔχειν ἄξιον 
Sed inania quaedam et futilia nibilque saaum conti- λόγου φάναι" ἀλλὰ χενά τινα, καὶ μάταια, καὶ μη- 
wentia szpenumero nobis objiciunt, quz tanquam δὲν ὑγιὲς ἔχοντα. Περὶ τούτου πολλάχις ἡμῖν προ- 
frigida quidem neque cohærentia penitus aversa- φέρηυσιν, ἃ ὡς ψυχρὰ μὲν καὶ ἀνάρτυτα παντελῶς 
mur. Nam si qui ipsi afferunt. ín medium protu- ἀποδιοπομπούμεθα. El γὰρ τἀκείνων εἰς pésov τι- 
lerimus, ridicula iis qui mentis sunt compotes vi θεῖμεν ἂν, γελοῖα δόξουσι τοῖς ἐχέφροσι. Διὸ οὗ Bou- 
debuntur : idcirco nolumus ea. promulgare, nostra 9 λόμεθα ταῦτα δημοσιεύειν, ὡς τοῦ αὐτοῦ γένους 
enim gente proguati sunt et ejusdem ordinis eujus χαὶ τῆς αὐτῆς τάξεως ὄντων ἡμῖν" φέρε δὴ, «(va 

50) sumus. Agedum videamus quam responsionem οὖν ἡμεῖς λόγον τῷ παρόγτι χεφαλαίῳ καὶ θεραπείαν 


1293 


PRO CONC. FLORENT. CAP, III. DE PURGATORIO, 


1293 


τὴν zp531409327 Aulo souzo ; Καὶ πρῶτον μὲν τὸν A huiccapiti afferamus, et cam quam decet. medelam 


(x Aipaszou θιηῤῥήμλον καὶ πάμληιεγαν Ἰωάννην 
εἰ; μέσον προφίριμΞν" μετ᾽ αὐτὸν δὲ χαὶ τὴν λοι- 
πὴν ἐτχιρείαν τῶν διδατχάλων, τοὺ; ἐξ Ἑῴας ἡμῖν 
ὀνατείλαντας, συμφώνους αὐτῷ παραστήσωμεν " 
οὗτος γὰρ ὁ μακάριος τοῦτ᾽ αὐτὸ, ὅπερ οἱ ᾿νῦν ἀν- 
τάρτοαι, τῆς ἱερᾶς συνόδου, ἀρνοῦνται χαὶ ἀποῦάλ- 
λονται, προθεὶς εἰς ἐξέτασιν ἐν τῇ περὶ τῶν κεχοι- 
μημένων αὐτοῦ μυστιχῆ θεωρίᾳ. μάλα καλῶς 
διεσάφησεν * ὥς τινων περὶ τούτου δια πορησάντων, 
€x; φαίνεται, τῷ τότε χαιρῷ  χαὶ λόγον ὀλόχληρον 
ποιησάμενος, τἀχείνων ἐφίμωσεν ἀπύλωτα στόματα. 
Καὶ εἴ τις ἐπιειχῶς τὰ Exct ἀναγνῷ, θαυμάσειεν ἂν 
ἑκανῶ;, καὶ οὐδαμῶ; ἐπενδοιάζων ἕπται πρὸς τὴν 
ἐξέτασιν * ἀλλὰ πρὸ τοῦ ἄρξασθαι τῶν τούτου πᾶν- 
σόφων λόγων τὲ καὶ μαρτυριῶν, τὸν λόγον ὡς ἐν $:- 
χαστηρίῳ μερίσωμεν " χαὶ ῥᾳδίως tol; βουλομένοις 
ἰδεῖν τὴν ἀλήθειαν προθῶμεν" ἐν τάξει τὰς μαρ- 
τυρίας, ἃς ἐχεῖνος ὁ θεῖος ἀνὴρ ὁ πιτροχάδην ἐκχτέ- 
0stxev *. μεμνημένοι τοῦ λέγοντος, ὡ; Ὃ πολλάκις 
λέληθε τοὺς τελείους, τοῦτο παιδίον cops * xal ὃ τοὺς 
σοφοὺς παρέδραμεν, ἰδιώταις ἐνέτυχε * γαὶ ) τοὺς 
διδασχάλου; διέλαθε, τοῦτο μαθηταὶ ἐπεμνήσθησαν. 
Τοῦτο δ᾽ ἡμεῖς οὐ τολμῶμεν εἰπεῖν " ἀλλ᾽ ὥτπερ 
ῥάγα μετὰ τὴν τρυγητὸν χαταλελειμμένην, καὶ στά- 
χυν μετὰ τὸν ἀμητὸν διὰ τὸ πλῆθος παρεωραμένον, 
καὶ πᾶσαν ὁπώραν ἀπλῶς ἐπὶ δένδροις μετὰ τὴν 
συλλογὴν ἐχλελησμένην ἐπισωρεύσαντες, οὕτω τοὺς 
βουλομένους, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ συνεργοῦντος, καὶ 


adhibeamus, Primumque divinum οἱ maszimum 
Joaunem  Damascenum in medium producamus, 
deinde et reliquum doctorum catum, qui ab Oriente 


effulseruut secumque consentiunt , sistemus. [5 


enim beatus vir hoc idem ipsum, quol sacra sy- 
nodo rcbellantes negant ct despiciunt, ad disquiren- 
dum proponens in libro De mystica mortuorum 
consideratione, liquido declaravit, quasi de hoc 
quidam eo tempore, ut videtur, ambigerent, ora- 
tioneque integra conscripta, eorum effreuata ob- 
struxit ors, Quod si quis bona flde qux ibi conti- 
sentur perlegerit, quantum satis. est admirabitur, 
nec amplius quiestionem in dubium revocabit. Cæ- 
terum antequam «doctissima hujus verba οἱ testi- 
monia proferre incipiamus, orationem nostram 
tanquam in judicio dividamus, et iis qui veri studio 
ducuntur, proporamus, ordine in recensendis te- 
stimoniis servato, qux. illis divinus vir cursim ex- 
posuit, dictum id in memoriam redigendo, quo.l 
puer id quod multoties latuit adultos, adinvenit, 
et quod sspientes prateriit, idiot:e occurrit, quod - 
que doctoribus compertum non est, cjus discipuli 
meminerunt, Verum id ncs dicere non audemus, 
sed quasi racemum post vindemiam derelictum «t 
&picam post messem pra nimia copia neglectam, 
et reliquos fructus, ut uno verbo dicam, post illos 
perceptos. oblivioni traditos coacerzvautcs, ita cos 
qui dignati fucrint excipiemus, Christo Jesu opitu- 


iv λόγον διὰ τῶν ἐναργῶν ἀποδείξεων βεδαιοῦντος, c; laute et ora'ioncm nostram apertis demonstrationi - 


δεξιωσόμεθᾳ. 

Εἰς τρεῖς τοίνυν γενιχὰς μερίδας, εἴτουν τάξεις, 
«οὐ; πρηαπελθόντα; πάντας ἀπέρχεαθαι τάττομεν. 
Ὃ καὶ δείξομεν μάλα γεννχλίως * οὐ γὰρ θεμιτὸν 
ἄλλως εἰπεῖν. Μίαν μὲν xal πρώτην, τὸν τῶν Oto- 
φόρων χαὶ ἀγίων ἀνδρῶν σύλλογον» οἵ εἰσιν, ἀπό- 
στολοι, μάρτυρες, ἱεράρχα', ἀσχηταὶ, ὅσιοι καὶ 
δίχαιηι. Ol μετὰ τὸ βαπτισθῆναι, οὐδεμιᾷ ὅλως τῆς 
ἀμαρτία: κηλίδι ὑπέπεσον " ἀγνείχᾳ δὲ μᾶλλον καὶ 
σωφροσύνῃ ἀσχήσαντες ἑαυτοὺς, καὶ χαθαροὺς οἷ- 
xouc τοῦ Πνεύματος: τὰ ἑαυτῶν χατεσχεύαταν σώ- 
pata οἱ αιἰσήσαντες τὸν χόσμην τοῦτον τὸν ὁρώμε- 
vov, καὶ μόνα ποθήσαντες τὰ οὐράνια. Ὅθεν xai 
ἀπέλαδον ὃν ἡτοίμασαν ἑαυτοῖς τόπον τῇ: ἀναπκαύ- 


bus approbante. 

ln tres igitur generalcs partcs sive classes defun- 
etos omnes abire decernimus : quod et egregic 
comprobabimus, non cnim aliter dicere (as est. 
Uuain et primam, divinorum et sanctorum virorum 
cotum, »postolos scilicet, martyres, hierarchas, 
aihletas Dei sanctos et justos, qui nulla. penitus 
post baptismum inacula peccatorum vitata resper- 
serunt, sed iu castimonia ct temperantia magis se 
exercuerunt, curaruntque ut $u3. eorpora tanquam 
demos a spiritibus mundas efficereut : qni hunc 
visibilem mundum odio habuerunt. ct coelestia tan- 
tum econcupicrunt, quibus rebus !ocum quictis 
receperunt, quem sibi antea compararunt, Si vero 


σεως. Ei δὲ καὶ μετὰ τὸ βαπτισθῆναι, τινὶ ἀμαρτίας D post baptismum aliquam peccati labem. contraxe- 


χηλίδε ὑπέπεσον, εἶτα ἔτι ζῶντες, ἢ xax μετὰ τὸ 
ἀποθέσθαι τὸ σῶμα χαθαρθέντες, τῇ οὐρανίῳ προσ- 
δέχονται χατοιχίᾳ, χατὰ τὸν θεῖον χαὶ ἱερὸν τῆς 
συνόδηυ ὄρον * ὁμοίως δὴ καὶ οἱ πρὸ τοῦ βαπτίσμα- 
το; διὰ τῶν ἀρετῶν σωθέντες, προπάτορες, προρῆ- 
ται, πατριάρχαι, καὶ δίχσιοι. 00; ἐλθὼν ὁ Xo15, 
xai ix τῶν ἀλύτων τοῦ (ov δεσμῶν λύσας, ὀν᾽ qa- 
{εν εἰς παράδεισον xal τούτου ἀπολαύειν ἠξίωσε. 
Δευτέραν δὲ, τῶν μέσων. ἧτοι τῶν ἐν μετανοίᾳ τε- 
λευτησάντων * χαὶ ἐν ἐξομολογήσει μὲν χαὶ συντριῦ ἡ 
τῆ; χαρδίας, ἀφέντων τὰ ἑχυτῶν πνεύματα, μὴ 
φθασάντων δὲ ἱκανοποιῆσαι περὶ τῶν ἡμαρτημένων 
6459 καὶ ἡμελημένων αὑτοῖς, διὰ τὴν πολλάχις al- 
φνίδιον xat ἀθρόαν μεταλλαγὴν" τλύτην ἐν τῷ χα- 


runt, eadem ipsa vel dum adliuc viverent, νοὶ post 
depositum corius mundatos, in ecelestem patiiaut 
assumi, secundum divibum ct. sacrum. synodi de- 
cretum. Eos etiam addimus, qui ante. bapiisinum 
$uarum virtutum beneficio. servati. sunt, priumo; 
Patres, proplietas, patriarclias et justos, quos suo 
adventu Christus ab. inferni vinculis liberatus in 
colum deduxit, etut eo. fruerenturc dignos effecit. 
Secundam vero mediorum, sive illoraui qui poeni- 
tentes deccsscerunt, ac in coufessione ct cordis con- 
tritione spiritum emiseruut ; sed. sublata iis facul- 
tate satisfacicndi pro peccatis, vel omissis ipsorum 
ob repentinam (uL fit) et momeutaneom demigra- 
tionem ; banc. iu QuegMQri. ἐπε dew, ww 


1231 


JOSEPHI METHONENSIS 


1232 


que ii non potuerunt in vita perficere, pro liis su- A θαρτηρίῳ λέγομεν εἶναι. Rol ὅπ:ρ οὖκ ἔφθασαν 


perstites ad redemptionem opem ferunt, secundum 
illius dictum, Si forte quid prosit tibi : idque san- 
etarum precum beneficio, eleemosynis, sacrificiis 
aliisque :piis operibus, ut in dívino et sacro de- 
creto optime scriptum est. Tertiam et ultimam 
constituimus eorum qui in mortalibus peccatis ex 
hac vita migraverunt, nullumque sibi poeniteutize 
presidium dum viverent reliquerunt, quorum ani- 
mas ad inferos statim descendere, poenis tamcn 
disparibus plectendas sacrum iunuit decretum. 
Ceterum de primi ordinis statu, qux corum qui 
liberantur classis est, quae et justorum (ruitio esse 
dicitur, responsionem reperies in quarto decreti 
capite, de quo nos antea disputaturos esse pol- 
liciti sumus, peculiarem hac de re tractatum fa- 
cluri : propterea multis verbis bic non est opus, 
quippe qui in eo loco Deo adjuvante responde- 
bimus. 


It. 

Proximum, ut hic de secunda οἱ tertia elasse 
disseramus : at de tertia nulla nobis est eura sa- 
sciplenda, quoniam neque Eeclesia neque sancti 
aliquai de iis qui 8d eamdem pertinent. classem 
lieri commemorationem perinittunt, eosque omnino 
damnatos esse sentiunt, veluti degperatos et absque 
posnitentia hinc sublatos. De his enim non oportet 
nos esse sollicitos, neque laburare, vel deprecari, 


δχεῖνοι ζῶντες ποιῆται, δπὲρ τούτων ol ζῶντες ἐπ:- 
χουροῦσι τὰ πρὸς ἀνάῤῥυσιν, κατὰ τὸν φάσχοντα " 
Ἴτως ἔχει τινὰ πρὸς ὠφέλειαν χαὶ τοῦτο, διὰ τῶν 
ἱερῶν εὐχῶν, καὶ ἐλεημοσονῶν, xal θυσιῶν, χαὶ τῶν 
ἄλλων» τῆς εὐτεδείας ἔργων " ὡς iv τῷ θείῳ χαὶ 
ἱερῷ opi υὑάλα χαλῶς γέγραπται. Toiv» τε xal 
ttAsut1a!av * τῶν ἂν θανασίμοις ἀμαρτήμασιν ἄπερ- 
χομένων τοῦ τῇδε βίου, xol μηδένα χαρπὸν μετα- 
νοίας χτησαμένων ἐν τῷ παρόντι" ὧν τὰς φνχὰ: 
εὐθέως χαταδαΐνειν εἰς ᾷδην * τιμευρίαις ὅμως &t- 
δοις τιμωρηθησομένας ὁ ἱερὸς αἰνίττεται ὄρος. Κι αὶ 
«περὶ μὲν τῆς κρώτης μερίδος, ἧτις ἐστὶ τῶν σωζο- 
μένων τάξις, ἢ καὶ ἀπόλαυσις τῶν δικαίων elvat 
λέγεται" εὑρήσεις τὴν ἀπολογίαν iv τῷ τετάρτῳ 
χεφαλαΐῳ τοῦ ὄρου " ὑπὲρ οὗ προεθέμεθα ἀπολογη- 
θῆναι, ἰδίαν πραγματείαν καὶ τοῦτο μέλλοντες ποιή- 
σειν" xai διά τοῦτο οὗ δεῖ ἐνταῦθα πολλῶν λόγων, 
ὡς ἱκανῶς ixst, τοῦ Θεοῦ συνεργοῦντο;, ἀπολογη- 
σόμενοι. 
P. 

"Ewópsvoy δὲ περὶ τῇ; δευτέρις xa τρίτης iv 
ταῦθα εἰπεῖν. Καὶ κερὶ μὲν τῆς solere, οὐδεὶς ἡμῖν 
λόγος" ἐπεὶ οὔτε ἢ Ἐχχλησία, οὔτε οἱ ἅγιοι περὶ 
ἐχείνων τῶν ἐν ἐχείνῃ λαχόντων, μνείαν ποιεῖσθαι 
θέλουσι " xal ὅλως φρονοῦσι Gwtnolav αὐτοῖς μὴ 
εἶναι ὡς ἀπεγνωσμένοις, καὶ ἀμετανοήτω; ἐξελθοῦσι 
τοῦ τῇδε. Περὶ τούτων γὰρ οὗ Cel φροντίζειν, ἢ πο- 
νεῖν, ἢ προσεύχεασϑαε, οὐδὲ θυπίας προσφέρειν ὑτὲ 


vel sacrificia offerre, vel eleemosynas exhibere, C αὐτῶν, ἢ ἐλεημοσύνας διδόναι, ἃ ὅσα ἄλλχ ὑκὲρ 


vcl alia. quz pro iis qui fideliter obdormierunt, 
fervidisque cum lacrymis paniteatiam egerunt, 
constituta sunt, quoniam in desperatione, non au- 
tem in poenitentia hinc demigrarunt. Ac veluti pro 
prima classe, quie in paradiso eum Christo est, 
non oportet pro eorum peccatis tollendis sacrificia 
offerre, cum in hoc szculo satisfeceriut, et nune 
in deliciis ineffabilium bonorum versentur, sic ne- 
que pro dimittendis peccatis eorum qui in crucia- 
tibus inferni degunt licei sacrilicare. At id novi 
isti theologi non concedunt, quippe qui nee sane 
ctos in regno ccelorum esse volunt, nec in erueiata 
peccatures. Nobis autem etsi propositum non est 
de his hoc loco disserere, sed de purgatorio tan- 
tum, quod est vertium decreti caput, tamen ne vi- 
deatur deesse nobis respondendi facultas, etiam 
de bis pauca quaedam adjungemus. Animabus enim 
qua binc sine fructu poenitentia. decedunt, nulla 
post mortem utilitas accedit, Nam et Propheta ** id 
innuens dicebat : « lu iuferno autem quis confite- 
bitur tibi ? » Et rursus : « Non est poenitentia post 
mortem, » saecr dicit. Epiphanius, mortem appel- 
lans plenam injustorum damnationem, ut in exen- 
plo divitis, qui in igne torretur, ostenditur, stiliam 
aquie petentis nec impeltrantis, stillam videlicet 
poenitentiz? postulantis, nec invenientis. ldquo me- 
rito, hieme misericordiam non sem navit, venit 


4e /^sal, yt, 6. 


τῶν πιστῶς χοιμηθέντων xol μετανοη σάντων t 
θερμοῖς τοῖς δάκρυσι", ὥρισται" ἐπειδὴ ἐν ἃ κογνώ- 
ctt μᾶλλον, ἣ ἐν μετανοίᾳ τῶν τῦἧδε μετέστηδ:ν. 
Καὶ ὥσπερ γὰρ ἐπὶ τῆς πρώτης μερίδος, τεῆς ἐν 
παραδείσῳ οὔσης, καὶ μετὰ τοῦ Χριστοῦ, o) bi 
ὕπὲρ αὐτῶν θνοίας προσφέρειν εἰς ἀναίρεσιν &pag- 
«ιἰῶν, ὡς ἱκανῶς ἐνταῦθα ἱκανοποιῃσάντων, χαὶ 
νῦν ἐντρυφώντων τοῖς ἀῤῥήτοι; τῶν ἀγαθῶν, etw 
οὐδ᾽ ὑπὲρ τούτων, ὄντων ἐν χολάςει τοῦ lou, δεῖ 
θυσιάζειν ὑπὲρ ἀφέσεω; ἁμαρτιῶν. ᾿Αλλ᾽ οὗ νέοι 
θεολόγοι xai τοῦτο οὐ βούλονται" οὗτε γὰρ τοὺς 
ἁγίους ἐν βασιλείᾳ οὐρανῶν θέλονσιν εἶναι, οὔτ: 
«οὺὑς ἁμαρτωλοὺς ἐν χολάτει. Ἡμῖν δὲ εἰ χαὶ oix ἦν 
σκοπὸς περὶ τούτου τὰ νῦν εἰπεῖν, ἀλλ᾽ ἣ μόνον ὑτὲρ 


D «oj χαθαρτηρίου, 6 ἐστι τρίτον τοῦ ὄρου χεφάλαιον, 


ὅμως ἵνα μὴ ἀδυνάτως τισὶν ἔχειν δόξω;εεν περὶ 
τούτον, ὀλίγα ἐροῦμεν. Ἐντεῦθεν γὰρ ἐξελθουσῶν 
τῶν ψυχῶν ἀμετανοήτων, ὠφέλεια καὶ μετὰ θανά- 
«ov οὐδεμία ἐστί. Περὶ τούτων γὰρ καὶ ὁ ᾿εροφῆήτης- 
αἰνιττόμενος ἔλεγεν, « Ἐν δὲ τῷ Kn. τίς ἐξομολο- 
γΥήσεταί σοι; » xal αὖ πάλιν" « Οὐχ ἔστι μετάνοια 
μετὰ θάνατον,» ὁ ἱερὸς Ἐπιφάνειος φάαχςι " θάνα- 
tov λέγων τὴν παντελῆ τῶν ἀδίχων καταδίκην, ὡς 
ἐν τῷ πλουσίῳ τῷ χαιομένῳ ἐν τῇ φλογὶ δεΐχγυται, 
ζητοῦντι ῥανίδα ὕδατος, xal μὴ δυναμένῳ τυχεῖν 
ῥανίδα μετανοίας δηλαδὴ αἰτοῦντι, χαὶ μὴ εὑρῖ- 
σχοντι " xal εἰχότως " τῷ χειμῶνι, οὐκ ἔσπειρεν 


12:5 JOSEPH METHONENSIS 1918 


»iernas poenas recipiant, [d ctiam. mecum testifi- À περιμένουτες τὴν τελευταίαν ἡμέραν" ἵνα xa τὰ 


cahitur Maximus ad eubicularium seribens. Inquit 
enim : eQuis, o dilecte, nostrum, qui peccatorum 
sordibus sit inquinatus, sanctorum angelorum in- 
spcetionen nom r-formidet, a quibus in cvitu vite 
eonstitutns ez. divino judicio per vium corpore 
pollitur cum indignatione ct invitus? Quis eomima- 
«ulatam suam sentiens. conscientiam, &evum et 
immanem malorum daemonum occursum non 
limcat, eorum unoquoque post obitum in aere ad 
se incessanter miseram irahente animam,  scelc- 
rumque suorum convictus futurorum bonorum 
miserabilem spei desperationem ? Post subsecutum 
vero in aere cum spiritibus pravitatis judicium ct 
Villicatum, descensus in infcraum cum wanel, ct 
ibidem domicilium ct eommemoratio : ubi profunf;e 
tenebre et silentium profundissimum : nullo alio 
εἰυὺ se alentes eo damnat: anime, quam aciibus 
temitibus, sespiriis et amarissimis lacrymis, οἱ ob 
immninentia ma!a mostiia, nil aliud semper exspc- 
etantes quam eam, quie justum judicium sequitur, 
justam retributionem. Manc perpetuam tristitiam 
et dolorem creat. illis resurrectionis exspec[atio, 
tremenda Christi adventus dies, horiibilis exhibitio 
et prisentatio, et. anteactæ vite examen. Per 
«quam hi qui ad dezteram Christi constituti sunt, 
arcsnorum bonorum promissionem recipient, illi 
wd sinistram locati ignem æternum sortientur, ac 
tenebras exteriores, et vigilem verme, et strido- 


σώματα ἐνδυσάμενοι, τὴν ἀπέραντον χόλασεν 14- 
ψωνται. Τοῦτο καὶ ὁ pzxáoxo; ovp paptupfsz: μοι 
MáS5::10;, πρὺς χουδιχουλάριον γράφων * λέγει γάρ" 
(T1; γὺρ, ἀγαπητὶ, φησὶ τῶν κατ᾽ ἐμὲ ῥύποι; ἅμαρ- 
τη κάτων χατεστιγμένος, 0) φοδεῖται τὴν τὸν) ἁγίων 
ἀγἔλων ἐπιστασίαν; Óq' ὧν κατὰ τὴν θείαν Ψψῆ- 
Qow, τῆς παρούσης ζωῆ; τὸ πέρας δεχόμενος, βίᾳ 
τοῦ σώματος μετ᾽ ὀργῆς ἐξωθεῖται καὶ μὴ βουλό- 
βίνος. Τίς χεχηλιδωμένην ἑαυτῷ συνε πισ-άμενος 
τὴν συνείδησιν, οὗ δέδοιχε τὴν ὡμοτάτην τῶν πονῆ-“ 
ρῶν δαιμίνων xal βορδορώδη ὁπάντητιν ; ἐχάσ:0. 
«οὐτῶν χατὰ τὸν ἀέρα μετὰ τὴν ἔξοδον, πρὸς ἔαυ- 
τὴν ἀφειδῶς τὴν ἀθλίλν ψυχὴν ἔἕλχοντος " xol τῷ 
ἐλέγγ» τῶν αὐτῇ τῆς ἐπὶ τοῖς μῶλουσιν ἀγαδϑοηῖς 
ἐλπίδο; ἐλεεινὴν ἀ τόγνωσιν. Μετὰ δὲ τὴν γενομένην 
xità tjv ἀέρα mph; τὰ πνευματιχὰ τῆςς πονηρίας 
δ'ἀγνωτίν τὸ καὶ λογοθέτησιν, ij πρὸς τὸν ἅϑην χα- 
τάπτωοις διαδέχεται, καὶ παροίχησις " ἕν d ox^te; 
βελὺ καὶ βιθυτάτη σιγὴ " τροφὴν ἔχονσαι αἱ ἐκεῖσε 
χαταδ:ιδιχασμέναι ψυχαὶ, τοὺς ὄδριμυτάτους στεναγ- 
μοὺς, xol τὰ wixpótata δάχρυλ, χιὶ τὴν ἐπὶ τοῖς 
δεινοῖς χατήφειαν' ἐχδεχόμεναι δὰ παντὸς αὐδὲν 
ἄλλο, ἣ μόνην τὴν ἐπὶ τῇ διχαΐχ ψήφῳ διχαίαν ἀν- 
ταπόδοτιν. Ταύτην οὖν σννίστησιν αὑτοῖς τὴν ἅπαν- 
στον λύπην xai ὀδύνην. dj τῆς ἀνα:τάσεως ἐλπὶς, ἢ 
τῆ; φοδερᾶς τοῦ Χριστοῦ παρουσίας ἧ μέρα, f) φρι- 
χωδεστάτη παράστασις, ἡ περὶ τῶν βεόδιωμένων 
πάντων ἀπολογία * καθ᾽ fjv οἱ μὲν ἐκ δεξιῶν τοῦ 


rem dentium, et dedecus sempiternum. » Audis ex C Χριστοῦ στάντες, λήψονται τὼν ἀποῤῥήτων ἀγαθὼν 


sxcro doctore lioc, quod post peractum in aere 
eum spiritibus pravitatis judicium et villicationem, 
desecnsus in infernum manet peccatores ? Quo- 


modo his tremendis verbis fidem non alhibes? - 


Nam qui plecti peccatores non vult, neque Judam 
nunc puniri permittet : sed hoc nullatenus verum 
est, nec ullo unquam moto. 


tà, ἐπαγγελίας * οἱ δὲ τὴν ἀριστερὰν στάσιν λαχόν" 
κες, τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον, καὶ τὸ ἐξώτερον σχότος, xà 
τὸν ἀχοίμητον σχώληχα, τὸν βρυγμὸν τῶν ὀδόντων, 
xai τὸ διηνεκὲς δάκρυον, xai τὴν ἀπέραντον αἰσχύ- 
viv. » ᾿Αχούεις xal τοῦ διδασχάλου τούτου, ὅτι μετὰ 
τὴν γινομένην διάγνωσίν τε χαὶ λογοθέτησιν ἐν τῷ 
ἀέρι, πρὸς τὰ πνευματιχὰ τῆς πονηρίας, ἡ πρὸς 


τὸν ᾷδην χατοίχησις διαδέχεται τοὺς ἀμχρτωλούς. Πῶς οὐ πείθει τοιούτοις xal φοδεροῖς ῥήμαισι ; καὶ 


γὰρ 9 pf θέλων εἶναι τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐν χολάσει, 
"AXÀ* οὐχ ἔστι τοῦτο, οὐχ ἔστιν, 

Ecce liquido ostensum est, quod qui imponiten- 
tes decedunt, ad ponam rapiuntur, exspectantes, 
wt post induti corporibus iu utroque simul ple- 
«tantur, quo tempore perfecta. proprie dicitur, et 


οὐδὲ τὸν Ἰούδαν kv χολάσει θελήσει ἂν εἶναι τανῦν. 


Ἰδοὺ δέδειχται σαφῶ:, ὅτι οἱ ἀμετανοΐτως ἀπο" 
θνήσχοντες εἰς χόλασιν ἀπέρχονται, ἐχδεχόμενοι καὶ 
τὶν ἐπένδυσιν τῶν σωμάτων, ἵνα xaxà τὸ συναμφό- 
ttpov χολασθῶτιν * ὅτε xa τελεία λέγετα: χυρίως, 


est sine fino. punitio. Non opus est igitur hzc D xoi ἔστιν ἢ ἀπέραντος κόλασις. Οὐ χρεέα οὖν τοῦ 


ulterius perscqui, quippa cum satis de his dictum 
sit, Quod si lhisadversarius non acquiescet, nec si 
multo plura adjunxeris, acquiescct. Itaque de his 
'lietum est sufficienter, nec oportet ulterius pro- 
greli. Restat igitur ut. pro tertia classe, de qua 
nobis prepositum cst dicere, preces. offerantur οἱ 
pia opera exhibeantur : nam qui in ea locati 
sunt, hi post inortem purgantur, caque est anima- 
rum purgatio quam nos demonstrare contendimus. 
In ea igitar tremenda demigrationis hora, in. qua 
animi separatur. a corpore, et. naturale vinculuimn 
sie Deo volente discinditur, anims qui in vera 
penitentia reperiw fuerint, cum liberationem a 
peccatis, que scilicet corporibus indul? perpetra 


λοιποῦ λέγειν περὶ τούτου, ὡς ἀρχούντοιν τῶν εἰ- 
ρημένων * εἰ δὲ τούτοις οὐ πεισθήσεται ὁ ἀντιλέγων, 
οὐδ' ὅσα ἄν τι; εἴπῃ, πεισθήσεται. Καὶ περὶ μὲν 
ταύτυς ἱκανῶς εἴρηται * xal οὐ χρὴ περαιτέρω 
προδαίνειν. Δείπεται οὖν περὶ τῆς δευτέρας μερῖί- 
δος γίνεσθαι τὰς προσευχὰς, καὶ τἄλλα τῆς εὖσε- 
6sla : ἔργα * περὶ ἧ: χαὶ fj σπουδὴ ἡμῶν ἔστι φάναι" 
ὡς οἱ ταύτης τυχόντε;, οὗτοι καθαίρονται μετὰ 0á- 
νᾶτὴν. Καὶ αὔτη ἐστὶν ἣ τῶν ψυχῶν χάθαρῤσις, ἂν 
πειρασόμεθα δεῖξαι, Ἐν ἐχείνῃ τοίνυν τῇ ὥρᾳ τῇ 
φοδερᾷ τῆς ἐναλλαγῖς, καθ᾽ fj» ἡ ψυχὴ τοῦ σώμα- 
τὸς χωρίζεται, καὶ ὁ φυσιχώτατος δεσμὸς ἃ ποτέμνε- 
ται θείῳ βουλήματι, αἱ ψυχαὶ αἵτινες εὑρεθῶσιν ἐν 
:τανοία ἀληθεῖ, χαὶ ἀτιοχὴν τῶν πληιχτλη κάτων 


Ld 


1231 


PRO CONC, FLORENT. CAP. I!f. DE PURGATORIO, 


1238 


ἃ o; σάρχα φοροῦσαι ἐπλημμέλησαν, ὡς δεῖ ποιη- À verunt, feecrint ut. oportet, neque liujus. sseuli 


cápevat, xai μηδ᾽ ὅλως τι τοῦ παρόντος αἰῶνος 
φροντίζουσαι ἣ φρονοῦσαι, ἀλλ᾽ ἀκαξχπλῶ: ὅλως 
ὅλον τὸν νοῦν ἔχουσαι πρὸς ὃν πορεύηνται τόπιν, σχύ- 
631a A παρόντα πάντα δυησάμεναι, ἵνα μόνον χερ- 
δήσωσιν 0v ποθοῦσιν νυμφίον διὰ τῆς pexavola;, καὶ 
ἀπαντήσωσι τῷ φοδερῷ χριτῇ ἐν νεφέλαις, αὗται 
μεγάλην ὠφέλειαν ἔχουσι μετὰ θάνατον. Ἕν μεῖτα- 
voía γὰρ εὑρέθησαν, καὶ ἐν μετανοίᾳ χρίνονται " 
ὥσπερ ἰχεῖναι αἱ εὑρεθεῖσαι ἐν ἀπογνώσει, κατα- 
κρίνονται. Καὶ τοῦτό ἐστιν ὅπερ ἀχούομεν ἀπειλού- 
atvov παρὰ τοῦ χριτοῦ" « "Ev dp «0pu σε, ἐχεῖ xal 
χρινῶ σε.» 
r. 

Καιρὸς AM λοικὸν xol τῶν μαρτυριῶν ἐπακοῦσαι 
ἃς ὑπεσχέθημεν ἀχυῦσαι ὁμᾶ:, ἐχθεῖναι. Καὶ πρῶ- 
τος μὲν παρΐτω ὁ προμνημονευθεὶς θεῖος xol ἱερὸς 
Ἰωόννης, ὁ μέγας ὀφθαλμὸς τῆς Ἑῴας, ὁ ix Aapa- 
oxoũ ἀναλάμγας " οὗτος γὰρ ἐν τῷ περὶ τῶν ἐν 
πίστει χεχοιμημένων συνταχτηρίῳ αὐτοῦ λόγῳ, τῷ 
ἐπιγραφὴν ἔχοντι’ «Ὅπως αἱ ὑπὲρ αὐτῶν γινόμεναι 
λειτουργίαι xal εὐ καΐαι τούτους ὀνίνησιν,» ἡ δὲ ἀρχὴ 
τοῦ λόγον, « Τὰ τῶν βρωμάτων ἡδέα * » μετὰ πολλὰ 
καὶ ἄλλα, ἔτι τοῦτό φησιν, ε Ὅτι olco λόγωυ μύσται 
«s xal αὐτόπται͵ οἱ τὸν τοῦ xógpou γῦρον ζωγρή- 
σαντες μαθηταὶ τοῦ Σωτῆρος, καὶ θεῖοι ἀπόστολοι, 
ἐπὶ τῶν φριχτῶν xal ἀχράντων καὶ ζωοποιῶν μυ- 
στηρίων, μνήμην ποιεῖσθαι τῶν πιστῶς χοιμηθέν- 
των ἐθέσπισαν " ὃ καὶ χατέχει βεδαίως χαὶ λίαν 


ἀνὰντιῤῥήτω; À τοῦ Χριστοῦ xal θεοῦ ἀπὸ περάτων C 


καὶ μέχρι περάτων, ἀποστολιχὴ καὶ καθολιχὴ "Ex- 
χλησία, ix τότε μέχρι τοῦ νῦν, καὶ τῆς τοῦ χόσμον 
λήξεως ἄχρι, οὐχ ἀλογίστως πάντως, οὐδὲ ματαίως, 
οὐδὲ εἰκῇ, xai ὡς ἔτυχε τοῦτο θεσπίσαντες. Οὐδὲν 
γὰρ ἀνόνητον $ τῶν Χριστιανῶν ἀπλανὴς θρησχεία 
καρεΐληφε, χαὶ el; αἰῶνα κατέσχεν ἀπαρασάλευτον" 
ἀλλὰ πάντα ἐπωφελῆ xal θεάρεστα, xal λίαν ὀνησι- 
φόρα, καὶ σωτηρίας μεγίστης πρόξενα, » ᾿Αχούεις 
ὅτι οὐ παρέλαδεν fj τοῦ Θεοῦ Ἐχκλησία τι πλάνης 
ἐχόμενον, ἢ ἀνόνητον" ἀλλὰ πάντα θεάρεστα xal 
ὀνησιφόρα λίαν, xal πρόξενα σωτηρίας μεγίστης. 
Μετ' αὐτὴν δὲ ὁ πολὺς τὰ θεῖα χαὶ βαθὺς Διονύσιος, 
x4! αὐτὸς ἐν τῇ τῶν χεχοιμημένων μυστιχῇ θεωρίᾳ, 
τοιαῦτα φάσκει" « Οὐ γὰρ ἂν ὁ θεῖος ἱεράρχης, ὁ 


qui:iquam omnino vel curaveriut vel cogitaveriut, 
scd in universum eo tantum modo, quo abiturae 
sunt, tolam mentem direxerint, prirsentia. omnia 
retrimenia putantes, οἱ solum eum quem desiderant 
sponsum lucrentur per paonitentiam, Ltremendoque 
judici in nubibus occurrant, he maximum post 
mortem juvamentum percipiunt. Cum enim in 
poenitentia repertz fuerint, in poenitentia quoque 
judicantur, quemadmodum 6:6 qux ini desperatione 
repertz fuerint, condemnantur. Et hæ commina- 
tiones sunt quas a judice sudimus ; « Ubi iovenero 


.te, ibl et judicabo te.» 


Iit. 

Reliquum est in presentia testimonia vos audire 
quz antea polliciti sumus. Drimusque prodeat an- 
tedictus divinus et sacer Joannes, magnus Orientis 
oculus, qui a Damasco illuxit, Is enim in ea ora- 
tiene quam conscripsit de his qui in flde obdor- 
mierunt, cujus titalus est ; « Qua ratione sacrificia 
οἱ bona opera, quz: pro ii$ suscepla sunt, ipsis 
opitulantur, » cujus orationis initium est : « Escae 
suaves, » post alia mnlta haec etiam dicit : « Quod 
Salvatoris discipuli et divini spostoli, qui mysterio- 
rem Verbi participes atque oculati testes foere, qui 
mondi orbem dum viverent peragrarunt, in tre- 
mendis, iptemeratis et viviücantibus mysteriis 
commemorationem feri de his qui (ideles obdor- 
miere, sanxerunt; quod etiam &rmiter et absque 
ulla controversia tenet ἃ finibus usque ad &nes 
Christi Dei apostoliea et catholica Ecclesia ab eo 
tempore in. przsens et usque in finem mundi non 
sine ratione, neque stulte, neque temere, ueque 
forte fortuna id decernentes. Nam nihi! quod stul- 
tfitiam saperet, adwisit Christianorum inerrans 
religio, et in szeculum inconcusse tenuit : imo vero 
cuncta utilia Deoque grata et valde conducibilia 
ad salutem. » Post hunc magnus in divinis et 
sublimis Dionysius ct ipse in mystica de mortuis 
consideratione hzc ait : «Non enim divinus 
sacrorum prseses, divine justiücationis imiuister, 
petisset quae Deo praecipue non essent accepta, et 
que se daiurum divinitus promisisset, Ideoque 
pro(snis, id est jis qui illuminati non sunt mortuis, 


«ἧς ἀρχικῆ; διϑαιώσεως ὑπορήτης, ἐζήτει ποτὲ τὰ D haec. non. precatur. ». Εἰ rursus : « Ergo divinus 


ph τῷ Θεῷ προσφιλέστατα, xal πρὸς αὐτοῦ δοθή- 
σεσθαι θειωδὼς ἐπηγγελμένα * διὸ τοῖς ἀνιέροις 
ἤγουν ἀφωτίστοις, οὐ προσεύχεται ταῦτα χεχοιμη- 
μένοις. » Καὶ αὖθις « Οὐχοῦν ὁ θεῖος ἱεράρχης, 
ἐξαιτεῖ τὰ φίλα θεῷ, xal πάντως δωρηθησόμενα. » 
Καὶ πάλιν’ ε Ἧ μὲν οὖν εὐχὴ, τῆς θεαρχικῆς ἀγα- 
θότητος, δεῖται πάντα μὰν ἀφεῖναι τὰ δι᾽ ἀνθρωκί- 
vr,» ἀσθένειαν τῷ χεχοιμημένῳ πταίσματα " τάξαι 
δὲ τοῦτον, ἐν χώρᾳ ζώντων, εἰς χόλκους ᾿Αδραὰμ 
καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼδ, ἐν ᾧ ἀπέδρα τόπῳ, ἐδύνη 
xal λύπη καὶ στεναγμός " παρορώτης τῆς θεαρχι- 
xt; ἀγαθότητος, καὶ τὰς ἐγγιιομένα: τῷ κεχοιμη» 


* Job. xiv, 5. 


sacrorum praeses qui Deo grata sunt. petit, et quæ 
omnino donaturus est. » Et iterum : « Cum divi- 
nam bonitatem precamur, peccata defuncto condo- 
mari petimus, que ob bumauam imbecillitatem 
admissa sunt ; in regioneque viventium eum col- 
locari, in siau Abrabam, laaae et Jacob, in quo 
loco abest moeror, tristia et gemitus, cum divina 
potentia ob suam bonitatem coutemnat maculas ab 
imbecillitate humana provenientes. Quoniam name- 
et sacra littere. docent, munde 7 

Vides tu qui contradieis- 

desse preces. pe 


1239 


JOSEPHI METHONENSIS 


124) 


sint. Gregorius deinde Theologus coguomine, divi« A μένῳ ἐξ ἀνθρωπίνης ἀσθενείας χηλίδας " ἐπείπερ 


num eloquentiz flumen, in funebri in. fratrem Cz- 
sarium sermone de matre sua : « Áuditum est, in- 
quit, nuntium dignum auribus omnium, se fiio in 
funere omnem ejus substantiam pro eo dono dare : 
qua sancta et speciosa pollicitatione omnis mreror 
ex animo ejus sublatus est; » et paucis inter- 
jectis : « Qus ad nos pertinebant talia sunt : por- 
tim namque tradidimus partimquetrademus anuuos 
honores et comimemorationes adhibendo.» 


οὐδεὶς, ὡς τὰ θεζά φασι λόγια, καθαρὺς ἀπὸ $5303. » 
Βλέπεις ὁ ἀντιλέγων, πῶς βεύαιοξ ἐπωφελεῖς ὅπάρ- 
xeiv τὰς ὑπὲρ τῶν πιστῶς κοιμηθέντων δεῆήϑεις; 
Μετὰ δὲ τοῦτον αὖθις ὁ τῆς θεολογίας ἐπώνυμος, 
θεοῤῥήμων Γρηγόριος, ἐν τῷ εἰς Καισάριον τὸν 
ἀδελφὺν ἐπιταφίῳ λόγῳ, περὶ $5; ἰδίας μητρός" 
« Ἠχούσθη, φησὶ, χήρυγμα πάσης &xofj; ἄξιον, καὶ 
μητρὸς πάθος χενοῦται δι᾽ ὑποσχέσ:ως καλῆς καὶ 
δαίας " δοῦναι τὰ πάντα τῷ καιδὶ τὸν ἐπείνη ; π) οῦ- 


τὸν ὑπὲρ ἐχείνου δῶρον ἐντάφιον. » Καὶ μεθ᾽ ἕτερα" « Τὰ μὲν οὖν καρ' ἡμῶν τοιαῦτα. Καὶ τὰ μὲν, &xo- 
δεδώχαμεν" τὰ δὲ, δώσομεν, τὰς δι᾽ ἕτους προσφέροντες τιμάς τε καὶ μνήμας. » 


Vides quomodo hoc magnum Ecclesie lamen af- 
firmat, speciosas et sanctas oblationes appellando, 
quæ pro his quæ obdormierunt suscipiuntur, eom- 
probatque anniversarias commemoratione:. Ubi est 
miserorum hominum nefaria synagoga quz? de me- 
dio tollere conatur ea quz doctores et Ecelesis 
lumina conscripserunt, multo labore et studio adlil- 
bito a sanctis apostolis liec colligendo? Sed prava 
schismaticoraum quorumdam staltorum, levium, 
índoctorum εἰ obscurorum synagoga, qui omnes 
nostras insulss confuderunt et perturbarunt, omitti 
debere commemorationes pro fidelibus defuuctis 
priedicant, nullamque sanetorum memoriam ac sa- 
erificia, conventusve sacros et dies festos celebrari, 
aut cum piis sacerdotibus psallere oportere, sed 
disjungi mutuo et tanquam s serpentum facie refu- 
gere. Sed ad id ipsorum dedecus et confutationem 
re et cognomine aureus Joannes accedat, pauper- 
tatis amator et penitentie dux ac magister, qui in* 
expositione sua divina ad Philippenses et Galatas 
sic inquit : « Si enim Graci una eum mortuis cre- 
want qus sua fuerunt, quanto magis fidelem opor- 
tel una cum fideli sua. consociare ? Nou. ut ea 
quemadmodum ista in cinerem convertantur, sed 
ut majore gloria cumules illum. Et si fuerit pec- 
cator defunctus, ut cum solvas a peccatis ; sin ju- 
stus, ut additamentum (3t. mercedis et retributio- 
nis. » Et in alio sermone : « [terum excogitemus, 
inquit, quomodo mortuis prosimus, przstemus lig 
auxilium quod vslemus, eleemosynas dico et obla- 
tioues ; quse quidem res ipsis vtilitatem, magnum 
lucrum et commodum affert. » Non enim temere ct 
fortuito hrec iustituta sunt, et Dei Eccl^sie a suis 
sapieutissimis discipulis per nanus traditas, ut sa- 
cerdos iu tremendis mysteriis pro (idelibus mortuis 
preces cffundat; nam benc ipsia cognituin est, 
magnum inde lucrum et commodum comparari, 
Audis aureum animo οἱ lingua, divum dico Joan- 
nem, « Quod si impii pro impiis faciunt, quanto 
magis nos tldelcs pro filelibus efficere debemus (1)?» 
Non ad perditionem hæce veluti illa, sed ut majorem 
mortuo gloriam concilienius, ac δὶ peccator est, 
ejus peccata purgaius, età vinculis solvimus, ct e 
tenebrís educipius, a luctu et ge m'tu iuferni redimi- 
mus. Si vero justus, non eum a vinculis solvimus, 
μ60 ejus peccata purgamus, sed glorix additamentum 


(1) Hzc sumpta cx 1. vii, c. 5, Apost, Const. 


Ὁρᾷς πῶς καὶ οὗτος ὁ μέγας τῆς Ἐκκλησίας eu- 
στὴρ f«6aidl, καὶ χαλὰς καὶ ὁσίας καλεῖ τὰς ὑπὲρ τῶν 


p ᾿εχοιμημένων προσαγωγάς * καὶ τὰς κατ᾽ ἔτος ἔτη- 


clo; μνήμας συνίστησι : ποῦ ἢ τῶν ἀθλίων μιαρὰ 
συναγωγῆ; ἣ ταῦτα Ex μέσου ποιῆσαι σπουδάσασᾳ, 
ἃ οἱ διδάσκαλοι καὶ φωστῆρες εἷς Ἐχπλησία;, κόπῳ 
xai μόχθῳ πολλῷ παρέδωχαν, ἐκ τῶν ἱερῶν ἀπο- 
στήλων πάντα παραλαθόντες. ᾿Αλλὰ συναγωγὴ me- 
νηρὰ σχισματικῶν, καὶ πακαδαρίων τινῶν χούφων, 
ἀγραμμάτων καὶ σχοτεινῶν, οὗ πάσας τὰς ἡμετέρας 
νήσους συνέχεάν τε xal συνετάραξαν * διδάσχοντε;: 
ol ἀμαθεῖς, μὴ ποιεῖν μνήμας τῶν ἐν «latet πεχοι- 
μημένων, μηδὲ μνείας ἁγίων xal τελετᾶς " μὴ συν» 
ἀξεις ἱεράς τε καὶ κανηγύρεις " μηδὲ συμψάλλειν 
vol; εὐσεδέσιν ἱερεῦσιν " ἀλλὰ σχίζεσθαι ἀπ᾿ ἀλλή- 
λων" xal φεύγειν ὡς ἀπὸ ὄφεως. Elc αἰσχύνην δὲ 
καὶ ἀνατροπὴν αὐτῶν, καὶ ὁ χρυσοῤῥήμων ὄντως 
καὶ χρυσεπώνυμος Ἰωάννης παρίτω" ὃ τῆς φιλο- 
ᾳ«τωγείας καὶ τῆς μετανοίας ὁδηγὸς καὶ διδδα χαλος" 
8;, ἐν τῇ πρὸς Φιλιππησίους αὑτοῦ καὶ Τ᾿ αλάτας 
θεηφεγγεῖ ἑρμηνείᾳ, οὕτω φησίν" « El γὰρ “Ἑλλη- 
ve; συγχατακαίουσι τοῖς ἀπελθοῦσι τὰ παρ᾽ αὐτῶν, 
πόσῳ γε μᾶλλον «ὃν πιστὸν συμπαραμεῖψαι δεῖ τῷ 
πιστῷ τὰ οἰχεῖα ; οὐχ ἵνα τέφρα γένωνται καθὼς 
&xslva. καὶ ταῦτα, ἀλλ᾽ ἵνα μείζονα τούτῳ περιδάλῃς 
τὴν δόξαν * xal εἰ μὲν ἁμαρτωλὸς ὁ τεθνηχὼς ἧ, ἵνα 
τὰ ἀυαρτήματα λύσῃς * εἰ δὲ δίκαιος, (va προσθήχη 
γένηται αὐτῷ μισθοῦ xai ἀντιδόσεως. » Καὶ «dw 
ἐν ἑτέρῳ λόγῳ αὐτοῦ" ε« Ἐπινοήσωμεν, ona, τοῖς 
ἀπελθοῦσιν ὠφέλειαν " δῶμεν αὑτοῖς τὴν προσοῦσαν 
βοήθειαν" ἐλεημο:ύνας λέγω καὶ προσφοράς * καὶ 
φέρει τούτοις πολὺ τὸ πρᾶγμα τὴν ᾷξνησιν, καὶ μάλα 
τὸ χέρδος xal τὴν ὠφέλειαν" οὐ γὰρ εἰχῇ καὶ ὡς 
ἔτυχε ταῦτα νενομοθέτηται, xal τῇ τοῦ Θεοῦ Ἐχ- 
κλησίᾳ ὑπὸ τῶν αὑτοῦ πανσόφων μαθητῶν παρα- 
δέδοται ^ φημὶ δὴ τὸ ἐπὶ τῶν φριχτῶν μυστηρίων 


,εὐχὰς ποιεῖσθαι τὸν ἱερέα, ὑπὲρ τῶν ἐν πίστει xe- 


χιιτμημένων᾽ ἴσασι δ᾽ αὐτοῖς, πολὺ τὸ χέρδος ἂχ 
τούτου χαὶ πολλὴν τὴν ὠφέλειαν. » ἸΑχούεις τοῦ 
Χρυσοῦ τὴν Ψυχὴν χαὶ τὴν γλῶτταν, τοῦ θείου 
φημὶ Ἰωάννον, ὅτι εἰ μὲν οἱ ἀσεδεῖς ὑπὲρ ἀσεδῶν 
ποιοῦσι, πόσῳ γε μᾶλλον ἡμεῖς οἱ πιστοὶ, δπὲρ τῶν 
πιστῶν ποιεῖν ὀφείλομεν ; xaX οὖχ δετι εἰς ἀπώλειαν 
ταῦτα ὥσπερ ἐχεῖνα, ἀλλ᾽ ὅτι μείζω δόξαν προστί- 
θεμεν τῷ χεχοιμημένῳ᾽ xal εἰ μὲν ἁμαρτωλός 
ἐστι, καθαίρομεν αὐτοῦ τὰ ἁμαρτήυατα xai λύο- 


pu 


TRO CONC. FLORENT. CAP. III. DE PURGATORIO. 


1212 


μὲν αὐτὸν τοῦ δεσμοῦ" καὶ ἀνάγομεν ix τοῦ oxÓ- A adhibemus, et illi magna commoda ct utilitates af- 


τους" xai τῶν δαχρύων xal στεναγμῶν τοῦ (ou 
λυτροῦμεν, El δὲ δίχαιος, οὐ λυτροῦμεν αὐτὸν τοῦ 
σχότου:, οὐδ' ἀπολύομεν τῶν δεσμῶν, οὐδὲ χαθαΐ- 
ρομεν αὐτοῦ τὰ ἁμαρτήματα, ἀλλὰ προσθήχην δόξης 
αὑτῷ περιτίθεμεν᾽ καὶ ὅτε μεγάλην αὑτοῖς προξε- 
vouputv ὄνησιν χαὶ ὠφέλειαν. Ποῦ εἶσιν οἱ λέγοντες 
μὴ εἶναι χάθαρσιν ψυχῶν μετὰ θάνατον; Ἰδοὺ Χρυ- 
σόστομο; φάσχει, οὗχ ἔχουσιν ἀντειπεῖν. ᾿Αλλὰ xal 
ὃ πάνσοφος σῦθις Νυσσαέων Γρηγόριος, τούτοις 
οἱονεὶ μαχόμενός φησιν" Οὐδὲν ἀλογίστως οὐδὲ 
ἀγερδῶς, ὑπὸ τῶν τοῦ Χριστοῦ χηρύχων καὶ μαθη- 
τῶν παραδέδηται" ἀλλὰ τὸ πρᾶγμα πάντως ἕπω- 
φελὶς καὶ θεάρεστον * τὸ μνῆμην δηλονότι ποιεῖν 
ἐπὶ τῆς θείας καὶ παμφαοῦς μυσταγωγίας, τῶν ἐν 
δοθῇ πίστει χεκοιμημένων, ᾿Αχούεις xal τούτου, 
ὅτι οὐδὲν ποιεῖ ἢ Ἐχχλησία χωρὶς λόγου ; ἀλλὰ πάντα 
μετὰ λόγου, xal ἀπὸ παραδόξεω: τῶν ἱερῶν &mo- 
στόλων * xa τὸ ποιεῖν μνείαν ἐν ταῖς ἱεροτελεστίαις 
ὑπὲρ τῶν πιστῶς χοιμηθέντων, λίαν ἐστὶν ἐπωφελὲς 
xai τῷ Θεῷ ἀρεστόν" θέλει γὰρ πάντων τὴν σωτη- 
ρίαν ὁ φιλόψυχος xal φιλάγαθος xal πανοιχτίρμων 
Θεός. Τὸ γὰρ εἰπεῖν τὸν προφήτην, ὅτι, Σὺ ἀποδώ- 
σεις ἐχάστῳ χατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ * χαὶ, θερίσει πᾶς 
«τις ὃ ἔσπειρε" xal τὰ τούτων ἀχόλουθ», περὶ τῆς 
παρουσίας πάντως τοῦ χτίστου, xal τῆς τότε φριχτῆς 
ἀποτάσδεως εἴρηται, xal τῆς τοῦ χόσμον τοῦδε συμ» 
περατώσεως. Τότε γὰρ ὅλως βοηθείας oüx ἔστι xat- 
póc* ἀλλὰ πᾶσα παράχλησις ἄπρακτος. Τῆς πανη- 


ferimus. Ubi sunt qui animarum post mortem pur- 
gationem non inveniri dicunt ? Ecce Chrysostomus 
dicit, nec potest ei contradici. Sed sapientissimus 
iterum Nysszorum episcopus, veluti eum his verbis 
decertans ait; « Nibil inconsullo neque absque 
emolumento ἃ Christi preconibus et discipulis tra- 
ditum est, sed res plena utilitatis est Deoque aece- 
ptà, » commemoratio videlicet quæ babetur in di- 
vino et admirabili saerificio pro his qui in fide ob- 
dormierunt, Audis Pstrem hunc, quod nihil iucon- 
sulto, sed omni cum animadversione et ex tradi- 
tione sanctorum apostolorum agit Ecclesia, quodque 
in divinis officils de fidelibus mortuiscommemora- 
tionem facere est utile admodum ac Deo gratum ? 
Yult enim omnium salutem animarum, et bonorum 
amator et dilecetor et misericors Deus. Nam quod 
dicit propheta, quod unicuique reddet secondum 
opera ejus, et. metet quisque quod seminavit, et 
qu2 sequuntur, de adventu omnino Conditoris, et 
de eo tremendo judicio dictum est, et de hujus 
mundi consummatione, quis tune suxilii tempus 
prseteriit, et omnis advocatio inuiilis ; nam dimisso 
conventu tollitur negotiscionis commerelum. Ubi 
tune pauperes? ubi sacrificia ? obi psalmodiz? ubi 
bona opera ? idcirco ante illud tempus mutuo no- 
bis opitulemur, et Christo Deo, fratrum, hominum 
et animarum amatori, fraterne charitatis officia 
prestemus ; nam libenter. admodum recipit, eu- 


Υύρεως γὰρ διαλυθείσης, οὐκ ἔτι πραγματείας (, pitque ut. petamus, ut nostri amans Dominus ; is 


ἐμπόρευμα. Ποῦ γὰρ ol πένητες τότε * ποῦ λειτουρ- 
γἱαι ; ποῦ Ψαλμῳδίαι ; ποῦ εὐποιῖαι : διὸ πρὸ τῆς 
ὥρας ἐχείνης, ἀλλήλοις ἐπιχουρήσωμεν" xai τῷ 
φιλαδέλφῳ κχαὶ φιλανθρώπῳ καὶ φιλοψύχῳ Χριστῷ 
τῷ θεῷ, τὰ τῆς φιλαδελφίας προσοίσωμεν * δέχεται 


vero veluti dator munificus exhibebit qua pro alte- 
rius salute postulantur eoque tempore plenissime 
Dectitur, non solum quando quis de sua anima solli- 
citus est, verum etiam quando pro proximi anima 
omni studio laborat. 


γὰρ εὖ μάλα" θέλει μὲν αὑτὸς ὡς φιλάνθρωπος ἡμᾶς αἰτεῖν" αὐτὸς δὲ οἷα δοτὴο ἄφθονος, ἀπονέμει 
ἑχάστῳ τὰ πρὸς σωτηρίαν αἰτούμενα * xaX τότε ἡ λἷν ὁλικῶς ἐπιχάμπτετχι, οὐχ ὅταν τις μόνον ὑπὲρ τῆς 
ἰδίας ψυχῆς ἀγωνίζεται, ἀλλ᾽ ὅταν χαὶ ὑπὲρ τοῦ πέλας τοῦτο πρυθύμως ἐργάζεται. 


4". 

Τίι δὲ xai fj μετὰ τὸν Μαχάριον ἱστορία δηλοῖ" 
ὅπαν τὸ ξηρὸν χρανίον ἣρώτηξεν ὑπὲρ τῶν χεχοιμη- 
μένων, εἰ αἰσθάνωνται ὅταν τις ὑπὲρ αὐτῶν προσ“ 
εὐ,ητχι" οὖκ ἀπελογήθη τὸ ξηρὸν ὀστοῦν, ὅτι 
μεγάλην ἄνεσιν χαὶ ἀνακωχὴν ἔχοναιν, ὅταν ὑπὲρ 
αὐτῶν μνεία γίνηται ; "Ext δὲ καὶ ἐν τοῖς τῶν ἁγίων 
γερόντων βίοις, αὺν πολλοῖς ἄλλοις, xal τοῦτο εὖ- 
ρομεν" « Τίς τῶν θεοφόρων ἐχείνων ἀνδρῶν, μαθη- 
τὴν ἔχων ἐν ἀμελείᾳ βιοῦντα, χαὶ τοῦτον πρὸς τὸ 
τοῦ δου πέρας ῥεθύμω; φθάσαντα, ὁ πανοιχτέρμων 
καὶ φιλύψυχος Κύριος, μετὰ δαχρύων αἰτηταμένου 
τοῦ γέροντος, ὡς; τὸν κατὰ Λάζαρον πλούσιον, ἐν τῇ 
φλογὶ κανσούμενον μέχρι s gay Aou ὑπέδειξεν ; Ὡς 
ἐντεῦθεν πολλὰ τοῦ ἁγίου πονήσαντος, xal σὺν 6á- 
χρυσι τὴν Θεὸν λιπαρήσαντος, μέχρι τῆς ζώνης πά- 
λιν ὑπέδειξεν. Εἶτα καὶ αὖθι; χόποις τοὺς χόπους 
τοῦ ἀτίου προτθήσαντος, παντελεύθερον xal τοῦ 
«Up λελυτρωμένον ἐν ὀπτασίᾳ τῷ γερόντι δὲδει- 
χεν. Διὰ γὰρ τῆς ἀμελείας, τὴν χόλασιν ὑπέμεινες " 
διὰ τοῦτο χαὶ εὐἴλατο; à τοιαύτη ἀμαρτία. » Καὶ 


iV. 

Quid autem et historia quie de Macario narratur 
ostendit, quando aridam calvariam percontatus est, 
an sit sensus mortuis cum pro iis oramus? Nonue 
respondit aridum os, magnum levamen et requie » 
sentire, quando pro iis fit commemoratio ? Przterea 


D jn. Vitis Patrem una eum aliis multis ct hoe inveni. 


Cum quidam ex his divinis hominibus discipulum 
baberet negligentius viventem, et in. extremo vitae 
in cadem inertia deprehensum, misericors et ani- 
marum amator Deus, multis cum lacrymis petcute 
sene, tanquam divitem illum, de quo Lazari refert 
historia, eum ostendit, qui in igne cervice tenus 
tenebatur, Sed cum is vehementius instaret, et 
eum lacrymis Deum obsecraret, usque ad. cinctum 
rursus ostendit : deinde iterum preces precibus ad- 
dendo et impensius augendo, ponite 

igne solutum per visio 

pam propter aee! 

cireo id faeil 

harum rer 


1243 


JOSEPIII METHONENSIS 


1l 


rum Vitis continentur, divinas dico revelationes, A τίς ἂν δυνηθείη καθ᾽ εἱρμὸν τὰ; περὶ τούτων μαρ- 


que liquido comprobant mortuis 3dmodum pro- 
desse oblatas pro iis preces, sacrificia et eleemosy- 
nas ? Nihil enim deperit eorum qua Deo mutuo dan- 
ter, sed magno cum fenore nobis retribuuntur. 
Nune igitur est. tempus auxilii prasstandi, nunc 
etiam sanctos nobiscum habemus, qui una lega- 
tionc funguntur pro mortuis ac pro iis deprecantur : 
nam de futuro non datur legatio, quando eonventus 
dimittetur, et omnis subsidii spes tolletur ; nunc 
tempus negotiationis et commercii, tempus laboris 
et pooniteutiz;:. Et beatus qui emollitus non e:t, spe 
delinitus et precibus; beaüor qui pro se et pro- 
ximo suo decertaverit ; id enim magis oblectat mi- 
sericordem Dominum et lætifleat, festinare scilicet 
unumquemque ad. subsidium proximo ferendum : 
hoc namque expetit misericors οἱ vult, ut mutuo 
beneficia dum vivimus et post mortem præstemus. 
Ad li:ec per sanctosapostolos incruentem sacri(i- 
cium pro mortuis nobis tradidit, tertias, ct nonas, 
ct quadragesimas, anniversarias et commemoratio- 
nes, et sacra, qux absque controversia catholica 
et apostolica Ecclesia, ejusque in Deo congregatus 
et rcligiosissimtis populus tenet inconcussa et firma. 
Selum echisimaticorum scctatores eorumque uefa- 
rium concilium hæe nou recipiunl ; idcirco ea sus- 
(tulerunt. et. decreverunt ne conventus agerentur, 
nec preces pro defunctis offerrentur, ac si omnis la- 
bor frustra post mortem insumeretur. Αἱ do bis 


ετυρία: ἐχδιηγήσασθαι ; τὰς ἐν τοῖς ἐσίων βίοις tv- 
τεταγμένας θείας ἀποχαλύψεις " ἐναργῶς περιστώ- 
σας καὶ μετὰ θάνατον μέγιστα τοὺς χατοιχομένους 
εὐεργετεῖν τὰς ὑπὲρ αὐτῶν γινομένας εὐχάς τε καὶ 
λειτουργίας καὶ ἐλεημοσύνας ; Θὐδὲν γὰρ τῶν δανει- 
αθέντων Θεῷ, ἀφανίζεται ὅλιυς ^ ἀλλὰ σὺν τόχῳ 
μεγίστῳ ὁ φιλάγαθος ἀνταμείδεται. Νῦν τοίνυν βοη- 
θείας καιρός νῦν καὶ τοὺς ἁγίους ἔχομεν μεθ᾽ ἡμῶν 
συμπρεσδευτὰς ὑπὲρ τῶν χεχοιμν μένων, καὶ 6coat- 
νους ὑπὲρ αὐτῶν. Ἐν γὰρ τῷ μέλοντε πρεσδεία 
οὐχ ἔστιν, ὅτε ἡ λύσι- τῆς πανηγύρεως ἥξει xal 
Bor Oslac οὐχ ἔστιν ἐλπί;" νῦν xa:xqb; πραγματείας 
xai συναλλάγματος, χαιρὸς χόπου xa μετανοίας. 
Καὶ μαχάριος ὁ μὴ χαυνωθεὶς -ἢ ἐλπῖδι τε xol 
δεήσει. μακαριώτερος δὲ ὁ xal ὑπὲρ αὑτοῦ καὶ 
ὑπὲρ τοῦ πλησίον ἀγωνισάμενος. Τοῦτη γὰρ μᾶλλον 
xai τέρπει καὶ κατευφραίνει τὸν φιλοιχτίρμονα K5- 
piov * τὸ σπεύδειν ἕχαστον εἷς τὴν τοῦ πέλας fot- 
θειαν * τοῦτο καὶ θέλει ὁ ἐλεήμων χαὶ βούλεται, ἵνα 
ὑπ᾽ ἀλλήλων οἱ πάντες εὑεργετώμεθα,. καὶ ζῶντες 
xai μετὰ θάνατον. Διὰ τοῦτο xal ἔδωχεν ἡμῖν διὰ 
τῶν ἱερῶν ἀποστόλων χιὶ τῶν μετ᾽ αὑτοὺς θείων [α- 
τέρων, ávacpáxtouc θυσίας ὁπὲρ τῶν προλαδόντων 
ποιεῖν * καὶ τρίτα" καὶ ἕνατα * xal τεσσαραχοστὰ, xol 
ἐτησίους μνήμας, καὶ τελετάς. πάσης ἀντιλογίας 
ἄνευ, ἡ χαθολιχὴ καὶ ἀποστολιχὴ Ἐκχκχλησία, καὶ ὁ 
ταύτης θεοτύλλεχτος xal πανευσεδῆς λαὸς ἀπαρα- 
σάλεντα κατέχει χαὶ εὐδιάγνωστα. Μόνον οἱ τοῖς 


quidem satis, quoniam oportet et aliarum rerum ad C σχισματιχοῖς ἑπόμενοι xal τῷ αὐτῶν συνεδρίῳ τῷ 


fidelium zdificationem mentionem facere, in igno- 
miniam vero eorum qui non recipiunt animarum 
post mortein. purgattonem et suffrapia. 


μιαρῷ, ταῦτα οὖκ ἀποδέχονται. Δι καὶ ἔπαυσεν 
ταὗτα, xal ἐθέσπισαν μὴ γίνεσθαι συνάξεις, pr 
δεῖοθαι ὑπὲρ τῶν προλαδόντων, ὡς ὅλως μὴ οὔτης 


ὠφελείας τινὸς μετὰ θάνατον, Τούτων μὲν ἅλις. Δέον δὲ καὶ ἄλλων ἰστοριῶν μνησθῆναι, εἰς θ:ρλπείαν 
μὲν τῶν πιστῶν, εἰς αἰσχύνην δὲ τῶν μὴ δεχομένων τὴν τῶν ψυχῶν μετὰ θάνατον χάθαρσιν χαὶ ὠσέ- 


λειαν. 

Magnus igitur et vehemens Athauasius in oratioue 
clegantissima in eos qui obdormierunt, hæc inquit : 
« Licet is qui. religiose vita functus est, positug in 
calo fuerit, ne respuas cereos et oleum Deum de- 
vrecando, ad illius sepulerum accendeudum : 
quippe cum Deus lac recipiat, quasi. ex eo magna 
accedat retributio, quia oleum et cera est holocau- 
stum, iucruentum vero sacrificium, propitiado : 
beucfacere pauperibus est additamentum omnis 
prob» retributionis. » Audis holocaustum et pro- 
pitiationem, et. quodcunque aliud bouum pro de- 
functis salutare evadere adbibitis a nobis precibus ? 
Rursus aurca lingua et surea verba fundens Joan- 
nes, « Nisi, inquit, ante providisti iu vita ea qua 
4 auimam pertinent ordinare, quanquam in exitu 
vitse constitutus, jube tamen hzredibus tuis ut tua 
ad' te transmittant, et tibi op'talentur bonis opeti- 
hus adhibitis, eleemosynis dico et oblationibus, «t 
his tibi redemptionem concilies, nam is ea recipit 
ct atilia suut, » 


lntellegisti aurca verba quid soneni. Q:o si non 
auie providisti Jum viveres Deo reconciliari, εἰ 


Ὃ μέγας τοίνυν xal πολὺς ᾿Αθανάσιος, ἂν τῷ clc 
«οὺὑ; χοιμηθέντας αὐτοῦ παναρμονίῳ λόγῳ, τάδε 
φησίν * « Ὅτ: xdv εἰς ἀέρα ὁ ἐν «0ga6ala τελειω- 
θεὶς χατετέθη, μὴ ἀπαναίνου χηροὶς καὶ ἔλαιον, 
Χριστὸν τὴν θεὸν ἐπιχαλούμενο:, τῷ τάφῳ προσά- 
qat. Δεχτέα γὰρ ταῦτα θεῷ xal πολλὴν ἐξ αὑτῶν 
φέροντα τὴν ἀντίδοσιν. Τὸ γὰρ ἔλαιον καὶ 6 κηρὸς, 
ὁλοκαύτωσις * ἡ δέ γε ἀναίμαχτος θυσία, ἔξιλασμός " 


Ὁ ἡ πρὶς τοὺς πένητας εὐποιῖα, προσθήκη πάσης ἀγα- 


θῇς ἀντιδόσεως. » ᾿Αχούεις ὅτι ὁλοχαύτωσις xol 
ἱλιυσμὸς xat πᾶν εἴ τι ἀγαθὸν ἄλλο xai σωτήρων, 
ὑπὲρ τῶν τεθνεώτων γίνεται, ἡμῶν προσενχομένων 
ὑπὲρ αὐτῶν ; Εἶτ᾽ αὖθι: ὁ τὴν γλῶτταν χρυσοὺς καὶ 
χρυσόῤῥειϑρος Ἰωάννης, ε« Εἰ οὐχ ἔφθασας, φησὶν, 
ὧν ἐν τῷ βίῳ, τὰ τῆς ψυχῆς σον πάντα διευθετῆσαι, 
χἂν ἐν τῷ τέλει τοῦ βίου, ἔντειλαι τοῖς σοῖ; μετὰ 
θάνατον παραμεταπέμψαι τὰ σὰ πρὸς σέ - xci Bot- 
θειαν δουναί σοι δι᾿ ἔργων ἀγαθὼν ἑλετι μοσυνῶν 
λέγω, καὶ προσφορῶν χἀντεῦθεν τὸν λυτρωτὴν χα- 
ταλλάξειας ^ δεχτέα γὰρ αὐτῷ ταῦτα καὶ πρός- 
«opa. ? 

"Evónsz; ápa xai τὸν χρυσοῤῥήμονα τί φησιν͵ 
Ὅτι εἰ οὐκ ἔφθασας ἐπὶ ζωῆς σου χαταλλαγῆναι 


12065 


PRO CONC. FLORENT. CAP. ΠῚ. DE PURGATORIO, 


1246 


8:0, xaX ἱχανοποιῆσαι δια τῆς μετάφοιας, xal διὰ A per poenitentiam satisfacere, ct bonorum operum 


y(mosov ἔργων χαθαρθῆναι, xai τῆς ἄνω μοῖρας 
ὁλοσχερῶς γενέσθαι, χἂν ἐν τῷ τέλει τοῦ βίου με- 
τανοΐσας, ἔντειλαι τοῖς σοῖς ἵνα προσφέρωσι θυσίας 
γαὶ προσφορὰς χαὶ ἐλεημοσύνας ὑπὲρ σοῦ * xal οὔ - 
τως ὀνήτουσί ae δεχτέα γὰρ xal μάλα ταῦτα θεῷ. 


E! οὖν διχτέα τὰ προσφερόμενα ὑπὲρ τῶν χκεχοιμη- 


μίνων, xà: ὠφέλι- α ἄρ" οὐδεὶς γὰρ τὸ τῷ Θεῷ 
δεχτὸὺν, εἴποι ἂν ἀλυσιτελὲς ὑπάρχειν. Καὶ πάλιν ὁ 
αὐτὸς, ε Γράψον, φησὶν, ἐν τῇ σῇ διατυκώδσει, μετὰ 
τῶν τέχνων xal συγγενῶν, συγχληρονόμον καὶ τὸν 
δεσπότην" ἐχέτω σου ὁ χάρτης, τοῦ δικαστοῦ τὸ 
ὕνομα" xa μνήμης μὴ ἀμοιρείτω τῆς τῶν πτωχῶν" 
κἀγὼ τούτων ἐγγνητής. » Τί οὖν ἰσχύουσι ταῦτα 
“ἄντα εἷς βοήθειαν ψυχῶν, sl οὐκ Este καθ᾽ ὑμᾶς 
μετὰ θάνατον ; διατί δὲ χαὶ οἱ ἅγιοι ταῦτα παρέ- 
ξωχαν ; "Apa πλανῶνται ; Μὴ οὕτιυ μανείημεν ὥστ᾽ 
εἰπεῖν" ἀλλὰ λίαν ὀνησιφόρα xai, θεάρεστα καὶ 
δεχτὰ Θεῷ * ὅτι πάντας θέλει σωθῆναι " xal πάντων 
τὴν σωτηρίαν βούλεται χαὶ προνοεῖ συμφερόντως 
παντὶ τρόπῳ καὶ χαθ᾽ ἐχάσττην ἀμηγέπη διεγείρει 
πινγὰς πρὸς τὴν τῶν ἄλλων ὠφέλειαν, ἵνα 0; φιλάν- 
ὕρωπος χὰν τούτῳ σώσῃ τε ἃς πάντως. Ταῦτα 
ἀχηύων τις τῶν ἐναντίων ἐρεῖ μάλα γαυριῶν xal 
τὴν ὀφρὺν ἐπαίρων, ὅτι τούτου τεθέντος ὅτι xaÜal- 
ρονται μετὰ θάνατον, ol. πάντες σωθήσονται, xal 
οὐδεὶς ἀστοχήσει. Καὶ εἰ οὐχ ἐγένετό τις, ἅγιος ἐν τῇ 
ζωῇ αὑτοῦ, ἄρα σώζεται μετὰ θάνατον, διὰ τῆς παρ᾽ 
ὑμῶν λεγομένης καθάρσεως. Εὖγε τοῦτο, xal εἴθε 
ἐροῦμεν xol ἡμεῖς. Τοῦτο ξιψᾷ καὶ ἐφίεται ὁ φιλάν- 
ρωπος καὶ φιλόψυο; χαὶ φιλάγαθος Κύριος * χαὶ 
ἐν τούτῳ χαίρει xal εὐφραίνεται, ἵνα μὴ τις τῶν 
αὑτοῦ δωρεῶν ἐχπέσῃ. Μὴ vip διὰ τὸ σῶσαι τοὺς 
οὐρανίους νοῦς, ἐπὶ τῆ; γῆς παραγέγονε ; χαὶ ix 
τῆς Δειπαρθένου Μαρίας καὶ Θεοτόχον ἀδιαφθόρως 
σάρχα λαδὼν, βροτὸς ἐχρημάτισε xol θανάτου ἐγεύ- 
0210; μὴ 5v αὑτοὺς τὰ γέρα καὶ τοὺς στεφάνους 
ἡτοίμασιν ; μὴ τοῖς ἀγγέλοις ἐρεῖ, «Δεῦτε, οἱ εὐλο- 
γημένοι τοῦ Πατρός μιν, τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν 
κληρονομήσατε βησιλείαν ; » Οὐκ ἔστι τοῦτο, οὐχ 
ἔττιν οὐδείς ἐστιν οὕτως ἀνόητος ὥστ᾽ εἰπεῖν " ἀλλὰ 
διὰ τὸν ἄνθρωπον πάντα εἰργάσατο, Διὰ τοῦτο χαὶ 
πάντας θέλει σωθῆναι. Τίς γάρ ἔστιν ἐξ ἡμῶν, ὃς 
ποιΐσας ἄριστον καὶ χαλέτας τοὺς φίλους αὐτοῦ, οὐ 
θέλει πάντας ἐλθεῖν, xal τῶν αὐτοῦ χαλῶν ἀπολαῦ- 
cat; ἣ διὰ τί ἐχοπίασε ποιτας τὴν κανδαισίαν, 
ἀλλ᾽ ἣ διὰ τοὺς φίλους αὐτοῦ ; "ἂν δὲ μὴ πάντες, ἣ 
«ἧς, ἔλθωσι, πολλὴν ὁ φίλο; τὴν ἀγανάχτησιν κέ- 
χτηται. Εἰ οὖν ἐν ἡμῖν τοῖς βροτοῖς ταῦτα, πολλῷ 
μᾶλιον ἐπὶ τοῦ παναγάθου xal πανοιχτίρμονο;, 
πλουσιοδώρου τε xal ἀφθονοπαρόχον xal ἐλεήμον"ς 
Θεοῦ νομίσοι τις ἄν" ὃς θέλει πάντας σωθῆναι, xal 
tf, αὐτοῦ ἀπολαύειν cla; εὐφροσύνης xal τέρψεως. 
Τοῦτο οὖν σχυπείτω πᾶς τις, ὅτι οὐ περὶ πάντων AL- 
qop&v τῶν χεχοιμημένων ταῦτα πιιεῖσθαι, ὡς πολ- 
λάχις εἴρηται " xol νῦν τε) εὐτερον. Περὶ τῶν ἁγίων 
οὐκ ἔστι χρεία " περὶ τῶν ἀπηλπισλένων τὲ Χαὶ 
ἀπεγνωμένων, οὐχ ὠφέλιμον" Extta: ὑπὲρ ἐχεΐ. 
νων τῶν μὴ φθλσάντων ἰχλιοποιῖ σαι ὥσπερ éxa- 


beneficio purgari, et ccelestis omnino evadere, 
quanquam in exitu vite constitutus, jube tuis ut 
pro te sacrificia offerant, oblationes et eleemosynas, 
qui tibi proderunt: nam ea Deo valde accepta 
sunt. Si ergo recipienda quie pro mortuis offerun- 
tur, ergo et utilia, quia nemo dicere audebit, inu- 
tile esse quod Dco acceptum est, €t idem rursus : 
t Scribe, inquit, in tuis tabulis una cum liberis et 
cognatis cohzredem etiam Dominum : contineatur 
in testamento judicis nomen, ncc pauperes obli- 
vioni tradas : nam ego pro bis ero fidejussor. » Sed 
quam vim habent hsec omnia, si subsidium post obi- 
tum animabus non remanet, ut. vos arbitramini? 
Quanam de causa hec tradiderunt sancti? Num 
decepti sunt ? at non ita licet. insanire, ut id dica- 
mus. Imo valde prosunt Deoque grata et accepta 
sunt. Vult enim salvos omnes fieri , omniumque 
salutem expetit, et omni ratione commore provi- 
det; quotidie excitat ab omni parte aliquos qui 
illis auxilium afferant. At quis ex adversariis ea 
audiendo admodum ezsultans, et supercilium at- 
tollens dicet, lloc suoposito quod omnes expientuz 
post mortes, omnes ergo salvahuntur, et. nemo 
frustrabitur ; οἱ si nemo sanctus dum viveret ex- 
sutit, ergo salvatar post obitum beneficio ejus, 
quod purgatio appellatur. Reete id quidem. ct uti- 
nam vere id dicere valeremus ; hoc sitit et exoptat 
hominum, animarum et bonorum amator Deus, et 
in boe se pracipue oblectat et laetatur, no quis 
muneribus suis frustretur. Num in. mundum venit 
ut ceelestes salvaret intelligentias, et ex. semper 
Virgine Deique Genitrice Maria incorruptibili carue 
suscepla mortalis voluit. esse mortemque gustarc? 
Num propter ipsas premia et coronas paravit? 
Num angelis dicit: « Venite, benedicti Patris mei, 
hæredes estote coelestis regni quod pro vobis pa- 
ratum est ? » Neutiquam id, nullo pacto: nemo re- 
perietur tani stultus ut id dicat, sed propter liomi- 
nem fecit omnis, et kleirco vuli omnes homincs 
salvos fleri. Quis enim ex nobis est qui praadio 
instructo, εἰ convocatis amicis nolit omnes acce- 
dere ac suis frui bonis? vel laborem suscepit taut 
magnifici apparatus misi propter amicos? sed si 


D non omnes vel aliquis tantum advenerit, vehemen- 


ter hospes irascitur. Si licec in nobis usu veniunt, 
multo magis in Deo optimo maximo, misericordie 
pleuo, divitiarumque profuso datori ac pientissimo, 
qui vult omnes salvos fleri, et sua divina frui læ- 
titia et voluptate. Unusquisque animadvertat, quod 
non pro omnibus mortuis liec fieri dicimus, ut sepe 
dicium est, et nunc exactius dicimus; quod pro 
sanclis non opus est, pro desperatis ac damnatis 
inutile, sequitur ut pro iis qui non ante satisfece- 
rint, ut omnibus evenit qui pro con(icienla virtute 
exiguan fermenti. portionem obtinent ; nec ante 
provident ex eo panem couflcere, volentes quidem, 
sed non valentes id. perficere, vel inertia, vel igna- 
via ducti, vel propter de die in diem procrastina- 


124] 


JOSEPHI METHONENSIS 


1248 


tionem, et pr»ter spem de medio sublati, horum A στος τῶν ἀνθρώπων, ὁ μικρὰν ἀρετῶν ζύμην xtn- 


non obliviscetur justus judex et Dominus : sed in 
eorum opem affines post mortem suscitabit, eorum- 
que mentes diriget, εἰ corda traliet, et animum 
infleetot, ut subsidiun et auxilium huic afferant, 
ac festinabunt Deo iustigante et tangente corda eo- 
rum, et adimplebunt qui? ἃ defuncto omissa. sunt, 
ut multis usu venit. 


σάμενος, ph πεφθαχὼ; δὲ ταύτην ἀρτοποιῆσαι - 
ἀλλὰ βουληθεὶς μὲν, μὴ δυνηθεὶς δὲ τοῦτο, ἢ ῥᾳθυ- 
μίας ἣ &vavbpt(a; ἕνεκα, f τῆς ἐξ ἡμέρας sl; 
ἡμέραν ἀναδολῇ;. ᾿Αρπαγεὶς δὲ παρ᾽ ἐλπέδα, τούτου 
οὐχ ἐπιλησθήσεται ὁ δίχαιος χριτὴς xal δεσπότης" 
ἀλλ᾽ ἐγερεῖ αὐτῷ μετὰ θάνατον τοὺς οἰκείους " καὶ 
τούτων τὰς γυώμας ἰθυνεῖ * χαὶ τὰς καρδίας ξλκύ- 


σει" καὶ τὰς ψυχὰς ἐπκοιάμψει πρὸ; ἀρωγὴν καὶ βοήθειαν τούτου " xal σπεύσουσι χινηθένεες θεόθεν, 
καὶ ἀψαμένον τοῦ δεσπότον τῶν καρδιῶν αὐτῶν, ἀναπληρώσουσι τοῦ οἰχομένου τὰ ὑστερήματα" ὥσπερ 


ἐπὶ πολλῶν γέγονε. 
V. 
flujesce rel testis Trajanus itperator et imagi- 


KE. ἢ 
Καὶ τούτου μάρτυς Τραϊανὸς ὃ βασιλεὺς, καὶ Θεό- 


wem oppugaatot Theophilus , quorum alter beati p φίλος ὁ Elxovopáyoc* ὧν τὸν μὲν ἔσω:εν ἢ τοῦ 


Gregorii Dialogi pape, alter divinorum et sancto- 
rum virorum et Auguste servatus est precibus. 
Nunqusm enim bi salutem feissent consecuti, nat 
et aliqua ipsis virtus inesset, quam Dei justitia no- 
luit intercidere ; vel si non virtas, at saltem con- 
fessio. Neque enim sut sanctorum virorum preces, 
sut Augusta: atudium pro Theophilo valuissent', 
nisi prius ille suum peccatum esse confessus (1), 
sanciasque imagines colere et honorari justum 6466 
asseruisset : quonism is valde virtute illustris ex- 
stitit, sbd cum in hsresim delapsus esset eorum 
qui hnagines oppugnabant, ut de eo conscripta do- 
cet historia, es ejus admodum diductum est, ita 
ut viscera conspicerentur ; post cum ipsa re vene- 
rabilium imaginum adorationem sanctam esse com- 
probssset, arreptam ex εἷδια cujusdam eorum qui 
aderant cum torque imaginem reverenter oscula« 
batar, pauloqae post ad tribunal inde raptus est : 
pro quo cum assidue preces a sanctis iis viris eta 
vegina effunderentur, ei venia data est, Nam Theo- 
philum in somnis regina conspezit vinctum tra- 
ctumque ab innnmerabili precedentium et. subse- 
quentium multitudine; ante illum ferebantur di- 
versa instrumentorum genera ad torquendum ac- 
commodata, ipsaque sibi videbatur eos sequi, qui 
ad ponam adducebant, quousque ad conspectum 
terribilis judicis pervenerunt, Theophilumque ante 
ipsum statmerunt. Provoluta igitur ad judicis illius 
tremendi pedes, euixe mullis cum lacrymis Augusta 
pro viro suo deprecabatur ; ad quam terribilis ille 
judex dixit : Mulier, magna est fides (ua : propter 
te sacerdotumque meorum preces conjugi tuo do 
veniam ; tunc ministris suis dixit, Solvite eum uxo- 
rique ejus tradite. Similiter et sacer patriarcha, 
omniom bzreticoram Theophilique ipsius adnotatis 
et scriptis nominibus, hasc eadem sub sacra mensa 
collocavit, eademque nocte qua regina visionem 
asperit, vidit et ipse divinum angelum magnum 
templum ingredicntem, qui dixit : Episcope, exau- 
dit» sunt preces (us, οἱ veniam Theophilus im- 
petravit, Somno ergo experrectus 3d sacram men- 
sam devenit, ibique cum legeret paulo ante con- 
scriptum libellum, invenit (» Dei judicia ') Theopbilj 


(4) Vide Zonaram. 


paxapi^u f'pmyoplou τοῦ A:alóyou κάππα Ῥώμης 
δέητις * τὸν δὲ, τῶν θεοφόρων xaX &ylo, ἀνδρῶν, 
καὶ τῆς βασιλίσσης. Οὐ γὰρ ἄν ποτε οὗτοι ἐσώθη- 
aav, μὴ xal αὐτοὶ τινα ἀρετὴν ἔχοντες, ἣν ἢ τοῦ 
Θεοῦ διχαιοσύνη οὐκ ἠθέλησεν ἀπολέσθαι" ἣ εἰ μὴ 
ἀρετὴν, ἀλλ᾽ ἐξομολόγησίν γε. Οὐ γὰρ ἂν ἴσχυσεν 
$ τῶν ἁγίων ἀνδρῶν ἐχείνων δέησις, καὶ ἢ εἧς βα- 
σιλίσδης σπουδὴ ὑπὲρ Θεοφίλον, εἰ μὰ ἐχεῖνος πρῶ- 
τὸν ὡμολόγησε τὸ οἰχεῖον πταῖσμα, καλὸν εἶναι 
φήσας τὰ: ἁγίας εἰκόνας τιμᾶσθαι καὶ σέδεσθαι " ἦν 
γὰρ ἐνάρετος, ὁ ἀνὴρ σφόδρα, διὰ δὲ τὸ νοσεῖν τὴν 
τῶν Εἰχονομάχων αἵρεσιν, ὡς ἢ κατ᾽ αὐτὸν ἔστορία 
δηλοῖ, τὸ at pa αὑτοῦ ὑπερλίαν ἀνέῳχτο, ὥστε τὰ 
ἔγκατα αὑτοῦ φαίνεσθαι. Εἶτα καὶ ἔργῳ δείξας τὴν 


C τῶν σεδασμίων εἰκόνων προσχύνησιν ἁγίαν εἶναι, 


ὡς ἐπελάδετο ἐγκολκίου τινὸς τῶν παρεστώτων, εὖ- 
λαδῶς κατεφίλει; καὶ μετ᾽ ὄλίγου ἀρπαγεὶς, πρὸς τὰ 
ἐχεῖϑεν διχαιωτήρια χατεῤῥίφη. Ὑπὲρ οὗ δεήσεις 
ἐχεενεῖς γενόμεναι παρὰ τῶν θεοφόρων καὶ ἁγίων 
ἐχείνων ἀνδρῶν, καὶ αὐτῆς τῆ; βασιλίσσης, συγχώ- 
ρησις αὐτῷ δέδοται. H γὰρ βασίλιασα χατεῖδεν ἐν 
ὀνείρῳ τὸν Θεόφιλον δεδεμένον, συρόμενον Os» πλή- 
θους ἀπείρον, προηγουμένου χαὶ ἑπομένου * καὶ 
ἔμπροσθεν αὐτοῦ, διάφορα χολαστηρίων ὄργανα φε- 
ρόμενα * ἥτις ἔδοξεν ἀχολουθεῖν τοῖς ἀπάγουσιν, 
ἕως οὗ ἐλθόντες πρός τινα χριτὴν φοδερὸν, ἔσεησϑαν 
ἔμπροσθην αὐτοῦ τὸν Θεόφιλον " προσπεσοῦπα οὖν 
εἰ; τοὺς πόδας τοῦ φοδεροῦ ἐχείνον κριτοῦ à Basi- 
λισσα, ἐκτενῶς ἡντιδόλει σὺν δάχρυσιν ὑπὲρ τοῦ 
ἀνδρὸς αὐτῆς. Πρὸς ἣν ὁ φοθερὸς ἔφη κριτὴς, Ὦ 
γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις “ διὰ σὲ, xaX διᾶ τὴν 
δέησιν τῶν ἱερέων μον, συγγνώμην δίδωμι τῷ ἀνδρί 
σου. Τότε xai τοῖς ὑπηρέταις ἔφη, Δύσατε αὐτὸν 
xai δότε τῇ γυναικὶ αὑτοῦ, Ὁμοίως καὶ ὁ ἱερὸς πα- 
τριάρχης γράψα: πάντων τῶν αἱρετικῶν τὰ ὄνό- 
ματα, xai αὑτοῦ τοῦ θεοφίλου, ἔθηκεν ὑκοχάτω τῆς 
ἁγίας τραπέζης " xal ἐν αὐτῇ τῇ voxst ἐν ἧ ἡ βα- 
σιλὶς τὴν ὀπτασίαν ἑώραχεν, ὁρὲ καὶ αὐτὸς Oslov 
ἄγγελον, τὸν μέγαν εἰσιόντα ναόν * xal πρὸς αὐτὸν 
ἔφη, Ὧ ἐπίσχοπε, εἰσηκούσθη d$ δέησίς σου " καὶ 
συγγνώμης ἔτυχε Θεόφιλος. "Ἔξυπνος οὖν γενόμε- 
v^e, τὴν ἱερὰν τράπ:ιζαν xatalayÓávei " καὶ ἄναλε- 
ξάμενος τὸν πρὸ μικροῦ γραφέντα χάρτην, εὗρεν, ὦ 


1249 


PRO CONC. FLORENT. CAP. ILI. DE PURGATORIO. 


1250 


Θεοῦ χοιμότων 1 τὸ τοῦ Θεοφίλου ὄνομα ἀπηλειμμένον Α nomcn. abolitaum, Ex hoc igitur loco. propositum 


ἢεόθεν. "An) τούτου οὖν τοῦ λόγου, τὸ προτεθὲν τοῦ 
χαθαρτηρίου δύγμα διαῤῥήδην ἐμφαίνεται" ὅτι εἰ 
ἦν ἅγιος, οὐχ ἂν δεδεμένος χαὶ ὡς κατάδιχος ἐπο- 
ρεύετο" εἰ δὲ παντελῶς ἀπεγνωσμένος, xai μετα- 
vola χαρποὺς οὐκ ἑχέρδησεν, οὐχ ἂν ἔτυχε συγγνώ- 
pne. Ὥςτε τῆς μέσης μερίδος τυχὼν, xol iv 
μετανοίᾳ εὑρεθεὶς, ὠφελήθη διὰ τῆς τῶν θεοφόρων 
καὶ ἁγίων ἀυδοῶν δεήσεω;. Περὶ δὲ τῶν ἀπεγνο;- 
σμένων, εἰ τὸν χόσμον ὅλον δώσεις ὡς πολλάχις 
εἴρηται, οὐ βοηθήσπεις αὐτῷ οὐδ᾽ ὅλως. 

Μάρτυς ἐν τούτῳ ὁ προμνημονευθεὶς ἱερὴς Ἰωάν- 
νης 6 Aapaoxnv'e, ἐν τῷ προμνημονευθέντι λόγῳ * 
Eva φησίν" « Ὁ δ᾽ αὖ γε βίον πονηρὸν κεχτημένος, 
συμπεφυρμένον ὅλον ἐν ταῖς ἀχάνθαις, καὶ πλήρης 
πέλων ὑλῶν τῶν ἀκαθάρτων, ὅς: οὐδέποτε συνειδῆ- 
et. διῆξεν, ἀλλ᾽ ἀδεῶς ὁμοῦ xal ἀδιαφόρως, ταῖς 
τῶν ἡδονῶν ἔχειτο δυσωδίαις, πράττων ἁπάσας τὰς 
«ἧς σαρχὸς ὀρέξεις, καὶ μηδὲν ὅλω; κερὶ ψυχῆς 
φροντίζων, ἔχων τε τὸ φρόνημα σαρχιχὸν ἅπαν, 
εἶθ᾽ οὕτως φθασθεὶς ἐχδημῆτει τοῦ βίου, τούτῳ 
παντελῶς οὐδεὶς ὀρέξει χεῖρα " ἀλλ᾽ οὕτω πάντα τὰ 
xat' αὐτὸν διαπραχθήσεται, ὡς μήτε ὑπὸ συνεύνου, 
ἣ τέχνον, f| ἀδελρῶν, ἢ συγγενῶν, ἢ φίλων ἐπιχου- 
p'a; τυχεῖν’ ὅτι μηδὲ ἔχει Θεὸ; ἐν μέτρῳ τοῦτον. 
Ὅρᾷ; πῶς φησιν ὁ ἅγιος οὗτος, ὅτι περὶ τῶν τοιού- 
των ματαιάζει Ó δεόμενος" ὅτε οὐχ ἔχει ὁ Θεὸς αὐτὸν 
ἐν μέτρῳ. Περὶ τούτων γέγραπται, εθύκχ ἔστιν ἐν τῷ 
ἄδη μετάνοια" » καὶ τὰ λοιπά. Περὶ 8& τῶν μέσων 


de purgatorio dogma aperte convincitur ; nam si 
sanctus exstitisset, vinctus veluti damnatus non 
ínccssisset : δὶ vero penitus desperatus et pon'- 
tentize fructu orbatus, veniam non esset consccu- 
tus. Itaque mediz classis cum esset et pœnitentiæ 
beneflcio sibi prasidium comparasset, divinorum 
et sanctorum virorum precibus auxilium impetravit. 
Pro desperatis enim si totum mundum tradideris, 
ut spe dictum cst, iucassum laborabis. 


Hujus rei testis antedictus sacer Joannes Daua- 
scenus in oratione antea commemorata, ubi dicit : 
« Qui vitam flagitioae traducit, et sentibus semper 
involutam, et sordium feditate respersam, nce 


^ suam unquain conscientiam introspexit, sed intre- 


pide simul nullo habito discrimine voluptatum se 
feeditatibus contaminaverit, omnihus cupiditstibus 
carnis subsequendo, omnino anims cura despecta , 
nihilque aliud quam carnem sentiens, in iisque €o- 
gitationibus deprehensus e vita discesserit, buic 
nemo manum porrexerit, sed ita secum agetur, ut 
nec ab uxore, vel liberis, fratribus, coguatis, vel 
amicis ei omnine subveniri possit, quod eum in 
mensura Deus,nou habeat.» Vides quomodo sanctus 
bic vir dixit, quod qui pro his deprecatur, insanit, 
veluii extra Dei mensuram collocatis ? De bis scri- 
ptum est, «Non est in inferao poenitentia "*,» et re- 
liqua. De media classe, id cst, de his qui sub pee. 


τουτέστι τῶν kv pexavolz τελευτησάντων, xal μάλα (C. nitentia woriuntur esse sollicitos , lucrosa res est 


ἐπιχερδὲς τὸ πρᾶγμα, χαὶ ὄντως ὠφέλιμον. Οὐ δίδο- 
μεν οὖν ἀφορμὰς καὶ προφάσεις, τοῦ ζῶνεά τινα 
μὴ ποιεῖν ἐλεημοσύνας, ἀλλὰ φυλάττειν αὐτὰς μετὰ 
θάνατον" ἄτοπον γὰρ τοῦτο xai βέδηλον, xai τῆς 
θείας νομοθεσίας ἀλλότριον " ἀλλὰ χάλλιστον xo 
θεάρεστον χαὶ εἰς ἅπαν εὐπρόσδεχτον, τὸ πάντα 
ἄνθρωπον, θεοσεδῇ xal φιλόχριστον εἶναι καὶ xa- 
θαίρειν ἐαντὸν δι᾽ ἀγαθοεργίας παντοίας, ἀπεχόμε- 
νον πέσης ἀχαθαρσίας - ἐχόμενον δὲ τῶν τοῦ Θεοῦ 
φαεινῶν προσταγμάτων, ὡς ἂν πρὸς τὸ τέλος ἐλη- 
λακὼς, μετὰ παῤῥησίας λέξῃ πρὸς τὸν δεσπότην" 
« Ἑτοίμη ἢ χαρδία μου. » Καὶ οὕτως ἡδέως προτ- 
υπαντήσει τοῖς σπουδαίοις ἐπείχεαις ἀγγέλοις. AX 
τοῦτο μὲν ὀλίγοι ποιοῦσι, xal ὀλιγάκις, κατὰ τὸν τοῦ 


Δισπκότον λόγον" ὅτε ε Ὀλίγοι, φησὶν, οἱ σωζόμε- D 


vot. » Τοῦτο λοιπὸν ἐπιστάμενοι͵ ὅτι ἐργῶδες λίαν 
«ινὰ εὑρεθῆναι τῆς πρώτης μερίδος, ἐξ ἀνάγχης 
ἐπάγομεν τὴν δευτέραν, ἀποστολιχοῖς τε xal κατρι» 
xolg ἑπόμενοι ῥήμασιν. Ἐπειδὴ ὄντως οἱ χατοιχό- 
μένοι, τῇ τοῦ Θεοῦ ἀγαθότε ὠφελοῦνται" καὶ ἢ 
φιλαδελφία ἐπιυξάνεται " χαὶ ἡ τῆς ἀναστάσεως 
ἑλπὶς βεδαιουται " χαὶ ἡ πρὸς τοὺς θείους ναοὺς 
συνδρομὴ θερμοτέρως πληθύνεται, xal ἡ πρὸς τοὺς 
πένητας εὐποιῖα πλατύνεται, “δε κατὰ πόσους τρό- 
πους τὸ πρᾶγμα ἐπικερδὲς καὶ ὠφέλιμον * xal ἐν 
πόσοις τρόποις f) τῶν κατοιχομένων ὠφέλεια, ἀφορμὴ 
γίνεται τῆς τῶν ἀπάντων χαταλλαγῆς. Τοῦτο οἱ μὴ 


9 Psaj, v3, 6. *! Paal. 1v, 8. 


admodum et plane fructuosa. Nolimus igitur vivis 
ansam et pretextum praebere eleemosynas pon ex- 
bibendi, sed post obitum reservare, quippe cum 
absurdum id et profanum, et a divina lege alienam; 
sed prestantissima res Deo grata et in totum ac. 
ceptabilis, omnem hominem religiosum Christique 
amantem 6886, seque ipsum multiplicibus ac bonis 
operibus purgare, et omni ab impuritate abstipere, 
Dei speciosis preceptis obsecendando, ut cum ad 
exitum vitse devenerit, cum fiducia Domino dicat , 
« Paratum est cor meum *!,» itaque jucunde boals 
angelis instigatoribus occurrat At δος quidem 
pauci faciunt, et minus δῶρα secundum verbum 
Domini, quia paeci, inquit, salvantur. ld pro com- 
perto habentes, arduum esse multos ex primo or- 
dine reperiri ; necessarioque secundum inducimus 
ordiaem, apostolorum et Patruin vestigiis insisten- 
tes, quopiam defuncti Dei bouitate juvautur, et 
Charitas fraterna augetur, οἱ resurrectionis spes 
stabilitur, et ad sacras sedes concursus ardentius 
augetur, et erga pauperes beaeficeniia magis ex- 
tenditur. Vide quotupliciter bsec res proficua est et 
utilis, el quot modis occasio reconciliationis inter 
omnes oboritur. Hoc qui nolunt, neque amplectun- 
tur, ecclesiasticum ordinem tollunt, οἱ mortuorum 
s3criüicia abdicant et ivopediunt, qua non incas- 
suu ἃ doctoribus excogitata suit. Sed absit ut ) 


1251 


JOSEPIII METIIONENSIS 


1159 


unquam fidelium quis credat vel omnino recipiat. A θέλοντες, μτδὲ στέργοντες, τὴν ἐχχλησιαστιχὴν 


Sed lioc admodum vtile existimantes, ne cesseinus 
unquam, fratres, pro mortuis commemorationem 
(faccre : nam i8 magnum levamen ei sabsidium 
seutiunt ex orationibus, precibus, elcemosyuis 
aliisque piis operibus qux nobis opem ferentibus 
prestantur, De hoc igitur 33eri et divini apostoli iu 
suis Constitutionibus prscipiunt, ubi scriptum 
est (1) : « Celebrentur tertie mortuorum iu psgal- 
mis, lectionibus atque orationibus propter eum qui 
tertia die resurrexit; et nons in commemorationem 
superstiium et defunctorum, et quadragesima se- 
cundum veterem formsm. Moyscm cnim ita popu- 
lus flevit. Et anniversaria pro eorum memoria, el 
tradatur de eorum facultatibus aliquid pauperibus 
in commemorationem eorum. » lfec de piis dici- 
mus. Nam de impiis si totum orbera tradiderimus, 
nibil proderit : cui enim viventi fuit Deus adversus, 
apertum cst, futurum ei etiam adversum esse mor- 
tuo, quippe eua non sit iniquitas apud Deum. Nam 
justus est Dorsinus et justitiss diligit, et ecce homo 
ct opus ejus, et tu retribues unicuique secundum 
epera sua. » 


«ταστάντι. Οὐ γάρ ἐστιν ἀδιχία παρὰ τῷ θεῷ, δίκαιος γὰρ Κύριος xal διχαιοσύνας ᾿γάπησε" 


τάξιν ἀναιροῦτιν * παύουσι xai τὰς τῶν νεχρῶν λε’- 
τουργίας, ὥς τε μὴ γίνεσθαι" αἵτινες οὖχ εἰς μάτην 
πιρὰ τῶν διδασχάλων ἐπενοήδησαν. ᾿Αλλὰ μὴ γέ- 
γοιτο τοῦτο δοξάσαι τινὰ τῶν πιστῶν χαθόλου ἣ 
καραδέξασθαι" ἀλλὰ πιστεύοντες λίαν ὠφέλιμον εἷ- 
vat, μὴ καυώμεθα ἀ-:ὶ μνείας ποιεῖν ἀδιλφοὶ oniz 
τῶν χεχοιμὴ μένων " διότ: μεγάλην ἄνεσιν xal βοΐ, - 
Octav ἔχουσιν, ἡμῶν ἐπικουρούντων αὐτοῖς διὰ πρ.1- 
εὐχῆς ὁμοῦ xal δεήσεως ἐλεημοσύνη; τε καὶ tX 


ἄλλης ἀπάτης εὐποῖῖας. Περὶ τούτου οὖν καὶ οἱ 


θεῖοι xal ἱεροὶ ἀπόστολοι προστάττουσιν ἡἢμῖν, ἐν 
ταῖς αὑτῶν διατάξεαιν ἔνθα φασίν" « Ἕπιτελ:ἰσύω 
«τρίτα τῶν χεχοιμημένων ἐν ψαλμοῖς πχὶ ἐν postu- 
χαῖς, διὰ τὸν διὰ τριῶν ἡμερῶν ἐγερθέντα " xai 
ἕνατα εἰς ὑπόμνησιν τῶν περιόντων xal τῶν xexo- 
μημένων" τεσταοαχοστὰ κατὰ τὸν παλαιὸν τύπον " 
Μωτῆν γὰρ ὁ λαὸς οὕτω; ἐπένθησεν " xol ἑνιχύσι 
ὑπὲρ μνήμης αὑτῶν. Καὶ διδόσθω ἐκ τῶν ὕπαρχέν- 
των αὐτῶν tol; πένησιν, εἰς ἀνάμνησιν αὐτῶν. Ταῦτα 
μὲν περὶ εὐσεδῶν λέγομεν. Περὶ δὲ ἀατδῶν, ἐᾶν καὶ 
*X τοῦ χόσμου δῷς πένησιν, οὐδὲν ὀνήσει: αὐτόν᾽ 
ᾧ γὰρ περιόντι ἐχθρὺν ἣν τὸ θεῖον, δηλονότε καὶ με. 
χαὶ ἰδ») 


ἄνθρωπος καὶ τὸ ἔργον αὑτοῦ * χαὶ σὺ ἀποδώσεις ἑκάστῳ χατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ. » 


Audis de sacris »postulis qua ratione pro mortuis 
fidelibus sacrificia et preces sanciunt adhiberi ? Id 
est quod ssepe diximus, quod pro puro ct contrito 
corde in liac vita pœnitentibus, sed non secundum 
prescriptas leges id perficere valentibus mortuis 
deprecamur. Pro his Deui placare conamur et in- 
vOCa:nUS, precamurque aliquid, unde ipsis allevatio 
et utilitas accedat ; liocque est quod in decreto ejus 
Ecclesia purgatorium vocat, in quo post obitum 
purgantur. 2nimz, orationibus precibusque a vivis 
fidelibus pro eorum semper subsidio sus-eplis. 
Nam ui id in. gratiam sanctorum vel improborum 
flat, nemo san mentis zstimabit : sed nec pro 
Christianis imponitentibus; idem enim pcccatori- 
bus ct impoenitentibus Christianis continget quod iis 


C 


᾿Αχούεις τῶν ἱερῶν ἀποστόλων * πῶς vo:1o too: 
προσάγειν θυσίας τε χαὶ διήσεις ὑπὲρ τῶν πιστῶς: 
χοιμηθέντων, τοῦτό ἐστιν ὅ πολλάχις ἔξτιμεν ὑπὲρ 
τῶν μετανοησάντων μὲν ἐνταῦθα μετὰ χααρΆ- καὶ 
αυντετριμμένης χαρδίας, μὴ φθασάντων δὲ τελειῶ- 
σαι τοὺς δοθέντας αὐτοῖς xavóva; * ὑπὲρ τούτων εὖ- 
χόμεθα μεταστάντων" ὑπὲρ τούτων ἐξιλεούμεθα τὸ 
θεῖον, xal παρακαλοῦμεν xal διόκεθα. “Οὔεν αὑτοῖς; 
δίδοται ἄνεσις xal ὠφέλεια. Καὶ τ'ῦτό ἐστιν ὅπερ ἡ 
τοῦ Θεςῦ)ὴ Κχχλησία ἐν τῷ ἑλυνῆς ὄρῳ καλεῖ xatec- 


᾿τήριον * ἐν ᾧ καθαίρονται μετὰ θάνατον ai. ψυχαὶ, 


eveniet. qui verum Deum Cliristum non. cognove- * 


Tunt ; iisque ctíam multo deterius quam illis. «Qui 
non cognovit, dicit Evangelium, voluntatem Domini 
sui, εἰ fecerit digna plagís, vapulabit paucis ; qui 
autem cognovit voluntatem Doinini sui, et non prz- 
paravit et non fecit secundum voluntatem ejus, va- 
pulabit multis **.» Pro Lis, si verba sacrorum apo- 
stolorum audisti, dicta sunt, cum dicunt : πὸ de 
piis dicimus, id est de posnitentibus ; pro impiis 
vero si totum mundum tradideris, nihil profeceris. 
Moc idem asserit etiam lingua aurea Joannes, «Ne- 
mo, inquit, hinc eo digrediens, nisi sua solverit 
peccata, quin rationem gestorum reddat, valebit 
effugere. Sed quemadmodum de carcere Loc cate- 
uati ad tribunal rci ducuntur, sic ct anim omncs, 


^! Luc, xii, 47, 48. 


(1) Lib. vi, Coust. 4. 


διὰ τῆς τῶν ζώντων πιστῶν ἐπιχυυρίας, προσευχῶν 
χαὶ δεήτεων συνεχῶς ὑπὲρ αὐτῶν γινομένων. Ὃ ὑπὲρ 
τῶν ἁγίων, οὐδεὶς εὖ φρονῶν ἐννοῆσε', οὐδὲ ὑπὲρ 
τῶν àg:60v, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὑπὲρ τῶν ἀμετανοήτων Χρι- 
στιανῶν. Ταυτὸ γὰρ πείσονται ἁμαρτωλοὶ xai ἀμε- 
*1vóntot Χριστιανοὶ, ὃ πείσονται xal αὑτοὶ cl μὴ 
γνόντες; τὸν ἀληθινὸν Θεὸν Ἰησοῦν Χριστόν " xal ἔτι 
πολλῷ χεῖρον οὗτοι ἐχείνων. « Ὁ γὰρ ph γνοὺς, 
φησὶ τὸ Εὐαγγέλιον, τὸ θέλημα τοῦ Κυρίον αὐτου, 
ποιήσας δὲ ἄξια πληγῶν, δαρήσεται ὀλίγας “ ὁ δὲ 
γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου αὑτοῦ, xol μὴ ἐτοιμά- 
σας, μηδὲ nocfjsac πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ, δαρῆσεται 
πολλάς. » Ὑπὲρ τούτων γὰρ si fjxouca; τῶν ἱερῶν 
ἀποσ-:ὁλων λεγόντων ἐστὶ, τὸ, Ταῦτα μὲν ὑπὲρ εὖ 
σεθῶν λέγομεν, τουτέστι μετανοησάντων " περὶ δὲ 
ἀσεδιὼν οὐδὲ εἰ τὰ τοῦ χόσμου δώσει; ὑπὲρ αὐτῶν, 
ὠφελήσεις αὐτούς, Τὸ αὐτὸ καὶ ὁ τὴν γλώτταν χρυ- 
σοὺς Ἰωάννης " « Οὐδεὶς, φησὶν, ἐντεῦθεν μὴ δια- 
λυσάμενο; τὰ ἁμαρτήματα αὐτοῦ, ἀπελθὼν Exi, 


1253 


TRO CONC. FLORENT. CAP. Ill. DE PURGATOFIO, 


1354 


δυνήσεται τὰς ἐπὶ τούτοις εὐθύνα:; διαφυγεῖν». 'AXX' A si hinc imponitentes decesseriut, variis pcecatorum 


ὥσπερ ol ἀπὸ τῶν δεσμωτηρίων τούτων, μετὰ τῶν 
ἀλύσεων προσάγουται ἐπὶ τὸ διχσαστήριον, οὕτως xal 
αἱ ψυχαὶ πᾶσαι, ὅτα» ἐντεῦθεν ἀπέλθωσιν ἀμετα- 
νόηται τὰς ποιχίλας περιχείμενχι σειρὰς τῶν ἀμσρ- 
κτημάτων, ἐπὶ τὸ φοδερὸν ἄγονται βῆμα. Ὁρᾷ; xàv- 
ταῦθα, πῶς αἱ ἀνετοίμω; τῶν ἐντεῦθεν ἀποδημοῦ- 
ααι ψυχαὶ, οὐχ ἔχουσι βοήθειαν μετὰ θάνατον" ἀλλ᾽ 
οὕτως καθὼς ἐξέρχονται, τουτέστι μετὰ τῶν φορτίων 


circeumdatz vinculis, ei ad tremendum judicium 
rapiuntur. » Aspicis ct hic quomodo linc imparat:e 

decedentes aniuze post mortem auxilimn suscipere. — 
non possunt? sed eo modo quo exeunt, eun pecca- 


torum oneribus ad tremendum tribunal traliuntur. 


Sed qus penitentiam subierint, εἰ fervidis eum 
lacrymis Deum placaverint, adhibitis pro iis sacri- 
ficiis el expiationibus, valde juvantur. 


τῶν ἀμαρτημάτων ἑκὶ τὸ φοδερὸν ἄγονται βῆμα. Αἱ δὲ μετανοήσασαι, xat θτρμοῖς tol; δάχρυσι thv 
Oc» ἐξιλεώσασαι, μεγάλως βοηθοῦνται διὰ τῶν ὑπὲρ αὐτῶν γινομένων ἱερῶν θυσιῶν τε καὶ τελε- 


ξῶν. 


Gq. 
Οὐ φησιν ὁ τοῖς νέοις βωμολόχοι;: ἑπόμενος * 05- 
᾿ δεμία ὠφέλειά ἐστι col; χατοιχομένοις οὐδὲ βοῆ- 
θεια. Διὰ τοῦτο γὰρ xal ἤργησαν τὰς τούτων 
μνήμας" εἰ δέ ἐστιν, ἐῶμεν αὐτὸ, φααὶ, τῇ εὐσπλαγχ- 
via τοῦ Θεοῦ. Ἡμεῖς δὲ πρὸς αὐτοὺς ἐροῦμεν Τί 
δηλοῦν βούλεται τὰ τεσσαραχοστά" al τε χατὰ πᾶν 
Zá66atov μνεῖαε" αὖ τε προσφοραὶ, xal αἱ κατ᾽ ἔτος 
γινόμεναι μνῆμαι καὶ τελεταὶ τῶν χεχκοιμημένων * 
τίνος ἕνεχεν ; ὑπὲρ τίνων ; καὶ διὰ «τί ποιεῖται ; εἰ 
μὲν γὰρ δπὲρ τῶν ἁγίων εἴπῃς, ψευδὴ: ὁ λόγος : 
προφανὴς γενήσεταί σοι ὁ ἔλεγχο;, καὶ xatà πόδας" 
Γρηγόριος ὁ Διάλογος ἐν τῷ βιδλίῳ τῶν Διαλόγων 
πρὸς Πέτρον φησί" « Τετελειωμένων ἀγίων al ψυ- 
χαὶ, εὐθὺς fjvxa τῶν τῆς σαρχὸ; χλείθρων ἐξέλθω- 
σιν, ἐν ταῖς οὐρανίαις χαθέδραις ὑποδέχονται, 
φανερώτεραι τοῦ φωτὸς καθεστηχυζαι. » Εἰ οὖν ἐν 
tal; οὐρανίαις χαθέδραις xal μετὰ τοῦ Χριστοῦ 
εἶσιν, οὐ χρεία ὑπὲρ ἐκείνων προυφορὰς,. χόλλυδα, 
xai θυσίας ὑπὲρ ἀμαρτιῶν προσφέρειν Θεῷ * εἰ δὲ 
ὑπὲρ τῶν ἐν ἅδῃ κατεχομένων εἴποις ἂν, xal οὐδὲ 
τοῦτο ἀληθές " μᾶλλον δὲ οὐδὲ σὺ τοῦτο φήσεις, el 
μὴ σφόδρα μανεΐης" εἰ δὲ μὴ, καὶ ὁ πλούσιος ἔτυ- 
χεν ἂν σταγόνος ὕδατος, ἐν «fj φλογὶ χαιόμενος. ᾿Αλλ᾽ 
οὖκ ἔστι τοῦτο, οὐχ ἔστι. Ὥστε ὑπὲρ τῶν μέσων. 
ἄχων καὶ μὴ βουλόμενος ὁμολογήσεις γίνεσθαι 
«αὐτα. Ὑπὲρ τίνων 01; "Yi πιστῶν, ὁπὲρ τῶν 
μετανοησάντων " ὑπὲρ ὧν πολλάχις εἴπομεν. Τίνος 
ἕνεχεν xa! διὰ s; “να ἐξιλεώσῃς τὸ Oslov ὑπὲρ αὖ- 
τῶν καὶ ὅπερ οὐκ ἔφθασαν ἐχεῖγοι ζῶντες ἱχανα» 
ποιῖσαι, σὺ ὁπὲρ αὐτῶν ἀναπληρώσεις. 00 φησιν ὁ 
ἐναντίος, οὐ διὰ τοῦτο * ἀλλ᾽ ὑπὲρ τῶν ἱερέων τοῦτο 
ἐτάχθη, ἵνα χαὶ αὐτοὶ ζῶσιν, ἐλεημοσύνας καὶ 
προσφορὰς λαμδάνοντες, "D τῆς μανίας! ὦ τῆ; 
&vola; Ἢ οἰχειότερον εἰπεῖν, ὦ τῆς ἀναιδείας xai 
βλασφημίας! Ἢ τοῦ Θεοῦ ἄσπιλος νύμφη, ἡ μώμον 
ᾳαντὸς ἀνωτέρα Ἐκχλησία, τοῦ πτνοιχτίρμονος xal 
ἀληθινοῦ Θεοῦ, χηρύττει πλάνην ; "Alala γενηθήτω 
τὰ δόλια χείλη, τὰ χατὰ τῆς τοῦ Θεοῦ Ἐχκλησίας 
λαλοῦντα. Οὐ γὰρ διὰ τὸ τοὺς ἱερεῖς Qv ἡ Ἔχκχλη- 
cla προσέταξε τοῦτο γίνεσθαι " τοῦτο γὰρ xal vor,- 
eai μόνον ἀσεύές ἐστι, xal ἀνόητον πιντελὼς " ἀλλὰ 
πρὸς ὠφέλειαν τῶν χεχοιμηλένων νενομοθέτηται, 
ὡς; πολλάκις εἴρηται. Καὶ οὐ δεῖ πολυλογεῖν. Μιᾶς 
μόνης ἣ xat δύο μνησθέντα paptupusv, ἃ; τελεν- 
ταῖον ἐταμιευσάμην εἶδ᾽ οὕτω πρὸς τὰ προτεινό- 
μένα παρ᾽ ὑμῶν ἀποκριθήσομαι, καὶ οὕτω χατα» 


VI. 

Non, inquil novo:um seurrarum assecla, emolu- 
menti aliquid vel subsidii mortuis accedit, idcirco 
eorum commemoraliones otiosas reliquerunt. Si 
vero 3liquid aecedit, id divinas misericordise, iu- 
quiunt, permittamus. Αἱ nos illis respondel.imus, 
quid significare quadragesimas volunt, et per sin- 
gula Sabbata commemorationes , oblationes, anni- 
versaria, monumenta et sacrifieia mortuorum. Qua- 
nam de causa, pro quibus, cum. &unt? Si pro s3n- 
ctis dixerit, falsus est sermo : manifesta est et pa- 
rata confutatio. Gregorius Dialogus in Dialogorum 
libro ad Petrum, ait : « Et tamen luce clarius con- 
stat, quia perfectorum anime mot ut. hujus carnis 
claustra exeunt, in caelestia regni sedibus reci- 
pinatur. » Si iyitur in. cœltstium sedibus et una 
cum Christo sunt, pro iis non epus e$t oblationes, 
vel placentas, et pro peccatis sacrificia offerre Deo. 
Si vero pro iis qui ia. inferno detinentur. dixeris, 
nec id verum est, imo nec tu ipse dices nisi penitus 
insanieris ; $i vero non, et dives dum in igno tor- 
retur, stillam aqu» obtinuisset. Αἱ hoc nequaquam 
est. Quamobrem invitus εἰ nolens pro mediis id 
(ie:i coufiteberis. At pro quibus ? Pro fidelibus, pro 
poenitentibus, pro quibus jsm szpc diximus. Qua- 
nam doc causa et cur? Ut Deum in eorum gratiam 
places, et quod illi dum viverent prastare nou po- 
tuerunt, tu pro illis adimpleas. Non, iuquit adver- 
sarius, non. propter hoc, sed in grauam sacerdotum 
id institutum est, ut οἱ ipsi prsesidia vit: sibi com- 
parent, oblationes et eleeinosynas accipiendo, O 
insapiam, o stoliditatem ! vel, ut magis proprie di- 
cam, o impudentiam et blasphemiam ! Dei sponsa 
immaeulata, omnique reprehensione superior Εἰ cle- 
sia, misericordis ct veri Del przdicat errores. Muta 
Bant dolosa labia quie adversus Dei luquuntur Ec- 
elesiam. Non enim ut inde sibi victum pararent 
sacerdotes, id Ecclesia coustituit ; vam id cogitatu 
solum impium ac peuitus stultum est, sed in utili- 
tatem mortuorum sancitum est, ut $sepe diximus ; 
nec pluribus verbis est opus, si unum vel alterum 
testimonium addidero, quæ ultimo loco reservavi ; 
deinde vestris objcectionibus respondebimus, et 
orationi faem imponemus. Gregorius Dialogus, Ec- 
clesiz Dei praeses, cujus δι δ fecimus mentionem, 
in oratione οἱ libro Dislegerum predicto sic ait : 
ε ἃ t6 pono, bae! 


1255 JOSEPH! METHONENSiS Iz 
εἶς, quod mariuornin valeat. animabas prodesse. » A raósw τὸν λήγυν. Γρηγέρι"; ὃ Διάλοτο; ὁ «τῇς τὸ} 


Gregor. : « Si culpae post mortem insolubiles non 
sunt, multum poterit salutaris sacrificii oblatio ani- 
m6 sdjuvare. » Audis quod auim: post mortes 
adjuvantor ? Oportet igitur scire de quibus intelli- 
gat. De sanctis memo mertis compos dicere aude- 
bit : 3t neque de desperatis : sequitur ut jis qui 
poenitentes morisntar hz pergaliones et aexilia 
prosint. Nom enim sola confessio εἰ paenitentia 
seflicit ut ipsum in rcgna caelorum perducat, quem- 
admodum indocti quidam el insensali szpenaumero 
nobis objiciant, sed necesse est antea. satisfacere 
de peccatis, opere simul et omissione commissis. 
Ponitcatia namque fervidaque coafessio occasio 
est viam inveniend:e salutis. Si vero praeventus ex 


Θεοῦ "Exxn3ia; προτέτης. οὗ καὶ πρότερον ipvi- 
σθην, ἐν τῷ προινημονευδέντ: λόγῳ τε xal βιδλίω 
τῶν Διαλόγων tpe Πέτρο; οὗτω φησ!" « Πέτρο:. 
ἜἘ ρωτῶ σ:, φησὶ, Πάτερ μανχοιώτατε, τί λοιξὲν 
δύναται τὰς τῶν τελευτώντων ψυχὰς μετὰ θάνα“ ον 
ὠφελῇ σαι. υρηγόριο;. «"EXv τὰ πταΐξματα, lUi-er, 
μετὰ θάνατον ἀσνγχώρβητα οὖχ elei, πολὺ δύναται 
τὰς ψυχὰς ἢ ἱερὰ προσφηυρὰ τῆς σωτηρεώξου; Gusla; 
βοηθῆσαι. » ἸΑκούει: ὅτι μετὰ θάνατον ὠφελοῦντει 
αἱ ψυχαί: δεῖ οὖν γνῶναι volat. Αἴ μὲν τῶν ἀγων, 
οὐδεὶς ἂν ὑγιἃ ἔχων τὸν νοῦν εἴποε. "AxÀ* οὐδὲ αἱ 
Tbv ἀπεγνωσμένων * ἕπεται τοῖς ἐν μετανοῖξ τελευ. 
«ἦσασι ταύτην γίνεσθαι τὴν ὠφέλειαν, τὴν κάθαρ- 
cl» τε καὶ τὴν βοήθειαν. Οὐ γὰρ ἀρκεῖ τῷ ἀνθρώπῳ 


hac vita et smeulo decesserit, ab æterna damna- B μόνη ἡ ἐξομολόγηϑις xe ἢ μετάνοεα, xepiont aite 


tione redimitur, quam subiisset, si eum non pesni- 
tuisset : at deliciarum et Iztitie paradisi noa fit 
bros nisi sufficienter seipsum purgarit, et digeum 
se illius hzreditatis ostenderit. Unde animarum 
bonique 2s:nator Dominus Deus, de omnium salute 
sollicitus et omnes feri salvos cupiens, ei quem 
(ot6 corde suorum crimmem pœnituerit, si saüsfa- 
cere praeventus morte nequiverit, poenam purgatio- 
nis tribuit, ot temporario et purgatorio igne pur- 
gatus, à sempiterno ct sine (ine igni liberetur : 
pec ut a damnatione tantuin liberetur, sed et eac- 
lestis habitationis capax evadat, secunmium orscu- 
lum, « Tanqusm aurum io fornace probavit illos : 
et quasi holocausti hostiam accepit illus. » 


εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ὡς οὗ ἀμυθεῖς καὶ 
ἀνόητοι πολλάχις μὲν προφέρουσιν - ἀλλὰ Cel χαὶ 
ἰχανοποιῆσαι περὶ τῶν ἡμαρτημένων ὁμοῦ usi iue- 
λημένων " ἡ γὰρ μετάνπα καὶ ἡ θερμῇ; ἐξομολόγη- 
σις, ἀφορμὴ γένεται τῷ ἀνθρώπῳ τῆςς πκρὺς σωτηρίαν 
oU * εἰ δὲ φθασθεὶς ἐκδημήσῃ τοῦ βίου καὶ τῆ: 
παρούσης ζωῆς, λύτρωσις γίνεται αὐτῷ τῆς ἀτι- 
λευτήτου χολάσεως, ἣν ἂν ὑπέστη ἀνα;εφ' δόλω: μὴ 
μετανοῖσας * τῆς τρυφῆς δὲ xol τῆς ἁ ζαλλιάσεω; τοῦ 
παραδείσου, οὗ γίνεται χληρονόμο:, ἂν μὴ ἱχανῶς 
ἑαυτὸν καθάρῃ, xai ἄξιον ἀποδείξῃ τῆς κληρονομίας 
ἐκείνης. "00:v ὁ φιλόψυχος καὶ φιλάγαθος Κύρως 
προνοούμενο; πάντων τὴν σωτηρίαν, καὶ θέλων πέν- 
τας σωθῆναι. μετανοήσαντι τῷ ἀνθρώπῳ ὁὀλοφψύχω; 


ἐφ᾽ οἷς ἑαυτῷ σύνοιδε πταίσμασι, xal μὴ φθάσαντε ἱχκανοποιῆσαι ἐν τῷ παρόντι, τὴν διὰ καθάρσια; 
αὐτῷ δίδωσι τιμωρίαν" ἵνα διὰ τοῦ προσχαίρον ἐχείνου xai χαθαρτιχοῦ πυρὸς χαθαρθεὶς, λυτρωθείη 
τοῦ αἰωνίου ἐχείνου xal ἀτελευτήτου πυρός " καὶ οὗ μόνον λυτρωθείη τῆς καταδίκης, ἀλλὰ καὶ ,δεκεὶς 
γένηται τῆς οὐρανίου χατοιχίας, κατὰ τὸ λόγιον, « ὡς χρνσὸν ἐν χωνευτηρίῳ ἐδοχίμασεν αὐτούς" 


καὶ ὡς ὁλοκάρπωμα θυσίας προτεδέξατο αὐτούς. » 


Exemplum purgationis hujus tradidit ipse idem C Καὶ παράδειγμα tfc καθάρσεως ταύτης δίδωσιν 


Gregorius in eodem loco 8. Petrum, eumdem se- 
quendo sermonem. Dicit enim : « Unde banc uti- 
litatem nonnunquam ipsz defunctorum anima ex- 
petere videntur, quemadmodum prædietus Felix 
episcopus a; quodam vitz venerabilis presbytero 
cognovisse se asserit, qui presbyter usque aute 
bienniom vizit et in dicecesi Centumcellensis urbis 
habitabat, atque ecelesiz beati Joaunis, quz in loco 
qui dicitur Tauriana sita est, praerat. ldem igitur 
presbyter in eodem loco ín quo calida aquae sunt, 
quoties necessitas corporis exigebat, lavare con- 
sueverat. Die vero quadam cuim eo fuisset ingres- 
$us, invenit quemdam cognitum virum ad suum 
obsequium pra paratum qui sibi de pedibus caltea- 


ὁ αὐτὸς Γρηγόριος kv τῇ αὐτῇ προῤῥηθείσῃ Bic 
πρὸς τὸν αὐτὸν Πέτρον xzt& συνέχειαιν τοῦ αὐτοὶ 
λόγον " φησὶ γάρ" ε Ὅθεν, Πέτρε, ταύτην τὴν ὠφί» 
λειαν πολλάχις καὶ αὗται αἱ τῶν τεθνεώτων Ψυχαὶ, 
ὥγϑησαν ἐπιζητοῦσαι " χαϑὼς ὁ προλεχθεὶς Φελιξ ὁ 
ἐπίσχοπος. Παρά τινος πρεσδυτέρου, πάνυ τῇ Cui 
εὑλαδεοστάτου, ἀχηχοέναι ἔλεγεν " ὅστις πρεσδύτερ᾽ς 
ἕως xph τῆς διετίας ταύτης, ζῶν ὑπῆρχε - κεὶ ἐν 
τῇ περιοιχίδι τῆς πόλεως Κεντουμπελλῶν χατῴκχει' 
τῆς δε ἐχχλησίας τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς iv τῷ 
τόπῳ τῷ λεγομένῳ Ταυριάνα πρότερον προΐστατο" 
ὁ οὖν αὐτὸς πρεσδύτερος εἰς τὰ θεριεὰ τὰ ὄντα ἐν 
τῷ αὐτῷ τόπῳ, ὁσάχις ἣ τοῦ σώματος ἡἠνάγχαζε 
χρεία, λούεσϑαι εἰώθει " ἕν τινι δὲ ἡμέρᾳ ἐκεῖσε ἐπὶ 


menta absiraleret, vestimenta susciperet et exeunti D τὸ λούσασθαι εἰσελθὼν. εὗρεν ἄνδρα τινὰ ἀγνώρι- 


de ihermis sabana prazberet, et omne ministerium 
cum maguo famulatu perageret. Cumque hoc sz- 
pius fierct, die quadam idem presbyter ad. balnea 
jeoros intra semetipsum cogitans dixit: Viro illi 
qui mihi solet tam sincere ad lavaudum obsequi , 
ingratus. appirere. debeo, sed aliquid mihi nc- 
cesse 651 ei pro munere portare. Duabus ergo obla- 
tionibus sumptis profectus est, Qui mox ut perve- 


στον, ἕτοιμον εἰς τὴν αὐτοῦ ὑπουργίαν ξατις Ex τῶν 
ποδῶν αὐτοῦ τὰ ὑποδήματα ἔσυρε" παὶ τὰ ἱμάτια 
αὐτοῦ ὑπεδέξατο. Ἐξερχομένον δὲ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν 
θερμῶν, τὰ cá6ava αὐτοῦ ἐπιδέδιυκε" χαὶ πᾶσαν 
ὑπουργίαν μετὰ μεγάλης τιμῆς ἐξετέλεσεν. Ἔν δὲ 
τῷ πολλάχις τοῦτο γενέσθαι, ὁ αὑτὸς *tpt a6 ets onc 
ἐν μιᾷ εἰς τὰ θερμὰ ἀπερχόμενος, ἐν ἑαυτῷ λογιζέ- 
μενος εἶπε * Τῷ ἀνδρὶ ἐχείνῳ τῷ οὕτω μει γνησίως 





1959 


JOSEPIIL METIIONENSIS 


1260 


rem damnaretur, polest judex, necessariorunr pre- ἃ τουργίαι xal εὐποιῖαι, καὶ τἄλλα τῆς tÓssÓcio; 


cibus .permotus, tempus contrahere, de carcere 
educere, et libertate: abeundi concedere : εἰς et 
animas quorumdam ob propriam damnatz negligen- 
Dam, sacerdotum yreeibus εἰ eognatorum piis 
operibus a penis redimuutur, easque regni cole- 
stis participes facit clemens bonique amator Deus. 
Hoc idem et beatus Joanues Damascenus tanquam 
ex moriui persona canit orans : ε lmago sum, 
dicens, ineBfabilis glori tus, et stigmata fero pec- 
catorum, miserere tuæ creaturz, Doinine. Et pro 
(ua miseratione emuuda, et exoptatam mihi pa- 
triam concede, paradisi civem me rorsus consiti- 
tuendo. » Similiter et ad invitatorium Sabbati ad 
Matutinum, secaundt toni ad. septimum cantum ca- 
nonis mortweruu: tertio versiculo, dicit: « Magna 
et immensa miserieordia abyssus infinita difectio- 
nis tus. l'eecatorum remissionem cis, qui ad te 
transierunt. tribue, e& ob iuam gratiam mundates 
eos ostende. Nosti illud, pie tua. uiserieosdía 
emunda, et illud, mundatos eos osteude. » Quam- 
obrem mortuas exclamat? Nounc ut eo igne purga- 
tionis purgetur? Et nos rursus cuin. pro mortvis 
deprecamur? Sane ut cos purgatos in die retribu- 
tonis osteadat. ly muwatus a beato Paulo doctor 
ait : « Uniuscujusque opus quale sit ignis probabit, 
quia in igne revelabitur, eujus opus manserit quod 
superzdilicavit, mercedem aecipiet *".» Possumus 
et nos seeundum opinionem nostram hsec verba sie 
intelligere : et si alii aliter exposuerunt, quod cujus 
opus manserit, id est, intactum ab igne, quia hiue 
. Minen accepit, mercedem accipiet. Idque est justo- 
rum opus : transibunt enim justi per ignem illum, 
et nemo contradicet, ut aureus Joannes testatur in 
homilia ὁ in Matthai Evangelium : « Nam sancti, 
inquit, per fluvii hujus ignem incedent, uec mole- 
stiam ullam suscipient, imo vero hilares conspi« 
«iuntur. » Quomodo enim quidquam patientur, si 
hic perfecte mundati fueriut? Cujus vcro opus ar- 
serit, detrimentum patietur : id estqui habet levia 
nulliusque ponderis peccata, comburentur ea. velut 
fuenum et stipula, quoniam ea facile absumit ignis. 
Nam id innuens beatus Paulus aiebat, « Qui super- 
wdificaverit super fundamentum hoe ligna, fenum, 


ἔργα, xatà τὸν θεῖον xal ἱερὶν 5pov. Καὶ ὥσπερ 
ἂν εἴτις χαταδικασθείη by φυλακἢ ποιΐσαι μῆνας ἕξ, 
ἣ χρόνον, ἡ ἐξουσία δεέσεσιν οἰχείων τινῶν Ez:xa1- 
φθ:ῖσα, βραχύνασά τε τὸν χαιρὴν, χαὶ τῆς φυλα- 
xi); ἐχθαλοῦσα. διάγειν ἐν ἀδιίᾳ ἐποίη τξεν οὕτω, χαὶ 
Ψυχαΐ τινες κατοαδιχασθεῖσαι διὰ τὰς ἀμαλεῖα:; αὖ- 
τῶν, ταῖς ἱερέων δεήσεσι, xal ταῖς τῶν οἔχείων e5- 
ποῖαις, τῆς χολάσεως ἐχείνης λυτροῦνται ^ xot τὴν 
βασιλείαν αὐτοῖς χαρίζεται ὃ εὐμονὴ: καὶ φιλάγαθος 
Θεός. Tout αὐτὸ χαὶ ὁ μακάριος υάννης ὁ Az- 
μασχηνὸς ὡς ix προσώπου τοῦ τεϑνηχίτος (E 
δεύμενο: " ε Εἰχών εἶμι, λέγων, τῆς ἀῤὈδήντου δόξης 
σου, εἰ καὶ στίγματα φέρω κταισι’'άτων, οἐχτείρη» 
σὸν τὸ σὸν πλάσμα, Δέσποτα, καὶ καθάρισον σῇ e- 
σπλαγχνίᾳ, χαὶ τὴν ποθεινὴν πατρίδα παράσχου 
μοι, παραδείσον κάλιν ποιῶν πολίτην με. » Ὁ- 
μοίως xai εἰς τὸ παραχλητιχῦν, τῷ Za$6itp εἰς 
τεὸν ὄρθρον, τοῦ δευτέρου ἤχου εἰς τὴν ἐδδόμην δὴν 
τοῦ νεχρωσίμου χανόνος, τὸ τρίτον τροπάριον, λὲ- 
γει" € Πολλή σου καὶ ἄφατος f, εὐσπλαγχνία, ἀμέ- 
τρήτος ἄδυσσο: ἡ τῆς φιλανθρωπία: σου " πναισμά- 
των οὖν ἄφετιν τοῖς μετχστᾶσι πρὸς σὲ δίδου * xe 
τῇ χάριτι τῇ σῇ χεκαθαρμένηυυς αὑτοὺς ὀνάδειξον. » 
Ἔγνως ἄρα τὸ, Καθάρισυν af, εὐυπιανχνίχ" καὶ τὸ, 
Κεχαθαρμένους αὑτοὺς ἀνάδειξον: τίνος Ἦἔνεχεν 
χράζει ὁ τεθνηχως, ἣ (va διὰ τοῦ κυρὲς ἀχείνου 
thc χαθάρπεως γαθαοθῇ" xx ἡμεῖς πάλεν, διατί 
ὑπὲρ τῶν μεταστάντω"» δεύμεθα; ἀδλ᾽ ἵνα αὐτοὺς 
xexaüapuéveu; ἀποδείξῃ ἐν τῇ $a'pa τῆς ἄντα τ... 
δόσεως. Τοῦτο δὲ λαδὼν ὁ 0314270; ἀέγεε, παρὰ 
τοῦ μσχαρίου Παύλου « Ἑχάστου τὸ ἔρνον, ἕκεί- 
vou λέγοντος, ὁποῖόν ἔστι, τὸ πῦρ δυκιμάσει - ὅτι ἂν 
πυρὶ ἀποχαλύπτεται * οὗτινος τὸ ἔργον μενεῖ ὃ ἔτορν- 
χοδόμησε, μισθὸν λήψεται. » δυνάμεθα οὖν ἐννοῖ σαι 
τὸ ῥηθὲν xot ἡμεῖς xav ἐπίνοιαν ἡμετέραν, οὔτως. 
εἰ xal ἄλλοι ἄλλως πως ἐξηγήσαντο, ὅτι οὗτινο; «) 
ἔργον μενεῖ, τουτέστιν ἄψαυστον τοῦ πυρὸς, δ:ι ἐν- 
«εὖὔθεν ἐλαμπρύνθη, μισθὸν λήψεται" xal τοῦτό ἐστε: 
τὸ τῶν διχαίων ἔργον. Διελεύσονται μὲν vip οἱ ξί- 
xatot διὰ τοῦ πυρὺς ἐχείνου " xal οὐδεὶς ἀντερεῖ, 
ὡς ὁ χρυσοῦς Ἰωάννης μαρτυρεῖ ἐν τῇ τετάρτῃ 
ὁμιλίᾳ τοῦ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγελίου " λέγει γάρ᾽ 
€ Οἱ μὲν ἅγιοι διὰ τοῦ πυρὸς τοῦ ποταμοῦ 


»üpulam ; » quasi diceret, Qui ex. hoc mundo dis- B βαδιοῦνται, καὶ οὐδὲν πείσονται ἀπδές - ἀλλὰ μᾶλ- 


cesserit, labens peccata. venia digna, quasi sti- 
pulam, faenum. et lignum, facile ignis absumet ; et 
detrimentum patietur, id est, ad tempus plectetur : 
opere combusto quasi digno ul abeleatur et delea- 
tur, ipse vero salvabitur : sie tamen tanquam per 
ignem, quod si et hoc modo dixeris, nou multum 
aberraveris. Quod cujus opus manserit, id est, qui 
hine migraverit peecatis mortalibus detentus, ma. 
uebit opus tanquam grave instar ferri, vel lapidis, 
que quidem non facile absumit ignis. Ilie operis 
sui mercedem recipiet, sempiternam damnationem. 
Cujus vero opus coniburetur, ipse salvabitaz, quasi 


“4 [ Cor, iii, 15, 


λον xat φαιδροὶ φανοῦνται. Ilo γὰρ πεΐσονται εἰ 
ἐντεῦθεν ἐχαθάριπαν ἑαυτοὺς τελείως ; » Θῦτινος δὲ 
τὸ ἔργον χαταχαήσεται, ζημιωθήσεται " τουτέστι», 
ὅστις ἔχει ἐλαφρὰ xal χοῦφα ἁμαρτήματχ, χατα- 
καήσονται μὲν aóci, ὡς καλάμη καὶ χόρτος " ἐπειδὴ 
καὶ εὐκόλως αὑτὰ χατεσθίει τὸ πῦρ. Τοῦτο γὰρ αἱ. 
νιττόμενος ὁ μαχάριος Παῦλος ἔλεγεν" « θΘστις 8: 
ἐποιχοδομήσει ἐπὶ τὸν θεμέλιον τοῦτον, ξύλα, χάρ.- 
τον, χαλάμην * » οἱονεὶ λέγων’ Ὅστις ἂν ἀπέλθοι 
ἐντεῦθεν ἁμαρτήματα ἔχων συγγνωστὰ, ὥσπερ xa- 
λάμη» xal χόρτον xai ξύλον, χαταφάγῃ ἂν εὐκόλως 
τὸ πῦρ, καὶ ζημιιοθήσεται " τουτέστι πρὸς χαιρὸν 


1261 


PRO CONC FLORENT. CAP. ΠῚ DE PUHRGATORIO. 


1269 


κολασθήσεται" τοῦ ἔργου ὡς ἀξίου ἀφανισμοῦ xato- A per ignem ; ut aurum si cui fuerit adJinistum mate- 


μένου xal ἀφανιζομένου * αὐτὸς δὲ ew0f secar * οὕτω 
δὲ, ὡς διὰ πυρός. El δὲ xal οὕτως εἴπῃς, οὐκ àv 
ἁμάρττς" ὅτι οὗτινος τὸ ἔργον μενεῖ, τουτέστιν ὅστι; 
ἐντεῦθεν ἀπελεύσεται ἁμαρτήματα ἔχων θαυάσιμα, 
μενεῖ τὸ Épy;ov ὡς βαρὺ, σιδήρου δίχην, ἣ λίθου, 
ὅπερ οὐ καταφάγεται εὐχόλως τὸ πῦρ" xal οὗτος 
λήψεται μιαθὸν τοῦ ἔργου αὐτοῦ, τὴν αἰώνιον χόλα- 
σιν. Οὗ δὲ τὸ ἔργον καταχαήσεται, σωθήσεται αὐτὸς 
ὡς διὰ πυρός. Ὥσπερ χαὶ τὸ χρυσίον, ἐπειδὰν μὲν 
συμλιγῇ ὕλῃ τινὶ ἀλλοτρίᾳ τῆς αὐτοῦ φύσεως, κίό- 
δηλον γίνεται, χαὶ τῆς πρώτης λαμπρότητο; ἐλατ- 
τούμενον, ἀχρειοῦται * δοχιμαζόμενον δὲ διὰ τοῦ 
«υρὸς, ἡ χαχία ἐχείνη χαίεται  χαὶ ἀφανισμῷ xa- 
ραδίδοται * τὸ δὲ χρυσίον πάλιν τὴν προτέραν ἀπο- 
λαμθάνει λαμπρότητα. Οὕτω καὶ ἡ Ψυχὴ, διὰ τοῦ 
πυρὸς τῆς χαθάρσεως, ἀποδαλοῦσα τὸν ῥύπον, ὑφ᾽ 
οὗ ix «ἧς ἀμελείας καὶ ῥᾳθυμίας χατεῤῥυποῦτο, 
πάλιν εἰς τὴν προτέραν λαμπρότητα χαὶ εὐγένειαν 
ἐπανέρχεται. Καὶ τούτους μου τοὺς λόγους im16:- 
ἐαιώσει ὃ οὐρανοφάντωρ καὶ ἱερὸ; Βασίλειος, ἐν τῇ 
ἐξηγήσει τοῦ μακαρίου προφήτου Ἡσαῖου, ἐν τῷ 
ῥητῷ τῷ οὕτως ἔχοντι" « Ὅτι ἐχπλυνεῖ Κύριος τὸν 
ῥύπον τῶν υἱῶν xai τῶν θυγατέρων Σιών * χαὶ τὸ 
αἷμα Ἱερουσαλὴμ ἐχχαθαριεῖ ix μέσου αὐτῶν, ἐν 
πνεύματι χρίσεως, xal ἐν πνεύματι χαύσεως. » Tpa- 
νῶ; τὰ αὐτὰ τῷ Ἰωάννῃ ὃ λόγος προσαγορεύει, 
περὶ τοῦ Κυρίου λέγοντι, ὅτι «€ Αὐτὸς ὑμᾶς βαπτί- 
σει ἐν Πνεύματι ἁγίῳ xal πυρί. » Περὶ δὲ αὐτοῦ, 


ri ab ipsius alieng natura, adulterinum cv2dit, ac 
de suo splendore diminutum inutile redlitur : at 
si probatum igne fuerit, vitium illud absumitur et 
abelitioni traditur, aurum vero pristinum nitorem 
recipit. Sic et anima per ignem purgationis elut's 
sordibus, propter quas ex negligentia et inertia 
sordescebat, rursus ad priorem splendorem et no- 
bilitate: revertitur. Haac meam sententiam couür- 
mabit coelitus demissus et sacer Basilius in exposi- 
lione beati Isaiae prophetze super ea verba : « Quod 
si abluerit. Dominus sordes filiarum Sion, et san- 
gu:nem laverit Jerusalem de medio ejus in spiritu 
judicii et ardoris. » Hac verbs aperte idem dicunt 
cum Joanne quando dicit de Domino : « Ille vos 
baptizabit in Spiritu sancto et igne; » de se vero, 
« Ego vos baptizo in aqua ad penitentiam. » Cum 
igitur utrumque Dominus conjunxerit, scilicet quod 
ex aqua est ad poenitentiam et ex spiritu ad rege- 
herationem, ac. verba atrumque baptisma signili- 
cent, nequaquam sunt tres signiücationes bapti- 
smatis, sordium purgatio, spiritus regeneratio, ct 
ea qux fit igne segregationis probatio. Quapropter, 
lavare, pro pecca depositione, qui in hoc mundo 
(it, sumitur; illud vero, spiritu judicii et spiritu 
ardoris, pro ea qu: in futuro szculo Gt probatione 
per ignem accipitur. Egent sutem commissa per 
ignorantiam peecata, quasi scrdes quxlain, animæ 


nitorem labefactantes, et naturalem ejus pulchri- 


ὅτι ε Ἐγὼ μὲν ὁμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετά- C tudinem deturpantes, lotionis purgatione ; peccata 


νυιαν.;» Ἐπεὶ οὖν ἀμφότερα συνῆψεν ὁ Κύριος, τό τε 
ἐξ ὕδατος εἷς μετάνοιαν, xai τὸ ix Πνεύματος εἰς 
ἀναγέννησιν, xai ὁ λόγος αἰνίσσειαι ἀμφότερα τὰ 
βαπτίσματα, μὴ ποτε τρεῖς εἰσιν ἐπίνοιαι τοῦ pz- 
πιίσματος " ὃ τε τοῦ ῥύπου χαθαρισμὸς, καὶ ἢ διὰ 
τοῦ Πνεύματος ἀναγέννησις, xat ἡ ἐν τῷ πυρὶ τῆς 
διαχρίσεως βάσανος. Ὥστε τὸ μὲν ἐκπλύνειν, πρὸς 
τὴν ὧδε ἀπόθεσιν τῆς ἁμαρτίας λαμδάνεται᾽ τὸ δὲ, 
Πνεύματι κρίσεως, χαὶ πνεύματι χαύσεωξ, πρὸ; τὴν 
ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι, διὰ τοῦ πυρὸς δοχιματίαν. 
Δέονται δὲ αἱ μὲν κατὰ ἄγνοιαν ἁμαρτίαι, οἱονεὶ 
ῥύπος τις οὖσαι, τὴν ἐπιφάνειαν τῆς ψυχῆς ἀφανί- 
ζουσαι, καὶ τῷ φυσιχῷ κάλλει αὐτῇς λυμαινόμεναι, 
τοῦ ix τῆς πλύσεως χαθαρισμοῦ * αἱ δὸ πρὸς θάνα- 
τὸν ἁμαρτίαι τῶν ἐχουσίως ἐξαμαρτανόντων μετὰ 
τὸ λαδεῖν τὴν ἐπίγνωσιν, αἷμα προσαγορεύονται, 
δεόμεναι τῆς ἐν τῷ καύματι χρίσειω;. "Erit δὲ ὁ 
ἐξομολογούμενος, xai πλυθῆναι ἀξιοῖ, xa καθαρι- 
σθῆναι, xai τὴν μὲν ἀνοιίαν, πλύσεώς φησι δεῖ- 
σθαι" τὴν δὲ ἁμαρτίαν χαθαρισμοῦ, λέγων «ε Ἐπὶ 
πλείον πλῦνόν με ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου, χαὶ ἀπὸ τῆς 
àpzptla; μου χαθάρισόν pa» οἱ μὲν πάντη ἀνήχοοι 
τῶν θείων μαθημάτων, πρὶν μαθεῖν τὸν λόγον ἧμαρ- 
τηχότες, οἱονεὶ ῥερυπωμένοι, τοῦ ἀπὸ τοῦ ὕδατος; 
δέονται χαθαρισμοῦ" οἱ δὲ μετὰ τὸ λαδεῖν τῇ ζωὴν 
ἐπιδουλεύουντες ἑαντοῖς, αἵματι ὄντες ἔνοχοι, τοῦ ἐκ 
τοῦ πυρὸ; δέονται χαθδαρισμοῦ. Ἕτ:τι δὲ καὶ ἀπλοῦ. 


vero ad mortem, eorum qui sponte delinquunt, et 
Id cognoscunt, sanguis appellantur, egentque judi- 
cio ardoris. Sed quia qui confitetur, lavari vult et 
purgari, et iniquitatem lotione dicit iudigcre, εἰ 
peccatuin purgatiore, dicens : « Amplius lava me 
ab iniquitate mea, et à peccato meo munda me*t: 1 ;, 
qui divinarum doctrinarum penitus sunt expertes, 
et ante. verbi cognitionem dcliquerunt, tanquam 
sordibus commaeulati, egent ca quz per aquam (it 


. purgatione; qui vero post 3cceptam vitam, sibi 


ipsis insidias struunt, sanguinis rei, ea qux per 
ignem fii purgatione indigent. Possumus etiam 
simplicius interpretari, quod ea peccata qu: velut 
in superficie sunt, et intus uon latent, sord bus 
quodammodo sunt. similia : profunda et interiora 
ex pravo habitu delinquentium commissa, sanguini 
comparantur, ldeirco ex medio peccatorum, per 
spiritus ustionem .purgari dicitur sanguis Pro- 
phete : « Et comburitur sicut ignis iniquitas. » 
Basil. « Habet commutatio quamdam beneficii spc- 
ciem, quia comburetur sicut iguis iniquitas. Nam 
paratam ex parte iniquitatis materiam aboleri, pre 
hominum beneficio, a bonitate Domini constitutum 
est. » l'rophetze ; «€ Et sicut gramen aridum devo- 
rabitur ab igne, ct comburetur in densitatibus 
sylvae. » Dasil. « Quomodo demergitur in terrenis 
alfectibus anima? Sicuti gramen affcetus anim 


1263 


JOSEPII1I METHONENSIS 


1264 


serpui4 ex carnis appetitu pullulantes, mutuo se À στερον ἐχλαδεῖν, ὅτι τὰ μὲν ἐπιπόλαια τῶν ἅμαρ- 


generantes et alios de aliis producentes. Nam  vc- 
luti gramen supra modum intcr herbas genieulatuiu 
est, nec unquam ejus generatio desinit, sed sem- 
per prima generationis fluis fiU sequentis princi- 
pium, talis est et peccatorum natura, Ipsa seipsam 
suscipit, gignit libido libidinem, consuetudo men- 
tiendi fli. mendacii mater , et qui in furtis meditan- 
dis versatur facile injuriam audet inferre ; peccan-ti 
enim occasio fit pr:ecedens peccatum. Si igitur per 
confessionem peccatum aperuerimus, siccum id gra- 
men reddidimus, ut a purgatorio igne devorari 
merestur. ld autem in densitate ylræ comburitur. » 
Et paulo post ; « Si non evaserit vi gramen aridum, 
nostrum peccatum ab igne non devorabitur nec 
comburetur. » Et iterum ; « Propter furorem irz 
Domini, combusta est omnis terra. » Ostendit tcr- 
rena pro aniuiz beneficio igni tradi punitionis, 8:- 
cut Dominus subostendit, dicens : « Ignem veni 
mittere in. terram et quid volo nisi ut accen/la- 
tur **, » lProphetz : « Et erit populus sicut ab igne 
combustus. » Basil. « Non interitum minatur, sed 
purgationem subostendit secundum Apostoli di- 
cium quod si cujus opus comburetur damnum pa- 
tietur, ipse vero salvabitur, sic tamen tanquam per 
ig;cm. » Audis magnum patrem hunc, quomodo 
eluitur ei deponitur. bic malitia, in futuro vero 
probatar et purgatur ab igne? et quod pro animae 
beneficio, ἃ bonitate Domini, punitionis ignis ille 


τημάτων, ῥύπῳ τινὶ ἔοιχε" τὰ δὲ διὰ βάθους, ix 
διαθέσεως: τῆς πρὸς τὸ καχὸν τῶν Ἀλημμελούντων 
ἁμαρτανόμενα, αἵματι παρεικάζεται. Διὸ ix μέσου 
τῶν ἡμαρτηχότων, διὰ τῆς τοῦ πνεύματος χαύσεω:, 
ἐκχαθαρίζεσθα: τὸ αἷμα λέγεται. Προφητικόν. sKat 
καυθήσεται ὡς xup ἡ ἀνομία.» BaoD2eto;. ε Ἔχει 6i 
τινα ἣ ἀπειλὴ εὐεργεσία: ἔμφασιν, ὅτι χαυθήσεται 
ἡ ἀνομία ὡς πῦρ.» Τὴν γὰρ παρασχευασθεῖσαν ὕλην 
ἐχ τῆ; ἀνομίας, ἀφανισμῷ παραδοθῆναι ἐπ᾽ εὐερ- 
γεσίᾳ τῶν ἀνθρώπων παρὰ to) ἀγαθοῦ δεσπότου 
χονόμηται. Προφητικόν. « Καὶ ὦ; ἄγρωστις ξηρὰ, 
βρωθήσεται ὑπὸ πυρὸς. καὶ καυθήσεται ἐν toL: δά- 
otot τοῦ δρυμοῦ.» Βασίλειος. ε Πῶς ἐγχέχωσται col; 
γηΐυοις πάθεσιν ἡ ψυχὴ, ὡς ἄγρωσεις * τὰ πάθη αὖ» 
τῆς ἐχ τοῦ φρονήματος τῆς capo: ἐχφνόμενα, διέρ- 
vit, δι᾽ ἀλλήλων τὴν γένεσιν ἔχοντα, καὶ ἄλλα ἐς᾽ 
ἄλλοις γεννώμενα ; Ὡς γὰρ ἣ ἄγρωστι; πολνγονώ- 
τατόν ἐστιν ἕν βοτάναις, καὶ οὐδαμοῦ καταλήγει 
αὑτῆς dj γένεσις, ἀλλ᾽ ἀεὶ τὸ πέρας τῆς πρώτη: γε- 
νέσεως, ἀρχὴ τοῦ ἐφεξῆς γίνεται, τοιαύτη καὶ ἡ τῶν 
&yaprnuázov ἐστὶ φύσις " αὐτὴ ἑχυτὴν διαδέχεται" 
xa γεννᾷ μὲν ἡ πορνεία πορνείαν * €$ δὲ kv τῷ ψεύ- 
δει συνήθεια, ψεύζου: γίνεται μήτηρ " χαὶ ὁ ἐν χλο- 
παῖς μελετήσας, κατατολμᾷ ῥῃδίως τοῦ ἀδικήματος" 
ἡ γὰρ προλαδοῦσα ἁμαρτία, ἀφορμὴ ἁμαρτίας γί- 
νιται, Ἐλν οὖν γυμνώσωμεν τὴν ἁμαρτίαν διὰ τῆ: 
ἐξομολογήσεως, ἐποιήσαμεν αὑτὴν ξηρᾶν ἄγρωστιν" 
ἀξίαν τοῦ χαταδρωθῆναι ὑπὸ τοῦ χαθαρτιχοῦ &v- 


es, constitutus? et. quod peccati parata materia ᾧ ρός᾽ αὕτη δὲ χαίεται ἐν τοῖς δάσεσι τοῦ δρυμοῦ.» 


oboletur ac. velut gramen aridum comburitur, si 
per cofessionem denudetur ; si vero non denudetur 
a purgatorio igne devoratur? Et quod interitum 
non minatur, sed purgationem subostendit, dum 
hzc dicit, beatus hic apostolica illa verba adducit, 
« ipse vero salvabitur sie tamen quasi per ignem. » 
Nam salvabitur, salutem ostendit, ut verbum ipsum 
sonat, non perditionem, ut quidain volunt, 


Καὶ μετ᾽ ὀλίγον" « "Ev οὖν μὴ γένηται ὡς ἄγρω- 
στις ξηρὰ ἡ ἁμαρτία ἡμῶν, οὗ βρωθήσεται ri 
τοῦ πυρὸς, οὔτε χαυθήσεται,» Καὶ πάλιν" € Διὰ 
θυμὸν ὀργῆς Κυρίου, συγκχέκανται ὅλη ἢ γῆ * δεί- 
χνυσιν, ὅτι τὰ γήϊνα τῷ πυρὶ τῷ χολαστιχῷ π:ρα- 
δέδοται ἐπ' εὐεργεσίᾳ τῆς ψυχῆς . χαθὰ xoi ὁ Κύ- 
ριος ὑποφαίνει λέγων * « Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν 
Yhv καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη ;» Προφητιχόν. «Ka 


ἔσται ὁ λαὸς, ὡς ὑπὸ πυρὸς καταχεχαυμένο;.» Βασίλειος. «Οὐχ ἀφανισμὸν ἀπειλεῖ, ἀλλὰ τὴν κάθαρσ:ν 
ὑποφαίνει " κατὰ τὸ εἰρημένον παρὰ τῷ 'A ποστόλῳ, ὅτι εἴ τινος τὸ ἔργον χαταχαήσεται, ζημιωθήσεται. 
αὐτὸς δὲ σωθήσεται " οὕτω δὲ ὡς διὰ πυρός. » ᾿Αχούεις τοῦ μεγάλον τούτον Πατρὸς, πῶς ἐχπλύνεται χαὶ 
ἀποτίθεται ἡ ἀνομία ἐνταῦθα, ἐν δὲ τῷ μέλλοντι δοχιμάζεται ὑπὸ τοῦ πυρὸς xal καθαρίζεται - χαὶ 
(tc ἐπ᾽ εὐεργεσίᾳ τῆς ψυχῆς παρὰ τοῦ ἀγαθοῦ δεσπότου ὠχονόμηται τὸ χολαστιχὸν ἐχεῖνο πῦρ, καὶ 
ὅτι fy παρασχενασθεῖσα ὕλη τῆς ἁμαρτίας ἀφανίζεται, καὶ ὡς ἄγρωστις ξηρὰ κατακαΐεται, ἐὰν γυ- 
μνωθῇ διὰ τῆς ἐξομολογήσεως ^ ἂν δὲ μὴ γυμνωθῇ, οὐ κχαταδιδρώσχεται ὑπὸ τοῦ χαθαρτιχοῦ πυρός: 
καὶ ὅτι οὐχ ἀφανισμὸν ἀπειλεῖ, ἀλλ' ὑποφαίνει τὴν κάθαρσιν. Ταῦτα λέγων ὁ μαχάριος οὗτος, ἐπάγει 
τὸ ἀποστολιχὸν ἐχεῖνο ῥητὸν, τὸ « Αὐτὸς δὲ σωθήσεται, οὔτω δὲ ὡς διὰ πυρό;" » sb. γὰρ σωθήσεται, 
σωτηρίαν δηλοῖ χατὰ τὸν ὀρθὸν λόγον, καὶ οὐκ ἀπώλειαν, ὥς τινες βούλονται. 
vill. D H'. 

Si igilur qui antea dicta sunt omnia, el magni Ei οὖν τὰ προῤῥηθέντα πάντα, xat αἱ δήσει. co? 
Baeilii verba falsa sunt, etiam quod a Latinis vo- μεγάλου Βασιλείον ψευδῆ, καὶ τὸ παρὰ Aatívotz λε- 
catur purgatorium falsum est. Quod εἰ vera suut, γὙόμενον πουργατώριον, ψεῦδός ἐστιν" εἰ δ᾽ ἄληθῇ. 
sicuti sunt, bene sacrum decretum dicit el vere, ὥσπερ xal εἰσὶ, καλῶς ὁ ἱερὸς ὄρος λέγει χαὶ $3. 
laudabiliter Latini sentiunt, et recte jureque et θῶὼς" xol ἐπαινετῶς οἱ Λατῖνοι δοξάζουσι xai óp- 
absque culpa sancetz Dei Ecclesix* nos aggregavi- θῶ; * xal ἡμεῖς δικαίως ἠνώθημεν xal ἀναμαρτήτω; 
mus, bonique viri, οἱ religiosi munere fungimur τῇ τοῦ Θεοῦ ἁγίᾳ Ἐκχχλησίᾳ * xai χαλῶς ποιοῦμεν 
unionem et conjunctionem pacis et concordie ser- — xal εὐσεδῶς τηροῦντες thv ἕνωσιν xal τὸν σύνξε- 


δ fuc. xu, 49. 





P1 


JOSEPHI METHONENSIS 


1263 


tuui, Salvator, libera. » Sancti namque neque Α τῆι ἡ δέησι: xal ἡ προσφορὰ xai ἡ προδευχὴ ὡς 


semubt neque flent, sed neque in inferno ullo modo 
sunt. Desperati et impii quidem flent οἱ plectuntur 
in inferno, sed de iis commemorationem facere 
non est opus, cum frustra sit, ut pluries a nobis 
expositum est. Consequens est ut ii sint quos dici- 
mus in poenitentia decessisse, et non satisfecisse, 
qnos in inferno cum impiis et desperatis esse nega- 
mus, in obscuro ct caliginoso damnationis loco; 
neque vero eosdem aul inutiliter gemere, aut in- 
cassum flere concedimus, sed in medio seiliect 
purgationis loco, ubi seorsum et doloribus exeru- 
ciantur et gemunt, quod sua sponte bouis fuerint 
. privati, quodque post dissolutam eorporis compa- 
gem, non ea statim sint assecuti, pro quibus ἃ 
tenebris redimi deprecamur, et ἃ tristibus quibus 
detinentur vinculis liberari, et de custodia educi, 
ei cum Malacbia prophetia canimus, quando dicit, 
« Quasi ignis in fornace et quasi herba fullonum 
pargabit, mundabit Deus quosdam **. » AL ille æler- 
Hus ignis neminem mundat neque lavat. δὶ ergo 
sancti lotione vcl mundatione non egent (sunt enim 
labis expertes), sed ncque qui in iuferno degunt 
- impii et impoeuiteutes eluentur. vel. mundabuntur 
unquam, nam desperati sunt. Qui ergo sunt quos 
lavabit e£ mundubit Deus. secundum prophetam? 
At ii sunt quos. medios nominamus, Alioqui si 
peceatores in extremo vitae. constituti sola coufes- 
sione veniam impelrent, supervacanes sunt ownia 
qua ficri sanxit Ecclesia. 


κπκολλάχις εἴρηται. Ὃ δὲ ἀπιστῶν, τοῦτο παρ᾽ ἐμῶν 
ἀχουσάτω" πῶς ψάλλει μεγάλῃ τῇ φωνῇ - Aaxpóuv 
xax στεναγμῶν τῶν ἕν τῷ ἄδῃ τὸν δοῦλόν σον ἕλευ- 
θέρωσον, Σωτήρ. Ol ἅγιοι γὰρ, οὔτε στενάζουσιν, 
οὔτε μὴν δαχρύουσιν" ἀλλ᾽ οὐδὲ ἂν τῷ Bog εἰσίν" 
οἱ δ' ἀπεγνωσμένοι καὶ ἀσεδεῖς, δαχρύουσι μὲν ἐν 
τῷ ἄδῃ xal χολάζονται, ἀλλ᾽ οὐ δεῖ περὶ ἐκείνων 
μνήμας ποιεῖν, ὡς ἀνόνητον ὄν. Κ αὶ τοῦτο b 
ἔφημεν. Ἕπεται τούτους εἶναι οὃς λέγομεν, τοὺς 
ἐν μετανοίᾳ τελευτήσαντας, xai μὴ ἔχανοποιΐσαν- 
τας" οὃς οὔ φαμεν μετὰ τῶν ἀσεύων xal ἀπεγνω- 
σμένων εἶναι ἐν τῷ σχοτεινῷ xal ζοφερῷ τῆ; xo 
λάσεως τόπῳ, καὶ στενάζειν ἀνωφελῇ, xxi δακρύειν 
ἀνόνητα. ᾿Αλλ᾽ ἐν τῷ μέσῳ δηλαδὴ τῆς καθάρσεως 
τόπῳ, ἐν ᾧ μερικῶς ὀδυνῶνται καὶ στενάζουσι πῶς 
ἐστερήθησαν ἀχόντες τῶν ἀγαθῶν, χαὶ οὐκ ἔτυχον 
τούτων εὐθὺς μετὰ τὴν διάλυσιν τῶν σωμάτων. 
Περὶ ὧν δεόμεθα λυτρωθῆναι τοῦ σχότους, xal λυ- 
θῆναι τῶν δεσμῶν, τῶν χατεχόντων αὐτοὺς &vespen, 
xai ἐχδῆναι τῆς φυλαχῆῇς " xal αυνάδομεν τῷ xpt- 
φήτῃ Μαλαχίᾳ, ὅς φῆσιν, « "Dc πῦρ kv χωνευτηρίῳ, 
καὶ ὡς πόα πλυνόντων, πλυνεῖ xai χαθαρΞ:εῖ ὁ θεός 
τινας. ν Τὸ δὲ πῦρ ἐχεῖνο τὸ αἰώνιον, οὐ χαϑαρίζει 
ιγὰς οὐδὲ πλύνει. Εἰ οὖν οἱ ἅγιοι οὐ δέονεαι κὶύ- 
σειο;:, ἢ καθαρισμοῦ, ἅμωμοι γάρ siat * ἀλλ᾽ οὐδὲ 
οἱ ἐν τῷ My ὄντες ἀσεδεῖς xol ἀμετανόῃ τοί ποτὶ 
πλυθέσονται $ χαθαρθήτονται, ἀπεγνωσμένοι γάρ 
εἰσι " τίνες ἄρα εἰσιν ob; πλυνεῖ καὶ χαθαρίσει ὁ 


C Θεὸς κατὰ τὸν προφήτην ; ᾿Αλλ᾽ οὗτο! εἶσιν ob; )έ- 


γομεν μέσους. "Alo τε καὶ εἰ οἱ ἁμαρτάνοντες ἀπὸ μόνης ἐξομολογήσεως τῆς ἐν τῷ τέλει τοῦ βίου τ’ 
νομένη: συγχωμροῦνται, περισσὰ πάντα ὅσα μετὰ θάνατον ἡ Ἐχχ)ησία νενομοθέτηκε ποιεῖν. 


Secundam adversus nos objectionem adducunt, 
quod si ei qui obdormierit opitulari opus est, et si 
omnino davur subsidium, habentibus qui suailien- 
tur, dabitur, at pro non habentibus quis depreca- 
bitur? Et lianc quamprimum diesolvemus, quippe 
enn hi quoque binos habeant adjutores, liic Eccle 
iam, et ibi purgatorium ignem, quod in peniten- 
tium subsidium comparacum est, Rursus dementes 
estis, neque percipitis Ecclesiam Dei semper orare 
pro mortuis, et singulis Sabbatia pro animabus tan- 
tum facere commemorationem. fPraeterca bis in 
anno pro. defuuctorum memoria celebrat festum, 


Δεύτερον ἐπάγουσιν ἑπαποροῦντες ἡμὲν - Bod 
dct βοηθῆσαι τῷ χοιμηθέντι, καὶ εἰ ἔστιν ὅλως ἐκι- 
χουρία οἱ ἔχοντές: τινα πρὸς ὠφέλειαν" οἱ δὲ μὲ 
ἔχοντες, τίς ὑπὲρ αὐτῶν προσεύξεται ; Kei πρὸς 
τοῦτο ταχεῖα fj λύσις γενήσεται. Ὅτι χαὶ οὗτοι, δὲν 
τοὺς ἐπιχουροῦντας ἔχουσιν " ἐνταῦθα τὴν Ἐχχλη- 
σίαν " καὶ ἐχεῖσε τὸ χαθαρτήριον πῦρ, B ἡταίμασται 
διὰ τοὺς μετανοοῦντας. ᾿Αχμὴν ἀσύνετοξ ἔστε, καὶ 
οὐκ ἔγνωτε ὅτι ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἔχχλησία εὔχεται 
ἀεὶ ὑπὲρ τῶν χεχοιμημένων, xal κατὰ πᾶν LZáffe- 
τὸν μόνω; περὶ τῶν ψυχῶν μνείαν ποιεῖται ; Καὶ 
ἔτι δὶς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἄγει πανήγυριν περὶ μνήμης 


in Sabbato dico, quod carnis yriviun przcedit, et p ψυχῶν, ἐν τῷ Σαδόάτῳ τῷ πρὸ τῆς Δ πόχρεώ φημι, 


»nte l'entecosten. Noc eo fit, ut simul omnes com- 
prehendant, et eos qui cognatos, qui curam de iis 
suscipiant, pariter et qui non habent, utet ipsi cum 
omnibus in commune hujus subsidii participes 
elliciantur. 

Tertiam postea et urgentiorem nobis affcruut 
admodum exsuliantes et supercilium  attollentes. 
Esto, dicentes, purgentur nuvc. animz, quousqu 
universalis adveniat resurrectio ; sit tempus in quo 
cruciatus, gemitus et. lacrymas in inferno perpe- 
tantur, sicuti vos. asseritis : peracta purgatione, 
regní colestis compotes f'ant ; scd in commutatio- 


?! Malach. i1, 9, 


xai τῷ πρὸ τῆς Πεντηχοστῆς. Τοῦτο δὲ γένεται, ἵν 
ὁμοῦ πάντα; συμπεριλάδῃ, καὶ τοὺς μὴ τυχόντα; 
ἐπιγελείας παρὰ τῶν οἰχείων αὐτῶν, ἴσως ὡς μὴ 
ἐχόντων, ἵνα χαὐτοὶ μετὰ πάντων χοινῶς τύχωσι 
«αὐτῆς. 

Εἶτα τὸ τρίτον xal βιαιότερον προφέρουσι, μάϊα 
γαυριῶντες xal τὴν ὀφρὺν ἐπαιρόμενοι " “Ἔστω, λέ- 
γιντες, ὅτι νῦν χαθαέρονται αἴ ψυχαὶ, ξως τῆς xoc 
νῆς ἀναστάσεως * καὶ ἔστι καιρὸς ἵνα πειραθῶσι τῆς 
ὀδύνης χαὶ τῶν στεναγμῶν χαὶ δαχρύων τῶν ἐν τῷ 
ᾷδι,, ὥσπερ λέγετε" μετὰ δὲ τὸ χαθαρθῆναι, καὶ 
τῖς τῶν οὐρανῶν κατοιχίας μέτοχοε γίνονται. 


A^ 
1: 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1tI. DE PURGATORIO., 


127! 


Ἐν τῇ ἡμέρᾳ δὲ τῆς ἐναλλαγῆς, xatà τὸν pax& A nis dic secundum beatum Paulum, et qui tane vi- 


ρὸν Παῦλον, εὑρεθήσονται χαὶ ζῶντες " οἴτινες 
οὗ φθάσουσι τοὺς χοιμηθέντας ἀνισταμένου:, ὅτι ἐν 
ῥοπῇ ὀφθαλμοῦ καὶ ἐν ἀτόμῳ, xal οἱ ζῶντες ἐναλ- 
λαγήσονται, καὶ οἱ νεχροὶ ἐγερθήσονται * ποῦ λοιπὸν 
καιρὺς ἐν τῇ ῥοπῇ τοῦ ὀφθαλμοῦ, πειρασθῆναι vat 
χοπιάται ; ποῦ δὲ xai λειτουργίαι χαὶ Ee μοσύναι, 
χαὶ τἄλλα ; ὅτι βραχὺς ὁ χειρός " καὶ ὁ ἀγὼν τε- 
λιιοῦτα! * xal ol στέφανοι δίδονται" χαὶ ἕχαστος 
ἀπολαμδάνει xa0' ὃ ἔπραξε, Τί οὖν «pho ταῦτα 
ἐρεῖτς ὑμεῖς, οἱ τὴν ἐν Φλωρεντίᾳ σύνοδον στέργον- 
τες, xal γενναίως: αὐτὴν χῃρύττοντες ; οἱ καιροὺς; 
τιθέντες τοῖς χαθαιρομένοις ἐν τῷ ἀηδεῖ ἐχείνῳ xal 
σχοτεινῷ τόπῳ " τί καὶ πρὸς ταῦτα ἂν εἴπητε ; [Πρὸς 
τοῦτο οὖν μετὰ μαχροθυμίας τὴν ἀχοὴν χορηγήσατε" 
ἔτι δίκαιος ὧν ὁ Κύριος, καὶ διχαιοσύνας ἀγαπᾷ, 
χαὶ τὴν τῶν ἀνθρώπων σωτηρίαν ἀεὶ προμηθεύεται. 
Τοὺς μὲν νῦν ἀποθνήσχοντας ἐν μετανοίᾳ ἀληθεῖ, 
ὡς πολλάχ'ς εἴρηται, τῷ χαθαρτηρίῳ παραπέμπει, 
καιρὸν διδοὺς αὐτοῖς τῆς χαθάρσεω;, ἐχάστῳ κατὰ 
ὀναλογίαν τῶν πλημμελημάτων αὐτοῦ * τοῖς τότε 
5i. πολνειδῶς xal πολυτρόπως τὴν σωτηρίαν ἐργά- 
ζεται. ἢ ρῶτα μὲν ποινὴν ἀνείκαστον bett τὺν τοῦ 
"“ΔΛντιχρίστου δηλαδὴ πειρασμόν " ὃς χατὰ τὰς ἱερὰς 
Γραφὰς, μεγάλην ἐπήρειαν δώσει καὶ τοῖς ἐχλεχτοῖς 
δηύλοις τοῦ Θεοῦ * ἡ δ᾽ ὑπομονὴ αὐτῶν σώσει αὖ- 
τοὺς, χατὰ τὸν λόγον τοῦ Κυρίον, ὅτι ὁ ὑπομεῖνα- 
εἰς τέγος, 05:0; σωθήσεται " of τινες δὲ τῷ τέλει τοῦ 
βίου χρήσονται, δι᾽ ἄλλου τρόπου σώσει αὐτοὺς, 
δριμυτέραν διδοὺς αὐτοῖς τὴν κοινὴν τοῦ καθαρτη- 
plou πυρὸς iv μιᾷ χαιροῦ ῥοπῇ, ἣ τοῖς ἐν χρόνοις 
ἑχατόν, Καὶ παραδείγματος χάριν, ἡ &fousia ἐν ἑνὶ 
καὶ τῷ αὐτῷ πταίσματι, δύο τινὰς χε:ρώσεται * ὧν 
τὸν μὲν χαταχρινεῖ χρόνον ἕνα ποιῆσαι ἐν φυλακαΐς, 
χαὶ ἀπολυθῆναι" τὸν δὲ, ποινῇ ἑτέρι δριμυτέρᾳ 
τῆς quAaxTe, ἔν μιᾷ ὥρᾳ δοθῆναι αὐτῷ βησάνους 
. χολαστηρίων δέχα, xat ἀπολυθῆναι. Τίς οὖν ἐκ τῶν 
δύο δριμυτέραν ὑπέστη τὴν δίχην, εἰπέ μοι" ὁ τὸν 
ἐνιαυτὸν ἐν τῇ φυλαχῇ ποιήσας, ἢ ὁ τὰς βασάνους 
126v ἐν βραχεῖ μορίῳ ὥρας ; Ἐὔδηλον ὅτι οὗτος. 
Οὕτω καὶ iv τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ, χαὶ τῇ τοῦ ὀφθαλμοῦ 
ὀιπῇ. O τῶν δυνάμεων Κύριος, ὁ πάντα δυνά::ε- 
νης, χαὶ τοῦτο δύναται ποιΐσαι, διδοὺς τὴν ποινὴν 
ἐν ὀχαρεῖ χρόνῳ, tot; τότε εὑρεθεῖσιν ἐν ἔχείνῃ τῇ 


vun! aderunt, qui ante mortuos non resurgent, quia 
in ictu oculi et in momento vivi commutabuntur; et 
mortui resurgunt, qnomodo ten pus remanet in ictu 
oculi aggrediendi et laborem insumenili ? Ubi sa- 
crificia, eleemosynas et reliqua propter angustiam 
temporis, in quo certamen peragitur, et corone 
trsduntur, et unusquisque recipit secundum opera 
sua? Quid ad liec respondebitis vos, qui Florenti- 
nam synodum amplectin:ini et. strenge ipsam præ- 
dicatis? qui tempors assignatis lis qul purgantur 
ia tristi et tenebroso loco illo, quid adversus hze 
afferejis? IIuic rei adbibita lenitate animi, aures, 
quæto, accommodate. Quia justus est Dominus et 
justitias amat, et semper est de animarum salute 


B sollicitus. Qui nunc in vera penitentia decedunt, 


603, ut sm pe dictum est, transmittit ad purgatorium, 
uaicuique tempus in quo purgetur assignans, se- 
cundum commissi proportionem, czteris eo tem- 
pore multipliciter et multifasiam salutem parabit. 
Primum quidem ponam incomprehensibilem tra- 
dit, Antichristi scilicet tentationem, qui secundum 
Scripturas vexationem magnam exbibebit, etiam 
electis servis Del. Patientia vero eorum saivabit 
illos, secundum. verbum Domini, quod qui persere- 
raverit usque in finem hic salvus erit. Et qui vits 
fiuem sortientur, alio modo salvabit illos, acerbio- 
rem iis quam purgatorii ignis assignans ponem 
uno lantum momento temporis, quam si anni cen- 
tum intercederent, Exempli gratia, magistratus pro 


C uno et eodem crimine duos compreheudet, quorum 


alierum, annum unum damnabit ad earceren, εἰ 
liberabit ; alterum alia poena vinculis graviore, ut 
una hora cr"cistus suppliciorum decem  expe- 
riatur, et liberabit : quis ex duobus, dic mihi, 
acerbiorem pependit poenam ? qui per annum sit 
commoratus in vinculis, an qui per breve temporis 
spatium tortus fucrit ? Apertuin est quod iste. Sie 
et in illa hora, et ung ictu. ocull, po:e:itiarum Do- 
minus, qui omnia potest, ct lioc eſſicere potest, 
3crem 2assignando penam in indivisibili tempore 
tunc iis qui deprehensi fucrint in. pauitentia ct 
purgatione, nec satisfactione nti potueriut, Alioqui 
judex potest cffücere, potentiarum Dominus nou 
potest * Sed lire jam satis ἃ me exposita suat : ct 


ὥρᾳ tv μετανοίᾳ xaX ἐν χαθάρσει, καὶ μὴ φθάσασιν D recte, ut arbitror, non contendendi studio. demon- 


ἐυτεῦθεν ἱχανοποιῆσαι, δρι"εἶαν. Ἢ ἡ μὲν ἐξουσία 
δύναται τοῦτο ποιῆται, ὁ δὲ τῶν δυνάμεων Κύριος 
οὗ δύναται; ᾿Αλλὰ ταῦτά μοι ἤδη εἴρηται καὶ χαλὼς 
γαὶ ἱκανῶς xas' ἐμὴν γνώμην. Οὐ χατὰ φιλόνειχον 
δὶ ἀπόδειξιν, ἀλλὰ τῇ ἀληθείᾳ ὅσον οἷόν τι συνη- 
Ἰορῆσαι γλιχόμενοι, ταῦτ᾽ ἔφημεν. T^v δὲ τούτοις 
«ἢ πειθόμενον, οὐδ᾽ ἄν τις ἐκ -ἐχρῶν ἀναστῇ χατὰ 
τὸ λόγιον, πιῖοαι δυνηθείη ἄν, Σὺ δ᾽͵ 6phóboze, ἔχτις 
ἱχανῶς xai τοῦ τρίτον χεφαλαΐο) τὰς ἀποδείξε:: 
xa* μαρτυρίας, ἃ; ἀπὸ τῶν ἱερῶν Γρ- ῳῶν τῶν θ:ο- 
À 7, ὧν χαὶ διδασχάλων 45; Ἐχχλησία; ἀ αλεξάμενοι, 
χατὰ τὸ fjulv ἐφιχτὸν ἐχτεθείχαιιεν. Ap ὧν ἐδε΄- 


strando bxc conscripsimus, sed quoad ejus fleri 
potest, veritati patrocinari cupiendo, Sed qui bis 
(idem non adhibebit, neque δὶ quis ἃ snortuis re- 
surgat, persuadebit unquam. Tu autem, orthodoxe, 
quantum $3tis est, labes tertii capitis demonstra- 
tiones et testimonia qua a sacris Scripturis tbeolo- 
gorum, εἰ Ecclesie doctoribus colligentes, pro 
virili exposuimus. Ex quibus liquido comprobae 
vimus, animas post mortem magnum capere emo» 
Iumentum. ἴῃ his mane, in his este, quippe cum 
alter esse non possit quam E 

docent. 


ἐ μὲν φανερῶς ὡ; αἱ ψυχαὶ μεγάνην ὠφέλειαν Iysost μετὰ Diii. "Es τούτοις 
t39:. "Utt οὐχ ἔστιν ἄλλως πω;, ἣ ὡς οἱ τῆς χχλητίας quoto, ζιδά Σχων γι}. 


1271 


JOSEPHI METHONENSIS 


1272 





AIIOAEIZIS TOY TETAPTOY KESAAAIOY 
TON EN TQ OPQ ΤΗΣ ZYNOAOY 
Περὶ τῆς ἀπολαύσεως τῶν ἁγίων. 


— 


DEMONSTRATIO OUARTI CAPITIS 
QUMÆ IN DECRETO SYNODI. CONTINENTUR 


, De fruitione sanetorum, 


l. 

lloc est quartum decreti capot, quod ut pericu- 
losum criminantur, et ab orthodoxa flde alienum : 
videlicet, quod sancti sint in gloria Dei, et letentur 
visione ejus ac quatenus animz perfecte participes 
sint ejus divinse frultionis. Sed quidam recipiunt, 
ex numero inquam schismaticorum (schismaticoa 
enim eos appello, qui sacram non sequuntur syno- 
dum), quidam vero negant. Ceterum adversus eos 
qui conGtentur non est. disputationi locus, sed ad- 
versus duhitantes vel contra sentientes necesse est 
nobis omni conatu disserere et strenue respondere, 
ut etiam hoc una cum aliis stabiliatur, et iis qui 
discrimen bujus rei percipere volunt, veritas in- 
notescat, qua cognita, schismaticorum insaniam 
perspiciant, quodque sine ulla prorsus ratione sy- 
nodo adversantur εἰ sanctis qui apertissime hanc 
sententiam in libris suis theologicis comprobant. 
Servata igitur eorum quie antea exposuimus cou- 
sequentia, incipiamus rursus hia cum charitate 
respocdere. Deprecor ergo vos ut autente audiatis 
que mox dicturi sumus, ut omnis offensio quæ 
concordiam possit impedire 46 medio tollatur, ve- 
vitas vero in omnium anüno insita, fructum pacis 
et cliaritatig producat, cessetque lis οἱ contentio, 
concordia vero et. charitas consequatur. Uude igi- 
tur initium sumam, vel ande incipiam, fratres ? Un- 
dique divinas Scripturas, sacrum Evangelium et 
doztores Ecclesiz video aperte !is qua a vobis af- 


4 


A*. 

Τὺ δὲ τέταρτον τοῦ ὅρου χεφάλαιον dp ἐγχαλοῦοιν 
ὡς σφαλερῷ καὶ ξένῳ τῆς ὀρθῆς δόξης, τῷ, οἱ Eye 
δηλαδή εἰσιν ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Θεοῦ, xal εὐφραένοντει 
τούτου τῇ θεωρίᾳ" καὶ τελείως χαθὰ ψυχαὶ cic 
θείας ἐκείνης μετέχουσιν ἀπολαύσεως. Τινὲς μὲν 
στέργουσιν ἐξ αὐτῶν, δηλονότι τῶν σχιαματικῶν" 
σχισματιχοὺς γὰρ ἐγὼ ἐχείνους καλῶ, τοὺς μὲ Em- 
μένους τῇ ἱερᾷ συνόδῳ" τινὲς δ᾽ ἀρνοῦνται " καὶ 
πρὸς μὲν τοὺς ὁμολογοῦντας, οὐδεὶς ἣμὲν λόγος" 
πρὸς δὲ τοὺς ἑπαποροῦντας, ἢ τἀναντία φάσχοντας, 
ἀνάγχη ἐστὶν ἱκανὸν δοῦναι λόγον, καὶ γενναίως 
ἀπολογήσασθαι " ὅκως xai τοῦτο μετᾶ τῶν ἄλλων 
ὀχυρωθῇ " χαὶ ἵνα οἱ βουλόμενοι τὴν διαφορὰν συν- 
ἰέναι τοῦ πράγματος, γνωρίσωσι τὴν ἀλήθειαν 
γνωρίσαντες δὲ, ἴδωσι τὴν τῶν σχισματικῶν μανίαν’ 
καὶ ὡς μηδένα λόγον ἔχοντες, ἐναντιοῦνται τῇ συν- 
ὁδῳ, xal τοῖς ἁγίοις τοῖς προφανῶς θεολογοῦϑι 
ταύτην τὴν δόξαν, Κατὰ συνέχειαν τοίνυν τῶν πρό- 
τερον εἰρημένονν, ἀρχώμεθα καὶ αὖθις μετὰ ἀγάκης 
ἀπολογήσασθαι καὶ πρὸς τοῦτο. Παρακαλῶ οὖν 
ὑμᾶς, νουνεχῶς ἀχούειν τῶν ῥηθησομένων, ὅπως 
πᾶν μὲν πρόσχομμα τῆς εἰρήνης κωλυτικὸν ix μέ- 
σου γένηται" ἡ δ᾽ ἀλήθεια ταῖς ψυχαῖς πάντων ἐμ- 
φυτευθεῖσα, χαρκοφορήσῃ καρπὸν εἰρήνης τε καὶ 
ἀγάπης, παυθῇ τε fj ἔρις τε xol ἡ φιλονειχία, 
ἐπαχολουθήσῃ δὲ ἡ ὁμόνοια xol ὁ τοῦ Θεοῦ ἔρως. 
Πόθεν οὖν ἀπάρξομαι, ἀδελφοί ; à πόθεν τὴν χαταρ- 
χὴν ποιήσομαι ; Πάντοθεν ὁρῶ τὰς θείας Γραφὰς 


feruntur, centradicere. Vos vero ex. vestris nil ne- C xal τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, καὶ τοὺς διδασκάλου .- -ἧς 


cessario concluditis, nisi ante communem resurre- 
ctionem, sanctos et peccatores quis merentur prae- 
mia vel paenas non recipere : id profecto, fratres, 
ul viri eruditi judicant, nullam vim habet. Quod 
autem justi el peccatores a die exitus eorum reci- 
piunt, Deo verba subministrante dum 0s aperimus, 
ostendetur. Sed ordine incipiendo, etiam hoc loco 
eporiet orationem veluti in judicio proponere, 
vt hoc dogma sole clarius et purius elucescat 
e£acte interrogando et respondendo perpensum. 


Ἐχχλησίας, προφανῶς ἀντιλέγοντας τοῖς παρ᾽ 6uay 
λεγομένοις" ὑμεῖς δὲ, οἱ δὲν ἀναγκαῖον συνάγετε ἐξ 
ὧν λέγετε" ἀλλ᾽ ἢ μόνον, ὡς οὔκω μὴ τῆς κοινῆς 
ἀναστάσεως γενομένης, ol. ἅγιοι οὐκ ἀπέλαδον καὶ 
οἱ ἁμαρτωλοὶ τὰ κατ᾽ ἀξίαν αὑτοῖς. Τοῦτο pv, ἀδελ.- 
qot, ὡς δοχεΐ τοῖς λογίοις, οὐδὲ μίαν δύναμιν Éys«, 
ὅτι δὲ ἀπολαμδάνουσιν ol ἅγιοι xal οἱ ἁμαρτωλοὶ 
ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς ἐξόδου αὐτῶν, δειχθήσεται, 
τοῦ Θεοῦ διδόντος ἡμῖν λόγον ἐν ἀνοίξει τοῦ στόμα- 
τος. ᾿Αλλ᾽ ἀρχόμενοι, κατὰ τάξιν, χἀν τούτῳ ὀφεῖ- 


Iopev τὸν λόγου ὡς à» δικαστηρίῳ προθεῖναι " ὅπως ἀναφανῇ τὸ δόγμα τρανώτερον καὶ χαθαρώτερον 
toU ἡλίον, ἐξεταζόμενον ἀχριδὼς κατὰ πεῦσίν τε καὶ ἀπόχρισι" 


1273 


Β΄. 

ἙἘρωτῶμεν οὖν ὑμᾶς, ἀδελφοὶ, διὰ ποίαν αἰτίαν 
οὐ βούλεσθε τοὺ: ἁγίους ἀπολαμδάνειν τὰ νῦν ; Εἰ 
μὲν ὅτι ἡ ἀνάστασις οὐχ ἦλθεν ἔτι " τοῦτο οὐχ ἀναγ- 
χάζει μὴ τοὺς ἁγίους ἀπολαμδάνειν. Πάντοτε γὰρ ὃ 
Θεὸς δίχαιός ἔστι" καὶ νῦν, χαὶ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς 
ἀναστάσεω;, Εἰ οὖν δίκαιός ἐστι, χαθὼς καὶ ἔστι, 
γέγραπται γὰρ, « Δίκαιος Κύριος, καὶ διχαιοσύνας 
ἠγάπησεν, » οἱ δὲ ἅγιοι διὰ τὸν ὄντως δίχαιον τὰς 
ψυχὰς παρέδωχαν ἑαυτῶν * ὅπως μετὰ τοῦ δικαίου 
θεοῦ ἀναπαύσωνται, νῦν ἕπεται ὄντως μετὰ τοῦ δι- 
χαίου Θεοῦ εἶναι - ἐπεὶ μετὰ θάνατον οἱ τοιοῦτοι 
βεδαίως δίκαιοι" καὶ σὺ ψάλλεις προσευχόμενος, 
« ᾿λνάπαυσον αὐτοὺς λέγων ἔνθα οἱ δίκαιοι ἀνα- 


PRO CONC. FLORENT. CAP. IV. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


1274 


It. 

Interrogamus ergo vos, o fratres, quamobrem - 
justos in presentia mercedem recipere nolitis? Si 
quia nondum advenit resurrectio dicitis, hoc nou 
concludit justos non recipere, nam semper Deus 
justus est et nunc et in resurrectionis die. Nara si 
justus est," quemadmodum est (scriptum est enim, 
« Justus est Doininus, et justitias dilexit» ), sancti 
vero propter eum, qui vere justus est, aniinas suas 
tradiderunt ut cum justo Deo requiescereut, nunc 
sane sequitur ut apud Deum sint : quoniam tales 
post mortem firmiter justi sunt, et tu orans psal- 
lis, fac requiescere illos ubi Juste requiescunt. Quod 
si eum justo Deo non requiescunt, in dubium eo- 


παύονται. » El δὲ οὐκ ἀναπαύονται μετὰ τοῦ δι- p rum justitia revocatur, quod tibi etiam non placet. 


χαίου, διστάζεται αὐτῶν ἡ διχαιοσύνη " ὅπερ "xx 
σοὶ οὐκ ἀρέσχει. Οὐδαμῶς, φασὶ, τὰ νῦν ἀπολαυ- 
δάνουσιν οἱ δίκαιοι, ἣ τῆς ἀπολαύσεως ὅλως μετέ- 
χονσιν" ἀλλ᾽ ἐλπίζουσιν ἐν καιρῷ ἀπολαύσειν " xat 
τούτῳ εὐφραίνονται καὶ ἀγαλλιῶσι. Τοῦτο δὲ παρό- 
potov ἔσται τοῖς διψῶσι καὶ χεχαυμένοις ὅταν παρα- 
κέωνται πηγῇ τινι, τῇ δίψῃ φλεγόμενοι, χαὶ τὸ 
ὕδωρ ὁρῶντες ἐγγὺς αὐτῶν, καὶ γλιχόμενοι μὲν 
ἐμπλησθῆναι τοῦ ὕδατος, τοῦ χαταψύξαι τὸν φλογ- 
μόν τε καὶ χαύσονα τὸν ix. τοῦ κόπου καὶ τῆς τα- 
λαιπωρίας, ἀοράτως δέ πως χρατούμενοι, οὐ δύνανται 
πιεῖν " xal οὕτω μᾶλλον ἐχχαίονται τῇ θεωρίᾳ τοῦ 
ὕδατο: ““χαὶ ἢ δίψα τούτοις μᾶλλον αὔξει, καὶ δει- 
νῶς ὡς six; καταφλέγει. ᾿Αλλὰ τοῦτο καὶ τὰ ὑπο- 
μᾶξια βρέφη γελάσονται" εἰ τῇ ἐλκίδι τοῦ ποτοῦ 
εὐφραίνεται ὁ διψῶν, x&v xal τοῦ ὕδατος οὐ μετα- 
λαμδάνῃ. Kaz' ἐμὲ δὲ, οὐ μόνον οὐκ εὐφραίνεσθαι 


«οὺὑς ἁγίους συμπεραίνει ὁ ὑμέτερος λόγος, ἀλλὰ | 


xai λυπεῖσθαι καὶ πάθος ὑφίστασθαι, "Ott δὲ τοῦτ᾽ 
ἀληϑὲ;, σχεπτέον. Τὸ ἄκρον τῶν ἀγαθῶν͵ ὡς τοῖς 
ἁγίοις καὶ θεολόγοις δοχεῖ, ἔστε μόνος ὁ Θεός " ἔστι 
δὲ χαρὰ καὶ ἀγαλλίασις καὶ ἔφεσις xal ἐπιθυμία. 
Οἱ μὲν οὖν στερούμενοι τοῦ ἀγαθοῦ, καὶ τῆς χαρᾶς 
καὶ ἀγαλλιάσεως ἀναμφιδόλως στεροῦνται. Οἱ δὲ 
ἅγιοι στερούμενοι, καὶ λυποῦνται. Εἰ δὲ λυποῦνται, 
πάσχουσι, xai τούτῳ οὐδεὶς ἀντερεῖ. Ἕπεται οὖν 
xa0' ὑμᾶ; πάσχειν τοὺς ἁγίους. ᾿Αλλὰ τοῦτο μὲν 
ἄτοπον * ὅπως xal νῦν πάσχοιεν ἐν τῷ σώματι καὶ 
τῇ ζωῇ τῇ προσχαίρῳ ταύτῃ, πολλὰ παθόντες, ἵν᾽" 
ἐχεῖ ἀπαθεῖς μείνωσι χαὶ ἀναπαύσωνται. Τί δ᾽ ἔτι 
φασὶν ol τῆς ἀληθείας πολέμιοι ; Ὁ μολογοῦμεν ὅτι 
οἱ ἅγιοί εἰσιν ἕν᾿ τινι τόπῳ καὶ ἀναπαύονται * ἀλλὰ 
τὰ ἀπόῤῥητα ἀγαθὰ, « ἃ ὀφθαλμὸς οὐχ εἶδε, καὶ οὗς 
οὐκ ἤχουσε, xai ἐπὶ χαρδίαν ἀνθρύπον οὐχ ἀνέδη, » 
οὔπω ἀπέλαδον. Ἐν τούτῳ ἕπεισί μοι καὶ 095502 
γελᾷν " δτι τὸν Θεὸν καθορῶσαι εἰς πρόσωπον αἱ τῶν 
ἁγίων ψυχαὶ, καὶ κιριστάμεναι τῇ Τριάδι, καὶ τῷ 
τοῦ Θεοῦ θρόνῳ ἀμέσως, τῶν ἀποῤῥήτων ἀγαθῶν 
οὐχ ἀπολαμδάνουσιν ἔτι. "D τῆς ἀναισθησίας ἱ Ποῖα 
νομίζετε ἀπόῤῥητα ἀγαθὰ, τὰ μείζω τῆς τοῦ Θεοῦ͵ 
θεωρίας ; "Evvofisuts τί Myese, ὅτι βλασφημία με- 
1 517 ἐστίν. Εἰ γὰρ τὸν Θεὸν ὁρῶσιν εἰ; πρότωπον. 


δ᾽ ] Cur. in, 9. 


Nullatenus, dicunt, recipiunt justi nunc, vel beati- 
tudinis omnino participes Gunt, sed cum tempus 
erit se fruituros sperant, et. in. hoc exsultant et 
lztantur. Hoc aute simile erit sitientibus et exu» 
$tis, cum juxta fontem aliquem assident sitique 
enecantur, aquam prope conspiciendo, et repleri 
capiendo ad incendium et zstum compescendum 
ex labore εἰ defatigatione susceptum, sed ab aliqua 
invisibili re prepediti potare non possunt, magis- 
que 2quæ inspectione inflammantur, sitisque au- 
getur, et misere, ut par est, aduruntur. ΑἹ hoc vel 
lactentes infantes deridebunt, si potandi spe sitiens 
oblectatur, quamvis squam non attingat. Sed, ut 
ego arbitror, non solum non oblectari justos oratio 


C vestra concludit, imo tristari magis et angi vehe- 


meuter. Àn vero ita se res habeat consideremus. 
Summum bonum, ut sancti et theologi. sentiunt, 
solus Deus est. Est autem gaudium, exsultatio, de- 
siderium, appetentia. Qui igitur bono privantur, 
gaudio et exsultatione absque dubio privantur. Át 
saneti si privantur, tristantur; si tristautur, an- 
guutur, huicquc nemo contradicet. Sequitur ergo 
secundum vos angi justos : at id absurdum plane 
est, si in presentia angantur, cum in corpore et 
hac temporaria via multum laborarint, υἱ ibi sine 
molestia degant et conquiescant. Sed quid ulterius 
liostes veritstis addunt ? Fatemur justos in aliquo 
Joco esse et requiescere, sed ineffabilia bona, quse 
oculus non vidit, nec auria audivit, nec in cor ho- 
minis ascendit, nondum recepisse **. Hic subit mihi 
vehementer ridere, si Deum in facie justorum ani- 
ms videant, et Trinitati et Dei throno sine ulio 
medio sssistant, nec tamen ineffabilibus bonis ad- 
liue perfruantur. O insensibilitatem, quænam inef- 
fabilia bona esse existimatis visione Dei majora? 
Perspicite quid dicatis, nam id blasphemia maxima 
est. Si enim Deum in facie vident, quod nemo ne- 
gaverit unquam, sunt autem οἱ alia bona quie aoa 
vident, ergo inajora ea Dei visione sont. Si bane 
vident, alia non vident. Αἱ id neasa. 

quam dicerent. Quid? Non 

t Cupio, inquit, dissolvi εἴ 8 


1215 


JUSEPIIJ METIIONENSIS 


12-4 


ergo dissulii cupi-lat et esse cu: Chiisto, nunc & ὅπερ οὐδεὶς ἂν ἀρνήταιτο, εἰ τὶ δὲ ἕτερα ἀγαϑὰ ὃ ὦ 


vero post dissolutionem non est cum amato, wi- 
siatur et aungitur, et mentitur diviuus praece verita- 
tis. Af liec ambo absmida : uam si absurda hzc 
syllogismis demonstrare voluerimus, ostendemus 
eos qui fruitionem sanctorum negant, bereticis 
esse deteriores, ct iucarnztam Domini dispensatio- 
nem abnegare, qui homo fuit, crucem et mortem 
sustinuit, ut iis qui a saculo obdormierunt, justis 
videlicet, coelestem mansionem et frnitionem lar- 
pirelur ? eamque credimus eum quotidie tradere et 
tradidisse iis qui sincere vivunt et religiose ipsi 
inserviunt. Quod si per vos non tradidit, neque 
incarnatus esi, erravimus, credentes Deum Chri- 
sum incarnatum, qui non inearnatus est, Deni- 
que secundum vestram sententiam facile possu- 
wus demonstrare eos sbnegare incarnatam dis- 
pensationem Domini nostri ct Dei Jesu Christi 
Salvatoris. 


βλέπουσιν, ἄρα μείζονά εἶσιν Exstva. τῆς τοῦ Oi 
ϑεωρία;, εἰ τὸν μὲν ὁρῶσι, τὰ ὃὲ οὔχ ὁρῶσιν. "ADR 
«οὔτο, οὐδὲ ol δαίμονες ἂν φήτπταιεν. Τί δὲ χαὶ ὁ pe- 
κόριος Παῦλος, « ἙἘκιθυμῶ, φησὶν, ἀναλῦσαι zd 
cb» Χριστῷ εἶναι" » εἰ οὖν ἐπεθύμει ἀναλῦσαι, ὥτιε 
εἶναι μετὰ τοῦ Χριστοῦ * νῦν δὲ μετὰ τὴν ἀνάλυ:ν 
οὐχ ἔστι μετὰ τοῦ ποθουμένου, λυπεῖται καὶ τί- 
σχει, καὶ ψεῦδος ἔλεγεν 6 θεῖος τῆ ; ἀληθείας xig. 
᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν καὶ ἀμφότερα ἄτοπα. El γὰρ $04 
σωμεν ἀποδεῖξαι τὰ ἄτοπα ταῦτα διὰ συλλογισμῶν, 
ἐπιδείξομεν. Τοὺς μὴ ὁμολογοῦντας τὴν ἀπόλαυσιν 
τῶν ἁγίων, χείρονας πάντων αδρετικῶν, καὶ ἀρνητὸς 
τῆς ἐνσάρῤχυυ τοῦ Κυρίου οἰκονομίας. "0; ἐγένε:ι 
ἄνθρωπος, xal σταυρὸν ὑπέστη va θάνατον, δε 
δωρήσηται τοῖς ἀπ᾽ αἰῶνος xsxotux μένοις δικαίοις 
δηλονότι, τὴν οὐράνιον διαγωγὴν xol ἀπόλαυτιν. 
Καὶ οὕτω πιστεύομεν ὅτι δέδωχεν αὐτοῖς χαὶ δίδω- 
σιν ἐσημέραι, τοῖς εἰλιχρινῶ,; βοοῦσε καὶ εὑσεδῶς 


αὐτῷ λατερεύουσιν. Εἰ δὲ καθ' ὑμᾶς οὖχ ἔδωκεν, οὐδὲ ἐσαρχώθη, ἐπλανήθημεν δοξάζοντε: σεσαρκωμένν 


Θεὸν τὸν Χριστὸν, οὃς οὐχ ἐσχρχώθη. Καὶ οὕτιυ λοιπὸν xatà τὸν ἡμέτερον λόγον, 
ῥηιδίως ἀρνητὰς αὐτοὺς τῆς ἐνσάρχου οἰχονομίας τοῦ Κυρίον ἡμῶν καὶ Θεοῦ ᾿ξησοῦ 


στοῦ. 
Iii. 

Sed quoniam undique pacem quarimus, οἱ vos 
owni adhibita charitate ad nos pertrahere volu- 
mus, nec ullo modo vos scandalizare, age nunc 
efliciosius adhibitis Ecclesie doctoribus orationem 
cxordiamur, et qua sancti recte super bac senteu- 
Jia protulerunt, in medium afferamus, ut liquido 
cognoscatis justos omnes, quatenus animz sunt, 
esse in Dei gloria, Deumque in. faciem videre et 
ejus visione lztari : nam nil aliud est sanctorum 
fruitio quam Dci visio. Primumque quod sacris 
apostolis Curistus dixit, in medium prodeot: «Vado 
pware vobis locum, ut ubi sum ego, et vos si- 
tis ^, » Et rursus, cum Deo et Patre colloquens, 
4c 3i: « Pater, quos. dedisti. mihi, volo ut ubi 
suu ego, eL illi sint meewn, ut videant. elarita- 
tem meam quam dedisti. mihi, quia dilexisti me 
ante mundi constitutionem **. » Quid boc dictum 
significat ? nam discipulis dizit id, « Ubi ego, in- 
quit, el vos mecum sitis. » Si igitur cum eo non 
sunt, quid dicemus? Sino te hoc dicere. Ego Deum 
reformido, et ipsum wendacem appellare devito, 


δυνάμεθα Kite 
τοῦ Σωτῆρος p- 
T". 

Ἐπεὶ δὲ πανταχοῦ τὴν εἰρήνην ζητοῦμεν, xi 
βουλόμεθα ἕλκειν ὑμᾶς μετὰ πάσης ἀγάκης, xs. μὴ 
σχανδαλίζειν ὑυᾶς τὸ σύνολον, φέρε xai νῦν ἀτὸ 
τῶν ἀγίων «fj; Ἐχχλησία; διδασκάλων τὸν λέγε 
ποιήσωμεν θεραπευτικώτερον " xa: τῶν ἁγίων τὰ 
εἰρημένα χαλῶς iv ταύτῃ τῇ δόξῃ. εἰς μέσον x,* 
θῶμεν ἵνα γνῶτε προφανως, ὡς; οἱ ἅγιοι πάστε; 
χαθὸ ψυχαὶ, εἰσὶν ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Θεοῦ" χαὶ c 
Θεὸν ὁρῶσιν εἰς πρόσωπον, xal εὐφραένονται τοῦτο 
τῇ θεωρίᾳ" καὶ γὰρ οὐχ ἄλλο ἐστὶν ἢ ἀκόλανσοι; 
νῶν ἁγίων, εἰ μὴ ἡ τοῦ θεοῦ θεωρέα. Kat πρῶτον 
μὲν ἐχεῖνο τὸ παρὰ τοῦ Χριστοῦ εἰρημένον xp; 
τοὺς ἱεροὺς ἀποστόλους, εἰς μέσον ἐλθέτω. Φησὶ 
γάρ" « Ὑπάγω ἑτοιμάσαι ὑμῖν τόπον, isa ὅτου 
εἰμὶ ἐγὼ, καὶ ὑμεῖς ἥτε. » Καὶ πάλιν πρὸς τὸν Θεὸν 
xai Πατέρα διαλεγόμενος, οὕτω «nat - « Πάτερ, 
o0; δέδωχάς μοι, θέλω ἵνα ὅπον εἰμὶ ἐγὼ, χἀχεῖνοι 
ὧσι μετ᾽ ἐμοῦ, ἵνα θεωρῶσι τὴν δόξαν τὴν ἐπὴν, 
ἣν δέδωχάς μοι, ὅτι ἡγάπησάς με πρὸ χαταθολῖς 
χόσμον. » Τί δηλοῦν βούλεται τὸ εἰρημένον ; xi 
γὰρ πρὸς τοὺς μαθητὰς εἴρηκε τοῦτο " « Ὅπου ἐγώ, 


quia verum dicere didicl. Deinde aurea lingua D φησὶ, καὶ ὑμεῖς ἦτε μετ᾽ ἐμοῦ. » Εξ οὖν οὐχ εἰσὶ 


Jjosnnes iu sermone, cujus est . titulus, « Quod 
eporfet flere peccatores, et. quod valde prosunt 
n ortuis sacríficia pro iis oblata, » cujus principium 
est, « Mors, fratres, inter. indifferentia ponitur, » 
h:ec scribit : « Oblectamur in commemoratione ju- 
storum, nou solum viventium, verum etiam nior- 
tuorum. llli, peccatores scilicet et hoc commemo- 
antes, super omnes misericordia digni sunt, quia 
offendunt. ΠῚ et qui. eo demigrarunt, justi. vídeli- 
cet, beati, quia ad Christum profecti sunt, Pecca- 
tures, ubicuuque fuerint, procul a lege sant, οἱ 


5 joaa. x0,2.. τ" Joan. avi, 22. 


μετ᾽ αὐτοῦ, τί ἐροῦμεν ; bi σε τοῦτο λέγειν. Ἐγὼ 
φουδοῦμαι τὸν Θεόν" καὶ εὑλαδοῦμαι λέγειν αὐτὸν 
ψεύστην, ὅτι ἀληθῆ λέγειν μεμάθηκα. ἘἘΠῚτ᾽ αὖθις ὁ 
τὴν γλῶτταν χρυσοῦς Ἰωάννης, ἐν τῷ λόγῳ, οὗ ἡ 
ἐπιγραφὴ " "Ὅτι τοὺ; ἁμαρτωλοὺς δεῖ θρηνεῖν " xal 


ὅτι μεγάλως ὠφελοῦσι, τοὺς χοιμηθέντας at ὑπὲρ 


αὐτῶν λειτουργίαι" fj δὲ ἀρχὴ τοῦ λόγου" « Ὁ θάνα- 
τος, ἀδελφοὶ, τῶν ἀδιαφόρων ἐστὶ,» τοιάδε φάσχει" 
« Xaipoucv δὲ ἐπὶ τοῖς δικαίοις, μὴ ζῶσι μόνον, 
ἀλλὰ καὶ τετελευτηχόσιν, Ἐχεῖνοι, ol ἁμαρτωλοὶ 
δυλονότι, καὶ ἐνταῦθα ὄντες, ἐλεεινοὶ πάντων εἰσίν" 


1317 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1V. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


1318 


ἐπεϊδὴ προσκρούουσιν. Οὔτοι, καὶ ἐχεῖ μεταστάντες, À propterea. lacrymis digni. Justi autem, sive hic, 


οἱ δίκαιοι δηλαδὴ, μαχάριο:, ὅτι mob; Χριστὸν 
ἀπῆλθον. Οἱ ἁμαρτωλοὶ ὅπου ἂν ὦσι, πόῤῥω νοῦ 
βατιλέως εἰσὶ, καὶ διὰ τοῦτο xal δαχρύων ἄξιοι, Οἱ 
δὲ δίχαιοι, ἄν τε ἐνταῦθα, ἄν τ᾽ but, μετὰ τοῦ βα- 
σιλέως εἰσί" χἀχεῖ μᾶγλον ἐγγύτερον᾽ οὐ δι᾿ ἐσόπτρου, 
οὗ διὰ πίστεως, ἀλλὰ πρόσωπον πρὸ; πρόσωπον. » 
Καὶ Γρηγόριος δὲ ὁ Θεολόγο; ἐν τῷ τέλει τοῦ λόγου 
τοῦ εἰς τὸν ἅγιον Κυπριανὸν, φησί" « Καὶ τὴν τῆς 
ἀγίας Τριάδος ἔλλαμψιν, ἧς νῦν παραστάτης ἐστί. » 
Καὶ πλατύτερον ἐν τῷ εἰς τὴν ἀδελφὴν Μαχρίναν 
Γρηγόριος à Νύσσης περὶ τοῦ «τοιούτου φάσχει. Ὁ 
δὲ Μεταφρα-τῆς͵ εἰς τὸν βίον τοῦ ἀγίον ᾿ἑωκαννιχίον, 
πρὸς τὸ τέλος τοῦ λόγου, οὕτω διαῤῥήδην φησί“ 
€ Καὶ ὁ μὲν θεῖος Ἰωαννίχιος, τῷ πνεύματι μὲν 
πρὸς ὃν ἢγάπα μεταφοιτᾷ, χοροῖς ἀγγέλων παρᾶ- 
πεμπόμενος " τῷ σώματι δὲ, σορῷ χατατίθετας. » 
Μεθόδιος; δὲ ὁ λαμπρὸν λᾶμψας βίον ἐν πατριάρχαις, 
μετὰ μῆνας χαὶ οὗτος ὀχτὼ τῆς ἐχείνον τελευτῆς, 
ἀπεδίω, τεσσαρεσχαιδεκάτης ἐνισταμένης τῷ Ἶου- 
νψ. Τίνα γοῦν τὰ χατὰ τὴν τελευτὴν, καὶ μετὰ τὴν 
τελευτὴν τοῦ θαυμαστοῦ τούτου Ἰωαννιχίον γεγε- 
νημένα ; παρειμένιον συσφίγξεις μελῶν, ἄνθρωποι 
πονγρῶν ἀπαλλαττόμενοι πνευμάτων μόνον εἰ τῇ 
ἐχείνον σορῷ πρησέλθοηιεν. Καὶ πῶ; γὰρ οὐχ ἔμελ- 
λεν ὁ Ἰωαννίχιος τοιούτοις καὶ μετὰ θάνατον δοξα- 


αθῆναι, οὗ τὴν ἐχδημίαν στύλος πυρὸς τοῖς ἐν τῷ 


χατ᾽ “Ὄλυμπον ὄρε: ἐδήλου; οὗ προεπορεύοντο ἄγ- 
γελοι πύλας διανοίγοντες αὐτῷ τὰς τοῦ παραδείσου, 
xai πρὸς τὴν ἐχεῖθεν μαχαριότητα διαδιδάξζοντε: " 
καθαρῶς ἐμφανισθησόμενον τῷ προσώπῳ Κυρίου, 
καὶ ἀγγελικαῖς συνεσόμενον τάξεσιν, Óg' ὧν ἡ μα- 
χαρία Τριὰς δοξάζεται xal μεγαλύνεται, νῦν καὶ 
εἰς τοὺ; ἀτελευτήτους αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.» 
“Θρᾷς ὁ ἀντιλέγων, ὅτι ἄγγελοι προεπορεύοντο, xot 
xà; τοῦ παραδείοον πύλας αὐτῷ ἀνοίγοντες, πρὸς 
τὴν ἰχεῖθεν ξιεδίδαζον μαχαριότητα ; Πῶς ὅλως τολ- 
μᾶτε ἀντιλέγειν τοσούτοις διδασχάλοις τῆς Ἐχχλη- 
σίας: δὲ προμνημονευθεὶς θεῖος Γρηγόριος 6 
Διἄλογος, ὃ τῆς πρεοδυτέρας Ῥώμη; ἀρχιερεὺς, ἐν 
τῷ τετάρτῳ βιύλίῳ τῶν Διαλόγων, ἐν ταῖς πρὸς 
Πέτρον τὸν ἀρχιδιάχονον αὐτοῦ àrnoxplstot περὶ 
«ούτου, τοιαῦτα λέγει. « έτρο;. 'λρέσχει 5 λέ- 
γεις. ᾿Αλλὰ γνῶναι: θέλω, ἐὰν νῦν πρὸ τῆς ἀπολή- 
(su; τῶν σωμάτων, ἐν τῷ οὐρανῷ προσδεχθῆναι 
δύνωνται αἱ φυχαὶ τῶν δικαίων. » Γρηγόριος. «Τοῦτο 
οὔτε περὶ πάντων τῶν διχαίων εἰπεῖν δυνάμεθα, 
οὔτε πάλιν παντελῶς ἀρνήσασθαι. Εἰσὶ μὲν γὰρ 
δικαίων τινῶν ψνχαὶ, αἵτινες Ex τῆς ἐ πουρανίον βα- 
αιλείας, τιοὶ μοναῖς διΐστανται. Τῆς δὲ ζημίας ταύ- 
τῆς τὴν δήλωσιν, τί ἕτερον δεέχκνυσιν, εἰ μὴ ὅτι τῆς 
ὁλοχλήρον διχαιοσύνης, ἕλλειμά τί ποτε ἔσχον ; 
ἐπεὶ ὅτι τῶν φετελειωμένων διχαίων αἱ ψυχαὶ, εὑ- 
θέως ἡνίκα ἐχ τῶν τῆς σαρχὸς νλείθρων ἐξέλϑωσιν 
ἐν ταῖς οὐρανίαις καθέδραις ὑποδέχονται, φανερώ- 
«tgov «οὔ φωτὸ; καθέστηχεν. Αὐτὴ γὰρ ἢ ἀλήθεια 
δι᾽ ἑαυτῆς μαρτυρεῖ λέγουσα, “Ὅπου τὸ πτῶμα, ἐκεῖ 
σννυσχθήφονται xal οἱ ἀετοί ^ τουτέστιν, ὅτι ἔνθα 
αὐτὶς ὁ Ἀντρωτὴς ἡμῶν οὺν τῇ σαρχὶ ἡ ἀνέλχδεν 


sive tbi apud Regem sunt, ibique magis prope 
sutut, nou per speculum, non per üdem, sed facic 
ad faciem. » Et Gregerius Theologus in. fine ora- 
&onis in divum Cyprianum. inquit, « Εἰ sancte 
Trinitatis splendorem, cui nunc assidet. » Et fusius 
in oratione in. sororeu Macrinam Gregorius Nys- 
senus de lioe scribit. Metaphrastes vero. in sancti 
loannicii Vita in fine orationis sic aperte dicit : 
Divus Joannieius spiritu quidem ad eum quem 
diligebat demigrat, angelorum choris comitatus, 
corpore vero urna clauditur.» Methodius, qui inter 
pawiarchas dum viveret magnum lumen effulsit, 
post octo menses ab ejus morte decessit, 1& die 
instante Junii. Quz sunt igitur ea quz post obitum 
hujus admirsbilis Joannicii contigerunt ? Fracto- 
rum consolidationes membroram, quidam ἃ pravis 
dv monibus liberati sunt, cum ad ejuc tantum mo- 
numentum accessissent, E4 quo pacto post obitum 
(oterat. Joannicius hac gloria spoliari, eujus dis- 
cessum columna ignis spud montem Olympum si- 
gnificavit? quem angeli precedebamt paradisi ja- 
&u35 aperientes, et in. celestem beatitudinem de- 
ducentes ut pwrificatus in. conspectum Domiui 
perveniret et cum angelorum ordinibus versarc- 
tur, a quibus besta Trinitss glorificatur et exal- 
4atur nune et in. sempiterna sseula s:eulorum. 
Amen. » Vides, tu qui contradicis, quod angeli 
przcedebant, et coli janvuas ipsi aperiebaet, et ead 


(C celestem. beatitudinem perdueebant; quo pacio 


tot et tantis Ecclesie doctoribus omnino centra- 
dicere audetis? Divus Gregorlus Dialogus, cujus 
anka meminimus, veteris Roms pontifex, lib. 1v 
Dislogorum, in responsionibus ad Petrum ejus ar- 
chidiaconum, super bac re ita dicit : « Petrus ; 
Placet quod dicis, sed nosse veMeni si nunc ante 
restitutionem corporis, lu caelo recipi valeant ani- 
mise justorum. [loc neque de omnibus justis fateri 
possumus, neqve de omnibus negare; nam sunt 
quorumdam justorum auiinse qu» a coelesti regno 
quibusdam adbuc mansionibus differunt : in quo 
dilationis damno quid aliud innuitur, nisi quod 46 
perfecta justitia aliquid minus habuerunt. Et tamen 
luce clarius constat quia perfectorum anims mox 


Du bujus carvis claustra exeunt, in. colestis regni 


sedibus recipiuntur, » quoJ et ipsa per se Veritas 
testatur dicens : « Ubicupque fuerit eorpus, illic 
congregabuntur et aquilae; quia ubi ipse Redemptor 
noster est corpore, illic procul dubio colligumue 
justorum animse. » Et Paulus, « Cupio dissolvi, et 
esse cum Christo. » Qui ergo Christum esse in 
celo negat, qui etiam de dissolutione sui corporis. 
atque iubabitatione ccelestis patris dicit : « Selmus 
quoniam si terrestris domus nostra hujus habite- 
tionia dissolvatur, quod dil 

Deo, domum non manc 

colis. Noau erge 

dicat, quod cum | 

scrint, videlieet. ἢ 


127 


JOSEPHI METHONENSIS 


1290 


coelestes sedes οἱ mansiones deferuntur. A quo Α ὑπάρχει, ἐκεῖ ἀδιστάχτως συναχθήσονται αἱ τῶν 


igitur egregius ille Ephesius didicit quod usque ad 
universalem resurrectionem recipere non debent 
justorum anim»? Oportebat enim eum, cum vir 


eruditus esset, non ita aperte doctorum Ecclesis 


dictis adversari ; jmo sibi ipsi eoutradicit : in epi- 
stola ad omnes gentes et insulas missa penitus 
fruitionem sanctorum negat, ubi scribit : « Nos, 
sanctos neqoe paratam sibi regnum aut ineffabilia 
bona recipere, neque peecatores in gehennam abire 
alfirmawus ; sed utrosque suam soriem,qua futura 
est, post. resurrectionem et. judicium es spectare.» 
Hoc loco, ut vides, manifeste sanctorum fruitionem 
negat. Αἱ in oratione quam is in divi Elie com- 
wemorationem conscripsit , aperte contltetur san- 
ctos recipere, ubi dicit : « Ego vero quod ci, veluti 
sanctorum animabus, ubilibet ad tempus morari, 
et in aua zde versari, ct ad deprecantes passim 
comineare, necesssrium et verum esse exisilmo; 
at non ideo eum celo carere dizcrim, aut non una 
splendoribus angelorum Domiui throno assidere. 
Nam aliis inferior esset qui fere super omnes emi- 
nebat, si quia carne induebatur societate eorum 
spoliaretur, et Dei ad faciem visione, qua per 
omne sus vit:e tempas in primis potitus est.» Meis 
quoque verbis testificatur, qnod in eum Ecclesia 
ita canit : « Propheta przco Christi à magnilico 
throno nunquam disjungeris, et cuicunque lan- 
guenti in altissimis ministrando scmper ades, orbi 
terrarum benedicis undique glorificatus. » Vides 
ut hic clare et aperte sanctos Dei visione perfrui 
ad faciem asseverat? divumque Eliam liac visione 
etiaw in corpore dignum esse existinatum dicit , 
quo quidem plus est quam ipsa ratio postulat, Si 
aliud igilur paratum regnum est et ineffabilis bona 
preter Dei ad faciem visionem, id ostendat nobis; 
erit enim Dei visione prastantius, quod nemo ex 
Ecclesie doctoribus unquam dixit : inajorem repe- 
riri oblectationem quam Dei visio sit. Quod vero 
dicli magnus Gregorius, juatorum quorumdam 
animas esse quz ἃ colesti regao mansionibus dif- 
ferunt, et alias esse perfectorum justorum snimas, 
ostendit esse etiain alias justorum non perfecto- 
rum animas. Quod si quis ambigit ubinam hse sint, 


ἁγίων ψυχαί. Καὶ ὁ Παῦλος δὲ ἐπεθύμοι &valucat 
χαὶ σὺν Χριστῷ εἶναι. Ὅστις οὖν Χρισεὸν ἐν οὖρα- 
νοῖ; ὑπάρχειν οὐκ ἀπιστεῖ, οὐδὲ τὴν «οὔ Παύλου 
ψυχὴν, ἐν τῷ οὐρανῷ ὑπάρχειν ἀρνήφεται. Αὐτὸ; 
γὰρ περὶ τῆς τοῦ σώματος διαλύσεως καὶ τῆς ἐν τῇ 
ἐπουεανίῳ πατρίδι κατοικίας λέγει " Οἴδαμεν γὰρ 
ὅτε ἐὰν ἡ ἐπίγειος ἡμῶν αοἰχία τοῦ σκήνους κατα- 
λυϑῇ, φχοδομημένην ἐχ Θεοῦ ἔχομεν οἰκίαν ἄχειβο- 
ποίητον αἰώνιον ἐν τοῖς οὐρανεοῖ;. » Οἶδας ἄρα d 
ἤχουσας τί φησιν οὗτος ὁ ἅγιος, ὅτι εὐθέως fps 
ἐχ τοῦ βίον τούτου ἀναχωροῦσιν οἱ ἅγιοι, ἧτοι αἱ τῶν 
κἰλειωμένων διχτίων ψυχεὶ, ἐν ταῖς οὐρανίαις χαθ- 
ἐδραις καὶ μοναῖς κατοικοῦσι; Πόθεν οὖν εὗρεν εἰπεῖν 
ὁ καλὸς ἐκεῖνος “Ἐφέσου, ὅτι μέχρι τῆς ποινῆς &ve- 


Β στάσεω:, οὐκ ὀφείλουσιν ἀπολαδεΐν αἱ τῶν διχαίων 


φυχαί ; “Ἔδει γὰρ αὐτὸν ἄνθρωπον ὄντα λόγιον, μὴ 
ἐναντιοῦσθαι προφανῶς οὕτω τοῖς παρὰ τῶν τῆς 
Ἐχκλησίας διδασχάλων εἰρημένοι: * μᾶλλον δὲ καὶ 
αὐτὸς ἑαυτῷ ἀντιλέγει " ἐν μὲν τῇ ἐπιστολῇ αὑτοῦ 
τῇ πεμφθϑείσῃ τοῖς ἀπανταχοῦ γῆς καὶ τῶν νήσων, 
ἀρνεῖται παντελῶς τὴν τῶν ἀγίων àxólaucte, ἔνϑε 
φησί " «Καὶ ἡμεῖς οὔτε τοὺς ἁγίους ἀπολαδεῖν τὴν 
ἡτοιμασμένην αὐτοῖς βασιλείαν xol τὰ ἀπόῤῥητα 
ἀγαθὰ, οὔτε τοὺ; ἀμαρτωλοὺς εἰς τὴν γέενναν ἐμπ:- 
σεῖν ἤδη φαμέν " ἀλλ᾽ ἐχδέχεσθαι τὸν ἴδεον ξἑκατέρον 
κλῆρον " καὶ εἶναι τοῦτο χαιροῦ τοῦ μέλλοντος μετὰ 
τὴν ἀνάστασιν καὶ τὴν χρίσιν. » "Ev τούτῳ μὲν, ὡς 
ὁρᾷς, φανερῶς ἀρνεῖται τὴν ἀπόλανσιν τῶν ἁγίων, 
ἐν δὲ τῷ λόγῳ τῷ παρ᾽ αὑτοῦ ποιηθέντι αἷς τὴν μνή- 
μὴν τοῦ ἀγίον Ἡλιοῦ, ὁμολογεῖ διαῤῥήδην αὐτοὺς 
ἀπολαμδάνειν τοὺς ἁγίους, ἔνθα λέγει " « “Ἐγὼ δ᾽ ὅτι 
μὲν ἔξεστιν αὑτῷ, χαθάπερ xal ταῖς τῶν ἁγίων 
ψυχαῖς, ὅποι ποτὶ βούλεται χατὰ χα’ ρὸν ἐπιχοιριά- 
ζειν γαοῖς τε οἰκείοις ἐμφιλοχωρεῖν, καὶ tol; Exá- 
στοτε δεοιλένοι; ἐπιφοιτᾷν, ἀναγχαΐόν τε ἡγοῦμαι 
καὶ ἀληθὲς εἶναι, οὐ μὴν διὰ ταῦτα φαίην ἂν αὖ- 
τὸν, τῶν οὐρανῶν ἀπολείπεσθαι, καὶ τῆς ἐκεῖσε λαμ- 
προφορίας μετὰ τῶν ἀγγέλων δεσποτικῆς παρΣστά- 
σεως * 3) γὰρ ἂν ἔλαττον εἶχεν ὁ ὑπὲρ πάντας σχεδὸν, 
εἴγε διὰ τὸ τὴν σάρχα φορεῖν ἀφεστήχει «rc μετ᾽ 
αὑτῶν χοινωνίας, καὶ τῆς τοῦ Θεοῦ πρὸς πρόσωπον 
θεωρίας, ἧς xai παρὰ πάντα τὸν βίον ἐξαιρέτως 
ἀπίλαυσεν.» Μαρτυρεῖ μοι τῷ λόγῳ, καὶ τὸ el; αὖ- 


in tertio decreti capite satis ἃ nobis responsum p τὸν παρὰ τῆς Ἐχκχλησίας ἀδόμενην, οὕτως ἔχον" 


est; nec semel dicta repetenda sunt, «ed revertamur 
eo unde digressi sumus. 


ἀεὶ παρίστασαι ἐν τοῖς ὑψίστοις λειτουργῶν, τὴν οἰκουμένην εὐλογεῖς, πανταχοῦ δοξαζάμενος. » 


« Προφῆτα xfüput Χριστοῦ, τοῦ θρόνου τῆς μεγα- 
λωσύνης οὐδέποτε χωρίζῃ * xal ἑκάστῳ ἀσθενοῦντι 
Ἰδοὺ 


àv τούτῳ λαμπρῶς καὶ περιφανῶς τῆς πρὸς πρόσωπον θεωρίας τοῦ Θεοῦ, τοὺς ἁγίους ἀπολαμόάνειν 
διισχυρίζεται" xal τὸν ἅγιον Ἡλίαν xai μετὰ σώματος τῆς τοιαύτης ἀξιοῦσθαι θεωρίας φάσχει, ὅπερ 
χαὶ πλέον τοῦ διχαίου ἐστίν, Εἰ οὖν ἄλλο τί ἐστιν ἡ ἡτοιμασμένη βασιλεία, καὶ τὰ ἀπόῤῥητα ἀγαθὰ, 
παρὰ τὴν τοῦ Θεοῦ πρὸς πρότωπον θεωρίαν, δειξάτω ἡμῖν" ἔσται γὰρ ἐχείνη μείζων τῆς θεωρίας 
αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, 'AX)' οὐδεὶς τῶν διδχσχάλων τῆς Ἐχχλησίας μέχρι xo σήμερον τοῦτ᾽ εἴρηκεν͵, ὅτι 
ἐστί τι μεῖζον εἰς ἀπόλαυσιν, τῆς τοῦ Θεοῦ θεωρίας. Ὃ δέ φησιν ὁ μέγας Γρηγόριοξ, ὅτι εἰσὶ μὲν 
δικαίων τινῶν ψυχαὶ, αἵτινες ix τῆς ἐπουρανίου βασιλείας τισὶ μοναῖς διΐστανται, καὶ ὅτι τῶν «sce, 
λειωμένων διχαίων αἱ ψυχαὶ, δείχνυσιν ὅτι εἰσὶ χαὶ τινῶν μὲν διχαίων ἀτελῶν ψυχαί. Ποῦ δὲ αὗταί 
εἶτιν, ἴσως ἀμφιδάλλει τις, ἐν τῷ τρίτῳ κεφαλαίῳ τοῦ ὅρον, ἱκανῶς περὶ τούτον ἀπελογησάμεθα,  Evlja 
περὶ τῆς τῶν ψυχῶν χαθάρσεως ἔφημεν, χαὶ o). δεῖ ἐνταῦθα περὶ τῶν ἅπαξ εἰρημένων παλιλλογεῖν. 
᾿Δλλ' ὅθεν ἐξήλθομεν πάλιν ἐπιστρέψωμεν. 


1281 
A', 

Θαυμάζω τοίνυν xal ἀπορῶ, πῶς εἰσί τινε; οὕτως 
ἀμελοῦντες τῆς ἀληθείας τῆς πίστεω;, ὡς; μὴ μόνον 
οὗ βούλεσθαι μαθεῖν, ὅπω: ἐπιστραφέντες σωθῶσιν, 
ἀλλὰ xal τῶν χειμένων ἐν τοῖς ἱεροῖς τῶν διδασχά- 
λων βιδλίοις προφανῶς ςθορεῖς ἐγένοντο " χαὶ εὔτε 


καλῶ; νοοῦσιν, οὔτ᾽ ἀχούειν βούλονται fiv ἔχυνσιν 


οἱ διδάσχαλοι δόξαν περὶ τῆς χοινῆ; ταύτης τῶν 
Χριστιανῶν ὁμολογίας " ἀλλὰ μόνον μιχράν τινα 
ἐανίδα λαδόντες ἄγουσιν ἀπορίας ἄνω καὶ κάτω" 
xa δοχοῦδί τινα γενναῖα φέρειν ix τῆς αὑτῶν χοι- 
λίας πρὸς ἀνατροπὴν τῆς ἀληθείας ; ἃ πρὸ τούτων, 
οἱ δ'δάσχαλοι προσθέντες διέλυσαν λόγοις χαὶ σνγ- 
γραφαῖς" ἐξ ὧν ταχέως ἐλέγχονται οἱ νέοι δογματι- 
σταί. "ἔδει yàp αὐτοὺ; θεωρεῖν xal σχέπτεσθαι 
ἅπερ οἱ ἅγιοι λέγουσι χαὶ ὑποχωρεῖν αὐτοῖς, ἐν οἷς 
λέγοντι, Μὴ εὑροῦσι δὲ θεραπείαν ἐν τοῖς παρὰ 
τῶν ἁγίων εἰρημένοις ἐν οἷς ἀμφιδάλλουσι, τότε 
ἐξῆν αὑτοῖς ἀπορεῖν, εἴπερ xal δύνανται" οὐ μὴν 
δὲ ἀπορεῖν περὶ τῶν ἤδη εἰρημένων τε xal σεσάφη- 
νισμένων. T(; δέ ἐστιν fj θαυμαστὴ αὐτῶν ἀπορία 
ἣν ἡμῖν προφέρουσι, xal σφόδρα μεγαλαυχοῦτσιν ; 
"Q χαθολικοὶ, ἐὰν, ὡς λέγετε, νῦν ἀπολαμθάνωσιν 
αἱ doyal τῶν διχαίων, μήπω γενομένη: τῆς ἀνα- 
στάσεως, περισσόν ἐστι γενέσθαι τὴν ἀνάστασιν, 
xal τὸν χριτὴν ἐπὶ θρόνου καθίσαι, xai κρίσιν ποιῖ- 
σαι" τί δὲ καὶ λήψονται τότε, εἰ νῦν ἀπέλαδον ; 
Καὶ ἡμεῖς πρὸς αὐτούς * Καθολεχοΐ ἐσμεν, xal χα- 
θολιχοὶ βουλόμεθα λέγεσθαι, εἰ καὶ ὑμεῖς τὸ ὄνομα 
τοῦτο χατ᾽ εἰρωνείαν ἡμῖν προφέρετε, καὶ ὕδριν 
λογίζεσϑε " πιστεύοντες γὰρ εἰς μίαν ἁγίαν χαθολι- 
κὴν χαὶ ἀπηοστολιχὴν Ἐχχλησίαν, χαθολικοί ἐσμεν, 
xa: λεγόμεθα " καὶ τοὺς μὴ λεγομένους χαθολιχοὺς, 
ἥτοι τοὺ: μὴ ἑπομένους αὐτῇ, σχισματιχοὺς χαλοῦ- 
μεν, καὶ, οἶμαι, δικαίως. Πρὸς οὖν τὴν ἐρώτησιν 
ὑμῶν φαμεν, ὡς εἰ ὑπῆρχε καινὴ ἡ ἐρώτησις ὑμῶν, 
ἐδώχαμεν ἂν τὴν ἀπολογίαν ἀφ᾽ ἡμῶν, ὦ; f) δύνα- 
pisc ἐπεὶ δὲ ἣν ὑμεῖς ποιεῖτε, χαὶ ἄλλοε πρὸ ὑμῶν 
πεποίηνται, οὐ χρεία περὶ ὧν οἱ διδάσκαλοι ἥψαντο, 
καὶ τὴν ἀπολογίαν ἀπέδωχαν ὡς ἑνὸν, ἡμᾶς ἀπολο- 
γεῖσθαι τολμηρῶς οὔτω καὶ ἀναιδῶς " ἀλλ᾽ ὅπερ 
ἐχεῖνοι ἐξέδιυχαν, αὐτὸ καὶ ἡμεῖς προσθήσομεν. [1ἐ- 
τρος γὰρ 6 προμνημονευθεὶς ἀρχιδιάχονος τῆς με- 
γάλης Ἐχκλησίας πρὸς τὸν μέγαν ἀρχιερέα Γρηγό- 


PRO CONC, FLORENT. CAP. IV. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


19823 
IV. 

Admiror igitur et dubito quo pacto reperiantur 
quidam adeo veritatis (idei negligentes, ut nou tan- 
tum non discere velint, ut conversi salventur, ve- 
rum etiam eorum quæ ἃ saeris doctoribus scripta 
suDt, aperte corruptores exstiterint : qui. nec re- 
cie intelligant, neque audire senteutjiam volunt 
quam doctores habent super hac communi Chri- 
stanorum confessione. Sed exiguam tantum stil- 
Jam ab iis haurientes, sursum deorsum difficultates 
miscent ex suo sensu, existimantes egregie quæ- 
dam ad eversionem veritatis afferre, quas ante hos 
scriptis et librig editis doctores dissolverunt, ex. 
quibus statiin hi novi dogmatistz redarguuntur : 
nam eos videre et considerare oportebat qua saneti 
dicunt, et eorum dictis acquiescere. Quod si in 
sanctorum dietis, in qnibua sententiam alternaut , 
curationem non invenissent , tune demum licebat 
eis dubitat'ones afferre (si tamen id possent) ; nec 
vero ambigere de his decebat, quz antea disputata 
et declarata sunt, At qualisnam est eorum adni- 
rabilis quiestio quam nobis objiciunt mirum in mo: 
dum jactabuudi ? O catholici, si, ut vos dicitis, nunc 
justorum animae ante resurrectionem recipiunt , 
supervacauea est resurrectio οἱ judicium, et super 
throno assessus, et judicii constitutio, Quid tum 
recipient, δὶ nunc receperunt? Quibus nos respon- 
demus, Catholic] sumus et catholici dici volumus; 
οἱ si in contumeliam hoc nomen nobis objicitis, et 


C injuriam nobis inferre arbitramini : credentes eniin 


unam sanctam et apostolicam Ecclesiam, catholici 
sumus et appellamur ; qui catholici non vocantur, 
sive qui eam non sequuntur, scbismaticos dicimus, 
ac jure, ut arbitror. Ad interrogationem igitur ve- 
suam dicimus, quod si nova esset vestra interro- 
gato, pro viribus nostris responsionem attulisse- 
mus : sed quoniam quod vos facitis et alii ante vos 
egerunt, non opus est, quæ doctores attigeruut, et 


.yesponsiones ut decens erat tradiderunt , nos adeo 


audacter et períricta fronte respondere. Sed quod 
ii ediderunt, idipsum οἱ nos adjungemus. Nam fe. 
trus, Ecclesi magnes archidiaconus, ut antea ἃ 
nobis expositum est, magno pontilici Gregorio Dia- 
logo, hanc quam in prescntia vos interrogationem 


piov τὸν Διάλογον, ταύτην fjv ὑμεῖς vov προδάλλετε D proponitis, eamdem is ipsi fecit, Nam ita in eodem 


ἐρώτησιν, αὐτὴν xa αὑτὸ; πρὸς αὐτὸν πεποίηται * 
λέγει γὰρ ὧδ ἐν τῷ αὑτῷ βιδλίῳ τῶν Δια.όγων. 
Πέτρου ἐρώτηϑις. € Ἐὰν νῦν ἐν τῷ οὐρανῷ εἶσιν 
αἱ φυχαὶ τῶν διχαίων, τί ἔστιν ὅπερ ἐν τῇ ἡμέρᾳ 
τῖς χρίσεως μέλλουσιν ἀπολαδεῖν ;» Γρηγορίου ἀπό- 
xp:Gts. «Τοῦτο αὐτοῖς ἐν τῇ χρίσει θαυμασίως ὑπάρ- 
ξει " νῦν γὰρ τῶν ψυχῶν μόνων, τότε δὲ xal τῶν 
σωμάτων τὴν μαχαριότητα ἀπολήψονται. “Ὥστε ἐν 
αὐτῇ τὴ σαρκὶ αὐτοὺς ἀγαλλιασθῆναν, ἐν ἧ πόνους 
ὑπὲρ Xp:otou καὶ βασάνους ὑπέμειναν. Διὰ ταύτην 
γὰρ τὴν διπλὴν αὐτῶν δόξαν, ἐν τῇ γῇ ὑπὲρ αὐτῶν 
γέγραπται" Διπλασίονα νεμηθήσονται. Καὶ τοῦτο 


9! Isa. Lx, 7. 


libro Dislogorum scribit lib. :w, cap. 25 : Petri in- 
terrogatio : « Si igitur nunc sunt in coelo animae 
justorum, quid est quod in die judicii pro justitiae 
sus retributione recipient? » Gregorii responsio . 
« Hoc eis nimirum crescit in judicio, quod nunc 
animarum tantummodo, posiumodum vero etiau 
corporum beatitudine períruentur, ut in ipsa quo- 
que carne gaudeant in qua dolores pro Domino 
cruciatusque pertulerunt. » Pro bac quippe gemi- 
naia eorum gloria scriptum ost : « Ia terra aua du- 
plicia possidebant **. » Hine ^ 

conis diem de t 


1283 


ΖΟΘΕΙῊΙ! METHONENSIS 


1284 


« Datse sunt illis singulae stolz albze, et dictum ect Α δὲ, πρὴ τῆς ἡμέρα; τῆς ἀναστάσεως περὶ τῶν ψυ- 


illis nt requiescerent tempus adbuc modicum, do- 
nec impleretur »u:erus couservorum et fratrum 
eorum **, » Qui itaque nenc sipgulas. acceperunt, 
biasas im judicio »telas lsbituri sunt, quia modo 
snimarum tantummodo, nunc autem animarum 
simul et corporis gloria latabumtur. » Audistisne 
sdinirabilem dubitationem et iwterrogationem ve- 
stram ? Quo moo alter ante vos una cum aliis ma- 
guo h«ic Patri et docteri. Ecclesi: objecit, el quo 
pecte ei respondit ? Quo modo igitur ia hoc morho 
schismatis amplius manetis, cum aperte conspicia- 
tis doctores vobis contradicere ? Quin etixm magnus 
ille Athanasius ubi seipsum interrogat de liac ea- 
dem re, ita respondit : Interrogatio ; «Ubiuam di- 
cemus esse nunc eorum animas qui Jam occuhue- 
runt ? » Hesponsio: « Nova est ei terribilis Inter- 
rogatio, et bominibus abscondita. » Nam Deus ne- 
mini permisit unquant ad nos illine reverti, ut 
nobis exponere possct ubinain , aut quomodo sunt 
qua hinc demigrant anima , tamen, ut a Scripturis 
inonemur, qusedam, id est peecatoruum, anim in 
inferno sunt subter omnem terram et mare, ut 
Psahius dieit : ePoseerunt me in lacu inferiori, ín 
tencbrosis et in umbra mortis **; » et ut apud Job 
scriptum est : « Àd terram tenebrosam et opertain 
mortís coligine, terram miseri** et Lenebrarmm, ubi 
umbra mortis, et nullus ordo, sed sempiternus 
lorror inhabitat 45, » Anima vero justorum post 
Christi adventum (ut ez latrone qui in cruce pe- 
pendit intelligimus) sunt in paradise. Non enim 
propter latronis justi animam tantum Christus 
Deus noster paradisum aperuit, sed prooter ones 
denique sanctorum animas. » Videtis quo pacto 
contradieitis? Tamen si nessetis quid magna voce 
canitis, nen utique ambigeretis vos eadem quoque 
sentire, Sed subit mihi dicere, et si durum vobis 
videbitur, in magnis profecto nugis aures Yestrze 
versantur. Magna voce canitis, nibil tamen intelli - 
gitis, sive potius negligitis; legere enim, et non in- 
telligere, dixit quidam ex sapientibus (1), est ne- 
gligsre, quoniam libri omnes de precibus id conti- 
nent, sanctorumque animas in eclo esse Damasce- 
nus et Theophanes ejus rei auctores clara voce 


χῶν τῶν διχαίω» γέγραπται" ὅτι ἐδόθη aot. E; δνὰ 
μιᾶς στολῆς λευχῆς * xat. ἐῤῥέθη αὐτοῖς tva ἀνα- 
πιύσωνται ἔτι ὀλίγον γαιρὸν, ἕως οὗ πληρωθῇ € 

μέτρον τῶν συνδούλω» xal ἀδελφῶν αὐτῶν. Oi τινι: 
τοίνυν ἀπὸ μιᾶς στολῆς ἔλαδον, διπλᾶς ἐν τῇ νρίϑει 
στολὰς λήψονται. Ἐπειδὴ γὰρ ἀρτίως ταῖς ψυχαῖς 
μόνον, τότε ταῖ; ψυχαῖς; ὅμοῦ καὶ τοῖς σώμασι τῇ 
δόξῃ εὐφρανθήσονται. » Ἠχούτατε τὴν θαυμαστὴν 
ὑμῶν ἀποοίαν τε καὶ ἐρώτησιν " πῶς καὶ ἕτερος 
πρὸ ὑμῶν ταύτην μεθ᾽ ἑτέρων, προὐφέρετο τῷ με- 
γάλῳ τούτῳ Πατρὶ καὶ διδασχάλῳ τῆς Ἐχχλησίας " 
καὶ πῶς τὴν ἀπολογίαν ἐδέξχτο" πῶς οὖν καὶ ἔτι 
τῷ πάθει τοῦ σχίσματος μένετε, ὁρῶντες διαῤῥῆϑην 
ποὺς ἁγίους ἣμῖν ἀντιλέγοντας. "Exc ᾿Αθανάσιος ὁ 
μέγα΄, lv tot; rph; αὑτὸν ἔρω-ἤσεσι περὶ τοῦ αὖ- 
τοῦ τούτου, οὑτωσὶ ἀποχρίνεται, Ἐρώτησι:. « [Ποῦ 
δὲ ἄρα θέλομεν λέγειν, ὅτι εἰσὶ νῦν al προ)αδοῦσαι 
τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖ;» ᾿Απόκρισι;. «ξένον ὑπάρχει 
xal φοδ:ρὴν τὸ ἐρώτημα " καὶ παρὰ ἀνθρώποις ἃ πο- 
χεχρυμμένον * οὐ γὰρ συνεχώρησεν ὁ Θεὸς ἀναλῦ- 
σαί τινα τῶν ἐχεῖσε πρὸς ἡμᾶς διηγήσασθαι " ποῦ 
ἣ πῶς εἶτιν αἱ ἀφ᾽ ἡμῶν ἐξελθοῦται φυχαΐ ; μως 
ὡς ix τῶν Γραφῶν, μανθάνομεν ὅτι αἱ μὲν τῶν 
ἁμαρτωλῶν, Ev τῷ don ὑπάρχουσιν, ὑποκάτω πάσης 
«ἧς qf: καὶ θαλάσσης" ὥς φησιν 6 ψαλμὸς, e"Ev σχοτει- 
νοῖς χαὶ ἐν σχιᾷ θανάτου καὶ ἐν λάχχῳ χατωτάτῳ,,» xol 
ὡς γέγραπται ἐν τῷ Ἰώδ' «Εἰς γῆν σχοτεινὴν καὶ ζο- 
φεοάν" εἰς γὴν σκότους α' ωνίον᾽ οὗ οὐχ ἔστι φέγγος" οὗ 


C δὲ ὁρᾷν ζωὴν βροτῶν. » Ai δὲ τῶν διχαίων ψυχαὶ, μετὰ 


τὴν Χριστοῦ πορουσίαν, ὡς ix τοῦ λῃστοῦ τοῦ Ev τῷ 
σταυρῷ μανθάνομεν, ἐν τῷ παραδείσῳ ὑπάρχουσιν. 
Οὐ γὰρ διὰ μένην τὴν ψυχὴν τοῦ ἁγίου. λῃστοῦ, 
Χριστὸς ὁ Θεὸς ἐμῶν τὸν παράδεισον ἤνοιξεν “ ἀλλὲ 
καὶ διὰ πάσας λοιπὴν τὰς τῶν ἁγίων φυχάς. Ὅρᾶτε 
πῶς ἀντιλέγετε; Ὅμως el ἐγινώσκετε «ί ᾷδετε με- 
(3)? φωνῇ, oóx ἂν ἀμφιεδάλλετε, δτι χαὶ ὑμεῖς 
κοῦτο αὐτὸ δοξάζετε. ᾿Αλλ' ἔπεισί μοι εἰπεῖν τι, εἰ 
xai σχληρὸν ὑμῖν ἄν δόξῃ. ᾿Αληθῶς ὁδολεσχία ἐστὶ 
μεγάλη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν. ἽΛλδετε γὰρ αὑτὰ με- 
γάλῃ φωνῇ, οὐδὲν δ᾽ ὅμως γινώσχετε, ἀλλὰ μᾶλλον 
χαταγινώσχετε. Τὸ γὰρ ἀναγινώσχειν καὶ μὴ γινώ- 
σχεῖν, χαταγινώσχειν ἐστὶ, τὶς τῶν σοφῶν ἔφη. Πᾶν 
γὰρ τὸ παραχλητιχὸν βιδλίον, περὶ τούτον διαλαιε- 


clamant. Magnas igitur gratias liabere vobis debe- D 63vet, xal τὰς ψυχὰς τῶν ἁγίων ἐν τῷ οὐρανῷ εἶ- 


mus, quia ron aot delestis, aut ea fraude aliqua in 
codicibus oblitterastis, ut quidam ante vos in tra- 
clatibus et libris de processione Spiritus sancti 
conscriptis effecerunt , id tamen illis inutiliter 
cessit, nam sdliuc libri inanent, qui maleficorum 
audaciam testantur, et apud vos perbelle servantur, 
€' quotidie cum vocis modulatione concinuntur, 
wienstrua, triodia, serinones, metaphrases, quin- 
quagenaria, versiculi, troparia, idiomela, contacia, 
«ci, $ynaxaria, exapostilaria : et ne singula enu- 


^ Apac.vi, 11, 9 Psal, Exxxvir, 7. ** Job x, 91. 


47 Cato. 


vat, Δαμασχηνό; τε xat θεοφάνης ol τούτου ποιτ tal, 
διαπρυσίως ἀναδηοῶσι. Μεγάλας οὖν χάριτας δ:ξ 
ἡμᾶς ὁμολογεῖν ὑμῖν, ὅτι οὗ χατεκαύσατε οὐδ᾽ 
ἡ φανίσατε ταῦτα͵ fj ἀπηλείψατε τέχνῃ τινὶ ἀπὴ τῶν 
βιδλίων " ὥσπερ χαὶ οἱ πρὸ ὑμῶν ἔδρασαν Ev τοῖς 
περὶ τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐχπορεύσεως λόγοις 
τε χαὶ βιδλίοις. “Ὅμως οὐδὲ ἐχείνοις προὔργου τὸ 
τοιοῦτον ἀπέθη, ἀλλὰ μένουσιν εἰς ἔτι τὰ βιδλία, καὶ 
μαρτυροῦσι τῶν χαχούργων τὴν τόλμην. Ἐν ὑμῖν ὃὲ 
καὶ μάλα χαλῶ; σώζονται καὶ ἄδονται μετὰ μελῳδιῶν 


1285 


PRO CONC. FLORENT. CAP, IV. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


1285 


x20' ἡμέραν * xal purvala, xal τρ ota, xaX λόγοι, χαὶ A merem, omnis fere Ecclesise uostrz scriptura ita 


p.2sagpactt:, καὶ πεντηχοστάρια, xaX στιχηρὰ, καὶ 
τροπάριλ᾽" χαὶ ἰδιόμελα, xal γοντάχια, καὶ οἶχοι, 
xa συναξάρια, xa) ἐξχπ'πστειλάρια. xat ἵνα μὴ x30" 
ἔχαστρν λέγω, πᾶτα ἀπὶ) ὡς εἰπεῖν ἡ τῆς: Ἐχχλῃ- 
ela; ἡμῶν συγγραφὴ, ταύτην ἔχει τὴν δόξαν. Οἱ 
γὰρ τῆς Ἐχχλησίας θεολόγοι τε χαὶ διδάσχολοι, 


sentit : nam Ecclesi theologi ac doctores, poeta: 
melodique, profunda meditatione perpendentes, hac 
statuerunt, quasi ex uno cratere sapientize referto 
omues omnino hauriendo. ldeirco nec discordant , 
nec sibi contradicunt mutuo, ncc dissentiunt inter 
se. 


ποιηταί τε χαὶ μελῳδοὶ, ὑψηλῇ διανοίᾳ διασχεψάμενοι, τοῦτ᾽ ἐδογμάτισαν, ὦ; ἐξ ἑνὸς κρατῆρος πλί- 
ρους ὄντο: σοφίας, πάντε; ἄρδην μιτλλαδόντες. Διὸ καὶ οὐ διαφωνοῦσιν, οὐδ᾽ ἀντιλέγουσιν ἀλλήλοις, οὐδ᾽ 


ἀντίφασίς ἔστιν ἐν αὑτοῖ:. 
E. 

Πόθεν οὖν ἀρξήμεῦ. ἀπὸ τῆς πρώτης τοῦ μηνὸς 
Σεπτεμόδρίου, ἐν τοῖς ἰδιομέλοις τοῦ ἀγίου Συμεὼν 
τοῦ Στυλίτου. « Ἢ ἁγία σου ψυχὴ, qnt. Πάτερ Eo- 
μεὼν, ἀγγέλοις συνοῦσα ἀγάλλεται. » Kol ἐν ἄλλῳ, 
« Καὶ μετὰ τῶν ἀσιυμάτων χορεύων àv οὐρανοῖς. » 
"Ev ἑτέρῳ δ᾽ αὖθι;, « Καὶ σὺν ἀγγέλοις θεῷ παρι- 
στάμενος.» Τῇ εἰχοστῇ ὀγδόῃ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, τοῦ 
ἁγίου κυριαχοῦ, xai νῦν οἰχεῖς τὸν παράδεισον, διὰ 
παντὸς εὐφραινόμινο;. ᾿ὐχτωδρίῳ πρώτῃ τοῦ ἁγίου 
Ῥωμανοῦ, μετὰ διχαίων ἕνδον εἰς θείαν δόξαν κα- 
ταοσχηνώσας, βλέπεις τὴν τερπνότητα τὴν ἄφραστον 
ἐχείνην * βλέπεις τὴν τρνφὴν τὴν ἄληχτον " βλέπεις 
t3 γάλλῃ νῶν οὐρανῶν, τὰ ὄντων; ἐράτμια " βλέπειν 


πατριαρχῶν tig χορείας, μαχαριώτατε. Τῷ αὐτῷ 


μηνὶ εἰχοστῇ Ex: τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Δι- 
μητρίου" ἔχει μὲν ἡ θειοτάτη σου Ψυχὴ, χαὶ ἅμω 10;, 
ἀοίδιμε Δηλήτρ'ε, τὴν οὐράνιον ᾿ἱερουσαλὴμ κατοι- 
χητήριον. » Καὶ αὖθις, « Εἰς τὰ ὑπερχόσμια σχῆ- 
νώματα τὸ πνεῦμά σου, Δημήτριε μάρτυς; σοφὲ, 
Χριστὸς ὁ Θεὸς προσήκατο ἀμώμητον. » Καὶ ἀλλα- 
χοῦ, € Τῷ Θεῷ ἀδιαλείπτως παριστάμενος. » Καὶ 
πάλιν τρανώτερον, « ToU μαχαρίου ἔτυχες τέλους, 
«ἀριστάμενο; Χριστῷ " ἐχτενῶ; ἰχέτενε. » Καὶ αὖ, 
« Νὺν πρέσωπον Χριστοῦ καθορᾷς σὺ πρὸ; πρόσω- 
πον, ὦ Κύριλλε" τῶν ἐσόπτρων ἀληθείᾳ λυθέντων, 
δνώθη; σου τῷ ἔρωτι. » Καὶ πόλιν, « ἈΪνημύνευς 
xai ἡμῶν, Πάτερ Baa λειε, παρεστὼς τῇ Τριάδι τῇ 
ὁμοουσίῳ.» ᾿Αλλαχοῦ δὲ, « Καὶ νῦν ἐν οὐρλνοῖ; τῶν 
ἐσόπτρων λυθέντων, ᾿Αντώνιε͵ καθαρῶς ἐποπτεύεις 
“ἣν ἁγίαν Τριάδα, ἐντυγχάνων ἀμέσως. » Καὶ ἐν 
τοῖς τοῦ μεγάλου Γεωργίον, πῇ μέν φησι, ε Καὶ 
ἐδέξω ix θεοῦ τὸν τῆς νίχης σοῦ στέφανον » πῆ 
δὲ, « Συμύασιλεύεις Χριστῷ λαμπρότατα, πορφύραν 


V. 

Unde igitur. exordiemur? & primas die mensis 
Septembris in. idiomelis divi Simeonis Siylitæ: 
« Sancta: (uà. anima , inquit, pater Simeon, in so- 
cietate e»saltat angelorum ; » et in alio: e Et cum 


B incorporeis lu eelo wipsdians; » rursus in altero : 


« Cum angelis Deo assistens, » Vicesima octaya 
ejusdem mensis de S. Cypriano : « Et nunc parade. 
sum mcolis in omni lælitia constitutus, » Octoliis 
prima, de divo Romano : « Cum justis intus in di- 
vina gloria luhsbitans, eblectsiionem illam ineffa- 
bilem aepicis, Vides indesinentes deliciss, aspici; 
coelorum pulchritudinem, qua vere est amabilig , 
8spicis, beatissime, choreas patrisrcliarunr. » Eo- 
dem mense xxvi, de divo Demetrio magno insity- 
re : ε [ὕει quidem tua divina anlwa, et immacu- 
lata, gloriose Demetri , collestem pro hahitatiore 
Jerusalem. » Et iterum : « In ultramundsnas 566 ὲ 
immaculatum spiritum tuum, sapiens mariyr De- 
melri, Christus Deus recepit. » Et alibi : « Deo as- 
sidue assistens. » Et rursus : « Manifestius  beati- 
tudinis finem es consecutus Cbristo ass'stens, toto 
corde deprecare. » Et. iterum : « Nunc tu Christi 
vultum intueris in ſaelom, o Cyrille, speculis vere 
confractis, tao divino amori junctus es. » Et rur- 
$us : « Recordare nosiri, pater Basill, consubstan- 
tiali Trinitati aesistens.» Alibi : « Et nunc in celis 
speculis effractia, Antoni, sincere sanctam inspicis 
Trinitatem citra medium congressus.» Et de magno 
Gregorio : « Partiin, inquil, victoris tuse coronam 
recepisti, partim vero eum Christo regnas splen- 
didissima ex sauguine purpura indutus, et sceptro 
tuorum certamiuum ornatus, et corona gloria 
conspicuus io infinita szcula. » Et alibi : « Ilodie 


ἐξ αἵματος ἐνδυσάμενος φαιδράν * καὶ τῷ σκήπτρῳ martyr de peregrinatione triumphans ad. celestia 


τῶν ἄθλων cou εὐχοσμούμενος, xal στεφάνῳ τῆ: 
δόξης δια πρέπων ἀπεράντους εἰς αἰῶνας.» Καὶ ἀλλα- 
χοῦ * « Σήμερον τοῦ Χριστοῦ ὁ μάρτυς θριαμδεύων 
τὴν πλάνην, χαταλαμὄάνει τὰ οὐράνια " καὶ ἐν θρόνῳ 
δόξης τῷ καθημένῳ, προσφέρει τῆς σφαγῆς τὸ 
αἷμα. » Καὶ ἐν ἄλλῳ, « Ὁ λαμπρὸς ἀριστεὺς Γεώρ- 
γιος, ἐν τῇ ἐνδόξῳ αὐτοῦ ἀθλήσει τὰς ἄνω δυνάμεις 
εὐφραίνων, xai σὺν αὐταῖς ἀγαλλόμενος νῦν. » Ἕν 
δὲ τῇ ἐνάτῃ τοῦ μεγάλου Παύλου, Ἰουνίου εἰκοστῇ 
ἑνάτῃ, ε Νῦν οὐχ ἐν αἰνίγμασιν, οὐδὲ ἐν ἐσόπτρῳ 
Χριστός σοι ὁπτάνεται " πρὶς πρόσωπον δὲ μᾶλλον 
ὁρᾶται πρόσωπον, τελείαν σοι τὴν δόξαν ἀποχαλύπτων 
τῆς θεώσεως. » Καὶ ἐν ἄλλοις, ε Ὑπὲρ Χριστοῦ πα- 
θόντες, ὦ ἀθλοφόροι μάρτυρε;, ψυχὰς μὲν ἕκετς εἰς 


pervenit, et iu gloriz throno sedenti offert sangui- 
nem cædis. » Et in alío : « Insignis et strenuus 
Georgius in suo glorioso certamine supernas pote- 
states laetificans et nunc una cum ipsis exsultans.» 
In noma, de maguo Paulo Sunii vicesima nona , 
« Nunc non in anigmate neque in spceulu Ghristus 
a t6 conspicitar ; imo in faciem facies aspicitur, 
integram tibi divinitatis gloriam detegens. » Et in 
aliis : «Pro Christo passi, o decertatores martyres, 
animas in caelos habetis in manu Dol.» δε seo - 
« Tui, Christe, sacerdotes ὧν 

δίδου! ὁ gaudent, divinam ἔν 

rins intuentes. » Et in δὴ 

ginate, Pater, non is spoeet 


1251 


JOSEPIIU M ETHONENSIS 


omnium principii, facie ad faciem, sapientissime, A οὐρανοὺς ἐν χειρὶ θεοῦ. » Καὶ πάλιν, «UE ἱερεῖς Gov, 


qui et splendoris et visionis divinse dignus effectus 
es. » Et rursus : « Cum angelis tripudias, beate 
Ouesime, martyrii corona exornatus, refulgenti 
throno Salvatoris assistis, » Et alibi : « Sanctorum 
ordines eum qui inter angelos requiescit magna 
voce laudantes, divinis nunc fruuntur. deliciis, et 
lætantes tripudiant. » Et in alio : « Superintelle- 
ciuali splendore exsaturati sancti, εἰ divina lztitia 
splendide repleti, dii vocamini, ut ei proximi inter 
divinos splendores versantes, et glori» ineffabilis 
radiis illustrati. » Et rursus : « Sacris melodiis 
celebrentur, quasi coelestis hzeredes regni, quasi 
incolie paradisi.» Et alibi ; «Concives angelorum.» 
Et rursus : « Sanguinis tui pretiosi. intinctione 
martyr, purpurani tibi pretiosam comparasti, qua 
indutue cclestem regiam vere inbabitas Deo su- 
premo regi assistens. » Assistere vero supremo 
regi, quid aliud per Deum significat, nisi quod san- 
cti quatenus animse beatitudine perfruuntur? In 
aliis vero : « Patribus hymnum ofleremus, qui 
ante legem et in lege refulserunt, ct qui ex Virgine 
genito Domino et hero recta mente inservierunt, et 
inaccessibilem lucem hanc adepti sunt.» Et in alio: 
« Nunc, o beate, intercede apud Deum pro tuo 
grege. » Εἰ rursus : Cœleste regnum concupisti, 
qvo nunc, beatissime, vere frueris. » Et in alio : 
« Super oninem virtutem positus , pater Antoni , 
cum angelis versaris ín regno coelorum. » Et rur- 
sus : « Dei præco Athanasi, qui pericula et perpe- 
tuas tentationes sustinuisti, nunc deliciarum para- 
disi diguus es factus, divinas mansiones consecu- 
tus, incorruptibilis vitz ligno propinquus, ut ju- 
satitiæ victor, corona et diademate coelestis regni 
exornatus, decore conspicuus et forma przcellens.» 
Et rursus : « Splendidissimo οἱ fulgentissimo lu- 
n.ine lucidius nunc illustratus.» Et rureus : « Non 
in auigmate gloriam, quam a puero concupisti, 
vides, beate Eutychi, imo facie ad faciem nunc so- 
lutis carnis speculis, pater noster? » Et rursus : 
« Ex uifficilibus angustiis eL corruptione in amplam 
et jucundam paradisi latitudinem pervenisti, san- 
etorum visurus splendidam lucem οἱ angelorum 
choress Deo assistentes, et incessanter clamantes.» 


Χριστὲ, διχαιοσύνην ἐνδεδυμένο:, ὁσίοις τοῖς ἀπὶ 
αἰῶνος ἀγάλλονται, σοῦ τὸ χάλλος δρῶντες τὸ θεῖον 
«ρινώτερον. » Καὶ ἐν ἄλλοις, « Nov οὖκ ἕν α νίγ- 
ματι, Πάτερ, οὐκ ἐν ἐσόπτρῳ κατοπτάύεις τὸν τῆς 
θεαρχίας φωτισμόν " πρὸς πρόσωπον δὲ, πάνσοψε, 
πρόσωπον * τῆ; ὑπὲρ νοῦν λαμπρότητος xai θεο- 
πτίας ἀξιούμενος, » Καὶ πάλιν, « Σὺν ἀγγῶοι; 
χορεύεις, μάχαρ Ὁνήσιμε, μαρτυρίου στεφάνῳ xa- 
καχοσμούμενος, θρόνῳ τῷ φαιδρῷ τοῦ Σωτῆρος πα- 
ρίστασαι. » Καὶ ἀλλαχοῦ, « ᾿Αγίων τάγματα «bv ἐν 
ἁγίοις ἀναπανόμενον ἀσιγήτω; ὑμνοῦντα, τρυτῆς 
ἐνθέου νῦν ἀπολαύουσι, καὶ γεγηθότες χορεύουσι. » 


«Kal ἐν ἄλλῳ, « Τῆς ὑπὲρ νοῦν λαμπρότητο;, ἂμφ»» 


ρούμενοι ἅγιοι, θείας εὐφροσύνης τε λαμπρῶς πλη- 
ρούμενοι, θεοὶ χρηματίζετε τῇ πρὸς αὐτὸν γγύτηετι, 
«αἷς θεουργιχαῖς μαρμαρυγαῖς ὁμιλοῦντες, καὶ δέ- 
ξης τῆς ἀφράστου φωτισθέντες ἀχτῖσι. » Kal κά- 
λιν, « Εὐφημείσθωσαν ἱεραῖς μελῳδίαις͵ ὥς τῆς ἄνω 
βασιλείας χληρονόμοι, ὡς παραδείσου οἰκήτορες. » 
Καὶ ἀλλαχοῦ, « Συμπολῖται τῶν ἀγγέλων. » Καὶ πά- 
λιν, € Αἰἱμάτων τιμίων σὸν βαφαῖς, μάρτυς κατε- 
σχεύασας σαυτῷ πορφύραν πολύτιμον * ἣν στολισά- 
μένος, χατοιχεῖς τὰ ἄνω ἀληθῶς Bassa, Θεῷ 
παμθασιλεῖ παριστάμενος. » Τὸ δὲ παρίστασθαι τῷ 
παμδασιλεῖ Θεῷ, καὶ κατοικεῖν τὰ ἄνω βασῶεια 
ἀληθῶς, τί ἄλλο πρὸς Θεοῦ σημαίνει, ἢ ὅτι ἀπὸο- 
λαμθάνουσι χαθὸ ψυχαὶ νῦν οἱ ἅγιοι, Ἐν ἄλλοις δὲ, 
ε Πατράσιν ὕμνον προσοίδσομεν, πρὸ νόμου καὶ ἐν 
νόμῳ ἐχλάμψασι " καὶ τὸν ἐκ Παρθένου ἵξύριον χεὶ 
Δεσπότην γνώμῃ εὐθείᾳ τεθεραπευτόσι, καὶ ἀδύτου 
φωτισμοῦ νῦν ἀπολαύουσι. : Καὶ ἐν ἄλλῳ, ε Νῦν 
δὲ παρίστασαι, μάχαρ, πρέσδυς τῷ Θεῷ ὑπὲρ τῆς 
ποίμνης σον. » Καὶ πάλιν, « Ἐπεκόθησας τῆς ἄνω 
βασιλείας, ἧς νῦν ἀπολαύεις ἀληθῶς, μακαριώτατε.»᾽ 
Καὶ ἐν ἄλλῳ, « Ὑπεράνω πάσης ἀρετῆς γεγονώς, 
Πάτερ ᾿Αντώνιε, συναυλίζῃ ἀγγέλοις ἐν τῇ βασιλεῖς 
τῶν οὐρανῶν. » Καὶ πάλιν, « Θεοχήρυξ ᾿Αθανάσιε, 
χινδύνους ὑπομείνας xal συνεχεῖ; πειρλσμοὺς, cgu- 
qf; τοῦ παραδείσον νῦν ἠξιώθης, ἔνδον γενόμενος 
τῶν θείων μονῶν" ξύλῳ προσπελάσας ζωῆς εῆς 
ἀχηράτου * διχαιοσύνης ὡς νικητής " στέφει χο- 
σμούμενος, καὶ διαδήματι τῆς ἄνω βασιλείας - ὡραϊῖ- 
ζόμενος, καὶ κάλλει διαπρέπκων.» Καὶ πάλιν, ε Φωτὶ 


Kt alibi : « Terra quidem nunc operuit corpora D τῷ τρισηλίῳ xol τριφεγγεῖ" τηλαυγέστερον νῦν 


vesira, caelum vero, o sancli, spiritus semper fert, 
tlirono gloris assidentes et cum angelis exsultan- 
tes. » Et alibi : « Nunc coelos incolis martyrum pie 
sanctorum et justorum. » Et in alio : « Princeps 
sacrorum Eumeni , qui libertatem tibi apud Chri- 
stum conmparasti, juxta cujus thronum, aancte, in 
gloria assistis nunc cum angelis sanctis. » Et rur» 
sus : «Ad tranquillum portum appulisti a laboribus 
requiescens, et coronatus tripudias in paradiso, 
una cum Christi martyribus, Niceta divine, merito 
te glorificamus. » Et rursus in alio : «Qui a dextra 
assistis Trinitati et immediate versaris.» Et in ode 
9 canonis S. Joannis Theologi : « Nunc non in 

dgmate, sed facie ad faciem deliciarum torrentem 


ἑλλαμπόμενος. » Καὶ αὖ, « Οὐκ ἐν αἰνίγματι vov 
καθορᾷς δόξαν ἣν ἐπόθησας Θεοῦ ix βρέφους, μάκαρ 
Εὐτύχιε" πρόσωπον δὲ μᾶλλον νυνὶ πρὸς πρόσωπον, 
λυθέντων τῶν ἐσόπτρων τῆς σαρχὸς, Πατὴρ ἡμῶν. » 
Καὶ πάλιν ἐν ἄλλοις, ε« Ἐχ χαλεπῆς στενώσεως, καὶ 
φθορᾶς, πρὸς εὐρύχωρον πλάτος παραδείσου καὶ 
τερπνὸν χατήντησας, ἁγίων ὀψόμενος φωτοειδεῖ- 
λαμπρότητας, καὶ τὰς τῶν ἀγγέλων ἐποκτεύσων 
χορείας, Θεῷ παρισταμένα; χαὶ βοώσας éxaóatesc. » 
Καὶ ἀλλαχοῦ, « 'H γῇ μὲν χατεχάλυψεν ὑμῶν «à 
σώματα νυνὶ, ὁ οὐρανὸς δὲ, ἅγιοι, φέρει τὰ πνεύ- 
ματα ἀεὶ, τῷ θρόνῳ παρεστῶτα τῆς δόξης, μετ᾽ 
ἀγγέλων ἀγαλλόμενα.ν Καὶ ἀλλαχοῦ, « Ka νῦν οἰκεῖς 
«οὺὑς οὐρανοὺς, μαρτύρων ὅσις ἁγίων xal τῶν ὃ» 


1289 


TRO CONC. FLORENT. CAP. IV. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


1290 


καίων. » Kai ἐν ἄλλῳ, « Παῤῥησίαν πλουτήσας A inspicere meritus es, pacis llumen et fontem im- 


πρὺς τὸν Χριστὸν, ἱεράρχα Εὐμέν:ε, οὗ καὶ τῷ θρόνῳ 
ἅγις ἐν δόξῃ νῦν παρίστασχι μετὰ ἀγγέλων ἁγίων. » 
Καὶ αὖ, « “Ὅρμῳ γαληνῷ προσωρμίσθης, ἀναπαυ- 
σάμενος τῶν πόνων, xal στεφανηφόρο; χορεύεις ἐν 


παραδείσῳ μετὰ μαρτύρων Χριστοῦ, Νικήτα θεσπέ- 


mortalitatis, qua nunc irrigatus divinitate perfrue- 
ris.» Et Augusti quarta : « Non amplius in speculo 
conspicis summum bonorua , 0 sancta martyr, ad 
faciem aspicis faciem, jam solutis vere, o Eudocia, 
imaginibus. » 


qu, πάντες ἀξίῳ; σε δοξάζομεν, » Kol πάλιν ἐν ἄλλῳ, « Παραστάτης δεξιὸς τῆς ἁγίας Τριάδης &v- 
τυγχάνων ἀμέσως. » Καὶ ἐν τῇ ἐνάτῃ δῇ τοῦ χανόνος τοῦ ἁγίον Ἰωάννου τοῦ Θευλόνηου " ε Νῦν οὐκ 
ἐν αἰνίγματι, πρὸς πρόσωπον δὲ πρόσωπον, τῆς τρυφῆς: τὸν χειμάῤῥουν δρᾷν ἠξίωσαι, xal τὸν mo. 
«αμὸν τῆς εἰρήνης, xal τὴν πηγὴν τῆς ἀθανασίας, ἧς νῦν ἀρδευόμενος, ἀπολαύεις τῆς θεώσεω:. » Καὶ 
Αὐγούστῳ τετάρτῃ, € Οὐχ Esc ὁρᾷς ἐν ἐσόπτρῳ καλῶν τὸ ἀχρότατον, ὁσία, πρὸς δὲ πρόϑωπον μάρτυς 
θιωρεῖς πρόσωπον, ἤδη λυθέντων τῇ ἀληθείᾳ, Εὐδοχία, τῶν ἐμφέσεων. » 


Ἰδοὺ μὲν, ὡς ἐμοὶ δοχεῖ, οὐ φανερώτερον εὗροι 
τις ἂν τῶν ἤδη ἡμῖν εἰρημένων. Τοντέστι, πρόσω- 
πον πρὸς πρόσωπον * κιὶ, νῦν ἀπολαύουσι τῆ θεώ. 
σεως. Καὶ iv «gpabeiat νυνὶ χορεύουσι στεφανη- 
φόζοι. Καὶ νῦν παρίστανται τῷ τοῦ Θεοῦ θρόνῳ 
μετὰ ἀγγέλων ἁγίων. Τί ἄλλο δυνάμεθα ἑννοεῖν, fj 
ὅτι ἀπολα μδάνουσι νῦν καθὸ ψυχαΐ; ὡς προεθἐμεθα" 
καὶ ἤδη διαπρυσίως ἐδείξαμεν. El δ᾽ οὐκ ἀρκεῖσθε 
«τούτοις, δείξομεν καὶ ἄλλα ἐκ τῶν ὁμοίων Γρυφῶν. 
Ἐν τῇ ἐνάτῃ δῇ τῶν ἁγίων Πατέρων, ἕν τροπά- 

puv οὕτω λέγει, « Μεγάλω, ἠξιώθητε τῶν τιμῶν 
ἐπὶ γῆς, οὐρανόφρονες ἅγιοι, ὅτι Χριστοῦ τύπον 
ἐτιμήσατε σχετικῶς. Καὶ νῦν σχιὰν ἐχϑέμενοι, χαὶ 
τὸ περιχάλυμμα τῆς σαρχὸς, αὐτὸν αὐτοπροσώπως 
gl; πρόσωπον ὁρᾶτε, xal τῶν μειζόνων ἀξιούμενοι. » 
Καὶ ἄλλοθι, « 'Atl πρηῖΐστασγ)ὴ τῶν ὑμνούντων σε 
διὰ παντὸς, xai τὴν σὴν εὐφημούντων πανήγυριν, 


Ecce jam nihil apertius, ut mihi vidctur, repe- 
rietur his qux a nobis allata sunt , id est, « facie 
ad faciem, » et, « nunc divinitate perfrueris, » el, 
«in paradiso nune coronati tripudiant, » et, « none 
Dei throno cum sanctis angelis assistunt »; quid 
aliud possumus intelligere preterqua: quod qua- 
tenus animæ perfruuntur, ut anica exposuimus et 
jam evidenter ostendimus ? Quo si bis non aequiegci- 
tis, et alia cx ejusdem generis scripturis afferemus. 
In ode 9 sauctorum Patrum antiphona ita dicit ; 
« Magnum cultum meriti estis, celestes sancti, 
quia Christi figuram studiose imitati estis, et nunc 
umbra et carnis operimento deposito, eum facio 
δὰ faciem viilctis et maxima meriti estis, » Et ali- 
bi : « Semper suffragaris iis qui te laudant, et inum 
celebrant festum Domino assistens, One:ime, totus 
refulgens, totus resplendens, totus celestibus ful- 


τῷ δεσπότῃ παρεστὼ΄΄, ᾿Ονήσιμς, ὅλος πεφωτισμένος, € getris. coruscans, » Et alibi : « Inspicitis , marty- 


ὅλος ὑπέρλαμπρο:, ὅλος ταῖς ἐχεῖθεν ἀστρα παῖς xa- 
«αλαμπόμενο;. » Καὶ ἀλλαχοῦ, « Καθορᾶτε, μάρ- 
τυρε;, τὸ θεῖον χάλλο; τρχνώτερον xai λαμπρότε- 
pov. » Καὶ πάλιν, « “Ὅπου τάξεις ἀγγέλων, ὅπου 
τῶν διχαίων οἱ δῆμοι ἀγάλλονται. » Καὶ ἐν ἄλλῳ, 
« Καὶ βασιλείας οὐρανῶν, σαφῶ; ἠξιώθητε, χατα- 
λαμπόμενοι τῆς Τριάδος τοῖς αὐγαῖς ἀξιάγαστοι. » 
Καὶ πάλιν, « Σάδόα παμμάκαρ, τῶν ἀγγέλων ἰσο- 
στάσιε, ὁμόσχηνε ὁσίων, σννόμιλε προφητῶν, μαρ- 
*üpov xal ἀποστόλων αυγχληρονόμε, φῶς τὸ ἀνέ- 
σπερον ὁ νῦν χατοιχῶν, οὗ ταῖς φρυκτωρίαις λαμ- 
πόμενος ταῖ; θείαις, τῷ ἀχροτάτῳ τῶν ἐφετῶν ὁ 
καρεστὼ; καῤῥησίᾳ λελαμπρυσμένος. » ᾿Αχούει: ; 
ψῶς τὸ ἀνέσπερόν φησι ᾿ φῶς yàp ὁ Θεὸς ἀνέσπε- 
ρον" χατοιχεῖ δὲ νῦν μετὰ τοῦ Θεοῦ, εἶτα τὸ ἄχρον 
τῶν ἐφετῶν᾽" τέ δηλοῦν βούλεται ; τὸ γὰρ ἄχρον τῶν 
ἀγαθῶν, τὸ ἄχρον τῶν ἐφετῶν, τὸ ἄχρον τῶν χαλῶν, 
οὐδὲν ἄλλο ἐστὶν, εἰ μὴ αὐτὸς ὁ Θεό;. Οὗτος δὲ πα- 
ρίσταται αὐτῷ, xal χατοικεῖ μετ᾽ αὐτοῦ" τί οὖν 
ἄλλο πρὸς θεοῦ σημαίνει, ἀλλ᾽ ἣ τὸ ἀπολαμδὄάνειν 
4096 ἀγίυνς vuv καθ᾿ ὅσον εἰσὶ ψυχαί ; Εἰ δὲ βού- 
λει χαὶ ἄλλα ἀχοῦται, ἰδοὺ λέγομεν. « Kat ἀδύτου 
φωτισμοῦ νῦν ἀπολαύουσι. » Καὶ ἐν ἄλλῳ, « Tov 
ἁγίων ὁ χορὸ; εὗρες πηγὴν τῆς ζωῆς, καὶ θύραν πα- 
ραδείοου. » Καὶ πάλιν, « Καὶ οἱ δίχαιοι χάμπουσιν 
ὡς quott,ot;. » Kat ἀλλαχοῦ, « Ἐπιγείους ἄθλους 
διελθόντες, οὐρανίου; ἕλαύον στεφάνους οἱ μάρτυρες 
οἱ ἀληθεῖς. » Καὶ πάλιν, « Οἱ ἀθλοφόροι μάρτυρες 
χαὶ οὐρανοπολῖται, ἐπὶ γῆς ἀθλήταντες, πολλὰς β2- 
PATROL. 08, CLIX. 


res, divinam pulchritudinem manifestius οἱ cla- 
rius. » Et rursus : « Ubi ordires angelorum, ubi 
justorum. populi exsultant. » Et in alio : « Et re- 
gnum ceœlorum aperte mer:ti, Trinitatis radiis :l*u- 
strati, o admiratione digni. » Et rursus : « Sabba 
beatissime, angelorum zqualis , sanctorum contu- 
bernalis , prophetarum socius , martyrum et apo- 
stolorum cohæres, lucem non occidentem nunc in- 
colens, cujus divinis fascibus illustratus summo 
principi assistens, et aperte coruscans.» Audisne ? 
Lucem non occidentem dicit ; nam Dens est lux 
non occidens ; habitat autem nunc cum Deo. Præ- 
terea summum principium quid significat ? Sum- 
mum enim bonorum , summum principium, sum- 


Ὁ nium pulchritudinuam, uil aliud est uisi Deus ipse. 


lic ei assistit, e& habitat eum co, quid aliud per 
Deum denotat, prrterquam quod sancti nune, qua- 
tenus anünz , perfruuntur ? Si vis οἱ alia audire, 
jam dicimus, « Εἰ inaccessibili luce nunc pet- 
fruuntur. » Et alibi : « Sanctorum chorus vitz ſon- 
tem et januam paradisi nactus est.» Et rursus: «Et 
jusü veluti. luminaria folgeut. » Et alibi : « Cum 
terrena certamina perlustrassent vori martyres, eu- 
ronas sunt consecuti, » Et rursus : e £^ 
mariyres ac cali cives in tee 

cruciatus pertulerunt et p 

nam receperunt , ut pro M 

derent, » Et rursus : « Ce 

"on terra operuit, scd ceste 


1291 


JOSEPIII KETHONENSIS 


1299 


vohis portz paradisi, οἱ intro profecti lignum vite A σάνου: ὑπέμειναν, καὶ τέλειον ἀπέλαδον τῶν στέφα- 


estis assecuti, apud Christum interceditc.» Ubi sunt 
qui dicunt sancios non esse, sive sanctorum aui- 
mas nunc in paradiso non esse? Nonne audiunt 
Damascenum dicentem : « Aperte sunt vobis portae 
paradisi ? » Nonne audiunt, » intregressi? « et non 
agnoscunt, « lignum vitz? consecuti sunt? » eL «c in- 
tereedunt pro nobis? » Si igitur neque receperunt, 
neque intercedunt, neque Christum vident , neque 
ipsi assistunt, neque divina luce perfruuntur, et 
ut uno verbo dicam, newo ex sanctis, ut ipsi pu- 
tant, nunc cuin. Christo est, ubi suut qus. psaili- 
mus? Num falsa ? Absit ; ubi « spiritus ΟἹ ↄnimæ 
justorum laudant te, Doniine; » et illud : « Diffra- 
ctis spcculia, saucti, facie ad faciem Deum videtis.» 


vov lv οὐρανοῖς, ἵνα πρεσδεύιόσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν 
ἡμῶν. » Καὶ πάλι», « Πανεύφημοι μάρτυρες, ὑμῖ; 
οὐχ fj γῇ κατέχρυψεν, ἀλλ᾽ οὐρανὸς ὑπέξεξατο. "Ivel- 
γῆσαν ὑμῖν παραδείσου πύλαι" καὶ ἐντὸς γενόμενοι, 
«οὔ ξύλου τῆς ζωῆς ἀπελάδετε, Χριστῷ πρεσδεύ- 
921€. » Ποῦ εἶσιν ol λέγοντες ὅτι οὐχ εἰσὶν cl ἅτιοι, 
ἤγουν τῶν» ἁγίων αἱ ψυχαὶ, ἐν παραδείσῳ cx viv; 
Οὐχ ἀχούουσι τοῦ Δαμττχηνηῦ, λέγοντο;, e Ἤνοίγη- 
σαν ὑμῖν παραδείσου πύλαι ;» οὐχ ἀχούουσι sb, "Ev- 
τὸς γενόμενοι; οὐ γινώσχουσε τὸ, « Τοῦ £222» τῆς 
ζωῆς ἀπολαμθάνουσι, καὶ πρεσδεύουσιεν 0x30 fiev :» 
Ei οὖν οὐκ ἀπέλαθον, οὐδὲ πρεςδεύουσιν, οὐδὲ Χη-- 
οτὸν θεωροῦσιν, οὐδὲ παρίστανται αὐτῶν, οὐδ᾽ ἃτο- 
λαύουσι τοῦ θείου φωτός. Καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν͵ κατ᾿ 


Si nune cum Christo non sunt, non. receperunt; si B αὑτοὺ;, οὐδεὶς τῶν ἀγίων ἐστὶ νῦν, μετὰ τοῦ Xo:- 


non receperunt, neque iutercedunt ; si vero non 
intereedunt, cur invocamus? Si enim nunc non 
jutereedunt, nunquam intercedent, nam in futuro 
non est intercessio. Nonne sudis illud? «Non inter- 
eessione opus ibi est dimisso conventu. » Etiam 
novi iheologi dicunt, Peculiariter recipiunt, εἰ Deum 
in faciem vident, sed ineffabilia bona, «qux oculus 
non vidit, et auris non audivit, nec in cor bominis 
ascendit, » non receperunt adhuc ; non enim om- 
Rino potsumus diffiteri sanctos in praesentia non 
esse eum Christo. O insipientiam ! ld , ut ego exi- 
stimo, risu magis quam responsione dignum est, 
nam paulo ante ostensum est haresim esse haxc 
absurdam argutiolam, nec de ea opus est amplius 
disputare. 


e:o0. Καὶ ποῦ ταῦτα ἃ ψάλλομεν; "Apa divbi; 
ἄπαγε. Ποῦ δὲ χαὶ τὸ, « Πνεύματα xaX ψυχαὶ τῶν 
δικαίων, αἰνοῦσί σε, Κύριε.» xal τὸ, «Αυθέντων τῶν 
ἑσόπτρων, ἅγιοι, κρότωπον πρὸ; πρόσωτον τὸν Θεὸν 
καθορᾶτε ;» ἂν γὰρ νῦν οὐχ εἰσὶ μετὰ νοῦ Χριστοῦ, 
οὐχ ἀπέλχθδην" εἰ δ᾽ οὐχ ἀπέλαδον, οὐδὴῆῇ πρετδεύ- 
ουσιν, Εἰ δ᾽ οὐ πρεσόείζονγι, τί καὶ παραχαλοῦμεν : 
εἰ γὰρ νῦν οὐ πρεσδεύουσιν, οὐδὲ πώποτε πρενδ-:" 
covdw* ἐν γὰρ τῷ μέλλοντι πρεσδεία οὖχ ἔσει. Οὐχ 
ἀκούεις τὸ, Οὐ χρεία πρέσδεων ἐχεῖ, λυθείσης -ἴς 
πανηγύρεως ; Ναΐ φασιν οἱ se: θεολόγοι, ἀποαμ- 
δάνονσι μεριχῶς, xai τὸ; Θεὸν δρῶσιν εἰς ποΐσω- 
Tow * πλὴν τὰ ἀπόῤῥητλ ἄγαθ, εἃ ὀφθαλμὸς οὖχ 
εἶδε, καὶ οὕς οὐκ ἤκουσε, καὶ ἐπὶ χαρδίαν ἀνθρώπου 


C οὐχ ἀνέδη,ν οὐκ ἀπέλαδον ἔτι. Οὐ γὰρ Buváusta 


καντελῶς ἀρνήσασθαι μὴ τοὺς ἁγίους εἶναι τὰ νῦν μετὰ τοῦ Χριστοῦ. "D τῆς ἀνοίας ἴ Τοῦτο κατ᾽ ἐμὲ, 
ἄξιόν ἔστι γέλωτος μᾶλλον 1j ἀπολογίας τινός. Ἐδείχθη γὰρ πρὸ ὀλίγον τὸ ἄτοπον τοῦτο λογίδιων μεστὸν 
κάσης αἱρέσεως" καὶ οὐ δεῖ περὶ τούτον παλιλλογεῖΐν. 


VI. 

Quod hoe sit bvresis equanimiter disquirendum 
esti. Si Deum videit nune sanctorum animnz, ineffa- 
bilia vero bona non videat, procul. dubio majora 
sunt illa quam Deus ipse, quoniam ea invisibilia 
sanctis sunt, Deus vero ab eis videtur. Hoc nemo 
aauæ nentis dixerit unquam. Sed hzc haresis si- 
lentio involvenda. Praeterea disquirendum est ita: 
Ineffabilia bona, vel quia majora, vel quia minora 
suut, ca sancti eon vident. Si quia minora, iis opus 
hou 681, nan majorum eompotcea facti, minora non 
curant, Ilujus enim admodum aperte participes 
sunt, $i majus sunt consecuti. Si vero quia majora, 
ea non recipiunt, absit blasphemia majora reperiri 
quam Dei visio et fruitio sit. Ostendendum est autem 
ea bona conspicere sanctos Ecclesia testimonio, ex 
iis quae ibi occinuntur. Qui fljem non adhibet, 
scruictur in secunda. Septembris mensis, reperiet- 
que idiomelum sancti Mamantis ita se habens : 
« Veluti nova oliva planta, ad Dei mensam accessisti, 
veluti filius corum qui Domini viam ingrediuntur 
per martyrium, benedixit tibi Dominus, οἱ cœlestis 
Sion bora aspicis in deliciis. diviu:e degens exsul- 
lationis, » Quid ad boc respoudere audebunt, qui 
&anc sententiau renuunt? Surdo aspidi profecto 


G*. 

Ὅτι δὲ αἵρεσις τοῦτο, σκεπτέον μετὰ μαχροδυ- 
μίας. El τὸν Θεὸν ὁρῶσι νῦν τῶν ἁγίων at ψυχαὶ, 
τὰ δὲ ἀπόῤῥητα ἀγαῦὰ οὐχ ὁρῶσιν, ἀναμφιδόλως μεῖ- 
vová εἰσιν ἐχεῖνα, ἢ αὐτὸς ὁ Θεΐς. Ἔτ:εν ἐκεῖνα μὲν 
ἀθεοώρητα τοῖ; ἁγίοις τυγχάνουσιν" ὁ δὲ Θεὸς, ἐρα- 
τὸς αὐτοῖ; ὀπάρχει. Τοῦτο οὐδεὶς ὑγιᾶ τὸν νοῦν ἔχων 
εἴποι ἄν. ᾿Αλλὰ σιωπητέον τὴν αἵρεσιν ταύτην. Ἔτι 
σχεπτέον οὕτως. Ἐκεῖνα τὸ ἀπόῤῥητα ἀγαθὰ, ἣ ὡς 
μείζονα οἱ ἅγιοι οὐχ ὁρῶσιν αὐτὰ, ἣ ὡς ἐλάττονν. 
Εἰ μὲν οὖν ὡς ἐλάττονα, οὗ χρεία, Τοῦ γὰρ μειζο- 
τέρου ἀπολαμβάνοντες, οὐ φρο,τίζουσι τοῦ ἐλάτεη- 
νος. Καὶ γὰρ δὴ χαὶ τούτου πάνυ γε δια ῥίήδην ἀπο- 
λαμθάνουσι, τοῦ μειζοτέρου ἀπολαμδάνοντες. Ki E 
ὡς μείζονα οὐκ ἀπολαμδά"ουσιν, ἀπίτευ τὸ βλάτφι- 
pov, ὅτι εἰσί τινα μείζονα τῆς τοῦ Θεοῦ θεωρία: zal 
ἀπολαύσεως. Δειχτέον δὲ, ὅτι καὶ τὰ ἀγαθὰ ἐχεῖνα 
θεωροῦσιν οἱ ἅγιοι, διὰ μαρτυριῶν τῆς Ἔχκλη σίας, 
ἀπὸ τῶν ἐν αὐτῇ ἀδομένων. Ὁ μὴ πιστεύων, ἐρευ- 
νησάτω ἐν τῇ δευτέρᾳ τοῦ Σεπτεμδρίου μηνός - xai 
εὑρήσει ἰδιόμελον τοῦ ἁγίου Mápavzo;, ἔχον οὕτως" 
« Νέου φυτὸν χαθάπερ ἑλαίας, τῇ τοῦ Θεοῦ τραπέζῃ 
γεγένησαι" ὡς υἱὸς τῶν πορενθέντων τὴν τοῦ Κυρίου 
69,» διὰ μαρτυρίου εὐλόγησέ σε Κύριος * xat β)έ- 
πεῖς τἀγαθχ τῆς ἄνω Σιὼν, ἐντρυφῶν τῆς θείας 


1292 


PRO CONC. FLORENT. CAP. IV DE FRUITIONEÉ SANCTORUM. 


1231 


ἀγαλλιάτ᾽ως » Tí καὶ ποὺ; τοῦτο εἴποιεν ἂν οἱ τὴν Α aures oectudenti similes sant, qul unionem ode- 


δόξα. ταύτην ὀρνούμενοι ; Ὄντως ἀσπίδι χωφῇ καὶ 
ϑυούσῃ τὰ ὦτα, παρόμοιοί εἶτιν * οἱ τὴν ἔνωτιν μὲν 
μισοῦντες, τὸ σίσιια 0$ ἀγαπῶντε:. Οὐ vào :0£- 
ληυσιν οὔτ᾽ ἀκοῦσα', οὔτε ἰδεῖν, οὔτε συνιέναι, Δα- 
μληχηνὸ; ὁ θεῖος ἐν τῷ δευτέρῳ ἤχῳ τῆς ὁκτωΐ- 
yov φησί « Ζωοδήτα Χριστὲ, 
στὰς διὰ θνητοὺ;, ἐν ἄδου δὲ χατελθὼν ὡς δυνατὺς, 
τοὺς ἐχεῖ ch? ἔλευσιν μένοντα; τὴν σῆν, ἀφαρπάσας 
ὡς ix θηρ᾽ς χραταιοῦ, παράδειτον ἀνθ᾽ ἄδου Gbxziv 
δεδώρησαι. » [155; θεραπείαν φητὶν ἡμῶν ταῦτα 
γέγραπται. "Apa 56:130 dj τοῦ Χριστοῦ Ἐκχληξία, 
χαὶ ψάλλει τι ph ὅν ἀγηθὶς, καὶ ἄδει τοῦτο πρὸ; 
ἀπάτην xa! πλάνην ψυχῶν, Καὶ €i; ἂν τοῦτο εἴπῃ 
νοῦ χύῤιο; ; ἄρα παρχμοθεῖται χαὶ τὸν Χριστὸν ἐν 
et λίγειν ὁ ἅγιο; οὗτος, Χριστὲ ζωοδήτα, ὑπέστης 
ἐχουτὶ πάθος xol χατηλθες ἐν ἄδῃ διὰ τοῖς βρο- 
τοὺς, καὶ ὡς δυνατὸς, ἀφήρπατας ὡς ἐχ θηρὴς xpa- 
ταιοῦ, τοῦ ἀλλοτρίου δηλαδὴ ἐχθροῦ τ: χαὶ πολειεἧ. 
τορος, τοὺς τὴν ἔλευσιν ἐχεῖ τὴν σὴν ἀναμένοντες. 
Καὶ ἀντὶ τῆ: κατοιχίας τοῦ σχότονς καὶ ἀφεγγοῦς 
τόπου ἐχείνου, οὗ κατοιχοῦντες ἦταν, ἐδωρή φω αὖ- 
τοῖς ὀϊχεῖν τὸν παράξεισον. Παραμυθεῖτοι τὴν Κρι- 
915v, ἧ ὡς ἀληθὲς τοῦτο λέγει τε χαὶ δοξάζει: ; "Ovttoz 
ὁρῶν τις τὰς ὑμετέρας ἀπολογίας, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν 
ὀχαΐρους φ'λονειχίας, ἐκ πλήξαιτο ἂν καὶ ἐκ-ταίη τῆς 
διανοία;. Μετὰ ἀληθείχς ἐγὼ οὗ δύναμαι ἀκούειν 
λόγους οὕτω σιθροὺς xol ἀσυστάτου; " οὖφ ναὶ ὑπο- 
λαμθάνω νηπίων εἶναι φελλίσιατα, Τί δὲ καὶ ὅταν 
ὁ αὐτὸς οὗτος λέγῃ, « ϑένη cov ἡ σταύρωτις, καὶ ἡ . 
ἐν ᾷδιυ κάδοδος, φιλάνθρωπε, ὑπάρχει " σκνλεύδις 
γὰρ αὐτὸν, χαὶ τοὺς πάλαι δετμίους φσυναναστῆσας 
ο:συτῷ ἐνδόξως ὡς Θεὸς, τὴν παράδεισγν ἀνοίξας, 
220 60.fv τούτον ἠξίωσας. » “ χουσας χἀνταῦθα' 
h^ 75520, ὡτοὶν, ἐν τῷ ἀδῃ χαὶ ἐσχύλευσας αὐτὸν, 
καὶ τοὺς δεσμίους, ἤγουν τοὺς ἀπ᾽ αἰῶνος ἁγίονς 
ἐχεΐ καθεύδοντας, ἐξαναστήτας μετὰ σεαυτοῦ, ἧνοϊ- 
fa; ἐὸν ταῤάδεισον, χαὶ ἐξίωδας ἀπολαμδάνειν 
αὐτοῦ. "Ἔτι ᾿λυχστάσιος ὁ θεοφόρη; Πατὴρ ἡμῶν, ὁ 
ἁγίου ὅρου; Σινᾶ λεγόμενος, ἐν ταῖς &zoxplssaty, 3; 
πότεῖται εἴς τινας ἐρωτήσεις, εὐλαδῶφς πρὸς αὑτὸν 
“π᾿ιουμένα:, φανερώτατα τὸ ζητούμενον διαλύει. 
Tov μὲν γὰρ ἁγίων τὰς ψυχὰς ἐν τῷ παραδείσῳ, 
τὰς δὲ τῶν ἁμαρτωλῶν ἐν τῷ Mp εἶναι ἀποφαῖνε- 


ἐχουκίως πάθος ὑπο- 


runt, et schisma amplexati suht; nofi enim. videre, 
nec audire, nec intelligere tolunt. Divus Damasce- 
nuain secundo tono. octavi tonl inquit : « Vile 
Christe dator, sponte. passionem propler hotnincs 
sustinuisti. ln infernum vero descendeus, ut potens 
eos qui ibi tuum adventum przstolabantur, tanquam 
ab forti abripiens ſera. paraditam pro inferno ha- 
bitare concessisti, » Ad medeltm, inquit, nobtram 
lec scripta sunt. Ergo mentitur Christi Ecclesia, 
psallitque quod non est, docetque i| ad deciplen- 
das et seducenilas animas, Xt quid id dixerit men- 
tis. compos? Num ett Clitistum solatut sanctus lic, 
cum dicit? Christe vite dator, sponte passlónem 
subusti, ct in infernum ptopter homines descen- 


B disti, οἱ ut potens eripuist! veluti de furti ferá, et 


extraneo videlicct hoste οἱ Dellatore, cos qui. ibi 
twut advenium exspectabant; et pro. lenebratüm 
habitatiote, et loco. obstuto illo, ubi incolebant, 
eos pdvadisi babitátlone dónasti * »  Consolatur 
Chrietaum, An ut terunt dieit hoc et sentit ? SI quis 
profceto fesponsiones véstras viderit, vc), ut vetitts 
dicam, importunas coftientiones, in. $tupotent ad- 
ducelur et ments dimoveblthr. Ego profecto audite 
non possum verba ltà putida at male colierentid, 
erbitrorque esu esse Infantium balbutlem. Quid 
quando hic idem dieit: cAdmirábilis tua erucifixio 
ct ia. πίστη descénsus o — lhomlthum aftalof : 
hath spoliis el detráetis, et. ils qul tàu ptldem ih 
vinculis detinvbatitur una tecum ploriose exsusti- 


C (ntis, ull. scilicet Deus pacddisum aperuisti, et ut 


eum eunsequcerettur dígtios illos fecisti. » Audisti, 
εἰ sie descenilsit, Inquit, in infernithi, ipsim ex- 
spoliasti, ét vinctos. ive sanctos ibi obaornientés 
"na tecum extuscitasti; paradisom áperuisti, ct ut 
euni consequerentur. dignos effecisti Quit ctiam 
Anastasius divinus nostet Patet a monto sancto 
Sinal appellatus, ih interrogationibus quas ad tc- 
Fpousiones quasdam pie ad eum factas facit, aper- 
tissime quastionem dissoltit ; nau sanctorum Δη1- 
mas id paradiso, peccatorum veto In inferna esso 
liquido et apertissime demonstrat. Interrocatio 
igitut et responsio bh.:c est : interrogatio : « Ubl 
omnino nune animas essc dicemus ? num in eodetu 


*4t διαῤῥήδην τε χαὶ σαφέστατα. Ἵἐρώτητις sot- D loco. omnes?» Tespensio: « Quahquam uemo dc 


υὐροῦν χαὶ fj ἀπόχρισις, Ss. Ἑρώτησις. « Ποῦ δὲ 
ὁλως θέλομεν λέγειν νῦν ὑπάρχειν τὰ; ψυχὰς, καὶ 
εἰ ὅρα ἐν τῷ ἅμα πᾶσαί εἶσιν,» 'λπόχρισ'ς. «Οὐδεὶς 
μὲν ὁ περὶ τούτου σσφῶς ἀπαγγείλας * ὅμως bx τῶν 
τοῦ Χριστοῦ λόγων μανθάνομεν, ὅτι ol μὲν τῶν δι- 
χυίων Ψυχαὶ μετὰ τῆς Ψυχῆς τοῦ ἀγίου ληττοῦ ἐν 
τῷ περαξείδι» ὑπάρχουτιν, Καὶ γὰρ καὶ ὁ θεῖο; 
᾿Δντώνιος πεοὶ τοῦ τόπου τῶν ψυχῶ, αὕτως ἑώρα- 
xf), by τῷ πυρὲδειίζῳ ὑπάρχειν τὰς ἁγίας ψυχάς. 
᾿Πσαύτως καὶ ὁ θεοφόρη; flau6o, καὶ ξτεροί τιῦες 
κῶν Πατέρων. ᾿Πϑαύτως καὶ Ἰωάννης ὁ τῆ; χλίμα- 
χης οὕτω λέγει" λνήμη"» μόνην ὁ λῃστὴς ἐχεῖνος lv 
«ἢ βασιλείᾳ ἡτήσατο, xai ὅλον τὸν παράδλειτον 
ἐχληρονόμηδεν. Πάλι» «τς τὰς τῶν ἁμαρτωλι 


his celare enuntiavit, iainen ex Cliristi. verbis per- 
cipimus, justorum animas una cum latrovis justi 
anima in paradise esse, quippe eum divusAntonius 
animarum locuu et sanctas auimas viderit ess» in 
paradiso. » Similiter ei divinus Pambo et alii. qui- 
dam ex Pairibus, eodein. molo Joannes Clin acus 
sic scribit: «Lairo ille ut tanium $ul meminisset ia 
reguo suo, postulavit, totunique. paradisum in lize- 
reditatem accepit. » ursus, peccatorum animas 
omne Vetuset Novum Testamentua ᾿ὀ ferni 44» 
cerem ablegari, vcl 

divite illo " 

pb 


1295 


JOSEPIII METIIONENSIS 


loci nunc esse animas, postea. discedunt, et earum A ψυχὰς, πᾶσχ fj I3 aix καὶ Καινὴ Δ αθήκη, ἐν τῷ 


recipiunt corpora, saum singuli : ita postea a judi- 
ce adversus eos sententia fertur, dicens, « Conver- 
tantur peccatores in. iufernum ;? qui autem revere 
titur, apertum est eo unde venerat eum reverti. Sed 
celeberrimus sane et divinus noster Pater, Cretse 
dignissimus pastor Andreas, post sanctos omnes 
a nobis in testes ia lioc argumento adductós, acce- 
dat et ipse ut mecum eadeni testificetur. ( namque 
jn quadam divina oraiione, quam in immaculatz 
nostre Virginis dormitationem pulcherrime com- 
posuit, cujus principium: « Quicunque reli- 
giosum et venerandum locum hunc, » juxta prinei- 
pium de eo ita pertractat : « Ceeterum, οἱ saneto- 
rum anima tenebrosum quidem locum illum per- 


τοῦ ἅλου δεσμωτηρίῳ παραπέμπεϑθαι ὦ; iv φυλακῇ, 
μαρτυρεῖ, Καθὰ xol περὶ τοῦ πλουσίου ἐχεῖνου 6 
Κύριος εἴρηχεν. Ὁμοίως καὶ Δαδιδ à προφήτης 
φησὶν, « ᾿Αποστραφήτωσαν οἱ ἁμαρτωλοὶ sl; τὸν 
ἅδην... Τὸ Ck εἰπεῖν, ἀποσεραφήτωσαν, σημαΐνει ὅτι 
νῦν ἐχεῖ αἱ ψυχαὶ τούτων ὑπάρχουσιν " εἶτα ἀπέρ- 
χονται xal ἀπολαμδάνουσι τούτων τὰ σώματα, τὸ 
ἴδιον ἕκαστος. Καὶ εἶθ᾽ οὕτως ἡ ἀπόφασις τοῦ χρι- 
toU xav' αὑτῶν ἐξέρχεται, λέγουσα" ᾿Αποστοαγή- 
τωσαᾶν ol ἁμαρτωλοὶ εἰς τὸν ἄδην. Ὃ δὲ ὑποστρέφων, 
πρόδηλον ἔνθα ónfjpytv ὑποστρέφει. ε ᾿Δ)λὰ καὶ ὁ 
πανηγυριχώτατος τῷ ὄντι χαὶ θεορφόρος Πατὴρ fiin, 
ὁ Κρήτης ᾿Ανδρέας, ὁ ἀξιώτατος ποιμὴν αὐτῆς, 
μετὰ πάντας τοὺς ἁγίους, οἷς ἐχρησάμεθα μάρτ:ο- 


transeunt : at. non ibi. detinentur, prseter cas quae αὶ σιν, ἐπὶ τῇ τοιᾷδε ἡμῖν ὑποθέσει, παρέτιω καὶ αὐτὸς 


vita deliciis delinitaa peccatorum mortem attraxze- 
runt. Nam quacunque se divinis legibus subjicien- 
tes, eain quæ in coelis degitur vitain Spiritu per 
carnem demonstraverunt, ad loca. procul dubio re- 
splendentía buic sanctorum sacro. statui congenta- 
nea ablegantur, qua Dominus custodit, et oculi 
tjus qui, ut. Scripture trsdunt, omnia contpi- 
ciunt, quorum pulchritudinem et magnitodinem, 
addam etiam, ei supra captum bominis decorem, 
jurc apertius et excelsius noscent qui Deo proxime 
accedunt, ibique rursum sistentes vacationem re- 
ceperunt, quibus precipue parata esi a providen- 
tia, quæ cuncta- sapienter administrat. » Audistis 
sdmirabilem οἱ msgnuin virum hunc, quo pacto 


τὰ αὐτὰ συμμαρτυρήσων fiv. Οὗτος γὰρ ἐν ἑὴ 
τῶν θχυμασίων αὐτοῦ λόγων, ὅν εἷς τὴν τῆς παν- 
ἄγνου Δεσποίνης ἡμῶν χοίμησειν ὑπερχάλως κε- 
ποίηται, ἡ δ᾽ ἀρχὴ τοῦ λόγου, «"Ocot τὸ σεπτὸν xal 
σεδάσμιον τέμενο: τοῦτο,» ἔγγιστά που τῆς ἀρχῆς, 
καὶ περὶ τούτου οὕτω διαλαμδάνει, ε Kol μέν τοι 
καὶ τῶν ἁγίων αἱ ψυχαὶ τὸν ἀειδῇ τόπον ἐχεῖνον 
διέρχονται μὲν, οὐ χατέχοντλι δὲ " πλὴν τῶν ὅσαι 
«ἢ χατὰ τὸν βίον ῥᾳστώνῃ τὸν δι᾽ ἁμαρτέας θάνατον 
ἐπκεσπάσσντο. "Oca: γὰρ δήπου τυχὼν «ol; θείοις 
νόμοις ἑαυτὰς ὑποζεύξασαι, τὴν ἐν οὐρανοῖς xol 
«τείαν ἐν πνεύματι διὰ σαρκὸς ἐπεδείξαντο, πρὸς 
«όπους δῆλον φωτοειδεῖς πρέποντας τῇ τοιᾷδε τῶν 
ἁγίων ἱερᾷ καταστάσει, μετατεθῆναι παραπέμκπονται' 


δδποίογυηι et justorum anima, hujus vitse cursu C οὖς ἐπισχοπεῖ Κύριος, καὶ ol ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ xatà 


perfecto, vacationem recipiunt? Hoc idem cst ac si 
dicerct, promissionem discipulis promissam, cum 
dicit, «Ut ubi ego «um, ibi et vos sitis? » quodque 
in loca refulgentia transmittuntur, Deoque propin- 
quant, et beatitudinis mirifice arrhabonem recipiunt, 
imo pulehritudinem et magnitudinem et supra 
mentis captum decorem, id est Deum ipsum clarius 
et excelsius conspiciunt. Cur inagia non versamini 
in bis, o amici et fratres? sed potius occupati estis 
in iis daunandis qui hxc credunt atque anplectun- 
tur, et utin eos maledicta quotidie effundatis super 
omnia operam datis ? 


tb λόγιον διὰ παντὸς ἐπιδλέπουσιν. Ὧν τό τε κάλλος 
xai μέγεθος, καὶ τὴν εἰς ἅπαν μακαριότητος θέσιν, 
προσθήσω δὲ καὶ τῆς ὑπὲρ νοῦν ὡραιότητος, εἰδεῖεν 
ἂν εἰχότως «pa νώτερόν τε xal ὑψηλότερον οἱ μᾶλλον 
ἡμῶν Θεῷ πλησιάζοντες. άνταῦθα τοῦ δρόμου λή- 
ξαντες, τὴν ἐχεχειρίαν ἐδέξαντο, οἷς χαὶ μᾶιλον 
ἡτοίμασται παρὰ τῆς πάντα σοφῶς διεξαγούσης 
προνοίας. » Ἡχούσατε xai τοῦ θαυμασίον τούτου 
καὶ μεγάλου ἀνδρὸ;, πῶς αἱ τῶν διχαΐων xoi ἀγίων 
ψυχαὶ, ληξάντων τοῦ δρόμου τοῦ βίον τούτου, λαμ- 
θάνουσι τὴν ἐχεχειρίαν ; Τοῦτο δ᾽ αὐτό ἐστι τὸ εἰπεῖν 
τὴν ὑπόσχεσιν fjv αὐτοῖς μαθηταῖς ἐπηγγείλω λέ 


vov, Iva ὅπον εἰμὶ ἐγὼ, καὶ ἡμεῖς fiet *» χαὶ ὅτι πρὸς τόπους φωτοειδεῖς παραπέμπονται, καὶ Θεῷ 
πλισιόζουσι, καὶ τὴν μαχαριότητα θαυμασίως ἀῤῥαδωνίζονται ἣ μᾶλλον, τὸ χάλλος xal μέγεθος. 
καὶ τὴν ὑπὲρ νοῦν ὡραιότητα, fj ἐστιν αὐτὸς ὁ Θεὸς, τρανώτερόν τε καὶ ὑψηλότερον χατοπτεύουσι. [Ἰὼ 
οὐ σχολάζετε ἐπὶ τούτοις, ὦ φίλοι καὶ ἀδελφοί; ἀλλὰ μόνον πρὸς τὸ xataxplvtiv τοὺς ταῦτα πειθομένου: 


καὶ στέργοντας, καὶ βλασφημεῖν αὐτοὺς ὁτημέραι διὰ παντὸς ἐπιμελεῖσθε. 


VIl. 

Ut autem omne os contrarium dicens obstruatur 
et obturetur, unum et solum testimonium addam, 
quod extremo loco reservavi. Id autem est ex Joan- 
pis evangclistm Apocalypsi, nec renuere pote- 
siis; dicit enim : «Et cum aperuisset sigillum 
quintum, vidi subtus alcare animas interfectorum 
propter Verbum Dei et propter testimonium quod 
habebant; et clamabant voce magna dicentes : 
Usquequo, Domine, sancius et verus non judicas, 

' pon vínJícas sanguinem nostrum de iis. qui ba- 


Z'. 

Ἵνα δὲ ἐπιστομηθῇ xoi ἐμφραγείη πᾶν στόμα 
λαλοῦν τἀναντία, μίαν χαὶ μόνην μαρτυρίαν προα- 
χομίσομαι " ἣν τελευταίαν ἑταμιευσέάμην. Αὕτη 
δ' ἐστὶν ἐχ τῆς ᾿Αποχαλύψεω; Ἰωάννου τοῦ Eocy- 
γελιστοῦ, καὶ οὐ δύνασθε ἀρνήσασθαι. Φισὶ γάρ" 
« Ka! ὅτε ἤνοιξε τὴν πέμπτην σφραγῖδα, εἶδον ὕπο- 
χάτω τοῦ θυσιαστηρίου τὰς ψυχὰς τῶν ἐσφραγι- 
μένων διὰ τὸν Λόγον τοῦ Θεοῦ, xaX διὰ τὴν μαρ- 
τυρίαν τοῦ ἀρνίου ἣν εἶχον. Καὶ ἔχραξαν φωνῇ 
ψεχζάλῃ λέτοντες" Eo; πότε, ὁ Δεσπότης ὃ ἅγιος 


1291 PRO CONC. FLORENT, CAT. IV. DE FRUITIONE SANCTORUM, 1208 
xal ἀληθινὸς, οὐ κρίνεις καὶ ἐχδικεῖ; τὸ σῖμα ἡμῶν A bitant in. terra? Εἰ dhtze. sunt illis singule stolae 


kx τῶν χατοιχούντων ἐπὶ τῆς γῆῇς ; Καὶ ἐδόθη αὐτοῖς 
ἀνὰ μιᾶς στολῆς λευχῆς " χαὶ ἐῤῥέθη αὐτοῖς ἵνα 
ἀναπαύσωνται ἔτι χρόνον, ἕως οὗ πληρώσωσι καὶ 
οἱ σύ" δουλοι αὑτῶν, καὶ οἱ ἀδιλφοὶ αὐτῶν, καὶ οἱ 
μέλλοντες ἀποχτείνεσθαι ὡς καὶ αὐτοί. » Καὶ μετά 


τινα, « Καὶ ἀπεχρίθη «T; ix τῶν πρεισδυτέρων λέ’ 


γῶν μοι" Οὗτοι οἱ περιδεθλημένοι τὰς στολὰς τὰς 
λευχὰς, τέ ες εἰσὶ, καὶ πόθεν ἦλθον ; Καὶ εἶπον αὐτῷ, 
Κύριέ μου, σὺ οἶδας, Καὶ εἶπέ μοι’ Οὗτοί εἰσιν οἱ 
Epy" pavor x. τῆς θλίψεως τῆ; μεγάλης " καὶ ἔπλυ- 
vav τὰς στολὰς αὐτῶν, xal ἐλεύχαναν ἐν τῷ αἵματι 
τοῦ ἀρνίου * διὰ τοῦτό εἶσιν ἑνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ 
8:02, καὶ λατρεύουτιν αὐτῷ ἡμέρας καὶ νυκτὸς ἐν 
τῷ ναῷ αὑτοῦ. ν Ἠχούσατε τοῦ υἱοῦ τῆς βρονεῆς ; 


Τίς φησι κρείττω καὶ βελτίονα καὶ ἀληθῆ, οὗτος, fj B 


ὁ Ἐφέσου, καὶ ἡ κατ᾽ αὐτὸν τῆς οἰκουμενιχῆς συνό- 
δου ἀποσχίρτησις, καὶ ἄλλος εἴ τις ἂν βούληται τοῦ- 
ναντίον εἰπεῖν ; ἐμοὶ δοχεῖν, Ἰωάννης φησὶ μείζω, 
ἢ οὗτοι. Ἐκεῖνος γὰρ τὴν θεολογίαν ix τοῦ στήθους 
)αδὼν τοῦ Κυρίου, πᾶσαν τὴν xsíatw ἐνέπλησε τῶν 
ζωηῤῥύτων ναμάτων " οὗτοι δὲ ἐχ «ἧς ἰδιωτείας καὶ 
ἀγαισθησίας κινούμενοι, θορύδου, καὶ ταραχῆς, καὶ 
αἱρέσεως τὴν οἰχουμένην ἐπλήρωσαν. Οὐχ ἀκούετε: 
διὰ τὸ πλυθῆναι, φησὶ, τὰς στολὰς αὐτῶν, τουτέστι 
διὰ τὸ καθαρίσαι τὰ σώματα αὑτῶν ἀπὸ ἁμαρτιῶν, 
καὶ διὰ τὸ λευχᾶναι αὑτὰ ἐν τῷ αἵματι τοῦ Υἱοῦ τοῦ 
Θ:οῦ, διὰ τοῦτό εἶσιν ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ, 
καὶ λατρεύουσιν αὑτῷ ἡμέρας καὶ νυχτός. Τί πρὸς 
τοῦτο ἔχετε εἰ κεῖν ; “Οὐτως οὐδέν. Λοιπὸν πείσθητε" 
ἐπιστράφητε " ἐχνήψατε" ἀνάστητε  ὑποτάγητε τῇ 
ἀληθείᾳ ὡς καὶ ἡμεῖς " χαὶ μὴ θέλετε προφανῶς 
οὕτω διαῤῥήδην ἀντιλέγειν τοῖ; ξιδασκάλοις τῆς Ἐχ- 
χλησίας, καὶ πρησχόπτειν τῇ ἀληθείᾳ. Ἡμεῖς γὰρ 
λέγοντες τοὺς ἁγίους παρίστασθαι τῷ Θεῷ, xai χα- 
θαρῶ; αὐτὸν θεωρεῖν, ἀπολαμδάνειν λέγομεν, καὶ οὐ 
νογῦμεν ἄλλο εἶναι τὴν πρὸς πρόσωπο" αὐτοῦ θεω- 
ρίαν, καὶ ἄλλο τὴν ἀπόλαυσιν. Εἰ δὲ δύνασθε τού- 
νχυτίον τούτοις ἡμῖν ἐπιδεῖξαι" ὅτι οἱ ἅγιοι παρι- 
σιάμενοι τῇ Τρ: ἀδ', xal τῆς πρὸς πρόσωπον αὐτῆς 
θεωρία: ἀξιούμενοι, οὐχ ἀπολαύουσιν ἔτι, ἀλλ᾽ ἐκδέ- 
χονται μείζονα ἀπόλαυαιν τῆς αὐτοῦ τοῦ θεοῦ θεω- 
ρίας, ἀποζείξατε καὶ αὐτοὶ, καὶ ἡμεῖς σιγήσομεν. 
'AXA' οὐχ ἔχετέ τι πλέον δεῖξχι, εἰ μὴ τὴν θεωρίαν 


albe, et. dictum est illis ut. requiescerent adhuc 
tenipus modicum, donec compleantur conservi eo- 
rwn et fratres eorum qui interflciendi sunt sicut 
et. illi ***, » Et post qusdam : « Et respondit unusex 
senioribus, et disit mihi: Hi qui amicti sunt stolis 
albis, qui suntet unde venerunt ? Et dixit illi, Domi- 
ne mi, tu scis. Et dixit mihi : Hi sunt qui venerunt 
de tribulatione magna, et laverunt stolas suas et 
dealbaverunt eas iu. sanguine Agni. Ideo sunt ante 
tbronum Dei et serviunt ei. die et nocte iu templo 
ejus ***.» Audistis tonitrui filium? Quis potiora, 
meliora et vera dicit? Ilie, an Ephesius, et tota 
coliors eorum qui ab cecumenica synodo resilierunt, 
aut quicunque ex aliis velit contradicere? Ut ego 
sentio, Joaunes meliora dicit quam hic. llle namque 
ex Domini pectore tlicologiam accipiens, omnem 
creaturam ejus vivificantibus aquis rcfersit ; hi ve- 
ro, sua. inscitia εἰ stupiditate permoti, tumultu, 
confusione οἱ heresi orbem repleverunt. Nonne 
auditis eo quod stolas lavcrunt suas, iuquit, hoc 
est 8ua corpora laverunt a peccatis, eaque in Filii 
Dei sanguine dealbaverunt, idcirco sunt ante Dei 
tironum, et dic et nocte inserviuot ci? Quid his re- 
spondere potestis? Nibil profecto. Credite tandem, 
convertimini, resipiscite, resurgite, veritati quein- 
almolum et nos subjicimini, neque ita aperte 
Ecclesie — dectoribus contradicere, neque i» veri- 
tatem impingere velitis; nos enim cum sanctos as- 


(, sist*re Deo dicimus eumque pure inspicere, perfrui 


dicimus; nec aliud esse iutélligimus ejus ad faciem 
visionem, ct aliud fruitionem. Quod 51 contrarium 
nobis potestis ostendcre, scilicet sanctos Trinitati 
assistentes, ejusque ad facem visione dignos cffe- 
etos, nou. perírui adhuc, sed majorem Íruiriovem 
Dei visione exspectari, vos etiam demoustrate, ct 
nos silebimos, Sed nibil amplius ostendere potestis 
prater hanc Dei ad faciem visionem. Nonne perci- 
pitis vos sanctos irritare ct adversus ipsos blasphe- 
mos esse, cum 6086 dicitis nou essc adhuc. cum 
Christo, neque visione ejus. perfrui? Nam ii cum 
Christo cum siut, immediate apud Trinitatem pro 
vobis iutercedunt, et lumine ejus. illustrantur, et 
perpetuo cum ea. esse exstant; δὶ vos eos. nou 


ταύτην th» πρὸς πρότωπον τοῦ Θεοῦ, Ἢ οὐχ ἐπί- D adhuc esse cuui Deu abuegantes, uec usquo ad 


στασῦε ὅτι παροργίζετε τοὺς ἁγίους, καὶ βλασφη- 
μεῖτε εἰ; αὑτοὺς, ἐν τῷ λέγειν ὑμᾶς ὅτι οὐχ εἰσὶν 
ἔτι μετὰ τοῦ Χριστοῦ, οὐδ᾽ ἀπολαμδάνουσι τῆς ἑαν- 
τοῦ θεωρίας ; Ἐχεῖιοι μὲν γὰρ μετὰ τοῦ Χριστοῦ 
ὄντες, πρεσδεύουτιν ὑπὲρ ἡμῶν ἀμέσως τῷ Τριάδι͵ 
xal ἐλλάμπονται τῷ φωτὶ αὐτῆς xal ὀρέγονται ἀεὶ 
μετ᾽ αὐτῆς εἶναι" ὑμεῖς δ᾽ ἀρνούμενοι ὅτι οὐχ εἰσὶν 
ἔτι μετὰ τοῦ Θεοῦ, ἀλλ᾽ οὐδὲ μέχρι τῆς παγκοσμίου 
ἀναστάσεως οἱ ἅγιοι ἀπολαύσουσιν, ἴστε ὅτι μεγά- 
λως ἐνοχλεῖτε αὐτοῖ;. Εἰ δὲ παροξύνετε καὶ ἐνοχλεῖτε 
αὐτοῖς, ὅπεο οὐκ ἄλλως ἔσται, πῶς αὐτοὶ πρεσδεύ- 
σηυσιν, ἣ κῶς μεσῖται ὑπὲρ ὑμῶν γενήσονται, τῶν 


Μη Apoc. vi, 959-11. 9* Apoc, vir, 13-15. 


universalcim resurrectionem cos ſruituros esse, sci- 
tote ipsis valde molestos e3se. Si vero irritatis iisquo 
wolesti estis, quomodu pro vobis int.rcedent, aut 
quomodo pro vobis mediatores evaden!, abncgan- 
tibus eos cuim Deo. esse, sed. procul a Dco esse 
allirmautibus? Dicite, respondete; at non valetis. 
Unu tautum est quod multos ambiguos reddit, 
(acitque ut arbitrentur esse discordes, quia partim 
quidem doctorca dicunt, sanctos perfecto (rui, par- 
tim imperfecte : nam eum de animabus 

dicunt, perfecte frei aiunt " 

bomine, non pe 


1389 


JOSEPH! METHONENSIS 


100 


dum comm qnis resurrectio advenerit, utrique roci- A μὴ ὁμολογούντων αὐτοὺς μετὰ τοῦ Θι:οῦ slvz:, ἀλλὰ 


pere possunt? Ideo quatenus. animze perfecte reri- 
pere sanctos dicimus ; quatenus vero nou. solum 
anima, verum etiam corporibus induiæ sunt, im- 
perfecte frui affirmamus. Nam ut forma anime cst 
in rorpore, materia vero, qua corpus est, nondum 
surrexit neque recepit : anima vero, cum sit im- 
morialis, perfcete sugcipit. Sed quia homo est utra- 
que simul, ctutrique decertarunt, nondum perfc- 
cle bominem recipere dicimus. At cum a parta de 
ipto ratiocinamur, et ide nobiliori intelligimus, tunc 
perfecte sanctos recipera dicimus. Quod autem 
nobilior et potio corpore anima sit, vol cæeis est 
manifestum, idque est quod nos antea ex Apoca- 
Iypsi doannis evangelistae exposuimus, quod. data 
siugulis fuerit gtol3 alba, dictymque iis est ut adhuc 
madicuin exspectarent, id. est corporum  resuere- 
ctionem. Quicunque igitur singulas stolas accepe- 
rynt, geminas in judicio stolas recipient, Perspi- 
cuum namque est quad unius stolz distributio 
anima (vuitio est, qux perfecta dicitur et est ; al- 
lera. est corporis beatitudo, quam μοὶ resurre- 
cionem recipiunt οἱ judicium. Et. quoniam de 
hac satis diclum est, non opus est ulterius pro- 
vedi. 


πόῤῥω ταῦ Θεοῦ λεγόντω" βλασφήμους εἶναι: ; Εἴπατε, 
ἀποκχρίθητε * ἀλλ᾽ οὐχ ἔχετε. "Ἔν piov ἐστὶν ὃ τοὺς 
πολλοὺς ἀμφιθάλλειν ποιεῖ, καὶ διαφωνοῦντας τοὺς 
ἁγίγ)ς νομίζειν * ὅτι ποτὲ μὲ.) τελείως οἱ διδάσχαλοι 
λίγουσιν ἀπολαμβάνειν, «oth δὲ οὗ τελείως τοὺ; 
ἁγίου:. Ὥταν γὰρ περὶ τῶν ψΨηχῶν αὐτῶν μόνον λέ- 
γωϑιν, ἀπολαμύάγειν τελείως φασίν" ὅταν δὲ περὶ 
τοῦ ὅλου ἀγθρώπονυ, οὐ τελείως. ὼς γὰρ τῆς κοι- 
vc ἀναστάσεως μὴ ἐλθούσης, τὸ συναμφότερον 
ἀπολαμθάνειν δύναται ; Διὸ xafib μὲν Ψυχαὶ, τελείως 
ἀπολᾳμδάνειγ τοὺς ἁγίους λέγομεν " καθὸ δὲ οὐ μό- 
vov ψνχαὶ ἧσαν, ἀλλὰ καὶ σώματα ἐνεδέδυντο, οὐ 
τελείῳ; ἀπολαμθάνειν αὐτούς φαμεν. Ὧς γὰρ εἶδός 
ἔστιν ἐν τῷ σώματι ἣ ψνχή" xal ἢ μὲν ὕλη, ὅπερ 


p ἐστὶ cb ops, οὔπω ἀνέστη, οὐδ᾽ ἀπέλαθδεν" ἡ δὲ 


Ψυχὴ ἀθάνστος οὗφα, τελείνς ἀπολαμδάνει. "Ὅτι δὲ 
τὸ φυναμφότερέν ἐθειν ὁ ἄνθρωπος, καὶ τὸ euvap- 
φόνερον ἡγωυΐφατη, οὔπω τελείυς λέγομεν ἀπ’λαμ- 
ἀάνειν τὸν ἄνθρωπον, Ὅταν δὲ πὰ μέρους τὸ xi 
λογιζώμεθα, χαὶ τὸ τιιλυύτερην ἐννεῶμαν, τότε τε- 
λείω; λέγομεν ἀπολαμδάνειν νοὺς ἁγίους. “Ὧτι δὲ 
«τιμιωτέρα χαὶ χυριωτέρα ἐστὶν ἡ ψυχὴ τοῦ Ξτώμετο;, 
καὶ τυφλοῖ; ὄτλον, Τοῦτο γάρ ist*tv ὃ χαὶ προεβθέ- 
μεῦᾳ ix τῆ; ᾿Αποχαλύψεως Ἰωάννου τοῦ Ἐδαγγελι- 


ατοῦ * ὅτι ἐδόθη αὐτοῖς ἀνὰ μιᾶς στολῖς λευχῇς, καὶ ἐῤῥέθη αὐτοῖς ἵγα προσμαίνωτιν ἔτι ὀλίγον, δηλον- 
ὅτι τὸν τῶν αωμάτωγ ἀνάφτατιν. Οἴτιγες οὗ» ἀπὸ μιᾶς στολῆς ἔλαῤον, δικλᾶς ἐν τῇ χρίσει στολὰς λέ- 
Govto:. Εὔδηλον αὖν ὅτι ἡ μίᾳ στολὴ fj δοθεῖσφ, τῆς ψυχῆς ἔστιν ἡ ἀπόλανσις, ἥτις χαὶ τελεία λέγεται 


χαὶ ἔστι * ἡ δ᾽ ἄλλη, ἡ μαχαριότης ἐστὶ 102 


αώματος, fv ἀπολέψεται μετὰ τὴν ἀνάστασιν καὶ τὴν 


χρίσιν. Καὶ ἐπεὶ περὶ τούτου ἀρχούντως εἴρηται, οὗ δεῖ περαιτέρω λέγειν 


Vill. 

Ad Apostoli dicium, quod. ut egregium et inex- 
plicabile nobis a(fertis, ac mulia cum audacia dici- 
tis illu.J, sancti omnes G6 stimanio (dei probati nou 
3cceperunt repromissignem, Deo pro nobis melius 
aliquid. providente, uy nou site uobis copsumm:- 
reutur, Hic enim affirmatis beatum. Paulum diccre, 
quod sancti. non acceperunt repromiasionem. [lu 
nos responsionem. aſſeremus: petiuus ut. absque 
conturbatione noiira dicta audiatis. Cum sapienli- 
hus enim viris ita agere ausi. nou essemus, plane 
intelligentes, uti nos h,o seimus οἱ eognosciiaus, 
ita etiam multo magis eos ita cugnoscere ; sel vo- 
biscum, quos scire ea non arbitror, idcirco vos 
contradicitis : sí enim sciretis, veritati. utique tau 


aperte uon adversaremini. Quia ergo, ul. existimo, D 


omniuo non. nostis illud, « non recoperunt ἃ Deo 
repromissianem, » nos id pro virili declarabimus, 
nam ea verba beatus Paulus profert oh universa- 
lem et generalem corporuin resurrectiouem, quam 
veluti Christiani omues futuram esse. credimus : 
quando autem id futurum sit, uobis non cst cugui- 
Ium : verumtamen secundum gacraruni Scriptura- 
rum traditionem, in (ine szeculorum crediinus bapc 
futuram esse, quaudo omnis humona natura resur- 
α΄ 1, ct unusquisque condigna euis operibus repor- 
'averit, sive ea bona, sive. mala fuerint, sccundum 
secruin Evangelium. Et hæc est. promissio quam 
patribus in prophetis promisit, id est, se eos susci- 


W. 

Πρὸς δὲ τὸ τοῦ ᾿Αποστόλου, ἃ ὡς γενναῖαν ἡμιν 
καὶ ἀνᾳντίόῥντον ἐπιφέρετε, καὶ μετὰ πολλῆς παῤ- 
fa/oq φατὲ, τὰ, « OL ἅγιος πάντες μαρτυρηθένε:ς 
διὰ τῆς πίστεω;, οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, 
τοῦ Θεοῦ περὶ ἡ ἐῶν κρεῖττόν τι προδλεψαμένου, ἵνα 
μὴ χωρὶς ἡμῷ,, πελειωθῶσιν᾽ » bv τούτῳ γὰρ 
λέγετε, ὡς ὁ μακάριος [αὐλός φησιν, Det οὐχ 
ἐχομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν οἱ ἅγιοι πρὸς τοῦτο 
xal ἡμεῖς δώφομεν τὴν ἀπολογίαν. M^voy δεό- 
μεθα ἕνα ἀταράχως ἀχούητε τῶν λεγομένων. Πρὸς 
μὲν γὰρ ἄνδρας σοφαὺς ^ix ἂν ἐτολμήσαμεν ταῦτα 
φάναι" εἰδότες ἀχριθῶ;, εἰ ἡμεῖς ταῦτα οἵἴδαμέν τε 
xa ἔγνωμεν, πολλῷ μᾶλλον ἐχεῖνοι. ΠΠρὺς δὰ ὑμᾶς 
o9; οὐ νομίζω ὅλως εἰδέναι ταῦτα, οἴτενε: διὰ τοῦτο 
χαὶ ἀντιλέγετε" εἰ γὰρ ἤδειτε, οὐκ ἂν ἀντελέγετε 
τῇ ἀληθείᾳ, οὕτω φανερὰ οὔσῃ. Ἐπεὶ οὖν ὡς ἐγὼ 
αἶμαι ὅλως τοῦτο οὐχ ἔγνωτε, τὸ, Οὐκ ἐχομίσαντο 
τὴν ἀπαγγελίαν τοῦ Θεοῦ * ἡμεῖς αὑτὸ ἐρμηνεύσομεν 
χατὰ τὸ (piv ἐφιχτόν. T^v λόγον γὰρ τοῦτον 5 μα- 
χάριος Πξαῦλος λέγει, διὰ τὴν χαθολιχὴν xal οἰχου- 
μενιχὴν τῶν σωμάτων ἀνάστασιν. Ἣν ὡς Χριστια- 
vol, πάντες μὲν πιστεύομεν ὅτι γενήσεται" τοότε δὲ 
ἔσται τοῦτο, οὐκ οἴδαμεν. Πλὴν γατὰ τὰς ἱερὰς 
l'oagi;, πιτιτεύομεν ταύτην γενήσεσθαι ἐν τῷ τέλει 
τῶν αἰώνων, 227. ἀνιστῇ πᾶσα f) τῶν ἀνθρώπων 
φύσις" xoui.to; ἔχαστος τὰ ἑτπάξια τῶν ἔργων 
αὐτοῦ, titt ἀγαθὰ, εἴτο φαῦλι, χατὰ τὸ ἱερὴν Εὐαγ- 
γέλιον, Καὶ atr, ἐστὶν ἡ ἐπαγγελία ἣν ἐπηγγείλατο 


1301 


PRO CONC. FLORENT. CAP, 1V. DE FRUITIONE SANCTORUM, 


1302 


ὁ Θεὸς τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήτιις ἀναστήσειν A Laturum ; nau) ea pullicitatio seu promissio dicitur: 


αὑτούς. 'EnayyeMa yàp, ἤτοι ὑπόσχεσις λέγεται" 
ὑπέσχετο γὰρ ὁ Κύριος ἀναστήσειν τὴν τῶ) ἀνθρώ- 
πὼν φύσιν, ἐν τῷ ἀπιστεῖν τοὺς ἀνθρώπους τὴν τῶν 
σωμάτων ἀνάστασιν, Τοῦτο γὰρ εἰ ἐγεγόνεε ἐν 
τοῖς πατράσιν, οὐχ ἂν ἡμεῖς 5400.7 εἰς τὼ sl- 


νσι" xai τοῦτό ἐστιν ὅπερ ὁ Παῦλός φησιν" οὐχ. 


ἐχομίσαντο οἱ πρὸ ἡμῶν τὴν τῶν σωμάτων ἀνά- 
ὠταπαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν xpsiitós τι mpo- 
δ,εταμένου ἴα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωλῶτιν * 
τουτέστιν ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν ἐχεῖνοε ἀνασιῶσιν. 
Εἰ γὰρ ἐγένετο ἐν ἐχείνοις ἡ ἐξανάσελσις τῶν σω- 
μάτων, xal ἀπέλαδον χαὶ τὰ σώματα μετὰ τῶν ψυ- 
χῶν, οὔτε ἡ ἔνσαρχο; οἰχονομία ἂν ἐγένετο, οὔτε 
Πέτρος. οὔτε Παῦλος, οὔτε ὁ λοιπὸς τῶν ἀποστόλων 
χορὸς͵ οὔτε οἱ Πατέρες ἡμῶν καὶ διδάσχαλοι οὔτε οἱ lt- 
ράρχα: καὶ θεοφόροι, οὖς σήμερον πλοντοῦμεν ἁγίους 
χαὶ θεοφόρους, xal χειραγωγούμεθα δι᾽ αὐτῶν πρὸς 
θεογνωσίαν, χαὶ πρὸς αὐτὴν τὴν σωτηρίαν ἡμῶν. 
᾿Λλλ᾽ οὔτε ἡμεῖς ἂν ἐγενόμεθα, οὔτε μεθ᾽ ἡμᾶ; ἅλ- 
λοι * xal τοῦτό ἐστιν ὃ κερὶ ἡμῶν χρεῖττον ὁ Παῦλος 
νομίζει εἶναι *. ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσιν 
ἐχεῖνοι " ἀλλ᾽ ἵνα περιμένωσι καὶ ἡμᾶς ἐλθεῖν εἰς 
τὸ εἶναι " xai τότε ἅμα xal ἡμεῖς: μετ᾽ αὐτῶν τὴν 
τῶν σωμάτων ἀνάστασιν ἐπενδυσόμεθα * xal τὰ γέρα 
οὖν αὐτοὶς καὶ τοὺς στεφάνους ἀποληψόμεθα παρὰ 
τοῦ ἐπαγγειλαμένου καὶ ἀρχηγοῦ τῆς ἀναστάσεως, 
xat τελειωτοῦ Ἰησοῦ. Γενομένης γὰρ τῆς χαθολικῆς 
ἀναστάσεως τῶν σωμάτων, οὔτε γένεσις ἕτι ἔσται͵ 
οὔτε μὴν φθορά ἀλλὰ ἀμφότερα παύεται, xol οὐ- 


i!co promisit Dominus se humanam naturam suse 
cilaturum, quia corporum resurrectioni diffidi- 
mus: nam δὶ id patribus evenisset, nos utique non 
essemus ; idque est quod dicit Paulus, non accepe- 
runt, qui fucrunt ante. nos, corporum resurrecilo- 
nem, Deo pro nobis nielius aliquid providente, ut 
non sine nobis consumimarentur, id est, non sine 
nobis illi resurgant. Si enim in iis corporum resur- 
rcctio contigissel, suoque corpora una cum auima- 
bus recepissent,! incarnata dispensatio nunquam 
fuissct, neque Petrus, neque Paulus, neque reliquus 
apostolorum chorus, neque patres nostri οἱ docto- 
res, neque lierarchz et divini viri, quibus hodie 
locupletamur, sancti οἱ divini, per quos ad Dci 
coguitionem quasi manu ducimur et ad nostram 
salutem, at nequo geniti fuissemus, neque alii pesi 
nos; idque est, quod pro nobi» melius Paulus csse 
arbitratur, ut non sine nobis illi consummarentar, 
sed quousque nos gencremur exspectareut, ct tune 
hos etiam una cum illis corporum resurrectione 
jnduamur, premiaque ei corouas simul cum illis 
percipiemus a resurrectionis promissore, ct 2ucio- 
re, et perfectore Jesu. Nam cum corporum univer- 
salis resurrectio fucrit subsecuts, neque generatio 
erit amplius, ueque corruptio, sed utraque cessa. 
bunt, nemoque amplius generabitur ncque interibit. 
Ideirco tunc non facta est resurrectio. Et. propter 
quam aliam ob causam? Quia non adbuc. repletus 
est locos illius ordinis qui de colo cecidit ; nam 


δεὶς ἔτι γεννᾶται, οὔτε μὴν ἀποθνήσχει. Διά τοι C scribit Gregorius, cognomento Theologus, superio- 


«τοῦτο, ἣ ἀνάστασις οὖχ ἐγένετο τότε. Καὶ διὰ τί 
ἄ.λο; Διότι οὖκ ἐπληρώθη ὁ χιταλειφθεὶς τόπος τοῦ 
πεσόντος ἐκείνον τάγματος. Λέγει γὰρ ὁ θεῖος T'pn- 
γόριος ὁ τῆς θεολογίας ἐπώνυμος, ε Πληρωθῆναι 
δεῖ τὸν ἄνω χόσμον. Χριστὸς χελεύει, μὴ ἀντιτεί- 
νωμεν " καὶ ὁ ὑπηρέτης πρὸς τὸν Κύριον « Κύριε, 
γέγονεν ὡς ἐπέταξες, καὶ ἔτι τόπο: ἐστί, » Τοῦ τό- 
που οὖν τούτου μὴ ὄντος τότε πεπληρωμένου, ἢ 
ἐξανάσ:ατις τῶν νεχρῶν οἷχ ἐγένετο * καὶ αὕτη 
ἐστὶν ἡ ἐπαγγελία, ἣν ὁ Παῦλος πρὸς "E6palou; 
φηδιῖν, ὡς οὐχ ἐχομίσαντο οἱ πρὸ ἡμῶν ἔτι, ἦν 
ἐγὼ οἶμαι οὗ γινώσχειν ὑμᾶς ἔτι. Ἡμεῖς δὲ ἀναλε- 
ξάμενοι xal αὖθις τὸ εἰρημένον, ἐπιδείξομεν ὑμῖν 
TG; ἐπαγγελία * xal πότε τὴν ἐπαγγελίαν ταύτην 
ὑπέσχετο Κύριος ὁ Θεός * xal τίσιν αὐτὴν, καὶ διὰ 
φᾳοίαν αἰτίαν ὑπέσχετο, ἔνθεν ἐροῦμεν" ἐν τῷ τὸν 
Ἰνυρᾳαὴλ ἀπογνῶναι τῆς σωτηρία; αὐτοῦ, ἐν τῷ μὴ 
νομίζειν τὴν τῶν νεχρῶν ἐξανάστασιν, ἐν τῷ λέγειν, 
€ Διαπεφωνήχαμεν, ἀπόλωλεν ἡ ἐλπὶς ἡμῶν" φά- 
γωμεν, πίωμεν " αὔριον ἀποθνήσχομεν. » Τότε 
ἐμπνέει Κύριος τὸν προφήτην εἰπεῖν πρὸς τὸν λαὸν 
μὴ ἀπιστεῖν τὴν τῶν σωμάτων ἀνάστασιν, xal àxay- 
γείλασθαι αὐτοῖς ὅτι ἀναστήσει Koo: τὰ ὀστᾶ αὐ- 
τῶν τὰ ξηρὰ, καὶ ἐνδύτει αὐτὰ cópxa, καὶ νεῦρα 
χαὶ δέρμα" xal πνεῦμα δώσε:. Καὶ ἀποκαταστήσει 
αὑτοὺς εἰς τὴν "IspoucaAfs. Ἢ ὄρασι; εἰρήνης ἐστί 
τε xai λέγεται. [οὖ ταῦτα κεῖται ; 'Ev τῷ ᾿Ιεζεχιὴλ 
τῷ προφήτῃ " ἐν χεζαλαΐ τριαχοστῷ δόμῳ. Φησὶ 


rem mundum repleri oportere. Christus jubct, ne 
obsistamus. Et minister ad Dominum, Domine, fa- 
cium est ut imperasti, εἰ locus adbuc est. Cum 
igitur locus is tunc repletus non fuisset, resurrectio 
mortuorum Don est subsecuta, bacque promiseio 
est quam Paulus ad Ilebræos dicit, quod qui aute 
nos fuerunt adhue non acceperint, quam pulo vos 
adbuc non intelligere. Αἱ nos id dictuui resumentes, 
quomodo promissio sit ostendemus, ci quando 
promissionem banc pollicitus sit. Doninus Deus, 
quibusque eam et ob quam causam pollicitus cst, 
deinceps dicemus. Cum lsrael salutem suam despc- 
rassel, nec mortuorum crederet resurrectionem, 
cum dicerent, Abscissi sumus, periit spes nostra, 
manducemus et bibamus, cras moriemur, tuuc in- 
spiravit Dominua prophetam, ut populo diceret ne 
corporum resurrectionij diflideret, pollicereturque 
iiS se corpora eorum arida exsuscitaturum, seque car- 
nibus, nervis oc cute induturum, spiritumque datu- 
rum ct in Jerusslem restituturum qua visio pacis 
est et. dicitur. Ubinam sunt hzc? Apud Ezechielem 
prophetam capite tricesimo septimo; dicit enim 
divinus hie propheta: « Facta est swper 960 manus 
Domini, et eduxit me in spititu Domi — * 3 

mo iu medie 

d 


1303 JOSEPHI METIIONENSIS 1561 


ista, Et dixi : Domine Deus, tu nosti. Et dixit ad 
ime:  Vaticinarc de ossibus istis, et dices eis : Os- 
83 arida, audite verbum Domini. Iæe dicit Doni- 
nus Deus ossibus his : Ecce cgo intromittam in 
vos spiritum, et vivetis, et dabo super vos nervos, 
ct succrescere faciam snper vos carnes, et snper- 
extendam vobis cutem, «ὁ dabo vobis spiritum, et 
vivetis, et scietis quia ego Dominus. Et prophetavi 
sicut. praeceperat mihi. Factus est autem. sonitus 
prophetante ine, οἱ ccce commotio. Et accesseruit 
0558 ad οὐδ, unumquodque ↄd juncturam. suam. 
Et vidi, et ecce super eam uervi οἱ carucs ascende- 
ruut, et extenta est in cis cutis desuper, et Spiritum 
non habebant. Εἰ dixit ad. ine : Vaticinare. ad 
spiritum, vaticinare, fili bominis, εἰ dices ad spiri- 
tum : Ilæe dicit Dominus Deus : ἃ quatuor. ventis 
veni spiritus, ct insuffla super interfectos istos, et 
reviviscant. Et prophetavi sicul praeceperat. mihi, 
el ingressus est in ca spiritus cl vixeruut, steteruut- 
(que super pedes suos exercitus grandis nunis valde. 
Εἰ dixit aJ ine : Fili hominis, ossa hzc universa 
domus Israel est. Ipsi dicunt, Áruerunt ossa no- 
stra.| et periit spes nostra, cL abscissi sumus. Vati- 
cinare, et dices ad eos: πο dicit Dominus Deus, 
Ecce ego aperiam tumulos vestros, ct educamn vog 
de sepulcris vestris, populus meus, ct inducam vos 
in terram Israei, et scietis quia ego Dominus, cum 
aperuecro sepulcra vestra, et. eduzero vos de tumu- 
lis vestris, et dedcro spiritum meum ἰ vobis, et 
vixeritis, et. requiescore vos faciam super humum 


A γὰρ ὁ θεῖος οὗτος προφήτης ^ « Ἐγένετο ἐπ᾽ ἐμὲ 
χεὶρ Κυρίου, καὶ ἐξηγαγέ με ἐν Πνεύματι Κυρίου, 
καὶ ἔθηκέ με ἐν μέσῳ τοῦ πεδίου, χαὶ τοῦτο Tv με- 
στὸν ὀστῶν ἀνθρώπων " χλὶ περιήγαγέ με ἐπὶ ovdi 
χύχλωθεν χύχλῳ " καὶ ἰδοὺ πολλὰ σγόδρα ἐπὶ πρός. 
ωπον τοῦ πεδίου * καὶ ἰδοὸὺ ξηρὰ σφόδρα. Καὶ εἶπε 
πρός με, ΥἹΣ àv0pi mou, εἰ ζήτεται τὰ ὀστᾶ «2211; 
Καὶ εἶπα, Κύρι:, Κύρις, oU. ἐπίστασαι αὗτά - xal 
εἶπε πρός με, Υἱὲ ἀνθοώπου, προφήτευσον irl τὰ 
ὁστᾶ ταῦτα xol ἐρεῖς αὐτοῖ;, Τὰ ὀστᾶ τὰ ξηρὰ 
ταῦτα, ἀχούπατε λόγον Κυρίου " τἀξεη λέγει Κύριος 
τοῖς ὀστέοις toUtotz* Ἰδοὺ ἐγὼ φέρω εἰς 021 
πνεῦμα Cur; * καὶ δώσω ἐφ" ὑμᾷ; νεῦρα " καὶ ἀνάξυ 
ἐφ᾽ ὑμᾶς σάρκας" καὶ ἐχτενῶ ἐφ᾽ ὑμᾶς δέρμα" 
καὶ δώσω εἰς ὑμᾶς Πνεῦμά που, καὶ ζήσεσθε" xs 

p Ἰνώσεσθε ὅτι ἐγὼ εἶμι Κύριος. Καὶ προεφῆτευσα 
κεθὼς ἐνετείλατέ pot, καὶ ἐγένετο φωνὴ ἐν τῷ με 
προφητεῦσαι " xal ἰδοὺ σεισυὸς ἐγένετο μέγας: " κεὶ 
προσήγαγε τὰ ὁπττᾷ, ὀστέον mp); τὴν & ρμονίαν αὖ- 
τοῦ. Καὶ εἶδον, χαὶ ἰδοὺ ἐπ᾽ αὐτὰ νεῦρα καὶ σάρκες 
ἐφύοντο. Καὶ ἀνέδαινεν ἐπ᾿ αὐτὰ δέρμα ἐπάνω " καὶ 
πιεῦμα οὐχ fjv ἐν αὐτοῖς, Καὶ εἶπε πρός us, Upgo- 
φήτευσον ἐπὶ τὸ πνεῦμα " προφήτευσον, υἱὲ ἀνθρώ- 
πον. Καὶ εἶπον τῷ πνεύματι" Tále λέγει Kópw; 
Κύριος * Ἐχ τῶν τεσσάρων πνευμάτων ἐλθέτω κνεῦ- 
μα, καὶ ἐμφύσησον εἰς τοὺς νεκροὺς τούτους καὶ 
ζησάτωταν, Καὶ προέφήτευσα καθότι ἐνετεῖλατό 
μοι " καὶ εἰσῆλθεν ἐπ᾽ αὐτοὺς πν:ῦμα ζωῆς, καὶ 
ἔζησαν καὶ ἔστησαν ἐπὶ τῶν ποδὼν αὐτῶν συναγωγῇ 
πολλὴ σφήδρα σφόδρα. Καὶ ἐλάλησε πρύς με λέγων, 


vestram, ct scietis quia ego Dominus locutus sum, C γιὲ ἀνθρώπου, τὰ ὀστᾶ τὰ ξηρὰ ταῦτα, «πᾶς οἶκος 


et [cci, ait Dominus Deus 595.» 


Ἰσραήλ ἐστιν. Αὐτοὶ λέγουσι, ηρὰ γέγονε τὰ ὁστᾶ 


ἡμῶν, ἀπόλυλεν fj ἐλπὶς ἡμῶν, διαπεφωνήχαμεν " διὰ τοῦτο πρυφήτευσον, xal εἰπὲ πρὸς αὐτούς - Τάδε λέγε! 
Κύριος Κύριος" ἰξοὺ ἐγὼ ἀνοίγω τὰ μνήματα ὑμῶν λαός μου" καὶ δώσω τὸ Πνεῦμά μον εἰς ὑμᾶς, καὶ ζήσεσθε 
Χαὶ θήσομαι ὑμᾶς εἰς τὴν γῆν ὁμῶν, χαὶ γνώσεσθε ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος. Ἐλάλησα, καὶ ποιήσω, λέγει Κύριος.» 


Num íntellexistis quod a vobis dubitabatur? et quid 
signilicant ea verba, oplimeet verissimea beato Paulo 
prolata, a vobis vero ignorata, « non acceperunt 
scilicet promissionem, » qui praecesserunt orones, 
Deo pro uobis melius aliquid providente, ut. non 
sine nobis consummarentur. Nostis quo pacto hac 
est promissio et quando cam promi:it Deus? Cum 
mortuorum resurrectionem noa crederet Israel, quia 
eorum corpora corrumpi videlal et 0ssa perire, de 
*salute sua desperavit, et peril. spes nostra et ab- 
scissi sumus. Arida faeta sunt. ossa nostra, id. cst 
corrumpimur. Ubi mortuorum resurrectio? quia 
corpora nostra corrumpuntur et,in pulverem redi- 
guntur, nam in hoc s:xculo beatitudinem esse puta- 
verunt, Tune, inquit, dixit Deus ad prophetam 
propter id. lu quo loco? Cum dicerent, Arida facta 
Sunt ossa nostra :« Vaticinarc super ossa ista et dives 
ipsis, : οἱ cxtera; postea subdit : «Vaticinare ad 
Spiritum, » Et prophetavit αν imperatum — est ; 
deinde οἱ scictis, quia ego Dominus, cum aperuero 
sepulcra vestra populus meus, et inducam vos in 
terram Tsrael. Hec est. promissio quau promisit οἱ 


s Exech. xxivit ,. ὁ 5644. 


*A ^" kvofjcats τὸ ἀμφιδαλλόμενο) καρ ὑμῶν; xa 
τί δηλοῦν βούλεται τὸ λεγόμενον, ὀρθότατα μὲν xa 
ἀληθέστατα παρὰ τοῦ μαχαρίου Παύλου, παρ᾽ ὑμῶν 
δὲ ἀγνηούιενον, τὸ, « Οὐκ ἐχομίσαντο δηλονότι τὴν 
ἐπαγγελίαν,» οἱ πρὸ ἡμῶν πάντες, τοῦ Θεοῦ περὶ 
ἡμῶν χρῤεῖττόν τι προοδλεψαμένον. ἵνα μὴ χωρὶς 
ἡμῶν τελειωθῶσιν. "ἔγνωτε: πῶς ἐπαγγελία ; Καὶ 
πότε ταύτην ἐπηγγείλατο ὁ Θεός ; "Ev τῷ ἀπιστῆσαι 
τὸν Ἰσραὴλ τὴν τῶν νεχρῶν ἐξανάστασιν " διότι 
ἑώρα τὰ σώματα ὅτι φθείρονται, τὰ ὁστᾶ πῶς ἀπό- 
λονται, ἀπέγνω τῆς σωτηρίας εὐτοῦ xol φησιν, 

D ᾿Απόλωλεν ἡ ἐλπὶς; ἡμῶν " διαπεφωνήχαμειν - ξηρὰ 
γέγονε τὰ ὁστᾶ ἡμῶν, τουτέστι φθειρόμεθα - ποῦ 
ἡ τῶν νεχρῶν ἑξανάσιτασις ; Ὅτι τὰ σώ: ατα ἡμῶν 
φθείρονται, xat ἀποτελοῦνται χονιορτός " ἐνδιλισεν 
γὰρ iv τῷ παρόντι τὴν μαχαριότητα εἶναι. Τότε 
φησὶν ὁ Θεὸς πρὸς τὸν προφήτην" Διὰ τοῦτο, ἐν 
“ποίῳ; ἐν τῷ λέγειν αὐτοὺς, ξηρὰ γέγονε τὰ ὁστξ 
ἡ μῶν, προφήτευσον ἐπὶ τοῖς ὀστέοις τούτοις, καὶ λά- 
λησον πρὸς αὐτὰ, » xal τὰ ἑξῆς. Εἶτά φησι" « [1ρο- 
φήτευσον ἐπὶ τὸ πνεῦμα *» xal προεφήτευσε καθὼς 
ἐχελ:ύσθη, Εἶτα καὶ γνώσετθε ὅτε ἐγώ εἶμι Κύριος, 


1305 


PRO CONC. FLORENT. CAP. IV. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


1306 


r —33 E -—-— £ "OEC - - 4 . "EP . Φ 
b» τῷ ἀνοῖξαί με τοὺ; τάφους ὑμῶν λαός μον, χαὶ A pollicitus est Deus patribus vestris per. prophetam 


ἀνάξαι ὑμᾶς ἐκ τῶν μνημάτων ὑμῶν" xal εἰσάξω 
εἰς τὴν γῆν τοῦ Ἰσραήλ. ». Λύτη ἐστὶν ἡ ἐπαγγελία 
ἣν ἐπηγγείλατο ὁ 8:bc, καὶ ὑπέσχετο τοῖ- πατράσιν 
ὑμῶν διὰ τοῦ προφήτου τούτου" ἀναστήσειν αὑτοὺς, 
χαὶ δοῦναι αὑτοῖ;, vol; ἀξίοις δηλονότι, καὶ xexa- 
θαρμένοις, ἀντὶ τῆ; ἐπιγείου Ἱερουσαλὴμ, τὴν o5- 
pávtov xal ἀτελεύτητον, fjv οὐχ ἐχομίσαντο ἔτι, ὥ; 
φησιν ὁ μαχάριο:ς Παῦλο;, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν 
χρεῖττόν τι προδλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τε- 
λειωθῶσι, τουτέστιν, ἵνα μὴ χιυρὶς ἡμῶν ἐκεῖνο: 
ἀναστῶσι μηδὲ τὴν στολὴν χαὶ τὴν λαμπρότητα τοῦ 
σώματος ἀπολήψωνται, πρὶν ἂν καὶ τοὺς συνδούλους 
χαὶ ἀδελφοὺς περιμείνειεν ἀναστῆναι. Γενομένης δὲ 


τῆς παγχοσμίου ἀναστάσεως, τότε πληρωθήσεται ἡ B 


Ànz;y:)la τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ * καὶ ἀναστή- 
ὄγνται πάντα τὰ τῶν ἀνθρώπων σματα" xal: 
συναμφότερον, ἅμα Ψυχὴ καὶ σῶμα, ἀπολήψονται 
τὸ τέλειον "τουτέστι τελείως τὴν μαχαριότητα. Τούτῳ 
τῷ λόγῳ συμμαρτυρήσει μοι καὶ Λουχᾶ- ὁ θειότατος 
εὐαγγελιστῆς * ἐν οἷς ἐν ταῖς τῶν ἀποστόλων ἐξέθετο 
Πράξεσι, λέγων πρὸς Ἰουδαίους * « "Avbpec ἀδελ- 
qo, Üplv ὁ λόγος τῆς σωτηρία; ἀπεστάλη " οἵ δ᾽ 
ἄρχοντες ὑμῶν, τοῦτον ἀγνοήσαντες, ἡτήσαντο Πι- 
λᾶτον, ἀναιρεθῆναι τὸν δίχαιον Ἰησοῦν * xe τελέ- 
ὅαντες πάντα τὰ περὶ αὑτοῦ γεγραμμένα, χαθε- 
λόντες ἀπὸ τοῦ ξύλον, ἔθηχαν ἐν μνημείῳ " ὁ δὲ 
Θεὸς αὐτὸν ἤγειρεν Ex νεχρῶν * ὃ; ὥφθη ἐπὶ ἡμέρας 
πλείους τοῖς συναναδᾶσιν αὑτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας 
εἰς Ἱερουσαλήμ * οἵ τινές εἶσι μάρτυρες αὐτοῦ πρὸς 
«ὃν λαόν * xol ἡμεῖς εὐαγγελιζόμεθα τὴν πρὸς τοὺς 
πα-έρας ἐπαγγελίαν γενομένην " ὅτι ταύτην ὁ Θεὸς 
ἐχπεπλήρονχε τοῖς τέχνοις αὐτῶν ἡμῖν, ἀναστήσας 
Ἰησοῦν. » ᾿Αχούεις ; τὴν ἐπαγγελίαν φησὶ τὴν γε- 
νομένην πρὸς τοὺς πατέρας" ποίαν ἐπαγγελίαν ; τὴν 
τῶν νεχρῶν ἐξανάστασιν δηλαδή" « Ἣν ἐδεδαίωσε 
καὶ ἐδήλωσεν ὁ Θεὸς ἡμῖν τοῖς τέκνοις τῶν πατέρων 
ἐκείνων, δι᾽ ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ ix νεχρῶν" 
οὗ ἡμεῖς ἐσμεν ἀἁψευδεῖς τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ 
μάρτυρες " αὑτοῖς γὰρ ὀφθαλμοῖς ἑωράκαμεν " xal 
αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐψηλάφησαν. Καὶ ἰδοὺ εὐαγγελιϑό- 
μ:θα ὑμῖν Ἰητοῦν Χριστὸν πρωτότοχον lx νεχρῶν 
ἀναστάντα, εἰς βεδαίωσιν τῆς ἀψευδοὺς αὐτοῦ ἐπαγ- 
γελίας. Ἐδήλωσε γὰρ διὰ τῆς αὑτοῦ ἀναστάσ:ω; χα-- 
αργήσας τὸν θάνατον, τὴν παγχόσμιον ἐχείνην voi 
φοδερὰν ἐξανάστασιν, fjv ὑπέσχετο τοῖς πατράτιν 
ἡμῶν, ὡς; προείρηται. Καὶ αὐτός ἐστιν ὁ ἐπαγγει- 
λάμενος " xal ἐν αὐτῷ πρώτως θελήσας ὑπέδειξεν 
αὑτὴν, γενόμενος ἐν νεχροῖς, xal ἀναστὰ: ἐξ αὑτῶν 
πρωτότοχος " ἦν xal ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων, 
χοινῶς πᾶσι παρέξεται. Διὰ τοῦτο xal πρωτότοχυς 
τῆς οἰχουμενιχῆς ἐχείνης ἀναστάσεως ὁ Χριστὸς λέ- 
γεται, χαθὼς Παῦλος βοᾷ ὁ μαχάριος, (oa δείξῃ 
ἡμῖν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ ἀρχηγὸς καὶ Κύριος χαὶ τε- 
λειωτὴς ταύτης. Φησὶ γάρ" « Χριστὸς ἐγερθεὶς ix 
νεχρῶν, ἀπαρχὴ τῶν χεχοι “μένων ἐγένετο" iva 
ἣ αὐτὸ; τὰ πάντα ἐν πᾶσι πρωτεύων, xal ἵνα ὑπ΄- 


M, 


liunc, se cxcitaturum cos, et daturum iis, scilicet 
dignis et mundatis pro terrena. Jerusalem. sempi- 
ternam et sine fine, quam nondum acceperunt, ot 
beatus inquit Paulus, Dco pro nobis melius quiddam 
providente : ut non. sine nobis ii resurgant, neque 
stolam οἱ splendorem corporis recipiant antequam 
conservorum et (ratium resurrectionem exspectent 


el videant. Cum vero totius mundi fuerit resurre: 


ctio consecuta, tunc. Salvatoris Dei nostri promis- 
sio adimplebitur, et universa lominum corpore 
resurgent ; et utraque simul, anima el corpus, per- 
fectiounem una recipient, id est perfectam beatitu- 
dinem. llujus rei testis mecum erit Lucas evange- 
lista, in libro ubi apostolorum acta. exposuit, cem 
dicit ad Jud:zos: «Viri fratres, vobis verbum sa- 
lutis bujus missum est. Principes vestri hune 
ignorantes petierunt a Pilato, ut interficerent cuam. 
Cumque consammassent omnia quz ἃ Deo scripta 
erant, deponentes eum (e ligno posuerunt in monu- 
mento. Dcus vero suscitavit. cum a mortuis. Qui 
visus eet per dies multos his qui simul ascenderant 
a Galilaea ia Jerusalem, qui nunc sunt testes. ejus 
ad plebem, οἱ nos vobis aununtiamus eam qua ad 
nostros repromissio facta est, quoniam hane Deus 
adimplevit filiis nostris resuscitans Jesum *', » Au- 
dis ? Promissionem dicit, qux ad patres facta est. 
Quam promissioném ? Mortuorum scilicet resurre- 
clionem, quam conlicmavit et declaravit. nobis fi- 


C tiis patrum illorum, per resurrectionem 3esu Chri- 


sti a mortuis; cujus resurrectionis nos veri testes 
suniug : nostris enim oculis inspeximus, et manus 
nostrse palparunt. Et ecce vobis annuntiamus Jesum 
Christum prünogenitum, qui a mortuis resurrexit 
ad vers sus promissionis con(rmationem ; nam 
per resurrectionem suam morlem evacuans, uni- 
versalem illam et tremendam resurrectionem osten- 
dit, quam pollicitus est patribus nostris, ut ante 
dictum est. « Et ipse est qui. promisit, et in. seipso 
primum volens ostendit eam, cum ad mortuos venis- 
set et ab eis primogenitus resurrexisset, quam io 
fine sxculorum omnibus in commune præbehit. 
Idcirco et primogenitus universalis. illius resurre- 


p ctionis Christus dicitur, ut Paulus beatus exclamat *5, 


ut nobis ostendat eum auctorem esse Dominum, et 
perfectorem ejus. Iuquit. enim : « Christus. resur- 
£cus ἃ murtuis primitiæ dormientium factus est, 
ut ipsc undequaque in omnibus primus essct, ct ipsi 
omnia subjicerentur ** .» Et iterum. ; «Christus 
mortuus est, et. resurrexit, οἱ vixit,,ut et mortuo- 
rum et vivorum dominetur **.» Amplius : « Qui sus- 
citavit Jesum, ct nos cum Jesu suscitabit, et consti» 
tuet nobiscum **, » Praserea : «Et nos. rapiemur 
eum illis ia nubibus obviam Christo i» aera : ei ai 
semper cum Domino ert 

Apostolorum Δι 

Agrippa rege! 


e Aet. 81}, 30 scqq. **Coloss,, 1, 15. ** f Cor. 3v, 38. ** Rom. 


1307 


JOSEPHI METIIONENSIS 


1308 


meam. llieresolymis noverunt oinnes. Judi, pr»- A ταγῇ αὐτῷ τὰ πάντα. » Καὶ as, « Τριστὸ; ἀπέθανε, 


srientes we ab initio si. velint. testimonium jer- 
hibere; quoniam secundum certissimam sectam 
nosirz religionis vixi Pharisvus, et. nunc in spe, 
qux ad patres nostros facta est à Deo, repromissio- 
nis, sto jud'cio subjectus : inquam duodecim tribus 
uostrz nocte et die descrvientes, sperant devenire. 
De qua spe accusor ἃ Judsis, rex. Quid incredi- 
bile judicotur apud vos, si Deus mortuos suscitat ? » 


καὶ ἀνέστη χχὶ ἔζησεν, ἵνα xol vexpov xal ζώντων 
xupttU7n. » Καὶ ἔτι, « Ὁ ἐγείρας Ἰπσοῦν τὸν Κύ- 
(toy ἐχ νεχρῶν, xai ἡμῆς διὰ Ἰησοῦ ἐγερεῖ, εἰς τὸ 
παραστῆναι αὐτῷ. ν Kal Ec, « Καὶ ἡμεῖς ἀοπαγι- 
σόμεθα ἐν νεφέλαις, εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου :᾿"ς 
ἀέρα, καὶ οὕτω κάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσδιι:ῦ.. » Ὁ 
αὑτὸς Παῦλος ἐν ταῖς τῶν ᾿Αποστόλων Πράξεσιν, ὡς 
γράφει Λουχᾶς, φησὶ, πρὸς ᾿Αγρέππαν τὸν βυσιλέα 


διαλεγόμενος, « Τὴν μὲν οὖν βίωσίν μου τὴν ἐν Ἱεροσολύμοις ἴσασι πάντε: οἱ Ἰουδαῖοι" προγινώ- 
σχοντές με ἄνωθεν, ἐὰν θέλωσι μαρτυρεῖν, ὅτι χατὰ τὴν ἀχριδεστάτην αἴρεσιν τῆς ἡμετέρας θαησχείως 
ἔζησα Φαρισαῖος " xol νῦν ἐπ᾽ ἐλπίδι τῆς πρὸς τοὺς πατέρας ἐπαγγελίας γενομένης ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, Torres 
Χρινήμενος " εἰς ἣν τὸ δωδεχάφυλον ἡμῶν ἐχτενῶ; νύχτα καὶ ἡμέραν λατρεῦον, mittet καταντῖ σα!" 
περὶ ἧς ἐλπίδο; ἐγκχλοῦμα:, β΄ σιλεῦ ᾿Αγρίππα, ὑπὸ Ἰουδαίων. Τί ἄπιστα χρίνεται παρ᾽ ὑμῖν, εἰ ὁ θεὲς 


ν:χροὺς ἐγείρει ; » 
IX. 

Audisti lic de beato Paulo quomodo. promissio- 
nem intelligat, cum llehrais exponit, scilicet se 
corporum resurrectionem — designare. [dcirco ait : 
« Si hoe est promissio quam speramus, quid incre- 
dibile judicatis vos, si Deus suscitat mortuos, eum 
id pollicitus sit $7? » Ilxc cst illa promissio quam 
pollicitus est, iil est corporum resurrectio, nc qui- 
busdam ansa praberetur dicendj, Manducemus, 
bibamus, eras moriemur; et ut crederent aliud 
esse sæculum, quod presenti sit successurum. Ite- 
liquut igitur est, quod beatus Paulus dicit , « Non 
acceperunt repromissiouem qui ante nos exstite- 
runt, sive corporum resurrectionem Deo pro nobis 
melius aliquid providente *5. » Quid est hoc? Nil 
aliud nisi ut nos producamur et simus ia natura, 
nec illos perfectionem posse adipisci antequam nos 
generemur et ad esse perveniamus. Sed οἱ hoc re- 
cte declaratum a nobis est, ut arbitror, nec impe- 
dit apud Deum. esse sanctorum animas, ut sepe 
dictum est. Ideoque nobis molesti ne sitis, dicendo 
sanctos nondum consecutos esse, Expergiseam ni, 
oro vos, Ííratres, per viscera Domini nostri Jesu 
Cliristi, qui nos dilexit, qusmvia inutires peccato- 
res οἱ desperati essemus, et qui animam stan pro 
nobis posuit ; ne ob malam suasiouenm οἱ sponta- 
neam malitiam fratres vestros, ejusdem fidei do- 
mesticos, Deique gratia orihodoxos, abjiciatis ; 
neque Christianos ejusdem fldei ct linguae partici- 


θ΄. 

"Hxousag χἀυταῦθα τοῦ μαχαρίου Παύγου, πῶς 
νοεῖ τὴν ἐπαγγελίαν ἣν λέγει πρὸς "E6palov;, ὅτι 
τὴν τῶν σωμάτων ἀνάστασιν ivvoct ; διὸ xal φησῖν" 
Ei τοῦτό ἐστιν ἡ ἐπαγγελία, xol ταύτην ξλπέξζομεν, 
&l ἅπιστα χρίνετε ὑ εἷς εἰ ὁ Θεὸς νεχροὺς ἐγείρει, 
ὅτι ὑπέσχετο τοῦτο ; Αὕτη τοιγαροῦν ἐστιν ἐκείνη d 
ἐπαγγελία, ἣν ἐπηγγείλατο, tj, τῶν σωμάτων ἀνά- 
στασις " ἵνα μὴ λέγωσί τινες, ὅτι φάγωμεν xal πίω- 
μεν, αὔριον γὰρ ἀποῆνήσχομεν * xa* να πιστεύαοισιν, 
ὅτι ἐστὶν ἄλλος αἰὼν, ὁ τὸν παρόντα διαδεξόμενος. 
Λοιπὸν τοῦτό ἔστιν ὅ φησιν ὃ μαχάριο: Παῦλος * ὡς 
οὐχ ἐχομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν οἱ πρὸ ἡμῶν, ἤγουν 
τὴν τῶν σωμάτων ἀνάστασιν" τοῦ Θεοῦ περὶ ἐμὼν 
χρεῖττόν τι προδλεψαμένου. Τοῦτο «τί ἐστιν ; Οὐξὲν 
ἄλλο, εἰ μὴ, καὶ ἡμεῖς ἵν᾽ ἔλθωμεν εἰς τὸ εἶναι χαὶ 
μὴ ἐχείνονς τελειωθῆναι, πρὶν xal ἡμᾶς γενέσθαι, 
καὶ εἰς τὸ εἶναι ἐλθεῖν. ᾿Αλλὰ καὶ τοῦτο, xat' ἐμὴν 
γνώμην, χαλῶς ἡρμηνεύθη παρ᾽ ἡμῶν " χαὶ οὗ χω- 
λύει τὰς ψυχὰς τῶν ἀγίων εἶναι μετὰ τοῦ Θεοῦ, ὡς 
πο)λάχις εἴρηται" διὸ μὴ ἐνοχλεῖτε ἡμῖν, λέγοντες 
τοὺς ἁγίους ὡς οὐχ ἀπέλαθον ἔτι, Ἐχνήψατε δέομαι 
ὑμῶν, ἀδελφοὶ, διὰ τὰ σπλάγχνα τοῦ Κυρίου ἐμῶν 
Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀγαπήσαντος d.d; ἀχοείους 
ὄντας χλὶ ἁμαρτωλοὺς χαὶ ἀπεγνωσμένους, καὶ τὴν 
Ψυχὴν αὑτοῦ θέντος ὑπὲρ ἡμῶν. Μὴ ἀποδάλλετε διὰ 
πεισμονὴν χαὶ ἐθελοχαχίαν, ἀδελφοὺς, οἰχείους τῆς 
αὐτῆ; πίστεως, καὶ ὀρθοδόξους τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτι" 
μηδὲ ἀποπέμπετε ὁμοπίστου; Χριστιανοὺς xal 


pes repudietis, pro quibus Christus. proprium effu- D ὁμογλώσσους, ὑπὲρ ὧν ὁ Χριστὸς τὸ ἔξδιον αἶμα 


dit sanguinem, gt. omnes salvaret, Sel] liuc. acce- 
dite et nobiscum consistite, ut uno ore unanimiter 
credamus, sanctos, quatenus aniuig sunt, cum Deo 
esse ; ct omnibus consentientibus ad Dominum ex- 
clamemus, Soiritus et anima justorum laudant te, 
Domine, ut et il a nobis gloriflcati, nos vicissim 
gloriicenti, etpro nobis enixe intercedant apud 
priemiorum datorem Jesum Cluistum et Salvatorein 
wosirum, ut nos societatisct ordinia dignos efliciat. 
Fiai. Fiat, 


V Mebr. xi, 40. ** Ibid. 


ἐξέχεεν, ἵνα τοὺς πάντας σώσῃ. ᾿Αλλὰ δεῦρο στῆτε 
μεθ᾽ ἡμῶν, ἵνα δοξάσωμεν ὁμοθυμαδὸν ἕν ἑνὶ στό- 
μᾶτι, τοὺς ἁγίους εἶναι μετὰ τοῦ Θεοῦ, χαθὸ Ψυχαὶ, 
xal χράξωμεν ὁμοφρόνως πρὸς τὸν Δισπότην" 
ε Πνεύματα χαὶ ψυχαὶ τῶν δικαίων aivouct σε, Κύ- 
pis "» ἵνα xat αὐτοὶ δοξαζόμενοι παρ᾽ ἡμῶν, ἀντι- 
δοξάσωσιν ἡμᾶς, xal πρεσδεύσωσιν ὑπὲρ ἡ μῶν 
ἐχτενῶς, τὸν ἀθλοθέτην Ἰησοῦν τὸν Χριστὸν καὶ 
Σωτῆρα ἡμῶν, τοῦ χαταξιῶσαι χαὶ ἡμᾶς τῆς αὐτῶν 
ὁμηγύρεώς τε χαὶ στάσεως. Γένοιτο, γένοιτο. 


1309 








lRO CONC. FLORENT. CAP. V. 


GHNMENEDEDAGNy em 


bE PRIMATU PAPE. 1310 





AMOAOFPT!A ΠΕΡῚ TOY IIEMIITOY KEPAAAIOY 


TON EN Τῷ OPQ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ͂ 


"Urt. δικαίως ἐῤῥέθη xal ἀληθῶς, ὡς ὁ πάπας ἐστὶ κεςαιϊὴ πάσης τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκχιησίις. 


DEMONSTRATIO QUINTI CAPITIS 


κοῦ 


QU/A& IN DECRETO SYNODI CONTINENTUR . 


Quod juste vereque dictum — sit, papam caput esse. totius. Ecclesie "Christi. 


A. 

Ἰδοὺ καὶ «b πέμπτον καὶ τελευτοῖον τοῦ ὄρον xt- 
φάλαιην, ἧχεν ἀπολογίαν λαθεῖν, χαθὼς χαὶ τὰ 
φθάσαντα. Ἐπεὶ οὖν οὐχ ὑπεστειλάμην εἰπεῖν τὰ 
ξοχοῦντα περὶ τῶν παρεληλυθότων τεττάρων xto1- 
λαίων, οὐδὲ περὶ τούτου δίον ἐστὶν ἡμᾶς σιωπῆσαι, 
καὶ μὴ δοῦναι τὴν πρέπουσαν ἀπολογίαν. Εἰχὸς οὖν 
ἐστι μετὰ πάση; προθυμίας xal περὶ τούτου τὰ δυ- 
γατὰ φάναι, ἵνα μὴ ἄμοιρον μείνῃ " ἀλλὰ καὶ μετὰ 
τῶν ἄλλωναὐτὸ ανναριθμηθείη ὠχυρωμένον ταῖς τῶν 
ἱερῶν Πατέρων καὶ διδασκάλων ἐχφαντοριχαῖ; xol 
θεολογιχαῖς μαρτυρίαις * ὥστ᾽ εἶναι πεπληρωμένην 
πᾶπαν τὴν ἡμετέραν ὑπόσχεσιν. Τί δὲ τοῦτ᾽ ἐστιν ; 
Ἢ τῆς Ἐχχλησίας ἀρχὴ, τὸ τοῦ πάπα πρωτεῖον " 
ὡς ὁ ἱερὸς τῆς συνόδου ὄρος διαῤῥήδην βοᾷ" « Ἔτι 
διοριξόμεθα τὴν ἀποστολιχὴν χαθέδραν, χαὶ τὸν 
Ῥωμαϊχὸν ἀρχιερέα, εἰς πᾶσαν τὴν οἰχουμένην τὸ 
πρωτεῖον κατέχειν " αὐτόν τε τὸν "Popatxb» ἀρχιε- 
gia, διάδοχον εἶναι τοῦ μακαρίου Πέτρου τοῦ xopu- 
φαίου τῶν ἀποστόλων, xal αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ ἐπὶ 
γῆς τοποτηρητὴν, καὶ πατέρα, καὶ διδάσχαλον τῶν 
Χριστιανῶν ἀπάντων. » Τοῦτο ἀληθῶς οὐχ οἷδα τί; 
ἐστιν ὁ δυνάμενος ἀρνήσασθαι, προδήλως τοῦ Χρι- 
στοῦ xal τῶν διδασχάλων βοώντων βροντῆς γεγωνό- 
τερον. 'O μὲν οὖν Χριστὸς πρὸ καιροῦ τοῦ ἰδίου 
πάθους, τὴν πρὸς τὰ μέρη Καισαρείας τῆς Φιλίπ- 
vou ὁδὸν ποιούμενος, ἡρώτησε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, 
λέγων" « Τίνα με λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι τὸν 
υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ;» Καὶ 6pa xbvjáxoi6z; τῆς θεο- 


λογίας νοῦν. Ὅταν μὲν οὖν περὶ τῶν χοινῶν ἐννοιῶν α 


τῶν ἀνθρώπων ἡδρώτησεν, οἱ ἀπόστολοι φθάνουσι 
τὴν ἀπολογίαν, λέγοντες ἀνὰ μέρος, οἱ μὲν Ἰωάννην 
«τὸν Βακτιστήν" ἕτεροι λέγουσιν εἶναί σε Ἡλίαν " 
ἄλλοι Ἱερεμίαν " ἕτεροι δὲ ὡς ἕνα τῶν προφητῶν. 
Ὅταν δὲ τὴν αὐτῶν γνώμην ἡρώτα μαθεῖν, xat τίνα 
ἂν ἔχωσι περὶ αὐτοῦ ὑπόληψιν, ἐν τῷ εἰπεῖν, Ὑμεῖς 
δὲ, είνα με λέγετε εἶναι ; Τότε οὐδεὶς τῶν ἀποστό- 
λων ἐφθέγξατο" οὐδεὶς ἀκεχρίθη. ᾿Εχεῖνοι μὲν γὰρ 
πρόεδροι tol; ἄλλοις, ὁ δὲ Πέτρο;, χἀχείνων πρόε- 
6p^;, χαὶ τῆς οἰχουμένης ἀπάϑη;:. Κἀκεῖνοι μὲν ὡς 


Ι. 

Ecce quintum et nltimuin decreti. eaput. accedit, 
ut suam responsionem accipiat, quemadmodum ct 
precedentia. Ergo quia. laborem explicandi qua 
mibi de quatuor primis capltibus viderentur, non 
defugi, nequaquam decet hoc aut silentio involvere, 
aut debita responsione fraudare, Æquum est igitur, 
omni adhibito studio, et de lioe capite que dici 
possunt afferre, ne et ipsum debita sibi careat 
portione ; imo et allis adjungatur sacrorum Patrnm 
et doctorum divinis et theologicis testimoniis com. 
munitum, ut eumulate quod polliciti sumus præ- 
stemus. Quidnam vero hoc cst? Ecclesie caput : 
pape primatus, quemadmodum sacre synodi de- 
cretom aperte clamat. « Praterca decernimus apo- 
stolicam sedem et Romanum pontificem iu univer- 
sum orbem primatum obtinere, eumdemque esse 
beati Petri principis apostolorum successorem, et 
ipsius Christi in terris vicarium, Patrem, maygi- 
strum omnium Christianorum.» [Toc profecto nescio 
quomodo quis inficlari possit, cum apertissime 
Christus et omnes doctores. manifestius quam si 
vel tonitruum personaret, hoc ipsum vociferentur. 
Christus ergo apte su: passionis tempus ad Philippi 
Cxsaream pergens, interrogavit discipulos suos 
dicens : « Quem me dicunt homines esse Filium 
bominis ? cAnimadverte exquisitum theologici ser- 
monis sensum, Nam quaudo de communibus homi- 
num sententiis percontatur, apostoli occupant. 
rcsponsionem, dicentes per singulos, quidam Joan- 
ncm Baptistam, alii dicunt Eliam, alii Hieremiam, 
alii unum ex prophetis; quaudo vero de illorum 
sententia explicanda interrogat , et quam existima- 
tionem de eo haberent, cum diceret : « Vos autem 
quem me esse dicitis 1» (unc. nemo spostoloram le- 
cutus est, quia ipsi allerum przsides erant : ἢ 
autem lis et tot] eebt 
quidem tan 
tiam expli 
808 Cssel, | 


1311 


JOSEPH] METIIONENSIS 


1312 


priraatum velut ejusdem scho!z socii detulerunt ; A πρότδροι τῶν ἄλλων, τῶν ἄλλων τὰς γνώμας ἔλεγον" 


unde et audacter. Christo respondet : « Magister, 
interrogas quem te dicimus esse? 1u es Christus 
Filius Dei vivi, » Considera magnificam Petri con- 
fessioncm ; ideo et Salvator ad. eum * « Beatus es, 
Simon Barjoua, quia caro οἱ sanguis non revelavit 
tibi, non humana sapientia hoc te docuit, neque 
ab hominibus didicisti, sed Pater meus qui in coelis 
est hanc tibi admirabilem theologiam revelavit. 
Pater igitue meus te docuit, Ego autem tibi dico, 
quod tt es Petrus, et super hanc. petram sedificabo 
Ecclesi23:n meat, et portz inferi non. praevalebunt 
adversus cam. » Neque hic substitit, imo progre- 
diens dicit, « Et dabo tibi claves regni coelorum : et 
qu:ecunque ligaveris super terram, erunt ligata et 
in celis; et qu:zecunque solveris super terram, 
erunt soluta et in celis *?:*.» Quis ergo|se Gliristia- 
nutà professus hic abuegabit, nisi forte Christia- 
nismum eauere velit ? 


ὁ δὲ Πέτρο:, τῶν ἀποστόλων Ündpywv πρόεδρος, ὑπὲρ 
ἐχείνων τὴν ἀπολογίαν ποιεῖται, “ἵπεεχώρησαν γὰρ 
ἐχείνῳ τὰ πρωτεῖα οἱ θιασῶται. Ὅθεν xai μετὰ καῥ- 
(sla; ἀποχρίνεται τῷ Χριστῷ λέγων, ε Διδάσχαλε" 
ἐρωτᾷ; τίνα σε γνωρίζομεν εἶναι ; σὺ εἴ ὁ Χριστὸς, 
ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος. » Σχόπει τὴν ὁμολογίαν 
«τοῦ Ἰέτρου ὡς ὑψηλήν. Διὸ χαὶ ὃ Σωτὴρ πρὸς ai- 
&/y* «Μαχάριος εἶ, Σίμων Bip. Ἰωνᾶ, δέει σὰρξ καὶ 
αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι τοῦτο.» Οὐκ ἀνθρωπένη o». 
φία σε τοῦτο ἐδίδαξεν" οὐδὲ ἐξ ἀνθρώποιν μεμάϑη- 
κας * ἀλλ’ ὁ Πατήρ μον ὁ ἕν τοῖς οὐρανοῖς, ταύτην 
τὴν θαυματτὴν ἀπεχάλυψέ σοι θεολογέχν. ὋὉ μὲν 
οὖν Πατήρ μον ἐδιδαξέ σε ταῦτα. Ἐγὼ 8€ σοι λέγω, 
ὅτι σὺ εἴ Πέτρος * χαὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἶχολο- 


D p4ow μου τὴν Ἐχκχλησίαν᾽ καὶ πύλαι ἄδου οὗ χατι- 


σχύσουσιν αὐτῆς" » χαὶ o0 μέχρι τούτου ἕστη. ἀλλ᾽ 
ἑπομένως λέγει " « Καὶ δώσω σοι τὰς κλεῖς τῖς β:- 
σιλείας τῶν οὐρανῶν" καὶ ὅσα ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῖς 


γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν τοῖς οὐρανοῖς " xal ὅσα ἐὰν λύτῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ὃν «ol; οὖρα. 
νεῖς. » Τίς οὖν ἐν Χριστιανοῖς τελῶν, ἀρνήσεται ταῦτα ; εἰ μὴ προφανῶς ἀποδάλλοι ἂν τὸν Χριστια. 


νισμόν. 
I. 

Sed quid hic objieiunt qui id oppuynaut ? Ad 
omnes hoc dixit Christus ubi dicit: « Accipite 
Spiritum sanetum. Quorum remiseritis peccata, re- 
mittentur eis, et quorum retinueritis, retenta sutit 5» 
et alibi : « Ecce dedi vobis potestatem  cal- 
candi supra serpentes et scorpiones, ct supcr 
omnem virtutem inimici *; » et rursus : « Euntes 
it. mundum universum, przdicate Evangelium omni 


P. 

᾿Αλλὰ τί πρὸς τοῦτό φασιν ol ἄἀντιμαχόμενοι ; Hox, 
κφἄάντας τοῦτο ἔφησεν ὃ Χριστὸς ἔνθα λέγει, « Αά- 
6cx: Πνεῦμα ἅγιον " ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, 
ἀφίενται αὑτοῖς " ἄν τινων κρατῆτε, κεχράτην-αι.» 
Καὶ ἀλλαχοῦ, « Ἰδοὺ δίδωμι ὑμῖν τὴν ἐξουσίαν τοῦ 
πατεῖν ἑκάνω ὄφεων καὶ σχορπίων, καὶ ἐπὶ πᾶσεν 
thy δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ. » Καὶ αὖ, ε« Πορευθέντες 
εἰς τὸν κόσμον ἅπαντα, χηρύξατε τὸ Ε'δαγγέλιον πάσῃ 


creatur: ; » et alibi: ε Quæcunque ligavcritis C «g χτίσει, » Καὶ ἑτέρωθι, « "Osa ἂν δήσητε ἐπὶ τῆ: 


super terram, erunt ligata et in caelo ; et quæeun- 
que solveritis super terram, erunt soluta οἱ in 
celis *.» Ilæc et nos confitemur, dicimusque quod 
in conmuue hos constituit 1nagistrog orbis terra- 
rum, οἱ omnibus gratiam tribuit peccata dimittendi, 
quoniam usque ad orbis terminos ipsos destinavit. 
Necesse euim erat eos habere potestatem haptizan- 
di, docendi, praedicandi et omnibus gentibus dicen- 
di qux opus essct, Caeterum erat. utile, vel potius 
necessarium hos cezput habere, ut inter cos. csset 
ordo et caput, ne sine capite aberrarent, unde 
confusio magis oriretur quam unio, ex quo disso- 
liio et ordinis perturbatio csset. consecuta, quia 
ubi non cst ordo, ibi dissolutio ; uaa ordinis per- 
turbatio dissolutionis principium. Gregorius, co- 
gnomen!o Theologus, id coufirmat. Nam. wiunda- 
nos principatus videmus perturbari, discindi atque 
al.oleri , quando inter se juncti non sunt : quoniam 
δὶ duo de primatu regna decertent, utrumque. ex- 
etinguitur. lloc et Salvator dixit : « Omne, inquit, 
regnum in seipsum divisum desolabitur ?. » lyitur 
in commune ad. omnes hoc Christus dixit (nemo 
negabit loc), sed seorsum Petro : « Tu es. 'etrus 
et super l, anc petram zificalo Ecclesiam mcam, » 
et reliqua, ne oriretur inter cos divisio, ut diximus, 


401 Mattli, xvi, 16-19. " Juan. xx, 25. 


? Lue. x, 19. 


Ts, ἔσιαι δεδεμένα iv τῷ οὐρανῷ * xai ὅσα ἐὰν 
λύσητε ἐπὶ τῆς γῆ;, ἔσται λελυμένάα ἂν vol; οὐρα- 
vol;. » Ταῦτα χαὶ ἡμεῖς ὁμοληγοῦμεν, καί φαμεν 
πρὸ; αὐτούς ὅτι χοινῶς τούτους χατέστησε Bda- 
σχάλους τῆς οἰχουμένης * καὶ πᾶσι τὴν χάριν ἔδω- 
xev, ὥστε ἀφιέναι ἁμαρτήματα ἐπειδὴ εἰς τὸ τοῦ 
κόσμου πέρατα αὐτοὺς; ἐξαπέστελλεν" ἀναγκαῖον γὰρ 
ἦν, ὥστε αὐτοὺς ἔχειν ἐξουσίαν βαπτίζειν, διδά- 
σχεῖν, χηρύττειν, xal λέγειν πᾶσι λαοῖ; τὰ προσὲ- 
χοντα. ᾿Αλλὰ χρήτιμον fjv, μᾶλλον δὲ ἀναγκαῖον, 
xai τούτους ἔχειν ἀρχὴν, ὥστ᾽ εἶναι χαὶ Ev αὑτοῖς 
τόξιν καὶ χορυφῆν, ἵνα μὴ ἀκέφαλοι ὥσι, καὶ σύγχυ- 
σις μᾶλλον γένηται ἐν αὐτοῖ;, ἣ συμφωνία " xal 
οὕτω λύσι; καὶ ἀταξία αὑτοῖς ἐ πχχολουθύσει, "Ἔνθα 
1X0 οὐχ ἔστι τάξις, ἐχεῖ λύσις. ᾿Αταξία γὰρ ἀρχὴ 
λύσεως, Γρηγόριο; ὁ τῆς θεολογία; ἐπώνυμος τοῦτο 
qácxtt, Ὃρῶμεν γὰρ ἐν sal; χοσμικαῖς &pyal;, τὰς 
συγχύσεις t€ xai διλιρέσειξς, xal ἀφανισμοὺς oU; 
ὑφίσανται, ὅταν οὐχ εἰσὶν ἡνωμένα:" "AncaAenpsvat 
γὰρ δύο ἀρχαὶ, περὶ τῶν πρωτείων, ἀμφότεροι διᾶ- 
φθείρονται. Καὶ ὁ Σωτὴρ ἔφη" 1: Ιᾶσχ γὰρ, φηοὶ, 
βασιλεία μερισθεῖσα χαθ' ἑχυτὴν, ἐρη μοῦτα:. » Οὐ- 
χοῦν χοινῶς μὲν πρὸς πάντας 1071' ἔφησεν ὁ Χρι- 
στὸς, xal οὐδεὶς τοῦτ᾽ ἀρνήσεται, ᾿ΑΔλ᾽ ἰδίως πρὸς 
i225) ἔζη" « Σὺ ei Πέτρος" χαὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέ- 


* Mattb. xvii, 18. * Matth. ai1, 95. 


1313 


PRO CONC. FLORENT, CAP. V. DE PRIMATU PAPR. 


1311 


τρᾷ οἰχοδομίσω pou τὴν "ExxAnoíav, » xat τὰ £68;^ A ac perturbatio, Si ergo ea vera. sunt, quod mund: 


ἕνα μὴ γένηται ἐν αὐτοῖς: σχίσμα ὡς ἔφημεν xal 
«αραχή. Εἰ οὖν ταῦτ᾽ ἀληθῆ, ὡς αἱ χοσμιχαὶ ἀρχαὶ, 
ὅταν μὴ ἠἡνωμέναι ὦσιν, ὄλεθρον καὶ ἀφανισμὸν ὑ!- 
στανται, πῶς ὁ Χριστὸς ὥφειλεν ἐᾶσαι τὴν Ἐχχλη- 
σίαν αὐτοῦ χωρὶς χεφαλῆς ; ἵνα σύγχυσιν ἕξῃ, xal 
ἐχ τῆς πσυγχύσεω: διαφθαρῇ. ᾿Αλλ᾽ ὦν; ἀπάση- τά- 
ξιω; ὑπεριδρυμένος, χαὶ ὡς τὴν τάξιν αὑτὸς ὧν ὁ 
συττησάμενος, ἐν τάξει καὶ τὸ ἑαυτοῦ σύστημα, τὸ 
ἐχαλησιαστιχὸν δηλαδὴ χατέστησς μένειν, Καὶ ὥσπερ 
αὐτὸ; ἐπὶ γῆς ἣν χορυφὴ xal Κύριος καὶ διδάσχαλος 
τῶν μαθητῶν, καὶ πατὴρ xal ποιμὴν, οὕτω βουλό- 
μενος πρὸς τὸν πατριχὸν ἀνιέναι θρόνον, τὸν Πέ- 
τρὸν absol; ἐπιστάτην χατέστησε καὶ πατέρα καὶ 
διδάσχαλον᾽" καὶ ἁπλῶς αὑτοῦ τοποτηρητὴν xal διά- 
δοχον. Δείχνυσι δὲ χαὶ ἀλλαχοῦ πρὸ τοῦ πάθους, τὴν 
ἀρχὴν καὶ τὸ πρωτεῖον δοθῆναι τῷ Πέτρῳ’ ἔνθα 
φησί « Πέτρε, πολλάχις ἠθέλησεν ὁ Σατανᾶς ἐπι- 
δσινιάσαι ὑμᾶς ὡς τὸν σῖτον, ἐγὼ δὲ ἐδεήθην ὑπὲρ 
σοῦ, ἵνα μὴ ἐχλείπῃ ἡ πίστις σὸν " καὶ σύ ποτε 
ἐπιστραφεὶς, στήριξον τοὺς ἀδελφούς σου. » 'Αχούε:ς 
«τὸ, Ἐγὼ ἐδεήθην ὑπὲρ σοῦ" xal «b, Σύ ποτε ἐπι- 
στραφεὶς στήριξον τοὺς ἀδελφούς σου ; Τί σοι δοχεῖ 
τὸ, ἐπιστηρίζειν τοὺς ἀδελφοὺς, ἣ τὸ εἶναι αὐτῶν àc- 
χὴν, χαὶ στηρίζειν αὐτούς ; Καὶ ἀλλαχοῦ τὸ αὐτὸ 
δείχνυται, ἐν τῷ εἰπεῖν, ε Σίμων, πορευθεὶς εἰ; 
τὴν θάλασσαν, βάλλε ἄγχιστρον, καὶ τὸν ἀναδάντα 
cot πρῶτον ἰχθὺν ἄρας, ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ, 
εὑρήσεις στατῖρα" τοῦτον δὸ; ἀντὶ ἐμοῦ xal σοῦ. 
Ἕν τούτῳ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ, ὅτι τὸν Πέτρον αὖ- 
tol; πρῶτον χατέστησε. » Ταῦτα μὲν αὐτὸς ὁ Χρι- 
στὸς πρὸ τοῦ πάθους ὡς εἴρηται εἶπε. Με:τὰ δὲ τὴν 
ἀνάστασιν, ὡς; Ἰωάννῃ τῷ τῆς βροντῆς υἱῷ δοχεῖ, 
γεγραφότι τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ὁ Πέτρη; ἰδὼν τὸ 
γλυχύτατον τοῦ Δεσπότου πρόσωπον, φησί" « Κύριε, 
«ἰ σοι ἀρεστόν ἔττιν ἐμὲ ποιῆσαι ; ὁ ᾿Ιησοῦς ἤρετο 
«οὔτον,͵, τρὶς, Πέτρε, φιλεῖς με ; Καὶ ἐν ἐχάστῃ ἐρω- 
«ἥσει, ποιμένα προὐχειρίσατο αὑτὸν, ἐν τῷ λέγειν, 
Ποίμαινε τὰ πρόδατἀά μου " ποίμαινε τὰ ἀρνία μου" 
ὃς, ἀχθεσθεὶς τῇ τριττῇ ἐρωτήσει φησὶ μετὰ θερ- 
μῶν τῶν δαχρύων, « Κύριε, σὺ πάντα οἶδας" σὺ 
Ὑινώσχεις ὅτι φιλῶ σε. » Οὗ ὁ Κύριο; τῇ τριττῇ 
ἐρωτήσει, τὸ τριττὸν τῆς ἀρνήσεως ἐξιάσατο εἶτα 
τῆς οἰχουμένης προχειρίζεται ποιμένα χαὶ διδάσχχ- 


C 


næ potestates, quando disjunct:e sunt, intereunt et 
dilabuntur, quomodo Christus debuit Ecclesiam 
suam omittere sine eapite, ut confusio sequeretur, 
et ex confusione destruereiur? Sed. uti supra om- 
nem ordinem potius, ct uti exsisteus is qui ordi- 
ncm constituit, voluit et ordine suam societatem, 
videlicet ecclesiasticam, contineri. Et ut. ipse iu 
terris erat capit, Doininus. οἱ magister discipalo- 
rum, et Pa'er et Pastor, sic cum decrevisse! ad pae 
ternum thronum ascendere, Petrum. praefectum 
ipsis constituit Patrem οἱ magistrum ; et. ut uno 
verbo dicam, suum vicarium ac successorem. 
Ostendit autem et alibi ante suain. passionci, se 
principatum et primatum Petro tradidisse, ubi 
dicit : « Petre, sxpius expetiit Satanas vos ut 
cribraret sicut triticum. Ero autem rogavi. pro te 
ut non deficiat (ides tua ; et tu aliquando conversus 
confirma fratres tuos, » Audis boc, « Ego rogavi 
pro te, » et illud, « Tu aliquando conversus confir. 
ma fratres tuos *? » Quid. tibi videtur scilicet, 
confirmare fratres, nisi eum esse illorum prinel- 
peu, et cos confirmare? Et alibi idem ostendit 
dicens, « Simon, vade ad mare, et mitte hamum, 
et eum piscem qui primus ascenderit tolle, et ape- 
riens os ejus, invenies stateram, illum sumens da 
pro me et te *. » Ex eo cognoverunt. discipuli 
Petrum ipsis priucipem przfecisse. Hæc Christus 
ipse antequam pateretur enuntiavit, ut dictum est. 
ost resurrectionem autem (ut Joanni tonitrui (ilio 
videtur, qui scripsit Evangelium) Petrus intueng 
in jucundissimum Domini vultum, inquit ; « Dowi- 
ne, quid placet tibi ut ego faciam ᾽ν» Jesus interro» 
gavit liunc ter, « Petre, amas me? » et in unaqua- 
que iuterrogatione pastorem illis deaignavit dicens, 
« Pasce oves meas, pasce agaos meos ; » qui terua 
interrogatione contristatus ait ubertim fleus, « Do- 
mine, tu &cis omnia, tu &cis quia ano te*, » cujus 
Dominus triplici interrogatione voluit triplici ab- 
negationi mederi, Postea terre constituit. ipsura 
pastorem et magistruin, idque multis ostendemus 
rationibus ct testibus ; precipue vero Joannes 
Damasci oculus in Vita Barlaam et Josaphat Indo- 
rum testatur ita dicens : « Aufugit hogtis diabolus 


λον. Καὶ τοῦτο πολλοῖς μὲν ἀποδείξομεν λόγοι; xai D ob Petri. poenitentiam pudore suffusus. » Αἱ ille 


μάρτυσιν. Οὐχ ἧττον δὲ xai Ἰωάννης ὁ μέγας τῆς 
Δαμασχοῦ ὀφθαλμὸς, ἐν τῷ βίῳ Βαρλαὰμ xo Ἰωσα- 
φὰτ τῶν Ἰνδῶν, μαρτυρεῖ λέγων oL " « "Eouyev ὁ 
πολέμιος: διάδολο;, αἰσχυνθεὶς «fj μετανοίᾳ Πέτρου. 
Ὁ δὲ, xepupalo; αὖθις ἦν, ὥσπερ διδάσχαλο; τῆς 
οἰχουμένη: χειροτονηθείς. » Τοῦτο χαὶ ὁ σοφὸς Λέων 
ὁ βασιλεὺς, ἐν τοῖς ἑξαποστειλαρίοις, Df, μὲν, λέ- 
γει, μετὰτὴν θείαν ἔγερσιν, τρὶ: τὸ, ellésps, φιλεῖς 
με ;» πυθόμενος ὁ Κύριος τῶν ἰδίων προδάτων προ- 
ὄλλλεται ποιμενάρχην ^ xij 6b, Σίμωνι δέδωχε τὴν 
τῶν προδάτων νομὴν " εἰς ἀγάπης ἀντέχτισιν, τὴν 
τοῦ ποιμαίνειν φροντίδα αἰτῶν. Διὸ χαὶ ἔλεγεν" Εἰ 


* Luc. xxu, 51..." Matth. xvii, 90. 


5 joan. xxi, 15-17. 


rursus princcps electus erat, veluti terr: magister. 
ld et sapiens Leo imperator in ex»postilariis dicit : 
Partim quidem post divinam resurreciionem, ter, 
e Petre, amas me? » interrogans Dominus, suarum 
ovium constituit pastorem ; partim vero Simoni 
oves tradidit ad pascenduim, ut charitatem mutuam 
rependeret, requirens ab eo curam pascendi ; ct 
lJeo dixit, « Petre, si am3s ie, pasce agnos 
meos *. » Petrus vero, intelligens, quod uasgnum 
est primatus et. multe. virtutis egens, videngque 
Joannem, quem valde Christus diligel 

quebatur, ait s «llic autem quid ? » 


? jbid. 


1315 


JOSEPHI METHONENSIS 


1316 


dicens, Me, Domine el magister, designas vapht À φιλεῖς ps, Πίτρε:, ποίμαιν: τὰ 3ovi2 μον" ὃ δὲ Πέ- 


discipulorum : hunc autem 8 te dilectum, quid 
jubes esse ? qui et petiit ab eo sedere a destris suis; 
εἰ antequam pelerct, curavit 8 matre id fleri, ut 
vel a dextris, vel a. sinistris. collocaret ipanm in 
gloris Salvatoris. Ex quihus aperte colligitar. hic 
catlicdrz primatus, Quod ai de cœlesti cathedra 
doctores hoc intellexerunt, tamen οἱ hoc. pacto 
possumus interpretari, Sed ne cui occasio prsbe- 
retur exponceadi quod. de omnibus dixit. discipulis, 
« Quzcunque solveritis ci quxcunque  ligaveritis, » 
respondet Dominus velut eum increpans, « Petre, 
si eum volo manere, donee rursus. veniatm, quid 
δὲ te? Tu, sequere. me 5. » Nom « sequere » nil 
aliud ostendib. nisi, Sequere me hoc baculo pastor: 
li : ac veluti qua&do ego. vobiscum eram, custodio- 
bam vos, cum Pater cssent vester, caput ct. magi- 
ster, sic et tu sia pro me, οἱ scquére me ἦν hoc 
principatu, docens εἰ confirmans. fratres iuos; te 
euim in terra esse volo pro me. BMeoque manet 
ueque ad hauc diem εἰ manebht Peirus. Christum 
Scquendo por successores suos, ut in erstionis pro- 
gressu declarabitur, Ex his Salvator. suam mentem 
ostendit, ul dictum est, antequam pateretur et post 
resurrectionem. 


^60; συνεὶς τὸ πρωτεῖον ὅτι μέγα, χαὶ πολλῆς: δ: 
μενον τῆς δυνάηδως, ἰδὼν τὴὸν Ἰωάννην &xolov- 
θοῦντα, ὃν λίαν ὑπὸ Χριττοῦ φιλούμενον ξ΄. ἡ * «05- 
τος δὲ, τί ;,» ὡσανεὶ λέγων" Ἐμὲ, Κύοις καὶ διδδλαχαλε, 
κεοχειρίζῃ χορυφὴν τῶν μαθηξῶν, τοῦτον δὲ τὸν 
παρὰ σοῦ φιλούμενον, τί προστάττεις εἶναι ; ὃς καὶ 
ἡτίσαιτο παρ᾽ αὐτοῦ τὴν ἐκ δεξ'ῶν καθέδραν, χεὶ 
τὴν μητέρα πρὸ τῆς αὐτοῦ αἰτήσεω; ἐξεπέστειλε 
ζττῆσαι, P, ἐχ δεξιῶν 7] ἐξ εὐωνύμιυν χλθίσαι αὐτὸν 
ἐν τῇ δήξη τοῦ Σωτῆρος, ἐν efe δηλοποιεῖτα: ἢ πρὸ» 
τοχαθεδρία ἀὔττ, Εἰ δὲ xol περὶ vore? χαθέδρας ol 
διδάτκαλο!: ἐξέλαδον τοῦτο, ὅμως δυνάμεθα καὶ 
οὕτω νοῆσαι. ᾿Αλλ᾽ ἵνά μὴ πρόφααιν ἔχωσί τινε; Ux 
περὶ κάντων τῶν μαθηνῶν εἶχεν, Ὅσα ἂν χύσηξε, 


D καὶ ὅσα àv δήσητε, ἀπσγρίνετάι Ó Kóptd;, ὡσανέϊ 


ἐπιτιμῶν αὐτῷ "ὁ Πέτρε, ἐᾶν αὐτὸν θέλω μένειν 
ἕιυς xal πάλιν ἔῤχομαι, τί πρδ: d£; Eb. ἀκχολούθει 
pot. » Τὸ γὰρ, ᾿Αχολούθϑι μοι, οὐδὲν dixo δηλοῖ͵ ἢ 
ὅτι ἀχολούθει μου τῇ ποιμαντικῇ Baxenpiq test. 
Καὶ ὥσπερ ἐγὼ ὧν μεθ᾽ ὑμῶν, Etfpoov διιᾶ:, v2- 
τὴρ ὑμῶν fjv καὶ ποῤυφὴ καὶ 0:602xai0;, φρυὶ- 
ζων καὶ ἀγρυπνῶν ὑπὲρ ὑμῶν, σὔτω καὶ ob ἴσθι 
ἀντὶ ἐμοῦ * καὶ ἕπου μου τῇ ἀῤχὴ «dig, 6.63240» 
xa; Ἐπιστηρίζων τοὺς ἀδελφσύςφ dou, EE γὰρ θέλω 


εἶναι ἐπὶ τῆς γῆς ἀντ᾽ ἐμοῦ, Διὸ χαὶ μένει ἕως τῆς σήμερον καὶ μενεῖ ὁ Πέτρος ἐπόμονος τῷ Χριστῷ 
διὰ τῶν διαδόχω» αὑτοῦ, ὡς πρόσω χωρῶν ὁ λόγης δηλώσει. Ἑαῦτα μὲν ὁ Σωτῆρ, ὡς εἴρηται, tpb τοῦ 


πάθου;: xal μετὰ τὴν ἀνάστασιν. 
lit. 
Cæterum sancti Patres dt acta. aseurnenicorum 


r. 
Ot & ἅτιοι καὶ :» Πρδκχειχὰ τῶν οἰχουμενιχῶν 


couciliorum manifestissime ldem tmwnprobant. Quid C συνόδων, φανερώτατα τὴ προπείμενόν παριστῶσι᾽ 


igitur jure adversus btc potestis. afferre 7 nisi forc 
id quoda mutis audio pradicarl, quod hi vitam 
Petri non vivunt : nam ille pauper, hi vcro. eunt 
divites ; et, Allud vitse genas tinc papa ducit quam 
Petrus, quomodo est ergo succeesor ejus 7 Ddo avi- 
madverto iiie reprelióndl quie. 0mitti possunt. Pel- 
mum quod ille pauper crat, hie dives* secundum, 
alind genus vivebat ille, aliud hie. Ad prium qui- 
dem illis sic tesponderdtin est, scilicet quad opes 
et ea que possidet, non ipse sihi cotnparavit, 
nequo por vim ab aliquo dktorsit, sed ante talftas 
dates el annos, not tantunt anto. scliisma οἱ divl- 
sionem Ecclesiarum, scd paulo post Christi assutu- 
ptionent in. caelum, et ánt&. sanctam et priniaut 
synodum, imaguus Constantitus imperatot invietus, 
Sylvestio 82nctissimo suimimoque pontifici largitus 
651, quemadinodim tu edicto continetur ct in sactis 
canonum libris invenitur. Αἱ οἱ nos id ad. verbum 
apponemus, ne alite]. videamur. afferre quain pro- 
pria verba — sonant. 


Decretum iuvictl imperatoris οἱ magn  Constautini, 
4 sanctissiintin Syleestrain Romanum papam. 


« AEquuth esse jn'icarimus una cum. ginnibus 


joan. xxi, 25. 


εἰ οὖν δικαίωμα ἔχετε πρὸς τοῦτὸ εἰπεῖν, ἀλλ᾽ ἢ ὃ 
παρὰ πολλῶν ἀγοΐω λεγόμενον, ὅτε τὴν ζωὴν obte 
οὗ βιοῦσι τοῦ Πέτρου ; ἐκεῖνος γὰρ πένης ἣν" οὗτοι 
δὺ πλούδισι" καὶ "Eti pav ζωὴν διάγει ὃ πάπας νῦν, 
ἣν ὁ μαχάριος οὐχ ἔζηϑε Πέτρος. Πῶς τούτου διά- 
δοχὸς ; Δύο εἰσὶ τὰ ἐγχαλϑύμενα ἐνταῦθα " xat o5 δεΐ 
παραλειφθῆνυι. Πρῶτον μὲν, ὅτι ἐχεῖνο; πένης" 
οὗτος δὲ πλούσιο; “ διύτερον, ἐχεΐνος δὅλλην ἔξη 
ζωὴν, vai ἄλλην οὗτος. Κάὶ πρὸ; μὲν τὸ πρῶτον, 
οὕτως ἀποχριξέόν αὐτοῖς, ὅτι ἅτερ πλουτεΐ xoi 
χάχτηται, οὐχ αὐτὸς οὗτός ἐζήτησεν, ἀλλ᾽ οὐδὲ δὺ- 
νάσεείχ παρᾶ τινὸς ἔλαθεν * ἀλλὰ πρὸ πολλῶν ἐτῶν 
καὶ ἐνιαυτῶν, xal ob μόνόν πρὸ «60 ὀχίσματος καὶ 
τῆς διαιρέσεως τῶν ᾿ΕἈχλήσιῶν, ἀλλὰ καὶ ἔγγιστά 
zw) τῆς Χριστοῦ ἀναλήψεως, χἀΐ πρὸ «n; ἁγία; 
xdY μεγάλης πρίύτης συνόδου, ὁ μέγας ἸΚωναταντῖ- 
νὸς, ὁ ἐν βασιλεῦσιν ἀηττηϊὸς, Συλθέστρῳ τῷ ἅγιω- 
τάτῳ ἄχρῳ ἀρχιερεῖ ἐδωρήσατο" ὡς ἐν τῷ θεάπί- 
σιαῖτι oipetadi, xal ἕν col; ἱεροῖ; τῶν xav£smy 
βιθλίοις εὑρίσχεται, ᾿Αλλ᾽ ἡμεῖ; χαὶ τοῦτο αὐτολεξτ-ὶ 
θέσομεν" ἵνα μὲ ἄλλα δόξωμεν λέγειν, ἢ ἐχεῖνα aj. 
τοῦ τὰ ῥήυατα. 

θέσπισμα τοῦ ἐν βισιϊεῦσι» dgttjrov καὶ με 


yálou ἰ(ὐσταντίθευ, πρὸς τὸν ἀγιώξαςον 
X6.iCout( cy. μῆς πάπαν. 


€ Δέον ἐχρίναμεν μετὰ πάντων τῶν σατραπῶν 


1217 


PRO CONC. FLORENT, CAP. Y. DE PRIMATU PAPA. 


1218 


ἡμῶν, xa πάτης τῆ; συγχ)ήτου xal τῶν ἀρχόντων, A satrapis nostris, et. universo senatu, optimatibus 


xal μετὰ avi, τοῦ λαοῦ τοῦ ὑπὸ τὴν ἐξουτίαν τῆς 
Ῥω χλαϊκῆ; δόξης, (va d; C ἅγιος Πέτρου; ix προσ- 
(0:59 τοῦ Υἱοῦ τοῦ 8:00 ἐστιν εἷς τὴν γῆν, οὕτω 
xaY οἱ ἐπίσχοποι οἱ διάδοχοι τοῦ xopugalou τῶν 
ἀπουτήόλων ἀρχιχὴν ἐξουσίαν εἰς τὴν γῆν ἐπέχωσι, 
v):oy παρ᾽ ὃ ἔχει ἡ βασιλεία τῆς δόξης ἡμῶν, Καὶ 
τοῦτο παρεχωρήθη ἀφ᾽ ἡμῶν καὶ ἀπὸ τῆς βασιλείας 
ἡ μῶν * xal θέλομεν ἡμεῖς αὐτὸν τὸν χορυφαῖον τῶν 
ἀπυστόλων xal τοὺς διαδόχους αὑτοῦ, ἐκ προσώπου 
αὐτοῦ, πρώτους πρὸ; τὸν Θεὸν Πατέρα; εἶναι xai 
δεφέννορας. Καὶ ὥσπερ ἡ βασιλιχὴ ἐξουσία ἡ λῶν 
£l; τὴν γὴν σέδεται χαὶ τιμᾶται, οὕτω θεσπίζομεν 
σέδευθαι καὶ τιμᾶσθαι τὴν ἀγίχαν τῶν Ῥωμαίων 
Ἐκχλησίαν" xai πλέον παρὰ τὴν βασιλείαν ἡμῶν 
χαὶ τὸν γήϊνον θρόνον, τὴν ἁγίαν χαθέδραν τοῦ 
ἁγίου Πέτρου δοξάζεσθαι xai ὑψοῦσθαι διδόντες 
αὑτῇ δύναμιν καὶ δόξης ἀξίω!λα - καὶ διαχρίνοντες 
θ:σπίζομεν ἵνα ἔχῃ ἐξουσίαν ἀρχιχήὴν * χαὶ εἶναι 
ταύτην χεφαλὴν τῶν τεσσάρων θρόνων, ἧτοι τοῦ 
θρόνου τῆς ᾿Αλεξανδρείας, τῆς ᾿᾿Αντιοχεία;, τῶν 
Ἱ:ροδολύμων, καὶ τῆς πόλεως τῶν Βυζαντίων" xal 
ἁπλῶς εἰς ὅλα: τὰ: Ἐχχλησίας πάσης tre οἰχουλέ- 
νης. Καὶ ὁ ἐπίσχοπος ὁ μέλλων εἶναι εἷς τὴν ἁγίαν 
τῶν 'Ρωμαίων 'Exx1nolav, ὀφείλει εἶναι ἔνδοξος xol 
ὑ νηλότερος παρὰ πάντας τοὺς ἱερεῖς τοῦ χόσμου. Kal 
εἴ τί ἐστι πρὸς θεραπείαν τοῦ co; χαὶ διόρθωσιν xal 
στερέωσιν τῆς πίστεως τῶν Χριστιανῶν, ἵνα xpl- 
νῆται παρ᾽ αὐτοῦ. Δίχαιον γάρ ἔστιν ἵνα ἔχεῖσε ὁᾶγιος 


et cuncto populo imperio Romans glorix subjacen- 


* tí, ut sicut sanctus Petrus vicarius ex persona Filil 


Dei est constitutus in terris, ita et episcopi succes- 
sores principis apostolorum ampliorem principatus 
potestatem, quam regnum glorie noctræ habet, 
obtiacant. Hoc ct ἃ nobis, et ἃ nostro concessum 
est imperio. Et volumus ipsum prineipenm aposto- 
lorum et successores ipsius, ex ejus persona, pri- 
mos apud Deum esse Patres et defensores. Etsicut 
nostra imperialis potestas in terris colitur et houo- 
ratur, ita ejus sanctam Romanam Ecclesiain verc 
ranter. honorari decernimus ; et amplius quam 
nostrum imperium terrenumque thronum, sedem 
sacratissimam beati Pelri gloriose exaliari. San- 
cimus etiam ut principatum teneat. tam super qua- 
(ror sedes, Alexandrinam, Antiocbenam, Hierosuly: 
mitanam, Constautinopolitanam, quam etiani super 
omnes universo Orbe terrarum Ecclesias Dei ; ct 
pontifex qui per tempora ipsios Sanct& Rowan 
Ecclesiw exstiterit, celsior et princeps cunctis 
sacerdotibus totius mundi exsistat, et ejus Judicio 
qu: ad cultum Dei, vel fidem Christianorum, vel 
stabilltatem procuranda fuerint, disponantur. JE- 
quum est enim, ut ibi divina lex obtineat. apicem 
et primatum, ubi sanctus legislator Christus Jesus 
Salvator noster misso bcato Petro Jussit cathedram 
tenere, et ubi crucis patibulum passus est, et beati 
mortis calicem bibit ; vestigiis inhzrendo sui 


νόμος ἔχῃ τὴν χεφαλὴν καὶ ἀρχὴν, ὅπου ὁ ἅγιος vo- c, nostrique magistri, et ibi gentes capita inclinare 


μοθέτης Χριστὸς Ἰησοῦς ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, τὸν μαχάριον 
ἀπόστολον Πέτρον, ἐχέλευσε κρατεῖν τὴν χαθέδραν * 
χαὶ δπ)υ τὸ πάθο; τοῦ σταυροῦ ἔπαθε, καὶ μαχα- 
ρίου θανάτου ποτήριον ἔπιε, xaX ἐγένετο ἀχόλουθος 
«οὔ μαΐστωρος: xal κυρίου αὐτοῦ, Καὶ ἐκεῖ τὰ ἔθνη 
ἵνα χλίνωσι τὰς χεφαλὰς αὐτῶν, διὰ τὴν ἐξομολό- 
γῆσιν τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ, ὅκου ὁ διδάσχαλος 
αὑτῶν ὁ μαχάριος ἀπόστολος Παῦλος, διὰ τὸν Χρι- 
στὸν ἐχτείνας τὺν τράχηλον, τὸν στέφανον τοῦ μαρ- 
τυρίου ἐδέξατο. Kai ἕως τοῦ τέλους τοῦ χόσμου ἵνα 
ἀναζητῶσι τὸν διδάσχαλον, ὅπου τὰ τῶν ἁγίων αὖ- 
τῶν λείψανα ἀναπαύονται" χαὶ ἐχεῖ ὕπτιοι χαὶ εἷς 
τὴν γῆν ἡπλωμένοι, τοῦ οὐρανίον βασιλέως xai Θεοῦ 
xai Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δουλεύωμεν ὄφφι- 


propter confessionem nominis Christi, ubi eorum 
magister beatus Paulos protensa cervice propter 
Christum coronam martyrii suscepit : et uf usque 
3d mundi consummationem ibi quserant magistrunt, 
ubi sanctorum suorum reliquia conquíieseunt ; εἰ 
ibi proni et in terram ' procidentes ccelestis regis 
Deiet Salvatoris nostri Jcsu Christi miristeriis. 
inserviamus, ubl servivimus illi superbo' regi. 
Tradimvs igitur ipsis sanctis apostolis beatis Petro 
et Pauloet post hos beato Sylvestro et amnibus suc - 
cessoribus ejus, qui usque ad consummationem 
mundi ascehsuri sunt ad sedem beati Petri ab hoc 
die, palatium imperii nostri Lateránense, quod om- 
nibus mundi palatiis prefertur εἰ supereminet ; 


χίοις, ὅπου ἐδουλεύσαμεν τῷ ὑπερηφάνῳ γηΐνῳ Ba- D deinde diadema sive coronam capitis nostri simul- 


stet. Ilapaóbibtouev οὖν αὐτοῖς τοῖς ἀγίοις ἀποστό- 
λοις, τοῖς μαχαρίοις χυρίοις μον τῷ Πέτρῳ καὶ 
Παύλῳ, xal μετ᾽ αὐτοὺς τῷ μαχαρίῳ Συλδέστρῳ 
xa Πατρὶ ἡμῶν, τῷ μεγάλῳ ἐπισχόπῳ xal χαθο- 
λιχῷ πάπᾳ τῆς πόλεω; Ρώμης, xal πᾶσι τοῖς δια- 
δυχοις αὑτοῦ, οἵτινες ἕως τοῦ τέλους τοῦ χόσμου 
μέλλουσι προχαθῆσθαι εἰς τὸν θρόνον τοῦ μακαρίου 
Πέτρον, ἀπὸ τῆς σήμερον, τὸ ἡμέτερον βασιλιχὸν 
παλάτιον τὸ Λατερανέσιον, τὸ ὑπεοῦαῖνον καὶ ὑπερ- 
νιχῶν τὰ ὅλα τοῦ χόσλου παλάτια, Ἐπέχεινα δὲ καὶ 
45 διάδημα, ἧτο! τὸν στέφανον τῇς χεφαλῖς ἡμῶν, 
ἅμα xal τὸν λῶρον xa τὸ ὠμοφόριον, ὅπερ περιχυ- 
κλοῖ τὸν βασιλικὸν τράχηλο» " ἅμα δὲ xol τὴν πορ. 
φυρᾶν χλαμύδα, xal χιτῶνα χόχχινον, χαὶ κάν. . τὰ 


que ct. locum, πος mou et superhbumerale quod 
imperiale assolet circumdare collum ; verum ctiam 
chlamydem purpuream, atque tunicam  coccineam, 
et omuia imperialia indumenta, seu ctiai dign tatem 
imperialem presideutium equitum ; conferentes 
ei eliam imperialis sceptra, simulque cuncta signa, 
et banda, et rcliqua. ornamenta impeiialig enlini- 
nis, et gloriam potestatis nostras. Visi 

si ordinis reverendiseimi 

Ecclesie servi 

poteutis et 

ampliseiiaet 

id est, patri 

teris digni 


1319 


JOSET]II METIION ENSIS 


decorari. Εἰ sieut imperialis esi decorata militia, A βασιλιχὰ ἐνδύματα καὶ ἀξιώματα τῶν βασιλικῶν 


Ma clerum saueize Pomonz Ecclesie adoruari de- 
ecrnimus, Εἰ quemadinodum  binperialis potentia 
diversis ofüciis eubiculariorum, necnon et ostiario- 
y" atque. omnium excubiterum, ita ct sanetam 
Bomanai Ecclesiam decorari volumus. Et. nt au- 
plissime pontificale decus prafulgeat, decernimus 
ut clerici ejusdem Romana Ecclesi: linteaminibus, 
jd est, candidissimo colore decoratos equos equi- 
(ent; et sicut senatus. calceamentis utitur, sive 
sandaliis albo ex linteamine, ita οἱ caelestia sicut 
terrena ad laudem Dei deco:entur, Pri omnibus 
autem licentiam ,tribuumus οἱ concedimus beato 
Sylve-tro episcopo pape Romaunz. urbis οἱ succes- 
soribus ejus beatis episcopis, ad honorem et glo- 
riam Dci et Salvatoris nostri Jesu Cüristi, ct ma- 
gna apostolice Ecclesi, ut si quis senator proprio 
consilio «lericare voluerit, et iu. religiosorum nu- 
mero clericorum connumerari in magna apostolica 
Ecclesia, nullus ex omnibus presumat impedire. 
Prieterca decernimus ut ipse religiosissimus Pater 
Sylvester magnus episcopus et ejus successores 
omues episcopi ferant diadema sive coronam, quam 
ex capite nostro ipsi tradilimus ex 2010 purissimo 
et pretiosis margaritis, ut ipsi ad oruatum capitis 
utantur ad laudem Dei et honorem sanctorum 
apostolorum. Ipse vero beatus. papa Sylvester. sul 
coroua, sive papalithria, quam babebat ad. gloviam 
Dei et saucti Petri, noluit ferre corouam ΟΣ auro 


ἀλόγων, "Opuig; xol τὰ βασιλιχὰ σχῆτπτοι, xal 
πάντα τὰ σίγνα xoi βάνδα, χαὶ τὰ λοιπὰ xosptfjuses 
-ὃὃς βασιλικῆς: μεγαλειότητος, xal τὴν δόξεν τῆς 
ἡμῶν ἐξουσίας. “Ανδρας τε εὐσεός πτάτους χληριχοὺς 
κολλῶν τάξεων, τῇ αὐτῇ 'Ρωμαϊκῇ Ἔχκλησίᾳ $ot- 
λεύοντας, θεσπίδομεν χοσμ:ῖσθαι χαὶ ἔχειν ἐχεῖΐνην 
τὴν ὑψηλότητα χαὶ μεγαλωσύνην, ἧ χεκέσμηται ἢ 
μεγάλη σύγχλητος ἡμῶν, ἧτο: εἰ πατρέἔχιοι χαὶ οἱ 
κώνσουλοι, ἤγουν ὕπατοι, xal τὰ λοιπὰ ἀξιώματε. 
Καὶ ὡς ἡ βασιλιχὴ στρατιὰ “χεχόταν ται, οὕτω θε- 
σπίξομεν χοσμεῖσθαι xol τὸν χλῆρον τῆς ἅγία: 
Ῥωμαῖχις Ἐχχλησίας, χαὶ οἷον τρόπον ἣ βεσιλικὴ 
δύναμις διὰ πολλῶν ὀφφικίων χεχόσληται, ἤτοι που- 
διχουλαρίων, πορταρίων, ἐξκουδιτώρων, οὕτω xai 
τὴν ἀγίαν τῶν Ῥωμαίων Ἔχχλητίαν χο:μεῖσθαι 
θέλομεν. Καὶ iva κατὰ πλότος τὸ ἐπιαχοπιχὸν φῶ; 
ὑπερλάμπρῃ, θεσπίζομεν xal τοῦτο, ἵνα ol χληριχοὶ 
τῆς ἁγίας τῶν Ρωμαίων ᾿ἔχχλησίας, καδαλλιχεύω- 
σιν ἄλογα x:xosumpéva διὰ ὀθονίων λευκῶν. Kal 
ὡς ὶ ἡμετέρα σύγχλητος φορεῖ ὑποδήματα ἤτοι cav- 
δάλια λευχὰ δι᾽ ὀθονίων, οὕτω καὶ τὰ οὐράνι: ὡς 
χαὶ τὰ γήϊνα πρὸς αἵνεσιν τοῦ θεοῦ. Ἑ πέχεινα δὲ 
πάντων, διδίαμεν ἄδειαν καὶ παραχωροῦμεν αὑτῷ 
τῷ ἁγιωτάτι Πλτρὶ ἡμῶν τῷ Συλδέστρερ, ἐπισχόκῳ 
xai πάπι τῆς πόλεως Ῥώμης, χαὶ πᾶσι tol; διαδό- 
49 αὑτοῦ μαχαρίοις ἐπισκόποι;, εἷς τιμὴν καὶ 
δίξαν τοῦ Κυρίου xal Σωτῆρο: ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι- 
στοῦ, εἰς τὴν αὐτὴν μεγάλην καὶ ἀποστολιχὴν Ἔχ- 


etmargaritis ; et ideo quia ipse noluit ex auro Q χλητίαν, ἵνα ἑάν᾽ τις τῆς συγχλήτου βουληθῇ μετ’ 


coronam, nos splendidissimum lorum, quod sigui- 
ficat sanctam — resurrectionem, capiti sancto ejus 
nostris manibus imposuimtus, et. tenentes. frenum 
equi ipsius pro revcrentia beati Petri, siratoris 
officium illi exhibemus : statuentes eodem loro 
omnes ejus successores singulariter uti in proces- 
sionibusad imitationem imperii nostri. Unde ut 
pontificalis apex non vilescat, sed magis quam ter- 
reui imperii dignitas, gloria et potentia deroretur, 
ecce — tan palatium nostr m, wt pra disin us, 
quam Romanam urbem εἰ omnes. [talie sive 
Occideutalium regionum provincias, loca, civitates, 
castra beatissimo pontifici ct Patri nostro οἱ uui- 
versali pape Sylvestro tradidimus, atque reliquimus 


ἰδίου θελήματος xal εὐαρέστον γενέσθαι χληρικὸς, 
xai ἐν τῷ ἀριθμῷ τῶν ἁγίων κληρικῶν συναριθμεῖΐ- 
002:, μή τις τολμᾷ ἀπὸ πάντων ἐμποδίζειν τούὐτῳ. 
Ἐθεσπίσαμεν δὲ πρὸς τούτοις, iva xol à αὐτὸς θ10- 
σεδὴς Πατὴρ ἡμῶν Σύλδεστρος μέγας ἐπίσχοπος, 
καὶ πάντες οἱ διάδοχοι αὑτοῦ ἐπίσχοποι ἵνα opea 
τὸ διάδημα, fiov τὴν στεφάνην ἦν παρεδώκαμεν 
αὐτῷ ix τῆς χεφσλῆς ἡμῶν, ix χρυσίου χαθαροῦ 
xai μαργαριτῶν ἀτιμήτων, καὶ ἵνα αὑτοὶ χρύήσων-. 
ται εἰς τὰς χεφαλὰς αὐτῶν εἰς αἴνεσιν τοῦ Θεοῦ, xal 
εἷς τιμὴν τοῦ ἁγίου καὶ χορυφαίου ἀποστόλου. Αὐ- 
τὺς 0b ὁ μαχάριος πάπας Σύλδεστρος, ὑπὲρ τὴν 
σ-:εφράνην, ἤτοι τὴν παπαλήθραν fjv εἶχε πρὸς 56€ :v 
«οὔ 0:02 xai τοῦ ἁγίου Πέτρου, οὐχ ἤθελε βαατάξεε» 


ipsi εἰ successoribus ejus potestatem. δἱ robur ἢ) στεφάνην ix χρυτίου ἢ μαργαριτῶν" ἡμεῖς; δὲ ὅτι 


firmum inperialis jussionis, Εἰ per hoc divinum 
jussum et. pragmaticum constitutum sanctis Potri- 
bus Rowauz Ecclesie in. perpetuum. decernimus 
perimanenda. Unde congruum perspeximus, nmo- 
sirum imperium et regni potestatem | ad Orientales 
transferri regiones, et in Byzauiiz provinciz opti- 
mo loco, nomini nostro civitatem :edificari, οἱ no- 
strum illic imperium coustitui, quoniam ubi priuci- 
ptus sacerdotui. ct. Christiane religionis caput 
ab imperatore caclesti constitutum est, justum non 
est uL illic. imperator terrenus liabeat. potestatem. 
llujus vero imperialis decreti paginam propriis 
manibus roborantes, super venerandas reliquias 
'ancti apostoli et principis Petri posuimus, ct ibi 


οὐχ ἤθελεν ὁ ἅγιος Σύλόεστρος ix χρυτίου ατεφ.- 
νην, τὸν ὑπέρλαμπρον λῶρων, σημαίνουτα τὴν ἁγίαν 
ἀνόστασιν͵ τῇ ἁγίᾳ κεφαλῇ αὐτοῦ, ταῖς ἰδίαις γερ- 
civ ἐπεθήχαμεν * xal χρατοῦντες τὺν χαλινὸν τοῦ 
ἵππον αὐτοῦ διὰ τὴν προτχύνησιν xai τὸν φόθδον 
τοῦ ἁγίου Πέτρου, στράτορος ὀφφίκιον ἐποιήσαμεν 
θεσπίζοντες ἵνα πάντες οἱ διάδοχοι αὐτοῦ τῷ λώρῳ 
χρήσωνται εἰς τὰς προελεύσεις, πρὸς μίμησιν τὰς 
βασιλείας ἡμῶν. Διὰ τοῦτο δὲ, ἵνα μὴ τὸ ἀξίωμλ 
«ἧ; ἐπισχοπῇ: χαταφρονῆται, ἀλλὰ πλέον παρὰ τὴν 
βασιλείαν ἡ λῶν τὴν γηΐνην, καὶ χράτους δόξῃ κατα- 
χοσμῆται, ἰδοὺ τὺ παλάτιον ἡμῶν ὡς προεέπομεν, 
xa: τὴν "Popgaiov πόλιν, καὶ πάσης τῆς Ἰταλίας, 
χαὶ δνομιαῶν χωρῶν ἐπαρχίας τόπους, καὶ xáctpa, 


1331 


PRO CONC. FLORENT. CAP- V. DE PRIMATU PAP.E. 


1323 


τῷ προγεγραμμένῳ μαχαριωτάτῳ ἑἐπισχόπῳ xai A juravimus hzc omuia inconcussa servare, et suc- 


Πατρὶ ἡμῶν Σιλδέστρῳ, xaX χαθολιχῷ πάπᾷ, παρα- 
διδόαμεν- καὶ ἀφήχαμεν αὐτῷ καὶ τοῖς διαδόχοι: 
αὐτοῦ ἐξονσίαν καὶ δύναμιν στερεὰν βασιλιχοῦ προ2- 
φάγματος " διὰ ταύτην τὴν θείαν κέλευσιν αὶ 
πραγματικὸν σύστημα ἐθευπίσαμεν διαμένειν " χαὶ 
«οἷς Πατράσι τῆς ἀγίας τῶν Ῥωμαίων Ἐχχλησίας 
εἰς τὸν αἰῶνα παρεχωρήσσμεν. Διὰ τοῦτο δὲ ypfjot- 


ceasores nostros imperatores in archiviis nosiris 
hzc custodire, tradidiuus Patri nostro. sancto et 
universali episcopo et papæ, et per eum omnibus 
8ucce»soribus ejus episcopls, Domino: et Salvatore 
nostro Jesu Christo annuente : jubemus oinnia qua 
supra scripta sunt firmiter in ssecula observà- 
ri (1). » 


pov ἐνοήσαμεν τὴν βασιλείαν ἡμῶν, καὶ τὸ χράτος τῆ; βατιλείχς, sl; τὰς ἀνατολιχὰς χώρας μεταφέρειν, 
καὶ ἐν τῇ Βυζαντίων χώρᾳ, τόπῳ χρησίμῳ, τὴν πόλιν ἐπὶ τῷ óvópat: ἡμῶν ἱδρυνθῆναι, καὶ τὴν ἡμῶν 
βασιλείαν ἐκεῖ σνστῆναι, διότι ὅπου ἐστὶν ἡ ἱεραρχιχὴ ἱερατεία, χαὶ ἡ χεφαλὴ τῆς Χριστιανικῆς θρη- 
σχείας, ἀπὸ τοῦ βασιλέω; τῶν οὐρανῶν δεδομένη, ἄδικόν ἐστιν ἵνα ἐχεῖ ὁ γήϊνο; βασιλεὺς ἔχῃ ἕξο"- 
σίαν. Τοῦτο δὲ τὸ ὕψος τῆ: βασιλείας ἡμῶν, ἰδίαις χερτὶ καταστρώσαντες, εἰς τὰ τἰμιχ λείψανα τοῦ 
ἁγίον xai χορυφαίου ἀποστόλου Πέτρου ἐθήκαμεν * καὶ ἐκεῖ ὠμύσαμεν ταῦτα πάντα ἀπαράθραυλτε δια- 
φυλάττειν" xal τοὺς διαδόχους ἡμῶν βασιλεῖς, ἐν τοῖς ὑπομνήμασιν ἡμῶν ταῦτα φυλάττειν. Παραδε- 
δώχαμεν δὲ τῷ Πατρὶ ἡμῶν τῷ &yl χαὶ χαθολικῷ ἐπισκόπῳ καὶ nána, xal δι’ αὐτοῦ πᾶσι τοῖ; διαδό- 
χοις αὐτοῦ ἐπισκόποις, τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ προσνεύοντος, παραδίδομὲν 


ὅλα τὰ προγεγραμμένα καλῶ; εἰς τὸν αἰῶνα διαφυλάττεσθαι. » 


Ὁρᾷς πῶς ὁ ἂν βασιλεῦσιν ἀήττητος, ὁ μέγας 
φημὶ Κωνσταντῖνος, ἦν ὁ ταῦτα ἃ ἢ Ῥωμαϊχὴ 'Ex- 
κλησία κέχτηται, δεδωχὼς, καὶ οὐ δυναστείᾳ ἔλαδεν 
ἣ παρὰ τινὸς ἤρπασε * xai ὅτι πάντα εἰς δόξαν xol 
τιμὴν τοῦ ἐπουρανίου βασιλέως ὁ ἐπίγειος ἀφιέρω- 
otv * xal εὐλαδὼς καὶ εὐσεδῶς μετὰ πάσης ἐλευθε- 
ρίας τῇ Ἐχκλησίᾳ παρέδωχε. Τοῦτα ἔλαδε Σίλόετερος 
ὁ ἀγιώτατος, δι᾽ αἰτίας δύο ταύτας plav μὲν, διὰ τὴν 
ζέσιν τῆ; πίστεως καὶ πρόθεσιν τοῦ βασιλέως, ἵνα 
μὴ σκανδαλίσῃ τὴν εὐλάδειαν τῆς ψυχῆς αὐτοῦ, 
ἀποπέμψας τὰ δῶρα" δευτέραν δὲ, ἵν᾽ el; τιμὴν τὴν 
Ἐχχλησίαν ἀγάγῃ, πτωχὴν οὖσαν xai δεδιωγμένην 
μαὶ χαταφρονηυμένην αλρὰ τῶν διωχτῶν τυράννων, 
βαειλέων τῶν πρὸ αὐτοῦ Kuvstavtlvou * πρὸς τού- 
τοις δὲ, fva. καὶ κοσμικὴν δύναμιν ἔχῃ * ἐπεὶ πολ- 
λοὺς εἶχε τοὺς ἀντιδίχους, καὶ τότε καὶ νῦν ἔχει 
πνευματικούς τε xal χοσμικούς. Ὃ νοῶν, νοεέτω. 
Καὶ εἰ μὲν ἦν πτωχὴ, ἐδιώχετο ἂν αὖθις ὥσπερ ἐν 
«p καιρῷ τοῦ Σιλδέσερηυ, καὶ χεῖρον νῦν fj τότε 
παρὰ τῶν εἰς φανερὸν μὲν χριστιανιζόντων, ἐν τῷ 
κρυπτῷ δὲ ἑλληνιζόντων, xal παντελῶς τὴν ἔνδσαρ- 
xov to3 Χριστοῦ παρουσίαν μὴ δεχομένων, καὶ πολ- 
λάκις θελησάντων σμιχρῦναι αὐτὴν, xal εἰς τὸ μη- 
δὲν ἀποκαταστῆσαι. Ἰρίτην δὲ ἀπολογίαν ταύτην 
εἰχότως παρέξομεν, ὅτι προεῖδον οἱ θαυμαστοὶ ἄχροι 
ἀρχιερεῖ; ἐχεῖνοι οἱ πρῶτοι, χαὶ πρὸ πάντων ὁ μα- 
κάριος Σδεστρος, ὡς ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις, 
$ πίστις ἐλαττωθήσεται παρὰ tol; ἀνθρώποις " xol 
οὐχ ἕξει τὴν αὐτὴν ζέσιν τε καὶ εὐλάδειαν ἣν εἶχε 
τότε xav' ἀρχὰς κτωχὴ οὖσα ἣ τοῦ Χριστοῦ Ἐκ- 
κλησία * καὶ ὑπερισχύσουσι μὲν οἱ ἔχοντες, οἱ δὲ μὴ 
ἔχοντες ὡς οὐδὲν λογισθήσονται. Διὰ τοῦτο ἔχουσαν 
καὶ ἀρκοῦσαν τὴν Ἐχχλησίαν ἠδουλήθησαν εἶναι, 
φᾳρὸς τὸ μὴ χαταφρονεῖσθαι παρά τινος. Ὁ γὰρ 
ἰδὼν τὴν ᾿Εχχλησίαν τῆς Ῥώμης, ὡς ἐγὼ εἶδον, 
xai ἣν οἱ βασιλεῖς τἧς γῆς x«t οἱ ἄρχοντε: ἐρχόμε- 
vot πρὸς αὐτὴν εὐλάθειαν xal αἰδὼ ἀποδιδοῦτι, 


( H Finis hujus deereti variat ab impressis. 


IV. 

Vides quo paelo invictus iuper«tor, agnus Con- 
sgtantinus is fuit, qui elargilus est qu.e nunc ab Ec- 
clesia possidentnr, quodque ueque per. vim accepit 
neque alicui extorsit ; et quod euncia ad honoren 
et gloriam colestis regis terrenus consecravit : 
quodque omoi reverentia et pietate adhibita libera- 
lissime Ecclesie donavit. Ea accepit Sylvester duas 
potissimum ob causas : unam quidem propter lidei 
fervorem et imperaturis propositum, ue ejuc auimi 
pletatein scandalizaret si muuus rejecisset : alteram, 
ut Ecclesi reverentiain apud omues excitaret, qua 
egestate premebatur et persecutionem patiebatur, 
et contemnebatur ab implis tyrannis et imperatori- 


C bus qui Constantinum — praecesserant ; ad. hac. ut 


terrena. potestate. frueretur, quoniam complures 
habebat adversarios, et tunc et In praesentia habet 
spirituales et mundano: (qui mentem. habet, intel- 
ligat) : nam in egestate. constituta, denuo fuisset 
exagitala, ut Sub Consiantiao evenit ; et s:evior con 
secuta esset persecutio, quam tunc sub quibusdam, 
qui palam quidem  Christianismum  prefitebantar, 
clam vero Graecam religionem amplectebantur (9), 
negantes penitus Christi in carne praesentiam, 
srpiusque lentantes eam immíinuere et ad nihilum 
redigere. Tertiam quoque responsionem merito 
adjungemus : quod primi admirabiles summi 
ponti&ces multo ante providerunt, et omnium 
prunus beatus Sylvester, icilicet qnod in. extremis 
apud bomines fides imminuenda foret ; nec eum- 
dem fervorem et reverentiam habitura quam. jam 
inde a principio obtinebat inops el egens Christi 
Ecclesia : quodque habentes pravalituri foreut, 
non habentes autem pro nibilo futures ; propterca 
decreverunt ut aliquid baberet ad sumptus facien- 
dos Ecclesia, ne ab ullo contemaeretur. Quicv 
enim Romanam Ecclesiam  coas-^* 

conspexzi, qualemque “5 


TIzc videntur refcrri ad Julianum Apostatam et alios. iupet 


PATROL. GR. CLIX. 


T2323 


JOSEPHI METHONENSIS 


1994 


principes 60 se conferentes ipsi exhibeat, ii pro- Α puptuptset pov τάλτθᾷ γέγοντι. EL vio Ὧν χευ:- 


fecta mecum testahuntur me vera dicere ; nom si 
jmops esset, in nullo prorsus honore baltretnr 
spud eos qui insni gloria tantum  permovemtur εἰ 
per vim coli volust. Quid ergo? Ideo non est Ec- 
clesia, el liae de causa non. dchemus obedientiam 
et henorcm przsiare quod opulenta est οἱ potesta- 
lem inaznam habct ? Absit tanta. abserdftas, nam 
ei Christum met msimulabimqes, qui mendicus nates 
est et mendicitatem exercuit, οἱ inopiam pradiea- 
vil, postea docoit se esse terr? regem sempiter- 
numm. Et rursus : « Data est. nihi omnis potestas 
in eelo et in terra !!*.» Et iterom : «Quan.lo veniet 
Filius bominis iu potestate sna '*. Num dices vera 
uon esse ? Minime profecto, minime. ltaque Eccte- 
si» contigit ut sponso ejus Christo, scilicet inopem 
esse genitum ex inſruriuusa Judzorum sytagoga, 
paulatim vero effectam divitem, ex aqua videlicet 
et spirità ; nunc autem opulentam magnamque 
potentiam eonsecutam. ᾿ 
Ad secendum, quod summi pontifices in. przses- 
tía Petri vitam non vivant, respondendum, quan- 
quam asperum alicui dictu videbitur. Si praesidem, 
fratces, Romana sedis incusatis, cur non οἱ incv- 
satis Orientis pontifices, qui veterum pontificum 
etapostolorum vitam noo vivunt? hoc 6.1 Alexan- 
drinum, qui non vivit sicuti Marcus? Antioche- 
nuin, sieut Ignatius, cognomine Deifer ; llierosoly- 
mitanum sicut Jacobus, qui fuit Domini frater ; 
Constantinopolitanum, sicut. Andreas. protoclvtus, C 
sed Rómanum tantum reprehendere vultis, Quanam 
d de eausa 7 Quia Latinus et barbam radit, atque 
quárta feria et parasceve oleum ac pisces comedit. 
"πὸ igitur sunl qua carpere scilis.: avaritiam, 
ebrietatem, inscitiam nescilis carpere. Si peeca- 
tores, ut vog arbitram'ni, sunt Romani pontifices, 
quid ad vos? Non nostrum est disquirere et. dam- 
nare nostrog" principes, propheta aperte clamaute : 
«Principi popali tui non maledices. » Sed. nec 
[nsurgere adversus pastorem ovibus licet, Audimus 
euim dieentem Dominum : « Super cathedrain 
Mosis sederunt Scribae et Pharisei ; omnia quxeun- 
que dixerint vobis facere facite, secundum vero 
opéra eorum nolite facere "5, » quoniam poterant 
et illi Domlno respondere : Non tenemur pontifici- p 
bus obedire, quamvis in. Mosis cathedra. sedeant, 
quia suut peccatorés, Αἱ id non. dixerunt, sciebaut 
enim quod in cathedra Mosis sedere, ostendu eos 
potéstatem Mosis habere, quanquam esseut pecca- 
"tores, ét Mosis vitam non viverent, quod proplictze 
e! sancti non erant sicuti Moyses, ita et bi beoti 
Petri sedem regunt, polestateinque illius babeut , 
ac teluti principatum gerentes et. domini jubem, 
no» véro subjicimur. Sia autem vitam. Petri nou 
vivant, fn villicatioris die ratiunem verbo reddent; 
at nos pro illis non réddeiuus, quod cnim eis non 
debemus, egimus; et obedicntiam pro virili exhibe- 
it Matih. 2xvui, 48. 


3 [oc. ix, 90. "5 Matth. 


q2à, τιμὴν οὐκ ἂν ἐτιμᾶτο παρὰ τῶν wevclete»- 
των, χαὶ βουλομένω» τὰς τιμᾶς ϑιαΐω; ἔχειν T: 
Uv». διὰ τοῦτο οὐχ ἔστιν Ἔχχυνσία ; καὶ fix 
κούτου, οὐχ ἐφεῦλομεν διδόναι δεοτανὴν xx: ab 
τὴν ἐγέκουδαν, ἐπεὶ κλουαῖ» ἔστι, χαὶ T2j)nrun 
prev vv ἔχει; ὅἅπαγε 35; Brokíag- ἐκεῖ γαὶ cis 
τῷ Τριστῷ ἐγχαλέσομεν, ττωχῷ γεν ληϑέντ', xr 
ἀχτιυχείαν ἀσχήσαντι, χαὶ bxtuuefovn» κηρύξαντι, 
esa. διδάξαντι ἑασντὸν βατιδιέα αἰώνιον οὐρὰ οὐ -: 
xoi γῆς εἶναι. Καὶ εὖ “τι Ἐδόθη μοι πῆτα ἐξουτα 
ἐν οὐρχτῷ καὶ ἐπὶ τῆς. » Καὶ πάλιν, «Ὅταν Ελϑι ὁ 
Υἱὸς τοῦ ἀνθῥώπου ἐν τὸ 660g αὐτοῦ. * "Ap εἴση; 
ταῦτα οὐκ ἀληθῆ εἶναι, Οὐδαμῆ οὐδαμῶ;:. "rt 
οὕτω καὶ τῇ Ἐχχλησίᾳ ἀκέθη, ὡς τῷ νυμφίῳ αὐτῆ: 
Χριστῷ, πτωχὴν γεννηθῆναι ix τῆς ἀπκάριον τῶν 
Ἰν"υδαίων συναγωγξς " κατ᾽ ὀλέγον δὲ πλουτῆσει 
αὐτὴν, ἐξ ὕδατο: διλονότι καὶ πνεύματος. Νὺν δὲ 
πλουσίαν εἶναι καὶ πολλὴν καῤῥησῖίαν ἔχειν. 


Πρὸ: δὲ τὸ δεύτερον, ὅτι οὗ βιοῦσεν οὗ νῦν ἄχρι 
ἀρχιερεῖς τὴν βιοτὴν τοῦ Πέτρου, ἀποχσιτένν, εἰ 
καὶ σκληρά τισι δόξῃ τὰ ῥηθέντα. El τῷ cpoxsb:- 
ζυμένῳ, ὦ ἀδελφοὶ, τοῦ θρόνου Ἔ ώμης ἐγκαλεῖτε, 
ὅτι οὐ βιοῖ ὡς ὁ μαχάρ:ος Πέτρο:;, πῶς obx ἐγχε- 
λεῖτε καὶ τοῖς ἀρχιερεῦσι τοῖς ἀνατολιχοῖς, μὴ Sous 
τὴν βιοτὴν τῶν πρὸ αὐτῶν ἀρχιερέων xai ἀποστό- 
λων ; τουτέστι τῷ ᾿Αλεξανδρείας, μὴ βιοῦντι τὸν 
βίον τοῦ Μάρχου " τῷ ᾿Αντιοχείας, Ἰγνατίου τὸ} 
Θεοφόρουν' τῷ ἸἹεροθδολύμων, Ἰαχώδου τοῦ zabü- 
«ou * τῷ Κωνσταντινουπόλεως, Ἀνδρέου τοῦ rz(e- 
«οχλήτου ; ἀλλὰ μόνον τῷ Ῥώμης ἐγκαλεῖ. οἴδατε. 
Διὰ τί ; Διότι Λατῖνος, xal τὸν πώγωνα κεέρει, καὶ 
τὴν Τετράδα καὶ Παῤασχευὴν, ἐσθίει EAatov xoi 
ἰχθύας. Ταῦτα μὲν οὖν ἐγκαλεῖν οἴδατε " τὴν δὲ φ'" 


λαργυρίαν χαὶ μέθην καὶ ἐδιωτεέαν οὖχ οἴδατε ἐγχσ- 


λεῖν. Ei ὃὲ xal ἀπαρτωλοὶ, χαϑ᾽ ὑμᾶς, εἰσὶν οἱ tic 
Ρώμης ἀρχιερεῖς, τί πρὸς ὑμᾶς ; Οὐχ ἥἡμέτερόν 
ἔστιν ἐξετάζειν xal καταχρίνειν τοὺς ἄρχοντας 
ἡμῶν " τοῦ προφήτου διαῤῥήδην βοῶντος, « "Ap- 
Xovta τοῦ λαοῦ σου, οὐκ ἐρεῖς χαχῶς " » ἀλλ" οὐδ᾽ 
ἐπαίρεσθαι χατὰ τῶν ποιμένων, πρόδατα ὅυ::-. 
᾿Αχούομεν γὰρ τοῦ Σωτῆρος λέγοντος - « Ἐπὶ cn: 
χαθέδρα: Μωσέω; ἐκάθισαν οἱ γραμματεῖς xai οἱ 
Φαρισαῖοι * πάντα σὖν ὅσα ἂν εἴκωσιν ὑμῖν τηρεῖν, 
τηρεῖτε χαὶ ποιεῖτε" χατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν, μὴ 
ποιεῖτε. » Ἡδύναντο γὰρ χἀκχεῖνοι εἰπεῖν πρὸς τὸν 
Κύριον, ὅτι Οὐκ ὀφείλομεν ἀκούειν τῶν ἀρχιερέων, 
εἰ xai ἐπὶ τῆ: Μωσέως καθέδρας κάθηνται, ἐπε: 
ἁμαρτωλοὶ τυγχάνουσιν * ἀλλ᾽ οὐκ εἶπον * ἔγνω, v3 
«οὔτο, τὸ, Ἐπὶ τῆς Μωσέως χαθέξρα; ἐκάθισαν, 
δηλοῦν ὡς τὴν ἐξουσίαν ἔχουσι τοῦ Μωσέως, εἰ xo: 
ἁμαρτωλο! εἶσι, τὴν βιοτὴν τοῦ Μωσέως: οὐ βιοῦν- 
τες. Οὐ γὰρ προφῆται ὡς ὁ Μωῦσῆς, εὐδὲ ἄτσιοι 
ἦσαν. Οὕτω καὶ υὗτοι τὴν θρόνον περιέπουσι 7c5 
μαχαρίου Πέτρον, xaX τὴν ἐξουσίαν ἐχείνου ἔχουσι, 
καὶ ὡς ἀρχαὶ xai ἐξουτιασταὶ χελεύουσι" χαὶ ἡμεῖς 


yxit. 9. 


1325 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1320 


ὑποτασσόμεθα, Ei δὲ οὐ βιοῦσι τὸν βίον Πέτρου, iv A mus, beatum Gregorium audite dicentem (1) « Oves, 


xatpip λογοϑεσίου λόγον τῷ λόγω δώσουσι:, xal ἡ “εἴς 
ὑπὲρ ἐχείνων εὐθύνην οὐ δώτοιλεν. Ὃ γὰρ ἡμεῖς 
ἐχείνοις ὀφείλομεν, ποιοῦλεν xal τὴν ὑποταγὴν ὡς 
λέγοντος" « Τὰ πρόθατα, μὴ ποιμαίνειν θέλετε τοὺς 
ἀρχεῖ ὑμῖν, ἂν χαλῶ; ποιμαΐίνεσθε. » 

E. 


"fva δὲ τελείως ἐπιστομηθῆτε, ἀρξώμεθα δεῖξαι 
ὑμῖν καὶ διὰ μαρτυριῶν τῶν ἁγίων τῆς ᾿Εχκλησίας 
διδασχάλων, ὅτι ἡ 'Ρωμαϊχκὴῃ ᾿ἔχκλησία τῶν ἄλλων 
προΐσταται, χαὶ μοναρχίαν κατέχει ὡς τῶν ἄλλων 
προτέρα χαὶ ὑψηλοτέρα πασῶν. 'O ἅγιος 'Aváxin- 
τὸς φησίψ * « Ἱεραγία Ῥωμαϊχὴ Ἐκκλησία xai 
ἀποστολιχὴ, οὗ παρὰ τῶν ἀποστόλων ἀλλὰ παρ᾽ αὖ- 
τοῦ τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος τοῦ ἡμετέρου τὴν ἀρχὴν 
ἕλαδεν" ὃς τῷ μαχαρίῳ Πέτοῳ τῷ ἀποστόλῳ ἔφη, 
«Zu εἶ Πέτρος, χαὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἱχοδομήσω 
pos τὴν Ἐχκλησίαν.» "Hv οἱ ἱερώτατοι ἀπόστολοι 
Πέτρος xai Παῦλος τῷ αὐτῶν μαῤτυῤίῳ καθιέρω- 
σαν. » Μάρκελλος ὁ θεῖος οὔτω λέγει" ε Παραχα- 
λοῦμεν ὑμᾶς, ἵνα μὴ ἄλλο διδάξητε μηδὲ νοήτητε, f) 
ἐχεῖνο, ὃ παρὰ τοῦ μαχαρίου Πέτρου τοῦ ἀποστό- 
λου, καὶ ξῶν λοιπῶν &rostóMov χαὶ Πατέρων ἐλά- 
Vets: ἐχεῖνος γάρ ἔστιν fj χεφαχὴ πάσης τῆς "Ex- 
χλησίας * ᾧ φησι Κύριος, Σὺ εἴ Πέτρος, καὶ τὰ 653;. 
Ἐκείνου γὰρ ὁ θρόνος καῤ' ὑμῖν ἦν, ὃς μετὰ ταῦτα 
Κυρίου κελεύοντος μετήχθη " ὃν ἡμεῖς συνεργείλ 
χαὶ χάρισι θείᾳ τὴν δήμερον ἔχομεν. ν “ἔτι Λέων 6 
μαχάριος πάπας euoiv^ v Ἐπεὶ ὁ μαχαριώτατος 


ἐνὸν, δίδοεν, τοῦ μαχαρίου Γρηγορίου 


pasteres nolite pascere, neque ultra (ines vestros 
insurgere : satis cst vobis si bene pascamini.». 
ἀχούοντες 


ποιμένας, μηδὲ ὑπὲρ τοὺς ἑαυτῶν ὄρους ἐπαίρεσθε " 


Υ. 


Sed ut penitus os vobis obstruam, ostendere 
vohis ex testimonio sanctorum doctorum Ecclesia: 
incipiamus, quod Romana Ecclesia alias antecellat, 
el monarchiam «obtinet, tanquam inter Czleras 
potior atque excelsior. Inquit Anacletus (2), « Sa- 
crosancita Romana et apostolica Ecclesia non ab 
apostolis, sed ab ipso Domino et Salvatore nostro 
primatum obtinuit, sicut beato Petro apostola 
dixit : « Tu es l'etrus, et super hauc. petram zedi- 
ficabo Ecclesiam meam,» quam beatissimi apostoli 
Petrus et Paulus suo martvrio consecrarunt. » Divus 
Marcellus ita scribit : « Rogamus vos ut nou aliud 
doceatis et sentiatis quam quo a beato Petro et reli- 
quis apostolis et patribus accepistis, ipse enimest ca- 
put totius Ecclesize, » eui ait Dominus : «TuesPetrus 
et super hanc petram zdilicabo Ecclesiam meam. » 
Ejus enim sedes primatus apud vos fuit, qux postca 
jubente Domino Romain translata est; cui. admini- 
culante gratia divinà hodierna priesidemus dic. * 
hem Leo papa ait: « Cum beatissimus Petrus apc- 
stolus a Dómino acceperit principatum, et ftemana 
Ecclesia in ejus remanést institutis, nefas est. cre- 


Hétpo; ὃ ἀπόστολος παρὰ τοῦ Κυρίου ἔλαδε τὴν C dere quod sanctus episcopus, discipulis illius 


ἀρχὴν" ἡ δὲ Βωμαϊχη Ἐχκλησία ἐν τοῖς Exsivou πε- 
ριμένει θεσμοῖς, ἔννομόν ἔστι πιστεύειν ὅτι ὁ ἅγιος 
ἐπίσκόπο: Μάρχος ὁ ixs(vou paUnch:, ὃ; τὴν τῆς 
᾿Αλεξανδρείας πρῶτος διῴχησεν Ἐκχχλησίαν, οὐχ 
ἑτέροις κανόσι τῶν διδασχαλιῶν αὐτοῦ τὰ ψηφί- 
σμαῖτα ἐδεζαίωϑπεν  ἀναυλφιδόλου ὄντος ὡς (x τῆς 
αὑτῆς πηγῖς καὶ χάριτος τοῦ ἑνὸ; Πνεύματος ἀνί- 
μησε’ xal μαθητὴ: ὧν τοῦ διδασχάλου liécpou, οὐχ 
ἄλλο ἐτάχθη διδάξαι, ἣ ὃ παρὰ τοῦ τάξαντος ἕλαδε. » 
B. ὁπιοῦται ἔτι τοῦτο τῷ προστάγματι Κωνσταντί- 
νου, ὃ ἐν τοῖς xavovixolg συστύμασι τίθεται" ἐν ᾧ 
σὺν πολλοῖς ἄλλοις χαὶ τοῦτό ἐστι" « Ῥηφιζόμενοι 
ἀποφαινέμεθα, ἵνα ἡ ispoxyía 'Ρωμαϊχὴ Ἔχχλησία 
τὴν ἀρχὴν ἔχῃ’ ὡς ἐπὶ τοῖς τέσσαρσι θρόνοις, 
᾿Αλεξανξρείας onus, xal 'Avstogsla;, ᾿ἱεροσολύμων 
καὶ Κωνσταντινουπόλεω; * οὕτω καὶ ἐπὶ πάσαις τοῦ 
χαθόλου xó3400 ἐχχλησίαις. » ᾽λφ᾽ οὗ δίδοται νοεῖ- 
σθαι, τὴν Ῥωμαϊχὴν πασῶν προέχειν, ὡς τὴν ἀρ- 
χὴν χατέχουσαν * ἢ οὐ μόνον ἡ ᾿Αντιοχεία; Ἐχχλη- 
δία, ἀλλ' Ext χάὶ ἡ Κωνοταντινουπόλεως, xai αἱ 
λοιπαὶ παρατίθενται, Γρηγόριος δὲ ὁ Διάλογος, οὕτω 
φησίν" ε Ἢ τῆς Κωνσταντινουπόλεως Ἐχχλησία, 
τῷ θρόνῳ τῷ ἀποοτολιχῷ ὑποχειμένη ἐστίν. » Ἔτι 
ἂχ τῆς συνόδον Κωνσταντινουπόλεω;, τὸν Κωνσταν- 


(1) Orat. 1. 

ὦ Anacletus distinct 92, cap. Sacrosancta ; Mar- 
cellus decr. cap. 24. quest. 4, cap. Rogamus ; Leo 
ibidem cop. Cum beatiseimus. 


Marcus, qui Alexandrinam primus gubernavit Ecclc- 
tiam, aliis regulis et traditionibus sua decreta ſir- 
maverit : cum sinu. dubio de eodem fonte gratiz 
unis spiritus discipuli fuerit et magistri: uec. alind 
ordinatus tradere potuit, quam quod ab ordinatore 
sascepit. » Prrterca hoc decreto Constantini confic- 
matur, quod ia canonicis constitutionibus. legitor, 
in quo pr:eter alia multa et hoc liabetur: € Deceir- 
nentes sancimus ut sacrosancta. Romana. Ecclesia 
principatum teneat tain super. quatuor. sedes Ale- 
x^ndrinam, Autiochenam, llierosolymitanam, Con- 
stantinopolitanam, quam etiam super omaes (3) in 
universo orbe terrarum Ecclesias Dei. » Ex qup 
colligere possumus eum Romanam Ecclesia vel - 
uti principem omnibus preponere ; cui non solum 
Antiocbiz Ecclesia, verum etiam Constantinopolita- 
na et relique commendantur. Grezorius Dialogus ita 
dicit. « Constantinopolitana Ecclesia sedi apos:o- 
lic subjecta est. » Item ex synodo Constantinopali- 
tana : « Constantinopolitaug, inquit, civitatis cp- 
scopum habero oportet primatus honoreur post 
Romanum episcopum. » Ad bzc Anacletus. dicit : 
« Romana sedes primatu, Dei gratis, exoruatar. 

a Domino, non ab alio eua cepi 


(5 6' 


1391 


JOSEPIII METHONENSIS 


132 


ostium regitur, sic hajus apostoliez sancte sedis A τινουπόλειυς φησὶν ἐπίσχοπον ἔχειν πρησῆἥκει πρὸ 


anctoritate omnes Ecclesie Dowino disponente re- 
guutur. » ltem Callistas dicit: « Non decct a capite 
membra discedere, » «ed juxta Seriptura testimo - 
Wem, « omnia menbraeaput sequantur. »,Nulli vero 
d'tibium est quod apostolica sedes mater sit omnium 
Kcclesiarum, a cujus regulis nullatenus nos convenit 
deviare. » ltem Gregorius apertedicit (1) :« Nulli fas 
est ve] velle, vel posse transgredi apostolice sedis 
praecepta, nec nostrie dispositionis miulsterium. » 
Sitergo rulnz sue dolere prostratus, quisquis 
apostolicis voluerit contraire decretis, ncc locui 
deinceps inter sacerdotes habeat, sed exsors flat a 
&1ucto. wysterio. » ftem. Cyprianus. sanctissimus 
dicit : « Quicunque Petri eathedrawm, in qua Ecclesia 


πάντων τιμὴν, μετὰ τὸν Ῥωμαϊκὶν E πίσχοπον. Ἔτι 
᾿λνάκλητος φάσκει᾽" « Πρῶτος: θρόνος ἐστὶν ebpa- 
vl χαρίσματι ἢ 'Ρωμαϊκὴ "Exxiaalz " κυτρμηθεῖσχ 
παρὰ τοῦ Kuplov, xai οὐ παρ᾿ ἄλλου ttv, συνέστη. 
Καὶ ὥσπερ στροφεῖ ἡ θύρα ἄγεται, οὕτω τῆ- à:is; 
ταυτησὶ xal ἀποστολικῆ;: ἐξουτέας τῷ ἀξιώματι, 
πᾶται αἱ λοιπαὶ, τοῦ Κυρίου συναιυοῦντο΄, Buts 
qovtat. » Ἔτι Κάλλιστο; λέγει" ε Οὐκ ἔξεστιν ix 
Shi χεφαλῆ; τὰ μέλη χωρίξεσθαι" ἄλλα κατὰ τὴν 
«ἧ: Γρλφῆς μαῤτυρίαν πάν:α τὰ μέλη τῇ κχεςαλῇ 
ἔπισθαι ὀφείλει, Οὐδεὶς δὲ ἀμφιδάλλει τὴν áseste- 
λικὴν. Ἐχκλησίαν πασῶν εἶναι μητέρα * ἧς τῶν χε- 
νόνων οὐδαμῶς προσήκει χωρίζετθχε. » "Ec Γρη- 
γόριος, ἀνλφανδὸν λέγει " « Οὐδενὶ ἐξέστο;», 9 θέλειν, 


fundatur, dercliquerit, iu δὰ ulterius esse non B f| δύνασθαι πιρελθεῖν τοῦ ἀποστολικοῦ θρόνου τὸ; 


audeat. » ltem Nicol»us sumamus. pontifex ita scri- 
bit (2) : « Romanam Ecclesiam solus Christus fun- 
davit et supra petram fidc] mox. noscentis erexit, 
qui. beato. Petro. aternse vitae. «lavigero, terreni 
sunl οἱ cos'estis. Unperii jura. commisi ( 5 ).» 
Nou ergo quamlibet terrena. sapientia, sed illud 
Verbum quo constitutum est caelum et. terra, pee 
quod denique amnia condita sunt. eleinenta, l3- 
wanam (fuu Javit Ecclesiam. fllius certe privilegio 
iungitur, cujus auctoritate fulcitur. Unde non du- 
biun est, quia quisquig cuilibet Ecclesise jus suum 
detrahit, Injustitiam facit ; qui autein Romane 
Ecclesie privilegium, ab ipso summo omuium Ecele- 
siarum capite traditum, auferre conatur, bic procul 
Jubio iu baresim labitur: et cum ille vocetur in- 
justus, liic est^ dicendus haereticus: tidem. quippe 
violat qui adversus eam agit, quie est mater fidei, » 
— Jeu Pelagius addit: «Turpissumum exse. schigina, 
quodque huiaines eodem wodo ab. alienigenis po- 
testatibus eonterentur, et cauouicae. Sciipturae au- 
elurilas, et antiquorum canomuu veritas docet. Qui 
igitur ab ecclesiastica sedo scinditur, in. schisiato 
Ipsum esse nemo ambigit, quodque adversus Itowa- 
van et Gecuinenic.um  Ecclesiau conatur. immensam 
erigere, et ut schismaticum cst It'owanam Ecclesiam 
pro capito uon. liabere, cic et Lgreticum jura 
ejus auterre, Apertum est. enim. quod. quicunque 
ab unitate fidci « vel »ocietate l'etri. apostoli quo- 
Jibet modo semetipsos separaverint, tales uec. viu- 
culis peccatorum aUsolvi, uec Jauuau — possunt 
regni coelestis ingredi. » Et liec. quidem Occiden- 
tale» Patres doctores. sine tergivergatione δὶς uti 
vides, et. aperte pronuntiat, Secundum — hos, 
Orientales doctores in testes. adducemus, eosquo 
inter se consentire manifestissime comprobabimus. 


ἐντολὰς, οὔτε τῆς ἡμετέρης διαθέξεω; τὴν ὑπηρ-- 
αίαν. "Esto τοίνυν τὴς αὐτοῦ ἐχπτώσεω; jen; 
μεττὸς, ὃς ἂν ταῖς ἀποατολιχαῖς ἐθελήσειεν ἀντει- 
πεῖν ἐντολαῖς, καὶ οὔτε τόπον aJ0t; ἐν τοῖς ἑερεῦσιν 
ἐχέτω * ἀλλ᾽ ἀλλότριο; γενέσθω τοῦ ἱεροῦ μυστη «ον.» 
Ἔτι Κυπριανὸς ὁ ἁγιώτατος φάακει " « Ὃς à; τὴν 
καθίδραν τοῦ Πέτρον, ἐφ᾽ T, ἡ Ἐκχλη σία ἔστέρικται 
καταλίπῃ, ἐν Ἐχχλησίς ἑαυτὸν εἶναι μὴ θα ῥείΐ ὦ.» 
Ἔτι NixóAao; ἄχρος ἀρχιερεὺς. οὕτω λέγει“ « Τὴν 
"T'ogatxhv Ἐχχλησίαν μόνος ὁ Χριστὸς ἐθεμελίωσε" 
χαὶ ἐκὶ τῇ πέτρᾳ τῆς πίστεω;, μιχρὼν ὅσον γενη- 
σομένην ἐστήριξεν ὃς ἐν τῷ ἱερῷ Πέτρῳ xai κλε:- 
δούχῳ αἰωνίου ζωῆΐς, ἐπιγείου ἅμα xal o2pavio 
βασιλεία; τοὺ; νόμους παρέδωχεν. OG tolvuv πάντα 
«τὰ γήϊνα ἐρείσματα, ἀλλ᾽ ἐχεῖνο τὸ (iiia dp auvicra- 
σαν οἱ οὐρανοὶ xai ἡ γῇ, xal & οὗ πάντα τὰ στοιχεῖα 
γέγονε, τὴν Ῥωμαϊχὴν ἐστήριξεν Ἐχελτσίαν. Ἔχε!- 
νον ὄντως τοῦ διχαιώματος δίχαιον ὃν &nolau- 
δάνειν, οὗ τῷ ἀξιώματι συνίσταται. “ὡθεν οὗδες 
ἀμφιδάλλει, ὅτι ὃς ἄν τινος Ἐχκλησίας τὸ δέἔχαιον 
ἀφἕλοι, ἀδίκως; ποιεῖ" ὃς δὲ τῆ; Ρωμαϊχῆ; Ἔχχλε- 

αἰας τὴν ἀξίαν, παρ᾽ αὐτοῦ τοῦ κασῶν τῶν Ἐκχχιη- 

σιῶν τὸ χεφάλαιον ἔχοντο;, διθεῖσαν &y£Xot, εὗτος 

ἀναμφιθόλως εἰς αἵρεσιν ὀλισθαΐνει. Καὶ ὥσπερ 
ἐχεῖνος νοεῖται ἄδιχος, οὕτω xal οὗτος αἱρετιχός. Τὰν 
γὰρ πίστιν χαταδυναστεύει, ὃς ἐναντίον ἐκείνῃ, τοιεῖ, 
fj ἐστι μήτηρ τῆς πίστεως. » Ἔτι καὶ Πελάγιος λέ- 
Yt ^ € Ἰὸ σχίσμα αἴσχιστον εἶναι " καὶ διὰ τῶν 
ἀλλοτρίων δυνάμεων τοιουτοτρόπως θλίδεσδαι ὁ «εἰ- 
λειν τοὺς ἀνθρώπους, καὶ τῆ; χανονικῆς Γραφ΄ς τὸ 
ἀξίωμα, xil τῶν πατρ κῶν xavévuv fj ἀλήθεια ὃ.- 
δάσχει. “Ὅστις ἂν τοίνυν «οὔ ἀποστολικοῦ διήρητε: 
θρόνου, ἐν σχίσματι αὑτὸν εἶναι οὐδεὶς ἀμφιδ.λλει. 
Καὶ χατὰ τῇ; "oaaüx&; καὶ οἴχουμενεκὴς Ἔχκχλη- 
σίας σπουδάζειν τράπεζαν ἀναστῖσαι. Ὅθεν ὡς 


σχισματιχήν ἐστι μὴ ἔχειν χεφαλὴν τὴν "Popatxhy "Exxinslav, εὕτως αἱρετιχὸν καὶ τὸ vaítre δίκαιον 
ἀφαιρεῖν. Φανερὴν γὰρ ὅτι οἱ ἀπὸ τῆς ἑνώσεως τῆς πίστειυ;, καὶ Ex τῇς συνδιοικήσεως Πέτρου τοῦ à:o. 
στόλου, ὁποίῳ ἂν τρόπῳ ἑαυτοὺς διήρηϑαν, οὗτοι μέν γε χαὶ οἱ τοιοῦτοι, τῶν δεσμῶν τῶν ἁμαρτιῶν, οὔτε 
λύουται, οὔτς τὴν θύραν δυνηθεῖεν τῇ; οὐρανίου βασιλείας εἰσελθεῖν. » Ταῦτα μὲν οἱ δυτιχοὶ BHlact- 


(1) Dist, 12, Nall:. 
(2) Dist. 13, c. Omues. 
(9) Hac postrema. verba Bedæ tribuuutur, Decr. 


cap. 15, q. 1, c. Quicunque, Pelagii vcrba suut es 
uua Cum superioribus. Gennadius habcbat deci ς- 
tuu Grzca lingua translatum. 


1329 


PRO CONC, FLORENT. CAP, V. DE TRIMATU PAPA. 


4330 


ρες τε καὶ διδάσχαλοι, ἀνυποστόλως οὕτω τε, ὡς ὁρᾷς, xai σαφῶς χαταγγέλλαυσι" μεν αὑτοὺς δὲ, τοὺς 
ἀνατολιχοὺς διδασκάλους εἰς μαρτυρίαν παρέξομεν" χαὶ ἐχείνοις ὁμοφωνοῦντας τούτους, λαμπρῶς κα- 


ραστήσομεν, 
ς. 

Καὶ πρῶτο;, ὁ τῆς Δαμασκοῦ μέγας φωστὴρ πα- 
p!tw * οὗτος γὰρ ἐν τῷ λόγῳ τῷ παρ᾽ αὐτοῦ ποιη- 
θέντι εἷς τῆν μεταμόρφωσιν τοῦ Κυρίου, οὗ ἡ ἀρχὴ, 
A: ũte παν᾽γυρίσωμεν, ὦ θεόφιλον σύττημα,» μετὰ 
πολλὰ ἄλλα, οὕτω καὶ περὶ τοῦ προχειμένου φησίν" 
e Ὡς μὲν ἄνθρωπος τὴν πεῦσιν προδάλλεται " ὡς 
δὲ θεὸ; λαθριίως σγφίζει τὴν πρῶτον &xolou0f,- 
σαντα, ὃν τῇ olxsla προγνώσει προώρισε, τῆς Ex- 
χλησίας πρόϊδρον ἐπάξιον * τούτι» ὡς Θεὸς ἐμπνεῖ, 
xa: δι᾽ αὐτοῦ φθέγγεται. Τίς δὲ ἢ πεῦσις, c" Ὑμεῖς δὲ 
tiva με λέγετε εἶναι» Ὁ δὶ Πέτρος, ἐμπύρῳ τῷ 
ζήλῃ καιόμενος, καὶ τῷ ἁγίῳ θεοφορούμενος Πνεύ- 
ματι, ἔφηξε" «Z5 εἴ ὁ Χριστὸς, 6 YU; τοῦ Θεοῦ τοῦ 
ζῶντος.» Ὧ μαχαρίον στόματος " ὦ πα ολδίων χει- 
λίων!ν Καὶ μετ᾽ ὀλίγα, « Αὕτη ἡ «loti; ἀκλινὴς 
xal ἀχλόνητος, ἐφ᾽ f ὡ; πέτρᾳ ἡ ᾿'ἔκχλησία ἐστή- 
ριχται. "Hz; ἐπαξίως ἐπώνυμος γέγονας * ταύτης 
πύλαι δον, αἱρετιχῶν στόματα, δαιμόνων ὄργανα, 
γχαταδραμοῦνται μὲν, ἀλλ᾽ οὗ χατισχύσονσι " χιθο- 
πλίσονται, ἀλλ᾽ οὐχ ἐχπορθήσουσι. Βέλη νηπίων al 
πληγαὶ αὐτῶν γεγόνοσί τε χαὶ ἔσονται * ἀσθηνήσου- 
σιν αὑτῶν αἱ γλῶτσαι, καὶ ἐπ’ αὐτοὺς ἔσονται. Καθ᾿ 
ἑαυτοῦ vào τεύχει γαχὰ, ὁ τῇ ἀληθείᾳ ἀντιχαθι- 
στάμενος. Ταύτην αὐτὸς μὲν οἰχείῳ ἐχτήσατο at- 
ματι" σοὶ δὲ ὡς πιστοτάτῳ ἐγχειρίζει θεράπιντι, 
ταύττν ἀχλόνντον χαὶ ἀχύμαντον σοῖς λιταῖς διαφύ- 


ΥἹ. 


Et primus Damasci præclarum lumen. accedat, 


. bic enim in oratione in. Domini transügurationem 


8 se conscripta, cujus principium est :« Eia, festum 
diem celebremus, o Deo clara societas, » post alia 
multa sie de proposita quzstione disserit : « Ut 
bomo quidem interrogationem proponit, ut vero 
Deus latenter ostendit, qui proxime secuturus est, 
quem $13 precognitione prxdestinavit digaum 
Ecclesioe praesidem, huuc tan1uam Deus inspirat et 
per eum loquitur. Qualis autem. cst. interrogatio? 
« Quem me dicitis esse ? » At. Petrus ardenti. in- 
census zelo, et saucto actus. Spiritu, respondit : 
« Tu es Christos Filios Dei vivi. » Ο beatum os, 
labia felicissima. » Et paulo post: « Ilæe est. fides 
recta et inconcussa, super quam ul super petram 
Ecclesia est firmato, ex qua digne cognomen acce- 
pisti. Hane porta inferi, lixereticorum ora, d:emo- 
num machinamenta incursionibus vexabunt, at non 
przvalebunt ; aemis oppugnabunt, at non vastabent. 
Te'a infantium sunt et erunt. eoruin. vulaera ; lan. 
guescent illorum linguam et in ipsos convertentar . 
Sibi ipsi perniciem struit qui se opponit veritati. 
flanc ipse suo redemit sanguine, tibi vero ut. flde- 
lissimo servo in manus. tradit. Hanc inconcussa 
et mergi nesciam tuis precibus serva, quia nunquam 
subrertetur, nunquam  vastabitur ; secura. fiducia 


λαξον. Ὅτι μὲν yàp οὐ περιτραπήσεται πώποτε, οὗ — Christus dixit, a quo coelum Grmatum est, (tcrra 
e::90f5etat, οὐ ropÜr Bf. secat, ἀσφαλὴς d «sxolln- — fundata οἱ manet inconcussa , nam verbo cosi 
σις" ὁ Χριστὸς ἔφη * δι’ οὗ οὐρανὸς ἑστερέωται " (7 firmati sunt.» Et paulo post: «Cbristum deprecare, 


15, f5pastac χαὶ μένει ἀχράδχντος. Ti λόγῳ yàp 
el οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν, » Kal μετὰ πάνυ Bpa- 
yía, « Χριστὸν καθιχέτευσον, τὸν σὲ χλ-ιδοῦχον τῆς 
βασιλείας χηρύξαντα" τὸν τὸ δεσμεῖν εὐθύνας xal 
λύειν σοι δωρησάμενον. ν Καὶ μετά τινα xaX ἄλλα, 
πάλιν φησίν" « 'AXXà τῇ Πέτρον καὶ Ἰάχωξον xol 
Ἰωάννην παρείληνε ; Πέτρον, τὴν μαρτυρίαν ἦν 
ἀλιθῶς μεμαρτύρηχεν ix Πατρὸς μαρτυρουμένην 
ξειχνύναι βουλόμενος, πιστούμενός τε τὴν οἰκείαν 
ἀπόφασιν, ὡς ὁ Πατὴρ 5 οὐράνιος ταύτην αὐτῷ ἀπε- 
χάλυψε᾽' καὶ ὡς πρόεδρον καὶ πάσης τῆς Ἐχχλησίας 
δεξόμενον τὰ πηδάλια. » 023; ὡς προέδρῳ τῷ Πἐ- 
το, καὶ πάση;: τῆς ᾿Εχχλησίας ἔχοντι τὴν ἀρχὴν, 
προὐχειρίσατο τὰ πηδάλια ; Οὕτως ἀσπίδι χωφῇ 


qui t6. regni elavigerum praedicavit, qui peccata 
ligare et solvere est elargitus. » Et post alia. quie- 
dam rursus dicit: « Sed cur Petrum, Joansem et 
Jacobum assumpsit? Petrum, αἱ vere. oetesmderet 


testimonium ἃ Patro testificatum, verbaque a 56 


dicta comprobaret quemad modam P..ter coelestis οἱ 
revelavit : etut eum qui princeps futurus. erat, ct 
totius Ecclesi: clavum susceptirus, » Aniutadvertis 
quod Petro ut przsidi, οἱ totius Ecclesiae principatum 
obtinenti, clavum tradidit? Profecto surdo aspidict 
aures obsiruenti sunt similes, quj neque audire γῶν 
lunt, nec videre. Nimirum inquiunt : At Petro tau- 
tum hoc datum est, sed non ejus successoribus. ljue 
ut a fatuis prolatum verbum, omnisque sensus ex- 


xai βυούσῃ τὰ ὦτα παρόμοιοί εἶσιν, οἱ μὴ ἀχούειν D pertibus, silentio præteriro oportehat, quoniam 


xai βλέπειν ἐθέλοντε΄, val φασιν. ᾿Αλλὰ τῷ Πέτρῳ 
μόνῳ ἐδύθη τοῦτο, o0 μὴν δὲ καὶ τοῖς διαδόχοις αὖ- 
τοῦ. Τοῦτο δ' ὦ; μωρῶν ἀνθρώπων ἀπόφθεγμα, καὶ 
μηδαμῶς αἴσθησιν ἐχόντων ὑπάρχον " ἔδρι μὲν ἡμᾶς 
ἐᾶσαι ἀναπολόγητον, ὅτι κατὰ δίχαιον λόγον, οὗ 
χρήζει τοκαράπαν ἀπολογίας τίνο:;. Διὰ δὲ τοὺς 
βουλομένους γενναίως ἐχεῖνονς ἀμύνασθαι, ἐλέγξω- 
prv αὐτὸ, à; ἀπαιδευσίας ἀνάπλεων. Εἰ τοῦτο γοῦν 
δώσομεν, καὶ τὴν καθόλον πίστιν ἀνατρέψομεν * καὶ 
- λάνην κηρύξαντα Χριστόν * καὶ μυρία ἀτοπήμαν“ 
ἐντεῦθεν φανήσονται " εἰ ἢ πίστι; τοῦ Χριστοῦ, 


nulla plane iudiget responsione. Sed in gratiam eo- 
rom qui volunt eos strenuc propellere, id ipsum et 
omnis inscitis refertum refellamus ; alioquin, sl id 
eoncesserimus, catholicam (dem subvertemus, et 
Christum falsum prædicasso dicemus, et alia ind- 
nita absurda inde soquenter : si Christi fidos usque 
ad Petrum οἱ esteros apostolos perduravit, postea 
vero aon ; si Potre e: 

δὶ κε 


1 A] 


JUSEPHI METEONENSIS 


1332 


canoncs synodales instituti sunt, si potestatem non A χρι τοῦ Πέτρου ὑπῆρχε, καὶ τῶν λοικῶν ἀποστόλων" 


habuerunt ? Quomodo magnus Constautinus obe- 
dicntiam Sylvestre exhibuit iu omnibus tanquam 
Petro, ut antea ex ejus decreto. scriplum. est *Quo- 
moo ltomanorum imperator (!) Alexaudro papa 
inclinata cervice collum cjus peli subini;it, cum 
diceret : « Super aspidem et basiliscum ambulabis, 
et conenlcahis leonem | et draconem ; » at. ille re- 
spondit: « Non tibi, sed Petro obedientiam ex- 
hibeo ; » ct Pontifex : « Et mill et Petro » Quonio- 
do igiter non erubescitis liec pronuntiando ? Quo- 
modo b:eretici a summo pontifice fuissent expulsi, 
a sacrisque conciliis, si usque ad apostolos Ecclesia 
valuisset, postea vcro non? Quomodo hsec non 
dixerunt qui per temporum vices lio«stes et inimici 
Ecclesi Dei exstiterunt, hæretici nimirum : illi 
enim ab cecumenica Ecclesia pulsi et exagitati hoc 
dicere non audebant, vos vero hæc afferentes illo- 
rum defensionem auscipere videmini. Oportet igitur, 
Arium, Macedonium, Nestorium, Dioscorum, Se- 
verum ceterosque impii lllius coetus hareticos  re- 
surgere, g'atiasque vobis reddere et obnoxios esse, 
quia quod illià n^ in wentem unquam venit, vos, 
corum suscepta defensione, affertis. Sed quod multe 
et infini absurditates hinc oriuntur et czecis est 
manifestum, ideoque satis de his. 


μετὰ δὲ ταῦτα, οὐδαμῶς. Εἴ τῷ Πέτρῳ μόνῳ xoi 
τοῖς ἀποστόλοις ἐδόθη, οὗ μὲν xat τοῖς διαδόχοις αὖ- 
τῶν. "D μωρίας φανερωτάτης " ὦ διανοίας διεστραμ- 
μένης ! Πῶς αἱ σύνοζοι ἐγένοντο, συνανιστῶσαι τὴν 
Ἐχχλησίαν ; πῶς χανόνες συνοδεκοὶ γεγόνασιν, εἰ 
ἐξουσίαν οὐχ εἶχον ; πῶς Κωνσταντῖνο; 6 Μέγας, τῷ 
Σιλδέστρῳ τὴν ὑποταγὴν δέδωκεν ὡς τῷ toy, 
xai οὐχ ἔλαττον ; ὡς προγέγραπται kv, τῷ τούτου 
θ:σπίσματ', Πῶς δὲ καὶ ὁ βασιλεὺς τῆς ᾿Αλαμανίας, 
᾿Αλεξάνδρυ τῷ πάπᾳ κλίνας τὸν αὐχένα, τὸν xcvi 
αὑτῷ τῷ τραχήλῳ ἐδέξατο, λέγοντος, ιΓέγραπεσι, ἐπὶ 
ἀσπίδα xai βασιλίσχον ἐπιδήσῃ, καὶ χατακατήσεις 
λέοντα xai δράχοντα. » Αὐπὸς δ᾽ ἀπεχρίθη, «Ov σοὶ 
τὴν ὑποταγὴν δίδωμι, ἀλλὰ τῷ Πέτρῳ -» ὁ δὲ πάκα;, 
«Κἀμοὶ χαὶ τῷ Πίτρῳ.» Πῶς οὖν οὖκ αἰσχύνεσθε λέ- 
γῖι τοιαῦτα ; Πῶς  alpscixo! ἀπεσχοραχίσθησεν 
καρὰ τοῦ ἄχρου ὀρχιερέως xal τῶν ἱερίην συνόξων, 
εἰ μέχρι τῶν ἀποστόλων ἡ Ἐχχλησία ἐδύνατο, μετὰ 
$ ταῦτα οὔ ; Πῶς δὲ οὐκ εἶπον τοῦτο οἱ χατὰ χαι- 
ροὺς ἐχθροὶ xaX πολέμιοι τῆς τοῦ Θεοῦ Ἔχχλησία;, 
οἱ αἱρετιχοὶ δηλονότι ; ἐκεῖνοι μὲν γὰρ ἐλαυνόμενοι 
xal διωχόμενοι παρὰ τῆς οἰχουμενικῆῇς Ἐκχλησία:, 
«ολμῆσλι εἰπεῖν τοῦτο οὐχ εἶχον. ᾿ἵΓμεὶς δὲ νῦν λέ- 
γόντες τοῦτο, φαίνεσθε ὑπεραπολογούμενο: ἐχεΐίνων. 
Δεῖ οὖν “Ἄρειον, Μαχεδόνιον, χαὶ Εὐνόμιον, Νεστό- 


piↄv, Διέσχορον, Σεδῆρον, καὶ τὴν λοιπὴν ἐχείνην τῶν αἱρετικῶν δυσσεδῆ χορείαν, ἀναστῆναι, κα- 


χάριτας ὁμολογῖπαι χαὶ ἀποδοῦναι ὑμῖν, ὅτι ἅπερ ἐχεῖνοι οὐδ᾽ εἰς νοῦν ἐπκεμνήσθτσαν εἰπεῖν, 


ὑμεῖς 


ἐχείνων ὑπερασπιζό vor λέγετε. ᾿Αλλ᾽ ὅτι πολλὰ χαὶ ἄπειρα ἀπὸ τούτου ἀναφανήσονταε ἄτοπα, καὶ 


«υφλοῖς δίλην. Διὰ τοῦτο, ἅλις μὲν περὶ τούτων. 
VM. 

Alferemus etiam alia testimonia et sententias 
sanctorum doctorum Ecclesie aperte comprobane 
tium propositam a nobis quzstionem, quod pontifex 
Romanus totius Ecclesi: caput est οἱ magister, et 
ipsi tantum datum cst judicare, οἱ de fide inquirere, 
et ordinare totum orbein terrarum, atque hazreticos 
sedibus pellere et 0:thio.loxos restituere. Ac primum 
vobis sententiam lataw contra sacrum Chrysosto- 
mum in hoc testem adducemus, qua injuste dam- 
natns. est ab iis qui Constantinopolitanas res gere- 
bant,et exailio mulctatus: cujus rei Innocentius 
papa certior factus, imperatorem cum. uxore cæte- 
risque sacerdotibus et. pastoribus excommunica- 
toni subjecit, ea. conditione nisi Chrysostomum 
ju suam sedem revocaret ; nam de Chrysostomo lata 
sententia, et in gratiam Eudoxiz damnato, in Cu- 
cussum Armenie oppidum acerbo exsilio ablega- 
runt, Quam rem. is ad Innocentium sanctissimum 
Renauum pontificem detulit; Non enim babebant 
alio quo confugerent Orientales pontifices, nisi. ad 
Romanum pontificem, cum. injuriis afficerentur, 
dictum Domini ad Petrum in. imemoriam  revocan- 
tes : « Et Ur aliquando conversus, ceonſirua fratres 
tuns, » Quamobrem divus Innocentius, sacri Joan- 
n:$ acceptis litteris, Constantinopolim. scribit, ut 
Joaunem in suam sedem restituant ; quibus dicto 


C 


Z'. 

Ilxpéfousv δὲ ἄλλας μαρτυρίας xai ῥητὰ τῶν 
ἁγίων τῆς ᾿Εχχλησίας διδασχάλων, φανερῶς δειχνύ- 
οντὰ τὸ προχεΐίμενον ἡμῖν τοῦτο ζήτημα, ὅτι ὁ -ἧς 
Ῥώμης ἀρχιερεὺς, πάσης ἐστὶ τῆς Ἔχχλτ,σέας χε- 
φαλὴ καὶ διδάσκαλος" xal αὐτῷ μόνῳ δέδοται xpl- 
veiv τε xal ἐξετάζειν τὴν πίστιν ^. χαὶ χανονί- 
(tv πᾶσαν τὴν οἰκουμένην" xol ἀπελαύνειν τοῦ 
θρόνου αἱρετιχοὺς, xal ἀποχαθιστᾷν δρθοδόξους. 
Καὶ πρῶτον ὑμῖν εἰς μαρτύριον, τοῦ ἱεροῦ Σρυ- 
σοστόμου τὴν χρίσιν ἐπάξομεν᾽ fjv κατεχρίθη 
ἀδίχως παρὰ τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει, χαὶ 
ἐξορίᾳ χατεδιχάσθη, πῶς ὁ Ἰννοχέντιος ὁ πάπας 
μαθὼν τοῦτο, βασιλέα τε xal βασίλισσαν, καὶ 
πάντας τοὺς τότε ἱερεῖς xal ποιμένας ἀφορισρῷᾷ 
χαθυπέδαλεν, ἂν μὴ τὸν Χρυσάόσττομον εἷς τὸν ἔχυ- 
τοῦ ἐπαναγάγοιεν θρόνυν ; χρίναντες γὰρ τὸν Xp.- 
σόστομον, v&:0nvía τῆς εὐδοξία;, xal χαταδικάσαν- 
τες, εἰς Κουχουσὸν, πόλιν τῆς ᾿Αρμενίας, ἐξορίᾳ 
πιχρᾷ καθυπέόδαλον. Αὐτὸς δὲ γράφει πρὸ; "Ivvo- 
χέντιον τὸν ἁγιώτατον Ῥώμης ἀρχιερέα, οὗ γὰρ 
εἶχον ποῖ προσδράμοιεν οἱ τῆς ᾿Ανάτολῇς ἀρχιερεῖς 
ἀξιχεύμενοι, εἰ μὴ πρὸς τὸν Ῥώμης ἀρχιερέα" 
μεμνημένοι τοῦ Κυρίου εἰπόντος πρὸς Πέτρον" 
« Καὶ σύ ποτε ἐπιστραφεὶς, στήριξ᾽)ν toU; ἀδελφούς 
eov. » Ὅθεν 'Ivvoxévttog ὁ θεῖος, Pezá:scvoz τὰ τοῦ 
ἱεροῦ Ἰωάννον γράμματο, γράτει πρὸς τοὺς ἐν Κων- 


(I) Federieus primus Ahenobarbus. luit hie acerrinus hostis Ecclesia 


1333 
οταντινουπό)ξει, Orto; 
b x2vaxal' aut θρόνον. "O μὴ ποιησάντεν), voX τοῦ 
Ἰωΐννου πρὸ; Oz» 1x5n uf 3avto;, £x δευτέρου Yoá- 
qz πρὶς 'Apxi^o» xat Εὐδιξίαν τοὺς: βασ'λεῖς, 
ἐπιστολὴ" ἔζουταν οὗτως " 

Ἑπιστο.ϊὴ "Irvensyzíon τάχα. 

« Φωνὴ αἵματος τοῦ ἀδιλφοῦ pov Ἰωάννου, 8.3 
πρὸς τὸν Oc" χατὰ σοῦ, βααιλεῦ, ὡς ποτΣ Αδεχ τοῦ 
διχχίου χατὰ τοῦ ἀδελφοχτόνου Kólv.* xal πανιὼλ 
sp^rup ἐχδιχηθέσεται, Οὐ μόνον δὲ τοῦτο ηέπρογαι:, 
ἀλλὰ καὶ ἐν χιιρῷ εἰρήνη: δυυγμὴν. μέγαν χατὰ, τῆς 
T.U θεοῦ "ExxAgsla; χαὶ -ῶν ἱφρᾳέων αὐτοῦ φυν:. 
οτήσω. ᾿Βξέωυσας vv μέγαν τῆς οἰχουμένης διδααχα- 
δου ἐκ τοῦ θρόνου αὐτοῦ ἀχρίτως συνεξεξίωξας 

αὐτῷ. καὶ τὸν Χριατήν. Οὔτε γὰρ οὕτως ὀδύρομαι 
“ερὶ αὐτοῦ, εὗτα; γὰρ τὴν κλῆρον ἔλαχε μετὰ τῶν 
ἀγίων ἀποστόλων ἐν τῇ τοῦ Θ οὗ xa) Σωτῆρος. ἡμῶν 
Ἵπτοῦ Χριστοῦ βοφλείχε xaw À ὀφῤρητας ἡ coye 
φίρὰ, à4AX θλίδομα, ᾳφραντίζων ποῶτον μὲν. τῆς 
σπυτηρα; τῶν ὑμετέρων ψυχῶν " ἔπριτα xat περὶ 
τῶν στερτ θέντων xal λιμωξάντων τῇς ἐχείνου πανο 
οόφαηι διδαχῇ: xol νονθεσίᾳς. Οὐ. γὰρ. ψόνον ἢ. Ιξωνν 
σ:αντινουπολιτῶν Ἔχχλησία ἐζημιώθη τῆς &xelvop 

εληῤῥύτου γλώττης, ἀλλὰ xal πᾶσα ἡ ἀφήλιος ἐχῇ- 
* ἀπολέσλαα τοιοῦτον ἔνθεον ἄνδρα * πειθη- 
vía; μιᾶς γυναιχὸς παραχωρησάσης τοῦτο γενέσθαι 
«b δραματούργημα. Πλὴν. ἐχδέξεται τὴν ἐντεῦθεν 
«ιὠρίαν, χαὶ τὴν. μέλλουσαν ἀτελεύτητον χόλασιν, 
οὐ μετα, πηλλὰς ταύτας ἡμέρας ἀπερχομένη αὐτή, 
l.l γὰρ καὶ ὁ μακάριος Ἰωάννη: τὰν βίον καξέλιπε, 
τὴν πίστιν. τηρήσας, καὶ στηρίξας τρὺς σαλευομέ» 
γυυς, ἀλλ᾽ εἰς ἀλήχτους αἰῶνα; τὴν ἀδαπάνητον 
«ρυφὴν χαὶ ἀθάνατον ἐχληρονόμησεν, "Tl δὲ νέα Δρ.»- 
λιδὰ Εὐδοξία, f) χατὰ μιχρὺν τῷ Cr, πρῷ τῆς πλάνης 
ξυρῆπασά as, ἐπήγαγεν ἑαυτῇ xav3pav, ἐχ πολλῶν 
στομάτων " δε:μεύτ.σχ φορτίον ἀμαρτηκάτων βαρὺ 
καὶ δυσδάττακ:ον, προσθεῖσα τοῦτο τοῖς πρώην αὖ- 
εἷς ἀμαρτήματι. Διὸ ἐγὼ ἁμαρτωλὸς xal ἐλάχιστος, 
ὡς πιστευθεῖς τὸν θρόνον τοῦ. μεγάλου ἀπαστόλου 
Mécpou, ἀφορίξω σέ τε χἀκείνην τῆς μεταλήψεως 
τῶν ágpivtuv μυστηρίων Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν" 
οὐ μὴν ἀλλὰ xoi παντοῖον ἐπίσχοπον ἣ χληριχὸν, 
ὄντα τοῦ τάγματο; τῆς ἁγίας τοῦ Θεοῦ ᾿Εχχλησίας, 
τολμῶντας ἐπιχειρῆσα' καὶ μεταδοῦναι ὑμῖν, ἀφ᾽ ἧς 


PhO CONC. FLORENT. CAP, V. DE PRIMATU PAPE. 


πὸν Ἰωάννην εἰς τὸν ἑαυτοῦ Α non parentilus, ac Joanne. vita functo, iterum 2d 


1334 


Arcadium et Eudoxiam imperatores literas. scribit 
hujus cxceimpli : 


Fpistola Innocentii. pape (ly. 

4 Vox sanguinis Joaunis fratris mei ad Deum 
elainat. aJ«orsum. te, o imperator, ut olim justi 
Abel conira fratricidam | Cain. Sed omui ratione 
vindicabitur. Neque id commisisti tabtum, verum 
etiam. pacis. tempore persecutionem maguam in Ec- 
clesiam Dei et sanctos ejus insUtuist, magnum 
terree doctorem e sua. sede. Indemnaltum pelleudo, 
Christum eiiam uns eum 60 jüsectatus, Neque veto 
vicem ejus doleo, quia is lizreditatem accepi? cum 
sanctis apostolis. in Dei Salvatoris. nostri. Jesu 
Chrisiüi regno, quanquam non ferenda est ea 
iaeiura. Sed animo. angor, primum reputans salu- 
tem animarum vestrarum, postea. ob eos qui illo 
destituuntur et esuriunt uz sapieutissim;e doctri- 
nz prgceptis ac monitis imbui, Neque solum Con- 
siantinopolijana civitas detrimentum sensit ejua 
melflus lingue, sed. et omnis Occidentalis. plaga 
est. viditato, eo amisso diviro viro, unius mulier- 
cu'2 suasu, qua hanc voluit excitari tragoadiam. 
Verumtamen hujus mundi ultionem ea non elffugiet, 
el :etergam postea paucis diehus interjectis sentiet, 
decedendo, Quamvis enim beatus Joaunes. hanc 
vitam reliquerit fidem tueudo et fluciuantes conlir- 


C "ando, in sempilerna tamen. secula. inexliaustani 


gloriam atqne immortalem est consecutus, At baec 
nova Dalila Eudoxia sensim erroris novacula 
(c abradens, adversus semet maledictionem conie 
paravit ex ore multorum (2), vincienddo onus pecca- 
lorum grave atque intoierandum, Loc prizterca 
adjuncto proxime perpetratis facinoribus, ldeo ego 
peccator et minimus, nt cui sedes est creilita ma- 
gui l'etri apostoli, interdico libi ct illi participatione 
intemeratorum wysteriorum Christi Dei nostri. 
Praterea qualemcunque episcopum velclericum in 
ordine constitutum sancte Dei Ecclesie qui ausug 
fuerit auxilium praebere et communicare vobiscum, 
ex quo tepore legeritis praesens vinculum, depo- 
vi jubeo. Quod si vos ut potestatem habentes, ali- 


ὥρας ἀναγνῶὼτέ uou τὸν παρόντα δεομὺν, θέλω ὑπὸ D eui vim inferetit, et transgressi fueritis canones 


γαθλίρετιν εἶναι. Εἰ δὲ βιάσησθέ τινα ὡς ἐξουσια- 
στοὶ, xa) παρεξέλθετε τοὺς δυθέντας ὑμῖν χανόνας, 
παρὰ τοῦ Σωτῆρος διὰ τῶν ἁγίων ἀποστόλων, ἔσεσθε 
πιστάμενοι ὡς πρῶτον μὲ» οὐ μιχρὸν ὑμῖν τὸ 
ἁμάρτημα γει νεται ἐν τῇ φοδερᾷ ἡμέρᾳ τῆς χρί- 
σξωςξ, ὅτε οὐ δυνήσεται ἀξίωμα βιωτιχόν τινα ὦφε- 
Azgav* ἐχείνων δὲ τὰ ἑντὸς ἐχχυθήσονται, πρὸς 
ὑπ΄ δειγμα πάντων. ᾿Αρσάκιον δὶ ὃν elanyávezs εἰς 
«v» θρόνον τῆς ἐπισκοπῖς ἀντὶ τοῦ μεγάλου Ἰωάν- 
νου, χαὶ μετὰ θάνατον χαθαιροῦμεν, σὺν ftii «ol; 


41) Hæc Epistola ita ad verbum reperitur apud 
N.ceph. lib. xit. 
(2) Kudoxia, ut scribit Zonaras, partu obiit non- 


vobis traditos a Salvatore per sanctos apostolos, 
scitote quod non ad parvum vobis imputabitur 
peccatum in tremenda die judicii, quando non po- 
terit ulla dignitas mundana prodesse, ct qua latent, 
iu omnium conspectum aspicienda fundentur. Ar- 
sacium vero, quem vos in sedem episcopalem pro 
magno Joanne induxistis, post mortem etiam depo- 
nimus cum omuibus ejusdem sectze episcopis atquo 
sociis, indignus enim est tanquam adulter episea- 
patus. Xam omnis plantatio quam 


dum tribus mensibus expletis a ( 
silio. 


1335 


JOSEPHI METHONENSIS 


1336 


Pater meos caelestis ersdicabitur, nee nomen illius A συγχοινωνήσασιν αὐτοῦ τῇ προϑέσει ἑ τισχόποις. OC- 


in. sacris voluminibus inscrihetur. Theophili depo- 
sitioni addimus excommunicationeni, anathemati- 
zalionem et plenam ἃ Christianismo  separatio- 
nem. » 


τινος μηδὲ τὸ ὄνομα ἐγγραφήτω τοῖς ἱεροῖς διπτύ» 
y^te " ἀνάξιος γάρ ἔστιν, ὡς μοιχεύσας τὴν ἐπισχο- 
πῆν. Πᾶσα γὰρ φυτεία μὴ φυτευθεῖσα παρὰ τοῦ 
Πατρὸς ἡμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ἐχριζωθήσετει, 


Πρηστιθέμεθα τῇ χαθαιρέτει Θεοφίλου, ἀφορισμὸν, ἀναθεματισμὸν, καὶ τελείαν ἀλλοτρίωσιν Χριατια- 


νιτμοῦ.» 

Auimadvertis ex. boc loco auctoritstem illius 
divinse sedis? quod non solum viventem deposuit 
Argaeium, verum etiam defunctum Arsacium dicit, 
quem in sedem Joannis induxisiis, et defunctum 
deponimus, quod idem est ac si dixisset, Nolumus 
eum poutifieum in libro inscribi in futuro judicio, 
nim in eo facile juhemus Joannem aureum Con- 
slantinopolitanum pontilicem esse, nunc et in fu- 
turum Arsacium nullo pacto. At Theophili Alexsm- 
drini depositione (eo quod in synodo Thessalonicee 
coacta (1), in Eudoxiz gratiam curavit ut dampga- 
retur et in exsilium pelleretur Chrysostomus ) non 
fuit con:entus divinus hic summus pontifex, quan- 
quam synodalis erat ca depositio coramque legatis, 
adjecit excommunicationem (0 malum !) e£ plenam 
a Cliristianisao separationem. O rem admirab:lein ! 
qui semel baptizatus est in nomine sancte Teinita- 
Ha ct in Christianorum albo inscriptus, hic de li- 
bro delet et exit Chiristianismo. lloc liquido osten- 
dit potestatem quain liabet ea divina sedes. Si ergo, 
ut vos creditis, Petro tantum tradita est, non ejus 
sueeessoribus, quopam pacto Theophilus, Arsacius, 
Arcadius, Eudoxia et cazteri ἃ Romano. pontitice 


Βλέπεις κἀνταῦθα τὴν αὐθεντίαν ἣν ἔχει ὁ θεῖος 
θρόνο: ἐχεῖνος ; ὅτι τὸν μὲν ᾿Αραάκχιον οὗ μόνον 
ζῶντα χαθήρησεν, ἀλλὰ καὶ μετὰ θάνατον. "'Apob- 
xtov δὲ, φησὶν, ὃν ἀντὶ τοῦ μεγάλου Ἰωάννου εἰση- 
γάγετε εἰς τὸν θρόνον, χαὶ μετὰ θάνατον καθαιροῦ- 
μὲν αὑτόν. Τοῦτο δὲ ταυτόν ἐστιν εἰπεῖν, ἔει οὐ 
βουλόμεθα γραφῆναι αὐτὸν ἐν τῇ βίδλῳ sov ἀρχιε- 
ρέων ἐν τῇ μελλούσῃ χρίσει. Ἔχεϊ γὰρ Ἰωάννην τὸν 
χρυσοῦν ἀρχιερέα τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ 
εἶναι καὶ ἔσεσθαι ῥᾳδίως ἀκοφαινόμεθα " ᾿Αρσάχιον 
δὲ οὐδαμῶς. Τῇ δὲ Θεοφίλου χαθαιρέσει τοῦ ᾿Δλε- 
ξανδρεία:, τῇ καρὰ τῆς ἐν Ocasaloviug συνόδιν 
γενομένῃ, διὰ τὸ ἐπιμεληθῆναι αὐτὸν τῆς xavzxpl- 
σεως xal ἐξορίας τοῦ Χρυσοστόμου, χάριν τῆς Εὐ- 
δοξίας, οὐχ ἠρχέαθη ὁ θεῖος οὗτος ἄχρος ἀρχιερεὺς, 
καΐπερ συνοδιχῇ οὔτῃ, καὶ διὰ τοποτη ρητῶν αὐτοῦ, 
ἀλλὰ προστίθησιν αὐτῇ. καὶ ἀφοριαιὃν, καὶ ἀναθε- 
ματισμόν" φεῦ τῶν xaxov! χαὶ τελείαν ἀλλοτρίωσιν 
Χριστιανισμοῦ, " τοῦ θαύματος |! τὸν Exat βαπτι- 
αθέντα ἐπὶ τῷ ὀνόματι τῆς ἁγίας Τριάδος, καὶ γρα- 
φέντα ἐν τῇ βίδλῳ τῶν Χριστιανῶν, οὗτος ἀπαλείφει 
αὐτὼν τῆς βίδλον, καὶ ἐχδύει αὑτὲὰν τοῦ ΣΧριστια. 
νισμοῦ. Τοῦτο δείχνυσιν ἀριδήλως τὴν ἐξουσίαν tv 


depositi et damnati non responderunt, Tuas re- Q ἔχει ὁ θεῖος θρόνος ἐκεῖνο;. Εἰ οὖν καθ᾿ ὑμᾶς τῷ 


yrehensioues nou zstimamus, quod Petro tautum, 
nou Gbi datum est id. At id quidem nou potne- 
runt nec dicere ausi. sunt, imo veniam erratorum 
ab 60 peticruut, Sed lioc planc sulflicit, ut arbitror, 
ad comprobaudum Petii et reliquorum apostolorum 
successOre3 eamdem potestatem obtinere, nequo 
w.inorem lorum succcsso:es. 


Πέτρῳ μόνῳ δέδοται, xat οὗ τοῖς διαδόχοις, πῶς 
'Apaáxtoc χαὶ θεόφιλος, χαὶ ᾿Αρκάδιος xal Robots, 
xai ol λοιποὶ οἱ τότε χαθαιρεθέντες xol καταδικα- 
σθέντες napà τοῦ Ρώμης ἀρχιερέως, οὐχ εἶπον, 00 
προσέχομεν tol, παρὰ σοῦ ἐπιτιμίοις, ὅτι τῷ Πέτρῳ 
μόνῳ χαὶ οὐχὶ σοὶ δέδοται τοῦτο ; ᾿Αλλὰ τοῦτο μὲν 
οὐκ εἶχον, οὐδὲ ἐτόλμων εἰχεῖν. συγχώρησιν δὲ "ἅλ- 


λὴν ἥτουν τοῖς ἑπταισμένοις, παρ᾽ αὐτοῦ, ᾿Αλλὰ τοῦτο μὲν ἀρχεῖ κατ᾽ ἐμὴν γνώμην, τὸ καὶ τοὺς 


διαδόχους Πέτρον χαὶ τῶν λοιπῶν ἀποστόλων ἔχειν 
διαδόχους ἔχειν. 
Vil. 

Nune ad alias probationes et indubitata testimo- 
via accodemus, quod is et non aliud caput est ple- 
witudinis Eccleslz,, ex cpistola imperatoris Justi- 
niani ad Epiphanium Constantinopolis patriarcham 
in sancta synodo Trulli ab ipso coacta, cujus priu- 
vipium: «Imperator Justinianus Augustus (3),» — 
«Cun recta et inculpata religio, quam profitetur et 
preedicat sancta Dei catholica et apostolica Ecclesia, 
nullo modo innovationem aduittat, nos doctrinam 
sanctorum apostolorum, et eorum qui post illos in 
sanctis Dei Ecclesiis versati sunt, sequentes, «quuin 
esse existimamus notam et testatam omuibus spem, 
qua in nobis est relinquere, » et eatera ejusdem 
rpistola, in qua aperte perspic;tur fidesct confessio 


(1!) Vide Nicepli. lib. xiu. 


τὴν αὐτὴν ἐξουσίαν. xal οὐχ ἔλαττον τούτων τοὺς 


W. 

Ἐλευσόμεθα δὲ χαὶ εἰς ἄλλας ἀποδείξεις, x5 
μαρτυρίας ἀναντιῤῥήτους, ὅτι ἐχεῖνος γαὶ oóx ἄλλος 
χεφαλὴ τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκχλησίας ἐσείν. "Ex 
τῆς ἐπιστολῆς τοῦ βααιλέω: Ἰουστινιανοῦ, πρὸς τὸν 
κατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως Ἐπιφάνιον, ἀκὸ 
«ἧς σνναθροιαθείσης αὐτῷ ἱερᾶς συνόδου ἐν τῷ 
Τρούλλῳ, ἧς d ἀρχὴ " « Αὐτοκράτωρ ᾿Ἰουστινιανὸς 
Αὔγουστος, «Τῆς ὀρθῆς καὶ ἁμωμῆήτου πίστεως, ἦν» 
περ χυρύττει À ἀγιωτάτη τοῦ Χριστοῦ καθολιχὴ 
χαὶ ἀποστολιχὴ Ἐχκχλησία, xov' οὐδένα τρόπον κει- 
νισμὸν δεξαμένης, ἀχολουθοῦντες, ἢ μεῖς τοῖς τῶν 
ἁγίων ἀποστόλων xol τῶν μετ᾽ ixsivouc διαπρεψάν» 
των ἐν ταῖς ἁγίαις «oU Θεοῦ ἐχκλησίαες διδάγμασι, 
δίκαιον φήθημεν ἅπασι ποιῆσαι φανερὸν, ὅπως Eye 


(3; llabctur tota bac cpistola apud. Justinianum in ΠΟΥ͂. Const. 7. 


1337 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1338 


Φ ἣ “Ὁ ὦ Η 22 2 e 
μὲν περὶ τῆς lv ἡμῖν ἐλπίδος, » Καὶ «à ἑξῆς τῇς A ipsius erga catholicam Ecclesiam. Postea in sequenti 


αὐτῇς ἐπιστολῆς, ἐν ἦ δ αῤῥήδην δείκνυται ἡ πίστις 
«€ χαὶ ὁμοηγογία ἣν ἔχει πρὸς τὴν χαθολικὴ» Ἔχ- 
χη σίαν. Μ:τὰ δὲ ταῦτα ἐν τῇ ἑπομένῃ ἑτέοᾳ ἐπι- 
στολῇ, ἧς ἡ ἀρχὴ * « Ὃ αὐτῆς βασιλεὺς Ἐπιφανίῳ 
τῷ ἁγιωτάτι) καὶ μαχαριωτάτῳ ἀρχιεπισχότορ τῆς 
βασιλευούσης ταύτη: πόλτως, xal οἰχουμενιχῷ πα- 
«τριάρχῃ,» τοιάδε φησί" «Γινώσχειν βουγόμενοι τὴν 
σὴν ἀγιωσύνην πάντα τὰ el; ἐχχλησιαστιχὴν ἀφη- 
ιρῶντα χκατάστατιν, ἀναγκαῖον ἡγτσάμεθα ταύταις 
ποὺς αὐτὴν γρήσααθαι ταῖς θείαις συλλαδαῖ;, καὶ 
(V αὐτῶν δῆλα αὑτῇ χσταστῆῇσαι τὰ χινηθέντα" 
ἅπερ χαὶ αὑτὴν εἰδέναι πεπείσμεθα. Εὐὑρόντες γάρ 
τινα: ἀλλοτρίους τῆ; ἁγίας χαθολικχῖς xai ἀποστο- 
Au. Ἐχχλησίας τῇ τῶν ἀσεδῶὼν Neoroplou καὶ 
Ἑῤτυχέος ἀχολοθοῦντα ; πλάνῃ, καὶ ταῖς τούτων 8λασ- 
φημέχις χεχρημένουξ, θεῖον προσεθήχαμεν ἴνξδι- 
τον "ὥπερ καὶ ἡ σὴ ἁγιωσύνη γινώσχει " δι᾽ οὗ τὴν 
τῶν αἱρετιχῶν μανίαν ἠλέγξαμεν ᾿ οὐδὲν παντελῶς 
ἐναλλάξαντες, ἢ ἐναλλάττοντε:, ἢ παρεξελθόντες 
τς μέχρι νῦν σὺν Θεῷ χρατούση;: xol ἐχχλησιαστι- 
xñc καταστάπεως " χαθὰ χαὶ fj σὴ γινώσχει μαχα- 
ριότης. ᾿Αλλὰ διὰ πάντων φυλάττοντες τὴν χατάστασιν 
«ἧς ἐνώσεως τῶν ἁγιωτάτων Ἐχχλησιῶν, τῆς πρὸς τὸν 
ἁγιώτατον πάπαν τῆς πρεσδυτέρα: Ῥώμης καὶ 
ᾳατριάρχην, πρὺς ὃν xal τὰ ὅμοια τούτοις γεγρά- 
φάμεν, οὔτε γὰρ ἀνεχόμεθά τι τῶν εἰς ἐχχλησιαστι- 
χὴν ὁρώντων χατάστασιν, μὴ xal τῇ αὐτοῦ ἀναφέ- 
ρεσθαι μαχαριότητι, ὡς χεφαλῇ οὔσῃ πάντων τῶν 
ὁσμυτάτων τοῦ Θεοῦ ἱερέων * καὶ ἐπειδὴ ὁτάχις ἐν 
«οὕτοις tol; μέρεσιν αἱρετικοὶ ἀνεφύησαν, τῇ γνώμῃ 
χαὶ χρίσ:ε ἐκείνου τοῦ σεδασμίου θρόνου γατηργὴ- 
θησαν. "E£:attv οὖν καὶ ἡμῖν elzelv. καὶ συμπερᾶ- 
vat obe; * πάντες οἱ θέλοντες αὐτὸν χαὶ ἔχοντες 
χεφαλὴν, τοῦ 8:00 εἶσιν ὅσιοι xal ἀληθεῖς ἱερεῖς καὶ 
πιστοὶ δοῦλοι * οἱ δὲ μὴ θέλοντες, μηδὲ ἔχοντε; ἐχεῖ- 
vo; χεφιλὴν, οὐκ εἰσὶ τοῦ Θεοῦ ἱερεῖς. » Οὕτω γὰρ 
ἢ px ξχείνη σύνοδος τοῦ Ἰουστινιανοῦ ἀπεφήνατο" 
ἐν τῷ εἰπεῖν, Ὡς χεφαλῇ οὔσῃ πάντων τῶν 6awsá- 
τῶν τοῦ Θεοῦ ἱερέων. “Ὅτι δὲ χαὶ ἡ χρίσις πᾶσα τῆς 
«οὔ Θεοῦ Ἐκχλησίας, ἐν αὐτῷ ἐστιν, ἄχουσον " Kal 
ὁιάκις ἐν τούτοις τοῖς μέρεσι tol; ᾿Ανατολιχοῖς δη- 
)abr, αἱρετιχοὶ ἀνεφύησαν, τῇ χρίσει ἐχείνου xal 
γνώμῃ κατηργήθησαν. Ὥστε οἱ μὴ τούτῳ ἑπόμενοι, 


- σχισματικοί εἰσ:, καὶ εἰς αἵρεσιν ὀλισθαίνουσι. Καὶ D 


διὰ τοῦτο ὅσα ποιοῦσιν, ἀδόχ' μα πάντα xal ἀνωφελῆ 
κυγχάνουσι. Καὶ τούτου μάρτυς, fj ἐν Καρχηδόνι 
σύνοδος, x τῆς ἐπιστολῆς ἣν πρὸς Ἰανονάριον ij ἐν 
Καρχηδόνι a2vofo; xat ὁ μέγας Κυπριανὸς ἕπεμ- 
ψεν ἧ; ἢ ἀρχὴ s € "Ev χοινοδουλίῳ ὄντε, ἀγαπητοὶ 
ἀδελφοὶ, φηϑῖν, ἑνὸς ὄντος τοῦ βαπτίσματος, xal 
ἑνὸς τοῦ ἁγίον Πνεύματος, xal pid; Ἔχχλησίας ὑπὸ 
Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν, ixávo Πέτρου τοῦ ἀπὸο- 
στόλου ἀρχῆθεν λόγῳ τὴς ἐνότητος τεθεμελιωμένης" 
καὶ διὰ τοῦτ. τὰ ὑπ᾽ αὐτῶν, δηλονότι τῶν σχισμα- 
τιχῶν χαὶ αἰρετιχῶν, γινόμενα, ψευδῆ καὶ μάταια 
καὶ κενὰ ὑπάρχοντα, πάντα ἐστὶν ἀδόχιμα.'Λχούεις 


alia epistola cujus principlum : « ldem iuperator 
Epiphanio sanctissimo et beatissimo archiepiscopo 
hujus regi urbis et cecnpenico patriarchie ,» hæe 
scribit (1) : « Cum tuam sanctitatem scire velimus 


omnia qua ad ecclesiasticum statum pertinent, neces- 


sarium esse duximus hac epistola eidem signiflesre, 
el per eam eidem aperire quz innovata sunt, qua et 
eandem scire confidimus. Nam cum hic quosdam 
alienos a saneta catholica et apostolica Ecclesia 
invenerimus, sectantes errorem impiorum Nestorii 
et Eutychetis, et eorum blasphemiis uti , divinum 
promulgavimus edieturo quod et Lua sanctitas no- 
vit, quo bzreticorum insaniam confutavimus, cum 
nihil penitus immutaverlnus, vcl. mutemus, vel 
trausgrediamur ecclesiastici atatus, qui hucusque 
Deo favente perdurat, ut Luæ notum est beatitudini : 
sed per omnia servamus statum unionis sanctissi - 
marum Ecclesiarum , 4088 cum sanctissimo papa 
et patriarcha veteris Romae transacta est, ad quem 
his consentanea conscripsimus. Nuuquam enim 
feremus quin omnia ad statuni ecclesiasticum ρος. 
tinentia ad illius beatitudinem uti ad caput sanctis- 
simorum Dei sacerdotum deſerantur. Et quia quo- 
ties in his partibus hæretiei exorii sunt, sententia 
et judicio illius veneraudz sedis sunt repressi, licct 
et nohis dicere sic et concludere quod omnes qui 
volunt et liabent ipsum pro capite, sancti sunt et 
veri Dei sacerdotes οἱ servi fidcles; qui vero. no- 


C lunt, neque habent eum pro capite, uon sunt Dei 


sacerdotes. » lia enim sacra illa synodus decrevit, 
eum dicit, « capiti omnium sanctissimorum sacer- 
dotum Dei. » Quod vero judicium omue Ecclesia 
Dei in eo situm sit , audi quod quoiies in bis par- 
tibus, Orieutalibus scilicet, hæretiei exortl sunt, 
judicio et. sententia ejus sunt repressi ; quare qui 
euim non sequuntur, sehismatici sunt et in hzeresim 
delabuntur, Ideo cuncta qua sgunt adultcrina suut 
et inutilis, Hujus rei testis est sancta synodus Car- 
thaginensis ex epistola quam sancla syuodus Car- 
thaginiensis εἰ magnus Cyprianus 3! Januarium 
dedit, cujus est priucipium : « Cum in unum cou- 
venissemus , dilecti fratres , » inquit, « Cum sit 
unum baptisma, unus Spiritus sanctus, una Eccle- 
sia, unione fuadata super Petrum apostolum jam 
inde a principio, ut Cbristus Dominus noster dizit; 
propterea onmia qua ab ipsis. scilieet δι hismaticis 
el haereticis atguntur, falsa, stulta , inauia et adul- 
terina sunt. » Audis quod adulterina ct inania vo- 
cat, qua preter jussionem ejus sunt gesta ? Sic 
cum ab omni parte fides exagitaretur, inde prz. 
sidium parabatur. Anastasius, S. Maximi discipu- 
lus, iuquit τε Cum fides concordissiue ab omnibus 
exayitaretur, nisi special) gratia opem tulerit , qui 
semper succurrit, semine religionis apud veterem 
Romam noLis relicto, ad confirmandam promissio- 
nem mentiri nesciam. qua facla est principi apo- 


(1) in vulgatis codici! us Justiniani deest lec epistola. Antonius Augustinus postca Graecam cdidit ex 


autiquo codice. 


1339 


JOSEPIH METITONENSIS . 


1340 


tolorum. Quænam ext promis-i». qu.» faeta est A τῶ; ἀώώχκελα x35 χε,ἃ χαλεῖ τὰ γινὄμλενα ἔξ τῆς 


principi * Si nosti, illud est : « Ego oravi pro te, ut 
non deficiat (ides tua , » et illud : «Confirma fra- 
tfes 1008, » et illnd ; « Portæ inferi non prevale- 
bunt adversus. eam. » Ex disputatione S. Maximi 
cum Theodosio (uodam Cæsareæ episcopo. Theo- 
dosius : « Exeipe vecem , neque scruteris illius 
sensum.» — Maximus: «Novas profecto, οἱ ab Ec- 
clesia alienos de vocibus iuducitis leges. Si secun- 
dum vos non opus esi. Seripturarum ct Patrum 
voces Serulari, lolam Scripturam abjicimus vete- 
rem ΔΙ novam. Audivi cnim David. dicentem : 
« Beati qui serutantur testimonia cjus; in toto 
corde «cxquirenf. eum; » cet. iterum : « Mirabilia 
testimonia Qua ; ideo sernutata. est. ea anima 
mea !*.» Εἰ Dominus in Evangeliis : « Scrutamini , 
inquii, Scripturas !*, » Certior ergo flat dominus 
meus, qu'a non feram exciperc vocem sine sensu, 
qui in ea latet, ne flam manifeste. Jud:weus. » 
— Theodosius : «Si quid dixerent Patres, dico, 
el id scriptura facio, duss naturas, duas νυ- 
luntates, duas operationes. Ingredere noliscum, 
adjungere, et unio flet.) —Maximus : «Domine, nou 
audeo haec 4e re ἃ vobis capere assensionem, cum 
xim simplex monaclius, sed. quoniam pupugit vos 
Deus ut. exciperetis sauctorum Patrum voces , ut 
canon docet, Romam de hac re sciibite, vel impe- 
raior, vel patriarcha , vel synodus quw ibi cst. » 
Et post alia : « Neque .vitabit imperator vel pa- 
triarcha imitari Dei humilitatem, inter seqne con- 


Uxo:aYhs. ἔχείνου ; Θὕτω καὶ διωκομένῃης τῆς xi- 
Git; πανταχόθεν, ἔχεῖθεν ἡ βοέθεια ταύτης προ- 
μηθεύεται. Ὁ ἅγιος ᾿Αναστάσιας, τοῦ ἁγίου Μαξί- 
μου ὁ sa0nzh:, φησί ε Τῆς πίστεως συμφώνως ix 
πάντων διωχομένης, €) μὴ τῇ οἰχείᾳ χάριτι βοηϑή- 
σει συνήγῳ: ὃ ἀεὶ βοηθῶν, σπέρμα θεοπεθδείας x&v 
τῇ προετξυτέρ,ᾳ Ῥώμῃ χαταλιμπκάνων ἡμῖν, thv 
ἀψευδῆ nih; τὸν χυρυφαῖογ ἐπχγγελέχν αὐτοῦ συγ- 
κυρούμενης. Tig δὲ ἡ ἐπαγγελία ἢ πρὸς tbv xopu- 
φαῖον; Εἰ ἔγνως, τὸ, « Ἐγὼ ἐδεήθην ὑπδρ σοῦ, iva 
μὴ ἐχλεῖπο! ἡ πίστις σοῦ * 9 χαὶ τὸ, « Στήριξεν τοὺς 
ἀδελφούς cou'» xad: τὸ, «Πύλα: ἄδου οὐ χατισχύτου- 
σιν αὐττς, ν "Ex τῆς διαλέξτως τοῦ ἀγίο») Μαξίμου, 
μετὰ τινης Θεοδοσίου ἐπισχάπου Καιπξαρείας. — 


D Θεοδότιος. «Δέξαι τὴν φωνἣν, xal μὴ Epeuvizt; 


τὴν ἔννοιαν αὐτῇ :." — Μάξιμος. ε Προφανῶς xav 
νοὺς xal ξένους τῆς Ἐγχλησίας xai περὶ τῶν φωνῶν 
εἰσάγετε νόμους. El. χαθ' ὑμᾶς οὐ δεῖ ἐρευνᾷ" τὰς 
τῶν [μαφῶν xal τῶν Πατέρων ἐννοίας, ἐχὄάλλομεν 
«d av τῆν Γραφὴν, τήν τε Παλαιὰν καὶ τὴν Καινήν" 
ἤχουπα γὰρ λέγοντος τοῦ Δαδιδ, εδέαχάριοι οἱ ἐξε- 
ρευνῶντες τὰ μαρτύρι2 αὑτοῦ, ἐν ὅλῃ χαρδλ ixz»- 
τέσουσιν αὐτόν.» Καὶ πάλιν - εΣυνέτισόν με, καὶ 
ἐξερευνήσω τὸν νόμον σου, xal φυλάξω αὑτὸν ἐν 
δλῃ χαρδίᾳ μον.» Καὶ πάλιν" εθαυμαστὰ τὰ μαρτύριά 
σηυ, διὰ τοῦτο ἐξηρεύνησεν αὐτὰ f) Ψυχὴ μου.» Καὶ 
ὁ Κύριος ἐν Εὐαγγελίοις, ε "Ep:vvdte, φησὶ, τὰς Γρα- 
φάς.ν Πληροφορηθήτω οὖν ὁ δεσπότης μου, ὅτι οὐχ 
ἀνέξομαι δέξασθαι φωνὴν χωρὶς τῆς ἐγχειμένη; αὐτῇ 


cordit.r constituere, synodali petitione ad Rova- C διχυνοία;, ἵνα μὴ γένωμαι προφανὴς "Tou$atoz. — 
num poniiüicem transmissa, et omnino si repe- θεοδήσιος. «Εἴ τι εἶπον οἱ Πατέρες, λέγω, καὶ 
riatur ratio ecclesiastica quæ id concedat ob. re- ἐγγράφως ποιῶ" δύο φύσεις, xal δύο θελήσεις, καὶ 
ctam fidei confessionem, convenite super hoc inter δύο ἐνεργείας, xal εἴσελθε μεθ᾽ ἡμῶν, χοινώνησον, 
VOS, 9 καὶ γενήσεται ἔνωσι:.} — Μάξιμος. «Δέσποτα, ἐγὼ 
οὐ 10140 δέξασθαι συγχατάθεσιν παρ᾽ ὑμῶν ἔγγραφον περὶ τοιούτου πράγματος, Ψψιδὸς ὑκάρχων μονα- 
y^; '"AXM ἐπεὶ κατένυξεν ὑμᾶς ὁ θεὸς τὰς τῶν ἀγίων Πατέρων δέξασθαι φωνὰς, χαθὼς ἀπαιτεῖ ὁ 
χανὼν, πρὸς τὸν Ῥώμη; .περὶ τούτου ἐγγράφως ἀποστείλατε * ἤγουν ὁ βασιλεὺς xal ὁ πατριάρχης, 
καὶ ἡ xaz' αὐτὸν σύνοδος. » Καὶ μειά τινα" « Καὶ γαταδέξεται ὁ βασιλεὺς xai ὁ πατριάρχης μιμήσα- 
σῆαι τοῦ θεοῦ τὴν συγχατάδασιν᾽ καὶ ποιήσουσιν ὁμοῦ χέλευσιν παρακλητιχὴν, ἣ δὲ, συνοδικὴν δέη- 


u;v πρὸς τὸν πάπαν Ῥώμη:. Καὶ πάντως, εἴπερ εὑρεθῇ τρόπο; ἐχχλησιαστιχὸς τοῦτο 


ἐπιτρέπων 


ξιὰ τὴν ὀρθὴν ὁμολογίαν τἧς πίστεως, συμθιθάζετε ὑμῖν περὶ τούτου. » 


ΙΧ, 

Vides. tv, qui non vis Petri successores camdem 
cum Petro potestatem babere, quomo:lo non alius 
ex pairiarchis potest de fide disquirere et ordinare 
tantutn, nisi Romanus papa? Quo pacto hzc aude- 


e. 
Ὁρᾷς φὺ ὁ μῇ βουλόμενος xal τοὺς διαδόχους tos 
Πέτρου τὴν αὐτὴν τῷ Πέτρῳ ἐξουσίαν ἔχειν, πῶς 


o) δύναται ἄλλος τις τῶν πατριαρχῶν τὰ περὶ τὴν 


πίστιν ἐξετάζειν xal χανονίζειν, εἰ μὴ μόνος 5 πά- 


tis dicere, et impudenter blasphemare? Nam liec D za; τῆς Ρώμης ; Dio; δὲ xal τολμᾶτε τοῦτο λέγειν, 


de vobis solum audire, exhorresco, nedum 8886- 
rere, scilicet quod Christi fides usque ad Petrum 
permansit, post Petrum et usque ad banc diem nop 
permansit. Vos vero qua ratione id. dicatis, quod 
totum est blasphemia, mirum est, quouiam si hoc 
concesserimus, tota fides Jilabitur et perit. O tuam 
patientiam, Christe Rex! Quomodo tuam fldem οἱ 
Ecclesiam tuam permisisti Petro tantum, at. non 
ejus successoribus? Quomodo hucusque admini- 
Birala e&t, quomodo sumus baptizati, quomudo 


4. Psal, cxvii, 2, 1" Joan. v, 29. 


xal βλασφημεῖν ἀναιδῶς ; ἐγὼ γὰρ xal ἀχούειν μό- 
vov ὑμῶν εὐλαδοῦμαι" μὴ τί γε ὅλως λέγειν, ὅτι ἡ 
τοῦ Χριστοῦ πίστις μέχρι τοῦ Πέτρου ἦν - ἀπὸ δὲ 
τοῦ Πέτρου, xal ἕως τοῦ νῦν, οὐχ ἔστιν. Ὑμεῖς δὲ 
πῶς λέγετε τοῦτο, βλάσφημον ὅλως ὄν, θαῦμά ἐστιν. 
ἐπεὶ, τούτον τεθέντος, πᾶσα d$ πίστις ᾧ ετο xo 
ἀπόλωλεν. Ὧ τῆς ἀνοχῆς σου, Χριστὲ βαξιλεῦ 1 πῶς 
εἴασας τὴν πίστιν σον xol τὴν Ἐχχλησίαν σου μόνῳ 


τῷ Πέτρῳ, va uh χαὶ τοῖ; διαδόχοι: aite; [los 


δὲ zal ξως τοῦ νῦν ἐχυδερνᾶτο ; πὼς 6o πτέσύφ (atv, 


154 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAD. 


1342 


πῶς αἱ GUvo^ot ἐγένοντο ; πῶς οἱ αἰο:τιχοὶ ἀπελά- A synodi constitute , quomodo heretici cjecti, quo- 


θηταν; πῶς d Ἐχχλησία ilaurpov8n, μὴ οὔσης 
&pyf;; Πῶς ὅλως Ἐχχλησία xol πίστις μέχρι τοῦ 
νῦν ἐπεχράτητε, τολμηρότερον ἂν εἴπω, εἰ μὴ πάν- 
τς ἀρχὴν εἶ,ε xal ἐξουσίαν, καὶ ἕνα τὸν ποιμένα 
xai βασιλέα, κατὰ τὴν εὑὐαγγε)!χὴν φωνὴν, Μία 
ποίμνη καὶ εἷς ὁ ποιμὴν αὐτῆς ; Πολλῶν ἀρχῶν οὗ 
δεῖται τὸ πρᾶγμα. Ὅπου γε πολλοὶ ποιμένες μὴ 
ὑποτασπόμενοι ἕν, φτθείρευτι μᾶλλον ἣ διασώξουσι" 
καὶ ἀνατρέπουτι σγεδὸν, f) διορθοῦσι. Πῶ; δὲ x3! 
φῆτιν ὁ Xotrp, « ᾿Ιδοὺ ἐγὼ μεθ᾽ ὑμῶν εἰμι πάτας 
«ἃς ἱμέρας, ἕω: τῆς συντ:λεία:; τοῦ αἰῶνος:» Οὐ γὰρ 
μέχρι τῆς τοῦ αἰώγος συντελεία; bv τῷδε τῷ βίῳ 
ὁ Πέτρος ἔμελλεν ἔσεσθαι. "00:v τὸ (pa τοῦτο, μέ- 
νειν ἐνταῦθα ἐν τῷ παρόντι alvi, xal μετὰ τῶν 
διαδόχιυν τοῦ Πέτρου χαὶ τῶν λο: πῶν ἀποστόλων τὸν 
Χριστὸν δίδιυσιν ἐννοεῖν, ᾿Ανάγνωτε καὶ ἴδετε, xal 
ἀχούσατε νουνεχῶς, ὅτι οἱ τοῦτο λέγοντες τὴν χα- 
(^io) πίστιν ἀνατρέπουσι, xal τὰ; οἰχουμενιχὰς 
συνόδηυς, καὶ πάντα 03a οἱ ἅγιοι ἐδογμάτισάν τε 
;ai ἐδίδαξαν, πάντα χενὰ χαὶ μάταια δειχνύουσιν. 
"hváyvos& πράξεις συνοδιχὰς καὶ νοήσατε τὴν τῆς 
᾿ἔχχλι σίας ἀρχὴν, χαὶ τὴν μοναρχία.» τοῦ Πέτρον, 
ὅτι καὶ τοῖς διαδόχαις αὐτοῦ ἐστιν. Οὐχ οἴδατε ὅτι 
πὴν xat Ἔφεσον γενομένην λΊ, στριχὴν σύνοδυν παρὰ 
Διοσχόρου πατριάρχου ᾿Αλεξανδρείας, xat Ἰουδ:να- 
λίου Ἱεροσολύμων, xai τῶν περὶ αὐτοὺς ἐπισχόπων, 
χανὰ τίς 62056 πίστεως τοῦ ἐν ἁ͵ ἰοις Φλαδιανοῦ 
πιτριάρχου Κιυνσταντινονπόλεω;, ὁ ἁγιώτατος πά- 


rag, ᾿θιυμῆς, Λέων ὁ θεῖος ἐκεῖνος, μένος αὑτὴν C 


ἀνέξρεψε, καὶ ἀναθέματι χατέδαλε ; xal ἐπιστολὴν 
γράψας πρὺς τὴν ἐν Χαλκηδόνι ἁγίαν σύνοδον ὅπεμ- 
(v^ ἣν δεξιμίνη ἡ ἁγία ἐχείνη συνόδος στήλην 
ὁρθυδοξίας αὑτὴν ὠνόμασε, Καὶ xav' αὐτὴν τὸ προ- 


χαί εὐῊον ζήτημα f) σύνοδος Exotvs * xat οἱ ἐπέσχο- 


7.01 ἐξείη σαυ, εΔιωνία d μνήμη Λέοντος " ὡ; ὁ Λέων 
πιτούξι, οὕτω πιστεύομεν" ὡς ὁ Λέων διδάσκει, 
οὕτω χηρύπτυμτν.ν Καὶ ἔτι τῆς συνόδου πραττομέ- 
2, μοναχοὶ Εὐτυχιανισταὶ, δεήσει; τῷ βασ'λεῖ 
Mapxtavp ξεδώχατσιν, ἀξιοῦντες ἀνατραπῆναι. τὴν 
σύνηδον, xal ápxs307,vat τῷ συμδόλῳ τῷ ἐν Νιχαίᾳ, 
xi. μηδὲν περαιτέρω ζητεῖν, οἷς ἡ σύνοδος ἀπήτει 
ὑπογράψαι τῇ ἐ πιστολῇ τοῦ ἁγιωτάτου Λέοντος, χαὶ 
ph τειθομένους, ὡς αἱρετιχυὺς κατέχρινεν. ᾿Ορᾷς 
«αἱ ἀχυύτις ὅτε ἡ οἰχουμενιχὴ τετάρτη σύνοδο; ἐξα- 
χοσίους τριάχουτα ἁγίους Βατέρας ἔχουσα, οὐχ 
ἔπραξεν ἅλλο, ἣ ὅπερ ὁ ἁγιώτατος πάπας Λέων 


povo; ἐδίδαξεν " xal ὅτι οἱ αἰἱρετιχοὶ βουλόμενοι. 


ἀ ατρίψλι -ἣν σύ οδον, fj σύνοδος ἀπήτησεν, fj ὑπο- 
γοάψαι αὑτοὺς τῇ ἐπιστιλὴ Λέοντος, ἣ ἀναθεματι- 
σθῆναι " ὅπερ μὴ πειθέντε;:, ἀναθέματι καθυπεδλή- 
θησαν. llc οὖν μέχρι τοῦ Πέτρου fv, xal οὐ μετὰ 
τιῦτα; ὅτε ὁ Λέων μετὰ πεντακόσια ἔτη σχεδὸν τοῦ 
llí:pou ἣν. Hie; δὲ καὶ ᾿Αθανάσιος πρὸς Ἰούλιον " 
Χρυσόστομος πρὸς ἹἸννοχέντιον " Ἰγνάτιος τρίτος 


16 Joan, x, 10. " Matth. xxvin, 90. 


modo Ecclesia illustra est, capite sublato? Quomodo 
Ecclesia hucusque perdurasset, diram fortasse au- 
dacius, nisi omnino caput habuisset, et pote.2atew 
et unum pastorem et regem secundum evangelicam 
vocem, « Unum ovile ejus, ct. unus pastor 457.» 


Multis capitibus res non eget * uhi pastores uni non 


subjicinutur, destruant niagis qua construunt, ct 
subvertunt prope potius quam dirigunt. Quomodo 
Salvator ait ? « Ecce ego vobiscum sum. omnihus 
d ebus usque ad seeuli consummationem 7» Non 
euim usque ad sxculi consuamationcm in hac vita 
Petruá. mansurus erat; quare per hoc verbum 
« manere » hic in praesenti sæculo (feclaratur Cliri- 
stum manere uua cum succeisoribus l'etri cartc- 


'risque apostolis. Legite ot scitote, et attente 2u- 


dite, quol qui hoc dicunt catholicam fidem et acu- 
menicas synodos evertunt, omniaque qua sancti 
wadiderunt et docuerunt inanía et stulta efficiunt. 
Legite Acta. synodalia , et percipite ex iis Ecclesizm 
caput , Petri monarchiam, ac quoniam et in ejus 
successoribus manet. An nescitis Epbesinam syno- 
nodum latronis more a Dioscoro patriarcha Ale- 
xandrino convocatam, et 3. Juvenali [lierosolymi- 
tano et ab aliis ejusdem sectze episcopis cotra ve- 
ram lidem Flaviani, Constantinepolitani patriarche, 
sanctissimum Lconem papam illum divinum solum 
cam disjecisse et anathewati supposuisse ( 1)? 
cpistolamque misisse ad Clialcedoneusem sagctam 
synodum perferendam, qua.accepta iliam sancta 
synodum erthodox:e fidel columnam cam vocasse , 
e! sccundum eam de proposita quaestione. judicasse, 
episcoposque acclamasse, « /EKterna Leonis memo- 
ria : uL Lco credit, ita nos credimus : ut Lco do- 
Cel, ita nos przdicamug ? » ac dum synodus ccle- 
brareiur, Eutychiauistas monachos a Marciano im- 
peratore petiisse, ut synodus disjiceretur, et sym- 
bolum Nicenum sufficeret : nihilque praterea quae- 
rerciur, ab eisque sanctam. synodum postulasse , 
ut epistolæ sanctissimi Leonis subscriberent , ac 
won obtemperautes ut hzreticos. condemnasse ? 
Vides et. audis quod cecumenica aancta synodus 
s« zcentorum triginta Patrum nil egit aliud quam 
quod sanctissimus Lco paps docuit solus ? quod- 
que hæretici disjicere synodum conati, synodus 
postulavit ut vel Lconis epistolze vabscriberent, vel 
auathemate ferirentur : cui non parentes anathe- 
matizati suut, Quemodo igitur usque ad Petrum 
niausit postea non ? Nam Leo quingentos prope an- 
nos a Petro vixit. Quomodo Athanasius ad Juliam, 
Curysos omus ad. Innocentium, Ignatius tertius ad 
Nicolaum, Theodoretus ad Leouneci, Maximus ad 
Martinum et czetcri Orientis sacerdotes ejecti , ac 
suis sedibus pulsi, vel ipsi venientes confagerunt, 
vel litteras. dantes significaverant ; wnde Hel 


(1) Vide Nicephorum lib. vv, et epistolam Nicolai papse ad Miehae 


1313 


JOSEPH! METHONENSIS 


1344 


acceptis suas sedes receperunt, nisi ii summom A πρὸς Νικόλαον * 8«obopico; πρὸς Λέοντα * Μάξιμος 


pontificem ac Petri successurem aguovissent, ut qui 
poterat cis esse praesidio? Quomodo reges el prin- 
cipes inspectis papæ lítleris facuissent, se illis 
permisissent suas recipere sees, quibus expulsi 
sunt, si l'etri tantum potestas fuisset, at nou ejus 
Success»rum? 


πρὸς Μαρτῖνον " καὶ cl λοιποὶ τῆς ᾿Ανατολῆς ἄρχιε- 
ρεῖς, ἐλαυνόμενοι xal διωκόμενοι τῶν οἱχείων θρό- 
νων, ἔτρεχον f| σωματιχῶς, fj διὰ γραμμάτων; 
Ὅθεν γράμματα λαμθάνοντες, τοὺς οἰκείου; ἀπε- 
λάμθανον θρόνους εἰ μὴ ὡς ἄχρον ἀρχιερέα ἐγί- 
νωσχον, xai διάδοχον Πέτρου, xai δυνάμενον αὑτοῖς 


βιηθῆται. Πῶς δὲ ἐσιώπων πάντες καὶ βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες θεωροῦντες τὰ τοῦ πάπα γράμματα, καὶ 
παρεχώρουν ἐχεῖνοι; λαδεῖν τοὺς θρόνους αὐτῶν, οἱ παρ᾽ αὐτῶν ἐδιώχθηϑαν, ἐὰν μόνον τοῦ ἕϊέτρου ἡ 


ἐξουσία $v, xal οὐ τῶν διωδόχων αὐτοῦ ; 
Χ, 
Satis igitur, ut arbitror, ostensum est quod non 
solum ad Petrum tautum, verum etiam ad ejus 
successores eadem potestas extenditur. usque ad 


I. 
Ἐδείχθη οὖν ἱκανῶς χατ᾿ ἐμὴν γνώμην, 5: οὗ 
μόνον τῷ Πέτρῳ, ἀλλὰ xal τοῖς διαδόχοις αὐτοῦ ἔσετι 
ἡ αὐτὴ ἐξουσία, μέχρι xal τῆς τοῦ αἱῶννος τούτου 


hujus 556 }}} consummationem. Ostendetor. prz- 8 δυμπερατώσεως. Δειχθήσεται δὲ ὅμω:. καὶ ὅτι οὐχ 


terea quoJ sine illius assensu non potest cecume- 
nics synodus vel omnino vocari synodus, vel au- 
etoritatem. babere. Quod in multis quidem aliis 
licet intucri, nt in pracedentibus exposuimus, et 
in sequentibus exponemus, precipue vero in Vita 
8. Stepliani junioris, de quo Metaphrastes dilisen- 
ter sceibit vicesima tertia die Novembris, ubi di- 
vus Stephanus ab lizreticis accusatus, quod corum 
se von subjiceret svnodo quam antea condiderunt 
contra veneraudas et sauetas. imagiues, cam eum 
subscribere decreto cogerent ab ipsis promulgato, 
« Legite wihi, inquit, vestrum decretum, » cape- 
runbjue dieere, « Decretum sanct et cecumenieze 
sext» s*"0di, »—« Ne progrediaris ulterius, sacer 


ἄνευ ἐκείνου, τοῦ ἄχρου ἀρχιερέως, δύναται γίνε- 
σθαι σύνοδος οἰχουμενιχὴ, ἣ ὅλως χληθείη ἂν οἱ- 
χουμενιχὴ, ἣ «b χῦρος ἔξει. Ὃ ἐν πολλοῖς μὲν καὶ 
ἄλλοις ἔστιν ἰδεῖν, ὡς ἐν τοῖς προειρημένοις προεῖ» 
Wogutv, xol ἐν τοῖς ῥηθησομένοις λεχθήσεται" μά- 
λιστα δὲ ἐν τῷ βίῳ τοῦ ἁγίου Στεφάνον τοῦ νέον ' ὃν 
6 Μιταφραστὴς ἀχριδῶς γράφει τῇ εἰκοστῇ τρίτη 
τοῦ Νοεμόρίου * ἔνθα ὁ θεῖος Στέφανος ἐγκαλούμενο: 
παρὰ τῶν αἱρε:τιχῶν, ὡς οὐχ ὑποτάσσεται τῇ αὐτῶν 
συνόδιρ, ἦν φθάσαντες ἐχδεδώχασι χατὰ τῶν δεπτῶν 
καὶ ἁγίων εἰχόνων, ὃν ἐδιάζοντο ὑπογράψαι τῷ παρ᾽ 
αὑτῶν ἐχτεθέντι ὅρῳ, φησίν « ᾿Ανάγνωτέ μοι τὸν 
ὑμέτερον 6pov:» καὶ ἤοξαντο λέγειν, «Ὅρος τῆ; ἁγία: 
καὶ οἰχουμενιχῆς ἕχτης συνόδου, Μὴ περχιτέρω 


Stephanus magna voce clamavit, quomodo san- C πρόδαινε, μεγάλῃ τῇ φωνῇ ὁ ἱερὸς Στέφανος &€6rei- 


clam vocare audetis vestrani synodum, qua sancia 
profanavit? Ipsa. enim in suis actis constituit, non 
vocare apostolos et mariyres sauctos. Sed quo per- 
gis? Ad ædem Apostolorum, ad templum Georgii 
martyris. Unde venis ? Ab ssJe Quadraginta marty- 
rum. Propterea dicit divinus vir : « Quomodo vc- 
$iraui synagogam sanctam vocare audetis, cum ea 
sancta violarit, neque vult sanctos vocare sanctos? 
OQ magnam inscitiam ! Apostolos Dei et Salvatoris 
nostri Jesu Cliristi non vultis vocare sanctos, et 
vestrum satellitium adversus Ecclesiam coactum 
vocatis sanctum. Quo pacto, cecumeniea. appellabi- 
tur unquam in qua f'omanus prases non prsefuit , 
sine cujus assensu non possumus res ecclesiasticas 
ordinare? » intelligis ccumenicam synodum non 
posse vocari, nisi Romanus pontifex eam consti- 
tuat, ac sine eo impossibile est res ecclesiasticas 
ordinari ? Quomodo ergo vos hzc non percipitis, 
quoniam peritos videre atque audire non vultis ἢ 
Et ideo quia semel cor vestrum falsa credulitate 
imbutum est, non potestis audire veritatem vel 
cernere. Maximus praterea ab hzreticis exagitalus 
veterem lhomam se contulit, ubi Marinum sanctis- 
simum papam (1) nactus est, quem die decima 
tertia Martii et nostra Ecclesia pro sancto. colit, 
Quanam de causa ? Quia illum Ecclesizm caput essa 
agnoscebat, eu confugit. Ex eo loco epistolam con- 


πὼς τολμᾶτε ἁγίαν χαλέσαι τὴν ὑμετέραν σύνοδυ», 
fte τὰ ἅγια ἐδεδήλωξεν ; Ἐχείνη γὰρ ἐν τῇ αὐτῆς 
πράξει, συνίθετο μὴ λέγειν τοὺς ἀποπτόλους καὶ 
«οὺὑς μάρτυρας, ἁγίους. ᾿Αλλὰ ποῖ ἀπέρχῃ ; El; τὸν 
vaby τῶν ᾿Αποστίλων εἰς τὸν ναὺν τοῦ μάρτυρος 
Γεωργίου. Πόθεν ἔρχῃ; "Ex τοῦ ναοῦ τῶν Τεσοσρά. 
κοντα. Διὰ τοῦτό φῆσιν ὁ θεῖο; ἀνὴρ, «Ilo; τολμᾶτε 
τὴν ὑμετέραν συναγωγὴν χαλέσαι ἁγίαν, ἔτι αὐτὴ 
«ἃ ἅγια ἐδεδήλω:ε, xal οὐ θέλει τοὺς ἁγίους χαλεῖ- 
σθαι ἁγίου; ; Ὦ τῆς ὑμετέρας ἀγνοίας ! τοὺς ἅπο- 
στόλους τοῦ θεοῦ χαὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χρ.» 
στοῦ οὐ θέλετε χαλεῖσθαι ἀγίους, καὶ τὴν ὑμετέραν 
χουστωδίαν͵ τὴν χατὰ tnc Ἐχχλησίας συναθροι- 
σθεῖταν, καλεῖτε ἁγίαν; Πῶς δὲ xal οἰχουμενιχὴ 
ἂν χληθείη, ἐφ᾽ f, οὐχ ὁ Ῥώμης εὐδόχησε πρδεδρος, 
οὗ χωρὶς ἀδύνατον πάντως τὰ ἐχχλησιαστικὰ xave- 
γίζεσθαι; » ᾿Αχούεις ὅτι οὐ δύναται καλεῖσθαι olxoo- 
μενιχὴ σύνοδος, ἂν μὴ ὁ Ῥώμης συστήστει αὐτήν; 
καὶ ὅτι χωρὶς αὐτοῦ ἀδύνατόν ἐστι χανονίζεσθαι τὰ 
ἐχχλησιαστιχά ; Πῶς οὖν ὑμεῖς οὐ νϑεῖτε ταῦτα ; 
διότι οὐ θέλετε ἰδεῖν, οὐδὲ ἀχούειν τῶν εἰδότων " διὸ 
χαὶ ἐδαπτιίσθη ἅπαξ ἡ ὑμετέρα χαρδία τῇ πεισμονῇ, 
καὶ οὐ δύναται ἀχούειν f| ὁρᾷν τὴν ἀλήθειαν. Ἔτι 
Μάξιμος διωχόμενος παρὰ τῶν αἱρετικῶν, τὰν 
πρισδυτέραν Ῥώμην κχατέλαόδε, xal Μαρτῖνον τὸν 
ἁγιώτατον πάπαν εὗρεν, ὃν τῇ τρισχαιδεχάτῃ τοῦ 
Μαρτίου xa ἡ ἡμετέρα Ἐκχλησία δοξάζει ἅγιον. 


(41) Marüuus 1, Je quu Z»uaras ia lib. 11. Vixit annu 615. 


1345 


PRO CONC. FLOREN'T. CAP, V. DE l'RIMATU PAP.£. 


1546 


Τίνης ἕνεχεν ; ἀλλ᾽ ὅτι ὡς χεφαλὴν Exelvov τῆς "Ex- A scribit ad Marinnm Cypri presbyterum : « Divina 


κλησίας ἐγίνωσχε, πρὸς αὐτὸν lopausv. "Ex:lücv 
γράφει πρὸς Μχρτῖνον πρ:σδύτερον Κύπρου Extsco- 
My, ἧς ἡ ἀρχὴ" « Νόλῳ θείῳ κατὰ Θεὸν εὐθηνού- 
μένος, θεοτίμητε Πάτερ" ». μετ᾽ ὀλίγα qno! * « Τῶν 
toU νῦν ἁγιωτάτου πάπα Mapgrlvou ουνοδιχῶν. » 
Ὃν οὐχ ἂν ἔγραφεν ἁγιώτατον πάπαν, εἰ μὴ Χύριον 
£ácn; τῆς Ἔχχλησίας ἐγίνωσχε. Διὸ xal ἐδεήθη αὖ- 
«οὐ ποιῖσαι σύ)οδον μετὰ τῶν ὑπ᾽ αὐτὸν ἐπισκόξων, 
x3! ἀναθεματίσαι τοὺς ἀρχηγοὺς τοῦ ἀσεδοὺς δόγ- 
ματος, τῶν μίαν ἐπὶ Χριστοῦ θέλησιν ampi. δούντων. 
Τοῦτο ἐν τῷ συναξαρίῳ τοῦ ἁγίον Μαξίμου γέγρα- 
κται, καὶ ἀναγνώτω ὁ βουλόμενο; τῇ τρισχαιδεχάτῃ 
τοῦ Αὐγούστου. El οὖν χαθ᾽ ὑμᾶς οὐχ ἔστιν ἐχεῖνος 
ὁ δυνάμενος κανονίζειν, ἐξετάζειν, xupouv, διιθύ- 
vttv, χυδερνᾷν τὴν τοῦ Θεοῦ Ἔχκλησίαν, οἷα xv6sp- 

τῆς τὴν ναῦν διιθύνει, κῶς τοῦτα ἐγένοντο καὶ 
ἄλλα πλεῖστα xat ὅμοια τούτοις ; ἃ διὰ τὸ μῆχος τοῦ 
λόγου ἑῶμεν. El. γὰρ θελήτωμκεν περὶ τούτων λέ- 
retv. ἐπιλείψει ἡμᾶς διηγουμένου: ὁ χρόνος. Πῶς 
δὲ καὶ ἀφυρισμῷ αὐτοὺ; καθυποδάλλοντος, οὐχ ἀν- 
πεῖπον οἱ παρ᾽ αὐτοῦ ἀναθεμττισθέντες; Καέτοι γε 
ἀρχιεπίσκοποι, καὶ ἐπίσχοποι, χαὶ πατριάρχαι hoa 
ἀλλ᾽ ὥτπερ Πατρὶ ἀκούοντες ὑπήχονον. Καὶ νῦν, 
οἱ μηδὲ τὰ ἐν ποσὶν εἰδότες, ἀντιλέγουσιν " οὃς ἐγὼ 
ἐναντίους χρίνω τῆς Ἐχκχλησίας, ἐχθρούς τε καὶ 
πολεμίου;, xal ἀντάρτας τῶ, ἃ πο:ξτολιχῶν xal συν- 
οδιχῶ» κανόνων * οἶτινες ὑποτάττευθαι τῇ Ἐχχλη- 
σίᾳ καλῶς παρέδωχαν. Αὐτίχα γὰρ i p»n', Ἴουστι- 


lege secundum Deum locupletatus, l'uter. vcneran- 
de. » Subdit paulo post : « Ex synodalibus actis 
Martini papz nostri. » De qua nunquam scripsis- 
sct, uL de sauctissino papa, nisi dominum totius 
Ecclesi: cognovisset, caque de causa rogavit, ut 
sywodum suorum cpiscoporum eogeret , οἱ impli 
dogmatis auctores anathematizaret, qui nnam tau- 
tum voluntatem. in. Christo esse. conviciabantur. 
Hoc in synazario apud sanctum Maximum  serí- 
pium est : legat quilibet die decima tertia. Anguati. 
Si ergo, nt vos arbitramini, is non est qni possit 
ordinare, inquirere, confirmare, dirigere, admini- 
strare Ecclesiam Del, ut gubernator dirigit navim, 
quomodo hac gesia sunt et alia inulta his slmilia 
qui prepter sermonis prol xitatem — omitti nus ? 
nam si de ils voluerimus. dicere, In illis exponeu- 
dis tempus nobis deerit? Quomodo cam ipsos 
«xcommunicationi subjecisset , qui ab eo auathe- 
matzati suut nou. contradixerunt, qnanquam es- 
sent episcopi, pa'riarchz, arcbiepiseopi, sed. tan- 
quam patri obtewperantes paruerunt ; nunc vero 
el qui neque ante pedes posita eernvent, ccntradi- 
cunt : quos ego Ecclesie adversarios, hostes et 
inimicos esse judico, et eonspiratores adversus 
apostulicos et synodales canoncs qui recte docue- 
runt nos Ecclesiz subjici oportere, Nam statim a 
principio 138 Justiniani acvella (1) : « Sancimus, 
inquit, secundum sanctorum decreta, aanctiaaimum 


νιάνειος N:apà, « θεσπίζομεν, φησὶ, κατὸ τοὺς τῶν C veteris Romae papam primum esse omnium sacer- 


ἁγίων ὄρους, τὸν ἀγιώτατον τῆς πρεσδυτέρας "Po- 
μῆς πάπαν, πρῶτον εἶναι πάντων τῶν ἱερέων * τὸν 
δὲ Κωνσταυτινουπόλεω: δευτέραν τάξιν ἐπέχειν 
μετὰ τὸν ἀποστολιχὸν θρόνον. » "Ἔτι ὁ πέμπτος τῆς 
lv Σαρδικῇ συνύδου χανὼν, τὰ αὑτὰ οὕτω λέγει. “ἕτι 
᾿Αναστάσιος τοῦ &yiou Μαξίμου ὁ μαθητὴ:, μετὰ 
thv συγγραφὴν τοῦ ἁγίου Μαξίμου qno. μετά τινα 
καὶ ἄλλα ἔτι μὴν καὶ Μαριίνον τοῦ παναγίου xal 
πιρυφαίου ἀποστολιχοῦ πάπα xai μάρτυρος, τοῦ 
πάστς ἀληθῶς τῆ; ὁφ᾽ ἥλων ἑξάοχοντος. “τι ὁ 
μέγας Γρηγόριος ὁ Θ:ολόγος ἐν τῷ εἰς τὸν μέγαν 
Β:σίλειον ἐπιταφίῳ, φησὶν, ὅτι ὁ κάκα; τοῦ τότε 
xaip,U. ἀπέστειλε δύο ἐπισχόπους, Αουκίφερά τε 
καὶ Εὐσέδιον, εἰρηνεῦσαι τὴν Exxanoiav Καισαρεία; 
Καππαδοχίας. lio; ἀπέστειλεν εἰς τὴν ᾿Ανατολὴν ὁ 
Ῥώμης ἀρχιερεὺς, εἰρηνεῦσαι τὰ: Ἐχχλησίας, εἰ 
μὴ ἄρχων T7 καὶ κυδερνήτης πά:ης τῆ; οἰκουμένης ; 
"Est ᾿Ανατόλιος ὁ Κωνσταντινου πόλεω; κατριάρχης 
ἐχειροτονήθη παρὰ Διοσχόρου τοῦ αἱρετιχοῦ" ὁ δὲ 
ἁγιώτατο; πάπκας Δέων ἐν τῇ ἐπιστολῇ τῇ πρὸς 
Μαρχιανὺν βασιλέλ μετὰ πολλὰ καὶ ἄλλα φησὶ" 
« Περὶ δὲ τῆς τοῦ καεριάῤχου ᾿λνατολίου yetpete- 
vlac. ἀνεξέταστα εἰάτσαμεν, διὰ τὸ προστεθῆναι αὖ- 
τὸν τῇ ὀρθοδόξν κίστει, , Ἰδοὺ φαίνεται ἀπὸ τού- 
του, εἰ ὁ ᾿Ανατόλιος προσέκειτο τῇ αἱρέσει τοῦ Διοσ- 
κόρου, ἐχρίδη ἂν παρ᾽ ἐχείνου " xai οὐ δύνασθε 


(4) Hzc 'novella Justiniani in impressis est 15], 
nou 138. ldem scribitur et. constit, de primalu 
p»pe. 


dotum, Coustantinopolitanum vero sceundum lo- 
cut obtinere post apostolicam sedem, » Praterea 
quintus canon Sardicensi« &ynodi eodem mode 
cadem scribit (2). Etiam Ausstasius, 5. Maximi 
discipulus, post historian. sancti. Maximi ,. post 
quadam alia, inquit : e Ad hæe et. Martini. pap 
sanctissimi, et capitis apostolici et mar!yris, totius 
Ecclesie Occidentalis principis, » Item magnus 
Gregorius Theologus in Epitapbio in. sanum Ba- 
silium, inquit, quod cjus xtatis pspa. duos. epi- 
scopos misit, Luciferum et Eusebium ad Ecclesiam 
Cæsareæ Cappadocize pacilicandam. Quos odo. in 
Orientem misisset ad Ecclesias eompenendas, nisi 


D princeps et. guberuator fuisset totius. orbis terra- 


rum? Praeterea Anatolius Constautimopolitanms pa- 
triavchba a Dioscoro haretico est electus (3). San- 
ctivsimus vero Leo papa in epistola ad Mareianum 
imperatosem post alia multa oit : « Electiouem 
Anatolü patriarehe nulla habita quastione omisi- 
mus, co quod orthodexz fldei se adjunxit. » Ecce 
ex boe deprebeuditur quod si Anatalius Diescori 
heresim secelus esset, ab eo utique fuisset judica» 
tas : nec valetis cenuradicere, aam ie erat Con- 
stantinopolitanus patriareb 
ergo et ceterorum, ! 
rosol ymitani, ft: 

(e 


1341 


JOSEPHI METHONENSIS 


1343 


prieteréa ipsemet (1) Constantinopolim est profe- A ἀντειπεῖν, πατριάοχν,ς γὰρ ἣν Kovacezv:zvoux2so;* 


ctns, uli Antimum Trapezuntium, qui erat Con- 
siautinopolitauus patriarcha , sed hreretieus, sede 
Wéjecit, in locimmque ejus sanctissimum Menam 
suſſeelt. Uude hoc? nisi quod in omnes obtinet 
imperium, et quia jam inde ab initio id apostolo 
Petro ἃ Deo tributum. cst. et successoribus ejus. 
Proclus pr:ierea de Romani pontificis assensa in 
sedem patriarchalem evectus. est. secundum Zona- 
13:1, Ecce ostensum est Romanum pontificem de 
Anihimo Constantinopolitano judicasse. L-o sau- 
(tissimus Dioscorum Alexandrinum οἱ Juvenalem 
llieros»ly-nitanum condemnavit et nt de lizreticis 
jidicium tulit, Felix. sanctissiinus Petrum Antio- 
chem deposuit et anatheinati subjecit. Quamob. 


εἰ δὲ τούτου xpizhg. xal τῶν λοιπῶν ἄρα, τοῦ 
᾿Αλεξανδρείας, τοῦ ᾿Αντιοχείας, xal τοῦ "l:posv- 
λύμων ὥστε κριτὴς πάντων ἐστίν. Ἕτι ᾿Αγαπητὸς 
ὁ πάπας ὧλθε σωματικῶς; εἰς Κωνπταντινούπολιν, 
ἔνθλ χαθεῖλεν “Λνθιίκῶν τὸν Τραπεζοῦντος, πατριὰρ- 
χὴν γενόμενον Κωνσταντινουπόλεως, αἱρετικὸν ὄντε, 
καὶ ἀντ᾽ αὐτοῦ χειροτονεῖ Μηνᾶν τὸν ἀγιεώτατον. 
Πύθεν τοῦτο; ἣ ὅτι χατὰ πάντων ἔχει τὸ χράτο;" 
χαὶ ὅτι ἀρχῆθεν δέδοται τοῦτο παρὰ τοῦ Κυρίου τῷ 
ἀποστόλῳ Πέτρῳ, xai τοῖς μετ᾽ αὐτόν. "Exc llz- 
κλος συνλινέσει τοῦ Ῥώμης, εἰς τὸν πατριαρχιχ᾽» 
ἀνήχθη θρόνον, χατὰ τὸν Ζωναρᾶν. Ἰδοὺ ἐδείχϑη 
ὅτι ὁ Ῥώμης ἔχρινε τὸν Kovstavt:vouzóAen; "Àv- 
θιμον" Λέων δὲ ὁ ἁγιώτατο;, A:ó63xopov ᾿Αλεξ2.- 


rem cum Romanus sit summus pontifex, in om- B δρείας, καὶ Ἰουδενάλιον Ἱεροσολύμων χατεδίχασε, 


ues patriarchales sedes obtinet principatam. Quo- 
modo ergo tunc, nunc vero non? Nemo dicere hoc 
Sudcebit. Sed (une, et. nunc, εἰ usque ad. seculi 
«onsummationem habebit. imperiuin. Et nt plane 
iutelligatis nos vera. dicere, et quam habeat pote- 
statem ea divina sedes, ad. verbum Felicis episto- 
lai adjungemus, quie sic habet. 


καὶ à; αἰἱρετιχοὺ; χατέχρινε. Φῆλιξ δὲ ὁ ἁγιώτατος, 
Πέτρον τὸν ᾿Αντιοχείας ἐχάθηρε, xai ἀναθέματι 
χαθυπέδαλεν. Ὥστε ὁ ρδΡώμης ἄχρος ὧν ἀρχιερεὺς, 
κατὰ πάντων τῶν πατριαρχιχῶν θρόνω" ἔχει τὸ 
χράτος, Πῶς οὖν τότε, νῦν & οὔ ; οὐχ ἔστιν ὅστι; 
ἃ. εἴπῃ, ἀλλὰ καὶ τότε xal νῦν, καὶ μέχοι τῆς τοῦ 
χόύσμου συντελείας ἕξει τὸ χράτος. ἵνα δὲ «:δξτε 


ὅτι ἀληθῆ χέγομεν xai hvtiva ἐξουσίαν ὁ θεῖος θρόνος ἔχεῖνος ἔχει, αὐταῖς λέξεσι τὴν ἐπιστολὴν ij. 


xo; ἐπιθήτομεν, ἥτις καὶ ἔχει οὕτως 


Gloriosissimo οἰ serenissimo filio Zenoni Angusto, 
Felix episcopus in. Domino salutem (2). 


Tue huinanitati ea significari oportet quæ rerudt 
ordo postulat, quod et signiiicari par est in ütilità- 
tem serenitatis imperii tui. Àc veluti adessem 
rogo, ut meas preces admittas apud. amicas et re- 
ctas aures tuás, tanquam Chiristianissimus impera- 
tor, nulloque pacto pietas tua existiuret nos afit 
tnagis benevolentia quam te prosequi, eo tamen ex- 
cepto qui te cupit eum Deo pacem babere. Quoniam 
tu (ldeli corde perimotes de temporbslis seuis pote- 
slate nóu ambigis, atque æteruæ vita retvibutio- 
nem ex superria voluntate pendere arbitraris, à wa 
parvitate suscipere digneris venerabilem et divinam 
beatissimi Petri principis apostolorum confessio- 
nem ; cul eum regni claves eredite sint, Christiu- 
nissimo imperio tuo praparabit iu ccelis cum an- 
gelis inansioném : qui cum primus meommutabi- 
lé et inculpatam in. Dominuin nostrütn Jesum 
Christum fidem declarasset, ab ipso Salvatore 


Τῷ ἐνδοξοτάτῳ xal γαϊληνοτάτῳ υἱῷ. Ζήνωνι 
Αὐγούστῳ, Φηλιξ ἐπίσκοπος ἐν Κυρίῳ, χαί- 
psw. 

c Πρέπει τῇ σῇ ςιλανθρωκχίξ ταῦτα, ἃ πρέτε', 

τῇ τῶν πραγμάτων ἀπαγγεῖλα:! τάξ-ι " ἅπερ xil 

ἁνῖχεν ἀπαγγεῖλαι εἰς ὡφέλειχν τοῦ τῆς σῆς γλλη- 


C νόύτητος χράτους " xal χαθάπερ ὡς ἐγγὺς τυγχάνων, 


παραχαλῶ, τὴν ἐμὴν ἱχετηρίαν δέξασθαι ταῖς φ'λα- 
γάθοις ὑμῶν &xoalg, ὡς Χριστιανιχώτατες ὧν B - 
c:sÓ;* μηδαμῶς τε ἡ σὴ εὐσέδεια διανοηθείῃ, 
ἕτερόν τινα μετὰ καθαρᾶς; τῆς διανοίας ἡμᾶς: ἀγα- 
d» πλὴν ἐχείνου τοῦ βουλομένου σὲ «μετὰ τοῦ 
Θεοῦ εἰρήνην ἔχειν " ἐπειδῆπερ ἐχ mot; ὡρχημί- 
νος τῆς διανοίας, οὐχ ἀμφισδητεῖς τοῦ προτκαΐρου 
ϑρόνου τὴν ἐξουσίαν, xal τῆς aiwvlo) ζωῆς τὴν ἀν- 
εἴδησιν ἐκ τῆς ἄνωθεν oni, ἠρτῆσθαι" διά τε τῖς 
ἡμῶν βραχύτητος δέξασθαι χαταξίωσον τὴν δεπτὴν 
χαὶ θεόφραστον ὁμολογίαν τοῦ μαχαριωτάτου ἢέ- 
τρου, τοῦ πρωτοστάτου τῶν ἀποπτόλων" ὃς xal τὰς 
τῆς βασιλείας χλεῖς ὑπὸ τοῦ Σωτῆρος πιστευθεὶς, 
προευτρεπίσει τῇ φιλοχοίστῳ ὑμῶν βασιλείᾳ, τὴν ἐν 


beaiificatus est; nam cam dixisset ad Doininum : D ὑψίστοις μετ᾽ ἀγγέλων διαγωγήν. Ὃς καὶ τὴν 


v Tu es Christus Filius Dei vivi, » respousum ab 
eo tulit: « Beatss'es, Simon Barjona, quia cato et 
sanguls non revelavit tibl, sed Pater meus qui in 
eclis est ; et super lisnc confessionem tuam ædiſica- 
bo Ecelesiau meam, ct portzeinferi don prsevalebuht 
adversus eat :*; » ut ex ean tolleret, ánde suuin 
cognomen accepit, quod est Cliristus Jesug et Deus 


5 Matth, xvi , 16-18. 


(4) Vide N.ceph. lib. xv. 


ἃπαράλλαχτον χαὶ ἀμώμητον πίστιν εἰς τὸν Κύριον 
ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν, χαὶ μονογενῆ τοῦ Θεοῦ YU,v, 
πρῶτος ἐχθέμενος, ἐμαχαρίσθη ὑπ᾽ αὑτοῦ τοῦ Σω- 
⁊qpoc εἰπόντος γὰρ αὐτοῦ πρὸς τὸν Κύριον, «Ev el 
ὁ Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος,» ἀχήκχοε xap 
αὑτοῦ, «Maxápio; εἶ, Σέμων βὰρ Ἰωνᾶ, ὅτι σὰρξ χαὶ 
αἷμα οὐκ ἀπεχάλυψέ σοι, ἀλλ᾽ ὁ Πατέρ μου ὁ ἐν col; 


(2) Vide eumdem lib. xen et Platiuaim. 


1349 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1350 


οὐρανοῖς" καὶ ἐπὶ ταύτῃ σου τῇ ὁμηληγίᾳ olxo8o- A Omnipotentis Filins, Petrus primogenitus diaboli 


μήσω ὑὸν τὴν Ἔχχλησίαν, χαὶ πύ)αι ἄδου οὐ χατι- 
σχύσυυτιυ» αὐτῆς, » Τοῦ οὖν Σωτῆρος φέσαντος ὅτι 
πύλαι δου 05 κατισχύσουσι τῆς αὐτοῦ Ἐχχλησίας, 
τοῦ ijioxt ἀπ᾿ αὐτῆς τὴν ἀπ᾽ αὐτοῦ ietovuuíav, 
$t. εἴρηται Χριστοὺς Ἰηδοῦς xui Oxo) τοῦ nave 
toxypítopo: Υἱός. Πέτρος ὁ mputótozo: υἱὸς τοῦ 
διαόλου, ὁ ἀναξίω; εἰσπηδήντας τῇ ᾿Αντιοχέων 
ἁγίᾳ τοῦ Θεοῦ Ἐχχλνσία xaV μιάνας τὸν an; àoy:e- 
ρωδσύνης θρόνον Ἰγνατίου τοῦ μάρτυρος, ὃ; τῇ δεξι 4 
Πέτρου τὴν ὀρχιερωτύνην ἐδέξατο, καὶ Ejo12015) 
τοῦ ὁμολογητοῦ xaX προέδρου τῶν τριυκ)σίων δέχχ 
χαὶ ὀχτὼ ἁγίων Πατέρων, τῶν ἐν Νιχαΐχ 10 po:o9fv- 
$t, λέγειν ἐτόλμησεν, ὅτι οὐ δεῖ τὴν Χριστὸν xal 
Υἱὸν «ou Θεοῦ ὀνομάζειν κατὰ τὴν θείαν τοῦ Σωτῆ- 
ρος νομιθεσίαν, καὶ τὴν τῶν θ:ἰων Γραφῶν παράδο- 
σιν, καὶ ἔχθεσιν τῶν Πατέρων ἀλλὰ τὸν ἕνα τῆς 
Τριάδος, τὸ máfio; τὸ ὑπὲρ ἡμῶν ὑπο,λείναντα εἰς 
τὴν τῆς θεότητος οὐσίαν χατὰ τὴν ᾿Αρείου xà: ᾿Απολ- 
Awepío, καὶ Εὐνομίου πιράδητιν βουλόμενο; διὰ 
τῆς τοιαύτης φιυνῆ;, ἀθετῆσχι μὲν τὴν σωτέριον 
ἐναυνθρώπησιν" xa6' ἣν ὁ Χριστὸ; καὶ τὸ πάθ᾽ς 
ὑπέμεινε. Λέγεται δὲ καὶ εἷς ἐξ ἡμῖν, ὡς τοῦ σπ΄ρ- 
ματος 'Á6paku ἐπιλα όμενο: ; ἐπαυξῆται δὲ χαὶ 
τὴν πολυθεῖαν" ὁ vào νοῦς τοῦ λόγου cosi; θεοὺς 
παρεισάγει, ἕνα τεθνεῶτα, xal δύο ξῶνϑα- Αὐει δὲ 
xai τὸ ὁμοιύσιη»" καὶ τὰς ἁγίας συνόδου: ἐξωθεῖται, 
τὴν τε ἐν Νιχχίᾳ xal ἐν Κωνσταντινου πόλδι καὶ ἐν 
Χαλχηδήνι, ᾿Αλλὰ xal τὴν ἀγίχν Παρθένον Μτρίαν 
μὴ προτϑεχόμενος εὑρεθέσεται" εἰ γὰρ uh i6 αὐτῆς 
ὁ Λόγος σαρνωλεὶς ἐνηνθρώπησε, τίς χρεία τῆς Παρ- 
θένου; Διὰ τί δὲ xal ὁ Γαδριὴλ ἔλεγε πρὸὺς αὐτὴν, 
«Τὺ γεννώμενον Ex σοῦ ἅγιον χληθήσεται YU; Θεοῦ" 
χαὶ δώσει αὐτῷ Κύριος 6 Θιὸς τὸν θρόνον Δα ὃ τοῦ 
πατρὸς αὑτοῦ;» Ἐπὶ πᾶσι δὲ τούτοις τοῖς ἀσεδέτι 
χαὶ βλασφήμοις αὐτοῦ τολμή μασι, xax τὴν τρισάγιον 
λιτὴν νοθεῦσαι βουληθε"ς, διὰ τοῦ θέσθαι ἐν αὐτῇ, ὁ 
Σταυρωθεὶ; δι᾽ ἡμᾶς, μυρία ἄτοπα εἰργάσατο" καὶ 
πολλὰ παρ' ἡμῶν καὶ τῆς ἐν Χριστῷ ἀδιλφότητος 
ὑμῶν τὰ xal τῶν ἐν τῇ ᾿Ανατολῇ, καὶ τοῦ ὑεοσεῦε- 
στάτου ἀρχιεπισχόπου ᾿Αγαχίον τῆς παρ᾽ ὑμῶν 
βατιλενομένης xal φιλοχρίστου πόλεω; παραινεθεὶς, 
ἐπιστρέψαι οὐχ ἢ δουλήθη καὶ διὰ τοῦτο νῦν ἡ ἁγίᾳ 
τοῦ 0:03 ᾿ἔχχλησία val; μητρικαῖς αὐτῆς φωναῖς, 
ὦ; πρὸ; τὸν ἔξοχον αὐτῇ; υἱὸν φθεγγομένη οὐ 
παύεται, ὦ φιλόψρ att βασιλεῦ, τῆς ἐμῆς τιμιότητος 
τὸν δεσμὸν ἐν ᾧ περισφίγγουτα: τὰ πλήθη τῶν πι- 
στῶν, μὴ συγχωρήσῃς διαλυθῆναι τὴν τοῦ δεσπότου 
Χριστοῦ xal μονογενοῦς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἐπωνυμίαν. 
Μὴ συγχωρίσῃς παραδιασθῆναι τὴν τρισάγιον ὃ..- 
νῳδίλν" ἥτις xaX τὴν ὑμετέραν πόλιν διέσωσε χιν- 
δυνεύονυσαν᾽" à; ἀγγέλων παράδοσιν, ἀνόθευτον δια- 
φύλαξον. Πέτρον τὸν τῇ ᾿Αρε:ανιχῇ θρησχείᾳ ἐπα- 
χολουθήπταντα τῆς τῶν ᾿Αντιοχέων ἔἜχχλη ας ἀπέ- 
230v. Τίνος ἕνεχα Πέτρο; τὴν ἐμὴν πίστιν ἀθετή- 

"Luc. 1, 52, 33. 421 Cor. ii, 2. 


(1) Vide Niceph. lib, 3*1 et Platinam in Felice 1.0. 


fllius cum indigne se iu Antiochenam Dei Ecclesiam 
insinuaverít, et pontifieiam sedem Ignatii martyris 
coinquinaverit, qui Petri dextra. pontificatum acce- 
pit, ei Eustathii confessori& et pr:esidis 318 saneto- 


rum Patrini qui apud. Nicseatn coacti sunt : ausus 


est dicere uou oportere Christum vocare. Filium 
Dei secunlum. divinam Salvatoris sanctionem. di- 
vinarumqne Seripturaram traditionem. et Paten 
expositionem, sed unum. ex Trinitate. passionem 
pro nobis sustinuisse secimaum divinitatis esseu- 
tain, veliti Arius, et Apollizaris et Eunom'us tra- 
diderunt, his verbis 2sdnizus salutiferath hamanita- 
tem convell«re, sectinum quam Cliristus pas-ioneiul 
sustinuit. Fertur etiam et unus ex nostris tanquam 
de semine Abraham  pregenitns niultiplicitatetn 
deorum. invexisse. Nam sensus verborum tres deos 
inducit, mortuam. unum, duosque vivós, aliotet 
autem et. coneibstantialem, sanctasque syuodos 
reddit irritas, Nicenam , Constantinopolitanam ct 
Chslcedonensem (1). Quin ct Marii vigmitStem non 
recipere reperietur, Si cnim Verhum ex ca Incar- 
iatuin. non. suscepit. liumanitatem, quid. virgine 
opus est? Cur Gabriel divit al iflam : « Quod ex 
te nascetur $&&anctum, vorabitur Filius Det, οἱ datrit 
ei Dominus. sedem patris. ejus !*. » Pigter hac 
iwpia et contiubeliosa. faciuora, cum. aculterare 
tri-agiam €matus sit addendo, «Crancifixus propter 
vos, » in infinitas oabsunrditates rem adduxit. Ac 


C quanisis sepius a nobis et a tua in Christo frater- 


nitate si! nronitus, ct Orientalibus, et ab Acacio 
archiep'scopo vestra regiæ urbis et Cliristi amicæ, 
convertere se numnqtram. voluit, Propterea. nunc 
sancta. Dei Ecclesia ex materno affectutiou cessat 
tanquam ad prsecipuum ejus filium verba. faciens 
dicere : O Christi amice imperator, cultus nostri 
vineulum quo vinciuatur fideles, dissolvi ne patia- 
ris, Christi Domini et unigeniti (ilii tui cogeomen 
we permittas violari, sanctissimam hymnodiam , 
quae et urbem vestram servavit periclitantem, tan - 
quam ab angelis traditam inviolatam conserva , 
Petrum Arianxs superstitionis sectaterem ab An- 
tioclieva Ecclesia deturba. Qnamobrem Petrus mea 
fide abrogata scindit mundi. eenscusum ? Quauan 


D 4: causa Petrus scindit tanicam meam desuper 


contexta ? Deus Pater. principi apostolorum pra- 
cipit, quomodo vocari suum filium oportet. Cuigr- 
suus in Petri eonfessioue. fundavit me, Spiritus 
Sancius quotidie testatur mihi dicens ; « Ne quid 
judices scii e, nisi. Jesum Christum eumque ctuci- 
Gum **. » Inimici , iuobcdientes, dolesi , extra vi- 
neam positi unigenitum Dei Filium mactantes. εἰ 
lapidantes et. liguo crucis alfigentes, ejus. vestem 
non diviscrunt, οἱ [l'etrus vestem mean diseiwdit ? 
Poriæ iuſeri nou prevatebuot adversus me. αἱ Pe- 


(3) Vide octavam constit. Grec, apud. Justinianum. 


1351 


JOSEPH! METHONENSIS 


1352 


trus conatur meun parietem demoliri ! Ego, reli- A σα;, ῥηγνύει τοῦ χόσιανυ τὴν σύνεσιν; Τένος ἕνεχα 


piosissime imperator, te regno pulaum reduxi, im- 
probos et meis dogmatibus non parentes pro tuo 
(unere tradidi, et potentis tibi viam reseravi , iui- 
smicos una cum eorum impio dogmate dejeci , an- 
tiquum tibi Imperium a Deo impetravi, qui iu caelis 
regnat. ὃ quo imperium accepisti. Respice ad tuum 
predecessore Marcianum , ejusque fldem libens 
amplectere. HWaereticam Petri tyrannidem radicitus 
quamprimum evelle, Valentini Eutychetisque disci- 
pulum ab arce dejice, el ab ecclesiastica admiui- 
stratione simulque et ἃ sacerdotali dignitate præci- 
pitari decernite. Reputa tecum, o maxime legitime 
fili et invicte imperator, quam certa ultione Chal- 
cedonensis synodus sil vindicata, et qux pœna de 
tuo hoste sumpta, Libera populos ab hzretica Petri 
doctrius. Hac tecum legatione fungitur saucta Uei 
catholica et apostolica Ecclesia ; et ah ea. ob jam 
espositas causas depositum in posterum in com- 
munionem ne vecipiaiis, vestrisque divinis litteris 
ut paries inter eum et Antiochenam Ecclesiam , 
intercedat, efficite. 1n locum vero illius virum suffi- 
cito qui operibus sacerdotium exornet, acerque sit 
custos Chalcedonensis sanct? synodi suorumque 
decretorum. Omnipotens Deus. imperium vestrum 
sewper in pace custodiat. » 


Πέτρος ῥηγνύει τὸν χιτῶνά μον, τὸν ἄνωϑεν ὄὕφαν- 
τόν; 'O Θεὸς καὶ Πετὴρ ἐνετείλατο τῷ xopueali. 
εἰ δέοι καλεοῖσθαι τὸν αὐτοῦ Ylóv* ὁ Μονογενὴς ἐν 
τῇ ὁμολογίᾳ τοῦ χορυφαΐου τῶν ἀποστόλων, ἔθεμε- 
λίωπέ με, Τὸ ἅγιον νεῦμα ἐφ᾽ ἑχάστης διαμαρτύ- 
ρεταί μοι λέγον" Μὴ χρίνῃ: εἰδέναι τε εἰ μὴ Inoous 
Χριητὸν, καὶ τοῦτον ἐσταυρωμένον οὗ ἐχθροὶ, οἱ 
ἀπειθεῖς, οἱ ἐπίδουλοι, οἱ EE) τοῦ ἀμπελῶνος τὸν 
μονογενῆ τοῦ Θεοῦ Υἱὸν ἀφαγ' σαντες, καὶ λιθοδολή- 
σα τε, xal τῷ ξύλῳ τοῦ σταυροῦ πρροοπήξαντες οὗ 
διεῖλον τὸν αὑτοῦ χιτῶνα, xat Πέτρο; τῆς πίστεως 
μου τὸν χιτῶνα διαῤῥήσσει; Αἱ τοῦ ἄδου πύλαι οὐκ 
ἴσχυσαν κατ᾽ àu09, καὶ Πέτρος πειρᾶται τὸ τεῖχός 
pow χαταδαλεῖν ; Ἐγὼ, εὐσεδέστατε βασιλεῦ, às- 
θέντα σε τῆς βασιλείας ταύτης ἐπανήγαγον" καὶ 
τοὺς πονηροὺς καὶ ἀπειθεῖ; τῶν ἐν ἐμοὶ θεΐων δογ- 
μάτων, δέδωχα ἀντὶ τῆς ταφῆς σου" δυνάμεώς τε 
ὁδὸν ἀνέῳψξα ἔμπροσθέν σον " τοὺς σοὺς ἐχθροὺς κα- 
ταθέδληκα μετὰ τοῦ ἀθεμίτου αὐτῶν δόγματος. Τὸ 
ἀρχαῖον xpáxo; ἐξῃτησάμην σοι παρὰ τοῦ ἐν ὑγ,- 
στοις βασιλεύοντος Θεοῦ, ἐξ οὗ xal τὸ βασιλεύει. 
εἴληφας. ᾿Απόδλεψον εἰς τὸν προηγησά ενόν δου 
εὐσεθέστατον βχοιλέα Μαρκιανὸν, xal τὴν ἐκχεΐνου 
κίστιν ἀσμένω; ἀσπάζον. Τὴν αἱρετικὴν Πέτρου 
τυραννίδα διὰ τάχους ἐκρίζωσον * τὸν Οὐαλεντίνου 


καὶ Εὐτυχέος μαθητὴν, ἀπυδίωξον τῆς ἀχροπόλεως, καὶ τῆς ἐχχλησιαστικῆς διοιχήδσεως, ἅμα καὶ τοῦ 
ἱερατιχοῦ ἀξιώματος χατενεχθῆναι θεσπίσατε. Θεώρησον, ὦ γνησιώτατε  vlk καὶ ἀῆττητε βασιλεῦ, 
ὁποία τῇ àv Χαλχηδόνι συνόδῳ ἀναμφισδήτητος ἐχδίχησις γέγονε, καὶ τοῦ σοῦ πολεμίον ἐκδίχτσ:(, 
καὶ τῆς αἱρετικῆς διδασχαλία; Πέτρον τοὺς δήμους ἐχλύτρωσον. Ταῦτα πρεσδεύει ἡ ἁγία τοῦ Θεοῦ γα. 
θολικῆ καὶ ἀποστολικὴ Ἐχκλησία, ἵνα τὸν ὑπ᾽ αὐτῆς καθαιρεθέντα διὰ τὰ; προειρημένας αἰτίας, εἷς χοι- 
νωνίαν τοῦ λοιποῦ μὴ προσδέξησθε " ἀλλὰ διὰ θείων ὑμῶν σνλλαδῶν τῆς ᾿Αντιοχέων πόλεως μεθόριον 
γενέσθαι παρασχευνάσατε" ἀντ᾽ αὐτοῦ δὲ χαταστῆσαι ἄνδρα ἔργοι; τὴν ἱερωσύνην χοσμοῦντα, φύλαχά 
«t ἀχριθὴ τῆς ἐν Χαλχηδόνι ἁγίας συνόδον, καὶ τῶν ἐν αὑτῇ βεδαιωθέντων. Ὁ παντοχράτωρ Θεὸς δια- 


φυλάξοι τὸ ὑμέτερον κράτος ἐν εἰρήνῃ διὰ παντός. » 


ΧΙ. 

Vides potestatem quam obtinet ea divina sedes? 
Audis quo pacto induit non solum Petri personam, 
verum etiam ipsius Jesu Christi, cum dicit : « Pe. 
trus fidei meæ tunicam scindit? » Inspicite igitur 
e videte sedulo totam epistolam, et agnoscite au- 
etoritatem Romanus Ecclesie : adjungamini illi et 
vos, nec veritati adversemini. Quamvis enim ex 
persona Ecclesi loquatur, is est tamen qni Eccle- 
siam dirigil ac guberuat. Addimus etiam prisetec 
hec Orientalium. doctorum testimonia, Cyrillus 
beatus Af»xandris archiepiscopus, in Thesauris 
ji». scribit. (4) : « Quod oportet. nos tanquam 
memb:ia caput sequi, id est, Romanum pon- 
ti&cem εἰ apostolicain. sedem , a qua debemus 
petere quid ciedere et sentire debeuius ac tenere, 
quia ipsius tantum est confularce , redarguere, 
confirmare, ordiuare, solvere ct ligare. » Au- 
dis tu qui Cyrillo contradieis, nostri officii esse 
ut membra corpes, iia et nos. apostolicam sedem 


LEN 

Ὁρᾷς fjv ἔχει ἐξουσίαν ὁ θεῖο; θρόνο; ἐκεῖνο; ; 
᾿Αχούεις πῶς ἐνδύεται οὐ τὸν Πέτρυν μόνον, ἀλλὰ 
xal αὐτὸν τὸν Χριστὸν, ἐν τῷ εἰπεῖν, Πέτρος τῇς 
πίστεώς pou τὸν χιτῶνα διαῤῥήσσει; Βλέϑατε οὖν 
xal ἴδετε ἀκριδὼς καὶ σχέψασθε τὴν ἐπιστολὴν πά- 
cav* xai σύνετε τὴν αὐθεντίαν «ἧς Ῥωμαϊκῆς 
Ἐχχληασίας. Καὶ ἐνώθητε χαὶ αὐτοὶ, καὶ μὴ μάχε- 
σθε τῇ ἀληθείᾳ. Εἰ γάρ ἀκὸ προσώπου τῆς Ἐχχλη- 
σίας ταῦτα λέγει, ἀλλ᾽ αὐτός ἐστιν ὁ τὴν Ἐχκχλησίαν 
ἰθύνων καὶ κνδερνῶν. “τι προσθήσοιμεν xal àva- 
τολιχῶν διδασχάλων μαρτυρίας εἰς τοῦτο. Κύριλλος 
ὃ μαχάριος ᾿Αλεξανδρείας ἀρχιε πίσχοπος ἐν τοῖς 
Θησαυροῖς οὕτω λέγει" ε Ὅτι δεῖ ἡμᾶς ὡς μέλη 
ἐμμένειν τῇ χεφαλῇ ἡμῶν, εῷ εῆς Ῥώμης ἀρχιερεῖ, 
καὶ τῷ ἀποστολιχῷ θρόνῳ, ἀφ᾽ οὗ ἡμέτερόν ἐστι 
ζητῆσαι τί πιστεύειν χαὶ ci δοξάζειν μέλλομεν xai 
κρατεῖν" ὅτι αὐτοῦ μόνου ἐστὶν ἐλέγχειν, ἐπιδιορ- 
θοῦν, ἐπιτιμᾷν, ἐπιχυροῦν, διατιθέναι, λύειν χαὶ 
δεσμεῖν. » ᾿Αχούεις ὁ ἀντιλέγων Κυρίλλῳ τῷ μα- 


(1) Citet hunc locum etiam D. Thomas, sed aliter. 


1.5 


PRO CONC. FLORENT. ΠΑΡ V. DE PRIMATU PAPE. 


1364 


wapiy, ὅτι ἀρείλομεν ὥσπερ τὰ μέλη τῷ σώματι, A sequi : quodque ad eam solum pertinet dirigere et 


οὕτω xal ἡμεῖς ἐμμένειν τῷ ἀποστολιχῷ θρόνῳ" 
καὶ ὅτι αὐτοῦ μόνου ἐστὶ τὸ διεθύνειν καὶ χνδερνᾷν 
. Sh» καϑόλου τῶν Χριστιανῶν ᾿Ἐχχλησίαν. Ei οὖν 
οὕτω γράφει, ὡς οὔτω φρονῶν γράφει“ εἰ δὲ οὕτως 
ἐφρόνει, οὔτω xal ἐποίει ᾿ εἰ Ck ἐχεῖνος ὑποταγὴν 
καὶ αἰδὼ ἀπεδίδου τότε τῷ τῆς Ῥώμης ἀρχιερεῖ, 
«εἰ; ἔσται ὁ ἀντιλέγων, ἀλλ᾽ ἢ τινὲς ἀμαθεὶς xol 
ἀνόητοι; Τούτων οὖν μεμνημένῳ, ἔπεισί μοι xol 
σφόδρα viv: μᾶλλον δὲ xas' ἀλήθειαν, οὗ vOv, 
ἀλλὰ θρηνεῖν τε καὶ ἀτενάζειν τοὺς οὕτως ἐθελοντὶ 
καμμύοντας τοὺς ὀφθαλμοὺς πρὸς τὸ φῶς, καὶ μηδ᾽ 
ἀνεχομένους ἀχούειν τὸ ἀληθέ;. Τίς γάρ ἐστιν ὁ 


ἀφνησάμενος τὴν ὑπὸ τίς Ἐχχλησίας ὁμολογουμένην 


ἐκφώνιως ὁμολογίαν ; ἤτοι τὸ τῆς πίστεως Σύμόδολον ; 
ἂν ᾧ διαῤῥήδην ὁμολογοῦμεν, μίαν, ἁγίαν, καθολι- 
χὴν καὶ ἀποστολικὴν Ἐχχλητίαν, τὴν εἰς πάντα 
μέρη τῆς οἰχουμένης διεσπαρμένην. Ταύτην οὐκ 
ἂν ποτε μίαν τις εἴπῃ, ἂν μὴ αἱ λοιπαὶ πᾶσαι ὥσπερ 
Ῥέλῃ συναρμολογούμεναι, χατὰ τὸν μαχάριον Παῦ- 
λον, ἐμμένωσιν αὐτῇ ὥς χεφαλῇ " ἃ συναρμολογού- 
μενα, ὃν ἀποτελοῦσι σῶμα. Καὶ ὥσπερ, xat' αὐτὸν 
«ὃν ᾿Απόστολον, οὐ δύνχται ὃ ποῦς, 7| ἡ χεὶρ, f) ἄλλο 
μέλο; τοῦ σώματος ἐρεῖν τῇ κεφαλῇ, Χρείαν aou 
οὖκ ἔχω, οὕτως οὐδὲ αἱ λοιπαὶ Ἐκχλησίαι δύγανται 
εἰκεῖν τῇ͵ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ῥώμης, Χρείαν σου οὐχ 
ἔχομεν. Πᾶσαι ἀπ' αὐτῆς τὸ xpátoc ἔχουσι, xal 
"dicet ὑπ᾽ αὐτῆς στηρίζονται. Μαρτυρήσει τοῦτο 
κᾶσα ἡ τῶν διδασχάλων γραφῇ " καὶ ἐχείνη μὲν ὡς 


κεφαλὴ γινώσχουσ. πάντα τὰ μέλῃ καὶ προμηθου- C 


μένη τούτων ὡς ὑπερανῳχισμένῃ, ἀλγεῖ ἐπὶ τῇ 
ἀσθενείᾳ μέλους τινῦ;, καὶ προμηθεῖται χαὶ θερα» 
ᾳεύει ὡς προείρηται" λέγει Tip καὶ διαῤῥήδην Bod * 
€ Τίς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ ; τίς σχαυδαλίζεται, 
καὶ οὐχ ἐγὼ πυροῦμαι;"» Εἰ δὲ μέλος τιἀποεμηθῇ ἀ κ' 
αὐτοῦ τοῦ σώματος, σέσηπε καὶ ὄζει, οὔμενουν βλά- 
wet τὴν χεφαλὴν,͵ ἀνωτέραν πόνων xal ἀλγηδόνων οὗ - 
σαν. Δεῖ δὲ τοὺς τὸ Σύμόολον ὁμολογοῦντας, καὶ μίαν 
Ἑκχλησίαν χηρύττοντας, γινώσχειν τίς ἐστιν αὔτη ἡ 
μία ἁγία καθολικὴ xal ἀποστολιχὴ " ἣ γὰρ δντιχή ἐστιν 
ἣ ἀνατολικὴ, ταυτὸν δ' ἐστὶν εἰπεῖν ἣ ἡ Λατίνων, ἣ 
ἡ Γραιχῶν * ἄλλη γὰρ παρὰ ταύτα; οὐχ ἔστιν αἱ 
γὰν ἄλλαι παρὰ ταύτας θρησχεῖαι παρασυναγωγαί 
εἰσι, xal πλήρεις αἱρέσεων. ᾿Αρίθμησον ἀχριδὼς 
καὶ ἴδε, ὅτι εἰ μὲν τὴν τῶν Γραιχῶν ἐννοεῖς Ἐχχλησίαν 
εἶναι ταύτην, ἣν τὸ ZüpÓolov ἀξιοῖ, cl; οὐδὲν τὴν 
ὁμολογίαν τοῦ Πέτρον συγχλείεις " ἧς πύλαι «Mov 
οὐ χατισχύσειν ἐπηγγείλατο ὁ Χριστύς " πᾶσα γὰρ 
$ τῶν ραιχῶν Ἐχχλησπία, μᾶλλον δὲ ἡ ᾿Ανατολὴ 
«d.a, κατεπόθη ὑπὸ τοῦ Μωάμεθ, ἣ οὐχ ὁρῶμεν ὅτι 
mávti; χαὶ κατριάρχαι, καὶ ἐπίσχοποι xal ἱερεῖς, 
᾿ ῥπὸ τὴν ἐξουσίαν τοῦ ωάμεθ εἰσὶ, χαὶ ὑπ᾽ αὐτοῦ 
λαμθάνουσι τὴν ἐξουσίαν τῆς ἀρχιερωσύνης ; xal 
«bv ποῦν αὑτοῦ χατασπάζονται, καὶ ὑπὲρ αὐτοῦ xal 
ph βουλόμενοι εὔχονται. Ποῦ ἄρα θήσεις, τὸ, Πύλαι 
δου, τουτέστιν αἱρετιχῶν στόματα, οὐ χατισχύσουσι 
«ἧς τοῦ Χριστοῦ ᾿ἔχχλησία j;; Ἐχεῖ ἔνθα οὐ μόνον 


99* 1 Cor. xu, 12-32, 3) 1 Cor, χι, 29. 
PATROL. Ca. Cl iX. 


gubernare catholicam Dei Ecclesiam. Si ergo ita 
scribit, ut sentit scribit. Si sic. sentiebat, iia et 
agebat. Si is obelientiam et reverentiam tunc 
Romano pontiflci exhibebat, quis contradicit, nisi 
indoctus fortasse vel stultus? Hzc igitur mecum 
reputant subit mihi vehementer ridere, seu deflere 
potius, δὲ vicem eorum dolere qui sponte oculos 
comprimunt adversus lucem, nec veritatem susti- 
nen: audire. Quis est qui neget confessionem su- 
blimi voce ab Ecclesia decantatam, sive fluei Sym- 
bo'um? ip quo aperte confitemur unam sanctam 
catholicam et »postolieam Ecclesiam, in omnes 
terrse partes disseminatam. llanc nemo unquam 
dixerit unam, nisi ceteras omnes tsnquam memhira 
coagmentais, secunduu beatum Paulum, eam velati 
Capul sequantur, qua omnis símul juncta unum 
conficiunt corpus; et ut secundum eumdem apo- 
stolum, non potest pes vel manus, vel aliud cor- 
poris membrum capiti dicere : Non opus habco te, 
ita nec ezterse Ecclesi Romans possent Eccicsiss 
dicere : Non indigemus te. Orones αὖ illa auctori- 
tatem. eapiunt, et omnes ab illa. confirmantur 
Testabuntur [ἃ omues doctorum scriptura. lila 
namque ut eaput omnia membra recoguoseens, et *** 
de omnibus aque sollicita, ut quod in. suprema 
situm sit pacte, meret si membrum aliquod lan- 
gueat curamque lllius gerit εἰ ad sanitatem perdu- 
cit, ut. dictu est. Inquit. euim et aperte clamat : 
« Quis in(irmatur, et ego non infrmor? Quis scan- 
dalizater, et ego non uror *!? » Si vero membrum 
aliquod abscindatur, marcescit et male olet ; sed 
caput (quod alioqui nec laboribus nec cruciatibus 
cedit) minime ledit. Oportet autem qui Symbolum 
confitentur, et unam Ecclesiam  pradicant, nosse 
qualisnam ea sit, una, sancta et apostolica Eccle- 
sia. Ea est aut Occidentalis aut Orientalis, quod 
idem est ac si diear Latina vel Grzea; alia. nam- 
que preter has non reperietur : alio enim prater 
bas superstitiones sunt, falsz synagog:e et hzresi- 
bus refertz. Enumera diligenter et vide. Quod εἰ 
Graecorum arbitraria Ecclesiam esse hanc. quam 
Symbolum designat, in nihilum Petri. confessio- 
nein concludis, adversus quam portas inferi uon 
praevalituraà professus est Christus; nam omnis 
Graecorum Ecclesia, imo vero totus C-iens a Ma- 
liowete absorptus est. Nonne videmus omnes pa- 
triarchas atque episcopos ac sacerdotes ia potesta- 
tein. venisse Maliometis et ab eo petere sacerdoti 
facultatem ? et pedibus ejus advolvuntur, et pro eo 
eiiam inviti deprecantur? [n quo loco colloeabis ; 
porue inferi, id ext hareticorum, ora adversa. 
Christi Ecclesiam noB przvalebuni? Eo loco, ubi non 
solum ora h.ercticorum domiuar 

impii ct alienigenae * 

saciilicare * 

bec em 


1355 


JOSEPHI METHONENSIS 


1356 


potest dulce Cliristi nomcn proferre? Si vero prolu- ἃ αἱρετιχῶν στόματα, κατεχυρίευσαν αὐτῆς, ἀλλὰ xal 


leiit, iv duas partes disciuditur ; eo loco ubi si sacer- 
dotes sacrificaptes. inventi fueriut , Christi bostes 
ingrediuntur atque subsannant? proterunt altaria et 
profanant et Sancta proJiciunt, et plagas sacerdotibus 
' jufliguut, et protrudunt, et derident Christianorum 
religionem ? Nequaquam. Sed ibi oportet esse, ubi 
Christi signum refulget, et Ecclesiz exorusntur, nola, 
imagines, et altaria omnia magno cum cultu con- 
spiciuntur, et adorantur et sacerdotibus eminus re- 
verenter assurgunt populi : ibi. ubi palam Christi 
fides priedicatur ; ibi (1) ubi terre reges et principes 
venientes ad sacra loca inspicienda et apostolorum 
capita adorsnda, una cum illis οἱ praeside eorum 
pontificem adorant et ejus pedibus advolvuntur ; 
jbi ubi festi dies, psalmodis, preces, siue metu 
celebrautor, ubi nemo reformidat sibi qnemquain 
adversari ; ibi ubi summus pontifex doctores et 
predicatores in emnem terram dimittit ad prædi- 
eandum et annuntiaudum verbum Dei, Christi imi- 
tatione, imo Salvatoris nostri vices iu terris gerens. 
Nam sicut is apostolis dixit : « Ecce mitto vos, 
euntes in mundum universum, pradicote Evange- 
Jium omni creature **, » ita οἱ llic in. universum 
orbem magistros mittit magna cum eura, qui. non 
solum ad Christianos proficiscuntur. sed etiam a4 
omnes gontes; vel ex sancti. Francisci ordine, vel 
Domipici, vel ex alia regula. Ergo ibi Ecclesiam 
-onfütebimur, ubi non est haresis, nec iniquitas, 


ἀσεθεῖς καὶ ἀλλότρια ἔθνη αὐτῆς xatix2átrnsav; 
ἐχεῖ ἔνθα οὐδὲ ἱερουργεῖν ἐπ᾿ ἀδείας: ἔστιν, οὐδὲ af- 
: pavepov, οὐδὲ τὸ τοῦ σταυροῦ σημεῖον ἐμφαίνεται ; 
ἐκεῖ, ἔνθα οὐ δύναιτχλί τις εἰπεῖν καῤῥητίᾳ τὸ γλυχὺ 
τοῦ Χριστοῦ ὄνομα ; εἰ δὲ εἴπῃ διχῶς διαιρεῖται" 
ἐχεῖ, ἔνθα ἱερουργούντων τῶν εὑρισχομένων ἱερέων, 
o! τοῦ Χριστοῦ ἐχθροὶ εἰσέρχονται καὶ μυχτηρίζουσι, 
xal χαταπατοῦσ: xa! βεδηλοῦσι τὰ θυσιαστήρια, xoi 
ῥίπτουσι τὰ "Avia, χαὶ τύπτουσι τοὺς ἱερεῖς xal 
ὠθοῦσι, καὶ γελῶσι τὴν τῶν Χριστιανῶν θρησχείαν; 
οὔμενουν. ᾿Αλλ᾽ ἐχεῖ δεῖ εἶναι, ἔνθα xol τὸ τοῦ 
Χριστοῦ σημεῖον διαλάμπει, καὶ αἱ Ἐχχλησίαι χεχοα- 
μημέναι τυγχάνουσιν οὖσαι, καὶ σήμαντρα, καὶ δη- 
μαῖαι, xal θυσιαστήρια πάντα μετὰ τιμῆς ὁρῶνται 
καὶ προσχυνοῦνται" καὶ τοῖς ἱερεῦσι μαχρόθεν μετ᾽ 
αἰδοῦς ὑπεξίστανται οἱ λαοί txtt, ἔνθα χηρύττεται 
διαῤῥήδην ἡ τοῦ Χριστοῦ κίστις " ἐκεῖ, ὅπον οἱ βα- 
αιλεῖς τῆς γῆς καὶ οἱ ἄρχοντες ἀρχόμενοι ἰστορῆ- 
σαι τοὺς ἱεροὺς τόπου;, xal τῶν χορυφαίων προῦ- 
χυνῆσαι τὰς κάρας, σὺν ἐχείναις προσχυνοῦσι καὶ 
τὸν προχαθεζόμενον ἀρχιερέα, καὶ ἀσπάζονται τοὺς 
πόδας αὐτοῦ. Ἐχεῖ, ἔνθα πανηγύρεις γίνονεαι παῤ- 
ῥησίᾳ, καὶ ψαλμῳδίαι χαὶ προσευχαί. “Ὅπου φόδος 
οὐδεὶς, τινὰ εἰπεῖν τοὐναντίον. "Exst, ἔνθα ὁ ἄχρο: 
ἀρχιερεὺ; ἐχπέμκπει διδασχάλους xal χήρυκας εἰς 
πᾶσαν τὴν οἰχουμένην, κηρύττειν χαὶ χαταγγέλλειν 
τὸν τοῦ Θεοῦ λόγον" μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ ὧν, μᾶλ- 
λον δὲ ἀντ᾽ αὐτοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐπὶ τῆς γῆς 


neque infidelitas, imo vero firma fides el incon- (, ὑπάρχων. Ὥσπερ γὰρ ἐχεῖνος xol; ἀποστόλοις Ege, 


: eussa. At non ita apud Orientales, ubi abundat 
juiquitas et inüdelitas. Nec meus sermo est hie, 
sed Theodorus Studites prodeat et dicat hoc testi- 
monium, quod nemo poterit inüciari, in decima 
quinta catechesi, quam legitis quidem, st nou intel- 
ligitis, quia nou voltis, Videtur enim doctor liic 
adversus oppugnatores imagiuum pugnare, quaudo 
dicit : « Audio autem quod llomz, principis apo- 
stolorum P'etri claves proponuntur ad adorandum, 
atque in honore haberi : quanquam non clavas 
sensibiles Dominus ei tradidit, sed intellectuales 
ad ligandum et solvendum. At illi a7geuteas populo 
proponunt ad adoraudum, tanta igitur apud eos 
est fides, et ibi solida petra fidei secundum Dei 
verbum fundata. liie vero, ut videtur, abundat 
infldelitas ac improbitas, » Vides quod εἰ beatus 
bic ibi confitetur solidam csse fidem ; nec in Petro 
tantum, sed et in ejus successoribus. Ilaec quidem 
cum audiatis et videatis, nec possitis contra respi- 
cere, velut adversus refulgens et coruscans lumen 
veritatis, ad ea cenfuyitis quæ nefas est diccre 
scilicet peccatorem esse Rowanum pontifice. et 
carnalibus voluptatibus inservientem, et ideo nolle 
vos honorem et reveretitiam debitam exhibere. 


** Marc. xvi, 05. 


« Ἰδοὺ ἀποστέλλω ὑμᾶς, πορευθέντες cl; τὸν xóe- 


. μὸν ἅπαντα, χηρύξατε τὸ Εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτί- 


ett, » οὕτω καὶ οὗτος ἀποστέλλει διδασχάλονς εἰς 
πάντα xóspov τῇ προμηθείᾳ αὐτοῦ " οὗ οὗ μόν 
εἰς Χριστιανοὺς πορεύονται, ἀλλὰ καὶ εἰς τὰ ἔθνη 
πάντα * f] ix τοῦ σχήματος τοῦ ἁγίου Φραγκχίσκου ἢ 
ix τοῦ ἁγίου Δομενέχον, ἢ ἐξ ἄλλου του τάγματος. 
"Ex«t. τοίνυν ὁμολογήσομεν εἶναι τὴν Ἐχχλησίαν, 
ἔνθα οὐχ ἔστιν αἴρεσι;, ἢ ἀνομία f| ἀπισεία * ἀλλὰ 
μᾶλλον ὑπάρχει dj πίστις ἀῤῥαγὴ: καὶ ἀκλόνητο; * 
ἀλλ᾽ οὐχ ἐν τῇ ᾿Ανατολῇ, ἔνθα πλεονάζει ἡ ἀπιττία 
χαὶ ἡ ἀνομία. Καὶ οὐχ ἐμὸς οὗτος ὁ λόγος " ἀλλὰ 
παρίτω Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, χαὶ εἰπάτω τὴν μαρ- 
τυρίεν ταύτην ἣν οὐ δυνήσεταί τις ἀρνήσασθαι " ἐν 
τῇ πεντεχαιδεχάτῃ χατηχήσει αὐτοῦ, ἣν ἀναγινώ- 
Gxets μὲν, οὐ νοεῖτε δὲ, διότι οὐ θέλετε, τοιαῦτα εὖ- 
ρομεν" φαίνεται γὰρ ὁ διδάσχαλος οὗτος χατὰ τῶν 
Εἰχονομάχων μαχόμενος, ἔνθα φησίν" « ἸΑχούω Cà 
ὅτι ἐν Ῥώμῃ xal τὰς χλεῖς τοῦ ἀποστόλου προτί- 
θενται εἰς προσχύνησιν, χαὶ διὰ τιμῆς ἄγουσι" xel- 
tot ys, οὐ χλεῖς αὐτῷ αἰσθητὰς ὁ Κύριος ἔδωχεν, 
ἀλλὰ τὰ; δ'ὰ λόγον πρὸς τὸ δεσμεῖν xal λύειν. Ἐχεΐ- 
vot δὲ ἀργυρᾶς πεποιηχύτες, προτίθενται τῷ λαῷ 
el; προσχύγηστιν. Τοσαύτη αὑτῶν ἐστιν ἡ πίστις. 


(1) Opponit elegantissime £cclesíiau, Romanam Gracz. ldem polest dici de hzreticis nostri tem- 


poris, ct eorum Ecclesiis. 


135] PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPMR. 1358 
Kixe! μὲν ἡ πίστις, ἀῤῥαγὴς xai ἀχλόνητος " ἐνταῦθα δὲ ὡς ἔοιχε, πλεονάζουσα ἡ ἀπιστία χαὶ 
ἀνομία. » "Opá; ὅτι xal ὁ μαχάριο; οὗτος ἔχεῖ τὴν ὀῤῥαγῇ πίστιν ὁμολογεῖ εἶναι, χαὶ οὐ τῷ Πέτρῳ 
μόνῳ, ἀλλὰ xal τοῖς διαδόχοι; αὐτοῦ, Ταῦτα μὲν ὁρῶντές τε καὶ ἀχούουτες, πρὸς ἃ οὐδ' ἀντιδλέψαι 
δύνατθε, ὡς τὸ λαμπρὸν καὶ ἀστράπτον τῆς ἀληθείας φῶς ὄντα, πρὸς ὃ οὐ θέμις εἰπεῖν καταφεύ- 
η8τε ὅτι ἁμαρτωλός ἐστιν ὁ τῆς Ῥώμης ἀρχιερεὺς, καὶ ἦδοναῖς δουλεύει σαρχίναι:, χαὶ διὰ τοῦτο οὐ 


θέλομεν εὐλάδειαν, χαὶ αἰδὼ τὴν πρέπουσαν ἀποδηῦναι,. 


IB'. 

Τοῦτο γὰρ εἰ xai φθάταντες ἀπεχρίθημεν, ἀλλ᾽ 
οὖν πάλιν τελεώτερον πρὴς ὑμᾶς λέγοιμεν, ὅτι ψεύ. 
δεαθε διαῤῥήδην οὐ γὰρ διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν &uap- 
-ωλὸν οὐ θέλετε ὑπακούειν ἐχείνῳ, ἀλλὰ διὰ τὸ 
εἶνλι Λατῖνον, καὶ διὰ τὸ χείρειν τὸν πώγωνα " εἰ 
γὰρ ἐφεύγετε ἐχεῖνον διὰ τὴν ἁμαρτίαν, ἐφεύγετε 
ἂν ὑμᾶς αὑτοὺς, ἁμαρτωλοὺς ὄντας. [156 οὖν ἐκεῖ- 
νον οἴδατε χρίνειν, τοὺς δὲ ὑμετέρονς οὐ κρίνετε ; 
Πάντες ol τῆ; ᾿Ανατολῆῇς ἀρχιερεῖς εἰσιν ἅγιοι; Τοῦτο 
Οὐχ ἔχετε δεῖξχι. Οὐχοῦν οὐχ ὡς ἁμαρτωλὸν φεύ- 
γετε, ὅτι οὐδ᾽ ὑμεὶς ἀναμάρτητοι τυγχάνετε, ἀλλ᾽ 
ὅτι ἐστὶ Λατῖνο;, καὶ ὡς ἑτερόδοξον ἔχετε * τοὺς γὰρ 
λατίνους ὑμεῖς ὡς ἀλλοτρίους τῆς πίστεω; ἐγεῖσθε - 
καὶ φεύγειν ἀπ᾽ αὐτῶν ὡς ἀπὸ προσώπου ὅτεω;ς, 
τοὺς ἀπλουστέρβους διδάτχετε. Καὶ τοῦτο δῆλον * εἰ 
γάρ τις Λατίνων φαίνεται ἅγιος, οὐ θέλετε xiv 
τοῦτον προσαγορεῦσαι " ἀλλὰ μᾶλλον xal βλασφη- 
μεῖτε" τοὺς δὲ Γραιχοὺς, εἰ καὶ ἀσελγέστατοι εἶεν 
καὶ μωρότατοι, μόνον εἰ λέγοιεν χατὰ Λατίνων, 
ἔχετε αὐτοὺς ἀγιωτέρους mávtuv * ὥσπερ πολλοὺς 
μὲν καὶ ἄλλους, χαὶ τὸν χαλούμενον Παλαμᾶν, χαὶ 
τὸν Ἰδρέσου Μάρχον * ἀνθρώκους οὔτ᾽ ἄλλως φρενή- 
Ῥεις, ἀλλὰ καὶ δοξησοφία; ἐμπεπλησμένφυς * μηδε- 
μίαν ἀρετὴν ἢ ἀγιωσύνην ἐν ἑαυτοῖς ἔχοντας, μόνυν 
διὰ τὸ λέγειν καὶ συγγράφειν κατὰ Λατίνων, δοξά- 
ζετε καὶ ὑμνεῖτε, χαὶ εἰκόνας ἐγχοσμεῖτε αὐτοῖς, 
καὶ πανηγυρίζοντες, στέργετε αὐτοὺς ὡς ἁγίους 
καὶ προσχυνεῖτε * τοὺ; δὲ Λατίνους, εἰ χαὶ φθάσασα 


Xil. 

ἃς támetsi. his m przcedentibus responderimus, 
exactius rursus vobis dieimus quod aperte menda- 
ces estis. Nam non quia peccator est refugitis ci 
obedire, se quia Latinus est, et barham tondet, Si 
enim illum vitaretis propter peccatum, vosmet- 
ípsos vitaretis, quia estis peccatores. Quomodo 
ergo nostis eum judicare, vestros vero non jodica- 
tis? Ownesae Orientis sacerdotes sancti sunt * Vos 
hoc non potestis demonstrare. Non ergo illum 
tenquam peccatorem devitatis, quis nec vos sine 
peecato estis, sed quia Latinus et ab opinionibus 
veswis evariat, Vos namque Latinos tanquam ἃ 
fide alienos existimatis, οἱ ab eis refugere tanquam 
8 facie serpentum siinpliciores edoecetis ; idque li- 
quido patet. Ac si quis ez. Latinis videtur sanctus, 
vos hunc salutare non vultis, imo vero male licia 
ingerilis. Grzecos quamvis Qagitiosissimos et stul- 
Wssimos, si solum adversus Lestinos diesnt, om- 
siem sanctissimos arhitramini : inter alios quidem 
multos quedam, qui vocatur Palatnas, et Ephesi 
Marcum, hominem nec satis mentis compotem, sed 
timidum sapientise ostentatorem, nulla virtute vel 
sanctitate sabnixós, quis loquuntur solum et scri- 
bent eontra Latinos, extollitis et celebratis, eo- 
rumque imagines exornalis, festumque agentes 
diem colitis ac veluti saactos adoratis, Latinos 
vero quamvis jampridem Ecclesia pro saneti co- 
lendos duxerit, vos incessanter blasphematis. [ta 


ἁγίους ἡ Ἐκχλησία ἐδόξασεν, ὑμεῖς ἀφειδῶς βλαο- C et de summo ponti&ce facitis : nam illum omnino 


φημεῖτε. Οὔτω χαὶ περὶ τοῦ ἄχρον ἀρχιερέως ποι- 
εἴτε * οὗ γὰρ ἔχετε αὐτὸν ὅλως Χριστιανὸν, διὰ τὸ 
εἶνλι Λατῖνον * τοῦτο γὰρ ὑπ᾽ ὀδόντα τρύξετε βλασ- 
φημοῦντες. Καὶ αἰδούμενοι τὸν τῶν χρατούντων 
φόδον͵ πρὸς τὸ ἄλλο καταφεύγετε ὡς ἀράχνης ἀπο- 
exiaepa* λέγοντες αὐτὸν ἁμαρτωλὸν, xal τὰ λοιπὰ 
λοιδοροῦντες. Ὁρᾶτε μὴ ἀχούσητε τὸ, « Ὃ ἀνα- 
μάρτητος ἐξ ὑμῶν, λέθον πρῶτος βαλλέτω» ἤγουν, 
ὦ μὴ ποιήσας ἁμαρτίαν, ἀρξάτω χρίνειν περὶ ἀμαρ- 
τίας, xal « Μὴ χρίνετε, ἵνα μὴ χριθῆτε. » Μὴ οὖν 
φροφααίζεσθε, ἀδελτοὶ, προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις. 
Οὐκ ἔστιν ὑμέτερον ἐξετάζειν τοὺς ἄρχοντας ὁμῶν 
óxip ἁμαρτιῶν" πάντων τὼν διδασχάλων βοώντων, 


Christianum esse non existimatis, quia Latinus. 
Id enim sub dentibus stridetis maledictis incessen- 
tes, et eorum qui rerum potiantur metum reveriti, 
ad aliud quasi aranei umbram confugltis , eum 
peccatorem appellantes, ac. cztera convicia effuu- 
dentes. Cavete ne id audiatis : « Qui vestrum est 
sine peccato primus lapidem tollat **, id est, qui 
pecea um non commisit, incipiat judicare de pec- 
cato ; ct, Non judicate, ut non judicemini **. » Ne 
captetis oecasiouem, fratres, in; peccatis. Non est 
officii vestri de peccatis principum vestrorum in- 
quirere, doctoribus omnibus aperte clamantibus, 
et Jonune lingua aurea in multis quidem orationi- 


xai Ἰωάννου τοῦ χρυσοῦ τὴν γλῶτταν, ἐν πολλοῖς D bus, et in oratione eujus est. titulus : Quod opor- 


μὲν καὶ ἄλλοι; αὐτοῦ λόγοις͵ καὶ iv τῷ λόγῳ ὃς ἐπι- 
γραφὴν ἔχει, εἴθτι δεῖ τιμᾷν τοὺ; πνενμαειχοὺς δι- 
δασχάλους καὶ μὴ λοιδορεῖν αὐτού: ^» ἢ δὲ ἀρχὴ τοῦ 
λόγου, « Οὐδὲν οὕτως ἐλενθεροστομεῖν καρασχενά- 
ζει,» μετ᾽ ὀλίγα φησίν" «Εἰ γὰρ οἱ καχολογοῦντες πα- 
τέρα ἢ μητέρα, γονεῖς σαρχικοὺς, κατὰ τὸ". 


8, Joan, vus, 1, ** Matth. vp. ! " 


vet colere suos niagistros spirituales, non maledi- 
cere illis. Priuciplum orationis : « Nulla res ad 
loquendi licentiam magis ellicit, » paulo post. in- 
estt « c ΑἹ “αὶ aei vel matri. maledicunt. paren- 


» 
* 
bá 3 


1359 


JOSEPHI METIHONENSIS 


1360 


magis quam multos pafentes necessarium, audet A θανάεῳ τελευτῶσι, ποίας ἄξιος ἔτται τιμωρίας, 6 


maledictis incessere? non reformidans nme terra 
debiscens ipsum de medio tollat, vel fulinon de 
colo demissum maledicam linguam adurat. » Αυ- 
distis quid Mosis sorori contigerit, cum fratrem 
suum accusassel el principein 35, quomodo impura 
facta est, etin. lepram. incidit, maxiinamqgue . inja- 
miam subiit? [ratreque de ea sollicito, Deumque 
deprecanie, veniam non impetravit ? Et paulo post : 
« Et Deum placare non potuit, scd magnam poenam 
perpessa est; » ut intelligamus quam magnum 
crimen sit principes redarguere, et de aliorum 
vita judicare. Et post pauca : « Si in. carnalibus 
parentibus ita, quanto magis in spiritualibus paren- 
tibus hanc servare legem oportet, et unumque: n- 
que in vita laborare ct sollicitum esse, nein illa 
die audiamus, llypocrita, cur festucam vides in 
oculo fratri iui, trabem vero in. oculo iuo. mon 
vides **? » Et statim postea, cum principes a sub- 
ditis coluntur, ipsia objicitur, ut Heli dizit Deus, 
«- Cepi te ex domo patris tui *'. » Si vero contume- 
lia affcisntur, ut in Samuele, « Non te abjecerunt, 
inquit, sed me *'* . » — « Qui sacerdotem honorat, 
Deum honorat. 9 — « Qui didicit sacerdotein 
contemnere in vía progressus, et adversus Deum 
erit contumeliosus. — « Qui vos recipit, inquit, 
me recipit **, » et : « Honorifica, inquit, sacerdo - 
testuos **. » — « Inde Judsi didicerunt Deum con- 
temnore, quia Moysem contempserunt, eumque 


τὸν πολλῶν τῶν γονέων ἀναγκαιότερον ὄντα xvsups- 
τικὸν ἄνδρα τολμῶν λέγει xaxox, καὶ οὗ δεδοικὼς 
μή ποτε διαστᾶσα ἣ γῆ, παντελῶς αὐτὸν ἀφανίόει, 
$ δχηπτὸς ἄνωθεν κατενεχθεὶς, χαταφλέξει τὴν 
χαχήγορον γλῶσταν; Οὐχ ἤχουσι: tl πέπονθεν d 
Μωσέως ἀδελφὴ, κατειποῦσι τοῦ ἰδίον ἀδελφοῦ καὶ 
ἄρχοντος, πῶς ἀχάθαρτος γέγονε xal εἰς λέπραν 
ἐνέπεσε, xal τὴν ἐσχάτην ὑπέμεινεν ἀτιμίαν ; Καὶ 
«τοῦ ἀδελφοῦ παραχαλοῦντος, καὶ τῷ Θεῷ προσπίπτον- 
«ο;, οὐδεμιᾶς ἔτνχε συγγνώμης; ε Καὶ μετ᾽ ὀλίγον, 
€ Καὶ οὐκ ἴσχυσεν Ἄεων ποιῆσαι τὸν Θεόν" ἀλλὰ 
καὶ σφοδρῶς ἐπετιμᾶτο, ἵνα μάθωμεν ἡμεῖς ὅδον 
xaxóv ἐστι τὸ, τοὺς ἄρχοντας ἐλέγχειν, καὶ τοὺς 
ἑτέρων κρίνειν βίους. » Καὶ μετ᾽ ὀλίγον" « El ἐδ 
τῶν σαρχιχῶν γονέων οὕτως, πολλῷ μᾶλλον ἐπὶ τῶν 
πνευματικῶν Πατέρων, τοῦτον φυλάττεσθαι χρὴ οὖν 
γόμον * xai ἔχαστον τὸν ἑαυτοῦ βίον ἐργάζεσθαι xdi 
πολυπραγμονεῖν “ ἵνα μὴ ἀκούσωμεν xus' ἐκείνην 
«ἣν ἡμέραν, « Ὑποχριτὰ, τί βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν 
«9 ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ iv τῷ σῷ 
ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς ; » Καὶ μετὰ πάνυ 
βραχέα. “Ὅταν τιμῶνται παρὰ τῶν ἀρχομένων dl 
ἡγούμενοι, καὶ τοῦτο αὐτοῖς wpopépsvat, καθάπεν 
τῷ Ἠλεὶ ἔλεγεν ὁ Θεό," « "λαδόν σε ἔχ τοῦ οἶχο) 
τοῦ πατρός σου. s Ὅταν δὲ ὑδρίζωνται, καθάπερ LÀ 
τοῦ Σαμουῆλ, «00 σὲ ἐξουθενήκασι, φησὶ, ἀλλ᾽ ἢ ἐμέ.» 
« Ὁ τιμῶν τὸν ἱερέχ, τὸν Θιὸν τιμᾷ - ὁ δὲ μαθὼν νοῦ 
ἱερέως καταφρονεῖν, ὁδῷ προδαίνων, χαὶ εἷς τὸν 


lapidibus impetiverunt. Ace si. quis sacerdotibus C Θεὸν ὑδοίσει ποτὲ »--- ε Ὁ δεχόμενος ὃμᾶς, φησὶν, ἐμί 


debitam exbibuerit reverentiam, multo magis id 
erga Deum egerit, et quamvis improbus sit sacer- 
dos, videns Deus, quod ejus causa etiam indignum 
houoras, ipse retributionem reddet tibi. » Et rue- 
sus post pauca : « Án nescitis qu0J sacerdoa nnu- 
iius Dei est? Non. enim ex se dicit. quae dicit. Si 
" eontemnis sacerdotem, non eum coatemnis, sed 
Ueum qui ipsum elegit ; et unde dignoscitur, (inquit,) 
Deum ipsum elegisse? Ergo si liac es in epinione, 
spes tua inanis esl. reddita. Si eni.a. per eum Do- 
miuus nibil operatur, neque lavacrum habes, 
ueque mysteriorum es particeps, et benedictioni- 
bus non frueris. — Non igitur Christianus es. 
Quid ergo, iuquit, omues elegit Deus? Per omnes 
iise operatur, quauquam indigni sunt, quia populus 
salvatur; nam δὶ per asina οἱ Balaam scelestum 
 hominen operatus est, in ulio magis per sacerdotem, 
Si per Judam operatus est, et per falsos proplietas 
prophetantes, quibus dicit : « Nescio vos, disce- 
dite a me, qui operamini iniquitates *5, » multo 
inagis per sacerdotes operabitur. Nam si uos priu- 
cipum vitam scrutari oporteret, oporteret et nos 
magistroum cligere; et qua supra suut, infra fient : 
supra pedes, infra caput. Si fratrem tuum tibi 
judicare non concedit, multo magis neque iuum 
doctorem. » Et post pauca: « Tu ovis es, ne sis 
anxie curiosus adversus pasturein, nc de his quie 


“5 Yun), xn, 1 seqq. ** Math. vii,S.. 371 ἃν (. 
Cli. v1, ὅδ. "9 Mau. vit, 23, 


u,27. *'iIRegz. vii 7, ?* Matth. x, 49. 


δέχεται.Φ Kal εΤοὺς ἱερεῖς σον, φησὶν, ἐντίμως ἔχε.» 
— «Ἐντεῦθεν ἔμαϑον οἱ Ἰουδαῖοι τοῦ Θεοῦ καταφρο- 
νεῖν, ὅτι Μωϊσέως χατεφρόνησαν, ὅτι αὐτὸν ἐλέθαζεν. 
Ka: εἰ μὲν γάρ τις πρὸς τὸν ἱερέα εὐλαδὼς διατεθᾷ, 
πολλῷ μᾶλλον πρὸς τὸν Θεόν’ χἂν πονηρὸς 56 
ἱερεὺς, ὁ θεὸς ὁρῶν ὅτε διὰ τὴν εἰς αὑτὸν τιμὴν, 
xa τὸν οὐχ ἄξιον τιμῆς, θεραπεύεις, αὐτὸς &xoko- 
cst σοι τὴν ἀμοιδή"». » Καὶ μετὰ βραχέα πάλιν, 
« Οὐχ οἴδατε ὅτι ὁ ἱερεὺς ἄγγελός ἐστι Κυρίωυ: 
Mh γὰρ τὰ ἑαυτοῦ λέγῃ : Εἰ κιεηφρονεῖς τοῦ ἰε- 
pie, οὐκ αὐτοῦ καταφρονεῖς, ἀλλὰ τοῦ χειροτονή- 
σαντος αὐτὸν θεοῦ, Καὶ πόθεν δῆλον, φησὶν, ὅτε € 
Θεὸς αὐτὸν ἐχειροτόνησεν ; θΘὑὐχοῦν, εἰ ναύτην ἔχει: 
τὴν ὑπόληψιν, ἡ kic σου χεχένωται, Ei γὰρ μὴ 


Ὁ ἐνεργεῖ ὁ Θεὸς δι᾽ αὐτοῦ μηδὲν, οὔτε λουτρὸν ἔχεις " 


οὔτε μυστηρίων μετέχεις " οὔτε εὐλογιῶν ἀπολαύεις- 
οὐκ ἄρα Χριστιανὸς εἶ. Τί οὖν, φησὶ, πάντας ὁ Θεὸς 
χειροτονεῖ ; διὰ πάντων δὲ αὐτὸς ἐνεργεῖ ; εἰ xa: 
αὑτοὶ εἰσιν ἀνάξιοι ; διὰ τὸ σώζεσθαι τὸν λαόν. Ei 
γὰρ δι' ὄνου xa Βαλαὰμ ἀνθρώπου μιαροῦ ἑνήρ- 
γησε, πολλῷ μᾶλλον διὰ τοῦ ἱερέω;. Εἰ γὰρ διὰ τοῦ 
Ἰούδα ἐνήργησε, χαὶ διὰ τῶν ψευδοπροφητῶν προ- 
φητενόντων, οἷς φησιν, Οὐκ οἶδα ὑμᾶς, ἀποχωρεῖτε 
ἀπ᾽ ἐμοῦ οἱ ἐργάται τῆς ἀνομίας " πολλῷ μᾶλλον 
διὰ τῶν ἱερέων ἐνεργήσει" ἐπεὶ εἶ μέλλοιμεν τοὺς 
βένυς ἐρευνᾷν τῶν ἀρχόντων, αὑτὸν μέλλοιμεν χει- 
ροτονεῖν τὸν διδάσχαλον, xal τὰ ἄνω κάτω γίνεται. 


29 Ec- 


hief 


PRO CONC, FLORENT. CAP. Y. DE PRIMATU PAPE. 


1362 


ἄνω οἱ πόδε;, xay κάτω f) χεφλλή. El yàp τὸν ἀδελ- A tu argus illum, plectaris. Et quo pacto me admo" 


φόν σου οὐχ ἐπιτρέπε: σοι xplvetv, πολλῷ μᾶλλον 
εὐδὲ τὸν διδάσκαλόν σου. à» Καὶ μετ᾽ ὀλίγα" « Σὺ 
πρόδατογ εἶ, μὴ περιεργάζου τὸν ποιμένα " μὴ xal 
ἐφ᾽ οἷς ἐχείνῳ κατηγορεῖς, εὐθύνας δώσεις. Καὶ 
πῶς ἐμοὶ λέγει, φησὶν, αὐτὸς μὴ ποιῶν ; οὐκ αὐτάς 
σοι λέγει. El αὐτῷ πείθῃ, μισθὸν οὐχ ἔχεις“ ὁ Χρι- 
στὸς ταῦτα παραινεῖ" μὴ χρίνωμεν τὰ ἀλλήλων, 
ἀδλὰ τὰ ἑπυτοῦ ἕχαστος. » Καὶ μετ᾽ ὀλίγον « Μὴ 
λέγωμεν, παραχαλῶ, καχῶς τοὺς διδασχάλους, Ἐάν 
τις πατέρλ ἔχῃ μυρίων χαχῶν Évoyov, οὐ συσχιά- 
C; Μὴ δοξάζου, φησὶν, ἐν ἀτιμίᾳ πατρός Gov, 
Πολλῷ μᾶλλον ἐπὶ τῶν πνευματικῶν πατέρων ταῦτα 
λεκτέον. Αἰδέσθητι, ὅτι xa0' ἑκάστην ἡμέραν σοι 
διακονεῖτχι “ ἀναγινώσκεσθαι ποιεῖ τὰς Γραφὰς διὰ 
σὲ" τὸν οἶκον τὸν ἱερὸν χοσμεΐ διὰ σέ. "Aypunvel 
διὰ σέ. Εὔχεται ὑπὲρ σοῦ τὸν Θεὸν, toxqxe καρα- 
καλῶν διὰ σέ" λιτὰς ποιεῖ ὑπὲρ σοῦ. Πᾶσα αὐτῷ ἡ 
εἰς Θεὸν λατρεία διὰ σέ. Ταῦτα αἰδέσθητι" ταῦτα 
ἐννόησον, καὶ μετὰ πάσης εὐλαδείας αὐτῷ πρόσιθι. » 


Καὶ μετ᾽ ὀλίγον, «"Axovcov τί φησι περὶ τῶν ὀρχόν- 


τῶν τῶν Ἰουδαϊχῶν ὁ θεός - Ἐπὶ τῆς Μωσέως xa9i- 
Spec ἐκάθισαν οἱ Γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι " 
“πάντα οὖν 63a ἂν λέγωσιν ὃμῖν ποιεῖν, ποιεῖτε * χατὰ 
δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν μὴ ποιῆτε. Τί γένοιτ᾽ ἂν τοῦ 
βίου χεῖρον ἐκείνων ; ᾿Αλλ᾽ ὅμως οὐδὲ οὕτω xate6(- 
€actv αὐτοὺς &nb τῆς ἀξία-, οὐδὲ εὐχλταφρονήτους 
ἐποίησεν εἶναι τοῖς ἀρχομένοις. Καὶ μάλα εἰκότως " 
εἰ γὰρ ταύτης ἐπιλάδοιντο τῆς ἐξουσίας οἱ ἀρχόμε- 


nes, ipse non faciens? Non ipse tibi dicit : Si ei 
credis, mercedem non accipies : Christus hac do- 
cei : Ne judicemus nos mutuo, sed sua unusquis- 
que. » Et. paulo post : « Ne  maledicamus, rogo. 
magiswis. Si quis patrem habuerit multi crimini- 
bus obnoxium, nonne ea obtegii? Ne exsultes, 
inquit, iu dedecore patris tui, multo magis in spi- 
ritualibus patribus hoc dicendum. Exhibe reve- 
reutiam, quia quotidie ministrat tibi, curat ut pro- 
pter te legantur Scripture , sacram — domum 
exornat propter te, vigilat propter te, orat pro te, 
Deo preces offert pro te, cultus ejus erga Deum et 
omnis propter te, hæe reverere, hzc tecum cogita, 
et omni praestita observantia ad eum accedito. » 
Et paulo post : « Audi quid dicat de principibus 
Judaeorum Deus: Super cathedram Mosis sede- 
ruunt. Scribae et Pharisei : quecunque diszeriot 
vobis, servate et facite, secundum vero opera illo- 
rum nolite facere. ' Quænam deterior eorum vita 
reperietur * Eos tamon nec dignitate dejecit, neque 
ut ἃ subditis despicerentur euravit, Et recte. Si 
enim hanc sibi arrogaverint subditi potestatem, 
omnes statim abrogabantur, et de tribunali deji- 
cientur. Propterea et Paulus cum in pontificem 
Judeormn contumelias. effudisset, sc dixisset : 
Percutiat te Deus, paries deslbate **, οἱ tu sedens 
judicas me? Sed monitus ὃ quibusda: οἱ reti- 
ceret, dicentibus, Dei poutifici maledicis? ostendere 


vot, ὀφθήσονται πάντες ἀποχειροτονοῦντες, xai &x C volens quanto honore et reverentia principes pro- 


τοῦ βήματος χαταδιδάζοντες " διὰ τοῦτο xal Παῦλος 
τὸν ἀρχιερέα τῶν Ἰουδαίων ὑδρίσας, καὶ εἰπὼν, 
Τύπτειν σε μέλλει ὁ Θεὸς, τοῖχε κεχον:αμένε, Καὶ 
οὗ χάθῃ χρίνων με ; ἐπειδή τινων ἤκουσεν ἔπιστο- 
μιζόντων αὐτὸν xal λεγόντων, Τὸν ἀρχιερέα τοῦ 
Θεοῦ λοιδορεῖς ; δεῖξαι βουλόμενος, ὅσην ἀπονέμειν 
δεῖ τοῖς ἄρχουσι τὴν αἰδὼ χαὶ τιμὴν, φησὶν, Οὐκ 
füe ὅτι ἀρχιερεὺς τοῦ Θεοῦ ἦν. Διὰ τοῦτο xal ἀλ- 
λαχοῦ φησι" Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν xai 
ὑπεέχετε, αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν 
ὑμῶν, ὡς λόγον ἀποδώτοντες. Διὸ πολλῆς θεραπείας 
ἀπολαύειν αὐτοὺς δεῖ. Καὶ μετ᾿ ὀλίγα, Ἐννόη- 
cov τί φησι περὶ τῶν ᾿Ιουδαίων ὁ Χριστός - Ἐπὶ 
τῆς Μωσέω; χαθέδρα; ἐχάθισλν οἱ γραμματεῖς xat 
εἴ Φλρ' σαῖοι * πάντα οὖν ὅσα ἂν λέγωσιν ὑμῖν ποιεῖν, 
ποιεῖτε. NUv δὲ οὐχ ἔστιν εἰπεῖν, "Evi τῆς Μωσέως 
χαθέδρας ἐχάθισαν οἱ ἱερεῖς " ἀλλ᾽ ἐπὶ τῆς τοῦ Χρι- 
στηῦ" τὴν γὰρ ἐχείνου διδασχειλίαν ἐδέξαντο. Διὸ 
καὶ ὁ Παῦλός φησιν Ὑπὲρ Χριστοῦ πρεσύεύομεν, 
ὡς τοῦ Θεοῦ παραχαλοῦντος δι᾽ ἡμῶν. » “Ϊκουσας 
τοῦ διδχσχάλου τούτου, πῶς δεῖ τιμᾶν τοὺς ἱερεῖς ; 
Εἰ οὖν ἐπὶ τῶν ἱερέων τοσαῦτά φησι, πολλῷ μᾶλλου 
ἐπὶ τῶν ἀρχιερέων, χαὶ πατριαρχῶν, καὶ διδασχάλων 
«ἧς Ἐχχλησίας“ οὃς χαὶ ὑμεῖ; νῦν, οὐ μόνον οὐ τιμᾶτε, 
ἀλλὰ καὶ ἀναιδῶς ὑδρίζετε. Πόσην ἕξετε, εἰπὲ μοι, τι- 
μωρίαν ; πολλὲὴν κατ᾽ ἐμέ" μᾶλλον δὲ οὐ xat' ἐμὲ, ἀλλὰ 
κατὰ τὸν χρυσοῦν τὴν γλῶττιν xal θαυμαστὸν Ἰωάν- 


δι Act, Xx, ὅ. 33 Hebr, aui, 17. 


sequi tenemur, inquit ; Nescicbam eum esse Dei 
pontificem. ' Ideo et alibi dicit : Obedite præ- 
positis vestris, et subjacete iilis, ipsi enim pervi- 
gilant quasi rationem pro ani'nabus vestris red- 
dituri **, ideo et liujus cultus fructu. potiri eos 
equum est. Et post pauca : Cogita quid dicat 
Deus de Judaeis : Super eathediam Moysis ae- 
derunt Scribe et Pharissi ; quiecunque dixerint 
vobis facere, facite : at nunc non possumus 
dicere : Super cathelram Moysis sederunt, sed 
super Christi. Propterea inquit Paulus : Pro 
Christo legatione fungimur , tanquam Deo exhor- 
tante per noà **. Audisti ab hoc doctore quo 
pacto colendi sunt sacerdotes. Si ergo de sacerde- 
tibus hoc dicit, multo magis de principibus sacer- 
dotum et patriarchis et doctoribus Ecclesize, qui 8 
vobis iu praesentia non solum non coluntur, veruur 
eliam impudentissime lacerantur, qvas poenas, 
quzso, subituri estis? Magnas, ut arbitror, imo vero 
nou secundum meam sententiam , sed secundum 
aurez lingua, et admirandum Joannem, cum dicit : 
Qui sacerdotes injuria sfücit, Christum injuria 
afficit. Qui vero Christum injuria afficit, quid 
respondebit illa tremenda dic? Sic itaque conelu- 
dit Chrysostomus. Si cogaita sunt vobis 4.8 ex 
mellifluis ejus orationibus exposuimu —  '"eeetim 
quo honore prim 


9! |f Cor. V, 20. 


1363 


JOSEPHI METHONENSIS 


[356 


eatbedra Jesu et Doi. sedent, subjecti igitur estote À νην * ὅτι φησὶν, Ὃ τοὺς ἱερεῖς ὑδρίζων, Χριστὸν ὑδρί- 


illis, ut et hos subjicimur, non ut sanctis ex virtute, 
sed ut principibus : siquidem neque nos ut sanctum 
ex viriute Homanum pontificem colimus, sed ex 
primatu et sacerdotio, nam si sanetos egi, me san- 
ctum non facit, si peccator fuero ; si vero: pecca- 
tor est, milii non ohest, si justus fuero. An existi- 
malis quia pspa est, eum hæredem fore regni 
eclorum? Minime gentium, sed ob ejus virtutes, 
si quas habet ; nam pape mult heredes erunt 
sempiternz damnationis, non quod Latini sunt et 
summi poutifices Romani, sed propter peccata 
eorum. Multi etiam Constantinopolitsni patriarchz, 
Graeci videlicet, et Alexandrie et Antiochism et 
Hierosolymorum haredes erunt perennis ignis, 
non quia Graeci sint. vel. patriarche, sed propter 
eorum scelera; et contra : non est eaim acceptio 
personarum apud Deum, ut terrene liujus vite 
principes, protinus et future eonspiciantur harre- 
deá, verum omnino qui probi sunt. An non auditis 
Sapientiam dicentem : « Tunc stabit justus iu 
magna constantia adversus eos qui 86 angustiave- 
runt. li vero videntes suspirabunt et dicent : llic 
est is quem aliquando babuimus in derisum, et iu 
similitudinem improperii **? » Stulti ; nunc vero 
computatus est in. filium Del, et inter sanctos sors 
ejus est; ergo aberravimus a via veritatis. Quare 
non debemus de eujusvis vita judicare vel nimis 
esse curiosi, nam uniuscujusque opus in eo publico 
conventu manifestabitur. igitur, fratres, resipi- 
scite et pro salute vestra certate, hoc pro certo 
scientes quod qui Romano pontilici non subjicitur, 
Christo nou subjicitur, qui Petro dixit, Tues 
Petrus, etc. , ac nunquam salutem consequetur. 
Nam eum dicitis vos illi subjici nolle, quia peccator 
cst, id stultorum est hominum, et omnis prorsus 
seusus expertium. Cur judicas Ecclesi:e pontificem, 
quem nescis qualisnam sit ? Nemo eniin, dicit Scri- 
ptura, novit facta aliena. Quo pacto vos julicatis 
quem omnino ut peccatorem non nostis? Omnes, 
queso, qui catbedram Petri adepti sont, improbi 
sunt et peccatores? Num data opera. cæteri Eccle- 
sie pontifices atque proceres papam eligunt pecea- 
torem ? Nonne erubescitis Ecclesie electionem 


ζει" ὁ δὲ Χριστὸν ὑδρίζων, τίνα ἀπολογίαν δώσει ἐν 
ἐχείνῃ τῇ φοδερᾷ ἡμέρᾳ ; Οὕὔτος οὖν συμπεραΐνει ὁ 
Χρυσόστημος εἰ ἔγνωτε ὅσα τῶν kxs[vou μελιῤῥύτων 
λόγω" ὑμῖν προεθήχαμεν * xal ταῦτα, ὅσην τιμὴν 
ὀφείλομεν δοῦναι τοῖς ἄρχουσιν, ὅτι ἐπὶ τῆς χαθέδρας 
κάθηνται τοῦ Ἰησοῦ xa Θεοῦ. Ὑποτάγητε οὖν αὖ- 
vole, καὶ ἡμεῖς ὑποτασσόμεθα " οὖχ ὡς ἁγίοις τῇ 
ἀρετῇ, ἀλλ' ὡς ἄρχουσι " καὶ γὰρ οὐδ᾽ ἡμεῖς ὡς ἅγιον 
τὴν ἀρετὴν τὸν τῆς Ῥώμης ἀῤχιερέα τιμῶμεν, ἀλλὰ 
χατὰ τὴ» ἀρχὴν καὶ τὴν ἱερωσύνην. "Av γὰρ ἅγιός 
ἐστιν, ἐμὲ οὐχ ἁγιάζει ὄντα ἁμαρτωλόν " εἰ & 
ἀπαρτωλός ἐστιν, ἐμὲ οὐ βλάπτει ὄντα δέγαιον. "E 
διχεῖτε, διὰ τὸ εἶναι πάπας κληρονομήσει τὴν βασι- 
λείαν τῶν οὐρανῶν; Θύμενουν " ἀλλ᾽ ἣ δι᾿ ἀρετὴν 
αὑτοῦ εἴπερ ἔχει. Πολλοὶ γὰρ πάκαι τὴν κόλασιν 
κληρονομήσουσι τὴν αἰώνιον. Οὐ διὰ τὸ εἶναι Aazt- 
νοι καὶ ἄχροι ἀρχιερεῖς τῆς Ῥώμης, ἀλλὰ διὰ τὰς 
ἁμαρτίας αὐτῶν * καὶ πολλοὶ πατριάρχαι Κωνσταν. 
τινουπόλεως Γραικοὶ δηλονότι, καὶ ᾿Αλεξανδρείας, 
xal ᾿Αντιοχείας, καὶ Ἱερησολύμων, τὸ ἄσδεστον 
χληρονομήσουσι *tüp οὐ διὰ τὸ εἶναι Γραιχοὺς καὶ 
πατριάρχας, ἀλλὰ διὰ τὰς κακίας αὐτῶν. Καὶ τὸ 
ἀνάπαλιν. Οὐ γὰρ προσωποληψία παρὰ τῷ Θεῷ " 
lyx οἱ τῆς παρούσης ζωῆς ἄρχοντες, καὶ τῆς μελ- 
λούσης φανήσωνται κληρονόμοι " ἀλλ' οἱ ἑνάρετοι 
πάντως. "ll οὐκ ἀλούετε τῆ; σοφίας λεγούσης, ὅτι 
Τότε σταθήσεται ἐν πολλῇ παῤῥησίᾳ ὁ δίκαιος ἐν 
ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, κατὰ πρόσωπον τῶν θλιψάντων 
αὐτόν. Οἱ δὲ, ἰδόντες στενάξουσι καὶ ἐροῦσιν * Οὗτός 
ἐστιν ὃν ἔσομέν ποτε εἰς γέλωτα, χαὶ εἰς παραθολὴν 
ὀνειδισμοῦ"» οἱ ἄφρονες" νῦν δὲ χκατελογίσθη ἐν vlolc 
Θεοῦ" xal ἐν ἁγίοις ὁ κλῆρος αὑτοῦ ἐστιν" ἄρα 
ἐπλανήθημεν ἀπὸ ὁδοῦ ἀληθείας. Ὥστε οὐ δεῖ xpi- 
νειν τινὸς βίον, fj περιεργάζεσθαι * ἑκάστον γὰρ τὸ 
ἔργον ἐν ἐχείνῃ τῇ πανδήμῳ πανηγύρει φανήσεται, 
οὐχοῦν. ἀδελφοὶ, σύνετε, χαὶ μὴ μάχεσθ: τῇ σωτηριᾷ 
ὑμῶν τοῦτο εἰδότες, ὅτι ὁ μὴ ὑτοτασσόμενος τῷ 
τῆς Ῥώμης ἀρχιερεῖ, οὐχ ὑποτάσσεται τῷ Χριστῷ, 
τῷ εἰπόντι κρὸς Πέτρον, Σὺ εἴ Ἰέέτρος, καὶ τὰ 
λοιπά" ἀλλ᾽ οὐδ' ἕξει σωτηρίαν ποτέ" τὸ γὰρ λέγειν 
διὰ τὸ εἶναι ἁμαρτωλὸν, μὴ βούλεσθαι ὑποταγῆναι 
ἐκείνῳ, τοῦτο μωρῶν ἀνθρώπων ἐστὶ, καὶ μηξαμῶ; 
αἴσθησιν ἐχόντων. Τί χρίνεις τὸν ἀρχιερέα τῆς Ἔχ-. 


prosequi contumeliis? An nescitis quod et Constau- p χλησίας, ὃν οὐχ οἶσθα τί ἐστιν; οὐδεὶς γὰρ, φησὶν 


tinopoli eum creabant patriarcham, qui precipue 
erat honore perspicuus et virtute? nam et apud 
hostem virtus est honorabilis; ita 6, bic eum qui 
supra c:eteros honore et virtute antece:tit, consti- 
tuunt. suum sacerdotem et regem. Si vero pecca- 
lor est, quil ad uos? Is pro se. rationein reddet, 
quema:jlinodum et nos nostri; uemu namque pro 
alio judicabitur. 


ἡ Γραφὴ, γινώσχει τὰ τοῦ ἑτέρην. Πὼς ὑμεῖς χρί- 
νετε ὄν οὐχ οἵδατε ὅλως, ὡς ἀμαρτωλόν ; Πάντες, 
εἰπέ μοι, οἱ τὴν θρόνον λαχόντες τοῦ Πέτρου, ἀσελ- 
γεῖς καὶ ἁμαρτωλοί εἰσιν ; ἢ ἐξεπίτηδες ys: ροτονοῦ- 
σιν οἱ λοιποὶ τῆς Ἐκχλησίας ἀρχιερεῖ; καὶ λογάδες, 
πάπαν ἁμαρτωλόν; Οὐχ αἰσχύνεσθε χαθυδρίζειν 
«ἧ: Ἐχχλησίας τὴν ἐχλογήν ; Οὐκ οἴδατε ὅτι xal iv 
Κωνσταντινονπόλει τὸν τιμιώτερον xal τὸν ἐν πᾶ- 


σιν ἐνάρετον ἐποίουν πατριάρχην; Οἷδε γὰρ τὴν ἀρετὴν τιμᾷν καὶ πολέμιο;. θὕτω κἀκεῖ τὸν «μι 
τερον χαὶ ἐνάρετον παρὰ πάντας, ποιοῦσιν ἀρχιερέα χαὶ βασιλέα αὑτῶν. Εἰ δὲ καὶ ἁμαρτωλός ἐστι, τί 
πρὸς ἡμᾶς; αὐτὸς ὑπὲρ ἑλυτοῦ λόγον δώσει, ὡς καὶ ἡμῶν ἔχαστο:. Οὐδεὶς γὰρ δπὲρ ἄλλου κριϑῆ- 


δέεται. 


5 Nap. v, ὅ. 


1365 
Ir". 

Ὡς λίαν ἰχθειάζεις τὸν πάπαν σύ" ἡμεῖς δὲ ἄνθρω- 
πὸν εἶνα! αὐτὸν οἴδαμεν, ἁμαρτίχ χαὶ δλασφημίᾳ 
καταποθῆναι δυνάμενον * διὰ τοῦτο ἀκολουθεῖν αὐτῷ 
τὰ περὶ τὴν πίστιν οὐχ ἀποδεχόμεθα, "Hytv δὲ εἴ- 
ρῆται, ὡς τοῦτον οὐδέν ἐστιν" ἀνάγχη γάρ ἐστιν 
ἕπεσθαι ποιμένι τινὶ, ὃς χἀκεῖνος, ὡς ἄνθρω- 
xo; χαθ᾽ ἡμέραν ἁμαρτάνει" εἰ γὰρ μία ὥρα ὁ 
βίος ἅπας ὑπῆρχεν ἡμῖν͵, οὐδ᾽ οὕτως ἔξω ῥύπου 
εἶναι δυνάμεθα. ᾿Αλλ᾽ ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ 
ἔχασεο;, ὡς πολλάχις εἴρηται, αὐτὸς ἀπολογίαν 
δώσει. ᾿Αρχεῖ γὰρ ἡμῖν ἂν χαλῶς ποιμαινόμεθα, 
xatk τὸν ἐν θεολογίᾳ μέγαν Γρηγόριον. OO φηδῖν 6 
στασιώδη; χαὶ φίλερις, ᾿Αμαρτωλὸν σὺ θέλω ἀρχὴν 
pov εἶναι, Πρὸς o0; ἀπολογητέον" ὅτι χαλῶς ἐν- 
νοοῦμεν τὰ διανοήματα ὑμῶν, ἃ παρακχατιόντες 
ἀνακαλύψομεν, εἰ καὶ ὑμεῖ; συσχιάζειν θέλετε δει- 
λιῶντε;. Νῦν δὲ πρὸς ὃ εἰς «5 φανερὸν λέγετε, πρὸς 
ἐκεῖνο ἀπολογούμεθα " ὅτι ἀπὸ καχίας ψυχῶν τοῦτο 
λέγετε οὐ γὰρ γινώσχετε αὑτὸν ἁμαρτωλόν" οὐδὲ 
τὸν ἐχείνου οἴδατε βίον. ᾿Αλλ᾽ ἀναίδην συκοφαντεῖτς 
καὶ λοιδορεῖτε αὐτῷ Πέτρου διαδόχῳ ὄντε, xat Ἴη- 
ceó τοῦ Κυρίου σχῆμα φέροντι εἰς τὴν γῆν" ol γὰρ 
ἐπεῖνον ἁμαρτωλὸν λέγοντες, ὅμοια τοῖς Ἰουδαίοις 
λέγουσιν " ἐχεῖνοι γὰρ τὸν lx. γενετῆ τυφλὸν ἰδύν- 
τὸς βλέποντα, xal τῷ φθόνῳ τηχόμενοι, ἐρωτῶσιν 
αὐτὸν λέγοντες, « Τίς ἤνοιξέ δου τοὺς ὀφθαλμούς ; 
Ὃ δέ φησιν, “νθρωπος Ἰησοῦς λεγόμενος, ἐκεῖνός 
μοι ἔφη, Νίψαι εἰς τὴν χολυμδήθραν τοῦ Σιλωὰμ, 
καὶ νιψάμενος ἀνέδλεψα" ἐχεῖνοι δὲ ὑπερζέοντες τῷ 
θυμῷ, φασὶ, Δὸς δόξαν τῷ Θεῷ ἡμεῖς οἴδαμεν 
ὅτι ὁ ἄνθρωπο: οὗτος ἁμαρτωλός ἐστι" πρὸς 
o0; ὁ ποτὲ τυφλὸς ἀντέφρη * Εἰ ἁμαρτωλός ἐστιν, 
οὐκ οἶδα" ἕν οἶδα, ὅτι τυφλὴς ὧν, ἄρτι βλέπω. 
Ἐν γὰρ τούτῳ τὸ θαυμαστόν ἐστιν, δτι ἅμαρ- 
τωλὴς ὧν, ἤνοιξέ μου τοὺς ὀφθαλμούς " ix τοῦ 
αἰῶνης οὐκ ἡχούσθῃ ὅτι ἤνοιξέ τις ὀφθαλμοὺς τνφλοῦ 
γεγενημένου " εἰ μὴ ἦν οὗτος παρὰ τοῦ Θεοῦ. οὐχ 
— ἠδύνατο ποιεῖν οὐδέν. » Δυνάμεθα οὖν στρέψαι πρὸς 
τὸν διάδοχον τοῦ Πέτρου ταῦτα ᾿ ὅς ἐστιν ὁ ἱερὸς 
κάπας, ὅτι εἰ ἁμαρτωλός ἔστιν, «ὡς χατηράσατο 
ὑμῖν, καὶ ἀφώρισε τοὺς Γραιχοὺς, Νικόλαος πρῶτος 
ἐν τῷ χαιρῷ τοῦ Φωτίον, xal ix τοῦ ἀφορισμοῦ 
ἐχείνου, οὐχ ἔλειψεν ἰῶτα ἕν" ἀλλ᾽ ἐ γένοντο οἱ Γραι- 
xoi ὡς ἐχεῖνο; ἐν τῷ ἀφορισμῷ ἔφη, αἰχμάλωτοι 
εἰς πάντα τὰ ἔθνη, ὥσπερ οἱ Ἰουδαῖοι; El ἁμαρ- 
τωλός ἐστι, πῶς ἑπκηχούσθη ; γέγραπται γὰρ ὅτι 
ἀμαρτωλῶν ὁ Θεὸς οὐκ ἀχούει.» Οὕτω μὲν οὗτος. Ὁ 
δὲ Ἱννοχέντιος πρὸ τούτου ἀφώρισε τὴν Εὐδοξίαν, 
διὰ τὴν ἐξορίαν τοῦ Χρυεοστόμου * και ἔτρεμεν ὁ 
πάφος αὐτῆς, ἕω; οὗ παραχαλέδαντες αὐτὸν, ἔλυσε 
τὸν ἀφορισμόν" καὶ ἔστη εὐθὺς ὁ κλόνος τοῦ τάφου 
αὑτῆς. Πῶς δὲ χαὶ νῦν γέγονεν ἐν ταῖς μέραις 
ἡ λῶν, ἐν τῷ χαιρῷ Νικολάου πέμπτου πάπι Ῥώμης, 


88 Joan. 1x, 7. 


(1) Vide ep. ad Michaelem imp. et apud Nicc- 
horum, 
(2) lunocentius 1, de quo supra. 


PRO CONC FLORENT. CAT. V. DE PPIMATU PAPE, 


1356." 
XII. 

Αἱ τὰ ultra modum papam deificas; nos vero sci- 
mus enm hominem 6840 et peccato et probris posse 
demergi , propterea in iis quss ad fidem pertinent - 
nolumus ei inbzsrere. Sed a nobis jam antea di- 

ctum est, hoe nihil esse, quentam necesse est nos. 
aliquem sequi pastorem : ille namque ut homo 
peceal quotidie. Si enim uaa tantum bora esset 
vita nostra, nec [18 sine sordibus esse poseemus. 
Sed de propriis peecatis unusquisque pro sese ra- 
tionem rediditutus est, ut sepe jam diximus. Satis 
est nóbis$ si bene pascamur , seeundtttn. magnum 
theologis? doetorem Gregorium. At seditionis et 
contentionis atudiosus inquit, Peccatorem capot 
esse non probo. Ad quos respondendum, qued 
bene cogitata vestra percipimus, qus postea infe- 
riws relegemus, etsi vos ob ignavi ebumbrare 
conamini. Nunc autem lis respondebimus, qua pa- 
lam dicitis, quia ex animi vitio boc dicitis : non 
enim vobis cognitum est oum 880 peccatorem, 
neque vobis ejus vitz: ratio setís est comperta, sed 
impudenter calumniamini: et coaviciamini illi qui 
l'etri successor est, et Jesu Christi figuram in ter- 
ris gerit. Nam qui eam peccatorem appellaht, iis 
que Judei afferebent similia afferunt, quoniam illi 
8 nativitate caecum cernentes videre, invidia torti, 
eum interrogant dicentes : « Quis aperuit ocolos. 
tuos? » respondit, « Homo qui vocatur Christus : 
is mihl dizit, Lavare in Siloam, et lotus recepi 


C lucem ?*. » At illi ira accensi dicum : « De gloriam 


Deo, quia hic howo peccator est ; » quihus ille qui 
nuper execus fuerat , respondit : « Si peccator est, 
ncseio : unum scio , quod ciecus cum essem, modo 
video. lu hoc enim mirabile est, quod peccator eum 
esset, aperuit oculos meos, qui ezcus eram. À sz- 
culo nou est auditum quia quis oculos aperuerit 
Czci nati. Nisi esset hic & Deo, non poterat facere 
quicquam. » Possumus igtur bac ad successorem 

Dei traducere, qui est sanctus papa. Si peccator 
est , quomodo maledixit vobis? Et Gracos excom. 
municavit Nicolaus | temporibus Photii (1), et ex- 
communicationi illi non defuit iota unum, sed facti 

sunt captivi , ut is in excommunicatione dixit , in 

omnes gentes, tanquam Judari : scriptum est enim, 


D Peccatores non audit Deus. Si peccator est , que- 


t80do fuit exauditus ?* At hic quidem sic, Inpocen- 
tius (2) ante hunc Eudoxiam ob Chrysostomi exsi- 
lium excommunicavit; ct intremuit ejus sepulcrem, 
doncc revocato eo excommunicationem remisit, et 
statim constitit illius tremor sepulcri. Sed quid 
evenit nostra memoria eunc sub Nicolao V ponti- 
fice maximo? cum legati ἃ Coustantino impera- 
tore, qui vocabatur Dragascs (2), ad eum missi 
adlue supersint : quibua litteras dedit plenas ti- 


(3) Constantinus. Uragase- 
Joanni l'alzologo tratri 
cetieilio. 


1961 


JOSEPHI METHONENSIS 


moris et norroris, ubi sperle cum exsecratione Α ἀρχιεοέως μεγίστον ; Καὶ οἱ περ βααιλέω: Κων- 


prophetizat excidium et internecionem extremam 
iMfelicium Grecorum ; in quibus post alia inulta 
(cum convicia et probata rescisset , qux» a Grecis 
quotidie impudentissime jaetabantur) , mire et hoc 
dicit: « Omnes gentes decretum quod sancitum est 
yeceperunt , Greci vero neque receperunt , neque 
spes est 608 unquam esse rccepturos qus super 
concordia εἰ unione decreta sunt. Procrastinationes 
enim procrastinationibus ab eis semper prztexum- 
tur, excusationes et. respouosiones iu singulis. Ne- 
que vero Graeci arbitrentur Romanum pontificem 
ita esse mente destitutum, omnemque Occidentalem 
Ecclesiam , ut non intelligat quæ in singulis dila- 
tionibus respondendo nugantur. Optime cuneta no 
vimus ; sed toleramus in Jesum, respicientes sempi- 
ternum sacerdotem et Dominum, qui sterilem illam 
flcum usque ad annum tertium jussit asservari , 
agricola jain ad excidendam s»rborem se accin- 
gente , quia nullum fructum ferebat. » Ὁ magnam 
calsinitatem | Anno 1451 hanc couscripsit epistolam, 
et 1455 capta est Constantinopolis. Num potestis 
dicere hzc vera non esse? Minime gentium , cum 
id sit manifestum , et res ipsa aperte loquatur. 
« Tres , inquit , annos exspeetabimus , si vos forte 
ἃ schismate et separatione converteritis , et vos 
vere decreto adjunseritis , secundum Salvatoris de 
ficu prsceptum. Si vero non, exscindemini , ne 
terram otiosam et inutilem reddatis. Hoe miracu- 
lerum miraculum maximum , quod (ut in epistola 
ipsa scribit Nicolaus papa) Graecorum gens illa 
magne εἰ formidabilis, sapiens, clara, fortis, ter- 
varum domina, ob divinam ultionem ita in Barbe- 
rorum servitutem abducta sit. » Hxc enarcanti 
mihi subit lamentari et deplorare excidium gentis 
nostrae, quanquam vos non intuemini. 


σταντῖνου τοῦ λεγομένον Δραγάδη πρέσδεις πεμ- 
φθέντες πρὸς αὐτὸν, ἕως τοῦ νῦν ζῶσι " πρὸς οὖς 
ἀκεχρίθη, καὶ ἐπιστολὴν ἔπεμψε γέμουσαν ῥήματα 
φόθδου καὶ τρόμου" ἐν fj διαῤῥήδην προφητεύει, xa- 
ταρώμενος τὴν παντελῆ ἅλωσιν καὶ τὸν ἀφανισμὸν 
τῶν ἀθλίων Γραιχῶν * àv fj μετὰ πολλὰ ἄλλα, συνιεὶς 
«ἃς λοιδορίας καὶ ὕδρεις ἄσπερ παρὰ τῶν ἔραικπῶν 
καθ' ἐχάστην ἀναιδῶς βλασφημεῖται, θαυμασίως 
xoi τοῦτο Mei: « άντα τὰ γένη τὸν γενόμενον 
εἰληφότα 6pov ἐδέξαντο" “Ἕλληνες δὲ. οὔτε ἐδέξαντο, 
οὔτ᾽ imi; ἐστιν, ὡς ἔοικεν, οὐδεμία δέξασθαί ποτε 
τὰ ἐψηφισμένα ὑπὲρ ὁμονοίας τε καὶ Évosemc* 
ἀναδολαὶ γὰρ αὐτοῖς ἐπ᾿ ἀναδολαῖς ἀεὶ γίνονται " καὶ 
προφάσεις τε καὶ ἀπολογίαι αἱ αὐταὶ παντάπασιν 
ἐφ' ἐχάστοις. Μὴ γὰρ οἰέσθωσαν Ἕλληνες οὕτω 
παντὲς στέρεσθαι νοῦ τὸν τῆς Ῥώμης ἀρχιερέα, 
καὶ πᾶσαν τὴν ἑσπέριον Ἐχχλησίαν, ὥστε μηδὲν 
αυνιέναι ἔχειν ποῖ ἅττα παρ᾽ ἑκάστην ἀναδολὴν αὖ- 
τοὶ ἀποχρῥινόμενοι ῥαψῳδοῦσιν " εὖ μὲν γὰρ πάντα 
συνίεμεν, ἀνεχόμεθα δὲ, ἀποδλέποντες εἰς Ἰησοῦν 
φὸν ἀἴδιον ἀρχιερέα καὶ ἸΚύριον" ὃς τὴν ἄχαρπον 
ἐχείνην συκῆν διατηρῆσαι ἄχρι τοῦ τρίτου ἔτους 
ἐκέλευσε" τοῦ γεωργοῦ ἀποκόπτειν ἤδη τὸ φυτὸν 
ἀξιοῦντος, διὰ τὸ μηδένα φέρειν καρπόν. » "D τῶν 
καγῶν 1 τῷ χιλίῳ τετρακοσίῳ πεντηχοστῷ πρώτῳ 
ἔτει ἔγραψε τὴν ἐπιστολὴν, καὶ τῷ πεντηχοστῷ 
τρίτῳ ἑάλω ἡ Κιυνσταντινούπολις. "Apa. δύναϑθε el- 
πεῖν, ὅτι οὐκ ἀληθὲς τὸ πρᾶγμα τουτί ; οὔμενουν * 
φαυτρηῦ ὄντος τοῦ πράγματος. xol τῆς συμφορᾶς 
διαῤῥήδην τοῦτο βιώτης. Τρία ἔτη. φησὶ, περιμε- 
νοῦμεν ὑμᾶς ἐπισερέψαι ἀπὸ τοῦ σχίσματος καὶ 
τῆς διαιρέσεως, καὶ ἐνωθῆναι ἀληθῶς τῷ ὅρῳ, κατὰ 
τὴν ἐντολὴν τοῦ Σωτῆρος τὴν ἐν τῇ συχῇ " εἰ δὲ μὴ, 
ἀκοκοπήσεσθε, ἵνα μὴ x«l τὴν γῆν χαταργῆτε. 
θαῦμα θαυμάτιυν τὸ μέγιστον τοῦτο, ὅτι καθάπερ 


φησὶν αὐτὸς Νικόλαος πάπος ἐν τῇ ἐπιστολῇ αὐτῇ, ὅτι τῶν Ἑλλήνων τὸ γένος, τὸ μέγα, τὸ φοδερὸν, τὸ σοφὸν, 
τὸ ἔνδιξον, τὸ ἀυδρεῖον, τὸ χρατῆσαν πάσης γῆς, δοῦλον οὕτω βαρδάροις χατὰ δίκην Θεοῦ ἀποδείκνυται. 
Ταῦτα διηγουμένῳ, ἔπεισ! μὸι κλαῦσαι, xai θρηνῆσαι τὴν ἀπώλειαν τοῦ ἡμετέρου γένονς, εἰ καὶ 


ὑμεῖ; οὐχ ὁρᾶτε. 
ΕΞ xiv. 
ti piiwis ergo, nt indc initium sumam, in me- 
moriam revocate , fratres et patres , qualisnam et 
quanta exstiterit nostra natio, Fuit enim quondam 
sapiens, clara , generosa , prndens , fortis, et qux 
omnem terram suo subjecerit imperio. Pizterea 
virtutis studio et sanctitate omnes gentes est su- 
pergressa, jejuniis, vigiliis, orationibus, elecmosy- 
uis, et. ut tino verbo dicam , veluti spongia hausit 
omnem virtutc ip Deo semper accepta. At in præ- 
sentia (proh dolor!) omnia intercideruut, Con- 
stantinopolis capta est; cujus rei solum recorda- 
tione cogor prorumpere in verba cum clamore ct 
ejulatu , et ultimum effundere spiritum, Quia urbe 
expugnata ara sunt profanaue , templuu concul- 


Mr. 
Πρὺ πάντων τοίνυν, ἵν᾽ ἐντεῦθεν ἄρξωμαι, pvh- 
eO ntc, ἀδελφοὶ (1) καὶ πατέρες, πόσον τε καὶ ποταπὸν 
ὑπῆρχε τὸ γένος ἡμῶν᾽ ἦν γὰρ σοφὸν, ἔνδοξον, 


D γενναῖον, φρόνιμον, ἀνδρεῖον, πᾶσαν τὴν οἰχουμέ- 


v» ὑποτάξαν εἰς μοναρχίαν. Καὶ μὴν καὶ τῇ κατ᾿ 
ἀρετὴν σπουδῇ τε xal ἀγιωσύνῃ, πάντα τὰ γένη 
νιχῆσαν νηστείαις, ἀγρυπνίαις, προσευχαῖς, ἐλεη- 
μοσύναις " καὶ πᾶσαν ἁπλῶς ἀπομαξάμενον ἀρετὴν, 
καθάπερ σπόγγος τὰ νάματα, διετέλει εὑαρεστοῦν 
τῷ θεῷ. ᾿Αλλὰ νῦν, φεῦ γε τῶν χαχῶν | ἀπώλετο 
«dv: ἑάλω ἡ Κωνσταντινούπολις " ἧς μόνον ἐν τῷ 
μνησδῆναι, ἔστιν ἐκρῆξαι φωνὴν μετὰ χραυγῖςς καὶ 
ὁλολυγμοῦ, καὶ πνεῦσαι τὰ λοίαθια. ᾿Αλούσης γὰρ, 
ἐμιάνθη θυσιαστήρια " χατεπατήθη «b ἱερόν χύσις 


, ἀδελφοὶ, cte., usque ad καὶ ἰλιγμιᾷ μου τὸ πνεῦμα, οἰ δὶ Martinus Crusius in Turco-Grarcia, 
p. 0. perien Menodis reda quà Genuadius Scholarius patria calamitates deploravit. Vide tom. CLX, col. 
4. Ep 


nm 


1309 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPAE. 


1310 


αἵματος πολλὴ γέγονεν ἐμιάνθησαν μονάστριαι " A catum , magna sanguinis effusio sccuta , pollutss 


ἐφθάρησαν παρθένοι’ ἀπεχεφαλίσθησαν βρέφη " 
ἀπέθανον μαχαίρας τῶν ἀσεδῶν͵ ἄρχοντες, ἱερομό- 
ναχοι, ἱερεῖς, ἡγούμενοι, ἄνδρε:, γυναῖχες " γάμοι 
ἐχωρίσθησαν, ναοὶ χατεπατήθησαν καὶ ὑδρίσθησαν, 
ὀχεύη ἱερὰ συνεθλάσθυσαν" εἰχόνες χεχουσμημέναι 
χκατεπατήθησαν xal ἐνεπτύσθησαν. Θΐμοι τῷ ταλαι- 
epp τε καὶ ἀθλίῳ ! τίς ἱκανὸς ἐχτραγῳδῆσαι τὸ 
$i6oc, xal ἀναγγεῖλαι τὴν συμφοράν ; Φεῦ," ποῦ fí 
βασιλικὴ παράστασις xal καράταξις ; ποῦ f τοῦ 
παλατίου σύνταξις" ποῦ ὁ τοτοῦτος ἑσμὸς τῶν ἀρ- 
χόντων ; ποῦ τὸ παιδευτήριον τῆς σοφίας : οἴμοι τῷ 
τάλανι ! ποῦ 4 πατριαρχικὴ διοίχησις ; ποῦ di τῆς 
Ἔκχχλησίας καλλονή * ποῦ ὁ τοσοῦτος xal τηλικοῦτος 
τοῦ ἀρχιερατιχοῦ τε καὶ ἵερομονα κοῦ, καὶ μονα- 
ριποῦ τάγματος, χορό: τε καὶ ἀριθμός ; ποῦ τὰ τῶν 
μοναχῶν τάγματα xal μοναστριῶν ; Οὐχ ἰδοὺ xatt- 
πόδησαν ὑπὸ τοῦ Μωλμεθ τὰ πάντα ; Καὶ οὐχ ἐν 
αὐτῇ μόνῃ τῇ βασιλενούσῃ τῶν πόλεων ἐγεγόνει 
«ουτὶ τὸ χαχὸν, ἀλλᾶ καὶ εἰς τὰς μετ᾽ αὐτὴν, ἔτι 
«λείω καὶ χείριστα * καὶ ὁρῶμεν ἀνεῳγμένοις ὀρθαλ- 
μοῖς xa0' ἡμέραν καὶ νοοῦμεν. Τίνος ἕνεχεν ταῦτα : 
Ἢ ὑμεῖς εἴπατέ μοι δ'ὰ τὸν Κύριον, εἰ μὲν εἴπητε 
ὡς εἰώϑατε λέγειν ὅτι διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν τοῦτ᾽ 
ἐγένετο, οὐκ ἔστιν οὕτως, ἐγὼ λέξω" οὗ γὰῤ μᾶλ- 
ον ἡμεῖς, f τὰ λοιπὰ τῶν Χριστιανῶν γένη ταῖς 
ἰδίαις τὸν Θεὸν παροργίζομεν ἁμαρτίαις " εἰσὶ γὰρ 
ἄλλα γένη πλεῖον βλάσφημα καὶ ἀμαρτωλά. To; o) 
πάσχουσιν οὕτως ὡς τὸ ἡμέτερον ἀθλιώτατον καὶ 


moniales , virgines corrnptze , caput infantibus ab- 
scissum, impiorum manibus principes occiderunt ; 
monacbi sacri, sacerdotes, praepositi , viri, fe- 
minz. Connubia sunt divulsa , sacra vasa con- 
fracia, imagines ornatissimæ conculcatze sunt! sc 
spntis eonspurcáta. O me miserum atque infelicem! 
quis poterit unquam Iantam cladem deplorare et 
verbis acerbum easum exprimerc ἢ Heu ! ubi regius 
apparatus et comHatus ? ubi ordo palatii et disci- 
plina ? ub! tot principum examen ὃ ubi scholze sa- 
plentia? vx mihi misero ! ubi patriarchalis admi- 
nistratío, ubi ornatus Ecclesie * uli tantos et talis 
sacrorum monachorum ac non sacrorum ordo, 
cherus ei numerus * ubi monachorum et monia- 
lium ordines ἢ Ecce, nonne cuneta. sunt a Mabo- 
n ete absorpta ? Nec tantum in ipsa urbium regina 
ea mala obvenere, verum etiam in subjectis regio- 
nibus plura ac deteriora ; perque singulos dies hæe 
apertis oculis intuemur et intelligimus. Quamobrem 
ergo li»c? vel vos mihi dicite, per Dominum. Si 
dixeritis, αἱ dicere consuestis, ob nostra delieta 
hæc evenisse, non ita se res habet ego dicam, quo- 
niam nop magis nos quam eseterse Christianorum 
gentes nostris criminibus Deum irritamas. Sunt 
enim et aliz nationes niagis sceleribus et peccati« 
obnoxi2 ; quomodo nou sflliguntur ut nostra ipfe- 
licissima et miseranda natio? Vas inihi misero! 
Alius ex alio subinde flo, cum ad hzc animum con- 


ἐλεεινὸν γένος ; Οὐαί μοι τῷ xaXacmopio! ὅταν Axo- c verto, et cor meum eonturbatur et spiritus meus 


δλίψω πρὸς τοῦτο, ἄλλος ἐξ ἄλλον γίνομαι * καὶ ἧ 
Ψυχὴ μου ταράττεται, καὶ ἰλιγγιᾷ μου τὸ πνεῦμα" 
ὅτι τῶν Ἰουδαίων τὸ γένος, δύο ἁμαρτίας ποιῆσαν, 
δίχην ἔδωκε κατὰ τὸν προφήτην * εΔύο χαὶ πονηρὰ 
ἐποίησε, φησὶν, ὁ πρωτότοχος vió; μου Ἰσραὴλ" 
bah ἐγκατέλιπε πηγὴν ὕδατος ζωῆς, xal ὥσνξεν 
ἑαυτῷ λάχχους συντετριμμένους" » χαὶ ἡ Ἔχχλη- 
σία, Ἐμὲ ἐπὶ ξύλον ἐσταύρωσαν, τὸν δὲ Bapa66dv 
ἡτήσαντο xal ἀπέλυσαν. Πρῶτον τοίνυν, εἰδωλολο- 
τρεῦσαν, ἠχμαλωτίσθη εἷς Μηδίαν xat Βαδυλῶνα * 
διότερον, σταυρώσαντες τὸν Κύριον ἡμῶν xal θεὸν, 
αἰχμάλωτοι γεγόνασιν εἷς πάντα τὰ ἔθνη. Τὸ δὶ 
ἡμέτερον γένος, ὦ τῆς συμφορᾶς, φεῦ τῆς ὀδύνης] 
οὗτε εἰδώλοι: ποτὲ ἐλάτρευτεν, οὔτε τὸν Υἱὸν τοῦ 


æstuat, quia Judzorum gens, qua duo erimina 
commisit, secundum prophetam dedit peas, 
« Duo enim niala fecit , inquit, primogenitus meus 
(ilius Israel ** : » me dereliquit fontem aqua vives, 
et effodit sibi cisternam dissipatam ; et Ecclesia , 
Me in ligno crueifizerunt, Barabbam vero postula- 
verunt et liberarunt. Primum igitur cum idolis In- 
servisset , in captivitatem abductus est in Mediam 
et Dabylonem ; secundo cum crucifixissent Domi- 
num nostrum et Deum, profecli sunt captivi ín 
omnes gentes. Nostra vero natio (proh Infortanium ? 
proh dolor!) neque idolis servivit unquam, neque 
Dei Filium crucifixit : qua de causa tam acerbe 
vexatur ? Sed non solum eadem, verum etiam 


θεοῦ ἐσταύρωσε * τίνος ἕνεκεν τὰ δεινὰ ταῦτα πάσ- D multo pejora quam impii Sudæi perpetitur. li nam- 


χει; Καὶ οὗ μόνον τὰ αὑτὰ, ἀλλὰ xal yeipova τῶν 
κακῶν Ἰουδαίων κάσχει. Ἐχεῖνοι γὰρ αἰχμαλωτι- 
οθέντες, πάντων ἐθνῶν γεγόνατι δοῦλοι, ὡς μισητοὶ 
xat ἐχῆροὶ τοῦ Θεοῦ * οὗτο: δὲ, οὐ μόνον τοῖς ἔθνεσιν 
ἐγένοντο δοῦλο!;, ἀλλὰ xal Ἰουδαίοις αὐτοῖς, τοῖς 
οὖσι δούλοις πάντιυν ἐθνῶν. Ὦ τῆς ἐμῆς συμφορᾶ- ! 
οὐχ ἔστι λοιπὸν χλαῦσα! τε xal θρηνῇσαι xal ἐξετά- 
αλι, καὶ ἰδεῖν τὴν αἰτίαν, δι᾽ ἧς ταῦτα πάσχομεν ; 
"Ero μὲν οὐ δύναμαι συνορᾷν ἄλλην ᾿ οὐδὲ τὸ ἡμέ- 
τερον γένος χεῖρόν ἐστι πάντων γενῶν ταῖς ἀρεταῖς, 
ἀλλὰ μᾶλλον καὶ βέλτιον. Εἴρηται γὰρ δὴ, χαὶ ἀλη- 
60; εἴρηται, ὅτι τὸ ἡμέτερον γένος, πάντων νενῶν 


** Jerem. 11, 19. 


que in servitutem abdueti, omniu gentium faci 
sunt servi, ut omnibus invisi et Dei hostes ; hi vero 
non solum gentium facti sunt servi, sed et Judzeis 
ipsis, qui sunt servi omnium gentium. Ὁ meam 
calamitatem ! Nonne reliquum cst plorare et la- 
mentari, ac disquirere causam et videre propter 
qua patimur hac? Ego vero aliam non possum in- 
venire (neque enim virlute mostra nalio ceteris 
gentibus pejor est, imo vero melior; nam dictum 
est vereque dictum, nationem nostram omaes nae 
tiones virtute et moribus antecellere) nisi schiseaa. 
et quod se subtraxerit ab obediears 7 


137t 


JOSEPHI METHONENSIS 


1372 


Woman Ecclesiz. Éam ct solam decerno esse Α διαφέρει τῇ ἀρετῇ καὶ τῷ ἤθει, ἀλλ᾽ ἢ τὸ σχίσμα 


eausaw interitus nostrz gentis, quia postquam ab 
ca divisi sumus , maledictionem accepimus et pa- 
timur qua nos patimur ; nec ideo poenitet nos, sed 
deteriores evadimus , et maledictis inipetimus 
ipsam Ecclesiam, dicenda οἱ tacenda adversus eam 
Nopudenter evoiimus. Quamobrem , fratres mei , 
per Christum , desperationem omittamus, 8656- 
damus vers Christisnorum unioni . agnoscamus 
peecata nostra , ne pejores Judzis evadamus , ucve 
falsa suasione, malitia, et prsumptione, ita eures 
olstruamus ub. nec audiamus nec intelligamus. 
Audiamus Christum clamantem apostolis ; « Qui 
vos awlit, me »udit ; et qui vos spernit, me sper- 
hil; qui vero me spernit, spernit eum qui misit 
me *', » Vere ergo licet dieere , qui papain audit , 
Dominum audil; qui vero papam non audit, Do- 
minum non audit : qui vero Dominum non audit, 
aud captivos et. gladiis ceomminutos (1). Vidi et 
recte meminl , eum interíuerim disputationibus 
eujuedam monachi Barlaam, quz habita sunt Con- 
stantinopoli eam quodam legato aspost.lico de pri- 
malu pape, wbi coneladens legatus dicit : Ego 
quidem possum cunctas objectiones vestras di- 
luere (nen enim Christi Ecclesia et przses illius 
siimus pontifex misit bominem qui nesciat vestris 
dubitatienibus respondere) , sed vos sewper in nu- 
pacibus verborum argutiis versamini. Quare mihi 
libet. dieere tibi breve ac verum verbum , quod et 


xoY ἡ mTapaxoh xai ἀννποταξία πρὸς τὴν Ῥωμαῖ- 
xl Ἐχχλησίαν αὑτὴ» καὶ μόνην χρίνω αἰτίαν τῆς 
ἀπωλείας τοῦ ἡμετέρου γένους. ᾿Αφ᾽ οὗ γὰρ ἐσχί» 
σῦημεν ἀπ' αὐτῆς, τὴν χατάραν ἐλάδομεν" xai 
πάσχομεν ὅσα καὶ πάσχομεν" xal πάσχοντες o0 
μετανοοῦμεν, ἀλλὰ καὶ χείρονες γινόμεθ: " xol 
βλασφημοῦμεν κατ᾽ αὐτῆς τῆς τοῦ Θεοῦ Βχχλησία:" 
xoi ῥητὰ καὶ ἄῤῥητα κατ᾽ αὐτῆς ἀναιδῶς ἑἐμοῦμεν. 
θεν, ἀδελφοί μου, ἐάσωμεν τὴν ἀπόγνωσιν διὰ τὸν 
Κύριον, προσέλθωμεν τῇ ἀληθεῖ τῶν Kpisttavov 
ἑνώσει ’ γνωρίσωμεν τὸ πταῖσμα ἡμῶν * μὴ χείρο- 
vec τῶν Ἰουδαίων γενώμεθα" μὴ τῇ πεισμσονῇ καὶ 
τῷ κακίᾳ σὺν τῇ προλήψει, κλείωμεν τὰ ὥτα τοῦ 
μὴ ἀχούειν καὶ συνιέναι. ᾿Ακούσωμεν τοῦ Κυρίου 
βοῶντο; τοῖς ἀποστόλοις " « 'O ἀκούων ὑμῶν, ἐμοῦ 
ἀκούει" xal ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς, ἐμὲ ἀθετεῖ ὁ δὲ ἐμὲ 
ἀθετῶν, ἀθετεῖ φὸν ἀποστείλαντά με. » "Ἔστιν οὖν 
εἰκεῖν τὸ ἀληθές’ ὁ ἀχούων τοῦ πάπα, τοῦ Κυρίου 
ἀχούει" ὁ δὲ μὴ ἀχούων τοῦ πάπα, τοῦ Κυρίου oön 
ἀχούει" ὁ δὲ μὴ τοῦ Κυρίου ἀχούων, ἀκούεε αἰχμα- 
λώτων xal καταχοπέντων μαχαίραις. Εἶδον x3 
καλῶ; μέμνημαι, ἐν τοῖς διαλέξεσί τινος Βαρλαὰμ 
μοναχοῦ, γενομέναις ἐν Κωνσταντινουπόλει, μετά 
τινος λεγάτου ἀποστολιχοῦ, περὶ τῆς ἀρχῆς τοῦ 
πάπα" ἔνθα συμπεραίνων ὁ λεγάτος φησίν" Ἐγὼ 
μὲν ἱκανός εἶμι πάντα τὰ ὀφ᾽ ὑμῶν προσφερόμενα 
διαλύσασθαι" οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἔχ» 
χλησία χαὶ ὁ προχαθεζόμενος ταύτης ἄχρος ἀρχιε- 


aliis Grecis , milii injanetum est dicere. Hac dicit C θεὺς ἄνθρωπον, μὴ εἰδότα διαλύειν τὰς ὑμετέρας ἀμα 


papa: δὶ volueritis οἱ eudieritis me, bona terr 
comedetis , 3àecundum prophetam ; si vero nolue- 
v'tis, neque audieritis me, gladius vos devorabit 80 } 
Num poati(icis os locutum cst lisc? num habes buic 
qnid contradicas ? Lege ct expende au evenerit 
sicut ipse dixit, Si ergo evenit , debetis, imo vero 
potius necesse est illum audire : secundum vero 
opera illius non facere, si mala fuerint. Ita et nobis 
yrzcepit Dominus : « Super cathedram Moysi se- 
derunt Scribe οἱ Pharissmi ; omnia quacunque 
dixerint vobis facere, facite, sécuuduin vero opera 
illorum nolite facere **. » Quando ergo et hic super 
cathedram Petri sedet, dehemus ipsum tauquam 
Petrum audire et imitari sermones ejus, opera vero 
non imitari si prava sint. la vos saucti docent, 
ita leges et canones ciamant, ut autea demonsira- 
vimus, el paulo post etiam demonstrabimus. Nunc 
deicgere volumus quod vos intus adversus papam 
3c Latinos iujuste continetis. Dicitur cnim quod 
propter peccatum illum vitatis. At hoc verum non 
est, sed causas quzritis, fratres, parum vcras. 
 Maledixit enim vobis , ct vos invenit excommuni- 
catio deletique funditus cstis. Sed alius est morbus 
ex quo ꝝàgrotat intus anima vestra, ut antea expo- 
suiaus, uon audentes palam dicere, ne forto cun- 


97 Luc. x, 16, * 152. 1, 19. 


89 Matth. x3iit, 3. 


φισδητήσεις" ἀλλ᾽ ὑμεῖς, ὦ; ὁρῶ, En ἐφευρεσιολογίαις 
ἀεὶ χαλινδεῖαθε" ὅθεν ἕνεστί μοι εἰπεῖν πρὸς σὲ güvto- 
pov καὶ ἀληθῆ λόγον, ὅνπερ καὶ πρὸς τοὺς ἄλλους Γραι- 
κοὺς παρήγγελμαι λέγειν, ὅτι τάδε λέγει ὁ πάπας" 
Ἐὰν θέλητε καὶ εἰσαχούσητέ μον, τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς 
φάγεσθε, κατὰ τὸν προφήτην " ἐὰν δὲ μὴ θέληνε μηδὲ 
εἰσαχούσητέ μου, μάχαιρα ὑμᾶς κατέδεται " τὸ γὰρ 
στόμα τοῦ πάπα ἐλάλησε ταῦτα, "Apa ἔχεις εἰπεῖν 
«οὐναντίον τούτον ; ᾿Ανάγνωθι καὶ ἴδε, εἰ οὐχ 
ἐγένετο ὡς ἐχεῖνος ἔφη * εἰ οὖν ἐγένετο, ὀφείλετε, 
μᾶλλον δὲ ἀνάγχη ἐστὶν, ἀχούειν ἐχείνου " κατὰ δὲ 
τὰ ἔργα αὑτοῦ μὴ ποιεῖν, ἂν πονηρὰ ὥσιν " οὕτω 
γὰρ. ἡμῖν ἐνετείλατο ὁ Κύριος" « Ἑπὶ efc Μωσέως 
καθέδρα; ἐχάθισαν οἱ Γραμματεῖς xa οἱ Φαρισαῖοι" 


Ὦ πάντα οὖν ὅσα ἂν λέγωσιν ὑμῖν ποιεῖν, ποιεῖτε" 


κατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν, μὴ ποιεῖτε. » Ἐπεὶ οὖν 
καὶ οὗτος ἐν τῇ τοῦ Πέτρου καθέδρᾳ κάθηται, ὀφεί- 
λομεν αὑτοῦ ὡς τοῦ Πέτρον ἀχούειν, καὶ μιμεῖσθαι 
τοὺς λόγους αὐτοῦ * τὰ δὲ ἔργα αὐτοῦ μὴ μιμεῖσθαι 
εἰ πονηρὰ ὦσιν οὕτως ἡμᾶ; οἱ ἅγιοι διδάσχουσιν" 
οὕτως οἱ νόμοι χαὶ οἱ χανόνες βοῶσιν, ὡς φθάσαντες 
ἀπεδείξαμεν xal ἔτι ἀποδείξομεν ἐν ὀλίγῳ. Νὺν δὲ 
βουλόμεθα ἀνακαλύψαι ὅπερ ὑμεῖς ἔνδον χατὰ τοῦ 
πάπα καὶ τῶν Λατίνων ἀδίχως ἔχετε * λέγετε γὰρ 
ὡς διὰ τὴν ἁμαρτίαν φεύγετε αὑτόν" ἀλλ᾽ οὐκ ἔστι 


(1; Hoc dicit propter Januizctos, qui ex captivis cliguntar, οἱ cireumeiduntur. 


1313 PRO CONC. FLORENT. CAP, V. DEPRIMATU PAPE, - mt 


τοῦτο, 00x ἔστιν, ὦ φίλοι “ἀλλὰ προφασίζεστε, ἀδελ- Α elis hareticis pejores voeemini, et sitis coguiti 
qo, προφάσεις οὐχ ἀληθεῖς “ xavqpásato γὰρ ὑμῖν, apud omnes; magisque vuliis mandere sub den- 
xal εὗρεν ὑμᾶς ὁ ἀφορισμός * καὶ ἢφανίσθητε mav- tibus. Sed aliud quid est quod labiis premitis. 
τελῶς. ᾿Αλλ᾽ ἄλλο ἐστὶ» ὃ ἕνδον ἐν τῇ ψυχῇ voon- Quidam tamen adeo stolidi sunt , qui aperte La- 
λεύεσθε ὡς προείπομεν" αἰδούμενοι εἰς τὸ φανερὸν — tnos hæreticos esse dicunt, et papam prater cæ- 
εἰπεῖν, μήπως χείρονες πάντων αἱρετικῶν ὄνομα- — teros omnes, ideoque unionem refugitis , neque 
σθήσεσθε χαὶ φανερωυθήσεσθε" xal ἤδεσθε τοῦτο — papz memoriam audire, neque qui unionem ex 
μασδοθαι ὑπ᾽ ὀδόντα * καὶ ἄλλο ἐστὶν ὃ τοῖς χεᾶεσιν vestris sacerdotibus amplectuntur videre susti- 
ἔχετε “ ὅμω: εἰσί τινες μωροὶ, οἱ καὶ φανερῶς M- — netis; neque qui cum ipsis communicant omnino 
γουσι τοὺς Λατίνους αἱρετιχοὺς, καὶ πρό γε πάν- — pro Christianis liabetis ; et si forte coatingit ut iu 
τῶν τὸν πάπαν * xal διὰ τοῦτο, οὔτε τὴν ÜÉvesw — aliquod incurratis quod vos papa commonefaciat , 
θέλετε, οὔτε xb μννμόσυνον τοῦ πάπα ἀχούειν ἀνέρ panem oblationis non accipitis, sed furiis agitamini 
χεσθε" οὔτε τοὺς ἀσπαζομένους τὴν ἕνωσιν ἱερεῖς, — ac dentibus adversus ipsos sacerdotes sævissime 
ὁρᾷν ἀποδέχεσθε * οὔτε τοὺς σνγχοινωνοῦντας aó-  infrenditis, et Judieis deteriores esse putatis. Haze 
τοῖς, Χριστιανοὺ; ὅλως: ἔχετε * xal εἴ που εὑρεθείητε igitur proferre reformidantes, ut iram quorumdam 
τὸ μνημόσυνον τοῦ πάπα ὀχούοντες, ἀντίδωρον οὐ Β declinetis, ad apertum integumentum strenue cou- 
λαμδάνετε - ἀλλὰ μαίνεαθε, καὶ τοὺς ὀδόντας xav' — fugitis, et adversus veritatem pugnatis , de asini 
αὐτῶν τῶν ἱερέων ὡμότατα βρύχετε, καὶ χείρονας — umbra (ui fertur) decertantes. 

τῶν Ἰουδαίων ἡγεῖσθε. Ταῦτα οὖν δειλιῶντες εἰπεῖν, θυμόν τινων φοδούμενοι, πρὸς τὸ πρόδηλον 
ἀποσκίασμα γευναΐως ἐχφεύγετε. Μάχεσθε xat ὑμεῖς τὴν ἀλήθειαν, ὑπὲρ ὄνου σχιᾶ:. 

JE. XV. 

"AXY ἡμεῖς kv τοῖς πρότερον εἰρημένοις τέσσαρα At nos in prxcedentibus , quos antea edidimus 
βιδλία ἐκθέντες, πολλὰ περὶ τούτου εἰρήχαμεν, thv — quatuor libris, multa de iis eisdem tractavimus , 
ἀλήθειαν ὡς ἐνὸν διαῤῥήδην χηρύξαντες, xal τοὺς — veritatem pro viribus aperte prsedicantes, Latinos- 
Λατίνους ὀρθοδόξου: εἶναι φανερῶς ἐν τοῖς δόγμασιν — que in dogmatibus orthodoxos esse liquido osten- 
ispavósapgev* καὶ ἀδίκως παρ᾽ ὑμῶν Guxogovtou- — dimus, et falsis eos premi cslumniis egregie de- 
μένους παρεστήσαμεν μάλα γενναίως. Ἐν δὲ τῷ — monstravimus, et in hoc quinto profecto non pauca 
παρόντι, τῷ πέμπτῳ δηλαδὴ τούτῳ, oix ὀλίγα εἰς — attulimus , scilicet pontificem esse Petri succes- 
. ghxapsv * τὸν τῆς "pne ἀρχιερέα, διάδοχον ὄντα — sorem et vicarium Salvatoris nostri Jesu Christi 
«οὔ Πέτρο" ἀποδειχνύοντες" xal ἔτι ἀποδείξομεν ., comprobando ; eumque solum obtinere potestatem 
τοῦ Πέτρου διάδοχον elvat αὐτὸν, xat τοποτηρητὴν ^ omnem Ecclesiam absolute dirigendi et guber- 
τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ" καὶ αὐτὸν μόνον — pandi, ligandi et solvendi , redarguendi , benedi- 
ἔχειν ἐξονσίαν πᾶσαν Ἐκκλησίαν ἁπλῶς διιθύνειν cendi, maledicendi, corrigendi ac medendi, solum. 
xdi χυδερνᾶν, δεσμεῖν τε καὶ λύειν, εὐλογεῖν xal — que iilum habere facultatem de fide et sacerdotio 
καταρᾶσθαι, ἐπιτιμᾷν καὶ ἰᾶσθαι xat χώραν xal — exquirendi. Nam siatim magnus Theodorus Stu- 
εὐπορίαν μόνον ἔχειν τὴν πίστιν καὶ τὴν ἱερωσύνην — dites in epistola aJ Paschalem papam hæe inquit : 
ἐξετάζειν. Αὐτίχα yipÓ μῖγας Θεόδωρος ὁ Στουδίς « Audi, apostolicum capu!, a Deo clecte , pastor 
«ης ἐν τῇ πρὸ; Πλοχάλιον πάπαν ἐπιστολῇ, τοιαῦτα ovium Christi, clavigor regui coelorum, petra del 
φάσκει" « "Axout, ἀποστολικὴ κάρα, θεοπρόδλητε — per quam sdificata est catholica Ecclesia. Nam tu 
ποιμὴν τῶν Χριστοῦ προδάτων * χλειδοῦχε τῆς 00- ὡς Petrus Petri sedem cxornans et guberuans; » et 
ρανῶν βασι'λείχς " πέτρα τῆς πίστεως, ἐφ᾽ f, dixobó-— post quadam : « Huc ades, ab Occidente exsurge, 
prtat ἡ xa09):xh Ἐχχλησία - Πέτρος γὰρ a0, tbv — et ne repellas in finem ; tibi namque dixit Christus 
Πέτρου θρόνον χοσμῶν xat διέπων. » Kal μετά — Deus noster, et tu quandoque conversus conürma 
τινα" « Δεῦρο δὴ ἀκὴ δυτμῶν ὁ χριστομίμητος — fiatres tuos. » Audis quomodo appellat. pon- 
ἀνάστηθι xai μὴ ἀπώτῃ εἰς τέλος. Πρὸς at γὰρ D tilicem agnus hic Pater Petrum, et clavigerum 
εἴρηκε Χριστὸ; ὁ Θεὸς ἡμῶν᾽ « Καὶ σύ ποτε bxiozpé- — vitas aernz, et pastorem, ct apostolicum caput? 
ψας, στηρίξεις τοὺς ἀδελφούς cov. » ᾿Αχούει:; πῶς — rogatque ut Constantinopoli subsidiam ferat propter 
λέγει τὸν τῆς Ῥώμης ἀρχιερέα ὁ μέγας οὗτος Πα- — eorum hzreses qui imagines oppugnabant. Uude- 
τὴρ, llézpov καὶ χλειδοῦχον ζωῆς αἰωνίον, xat ποι-ὀ — nam boc? Non ob aliquid aliud nisi quia is habcbat 
μένα, xal ámosvoluxi» xápav; xai ἐπιχαλεῖται — potestatem carteras Ecclesias confirmandi, tanquou 
ἀρωγὸν τῆς Κωνσταντινουπόλεως διὰ τὰς αἱρέσεις — qui omnibus haresibus superior esset, longeque 
τῶν Εἰχκονομάχων ; [Πόθεν τοῦτο, cl μὴ ὅτι ἐκεῖνος — positus esset ab omni procella haereticorum. Hujus 
εἶχιν ἐξουσίαν στηρίζειν τὰς λοιπὰς ἐχκλησίας, ὡς τοὶ ipsemet testis est in epistola ad Paschalem di- 
αἱρέσεως πάστς ἀνώτερος ὧν, xal ónepawpxiopéveg — cens : « Vos igitur vere illimis fons ac sincerus 
πάσης ζάλης αἱρετιχῶν ; Kal τούτου μάρτυς ὁ aó- — jam inde a principio verae üdei , vos ab omni. bae- 
«ὃς ἐν τῇ πρὸς αὐτὸν Πασχάλιον ἐπιστολῇ λέγων * — reticorum procella longe positi : securus totius 
« Ὑμεῖς οὖν ὡς ἀληλῶς ἡ àü w:o; xal ἀχαπή- Ecclesise portus, vos a Deo electa civitas ad : 
λευτος πηγὴ ἐξ ὀρχῆς τῆς 6200boza.. Ὑμεῖς ὁ — pefugium. » lutelligis quo pacto. securum 
πάσης αἱρετικῆς ζάλης ἀν" χισμένγ:ν ὁ εὐδτ)ς λιμὴν appellat totius Ecclesie Romanum pontife 


37S 


JOSEPHI METUONENSIS 


T1316 


quem ul navigia ab unJis in medio maris agitata Α «zc ὅλης "Exxigslac. Ὑμεῖς οἱ θεήλεχτος πόλις τοῦ 


Ía portum profugiunt, ne foris relicta a fluctibus 
δίᾳυο setu. mergantur; sic et omnes Ecclesise ab 
haereticis tanquam a fluctibus vexate ad Romanum 
pontificem , veleti ad portum salutis confugiunt , 
ubi tranquillitatem et quietem omnem nanciscan- 
tur. Nam eo loci fidei claves Christus apud Petrum 
apostolum deposuit , ut Ecclesiam totam pasceret 
aique gubernaret , nec apud illum tantum , sed 
etiara apud ejus suecessores , ipsi dicens , « Et tu 
aliquando conversus, confirma fratres 1uos ; » 
«qus quidece nop soli Petro contigerunt , sed et 
ejus successoribus. Nam Sylvester magnus papa 
Romanus post. baptismum Constantini , Aril hz- 
resim abolevit, et in eadem urbe Liberius ac Julins 
Athanssium cenfirmarunt, et Alexandriam remi- 
serünt , cum ab Arianis persecutionem pateretur. 
Damasius papa Eunomii Constantinopoliteni pa- 
uiarehse heresim funditus sustulit. Divus Celesti- 
nus impii Nestorii et Constautinopolitani pstriarchze 
haeresim per Cyrillum theegorum delevit, Leo san. 
ctissimus escrilegam Eutychis et Dioscorl hæresim 
damnavit. Martinus εἰ Agatho Monothelitarum 
seelestam hzresim verbo et operibus sustulerunt. 
Gregorius magnus Dialogus Impietstem eorum qui 
imagiues oppugnabsnt. anatheinati subjecit. Deinde 
post inobedientíam et schisma , Nicolaus primus 
ipsemet Constantinopolim profectus est Photii 
tempore , ut tolleret schisma; quem curo non re- 


cepissent, excommunicationi ab eo suppos:ti sunt. C 


Fest bunc summi pontifices per teinporum vices 
non destiterunt scribere et hortari Graecos ad Ec- 
elesim conversionem et obedientiam , quousque 
eoacta est synodus apud Lugduuum , quam Graci 
octavam vocant, cujus suctor exstitit. Gregorius 
papa decimus , et unio est subsecuta, Sed iterum 
dcfeeerunt, et iterum legatos Ecclesi: receperunt. 
Cogitur synodus Constantinopolitana cum papæ 
legatis , Joannis Becci temporibus Constantinopo- 
litani patriarche , et unionem amplexi sunt, ad 
breve tempus obedientiam ostendentes et pacem, 
sed postea rursus ad suum et primum vomitum 
reverterunt, Sed nec rursus defatigati sunt Eccle- 


φυγαδευτηρίου τῆς σωτηρία;. » ᾿Ακούεις, πῶς «D- 
διον λιμένα τῆς ὅλης Ἐχχλησίας ἀποχαλεῖ τὸν τῆς 
Ῥώμης ἀρχιερέα, ἵνα ὥσπερ τὰ πλοῖχ μέσον τῖς 
θαλάσση: βασανιζόμενα ὑπὸ τῶν κυμάτων πρὸς τὸν 
λιμένα τρέχουσι, μὴ μείνωσιν ἔξω καὶ χαταποντι- 
σθῶσιν ὑπὸ τῶν κυμάτων τε xal τοῦ χλύδωνος, οὕτω 
καὶ ἐχχλησίαι πᾶται χλυδωνιζόμεναι παρὰ τῶν αἷ- 
ρέσεων δίχην χυμάτων, πρὸς τὸν τῆς "Pops àp- 
χιερέα, ὡς πρὸς λιμένα σωτήριον, τρέχωσιν " ἔνθα 
γαλήνην χαὶ ἣδρεμίαν πᾶσαν εὑρήσουσιν, ἐχεῖ γὰρ 
ἔθετο Χριστὸς τὰς χλεῖς τῆς πίστεως ἐν Πέτρῳ τῷ 
ἀποστόλῳ, ποιμαίνειν xol χυδερνᾷν ὅλην τὴν "Ex- 
χλησίαν, οὐκ ἐχείνῳ μόνῳ, ἀλλὰ καὶ τοῖς διαδόχοι: 
αὑτοῦ. λέγων πρὸς αὐτὸν, « Καὶ σύ ποτε ἐπιστρεφεὶς 
στήριξον τοὺς ἀδελφούς σου" » ὅπερ οὗ τῷ Πέτρῳ 
μόνῳ συνέδη, ἀλλὰ καὶ τοῖς διαδόχοις αὐτοῦ. AO- 
t(xa γὰρ Σύλδεσερο: ὁ μέγα; κάπας 'δώμης μετὰ 
τὸ βάπτισμα Kuwvovavtlvov, τὴν αἵρεσιν ᾿Αοείου 
κατέλυσεν. Καὶ ἐν αὐτῇ Ἰούλιος xai Αιδέριος '᾿Αθ:- 
νάσιον ἐδεδαίωσαν, xal εἷς ᾿Αλεξάνδρειαν ἔπευψαν 
ὑπὸ τῶν ᾿Αρειανῶν διωχόμενον. Δάμασος δὲ ὁ πά- 
πας τὴν αἵρεσιν Μακεδονίου πατριάρχον ὄντος Kesv- 
σταντινονπόλεως, εἰς γῆν κατηδάφισεν. Keleatlvo; 
ὁ θεῖος τὴν τοῦ δυσσεδοῦς. Νεστορίου αἵρεσιν, xai 
αὐτοῦ Κωνσταντινουτύόλεω: πατριάρχου ὄντος, διὰ 
Κυρῶλλου τοῦ θεηγόρου ἀφανισμοῦ παρέδωκε. Δέων 
ὃ ἁγιώτατος, τὴν ἄθεον τοῦ Κὐτυχοῦς xai Ἀιοσχό- 
pov αἵρεσιν κατεδίκασε. Μαρτῖνός τε καὶ ᾿λγάθων, 
ταύτην τῶν Μονοθελητῶν τὴν μιαρὰν αἵρεσιν, λόγοις 
καὶ ἔργοις κατέδαλον. Γρηγόριος ὁ μέγας Διάλογος, 
τὴν τῶν Εἰχονομάχων 603366112» ἀναθέματι χαθυπ- 
ἐδαλεν. Εἶτα μετὰ τὴν παρακοὴν καὶ τὸ σχίσμα 
Νικόλαος πρῶτος σωματικῶς εἰς Κωνστανεινούπο- 
λιν ἦλθεν, ἐν τῷ καιρῷ τοῦ Φωτίονυ, τοῦ θερα πεῦ- 
σαι τὸ σχίσμα " ὃν μὴ δεξάμενοι, ἀφορισμῷ παρ᾽ 
αὐτοῦ ὑπεδλήθησαν. Μετὰ δὲ τοῦέξον, οὗ διέλειπον 
οἱ κατὰ χαιροὺς ἄχροι ἀρχιερεῖς ἐπιστέλλοντες καὶ 
καλοῦντες τοὺς Γραικοὺ; ἐπιστρέψαι καὶ ἑκακοῦσαι 
τἧς Ἐχχλησίας, ἕω: οὗ ἐγένετο σύνοδος ἐν Λουγ- 
δούνῳ, ἣν ol Γραικοὶ ὀγδόην καλοῦσιν. εἰς ἣν ἐξῆρχε 
κάπας Γρηγόριος δέκατος, καὶ ἠνώθησαν, xal πάλιν 
ἀπέστησαν " καὶ πάλιν πρέσδεις τοὺς τῆς Ἔκχλη- 


sis catbolicze præsides, eos ad obedientiam et pa- p σίας ἐδέχοντο " xol σνγχροτεῖται σύνοδος ἐν Κων- 


cem excitare. At ill cum. semel obsurduissent, non 
paruerunt ; protracta est igitur res usque ad nos, 
aspeximusque nostris oculis , quod multi ante nos 
patriarcha et reges videre exoptarunt, nec viderunt. 
Nos vero vidimus beatissimum Eugenium IV Ro- 
n-anse Ecclesie pontificem summum quanto studio 
. $n hoc sanctum opus incubuerit, triremibus missis 
«t sumptibus , ut hoc magnum vulnus sanaretur ; 
eclehrataque est synodus ingens atque admirabilis 
Ferrarie et Florentie, iusignibus Itali» urbibus 
magna doctorum et sapientum virorum frequentia, 
εἰ theologi scientia ac virtute illustrium. Tandem 
decretum sancitum est oroni sapientia et veritate 
conspicuum , quod ubique est promulgatum οἱ ab 
"ibnibus gentibus receptum. Greci vero, et ex iis 


σταντινουπόλει, μετὰ λεγάτων τοῦ πάπα, lv. τῷ 
xatpip Ἰωάννου Βέχον πατριάρχου Κωνσταντινου - 
πόλεως * xai ἠνώθησαν μὲν πρὸς ὀλίγον, δείξαντες 
ὑπακοὴν xa εἰρήνην' μετὰ δὲ ταῦτα, πάλιν πρὸς 
τὸν ἴδιον καὶ πρῶτον ἐστράφησαν ἐμετόν. ᾿Αλλὰ 
χαὶ αὖθις οὐκ ἀπέχαμον οἱ τῆς καθολικῆς Ἔχχλη- 
σίας προϊστάμενοι, διεγείρειν αὐτοὺς πρὸς ὑπαχοὴν 
καὶ εἰρήνην. Αὐτοὶ δὲ ἅπαξ ἐχχεχωφηχότες, οὐχ 
ἤχουον. ἔφθασεν οὖν τὸ πρᾶγμα καὶ ἕως ἡμῶν. 
Καὶ εἴδομεν τοῖς ἡμετέροις ὀφθαλμοῖς, ὃ πολλοὶ τῶν 
πρὸ ἡμῶν, καὶ πατριάρχαι χαὶ βασιλεῖς ἐπεθύμη- 
σαν ἰδεῖν, xat οὐκ εἶδον. Ἡ μεῖς δ᾽ εἴδομεν. τὸν μα- 
καριώτατον Ἐῤγένιον τέταρτον, τῆς Ῥωμαϊκῆς 
Ἐχχλησίας ἄχρον ἀρχιερέα, πόσην σπουδὴν προ- 
χατ:δάλλετο διὰ τὸ ἅνιον ἔργον τοῦτο" καὶ τριήρεις 


4571 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAP. 


1318 


καὶ ἀναλώματα ἔκεμψεν, tva τὸ τραῦμα 0cpan:ozv A qui pejoris sunt conditionis, vulgares quidam ho- 


tb μέγα τοντί καὶ σύνοδος ἐγεγόνει ἐν Φεῤῥαρί 3 
καὶ Φλωρεντίᾳ ἀξιολόγοις τῶν Ἰταλία: πόλεων, με- 
γάλη καὶ θαυμαστὴ " λογίους ἔχουσα καὶ σοφοὺς ἄν- 
δρας, θεολογίᾳ χεχοσμημένους xal ἀρετῇ ᾿ καὶ δὴ 
«ελευτῶντες συνέθεντο «^v ὄρον σοφίᾳ πάσῃ xoi 
ἀληϑείᾳ διαλάμποντα " ὃς ἐκηρύχθη μὲν κανεαχοῦ, 
καὶ πάντα τὰ γένῃ τοῦτον ἐδέξαντο’ Γραιχοὶ δὲ, 
καὶ τούτων οἱ χείρονες χαὶ ἰδιῶται xal ἀμαθεῖς, ἀν- 
tud vous τούτῳ" εἰ δὲ xal τις μέτοχος λόγου ἀντι- 
λέγει τῷ ὅρῳ, οὐκ ἀπὸ σοφίας, ἀλλ᾽ ἀπὸ χαχίας χαὶ 
ψευδοῦς, xal ματαίας προλήψεως, καὶ χενῆς δόξης, 
ἣν βούλεται καρποῦσθαι παρὰ τῆς ἀλογίας τοῦ 


mines et Indocti buic contradicunt ; ac κἱ quis va- 
tionis particeps decreto contradicit, id nona do- 
etrina proficiscitur, sed ab animi pravitate, falsa et 
stulta praesumptione et gloria inani, quam ex vulgi 
imperitia aucupantur. Quod quidem decretom et 
nos in manus sumentes perlegimus omni studio, 
idque Loto ex animo verum esse credentes, adora- 
vimus atque amploxati sumus ; unde subministrata 
est nobis materia respondendi quinque articulis qui 
in eo continentur, quorum extremus hic est de 
papse primatu , quem nemo mentis compos poterit 
pernegare. 


φλήθους, ταῦτα λέγει. "Ὅντινα $pov χαὶ ἡμεῖς ἀνὰ χεῖρας λαδόντες διήλθομεν παντὶ τθένει " χαὶ τοῦτον 
ἐκ μέσης ψυχῆς πιστεύσαντες ἀληθῆ εἶναι, προσεχυνῆσαμεν xal χατησπασάμεθα. Ἐξ οὗ λαθόντες 
τὰς ἀφορμὰς, τῶν rive ἄρθρων αὐτοῦ ὑπεραπολογούμεθα" ὧν τὸ τελευταῖόν ἐστι τοῦτο περὶ τῆς 


ἀρχῇ; τοῦ xázz. Ὃ οὐ δυνήσεταί τις ἀρνήσασθαι νοῦν ἔχων. 
|. B 


Aq. 

*A32" οὐχ δρθῶς φρονεῖ, φασίν * καρὰ γὰρ τὰ τῶν 
δοινῶν Πατέρων καὶ διδασχάλων αὐτὸς ἐδογμάτισεν. 
Εἰ οὖν ἐκεῖνος ὁ θεῖος θρόνος οὐκ ὀρθῶ; φρονεῖ, 
ψεύδεται ὁ Χριστὸς. εἰκών" « 'O οὐρανὸς χαὶ ἧ 
τῇ παρελεύσεται " οἱ δὰ λόγοι μου o0 μὴ παρέλθω- 
σιν" »αὐτὶς γὰρ αὐτῇ ἐπηγγείλατο μετ᾽ αὐτῆς 
εἶναι, καὶ πύλας τοῦ δου οὐ κατισχύσειν αὐτῆς. 
Διὸ, ἵνα μὴ τὸν Χριστὺν ψεύστην φήσωμεν, ὅπερ 
βλάσφημόν ἐστι xot μόνον ἐννοηθῆναι, ἀπλανῆ τὴν 
te) Θεοῦ λέγοιεν Ἐκκλησίαν" καὶ τοῦτο πάλιν 
μαρινρήσει αὐτὸς ὁ Στουδίτης Θεόδωυρο;, πρὸς 
Μιχαὴλ ἐπιστέλλων τὸν βασιλέα, ἀπὸ προσώπον 
ψᾶντων τῶν ἡγουμένων, ὡδί" « ᾿Ημεῖς ἐπὶ τὸ αὐτὸ 
συνεληλυθότες κατὰ χέλευσιν τῆς θεοστέπτου ὑμῶν 
βασιλείας, ἐλάχιστοι ἐπίσχοποι καὶ ἡγούμενοι" » 
καὶ μετ᾽ ὀλίγα φησίν" « Διελυσάμεθα πάντα τὰ 
ὃμῖν ἀπορούμενα * εἰ δέ τι ἀμφιδαλλόμενον f| ἀπι- 
ατούμενον τῇ θείς ὑμῶν μεγαλονοίᾳ δοχεῖ, διαλύε:- 
αϑαι παρὰ τοῦ ἀρχιερέως εὐσεδῶς " ἣ μεγάλη xx 
ϑεοστήριχτος αὐτῆς χεὶρ, ὦ; ζηλοτνποῦσα εὰ πάντα 
ἐπ᾿ ὠφελείᾳ τοῦ παντὸς, χελευσάτω παρὰ τῆς πρεσ- 
θντέρας Ῥώμης δέξασθαι τὴν διασάφγησιν" ὡς ἄνω- 
θεν καὶ ἐξ ἀρχῆς, πατροπαραδότως ἐξεδόθη" αὕτη, 
χριστομίμητε βασιλεῦ, 4j κορυφαιοτάτη τῶν ἘἜχχλη- 
σιῶν τοὺ θεοῦ, ἧς Πέτρος πρωτόϑρονος - πρὺς ὃν ὃ 
Κύριός φησι" « Σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέ- 
τρᾷ οἰχοδομήσω μου τὴν 'Exximaiav, καὶ πύλαι 
ὅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς.» Καὶ κάλιν ὁ αὐτὸς ἐν 


XVI. 

Αι non recte sentit, inquiunt, quia prater com- 
«unes Patrum et doctorum sententias ea perseri- 
psit. Si ergo illa divina sedes non recte sentit, 
mentitur Ghristus cum dicit : « Colum et terra 
transibunt, verha autem mea nanquam trausibunt;» 
is enim Ecclesiam pollicitus est se cum ea fore et 
portas inferi non pravalituras adversos eam. (deo 
ne Christum mendacem efficiamus (quod si vel eo- 
gitetur solum, est blasphemia) iperrantem Dei Ee- 
clesiam esse diciinus. Quam rem testificabitur rur- 
su$ ipse Theodurus Studites ad Michaelem iiape- 
ratorem scribens ex persona omnium praepositorum 
boc pacto : «Cum nos [n unum convenissemus ve- 
nerabilis imperii vesirl jussu, minimi episcopi et 
preepositi, » post pauca dieit : Nos diluimus omnes 
dubitationes vestras. Si vero aliquid dubitare vel 
non eredere videtur vestra divina magnificentis , 
ejus rei explicatio a pontiflce pie est postslanda. 
Magna et ὁ Deo firmata manus vestra, ut publ:ese 
cupida utilitatis , jubeat a veteri Boma espere de- 
clarationem , ut ἃ principio a patribus nostris est 
traditam. Ea , o Christi imitator imperator, inter 
omues Ecclesias Dei summum et supremum obtíi- 
net locum, cojus Peirus tenuit primam sedem, ad 
quem dicit Dominus : « Tu es Petrus et super hanc 
petram aedilicabo Ecclesiam meam, et ports inferi 
Bon przvalebunt adveraus eam. » Et iterum idem 
in alia epistola ad Naucratium, cujus prineipium 


ἑτέρᾳ ἐπιστολῇ πρὸς Ναυχράτιον, ἧς fj ἀρχὴ - «00 D est, Non implebitur auris mea ἃ vocibus δι - 


κλησθήσεται τὸ οὕς μου ἀπὸ φωνῶν ἀχροάσεως, » 
φησί «Μαρτυρῶ ἄρῤτι κατενώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώ- 
τῶν, ὅτι ἑαυτοὺς ἀπέῤῥηξαν τοῦ σώματος τοῦ Χρι- 
στοῦ, τοῦ χορνφιαχοῦ θρόνου ἐν ᾧ Χριστὸς ἔθετο 
τὰς κλεῖς τῆς πίστεως, fc o0 χατίσχυσαν ἀπ᾽ αἰῶ- 
νος, οὐδ᾽ ἂν χατισχύσωσι μέχρι συντελείας αἱ τοῦ 
Mou πύλαι, τὰ τῶν αἱρετιχῶν δηλαδὴ στόματα, ὡς 
à τοῦ ἀψευδηὺς ὑπόσχεσις. » ᾿Αχούεις ὅτι ἐχείνη 
ἐστὶν ἢ χορυφὴ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλησίας, ἧς ὁ 
Πέτρος πρωτόλρονός ἐστι" xal ὅτι οὐ χατίσχυσάν 
ποτε αἱ πύλαι τοῦ dou, οὐδ᾽ ἂν κατισχύσωσι ταύτης 
μέχρι τἧς συντελείας τοῦ αἰῶνος, τὰ τῶν αἱρετιχῶν 


tionis, inquit, « Testor nune coraur Deo et homi- 
nibus, divisi sunt a corpore Christi , et a suprema 
sede, apud quam Christus deposcit claves &dei , 
adversus quam ports inferi 8 szenlo non preva- 
luerunt nec praevalebunt usque ad consumniationem 
ejus, hzreticorum videlicet effrenata ora, secun- 
dum promissionem veracis Domini. » Audis quo 
pacto ca est caput Ecclesiz Christi , eujus Petras 
est primug praeses ; et quod nunquam prasvaleerunt 
neqne pravalebunt usque ad consummationem gm 

culi hereticorum effrenata ora, 8. 

sionem veracis Salvatoris ? Si er 


1319 


JOSEPHI METItONENSIS 


1380 


valuerunt h:retici adversus Cliristi: Ecclesiam , Α δηλονότι ἀπύλωτα στόματα" χατὰ τὴν ὑπόσχεσιν 


quomodo audetis dicere eam errare, qux inerrans 
ἃ dectoribus prsedicatur ? ld etia. ostenditur iu 
tertia saucia synodo, in qua, allatis ab apostolica 
sede litteris, Arcadius episcopus eum surrexisset 
ad synodum dixit : « Jubeatfvestra beatitudo reve- 
rendissimi Patres , allatas ad vos litteras sancti ct 
€um adoratione vocali , Celestini papæ apostolicx 
sedis episcopi, legi : ex quibus percipere poterit 
vesira beatitudo quanto siudio prosequitur. omnes 
Ecclesias. Eadem ct horum similia l'rojectus epi- 
scopus protulit. » Et paulo post : « Cyrillus Alexan- 
driz dixit : Litter» accepte 8 sanctissimo aposto- 
lies sedis episcopo Romano Celestino cum decenti 
bonore legantur. » Audis Arcadium et Projectum , 
quod omniu; Ecclesiarum curam gerit Romanus 
ponufex ? Ob quidnam aliud , nisi quia caput est 
omnium? Quod vero Cyrillus dicit, « cum decenti 
honore legi quae scripta suit ἃ Celestino, » com- 
*probaverunt Patres aperiendo capita sua , et reve- 
. renter audiendo qua dicia suut. In quarta vero 
s18cta synodo, ut in titulo divinæ Seriptars ap- 
parct , talia dicta. sunt, « Ut boatissimus episcopus 
ltomanz urbis, cujus sacerdotium super omnes an- 
tiquitas esse voluit, potestatem et facultatem habet 
de üde οἱ sacerdotibus determinandi. » Ergo quia 
de ſide et sscerdetibus determinandi faceltatem 
babet, merito caput οἱ magistra omnium Chrisu 
Ecclesiarum in decreto scribitur, et a mobis colitur 
et sdoratur, atque ouníis obedientia et observantia 
ei a nobis exhibetur et exhibebitur, donec in hac 
vita permanebimus , recoerdoti illius qui dielt, 
« Obedite prepositis vestris et subdi estote, Ipsi 
enim vigilant pro anim.bas vestris, ut ratiuuem 
reddituri *9:*! ,» Οἱ ineminisse ejus nunquam cessa- 
bimus in sacris missarum precibus secundum san- 
ctorum nostrorum traditiones , ne impiorum erro- 
ribus obsecundantes, a firmitate orthodozee fidei 
excidamus , pro comperto habentes, quod qui ipsi 
uon subjicitur , nunquam salvabitur , simili modo, 
et qui ejus non meminit, neque sacerdos est, ue- 
«ue sacerdotis mereiur habere potestatem , vut 
canon 15 prima ct secundie synodi aperte testatur. 
liabet enim ad verbum sic : Hareticarum zizania- 
yum semina in Christi Ecclesiam spargens advet- 
sarius , videus has gladio spiritas radicitus evelli , 
alia via sggressus cst , sumpta secum sclismaiico- 
vum insania , Chrísti corpus dividere. Sed ct has 
insidias sancta syuodus anticipans, undect^que 
decrevit In posteruin, ut si quis presbyter vel dia- 
conus tanquam ob aliquod dclietum suum wdespi- 
ciens episcopum ante synodalem coguitionem et 
causa disquisitionem ab ejus communione deficere 
uusus fuerit, et nominis ejus in sacris missarum 
precibus secundum Ecclesi: traditionem non me- 
minerit, hunc depositioni subjicl et sacerdotali 
omni honore privari. Qui enim in presbyteri or- 


9.9 Hobr, xin, 17. 


τοῦ ἀνψευδοῦ; Σωτῆρος. El οὖν οὐδέποτε χατίσχυσαν, 
ἀλλ᾽ οὐδὲ κατισχύσουσιν οἱ αἱρετιχοὶ τὶς τοῦ Χρι- 
στοῦ Ἐχχλησία:, πῶς ὑμεῖς ὅλως τολμᾶτε λέγειν, 
ὅτι πεπλάνηται ; ἥτις ἀπλανῆ; παρὰ τῶν διδασχά- 
λων χηρύττεται. Τοῦτο δὲ δείχνυται χαὶ ἐν τῇ ἁγίᾳ 
τρίτῃ συνόδῳ, ἐν ἧ προσενεχθέντων ypappáso 
παρὰ τῆς ἀποστολιχῆς χαθέδρας, ᾿Αρκχάδιος ἐ πίσχο- 
πος ἐγερθεὶς πρὸς τὴν σύνοδον ἔφη * « Κελευσάτω 
ἡ ὑμετέρα μαχαριότη;, Πατέρες αἰδεσιμώτατοι, τὰ 
προσινεχθέντα ἡμῖν γράμματα τοῦ ἁγίου xal μετὰ 
κρο:χυνήσεω; ὀνομαζομένου πάπα Ἐελεστίνου, τῆς 
ἀποστολικῆς καθέδρα; ἐπισχόκπου, ἀναγνωσθῆναι" 
ἐξ ὧν γνῶναι δυνήσεται dj ὑμετέρα μαχαριότης, 
ὁποίαν ἔχει φροντίδα πασῶν τῶν ἐχχλησιῶν. Τὰ αὑτὰ 
xai ὅμοια τούτοις xal [Πρδΐεχτος ἐπίσκοπος ἔφη.» 
Καὶ μετὰ πάνυ βραχέα, « Κύριλλος ᾿Αλεξανδρείας 
εἶπεν " Ὑποδεχθὲν τὸ γράμμα τοῦ ἁγιωτάτου καὶ 
χατὰ πάντα ὁσιωτάτου τῆς ἁγίας ἀποστολιχῆς "Ex- 
κλησίας ἐπισκόπου τῆς Ῥωμαίων Κελεατίνου, μετὰ 
τῆς προσφόρου τιμῆς ἀναγινωσχέτωσαν. » ᾿Αχούεις 
"Apxablou xai Προϊέχτου, ὡς πασῶν ἔχει τῶν tx- 
κλησιῶν τὴν φρονιίδα ὁ τῆς Ῥώμης ἀρχιερεύς ; 
Διὰ τί ἄλλο, f| διότι πασῶν ἐστι χεφαλή: Τὸ δὲ εἰ- 
etlv Κύριλλον μετὰ τῆς προσφόρον τιμῆς ἀναγνω- 
σθῆνα: τὰ παρὰ «o0 Κελεστίνου ἀπεσταλμένα, ἔδει- 
ξαν οἱ Πατέρες ἐν τῷ ἀνακαλύψαι τὰς ἑαυτῶν χεφα- 
λὰς, καὶ μετ᾽ αἰδοῦς ἀκροᾶσθαι τῶν λεγομένων. "Ev 
δὲ τῇ ἁγίᾳ τετάρτῃ συνόξῳ, ὅν xal θεῖον γράμμα 


C ἐπιγράφει, τοιάδε φησίν" « Ἵνα ὁ μαχαριώτατος 


ἐπίσχοπος τῆς ᾿Ρωμαίων πόλεως, οὗ τὴν ἱερωσύνην 
κατὰ πάντων f) ἀρχαιότης παρέσχε, χώραν καὶ εὑ- 
πορίαν ἔχει περὶ πίστεως καὶ ἱερέων ἀναχρίνειν. » 
Ἐπεὶ οὖν περὶ πίστεως καὶ ἱερέων εὐπορίαν ἔχει 
τοῦ ἀναχρίνειν, εἰχότως καὶ χεφαλὴ xal διδάσχαλος 
τῶν ἐχχλησιῶν τοῦ Χριστοῦ πασῶν ἐν τῷ ὅρῳ γρά- 
φεται, καὶ παρ᾽ ἡμῶν τιμᾶται καὶ προσχυνεῖται, xal 
πᾶσαν ὑπαχοὴν xal εὐπείθειαν ἔχει xal ἕξει παρ᾽ 
ἡμῶν, ἕως οὗ ἐν τῷδε τῷ βίῳ ἐσόμεθα, μεμνη- 
μένοι τοῦ λέγοντος " « Ἰείθεσῆε τοῖς ἡγουμένοις 
ὅμῶν καὶ ὑπείχετε * αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ 
τῶν ψυχῶν ἡμῶν, ὡς; λόγον ἀποδώσοντες “ καὶ 
μνείαν αὐτοῦ οὐ παυσόμεθα ἀεὶ ποιεῖσϑαι ἐν ταῖς 
ἱεραῖς τῶν λειτουργῶν εὐχαῖς, κατὰ τὰ; τῶν ἁγίων 


D ἡμῶν παραδόσεις, ἵνα pis τῶν ἀθέσμων πλάνῃ 


συναπαχθέντες, ἐχπέσωμεν τοῦ στηριγμοῦ τῆς ὄρ- 
θοδοξίας" καλῶς ἐπιστάμενοι, ὅτι ὁ μὴ ὑποτασσό- 
μενος αὐτῷ, οὐχ ἔξει σωτηρίαν ποτέ " ὁμοίως χαὶ 
ὁ μὴ μνημονεύων αὑτοῦ, οὔτε ἱερεύς ἐστιν, οὔτε 
μὴν ἱερέως ὀφείλει ἔχειν ἐξυνοίὰν * χαθὼς ὁ τρ!6- 
καιδέχατος κανὼν τῆς πρώτης xal δευτέρας συγό- 
δου ἀναφανδὸν μαρτύρεται. Λέγει γὰρ οὕτως κατὰ 
λέξιν’ ε Τὰς τῶν αἱρετιχῶν ζιξανίων ἑπισπορὰς ἐν 
«ἢ τοῦ Χριστοῦ Ἐκχλησίᾳ ὁ πονηρὸς καταδαλὼν, xai 
«αὐτας ὁρῶν τεμνομένας προῤῥίτους τῇ μαχαίρᾳ 
τοῦ Πνεύματος, ἐφ᾽ ἑτέραν ἧκε διανοίας ὁδὸν, τῇ 
τῶν σχισματιχῶν μανίᾳ, τὸ τοῦ Χριστοῦ aoa με- 


1351 


PRO CONC. FLORENT. CA», V. DE PRIMATU ΡΑΡΑ͂. 


Ios 


ρίζειν ἐπιχειρῶν" ἀλλὰ xal ταύτην αὐτοῦ τὴν ἐπι- À dine est constitutus, cet metropolitanorum prevenit 


δουλὴν,͵ ἢ ἁγία σύνοδος ἀναστέλλουσα παντελῶς, 
ὥρισε τοῦ λοιποῦ, ἵνα εἴ τις ποεσδύτερος ἣ διάχο- 
νος ὡς δῆθεν ἐπ᾽ ἐγκλήμασί τισι τοῦ οἰχείου χατεγ- 
νωχὼ; ἐπισχόπου, πρὸ συνοδιχῆς διαγνώσεως καὶ 
ἐξετάτεως xal τῆς ἐπ᾽ αὐτῷ τελεία: xavaxpisso;, 
ἀποστῆναι τολμήσει τῆς αὐτοῦ χοινωνίας, xai τὸ 
ὄνομα αὐτοῦ ἐν ταῖς ἱεραῖ; τῶν λειτουργιῶν εὐχαῖς 
χατὰ τὸ παραδεδομένον τῇ Ἐχχλησίᾳ οὐχ ἀναφέρει, 
τοῦτον ὑποκεῖσθαι χαθα!:ρέσε:, καὶ πάσης ἱερατιχῆς 
ἀποστερεῖσθαι τιμῆς. Ὃ γὰρ ἐν πρεσθυτέρου τάξει 
τιταγμένο:;, xal τῶν μητροπολιτῶν προαρπάζων 
τὴν χρίσιν, καὶ πρὸ χρίσεως αὐτὸς χαταχρίνων 
ὅσον τὸ ἐπ᾽ αὐτῷ τὸν οἰχεῖον Πατέρα καὶ ἐπίσχοπον, 
ουτο; οὐδὲ τῆς τοῦ «ρεσθυτέρον ἐστὶν ἄξιος τιμῆς 
3j ὀνομασία:, Οἱ δὲ τούτοις συνεπόμενοι, εἰ μὲν τῶν 
ἱερωμένων εἶέν τινες, καὶ αὐτοὶ τῆ; οἰχίας τιμῆς 
ἐχπιπτέτωσαν᾽ οἱ δὲ μοναχοὶ ἣ λαϊκοὶ ἀφοριζέσθω- 
cav παντελῶς τῆς Ἐχκλησίας, μέχρις ἂν τὴν πρὸς 
τοὺς σχισματιχοὺς συνάφειαν διαπτύσαντες, πρὸς 
tbv οἰχεῖον ἐπέσχοπον ἐπισεραφεῖεν. Ap ἔγνως xàv. 
ταῦθα, ὅτι τοὺς μὲν ἱερεῖς τῆς ἱερωσύνης ἀπείργει, 
xal οὐδ᾽ ὀνομασίαν ἱερέων ἔχειν, τοὺς μὴ pvnp^- 
νεύγντας τῆς ἀρχῆς αὐτῶν, τοὺς δ᾽ ἑπομένους αὐτοῖς, 
χαὶ τούτων τοὺς ἱερωμένους ἀνιέρους κελεύει μέ- 
νειν, τοὺς δ᾽ ανιέρους, οἱασδηποεοῦν τάξεως ὄντας 
ἀφορίζει; Σύνετε λοιπὸν ἀδελφοὶ διὰ, τὸ Κύριον, 
σύνετε * μηδὲ θέλετε ἀνθίστασθαι τῇ ἀληθεῖ οὔνω 
᾿Φανερᾷ οὔσῃ, καὶ πρὸς τοὺς ἡγήτορας τῶν φυχῶν 


judicium , et ante. Judicium (quantum in se cat) 
condemnat euum Patrem et episcopum , bio nequo 
presbyteri. dignus. est honore nec nomine ; et qui 
lios sequuntur, δὶ qui fucrint ex constitutis lu sacris 
ordinibus , et ipsi suis diguitatibus excldant mo- 
nachi vero vcl laici expellantur ponitus ab Ecelesia, 
donec, relicta. cum sclilimaticis conjunctione, ad 
suum episcopum revertantur. » Nonno ex lio0 loco 
deprehendis quod sacerdotio abdicat, noque sacer- 
dutis nomen vtt obiluere, qui mouilouem non fa- 
ciunt primatus corum , eorumque soctores , οἱ si 
qui sacris sunt ordinibus insigniti profanos Jubet 
esse? Qui iu sacris non sunt, cujuseunque sint 
eonditionis excommunicat, iesipiscite tandem , 


B fravres, per, Deum resipiscite, nec amplius tam 


operte veritati obsistsijs, nec sdworeus pastores 
'animaruu) vestrarum decortetis ; durum cst enim , 
4mo vero latul et dementis, nudis pedibns adversus 
*imulum ealcitrare. Nam quemsdmodum ova lapl- 
dibus, sic et espita vestra. Ecclesia coufringuntur 
Lapis namque e( peira scandali eet Ficelesia. οἱ 
Christus ipse illi se similem (acit. Beste l'sulus 
ita. scribit : e Dibebant enim de spirituali e«nses 
quenti eos petra, petra suem erat Cbristus *5, Hic 
est lapis de monte virginali abseissus "5. » Christos 
vero »d Petrum : « Tu es l'eirus, et super hane pe- 
iram eJiüicsbo Ecelesiam , » et reliqua , ut ssepius 
dictum est, Ecce igitur ostensum est quod potra et 


ἡμῶν ἀντειφερίζειν · σἀχληρὸν γάρ ἐστι, μᾶλλον tà C lapis Chrisii est Peclesia ; qui igitur ín eam im- 


φωρὴν χαὶ ἀνόητον γυμνοῖς xosl λαχτίζευν πρὸς 
κέντρα ὃν γὰρ τρόπον τὰ ὠὰ τῷ λίθῳ, οὕτως αἱ 
κεφαλαὶ ὑμῶν τῇ Ἐκχχλησίᾳ συνιρίδονται. Αἰθο; 
γὰρ καὶ σχενδάλου πέτρα à Ἐχχλησία, χαὶ αὐτὸς ὁ 
Χριστὰς παρειχάζεται. Παῦλος ὁ μαχάριος οὕτω 
λέγει * « "Exivov γὰρ ix πνευματιχῆς ἀχολουθούϑης 
πέτρας, ἢ δὲ xi:pa- ἦν ὁ Χριστός" οὗτέ; ἔστιν ὁ 
λίθος ὁ ἐξ ὅρους παρθϑενιχοῦ ἀποτμηδείς,» 'O ἔξ Χρε- 
σιὸς πρὸς τὸν Πέτρον, « Σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτη 
«ἢ κέτρῃ οἰκοδομήσω μοῦ τὴν Ἐχχλησίαν, » xa: τὰ 
λοιπὰ, ὥς κολλάχι; εἴρηται. "oo οὖν δέδεικται ὅτι 
πέτρα καὶ λίθο:, $ τοῦ Χριστοῦ Ἔπκλησία Lexi». 
Ὃς τις ὧν lv αὐτῇ πκ,"σχόκτει, φῶς ἐν αὐτῷ εκ 
ἔστιν" ὁ € χρχτῶν τὰς ἐντολὰς αὐτῆς, οὐ προσχέ- 


pingit , lux in ee 608 est; sed qui servat με ΦΟΡΆ 
ejus non impingit, vera loco qum ia ipso est ilja- 
mina»te, « qua illemiua! ewenem hominem venian- 
tew in bune mundam. » Lez enim veritas est eo- 
gnitio ac illu minsnter ab e3 qui volunt et manent 
in es. Sed qui nolunt obtemperare, insipientum Le- 
mebra corum ocules obtegunt , 06 lmpinguot, et 
conterentur, ac (landem exterminanior, e$ Pt990n- 
sem ſereat, quod precepit. Dominas , quod oves 
mec meam vocem audienti; 40 varo ΕΣ 006 
δι, vocem meam non s9diomt, et lopeas r29it et 
dispergit e3s. [12 eveniet et rationslibas ovibas quis 
vestm pasioria non andiant ; impieageat emm e 
jabentar in harsoses , absarditates et schiometa. 


tt, τοῦ φωτὸ; ἐν αὐτῷ ὁπάρχεννο; τοῦ ἀληθινοῦ, τοῦ φωτίτοντος πάτα ἃ Ἄρισπν, εἰς Sy) χύδανε 
ἐρχόμενον" φῶς yip ἢ ἀλήθεια καὶ γοῶσίς ἔδτι καὶ τωυτί ἔυγτδι περ αὐτὸς οἱ δέλοντες xat pd νἶς 
kv αὐτῇ" οὗ δὲ μὴ βουλόμενοι ὁποτάσσεσθαι, τὸ τῆς ka 6x καλόπτε τοὺς bar uos εὐτῶν, xat 
προσχόπτουσι παὲὰ συνερίδονται χαὶ τέλεον ἀφανίξζυνται χαὶ τῷ» ἀτπόγησιν deu ἃ» 4 Kyu 
ἐνετείλατο, bct - “ Τὰ ἐμὰ πράδατα τῆ; quf; ue ἀχούει. v2 5 οὐκ lad, φπα ἄχει pv) τῆς ger 
καὶ ὁ λόπος ἃρπάζροι αὐτὰ, παὶ ewepii,u τὰ πράάατα, » Οὕτως ἱξονει καὶ τὰ λογικὰ πρέατν, phy 
ἀκούοντα τῆ; τοῦ πειριίέτος φωνῖς" Gave. γὰρ καὶ τχοφπισθάνννιαι εἰς αἰρέφεις παι ὥφναία: 
καὶ σχίσλατα. 
I. 


Ὅτι δὲ οὗ δυνατόν ὄσειν ὁποτηθῆν»οι, δ π'α»ν51- 
vat, ἢ συντριδήρμαι, ἢ ἀπολέσθαι τὴν 'ἔχιλπτία», 
ἀλλὰ μᾶλλον wx μοχερξνκος αὐτῇ ταῦτα τάτμο, 
φόδειπιαι μὲν ταὶ πρότερον πελλοῖς χαὶ wie; ,ὦ- 


ἢ Cor, z, ὅ. * San. s. 45, 


1VM. 

Quod ver^ 8945 yeso deeiph, vel evr2vo, τοί eon- 
(ἰῷ, ved periwe Kevíeso, vo vro id «veswe le 
qui eam eppognaut, e0iescom ^ 2219 melio 
ἐρῶν sgsmestaosibus, suec ^flesdap eov 


1385 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1336 


στῆσας " ἀλλ᾽ ὑπὲρ οὐρανοῦ αἷμα οὖκ ἐξέχεον - ὑπὲρ A Ecclesiam magis sestimare, quam colum et terram, 


οὐρανοῦ οὐκ ictaupéünv- ὑπὲρ οὐρανοῦ οὐράνιον 
οῶὥμα οὖκ ἀνέλαδον" καὶ τί λέγω οὐρανοῦ ; ἀγγέλων 
epa οὖκ ἀνέλαδον" ἵνα μάθῃς ὅτι οὐρανοῦ xal 
&q; Doy καὶ πάσης τῆς χτίσεως ἡ ᾿ἔχχλησία τιμιὼ»- 
τέρα. Διὰ τοῦτο, ε ῦ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσε- 
ται, οἱ δὲ λόγοι μον οὗ μὴ παρέλθωσιν.» Εὐχολώτε- 
pov τὸν οὐρανὸν ἀφανισθῆναι, xai τὴν γῆν σδεσθῆ- 
ναι, ἢ τοὺς λόγους τοὺς ἐμοὺς διαπεσεῖν. Τίνες ἦσαν 
οἱ λόγοι αὐτοῦ, ἐν μέσῳ παράξωμεν᾽ ἴδωμεν μὴ 
διέπεσαν οὖκ ἀμφιδάλλω ἐγὼ, ἀλλὰ τὸν αἱρετιχὸν 
ἐπιστομίζω. Τί οὖν εἰσιν οἱ λόγοι ; Ὁ οὐρανὸς καὶ 
$ γὴ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὗ μὴ παρέλ» 
θωσι. Ποῖος λόγος ; «Zu εἶ Πέτρος, xal ἐπὶ ταύτῃ 
«fj πέτρῃ οἰχοδομήσω μὸν τὴν Ἐχκλησίαν xai 
«αὖλαι ὅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς.» Ἐπὶ ταύτῃ τῇ 
πέτρᾳ, οὐχ εἶπεν ἐπὶ Πέτρῳ, o) γὰρ ἐπὶ τῷ ἀν- 
θρώπῳ, ἀλλ᾽ ἐπὶ τῇ πίστει τοῦ Πέτρον, τὴν ἑαντοῦ 
Ἐκχχλησίαν ᾧχοδόμησεν " τί δὲ ἦν ἡ πίστις ; ε Σὺ εἶ 
ὃ Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος.» Πέτραν ἐχά- 
λεσε τὴν Ἐχχλησίαν, δεχομένην χύματα, καὶ μὴ 
ααλενομένην" καὶ γὰρ ἡ Ἐχχλησία δέχεται πει- 
φασμοὺς, ἀλλ᾽ οὐ νιχᾶται. Τί οὖν ἐστιν ἐπὶ τῇ πές 
τρᾷ ; τουτέστιν ἐπὶ τῇ ὁμολογίᾳ τοῦ Πέτρο", οὐχ 
ἐπὶ χρήμασιν * οὐ λίθους βάλλεις, οὐ ξύλα, οὐ σι- 
. δήριον ; Οὐχὶ, φησίν οὐ γάρ ἐστιν αἰσθητὴ olxo- 
δομή᾽ ταῦτα οἷα ἂν εἴη, τῷ χρόνῳ λύεται * ὁμολο- 
γίαν δὲ οὔτε δαίμονες νιχῆσαι δύνανται " χαὶ μαρ- 
τυβοῦσιν οἱ μάρτυρες, οἱ τὰς πλευρὰς ξεόμενοι, 
καὶ τὴν πίστιν οὐχ ἀπολλύντες. "D ξένων πραγμά- 
τῶν | ὁ τεῖχος διορύττεται, xat ὁ θησαυρὸς οὐ συλᾶ- 
ται" ἢ σὰρξ δαπανᾶται, xat ἡ πίστις οὐχ ἀναλί- 
€exasat * τοιαύτη τῶν μαρτύρων f) δύναμις. "Emi τῇ 
φέτρῃ οἰχοδομήσω pou τὴν Ἐχχλησίαν, καὶ πύλαι 
ᾷδου οὐ χατισχύσουτιν αὐτῆς. Προτέχετε τῇ ἀχρι- 
δείᾳ" ixelvou; καλεῖ πύλας ἄδον, τοὺς θάνατον 
«ίχτοντας. Τί οὖν ; εἰς τὸν ouv εἰσέρχεταὶί τις ὅτε 
κινδυνεύσει; val* ὥσπερ γὰρ πύλαι πόλεως εἴσοδος 
εἰς τὴν πόλιν, οὕτω πύλαι (ou. εἴσοδος: cl; θάνατον. 
Διὰ τί γὰρ, φησὶν, οὐ χωλύεις τοὺς πειρασμούς; 
οὐχί" fva δείξω μου τὴν δύναμιν " ἐὰν pi) τις αὐτὴν 
πολεμήσῃ, ἔχουσιν εἰπεῖν" Εἶγε ἐπολεμήθη, ἑνιχᾶτο 
ἄν" διὰ τοῦτο ἀφίημι αὐτὴν πολεμηθῆναι, ἵνα νὴ 
τῇ ἐρημίᾳ τῶν πολεμούντων τὰ τῆς νίχης ἐπι- 
γραφῇ " χαὶ πύλαι δου, οὐχ εἶπεν, οὐ προσδχλλοῦσιν 
αὐτῇ. Τί οὖν ; πολεμηθήσεται μὲν, οὐ νιχηθέσεται 
δέ. Χειμάζεται ἡ ἘἜχχλησία, ἀλλ᾽ οὐ χαταποντίζε- 
«αι ἀλλ᾽ οὐ γίνεται ὑποδρύχιος. Δέχεται βέλη, ἀλλ᾽ 
οὐ δέχεται τραύματα. Δέχεται μηχανήματα, ἀλλ᾽ ὁ 
«ὐργος οὐ σαλεύεται, Καὶ τί λέγω ἡ Ἐχχλησία ; tva 
λόγον ὁ ἀλιεὺ: ἐφθέγξατο, καὶ ἔστηχεν ὡς πύργος 
ἄσειστος. Πόσοι τύραννοι ἐφιλονείχησαν ἀφανίσαι τὸ 
ῥῆμα τοῦτο, καὶ οὐχ ἴσχυσαν. Ἐπὶ γὰρ τῇ πέτρῃ 
«εθεμελίωται. "Evvóncoy πόσος τύραννοι, βασιλεῖς, 
διαδήματα περιχείμενοι " ξίφη ἢχονημένα * θηρίων 
ὀδόντες " θάνατοι προσδοχώμενοι " τήγανα * χάμινοι" 
καὶ τὴν μὲν βελοθήχην αὐτοῦ ἐξεχένωδεν ὁ ξιάδολος, 


(1) Interpres Latinus aliam codicem secutus est. 
PaTROL. GR. CLIX. 


et omnem creatoram, et ideo « coelum et terra 
transibunt, verba autem mea nunquam (ransi- 
bunt, » facilius est coelam aboleri et terram esstin- 
gui, quam mea verba intercidere. Qualia sint ver- 
ba ejusin medium deducamus. Videamus an inter- 
ciderint. Non revoco ego in dubium, sed bsreticis 
os obstruo, Qualia sunt verba ? « Coelum et terra 
transibunt, verba autem mea nunquam transibunt.» 
Quale verbum ? « Tu. es Petrus, et super hane 
petram ædiſieaho Ecclesiam meam, et porte iafert 
non prevalebuat adversus eam. » — « Super hane 
petram, » dixit, non in Petro ; non enim super 
hominem, sed super fidem Petri Ecclesiam suam 
fandavit. Quid sutem erat fides? « Tu es Christus 
Filius Dei vivi. » Petram vocavit Ecclesiam uudas 
excipientem , sed non concussam : Ecclesia nam- 
que suscipit tentationes, at non superator. Quid 
ergo est « super petram ? » id est, super confessio- 
nem Petri, non super opes. Non (1) lapides jacis ? 
non ligna ? non spicula ? Nequaquam dicit : non 
enim est sensibilis structura. Hoe, qualiacunque 
sint, tempore dilabuntur, confessionem vero neque 
demones possunt superare. Testantur martyres, 
qui latus,perfossi, fidem non amiserunt. O rem 
sumirebilem ! murus foditur, ct thesaurus non di- 
ripitur ; esro sbsumitur, et fides non consumitur. 
Ea est martyrum vis. « Super petram sedi(icabo 
Ecclesiam meam, et porte inferi non prsevalebunt 


C adversus eam. » Attendite sedulo, eos vocat portas 


inferi, qui mortem pariunt. Quid igitur ? [n infer- 
num intrabit si in diserimen veuerit ? Utique, 
nam ut portz urbis sunt ingressus in urbem, sic 
porte inferni ingressus ad mortem. Cur, inquit, 
tentationes non prohibes ? Nequaquam, ut osten- 
dam vires meas, si nemo eam oppugnarit, possunt 
respondere : nam δἱ fuisset oppugpata, fuisset uti- 
que eL expugnata. Propterea eaa? permitto oppu- 
gnari, ne propugnatorum solitudini victoriae titulus 
inscribatur, et portze inferi, non dixit, non aggre- 
dientur cam. Quid ergo ἢ Oppugnabitor quidem, 
sed non superabitur. Fluctuat Ecclesis, sed noa 
mergitur, sed non petit profundum. Ezcipit tela, 
sed non admittit vulnera. Exeipit machinas, se 
turris non quassstur. Sed quid dico Ecclesiam ? 
Unum verbum piseator locutus est, et (turris stetit 
inconcussa. Quot tyranni conati sunt boc. verbum 
abolere, nec potuerunt ! « super petram enim fun- 
data est. » Cogita. quot tyranni, quot reges diade- 
mate redimiti, enses acuti, ferarum dentes, mortes 
inmincntes, sartagines, fornaces. Et pharetram 
euam exhausit diabolus, et Ecclesiz non obfuit. 
Quanam de causa ὃ « Quia porte inferi non prava- 
lebunt adversus cam. » Ipsa res testimonium per- 
bibet, testatur. eventus experientia. Quot bellum 
gesserunt, non evicerunt, Sed qui bellum gesse- 
runt, silentio transignntur et oblivioni man/antur, 


4, 


1387 


JOSEPHI METUONENSIS 


1383 


Ecclesia vero floret. Ubi Claudius, nbi Augustus, A τὴν δὲ Ἐχχλησίαν οὐχ ἔδλαψε" διὰ τί ; πύλαι γὰρ 


nbi Tiberina ? Nuda. sunt noemiga, eorum meminit 
nemo. Nam postquam Ecclesias oppuguarunt, 
memoria eorum delela cst, et Ecclesia super 50- 
lem refulget. » Audisisti verba doctoris aurei ani- 
mo et corpore ? sudisti ἃ Deo afflatu et 1heoto- 
gum Patrem hunc ? Seilice? quod Ecclesi: oppu- 
g^atores abolentur et oblivioni mandantur, Ecclesia 
vero floret ; et contorquent quidem tela pugnatores, 
ab ipsi vuluerautur. Curnam hzc? Quia Christus 
ipsam firmavit, Christus ipsam suo redemit san- 
guine, per quem caelum firmatum cst, terra fundata, 
Domini enim verbo dicit. David, « Coeli firmati 
sunt et. spirilu oris ejus omnis virtus corum. » 
Izitur verbo quo. firmavit coelum, firmavit £ecle- 
siam suam. dicens, « Super hanc petram zedificabo 
Ecclesiam meam. » Quam petram 3 Solidam fidei 
confessionem Petri piscatoris, quz firmata manet 
luconcussa, ct immota, et inexpugnabilis, quem- 
admodum et celum stat et permanet vi verbi. Ideo 
in celo et in terra Ecclesia Dei honorabilis et 
saneta est, imo vero. secundum aureorum verbo- 
rum et. sermouum Patrem hunc, caelo. et angelis 
ei omal creatara prrstantior est. Ideo ct subjicit 
Christus dicens, « Carum ei terra transibunt, ver- 
ba autem mes nunquam transibunt , » id est, 
facilius est cc'um et terran ct omnia. concuti 
quam Ecclesiam mcam. Incursiones hæretici facient, 
δι non piasevalebunt ; in petram impingent capita 


$UA el diapergentur, quia super petram fundata C 


Ecclesia est. Propterea Ecclesia. ta&quam petra 
manebit iuconcussa, secura fiducia Christus dixit, 
uam qui a principio sue pradicationis eam oppu- 
guaverunt, deleti sunt, el memoria eorum eum so- 
niu periit ; Ecclesia vero. vernat et refulget super 
solem. Ubi reges qui in eam deszviernut ? ubi 
principes ? ubi bgretici * ubi Arius ct Eunomius ? 
uni Nestorius εἰ Dioscorus ? ubi Severus et Euty- 
ches ὅ ub qui preecesserunt ct qui postea subsecuti 
sunt. oinnes ? Nonne perierunt ? noune exstincti 
sunt ? Sed Ecclesia tunc et nune, et semper. esl, 
usque ad szculi consummationem et. (iiem. 


(ov οὗ χατισχύσουσιν αὐτῆς. Kai μαρτυρεῖ τὰ 
πράγματα" μαρτυρεῖ τῶν γενομένων dj πεῖρτ᾽ 
«πόσοι ἐπολέμησαν ^ μὴ περιεγένοντο ; ἀλλ᾽ οἱ μὲν 
πολεμήσαντες, σεσίγηνται" χαὶ λήθῃ παραδίδονται " 
ἣ δὲ Ἐχχλησία ἀνθεῖ, Ποῦ Κλαύδιος ; κοῦ Αὔ : ου- 
0106 ; ποῦ Τιδέριος ; Ὀνόματά ἐστι ψιλὰ, τούτων 
δὲ οὐδεὶς μέμνηται" ἐπειδὴ γὰρ τὴν Ἐχχλησίαν 
ἐπολέμησαν, xot τὴν μνήμην ἀπιύλεσαν" ἣ δὲ "Ex- 
λησία ὑπὲρ τὸν ἥλιον λάμπει. » “χουσας τοῦ γρυ- 
σοῦ τῇ ψυχῇ xal τῷ στόματι ; fjxousac τοῦ θεοῤῥή,- 
povoc xal θεοφάντορος τοῦδε Πατρός ; ὅτι οἱ πολε- 
μοῦντες τὴν Ἐχχλησίαν ἀφανίζονται xal λέ(ῃ 
παραδίδονται" ἢ δὲ Ἔχχλησία ἀνθεῖ. Καὶ ῥίπτουσι 
μὲν οἱ μαχόμενοι βέλη, ἀλλ᾽ αὐτοὶ βάλλονται. Διὰ 
τί ταῦτα ; διότι Χριστὸς αὐτὴν ἐστερέωτε " Χριστὸς 
αὐτὴν τῷ ἰδίῳ ἀνεχτήφατοη aigatt* δι᾽ οὗ ὁ οὐρανὸς 
ἑστερέωται" γῆ ἤδρασται. « Τῷ λόγῳ γὰρ, φηϑὶ, 
Κυρίου, οἱ οὐρανοὶ ἐστερευθησαν, καὶ τῷ πνεύματι 
τοῦ στόματος οὑτοῦ κᾶσα ἡ δύναμις αὑτῶν. » 
Οὐχοῦν τῷ λόγῳ ᾧ ἐστερέωδε τὸν οὐρανὸν, ἐστε- 
ρέωσε τὴν Ἐκχλησίαν αὐτοῦ, εἰπών" « Ἐπὶ ταύτῃ 
τῇ πέτρ οἰχοδομήσω μου τὴν Ἐχχλησίαν. » [|οα 
πέτρᾳ; τῇ στεῤῥᾷ τῆς πίστεως ὁμολογίᾳ Πέτρου 
τοῦ ἁλιέως * ἧτις στερεωθεῖσα, διαμόνει ἀσάλευτος 
καὶ ἀκλόνητος καὶ ἀπόρθητος, ὥσπερ xal ὁ οὐρχ-ὃς 
ἴσταται xal διαμένει τῇ δυνάμει τοῦ Λόγον. Διὸ ἐν 
οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς ἡ Ἐχκχλητία xal ἁγία ἐστί * 
μᾶλλο) δὲ xatà τὸν χρυσοῤῥήμονα χαὶ χρνξολόγον 
τόνδε Πατέρα, xal τοῦ οὐρανοῦ xal τῶν ἀγγέλων 
καὶ πάσης τῆς χτίσεως, ἡ Ἐχκλησία τιμιωτέρα. Δ:ὃ 
χαὶ ἐπάγει λέγων ὁ Χριστὸς, « 'O οὐρανὸ; xa: ἡ 
γῆ παρελεύσεται, οἱ δὲ λόγο: μον οὐ μὴ παρέὲλ- 
θωσι" ντοντέστιν, Ἐὐχολώτερόν ἐστι τὴν οὐρανὸν xal 
τὴν γῆν καὶ τὰ πάντα σαάλε.θῖναι, ἣ τὴν ἐμὴν Ex- 
χιησία». Ἐπιδραμοῦνται μὲν οἱ αἱρετιχοὶ, ἀλλ᾽ οὗ 
κατισχύσηυσιν. Δώσουσι τὰς χεφαλὰς αὐτῶν ἐν τῇ 
πέτρᾳ, καὶ σχορπισθήσονται" ὅτε ἐν τῇ πέτρῃ ἡ 
Ἐχχλησία τεθεμελίωται. Διὰ τοῦτο ἡ Ἐχκχλητία 
ὥσπερ πέτρα, μενεῖ ἀσάλεντος " ἀσφαλὴς ἡ πεποΐ- 
θησις * ὁ Χριστὸς ἔφη. Οἱ γὰρ ἐξ ἀρχῆς τοῦ χησύγ- 
βάτος αὐτὴν πολεμήσαντες xai πολιορκῆσαντες, 


(oavicüncav καὶ τὸ μνημόσυνον αὑτῶν μετ᾽ ἤχου ἀπώλετο, ἣ δὲ Ἐχκχλησία ἀνθεῖ χαὶ λάμπει ὑπὲρ 
Ξἣν fj ον, [1οῦ οἱ βασιλεῖς οἱ οὐτὴν τυραννήσαντες ; ποῦ οἱ ἄρχοντες ; ποῦ οἱ αἱρετικοί; πρὸ Ἄρειος καὶ 
Εὐνόμιος ; ποῦ Νεστέριος xai Διόσχορος : ποὺ Σεδῆρος xal Ευτυχῆς ; ποὺ οἱ πρὸ αὐτῶν, χαὶ οἱ μετ᾽ 
αὐτοὺς πάντες ; οὐκ ἀπώλοντο; οὐκ ἐφανίηθησαν ; ᾿Αλλ᾽ ἡ Ἐκκλησία καὶ τότε καὶ νῦν xai ἀεί ἐστί τε xai 
ἔσται μέχοι καὶ αὐτῇ; τοῦ αἰῶνος τῆς συντελείας x3! περατώσεως. 


X Vlt. 

Tot igitur et egregiis rebus expositis ex melli- 
fuis sacri doctoris sermonibus, squum est, quod 
illi dum oraret evenit, cum omni reterentia coim- 
memorare. Sic enim invenimus scriptum in ejus 
Vita, quam BMetsphrastes enarrat, cujus initium, 
« Oninium qui secundum Denm iu liae vita versaid 
&UM!, » post multa ait : « Cum Is noctis in oratio- 
ne perstaret, se obtulit quzedam divina res, et su- 

biinior quam ut oculis ccrni posset : et quemad- 


IR". 

"Erst οὖν τοσαῦτα xai λίαν χαλὰ ἀπὸ τῶν τοῦ 
ἱεροῦ ἐχείνου Πατρὸς μελιῤῥύτων προεθήχαμεν γ6. 
(wv, δέον ἐστὶν ἵνα καὶ ὅπερ συνέδη ἐχείνῳ mpoc- 
εὐυχομένψ,, εὐλαδέστατα διηγέσασθαι" υὕτω γὰο 
εὕρομεν εἰς τὸν βίον αὑτοῦ, ὃν ὁ Mi:agpaoti: 
γράφει, οὗ ἡ ἀρχή ε Καὶ πάντων μὲν τῶν χατὰ 8e v 
πολιτευσαμένων ὁ βίος,» μετὰ πολλὰ ἄλλα φησί" 
« Τούτῳ δὲ νυχτὸς εἰς προσευχὴν ἰσταμένῳ, ealv:cit 
tt θεῖον xai ὀφθαλμῶν ὑφηλότερον᾽ καὶ ὥσγεβ εἰς 


1389 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1390 


μέσον αὑτὸ Ola. γλώττης ἀγὼν, οὕτω δὴ xal A modum rem in medium proponere lingua vix au- 


ἀκοῦσαι, καινόν τι xai φριχωδέστατον. ᾿Αλλὰ καὶ 
προσέχειν δέον τὸν νοῦν" καὶ γὰρ οὐδὲν ἧττον τοῦ 
φόδου, καὶ ἡδονῇ σνγχέχραται τὸ διήγημα δύο 
«ινὲς ἄνδρες, λευχοὶ τὴν στολὴν, φοδεροὶ τὴν ὄψιν, 
οὐρανόθεν ἔδοξαν αὐτῷ χαταλθεῖν“ xal τῷ μεγάλῳ 
10019, καὶ αὐτῷ προσεύχεσθαι φαινομένῳ, κατὰ 
πρόσωπον. προσελθεῖν ὧν ὁ μὲν, τόμον, ἅτερος δὲ, 
χλεῖς χατέχειν ἐῴκει" τὸν Ἰωάννην δὲ, «τὸ καινὸν 
αὐτῶν τοῦ εἴδους καταπλαγέντα, φόδῳ ληφθῆναι" 
τοὺς Ob, τῶν χειρῶν ἐπιλαδομένους, διαναστῆσαι, 
λύειν τε τὸν φόδον αὐτῷ, χαὶ θαῤῥεῖν ἐγχελεύειν " 
τῷ δὲ, πυθομένῳ τίνες ἂν εἶεν, οἵ γε τηλικαύτης 
δόξη; ἠξιωμένοι, πρὸς αὐτὸν ἐληλύθασι, Μὴ φοδοῦ, 
τούτους εἰπεῖν οἵδε, ἡμεῖς ἤχομέν σοί πεμφθέν- 
τες παρὰ Χριστοῦ * εἶτα τὸν μὲν τὴν χεῖρα ἐχτεί- 
vovta, τὸν τόμον ἐπιδιδόναι, Δέξαι τε λέγοντα τὸ 
βιδλίον" Ἐγὼ γὰρ Ἰωάννη;, ᾧπερ ἡ τοῦ Θεοῦ σοφία 
τὸ στῆθος ἀνῆχε, xal ἐπιπεσεῖν αὐτῷ παρεδέξατο. 
Ἥτις δὲ σοι χαὶ δι᾽ ἡμῶν τὰ τῶν Τραφῶν εὔληπτα 
θήσει" καὶ χειραγωγήσει ταύτης πρὸς τὴν ἐπίγνω- 
σιν τὸν δ' ἄλλον, Δέξαι, καὶ τὴν χεῖρα ὁρέγοντα 
φάναι, τὰς δὲ τὰς κλεῖς ἐμὲ δὲ Πέτρον ἴσθι, τὸν 
παρὰ Θεοῦ ταύτας ἐγχειρισθέντα" ὃν καὶ νῦν δι᾽ 
ἐμοῦ πίστενε, τῆς αὐτῆς σε χάριτος ἀξιοῦντα " ὥσ- 
τε ὅσα ἂν δήσῃς ἧ λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἴσθι δεδομένα 
ταῦτα εἶναι fj λελυμένα χαὶ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Ἔγνω; 
ἄρα χὰν τούτοις, ὅτι, ὁ μὲν, τὴν τῶν Γραφῶν Epyuq- 
νείαν εὔληπτον εἶναι αὑτῷ, χαὶ τὴν τούτων ἐπίγνω- 
σιν παρὰ τοῦ τῆς σοφίας χορηγοῦ ἐδωρήσατο * ὁ δὲ 
σὺν τῷ λύειν καὶ δεσμεῖν, xal τῷ γνῶναι καὶ εὖσε- 
Có; πιστεύειν Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ 
δι᾽ αὐτοῦ ἐγκελεύεται " πείσθητι λοιπὸν, ὅτι ἄνευ 
τῆς τοῦ Πέτρου ὑποταγῆς σωθῆναι οὗ δύνῃ, xal 
εἰκότως" ἐχεῖνος γάρ ἐστιν ἡ θύρα τῆς σωτηρίας" 
ὃ μὴ εἰσερχόμενος δι᾿ αὑτοῦ εἰς τὴν τῆς πίστειος 
ἐπίγνωσιν, τουτέστιν, ἵνα γινώσχῃ αὐτὸν cototn- 
ρητὴν τοῦ Χριστοῦ, οὐ δύναται εὑρεῖν ποτε σωτὴ- 
οἷαν. "Ὥσπερ γάρ φῆσιν ὁ Χριστὸς, « Ἐγώ εἶμι ἡ 
θύρα, ὁ μὴ εἰσερχόμενος διὰ τῆς θύρας, ἀλλὰ ἀλλα- 
χόθεν ἀναδαί ων, Exelvo; χλέπτης ἐστὶ χαὶ λῃστής "» 
οὕτω καὶ ὁ διάδοχος αὐτοῦ Πέτρος φησίν" « Ὁ μὴ 
πιστεύων δ'᾽ ἐμοῦ τὸν Υἱὸν τοῦ ἀοράτου Θεοῦ xai 
Πατρὸς γεννηθέντα σαρχὶ, χαὶ παθόντα, xa! ἀνα- 


deat, ita el audire novum videatur, itaque novum 
quiddam ct horrore plenura audisse, Caeterum ani- 
madvcriendum quod huie narrationi sque mista 
sunt timor οἱ lætitia. Duo quidam viri alba amicti 
veste, aspectu horrilico, visi sunt ei de coelo de- 
scendere, huicque praeclaro viro dum oraret in con- 
spectum venisse, quorum alter volumen, alter cla- 
ves manibus continere videbatur. Camque Joannes 
hane novam speciem miraretur, tiniore 6866 cor- 
reptum : hos vero manibus apprehensum erexisse 
et metum abstersisse, bonoque animo eum esse 
jussisse ; percontanti. quinam essent ii viri tanta 
preediti gloria, qui accedere ad se dignati esson: ; 
Ne timeas, eos dixisse, nos venimus ἃ Christo missi. 
Alterum postea manu protensa volumen tradidisse, 
dicentem ; Sume librum, nam ego sum Joannes 
cul sapientia Dei pectns tradidit, in quod et re- 
cumbere voluit, quz quidem te et per nos ad 
Scripturas pernoscendas idoneum reddet, οἱ 1e 
quasi manu ducet ad ejus cogsitionem. Alterum 
vero manu extensa: Sume, dizisse, has claves, 
meque Petrum esse scito, oui Deus claves in manus 
tradidit, quem nunc, per me, erede te eadem gra- 
tia qua .me, participem facere. Quare quascunque 
ligaveris vel solveris super terram, erunt ea ligata 
vel soluta et in coelis. » Nonne deprehendis ex his, 
alterum, una cum monere Seripturas facile inter- 
pretandi, et barum intelligentiam a datore sapicn- 


c Ua »djenxisse ? alterum vero una cum fscultate 
. solvendi et ligandi et inteiligendi, injunxisse, et 


ple in Jesum Christum Dei Filium per eum ereden- 
di ? Credite in posterum quod sine obedientia erga 
Petrum salvari non potestis. Et jure quidem. Nam 
is est porta salutis. Qui per eum in cognitioneu 
fidei non ingreditur, id est, ut eum agnoscat esse 
Christi vicarium, non poterit unquam salutem cone 
sequi. Nam, ut Christus inquit, « Ego sum ostium ; 
qui non intrat per ostium, sed aliunde ascensum 
parat, fur est et latro ** ; » ita et Petrus ejus suc- 
cessor dicit : « Qui non credit per me Filium invisi- 
bilis Dei et Patris in carne genitum, qui passus est 
et resurrexit, εἰ csetera dispensationis mysteria, 
lic haereticus est et salvari nullo unquam tempore 


στάντα, καὶ τἄλλα τῆ; οἰχονομίας μυστήρια, οὗτος D poterit. » Ilæe igitur et talis tenentes, quorum rc- 


αἱρετιχός ἐστι, xal σωθῆναι οὐδέποτε δυνήσεται.» 
Ταῦτα τοίνυν xat ἄλλα ἃ πλήρης κὅσα τῶν διδασχά- 
λων γραφὴ ἔχοντες, τῇ Ἐχχλησίᾳ ὑποτασσώμεθα 
καὶ ἐν αὐτῇ μένωμεν, καὶ ἐν τῇ ὑποταγῇ αὐτῆς 
εὐχώμεθα διαμεῖναι εἰς τὸν αἰῶνα τὸν ἅπαντα, ἵνα 
Duy τὸν Κύριον εὕρωμεν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ φοδερᾷ 
«ij; ἀνταποδόσεω:. Γένοιτο, γένοιτο. 
le. 
Exí.loyoc. 

Ἤδη χατὰ δυνατὸν «hv ἡμετέραν ὑπόσχεσιν 
ἐπληρώσαμεν, ὑπεραπολογησάμενοι τῶν ἐν τῷ ὄρῳ 
τῆ: ἐν Φλωρεντίᾳ συνόδου πέντε ἄρθρων. Εἰρήχαμεν 
δὲ ταῦτα, ἀπὸ τῶν χοινῶν Πατέρων xai διδασχάλων 
λαδόντες ἀφορμὰς, οὃς fj Ἐχκλησία δοξάζει ἁγίους, 


δι Joau. τ f. 


[γι sunt omnes doctorum scripture, Ecelcsize 
subjicimur in eaque permanemus, et in obedientia 
ejus persistere in omnia secula deprecamur ut 
propitium Deum naneiscamur in tremenda die re- 
tributionis. Fiat, fiat. 


MX. 
Epilogus. 

Jam quoad ejus fieri potuit prastitimus quod 
polliciti sumus, allata 3d quinque articulos re- 
«ponsione, qui ia decreto Florentinm synodi con- 
tinentur, Conscripsimus vero bae a communibus 
Patribus ac doctoribus desumpta matecie, quA 


1393 


GLOSSARIUM AD LAONICUM CHALCOCONDYLAM, 


i394 


Θεὸν καὶ Πατέρα αὐτοῦ * ἐξ οὗ ἀϊδίῳς ἀχρόνως τε A que εἰ vivificanutem ejus Spiritum a Patre tan- 


καὶ ἀῤῥεύστως καὶ ἀπαθῶς ἐγεννήθη * τό τε πανά- 
γιον xal ζωποιὸν αὐτοῦ Πνεῦμα, τὸ ix τοῦ Πατρὸ:, 
ὡς ἀπὸ προδολέως ἀϊδίως καὶ ἀρχοειδῶς προδαλλό- 
μενόν τε καὶ ἐκπορενόμενον, xat δι’ αὐτοῦ πηγάζον 
xai ἀναδλύζον οὐσιωδῶς καὶ ἑνυποστάτως, προῖόν 
*£& καὶ χορηγούμενον" τὴν μίαν ἄχτιστον δύναμιν, 
καὶ ἀτελεύτητον βασιλείαν, xal ἀθάνατον ζωὴν καὶ 
μακαριότητα * ἧς γένοιτο πάντας ἡμᾶς ἐπιτυχεῖν, 
καὶ μὴ τῆς ὀρθῆς (ὁδοῦ ἐχτραπέντας, εἰς ὄρη καὶ 
ἐρημίας καὶ βάραθρα ἐμπεσεῖν, καὶ τόπους, οὖς 


quam a produciore ab eterno et ἃ principio pro» 
ductum et procedentem, et per eum emanautem 
et scaturientem essentialiter et subsistenter, et pro- 
deuatem et editum, unam increatam potentiam 
et sine &ne regnum, immortalem vitam et beatitu- 
dinem, quam utinam omnes consequamur ; ne de 
recta via declinantes in montes, solitudines et foveas 
dilabamur, etin loca qua non aspicit lux vultus 
Domini nostri et Salvatoris nostri Jesu Christi, 
cui gloria et victoria in ssecula steculorum. Amen. 


οὐκ ἐπισχοπεῖ τὸ φῶ; τοῦ προσώπον τοῦ Δεσπότου ἡμῶν καὶ Σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ " q ἡ δόξα xol 


φὸ χράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. "Auf. 





GLOSSARIUM 


LAONICI CHALCOCONDYL/E HISTORIAM BYZANTINAM. 


Numeri cifras erassioree. repraesentant. 


A 

vag. 182. ᾿Αγιάδες. Ex. Asia oriundi pedites. 

Pag. 120. ᾿Αζάπιδες. Azapides, Gen izari. Da- 
ess Hist. Byzantine c. 58: Εἷς τῶν ᾿Αζαπίδων 
λίϑον ἄρας xat κατὰ κόῤῥης xpoósa;; ei cap. 59 : 
Οἱ δὲ τῆς αὐλῆς τοῦ τυράννου ᾿Αζάπιδες, οἵ γαὶ 
Γενίεζαροι χέκληνται. 

Pag. 949. ᾿Δ.ανικά. Arma srea quibus uteban- 
tur Alani. Pessime in €odice quo usus faerat 
Meursius, legebatur ᾿Αλινιχά. 2n 

Psg. 199. ᾿Α:οράεζιδες. Mercenarii milites. 

Pag. 123. 'Apovpaxópiot. Janua milites. 

᾿ Β 


Pag. 132. Βιξόριδες. Vide ξόριδες. 
Pag. 170. Βιταξίδες. Milites Turcici. 
E 


Pag. 122. Ἐμουραλάμιοι. Signiferi Turcici. 


Pag. $4à7. ἙἘξοδιαστής. Dispensator. Sic expo- 


pit auctor Corou:e pretiosas. 
1 
Paꝶ. 864. Iurit Cipios. Janitzari. 
K 


Pag. 129. Kerrnplor. Centurio, xévtapyo;, ἔχα- 
«ἄχταρχο-. Vide ad Cedrenum. . 

Pag. 138. Κομμέρκιον. Commercium, vectigal. 
Vide Glossar. ad Cedrenum, Nicetam, οἱ Glessa- 
rium nostrum Nomicum in eadem dictione. 

Pag. 50. Κόντιδες. Comites. 

Pag. 54. Kóvts. Kóvtoc, Κοῦντος. Comes, conte, 
italicum. Conde, Hispanicuu. Joannes Cantacuzc- 
nus, lib. t, cap, 14 : Ἐπύθοντο ὡς τοῦ τῆς Σαδωΐας 

ρχοντος, ὃν κόντον ἡ Λατίνων γλωττα καλεῖ. Vide 
"θά. lib. ut, cap. 4, pag. 561. Auctor Grco-Darb. 
Δουχάδες, χοῦντοι, πρίγχιποι, xal τὰ χουμούνια 


Pag. 152, 181. Κονεόσταυλος. Copntostaulus, vcl 
Cewesisbuius. Joannes Cantacuzenus, Hist. hib. i, 
eap. 13, Κονοσταῦλον vocat, εἰ lib. 11, cap. 35. 
Auctor Chronici Beneventani : Tactus dolore tnirin- 
secus super dilecti filii sui Comestabnli expulsionc. 
Couestable. Vide ad Cedrenum in Κόμης. 


A 


V Psg. 142. Λέντιον. Lentium, linteum. Unde Gras- 
eis λέντιον, Joannis Evangelstre, cap. xin, vers. 4, 
Ka λαδὼν X£vttov. Nonnus, λινέην μίτρην exponit. 
Arrianus in Periplo maris Rubri: Δέντια xal δι- 
xpóccia. Georgius Alexandrinus in vita Chryso- 
stomi: Καὶ γυμνοὶ περιῆγον τὴν πόλιν, καὶ τὴν 
πλατεῖαν ἐζωσμένοι μόνῳ λεντίω, xai χλχΐοντες. À 
Lentio, Lentiarius negotiator in veteri inscriptione 
apud Gruterum, pog. »cxtix, S. Hesychius et Pha- 
vorinus : Advc:ov, κερίζωμα ἱερατιχόν. 

Pag. 249. Aepíxcor. Vide ad Cedrenum et Ana- 


Pag. 186. Νεξηραῖοι. Turcorum monachi. 
ι 


Pag. 2641. Πασιᾶς. Basta. Turcarum. Vide ad 
Nicet. 


Σ 
Pag. 122. Σιραπεάριος. Pincerna, πιγκέρνης. 
Pag. 156. Σειείδες. Monachorum genus. 


Pag. 1229 Σιλιχτάριδες. Milites Turcici. Σιλιχτά- 
p:ot, p. 264. 

Pag. 904. Xxaxor.ldro:. Inter excubitores aulze 
Turcica. Codex tamen quo usus est interpres, ba- 
bebat, σπαθηγλάνον:, ut Regius. 


T 


Pag. 151. Τζέχοι. Boemi. 
Pag. 955. Τιμαράτοι. Honorai. 


e 


Pag. 176. dux. sic legebatur in editione priore. 
Sie etiam Regii codd. ; in ora autem enius Latine 
explicatur, faciionem. 

Pag. 215. &uovpir. Φλουρίον. Florenus, nummus 
aureus. Auctor Graco-Darbarus ; Νὰ μὴ τοὺς 5u- 
couGtv vagd φλουρὶν ἣ xai δουχάτο. ftem πεντῆ- 
xovta xai ἑχατὸν φλουρία διαχόύσιλ εἰς θάρος. Ριυ- 
vinciales ctiam flonrin dicunt, et duodecim assiuim 
est. Vide. Meursii Gloss. ei ejusdeui Notas in Bes- 
sariouis epistulam, 





INDEX 
RERUM ET VERBORUM 


IN HISTORIA 


LAONICI GHALCOCONDYLJE 


ET 


IN ANNALIBUS TURCICIS 
PRAECIPUE MEMORABILIUM, 


(Recocatur Lector ad numeros grandiores textui insertos qui paginas editionis Lupareee 
representant. 


A 
Abdaliss begeus, nↄlinne Cardus decollates, 556. 
u í'Abdamuleches bel ejicit Anpidam peuroelem seum, 
Achaia octupsta, 25 


τὴς castrem bem, sive domes alba Tereis dici- 
ter 
A chinetes patri melts aureorem millis mittit, $37. Ach- 

metes ia fuga ceptus, jussa fratris Seliinis Ister, 
859. Achmetes suitapus ad fees Arabieos profogit, 338. 

Achmetes "it a suis Genizaris trucidatus, 3S3. 

Acribe capta, 227 

Acscheher nominibus aliis. falso nomina 
cheher vel Acssra Graecis veteribus dicta fo 
polis, receatioribes 4 is, 416. 

Acsa sigBificat aquam albam, sive limpidam, 403. 

Adana obsidiooe cincta, 

K&des Jodzorum sibi maxime contiguz sunt, 547. 

A&di&cia mults Constantinopoli terra motu ceciderent 


555. 
&caterina Cornara Jacobo Seq Pr ret Wotho, Venetiis 
ja matrimosiem elocata est, 36 

Æuus /£nea post excidium Trojm condita ia Thraeis, 
et sic ab eo »ppellata esse dicitor a Virgilio, 513. 

Ætas senilis professioni monasiicse aptissima est, 101 

AEibiopes Mauri diceptur a nigredine 

AKtbiops quidam Talismanos ECL dewtibaLOs eripere 


Iberis , 960. 
JEstus marini e»usa, 49. 
Æidlia Toreis cedit, 127. 
Aga Turcis est arbor, 417. 
Agsslevina oppidum negotio Bullo a Turcis captom, 
P 


ger Carabogdanüme frumenti nigri feraeissimus, 428. 
Age Copies 429. 
, Aris 8 vulgo votata, 579. Agria frastra oppogsatur, 


, isch prima Mabumetis uxor nunquam casta foit, 


Aiem, ve] Aiem vilaget, 436. 

Al srticolus Torcicus, 436. 

Aladevles capitur et decollatur, 336. 

Aladeules dux provincia Doigadireusis fuit, 559. 

Aladeules iris dus Dauden bsssan adit, $55. 

Aladipes lconit rex exutus dignitate ia loniam prof.- 
git, et quietem amplexus, vitam egit privatam, 416. 

Alsdines idem qui Germianus, ibid. 

Alani, qui et Albani, et Georglani Iberia proxiui, 
218. 


Alascheher aliam civitatem signiücet, 620. 
Alba regalis urbs, in qua reges Ungarie scpeliri cun- 


116. Aco- 
Leuce- 


' * Alban 


suescont, $49. Alba Greca 2 Turco ez nequit, 
55. Alba Gracs expognatour, 545 Aiba espugaa- 
Alba per Soleimsaem oecapsta, $49 


c'ade affi- 
. 483. Albeni domiti, 


Albsai in montibus 46 
eiuat Turcos, 556 Albsei, 15. 
ΘΕΌΣ defectio, 210. 
Albis Delos MS. 
Alecairom, 67. 
Alcairum Memphis, 
ΙΝ σὰ Seltanus » Tomire virtus ta Egyptum profugit, 


23 37 — meritor. 518. 
coranum, Alcoranum errorem Gabrielis Ali 
reddendum, Mahumetj traditam, 96k. 

Alepom occupat Temires, 76. 


Alexander priaceps ob immanitstem quam- 
dam apud suos infimis, e regno fugatur, S54. 
Alexandri pootificis eun Friderico dissi- 


dium sano 1580, 100. 
Alexandri P'aasebasti clades, 947. 
aublexandria Turcis oon. est Scandria, sed Isehendrba, 


Alexii csedes, 916. 
Algyron sive Alzyrem esstellum, 417. 


Ali, Aliez, vel Halis est l.a08ico, 

Alis bassa Zenderluis Chelilis flos, $18. Alis ba«ss de 
Talistosporum imminea'i mortis periculo, eos ex il.o libe- 
Fare, quartam potest conatur, $19. 

Alis bassa ia medios bostes delatas, ab eis. occiditur, 


S36. 
miis heus Bedeacis felici rerum successu effertur, 


Alis begusia A!baniam —— mozimas agit, 
et spolia ampla reportat, 526. Alis begos 2 ducit ii 
Albtaism, ——— 


cite ie magno is Valach isse proficiscitur, 553. Ὁ} cum 
et flliis inaocenas interficitur, 515. 
Aliherios Caranis begus, 425. 
Alpàonsus Mediolanee-tem deci traditus, 141. 
AlpboRsos Nespelis rex. contra Harbaros dux creatus, 


Alphonsicontra Joannem castella bel!am, 116. 
Alphonsis savis, 969. gere 
Altum »ureus est Turcicus 405. 
Àmadees coybomenio Viridis Sabaudiae comes, 454. 
Amastris deditio, 215. 


Amida Guleium fectus cum fiiis duobus, vit3sm 
agit privatam, 361. Pm 


4397 


Àmidas promissis non satisfacieus, luxeqae cieleroquin 
fidei signa qusedam prebens, jnssu Joaoois Avustrii, in 
Sieiliam transvehitur, $61. 

Amida patrem Assanem regno spoliatum, spoliat etiam 
ipso visu, 361. 

Aranis Docus Gezid vocatus, 315. 

Amurates quartus rex £npo 1350., 16. Amuratis sd suo 
oratio, 22. Amuratis mores, 38. 

Amurátes II. Turc. decimos imper. 1419. vel 1419., 
117. Amuratis expeditio iu Asiam, 119. Amuratis oratio, 
165. Amuratis expeditio in Caramasnum, 16T. Amurates 
ia kuropam, 175, Amuretes a gregario correptus, 178. 
Amurales in Pelopoonesum, 180. Amurstis erudelilas, 
18}. Amurstescontra Sesnderbeugom, 187. Ameratis vo- 
tuin, 186. Amurstis secessos, 188 Amuoratis acies, 189. 
^ piratis pugna «um Huniade, 191. AmuraUs mors 1490., 
Ann? sive Josnas Franca puells, quam vivam 6*6 com- 
hestam tradat 1451., 48. n | 

Andreas Doria boste se vidensinferlorem, sufugit, 541. 

&ndreas Doris Karuli Augusti classis imperator, ibt. 

Andreas Batorigs, 5355. 

Andronici restitutio et. precarium imperinm, 53. 

Anni soltanorum ex auetoribus, cum Christianis, tuum 
Turcicis collecti, et ad annos Christianos collati, 419. 
Anni Turcici 206. Christianos 987. efüciuut, ibid. 

Anuonæ ratio apud Turcos, 905. 

Anastasiopolis, 413. 

An3tolis esdem cum Aaia mitior, 474. 

i Anatolis Castelli mutilate Jictum, pro Abatolis Castel- 
00, 

Antonius Athensrum duz, 0114. 

Antonius à Stamp, 580. 
qoa toulus Melieusis senex, rerum multarum peritus, 


Antoníus Verantius episcopus Agriensis, 353. 
Appe.latiogem suminisuratiooum spud Ungaros maxi- 
marum dus sunt, 429. 
Aphentis a Grasco αὐθέντης corruptum, 394. . 
gs pirodisium jussu Caesaris Kanyli funditus evertitur, 


Aquilo apud nos seris serenitatem affert, 410. 

Arabia felix, 65. 

Arabes sunt Sarraceni, 575. 

Arscica eadem nunc est cum Hersclea, 410. 

Aragonensis, 10. 

Aramus Semi filiue, Noli nepos, 591, 

Aramuntanus Gallis regis Henrici legstus, S51. 

Arbor genealogica sultanorum, $88. 

Areadiopolis, 415. . 
ι Ares Gus vetercs ad Moravam a Turea moniri Jubeo- 
ut, 331. ᾿ . 

Archangelus lacus ab Archangelo sie nominatus, 447. 

Archiepiscopatus Claudiopolitanus, 365. Arch.episcopa- 
tus Germiorum, sive Germisani, ubi situs, 416. 

Area Tachial 6212 dicta, 547. 

Aryos Venetis vendita, 51. Argos capta, 51. Argos a 
J'urcis recuperata, 409. 

Argyropolis oppugnata, 134. 

Arineaniorum privilegium spud Turcos, 65. 

Arrogantia veterum Graecorum Constantinopolitaoorum 
quanta luerit, 409. 

Arando Inauica, 86. 

Arx Damasci, vi a J'urcisexpugnata, $520. 

Árzeruma majoris Armeni civitas, sex dierum itinere 
8 Trspezunte distans, 570. 

Assnes, 206. Asanis re«ponsam, 259. Asancg captus, 
$31. Asanes Sysrtanis per-vadel ut ad Turcas deficiant, 


A*cania hodie Turcis est Acsu, 405. 

Aspea daplieia sunt, majora et mipora, (04. 

Aspií 60 (aciunt Taslerum, 5:6. 

Aspri 36 Turcici, faciunt Talerum Germanicum, 101. 

Aspri Grieeis, Aese Turcis, ab albedine d:cti, 40b. 

Aspropolis Anatolia metropolis, ibii. 

Asumalon vocatur locus, 3 aliter et Archaogelus, 447. 

Assan Machmetis filius, à66. 

Assyriorum imperium, 2. 

Athenz 4 paeto ἃ Turco subaets, 241. Athena Tur- 
eis dedite, 212. 

Athyra, nuuc Pons graodis appellatur, 411. 

Atmindam quid Turcis, 4423, 

Auctores familie Turcorum septem οἱ decem, 311 
Auctoris intentio et flies, t. 

Ala snitani poria Osmanica est, 411. 

Auramog!i qussi Auramides, 417. 

Aureus Ilivpanicus, 147. 

Aureus sultaninus, tam pondcre, quam bonitate duca 


INDEX ANALYTICUS 1N LAONICUM 


1308 
(um Venetum quinqusgiuta quatuor aspreis xstimst 
Talerum German cum, et semissem ejoden facit, iV." 
Avaritia legati Coostaptinopelitssi, 197. ig avarum 
priacipem scomma, 81. 
Aytonius appellatus fuisse creditur a plesiagee 991. 
AyloBus Armenius idem qui —— 


Aꝛamia nunc quati Aramis sic dicta, 
Arapi, vel Arepi, stipendisrii sunt, 439. 


Bsbosa a preesidiariis ejus incenditur, 559. 
Babotza Turcis se dedit, 855. 

Beissites a monscho Tureico pene cccisus, 461. 
Baiasites adversus tratrem Zemem movet, 552. 
Reissites cavem ferrem a Temire ineleditur, 591. 
Baiasites Censtantinop. annis pluribas otiater, 555. 
Bsissites Constantinopoli discedit, 554. 
Baiasites Coastanuünopoli Adrisnopolim pro&eiseiwr, 


Beiasites animi (udine ac dolore ad desperationem 
— moriem sibi ipsi eabaeivit. 431. 

Baiasites Constsnttmopolim properat, ibid. 

—— Selimi Alio valedicit, et paulo post e vita es- 

4edit, 538. 

Woiasites fiio Selim! imperium resignat, ibid. 

Baiasites ülios Muchemetis, magua solemnitate adbíi- 
bita circeumeditur, 529. . 
y rniasites Gilderum cogneminatus, Muratin Chsbin fllius, 


Uaissites in temp!o Constantiaopolitauo s se exstrgeto 
coaditur, 588. 

Daíssites quaudiu vini usum ignorarit, 818. . 

Palasites quaaquam belligerare nom possit, imperium 
(amen quandiu superstes est filio tradere pou vult, $38. 

Bai»sites soluta Constantinopolis obsidione, recta Nige- 
bolim suos ducit, 518. 

Baiasites Ungariam ingredi noa audet, 461, 

Baiasiticl cladem ingenten accipiunt, $33. 

Bailus mus3gis'catus est Venetus, 3583. 

Baimundi Teupuli conjuratio eires senum 13297., 106. 

Baindes 6lius Oicolecie, 311. 

Biaindes pater Cuholbuga, ibid. 

Baisunges fllius Rakis Age, ibid. 

Bakes Ága (ilius Ciagis Agr, ibid 

Balbec est ;.ostello Bealbec, 126. 

Balthasar Bathianins Daro Gussi » 986. . 

Danus est prases regios in aquo ex regnis Uagsrus 
adjupetis, 129. . 

— membranarum nomine celebris, illa lerga- 
mus est, 408. . 

lioriholomses Pezueus Cesarem majestatis coosilia- 
tiis, 431. 

Basilius Bulgaroctonus, 439. 

R'asilotvisii sunt filii Basilii, 418. 

Has«a Romanis, 125. 

Battologia Turcorum in precando quanis sit, 418. 

Beallbee Syrise eavs civitas, 426, 

Bea:hocum Jireptum et vsstatum, 520. 

"e arx ip Anatolia sila, in potestatem Turcorum 
venit, 342, 

Beylerh εντες ἀρχόντων, 403. Beglerbegi dao a 
&inane lasts Mi τος κόνιν limitibus coastitügalgf, 
312. Beglerbegi et ipsi baee vocati, 403. Beglerbegi sub 
se prietee milites gregarios, spaehios, subbsssas , sangia- 
cos et begos hahent, iid. Begierbegus Anstolis Romanis 
priscis erat prs fectus prietoriorum Orientis, 416. 

Belcbtam urbs quam regio Choraisani vicina Balch est 
Cedrino, 595. 

Beleha civitas espia et diruta, 511. 

Belebanzocus vir qnidam strenuus, 555. 

Helezuga loeus Anatolism est noa 3 quercolo nacius, 
112 


Belezug Turcis tenerie seu novella quercus sont, aut 
querceium, 406. 

Belgrarium ealem cum Alba Grac», 448. Belgradis 
obsidio, 151. 

Belgrsdum. Griechtschei Wygsermsburg. Taorinum vete. 
ribus. v0. Belgre ium a Turcis obsessum 1496, idibus 
Junit, 233. Belgradi oppusnatio ibid. 

Bele natgliss, 3016, 

ellus inter Cairensem et Osmánidam sulisno«., 557. 
Deilum Aaglogallicanum, 4T. Qellam navale inter Vene- 
tos et Torcos, 107. eliam Constaotinopolim transistum, 
208, ellum magnu 3 rege Ungsrim susceptum, 521. 
Belli Tamerlauici occasio, ^$. Dell! Ungarkei eura Turcis 
oressio, 163. 

Beiulc oppidum armis tentatum, $26 


1399 
Bergss Castaldo est Buryosiue, 113. 
Bergomam, 157. — 
Berosrdinus Cenilios, 235. 
Bessarabis, 417. 
Besssrion cardinalis, 228. 
Bessation csrdinslis Trapezuntius, 155. 


Bitezides, cum Hossarise confusi, 115. 
Bitez'de, quos Husssrones appelismus, 189. 


Blachía et Bischl, Vlachia et Vischis, 428. 
Blades Draculs Moldavie, qus ei Transalpina prin- 
ce B et Wiadus, 965. 
diligentia et 210. Bisdus viaeitur, 473. 
Riadus Torcum itur, 715, Bladi fuga ἰ Ungariam, 
V plsoca Philippi Fr. Siorila aopus, 181 
nca v. 88 nU , t 
Boemi, 70. 
Bogdiana, 41. 


Bogdan est Dei monos, 429, . 

Bogdania a Bogdanis, id est, Principibus suis est nomi- 
1218, ibid. 

Boli tam regionis quam oppidi nomen est, 406. ΄ 

Bolina Turcica Griecis e bollenia montis Athi, 417. 

Bolina locus monitus a Tutcis capi non potuit, 517. 

Bombarda Germanorum inventom, 125 


Bombarda duriora penetrat, mollioribus Succumbit , * 


185. 
Bomhards ποῦ vis, 239. 
urcis erepue, 325. 


r errorem Byrsan vocavit, 403. 


o, $18. 
Borckuek vel Barakok divisis yj cibus Barac Kuk vel 
est begedictos, 418. 

Borle capta a Gilderune Chane Terco, 519. 

Borle duplex in descriptione Natotia invenitur, ad 
provinciam Pont uLraque pertinens, 424. 

Βοείοι illatum bellum, 295. 

Bose:na ἃ Turcis subecta 1463., 289. 

nensis aki 3284. 
Doerinensis u oceasio, ibid. τοῦ 
vis, ver dissectium componentis prodigiuss, 300. 

Brenezis gesta, 113. 

Britannis descriptio, mores, eceium, 48. 

Brixia obsessa, 158. 

Bozipa regio tots rapinis exhausta, 518. 

Bucowar civitas Roci est, 418. . 

Bucovarum majus et minus pegi duo, ibid. 

Buda regn! Uug:rici metropolis, 548. Buda sine san- 
ευἰυΐς effusione capitur a Turco, 545. ' 

Buga obi sit sita, 4155, 

Bulcogli ionquam Bulci 8lii, seu posteri, 48. 

Bulcus despota filiam suam Baissiti dedit uxorem, 422. 
Beleus despola vocatur a Turcis Stephanus  Bulcovirius, 


comes Fiandris, 43. 
Buruvada srx occupatur, 527. 
Buruze castrum in Muratis potestatem venil, 596. 
Busquesius Prusiadem curf Prusia confundit, sbid. 
Busdoganum massa quxdam ferrea, 462, 
Bysantium qbsessum, 94. 


C 


Caba (iliam Turcia signicat, 417. 

Cabielpes filius Cusulbugs, 511. 

Cabielpes pater Soleimanis, ibid. 

Cabiloviuius pretexto. vransfugii ad Muratem sdmis- 
sus, abditam sub veste sicam, ipsi in ventrem adegil et 
laterfecit, 419. . 

Cadaver Gazis Murstis (ani Prusam deportatum est, 
316. Cadaver sultsni Muchemetis Prusss conditgr, 595. 
Cadaver Scheichi Bededrinis suspensi e patibulo detre- 
ctum terrse manjJatar, 526. 

(si Lescher sive Lescker, significat Turcis judicem 

s'p-emum, 412. Cadi Turcis est judex qui de causis liti- 
gan ium ín aliquo oppido, vel urbe, vel provincia cogno- 
&cít, tbid. Cadi similes sunt episcopis, ul 


INDEX ANALYTICUS 


. 1406 
Cadileseheri Turcici 418. Cadilescherl, 416. Cadi- 
lescheri arehiepisenpis similessunt, ibd. — 
(adilicatos judicis officium seu judieatura est, 412. 
onis Mosaic», cur a Nahemete retenus, (05 
Caisuria priscis, Cesaris dicta fuit, 424. 
C9irus Barnico Memphis est aatiqua, 425. 
Caias begus Smyrnensis Sangiaeus, S65. 
Calspinus vocabulum corruptum est e Zelebi, S92. 
Calba civitas ab Osmsne oceupeta, 179. 
Calatravenses Rhodii, 70. 
Calaurite dedi 866. ἢ ς 
es occasio belli inter os et Gallos, 46. 
Cales captum ab Anglis rd M. 
Calepes cem opiveres regione finitima occopstur a 


Turco, 520. 
Calender Zelebis cum factione sua occumbit, S53. 
Cslenderlar, 463 
Cajender Zelebis Anatolism universam sd arm» coaci- 


tst, 245. 
Calíaera, 441. 
Caliigere, 172. ᾿ 
Califes vicarius sive successor est, 568. 
Cal epolis quando in potestatem Turcorum venerit, 
Calliupolis urbs ad Hell tama sits, 580. 

Calogeros unde dieatur, (i. t 

Caloiosanes a palchritadiae minime, sed a bonitate ita 

dictus, 431. 

Csloioanpes Comnenus penultimus imperatorem Tra- 

pezubtiorum fuir, 471. 
fiamerla sive €a3mena Bostemis Veziris est uxor, $53. 
(a8 per Spandugioum et Ionium tmperator exponitur, 


Candría oppidum quo Joco sitam, 407. 
Candrís regio ad Pontus Euxinum inter Bithyniam εἰ 
Pontum provinciam sita est, ibid. 
. Cone oppidum Amasiam sive Cappadociam versus 
si 


Cas serenus, 18. Cantseusen! imp. mors, . -" 
a Ὁ um eelonis expugnau a Tetsris, 150. 
Capha inter Tartariam et Moscoviam ad Septeatrioaes 
ta, $70. 
Capi Turcis porta est, 44 t. Capi Ulrivarum prasidiariis 
ad — 23 —& 353. 
Capisilari s voce, Capi, 411. 
Caplize Turcis aqusm calidam, seu balneum sigaificat, 


Cappadociam iotrat Turca, 961. 

Caput regis Ungarim haſsta affüisum per esstra circum- 
fertur, 537. Caput Vladislat regis Tartarorum "aou jocose 
offertor, 442. Caput Visdisiao regi ampateatam. ibid. 

Cara sive. Niger Alis eaptos, et Viennam prius, deinde 
Pragam ad Rudolphum Augustum missus, 589. 

Cara Chan filio Cutluzeceis, 511. 

Cara Chao rex sut princeps nier est, 591. 
νυ μοὶ de coryto factum, significat arcem nigram, 


Cara essar male acriptum, Am Cbharschisar, 469. 
Cara Mesites vir sanctas, 815. 
Cara Michall, 441. 
Cera rustem significat nigrum Bestemem, i25. 
Carabag Turcis vineam nigram sigaiücat, 496, 
Carabag urbs, sive Parthis, sive Persis, ibid, 
Carabogdanía et Moldavia emdem, 498. 
Carsbuces Ssagiscus Sourissris. S68. 
Caragosa basss vivus pelo transfigitur, 536. 
Caramanis in formam Beylerhegatos redseis, 156. 
Caramanus Ibrahimes Anatoliam bel!o moto conturbat, 
Carsmanos Ibrebimes fugit, ibi. 
Caramuses stipeadiariorum prefectus, 556. 
Caravans, 810, . 
Carbunculus pestilens in tergo Selimis ortus eum oe- 
cat, 341. 
Caruinales, 160. 
Carminiola Venetorum iribunus, 103. 
Carminiola proditor esesus, 157. 
Carolus Magnus contra Saracenos, 45, 
Carrariensium familia, 102. 
Carrera qualis homo fuerit, 369. 
Carrera proditionis insimulatus, ibid. 
Carseum qualís locus, 371. 
Casa Zelebis, 522. 
Casan Michaloglius esesus. 411. 
QCasanes alitur a Baissite, 532, 
Cssanes bassa cum militibus suis casus est, 39. 
C'asanes bassa Rotmn:snism begle iéid. 
«asancs begus filius principis Caramani moritur, 555. 


1401 
Casi Bureh i Dei significat, 131. 
C»eimirus ir m «euo 


Cssrainum intima Persarum regis, 371. 

Casmiaum regia Persarum interior est, 383. 

Caspium mere nonc Zabacca, 62. 

Custamone, 259. 

Castamena, sive Castamona, Claudiopolis esse, falso 
creditur, 4$. ᾿ 

Csstamona ubi sits sit, ibid. 

Casiamones occupata, 350. 

Castamona oppidum non procesal a Sinope sitam, 577. 

Casteilum novum a Venetis frustra obsessum, 364. 

Castellsnorum et Aragonensium bellum, 146. 

Castra Parthorum eum impedimentis diripiuntur, 531. 
Csstrom quoddam cur ab eversione divinas nominatum sit, 
3 Castrorum Turcicorum iostructio, 189. Castra direpis, 
it Tamelatio et pugna ad Varaam .deeimo Novembri 

Castria capta, 253. 

Castrimenum occupatam, $55. 

Cata nummos idem quod Medinus, 406. . 

Catsigus Chan, Viu ChamM, et Kisles bassa dietus, 585. 

Calacepo. δὲ]. 
se ciarem civitas longe manitissima in siau maris sitate 


Calalusii vel Catelosil, 450. 
Cateiusio 1455, 279. 

(atelusii spurcitia, 281. 

Catens ferrea apad Byzantium, et portus Constantino- 
politan! descriptio, 303. 
ει... civitas est Philippos Macedonis versum Lepdens, 


Cauda serpentis dormientis calesnds non est, 568. 

Causa circumvislonis s Mabhumete retenus. 409. Causss 
Chii insu!» a Piali subjugste, 357. Causs bostis non 
amplius persequendi quae sint, 553. 

Cedrinus pretore vetustior, 405. 

Celium, 457. 

Celiom Valachie, Lyeostomos olim, hodie Kilis, 969. 

badumoas bassa Genizarorum seditionem vix effugit, 


Chagan! Avarum idem est quod Chan vel Cbaban. 5391. 
Chaidsres et Myrsies Temiris socit, $9. 
(enalradio significat eum qui bene sLrengeqne se gesait, 


4. 

Cbeiradines bassa a Christianis gle vexatus, 546. 
Choiradines bassa in Barbariam iter, 514. Chaira- 
diaes imperium maris nanciscitur plenarium, S44. 
up tairadines quidam mitiLire Davalis insigniter períLus, 

i 


Chalcocondyles emendatus, δ (5. . 

Chalepus eum opiversa regione fnitima oecopatur a 
Turco, 529. 

Cbaliles vícaríus sive successor est, 508. 

Cha'ife vicarium, successorem, vel heredem prophete 
Mahometis significat, 599. Chameria sive Camena luste- 
mis veziris uxor, $14. 

Chamizs dejeeto Zaganua suffectus, 256. 

Choamuzes a Blado victus, 361, 

— per Spandugiuum et Jovium lperator deponi- 
tur, . 

Chan Precopiorum regnum Polonie ambit, 472, 

Chanoglani principum - filii vocantur, 394. 

Chapperon tegmen feminarum Gailicarum partem Zer- 
copole inferiorem Turaca refert, 407. 

pse vel Cbapbse υἱοὺς exiguos est, in vía qua Di- 
dymoticum Constaotinopoli itor, 415. 

Cbhapse vicusquidam, 538, 

Carschisar, 451, 

Cbaraiines vol Charaitines idem qui Chairadin, 115. 

Charatiais eum Amuraie colloquinm, 42. 

Charipolis sive Cariopolisa Charia Atbeniensi coadi- 
tore ejos appellala est, 410. 

Chas est elegans sive venusitus, 493. 

Cbasanes begus  Cairadinis Barbarossa (ilius, 365. 

Cases Cosairis "prosultanus Cairadinis  Barbaroess 
8.108, » 990. 

Chesanes Chelifes simulata religione diu latet, et 
tandem saucia sua secta, Iatrocinator, 555. 

Cassnes Chelifes Seachoculis pater, ssgitta vulneratus 
exstiogolter, $356. Chasanis delectio, 97. Chasanis inte- 
pios , . 

Chasases ebjurgates, 234. Chasanis foris interitus, 


Chasanis hoses sententia, 163. 
Chezilar 'urcis i0 numero meulutuuiis sont. milltes 
s.renui, 44 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM, 


1403 
—8B Becethasis colitur à Turcis tanquam divus quidam, 


Cbataia, 67. 
Cbasis Bectases Mshumetanus quidam religiosus, 813. 
Casis Ei begus de die quiescens, de nocte Christisnos 
inquietat, 315. 
^ Cheidar bassa cum Zindi Kemale Sangiac beyo vietus 
et occisos a seditiosis, 469. 
Chelis, 457 


. , * 

Chemes Syrie civitas, olim Emisa vocata, 426. 

Chemess 3 Temire expugpalur, 520. 

Cheria, 08. Cheria fortassis eadem est cum Carabsg, i96. 

Cherme srx in potestatem Tures redacto, $32. 

Cherronesos Thracies instar linguse se porrigit io mare 
Egpum, 410. 

erseogli, 458. 

Chorgonesus Taurica Avsrum sive Chorarorusm patria 
6s . 

Cherzecogli 458. 

Chezer spud Turcos elegantius loquentes, idem est, qe 
voro est Cheter, 443. Cbezer et Cheter beg idem est, 

bilis arx a Baiszite occupata, 522. 

Chiridia Grapcis porci dicuntur, 409. 

Chiridocastron, 404, 

Chiridocastron verum a viduis nomen babei, 409. 

Chisar Sangsgi cognomento'Inunge, ditiuneuta Ureani 
a patre Osmane concessa, 512. 

Chitaini Tartari Chetaide dicuptor, $99. 

Chius Ægæi maris lusola s Piel: eubjogator, 857. 

Chius zendita Josnnits, 318. Chius metropolis et 
ves 9 . 

Chvorpulis oppidum a Musa occupatur, 525. ΝΣ 

Chorasanis regao pulsus, et cum suis avfugiens in ili- 
nere perit, $11. 

Christiani a Chsirsdine quamplurima perpessi, 546 . 
Christiani a Turcis vexati, 512. Christiani a Turcis infe- 
stantur, 528. Chris!isni ὁ Turcis aullis oneribus gravati 
libenter se illis submiserant, 514. Christiani alli in. Da- 
nubium se In iiantes pereupt, alii foga turpl sibi 
consulunt, $18. Christiani Constantinopolitani fortiter 86 
defendunt, 599. Christiani com Turcis confiiguut, 918. 
Cbristisni cum Osmano copfligunt, 515. Christiani eur 
facti Musulmani, 514. Cbristiani frusura Tripoli recu 
perare conantes, insujam Cherbensen petunt, 556. Chri- 
stiani Hierosolymis vulgo cineti sive arii vocantur, 
ob zonas lougas et latas ab illis usurpari solitas, ὅδ. 
Christiani juramento üdelitatis (actos Turca domum 
remissi, $17. Christiani Moreani regionem, et arves 
quas occupaverant reliquere, 54. Christiani octodecies 
milie in casibus variis pereunt, 554. Christiani pretio a 
Toreis venditi vilissimo, 541. Christiani quantumvis a 
Turcis in religione a Msbumetapis disseatiant, per 
bumetanos tamen Pervis, quantumvis Mahumetanamseeim 
addictis, io odium sectas Persica preferuptur, 566. Chri- 
stiani quidam in monate Líbano prope Τπροίίαι babiten- 
tes sagittarii pedites optimi sont, 384. Christisal Rbo- 
dienses quam secure se gesserint, οἱ quid ipsis aecide- 
rit, 542. Christiani Schechem Maurorum adigonit, oi cae- 
tello ipsis tradito Hispano deinceps perituro, et uribetum 
soloturum promittat, 351. Christiani, seque forianasquo 
suas egregie propugnant, 330. Christiauls Serra inco- 
lentes Turcis dedere se recusant, 318. Christiani victi 
dum fugiunt cæduntor, 528. Cbrisiiani victoria a seculis 
moltis ipandita potiti, 365. Christiani vim "Turcorum 
ſortiter Zigeti repellunt, S53. Christiani vino ebrii, 
ideoque quid agant nescientes, de nocte se maelont in- 
vicem, $16. Christianus quidam cum ad Turcam yprofe- 
etus pedes ejus osculari jussos esset, siesm quam spud 
86 occulte gestabat, in ejus ventrem adegit, et interfe- 


re [E . 
risto (de) quid sentiant Turcs, 63. 
Chrysokerama quis locus 446. 
Chrysopolis eadem cum Seutario, 446, 
Chuseines bassa verit Selimis, jussu Selimis interfici 
ter, . . 
Cisces Aga fllius Toctemuris, 511. 
de a Tocmace semel iterumque pretio vietus, 
Clgslo lis bassa Caxminum se petiturum cum exercitu 
simulat, ἕω, Ciga!oglis ex hostium maoibus elapsus eo- 
pias Uvanum incolumes abducit, S84. Cicaloglis secum- 
Qus ab Osmane, post eum mortuum summum 
tur imperiom, 384. 
Ciliom, $37. 
Ciniariotas montani Albaoenses Circassi, 461. 
Circasxi sive Mameluci numero maximo casi, 540. 
Circumcisio 3 Turcis observats, 329, 515. Circumctisio 


1403 


egr s Mshumete rotesta, 408. Cireumcisio, 65. Circum- 
cistonis ritos spud Torcos, 250. 

Citros episcopatos est Thessalis, 420. 
Civitstes Urchani ae dedentes, $14. 


Clsdes Turcorum in Ungsria i , 454. Clades Un- 
garorum a —*— Aga eæsorum, 4A64. 
Classis Christians ia Hel um, 17 


0. 
Claudiopolis civitas Honoriadie est ia Posto proviacis, 
Gere 11 argenten sulitano Marati ab Osmane donate, 


Clarentis olim Cyllene obosssa et espta, 198. 
Ciepsrdra T« Talis M4. 


8 
yssa capta, 287. (ΟἹ respub. qualis, 298. 

(yzomene qualis ip Turcis locus, iss. 

Coeril cürrus sunt vulgo Tarcorum, 880. 

Cofe ubi sits, εἰ qua provincia, 453. 

Colehi δὸ Israelitis originem duxerunt, proindeque 
circamcisi foerunt , 408. 

Colehidem iuvadát Mechemetes, 990. 

Coll sive pammularii, monetarum comemotalores 


sunt, 405. 

Color albus Grsseie aspres dicitur, ibid. 

. Columna lapidea triplici serpenu abeaeo tricipiti sos- 
üpendo subjects, 5329. Columpa serpentias, 4492. 

Cometes caudatus apparet, 526. Comets duo, unus 
Orientem, alter Occidentem versus apparet, 519. 

Comnenus apostata, non Issscius sed Joannes appella- 
tus apud Nicetam Chonistem, 595. 

Comnenus Ariasites, 152. 

Couatus Valachorum vanus et irritas, 228. 

Concilium Basileense, 152. 

Conflictus iater regem Uugsris, et Michaelem nigrem 
Turcum, 511. 

eadem videter esee eum Coogi, tabul» 
Abatoliem non procu! 8 Castamona dissita, ur 

Conis αι est priscum Ieonium, 421. 

Conis per Gil derunem Chanem ob«essa, 519 

Conjugium Christiano Turcicum, 318. 

Covjuratio Glioroia ia pareates, 20. 

Noa rectaapud ducem Medinensem locum non ba- 

n . 

Coustantisopolis a Turels expuguatur, 399. Cónstanti- 
nopolis ὁ Flandris capta, 594. Constantinopolis per Dajs- 
sitem diu obsessa, pese capta fult, 410. Coostantinopo- 
Jis quando espta sit, 419. Coastantinopolis terram ruotu 
collapsa inslauralur, 555. Constantinus a Soleimsane beilo 
vexatur, 518. Constsntinopolis oppagnatio maritima, 80 
Coostantisop. urbis ampliludo, . Coustauntinopolis 
espta quarto Kalend. Julii die Msrtis, quinquagesimo 
quarto die obsidionis, 209. Constantinopolis expuguatio, 
310. Coustaptinopolis a Turcis obsessa, 45. Coustantino- 

lis obsessa, 50, Coustantipopolitani imperii declinatio, 

18, Constantinopolis frusira obsessa, 134. Constintino- 
polis à Genuensibus obsessa, [δ]. Constantinopolis ob- 
s09«3, 305. Cons'aatinopoli« oppugnatio, 901. 

Constaatipopolitani Mityleuen reficiunt, 555. 

Coneiantipopolitaui reguaute Musa, portas aperire vix 
audent, 523. 

Coastsntines Monomachus Augustus, 410. Constantinus 
Monomachus judex Gracim fscius δὺ imperatrice Zoe, 

Constantinus lmperiumlsd Graecos transfert anno 355,5, 

Constantinus VIII Graecorum imp. 161. Constantini [6- 
gatio ad Amurstem, 181. 

Constantinus octavus Grac. imp. 197. 

Constant. pro ManueleGrescorum imperatore, 438, 
(oustitutio Leonis Augusti de Throni-, 403 

e Μυτϑιίε io fugam ργορυ φι;, 336. 

»pis, 461. 

Com pupulæ sive pupillae oculorum pro puellis scecep- 


e, 439. 

Corcut 8 seJitiosís victus, 468. 

Cureutes ea3us cum suis figa. vix elabiwr, 556. Cor- 
eutes conscensa trireme Maunissa:n deditionem suam repe- 
tit, 538. Corcutes fratris Selimis jussu straugulatur, 538. 
Curoutes frstrum competitor, ibid. . 

Corcutes oppida quadam Austolis — sibi subjects reti- 
aere nequit, 357. Corcutes sultauis Bajasitis ülius, S30. 
Corin uhi obeidio, 226,239. Corinthus a Venetis oppu- 

nala . 

s Corrizi, sive Coridacbi qui sint, 472. 
Corone obsidetur » Turcis, 535. 
Coroneases urbis sux deditionem faclunt, ibi. 
Corcyra sive (ursula bodie, 133. 
Corsica Genevensium iosula capitur, 532. Corsica quando 
€) quomodo restitota sit Genevensibus, ibid. Corsica, 


u 


INDEX ANALYTICUS 


1461 


Cosaci quinam vocenter, 376. Cussei Benderism oppi- 
dum juris Tureici diripiunt, 578. 
Noir planities seu campes a copia merulsrom its di- 
NL cum Caristo Naioli:», eadem putatur esse civit»s, 


Cossorassath, in Cosross Sach mutsndem est, 589. Co«- 
90r2343Lh rex quidam Persarum primus fnit, qui imperio 
Romano rebeliaret, ibid. 
uo trsium nune Cathige, ciritas Phrygio mojoris est, 


Cotimus, 108. 
Cortiacom t1 in ditione Josnnis captum, 38. 

ΣΙΒΟΌΒΒ 2ΓΧ cennis 

Covoadza, ἐδ). 

Crales pro Despotis appellat, 422. Crales vox non de- 
rivatur ὁ Karulo, 433. 

Crasnahorca arx expugustor, 558. 

Cratevitli Belgarorum principes eraot, 418. 

Crimskichan, 394. 

(τοὶ Polosuis est rex, 422... 

Crolua regina est Poloakce, ibid. 

Crodelitas Acbmetis imperium ambientis et invaden- 
tis in legatos, 466. 

Cubates Zautlus Copstantinopoli Venetias Cyprum re- 
peteudi causa *33 361. 

Culmazs pro Gumulzina corrupie scripte, 417. 

Cunetatio damuoss, $95. 

Curcbini iidem qui Georgiani, 391. 
sai rdistonius Irofrsam captum Scacho Techmasi mittit, 


Cnureus auctor anpalium Silesia, 411. 
Corggibi sunt idem qui et Georgiapi, 372. 
Cu * Seschus Belche princeps, δῖ]. 
ον τῶ et impedimenta Christianorum a Tureig direpta, 


Cusulbug» filius Bai $11. 

Cutabiye civitas est Phrygiss majoris, 116. 
yprus s Veuetis repetite, 361. 

Cl pesa oppidum Thracia, 415. 

Cypsala quibus sominibus aliis nominetur, ibid. 


D 


Daeis qua fuerit quondam, 428, Dacia Bomanorum 
provincia aliquando fuit, 439. 

Dei Caratze bassa, 442. 

Deis Caratzes bsssa An $29. 

Damaseus obsessa, 74. 

Danus qui et Dass Vaivoda, 158. 

Danus in Moldaviam restitutus exacto Dracule, 179. 

Darius, 61. ᾿ 

Daud bassa, 460. 

Daud Turcis qui Hlebesis est David, 501. 

Davidis imperatoris Trapezuntii cum tota ſamilia ipte- 
ritus, 263. 

Daudes bassa cam exercitu prsepoteuti contra. salta- 
uum Alcalri inittitur, 933. Daudes. 8885 Varsacensem 
agrum ingressus, trucidatis ali.s, alics in gratta: recipit, 


i . 

David frater Calojeanois ultimus Trapezuntiorum im- 
perator, 470. . 

Davides Ungasdius baro Sonneccianus, Cæcaris Chrt- 
stiauorum ad Portam Osmsnieaw orstor, 568. 

Davides Comnenus principam (Comnaenorum postre. 
mus, 419. 

Defectus solis maximos, 516. 

Dei justitiam non casum omnis gabervere, 6. 

Deire pagus quidam, 540. 

Deliberatio de obsidione Constantinopolis, 305. 

Delilari stati, deliriique vocantur a Tureis, 380. 

Delis Alsdinis, suttani jussu, veneno tollitur, 395. De- 
lis erebris in Christianos factis excursionibus, tandem ab 
Aladine coercetur, 593. 

θείως Belo;an Mersatis Cesaris Turcorum minist-r, 


Delues Hispanus, 56. 

Demetrius Albanos invadit, 218. 

Demetrius Sparta- obsessus, 251. 

Demetrius Aeno priefeetus, 257. 

Demetrius Visnovecius, $54. 

Depss Albanorum dux, 133. 

Dephteraari duo in Georgianorum limitibus ἃ Sinane 
bassa constituentur, 513. 

bDephterdarus aerarii prefectus est Turcis, 349 
Depbterdarus rationalis et quisstor est Turcis, ST2, 5717. 

Desertorum pxna, 23. . 

Despota e regione sus prorsus ejicuur, 335. 


1405 


Despola) quantam habeant dignitatem 432. Despot» 
seu principes Servis ompes Lazari sppeliaui, 418. De- 
apoUe «οὐ "urcis mancipiorum potius quam principam 
coaditione utuntur, 429. 


Derbentum situm est ad msre ium, $10. 

Dervisil seu Dervissari qui sint, 426. l'rofessio Mahu- 
elaus tota sangeinsria est, ibid. 

Dervissar, 426. 

Develtus (sic enim Grssel nominant) milliario sexage- 
simo ab Hadri.Bopoli distat, 413. 


Devettu felix est Turels, 417. 
Deatera Viadislao regiampotata est, quod ea fidem 
datam violasset, 412. 
Diarbekir est Mesopotamia, $67. 
pidymotichi obsidio, 22. 
,/0 4 mouehain ἃ muris geminis appellatum oppidum, 
Dignitas de«potarum, quæ sit apod Turcos, 426. 
Diinbos pagus Turcics fidei mutationem  vignifical, 


$93. 

Dionysius Chiens. monaebos, S51. 

Diorryge Turcomapis erepta, 429. 

Diploktonion quid, 447. 

Dire videtur esse Doari vel Deari, 4i7. ] 

Direnztes Banus vineulis constrictus ad Baissitem mit- 
titur, . 

Disciplina militsris spud Tureos pon amplius est! tauta, 
quanta fuit aliquando, $85. Disciplisa militaris Tamer- 
abi, 

Ditio regis Caruennse trecentis inillisribus Italici a 
Tripoli distat, 551. Ditio Ibsuis, boe est Joauais, 412. 
Ditones principum in Albania plures, 450. 

Divanum Turcis quid sit, 465. 

Divinatio Capelli, m. 4T " 

vortii δὲ repadii mos apud Turcos, B9. 

Dobroditia, im. . 

Docti ex s$qui et recti regula gerere se deber', 5:9. 

Doctores Petesrum fisrustis οἱ Haidar sb Osmsanicis 
dsninantsr, 968. Doctores l'ersaram onde exstiterint, 


id. 

Dolap nomen fluminis prope Gerlen, 438. 

Domus Chassis basem a Genizaris fade spoliatur, 351. 

Domus Judaeorum universe Constantipopoli coufla- 
gant, 547. 

Doria famil., 159. 

DoroLiza fluvius, 489. 

Doro 


bizs cspus, . 

Uracol Uveida, 449. 

Draculs junior Meckmets Ganymedes, 263. 

Draculcs, 171. 

Draculæ juniorts ambitio, 274. 

Draculie Bladi crudelitas, 620. 

Dragutes Raisus pirata celehris, S31. 

Dragutes Sangiscus Tripolitanus, 394. 

Drams vox mutilata ex drachma, 400. Drame novem 
faciunt talerum unum Germauicum, 404. 

Druncarii, 465. 

Ducum defectio ad Mosen, 95. 

Ducum ad Mechmetem defeetto, 96 

Deellnm ez provocatione, 1 

Dulgadir, 460. . 

Dundat quid Turcis sit, Sé. 

Dusmes Mustaphas a suis deseritur, 525. Dusrmes Mu- 
siapbas captus, εἰ Adria lim ad suitasuusm Murstem 
perductus, jussu illius de pinna quadam urbis ad murum 
suspensus laqueo vitam fuit, ibid. Dusmes Mustaphas 
in Homaula pro sultsno se gerit, ibid. 

Dux Medineosis arrepta fuga Melilen evadit, $51. 
Dux regionis Grecis est Hegemoa, 40$. Dux Veneto- 
Tuto, 


Rbobekie fsvore malignorum mdam coutra fa- 
cium Mabumetis testameotum ifen se constituit, 


2608. 
kbubekir Mahametis prophetis socius uaus, 565. 
i edebales operum eL prodigiorum effector maximus, 


Edremit o,im Attramittiom dicta foit, 408. 
io drenos antiquis gencre neulro Adranes sppellatur, 


kgon Solncnsi$ comes soss cum Helfestaini et Nicolai 
Hatesisdii copiis copjungit, $58. 
as Eoripos insula est, jam vulgo Negropontus appellata, 


Kifag:e pro Euptlaste reponendum est, 408, 
Liba iusul*, conatu irrito s Tereis tentatur, S35. 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


1406 


Elisabeth filia Frideriei Austriaci regis Romanorgm, 
ἃ Joanne Bohémo rege Lucelburgico impotentis men- 
datio praetepso repodiats, Syrvim regi ecbisquatico Βυ- 
bere non voluit, 423. 

Emsvuel Andronicus, 23. 

Emanuel Cantseozenus Alban. dux, 205. 

KE.mosnuel Bochbales, 916. 

Emanuelis nothi viens, 94. 

Kkmanvelis Graec. Imper. filii, 109. 

Emanuel Josonis filius Cantacuzenus Albanorum pres- 


fectus, proditionum minister, 257. 


Emanuelis in patrem pietas, 26. 

Emir Aether sisbuli prefectus, 409. Emir Chao Miri- 
ses, Muchemetis cognomine jlodobendis lios, msgni 
juvenis animi, 566. Emir Hslem apud Toreos prefecius 
siynlferorum est, 489. Emir Halem quis, 405. ir Ha- 
lem supremus est vexillifer, ibid. Emir quibir nomen di- 

nitatis maxime est, in 30ls soltanorum Cairessium, 405, 
ir Soleimanes a suis desertus, fugam arripit, 539. 
παν Soleimanes eontra Mussm quiescentem arma gu- 
wit, 522. Emir Soleimanes de rebus suis nun sollicitos 
hellostur, ibid. Emir Soleimsnes filius Gilderunts Choni, 
922. Emir Soleimanes Hadrispopoli crrimonts Turcis 
usilata, fit imperator, $33. Emir Soleimanes regnavit 
aunis septem, ibid. 

Emiss Gregorii Emiseni patria, 486 

Empolis rio Tureico subjleliur, 518. Fipolis 
utrum sit Amp polis Serris vicina dubitatur, 422. 

Enseserise, 470. 

Enguris, ls. Enguris eadem 45 Ancyra vel Uocra, 


Enimundes Bonefdius 1. C., 423. 
Enio vel Enia, pro /Eneo corrupte seriptum, 413. 
,Epidaurus, nunc Rhagusiom, sive euem Malresis, 


Epirotas Veaetorum i71 amplissse, vocat aulem 
ble Verojelienses Eyirotas, 99. 

Episcopetos Adranusius metropoli! Nieon:ediensi Bi- 
ihynuim sobjeetos, 401. Ἐ patus Debelti motrupoli 
Hadrianopolitanze montis Hiemi subjectus, 405. tpi«co- 
patus Hierissi sub Thessslonicensi metropolitapo Thes- 
salis collocatus, 417. Episcopatus "i" n metropoli 
Amasispa in Helenopooto subjectus, 449. ᾿ 

Episcopi proditio, 35. 

Episcopus proditor, 240. Episcopas Cerasestis meltro- 
politano Neocssarim subjectus, (46. 

Epitaphium Henriel baronis de Liechtepsiaio, 58]. 

Εψυ αι fapebre quibusvis tapa peuperibus quam opu- 
lentis, anims filii causa Soleimapes prebuit, δὲ muita 
mancipia sexus otriusque, euo redempts preuo, tiber- 
tate donavit, 349. 

gi Arabici maxime agiles, 581. Equi quo«Stephaaus 
rez Polonus, in Africa coemerst 8 Tureis us erepil 
suat, 378, 479. Equorum dispositorum usus, 368. Equus 
aleneus statusm equestrem quamdam gesiane, 529. 

Erasmus Teifelns dux Ferdisandi, 

—— lmirsa Sirvane supremo eum imperio prin- 
ceps, 549. 

"rdel.il Sebreebis Haidaris doctrinam primus amplexus 
et tutatus est, 368. 

Ertebil Usomehasanis Perssrum Sesebi gener., 384. 

Krdelianus bellum contra Maximilianum cur Pres. 
tur, 560. Erdelignus Ceesare rebus omnibusg inferior, 
Erdelianus mirifice turbatus, 360. Erdelianus Varadisi ἃ 
Valachis, Tarisris, et aliis obs:detr, ibi. 

Rrla Ungarie maseiplum, 351. 

Error Grecorum de f'ajasitis ilio per quemdsm (dium 
opificem Pruſsæuin Byzaetium perdecio, 196. Error San- 
sovini ia arbore Osmanidarum duples, 591. Errores ve- 
nia digni, qui, 62. 

Ertucules filios babuit tres, $12. 

Krtucules Graecos exeursionibus perpetuis infestat, 
sbid. Ertucules moritur, ibid. Ertucuics per O»mianig, 
311, S12. Krtucules patrem habuit Solgimanem Scg- 
chum, fbid. 

E: uptio tertia Turcorum in Europem, 12. 

Krzinga a Gilderune Chane occepster, $18. 

Eskibsba est Baba vetus, 412. 

Fskisars:um est saraium vetus, 450. 

kstepses duces, 153. 

Eurenoses Drenezes scribitur apud Laenicum pro Eu- 
reneses, 411. Eorenosis e numero procerum Turcicorem 
fuisse videtur, ibid. 

Europa Asiapis ipvicta, 96. 

Kurus Quvius pro Hebro perperam scriptus, 412. 
¶ erreie⸗ priscorum regu Ægypii Syrisque nomen, 


IA 
E»ereitus de duce trueidando deliberat; 371. Exerci- 


tes Tureicus ὁ dira quadam ise iov . 
— Alis θοροῦ adversum rebelles, 469. Expe- 
ditio ia Lesben, 371. 
Exsequie Soleimsni 


tite, S58. 
Exsales armentor ín . 
Kxesiastes est is qui est eum potestate, εἰ jorisdic- 
tonem exercet, 413. 


F 
Fscaltates — bassm fisco illalæ, ibid. 


Familia Caramanie principem exstinets; 456. Familia 
is j sive Turcorem ex 

. constitit, SII. Familia 
m fpetua a sarihos rerum 

ΟΕ er, 394. Familie tres apad Turcos ceteris omni- 
—* Ocmanidas nohiliores ande propsgate sint, 


princeps Georgiana, volgo vetala vel annosa 
dicta 
—— Awgustos die Julii vivesimo quiato mo- 


r, 569. 
Ferdiosndos Coter, Ungarie, Bobemisque rez, Bl. 
Ferdioandus Gonzaga Sicilie  prorex, tbid. 


Ferhates bassa Georgisnorum doss osrees adílieat. 
$15 Ferhates baess sordide avsritim suspectus. 583. 
:Ferhstes begus sultani Bajesitis gener, 533. - 
oppidum a Turcis occopatum, 518. 
Festivitas circumcisionis Muchemetis Turci duravit 
mt dies, et noctes totidem, 


Fidel et pactorum sanctitas, princeps, quatenos Dei 
01. Fide« deta vel morte redimende, 62, Fides 
Turcos nulla est, 482. Fides data etiam cum jactura 
religiose servanda, $54. . 
lecum locos in Ungaria satis munitus, a Turcis capi- 


tur, ibid. 

Filia, instipctu mariti, patrem veneno tollit, 570. Filia 
Tartari Chanis filio f Persici nuptui datur, 365. 

Filis Bolei Despote Bsjssitia uxor, 423. 

Filii Augastorum natu minores nobilissimi vocari con- 
sveverept, 45. Filii Bojatitis genuini a commentitiis 
secreti, 441. Filii Emiris Soleimanis Constantino pacis 
Co886rY Causa dati, 522. Filii Gilderunis Cha- 
nie sex, ibid. Filii Soleimanis Scacbi tres, 511. Filiua 
fesminm δαποδ seu vetuls vulgo dictse, ab Osmsnicis ad 
Perses et Georgianos deülcit, 371. Filius Ladislai Kere- 
einlii misere exstipetus est, liberis nullis relictis, fscul- 
tatibas suis ad alienos devolutis, 508. l'illus pstris culpe 
particeps pen luit noo dissimilem, $58. 

Fines imperii Romani ad qued ints milliaria eis et 
nltra Tibiscam opera Suendil sub Maximiliano ampliati 
fuerunt, 560. Fiaes l.ydorum et pm separati suut, 
894. Finis Docstus Bozinensis, vel Herzegoviasm. 498. 
Finis regoi Botinensis, 450. 

Fismulum, flamulíscium, flamulares quid siot, 401. 

Flandria, 45. 

Flondri Constsntiaopoll potiuntur, 416. 

Florentia, Florentis reipubl. qualis, 154. 

Florentino syaodus, ibid. . 

Flumen sb aliis Ares, ab aliis Carasu, id est, aqua ni- 
gra vocstum, 170. flomins, Savus, Draxos, Danubius 
postibus junguntur, 543. 

Fodins argenti ia Servis valde nobiles sunt, 420. 

Faderstorum Usmanis duo Greci fuere religionis Chri- 
stians desertores, 411). 

Fadus contra Tureoe, 42. Foxius !nter Tsrtsrom et 
Persam contractum, 555. 

Forms precsudi Turcis communis, 414. Forma aedilicio- 
fum Constantinopolis lausilalo, sad. 

Forojyuliom, f10t. 

Fortuus Achmetis non minus varia fuit, quam cogno- 
men ejus varie corruptum, 4955. 

. Fossores, 85. 

Franciscus Carmintola, 156. 

Franciscus Sphurtia, 157. Francise. Sphortis incre- 
menia, 1958. 

Franciscus comes Nadasdius, 556. 

Franciscus Georgius Oberdorf, 580. 

Franciscus Nemethius ictu sclopeti occisus est, δ᾽}. 

Vrsocisceus  Sansovinus 68 qum ab historicis omuibus 
&ripta diligenter ip fascem quassl unum collegit, 419. 

/anciscus Zais Cassoviensis in Ungaria superiore 
peootectus, 555, 


INDEX ANALYTICUS 


1405 
«ἡ amens Áccisjolus, 944. Franei Aecioli interitas, 


Frengepani, 464. 

Fraternum helium, 90. Fraterna di«cordia, 161. 

Fratres a fratre su-pens!, 365. Fratres [athatineg et 
Aladines eti cornmmentitii, 416, Fratres Comanis duo csseíl 
3 Cbristíanic, 512. Fratrum congressus, 96. Frotrem 
Turcorom discordis, 10. 

Fraudes Erdelisni manifeste detegantur, 356. 

Fridericus Rreinerus Baro Fladisiano, 579. 

Frigos maximum, $4. 

Pofa Turcorum iasidiosa, 176. 

Fuiberdorf, 406. 
s unos Selimis, quando, ubi, quomodo sepeltum sit, 


Furor Petri Emi Veoeti. 1n Turcos iBaoditas, ideoque 
nec impunis, 583. 


G 


Gabriel errore quodam Alcoranum Ali tradendam Ha- 
bumeti tradidit, . 

Gabriel Perennius, 855. 

Gabriel Serbellonius Mediolsnensis maviendsrem . ur- 
bien eritisst 26 

ex ur . 

—— fiesta, 111. 

Galli Germanis sout. Uvalli, 428. 

Gui er itte cjus s Tureis capta, Sl. Calli 

a s com aree ejas a Tu , a 

net : Gallis, sed *** rr in. 

8 s qua occasione a Turcis capta . Gallipo 
Jis Turcis ἐμ Gelipolis, 408. t 

idom fuit olim quod jam — wi. 

« Crap , beglerbegus Apnatolis, vivas pelo traus- 
xus, 


Garziss Toletanus Sicilis x, 196. 
θεῖος Murates Chan. cum belligersre incipit, 


Gazes Mostsphss legstum quemdam interfici 
cum fratrem veru —— — —— ot illus ae- 


saret, 555. . 

Gauderius Ferdinandi Cæsaris inte 194. 

Geduc Acbmetis bases ntum, 

Geduces Achmetes bssss interficitur, $52. 

Geduces Achmetes bassa regionem quamdam seltsne 
Mochemett sobjicit, 351. 

Geluazi in Anatolies tabuls non procol a Cerssuate, seu 
Owmidie sita reperitur Gíolusza scripta, .416. 

Gemiscle porta Constantinopoleos tertia, 417. 

Genealogia Lazsrorum, 433. 

Gener ἃ eocero albi mortem illatum iri timens, eum 
e medio tolli eurat, 570. 

Genera militantium apud Persas tria sunt, 613. 

Generalis esempi strat rehus eet, 405. | 

Geyeri Bejasitis tres simul facti, 461. 

Genuensium ia successo immodestis, 101. Genuentes 
vicu et dediti, 10$. Genuensiem infelix pugna, 191. 
Genuensium legatio apud Turcam, 245. Genuenses Ta- 
racogensibus iufesti, 140. 

Geni capi porta Constantinopolis decima quiats, 479. 

Geaibaxeum pratum, 475. 

Genissraium a novitate dictom, 459. 

Genizsri uade dicti, 595. 

Genizcbeher Turels est Neapolis, 404. 

Genischeber oppidum est Isnica vicinum, 408. 

Genizari ad solianum Selimem legstos mittuat, S37. 
Genizari Amasis turbes magnae excitant, 539. Genizari 
decipiendi et e medio tollendi, decipiont et e medio tol- 
loot, 385. Genizari et ditiores alii Useufias ex auro solido 
factas gestare solent. 417. Genizari jo Christianos temul- 
tuat, partim supoliciis, partim soppliciorum minis eoer- 
centur, S81. Genizsri per quem institut, 414. Genizari 
per urbem Hadriísnopolim 2* traasantes omaia diri- 
piunt, 528. Genizari seditionem movent, SIS. Genlzovi 
stipendia sibi sugeri postulant seditione mots, 538. Geni- 
zari sultsnt Torciei sclopetarii sunt, 315, $16. Gealzari 
Turcis novi homines, sea milites sunt, M4. Genizsrus 
quidam ex arbore suspensus, 538. 

Gens Turcica vans somniorum obcervstioai valde 
dedita est, $67. 

Genus mortis Osmapidarum latio, $53. 

Georyiani 3 veneratione S. Georgii appellau, 394. 

Georgius Serviæ despota, 150, 

Georgius Dulcus Russis despotes,.162. . 

Georaius despotes, 167. Georgii despoue perfidia, 189. 
Georgii ipsidise in Huoiadem. (ie. 

Georgius Calciolus qui et Scanderbegus, 189. 


1409 


Georgius Á ndreas paro de Buchaim, $80. 

Georgios Bebecus perduellis, 558. Georgius Bebecus 
uxore liberisque Zatuari reliciis, prae uxetu Suendii areem 
obsessuri aufugit, 360. u 

Georgius Buleovitzius Bajssiti militavit contra Temi- 
vem Chanem, et a. Murste 1l ip paternum despotatum 
resti aus, postea viso ab eodem privatus est, 423. 

Georgiós comes Helfestsinus laurinum veoit, $57. 

Georgius comes Zerinius, 586. 

Georgius Hartzmanus baro de Liechtenstain, 580. Geor- 
gies Hsrtmanus baro de Liecbteostaijo, Constaptnopoli 
moritur, ibid. 

Georgios Rotoc, íbid. 

Georgius Thuris Ungsrus, $57. 

Gepenec —X 464. 

. Gepidsm, 429. . 

Gereme expognata excidio datur, 548. Gereme vetus 

forisssis est Gerenia Peloponesi, 442. 


Gergose arz exstrui jussa, 5328. 
Gerle oppidum est Bon procul distans a Boti, 406, 
Gerle vitiose scripts Gerede, pro Gerele, 428. 

Germsni Dacis vicini, 499. Getmani et l'annones re- 
eonciliati a Bessarione, 328. 

Germanis descriptio, ὅθ. 

Germe oppidi et episcopatus nomen est, 415. . 

Germiaoum Asis Minoris pers est, ibid. Germianum in 
Anatolia situm, 416. | 

Gerrede non reete scribitur pro Gerele, quod idem 
eum Gerle oppidem, 406. 

Gescbia Dage mons monschorom est Turcis, 313. 

Gester castellum sb incolis Turcicis metu comitis Sal- 
mensis adventantis desertum, 558. 

Getis sive Golziacom, 449, 445. 

Glamorlikioo quid, 464. 

Gilderum sive Gilderua fulmen signifleat, 414. 

Gilderup Bsjasites imperator eligitur, 516, 

Gilderuu Cban a Tetmire victos, 521. Gilderon Chai: 
Aleairis Borcusis provincias invadit, 518. Gilderua Chao 
ferocia el irseundi animi bomo, 521. Gilderon Cban 
hostiliter in suos agit, 520. Gilderun » copiis suis deser- 
tus, 591. Gilderun intellecto, quod per Temirem e re 
suo abducendus essel, morore wc d sffectus est, ibid. 
Cilderon quando mortuus sil, . Gilderon regbavit 
antis quatuordecim, $23. . 

Giimer nopren Gotbicum est Wilimer, £29. 

Giokelpes fllius Oguzis, 511. Giokelpes idem qui 
Kukelpes, vel Gukelpes, 889. 

Giolebisar in Apatolis tabula ehorogrsphiea Culehisar 
scripta, arz est Carsmanie, 491. 

Glolchisares arx ex atur per Mochemetem, 550. 

Giula lotus Chrisisnorum munitus, ín manus Turco- 
rum venit, 558. Giula preter spem Écdeliani a Turcis 
reienta, ibid. 

6ladil Turcorom, Ungsrorum, et aliarum nationum 
quales, 177. 

Goinuc oppidum Isniem vicinum, 408. 

Gombazzecom expugnatur, 558 

Gordus oppidum cum oppidulis aliis quibesdam cap- 


om, 350. 

Gotefridus doz Bollionensis, 584. 

Goihi, 439. 

Gradus legis Mahometsne apod Tureos peritorum, 
41 


Greca lingus celebritas, 8. 

Griecorum res, 2. Graecorum inclinatio et Tureorom, 4. 
Grecorum discordia imperii interitos, 8 Grecorum imp. 
aftioitss cum Turco, 12. Græci Turcis mililaot, 19. Gre- 
ci imperium a Turcis precario obünent, 32. Graeci imper 
Turcis miliiaot, 42. Grmcorum discordie, 118. Grmcorom 
et Latinorum concordia, 195. Greci a pactis recedunt, 
196. Greci non stint paetis, 159. Graecorum ínter se 
discordia, 170. Grecoram deliberatio, 174. Grecorum 
imperatorum dissensio, 180. Grecorum clades isthmo ex- 

gnato, 185. Grsecorum misera emdes, 215. Graeci tri- 
[tum recussot, 219. Grecorum metus et ad Turcos de- 
fectio, 1458., S65. Grseci dicastas sive jodices Anstoles 
et Heliadis babebant, 412. Graeci erapta sibi per Turcos 
Ceastantioopoli amphorsm Υἱοὶ sibi erepam esse dixe- 
ruat, 409. Greci non Buleos sed Vulcos, non Bucos sed 
Vucos dicunt, 418. Grxci qumdam Mustapham se esse 
menteutem cum sua. ipsorom fernicie sluerubt, 429, 
426. Grrecus eques qui multos Tureos occiderat, ab ar- 
meutario quodam prosternitur, 399. 

Grodna io Lithuanis sita, 379. 

Gui vox Turcica, pagum seu vicum significat, 606. 

GCuelpborum et Gibellinorum factiones, 156. 


Gulaue idem cum Goinoc oppidum, 408, 


t 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


MIO 


Gumulzits in finibus Tbracis est, noo multam distans 
8 Marolia, 417. 

Gundogdis fillus Soleimanis Scacbi, 519. 

Gundvís fllius Ertucolis, 519. 

Gurína Tureomasis erepta, $20. 


H 
Hadris lis montis Bsmi, 413. Hadriapopolis totes 
t 538. ἢ po 


Hadriaoopolitana dicitor poria Constantinopolis deci- 
mas tertís, quod | per eam Hadrisnopoli venientes urbem 
ingrediantur, 479. 

adrisnopolitani portis reclosis Dusmi Mostsphz se 
dedunt, 325. 

Hs»mus pro Rbodope non recte acceptus, 420. 

Hreretiei quam hiereseos sus temaces sint, 568. 

Hogis eapisi porta ConsGntinopolis septima, 178. 

Hagion oros dicitur hoc tempore mons Athos, 417. 

Haidar Mirises, 566. 

Hali bel!a in lllyricum, 1585. 

Haii basss, 150. Hali besss consilio Amurates impe- 
num recuperat, ibid. Hali bsssee cedes, 215. Hali bas- 
ss interitus prodigia, 314. 

Hames Syria civitas, bodie Camels voesta , 496. 

Hamsa Turcis et et Arabibus est pro Emisa, 426. 

u Hapealaab Hadrisnopoli non magno itinere diurno dis- 

[| 


flarda flumen nec hodie nee olim celebre, 618. 
Hariadenus idem Jorio est qui Chairsdic, 4165. 
Hariadenus nomen uobilis plraue Barbarosses, ibid. 
Harmoetes quid antiquis Lacogibus fuerit, 45. 
Harusiis a l'ersarum plerisque pro doctore sequendo 
electus, 368. | 
Hebrei in regionibus Russim, Sarmatlæ, Litbusnis 
multi sunt, 408. 
Hebrus neque Valiza neque Mareza ὃ quoquam vocat»r, 


Hector ab Elt», 580. 

Hegemon Græeis est dox, 403. 

Heic Rhodos, heic salta, 415. 

Helens Paleologios, $63. 

Heliopolis Turcis est Beallec, 426. 

Helias esdem qum Gripcia, 419. 

Hellespontus a sinu Magarisio sex tantum distat. wuil- 
liaribos, 410. 

Hemid, quss aliis vel Emid vel Otoidie est erbs a pri- 
ecis Cerasus appellata, 416. 

Henricus baro de Liechtenstein. cum dio ín Twreia 
laugoisset, obit, 580. Hearicus bero de Liechtenstain 
de —— imperatori Husulmanorum muners con- 
sueta sdfert, 519. 

Heorieus 3 Gleizentsls, 555. 

Henrieus Valesius Gallus a morte Caruli fratriee Po- 
lonia , de procerum sententia regno abdieatur, 


ue gulades a turribus septem arx sppellats, 
He (spyrgiem arx em arciom, 41. 
Heracen eade m cum i Arachies, 410. 
e ,498. - 
He vina ab Ali bego obsesss, 596. 
Hesto Lehiate aultani Jacupis sedificium eum omnibos 
appertinentibus vaetatur, . 
examilium Cherronesi unde dietom, 410. Hexami- 
liam nuoc Xamili, 411. 
Hierspoles in Anatolie plures suat, 616. 
Hieron, eive fanum Jovis Urii, 447. 
dostort mognifleus, 800. 


Hieron, Beck s Leopol 
Hieron. Beck a Leopoldostorf, 465. 
dieron Wolfius disertus aliquot. Gracie recentiorum 
historicorum interpres, 461. 

Hieronymos et 397. 

Hispani pirsue, 271. 


Hispania, 145. 

Historie h«jus status, 2. BMistoria Acheetis Herzeco- 

gli* bases, Historia fili et nepotum mis, 456. 
— Zemis suliapi, alteriut Blii Muchemete pro- 
ti, 453. . 

s Hedabendes liagua Persarum servam Del signifeat, 


Nm Torcici Grecis et Latinis presbyteri. sunt, 
Homar legislator, δ. 

Homares 66. 

Honores mutant mores, 518. 
Dre felibus spud Turcos pascesadis cerim et εἶδ, 


1411 


l Here» vulgo Heures, pofta prima est. Constantinopo- 
is, 477. 
ljorouomia Getmanies Tureis longe gratissima, pro- 
eerum apud ipsos usibus inserviunt, 41 . 
Hoser begus ditionem Zietucam in Aastolla Muratis 
erio adjicit, 526. 
ostia 8 Christianis Turco data in sigoum índuciarum 
€um ipso per eos factarum βοὴ violandarum, 442. 
flostis in despetauonpe fonilor, 179. 
Hostis quis, 295. 
Bogpgiemaitsr, 402. 
Rancher ve! Hobnket quid sit, 395. 
Hunisdes sororem Michaelis Zilagli in matríthonio ha- 
bebet, 414. 
Husreves bassa Wanensis, 578, 
qodUbgarorum ſoga, 191. Hupngsrorum pogna novas, 


Huniadit origo et mores, 156. Hunisds io pugne so- 
leriia et consilium, 176. Runiades 8 Dracale captus, 178. 
Huntades liberatos, 179. Huuniades gubernator Ungarise, 
ibid. Huniades Amuratem terret, 188. Huniadis exerci- 
tus eonsilia, constus, ibid. Huniadis audacin, 189. Hu- 
nisdis simulatio et fugs, 195. Huniadis sollicita fugs, 
196. Honisdis pericula, 197. Huniades dimittitur 1448, 


ibid. Honiadi« sttstageta, 195. Hunisdis mors quarto 
[dus Septemb. 1456, 535 " 1 


Hostafi cum Bitesis confusi, ὁ 1. 
Hussarones equites sunt, ideoque male pro azspldis id 
est peditibus aecepti, 439. 
Hyperpirs, a00 iperpirs quid sibt, 405. 2... 
Hyperpirarii erant, qui (6 anao singulos dominis suis 
byperpirs soivebaat, 105, 
ο perpyróo aovem cfociatis seu quaranupis valet, 


B vpailipolis Greece alis civitas, 490. 
H) psu episcopatus, ibid. 


] 


Iacelich pro Catolich vitiose seríptum est apud Mereum 
lautum Yenetum, 594. 
lachoscicius vir Ungsrus, dignitatis exImbe, 552. 
laclis hominem rebus omoibus elegantem et aulicum 
signiticat, 460. : 
acschilz originis Ungaris eet, ibid. 
Iacupes begus Usumchasanis &lius perit, 554. 


, lacupes filius Murstces scelerato dolo ab amicis Mara- 
tis strangulatus eat, 419. 


Iscupes a fratre cæsus, 30. 

Iscupes nostris Jacobus est, 415. 

lediculs in littore Proponudis condita a septem tur- 
vibus est dicta, 451. 

l»ire Turcis pedites quinam appellati eint, S14. 

Jenizstorum euucatio, 121. 

lancus infeliciter pugnans asto. ee 20 exercitus Chri- 
stiani reliquiis subducens aufugit, 539. 

daneus utrcos ab utroque ootuu fusos terga defe co- 


[ancus Ungarus Turcos cadit, 546. 
u Ianuari vel Genizari a voce capi derivari noa possunt, 


Iberes eorumque regio, situs, mores, etc., 318. 
go irehimes besea apud sultaeum summe euctorítatis, 


s gbrabimes bassa Chelilis peter, Hadrisnopoli moritur, 


Iblach, 428. 

Ibrahimes bassa Soleimsanl suspectus, ab eo invitatus, 
et in. conclavi jo somnum delatus, iuterficitur, 546. 

Ibrahimes in loca montoosa dilabitar, 526. 

lcooienses a Tartaris ejecti, non in lonia, sed Thracia 
8d urbem /Enum ezsularunt, 416. 

[dola a Turcis non fetuntur, 529. 

leni-ar eadem quas Neapolis οἱ Genischeher ipsi Bus- 
bequio et Ortelio est, 404. 

w^ leru Masco Lon quid sit barbaris Livonis ineo- 


lesus a quo fecerit necatus, 138, 
^ l'aiasitis lius Christianismo initiatus, mox mori- 
tur, 95. 
flach, 438. 
Ignis facile exstinguitur, si prius quam latius erumpat, 
supprimatur, 346 
indi, 475. 
Hiyrici, 13. . 
vrii qui el Yossenscs, eorumque o, 285. Il!yrii 
eui Scal, et Windi, ΤΗΣ "ego, ? 
"lyrissus fluvius, 285. 


INDEX ANALYTICUS 


1119 


imagines a Turcis nullo modo feruntur, 425. 

]mamus l'ersice doetofem significat, 568. 

Imam d: etotem signifiest, 410. 

lmaretum Baja«sitis ad flumea Hadrianopoll eoaditum, 
457. Imaretam quid, 201. 1maretum templum Sishume- 
tapom est, 314. e 
,oummanitas Mostsphs basse bello Cyprio nobilitats, 


Imp. Gracorum ad Amuratem responsum, 21. impe- 
rat. ehgendi jus ad Germanos transistum, 5B. Imper. 
eotloquiüm tum ΕἸ 26, 190. Imper in Itatíam profectio, 
44. Imperatores Trapezuntii, 215. Imper. Trapezustit 
responsum, 263. Imperatorum amboeüm liis xdeupos 
patrum decreto visus, 21. Imperator Constantinopolita- 
nus 6 familia Comoens, 592. Imperator Tarabosanis a 
Muchemete 1l victus, 449. linperator Tartsroreta. slate 
Sabelliei Nogai vocatus foit, 618. Imperatores ad Turen- 
rum imitationem victores, triümpbatores, et semper Ao- 
gustos se vocant, 595. imperatores Constanti is em- 
nes Coustsntini vocati, 618. Itaperstores G in eon- 
Lemptum ὃ Torcis Teggiures vocati, 435. imperatores 
Grxci nomen Constantini affeclaront, 421. 

Imperium Scbeichi Bedredini divinitus destinati, S21. 

Incendium Consiantinopoll exortum, mászimum orbi 
intulit damnum, $46. Ó 

[ncol» Cypri aliquando io quinque hominom genera 
diversa distincti fueru nt, 404. Iucolse fegionis 
tis apertis urbiom suatum portis Soleitahis potestati s. 
subjiciunt, 845. 

Indorum imperium, tegío, situs, mores, 86. 

Ἰνάυεί a Turco servari jussss, 381. 

Inducis inter Ferdibandum et Soleimanem pacim, 


Inebechtii videntes, quod se conira DBajssitetn de- 
fendere non possint, elaves orbis ei deferunt, 53). 

Jnsigoia vel symbola imper. Turcieorum, 475. 

Insidise Nado a Turcis structee, 266. 

Instrumenta musics quibus Torei otontor, sont valde 
stfiduls, 407. 

]tsul:e vel scopuli potibs tres hodie Cusolati voesti, $63. 

lonuzes Aga Genizarorum tribanus, 335. 

Tonuzes bassa tam graviter vulneratut, ut e pugna me- 
dis a suis sublatus exportaretur, 544. lonuzes baesa ex 
equo dejectus capite resecto occiditur Selimis jussu, 


s $ Chuselnis Blios, S51. 
sa Musam vitur, 512. 
jx Zelebis $23. — ' 
Isacius Sebastocrator, 594. 
ων Graecis scopelos est, oppidum Zagora vicinum, 


$. 

Ischendér Zelebis 3pod Soleimanem ob thesauros re- 
glos nequiter uractatos delatus est, 549. 

Ischenderes Selimis gener a socero supplicio capitis 
affücitur, 539. 

Iscochiani flamma esstello suo injecb, Strigonium se 
recipiunt, 558. 

Iscodarbeus Torcis est Scodrze dominus, 445. 

Iscodar non est Scandria, δά. — 

Iscodara e regione Constantinopolis sits, $49. 

Iscodura in Torcorum potestatem redacis, 531. 

Iscodara invícta, 550. 

Isidorus Rothenus, 1359. 

Isingi, 458. 

Ismae;is responsum ad Machumelem, 959. 

]stbmos, 98. 

Ismail Erdebilis filius Usumehasanis e Marths filía ae- 

. $968. Ismail Iacupem avunculum suum et Gliom 
Deneiicio religionis novas a so approbate occidit, et 
regnum subjecit, ibid. 

Ismail scach sive rez Persarum cognomento Sophinus, 
4:0. 1small scacbos Parthorom, 559. 

Ismail 11, Persarum scachus. 569. Ismailia Il teme- 
varia crudelitas res regni Mahemeltaui noB perum pertur- 
barit. 569. Ismail supplicio sfücit, qui incarcerationis ip- 
sius auctores patri faissent. 566. Ismail veaeno per so- 
rorem exstinguitur, ibid. 

Isnicha palus Ascania pro Nicesa urbe per errovem vo- 


eata, 405. 

]sraellus ultra Mediam ad regiones id temporisinhbabi- 
lalas transportati, 408. 

Istbmi murus refectus. 108. isthnos a Tureia. obeice- 
tur, 181. Isthmi oppugnstio, 182. 

Isuendiar Musam occultat, 523. 

ltati praelio n3vali victi, a T'urcis discedunt. S54. Tull 
recuperaut Apuliam. 332. Ttati Catsiani, 1302. 


Itati:e principatus, 199. 


143 


liea Graecis est salix, 400. 

Jtinersrium Busbequil, 406. 

lobs gengraphorum recenuoribus est Buga, 419. 

lususfe ve! lusufge factu n est nomen ἃ s'atura. Jose- 
phulum signiücans, 452.5 

[usufzes hegua capitur a suitano Mastapha, $50. [usus- 
τὸν begus Tocalam magnam Armeni: urbem populatur, 
fbid. 
jussuc Turcis annulus est, 404." 

Jussu phidem est quod Josephus. (bid. Tussuph Turei- 
eus nobis e«t Joseph. ibid. 

I]vanovitzii Joaonis fill, 48. 

vonia l'aracios est Joannes, S55. 


J 


Jscobini sive Jacobits a S, Jacobo dieu, $01. 

Jae. Despota a Valacbis suis circumventus o6eiditur, 
354. Jacob. Despota qualis vir foerit, ibid. . 

Jacob. Karulote frater uu timo toro natus, arebi a" 
scopatu conten De regnum invasit, 

Jacobus Mieril, 980. ron miur. E63 

acobus nothus e regno , expellitur, 562. 

Jacob quidam Græcus, cognomen Heraclidis et Bati- 
lie usurpant, $514. . 

Janus Turcis est aula, 414. 

Janus Petri filius Cypri vex ultimus, € Lusignana fami- 
lia rex Icyitimus, S61. 

Japbetus Noe fllius, 311. 

Jcjunium Tureieam, 414. Jejunia Torestum, 65. 

Joachimi abbatis Calsbri prophetia, 160. 

Joannes abAscemburgo, 550. . 

Joansis imp. inconstantia, 118. Joannes imp. in Italiam, 


Joannes Imp Alexio patri bellum inferi, 216. Josnnis 

Imp. fog», 24 
oounes Castriots, qui aliis Ébanes, 132. 

Joannes Huniades, 155, 102.Joannis Huniadis straisge- 


ma, 165. 


Joannes Huniades et JosnnesCapistranus l'ranciscanus, - 


contra Hussitas missi a Pontif. 233. 
Jeannes Leontares, 15]. 
Joannes VIII, papa femina, 165. 
Joannis Palaologi sd Eugenium IV, legaiib, 152. 
Joannes Justimanos Longo, 
Joaunes imp. Constant, 19. 


Josnois exezcau oratio ad Pajasitem, 53. 

Joannes Paljologus 1458, δ. 

Josones Andreas Doria, S54. . 

Joannes Austrius navali de Tureie victoria toto orbe 
celebris, $61. 

Joannes Basilius sb Hohenwart, 580. 

Josnnes Bernardus a Lembach, $80. 

Joannes Checas Anglos, 407. 

Joannes Comnenus Caloioannes non ἃ forma, sed boni- 
tate voeatus est, 593. 

Joannes Comnenus Trapezuntinos imperator, 421. 

Josnnes Corvinus Matibiss regis Ungarie vothus, 46). 

Joannes Fridericus Treuuma nus, 880. 

Joannes Globitzius Cnpreinits praefectus, (bid. 

Josnues Jacobus Eglol, $50. . 

Josnnes Isaacii Sebastoctstoris ülios, 595. 

Joannes Lewenklaw, $80. 

Joannes Palæologus Grascorum imperator, 421. 

Joaones Ruberus a Pixeodorfo, 535. 


Joanoes Sigismundos Transsilvasnis princeps est, 558. 
Josnnes Ulrichus baro de Stsrhemberg, $80. 
Joannes Vernherus de Raitenso, 50D. 
Joaanins rieditio, 136. Joannins Aitolis orbs qu» Cas- 
im, 126. 
; dosniorum prinelpstes ia /tolis, 081 olim Cassiope, 
$17 sexing Tureorora vex, 90. Josusm iors 11003, 


ϑοευ eoasiltsrii sen enu, 161. 

Ζοκι ad deditiopem exhortatio. 258. 

Judices s Cadilescheris constituti, a. sultano eoalir- 
mautur, 412. Judiees Turcorum sceleste vixerunt ab aui- 
Lio, quod stipendia nulla haberent, 519. Judeg nemo esse 
potest apud Turcos, nisi qui sit eraditas, 519. 

Julianus Casarinus cardinalis. i71. Juliani cædes. 058. 

Jopiter Urins, 447. ] 

Ju Colonarium JusUnisno Augusto παροιχιχὴν νόμιμον 
e«t, 405. 

Justinisnus Rinotmetus Terbeli Bulgarorum principi, 
ejus opora restitutus esset in imperium, dona cum elía 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


144 


dedit, tam regionem sb imperio Romano defslcatam, et 
Zagoriam appellatam, possi ndam concessit, 415. 
ustinisnus Rom. imp, 98. 
Justu s Josephus comes Turrianus. 381. 


K 


Kalogeron oros qe'4, 404. 

, Karlovizil in Alhania vel Epiro Dyrvhacbini vel Dorsz- 
1i prineipes a Karolo propagati dicebantur, 418. 

arulota nuptias secundas cum Luodovieo Sabaudi du- 
cis filio eontrahit. 563. 

Karulus a Dietricbstain, 580. 

Karuius Andegav! Provinciseque comes Conradino Fri- 
derici 1! Casaris nepoti regnum Neapolitsaum per ſas et 
nefas eripuit, 418. 

Karulus magbus ob virtutem et famam rerum gestorum 
celebris, 412. 

Kelda hodie Arsbibuz 6st Chaldses, 567. 

Kersai Chan, 591. ᾿ 

Kermoen, 457. 

Kerimi Tartari Torcis se dedunt, S51. 

Kesil "wt 410. 

Kihalia, 469. 

Kitiaia curia aped Tartaros prafectus est, 576. 

Kihaias capitzilariorum jatilorum przsfectus est apud 
Turco $11 - 

ili arx es . 

Kilitscb, — 

Kioeay Kioc Chen, 589, 

Kira! ve! contractius Cra] Ungaris, Dulgaris, Servils re- 
gem signliücat, 438. 

. Kiratovum oppidum Servis situm ad montem Argenta- 
rium. 425; Kiratovum oppidom ἃ Gilderune Chane occu- 
patum, . 

Kirc Clisse, 473. 

Kiss amnis, 519. 

Kisel bassa, 467. 

Kiseles bassa Persoram scachec. 385.. 

Kukelpes idem qui Gickelpes, vel Gukelpes. $89. 


L 


L pro R commatori solet, 460. 

Lscqueius Turcis est Pec vel peie 496. 

J.adislaus Keresinius Giulem arcem prodit, 558. Ladis- 
laus Keresinius supplicio a Turcis affieitor, persona ejus 
digno. ibid. | 

disiaus Neapolitanus rex ex Ungarie. 112. 

Ladislaus Ungarie rex Austriscus. Ladielsus Unfaris 
rex veneno sublatus 1458. Prage raoriuus decimo Kalend. 
Decemb. sed bic ülius fuit posthumus Alberti, et tutor 
ejus l'ridericus imp. 

Lælaps Griecis est turbo, 419. 

Lemocopia arx juxta Sestum, nune Bogazassn. quasi 
pe ineisur:un sive puneturam dieas, Dertodsthie, seu 
iregab, vocatur, 30]. Lemocopis, 383. 

"mus Seschis a Tureis appollatus Laonico Baines est, 


Laonici Chalcocondyls petria et genos, 169. Laonici 
pater captus [8]. 
j.arenda capta, direpta et suecenss, 534. 
Larende sive. Larauda Caramosnie, 461. 
qLarsitiones spud barbaros Tureos nihil non possunt, 


Lassocius. 551. 
latini occupant imperium Coostantinopoliisnum 1200, 


Lstarus Bulcus cum Morate primo bellum gessit. 41N. 
Lazarus Dulcus Servis despotes in prelio eaptus, οἱ in 
frustula eoncisus est, 423. Lszaros victus, et in eon- 
spectu imperatoris Toreici frustulstim coseisus est, 


1. 
* fazerus Soendius Baro Altas —— 5S8. Lazaroe 


Suendius lasigal itate corporis fuit 
l.efteri qui, qub. "s. 
Legati Grascorum imp. ad Papam, 070. Legauo Grase^- 

rum ad Tutcam, 907. Logatio ad imp. Trapezunus, 365. 

Legationes juando mitteudss, 3ut non, 292. 

Legati à Ferdinando Constsntinopolim missi, 553. 

Legati aliique exteri, quomodo ad solianum Turcitum 
deducsntu", et cur, 419. 

esou Selimis à Tommambai omaes occidealur, 
9 


Legoti tres ad Bajacitem mises, $33. 
Legatio Chaols Praecopiorum regnum Polonis ambieo- 
tis m»guo cum risu escepta, ὁ 


415 


Legem divinam eustodientes feliciter vivere, 963. 

Lembalo fortaseis est Émbali Turcica per articolí l!a- 
lici priepositionem, 422. 

Lemnos obsessa, 161. Lemnos a Venetis occupata, 


Leo quidam Honastiriotes appellatos a Niceta, 417. 
t.eo Sapiens liberum de apparatibos bellicis scripsit, 


Leootares redemptus, 215. Leontaris esdes, ibid. 

Leontariam pim egtlo nns 303. S50 

Lepus capiendos, can ttendus, 550. 

Lesbi Catelusii tyranni, 477. 

1.65}! ducis ad Turc. oratio, 380. Lesbi dux mira octa- 
sione puerí captus, 281. 

Lesbo doustus Franciseus Cataloeios, 1555. Sororem- 

ue ducis Calojoannis imp. Lominicus Lesbi princeps, 

17. In Leslfom expeditio, 279. Lesbos et ejus dux de- 
ditur, 280. Lesbos Mechmeti dedits, 280. 

Libanos noo proeul ab urbe Syrie Phonices Tripoli 
dissitus est, 584. 

Liber Philippl Mornai de veritste religionis Christians 
eontra nos Gallice scriptos, 408. Liber Stephani de 
urbibus, 404. Libride homine octo in exemplsribos 
noonullis noa recte Gregorio Nysseno ioscribentur, eum 
Gregorio Emisseno 1 endi sint, 436. 

ri Zemis, 456. 
Libidioes vagsm reguis priocipum excidia accersuat, 


Qin imperii Graeci quantopere coaretati foeriat, 


Liogus Germanorum nominibus componendis perido- 
wes est, 406. 

Liters cootra Potocovam ed Stephsnem regem Po- 
lonum minaces, 578. Littorsm mirabiliter proditorise, 


839. 
P inen Eiflante vel Liflanda Germanice dicitur, 


Loca felibos pesceadis ex lostitato Turcorum certa, 
415. Locos Lsoniel emendatus et expositus, ὁ]. Locus 


ubi eum patre lio congressus est Selimes, 475. 
Locusus fructus omoes et arborum folia absomunt, 


Lopsdium oppidum Turcis Viubst, geographis nostris 
Lopedi vocatum, 404. 
ius locus, 120. 
Ludovicus Gallis rez a Papis €snonizatus, et sanctus 
omipatus, 418. 
udovicus Basssnus Isdrensis, 414. 

Ludovicus Sabaodi ducis filius Karulotam ducit uxo- 

rem, et 1 ea in Cyprum proficiscitur, 3569. 
uca, 151. 

Lumen solis adeo defecit, et stella interdiu videren- 
tur, 316. Lumen colis adeo deficit, ot teuebre terram 
eecupent, 526. Lumen solis deficit, 552. 

Lusedra Londinum hodie, 48. 

Lupus vir us ip Dohemia ita strenue *^ ges- 
eit n ipsi Mathias Ungaris rex eascellum Fejezco de- 

ι, 433. 


Lutberus tous, Lotheros meos, 472. 


Macedonum imperior, 8. 

Macbanum m sit cum Macrane, 595. 

Machisvellide re militari instítotio, 60. 

achmot bassa, 451]. . . 

Machmetes Amide frater ab Austria regnum fralris 
impetrat, 561. . 

Msehamutes jussu sultani Muchemetis in frustra conci- 
ditur, 53 

Machumetis δὰ [smaelem orauo, 558. 

Mady:os » Turcis oecupatum, . 

Mseander idem prorsos est curs Madre fluvio, 419. 

Magslgara a Turcis cinets, et brevi Lempore in po- 
tesiatem eorum redacta, 517. 

Msgslgara quas Megalsgora, magnum forure, 046. 

Mag» re, est stercore faciem consporcsre, 407. 

Magister magnus Melitensis in. id summopere incum- 
bit, ut Tripolis recoperetur, 554. 

Mahadis, Aphriesa, sive Apbrodisium ocegpatur, 551 

Mahometis origo circiter aonum Christi. 650, Gl. 

Mahumetan se Musulmanos, quasi dicas recte eredentes 
appellari volunt, 401. 

a'dinus nummus quantum valeat, 406. 

Msina Leuctra veteribus fuisse appellata putatur 

». 
* Maitos Cherronensi oppidum, 409. 

Ma.cuzogli longe post Micbaloglos fuerunt, 411. 


INDEX ANALYTICUS 


1416 


, Mam iuchi qui ut plorimom Cireassi, 74. Maloci sive 
Cireassi magno numero occisi, 510. 
Msnastir, Monestir, 461. Manastir oppidum Tureíeom 
Græcia est. Monssterion, i17. 


Mancipls Cbristians snpra quatoordeeim millle libe- 
rats . Maoncipia melts mortuo Mochemete fllio a pa- 
te Soleimane libertate donata sunt, 518. 


Mangsnium monssterium, 446. 

Maoguri octo sere asprum upum argenteam aliquando 
valuere, 406. 

Manvel Muormuries 6 Nspolio Romsols orinocus , 


Mapa!is telia at de loco in. locum promoveri οἱ trans- 
ferri possint, 312. 

Marcbatzius a Turcis Ibrahim heg vocatur, 577. 

Marcos tertias foderstorom Osmanis, 411. 

Marcotogli, quasi Martcozídes familia Turciea ἃ Mar- 
cia quodam orte, ibid. Marcozogli sopt Marci. posteri, 

Marctse Germanis voest quid sint, 386. 

Mareus Quirinus arcem sinus Majneneis feliciter expe- 


gnat, 56]. 
Marchionis Salutierorma filios, 154. 
Mare Nigrom et Majua, 857 et. 453. 
Margaritinum e Venetis deditione csptam, 565. 
Maria sultasi Moraus II. uxor, 432. 
g, Marinianos Marchio exereitos Kasreluni preeles, 


Msritza reipsa est Hebrus, 415. ᾿ 

Marolis estin Thracis finibus, son proeul s Gumolzins, 
417. Marolia Grecis est Maroois, geographis nostris Ma- 

» M7. Marolia Tureis confestim se dedit, 317. 
aronius et Trusci montere Libsaum —— S81. 
Maroniue templum babeat etiam Hierosolymis S. τ- 
εἰ martyris, ibid. 

Marsilius Carrariensis dux Patsvinus, 127. 

Matera per regem Ungarie spoliats, 337. 

Martelosi qui, 495. 

Martinus Chií rector Bora nigra, (3. 

Massa ferrea pum appellata, 463. 

Matris Usuncaseabi sd Tuream orstio, 26]. 

Matthias U s rex, 442. Matthiss, Uagsriea rex, 
Bozinam recipi, 451. Matthias Unagsrorum rex, Turco- 
rum tertor fuit, 461. . 

Maori, unce Mauri aostri, generaliter nigrl dicuntar, 
440. Mauros Graecis et niger, 409. 

Aaximilianas Mager e Fecbstat, 590. 

Msxud Chan, 594. Maxodes Chan scacbi l'ersiei orator, 
i Maxodes Chan perduelliouis crimen iocurrit, 573. 

echa, 66. 
Mechmetis sepalernm, ibid. 

Mecbmetis educatio, 93. 

Mechmetes nonus Turcorum rex, 98. 

Mechmetes doodec. Turcorum res, 1419, 198. Mech- 
metis cum Graseis fadus, 199. Mechmetis aedificia, 302. 
Mechmetis astes, 307. Mechmetis ad suos oratio, 208. 
Mecbmetes victus, obsidione solats discedit octavo Idus 
Angus dan. quadragesimo sexto die a 8 obsidione, 


, 363. 
melis opera 1n pece, 189. Mechmetis ad δὺυοὲ oratic, 
481. Mechmetis in Venetos constus, 299. 


Mechemet Michalogli, dux Aeasziorum, δ}. 


Mechemetes b e carcere revocatus, libertau resti- 
taitur, . 
Mechemetes Ni is, begus, Syrusis a 441. 
Medina Alsahi vitatem propbaus —ã 
Medins Ccli, 585. 


Mediolsnum, 103. 

Mediolanensium insigae anguis aede Hic. Otno vice- 
comes fuit ex comitibus Anglerim, qui berberum quem- 
dam, viperum ia armis gestantem straviese dicitor, 
1090. Joannis autem postea Galeacii vicecomitis P. Phi- 
lippus María, Angleria comitato dosstus suis Marian- 

m nomen reliquit eirca anaum, 1400, 108. 

Medorum imperium, 2. 

Medressa quid Torcis sit, 515. Medressa quid, 406. 

Megalocsrya, a magnis nocibus avellanis ira dieta, 


Mekie quid, 456, 
,Melatige qualis urbs, 421. MelatigeTurcomabis erepts, 


Melchior Balassa, 855. 
Melchior Besoltus, 580. 


, Melttine urbs Eupbrati imposits a Bajesite ocenpata, 





1419 
Myrsm contra Tore. victos, i. 
s riis sive Marcos Servia Despates Docotum dus, 


Mysii, 14. 


Rarli espi porta asta tígopelis decime 79. 
ecta 
Neerationes Toreoram 2 Le uoclavianis div ma id L 


iris, 206. 
Nespolis iterum octapals. 144. 
asap regnum, fit. 
— Tur Tureis est Gcnischeber, 515. 
Pescura Coostsetisopoli mense Jen. see! 1886. 
. ons. qe —*5 fuerit, 588. 
. net διέρα; Ortbebulem amitiag, 494. 


ám. 
erben i ren 169. 
Nestors!bs, 151. 


E AITUAL SA Niess, 43. 


Zerinius (fortissimus, et gloria immor- 


Sophisso, 4I 
Cypri metropolis ia Turcorum peiestatess ve- 
miens misere 


Nesu!manorum Bu-elmssie priocipibus bonestiasieem, 
ono —* eiseoerabile est, ἢ i5. 
«v zugouuxév quid sit Jostisisno, 

Nosains satyqua sic a Turefs imapatata sunt, οἱ prisro- 
Tum sunililodinem τοι βεϑὶ 8 ia —W 812 ὃ iquid sighi- 
ficeat, 465. Xomina Das, Zabulon, Ncphtali | Tartarorum 
noeaulli retinnerunt, 

Nora 2ΓΣ cum agro ejus βοιιίαιο Gi diliesis Marais, 
$36. Nova arx recepus, Noa get copias Mouchemeus 

» 319. Nova sive Nove oppidum Scrvis est, 648. 
οὐδε agstum et agserum iater se pugnantium, 
et s9 ipterfcientium visa, , 
qusteor "δδοὶ πυδιδουῖ δι δεξεδίεσαι, quem 
Δέειδεο Osemanum rocant, 406. 

Numini argeatei aspri vocantur lingua Τοῖς. 476. Nam- 
μὲ Yenetl, quibus ἐπεδείδος lege Mabemetis velitm sent 
c sultaninis legi isti δι] contrarium hebenubes 
-» Turcis hoc tempore perierat" 43S. 

Terenrem Llanes, 268. 


Og Miu diriter —— — Vit. Kip. 388. 


— éiusme, 404. Oppido 
tervaliis eorum, quibes alis —— qp 
Erg τα Deb 
esplersteria Pelepennesi, 181. Oratio Sinspis 
iaverecunes, 179. 
ross es secuadan, 16. Orrbonm ἃ 
02 secuadua, 10 — Muselasen! mort, 


ἽΝ LAONICUM CHALCOCONDTLAM. 


468 et Δ obses eapta, 16. 
Ono saltasorum Tur 593. 
Ores vade sic — vióester, 417. 


bsgien 
Ortschici denim jocus sit —— bed 
Ortbobules 


Ortbobeles s *32* dies roi eg 
434. Oribobeies esi I DT * 8068 Toreicen 


Ortbedozi «ut feeriat clie appelleti, 407 
Grecis est, qui restam sentestiam tenet, 
Os bovi Uuiturauti obiigzasdam noa est 

Osmaa bes: els 


Osmanes 
dens, 381. 
0 ia Oemeeis proviseis Tartsrie 8 Tomire su ribbuto, 


Oemanici ὁ ita laci. ut οἱ menus et 


Oemeni-in 
teri etum familia ia imperio toleraruat, S15. Oemanide 
Mr res legitimas aon est cem Qi — ux 
thanangiach idem est cum 
Otbmania vocata iuit regio. Tekienam eum  Bitbynia 


25 depravatum videlur ex Ounsasick vel Otb- 
sasesuck, 406. 
oe Ioagivs quam par est ab origine Osmaais re- 
e" 
O*omanus rez prueus circiter δουα 1308, 7. Otemaol 
mors, 10. ΡΝ 


OUnseidem 
i usetem a mercis captam, et ὁ Christianis receptam, 


Palus Vargensis, 527 


Fajseites E Tum amm — 
— 19. Pejmsitn V Fojesius λον 85. 

Palaolegerem dincerdie, 198. Plslgelegerum geiaci- 
pum dincerdis, 219. 

— T5. 


i 


*833 δεν εἷς coloni eunt, 408. 
arritidia ante mia Belasitie Chanis imperium nulle com- 


vitis solite, 315. 
oil. camp x rior sesquisplihamam alta est, 401. 


Pater ONES" "d imp. filio eripit, 4 
a m oxorem ι 
Pstra dedita, 197. Patrem a Tarcis 2 * 


Potronus suom, aoa ehentis cemmodom captans 
pau RaCrem seu Patziascoroum god dietum slt, 450 


ug bero Eizipganus —— I Caesaris ocaLor, 


(. 
Pas inter Bsjealiem et Grareos. 431. l'as inter rom 
P Moeratem fi, 547. Pax iuter Sultaninos et — — — 


εἶ“ saltani Turcorum eursores qualia gesteat pllea, 
Peclarpsces qui, 405. Poela imus tuu 
l'ericorum d dus. ia * * n in m 
Pecunia ingens Tatsro 
SCIL rcm mp 
eloponsesus Talis ere eloponnesi res, 
feloponnesi s iae erep iPeloponmest tarbatio, 355, 
Pelopoanesiecorum cona et de.ectio, 297. 
Pelsogium ez [o egutor, N59 
Pera ere capta 3.8. 4. Pere mopía dejeeta, 818, 
Reds obetd tionem urget, 548. 
——8 Mestaphe basem lignum reportat pramium, 


6 medici Galeni patria est. 408. 
Pericola minora eligenda, 991. 

Persarum imperium, 3. 

Perse alii Scheichem Heidarem, alii Immsmum doete- 
vem sequuator, S68. Perem cum is conjuneti 
Oenssicos adoriuaLur, 374. Peram noo re, sed dicis 620 - 

86 pecem petunt a TuPcis, 569. Peram res a Turcis re- 
lfeias diripiunt, 570. l'ersm faceltatibus sois aveetis, vi- 
elasm suam totam ferro et igni vaetaet, 810. Persm 
noctu et interdiu non q:iaquies Osro Osmsbicerum more 
proeari solent, sed semel (apium, 568. Persa regem 
Sugm ador.nt, ibid. Persm tribus Mahumalis prophetis 
jatenicinsim! suat, ibid. lerem tribus Mabumetis sociis 

Khubekiri, Omeri, Osmao! Gde nulla adbibita, Alim so- 
- recipiuat, $08. Persm Tarei sunt ivoniensss , 


Persecutio mutoa inter laeso et Mussm, 5332. 
Verusivm, 151. 
Pestilenua in castris Turdicis fame laborantibus ímma- 
alter grassau, 571. 
ssipnm 


t^ occupatur, 548. 
Petrus Emus patricius Vesetet, 883. 
PhonarioB porta i$ octava, (78. 
Pheme fluvivs, "74. 


9snenses "fraude cap ti, 256. 
—— — sive Therspia, r T. 


Hen phia espta, 

" Philipsicazer arx in "memoriam Hispani exstructa, 

Phil lis 8 Philippe ppe  Macedoaa, wagni Alexspdri 
vere, condits fuisse falso putatur, 4! 


Philippovius, 551. 
Philippus Hispanis tok: 393. 


Philippus Mornsus, 
Philippos Mediol. dus e. Gonen dominus, (29. 


Philippi morte omois Mediolsot | eoafuss, dogec suc- 
essit Sfortia, 155. 
Pbhiloerins oppidum, fL u. 
fhliuaus re 
nt - salutaris bn. **8 46. 
8 Qr 
box, rebas ad. Meliten s tafefieher qoas N Neapo- 
"n - * redit, 157. 
Pigous insudiugm inducisrom non violanderum csusa 
Mera datum, 40. 
su less albus a religioso Mabumetase approbatus , 
Pirsmotus Ibrobime, 456 
Purste Toctid pei Team agus Hispanum iafesteat, 89S. 
Pistonis respubli 


Vlegiari Pequé in quo Solelnapes beats. sepultus est, 


Pissities Cosovana a SansqvinQ noa recie Cassoviana 
pamim vocatur, 430. 

Placitles Zibue sive Sivac, 409 

Plutpbinum » Turcis obsidione eiactum, 585. 

Podolis princeps Volado infestus, 969. 

Podolovius, vel, ut alii, Polidov(us, nobilis Polonus, 
stabeli regii prsefectus secundus, 318 


INDEX ANALYTICUS 


1429 


Podolovius uaa cum sois εοἴνο conducto per Tuream 
datu et violato, decolistur, 558. 

Podota Gracis nenc est dox itineris, volgo Palote vo» 
cari solitue, 409. 

Pogdates Baldas quie et Babylon, obsidetar et espe 
gr ar 


ri Greca 
poadest, ipeertum est, entiquo res. 


Pootus Coppadociu et Polemeaisaens, 7 

Popali alii sliis ob doctores infesti, 568. Popolus 

νη mari i [Empotens, 410. Populus Osmanicus ru- 
dia, et δὲ simples, 5 


er Beet τοι Ἐν & Scaeho ismsele ali solitus, et 
Banker Ba vel Huaker Selim vocatus, 895. 


Cothurni 
NE Sage apad Turcos quam late peteat, 


κίον Ecrenosis, τοεϊϊος Eorenosil, τοὶ Eorenesii 
vocarentur, quam Ebreaes, 41t. 

Posteritas plorum fausta, scelestorom iafauets, 013. 

Potestaris (talis jedieum moe suot, ibid. 

Poteatatus Italis quis sit. ibid 

Potecova vox pleeti jubetur, 818. Poteeova 
sos Polonus, ibid. Potocovs supplieio afficitur, - 

Prada ex C'onstantiaopoli capta — quater 
millies millibus ducatis wetimsta Veneti damnum pasel 
sunt 1000, Genuenses 30000, Ancooltani 15000 dutato- 
rum, 

Preda 3 Uoldavis, 276. 


—ã stabulo duo sont, mejor et minor, 395. Pra- 
feeti stabulorum duplices eunt, majores alli, siii minores 
A5 rum, iid, vesillorum Sugremus est 'officiariorum 

urcorum 

Proelium in pisnitie Zaldersaa, ὁ! δ. Prallem Muratis 
precibus mutatom, 

Presidium Cherronesi p castro, et idem oscitsater 
dicteg., 409. Presidium alilitere Begadati impositum a 
Turco Soleimaae, 565. 

Praior Calliopolitanus οἱ δῳδεκανήσον, 494. Praetor 
ducepbtis plos mipus annis scripsit historiam ante Chal- 
eocondylem, 491. 

Praiisbum Valsebim emperium, 968, 

Praimi Halls sentes a, 80. 

Prssobus mon 

Pratom Genibaxeum, 478. 

Precstio Musulmanorem eommouis qua sit, 416. 

Preeop 


i Teriari, 479. 
5* idem eet qoed presbyter Josnnes vulgo 
tur, 

VePrinceps Albanorum Iseodarm dominos, 473. Princeps 
Caramanim Hamidam regionem ingressus occopat, et 
cum Gilderune boste suo transigit, 519. Priseepe Ismira 
ditione 30a expellitor, 525. Pripceps sacrorum Maoro- 
aite est, babitans ip Virginis Delpsra meassterio, $31. 
Prioceps Turcorum il grand Segaor Hispanica voestur, 
$98. Principes Amuratis dicte audientes, 25. Principes 
Graci Turcus imitati se despouss vocerant, 439. Priaci- 
ases, 400. Principes minorum 


etiam gentiom Persas et 'Tatsros Chanes dicatur 
398. Principes Palatini de republies Romans beue prome- 
riti, 499. Bcipes Servia a Turcis, aut Lessri, aut 


Boici, 3ut Beleogli dieti fuerant, 423. 
Privigni el noverem amor, 193. 
Proceres provincism Turgetenels viiso foga tonseluot, 


Procuratores Bnet Nerei, 10}. 

Proditio esvenda in exerceito, 

Prophetm Mabumetis quatnor debile berersndi a 
Turcis, slioquia supplicio mortis afüciondi, 344. 

Protoyeros, 470. 

Pretoeymbulous Balsams aliis srohisstrspas Msralman 
est, 405. 

Prov." pressis manibus sedere, 491. 

Proverbium Graecis et Tureis usitatum, 568, 

Prosinela Honoriss, 400, 


1423 


Prusa Turcorum regia sedes, 8. Prosa espta, 1305, 
1517, 9. Prusa regis capta, 85. l'russ Bithynie principio 
fuit sedes imperit Turcici, 428. Prusa dedita, 252. Prusa 
magna ex porte conflagrat, 581. Prusa punc Brusa vulgo 
dicitur, 584. 

Prusa rex Dithynorum. 405, 

Prusa Theopolis seo Dei civitas cognominatus, ibid. 

Prusías cum Prosa confusa, ibid. 

Prussia Teutonicorum ordo, 70. 

Pogna Yarnensis, 445. 


Q 


Quadi, 419. 

Quse Turci de Soleimane cominemorant ἃ Laopnico ad 
Musulmanem referuntur, 421. 

Quando Cailtupolis a Turci« subjagata sit, 409. Quando 
Turci primum ía Europam irruperint, ibid. 

Qvi Corrtzi vel Corldschi, 472. Qui furores Arriano- 
rom aboroinabaptur olim, orthodoxos se appellabant, 
407. Qui legis apud Tureus periti suat, partim jus di- 
Cunt, partim legem interpretentur, 414. Qui linca recta 
tam a propheta Mabumete, quam ab Ali genero Mahu- 
metis descendunt. maximo sunt jb honore apud Turcos, 
599. Qui Tureis Zingia Cban est, Belvacens! Chipgis 
Cham dicitur, 427. Qui Turcomani Persici, 173. 

. . Quilam eques notione Griecus omnes vincebat, 597. 
Quidam príscorum regum Alexandri succexsorum nomen 
Cerauni a lulmine habuil, 4195. 

Quinque Montani sive Circassi, 484. 

Quomodo anni Gesiecorum 8 mundo condito conventant 
gum aosiris, 460, Quomodo Talismani Meshometanos ad 
preces excitent, 414. 


R 
Rama, 4S5. 
Ramadan bassa a euis obtruneatur, 583. 
Ramssan, 469. 


Rammo!s, 485. 

Wascii sivc Razil, 416. 

Rasciavico, 214. 

Ratiani melius Roxiani dicerentor, ibid. 

Ratio expaynandarum urbium triplex, 85. 

Rebuilula nomen mensis, 529. 

Regio Celbiana seu Celviana, 417. Regio Lazari uni- 
versa devastatur, 526. Regio Bagadati regioni finitima 
fSoleimaois imperio se subjicit, $45. Regio quse Traus- 
silvaniam cum utraque Valachia continebat, Dacia quon- 
Jam appellabatur, 428. Regio Tekiensis, 195 

Regis jauus custoJes corporis Janizari, 8. 

Regnum Buzineuse Quitum, 451. Regnum Perssrum a 
Turcis Aiem vilaget, vel Ajem Memleket appellatur, 
398. Regnum sultaninum seu Egyptum Selimes univer- 
sum suo sub'lidit imperio, 541. Regnum Navaira et ejus 
insiituto, 14}. 

Reinerus Reinercius historicus insignis, 589. 

Religio Persarum nova a rege iporum Sophino So- 
phina vocata, quantopere ipsi utilis fuerit, 568. Religio- 
Dis ejusdem bomines se invicem perturbsre nefas, 


Religiosi apud Turcos, 462. Religiosi Turcici tenen- 
tor magis contra Christianos pugnare quam alii, 438. 

fRemie, 485. 

Bepudii ritus, 65. 

Wesponsum Sinanis imprudens, 54. 

Respublice libere iu Italia qus, 161. 

Revanum nomen beglerbegatus facile tuetur, ibid. 

Rex Tartaris δ Ostmane bassa. sirangulatus, 569. Rex 
Ungariæ bello magno se accingit, 521. Rex Usgarin a 
*oleimane Erdelii banos ereatar, 489. 

Rex Un prim temere in casira Turcorum irrumpeus de- 
col!s'*ur 
"s Üngarorum cum ezercilu ad Nigeboiim accedit, 
Res Ungarie cum Turca pacem facit, 554. 

Reza urbs Persarum, 368. 

Rbædestum nunc Rbodostum est, 411. 

Rhagusinorum bellum cum Sandale, 288 

Rüeglum Psmov majus et minus, 459. 

Di Grseci dicli. suot, qui se temere pericu- 

lis ob iciunt, $79. :1 peni 

Rhodope pro Homo non recte accipitur, 421. 

nhodit Nana ditti, $1. dos T 

Rbodu . Rhodus quando a. Turcis primum obsessa 
sit, 452. Rhodus quando capta, 543. p" 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


uan 


hisuarum a Suendio praeler spem amissum, preter 
spem recuperatur, 561. 

Ritus imperatoris alterius altero adbuc superstite 
creandi quis sit apud Gras 4T6. Ritos sepelieudorum 
Turcicorum Imperatorum, 559. 

Rivuli a Suendio sine negotio ullo recepti, $61. 

Robur flotocovs f'oloni cujusdam ducis, quanlum 
fuerit, 518. 

Rudolphus a Sslie, 555. 

l'omanorum imperium, 3. 

Romsnía universs Dusini Mustaphse se subdit, S27. 

Rossa sive ltoxolana Soleimanis uxor, 352. 

Rossi cum Rasciis sive Raziis linguam communet ba- 
hent, 415, . 

Roxiani sunt a voce Geeci Res sppellati, ibid. 

Roy Jacques Gallis est rex. Jacobus, 495. 

Rume!ia est esdem qus Romania, vel Europa, 412. 

Rupela dedite, 257. . 

Rustemes Vezirszemes ip. Aziam profectus, corst ut 
Mustaphas filius Soleimanis stranguletur, $53. 


S 


δοῦν Cadusii Massagets, 62. 

Ssvitia Salimis in bassas suos, 481. 

Sait regio pti pars, 485... . 

Salarium quadragies eentenornm milliom asprorum 
Chairadini constitui a Soleimane annuum, 34i. 

Saladinus Syris rex, 6. 

Salapsoi proditio, 94. . 

Salszarus Hispanus urbium monlendarum peritissimus, 

j. 


Salmenica ohsessa, 255. Sa'menica siti oppngoala, ibid. 

Saimeníca arx rursum obsessa, 351 

Sainsrium, 355. 

Samalites qui justi et equi observans, 381. 

Samo, Samus, 495. 

Ssamogetis, 70. 

Samobunogli filias Samobons, 429. 

Sancta Maura, 1914. 

Sandalis regio, 153. Sandalis regio juxta Rhsgusium, 
984. Sandalis regio, 985. Sandalis adulterium, 288. 

Saneiac Turcis est vextilum, 406. . 

Sangiacus Semendris eur ἃ Dajssite Selimi filio fue- 
rit oblatus, 472. San Gellipolis, 494. 

Sangiscbegi provinciarum praesides sont. 406. 

Sanguis innocens, non fundendus, etiam Turco 868- 
sore, 358. . . 

Santamaris, forte que» ssnca Haura hodie dicitur : qui- 
dam Leucada, alii Nerítura insulam esse putant, 253. 

Sanzac Turcica vox Graecis fiambuisrom seu flambu- 
m est, 407. Sanzaci Turcici Gracis flambulares sunt, 


Saranta eclisies, 175. 

Saraceni ib Hispaniam, 46. Saracenorum in Eoropem 
irruptio, 147 
Sarmate, 40. 
armata qua Russia, 69. Sarmstia nigra et εἶδα, 


Sarazies, 199. 

Sardinia, 145. 

Saraizies mendose scriptum pro Caratzies, 429. 
Sarigates lilius Ertuculis, . 

Sarumes Jacupes pro viro saneto habitus, 527. 
Sassii Saxones sunt Germani, 429. 

Savus Duvius, 14. 

Scachines regis Gazis Moratis ceconomus, 16. 

o scachus opponendus, 467. | 
S Abedines bsssa Romanim beglerbegus eu- 
puchus, 525. 

Scachus Ismail II rerum apud Parthos potitur, 365. 

Seachus relicto Tehrisio Soltaniam se confert, 559. 

Scacbns sive rex Persicus Turcis hostis acerrimos 
est, δύ. 

Seschus Tecgmoses Tebrisium ijogreszsus, Turcorom, 
qui inde profügerant, impedimenta relieta diripit, S45. 
Seachoculis Ánatolíam universam male tractat, et fada 


ib 


" multa committit, 356, 


Schacoculis caravsnam Pl'arthieam diripit, et homines 
eam comiisates interüci jubet, $35. Scachoculiis eum 
copiis auis in Carsmaniem irtoit, ibid. 

ΑΝ canderbegi apparatus, 187. Seanderbegi vietus, 


Scender rex Armeniorum, 425. 
Sceptra sive bacoll Geecorom, 461. 
icehes Bedredines deseritur, 325. 
Scheiches licdredines Romsnism ingrediter, 334. 


B. 


[495 

Seheiche homo religionis est Turcis, 470. 

Scheib Bedredín seditiosus, 429. 

Scheiebes Bedredines suspenditur, 508. 

Seheicbes Heidar Perssrum doctor, $6U. 

Schembal Chan, 398. 

Schemhalis Chan princeps Derbenti secte Mabumetans 
et Osmanies Persis infestus, 570, 

Scbisma Latinorum οἱ Grecorum, 870, 8. 

Schitnitza sb aliis Sehinitza temere vocster, 430. 

Schitnitza fluvius, 419. 

Sehulium a rege Ungarfse spoliatum, 537. 

Nciabadinus ad Vascugam victus, 137. 

Scitan Cuii, 467. 

Scodra Gracís integra voce est seutarium, 443. 

jus inter episcopatos metropolitani Hadriaaopo- 

leos Hæmi montis relata, 415. 

Scopios dedocta colonis, $1. 

Scopli, 343. 

Scopiía pro Seupía reponendum, 461. 

Scriba P urcorum quem Cancellarinm et Quastorem 
vocamus, 252. 

Seuras Albanus, 180. 

Scy'harum septem eruptiones ia Asiam, 4. 

Scytberam. in Daciam irruptio, 51. Seyiha qui nunc 


rtari . 

Sylofimne, 962. 

Sebastia capta, 96. Sabsstis obsessa. et expugpats, 76. 
A Sebania prima sub Aledine in Asia Turcorum regia 
uit, . 

Selastianus Venerius Soppotoum expugnat, 361. 

gecua Sopbilariorum quo tempore primom exorta sit, 
1 


Securitas Turcl, 969. 

Sedes imperii Turciei diversss, 429. Sedes Sultaui 
Mucheinetis Amasis erat, 538 

Seditio Genigzsrorum, ibid. 

Seidischer Turcis, Grecis Hierapolis, civitas saucto 
sive sacra est, 416, 

Seise, 465. 

Seithi Turcis 'Tartarique dieti qui sint, 599. 

Selerve fortassis est Slelar, vel Seleisar, non procul a 
monte sspeto situm, 417 

Selimes adversus /Egypti Syriæque sultenum expedi- 
tionem suscipit, δέ. Selimes cruebtus imperator, 481. 
Selimes imperium auspicstur, $40. Selimes imperium 
solus habens ad debellandum Parthorum ecathum se 
comparat. ibid. Selimes licel pacem a Soleimane cum 
Venetis initam coofirmseset, qusSsiLis (amen causis eis 
bellum inferre parat, 361. Sel victus Cofes aufugit, 
δι1. Selimes victus thesauro omai relicto fuge se dat, 


Selymlris, 45. 
Semarehand:» deditio, 60. 
Semendis per regem Bozipensem sponte dedita, 559. 
à Semertant quale oppidum, 427. Semercaat uode dicts, 
id. 
Sepiem sunt, quse s Turcis proceribus cum magnis 
impensis exstrui soient, 407. 
pultura Soleimanis, 559. 
Ser Asker cognoruen Ibrahimis besss, 84i. Set Asker 
supremus militum dux est apud Turces, 570. 
rat Dar Agasi, 551. 
Serbecum oppidom, 415. 
Serbellonius captus a Sinsne credeliter sb ipso tracta- 
tur . 
Serbestuum oppidum, 415. 
Serf nomen loci, ibid. 
Serbi circa Masotidem a Piinio collocant, £1. 
; Serdar generalis et. supremus copiarum imperator, 


Seres Graecis numero multitudinis Serra dicantur, 


Series principe Maehsnensium, 589. 

Seriphba quid Mahumetanis eit, 599. 

Serigbm sunt Arabibus qui Tur "s Tatarisque sunt Sei- 
thi, ibid. 

Reed eile escitatos territi iter, Pongtt, 561. 
rpeas triplex neus Lrice um Constantino 
litanum a Muebemete Turco eommisultur, $39. Se ea- 
tes Constantinopoli msgno numero copspicliuntor, simul 
sigue idolum serpentinum a Turco conuminutam esset, 


Serra orbs eum arce sua se dedit Dusmi Mustapha, 
$29. Serra civitas occupatur ὁ lMuchemete, 341. Serras 
eppidum bello per Turcis vexatum, 315. 

Servii —— — Turcis eripere conantur, δίὅ. 
Servi in antiqua Triballerum regione et Mysia supe- 


INDEX ANALYTICUS 


1426. 


riore collocati, 435. Servii nemine persequente in fe- 
gsm se conjiciunt, 516. 

Servilia iugenia liberis insultant, 86 

Servoctobinm Quid, 419. 

Sexteris, 104. 

Sforcia Palaüeinus marchio Cortis majoris, 865. 

Sisuses bassa certis de causi« ofücio vezi-stemolus 
privatur, 575. Siauses bassa in publico divano condemna- 
lus, et masui faetus est, ibid. Siausis bassa masul in 
grauem redit spud imperstorem Turcurm suum, 885. 

Sibylliua oraculi», 215. 

Sicyon nunc basilica direpta, 184. 

SidPus nunc est Sidrocapsa, $17. 
Sigismundus Augustus Polonis rex Erdeliaoi avunco- 
us, 596. 
Sigismondus Ludovicus baro de Polhaim, 580. . 
soPigismundus imp. Rom., 56. Sigismundi coromaiio, 


Sigismundus Mala] eats, 158. t iti 
igismundus rex rie mperator facius . 
Sillehur, 371. — Pu ᾿ 

Sitietra nomen urbis in Macedonis, 231. 

Silisiria a Gilderune Chane capitur, 519. 

Simile, 148. 

Sinsu bassa in locum Mostopha suffectus, 511. Sinan 
bassa m Persicum ex intima ejus regia abduclurum 
se promittit, 578. 

Sinan bassa vir astutos, 565. 

Sinaa cobtra Persas ire jubetor, 572. Sinan crodells et 
avarus erga quosvit fuit, 561. Sinan vita» pericnio difü- 
culter exemptus in exsilium relegatur, ibid. 

Sinus dissarisius ἃ fa dis tempestatibus et pluviis di- 
etus, 410. 
Sinos Mainensis veteribus Messeniacum appellatus, 


Sinus olim Rizenteos, nnac Catarinus appellatus, 864. 
Sinope, 258. Sinope Mouchemeti trau!:a, Too. 
Sio eadem quss Chios, $95. 
Sireanum beglerbegatus titulum fscile meretur, 875. 
Sirvaoum meris nudator, 570. Sirvanum nemibe rei- 
stente a Mustspha captum, ibid. 
Sirbis unde dicia, 119. 
Sirus videtur esse Hlerussus, 417. 
Sis oppidum captum, 515. 
Sissopolis eppidum Thracis versus Euxioum, noa 
ul ab Anchialo situm, ideoque Sis oppidum nca est, 


Sitibsba a Torcis Eskibaba, 407. 

Sivrige arx acuta, 448. Sivrige [8 potestatem Mache- 
metis Turcici Impersteris » 929. 

Nivac eadem planities est com Zibouc, 469. 

Sivasia imperio Soleimsauis Seachi paret, 251. 

Sielar, vel Selelar, 417. 

Smyrne capta, 85. 

Socii Mahumelis tres Persis exosi, 558. Socii Maho- 

etia propheum tres, 170. Socii propheus Mabumeus 
testaumeeto Mahumetis vie'sto successores ipsius seipsos 
Saostituerunt, excepto uno Ali, qui legitime successerit, 


Sol dilocalo primo tsm valde ubseuratus fuit, δὶ omnia 
tenebris involverentur, 351. 

Somachia ab Osmane capta, 575, 

Soleimanes bassa in Greclam trajieit, 314. Soleimanes 
bassa Isnies presücitur, ibid. Soleimaues bassa leporem 
equo persecu et in. scrobem quandam lapsus [18 se 
leesit, ut moreretar, 515. Soleimanes bassa mortuus est 
8860 peirem mensibus duobus, 414. Soleimanes bassa 
mortuas ia. pago aon procesal a Callivpoli sepelitur, ibid. 

Soleimanes «mortem 8lil Moucbemeus acerbe luget, 549. 
Soleimsaes moa recte Jacupes, vel Jagupes appellatus 

eimanes Sceches suspendie necatur, 355, 
Soleimanes Scachus Biumen. ingressus ei aquis obrutus 
it, quaeitus et ipventus tnmulatur, 351. Soleimanes 
hus peter Ertueulis, ibid. 

Soleimanes sultsnus ob felices Maximiliani successus 
3d rabicio fere adigitur, 597. Soleimanes suitanus victo- 
riam de Zigetsnu rondum potitus, frendens et fremens 
animam iníeliceem exhalavit, $58. Soleimanes Vienesm 
Austrim obsidet, 499. Soleiroanes Ungarie regem Banum 
Erdelii creat, ibid. 

Solitudines in Africa magnis sunt, 562. 

Somoia Nico!si Nicolaidis Delphinatis de origiae Gal- 
lipolis, 408. 

Somaium Ertotulis et expositio ejos, 3532. 

Sopbia diversa est a Scopis, 461. ; 

Sophilarii secundo movent adversus Osmaajcos, 467. 


1 


1421 
castrom Albenim aon proeul s Coreyra si- 


tem, 583. 

Sorsbi et Sorabri, 416. 

Spera. Lacedemos, Mizibra bodie s Machumete oc- 
copaus, 251. 

aculum insolens et berbsrum, $79. 

Spenderobe Triballorom metropolis, 449. 

Spenderbegos legatus, 239. 

Spheugradum eadem cum Siorige, 418. 

Syhortia Marchis priaceps, 165. 

Sphortim vietoris, 159. 

Spinula familia, 159. 

Stabulum poreorum e Chirido caetro per jocum postes 
in Gororem commutetum (ocium, 409. 

Sagoum Varnebse, 44i. 

Staneois erx ia potesistem Turcorum redsets, 842. 

Statua arcens pestem Constaotiaopoli, Su. 

Statum a M mete Turco dejecta, ibid. 

Staoros pagus quidam, i83. 

Sielus de die appereerunt, 516. 

Steala lotus nomioe de Sosthenio corrupto ita dietus, 


Sienon idem poem Stenis, ibid. nobilis U 
tephaous  Batorius rex 
fit Polonie, 363. EN pra 
phanus Bozins rex, 449. Stephsnos Boszine rex 
Mucbemetis |] jusso cute vivus esuitur, 850, 

S iephanus Bulcoviizius a Morate secende ditoue sus 
spolialus est, et tandera viso privatos, ibid. 

Stephanus Carsbagádseio taivods, A81. 
Stephanus de Reva, comes Turocentis, Usgares, 900. 
Stepbanus Losoncius ob fidem violstam interfectus, 


Stichioses statuarom, 448. 
Stipendia judicibus Turcorum constituta, 319. 
— Te nr iria editor, 38$. uie in 
tratsgema, 90. 147. Stiralagoma principes subdi - 
festos faciendi, 3i9. 
gium in Noleimanis poteststem venit, 394. 
itl. quomodo tracisndi, 217. Sebdiui suitase [co- 
Diensi duplices » praetore statuuntort, 433. 
Subsidium Palotanis divinitus iaopinstom offertur, 556. 
Suecessores Jacobi despoia qeotnam et qui (ueriat in 
Valachia, $51. 
Succeseus 


Turciei per Tartatum Timirlm divino cossi- 
lio impediti, 416. 

Suendius cunctando decem barbsrorum millia sine ullo 
ferme negotie superat, et cadit, 349. 

Sugutzue locus aemen babens ἃ salice, 456. Sugu 
soot seu teneras salices vel eslicetem potius sigaiá- 
eat, . 

Sulatman Hf rex, 12. 

Susmanus victas, 18. 

Soltas Merst Chsa, bea sulus Selim Cho», elmozsfe- 
ra daies Quid eit, 809. 

Sultanini B»jaeiticos terga dore S18. Sultsnini 
com Usmanicie bis pugssrusat, 459. Sultspial Larendom 
—35 5*12 auecendunt, 458. 

altanus Agoreais est dominue, 39g. 

Sultanus Aiadines Ameis montur, $97. f'eltenos Ala- 

dines e [amilia Sel,iucis oriuadus, S91. Sultapas Aladiaes 
ἐδ proviaciss complures sibi subdit, iid. S«l- 
Lanes Aladinos Icoaíi priaceps, $76. ᾿ 

** Majecites lote peuris NHoœehemetis 8i. impers- 

tor 


daisaes Mechemeies, 329. Suitases Sechemotes 

quieti se det, ibid. Selanas Mucbe- 
ri 3oleimsna: fratri batu mexsime monera mittit, 
aliisque de rebes certiorem facit, ibid. Sultaaus Muche- 
metes exercitum in agrum sem eipedit, 333. 
Sultsnus Muchemetes Musom lo persequi statuit, 522. 
Sultsnes Muchumetes Serras occupat, 324. Sultanus Mu- 
chemetos emplum per fratrem emirem Soleimanem Ha- 
driacopoli in tum shsolvi eurat, 525. 

Sultanus Murates Builci 8liam matrimonio sibi jongit, 
52]. Sualtapnus Muraies fiios Mochemeus 1o imperio secce- 
di, 3325. Sultanus Murates ib thronum regium collocatus 
asus imperator sslutstor, tbid. Suitanus Murates ite- 
rem summe rerum peracitur, 538. Su:tanos Murates νὰ 
' Cum mulis suis ezercens quomodo tere laterierit, 581. 
Sultaous Murates sultaso Muchemetu iio imperium ite- 
rum resituit, 339. 


sss ltabu⸗ Mustsphas Partbis obviam it, et eos fandit, 


Sultaaus Selimes secundus, 910 ztalis anno Soleimsal 
'Ía imperio saccasserit, 349. 
Semmari cerrepte Tocantur. Belvacemi, quos Graci 


INDEX ANALYTICUS 


1123 


samarios, sagwarios vel aagmalarios voesnt, 400. 
Sungurgensis filias Soleumsait seachi, . 
Su Dicen Seacbotolis, 43. » s: 
ymbola seu insignia imperstorem Turticorom, 475. 
soo "cellos olim apud Graco Patristehm succedebat, 


Syri non param distant» Pereis et Partbie, S04. 
nos parum distant a Pe et P» 
Syrus fortasse Turcis dicta esi pro Sire, T. 


T7 
Tsbassatsa loews non a 
* 3 longe 8 Temireapi dissitas ab 
Tabula Abrabami Ortelii Natotiam 


Tænarus tluvius idcm est qui et Tuas, 419. 
d Taienatum apod Seidam vigint quinque librarea poa- 


us, 310. 

Taleri Germanici Turcis gratiesimi suat, 4S3. 

Talismani Machumetanos igterdie et noctu les ad 

excitant, 414. Talismani multa persona ie - 

indigna committeotet magnum sibi eresot len, 
$18. Talismani qui dicaptur aped Turcos, 414. «olisman 
quid officii habuerint spud Turcos, $17. Taliamaoi ape- 
cie religiosi, re ipse malitiosi sont, 415. 'Usljsmani soot 
Turcis lidem, qui Grecis diaconi, δἰ 4. 


Telismeuos pro igealer oraptibus otaos, oratiosem 
sepissime reped, [i^ 

Tamerlani vicluria, citea senem Chro! 1397, 88. 

—— est Turc.ce Deus evertit, 417. 

Τὸ us Turcis est Tripolis, 884. 

Tarabosase, 359. 

Tarsus oecupeta, 256. 

Tatarbesar locas a Tatsris 2 ates, 406. 

Tartarice fugi; ibsidioss, 15. 

Tartsri ad internecionem deleti, 570. Tartsrí eircumetal 
fuervat prius quam nomen Mabumeuis a 408. 

Tstari cum priscis tum receatibus'diversi fuerunt, 418. 


Tebrisiam, 470. Tebrisiam desertam Οἱ ab iatabitatori- 

bus vecuam, 364. Tebrisivm Torco ee dedit, 854 
Techmases regionem soam ipsius incolis petsite ahec- 

lis corrumpit, ae sui persequeadi occasionem reliaquat 

So:eimsni, δύῃ. 

Techrin begus Laoaico Seender τοελίος, 495, 


eto, Teggiur Torcis 406. Teg- 
giot * a Ἰπεοὶε üdem x 
per uidens, Sibi manes ἐὔθει, ΣΙ er zeit, 46 

eique victam το regio, 381. Tekie Bithysia CN- 


T MEAE: CM) 09. Tenerisnes 
Ni axovem ducit, in Cadda- 


seWasum, 16. Temiris in credelitas, T7. 
Temiris arregantis, 04. Temiris mors οἱ mores, 87 


1429 


Templa Christiana in Chio solo equantor, $57. Templa 
Cbristianorum diruta ih metquilts, id est templa Tereics, 
"eg mruapter, 938.Temp!a Mahumetnis mesquita dieuu- 

ur, 558. 
Tempus eertam Conctaptinopolis eepus, 445. 

Tebus insula Vehetorum in /Egmo ferro flammeque 
vasiator a Tureo sine ipsius damno, 56]. 


Tersobom, 14. 

Terra Constan li sdeo movstér, ut terwpla stiqeot 
Turcica  iorruaot, . Terra ConstanÜnopoli mota, tre- 

oit, 554. 


Tersom oppidum obsidione einctu 

Thebs direptss, 9. n 

Thebarum obsidio, 115. 

Theodorovitzil Theodori filii, 118. 

Theodorus dux a stoliditste Morotheodorus appellatus, 


416. 
ctus 


Tersis eadem est com Torso, Peoli Apostoli petris, 458. 


Tbeodorus Lssearis in Asiam Minorem profectus, vrbes 
ad imperium spectantes, a ducibus Greeeis repetit, 4(6. 
Theodorus Lascaris atoepto ) lo Celvianum univer- 
som cum Maeandri regione, Philadelpbia, et Neocastrie 


occupat . 
Theodorus Spanduginus Turcicus scriptor, 406. 
Theollptus patriarcha Constenuaopolit,, 414. Theolipíus 
pateiarehs qualiter itauguratus, 41. 
Therapia sive Pharspis, 441. 
οοσαχοίδ, $4. Therme que οἱ Thossetonies, 
95. Thermæ sd montis Olympi pedet ntisseito» 
supersunt, 404. Therms Torcis Caplicze dicte, 538. 


Thessalonieà Venetis ultro. data, 109. Thessalosica 
Griecis uitro dets, et a Tureis exp gesta, 125. Thessalo- 
niea quando a Turcis occupata, 917. 

Tbila quem babest valorem, 529. 

Thomas Demetrii frater, 218. 

Thom» Paieologi consilia et temeritas, 942. Ἐμοῦ 
pago cum Turcis iafelix, 215. 

'homas ieerum foedus eum Toreo ialit, 250. homes ia 
J'aliam, .Thomas Rrdendies comes Woslovins, 381. 

Thorda seu Torrepburgora, $57. 

Thronus ex auro puro pulo sexies centenís aureorum 
be red Ais begus egregie it, 510 

vre4 Alis begus se geri . 

Tilla felix, ἮΝ egros i 


Timarious, ibid. . 
Tiphlisium s Mestapha bsasa esptem, $70. 
ΑΝ νος ἃ Suendio mirabili celeritate expegaatum, 


Tocsta magna Armenin urbe devsstater, 550. 

"Toganos mons, [8]. 

Tommembeis ÁAlesiri saltsnaur, 839. Tomamsmbeis com 
euis ia Ssiteasem  prolegit, 557. 
legatos is pecat, ibid. Tommsmbals necessitate ex- 
trema cosctos, a Selime — pacem petit, ibid. Tom- 
rasmbois spependie necater, ibid. 


Theraa 


Too ultimus sultanus, 408. m. 419 
ea tta decima , 419. 
Lena: quibusdam —— nditur, 


Toriacep eapiter, et tum al 
924. p 


Terisces omaes a Bejesite proseripti, 463. 
Torisclar, ibid. ' 
Tormenta majors qua siat, 528, Tormenta bellies ía- 
ear draconum a Turco fendi Jess, me. 
r$ s wostis Rhodopes, $16. 
Traosjectio vrims Tureorum ia Καὶ 408. 
Trepezus occupata et tributarie 


Trpezonta (in) expeditio 963. Trapezumiis regie ut dis- 
tributa, 364. 


Triturstio quomodo fiat spud Gtzeos, 410. 

Trudeludis Hispani vidua victorem placat, $5. 

Trullo, 486. 

Trusci Maronitis vicini et federali sunt, 581. 

Tribailorum qui et Valaebi origo et sitos, 17. 

Tuigon bases Budensis momen Ciconie commune ha- 
bens, 555. 

Tuldem, 488. 

Tunsa flumen, 413. 

Turecbsois coasilium, 161. Torschauis ad Greece. oratio. 
$18. Turrehanis ad Pelopon. priacipes oratio, 217. 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


1:39 
Turchsn begus Chalcocondyhe Turachsnes est, 4tt. 
Turebapes begus ns [ὑβ ee dst, 5127. Tureba- 

nes begus Omeris fllius e captivo Gt liber. $51. 

Turce in Sanctam aurenses perfidia, 254 . 

Torci de victis Christianis sibi motuogratalsntuor, $49. 
Torci » Christapis in maximas angustias adducti et cast, 
586. Torci s Torcis in rellyione dissidentes, 569. 'Torei 
ab sliis Idi se nolentes, maximam sibimetipsi nocendi 
Jicentism jo fiaibus samont, 578. Turci aliquot mllleni a 
Christianis ín finibus Crostinis csi, 585. Turci Amidam 
ragno expellium, Uluzali duce, 364. Turci eur pretiis, 
tofu commeatus inopia plorimi periere, 370. Turci" de 
Christianis prelio soperatis gratulantur sibi, 529. Turct 
ferto et igne vastsnt omnis, S15. Tearei fadam pra for- 
midioe fugam srripiunt, 557. Turci fratees ofüciis mutuis 
inter se éertentes, 535. Torei Griecorum. Homssorum- 

ve simia sunt, 407. Turci Graecos ib. metis imitati 

4. Turci [contenses quasi e Perside oriundi, 425. Turel 
mirifice turbsti, 579. Turei non o Tartsris, ced Persia 

Isi a Tertsrís in Asism Minorem Commigrarunt, 598. 

urel nummos Christianorom priocipum echarsetere εἰ. 

(natos boc tempore minime aversspitur, 425. Torei per - 
enetos quam gravissime offensi, 588. Torei predsam 

per Christianos cæsi innomerabiles, $81. Turci qualiter 

primum io Greciam ingressi sint, S14. Turei rebus ota - 

DÍbus lanci fogs elapst potiuntur, 5329. Torei relietis om- 

albus, in fugam sese conjiciont, S39. Turei simis Gru- 

corum et Romsaorum sunt, $0. Turci ab icoaiensiom 
impeno pedem io Esrope aos Gxerupt, 416. Turci ve- 
terom Graecorum imperii formam.ssrao at sont. 419. Turci 

Ungsrorum fagicntium multa miliia trucidant, $41. Turci 

vocsbulis a eoesonante geminas inceptis vel ], τοὶ U, 

Gallicum ere consueverunt, 403. Turci Zemeni- 

cum sive Chiridoesastroo ductu captivi Christiasi oeou- 

pant, 409. Turei edictum, 111. Turci etymon, 5. Tur- 
eorum oriko, 4. Turcorum primus in Evropsm traosites, 

ἃ. Tarcorum in Europam alter transitus, 9. Turcoram 

intestinum bellum, 20, clade-, ibid. Torrorum equitum 

depredationes, 51. Turcorum mores, religio, leges, ete. 

61. Turcorum duces septem, 7. Turcorum militis, no- 

mina, et ordo, 121. Turcorum res in Asi», 172. Turco- 

rum acies, 175. Turcorum pogpae ineuadi mos. 18$. 

Tureorum victoria, 1148, 191. Turcorum ludi, 230. Tei- 

Corum prafectoro, 353. I'ureus Teaperunte potitur, 965. 

"Tutcotum quies noctorsa, 371. Torcus Hebraice exsel 

est, 409. Turcus Maximilishum Cesarem astu. Cireumve- 

Bire conator, 356. 

Turcica etrudelitss, 281. 

Tutcomani qoi sint, 424. Tureomsni Persici qui. sint, 


Tutquis Belvscensi regnom est icotlense, A60. 
equitis 


"Tatogis eban, aoo Tríakis vel TOuncis ecribendom, 306. 
Teohsdar, $73 - 


"Tzobali capisi sezta Constanti , 98. 
'Trorolloe dune Zorii, 41t. aopofts ports, V; 
Trerolus a Propootide versos wediterranes distat, 


U 
Ucra Novogrodia esse noa potest, 408. U 
Horis transposilís scripta est viliose ia —* 
Ugnao chan fflíus Chorsssois, 194. 
Ulofezii 3! sipt sped Turcos, 554. 
[016 Dweidar, 485. 


Ulo Dweid itat it primes, $39. 
Ulubat Sppidua sje Tre, peogrophis mostris Lupadi 


vocstum, 40 . 

Ulnmas begus » scacho Techmssi, filio scbschi Iemaflie 
deficit, 544. Viumas begus, cieso Tecbioasis. dcacbi dus- 
dare, soperior evadil, sis. . 

Ufozalis mari cum triginta plos mínusve triremibus 
aofasit, 9363. 

Uluzaslis prosultanos Cassariensis, ibid. 
rich aJ4srüupe aga cesi, 666. Ungari in fugam agun- 
tur, S15. Ungari inter se dissentientes, Tercs eos per- 
sequenubos, fugiunt, 454. Ungari peste iefestati, 125. . 
Ungarorom discessus, 165. Ungarorum ad Venetos re- 
sponsam, 296. Ungarorum classis ip Turcos, ibid. Ungs» 
rorum sudacia intempestiva, 177. i 


1431 


Ungsricum bellum Vladislao duce, 171. 

Ungra Græe⸗ ti3tione propíus accedit ad vocem 
Engurim quam Uners, 488. 

Unksbani porta orbis Coostantinop. quinta, 478. 

Urbspus mesgister bombardarum Valachus, $04. 

Urbiss!ium tyranni, 159. 

Urbs Hadrisnopolisna cum omnibos zdificiis ad mer- 
ces distrahendas exstructis conflagrat, 553. 

Urceoli elegantissimi δ incotis Dimotucenpsibus elabo- 
rati, Constantinopolim deportaptur, 613. 

Urchaa ad expugnandam Prüsam proficiscitur , 515. 
Urchan fllius Osmanis regoatit annos triginta duos, 419. 
Urehan Gases Soleimanis bassm pater quo tempore 
PM St. Ue E imareto abs se exsiructo cibos 

ribuit ipsemet, 407. an ipse litteris operam dan- 
tibus et peregrinsatibus cibos ín xenope suo distribuit, 


$14. Urehas pacus religiose stetit, 515. Urchau patri 
Usmani succedit, ibid. Urchin provincias ab Osimane 
espus suis distribuil, ibid. 

ja eallidum et astutom. significat, 459. 

Uscochi qui sint, 425. 

Uscopia, 431. 

Uscoia pileum Turcicum sigaificat, 501. Uscufiss Tur- 
eorum quales pileoli sipt, 417. 

Usuzelves occiditur, 540. 

Usumcessssnus bellum parat, 951. 

Usamchssanes agmina soa im Toreos duxit, S81. 
Usumthassües cum suis fuge se det, . 

Usumchssanis Parthici regis militias dox, 580. 

Usun Chasan, 454. Usun est longum sive procerem 
Turcis, ibid. 

Uteom Ortbobules et Mosulmaon pro uno et eodem Ba- 
jazitis filio habendi sint, pecoe, 42i. 

Utrum Muchemetes ülios Gilderunis sedem imperil 
Hsdrianopulim transtolerit, 439. 

Uxor Achmetis per Mostapham  Muchemeti filium, 
eompressa, 452. Uxor prima Mahometis loco virginis 
storium esse inventa est. 368. 

V 

V Gallicum Tureis etiam usitatum est, 406. 

Vaivoda generaliter prafectum Qilituim signiücat, 429. 

Vaivoda Moldavim clade ingenui Turcos afücit, 455. 
Vsivoda Moldavus asufuyit bt abdit se, $17. Vajvoda 
Moidavos strenue cum Muchbemete pugnat, 551. 

Vaivoda prases loco regis administrationem babens in 
sliqua provincia ea lege, ut gubernatore sit inferior, 949. 
Vaivoda Valachbus castra Muchemetis tempore moctur- 
no opprimere couatur, 550. Vaivoda Valachus in Unga- 
riam profugit, ei copius a rege Ungarie incarceratur, 
tbid. Vaivodss Valacbi, cum se ab. obedientis regum Un- 
gsricorum subiraxissent, despotsm vocari maluerunt, 
quam vaivodse, 539. . 

Va!schi Danubium transmittont oaavigiis, ibid. Vala- 
chi homines improbi, 354. Valachi unde dicti, 328. 

Valachbi Roman. coloni, 41. Valachis bellum illatum, 
127. Valachi Turc. res diripiunt extra ordines, ' 176. Va- 
lacherum fuga, 195. Valachorum caduceatoris oratio, 194. 
Vslachi transfugs omnes essi, 194. Valacborum quí et 
Moldavi audacia, 271. . 

Valachia esdemcum Gallis et Italis utitur lingus, ibid. 

Valechia fade diripitur, 525. Valachis dues sgnt, ma- 
jor et mioor, 428. | 


Valentis regnum, 145. 

Valor wonets Turcics et aliarum quarumdam exposi- 
tus, 4014. 

Vaipoum Petri Peresil arx capitur, 549. 

Varna, 441. Varna olim Dionysiopolis, 172. 

Veneti cum sultano Bsjazite muneribus delinito pa- 
cem faciunt, $55. Veneti Mitylenen fortiter op οι, 
ibid. Veneti perfidia notati, 541. Venetorum (nsolentia 
in Joannem, 25. Venetorum et Turcorum bellum 1408, 
99. Venetorum respublics, 103. Venetorum fexus cum 
Turca, t4. Yenetorum et Ungarorum contra Turc. con- 
sultationes, 290. Veneti oratores in Ungariam, eorum- 
que oratio, 295. Veneti Argos oceupan 237. Yeneu 
Jsthmum muro includere conati. . Veneti [sthmum 
deserunt, ibid. Venetorum fuga, 299. Veneti ab Omare 
impetiti, $00. | 

entus Christianis adversos, Turcis propitius, 551. 

Versaiubes tilius Giokelpis, 852. 

, JVWesprieium penultimo ,Junii die: obsideri ceptum, 

postridie memorabili celeritate fuit expognoturo, 359. 

1 Veternus et negitgentia Christianorum maximo, 410. 
i Vetbaimenses, flamma castello suo injecta, Strigonium 
ye eripuunt, 359. 


INDEX ANALYTICUS IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


N?2 


Vesilla Torcorom E riw siat, 406. 

Vicinia Zagore et Philibe devastate, 516. 

Victor Rechlinger, 388. 

Victoria Christianorum incompersbilis, 561. 

Victoris Capelli patricii Yeneti ofatio de bello Turcis 
in'erendo, 291. 

Vidua Nemethil mundum e Tochaio secum sofert, 555. 
Viona Lazari calliditas, 244. 

Vidyna urbs sd Danubium sit» defecit a Mosa, οἱ ite- 
rum ab eodem subjugatur, 535. Vidgna ia metropolim ez 
episcopato evecta, 420. Vidyna nou recte Bydena scripta 


est, . 
sui προ ἃ sultano Soleimane ad viginu dies oppogsatur, 


Vienna Austriaca ἃ Soleimane obeesss, 497. 

Villa Otomanzies Deli, qui Grascum quemdam equitem 
fortissimum vicisset ab Afadine Tureo data, 596. 

Viminatz a Vidyus diversum iefra Beigradum positem 
& Sambueo in ἃ chorogeaphis, $30. 

Vindomiana, 499, 

Violator pacis pobliee caivi cemmesatus regii beaeficio 
frui nequit, 317. 

Vitez lingua Ungarica milites strenui sunt, 841. 

Vivitur ex rapto, 571. 

Visehis Graecis quae sit, $28. 

Viadislaus rez decolistur, 442. Viadisiaus ex Pelonia 
ad regnum Ungarie accersitus, 157. Visdisiai infelix in 
Terceiam expedito, 162. V janiuros 

edit, 418 


469. 
Vota pro anima defuneti Soleimanis faeta, 55]. 
Votum Soleimapis, 510. 
Voz Turcis est loco campanas, cum ad orsadum erci- 
tatur, 414. 


W 


Walacbi, 429. Valechi io  Walschos met cB 
molliorem pronobtisuoaem, ibid. 

Valtachi, 499. 

Walli Germanis sunt Gall, 499 


e . 
Wibitzium Karoli archidocis Austrie castrum, 886. 
wilmer | idem qui Gilimer, 439. 
3 Dgaros . 
Wiadi carniücium, 2e 
Wiofezii qui sint apud Twrcos, S54. 
Wolfius Ungaad baro in Soaneck, 580. 


X 


Xamuli nune est, quod olim Hezamíliem, 411. 
Xebi Grascis qui sint, 


429. 
Xylokerkos porta Constantinopolis undecima, 418. 


Y 


Ygnenses ombi auxiliorem spe destiteti Marati abeque 
omoi mora se dedunt, 517. 
Ygnos est ab [aoe, 413. YgaosGracis dicitar Enos et 


ibid. 
Ipeala oppidum Thracin, ibid. 


Z 
Zabetics τς Georgii Bebeci perdeellis a Seendio ex- 


puguati, . 
sbragium Turcis per Ágrieoses ereptam, 381. 
Zacharias —— b iet 
Zacynthus iaeula iuris Veneti, 588. 
Lscynthus sive Zanthe, 4135. 
Zagani res in Pelopooneso, 253. 
uisagora Thracis oppidum, prius Dehellus appellatam, 
Zsgorensis ager. Sob Theophilo et Theodoro imperat. 
postquam ad fidem Chris conversi fuissent Bulgari, eum 
acceperunt circs 30nam Domini 308, 53. 
Zalderana planities qesdam, 340. 
Zamberdi li, S18. . 
.Zatuarum sub medium mensem Jasesrium ia manum 
Lazari Suendii venit, 560. 
Zsusii, 484. Zausii iidem sopt apud Turcos, qei alfbi 
coromisssril, 580. 
Zecchinus Turcicus ducatus est Venetus, θᾶ. 
Zecme, minor vocatas, 551, 474. 
Zeineli significat hominem dentes vel saxillas pre- 
grasdes habeptem, 452. 
Zeineli Usunchasanis fiiius. in pralio costra Meche- 
metem caesus, ibid. 


14133 
Zelebi comomen unde ortum, 415. Zelebis nobilem 


ibesai. 
ὉΠ ΡῈ Achir mensis quidam Turcicus, 516. 
sí zemenicom castrum Chilistianorum a Turcis captum, 


Zemes a fratre Bsjasite victus in Caramaniam profu- 
gil, 512. Zemes sullanus ductis e Caramania copiis Dru- 
sam profectus domicilium sibi exstruit, ibid. Zemes sul- 
lanus iterum victus ad mare profogit, et in [taliam se 
recepit, ibi. 

Zemis alter Muchemetis filios veneno sibi pet ponii- 
fieem propinato, paulatim confeetus exspirat, 455. 

Zenderlu Cheli! quis sit, 413. 

Zenempisas 3 Turcis deficit, 171. 

Zercols tegumentum eapitis est e philito, latam au- 
resm fimbriam habens, quae capiti imponitor, 407. Zer- 
cols rubem et δ᾽ 2 quid sint, 115. 

Zeschnegir bassi, 472. Zeschnegir Turcis prssgustator 


Zisngir (ilius Soleimanis, $53. Zisagir videns fraitem 
suum Mustppham, patris jussu. occisum, sibi ipsi pu- 
gione in ventrem adacio super cadaver fratris collapeus 
exspirat, 351. 

Zibit quid sit, 416. 

Zibue plapities eadem est cum Sivac, 169. 

ἃ Drovincia 556. 


ORDO RERUM. 


1434 


Zicbes Ortbobulis (lius, 525. 

Zichides, Turcorum saerificuli, 208. |. 

Zietuca ditio Anatolie imperio Muratis adjicitur, $60. 
Zigetum in manus Turcorum venit, 559. 

Zigetum a tultano obsidetur, ibid. 

Zigetum oppogDatom quidem, sed non expugnatum, 


Ziudis kemales begus, 556. 

Zingani, 360 

Ziagis echan Belvacensi Chingis cbam est, 598. Zingis 
ehan quando in primis claruerit, 5324. Zingis chan Ugna- 
Dem chanem persequitor, N23. 

Zoe Constantino Monomacho nubit, et per nuptias im- 
perium tradit, 412. Zoe imperatrix Constaptinum Mono- 
macbum judicem Gracorum fecit, ibid. 


Zolnoccom, 552. Zolnoccum Turcis per Agrienses 
ereptum. ibid. 

Zuachium, 469. . . 

Zorli, 473. Zorli olim Taurolloe dieta fuit, 411. 

Zosimus, 48$ . ] 

Zuma templum est amplum operis lapidei, 407. 

Zunaites Smyrna dex, 109 

Zunaites transfuga, 120. . 

Zung! locas a Serviorum clade dictus, 411. 

Zytbna expugpnau, 552. 





ORDO RERUM 
ΟΥΑΙ IN HOC TOMO CONTINENTUR. 


&A9NICUS  CHALCOCONDYLA, ATHENIENSIS. 


HISTORIARUM DE ORIGINE ET REBUS GESTIS 
TURCORUM LIBRI DECEM. 


Editeris Luparensis Monitsm, cui enbjecimus notitiam 
es Bibliotheca" Fabricii. 9 


. Lis. T. — Aoctorís intentio et fides. Turcarum origo, 
fsmiliss ac duces præeipui septem, qni post Tartaros 
lapguescentes, Ásiam Minorem inter se partit! sont. Ot- 
lomausi, et filii Orcbhanis, qui Nieseam Bithynia cepit, 
ét Amurathis 1, qui Thracia partem oceupsvil, res F 


418. 

Lis. 1]. — Historia DBajszetis, qui anno Christi. 1373 
Turcis imperare cepit, postes Sygismupdum imp. ad 
Nicopolitn vicit, Byzantium octo annos obsedit. Emma- 
nuel in Italiam et Galliam auxilii petendi causa profici. 


scitur, 
Lis. III. — Tamerisanis Seyiha origo, igcrementa et 
expeditio adversus Bajazetem. 115 
19 IV. — Filiorum Bajazetis Josue, Moysis et Msho- 
melis | successio, et flliorum Emmanuelis Byzantini 
imp. nomina : Hainerii ltem et Aatonii, ducum Attico- 
trum, bístoria. Ul 
Los. V. — Amuratis Il isaitia, ordo politi et mititia 
Turcicse. Thessalonica a Graco imp. Venetis vendita, a 
Tu:cis occupata. Bella cum Caramano et lHubiade, Ge- 
nuaensium item intestina seditio. 319 
Lis. Vl. — Synodus Ferrariensis, cui Josnnes Palz«o- 
logus interfuit. Wiadisiasi Ungariae et Nerii Athenarum 
ducis initia, 219 
Lis. Vil. — Preliom Amuratis et Wiadislai ad Var- 
nam; expeditiones in Peloponsesum sdversus Scander- 
pm et Haniadem. Moritur Amuraies auno Christi 


. 325 
1.10. Vlll. — Mahboraetes [0 Constantinopolim expu- 
gnat. Chaicedonem deditione capit, Pelyradum obsidet, 
nderbegum oppogaat. Reditus regni. 915 

i 15. 1X. — Peloponnesum, Athenas, Amestrim, Si- 
nopen in Ponto ct Trapezumtem Mahometes occupat. 
" 


lis. X. — Lgsbum insuleg, jeitzem ὃς Clisseem || - 
rici urbes sibi. subjicit Mahometes, et bellum a Venetis 
εἰ Matthia. Ungarie rego enne Christi. 1465 il'atum for- 
titer depellit. 509 


. Marquardi Freheri ín. Laonici Chalcocondglae deceri- 
plionem Germania conmmeniarius. b56 


ANNALES SULTANORUM OTHMANIDARUM A 
TURCIS SUA LINGUA SCRIPTI, Hieronymi Beck a 
Leopoidsdorf, Marci ἢ]. stadto ei diligentia Constant 
nopoli δανοοιὶ MDLI, divo Ferdinando C»s. Opt. Mar. 
D. D. jussuque Css. 8 Josune Gaudier dicto Spiegel, 
interprete Turcico Germaoice translati. Joannes l.eun- 
clavius nobilis Angrivarius, Latine redditos illustravit et 
auiit usque ad annom 1588. 51$ 

Joannis Leunclavii in hos Acnales Praefatio. 513 

Index auctorum qui in Pandecte citantor. 575 

Joaunis Gaudier dicti Spie l Turcici interpretis Uu 
stola prielimiparis ad D. Ferdinandum Rom. Ces. 1 


ANNALES SCLTANORUM ÜÓSMANIDARUM AB. ifP$ts TUACIS χπ- 
MORI PRODIT, 519 


SurrLENEKTCOM ÀÁNNMALIUM, QUO res Torcicm continvan- 
tur, ad sonum Mashumetanum 996, qui ug est 
19588, ex Joannis Leunclavii Adversanis. 619 


Joanwis Leenctavo Panozcras Hisronug Tuscica liber 
singularis ad illustrandos Annales. 1} 

De genealogis sultanorum Osmsuidarum, tum etiam, 
quid scacb, gasi, zelebi, emir. 717 


t. De origine sultanorum Turcicorum. 725 

2. Alem, Padiscach, Sultan. 126 

$. Chan, Ule Cbso, Haunggiar, Huneher, Seriph 
Chalife, Ομ ἰδία, Chorassn, Belch, Machan, Tatari. 

4. De urbe Bagdat, sive Bagadat. 729 

9$. De Aladine, Selguce, Taugrolipice, Sivas. 7129 


6. Erzinga, Romania Asiatica, Amasis, Chalep — 


7. Mapelia Turcorum et Talarorum. 750 
8. Romania dup!ex, Anstolis, Romelia, Rumiler. 731 
9. Tanchari, Tangori, Tonchari YTa'arorum natio. 7351 
10. Urbs Enguri, Ancyra. Monumentum vetus Anar 
num. 
11. Anni, mensium, dierum spud Torcos ratio et ap- 
pellationes. » 
12. Somnium Erteculis, Conis, lons Turcis avspiczua. ᾿ 
$9 
15. De docibus Turcicis 3 quibus Anatolim region--" 
nomina surtitæ suut ri 


1435 
11. Besss, Emir, Sersi, —— — Ver, ων τῇ 


Emir Bolem, Kmir 
—XX Teggiur. i 
16. Edrenos, Ujubat, Capliee. 8 


11. Mons Calogerorum. Goni-ehohar, lesspph..— 
c.l, De. — lapet dar 
yperpyrs, Hyperpyra nib, 1 a- 
mini, Seraphinl, Byzantii, Chrysini, à omior. &arpio 
8Syriscsque mosaete ratio. 
Sogotzoc, Gerle, Doli, D 
Sangiac Beg, Meschit, ve! Meszit, Dsig- 
182, aire ums, [maret, Cendri, (onini. Chlangare. 14] 
$1. Zercolm, tsm alba quam rubr 749 
$3. Musulmani, musulrzaieare, "agoriseare, Turci, 
Leouicus emendatas 
45. Genischeber, Goipue, Caras], Cosri, Bergama 
Βόγον, Gelípoli. 
De primo T'ureorum is Europam traneitu. De es- 
etullis, Zemenie, Chiridocastro, Maito. 355 
15. Triturepdi mos sped Gr»eos, et Asiatieos, Dolair, 
As — 785 
De oppidis Cherepoli et Zor!i, civitates Cherro- 
oesi, ab Europ» promontorio Coastantipopo!ira usque, 
vum íntervallis unius ab altera. 755 
37. Eurenos, οἱ esteris tres apud Tureos illustrium 
quatuor familiarum auctores. 155 


39. Dimotue, Burgosine, Bergas, Plagiari. 5] 

prec Cel i, Cadilescher, et Cad! Asker. Ἰ51 
$0. Scach Sis oppidom, Meritza flumen. 751 
81. Y Ἢ Thracie oppidum 759 


Knos ad Meritzse fluminis ostium. 
δ Zagora, Debelius, Philibe. 


T99 
94. Gradus legis Mshumelans pepiterum apud E^ 


409. et qui talismani dicentur. 
. C hairadin, Bug? Ischeboli. 761 
51. Servii, Serbi, Sorgbi, , Ierty Serrostonlum. εν 
e 
. Germiani ditio, Germian beg. 
40. Hemid, Ascbeher, Cutahige, Seidischeher, Ger 
165 
42. Uscufla, ΤΊ" feris Tigri Gictagi T6 
scu 
48. Gumulsina, Ms ia, “εἰ 1 
6 
Temiriauc, Temir Chao, Temir Cutlo : Sultao Bo- 
ni Destenses Τοι τὶ. 
eovitzil ; Cralevitzii, Cernoviizil : ubarioviui 
41. Campus Cosova; cedes Muratia prim]; Soltauo- 


. De geunizeris; vel genizaris; onde sie dicti, 161 
. Gilderum Bajssit, Jaceup Ze 
*3si. 
A1. Magalyera, Bolina. 
765 
4. roe Dire, xm —— Solorue. 
101 
40. Lazari Servim principes : Bulcoglt B leavityil, i 
vum anbi quibus regnarupt, zd numeros cerioq rev 


48. Mooumentum Mortis iu ea πρὸ Cors 71 
49. Kirstorum mons argenti, Vidina aive Vilieum, 
QMros Porins, Palzinacæ. 
δῆ, Alaschehber in Caramania. T" 
δι. Constantini a Turcis sppellati Grsecorum (mpere- 
tores omnes, Nigeboll, prelium Nicopolitepem TA 
S Pax inter b sitem et Grascos, TIS 
Bs. Melatige, istra, Empoli. 17$ 
Despourum dignitas : Crales, Cralena. Qoisoam 
Teri Buleus despota : Bulcovitzíorum Genealogia. 173 
88. Cora Βυείοιμ, Ati. Causa. prohibitus moneus vete- 
riv apud Turcos. 
06. Cur impeiatores Graecorum a Turcis dicti T 
res 
"51. Caramania begus Alisurius, Tekioasia o. 77 
D8. Ac»ersi, Nigde, Calsaria, Borli. "egt H 
$9. Casi Burchs chan, Ürthobuies, et Musuimanes, et ως 
riacelebis, an iidem cum emire Soleimapa. 
60. 'Techrin begus, Erzings princeps, Ulorryge T0 
8. A Qi Turcomani, sultanus Alcaicengle, GE, μὰ ἢ 
719 


F3 Chemes, Macige, Bealbeo. 
e. δι Walet d iu bereistas Mostaphes mors. Gracorum 
8 
do Bejaxitis tliis errores, ' ΤΊ 


65. Semercaut, Bajazitis mors, annorum ratia. 185 
66. Casiar oni, o. eri, C 85 


61. Genuini Ba jazit s ulij aecreii a eomusentitiis. 185 


. ἃ Quo necatus fuerit isa. Conalantinus, pro. Me- 
acele Graecorum imperatore. 785 
185 


69. imperii Tureici diversm. 
Ἷ. Gerie, Dolap, Soleimanis mores. 785 
Valachia Ca dania, Nemetsessil, Iflach. Gaut- 
E Valvods, —— — agdan. Acepi; Laoniei Ni. 
emendatus; qaia og " " T8] 


ORDO RERUM 


1436 


15. Museo aive Mosis vadetitas; Lessren, pro Stephs- 
80 Servi» despots, Leszaríi 6lio. 

14. Geivise, Gebise ; Libyssa, Lebusa; Astaeue, δίδως 
Asteeenus, Iaizu. 

T8. Akenzi vel Acanrfi. 

76. M t, Toca 

T1. Varsac sive Versa ; Conia beges. 

78. 8smsonis 50» 

T9. Romanis, Cumea, ('onenus, Tatarbeser, Tea 


80. Manisse, Toriae. 


TU 
81. Sehe Sepbi, prima arieersq seditio, 
83. Seheiche, Seni — —Se 3 


85. Mestaphas alionus in Ostmanidarum se femitiam ia- 
gerit. Exemplum huie simile de Yoldemsro ürapdeber- 


gico. TOÀ 
81. Vordsrium oppidum, Vardarias amnis, Yardariota, 
Vardari, Verdari. 


8*. Chusein beg. Grarci« Zomaites, 193 
86. Viubet, Lopsdium, Layedi, Rhyndacus, Micha!tzi. 


87. F»!so rumore didito, res msgni momeati — — 


88. Boga, Guba, pro Buga. 
89. Genuenses quidam in. Europam Muratis M enplas 


τ 
19 
189 


traos Heliesponturm, accepta maxima, trama- 
portant. 796 
90. Lazari duo, Servis despot» simol. 795 
9t. Ibrobiro, Praimes et Mpraimes. 79 


H4 du vrates Salosicam frpugoat T 
ons Zoga. qui et Togsnus εἰ Tuganns. 
9. Arbanis, Albanis, Albanum, κι 


96 Hereec, ina : Bogipa duplex, Sande 
"E dux Saneti 860». 


Bulci filia Murau ὃ 
97. Huruz, Baraz, Cibors 


48. Rilus ponendi primom to aaeris sadificiis lopidem, 


199 

99. Oppidi Semendris diversa momins : Georgii de- 
ue Serviorum varii casos. 

100. Alba Grecs, Belgradom Chriesch. Permatatio 

Georgi: despot» cum Alberto II Augusto, nomine Bel- 


799 
tot. Nova, Novo B0t 
103. Scach Abedia basse, 901 
105. Mesi! beg interfectus , Pan Arde iem, 

Erdel, seu Ertel, Tosibinium. Leonie] Cudea 80 
ἀρ. Sephis, Tibises, Scepis, Sardacis, Sardies, Ts 


5 Scachi 4bedinis expeditio infelix. Jaocua Tore 
IK AL Viadislai regis Ungarim prim contra Turcos ex- 


Ἂς 
2s. | Georgius despota cum Laæzaro fllío restitetus a 


109. Chelilis basess uomen corrupt 


805 
119. Espeditio secuoda Viadisil "regis, violat 
PRU post * 


inducias. 
111. Maters, Schuli, Nigeboli, Burwad 
119. Diversm de allera Mureis jn Europam μὴν 
etione cutn exercitu opiniones, Me 


113. Varna, Sugeum Yarnense, Callaers. 
116. FPugus Varnensis, Cara Michaii, 801 
Y us Laosic] locus vinendatus et ex positos. Chagi!ar, 
110. Precibus Muratis mutata peelii facies. Insuditem 
nus fidei causs Mursati dstem. 809 
11 Cheser, et Cheter ber. idem. Viadisiae regi ea- 
put amputat. Elpiorum fam 900 
118. dntaremptorum utrinque pretio Vsrpensi aume- 
rus variat. 
119. Chadum bassa. Semisse aspri auetom Gealzare- 
Fum si ium. "99 
430. Mereas, Geremo, Tzaronia. 809 
11. Ibsnis seu Joenesis diti, Cotsfeeum, sive Seer 


——— is Meniadir esercita. *5 Sessil, Sas- 


135. Valachi 15 Terole ensi, jesto judicio viedicatum 


191 


EE 


dia 


ia transfugas. 911 
124. Annus penali Cosoveni, numerus utPiaqua enso- 
rum. Àn Morava flovius idem cam Senitates «11 


125. Peris beg, Gesgoni sive up mem 
mm6nixha. 
Albanus, tree, Croj r 


136. Bel (*w5, 
vrintipum Crojauorum iu Belgio x vag 


1431 
M. alat Cerse, Staus (Ceratinus, Pera, i-r 


er Ἀυπιοὶὶ Chissr, Vnatoli Chisgr ; Ca- 
* * vres nigri, Hermaum 


0m, 

Lemoacopta. Bogsti, Bogsxi r, Bosporus, 
Hraebiam S. Georgii - Loca Besporssa tam Koropai, 
quem Asiatiei Vittoria, a Const onti ἡ asqne ad Eeti- 
pi maris ostium, Cyaness, Symplega Pisnete,. — 815 
129. Tempus certum capis Constsntinepoleos. — 8/9 


olo Atmindan, columna serpeotiss, statuarum sti- 


819 
ute Sijurige Bphetigradum, Sphetja 821 
452. Nove, Nova, Novograd. ἃ ovus. mons Bascis, , Neo 


HN Belgradi vel Albe Gftzrce seconda ohsidig, — 821 
e Da Caratze Basso, Bouüpius et Chalcocandy eo 


ri —X Bosinz Stephanus, 821 
NS Tarabosanis imperator s. Muchemeta aecondo vir 


"IS. Draeo! VYaivoda, Biados, Viada, WMatthiss S n 


"^88. ciciy Causlusii, vel Catelusil, Lesb! procis 
origine Genuenses 

459. Muchemetis "edificia Canstaotisopelitans —8 
rai, Eskissrai Jedieuls. ᾿ 

(40. Machmut bassa, varia seriptóra vocis upios, 888 

14. Finis regni Baziuaneis : observanda divergltouis 
annorum ratio : Stepheni feqis exeoríali ealamitas : Mat- 
thigs Uongarim reg oriosm tecipit : et Mucbemelem 
fama sol» fugat. (ον 895 

Ni —— Albanie prinelpom ditiotes : Giolchi- 


ua — sum Chsson. Jusufze beg. Mustephem, ut 
Mechemetes stranguori easi 

141. Carachisar, Ches en 

145. Usumchasanis dlius Zeipel cesus ia peatie enn- 
wa Mueliemetem. 

146. Moldavis Voivoda Turcos iagenu alade edi * 


141. Gedoc, Achmetis basss eogsomen, varia eor. 
ruptum. Achmetis fortuna, Et minus varia. 821 
4*. Mare Nigrum, et mare Majos Cofe. 829 
149. Muchemetes obsesss Semendria soecurrit, — 829 
i". Jnsignis Turcorum clades in Ungaris 829 
Rhodus a Turcis primum. obaidelur. Amsdevs 
—88 Viridis, comes Sabaudiæ. 829 
198. Oirapium ἃ Tereis csptum, ot a Christiani μὴ 


Ἢ Mors selteni Mathemetis H, Teggive Loi⸗ One 
mene, Nympheum. 821 


154. Suitani Zemis, ajjerius Slii Mucbemelia, hians 


" IS Mehkie, Medita AlnsM, fi! nepotemque Lem 
' 
186. Mors Geducis Achmetis basss. 833 
461. Familia Caramenis principure exstineta. Pirame- 
tus, pra pro Ibrabime. Caramania ia formam bagierbrgntus 
" 
p" LX Imaretom Bajazitis, ad flumen Haódriasopoli qz333 g 


15. Rellom iater eeWsnos, Coirensem οἱ Osmanidem, 
Usi U-beg, Versie. 

46). Nou enel sed bis pngnatom inter sultaaieos αἱ 
Osmapicos. Diversa nomine, Cheserogli, Cherseagli, 
eoogli. Herzeeogli, (-herzeeogli. * 

161.. Viuis ducatos. Bozinensis, vel Hersegovias, vel 
Herzege, vol Qrequ. vel B. e vel Moatis 
Acbme:is Herzecoglis basse ἢ 

103-5. Dulgadir 4 et Aladeste, lend baa, Torgut "e 


164. iaehosshitius, larbsogii. τὴ 
165. Areb, Arabia, pro imperio soltani Cairensis, 
lingi, Siugani, Zingabi, sultanus /Euhiopum Page 


"eo. Generi B»jszitis tres simol facti. et 

167. Larende Caramabis, sive Larenda. 

168. Pax inter sultasinos et Qemabidas, Matthiee 
US). Bojezies Ungariam mop aedey inqvedi, Uscepis 

tes Unger "- 09 s 

Mansstir, Monesur. δ᾽ ui 

170. Baiazites a monacho Tureico pene fuit occises.844 

111. OrJdises monachorum seu religiororum quorum- 
dam spud Turcos; Dervislar, Caleuderiar, Huggiemollar, 
Torlsciar; Muchemetes bassa Vezirszemer a Lervislaro 
police —— — —3 vasse. MS 

ramapgium, Gismurli epeaer, Sei 

Vihitsrh, acimax, copia, Zaugii, Pesdigan. $41 


QUJ$ IN HOC TOMO CONTINENTUR, 


1438 

17K Glades U rerom, ab δὲ oPeerum 
Frosbgepsoi, Agnari , Vurei Grycos —— imitali j 
sceptra pn bscali Gracorem, Drencarii, Drunci, Bonis, 


114. Bani rem spud Ungares, Chrobsup, Cho- 
ruat, Direnzil Bao. 849 

115. Occasio δὲ eausa balli Bejaritis adversus Venetos 
in Peloponneso : Ludovicus Maurus dux Mediolsnensis 
Tureum in Venetos coneitat ; [aebeebli a Turcis obse : 


418. Yaebecbtinis frustra Veneti «suecurrere cap po 
He, οἱ Hispanis eonfaderstis nitantur. 
177. Methone Coronequa Baferilis ia potestatem Ὡς 
ΒΙΌΝ 


178. Mityline s Venetia οἱ confoxjeretis, irrita cons- 
ω, ἡδνίδία, Pip. Bavestapi reguli naufragium. 

T9. Secondu« Sophilarlorom motus adversus Osma- 
aided Scach Culi, Selian Culi, Kisel bassa. 865 
190 $i. Metal civ civitas Austolig : urecorum angi 3 mun- 

eoodito, quonam modo cum rostris conveniant. No- 
mins q velusta cum recentioribus eolisia, — — 855 
igi. Garagos bawss, bcg'erbegus Anatolim vivus p 


trapafigitur 
183. Coreut.s seditiosia viucitur. Djeewmay Turtorum 
narrationes ἃ Destris. 8.1 
ἰδῶ: Cheer Denm cie Mind e 
eider bassa com Zin emala 
vitétus et occisus 8 sediliosis, — Navarinum —9— 
185, Planities CA et Siva 
146. — Primfk irios. Violedi, ^ Viele, Tinarín 


"T. Torna, ἢ 

rising, Taurisium, Carersua. 85r 

188. Scach sive rex Perssrum [smajl, eogaomento So- 
inus, Sophilgr, Euasserlar, Kesii bassa. Au boe primum 
empore secta Sophilariorum exstiterit. 859 
189. Qui Corizzi vel Coridschi, qui J'orcomoni Persici. 

Supplicium Scachoculis. 

Motus Selimi« adversus patrem fisjszitem. Pre. 
copii Tatari, Chan Preeopiorum | Polopim um regnum ambit, 
beli rad, ad amnem Nesterem, Segugn bassa ul 

191. Cur Semendria Sangiacatum Selia alio Beat" 

tes obisleri Coosl fis rerit. δὲς 
ur Bejezites antipopolim prope 

193. rm ubi prelio congressus est esi cuim petra 86- 

Umes, Zorli, Sarania Ecclisios, Kire Ciisse, hm 


Selitcnis uua. 
191. Selimes victus Cofen aufugit, Milge pagus, 
ehanzi 2.43. 


195. Achmctis ambienus εἰ ipvadeatis imperium du- 
wies erga genizaros, crudelitas ig legatos. Corcotes 
fraurum competitor. 865 

196. Zeune minor, Rhegium sive “Ῥήγιον, majus et 
mipus, Melantias et Militias, Aihyrss fluvius, Glykynero 
volum Soleumanis, Àthyrorum episcopalus. 863 

191. Pratum  Genibaxeum, genizsrorum. domicilium, 
exeubits, excubitorix, Loca certa peegendis felibus, ex 
iiir diia instituto, Cusluc et Ikindi, states pascendi» 

198. De Musiaphs baeta, Bejazi!ls vesisazema Dacsgino 

gli Bostaogi Aſpas aga. 

499. Cur Dimotucum secedere Ba;agites, imperio dis 
misso, voluerit. lu:uguraüdi sultaoi cacremobpia, Impe- 


vatorum insignia vel «vmbola. Coronandi ajteruus impe- 
vetoris ritus spud Graecos. priori sy tite, [lagaxeuie- 
ue caremangium, Tzobadari, , ἀνκετήσων. 


400. Portes XXII) urhis Copstantinopalitan:e, eum mel- 
tis memorabilibus, εἰ ad historias intelligendas neces 


sariis. 
301. Mors sula! Dejarius, a ülio Selime “Ἐν 


sublati. 
Nt Crueotom parricidiale Selimis imperium. 
Selimis statura ; prelio victus et accisus —* 
tea, ejusque üliorum exsilis. 
$04. Selimis adversus !smailem Sopbinum expeditio: 
liue in planitie Zalderana : Jovius emeuda!us, Ordu, 
5 nh, Fossatom, Tu.dum, Tebris, Sultsnis, Kemsch. 
305 Bellum Dolgadirense; mors duele Ustazel vis vel 
Alauevlis. 85 
906. Selimis in bassas suos smvitis; Decsaginog!i, Du- 
cagie! reguli; εδιδίοχυβ parricidiorum οἱ cavdium Seli- 


207. Selimis adversos u Syrimque — 
expeditio - Cansavi Gauri, luci, Cireasel, sive 
Qwuisquermoatani. δι 

4086. Tommsnba!, Sultanos vliaos Agypti, Ule Devel- 
dar, emir Quibir. eu 


f 


«Ὁ 


1439 
990. Moliru! Umers, Zsmberdi Gaseli, Gsza, Zozimes 
ΤΡ τ] 88 


δτωοσε, Wemte, Rems e. 
Cudsimuberee, [kindi, Meet Ars, ledemaamasi 
Cebei Sebsra, Cuba, Trulia, Naos dromicos. 

$11. Wersus /thiopes sive Maori, pro /Egypilis ἄς 


A . 
919. Regio Seit, Higypti pars; Aytbonus emesdstos. 


315. Meenita dicta Chasanis Zami. 881 

41}. Tommsnbeis sospenditur ; finis regaíi sultenini et 
i Beb Suweile. 

415. Morbus εἰ mors Selímis, in loco fatali. Dephter 
. Beiram mojus et miae. 881 

$16. Soleimsaes initio regni Belgradum obsidet, Bur- 

gurdelen com es espit, Sabsez, Sabatia. 
411. Rbedi obsidio, Mermere, Marmora, Portus d-^ 


sicus. 

918. Megsio Mastor Rhodi, Stenkol, Bedrum. 889 

119. Finis docaius Deigadireasis, scach Saws, Ζοί- 
nin des. beesa, Chssnader bassi, apoebrysiari Bon. 

. 3 8 nas n- 

fiail, spuerísisrius ᾿ 89t 

251. Petrorar, Sirmiom, Fraucochorion, Iiwterito? 
Ludovici regis Ungarie predictus a speetro. 

481 Novus Dervisisriorum motus. 

235. Bsuum Erdeili Soleimsnes Ungaris regem eret. 
Causm progressuem, quos Turci fecerunt in Ue 


$221. Vieansm Acostrin Soleimspes obsidet ; Wetseh, 
Vindoaians, Ostwrikios. 893 
425. Altera Soleimanis contra Germanos ex 
Casen Michslog!i eum sois a F'riderico principe 
cessus ; Palstinorum [8 re blicam merita. 
Corone, insula Balu, Badrs, cspias, capte a aon: 


$11. ("heitadin Barbarosss, Cessir. 895 
418. Oflieia Portus Osmanics prascipus, cujusmodi eunt 


bodie. 

399. Primos Denizi beglerb«gus factus Chairadipes; 
Sengiscus Gallipolis : suſiani Muratis hujus justitia; 
στρατηγὸς, sive prietor Calliopolitagus, et σον; 
Cedrial correcta versio. 99) 

230. £xpeditio Soleimsnis prima contra Persas, ex 
historiis Theodori Spandigini. 903 


itio. 
alatino 
895 


231. Beili Pecsici causas, occasio, pretexios. 905 
232. Curdistan, Curdi, Keldan, Cordyna, Curti. 905 
455. Ser Asker sultanua : Serdar, μέγας δούξ. 908 
$34. Ketzie bassa, Caceba Chorasan. 9U 


1 
355. Sultenis, quondam Ti erta : O Sulta- 
vipi aominis spud Persas, ex Cedrino. Ὁ 901 
9356. Fluvius Persidie Doeus Gezid. 
257. Besgadstina rego [8 formam beglerbegstus redi- 
gitur; Bgasdatinus c pha; Soleimanes a cbalipba vo- 
luit jnaugerer!; chalipha regsis. Inaugurationis ro 


monia. 

235. Sulion lacup, Heste Behiste. 

459, Quid Dundir apud Tureos. 909 

4410. Choiradines Tunisim emittit: Rais, Tolipan- 
tem : φακιόλιον, 8 lum fortitodiuis. 

$11. [ndicow Diense bellum. Adenis rex 2 Turci 
violata flde, suspenditur. . 

$43. Belium contra Chimeriouss : Ceraunía, Chimors, 
Aveloas, Lutsi basse. 9 

213. Besictasl, AIUAOKTONION. 

244. Corsbogdanis fluvius Berut. 

?45. Neptuni Dori, victi a Cbairadipe, fuga, 

$16. Poblicanorwm carcer Coustantipopoli. 913 

347. Qatum Cspisi, Xyloporta, Ports lignaris, Cars- 
vanserai. 915 

318. Area vel forum Tachtal cola, Taupezim, Chalco- 
eondylis lo:us emendetus et expositus. Chalcopratia, 
Chartopratis, Vicus vitriarius. 915 

449. Nova Chiradinis auspiciis recepta. 918 

450. Soleimanes, sub pretextu defendendi pupilli, 


ORDO RERUM QU.£ IN HOC TOMO CONTINENTUR. 


7M. 'Yalpoom, Strigonium, Granus fluvius. 917 
258. Sehiruven, Sirvsn, Serben, error Joeii. 917 
258. Wan, Wasisn, lhenom Cedrisi. 911 
351. Notiila beglerbegatoum totias Oemenidsrum im- 
p^rii, ques hodie possideat. 917 
255. Asia Beglerbegatus. Lu 
296. Africa Beglerbegatae, 911 
LEONARDUS CHIENSIS NITYLEN EUS ARCBI- 
| EPISCOPUS. 4 94s 
Nota es Oudin., De Script. eccles. 92$ 


uere Ti edel per modum isole die 15 Aegusti 
anno 1455 ad N'edlaum V Rom. Pont. Teztem Reusse- 


ri, eorruptLissimum, restitoim . Vati 
Bevvium Ann. Beroa. tom. Ivi. ed. Vade. MISI o 


IStDORUS S. R. E. CARDINALIS. 


Notitia ex Purpura docto, Monachi 1715. partelTt. 945 


ismoscs cansuaLrs RÀ EPISCOPUS 
LEG51US Powrmcin, — * 


JOANNES PLUSIADENUS SBU POST SUSCEP- 


TAM EPISCOPALEM CURAM, JOSEPRUS ME- 
THONENSIS RP1SCOPUS. ᾿ 9S1 


Notitia ez Febrici Biblioth. Gr. ed. Harles. 981 


JoaNmtM λδοδιφδβόδτταδι PLossENM Disceptstio iater 
Pium quemdsm, Publicanum, Rhscendytam, οἱ usum ex 
duodecim sacerdotibus qui uniopem emplear faerent, 
presentibus et aliis tribus, Auditore videli Teo 
et Dicsroerita, de differents inter Grecos δὲ Lame, 
et de sserosancts synodo F'loreatias. 

Joszem Deo axasiOGSR Mereoxsnms ποιβοῦνι Respoa- 
sio sd libellum domint Marci Eugemei metropoltus 
Ephesi, in quo Marcos quid de sacrosancta. synodo Fio- 
rentíns seauret exponit. iu" 

Canon in octavam synodute .Florentim babitam auctore 
Joaune Plusiadepo, cujus acrostichis : Susvibus verbis 
sraodum eelebro Josnaes. Nollam Canonis sive 
hymni mentionem fecerunt neque Fabricius neque Cs- 
veus, qui plura tamen Plusiadeni seripis reeenseot. 1093 


STRAZARIUM SARCTUE ET ORCUMERICA πόδε, Sive brevis 
parratio eorum qua ἰδ coscilio Florentino gesta sun, 


ejesdem Joannis Plesisden!, et colligere est ex 
Synaxario. ᾿ tel 


MONITUM EDITORUM PATROLOGIA , in quo 
i Gennatii 


De[eweio, cenaiii Florentini, qua sub. nomine : 

S olim prodierat, Josepho  Methonensi asaeritur: 
EXPOSITIO PRO SANCTA ET OECUMENICA SI- 

NODO FLORENTINA, qUOP LEGOtTNME CONGARGATA EST, 


AT DEPEMSIO QUINQUE GAPMTUM QUA IM DECRETO EJUS COUI'I- 
NENTUR. 1199 


Ca». T. — Spiritum seactoum et ex File, 
non ex Patre taatum, ut siunt qui synodum 808 66- 
quuntur. . 417 

Car. Il. — De mystico et sancto sacrificio; qued ia 
azvumo et fermentsto orthedoxe et vere Christi Dei 
cepos conücitur. 1109 

e. IIT. — Animas eorum qui ia peniteatia merium 
tor post mortem porgeri. 1381 


e Car. IV. — De fruitione Quod juste is? 
Keciesin 





(ar. V. — De primsta Pepe. 
d'etom sit, Pspen! cepot esee toties 20 


Entcocos. 19509 


FINIS TOMI CENTESIMI QUINQUAGESIMI NONI. 


. — EEREEED-. Q avc 








1440 





DATE DUE 


STANFORD UNIVERSITY LIBRARIES 
STANFORD, CALIFORNIA 
94505