( οοσίς
ΤῊΪ5 ἰδ ἃ αἰ 5 Ἰ[8] οορν οἵ ἃ ΒΟΟΚ [Πδ] ννὰβ ργοβογνοι [ὉΓ βο πογδι!οη5 οἡ ΠΌΓΑΓν 5ΠΟΙνο 5 ὈΘΙΌΓΟ Ἰξ νυ 5 ΘΔΓΟΓΠν βοαπηοα Ὀν ΟΟΟρ]ο ἃ5 ρᾶτί οἵ ἃ ργοΐθοι
ἴοὸ πιᾶκο [ἢ νου! 5. ῬΟΟΚ5 (ἰἸβοονογαθ]ς οπ]Ϊπο.
Τι Πὰ5 βιιγνῖνοα Ιοπρ ὁποιιρῇ [ῸΓ [πο ΘΟργγίρῃι το ΟΧρίγο 8Π6 (ΠῸ ΒΟΟΚ ἴο οπίογ {πὸ ρα ΠΟ ἀοπγαΐπ. Α ΡΌΡΙο ἀοπηαίη ΒΟΟΚ 15 ὁπὸ {Πδι ννὰβ πονογ βιδήθοι
ἴο οορυτίρἢϊ οΓ νΠοβο ΙΘρᾺ] ΘΟρυγΙρῃϊ ἴογπὶ Πὰ5 οχρίγοα, ΔΝ ΠΟΙΠΟΓ ἃ ΒΟΟΚ 15 ἴῃ [ΠῸ ΡΌΡΠΟ ἀοπηαη πλὰν νΆΓΥ ΘΟΙΠΙΓΥ [0 ΘΟμπίγν. ΡῈ]1ο ἀοπηαίη ΒΟΟΚ5.
ΓΟ ΟἿΓ βαίονναγϑ ἴ0 [Π0 ραβδί. γοργοβοηιίηρ ἃ ϑνθΆ ἢ Οἵ ΠΙβίογυ. οὐ]ίιτο ἀπ Κπον]οάρο {Πᾶ1᾿5 οἴϊοη (Ποῖ τὸ ἀἰβοονοτ.
Μᾶγκβ, ποίδιϊοηβ ἃΠᾺ4 Οἴ ΠΟΥ Π]ΔΓΡῚ ΠΑΠ1ὰ ργοβοηΐ ἴῃ [ΠΟΥ ΒΊΠΔ] ΝΟ πιο νν}}} ἀρροὰγ ἴῃ (ἢ15 ΠΙΟ - ἃ το πη πο ΟΥ̓ (Π15 ΒΟΟΚ᾽ 5 ΙοηΡ Ἰοιγπον ἴτοπι (ῃς
ῬΌΡΙΒΠΟΓ τὸ ἃ ΠΠΌΓαγν ἃΠ4 ΠΠΑΠ]Υ ἰὸ γοιι.
ἴϑαρε βιυ ο! πε5
Οὔὐοριῖο 15 ργουα [0 ρδγίπογ νυ] ἢ ΠΡγα 5 τὸ ἀἸρῚΖο ρα Π1ο ἀοπιδῖη πιδίογ!ἃ]5 ἃΠα πηᾶΚο [ΠῸΠῈ νυ] ἀοἸν Δοοοββ 16. ῬΌΡΠ]Ο ἀοπγαὶη ΒΟΟΚ5 ὈΟΙΟηρ ἴὸ (ῃς.
ῬΌδΙΪς ἃΠα νν ἃγο ΠΊΟΓΟΙΎ {ΠΟῚΓ ΟμβιοαἸᾶη5. ΝΟνΟΓ ΠΟΙ 55, [Π15 νΟγΚ 15 Οχροηβῖνο, 50 ἴῃ Ἵγάου 0 ΚΘῸρ ργον! πρὶ (Π15 γοβοιγοο, ννο Πᾶνο (Κη βίορβ ἴὸ
Ῥτγονοηΐ ἄθιιδο ὈῪ ΘΟΠΙΠΊΟΓΟΙΔΙ ραγΪο 5, ἱπο! μα Ἰηρ ΡΙΔοΙηρ ΤΘΟΠΠΙΟΔ] γοβιγ οι ἢ5 Οἡ δι οπγαίοα αμογγίηρ.
Δ 150 δβΚ {Πᾶΐ γοιι:
Ἔ Μακε ποη- ομιηιθγοὶαὶ τι56 Οὗ 16 ἢ ]65 Νς ἀσβίρποα Οοόρ!ς ΒΟῸΚ ϑοάγοῃ [ῸΓ το Ὀ. ἱπα ν] ἀι8]
Ῥοβοηδὶ, ΠΟη-ΟΟΠΊΠΊΟΓΟΪΔΙ ριΓρΟΒ085.
ἈΠ4 ννῈ τοαιοϑβί [Πα γοιι τβ6 (Ποβς Π]Ο5 [ὉΓ
Ὁ Κεῤγαίη ΠΌπι απτοπταῖθα ψιθγγίηρ ΤῸ ποί 50Π6 διιοπιαίοα αιογίοβ οἵ ἂην βοτί ἰὸ ΘΟ Ρ Θ᾽ 5 βυβίοπη: ΠῚ γοῖι ἅγὸ οοπα ποι Γοβθάγοῃ ΟἹ πη Πίπο.
ττηδηβ]ίοη, Ορεϊοα] ΟΠαγδοίογ ΓΟ οορ ΠΠΟῚ ΟΥ ΟΙ ΠΟΙ ἀγοὰβ νυ ΠΟ ἃροΟ 55 (0 ἃ Ιᾶγρο ἃπηοιηΐ Οἵ τοχὶ 15 ΠΟΙΡΓ], ΡΙοάβο οοπίδοι τι5. ΝΥίς ὁποοιγαρο (ΠῸ
ἀιδο Οἵ ριδ] 1. ἀοπγαίῃ πηδίο γα }5 [ῸΓ [Πο56 ρι!ΠΡΟ565 ΔΠᾺ πηὰν δ 806 ἴὸ ΠΟΙρ.
Ἢ Μαϊπιαϊΐη αἰγὶ ριΠοη Τῆς ΟΟΟρο “να ογπηαγκ᾽᾿ γοῖι 566 Οη ΘΔΟἢ ΠΙῸ 15 ΘβΒΟΠΕ18] [ὉΓ ΠΙΌΓΠΉΪ Πρ ρΘΟρΙΟ ἃθοιι {Π|5 ργο]θοῖ ἀπα ΠοΙρίπρ πο πὶ ἢπα
ΔαΘΙΙΟΠΑ] πηδίογί]5 [πγοιιρῃ ΟΌΟρΡ]ο ΒΟΟΚ ϑράγοῃ. ΡΊοαβο 40 ποί γοπηονὸ Ἰ{.
Ἔ ΚΘῸΡ ἱἰ ἰόραὶ ΜΝ ΠΝαΐονου γι τιβο, ΓΟΠΙΘΠΊΒΟΥ {Πα γοῖϊ ἃΓῸ ΤΟΒΡΟΠΒΙΒΙΟ [ῸΓ Θηβυγίηρ {Πὰὶ νυ δὶ γοιι ἄγο ἀοηρ ἰ5 ΙθρΆ]. [0 ποῖ ἀββιιπηο (Παΐ {5
Ὀροδιιβο ννο ΒΟ ίονο ἃ ΒΟΟΚ [5 ἴῃ ἴΠ ρΌΡΙ1Ο ἀοπηαίη [ῸΓ πιβογβ ἴῃ ἴῃς ὈΠπΊιοα Βιαίο5, (παΐ [Π νου 15 150 ἴῃ (ῃς ρῈ]1ο ἀοπηαίη [ὉΓ ᾿βοΓβ ἴῃ Οἵ Ποῦ
οοιηίῆοδ. Δ ΠΟΙΠΟΓ ἃ ΒΟΟΚ [5 5{ΠΠ] ἴῃ σορυγίρῃϊ νάγίο 5 ἔΓΟΠῚ ΟΟΙΠΙΓΥ [0 ΘΟμΠίΓγ, ἈΠ ννο ολη ἴ ΟἸΤΟΓ συϊάδπος οἡ νυ ΠΟΙ ΠΟΙ ἂηγ Βρθοῖῆο τ5 οἵ
ὯΠΥ Βρθοῖς ὈΟΟΚ ἰ5 ΔΠΠοννοα. ΡΊθαβο 40 ποί ἀββιιπις {Πᾶϊ ἃ ὈΟΟΚ᾽ 5 ἀρροάγαπος ἴῃ ΟΌΌρΙς ΒΟΟΚ ΒΘΆγΟῃ ΠηρδΠ5 1ἴ ΟΠ Ὀ6 π50(] ἴῃ ΔΠῪ ΠΊΔΠΠΟΓ
ΔηγννΠοτο ἴῃ {πὸ ννογ!. (οργγῖρηι ᾿π τι προπιοπί ΠΔΌΠΠν οὰπη Ὀο αυο βονοτο.
ΑΡοιυΐ Οοορῖο ΒΟΟΚ Βθάγοῃ,
Οὐορ θ᾿ 5 πηἰβδίοη 15 [0 ὀγρδηΐζο [Π6 ννου 45. ἱπΓογπηδιοη ἃπα 0 πηᾶκο ἰΐ πΠΙ νογβ Πν ΔΟΟΘΒ5ΙΌ]6. ἃπα τ50 Ὁ]. Οὐορ!ς ΒΟΟΚ ϑθάγοῃ ΠΟΙΡΒ ποδάρια
αἴβοονογ [πο νου! ᾽ 5 ΒΟΟΚ5 ννΠ]]ς ΠΟΙρΙ πρὶ Διί ΠοΓβ Πα ΡΠ 5ΠῸΓΒ γοδοῃ πονν δι Ἰοποῦβ. Ὕοιι οδπ βοάγοῃ (Πγοιρῇ [πο [ὉΠ] τοχὶ Οἵ (Π]5 θΟΟΚ οἡ (ἢ ννοῦ.
αἰπεερ: 7 ΈΘΟΚΞ. σοοα16. σοπι]
Ἰ2ΒῚ
Δοθαπα “0
τῦς
“8
ΝΥΘΙΗΟΙΝΝ 390 ἀχιβηΞβλινη
3ΞΗη.1 0. αΞ3Ξιν35386
ΘΗΞΘΊΞΟΙΞΗ “0 ἀμιθυβλιν 3Μμὼ “ὁ
νΝ 7γ}})}}
ΠΛΟΥΤΆΑΡΧΟΥ,
ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΔΟΙ͂.
ΡΙΠΤΑΒΟΗΙ
ΥΠΙΤΛΕ ΡΑΒΑΠΙΠΒΙΛΒ,
ΝΟΥ͂Α ΕΌΙΤΙΟ ΒΤΕΒΕΟΤΥΡΑ Ο. ΤΑΥΟΟΘσΟΕΝΙΤΙΑΝΑ.
ΤΟΝυϑ ὙΠ.
ἘΞ ΕῚ ΕΟ. ΟΘΟΒΑΘΟΘΗΙῚ, ῬΕΜΟΒΤΒΕΝΕΒ, ΟἹΟΕΆΟ,
ἈΑΛΤΑΧΕΆΧΕΒ, ΡΕΜΕΤΆΙΓΒ, ΑΝΤΟΝΙσῦϑ.
σρδοοοεοι ον οοσοι ρος ορυφουσοροαροο
ΧΟΥ͂Α ΙΜΡΕΒΕΒΒΙ0.
ΨΙΡΒΙΑΒ
ΒΟΜΡΤΙΒΌΒ ΟΥ̓ΤΟΝΙΒ ΒΟΥΤ ΖΕ.
1868.
«ταἶσντ.σν
.
ο΄.
. "-
.
τ
" ͵
“
»
Η “Ὁ «ς
Υ ον
᾿ .
Ω
ΠΙΡΒΕΙΝΘΙΤ 1. 1..
Ν
᾿
Η
᾽
“λας 4ιλ Δ.
ΟΠ
.-
χ, ΙΪΡΘΙΔῈ.
ΤΙΒΈΡΙΟΣ ΚΑΙ ΓΑΙΟΣ ΓΡΑΚΧΟΙ.
ε
Η μεὶς δὲ, τὴν πρώτην ἱστορίαν ἀποδεδωκότες, ἔχο-
μὲν οὐκ ἐλάττονα πάϑη τούτων ἐν τῇ Ῥωμαϊκῇ συζυγίᾳ
ϑεωρῆσαι, τὸν Τιβερίον καὶ Γαΐου βίον ἀντιπαραβαλ-
λοντες. Οὗτοι Τιβερίου Τράκχου παῖδες ἦσαν' ᾧ τις
μητῇ τὸ ἹΡωμαΐων γενομένῳ; καὶ δὶς ὁ ὑπατεύσαντι, καὶ
ϑριάμβους δύο καταγαγόντι, λαμπρότερον ἢν τὸ ἀπὸ τῆς
ἀρετῆς ἀξίωμα. Διὸ καὶ τὴν Σκηπίωνος, τοῦ καταπο-
λεμήσαντος “Ἀννίβαν, ϑυγατέρα, Κορνηλίαν, οὐκ ὧν φί-
λος, ἀλλὰ καὶ διάφορος τῷ ἀνδρὲ γεγονὼς, λαβεῖν ηξιώϑη
μετὰ τὴν ἐχίνου τελευτήν. “4ἔγεται δὲ ποτὸ συλλαβεῖν
αὐτὸν ἐπὶ τῆς κλίνης ζοῦγος δρακόντων" τοὺς δὲ μάντεις͵
σκοψαμένους τὸ τέρας, ἄμφω μὲν οὐκ ἐᾷν ἀνελεῖν, οὐδ᾽
ἀφδῖναι" πϑρὲ δὲ ϑατέρου διαιρεῖν » ὡς ὃ μὲν ἄῤῥην τῷ
Τιβερίῳ φέροι ϑάνατον ἀναιροϑεὶς, ἢ ῃ δὲ ϑήλεια Τῇ Κορ-
γηλίᾳ. Τὸν οὖν Τιβέριον, καὶ φιλοῦντα τὴν γυναῖκα,
καὶ μᾶλλον αὐτῷ προσήκειν » ὄντι πρεσβυτέρῳ, τελευτῷ»
ἡγούμϑνον, ἔτι νέας οὔσης ὀιείνης, τὸν μὲν ἄῤῥηνα. »τεῖ-
γαΐ τῶν δρακόντων, ἀφεῖναι δὲ τὴν ϑήλδιαν" εἶτα ὕστε-
φον οὗ πολλῷ χρόνῳ τελευτῆσαι , δεκαδύο παῖδας ἐκ τῆς
Κορνηλίας αὐτῷ γεγονότας καταλιπόντα. Κορνηλία
Ρεῦτ. ὙΠ]. Α
Ἄ ΡΙυΤΑΒΟΗΙ
δ᾽, ἀναλαβοῦσα τοὺς πβῖδας καὶ τὸν οἶκον, οὕτω σώφρο-
γα καὶ φιλύτεκνον καὶ ὶ μεγαλόψυχον αὑτὴν παρέσχεν, ὦστϑ .
- μὴ κακῶς δόξαι βεβουλευσϑαι τὸν Τιβέριον, ἀντὶ τοιαύ-
τῆς γυναικὸς ἀποϑανεῖν ὁλόμενον" ἣ 78 καὶ, Πτολεμαίου
τοῦ βασιλέως κοινουμένου τὸ διάδημα » καὶ μνωμένου τὸν
γάμον αὐτῆς, Ἰρρήσατο, καὶ χηρϑύουσα τοὺς μὲν ἄλλους
ἀπόβαλε παῖδας ᾿ μίαν δὲ τῶν ϑυγατέρων. ᾽ ἥ Σκηπίωνι
΄ τῷ νεωτέρῳ συνῴκησθ ἢ καὶ δύο υἱοὺς, πϑρὶ ὧν ταδϑε γέ-
γραπται, Τιβἐρεὸῦν καὶ Ταῖον, διαγενομένους οὕτω φιλο-
τίμως ἐξέθρδψεν». ὥστϑ πάντων δυφυξστάτους ἹΡωμαίων
ὁμολογουμένως γεγονότας , πδπαιδευσϑαι δοκεῖν βέλτιον,
ἢ πεφυκέναι, πρὸς «ἀρετήν.
1. Ἐπεὶ δ᾽, ὥσπερ ἥ τῶν πλασσομένων καὶ γραφο-
μένων Διοσκούρων ὃ ὁμοιότης ἔχϑι τινὰ τοῦ πυκτικοὺ πρὸς
τὸν δρομικὸν ἐπὶ τῆς μορφῆς διαφορὰν, οὕτω τῶν γνβανί-
σκῶν ἐκείνων ἐν πολλῇ τῇ πρὸς ἀνδρείαν καὶ σωφροσύ-
νην, ἔτι δ᾽ ἐλευϑεριότητα καὶ λογιότητα καὶ μεγαλοψυ-
χίαν ἐμφερείᾳ, μεγάλαι πϑρὲ τὰ ἔργα καὶ τὰς πολιτείας
οἷον ἐξήνϑησαν καὶ διεφάνησαν ἀνομοιότητος" οὗ χεῖ-
θον εἶναί μοι δοκεῖ ταύτας προεκϑέσϑαι. Πρῶτον μὲν
οὖν ἰδέᾳ προσώπου καὶ βλέμματι καὶ κινήματι πρᾷος καὶ
καταστηματικὸς ἤν ὁ Τιβέριος, ἢ ἔντονος δὲ καὶ σφοδρὸς ὃ 0
Γαῖος, ὥστϑ καὶ δημηγορεῖν τὸν μὲν ἐν μιᾷ χώρᾳ βεβη-
κότα κοσμίως, τὸν δὲ “Ῥωμαίων πρῶτον ἐπὶ τοῦ βήματος
περιπάτῳ τὸ χρήσασϑαι, καὶ περισπάσαι τὴν τήβεννον
ἐξ ὦμου λέγοντα, καϑαπερεὶ Κλέωνα τὸν ᾿4ϑηναῖον
ἱστόρηται λύσαΐ τὸ τὴν περιβολὴν, καὶ τὸν μηρὸν πὰτά-
ξαι πρῶτον τῶν δημηγορούντων. Ἔπειτα ὁ λόγος τοῦ
μὲν Ταΐου φοβερὸς καὶ περιπαϑῆς εἰς δείνωσιν, ἡδίων δ᾽
ὃ τοῦ Τιβερίου, καὶ μᾶλλον ἐπαγωγὸς οἴκτου" τῇ δὲ
“ ᾿ ,. 5. τχ
Ἐ ἸΝ . Ἄ
ΤΙΒ. οκλοσηῦδ., Ν Κ, 3
λέξει καθαρὸς καὶ διαπεπονημένος ἃ αχδῶς μῆνος, ὁ δὲ
Ταΐου πιϑανὸς καὶ γεγαγωμένος. τῶ δὲ καὶ πϑρὶ
τὴν δίαιταν καὶ τράπεζαν ϑυτολὴς καὶ ἀφελὴς ὃ Τιβέριος,
0 δὲ Γαϊος» τοῖς μὲν ἄλλοις! αραβαλεῖν, σώφρων καὶ αὖ-
στηρὸς » τῇ δὲ πρὸς τὸν ἀδὲ δὲ» διαφορᾷ »εοπρεπὴς καὶ
περίϑργος" ὡς οἱ περὶ “ροῦσον ἤλεγχον, ὅτι δελφῖνας
ἀργυροῦς ἐπρίατο τιμῆς εἰς ἑκάστην λίτραν δραχμῶν χι-
λίων καὶ διακοσίων πεντήκοντα. Τῷ δ᾽ ἤϑει ᾿ κατὰ τὴν
τοῦ λόγου διαφορὰν, ὃ ὃ μὲν ἐπιδικὴς καὶ πρᾷος, ὃ δὲ τρα-
χὺς καὶ ϑυμοειδής. ὦστϑ καὶ παρὰ γνώμην ἐν τῷ λέγειν
ἐκφερόμενον πολλάκις ὑπ᾽ ὀργῆς; τήν τὸ φωνῆν ᾿ἀποξύ-
γδιν; καὶ βλασφημεῖν, κὰὶ συνταράττειν τὸν λόγον. Ὅϑεν
καὶ βοήϑημα τῆς ἐχτροπῆς ταύτης ἐποιήσατο τὸν “Δικέν-
γι0» οἰκέτην οὐκ ἀνόητον, ὃς ἔχων φωνασκικὸν ὄργανον,
ὦ τοὺς φϑύγγους ἀναβιβάξουσιν » ὑπισϑεν ἑστὼς τοῦ
Γαΐου , λέγοντος, ὃ ὅπηνίκα τραχυνόμενον αἴσϑοιτο τῇ φω-
γῇ καὶ παραῤῥηγνύμονον δι᾿ ὀργὴν», ἐνεδίδου τόνον μα-
λακὸν, ᾧ τὸ σφοδρὸν ἐκεῖνος οὐϑὺς ἅμα. τοῦ πάϑους καὶ
τῆς φωνῆς ἀνιδὶς ἐπραῦνετο » "αὶ παρεῖχεν ἑαυτὸν εὐα-
νάκλητον.
ΠΙ. Αἱ μὲν οὖν διαφοραὶ τοιαῦταί τινδς ἤσαν αὖ-
τῶν᾽ ἀνδραγαϑία δὲ πρὸς τοὺς πολεμίους, καὶ πρὸς
τοὺς ὑπηκόους δικαιοσύνη, καὶ πρὸς τὰς ἀρχὰς ἐπιμόλοια,
καὶ πρὸς τὰς ἡδονὰς ἐγκράτεια ἀπαράλλακτος. Ἣν δὲ
πρεσβύτερος ἐνιαυτοῖς ἐννέα ὃ Τιβέριος" καὶ τοῦτο τὴν
ἑκατέρου πολιτείαν ἀπηρτημένην τοῖς χρόνοις ἐποίησθ,
καὶ τὰς πράξεις οὐχ ἥκιστα διολυμήνατο ᾿ μὴ συναχμα-
σάντων; μηδὲ συμβαλόντων εἷς τὸ αὐτὸ τὴν δύναμιν,
μεγάλην ἂν ἐξ ἀμφοῖν ὁμοῦ καὶ ἀνυπέρβλητον γενομένη».
Α 2
[ ΡΧΟΤΑΒΟΗ͂Ι
“Δοιτέον οὖν ἰδίᾳ περὶ ἑκατέρου, καὶ πϑρὶ τοῦ πρεσβυτέ-
ρου πρότερον.
ἵν. Ἐκεῖνος τοίνυν εὐϑὺς ἐ ὅς παίδων γενόμενος, οὔ-
τως ἣν πϑριβόητος, ὥστο τῆς τῶν Αὐγούρων λεγομένης
ἱερωσύνης ἀξιωϑῆναι. δι᾿ ἀρετὴν μᾶλλον, ή ἢ διὰ τὴν εὐγέ-
᾿γριαν. Ἐδήλωσε δ᾽ 'Ἄππιος Κλαύδιος, ἀνὴρ ὑπατικὸς
καὶ τιμητικὸς καὶ προγεγραμμένος κατ᾽ ἀ ξίωμα τῆς Ῥω-
μαίων βουλῆς, καὶ πολυ φρονήματι τοὺς καϑ' αὑτὸν
ὑπεραΐρων. Ἑστιωμένων γὰρ ἐν ταὐτῷ τῶν ἱερέων,
προσαγορεύσας τὸν Τιβέριον, καὶ φιλοφρονηϑεὶς, » αὐτὸς
ἐμνᾶτο τῇ ϑυγατρὶ »υμφίον. ,“ἐξαμένου δ᾽ ἀσμένως
ἐκϑίνου, καὶ τῆς καταιγέσϑως οὕτω γενομένης; εἰσιὼν ὃ
“Ἵππιος οἴκαδε πρὸς αὑτὸν; ἀπὸ τῆς ϑύρας οὐϑὺς ἐκάλει
τὴν γυναῖκα, μεγάλῃ τῇ φωνῇ βοῶν" »Ὦ Ἀντιστία, τὴν
Κλαυδίαν ἡ ἡμῶν ἀνδρὶ καϑωμολόγηκα. ἐ Κακοίνη ϑαυ-
μᾶσασα, » Τίς, δἶπεν, ἡ σπουδή; ἢ τί τὸ τάχος, εἰ μὴ
Τιβέριον αὐτῇ Τράκχον εὑρίσκεις γυμφίον; :“ Οὐκ ἀγνοῶ
δ᾽, ὅτι τοῦτό τινες ἐπὶ τὸν πατέρα τῶν Τράκχων, Τιβέ-
ριον», καὶ Σκηπίωνα τὸν “ἀφρικανὸν ἀναφέρουσιν" ἀλλ᾽
οἵ πλείους, ὡς ἡμεῖς γράφομεν, ἱστοροῦσι, καὶ Πολύβιος,
μετὰ τὴν Σκηπίωνος τοῦ “ἀφρικανοῦ τελευτὴν, τοὺς οἶκεί-
ους φησὶν ἐκ πάντων προκρίναντας τὸν Τιβέριον δοῦναι
Ὑὴν Κορνηλίαν, ὡς ὑπὸ τοῦ πατρὸς ἀνέκδοτον καὶ ἀνέγ-
γυον ἀπολειῳφϑεῖσαν. ὋὉ δ᾽ οὺν νβώτερος Τιβέριος,
στρατευόμενος ἐν Αἰβύῃ μετὰ τοῦ δευτέρου Σκηπίωνος,
ἔχοντος αὐτοῦ τὴν ἀδελφὴν, ὁμοῦ συνδιαιτώμενος ὃ ὑπὸ
σχηγὴν τῷ στρατηγῷ » Ταχὺ μὲν αὐτοῦ τὴν φύσιν κατὲ-
μαϑε, πολλὰ καὶ μεγάλα πρὸς ζῆ λον ἀρετῆς καὶ μίμησιν
ἐπὶ τῶν πράξεων ἐιφέρουσαν" ταχὺ δὲ τῶν γέων πάντων
ἐπρώτευεν ϑυταξίᾳ καὶ ἀνδρείᾳ" καὶ τοῦ γε τείχους ἐπέβη
ΤΙΒ. ΟΆΑΘΟΟΗσῦ58. ὅ
τῶν πολεμίων πρῶτος, ὡς φησι ὥανιος, λέγων καὶ αὐτὸς
τῷ ἢ Τιβερίῳ συγεπειβῆναι καὶ συμμετασχεῖν ἐκείνης τῆς ἀρι-
στεΐας. Πολλὴν δὲ καὶ παρὼν δὕνοιαν εἶχεν ἐν τῷ στρα-
τοπέδῳ, καὶ πόϑον ἀπαλλαττόμενος αὑτοῦ κατέλιπεν.
ν. Μετὰ δὲ τὴν στρατείαν ἐκδίνην αἷρϑϑὺς ταμίας,
ἔλαχϑ τῶν ὑπάτων Γαΐῳ Μαγκίνῳ συστρατεύειν ἐπὶ Νο-
μαντένους, ἀνϑρώπῳ “μὲν οὐ πονηρῷ; βαρυποτμωτάτῳ
δὲ ἡ Ῥωμαίων στρατηγῷ. Διὸ καὶ μᾶλλον ἐν τύχαις πα-
ρθαλόγοις καὶ πράγμασιν ἐναντίοις τοῦ Τιβερίου διόλαμ-
Ψψεν οὐ μόνον τὸ συνετὸν καὶ ἀνδρεῖον, ἀλλ᾽ ὃ ϑαυμά-
σιον ἢν, αἰδώς τὸ πολλὴ καὶ τιμὴ τοῦ ἄρχοντος, ὑπὸ τῶν
κακῶν οὐδ᾽ ἑαυτὸν, δὲ στρατηγός ἐστιν, ἐπιγινώσκοντος.
Ἡττηϑεὶς γὰρ μάχαις μεγάλαις » ἐπεχείρησβ μὲν ἀναζευ-
γνύναι γυκτὸς, ἐκλιπὼν τὸ στρατόπεδον" αἰσϑομένων δὲ
τῶν Νομαντίνων » καὶ τὸ μὲν στρατόπεδον ευϑὺς λαβόν-
τῶν, τοῖς δ᾽ ἀνϑρώποις ἐπιπεσόντων φεύγουσρ καὶ τοὺς
ἐσχάτους φονευόντων, τὸ δὲ πᾶν ἐγκυκλουμένων στρά-
τουμα, καὶ συνωϑούντων εἰς. τόπους χαλεποὺς καὶ διά-
φευξιν οὔκ ἔχοντας, ἀπογνοὺς τὴν ἐκ τοῦ βιάξσϑαι σω-
τηρίαν ὃ Μα ἶνος, ,ἐπϑκηρυκδύδτο περὶ σπονδὼν καὶ ᾿
διαλύσεων πρὸς αὐτούς᾽ οἷ δὲ πιστούειν ἔφασαν οὐδενὶ,
πλὴν μόνῳ Τιβερίῳ, καὶ τοῦτον ἐκέλουον ἀποστέλλειν
πρὸς αὐτούς. Ἐπεπύνϑεσαν δὲ τοῦτο καὶ δι᾿ αὐτὸν τὸν
γβαγνίσκον" ἦν γὰρ αὐτοῦ πλεῖστος λόγος ἐ ἐπὶ στρατιὰς"
καὶ μεμνημένοι τοῦ πατρὸς Τιβερίου, ὃς πολεμήσας Ἴβηρ-
σι; καὶ πολλοὺς καταστρεψάμενος, εἰρήνην ἔϑετο πρὸς
τοὺς Ν ομαντίνους, καὶ ταύτην ἐμπεδοῦντα τὸν δῆμον ὃ ὃρ-
ϑὼς καὶ δικαίως ἀεὶ παρέσχεν. Οὕτω δὴ πεμφϑεὶς ὁ Τι-
βέριος, καὶ συγγενόμενος τοῖς ἀνδράσι, καὶ τὰ μὲν πεί-
σας, τὰ δὲ δεξάμενος ἐσπείσατο, καὶ δισμυρίους ἔσωσε
6 Ῥ ΤΑΒΟΗΙ
περιφανῶς “Ῥωμαίων πολίτας ἄγνου ϑεραπείας καὶ τῶν
ἔξω τάξϑως ὁπομένων.
ΨΙ. Τὰ δ᾽ ἐν τῷ χάρακι ληφϑέντα χφήματα πάντα
κατέσχον οὗ Ν ομαντίψοι καὶ διοπόρϑησαν. Ἐν δὲ τού-
τοις καὶ πινακίδες ἢ ἤσαν τοῦ Τιβερίου, γράμματα καὶ λό-
γους ἔχουσαι τῆς ταμιευτικῆς ἀρχῆς, ἃς πϑρὲ πολλοῦ ποι-
ούμενος ἀπολαβεῖν » ἤδη τοῦ στρατοῦ προκεχωρηκότος,
ἀνέστρεψε πρὸς τὴν: πόλιν, ἔχων μεϑ᾽ ἑαντοῦ τρεῖς ἢ τότ-
ταρας᾿ ἑταίρους. Ἐκκαλέσας δὲ τῶν Ν᾽ ὁμανγτένων τοὺς
ἄρχοντας, ἠξίου κομίσασϑαι τὰφ' δέλτους, ὡς μὴ παρά-
σχοι τοῖς ἐχϑροῖς διαβολὴν, οὐκ ἔχων ἀπολογίσωσϑαι
περὶ τῶν φκονομημένων. ᾿ισϑέντος οὖν οὗ Ν᾽ ομαντίνοι
τῇ συντυχίᾳ τῆς χρϑοίας, παρδχάλουν αὐτὸν εἰσαλϑεῖν βὶς
τὴν πόλιν ὡς δ᾽ ἱστήκδι βουλουύμενος, ἐ χγὺς προσελ-
ϑόντος ἐνεφύοντο ταῖς χερσὶ, καὶ λιπαρεῖς ἤσαν, δούμε-
γοίγ μηκότι γομίξοιν αὐτοὺς πολεμίους , ἀλλ᾽ ὡς φίλοις
χρῆσϑαι καὶ πιστεύθιν. Ἔδοξεν οὖν τῷ Τιβερίῳ ταῦτα
“τοιδῖν, τῶν τὸ δέλτων περιεχομένῳ, καὶ ᾿δοδοικότι παρο-
ξύγοιν», ὡς ἀπιστουμένους,. τοὺς Νομαντίνους. Εἰσελ-
ϑόντι δ᾽ εἰς τὴν πόλιν πρῶτον μὲν ἀριστον παρέϑεσαν,
καὶ πᾶσαν ἐποιήσαντο δέησιν ἐμφαγεῖν τι κοινῇ μετ᾽ αὐ-
τῶν καϑήμενον" ἔπδιτα τὰς δέλτους, ὠπέδοσαν, καὶ τῶν
ἄλλων, ἃ βούλοιτο, χρημάτων λαβεῖν ἐκέλονον. Ὁ δ᾽
οὐδὲν, ἢ τὸν λιβανωτὸν, ᾧ ᾧ πρὸς τὰς δημοσίας ἐχρῆτο
ϑυσίας, λαβὼν, ἀπῆλϑεν ἀσπασάμενος καὶ φιλοφρονη-
ϑεὶς τοὺς ἄνδρας.
ΝΗ. Ἐπεὶ δ᾽ εἰς Ῥώμην ἐπανῆλϑεν, ἥ μὲν ὁλη πρᾶ-
ξιρ ὡς δεινὴ καὶ καταισχύνουσα τὴν “Ῥώμην, αἰτίαν εἶχϑ
καὶ κατηγορίαν" οἱ δὲ τῶν στρατιωτῶν οἰχοῖοι καὶ φίλοι,
μέγα μέρος ὄντος τοῦ δήμον, συνέτρεχον πρὸς τὸν Τιβέ-
ΤΙ1ΙΒ. ΟἈΔΟΟΗσϑ. Ἵ
ριον»; τὰ μὲν αἰσχρὰ τῶν γεγονότων ἀναφέροντες δὲς τὸν
ἄρχοντα, δι᾿ αὐτὸν δὲ σώζεσϑαι τοσούτους πολίτας φά-
σχοντὸς. Οὗ μέντοι δυσχεραίνοντες τὰ πεπραγμένα μι-
μϑῖσϑαι τοὺς προγόνους ἐκέλευον. Καὶ γὰρ ἐκεῖνοι
τοὺς ἀγαπήσαντας ὑπὸ Σαυνιτῶν ἀφοϑῆναι στρατηγοὺς,
αὐτούς τα τοῖς πολεμίοις γυμνοὺς “προσόῤῥιηψαν, καὶ τους
ἐφαψαμένους καὶ μετασχόντας τῶν σπονδῶν, οἷον ταμίας
καὶ ὶ χιλιάρχους » ὁμοίως προύβαλον, εἰς ἐκδίνους τὴν ἐπι-
ορκίαν καὶ τὴν διάλυσιν τῶν ὡμολογημένων τρέποντες.
Ἔνϑα δὴ καὶ ὶ μάλιστα τὴν πρὸς τὸν Τιβέριον εοὕνοιαν καὶ
σπουδὴν ἐξέφηνεν ὃ δῆμος. Τὸν μὲν γὰρ ὕπατον ἐψη-
φίσαντο γυμνὸν καὶ δεδεμένον παραδοῦναι τοῖς. ΙΥομαν-
τίνοις, τῶν δ᾽ ἄλλων ἐφείσαντο πάντων διὰ Τιβέριον.
“οκϑῖ δὲ καὶ Σκηπίων βοηϑῆσαι, μέγιστος ὦ ὧν τότα, καὶ
πλεῖστον δυνάμενος Ῥωμαίων" ἀλλ᾽ οὐδὲν ἧττον ἐν αὐ-
τίαις ἣν, ὅτι τὸν Μαγκίνον οὐ ποριέσωσεν, οὐδὲ τὰς
σπονδὰς ἐμπεδωϑῆναι τοῖς ἸΝομαντίνοις ἐσπούδασα, δι᾿
ἀνδρὸς οἰκείου καὶ φίλου, τοῦ Τιβερίου, γενομένας. Τὸ
δὲ σιλεῖστον ἔοικδν ὧς φιλοτιμίας, καὶ τῶν ἐπαιρόντων τὸν
Τιβέριον φίλων καὶ σοφιστῶν, ἐχγενέσθαι τὰ τῆς διαφο-
ρᾶς. .4λλ᾽ αὕτη γϑ πρὸς οὐδὲν ἀνήκεστον, οὐδὲ φαῦλον
ἐξέπεσδ. “οκεῖ δ᾽ ἂν μοι μηδαμῶς περιπεαεῖν ὃ Τιβέ-
ριος, οἷς ἔπαϑεν, δἰ παρῆν αὐτοῦ τοῖς πολιτεύμασι Σκη-
πίων ὃ Αφρικανός" νῦν δ᾽ ἐκείνου πϑρὶ ἸΝομαντίαν ὃν-
τος ἤδη καὶ πολεμοῖντος, ἥψατο τῆς περὲ τοὺς νόμους
πολιτείας ἐκ τοιαύτης αἰτίας.
ΨΙΠ. ὩΡωμαῖοι τῆς τῶν ἀστυγοιτόνων χώρας ὅσον
ἀπετέμοντο πολέμῳ, τὴν μὲν ἐπίπρασκον, τὴν δὲ ποιού-
μενοι δημοσίαν, ἐδίδοσαν νέμεσθαι τοῖς ἀκτήμοσι καὶ
ἀπύροις τῶν πολιτῶν, ἀποφορὰν οὗ πολλὴν εἰς τὸ δη-
8 ΡυΤΑΞΒΟΗ͂Ι
μόσιον τελοῦσιν. ἀρξαμένων δὲ τῶν πλουσίων ὑπερβαλ-
λειν τὰς ᾿ἀποφορὰς, καὶ τοὺς πένητας ἐξελαυνόντων,
ἐγράφη. γύμος, οὐκ ἐῶν πλέϑρα γῆς ἔχϑιν πλείονα πδν-
τακοσίων. Καὶ βραχὺν μὲν χρόνον ἐπέσχε τὴν πλεονδ-
ξίαν τὸ γράμμα τοῦτο, καὶ τοῖς πένησιν ἐβοήϑησο, κατὰ
χώραν μένουσιν ἐπὶ τῶν μεμισϑωμένων, καὶ »εμομένοις
ἥν ὅιαστος ἐξ ἀρχῆς εἶχε μοῖραν. Ὕστερον δὲ, τῶν γειτ-
νιώντων πλουσίων ὑποβλήτοις προσώποις μεταφερύντων
τὰς μισϑώσεις εἰς ἑαυτσὺς, τέλος δὲ φανερῶς ἤδη δι᾿
ἑαυτῶν τὰ πλεῖστα κατεχόντων, ἐξωσϑέντες οἵ πένητες,
οὔτο ταῖς στρατεΐαις ἔτι προϑύμους παρεῖχον ἑαντοὺς,
ἡμέλουν τὸ παίδων ἀνατροφῆς, ὥστε ταχὺ τὴν Ἰταλίαν
ἅπασαν ὀλιγανδρίας ἐλουϑέρων αἰσϑέσϑαι, δοσμωτηρίων
δὲ βαρβαρικῶν ἐμπεπλῆσϑαι, δι᾿ ὧν ἐγεώργουν οὗ πλού-
σιοι τὰ χωρία, τοὺς πολίτας ἐξολάσαντες. Ἐπεχοίρησϑ
μὲν οὖν τῇ διορϑώσοι Γαΐος “Δαίλιος, ὃ Σκηπίωνος ἑταῖ-
ρος" ἀντικρονσάντων δὲ τῶν δυνατῶν, φοβηϑεὶς τὸν
ϑόρνβον καὶ πανσάμενος, ἐπεκλή ϑη σοφὺς, ἢ φρόνιμον
ἕκατερον γὰρ ἐδόκει σημαίνειν ὃ σάπιενς. Ὁ Τιβέριος
ὍΝ "δὲν δήμαρχος ἀποδειχϑεὶς, οὐϑὺς ἐπ᾽ αὐτὴν ὥρμησϑ τὴν»
πρᾶξιν, ὡς μὲν οἱ πλεῖστοι λέγουσι , Διοφάνους τοῦ ῥή-
τορος καὶ Βλοσσίου τοῦ φιλοσόφου παρορμησάντων. αὖὐ-
τόν" ὧν ὃ μὲν Διοφάνης φυγὰς ἦν Μιτυληναῖος, ὃ δ᾽
αὐτόϑεν ἐξ Ἰταλίας Κυμαῖος, “Ἵντιπάτρου τοῦ Ταρπέως
γεγονὼς ἐν ἄστει συνήϑης » καὶ τετιμημένος ὑπ᾽ αὐτοῦ
προσφωνήσεσι γραμμάτων φιλοσύφων. Ἔνιοι δὲ καὶ
Κορνηλίαν σηνεπαιτιῶνται, τὴν μητέρα, πολλάκις τοὺς
υἱοὺς ὀνειδίζονσαν » ὅτι “Ρωμαῖοι Σκηπίωνος αὐτὴν ἔτι
πενϑερὸν » οὕπω δὲ μητέρα Γράκχων προσαγορεύουσιν.
Ἅλλοι δὲ Σπόριόν τινα Ποστούμιον λέγουσιν αἴτιον γ8-
᾿ ΤΠῚΒ,., ΘΒ ΑΟΟΘΗΌῦΞΒ. 9
»έσθαι, ἡλικιώτην τοῦ Τιβερίου, καὶ πρὸς δόξαν ἐφάμιλ-
λον αὐτῷ περὴ τὰς συνηγορίας" ὃν, ὡς ἐπανῆλθεν ἀπὸ
τῆς στρατείας ; ᾿δὑρὼν πολὺ τῇ δόξῃ καὶ τῇ δυνάμει
παφηλλαχότα καὶ ϑαυμαζόμονον » ἤϑέλησεν, ὡς ἔοικεν,
ὑπερβαλέσϑαι, πολιτούματος παραβόλου καὶ μεγάλην
προσδοκίαν ἔχοντος ἁψάμενος. Ὁ δ᾽ ἀδελφὸς αὐτοῦ,
Ταΐος, ἔν τινι βιβλίῳ γέγραφεν, εἷς ΝΥ ομαντίαν πορευό-
μενον διὰ τῆς Τυῤῥηνίας τὸν Τιβέριον, καὶ τὴν ἐρημίαν
τῆς χώρας ὁρῶντα, καὶ τοὺς γεωργοῦντας, ἢ γέμοντα, οἷ-
χέτας ἐπεισάκτους καὶ βαρβάρους, τότϑ πρῶτον ἐπὶ νοῦν
βαλέσϑαι τὴν μυρίων κακῶν ἄρξασαν αὐτοῖς σολιτδίαν.
Τὴν δὲ πλείστην αὐτὸς ὃ δῆμος ὃ ὁρμὴν καὶ φιλοτιμίαν
ἔξηψε, προκαλούμενος διὰ γραμμάτων αὐτὸν ἐν στοαῖς
καὶ τοίχοις καὶ μνήμασι καταγραφομένων, ἀναλαβεῖν τοῖς
πένησι τὴν δημοσίαν χώραν.
ΙΧ. Ου μὴν ἐφ᾽ αὑτοῦ γ8 συνέϑηκϑ τὸν νόμον, τοῖς
δὲ πρωτεύουσιν ἀρετῇ καὶ δόξῃ τῶν πολιτῶν συμβούλοις
χρησάμενος" ὧν καὶ Κράσσος ἦν, ὃ ἀρχιερδὺς, καὶ Μού-
κιος Σκαιονόλας, ὃ νομοδείκτης, ὑπατεύων τότ, καὶ
Κλαύδιος ππιος, ὃ κηδεστὴς τοῦ Τιβερίου. Καὶ δοκεῖ
νόμος εἷς ἀδικίαν καὶ πλεονεξίαν τοσαύτην μηδέποτό
πρᾳότερος γραφῆναι καὶ μαλακώτερος. Οὺς γὰρ ἔϑι
δίκην τῆς ἀπειϑοίας δοῦναι; καὶ ματὰ ζημίας ἢ ἣν παρὰ
τοὺς νόμους ἐκαρποῦντο χώραν ἀφεῖναι, τούτους ἐκέλουσϑ
τιμὴν προσλαμβάνοντας ἐκβαίνειν ὧν ἀδίκως ἐκέκτηντο,
καὶ παραδέχεσϑαι τοὺς βοηϑείας δεομένους τῶν πολε-
τῶν. ᾿Αλλὰ ᾽ καίπερ οὕτω τῆς ἐπανορϑώσεως οὔσης εὑ-
γνώμονος, ὃ “μὲν δῆμος ἢ ἤγάπα, παρεὶς τὰ γεγενημένα,
παύσασϑαι τὸ λοιπὸν ἀδικούμενος" οἱ δὲ πλούσιοι καὶ
κτηματικοὴ πλεονεξίᾳ μὲν τὸν νόμον, ὀργῇ δὲ καὶ φιλο-
10 ῬΙυΥΤΆΑΒΟΗΙ
»εικίᾳ τὸν γΟμο ϑέτην. δι᾿ ἔχϑους ἔχοντες, ἐπεχείρουν ἁ ἀπο-
τρέπειν τὸν δῆμον » ὡς γῆς ἀναδασμὸν ἐπὶ συγχύσει τῆς
πολιτείας εἰσάγοντος τοῦ Τιβερίου, καὶ πάντα πράγματα
κινοῦντος. «(λλ᾽ οὐδὲν ἐπέραινον" ὃ γὰρ Τιβέριος, πρὸς
καλὴν ὑπόϑεσιν καὶ δικαίαν ἀγωνιζόμενος λόγῳ καὶ ὁ φαυ-
λότορα κοσμῆσαι δυναμένῳ. πράγματα». δεινὸς ἢν καὶ
ἄμαχος, ὅὁπότθ, τοῦ δήμου τῷ βήματι περικεχυμένον,
καταστὰς λέγοι πορὶ τῶν πενήτων ᾽ ὡς τὰ μὲν θηρία, τὰ
τὴν ᾿ταλίαν νεμόμενα, καὶ φωλδὸν ἔχει, καὶ κοιταῖόν
ἐστιν αὐτῶν ἑκάστῳ καὶ κατάδυσις, τοῖς δ᾽ ὑπὲρ τῆς Ἶτα-
λίας μαχομένοις καὶ ἀποϑνήσκουσιν ἀέρος καὶ φωτὸς, ἄλ-
λου δ᾽ οὐδενὸς, μέτεστιν » ἀλλ᾽ ἄοικοι καὶ ἀνίδρυτοι μετὰ
τέκνων πλανώντοι καὶ γυναικῶν" οὗ δ᾽ αὐτοκράτορες
ψούδονται, τοὺς στρατιώτας ἐν ταῖς μάχαις παρακαλοῦν-
τὸς ὑπὲρ τάφων καὶ ἱερῶν ἀμύκεσϑαι τοὺς πολεμίους" οὐ-
δενὲὶ γάρ ἐστιν οὐ βωμὸς πατρῷος. » οὐκ ἡρίον προγονικὸν
τῶν τοσούτων “Ῥωμαίων, ἀλλ᾽ ὑπὲρ ἀλλοτρίας τρυφῆς καὶ
πλούτου πολεμοῦσι καὶ ἀποϑνήσκουσι; κύριοι τῆς οἰκου-
μένης εἶναι λεγόμενοι, μίαν δὲ βῶλον ἰδίαν οὐκ ἔχοντες.
Χ. Τούτους ἀπὸ φρονήματος μεγάλου καὶ πάϑους
ἀληϑινοῦ τοὺς λόγους κατιόντας εἰς τὸν δημον ἐνῚθου-
σιῶντα καὶ συγβξανιστάμενον οὐδεὶς ὑ υφίστατο τῶν ἐναν-
τίων. Ἑασαντες οὖν τὸ ἀντιλέγειν ἐπὶ Μάρκον ὌὈχτα-
οὐϊον τρέπονται, τῶν δημάρχων ἕ ἕνα, νϑανίαν ἐμβριϑῆ
τὸ ἦϑος καὶ κόσμιον, ὅταῖρον. δὲ τοῦ Τιβερίου καὶ συν-
ἤϑη. Διὸ τὸ μὲν πρῶτο» αἰδούμεμος ἐκεῖνον ἀνεδύδτο"
πολλῶν δὲ καὶ δυνατῶν δεομένων καὶ λιπαρούντων, ὥσπερ
ἐκβιασϑεὶς, ἀντικαϑίστατο τῷ Τιβδρίῳ, καὶ διεκρούθτο
τὸν νόμον. Ἔστι δὲ τοῦ κωλύοντος ἐν τοῖς δημάρχοις
τὸ κράτος. οὐδὲν γὰρ οἷ πολλοὶ κδλεύοντος πϑραίνουσιν,
ῚΤΙΒ. ΘΒ ΑΟΟΉσΣϑ. 41
ἑνὸς ἐνισταμένου Πρὸς τοῦτο παροξυνϑεὶς ὃ Τιβέριος,
τὸν μὲν φιλάνϑρωπον ἐπανείλθτο νόμον" τὸν δ᾽ ἡδίω Τϑ
τοῖς πολλοῖς καὶ σφοδρύτερον ἐπὶ τοὺς ἀδικοῦντας εἰ εἰσόφϑδ-
ρ8»; ἤδη κελεύων ἐξίστασϑαι τῆς χώρας, ἣν ἐκέκτηντο
παρὰ τοὺς προτέρους νόμους. Ησαν οὔν ὁμοῦ τι καϑ'
ἑχάστην ἡμέραν ἀγῶνος αὐτῷ πρὸς τὸν Ὀχταούϊον ἐπὲὶ
τοῦ βήματος" ἐν οἷς. καίπϑρ ἐξ ἄχρας σπουδῆς καὶ φιλο-
γϑικίας ἀντερείδοντες, οὐδὲν εἰπτεῖν λέγοντι πρὶ ἀλλήλων
φαῦλον ᾿ οὐδὲ ῥῆμα προπεσεῖν ϑατέρου πρὸς τὸν ἕτερον
δι᾿ ὀργὴν ἀνεπιβήδοιον. Οὐ γὰρ μόνον. ἐν βακχϑύμασιν,
ὡς ἔοικεν, ἀλλὰ καὶ ἐν φιλοτιμίαις καὶ ὀργαῖς, τὸ ποφυ-
κέγα καλῶς καὶ πεπαιδοῦσϑαι σωφρόνως ἐφίστησι καὶ
κατακοσμεῖ τὴν διάνοια». Ἐποὶ δ᾽ ἑώρα τὸν Ὀχταούϊον
ἐεχόμενον τῷ νόμῳ καὶ κατέχοντα τῆς δημοσίας χώραν
συχνὴν ὃ Τιβέριος, ἐδεῖτο παρεῖναι τὴν φιλονεικίαν, ὑφι-
στάμενος αὐτῷ τὴν τιμὴν ἀποδώσειν ἐκ τῶν ἰδίων, καί-
περ οὗ λαμπρῶν ὁ ὄντων». Οὐκ ἀνασχομένου δὲ τοῦ Ὄχτα-
ουΐου, διαγράμματι τὰς ἄλλας ἀρχὰς ἁπάσας ὀιώλυσδ
χρηματίζειν, ἄχρις ἂν ἢ πϑρὲ τοῦ νόμου διενεχϑῇ ψῆφος"
τῷ δὲ τοῦ Κρόνου ναῷ ) σφραγῖδας ἰδίας ἐπέβαλεν, ὅπως
οὗ ταμίαι μηδὲν ἐξ αὐτοῦ λαμβάνοιεν, μηδ᾽ οἰσφέροιεν"
καὶ τοῖς ἀποιϑήσασι τῶν στρατηγῶν ζημίαν ἐπδκήρυξεν,
ὦστϑ πάντας ὑποδείσαντας ἀφεῖναι τὴν ἑκάστῳ προσ-
ἥκουσαν οἰκονομίαν. Ἐντεῦϑεν οἱ κτηματοιοὶ τὰς μὲν
ἐσθῆτας μετέβαλον, καὶ περιῆδσαν οἰκτροὶ καὶ ταπεινοὶ
κατὰ τὴν ἀγορά»" ἐποβούλουον. δὲ τῷ Τιβερίῳ κρύφα,
καὶ συνίστασαν ἐπ᾽ αὐτὸν τοὺς ἀναιρήσοντας" ὥστϑ
καχεῖνον, οὐδενὸς ἀγνοοῦντος, ὑποζώννυσθας ξιφίδιον
λι,στρικὸν, ὃ δόλωνα καλοῦσιν.
ΧΙ. Ἐνοτάσης δὲ τὴς ἡμέρας, καὶ τὸν δῆμον αὐτοῦ
12 ΡΙυΤΑΒΟΗ͂Ι
καλοῦντος ἐπὶ τὴν ψῆφον, ἡρπάσϑησαν ὑπὸ τῶν πλου-
σίων. αἱ ὑδρίαι » καὶ τὰ γινόμενα πολλὴν 8ἶχϑ σύγχυσιν.
Οὐ μὴν ἀλλὰ τῶν περὶ τὸν Τιβέριον πλήϑει βιάσασϑαι
δυναμένων, καὶ συστρεφομένων ἐπὶ τοῦτο, Μάλλιος καὶ
Φούλβιος, ᾽ ἄνδρες ὑπατικοὶ, προσπεσόντες τῷ Τιβερίῳ,
καὶ χειρῶν. ἁπτόμενοι καὶ δακρύοντες ἐδέοντο παύσα-
σϑαι. Τοῦ δὲ καὶ τὸ μέλλον ἢ ὅσον οὕπω δεινὸν ἤδη συμ-
φρονοῦντος, καὶ δι᾿ αἰδῶ τῶν ἀνδρῶν πυϑομένου, τὶ Χθ-
λεύουσι πράττοιν αὐτὸν, οὐκ ἔφασαν ἀξιόρχρθῳ εἶναι
πρὸς τηλικαύτην συμβουλίαν, ἐπιτρέψαι δὲ τῇ βουλῇ κϑ-
λούοντες καὶ δεόμενοι συγέπεισαν. Ὡς δ᾽ οὐδὲν ἐ ἐπέραι-
γδν ἣ βουλὴ συνελϑοῦσα διὰ τοὺς πλουσίους ἰσχύοντας
ἐν αὐτῇ; τρέπεται πρὸς ἔργον οὐ »όμιμον , οὐδ᾽ ἐπιδικὲς,
ἀφολέσϑαι τῆς ἀρχῆς τὸν Ὀκταούϊον, ἀμηχανῶν ἄλλως
ἐπαγαγϑῖν τῷ »όμῳ τὴν ψῆφον. Καὶ πρῶτον μὲν ἐδεῖτο
φανερῶς αὐτοῦ ἢ λόγους δὲ προσφέρων φιλανϑρώπους,
καὶ χειρῶν ἁπτόμενος, ἐνδοῦναι καὶ χαρίσασϑαι τῷ δή-
μῳ δίκαια μὲν ἀξιοῦντι, μικρὰ δ᾽ ἀντὶ μεγάλων. πόνων
καὶ κινδύνων ληψομένῳ. 4Διωϑθουμένου δὲ τοῦ Ὄκτα-
ονΐου τὴν ἔντευξιν, ὑπϑιπὼν ὁ Τιβέριος, ὡς οὐκ ἔστιν
ἄρχοντας ἀμφοτέρους, καὶ περὶ πραγμάτων μεγάλων ἀπ᾽
ἴσης ἐξουσίας διαφερομένους, ἄνου πολέμου διοξολϑεῖν
τὸν χφόνον, ὃν ἴαμα τούτου μόνον δρᾷν ἔφην. τὸ παῦσα-
σϑαι τῆς ἀρχῆς τὸν ἕτερον. Καὶ πϑρὲ αὑτοῦ 76 προτέ-
ρου τὸν Ὁκταούϊον ἐκέλευσε τῷ δήμῳ ψῆφον ἀναδοῦναι"
καταβήσεσϑαι γὰρ δουϑὺς ἡδιώτης γενόμενος, ἂν τοῦτο
δύξῃ τοῖς πολίταις" τρῦ δ᾽ Ὁκταονΐον μὴ ϑέλοντος, αὖ-
τὸς ἔφη περὶ ἐκοίνον ψῆφον ἀναδώσϑιν, ἐὰν μὴ μεταγνῷ
βουλουσάμενος.
ΧΙ. αὶ τότο μὲν ἐπὶ τούτοις διέλυσθ τὴν ἐκκλη-
ΤΙΒ. ΟσᾺ ΑΟΟΗῦϑ. 13
σίαν" τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ τοῦ δήμου συνελϑύντος, ἀναβὰς
ἐπὶ τὸ βῖμα, πάλιν ἐπϑιρᾶτο πεῖϑειν τὸν Οκταούϊον"
ὡς δ᾽ ἦν ἀμετάπειστος, εἰσήνεγκο νόμον ἀφαιρούμενον
αὐτοῦ τὴν δημαρχίαν, καὶ τοὺς πολίτας ουϑὺς ἐκάλδι τὴν
ψῆφον ἐπιφέροντας. Οὐσῶν δὲ πέντϑ καὶ τριάκοντα φυ-
λῶν, ὡς α δεκαθπτὰ τὴν ψῆφον ἐπενηνόχεισαν, καὶ μιὰς
ἔτι προσγενομένης, ἔδει τὸν ᾿Οὐχταούϊον ἰδιώτην γενέσϑαι,
κελεύσας ἐ ἐπισχεῖν, αὖϑις ἐδεῖτο τοῦ Ὁκταονΐον, καὶ πδρι-
ἐβαλλεν αὐτὸν ἐν ὄψει τοῦ δήμου καὶ κατησπαάζετο, λι-
παρῶν καὶ δοόμενος, μήϑ'᾽ ἑαυτὸν ἃ ἄτιμον πϑριϊδεῖν γενό-
μενον» μήτ᾽ διδίνῳ βαρέος οὕτω καὶ σχυϑρωποῦ πολι-
τούματος αἰτίαν προσάψαι. Τούτων τῶν δοήσϑων οὐ
παγτελῶς ἃ ἄτεγκτον οὐδ᾽ ἀτενῆ λέγουσι» ἀχροᾶσϑαι τὸν
Ὀκταούῖϊον, ἀλλὰ καὶ δαχρύων ὑποπίμπλασϑαι τὰ ὄμμα-
τα, καὶ σιωπᾷν ἐπὶ πολὺν χρόνον. Ὥς μέντοι πρὸς τοὺς
πλουσίους καὶ τοὺς κτηματικοὺς συνεστῶτας ἀπέβλεψεν,
αἰδεσϑεὶς δοκεῖ καὶ φοβηϑεὶς τὴν παρ᾽ ἐχοίνοις ἀδοξίαν
ὑποστῆναι καὶ πᾶν δεινὸν οὐκ ἀγεννῶς, καὶ κελεῦσαι
πράττειν, ὃ βούλεται, τὸν Τιβέριον. Οὕτω δὴ τοὺ νό-
μον κυρωϑέντος, ὁ μὲν Τιβέριος τῶν ἀπελευϑέρων τινὶ
προσέταξεν ἀπὸ τοῦ βήματος ἑλκύσαι τὸν Ὁ χταούϊον"
ἐχρῆτο δ᾽ ὑπηρέταις ἀπελουϑέροις ἰδίοις" καὶ τοῦτο τὴν
ὄψιν οἰκτροτέραν τοῦ Ὀκχταουΐου παρέσχεν ᾽ ἑλκομένου
πρὸς ὕβριν. Ὃ δὲ δῆμος ἐφόρμησεν αὐτῷ, καὶ τῶν
πλουσίων συνδραμόντων » καὶ διασχόντων τὰς χεῖρας, ὃ
μὲν Ὁχταούϊος ἐσώϑη μόλις ἐξαρπαγεὶς καὶ διαφυγὼν
τὸν ὄχλον, οἰκέτην δ᾽ αὐτοῦ πιστὸν ἔμπροσϑεν ἑστῶτα
καὶ προτεταγμένον ἐξετύφλωσαν, ἄκοντος τοῦ Τιβερίου,
καὶ πρὸς τὸν ϑόρυβον, ὡς ἤσϑετο τὰ γινόμενα, πολλῇ
σπουδῇ καταδραμόνγτος.
͵ἐέ ΡΙ ΤΑΆΟΗΙ
ΧΙΠ. Ἐχ τούτου “κυροῦται μὲν ὃ περὶ τῆς χώρας
-ψύμος, αἱροῦνται δὲ τρεῖς ἄνδρες ἐπὶ τὴν διάκρισιν καὲ
διανομὴν, αὐτὸς Τιβέριος, καὶ Κλαύδιος “ππιος, ὁ πεν-
ϑερὸς, καὶ Ταΐος Γράκχος, ὃ ἀδελφὸς, οὐ παρὼν ὁ οὗτος,
ἀλλ᾽ ὑπὸ Σκηπίωνε πρὸς ἸΝομαντίαν στρατενύμενος.
Ταῦτα τοῦ Τιβορίου διαπραξαμένου καϑ'΄ ἡσυχίαν, μηδε-
νὸς ἐνισταμένου, καὶ πρὸς τούτοις δήμαρχον ἀντικατα-
στήσαντος οὐδένα τῶν ἐπιφανῶν, ἀλλὰ Μούκιόν τινα,
πελάτην αὐτοῦ; πρὸς πάντα δυσχϑραίνοντες οἷ δυνατοὶ,
καὶ φοβούμενοι τοῦ Τιβερίου τὴν αὔξησιν, ἐν τῇ βουλῇ
προεπηλάχιζον αὐτὸν, αἰτουμένῳ μὲν, ὡς ἔϑος ἐστὶν, ἐκ
δημοσίου σκηνὴν, ὅπως ἔχοι διανέμων τὴν χώραν, οὐ
δόντες, ὅτέρων ἐπ᾽ ἐλάττοσι χρείαις πολλάκις λαβόντων,
ἀνάλωμα δ᾽ εἰς ἑκάστην ἡμέραν ἐννέα ὑβολοὺς τάξαντες"
εἰσηγουμόνου ταῦτα Ποπλίου Ἰγασικᾶ, καὶ δεδωκότος
ἑαυτὸν εἰς τὴν πρὸς ἐκεῖνον ἔχϑραν ἀφειδῶς" πλείστην
γὰρ ἐχέχτητο γῆν δημοσίαν, καὶ χαλεπῶς ἔφερεν ἐκβαί-
»Εὶν αὐτῆς. ἀναγκαζόμενος. Ὃ δὲ δῆμος ἔτι μάλλον ἐξ8-
κάδτο" καὶ φίλου τινὸς τῷ Τιβερίῳ τϑλδυτήσαντος αἶφνι-
δίως, καὶ ,δημδίων τῷ νεκρῷ μοχϑηρῶν ἐπιδραμόντων,
βοῶντες, ὑπὸ φαρμάχων ἀνῃρῆσϑαι τὸν ἄνϑρωπον, ἐπὶ
τὴν ἐκφορὰν συνέδραμον, καὶ τὸ λέχος ἢ ἤραντο, καὲ ϑα-
πτομένῳ παρέστησαν, οὐ φαύλως ὃ ὑπονοῆσαι τὴν φαρμα-
κείαν. δόξαντες. ᾿Ἐῤῥαγη γὰρ δ γεχρὸς, καὶ διοφϑορό-
Τῶν ὑγρῶν πλῆϑος ἐξέβλυσεν, ὥστ᾽ ἀποσβέσαι τὴν φλό-
γα" καὶ φερόντων ἄλλην, αὖϑις οὐκ ἔκᾷδτο, πρὶν βἰς ἕτο-
ρον τόπον μετακομισϑῆναι, καὶ πολλὰ πραγματευσαμέ-
γῶν» μόλις ἥψατο τὸ πῦρ αὐτοῦ. πρὸς ταῦτα τοὺς
πολλοὺς ἔτι μᾶλλον ὁ ὁ Τιβέριος παροξύνων, μετέβαλε τὴν
ἐσθῆτα, καὶ τοὺς παῖδας προαγαγὼν, ἐδεῖτο τοῦ δήμου
Ἔ18. ΘᾺ ΑΟΟΗΤ 8. 1ὅ
τούτων κήδεσϑαι καὶ τῆς μητρὸς, ὡς αὐτὸς ἀπεγνωκὼς
ἑαυτόν.
χῖν. Ἐποὶ δὲ, Ζοὺ Φιλομήτορος «Ἀττάλου τολεουτή-
σαντος, Εὔδημος ὃ 0 Περγαμενὸς ἀγήνεγκδ διωϑήκην, ἐν
ἧ κληρονόμος ἐγέγραπτο τοῦ βασιλέως ὃ Ῥωμαίων δη-
μος" ευϑὺς ὃ Τιβέριος δημαγωγῶν εἰσήνογκα νόμον,
ὅπως τὰ βασιλικὰ γρήματα κομισϑέντα τοῖς τὴν χώραν
διαλαγχάνουσι. τῶν σεολετῶν ὑπάρχοι πρὸς κατασκευὴν
καὶ γεωργίας ἁ ἀφορμήν. Περὶ δὲ τῶν πόλεων, ὅσαι τῆς
Ἀττάλον βασιλείας ἡ ἤσαν, οὐδὲν ἔ ἔφη τῇ συγκλήτῳ βου-
λούεσ ϑαι προσήκειν, ἀλλὰ τῷ δήμῳ γνώμην αὐτὸς προ-
ϑήσϑιν. Ἐκ τούτου μάλιστα προσέκρουσϑ τῇ βουλῇ"
καὶ Π ομπήϊζος μὲν ἀναστὰς ἔφη γειτνιᾷν τῷ Τιβερίῳ, καὶ
διὰ τοῦτο γινώσκειν Εύδημον αὐτῷ τὸν ᾿ “περγαμενὸν τῶν
βασιλικῶν διάδημα δεδωκότα καὶ πορφύραν, ὡς μέλλοντι
βασιλούειν ἐν Ῥώμῃ" Κόϊντος δὲ Μέτελλος ὠνείδισο τὸν
Τιβέριον, ὅτι, τοῦ μὲν πατρὸς αὐτοῦ τιμητούοντος, ὁσά-
κις ἀναλύοι μετὰ δεῖπνον οἴκαδε, τὰ φῶτα κατεσβόννυ-
σαν οὗ πολῖται, φοβούμενοι, μὴ ποῤῥωτέρω τοῦ μδτρίου
δόξωσιν ἐν συνουσίαις εἶναι καὶ πότοις, τούτῳ δὲ παρα-
φαίνουσι νυχτὸς οὗ ϑρασύτατοι καὶ ἀπορώτατοι τῶν
δημοτῶν᾽ Τίτος δ᾽ “ἅννιος, οὐκ ἐπιδικῆς μὲν, οὐδὲ σώ-
φρων ἄνϑρωπος, ἐν δὲ λόγῳ περὶ τὰς ἐρωτήσεις καὶ ἀπο-
κρίσεις ἃ ἀμαχος εἶναι δοκῶν, εἰς ὁρισμόν τινα προυκαλεῖτο
τὸν Τιβέριον, ἢ ἢ μὴν ἱερὸν ὄντα καὶ ἄσυλον ἐκ τῶν νόμων
ἡτιμωκέναι τὸν συνάρχοντα. Θοφυβούντων δὲ πολλῶν,
ἐχπηδήσας ὃ Ο Τιβέριος τόν τὸ δῆμον» συνδκάλοι, καὶ τὸν
᾿ννιον ἀχϑῆναι. κελεύσας ἐβούλετο κατη7 ορεῖν. Ὁ δὲ,
καὶ τῷ λόγῳ καὶ τῇ δόξῃ πολὺ λεισεόμενος, εἰς τὴν ῥαυ-
τοῦ δωινότητα κατεδύετο, καὶ παρεκάλδι μικρὰ πρὸ τῶν
16 Ῥ ΤΑΆΆΟΗΙ
᾿λόγων ἀποκχρίνασϑαι τὸν Τιβέριον. Συγχωροῦντος δ᾽
ἐῤωτῷν ἐκεῖνον, καὶ σιωπῆς γενομένης, εἶπεν ὁ Ἄννιος"
»δν σὺ μὲν ἀτιμοῦν μδ βούλῃ καὶ προπηλακίζειν, ἐγὼ δέ
τινα τῶν σῶν ἐπικαλέσωμαι συναρχόντων, ὁ δ᾽ ἀναβῇ
βοηϑήσων, σὺ δ᾽ ὀργισϑῇς" ἀρά γ᾽ αὐτοῦ τὴν ἀρχὴν
ἀφαιρήσῃ; ““ Πρὸς ταύτην λέγοται τὴν ἐρώτησιν οὕτω
διαπορηϑῆναι τὸν Τιβέριον, ὥστρ, πάντων ὄντα καὶ τῷ
λέγειν ἑτοιμότατον, καὶ τῷ ϑαῤῥεὶϊνϊ ἰταμώτατον, ἀποσιω-
πῆσαι.
Χν. Τύτε μὲν οὖν διέλυσε τὴν ἐχκλησίαν. Δϊσϑα-
νύμενος δὲ τῶν πολιτευμάτων τὸ περὶ τὸν ᾿Οχταούϊον οὗ
φοῖς δυνατοῖς μόνον, ἀλλὰ καὶ τοῖς πολλοῖς ἐχπα ϑέστε-
ρον, (μέγα γάρ τι καὶ καλὸν ἐδόκει τὸ τῶν δημάρχων
ἀξίωμα" μέχρι τῆς ἡμέρας ἐκείνης διατετηρημένον ἀνῃρῆ-
σϑαι καὶ καϑυβρίσϑαρ λόγον ἐν τῷ δήμῳ διεξῆλθεν,
οὗ μιιρὰ παραϑέσϑαι τῶν ἐπιχειρημάτων οὐκ ἄτοπον
ἤν, ὥστε ὑπονοηϑῆναι τὴν πιϑανότητα καὶ πυκτότητα
τοῦ ἀνδρός. Ἔφη γὰρ, ἱερὸν τὸν δήμαρχον εἶναι καὶ ἄσυ-
λον» ὅτι τῷ “δήμῳ καϑωσίωται, καὶ τοῦ δήμου προέστη-
κεν. ον οὖν μεταβαλόμενος τὸν δῆμον ἀδικῇ» καὶ τὴν
ἰσχὺν κολούῃ, καὶ παραιρῆται τὴν ψῆφον, αὐτὸς ἑαυτὸν
ἀπεστέρηκϑ τῆς τιμῆς, ἐφ᾽ οἷς ἔλαβεν, οὐ ποιῶν" ἐπεὶ καὶ
τὸ Καπετώλιο» κατασκάπτοντα, καὶ τὸ νεώριον ἐμπι-
πράντα δήμαρχον ἐὰν δεήσει. Καὶ ταῦτα μὲν ποιῶν
δημαρχός ἐστι πονηρός" ἐὰν δὲ καταλύῃ τὸν δῆμον. » οὐδὲ
δήμαρχός. «ἐστι. Πὼς οὖν οὐ δεινὸν ᾽ εἰ τὸν μὲν ὑπατον
ὁ δήμαρχος ἄξϑι, τὸν δὲ δήμαρχον οὐκ ἀφαιρήσεται τὴν
ἐξουσίαν ὁ δῆμος, ὅταν αὐτῇ κατὰ τοῦ δεδωκότος χρῆ-
ται; καὶ γὰρ ὕπατον καὶ δήμαρχον ὅμοίως ὃ δῆμος αἷ-
ρεῖται. Καὶ μὴν ἢ γ8 βασιλεία, πρὸς τῷ πᾶσαν ἀρχὴν
΄σ
Τ1Τ[Β. ΟΒΑΟΟΗῦϑ. 11
ἔχειν ἐν ἑαυτῇ συλλαβοῦσα, καὶ ταῖς μεγίσταις ἑβρουρ-
γχίαις καϑωσίωται πρὸς τὸ ϑεῖον" ἀλλὰ Ταρκύνιον. ἐξέ-
βαλον ἡ ῆ πόλις ἀδικοῖντα, καὶ δι᾿ ἑνὸς ἀγδρὸς ὕβριν ἡ ῇ πά-
τριος ἀρχὴ καὶ κτίσασα τὴν Ῥώμην καταλύϑη. τί δ᾽ οὐ-
τως ἅγιον ἐν Ῥώμῃ καὶ σϑμνὸν » ὡς αἱ περιόπουσαι παρ-
ϑένοι καὶ φυλάττουσαι τὸ ἄφϑιτον πῦρ; ; ἀλλ᾽ εἷ τις ἂν
ἁμάρτῃ αὐτῶν, ζῶσα κατορύσσεται" τὸ γὰρ ἄσυλον οὐ φυ-
λάττουσιν ἀσεβοῦσαι εἷς τοὺς ϑεοὺς, ὃ διὰ τοὺς ϑεοὺς
ἔχουσιν. Οὔκουν οὐδὲ δήμαρχος, ἀδικῶν δῆμον, ἔ ἔχειν τὴν
διὰ τὸν δῆμον ἀσυλίαν δίκαιός ἐστιν" ἢ γὰρ ἰσχύοι δυνάμϑι,
ταύτην ἀναιρεῖ. Καὶ μὴν εἰ δικαίως ἔλαβε: τὴν δημαρχίαν,
τῶν πλείστων φυλῶν ψηφισαμένων, πῶς οὐχὶ κἂν ἄφαιρε-
ϑείη δικαιότερον, πασῶν ἀποψηφισαμένων; Ἱερὸν δὲ καὶ
ἄσυλον οὐδὲν οὕτως ἐστὶν, ὡς τὰ τῶν ϑεοῶν ἀναϑήματα"
χρῆσϑαι δὲ τούτοις, καὶ κινεῖν καὶ μεταφέρειν, ὡς βούλε-
ται, τὸν δῆμον οὐδεὶς κεκώλυκθν. Ἐξῆν οὺν αὑτῷ καὶ
τὴν δημαρχίαν ὡς ἀνάϑημα μεν δνδγκδῖν δὶς ἕτερον. Ὅτι.
δ᾽ οὐκ ἄσυλον, οὐδ᾽ ἀναφαΐροτον ἡ ἀρχὴ, δῆλόν ἐστι τῷ
πολλάκις ἢ ἔχοντας τινὰς ἀρχὴν ἐξόμνυσθαι καὶ παραιτεῖ-
σϑαι δι᾿ αὐτῶν.
ΧΥῚ. Τοιαῦτα μὲν ἦν τὰ κεφάλαια τῆς τοῦ Τιβε-
ρίου δικαιολογίας. Ἐπεὶ δὲ «συνορῶντες, οἱ φίλοι τὰς
ἀπειλὰς καὶ τὴν σύστασιν, ᾧοντο δεῖν ὅτέρας περιέχϑ-
σϑαι δημαρχίας εἰς τὸ μέλλον, αὖϑις ἄλλοις γόμοις ἄνϑ-
λάμβανε τὸ πλῆϑος, τοὺς τὸ χρόνους τῶν στρατϑιῶν
ἀφαιρῶν, καὶ διδοὺς ἐπικαλεῖσθαι τὸν δῆμον ἃ ἀπὸ τῶν
δικαστῶν, καὶ τοῖς κρίνουσι, τότϑ, συγκλητικοῖς οὖσι, κα-
ταμιγνὺς ὧς τῶν ἱππέων τὸν. ἴσον ἀριϑμὸν, καὶ πάντα ᾿
τρόπον ἤδη τῆς βουλῆς τὴν ἰσχὺν κολούων; πρὸς ὀργὴν
καὶ φιλονϑικίαν μᾶλλον, ἢ τὸν τοῦ δικαίου καὶ συμφέρον»-
Ρευτ. ΨΗΙ, Β
18 ΡυΤΛΑΈΆΟΘΗΙ -
τος λογισμόν. Ἐπεὶ δὲ, τῆς ψήφου φερομένης ἤσϑοντο
τοὺς ἐναντίους κρατοῦντας » (οὐ γὰρ παρῆν ἅπας ὁ δη-
μος) πρῶτον μὲν οἷς βλασφημίας τραπόμενοι τῶν συναρ-
χόντων, εἷλκον τὸν χρόνον" ἔπϑιτα τὴν ἐκκλησίαν ἀφῆκαν,
εἰς τὴν ὑστεραίαν ἀπαντᾷν κελεύσαντες. Καὶ πρῶτον
μὲν εἰς τὴν ἀγορὰν καταβὰς ὁ Ο Τιβέριος, ὃ ἱκέτϑυδ τοὺς ἀ»-
ϑρώπους, ταπεινὸς καὶ δεδακρυμένος, ἔπδιτα δεδοικέναι
φήσας, μὴ νυκτὸς ἐκκόψωσι τὴν οἰκίαν οἵ ἐχϑροὶ, καὶ
διαφϑείρωσιν αὐτὸν, οὕτως τοὺς ἀνθρώπους διέϑηκεν,
ὥστε πϑρὶ τὴν οἰκίαν αὐτοῦ παμπόλλους τινὰς αὐλίσα-
σϑαι καὶ διανυχτερεῦσαι παραφυλάττοντας. ᾿
ΧΙ. Ἅμα ἃ᾽ ἡμέρᾳ παρῆν ὃ τὰς ὄρνιϑας » αἷς
διαμαντούονται ἢ κομίζων, καὶ -προέβαλε τροφὴν αὐταῖς.
ΑἹ δ᾽ οὐ προῆλϑον, δὲ μὴ μία μόνη, διασείσαντος οὺ
μάλα τοῦ ἀνϑρώπου τὸ ἀγγεῖον" οὐδ᾽ αὐτή 78 τῆς τρο-
φῆς ἔϑιγϑν, ἀλλ᾽ ἐπάρασα τὴν ἀριστερὰν πτέρυγα. » καὶ
παρατείνασα᾿ τὸ σχέλος, πάλιν δὶς τὸ ἀγγεῖον κατέφυγε.
Τοῦτο καὶ τοῦ προτέρου σημδίου. τὸν Τιβέριον ἃ ἀνέμνησεν.
Ἦν γὰρ αὐτῷ κράνος »ᾧ πρὸς τὰς μάχας ἐχρῆτο, Κδχο-
σμημένον ἐκπρεπῶς καὶ διάσημον᾽ εἰς τοῦτο καταδύντες
ὄφεις, ἔλαϑον ἐντεκόντος ὦὰ, καὶ ταῦτα ἐξογλύψαντο.
Διὸ καὶ μᾶλλον δ Τιβέριος τοῖς πϑρὶ τὰς ὄρνιϑας ἐτα-
θάττετο. ΠΙ φοῇϑι δ᾽ ὅμως ἄνω, τὸν δῆμον ἡϑροῖσϑαι
περὲ τὸ Καπετώλιον πυνϑανόμενος" καὶ πρὶν ἐξελϑ εἴν,
προσέπταισϑ πρὸς τὸν οὐδὸν, σφοδρὰς οὕτω πληγῆς 7γ6-
νομένης, ὥστϑ τὸν “μὲν ὄνυχα τοῦ μεγάλου δακτύλου ῥα-
γῆναι, τὸ δ᾽ αἷμα διὰ τοῦ ὑποδήματος ἔξω φέρεσϑαι
Μ ἱκρὸν δ᾽ αὐτοῦ προελϑόντος, ᾽ ὠφϑησαν ὑπὲρ κεράμου
μαχόμενοι κόρακες ἐν. ἀριστερᾷ" καὶ πολλῶν, ὡς εἰκὸς,
ἀνθρώπων παρερχομένων, κατ᾽ αὐτὸν τὸν Τιβέριον λίϑος
ΤΙΒ. ΟᾺ ΑΟΟΗῦϑ. 4
ἀπωσϑ εὶς ὑπὸ ϑατέρου τῶν κοράκων ἔπεσε παρὰ τὸν
πόδα. Τοῦτο καὶ τοὺς ϑρασντάτους τῶν περὶ αὐτὸν
ἐπέστησεν" ἀλλὰ Βλόύσσιος ὃ Κυμαῖος παρὼν, αἰσχύνην
ἔφη καὶ κατήφδιαν παρεῖναι πολλὴν, εἰ Τιβέριος," Γράχ-
υχου μὲν υἱὸς, ᾿Αφρικανοῦ δὲ Σκηπίωνος ϑυγατριδοῦς,
προστάτης δὲ τοῦ. Ρωμαίων δήμου, κόρακα δοίσας, οὐχ
ὑπακούσϑιδ τοῖς πολίταις καλοῦσι" τοῦτο μέντοι τὸ αἱἰ-
σχρὸν οὐκ ἐν γέλωτι ϑήσεσϑαι τοὺς ἐχθροὺς, ἀλλ᾽ ὡς
τυραννοῦντος καὶ τρυφῶντος ἤδη καταβοήσεσϑαι πρὸς
τὸν δῆμον. “Ἅμα δὲ καὶ προσέϑεον πολλοὶ τῷ Τιβερίῳ
παρὰ τῶν ἐν Καποτωλίῳ φίλων, ἐπείγεσϑαι κολδύοντες,
ὡς τῶν ἐκθὶ καλῶς ἐχόντων. Καὶ τά γε πρῶτα λαμπρῶς
ἀπήντα τῷ Τιβερίῳ, φανέντι μὲν εὐθὺς ἀραμένων βοὴν
φίλιον», ἀναβαίνοντα δὲ προθύμως δεχομένων, καὶ περὶ
αὑτὸν, ὡς μηδεὶς πολάσϑιεν ἀγνὼς, ταραττομένων.
ΧΥΠΙ. ᾿Αρξαμένου δὲ πάλιν τοῦ Μουκίου τὰς φυ--
λὰς ἀναγορεύειν, οὐδὲν ἐπεραΐνδτο τῶν εἰωϑθϑύτων διὰ τὸν
ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ϑόρυβον, ὠϑουμένων καὶ ὠϑούντων
τοὺς ἐγαγτίους εἰσβιαζομένους καὶ ἀγαμιγνυμένους. Ἐν
δὲ τούτῳ Φλάβιος Φλάκκος, ἀπὸ βουλῆς ἀνὴρ, εἰς ἐμφα-
γὲς καταστὰς, ὡς οὐκ ἤν φϑεγγόμενον ἐφικέσθαι, διεσή-
μῇνδ τῇ χϑιρὶ φράσαι τι βουλόμδνον αὑτὸν ἰδίᾳ τῷ Τιβε-
ρίῳ. Καὶ κελεύσαντος ἐκοίνου διασχεῖν τὸ πλῆϑος,
ἀναβὰς μόλις καὶ προσαλϑὼν, ἀπήγγϑιλεν, ὅτι» τῆς βου-
λῆς συγκαϑεξομένης, οἱ πλούσιοι, τὸν ὕπατον μὴ ποί-
ϑόντες , αὐτοὶ διανοοῦνται καϑ΄ αὑτοὺς ἀποκτιννύναι
τὸν Τιβέριον, πολλοὺς ἐπὶ τοῦτο δούλους καὶ φίλους
ὡπλισμένους ἢ ἔχοντες.
ΧΙΧ. Ὡς οὖν ταῦτα τοῖς περὶ αὑτὸν ἐξήγγϑιλεν ὃ
Τιβέριος, οὗτοι μὲν εὐθὺς τὰς τ τηβέννους περιδζών-
Β2
90 ῬΡΙ ΤΑΞΒΟΗΙ
ψυντο, καὶ τὰ τῶν ὑπηρδτῶν δόρατα συγκλῶντες, οἷς
ἀνείργουσι τὸν ὄχλον ᾽ διελάμβανον, ὡς ἀμυνούμενοι τοῖς
κλάσμασι τοὺς ἐπερχομένους. Τῶν δ᾽ ἀπωτέρω ϑαυμα-
ζόντων τὰ γινόμενα, καὶ πυνϑανομένων, ὃ 0 Τιβέριος ἢ ἡψατο
τῇ χειρὶ τῆς κεφαλῆς, ἐνδεικνύμενος τῇ ὄψει τὸν κίνδυνον,
ἐπεὶ τῆς φωνῆς οὐκ ἐπήκουον. ΟἿ δ᾽ ἐναντίοι τοῦτ᾽ ἰδόν-
τες, ἔϑεον πρὸς τὴν βουλὴν, ἀπαγγέλλοντες αἰτεῖν διάδη-
μα τὸν Τιβέριον" καὶ τούτον σημεῖον εἶναι τὸ τῆς κοφα-
λῆς ἐπιϑιγγάνειν. Πάντες μὲν οὖν ἐθορυβήϑησαν" ὃ ο δὲ
ΝΝασικᾶς ἠξίου τὸν ὕπατον τῇ πόλει βοηϑεῖν, καὶ κατα-
λύδιν τὸν τύραννον. Ἀποκριναμένου δὲ πρῴως ὀιδίνου,
βίας μὲν οὐδεμιᾶς ὑπάρξειν, οὐδ᾽ ἀναιρήσειν οὐδένα. τῶν
πολιτῶν ἄκριτον' εἰ μέντοι ψηφίσαιτό τι τῶν παρανύμων
0 δῆμος ὑπὸ τοῦ Τιβερίου πεισϑεὶς, ἢ ] βιασϑεὶς, τοῦτο κύ-
ριον μὴ φυλάξειν" ἀναπηδήσας ὃ Νασικᾶς, ,,Επεὶ τοίνυν,
ἔφη, προδίδωσιν ὁ ἄρχων τὴν πόλιν, οὗ βουλόμενοι τοῖς
γόμοις βοηϑεῖν ἀκολουϑεῖτο.ς Καὶ ταῦτα λέγων ἅμα,
καὶ τὸ κράσπεδον τοῦ ἱματίου ϑέμενος ἐπὶ τῆς κεφαλῆς
ἐχώρει πρὸς τὸ Καπετώλιον. Ἕκαστος δὲ τῶν ἑπομένων
αὐτῷ, τῇ χειρὶ τὴν τήβεννον περιελίξας » ἐωϑει τοὺς ἐμ-
ποδὼν, οὐδενὸς ἐγισταμένου πρὸς τὸ ἀξίωμα τῶν ἀνδρῶν,
ἀλλὰ φϑυγόντων καὶ πατούντων , ἀλλήλους. Οἱ μὲν οὖν
στερὶ αὐτοὺς ῥόπαλα καὶ σκυτάλας ἐκόμιξον οἴκοϑεν" '
αὐτοὶ δὲ τῶν δίφρων, καταγνυμένων ὑπὸ τοῦ φεύγοντος
ὄχλου, τὰ κλάσματα καὶ τοὺς πόδας λαμβάνοντες, ἀγέ-
βαινον ἐπὶ τὸν Τιβέριον; ἅμα παίοντες τοὺς προτϑ-
ταγμένους. Καὶ τούτων μὲν ἦν τροπὴ καὶ φόνος" αὺ-
τοῦ δὲ τοῦ Τιβερίου φούγοντος ἀντελάβετό τις τῶν ᾿ἵμα-
τίων. Ὁ δὲ τὴν τήβεννον ἀφεὶς, καὶ φεύγων ἐν τοῖς χι-
τῶσιν», ἐσφάλη, κ καὶ κατηνέχθη περὶ τινας τῶν πρὸ αὐτοῦ
. (ΟἿ
ΤΙΒ. ΟΒΑσΟΗσῦ58. 41
πεπτωκότας. “Ανιστάμενον δ᾽ αὑτὸν ὃ μὲν ἐμφανῶς καὶ
πρῶτος δὶς τὴν κεφαλὴν πατάξας ποδὶ δίφρου Πόπλιος
ἤν Σατυρήϊος , βἷς τῶν συναρχόντων" τῆς δὲ δεουτένας
ἀντεποιεῖτο πληγῆς “Μούκιος ἡ Ῥοῦφος; ὡς ἐπὶ καλῷ τινι
σεμνυνόμενος. Τῶν δ᾽ ἄλλων ἀπέϑανον ὑπὲρ τριακο-
σίους ξύλοις καὶ λίϑοις συγκοπέντες, σιδήρῳ δ᾽ οὐδείς.
ΧΧ. Ταύτην πρώτην ἱστοροῦσιν ἐν “Ῥώμῃ στάσιν,
ἀφ᾽ οὗ τὸ βασιλούεσϑαι κατέλυσαν, αἵματι καὶ φόνῳ
πολιτῶν διακριϑῆναι" τὰς δ᾽ ἄλλας, οὔτε μικρὰς, οὔτϑ
περὶ μικρῶν γενομένας ν ἀνϑυπείκοντες ἀλλήλοις, φόβῳ
μὲν οἵ δυνατοὶ τῶν πολλῶν, αἰδούμενοι δὲ τὴν βουλὴν ὃ
δημος, ἔπαυον. Δοκεῖ δὲ καὶ τότε μὴ χαλεπῶς ἂν ἐν-
δοῦναι παρηγορηϑεὶς ὃ ὁ Τιβέριος" ἔτι δὲ ῥᾷον εἶξαι δίχα
φόνου καὶ τρὰυμάτων ἐπιοῦσιν" οὐ γὰρ πλείονες, 7 ἥ τρισ-
χίλιοι, περὶ αὐτὸν ἦσαν. ᾿4λλ᾽ ἔοικεν ὀργῇ τῶν πλουσίων
καὶ μίσϑι πλέον, ἢ δι, ἃς ἐσκήπτοντο προφάσεις, ἥ σύ-
στασις ἐπ᾿ αὐτὸν γενέσϑαι" καὶ τούτου μέγα τεκμήριον
ὡμῶς καὶ παρανόμως ὑβρισϑεὶς ὃ ὃ νεκρός. Οὐ γὰρ ἐπέτρϑ-
ψα» ἀνελέσϑαι τὸ σῶμα τῷ ἀδελφῷ δεομένῳ, καὶ ϑάψαι
νυκτὸς, ἀλλὰ μετὰ τῶν ἄλλων νεκρῶν εἰς τὸν ποταμὸν
ἔῤῥιψαν. Καὶ τοῦτο πέρας οὐκ ἦν, ἀλλὰ καὶ τῶν» φίλων
αὐτοῦ τοὺς μὲν ἐξοκήρυττον ἀκρίτους ᾿ τοὺς δὲ συλλαμ-
βάνοντες ἀπϑκτίννυσαν" ἐν οἷς καὶ Διοφάνης, 0 ῥήτωρ,
ἀἁπώλοτο. Γαΐον δὲ τινα Βίλλιον εἰς ἀγγεῖον καϑείρ-
ξαντος, καὶ συνομβαλόντες ἐχίδνας καὶ δράκοντας, οὕτω
διέφϑειραν. Ὁ δὲ Κυμαῖος Βλύσσιος ἀνήχϑη μὲν ἐπὶ
τοὺς ὑπάτους, ἐρωτώμενος δὲ περὶ τῶν γεγονότων, ὧμο-
λόγει πεποιηκέναι. πᾶντα Τιβερίου κολθύοντος. Εἰπόν-
τος δὲ τοῦ Ἰγασικᾶ πρὸς αὐτόν" ,. Τί οὖν, εἴ σ8 Τιβέριος
ἐκέλευσεν ἐμπρῆσαι τὸ Καποτώλιον;"ς τὸ μὲν πρῶτ
23 ο ΡΨΌΟΥΤΑΒΟΗΙ
ἀντέλεγεν, ὡς οὐκ ἂν τοῦτο Τιβερίου κελεύσαντος" τεολ-
λάκις δὲ καὶ πολλῶν τὸ αὐτὸ πυνϑανομένων, »4λλ᾽ ἐρκεί-
γου 78 προστάσσοντος,"“ ἔφη, »καλῶς κἀμοὶ τοῦτο πρᾶ-
ξαι δἶγεν" οὐ 7ὰρ ἂν Τιβέριος τοῦτο προσέταξεν, εἰ μὴ
τῷ δήμῳ συνέφϑρδν. ὰ Οὗτος μὲν οὖν διαφυγὼν, ὕστε-
ρον ᾧχϑτο πρὸς ᾿Αριστόνικον εἰς ᾿Ασίαν" καὶ τῶν ἐκδίνου
πραγμάτων διαφϑαρέντων, ἑαυτὸν ἀνεῖλεν.
ΧΧΙ. Ἡ δὲ βουλὴ, ϑοραπούουσα τὸν δῆμον ἐκ τῶν
παρόντων, οὔτθ πρὸς τὴν διανομὴν ἔτι τῆς χώρας ἤναν-
τιοῦτο, καὶ ἕτερον ἀντὸὶ τοῦ Τιβδρίου προύϑηκϑ τοὶς πολ-
λοῖς δριστὴν ἐλέσϑαι. “Ιαβόντες δὲ τὰς ψήφους, εἵλοντο
Πόπλιον Κράσσον, οἰκεῖον ὄντα Γράκχῳ" ϑυγάτηρ γὰρ
αὐτοῦ, “Δικιννία, Γαΐῳ Τράκχῳ συνῷῴκϑι. Καίτοι ἹΝέπως
ὃ Κορνήλιος φησὶν, οὐ Κράσσου, Βρούτου δὲ τοῦ 9ρι-
αμβεούσαντος ἀπὸ «Ἀυσιτανῶν, ϑυγατέρα γῆμαι Γαΐον"
ἀλλ᾽ οἵ πλείους, ὡς ἡμεῖς γφάφομεν ἢ ἱστοροῦσιν. Ἐπεὶ
δὲ “χαλεπῶς μὲν ὃ δῆμος εἶχθ τῷ ϑανάτῳ τοῦ Τιβερίου,
καὶ φανερὸς ἣν ἀμύνης περιμένων καιρὸν, ἤδη δὲ καὶ δί-
και τῷ ἸΝασικᾷ προσανεσδίοντο, δείσασα περὶ τοῦ ἀν-
δρὸς ἡ ἢ βουλὴ. ψηφίζεται μηδὲν δβομένη, πέμπειν αὐτὸν
εἷς ᾿Ασίαν. Οὐ γὰρ ἀπεκρύπτοντο κατὰ τὰς ἀπαντή-
σεις οἷ ἄνϑρωποι τὴν δυσμένθιαν, ἀλλ᾽ ἐξηγριαίνοντο, καὶ
κατεβόων, ὅπον » προστύχοιδν, ἐναγῆ καὶ τύραννον καὶ
μεμιαγκότα φόνῳ σώματος ἀσύλου καὶ ἱεροῦ ἁγιώτα-
τον καὶ φρικωδέστατον ἐν τῇ πόλει τῶν ἱερῶν ἀποκα-
λοῦντες. Οὕτω μὲν οὖν ὑπεξῆλθε τῆς Ἰταλίας ὃ Ν ασι-
κᾶς, ταΐπερ ἐνδεδεμένος ταῖς μεγίσταις ἱερουργίαις" ἣν
γὰρ ὃ μέγιστος καὶ πρῶτος τῶν ἱερέων. Ἔξω δ᾽ ἀλύων
καὶ πλανώμενος ἀδόξως, οὐ μετὰ πολὺν χρόνον κατέ-
στρεψο περὶ Πέργαμον. Οὐ δεῖ δὲ ϑαυμάζοιν, δἰ Ιγα-
Α
ΤΙῚΒ. ΟΒΑΟΟΘΗΪϑ. 23
σικᾶν μεμίσηκεν οὕτως ὅ δῆμος, ὅπου καὶ Σκηπίων ὃ
“ἁφρικανὸς, ου δοκοῦσι ἡ Ῥωμαῖοι μηδένα δικαιότορον μηδὲ
μᾶλλον ἀγαπῆσαι ᾽ παρὰ μωιρὸν ἦλθεν! ἐκπεσεῖν καὶ στέ-
ρεσϑαι τῆς πρὸς τὸν δῆμον εὐνοίας, ὅτι πρῶτον μὲν ἐν
Ν ομαντίᾳ τὴν τελουτὴν τοῦ Τιβερίου πυθόμενος, ἀνεφώ-
νῆσον ἐκ τῶν Ὁμηρικῶν.
Ὡς ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος, ὃ τις τοιαῦτα γ8 ῥέζοι;
ἔπειτα τῶν περὶ Γαΐον καὶ Φούλβιον. αὐτοῦ δι᾿ ἐκκλη-
σίας πυνθανομένων, τί φρονοΐη περὶ τῆς Τιβερίου τολδυ-
τῆς, οὐκ ἀρεσκομένην τοῖς ὑπ᾽ ἐκείνου ποπολιτουμένοις
ἀπόκρισιν ἔδωκεν. Ἔκ τούτου γὰρ ὁ μὲν δῆμος ἀντέ-
κρουσεν αὐτῷ λέγοντι ᾽ μηδέπω τουτὲ ποιήσας πρότερον"
αὐτὸς δὲ τὸν δῆμον εἰπιοῖν κακῶς προήχϑη. Περὲ μὲν
οὖν τούτων ἐν τῷ Σκηπίωνος βίῳ τὰ καϑ᾽ ἕχαστα γέ-
γραπται. -
ΓΙ. ΓΡΑΚΧΟΣ.
Ι͂ὰ αἴος δὲ Τράκχος, ἐν ἀρχῇ μὲν, ἢ δεδιὼς τοὺς
ἐχϑροὺς, ἢ φϑόνον συνάγων ἐπ᾿ αὐτους, ὑπεξέστη τὸ
τῆς ἀγορᾶς, καὶ καϑ' ἑαυτὸν ἡσυχίαν ἔχω» διέτριβεν,
ὡς ἂν τις τῷ παρόντι ταπϑιναὰ πράττων, καὶ τὸ λοιπὸν -
οὕτως ἀπραγμόνως βιωσόμενος" ὥστε καὶ λόγον τισὴ
κατ᾽ αὑτοῦ παρασχεῖν, ὡς δυσχεραίνοντος καὶ προβϑ-
βλημένου τὴν τοῦ Τιβερίου πολιτείαν. Ἦν δὲ καὶ μει-
θάκιον παντάπασιν" ἐννέα 7γαρ ὀνιαντοῖς ἐλοίποτο τὰδολ-
φοῦ καϑ'᾽ ἡλικίαν" ἐκεῖνος δ᾽ οὕπω τριάκοντα γεγονὼς
ἀπέθανον. Ἐπεὶ δὲ, προϊόντος τοῦ χρόνου, τόν τὸ τρό-
πὸν ἡσυχῆ διέφαινεν» ἀργίας καὶ μαλαχίας καὶ πότων
καὶ ; χρηματισμῶν ἀλλότριον ἢ ὄντα; καὶ τὸν λόγον, ὥσπερ
ὠκύπτερα, κατασκδυαζόμενος ἐπὶ τὴν πολιτοίαν, δῆλος ἦν
οὐκ ἠρομήσων, δίκην τὸ τινὲ τῶν φίλων φϑύγοντι; Βεττίωῳ,"
συγοιπὼν, τοῦ δήμου συνενϑουσιῶντος ὑφ᾽ ἡδονῆς καὶ
βακχούοντος πϑρὶ αὐτὸν, ἀπέδειξε τοὺς ἄλλους ῥήτορας
παΐδων μηδὲν διαφέροντας" εἰς φόβον αὖϑις οἱ δυνατοὶ
καϑίσταντο, καὶ πολὺς ἣν ἐν αὑτοῖς λόγος, ὧς οὐκ ἐάσου-
σιν ἐπὶ δημαρχίαν τὸν Γαῖον προαλϑ εῖν. Συντυγχάνϑι
δ᾽ ἀπὸ ταντομάτον λαχεῖν αὐτῷ εἰς Σαρδὼ ταμίαν Ὀρέ-
- Οο. ΟΒ ΑΟΟΗσϑ. 26
στ, τῷ ὑπάτῳ" καὶ τοῦτο τοῖς μὲν ἐχϑροῖς καϑ᾽ ἥδο-
γὴν ἐγεγόνει, τὸν δὲ Γαΐον οὐκ ἐλύπησεν. “τὸ γὰρ ὧν
πολεμικὸς, καὶ χεῖρον οὐδὲν πρὸς στρατείας ἠσκημένος,
ἢ δίκας, ἔτι δὲ τὴν πολιτείαν καὶ τὸ βῆμα φρίττων, ἀντέ-
χϑιν δὲ καλοῦντι τῷ δήμῳ καὶ τοῖς φίλοις οὐ δυνάμενος,
παντάπασι τὴν ἀποδημίαν ἐκείνην ἤγάπησε. ΚΚαΐτοι
κρατεῖ δόξα πολλῇ. » τοῦτον ἄκρατον γενέσϑαι δημαγω-
γὸν, καὶ πολὺ τοῦ Τιβερίου ᾿λαμπρότορον πρὸς τὴν ἀπὸ
τῶν ὄχλων δόξαν. Οὐκ ἔχει δ᾽ οὕτω τὸ ἀληϑές" αλλ᾽
ἔοικον ὑπ᾽ ἀνάγκης τινὸς μάλλον οὗτος, ἢ προαιρέσδως,
ἐμπεσεῖν εἰς τὴν πολιτϑίαν. Ἱστορεῖ δὲ καὶ Κικέρων, ὃ ὃ
᾿ῥήτωρ, ὦ ὡς ἄρα φϑύγοντι πᾶσαν ἀρχὴν τῷ Ταΐῳ, καὶ μεϑ᾽
ἡσυχίας ἢ ἤρημένῳ ζῆν, ὃ ἀδελφὸς ὃ ὄναρ φανεὶς, καὶ προς
αγορεύσας, », Τί δῆτα, « φαίη, »Γαϊδ, βραδύνεις; Οὐκ
- ἔστιν ἀπόδρασις, ἀλλ᾽ εἷς μὲν ἡμῖν ἀμφοτέροις βίος, εἷς
δὲ ϑάνατος, ὑπὲρ τοῦ ν δήμου πεπολιτουμένοις, πέπρωται.“
11. Γενόμενος οὐν ὃ Ταάϊος ἐν “Σαρδόνι, πᾶσαν ἀρε-
τῆς ἀπόδοιξεν ἐδὶ δου, καὶ πολὺ πάντων διέφϑρϑ τῶν »ἕων
ἐν τοῖς πρὸς τοὺς πολεμίους ἀγῶσι, καὶ ἐν τοῖς πρὸς
τοὺς ὑπηκόους δικαίοις, καὶ ἐν τῇ πρὸς τὸν στρατηγὸν
ϑὐνοίᾳ καὶ τιμῇ᾽ σωφροσύνῃ δὲ καὶ λιτότητι καὶ φιλο-
πονΐᾳ παρήλλατεϑ καὶ τοὺς πρεσβυτέρους. Ἰσχυροῦ δὲ
καὶ νοσώδους ὁ ἅμα χειμῶνος ἐν. Σαρδόνι γενομένου ᾿ καὶ
τοῦ στρατηγοῦ τὰς πόλεις ἐσθῆτα τοῖς στρατιώταις αἷ-
τοῦντος, ἔπεμψαν εἰς Ῥώμην παραιτούμενοι. 4εξαμέ-
γης δὲ τῆς βουλῆς τὴν παραΐτησιν αὐτῶν, καὶ τὸν στρα-
τηγὸν ἄλλοϑεν ἀμφιέζοιν τοὺς “στρατιώτας κελευούσης,
ἀποροῦντος δ᾽ ἐκδένου ν καὶ τῶν στρατιωτῶν κακοπα-
ϑούντων, ἐπολϑὼν τὰς πόλεις ὁ Γαῖος, αὐτοὺς ἀφ᾽ δαυ-
τῶν ἐποίησεν ἐσθῆτα πέμψαι, καὶ βοηϑῆσαι τοῖς Ῥω-
20 ΄ ῬΥ ΤΑΙΟΗΙ
μαίοις. Ταῦτα πάλιν εἰς Ῥώμην ἀπαγγελλόμενα, καὶ
δοκοῦντα δημαγωγίας προάγωνες δῖναι; διετάραττο τὴν
βουλήν. αὶ πρῶτον μὲν ἐκ Αιβύης παρὰ Μιμιψα, τοῦ
βασιλέως, πρέσβεις παραγενομένους, καὶ λέγοντας, ὡς ὁ
βασιλεὺς χάριτι Γαΐου Τράκχου πέμψοιεν εἰς Σαρδόνα
σῖτον τῷ στρατηγῷ, δυσχεραίνοντος ἐξέβαλον" ἔπειτα
δόγμα ποιοῦνται, τοῖς μὲν στρατιώταις διαδοχὴν ἀπο-
σταλῆναι, τὸν δ᾽ Ὀρέστην ἐπιμένειν, ὡς δὴ καὶ τοῦ Γαΐου
διὰ τὴν ἀρχὴν παραμενοῦντος. Ὁ δὲν τούτων αὐτῷ
προσπεσόντων, εὐϑὺς ἐξόπλευσϑ πρὸς ὀργὴν, καὶ φανεὶς
ἐν Ῥώμῃ παρ᾽ ἐλπίδας, οὐ μόνον ὑπὸ τῶν ἐχϑρῶν αἰτίαν
εἶχεν, ἀλλὰ καὶ τοῖς πολλοῖς ἀλλόκοτον ἐδόκει, τὸ ταμίαν
ὄντα προαποστῆναι τοῦ ἄρχοντος. Οὐ μὴν ἀλλὰ κατή-
γορίας αὐτῷ γενομένης ἐπὶ τῶν τιμητῶν, αἰτησάμενος
λόγον» οὕτω μετέστησϑ τὰς γνώμας τῶν ἀκουσάντων;
ὥστ᾽ ἀπελϑεῖν ἠδικῆσϑαι τὰ μέγιστα δόξας. Ἐστρα-
τοῦσϑ)αι μὲν γὰρ ἔφη δώδεκα ἔ ἔτη, τῶν ἄλλων δέκα στρα-
τουομένων ἐν ἀνάγκαις" ταμιεύων δὲ τῷ στρατηγῷ πα-
ραμεμενηκέναι τριδτίαν, τοῦ νόμου μετ᾽ ἐψιαυτὸν ἐπανελ-
ϑεῖν διδόντος" μόνος δὲ τῶν στρατευσαμένων πλῆρες τὸ
βαλλώντιον εἰσενηνοχὼς κενὸν ἐξενηνοχέναι , τοὺς δ᾽ αλ-
λους ἐκπιόντας ὃν ϑἰσήνεγκαν οἶνον, ἀργυρίου καὶ χρυ-
σίον μεστοὺς δεῦρο τοὺς ἀμφορεῖς ἥκδιν κομίζοντας.
Π. Ἐκ τούτου πάλιν ἄλλας αἰτίας αὐτῷ καὶ δίκας
ἐπῆγον, ὡς τοὺς συμμάχους ἀφιστάντι καὶ κεκοινωγὴη-
κότι τῆς πορὸ Φρέγελλαν ἐνδειχϑείσης συνωμοσίας. Ὁ
δὲ πᾶσαν ὑποψίαν ἀπολυσάμενος, καὶ φαγδὶς καϑαρὸς 8ὺ-
ϑὺς ἐπὶ δημαρχίαν ὦ ὥρμησδ, τῶν μὲν γνωρίμων ἀνδρῶν ὃ ὅμα-
λῶς ἁπάντων ἐναντιουμένων πρὸς αὐτὸν, ὑχλοῦυ δὲ τοσού-
του συῤῥέξοντος εἰς τὴν πόλιν ἐκ τῆς Ἰταλίας, καὶ συναρ-
ΠΟ, ΘΟΒΑΘΟΘΗσῦϑΒ. 97
χαιρεσιάξοντος, ὡς πολλοῖς μὲν οἰκήσεις ἐπιλιπεῖν, τοῦ
δὲ πεδίου μὴ δεξαμέναυ τὸ πλῆϑος, ἀπὸ τῶν τεγῶν καὶ
τῶν κεράμων τὰς φωνὰς συνηχεῖν. Τοσοῦτον δ᾽ οὖν
ἐξεβιάσαντο τὸν δημον οὗ δυνατοὶ, καὶ τῆς ἐλπίδος τοῦ
Γαΐου καϑεῖλον, ὅσον οὐχ, ὡς προσεδόκησε, πρῶτον»,
ἀλλὰ τέταρτον ἀναγορευϑῆναι. Παραλαβὼν δὲ τὴν
ἀρχὴν, οὐϑὺς ἦν ἁπάντων πρῶτος, ἰσχύων τ τῷ λέγειν,
ὡς ἄλλος οὐδεὶς, παὶ τοῦ πάϑους αὐτῷ παῤῥησίαν πολ-
λὴν διδόντος ἀνακλαιομένῳ τὸν ἀδελφόν. Ἐνταῦϑα
γὰρ ἐξ ἁπάσης προφάσεως περιἢ7γ8 τὸν δῆμον ᾿ ἄναμι-
μνήσχων τῶν γεγονότων, καὶ παρατιϑεὶς τὰ τῶν προγό-
γων, ὡς ἐκεῖνοι μὲν καὶ Φαλίσκοις ἐπολέμησαν ὑπὲρ Γ-
γυχέου τινὸς δημάρχου, λοιδορηϑέντος, καὶ Γαΐου Βουτ-
τουρίου ϑάνατον κατέγνωσαν, ὅτι δημάρχῳ πορϑυομένῳ
δι’ ἀγορᾶς οὐχ ὑπεξέστη μόνος. ,» Ὑμῶν δ᾽ ὁρώντων,
ἔφη, Τιβέριον ξύλοις συνέχοπτον οὗτοι, καὶ διὰ μέσης τῆς
πόλεως ἐσύρετο σεκρὸς ἐκ Καπετωλίου, ῥιφησόμενος δὶς
τὸν ποταμόν᾽ οἱ δ᾽ ἁλισκόμενοι τῶν φίλων ἀπέϑνησκον
ἄκριτοι. (Καίτοι πάτριόν ἐστιν ἡμῖν, εἴ τις ἔχων δίκην
ϑανατικὴν μὴ ὑπακούει, τούτου πρὸς τὰς ϑύρας ἕωϑεν
ἐλϑόντα σαλσιιγκτὴν; ἀνακαλεῖσϑαι τῇ σάλπιγγι, καὶ
μὴ πρότερον ἐπιφέρειν ψῆφον αὐτῷ τοὺς δικαστάς. ου-
τως εὐλαβεῖς καὶ πεφυλαγμένοι πϑρὲ τὰς κρίσεις ἢ ἡσαν."“
[ν. Τοιούτοις λόγοις προανασεΐσας τὸν δῆμον, (ἦν
δὲ καὶ μεγαλοφωνότατος καὶ ῥωμαλοώτατος ἐν τῷ λέγειν)
δύο νόμους εἰσέφερϑ, τὸν μὲν, εἴ τινος ἄρχοντος ἀφήρητο
τὴν ἀρχὴν ὃ δῆμος, οὐκ ἐῶντα τούτῳ δευτέρας ἀρχῆς με-
τουσίαν εἶναι" τὸν δ᾽, εἴ τις ἄρχων ἄκριτον ἐκκεκηρύχοι
πολίτην, κατὰ τούτου κρίσιν διδόντα τῷ δήμῳ. Τούτων
τῶν νόμων ἀγτικρυς ὃ μὲν Μάρκον Ὀκταούϊον ἡτίμον
38 ΡΥΌΟΤΑΒΟΗΙ
τὸν ὑπὸ Τιβερίου τῆς δημαρχίας ἐκπεσόντα, τῷ δ᾽ ἐγαῖ-
χετο Ποπίλλιος" οὗτος γὰρ στρατηγῶν τοὺς τοῦ Τιβ:--
φίου φίλους ἐξοκήρυξε. Καὶ Ποπίλλιος μὲν οὐχ ὑπο-
στὰς τὴν κρίσιν, ἔφυγεν ἐξ Ἰταλίας. τὸν δ᾽ ἕτερον νό-
μὸν Γάϊος αὐτὸς ἐπανεῖϊοτο, φήσας, τῇ μητρὶ Κορνηλίῳ
δεηϑείσῃ χαρίζεσθαι τὸν Ὀχταούϊον. Καὶ ὁ δῆμος
ἠγάσϑη καὶ συνεχώρησε, τιμῶν τὴν Κορνηλίαν οὐδὲν ἦτ-
τὸν ἀπὸ τῶν παίδων, ἢ τοῦ πατρός- ἧς γο καὶ χαλκῆν
εἰκόνα στήσας ὕστερον, ἐπέγραψε Κορνηλίαν, μητέρα
Τράχχων. ᾿Απομνημονεύεται δὲ καὶ τοῦ Γαΐου πολλὰ
ὑπορικῶς καὶ ἀγοραίως ὑπὲρ αὐτῆς εἰρημένα πρός τινα
τῶν ἐχϑρῶν" Σὺ γὰρ, ἔφη, Κορνηλίαν λοιδορεῖς, τὴν
Τιβέριον τεκοῦσαν; “ Ἐπεὶ δὲ διαβεβλημένος ἦν εἰς μα-
λακίαν ὃ λοιδορηϑείς" Τίνα δ᾽, εἶπεν, ἔχων παῤῥησίαν,
συγκρίνεις Κορνηλίᾳ σεαυτόν; Ἕχοκες γὰρ, ὡς ἐκείνη;
. αὶ μὴν πάντος ἴσασι ἹΡωμαῖοι πιλοίω χρόνον ἐκείνην ἡ
ἀπ᾿ ἀνδρὸς οὖσαν, ἢ σὲ, τὸν ἄνδρα. «Τοιαύτη μὲν ἡ
πικρία τῶν λόγων ἦν αὐτοῦ, καὶ πολλὰ λαβεῖν ἐν τῶν γο-
γραμμένων ἐστὶν ὅμοια.
Ψ. Τῶν δὲ νόμων, οὗς-οἰσέφερο τῷ δήμῳ χαριζόμε-
»ος καὶ καταλύων τὴν σύγκλητον, ὃ μὲν ἦν ἦν κληρουχυιὸς,
ἅμα νέμων τοῖς πένησι τὴν δημοσίαν. ὃ δὲ στρατιωτι-
κὸς, ἐσϑῆτά τὸ κολούων δημοσίᾳ χορηγεῖσϑαι, καὶ μηδὲν
εἰς τοῦτο τῆς μισϑοφορᾶς ὑφαιρεῖσθαι τῶν στρατευομέ-
γῶν, καὶ νεώτερον ἑπτὰ ἐτῶν καὶ δέκα μὴ καταλέγοεσϑαι
στρατιώτην. ὃ δὲ συμμαχικὸς, ἰσοψήφους ποιῶν τοῖς
πολίταις τοὺς ᾿Ππαλιώτας. ὃ δὲ σιτιχὸς, ἐπϑυωνίζων. τοῖς
πόνησι τὴν ἀγοράν" ὁ δὲ δικαστοιὸς, ᾧ τὸ πλεῖστον
ἀπέκοψε τῆς τῶν συγκὶητικῶν δυνάμοως. Μόνοι γὰρ
ἔχρινον τὰς δίκας, καὶ διὰ τοῦτο φοβεροὶ τῷ τὰ δήμῳ καὶ
ο. ΟσΒΑΟΟΗσῦϑ. 29
τοῖς ἱππεῦσιν ἦσαν" ὦ δὲ τριακοσίους τῶν ἱππέων προσ-
κατέλεξεν αὐτοῖς, οὖσι τριακοσίοις, καὶ τὰς χρίσεις κοι-
νὰς τῶν ἑξακοσίων ἐποίησε. Τοῦτον τὸν νόμον εἰσφῷ»-
φω», τά τ᾽ ἄλλα λέγεται σπουδάσαι διαφερόντως, καὶ
τῶν πρὸ αὐτοῦ πάντων δημαγωγῶν πρὸς τὴν σύγκλητον
ἀφορώντων καὶ τὸ καλούμενον κομίτιον, πρῶτος τότϑ
στραφεὶς ἔξω πρὸς τὴν ἀγορὰν δημηγορῆσαι, καὶ τὸ λοι-
πὸν οὕτω ποιεῖν ἐξ ἐκδένου, μικρᾷ παρεγκαλίσει καὶ μετα-
ϑέσει σχήματος μέγα πρᾶγμα κιγήσας, καὶ μοτενεγκὼν
τρόπον τινὰ τὴν πολιτείαν ἐκ τῆς ἀριστοχρατίας εἰς τὴν
δημοκρατίαν, ὡς τῶν πολλὼν δέον, οὐ τῆς βουλῆς, στο-
χάζεσϑαι τοὺς λέγοντας.
ΨΙ. Ἐπεὶ δ᾽ οὐ μόνον ἐδέξατο τὸν νόμον τοῦτον ὃ
δῆμος, ἀλλὰ κακείνῳ τοὺς κρίνοντας ἐκ τῶν ἱππέων ἔδωκα
καταλέξαι, βοναρχικῆ τις ἰσχὺς ἐγογόνϑι περὲ αὐτόν"
ὥστε καὶ τὴν σύγκλητον ἀνέχεσθαι συμβουλδύοντος αὐ-
τοῦ. Συνεβούλουε δ᾽ ἀεὶ τι τῶν ἐκείνῃ πρϑπόντων εἰση-
γούμενος" οἷον ἣν καὶ τὸ περὶ τοῦ σίτου δόγμα μετριώ-
τατον καὶ κάλλιστον, ὃν ἔπεμπϑ μὲν ἐξ ᾿Ιβηρίας Φάβιος
ἀγτιστράτηγος" ἐκεῖνος δ᾽ ἔπεισβ τὴν βουλὴν ἀποδομέ-
γὴν τὸν σῖιον, ἀναπέμψαι ταῖς πόλεσι τὸ ἀργύριον, καὶ
προσεπαιτιάσασϑαι τὸν Φάβιον, ὡς ἐπαχϑὴ καὶ ἀφό-
ρητον ποιοῦντα τὴν ἀρχὴν τοὶς ἀνϑρώποις" ἐφ᾽ ᾧ μ8-
γάλην ἔσχα δόξαν μετ᾽ εὐνοίας ἐν ταῖς ἐπαρχίαις. Ἔγρα-
ψε δὲ καὶ πόλεις ἀποικίδας ἐκπέμπεσϑαι, καὶ τὰς ὁδοὺς
ποιεῖσϑαι, καὶ κατασκευάζεσθαι σιτοβόλια' τούτοις
ἁπασι πραττομένοις αὑτὸν ἄρχοντα καὶ διοικητὴν ἐφι-
στὰς, καὶ πρὸς οὐδὲν ἀποτρνόμενος τῶν τοσούτων καὶ
τηλικούτων, ἀλλὰ καὶ ϑαυμαστῷ τινε τάχϑι καὶ πόνῳ τῶν
γιυομένων, ὡς μόνον ἕκαστον ἐξεργαζόμενος" ὥστϑ καὶ
30 ῬΙ ΤΑΒΟΗΙ
τοὺς πάνυ μισοῦντας αὐτὸν καὶ δοδρικότας ἐκπλήττεσϑαι
τὸ διὰ πάντων ἀνύσιμον καὶ τελεσιουργόν. Οὗ δὲ πολ-
λοὲ καὶ τὴν ὄψιν αὐτὴν ἐθαύμαζον, ἐξηρτημένον ὁρῶντες
αὐτοῦ πλῆϑος ἐργολάβων, τεχνιτῶν, πρεσβευτῶν, ἀρχόν -
- τῶν, στρατιωτῶν, φιλολόγων" οἷς πᾶσιν» ἐντυγχάνων
μετ ᾿ δὐκολίας, καὶ τὸ σεμνὸν ἐν τῷ φιλανϑρώπῳ διαφυ-
λάττων, καὶ γέμων αὑτοῦ τὸ ἁρμόττον οἰκδβίως ἑκάστῳ,
χαλεποὺς ἀπεδείΐκνυβ συκοφάντας τοὺς φοβερὸ» αὑτὸν, ἢ
φορτικὸν ϑλως, ἢ βίαιον ἀποκαλοῦντας. Οὕτω δοινότε-
θος ἣν ἐν ταῖς ὁμιλίαις καὶ ταῖς πράξεσιν, ἢ τοῖς ἀπὸ τοῦ
βήματος λόγοις δημαγωγός.
νι. ᾿βσπούδασϑ δὲ μάλιστα περὶ τὴν ὁδοποίΐαν,
τῆς τὸ χρείας ἅμα καὶ τοῦ τιρὸς χάριν καὶ κάλλος ἐπιμδ-
ληϑείς. Βὐϑεῖαι γὰρ ἤγοντο διὰ τῶν χωρίων ἀτρεμεῖς "
καὶ τὸ μὲν ἐστόρνυτο πέτρᾳ ξεστῇ;, τὸ δ᾽ ἄμμου χώμασι
συννακτοῖς ἐπυκνοῦτο. Πειμπλαμένων δὲ τῶν κοίλων,
καὶ ζευγνυμένων γεφύραις, ὅσα χείμαῤῥοι διέκοπτον, ἢ ῇ
φάραγγες, ὕψος 18 τῶν ἑκατέρωϑεν ἢ ἶσον καὶ παραλλη-
λον λαμβανόντων, ὁμαλὴν καὶ καλὴν ὄψιν εἶχο δι᾽ ὅλου
τὸ ἔργον. Πρὸς δὲ τούτοις διαμοτρήσας κατὰ μίλιον
ὁδὸν πᾶσαν, (τὸ δὲ μίλιον ὀκτὼ σταδίων ὀλίγον ἀποδεῖ)
κίονας λιϑίνους σημεῖα τοῦ μέτρου κατέστησεν. ᾿ἄλλους
δὲ λίϑους ἔλαττον ἀπέχοντας ἀλλήλων ἑκατέρωϑεν τῆς
ὁδοῦ διέϑηκεν, ὦ ὡς εἴη ῥᾳδίως τοῖς ἵππους ἔχουσιν ἐπιβαί-
γδιν ἀπ᾿ αὐτῶν, ἀναβολέως μὴ δεομένοις.
ΨΠ|. Ἐπὶ τούτοις τοῦ δήμου μογαλύνοντος: αὐτὸν,
καὶ πᾶν ὁτιοῦν ἑτοίμως ἔ ἔχοντος ἐνδείκνυσ ϑαι πρὸς δὺ-
γοιαν, ἔφη ποτὲ δημηγορῶν αὐτὸς αἰτήσειν χάριν, ἣν λα-
βὼν μὲν, ἀντὶ παντὸς ξξδιν" εἰ δ᾽ ἀποτύχοι, μηδὲν ἐκαί-
γοις μεμψιμοιρήσοιν. Τοῦτο ῥηϑὲν ἔδοξεν αἴτησις ὑπα-
ς
Ν
ο. ΟᾺ ΑΟΟΗσῦϑ. 91
τείας εἶναι, καὶ προσδοκίαν πᾶσιν, ὡς ἅμα μὲν ὑπατείαν,
ἅμα δὲ δημαρχίαν μετιὼν ἢ παρέσχεν. Ἑνστάντων δὲ
τῶν ὑπατικῶν ἀρχαιρεσίων , καὶ μετοώρων ὄντων ἀπάγ-
των, ὠφϑὴ ΓΤαΐον Φαννιον κατάγων εἰς πεδίον, καὶ συν-
αρχαιρεσιάζων ἐχείνῳ μετὰ τῶν φίλων. Τοῦτο ῥοπὴν
ἤνεγχθ τῷ Φαννίῳ μεγάλην. Καχεῖνος μὲν ὕπατος, Τά-
ἵος δὲ δήμαρχος ἀπεδείχγϑη τὸ δούτερον, οὐ παραγγελ-
λων, οὐδὲ μϑτιὼν, ἀλλὰ τοῦ δήμου σπουδάσαντος. Ἐπεὶ
δ᾽ ᾿ ἑώρα τὴν μὲν σύγκλητον ἐχϑρὰν ἀγτικρυς», ἀμβλὺν δὲ
τῇ πρὸς αὐτὸν δὐνοίᾳ τὸν Φάννιον, αὐϑις ὅτέροις γάμοις
ἀπήρτησθ τὸ πλῆϑος" ἀποικίας μὲν εἰς Τάραντο καὶ
Καπύην πέμπεσϑαι γράφων, καλὼν δ᾽ ἐπὶ κοινωνίᾳ πο-
λιτείας τοὺς «Αατίνους. Ἢ δὲ βουλὴ, δείσασα, μὴ παν-
τάπασιν ἅμαχος γένηται, καινὴν καὶ ἀσυνήϑη πεῖραν
ἐπῆγϑ τοὶς πολλοῖς ἀποτροπῆς; ἀντιδημαγωγοῦσα καὶ
χαριζομένη παρὰ τὸ βέλτιστον. Ἣν γὰρ εἷς τῶν τοῦ
Γαΐου συναρχόντων Δίβιος Δροῦσος, ἀνὴρ οὔτϑ γεγονὼς
τιγὸς “Ῥωμαίων, οὔτϑ τοϑραμμένος χεῖρον". ἤϑει δὲ καὶ
λόγῳ καὶ πλούτῳ ἐν τοῖς μάλιστα τιμωμένοις καὶ δυνα-
μένοις ἀπὸ τούτων ἐνάμιλλος. Ἐπὶ τοῦτον μὲν οὖν οἵ
γνωριμώτατοι τρέπονται" καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἅψα-
σϑαι τοῦ Γαΐου, καὶ μετ᾽ αὐτῶν ἐπὶ τὸν ἀνῦρα συστῆναι,
μὴ βιαζόμενον, μηδ᾽ ἀγτικρούοντα τοῖς πολλοῖς, ἀλλὰ
πρὸς ἡδονὴν ἄρχοντα, καὶ χαριζόμενον, ὑπὲρ ὧν καὶ ἀπϑ-
χϑάνεσϑαι καλῶς εἶχεν.
ΙΧ. Ἐπιδοὺς οὖν ὃ Αἴῤιος οἷς ταῦτα τῇ βουλῇ τὴν
ἑαυτοῦ δημαρχίαν, νόμους ἔγραψεν, οὔτο τῶν καλῶν τι-
γας, οὔτϑ τῶν λυσιτελῶν ἐχομένους, ἀλλ᾽ ἕν μόνον» ὑπερ-
βαλέσϑαι τὸν ΤΓαΐον ἡδονῇ καὶ χάριτι τῶν πολλῶν, ὧσ-
περ ἐν κωμῳδίᾳ, σπούδων καὶ διαμιλλώμενος. ὯΩι καὶ
82 ΡΙΙυΤΑΆΑΒΟΗΙ
καταφανεστάτην ἐποίησεν ἑαυτὴν ἦ σύγκλητος, οὗ δυσ-
χεραΐνουσα τοῖς τοῦ Γαΐου πολιτεύμασιν, ἀλλ᾽ αὐτὸν
ἐχεῖνον ἀνϑλεῖν, ἢ ταπεινῶσαι παντάπασι βουλομένη.
1Ὸν μὲν γὰρ ἀποικίας δύο γράψαντα, καὶ τοὺς χαριο-
στάτους τῶν πολιτῶν εἰσάγοντα; δημοκοπεῖν ἡτιῶντο"
Διβίῳ δὲ, δώδεκα κατοικίζοντι, καὶ τρισχιλίους εἷς ἑκά-
στην ἀποστέλλοντι τῶν ἀπόρων, συνελαμβάνοντο. Κὰα-
κείνῳ μὲν, ὅτι χώραν διένδιμε τοῖς πένησι. ᾽ προστάξας
ἑκάστῳ τελεῖν ἀποφορὰν εἰς τὸ δημόσιον, ὡς κολακεύον-
τι τοὺς πιολλοὺς ἀπηχϑάνοντο" Δίβιος δὲ καὶ τὴν ἀπο-
φορὰν ταύτην τῶν νειμαμένων ἀφαιρῶν, ἤρεσκεν αὐτοῖς.
Ἔτι δ᾽, ὃ μὲν τοῖς «Ματίνοις ἰσοψηφίαν διδοὺς ἐλύπει"
τοῦ δ᾽, ὅπως μηδ᾽ ἐπὶ στρατείας ἐξῇ τινὰ Δατίγων
ῥάβδοις αἰκίσασϑαι ᾽ γράψαντος. » ἐβοήϑουν τῷ νόμῳ.
“Καὶ μέντοι καὶ αὐτὸς ὁ Λίβιος ἀεὶ δημηγορῶν. ἔλεγον, ὡς
γράφοι ταῦτα τῇ βονλῇ δοκοῦντα κηδομένῃ τῶν πολλῶν"
0 δὴ καὶ μόνον ἀπὸ τῶν πολιτευμάτων αὐτοῦ χρήσιμον
ὑπῆρχεν. Ἡμερώτερον γὰρ ἔσχϑ πρὸς τὴν βουλὴν ὃ Ο δῆ-
μος" καὶ τοὺς γνωριμωτάτους αὐτοῦ πρότερον ὑφορωμέ-
γου καὶ μισοῦντος, ἐξέλυσϑ καὶ κατοπραῦνϑ τὴν μνησικα-
κίαν καὶ γαλεπότητα ταύτην ὃ Λίβιος, ὡς ἐκ τῆς ἐκδίνων
ὁρμώμενος γνώμης ἐπὶ τὸ δημαγωγεῖν καὶ χαρίξεσϑαι
τοὶς πολλοῖς.
Χ. Μεγίστη δὲ τῷ 4ρούσῳ πίστις ϑὐνοίας πρὸς τὸν
δῆμον ἐγίνετο καὶ δικαιοσύνης, τὸ μηδὲν αὐτῷ, μηδ᾽ ὑπὲρ
ἑαυτοῦ, φαίνεσθαι γράφοντα. Καὶ γὰρ οἰκιστὰς ὅτέ-
φους ἐξέπεμπϑ τῶν πόλθων, καὶ διοικήσεσι χρημάτων οὐ
προσῇει, τοῦ Γαΐου τὰ πλεῖστα καὶ μέγιστα τῶν τοιού-
τῶν αὑτῷ προστιϑέντος. Ἐπεὶ δὲ, Ῥουβρίου, τῶν συν-
αρχόντων ἑνὸς, οἰκίξεσϑαι Καρχηδόνα γράψαντος, ἀνῃ-
ο. ΘΒ Ασομῦϑ. ο΄ 38
ρημένην ὑπὸ Σκηπίωνος, κλήρῳ λαχὼν ὃ Γαϊῖος ἐξέπλου-
σαν εἰς Αἰβύην ἐπὶ τὸν κατοικισμὸν, ἔτι μᾶλλον ἐπιβὰς ὁ
“ροῦσος ἀπόντος αὐτοῦ,. τὸν δῆμον ὑπδλάμβανδ καὶ
προσήγετο, μάλιστα ταῖς κατὰ τοῦ Φουλβίου διαβολαῖς.
Ὁ δὲ Φούλβιος οὗτος ἤν τοῦ Γαΐου φίλος, καὶ συνάρχων.
ἐπὶ τὴν διανομὴν τῆς χώρας ἤρημένος" ἦν δὲ ϑορυβώ-
δης, καὶ μισούμενος μὲν ὑπὸ τῆς βουλῆς ἄντικρυς, ὑπο-
πτος δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις, ὡς τὰ συμμαχικὰ διακινῶν, καὶ
παροξύνων “χρύφα τοὺς ᾿Ιταλιώτας πρὸς ἀπόστασιν.
Οἷς ἀναποδεΐιτως καὶ ἀνελέγκτως λεγομένοις αὐτὸς προσ-
δτέϑει πίστιν ὃ Φούλβιος, οὐχ οὐχ ὑγιαινούσης οὐδ᾽ εἰρηνικῆς
ὧν προαιρέσεως. Τοῦτο μάλιστα κατέλυΒ τὸν Γαϊον,
ἀπολαύοντα τοῦ μίσους. Καὶ ὅτ Σκηπίων “ἀφρικανὸς
ἐξ οὐδενὸς αἰτίου προφανοῦς ἐτολούτησα, καὶ σημεῖα τινα
τῷ νεκρῷ πληγῶν καὶ βίας ἐπιδραμεῖν ἔδοξεν, ὡς ἐν τοῖς
πϑρὸ ἐκείνου γέγραπται" τὸ μὲν πλεῖστον ἐπὶ τὸν Φούλ-
βιον ήλϑε τῆς διαβολῆς, ἐχϑρὸν ὦ ὄντα, καὶ τὴν ἡμέραν
ἐχείνην ἐπὶ τοῦ βήματος τῷ Σκηπίωνι λελοιδορημένον "
ἥψατο δὲ καὶ τοῦ “Ταΐου ὑπόγοια. Καὶ δεινὸν οὕτως
ἔργον, ἐπ᾿ ἀνδρὶ τῷ πρώτῳ καὶ μεγίστῳ Ρωμαίων τολ-
μηϑὲν, οὐκ ἔτυχε δίιης, οὐδ᾽ οἰς ἔλεγχον προῆλϑεν.
Ἑνέστησαν γὰρ οὗ πολλοὶ, καὶ κατέλυσαν τὴν κρίσιν,
ὑπὲρ τοῦ Γαΐου φοβηϑώντες, μὴ περιπτὴς τῇ αἰτίᾳ τοῦ
φόνου ζητουμένου γένηται. Ταῦτα μὲν οὖν ἐγδγόνοι
πρότερον.
ΧΙ. Ἐν δὲ τῇ Διβύῃ περὶ τὸν τῆς Καρχηδόνος κα-
τοικισμὸν, ἣν ὃ Γαῖος Ἰουνωνίαν, ὅπδρ ἐστὶν Ἡραίαν,
ὠνόμασο, πολλὰ -πωλύματα γενέσϑαι παρὰ τοῦ δαιμο-
γίον λέγουσιν. Ἣ 18 γὰρ πρώτη σημαία, πνεύματος
ἀφαρπάζοντος αὐτὴν, τοῦ δὲ φέροντος ἐγκρατῶς ἀντδχο-
Ρευτ. ΥΠΠ. ς
84 ΡΙ ΓΠϑΥΤΑΒΟΗΙ
μένου, συνετρίβη" καὶ τὰ ἱδρὰ τοῖς βωμοῖς ἐπικείμενα
διεσκέδασεν ἀγέμου ϑύελλα, καὶ διέῤῥιψεν ὑπὲρ Τοὺς
ὄρους τῆς γογενημένης ὑπογραφῆς" αὐτοὺς δὲ τοὺς ὅρους
ἀνέσπασαν ἐπελϑόντες λύχοι, καὶ μακρὰν ᾧχοντο φέρο»-
τες. Οὐ μὴν ἀλλὰ πάντα συντάξας καὶ διακοσμήσας ὃ 0
Γαϊΐος ἡμέραις ἑβδομήκοντα ταῖς πάσαις, ἐπαγῆλϑεν δἰς
“Ρώμην, πιέζεσϑαι τὸν Φούλβιον ὑπὸ τοῦ 4“ρούσου πυν-
ϑανόμεγος, καὶ τῶν πραγμάτων τῆς αὐτοῦ παρουσίας
δεομένων. “Αούχιος γὰρ Ὄπίμιος,. ἀνὴρ ὀλιγαρχικὸς καὶ
δυνατὸς ἐν τῇ βουλῇ, πρότερον μὲν ἐξέπεσϑν, ὑπατείαν
παραγχέλλων, τοῦ Ταΐου τὸν Φάννιον προαγαγόντος;
ἐκεῖνον δὲ καταρχαιρεσιάσαντορ᾽ τότε δὲ πολλῶν βοη-
ϑούντων, ἐπίδοξος ἣν ὑπατούσειν, ὑπατεύων δὲ, κατα-
λύσειν τὸν Τάϊον, ἤδη τρόπον τινὰ τῆς δυνάμεως ὁ αὐ-
τοῦ μαραινομένης; καὶ τοῦ δήμου μεστοῦ γεγονότος
τῶν τοιούτων πολιτευμάτων, διὰ τὸ πολλοὺς τοὺς πρὸς
γάριν δημαγωγοῦντας εἶναι, καὶ τὴν βουλὴν ὑπϑώιδιν
ἑκοῦσαν.
ΧΙ. Ἑπανελϑὼν δὲ, πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ Παλατίου
μετῴκησεν δὶς τὸν ὑπὸ τὴν ἀγορὰν τόπον, ὡς δημοτικώ-
τορον, ὅπον πλείστους τῶν ταπεινῶν καὶ πενήτων συνέ-
βαινεν οἰκδῖν" ἔπειτα τῶν »ύμων ἐξέϑηκβ τοὺς λοιποὺς;
ὡς ἐπάξων τὴν ψῆφον αὐτοῖς. Ὄχλου δὲ πανταχόϑεν
αὐτῷ συνιόντος, ἔπϑισεν ἢ βουλὴ τὸν ὕπατον; Φάννιον»,
ἐιβαλῶν τοὺς ἄλλους, πλὴν Ῥωμαίων, ἅπαντας. Γενο-
μένου δὲ κηρύγματος ἀήϑους καὶ ἀλλοκότου, μηδένα
τῶν συμμάχων, μηδὲ τῶν φίλων, ἐν Ῥώμῃ φανῆναι περὶ
τὰς ἡμέρας ἐκϑίνας, ἀντεξέϑηκεν ὃ Τάϊος διάγραμμα,
κατηγορῶν τοῦ ὑπάτου, καὶ τοῖς συμμάχοις, ἂν μένωσι,
βοηϑήσειν ἐπαγγελλόμενος. Οὐ μὴν ἐβοήϑησεν, ἀλλ᾽
σ. ΘΟᾺ ΑΟΟΗΪ)5. 8ὅ
ὁρῶν ἕνα τῶν ξένων αὐτοῦ καὶ συνήϑων ἑλκόμενον ὑπὸ
τῶν ὑπηρετῶν τῶν τοῦ Φαννίου, παρῆλθε, καὶ οὐ προυῦ -
ἤμυνεν, εἴτα τὴν ἰσχὺν, ἐπιλοίπουσαν ἤδη, δεδιὼς ἐλέγχειν,
εὖτε μὴ βουλόμενος, ὡς ἔλεγεν, ἁψιμαχίας αὐτὸς καὶ συμ-
πλοκῆς ἀρχὰς ζητοῦσι τοῖς ἐχϑροῖς παρασχεῖν. Συν»ἑἐ-
τυχϑ δ᾽ αντῷ καὶ πρὸς τοὺς συνάρχοντας ἐν ὀργῇ γενέ-
σϑαι διὰ τοιαύτην αἰτίαν. Ἔμελλεν ὃ ὅ δῆμος ϑοάσϑαι
μονομάχους ἐν ἀγορᾷ, καὶ τῶν ἀρχόντων οἷ πλεῖστοι ϑεω-
ρητήρια κύκλῳ κατασκϑουάσαντες ἐξεμίσϑουν. Ταῦτα
ὃ Γάϊος ἐκέλευεν αὐτοὺς καϑαιρεῖν, ὅπως οἱ πένητος ἐκ
τῶν τόπων ἐκοίνων ἀμισϑὶ ϑεάσασϑαι δύνωνται. Μη-
δενὸς δὲ προσέχοντος, ἀναμείνας τὴν πρὸ τῆς ϑέας γύ-
κτα; καὶ τῶν τεχνιτῶν, ὅσους εἶχον ἐργολάβους ὁ ὑφ᾿ δαυ-
τῷ, παραλαβὼν, τὰ ϑεωρητήρια καϑεῖλε, καὶ τῷ δήμῳ
σχολάζοντα μεϑ᾽ ἡμέραν ἀπέδειξϑ τὸν τόπο» ἐφ᾽ ᾧ
τοῖς μὲν πολλοὶς ἀνὴρ ἔδοξεν εἶναι, τοὺς δὲ σννάρχον-
τας; ὡς ἰταμὸς καὶ βίαιος, ἐλύπησεν. Ἐκ τούτου καὶ
τὴν τρέτην ἔδοξϑ δημαρχίαν ἀφῃρῆσϑαι, ψήφων μὲν αὐ-
τῷ πλείστων γενομένων, ἀδίκως δὲ καὶ κακούργως τῶν
συναρχόντων ποιησαμένων τὴν ἀναγόρευσιν καὶ ἀνά-
δειξιν. “ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἀμφισβήτησιν εἶχεν. Ἤνεγκβ
δ᾽ οὐ μετρίως ἀποτυχὼν, καὶ πρός γ8 τους ἐχϑροὺς
ἐπεγγελῶώντας αὑτῷ λέγεται ϑρασύτερον τοῦ δέοντος δἰ-
πεῖν, ὡς Σαρδόνιον γέλωτα γελῶσιν » οὗ γινώσκοντες,
ὅσον αὐτοῖς σχότος ἐκ τῶν αὐτοῦ πορικέγυται πολιτου-
μάτων.
ΧΠΙ. Ἐπεὶ δὲ καὶ τὸν Ὀπίμιον καταστήσαντες ὑπα-
τον, τῶν »ύμων πολλοὺς διέγραφον, καὶ τὴν “Καρχηδόνος
ἐκδουν διάταξιν, ἐροεϑίξοντος τὸν Γαῖον, ὡς ἂν αἰτίαν
ὀργῆς παρασχὼν ἀναιρθϑείη, τὸν μὲν πρῶτον χρόνον
Ο2
86 ῬΙ ΠΤΔΆΈΆΟΘΗΙ
ἐκαρτέρει, τῶν δὲ φίλων, καὶ μάλιστα τοῦ Φουλβίου πα-
ροξύναντος, ὥρμησϑ πάλιν συνάγειν τοὺς ἀντιταξομένους
πρὸς τὸν ὑπατον. Ἔνταῦϑα καὶ τὴν μητέρα λέγουσιν
αὑτῷ συστασιᾶσαι ᾿ μισϑουμένην ἀπὸ τῆς ξένης κρύφα
καὶ πέμπουσαν εἰς Ῥώμην ἄνδρας, ὡς δὴ ϑεριστάς"
ταῦτα γὰρ ἐν τοῖς ἐπιστολίοις αὐτῆς ἤνιγμένα γεγρά-
φϑαι πρὸς τὸν υἷόν. Ἕτεροι δὲ, καὶ πάνυ τῆς Κορνη-
λίας δυσχϑοραινούσης, ταῦτα πράττεσϑαι λέγουσιν. Ἧι
δ᾽ οὖν ἔμελλον ἡμέρᾳ τοὺς νόμους λύσειν οἵ περὶ τὸν
Ὀπίμιον », κατείληπτο μὲν π᾿ ἀμφοτέρων ἕωϑεν εὐϑὺς
τὸ Καπετώλιον. ϑύσαντος δὲ τοῦ ὑπάτου, τῶν ὑπηρε-
τῶν τις αὐτοῦ, Κόϊντος “Αντύλλιος, διαφέρων ἑτέρωσϑ τὰ
σπλάγχνα » πρὸς τοὺς περὶ τὸν Φούλβιον εἶπϑ' »»Δότδ
τόπον ἀγαϑοῖς, κακοὶ πολῖται." Τινὲς δέ φασιν, ἅμα
τῇ φωνῇ ταύτῃ καὶ τὸν βραχίονα γυμνὸν οἷον ἐ ἐφ᾽ ᾿ ὕβρει
σχηματίζοντα παρενογκεῖν. “Αποϑνήσκει γοῦν εὐθὺς ὃ
Αντύλλιος ἐκδῖ, μεγάλοις γραφείοις κθντούμενος, ἐπ᾽ αὐ-
τὸ τοῦτο πεποιῆσϑαι λεγομένοις. Καὶ τὸ μὲν πλῆϑος
διεταράχϑη πρὸς τὸν φόνον, ἐναντία δὲ τοὺς ἡγεμόνας
ἔσχϑ διάϑοσις. Ὁ μὲν γὰρ Ταάϊος ἤχϑετο, καὶ κακῶς
ἔλεγε τοὺς περὶ αὐτὸν, ὡς αἰτίαν δεομένοις πάλαι καϑ᾽
δαυτῶν τοῖς ἐχθροῖς δοδωκότας" ὃ δ᾽ Ὀπίμιος, ὥστιθρ
ἐνδόσιμον λαβὼν, ἐπῆρτο, καὶ παρώξυνϑ τὸν δῆμον ἐπὶ
τὴν ἄμυναν.
ΧΙΨ. Καὶ τότϑ μὲν ὄμβρον γϑνομένου, διελύϑησαν"
ἅμα δ᾽ ἡμέρᾳ τὴν μὲν βουλὴν ὃ ὕπατος συναγαγὼν, ἔγ-
δον ἐχρημάτιζεν, ἕτδροι δὲ τὸ τοῦ “Αντυλλίου᾽ σῶμα γυ-
μνὸν ἐπὶ κλίνης προϑέμενοι, δι᾿ ἀγορᾶς παρὰ τὸ βου-
λευτήριον ἐπίτηδες παρεκόμιξον, οἰμωγῇ χρώμενοι καὶ
ϑρήνῳ, γινώσκοντος μὲν τοῦ Ὀπιμίου τὰ πραττόμενα;
Οσ. ΘᾺ ΑΟΟΗσῦϑ. 81
προσποιουμένου δὲ ϑαυμαάξειν' ὥστε καὶ τοὺς βουλου.
τὰς πρρολϑϑῖν. Κατατεϑείσης δὲ τῆς κλίνης εἷς μέσον,
οἷ μὲν ἐσχετλίαξζον, ὡς ἐπὶ δεινῷ καὶ μεγάλῳ πάϑει" τοῖς
δὲ πολλοῖς ἐπήϑι μισεῖν καὶ προβάλλεσϑαι τοὺς θλιγαρ-
χοιοὺς, ὡς Τιβέριον μὲν Τράκχον ἐν “Καπετωλίῳ φονϑύ-
σαντος αὐτοὶ, δήμαρχον ὃ Ὅντα, καὶ τὸν νεκρὸν προσεξέ-
βαλον" ὃ δ᾽ ὑπηρέτης, ᾿Αντύλλιος, οὐ δίκαια μὲν ἴσως
πεπονϑὼς, τὴν δὲ πλείστην αἰτίαν εἷς τὸ παϑεῖν αὑτῷ
παρασχὼν, ἐν ἀγορᾷ πρόκειται, καὶ περιέστηκεν ἢ Ῥω-
μαίων βουλὴ ϑρηνοῦσα, καὶ συνεκκομίξουσα, μισϑωτὸν
ἄγϑρωπον ἐπὶ τῷ τὸν ἔτι λδιπόμϑνον ἀνελεῖν τῶν τοῦ
δήμου κηδομένων. Ἔκ τούτου πάλιν εἰς τὸ βουλουτή-
ριον ἀπελθόντος, ἐψηφίσαντο καὶ προσέταξαν Ὀπιμίῳ,
τῷ ὑπάτῳ, σώζοιν τὴν πόλιν, ὁπὼς δύναιτο, καὶ κατα-
λύδιν τοὺς τυράννους. ᾿βἘκείνου δὲ προειπόντος, ἐπὶ τὰ
ὅπλα χωρεῖν τοὺς συγκλητικοὺς, καὶ τῶν ἱππέων ἑκάστῳ
παράγγελμα δόντος, ἄγειν ἕωϑεν οἰκέτας δύο καϑωπλι-
σμένους, ὃ μὲν Φούλβιος ἀντιπαρεσκϑυάζετο, καὶ “συγῆ-
γεν ὄχλον" ὃ δὲ Ταῖος, ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἀπερχόμενος,
ἔστη κατὰ τὸν τοῦ πατρὺς ἀνδριάντα, καὶ πολὺν χρόνον
ἐμβλέψας εἰς αὐτὸν, οὐδὲν ἀρϑέγξατο, δακρύσας δὲ καὶ
στενάξας ἀπῇδι. Τοῦτο πολλοῖς τῶν ἰδόντων οἰκτεῖραι
τὸν Γαϊΐον ἐπῆλϑϑ'᾽ καὶ κακίσαντος αὑτοὺς, ὡς ἐγκατα-
λείποντες τὸν ἄνδρα καὶ προδιδόντες, ἧκον ἐπὶ τὴν οἷ-
κίαν, καὶ παρενυκτέρευον ἐπὶ τῶν ϑυρῶν, οὐχ ὁμοίως. τοῖς
τὸν Φούλβιον φυλάττουσιν. Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ ἐν κρότοις
καὶ ἀλαλαγμοῖς πίνοντες αὶ ϑρασυνόμενοι διδτέλεσαν,
αὐτοῦ τοῦ Φουλβίου πρώτου μεϑυσκομένον, καὶ πολλὰ
φορτικῶς παρ᾽ ἡλικίαν, φϑεγγομένου καὶ πράττοντος"
οἱ δὲ περὶ τὸν Γαΐον ὡς ἐπὶ συμφορᾷ κοινῇ τῆς πατρί-
38 ΡΤ ΆΑΞΒΟΗΙ
δος ἡσυχίαν ἄγοντας, καὶ περισκοπούμενοι τὸ μέλλον, ἐν
μέρει φυλάττοντες : καὶ ἀναπανόμενοι διῆγον.
ΧΡ. Ἅμα δ᾽ ἡμέρῳ τὸν μὲν Φούλβιον, ἐς τοῦ πότου
καϑεύδοντα, μόλις ἐπεγδίραντες, ὧπλίξοντο τοῖς περὲ
τὴν οἰκίαν αὑτοῦ λαφύροις, ὃ ἃ Γαλάτας νενικηκὼς, ὅτϑ
ὑπάτευεν, εἰλήφει, καὶ μετὰ πολλῆς ἀπϑοιλῆς καὶ κραυγῆς
ἐγώρουν καταληψόμενοι τὸν ᾿Αβεντίνον λόφον. ὋὉ δὲ
Γαϊος ὁπλίσασθαι μὲν οὐκ ἠϑέλησεν, αλλ᾽, ὥσπίθρ εἰς
ἀγορὰν, ἐν τηβέννῳ προῇϑι, μυιρὸν ἐπεξωσμένος ἐ ἐγχειρί-
διον. ἹῬΕξιόντι δ᾽ αὐτῷ περὸ τὰς ϑύρας ἢ ῇ γυνὴ προσπε-
σοῦσα, καὶ περιπτύξασα τῶν χϑβιρῶν τῇ μὲν αὐτὸν ἐκεῖ-
γον, τῇ δὲ τὸ παιδίον, »Οὐκ, ἐπὶ τὸ βῆμά σα, εἶπον, ὦ
Γαϊδ, προπέμπω δήμαρχον, ὡς πρότερον, καὶ νομοϑέτην,
οὐδ᾽ ἐπὶ πόλεμον ἔνδοξον, ἵνα μοι καὶ παϑών τι τῶν
κοινῶν ἀπολίπης τιμώμενον γοῦν πένϑος" ἀλλὰ τοῖς
Τιβερίου φονεῦσιν ὑποβάλλοις σεαυτὸν, ἄνοπλον μὲν
καλῶς, ἵνα πάϑης τι μᾶλλον, ἢ δράσῃς, πρὸς οὐδὲν δὲ
- τοῖς κοινοῖς ὕφϑλος ἀπολῇ. ΑΚεκράτηκεν ἤδη τὰ χείρω"
βίᾳ καὶ σιδήρῳ τὰς δίκας πράττουσιν. Εἰ περὶ ΙΝομαν-
τίαν ὃ σὸς ἀδελφὸς ἔπεσεν, ὑπόσπονδος ἂν ἡμῖν ἀπεδό-
ϑη νεχρός" νῦν δ᾽ ἴσως καγὼ ποταμοῦ τινος ῇ ϑαλάσ-
σῆς ἱκέτις ἔσομαι, φῇναί ποῖδ τὸ σὸν σῶμα φρουρούμε-
γον. Τί γὰρ ἢ νόμοις ἔτι πιστὸν, ἢ ϑεοῖς, μετὰ τὸν
Τιβερίου φόνον;": Τοιαῦτα τῆς “μεννίας ὀδυρομένης,
ἀτρέμα τὰς περιβολὰς ἀπολυσάμενος αὐτῆς ὃ ΓΕαΐος,
ἐχώρει σιωπῇ μετὰ τῶν φίλων. Ἃ δὲ τοῦ ἱματίου λα-
βέσϑαι γἈχομένη, καταῤῥνεῖσα πρὸς τουδαφος, ἔκδιτο
πολὺν χρόνον ἄναυδος" ἄχρις οὗ λειποϑυμήσασαν αὖ-
τὴν οὗ ϑεράποντες ἀράμενοι, πρὸς Κράσσον ᾧχοντο, τὸν
ἀδελφὸ», κομίζοντες.
Ν
Ν
“τς.
Ο. ΟΒΑΓΟΗῦϑ. 99
ΧΥῚ. Ὁ δὲ Φούλβιος, ὡς ἐγένοντο πάντες ἀϑρύοι,
πεισϑεὶς ὑπὸ τοῦ Ταΐου, πέμπει. τῶν υἱῶν τὸν »ϑώτθρον,
ἔχοντα κηρύχιον;, εἷς ἀγοράν. Ἦ» δὲ κάλλιστος ὃ γεα-
ψίσκος ὀφϑῆναι" καὶ τότϑ καταστὰς κοσμίως καὶ μετ᾽
αἰδοὺς δοδακρυμένος, ἐ ἐποιήσατο συμβατικοὺς λόγους πρὸς
τὸν ὕπατον καὶ τὴν σύγκλητον. Οἱ μὲν! οὖν πολλοὶ τῶν
παρόντων οὐκ ἀηδῶς πρὸς τὰς διαλύσεις δἴχω»" ὃ δ᾽ Ὀπί-
μιος οὐ δι᾿ ἀγγέλων ἔ ἔφη χρῆναι πείϑειν τὴν σύγκλητον,
ἀλλὰ καταβάντας, ὡς ὑπουϑύνους πολίτας, ἐπὶ κρίσιν;
καὶ παραδόντας αὐτοὺς οὕτως παραιτεῖσϑαι τὴν ὀργήν"
τῷ δὲ μειρακίῳ καὶ διηγόρευσεν ἐ ἐπὶ τούτοις κατιέναι πά-
λιν, ἢ μὴ κατιέγαι. Ταῖϊος μὲν οὖν, ὥς φασιν, ἐβούλετο
βαδίζειν καὶ πείϑειν τὴν σύγκλητον" οὐδενὸς δὲ τῶν ἂλ-
λων συγχωροῦντος, αὖϑις ἔπεμψεν ὃ Φούλβιος τὸν παῖ-
δα διαλεξόμενον ὑπὲρ αὐτῶν ὅμοια τοῖς προτέροις. Ὁ
δ᾽ Ὀπίμιος σπούδων μάχην συνάψαι, τὸ μὲν μειράκιον
εὐθὺς συνέλαβε καὶ παρέδωκεν εἰς φυλακήν" τοῖς δὲ πϑρὶ
τὸν Φούλβιον ἐπήδι μετὰ πολλῶν ὁπλιτῶν καὶ τοξοτῶν
Κρητῶν, οἷ μάλιστα βάλλοντες αὐτοὺς καὶ κατατραυμα-
τίζοντες συνετάραξαν. Γενομένης δὲ τῆς τροπῆς, ὃ μὲν
Φούλβιος, εἴς τι βαλανεῖον ἡμδβλημένον καταφυγὼν, καὶ
μετὰ μικρὸν ἀγνθυρθϑεὶς, κατεσφάγη μετὰ τοῦ πρεσβυτέ-
ρου παιδός" ὃ δὲ Γάϊος ὥφϑη μὲν ὑπ᾽ οὐδενὸς μαχομδ-
νος, ἀλλὰ δυσανασχετῶν τοῖς γινομένοις, ἀνεχώρησεν δἰς
τὸ τῆς «ἀρτέμιδος ἱερόν" ἐκεῖ δὲ βουλόμενος ἑαυτὸν ἀν8-
λεῖν, ὑπὸ τῶν πιστοτάτων ἑταίρων ἐκωλύϑη, Ππ ομπωνίου
καὶ “ικιννίου" παρόντος γὰρ οὗτοι τό τὸ ξίφος ἀφϑίλον»-
το, καὶ πάλιν φεύγϑιν ἐπῇραν αὐτόν. Ἔνϑα δὴ λέγεται
καϑοσϑεὶς εἰς γόνυ, καὶ τὰς χεῖρας ἀνατείνας πρὸς τὴν
ϑεὸν, ἐπεύξασϑαι, τὸν Ρωμαίων δῆμον ἀντὶ τῆς ἀχαρι-
4 ΡΠ ΠΤΑΒΟΗΙ
στίας ἐκείνης καὶ προδοσίας μηδέποτε παύσασϑαι δου-
λθύοντα. Φανορῶς γὰρ οὗ πλεῖστοι μετεβάλοντο, κηρύ-
γματι δοϑείσης ἀδείας.
ΧΥΙΠΙ. Φεύγοντι γοῦν τῷ Ταΐῳ τῶν ἐχϑρῶν ἐπιφ8-
ρομένων, καὶ καταλαμβανόντων περὶ τὴν ξυλίνην γέφυ-
ραν, οὗ μὲν δύο φίλοι προχωρεῖν αὐτὸν κελούσαντας, αὖ-
τοὶ τοὺς διώκοντας ὑπέστησαν, καὶ μαχόμενοι. πρὸ τῆς
γεφύρας, οὐδένα παρῆκαν, ἕως ἀπέϑανο». Τῷ δὲ Γαΐω
συνέφευγεν εἷς οἰκέτης, ὄνομα Φιλοκράτης" πάντων μὲν,
ὥσπερ ἐν ἁμίλλῃ, παρακδλουομένων, οὐδενὸς δὲ βοηϑοῦν--
τος, οὐδ᾽ ὕπτιον αἰτουμένῳ παρασχεῖν ἐϑεολήσαντος" ἐπές-
κϑιγτο γὰρ ἐγγὺς οἱ διώκοντος. Ὁ δὲ φϑάνει μικρὸν 8ἰς
ἱερὸν ἄλσος Ἐριννύων καταφυγὼν, κακϑὶ διαφϑείρδται,
τοῦ Φιλοχράτους ἀγνϑλόντος ἐκδῖνον, δἶτα ἑαυτὸν ἐπισφά-
ξαντος. ὩὭςς δ᾽ ἔνιοι φασὶν, ἀμφότεροι μὲν ὑπὸ τῶν πο-
λεμίων κατελήφϑησαν ζῶντες" τοῦ δὲ ϑεράποντος τὸν
δεσπότην περιβαλόντος, οὐδεὶς ἐκεῖνον ἠδυνήϑη πατάξαι
πρότερον, ἢ τοῦτον ὑπὸ πολλῶν παιόμενον ἀναιροϑῆναι.
Τὴν δὲ κοφαλὴν τοῦ Ταῖΐου λέγουσιν ἄλλον μὲν ἀποκόψαι
καὶ κομίξοιν, ἀφελέσϑαι δὲ τούτου φίλον Ὀπιμίου τινὰ,
Σεπτουμουλήϊον' ἦν γὰρ προκδκηρυγμένον ἐν ἀρχῇ τῆς
μάχης ἰσοστάσιον χρυσίον τοῖς ἀνενεγκοῦσι τὴν Γαΐου
καὶ Φουλβίου κεφαλήν. ᾿Αγηνέχϑη δὲ ὑπὸ τοῦ Σδπτου-
μουληΐου περιποπαρμένη δόρατι πρὸς τὸν Ὀπίμιον, καὶ
ζυγοῦ κομισϑέντος ἐντοϑεῖσα λίτρας ἑπτακαίδεκα καὶ
δίμοιρον δἵλκυσθ, τοῦ Σεπτουμουληϊΐου καὶ πϑρὲ τοῦτο
μικρολόγου γϑγομένου καὶ κακουργήσαντος" ἐξελὼν γὰρ
τὸν ἐγκέφαλον, ἐνέτηξϑ μόλιβδον. Οἱ δὲ τοῦ Φουλβίου
τὴν κεψαλὴν κομίσαντες (ἦσαν γὰρ τῶν ἀσημοτέρων) οὐ-
δὲν ἔλαβον. Τὰ δὲ σώματα καὶ τούτων καὶ τῶν ἄλλων
4 τ--..-
ο. σΒ ΑΟΟΗῦσϑ. ἀ
εἰς τὸν ποταμὸν ἐῤῥίφη, τρισχιλίων ἀναιρεϑέντων" καὲ
τὰς οὐσίας αὐτῶν ἀπέδοντο πρὸς τὸ δημόσιον. ᾿Απεῖ-
σαν δὲ πενϑεῖν ταῖς γυναιξὶ, τὴν δὲ Γαΐου “υαννίαν καὶ
τῆς προικὸς ἀπεστέρησαν». Ὡμότατα δὲ προσειργάσαν-
το του Φουλβίου τὸν »βώτερον οἷόν», οὔτϑ χεῖρας ἀντα-
ράμενον, οὔτ᾽ ἐν τοῖς μαχομένοις γδνόμδνον, ἀλλ᾽ ἐπὸ
σπονδὰς ἐλϑόντα πρὸ τῆς μάχης συλλαβόντες, καὶ μετὰ
τὴν» μάχην ἀνελόντες. Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τούτου καὶ τῶν
ἄλλων ἁπάντων μᾶλλον ἡνίασε τοὺς πολλοὺς τὸ κατα-
σκονασϑὲν Ὁμονοίας ἱερὸν ὑπὸ τοῦ Ὁπιμίου᾽ ᾿σεμνύνϑ-
σϑαι γὰρ ἐδόκει καὶ μέγα φρονεῖν, καὶ τρόπον τινὰ
ϑριαμβεύειν ἐπὶ φόνοις τοσούτοις πολιτῶν. 4ιὸ καὶ
νυκτὸς ὑπὸ τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ νεὼ παρενέγραψαν τινες
τὸν στίχον τοῦτον"
Ἔργον ἀπονοίας ναὸν Ὁμονοίας ποιεῖ.
ΧνπΙ. Οὗτος μέντοι πρῶτος ἐξουσίᾳ δικτάτωρος ἐν
ὑπατοίᾳ χρησάμενος, καὶ κατακρίνας ἀχρέτους ἐπὲ τρισ-
χιλίοις πολίταις Τάϊον Γράκχον καὶ Φούλβιον Φλάκκον,
ὧν ὃ μὲν ἣν ὑπατικὸς καὶ ϑριαμβικὸς, ὁ δὲ τῆς καϑ' αὖ-
τὸν ἡλικίας ἀρετῇ καὶ δόξῃ πεπρωτδυχὼς, οὐκ ἀπέσχϑτο
κλοπῆς, ἀλλὰ πεομφϑ εὶς ὡς Ἰουγούρϑαν τὸν Ν γομάδα
πρεσβευτὴς » διοφῳϑάρη χρήμασιν ὑπ᾽ αὐτοῦ" καὶ δίκην
ὄφλων αἰσχίστην δωροδοκίας, ἐν ἀτιμίᾳ κατεγήρασθ, μι-
σούμενος καὶ προπηλακιζόμενος " ὑπὸ τοῦ δήμου, παρ᾽
αὐτὰ μὲν τὰ πραχϑέντα ταπεινοῦ γϑνομένου καὶ συστα-
λέντος, ὀλίγῳ. δ᾽ ὕστερον ἐιφήσαντος, ὅσον εἶχεν ἷ ἱμέρου
καὶ πόϑου τῶν Τράκχων. Εἰκόνας τὸ γὰρ αὐτῶν ἀνα-
δείξαντος, ἐν φανερῷ προὐτίϑεντο, καὶ τοὺς τόπους, ἐ
οἷς ἐρονούϑησαν, ἀφιερώσαντες, ἀπήρχοντο μὲν, ὧν ὧραι
ζ3 ῬΙΡΚΓΊΛΕΟΗΙ Ὁ. ΟΘΟΕΛΟΟΘΗΤΙ 8.
φέρουσι, πάντων" ἔϑυον δὲ καϑ᾽ ἡμέραν πολλοὶ καὶ
προσέπιπτον, ὥσπερ ϑεῶν ἱ ἱεροῖς ἐπιφηιτῶντες.
ΧΙΧ. Καὶ μέντοι καὶ ἥ Κορνηλία λέγεται τά τ᾽ αλ-
λὰ τῆς συμφορᾶς εὐγενῶς καὶ μεγαλοψύχως ἐνεγκεῖν, καὶ
σιδρὶ τῶν ἱερῶν, ἐν οἷς ἀνῃρέϑησαν, εἰπεῖν, ὡς ἀξίους οἱ
γχροὶ τάφους ἔχουσιν. «Αὕτη δὲ περὶ τοὺς καλουμένους
Μισηνοὺς διότριβεν, οὐδὲν μεταλλάξασα τῆς συνήϑους
διαίτης. Ἦν δὲ καὶ πολύφιλος, καὶ διὰ φιλοξενίαν ϑὺ-
τράπεζος, ἀϑὲ μὲν Ἑλλήνων καὶ φιλολόγων πρὶ αὐτὴν ὄν-
τὼν», ἁπάντων δὲ τῶν “βασιλέων καὶ δεχομένων παρ᾽ αὺ-
τῆς δῶρα καὶ πεμπόντων. Ἡδίστη μὲν οὖν ἦν αὑτὴ
τοῖς ἀφικνουμένοις καὶ συνοῦσι διηχουμένη τὸν τοῦ πα-
τρὸς ᾿Αφρικανοῦ βίον καὶ δίαιταν, ϑαυμασιωτάτη δὲ τὼν
παίδων ἀπενϑὴς καὶ ἀδάκρυτος μνημονϑύουσα, καὶ πά-
ϑη καὶ πράξεις αὑτῶν, ὥσπερ ἀρχαίων τινῶν, ἐξηγουμέ-
»η τοῖς πυνϑανομένοις. Ὅϑεν ἔδοξεν ἐνίοις ἔχνους ὑπὸ
γήρως ἢ μεγέϑους κακῶν γογονέναι; καὶ τῶν ἀτυχημάτων
ἀναίσϑητος" αὐτοῖς ὡς ἀληϑῶς ἀναισϑήτοις οὐσιν, ὅσον
ἐξ εὐφυΐας καὶ τοῦ γεγονέναι καὶ τοτράφϑαι καλῶς ὃφε-
λός ἐστι πρὸς ἀλυπίαν ἀνϑρώποις, καὶ ὅτι τῆς ἀρετῆς ἡ
τύχη φυλαττομένης μὲν τὰ κακὰ πολλάκις περίεστιν, ἐν
δὲ τῷ πταῖσαι τὸ φέρειν δὑλογίστως οὐ παραιρεῖται.
ΓΟΜΡΑΒΑΤΙΟ ΑΟΙΌΙῚΒ ΕΤ ΟΙΕΟΜΕΝΙΒ
ΟΝ ΘσΟΒΑΘΓ(ΗΙ5.
ἩΠμ μὲν δὲ καὶ ταύτης πέρας ἐχούσης τῆς διηγήσεως,
ὑπολείπεται λαβεῖν ἐκ παραλλήλου τῶν βίων τὴν ἀπο-
ϑεώρησιν. Τοὺς μὲν οὖν Τράκχους οὐδ᾽ οἱ πάνυ τἄλλα
κακῶς λέγοντες καὶ μισοῦντες ἐτόλμησαν εἰπεῖν, ὡς οὐκ
ϑυφυέστατοι πρὸς ἀρετὴν ἐγώοντο Ῥωμαίων ἁπάντων,
καὶ τροφῆς 1τ8 καὶ παιδούσεως ἐκπρεποῦς ἔτυχον" ἡ δ᾽
“Ἄγιδος καὶ Κλεομένους φύσις ἐῤῥωμενεστέρα φαίνεται
τῆς ἐχδίνων γδνομένη; παρ᾽ ὅσον οὔτο παιδείας μεταλα-
βόντες ὀρϑῆς, ἔϑεσί τα καὶ διαίταις ἐντραφέντες, ὑφ᾽ ὧν
οἵ πρεσβύτεροι πάλαι διοφϑάρεισαν, αὑτοὺς ἡγεμόνας
εὐτελείας καὶ σωφροσύνης. παρέσχον. Ἔτι δ᾽ οἱ μὲν,
ὃτϑ λαμπρότατον εἶχεν ἢ ῆ Ῥώμη καὶ μέγιστον ἀξίωμα,
καὶ καλῶν ἔ ἔργων ζῆλον, ὥσπερ διαδοχὴν ἀρετῆς πατρῴας
καὶ προγονικῆς ἤσχύνϑησαν ἐγκαταλιπεῖν" οὗ δὲ καὶ
πατέρων ταγαντία προῃρημένων. γεγονότες, καὶ τὴν πα-
τρίδα μοχϑηρὰ πράττουσαν καὶ »νοσοῦσαν παραλαβόν-
τες, οὐδὲν τι διὰ ταῦτα τὴν πρὸς τὸ καλὸν ἀπήμβλυναν
ὁρμήν. Καὶ μὴν τῆς γ8 Γράκχων ἀφιλοχρηματίας καὶ
ἐξ ΟΟΜΡΑΒΑΤΙΟ ΑΟΙΌῚΒ ἘΤ' ΟἸΕΟΜΈΝΙΒ.
πρὸς ἀργύριον ἐγκρατείας μέγιστόν ἐστιν, ὅτι λημμάτων
ἀδίκων καϑαροὺς ἐν ἀρχαῖς καὶ πολιτείαις διεφύλαξαν
ἑαυτούς. Ἄγις, δὲ κἂν διηγανάκτησεν ἐπὶ τῷ μηδὲν ἀλ-.
λότριον λαβεῖν ἐπαινούμενος, ὃς τὴν οὐσίαν τὴν ἑαυτοῦ
τοῖς πολίταις ἐπέδωκεν, ἄνευ τῶν ἄλλων κτημάτων, ἔξα-.
κόσια τάλαντα νομίσματος ἔουσαν. Π͵ηϊίκον οὖν ἐνό-
μιζε κακὸν εἶναι τὸ κερδαίνειν ἀδίκως ὃ καὶ δικαίως πλέον
ἔχοιν ἑτέρου πλεονεξίαν ἧ ἡγούμενος;
ἮΝ αι Ἢ γε μὴν ἐπιβολὴ καὶ τόλμα τῶν καινοτομουμέ-
ὧν πολὺ τῷ μεγέϑοι παρήλλαττεν. ᾿Ἐπολιτεύοντο γὰρ
ὃ μὲν ὁδῶν κατασκευὰς καὶ πόλοων κτίσεις: καὶ τὸ πάν-.
τῶν γϑανικώτατον ἦν Τιβερίῳ μὲν ἀνασῶσαι δημοσίους
ἀγροὺς, Γαΐῳ δὲ μίξαι τὰ δοιαστήρια, προσομβαλόντι
τῶν ἡπεπεικῶν, τριακοσίουρ" ὁ δ᾽ Ἄγιδος καὶ Κλεομένους
νεωτερισμὸς, τὸ μικρὰ καὶ κατὰ μέρος τῶν ἡμαρτημένων
ἰᾶσϑαι καὶ ἀ ἀποκόπτειν, ὕδραν Ὁ τινὰ τέμνοντος, ὥς φησιν
ὃ Πλάτων, ἡγησάμενος εἶναι, τὴν ἅμα πάντα ἀπαλλάξαι
κακὰ καὶ μετασκευάσαι δυναμένην μεταβολὴν ἐπῆγε τοῖς
πράγμασιν. ᾿Αληϑέστερον δ᾽ ἴσως εἰπεῖν ἐστον; ὅτι τὴν
πάντα ἀπεργασαμένην κακὰ μεταβολὴν ἐξήλαυνεν, ἀπά-.
γῶν καὶ καϑιστὰς εἰς τὸ οἰκεῖον σχῆμα τὴν πόλιν. Ἐπεὶ
καὶ τοῦτ᾽ ἂν τις εἴποι, τῇ μὲν Γράκγων πολιτείᾳ τοὺς
μεγίστους ἐνίστασϑαι “Ῥωμαίων, ᾧ δ᾽ ἴλγις ἐνηχοίφησο,
«Κλεομένης δὲ τὸ ἔργον ἐπέϑηκο, τῶν παραδειγμάτων τὸ
κάλλιστον ὑπέκειτο καὶ μεγαλοπρεπέστατον, αἷ πάτριοι
ζῆτραι περὶ σωφροσύνης καὶ ἰσότητος. ὧν τούτοις μὲν
ὃ “Δυκοῦργος, ἐκείνοις δὲ ὁ Πύϑιος βοβαιωτής. Ὃ δὲ
μέγιστον, ὅτι τοῖς μὲν ἐκείνων πολιτούμασιν εἰς οὐδὲν ἣ
“Ῥώμη μῆῖζον ἐπέδωκο τῶν ὑπαρχόντων" ἐκ δ᾽ ὧν ὁ Κλεο-
μένης ἔπραξεν, ὀλίγου χρόνου τὴν Σπάρτην τῆς Πελο.
ΟΝ ΘΟΒΑΟΘΟΘΗΪ8. ἀὸ
πονρήσου κρατοῦσαν ἡ Ἑλλὰς ἐπεῖδο, καὶ τοῖς τότϑ μέ-
χιστον δυναμένοις διαγωνιξομένην ἀγῶνα τὸν περὶ τῆς
Ἰγομονίας᾽ οὗ τέλος᾽ ἦν, ἀπαλλαγεῖσαν Ἰλλυρικῶν ὅπλων
καὶ Γαλατικῶν τὴν Ἕλλαδα, κοσμεῖσϑαι πάλιν ὑφ᾽ Ἤρα-
κλείδαις.
11. Οἶμαι δὲ καὶ τὰς τελουτὰς τῶν ἀνδρῶν ἐμφαΐνειν
τινὰ τῆς ἀρετῆς διαφοράν. Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ μαχόμενοι
πρὸς τοὺς πολίτας, δἶτα φεύγοντες ἐτελούτησαν" τούτων
δ᾽ “γις μὲν ὑπὲρ τοῦ μηδένα κτεῖναι τῶν πολιτῶν δλίγου
δεῖν ἑκὼν ἀπέϑανε, Κλεομένης δὲ προπηλακισϑεὶς καὶ
ἀδικηϑεὶς, ὥρμησβ μὲν ἀμύνασϑαι, τοῦ δὲ καιροῦ μὴ
παρασχόντος, αὑτὸν εὐτόλμως ἀνεῖλε. Πάλιν δὲ τάνα»-
τία σκοποῦσιν, «(γις μὲν οὐδὲν ἀπεδείξατο στρατηγίας
ἔργον, ἀλλὰ προανῃρέϑη᾽ ταῖς δὲ Κλεομένους νίκαις,
πολλαῖς καὶ καλαῖς γενομέναις, παραβαλεῖν ἐστι Τιβερίου
τὴν ἐν Καρχηδόνι τοῦ τείχους κατάληψιν, οὐ μικρὸν ἔρ-
γον, καὶ τὰς ἐν Ν᾽ ομαντίᾳ σπονδὰς, αἷς δισμυρίους στρα-
τιώτας “Ρωμαίων, οὐκ ἔχοντας ἄλλην ἐλπίδα σωτηρίας,
περιεποίησϑ᾽ καὶ Ταϊος δὲ πολλὴν μὲν αὐτόϑι, πολλὴν
δ᾽ ἐν “Σαρδόνι στρατευόμενος ἀνδραγαϑίαν ἔ ἔφῃνεν" ὥσ-
τὸ τοῖς πρώτοις ἐναμίλλους Ῥωμαίων γενέσϑαι ἂν στρα-
τηγοῖς, εἰ μὴ προανῃρέϑησα».
ΙΝ. Τῆς δὲ πολιτείας ὃ μὲν ᾿ἅγις ἔοικδν ἅψασϑαι
μαλακώτερον», ἐκκρουσϑεὶς ὑπ᾽ ᾿ἡγησιλάου, καὶ ψευσά-
μενος τὸν ἀναδασμὸν τοῖς πολίταις, καὶ ὅλως ἐλλοιπὴς
"αὶ ἀτελὴς, ὧν προείλετο καὶ κατήγγϑιλεν, ἡ ὑπ᾽ ἀτολμίας
διὰ τὴν ἡλικίαν, γενόμενος" ὃ δὲ “Κλεομένης τοὐναντίον
ϑρασύτορον καὶ βιαιότερον ἐπὶ τῆν μεταβυλὴν ἦλϑε τῆς
πολιτείας, ἀποκτείνας τοὺς ἐφόρους παρανόμως, οὺς καὶ
προσαγαγέσϑαι τοῖς ὅπλοις κρατοῦντα; καὶ μεταστῆσα
Ἰ
4Δδ ΟΟΜΝΡΑΒΑΤΙΟ ΑΟΙΌΙδ ΕἸ ΟΓΕΟΜΕΝΙΒ
ῥάδιον ἦν, ὥσπερ οὐκ ὀλίγους ἄλλους μετέστησεν ἐκ τῆς
πόλϑως. Τὸ γὰρ ἄγευ τῆς ἐσχάτης ἀνάγκης ἐπιφέρειν
σίδηρον, οὔτ᾽ ἰατρικὸν, οὔτϑ πολιτικὸν, ἀλλ᾽ ἀτεχνίας μὲν
ἀμφότερα" τούτῳ δὲ καὶ τὸ ἀδικδῖν μετ᾽ ὠμότητος πρόσ-
ὅστι. Τῶν δὲ Γράκχων οὐδέτδρος μὲν ἤρξατο σφαγῆς
ἐμφυλίου" ΤΓαΐος δὲ λέγδται μηδὲ βαλλόμενος ὁρμῆσαι
πρὸς ἄμυναν, ἀλλὰ λαμπρότατος ὧν ἐν τοῖς πολεμικοῖς,
ἀργότατος ἐν τῇ στάσει γενέσϑαι. Καὶ γὰρ προῆλϑεν
ἄνοπλος, καὶ μαχομένων ἀνεγώρησϑ, καὶ ὅλως πλείονα
τοῦ μή τι δρᾶσαι πρόνοιαν, ἢ ῆ τοῦ μῆ παϑοῖν, ἔχων ἕω-
ρᾶτο. Διὸ καὶ τὴν φυγὴν αὐτῶν οὐκ ἀτολμίας. σημδῖον,
ἀλλ᾽ εὐλαβείας, ποιητόον. Ἔδει γὰρ ὑπεῖξαι. τοῖς ἐπιφε-
ρομένοις, ἢ μένοντας ὑπὲρ τοῦ μὴ παϑεῖν τῷ δρᾷν ἀμύ-
γνασϑαι.
ν. Τῶν τοίνυν ἐγκλημάτων τῶν κατὰ Τιβερίον μέγι-
στόν ἐστιν, ὅτι τὸν συνάρχοντα τῆς δημαρχίας ἐξέβαλε,
καὶ δευτέραν αὐτὸς τῷ Ταΐῳ δημαρχίαν μοτῇϑι" Γαΐῳ
δὲ τὸν ᾿Αντυλλίου φόνον οὐ δικαίως οὐδ΄ ἀληϑῶς προσϑ-
τρίβοντο" διεφϑάρη γὰρ, ἄκοντος αὐτοῦ καὶ ἀγανα-
κτοῦντος. Κλεομένης δ᾽, ἵνα τὰς σφαγὰς τῶν ἐφόρων»
ἐάσωμεν, ἠλουϑέρωσϑ μὲν ἅπαντας τοὺς οἰκέτας, ἐβασί-
λουσα δὲ τῷ μὲν ἔργῳ μόνος, τῷ δ᾽ ὑνόματι δεύτερος,
Εὐκλείδαν, τὸν ἀδελφὸν, ἐκ μιᾶς οἰκίας αὑτῷ ᾿ προσϑλόμε-
γος" ἀρχίδαμον δ᾽, ᾧ προσῆκον ἤν; ἀπὸ τῆς ἑτέρας οἷ-
κίας ὄντι, συμβασιλεύειν, ἔ ὅπϑισϑ μὲν ἐκ Μεσσήνης καταϑλ--
ϑεῖν, ἀποϑανόντος δὲ τὸν φόνον οὐκ ἐπεξελϑὼν, ἐβεβαί-
ὡσδ τὴν αἰτίαν καϑ' αὑτοῦ τῆς ἀναιρέσθως. Καίτοι
“Τυχοῦργος, ὃν προσϑποιεῖτο μιμεῖσϑαι, τὴν μὲν βασι-
λϑίαν ἑκὼν ἀπέδωκϑ τῷ παιδὶ τοῦ ἀδελφοῦ, Χαρίλλῳ᾽ φο-
βούμρνος δὲν μὴ, κἂν ἄλλως ἀποθάνῃ τὸ μειράκιον, αἱ-
ΟΜ ΘΒ ΑΟΟΘΗΪ]8. 41
τία τις ἐπ᾿ αὐτὸν ἔλθῃ, πολὺν χρόνον ἔξω πλανηϑ εἷς,
οὗ πρότϑορον ἐπανῆλϑεν, ἢ παῖδα τῷ Χαρίλλῳ γενέσϑαι,
διάδοχον τῆς ἀρχῆς. ᾿Αλλὰ “Δυκούργῳ μὲν οὐδ᾽ ἄλλος
τις Ἑλλήνων παραβλητὸς οὐδείς. Ὅτι δὲ τοῖς Κλεομέ-
»ους πολιτεύμασι καινοτομίαι καὶ παρανομίαι μοίξονες
ἔνϑισι, δεδήλωται. Καὶ μὴν οἵ γ8 τὸν τρόπον αὐτῶν
ψέγοντες, τούτοις μὲν ἐξ ἀρχῆς τυραννικὸν καὶ πολθμο-
ποιὸν αἰτιῶνται γενέσθαι" τῇ δ᾽ ἐκδίνων φύσει φιλοτι-
μίας ἀμετρίαν, ἄλλο δ᾽ οὐδὲν οἱ φϑονοῦντες ἐπικαλδῖν
εἶχον" ἐκριπισϑέντας δὲ τῷ πρὸς τοὺς ἐνισταμένους
ἀγῶνι καὶ ϑυμῷ παρὰ τὴν αὑτῶν φύσιν, ὥσπερ πγοαὶς
ἐφεῖναι πορὶ τὰ ἔσχατα τὴν πολιτείαν ὡμολόγουν. ᾿Επεὶ
τῆς γ8 πρώτης ὑποϑέσθως τί κάλλιον ἢ ῆ δικαιότερον ἦν; δἷ
μὴ κατὰ βίαν καὶ δυναστείαν ἐπιχειρήσαντες ἐξῶσαι τὸν
γύμον οἷ πλούσιοι, περιέστησαν ἀμφοτέροις ἀγῶνας, τῷ
μὲν φοβουμένῳ ὑπὲρ αὑτοῦ, τῷ δ᾽ ἐκδικοῦντι τὸν ἀδελ-
φὸν ἄγου δύιης καὶ δύγματος, οὐδ᾽ ὑπ᾿ ἄρχοντος ἀναιρδ-
ϑότα; ; Συνορᾷς μὲν οὐν καὶ αὐτὸς ἐκ τῶν δβἰφημένων
τὴν διαφοράν. Εἰ δὲ δεῖ καὶ καϑ᾽ ἕκαστον ἀποφήνα-
σϑαι, Τιβέριον μὲν ἀρετῇ ποπρωτευκέναι τίϑημι πάντων,
ἐλάχιστα δὲ τὸ μειράκιον ἡμαρτηκέναι .4γιν, πράξει δὲ καὶ -
τόλμῃ Ταΐον οὐκ Ολίγῳ Κλοομένους ὕστϑρον γογονέναι.
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ.
Ὃ μὲν γράψας τὸ ἐπὶ τῇ »ίῃ τῆς Ὀλυμπιάσιν ὗ ἐπ-
ποδρομίας δὶς ““λκιβιάδην ἐγκώμιον, εἴτ᾽ Ευριπίδης,’ (ὡς
ὃ πολὺς κρατεῖ λόγος) εἴϑ᾽ ἕτερός τις ἦν, Σόσσιδ, φησὶ
χρῆναι τῷ εὐδαίμονι πρῶτον ὑπάρξαι τὴν πόλιν δὐδόκι-
ἐγὼ δὲ τῷ μὲν δὺδαιμονήσοιν μέλλοντι τὴν ἀληϑι-
νὴν 'ν οὐδαιμονίαν. , ἧς ὃν ἤϑει καὶ διαϑέσει τὸ πλεῖστόν
ἐστιν, οὐδὲν διαφέρειν ἢ ἡγοῦμαι, ἀδύξου καὶ ταπϑινῆς πα-
τρίδος, ἢ ῆ μητρὸς ἀμόρφου καὶ μικρᾶς γενέσϑαι. ΤῸ-
λοῖον" γὰρ, εἴ τις οἴοιτο, τὴν Ἰουλίδα, μέρος μικρὸν. οὖσαν
οὐ μεγάλης γήσου, τῆς Κέω, καὶ τὴν Αἴγιναν, ἣν τῶν
᾿Αττικῶν τις ἐκέλουδν ὡς λήμην ἀφαιρεῖν τοῦ Πειραιῶς,
ὑποκριτὰς μὲν ἀγαϑοὺς τρέφειν καὶ ποιητὰς, ἄνδρα δ᾽
οὐκ ἂν ποτα δύνασϑαι δίκαιον καὶ αὐτάρκη καὶ γοῦν
ἔχοντα καὶ μεγαλόψυχον προενογκεῖν. Τὰς γὰρ ἄλλας
τέχνας εἰκός ἐστι, πρὸς ἐργασίαν ἢ δόξαν συνισταμένας,
ἐν ταῖς ἀδύξοις καὶ ταπειναῖς πόλεσιν ἀπομαραίνεσϑαι,
τὴν δ᾽ ἀρετὴν, ὥσπερ ἰσχυρὸν καὶ ὃ διαρκὲς φυτὸν, ἐν ἅπαν-
τι διζοῦσϑαι τόπῳ, φύσεώς τὸ χρηστῆς καὶ φιλοπόνου
ψυχῆς ἐπιλαμβανομένην. Ὅϑεν οὐδ᾽ ἡμεῖς, εἰ τοῦ φρο-
ΘΕΜΟΒΘΥΠΕΝΕϑ. ἀθ
νεῖν, ὡς δεῖ, καὶ βιοῦν ἐλλείπομεν, τοῦτο τῇ σμικρότητι
τῆς πατρίδος, ἀλλ᾽ αὑτοῖς δικαίως ἀναϑήσομεν.
". Τῷ μέντοι σύνταξιν ὑποβοβλημένῳ καὶ ἱστορίαν
ἐξ οὐ προχείρων, οὐδ᾽ οἰκϑίων, ἀλλὰ ξένων τὸ τῶν πολ-
λῶν καὶ διεσπαρμένων ἐν ὅτέροις συνιοῦσαν ἀναγνωσμά-
των, τῷ ὄντι χρὴ πρῶτον ὑπάρχειν καὶ μάλιστα τὴν πό-
λιν εὐδόκιμον καὶ φιλόκαλον καὶ πολυάνϑρωπον, ὡς βι-
βλίων τὸ παντοδαπῶν ὀφϑονίαν ἔχων, καὶ ὅσα τοὺς
γράφοντας διαφεύγοντα σωτηρίᾳ μνήμης ἐπιφανεστέραν
εἴληφϑ πίστιν, ὑπολαμβάνων ἀκοῇ καὶ διαπυνϑανόμενος,
μὴ πολλῶν, μηδ᾽ ἀναγκαίων ἐνδϑὲς ἀποδιδοίη τὸ ἔργον.
Ἡμεῖς δὲ μικρὰν οἰκοῦντες πόλιν, καὶ, ἵνα μὴ μιιροτόρα
γένηται, φιλοχωροῦντες » ἕν δὲ “Ῥώμῃ καὶ ταῖς περὶ τὴν
Ἰταλίαν διατριβαῖς οὐ σχολῆς οὔσης γυμνάξεσϑαι περὶ
τὴν Ῥωμαϊκὴν διάλεκτον ὑπὸ χρβιῶν πολιτικῶν καὶ τῶν
διὰ φιλοσοφίαν πλησιαζόντων, ὀψέ ποτϑ καὶ πόῤῥω τῆς
ἡλικίας ἠρξάμοϑα Ῥωμαϊκοῖς γράμμασιν ἐντυγχάνειν.
Καὶ πράγμα ϑαυμαστὸν μὲν ; ἀλλ᾽ ἀληϑὲς ἐπάσχομεν.
Οὐ γὰρ οὕτως ἐκ τῶν ὀνομάτων τὰ πράγματα. συνιέναι
καὶ γνωρίζειν συνέβαινον ἡ ἡμῖν, ὡς ἐκ τῶν πραγμάτων, ὧν
ἀμωσγέπως εἴχομεν ἐμπειρίαν, ἐπακολουϑεῖν διὰ ταῦτα
καὶ τοῖς ὀνόμασι. Καάλλους δὲ Ῥωμαϊκῆς ἀπαγγϑλίας
καὶ τάχους αἰσϑάνεσϑαι, καὶ μεταφορᾶς ὀνομάτων καὶ
ἁρμονίας, καὶ τῶν ἄλλων, οἷς ὃ λόγος ἀγάλλεται, χάριεν
μὲν ἡγούμεϑα καὶ οὐκ ἀτερπές" ἧ δὲ πρὸς τοῦτο μβλέτη
καὶ ἄσκησις οὐκ δὐχερὴς, ἀλλ» οἷς τισι πλείων τὸ σχολὴ
καὶ τὰ τῆς ὥρας ἔτι πρὸς τὰς τοιαύτας ἐπιχωρεῖ φι-
λοτιμίας.
ΠῚ. “Διὸ καὶ γράφοντες ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ, τῶν
παραλλήλων ὄντι πέμπτῳ, πϑρὶ δΔημοσϑένους καὶ Κικέ-
Ῥευτ. ΥἹΙΊ. Ὀ
δ0 ΡΙΠΤΑΆΟΗΙ
ρωνος, ἀπὸ τῶν πράξεων καὶ τῶν πολιτϑιῶν τὰς φύσϑις
αὐτῶν καὶ τὰς διαϑέσεις πρὸς ἀλλήλας ἐπισκοψόμεϑα"
τὸ δὲ τοὺς λόγους ἀντεξεταζειν, καὶ ἀποφαίνεσϑαι, πό-
τερος ἡδίων, ἢ δαινότορος εἰπεεῖν, ἐάσομεν. Κακεῖ γὰρ,
ὡς φασιν ὃ Ἴων, δελφῖνος ἐν χέρσῳ βία ἣν ὃ περιττὸς
ἐν ἅπασι Καικίλιος ἀγνοήσας, ἐγθανιθύσατο σύγκρισιν
τοῦ “4ημοσϑένους : καὶ Κικέρωνος ἐξενεγκεῖν. ᾿Αλλὰ γὰρ
ἴσως, δὲ παντὸς ἥν τὸ Γνῶϑι σαυτὸν ἔχειν πρόχειρον,
οὐκ ὧν ἐδόκδι πρόσταγμα ϑεῖον εἶναι. ““ημοσϑένη γὰρ
καὶ Κικέρωνα τὸν αὐτὸν ἔοικε πλάττων ἃ ἀπ᾿ ἀρχῆς ὃ δαί-
μων, πολλὰς μὲν ἐμβαλεῖν εἰς τῆν φύσιν αὐτῶν τῶν ὅμοι-
οτήτων, ὦ ὥσπερ τὸ φιλότιμον. καὶ φιλολούϑερον ἐ ἐν τῇ πο-
λετείᾳ, πρὸς δὲ κινδύνους καὶ πολέμους ἀτολμον" πολλὰ
δ᾽ ἀναμίξαι καὶ τῶν τυχηρῶν. Δύο γὰρ ἑτέρους οὐκ ἂν
οὐροϑῆναι δοκῶ ῥήτορας, ἐκ μὲν ἀδόξων καὶ μικρῶν ἰσχυ-
ροὺς καὶ μεγάλους γενομένους» προσχρούσαντας δὲ βα-
σιλοῦσι καὶ τυράννοις, ϑυγατέρας δ᾽ ἀποβαλόντας, ἐχκ-
πεσόντας δὲ τῆς πατρίδος, κατελϑόντας δὲ μετὰ τιμῆς,
ἀποδράντας δ᾽ αὖϑις, καὶ ληφϑώτας ὑπὸ τῶν πολεμίων,
ἅμα δὲ παυσαμένῃ τῇ τῶν πολιτῶν ἐλευϑερίᾳ τὸν βίον
συγκαταστρέψαντας᾽" ὥστ᾽, εἰ γένοιτο τῇ φύσει» καὶ τῇ
τύχη» καϑάπϑρ τεχνίταις ἢ ἅμιλλα, χαλεπῶς μὲν ἂν δια-
πριϑῆναι, πότερον αὕτη τοῖς τρόποις, ἢ τοῖς πράγμασιν
ἐκοίνη, τοὺς ἀνδρας ὁμοιοτέρους ἀπείργασται. «Δοκτέον
δὲ πρὶ τοῦ πρεσβυτέρου πρότερον.
ιν. 4ημοσϑένης, ὃ πατὴρ “4ημοσϑένους, ἣν μὲν
τῶν καλῶν καὶ ἀγαθῶν ἀνδρῶν, ὡς ἱστορεῖ Θεόπομπος"
ἐπδκαλδῖτο δὲ μαχαιροποιὸς, ἐργαστήριον ἔ ἔχων μέγα, καὶ
δούλους τοχνίτας τοῦτο πράττοντας. Ἃ δ᾽ Αἰσχίνης, ὃ
ῥήτωρ, εἴρηκδ περὶ τῆς μητρὸς, ὡς ἐκ Τύλωνός τινος, ἐπ᾿
ΘΕΜΟΒΘΤΗΕΒΝΒΕΒ δ. - δ,
αἰτίᾳ προδοσίας φυγόντος ἐξ ἄστεος, γεγόνοι, καὶ βαρ-
βαάρου γυναικὸς, οὐκ ἔχομεν εἰπεῖν, εἴτ᾽ ἀληϑῶς εἴρηκθν,
εἴτα βλασφημῶν καὶ καταψευδόμενος. ““πολειφϑεὶς δ᾽
ὃ Δημοσϑένης ὑπὸ τοῦ πατρὸς ἑπταἕτης ἐν δὐπορίᾳ, ( μι-
κρὸν γὰρ ἀπέλιπεν ἢ σύμπασα ,τίμησις αὐτοῦ τῆς οὐσίας
πεντεχαΐδεκα ταλάντων) ὑπὸ τῶν ἐπιτρόπων ἡδικήϑη, τὰ
μὲν »οσφισαμένων, τὰ δ᾽ ἀμελησάντων ὥστϑ καὶ τῶν
διδασκάλων αὐτοῦ τὸν μισϑὸν ἀποστερῆσαι. Διά τὸ
δὴ τοῦτο τῶν ἐμμελῶν καὶ προσηκόντων ἐλευϑέρῳ παιδὲ
μαϑημάτων ἀπαίδευτος δοκδὶ γενέσθαι, καὶ διὰ τὴν τοῦ
σώματος ἀσϑένειαν καὶ ϑρύψιν, ου προϊεμένης τοῖς πό-
γοις τῆς μητρὸς αὐτὸν, οὐδὲ προσβιαζομένων τῶν παιδα-
γωγῶν. Ἦν γὰρ ἐξ ἀρχῆς κάτισχνος καὶ ὶ νοσώδης, καὶ
τὴν λοιδορουμένην ἐπωνυμίαν, τὸν Βάταλον, εἷς τὸ σῶμα
λέγεται σκωπτόμενος ὑπὸ τῶν παίδων λαβεῖν. Ἦν δ᾽
ὃ Βάταλος, ὡς μὲν ἔνιοι φασὶ», αὐλητῆς τῶν κατδαγό-
τῶν" καὶ δραμάτιον, εἰς τοῦτο κωμῳδῶν αὐτὸν, “ντιφά-
γης πεποίηκεν. Ἔνιοι δέ τινες ὡς ποιήτοῦ τρυφερὰ καὶ
παροίνια γράφοντος τοῦ Βαταλου μέμνηνται. “4οκεῖ δὲ
καὶ τῶν οὐκ εὐπρεπῶν τι λεχϑῆναι τοῦ σώματος μορίων
παρὰ τοῖς “«“ττικοῖς τότϑ καλεῖσϑαι βάταλος. Ὁ δ᾽
ἄργας (καὶ τοῦτο γὰρ φασι τῷ “ημοσϑένει γενέσϑαι
παρώνυμον) ἢ πρὸς τὸν τρόπον, ὡς ϑηριώδη καὶ πικρὸν,
ἐτέθη" τὸν γὰρ ὄφιν ἔνιον τῶν ποιητῶν ἄργαν ὀνομά-
ζουσι»" ῆ πρὸς τὸν λόγον, ὡς ἀνιῶντα τοὺς ἀκροωμέ-
γους" καὶ γὰρ ᾿ἄργας τούνομα ποιητὴς ἣν νόμων πο-
γηρῶν καὶ ἀργαλέων. Καὶ ταῦτα μὲν ταύτῃ, κατὰ
Πλάτωνα.
ν. Τῆς δὲ πρὸς τοὺς λόγους ὁρμῆς ἀρχὴν αὐτῷ φα-
σι τοιαύτην γενέσϑαι. Καλλιστράτον, τοῦ δὴήτορος:
- 2
{3 ΡΙυΤΑΆΟΗΙ Ο. ΘΕ ΑΟΟΗῦϑ.
φέρουσι, παντῶν᾽ ἔϑυον δὲ καϑ' ἡμέραν πολλοὶ καὶ
προσέπιπτον, ὥσπερ ϑεῶν ἱ ἱεροῖς ἐπιφηιτῶντες.
ΧΙΧ. Καὶ μέντοι καὶ ἤ Κορνηλία λέγεται τά τ᾽ ἀλ-
λὰ τῆς συμφορᾶς εὐγδνῶς καὶ μεγαλοψύχως ἐνεγκεῖν, καὶ
περὶ τῶν ἱερῶν, ἐν οἷς ἀνῃρέϑησαν, ϑἰπεῖν, ὡς ἀξίους οἵ
γεκροὶ τάφους ἔχουσιν. Αὕτη δὲ πϑρὶ τοὺς καλουμένους
Μισηνοὺς διέτριβεν, οὐδὲν μεταλλάξασα τῆς συνήϑους
διαίτης. Ἦν δὲ καὶ πολύφιλος, καὶ διὰ φιλοξενίαν δὺ-
τράπεζος, ἃ ἀδὲ μὲν Ἑλλήνων καὶ φιλολόγων πϑρὲ αὐτὴν ὃν-
τῶν, ἁπάντων δὲ τῶν βασιλέων καὶ δεχομένων παρ᾽ αὺ-
τῆς δῶρα καὶ πεμπόντων. Ἡδίστη μὲν οὖν ἦν αὕτη
τοῖς ἀφικνουμένοις καὶ συνοῦσι διηχουμένη τὸν τοῦ πα-
τρὸς ᾿Αφρικανοῦ βίον καὶ δίαιταν, θαυμασιωτάτη δὲ τῶν
παίδων ἀπενϑὴς καὶ ἀδάκρυτος μνημονδύουσα, καὶ πά-
ϑη καὶ πράξοις αὐτῶν, ὥσπερ ἀρχαίων τινῶν, ἐξηγουμέ-
»ἢ τοῖς πυνϑανομένοις. Ὅϑεν ἔδοξεν. ἐνίοις ἔχνους ὑπὸ
γήρως ἢ μεγέϑους κακῶν γϑγονέναι, καὶ τῶν ἀτυχημάτων
ἀναίσϑητος" αὐτοῖς ὡς ἀληϑῶς ἀναισϑήτοις οὐσιν, ὅσον
ἐξ εὐφυΐας καὶ τοῦ γεγονέναι καὶ τοτράφϑαι καλὼς ὄφο--
λός ἐστι πρὸς ἀλυπίαν ἀνϑρώποις, καὶ ὅτι τῆς ἀρετῆς" ἧ
τύχη φυλαττομένης μὲν τὰ κακὰ πολλάκις πϑρίεστιν, ἐν
δὲ τῷ πταῖσαι τὸ φέρϑιν εὐλογίστως οὐ παραιρεῖται.
ΓΟΜΡΑΒΑΤΙΟ ΑΟἸΡΙῚΒ ΕΤ ΟΙΕΟΜΕΝΙΒ
αὺὐμ σἈΑΟΓΘΗΙΞ.
Ων δὲ καὶ ταύτης πέρας ἐχούσης τῆς διηγήσθως,
ὑπολείπεται λαβεῖν ἐκ παραλλήλου τῶν βίων τὴν ἀπο-
ϑεώρησιν. Τοὺς μὲν οὖν Γράκχους οὐδ᾽ οἱ πάνυ τἄλλα
κακῶς λέγοντες καὶ μισοῦντες ἐτόλμησαν εἰπεῖν, ὡς οὐκ
δὐφυέστατοι πρὸς ἀροτὴν ἐγένοντο Ῥωμαίων ἁπάντων,
καὶ τροφῆς 18 καὶ παιδεύσεως ἐκιρεποῦς ἔτυχον" ἡ δ᾽
“Ἄγιδος καὶ Κλεομένους φύσις ἐῤῥωμενεστέρα φαΐνεται
τῆς ἐκείνων γδνομένη; παρ᾽ ὅσον οὔτϑ παιδείας μδταλα-
βόντες ὀρϑῆς, ἔϑεσί τα καὶ διαίταις ἐνεραφέντες, ὑφ᾽ ὧν
οἵ πρεσβύτεροι πάλαι διορϑάροισαν, αὑτοὺς ἡγεμόνας
εὐτελείας καὶ σωφροσύνης παρέσχον. Ἔτι δ᾽ οἱ μὲν,
ὅτϑ λαμπρότατον εἶχεν ἢ ῆ Ῥώμη καὶ μέγιστον ἀξίωμα,
καὶ καλῶν ἔ ἔργων ζῆλον, ὥσπερ διαδοχὴν ἃ ἀρϑτῆς πατρῴας
καὶ προγονικῆς ἤσχύνθησαν ἐγκαταλιπεῖν" οἱ δὲ καὶ
πατέρων τἀναντία προῃρημένων γεγονότες, καὶ τὴν πα-
τρίδα μοχϑηρὰ πράττουσαν καὶ »νοσοῦσαν παραλαβὸν»-
τες, οὐδὲν τι διὰ ταῦτα τὴν πρὸς τὸ καλὸν ἀπήμβλυναν
ὁρμήν. Καὶ μὴν τῆς γ8 Γράκχων ἀφιλοχρηματίας καὶ
ἀ ΟΟΜΝΜΡΑΒΑΤΙῸ ΛΑΟΙΌῚΒ ἘΤ ΟἸΒΟΝΕΝΙΒ
πρὸς ἀργύριον ἐγκρατείας μέγιστόν ἐστιν, ὅτι λημμάτων
ἀδίκων καϑαροὺς ἐν ἀρχαῖς καὶ πολιτείαις διεφύλαξαν
ἑαυτούς. ᾿4γις͵ δὲ κἂν διηγανάκτησεν ἐπὶ τῷ ᾿ μηδὲν ἀλ-
λότριον λαβεῖν ἐπαινούμενος, ὃς τὴν οὐσίαν τὴν δαυτοῦ
τοῖς σολίταις ἐπέδωκδν, ἄνου τῶν ἄλλων κτημάτων, ἕξα-
κόσια τάλαντα νομίσματος ἔχουσαν. Πηλέκον οὖν ἐνό-
μιξϑ κακὸν δἶναι τὸ κερδαίνειν ἀδίκως ὃ καὶ δικαίως πλέον
ἔχϑιν ὅτέρου πλεονεξίαν ἡ ἡγούμενος;
π. Ἢ γ8 μὴν ἐπιβολὴ καὶ τόλμα τῶν καινοτομουμέ-
»ὼν πολὺ τῷ μεγέϑει: παρήλλαττεν. ᾿Επολιτούοντο γὰρ
ὃ μὲν ὁδῶν κατασκευὰς καὶ πόλθων κείσϑις" καὶ τὸ παν-
τῶν »βαγικώτατον ἦν Τιβερίῳ μὲν ἀνασῶσαι δημοσίους
ἀγροὺς, Ταΐῳ δὲ μίξαι τὰ δικαστήρια, προσεμβαλόντι
τῶν ἱππικῶν τριακοσίουρ᾽ ὁ δ᾽ ,Ἅγιδος καὶ «Κλεομένους
»εωτερισμὸς, τὸ μικρὰ καὶ κατὰ μέρος τῶν ἡμαρτημένων
ἰᾶσϑαι καὶ ἀποκόπτειν, ὕδραν. τινὰ τέμνοντος, ὥς φησιν
ὃ Πλάτων, ἢ ἡγησάμενος εἶναι, τὴν ἅμα πάντα ἀπαλλάξαι
κακὰ καὶ μετασκευάσαι δυναμένην μεταβολὴν ἐπῆγε τοῖς
πράγμασιν. “Αληϑέστερον. δ᾽ ἴσως εἰπεῖν ἐστιν, ὅτι τὴν
σπᾶγτα ἀπεργασαμένην κακὰ μεταβολὴν ἐξήλαυνεν, ἀπά-
γῶν καὶ καϑιστὰς εἰς τὸ οἰκεῖον σχῆμα τὴν πόλιν. Ἐπεὶ
καὶ τοῦτ᾽ ἂν τις εἴποι, τῇ μὲν Τράχχων πολιτείᾳ τοὺς
μεγίστους ἐνίστασϑαι Ῥωμαίων, οἷς δ᾽ “Ἅγις ἐνεχείρησϑ,
Κλεομένης κα δὲ τὸ ἔργον ἐπέϑηκϑδ, τῶν παραδειγμάτων τὸ
κάλλιστον ὑπέκειτο καὶ μεγαλοπρεπέστατον » αἱ ' πάτριοι
{ῆπραι σιθρὲ σωφροσύνης καὶ ἰσότητος" ὧν τούτοις μὲν
ῦ «Αυχοῦργος, ἐχδίνοις δὲ ὁ Πύϑιος (βοβαιωτής. Ὁ δὲ
μέγιστον, ὅτι τοῖς μὲν ἐκείνων πολιτεύμασιν εἰς οὐδὲν ἡ ῆ
Ῥώμη μϑῖζον ἐπέδωκϑ τῶν ὑπαρχόντων" ἐκ δ᾽ ὧν ὃ Κλεο-
μένης ἔπραξεν, ὀλίγου χρόνου τὴν Σπάρτην τῆς Πρλο-.
χνλ
ΟΥΝ ΟσΟΒΑΟΘΟΘΗΪ8. δῦ
πογνήσου κρατοῦσαν ἢ Ἑλλὰς ἐπεῖδε, καὶ τοῖς τότε μὲ-
7ζιστον δυναμένοις διαγωνιξομένην ἀγῶνα τὸν πϑρὶ τῆς
ἡγεμονίας" οὗ τέλος ἢ ἤν, ἀπαλλαγεῖσαν ᾿Ιλλυρικῶν ὅπλων
καὶ Γαλατικῶν τὴν Ἑλλάδα, κοσμεῖσθαι πάλιν ὕφ᾽ Ἥρα-
κλείδαις.
πι|ι. Οἶμαι δὲ καὶ τὰς τελουτὰς τῶν ἀνδρῶν ἐμφαΐνειν
τινὰ τῆς ἀρετῆς διαφοράν. Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ μαχόμενοι
πρὸς τοὺς πολίτας, εἶτα φεύγοντες ἐτελεύτησαν τούτων
δ᾽ “γις μὲν ὑπὲρ τοῦ μηδένα κτεῖναι τῶν πολιτῶν δλέγου
δεῖν ἑκὼν ἀπέϑανε, Κλεομένης δὲ προπηλακισϑεὶς καὶ
ἀδικηϑεὶς, ὥρμησϑ μὲν ἀμύνασϑαι, τοὺ δὲ καιροῦ μὴ
παρασχόντος, αὑτὸν ϑὐτόλμως ἀνεῖλδ. Πάλιν δὲ τάνα»-
τία σκοποῦσιν, «4γις μὲν οὐδὲν ἀπεδοίξατο στρατηχίας
ἔργον, ἀλλὰ προανῃρέϑη᾽ ταῖς δὲ Κλεομένους νίκαις,
πολλαῖς καὶ καλαῖς γενομέναις, παραβαλεῖν ἐστι Τιβερίου
τὴν ἐν “Καρχηδόνι τοῦ τοίχους κατάληψιν, οὐ μικρὸν ἔρ-
70», καὶ τὰς ἐν Ν ομαντέᾳ σπονδὰς, αἷς δισμυρίους στρα-
τιώτας Ῥωμαίων, οὐκ ἔγοντας ἄλλην ἐλπίδα σωτηρίας,
περιεποίησθ'᾽ καὶ Γαϊος δὲ πολλὴν μὲν αὐτόϑι, πολλὴν
δ᾽ ἐν “Σαρδόνι στρατονόμενος ἀνδραγαϑίαν ἔ ἔφῃνεν" ὧσ-
18 τοῖς πρώτοις ἐναμίλλους Ῥωμαίων γενέσϑαι ἂν στρα-
τηγοῖς, εἰ μὴ προανῃρέϑησαν.
ΓΝ. Τῆς δὲ πολιτείας δ μὲν “4γις ἔοικεν ἅψασϑαι
μαλακώτερον» ᾽ ἐκιρουσϑεὶς ὑπ᾽ ᾿Ἵγησιλάου, καὶ ψουσά-
μενος τὸν ἀναδασμὸν τοῖς πολίταις, καὶ ὅλως ἐλλευπτῆς
καὶ ἀτελὴς, ὧν προείλδτο καὶ κατήγγειλεν, ὑπ᾽ ἀτολμίας
διὰ τὴν ἡλικίαν, γενόμενος" ὃ δὲ “Κλεομένης τοὐναντίον
ϑρασύτερον καὶ βιαιότερον ἐπὶ τὴν μδταβυλὴν ᾿ἦλϑε τῆς
σολιτοίας, ἀποκτείνας τοὺς ἐφόρους παρανόμως, οὕς καὶ
προσαγαγέσϑαι τοῖς ὅπλοις κρατοῦντα, καὶ μεταστῆσσ!’
ἀΔδδ (ΓΟΜΝΡΑΒΑΈΤΙΟ ΑΟἸΟΙΣ ΕΓ ΟΓΕΟΝΕΝΙΒ
ὑάδιον ἦν, ὥσπερ οὐκ ὀλίγους ἄλλους μετέστησεν ἐκ τῆς
πόλδως. Τὸ γὰρ ἄγου τῆς ἐσχάτης ἀνάγκης ἐπιφέρειν
σίδηρον, οὔτ᾽ ἰατρικὸν, οὐτθ πολιτικὸν», ἀλλ᾽ ἀτεχνίας μὲν
ἀμφότερα᾽ τούτῳ δὲ καὶ τὸ ἀδικεῖν μετ᾽ ὠμότητος πρόσ-
ὅστι. Τῶν δὲ Γράκχων οὐδέτερος μὲν ἤρξατο σφαγῆς
ἐμφυλίου" Γαΐος δὲ λέγδται μηδὲ βαλλόμενος ὁρμῆσαι
πρὸς ἄμυναν, ἀλλὰ λαμπρότατος ὧν ἐν τοῖς πολεμικοῖς,
ἀργότατος ἐν τῇ στάσει 7ενέσϑαι. Καὶ γὰρ προῆλθον
ἄνοπλος, καὶ μαχομένων ἀνεγώρησϑ, καὶ ὅλως πλείονα
τοῦ μή τι δρᾶσαι πρόνοιαν, ἢ τοῦ μὴ παϑεῖν, ἔχων ἕω-
ρᾶτο. Διὸ καὶ τὴν φυγὴν αὐτῶν οὐκ ἀτολμίας. σημδῖον»;
ἀλλ᾽ εὐλαβείας, ποιητέον. Ἔδει γὰρ ὑπεῖξαι. τοῖς ἐπιφε-
ρομένοις, ἢ μένοντας ὑπὲρ τοῦ μὴ παϑεῖν τῷ δρᾷν ἀμύ-
νασϑαι.
ν. Τῶν τοίνυν ἐγκλημάτων τῶν κατὰ Τιβερίον μέγι-
στόν ἐστιν, ὅτι: τὸν συνάρχοντα τῆς δημαρχίας ἐξέβαλε,
καὶ δευτέραν αὐτὸς τῷ Ταΐῳ δημαρχίαν μετῇϑι" Γαΐῳ
δὲ τὸν ᾿Αντυλλίου φόνον οὐ δικαίως οὐδ᾽ ἀληϑῶς προσε-
τρίβοντο" διοφῳϑάρη γὰρ, ἄκοντος αὐτοῦ καὶ ἀγανα-
κτοῦντος. Κλοομένης δ᾽, ἵνα τὰς σφαγὰς τῶν ἐφόρων»
ἐάσωμεν, ἡλευϑέρωσο μὲν ἅπαντας τοὺς οἰκέτας, ἐβασί-
λθυσδ δὲ τῷ μὲν ἔργῳ μόνος, τῷ δ᾽ ὀνόματι δούτερος,
Εὐκλείδαν, τὸν ἀδελφὸν, ἐκ μιᾶς οἰκίας αὑτῷ , προσελόμε-
γνος᾽ “Ἀρχίδαμον δ᾽, ᾧ προσῆκον ἤν; ἀπὸ τῆς ὁτέρας οἷ-
κίας ὄντι, συμβασιλεύειν, ἔ ἔπϑισθ μὲν ἐκ Μεσσήνης κατελ-
ϑεῖν, ἀποϑανόντος δὲ τὸν φόνον οὐκ ἐπεξελϑὼν, ἐβεβαί-
ὡσθ τὴν αἰτίαν καϑ'᾽ αὑτοῦ τῆς ἀναιφέσθως. Καίτοι
«Τυχοῦργος, ὃν προσεποιδῖτο μιμεῖσϑαι, τὴν μὲν βασι-
λείαν ἑκὼν ἀπέδωκϑ τῷ παιδὲ τοῦ ἀδελφοῦ, Χαρίλλῳ᾽ φο-
βούμενος δὲ, μὴν, κἂν ἄλλως ἀποϑανγῇ τὸ μδιράκιον; αἰ-
ΟΝ σΒἈΔΛΔΟΟΘΗ͂Ι8. 41
τία τις ἐπε αὐτὸν ἔλϑη, πολὺν χρόνον ἔξω πλανηϑ εἷς,
οὐ πρότερον ἐπανῆλθεν, ἢ ἢ παῖδα τῷ Χαρίλλῳ γενέσϑαι,
διάδοχον τῆς ἀρχῆς. «Αλλὰ “Δυκούργῳ μὲν οὐδ᾽ ἀλλος
τις Ἑλλήνων παραβλητὸς οὐδείς. Ὅτι δὲ τοῖς Κλεομέ-
»ους πολιτεύμασι καινοτομίαι καὶ παρανομίαι μείζονες
ἔνδισιν, δεδήλωται.᾿ Καὶ μὴν οἵ γ8 τὸν τρόπον αὐτῶν
ψέγοντες, τούτοις μὲν ἐξ ἀρχῆς τυραννικὸν καὶ ποῖομο-
ποιὸν αἰτιῶνται γενέσϑαι" τῇ δ᾽ ἐκδίνων φύσι φιλοτι-
μίας ἀμετρίαν, ἄλλο δ᾽ οὐδὲν οἵ φϑονοῦντες ἐπικαλδῖν
εἶχον" ἐκριπισϑέντας δὲ τῷ πρὸς τοὺς «ὀλισταμένους
ἀγῶνι καὶ ϑυμῷ παρὰ τὴν αὑτῶν φύσιν, ὥσπερ πνοαὶς
ἐφεῖναι περὶ τὰ ἔσχατα τὴν πολιτείαν ὡμολόγουν. Ἐπεὶ
τῆς γ8 πρώτης ὑποϑέσεως τί κάλλιον ἢ δικαιότερον ἤν, αἱ
μὴ κατὰ βίαν καὶ δυναστοίαν ἐπιχϑιρήσαντες ἐξῶσαι τὸν
νόμον οἷ πλούσιοι; περιέστησαν ἀμφοτέροις ἀγῶνας, τῷ
μὲν φοβουμένῳ ὑ ὑπὲρ αὑτοῦ, τῷ δ᾽ ἐκδικοῦντι τὸν ἀδεὶ-
φὸν ἄγϑυ δίκης καὶ δόγματος, οὐδ᾽ ὑπ ἄρχοντος ἄγαιρε-
ϑέντα; Συνορᾷς μὲν οὖν καὶ αὐτὸς ἐκ τῶν εἰρημένων
τὴν διαφοράν. Εἰ δὲ δεῖ καὶ καϑ᾽ ἕκαστον ἀποφήνα-
σϑαι, Τιβέριον μὲν ἀρετῇ πεπρωτευκόναι τὶ 'ϑημι πάντων,
ἐλάχιστα δὲ τὸ μειράκιον ἡμαρτηκέναι. “4γιν, πράξει δὲ καὶ
τόλμῃ Ταϊΐον οὐκ ὀλίγῳ Κλεομένους ὕστϑρον γεγονέναι.
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ
Ὃ μὲν γράψας τὸ ἐπὶ τῇ ίῃ τῆς Ὀλυμπιάσιν ὗ ἐπ-
ποδρομίας εἰς “Ἀλκιβιάδην ἐγκώμιον, εἴτ᾽ Ἐυριπίδης, (ὡς
ὃ πολὺς κρατεῖ λόγος) εἴϑ' ἕτερός τις ἦν, Σύόσσιδ, φησὶ
χρῆναι τῷ εὐδαίμονι πρῶτον ὑπάρξαι τὴν πόλιν ϑὐδόκι-
μον" ἐγὼ δὲ τῷ μὲν δὐδαιμονήσειν μέλλοντι τὴν ἀληϑι-
γὴν οὐδαιμονίαν, » ἧς ἐν ἤϑει καὶ διαϑέσει τὸ πλεῖστόν
ἐστιν, οὐδὲν διαφέρειν ἢ ᾿γοῦμαι, ἀδόξου καὶ ταπεινῆς πα-
τρίδος, ἢ ἤ μητρὸς ἀμόρφου καὶ μικρὰς γενέσϑαι. ΤῸ-
λοῖον᾽ γὰρ, εἴ τις οἴοιτο, τῆν Ἰουλίδα, μέρος μικρὸν οὖσαν
οὐ μϑογάλης νήσου; τῆς Κέω, καὶ τὴν «“ἴγιναν, ῃ» τῶν
᾿Δττικῶν τις ἐκέλουεν ὡς λήμην ἀφαιρεῖν τοῦ Πειραιῶς,
ὑποκριτὰς μὲν ἀγαϑοὺς τρέφειν καὶ ποιητὰς, ἄνδρα δ᾽
οὐκ ἂν ποτὸ δύνασϑαι δίκαιον καὶ αὐτάρκη καὶ νοῦν
ἔχοντα καὶ μεγαλόψυχον» προδνδγκεῖν. Τὰς γὰρ ἄλλας
τέχνας εἰκός ἐστι, πρὸς ἐργασίαν 1 ἢ δόξαν συνισταμένας,
ἐν ταῖς ἀδύξοις καὶ ταπειναῖς πόλεσιν ἀπομαραίνεσϑαι,
τὴν δ᾽ ἀρδοτὴν, ὥσπϑρ ἰσχυρὸν καὶ ἡ διαρκὲς φυτὸν, ἐν ἅπαν-
τι ῥιξοῦσϑαι τόπῳ, φύσεώς τὸ χρηστῆς καὶ φιλοπόνου
ψυχῆς ἐπιλαμβανομένην. Ὅϑεν οὐδ᾽ ἡμεῖς, εἰ τοῦ φρο-
ΕΝ ΟΒΘΈΗΕΒΝΕϑ. ἀ9
γεῖν, ὡς δεῖ, καὶ βιοῦν ἐλλοΐπομεν, τοῦτο τῇ σμικρότητι
τῆς πατρίδος, ἀλλ᾽ αὑτοῖς δικαίως ἀναϑήσομεν.
Π. Τῷ μέντοι σύνταξιν ὑποβεβλημένῳ καὶ ἱστορίαν
ἐξ οὐ προχείρων, οὐδ᾽ οἰκϑίων, ἀλλὰ ξένων τὸ τῶν πολ-
λῶν καὶ διεσπαρμένων ἐν ἑτέροις συνιοῦσαν ἀναγνωσμά-
των», τῷ ὄντι χρῇ πρῶτον ὑπάρχειν καὶ μάλιστα τὴν πό-
λιν εὐδόκιμον καὶ φιλόκαλον καὶ πολνάγϑρωπον, ὡς βι-
βλίων τα παντοδαπῶν ὀφϑονίαν ἔχων, καὶ ὅσα τοὺς
γράφοντας διαφεύγοντα σωτηρίᾳ μνήμης ἐπιφανεστέραν
εἴληφϑ πίστιν, ὑπολαμβάνων ἀκοῇ καὶ διαπυνϑανόμονος,
μὴ πολλῶν, μηδ᾽ ἀναγκαίων ἐνδεὲς ἀποδιδοίη τὸ ἔργον».
Ἡμεῖς δὲ μικρὰν οἰκοῦντες πόλιν, καὶ, ἵνα μὴ μιχροτέρα
γένηται, φιλοχωροῦντες, ἐν δὲ “Ῥώμῃ καὶ ταῖς πϑρὲ τὴν
Ἰ ταλίαν διατριβαῖς οὐ σχολῆς οὔσης γυμνάξεσϑαι πρρὶ
τὴν Ῥωμαϊκην διάλεκτον ὑπὸ χρϑιῶν πολιτικῶν καὶ τῶν
διὰ φιλοσοφίαν πλησιαζόντων, ὀψέ ποτ καὶ πόῤῥω τῆς
ἡλικίας ἠρξάμεϑα Ῥωμαϊκοῖς γράμμασιν ἐρτυγχάνϑιν.
Καὶ πρᾶγμα ϑαυμαστὸν μὲν ᾽ ἀλλ᾽ ἀληϑὲς ἐπάσχομεν.
Οὐ " γὰρ οὕτως ἐκ τῶν ὀνομάτων τὰ πράγματα. συνιέναι
καὶ γνωρίζειν συνέβαινεν ἡ ἡμῖν, ὡς ἐκ τῶν πραγμάτων, ὧν
ἀμωσγέπως εἴχομεν ἐμπειρίαν, ἐπακολουϑεῖν διὰ ταῦτα
καὶ τοῖς ὀνόμασι. Καάλλους δὲ Ῥωμαϊκῆς ἀπαγγϑλίας
καὶ τάχους αἰσϑάνεσϑαι, καὶ μεταφορᾶς ὀνομάτων καὶ
ἁρμονίας, καὶ τῶν ἄλλων, οἷς ὃ λόγος ἀγάλλεται, χάριεν
μὲν ἡγούμοϑα καὶ οὐκ ἀἁτερπές" ἣ δὲ πρὸς τοῦτο μϑλέτη
καὶ ἄσκησις οὐκ δὐχορὴς, ἀλλο οἷς τισι πλοίων τὸ σχολὴ
καὶ τὰ τῆς ὥρας ἔτι πρὸς τὰς τοιαύτας ἐπιχωρεῖ φι-
λοτιμίας.
1Π. Διὸ καὶ γράφοντες ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ, τῶν
παραλλήλων ὄντι πέμπτῳ, περὶ Δημοσϑένους καὶ Κικέ-
Ρυυτ. ΥἹΙ!. "
ὅ0 ΡΙ ΠΤΑΒΟΗΙ
θωνορ, ἀπὸ τῶν πραξϑῶν καὶ τῶν πολιτειῶν τὰς φύσεις
αὐτῶν καὶ τὰς διαϑέσοις τιρὸς ἀλλήλας ἐπισκεψόμεϑα"
τὸ δὲ τοὺς λόγους ἀντεξοτάξειν, καὶ ἀποφαίνεσϑαι, πό-
τορος ἡδίων, ἢ ἢ δοινότερος εἰπεῖν, ἐάσομεν. Κακεῖ γὰρ,
ὡς φασιν ὃ Ἴων, δελφῖνος ἐν χέρσῳ βία᾽ ἣν ὃ περιττὸς
ἐν ἁπασι Καικίλιος ἀγνοήσας, ἐνθανιούσατο σύγκρισιν
τοῦ 4ημοσϑένους : καὶ Κικέρωνος ἐξενεγκεῖν. ᾿Αλλὰ γὰρ
ἴσως, εἰ παντὸς ἥἣ» τὸ Τνῶϑι σαυτὸν ἔχειν πρόχειρον,
οὐκ ὧν ἐδόρχδι πρόσταγμα ϑεῖον εἶναι. ““ημοσϑένη γὰρ
καὶ Κικέρωνα τὸν αὐτὸν ἔοικε πλάττων ἃ ἀπ᾿ ἀρχῆς ὃ δαϊ-
μων, πολλὰς μὲν ἐμβαλεῖν εἰς τὴν φύσιν αὐτῶν τῶν ὁμοι-
οτήτων, ὥσπερ τὸ φιλότιμον. καὶ φιλολεύϑερον ἐν τῇ πο-
λιτείᾳ, πρὸς δὲ κινδύνους καὶ πολέμους τολμον' πολλὰ
δ᾽ ἀναμίξαι καὶ τῶν τυχηρῶν. “Ὁο γὰρ ἑτέρους οὐκ ἂν
ϑὐρεϑῆναι δοκῶ ῥήτορας, ἐκ μὲν ἀδόξων καὶ μικρῶν ἰσχυ-
ροὺς καὶ μεγάλους γενομένους; προσχρούσαντας δὲ βα-
σιλουσι καὶ τυράννοις, ϑυγατέρας δ᾽ ἀποβαλόντας, ἐκ-
πεσόντας δὲ τῆς πατρίδος ᾿ κατελϑόντας δὲ μετὰ τιμῆς,
ἀποδράντας δ᾽ αὖϑις, καὶ ληφϑώτας υ ὑπὸ τῶν πολεμίων,
ἅμα δὲ παυσαμένῃ τῇ τῶν πολιτῶν ἐλουϑερίᾳ τὸν βίον
συγκαταστρέψαντας᾽ ὥστ᾽, εἰ γένοιτο τῇ φύσϑι καὶ τῇ
τύχη» καϑάπερ τεχνίταις, ἅμιλλα, χαλεπῶς μὲν ἂν δια-
κρυϑῆναι ᾿ πότϑθρον αὑτὴ τοῖς τρόποις, ἢ τοῖς πράγμασιν
ἐκείνη, τοὺς ἄνδρας ὁμοιοτέρους ἀπείργασται. «Αεκτέον
δὲ περὶ τοῦ πρεσβυτέρου πρότερον.
ιν. Δημοσϑένης, ὃ πατὴρ “ημοσϑένους, ἦν μὲν
τῶν καλῶν καὶ ἀγαθῶν ἀνδρῶν, ὡς ἱστορεῖ Θεύπομπος᾽
ἐποκαλϑῖτο δὲ μαχαιροποιὸς, ἐργαστήριον ἔχων μέγα, καὶ
δούλους τεχνίτας τοῦτο πράττοντας. Ἃ δ᾽ Αἰσχίνης, ὁ
ῥήτωρ, εἴρηκϑ περὶ τῆς μητρὸς, ὡς ἐκ Γύλωνός τινος, ἔπε
ὈΕΛΙΟΒΤΗΕΒΝΕ δ. - δ4
αἰτίᾳ προδοσίας φυγόντος ἐξ ἄστεος, γεγόνοι, καὶ βαρ-
βάρου γυναικὸς, οὐκ ἔχομεν εἰπεῖν, εἴτ᾽ αληϑῶς εἴρηκεν,
εἴτ βλασφημῶν καὶ καταψευδόμενος. ““πολειφϑεὶς δ᾽
ὃ Δημοσϑένης ὑπὸ τοῦ πατρὺς ἑπταἕτης ἐν δυπορίᾳ, (μι-
κρὸν γὰρ ἀπέλιπεν ἢ σύμπασα τίμησις ᾿αὐτοῦ τῆς οὐσίας
σποντθχαίδοεκα ταλάντων) ὑπὸ τῶν ἐπιτρόπων ἠδικήϑη, τὰ
μὲν νοσφισαμένων, τὰ δ᾽ ἀμολησαντων' ὥστϑ καὶ τῶν
διδασκάλων αὐτοῦ τὸν μισϑὸν ἀποστερῆσαι. Διά τὸ
δὴ τοῦτο τῶν ἐμμελῶν καὶ προσηκόντων ἐλευϑέρῳ παιδὲ
μαϑημάτων ἀπαίδευτος δοκεῖ γενέσθαι, καὶ διὰ τὴν τοῦ
σώματος ἀσϑένειαν καὶ ϑρύψιν, οὐ προϊεμένης τοῖς πό-
γοις τῆς μητρὸς αὐτὸν, οὐδὲ προσβιαζομένων τῶν παιδα-
γωγῶ». Ἢν γὰρ ἐξ ἀρχῆς κάτισχνος καὶ ὲ νοσώδης, : καὶ
τῆν λοιδορουμένην ἐπωνυμίαν, τὸν Βάταλον, εἷς τὸ σῶμα
λέγδται σκωπτόμενος, ὑπὸ τῶν παΐδων λαβεῖν. Ἦν δ᾽
ὃ Βάταλος, ὡς μὲν ἔνιοι φασὶν, αὐλητὴς τῶν κατεαγό-
των" καὶ δραμάτιον, εἰς τοῦτο κωμῳδῶν αὐτὸν, ᾿Αντιφά-
γῆς παποίηκϑν. Ἔνιοι δὲ τινες ὡς ποιητοῦ τρυφερὰ καὶ
παρούνια γράφοντος τοῦ Βαταλου μέμνηνται. “οκεῖ δὲ
καὶ τῶν οὐκ εὐπρεπῶν τι λεχϑῆναι τοῦ σώματος μορίων
παρὰ τοῖς “τεικοῖς τότϑ καλεῖσθαι βάταλοςς Ὁ δ᾽
Ἄργας (καὶ τοῦτο γὰρ φασι τῷ “ημοσϑένει γενέσϑαι
παρώνυμο») ἢ πρὸς τὸν τρόπον, ὡς ϑηριώδη καὶ πικρὸν;
ἐτέϑη" τὸν γὰρ ὄφιν ἔγνιου τῶν ποιητῶν ἄργαν ὀνομά-
ζουσιν" ἢ πρὸς τὸν λόγον, ὡς ἀνιῶντα τοὺς ἀκροωμέ-
»ουφ" καὶ γὰρ ἄργας τοὔνομα ποιητὴς ἣν νόμων πο-
γηρῶν καὶ ἀργαλεὼν. Καὶ ταῦτα μὲν ταύτῃ, κατὰ
Πλάτωνα.
ν. Τῆς δὲ πρὸς τοὺς λόγους ὁρμῆς ἀρχὴν αὐτῷ φα-
σι τοιαύτη» γενέσϑαι. Καλλιστράτου, τοῦ δήτορο"
2
δὲ , ΡΠ ΤΑΒΟΗ
ἀγωνίζεσϑαι τὴν περὶ Ὥρωποῦ κρίσιν ἐν τῷ δικαστηρίῳ
μέλλοντος, ἣν προσδοκία τῆς δίκης μεγάλη, διὰ τε τὴν
τοῦ ῥήτορος δύναμιν, ἀνθοῦντος τότε μάλιστὰ τῇ δόξῃ,
καὰ διὰ τὴν πρᾶξιν, οὖσαν περιβόητον. Ἀκούσας οὖν ὃ
“ημοσϑένης τῶν διδασκάλων καὶ τῶν παιδαγωγῶν συν-
τιϑεμένων τῇ δίκῃ παρατυχεῖν, ἔπεισδ, τὸν ἑαυτοῦ παιδα-
γωγὸν δεόμενος καὶ προϑυμούμενος, ὃ ὅπως αὐτὸν ἀγάγοι
πρὸς τὴν ἀχρόασιν. Ὁ δ᾽, ἔχων πρὸς τοὺς ἀνοίγοντας
τὰ δικαστήρια δημοσίους συνήϑειαν, ϑὐπόρησϑ χώρας,
ἐν ἦ καϑήμενος ὃ παῖς ἀδήλως ἀκούσεται τῶν λεγομέ-
γώ». Βυημερήσαντος δὲ τοῦ Καλλιστράτου, καὶ ϑαυ-
μασϑέντος ὑπερφυῶς, ἐχοίνου μὲν ἐζήλωσε τὴν δόξαν,
δρῶν προπεμπόμϑνον ὑπὸ τῶν πολλῶν καὶ μακαριζόμε-
γον' τοῦ δὲ λόγου μᾶλλον ἐθαύμασε τὴν ἰσχὺν, πάντα
χειροῦσϑαι καὶ τιϑασσούοιν πεφυκότος. Ὅϑεν ἐάσας τὰ
λοιπὰ μαϑήματα, καὶ τὰς παιδικὰς διατριβὰς, αὐτὸς αὑτὸν
ἤσκϑι καὶ διεπόγει ταῖς μελέταις, ὡς τῶν λεγόντων ἐσό-
μδνος. Ἐχρήσατο δ᾽ Ἰσαίΐῳ πρὸς τὸν λόγον ᾧ ὑφηγητῇ.
καΐπϑρ Ἰσοκράτους τότ σχολάζοντος, εἴτο, ὡς τιγες λε-
γουσι, τὸν ὡρισμένον μισϑὸν Ἰσοκράτει τελέσαι μὴ δυ-
»άμενος, τὰς δέκα μνᾶς, διὰ τὴν ὀρφανίαν" δἴτϑ μαλ-
λον τοῦ ἸΙσαίον τὸν λόγον, ὡς δραστήριον καὶ πανοῦργον
ἐπὶ τὴν χρδίαν, ἀποδεχόμενος. Ἕρμιππος δὲ φησιν
ἀδεσπότοις ᾧ ὑπομνήμασιν ἐντυχεῖν, ἐν οἷς ἐγέγραπτο, τὸν
“ημοσϑένη συνεσχολακέναι Πλάτωνι, καὶ πλεῖστον εἰς
τοὺς λόγους ὠφελῆσϑαι" ἈΚτησιβίου δὲ μέμνηται λέγον-
τος; παρὰ Καλλίου τοῦ Συρακουσίου καί τινῶν ἄλλων
τὰς Ἰσοκράτους τέχνας καὶ τὰς “«ἀλκιδάμαντος κρύφα λα-
βόντα τὸν Δημοσϑένη καταμαϑ εἴν.
ΙΔ ς γοῦν ἐν ἡλικίᾳ γενόμενος τοῖς ἐπιτρόποις
᾿
ν᾿
ν
ΘΕῈΜΟΒΤΉΗΕΝΕΒδ. 83
ἤρξατο δικάζεσθαι, καὶ λογογφαφεῖν ἐπ᾽ αὐτοὺς, πολλὰς
διαδύσεις καὶ παλινδικίας δυρίσκοντας, ἐγγυμνασάμενος,
κατὰ τὸν Θουκυδίδην, ταῖς μελέταις, οὐκ ἀκινδύγως, οὐδ᾽
ἀργῶς, κατευτυχήσας, ἐκπρᾶξαι μὲν οὐδὲ πολλοστὸν ἡδυ-
νήϑη μέρος τῶν πατρῴων" τόλμαν δὲ πρὸς τὸ λέγειν
καὶ συνήϑειαν ἱκανὴν λαβὼν, καὶ γευσάμενος τῆς πϑρὸ
τοὺς ἀγῶνας φιλοτιμίας καὶ δυνάμδως ᾿ ἐπεχείρησεν εἰς
μέσον παριέναι, καὶ τὰ κοινὰ πράττειν. Καὶ καϑάπορ
“Ταομέδοντα τὸν Ὀρχομένιον λέγουσι καχεξίαν τινὰ σπλη-
γ»ὸς ἀμυνόμενον δρόμοις μακροῖς χρῆσϑαι, τῶν ἰατρῶν
κϑλευσάντων, εἶ8᾽ οὕτως διαπονήσαντα τὴν ἕξιν ἐπιϑέ-
σϑαι τοῖς στεφανίταις ἀγῶσι, καὶ τῶν ἀκρὼν γενέσϑαι
δολιχοδρόμω»" οὕτῶς τῷ “ημοσϑένει συνέβη, τὸ πρῶτον
ἐπτανορϑώσεως ἕ ἕνεκα τῶν ἰδίων ἀποδύντι πρὸς τὸ λέγειν,
ἐκ δὲ τούτου »"τησαμένῳ δεινότητα καὶ δύναμιν, ἐν τοῖς
πολιτικοῖς ἤδη, καϑάπερ στεφανίταις, ἀγῶσι πρωτεύδιν
τῶν ἀπὸ τοῦ βήματος ἀγωνιζομένων πολιτῶν. Καίτοι
τὸ πρῶτον ἐντυγχάνων τῷ δήμῳ ϑορύβοις περιέτειπτε,
καὶ κατογελᾶτο δι᾿ ἀήϑειαν τοῦ λύγου, συγκεχύσϑαι ταῖς
περιόδοις. καὶ βεβασανίσϑαι τοῖς ἐνθυμήμασι πικρῶς
ἄγαν ν καὶ κατακόρως δοκοῦντος. Ἦν δὲ τιρν ὡς ἔοικ,
καὶ φωνῆς ἀυϑένοια, καὶ γλώττης ἀσάφοια, καὶ πνϑύμα-
τος κολοβύτης, ἐπιταράττουσα τὸν γοῦν τῶν λεγομένων
τῷ διασπάσϑαι τὰς περιόδους. Τέλος δ᾽ ἀποστάντα
τοῦ δήμου, καὶ ῥεμβόμενον ἐν Πειραιεῖ δι᾽ ἀϑυμίαν, Ευ-
γομος ὃ Θριάσιος, ἤδη πᾶνυ γέρων, ϑεασάμενος ἐπετί-
μησεν, ὅτι τὸν λόγον ἔχων ὁμοιότατον τῷ Περικλέους,
προδίδωσιν ὑπ᾽ ἀτολμίας καὶ μαλακίας ἑαυτὸν, οὔτ τοὺς
ὄχλους ὑφιστάμενος εὐθαρσῶς, οὔτϑ τὸ σῶμα πρὸς τοὺς
ἀγῶνας ἐξαρτυόμενος, ἀλλὰ τρυφῇ πϑριορῶν μαραινόμδνον.
δι ῬΩΠΤΑΒΟΗ
ΨΙΠ. Πάλιν δέ ποτ φασὶν ἐκπιδσόντος αὑτοῦ, καὶ
ἀπιόντος οἴκαδε συγκδχαλυμμένου καὶ βαρέως φέροντος,
ὑπακολουϑῆσαι Σάτυρον » τὸν ὑποκριτὴν ἐπιτήδειον ὃν-
τα, καὶ συνελϑεῖν. Ὀδυρομένου δὲ τοῦ “ημοσϑένους
πρὸς αὐτὸν, ὅτι πάντων φιλοπονώτατος ὧν τῶν λεγόν-
τῶν, καὶ μικροῦ δέων καταναλωχέναι τὴν τοῦ σώματος
ἀχμὴν εἰς τοῦτο, χάριν οὐκ ἔχοι πρὸς τὸν δῆμον, ἀλλὰ
πραιπαλῶντες ἄνϑρωποι ναῦται καὶ ἀμαϑεῖς ἀκούονται
καὶ κατέχουσι τὸ βημα, παρορᾶται δ᾽ αὐτός" ».Αληϑῆ
λέγει, ὦ 4ημόσϑενες,"“ φάναι τὸν Σάτυρο»" »ἀλλ᾽ ἐγὼ
τὸ αἴτιον ἰάσομαι ταχέως, ἂν μοι τῶν Εὐριπιῖδου τινὰ
ῥήσεων, ἢ Σοφοκλέους, ἐθολήσῃς εἰπεῖν ἀπὸ στόματος."
Εἰπόντος δὲ τοῦ “ημοσϑένους, μϑταλαβόντα τὸν Σατυ-
ρον; οὕτω πλάσαι καὶ διοξελϑεῖν ἐν ἤϑει πρέποντι καὶ
διαϑέσϑι τὴν αὑτὴν ῥῆσιν, ὦσϑ' ὅλως ὅτέραν᾽ τῷ Δ4ημο-
σϑένγει φανῆναι. Πεισϑέντα δ᾽, ὅσον ἐκ τῆς ὑποκρί-
σδὼς τῷ λόγῳ κόσμου καὶ χάριτος πρόσεστι, μυιρὸν ἡγή-
σασϑαι καὶ τὸ μηδὲν εἶναι τὴν ἄσκησιν, ἀμελοῦντε, τῆς
προφορᾶς καὶ διαϑέσδως τῶν λεγομὲ γῶν. Ἐκ τούτου
κατάγϑιον μὲν οἰκοδομῆσαι μελετητήριο», ὃ 0 δὴ διεσώξετο
καὶ καϑ' ἡμᾶς" ἐνταῦϑα δὲ πάντως μὲν ἕκάστης ἡμέ-
ρας προσιόντα πλάττειν τὴν ὑπόκρισιν, καὶ διαπονεῖν τὴν
φωνήν' πολλάκις δὲ καὶ μῆνας ἑξῆς δύο καὶ τρεῖς συν-
ἄπτειν; ξυρούμενον τῆς κεφαλῆς ϑάτερον μέρος; ὑπὲρ
τοῦ μηδὲ βουλομένῳ πάνυ προολϑεῖν ἐνδέχεσθαι δι᾿ αἰ-
σχύνην.
ΨΠΙ. Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τὰς πρὸς τοὺς ἐκτὸς ἐντού-
ξοις καὶ λόγους καὶ ἀσχολίας ὑποϑέσεις ἐποιεῖτο καὶ
ἀφορμὰς τοῦ φιλοπονεῖν. “ἀπαλλαγεὶς γὰρ αὐτῶν, τά-
χιστα κατέβαινεν εἰς τὸ μελετητήριον, καὶ διθξήϑι τὰς τα
ΕΜ ΟΒΈΒΕΝΕϑ, δδ
. πράξεις ἐφεξῆς καὶ τοὺς ὑπὲρ αὐτῶν ἀπολογισμούς.
Ἔτι δὲ τοὺς λόγους, οἷς παρέτυχε λεγομένοις, ἀγαλαμβά-
γὼν δὲς ἑαυτὸν, δἷς γνώμας ἀνῆγε καὶ ποριόδους" ἐπα-
»ορϑώσεις τὸ παντοδαπὰς καὶ μοταφράσεις, ἐκαιψοτόμθι
τῶν εἰρημένων ὑφ᾽ ἑτέρου πρὸς αὐτὸν, ἢ ὑφ᾽ αὑτοῦ πά-
λιν πρὸς ἄλλον. Ἐκ τούτου δόξαν εἶχεν ὡς οὐκ εὐφυὴς
ὧν, ἀλλ᾽ ἐκ πόνου συγκειμένῃ δεινότητι καὶ δυνάμει χ χρώ-
μενος. Ἐδόκϑδι τα τούτου σημεῖον δἶναι μέγα, τὸ μὴ ῥᾳ-
δίως ἀκοῦσαί τινα Δημοσϑένους ἐπὶ καιροῦ λέγοντος,
ἀλλὰ καὶ καϑήμενον ἐν ἐκκλησίᾳ πολλάκις τοῦ δήμου κα-
λοῦντος ὀνομαστὶ, μὴ παρελϑεῖν, εἰ μὴ τύχοι πεφροντι-
κὼς καὶ παρεσχευασμένος. Εἰς τοῦτο ἄλλοι τὸ πολλοὶ
τῶν δημαγωγῶν ἐχλεύαζον αὐτὸν, καὶ Πυϑέας ἐπισκώ-
πτῶν ἰων ἔφησεν θζδιν αὐτοῦ τὰ ἐνθυμήματα.
Τουτον μὲν οὖν ἠμείψατο πικρῶς ὃ “4ημοσϑόης. »Οὺ
ταὐτὰ γὰρ," εἶπον, »ἐμοὶ καὶ σοὶ, ὦ Πυϑέα, ὃ 0 λύχνος
συνοιδε." Πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους οὐ παντάπασιν ἣν
ἔξαρνος, ἀλλ᾽ οὔτο γράψας, οὔτ᾽ ἄγραφα κομιδῆ λέγειν
ὡμολόγει. Καὶ μέντοι δημοτικὸν ἀπέφαινον ἄνδρα, τὸν
λέγδιν μελετῶντα “ ϑεραπείας γὰρ εἶναε τοῦτο δήμου
παρασκευήν" τὸ δ᾽, ὅπως ἕξουσιν οἱ πολλοὶ πρὸς τὸν
λόγον», ἀφροντιστεῖν, ὀλιγαρχικοῦ, καὶ βίᾳ μᾶλλον, ἢ ἤ πει-
ϑοῖ, προσέχοντος. Τῆς δὲ πρὸς καιρὺν ἀτολμίας αὐτοῦ
καὶ τοῦτο ποιοῦνται σημεῖον, ὅτι “ημάδης μὲν ἐκείνῳ
ϑορυβηϑέντι πολλάκις ἀναστὰς ἐκ προχϑίρου συνεῖπεν,
ἐκοῖνος δ᾽ οὐδέποτε : 4ημάδῃ.
ΙΧ. Πόϑεν οὐν, φαίη τις ἂν, ὃ «Αἰσχίνης πρὸς τὴν
ἐν τοῖς λόγοις τόλμαν ϑαυμασιώτατον ἀπεκάλει τὸν ἂν-
δρα; πῶς δὲ Πύϑωνι, τῷ Βυζαντίῳ, ϑρασυνομένῳ καὶ
ὑέοντι πολλῷ κατὰ τῶν Α'ϑηναίων, ἀναστὰς μόνος ἀντεῖ-
ὺ6 ῬΙΘΤΑΞΒΟΗΙ
πεν; ἢ Ααμάχου τοῦ Μυῤῥηναίου γεγραφύτος ἐγκώμων
᾿Αλεξάνδρου καὶ Φιλίππου, τῶν βασιλέων, ἐν ᾧ ποΐλὰ
Θηβαίους καὶ Ὀλυγνϑίους οἱ δἰρήκοι κακῶς, καὶ ἀναγινώσκον-
τος Ὀλυμπιάσι ᾿ παραναστὰς, καὲ ὲ διεξελθὼν μοϑ᾽ ἵστο-
ρίας καὶ ἀποδείξεως, ὅσα “Θηβαίοις καὶ Χαλκιδῶσιν
ὑπάρχοι καλὰ πρὸς τὴν Ἑλλάδα, καὶ πάλιν, ὅσων αἴτιοι
κανῶν γεγόνασιν οἱ κολακθύοντϑς Μ ακδδόνας, οὕτως ἐπό-
στροψδ τοὺς παρόντας ᾿ ὥστϑ δείσαντα τῷ ϑορύβῳ τὸν
σοφιστὴν ὑπεκδῦναι τῆς πανηγύρϑως; ; 2 ἔοοιεν ὃ
ἀνὴρ τοῦ Περικλέους τὰ μὲν ἄλλα μὴ πρὸς αὑτὼ ἡγή-
σασϑαι; τὸ δὲ πλάσμα καὶ τὸν -σχηματισμὸν αὐτοῦ, καὶ
τὸ μὴ ταχέως, μηδὲ περὶ παντὸς, ἐκ τοῦ παρισταμένον
λέγειν, ὥσπορ, ἐκ τούτων μεγάλον 7870: ὅτος ᾿ ὥρμὼν καὶ
μιμούμενος, οὐ πάνυ προΐεσϑαι τὴν ἐν τῷ καιρῷ δόξαν,
οὐδ᾽ ἐπὶ τύχῃ πολλάκις ἑκὼν εἶναι ποιδῖσϑαι τὴν δύνα-
μι». Ἐπεὶ τύλμαν γϑ8 καὶ ϑάρσος « οὗ λεχϑέντες ὑπ᾽ αὐ-
τοῦ λόγοι τῶν γραφέντων μάλλον δἶχον, δὲ τι δεῖ πιστού-
δι» Ἐρατοσθένει, καὶ Δημητρίῳ τῷ Φαληρεῖ, καὶ τοῖς
κωμικοῖς. Ὧ»ν Ἐρατοσϑένης μέν φησιν αὐτὸν ἐν τοῖς
λόγοις πολλαχοῦ γεγονέναι παράβααχον" ὃ δὲ Φαληρεὺς
τὸν ἔμμοτρον ἐκεῖνον ὅρκον ὑμόσαι ποτὲ πρὸς τὸν δῆμον,
ὥσπϑρ ἐνθουσιῶντα-
Μὰ γῆν, μὰ κρήνας, μὰ ποταμοὺς, μὰ νάματα.
τῶν δὲ κωμικῶν ὃ μέν τις αὐτὸν ἀποκαλεῖ ῥωποπορπερή-
ϑραν' ὃ δὲ παρασκώπτων, ὡς γρώμδνον τῷ αντιϑέτῳ,
φησὶν οὕτως"
᾿Απέλαβεν, ὦ ὥσπερ ἔλαβεν. ἠγάπησε γὰρ
τὸ μα τοῦτο παραλαβὼν “4ημοσϑένης.
ἐκτὸς δὲ μὴ γὴ 4 ἴα πρὸς τὸν ὑπὲρ ἉἹλονήσου λόγον ὃ .4ν-"
τιφάγης καὶ τουτὶ πέπαιχεν, ἣν ᾿Αϑηναίοις Δημοσϑένης
Ζ΄Τὰ
᾿ΒΕΜΟΒΤΗΕΝΕΒ. 51
συνεβούλδυδ μὴ λαμβάνειν, ἀλλ᾽ ἀπολαμβάνειν παρὰ 2ι-
λίππον.
Χ. Πλὴν τόν γ8 Δημάδην πάντες ὡμολόγουν. τῇ φύ-
σϑι χρώμενον ἀνίκητον δἶναι, καὶ παραφέρειν αὕτοσχε-
διάζοντα τὰς τοῦ “4ημοσϑένους σκέψεις καὶ παρασκευ-
ἄς. “Αρίστων δ᾽, ὁ Χὶ ἴος, καὶ Θεοφράστου τινὰ δόξαν
ἱστόρηρο πϑρὲ τῶν ᾧποόρων. ἙἘρωτηϑέντα γὰρ, ὁποῖος
τις αὐτῷ φαίνεται ῥήτωρ ὃ 4ημοσϑένης, εἰπεῖν" »«Ἄξιος
τῆς πόλδως" “ ὑποῖος δὲ Δημάδης" Ὑπὲρ τὴν πόλιν." ᾿
Ὁ δ᾽ αὐτὸς φιλόσοφος Πολύευκτον ἱστορεῖ τὸν Σφήτ-
τιον, ἕνα τῶν τότ πολιτονομένων «ϑήνῃσιν, ἀποφαΐίν8-
σϑαι, μέγιστον μὲν. εἶναι ῥήτορα Δημοσϑένη, δυνατώτα-
τον δ᾽ εἰπεῖν Φωκίωνα" πλεῖστον γὰρ ἐν βραχυτάτῃ
λέξει νοῦν ἐχφέρειν. Καὶ μέντοι καὶ τὸν Δημοσϑένη
φασὶν αὐτὸν, ὁσάκις ἀντερῶν αὐτῷ Φωκίων ἀναβαίνοι,
λέγειν πρὸς τοὺς συνήϑεις" »ἩΗ τῶν ἐμῶν λόγων κοπὶς
ἀγίσταται. Τοῦτο μὲν οὖν ἄδηλον εἴτε πρὸς τὸν λόγον
τοῦ ἀνδρὸς ὃ Δημοσϑένης, εἴτο πρὸς τὸν βίον καὶ τὴν
δόξαν ἐποπόνϑει, πολλῶν πάνυ καὶ μακρῶν περιόδων ἕν
ζημα καὶ νοῦμα πίστιν ἔχοντος ἀνθρώπου κυριώτερον
γούμενος.
ΧΙ. Τοῖς δὲ σωματικοῖς ἐλαττώμασι τοιαύτην ἐπήη-
γεν ἄσκησιν » ὡς ὃ Φαληρεὺς Δημήτριος ἱστορεῖ ᾿ λέγων
αὐτοῦ Δημοσϑώους ἀκούειν πρεσβύτου γεγονότος" τὴν
μὲν ἀσάφειαν καὶ τραυλότητα τῆς γλώττης ἐκβιάξεσ ϑαι
καὶ διαρϑροῦν εἰς τὸ στόμα ψήφους λαμβάνοντα, καὶ
ῥήσεις ἅμα λέγοντα" τὴν δὲ φωνὴν ἐν τοῖς δρόμοις γυ-
μνάζεσϑαι καὶ ταῖς-πρὸς τὰ σιμὰ προσβάσεσι, διαλεγό-
μᾶνον, καὶ λύγους τινὰς, ἢ στίχους, ἅμα τῷ πνούματι
πυκνουμίνῳ προφερόμενον" εἶναι δ᾽ αὐτῷ μέγα κατο-
58 ῬΕΠΤΑΒΟΗΙ
πτρον οἴκοι, καὶ πρὸς τοῦτο τὰς μελέτας ἐξ ἐγαντίας
ἱστάμενον πϑραΐνϑιν. ““ἔγεται δ᾽, ἀνϑρώπου προσελ.-
ϑόντος, δεομένου συνηγορίας, καὶ διεξιόντος, ὡς ὑπό του
λάβοι πληγάς" »»(λλὰ σύ γε," φάναι τὸν Δημοσϑένην,
»τούτων, ὧν λέγεις, οὐδὲν πέπονθας.ς« Ἐπιτείναντος δὰ
τὴν φωνὴν τοῦ ἀνϑρώπου, καὶ βοῶντος" Ν ᾿Εγὼ, Δημό-
σϑενος, οὐδὲν πέπονθα; » Νὴ Δία, φάναι, »»ὺν
ἀκούω φωνὴν ἀδικουμένου καὶ πεπονϑότος.“ Οὕτως
Οἶδτο μέγα πρὸς πίστιν εἶναι τὸν τόνον, καὶ τὴν ὑπόκρε-
σιν τῶν λεγόντων. Τοῖς μὲν οὐν πολλοῖς ὑποκρινόμενος
ἤρεσκϑ ϑαυμαστῶς" οὗ δὲ χαρίδντος ταπϑινὸν ἡγοῦντο
καὶ ἀγεννὲς αὐτοῦ τὸ πλάσμα καὶ μαλακὸν, ὧν καὶ 4η-
μήτριος ὃ Φαληρεύς ἐστιν. Αἰσίωνα δὲ φησιν Ἕρμισ-.
πος, ἐρωτηϑέντα πδρὲ τῶν πάλαι ῥητόρων καὶ τῶν καϑ'
αὑτὸν, εἰπεῖν, ὡς ἀκούων μὲν ἂν τις ἐθαύμασον ἐκείνους
εὐκόσμως καὶ μεγαλοπρεπῶς τῷ δήμῳ διαλεγομένους "
ἀναγινωσκόμενοι δ᾽ οἵ Δημοσϑένους λόγοι πολὺ τῇ κα-
τασκδυῇ καὶ δυνάμοι διαφέρουσιν. Οἱ μὲν οὖν γεγραμ-
μένοι. τῶν λόγων ὅτι τὸ αὐστηρὸν πολὺ καὶ πικρὸν ἔχου-
σῳ τί ἂν λέγοι τις; ἐν δὲ ταῖς ἀἁπαντήσαοσι ταῖς παρὰ
τὸν καιρὸν. ἐχρῆτο καὶ τῷ γελοίῳ. “Δημάδου μὲν γὰρ εἰ.--
πόντος" »Ἐμὲ Δημοσϑένης, ἡ ἡ ὑς τὴν ᾿᾿ϑηνᾶν"“ »»ΑἈὕτη,
εἶπεν, ἢ 4ϑηνᾶ πρώην ἐν Κολυττῷ μοιχούουσα ἐλήφϑη. ἐς
Πρὸς δὲ τὸν κλέπτην, ὃς ἐπεκαλεῖτο Χαλκοῦς, καὶ αὐτὸν
εἰς τὰς ἀγρυπνίας αὑτοῦ καὶ νυχτογραφίας ποιρώμενόν
τι λέγοιν" ᾽» Οἶδα, εἶπεν, ὅτι σδ λυπῶ λύχνον καΐων.
Ὑμεῖς δὲ, ὦ ἄνδρες ᾿᾿ϑηναῖοι, μῆ ϑαυμάζοτε τὰς γενο-
μένας κλοπὰς, ὅταν τοὺς μὲν χλέπτας χαλκοῦς, τοὺς δὲ
τοίχους πηλίνους ἔχωμεν: ᾿Αλλὰ περὶ μὲν τούτων καί-
ἔτι πλείω λέγειν ἔχοντες ὄταῦϑα παυσόμεϑα" τὸν
Ἀ
ὈΈΕ ΜΝ ΟΒΘΤΗΕΝΕ δ. ὃ9
δ᾽ ἄλλον αὐτοῦ τρόπον, καὶ τὸ ἦϑος, ἀπὸ τῶν πράξεων
καὶ τῆς πολιτείας ϑεωρεῖσϑαι δίκαιόν ἐ ἐστιν.
ΧΙ. Ὥρμησϑ μὲν οὖν ἐπὶ τὸ πράττειν τὰ κοινὰ, τοῦ
Φωκικοῦ πολέμου συνεστῶτος, ὡς αὐτός τὸ φησὶ, καὶ λα-
βεῖν ἐστιν ἀπὸ τῶν Φιλιππικῶν δημηγοριῶν. Αἱ μὲν
γὰρ, ἢ ἤδη διαπεπραγμένων ἐκείνων ᾿ γεγόνασιν » αἱ δὲ
πρεσβύταται. τῶν ἔγγιστα πραγμάτων ἅπτονται. “ἔλος
δ᾽ ἐστὶ καὶ τὴν κατὰ Μειδίου παρασχευαδάμενος δἰπεεῖν
δίκην, δύο μὲν ἐπὲ τοῖς τριάκοντα γεγονὼς ἔτη, μηδέπω
δ᾽ ἔχων ἐσχὺν ἐν τῇ πολιτείᾳ, μηδὲ δόξαν. Ὃ καὶ μάλι-
στά μοι δοκεῖ δείσας, ἐπ᾽ ἀργυρίῳ καταϑέσϑαι τὴν πρὸς
τὸν ἄνϑρωπον ἔχϑραν.
Ουὐ γάρ τι γλυκύϑυμος ἀνὴρ ἦν, οὐδ᾽ ἀγανόφρων,
ἀλλ᾽ ἔντονος καὶ βίαιος ττερὶ τὰς ἀμύνας. Ὁρῶν δ᾽ οὐ
φαῦλον, οὐδὲ τῆς αὐτοῦ δυνάμεως ἔργον, ἄνδρα καὶ
πλούτῳ, καὶ λόγῳ, καὶ φίλοις εὐ ποφραγμένον καϑελεῖν,
τὸν Μειδίαν, ἐνέδωκϑ τοῖς ὑπὲρ αὑτοῦ δεομένοις. Αἱ δὲ
τρισχίλιαι καϑ᾽ ἑαυτὰς οὐκ ἂν μοι δοκοῦσι τὴν 4ημο-
σϑένους ἀμβλύναι πικρίαν, ἐλατίξοντος καὶ δυναμένου πε-
ριγενέσϑαι. «Δαβὼν δὲ τῆς πολιτείας καλὴν ὑπόϑεσιν»,
τὴν πρὸς Φίλιππον ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων δικαιολογίαν, καὶ
πρὸς ταύτην ἀγωνιζόμενος ἀξίως, ταχὺ δόξαν ἔσχε, καὶ
περίβλεπτος ᾧ ὑπὸ τῶν λόγων ἤρϑη καὶ τῆς παῤῥησίας"
ὥστε ϑαυμάξεσϑαι μὲν ἐν τῇ Ἑλλαδι, ϑεραπεύεσϑαι δ᾽
ὑπὸ τοῦ μεγάλου βασιλέως, πλεῖστον δ᾽ αὐτοῦ λόγον εἷ-
ναὶ παρὰ τῷ Φιλίππῳ τῶν δημαγωγούντων, ὁμολογεῖν
δὲ καὶ τοὺς ἀπεχϑανομένους, ὅτι πρὸς ἔνδοξον αὑτοῖς
ἄν ϑρωπον ὃ ἀγών ἐστι. Καὶ γὰρ «Αἰσχίνης καὶ Ὑπορί-
'δης τοιαῦτα ὑπὲρ αὐτοῦ κατηγοροῦντες εἰρήκασιν».
ΧΙΠΙ. Ὅϑον οὐκ οἶδ᾽, ὅπως παρέστη Θεοπόμπῳ λέ-
62 ΡΙΠΘΤΑΒΟΗΣΙ Ἴ
λῆς ἀπέϑανϑ. Κατηγύρησε δὲ καὶ τῆς ἧ ἱερείας Θεωρέ-
δος, ὡς ἄλλα τὸ ῥᾳδιουργούσης πολλὰ, καὶ τοὺς δούλους
ἐξαπατᾷν διδασκούσης" καὶ ϑανάτου τιμησάμενος ἀπέ-
κτδίγϑ.
Χν. «ἔγεται δὲ καὶ τὸν κατὰ Τιμοϑέου, τοῦ στρα-
τηγοῦ, λόγον, χρησάμενος ᾿Απολλόδωρος. εἷλε τὸν ἄνδρα
τοῦ ὀφλήματος, 4ημοσϑένης γράψαι τῷ “Απολλοδώρῳ
καϑάπερ καὶ τοὺς πρὸς Φορμίωνα καὶ Στέφανον, ἐφ᾽
οἷς εἰκότως ἡδόξησθ. Καὶ γὰρ Φορμίων ἠγωνίζετο λό-
γῳ Δημοσθένους πρὸς τὸν πολλόδωρον, ἀτεχνῶς, κα-
ϑάπερ ἐξ ἑνὸς μαχαιροπωλίου, τὰ κατ᾽ ἀλλήλων ἐγχειρί-
δια πωλοῦντος αὐτοῦ τοῖς ἀντιδίκοις. Τῶν δὲ δημοσίων,
ὃ μὲν κατ᾽ Ἀνδροτίωνος, καὶ Τιμοκράτους, καὶ ᾿ἄριστο-
χράτους, ὁτέροις ἐγφάφησαν, οὕπω τῇ πολιτείᾳ προσελη-
λυϑότος" δοκδῖ γὰρ δυοῖν ἢ ῆ τριῶν δέοντα ἔ ἔτη τριάκο»-
τα γεγονὼς ἐξενεγκεῖν τοὺς λόγους ἐκοίνους" τὸν δὲ κατ᾽
“Αριστογαίτονος αὐτὸς ἠγωνίσατο, καὶ τὸν πϑρὲ τῶν ἀτε-
λοιῶν, διὰ τὸν Χαβρίου παῖδα, Κτήσιππον, ὡς φησιν
αὐτός" ὡς δ᾽ ἔνιοι λέγουσι, τὴν μητέρα τοῦ γϑανίσκου
μνώμενος. Οὐ μὴν ἔγημε ταύτην, ἀλλὰ Σαμίᾳ τινὶ συ»-
ῴκησεν, ὡς ἱστορεῖ Δημήτριος ὃ Μι ἄγνης ἐν τοῖς περὶ
συνωνύμων. Ὁ δὲ κατ᾽ Αἰσχίνου τῆς παραπρεσβείας,
ἄδηλον δἰ λέλεκται. Καίτοι φησὶν ᾿Ιδομενδὺς, παρὰ
τριάκοντα μόνας τὸν Αἰσχίνην ἀποφυγεῖν. χ1λλ᾽ οὐκ
ἔοικεν οὕτως ἔχειν τἀληϑὲς, εἰ δεῖ τοῖς περὶ στεφάγου γϑ8-
γραμμένοις ἑκατέρων λόγοις, τεκμαίρεσϑαι. Μόμνηται
γὰρ οὐδέτερος αὐτοῦ ἐναργῶς, οὐδὲ τρανῶς, ἐκδίνου τοῦ
ἀγῶνος, ὡς ἄχρι δίκης προελθόντος. Ταυτὶ μὲν οὐν
ἕτεροι διακρινοῦσι μᾶλλον.
ΧΥΙ. Ἡ δὲ τοῦ Δημοσϑένους πολιτεία φανερὰ μὲν
ὨΒΜΟΒΘΤΉΗΒΝΕ 5. 63
ἥν, ἔτι καὶ τῆς εἰρήνης ὑπαρχούσης οὐδὲν ἐῶντος ἀνεπι-
τίμητον τῶν πραττομένων ὑπὸ τοῦ Μακεδόνος, ἀλλ᾽ ἐφ᾽
ἑχάστῳ ταράττοντος τοὺς “᾿ϑηναίους, καὶ διαχαίοντος
ἐπὶ τὸν ἄνϑρωπον. Διὼ καὶ παρὰ Φιλίππῳ πλεῖστος
ἤν λόγος αὑτοῦ, καὶ ὅτϑ πρεσβεύων δόιατος ἢ ἧρον εἷς Μα-
κεδονίαν, ἤκουσε μὲν πάντων Φίλιππος, ἀντεῖπϑ δὲ μετὰ
πλείστης ἐπιμελείας πρὸς τὸν ἐκείνου λόγον. Οὗ μὴν ἔν
γ8 ταῖς ἄλλαις τιμαῖς καὶ φιλοφροσύναις ὅμοιον αὐτὸν
τῷ Δημοσϑένδι παρεῖχεν, ἀλλὰ προσήγετο τοὺς περὶ 41-
σχίνην καὶ Φιλοκράτην μᾶλλον. Ὅϑεν ἐπαινούντων ἐκεί-
γὼν τὸν Φίλιππον, ὡς καὶ λέγδιν δυνατώτατον, καὶ καλ-
λιστον ὑφϑῆναι, καὶ νὴ 4ἴἰα συμπιδῖν ἱκανώτατον, ἤναγ-
καζετο βασκαίνων ἐπισκώπετειν, ὡς τὸ μὲν σοφιστοῦ, τὸ
δὲ γυναικὸς, τὸ δὲ σπογγιᾶς εἴη, βασιλέως, δ᾽ οὐδὲν
ἐγκώμιον.
ΧΥΠΙ. Ἐπεὶ δ᾽ δὶς τὸ πολεμεῖν ἐῤῥεπα τὰ ; πράγματα,
τοῦ μὲν Φιλίππου μὴ δυναμένου τὴν ἡσυχίαν ἄγοι», τῶν δ᾽
“᾿ϑηναίων ἐγοιρομένων ὑπὸ τοῦ Δημοσϑένους, πρῶτον
μὲν εἰς ᾿ Εὔβοιαν ἐξώρμησϑ τοὺς ᾿Αϑηναίους καταδεδουλω-
μένην. ὑσεὰ τῶν τυράννων Φιλίππῳ καὶ διαβάντες, ἐχεί-
γον τὸ ψήφισμα γράψαντος ἐξήλασαν». τοὺς Μακεδόνας.
Δεύτερον δὲ Βυζαντίοις ἐβοήϑησϑ καὶ Ἱερινϑίοις ὑπὸ
τοῦ Μακεδόνος πολεμονμένοις, πείσας τὸν δῆμον, ἃ ἀφέν-
τα τὴν ἔχϑραν, καὶ τὸ μεμνῆσϑαι τῶν πϑρὶ τὸν συμμα-
χικὸν ἡμαρτημένων. ἑκατέροις πόλεμον, ἀποστεῖλαι δύνα-
μιν αὑτοῖς, ὑφ΄. ἧς ἐσώϑησαν. Ἔπεοιτα πρεσβεύων καὶ
διαλεγόμενος τοῖς Ἕλλησι, καὶ παροξύνων, συνέστησϑ,
πλὴν ὀλίγων, ἅπαντας ἐπὶ τὸν. Φίλιππτον' ὥστϑ σύντα-
ξιν γεγέσϑαι πεζῶν μὲν μυρίων καὶ πεντακισχιλίων, πο
πέων δὲ δισχιλίων, ἄνευ τῶν πολιτικῶν᾽ δυνάμδων, χρή-
θέ ᾿ ΡΙ ΤΑΆΈΟΘΙΗΙ
ματα δὲ καὶ μισϑοὺς τοῖς ξένοις εἰσφέρεσθαι προϑύ-
μως. Ὅτϑο καὶ φῆσι Θεόφραστος, ἀξιούντων τῶν συμ-
μάχων ὁρισϑῆναι τὰς εἰσφορὰς, εἰπεῖν Κρωβύλον » τὸν
δημαγωγὸν, ὡς οὐ τεταγμένα σιτοῖται πόλεμος. Ἔπηρ-
μένης δὲ τῆς Ἑλλάδος πρὸς τὸ μέλλον, καὶ συνισταμένων
κατ᾽ ἔϑνη καὶ πόλεις Εὐβοέων, ᾿ «ἀχαιῶν, Κορινϑίων, Με-
γαρέων, «ευκαδίων, Κερκυραίων, ὃ μέγιστος ὑπελείπετο
τῷ 4Δημοσϑένϑι τῶν ἀγώνων, Θηβαίους προσαγαγέσϑαι
τῇ συμμαχίᾳ, χώραν τ σύνορον τῆς Αττικῆς καὶ δύναμιν
ἐναγώνιον ἔ ἔχοντας, καὶ μάλιστα τότϑ τῶν Ἑλλήνων δὺδο-
κιμοῦντας ἐν τοῖς ὅπλοις. Ἦν δ᾽ οὐ ὁῴδιον ἐπὶ προσ-
φάτοις δὐεργοτήμασι. τοῖς περὶ τὸν Φωκικὸν πόλεμον τε-
τιϑασσευμένους ὑπὸ τοῦ Φιλίππου μεταστῆσαι τοὺς
Θηβαίους, καὶ μάμστα ταῖς διὰ τὴν γειτνίασιν ἁψιμα-
χίαις ἀναξαινομένων ἑκάστοτε τῶν πολεμικῶν πρὸς ἀλλή-
λας διαφορῶν ταῖς πόλεσιν.
ΧνΠΙ. Οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἐπεὶ ,“Ῥίλιππος ᾿ ὑπὸ τῆς πορὶ
τὴν ᾿ἄμφισσαν εὐτυχίας ἐπαιρόμενος, εἰς τὴν Ἔλατειαν
ἐξαίφνης ἐνέπεσε, καὶ τὴν Φωκίδα κατέσχεν, ἐκπδπληγμέ-
γὼ» τῶν ᾿᾿ϑηναίων καὶ μηδενὸς τολμῶντος ἀναβαίνειν"
ἐπὶ τὸ βῆμα, μηδ᾽ ἔχοντος ὃ τι χρὴ λέγειν, ἀλλ᾽ ἀπορίας
οὔσης ἐν μέσῳ καὶ σιωπῆς, παρελϑὼν μόνος ὃ “ημοσϑέ-
γης; συνεβούλουθ τῶν Θηβαίων ἔχεσϑαι" καὶ τάλλα πα-
θαϑαῤῥύνας καὶ μετεωρίσας, ὥσπερ εἰώϑοει, τὸν δῆμον
ταῖς ἐλπίσιν, ἀπεστάλη πρεσβουτῆς μεϑ᾽ ἑτέρων εἰς Θή-
βας.. Ἔπεμψε δὲ καὶ Φίλιππος, ὡς Μαρσύας φησὶν,"
“μύνταν μὲν καὶ Κλέαρχον, ἹΜακοδόνας, 4άοχον καὶ
Θρασυδαῖον, Θεσσαλοὺς, ἀντεροῦντας. Τὸ μὲν οὖν
συμφέρον οὐ διέφυγϑ τοὺς τῶν Θηβαίων λογισμοὺς, ἀλλ᾽
ἐν ὕμμασιν ἕκαστος εἶχα τὰ τοῦ πολέμου δεινὰ, ἔτι τῶν
ΒΜ ΟΒΘΤΗΕΝΕϑ. θὅ
Φωκικῶν τραυμάτων γϑαρῶν παραμενόντων. Ἢ δὲ τοῦ
ῥήτορος δύναμις, ὡς φησι Θεύπομπος, ἐχριπίζουσα τὸν
ϑυμὸν αὐτῶν, καὶ διακαίουσα τὴν φιλοτιμίαν, ἐποσκότη-
σϑ τοῖς ἄλλοις ἁπασιν" ὥστ᾽ εἰς φόβον καὶ λογισμὸν
καὶ χάριν ἐκβαλεῖν αὐτοὺς, ἐνθουσιῶντας ὑπὸ τοῦ λόγου
πρὸς τὸ καλό». Οὕτω δὲ μέγα καὶ λαμπρὸν ἐφάνη τὸ
τοῦ ῥήτορος ἔ ἔργον, ὥστϑ τὸν μὲν Φίλιππον εὐθὺς ἐπι-
κηρυκϑύεσϑαι, δεόμενον εἰρήνης; ὀρϑὴν δὲ τῆν" "Ἑλλαδα
γενέσϑαι, καὶ συνεξαναστῆναι πρὸς τὸ μέλλον, ὑπηρετεῖν
δὲ μὴ μόνον τοὺς στρατηγοὺς τῷ “ημοσϑένει ποιοῦντας
τὸ προσταττόμενον, ἀλλὰ καὶ τοὺς -“Βοιωτάρχας, καὶ διοι-
κεῖσϑαι τὰς ἐκκλησίας ἁπάσας οὐδὲν ἢ ἥττον ὑπ᾿ ἐκείνου
τότε τὰς Θηβαίων, 1 ἢ τὰς ᾿᾿ϑηναίων, ἀγαπωμένου παρ᾽
ἀμφοτέροις καὶ δυναστεύοντος, οὐκ ἀδίκως, οὐδὲ παρ᾽
ἀξίαν, ὥσπορ ἀποφαΐνδται Θεόπομπος, ἀλλὰ καὶ πάνυ
προσηκόντως.
ΧΙΧ: Τύχη δὲ τις ἔοικϑ δαιμόνιος, ἐ ἐν περιφορᾷ πραγ-
μάτων εἰς ἐκεῖνο καιροῦ συμπεραίνουσα τὴν ἐλουϑερίαν
τῆς Ἑλλάδος, ἐναντιοῦσϑαι τοῖς πραττομένοις, καὶ πολλὰ
σημεῖα τοῦ μέλλοντος ἀναφαΐίνειν, ἐν οἷς ἢ τὸ Πυϑία
δεινὰ προὔφαινϑ μαντούματα, καὶ χρησμὸς ἥδετο παλαιὸς
ἐκ τῶν Σιβυλλείων"
Τῆς ἐπὶ Θερμώδοντι μάχης ἁπάνευϑε γενοίμην,
αἰδϑτὸς ἐν νεφέεσσι καὶ ἠέρι ϑηήσασϑαι.
Κλαΐδι ὃ νικηϑεὶς, ὃ δὲ νικήσας ἀπόλωλεν.
Τὸν δὲ Θερμώδοντα φασὶν εἶναι παρ᾽ ἡμῖν ἐν Χαιρωνείᾳ
ποτάμιον μικρὸν εἰς τὸν Κηφισὸν ἐμβάλλον. Ἡμεῖς δὲ
γὺν μὲν οὐδὲν ἰ ἴσμεν οὕτω τῶν ῥευμάτων ὀνομαζόμενον,
εἰκάζομεν δὲ, τὸν καλούμενον Αἵμωνα Θερμώδοντα λέγε-
σϑαι τότϑ' καὶ παραῤῥδϊ παρὰ τὸ Ἡράκλειον, ὅπο"'
Ρεῦτ. ὙΠΙ Ε
06 ΡΙΟΤΛΈΟΗΙ
κατεστρατοπόδουον οὗ Ἕλληνες" καὶ τεχμαιρόμεϑα, τῆς
μάχης 7ενομένης, αἵματος ἐμπλησϑῶντα καὶ »εκρὼν τὸν
ποταμὸν, ταυτηϊ διαλλάξαι τὴν προσηγορίαν. Ὁ δὲ
Δοῦρις οὗ ποταμὸν εἶναί φῆσι Θερμώδοντα, ἀλλ᾽ ἵστάν-
τας τινὰς σκηνὴν καὶ περιορύττοντας, ἀνδριαντίσκον ϑὺ-
ρεῖν λίϑινον ὑπὸ. γραμμάτων τινῶν διασημαινόμενον, ὡς
δἴῃ Θερμώδων, ἐν ταῖς ἀγκάλαις Ἀμαζόνα φέρων τοτρὼ-
μένην. Ἐπὶ δὲ τούτῳ χρησμὸν ἄλλον ἄδεσϑαι, λέγοντα"
Τὴν ἐπὶ Θερμώδοντι μάχην μένε, παμμέλαν ορνι.
Τηνεἰ τοι κρέα πολλὰ παρέσσδοται ἀνϑρώπεια.
ΧΧ. Ταῦτα μὲν οὖν ὅπως ἔχει, διαιτῆσαι χαλεπόν,
Ὁ δὲ Δημοσϑένης λέγδται, τοῖς τῶν Ἑλλήνων ὅπλοις ἐκτδ-
ϑαῤῥηκὼς, καὶ λαμπρῶς ὑπὸ ῥώμης καὶ προϑυμίας. ἀν»-
δρῶν τοσούτων προκαλουμένων τοὺς πολεμίους αἰρόμε-
γος, οὔτϑ 9 χρησμοῖς ἐὰν προσέχειν, οὔτα μαντείας ἀκούδι»»
ἀλλὰ καὶ τὴν Πυϑίαν ὑπονοεῖν ὡς φιλιππίξουσαν, ἄνα-
μιμνήσκων Ἐπαμινώνδου τοὺς Θηβαίους, καὶ Ποροιλέους
τοὺς ᾿᾿ϑηναίους, ὡς ἐκεῖνοι, τὰ τοιαῦτα δειλίας ἡ ἡγούμε-
γοὶ ; προφάσεις, ἐχρῶντο τοῖς λογισμοῖς. Μάᾶρι μὲν οὖν
τούτων ἀνὴρ ἣν ἀγαϑός" ἐν δὲ τῇ μάχῃ καλὸν οὐδὲν
οὐδ᾽ ὁμολογούμενον ἔ ἔργον οἷς εἶπον ἀποδειξάμενος, κ ᾧχε-
το τὴν τάξιν ἀποδρὰς αἴσχιστα, καὶ τὰ ὅπλα ῥίψας, οὐ-
δὲ τὴν ἐπιγραφὴν τῆς ἀσπίδος, ὡς ἔλογθ Πυϑέας, αἷ-
σχυνϑεὶς ἐπιγεγραμμένης γράμμασι χρυσοῖς" ἀγαϑῇ
τύχῃ. Παραυτίκα μὲν οὖν ὃ ,“Ῥώιππος ἐπὶ τῇ »ἰκῇῃ διὰ
τὴν χαρὰν ἐξυβρίσας, καὶ κωμάσας ἐπὶ τοὺς νεκροὺς μ8-
ϑύων, δθ τὴν ἀρχὴν τοῦ Δημοςϑένους ψηφίσματος πρὸς
πόδα διαιρῶν καὶ ὑποκρούων"
4Δημοσϑένης Δημοσϑώους Παιανιεὺς τάδ᾽ εἶπεν.
ΘΕΜΟΒΘΊΗΕΝΕ δ. 61
ὀσήψας δὲ, καὶ τὸ μέγεθος τοῦ ποριστάντος αὐτὸν ἀγῶ-
νος ἐν »ῷ λαβὼν, ἔϊ ἔφριττα τὴν δεινότητα καὶ τὴν δύναμιν
τοῦ ῥήτορος, ἐν μέρει μικρῷ μιὰς ἡμέρας τὸν ὑπὲρ τῆς
ἡγεμονίας καὶ τοῦ σώματος ἀναῤῥίψαι κίνδυνον ἃ " ἀναγκα-
σϑεὶς ὑπ αὐτοῦ. “Διΐκτο δ᾽ ἥ δόξα μέχρι τοῦ Πορσῶν
βασιλέως" κἀκεῖνος ἔπεμψε τοῖς σατράπαις ἐπὶ ϑαλασ-
σαν χρήματα, Δημοσϑένοι διδόναι πολδύων καὶ προσέχϑιν
ἐχδίνῳ μάλιστα τῶν Ἑλλήνων, ὡς περισπάσαι δυναμένῳ
καὶ κατασχεῖν ταῖς Ἑλληνοιαῖς ταραχαῖς τὸν Μακεδόγα.
Ταῦτα μὲν οὐ» ὕστθρον. ἐφώρασεν ᾿Αλέξανδρος, ἐν Σάρ-
δεσιν ἐπιστολάς τινας ἀγουρὼν τοῦ Δημοσϑένους, καὶ
γράμματα τῶν βασιλέως στρατηγῶν, δηλοῦντα τὸ τιλῆϑος
τῶν δοϑέντων αὐτῷ χρημάτων.
ΧΧΙ. Τύτϑο δὲ τῆς ἀτυχίας τοῖς Ἕλλησι γενομένης,
οὗ μὲν ἀγντιπολιτευόμενοι. ῥήτορες ἐπεμβαίνοντες τῷ .2η-
μοσϑένει κατεσχεύαζον εὐϑύνας καὶ γραφὰς ἐπ᾽ αὐτόν"
ὃ δὲ δῆμος. οὐ μόνον τούτων ἀπέλυον, ἀλλὰ καὶ τιμῶν
διοτέλϑι, καὶ προσκαλούμενος αὖϑις, ὡς ϑὕνουν, εἰς τὴν
πολιτείαν" ὥστ καὶ τῶν ὀστέων ἐκ Χαιρωνδίας κομι-
σϑέντων, καὶ ϑαπτομένων, τὸν ἐπὴ τοῖς ἀνδράσιν ἔπαι-
γον εἰτιδὶν ἀπέδωκεν, οὐ ταπεινῶς, οὐδ᾽ ἀγεννῶς φέρων
τὸ συμβεβηκὸς, ὦ ὡς γράφει καὶ τραγῳδεῖ Θεόπομπος, ἀλ-
λὰ τῷ τιμᾷν μάλιστα καὶ κοσμεῖν τὸν σύμβουλον ἀπο-
δειινύμενος, τὸ μὴ μεταμέλεσϑαι τοῖς βεβουλουμένοις.
Τὸν μὲν οὖν λόγον βἶπεν ὁ Δημοσϑένης, τοῖς δὲ ψηφί-
σμασιν οὐχ ἑαυτὸν, ἀλλ᾽ ἐν μέρει τῶν φίλων ἕ ἕκαστον
ἐπέγραφεν, ἐξοιωνιζόμενος τὸν ἴδιον δαίμονα καὶ τὴν
τύχην, ἕως αὖϑις ἀγεϑάῤῥησο, Φιλίππου τολθυτήσαντος.
᾿Ετελδύτησϑ δὲ τῇ περὶ Χαιρώνειαν εὐτυχίᾳ χρόνον οὐ πο-
ΒΕ 2
68 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
λὺν ἐπιβιώσας. Καὶ τοῦτο δοκεῖ τῷ τελουταίῳ τῶν
ἐπῶν ὁ χρησμὸς ἀποϑεσπίσαι"
Κλαΐει ὃ »ικηϑεὶς, ὁ ὃ δὲ νικήσας ἀπόλωλεν.
ΧΧΉΙ. Ἔγνω μὲν οὖν κρύφα τὴν τοῦ Φιλίππου τθ-
λουτὴν ὁ “4ημοσϑένης. ᾿Προκαταλαμβάνων δὲ τὸ ϑαῤ-
ῥεῖν ἐπὶ τὰ μέλλοντα τοὺς ᾿᾿ϑηναίους, προῆλϑε φαιδρὸς
εἰς τὴν βουλὴν, ὡς ὄναρ ἑωρακὼς, ἀφ᾽ οὗ τι μέγα προσ-
δοκᾷν ᾿4ϑηναίοις ἀγαϑόν" καὶ μετ᾽ οὐ πολὺ παρῆσαν
οἵ τὸν Φιλίππου ϑάνατον ἀπαγγέλλοντες. Εὐθὺς οὖν
ἔϑυον ϑυαγγέλια, καὶ στοφραγοῦν ἐψηφίσαντο Παυσανίαν.
Καὶ προῆλθεν ὃ Δημοσϑένης ἔχων λαμπρὸν ἱμάτιον
ἐστεφανωμένος, ἑβδόμην ἡμέραν τῆς ϑυγατρὸς αὐτοῦ
τεϑνηκνίας, ὡς Αἰσχίνης φησὶ, λοιδορῶν ἐπὶ τούτῳ, καὶ
κατηγορῶν αὐτοῦ μισοτεκνίαν, αὐτὸς ὧν ἀγεννὴς καὶ μα-
λακδβ, εἰ τὰ πένϑη καὶ τοὺς ὀδυρμοὺς ἡμέρου καὶ ὃ φιλο-
στόργον ψυχῆς ἐποιεῖτο σημεῖα, τὸ δ᾽ ἀλύπως φέρειν
ταῦτα καὶ πρᾷως ἀποδοκίμαξεν. Ἐγὼ δ᾽, ὡς μὲν ἐπὶ
ϑανάτῳ βασιλέως ἡμέρως οὕτω καὶ φιλανϑρώπως ἐν οἷς
ηὐτύχησϑ χρησαμένου πταίσασιν αὑτοῖς, στεφανηφορεῖν
καλῶς εἶχο καὶ ϑύειν, οὐκ ἂν εἴποιμι" πρὸς γὰρ τῷ νε-
μεσητῷ "αὶ ἀγεννὲς, ζῶντα μὲν τιμᾷν καὶ ποιεῖσϑαι πο-
λέτην, πεσόντος δ᾽ ὑφ᾽ ἑτέρου, μὴ φέρειν τὴν χαρὰν με-
τρίως, ἀλλ᾽ ἐπισκιρτῷν τῷ νεκρῷ καὶ παιωνίξειν, ὥσπερ
αὐτοὺϊς ἀνδραγαϑήσαντας: ὅτι μέντοι τὰς οἶκοι τύχας
καὶ δάκρυα ᾽ καὶ ὀδυρμοὺς ἀπολιπὼν ταὶς γυναιξὶν ὁ Ο 4η-
μοσϑένης, ἃ α τῇ πόλει συμφέρειν ᾧετο, ταῦτ᾽ ἔπραττεν,
ἐπαινῶ, καὶ τίϑεμαι πολιτικῆς καὶ ὲ ἀνδρώδους ψυχῆς, ἀεὶ
πιρὸς τὸ κοινὸν ἱστάμενον, καὶ τὰ οἰκεῖα πάϑη καὶ πραγ-
ματα τοῖς δημοσίοις. ἐπανέχοντα; » τηρεῖν τὸ ἀξίωμα πο-
λὺ μάλλον, ἢ τοὺς ὑποκριτὰς τῶν βασιλικῶν καὶ τυραν-
ΘΕΜΟΘΤΗΕΝΕΒ. 69
γικῶν προσώπων οὖς ὁρῶμεν οὔτϑ κλαίοντας, οὔτα γε-
λῶντας, ἐν τοῖς ϑεάτροις, ὡς αὐτοὶ ϑέλουσιν, ἀλλ᾽ ὡς ὃ
ἀγὼν ἀπαιτεῖ πρὸς τὴν ὑπόϑεσιν. Χωρὶς δὲ τούτων, εἷ
δεῖ τὸν ἀτυχήσαντα μὴ περιορᾷν ἀπαρηγόρητον ἐν τῷ
πάϑει καίμδνον, ἀλλὰ καὶ λόγοις χρῆσϑαι κουφίζουσι,
καὶ πρὸς ἡδίω πράγματα τρέπειν τὴν διάνοιαν, ὥσπϑρ οἱ
τοὺς ὀφϑαλμιῶντας ἀπὸ τῶν λαμπρῶν καὶ ἀντιτύπων
ἐπὶ τὰ χλωρὰ καὶ μαλακὰ χ χρώματα τὴν ὄψιν ἀπάγειν
χϑλεύοντος" πόϑεν ἂν τις ἐπαγάγοιτο βελτίω παρηγο-
ρίαν ἢ ῇ πατρίδος δυτυχούσης ἐκ τῶν κοινῶν παϑῶν ἐπὶ τὰ
οἰκδῖα σύγκρασιν ποριζόμενος, τοῖς βολτίοσιν ἀφανΐζου-
σαν τὰ χείρω; Ταῦτα μὲν οὖν εἰπεῖν προήχϑημεν, ὃ ὁρῶν-
τες ἐπικλῶντα πολλοὺς καὶ ἀποϑηλύνοντα τὸν Αἰσχίνην
τῷ λόγῳ τούτῳ πρὸς οἶκτον.
ΧΧΗΙ. Αϊ δὲ πόλεις, πάλιν τοῦ Δημοσϑένους ἃ ἀναῤ-
διπίζοντος αὐτὰς, συνίσταντο. Καὶ Θηβαῖοι μὲν ἀπέ-
ϑεντο τῇ φρουρᾷ, καὶ πολλοὺς ἀνϑῖλον, ὅπλα τοῦ Δ4ημο-
σϑένους αὐτοῖς παρασκϑυάσαντος" ᾿᾿Αϑηναῖοι δ᾽ ὡς πο-
λεμήσοντας μετ΄ αὐτῶν παρεσκδυάζοντο. Καὶ τὸ βῆμα
κατεῖχεν δ “4ημοσϑένης, καὶ πρὸς τοὺς ἐν ᾿Ασίᾳ στρατη-
γοὺς τοῦ βασιλέως ἔ ἔγραφε, τὸν ἐκοῖϑεν ἐπεγείρων πόλε-
μον ᾿Αλεξάνδρῳ ν παῖδα καὶ Μαργίτην ἀποκαλῶν αὐτόν.
Ἐπεὶ μέντοι τὰ περὶ τὴν χώραν ϑέμενος, παρὴν αὐτὸς
μδτὰ τῆς δυνάμεως εἰς τὴν Βοιωτίαν, ἐξοκόκοπτο μὲν ἡ
ϑρασύτης τῶν ᾿Αϑηναίων, καὶ ὃ 4ημοσϑώης ἀπεσβή-
κϑι Θηβαῖοι δὲ, προδοϑέντες ὃ ὑπ᾽ ἐκείνων, ἤγωνίσαντο
καϑ'᾽ αὐτοὺς, καὶ τὴν πόλιν ἀπέβαλον. Θορύβου δὲ
μεγάλου τοὺς ᾿4ϑηναίους πϑριεστῶτος ἀπεσταλη μὲν ὃ
Δημοσϑώης αἱρθϑεὶς μεϑ᾽ ἑτέρων πρεσβεντῆς πρὸς
᾿Αλέξανδρον, δείσας δὲ την ὀργὴν, ἐκ τοῦ Κιϑαιρῶνος
70 ΡΙ ΤΑΆΒΟΗΙ
᾿ἀρηγώρησεν ὀπίσω, καὶ τὴν πρεσβείαν ἀφῆκεν. Ἐὐϑὺς
ὃ «Αλέξανδρος ἐξήτει πέμπων τῶν δημαγωγῶν δέκα
ἊΝ ὡς ᾿Ιδομενεὺς καὶ Δοῦρις εἰρήκασιν: ὀκτὼ δ᾽ ὡς οὗ
σιλεῖστοι καὶ δοκιμώτατοι τῶν συγγραφέων, τούσδϑ 4η-
μοσϑένην ἸΙολύθυκτον, Κφιάλτην, “Τυχοῦργον, Μοιρο-
κλέα, “άμωνα, Καλλισϑένην, Χαρίδημον. Ὅτα καὶ τὸν
περὶ τῶν προβάτων λόγον ὁ Δημοσϑένης ὡς τοῖς λύκοις
τοὺς κύνας ἐξέδωκϑ, διηγησάμενος, αὑτὸν μὲν εἴκασθ καὶ
τοὺς σὺν αὑτῷ κυσὶν ὑπὲρ τοῦ δήμου μαχομένοις, “4λέ-
ξανδρον δὲ, τὸν Μακεδόνα, μονόλυκον προσηγόρευσεν.
Ἔτι δ᾽ ,(Ὡς, ἔφη, τοὺς ἐμπόρους δρῶμεν, ὅταν ἐν τρυ-
βλίῳ δεῖγμα περιφέρωσι, δι᾽ ὀλίγων πυρῶν τοὺς πολλοὺς
πιπράσκοντας, οὕτως ἐν ἢ ἡμῖν λανϑάνετο πάντας αὑτοὺς
συνεκδιδόντος.ς Ταῦτα μὲν οὖν ᾿“Αριστόβουλος, ἃ Κα-
σανδροὺς, ἱστόρηκΒ. Βουλουομένων δὲ τῶν ᾿Α'ϑηναίων
γ,ἱ διαπορούντων, ὃ “ημάδης λαβὼν πέντϑ τάλαντα πα-
ρὰ τῶν ἀνδρῶν, ὡμολόγησθ πρεσβούσειν καὶ δρήσεσϑαι
τοῦ βασιλέως ὑπὲρ αὑτῶν, εἴτα τῇ φιλίᾳ πιστούων, ᾿οἷτθ
προσδοκῶν μεστὸν εὑρήσειν, ὥσπερ λέοντα φόνου κακο-
ρϑοσμένον. Ἔποισε δ᾽ οὔν καὶ παρῃτήσατο τοὺς ἄνδρας
ὃ Δημάδης, καὶ διήλλαξεν αὐτῷ τὴν πόλιν.
ΧΧιν. ᾿Απελϑόντος δ᾽ ᾿Αλεξάνδρου, μεγάλοι μὲν
ἤσαν οὗτοι, ταπεινὰ δὲ ἔ ἔπραττεν ὃ “ημοσϑένης. Κι-
γνουμένῳ δ᾽ "Ἄγιδι τῷ Σπαρτιάτῃ βραχέα συνεκινήϑη -α-
λιν; δἷτ᾽ ἔπτηξο, τῶν μὲν ᾿᾿ϑηναίων οὐ συνεξαναστάντων,
τοῦ δ᾽ Ἄγιδος πεσόντος, καὶ τῶν “ακεδαιμονίων σνν-
τριβέντων. Εἰ σήχϑη δὲ τότϑ καὶ ἡ περὶ τοῦ στεφάνου
γραφὴ κατὰ Κτησιφῶντος, γραφεῖσα μὲν ἐπὶ Χαιρώνδου
ἄρχοντος, μικρὸν ἐπάνω τῶν Χαιρωνικῶν, κριϑεῖσα δ᾽
ὕστερον ἔτεσι δέκα ἐπ᾽ ᾿Αριστοφῶντος, γενομένη δὲ, ὡς
ΒΕΜΟΒΎΤΗΒΝΕΒϑ. Ἵι
οὐδεμία τῶν δημοσίων, περιβόητος, διά τὸ τὴν δόξαν τῶν
λεγόντων, καὶ τὴν τῶν διιαζόντων οὐγένδιαν" οἵ τοῖς
ἐλαύνουσι τὸν “4ημοσϑένη, τότϑ πλεῖστον δυναμένοις καὶ
μακδδονίξζουσιν, οὐ προήκαντο τὴν κατ᾽ αὐτοῦ ψῆφον,
ἀλλ᾽ οὕτω λαμπρῶς ἀπέλυσαν » ὥστϑ τὸ πέμπτον μέρος
τῶν ψήφων Αἰσχίνην μὴ μεταλαβεῖν. Ἐκεῖνος μὲν οὖν
οὐϑὺς ἐκ τῆς πόλεως ᾧχετ᾽ ἀπιὼν, καὶ περὶ Ρόδον καὶ
᾿Ιωνίαν σοφιστούων καταβίωσε.
Χχν. Μετ᾿ οὐ πολὺ δ᾽ “ρπαλος ἧκεν ἐξ ᾿Ασίας εἰς
τὰς ᾿Αϑήνας, ἀποδρὰς ᾿Αλέξανδρον, αὑτῷ τθ τὰ πράγμα-
τα συνδιδὼς πονηρὰ δι᾿ ἀσωτίαν, κακεῖνον ἤδη χαλεπὸν
ὄντα τοῖς φίλοις δεδοικώς. Καταφυχόντος δὲ πρὸς τὸν
δῆμον αὐτοῦ, καὶ μετὰ τῶν χρημάτων καὶ τῶν νϑῶν αὖ-
τὸν παραδιδόντος, οἷ μὲν ἄλλοι ῥήτορες ευϑὺς ἐποφϑαλ-
μιάσαντες πρὸς τὸν πλοῦτον, ἐβοήϑουν, καὶ συνέπειϑον
τοὺς ᾿Α'ϑηναίους δέχοσϑαι καὶ σώζειν τὸν ἱκέτην. Ὁ δὲ
Δημοσϑένηης πρῶτον μὲν ἀπελαύνειν συνεβούλδυδ τὸν 4ς-
παλον, καὶ φυλάττεσϑαι, μὴ τὴν πόλιν ἐμβάλωσιν εἷς
πόλεμον ἐξ οὐκ ἀναγκαίας καὶ ἀδίκου προφάσεως" ἥμέ-
ραις δ᾽ δλίγαις ὕστερον ἐξεταζομένων τῶν χρημάτων,
ἰδὼν αὐτὸν ὁ Ἄρπαλος ἡσϑέντα βασιλικῇ κύλικι, καὶ κα-
ταμανϑάνοντα τὴν πορείαν καὶ τὸ εἶδος, ἐκέλουθ διαβα-
στάσαντα, τὴν ὁλκὴν τοῦ χρυσίου σκέψασθαι. Θαυ-
μάσαντος δὲ τοῦ Δημοσϑένους τὸ βάρος, καὶ πυϑομέ-
νου, πόσον ἄγει, μειδιάσας ὃ Αρπαλος' »"Αξϑι σοι,"
φησὶν, »»δέκοσι τάλαντα" "“ς καὶ γενομένης τάχιστα τῆς
νυκτὸς, ἔπεμψεν αὐτῷ τὴν κύλικα μετὰ τῶν εἴκοσι ταλαν-
των. Ἦν δ᾽ ἄρα δοινὸς ὃ Ἄρπαλος ἐρωτικοῦ πρὸς ζρυ-
σίον ἀνδρὸς ὄψεως διαχύσοι καὶ βολαῖς ὃ ὀμμάτων ἀνευ-
ρεῖν ϑος. Οὐ γὰρ ἀντέσχεν ὃ Δημοσϑένης, ἀλλὰ πλη-
ὙΡ Ῥ ΠΤΑΒΟΗΙ
γεὶς ὑπὸ τῆς δωροδοκίας, ὦ ὥσπορ παραδεδεγμενος φρου-
ρὰν, προσκεχωρήκει τῷ Ἁρπάλῳ. Καὶ μθϑ᾽ ἡμέραν εὖ
καὶ καλῶς ἐρίοις καὶ ταινίαις κατὰ τοῦ τραχήλου καϑϑ-
λιξάμενος , δὶς τὴν ἐκκλησίαν προῆλϑϑ᾽ καὶ κελευόντων
ἀνίστασϑαι καὶ λέγειν, διένϑυδν, ὡς ἀποκεχομμένης αὐτῷ
τῆς φωνῆς. Οἱ δ᾽ εὐφυεῖς χλονάξοντες, οὐχ ὑπὸ συν-
ἄγχης ἔφραζον ,) ἀλλ᾽ ὑπ᾽ ἀργυράγχης εἰλῆφϑαι νύκτωρ
τὸν δημαγωγόν. Ὕστερον δὲ τοῦ δήμου παντὸς αἶσϑο-
μένου τὴν δωροδοκίαν, καὶ βουλόμενον ἀπολογεῖσθαι καὶ
ποίϑειν οὐκ ἐῶντος, ἀλλὰ χαλεπαίνοντος καὶ ϑορυβοῦὺν-
τος, ἀναστάς τις ἔσκωψεν, εἰπών" ο,Οὐκ ἀκούσεσϑε, ὦ ὃ
ἄγδρος “«ϑηναῖοι,. τοῦ τὴν κύλικα ἔχοντος; ““ Τότο μὲν
οὖν ἀπέπεμψαν ἐκ τῆς πόλεως τὸν Ἅρπαλον" δεδιότες δὲν
μῆ λόγον ἀπαιτῶνται χρημάτων, ὧν διηρπάκεσαν οἷ ῥή-
τορϑς, ζήτησιν ἐποιοῦντο »νϑαγικὴν, καὶ τὰς οἰκίας ἐπιόν-
τος ἠρεύνων ᾿ πλὴν τῆς Ἱαλλικλέους τοῦ ᾿ἀῤῥενίδου.
Μόνην γὰρ τὴν τούτου νεωστὶ γεγαμηκότος οὐκ εἴα-
σαν ἐλεγχϑῆναι, νύμφης ἔνδον οὔσης, ὡς ἱστορεῖ Θϑό--
πομπος.
ΧΧΥῚ. Ὁ δὲ Δημοσϑένης ὅμόσϑ χωρῶν, εἰσήνογκθ
ψήφισμα, τὴν ἐξ ᾿Αρείου πάγου βουλὴν ἐξοτάσαι τὸ πρᾶγ-
μα, καὶ τοὺς ἐχϑίνῃ δόξαντας ἀδικεῖν δοῦναι δίκην. Ἐν
δὲ πρώτοις αὐτοῦ τῆς βουλῆς ἐκείνου καταψηφισαμένης,
εἰσηλϑε μὲν εἰς τὸ δικαστήριον, ὄφλων δὲ πεντήκοντα
ταλάντων δίκην, καὶ παραδοϑεὶς εἰς τὸ δεσμωτήριον, αἷ-
σχύνῃ τῆς αἰτίας, φασὶ, καὶ δι᾿ ἀσϑένειαν τοῦ σώματος,
οὐ δυναμένου φέρειν τὸν δἷργμὸν, ἀποδρᾶναι » τοὺς μὲν
λαϑόντα, τῶν δὲ λαϑεῖν ἐξουσίαν δόντων. ““έγεται
γοῦν, ὡς οὐ μακρὰν τοῦ ἄστεος φεύγων, αἴσϑοιτό τινας
τῶν διαφόρων αὐτῷ πολιτῶν ἐπιδιώκοντας, καὶ βούλοιτο
ΒΕΜΟΒΘΤΗΕ ΝΒ ϑ. "3
μὲν αὑτὸν ἀποκρύπτειν" ὡς δ᾽ ἐκεῖνοι φϑεγξάμενοι τοῦ-
φΌμα, καὶ προσελϑόντες ἐγγὺς, ἐδέοντο λαβεῖν ἐφόδια
παρ᾽ αὐτῶν, ἐπ᾿ αὐτὸ τοῦτο κομίζοντες ἀργύριον οἶχο-
ϑεν, καὶ τούτου χάριν ἐπιδιώξαντες αὐτὸ», ἅμα δὲ ϑαῤ-
ῥεῖν παρδκάλουν, καὶ μὴ φέρειν ἀνιαρῶς τὸ συμβοβηκός"
ἔτι μᾶλλον ἀνακλαύσασϑαι τὸν Δημοσϑένη, καὶ εἰπεῖν"
»Πῶς δ᾽ οὐ μέλλω φέρειν βαρέως, ἀπολιπὼν πόλιν
ἐχϑροὺς τοιούτους ἔχουσαν, οἵους ἐν ἑτέρᾳ φίλους εὑ-
ρεῖν οὗ ῥάδιόν ἐστιν; ᾿Ἤνεγκθ δὲ τὴν φυγὴν μαλακῶς,
ἐν Αἰγδῃ καὶ Τροιζῆνι καϑεζόμενος τὰ πολλὰ, καὶ πρὸς
τὴν “ττιχὴν ἀποβλέπων δοδακρυμένος, ὥστϑο φωνὰς οὐκ
εὐγνώμονας οὐδ᾽ ὁμολογούσας τοῖς ἐν τῇ ἢ πολιτείᾳ 1 »ϑανιδύ-
μασιν ἀπομνημονούεσθαι. ““ἔγεται γὰρ ἐκ τοῦ ἄστεος
ἀπαλλαττόμενος, καὶ πρὸς τὴν ἀχρύπολιν ἀνατείνας
τὰς χείρας εἰπεῖν" »Ὦ, δέσποινα πολιὰς, τὶ δὴ τρισὶ
τοῖς χαλεπωτάτοις χαίρεις ϑηρίοις, γλαυκὶ, καὶ δράκον-
τι, καὶ δήμῳ; ““ Τοὺς δὲ προσιόντας αὐτῷ καὶ συνδια-
τρίβοντας γβανίσκους ἀπέτρδπΒ τῆς πολιταίας ἢ λέγων,
ὡς, δἰ, δυοὶν προκειμένων ὁδῶν ἀπ᾿ ἀρχῆς» τῆς μὲν. ἐπὶ
τὸ βῆμα καὶ τὴν ἐκκλησίαν, τῆς δ᾽ ἄντικρυς δὶς τὸν ὄλε-
ϑρον, ἐτύγχανεν προειδὼς τὰ κατὰ τὴν πολιτδίαν κακὰ,
φόβους," καὶ φϑόνους, καὶ διαβολὰς, καὶ ἀγῶνας, ἐπὶ
ταύτην ἂν ὁρμῆσαι τὴν εὐϑὺ τοῦ ϑανάτου τείνουσαν.
ΧΧΥῚ.. «Ἱλλὰ γὰρ, ἔτι φϑύγοντος αὐτοῦ τὴν εἰρη-
μένην φυγὴν, ᾿Αλέξανδρος μὲν ἐτολούτησε, τὰ δ᾽ Ἑλληνικὰ
συνίσταντο πάλιν, ΔΙοωσϑένους ἀνδραγαϑοῦντος, καὶ
περιτειχίζοντος. “Ἀντίπατρον ἐν Ααμίᾳ πολιορκούμβνον.
Πινϑέας μὲν οὖν, ὃ ῥήτωρ, καὶ Καλλιμέδων, ὖ Κάρα-
βος, ἐξ “4ϑηνῶν φϑύγοντες, “Ἀντιπάτρῳ προσεγένον-
το, καὶ μετὰ τῶν ἐκδοίνον φίλων καὶ πρέσβεων περιϊόν-
᾿Α ῬΙΘΤΑΈΒΟΘΗΙ
τες οὐκ εἴων ἀφίστασϑαι τοὺς Ἕλληνας, οὐδὲ προσέχϑιν
τοῖς ᾿Αϑηναίοις. 4ημοσϑένης δὲ, τοῖς ἐξ ἄστεος πρδϑ-
σβεύουσι προσμίξας ἑαυτὸν, ἠγωνίζετο καὶ συνέπραττεν,
πῶς αἷ πόλεις συνεπιϑήσονται τοῖς Μακεδόσι, καὶ
συνεκβαλοῦσιν αὐτοὺς τῆς Ἑλλάδος. Ἔν δ᾽ ᾿ἀρκαδίᾳ
καὶ λοιδορίαν τοῦ Πυϑέου καὶ τοῦ Δημοσϑένους γενέ-
σϑαι πρὸς ἀλλήλους δἔρηκδν ὃ Φύλαρχος ἐν ὀικλησίᾳ;
τοῦ μὲν ὑπὲρ τῶν Μακεδόνων, τοῦ δ᾽ ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων
λέγοντος. “έγεται δὲ, τὸν μὲν Πυϑέαν εἰπεῖν, ὅτι, κα-
ϑάπερ οἰκίαν, εἰς ἣν ὄνϑιον εἰσφέρεται γάλα, κακόν τι
πάντως ἔγδιν νομίζομεν, οὕτω καὶ πόλιν ἀνάγκη γοσϑδῖν,
εἰς ἣν ᾿4ϑηναίων πρεσβεία παραγίνεται" τὸν δὲ 4ημο-
σϑένη στρέψαι τὸ παράδειγμα, φήσαντα, καὶ τὸ γάλα
τὸ ὄνθιον ἐφ᾽ ὑγείᾳ, καὶ τοὺς ᾿᾿ϑηναίους παραγίνεσθαι
ἐπὶ σωτηρίᾳ τῶν νοσούντων. Ἐφ᾽ οἷς ἡσϑεὶς ὃ τῶν
“᾿ϑηναίων δῆμος ᾽ ψηφίζεται τῷ 4ημοσϑένει κάϑοδον.
Τὸ μὲν οὖν ψήφισμα “Δήμων, ὃ Π αἰανιθὺς, ἀνεψιὸς ὧν
“4ημοσϑένονυς, εἰσήνεγκεν" ἐπέμῳϑη δὲ τριήρης ἐπ᾿ αὖ-
τὸν εἰς Αἴγιναν. Ἔχ δὲ Πειραιῶς ἀνέβαινεν οὔτ᾽ ἂρ-
χοντος, οὔτο ἱορέως, ἀπολοιφϑέντος, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων
στολιτῶν ὁμοῦ πάντων ἀπαντώντων καὶ ὶ δεχομένων προ-
ϑύμως. Ὅτϑο καί φασιν αὐτὸν ὁ Μ ᾿ἄγνης “ημήτριος
ἀνατείναντα τὰς χεῖρας μαχαρίσαι, τῆς ἡμέρας ἐκείνης
αὐτὸν, ὡς βέλτιον ᾿Αλκιβιάδου κατιόντα" πεπεισμένους
γὰρ, οὐ βεβιασμένους, ὑπ᾽ αὐτοῦ δέχεσϑαι τοὺς πολίτας.
Τῆς δὲ χρηματικῆς ζημίας αὐτῷ μενούσης, (οὐ γὰρ ἐξῆν
χάριτι: λῦσαι καταδίκην») ἐσοφίσαντο πρὸς τὸν »όμον.
Εἰωϑότες γὰρ ἐν τῇ ϑυσίᾳ τοῦ Διὸς τοῦ σωτῆρος ἀρ-
γύριον τϑλεῖν τοῖς κατασκευάζουσι καὶ κοσμοῦσι τὸν
βωμὸν, ἐκείνῳ τότϑ ταῦτα ποιῆσαι καὶ παρασχεῖν πεν-
ΒΕΜΟΒΘΤΗΕΒΝΕΞϑ. “5
τήκοντα ταλάντων ἐξέδωκαν, ὅπερ ἣν τίμημα τῆς κα-
ταδίκης.
ΧΧΨΗΙ. Οὐ μὴν ἐπὶ πολὺν χρόνον ἀπέλαυσε τῆς
πατρίδος κατελϑὼν, ἀλλὰ ταχὺ τῶν Ἑλληνικῶν πραγμά-
τῶν συντριβέντων, Μεταγειτνιῶνος μὲν ἢ πορὶ Κρανῶνα
μάχη συνέπεσο, Βοηδρομιῶνος δὲ παρῆλϑεν εἰς Μουνυ-
χίαν ἢ φρουρὰ, Πυανεψιῶνος δὲ 4ημοσϑένης ἀπέθανε
τύνδε τὸν τρόπον. Ὥς ᾿Αντίπατρος καὶ Κρατερὸς ἢγ-
γέλλοντο προσιόντες ἐπὸ τὰς ᾿᾿ϑήνας, οἱ μὲν περὶ τὸν
Δδημοσϑένη φϑάσαντες ὑπεξῆλθον ἐκ τῆς πόλεως, ὁ δὲ
δῆμος αὐτῶν ϑάνατον κατέγνω, Δημάδου γράψαντος.
“Ἄλλων δ᾽ ἀλλαχοῦ διασπαρέντων, ὃ ᾿Αντίπατρος ποριέ-
πεμσίδ τοὺς συλλαμβάνοντας, ὧν ἡγεμὼν ἦν ᾿Αἀρχίας, ὃ
χληϑεὶς Φυγαδοϑήρας. Τοῦτον δὲ, Θούριον ὄντα τῷ
γένει; λόγος᾽ ἔχϑι τραγῳδίας ὑποχρίνεσϑαί ποτβ, "αἱ τὸν
Αἰγινήτην Πῶλον, τὸν ὑπερβαλόντα τῇ τέχνῃ πάντας,
ἐκείνου γεγονέναι μαϑητὴν ἱστοροῦσιν. Ἔρμισιπος δὲ
τὸν Ἀρχίαν ἐν τοῖς “Δακρέτου τοῦ ῥήτορος μαϑητὴν ἀνα-
γράφει" “ημήτριος δὲ τῆς ᾿Αναξιμένους διατριβῆς μ8-
τεσχηπέγαι φησὶν αὐτόν. Οὗτος οὖν ὃ Ἀρχίας, Ὑπερί-
δην μὲν, τὸν ῥήτορα, καὶ " “Ἱριστόνικον, τὸν Μαραϑώνιον,
καὶ τὸν “ημητρίου, τοῦ Φαληρέως, ἀδελφὸν, ἽἹμοραῖον,
ἐν Αἰγϑῃ καταφυγόντας ἐπὶ τὸ Αἰάκϑιον, ἀποσπάσας,
ἔπεμψον εἰς Κλεωνὰς πρὸς Ἀντίπατρον" κἀχεὶ διοῳρϑά-
ρῆσαν. ᾿Ὑπερίδον δὲ καὶ τὴν γλῶτταν ἐκτμηϑῆναι
λέγουσι.
ΧΧΙΧ. Τὸν δὲ Δημοσθένη πυϑόμενος ἱκέτην ἐν
Καλαυρίᾳ ἐν τῷ ἱερῷ Ποσειδῶνος καϑέζεσϑαι, διαπλού-
σας ὑπηρετικοῖς, καὶ ἀποβὰς μετὰ. Θρᾳκῶν δορνφόρων,
νἱ} ῬΙΘΟΤΔΑΈΆΟΘΗΙ
τες οὐκ εἴων ἀφίστασϑαι τοὺς Ἕλληνας, οὐδὲ προσέχειν
τοῖς ᾿Αϑηναίοις. 4ημοσϑένης δὲ, τοῖς ἐξ ἄστεος σρϑ-
σβούουσι προσμίξας ἑαυτὸν, ἠγωνίζετο καὶ συνέπραττδν,
ὅπως αἷ πόλεις συνεπιϑήσονται τοῖς Μακεδόσι, καὶ
συνδκβαλοῦσιν αὐτοὺς τῆς Ἑλλάδος. Ἔν δ᾽ “Ἀρκαδίᾳ
καὶ λοιδορίαν τοῦ Πυϑέου καὶ τοῦ Δημοσϑένους γενέ-
σϑαι πρὸς ἀλλήλους δἔρηκδν ὃ Φύλαρχος ἐν ἐκκλησίᾳ,
τοῦ μὲν ὑπὲρ τῶν Μακεδόνων, τοῦ δ᾽ ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων
λέγοντος. “έγεται δὲ, τὸν μὲν Πυϑέαν εἰπεῖν, ὅτι, κα-
ϑάπερ οἰκίαν, εἰς ἢν ὄνβιον εἰσφέρεται γάλα, κακόν τι
πάντως ἔχϑιν νομίζομεν, οὕτω καὶ πόλιν ἀνάγκη νοσεῖν,
εἰς ἣν ᾿4ϑηναίων πρεσβεία παραγίνεται" τὸν δὲ 4ημο-
σϑένη στρέψαι τὸ παράδειγμα » φήσαντα, καὶ τὸ γάλα
τὸ ὄνϑιον ἐφ᾽ ὑγείᾳ, καὶ τοὺς ᾿Ιϑηναίους παραγίνεσθαι
ἐπὶ σωτηρίᾳ τῶν νοσούντων. Ἔφ' οἷς ἡσϑεὶς ὁ τῶν
“᾿ϑηναίων δῆμος, ψηφίζεται τῷ “ημοσϑένει κάϑοδον.
Τὸ μὲν οὖν ψήφισμα “Δήμων, ὃ Π αἰανιθὺς, ἀγαψιὸς ὧν
“4ημοσϑένους, εἰσήνεγκεν" ἐπέμῳϑη δὲ τριήρης ἐπ᾿ αὖ-
τὸν εἰς Αἴγιναν. Ἐχ δὲ Πειραιῶς ἀνέβαινεν οὔτ᾽ ἄρ-
χοντος, οὔτο ἕαρέως, ἀπολοιφϑέντος, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων
πολιτῶν ὁμοῦ πάντων ἀπαντώντων καὶ ὶ δεχομένων. προ-
ϑύμως. Ὅτο καὶ φασιν αὐτὸν ὃ Μάγνης “ημήτριος
ἀνατείναντα τὰς χϑῖρας μαχαρίσαι τῆς ἡμέρας ἐκείνης
αὑτὸν, ὡς βέλτιον ᾿Αλκιβιάδου κατιόντα" πεπεισμένους
γὰρ, οὐ βεβιασμένους, ὑπ᾿ αὐτοῦ δέχεσϑαι τοὺς πολέτας.
Τῆς δὲ χρηματικῆς ζημίας αὐτῷ μενούσης, (οὐ γὰρ ἐξὴν
χάριτι λῦσαι καταδίκη») ἐσοφίσαντο πρὸς τὸν »όμον.
Εἰωϑότες γὰρ ἐν τῇ ϑυσίᾳ τοῦ Διὸς τοῦ σωτῆρος ἀρ-
γύριον τελεῖν τοῖς κατασκδυάζουσι καὶ κοσμοῦσι τὸν
βωμὸν, ἐκείνῳ τότα ταῦτα ποιῆσαι καὶ παρασχεῖν πδν-
ΒΕΜΟΒΤΗΕΝΕϑ. “ὃ
τήκοντα ταλάντων ἐξέδωκαν, ὅπερ ἣν τίμημα τῆς κα-
ταδίκης. ,
ΧΧΨΥΠΙ. Οὐ μὴν ἐπὶ πολὺν χρόνον ἀπέλαυσε τῆς
πατρίδος κατελθὼν, ἀλλὰ ταχὺ τῶν Ἑλληνικῶν πραγμά-
τῶν συντριβέντων, Μεταγϑιτνιῶνος μὲν ἢ περὶ Κρανῶνα
μάχη συνέποσθ, Βοηδρομιῶνος δὲ παρῆλϑεν εἰς Μουνυ-
χίαν ἢ φρουρὰ, Πινανοψιῶνος δὲ “ημοσϑένης ἀπέθανε
τόνδδ τὸν τρόπον. Ὡς ᾿Αντίπατρος καὶ Κρατερὸς ἢγ-
γέλλοντο προσιόντες ἐπὶ τὰς ᾿᾿ϑήνας, οἱ μὲν περὶ τὸν
Δημοσϑόη φϑάσαντες ὑπεξῆλϑον ἐκ τῆς πόλϑως, ὁ δὲ
δῆμος αὐτῶν ϑάνατον κατέγνω; Δημάδου γράψαντος.
“Ἄλλων δ᾽ ἀλλαχοῦ διασπαρέντων, ὃ Ἀντίπατρος ποριέ-
πεμπε- τοὺς συλλαμβάνοντας, ὧν ἡγεμὼν ἦν ᾿Αἀρχίας, ὃ
κληϑΣ Φυγαδοϑήρας. Τοῦτον δὲ, Θούριον ὄντα τῷ
νϑίέν δι, ἴγος ἢ ἔχϑι τραγῳδίας ὑποκχρίνεσϑαί ποτβ, καὶ τὸν
» Σἰγιγήτην πῶλον, τὸν ὑπερβαλόντα τῇ τέχνῃ πάντας,
ἐκδίνον γεγονέναι μαϑητὴν ἱστοροῦσιν. Ἔρμιστπος δὲ
τὸν Ἀρχίαν ἐν τοῖς “Δακρέτον τοῦ ῥήτορος μαϑητὴν ἀνα-
γράφει" “ημήτριος δὲ τῆς ᾿Αναξιμένους διατριβῆς μ8-
τεσχηκέναι φησὶν αὐτόν. Οὗτος οὖν ὃ Ἀρχίας, Ὑπερί-
δην μὲν, τὸν ῥήτορα, καὶ “Αριστόνικον, τὸν Μαραϑόώνιον,
καὶ τὸν “4ημητρίου, τοῦ Φαληρέως, ἀδελφὸν, Ἱμοεραῖον,
ἐν Αἰγίνῃ καταφυγύντας, ἐπὶ τὸ Αἰάχϑδιον, ἀποσπάσας,
ἔπεμψεν εἰς Κλεωνὰς πρὸς Ἀντίπατρον" κἀκεῖ διοφϑά-
ρῆσαν. ἉὙπερίδου δὲ καὶ τὴν γλῶτταν ἐχτμηϑῆναι
λέγουσι.
ΧΧΙΧ, Τὸν δὲ Δημοσθένη πυϑόμενος ἱκέτην ἐν
αλαυρίᾳ ἐν τῷ ἱερῷ Ποσειδῶνος καϑέζεσϑαι, διαπλού-
σας ὑπηρετικοῖς, καὶ ἀποβὰς μετὰ. Θρᾳκῶν δορυφόρων
6 ΟΠ ΡΩΤΑΆΒΟΗΙ
ἔπϑιϑεν ἀναστάντα βαδίζοιν μετ᾽ αὐτοῦ πρὸς “Αἀντίπα-
τρον, ὦ; δυσχερὲς πεισόμενον οὐδέν. “Ὁ δὲ Δημοσϑέ-
νης ἐτύγχανον ὃ ὄψιν ἑωρακὼς κατὰ τοὺς ὕπνους ἐκείνης τῆς
- νυκτὸς ἀλλόχοτον.. Ἐδόκει γὰρ ἀνταγωνίζσϑαι τῷ 4-
χίᾳ τραγῳδίαν ὑποκρινόμδνος" ᾿δὐημερῶν δὲ καὶ κατέχων
τὸ ϑέατρον, ἐνδείᾳ παρασκδυῆς καὶ χορηγίας κρατεῖ-
σϑαι. Διὸ τοῦ ᾿Αρχίου πολλὰ φιλάνϑρωπα διαλεχϑέν-
τος, ἀναβλέψας πρὸς αὐτὸν, ὥσπερ ἐτύγχανϑ καϑήμε-
γος" »Ὦ ᾿Αρχία,“ εἶπεν, »οὐτοὺ ὑποκχρινόμενός μ8 ἔπει-
σας πώποτρ, οὔτε νῦν πϑίσϑις ἐπαγγελλόμενος. “ ρξα-
μένου δ᾽ ἀπειλεῖν τοῦ ᾿Αἀρχίου μετ᾽ ὀργῆς" Ἰγυν,"ς ἔφη,
»λέγεις τὰ ἐκ τοῦ -Μακεδονοιοῦ τρίποδος, ἃ ἄρτι δ᾽ ὑπεκρί-
γου. Μ ἱκρὸν οὔν ἐπίσχες, ὅπως ἐπιστοίλω τί τοῖς οἷ-
κοι Καὶ ταῦτ᾽ εἰπὼν, ἐντὸς ἀνεχώρησβ τοῦ, ναοῦ"
καὶ λαβὼν βιβλίον, ὡς γράφειν μέλλων, προσή"ὃ κ8 τῷ
στόματι τὸν κάλαμον, καὶ δακὼν, ὦ ὥσπϑρ ἐν τῷ “Ὀιανοεῖ-
σϑαι καὶ 7ράφειν εἰώϑει, χρόνον τινὰ κατέσχεν, εἶτα
συγκαλυψάμενος ἀπέκλινα τὴν κϑραλήν. Οἱ μὲν οὖν
παρὰ τὰς ϑύρας ἑστῶτες δορυφόροι κατεγέλων ὡς ἀπο-
δειλιῶντος αὐτοῦ καὶ μαλακὸν ἐκάλουν καὶ ἄγανδρον" ὃ
δ᾽ Ἀρχίας προσελϑὼν ἀγίστασϑαι παρεκάλει, καὶ τοὺς
αὐτοὺς ἀνακυκλῶν λόγους, αὖϑις ἐπηγγέλλετο διαλλαγὰς
πρὸς τὸν “Δ»τίπατρον. Ἤδη δὲ -συνῃσϑημένος ὃ 4η-
μοσϑένης ἐμπεφυκότος αὐτῷ τοῦ φαρμάκου καὶ κρα-
τοῦντος, ἐξεκαλύψατο" καὶ διαβλέψας πρὸς τὸν Ἀρχίαν"
Οὐκ ἃ ἂν φϑάνοις, εἶπεν, ἤδη τὸν ἐκ τῆς τραγῳδίας ὑπο-
κρινόμενος Κρέοντα, καὶ τὸ σῶμα τοῦτο ῥίπτων ἁ ἄταφον.
Ἐγὼ δ᾽, ὦ Ὁ φίλε Πόσειδον, ἔ ἔτι ζῶν ἐξανίσταμαι τοῦ οροῦ"
τῷ δὲ Ἀντιπάτρῳ καὶ Μακοδόσιν οὐδ᾽ ὃ σὸς ναὸς κα-
ϑαρὸς ἀπολέλειπται.ς Ταῦτ᾽ εἰπὼν, καὶ κολούσας ὑπο-
- ΘΕΜΟΒΤΗΒΝΕϑ. γι!
λαβεῖν αὐτὸν ἤδη τρέμοντα «αἱ σφαλλόμενον, ἅμα τῷ
προελϑεῖν καὶ παραλλάξαι τὸν βωμὸν ἔπεσε, καὶ στενά-
ξας ἀφῆκ τὴν ψυχήν.
ΧΧΧ. Τὸ δὲ φάρμακον “ἀρίστων μὲν ἐκ τοῦ καλά-
μου λαβεῖν φησὶν αὐτὸν, ὡς εἴρηται" Πάππος δέ τις,
οὗ τὴν ἱστορίαν Ἕρμιππος ἀνοίληφε, φησὶ, πεσόντος αὖ-
τοῦ παρὰ τὸν βωμὸν, ἐν μὲν τῷ βιβλίῳ 7εγφαμμένην.
ἐπιστολῆς ἀρχὴν ϑυρεϑηναί, »Δημοσϑένης “Ἀντιπάτρῳ,ς
καὶ μηδὲν ἄλλο" ϑαυμαζομένης δὲ τῆς περὶ τὸν ϑάνατον
ὀξύτητος, διηγεῖσϑαι τοὺς παρὰ ταῖς ϑύραις Θρᾷκας,
ὡς ἔκ τινος ῥακίου λαβὼν εἰς τὴν χέρα, προσϑοῖτο τῷ
στόματι καὶ καταπίοι τὸ φάρμακον" αὐτοὶ δ᾽ ἄρα χρυ-
σὸν φήϑησαν εἶναι τὸ καταπινόμενον" ἡ δ᾽ ὑπηρετοῦσα
παιδίσκη, πυνθανομένων τῶν πϑρὶ τὸν ᾿Αρχίαν, φαίη,
πολὺν δἶναι χρόνον, ἐξ οὐ φοροίη τὸν ἀπόδεσμον ἐκεῖ-
γ»Ὸ» ὃ ,“ημοσϑένης, ὡς φυλακτήριον. Ἐρατοσϑένης δὲ
καὶ αὐτὸς ἐν κρίκῳ φησὶ κοίλῳ τὸ ᾿ φάρμακον φυλάσσειν"
τὸν δὲ κρίκον δἶναι τοῦτον αὐτῷ φόρημα περιβραχιό-
νιον. Τῶν δ᾽ ἄλλων, ὅσοι γεγράφασι περὶ αὐτοῦ, πάμ-
πολλοι δέ εἶσι, τὰς διαφορὰς οὐκ ἀναγκαῖον ἐπεξελϑεῖν"
πλὴν ὁτι Δημοχάρης, ὁ τοῦ “ημοσϑένους οἰκδῖος» οἷε-
σϑαᾶι φησὶν, αὐτὸν οὐχ ὑπὸ ᾿ φαρμάκου, ϑεῶν δὲ τιμῇ καὶ
προνοΐᾳ τῆς Μακεδόνων ὠμότητος ἐξαρπαγῆναι, συ»-
τόμως καταστρέψαντα καὶ ἀλύπως. Κατέστρεψε δ᾽
ἕκτῃ ἐπὶ δέκα τοῦ Πνανεψιῶνος, μηνὸς, ἐν ἢ τὴν σχυ-
ϑρωποτάτην τῶν Θεσμοφορίων ἡμέραν ἄγουσαι παρὰ
τῇ ϑεῷ »ηστεύουσιν αἵ γυναῖκες. Τούτῳ μὲν ὀλίγον
ὕστερον ὃ τῶν ᾿᾿ϑηναίων δῆμος. ἀξίαν ἀποδιδοὺς τιμὴν,
εἰκόνα τῷ χαλκῆν ἀνέστησβ, καὶ τὸν πρεσβύτατον ἐψη-
φίσατο τῶν ἀπὸ τοῦ γένους ἐν Πρυτανείῳ σίτησιν ἔχει».
78. ῬΙ ΤΑΒΟΗ͂Ι
Καὶ τὸ ἐπίγραμμα τὸ ϑρυλλούμενον ἐπεγράφη τῇ βάσει:
τοῦ ἀνδριάντος"
Εἴπερ ἴσην ῥώμην γνώμῃ, Δημόσϑενες, δἶχες,
οὔποτ᾽ ἂν Ἑλλήνων ἦρξεν “4ρης Μακεδών.
Οἱ γὰρ αὐτὸν τὸν Δημοσϑένη τοῦτο ποιῆσαι λέγοντες
ἔν Καλαυρίᾳ, μέλλοντα τὸ φάρμακον προσφέρεσϑαι, κο-
μιδὴ φλυαροῦσι.
ΧΧΧΙ. Μικρὸν δὲ πρόσϑεν, ἢ ἢ παραβαλϑῖν ἡμᾶς
᾿᾿ϑήναξ, λέγεταί τι τοιοῦτον συμβῆναι. Στρατιώτης,
ἐπὶ κρίσιν τινὰ καλούμενος ὑφ᾽ ἡγεμόνος, ὅσον εἶχα χρυ-
σίδιον, δὶς τὰς χεῖρας ἐνέθηκδ τοῦ ἀνδριάντος. Ἕστηκχξ
δὲ τοὺς δακτύλους συνέχων δι᾿ ἀλλήλων, καὶ παραπέφυ-
κδβν οὐ μδγάλη πλάτανος. ᾿ἀπὸ ταύτης πολλὰ τῶν φύλ-
λων; δΐτϑ πγϑύματος ἐκ τύχης καταβαλόντος, εἴτ᾽ αὐτὸς
οὗτος ὃ ϑεὶς ὀιάλυψϑ , περικδίμενα καὶ συμπεσόντα μας
ϑεῖν ἐποίησα τὸ χρυσίον οὐκ ὀλίγον χρόνον. Ὥς δ᾽
ἄγϑρωπος ἐπανελϑὼν ἀνεῦρθ, καὶ διεδόϑη λόγος ὑπὲρ
τούτου, πολλοὶ τῶν εὐφυῶν ὑπόϑεσιν λαβόντες, εἷς τὸ
ἀδωροδόκητον τοῦ 4ημοσϑένους διημιλλῶντο τοῖς ἐπι-
γράμμασι. “ημάδην δὲ χρόνον οὐ πολὺν ἀπολαύσαν-
τα τῆς φυομένης δόξης, ἡ ῇ 4ημοσϑένους δόνη κατήγαγεν
εἰς Μακοδονίαν, οὺς ἐκολάκδυεν αἰσχρῶς, ὑπὸ τούτων
ἐξολούμενον δικαίως" ἐπαχϑῆ μὲν ὄντα καὶ πρότερον
αὑτοῖς, τότϑ δ᾽ εἷς αἰτίαν ἃ ἄφυκτον ἐμπεσόντα. Γράμ-
ματα γὰρ ἐξέπεσεν αὐτοῦ, δι᾿ ὧν παρεκάλει Περδίκ-
καν ἐπιχειρεῖν Μ αχοδονίᾳ, καὶ σώξθϑιν τοὺς Ἕλληνας,
ὡς ἀπὸ σαπροῦ καὶ παλαιοῦ στήμονος (λέγων τὸν ᾿4»-
τίπατρο») ἠρτημένους. Ἐφ᾽ οἷς Δεινάρχου τοῦ Κο-
ρυϑίου κατηγορήσαντος, παροξυνϑεὶς ὃ Κασανδρος
ΕΝ ΟΒΤΗΞΒΝΕ δ. 19
ἐγκατέσφαξον αὐτοῦ τῷ κόλπῳ τὸν υἱὸν, εἶτα οὕτως
ἐκεῖνον ἀνδλεῖν προσέταξεν, τοῖς μεγίστοις διδασκόμε-
γον ἀτυχήμασιν, ὅτι πρώτους ἑαυτοὺς οἷ προδόται πω-
λοῦσιν' ὃ πολλάκις Δημοσϑώους πίροα ὀρδύοντος, οὐκ
ἐπίστευσα. Τὸν μὲν οὖν Δημοσϑένους ἀπέχεις, Σόσσιϑ,
βίον, ἐξ ὧν ἡμεῖς ἀνέγνωμεν ἢ διηκούσαμεν.
ΚΙΚΕΡῺΩ Ν.
ΚΑ. ἱκέρωγος δὲ τὴν μὲν μητέρα λέγουσι» Ἑλβίαν καὶ
γεγονέναι καλῶς καὶ βεβιωκέναι" περὶ δὲ τοῦ πατρὸς οὐ-
δὲν ἦν πυϑέσϑαϊ μέτριον. Οἱ μὲν γὰρ ἐν κναφϑίῳ τινὶ
Καὶ γενέσϑαι καὶ τραφῆναι τὸν ἄνδρα λέγουσιν" οἱ δ᾽
εἰς Τύλλον Ἄττιον ἀνάγουσι τὴν ἀρχὴν τοῦ γένους, βασι-
λεύσαντα λαμπρῶς ἐν Οὐολούσκοις. Ὁ μέντοι πρῶτος
ἐκ τοῦ γένους Κικέρων ἐπονομασϑεὶς ἄξιος λόγου: δοκεῖ
γενέσϑαι" διὸ τὴν ἐπίκλησιν οὐχ ἀνέῤῥιψαν οἱ μϑτ᾽ αὐ-
τὸν, ἀλλ᾽ ἠσπάσαντο, καίπερ ὑπὸ πολλῶν χλευαξομένην.
Κίκορ γὰρ οἱ “ατῖνοι τὸν ἐρέβινϑον καλοῦσι" κἀκεῖνος
ἐν τῷ πέρατι τῆς ῥινὸς διαστολὴν ἀμβλεῖαν εἶχεν, ὥσπερ
ἐρεβίνϑου διαφυὴν, ἀφ᾽ ἧς ἐκτήσατο τὴν ἐπωνυμίαν.
Αὐτός 78 μὴν Κικέρων, ὑπὲρ οὗ τάδε γέγραπται, τῶν φί-
λων αὑτὸν οἰομένων δεῖν, ὅτϑ πρῶτον ἀρχὴν μετήει καὶ
πολιτείας ἥπτετο, φυγεῖν τοὔνομα καὶ μεταϑέσθαι, λέ-
7εται »βανιδυσάμενος. εἰπεῖν, ὡς ἀγωνιεῖται τὸν Κυιέρωνα
τῶν Σκαύρων καὶ τῶν Κατλων ἐνδοξότερον ἀποδεῖξαι.
Ταμιδύων δ᾽ ἐν Σικελίᾳ, καὶ τοῖς ϑοοῖς ἀνάϑημα ποιούμε-
νος ἀργυροῦν, τὰ μὲν πρῶτα δύο τῶν ὀνομάτων ἐπέγρα-
ψο, τόν τὸ Μάρκον καὶ τὸν Τύλλιον" ἀντὶ δὲ τοῦ τρίτου
ΟΙΟΕΆΟ. δὶ
σκώπτων ἐρέβινϑον ἐχέλουσδ παρὰ τὰ γράμματα τὸν
τεχνίτην ἐντορεῦσάι. Ταῦτα μὲν οὖν πϑρὶ τοῦ ὀνόματος
ἱστόρηται.
Π. Τεχϑῆναι δὲ Κιυιέρωνα λέγουσιν, , ἀνωδύνως καὶ
ἀπόνως λοχευϑείσης αὐτοῦ τῆς μητρὺς, ἡμέρᾳ τρίτῃ τῶν
γέων Καλανδῶν" ἐν ἧ γὺν οἱ ἄρχοντες δύχονται καὶ
ϑύουσιν ὑπὲρ τοῦ ἡγθμόνος. Τὴ δὲ τέτϑῃ φάσμα δοκϑὶ
γϑνέσϑαι, καὶ προδιπεῖν, ὡς ὄφελος μέγα πᾶσι “Ῥωμαίοις
ἐκτρεφούσῃ. Ταῦτα δ᾽, ἄλλως ὀνείρατα καὶ φλύαρον
εἶναι δοκοῦντα, ταχέως αὐτὸς ἀπέδειξε μαντδίαν ἀληϑι-
γὴν, ἐν ἡλικίᾳ τοῦ μανϑάνειν γενόμενος, δι᾿ εὐφυΐαν
ἐκλάμψας, καὶ λαβὼν ὃ ὄνομα καὶ δόξαν ἐν τοῖς παισὶν,
ὥστε τοὺς πατέρας αὐτῶν ἐπιφοιτᾷν τοῖς διδασκαλείοις,
ὄψει τὸ βουλομένους ἰδεῖν τὸν Κικέρωνα, καὶ τὴν ὑμνου-
μένην αὐτοῦ περὶ τὰς μαϑήσεις ὀξύτητα καὶ σύνεσιν
ἱστορῆσαι" τοὺς δ᾽ ἀγροικοτέρους ὀργίξοεσϑαι τοῖς υἱέ-
σιν; ὁρῶντας ἐν ταῖς ὁδοῖς τὸν Κικέρωνα μέσον αὑτῶν
ἐπὶ τιμῇ λαμβάνοντας. Γενόμενος δ᾽, ὥσπερ ὃ Πλάτων
ἀξιοῖ τὴν φιλομαϑῆ καὶ φιλόσοφον χύσιν, οἷος ἀσπάξε-
σϑαι πᾶν μάϑημα, καὶ μηδὲν λόγου; μηδὲ παιδείας, ἃ ἅτι-
μαάζϑιν εἶδος, ἐῤῥύη πῶς προϑυμότερον ἐπὶ ποιητικήν.
Καί τι ποιημάτιον ἔτι παιδὸς αὐτοῦ διασώξεται, Πό»-
τιος Γλαῦκος, ἐν τετραμέτρῳ πεποιημένον. προϊὼν δὲ
τῷ χρόνῳ, καὶ ποικιλώτερον. ἁπτόμενος τῆς περὶ ταῦτα
μούσης, ἔδοξεν οὐ μόνον ῥήτωρ, ἀλλὰ καὶ ποιητὴς ἄρι
στος εἶναι Ῥωμαίων. Ἣ μὲν οὖν ἐπὶ τῇ ῥητορικῇ δόξα
μέχρι γὺν διαμένει, καΐπϑρ οὐ μικρᾶς γεγενημένης πϑρὲ
τοὺς λόγους καινοτομίας" τὴν δὲ ποιητικὴν αὐτοῦ, πολ-
λῶν οὐφυῶν ἐπιγενομένων, παντάπασιν ἀκλδὴ καὶ ἄτιμον
ἔῤῥειν συμβέβηκδν.
Ρεῦυτ. ὙΠ]. ἙἘ
82 ΡΤ ΔΈ ΟΗῚΙ
Π|. παλλαγεὶς δὲ τῶν ἐν παισὶ διατριβῶν, Φίλωνος
ἤκουσα τοῦ ἐξ ᾿Ακαδημίας, ὃν μάλιστα Ῥωμαῖοι τῶν
Κλειτομάχου συνήϑων καὶ διὰ τὸν λόγον ἐθαύμασαν,
καὶ διὰ τὸν τρόπον ἠγάπησαν. Ἅμα δὲ τοῖς περὶ Μού-
κιον, ἀνδράσι συνὼν πολιτικοῖς καὶ πρωτϑύουσι τῆς βου-
λῆς, εἰς ἐμπειρίαν τῶν νόμων ὠφελεῖτο" καὶ τινα χρόνον
καὶ στρατϑβίας μετέσχεν ὑπὸ Σύλλα περὶ τὸν Μαρσικὸν
πόλεμον. Εἶϑ᾽ ὁρῶν εἰς στάσιν, ἐκ δὲ τῆς στάσϑως εἰς
ἄκρατον ἐμπίπτοντα τὰ πράγματα μοναρχίαν, ἐπὶ τὸν
σχολαστὴν καὶ ϑεωρητικὸν ἐλϑὼν βίον, Ἕλλησι συνῆν
φιλολόγοις, καὶ προσεῖχε τοῖς μαϑήμασιν" ἄχρις οὗ
Σύλλας ἐχράτησθ, καὶ καταστασίν τίνα λαμβάνειν ἔδοξεν
ἡ πόλις. Ἔν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ Χ' ρυσόγονος, ἀπελεύ-
ϑερος Σύλλα, προσαγγαίλαντός τινος οὐσίαν ὡς ἐκ προ-
γραφῆς ἀναιρεϑέντος, αὐτὸς ἑωνήσατο δισχιλίων δραχ-
μῶν" ἐπεὶ δὲ Ῥώσκιος, Ο υἱὸς καὶ κληρονόμος τοῦ το-
ϑνηκότος, ἤγανάκτει, καὶ τὴν οὐσίαν ἀπεδείκνυδ πεντή-
κοντα καὶ διακοσίων ταλάντων οὐσαν ἀξίαν, ὃ τα Σύλλας
ἐλεγχόμενος ἐχαλέπιωινϑ » καὶ δίκην πατροκτονίας ἐπῆγε
τῷ ἹῬωσκίῳ » τοῦ Χρυσογόνου κατασκευάσαντος, ἐβοη-.
ϑει δ᾽ οὐδεὶς, ἀλλ᾽ ἀπετρέποντο » τοῦ Σύλλα τὴν χαλο-
πότητα δεδοικότες. Οὕτῶ δὴ δι᾿ ἐρημίαν τοῦ μειρακίου
τῷ Κ (ικέρωνι προσφυγόντος, οἱ φίλοι συμπαρώρμω», ὡς
οὐκ ἂν αὐτῷ λαμπροτέραν αὖϑις ἀρχὴν πρὸς δόξαν ὁ ὅτό.
ραν οὐδὲ καλλίω γενησομένην. ᾿“Αναδεξάμενος οὖν τὴν
συνηγορίαν, καὶ κατορϑώσας, ἐθαυμάσϑη" δεδιὼς δὲ
τὸν Σύλλαν, ἀπεδήμησεν δἰς τὴν Ἕλλαδα, διασπείρας λό-
70», ὡς τοῦ σώματος αὐτῷ ϑεραπείας δεομένου. Καὶ
γὰρ ἦν ὄντως ἰσχνὸς καὶ ἄσαρκος, ἀῤῥωστίᾳ στομάχου
μικρὰ καὶ γλίσχρα μόγις ὀψὲ τῆς ὥρας προσφερόμενος.
ΟΙΟΕΙΒΟ. 83
Ἧ δὲ φωνὴ, πολλὴ ἢ μὲν καὶ ἀγαϑὴ, σκληρὰ δὲ καὶ ἅπλα-
᾿στος" ὑπὸ δὲ τοῦ λόγου, σφοδρότητα καὶ πάϑος ἢ ἔχον-
τος ἀοὶ διὰ τῶν ἄγω τόνων ἐλαυνομένη, φόβον παρεῖχεν
ὑπὲρ τοῦ σώματος.
Γν. ᾿Αφικόμενος δ᾽ εἰς ᾿αϑήνας ᾿ΑἈντιόχου τοῦ Αἴσκα-
λωνίτου διήκουσε, τῇ μὲν εὑροίῳ τῶν λόγων αὐτοῦ καὶ
χάριτι κηλούμενος, ἃ δ᾽ ἐν τοῖς δόγμασιν ἐνοωτέριξεον,
οὐκ ἐπαινῶν. Ἤδη γὰρ ἐξίστατο τῆς νέας λεγομένης
“Ἀκαδημίας ὃ ᾿Αντίοχος, καὶ τὴν Καρνοάδου στάσιν ἐγκα-
τέλειπδν, δἷτϑ καμπτόμενος ὑπὸ τῆς ἐναργείας καὶ τῶν
αἰσϑήσεων, εἴτε, ὡς φασιν ἔνιοι, φιλοτιμίᾳ τινὲ καὶ δια-
φορᾷ πρὸς τοὺς Κλοιτομάχου καὶ Φίλωνος συνήϑεις τὸν
Στωϊκὸν ἐκ μεταβολῆς ϑεραπϑύων λόγον ἐν τοῖς πλεί-
στοις. ὋὉ δὲ Κικέρων ἐπκθῖνα ἠγάπα, καἀκδίνοις προσεῖ-
χϑ μᾶλλον, διανοούμϑνος, δἰ παντάπασιν ἐκπέσοι τοῦ τὰ
κοινὰ πράσσειν, δεῦρο μδτενεγκάμενος τὸν βίον ἐκ τῆς
ἀγορᾶς καὶ τῆς πολιτείας, ἐν ἡσυχίᾳ μετὰ φιλοσοφίας
καταζῆν. Ἐπεὶ δ᾽ αὐτῷ Σύλλας τὸ προσηγγέλϑη τε-
ϑνηχὼς, καὶ τὸ σῶμα τοῖς γυμνασίοις ἀναῤῥωνύμενον
δὶς ἕξιν ἐβαδιζο »βανικῆν, ἢ τ φωνὴ λαμβάνουσα πλάσιν,
ἡδεῖα μὲν πρὸς ἀκοὴν ἐτέϑρατπιτο καὶ πολλὴ» μετρίως δὲ
περὸς τὴν ἕξιν ἢ Ἴρμοστο τοῦ σώματος, πολλὰ μὲν τῶν ἀπὸ
“Ῥώμης φίλων γραφόντων: καὶ δεομένων, πολλὰ δ᾽ “Αντιό-
χου παρακελδυομένου; τοῖς κοινοῖς ἐπιβαλεῖν πράγμασιν,
αὖϑις ὥσπερ ὄργανον, ἐξήηρτυδ τὸν ὑῥητοριιὸν λόγον, καὶ
ἀγεχένϑι τὴν πολιτικὴν δύναμιν, αὑτόν τὸ ταῖς μδλέταις
διαπονῶν, καὶ τοὺς ἐπαινουμένους μοτιὼν ῥήτορας.
Ὅϑεν εἰς “σίαν καὶ Ῥόδον ἔπλευσε, καὶ τῶν μὲν ᾿Ασια-
γῶν ῥητόρων Ξονοκλδὶ τῷ “Ἡδραμυττηνῷ, καὶ Διονυσίῳ
τῷ Μαγνητι, καὶ Μενίππῳ τῷ Καρὲ συνεσχόλασον" ἐν
ΕΣ
δά ῬΕΤΑΒΟΗ͂Ι
δὲ Ῥόδῳ, ῥήτορι μὲν ᾿Απολλωνίῳ τῷ Μόλωνι, φιλοσόφῳ
δὲ Ποσειδωνίῳ. “«“έγδται δὲ τὸν ᾿ἀπολλώνιον, οὗ συνιέν-
τα τὴν Ῥωμαϊκὴν διάλεκτον ᾽ δεηϑῆναι τοῦ Κικέρωνος
“Ἑλληνιστὶ μελετῆσαι" τὸν δ᾽ ὑπακοῦσαι προϑύμως, οἷό-
μδνον, οὕτως ἔσεσϑαι βελτίονα τὴν ἐπανόρϑωσιν" ἐπεὶ
δ᾽ ἐμελότησδ, τοὺς μὲν ἄλλους ἐκπδπλῆχϑαι καὶ διαμιλ-
λᾶσϑαι πρὸς ἀλλήλους τοῖς ἐπαίνοις, τὸν δ᾽ ᾿Απολλώ-
γι0» οὔτ᾽ ἀκροώμενον αὑτοῦ διαχυϑῆναι, καὶ παυσαμέ-
γου σύννουν καϑέξεσθαι πολὺν χρόνον" ἀχϑομένου δὲ
τοῦ Κικέρωνος, εἰπεῖν" ο»Σὲ μὲν, ὡ ἸΚριέρων, ἐπαινῶ καὶ
ϑαυμάζο,, τῆς δ᾽ Ἑλλάδος οἰκτείρω τὴν τύχην, ὁρῶν, ἃ
μόνα τῶν καλῶν ἡμῖν ὑπολδίποτο, καὶ ταῦτα Ῥωμαίοις
διὰ σοῦ προσγϑνόμενα; παιδείαν τὸ καὶ λόγον. “
ν. Ὁ γοὺν Κικέρων ἐλπίδων μεστὸς ἐπὶ τὴν πολι-
τοίαν φερόμενος, ὑπὸ χρησμοῦ τινος. ἀπημβιύνϑη τὴν
ὁρμή». ἙἘρομένῳ γὰρ αὑτῷ τὸν ἐν “4ελφοῖς ϑεὸν, ὦ ὅπως
ἂν ἐνδοξότατος γένοιτο, προσέταξεν ἢ Πυϑία, τὴν δαυ-
τοῦ φύσιν, ἀλλὰ μὴ τὴν τῶν πολλῶν δόξαν, ἡγεμόνα
ποιεῖσϑαι τοῦ βίον. Καὶ τόν τϑ πρῶτον ἐν Ῥώμῃ χρό-
»0ν δὐλαβῶς διῆγε, καὶ ταῖς ἀρχαῖς ὀκνηρῶς προσῇμι,
καὶ παρημελεῖτο, ταῦτα δὴ τὰ Ῥωμαίων τοῖς βανανυσο-
τι φάτοις πρόχειρα καὶ συνήϑη ῥηματα, Τραικὸς καὶ σχο-
λαστικὸς, ἀκούων. Ἐποὶ δὲ, φύσει φιλότιμος ὧν, καὶ
παροξυνόμενος, ὑπὸ τοῦ πατρὸς καὶ τῶν φίλων, ἐπέδω-
κεν εἰς τὸ συνηγορεῖν ἑαυτὸν, οὐκ ρέμα τῷ πρωτϑίῳ
τιροσῆγεν, ἀλλ᾽ εὐϑὺς ἐξέλαμψϑ τῇ δόξῃ, καὶ διέφορϑ πο-
λὺ τῶν ἀγωνιζομένων . ἐπ᾽ ἀγορᾶς. «Μέγοται δὲ καὶ αὖ-
τὸς οὐδὲν ἧττον νοσήσας τοῦ “4ημοσϑένους πρὸς τὴν
ὑπόκρισιν, τοῦτο μὲν ῬῬωσκίῳ, τῷ κωμῳδῷ, τοῦτο δ᾽
“Αἰσώπῳ, τῷ τραγῳδῷ, προσέχοιν ἐπιμελῶς. Τὸν δ᾽ “ἴ-
-
- ΟἹΙΟΘΕΒΟ. 88
σωπον τοῦτον ἱστοροῦσιν ὑποκρινόμενον ἐν ϑεάτρῳ τὸν
σεδρὸὲ τῆς τιμωρίας τοῦ Θυέστου βουλονόμενον “Ἀτρέα,
τῶν ὑπηρδτῶν τινος ἄφνω παραδραμόντος, ἔξω τῶν δαυ-
τοῦ λογισμῶν διὰ τὸ πάϑος ὦ ὄντα, τῷ σκήπτρῳ πατάξαι
καὶ ἀνελεῖν. Οὐ μικρὰ δὲ πρὸς τὸ πείϑειν ὑπῆρχεν ἐι
τοῦ ὑποχρίνεσθαι ῥοπὴ τῷ Κικέρωνι. Κ' αἱ τούς γ8 τῷ
βοᾷ» μεγάλα χρωμένους ῥήτορας ἐπισκώπτων, ἔ ἔλεγε, δι᾽
ἀσϑένδιαν ἐπὶ τὴν πραυγὴν, ὥσπερ χωλοὺς ἐφ᾽ ἵππον,
πηδᾷν. Ἢ δὲ περὶ τὰ σκώμματα καὶ τὴν παιδιὰν ταύ-
τὴν εὐτραπελία δικανικὸν μὲν ἐδόκει καὶ γλαφυρόν" χρώ-
μδνος δ᾽ αὐτῇ κατακόρως πολλοὺς ἐλύπϑι, καὶ κακοη-
ϑείας ἐλάμβανε δόξαν.
ΨΙ. ᾿ἀποδειχϑεὶς δὲ ταμίας ἐν σιτοδείᾳ, καὶ λαχὼν
Σικελίαν, ἠνώχλησδ τοῖς ἀνθρώποις ἐν ἀρχῇ, σῖτον εἰς
Ρώμην ἀποστέλλειν ἀναγκαζόμενος. Ὕστορον δὲ τῆς
ἐπιμελείας καὶ δικαιοσύνης καὶ πρᾳύτητος αὐτοῦ πεῖραν
λαμβάνοντες, ὡς οὐδένα τῶν πώποϑ᾽ ἡγεμόνων ἐτίμη-
σαν. ᾿Επεὶ δὲ πολλοὶ τῶν ἀπὸ Ῥώμης νέων ἔνδοξοι καὶ
γεγονότος καλῶς, αἰτίαν ἔχοντες ἀταξίας καὶ μαλακίας
περὶ τὸν πόλεμον, ἀνοπέμῳφϑησαν ἐπὶ τὸν στρατηγὸν τῆς
Σικελίας, συνεῖτεν αὐτοῖς ὁ Κικέρων ἐπιφανῶς, καὶ πε-
ριδποίησον. πὶ τούτοις οὖν μέγα φρονῶν, εἰς Ρώμην
βαδίζων γελοῖόν τι παϑεῖν φησι. Συντυχὼν γὰρ αἀνδρὲ
τῶν ἐπιφανῶν, φίλῳ δοκοῦντι, πορὶ Κι ἀμπανίαν, ἔρεσϑαι,
τόνα δὴ τῶν πεπραγμένων. ὑπ᾽ αὐτοῦ λόγον ἔχουσι Ῥω-
μαῖοι, καὶ τί φρονοῦσιν, ὡς ὀνόματος καὶ δόξης τῶν πϑ-
πραγμένων αὑτῷ τὴν πόλιν ἅπασαν ἐμπεπληκώς" τὸν δ᾽
εἰπεῖν" Ποῦ γὰρ ἧς, ὦ Κικέρων, τὸν χρόνον τοῦτον; “ἐ
Τότε μὲν οὔ» ἐξαϑυμῆσαι παντάπασιν, εἰ, καϑάπϑρ δἰς
σέλαγος ἀχανὲς τὴν πόλιν ἐμπεσὼν ὃ περὶ αὐτοῦ λόγος,
΄
86 ΡΥ ΠΤΑΈΆΟΗΙ
οὐδὲν εἰς δόξαν ἐπίδηλον ποποίηκεν" ὕστερον δὲ λογε-
σμὸν δαυτῷ διδοὺς, πολὺ τῆς φιλοτιμίας ἀρεῖλεν, ὡς πρὸς
ἀόριστον πρᾶγμα τὴν δόξαν ἁμιλλώμενος, καὶ πέρας οὐκ
ἐφικτὸν ἔχουσαν. Οὐ μὴν ἀλλὰ τό γ8 χαίρειν ἐπαινού--
μενον διαφερόντως, καὶ πρὸς δόξαν ἐμπαϑέστερον ἔχειν,
ἄχρι παντὸς αὐτῷ παρέμεινδΒ, καὶ πολλοὺς πολλάκις τῶν
ὑρϑῶν ἐποτάραξβ λογισμῶν.
ΊΙ. “Απτόμενος δὲ τῆς πολιτείας προϑυμότϑρον,
αἰσχρὸν ἡγεῖτο, τοὺς μὲν βαναύσους, ὃ ὀργάνοις χρωμένους
καὶ σχδύεσιν ἀψύχοις, μηδενὸς ἀγνοεῖν ὄνομα, μηδὲ χώ-
ραν, ἢ δύναμιν αὐτῶν, τὸν δὲ πολιτικὸν, ᾧ δι᾿ ἀγϑρώ-
πω» αἱ κοιναὶ πράξοις περαίνονται, ῥᾳϑύμως καὶ ἀμελῶς
ἔχδιν περὶ τὴν τῶν πολιτῶν γνῶσιν. Ὅϑεν οὗ μόνον
τῶν ὀνομάτων εἰϑιξζδ μνημονϑύειν αὑτὸν, ἀλλὰ καὶ τὸν
τόπον, ἐν ᾧ τῶν γνωρίμων ἕ; ὅκαστος οἰκεῖ, καὶ χωρίον, ὃ
κέκτηται, καὶ φίλους » οἷστισι χρῆται, καὶ γείτονας ἐγί- ὦ
γωσχδ᾽ καὶ πᾶσαν ὁδὸν “παλίας διαπορδυομένῳ Κικό-
ρῶν! πρόχειρον ἤν εἰπεῖν καὶ ἐπιδεῖξαι τοὺς τῶν φίλων
ἀγροὺς καὶ τὰς ἐπαύλεις. Οὐσίαν δὲ μικρὰν μὲν, ἱκα-
γὴν δὲ καὶ ταῖς δαπάναις ἐπαρκῆ κεκτημένος, ἐθαυμαζβ-
τὸ μήτϑ μισϑοὺς, μήτ δῶρα, προσιέμενος ἀπὸ τῆς συν-
ηἡγορίας" μάλιστα δ᾽, ὅτε τὴν κατὰ Ἐέῤῥου δίκην ἀγέ-
λαβϑ. Τοῦτον γὰρ, στρατηγὸν γεγονότα τῆς Σικδλίας,
καὶ πολλὰ πεπονηρδυμένον» τῶν Συιομωτῶν διωκόντων,
εἷλεν, οὐκ εἰπὼν, αλλ᾽ ἐξ αὐτοῦ τρόπον τινὰ τοῦ μὴ εἰ-
πεῖν. Τῶν γὰρ στρατηγῶν τῷ Βέῤῥῃ χαριξομένων, καὶ
τὴν δίκην ὑπερϑέσεσι πολλαῖς εἰς τὴν ὑστάτην ἐκβαλλόν-
των, ὥς ἣν πρόδηλον, ὅτι τοῖς λόγοις ὃ ὃ τῆς ἡμέρας οὐκ
ἐξαρκέσει χρόνος, οὐδὲ λήψεται πέρας ἣ κρίσις, ἀναστὰς
ὁ Κικέρων ἔφη, μὴ δεῖσϑαι λόγων, ἀλλ᾽ ἐπαγαγὼν τοὺς
ΟΙΘΕΒΟ. 81
μάρτυρας καὶ ἐπικρίνας, ἐκέλδυσβ φέρειν τὴν ψῆφον τοὺς
δικαστάς. Ὅμως δὲ πολλὰ χαρΐδντα διαμνημονδύεται
καὶ περὶ ἐκείνην αὐτοῦ τὴν δίκην. Ἐέῤῥην γὰρ: οὗ Ῥω-
μαῖοι τὸν ἐκτοτμημένον χοῖρον͵ καλοῦσιν. Ὥς οὖν ἀπε-
λευϑερικὸς ἄνϑρωπος, ἢ ἔνοχος τῷ ἰουδαΐζειν, ὃ ογομα Και-
κίλιος, ἐβούλετο, παρωσάμενος τοὺς Σααλιώτας, κατηγο-
οεῖν τοῦ Ἐέῤῥου᾽ Τί Ἰουδαίῳ πρὸς χοῖρον :“ ἔφη ὃ
Κιιέρων. Ἦν δὲ τῷ Βέῤῥῃ ἀντίπαις υἱός, οὐκ ἐλευϑε-
ρίως δοχῶν προΐστασϑαι τῆς ὧρας. “Τοιδορηϑεὶς ουν
ὄ Κικέρων εἰς μαλαχίαν ὑπὸ τοῦ Βέῤῥου" »ἹΤοῖς υἱοῖς,“
εἶπεν, ,νἐντὸς ϑυρῶν δεῖ λοιδορεῖσϑαι... Τοῦ δὲ ὲ φήτο-
ρος Ὅρτησίου τὴν μὲν εὐθεῖαν τῷ Βέῤῥη συνειπεῖν μὴ
τολμήσαντος, ἐν δὲ τῷ τιμήματι πεισϑέντος παραγενέ-
σϑαι, καὶ “λαβόντος ἐλοφαντίνην Σφίγγα μισϑὸν, εἶπέ τι
πλαγίως ὃ Κικέρων πρὸς αὐτόν" τοῦ δὲ φήσαντος, αἰ-
»ιγμάτων λύσεως ἀπείρως ἔχδι»" »»Καὶ μὴν ἐπὶ τῆς οἷ-
κίας τὴν Σφίγγα ἔχεις.“
ΝΠΙ. Οὐτω δὲ τοῦ Βέῤῥου καταδιχασϑέντος, ὅβδο-
μήκοντα πέντϑ μυριάδων τιμησάμενος τὴν δίκην ὁ Κικέ-
ρων; διαβολὴν ἔ ἔσχεν, ὡς ἐπ᾿ ἀργυρίῳ τὸ τίμημα καϑυ-
φειμένος. Ου μὴν ἀλλ᾽ οἱ Σικελιῶται χάριν δἰδότες,
ἀγορανομοῦντος αὐτοῦ, πολλὰ μὲν ἄγοντες ἀπὸ τῆς »ἡ-
σον, πολλὰ δὲ φέροντες ἧκον" ὧν οὐδὲν ἐποιήσατο κἂρ-
δος, ἀλλ᾽ ὅσον ἐπευωνίσαι τὴν ἀγορὰν, ἀπεχρήσατο τῇ
φιλοτιμίᾳ τῶν ἀνϑρώπων. Ἐκέιτητο δὲ χωρίον καλὸν
ἐγ Ἄρποις, καὶ περὶ Ἰγέαν πόλιν ἣν ἀγρὸς, καὶ περὶ
Πομπηϊΐους ἕ ἕτερος, οὐ μεγάλοι" φδρνή τα Τερεντίας, τῆς
γυναικὸς, προσδγένδτο μυριάδων δώδεκα, καὶ κληρονομία
τις εἰς ἐννέα δηναρίων συναχϑεῖσα μυριάδας. “ἀπὸ τού-
τῶν ἐλευϑερίως ἅμα καὶ σωφρόνως διῆγδ μοτὰ τῶν συμ-
88 ΡΧ ΤΛΒΟΗΙ -
βιούντων Ἑλλήνων καὶ ἹΡωμκίων φιλολόγων" σπάριον, δὲ
ποτ, πρὸ δυσμῶν ἡλίου κατακλινόμενος, οὐχ οὕτω δι᾽
ἀσχολίαν, ὡς διὰ τὸ σῶμα τῷ στομάχῳ μοχϑηρῶς δια-
κδίμενον. Ἦν δὲ καὶ τὴν ἄλλην περὶ τὸ σῶμα ϑερα-
πείαν ἀκριβὴς καὶ περιττὸς » ὥστθ καὶ τρίψεσι καὶ πϑρι-
πάτοις ἀριϑμῷ τοταγμέγοις χρῆσϑαι. Τοῦτον τὸν
τρόπον διαπαιδαγωγῶν τὴν ἕξιν, ἃ ἄγοσον καὶ διαρκῆ πρὸς
πολλοὺς καὶ μεγάλους ἀγῶνας καὶ πότους συνεῖχεν. οἰ-
κίαν δὲ τὴν μὲν πατρῴαν τῷ ἀδελφῷ παρεχώρησεν, αὖ-
τὸς δ᾽ ᾧχκδι περὶ τὸ Παλάτιον, ὑπὲρ τοῦ μὴ μακρὰν βα-
δίζοντας ἐνοχλεῖσϑαι τοὺς ϑεραπδύοντας! αὐτόν. Ἐ9ε-
ράπεονον δὲ καϑ᾽ ἡμέραν ἐπὶ ϑύρας φοιτῶντες οὐκ ἐλάτ-
τονδς, ἢ Κράσσον ἐπὲὶ πλούτῳ, καὶ Σ Πομπήϊον διὰ τὴν ἐν
τοῖς στρατεύμασι δύναμιν, ϑαυμαζομένους μάλιστα Ῥω-
μαίων καὶ μεγίστους ὦ ὄντας. Πομπηϊος δὲ καὶ Κικέρω-
να ἐϑεράπουθ, καὶ μεγάλα πρὸς δύναμιν αὐτῷ καὶ δόξαν
ἡ Κικέρωνος συνέπραξϑ πολιτοία.
ΙΧ. Στρατηγίαν δὲ μετιόντων ἅμα σὺν αὐτῷ πολ-
λῶν καὶ μογάλων, πρῶτος ἁπάντων ἀνηγορούϑη" καὶ
τὰς κρίσοις ἔδοξο καϑαρῶς. καὶ καλῶς βραβεῦσαι. “ἐ-
ζΊϑται δὲ καὶ «Δικίνιος Μάκορ, ἀγὴρ καὶ καϑ᾽ αὑτὸν
ἰσχύων ἐν τῇ πόλδι μέγα, καὶ Κράσσῳ χρώμενος βοηϑῷ,
χρινόμενος κλοπῆς ὑπ᾽ αὐτοῦ, τῇ δυνάμϑι καὶ σπουδῇ πϑ-
πουϑὼς, ἔ ἔτι τὴν ψῆφον τῶν κριτῶν διαφερόντων ἀπαλλα-
γϑὶς οἴκαδε, κοίρασϑαί 18 τὴν κθραλὴν κατὰ τάχος, καὶ
καϑαρὸν ἱμάτιον, ὡς νενικηκὼς, λαβὼν, αὖϑις εἰς ἀγο-
ρὰν προϊέναι' τοῦ δὲ Κράσσου περὶ τὴν αὔλϑθιον ἀπαν-
τήσαντος αὐτῷ, καὶ φράσαντος, ὅτι πάσαις ἕἑάλωκδ ταῖς
ψήφοις, ἀναστρέψας καὶ κατακλιθεὶς ἀποϑανεῖν. Τὸ
δὲ πρᾶγμα τῷ Κικέρωνι δόξαν ἤνογκδν; ὡς ἐπιμελῶς
ΟἸΙἸΟΕΒΟ. 89
βραβεύσαντι τὸ δικαστήριον. Ἐπεὶ δὲ Οὐατίνιος, ἀνὴρ
ἔχων τι τραχὺ καὶ πρὸς τοὺς ἄρχοντας ὀλέγωρον ἐν ταὶς
συνη) ορίαις, χοιράδων δὲ τὸν τράχηλον πδρίπλϑως, ἡτεῖ-
τό τι καταστὰς παρὰ τοῦ Κικέρωνος, καὶ μὴ διδόντος,
ἀλλὰ βουλευομένου πολὺν χρόνον, δἶπον, ὡς οὐκ ἂν αὖ-
τὸς διστάσοιδ περὶ τοῦτον στρατηγῶν" ἐπιστραφεὶς ὃ
Κικέρων, ,.,4..λλ᾽ ἐγὼ, δἶπεν, »οὐκ ἔχω τηλικοῦτον τρά-
χηλον.ς Ἔτι δ᾽ ἡμέρας δύο ἢ τρεῖς ἔχοντι τῆς ἀρχῆς
αὐτῷ προσήχαγέ τις Μ αγίλιον, δοὐϑύνων κλοπῆς. Ὁ δὲ
Μανίλιος οὗτος ϑὕνοιαν εἷχϑ καὶ σπουδὴν ὑπὸ τοῦ
δήμου, δοκῶν ἐλαύνεσϑαι διὰ Πομπηϊον' ἐκείνου γὰρ ἣν
φίλος. «Αἰτουμένου δ᾽ ἡμέρας αὐτοῦ, μίαν ὃ Κικέρων
μόνην τὴν ἐπιοῦσαν ἔδωκδ' καὶ ὃ δῆμος ἡ ἠγανάκτησεν,
εἰθισμένων τῶν στρατηγῶν δέκα τοὐλάχιστον ἡ ἡμέρας δι-
δόναι τοῖς κινδυγούουσι. Τῶν δὲ δημάρχων αὐτὸν δια-
γαγόντων ἐπὶ τὸ βῆμα, καλούντων, καὶ κατηγορούντων,
ἀκουσϑῆναι δεηϑεὶς, εἶπεν, ὅτι τοῖς κινδυνεύουσιν ἀεὶ,
καϑ᾽ ὅσον οἱ »όμοι παρδίκουσι, κεχρημένος ἐπιδοιῶς καὶ
φιλανϑρώπως, δρινὸν ἢ ἡγεῖτο ᾿ τῷ Μανιλίῳ ταῦτα μὴ πα-
ρασχεῖν" ἧς οὖν ἔτι μόνης κύριος ἢν ἡμέρας στρατηγῶν,
ταύτην ἐπίτηδες ὁρίσαι" τὸ γὰρ εἰς ἄλλον ἄρχοντα τὴν
κρίσιν ἐκβαλεῖν, οὐκ εἶναι βουλομένου βοηϑεῖν. Ταῦτα
λεχϑώντα ϑανμαστὴν ἐποίησα τοῦ δήμου μεταβολήν"
καὶ πολλὰ κατϑουφημοῦντες αὐτὸν, ἐδέοντο τὴν ὑπὲρ τοῦ
Μ αγιλίου συνηγορίαν ἀναλαβεῖν. Ὁ δ᾽ ὑπέστη προϑύ-
μωρ, οὐχ ἥκιστα διὰ Πομπήϊον ἀπόντα" καὶ καταστὰς
πάλιν ἐξ ὑπαρχῆς ἐδημηγόφησϑ » γβανικῶς τῶν ὀλιγαρχι-
κῶν καὶ τῶν Πομπηΐῳ φϑονούντων καϑαπτόμενος.
Χ. Ἐπὶ δὲ τὴν ὑπατείαν οὐχ ἧττον ὑπὸ τῶν ἀριστο-
κρατικῶν, ἢ τῶν πολλῶν, προήχϑη διὰ τὴν πόλιν, ἐξ αἰ»
90 ΡΙΘΤΑΒΟΗΙ
τίας αὐτῷ τοιαύτης συναγωνισαμένων. Τῆς ὑπὸ Σύλλᾳ
γενομένης μεταβολῆς περὶ τὴν πολιτείαν, ἐν ἀρχῇ μὲν
ἀτόπου φανϑίσης, τότε δὲ τοῖς πολλοῖς ὑπὸ ἀθόνου καὶ
συνηϑείας ἤδη τινὰ κατάστασιν ἔχειν οὐ φαύλην δοκού-
σης, ἤσαν οὗ τὰ παρύντα διασεῖσαι καὶ μετα ϑεῖναι ζη-
ἦς τρῦντος, ἰδίων ἕνοκα πλεονδξιῶν, οὐ πρὸς τὸ βέλτιστον"
Πομπηΐου μὲν ἔτι τοῖς βασιλεῦσιν ἐν Πόντῳ καὶ “Ἀρμενίᾳ
πολομοῦντος, ἐν δὲ τῇ “Ῥώμῃ μηδεμιᾶς ὑφεστώσης πρὸς
τοὺς »ϑωτορίζοντας ἀξιομάχου δυνάμεως. Οὗτοι κορυ-
φαῖον εἶχον ἄνδρα τολμητὴν καὶ μεγαλοπράγμονα καὶ
“ποικίλον τὸ ἤϑος, «δύκιον Κατιλίναν" ὃς αἰτίαν ποτὲ
πρὸς ἄλλοις ἀδικήμασι μεγάλοις ἔλαβε παρϑένῳ συγγε-
“γονέναι ϑυγατρὶ, κτεῖναι δ᾽ ἀδελφὸν αὑτοῦ" καὶ δίκην
ἐπὸ τούτῳ φοβούμενος, ἔπϑισθ Σύλλαν, ὡς ἔτι ζῶντα, τὸν
ἄνϑρωπον ἐν τοῖς ἀποϑανουμένοις προγράψαι. Τοὺ-
τὸν οὔν προστάτην οἱ πονηροὶ λαβόντες, ἄλλας τε πί-
στεις ἀλλήλοις ἔδοσαν, καὶ καταϑύσαντες ἄνϑρωπον,
ἐγεύσαντο τῶν σαρκῶν. - 4ιφϑαρτο δ᾽ ὑπ᾽ αὐτοῦ πολὺ
μέρος τῆς ἐν τῇ πόλει γβύτητος, ἡδονὰς καὶ πότους καὶ
γυναικῶν ἔρωτας ἀδὶ προξενοῦντος ἑκάστῳ, καὶ τὴν εἰς
ταῦτα δαπάνην ἀφειδῶς παρασκχδυάζοντος. Ἐπῆρτο δ᾽
ἢ τθ Τυῤῥηνία πρὸς ἀπόστασιν ὁλη, καὶ τὰ πολλὰ τῆς
ἐντὸς ᾿άλπεων Γαλατίας. Ἐπισφαλέστατα δ᾽ ἡ Ῥωμὴη
πρὸς μεταβολὴν εἶχα διὰ τὴν ἐν ταῖς οὐσίαις ἀνωμαλίαν,
τῶν μὲν ἐν δόξῃ μάλιστα καὶ φρονήματι κατοπτωχϑυμέ-
γὼν δἰς ϑέατρα καὶ δεῖπνα καὶ φιλαρχίας καὶ οἰκοδομίας,
τῶν δὲ πλούτων εἰς ἀγεννεῖς ὦ καὶ ταπϑινοὺς συνοῤῥυηκό-
τῶν ἀνϑρώπους" ὥστϑ μικρᾶς ῥοπῆς δεῖσϑαι τὰ πράγ-
ματα, καὶ παντὸς εἶναι τοῦ τολμήσαντος ἐκστῆσαι τὴν
πολιτείαν, αὐτὴν ὕφ᾽ αὑτῆς νοσοῦσαν.
,ὴῊῺῸ Ὃν»
ΟΙΟΕΞΈΟ. 91
ΧΙ. Οὐ μὴν ἀλλὰ βουλόμενος ὃ Κατιλίνας ἰσχυρόν
τι προκαταλαβεῖν ὁρμητήριον, ὑπατείαν μετήδι" καὶ
λαμπρὸς ἣν ταῖς ἐλπίσιν, ὡς Γαΐῳ “Ἀντωνίῳ συνυπατεύ-
σων, ἀνδρὶ καϑ᾽ αὑτὸν μὲν οὗτα πρὸς τὸ ᾿βώπιον, οὔτϑ
σιρὸς τὸ χεῖρον, ἡγεμονικῷ, προσϑήκῃ δ᾽ ἄγοντος δὅτέρου
δυνάμεως ἐσομένῳ. Ταῦτα δὴ τῶν καλῶν καὶ ἀγαϑῶν
οἱ πλεῖστοι προαισϑόμενοι, τὸν Κικέρωνα προῆγον ἐπὶ
τὴν ὑπατείαν" καὶ τοῦ δήμου δεξαμένου προϑύμως, ὁ
μὲν Κατιλίνας ἐξέποσε, Κικέρων δὲ καὶ Γαΐῖος ᾿Δντώνιος
ἤρέϑησαν. Καΐτοι τῶν μϑτιόντων ὃ Κικέρων μόνος ἣν
ἐξ ἱππικοῦ πατρὸς, οὐ βουλευτοῦ, γεγονῶς.
ΧΙ. Καὶ τὰ μὲν πϑρὶ Κατιλίναν ἔμενεν ὅτι τοὺς
πολλοὺς λανϑαάνοντα" προάγωνες δὲ μεγάλοι τὴν Κικέ-
ρῶνος ὑπατείαν ἐξοδέξαντο. Τοῦτο μὲν γὰρ, οἵ κδκωλυ-
μένοι κατὰ τοὺς Σύλλα »όμους ἄρχειν, οὔτ᾽ ἀσϑενεῖς
ὄντες, οὔτ᾽ ὀλίγοι, μϑτιόντες ἀρχὰς ἐδημαγώγουν, πολλὰ
τῆς Σύλλα τυραννίδος ἀληϑῆ μὲν καὶ δίκαια κατηγοροῖν»-
τες, οὐ μὴν ἐν δέοντι τὴν πολιτείαν, οὐδὲ σὺν καιρῷ κινοῦν»-
τες, τοῦτο δὲ, νόμους εἰσῆγον οὗ δήμαρχοι πρὸς τὴν αὖ-
τὴν ὑπόϑεσιν, δεκαδαρχίαν καϑιστάντες αὐτοκρατύρων
ἀνδρῶν, οἷς ἐφεῖτο, πάσης μὲν παλίας, πάσης δὲ Συ-
ρίας, καὶ ὅσα διὰ Πομπηΐου νεωστὶ προσώριστο » κυ-
ρίους ὄντας, πωλεῖν τὰ δημόσια, κρίνειν, οὺς δοκοίη, φυ-
γάδας ἐκβάλλειν, συνοικίξειν πόλεις, χρήματα λαμβάνειν
ἐκ τοῦ ταμιείου, στρατιώτας τρέφειν καὶ καταλέγειν, ὁπό-
σων δέοιντο: 4ιὸ καὶ τῷ νόμῳ προσεῖχον ἄλλοι τὸ τῶν
ἐπιφανῶν, καὶ πρῶτος ᾿Αντώνιος, ὃ τοῦ Κικέρωνος συν-
ἄρχων, ὡς τῶν δέκα γενησύμενος. ᾿Εδόκϑι δὲ καὶ τὸν
Κατιλίγα νεωτερισμὸν εἰδὼς οὐ δυσχεραίνειν ὑπὸ πλή-
ϑους δανείων" ὃ μάλιστα"τοῖς ἀρίστοις φόβον παρεῖχε.
92 ῬΡΙΘΤΑΒΟΗΙ
Καὶ τοῦτο πρῶτον ϑεραπεούων ὃ Κικέρων, ἐκείνῳ μὲν
ἐψηφίσατο τῶν ἐπαρχιῶν Μακεδονίαν, αὑτῷ δὲ τὴν Τα-
λατίαν διδομένην παρῃτήσατο, καὶ κατειργάσατο τῇ χά-
ριτι ταύτῃ τὸν Ἀντώνιον, ὥσπερ ὑποκριτὴν ἔμμισϑον,
αὐτῷ τὰ δεύτερα λέγειν ὦ ὑπὲρ τῆς πατρίδος. Ὥς δ᾽ οὗὐ-
τος ἑαλώκει καὶ γϑοιροήϑης ἐγεγόνει, μᾶλλον ἤδη “ϑαῤ-
ῥῶν ὖ ; Κικέρων ἐνίστατο πρὸς τοὺς καινοτομοῦντας. Ἔν
μὲν οὗν τῇ βουλῇ κατηγορίαν τινὰ τοῦ »όμου διατεϑέμε-
γος, οὕτως ἐξέπληξεν αὐτοὺς τοὺς εἰσφέροντας, ὥστϑ μη-
δὲν ἀντιλέγειν. Ἔποὶ δ᾽ αὖϑις ἐπεχείρουν, καὶ -α-
ρεσκϑθυασμένοι προδκαλοῦντο τοὺς ὑπάτους ἐπὶ τὸν δη-
μον, οὐδὲν ὑποδείσας ὃ Κικέρων, ἀλλὰ τὴν βουλὴν ἕ ἕπε-
σϑαι κελεύσας καὶ προελϑὼν, οὐ μόνον ἐξέβαλο τὸν νό--
μον, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων ἀπογνῶναι τοὺς δημάρχους
ἐποίησϑ » παρὰ τοσοῦτον τῷ λόγῳ κρατηϑέντας ὑπ᾽
αὐτοῦ.
ΧΗ͂Ι. Μαλιστα γὰρ οὗτος ὃ ἀνὴρ ἐπέδοιξο “Ῥωμαί.-
οἱς, ὅσον ἡδονῆς λόγος τῷ καλῷ προστίϑησι, καὶ ὅτι τὸ
δίκαιον ἀήττητόν ἐστιν, ἂν ὀρϑῶς λέγηται" καὶ δεῖν τὸν
ἐμμελῶς πολιτουύμενον ἀδὶ τῷ μὲν ἔργῳ τὸ καλὸν ἀντὶ
τοῦ ῦ κολακϑύοντος αἱρεῖσϑαι, τῷ δὲ λόγῳ τὸ λυποῦν ἀφαι-
ρεῖν τοῦ ,»συμφέροντος. 4ἔγμα. δ᾽ αὐτοῦ τῆς περὶ τὸν
λόγον χάριτος, καὶ τὸ πιερὶ τὰς ϑέας ἐν τῇ ὑπατείᾳ γ8-
»όμενον. Τῶν γὰρ ἱππικῶν πρότερον ἐν τοῖς ϑεάτροις
ἀναμεμιγμένων τοῖς πολλοῖς, καὶ μετὰ τοῦ δήμου ϑεω-
μένων, ὡς ἔτυχϑ, πρῶτος διέερινεν, ἐπὶ τιμῇ τοὺς ἱππέας
ἀπὸ τῶν ἄλλων πολιτῶν Μάρκος Ὄϑων στρατηγ ὧν, καὶ
διένειμεν ἰδίαν ἐκδίνοις ϑέαν, ἣν ἔτι καὶ γὺν ἐξαίρετον
ἔχουσι. Τοῦτο πρὸς ἀτιμίαν ὃ δῆμος ὄλαβε, καὶ φανέν.
τος ἐν ϑεάτρῳ τοῦ Ὄϑωνος, ἐφυβρίζων ἐσύριττεν, οἱ δ᾽
ΟἸΟΒΆΟ. 93
ἱππεῖς ὑπέλαβον κρότῳ τὸν ἀγδρα λαμπρῶς. Αὖϑις δ᾽
ὃ δῆμος ἐπέτεινθ τὸν συριγμὸν, εἶτ᾽ ἐκεῖνοι τὸν κρότον.
Ἔκ δὲ τούτου τραπόμενοι πρὸς ἀλλήλους ἐχρῶντο λοιδο-
ρίαις, καὶ τὸ ϑέατρον ἀκοσμία κατεῖχεν. Ἐπεὶ δ᾽ ὃ Κι-
κέρων ἦκδ πυϑόμενος, καὶ τὸν δῆμον ἐκκαλέσας πρὸς τὸ
τῆς Ἑνυοῦς ἱ ἱερὸν ᾿ ἐποτίμησε καὶ παρήνεσϑν, ἀπελϑόντες
αὐϑις εἰς τὸ ϑέατρον ἐ ἐκρότουν τὸν Ὄϑωνα λαμπρῶς, καὶ
πρὸς τοὺς ἱππέας ἅμιλλαν ἐποιοῦντο περὶ τιμὼν καὶ δό-
ξης τοῦ ἀνδρός.
Χιν. Ἢ δὲ πϑρὶ τὸν Κατιλίναν συνωμοσία, πτήξα-
σα καὶ καταδείσασα τὴν ἀρχὴν, αὐϑις ἀνεϑάῤῥει, καὶ
συνῆγον ἀλλήλους, καὶ παρεκάλουν δὐτολμότερον ἃ ἀπτε-
σϑαι τῶν πραγμάτων » πρὶν ἐπανελϑεῖν Π ομπήϊον, ἤδη
λεγόμενον ὑποστρέφειν μετὰ τῆς δυνάμεως. Μάλιστα δὲ
τὸν Κατιλίναν ἐ Ξηρόϑιξον οὗ Σύλλα πάλαι στρρτιῶται,
διαπεφϑυγότες μὲν ὅλης τῆς Ἰταλίας, πλεῖστοι δὲ καὶ μα-
χιμώτατοι ταῖς Τυῤῥηνικαῖς ἐγκατεσπαρμένοι πόλεσιν,
ἁρπαγὰς πάλιν καὶ διαφορήσεις πλούτων ἑτοίμων ὀγει-
ροπολοῦντες. Οὗτοι. γὰρ ἡγεμόνα Μάλλιον ἔχοντες,
ἄνδρα τῶν ἐπιφανῶς ὑπὸ Σύλλᾳ στρατευσαμένων, συνῖ-
σταντο τῷ Κατιλίνᾳ, καὶ παρῆσαν εἰς Ῥώμην συναρχαι-
ρεσιάσοντες. “Ὑπατοίαν γὰρ αὖϑις μετῇϑι, βεβουλευ-
μένος ἀνελεῖν τὸν Κικέρωνα πϑρὶ αὑτὸν τῶν ἀρχαιρεσιῶν
τὸν ϑόρνυβον. ᾿Εδόκει δὲ καὶ τὸ δαιμόνιον προσημαίνειν
τὰ πρασσόμενα͵ σεισμοῖς καὶ κεραυνοῖς καὶ φάσμασιν.
Αἱ ἀπ᾽ ἀνϑρώπων μηνύσεις ἀληϑεῖς μὲν ἤσαν, οὔπω δ᾽
εἰς ἔλεγχον ἀποχρῶσαι κατ᾽ ἀνδρὸς ἐνδόξου καὶ δυναμέ-
γου μέγα, τοῦ Κατιλίνα. Διὸ τὴν ἡμέραν τῶν ἀρχαιρδ-
σιῶν ὑπερϑέμενος ὃ Κικέρων » ἐκάλει τὸν Κατιλίναν εἰς
τὴν σύγκλητον, καὶ περὶ τῶν λεγομένων ἀνέκρινεν. Ὁ δὲ
94 ῬΡΙΧΤΑΒ ΟῊΙ
πολλοὺς οἰόμενος ϑἶναι τοὺς πραγμάτων καινῶν ἐφιεμέ-
νους ἐν τῇ. βουλῇ , καὶ ἅμα τοῖς συνωμόταις ἐνδεικνύμε-
»ος, ἀπεκρίνατο τῷ Κικέρωνι μαγικὴν ἀπόκρισιν. 911
γὰρ," ἔφη, »πράττω δοινὸν, εἰ, δυοῖν σωμάτων ὄντων,
τοῦ μὲν ἰσχνοῦ καὶ κατεφϑινηκότος, ἔχοντος δὲ κϑφαλὴν,
τοῦ δ᾽ ἀκθφάλου μὲν, ἰσχυροῦ δὲ καὶ μεγάλου, τούτῳ
κεφαλὴν αὐτὸς ἐπιτίϑημι; 7“ “Τούτων εἷς τ τὴν βουλὴν
κιχὶ τὸν δῆμον ἡνιγμένων ὑπ᾽ αὐτοῦ, μᾶλλον ὁ Κικέρων
ἔδεισα, καὶ τεϑωρακισμένον αὑτὸν οἵ τὸ δυνατοὶ πάντες
ἀπὸ τῆς οἰκίας, καὶ τῶν νέων πολλοὶ κατήγαγον εἰς τὸ
πϑδίον. Τοῦ δὲ ϑώρακος ἐτίτηδες ὑπέφαινέ τι παραλύ-
σας ἐκ τῶν ὦμων τοῦ χιτῶνος, ἐνδοικνύμενος τοῖς ὁρῶσι
τὸ» κίνδυνον. Οἱ δ᾽ ἠγανάκτουν καὶ συνεστρέφοντο
πιϑρὶ αὐτόν’ καὶ τέλος ἐν ταῖς ψήφοις τὸν μὲν Κατιλί-
γὰν αὐϑὰς ἐξέβαλον, εἵλοντο δὲ Σιλανὸν ὕπατον», καὶ
ἹΜουρήναν.
χν. Οὐ πολλῷ δ᾽ ὕστερον τούτων ἤδη τῷ Κατιλίνῃ
τῶν ἐν Τυῤῥηνίᾳ συνερχομένων καὶ καταλοχιξομένων, καὶ
τῆς ὡρισμένης πρὸς τὴν ἐπέϑεσιν ἡμέρας ἐγγὺς οὔσης,
ἧκον ἐπὶ τὴν “Κιαέρωνος οἰκίαν περὶ μέσας γύκτας ἄνδρες
οὗ πρῶτοι καὶ δυνατώτατοι Ῥωμαίων, Μάρκος τὸ Κράσ-
σος, καὶ Μάρκος Μάρκελλος, καὶ Σκηπίων Μέτδλλος"
κόψαντες δὲ τὰς ϑύρας, καὶ καλέσαντες τὸν ϑυρωρὸν,
ἐκέλθυον ἐπεγεῖραι » καὶ φράσαι Κικόρωνι τὴν παρουσίαν
αὐτῶν. Η δὲ τοιόνδε᾽ τῷ Κράσσῳ μοτὰ δεῖπνον ἐπι-
στολὰς ἀποδίδωσιν ὃ 0 ϑυρωρὸς ὑπὸ δή τινος ἀνθρώπου
κομισϑείσας ἀγνώστου, ἄλλας ἄλλοις ἐπιγεγραμμένας ᾿
αὐτῷ δὲ Κράσσῳ μέαν ἀδέσποτον. Ἣν μόνην ἀναγνοὺς
ὃ Κράσσος, ὡς ἔφραζε τὰ γράμματα φόνον γενησόμενον
πολὺν διὰ Κατιλίναν, καὶ παρήνοι τῆς πόλθως ὑπϑξελ-
ΟΙΓΟΕΒΟ. - 9ὅ
ϑεῖν, τὰς ἄλλας οὐκ ἔλυσεν, ἀλλ᾽ ἧκεν εὐϑὺς “πρὸς τὸν
Κικέρωνα, πληγεὶς ᾧ ὑπὸ τοῦ δεινοῦ, καὶ τι τῆς αἰτίας ἀπο-
δυόμενος, ἢ ἣν ἔσχϑ διὰ φιλίαν: τοῦ Κατιλίνα. Ἐουλευσά-
μενος οὖν ὃ Κριέρων, ἅμ᾽ ἡμέρᾳ βουλὴν συνήγαγϑ, καὶ
τὰς ἐπιστολὰς κομίσας, ἀπέδωκεν, οἷς ἦσαν ἐπεσταλμέ-
γαὶ» κελεύσας φανερῶς ἀναγνῶναι. Πᾶσαι δ᾽ ἦσαν
ὁμοίως ἐπιβουλὴν φράξουσαι. Ἐπεὶ δὲ καὶ Κόϊντος
᾿Ἄῤῥιος , ἀγὴρ στρατηγικὰς, ἀπήγγϑιλε τοὺς ἐν Τυῤῥηνίᾳ
καταλοχισμοὺς, καὶ Μάλλιος ἀπηγγέλλετο σὺν χειρὶ μ8-
γάλῃ περὶ τὰς πόλεις ἐκείνας αἰωρούμενος ἀεί τι προσ-
δοκᾷν καινὸν ἀπὸ τῆς Ῥώμης, γίνεται δύγμα τῆς βουλῆς,
παρακατατίϑεσϑαι τοῖς ὑπάτοις τὰ πράγματα" δεξα-
μένους δ᾽ ἐκείνους, ὡς ἐπίστανται, διοικεῖν καὶ σώζειν
τὴν πόλιν. Τοῦτο δ᾽ οὐ πολλάκις, αλλ᾽ ὅταν τι μέγα
δοίση, ποιεῖν εἴωϑεν ἢ ῆ σύγκλητος.
Χν!. Ἐπεὶ δὲ ταύτην λαβὼν τὴν ἐξουσίαν ὃ Κικέρων
τὰ μὲν ἔξω πράγματα Καΐτῳ Μετέλλῳ διεπίστευσε, τὴν
δὲ πόλιν εἶχα διὰ χειρὸς, καὶ καϑ᾽ ἡμέραν προῇϑι δορυ-
φορούμενος ὑπ᾽ ἀνδρῶν τοσούτων τὸ πλῆϑος, ὥστε τῆς
ἀγορᾶς πολὺ μέρος κατέχειν, ἐμβάλλυντος αὐτοῦ τοὺς
παραπέμποντας" οὐκέτι καρτορὼν τῇ» μέλλησιν ὃ Κατι-
λίνας, αὐτὸς μὲν ἐκπηδᾷν ἔγνω πρὸς τὸν Μάλλιον ἐπὶ τὸ
στράτϑυμα" καὶ Μάρκιον δὲ καὶ Κέθηγον ἐκέλδυσο ξί-
φη λαβόντας ἐλϑεῖν ἐπὶ τὰς ϑύρας ἕωϑεν, ὡς ἀσπασο-
μένους τὸν Κικέρωνα, καὶ διαχρήσασϑαι προσπεσόντας.
Τοῦτο Φουλβία, γυνὴ τῶν ἐπιφανῶν, ἐξαγγέλλει τῷ Κι-
κέρωνι, γυκτὸς ἐλϑοῦσα, καὶ διακελδυσαμένη φυλάττε-
σϑαι τοὺς πϑορὶ τὸν Κέϑηγον. Οἱ δ᾽ ἧκον ἅμ᾽ ἡμέρᾳ,
καὶ κωλυϑέντες εἰσελϑεῖν ᾽ ἠγανάκτουν; καὶ κατεβόων
ἐπὶ ϑύραις, ὥστε ὑποπτότεροι γενέσϑαι. Προελϑὼν δ᾽
96 ΡΙυΤΑΒΟΗΙ
δ Κικέρων, ἐκάλει τὴν σύγκλητον εἰς τὸ τοῦ Στησίου Διὸς
ἱερὸν, ὃν Στάτωρα Ῥωμαῖοι καλοῦσιν, ἱδρυμένον ἐν ἀρ-
χῆ τῆς ἱερὰς ὁδοῦ, πρὸς τὸ Παλάτιον ἀνιόντων. Ἔ»-
ταῦϑα καὶ τοῦ Κατιλίνα μετὰ τῶν ἀλλων ἐλϑόντος, ὡς
ἀπολογησομένον ᾿ συγκαϑίσαι μὲν οὐδεὶς ὑπέμεινδ τῶν
ητικῶν, ἀλλὰ πάντες ἀπὸ τοῦ βάϑρον μετῆλθον.
ξάμενος δὲ λέγειν ἐθορυβεῖτο, καὶ τέλος ἀναστὰς ὃ
Κικέρων, προσέταξεν αὐτῷ τῆς πόλεως ἀπαλλαττεσϑαι"
δεῖν γὰρ, αὐτοῦ μὲν λόγοις, ἐκείνου δ᾽ ὅπλοις πολιτδυο-
μένου, μέσον εἶναι τὸ τεῖχος. Ὁ μὲν οὖν Κατιλίνας οὺ-
ϑὺς ἐξελϑὼν ᾿μδτὰ τριακοσίων ὁπλοφόρων, καὶ ποριστη-
σάμενος αὑτῷ ῥαβδουχίας, ὡς ἄρχοντι, καὶ πελέχϑδις, καὶ
σημαίας ἐπαράμενος, πρὸς τὸν Μαλλιον ἐχώρει' καὶ
δισμυρίων ὁμοῦ τι συνηϑροισμένων, ἐπήδι τὰς πόλεις"
ἀναπείϑων καὶ ἀφιστάς" ὥστε, τοῦ πολέμου φανεροῦ
γεγονότος, τὸν ᾿Αἀντώνιον ἀποσταλῆναι διαμαχούμενον.
ΧΥΠΙ. Τοὺς δ᾽ ὑπολειφϑέντας, ἐν τῇ πόλδι τῶν διδ-
φϑαρμένων ὑπὸ τοῦ Κατιλίνα συνῆγβ καὶ παροϑάῤῥυνε
γ᾽ 4 ορνήλιος «“Ἰέγτλος, Σούρας ἐπίκλησιν, ἀνὴρ γένους μὲν
ἐνδόξου, βεβιωκὼς δὲ φαύλως, καὶ δι᾽ ἀσέλγϑιαν ἐξεληλα-
μένος τῆς βουλῆς πρότερον" τότα δὲ στρατηγῶν τὸ δεύ-
τερον, ὡς ἔϑος ἐστὶ τοῖς ἐξ ὑπαρχῆς ἀνακτωμένοις τὸ
βουλουτικὸν ἀξίωμα. «έγόται δὲ καὶ τὴν ἐπίκλησιν αὖ-
τῷ γενέσθαι τὸν Σούραν ἐξ αἰτίας τοιαύτης. Ἐν τοῖς
κατὰ Σύλλαν χρόνοις ταμιεύων, συχνὰ τῶν δημοσίων
χρημάτων ἀπώλεσε καὶ διόρϑειρεν. “ἰγανακτοῦντος δὲ
τοῦ Σύλλα, καὶ λόγον ἀπαιτοῦντος ἐν τῇ συγκλήτῳ, προ-
ελϑὼν ὀλιγώρως πάνυ καὶ καταφρονητικῶς; λόγον μὲν᾽
οὐκ ἔφη διδόναι, παρέχειν δὲ τὴν χνήμην, ὥσπερ δοἰώϑει-
σαν οἷ παῖδες, ὅταν ἐν τῷ σφαιρίζβυ» ἁμάρτωσιν. Ἐκ
ΟἸΙἸΟΕΙΒΟ. 97
τούτου ᾿Σούρας παρωνομασϑη:; σούραν γὰρ οἱ Ρωμαῖοι
τῆν χρήμην λέγουσι. αλνψ δὲ δίκην ἔ; ἔχων, καὶ διαφϑ εί-
ρας ἐνίους τῶν δικαστῶν, ἐπεὶ δυσὶ μόναις. ἀπέφυγε ψή-
φοις, ἔφη, “παρανάλωμα γεγονέναι: τὸ ϑατέρῳ κριτῇ δο-
θέν". ἀρκεῖν γὰρ, οἱ μιᾷ ψήφῳ μόνον ἀπελύϑη. Τοῦ-
τον ὄντα “τῇ φύσει τοιοῦτον; κεκινημένον ὑπὸ τοῦ Κατι-
λίνα, προσδιέφϑειραν ἐλστίσι κενοῖς ψευδομάγντοις καὶ
γόητας, ἔπη πεπλασμένα καὶ χρησμοὺς ἄδοντες » ὡς ἐχ
τῶν Σιβυλλείων προδηλοῦντας, εἰμαρμένους εἶναι τῇ Ῥώ-
μῇ Κορνηλίαυς τρεῖς μονάρχους" ὧν δύο μὲν ἤδη πϑ-
πληρωκέναι τὸ χρεὼν, Κίνναν τὸ καὶ ὲ Σύλλαν, τρίτῳ δὲ
λοιπῷ Κορνηλίῳ, ἐκείνῳ, φέροντα τὴν μοναρχίαν ἤκδιν
τὸν δαίμονα, καὶ δεῖν πάντως δέχεσϑαι, καὶ μὴ διαφϑ εἰ-
ρδιν μέλλοντα τοὺς καιροὺς, ὥσπερ Κατιλίνας.
ΧΥΠΙ. Οὐδὲν οὖν ἐπϑνόδι μικρὸν ὃ Αἕτλος, ἢ ῆ ἄση-
μον, ἀλλ᾽ ἐδέδοκτο τὴν βουλὴν ὁ ἅπασαν ἀναιρεῖν, τῶν τ᾽
ἄλλων πολιτῶν ὦ ὅσους δύναιτο, τὴν πόλιν δ᾽ αὐτὴν κατα-
πιμπράναι, «Φείδεσϑαὶ 18 μηδενὸς, ἤ τῶν Π ομπηϊΐου
τέχγμων" ταῦτα δ᾽ ἐξαρπασαμένους ἢ ἔχειν ὑφ αὑτοῖς, καὶ
φυλάττειν, ὃ ὅμηρα τῶν πρὸς Πομπήϊον διαλύσεων᾽ ἤδη
γὰρ ἐφοίτα σολὺς λόγος καὶ βέβαιος ὑπὲρ αὐτοῦ κατιόν-
τος ἀπὰ τῆς μδγάλης στρατείας. Καὶ νὺξ μὲν ὥριστο
πρὸς τὴν ἐπίϑεσιν μία τῶν Κρονιάδων" ξίφη δὲ καὶ
στυππεῖα καὶ ϑοῖον εἰς τὴν Κοϑήγου φέροντες οἰκία»
ἀπέχρυψαν... ἄνδρας δὲ τάξαντες ἑκατὸν, καὶ μέρη
τοσαῦτα τῆς Ῥώμης, ἕκαστον ἐφ᾽ ἑκάστῳ διεκλήρωσαν,
ὡς δι᾽ ὀλίγου, πολλῶν ἁψάντων, φλέγοιτο 'πανταχόϑεν ἢ
πόλις. "άλλοι δὲ τοὺς ὀχετοὺς ἔμδλλον ἐμφράξαντες
ἀποσφάττειν τοὺς ὑδρευνομένους. Πραττομένων δὲ τού-
τῶν, ἔτυχον ἐπιδημοῦντος ᾿Αλλοβρίγων δύο πρέσβεις,
Ρωστ. ΥἹΗ,
98. . ῬΙΠΈΤΑΒΟΗΙ
ἔϑνους μάλιστα δὴ τότε πονηρὰ πράττοντος, καὶ βαρυ-
νομόνου τὴν ἡγεμονίαν. Τούτους οἱ περὶ “Αὐντλον ὦφε-
λίμους ἡγούμενοι πρὸς τὸ κινῆσαι καὶ μεταβαλεῖν τὴν
Ταλατίαν, ἐποιήσαντο συνωμότας. Καὶ γράμματα μὲν
αὐτοῖς πρὸς τὴν ἐκεῖ [ βουλὴν, γφάμματα δὲ πρὸς Κατιλί-
ναν ἔδοσαν, τῇ μὲν ὑπισχνούμενοι τὴν ἐλευϑερίαν, τὸν δὲ
Κατιλίναν παρακαλοῦντες ἐλευϑερώσαντα τοὺς δούλους
ἐπὶ τὴν Ρώμην ἐλαύνδιν. Συναπέστολλον δὲ μετ᾽ αὐτῶν
πρὸς τὸν Κατιλίναν Τίτον τινὰ “Κροτωνιάτην, κομίζοντα
τὰς ἐπιστολάς. Οἷα δ᾽ ἀνϑρώπων ἀσταϑμήτων, καὶ
μϑε᾿ οἴνου τὰ πολλὰ καὶ γυναικῶν ἀλλήλοις ἐντυγχανόν-
των, βουλεύματα πόνῳ καὶ λογισμῷ γνήφοντι καὶ συνέσει ὦ
πδριττῇ διώκων ὃ Κικέρων, καὶ πολλοὺς μὲν ἔχων ἔξωθεν
ἐπισκοποῦντας τὰ πραττύμενα. καὶ συνδξιχνούοντας αὖ-
τῷ, πολλοῖς δὲ τῶν μετέχειν δοκούντων τῆς συνωμοσίας
διαλεγόμενος κρύφα, καὶ πιστεύων, ἔγνω τὴν πρὸς τοὺς
ξένους κοινολογίαν" καὶ νυκτὸς ἐνοδρούσας, ἔλαβε τὸν
Κροτωνιάτην καὶ τὰ γράμματα, συνεργούντων ἀδήλως
τῶν “Ἀλλοβρίγων.
ΧΙΧ. “μα δ᾽ ἡμέρᾳ βουλὴν ἀϑροίσας εἰς τὸ τῆς
Ὁμονοίας ἑορὸν, ἐξανέγνο τὰ γράμματα, καὶ τῶν μηνυ-
τῶν διήκουσεν. Ἔρη δὲ καὶ Σιλανὸς Ἰούνιος» ἀκηκοέ-
ναὶ τινὰς Κοϑήγον λέγοντος, ὡς ὑπατοὶ τ τρεῖς καὶ
στρατηγ οἱ τέτταρες ἀναιρεῖσϑαι μέλλουσι. Τοιαῦτα δ᾽
ἕτορα καὶ Παεΐσων, ἀγὴρ ὑπατικὸς, δἰσήγγελδ. Γαΐος δὲ
Σουλπίκιος, εἷς τῶν στρατηγῶν, ἐπὶ τὴν οἰκίαν πεμφϑεὶς
τοῦ Κεϑήγον, πολλὰ μὲν ἐν αὐτῇ βέλη καὶ ὅπλα, πλεῖ-
στα δὲ ξίφη καὶ μαχαίρας εὕρδ᾽ »εοϑήκτους ἁπάσας.
Τέλος δὲ τῷ Κροτωνιάτῃ ψηφισαμένης ἀδδιαν ἐπὶ μηνύ-
σϑι τῆς βουλῆς, ἐξολεγχϑεὶς ὁ Δέντλος ἀπωμόσατο τὴν
ὙΛΙ͂ΒΟΝ
ϑ
φὸ
ν,
ΟΙΘΕΒΟ. εἰν
ἀρχὴν, (στρατηγῶν γὰρ ἐτύγχανε) καὶ τὴν πιὸ ζόφφυ- ᾿
,
ρον ἐν τῇ βουλῇ καταϑέμενος, διήλλαξὸν ἐσϑῆτ “τῇ.
συμφορᾷ πρέπουσαν. Οὗτος μὲν οὖν καὶ οὗ σὺν αὐτῷ
παροδόϑησαν εἰς ἄδεσμον φυλακὴν τοῖς στρατηγοῖς.
Ἤδη δ᾽ ἑσπέρας οὔσης» καὶ τοῦ δήμου περιμένοντος
ἀϑρόου » προολϑὼν ὁ Κιιέρων, καὶ φράσας τὸ πράγμα
τοῖς πολίταις, καὶ προπεμφϑεὶς, παρῆλϑεν εἰς οἰκίαν
φίλου γειτνιῶντος" ἐποὶ τὴν ἐκδίνου γυναῖκες κατεῖχον,
ἱεροῖς ἀποῤῥήτοις. ὀργιάζουσαι ϑεὸν, ἣν Ῥωμαῖοι μὲν
᾿4γαϑὴν," Ἕλληνες δὲ Τυναυκείάν ὀνομάζουσι. Θύεται δ᾽
αὑτῇ κατ ἐνιαυτὸν ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ ὑπάτου διὰ γυναικὸς
ἢ ἢ μητρὸς αὐτοῦ, τῶν. Ἑστιάδων παρϑένων παρουσῶν.
Εἰσελϑὼν οὖν ὃ Κικέρων, καϑ᾽ αὑτὸν, ὀλίγων παντάπα-
σιν αὐτῷ παρόντων, ἐφρόντιζεν, ὅπως Ζφήσοιτο τοῖς ἂν-
δράσι. Τήν τ γὰρ ἄκραν καὶ προσήχουσαν ἀδικήμασι
τηλικούτοις τιμωρίαν ἐξευλαβεῖτο καὶ κατώκνει, δι᾿ ἐπιεί-
κειαν ἤϑους ἅμα, καὶ ὧς μὴ δοκοίη τῆς ἐξουσίας ἄγαν
ἐμφορεῖσϑαι, καὶ πικρῶς ἐπεμβαίνειν ἀνδράσι γένει τὸ
πρώτοις, καὶ φίλους δυνατοὺς ἐν τῇ πόλϑι κεκτημένοις"
μαλακώτερόν τὸ χρησάμενος; ὠῤῥώδει τὸν ἀπ᾽ αὐτῶν κίν-
δυνον. Οὐ γ ὰρ ἀγαπήσειν μετριώτερόν τι ϑανάτου πα-
ϑόντας, ἀλλ᾽ εἰς ἅπαν ἀναῤῥαγήσεσϑαι τόλμης, τῇ πα-
λαιᾷ κακίᾳ γέαν ὃ ὄργὴν προσλαβόντας" αὐτός τὸ δόξϑιν
ἄναγῦρος καὶ μαλακὸς, οὐδ᾽ ἄλλως δοκῶν δὑὐτολμότατος
εἶναι τοῖς πολλοῖς.
ΧΧ. Ταῦτα τοῦ Κικέρωνος διαποροῦντος,. ιγίνεταί
τι ταῖς γυναιξὶ σημεῖον ϑυούσαις. Ὁ γὰρ βωμὸς, ἤδη
τοῦ πυρὸς κατακεκοιμῆσϑαι δοκοῦντος, ἐκ τῆς Ζέφρας
καὶ τῶν κακαυμένων φλοιῶν φλόγα πολλὴν αἀνῆκδ καὶ
λαμπράν. Ὕφ᾽ ἧς αἱ μὲν ἄλλαι διεπτοήϑησαν, αἱ δ᾽
α 3
͵
“
490 , ῬΙΙυΠΤΑΒΟΗΙ -
-ἱθραὶ παρϑένοι τὴν» τοῦ Ἀομέρωνος γυναῖκα, Τερεντίαν,
ἐκέλουσαν ἦ τάχος χωρεῖν πρὸς" τὸν. ἄνδρα, καὶ κολούθιν
οἷς ἔγνωκδν ἐγχειρϑῖν ὑπὲρ τῆς πατρίδος, ὡς μέγα πρός
τ σωτηρίαν καὶ δόξαν αὐτῷ τῆς ϑεοῦ φῶς διδούσης.
Ἃ δὲ Τερδοντία (καὶ γὰρ οὐδ᾽ ἄλλως ἦν πρᾳεῖα τις, οὐδ᾽
ἄτολμος τὴν φύσιν, ἀλλὰ φιλότιμος γυγὴ, καὶ μᾶλλον, ὡς
αὐτὸς φησὶν ὁ Κοιέρων, τῶν πολιτικῶν μεταλαμβάνουσα
παρ᾽ ἐκοίνου “φροντίδων, ἢ ματαδιδοῦσα τῶν. οἰκειαχῶν
ἐκθίνῳ) ταῦτά τὸ πρὸς αὐτὸν ἔφρασε, καὶ παρώξυνεν ἐ ἐπὶ
τοὺς ἄνδρας" ὁμοίως δὲ καὶ Κόϊντος, ὃ ἀδελφὸς, καὶ τῶν
ἀπὸ φιλοσοφίας ἑταίρων Πόπλιος Νιγίδιος, ᾧ ᾧ τὰ πλεῖ-
στα καὶ μέγιστα παρὰ τὰς πηλιτικὰς ἐχρῆτο πράξεις.
Τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ γενομένων ἐν συγκλήτῳ λόγων. πβρὶ τι-
μωρίας. τῶν ἀνδρῶκ, ὃ ὃ πρῶτος ἐρωτηϑ εὶς γνώμην Σιλα-
»ὁς, εἶπε, τὴν ἐσχάτην δίκην δοῦναι προσήκειν, ἀχϑέντας
δὶς τὸ δεσμωτήριον. Καὶ πρόσϑείϑεντο τούτῳ πάντες
ἐφεξῆς» μέχρι Γαΐου Καίσαρος, ᾿ τοῦ. - μετὰ ταῦτα δικτά-
τωρὸς γενομένου. “Τότε δὲ νέος ὧν. ἔτι καὶ τὰς πρώτας
ἔχων τῆς αὐξήσϑως ἀρχὰς, ἤδη δὲ τῇ πολιτείᾳ καὶ ταῖς
ἐλυτέσιν εἰς ἐχοίνην τὴν ὁδὸν. ἐμβεβηκὼς, ἤ τὰ Ῥωμαίων
εἰς μοναρχίαν μοιέστησθ πράγματα, τοὺς μὲν ἄλλους
-ἐλάνϑανε, τῷ δὲ Κικέρωνι πολλὰς μὲν ὑποψίας, λαβὴν
δ᾽ οὐδεμίαν εἷς ἔλεγχον παρέδωκεν, ἀλλὰ καὶ λεγόντων
ἦν ἐνίων ἀκούειν, ὡς ἐγγὺς ἐλϑὼν ἁλῶγαι, διεκφύγοι τὸν
ἄνδρα. Τινὲς δὲ φασι, παριδεῖν ἑκόντα καὶ παραλιπεῖν
τὴν κατ᾽ ἐιδίνου μήνυσιν, φόβῳ τῶν φίλων αὐτοῦ καὶ
τῆς δυνάμεως" παντὶ γὰρ εἶναι πρόδηλον, ὅτι μᾶλλον ἂν
ἐχδῖνοι 7γώοιντο προσϑήκη Καίσαρι σωτηρίας, ἢ Καῖσαρ
ἐκδίνοις κολάσθως.
ΧΧΙ. Ἐπεὶ δ᾽ οὖν ἢ γνώμη περιῆλϑον εἰς αὐτὸν,
«αὐ
“ΟΙΟΕΒΟ. 404
ἀναστὰς ἀπεφήνατο μὴ ᾿ϑανατοῦν τοὺς ἄνδρα, ἀλλὰ
τὰς οὐσίας εἶναι δημοσίας, αὐτοὺς δ᾽ ἀπαχϑέντας εἷς
πόλδις τῆς “Ἱεαλίας, ἃς ἂν δοκῇ Κικέρωνι, τηρεῖσϑαι δε-
δεμένους, ἄχρις ἂν ἂν οὗ καταπολεμηθῇ Κατιλίνας. ’ Οὔ-
σης δὲ τῆς γνώμης ἐπεδιποῦς, παὶ τοῦ λέγοντος δἰπεεῖν δυ-
»ατωτάτου, ῥοπῆν᾽ ὗ ἸΚριέδρων προσύέϑηκεν οὐ μικρόν.
Αὐτός τ γὰρ ἀναστὰς ἐνεχείρησεν εἰς ὁκάτδρον, τὰ μὲν
τῇ πρυτέρᾳ, τὰ δὲ τῇ γνώμῃ Ἀαίσαρος συνουπαῖν- οἵ τ
φίλοε᾽ πάντες, οἰόμενοι, τῷ Κοιέρωνι 'συμφέρειν τὴν Καί.
σαρος γνώρην, ζηττὸν γὰρ ἐν αἰτίαις ἔσεσϑαι᾿ μὴ ϑανα-
τώσυντα τοὺς ἄνδρας). ἡροῦντο᾽ τὴῆν᾽ δευτέραν μᾶλλον
γνώμην, ὥστα μαὶ" τὸν Σιλανὸν αὖϑις. -Μεεαβαλλόμενον
παραιτεῖσθαι, καὶ" λέγειν; : ὡς οὐδ᾽ αὐτὸς οὗτοι. ϑανατι-
κὴν γνώμην" ἐσχάτην. “γὰρ «ἀνδρὶ βαυλουτῇ Ῥωμαίων εἷ-.
γατ' δίκην. τὸ δεσμωτήρεον. Αρημένης δὲ τῆς γνώμης,
πρῶτος ἀντέκρουσεν ᾿αὐεῇ. Κάτλος οστάξιος" εἶτα δε-
ξάμενος Κάτων, καὶ τῷ λόγῳ 'σφοδρῶς συναπερδίσας ἐπὶ
τὸν Καίσαρα τὴν ὑπόνοιαν," ἐδέπλησα θυμοῦ καὶ φρονή-
ματος τὴν σύγκλητον, ὥστο ᾿ϑαάνατον καταφηφίσασϑαι
τῶν ᾿ἀνδρῶν.. Ἰπϑρδ᾽ δὲ δημευσθως χρημάτων ἐνίστατο
Καῖσαρ, οὐκ ἀξιῶν, τὰ φιλάνθρωπα τῆς δαυτοῦ γνώμης
ἐκβαλόντας, ἑνὶ χρήσασϑαι τῷ σχυϑρωποτάτῳ. Βια-
ξομένων δὲ πολλῶν, ἐποκαλεῖτο᾽ Τοὺρ δημάρχου." Οἱ δ᾽
οὐχ δπήκονον, “αλλὰ Κικέρων αὐτὸφ' ὀδοὺς ἁ ανῆκα τὴν π8-
θὲ δημεύσοως γνώμην.
ΧΧΗ. Ἐγώροι δὲ μϑιὰ τῆς βουλῆς ἐπὶ τοὺς ἄνδρας.
Οὐκ ἐν ταυτῷ δὲ πάντες ἦσαν, ἄλλος δ᾽ ἄλλον. ἐφύλαττε
τῶν στρατηγῶν. ᾿ Καὶ πρῶτον ἐκ Παλατίου: παραλαβὼν
τὸν “ἔστλον, ἦγε διὰ τῆς ἱερᾶς ὁδοῦ καὶ τῆς ἀγορᾶς μέ-
σης, τῶν μὲν ἡγομονικωτάτων ἀνδρὼν κύκλῳ τιθριοσπει-
102 ῬΡΙυΤΑΒΟΗΙ
ραμένων καὶ δορυφοῤούντών, τοῦ δὲ δήμου φρέττοντος
τὰ δρώμενα, καὶ παριόντος σιωπῇ". μάλιστα δὲ τῶν
γέων, ὥσπϑρ ἱδροῖς τισι πατρίοις. ἀριστοκρατικῆς τιψὸς
ἐξουσίας, τολεῖσϑαι μετὰ φύβου. καὶ ϑάμβους δοκούντων
“Διλϑὼν δὲ τὴν ἀγορὰν, καὶ γενόμενος πρὸς τῷ δεσμω-
τηρίῳ, παρέδωκϑ τὸν «Ἄἕντλον τῷ -δημίῳ, καὶ προσέταξεν
ἀνελεῖν" εἶθ᾽ ἑξῆς τὸν Κέϑηγον, καὶ οὕτω τῶν ἄλλων
ἕκαστον καταγαγὼν ἀπέχτοινεν. Ὁρῶν. ᾿δὲ πολλοὺς ἔ ἔτι
τῆς συνωμοσίας ἐν ν ἀγορᾷ συνεστῶτας ἀϑρόους, καὶ τὴν
μὲν πρᾶξιν. ἀγνοοῦντας ᾿ τὴν δὲ νύκτα προσμένοντας, ὡς
ἔτι ζώντων τῶν ἀνδρῶν καὶ δυναμένων ἐξαρπασϑῆναι;»
φϑεηξάμενος μέγα πρὸς αὐτοὺς, »Ἔζησαν," εἶπον. Οὐ-
“40 δὲ Ῥωμαίων. οἱ δυσφημεῖν μῆ. βουλόμενοι τὸ τοϑνάναι
σημαίνουσιν. Ἤδη δ᾽. ἦν ὁστίέρα, καὶ δι᾿ ἀγορᾶς ἀγέ-
βαινεν εἰς τὴν οἰκίαν, οὐκέτι σιωπῇ τῶν πολιτῶν,. οὐδὲ
τάξϑι προπεμπόντων αὐτὸν, ἀλλ φωναῖς καὶ κρότοις. ᾿δθ-
χομένων, καϑ' οὺς γένοιτο, σωτῆρα. καὶ κτίστην ἀνακα-
λούντων τῆς πατρίδος, ᾿ Τὰ δὲ φῶτα πολλὰ. κατέλαμπϑ
τοὺς στενωποὺς, λαμπάδιᾳ. καὶ δᾷδας 1 ἱστώντων ἐπὶ ταῖς
ϑύραις. Αἱ δὲ γυναῖκες ἐκ τῶν τεγῶν προὔφαινον ἐπὶ
τιμῇ. καὶ, ,ϑέᾳ τοῦ ἀνδρὸς ὁ “πιὸ πομπῇ τῶν. ἀρίστων μάλα
σεμνῶς ἀνιόντος" ὧν οἱ πλεῖστοι σερλέμονς τϑ κατείργα-
σμένοι μεγάλους, καὶ͵ διὰ ϑριάμβων. δἰσοληλακότερ, καὶ
προσκεκτημένοι γῆν' καὶ ϑάλατταν οὐκ ὀλίγη, ἐβάδιζον
ἀνομολογούμενοι πρὸς ἀλλήλους, πολλοῖς. μὲν τῶν τότα
ἡγεμόνων καὶ στρατηγῶν πλόύτου καὶ λαφύρων καὶ δυ-
γάμϑως χάριν ὀφϑίλοιν τὸν Ῥωμαίων δῆμον, ἀσφαλείας
δὲ καὶ σωτηρίας ἑνὶ μόνῳ. Κικέρωνι, τηλικοῦτον ἀφϑλόντι
καὶ τοσοῦτον αὐτοῦ κίνδυνον. Οὐ: "γὰρ τὸ κωλῦσαι τὰ
πραττόμενα, καὶ κολάσαι τοὺς πράττοντας, ἐδόκϑι ϑαυ-
ΟἸΟΕΒΟ.. .108
μαστόν" ἀλλ᾽ ὅτι μέγιστον τῶν πώποτβ »εωτερισμῶν
οὗτος ἐλαχίστοις κακοῖς ἄγνου στάσεως καὶ ταραχῆς κα-
τέσβεσε. Καὶ 7ὰρ τὸν Κατιλίναν οἱ πλεῖστοι τῶν συν-
ἐῤῥνηκότων πρὸς αὐτὸν, ἅμα τῷ πυϑέσϑαι τὰ περὶ
“Ἅὄτλον καὶ Λέϑηγον, ἐγκαταλιπόντες ὥχοντο" καὶ μδ-
τὰ τῶν συμμεμενηκότων, αὑτῷ διαγωνισάμενος πρὸς Α.»-
τώγιον, αὐτός τὸ διοῳϑάρη : καὶ τὸ στρατόπεδον.
ΧΧΙΠΙ. Οὐ μῆν' "ἀλλ᾽ ἦσαν οἱ τὸν Κικέρωνα παρε-
σκενασμένοι καὶ λέγειν ἐπὶ τούτοις καὶ ποιεῖν κακῶς,
ἔχοντες ἡμεμόνας τῶν εἰς τὸ μέλλον ἀρχόντων, Καίσαρα
μὲν στρατηγοῦντα, Μέτελλον δὲ καὶ Βηστἕαν δημαρχοῦν-
τας. ΟΥ τὴν ἀρχὴν παραλαβόντος, ἔτι τοῦ Κοεέρωνος
ἡμέρας ὀλίγας ἄρχοντος, οὐκ εἴων δημηγορεῖν αὐτὸν»,
αλλ᾽ ὑπὲρ. τῶν ἐμβόλων βάϑρα ϑέντες, οὐ παρίεσαν,
οὐδ᾽ ἐπέτρεπον λέγοι" ἀλλ᾽ ἐκέλδυρν, εἰ βούλοιτο, μόνον
περὶ τῆς ἀρχῆς ἀπομόσασϑαι, καὶ καταβαίνειν. ᾿ ακεῖ-
γος ἐπὶ τούτοις, ὡς ὑμόσων, προῆλϑε' καὶ γενομένης
αὐτῷ σιωπῆς, ὥμνυεν οὐ τὸν πάτριον, ἀλλ᾽ ἔδιόν τινα
καὶ καινὸν ὅρκον, ἢ μὴν σεσωκίγαι τὴν πατρίδα, καὶ δια-
τετηρηκέναι τὴν ἡγεμονίαν. “Ἐπώμνυϑ δὲ τὸν ὅρκον αὖ-
τῷ σύμπας ὁ δῆμος. Ἐφ᾽ οἷς ἔτι μάλλον ὃ ὃ τὸ Καῖσαρ,
οἵ τὸ δήμαρχοι χαλεπαίνοντες, ἄλλας τὸ τῷ Κικέρωνι τα-
ραχὰς ἐμηχανῶντο, καὶ »όμος ὑπ᾽ αὐτῶν εἰσήγετο, καλεῖν
Ἰομπήϊον μετὰ τῆς στρατιᾶς ᾿ ὡς δὴ καταλύσοντα τὴν
ἹἉικέρωνος δυναστείαν. ᾿4λλ᾽ ἣν ὄφελος μέγα τῷ Κικέ-
ρωνι καὶ πάσῃ τῇ πόλει δημαρχῶν. τότε Κάτων, καὶ τοῖς
ἐχοίνων πολιτεύμασιν ἀπ᾽ ἴσης μὲν ἐξουσίας, μείζονος δὲ
δόξης ἀντιτασσόμενος. Τά τ γὰρ ἄλλα ῥᾳδίως ἔλυσε,
καὶ τὴν Κικέρωνος ὑπατείαν οὕτως ἣρο τῷ λόγῳ μεγάλην
δημηγορήσας, ὥστο τιμὰς αὐτῷ τῶν πώποτε μεγίστας
104 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
ψηφίσασθαι, καὶ ᾿ προσαγορεῦσαι πατέρα πατρίδος.
πρώτῳ 7ὰρ ἐχδβίνοι δοκεῖ τόντο καϑυπάρξαι . Κάτωνος
αὐτὸν οὕτως ἐν τῷ δήμῳ προσαγορδύσαντος.
ΧΧΙΨ. Καὶ μέγιστον ειὲν ἴσχυσεν ἐν τῇ πόλδι τότϑ,
πολλοῖς δ᾽ ἐπίφϑονον ἑαυτὸν ἐποίησεν, ἀπ᾽ οὐδενὸς ἔ ἔρ-
γου πονηροῦ, τῷ “δ᾽ ἐπαινεῖν ἀδὶ καὶ μεγαλύνδιν αὐτὸς
ἑαυτὸν ὑπὸ πολλῶν δυσχεραινόμενος. Θῦτϑ 7ὰρ βουλὴν,
οὔτα δῆμον, οὔτε δικαστήριον ἢ ἤν συγελϑεῖν, ἐν ᾧ μὴ Κα-
τιλίναν ἔδει ϑρυλλούμενον ἀκοῦσαι καὶ Αἐστλον. ᾿Αλλὰ
καὶ τὰ βιβλέα. τελουτῶν κατέπλησε καὶ τὰ συγγράμματα
τῶν ἐγκωμίων" καὶ τὸν λόγὸν, ἥδιστον ὄντα, καὶ χάριν»
ἔχοντα. πλείστην ἐπαχϑῆ καὶ φορτικὸν ἐποίησα τοῖς
ἀκροωμένοις, ὥσπερ τινὸς ἀεὶ κηρὸς αὐτῷ τῆς ἀηδίας
ταύτης προσούσης. Ὅμως δὲ, καίπερ οὕτως ἀκράτῳ
φιλοτιμίᾳ συνὼν, ἀπήλλακτο τοῦ φϑονεῖν ὅτέροις,, ἀφϑο-
νώτατος ὧν ἐν τῷ τοὺς πρὸ αὐτοῦ καὶ τοὺς καϑ' αὑτὸν
ἄνδρας ἐγκωμιάζειν ᾽ ὡς ἐκ τῶν συγγραμμάτων λαβεῖν
ἐστι.. Πολλὰ δ᾽ αὑτοῦ καὶ ἀπομνὴμονούουσι»" οἷον
πϑρὲ ᾿Αφιστοτέλους, ὅτι χρυσίου ποταμὸς δἴῃ ῥέόντος"
καὶ πϑρὲ τῶν Πλάτωνος διαλόγων; ὡς τοῦ Διὸς; δὲ λόγῳ
χρῆσϑαι πέφυκον, οὕτω διολεγομένου. Τὸν δὲ Θεύφρα-
στον εἰώϑει τρυφὴν ἰδίαν ἀποκαλεῖν. Περὶ δὲ τῶν 4η-
μοσϑένους λόγων ἐφωτηϑεὶς, τίνα δοκοίη κάλλιστον εἶ-
ναι, τὸν μήκιστον εἶπα. Καΐτοι τινὲς τῶν προσποιουμὸ-
»ὼν δημοσϑονίζειν ἐπιφύονται φωνῇ τοῦ. Κικέρωνος, ἣν
πρᾶς τινα. τῶν ὁταίρων ἔϑηκεν ἐ ἐν ἐπιστολὴ γράψας, ὁ ται
χοῦ τῶν λόγων, ἀπονυστάζειν τὸν Δημοσϑέγην᾽ τῶν δὲ
μδγάλων καὶ ϑαυμαστῶν ἐπαίνων, οἷς πολλαχοῦ χρῆται
περὶ τοῦ ἀνδρὸς, καὶ ὅτι, ᾿πϑρὶ οὺς μάλιστα τῶν ἰδίων
ἐσπούδασε λόγων, τοὺς κατ᾽ ᾿Αἀντωνίου Φιλιππικοὺς ἐπέ-
ΟἸΟΕΆΒΟ. {0ὅ
γραψεν, ἀμνημονοῦσι. Τῶν δὲ κατ᾽ αὐτὸν ἐγδόξων ἀπὸ
λόγου καὶ σοφίας οὐκ ἔστιν οὐδεὶς, ὃν οὐκ ἐποίησεν ἐν-
δυξότερον, ἢ λέγων, ἢ γραζφων δυμδενῶς πορὶ ἑκάστου.
Κρατέππιῳ δὲ, τῷ Περιπατητικῷ, διεπράξατο μὲν Ῥω-
μαίῳ γενέσϑαι παρὰ Καίσαρος ἄρχοντος ἤδη᾽ διαπρά-
ξατο δὲ τὴν ἐξ “Αρείου πάγου βουλὴν ψηφίσασθαι καὶ
δεηϑῆραι μένειν. αὐτὸν ἐν ᾿Αϑήναις, καὶ διαλέγεσϑαι τοῖς
γέοις, ὡς κοσμοῦντα τὴν πόλιν. Ἐπιστολαὶ δὲ παρὰ τοῦ
Κικέρωνος εἰσὶ πρὸς Ἡ ρώδην, ἕτεραι δὲ πρὸς τὸν υἷὸν,
ἐγκδλευομένου συμφιλοσοφεῖν Κρατύτπῳ. Τοργίαν δὲ,
τὸν ᾧπορα, αἰτιώμενος εἰς ἡδονὰς καὶ πότους προύγϑιν
τὸ μειράκιον», ἀπδλαύνει τῆς συνουσίας αὐτοῦ. Καὶ
σχοδὸν αὕτη τ τῶν. “λληρικῶν μία, καὶ δευτέρα πρὸς
Πέλοπα, τὸν «Βυξάντιον, ἐν ὀργῇ τινι 7έγραπεαι, τὸν μὲν
Τοργίαν αὐτοῦ προσηχόντως ἐπισκώπτοντος, εἴπεδρ ἦν
φαῦλος καὶ ἀκόλαστας, ἧποῤ ἐδόκϑε". πρὸς δὲ τὸν Πέ-
λοπα μιιρολογουμένου καὶ μομψεμοιροῦντος ἢ ὥσπερ
ἀμολήσαντα τιμάς τινας «αὑτῷ καὶ. ψηφίσματα παρὰ Βυ-
ζαντίων γενέσϑαι.
Χχν. Ταῦτά τὸ δὴ φιλόειμα, καὶ τὸ πολλάκις ἐπαι-
ρόμενο» τοῦ λόγου τῇ δεινύτητι τὸ πρέπον προΐεσϑαι:
Ἡεουνατίῳ μὲν γάρ ποτὰ συγηγορήσας, ὡς ἀποφυγὼν τὴν
δίκην ἐχαῖκος ἐδίωκεν ἑταῖρον αὐτοῦ, Σαβῖνον, οὐτω λέ-
γται προσπεσεῖν ὑπ ὀργῆς ὃ Κικέρων, ὥστ᾽ εἰπεῖν"
»»δὺ γὰρ ἐκϑόνην, ὦ Μουνάτιδ, τὴν δίκην ἀπέφυγοες διὰ
σαυτὸν, οὐκ ἐμοῦ πολὺ σκότος ἐν φωτὶ τῷ δικαστηρίῳ
πϑριχέαντος ;““ “Μάρκον δὲ Κράσσον ἐγκωμιάζων ἀπὸ
τοῦ βήματος εὐημέρησα, καὶ μεϑ᾽ ἡμέρας αὖϑις ὀλίγας
λοιδορῶν αὐτὸν, ὡς ἐχοῖνος εἶπον" .»,Οὐ γὰρ ἐνταῦϑα
πρώην αὐτὸς ἡμᾶς ἐπήνεις; ““. αὶ" φησὶ, γ»μολέτης
206 ΡΙυΥΑΒΟΗΙ
ἕνεχεν γυμνάζων τὸν λόγον εἰς φαύλην ὑπόϑεσινς Σὶ-
πόντος δέ ποτδ τοῦ Κράσσον, μηδένα Κράσσων ἐ ἐν Ῥω-
“μῇῃ βεβιωκέναι μακρότερον ἑξηκονταδτίας, εἶθ᾽ ὕστερον
ἀρνουμένου, καὶ λέγοντος " »»Ἱί δ᾽ ἂν ἐγὼ παϑὼν τοῦτ᾽
εἶπον; “ »» Ηιδϑες ,": ἔφη; »»Ρωμαίους ἡδέως ἃ ἀνουσομέ-
ψους, καὶ διὰ τοῦτ᾽ ἐδημαγώχγεις. - Αρέσκεσϑαι δὲ τοῦ
Κράσσον τοῖς Στωϊχοῖς φήσαντος, ὅτι σιλούσιον ϑἶναε
τὸν ἀγαϑὸν ἀποφαίνουσιν" »,Ὅρα, μὴ μᾶλλον,"ς εἶπεν,
»ῦτι πᾶντα τοῦ σοφοῦ λέγουσιν εἶναι.“ «ιεβάλλετο δ᾽
εἰς φιλαργυρίαν ὃ Κράσσος. ἹΞπποὶ δὲ τοῦ Κράσσου
τῶν παίδων ὃ ἕτδρος, ᾿Αξίῳ τινὶ δοκῶν ὅμοιος εἶναι, καὶ
διὰ τοῦτο τῇ μητρὶ προστριβόμενος αἰσχρὰν ἐπὶ τῷ
“ἱξίῳ διαβολὴν, εὐδοκίμησϑ λόγον ἐν βονλῇ διελϑὼν, ἐρω-
τηϑεὶς ὃ Κικέρων, τί φαίνεται αὐτῷ: »«ἔξιος,"ς εἶπο,
»»Κράσσου."
ΧΧΥΝΙ. Μέλλων δὲ Κράσσος εἰς Συρίαν ἀπαΐρϑιν,
ἐβούλετο τὸν Κικέρωνα μᾶλλον αὐτῷ φίλον, ἢ ἐχϑρὸν,
εἶναι" καὶ φιλοφρονούμενος ἔ ἔφην βούλεσϑαι δοιπικῆσαι
παρ᾽ αὐτῷ" κακεῖνος ὑπεδέξατο προϑύμως. Ὀλίγαις
δ᾽ ᾿ ὕστερον ἡμέραις πδρὲ Βατινίου φίλων τινῶν ἐντύγχα-
γόντων, ὡς μνωμένου διαλύσοις καὶ φιλίαν" ἦν γὰρ
ἐχϑρός" »Οὐ. δήπου καὶ Βατίνιος,κι εἶπα, »δειτινῆσαι
παρ᾽ ἐμοὶ βούλεται; ;. Πρὸς μὲν οὖν Κράσσον τοιοῦ-
τος. αΑὐτὸν δὲ τὸν. Βατίνιογ, ἔχοντα χοιράδας ἐν. τῷ
τραχήλῳ, καὶ λέγοντα δίκην, οἰδοῦντα. ῥητορα προσεῖπεν.
Ἀκούσας δ᾽, ὅτι τέϑνηκον, εἶτα. μετὰ μικρὸν πυϑόμενος
σαφῶς, ὅτι ζῇ »»Ἱακὸς τοίνυν ἀπόλοιτο κακώς ὃ ψευ-
σάμενος. “ς Ἐπεὶ δὲ Καίσαρι ψηφισαμώῳ τὴν ἐν Καμ-
πανίᾳ χῶραν κατανεμηϑῆναι τοῖς στρατιώταις » πολλοὶ
μὲν ἐδυσχέραινον ἐν τῇ βουλῇ" «Αούκιος δὲ Γέλλιος, ὁμοῦ
ΟἹΟΕΆΟ. Φ 407
τι πρεσβύτατος ὧν, εἶπεν, ὡς οὐ γενήσεται τοῦτο, ζῶγ-
τος αὐτοῦ" »Πϑριμείνωμεν,": εἶπον ὃ Κικέρων" »μα-
πκρὰν γὰρ οὐκ αἰτεῖται Γέλλεος ὑπέρϑεσιν." Ἤν δέ τις
Ὅκταονίος, αἰτίαν ἔχων ἐκ Αιβύης γεγονέναι" πρὸς τοῦ-
τον ἔν τινι δίκη. λέγοντα τοῦ Κικέρωνος μὴ ἐξακούειν"
» Καὶ μὴν οὐκ ἔχεις, εἶπα, »τὸ οὕς ἀτρύπητον.. Μ48-
τέλλου δὲ Νέπωτος᾽ εἰπόντος » ὅτι πλείονας καταμαρτυ-
ρῶν ἀνήρηκεν, ἢ συνηγορῶν σέσωκεν" »»Ὁμολογῶ γὰρ,"
ἔφη, »νείστεως ἐν ἐμοὶ πλέον, ἢ ἤ δεινότητος, ϑἶναι.“ς Ἰγεα-
γίσχου δέ τινος, αἰτίαν ἔχοντος ἐν πλακοῦντι φάρμακον
τῷ πατρὶ δεδωκέναι, ϑρασυνομένου, καὶ λέγοντος, ὅτι
λοιδορήσοι τὸν Κικέρωνα" »Ἱουτο,"’ ἔφη, »"παρὰ σοῦ
βούλομωι μᾶλλον, ἢ η πλακοῦντα.“ Ποπλίου δὲ “Σηστίου
συνήγορον μὲν αὐτὸν ἔν τινι δίχῃ παραλαβόντος μοϑ᾽
ἑτέρων, αὐτοῦ δὲ πάντα ᾿βουλομένου λέγειν, καὶ μηδενὶ
παριέντος εἰπεῖν, ὡς δῇλος ἦν ἀφέμενος ὑπὸ τῶν δικα-
στῶν; ἤδη τῆς ψήφου φερομένης" »"Χρῶ σήμερον,“ ἔφη,
τῷ καιρῷ, Σηστιε" μέλλεις γὰρ ᾿αὔριον ἰδιώτης ἃ εἶναι."
Πόπλιον δὰ Κώνσταν, γομιχκὸν βἷναι βουλόμενον, ὃ ὄντα δ᾽
ἀμαϑῆ καὶ ἀφυῆ, πρός. τινα δίκην ἐχάλοσο μάρτυρα.
Τοῦ δὲ μηδὲν εἰδέναι φάσκοντος" », Ισὼς"ς ἔφη, »»δοκεῖς
περὶ τῶν νομικῶν ἐρωτᾶσϑαι. “ς Μετέλλου δὲ Νέπωτος
ἐν διαφορᾷ τινε πολλάχις λέγοντος" »Ἐὶς σοῦ πατήρ
ἐστιν, ὦ Κυιέρων;““ ,Σοὲὶ ταύτην τὴν ἀπόκρισιν," ἔφη,
»» μήτηρ χαλεπωτέραν ἐποίησεν. Ἐδύκει δ᾽ ἀχύόλα-
στος ἡ μήτηρ εἶναι τοῦ Νέπωτος, αὐτὸς δέ τις δὐμετά-
βολος. Καί ποτὸ τὴν δημαρχίαν ἀπολιπὼν ἄφνω, πρὸς
Ποιιπήϊον ἐξέπλευσεν εἰς Συρίαν, εἶτ᾽ ἐκεῖϑεν ἐπανῆλ-
εν ἀλογώτερον. Θάψας δὲ Φὶ λίλαγρον, τὸν καϑηγητῆν,
ἐπιμελέστερον, ἐπέστησον αὐτοῦ τῷ τάφῳ κόρακα λέϑε:
408 Φ ΡΙ ΤΔΈΟΓΗΙ
γον. Καὶ ὁ Κιλέρων" »,,Τοῦτ᾽ ,“ς ἔφη, ν»σοφώτορον ἐποί-
ησας᾽ πέτεσϑαι γάρ σδ μᾶλλον, ἢ λέγειν, ἐδίδαξον."ς
᾿Ππεὶ δὲ Μ ἄρκος “Ἵππιος ἔν τινι δίκῃ. προοιμιαζόμενος
εἶπο, φίλον αὐτοῦ δοδεῆσϑαι “παρασχεῖν ἐπιμέλειαν καὶ
λογιότητα καὶ πίστιν" Εἶθ᾽ οὕτως," ἔφη, σιδηροῦς
γέγονας ἄνϑρωπος, ὥστο μηδὲν ἐκ τοσούτων, ὧν ἥτήσα-
τοῦ φίλος, παρασχεῖν; ἊΝ
ΧΧΨΉ. Τὸ μὲν οὖν πρὸς ἐχϑροὺς ἢ ἀντιδίκους σκώμ-
μασι χρῆσϑαι πικροφέροις; δοναῖ ῥητορικὸν εἶναι" τὸ δ᾽
οἷς ἔευχο προσκρούϑιν ἕνεκα τοῦ γελοίου, πολὺ συνῆγα
μῖσος ᾿αὑτῷ. Τράψω δὲ καὶ τούτων ὀλίγα. Μάρκον
᾿Ακυΐνιον, ἔχοντα δύο γαμβροὺς φυγάδας, "᾿Αδραστον
ἐκάλει. “Ἀενκίου δὲ Ἀσττα τιμητικὴν ἔχοντος ἀρχὴν; φι-
λοινοτάτον δ᾽ ὄντος, ὑπατείαν μετιὼν ὁ ᾿ Κοιέρων ἐδέψη-
σε, καὶ τῶν φίλων κύκλοι περιστάντων, ὡς ἔπινεν". Ὅρ-
ϑόφ' φοβεῖσϑε," εἶπιδ, μή μοι γένοιο χαλεπὸς ὃ ὃ τιμη-
τῇ, ὅτι πίνω." Ῥωκωνίῳ. δ᾽. "ἀπαντήσας, ἄγοντι
μ88᾽ ἑαυτοῦ τρεῖς ὀμορφοτάταρ νϑυγατόρας, ἀνεφϑὲγ-
ξατο"
ο Φοίβου ποτ᾽ οὐχ ἐῶντος ἔϊ ἔσπωρεν᾽ τέχνας
Μάρκου δὲ Τολλίου δοκοῦντος οὐκ ἐξ ἐλουϑέρων γ8γ ονέ-
ναι, λαμπρᾷ δὲ τῇ φωνῇ καὶ μεγάλῃ γράμματα πρὸς τὴν
οὐγκλητον. ἐξαναγνόντος" ,,Μῆ ϑαυμαζεεε," εἶπε, «καὶ
αὐτὸς οἷς ἐστι τῶν ἀναπεφονηκότων. ς Ἐπεὶ δὲ Φαυ-
στοξς ὃ Σύλλα, τοῦ μοναρχήσαντος ἐν ἹῬωμῇ, καὶ πολ-
λοὺς ἐπὶ ϑανάτῳ προγράψαντοξ, ἐν δανείοις γενόμενος,
καὶ πολλὰ τῆς οὐσίας διασξαϑήσας, ἀπαρτίαν. προέγρα-
ψ8, ταύτην ἔφη μᾶλλον αὑτῷ τὴν προγραφὴν ἀρέσκειν ἢ ἢ
τὴν πατρῴαν."
Χχνε. Ἐκ τούτων ἐγίνετο πολλοῖς ἐπαχϑής" καὶ
ΟἸΟΘΕΙΟ. 405
οὗ μετὰ Κλωδίου συνέστησαν ἐπ᾽ αὐτὸν, ἀρχὴν τοιαύτην
λαβόντες. Ἦν “Κλώδιος ἀνὴρ δὐγενῆς, τῇ μὲν ἡλικίᾳ
νέος, τῷ δὲ φρονήματι ϑρασὺς καὶ αὐθάδης. Οὗτος
ἐρῶν ᾿Πομπηΐας, τῆς Καίσαρος γυναιχὸς, εἰς τὴν οἰκίαν
αὐτοῦ παρεισῆλϑε χρύφα, λαβὼν ἐσθῆτα καὶ. σκευὴν
ψαλτρίας" ἔϑυον γὰρ αἱ γυναῦιδς τὴν ἀπόῤῥητον ἐκεί-
»ἢν» καὶ ἀϑέατον ἀνδράσι ϑυσίαν ἐν τῇ τοῦ Καίσαρος
οἰκέᾳ, καὶ παρῆν ἀνὴρ οὐδείς" ἀλλὰ μειράκιον ὧν ἔτι
καὶ μήπω γενδιῶν ὃ Κλώδιος, ἤλπιζα λήσεοσϑαι διαδὺς
πρὸς τὴν Πομπηΐαν μετὰ τῶν γυναικῶν. Ὡς δ᾽ εἰσῆλ-
38 νυκτὸς εἷς οἰκίαν μεγάλην, ἠπορεῖτο τῶν διόδων" καὶ
γελαγώμενον αὐτὸν ἰδοῦσα «Ανρηλίας ϑεραπαυνὶς, τῆς
Καίσαρος μητρὸς, ἤτησεν ὄνομα. Φϑέγξασϑαι δ᾽
ἀναγκασϑέντος ἐχοίνου, "αὲ φήσαντοξ, ἀκόλουθον Π ὁμ-
στηΐας ξητεῖν, Ἄβραν τοὔνομα, συνεῖσα τὴν φωνὴν οὐ γυ-
ναικοία» οὖσαν, ἀνέκραγϑθ καὶ συνθκάλει τὰς γυναῖκας.
Αἱ δ᾽ ἀποκλείσασαι τὰς ϑύρας, καὶ πάντα διερουνώμε-
ναί, λαμβάνουσι τὸν Κλώδιον εἰς οἴκημα παιδίσκης, ἢ
συνεισῆλθε, καταποφδυγότα. Τοῦ δὲ πράγματος περι-
βοήτου γενομένου, Καῖσάρ 18 τὴν Πομπηϊΐαν ἀφῆκδ, καὶ
δίκην ἀσοβείας ἃ ἀπεγράψατο τῷ Κλωδίῳ.
ΧΧΙΧ. ΧΚυιέρων δ᾽ ἣν μὲν αὐτοῦ φίλος, καὶ τῶν
περὶ Κατιλίναν πραττομένων ἐχρῆτο προϑυμοτάτῳ συν-
ἐργῷ καὶ φύλακι τοῦ σώματος" ἰσχυριξομένου δὲ πρὸς
τὸ ἔγκλημα, τῷ μηδὲ γεγονέναι κατ᾽ ἐκεῖνον ἐν Ρώμῃ τὸν
χρόνον», ἀλλ᾽ ἐν τοῖς ποῤῥωτάτω χωρίοις διατρίβειν, κα-
τεμαρτύρησεν, ὡς ἀφιγμένον πρὸς αὐτὸν οἴκαδε, καὶ διδι-
λεγμένου περί τινων᾽ ὅπερ ἣν ἀληϑὲς. Οὐ μὴν ἐδύκει
μαρτυρεῖν ὃ Κικέρων διὰ τὴν ἀλήϑειαν, ἀλλὰ : πρὸς τὴν
αὑτοῦ γυναῖκα, Τερυντίαν; ἀπολογούμενος. Ὧν γὰρ
’,
10 ΡΙυΤΑΆΟΗΙ
αὐτῇ πρὸς τὸν Κλώδιον ἀπέχϑεια διὰ τὴν ἀδελφὴν τὴν
ἐχδίνου ; Χλωδίαν, ὡς τῷ Κικέρωνι βουλομένην γαμηϑῆ-
γα; καὶ τοῦτο διὰ Τύλλου τινὸς πράττουσαν, ὃς ἑταῖρος
μὲν ἣν καὶ συνήϑης ἐν τοῖς μάμστα Κικέρωνος, ἀεὶ δὲ
πρὸς τὴν λωδίαν φοιτῶν, καὶ ϑεραπδύων ἐγγὺς οἰκοῦ-
σαν; ὑποψίαν τῇ Τερεντίᾳ παρέσχα. Χαλεπὴ δέ τὸν
τρόπον οὔσα, καὶ τοῦ Κικέρωνος ἄρχουσα, γεαρώξυνϑ τῷ
Κλωδίῳ συνεπιϑέσϑαι καὶ καταμαρτυρῆσαι. Κατεμάρ-
τύρουν δὲ τοῦ Κλωδίου πολλοὶ τῶν καλῶν κἀγαϑῶν ἀν-
δρῶν ἐπιορκίας », ῥαδιουργίας, ὄχλων δεκαπμοὺς, φϑορὰς
γυναικῶν. “εύκουλλος δὲ καὶ ϑεραπαινίδας παρεῖχεν,
ὡς συγγένοιτο τῇ γεωτάτῃ τῶν ἀδελφὼν ὁ ὃ Κλώδιος, ὃ Ὁτ8
“Ἱδυκούλλῳ συνῴκει. Πολλὴ δ᾽ ἦν δόξα καὶ ταῖς ἄλλαις
δυσὶν ἀδελφαῖς πλησιάζειν τὸν Κλώδιον, ὧν Τορεντίαν
μὲν Μάρκιος “Ῥὴξ, Κλωδίαν δὲ Μέτελλος ὁ Κέλερ εἶχεν"
ἣν Κοναδραντίαν ἐκάλουν, ὅτι τῶν ἐραστῶν. τις αὐτῇ
χαλκοῦς ἐμβαλὼν εἰς βαλάντιον, ὡς ἀργύριον εἰσέπεμψε"
τὸ δὲ λεπτότατον τοῦ χαλκοῦ νομίσματος κουαδράντην
ἐκάλουν. Ἐπὶ ταύτῃ μάλιστα τῶν ἀδελφῶν κακῶς ἤκου-
σὸν δικλώδιος. Οὐ μὴν ἀλλὰ τότϑ τοῦ δήμου πρὸς τοὺς
καταμαρτυροῦντας αὐτοῦ καὶ συνεστῶτας ἀντιταττομέ-
γον» φοβηϑέντοες οὗ δικασταὶ φυλακὴν πϑοριδστήσαντο,
καὶ τὰς δέλτους οἱ πλεῖστοι συγκεχυμένας τοῖς γράμμα-
σιν ἤνεγκαν. Ὅμως δὲ πλείονες ἔδοξαν οἱ ἀπολύοντες
γενέσϑιι" καί τις ἐλέχϑη καὶ δεκασμὸς διελθεῖν. Ὅϑεν
Ο μὲν Κάτλος ἀπαντήσας τοῖς κριταῖς" "» "Ὑμεῖς," δἶπεν,
»ὥς ἀληϑῶς ὑπὲρ ἀσφαλείας ἤτήσασϑε τὴν φυλακὴν,
φοβούμενοι, μή τις ὑμῶν ἀφέληται τὸ ἀργύριον. ς κΚι-
κέρων δὲ, τοῦ Κλωδίου πρὸς αὑτὸν λέγοντος, ὅτι μαρτυ-
ρὼν οὐκ ἔσχε πίστιν παρὰ τοῖς δικασταῖς" ,..4.λλ᾽ ἐμοὶ
ΟἸΘΕΒΟ.. 44
μὲν," εἶπεν, ,»οἢ πέντε καὶ εἴκοσι τῶν δικαστῶν ἐπίστευ-
σαν" τοσοῦτοι γάρ σον κατεψηφίσαντο" σοὶ δὲ τριά-
κοντα οὐχ ἐπίστευσαν" οὔ γὰρ πρότερον» ἀπέλυσαν ἢ ῃ
ἔλαβον τὸ ἀργύριον.“ Ὁ μέντοι Καῖσαρ οὐ χατεμαρ-
τύρησϑ κληϑεὶς ἐπὶ τὸν Αλώδιον, οὐδ᾽ ἔφη μοιχοίαν κα-
τεγνωκέναι τῆς γυναικός" ἀφεικέναι δ᾽ αὐτὴν, ὅτι τὸν
Καίσαρος ἔδει γάμον οὐ πράξεως αἰσχρᾶς μόνον, ἀλλὰ
καὶ φήμης καϑαρὸν εἶναι.
ΧΧΧ. Διαφυγὼν δὲ τὸν κίνδυνον ὃ Κλώδιος, καὶ
δήμαρχος αἱροϑεὶς, ϑυϑὺς εἴχετο τοῦ Κικέρωνος, πάνϑ᾽
ὁμοῦ πράγματα καὶ πάντας ἀνθρώπους συνάγων καὶ
ταράττων ἐπ᾽ αὐτόν. Τόν τὸ 7ὰρ δῆμον ῳὠκοιώσατο νό-
μοις φιλανθρώποις, καὶ τῶν ὑπάτων ἑκατέρῳ μϑγάλας
ἐπαρχίας ἐψηφίσατο, Πεΐσωνι μὲν Μακεδονίαν, Γαβινίῳ
δὲ Συρίαν" πολλοὺς δὲ τῶν ἀπόρων συνέτασσεν εἰς τὸ
πολέτθυμα, καὶ δούλους ὡπλισμένους περὶ αὑτὸν εἶχϑ.
Τῶν δὲ τιλεῖστον δυναμένων τότϑ τριῶν ἀνδρῶν, Κράσ-
σου μὲν ἄντικρυς Κικέρωνι πολομοῦντος, Πομπηΐου δὲ
ϑρυπτομένου πρὸς ἀμφοτέρους, Καίσαρος δὲ μέλλοντος
εἰς Γαλατίαν ἐξιέναι μετὰ στρατεύματος, ὑπὸ τοῦτον
ὑποδὺς ὃ 0 Κικέρων, καίΐπϑρ οὐκ ὄντα φίλον, ἀλλ᾽ ὕποπτον
ἐκ τῶν περὶ Κατιλίναν, ἠξίωσε πρεσβευτὴς αὑτῷ συστρα-
τούειν. 4εξαμένου δὲ. τοῦ Καίσαρος, ὃ Κλώδιος ὃ ὁρῶν
ἐχφούγοντα τὴν δημαρχίαν αὐτοῦ τὸν Κικέρωνα, προσ-
δποιδῖτο συμβατιχῶς ἔ ἔχειν, καὶ τῇ Τερεντίᾳ τὴν πλείστην
ἀνατιϑεὶς αἰτίαν, ἐκείνου δὲ μεμνημένος ἐπιδικῶς ἀδὶ καὶ
λόγους εὐγνώμονας ἐνδιδοὺς, ὡς ἂν τις οὐ μισῶν, οὐδὲ
χαλεπαένων, ἀλλ᾽ ἐγκαλῶν μέτρια : καὶ φιλικὰ, παντάπα-
σιν αὐτοῦ τὸν φόβον ἀνῆκεν' ὥστ᾽ ἀπειπεῖν τῷ Καίσαρι
τὴν πρεσβείαν, καὶ πάλιν ἔχεσϑαι τῆς πολιτείας. Ἐφ᾽
48 ΡΙ Π5ΚΉΥΤΑΒΟΗ͂Ι
ᾧ παροξυνϑεὶς ὁ 8 Καῖσαρ, τόν τὸ Κλώδιον ἐπέῤῥωσο, καὶ
Πομπήϊον ἀπέστρεψε κομιδὴ τοῦ Κικέρωνος" αὐτός τὸ
κατεμαρτύρησεν ἐν τῷ δήμῳ, μὴ δοκεῖν αὐτῷ καλῶς, μηδὲ
νομίμως, ἄνδρας ἃ ἀκρίτους ἀνῃρῆσϑαι τοὺς περὶ “Δέντλον
καὶ Σ Κέϑηγον. Αὕτη γὰρ ἦν ἢ ἢ κατηγορία, καὶ ἐπὶ τοῦϑ'᾽
ὃ Κιιέρων ἐκαλεῖτο.. Κινδυνούων οὐν καὶ διωκόμενος,
ἐσθῆτα μετήλλαξε, καὶ κόμης ἀνάπλεως περιϊὼν ἱκιέτευξ
τὸν δῆμον. Πανταχοῦ δ᾽ ὃ Κλώδιος ἀπήντα κατὰ
τοὺς στενωποὺς, ᾿ ἀνθρώπους ἔχων ὑβριστὰς περὶ αὑτὸν
καὶ ϑρασεῖς, οἵ πολλὰ μὲν χλενάξοντες ἀκολάστως εἰς
τὴν μεταβολὴν καὶ τὸ σχῆμα τοῦ Καιέρωνος, πολλαχοῦ
δὲ πηλῷ καὶ λίϑοις βάλλοντες, ἐνίσταντο ταῖς ἱκεσίαις.
ΧΧΧΙ. Οὐ μὴν ἀλλὰ τῷ Κικέρωνι πρῶτον μὲν ολί-
7γου δεῖν σύμπαν τὸ. τῶν ἱππικῶν πλῆϑος συμμετέβαλε
τὴν ἐσθῆτα, καὶ δισμυρίων οὐκ ἐλάττους νέων παρηχο-
λούϑουν κομῶντες καὶ συνικδτϑύοντες. Ἔπειτα, τῆς βου-
λῆς συνελθούσης, ὅπως Ψηφίσαιτο,. τὸν δῆμον, ὡς ἐπὶ
πένϑοσι, μεταβαλεῖν τὰ ἱμάτια, καὶ τῶν ὑπάτων ἐναν»-
τιωϑέντων, Κλωδίου δὲ σιδηροφορουμένου πϑρὶ τὸ βου-
λουτήριον, ἐ ξέδραμον οὐχ ὀλίγοι͵ τῶν βουλευτικὼν καταῤ-
ῥηγνύμενοι τοὺς χιτῶνας, καὶ βοῶντες. Ὡς δ᾽ οὖν οὔτ᾽
οἶκτος, οὔτ τις αἰδὼς πρὸς τὴν ψιν ἣν, ἀλλ᾽ ἔδει τὸν
Κικέρωνα, φεύγειν, ἢ βίᾳ καὶ σιδήρῳ κριϑῆναι πρὸς τὸν
Κλώδιον, ἐδεῖτο Πομπηΐου βοηϑεῖν, ἐπίτηδες ἐκποδὼν ᾿
γεγονότος, καὶ διατρίβοντος ἐν ἀγροῖς περὶ τὸν ᾿Αλβανόν.
Καὶ πρῶτον μὲν ἔπεμψε Πείσωνα, τὸν γαμβρὸν, δεησό-
μδνον" ἔπειτα καὶ αὐτὸς ἀνέβη. Πυϑόμενος δ᾽ ὁ Πομ-
πῆϊος, οὐχ ὑπέμδινεν εἰς ὄψιν ἐλϑεῖν" δεινὴ 7ὰρ αὑτὸν»
αἰδὼς εἶχϑ πρὸς τὸν ἄνδρα, μεγάλους ἢ ἡγωνισμένον ἀγῶ-
νας ὑπὲρ αὐτοῦ, καὶ πολλὰ πρὸς χάριν ἐκδίγῳ πεπολιτου-
,. ΟἸΟΒΕΟ 113
μένον" ἀλλὰ Καίσαρι γαμβρὸς ὧν δοομέφῳ προῦδωχϑ
τὰς παλαιὰς χάριτας, καὶ χατὰ ϑύρας ἄλλας ὑπεξολϑὼ»,
ἀπεδίδρασκδ τὴν ἔντευξιν». Οὐτὼ δὴ προδοϑεὶς ὃ ὁ Κικέ-
ρων ὑπ᾽ αὐτοῦ, καὶ γεγονὼς ἔρημος, ἐπὲ τοὺς ὁπάτους
κατέφυγΒ. Καὶ Γαβίνιος μὲν ἤν χαλεπὸς ἀδί- Πείσων
δὲ διολέχϑη πρᾳότερον, αὐτὸν παραινῶν ἐχστῆναι, καὶ
ὑποχωρῆσαι τῇ τοῦ Κλωδίου ῥύμῃ, καὶ τὴν μεταβολὴν
τῶν καιρῶν ἐνεγκεῖν, καὶ γενέσϑιαι πάλιν σωτῆρα τῆς
πατρίδος ἐν στάσεσι καὶ κακοῖς δι᾿ ἐκεῖνον οὔσης. Τοι-
αὕτης τυχὼν ἀποκρίσϑως ὃ “Κιαέρων, ἐβουλούστο σὺν τοῖς
φίλοις" καὶ “Τδύκονλλος μὲν ἐκέλουϑ μένειν, ὡς περιδσό-
μδνον, ἄλλοι δὲ φεύγειν, ὡς ᾿ ταχὺ τοῦ δήμου ποϑήσον-
τος αὑτὸν, ὅταν ἐμπλησϑῇ τῆς Κλωδίου μανίας καὶ ἀπο-
ψοίας. Ταῦτ᾽ ἔδοξε Κικέρωνι" καὶ τὸ μὲν ἄγαλμα τῆς
᾿ϑηνᾶς, ὁ πολὺν χρόνον ἔχων ἐπὸὲ τῆς οἰκίας ἱδρυμένον,
ἐτίμα διαφερόντως, εἰς τὸ Καποτώλιον κομίσας ἀνέϑη-
κεν, ἐπιγράψας" ᾿Αϑηνᾷ, Ρώμης φύλακι" πομποὺς δὲ
παρὰ τῶν φίλων λαβὼν, περὶ μέσας νύχτας ὑπεξῆλϑο τῆς
πόλοως, καὶ πεζῇ διὰ “δυκανίας ἐπορεύστο, λαβέσϑαι
Σοιδλίας βουλόμενος.
ΧΧΧΙΙ. Ὡς δ᾽ ἤν φανερὸς ἤδη πεφϑυγ ὡς, ἐπήγαγεν
αὐτῷ φυγῆς ψῆφον ὄ ᾿Ἀλώδιος, καὶ διάγραμμα προὔϑη-
ΚΒΡ, εἴργειν πυρὸς καὶ ὕδατος τὸν ἄνδρα, καὶ μὴ παρέ-
ζχεῖν στέγην ἐντὸς μιλίων πεντακοσίων Ἵταλίας. Τοῖς
μὲν οὖν ἄλλοις ἐλάχιστος ἢ ἤν τοῦ διαγράμματος τούτου
λόγος, αἰδουμένοις τὸν Καιέρωνα, καὶ πᾶσαν ἐνδεικνύ-
μδνοι φιλοφροσύνην, παρέπεμπον αὐτόν" ἐν δ᾽ Ἵππω-
νίῳ, πόλδι τῆς “Ἱευκανίας, ἣν Ουιβῶνα γῦν καλοῦσιν,
Οὐΐβιος, Σικελὸς ἃ ἀγὴρ, ἄλλα τὸ πολλὰ τῆς Κικέρωνος φι-
λίας ἀπολελαυκὼς, καὶ γεγονὼς, ὑπατεύοντος αὐτοῦ, τϑ-
Ρηῦτ. ὙΗΙ Η
411 ΡΙ ΈΤΑΞΚΟΗΙ
κτόνων ἔπαρχος, οἰκίᾳ μὲν οὐκ ἐδέξατο, τὸ χωρίον δὲ
καταγράψειν ἐπηγγέλλετο, καὶ Ταϊος Οὐθργίλιοςν ὃ τῆς
Σικϑλίας στρατηγὸς, ἐν τοῖς μάλιστα Κικέρωνι κεχρημέ-
»ος; ἔγραψεν ἀπέχεσϑαι. τῆς Σικελίας. Ἐφ᾽ οἷς ἀϑυ-
μῆσας, ὥρμησεν ἐπὶ Βρεντέσιον, κακεῖϑεν εἰς “υῤῥάχιον
ἀνέμῳ, φορῷ περαιούμενος, ἀντιπνϑύσαντος πλαγίου,
μεϑ᾽ ἡμέραν ἐπαμνδρόμησεν, εἶτ᾽ αὖϑις ἀγήχϑη. “4ἐ-
γϑται δὲ καὶ, καταπλεύσαντος εἰς Δυῤῥάχιον αὐτοῦ, καὶ
μέλλοντος ἀποβαδειν, σεισμόν 18 τῆς γῆς καὶ σπασμὸν
ἅμα γενέσϑαι τῆς ϑαλάττης. ᾿4φ᾽ ὧν συνέβαλλον οἱ
μαντικοὶ, μὴ μόνιμον αὐτῷ τὴν φυγὴν ἔσοσϑαι" μετα-
βολῆς γὰρ. εἶναι ταῦτα σημεῖα. πολλῶν δὲ φοιτώντων
ἀνδρῶν ὑπ᾽ εὐνοίας, καὶ τῶν Ἑλληνίδων πόλθων διαμιλ-
λωμένων πρὸς αὑτὰς ταῖς πρεσβοίαις, ὃ ὅμως ἀϑυμῶν καὶ
σεδρίλυπος διῆγε, τὰ πολλὰ ; πρὰς πὴν “ταλίαν, ὥσπερ οΣ
δυσέρωτες, ἀφορῶν, καὶ τῷ φρονήματι μικρὸς ἄγαν καὶ
ταπεινὸς ὑπὸ τῆς συμφορᾶς γεγονὼς καὶ συνεσταλμένος,
ὡς οὐκ ἂν τις ἄνδρα παιδείᾳ συμβοβιωχότα τοσαύτῃ προσ-
βδόκησϑ. Καίτοι πολλάκις αὐτὸς ἠξίον τοὺς φίλους μὴ
ῥήτορα καλεῖν αὐτὸν, ἀλλα φιλόσοφον" φιλοσοφίαν
γὰρ, ὡς ἔργον, ἤρῆσϑαι, ῥηρορικῇ δ᾽ ὀργάνῳ χρῆσϑαι
πολετονόμενος ἐπὶ τὰς χρβίας. λλ᾽ ἢ δόξα δεινὴ τὸν
λόγον, ὥσπορ βαφὴν, ἀποκλύσαι τῆς ψυχῆς, καὶ τὰ τῶν
πολλῶν ἐνομόρξασϑαι. πάϑη δι᾽ ὁμιλίαν καὶ συνήϑειαν
τοῖς πολιτευομένοις, ὧν μή τις ὃὺ μᾶλα φυλαττόμενος,
οὕτω ᾿συμφόρηται τοῖς ἐκτὸς, ὡς τῶν πραγμάτων αὐτῶν,
οὐ τῶν ἐπὲ τοῖς πράγμασι παϑῶν συμμοϑέξων.
ΧΧΧΠΙΙ. Ὁ δὲ Κλώδιος ἐξελάσας τὸν Κικέρωνα, κα-
τέπρησϑ μὲν αὐτοῦ τὰς ἐπαύλεις, κατέπρησϑ δὲ τὴν οἷ-
κίαν, καὶ τῷ τόπῳ ναὸν Ἐλουϑερίας ἐπῳκοδόμησθ᾽ τὴν
ΟἸΙΟΕΆΒΟ. 41ὅ
δ᾽ ἄλλην οὐσίαν ἐπώλδι καὶ διοχήρυττε καϑ' ἡμέραν, μη- "
δὲν ὠνουμένου μηδενός. Ἐχ δὲ τούτου φοβερὸς ὁ ὧν» τοῖς
ἀριστοκφατικοῖς, καὶ τὸν δῆμον ἃ ἀνειμένον εἰς ὕβριν πολ-
λὴν καὶ ϑρασύτητα συνεφελχόμενος, ἐπεχείρει τῷ Πομ-
πηΐῳ, τῶν διῳκημένων ὑπ᾿ αὐτοῦ κατὰ τὴν στρατείαν
ἔνια σπαράττω». Ἐφ᾽ οἷς ὁ Πομπηϊος ἀδρξῶν, ἐκάκι-
ἕν αὐτὸς αὐτὸν, προέμονος τὸν Κικέρωνα" καὶ πάλιν ἐκ
μεταβολῆς παντοῖος ἐγίνοτο, πράττων κάϑοδον αὐτῷ
μετὰ ᾿ τῶν φίλων. Ἐνισταμίον δὲ τοῦ Κλωδίου, συνέδο-
ξε τῇ βουλῇ μηδὲν διὰ μέσον πρᾶγμα πυροῦν, μηδὲ
πράττειν δημόσιον, οἱ δὲ μὴ Κικέρωνι κα ἀϑοδος γένοιτο. Τῶν
δὲ “πιϑρὲ “ἕντλον ὑπατουόντων, καὶ τῆς στάσϑως πρόσω
βαδιξούσης, ὥστε. τρωϑῆναι μὲν ἐν ἀγορᾷ δημάρχους,
ΜΚόϊντον δὲ τὸν Κικέρωνος ἀδελφὸν, ἐν τοῖς νεκροῖς ὡς
τοϑνηκότα κρίμενον, διαλαϑεῖν, ὁ ὃ 18 δῆμος ἢ ἤρχετο τρέ-
πεσϑαι τῇ γνώμῃ, καὶ τῶν δημάρχων Ἄννιος Μώων
πρῶτος ἐτόλμησθ τὸν Κλώδιον εἰς δίκην ἃ ἀπάγειν βιαίων,
καὶ Πομπηδῃ «πολλοὶ συνῆλθον ἔ ἔκ τ τοῦ δήμου καὶ τῶν
πέριξ πόλεων. ΔΜεϑ᾽ ὧν προελϑὼν » καὶ τὸν Κλώδιον
ἀναστήσας ἐκ τῆς ἀγορᾶς, ἐπὶ τὴν ψῆφον, ἐκάλϑι τοὺς
πολέτας. Καὶ λέγεται μηδέποτο μηδὲν ἐκ τοσαύτης ὃμο-
φροσύνης ἐπαψηφίσασϑαι τὸν δῆμον. Ἢ δὲ σύγκλητος
ἁμιλλωμένη πρὸς τὸν δῆμαν, ἔγφαψεν» ἐπαινεθῆναι τὰς
πόλϑις, ὅσαέ τὸν Κικέρωνα παρὰ τὴν φυγὴν ἐϑθεραπου-.
σαν, καὶ τὴν οἰκίαν αὐτῷ καὶ τὰς ἐπαύλεις, ἃς Κλώδιος
διεφϑάρκει, τόλοσι δημοσίοις ἄναστα ϑήναι. Κατῇει δὲ
Κυιέρων ἑκκαιδεκάτῳ μηρὴ μετὰ τὴ» φυγήν' καὶ τοσαύ-
τη τὰς πόλεις χαρὰ καὶ σπουδὴ τοὺς ἀνθρώπους πϑρὲ
τὴν ἀπάντησιν εἶχεν, ὥστϑ τὸ ῥηϑὲν ὑπὸ Κικέρωνος
ὕστερον ἐνδεέστερον εἶναι τῆς ἀληϑείας. Ἔφη γὰρ αὐ-
Η3
116 ΡΙυΤΑΆΒΆΟΗΙ
᾿ τὸν ἐπὶ τῶν ὦμων τὴν Ἰταλίαν φέρουσαν, εἰς τὴν Ῥώμην
εἰσενδγκεῖν. Ὅπου καὶ Κράσσος, ἐχϑρὸς ὧν αὑτῷ πρὸ
τῆς φυγῆς, τότϑ προϑύμως ἃ ἀπήντα καὶ διδλύθοτο, τῷ παι-
δὶ Ποπλίῳ χαριζόμενος, ὡς ἔλεγδβ, ζηλωτῇ Κικέρωνος,
ὄντι.
ΧΧΧΙΨ. Χρόνον δ᾽ οὐ πολὺν διαλιπὼν, καὶ παρα-
φυλάξας ἀποδημοῦντα τὸν «Κλώδιον, ἐπῆλϑε μετὰ πολ-
λῶν τῷ Καπετωλίῳ, καὶ τὰς δημαρχικὰς δέλτους, ἐν αἷς
ἀγαγραφαὶ τῶν διωκομένων. ἤσαν, ἀπέσπασϑ καὶ διέφϑει-
08». Ἐγκαλοῦντος δὲ περὶ τούτου τοῦ Κλωδίου, τοῦ δὲ
Κικέρωνος λέγοντος, ὡς παρανόμως ἐκ πατρικίων εἰς δη-
μαρχίαν παρέλϑοι, καὶ κύριον οὐδὲν εἶναι τῶν πδπραγ-
μέγων ὑπ᾿ αὐτοῦ: Κάτων ἤγανάχτησθ καὶ ἀντεῖπε,
τὸν μὲν Κλώδιον οὐκ ἐπαινῶν, ἀλλὰ καὶ δυσχεραί-
γὼν τοῖς πεπολιτευμένοις, δεινὸν δὲ καὶ βίαιον ἀπο-
φαίνων ᾿ ἀναίρεσιν ψηφίσασϑαι δογμάτων καὶ πράξεων
τοσούτων τὴν σύγκλητον" ἐν αἷς εἶναι καὶ τὴν ἑαυτοῦ
τῶν περὶ Κύπρον καὶ Βυζάντιον διοίκησιν. Ἐκ τούτου
προσέκρουσεν ὃ Κικέρων αὐτῷ πρόσχρουσιν εἰς οὐδὲν
ἐμφανὲς προδλϑοῦσαν, ἀλλ᾽ ὥστϑ τῇ φιλοφροσύνῃ χρῆ-
σϑαι πρὸς ἀλλήλους ἁ ἀμαυρότερον.
ΧΧχν. Μετὰ ταῦτα Κλώδιον μὲν ἀποκτῶνυσι Μμίι-
λων" καὶ διωκόμενος φόνου, Κικέρωνα “αρεστήσατο
συνήγορον. Ἃ δὲ βουλὴ, φοβηϑεῖσα, μὴν κινδυνϑύοντος
ἀνδρὸς ἐνδόξου καὶ “ϑυμοειδοῦς, τοῦ Μίλωνος, ταραχὴ
γένηται περὶ τὴν πόλιν, ἐπέτροψα. Πομπηΐῳ ταύτην τϑ
καὶ τὰς ἄλλας χρίσεις βραβεῦσαι, παρέχοντα τῇ πόλει
καὶ τοῖς δικαστηρίοις ἀσφάλειαν. Ἐκείνου δὲ τὴν ἀγο-
ρὰν ἔτι νυχτὸς ἀπὸ τῶν ἄκρων περιλαβόντος τοῖς στρα-
τιώταις, ὃ Μίλων τὸν Κικέρωνα δείσας, μὴ πρὸς τὴν
ΟΙΟΕΙΒΟ. 441
ὄψιν ἀηϑείᾳ διαταραχϑεὶς χεῖρον διαγωνίσηται, συνέπει-
σεν ἐν φορείῳ κομισϑέντα πρὸς τὴν ἀγορὰν ἡσυχάζειν,
ἄχρις οὗ συνίασιν οὗ κριταὶ, καὶ πληροῦται τὸ διχαστή-
ρίον. Ὁ δ' οὐ μόνον ἤν, ὡς ἔοικθν, ΝΑ ὅπλοις ἀϑαρσὴς,
ἀλλὰ καὶ τῷ λέγειν μετὰ φόβον προσῇει, καὶ ὲ μόλις ἐπαύ-
σατο παλλόμενος καὶ τρέμων ἐπὶ πολλῶν ἀγώνων, ἀκμὴν
τοῦ λόγου καὶ στάσιν λαβόντος. «Αικιννίῳ δὲ Μουρήνᾳ,
φεύγοντι δίκην ὃ ὑπὸ Κάτωνος βοηϑῶν, καὶ φιλοτιμούμε-
νος Ὁρτήσιον ὁπερβάλλειν εὐημερήσαντα, μέρος οὐδὲν
ἀνεπαύσατο τῆς νυκτὸς ὡς ὑπὸ τοῦ σφόδρα φροντίσαι
καὶ διαγρυπνῆσαι: κακωϑεὶς, ἐνδεέστερος αὑτοῦ φανῆ-
γαι. Τότε δ᾽ οὖν ἐπὶ τὴν τοῦ Μίλωνος δίκην ἐκ τοῦ
φορείου προελϑὼν, καὶ ϑεασάμενος τὸν Πομπήϊον ἄνω
καϑεζόμενον, ὥσπερ ἐν στρατοπέδῳ, καὶ κύκλῳ τὰ ὅπλα
περιλάμποντα τὴν ἀγορὰν, συνεγύϑη, καὶ μόλς ἐνήρξα-
το τοῦ λόγου, χραδαινόμδνος τὸ σῶμα, καὶ τὴν φωνὴν
ἐνισχόμενος, αὐτοῦ τοῦ Μίλωνος ουϑαρσῶς καὶ ἀνδρείως
παρισταμέγου τῷ ἀγῶνι, καὶ κόμην ϑρέψαι καὶ ὁ μεταβα-
λεῖν ἐσϑῆτα φαιὰν ἀπαξιώσαντος" ὅπερ οὐχ ἥκιστα
δοχεῖ συναΐτιον αὐτῷ γενέσϑαι τῆς καταδίκης. ᾿4λλ᾽ ὃ
γ8 Κικέρων διὰ ταῦτα φιλέταιρος μάλλον, ἢ δειλὸς, ἔδο-
ξεν δβἶναι.
ΧΧΧΥΙ. Τύνεται δὲ καὶ τῶν ἱερέων, οὺς Αὔγουρας
“Ῥωμαῖοι καλοῦσιν, ἀντὶ Κράσσου, τοῦ νέου, μετὰ τὴν ἐν
Πάρϑοις αὐτοῦ τελευτήν. Εἶτα κλήρῳ λαχὼν τῶν
ἐπαρχιῶν Κιλικίαν, καὶ στρατὸν ὁπλιτῶν μυρίων καὶ
δισχιλίων, ἷ ἱππέων δὲ δισχιλίων ὅξακοσίων, ἔπλδυσϑ, προσ-
ταχϑὲν αὐτῷ, καὶ τὰ περὶ Καππαδοκίαν ᾿Αριοβαρζάνῃ,
τῷ βασιλεῖ, φίλα καὶ πειϑήνια παρασχεῖν. “Ταῦτά 1ϑ
δὴ παρεστήσατο καὶ συνήρμοσεν ἀμέμπτως ἄτορ πολέ-
118 ῬΡΙ ΠΤΑΒΟΗ͂Ι
μου" τούς τθϑ Κίοιας δρῶν πρὸς τὸ Παρϑικὸν πταῖσμα
“Ῥωμαίων καὶ τὸν ἐν Συρίᾳ γεωτερισμὸν ἐπηρμένους, κα-
τοπραῦνθν ἡμέρως ἄρχων. Καὶ δῶρα μὲν οὐδὲ τῶν βα-
σιλέων διδόντων ἔλαβϑ, δείπνων δὲ τοὺς ἐπαρχικοὺς ἃ ἀνῆ.-
κἂν᾿ αὐτὸς δὲ καϑ᾽ ἡμέραν τοὺς χαρίδντας ἀνελάμβανεν
ἑστιάσεσιν, οὐ πολυτολὼς, ἀλλ᾽ ἐλευϑερίως. Ἢ δ᾽ οἷ-
κία ϑυρωρὸν οὐκ εἶχεν, οὐδ᾽ αὐτὸς ὥφϑη κατακδίμενος
ὑπ᾽ οὐδενὸς, ἀλλ᾽ ἕωϑεν ἑστὼς, ἢ περιπαξῶν πρὸ τοῦ
δωματίου, τοὺς ἀσπαζομένους ἐδεξιοῦτο. «Τέγϑοται δὲ
μήτε ῥάβδοις αἰκίσασϑαί τινα» μήτ᾽ ἐσθῆτα περισχίσαι,
μήτα βλασφημίαν ὑπ᾿ ὀργῆς ῆ ζημίας προσβαλεῖν μεθ
ὕβρεων. “ἀνευρὼν δὲ πολλὰ τῶν δημοσίων κεκλομμένα,
τάς τὸ πόλεις δὑὐπύρους ἐποίησε, καὶ τοὺς ἀποτίνοντας,
οὐδὲν τούτου σιλεῖον παϑόντας, ἐπιτίμους διεφύλαξεν.
Ἥψατο δὲ καὶ πολέμου, λῃστὰς τῶν πορὶ τὰν ᾿ἅμανον
οἰκούντων τρεψάμενος" ἐφ᾽ ᾧ καὶ αὐτοκράτωρ ὑπὸ τῶν
στρατιωτῶν ἀνηγορούϑη. Καιλίου δὲ, τοῦ ἤητορος,
δεομένου παρδάλεις αὐτῷ πρός τινὰ ϑέαν εἰς ἹΡρώμην ἐκ
Κιλικίας ἀποστεῖλαι, καλλωπιζόμενος ἐπὶ τοῖς πεπραγμέ-
γοις, γράφει πρὸς αὐτὸν, οὐκ εἶναι παρδάλεις ἐν Κιλικίᾳ"
πεφϑυγέναι γὰρ εἰς Καρίαν, ἀγανακτούσας, ὅτι μόναι
πολεμοῦνται, πάγτων εἰρήνην ἐχόντων. Πλέων δ᾽ ἀπὸ
τῆς ἐπαρχίας, τοῦτο μὲν ἹΡόδῳ προσέσχε, τοῦτο δ᾽ ᾿4ϑη-
γαις ἐνδιέτραψον ἄσμενος, πόϑῳ τῶν σπιάλαι διατριβῶν.
“Ἵνδράσι δὲ τοῖς πρώτοις ἀπὸ παιδείας συγγενόμενος,
καὲ τοὺς τότϑ φίλους καὶ συνήϑεις ἀσπασάμενος καὶ τῷ
πρέποντα ϑαυμασϑεὶς ὑπὸ τῆς Ἑλλάδος, δὲς τὴν πόλιν
ἐπανῆλϑεν, ἤδη τῶν πραγμάτων, ὥσπερ ὑπὸ φλεγμονῆς,
ἀφισταμένων ἐπὶ τὸν ἐμφύλιον πόλεμον.
ΧΧΧΥΠΙ. Ἐν μὲν οὐν τῇ βουλῇ ψηφιζομέγων αὐτῷ
ΟἸΟΕΒΟ. 119
θρίαμβον, ἥδιον ἂν ἔφη παρακολουϑῆσαι Καίσαρι
ϑριαμβεύοντι, συμβάσεων γενομένων. Ἰδίᾳ δὲ συνεβού-
λευε, πολλὰ μὲν Καίσαρι γράφων, “τολλὰ δ᾽ αὐτοῦ Πομ-
στηΐον δεύμενος, πραῦνων δκάτερον καὶ παραμυϑούμε-
ψος. Ὡς δ᾽ ἦν ἀνήκεστα, καὶ, Καίσαρος ἐπερχομένου,
“6 ομπήϊξος οὐκ ἔμδινον, ἀλλὰ μετὰ πολλῶν καὶ ἀγαϑῶν
ἀνδρῶν τὴν πόλιν ἐξέλιπε, ταύτης μὲν ἀπολείφϑη τῆς
ς ὃ Κικέρων, ἔδοξϑ δὲ Καίσαρι προστίϑεσϑαι.
Καὶ δῆλός ἐστι τῇ γνώμῃ πολλὰ ῥιπτασϑεὶς ἐπ᾽ ἀμφό-
τερα καὶ δυσπαϑήσας. Γράφει γὰρ ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς
διαπορεῖν, ποτέρωσε χρὴ τρέπεσϑαι, Πομπηΐου μὲν ἔν.
δοξον καὶ καλὴν ὑπόϑεσιν πρὸς τὸν πόλεμον ἢ ἔχοντος,
Καίσαρος δ᾽ ἄμεινον τοῖς πράγμασι χρωμένου, καὶ μὰλ-
λον ῥαυτὸν καὶ τοὺς φίλους σώζοντος" ὥστ᾽ ἔχοιν μὲν,
ὃν φύγῃ, μὴ ἔχειν δὲ, πρὸς ὃν φύγῃ. Τροβατίου δὲ, τι-
»ὺς τῶν Καίσαρος ὁταίρων ᾽ γράψαντος ἐπιστολὴν , ὅτε
ΜἹαΐῖσαρ οἴδται δεῖν “μάλιστα μὲν αὑτὸν ἐξεταζεσϑαι
μεϑ' αὐτοῦ, καὶ τῶν ἐλπίδων μετέχειν" οἱ δ᾽ ἀναδύδται
διὰ γῆρας, εἰς τὴν Ελλάδα βαδίζειν, κἀκεῖ καϑήμενον
ἡσυχίαν ἄγϑιν, ἐκποδὼν ἃ ἀμφοτέροις γενόμενον" ϑαυμά-
σας ὃ Κικέρων, ὅτι Καῖσαρ αὐτὸς οὐκ ἔγραψεν, ἀπεοκρΐ-
ψατο πρὸς ὀργὴν, ὡς οὐδὲν ἀνάξιον πράξϑι τῶν πδπολι-
τευμένων. Τὰ μὲν οὖν ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς γεγραμμένα
τοιαῦτα ἐστι.
ΧΧΧΨΝΠΠ. Τοῦ δὲ Καίσαρος εἰς Ιβηρίαν ἀπάραν-
τος, εὐθὺς ὡς Πομπήϊον ἔπλευσδ' καὶ τοῖς μὲν ἄλλοις
ἄσμενος ὦφϑη, Κάτων δ᾽ αὐτὸν ἰδὼν, ἰδίᾳ πολλὰ κατϑ-
μέμῳϑτο Πομπηΐῳ προσϑέμενον" αὑτῷ μὲν γὰρ οὐχὶ
καλῶς ἔ ἔχϑιν ἐγκαταλιπεῖν, ἢ ἣν ἀπ᾿ ἀρχῆς ᾿εἴλοτο τῆς πολι-
τείας τάξιν, ἐκεῖνον δὲ χρησιμώτερον ὄντα τῇ πατρίδι καὶ
120 ΡΩυΤΑΈΒΟΘΗΙ
τοῖς φίλοις, εἰ μένων ἴσος ἐχεῖ πρὸς τὸ ἀποβαῖνον ἡρμό-
ὥστο, κατ᾽ οὐδένα λογισμὸν οὐδ᾽ ἐξ ἀνάγκης πολέμιον
γεγονέναι Καίσαρι, καὶ τοσούτου μεϑέξοντα κινδύνου --
δεῦρ᾽ ἥκειν. Οὗτοι δὲ δὴ τοῦ Κικέρωνος ἀνέστρεφον οἵ
λόγοι τὴν γνώμην, καὶ τὸ μέγα μηδὲν αὐτῷ " χρῆσϑαι
Πομπήϊον. Αἔἴτιος δ᾽ ἦν αὐτὸς, οὐκ ἀρνούμενος μετα-
μέλεσϑαι, φλαυρίζων δὲ τοῦ Πομπήϊον τὴν παρασκονὴν,
καὶ πρὸς. τὰ βουλεύματα δυσκολαίνων ὑπούλως, καὶ τοῦ
παρασκώπτειν τι καὶ λέγειν χάριεν εἰς τοὺς συμμάχους
οὐκ ἀπεχόμενος, ἀλλ᾽ αὐτὸς μὲν ἀγέλαστος ἀεὶ περιϊὼν
ἐν τῷ στρατοπέδῳ καὶ σχυϑρωπὸς ὁτέροις δὲ παρέχων
γέλωτα μηδὲν δοομέγοις. Βέλτιον δὲ καὶ τούτων ὀλίγα
παραϑέσϑαι. 4ομιτίου τοίνυν ἄνθρωπον εἷς τάξιν
ἡγεμονικὴν ἄγοντος οὐ πολεμικὸν, καὶ λέγοντος, ὡς ἔπειδε-
κῆς τὸν τρόπον ἐστὶ καὶ σώφρων" »Τὶί οὗν," εἶπον, ,»οὐκ
ἐπίτροπον αὐτὸν τοῖς τέενοις φυλάσσεις; ;. Ἐπαινούντων
δέ τινων (Θεοφάνην, τὸν “ἔσβιον, ὃ ὃς ἦν ἐν τῷ στρατοπέ-
δῳ τοκτόνων ἔπαρχος , ὡς εὖ παφαμνϑήσαιτο “Ῥοδίους
τὸν στόλον ἀποβαλόντας" » Ἠλίκον,“ς εἶπεν, »ἀγαϑόν
ἐστι, τὸ Γραικὸν ἔχειν ἔπαρχον “ς Καίσαρος δὲ κατορ-
ϑοῦντιος τὰ πλεῖστα, καὶ τρόπον τινὰ πολιορκοῦντος αὐ-
τοὺς, «έντλῳ μὲν εἰπόντι πυνθάνεσθαι, στυγνοὺς εἶναι
τοὺς Καίσαρος φίλους, ἀπεκρίνατο" ,,»,.Δἔγεις αὐτοὺς
δυσνοεῖν Καίσαρι... Μαρκίον δὲ τινος ἥκοντος ἐξ ᾿τα-
λίας νϑωστὶ, καὶ λέγοντος, ἐν Ῥώμῃ φήμην ἐπικρατεῖν,
ὡς πολιορκοῖτο Πομπήϊος" » Εἶτ᾽ ἐξέπλεουσας,"" εἶπεν,
»ἵνα εἴοῦτο πιστεύσῃς αὐτὸς ϑεασάμενος; )" Μετὰ δὲ
τὴν ἧτταν Ν οννίου μὲν δἐπόντος, ὅτι δεῖ χρηστὰς ἐλπί-
δας ἔχειν, ἑπτὰ γὰρ ἀδτοὺς ἐν τῷ στρατοπέδῳ τοῦ Πομ-
πηΐου λελεῖφϑαι" Καλῶς ἂν,"ς ἔφη, ὑπαρήνεις, εἰ κο-
“
- ΟἸΟΒΆΟ., 12]
λοιοῖς ἐπολεμοῦμεν. “ “αβιηνοῦ δὲ μαντείαις τισὶν ἰσχυ-
φιδομένου, καὶ λέγοντος, ὡς δεῖ περιγενέσϑαι Πομπήϊον"
» Οὐκοῦν," ἔφη, . στρατηγήματι τούτῳ χρώμενοι νῦν
ἀποβοβλήκαμεν τὸ στρατόπεδον. “
ΧΧΧΙΧ. ᾿Αλλὰ γὰρ, γενομένης τῆς κατὰ Φάρσαλον
μάχης, ἧς οὐ μδτόσχε δὲ ἀῤῥωστίαν, καὶ Π [ομπηΐι ἴου φυ-
γόντος, ὃ μὲν Κάτων, καὶ στράτευμα συχνὸν ἐν Αυῤῥα-
χίῳ, καὶ στόλον ἔχων μέγαν, ἐκεῖνον ἠξίου στρατηγ εῖν
κατὰ »όμον, καὶ τὸ. τῆς ὑπατείας ἀξίωμα προὔχοντα.
“ὠϑούμενος δὲ τὴν ἀρχὴν δ Κικέρων, καὶ ὅλως φεύγων
τὸ συστρατεύεσϑαι, παρ᾽ οὐδὲν ἦλϑεν ἀναιρθϑῆναι,
Πομπηΐου τοῦ νέου καὶ τῶν φίλων προδότην ἀποκαλούν-
των, καὶ τὰ ξίφη σπασαμένων, εἰ μὴ Κάτων ἐνστὰς μόλις
ἀφεέλοτο καὶ διῆκεν αὐτὸν ἐκ τοῦ στρατοπέδου. Κατα-
σχὼν δ᾽ εἰς Βρεντέσιον, ἐνταῦϑα διέτριβε, Καίσαρα σίδ--
ριμένων βραδύνοντα διὰ τὰς ἐν ᾿Ασίᾳ καὶ περὶ Αἴγυπτο»
ἀσχολίας. Ἐπεὶ δ᾽ εἰς Τάραντα καϑωρμισμένος ἀπηγ-
γέλλοτο, καὶ πεζῇ περιϊὼν. ἐκεῖϑεν εἰς Βρεντέσιον, ὥρμησβ
πρὸς αὐτὸν, οὔ πάνυ μὲν ὧν δύσελπις, αἰδούμενος δὲ,
πολλῶν παρόντων, ἀνδρὸς ἐχϑροῦ καὶ ὶ κρατοῦντος λαμ-
βάνειν πεῖραν. Οὐ μὴν ἐδέησεν αὐτῷ πρᾶξαὶ τι παρ᾿
ἀξίαν, ἢ εἰπεῖν. Ὃ γὰρ Καῖσαρ, ὡς οἦδεν αὐτὸν πολὺ
πρὸ τῶν ἄλλων ἀπαντῶντα, κατέβη καὶ ἡσπάσατο, καὶ
διαλεγόμενος μόνῳ συχνῶν σταδίων ὁδὸν προῆλϑεν. Ἐκ
δὲ τοῦτον διδτέλδι τιμῶν καὶ φιλοφρονούμενος, ὥστϑ καὶ
γράψαντι λόγον ἐγκώμιον Κάτωνος ἀντιγράφων, τόν τα.
λόγον αὐτοῦ καὶ τὸν βίον, ὡς μάλιστα τῷ Περικλέους
ἐοικότα καὶ Θηραμένους, ἐπαινεῖν. Ὁ μὲν οὖν Κικέρω-
γος λόγος, Κάτων, ὃ δὲ Καίσαρος, ᾿Αντικάτων ἐπιγέγρα-
πα. αΑΑέγοται δὲ καὶ, ΚΚοΐντου .«Διγαρίου δίκην φϑεῦγο»-
[2 ῬΡΙυΤΑΒΟΗΣΙΣ
τος, ὅτι τῶν Καίσαρος πολεμίων εἷς ἐγεγόνει, καὶ Κικέ-
ρωνος αὐτῷ βοηϑοῦντος, εἰσι εἴν τὸν Καίσαρα πρὸς τοὺς
φίλους" .» Τί κωλύδι διὰ χρόνον Κικέρωνος ἀκοῦσαι λέ-
γοντοξ, ἐπεὶ πάλαι κέκριται πονηρὸς ὃ ἀνὴρ καὶ πολέμι-
ος; ““ ἐπεὶ δ᾽ ἀρξάμενος λέγειν ὃ ὃ Κικέρων ὕ ὑπερφυῶς ἐπκί-
νϑι, καὶ προὔβαινεν αὐτῷ πάϑει τὸ ποιοίλος καὶ ὶ χάριτι
ϑαυμαστὸς ὃ ὃ λόγος; π πολλὰς μὲν ἷ ξέναι χρόας ἐπὶ τοῦ προς-
ὦπου τὸν Καίσαρα, πάσας δὲ τῆς ψυχῆς τροπόμενον τρο-
πὰς κατάδηλον εἶναι" τέλος δὲ τῶν κατὰ Φάρσαλον ἁψα-
μένου τοῦ ῥήτορος ἀγώνων, ἐκπαϑῆ γενόμενον τιναχϑῆναι
τῷ σώματι, καὶ τῆς χειρὸς ἐχβαλεῖν ἔ ἔνια τῶν γραμματί-
ὧν. Τὸν γοῦν ἄνϑρωπον ἀπέλυσε τῆς αἰτίας βεβιασμένος.
ΧΙ.. Ἐχ τούτον Κικέρων, οἷς μοναρχίαν τῆς πολιτείας
μεϑεστώσης, ἀφέμενος τοῦ τὰ κοινὰ πράττειν, ἐσχόλαζε
τοῖς βουλομένοις φιλοσοφεῖν τῶν »ἕων, καὶ σχοδὸν ἐκ τῆς
πρὸς τούτους συνηθείας, εὐγενεστάτους καὶ πρώτους
ὄντας, αὖϑις ἴσχνεν ἐν τῇ πόλει μέγιστον. Αὐτῷ δ᾽ ἔρ-
γον μὲν ἦν τὸ τοὺς φιλοσόφους συντελεῖν διαλόγους καὶ
μεταφράξοιν τινὰ τοῦ Πλάτωνος καὶ τῶν διαλεκτικῶν ἢ
φυσικῶν ὀνομάτων ἕκαστον δὲς Ῥωμαϊκὴν μεταβάλλειν
διάλεκτον. Ἐκεῖνος γάρ ἐστιν, ὥς φασιν, ὃ καὶ τὴν φαν-
τασίαν, καὶ τὴν συγκατάϑεσιν, καὶ τὴν ἐποχὴν, καὶ τὴν
κατάληψιν, ἔτι δὲ τὸ ἄτομον, τὸ ἀμερὲς, τὸ κενὸν, ἀλλα
τ πολλὰ τῶν τοιούτων, ἐξονομάσας πρῶτος ἢ μάλιστα
Ῥωμαίοις, τὰ μὲν μεταφοραῖς, τὰ δ᾽ οἰκδιότησιν ἄλλαις
γνώριμα καὶ προσήγορα μηχανησάμενος. Τῇ δὲ πρὸς
τὴν ποίησιν ϑυκολέᾳ παίξων ἐχρῆτο. ““έγεται γὰρ, ὅπη-
νίκα ᾿φυοίη πρὸς τὸ τοιοῦτον, τῆς »υχτὸς ἔπη ποιεῖν πον-
τακόσια. Τὺ μὲν οὖν πλεῖστον τοῦ χρύνου τούτου περὲ
Τοῦσκλον ἐν χωρίοις αὐτοῦ διάγων, ἔγραφε πρὸς τοὺς
ἈΝ
ΟἸΙἸΟΒΈΟ. 128
φίλους, ““αέρτου βίον ζῆν, εὔτϑ παίζων, ὡς ἔϑος εἶχεν,
εἴϑ᾽ ὑπὸ φιλοτιμίας σπαργῶν πρὸς τὴν πολιτείαν καὶ
ἀϑυμῶν τοῖς καϑεοστῶσι. Σπανίως δ᾽ εἰς ἄστυ 3ερα-
πείας ἕνεκα τοῦ Καίσαρος κατῇξει, καὶ πρῶτος ἢν τῶν
συναγορθυόντων ταῖς τιμαῖς, καὶ λέγειν ἀδί τι καινὸν εἰς
τὸν ἀνδρα καὶ τὰ πραττόμενα φιλοτιμουμένων. Οἷόν
ἐστι καὶ τὸ περὶ τῶν Ἰπομπηΐου λεχϑὲν εἰκόνων, ἃς ἀνη-
ρημένας καὶ καταβοβλημένας ὃ Καῖσαρ ἐκέλευσεν ἄνα-
σταϑῆναι" καὶ ἀνοστάϑησαν. Ἔφη γὰρ δ Κικέρων, ὅτι
ταύτῃ τῇ φιλανϑρωπίᾳ Καῖσαρ τοὺς μὲν Πομπηϊουΐστης
σι, τοὺς δ΄. αὑτοῦ πήγνυσιν ἀνδριάντας.
ΧΕΙ. 4΄ανοούμενος δ᾽, ὡς λέγοται, τὴν πάτριον
ἑστορίαν γραφῇ περιλαβεῖν, καὶ πολλὰ συμμίξαι τῶν Ἐλ-
ληνικῶν, καὶ ὅλους τοὺς εἰρημένους λόγους αὐτῶν καὶ μύ-
ϑους ἐνεαῦϑα γράψαι, στολλοῖς μὲν δημοσίοις, πολλοῖς
δ᾽ ἰδίοις κατελήφϑη πράγμασιν ἀβουλήτοις καὶ πάϑεσιν,
ὧν αὐθαΐρετα δοκεῖ σιλεῖστα συμβῆναι. Πρῶτον μὲν
γὰρ ἀπεπέμψατο τὴν γυναῖκα, Τεροντίαν, ἀμεληϑεὶς ὁ ὑσε
αὐτῆς παρὰ τὸν πόλδμον, ὥστ καὶ τῶν ἀναγκαίων ἐφο-
δίων ἐνδεὴς ἀποσταλῆναι; καὶ μηδ᾽ » ὅτι κατῆρεν αὖϑις δὶς
Ἰταλίαν, τυχεῖν εὐγνώμονος. Ατη μὲν γὰρ οὐχ ἦλϑεν,
ἐν Βρεντεσίῳ διατρίβοντος αὐτοῦ ῦ πολὺν χρόνον" ἐρχομέγῃ
δὲ τῇ ϑυγατρὶ, παιδίσχῃ γέᾳ, τοσαύτην οδὸν, οὐ πομπὴν
πρέπουσαν, οὐ χορηγίαν σπαρέσχϑν, ἀλλὰ. καὶ τὴν οἰχίαν
τῷ Κικέρωνι πάντων ἔρημον καὶ κενὴν ἀπέδειξεν ἐπὲ
πολλοῖς ὀφλήμασι καὶ μεγάλοις. ΑὉται γάρ εἰσιν αὲ
λεγόμεναι τῆς διαστάσθως οὐπρεπέσταται προφάσεις. Τῇ
δὲ Τεροντίᾳ καὶ ταύτας ἀρνουμένῃ λαμπρὰν ἐποίησϑ τὴν
ἀπολογίαν αὐτὸς ἐκεῖνος, μεῖ οὐ πολὺν χρόνον γήμας
παρϑένον, ὡς μὲν ἡ Τερδντία κατοφήμιζον, ἔρωτι τῆς
134 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
ὥρας, ὡς δὲ Τίρων, ὃ τοῦ “Κικέρωνος ἀπελεύϑερος, γέ-
χθαφεν, εὐπορίας ἕνδκεν πρὸς διάλυσιν δανδίων. Ἦν χὰρ
ἡ παῖς σφόδρα πλουσία, καὶ τὴν οὐσίαν αὑτῆς ὁ Κικέρων
ἐν πίστει κληρονόμος ἀπολειφϑ εὶς διεφύλαττεν. Ὀφεί.-
λων δὲ πολλὰς μυριάδας, ὑπὸ τῶν φίλων καὶ οἰκείων ἐπεδί-
σϑη τὴν παῖδα γῆμαι παρ ἡλικίαν, καὶ τοὺς δανεισεὰς
ἀπαλλάξαι, τοῖς ἐκείνης χφησάμενον. Αν»τώνιος δὲ, τοῦ
γάμου μνησϑεὶς ἐν Σαῖς πρὸς τοὺς Φιλιππικοὺς ἃ ἀντιγρα-
φαῖς, ἐκβαλεῖν αὐτόν φησι γυναῖκα, παρ ἧ ἐγήρασε: χα-
οιέντως ἅμα τὴν οἰκονρίαν ὡς ἀπράκτου καὶ ἀστρατεύ-
τον παρασκώπτων τοῦ Κικέρωνος. Τήμαντι δ᾽ αὑτῷ
μετ᾽ οὗ πολὺν χρόνον ἤ ᾿ϑυγάτηρ ἀπέϑανε τίκτουσα σεα-
ρὰ “Δέντλῳ-: τούτῳ γὰρ ἐγαμήϑη μϑτὰ τὴν Πείσωνος,
τοῦ προτέρον ἀνδρὸς, τελευτήν. Καὶ συνῆλθον μὲν ἐπὶ
τὴν παραμυϑίαν τῷ Κικέρωνι πανταχόϑεν οἱ ἱ φιλόσοφοι-
᾿ βαρέως δ᾽ ἄγαν ἤνογκδ τὸ συμβεβηκὸς, ὦ ὡστθα καὶ ὶ τὴν γα-
μηϑεῖσαν ἀποπέμψασϑαι δόξασαν ἡσϑῆναι τῇ τολουτῇ
τῆς Τυλλίας.
ΧΙΠ. Τὰ μὲν οὖν κατ᾽ οἶκον οὕτως εἶγε τῷ Κοιέ-
ρώνι. Τῆς δ᾽ ἐπὶ Καίσαρα συνισταμένης πράξοως οὐ
μϑτέσχε, καίπορ ὧν ἑταῖρος ἐν τοῖς μάλιστα Ἐρούτου,
καὶ βαρύνεσϑαι τὰ παρόντα καὶ τὰ πάλαι ποϑεῖν πράγ-
ματα δοκῶν, ὡς ἕτερος οὐδείς. ᾿.4λλ᾽ ἔδεισαν οἵ ἄνδρες
αὐτοῦ τήν τ φύσιν, ὡς ἐνδεᾶ τόλμης, τόν τὸ χρόνον, ἐν ᾧ
καὶ ταῖς ἐῤῥωμενεστάταις φύσεσιν ἐπιλείπει τὸ ϑαῤῥεῖν.
Ὡς δ᾽ οὖν ἐπέπρακτο τοῖς περὲ Βροῦτον καὶ Κάσσιον
τὸ ἔργον, καὶ “Τῶν “Καίσαρος φίλων συνισταμένων ἐπὲ
τοὺς ἀνδρας, αὖϑις ἡ ἢν δέος ἐμφυλίοις πολέμοις ποριπατῆ
γενέσϑαι τὴν πόλιν" Αἀντώνιος μὲν ὑπατούων τὴν βουλὴν
συνήγαγδ, καὶ βραχέα διελέχϑη περὶ ὁμονοίας, Κικέρω»
ΟἹΟΕΆΟ. 138
δὲ πολλὰ πρὸς τὸν καιρὸν οἰκείως διελϑὼν, ἔπϑισα τὴν
σύγκλητον, ᾿4ϑηναίους μιμησαμένην, ἀμνηστίαν τῶν ἐπὶ
Καίσαρι ψηφίσασϑαι, νεῖμαι δὲ τοῖς περὸ Κάσσιον καὶ
Βροῦτον ἐπαρχίας. Ἔσχε δὲ τούτων τέλος οὐδέν. Ὁ γὰρ
δῆμος, αὐτὸς μὲν ἀφ ἑαυτοῦ πρὸς οἶκτον ἐξαχϑεὶς, ὡς
εἶδϑ τὸν »εχρὸν ἐχκομιζόμενον δι ἀγορᾶς, ᾿Αντωνίου δὲ
καὶ τὴν ἐσθῆτα δείξαντος αὐτοῖς αἵματος κατάπλεων,
καὶ πδκομμένην πάντη τοῖς ξίφεσιν, ἐχμανέντες ὑπ᾽ ὀργῆς,
ἐν ἀγοφᾷ ζήτησιν ἐποιοῦντο τῶν ἀνδρῶν, καὶ πῦρ ἔχοντες
ἐπὸ τὰς οἰκίας ἔϑεον, ὡς ἀγάψοντες. Οἱ δὲ τοῦτον μὲν
τῷ προπεφυλάχϑαι διέφυγον τὸν κίνδυνον, ἑτέρους δὲ
πολλοὺς καὶ μεγάλους προσδοκῶντες, ἐξέλιπον τὴν σεόλιν.
ΧΙΗΙ. Ευϑὺς οὖν ὃ ᾿Αντώνιος ἐπῆρτο, καὶ πᾶσι
μὲν ἦν φοβερὸς, ὡς μοναρχήσων, τῷ δὲ Κικέρωνι φοβε-
ρώτατος. ᾿Αἀναῤῥωνυμένην τὸ γὰρ αὐτῷ πάλιν ὁρῶν τὴν
δύναμιν ἐν τῇ πολιτείᾳ, καὶ τοῖς περὶ Βροῦτον ἐπιτήδοιον
εἰδὼς, ἤχϑετο παρόντι. Καί πού τι καὶ προὐπῆρχεν
ὑποψίας αὐτοῖς τιρὸς ἀλλήλους κατὰ τὴν τῶν βίων ἀνο-
μοιότητα καὶ διαφοράν. Ταῦτα δείσας ὃ Καοιέρων,
πρῶτον μὲν ὥρμησο πρεσβευτὴς 4Δολοβέλλᾳ συνεκπλεῦσαι
εἰς Συρίαν. Ἐπεὶ δ᾽ οἱ ἱ μέλλοντος ὑπατεύδιν μετ' Ἡντώ-
»ιον, Ἵρτιος καὶ Πάνσας, ἄνδρες ἀγαϑοὶ καὶ ζηλωταὶ
τοῦ Κικέρωνος, ἐδέοντο μὴ σφᾶς καταλιπεῖν, ὑποδεγόμε-
νοι καταλύσειν ᾿Αντώνιον, ἐκδίψου παρόντος" ὃ δ᾽ οὔτ᾽
ἀπιστῶν παντάπασιν, οὔτε πιστούων, Δρλοβέλλαν μὲν
εἴασε χαῖροιν, ὁμολογήσας δὲ τοῖς πϑρὲ τὸν Ἵρτιον τὸ
ϑέρος ἐν ᾿Αϑήναις διάξειν, ὅταν δ᾽ ἐχεῖνοι παραλάβωσι
τὴν ἀρχὴν, ἀφίξεσϑαι πάλιν, αὐτὸς καϑ' ἑαυτὸν ἐξέπλευ-
σϑ' γενομένης δὲ περὶ τὸν πλοῦν διατριβῆς, καὶ λόγων
ἀπὸ Ῥώμης, οἷα φιλεῖ, καινῶν προσπεσόντων, μεταβϑ-
ἵ
426 ΡΙυΤΑΆΒΌΟΗΙ
,βλῆσϑαι μὲν ᾿ἀντώνιον ϑαυμαστὴν μεταβολὴν, καὶ πάντα
πράττειν καὶ πολιτεύοσϑαι πρὸς τὴν σύγκλητον, ἐνδεῖν δὲ
τῆς ἐκοίνου παρουσίας τὰ πράγματα, μὴ τὴν ἀρίστην
ἔχειν διάϑεσιν" καταμεμψάμϑνος αὐτὸς αὑτοῦ τὴν πεολ-
λὴν δὐλάβειαν, ἀνέστρερρεν αὖϑις εἰς “Ῥώμην. Καὶ τῶν
πρώτων οὐ διημάρτανεν ἐλπίδων" τοσοῦτον πλῆϑος ὑπὸ
χαρᾶς καὶ πόϑου πρὸς τὴν ἀπάντησιν ἐξεχύϑη, καὶ σχϑε-
ἐν» ἡμερήσιον ἀνήλωσαν χρόνον αἱ περὶ τὰς πύλας καὶ
δἴσοδον αὑτοῦ δεξιώσεις καὶ φιλοφροσύναι. Τῇ δ᾽
ὑστεραίᾳ βουλὴν συναγαγόντος ἈἈΙνεωγίου, καὶ καλοῦντος
αὐτὸν, οὐκ ἤλϑεν, ἀλλὰ κατέκϑιξο, μαλακῶς ἔχοι» ἐκ τοῦ
κόπου σκηπεόμενος. Ἐδύκϑι δὲ τἀληϑὲς ἐπιβουλῆς δἶναι
φύβος, ἔκ τινος ὑποψίας καὶ μηνύσθως καϑ' ὁδὸν αὐτῷ
προσπεσούσης. ᾿Αντώνιος δὲ χαλεπῶς μὲν εἶχεν ἐπὶ τῇ
διαβολῇ, καὶ στρατιώτας ἔπεμψεν ἀγειν αὐτὸν, ἢ κατα-
πρῆσαι τὴν οἰκίαν κδλούσας᾽ ἐνστάντων δὲ πολλῶν καὶ
δεηϑέντων, ἐνέχυρα. λαβὼν μόνον, ἐπαύσατο. Καὶ τὸ
λοιπὸν οὕτως ἀντιπαρεξιόντες «ἀτρέμα καὶ φυλαττύμενοι
διδτέλουν" ἄχρις οὗ Καῖσαρ ὃ νέος ἐξ “ἀπολλωνίας πα-
ραγενόμενος, τόν τὸ κλῆρον ἀνεδέξατο τοῦ Καίσαρος
ἐχοίνου, καὶ περὶ τῶν δισχιλίων πεντακοσίων μυριάδων,
ἃς ᾿Αντώνιος ἐκ τῆς οὐσίας κατεῖχεν, εἰς διαφορὰν κατέ-
στὴ πρὸς αὐτόν.
Χέιν. Ἐχ δὲ τούτου Φίλιππος, ὃ τὴν μητέρα τοῦ
- »ἐου “Καίσαρος ἔχων, καὶ Μάρκελλος, ὃ τὴν ἀδελφὴν,
ἀφικόμϑνοι μοτὰ τοῦ νβανίσκου πρὸς τὸν Κικέρωνα, συ»-
ἔθεντο, Κικέρωνα μὲν ἐκδίνῳ τὴν ἀπὸ τοῦ λόγου καὶ τῆς
πολιτείας δύναμιν ἔν τὸ τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ παρέχειν;
ἐκεῖνον δὲ Κικέρωνι τὴν ἀπὸ τῶν χρημάτων καὶ τῶν ὅπλων
ἀσιράλειαν. Ἤδη γὰρ οὐκ ὀλίγους τῶν ὑπὸ Καίσαρι
|
ΟἸΟΕΈΟ. 12]
στρατευσαμένων πορὶ αὑτὸν οἶχο τὸ μειράκιον. Ἐδόκει
δὲ καὶ μείζων τις αἰτία γεγονέναι τοῦ τὸν Κυέρωνα, ἄνα-
δέξασϑαι προθύμως τὴν Καίσαρος φιλίαν. Ἔτι γὰρ, ὡς
ἔοικδ, Πομπηΐου ζῶντος καὶ Καίσαρος, ἔδοξα κατὰ τοὺς
ὕπνους ὃ Κικέρων καλεῖν τινα τοὺς τῶν συγκλητικῶν
παῖδας δὲς τὸ Καπιτώλιον, ὡς μέλλοντος ἐξ αὐτῶν ἕἶ ἕνα
τοῦ “4:ὃς ᾿ἀποδϑωνδιν τῆς Ῥώμης ἡγεμόνα" τοὺς δὲ πο-
λέτας ὑπὸ σπουδῆς ϑέοντας ἵστασϑαι περὲὶ τὸν γϑών"
καὶ τοὺς παῖδας ἐν τοῖς ποριπορφύροις καϑέζεσϑαι σιω-
στὴν ἔχοντας. Ἐξαίφνης δὲ τῶν ϑυρὼν ἀνοιχϑεισῶν,
καϑ' ἕνα τῶν παίδων ἀνισταμένων, κύχλον παρὰ τὸν
ϑεὸν παραπορούεσϑαι" τὸν δὲ πάντας ἐπισκοπεῖν καὶ
ἀπτοστέμτιειν ἀχϑομένούς. - Ὡς δ᾽ οὗτος ἣν προσιὼν κατ᾽
αὐτὸν, ἐκτᾶναι τὴν δοξιὼν, καὶ ϑἰσεῖν᾽ »»ἹῈ Ῥωμαῖοι,
πέρας ὑμῖν ἐμφυλέων πολέμων οὗτος ἡγεμὼν γενόμενος. “
Τοιοῦτόν φασιν ἐνύπνιον ἰδόντα τὸν Κικέρωνα, τὴν μὲν
ἰδέαν τοῦ παιδὸς ὀκμεμάχϑαι: καὶ κατέχειν ἐναργῶς, αὐ-
τὸν δ᾽ οὐκ ἐπίστασϑαι. Μεϑ' ἡμέραν δὲ καταβαίνοντος
εἰς τὸ ποδίον τὸ Ἄρϑιον αὐτοῦ, τοὺς παῖδας ἤδη γεγυ-
μνασμένους ἀπέρχεσϑαι, κἀκεῖνον ὀφϑῆναι τῷ Κικέρωνι
πρῶτον, οἷος ὄφϑη καϑ' ὕπνον" ἐκπλαγέντα δὲ, πυν-
ϑάνεσϑαι, τένων οἴη γονόων. Ἦν δὲ πατρὸς Ὀχταουΐου
τῶν οὐκ ἄγαν ἐπιφανῶν, Αττίας δὲ μητρὸφν ἀδελφιδῆς
Καίσαρος. Ὅϑεν Καῖσαρ αὐτῷ, παῖδας οὐκ ἔχων ἰδίους,
τὴν οὐσίαν ἑαντοῦ καὶ τὸν οἶκον ἐν ταῖς διαϑήκαις, ἔδω-
κδν. Ἐκ τὐύτου φασὶ τὸν Κικέρωνα τῷ παιδὶ κατὰ τὰς
ἀπαντήσεις ἐντυγχάνοιν ἐπιμελῶς, κἀκεῖνον οἰκδίως δέχε-
σϑαι τὰς φιλοφροσύνας ᾿ καὶ γὰρ ἐκ τύχης αὐτῷ γεγονέ- ᾿
γαι συμβεβήκει, Κικέρωνος ὑπατεύοντος.
Χην. Αὗται μὲν οὖν προφάσεις ἦσαν αἱ λεγόμεναι"
138 ΟΠ ΡΕΟΥΤΑΆΒΟΗΙ
τὸ δὲ πρὸς ᾿Αντώνιον μῖσος Κικέρωνα πρῶτον, εἶτα ἢ
φύσις, ἥττων οὐσα τῆς τιμῆς, προσεπίησϑ Καίσαρι, νο-
μίζοντα προσλαμβάνειν τῇ πολιτείᾳ τὴν ἐκείνον δύναμιν.
Οὕτω γὰρ ὑπήοι τὸ μειράκιον αὐτὸν, ὥστϑ καὶ πατέρα
προσαγορεύειν. Ἐφ᾽ ᾧ σφόδρα Βροῦτος ἀγανακτῶν, ἐν
ταῖς πρὸς ᾿Αττικὸν ἐπιστολαῖς καϑήψατο τοῦ Κικέρωνος,
ὅτι διὰ φόβον ᾿Αντωνίου ϑεραπεύων Καίσαρα, δῆλός
ἐστιν οὐχ ἐλευϑερίαν τῇ πατρίδι πράττων», ἀλλὰ δεσπό-
τὴν φιλάνϑρωπον αὑτῷ μνώμενος. Οὐ μὴν ἀλλὰ τόν γε
παῖδα τοῦ Κικέρωνος ὃ Βροῦτος, ἐ ᾿᾿ϑήναις διατρίβον-
τα παρὰ τοῖς φιλοσόφοις, ἀναλαβὼν, ἔ ἔσχεν ἐφ᾿ ἤγϑδμο-
γνίας, καὶ πολλὰ χρώμενος αὐτῷ κατώρϑου. Τοῦ δὲ Κι-
κέρωνος ἀκμὴν ἔσχεν ἥ δύναμις ἐν τῇ πόλδι τότε μεογί-
στην, καὶ χρατῶν, ὅσων ἐβούλετο, τὸν» μὲν Ἀντώνιον ἐξέ-
κρουσὰ καὶ κατεστασίασϑ, καὶ πολεμήσοντας αὐτῷ τοὺς
δύο ὑπάτους, Ἵρτιον καὶ Πάνσαν, ἐξέπεμψε" Καίσαρι δὲ
ῥαβδούχους καὶ στρατηγικὸν κόσμο», ὡς δὴ προπολε-
μοῦντι τῆς πατρίδος, ἔ ἔπεισϑ ψηφίσασϑαι τὴν σύγκλητον.
᾿Ἐποὶ δ᾽ ᾿Αντώνιος μὲν ἥττητο, τῶν δ᾽ ὑπάτων ἀμφοτέρων
ἀποϑανόντων, ἐκ τῆς “μάχης πρὸς Καίσαρα συνέστησαν
αἱ δυνάμεις, δείσασα ἡ βουλὴ νέον ἄνδρα, καὶ τύχῃ λαμ-
πρᾷ κεχρημένον, ἐπϑιρᾶτο τιμαῖς καὶ δωρεαῖς ἀποχαλεῖν
αὐτοῦ τὰ στρατεύματα, καὶ περισπᾷν τὴν δύναμιν, ὦ ὡς μὴ
δοομένη τῶν προπολεμούντων ᾽ “Ἀντωνίου ποφϑυγότος.
Οὕτως ὃ Καῖσαρ φοβηϑεὶς, ὕ ὑπέπεμτιθ τῷ Κικέρωνι τοὺς
δεομένους καὶ πείϑοντας ὑπατείαν μὲν ἀμφοτέροις ὁμοῦ
πράττειν, χρῆσϑαι δὲ τοῖς. πράγμασιν, ὅπως αὐτὸς
ἔγνωκδ, παραλαμβάνοντα τὴν ἀρχὴν, καὶ τὸ μειράκιον δι-
οἰκϑῖν ὀνόματος καὶ δόξης γλιχόμενον. “Ὡμολύγει δὲ Καῖ-
σαρ αὐτὸς, ὡς δεδιὼς κατάλυσιν, καὶ κινδυνδύων ἔρημος
ΟΙΟΕΈΟ. - 129
γενόσϑαι, χ χρήσαιτο τῇ Κικέρωνος ἐν δέοντι φιλαρχίᾳ,
προτρεψάμενος αὑτὸν ὑπατείαν μετιέναι, συμπράττοντος
αὐτοῦ καὶ συναρχαιρεσιάζοντος.
ΧΗΥῚ. Ἐνταῦϑα μέντοι μάλιστα Κικέρων ἐπαρϑεὶς
ὑπὸ νέου γέρων, καὶ φενακισϑ εὶς, καὶ συναρχαιρεσιάσας,
καὶ παρασχὼν αὑτῷ τὴν σύγκλητον, εὐϑὺς μὲν ὑπὸ τῶν
φίλων αἰτίαν εἶχεν, ὀλίγῳ δ᾽ ὕστϑρον αὑτὸν ἀπολωλεκὼς"
ἤσϑετο, καὶ τοῦ δήμου προϊέμενος τὴν ἐλευ ϑερίαν.
Αὐξηϑεὶς γὰρ ὃ γνβανίας, καὶ τὴν ὑπατείαν λαβὼν, Κικέ-
θωνα μὲν εἴασθ χαίρειν ᾿ Ἀντωνίῳ δὲ καὶ “Αεπίδῳ φίλος
γενόμενος, καὶ τὴν δύναμιν εἷς ταὐτὸ συνενεγεὼν; ὥσπερ
ἄλλο τι κτῆμα τὴν ἡγεμονίαν ἐνδίματο πρὸς αὑτούς.
αὶ κατεγράφησα» ἄνδρες, οὐς ἔδοι ϑνήσκειν, ὑπὲρ δια-
κοσίους. πλείστην δὲ τῶν ἀμφισβητημάτων αὐτοῖς ἔριν
ῇ Κικέρωνος προγραφὴ παρέσχεν, Ἀντωνίου μὲν ἀσυμ-
βάτως ἢ ἔχοντος, δὶ μὴ πρῶτος ἐκεῖνος ἀποϑνήσκοι, «Δεπί-
δου δ᾽ “Αντωνίῳ προστιϑεμένου, Καίσαρος δὲ πρὸς ἀμ-
φοτέρους ἀντέχοντος. “Ἔγίψοντο δ᾽ αἱ σύνοδοι μόνοις
ἀπόῤῥητοι περὶ πόλιν Βονωνίαν ἐφ᾽ ἥ ἡμέρας τρεῖς, καὶ
συνήεσαν δἰς τόπον τινὰ πρόσω τῶν στρατοπέδων πο-
ταμῷ περιῤῥεόμενον. “4ἔγεται δὲ τὰς πρώτας ἡμέρας
διαγωνισάμενος ὑπὲρ τοῦ Κικέρωνος ὃ Καῖσαρ, ἐνδοῦναι
τῇ τρίτῃ, καὶ. ᾿προέσϑαι τὸν ἄνδρα. Τὰ δὲ τῆς ἀντιδό-
σθως οὕτως εἶχεν. Ἔδει Κικέρωνος ἐκστῆναι Καίσαρα,
Παύλου δὲ τἀδελφοῦ, “4ἐπιδον, “Αευκίου δὲ Καίσαρος
“Ἀντώνιον, ὃς ἦν ϑεῖος αὐτῷ πρὸς μητρός. Ουτως ἐξέ-
πεσεν ὑπὸ ϑυμοῦ καὶ λύσσης τῶν ἀνϑρωπίνων λογισμῶν,
μᾶλλον δ᾽ ἀπέδειξεν, ὡς οὐδὲν ἀνθρώπου ϑηρίον ἐστὶν
ἀγριώτερον, ἐξουσίαν πάϑει προσλαβόντος.
ΧΗΡΠΙ. Ἰραττομένων δὲ τούτων, ὁ Κικέρων ἣν μὲν
γστ. ΨΗηΙ|. 1
1830 ΡΙΠθΠΤΑΒΟΗΙ
ἐν ἀγροῖς ἰδίοις περὶ Τουσκλον, ἔχων τὸν ἀδελφὸν μεϑ'
αὑτοῦ" πυϑόμεδνγοι δὲ τὰς προγραφὰς, ἔγνωσαν εἷς
“στυρα μεταβῆναι, χωρίον πάραλον τοῦ Κικέρωνος"
ἐκεῖϑεν δὲ πλεῖν εἰς Μακεδονίαν πρὸς Βροῦτον. Ἴ11δὴ
γὰρ ὑπὲρ αὐτοῦ λόγος ἐφοίτα. κρατοῦντος. κομίζοντο
δ᾽ ἐν φορείοις, ἀπειρηκότες ὑπὸ λύπης καὶ κατὰ τὴν
ὁδὸν ἐφιστάμενοι, καὶ τὰ φορεῖα παραβάλλοντες, ἀλλή-
λοις προσωλοφύροντο. “Μᾶλλον δ᾽ ὃ Κόϊντος ἤϑύμει,
καὶ λογισμὸς αὐτὸν εἰσῇει τῆς ἀπορίας" οὐδὲν γὰρ ἔφη
λαβεῖν οἴκοϑεν. ᾿Αλλὰ καὶ τῷ Κικέρωνι γλίσχρον ἣν
᾿ ἐφόδιον. ἄμεινον ον δῖναι, τὸν μὲν Κικέρωνα προλαμ-
βάνειν τῇ φυγῇ » αὐτὸν δὲ μεταϑεῖν, οἴκοϑεν συσχουασά-
μβδρον. Ταῦτ᾽ ἔδοξο' καὶ περιβαλόντες ἀλλήλους καὶ
ἀνακλαυσάμενοι διελύϑησαν. Ὁ μὲν οὖν Κόϊντος πολ-
λαῖς ὕστερον ἡμέραις ὑπὸ τῶν οἰκετῶν προδοϑεὶς τοῖς
ζητοῦσιν , ἀνῃρέϑη μετὰ τοῦ παιδύς. Ὁ δὲ Κικέρων εἰς
᾿Αστυρα κομισϑεὶς, καὶ πλοῖον εὑρὼν, εὐϑὺς ἐνέβη» καὶ
παρέπλευσεν ἃ ἄχρι Κιρκαίου, προύματι χρώμενος. Ἐκεῖ-
ϑεν δὲ βουλομένων εὐϑὺς αἴρειν τῶν κυβερνητῶν, εἴτϑ δεί-
σας τὴν ϑάλασσαν, εἶτ᾿ οὕπω παντάπασι τὴν Καίσαρος
ἀπεγνωκὼς πίστιν, ἀπέβη καὶ παρῆλϑε πεζῇ σταδίους
ἑκατὸν; ὡς εἰς Ῥώμην πορθυόμενος. 4ὖϑις δ᾽ ἀλύων
καὶ μεταβαλλόμενος κατῇϑι πρὸς ϑάλασσαν». Καχεῖ
διενυκτέρευσεν ἐπὶ δεινῶν καὶ ἀπόρων λογισμῶν᾽ ὥστο
καὶ παρελϑεῖν εἰς τὴν Καίσαρος οἰκίαν διενοήϑη κρύφα,
καὶ σφάξας ἑαυτὸν ἐπὶ τῆς ἑστίας ἀλάστορα προσβα-
λεῖν. ᾿Αλλὰ καὶ ταύτης αὐτὸν ἀπέχρουσϑ τῆς ὁδοῦ δέος
βασάνων. Καὶ τἄλλα ταραχώδη πάλιν προβουλεύματα
τῆς γνώμης μδταλαμβάνων παρέδωκο τοῖς οἰκέταις ἑαυ-
τὸν δὶς Καπίτας κατὰ πλοῦν κομίζειν, ἔχων ἐκεῖ χωρία
.--
΄-
.τ
ΟἸΘΕΆΒΟ. 13}
καὶ καταφυγὴν ὥρᾳ ϑέρους φιλάνθρωπον, ὅταν ἥδιστον
οὗ ἐτησίαι καταπνέωσιν. Ἔχει δ᾽ ὃ τύπος καὶ ναὸν
““πόλλωνος μικρὸν ὑπὲρ τῆς ϑαλάττης. Ἐντεοῦϑεν ἀρ-
ϑέντες ἀϑρόοι κόρακες, ὑπὸ κλαγγῆς προσεψέροντο τῷ
πλοίῳ τοῦ Κοιέρωνος ἐπὶ γῆν ἐρεσσομένῳ" καὶ καϑί.-
σαντᾶς ἐπὶ τὴν κεραίαν ἑκατέρωθεν, οἷ μὲν ἐβόων, οἱ δ᾽.
ἔχοπτον τὰς τῶν μηρυμάτων ἀρχάς" καὶ πᾶσιν ἐδόκϑι
τὸ σημεῖον εἶναι πονηρόν. ᾿Απέβη δ᾽ οὖν ὃ Κικέρων,
καὶ παρελϑὼν εἰς τὴν ἔπαυλιν, ὡς ἀναπαυσύμενος κατϑε-
κλίϑη. ἸΤὼν δὲ κοράκων οἷ πολλοὲ μὲν ἐπὶ τῆς ϑυρίδος
διεκάϑηντο φϑεγγόμενοι ϑορυβῶδες" εἷς δὲ καταβὰς
ἐπὲ τὸ κλινίδιον, ἐγκεκαλυμμένου τοῦ Κικέρωνος ἀπῆγθ
τῷ στόματι κατὰ μιιρὸν ἀπὸ τοῦ προσώπου τὸ ἱμάτιον.
Οἱ δ᾽ οἰκέται ταῦϑ᾽ δρῶντες, καὶ κακίσαντες ἑαυτοὺς,
εἰ σπιδριμένουσι τοῦ δεσπότου φονευομένου ϑεαταὶ γενέ-
σϑαι, ϑηρία δ᾽ αὐτῷ βοηϑεῖ καὶ προκήδεται παρ᾽ ἀξίαν
σεράττοντος, αὐτοὶ δ᾽ οὐκ ἀμύνουσι, τὰ μὲν δεύμϑνοι,
τὰ δὲ βίᾳ λαβόντες, ἐκόμιξον ἐν τῷ φορείῳ πρὸς τὴν
ϑάλασσαν.
ΧΗΡΠΙ. Ἐν τούτῳ δ᾽ οἱ σφαγεῖς ἐπῆλϑον, ὅκατον-
τάρχης Ἐρέννιος καὶ “Ποπίλλιος χιλίαρχος, ᾧ πατροκτο-
γίας “τοτὲ δίχην φϑύγοντι συνδῖσιδν ὁ Κικέρων, ἔχοντες
ὑπηρέτας. Ἐπεὶ δὲ τὰς ϑύρας κεκλβισμένας εὑρόντες
ἐξέκοψαν, οὐ φαινομένου τοῦ Κικέρωνος, οὐδὲ τῶν ἔνδον
δἰδέναι φασκόντων, λέγεται, »ϑαγίσκον τινὰ, τεϑραμμέ-
γον μὲν ὑπὸ τοῦ Κιχέρωνος ἐν γράμμασιν ἐλευϑερίοις
καὶ μαϑήμασιν, ἀπελϑύϑερον δὲ ὶ Κοΐντου, τοῦ ἀδελφοῦ,
Φιλόλογον τούνομα, φράσαι τῷ χιλιάρχῳ τὸ φορεῖον
κομιζόμενον διὰ τῶν καταφύτων καὶ συσκίων περιπάτῳ »
ἐπὶ τὴν ϑάλατταν. Ὃ μὲν οὖν χιλίαρχος, ὀλίγους ἀγα-
12
132 ΡΙΠΤΛΕΒΟΗΙ “
λαβὼν μ8ϑ᾽ ἑαυτοῦ, ποριέϑοι, πρὸς τὴν ἔξοδον. Τοῦ δ᾽
Ἑρεννίου δρόμῳ φερομένου διὰ τῶν περιπάτων ὃ Κικέ-
ρων ἤσϑετο, καὶ τοὺς οἰκέτας ἐκέλευσεν ἐνταῦϑα κατα-
ϑέσϑαι τὸ φορεῖον. Αὐτὸς δ᾽, ὥσπερ δἰώϑει, τῇ ἀρι-
στερᾷ χϑιρὶ τῶν γενείων ἁπτόμενος, ἀτενὲς ἐγδώρα τοῖς
σφαγῦσιν, αὐχμοῦ καὶ κόμης ἀνάπλθως, καὶ συντετηκὼς
ὑπὸ φροντίδων τὸ πρόσωπον: ὥστϑ τοὺς πλείστους
ἐγκαλύψασϑαι, τοῦ Ἑρεννίου σφάζοντος αὐτόν. Ἔσφα-
γη δὲ τὸν τράχηλον ἐκ τοῦ φορδίου προτείνας, ἔτος ἐκεῖ-
»Ὸ γεγονὼς ἐξηκοστὸν καὶ τέταρτον. Τὴ» δὲ κεφαλὴν
ἀπέκοψεν αὐτοῦ καὶ τὴν χεῖρα, Ἀντωνίου κελούσαντος, ἥ ἣ
τοὺς Φιλιπποιιοὺς ἔγραψεν. Αὐτός τὸ γὰρ ὃ Κικέρων
τοὺς κατ᾽ ᾿Αντωνῖου λόγους Φιλιππικοὺς ἐπέγραψε, καὶ
μέχρι νῦν τὰ β' βλία Φιλιππικοὶ καλοῦνται.
ΧΙΙΧ. Τῶν δ᾽ ἀκρωτηρίων εἰς Ῥώμην κομισϑέντων,
ἔτυχε μὲν ἀρχαιρεσίας τελῶν ὁ ὁ Αντώνιορ, ἃ ἀκούσας δὲ καὶ
ἰδὼν ἀνεβόησεν, ὡς νῦν αἷ προγραφαὶ τέλος ἔχοιδν. Τὴν
δὲ κεφαλὴν καὶ τὴν χεῖρα ἐκέλουσεν ὑπὲρ τῶν ἐμβόλων
ἐπὶ τοῦ βήματος ϑεῖναι, ϑέαμα Ῥωμαίοις φρικτὸν, οὐ
τὸ Κικέρωνος ὁρᾷν πρόσωπον οἰομένοις, ἀλλὰ τῆς “ν-
τωνίου ψυχῆς δἰκόνα. Πλὴν ἕν γέ τι φρονήσας μέτριον
ἐν τούτοις, Πομπωνίᾳ, τῇ Κοΐντου γυναικὶ, τὸν Φιλόλο-
70» παρέδωκεν. ἫἪἫ δὲ, κυρία γενομένη τοῦ “σώματος,
ἄλλαις τ δειναῖς ἐχρήσατο τιμωρίαις, καὶ τὰς σάρκας
ἀποτέμνοντα τὰς αὑτοῦ κατὰ μικρὸν, ὑπτᾷν, εἶτ᾽ ἐσϑίειν
ἠνάγκασεν. Οὕτω γὰρ ἔνιοι τῶν συγγραφέων ἱστορή-
κασιν" ὃ δ᾽ αὐτοῦ τοῦ Κιιέρωνος ἀπελούϑερος, Τίρων,
τοπαράπαν οὐδὲ μέμνηται τῆς τοῦ Φιλολόγου προδο-
σίας. Πυνϑάνομαι δὲ, Καίσαρα χρόνοις πολλοῖς ὑστε-:
ρον εἰσολϑεῖν πρὸς ἕνα τῶν ϑυγατριδῶν' τὸν δὲ, βιβλίον
ΟΙΟΕΒΟ. 133
ἔχοντα Κυιέρωνος ἐν ταῖς χερσὶν, ἐκπλαγέντα τῷ ἱματίῳ
σπερικαλύπτειν" ἰδόντα δὲ Καίσαρα, λαβεῖν καὶ διολϑεῖν
ἑστῶτα μέρος πολὺ τοῦ βιβλίου, πάλιν δ᾽ ἀποδιδόντα τῷ
μειρακίῳ, φάναι" »»Αόγιος ἀνὴρ, ὦ παῖ, λόγιος καὶ φι-
λόπατρις. “- Ἐπεὶ ὶ μέντοι τάχιστα “κατεπολέμησεν ᾿Αντώ-
»ιο», ὑπατεύων αὐτὸς εἵλετο “συνάρχοντα τοῦ Κιιόρωνος
τὸν υἱὸν, ἀφ᾽ ὄῦ τάς τ᾽ δἰκόνας ἥ βουλὴ ἀνϑῖλεν Αντω-
γίου, καὶ τὰς ἄλλας ἠκύρωσϑ τιμὰς, καὶ προσεψηφίσατο,
μηδενὶ τῶν Αντωνίων ὄνομα Μάρκον εἶναι. Οὕτω τὸ
δαιμόνιον εἷς τὸν “Κικέρωνος οἶκον ἐπανήνογκε τὸ τέλος
τῆς ᾿ἀγτωγέου κολάσϑως.
ΟΟΜΡΑΒΑΤΙΟ ΡΕΜΟΒΤΗΕΝΙΒ
ΟὟΜ ΟἸΘΕΒΟΝΕ. “
“ μὲν οὖν ἄξια μνήμης τῶν πρὶ ““ημοσϑώνους καὶ
Αἰπέρωνος ἱστορουμένων εἰς τὴν ἡμετέραν ἀφῖκται γνώ-
σιν, ταῦτ᾽ ἐστίν. “ἀφεικὼς δὲ τὸ συγκρίνειν τὴν ἐν τοῖς
λόγοις ἕξιν αὐτῶν, ἐκεῖνό μοι δοκῶ μὴ παρήσειν ἀῤῥητον;
ὅτι Δημοσϑένης μὲν εἰς τὸ ῥητορικὸν ἐνέτοινο πᾶν, ὅσον
εἶχεν ἐκ φύσεως ἢ ἀσκήσεως λόγιον, ὑπερβαλλόμενος
ἐναργείᾳ μὲν καὶ δεινότητι τοὺς ἐπὶ τῶν ἀγώνων καὶ τῶν
διριῶν συνοξοταζομένους, ὄγκῳ δὲ καὶ μδγαλοπρεπείᾳ τοὺς
ἐπιδοικτικοὺς, ἀκριβείᾳ δὲ καὶ τέχνῃ τοὺς σοφιστάς" Κι-
---
84 ΟΟΜΡΑΒΑΤΙΟ ΡΕΜΟΒΤΊΗΕΝΙΒ
κέρων δὲ, καὶ πολυμαϑῆς καὶ ποικίλος τῇ πϑορὶ τοὺς λό--
γους σπουδῇ γενόμενος, συντάξεις μὲν ἰδίας φιλοσόφους
ἀπολέλοιπεν οὐκ ὀλίγας εἰς τὸν “᾿καδημαϊκὸν τρόπον, οὐ
μὴν ἀλλὰ καὶ διὰ τῶν πρὸς τὰς δίκας καὶ τοὺς ἀγῶνας
γραφομένων λύγων δηλός ἐστιν ἐμπειρίαν τινὰ γραμμά-
των παρεπιδείενυσϑαι βουλόμενος. Ἔστι δὲ τις καὶ τοῦ
ἤϑους ἐν τοῖς λόγοις ἑκατέρου δίοψις. Ὁ μὲν γὰρ 4η-
μοσϑενικὸς ἔξω παντὸς ὡραϊσμοῦ καὶ παιδιᾶς εἰς δεινό--
τητὰ καὶ σπουδὴν συνηγμένος, οὐκ ἐλλυχνίων ὅδωδεν,
ὥσπϑρ ὃ Πυϑέας ἢ ἔσκωπτεν, ἀλλ᾽ ὑδροποσίας καὶ φρον-
τίδων, καὶ τῆς λεγομένης πικρίας" τοῦ τρόπου καὶ στυγοό-
τητος" Κιιέρων δὲ πολλαχοῦ τῷ σκωπτικῷ πρὸς τὸ βω-
μολόχον. ἐκῳδρόμενος, καὶ πράγματα σπουδῆς ἀξια γέ-
λωτι καὶ παιδιᾷ κατοιρωνευόμενος ἐν ταῖς δίκαις εἰς τὸ
χφειῶδες, ἠφείδει τοῦ πρέποντος" ὥσπϑρ ἐν τῇ Κελίου
συγηγορίᾳ μηδὲν ἄτοπον ποιδῖν αὐτὸν ἐν τοσαύτῃ πολυ-
τολείᾳ καὶ τρυφῆ ταῖς ἡδοναῖς χρώμενον' τὸ γὰρ, ὧν
ἔξεστι, μὴ μδτέχϑιν, μανικὸν εἶναι, καὶ ταῦτα ἐν ἡδονῇ τὸ
ἑἐὔδαιμον τῶν ἐπιφανεστάτων φιλοσόφων τιϑεμένω».
“4έγεται δὲ, Κάτωνος Μ ουρήναν διώκοντος, ὑπατούων
ἀπολογεῖσϑαι, καὶ πολλὰ διὰ τὸν Κάτωνα κωμῳδεῖν τὴν
Στωϊκὴν αἵρεσιν ἐπὶ ταῖς ἀτοπίαις τῶν παραδόξων λεγο-
μένων δογμάτων' γέλωτος δὲ λαμπροῦ κατιόντος ἐκ τῶν
πϑριδστώτων 5 πρὸς τοὺς δικαστὰς, ἡσυχῆ διαμειδιάσας ὃ 0
Κάτων πρὸς τοὺς καϑημένους εἰπεῖν" ,,Ὡς͵ γελοῖον, ὦ
ἄνδρες, ἔχομεν ὕπατον! “4 Δοκεῖ δὲ καὶ γέλωτος οἰκδῖος
᾿ Κικέρων ᾿7εγονέναι καὶ φιλοσκώπξης" τό τ πρόσ-
ωπον αὐτοῦ μειδίαμα καὶ γαλήνῃ» παρεῖχϑο. Τῷ δὲ 4η-
μοσϑένους. ἀϑί τις ἐπῆν σπουδὴ, καὶ τὸ πεοφροντικὸς
τοῦτο καὶ σύννουν οὐ ῥᾳδίως ἀπέλιπεν. Ὅϑεν καὶ δυσ-
ΟΌΜ ΟἹΟΕΒΕΟΝΕ. 48
κολον αὐτὸν οἱ ἐχϑροὶ καὶ δύστροπον, ὡς αὐτός φησιν,
ἀπεκάλουν.
11. Ἔτι τοίνυν ἐν τοῖς συγγράμμασι κατιδεῖν ἐστι,
τὸν μὲν ἐμμελῶς καὶ ἀνεπαχϑῶς τῶν εἰς αὑτὸν ἁπτόμε-
ΝΟΥ ἐγκωμίων, ὅτα τούτου δεήσαι πρὸς ἕτερόν τι μεῖξον,
τἄλλα δ᾽ δὐλαβὴ καὶ μέτριον" ἡ δὲ Κικέρωνος, ἐν τοῖς
λόγοις ἀμετρία τῆς πϑριαυτολογίας ἀχρασίαν τινὰ κατη-
γόρει πρὸς δόξαν, βοῶντος, ὡς τὰ ὅπλα ἔδϑι τῇ τηβέννῳ
καὶ τῇ γλώττῃ τῆν ϑριαμβικὴν ὁ υκεΐκδιν δάφνην. Τελευ-
τῶν δ᾽ οὗ τὰ ἔργα! καὶ τὰς πράξεις μόνον; ἀλλὰ καὶ τοὺς
λόγους ἐπαινεῖ τοὺς εἰρημένους ὑπ᾽ αὐτοῦ καὶ γεγραμ-
μένους, ὥσπερ Ἰσοχράτϑι καὶ ὶ ἀναξιμέγει, τοῖς σοφισταῖς,
διαμδιρακουόμονος, οὐ τὸν Ρωμαίων δῆμον ἄγϑιν ἀξιῶν
καὶ ὀρϑοῦν,
βριϑὺν, ὁπλιτοπάλαν, δάϊον ἀντιπάλοις.
Ἴσχύειν μὲν γὰρ διὰ λόγου τὸν πολιτουύμενον ἀναγκαῖον,
απᾷν δ᾽ ἀγεννὲς καὶ λιχνεύοιν τὴν ἀπὸ τοῦ λόγον δό-
ξαν. Ὅϑεν ἐμβριϑέστοερος᾽ ταύτῃ καὶ μεγαλοπρεπέστε-
ρος ὁ Δημοσϑένης, τὴν μὲν αὑτοῦ δύναμιν ἐμπειρίαν τι-
νὰ πολλῆς δεομένην τῆς παρὰ τῶν ἀκροωμένων ϑυνοίας
ἀποφαινόμενος, ἀνελευϑέρους δὲ καὶ βαναύσους, ὥσπερ
εἰσὶ, τους ἐπὶ τούτῳ φυσωμένους ἤγούμενος.
π|. Ἡ μὲν οὺν ἐν τῷ δημηγορεῖν. καὶ πολιτούεσϑαι
δύναμις ὁμαλῶς ἀμφοτέροις ὑπήρξεν, ὥστϑ καὶ τοὺς τῶν
ὅπλων καὶ στρατοπέδων κυρίους δεῖσϑαι' Δημοσθώους
μὲν Χάρητα καὶ Διοπείϑην καὶ “Μδωσϑένην. Κικέρωνος
δὲ Π Τομπήϊον καὶ Καίσαρα τὸν »ἔον, ὡς αὐτὸς ὃ Καῖσαρ
ἐν τοῖς πρὸς Αγρίππαν καὶ Μ' αἰκῆναν ὑπομνήμασιν εἰρη-
κεν. Ὃ δὲ δοκεῖ μάλιστα καὶ λέγεται τρόπον ἀνδρὸς
ἐπιδεικνύναι καὶ βασανίζειν, ἐξουσία καὶ ἀρχὴ» πᾶν πα-
(38 ΟΟΜΡΑΒΑΤΙΟ ΒΕΜΟΘΤΗΕΝΙΒ
ϑὸος κινοῦσα, καὶ πᾶσαν ἀποκαλύπτουσα κακίαν, “4ημο-
σϑένει μὲν οὐχ ὑπῆρξεν, οὐδ᾽ ἔδωχϑ τοιαύτην διάπειραν
ἑαυτοῦ, μηδεμίαν ἃ ἀρχὴν τῶν ἐπιφανῶν ἄρξας, ὃ ὃς οὐδὲ τῆς
ὕφ ἑαυτοῦ συντοταγμέγης ἐπὶ Φίλισιπον ἐστρατήγησα
δυνάμϑως" Κικέρων δὲ ταμίας εἷς Σικελίαν, καὶ ἀνϑύ-
πατος εἰς Κιλικίαν καὶ Καππαδοκίαν ἀποσταλεὶς, ἐν ᾧ
καιρῷ, τῆς φιλοπλουτίας ἀκμαζούσης, καὶ τῶν πεμπομέ-
γῶν στρατηγῶν καὶ ἡγεμόνων, ὥς τοῦ κλέπτειν ἃ ἀγεννοῦς
ὄντος, ἐπὶ τὸ ἁρπάξοιν τρεπομένων, οὐ τὸ λαμβάνειν
ἐδόκϑι δεινὸν, ἀλλ᾽ ὃ μετρίως τοῦτο ποιῶν ἠγαπᾶτο, ποῖ-
λὴν μὲν ἐπίδειξιν ὑπεροψίας χρημάτων ἐποιήσατο, πολλὴ
δὲ φιλανθρωπίας καὶ χρηστότητος. Ἔν αὐτῇ δὲ τῇ Ῥώ-
μῇ» λόγῳ μὲν ἀποδειχϑεὶς ὕπατος, ἐξουσίαν δὲ λαβὼν
αὐτοχράτορος καὶ δικτάτωρος ἐπὶ τοὺς περὶ Κατιλίναν,
ἐμαρτύρησεν ἅμα τῷ Πλάτωνι, μαντουομένῳ παῦλαν ἕξειν
κακῶν τὰς πόλβις, ὅταν εἰς ταυτὸ δύναμίς τϑ μεγάλη καὶ
φρόνησις ἔκ τινος τύχης χρηστῆς ἀπαντήσῃ μετὰ δικαιο-
σύνης. Χρηματίσασϑαι τοίνυν ἐπὶ τῷ λόγῳ 4ημοσϑέ-
γης μὲν ἐπιψόγως λέγϑται, λογογραφῶν κρύφα τοῖς περὶ
Φορμίωνα καὶ ᾿Απολλόδωρον ἀντιδίκοις, καὶ διαβληϑ εἰς
μὲν ἐπὶ τοῖς βασιλικοῖς χρήμασιν, ὄφλων. δὲ τῶν Ἄρπα-
λείων. Εἰ δὲ ταῦτα τοὺς γράφοντας (οὐκ ὀλίγοι δ᾽ εἰ-
σὶν οὗτοι) ψούδεσϑαι φαΐημεν, ἀλλ᾽ ὅτι 78 πρὸς δωρεὰς
βασιλέων σὺν χάριτι καὶ τιμῇ διδομένας ἀντιβλέψαι 4η-
μοσϑένης οὐμ ἂν ἐτόλμησεν, οὐδ᾽ ἦν τοῦτο τὸ ἔργον ἀ»-
ϑρώπου δαγείζοντος ἐπὶ »αυτικοῖς, ἀμήχανον ἀντϑισιδῖν.
Περὶ δὲ Κικέρωνος, ὅτε καὶ Σικδλιωτῶν ἀγορανομοῦντι;
χαὶ βασιλέως τοῦ Καππαδοκῶν ἀνϑυπατούοντι, καὶ τῶν
ἐν Ῥώμῃ φίλων, ὅτ᾽ ἐξέπισετϑ τῆς πόλοως, δωρουμένων
πολλὰ καὶ δεομένων λαβεῖν, ἀντέσχεν, εἴρηται.
Ν
οὔν ΟἹΟΈΠΟΝΕ. σι
ιν. Καὶ μὴν ἢ γ8 φυγὴ τῷ μὲν αἰσχρὰ, κλοπῆς ἅλόν-
τι, συνέπεσε, τῷ δὲ, κάλλιστον ἔ ἔργον, ἀνθρώπους ἀλιτη-
ρέους ἐκκόψαντι. τῆς πατρίδος. Διὸ τοῦ μὲν οὐδεὶς λόγος
ἐχπείσετοντος, ἐφ᾽ ᾧ ᾧ δ᾽ ἡ σύγκλητος ἐσθῆτά τὸ διήλλαξε,
καὶ πένθος ἔ ἔσχε, ᾿καὶ γνώμην ὑπὲρ οὐδενὸς εἰπεῖν ἐπεί-
σϑη πρότερον, ἢ Κικέρωνι κάϑοδον Ψηφίσασϑαι. Τὴ»
μέντοι φυγὴν ἀργῶς ὃ Κικέρων διήνεγκεν ἐν Μ' ακεδονίᾳ
καϑήμενος" τῷ δὲ Δημοσϑένει καὶ ἢ φυγὴ μέγα μέρος
τῆς πολιτείας γόγονϑ. Συναγωνιζόμενος γὰρ, ὥσπερ εἴ-
ρῆται, τοῖς Ἕλλησι, καὶ τοὺς Μακεδόνων πρέσβεις ἐξελαύ-
»ῶν, ἐτήρχετο τὰς πόλεις, πολὺ βελτίων Θεμιστοκλέους
καὶ ᾿Αλκιβιάδου παρὰ τὰς αὐτὰς τύχας φανεὶς πολίτης"
καὶ μέντοι κατελϑὼν αὖϑις ἑαυτὸν ἐπέδωκεν εἰς τὴν αὖ-
τὴν ταύτην πολιτείαν, καὶ διδτέλδι πολεμῶν πρὸς ἈΙντί-
πατρον καὶ Μακεδόνας. Κικέρωνα δ᾽ ὠνείδισεν ἐν τῇ
βουλῇ Ααἴλιος, αἰτουμένου Καίσαρος ὑπατείαν μετιέναι
παρὰ γόμον, οὔπω γενειῶντος, σιωπῇ καϑήμενον. Ἔγρα-
φε δὲ καὶ Βροῦτος, ἐγκαλῶν ὡς μείζονα καὶ βαρυτέραν
πϑπαιδοτριβηκότι τυραννίδα τῆς ὑπ᾽ αὐτῶν καταλυϑείσης.
ν. Ἐπὶ πᾶσι δὲ τῆς τολευτῇς τὸν μὲν ἂν οἰκτοίραι
τις, ἄνδρα πρεσβύτην δι᾿ ἀγέγνειαν ὑπ᾽ οἰκετῶν ἄνω καὶ
κάτω ποριφερόμενον καὶ περιφεύγοντα τὸν ϑάνατον καὶ
ἀποκρυπτόμενον τοὺς οὐ πολὺ πρὸ τῆς φύσεως ἥκοντας
᾿ ἐπ᾿ αὐτὸν, εἶτ᾽ ἀποσφαγέντα" τοῦ υ δ᾽ δὲκαὶ μιιρὰ πρὸς τὴν
ἱκοτδίαν ἐνέδωκεν, ἃ ἀγαστὴ μὲν: ἥ παρασκϑνὴ τοῦ φαρμάκου
καὶ τήρησις, ἀγαστὴ δ᾽ ἡ χρῆσις" ὅτι, τοῦ ϑεοῦ μὴ πα-
ρασχόντος αὐτῷ τὴν ἀσυλίαν, ὦ ὥσπϑρ ἐπὶ μείζονα βωμὸν
καταφυγὼν, ἐκ τῶν ὅπλων καὶ τῶν δορυφόρων λαβὼν ἑαντὸν
ὦχετο, τῆς “Α»τιπάτρου καταγελάσας ὠμότητος.
.-..........-.
ΑΡΤΟΞ ΕΡΞ ΞῊΗΣ.
ε
Ο μὲν πρῶτος “Ἀρτοξέρξης, τῶν ἐν Πέρσαις βασι-
λέων πρᾳότητι καὶ μεγαλοψυχίᾳ πρωτούσας, Μακρόχειρ
ἐπεκαλεῖτο, τὴν δυξιὰν μείζονα τῆς ἑτέρας ἔχων" Ξέρξου
δ᾽ ἢ ἥν υἷός. Ὁ δὲ δεύτερος, περὶ οὗ τάδε γράφεται, Μνή-
μὼν ἐπιιληϑεὶς, ἐκ ϑυγατρὸς ἦν ἐκείνου. Δαρείου γὰρ
καὶ Παρυσάτιδος παῖδες ἐγένοντο τέσσαρες, πρεσβύτα-
τος μὲν ᾿Αρτοξέρξης, μϑτ. ἐκεῖνον δὲ Κύρος" »ϑώτεροι δὲ
τούτων στάνης καὶ Ὀξάϑρης. Ὁ μὲν οὖν Κυρος ἀπὸ
Κύρου τοῦ παλαιοῦ τοὔνομα ἔσχεν, ἐκδίνῳ δ᾽ ἀπὸ τοῦ
ἡλίου γενέσϑαι φασί: “Κῦρον γὰρ καλεῖν Πέρσας τὸν
ἥλιον. Ὁ δ᾽ “ἀρτοξέρξης ᾿ἀρσίκας πρότδρον ἐκαλεῖτο" καί-
τοι Δείνων φησὶν, ὅτι άρτης. “Αλλὰ τὸν Κτησίαν, εἱ καὶ
τἄλλα μύϑων ἀπιϑάνων καὶ παραφόρων ἐμβέβληκον εἰς
τὰ βιβλία παντοδαπὴν πυλαίαν, οὐκ εἰκός ἐστιν ἀγνοεῖν
τούνομα τοῦ βασιλέως, παρ᾽ ᾧ διέτριβε, ϑοεραπϑύων αὖ-
τὸν καὶ αὶ γυναῖκα καὶ μητέρα Ὁ καὶ παῖδας.
. Ὁ μὲν οὖν Κῦρος ἕντονόν τὶ καὶ ὶ σφοδρὸν εὐθὺς
ἐκ πρώτης ἡλικίας εἶχεν, ἅτεῤὸς δὲ πρᾳότερος ἐδόκϑι πϑορὲ
πάντα, καὶ ταῖς ὁρμαῖς φύσϑι μαλακώτερος δἶναι. Γυναῖ-
κα δὲ καλὴν καὶ ἀγαϑὴν ἔλαβϑ μὲν, τῶν γονέων καλουόν-
των; ἐφύλαξε δὲ, κωλνόντων. Τὸν γὰρ ἀδελιρὸν αὐτῆς
᾿ΑἨΤΑΧΕΕΧΕΒ. 439
ἀποκτείνας ὃ βασιλεὺς ἐβουλεύστο κἀκείνην ἀνελεῖν. Ὃ δ᾽
“ ρσίκας, τῆς μητρὸς ἱκέτης γενόμενος, καὶ πολλὰ κατα-
κλαύσας, μόλις ἔποισε μήτ᾽ ἀποκτεῖναι, μήτ᾽ αὑτοῦ δια-
στῆσαι τὴν ἀνϑρωπον. Ἢ δὲ μήτηρ ὑπῆρχϑ μᾶλλον τὸν
Κύρον φιλοῦσα, καὶ βονλομένη βασιλούειν ἐκεῖνον. Ζιὸ
καὶ τοῦ πατρὸς νοσοῦντος ἤδη, μοτάπεμπτος ἀπὸ ϑα-
λάσσης γενόμενος, παντάπασιν ἀνέβαινεν δυελπις ὧν, ὡς
κατδιργασμένης ἐκδίνης, διάδοχον αὐτὸν ἀποδειχϑῆναι
τῆς ἀρχῆς. Καὶ γὰρ εἶχον ϑυπρδπῆ λύγον ἢ Ἶ Πᾶαρυσατις, ᾧ
κἰχὸ Ξέρξης ὃ παλαιὸς ἐχρήσατο, Δημαράτου διδάξαντος,
᾿Αρσίκαν μὲν. ἰδιώτη, Κῦρον δὲ βασιλεύοντι Δαρείῳ τα-
κεν. Οὐ μὴ» ἔπϑισεν, ἀλλ᾽ ὃ πρεσβύτερος ἀποδείχϑη
βασιλεὺς, “Αρτοξέρξης μετονομασϑείς" Κῦρος δὲ ἀνδίας
σατράπης καὶ τῶν ἐπὶ ϑαλάσσης στρατηγός.
11:1. Ὀλίγῳ δ᾽ ὕστερον; [, τολουτῆσαι Δαρεῖον, ἐξή-
λασον εἷς Πασαργάδας ὃ ὃ βασιλεὺς, ὅπως τελεσϑείη τὴν
βασιλικὴν τελατὴν ὑπὸ τῶν ἐν Πέρσαις ἷ ἱερέων. Ἔστι δὲ
ϑεᾶς πολεμικῆς ἷ ἱερὸν, ἣν ᾿᾿ϑηνᾷ ἂν τις εἰκάσειεν. Εϊς
τοῦτο δεῖ τὸν τολούμενον παρϑλϑόντα, τὴν μὲν ἰδίαν ἀπο-
ϑέσϑαε στολὴν, ἀναλαβεῖν δ᾽, ἣν Ἀῦρος ὃ ὃ παλαιὸς ἐφό-
08; πρὲν ἢ βασιλεὺς γενέσθαι, καὶ σύκου παλάϑης ἐμ-
φαγόντα, τορμένϑου κατατραγ εἶν, καὶ ποτήριον ἐκσειδῖν
δξυγάλακτοξ. Κὶ δὲ πρὸς τούτοις ἕταρ᾽ ἅττα δρῶσιν,
ἄδηλόν ἐστι τοῖς ἄλλοις. Ταῦτα δρᾷν “Αρτοξέρξον μέλ-
λοντος, ἀφέκετο Τισαφέρνης σᾳρὺς αὐτὸν, ἄγων ἕνα τῶν
ἱερέων, ὃς ἐν παισὲ Κύρου τῆς γομιξομένης ἀγωγῆς ἐπι-
στάτης γενόμενος, καὶ διδάξας μαγούδιν αὐτὸν, οὐδενὸς
ἥττον ἐδόκϑι Περσῶν ἀνιάσϑαι, μὴ ἀποδειχϑέντος ἐκεί-
γὴν βασιλέως" διὸ καὶ πίστιν ἔσχϑ κατηγορῶν Κύρου.
Κατηγόρϑι δ᾽, ὡς μέλλοντος ἐνεδρϑύθιν ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ
440 ῬΩΠΤΑΒΟΗΙ
ἐπειδὰν ἐιδύηται τὴν ἐσθῆτα ὁ βασιλοὺς, ἐπιτίϑεσϑαι
καὶ διαφϑείρϑιν αὐτόν. Οἱ μὲν ἐκ ταύτης τῆς διαβολῆς
τὴν σύλληψιν γενέσϑαι φασὶν, οἱ δὲ καὶ παρελϑεῖν τὸν
Κῦρον εἰς τὸ ἱερὸν, καὶ προδοϑῆναι κρυπτόμενον ὑπὸ
του ἱδρέως. “Μὥλοντα δ᾽ αὐτὸν ἤδη ἀποϑνήσκειν ἢ μή-
τὴρ παρισχοῦσα ταῖς ἀγκάλαις, καὶ τοῖς βοστρύχοις π8-
ριελέξασα, καὶ συλλαβοῦσα τὸν ἐκείνου τράχηλον πρὸς
τὸν αὐτῆς; ὀδυρομένη πολλὰ καὶ ποτνιωμένη παρῃτήσα-
το, καὶ κατέπεμψεν αὖϑις ἐπὶ ϑάλασσαν οὐκ ἀγαπῶντα
τὴν ἀρχὴν ἐχδίνην, οὐδὲ μεμνημένον τῆς διόσδως, ἀλλὰ
τῆς συλλήψεως, καὶ δι᾿ ὀργὴν σπαργῶντα μᾶλλον, ἢ πρό-
τερον, ἐπὶ τὴν βασιλείαν.
ἵν. Ἔνιοι δέ φασιν, οὐκ ἀρκούμενον, οἷς ἐλάμβανεν
εἰς τὸ καϑ᾽ ἡμέραν δεῖπνον, ἃ ἀποστῆναι βασιλέως" οὐήϑη
λέγοντες. Εἰ γὰρ ἄλλο μηδὲν, ἀλλ᾽ ἡ μήτηρ ὑπῆρχϑ, χρῆ-
σϑαι καὶ λαμβάνειν, ὅσα βούλοιτο, τῶν αὑτῆς παρέχου-
σα καὶ διδοῦσα. Μαρτυρεῖ δὲ τῷ πλούτῳ καὶ τὸ μισϑο-
φορικὸν πολλαχόϑι διὰ τῶν φίλων καὶ ξένων αὐτῷ παρα-
τρεφόμενον; ὡς Ξενοφῶν ϑἔρηκϑν. ᾿᾿ϑρύους μὲν γὰρ οὐ
συνῆγδν, ἔτι τὴν παρασκεδυὴν ἐπικρυπτόμϑνος, ἀλλαχόϑι
δι᾿ ἄλλους ἐπὶ πολλαῖς προφάσεσι ξενολογοῦντας εἶχε.
Βασιλέως δ᾽ ἥ τε μήτηρ παροῦσα τὰς ὑποψίας ἀφήρει,
καὶ Κῦρος αὐτὸς ἀεὶ ϑεραπευτικῶς ἔ ἔγραφδ, τὰ μὲν αἰ-
τούμενος παρ᾽ αὐτοῦ, τὰ δὲ ,Τισαφέρνους ἀγτικατηγο-
, ὡς δὴ πρὸς ἐκεῖνον αὐτῷ ζήλου καὶ ἀγῶνος ὄντος.
Ἦν δέ τις καὶ μέλλησις ἐν τῇ φύσϑι τοῦ βασιλέως, ἐπιδί-
χεία φαινομένη τοῖς πολλοῖς. Ἐν ἀρχῇ δὲ καὶ πάνυ ζηλοὺν
ἔδοξε τὴν ᾿Αρτοξέρξου τοῦ ὁμωνύμου πρᾳύτητα, ἡδίω τὸ
δαυτὸν παρέχων ἐντυγχάνεσθαι, καὶ πϑρὲ τὸ τιμᾷν καὶ
χαρίζεσϑαι τὸ κατ΄ ἀξίαν ὑπερβάλλων" κολάσεως δὲ
΄
ΛΆΤΑΧΕΆΈΧΈΕΒ. 14
πάσης ἀφαιρῶν τὸ ὑβρίζον, καὶ ἡδόμενος ἐν τῷ δέχεσϑαι
χάριτας, οὐχ ἧττον τοῖς διδοῦσιν, ἢ ἤ τοῖς λαμβάνουσιν" ἐν
δὲ τῷ διδόναι φαινόμενος ϑὔχαρις καὶ φιλανϑρωπος. Οὐ-
δὲν γὰρ ἣν οὕτω σμοιρόν τι τῶν διδομένων, ὃ Ο μὴ προσδ-
δέξατο προϑύμως" ἀλλὰ καὶ ῥόαν μίαν ὑπερψυᾶ χ μεγέϑει
σεροσενέγκαντος ᾿Ὡμίσον τιγὺς αὐτῷ". Νὴ τὸν ΜΊ-
ϑραν, « εἶπεν, »οὗτος ὃ ἀνὴρ καὶ ὶ πόλιν ἂν ἐκ μικρᾶς
ταχὺ ποιήσϑιδ μεγάλην πιστουϑ εἰς. “
ν. Ἐπεὶ δ᾽, ἄλλων ἄλλα προσφερόντων καϑ'᾽ δδὸν,
αὐτουργὸς ἄνϑρωπος οὐδὲν ἐπὶ καιροῦ φϑάσας εὑρεῖν,
τῷ ποταμῷ προσέδραμε, καὶ «Ταῖν χεροῖν ὑπολαβὼν τοῦ
ὕδατος προσήνεγκεν, ἡσϑεὶς ὃ “Ἀρτοξέρξης φιάλην ἔ ἔπεμ-
ψ εν αὐτῷ χρυσὴν καὶ χιλίους δαρεικοῦς. Εὐκλείδᾳ δὲ, τῷ
“Δάκωνι, πολλὰ παῤῥησιαξομένῳ πρὸς αὐτὸν αὐθαδῶς,
ἐκέλευσεν εἰπεῖν τὸν χιλίαρχον, ὅτι», Σοὶ μὲν ἔξεστιν εἰπεῖν,
ἃ βασιλεῖ βούλει" ἐμοὶ δὲ καὶ λέγειν καὶ ποιδῖν. “ς Ἐν δὲ
ϑήρῃ τωὶ Τιριβάζου δείξαντος αὐτῷ τὸν καγδυν ἐσχι-
σμένον, ἠρώτησεν, ὃ τι δεῖ ποιεῖν. ᾿Εκείνου δὲ εἰπόντος"
»»(λλον αὐτὸς ἔνδυσαι, τοῦτον δ᾽ ἐμοὶ δός" "ἐς οὕτως ἐποίη-
σεν, εἰπών" » Δίδωμι μὲν, ᾧ Τιρίβαξβ, σοὶ τοῦτον, φορεῖν
δ᾽ ἀπαγορεύω. “ Τοῦ δὲ “Τιριβάζου μὴ φροντίσαντος,
ἦν γὰρ οὐ πονηρὸς, ὑπόκουφος δὲ καὶ παράφορος)
ἀλλὰ τὸν τὸ κάνδυν εὐϑὺς ἐκεῖνον ἐνδύντος, καὶ δῶρα
χρυσᾶ καὶ γυναικεῖα τῶν βασιλιιῶν περυϑεμένου, πάντες
μὲν ἡγανάκτουν᾽ οὐ γὰρ ἐξῆν" ὃ ᾿ μέντοι βασιλεὺς κατϑ-
γέλασε, καὶ δἶπο- » 4 ἰδωμί σοι καὶ τα χρυσία φορεῖν, ὡς
γυναικὶ, καὶ τὴν στολὴν, ὡς μαινομένῳ. δὰ Τραπέζης δὲτῆς
αὐτοῦ μηδενὸς ᾿μβτέχοντος, ἀλλ᾽ ἢ μητρὸς βασιλέως, ἢ ἢ
γαμετῆς γυναικὸς, καϑεξομένων τῆς μὲν ὑπ᾽ αὐτὸν, τῆς
δὲ μητρὸς ὑπὲρ αὐτὸν, ᾿Αρτοξέρξης καὶ τοὺς ἀδελφοὺς ἐπὲ
43 ᾿ ῬΙ ΎΤΑΒΟΠΙ.
τὴν αὐτὴν ἐκάλει τράπεζαν, Ὀστανην καὶ Ὀξαϑρην, γβω-
τέρους. ὄντας. Ἐν δὲ τοῖς μάλιστα κεχαρισμένην ὄψιν πα-
ρεἴχα τοῖς Πέρσαις ΠῚ τῆς γυναικὸς Στατείρας ἁρμάμαξα,
γυμνὴ τῶν παραπετασμάτων ἀδὶ προφερομένη, καὲδιδου--
σα ταῖς δημότισιν ἀσπάσασϑαι αὐτὴν, καὶ προελϑεῖν"
ὅϑεν ἠγαπᾶτο τοῖς πολλοῖς ἡ βασίλεια.
νΙ. Τὸν μέντοι Κῦρον οἱ »εωτερίσταὶ καὶ πολυπρά-
γμονες, ὡς λαμπρὸν ἄνδρα τῇ ψυχῇ καὶ ὃ πολεμικὸν διαφε-
ρόντως καὶ φιλέταιρον, ᾧοντο τὰ πράγματα ποϑ εἶσ, καὶ
τὸ μέγεϑος τῆς ἡγεμονίας βασιλέως δεῖσϑαι φρόνημα
καὶ φιλοτιμίαν ἔ ἔχοντος. ᾿Οὐχ ηττον οὐ» τοῖς ἄνω πιστούων
ὃ Κῦρος, ἢ τοῖς πρὸ αὐτὸν, ἐπεχείρει τῷ πολέμῳ- καὶ
“ακεοδαιμονίοις ἔγραφϑ παρακαλῶν βοηϑεῖν, καὶ συνεκ-
πέμπειν ἄνδρας, οἷς ἔφη δώσειν, ἂν μὲν ποζοὶ παρῶσιν,
ἵππους, ἂν δὲ ἱτιπεῖς, συνωρίδας" ἐὰν δὲ ἀγροὺς ἔχωσι
κώμαρ" ἐὰν δὲ κώμας, πόλϑοις" μισϑοὺ δὲ τοῖς στρατϑυ-
ομένοις οὐκ ἀριϑμὸν, ἀλλὰ μέτρον ἔσεσϑαι. Μεγαληγο-
ρῶν δὲ περὶ αὑτοῦ πολλὰ, καὶ καρδίαν ἔφη τοῦ ἀδελφοῦ
φορϑῖν βαρυτέραν, καὶ φιλοσοφεῖν μᾶλλον, καὶ μαγεύειν
βέλτιον, οἶνον δὲ πλείονα πίνοιν καὶ φέρϑδιν᾽ ἐκεῖνον δ᾽ ὑπὸ
δοιλίας καὶ μαλακίας ἐν μὲν τοῖς κυνηγεσίοις μηδ᾽ ἐφ᾽
ἵππου, ἐν δὲ τοῖς κινδύνοις μηδ᾽ ἐπὶ τοῦ ϑρόνου καϑῆ-
σϑαι. “ακεδαιμόνιοι μὲν οὖν σκυτάλην πρὸς Κλέαρχον
ἀπέστειλαν, ὑπηρετεῖν Κύρῳ πάντα κϑλθύαντες. Ὁ δὲ Κυ-
ρος ἀνέβαινεν ἐπὶ βασιλέα, βαρβαρικήν. 18 πολλὴν ἔχων
δύναμιν, καὶ μισϑοφύρους Ἕλληνας ὀλίγῳ τρισχιλίων καὶ
μυρίων ἀποδέοντας, ἄλλας ἐπ᾿ ἀλλαις ποιούμενος προφά-
σεις τῆς στρατείας. Οὐ μὴν ἔλαϑὲέ γ᾽ δὶς πολὺν χρόνον,
ἀλλ᾽ ἦκθ βασιλεῖ Τισαφέρνης αὐτάγγϑλος" καὶ πολὺς
ϑόρυβος εἶχε τὰ βασίλοια, τῆ; τὸ Παρυσάτιδος τὴν πιλεί-
-«
ΑἈΒΤΑΧΕΙΒΧΈΒ. 43
στην αἰτίαν τοῦ πολέμου φερομένης, καὶ τῶν φίλων αὐὖ-
τῆς ἐν ὑποψίᾳ ὄντων καὶ διαβολαῖς. Ἀάλιστα δ᾽ ἡνία τὴν
Παρυσάτιν ἡ Στατείρα, τῷ πολέμῳ περιπαϑουῦσα, καὶ
βοῶσιν » Ποῦ »ῦν αἱ πίστοις ἐκεῖναι; ποῦ δὲ αἵ δεήσϑις,
ἐξδλομένη τὸν ἐπιβουλεύφαντα τῷ ἀδελφῷ, πολέμου
καὶ κακῶν ἐμπέπληκας ἡ ἡμᾶς; - Ἐκ δὴ τούτων μισοῦσα τὴν
Στάτειραν ἥ Π' αρυσάτις, καὶ φύσει βαρύϑυμος οὖσα, καὶ.
βάρβαρος ἐν ὃ ὀργαῖς καὶ μνησικαχίαις, ἐποβούλδυεν αὑτὴν
ἀνελεῖν. Ἐπεὶ δὲ «Δείνων μὲν ἐν τῷ πολέμῳ συντελεσϑή-
»αἱ τὴν ἐπιβουλὴν εἴρηκ, Κεησίας δ᾽ ὕστερον, ὃν οὔτ᾽
ἀγνόθῖν τὸν χρόνον εἰκός ἐστι παρόντα ταῖς πράξεσιν,
οὔτϑ ἑκὼν αἰτίαν εἶχεν ἐκ τοῦ χρύνου μεταστῆσαι τὸ ἔρ-
70»; ὡς ἐπράχϑη διηγούμενος, οἷα πάσχϑι πολλάκις ὃ
λόγος αὐτοῦ, πρὰς τὸ μυϑῶδες καὶ δραματικὸν ἐκεροπό-
μδνος τῆς ἀληϑείας" τοῦτο μὲν, ἣν ἐχεῖνος ἀπέδωκα, χώ-
θαν ἕξει.
ΝΠ. Κύρῳ δὲ προσιόντι φῆμαι καὶ λόγοι προσέπι-
πτον, ὡς οὐ μάχεσϑαι βασιλέως οὐϑὺς ἐγνωκότος, οὐδὲ
συνδραμεῖν εἰς χεῖρας αὐτῷ σπεύδοντος, ἀλλ᾽ ἐν Πέρσαις
ὑπομένειν, ἄχρις ἂν αἱ δυνάμεις. ἐκϑῖ πανταχόϑεν συνέλ-
ϑωσι. Καὶ γὰρ τάφρον ϑυρος ὀργυιῶν δέκα, καὶ βάϑος
ἔσων, ἐπὶ σταδίους διὰ τοῦ πεδίον τετρακοσίους ἐνέβαλε,
Καὶ ταύτης τὸ περιεῖδε τὸν Κυρον ἐντὸς παρελϑόντα, καὶ
Βαβυλῶνος αὐτῆς οὐ μακρὰν γενόμενον. Τιριβάζου δ᾽,
ὡς φασι, πρώτου τολμήσαντος δἰπεῖν, ὡς οὐ δεῖ φυγο-
μαχεῖν, οὐδὲ "Μηδίας ἐκστάντα καὶ Βαβυλῶνος, ἀλλὰ καὶ
Σούσων, ἐγδύεσϑαι τῇ ἢ Περσίδι, πολλαπλασίαν μὲν ἔχοντα
δύναμιν τῶν πολεμίων, μυρίους δὲ σατράπας καὶ στρατη-
γοὺ:, Κύρον καὶ φρονϑδῖν καὶ μάχεσϑαι βελτίονας, « ὥρμη-
σϑ διαγωνίσασθαι τὴν ταχίστην. Καὶ τὸ μὲν πρῶτον
Ὕ
ἢκ4, ῬΙΠΤΓΔΛΔΈΉΟΘΗΙ
ἑξαίφνης καταφανεὶς ἐνενήκοντα μυριάσι στρατοῦ διακϑ-
κοσμημένου λαμπρῶς, τοὺς πολεμίους, ἀσυντάχτους καὶ
ἀνόπλους διὰ τὸ θαῤῥεῖν καὶ καταφρονδδ' ὁδοιποροῦντας,
ἐξέπλησσε καὶ συνετάραξεν, ὥστο σὺν ϑορύβῳ καὶ βοῇ
πολλῇ μόλις εἷς τάξιν κατασταϑῆναι τὸν Κῦρον" ἔπϑι-
τὰ σιγῇ καὶ σχέδην ἐπάγων, ϑαῦμα τοῖς Ἕλλησι τῆς εὐ-
ταξίας παρεῖχε, λραυγὰς ἀτάχτους καὶ σμιρτήματα. καὶ
πολὺν τάραχον αὑτῶν καὶ διασπασμὸν ἐν πλήϑεϑι τοσού-
Τῷ προσδεχομένοις. Εὐ δὲ καὶ κατὰ τοὺς Ἕλληνας ἃ ἀντέ-
ταξα τῶν δρεπανηφόρων τὰ δωμαλοώτατα πρὸ τῆς δαυ-
τοῦ φάλαγγος, ὡς, πρὶν ἐν χερσὶ γενέσϑαι, διακόψαντα
τὰς τάξεις βίᾳ τῆς δἰσελάσεως.
ΨΠ]. Τὴν δὲ μάχην ἐκείνην πολλῶν μὲν ἀπηγγελκό-
τῶν; Ξενοφῶντος δὲ μονονουχὶ δευινύοντος ὄψει, καὶ τοῖς
πράγμασιν, ὡς οὐ γεγενημένοις, ἀλλὰ γινομένοις, ἐφιστάν- ᾿ὗ
τος ἀδὲ τὸν ἀχροατὴν ἐν πάϑει καὶ συγκινδυνεύοντα διὰ
τὴν ἐνάργϑιαν᾽ οὐκ ἔστι νοῦν ἔχοντος ἐπεξηγεῖσϑαι, πλὴν
ὅσα τῶν ἀξίων λόγου παρῆλϑεν εἰπεῖν ἐκεῖνον. Ὃ μὲν
οὖν τόπος, ἐν ᾧ παρετάξαντο, Κούναξα καλεῖται, καὶ
- Βαβυλῶνος ἀπέχϑι σταδίους πεντακοσίους. Κῦρον δὲ
σπρὃ τῆς μάχης Κλεάρχου παρακαλοῦντος ἐξόπισϑεν. τῶν
“Τακεδαιμονίων εἶναι » καὶ μὴ κινδυνεύδιν αὐτὸν ν εἰπεῖν
φασί" ,,ὄ Τί λέγεις, ὦ Κλέαρχε; σὺ κολεύδις μδ, τὸν βασι-
λείας ὀρεγόμενον, ἀνάξιον δῖναι βασιλείας; “ Ἁμαρτό»-
τος δὲ Κύρου μέγα τῷ δῦναι προπετῶς εἰς μέσα τὰ δει-
νὰ καὶ μῆ φυλάξασϑαι τὸν κίνδυνον, οὐχ ἧττον ἥμαρτεν,
εἰ καὶ μὴ μᾶλλον, Κλέαρχος, ἀντιτάξαι κατὰ τὸν βασιλέα
μὴ ϑελήσας τοὺς Ἕλληνας, ἀλλὰ προσμίξας τῷ ποταμῷ
τὸ δεξιὸν, ὡς μὴ κυκλωϑείη. Τὴν γὰρ ἀσφάλειαν ἐξ
ἀρ. "τος διώκοντα, καὶ πλϑῖστο» λόγον ἔχοντα τοῦ μηδὲν.
λ
ΛΑἘΞΤΑΧΕΆΧΕΒ.. 14δ
παϑεῖν, οἴκοι μένειν ἣν κράτιστον. Ὁ δὲ μυρίους σταῦί-
ους ἀπὸ ϑαλάσσης ἐν ὅπλοις ἀναβεβηκὼς, μηδενὸς ἃ ἀναγ- "
κάζοντος, ἀλλ᾽ ὅπως Κῦρον εἰς τὸν ϑρόνον καϑίσῃ τὸν
ασίλειον ᾽ εἶτα περισκοπῶν χώραν καὶ τάξιν, οὐκ ἀφ᾽
ἧς σώσει τὸν ἡγεμόνα καὶ ὃ μισϑοδότην, ἀλλ᾽ ἐν τι ϑέ-
μδνος ἑαυτὸν ἀσφαλῶς “μαχεῖται καϑ᾽ ἡσυχίαν, ὅμοιος
ἣν ὑπὸ δέους τῶν παρόντων. ὠιβοβληκότι τοὺς περὶ τῶν
ὅλων λογισμοὺς, καὶ προϊομένῳ τὴν τῆς στρατείας ὑπό-
ϑεσιν. Ὅτι γὰρ οὐδεὶς ἂν ὑπέμεινε τῶν τεταγμένων περὶ
βασιλέα τοὺς Ἕλληνας ἐμπεσόντας, ὠσϑέώντων δ᾽ ἐκοίνων,
καὶ βασιλέως φυγόντος, ἢ πεσόντος, ὑπῆρχε Κύυρῳνικῶντι
σώξεσϑαι καὶ βασιλεύειν, ἐκ τῶν πδπραγμένων δῆλόν ἐστι.
Διὸ τὴν Κλεάρχου μᾶλλον εὐλάβειαν, ἢ τὸ Κύρου ϑρά-
σος; αἰτιατέον, ὡς τὰ πράγματα καὶ Κῦρον ἀπολέσασα».
Εἰ γὰρ αὐτὸς ἐσκόπει βασιλεὺς, ὅπου τάξας τοὺς Ἕλλη-
»ας ἀβλαβεστάτοις χρήσεται πολεμίοις, οὐκ ἂν ἐξεῦρεν
ἑτέραν, ἤ τὴν ἀπωτάτω χώραν ἕξ ἑαυτοῦ καὶ τῶν πορὶ ὲ ῥαυ-
τόν" ἀφ᾽ ἧς οὔτο γινηϑεὶς αὐτὸς ἤσϑετο, καὶ Κυρος
ἔφϑη κατακοπεὶς, ἢ χφησάμενός τι τῇ Κλεάρχου νίκῃ.
Καίτοι Κῦρος τὸ συμφέρον οὐκ ἠγνόησεν, ἀλλ᾽ ἐκεῖ Κλε-
ἄρχον ἐκόλευϑ τάττεσϑαι, κατὰ μέσον. Ὁ δ᾽ αὑτῷ μέλειν
εἰπὼν, ὅπως ἕξει κάλλιστα, τὸ πὰν διέφϑειρεν.
ΙΧ. Οἷ μὲν γὰρ Ἕλληνες, ὅσον ἐβούλοντο, τοὺς βαρ-
βάρους ἐνίκων, καὶ διώκοντες ἐπὶ τὸ πλεῖστον προῆλθον"
Κύρῳ δὲ γενναῖον ἵππον, ἄστομον δὲ καὶ ὑβριστὴν, ἐλαύ-
»οντι, Πασάχαν καλούμϑνον, ὡς Κτησίας φησὶν, ἀντεξή-
λασεν ὃ ὃ Καδουσίων ἄρχων; “Αρταγέρσης, μέγα βοῶν" ἢ
τὸ κάλλιστον» ἐν Πέρσαιξ ὄνομα Κύρου καταισχύνων;
ἀδικώτατϑ ἀνδρῶν καὶ ἀφρονέστατε, καχοὺς μὲν Ἕλληνας
ἔρχη κακὴν ὁδὸν ἄγων ἐπὶ τὰ Περσῶν ἀγαϑά" δεσπότην
Ρευῦτ. ΥἹΙ. Κ
{0 ἩΡΕΌΤΑΒΟΗΙ
δὲ σβαυτοῦ καὶ ἀδελφὸν ἐλπίζων ἀναιρήσειν, ὃς σοῦ μυρι-
ἄκις μυρίους δούλους ἐ ἔχει κρείσσονας. «Αὐτίκα δὲ πει-
θάσῃ" πρότερον γὰρ ἀπολεῖς ἐνταῦϑα τὴν σδβαυτοῦ κε-
φαλὴν, ἢ ϑεάσασϑαι τὸ βασιλέως πρόσωπον. « Ταῦτ᾽
βἰπὼν, ἐξηκόντισεν ἐπ᾽ αὐτόν. Ὁ δὲ ϑώραξ στερεὼς ἀν-
τέσχϑ, καὶ οὐκ ἐτρώϑη μὲν δ Κύρος, ἐκραδανϑὴη δὲ,. τῆς
πληγῆς ἰσχυρὰς προσπεσούσης. «Αποστρέψαντος δὲ τὸν
ἵππον τοῦ “Αρταγέρσου, βαλὼν ὃ Κῦρος ἔτυχϑ, καὶ διη-
λασδ παρὰ τὴν κλεῖδα διὰ τοῦ τραχήλου τὴν αἰχμήν.
Τὸν μὲν οὖν “᾿ρταγέρσην ἀποϑανεῖν ᾧ ὑπὸ Κύρου σχεδὸν
ἅπαντες ὁμολογοῦσι" περὲ δὲ τῆς αὐτοῦ Κύρου τολευτῆς
ἐπϑὶ Ξενοφῶν ἁπλῶς καὶ συντόμως, ἅτε δὴ μὴ παρὼν
αὐτὸς, εἶπεν, οὐδὲν ἴσως κωλύει, τὰ Δείνωνος ἰδίᾳ, καὶ
πάλιν τὰ Κτησίου διελϑ εῖν.
Χ. Φησὶν οὖν ὃ μὲν Δείνων, ὅτι τοῦ ᾿Αρταγέρσου
πδσόντος, εἰσελάσας βιαίως ὃ Ο Κῦρος δὶς τοὺς προτδταγ-
μένους τοῦ βασιλέως, κατέτρωσϑν αὐτοῦ τὸν ἵππον, ὃ δ᾽
ἀπαῤῥύη᾽ Τιριβάζου δ᾽ ἀναβαλόντος αὑτὸν ἐπ᾿ ἄλλον
ἵππον ταχὺ, καὶ εἰπόντος αὐτῷ" ,»Μ2 βασιλεῦ, μέμνησο
τῆς ἥμόρας ταύτης" οὐ γὰρ ἀξία λήϑης ἐστί: ““ παλιν ὃ
Κυρος ἐνσείσας τῷ ἵππῳ κατέλαβϑ τὸν “Ἀρτοξέρξην.
Πρὸς δὲ τὴν τρίτην ἐπόλασιν δυσανασχοτήσας ὃ ὃ βασιλοὺς,
καὶ εἰπὼν πρὸς τοὺς παρόντας, ὡς βέλτιόν ἐστι μὴ ζῃν,
ἀντοξήλαυνϑ τῷ Κύρῳ προπετῶς καὶ ἀπερισκέπτως εἰς
ἐναντία βέλη φερομένῳ. Καὶ βάλλει μὲν αὑτὸς ἀκοντίῳ,
βάλλουσι δ᾽ οἵ περὶ αὐτόν. πίπτει δ᾽ ὁ Κῦ ὕρος, ὡς μὲν
ἔνιοι λέγουσι, πληγεὶς ὑπὸ τοῦ βασιλέως" ὡς δ᾽ ἕτεροὲ
τινες, Καρὸς ἀνθρώπου πατάξαντος, ᾧ γέρας ἢ ἔδωκδ τῆς
πράξϑως ταύτης ὃ βασιλεὺς, ἀλεκτρυόνα χρυσοῦν ἐπὶ δό-
θατος ἀδὶ πρὸ τῆς τάξϑως ἐν ταῖς στρατείαις κομίζειν.
ΑἈΑΒΤΑΧΕΚΧΒΡδ. 14
Καὶ γὰρ αὐτοὺς τοὺς Κᾶρας ἀλεκτρυόνας οἵ Πέρσαι, διὰ
τοὺς λόφους, οἷς κοσμοῦσι τὰ κράνη, προσηγόρουον.
ΧΙ. Ἣ δὲ Κτησίου διήγησις, ὡς ἐπιτεμόντι πολλὰ
συντόμως ἀπαγγεῖλαι, τοιαύτη τις ἐστί. Κῦρος, ἀπο-
κτείνας “Αρταγέρσην, ἤλαυκεν. εἰς αὐτὸν βασιλέα τὸν ἵπ-
σεον, καὶ αὐτὸς βὲς ἐκεῖνον, ἀμφότϑροι σιωπῇ. Φϑάνει
δὲ βάλλων “ἀριαῖος, ὃ Ἀύρου φίος, βασιλέα, καὶ οὐκ
ἔτρωσϑ. Βασιλεὺς δ᾽ ἀφεὶς τὸ δόρυ, Κύρον μὲν οὐκ
ἔτυχϑ, Τισαφέρνην δὲ, πιστὸν ἄνδρα Κύρῳ καὶ γενναῖον,
ἔβαλα καὶ κατέκτεινΒ. Κῦ, ὕρος δ᾽ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐξακοντίσας,
διὰ τοῦ ϑώρακος ἢ ἔτρωσβ τὸ στῆϑος, ὃσ ὅσον ἐνδῦναι δύο
δακτύλους τὸ ἀκόντιον», πεσεῖν δ᾽ αὐτὸν ὑπο τῆς πληγῆς
ἀπὸ τοῦ ἵππου. Φυγῆς δὲ καὶ ταραχῆς τῶν περὶ αὐτὸν
γενομένης, ὃ μὲν ἀναστὰς μδτ᾽ ὀλίγων, ἐν οἷς καὶ Κτη-
σίας ἦν, λόφον τινὰ πλησίον καταλαβὼν ἡσύχαζε" Κῦρον
δὲ τοῖς πολεμίοις ἐνειλούμενον ὃ Ο ἵππος ἐξέφερεν ὑπὸ ϑυ-
μοῦ μακρὰν, ἤδη σκότους ὄντος, ἀγνοούμενον ὑπὸ τῶν
πολεμίων, καὶ ζητούμενον ὑπὸ τῶν φίλων. Ἐπαιρόμδνος
δὲ τῇ νίκῃ, καὶ μεστὸς ὧν ὁρμῆς καὶ ϑράσους, διεξήλαυνϑ
βοῶν. ,,Ἐξίστασϑε, πενιχροί. “« Τοῦτο δὲ Περσιστὶ
πολλάκις αὑτοῦ βοῶντος οἱ μὲν ἐξίσταντο προσκυνοῦντες
ἀποτεΐπετϑι δὲ τῆς κεφαλῆς ῆ τιάρα τοῦ Κύρου, καὶ ππαρα-
τρέχων νεανίας Πέρσης, ὄνομα Μιϑριδάτης, ἀκοντίῳ
βάλλει τὸν κρόταφον αὑτοῦ παρὰ τὸν ὀφϑαλμὸν, ἁ ἀγνοῶν,
οστις εἴη. Πολὺ δ᾽ αἷμα. τοῦ τραύματος ἐκβαλόντος,
ἰλιγγιάσας καὶ καρωϑεὶς ὃ Αὔρος ὃ ἔπϑσα. Καὶ ὃ μὲν
ἵπιπος ὑπεκφυγὼν ἐπλάζετο" τὸν δ᾽ ἐφρίσεσεθιον πεΐλον
ἀποῤῥυέντα λαμβάνει τοῦ τὸν Κῦρον βαλόντος ἀκόλου-
ϑος, αἵματος πϑορίπλεω. Τὸν δὲ Κῦρον, ἐκ τῆς πληγῆς
ἀναφέροντα χαλεπῶς καὶ ὶ μόλις, εὑγοῦχοί τινδς παρόντες
Κ2
448 ῬΡΙ ΤΆΑΒΟΗΙ
δλίγοι ἐπεχείρουν ἐπ᾽ ἄλλον ἵππον ἀναϑέσϑαι καὶ σώξειν.
“ἀδυνάτως δ᾽ ἔχοντα, καὶ δι᾿ αὑτοῦ προ ϑυμούμενον βα-
δίξειν, ὑπολαβόντες ἦ ἤγον" τῷ μὲν σώματι. καρηβαροῦντα
καὶ σφαλλόμενον, οἰόμενον δὲ νικᾷν, ἀκούοντα τῶν φευ-
γόντων ἀνακαλουμένων Κῦρον βασιλέα, καὶ φείδεσϑαι
δεομένων. Ἔν δὲ τούτῳ Καὐύνιοί τινδς ἄνϑρωποι κακόβιοι
καὶ ἄποροι, καὶ ταπεινῶν ὑπουργημάτων ἕνεκα τῇ τοῦ
βασιλέως στρατιᾷ παρακολουϑοῦντες, ἔτυχον συνανα-
μιχϑέντες ὡς φίλοι τοῖς περὶ τὸν Κῦρον. Ὡς δὲ μόλις
συνεῖδον τὰ ἐπιϑωρακίδια φοινικῶ, λευκοῖς χρωμένων τῶν
βασιλικῶν ἁπάντων, ἔγνωσαν πολεμίους ὄντας. Εἷς οὖν
ἐχείνων ἐτόλμησεν ἀγνοῶν ἐξόπισϑεν βαλεῖν τὸν Κῦρον
ἀκοντίῳ, Τῆς δὲ περὶ τὴν ἰγνύαν φλεβὸς ἀναῤῥαγείσης,
πδσὼν ὃ Κῦρος, ἅμα παΐϑι πρός τινι λίϑῳ τὸν ν τετρωμέ-
}ῸΡν κρόταφον, καὶ ἀποϑνήσκϑι. Τοιοῦτος μὲν ὃ Κτησίου
λόγος, ᾧ, καϑάπερ ἀμβλεῖ ξιφιδίῳ, μόλις ἀναιρῶν τὸν
ἄνϑρωπον ἃ ἀνήρηκεν.
ΧΙΙ. Ἤδη δ᾽ αὐτοῦ τεϑνηκότος, ᾿Αρτασύρας, ὃ βασι-
λέως ὀφϑαλμὸς, ἔ ἔτυχεν ἵππῳ παρεξολαύνων. Τνωρίσας
οὖν τοὺς δυνούχους ὀλοφυρομένους, ἡ ἠρώτησϑ τὸν πιστό-
τατον αὐτῶν" ,» Τίνα τοῦτον, ὦ Παρίσκα, κλαίεις παρα-
καϑήμενος;“ Ὁ δ᾽ εἶπεν᾽ » Οὐχ ὁρᾷς, ὦ ᾿“Αρτασύρα,
Κῦρον τεϑνηκότα; “ Θαυμάσας οὖν ὃ Αρτασύρας, τῷ
μὲν εὐνούχῳ ϑαῤῥὝῥεῖν παροκδλούσατο καὶ φυλάττειν τὸν
νεκρόν" αὐτὸς δὲ συντείνας πρὸς τὸν “Ἀρτοξέρξην, ἀπϑ-
γνωκότα μὲν ἤδη τὰ πράγματα, καχῶς δὲ καὶ τὸ σῶμα
διακδίμενον ὑπό τὸ δίψης καὶ τοῦ τραύματος, χαίρων
φραάζξει, ὡς αὑτὸς ἔδοι τοϑνηκότα ύρον. Ὁ δὲ πρῶτον
μὲν εὐθὺς ὥρμησεν αὐτὸς ἰέναι, καὶ τὸν “ἀρτασύραν
ἄγειν ἐκέλευσεν ἐπὶ τὸν τόπον" ἐπεὶ δὲ πολὺς ἣν λόγος
ΛΔΕΤΑΧΕᾺΕ ΧΕ 8. 149
τῶν Ἑλλήνων καὶ φόβος, ὡς διωκόντων, καὶ πάντα νι-
κώντων καὶ κρατούντων, ἔδοξϑ πλείονας πέμψαι τοὺς
κατοψομένους" καὶ τριάκοντα, λαμπάδας ἔχοντες, ἐπέμ-
φϑησαν. Αὐτῷ δὲ, μικρὸν ἀπολείποντι τοῦ τεϑνάναι διὰ
τὸ δυψῇν, Σατιβαρζάνης, ὃ ῦ δὐνοῦχος, πθρι, ϑέων ἐξήτει
ποτόν᾽' οὗ γὰρ εἶχ τὸ χωρίον ὕδωρ, καὶ οὐδ᾽ ἦν ἐγγὺς τὸ
στρατόπεδον. Μόλις οὖν ἐπιτυγχάνϑι τῶν Καυνίων ἐκεί-
γων τῶν κακοβίων Ἑνὺς, ἐν ἐν ἀσκίῳ φαύλῳ διοφϑαρμένον
ὑδὼρ καὶ πονηρὸν ἔχοντος, ὅσον ὀχτὼ κοτύλας" καὶ λα-
τοῦτο καὶ κομίσας βασιλεῖ δίδωσιν. Ἐκπιόντα δ᾽
ἅπαν ἠρώτησεν, δὲ μὴ πάνυ δυσχεραίνοι τὸ ποτόν. Ὃ δ᾽
ὦμοσϑ τοὺς ϑεοοὺς, μήτ᾽ οἶνον ἡδέως οὕτως πώποτο πϑ-
πωκέναι, μήτο ὕδωρ τὸ κουφότατον καὶ καϑαρωτατον᾿
» Ὥστε, ἐς ἔφη, »τὸν δόντα σοι τοῦτο ἄνϑρωπον ἂν ἐγὼ
μὴ δυνηϑῶ ζητήσας ἀμείψασϑαι » τοὺς ϑεοὺς εὔχομαι
ποιῆσαι μακάριον καὶ πλούσιον. “
ΧΙΠ. Ἐν δὲ τούτῳ προσήλαυνον οἵ ἱ τριάκοντα λαμ-
προὶ καὶ περιχαρεῖς, ἀναγγέλλοντες αὐτῷ τὴν ἀνέλπιστον
δυτυχίαν. Ἤδη δὲ καὶ πλήϑει τῶν συντρεχόντων πάλιν
πρὸς αὐτὸν καὶ συνισταμένων ἐθαῤῥοι, καὶ κατέβαινον
ἀπὸ τοῦ λόφου φωτὶ πολλῷ περιλαμπόμενος. Ὥς δ᾽ ἐπὲ-
στη τῷ νεκρῷ, καὶ κατὰ δή τινα νόμον Περσῶν ἡ δεξιὰ
χεὶρ ἀπεκόπη. καὶ ἡ κεφαλὴ τοὺ σώματος, ἐκέλδυσδν τὴν
κεφαλὴν αὐτοῦ κρμισϑῆναι" καὶ τῆς κόμης δραξάμενος
οὔσης βαϑείας καὶ λασίας, ἐποδοίκνυϑ τοῖς ἀμφιδοξοῦσιν
ἔτι καὶ φεύγουσιν. Οἱ δ᾽ ἐθαύμαζον. καὶ προσεκύνουν"
ὥστϑ ταχὺ μυριάδας ἑπτὰ περὶ αὐτὸν ζενίσϑαι , καὶ
συνεισελάσαι πάλιν εἰς τὸ στρατόπεδον. ᾿Ἀξεληλάκει δ᾽,
ὡς ὃ Κτησίας φησὶν, ἐπὸ τὴν μάχην τεσσαράκοντα μυ-
ριάσιν. Οἱ δὲ πέρὶ Δείνωνα καὶ Ξενοφῶντα πολὺ πλείο-
. ΄
480 ῬῬΙΤΑΆΟΗΙ
νας γδνέσϑαι λέγουσι τὰς μεμαχημένας. ᾿Αριϑμὸν δὲ νε-
κρῶν ὃ Κτησίας ἐννακισχιλίους ἀνθνθγ ϑῆναί φησι πρὸς
τὸν “Ἀρτοξέρξην, αὐτῷ δὲ δισμυρίων οὐκ ἐλάττους φανῆ-
ναι τοὺς κϑιμένους. Ταῦτα μὲν οὐν ἔχει διαμφισβήτησιν"
ἐκδῖνο δὲ τοῦ Κτησίου λαμπρὸν ἤδη ψεῦσμα, τὸ πεμφϑῆ-
ναι φᾶναι πρὸς τοὺς Ἕλληνας αὐτὸν μϑτὰ Φαλήνου, τοῦ
Ζακυνϑίου, καί τινων ἄλλων. Ὁ γὰρ Ξενοφῶν ἠπίστατο
συνδιατρίβοντα βασιλεῖ Κτησίαν" μέμνηται γὰρ αὐτοῦ,
καὶ τοῖς. βιβλίοις τούτοις ἐντετυχηκὼς δῆλός ἐστιν. Οὐκ
ἂν οὖν ἐλϑόντα, καὶ ὲ λόγων τοσούτων ἑρμηνέα γενόμενον,
παρῆκεν ἀνώνυμον, Φάληνον δὲ; τὸν Ζακύνϑιον; ὠνόμα-
ὧεν. ᾿Αλλὰ δαιμονίως ὁ Κτησίας, ὡς ἔοικϑ, φιλότιμος ὦ ὧν»,
καὶ οὐχ ἧττον φιλολάκων καὶ φιλοκλέαρχος, ἀεί τιγας ἐν
τῇ διηγήσει χώρας ἑαυτῷ δίδωσιν ἐν αἷς γενόμενος πολλὰ
καὶ καλὰ μιμνήσκδται Κλεάρχου καὶ τῆς “ακεδαίμονος.
Χιν. Μετὰ δὲ τὴν μάχην δῶρα κάλλιστα μὲν ἐξέ-
πεμψψο καὶ μέγιστα τῷ ᾿Αρταγέρσου παιδὶ, τοῦ πεσόντος
ὑπὸ Κύρου" καλῶς δὲ καὶ Κτησίαν καὶ τοὺς ἄλλους ἐτί-
μῆσε. Τὸν δὲ Καύνιον ἐκεῖνον ἐξαγουρὼν, ὃς ἐπέδωκε τὸ
ἀσχίον, ἐξ ἀδόξου καὶ πένητος ἔντιμον καὶ πλούσιον
ἐποίησεν. Ἦν δέ τις ἐμμέλδια καὶ πϑρὲ τὰς τῶν ἔξαμαρ-
τόντων δικαιώσεις. ᾿Αρβάκην μὲν γάρ τινα Μῆδον, ἐν τῇ
μάχῃ πρὸς Κύρον φυγόντα, καὶ πάλιν, ἐκείνου πεσόντος,
μεταστάντα, δειλίαν καὶ μαλακίαν καταγνοὺς, οὐ προδο-
σίαν, οὐδὲ κακόνοιαν, ἐκέλευσδ γυμνὴν ἀναλαβόντα πόρ-
»ὴν» περιβάδην ἐπὶ τοῦ τραχήλου δι᾿ ἡμέρας ὅλης ἐν α-
γορᾷ περιφέρϑιν. Ἑτέρου δὲ πρὸς τῷ μεταστῆναι ψουσα-
μένον καταβαλεῖν δύο τῶν πολεμίων, προσέταξο διαπεῖ-
ραε τρντὴ βελόναις τὴν γλῶτταν. Οἰόμενος δὲ καὶ βουλό-
μενος δουκεῖν καὶ λέγειν πάντας ἀνθρώπους, ὡς αὐτὸς
ἈΚΤΑΧΕΕΧΕΒ. 401
ἁπεκτόνοι Κύρο», Ἱιϑριδάτῃ τε, τῷ βαλόντι πρώτῳ Κῦ-
ρον, ἐξέπεμψϑ δῶρᾳ, καὶ λέγειν ἐκέλθυσϑ τοὺς διδόντας,
ὡς » Τούτοις σϑ τιμᾷ ὃ βασιλεὺς, ὁ ὅτι τὸν ἐφίππϑιον. Κύ-
ρου πῖλον δὑρὼν ἀνήνεγκας" "“ τοῦ δὲ “Καρὸς, ὑφ᾽ οὗ τὴν
ἰγνύαν πληγεὶς ὃ Αὔρος ἔ ἔπεσϑ, καὶ αὐτοῦ ὕ δωρεὰν αἰτοῦν-
τος, ἐκέλευσον εἰπϑοῖν τοὺς διδόντας, ὅτι » Σοὶ ταῦτα
δίδωσι βασιλεὺς δὐαγγϑλίων, δουτερεῖα" πρῶτος γὰρ 40-
τασύρας, μετ᾽ ἐκεῖνον δὲ σὺ τὴν Κύρου τελευτὴν ἃ ἀπήγ-
γϑιλας.“ Ὁ μὲν οὖν Μιϑριδάτης ἀπῆλϑε σιωπῇ λυπού-
μβνος" τὸν δ᾽ ἀϑλιον Κάρα καινόν τι πάϑος ἐξ ἀβελτε-
ρίας κατέσχϑ. 4:αφϑαρεὶς γὰρ ὑπὸ τῶν παρόντων » ὡς
ἔοικεν, ἀγαϑῶν, καὶ ἀναπεισϑεὶς οὐϑὺς ἀντιποιδῖσϑαι
τῶν ὑπὲρ αὐτὸν, οὐκ ἠξίου τὰ δοϑέντα μισϑὸν ϑύαγγϑ-
λίων ἔχειν, ἀλλ᾽ ἠγανάκτει μαρτυρόμενος καὶ βοῶν, ὁ ὅτι
Κῦρον οὐδεὶς ἕ ἕτερος, ἀλλ᾽ αὐτὸς, ἀπεκχτόνοι, καὶ τὴν δό-
ξαν οὐ δικαίως ἀποστεροῖτο. Ταῦτα δ᾽ ἀκούσας ὃ βα-
σιλεὺς, σφόδρα παρωξύνϑη, καὶ τὴν κεφαλὴν ἐκέλουσεν
ἀποτεμεῖν τοῦ ἀνϑρώπον. Παροῦσα δ᾽ ἡ μήτηρ᾽ "» Μὴ
σύ γ᾽,“ εἶπεν, οὕτω τὸν Κᾶρα τοῦτον, ο ) βασιλεῦ, τὸν
ὁλεϑρον ἀπαλλάξῃς, ἀλλὰ παρ᾽ ἐμοῦ τὸν ἄξιον ἀπολή-
ψεται μισϑὸν, ὧν τολμᾷ λέγειν. “ ᾿Επιτρέψαντος δὲ τοῦ
βασιλέως, ἐκέλευσε τοὺς ἐπὶ τῶν τιμωριῶν ἡ Παρυσάτις
λαβόντας τὸν ἄνϑρωπον, ἐφ᾽ ἡμέρας δέια στρεβλοῦν,
εἶτα τοὺς ὀφϑαλμοὺς ἐξορύξαντας, εἰς τὰ ὦτα ϑερμὸν
ἐντήκδιν χαλκὸν, ἕως ἀποϑάνοι.
ΟΧν. Κακῶς δ᾽ ἀπώλετο καὶ Μιϑριδάτης ματ᾽ ὁλί-
γον χρόνον ἐκ τῆς αὑτοῦ ἀβελτερίας. Κληϑεὶς γὰρ ἐπὶ
δεῖπνον, ἔνϑα καὶ βασιλέως καὶ ὶ τῆς μητρὸς εὐνοῦχοι πα-
θῆσαν, ἧκον ἐσϑῆτι καὶ χρυσῷ κεκοσμημένος, οἷς ἔλαβὸ
παρὰ βασιλέως. Ἐπεὶ δ᾽ εἰς τὸ πίνειν ἀφίκοντο, λέγϑι
ΝΜ ἫΕ
102 Ρ ΤΑΙΟΗΙ
πρὸς αὐτὸν ὃ μέγιστον δυνάμενος τῶν Παρυσάτιδος εὺ-
νούχων" »,Ὥς καλὴν μὲν ἐσθῆτά σοι ταύτην, ὼὡ Μιϑρι-
δάτα, ὃ βασιλεὺς δέδωκε, καλὰ δὲ στρεπτὰ καὶ ψέλλια"
πολλοῦ δ᾽ ἄξιος ὃ ἀκινάκης. Ἦ μακάριόν σϑ καὶ περί-
βλεπτον ἅπασι ποποΐηιθν. ς- Ἤδη δὲ μεϑύων ὃ Μιϑοι-
δαάτης" » τί δὲ ταῦτ᾽ ἐστιν, “ εἶπεν, ,»ὦ Σπαραμίξη; μβι-
ζόνων γὰρ ἐγὼ καὶ καλλιόνων βασιλεῖ τὴν ἡμέραν ἐκείνην
ἄξιον ἐμαντὸν παρέσχον" "ἐς Καὶ ὃ Σπαραμίξης ἐπιμει-
διάσας" ,.ϑὄ Φϑόνος μὲν οὐδεὶς, ὦ Μιϑριδάτα, “ εἶπεν"
» ἐπεὶ δὲ ασιν Ἕλληνες, οἶνον καὶ ἀλήϑειαν εἶναι, τί
λαμπρὸν, ὼ τὰν, ἢ μέγα, πῖλον εὑρεῖν ἵππου περιῤῥνέντα,
καὶ τοῦτον ἀνενεγκεῖν; “ Ταῦτα δ᾽ οὐκ ἀγνοῶν τὸ ἀλη-
ϑὲς ἔλεγε», ἀλλὰ βουλόμενος ἐχκαλύψαι πρὸς τοὺς πα-
θόντας, ὑπδκένδι τὴν κουφότητα τοῦ ἀνϑρώπον, λάλου
καὶ ἀκρατοῦς γδγονότος διὰ τὸν οἶνον. Εἶπεν οὖν μὴ
κατασχών" » Ὑμεῖς μὲν, ὃ τι βούλεσϑε, πίλους λέγετε καὶ
φλυάρους" ἐγὼ δ᾽ ὑμῖν λέγω διαῤῥήδην, ὑπὸ ταύτης
ἀνῃρῆσϑαι Κῦρον τῆς Ζειρός. Ου γὰρ ὡς “ἀρταγέρσης,
ἡκόντισα κενὸν καὶ ᾿ μάταιον ᾽ ἀλλὰ τοῦ μὲν ὑφϑαλμοῦ
μικρὸν ἥμαρτον, τοῦ δὲ χροτάφου τυχὼν καὶ διελάσας,
κατέβαλον τὸν ἄνδρα. καὶ τέθνηκεν ὃ ὑπ ἐχίνου τοῦ
τραύματος. « Οἱ μὲν οὖν ἄλλοι τὸ τέλος ἤδη τοῦ Μιϑρι-
δάτου καὶ τὴν κακοδαιμονίαν ὃ ὁρῶντος, εἰς τὴν γῆν ἔκυψαν"
ὃ δ᾽ ἐστιῶν αὐτοὺς" »542 ταν, ““ ἔφη, »"Μιϑριδᾶτα, πί-
γωμᾶν ἐν τῷ παρόντι καὶ ἐσϑίωμεν, τὸν βασιλέως δαίμονα
προσκυνοῦντες, λόγους κὁ δὲ μείζους, ἢ καϑ'᾽ ἡμᾶς, ἐάσωμεν. ἐς
Χνι. Ἐκ τούτου τῇ μὲν Παρυσάτιδι φραζοιτὸν λόγον
ὃ δὐνοῦχος, ἐκείνη δὲ βασιλεῖ: βασιλοὺς δ᾽ ἠγανάχτησεν,
ὥσπϑρ ἐλεγχόμενος, καὶ τὸ κάλλιστον καὶ ἥδιστον ἀπολ-
λίων τῆς νίκης. Ἐβούλετο γὰρ βαρβάρους ἅπαντας πϑ-
Ὰὶς.
ἈΚΤΑΧΕΕΧΙΕΘ. 183
πεῖσϑαι καὶ ὲ Ἕλληνας, ὡς ἐν ταῖς ἐξελάσεσι καὶ συμπλο-
καῖς δοὺς καὶ λαβὼν πληγὴν, ἐτρώ ϑη μὲν αὐτὸς, ἔχτοινϑ
δ᾽ ἐκεῖνον. Ἐκέλευσε γοῦν τὸν Μιϑριδάτην ὁ ἀποϑανεῖν
σκαφδυϑέντα. Τὸ δὲ σχαφευϑῆναι τοιοῦτόν ἐστι"
σκάφας δύο πεποιημένας ἐφαρμόζειν ἀλλήλαις λαβόντες,
εἰς τὴν ἑτέραν κατακλίνουσι τὸν κολαζόμενον ὕπτιον"
εἶτα τὴν ὁτέραν ἐπάγοντες καὶ συναρμόζοντες, ὥστε τὴν
κεφαλὴν καὶ τὰς χεῖρας ἔξω καὶ τοὺς πόδας ἀπολαμβά-
γεσϑαι, τὸ δ᾽ ἄλλο σῶμα πᾶν ἀποκεχρύφϑαι, διδόασιν
ἐσϑίειν τῷ ἀνθρώπῳ, κἂν μὴ ϑέλη, προσβιάζονται, κα»-
τοῦντος τὰ ὄμματα" φαγόντι, δὲ, πιεῖν μέλι καὶ γάλα
συγκεκραμένον ἐγχέουσιν εἰς τὸ στόμα, καὶ κατὰ τοῦ
προσώπου καταχέουσιν. Εἶτα πρὸς τὸν ἥλιον ἀεὶ στρέ-
φουσιν ἐναντία τὰ ὄμματα, καὶ μυιῶν προσκαϑημένων
πλῆϑος πᾶν ἀποκρύπτεται τὸ πρόσωπον. Ἐντὸς δὲ
ποιοῦντος, ὅσα ποιεῖν ἀναγκαῖόν ἐστιν ἐσϑίοντας ἂ»-
ϑρώπους καὶ πίνοντας, δυλαὶ καὶ σκώληκες ὑπὸ φϑορᾶς
καὶ σηπϑδόνος ἐκ τοῦ περιττώματος ἀγαξίουσιν, ὁ ὑφ᾽ ὧν
ἀναλίσκθται τὸ σῶμα διαδυομένων εἰς τὰ ἐντός. Ὅταν
γὰρ ἤδη φανερῶς ἢ τοϑνηκὼς ὃ 0 ἄνθρωπος, ἀφαιρεϑ εἰ-
σης τῆς ἐπάνω σκάφης, ὁρῶσι τὴν μὲν σάρκα κατεδηδε-
σμένην, περὶ δὲ τὰ σπλάγχνα τοιούτων ϑηρίων ἐσμοὺς
ἐσϑιόντων καὶ προσπεφυκότων. Ὄντως ὃ Μιϑριδάτης
ἑπτακαίδεκα ἡμέρας φϑειρόμενος μόλις ἀπόϑανε.
ΧΥΤΙ. “οιπὸς δ᾽ ἣν τῇ ᾿Παρυσάτιδι σκοπὸς, ὃ τὴν
κδῳαλὴν ἃ ἀποτεμὼν καὶ τὴν χεῖρα. τοῦ Κύρου Μ ασαβάτης,
βωσιλέως εὐνοῦχος. Ὡς οὖν αὐτὸς οὐδεμίαν καϑ' ἑαυ-
τοῦ λαβὴν παρεδίδου, τοιοῦτον ἐπιβουλῆς τρόπον ἥ Πα-
ρυσάτις συνέϑηκεν. ἿΙν τά τ ἄλλα ϑυμόσοφος γυνὴ
4δ4 ῬΙΙ ΠΤΆΑΒΟΗΙ
καὶ δεινὴ κυβεύειν' διὸ καὶ βασιλεῖ πρὸ τοῦ πολέμου
πολλάκις συνεκύβευϑ᾽ μετὰ δὲ τὸν πόλεμον διαλυϑεῖσα
πιρὸς αὐτὸν, οὐκ ἔφευγδ τὰς φιλοφροσύνας, ἀλλὰ καὶ συν-
ἐπαιξε, καὶ τῶν ἐρωτικῶν ἐκοινώνθι, “συμπράττουσα καὶ
παροῦσα, καὶ ὅλως μικρότατον αὑτῷ τῇ Στατείρᾳ μδτδν
δίδου χρῆσϑαι καὶ συνεῖναι, μισοῦσα τὸ μάλιστα πάντων
ἐκείνην, καὶ μέγιστον αὐτὴ βουλομένη δύνασϑαι. ΑἍΑα-
βοῦσα δή ποτε τὸν ᾿Αρτοξέρξην ὡρμημένον ἀλύβι», σχο-
λῆς οὔσης, προὐκαλεῖτο πρὶ ὃ χιλίων δαρεικῶν κυβοῦσαι"
καὶ κυβεύοντα περιεῖδε νικῆσαι; καὶ τὸ χρυσίον ἀπέδωκϑ.
Π, ᾿οσποιουμένη δ᾽ ἀνιᾶσϑαι καὶ φιλονεικεῖν, ἐκέλευσεν
αὖϑις ἐξ ἀρχῆς περὶ ϑυνούχου διακυβοῦσαι:" κἀκεῖνος
ὑπήκουσε. Ποιησάμενοι μὲν συνθήκας, πέγτα μὲν ἔκά-
τϑρον ὑπδξελέσϑαι τοὺς πιστοτάτους, ἐκ δὲ τῶν λοιπῶν,
ὃν ἂν ὃ γικῶν ἕληται, δοῦναι τὸν ἡττώμενον, ἐπὶ τούτοις
ἐκύβενον. Σφόδρα δὲ γενομένη πρὸς τῷ πράγματι, καὶ
σπουδάσασα περὶ τὴν παιδιὰν, εὖ δὲ πῶς αὐτῇ καὶ τῶν
κύβων πεσόντων, νικήσασα λαμβάνει τὸν Μασαβάτην"
οὐ γὰρ ἦν ἐν τοῖς ὑπεξῃρημένοις. Καὶ πρὶν ἐν ὑποψίᾳ
βασιλέα γενέσϑαι τοῦ πράγματος, ἐγχειρίσασα τοὶς ἐπὶ
τῶν τιμωριῶν, προσέταξεν ἐκδεῖραι ζῶντα, καὶ τὸ μὲν σῶ-
μα πλάγιον διὰ τριῶν σταυρῶν ἀναπῆξαι, τὸ δὲ δέρμα
χωρὶς διαπατταλοῦσαι. Γενομένων δὲ τούτων, καὶ βασι-
λέως χαλεπὼς φέροντος, καὶ παροξυνομέγου πρὸς αὐτὴν,
εἰρωνευομένη μοτὰ γέλωτος, ,»,ν»Μς ἧδυς,““ ἔφασκεν, ,0ν8ὲ
καὶ μακάριος, δὲ χαλοπαΐνις διὰ γέροντα πονηρὺν δυνοῦ--:
χον, ἐγὼ δὲ χιλίους ἐχκυβευ! ϑεῖσα δαρεικοὺς σιωπῶ καὶ
στέργω. « “βασιλεὺς μὲν οὖν ἐφ᾿ οἷς ἐξηπατήϑη μετα-
μελόμενος, ἡ ἡσυχίαν ἦγεν" ἥ δὲ Στάτειρα καὶ πρὸς" τἄλλα
φαγδρῶς ἐναντιοῦτο, καὶ τούτοις ἐδυσχέραινον, ὡς ἄνδρας
ΛΑΒΤΑΧΕΆΧΒΒϑ. 1δὅ
καὶ εὐνούχους πιστοὺς βασιλεῖ διὰ Κῦρον ὠμῶς καὶ πα-
ρανόμως ἀπολλυούσης αὐτῆς.
ΧΥΠΙ. Ἐπεὶ δὲ Κλέαρχον καὶ τοὺς ἄλλους στρατη-
γοὺς Τισαφέρνης ἐξηπάτησϑ καὶ παρεσπόνδησεν, ὁ θρκῶν
γϑνομένων, καὶ συλλαβὼν ἀνέπεμψεν ἐν πέδαις δεδεμέ-
»ους, δεηϑῆναί φησιν αὑτοῦ τὸν Κλέαρχον ὃ 0 Κτησίας,
ὅπως κτενὸς δὐπορήσειδ. Τυχόντα δὲ καὶ τημελήσαντα
τὴν κεφαλὴν ἡσϑῆναί τὸ τῇ χρείᾳ, καὶ τὸν δακτύλιον αὖ-
τῷ δοῦναι, σύμβολον φιλίας πρὸς τοὺς ἐν «Ἰακεδαίμονι
συγγενεῖς καὶ οἰκείους" βἶναι δὲ γλυφὴν ἐν τῇ σφραγῖδι,
ἸΚαρυάτιδας ὁ ρχουμένας. Τὰ δὲ πεμτιόμενα σιτία τῷ
Κλεάρχῳ τοὺς συνδεδομένους στρατιώτας ἀφαιροῖσϑαι
"καὶ καταγαλίσκειν, ὀλίγα τῷ Κλεάρχῳ. διδόντας ἀπὶ αὖ-
τῶν. ᾿ἸἸάσασϑαι δὲ καὶ τοῦτο φησὶν ὁ Κτησίας, πλείο-
να τῷ Κλεάρχῳ πέμπεοσϑαι διαπραξάμενος, ἰδίᾳ δ᾽ ἕτορα
τοῖς στρατιώταις δίδοσϑαι" καὶ ταῦτα μὲ» ὑπουργῆσαι
καὶ παρασχεῖν χάριτι καὶ γνώμῃ τῆς Παρυσάτιδος. Ππεμ-
πομένου δὲ καϑ' ἡμέραν τῷ Κλεάρχῳ κωλῆνος ἐπὶ τοῖς
σιτίοις, παρακαλεῖν αὐτὸν καὶ διδάσκϑιν, ὡς χρὴ μικρὸν ᾿
εἰς τὸ κρέας ἐμβαλόντα μαχαίριον, ἀποκρύψαντα πέμψαι,
καὶ μὴ περιϊδεῖν ἐν τῇ βασιλέως ὠμότητι τὸ τέλος αὐτοῦ
γενόμενον" αὐτὸν δὲ φοβούμενον μὴ ἐϑελῆσαι. Βασιλέα
δὲ τῇ μὲν μητρὶ παραιτουμένῃ, μὴ κτεῖναι τὸν Κλέαρχον,
ὁμολογῆσαι καὶ ὀμόσαι: πεισϑέντα δ᾽ αὖϑις ὑπὸ τῆς
Στατείρας, ἀποκτεῖναι πάντας πλὴν Μένωνος. Ἐκ δὲ
τούτον τὴν Παρυσάτιν ἐπιβουλοῦσαι τ τῇ Στατείρᾳ, καὶ
συσχουάσασϑαι τὴν φαρμακείαν κατ᾽ αὐτῆς" οὐκ εἰκότα
λέγων, ἀλλὰ πολλὴν ἀλογίαν ἐ ἔχοντα τῆς αἰκίας" δ δεινὸν
ἔργον οὕτως ἔδρασε καὶ παρϑκινδύνευσϑν ἢ [ “Παρυσάτις,
διὰ Κλέαρχον ἀνϑδλεῖν τολμήσασα τὴν γνησίαν βασιλέως
186 ΡΙ ΠΤΑΒΟΗΙ
γυναῖκα, ἃ καὶ τέκνων κοινωνὸν ἐπὶ βασιλείᾳ τρεφομένων».
“Ἀλλὰ ταῦτα μὲν οὐκ ἄδηλον ὦ ὡς ἐπιεραγῳδεῖται᾽ τῇ 1Κλε-
ἄρχου μνήμῃ. Καὶ γὰρ ἀναιροϑέντων φησὶ τῶν στρα-
τηγῶν τοὺς μὲν ἄλλους ὑπὸ κυνῶν σπαράττεσϑαι καὶ
ὀρνέων" τῷ δὲ Κλεάρχου νεκρῷ ϑύελλαν ἃ ἀνέμου, γῆς ϑὶ-
γα πολλὴν φέρουσαν, ἐπιχῶσαι καὶ ἐπικρύψαι τὸ σῶμα:
φοινίκων δέ τινῶν διασπαρέντων, ὀλίγῳ χρόνῳ ϑαυμα-
στὸν ἄλσος ἀναφῦναι καὶ κατασκιάσαι τὸν τόπον" ὥστ
καὶ βασιλεῖ σφόδρα μεταμέλειν, ὡς ἀνδρα ϑεοῖς φίλον
ἀνῃρηκότι τὸν Κλέαρχον.
ΧΙΧ. δ᾽ οὐν Παρυσάτις, μίσους τε πρὸς τὴν
Στάτειραν, ἐξ ἀρχῆς ὑποκειμένου καὶ ζηλοτυπίας, ὃ ὁρῶσα
τὴν μὲν αὑτῆς δύναμιν αἰδουμένου βασιλέως καὶ τιμῶν-
τος οὖσαν, τὴν δ᾽ ἐκείνης ἔρωτι καὶ πίστϑι βέβαιον καὶ
ἰσχυρὰν, ἐπεβούλευσεν ὑπὲρ τῶν μεγίστων, ὡς ᾧδτο, πα-
φαβαλλομένη. Θεράπαιναν εἶχε πιστὴν καὶ δυναμένην
παρ᾽ αὐτῇ μέγιστον, ὄνομα Γίγιν»" ἣν [ μὲν “είνων
ὑπουργῆσαι τῇ φαρμακείᾳ φησὶ, συγγνῶναι δὲ μόνον
ἄκουσαν ὃ Κτησίας. Τὸν δὲ δόντα τὸ φάρμακον οὗτος
μὲν ὀνομάζει Βελιτάραν, ὁ δὲ Δείνων Μελάνταν. Ἔκ δὲ
τῆς πρόσϑεν ὑποψίας καὶ διαφορᾶς ἀρξάμεναι πάλιν εἰς
τὸ αὐτὸ φοιτᾷν καὶ συνδειπνεῖν ἀλλήλαις, ὅμως τῷ δεδι-
ἕναι καὶ φυλάττεσϑαι, τοῖς αὐτοῖς σιτίοις καὶ ἀπὸ τῶν
αὑτῶν ἐχρῶντο. Γίνεται δὲ μικρὸν ἐν Πέρσαις ὀρνίϑιον,
ᾧ περιττώματος οὐδέν ἐστιν, ἀλλ᾽ ὅλον διάπλδων πιμε-
λῆς τὰ ἐντός" ἦ καὶ νομίζουσιν ἀνέμῳ καὶ δρόσῳ τρέφε-
σϑαι τὸ ζῶον" ὀνομάζεται δὲ ῥυντάκης. Τοῦτο φησὶν ὃ
Κτησίας μικρᾷ μαχαιρίδι κεχρισμένῃ τῷ φαρμάκῳ κατὰ
ϑάτερα τὴν π αρυσάτιν διαιροῦσαν, ἀιμάξαι, τῷ ἑτέρῳ
μέρει τὸ φάρμακον" καὶ τὸ μὲν ἄχραντον καὶ καϑαρὸν
Ὶ
Ν
ΑὨΒΥΑΧΕΈΧΒΗΒϑ. 157
εἰς τὸ στόμα βαλοῦσαν αὐτὴν ἐσϑίδιν, δοῦναι δὲ τῇ Στα-
τείρᾳ τὸ πεφαρμαγμένον" ὃ δὲ Δείνων, οὗ τὴν Παρυσα-
τῶ, ἀλλὰ τὸν Μελάνταν τέμνοντα τῷ μαχαιρίῳ τὰ φαρ-
μασσόμενα τῶν " κρδῶν τιϑέναι κατὰ τὴν Στάτειραν. “4πο-
ϑνήσχουσα γοῦν ἢ γυνὴ μϑοτὰ πόνω» μεγάλων καὶ σπα-
θαγμῶν, αὐτή τθ συνῃσϑάνοτο τοῦ κακοῦ, καὶ βασιλεῖ
παρέσχεν ὑποψίαν κατὰ τῆς μητρὸς, εἰδότι τὸ ϑηριῶδες
αὐτῆς καὶ δυσμείλικτον. Ὅϑεν ϑουϑὺς ἐπὶ τὴν ζήτησιν
ὁρμήσας, τοὺς μὲν ὑπηρέτας καὶ τραπεζοκόμους τῆς μη-
τρὸς συνέλαβε καὶ κατεστρέβλωσϑ᾽ τὴν δὲ Τίγιν ἢ Παρυ-
σάτις πολὺν χρόνον εἶχεν οἴκοι μεϑ' αὑτῆς ᾿ καὶ βασιλέως
ἐξαιτοῦντος, οὐκ ἔδωκεν" ἀλλ᾽ ὕστερον αὐτῆς δεηϑείσης
εἰς τὸν οἶκον ἀφεϑῆναι γυχτὸς, αἰσϑόμενος καὶ λόχον
ὑφεὶς συνήρπασο, καὶ κατέγνω ϑάνατον. ᾿Αποϑνήσκουσι
δ᾽ οὗ φαρμακεῖς ἐν Πέρσαις κατὰ νόμον οὕτως" λίϑος
ἐστὶ πλατὺς, ἐφ᾽ οὗ τὴν κεφαλὴν κατα! ϑέντες αὐτῶν,
ἑτέρῳ λίϑῳ παίουσι καὶ πιέξουσιν, ἄχρις οὗ συνϑλάσωσι
τὸ πρόσωπον καὶ τὴν κεφαλήν. Ἢ οὖν Τίγις. οὕτως ἀπέ-
ϑαγε. Τὴν δὲ Παρυσάτιν ὃ ᾿Αρτοξέρξης ἄλλο μὲν οὐ-
δὲν οὔτ᾽ εἶπα κακὸν, οὔτ ᾿ ἐποίησεν, εἰς δὲ Βαβυλῶνα βου-
λομένην ἐξέπεμψεν, εἰπὼν ἕως ἐκδίνη περίεστιν, ᾽ αὐτὸς
οὐχ ὄψεσϑαι βαβυλῶνα. Τὰ μὲν οὖν κατὰ τὴν
οἰκίαν οὕτως εἶχον.
ΧΧ. Ἐπεὶ δὲ τοὺς Κύρῳ συναναβάντας Ἕλληνας
σπονδάσας λαβᾶν ὃ ὃ βασιλοὺς οὐδὲν ἧττον, ἢ Κύρου πϑ-
ριγενέσϑαι, καὶ τὴν βασιλείαν κατασχεῖν, οὐχ ἔλαβεν,
ἀλλὰ Κῦυρον, τὸν ἡγεμόνα, καὶ τοὺς αὑτῶν στρατηγοὺς
ἀποβαλόντες ἐξ αὐτῶν μονονουχὶ τῶν βασιλέων ἐσώϑη-
σαν, ἐξελέγξαντες καὶ ἀποφήναντες τὰ Περσῶν καὶ βα-
σιλέως πράγματα χρυσὸν ὄντα πολὺν καὶ τρυφὴν καὶ γυ-
488 ῬΙ ΤΑΒΟΗΙ
γναῖχας, τὰ δ᾽ ἄλλα τῦφον καὶ ἀλαζονδίαν" πᾶσα μὲν ἢ
Ἑλλὰς ἐ ξεϑαάῤῥησε, καὶ κατοῳφρόνησδ τῶν βαρβάρων" «“α-
κεδαιμονίοις δὲ καὶ δοινὸν ἐφαίνετο, μὴ γνὺν γ8 δουλείας
ἐξελέσϑαι τοὺς τὴν ᾿Ασίαν κατοικοῦντας Ἕλληνας, μηδὲ
παῦσαι προπηλακιζομένους ὑπ᾿ αὐτῶν. Πρότϑερον δὲ διὰ
Θίμβρωνος, εἶτα διὰ Δερκυλίδον πολεμοῦντες, οὐδὲν δὲ
πράττοντες ἀξιόλογον, ᾿4γησιλάῳ, τῷ βασιλεῖ, τὸν πόλε-
μον ἐπέτρεψαν. Ὁ δὲ περαιωϑεὶς γαυσὶν εἰς ᾿Ασίαν εὑ-
ϑὺς ἣν ἐνεργὸς, καὶ δόξαν εἶχϑ μεγάλην" καὶ Τισαφέρ-
γὴν» παραταξάμενος ἐγίκησδ, καὶ τὰς πόλεις ἀφίστη. Τού-
των δὲ γενομένων, συμφρονήσας ὃ “Ἀρτοξέρξης, ὃ ον τρό-
πον αὐτοῖς ἐστι πολεμητέον, ἔπεμψεν Ἑρμοκρατην, τὸν
“Ῥύδιον, εἰς τὴν Ἔλλαδα, χρυσίον πολὺ κομίζοντα, διδόναι
καὶ διαφϑείρειν τοὺς πλεῖστον ἐν ταῖς πόλεσι δυναμένους
κελδύσας, καὶ πόλεμον Ἑλληνικὸν κινεῖν ἐπὶ τὴν «ακϑοδαί-
μονα. Τοῦ δ᾽ Ἑρμοκράτους ταῦτα πράττοντος, καὶ τῶν
μεγίστων πόλθων συνισταμένων, καὶ τῆς Πελοποννήσου
διαταραττομένης, μετεπέμποντο τὸν ᾿Αγησίλαον. ἐς τῆς
“σίας οἵ ἄρχοντες. Ὅτβ δὴ καί φασιν αὐτὸν ἀπιόντα
πρὸς τοὺς φίλους δἰπεῖν, ὡς τρισμυρίοις τοξόταις ἐξε-
λαύνοιτο τῆς «Ασίας ὑπὸ βασιλέως" τὸ γὰρ Περσικὸν νό-
μισμα τοξότην ἐπίσημον εἶχεν.
ΧΧΙ. ᾿Ἐξέβαλε δὲ καὶ τῆς ϑαλάσσης “ακεδαιμονίους
Κόνωνι, τῷ ᾿᾿Αϑηναίῳ, μετὰ Φαρναβάζου στρατηγῷ; χρὴ-
σάμενος. Ὁ γὰρ Κόνων διέτριβε μὲν ἐν Κύπρῳ μετὰ τὴν
ἐν Αἰγὸς ποταμοῖς ναυμαχίαν, οὐ τὴν ἀσφάλϑιαν ἃ ἀγαπῶν,
ἀλλὰ τὴν τῶν πραγμάτων μεταβολὴν, ἃ ὥσπερ ἐν πελάγει
τροπῆν, περιμένων. Ὁρὼν δὲ καὶ τοὺς ἑαυτοῦ λογισμοὺς
δυνάμεως, καὶ τὴν βασιλέως δύναμιν ἀνδρὸς ἔμφρονος
δεομένην, ἔπεμψεν ἐπιστολὴν βασιλεῖ περὶ ὧν διδγοεῖτα.
-7
ΑΚΤΑΧΕΙΧΒΕΒΘϑ. 4Ὁ9
Καὶ ταύτην ἐκέλευσθ τὸν κομίζοντα μάλιστα μὲν ἀποδοῦ-
χαι διὰ Ζήνωνος, τοῦ «Ἀρητὸς, ἢ Πολυκρίτου, τοῦ Μεν-
δαίου" τούτων δ᾽ ἥν ὃ μὲν Ζήνων ὀρχηστὴς, ὃ δὲ Πολύ-
χριτος ἰατρός" ἂν δ᾽ οὗτοι μὴ παρῶσι, διὰ Κτησίου, τοῦ
ἰατροῦ. ““ἔγεται δ᾽ ὃ Κτησίας τὴν ἐπιστολὴν λαβὼν
παρεγγράψαι τοῖς ὑπὸ τοῦ Κόνωνος ἐπεσταλμένοις, ὅπως
καὶ Κτησίαν ἀποσταείλη πρὸς αὐτὸν, ὡς ὠφέλιμον ὄντα
ταῖς ἐπὶ ϑαλάσσῃ πράξεσιν. Ὁ δὲ Κτησίας αὐτὸν ἀφ᾽
ἑαυτοῦ βασιλέα φησὶ προσϑεῖναι τὴν λειτουργίαν αὐτῶ .
ταύτην. ᾿Α4λλ᾽ ἐπεὶ κρατήσας τῇ περὶ Κνίδον ναυμαχίᾳ
διὰ Φαρναβάζου καὶ Κόνωνος, ἀφδίλοτο τὴν κατὰ ϑά-
λατταν ἀρχὴν «Ἰακεδαιμονίους, ἐπέστρεψε πᾶσαν ὁμοῦ
τὴν Ἑλλάδα πρὸς αὑτὸ», ὥστε καὶ τὴν περιβόητον εἰρή-
»ἡ» βραβεῦσαι τοῖς Ἕλλησι, τὴν ἐπ᾽ ᾿Ανταλκίδυυ προσα-
γορευομένην. Ὁ δ᾽ ᾿Ανταλκχίδας Σπαρτιάτης ἤν, “ἕοντος
υἱὸς, καὶ σπουδάσας βασιλεῖ, διεπράξατο τὰς ἐν ᾿Ασίᾳ
πόλεις Ἑλληνίδας ἁπάσας καὶ νήσους, ὅσαι πιροσκυροῦσιν
᾿Ασίᾳ, παρεῖναι “Πακεδαιμονίους αὐτῷ κεχτῆσϑαι φύρων
ὑποτελεῖς, εἰρήνης. γενομένης τοῖς Ἕλλησιν" δὶ δεῖ τὴν τῆς
Ἕλλαδος υβριν καὶ προδοσίαν εἰρήνην καλϑῖν, ἧς πόλεμος
οὐδεὶς ἀχλεέστερον ἤνεγκϑ τέλος τοῖς χρατηϑεῖσι.
ΧΧΗ. “Ζιὸ καὶ τοὺς ἄλλους Σπαρτιάτας ἀδὶ ὲ βδελυτ-
τόμενος ὃ «Ἀρτοξέρξης, καὶ νομίζων, ὡς φησι “Δείνων, ἀ»-
ϑρώπων ἁπάντων ἀναιδεστάτους εἶναι, τὸν Ανταλκίδαν
ὑπερηγάπησεν εἰς Ἰέρσας ἀναβάντα. Καί ποτε λαβὼν
ἕνα τῶν ἀνϑινῶν στεφάνων, καὶ βάψας εἰς μύρον τὸ πο-
λυτελέστατον, ἀπὸ δείτενου ἔπεμψε τῷ “Ἀνταλκίδᾳ" καὶ
πάντες ; ἐθαύμασαν τὴν φιλοσοφροσύνην. Ἦ» δ᾽, ὡς ἔοι-
πεν οὗτος ἐπιτήδειος ἐντρυφηϑῆναι καὶ τοιοῦτον λαβεῖν
στέφανον, ἐξορχησάμενος ἐν Πέρσαις τὸν «ἀϑωνίδαν καὶ
“-
400 ῬΙΠΊΤΛΠἊΠΟΗΙ
τὸν Καλλικρατίδαν. Ὅ μὲν γὰρ ᾿Αγησίλαος, ὡς ἔοικϑ, πρὸς
τὸν εἰπόντα" » Φεῦ τῆς Ἕλλαδος, ὅπου μηδίς, ουσιν ἡμῖν
οἵ “άκωνες"““ ;, Οὗ, μᾶλλον, “ εἶπεν, »οἱ Μῆδοι λακωνί-
ζουσι. ὰ Τοῦ δὲ ῥήματος ἥ κομψότης τὴν τοῦ πράγματος
αἰσχύνην οὐκ ἀφεῖλεν, ἀλλὰ τὴν μὲν ἡγεμονίαν ἀπώλεσαν,
ἔν “Δεύκτροις ἀγωνισάμενοι κακῶς" ἡ δὲ δόξα τῆς Σπάρ-
τῆς προσαπώλετο ταῖς ὁμολογίαις ἐκείναις. ἄχρι μὲν
οὖν ἐπρώτευεν ῆ Σπάρτη, ξένον ἐποιδῖτο καὶ φίλον ὠνό-
μαζὸν ἑαυτοῦ τὸν Ανταλκίδαν" ἐποὶ δ᾽ ἡττήϑησαν ἐν
«“εύκτροις, ταπϑι» ἃ πράττοντες, ἐδέοντο μὲν χρημάτων,
καὶ τὸν “ἀγησίλαον εἰς Αἴγυπτον ἐξέπεμψαν" ὁ δ᾽ ᾿ἀνταλ-
κίδας ἀνέβη πρὸς τὸν Ἀρτοξέρξην, παρακαλῶν ἐπαρκέσαι
τοῖς “Αακεδαιμονίοις. Ὁ δ᾽ οὕτως ἐξημέλησε καὶ παρεῖδϑ
καὶ ἀπέῤῥιψεν αὐτόν, ὥστα καταβάντα, καὶ χλευαζόμενον
ὑπὸ τῶν ἐχϑρῶν, φοβούμενον δὲ καὶ τοὺς ἐφόρους, ἀπο-
καρτερῆσαι. ᾿Αἀνέβη δὲ πρὸς τὸν βασιλέα καὶ Ἰσμηνίας,
Θηβαῖος, καὶ Πελοπίδας, ἤδη τὴν ἐν “Αεύκτροις μάχην
νενικηκώς. “(λλ᾽ οὗτος μὲν οὐδὲν αἰσχρὸν ἐποΐησεν"
᾿Ισμηνίας δὲ, προσχυνῆσαι κελευόμενος, ἐξέβαλε πρὸ αὖ-
τοῦ χαμάξε τὸν δακτύλιον, εἶτα κὕψας ἀγείλοτο, καὶ πα-
ρέσχϑ δόξαν προσκυνοῦντος. Τιμαγόρᾳ δὲ, τῷ ᾿4ϑηναίῳ,
διὰ Βηλούριδος, τοῦ γραμματέως, εἰσπέμψαντι γραμμα-
τίδιον ἀπόῤῥητον, ἡσϑεὶς, μυρίους 18 δαρδικοὺς ἔδωκε,
καὶ γάλακτος βοείου δεδομένον δι᾿ ἀσϑένειαν, ὀγδοήκοντα
βοῦς ἀμέλγεσϑαι παρηκολούϑουν. ἔτι δὲ κλίνην καὶ
στρώματα καὶ τοὺς στρωννύντας ἔπεμψεν, ὡς οὐ μεμα-
ϑηκότων Ἑλλήνων ὑποστρωννύναι, καὶ φορεῖς τοὺς πομὲ-
ξοντας αὐτὸν ἄχρι ϑαλάσσης μαλακῶς ἔ ἔχοντα. Παρόντι
δὲ δεῖπνον ἐπέμτιοτο λαμτιρότατον" ὦστε καὶ τὸν ἀδελφὸν
τοῦ βασιλέως, Ὀστάνην ».Ὦ Τιμαγόρα,"ς φάναι,» μέμνη-
ἈΚΤΑΧΕΒΧΒϑ. 1604
σο ταύτης τῆς τραπέζης" οὐ γὰρ ἐπὶ σμικροῖς οὕτω σοι
κδκοσμημένη παράκειται. “Τοῦτο δ᾽ ἣν ὀνειδισμὸς εἰς
προδοσίαν μαλλον, ἢ χάριτος ὑπόμνησις. Τιμαγύρου μὲν
οὖν διὰ τὴν δωροδοκίαν ᾿Αϑηναῖοι ϑάνατον κανέγνωσαν.
ΧΧΙΠΙ. Ὁ δ᾽ ΑΙρτοξέρξης ἕν ἀντὶ πάντων, ὧν ἐλύπει,
τοὺς Ἕλληνας ηὔφρανο, Τισαφέρνην, τὸν ἔχϑιστον αὖ-
τοῖς καὶ δυσμενέστατον, ἀποκτείνας. Αἀπέκτϑινο δὲ, ταῖς
διαβολαῖς αὑτοῦ τῆς Παρυσάτιδος. συγεπιϑεμένης. Οὐ
γὰρ ἐνέμεινεν τῇ ὀργῇ πολὺν χρόνον ὁ βασιλοὺς, ἀλλὰ
διηλλάγη τῇ μητρὸ καὶ μετεπέμψατο, γοῦν μὲν ὁρῶν ἔχου-
σαν καὶ φρόνημα βασιλείας ἄξιον, αἰτίας δὲ μηδεμιᾶς
ἐμποδὼν οὔσης ἔτι, δι᾿ ἣν ὑπόψονται συνόντες ἀλλήλοις,
ἢ λυπήσουσιν. Ἔκ δὲ τούτου πάντα πρὸς χάριν ὑπουρ-
γοῦσα βασιλεῖ, καὶ τῷ πρὸς μηδὲν, ὧν ἐκεῖνος ἔ; ἔπραττε,
δυσκολαίνειν, ἔ ἔχουσα τὸ δύνασϑαι παρ᾽ αὐτῷ καὶ τυγ-
χάνειν ἁπάντων, ἤσϑετο τῆς ὅδτέρας τῶν ϑυγατέρων,
“Ατόσσης, ἐφῶντος ἔ ἔρωτα δεινὸν, ἐπιιρυπτομένου δὲ δι᾽
ἐκείνην οὐχ ἥκιστα, καὶ κολάζοντος τὸ πᾶϑος, ὡς φασιν
ἔνιοι; καΐτοι γεγενημένης ἤδη πρὸς τὴν παρϑένον ὁμιλίας
αὐτῷ λαϑραίας. Ὡς οὖν ὑπώπτευσεν ἥ Παρυσάτις,
τὴν παῖδα μᾶλλον, ἡ ἢ πρότερον, ἡσπάζετο᾽ καὶ σερὸς τὸν
"“ρτοξέρξην ἐπήνοι τό τὸ κάλλος αὐτῆς καὶ τὸ ήϑος, ὡς
βασιλικῆς καὶ ὃ μεγαλοπρεποῦς. Τέλος γοῦν γῆμαι τὴν κό-
ρη» ἔπεισα, καὶ γνησίαν ἀποδεῖξαι γυναΐκα, χαίρειν ἐα-
σαντα δύξας Ἑλλήνων καὶ νόμους" Πέρσαις δὲ νόμον
αὑτὸν ὑπὸ τοῦ ϑεοῦ καὶ δικαιωτὴν αἰσχρῶν καὶ καλῶν
ἀποδδδειγμένον. Ἔνιοι μέντοι λέγουσιν, ὧν ἐστι καὶ Ἥρα-
κλείδης "ὦ Κυμαῖος, οὐ μίαν μόνον τῶν ϑυγατέρων, ἀλλα
καὶ δευτέρα», “Ἵμηστριν, γῆμαε τὸν “ἠρτοξέρξην, πϑρὶ ἧς
ὀλέγον ὕστερον ἀπαγγδλοῦμεν. Τὴν δ᾽ Ἄτοσσαν οὕτως
Ῥεῦτ. Υἱ1. 1,
102 ᾿ ῬΥυΤΑΆΟΗΒΙ
ἠγάπησεν ὃ πατὴρ συνοικοῦσαν, ὥστ᾽, ἀλῳφοῦ καταγε-
μηϑέντος αὐτῆς τὸ σῶμα, δυσχερᾶναι μὲν ἐπὶ τούτῳ μηδ᾽
δτιοῦν" ϑυχόμενος δὲ πορὴ αὐτῆς τῇ Ἥρᾳ, προσκυνῆσαι
μόνην ϑεῶν ἐκείνην, ταῖς χερσὶ τῆς γῆς ἁψάμενος" δῶρά
τὸ τῇ “ϑεῷ τοσαῦτα πέμψαι τοὺς σατράπας καὶ φίλους»
αὐτοῦ κελεύσαντος, ὥστα τὰ μεταξὺ τοῦ ἕεροῦ καὶ τῶν
βασιλείων ἑκκαίδεκα στάδια χρυσοῦ καὶ ἀργύρου καὶ
πορφύρας καὶ ἵππων ἐμπλησϑῆναι.
Χχιν. πόλεμον δὲ πρὸς μὲν Αἰγυπείους διὰ Φαρ-
ναβάζου καὶ Ἰφικράτους ἐξενεγκὼν ἀπέτυχε, στασιασάν-
τῶν ἐκείνων" ἐπὶ δὲ Καδουσίους αὐτὸς ἐστράτουσϑ τριά-
κοντὰ ᾿μυριάφι ποζῶν καὶ μυρίοις. ἱπαιδῦσιν. Ἐμβαλὼν δ᾽
εἰς χώραν τραχύτητι χαλεπὴν καὶ ὁμιχλώδη, κοιὶὶ τῶν ἀπὸ
σπόρον καὶ καρπῶν ἄγονον, ἀπίοις δὲ καὶ μήλοις καὶ
τοιούτοις ἄλλοις ἀκροδρύοις τρέφουσαν ἀνϑρώπους πο-
λεμικοὺς καὶ ϑυμοειδεῖς, ἔλαϑο μεγάλαις ἀπορίαις καὶ
κινδύνοις περιπεσών. Θυδὲν γὰρ ἐδώδιμον ἢ ἤν λαμβάνειν,
οὐδ᾽ ἔξωϑεν ἐπεισάγεσϑαι. Τὰ δ᾽ ὑποζύγια μόνον
κατέκοτετον » ὥστ᾽ ὄνου κδῳφαλὴν μόλις δραχμῶν ἑξήκοντα
ὥνιον εἶναι. Τὶ δὲ βασιλικὸν δεῖπνον ἐξελείφθη" καὶ
τῶν ἵππων ὀλίγοι περιῆσαν ἔτι, τοὺς δ᾽ ἄλλους ἐσϑίοντες
κατηναλώκεσαν. Ἐνταῦϑα Τιρίβαζος, ἃ ἀνὴρ πολλάκις μὲν
ἐν πρώτῃ δι᾿ ἀνδραγαϑίαν τάξοι γενόμενος, πολλάκις δ᾽
ἀποῤῥιφεὶς διὰ κουφότητα, καὶ τότϑ ταπϑινὰ πράττων καὶ
περιορώμενος, ἔσωσϑ βασιλέα καὶ τὸν στρατόν. Ὄντων»
γὰρ δυοῖν ἐν τοῖς Καδουσίοις βασιλέων, ἑκατέρου δὲ χω-
οὶς στρατοπεδεύοντος, ἐντυχὼν τῷ “Ἀρτοξέρξῃ, καὶ φρά-
σας πϑρὲ ὧν διενοεῖτο πράττειν, ἐβάδιξιν αὐτὸς πρὸς τὸ»
ἕτερον τῶν Καδουσίων, καὶ πρὸς τὸν ἕτδρον κρύφα τὸ
υἱὸν ἔπεμπεν. ᾿Ἐξηπάτα δ᾽ ἑἕκατορον δάτοροῦν λέγων
. ΑΒΤΑΧΕ ΧΒ8. 103
ὡς ἅτερος ἐπισεροσβεύεται πρὸς τὸν “Ἀρτοξέρξην, φιλέαν
μόνῳ πράττων, δαντῷ καὶ συμμαχίαν" οὐκοῦν, εἰ σωφρο-
νεῖ, χρῆναι συρότοροῦ ἐντυγχάνειν ἐκθίνῳ, αὐτὸν δὲ συμ-
πράξειν ἅπαντα. Τούτοις. ἐπείσθησαν ἀμφότεροι, καὶ
φϑονεῖν ἀλλήλοις νομίζοντες, ὃ ὃ μὲντῷ Τιριβάζῳ συνέπομψε
πρέσβεις, ὃ δὲ τῷ παιδὶ τοῦ Τιριβάζου. Διατριβὴς δὲ
γενομένης, ὑποψίαι καὶ διαβολαὶ κατὰ τοῦ Τιριβάξου τῷ
“Ἀρτοξέρξῃ προσέπιπτον" αὐτὸς δὲ δυσϑύμως εἶχε, καὶ
μετενόβι πιστεύσας τῷ Τιριβάζῳ, καὶ τοῖς φϑονοῦσι»
ἐγκαλεῖν παρεῖχεν. Ἐπεὶ δ᾽ ἧκαν ὁ Τιρίβαζος, ἥκδ δὲ καὶ
ὃ υἷὸς αὐτοῦ, τοὺς Καδουσίους ἄγοντος, ἐγένοντο δὲ
σπονδαὶ πρὸς ἀμφοτέρους καὶ δἰρήνη" μέγας ὧν ἃ Τιρί-
βαζος ἤδη καὶ λαμπρὸς ἀνεζρύγνυδ μετὰ τοῦ βασιλέως,
ἐπιδοιχνυμένου πᾶσαν τὴν δοιλίαν καὶ τὴν μαλακίαν, οὐ
τρυφῆς καὶ πολυτελείας, ὥσπϑορ οἷ πολλοὶ νομίζουσιν, ἔ ἔκ-
7όνον οὔσαν,. ἀλλὰ μοχϑηρᾶς φύφεως καὶ ἀγϑννοῦς, καὶ
δόξαις πονηραῖς ἑπομένης. Οὔτ γὰρ χρναὸς, οὔτῃ καν-
δυς, οὔτο ὃ τῶν μνρίων καὶ δισχιλίων ταλάντων περιπδί-
μενος ἀοὶ τῷ βασιλέως σώματι κόσμος ἐκδῖνον. ἀπεχώλυδ
πονεῖν καὸ ταλαϊτωρεῖν, ὥσπορ οἕ τυχόντες" ἀλλὰ τήν τῷ
φαρέτραν ἐνημμένος, καὶ τὴν πέλτην φέ φέρων αὐτὸς, ἐβάδιζο
πρῶτος ὁδοὺς ὀρεινὰς καὶ προσάντεοις, ἀπολιπὼν τὸν ἵπ-
πον, ὥστο τοὺς ἄλλους πτοροῦσϑαι καὶ συνεπικουφίζε-
σϑαι, τὴν ἐιείνου προϑυμίαν καὶ ῥώμη» ϑρῶντας. Καὶ
γὰρ διακοσίων καὶ πλειόνων στ κατήγυδν ἡμέρας
ἑκάστης πορείαν.
Χκτν. Ἐποὶ δ᾽ εἰς σταϑμὸν κατέβη βασιλικὸν, παρα-
δείσους ἔχοντα ϑαυμαστοὺς καὶ κεκοσμημένους διαπρε-
πῶς ἐν τῷ πέριξ ἀδένδρῳ καὶ ψιλῷ χωρίῳ, κρύους ὄντος,
ἐπέτροψθ τοῖς στρατιώταις ἐκ τοῦ παραδείσον ξυλί-
1,2
464 ΡΙΟυΤΆΒΟΗΣ.
ζοσϑαι, τὰ δένδρα κόπτοντας, μήτϑ πούκηφξν μήτε κυπα-
ρἷττου φειδομένους. ᾿οχνούντων «δὲ καὶ φειδομένων διὰ τὰ
κάλλη καὶ τὰ μεγόϑη, λαβὼν. πέλεκυν αὐτὸς, ὅπερ ην
μέγιστον καὶ κάλμστον τῶν φυτῶν ἔκοψεν. Ἔκ δὲ τού-
του ξυλιξόμενοι, καὶ πολλὰ πυρὰ ποιοῦντες, εὐμαρῶς
ἐνυκτέρουσαν. Οὐ μὴν ἀλλὰ πολλοὺς καὶ ἀγαϑοὺς ἀπα-
βαλὼν ἄγδρας, ἵππους δ᾽ ὁμοῦ τι πάντας, ἐπανῆλϑε. Καὶ
. δόξας καταφρονεῖσϑαι διὰ τὴν ἀτυχίαν καὶ τὴν ἀπότεου-
ξιν τῆς στρατείας, ἐν ὑποψίαις δὲχϑ τοὺς πρώτους" καὶ
πολλοὺς μὲν ἀνήροι δι᾽ ὀργὴν, πλοίονας δὲ φοβούμενος.
Ἢ γὰρ δειλία φονικώτατόν ἐστιν ἐν ταῖς τυρανγίσι»"
ἕλεων δὲ καὶ πρᾷον καὶ ἀνύποπτον ἡ ϑαῤῥαλούτης. 4ιὸ
καὶ τῶν ϑηρίων τὰ ἀτιϑάσσουτα καὶ δυσεξημέρωτα, ψο-
φοδεῆ καὶ δοιλά" τὰ δὲ ὶ γενναῖα, πιστεύοντα μᾶλλον διὰ
τὸ ϑαῤῥεῖν, οὐ φεύγει τὰς φιλοφροσύνας.
ΧΧΥῚ. Ὃ δ᾽ “Αρτοξέρξης,. ἤδη πρεσβύτορος ὧν,
ἤσϑάνοιο τοὺς υἱοὺς ἀγῶνα πϑρὶ τῆς βασιλείας ἐν τοῖς
φίλοις καὶ τοῖς δυνατοῖς ἔχοντας. Οἱ μὲν γὰρ εὐγνώμο-
γᾶς ἠξίουν, ὡς ἔλαβεν αὐτὸς, οὕτως ἀπολιπεῖν πρεσβεῖα
“Ἔαρείῳ τὴν ἀρχήν. Ὃ δὲ »θὐὐτορός, Ὦχος, ὀξὺς ὧν καὲ
βίαιος, εἶχϑ μὲν καὶ τῶν πορὸ τὸ βασίλειον. οὐχ ὀλίγους
σπουδαστὰς, ἤλπιζε δὲ μάλιστα κατεργάσεσϑαι τὸν σα-
ψϑν ἐπαγοιέξων ΝᾺ τοῦτο ἠδη ἤνθησεν δδαστος
ξέρξης" ταχὺ δὲ βουλόμενος ἐχκροῦσαι τῆς ἐλσείδος τὸν
Ὦ.ον, ὅπως᾽ μὴ, τὰ αὐτὰ Κύρῳ τολμήσαντος αὐτοῦ, πό-
λομοι καὶ ἀγῶνες αὖϑις καταλάβωσι τὴν βασιλείαν, ἃ ἀνδὅ-
ἀμπδε τὸν Δαρεῖον βασιλέα, πέμπτον καὶ εἰκοστὸν ἔτος
ΑΚΤΑΧΕΚΧΒΕΒδ. 16ὅ
γεγονότα, καὲ τὴν καλουμένην πέταριν ὀρϑὴν φέρειν ἔδω--
κ8. Υόμονυ δ᾽ ὄντος ἐν Πέρσαις, δωρδὰν αἰτεῖν τὸν ἀνα-
δοιχϑέντα, καὶ διδόναι τὸν ἀναδείξαντα πᾶν τὸ αἰτηϑὲν,
ἄνπορ ἢ δυνατὸν, ἢ ἥτησεν Ἀσπασίαν ὃ 9 “Ἔαρεῖος, τὴ» μά-
λιστα σπουδασϑεῖσαν ὑπὸ Κύρον, τότ δὲ βασιλεῖ παλ-
λακδυομένην. Ἦν δὲ Φιωκαὶς τὸ. γένος ἀπ᾿ ᾿Ιωνίας, ἐλου-
ϑέρων “γονέων, καὶ τοϑραμμένη κοσμίως. Ἐπεὶ δὲ, Κύ-
ρου δειπνοῦντος, εἰσήχϑη μεϑ᾽ ἑτέρων γυναικῶν, αἱ μὲν
ἄλλαι παρακαϑεζόμεναι, προσπαίζοντος αὐτοῦ καὶ ἅπτο-
μένου καὶ σκώπτοντος, οὐκ ἀηδῶς ἀνοδέχοντο τὰς φιλο-
φροσύνας, ἐκοίνη δὲ παρὰ τὴν κλίνην εἱστήκϑοι σιωπῇ, καὶ,
Κύρου καλοῦντος ᾽ οὐχ ᾧ ὑπήχουθδ᾽ βουλομένων δὲ προσ-
ἄγειν τῶν κατευναστῶν᾽ 9 Οἰμώξεται μέντοι τούτων, “
εἶσιν, »ὃς ἂν ἐμοὶ προσαγάγῃ τὰς χεῖρας. ς- Ἔδοξεν
οὖν ἄχαρις τοῖς παροῦσιν. δῖναι καὶ ἀγροικοφ. Ὁ δὲ
Κῦρος ἡσϑεὶς. ἐγέλασε, καὶ οἶπϑ πρὸς τὸν ἀγαγόντα. τὰς
γυναῖκας" ἶάρα. ἤδη συγνορᾷς, ὅτι μοι μόνην ταύτην
ἐλουϑέραν καὶ ἀδιάφϑορον ἢ ἥκεις κομίζων; “ Ἔκ δὲ τού- ,
τοῦ προσεῖχεν. ἀρξάμενος αὐτῇ, κοι μάλιστα πασῶν “3
ἔστερξε, καὶ σοφὴν προσηγόρουσεν. Ἑάλω δὲ, Κύρ
ποσόντος ἐν τῇ μάχῃ, καὶ ὃ διαρπαζομένου τοῦυ ὑστρατοπὲδ υ.
Χχνιι. Ταύτην ὃ “1αρεῖος αἰτήσας, ἡνίασα τὸν παν
τέρα. “ὐσζηλα γὰρ τὰ βαρβαρικὰ δεινῶς περὶ τὸ ἀχό-
λαστον, ὥστϑ μὴ μόνον τὸν πιροσελϑόντα καὶ ϑιγόντα
παλλακῆς βασιλέως, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐν ποροίᾳ προδξολϑό»-
τα καὶ διοξελάσαντα τὰς ἁμάξας, ἐφ᾽ αἷς κομίζονται,
ϑανάτῳ κολάζεσϑαι. Καὶ τοι τὴν μὲν “Ἄτοσσαν εἶχεν
ἔρωτε ποιησάμενος γυναῖκα παρὰ τὸν νόμον᾽ ἑξήκοντα
ὑ ταὶ τριακόσιαι παρετρέφοντο κάλλει διαφέρουσαι παλ--
», εκίδος. Οὗ μὴν ἀλλὰ καὶ αἰτηϑεὶς ἐκδοίνην, ἐλουϑέραν
1660 ΡΙΘΤΑΒΟΗΣΙ
ἔφησεν εἶναι, καὶ λαμβάνειν ἐκέλευσε βονλομένην, ἄχου-
σαν δὲ μὴ βιάζεσθαι. "Μεταπεμῳϑείσης δὲ τῆς ᾿σπα-
σίας, καὶ παρ᾽ ἐλτιέδας, τοῦ βασιλέως δλομένης τὸν 4-
ρεῖον, ἔδωκϑ μὲν ὑπ᾽ ἀνάγκης τοῦ νύμου, δοὺς δ᾽, λέγον
ὕστερον ἀφείλετο. Τῆς. γὰρ “Ἀρτέμιδος τῆς ἐν Ἐκβατά-
»οις, ἣν “Αἀνεῖτιν καλοῦσιν, ἑόρειαν ἀνέδειξεν αὐτὴν, ὅπως
ἁγνὴ διάγῃ τὸν. ἐπίλοιπον βίον" οἰόμενος, ον χαλεπὴν,
ἀλλὰ μοτρίαν τινὰ καὶ παιδιᾳ μεμιγμένην ταύτην λήψε-
σϑαι δίκην παρὰ τοῦ παιδός. Ὁ δ᾽ ἤνεγκεν οὐ μετρίως,
εἴτ᾽ ἔρωτι τῆς σπασίας περιπαϑὴς γεγονὼς, εἴτα ὑβρί-
σϑαι καὶ ,κεχλενάσϑαι »ομίζων ὑπὸ τοῦ πατρύς.. «Ἅἱἰ-
σϑόμενος δ᾽ αὐτὸν οὕτως ἔχοντα Τιρίβαζος, ἔ ἔτι μάλλον
ἐξετράχυνον, ἐν τοῖς ἐκεῖνον συνιδὼν τὰ καϑ' αὗτόν. Ὦν
᾿ δὲ τοιαῦτα. Πλειύνων οὐσῶν βασιλεῖ ϑυγατέρων, εὦμο-
λόγησϑ Φαρναβάζῳ μὲν᾽ “πάμαν δώσϑιν γυναῖκα, ὍῬῬοδο.-..-
χούνην δ᾽ ᾿Οροέτῃ, Τιριβάζῳ δ᾽ “Ἄμηστριν. Καὶ τοῖς μὲν
ἄλλοις ἔδωκε, Τιρίβαζον δ᾽ ἐψούσατο, γή γήμας αὐτὸς τὴν
᾿“μηστριν. ἄγτ᾽ ἐκείνης δὲ τῷ Τιριβάζῳ τὴν γεωτάτη»,
“Ἄτοσσαν, ἐνηγγύησεν. Ἐπαὶ δὲ καὶ ταύτη» ἐρασϑεὶς
ἔγημον, ὡς εἴρηται, παντἄπασι δυσμενῶς πρὸς αὐτὸν ὃ
Τιρίβαζος ἔ ἔσχεν, οὐδ᾽ ἄλλως στάσιμος ὧν τὸ ἦϑος, ἀλλ᾽
ἀνώμαλος καὶ “παράφορος. “4ιὃ καὶ γὺν μὲν Σ
ὅμοια τοῖς πρώτοις, νῦν» δὲ προσχρούων καὶ -σκορανιζό-
μᾶνορ, οὐδεμίαν ἔ ἔφρδρδν ἐμμελῶς μεταβολή». ἀλλὰ καὶ τι-
μώμενος, ἣν ἐπαχϑὴς ὑπὸ χαυνότητος, καὸὶ τὸ χκολονόμε-
»ο»; ὧν ταπεινὸν, οὐδ᾽ ἡσυχαῖον, ἀλλὰ τραχὺ καὶ
ἀγέρωχον εἶχε.
ΧΧΥΊΙ. Πῦρ οὖν ἐπὶ πῦρ ἐγένετο τῷ γεανίσκῳ
προσκείμενος ὃ Τιρίβαζος ἃ ἀεὶ, καὶ λέγων, ὡς οὐδὲν ὀνί-
νησι» ἡ κίταρις ἑστῶσα περὶ τῇ κδῳφαλῇ τοὺς ὑπ᾿ αὐτὸ»,
ΑΒ ΤΑΧΕΉΧΕΞΒ. 467
μὴ ζητοῦντος ὀρϑοῦσϑαι αὐτοῖς τὰ πράγματα" κἀκθῖνον
ἀβέλτερα φρονεῖν, δἰ, τοῦ μὲν ἀδελφοῦ. διὰ τῆς γυναικωνί-
τιδὸς ἐνδυομένου τοῖς πράγμασι; τοῦ δὲ πατρὸς οὕτως
ἔμπληκτον ἦϑος καὶ ἀβέβαιον ἔχοντος, οἶδται βέβαιον
αὐτῷ τὴν διαδοχὴν ὦ ὑπάρχειν. Ὁ γὰρ Ἑλληνικοῦ χάριν
γυναίου τὸν ἄψευστον ἐν Πέρσαις ψευσάμενος γόμον»,
οὗ δή που πιστός ἐστι τὰς περὲ τῶν μεγίστων ὁμολογίας
ἐμπεδώσειν. Οὗ ταὐτὸ δ᾽ εἶναι τὸ μὴ τυχεῖν Ὥχῳ, κα-
κδέίνῳ τὸ στέρεσϑαι τῆς βασιλείας. Ὦχον μὲν 7ὰρ οὐ-
δένα κωλύσειν ἰδιώτην βιοῦν μακαρίως, ἐκείνῳ δ᾽ ἀποδο-
δειγμένῳ βασιλεῖ βασιλούειν ἀνάγκην, ῆ μηδὲ ζῇν δἶγαι.
Καϑύλον μὲν οὖν ἴσως τὸ Σοφόκλειον"
Ταχεῖα πειϑὼ τῶν κακῶν ὁδοιπορεῖ.
«εἴα γάρ τις ἣ πορεία καὶ κατάντης ἐπὶ τὸ βουλόμενον.
Βούλονται δ᾽ οἱ πλεῖστοι τὰ φαῦλα δι᾿ ἀπειρίαν τῶν κα-
λῶν καὶ ἄγνοιαν. οὐ μὴν ἀλλὰ τὸ μέγοϑος τὸ τῆς ἀρ-
χῆς, καὶ τὸ πρὸς τὸν Ὦχον τοῦ ““αροίου δέος, ὑπόθεσιν
τῷ Τιριβάζῳ παρεῖχε. Κυπρογένεια δ᾽ οὔ πάμπαν
ἀναΐτιος, ἡ ἢ τῆς Ἀσπασίας ἀφαίρεσις.
ΧΧΙΧ. ᾿Ἐπέδωκεν οὖν ἑαυτὸν τῷ Τιριβαζο, καὶ πολ-
λῶν ἤδη συνισταμένων, εὐνοῦχος ἐδήλωσε τῷ βασιλεῖ τὴν
ἐπιβουλὴν καὶ τὸν τρύπον" εἰδὼς ἀκριβῶς, ὅτι νυχτὸς
ἐγνώκασιν ἐν τῷ ᾿»ϑαλάμῳ κατακείμενον ἁγαιρϑῖν αὐτὸν
ἐπεισελϑόντες. ᾿Αχούσαντι δὲ τῷ “Ἀρτοξέρξῃ, καὶ τὸ
παριδεῖν κίνδυνον τηλικοῦτον, ἀμελήσαντα τῆς διαβολῆς,
δεινὸν ἐδόκει, καὶ τὸ πιστεῦσαι, μηδενὸς ἐλέγχου γενο-
μένου, δεινότερον. Οὕτως οὖν ἐποίδι" τὸν μὲν εὐνοῦχον
ἐχδίνοις ἐχέλευσθ παρεῖναι καὶ παρακολονϑεῖν" αὐτὸς δὲ
τοῦ ϑαλάμου τὸν ὕπισϑεν τῆς κλίνης τοῖχον ἐκκόψας καὶ
ϑυρώσας, κατοχάλυψεν αὐλαίᾳ τὰς ϑύρας. Ἐνστάσης
1660 ΡΙΘΟΤΑΒΟΗΙ
ἔφησεν εἶναι, καὶ λαμβάνειν ἐκέλευσδ βουλομένην, ἀκου-
σαν δὲ μὴ βιάζεσθαι. ἹΜεταπεμῳϑείσης δὲ τῆς ἄσπα-
σίας, καὶ παρ᾽ ἐλσιίδας τοῦ βασιλέως δλομένης τὸν 4α-
δῖον, ἔδωκε μὲν ὑπ᾽ ἀνάγκης τοῦ νύμου, δοὺς δ᾽, ὀλέγον
ὕστϑρον ἀφείλετο. Τῆς γὰρ “Ἀρτέμιδος τῆς ἐν Ἐκβατά-
»οις, ἣν ᾿Ανεῖτιν καλοῦσιν, ἱέρδιαν ἀνέδειξεν αὐτὴν, ὅπεως
ἁγνὴ διάγῃ τὸν. ἐπίλοιπον βίον" οἰόμενος, οὐ χαλεπὴν,
ἀλλὰ μετρίαν τινὰ καὶ παιδιᾷ μεμιγμένην ταύτην λήψε-
σϑαι δέτην παρὰ τοῦ παιδός. Ὁ δ᾽ ἤνεγκεν οὐ μετρίως,
εἴτ᾽ ἢ ἔρωτι τῆς σπασίας περιπαϑὴς γϑγονὼς, εἴτϑ ὑβρί-
σϑαι καὶ κεχλονάσϑαι νομίζων ὑπὸ τοῦ πατρύς.. «ἰ-
σϑόμενος δ᾽ αὐτὸν οὕτως ἔχοντα Τιρίβαζος, ἢ ἔτι μάλλον
ἐξετράχυνεν, ἐν τοῖς ἐκεῖνον συνιδὼν τὰ καϑ'᾽ αὗτόν. Ἦν
᾿ δὲ τοιαῦτα. “Πλειόνων οὐσῶν βασιλεῖ ϑυγατέρων, εὦμο-
λόγησε Φαρναβάζῳ μὲν 4πάμαν δϑώσοιν γυναῖκα, “Ῥοῦδο-..
᾿χούνην δ᾽ ᾿Οροέτῃ, Τιριβάζῳ δ᾽ “Ἄμηστριν. Καὶ τοῖς μὲν
ἄλλοις ἔδωκε, Τιρίβαζον δ᾽ ἐψεύσατο, γήμας αὐτὸς τὴν
᾿Αμηστριν. ἩΑγτ᾽ ἐκρένης δὲ τῷ Τιφιβάζῳ τὴν γοωτάτη»ν,
τοσσαν, ἐνηγγύησεν. Ἐπεὶ δὲ καὶ ταύτη» ἐρασϑεὶς
ἔγημεν, ὡς εἴρηται, παντἄπασι δυσμενῶς πρὸς αὐτὸν ὃ
ἔβαζος ἔσχεν, οὐδ᾽ ἄλλως στάσιμος ὧν τὸ ἦϑος, ἀλλ᾽
ὁμοιαὶ τοῖς πρώτοις, νῦ» δὲ προσχρούων καὶ σκορανιζό-
μενος, οὐδεμίαν ἔ ἔφερεν. ἐμμελῶς μεταβολήν" ἀλλὰ καὶ τι-
μώμενος, ἦν ἐπαχϑὴς ὑπὸ χαυνότητος, καὶ τὸ χκολουόμε-
»Ὸν, οὖ ταπεινὸν,. οὐδ᾽ ἡσυχαῖον, ἀλλὰ τραχὺ καὶ
ἀγέρωχον εἶχε.
ΧΧΨΥΠΙ. Πὺρ οὖν ἐπὶ πῦρ ἐγένετο τῷ γεανέσκῳ
προσκείμενος ὃ Τιρίβαζος ἃ ἀδὶ, καὶ λέγω», ὡς οὐδὲν ὃ ὀνί-
φησιν ἡ κίταρις ἑστῶσα περὶ τῇ κεφαλῇ τοὺς ὑπ᾽ αὐτὸν»,
ΑἈἘΤΑΧΕΙΉΧΕϑ. 467
μὴ ζητοῦντος ὀρϑοῦσϑαι αὐτοῖς τὰ πράγματα" κἀκεῖνον
ἀβέλτερα φρονεῖν, οἷ, τοῦ μὲν ἀδελφοῦ. διὰ τῆς γυναικωνΐ-
τιδὸς ἐνδνομένον τοῖς πράγμασι; τοῦ δὲ πατρὸς οὕτως
ἔμπληκτον ἦϑος καὶ ἀβέβαιον ἔχοντος, οἴδται βέβαιον
αὐτῷ τὴν διαδοχὴν ὁ ὑπάρχοιν. Ὁ γὰρ Ἑλληνικοῦ χάριν
γυναίου τὸν ἄψευστον ἐν Πέρσαις ψουσάμενος νόμον,
οὐ δή που πιστός ἐστι τὰς περὶ τῶν μεγίστων ὁμολογίας
ἐμπεδώσει». Οὗ ταὐτὸ δ᾽ εἶναι τὸ μὴ τυχεῖν Ὥχῳ, κα-
κείνῳ τὸ στέρεσϑαι τῆς βασιλείας. Ὦχον μὲν γὰρ οὐ-
δένα κωλύσειν ἰδιώτην βιοῦν μακαρίως, ἐκείνῳ δ᾽ ἀποδε-
δειγμένῳ βασιλεῖ βασιλεύειν ἀνάγκην, ἢ μηδὲ ζῇ» εἶναι.
Καϑόλου μὲν οὖν ἴσως τὸ Σοφόκλϑιον"
Ταχεῖα πειϑὼ τῶν κακὼν ὁδοιπορεῖ.
«εἴα γαρ τις ἣ πορδία καὶ κατάντης ἐπὶ τὸ βουλόμενον.
Βούλονται δ᾽ οἱ πλεῖστοι τὰ φαῦλα δι᾿ ἀπϑιρίαν τῶν κα-
λῶν καὶ ἄγνοιαν. οὐ μὴν ἀλλὰ τὸ μέγοϑος τὸ τῆς ἀρ-
χῆς, καὶ τὸ πρὸς τὸν Ὦχον τοῦ “αροίου δέος, ὑπόθεσιν
τῷ Τιριβάζῳ παρεῖχε. Κυπρογένεια δ᾽ οὐ πάμπαν
ἀναΐτιος, ἡ ἢ τῆς ᾿ἀσπασίας ἀφαίρεσις.
ΧΧΙΧ. ᾿Ἐπέδωκεν οὖν ἑαυτὸν τῷ Τιριβάζῳ, καὶ πολ-
λῶν ἤδη συνισταμένων, εὐνοῦχος ἐδήλωσε τῷ βασιλεῖ τὴν
ἐπιβουλὴν καὶ τὸν τρόπον" εἰδὼς ἀκριβῶς. » ὅτι »υχτὸς
ἐγνώκασιν ἐν τῷ ᾿ϑαλάμῳ κατακείμενον ἀγαιρεῖν αὐτὸν
ἐπεισολϑόντες. ᾿Ακούσαντι δὲ τῷ “Ἀρτοξέρξῃ, καὶ τὸ
παριδεῖν κίνδυνον τηλικοῦτον, ἀμελήσαντα τῆς διαβολῆς,
δεινὸν ἐδόκει, καὶ τὸ πιστεῦσαι, μηδενὸς ἐλέγχου γενο-
μένου, δεινότερον. Οὕτως οὖν ἐποίδι" τὸν μὲν εὐνοῦχον
ἐχδίνοις ἐκέλευσε παρεῖναι καὶ παρακολουϑεῖν" αὐτὸς δὲ
τοῦ ϑαλάμου τὸν ὕπισϑεν τῆς κλίνης τοῖχον ἐχκόψας καὶ
ϑυρώσας, κατοχάλυψεν αὐλαίᾳ τὰς ϑύρας. Ἐνστάσης
108 ῬΡΥΤΑΒΟΒΙ
δὲ τῆς ὥρας, καὶ φράσαντος τοῦ δὑὐνούχου τὸν καιρὸν,
ἐπὸ τῆς κλίνης ὁ ὑπέμϑινϑ, καὶ οὐχ ἐξανέστη πρότερον, ῇ
τῶν ἐπ᾿ αὐτὸν ἐρχομένων τὰ πρόσωπα κατιδεῖν, καὶ γνὼ-
ρἷσαι σαφῶς ἕκαστον. Ὡς δ᾽ εἶδεν ἐσπασμένους τὰ ἐγ-
χειρίδια καὶ προσφερομένους, ταχὺ τὴν αὐλαίαν ὑπολαβὼν
ἀνεχώρησεν εἷς τὸ ἐντὸς οἴκημα, καὶ τὰς ϑύρας ἐπηῤῥαξο
κράζων. ᾿ἮὌφϑέντες γοῦν οἱ σφαγεῖς ὑπ᾽ αὐτοῦ, πρά-
ξαντος δὲ μηδὲν, ἀπεχώρουν φυγῇ διὰ θυρῶν" καὶ τοὺς
περὶ τὸν Τιρίβαζον ἐκέλουον ἀποχωρεῖν, ὡς φανεροὺς γϑ-
γονότας. Οἱ μὲν οὖν ἄλλοι διαλυϑέστες ἔ ἔφυγον" ὁ δὲ
Τιρίβαζος συλλαμβανόμενος, πολλοὺς ἀπέκτεινε τῶν βα-
σιλέως δορυφόρων, καὶ μόγις ἀκοντίῳ πληγεὶς πόῤῥωθεν
ἔπεσε. Τῷ δὲ “αρεΐῳ, μετὰ τῶν τένων ἀναχϑέντι, κα-
ϑίσας τοὺς βασιλείους δικαστὰς, οὐ παρὼν αὐτὸς, ἀλλ᾽
ἑτέρων κατηγορησάντων, ἐκέλευσεν ὑπηρέτας τὴν ἑκάστου
γραψαμένους ἀπόφασιν ὡς αὐτὸν ἐπανενεγκεῖν. “Ἵπο-
φῃναμένων δὲ πάντων» ὁμοίως, καὶ καταγνόντων τοῦ 4α-
ρείου ϑάνατον, οἱ μὲν ὑπηρέται συλλαβόντες. αὐτὸν, εἰς
οἴκημα πλησίον ἀπήγαγον" ὃ δὲ δήμιος κληϑεὶς ἢ ἢχδ μὲν
ξυρὸν ἔχων, ᾧ τὰς κϑῳραλὰς ἀποτέμνουσι τῶν κολαζομέ-
»ὼ», ἰδὼν δὲ τὸν “αρεῖον ἐξεπλάγη, καὶ ἀνεχώρει πρὸς
τὰς ϑύρας ἀποβλέπων, ὡς οὐ δυνησόμενος οὐδὲ ὶ τολμή-
σων αὐτόχειρ γενέσϑαι βασιλέως. Ἔξωθεν δὲ τῶν δικα-
στῶν ἀπειλούντων καὶ διακελευομένων, ἀναστρέψας, καὶ
τῇ ὅτέρᾳ χειρὶ δραξάμενος τῆς κόμης. αὐτοῦ καὶ καταγα-
γὼν, ἀπέτεμϑ τῷ ξυρῷ τὸν τράχηλον. Ἔνιοι δέ φασι,
τὴν χρίσιν γενέσϑαι, βασιλέως αὑτοῦ παρόντος, τὸν δὲ
“αρεῖον, ὡς καταλαμβάνοτο τοῖς ἐλέγχοις, ἐπὶ στόμα π8-
σόντα, 'δείσϑαι καὶ ἱκοτϑύειν" τὸν δ᾽ ὑπ᾽ ὀργῆς ἀνα-
στάντα καὶ σπασάμενον τὸν ἀκινάκην, τύπτειν, ἕως
ΑἈΚΤΆΑΧΕΙΧΒΕΒ. . 4685
ἀπέκτεινεν" εἶτ᾽ εἰς τὴν αὐλὴν προελϑόντα, τὸν Ἥλιον
προσκυνῆσαι, καὶ εἰπᾶν" » Ευφραίνεσθε, ἀπιόντες, ὦ
Πέρσαι, καὶ λέγοτε τοῖς ἄλλοις, ὅτι τοῖς ἄϑοσμα καὶ παρά-
»ομα διανοηϑεῖσιν ὃ ὃ μέγας -“Ὡρωμάζης δίκην ἐπιτέϑεικον. "
ΧΧχ. Ἡ μὲν οὐν ἐπιβουλὴ τοιοῦτον ἔσχε. τέλος... Ὅ
δ᾽ Ὦχος ἤδη μὲν ἣν ταῖς ἐλπίσι λαμπρὸς, ᾧ ὑπὸ τῆς ᾿«τόσ-
σης ἐπαιρόμενος" ἔτι δ᾽ ἐροβεῖτο τῶν μὲν γνησίων τὸν
ὑπόλοιπον, “Τριάσπην, τῶν δὲ νόϑων. “Ἀρσάμην. Ὁ μὲν
γὰρ Αριάσπης, οὗ διὰ τὸ πρεσβύτερος δἶναε τοῦ Ὥχου,
σιρᾷος δὲ καὶ ἁπλοῦς καὶ φιλάνϑρωπος, ἤξιοῦτο βασι-
λεύειν ὑπὸ τῶν Περσῶν" ὃ δ᾽ “Ἀρσάμης. καὶ νοῦν ἔχειν
ἐδύκει, καὶ μάλιστα τῷ πατρὶ προσφιλὴς ὁ ὧν οὐκ ἐλάνϑα-
»8 τὸν Ὦχον. Ἐπιβουλεύων οὐν ἀμφοτέροις, καὶ δολδε-
ρὸς ὧν ὁμοῦ καὶ φονικὸς, ἐχρήσατο τῇ μὲν ὠμότητι τῆς
φύσεως πρὸς τὸν “Ἀρσάμην, τῇ δὲ κακουργίᾳ καὶ δεινό-
τητι πρὸς τὸν ᾿ἡριάσπην. Ὑπέπεμψε γὰρ πρὸς αὐτὸν
εὐνούχους καὶ φίλους βασιλέως, ἀπειλάς τινας ἀεὶ καὶ λό-
γους φοβεροὺς ἀπαγγέλλοντας, ὡς τοῦ πατρὸς ἐγνωκό-
τος ἀποκτιννύειν αὐτὸν ὠμῶς καὶ ἐφυβρίστως. Οἱ δὲ
ταῦτα καϑ᾽ ἡμέραν ἐχφέρϑιν δοκοῦντες ὧς ἀπόῤῥητα, καὶ
τὰ μὲν μέλλειν, τὰ δ᾽ ὅσον οὕπω πράσσειν βασιλέα λό-
γοντος, οὕτως ἐξέπληξαν τὸν ἄνϑρωπον, καὶ τοσαύτην
ἐνέβαλον πτοίαν αὐτῷ καὶ ταραχὴν καὶ δυσϑυμίαν εἰς
τοὺς λογισμοὺς, ὥστε ; φάρμακον σκευάσαντα τῶν ϑανα-
σίμων καὶ πιόντα τοῦ ζῇν ἀπαλλαγῆναι. Πυϑόμενος δ᾽
δ βασιλεὺς τὸν τρόπον τῆς τολευτῆς, ἐκεῖνον μὲν ἀπέ-
κλαυσε, τὴν δ᾽ αἰτίαν ὑπώπτευεν. Ἐλέγχειν δὲ καὶ ἴη-
τεῖν ἐξαδυνατῶν διὰ τὸ γῆρας, ἔτι μᾶλλον ἠσπάζετο τὸν
Ἀρσάμην, καὶ δῆλος ἦ ἤν μάλιστα πιστεύων ἐκείνῳ καὶ
παῤῥησιαζόμενος. Ὅϑεν οἷ περὶ τὸν Ὦχον οὐκ ἀνεβά-
40 ῬΙΙΠΈΛΕΒΟΗΙ
λοντὸ τὴν πρᾶξιν, ἀλλ᾽ “ρπατην, υἱὸν Τιριβάζον, παρα-
σχευάσανγτδς, ἀπέκτδιναν δι᾿ ἐκείνου τὸν ἀνϑρωπον.
3» μὲν οὖν ἐπὶ ῥοπῆς μικρᾶς ὃ “Τρτοξέρξης διὰ τὸ 75-
ρας ἤδη τότϑ" προσπεσόντος δ᾽ αὐτῷ τοῦ πϑρὲ τὸν Αρ-
σάμην πάϑους, οὐδ᾽ ὀλίγον ἀντέσχεν, ἀλλ᾽ ουϑὺς ὑπὸ
λύπης καὶ δυσϑυμίας ἀπεσβέσϑη, βιώσας μὲν ἐνενήκοντα
καὶ τέσσαρα ἔτη, βασιλεύσας δὲ δύο καὶ ἑξήκοντα, δόξας
δὲ πρᾷος εἶναι καὶ φιλυπήκοος, οὐχ ἥκιστα διὰ τὸν υἱὸν
Ὦχον, ὠμότητι καὶ μιαιφονίᾳ πάντας ὑπορβαλλόμενον.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ.
Οι πρῶτοι τὰς τέχνας ἐοικέναι ταῖς αἰσϑήσεσιν
ὑπολαβόντες , οὐχ ἥκιστά μοι δοκοῦσι τὴν περὶ τὰς κρί-
σδις αὐτῶν κατανοῆσαι δύναμιν, ἣ ἢ τῶν ἐναντίων ὁμοίως
ὁχατέρῳ γένοι πεφύκαμεν ἀντιλαμβάνεσθαι. - Τοῦτο γὰρ
αὐταῖς ποινόν ἐστι" τῇ δὲ πρὸς τὰ τόλη τῶν κρινομένων
ἀναφορᾷ διαλλάττουσιν. Ἢ μὲν γὰρ αἴσϑησις οὐδὲν τι
μᾶλλον ἐπὶ λευκῶν, ἢ ἢ μελάνων, διαγνώσει γέγανεν, οὐδὲ
γλυκέων, ῆ πικρῶν, οὐδὲ μαλακὼν καὶ ϑἰκόντων, ἢ σκλης
ρῶν καὶ ἀντιτύπων, ἀλλ᾽ ἔργον αὐτῆς, ἑκάστοις ἐντυγ;
»ουσαν, ᾧπὸ “πάντων τὸ κινσϑαι, καὶ κινουμένην πρὸς
τὸ φρονοῦν ἀναφέρθιν, ὡς πέπονθεν. «Αΐ δὲ τέχναι μετὰ
λόγου συνεστῶσαι πρὸς αἵρεσιν καὶ λῆψιν οἰχοίον τινὸς,
φυγήν τὸ καὶ διάκρουσιν ἀλλοτρίου, τὰ μὲν ἀφ᾽ αὑτῶν
προηγουμένως, τὰ δ᾽ ὑπὲρ τοῦ φυλάξασϑαι κατὰ συμ-
. βεβηκὸς ἐπιϑεωροῦσι". καὶ γὰρ ἰατρικῇ τὸ νοσερὸν, καὶ
ἀρμονικῇ τὸ ἐκμελὲς, Ὁ ὅπως ἔχοι, σκοπεῖν συμβέβηκε πρὸς
τὴν τῶν ἐναντίων ἀπεργασίαν. Αἱ τὸ πασῶν τελδιότα-
ται τεχνῶν, σωφροσύνη, καὶ δικαιοσύνη, καὶ φρόνησις,
οὐ καλῶν μόνον καὶ δικαίων καὶ ὠφελίμων, ἀλλὰ καὶ βλα-
-Ὡπς
473 ΡΙΘΟΤΆΠΟΗΙ
βερῶν 1 καὶ αἰσχρῶν καὶ ἀδίκων κρίσεις οὖσαι, τὴν ἀπει-
οἷᾳ τῶν κακῶν καλλωπιζομένην ἃ ἀκακίαν οὐκ ἐπαινοῦσιν,
ἀλλ᾽ ἀβελτερίαν ἡ ἡγοῦνται, καὶ ἄγνοιαν, ὧν μάλιστα γι-
νώσκειν προσήκει τοὺς ὀρϑῶς βιωσομένους. Οἱ μὲν ουν
παλαιοὶ Σπαρτιᾶται τοὺς Εἵλωτας ἐν ταῖς ἑορταῖς πολὺν
ἀναγκάζοντες πίνειν ἄκρατον, εἰσῆγον εἰς τὰ συμπόσια,
τοῖς νέοις, οἷόν ἐστε τὸ μόϑύειν, ἐπιδδικνύντος. Ἡμεῖς δὲ
τὴν ἐκ διαστροφῆς ἑτέρων ἐπανόρϑωσιν οὗ πόνυ φιλάν-
ϑρωπον, οὐδὲ πολιτικὴν, ἡγούμεϑα. ᾿ Τῶν δὲ κεχρημέ-
γὼ» ἀσκεπτότερον αὑτοῖς, καὶ 7εγονότων ἐν ἐξουσίαις
καὶ πράγμασι μογάλοις ἐπιφανῶν δὲς κακίαν, οὐ χεῖρον
ἰσως ἐστὶ συξυγίαν μίαν, ἢ ῆ ὅνο, παρεμβαλεῖν εἰ εἰς τὰ παρα-
δείγματα τ τῶν βίων, οὐκ ἐφ᾽ ἡδονῇ, μὰ Δία, καὶ ὁδιαγωγῇ τῶν
ἐντυγχανόντων ποικίλλοντας τὴνγραφὴν, ἀλλ᾽ ὥσπερ Ἰσμη-
»ἰας ᾽ Θηβαῖος, ἐπιδοικνύμενος τοῖς μαϑηταῖς καὶ τοὺς εὖ
καὶ τοὺς κακῶς αὐλοῦντας, εἰώϑει λέγειν" » Οὕτως αὐλεῖν
δεῖ" “καὶ πάλιν" » Οὕτως αὐλεῖν οὐ δεῖ" “« ὃ δ᾽ 4»τιγο-
νίδας καὶ ἥδιον ᾧ θεὸ τῶν ἀγαϑῶν ἀκροᾶσϑαι τοὺς νέους
αὐλητῶν, ἐὰν τινα καὶ τῶν φαύλων πεῖραν λαμβάνωσι»"
οὕτω μοι δοκοῦμεν καὶ ἡμεῖς προϑυμότεροι τῶν βελτιό-
γὼν ἔσεσθαι καὶ ϑεαταὶ καὶ μιμηταὶ βίων, εἰ μηδὲ τῶν
φαύλων καὶ Ψεγομένων., ἀνισεορήτως ἔχοιμεν. Ιεριέξει
δὲ τοῦϊο᾽ τὸ βιβλίον τὸν “4ημητρίον τοῦ Πομορκηξοῦ
βίον, καὰ Αντωνίου τοῦ αὐτοκράτορος, ἀνδρῶν μάλιστα
δὴ τῷ Πλάτωνι μαρτυρησάντων, ὅτι καὶ καχίας μεγάλας,
ὥσπερ ἀρετὰς, αἑ μογάλαι φύσεις ἐχφέρουσι. Τενόμε-.
νοι δ᾽ ὁμοίως ἐρωτικοὶ, ποτικοὶ, στρατιωτικοὶ, μεγαλό-
δωροι, πολυτελεῖς, ὑβρισταὶ, καὶ τὰς κατὰ τύχην ὁμοιό-
τήτας ἀκολούϑους ἔσχον. Οὐ γὰρ μόνον ἐν τῷ λοιπῷ
βίῳ μεγάλα μὲν κατορϑοῦντεος, μεγάλα δὲ σφαλλόμενοι,
ΕΜΕΤΆΙΠ. 473
πλείστων δ᾽ ἐπιιρατοῦντος, πλᾶστα δ᾽ ἀποβάλλοντες,
ἀπροσδοκήτως δὲ πταίονταος, ἀνελεείστως δὲ πάλιν ἄνα-
φέροντες διοτέλεσαν" ᾿ἀλλὰ καὶ κατέστρεψαν, ὃ μὲν ἁλοὺς
ὑπὸ τῶν πολεμίων, ὃ δ᾽ ἔγγιστα τοῦ παϑεῖν τοῦτο
γενόμενος.
τ. “Φντιγόνῳ τοίνυν δυοῖν υἱῶν ἐκ Στρατονίκης τῆς
Κοῤῥαίου γενομένων, τὸν μὲν ἐπὲ τἀδελφῷ “ἤημήτριον,
τὸν δ᾽ ἐπὶ τῷ πατρὶ Φίλιππον ὠνόμασεν. Οὗτός ἐστιν
ὃ τῶν σελοίστων λόγος. Ἔνιοι δὲ τὸν “ημήτριον, οὐχ
υδὸν, ἀλλ᾽ ἀδελφιδοῦν γενέσϑαι τοῦ “Ἀντιγόνου λέγουσιν"
ἐπὶ νηπίῳ γὰρ αὐτῷ παντάπασι τοῦ πατρὸς τολουτήσαν-
τος; οἶτα τῆς μητρὸς εὐϑὺς τῷ “Ἀντιγόνῳ γαμηϑείσης,
υἱὸν ἐκοίνου »ομισϑῆνκαι. Τὸν᾽ μὲν. οὖν Φίλιππον, οὐ
σεολλοῖς ἔτοσε τοῦ Δημητρίου »ϑώτορον ὄντα, συνέβη τϑ-
λευτῆσαι. “ημήτριος δὲ μεγέϑει μὲν ἣν τοῦ πατρὸς
ἐλάττων, καίπϑρ ὦ ὧν μέγας" ἰδέᾳ δὲ καὶ κάλλει προσώπον
ϑαυμαστὸς καὶ ποριττός" ὥστϑ᾽ τῶν πλαττόντων καὶ
γραφόντων μηϑένα τῆς ὁμοιότητος ἀρικέσϑαι. Τὸ γὰρ
αὐτὸ χάριν. καὶ βάρος καὶ ὶ φόβον καὶ ὥραν εἶχον, καὶ συν»-
βπέχρατο τῷ »βεαρῷ καὶ ἱταμῷ δυσμίμητος ἢ ἡρωϊκή τις ἐπι-
φάνεια καὶ βασιλικὴ σεμνότης. Οὕτω δέ Ῥως καὶ τὸ
ἦϑος ἐπεφύκει πρὸς ἔχπληξιν ἀνϑρώπων ὃ ἅμα καὶ χάριν.
Ἥδιστος γὰρ ὧν συγγενέσϑαι σχολάζοντε περὸ πότους
καὶ τρυφὰς καὶ διαίτας ἁβροβιώτατος βασιλέων, ἐνεργό-
τατον αὖ πάλιν καὶ σφοδρότατον τὸ περὶ τὰς πράξεις
ἐνδελεχὲς εἶχα καὶ δραστήριον" ἦ καὶ μάλιστα τῶν ϑεῶν
ἔζήλου τὸν Διόνυσον, ὡς πολόμῳ τε χρῆσϑαι δεινότατον,
εἰρήνην τ᾽ αὖϑις ἐκ πολέμων τρέψαι, καὶ πρὸς δοὐφρο-
σύνην καὶ χάριν ἐμμελέστατην.
με, Ἦν μὲν οὖν καὶ φιλοπάτωρ διαφερόντως. Τῇ
414 ΡΕΟΤΑΒΚΟΗΙ
δὲ πορὶ τὴν μητέρα σπουδῇ καὶ τὸν πατέρα τιμῶν ἐφαί-
»6το, δι᾿ οὕνοιαν ἀληϑινὴν μᾶλλον, κ᾽ ἢ ϑοραπεῖαν. τῆς δυ-
νάμϑως. Καί ποτῖδ πρεσβείᾳ τινὶ τοῦ “Ἀντιγόνου σχολά-
ξοντος, ἀπὸ ϑήρας ὃ 0 “ημήτριος. ἐπέστη καὶ ὶ προσελθὼν
τῷ πατρὼ καὶ ὲ φιλήσας, ὥσπϑρ δἶχο τὰς βολίδας, ἐκάϑισθ
παρ᾽ αὐτόν. Ὁ δὲ ᾿ἀντίγονος ἀπιόντας ἤδη. τοὺς πρέ-
σβϑις, ἢ ἔχοντας ἀποκρίσεις, μεγάλῃ φωνῇ προσαγορεύσας"
» Καὶ ῥοῦτ, “ς δἔτεεν, »ὦ ἄγδρες, ἀπαγγείλατο “ερὶ ἡμῶν,
ὅτι πρὸς ἀλλήλους οὕτως ἔχομεν“ ὡς ἐσχύν τινα πραγ-
μάτων βασιλικῶν καὶ δυνάμοως ἐπίδειξιν οὐσαν τὴν πρὸς
τὸν υἱὸν ὁμόνοιαν καὶ πίστιν. Οὕτως ἄρα πάντη δυσ-
ποινώνητον ἡ ἀρχῇ» καὶ μεστὸν ἀπιστίας καὶ δυσνοίας,
ὥστ᾽ ἀγχάλλεσϑαι τὸν μέγιστον τῶν ᾿Αλεξάνδρου διαδό-
χὼν καὶ προπβύτατον, ὅτι μὴ φοβῶται τὸν υἱὸν, ἀλλὰ
προσίσται τὴν λόγχην ἔχοντα τοῦ σώματος πλησίον.
Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ μόνος, ὡς εἰπεῖν, ὃ οἶκος οὗτος ἐπὶ
πλείστας διαδοχὰς τῶν τοιούτων κακῶν ἐκαϑάρευσϑ᾽
μᾶλλον δ᾽ εἷς μόνος τῶν ἀπ᾿ «Αντιγόνου Φίλιππος ἀνεῖ-
λὲν υἱόν. ΑἹ δ᾽ ἄλλαι σχεδὸν ἅπασαι διαδοχαὶ, πολλῶν
μὲν ἔχουσι “παίδων, πολλῶν δὲ μητέρων φόνους καὶ γυ-
γναικῶγν. Τὺ μὲν γὰρ ἀδελφοὺς ἃ ἀναιρεῖν, ὥσπερ οὗ γεω-
μέϊραι τὰ αἰτήματα λαμβάνουσιν, οὕτω συγεχωρεῖτο κοί-
γόν τι »ομιξόμενον αἴτημα καὶ βασιλικὸν νπὸὲρ ἀσφαλείας.
ΓΝ. Τοῦ μέντοι καιὶ φιλάνϑρωπον φύσει καὶ ὲ φιλεταῖ-
ρον γεγονέναι τὸν 4ημήτριον ὠὰ ἀρχῇ, παράδειγμα τοιοῦ-
τόν ἐστιν. εἰπεῖν. “Μιϑριδάτης, ὃ ὃ “Αριοβαρζάνου σεαῖς,
ἑταῖρος ἡ ἦν καϑ᾽ ἡλικίαν αὐτοῦ καὶ συνήϑης, ἐϑεράπονο
δ᾽ “Ἀντίγονον, οὔτ᾽ ὦν, οὔτα δοχῶν πονηρός ἐκ δ᾽ ἐνυ-
πνίου τινὸς ὑποψίαν ᾿Αντιγόνῳ παρέσχεν. Ἐδόκει μέγα
καὶ καλὸν ποδίον ἐπιὼν ὃ ᾿Αντίγονος, ψήγματα χρυσίου
᾿ ΒΈΜΕΤΆΕΙ5. 47
κατασπείρειν" ἐξ αὐτοῦ δὲ πρῶτον μὲν ὑποφύεσθαι ϑὲ-
ρος χρυσοῦν, ὀλίγῳ δ᾽ ὕστερον ἐπανελθὼν, οὐδὲν ἰδεῖν,
ἀλλ᾽ ἢ τετμημένην καλάμην, «ἀνπούμενος, δὲ καὶ περι-
παϑῶν, ἀκοῦσαι τινῶν λεγόντων, ὡς ἄρα ὃ Μιϑριδάτης
ἐς Πόντον Ἐνξθινον οἴχοται, τὸ χφυσοῦν ϑέρος ἐξαμησα-
μενος. Ἐκ τοῦτον ταραχϑεὶς, καὶ τὸν υἱὸν ,ϑρκώσας
σιωπήσειν, ἔφρασε τὴν ὄψιν αὐτῷ, καὶ ὅτι πάντως τὸν
ἄνϑρωπον ἐκποδὼν ποιεῖσϑαι καὶ διαφϑ οίροιν ἔ ἔγνωχεν.
᾿ἄκούσας δ᾽ ὃ “ημήτριος ἠχϑέσϑη σφόδρα καὶ τοῦ γ»8-
αγίσκον, καϑάπορ δοἰώϑει, γενομένου παρ᾿ αὐτῷ καὶ συν»-
ὄντος ἐπὲ σχολῇ, φϑέγξασϑαι μὲν οὐκ ἐπόλμησεν, οὐδὲ
τῇ φωνῇ κατειπεῖν, διὰ τὸν ὅρκον" ὑπαγ 7 ὧν δὲ κατὰ
μικρὸν ἀπὸ τῶν φίλων, ὡς. ἐγεγόνεισαν, μόνοι καϑ' αὐτοὺς,
τῷ στύρακι τῆς λόγχης κατέγραφεν εἰς τὴν γῆν; ὁρῶντος
αὐτοῦ" » Φοῦχε, Μιϑριδάτα.“ Συνεὶς δ᾽ ἐκεῖνος, ἀπέδρα.
νυχτὸς εἰς Καππαδοκίαν. Καὶ ταχὺ τὴν Ἀντιγόνῳ γὃ-
»ομένην ὄψιν ὕπαρ αὐτοῦ συνετέλει τὸ χρεών. Οολλῆς
γὰρ καὶ ἀγαϑῆς ἐχράτησϑ χώρας, καὶ τὸ τῶν Ποντικῶν
βασιλέων γένος, ὀγδόῃ τίου διαδοχῇ παυσώμϑνον ὑπὸ
ἹΡωμαίων, ἐχεῖνος παρέσχϑ. Ταῦτα μὲν οὖν δυφυέας
δείγματα τοῦ “Ἰημητρίου πρὸς ἐπιείκειαν καὶ δικαιοσύνην.
Υ. Ἐπεὶ δ᾽, ὥσπερ ἐν τοῖς ᾿Ἐμποδοκλέους στοιχείοις,
διὰ τὸ νεῖκος καὶ τὴν φιλίαν ἔνοστι διαφορὰ πρὸς ἄλληλα
καὶ πόλεμος, μᾶλλον δὲ τοῖς ἀλλήλων ἁπτομένοις καὶ πε-
λάζουσιν" οὕτω τὸν πᾶσι τοῖς λεξάνδρου διαδόχοις
πρὸς ἀλλήλους ὄντα συνεχῆ, πόλομον αἱ τῶν πραγμάτων
καὶ τῶν τόπων συνάφειαι πρὸς ἐνέους ἐποίουν ἐπιφανε-
στερον, καὶ μᾶλλον ἐξέμᾳον, ὥσπρορ ᾿Αντιγόνῳ τότϑ πρὸς
Ἱπεολεμαῖον.. Αὐτὸς μὲν “Ἀντίγονος ἐν Φρυγίᾳ διέτριβδ᾽
Πτολεμαῖον δ᾽ ἀκούσας ἐκ Κύπρου διαβάντα πορϑεῖν
1160 ῬΙΠΤΑΈΟΗΙ
Συρίαν, καὶ τὰς πόλεις ἃ ἅπαγειν καὶ ἐ βιάζεσϑαι, κατόπεμ-
ψο τὸν υἱὸν ,“ημήτριον, δύο καὶ εἴκοσι ἐτῶν ὄντα, καὶ
στρατείας τότϑ πρῶτον αὐτοτολῶς ἐπὶ πράγμασι μεγα-
λοις ἁπτόμενον. Οἷα δὲ νέος καὶ ἄπειρος ἀνδρὶ συμ-
πεσὼν ἐκ τῆς “4λεξάνδρου παλαίστρας, ἡϑληκότι ποῖλους
καὶ μεγάλους κατ᾽ αὐτὸν ἀγῶνας, ἐσφάλη πϑρὲ πόλιν
Γάζαν ἡττηϑεὶς, ὀκτακισχιλίων ἁλόντων καὶ ποντακισχι-
λίων ἀποθανόντων. ᾿Αἀπέβαλο δὲ καὶ σκηνὴν καὶ χρήμα-
τα, καὶ ὅλως σύμπασαν τὴν περὶ τὸ σῶμα ϑεραπείαν.
᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν αὐτῷ Ἡτολεμαῖος ἀπέπεμψε μετὰ τῶν
φίλων, εὐγνώμονα: καὶ φιλάνϑρωπον ἀνϑιπὼν λόγον, ὡς
οὐ περὶ πάντων. ἅμα, περὶ δόξης δὲ καὶ ἀρχῆς πολεμη-
τέον ἐστὶν αὐτοῖς... “4ημήτριος δὲ δεξάμενος δὔξατο τοῖς
ϑϑεοῖς μὴ σολὺν χρόνον ὀφειλέτην γενέσϑαι Πτολεμαίῳ τῆς
χάριτος, ἀλλὰ ταχέως ἀμείψασϑαι. διὰ τῶν ὁμοίων. Καὶ
. πᾶϑος οὐ μειρακίου παϑῶν, ἐν ἀρχῇ πράξεων ἀγατρα-
πόντος, ἀλλ᾽ ἐμβριϑοὺς στρατηγοῦ, κεχρημένου πραγμά-
τῶν μεταβολαῖς, ἀνδρῶν τ συλλογῆς: καὶ κατασκευῆς
ὅπλων ἐπεμελεῖτο, καὶ τὰς πόλεις διὰ χοιρὸς -οἶχε, καὶ
τοὺς ἀϑροιζομένους ἐγύμναζεν.
νι. “Ἵντίγονος δὲ, τὴν μάχην πυϑόμενος, Πτολε-
μαΐον μὲν ἀγενοίους νενικηκότα ἔφη »ὖν, αὖϑις διαγω-
γιεῖσϑαι πρὸς ἀνδρας" τοῦ δ᾽ υἱοῦ τὸ φρόνημα καϑε-
λεῖν καὶ κολοῦσαι μὴ βουλόμενος, οὐκ ἐνέστη πάλιν αἰ-
τουμένῳ μάχεσϑαι καϑ᾽ αὑτὸν, ἀλλ᾽ ἀφῆκε. Καὶ μϑτ᾽
οὐ πολὺν χρόνον ἀφῖκτο Κίλλης, Πτολεμαίου στρατηγὸς,
μετὰ λαμπρᾶς δυνάμδως, ὡς ἐξελάσων Συρίας “ημήτριον
ἁπάσης, τῷ προηττῆσϑαι καταφρονούμενον. Ὁ δ᾽
ἐξαίφνης ἐπιπεσὼν οὐ προαισϑομένῳ, καὶ φοβήσας, ἔλα-
βὲν αὐτῷ στρατηγῷ τὸ στρατόπεδον" καὶ στρατιώτας
ΕΜΕΤΗΙσδ.. 477
μὲν ἑπτακισχιλίους ζῶντας εἷλε, χρημάτων δὲ παμπόλλων
ἐκυρίευσεν. Ἔχαιρο δὲ γικήσας, οὐχ οἷς ἕξϑιν, ἀλλ᾽ οἷς
ἀποδώσειν ἔμελλε καὶ τῆς νίκης οὐ τὸν πλοῦτον οὕτως,
οὐδὲ τὴν δόξαν, ὡς τὴν. διάλυσιν τοῦ φιλανϑρωπϑύματος
ἐκείνου καὶ τὴν χάριν ἠγάπησεν. - Οὐ μὴν αὐτογνωμό-
νὼς ταῦτ᾽ ἔπραξεν, ἀλλ᾽ ἔγραψο τῷ πατρί. “ΔΦόντος δ᾽
ἐκείνου καὶ κελούσαντος ὃ ὃν βούλοται πᾶσι χρῆσϑαι τρό-
πον, αὐτόν τὸ τὸν: Κίλλην, καὶ φίλους αὐτῷ δωρησάμδ-
νος ἀφϑύγως, ἀπέπεμψε... Τοῦτο τὸ πάϑος. Συρίας
ἐξήλασε Πτολεμαῖον, ᾿Αντίγονον δὲ κατήγαγεν ἐκ Κϑλαι-
νῶν, χαίροντα τῇ »δῃ ν καὶ ποθοῦντα ϑεάσασϑαι
τὸν υἱόν.
νι. Ἐκ τούτου δὲ τῶν Ἀράβων ποὺς καλουμένους
ἸΝαβαταίους ὑπαγαγέσϑαι πεμφϑεὶς ὁ ὃ “Δημήτριος, ἐχιν-
δύνουσα μὲν εἰς τύπους ἀνύδρους ἐμπεσών" τῷ δὲ μὴ
διαταραχϑῆναι, μηδ᾽ ἐππλαγῆναι καταπληξάμενος τοὺς
βαρβάρους, λείαν τϑ λαβὼν πολλὴν καὶ καμήλους ἑπτακο-
σίας παρ᾽ αὐτῶν, ἀνεχώρησεν. Ἐπεὶ δὲ “Σέλευκος, ἐκ-
“τδσὼν μὲν ὑπ “Ἀντιγόνου τῆς “Βαβυλωνίας. πρότερον,
ὕστδρον᾽ δ᾽ “ἀναλαβὼν τὴν ἀρχὴν δι᾿ αὑτοῦ καὶ οὐγα
ἀνέβη μοτὰ δυνάμεως, τὰ συνοροῦντα τοῖς ᾿Ινδοῖς ἔϑ
καὶ τὰς περὶ τὸν Καύκασον ἐπαρχίας τ τα αξόμονος!
ἐλπίζων “ημήτριος ἔ ἔρημον δὐρήσειν τὴν Μεσοποταμίαν,
καὶ περάσας ἄφνω τὸν Ἐυφράτην, ἐὶς τὴν Ῥαβυλωνίαν
παρϑισπεσὼν ἔφϑη, καὶ τῆς ἑτέρας ἃ ἄχρας (δύο γὰρ ἦσαν)
ἐκερούσας τὴν τοῦ Σολεύχου φρουρὰν, καὶ κρατήσας,
ἰδίους ἐγκατεστησεν ἑπτακισχιλίους ἀγδρας. Ἐκ δὲ τῆς
χώρας, ὅσα φέρειν ἢ ἄγειν ἠδύναντο, τοὺς στρατιώτας
ὠφελεῖσ αι καὶ λαμβάνειν κελεύσας, ἐπανῆλθεν ἐπὶ ϑα-
λασσαν, βεβαιοτέραν Σελούκῳ τὴν ἀρχὴν ἀπολιπών
Ρυυτ. ΠῚ. μ᾿
118 ῬΙ ΠΤΑΒΟΗΣΙ
ἐξίσετασϑαι γὰρ ἐδόκϑι τῷ κακοῦν, ὡς μηκέτι προσήκου-
σαν αὐτοῖς. τολεμαΐον μέντοι πολιορκοῦντος λικαρ-
γνασσὸν, ὀξέως βοηθήσας ἐξήρπασε τὴν πόλιν.
ΨΗΙ. Βνδόξον δὲ τῆς φιλοτιμίας ταύτης γενομένης,
ὁρμῇ παρέστη ϑαυμάσιος αὐτοῖς ἐλοευϑεροῦν τὴν Ἐλλα-
δα πᾶσαν, ὑπὸ Κασάνδρου καὶ Πτολδμαίου καταδοδονυ-
λωμένην. Τούτου πόλεμον οὐδεὶς ἐπολέμησϑ τῶν βασι-
᾿λέων καλλίω καὶ διιαιότερον»" ἃς γὰρ, ἅμα τοὺς βαρβά-
ρους ταπεινοῦντες, δὐπορίας συνήγαγον», εἰς τοὺς Ἕλλη-
᾿ ψας ὑπὲρ εὐδοξίας. καὶ τιμῆς ἀνήλισκον. Ὥς δὲ πρῶτον
ἐδόκει πλεῖν ἐπὶ τὰς ᾿Αϑήνας, τῶν φίλων εἰπόντος τινὸς
πρὸς τὸν ᾿Αντίγονον, ὅτι δεῖ ταύτην τὴν πόλιν, ἂν ἕλωσι,
κατέχειν δι᾿ αὑτῶν, ἐπιβάϑραν τῆς Ἑλλαδος οὖσαν, οὐ
προσέσχον ὃ “Αἀντίγονος, ἀλλ᾽ ἐπιβαϑραν μὲν ἔφη καλὴν
καὶ ἀσάλευτον βἶναι τὴν εὕνοιον" τὰς δ᾽ ᾿Αϑήνας, ὥσπερ
σκοπὸν τῆς οἰκουμένης, ταχὺ τῇ δόξῃ διαπυρσεύσειν δὶς
ἅπαντας ἀνϑρώπους τὰς πράξεις. Ἔπλει δὲ “ημήτριος
“ἔχων » ἀργυρίου πεντακισχίλια τάλαντα, καὶ στόλον νεῶν
πεντήκοντα καὶ διακοσίων ἐπὶ τὰς ᾿Αϑήνας, τὸ μὲν ἄστυ
“Δημητρίου τοῦ Φαληρέως Κασάνδρῳ διοικοῦντος, ἐν δὲ
τῇὸ Μ συνυχίᾳ φρουρᾶς καϑεστώσης. Ἐὐτυχίᾳ δ᾽ ἀμ
καὶ προνοίᾳ χρησάμενος, ἐποραΐνοτο τῷ Παειραιδῖ πέμπτῃ
φϑίνοντος Θαργηλιῶνος, προωισϑομένον μὲν οὐδενός" ᾿
ἐποὶ δ᾽ ὥφϑη πλησίον ὃ στόλος, ἁπάντων ὡς Πτολεμαῖ-
κὰς τὰς γαῦς ὑποδίχεσϑαι παρασκουαζομένων, ὀψὲ συμ-
φρονήσαντες ἐβοήϑουν οὗ “στρατηγοὶ, καὶ ϑόρυβος ἥν,
οἷον εἰκὸς ἐν ἀπροσδοκήτῳ πολεμίους ἀποβαίνοντας
«γαγκαομένων ἀμύνεσϑαι. Τοῖς γὰρ στόμασι τῶν λι-
μένων ἀχλείστοις ἐπιτυχὼν ὃ “ημήτριος, καὶ διοξολάσας
ἐντὸς, ἣν ἤδη καταφανὴς πᾶσι, καὶ διεσήμηνον ἀπὸ τῆς νεὼς
΄ ΘΕΜΕΤΆΙΞ. 179
αἴτησιν ἡσυχίας καὶ σιωπῆς. Τενομένου δὲ τούτου, »ἡ-
ρυκα παραστησάμενος, ἀνεῖπεν, ὅτι πέμψοιεν αὑτὸν ὃ
πατὴρ ἀγαϑῇ τύχῃ ᾿᾿ϑηναίους ἐλουϑορώσοντα, καὶ τὴν ΄
φρουρὰν ὀιβαλοῦντα, καὶ τοὺς νόμους αὐτοῖς καὶ τὴν πά-
τριον ἀποδώσοντα πολιτείαν.
ΠἿΧ. ᾿ἀναῤῥηθέντων δὲ τούτων, οἱ μὲν πολλοὶ τὰς
ἀσπίδας παραχρῆμα ϑέμενοι πρὸ τῶν ποδῶν ἃ ἀνεχρότη-
σαν, καὶ βοῶντες ἐκέλευον ἀποβαίνειν τὸν “ημήτριον,
σωτῆρα καὶ ,δυθργέτην ἀναγορθύοντες" οὗ δὲ πορὶ τὸν
Φαληρέα πάντως μὲν ὥοντο δεῖν δέχεσϑαι τὸν κρα-
τοῦντα; κἂν οὐδὲν, ὧν ἐπαγγέλλεται, μέλλῃ βυβαιοῦν"
ὅμως δὲ πρέσβεις δοομένονς ἀπέστειλαν, οἷς ὃ ὃ Δημήτριος
ἐντυχὼν φιλανϑρώπως ᾿ συνόπεμψο παρ ὄαντοῦ τῶν
στατρῴων φίλων τὸν Μιλήσιον ᾿ἀριστόδημον. Τοῦ δὲ
Φαληρέως διὰ τὴν μδεαβολὴν τῆς πολιτείας μᾶλλον τοὺς
πολέτας, ἢ τοὺς πολεμίους, φοβουμένου, οὐκ ἡμέλησεν. ὃ
“ἀημήτριοῦ, ἀλλὰ καὶ τὴν δόξαν αἰδεσϑεὶς καὶ τὴν ἀρετὴν
τοῦ ἀνδρὸς, εἰς Θήβας αὐτὸν, ὥσπερ ἡβούλετο Ἂ μετ᾽
ἀσφαλείας συνεξέσομψεν. Αὐτὸς δὲ Τὴν μὲν πόλιν οὐκ
ἂν ἔφη, καστορ ἐπιϑυμῶν, ἰδεῖν πρύτερον, ἢ παντάπασιν
ἐλουϑερῶσαι ᾽ τῆς. φρουρᾶς ἀπαλλάξας" τῇ δὲ Ἀὔουνυ-
χίᾳ χαράκωμα καὶ τάφρον περιβαλὼν διὰ μέσον, Μεγά-
ροις ἐπόπλευσεν ὃ ΓΖ Κασάνδρον φρουρουμένοις. Πυϑό-
μενος δὲ τὴν ᾿4λοξάνδρον τοῦ ΠΙολυπέρχοννος. γενομένην
γυναῦια Ἀρατησέπολιν, ἐν Πάτραις διατρίβουσαν, οὐκ ἂν
ἀηδὼς γενέσϑαι μοτ᾽ αὐτοῦ, περιβόητον οὖσαν ἐπὶ καλ-
λει; καταλιπὼν τὴν δύναμιν ἐν τῇ Μεγαρικῇ, προῆλθεν
εὐζώνους τινὰς ἔχων σὺν αὐτῷ. - - Καὶ τούτων πάλιν ἀπο-
στρέψας, ἀποσκήνωσε χωρὶς, ὑπὲρ τοῦ λαϑεῖν τὴν γυναῖ-
κα συνελϑοῦσαν αὐτῷ. Τοῦτο τινὲς αἰσθόμενοι τῶν
ΜΆ
480 ῬΡΙυΟΤΆΒΟΗΙ
πολεμίων, ἐξαίφνης κατέδραμον ἐπ᾽ αὐτόν. Ὁ δὲ φο-
βηϑεὶς, καὶ λαβὼν χλαμύδιον οὐτελὲς, δρόμῳ φϑύγων ἐξξ..
φυγϑν, ὀλίγου δεήσας αἰσχίστην ἅλωσιν ἐξ ἀχρασίας
ἁλῶναι. Τὴν δὲ σκηνὴν μετὰ τῶν χρημάτων ᾧχοντο λα-
βόντες οἱ πολέμιοι. Τῶν δὲ Μεγάρων ἁλόντων, καὶ τῶν
στρατιωτῶν ἐφ᾽ ἁρπαγὴν τραπομένων, ᾿᾿ϑηναῖοι σαρῃ-
τήσαντο πολλῇ δεήσει τοὺς Μεγαρεῖς" καὶ τὴν φρουρὰν
ὃ Γημήτριος ἐκβαλὼν, ἡλουϑέρωσε τὴν πόλιν. Ἔτι δὲ
τοῦτο πράττων, τοῦ φιλοσόφου Στίλπωνος ἐμνήσϑη,
δόξαν ἔχοντος ἀνδρὸς ἤρημένου πὼς ἐν ἡσυχίᾳ καταβιῶ-
γαϊ. Μεταπεμψάμενος οὐν ἠρώτα, μή τις εἴληφέ τε τῶν
ἐκείνου. Καὶ ὃ Στίλπων, »νΟὐδεοὶς,“ς εἶπεν" ,νὐὐδένα γὰρ
εἶδον ἐπιστάμαν ἀποφέροντα.“ς Τῶν δὲ ϑεραπόντων
σχεδὸν ἁπάντων διακλαπόντων, ἐπεὶ πιάλιν αὐτὸν ὃ 4η-
μήτριος ἐφιλοφρονεῖτο, καὶ τέλος ἀπαλλαττόμενος δἴτιεν"
» Ἐλευϑέραν ὑμῶν, ὦ Στίλπων, 'ἀπολείπω τὴν πόλιν" -
»» Ὀρϑῶς,“ ἔφη, ,» λέγεις. Οὐδένα γὰρ ἡμῶν δοῦλον ἀπο-
λέλοιπας. “
Χ. Ἐπεὶ δὲ πάλιν ἐπανελϑὼν πρὸς τὴν Μουνυχίαν,
καταστρατοπεδούσας ἐξέχοψϑ τὴν φρουρὰν, καὶ κατέσκα-
ψϑ τὸ φρούριον, οὕτως ἤδη τῶν ᾿᾿ϑηναίων δεχομένων καὶ
καλούντων, παρελθὼν εἰς τὸ ἄστυ, καὶ συναγαγὼν τὸν
δῆμον, ἀπέδωκε τὴν πάτριον πολιτοίαν" καὶ προσυπεέσχε-
τὸ παρὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῖς ἀφίξεσϑαι σίτου πεντοκαΐ-
δεκα μυριάδας μεδίμνων, καὶ ξύλων γναυπηγησίμων πλῆ-
ϑὸος εἷς ἑκατὸν τριήρεις. ᾿᾿ϑηναῖοι. δ᾽ ἀπολαβόντες τὴν
δημοκρατίαν ἔΐ ἔτϑι πεντεκαιδεκάτῳ, τὸν δὲ μέσον χρόνον
ἀπὸ τῶν ““αμιακῶν καὶ τῆς πορὲ :Κρανῶνα μάχης, λόγῳ
μὲν ὀλιγαρχινῆς, ἔ ἔργῳ δὲ μοναρχικῆς καταστάσεως 78νο-
μένης, διὰ τὴν τοῦ Φαληρέως δύναμιν, οὕτω λαμπρὸν ἐν
ΘΕΜῈΤΆΙσΒ. 481
ταῖς εὐοργεσίαις καὶ μέγαν φαγέντα τὸν Δημήτριον ᾽ ἐπα-
χϑῆ καὶ βαρὺν ἐποίησαν τῶν τιμῶν ταῖς ἀμετρίαις ν ἃς
ἐψηφίσαντο. Πρῶτον μὲν γὰρ ἁπάντων τὸν ““ημήτριον
καὶ ᾿Αντίγονον βασιλεῖς ἁ ἀνηγόρϑυσαν, ἄλλως ἁ ἀφοσιουμέ-
νους τοὔνομα, ὡς τοῦτο δὴ μόνον τῶν βασιλικῶν ἔ ἔτι τοῖς
ἀπὸ Φιλίππου καὶ ᾿Αλεξάνδρου ποριδῖναι δοκοῦν ἄϑι-
κτον ἑτέροις καὶ ἀκοινώνητον. Μόνοι δὲ σωτῆρας ἀνέ-
γραψαν ϑεοὺς, καὶ τὸν ἐπώνυμον καὶ πάτριον ἄρχοντα
καταπαύσαντες, ἷ ἱερέα σωτήρων ἐχειροτόνουν καϑ᾽ ἔχα-
στον ἐνιαυτόν" καὶ τοῦτον ἐπὶ τῶν ψηφισμάτων. καὶ τῶν
συμβολαίων προέγραφον. Ἐνυφαΐνεσϑαι δὲ τῷ πέπλῳ
μετὰ τῶν ϑοῶν αὐτοὺς ἐψηφίσαντο" καὶ τὸν τύπον,
ὅπου πρῶτον ἀπέβη τοῦ ἅρματος, καϑιοερώσαντος, καὶ
βωμὸν ἐπιθέντες, 4ημητρίον Καταιβάτου προσηγόρου-
σαν. (Καὶ ταῖς φυλαῖς δύο προσέϑεσαν, Δημητριάδα
᾿ καὶ ᾿Αντιγονίδα " καὶ τὴν βουλὴν τῶν πεντακοσίων πρῶ-
τον, δξακοσίων ἐποίησαν, ἅτε δὴ φυλῆς ἑκάστης πεντή-
πονταὰ βουλευτὰς παρεχομένης.
ΣΙ. Τὸ δ᾽ ὑπερφυέστατον ἐνθύμημα τοῦ Στρατο-
κλέους ἤν' οὗτος γὰρ, ὃ τῶν σοφῶν τούτων καὶ περιτ-
τῶν καιγουργὸς ἀρεσκουμάτων, ἔγραψεν, ὅπως οἷ [ πεμπό-.
μενοι κατὰ ψήφισμα δημοσίᾳ πρὸς ᾿Αντίγονον ἢ ῆ 4ημή-
τριον ἀντὶ ὃ πρεσβευτῶν ϑεωροὶ λέγοιντο, καϑάπερ οἵ πυ-
ϑοῖ καὶ ᾿Ολυμπίαζε τὰς πατρίους ϑυσίας ὑπὲρ τῶν πό-
λεων ἁπάγοντες ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς ἑορταῖς. Ἣν δὲ καὶ
τἄλλα ε παράτολμος ὃ ὦ Στρατοκλῆς, καὶ βεβιωκὼς ἀσελγῶς,
καὶ τῇ τοῦ παλαιοῦ Κλέωνος ἀπομιμεῖσϑαι δοκῶν βωμο-
λοχίᾳ καὶ βδελυρίᾳ τὴν πρὸς τὸν δῆμον εὐχέρειαν. Ἔσχϑ
δὲ τὴν ἑταίραν Φυλάκιον ἀνειληφώς" καί ποτ᾽ αὑτῷ πρὸς
δεῖπνον ἐξ ἀγορᾶς πριαμένης ἐγκεφάλους καὶ τραχήλους
4832 ΡΙΌΤΑΆΒΟΗΙ
»Παπαὶ, ἐς εἶπα, »τοιχῶῦτά γ᾽ ὠψώνηκας, οἷς σφαιρίξομδν
οἱ πολιτϑυόμονοι. « Τῆς δὲ περὶ ᾿Αμρργὸν ἥττης τῶν νϑῶν
συμβάσης τοῖς .4ϑηναίοις, φϑάσας τοὺς ἀπαγγέλλοντας,
᾿δἰσήλασεν ἐστεφανωμένος διὰ τοῦ Ἀεραμεικοῦ » καὶ
προσαγγείλας, ὅτι νενικήκασιν, εὐαγγέλια ϑύειν ἔγραψε,
καὶ κροωδαισίαν τινὰ κατὰ ᾿φυλὴν ἐποίησεν. Ὃλί-
γῳ δ᾽ ὕστερον τῶν τὰ ναυάγια κομιζόντων ἀπὸ τῆς
μάχης παραγενομένων, χοὶ τοῦ δήμου πρὸς ὀργὴν
καλοῦντος αὐτὸν, ἰταμῶς ὑποστὰς τὸν ϑόρυβον,
» Εἶτα,“ ἔφη, ,,τἱ ποπόνϑαταο δεινὸν, οἱ δύο ἡμέρας
ἡδέως γογόνατο;““ Τοιαύτη μὲν ἥ τοῦ Στρατοκλέους
ϑρασύτης.
χε. Ἦν δ᾽ ἄρα καὶ πυρὸς ὅτερα ϑερμότερα κατὰ
τὸν ᾿Αριστοφάνη. Τράφοι γάρ τις ἄλλος, ὑπερβαλλόμε-
νος ἀνελευϑερίᾳ τὸν Σερατοκλέα, δέχεσϑαι “Δημήτριον,
ὁσάκις ἂν παραγένηται » τοῖς “ήμητρος καὶ Διονύσου
ξενισμοῖς" τῷ δ᾽ ὑπρρβαλλομένῳ λαμπρότητι καδ'πολυ-
τολοίᾳ τὴν ὑποδοχὴν ἀργύριον δὶς ἀνάϑημα δημοσίᾳ δί-
ὄοσϑαι. Τέλος δὲ τῶν τ8 μηνῶν τὸν Μουνυχιῶνα 4η-
μητριῶνα, καὶ τῶν ἡμερῶν τὴν ἔνην καὶ νέαν Δημητριάδα
προσηγόρευσαν, καὶ τῶν δορτῶν τὰ Διονύσια μετωνόμα-
σαν “4ημήτρια. Ἐπεσήμαινε δὲ τοῖς πλείστοις τὸ ϑεῖον.
Ὁ μὲν γὰρ πέπλος, ὥσπϑρ ἐψηφίσαντο, μετὰ τοῦ “4ὡς
καὶ τῆς ᾿4ϑηνᾶς προσενυφῃναμένων “Τημήτριον καὶ '4»-
τίγονον», πεμπόμενος διὰ τοῦ Κεραμεικοῦ, μέσος ἐῤῥαγη,
ϑυέλλης ἐμπεσούσης" πϑρὶ δὲ τοὺς βωμοὺς τοὺς ἐκείνων
ἐξήνϑησον ἢ γῆ αὔκλῳ πολὺ κώνειον, ἄλλως μηδὲ τῆς χώ-
ρας πολλαχοῦ φυόμενον. Τῇ δ᾽ ἡμέρᾳ, ἦ; τὰ Διονύσια
ἐγίνετο, τὴν “πομπὴν κατέλυσαν, ὦ ἐσχνρῶν πάγων γενομέ-
γῶν παρ᾿ ὥραν, καὶ πάχνης βαϑείας πεσούσης, ἧς οὐ
ΒΕΜΈΤΆΕΙΣ 3. 183
μόνον ἀμπέλους καὶ συκᾶς ἁπάσας ἀπέκαυσε τὸ ψύχος,
ἀλλὰ καὶ τοῦ σίτου τὸν πλεῖστον κατόφϑειρεν ἐν χλόῃ.
“:ὸ καὶ Φιλιππίδης, ἐχθρὸς ὧν τοῦ Στρατοκλέους, ἐν
φωμῳδίᾳ πρὸς αὐτὸν ἐποίησο ταῦτα.
4ι ὃν ἀπέκαυσεν ἢ πάχνη τὰς ἀμπέλους,
δι᾽ Ὁ» ἀσεβοῦνϑ᾽ ὁ πέπλος ἐῤῥάγη μέσος»
τὰς τῶν ϑεῶν τιμὰς ποιοῦντ᾽ ἀνϑρωπένας.
Ταῦτα καταλύει δῆμον, οὐ κωμῳδία.
Ἦν δ' ὃ Φιλιππίδης “Τυσιμάχου φίλος, καὶ Σ πολλὰ δι᾿ αὖὐ-
τὸν ὁ δῆμος δὺ ἔπαϑεν ὁ ὑπὸ τοὺ βασιλέως. Ἐδόκει δὲ
καὶ πρὸς πρᾶξιν αὐτῷ καὶ πρὸς στρατείαν εὐσύμβολος
ἀπαντήσας εἶναι καὶ ὀφϑείς. “Ἄλλως δὲ καὶ διὰ τὸ ἦϑος
δυδοκίμει, μηδὲν ἐνοχλῶν, μηδ᾽ αὐλικῆς ποεριδργίας ἄνα-
στιμτιλάμενος. Φιλοφρονουμένου δέ ποτὰ τοῦ «υσιμά-
χον πρὸς αὐτὸν, καὶ εἰπόντος" ἸῺ, Φιλιππίδη, τένος σοι
τῶν ἐμῶν μεταδῶ; » Μόνον,“ ἔφη, »»βασιλοῦ, μὴ τῶν
ἀποῤῥήτων. “ Τοῦτον μὲν οὖν ἐπίτηδες ἐκείνῳ παρδϑή-
καμὸν, τῷ ἀπὸ τοῦ βήματος, τὸν ἀπὸ τῆς ϑυμέδηρ.
ΧΙΙ. Ὃ δὲ μάλιστα τῶν τιμῶν ὑπερφυὲς ἦν καὶ ἀλ-
λόκοτον, ὄἔγραψϑ “ρομοκλείδης ὃ Σφήττιος, ὑπὲρ τῆς τῶν
ἀσπίδων ἀναϑέσεως εἰς Δελφοὺς παρὰ Δημητρίου λαβεῖν
χρησμόν. Αὐτὴν δὲ παραγράψω τὴν λέξιν ἐκ τοῦ ψη-
φίσματος, οὕτως ἔχουσαν" » ἀγαϑῇ τύχῃ δεδόχϑω τῷ
δήμῳ, χειροτονῆσαι τὸν δῆμον ὃ ἕνα ἄνδρα ἐξ ᾿4ϑηναίων,
ὅστις ἀφικόμενος πρὸς τὸν Σωτῆρα, καὶ καλλιερησάμε-
γος; ἐπερωτήσει “Δημήτριον τὸν Σωτῆρα, πῶς οὐσεβέστα-
τα καὶ κάλλιστα καὶ τὴν ταχίστην ὁ δῆμος τὴν ἀποκα-
τάστασιν ποιήσαιτο τῶν ἀναϑημάτων" ὅ τι δ᾽ ἂν , χρή-
σῇ, ταῦτα πράττοιν τὸν δῆμον.“ Οὕτω καταμωχώμενοι
“-
484 ᾿ς ΡΩΟΤΆΒΟΗΙ
τοῦ ἀνϑρώπου, προσδιέφϑοιραν αὐτὸν, οὐδ᾽ ἄλλως
ὑγιαίνοντα τὴν διάνοιαν,
Χιν. ᾿4λλ᾽ ἔν γ8 ταῖς ᾿᾿ϑήναις τότε σχολάζων, ἢ ἢγά-
γεῖο χηρθύουσαν Εὐρυδίκην, ἢ ἢ Μιλτιάδου μὲν ην ἀπόγο-
γος, τοῦ παλαιοῦ, συνοικήσασα δ᾽ Ὀφέλτᾳ, τῷ Ἀυρήνης
ἄρξαντι, μετὰ τὴν ἐκείνου τελευτὴν ἀφίκοτο πάλιν εἰς τὰς
᾿Αϑήνας. Οἱ μὲν οὖν ᾿4ϑηναῖοι τὸν γάμον τοῦτο» εἷς
χάριν ἔϑεντο καὶ τιμὴν τῆς πόλεως. “Ἄλλως δ᾽ ὃ “ημή-
τριος εὐχορής τις ἣν πϑρὶ γάμους, καὶ πολλαῖς ὃ ἅμα συν»-
ῆν γυναιξὶν, ὧν ἀξίωμα μέγιστον εἶχο καὶ τιμὴν Φίλα,
δι᾿ ᾿Αντίπατρον τὸν πατέρα, καὶ διὰ τὸ προσυνῳχηκέναι
Κρατερῷ » τῷ πλείστην οὔνοιαν αὑτοῦ παρὰ ἴν ακοδόσι
τῶν ᾿αλεξάνδρου, διαδόχων ἀπολιπόντι. Ταύτην, ὡς ἔοι-
κΒ, κομιδὴ γέον ὄντα τὸν Δημήτριον ἔποιϑεν ὃ πατὴρ, οὐκ
οὔσαν αὑτῷ καϑ᾽ ὥραν, ἀλλὰ πρεσβυτέραν, λαβεῖν"
ἀπροϑύμως δ᾽ ἔχοντι, λέγεται πρὸς τὸ οὖς τὸ Εὺ-
ριπίδειον ϑἰσπεῖν"
Ὅπου τὸ κέρδος, παρὰ φύσιν γαμητέον,
ὁμοιόπτωτόν ᾿ τι τῷ δουλδυτέον οὐϑυῤῥημονήσας. Τοιαύτη
μὲν οὖν τις ἦν ἡ τοῦ “ημητρίου τιμὴ πρός τὸ Φίλαν καὶ
τὰς ἄλλας γαμετὰς, ὥστο πολλαῖς μὲν ἀνέδην. ὁταίραις,
πολλαῖς δ᾽ ἐλουϑέραις συνεῖναι γυναιξὶ, καὶ μάλιστα δὴ
πϑρὲ τὴν ἡδονὴν ταύτην κακῶς ἀκοῦσαι τῶν τότϑ βασιλέων.
Χν, Ἐπεὶ. δ᾽ ὃ πατὴρ αὐτὸν ἐκάλει Πτολεμαίῳ περὶ
Κύπρου πολεμήτοντα ᾿ παίϑεσθαι μὲν ἦν ἀναγκαῖον"
ἀχϑόμενος δ᾽, ὅτι τὸν ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος πόλεμον, ὃ ὁγτα
καλλίω καὶ λαμπρότερον, ἀπολείπει, προσέπεμψθ Κλεω-
νίδῃ, τῷ Πιτολεμαίον στρατηγῷ, φρουροῦντι Σιιυῶνα καὶ
Κόρινϑον, χρήματα προτείνων, ὥστ᾽ ἐλουϑέρας ἀφεῖναι
τὰς πόλεις, Οὐ προσδεξαμένου δ᾽ ἐκδίνου, διὰ ταχέων
ΒΕΜΕΤΆΕΙσ. 48ὅ
ἀναχϑεὶς καὶ προσλαβὼν δύναμιν; ἐπέπλουσϑ Κύπρῳ.
Καὶ Μενέλαον μὲν, ἀδελφὸν Πτολεμαίου, μάχην συγά-
ας εὐϑὺς ἐνίκησεν; αὐτοῦ δὲ τολεμαίον μετὰ δυνά-
μβως πεζικῆς ἅμα καὶ γαυτικῆς μεγάλης ἐπιφαθέντος,
ἐγένοντο μὲν ἀπειλαί τινος κομπῴδοις καὶ διάλογοι, τοῦ
ειἰὲν ἀποπλεῖν “4ημήτριον κολούοντος, πρὶν ὑπὸ τῆς δυνά-
μξως πάσης ἀϑροισϑείσης καταπατηϑῆναι, “4ημητρίου
δ᾽ ἐκεῖνον ἀφεῖναι φάσκοντος, ἂν ὁμολογήσῃ Σικυῶνα
"αἱ Κόρινϑον ἀπαλλάξειν τῆς φρουρᾶς. Ὁ δ᾽ ἀγὼν οὐ
“εόνον αὐτοῖς ἐκδίνοις, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἄλλοις ἅπασι δυνά-
σταις, πολλὴν εἶχε προσδοχίαν τῆς ἐπικρεμαμένης ἀδηλό-
τητος, ὡς οὐ “Ἀύπρον, οὐδὲ Συρίαν, ἀλλὰ τὸ μέγιστον
εὐϑὺς εἶναι πάντων, τῷ κρατοῦντι τῆς νίμης προστιϑείσης.
ΧΥΙ. «ὐτὸς μὲν οὖν Πτολεμαῖος ἐπέπλοι πεντήκον-
τα καὶ ἑκατὸν ναῦς ἔχων’ ἐκ δὲ Σαλαμῖνος ἐκέλευσε Μ8-
νέλαον ἑξήκοντα ναυσὶν, ὅταν μάλιστα σύστασιν ὃ ἀγὼν
ἔχῃ, προσφερόμενον, τὰς Δημητρίου κόπτειν ἐξόπιαϑεν,
καὶ διαταράττοιν τὴν τάξιν. Δημήτριος δὲ ταῖς μὲν
ὁξήκοντα ταύταις ἀχτέταξα δέκα ναὺς αὶ (τοσαῦται γὰρ
ἤρκουν στενὸν ὄντα τοῦ λιμένος ἐμφράξαι τὸν ἔκπλουν)
αὐτὸς δὲ τὸ πϑζὸν ἐκτάξας καὶ τοῖς ἀνατοίνουσιν εἰς τὴν
ϑάλασσαν ἃ ἀχρωτηρίοις ποριχεάμενος, οὕτως ἀνήχϑη ναυ-
σὶν ἑκατὸν ὀγδοήκοντα" προσμίξας δὲ ῥώμῃ καὶ βίᾳ σπολ-
λῇ, κατὰ χράτος ἐτρέψατο τὸν Πτολεμαῖον, αὐτὸν μὲν,
ὡς ἐνικήϑη, διὰ ταχέων φϑύγοντα γαυσὶν ὀκτὼ μόναις,
(τοσαῦται γὰρ ἐκ πασῶν ποριεσώϑησαν, τῶν δ᾽ ἄλλων
αἱ μὲν ἐν τῇ ναυμαχίᾳ ᾿διεφϑάρησων, ἑβδομήκοντα δ᾽
ἥλωσαν αὕτανδροι ») τοῦ δ᾽ ἐν ὁλκάσι παρορμοῦντος
ὄχλου ϑεραπόντων καὶ σιν καὶ γυναικῶν, ἔτι δ᾽ ὅπλων
καὶ χρημάτων καὶ μηχανημάτων ἁπλῶς οὐδὲν ἐξέφυγβ
486 ΡΙΟΤΆΑΒΟΗΙ
τὸν 4ημήτριον, ἀλλ᾽ ἔλαβε πάντα καὶ κατήγαγεν εἷς τὸ
στρατόπεδον. Ἐν δὲ τούτοις ἢ περιβόητος ἣν “αμία,
τὴν μὲν ἀρχὴν σπουδασϑεῖσα διὰ τὴν τέχνην, (ἐδόκει γὰρ
᾿αὐλοῖν. οὐκ εὐκαταφρονήτως) ὕστερον δὲ καὶ τοῖς ἐρωτε-
κοῖς λαμπρὰ γενομένη. Τότε γοῦν ἤδη λήγουσα τῆς
ὥρας, καὶ πολὺ »εώτερον ἑαυτῆς λαβοῦσα τὸν “4ημήτριον,
ἐχράτησε τῇ χάριτι καὶ κατέσχϑν, ὥστ᾽ ἐκείνης εἶναι μόνης
ἐραστὴν, τῶν δ᾽ ἄλλων γυναικῶν ἐρώμενον. Μετὰ δὲ τὴν
γαυμαχίαν οὐδ᾽ ὃ Μενέλαος ἀντόσχεν, ἀλλὰ τήν τα σας
λαμῖνα παρέδωκε τῷ Δημητρίῳ, καὶ τὰς ναῦς, καὶ τὸ πθ-
ζὸν, ἱππϑῖς τὸ χιλίους καὶ διακοσίους, καὶ μυρίους καὶ
δισχιλίους ὁπλίτας.
ΧΥΝΠ. Οντω δὲ λαμπρὰν. καὶ καλὴν τὴν νίην γένο-
μένην ἔτι μάλλον ἐπικοσμῶν ὃ “4ημήτριος οὐγνωμοσύγῃ
καὶ φιλανϑρωπίᾳ, τοὺς νεκροὺς τῶν πολεμίων ἔϑαψο μ8-
γαλοπρεπῶς, καὶ τοὺς αἰχμαλώτους ἀφῆκδν" ᾿ϑηναίοις
δὲ χιλίας καὶ διακοσίας ἀπὸ τῶν λαφύρων ἐδωρήσατο
πανοπλίας. «ἀντάγγελον δὲ τῆς »ῥιης τῷ πατρὶ τὸν Μι-
λήσιον ᾿Αριστόδῆιον ἔ ἔπεμψε, πρωγύοντα κολακείᾳ τῶν
αὐλικῶν ἁπάντων, καὶ τότ παρεσχϑυασμένον, ὡς ἔοικε,
᾿ τῶν κολαχϑυμάτων τὸ μέγιστον ἐπενεγκεῖν τοῖς πράγμα-
σιν. ἸΏς γὰρ ἐπέρασεν ἀπὸ τῆς Κύπρου, προσέχειν μὲν
οὐκ βἴασε τῇ 7 τὸ πλοῖον, ἀγκύρας δ᾽ ἀφεῖναι κϑλεύσας,
καὶ κατὰ ναῦν ἔχειν ἀτρέμα πάντας, αὐτὸς ἐμβὰς εἰς τὸ
ἐφόλκιον, ἐξῆλθε μόνος, καὶ πρὸς τὸν “Ἀντίγονον ἀνέβαι-
γ»8 μδτέωρον ὄντα τῇ προσδοκίᾳ τῆς μάχης, καὶ διακεί-
μδρον, ὡς εἰκός ἐστι διαχεῖσϑαι τοὺς πϑρὶ πραγμάτων τη-
λικούτων ἀγωνιῶντας. ,Τότα 78 μὴν ἀκούσας ἐκεῖνον
ἥκδιν, ἔτι μᾶλλον, ἢ πρότερον, ἔσχα ταραχωδῶς, καὶ μό-
λις μὲν αὐτὸν οἶκοι κατεῖχεν, ἄλλους δ᾽ ἔπεμτστεν ἐπ᾿ ἀλ»
ΒΘΕΜΕΤΕΤΙΌΒ. 481
ἂοις ὑπηρέτας καὶ φίλους, πουσομένους παρὰ τοῦ 4ρι-
στοδήμου περὸ τῶν γεγονότων. ᾿Ἀποχριναμένου δὲ μη-
δὲν αὐτοῦ μηδενὶ, βάδην δὲ καὶ συνοστῶτι τῷ προσώπῳ
μετὰ πολλῆς σιωπῆς προσιόντος, ἐχπλαγεὶς κομιδῆ, καὶ
μηρέτι καρτερῶν ὃ Ἀντίγονος: ἐπὶ τὰς ϑύρας ἀπήντησθ,
σεολλοῦ παραπόμποντος ἤδη τὸν “Αριστόδημον ὄχλου, καὶ
συντρέχοντος ἐπὶ τὸ βασίλοιον. Ὥς οὖν ἐγγὺς ἦλϑεν,
ἐκτείνας τὴν δεξιὰν ἀνεβόησε μεγάλῃ τῇ φωνῇ" » Χαῖρε,
βασιλεῦ ᾿Αντίγονε, »υεῶμεν [βασιλέα] Πτολεμαῖον ναυμα-
χίᾳ, καὶ Κύπρον ἔχομεν, καὶ στρατιώτας αἰχμαλώτους
ψιυρίους δξακισχιλίους ὀκτακοσίους.“ Ὃ δ᾽ ᾿Αντίγονος"
» αὶ σὺ, »ἡ Δία, χαῖρε, “ εἶπεν" »οὕτω δ᾽ ἡμᾶς βασανέ-
σὰς, δίκην ὑφέξεοις" βράδιον γὰρ ἀπολήψῃ τὸ εὐαγγέλιον. “
ΧΥΠ͵ΠΙ. Ἐκ τούτου πρῶτον ἀνεφώνησϑ τὸ πλῆϑος
᾿Ἵντίγονον καὶ “4ημήτριον βασιλέας. ᾿Αντίγονον μὲν οὖν
εὐθὺς ἀνέδησαν οἱ φίλοι" “4ημητρίῳ δ᾽ ὃ πατὴρ ἔπεμπϑ
διάδημα, καὶ “γράφων ἐπιστολὴν » βασιλέα προσεῖπεν.
Οἱ δ᾽ ἐν Αἰγύπτῳ, τούτων ἀπαγγϑλλομένων, καὶ αὐτοὶ
βασιλέα τὸν Πτολεμαῖον ἃ ἀνηγόρευσαν, ὡς μὴ δοκεῖν τοῦ
φρονήματος ὑφίοσϑαι διὰ τὴν ἧτταν. Ἐπενείματο δ᾽
οὕτως τὸ πρᾶγμα τῷ ζήλῳ τοὺς διαδόχους. Καὶ γὰρ
““υσίμαχος ἤρξατο φορεῖν διάδημα, καὶ Σέλουκος ἐγτυγ-
χάνων τοῖς Ἕλλησιν ἐπεὶ τοῖς γ8 βαρβάροις πρότερον
οὗτος ὡς βασιλεὺς ἐχρηματιξϑ. Κάσανδρος δὲ, τῶν ἀλ-
λων αὐτὸν βασιλέα καὶ γραφόντων καὶ καλούντων, αὐτὸς,
ὥσπορ πρότερον εἰώϑει, τὰς ἐπιστολὰς ἔ ἔγραφε. Τοῦτο
δ᾽ “οὐ προσϑήκχην ὁ ὀνόματος καὶ σχήματος ἐξαλλαγὴν εἶχο
μόνον, ἀλλὰ καὶ τὰ φρονήματα τῶν ἀνδρῶν ἐ ἐχίνησε, καὶ
τὰς γνώμας ἐπῇρε, καὶ τοῖς βίοις καὶ ταῖς ὁμιλέαις αὐτῶν
ὄγκον ἐνεποίησε καὶ βαρύτητα, καϑάπερ τραγικῶν ὑπο-
488. ΡΣ ΤΑΒΟΗΙ
κριτῶν ἅμα τῇ σκευῇ 'συμμεταβαλλόντων. καὶ βάδισμα,
καὶ φωνὴν, καὶ κατάχλισιν, καὶ προσαγόρευσιν. Ἔχ δὲ
τούτων ἐγένοντο καὶ περὶ τὰς δικαιώσϑις βιαιότεροι, τὴν
εἰς πολλὰ παρέχουσαν. αὐτοὺς ἐλαφροτέρους καὶ μαλα-
κωτέρους τοῖς ὑπηκόοις πρότερον δἰρωνδίαν τῆς ἐξουσίας
ἀφελόντες... Τοσοῦτον ἴσχυσε κόλακος φωνὴ μία, καὶ
τοσαύτης ἐνέπλησε τὴν οἰκουμένην μεταβολῆς. .
᾿ΣΙΧ, “᾿ντί ογνος δὲ, τοῖς πεπραγμένοις ὑπὸ Ζ4ημη-
τρίον πρρὲ Κυπρον ἐπαρϑεὶς ᾽ ϑυϑὺς. ἐστράτευσεν ἐπὶ
Πτολεμαῖον, αὐτὸς μὲν ἄγων πεζῇ τὴν δύναμιν, 4ημη-
τρίου δὲ μεγάλῳ στόλῳ συμπαραπλέοντος. Ὃν δὲ τρό-
πον» ἔμελλε κρίνεσϑαι τὰ πράγματα, Μήδιος, Ἀντιγόνου
φίλος, ὄψιν εἶδε κατὰ τοὺς ὕπνους. ᾿Εδόκοι γὰρ αὑτὸν
᾿Δντίγονον ἀγωνίζεσϑαι μετὰ τῆς στρατιᾶς ἁπάσης δίαυ-
λον, εὐρώστως καὶ ταχὺ τὸ πρῶτον, εἶτα κατὰ μικρὸν
ἐνδιδόναι τὴν δύναμιν αὐτῷ" καὶ τέλος, ὡς ἔκαμψεν,
ἀσϑενῆ γενόμενον: καὶ μεστὸν ἄσϑματος, οὐ ῥᾳδίως ἃ ἀνα-
φέρειν. Αὐτός τ᾿ οὖν ἐντυχὼν κατὰ γῆν πολλαῖς ἀπο-
ρίαις, καὶ “ημητρίου χειμῶνι καὶ κλύδωνι μεγάλῳ κινδυ-
νεύσαντος εἰς τόπους ἀλμμένους καὶ χαλεποὺς ἐκριφῆναι,
πολλὰς δὲ τῶν νεῶν ἀπολέσαντος ἐπανῆλϑεν ἄπρακτος.
Ἦν δὲ τότε μικρὸν ἀπολείποντα γεγονὼς ἔτη ὀγδοήκον-
τα; μεγέϑει δὲ καὶ βαρύτητι σώματος μᾶλλον, ἢ διὰ τὸ
γῆρας, ἐπὶ τὰς στρατείας γεγονὼς δυσπαρακόμιστος,
ἐχρῆτο τῷ παιδὶ καὶ δι᾽ εὐτυχίαν, καὶ δι᾿ ἐμπειρίαν ἤδη
τὰ μέγιστα καλῶς διοικοῦντι, τρυφὰς δὲ καὶ πολυτελείας
καὶ πότους αὐτοῦ μὴ βαρυνόμενος. Εἰρήνης 7ὰρ οὔσης,
ἀφύβριζεν εἷς ταῦτα καὶ σχολάζων ἐχρῆτο πρὸς τὰς ἦδο-
γνὰς ἀνειμένως αὐτῷ καὶ κατακόρως" ἐν δὲ τοῖς πολέμοις,
ὡς οἵ φύσει σώφρονες, ἔνηφΒ. «Αέγοται δὲ, τῆς «Ααμίας
ΘΕΜΕΤΕΙσ8. 189
ἀναφανδὸν ἤδη κρατούσης, τὸν ᾿᾿ντίγονον, ὑπὸ τοῦ 4η-
μητοίου καταφιλούμενον, ἥκοντος ἀπὸ ξένης, εἰπεῖν ἅμα
γελῶντα" ,ν.““οκεῖς “Ααμίαν, ὦ παῖ, καταφιλεῖν ; πά-
λὶν δὲ ποτὸ πλείονας “μέρας ἐν πότοις γενομένου, καὶ
πρόφασιν λέγοντος ἢ ὡς ῥοῦμά τι διοχλήσϑιεν αὑτόν"
» ᾿Ἐπυϑόμην, ( φάναι τὸν Ἀντίγονον" » ἀλλὰ πότερον,
Θάσιον, ἢ Χῖον, ἦν τὸ ῥεῦμα ;“ “Πυϑόμενος δ᾽ αὖϑις
ἀσϑενῶς ἔχοιν αὐτὸν, ἐβάδιζεν ὁ ὀψόμενος, καὶ τῶν καλῶν
τινε περὶ ϑύρας ἀπήντησεν" εἰσελϑὼν δὲ καὶ καϑίσας
παρ᾽ αὐτῷ, ἥψατο τῆς χειρός" ἐκείνου δ᾽ εἰπόντος, ὅτι
νῦν» ὃ πυρετὸς ἀποκεχώρηκεν᾽ ΑΙ μέλει, παιδίον,“ ἔφη,
»»καὶ ἐμοὶ πορὶ ϑύρας ἃ ἀπιὼν γῦν ἀπήντηκδ.“: Ταῦτα δ᾽
οὕτω πράως ἔφερε διὰ τὴν ἄλλην πρᾶξιν τοῦ Δημητρίου.
Οἱ μὲν γὰρ Σκύϑαι πίνοντες καὶ μοϑυσκόμεονοι παρα-
ψάλλουσι τὰς γευρὰς τῶν τόξων, οἷον. ἐιλυόμενον ὑπὸ
τῆς ἡδονῆς ἀγακαλούμενοι τὸν ϑυμόν" ἐκεῖνος δὲ τὰ μὲν
ἡδονῇ διδοὺς ἁπλῶς ἑαυτὸν, τὰ δὲ σπουδῇ, καὶ ϑάτερα
τῶν ἑτέρων ἄχρατα μεταχειριζόμενος, οὐχ ἧττον ἦν δει-
γὺς ἐν ἐν τοῖς τοῦ πολέμου παρασκεναῖς.
. ᾿Αλλὰ καὶ παρακευάσασϑαι δύναμιν, ἢ ῆ χρήσα-
σϑαι, βιτίων ἐδόκει στρατηγὸς εἶναι, πάντα μὲν ἐκ πτορι-
ουσίας ὑπάρχειν βουλόμενος ἐπὶ τὰς χρείας, τῆς δὲ πιϑρὶ
τὰς ναῦς καὶ τὰ μηχανικὰ μεγαλουργίας λαϑ' ἡδονήν
τα τοῦ ϑεωρεῖν ἀπλήστως ἔχων. Εὐφυὴῆς γὰρ ὧν καὶ
ϑεωρητικὸς, οὐκ εἰς παιδιὰς οὐδ᾽ εἷς διαγωγὰς ἀχρήστους
ἔτροψα, τὸ φιλότεχνον, ὥσπϑρ βασιλεῖς ἄλλοι, αὐλοῦντος
καὶ ζωγραφοῦντεος καὶ Τορδύοντες. “Δέροπος δ᾽ ὃ Μακο-
δὼν τραπέζια μικρὰ καὶ λυχνίδια τεκταινόμενος, ὁπότε
σχολάζοι, διῆγεν. Ἄτταλος δ᾽ ὃ Φιλομήτωρ ἐκήπουϑ τὰς
φαρμακώδεις βοτάνας, οὐ μόνον ὑοσκύαμον καὶ ἐλλέβο-
490 ῬΡΘΦΤΑΈΒΟΘΗΙ
ρον, ἀλλὰ καὶ κώνειον καὶ ἀκόνιτον καὶ δορύκνιον, αὐτὸς
ἐν τοῖς βασιλικοῖς σπείρων καὶ φυτϑδύων, ὁπούς τὸ καὲ
καρπὸν αὐτῶν ἔργον ποποιημένος εἰδέναι καὶ κομίζεσθαι
καϑ'᾽ ὥραν. Οἱ δὲ Πάρϑων βασιλεῖς ἐσεμνύνοντο τὰς
ἀκίδας τῶν βελῶν χαράττοντες αὐτοὶ καὶ ὶ παραϑήγοντος.
“4λλὰ μὴν Δημητρίου καὶ τὸ βάναυσον ἡ ἣν βασιλικὸν, καὶ
μέγεϑος ἢ ἢ μόϑοδος εἶχεν, ἃ ἅμαῚ τῷ περιττῷ καὶ φιλοτέχνῳ
τῶν ἔργων ὕψος τι διανοίας καὶ φρονήματος συνεκφερόν-
των" ὥστϑ μὴ μόνον γνώμης καὶ περιουσίας, ἀλλὰ καὶ
χειρὸς ἄξια φαίνεσϑαι βασιλικῆς. Μεγόϑει μὲν γὰρ
ἐξέπληττε καὶ τοὺς φίλους, κάλλει δὲ καὶ τοὺς πολεμίους
ἔτϑρπϑ. Τοῦτο δ᾽ ἔτι μᾶλλον ἀληθῶς, ἢ ΄ κομψῶς, δἔρη-
ται. ᾿Καὶ τὰς μὲν ἐκκαιδεκήρεις αὗτοῦ καὶ τὰς πεντεκαῖ-
δεκήρδις ἐθαύμαζον ἑστῶτος οὗ πολέμιοι παρὰ τὴν γῆν
αὐτῶν πλεούσας" τ δ᾽ ἑλεπόλεις ὡς ϑέαμα τοῖς πολιορ-
κουμένοις ἤσαν, ὡς αὐτὰ τὰ πράγματα μαρτυρθῖ, “υ-
σίμαχος μὲν γὰρ, ἔχϑιστος ὧν Δημητρίῳ τῶν βασιλέων,
καὶ πολιορχοῦντε Σύλους τοὺς Κιλικίους ἀντιτοταγμένος,
ἔπεμψα παρακαλῶν ἐπιδεῖξαι τὰς μηχανὰς αὐτῷ, καὶ τὰς
ναῦς πλεούσας" ἐπιδείξαντος δὲ, ϑαυμάσας ἀπῆλϑε"
“Ῥόδιοι δὲ, πολὺν χφόνον ὑπ ᾿ αὐτοῦ πολιορκηϑέντες, ἐπεὶ
κατελύσατο τὸν πόλεμον, ἤτήσαντο τῶν μηχανῶν ὁίας,
ὅπως ὑπόμνημα τῆς ἐκοίψου δυνάμεως ἅμα καὶ τῆς αὖ-
τῶν ἀνδραγαϑίας ἔ ἔγωσιν.
ΧΧΙ. πολέμησε δὲ Ῥοδίοις, Πτολεμαίου συμμάχοις
οὖσι; καὶ τὴν μεγίστην ἐλέπολιν τοῖς τείχεσι προσήγαγεν"
ὃς ἕδρα μὲν ἣν τετράγωνος, ἑκάστην ἔ ἔχουσα τοῦ κάτω
πλαισίου πλευρὰν ὑπτὼ καὶ τεσσαράκοντα πηχῶν, ἕξ δὲ
καὶ ἑξήκοντα πηχῶν ὕψος εἶχεν εἰς κορυφὴν, συννούου-
σαν ταῖς ἄνω πλευραῖς καὶ στενωτέραν τῆς βάσεως. Ἔν»-
ΘΕΝΕΤΆΕΙΠ8. 401
ὅοϑεν μὲν οὖν στέγαις διαπέφρακτο καὶ χώραις πολλαῖς-
τὸ δὲ πρὸς τοὺς πολεμίους αὐτῆς μέτωπον ἀνέῳκτο, καὶ
καϑ'᾽ ἑκάστην στέγην ἦν ϑυρὶς, καὶ διὰ τούτων ἐξέπιτετδ
βέλη παντοδαπά" μεστὴ γὰρ ἦν ἀνδρῶν μαχομένων σᾶ-
σαν ἰδέαν μάχης" Καὶ το μὴ χραδαινόμδνον αὐτῆς, μηδὲ
κλινόμενον ἐν ταῖς κινήσεσιν, ἀλλ᾽ ὀρϑὸν ἐν ἕδρᾳ καὶ ἀσά-
λευτον ἰσοῤῥόπως ἅμα ῥοίζῳ καὶ τόνῳ πολλῷ προσχω-
ροῦν, ϑάμβος ἅμα τῇ ψυχῇ καὶ χάριν ὁμοῦ τινα τῇ ὄψει
τῶν ϑεωμένων παρεῖχε. Πρὸς δὲ τοῦτον τὸν πόλεμον
αὐτῷ καὶ “ϑώρακες ἐκομίσϑησαν ἐ ἐκ Κύπρου δύο σιδηροῖ,
μνῶν ὁλκῆς ἑκάτερος τεσσαράκοντα. “υσπάϑειαν δ᾽
αὐτῶν καὶ ῥώμην ἐπιδεικνύμενος ὃ 0 τεχνίτης, Ζωΐλος, ἐκέ-
λευσεν ἐξ εἴκοσι βημάτων ἀφεῖναι καταπαελτικὸν βέλος"
οὗ προσπεσόντος, ἀῤῥαγὴς διέμδινεν ὃ σίδηροφ, ἃ ἀμυχὴν
δὲ μόλις ἔ ἔσχεν ἀμβλεῖαν, οἷαν ἀπὸ. γραφεῖον. “Τοῦτον
αὐτὸς ἐφόρει" τὸν δ᾽ ἕτορον “Ἄλκιμος ὃ ο Ἡπειρώτης, ἀνὴρ
πολεμικώτατος τῶν σὺν αὐτῷ καὶ ῥωμαλεώτατος, ὃς μόνος
ἐχρῆτο διταλάντῳ πανοπλίᾳ, τῶν ἄλλων χρωμένων ταλαν-
τιαίᾳ᾽ καὶ μαχόμενος. ἐν “Ῥύδῳ, πρρὶ τὸ ϑέατρον ἔπεσϑν.
ΧΧΙΙ. Εὐρώστως δὲ καὶ τῶν “Ῥοδίων ἀμυνομένων,
οὐδὲν ἄξιον λόγου πράττων ὃ 4ημήτριος, ὅμως ἐϑυμομά-
χϑε πρὸς αὐτοὺς, ὅτι, Φίλας, τῆς γυναικὸς, αὐτῷ γράμμα-
τα καὶ στρώματα καὶ ἱμάτια πεμψάσης, λαβόντες τὸ
πλοῖον, ὥσπερ εἶχε, πρὸς Πτολεμαῖον ἀπέστειλαν, καὶ
τὴν ᾿Αϑηναίων οὐχ ἐμιμήσαντο φιλανϑρωπίαν, οἷ Φιλέπ-
που πολεμοῦντος αὐτοῖς γραμματοφόρους ἑλόντες » τὰς
μὲν ἄλλας ἃ ἀχόγγωσαν͵ ἐπιστολὰς, μόνην δὲ τὴν ᾿Ολυμπιά-
δος οὐκ ἔλυσαν, ἀλλ᾽, ὥσπερ ἣν κατασεσημασμένη, πρὸς
ἐχδῖνον ἀπέστειλαν. Οὐ μὴν ἀλλὰ καίπερ, ἐπὶ τούτῳ
σφόδρα δηχϑεὶς ὃ Δημήτριος, ουϑὺς παρασχόντας λαβὴν
490 ΡΠ ΠΤΑΈΟΗΙ
ροῦν, ἀλλὰ καὶ κώνειον καὶ ἀκόνιτον καὶ δορύκνιον, αὐτὸς
ἐν τοῖς βασιλικοῖς σπϑίρων καὶ φυτεύων, ὁπούς τὸ καὲ
καρπὸν αὐτῶν ἔργον ποποιημένος εἰδέναι καὶ κομίζεσθαι
«αϑ'᾽ ὧραν. Οἱ δὲ Πάρϑων βασιλεῖς ἐσεμνύνοντο τὰς
ἀκίδας τῶν βελῶν χαράττοντες αὐτοὶ καὶ ὶ παραϑήγοντες.
.«Αλλὰ μὴν Δημητρίου καὶ τὸ βάνανσον ἡ ἣν βασιλικὸν, καὶ
μέγεϑος ἢ ἢ μέϑοδος εἶχεν, ἃ ἅμα τῷ περιττῷ καὶ φιλοτέχνῳ
τῶν ἔργων ὕψος τι διανοίας καὶ φρονήματος συνεχφερόν-
των" ὥστε μὴ μόνον γνώμης καὶ ποριουσίας, ἀλλὰ καὶ
χειρὸς ἄξια φαίνεσϑαι βασιλικῆς. Μεγέϑει μὲν γὰρ
ἐξέπληττε καὶ τοὺς φίλους, κάλλει δὲ καὶ τοὺς πολεμίους
ἔτδρπε. Τοῦτο δ᾽ ἔτι μᾶλλον ἀληϑῶξ, ἢ ἢ κομψῶς, δἴρη-
ται. ᾿Καὶ τὰς μὲν ἐκκαιδεκήροις αὐτοῦ καὶ τὰς: πεντβκαῖ-
δεκήρεις ἐθαύμαξον ὁστῶτος οὗ πολέμιοι παρὰ τὴν γῆν
αὐτῶν πλεούσας" «ἰ ἑ δ᾽ ἑλεπόλεις ὡς ϑέαμα τοῖς πολιορ-
κουμένοις ἦσαν, ὡς αὐτὰ τὰ πράγματα μαφτυρδξ, “ν-
σίμαχος μὲν γὰρ, ἔχϑιστος ὧν “Δημητρίῳ τῶν βασιλέων,
καὶ πολιορκοῦντι Σόλους τοὺς Κιλικίους ἀντιτοταγμένος,
ἔπεμψε παρακαλῶν ἐπιδεῖξαι τὰς μηχανὰς αὐτῷ, καὶ τὰς
ναῦς πλεούσας" ἐπιδοίξαντος δὲ, ϑαυμάσας ἀπῆλϑε᾽
“Ῥύδιοι δὲ, πολὺν χφόνον ὑπ᾽ αὐτοῦ πολιορκηϑέντες, ἐπεὶ
κατελύσατο τὸν πόλεμον, ἡτνήσαντο τῶν μηχανῶν ὀίας,
ὅπως ὑπόμνημα τῆς ἐκοίγου δυνάμδως ἅμα καὶ τῆς αὖ-
τῶν ἀνδραγαϑίας ἔ ἔχωσιν.
ΧΧΙ. πολέμησε δὲ Ῥοδίοις, Πτολεμαίου συμμάχοις
οὖσι, καὶ τὴν μεγίστην. ἐλέπολιν τοῖς τείχεσι προσήγαγεν"
ὃς ἕδρα μὲν ἣν τετράγωνος, ἑκάστην ἔ ἔχουσα τοῦ κάτω
πλαισίου πλευρὰν ὁ ὀκτὼ καὶ τεσσαράκοντα πηχῶν, ἕξ δὲ
καὶ ἑξήκοντα πηχῶν ὑψος εἶχεν εἷς κορυφὴν, συνγούου-
σαν ταῖς ἄνω πλευραῖς καὶ στενωτέραν τῆς βάσοως. Ἔ»-
ΒΘΕΜΝΜΕΤΆΙσ5. 401
δοϑεν μὲν οὖν στέγαις διαπέφρακτο καὶ χώραις πολλαῖς-
τὸ δὲ πρὸς τοὺς πολεμίους αὐτῆς μέτωπον ἀνέῳκτο, καὶ
καϑ' ἑκάστην στέγην ἦν ϑυρὶς, καὶ διὰ τούτων ἐξέπιτετδ
βέλη παντοδαπά" μεστὴ γὰρ ἦν ἀνδρῶν μαχομένων σεᾶ-
σαν ἰδέαν μάχης" Καὶ το μὴ χραδαινόμενον αὐτῆς, μηδὲ
κλινόμενον ἐν ταῖς κινήσεσιν, ἀλλ᾽ ορϑὸν ἐν ἕδρᾳ καὶ ἀσά-
λευτον ἰσοῤῥόπως ἅμα ῥοίζῳ καὶ τόνῳ πολλῷ προσχω-
ροῦν, ϑάμβος ἅμα τῇ ψυχῇ καὶ χάριν ὁμοῦ τινα τῇ ὄψει
τῶν ϑεωμένων σιαραῖχΒ. Πρὸς δὲ τοῦτον τὸν πόλεμον
αὑτῷ καὶ “ϑώρακες ἐκομίσϑησαν ἐκ Κύπρου δύο σιδηροῖ,
μνῶν ὁλκῆς ἑκάτερος τεσσαράκοντα. “υσπάϑειαν δ᾽
αὐτῶν καὶ ῥώμην ἐπιδεικνύμενος ὃ Ο τεχνίτης, Ζωΐλος, ἐκέ-
λευσεν ἐξ εἴκοσι βημάτων ἀφεῖναι καταπελτικὸν βέλος"
οὗ προσπεσόντος, ἀῤῥαγὴς διέμδινεν ὃ σίδηροφ, ἃ ἀμνχὴν
δὲ μόλις ἔ ἔσχεν ἀμβλεῖαν, οἵαν ἀπὸ. γραφείου. Τοῦτον
αὐτὸς ἐφόροι" τὸν δ᾽ ᾿ ἕτορον “Ἄλχιμὸς ὃ ο Ἡπειρώτης, ἀνὴρ
πολεμικώτατος τῶν σὺν αὐτῷ καὶ ῥωμαλεώτατος, ὃς μόνος
ἐχρῆτο διταλάντῳ πανοπλίᾳ, τῶν ἄλλων χρωμένων ταλαν-
τιαίᾳ᾽ καὶ μαχόμενος. ἐν Ῥύδῳ, πρρὶ τὸ ϑέατρον ἔπεσεν.
ΧΧΙΙ. Ευρώστως δὲ καὶ τῶν “Ῥοδίων ἀμυνομένων,
οὐδὲν ἄξιον λόγου πράττων ὃ 4ημήτριος, ὅμως ἐϑυμομά-
χϑι πρὸς αὐτοὺς, ὅτι, Φίλας, τῆς γυναικὸς, αὐτῷ γράμμα-
τα καὶ στρώματα καὶ ἱμάτια πομψάσης, λαβόντες τὸ
πλοῖον, ὥσπερ εἶχε, πρὸς Πτολεμαῖον ἀπέστειλαν, καὶ
τὴν ᾿᾿ϑηναίων οὐκ ἐμιμήσαντο φιλανϑρωπίαν, οἵ Φιλότ-
σου πολεμοῦντος αὑτοῖς γραμματοφόρους ἑλόντες, τὰς
μὲν ἄλλας ἁ ἀχέγνωσαν͵ ἐπιστολὰς, μόνην δὲ τὴν ᾿Ολυμπιά-
δος οὐκ ἔλυσαν, ἀλλ᾽, ὥσπερ ἣν κατασεσημασμένη, πρὸς
ἐχῖνον ἀπέστειλαν. Οὐ μὴν ἀλλὰ καίπερ, ἐπὶ τούτῳ
σφόδρα δηχϑοὶς ὃ Δημήτριος, ουϑὺς παρασχόντας λαβὴν
192 ΡΙΠΤΑΉΆΟΘΗΙ
οὐχ ὑπέμεινεν ἀντιλυπῆσαι τοὺς “Ῥοδίους. Ἔτυχε ἀρ
αὐτοῖς ὃ Καύνιος Πρωτογένης γράφων τὴν περὶ τὸν 1ἅ-
λυσον διάϑεσιν, καὶ τὸν πίνακα μικρὸν ἀπολεΐποντα τοῦ
τέλος ἔχϑοιν ἔν τινι τῶν προαστείων ἔλαβεν ὃ Δημήτριος.
Πομψάντων δὲ κήρυκα τῶν Ῥοδίων, καὶ δεομένων φεΐσα-
σϑαι καὶ μὴ διαφϑεῖραι τὸ ἔργον, ἀπεχρίνατο τὰς τοῦ
πατρὸς εἰκόνας ἐμπρῆσαι μᾶλλον, ἢ τέχνης πόνον τοσοῦ-
τον. Ἑπτὰ γὰρ ἔτεσι συντελέσαι λέγεται τὴν γραφὴν ὃ
Πρωτογένης. Καὶ φησιν ὃ ᾿Απελλῆς οὕτως ἐκπλαγῆναι
ϑεασάμενος. τὸ ἔργον, ὥστε καὶ φωνὴν ἐπιλισεεῖν αὐτὸν,
ὀψὲ δ᾽ δἰπεεῖν" » Μέγας ὃ πόνος, καὶ ϑανυμαστὸν τὸ ἔρ-
γον" οὐ μὴν ἔχειν 7ε χάριτας, δι᾿ ἃς οὐρανοῦ αύειν τὰ
ὑπ᾿ αὑτοῦ γραφόμενα. ς Ταύτην μὲν οὖν τὴν γραφὴν
εἷς ταὐτὸ ταῖς ἄλλαις συνωσϑεῖσαν ἐν Ῥώμῃ τὸ πῦρ ἐπδ-
γϑίματο. Τῶν δὲ “Ῥοδίων κατοξανισταμένων τοῦ πολέ-
μου, δεόμενον προφάσϑως τὸν Δημήτριον ᾿᾿Αϑηναῖοι πα-
ραγενόμενοι διήλλαξαν, ἐπὶ τῷ συμμαχεῖν ἹΡοδίους “ἄντι-
γόνῳ καὶ 4ημητρίῳ, πλὴν ἐπὶ “Πτολεμαῖον.
ΧΧΙΙ. ᾿"Ἐκάλουν δὲ τὸν Δημήτριον ᾿Αϑηναῖοι, Κα-
σάνδρονυ τὸ ἄστυ πολιορκοῦντος. ὋὉ δὲ γαυσὶν ἐπιπλού-
σας τριακοσίαις τριάκοντα καὶ πολλοῖς ὁπλίταις, οὐ μό-
γον ἐξήλασε τῆς ᾿Αττικῆς τὸν «Κάσανδρον, ἀλλὰ φεύγοντα
μέχρε Θερμοπυλῶν διώξας καὶ τρεψάμενος, Ἡράκλειαν
ἔλαβεν, ἑκουσίως αὐτῷ προσϑεμένην, καὶ τῶν Μακεδό-
γῶν ἑξακισχιλίους μοταβαλλομένους πρὸς αὐτόν. Ἔπα-
γιὼν δὲ, τοὺς ἐντὸς πυλῶν Ἕλληνας ἠλευϑέρου, καὶ Βοιω-
τοὺς ἐποιήσατο συμμάχους, καὶ Κεγχρϑιὰς εἶλδ᾽ καὶ Φυ-
λὴν, καὶ Πάνακτον, ἐπιτειχίσματα τῆς ᾿ἁἀττικῆς ὑπὸ Κα-
σάνδρου φρουρούμενα καταστρεψάμενος, ἀπέδωκε τοῖς
᾿᾿ϑηναίοις. Οὗ δὲ καίπερ ἐκκεχυμένοι πρότερον πρὸς
ὨΕ ΜΕ ΤΆΕΙΠ8Β. 103
αὐτὸ» καὶ κατακεχρημόνοι πάσανφιλοτιμίαν, ἐξεῦρον ὅμως
καὶ τότϑ πρόσφατοι καὶ καινοὶ ταῖς κολακϑίαις φανῆναι.
Τὸν γὰρ ὑπισϑόδομον τοῦ Π' ἀρϑενῶνος ἀπέδειξαν αὖ-
τῷ κατάλυσιν' κακεῖ δίαιταν εἶχθ, τῆς ᾿Αϑηνᾶς λογομέ-
γης ὑποδέχεσθαι καὶ ξενίξειν αὑτὸν, οὔ πάνυ κόσμιον ξέ-
»Ὸ», οὐδ᾽ ὡς παρϑέγῳ πρῴως ἐπισταϑμεύοντα. Καίτοι
τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, Φίλιππον, αἰσϑόμενός ποτ ὃ πατὴρ
καταλύοντα ἐν οἰκίᾳ τρϑῖς ἐχούσῃ νἕας γυναῖκας, πρὸς
ἐκεῖνον μὲν οὐδὲν ἐφθέγξατο" παρόντος δ᾽ ἐκοίνον, τὸν
σταϑμοδότην μετατιεμψάμενος" » Οὗτος," εἶπον, ,γοὺν
ἐξάξεις μου τὸν υἱὸν ἐκ τῆς στενοχωρίας; “
ΧΧΙΝ, Δημήτριος δὲ, τὴν ᾿4ϑηνᾶν αὐτῷ προσῆκον,
εἰ δι᾽ ἄλλο μηδὲν ὥς γ8 πρεσβυτέραν ἀδελφὴν αἰσχύνε-
σϑαι, (τοῦτο γὰρ ἐβούλετο λέγεσϑαι) τοσαύτην ὕβριν εἱ δἰ
παῖδας ἐλευϑέρους καὶ γυναῖκας ἀστὰς κατεσκέδασϑ τῆς
ἀκροπόλεως, ὦ ὥστϑ δοκεῖν τότϑ μάλιστα καϑαρεύοιν τὸν
τόπον, ὅτϑ ,Σρυσίδι, καὶ “αμίᾳ, καὶ Δημοῖ, καὶ “Αντικύ-
ρᾳ, ταῖς πόρναις ἐχείναις συνακολασταίνοι. Τὰ μὲν οὖν
ἄλλα σαφῶς ἀπαγγέλλειν οὐ πρέπει διὰ τὴν πόλιν" τὴν
δὲ Δημοκλέους ἃ ἀροτὴν καὶ σωφροσύνην ἄξιόν ἐστι μὴ πα-
ρελϑ εἶν. Ἐκεῖνος γὰρ ᾿ἦἣν ἔτι παῖς ἄνηβος, οὐκ ἔλαϑε δὲ
τὸν Δημήτριον, ἔχων τῆς ϑυμορφίας τὴν ἐπωνυμίαν κατή-.
γορον" ἐκαλεῖτο γὰρ Δημοκλῆς ὃ καλός. Ὥς δὲ πολλὰ
διδόντων, καὶ πειρώντων, καὶ φοβούντων, ὑπ᾽ οὐδενὸς
ἡλίσκετο" τέλος δὲ, φούγων τὰς παλαίστρας καὶ τὸ γυ-
μνάσιον, εἴς τε βαλανεῖον ἰδιωτικὸν ἐφοίτα λουσόμενος"
ἐπιτηρήσας τὸν καιρὸν ὃ Δημήτριος ἐπεισῆλϑεν αὐτῷ
μόνῳ. ζω δὲ παῖς, ὡς συνεῖδε τὴν περὶ αὑτὸν ἐρημίαν,
καὶ τὴν ἀνάγκην, ἀφελὼν τὸ πῶμα. τοῦ χαλχώματος, δὶς
ζίον ὕδωρ ἐνήλατο, καὶ διέρϑειρεν αὑτὸν, ἀνάξια μὲν πα-
Ριμιν. ὙΠ]. Ν
194 ῬΠΤΑΒΟΗΙ
ϑὼν, ἄξια δὲ τῆς πατρίδος καὶ τοῦ κάλλους φρονήσας"
οὐχ ὡς Κλεαίνετος ὃ “Ἀλδομέδοντος, ὃ ὃς ὠφληκότι τῷ πα-
τρὶ πεντήκοντα ταλάντων δίκην ἀφοϑῆναι διαπραξάμε-
γος, καὶ “ράμματα παρὰ 4ημητρίον κομίσας πρὺς τὸν
δῆμον, οὐ μόνον ἑαυτὸν κατήσχυνεν, ἀλλὰ καὶ τὴν πόλιν
συνετάραξβ. Τὸν μὲν γὰρ Κλεομόδοντα τῆς δίκης ἀφῆ-
ΚΟ, ἐγράφη δὲ ψήφισμα, μηδένα τῶν πολιτῶν ἐπιστολὴν
παρὰ Δημητρίον κομίζϑιν. Ἐπεὶ δ᾽ ἀκούσας ἐκεῖνος οὐκ
ἤνεγκε μετρίως, ἀλλ᾽ ἠγανάκτησϑ, δείσαντες αὖϑις οὗ
μόνον τὸ ψήφισμα καϑεῖλον, ἀλλὰ καὶ τῶν εἰσηγησαμέ-
γῶν καὶ συνειπόντων τοὺς μὲν ἀπέκτειναν, τοὺς δ᾽ ἐφυ-
γάδουσαν' ἔτι δὲ προσοψηφίσαντο, δοδόχϑαι τῷ δήμῳ
τῶν ᾿Αϑηναίων, πᾶν, ὃ τι ἂν ὃ βασιλθὺς Δημήτριος κε-
λεύσῃ, τοῦτο καὶ πρὸς ϑεοὺς ὅσιον, καὶ πρὸς ἀνθρώπους
εἶναι δίκαιον. Εἰπόντος δέ τινος τῶν καλῶν κἀαγαϑῶν
ἀνδρῶν, μαίνεσϑαι τὸν Στρατοκλέα τοιαῦτα γράφοντα,
Δημοχάρης ὃ «Δουχονοεὺς εἶπ᾽ »» Μαίνοιτο μὲν τ᾽ ἂν,
δὲ μὴ μαίγοιτος Πολλὰ γὰρ ὃ Στρατοκλῆς ὠφϑλεῖτο
διὰ τὴν κολακδίαν. Ὃ δὲ Δημοχάρης ἐπὶ τούτῳ διαβλη-
ϑοὶς ἐφυγαδεύϑη. Τοιαῦτα ἔπραττον ᾿Αϑηναῖοι, φρου-
ρᾶς ἀπηλλάχϑαι καὶ τὴν ἐλουϑερίαν ἔχειν δοκοῦντες.
Χχν. Δημήτριος δὲ παρελϑὼν εἰς Πδλοπόννησον,
ὡς οὐδενὸς ὑφισταμένου τῶν ἐναντίων, ἀλλὰ φυγόντων,
καὶ προϊθομένων τὰς πόλδις, προσηγ ἄγδτο τὴν καλουμένην
“Ἀκτὴν καὶ “᾿φκαδίαν, πλὴν Μαντινείας" καὶ Αργος, καὶ
Σικυῶνα, καὶ Κόρινϑον ἐλύσατο, τάλαντα δοὺς ἑ ἑκατὸν
τοῖς φρουροῦσιν. . Ἐν ᾿ἄργει μὲν οὖν τῆς τῶν ραΐων
ἑορτῆς καϑηκούσης, ἀγωνοϑετῶν καὶ συμπανηγνρίζων
τοῖς Ἕλλησιν, ἔ ἔγημϑ τὴν Αἰακίδου ϑυγατέρα, του Μολοτ-
τῶν βασιλέως, ἀδελφὴν δὲ Πύῤῥου, Δηϊδάμδιαν. ΣΞικνω-
ὈΕΜΕΤΆΣΙ 5. 4905
νίους δὲ φήσας παρὰ τὴν πόλεν οἰκεῖν, εἰς τὴν πόλιν ἔ; ἔπϑι-:
σεν, οὗ »ὖν οἰκοῦσι, μοτοικίσασϑαι" τῷ δὲ τόπῳ καὶ
τοὔνομα τὴν πιόλιν ,συμμοταβαλοῦσαν, ἀντὶ Σικυῶνος
Δημητριάδα προσηγόρευσεν. Ἔν δ᾽ ᾿Ισϑμῷ κοινοῦ συνε-
δρίου γενομένου, καὶ πολλῶν ἀνϑρώπων συνελϑόντων, ἢ ἢγ8-
μὼν ἀνηγορούϑη τῆς Ἑλλάδος, ἃ ὡς πρότερον οἵ περὶ Φίλιπ-
πον καὶ ᾿Δλέξανδρον’ ὧν ἐκεῖνος οὐ παρὰ μικρὸν ἐνόμιζεν
ἑαυτὸν εἶναι βελείονα, τῇ τύχῃ τῇ παρούσῃ καὶ τῇ δυνά-
μδι τῶν πραγμάτων ἐπαιρόμενος. “Αλέξανδρός γ᾽ οὖν
οὐδένα τῶν ἄλλων βασιλέων ἀπεστέρησε τῆς ἐπωνυμίας,
οὐδ᾽ αὑτὸν ἀνεῖπε βασιλέων βασιλέα, καίτοι πολλοῖς τὸ
καλεῖσϑαι καὶ εἶναι βασιλέας αὐτὸς δεδωκώς" ἐκεῖνος δὲ
χλευάζων καὶ γελῶν τοὺς ἄλλον τιγὰ, πλὴν τοῦ πατρὸς
καὶ αὐτοῦ, βασιλέα προσαγορούοντας, ἡδέως ἤκουθ τῶν
παρὰ πύτον ἐπιχύσεις λαμβανόντων, Δημητρίου βασιλέως,
Σελούχου δ᾽ ἐλεφαντάρχον, Πτολεμαίου δὲ ναυάρχου, “υ-
σιμάχου δὲ γαζοφύλακος, ᾿4γαϑοκλέους δὲ, τοῦ Σικελιώ-
του, »ησιάρχου. Τούτων δὲ πρὸς τοὺς βασιλεῖς ἐχφερο-
μένων, οἱ μὲν ἄλλοι βασιλεῖς κατεγέλων, «Τυσίμαχος δ'
ἠγανάκτει μόνος, εἰ σπάδοντα νομίζοι: Δημήτριος αὐτόν"
ἐπιεικῶς γὰρ δἰώϑεισαν εὐνούχους ἔχοιν γαξοφύλακας.
Ἦν» δὲ καὶ πάντων ἀπεχϑέστατος ὃ ὃ “υσίμαχος. αὐτῷ, καὶ
λοιδορῶν εἰς τὸν ἔρωτα τῆς “Ταμίας ἔλογϑ,. γὺν πρῶτον
ἑωρακέναι πόρνην προδρχομένην ἐχ τραγικῆς σκηνῆς" δ.
δὲ Δημήτριος ἢ ἔφη, σωφρονεστέραν εἶναι τὴν ἑαυτοῦ πόρ-
τη» τῆς ἐκείνου. Πηνελόπης.
ΧΧΥΙῚ. Τότε δ᾽ οὖν ἀναξουγνύων εἰς τὰς ᾿Αϑήνας,
ἔγραψεν, ὅτι βούλεται παραγενόμενος εὐθὺς μυηϑῆναι,
καὶ τὴν τϑλετὴν ἅπασαν ἀπὸ τῶν μικρῶν ἄχ ε τῶν ἐπο-
πτικῶν παραλαβεῖν. Τοῦτο δ᾽ οὐ ϑεμιτὸν ἤν, οὐδὲ γε-
Ν2
196 ῬΙΌΤΑΞΒΟΗΣΙ
γονὸς πρότερον, ἀλλὰ τὰ μιιρὰ τοῦ ᾿“ν ϑεστηριῶνος ἔτε-
λοῦντο, τὰ δὲ μεγάλα τοῦ Βοηδρομιῶνος" ἐπώπεευον. δὲ
τοὐλάχιστον ἀπὸ τῶν μεγάλων ἐγιαυτὸν διαλιπόντες.
᾿Αναγνωσϑέντων δὲ τῶν γραμμάτων, μόνος ἐτόλμησεν
ἀντειπεῖν Πυϑόδωρος ὃ δαδοῦχος, ἐπέρανθ δ᾽ οὐδέν"
ἀλλὰ Στρατοκλέους γνώμην εἰπόντος, Αἀνϑεστηριῶνα τὸν
Μ Τουνυχιῶνα ψηφισαμένους καλδῖν καὶ κομίζειν, ἐτέλουν
τῷ Δημητρίῳ τὰ πρὸς ἀγοράν" καὶ μετὰ ταῦτα πάλιν
ἐξ ᾿Ανϑεστηριῶνος ὃ Μ ουνυχιὼν γενόμενος “Ἐοηδρομιὼν,
ἐδέξατο τὴν λοιπὴν τελετὴν, ἅμα καὶ τὴν ἐποτοτείαν
τοῦ Δημητρίου προσοπιλαβόνταος. Δι᾿ ὃ καὶ Φιλιππίδης
τὸν Στρατοκλέα λοιδορῶν ἐποίησεν"
Ὁ τὸν ἐνιαυτὸν συντομὼν εἰς μῆν᾽ ἕνα.
καὶ πϑρὶ τῆς ἐν τῷ Παρϑενῶνι κατασκηνώσεως"
Ὅ τὴν ἀκρόπολιν: πανδοχεῖον ὑπολαβὼν,
καὶ τὰς ὁταίρας εἰσαγαγὼν τῇ Παρϑένῳ.
ΧΧΥΠ. Πολλῶν δὲ γενομένων ἐν τῇ ἀρεὰ τότϑ πεληρο-
μϑλημάτων καὶ παρανομημάτων, ἐκεῖνο μαλιστ α λέγαται
λυπῆσαι τοὺς ᾿᾿ϑηνοίους, ὃ ὅτι διακόσια καὶ ποντήμοντα
τάλαντα πορίσαι ταχὺ καὶ δοῦναι προσταχϑὲν αὐτοῖς,
καὶ τῆς εἰσπράξεως συντόμον καὶ ἀπαραιτήτον γε-
»ομένης, ἰδὼν ἡδροισμένον τὸ ἀργύριον, ἐκέλευσα «4α-
μίᾳ καὶ ταῖς περὶ αὐτὴν ἑταίραις εἰς σμῆγμα δοϑῆναι.
Ἢ γὰρ αἰσχύνη τῆς ζημίας, καὶ τὸ ῥῆμα τοῦ πράγματος
μᾶλλον ἠνώχλησϑ τοὺς ἀνϑρώπους. Ἔνιοι δὲ τοῦτο Θετ-
ταλοῖς, οὐκ ᾿Αϑηναίοις, ὑπ αὐτοῦ συμβῆναι λέγουσι.
Χωρὶς δὲ τούτων αὐτὴ καϑ᾽ ἑαυτὴν ἡ «Δαμία τῷ βασιλεῖ
παρασκουάζουσα δεῖπνον, ἠργυρολόγησε πολλούς. Καὶ
τὸ δεῖπνον οὕτως ἤνϑησϑ τῇ δόξῃ διὰ τὴν πολυτέλειαν,
ὥστε ὑπὸ Αυγκέως τοῦ Σαμίου συγγεγράφϑαι. Δι᾿ ὃ
ΘῈΕΜΕΤΆΙΣΒ. 491
«αἱ τῶν κωμικῶν τις οὗ φαύλως τὴν «αμίαν Ἑλέπολιν
ἀληϑῶς προσεῖπθ. “4ημοχάρης δ᾽ ὃ Σόλιος τὸν Δημή-
τριον αὐτὸν ἐιάλοι Μῦϑον" εἶναι γὰρ αὐτῷ καὶ «“αμίαν.
Οὐ μόνον δὲ ταῖς γαμεταῖς, ἀλλὰ καὶ τοῖς φίλοις τοῦ
““ημητρίου ζηλον καὶ φϑόνον εὐημεροῦσα καὶ στεργομέ-
νη παρεῖχεν. ἀφίκοντο γοῦν τινες παρ᾿ αὐτοῦ κατὰ
πρεσβείαν πρὸς “᾿υσίμαχον, οἷς ἐκδᾶνος ἀγὼν σχολὴν
ἐπέδειξεν ἔν τὸ τοῖς μηροῖς καὶ τοῖς βραχίοσιν ὠτειλὰς
βαϑείας ὀνύχων λεοντείων" καὶ διηγεῖτο τὴν γενομένην
αὐτῷ μάχην πρὸς τὸ ϑηρίον, ὑπ᾽ ᾿Αλεξάνδρου συγκα-
ϑειρχϑέντε τοῦ βασιλέως. Οὗ δὲ γελῶντες ἔφασαν, καὶ
τὸν αὑτῶν βασιλέα δεινοῦ ϑηρίου δήγματα φέρϑιν ἐν τῷ
τραχήλῳ, Δαμίας. Ἦν δὲ ϑαυμαστὸν, ὅτι τῆς Φίλας
ἐν ἀρχῇ τὸ μὴ καϑ᾽ ἡλικίαν δυσχεραίνων, ἥττητο τῆς
“Ἰαμίας, καὶ τοσοῦτον ἤρα χρόνον ἤδη παρηκμακυίας.
Δημώ γ᾽ οὖν, ἡ ἐτιχαλουμένη Μανία, παρὰ δεῖπνον αὖ-
λσύσης τῆς «Λαμίας, καὶ τοῦ Δημητρίου πυϑομένου" » Τί
σοι δοκεῖ ; ς, Τραῦς," εἶπεν, »νὦ βασιλεῦ. -- Πάλιν δὲ
τραγημάτων παρατεϑέντων, κἀκείνου πρὸς αὐτὴν εἰπόν-
τος" ,᾽ Ὁρᾷς, ὅσα μοι Ααμία πέμπει; " » ἡπλείονα, ““
ἔφη, »» πεμφϑήσεταί σοι παρὰ τῆς ἐμῆφ μητρὸς, ἐὰν ϑὲ-
λῃς καὶ μετ᾽ αὐτῆς καϑούδειν. - ᾿Απομνημονεύεται δὲ
τῆς «αμίας καὶ πρὸς τὴν λεγομένην Βοκχόρεως κρίσιν
ἀντίῤῥησις. . . Ἐπεὶ γάρ τις ἐρὼν ἐν Αἰγύπτῳ τῆς ὅταίρας
Θωνίδος ἤτεῖτο συχνὸν χρυσίον, εἶτα κατὰ τοὺς ὕπνους
δόξας αὐτῇ συγγενέσθαι τῆς ἐπιϑυμίας ἐπαύσατο, δίκην
ἔλαχεν ἢ ῆ Θωνὶς αὐτῷ τοῦ μισϑώματος. ᾿Ακούσας δὲ τὸν
λόγον ὃ -Βόκχορις, ᾿ἐκέλουσο τὸν ἄνϑρωπον, ὅσον ἤτήϑη
χρυσίον ἠριϑμημένον ἐν τῷ ἀγγείῳ διαφέρειν δοῦρο κά-
κϑῖσθ τῇ χειρὶν τὴν δ᾽ ἑταίραν ἔχεσϑαι τῆς σκιᾶς, ὡς τὴν
198 ΡΙΟΥΑΠΟΗῚ
δύξαν τῆς ἀληϑείας σκιὰν οὖσαν. Οὐκ ὥστο ταύτην εἷ-
γαι τὴν κρίσιν ἡ “αμία δικαίαν" οὐ γὰρ ἀπέλυσεν ἡ ῆ σχιὰ
τῆς ἐπεϑυμίας τοῦ ἀργυρίου τὴν ὁταίραν, τὸ δ᾽ ὄναρ
ἔπαυσεν ἐρῶντα τὸν γϑανίσξον. Ταῦτα μὲν ουν πϑρὶ ὁ Δαμίας.
᾿ ΧΧΨΗ͂Ι. Τὴν δὲ διήγησιν, ὥσπερ, ἐκ κωμικῆς σχηνῆς,
πάλιν εἰς τραγικὴν μετάγουσιν αἱ τύχαι καὶ αὖ πράξεις
τοῦ ἀνδρὸς, ὃν διηγούμεϑα. Τῶν γὰρ ἄλλων βασιλέων
ἁπάντων συνισταμένων ἐπὶ τὸν ᾿Αντίγονον, καὶ συμφϑθ--
ρόντων εἰς ταὐτὸ τὰς δυνάμεις, ἀπῇρεν ὁ Δημήτριος ἐκ
τῆς Ἑλλάδος, καὶ τῷ πατρὶ συμμίξας φιλοτιμουμένῳ παρ᾿
ἡλικίαν, πρὸς τὸν πόλεμον ἔτι μᾶλλον αὐτὸς ἐπεῤῥώσϑη.
Κ (αέτοι δοκεῖ γ᾽ ᾿Αντίγονος, δὶ μωιρὼν τινῶν ὑφεῖτο, καὲ
τῆς ἄγαν φιλαρχίας ἐχάλασε, μέχρι, παντὸς ἂν αὑτῷ δια-
φυλάξαι κἀκδίνῳ καταλιπεῖν τὸ πρῶτον δῖναι. Φύσει δὲ
βαρὺς ὧν καὶ ὑπερόπτης, καὶ τοῖς λόγοις οὐχ ἧττον, ἢ
τοῖς πράγμασι, τραχὺς, πολλοὺς καὶ γέους καὶ ὶ δυνατοὺς
ἄνδρας ἐξηγρίαινε καὶ ; παρώξυνε" καὶ τήν γ8 τότϑ σύστα-
σιν καὶ κοινωνίαν αὐτῶν ἔλεγον, ὦ ὥσπερ ὀρνίϑων σπερμο-
λόγων συνδρομὴν, ἑνὶ λέίϑῳ καὶ ψόφῳ συνδιαταράξει».
Ἢγε δὲ πεζοὺς μὲν ἑπτακισμυρίων πλείους, ἐππϑὶς. δὲ
μυρίους, ἐλέραντας δ᾽ ὁβδομήκοντα πέντ" τῶν ἐναντίων
ἐχόντων πεζοὺς μὲν ἑξακισμυρίους παὶ τετρακισχιλίους,
ἑππεῖς δὲ ποντακοσίους τῶν ἐκδίνου τιλδίονας, ἐλέ-
φαντας δὲ τετρακοσίους, ἅρματα δ᾽ ἑκατὸν εἴκοσι. Τ-
γομένων δ᾽ ἐγγδον αὐτῷ τροπὴν ἔσχεν ἢ διάνοια τῆς ἐλ-
σείδος μᾶλλον, ἢ ἢ τῆς γνώμης. ὑὙψηλὸς γὰρ εἶναι καὶ γαῦ-
ρος εἰωϑὼς ἐν τοῖς ἀγῶσι, καὶ χφώμενος φωνῇ Το μεγά-
λῃ καὶ λόγοις σοβαροῖς, πολλάκις δὲ καὶ τῷ παρασκώψαϊί
τι καὶ γελοῖον εἰπεῖν, τῶν πολεμίων ἐν χερσὶν ὦ ὄντων, ἐπι-
δεικνύμενος εὐστάϑειαν καὶ καταφρόνησιν, τότα σύννους
ΘΕΜΝΜΕΥΕΙΣΒ. 499
δωρᾶτο καὶ σιωπηλὸς τὰ πολλὰ, καὶ τὸν υἱὸν ἀπέδειξα
τῷ πλήϑει καὶ συνέστησδ διάδοχον. Ὃ δὲ μάλιστα πάγ-
τος ἐθαύμασαν, ἐν τῇ σχηνῇ μόνος διελέχϑη πρὸς αὐτὸν,
οὐκ εἰ ἰϑισμένος ἔ ἔχειν οὐδὲ πρὸς ἐκεῖνον ἀποῤῥήτους κοι-
γολογίας, ἀλλ᾽ ἴδιος ὧν γνώμῃ, εἶτα προστάττων φαν-
ρῶς καὶ χρώμενος οἷς βουλεύσαιτο καϑ'᾽ ἑαυτόν. Λέγεται
γοῦν, μειράκιον ἔτι ὄντα τὸν Δημήτριον αὐτοῦπυϑέσϑαι,
πότϑ μέλλουσιν ἀναζουγνύοιν" τὸν δ᾽ εἰπεῖν πρὸς ὀργήν"
»,ἀγωνιᾷς, μὴ μόνος σὺ τῆς σάλπιγγος οὐκ ἀκούσης; “
ΧΧΙΧ. Τότε μέντοι καὶ σημεῖα μοχϑηρὰ κατοδου-
λοῦτο τὴν γνώμην αὐτῶ». Δημήτριος μὲν γὰρ ἔδοξε κα-
τὰ τοὺς ὕπνους Αλέξανδρον ὡπλισμένον λαμπρῶς ἐ ἐρωτᾷ»,
ὁποῖόν τι σύνϑημα διδόναι πρὸς τὴν μάχην μέλλουσιν"
αὐτοῦ δὲ φήσαντος" " Δία καὶ ἸΝίκην"“ »"Απειμι τοί-
νυν," φάναι; »» πρὸς τοὺς ἐναντίους" ἐκεῖνοι γάρ μεπαρα-
λαμβάνουσιν. “ “Ἀντίγονος δὲ, παραταττομένης ἤδη τῆς
φάλαγγος, ἐξιὼν προσέπταισδϑν, ὥστε πεσεῖν ὅλος ἐπὶ
στόμα, καὶ διατεθῆναι χαλεπῶς" ἀναστὰς δὲ καὶ τὰς
χεῖρας ἀνατείνας πρὸς τὸν οὐραγὸν; Πτήσατο νίκην παρὰ
τῶν ϑεῶν, ἢ ϑάνατον ἀναίσϑητον πρὸ τῆς ἥττης. [Γ(-
γομένης δὲ τῆς μάχης ἐν χερσὶ, Δημήτριος ἔ ἔχων τοὺς πλεί-
στους καὶ κρατίστους τῶν ἱππέων, «Αντιόχῳ τῷ Σολούκου
συνέποσδ, καὶ μέχρι τροπῆς τῶν πολεμίων λαμπρῶς ἃ ἀγω-
γ»ισάμενος, ἐν τῇ διώξει σοβαρᾷ καὶ φιλοτίμῳ παρὰ και-
ρὸν γενομένῃ τὴν νίκην διέρϑειρεν. Αὐτὸς μὲν γὰρ οὐκ
ἔσχϑ πάλιν ἀναστρέψας συμμίξαι τοῖς πεζοῖς, τῶν ἐλοφάν-
τῶν ἐν μέσῳ γενομένων" τὴν δὲ φάλαγγα γυμνὴν ἱππέων
κατιδόντες οἵ περὶ Σέλευκον, οὐκ ἐνέβαλον μὲν, ὡς δ᾽ ἐμ-
βαλοῦντες ἐφόβουν καὶ περιήλαννον, μεταβάλλεσθαι δι-
δόντες αὐτοῖς" ὃ καὶ συνέβη" πολὺ γὰρ μέρος ἀποῤῥα-
ι
20θ ΡΙΙυΤΑΆΑΒΟΗΙ
γὲν ὁκονσίως μετεχώρησθ πρὸς ἐκεΐνους, τὸ δὲ λοιπὸν
ἐτράπη. Φερομῶων δὲ πολλῶν ἐπὸὶ τὸν ᾿Ανείγονον, κα
τινος τῶν περὶ αὐτὸν εἰπόντος" ..ὃ Ἐπὶ σὲ οὗτοι, βασι-
λοῦ" “ οὟρα γὰρ, “ εἶπεν, ,»πλὴν ἐμοῦ σκοπὸν ἔχουσιν;
ἀλλὰ Δημήτριος ἀφίξεται βοηϑῶν. - Καὶ τοῦτο μέχρι
παντὸς ἐλπίζων, καὶ πορισχοπῶν τὸν υἷδν, ἅμα πολλῶν
ἀκοντισμάτων εἰς αὐτὸν ἀφοϑώτων, ἔ ἔπεσα" καὶ τῶν ἀλ-
λων ἀπολιπόντων ὁπαδῶν καὶ φίλων, μόνος παρέμδινϑδ
τῷ νεκρῷ Θώραξ ὃ Δαρισσαῖος.
ΧΧΧ. Οὕτω «δὲ κριϑοίσης τῆς μάχης, οἱ μὲν κενικη-
κότες βασιλεῖς τὴν ὑπ᾽ ᾿Αντιγόνῳ καὶ “ημητρίῳ πᾶσαν
ἀρχὴν, ὥσπερ μέγα σῶμα, καταχόπτοντες, ἐλάμβανον με-
ρίδας καὶ προσδιενείμαντο τὰς ἐκείνων ἐπαρχίας, αἷς εἷ-
χον αὐτοὶ πρότερον. Δημήτριος δὲ μετὰ πενεαπισχιλίων
σιεζῶν καὶ τετρακισχιλίων ἱππέων ᾿φϑύγων, καὶ συντύνως
ἐλάσας εἰς Ἔφεσον, οἱομένων ἁπάντων, ἀποροῦντα χρη-
μάτων αὐτὸν οὐκ ἀφέξεσϑαι τοῦ ἱροῦ, φοβηϑεὶς τοὺς
στρατιώτας, μὴ τοῦτο ποιήσωσιν, ἀνέστη διὰ ταχέων, καὶ
τὸν σιλοῦν ἐπὲ τῆς Ἑλλάδος ἐποιθῖτο, τῶν λοιπῶν ἐλσίδων
ἐν ϑηναίοις ἔχων τὰς μεγίστας. Καὶ γὰρ καὶ ναῦς
ἐκεῖ καὶ χρήματα καὶ γυναῖκα Δηϊδάμειαν ἐτύγχανο κα-
ταλολοιπώρ" καὶ βοβαιοτέραν οὐκ ἐνόμιζε καταφυγὴν εἷ-
ναι τοῖς πράγμασι τῆς ᾿4ϑηνοίων εὐνοίας. Ὅϑεν ἐποὶ
ἐπειγομένῳ περὶ τὰς Κυχλάδας αὐτῷ πρέσβεις ᾿ϑηναίων
ἀπήντησαν, ἀπέχεσϑαι ἡ τῆς πόλθως παρακαλοῦντος, ὡς
ἐψηφισμένου τοῦ δήμου μηδώνα δέχεσθαι τῇ πόλει τῶν
βασιλέων», τὴν δὲ Δηϊδαμειαν εἰς Μέγαρα ἐξέπεμψαν με-
τὰ τιμῆς καὶ πομπῆς πρεπούσης, τοῦ καϑεστηκότος ἐξέ-
στη δι᾿ ὀργὴν αὐτοῦ, καίπερ ἐνηνοχὼς ὄᾷστα τὴν ἄλλην
ἀτυχίαν, καὶ γεγονὼς ἐν τοιαύτῃ μεταβολῇ πραγμάτων
᾿ ὨΕΜΕΈΤΕΙΤ5. 40]
οὐ ταπεινὸς, οὐδ᾽ ἀγεννής. ᾿Αλλὰ τὸ παρ᾽ ἐλπίδα δι8-
ψευσϑαι τῶν ᾿᾿ϑηναίων, καὶ τὴν δοκοῦσαν δύνοιαν. ἐξε-
ληλέγχϑαι. τοῖς πράγμασι κενὴν καὶ πεπλασμένην οὖσαν,
ὀδυνηρὸν ἢ ἥν αὐτῷ. Τὸ γὰρ φαυλότατον, ὡς ἔοικεν, δὺ-
γοΐίας ὄχλων βασιλεῦσι καὶ δυνάσταις τεκμήριόν ἐστιν
ὑπερβολὴ τιμῶν, ἧς ἐν τῇ προαιρέσει τῶν ἀποδιδόντων
ἐχούσης τὸ καλὸν, ἀφαιρεῖ τὴν πίστιν ὃ φόβος" τὰ γὰρ
αὑτὰ καὶ δεδιότες Ψηφίζονται καὶ φιλοῦντες. Διόπερ οὗ
νοῦν ἔχοντος, οὐκ εἰς ἀνδριάντας, οὐδὲ γραφὰς, οὐδ᾽ ἀπο-
ϑεώσεις, αλλὰ μᾶλλον εἰς τὰ ἔργα καὶ τὰς πράξεις, τὰς
δαυτῶν ἀποβλέποντες, 1 ἢ πιστεύουσιν, ὡς τιμαῖς, ἢ ἀπι-
στοῦσιν, ὡς ἀνάγκαις" ὡς οἵ γ8 δῆμοι πολλάχις ἐν αὖ-
ταῖς μάλιστα ταῖς τιμαῖς μισοῦσι τοὺς ἀμέτρως καὶ ὑπορ-
ὄγκως καὶ παρ᾽ ἀκόντων λαμβάνοντας.
ΧΧΧΙ. Ὁ γοῦν Δημήτριος τότϑ δεινὰ μὲν ἥγού-
μενος πάσχειν, ἀδύνατος δ᾽ ὧν ἀμύνασϑαι, προσέπεμψϑ
τοῖς ᾿᾿ϑηναίοις ἐγκαλῶν μδτρίως, ἀξιῶν δὲ τὰς ναῦς ἀπο-
λαβεῖν, ἐν αἷς ἦν καὶ ἢ τρισκαιδακήρης. Κομισάμενος δὲ
παρέπλϑυσεον εἰς ᾿Ισϑμὸν, καὶ τῶν πραγμάτων αὐτῷ κα-᾿
κῶς ἐχόντων, (ἐξέπιπτον γὰρ ἑκασταχόϑεν αἷ φρουραὶ,
καὶ πάντα μοϑίστατο πρὸς τοὺς πολεμίους) ἀπολιπὼν
ἐπὶ τῆς Ἑλλάδος Πύῤῥον, αὐτὸς ἄρας ἐπὶ τὴν Χεῤῥόνη-
σον ἔπλευσθ᾽ καὶ κακῶς ἅμα ποιὼν «Αυσίμαχον, ὠφέλει
καὶ συνεῖχϑ τὴν τιδρὶ αὑτὸν δύναμιν, ἃ ἀρχομένην ἀναλαμ-
βάνειν, καὶ ίνεσθαι πάλιν οὐκ εὐκαταφρόνητον. Ὁ δὲ
«Ἱυσίμαχος ὑπὸ τῶν ἄλλων βασιλέων ἡμελεῖτο, μηδὲν ἐ ἐπι-
᾿δικέστορος ἐχδίνου δοκῶν εἶναι, τῷ δὲ μᾶλλον ἰσχύδιν καὶ
φοβερώτερος. ΟΘὺ πολλῷ δ᾽ ὕστερον “Σέλουκος ἐμνᾶτο
πέμπων τὴν “ἢημητρίου καὶ Φίλας ϑυγατέρα, Στρατονί-
χη», ἔχων μὲν ἐξ 'ἅπαμας, τῆς Περσίδος, υἱὸν ᾿Αντίοχον,.
΄
202 : ῬΙΥΠΤΑΒΟΗΣΙ
οἰόμενος δὲ, τὰ πράγματα καὶ διαδόχοις ἀρκεῖν πλείοσι,
καὶ δεῖσθαι τῆς. πρὸς ἐκεῖνον οἰκδιότητος, ἐπεὶ καὶ “4υ-
αἷμαχον ἑώρα τῶν Πτολεμαίου ϑυγατέρων τὴ» μὲν δαυ-
τῷ, τὴν δ᾽ ᾿Αγαϑοκλεῖ τῷ υἱῷ λαμβάνοντα. Δημητρίῳ
δ᾽ ἦν ἀνέλπιστος ϑδυτυχία, κηδοῦσαι Σελεύκῳ. Καὶ τὴν
κύρην ἀναλαβὼν ἔπλει ταῖς ναυσὶ πάσαις εἰς Συρίαν, τῇ
τ᾽ ἄλλη 7ἢ προσέχων ἀναγκαίως, καὶ τῆς Κιλικίας ἁπτό-
μενος, ἣν Πλείσταρχος εἶχε μετὰ τὴν πρὸς Ἀντίγονον μά-
χην, ἐξαίρετον αὐτῷ δοϑεῖσαν ὑπὸ τῶν βασιλέων" ἣν δὲ
Κασάνδρου Πλείσταρχος ἀδελφός. ᾿Αδικεῖσϑαι δὲ τὴν
χώραν αὑτοῦ νομίζων ὑπὸ Δημητρίου κατὰ τὰς ἀποβά-
σεις, καὶ μέμψασϑαι βουλόμενος τὸν Σέλευκον, ὅτι τῷ
κοινῷ διαλλάττεται πολεμίῳ δίχα τῶν ἄλλων βασιλέων,
ἀνέβη πρὸς αὐτόν.
ΧΧΧΙΙ. Αἰσθόμενος δὲ τοῦτο “4ημήτριος, ὥρμησον
ἀπὸ ϑαλάσσης ἐπὶ Κυΐνδων, καὶ τῶν χρημάτων οὑρὼν
ἔτι λοιπὰ χίλια διακόσια τάλαντα, ταῦτα συσκενασάμε-
γος», καὶ φϑάσας ἐμβαλέσϑαι, διὰ ταχέων ἀνήχϑη. Καὶ
παρούσης ἤδη Φίλας τῆς γυναικὸς αὐτῷ, πϑρὶ Ὁροσσὸν
ἀπήντησϑ Σέλευκος. Καὶ τὴν ἔντουξιν ουϑὺς ἄδολον καὶ
ἀνύποπτον καὶ βασιλικὴν ἐποιοῦντο, πρότερον μὲν Σέλου-
κος ἑστιάσας ἐπὶ σκηνῆς ἐν τῷ στρατοπέδῳ Δημήτριον,
αὖϑις δὲ “ημήτριος ἐχδῖνον ἐν τῇ τρισκαιδεκήροι δεξάμε-
»ος. Ἦσαν δὲ καὶ σχολαὶ καὶ κοινολογίαν. καὶ συνδιημε-
ρεύσεις ἀφρούρων καὶ ἀνόπλων" ἄχρις οὗ Σέλευκος τὴν
Στρατονίκην ἀναλαβὼν, λαμπρῶς εἰς «Δντιόχειαν ἀνέβη.
“ημήτριος δὲ Κιλικίαν κατέσχϑ, καὶ Φίλαν τὴν γυναῖκα
πρὸς Κάσανδρον ἢ ἔπεμψα τὸν ἀδελφὸν, ἀπολυσομένην τὰς
Πλειστάρχου κατηγορίας. Ἔν δὲ τούτῳ “4Ἕηϊδάμεια πλεύ-
σασα πρὸς αὐτὸν ἀπὸ τῆς Ἑλλάδος, καὶ συγγενομέγη
ὨΒΝΕΤΆΤΙΤΞ5. 4203
χρόνον οὗ πολὺν, ἐξ ἀῤῥωστίας τινὸς ἐτολούτησϑ. ΤῸ-
γομένης δὲ φιλίας πρὸς Πτολεμαῖον αὐτῷ διὰ Σελεύκου,
ὑμολογήϑη Πτολεμαΐδα, τὴν Πτολεμαίου ϑυγατέρα, λα-
βὲν αὐτὸν γυναῖκα. Καὶ ταῦτα μὲν ἀστεῖα τοῦ Σελεύ-
κου. Κιλικίαν δ ἀξιῶν χρήματα λαβόντα παραδοῦναι
Δημήτριον, ὡς οὐχ ἔπειϑε, Σιδῶνα καὶ Τύρον ἀπαιτῶν
πρὸς ἐργὴ», ἐδόκει βίαιος δῖναι καὶ δοινὰ ποιεῖν, εἰ τὴν
ἀπ᾽ ᾿Ινδῶν ἄχρι τῆς κατὰ Συρίαν ϑαλάσσης ἁ ἅπασαν ὑφ᾽
αὑτῷ πεποιημένος, οὕτως ἐνδεής ἐστιν ἔτι χρημάτων καὶ
πτωχὸς, ὡς ὑπὲρ δυοῖν πόλοων ἀνᾶρα κηδεστὴν καὶ μετα-
βολῇ τύχης κεχρημένον ἐλαύνειν" λαμπρὰν τῷ Πλάτωνι
μαρτυρίαν διδοὺς, διακελενομένῳ, μὴ τὴν οὐσίαν πλείω,
τὴν δ᾽ ἀπληστίαν ποιδῖν ἐλάσσω, τόν γϑ8 βουλόμενον ὦ ὡς
ἀληϑῶς εἶναι πλούσιον" ὡς δ γ8 μὴ παύων φιλοπλου-
τίαν, οὗτος οὔτε πενίας, οὔτ᾽ ἀπορίας ἀπήλλακται.
ΧΧΧΗ͂Ι. ου μὴν ὑπέπτηξε Δημήτριος, ἀλλὰ φήσας,
οὐδ᾽, ἂν μυριάκις ἡττηϑῇ μάχας ἄλλας ἐν Ἵψῳ, γαμβρὸν
ἀγαπήσειν ἐπὶ μισϑῷ Σέλευκον, τὰς μὲν πόλϑοις ἐιρατύ-
γατο φρουραῖς" αὐτὸς δὲ πυϑόμενος, ““αχάρη στασιά-
ἕξουσιν ᾿4ϑηναίοις ἐπιϑέμενον τυραννεῖν, ἤλπισε ὑῥηδίως
ἐπιφανεὶς λήψεσϑαι τὴν πόλιν. Καὶ τὸ μὲν πέλαγος
ἀσφαλῶς διεπεραιώϑη μεγάλῳ στόλῳ" παρὰ δὲ τὴν
᾿Αττικὴν παραπλέων ἐχειμάσϑη, καὶ τὰς πλείστας ἀπέβα-
λὲ τῶν νεῶν, καὶ συνδιεφϑάρη πλήϑος ἀνθρώπων οὐκ
ὀλίγον. Αὐτὸς δὲ σωϑεὶς ἥψατο μέν τινϑς πολέμου πρὸς
τοὺς ᾿4ϑηναίους" ὡς δ᾽ οὐδὲν ἐπέραινε, πέμψας γαντι-
κῦν αὖθις ἀϑροίσοντας, αὐτὸς εἷς Πελοπόννησον παρῆλ-
8ε, καὶ Μεσσήνην ἐπολιόρκει, καὶ προσμαχόμενος τοῖς
τείχεσιν ἐχινδύνευσε, καταπελτικοῦ βέλους εἰς τὸ πρόσω-
πον αὐτῷ καὶ τὸ στόμα διὰ τῆς σιαγόνος ἐμπεσόντος,
308 ῬΙ ΤΑΆΒΟΗΙ
᾿Ἀπναληφϑεὶς δὲ, καὶ πόλεις τινὰς ἀφεστώσας προσαγα-
μενος, πάλιν. εἰς τὴν «ττικὴν ἐνέβαλε, καὶ ἐρατήσας
λουσῖνος καὶ Ῥαμνοῦντος, ἔφϑειρϑ τὴν χώραν, καὶ ναῦν
τινα λαβὼν ἔ ἔχουσαν σῖτον, καὶ εἰσάγουσαν τοῖς ᾿4ϑηναί-
οἱς, ἐχρέμασϑ τὸν ἔμπορον καὶ τὸν κυβερνήτην" ὥστε,
τῶν ἄλλων ἁποτρεπομένων διὰ φόβον, σύντονον λιμὸν ἐν
ἄστει γενέσϑαι, πρὸς δὲ τῷ λιμῷ καὶ τῶν ἄλλων ἀπορίαν.
“λῶν γοῦν μέδιμνον ὠνοῦντο. τετταράκοντα δραχμῶν, ὃ δ
δὲ τῶν πυρῶν μύδιος ὦ ὦνιος ἣν τριακοσίων. Μικρὰν δὲ
τοῖς ᾿᾿ϑηναίοις ἀνατονοὴν παρέσχον ἑκατὸν πεντήκοντα
νῆδς φανεῖσαι πϑρὶ Αἴγιναν, ἃ ἂς ἔπεμψεν ἐπικούρους αὖ-
τοῖς Πτολεμαῖος. Εἶτα Δημητρίῳ πολλῶν μὲν ἐκ Π76λο-
ποννήσου, πολλῶν δ᾽ ἀπὸ “Κύπρου γεῶν παραγενομένων,
ὥστϑ συμπάσας ἀϑροισϑῆναι τριακοσίας, ἔ ἔφυγον ἄραν»-
τες οἵ Πτολεμαίου, καὶ «Δαχάρης ὃ τύραννος ἀπέδρα
προέμενος τὴν πόλιν.
ΧΧχιν. Οἱ δ᾽ ᾿4ϑηναῖοι, καίπερ ψηφισάμενοι ϑάνα-
τον, εἰ μνησϑείη τις εἰρήνης καὶ διαλλαγῆς πρὸς Δημή-
τριον, εὐθὺς ἀνεώγνυσαν. τὰς ἐγγὺς πύλας, καὶ πρέσβεις
ἔπεμπον, οὐδὲν μὲν ἀπ᾿ ἐκείνου " χρηστὸν προσδοκῶντες,
ἐχβιαξομένης δὲ τῆς ἀπορίας, ἐν Ἶ» δυσχερῶν πολλῶν συν-
ἐμπεσόντων, λέγεταί τι καὶ τοιοῦτον γενέσθαι" πατέρα
καὶ υἱὸν ἐν οἰκήματι καϑέξοσϑαι τὰ καϑ' ἑαυτοὺς ἀπδ-
γνωκότας, ἐκ δὲ τῆς ὑροφῆς μὺν νεκρὸν ἐκπεσεῖν, τοὺς δ᾽,
ὡς εἶδον, ἀναπηδήσαντας ἀμφοτέρους διαμάχεσϑαι περὶ
αὐτοῦ. Τύότϑ καὶ τὸν φιλόσοφον Ἐπίκουρον ἰστοροῦσι
διαϑρέψαι τοὺς συνήϑεις, κυάμους πρὸς ἀριϑμὸν μει᾿
«τῶν διανομόμενον. Οὕτως οὖν τῆς πόλεως ἐχούσης,
εἰσο. Θὼν ὃ Δημήτριος, καὶ κελεύσας εἰς τὸ ϑέατρον
ἀϑροιο ϑῆναι πάντας, ὅπλοις μὲν συνέφραξϑ τὴν σκηνὴ
ΘΕ ΜΕΤΕΙΛΞ5. 208
καὶ δορυφόροις τὸ λογεῖον περιέλαβεν, αὐτὸς δὲ καταβὰς,
ὥσπερ οἱ ἑ τραγῳδοὶ, διὰ τῶν ἄνω παρόδων, ἔτι μᾶλλον ἐκ-
πετεληγμένων τῶν ᾿᾿ϑηναίων, τὴν ἀρχὴν τοῦ λόγου πέρας
ἐποιήσατο τοῦ δέους αὐτῶν. Καὶ γὰρ τόνον φωνῆς καὶ
ῥημάτων, πικρίας φεδισάμδνος, ἐλαφρῶς δὲ καὶ φιλιμῶς μεμ-
ψάμενος αὐτποῖς, διηλλάσσετο, καὶ δέκα μυριάδας σίτου
μεδίμνων ἐπέδωκϑ, καὶ κατέστησεν ἀρχὰς, αἵ ἢ μάλιστα τῷ
δήμῳ προσφιλεῖς ἦσᾳν. Συνιδὼν δὲ “φομοκλείδης ὃ ὁ ῥη-
τῶρ ὑπὸ χαρᾶς τὸν δημον ἔϊ ἔν τὸ φωναῖς ὄντα παντοδα-
παῖς, καὶ τοὺς ἀπὸ τοῦ βήματος ἐπαίνους τῶν δημαγω-
γῶν ἁμιλλώμενον ὑπερβάλλεσϑ αἱν γχώμην ἔγραψε, 4:-
μητρίῳ τῷ βασιλεῖ τὸν Πειραιᾶ παραδοϑῆναι καὶ τὴν
Μ Γουννχίαν. ᾿Επιψηφισϑέντων δὲ τούτων, ὃ “ημήτριος
αὐτὸς ἀφ᾽ ἑαυτοῦ προσενέβαλθ φρουρὰν εἰς τὸ Μ ουσεῖον,
ὡς μὴ πάλιν ἀναχαιτίσαντα τὸν δῆμον ἀσχολίας αὐτῷ
πραγμάτων ἑτέρων παρασχεῖν.
ΧΧχν. Ἐχομένων δὲ τῶν ᾿41ϑηνῶν, οὐϑὺς. ἐποβού-
λοὺδ τῇ “Αακοδαίμονι. Καὶ περὶ Μαντίνειαν Ἀρχιδάμου
τοῦ βασιλέως ἀπαντήσαντος αὐτῷ, νικήσας μάχη καὶ τρο-
ψάμενορ, δὶς τὴν «Τακωνυιὴν ἐνέβαλο. Καὶ πρὸς- αὐτῇ
τῇ Σπάρτῃ πάλιν ἐκ παρατάξϑως ἑλὼν πεντακοσίους, καὶ
διαφϑείρας διακοσίους, ὃ ὅσον οὕπω τὴν πόλιν ἔ ἔχειν ἐδόκει
μέχρι τῶν χρόνων. ἐκδίνων ἀνάλωτον οὖσαν. 4λλ᾽ ἢ τῦ-
χη περὶ οὐδένα τῶν βασιλέων ἔοικεν οὕτω τροπὰς λαβεῖν ᾿
μεγάλας καὶ ταχείας, οὐδ᾽ ἐν ἑτέροις πράγμασι τοσαντά-
κις μοιρὰ καὶ πάλιν͵ μεγάλη, καὶ ταπεινὴ μὲν ἐκ λαμπρᾶς,
ἰσχυρὰ δ᾽ αὖϑις ἐκ φαύλης γενέσϑαι. διὸ καὶ φασιν»
αὐτὸν ἐν ταῖς χείροσι μεταβολαῖς πρὸς τὴν τύχην ἀνα-
φϑέγγεσϑαι τὸ Αἰσχύλειον"
Σὺ τοὶ μ᾽ ἔφυσας, σύ μὲ καταίϑοιν «μοι δοκεῖς.
2060 ῬΙ ΤΑΒΟΗΣΙ
Καὶ γὰρ τότϑ τῶν πραγμάτων οντως εὐπόρως αὐτῷ
πρὸς ἀρχὴν καὶ ὶ δύναμιν ἐπιδιδόντων, ἀγγέλλεται Αυσίμαχος
μὲν πρῶτος ἀφῃρημένος αὐτοῦ τὰς ἐν ᾿Ασίᾳ πύλαις, Κύπρον
δὲ Π;τολεμαῖος ἤρηκὼς, ἄνευ μιᾶς πόλϑως Σαλαμῖνος, ἐν
δὲ Σαλαμῖνι πολιορχῶν τοὺς παῖδας αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα
κατϑιλημμένους. Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ἡ τύχη, καϑάπερ ἡ
παρ ᾿ΑρχΔόχῳ γυνὴ
τῇ μὲν ὕδωρ ἐφόρει δολόφρων χϑρὶ, τῇδ᾽ δτέρῃ πῦρ,
δεινοῖς αὐτὸν οὕτω καὶ φοβεροῖς ἀγγέλμασιν ἀποστήσα-
σα τῆς “ακοδαίμονος, οὐϑὺς ὅτέρας πραγμάτων καινῶν
καὶ μεγάλων ἐπήνογκεον ἐλπίδας ἐκ τοιαύτης αἰτίας.
ΧΧΧΥῚ. Ἐπδὶ, Κασανδρον τελευτήσαντος, ὃ πρϑ8-
σβύτατος αὐτοῦ τῶν παίδων, Φίλιππος, οὐ πολὺν χρόνον
βασιλεύσας Μακεδόνων, ἀπέϑανεν, οἷ λοιποὶ δύο πρὸς
ἀλλήλους ἐστασίαζον. Θατέρου δ᾽ αὐτῶν, ᾿Αντιπάτρου,
τὴν μητέρα Θεσσαλονίκην φονεύσαντος, ἅτερος ἔχάλει
βοηϑοὺς, ἐκ μὲν ᾿Ηπείρον Πύῤῥον, ἐκ δὲ Πελοποννήσου
Δημήτριον. Ἔφϑασθ δὲ Πύῤῥος ἐλϑὼν, καὶ πολὺ μέρος
Μακεδονίας ἀποτεμόμενος, τῆς βοηϑείας μισϑὸν, φοβε-
ρὸς μὲν ἣν ἤδη παροικῶν ᾿Αλεξανδρῳ' Δημητρίου δ᾽, ὡς
ἐδέξατο τὰ ,7ρφάμματα, μετὰ τῆς δυνάμθως προσιόντος,
ἔτι μᾶλλον ὃ νεανίας τοῦτον φοβηϑεὶς διὰ τὸ ἀξίωμα καὶ
τὴν δόξαν, ἀπήντησον αὐτῷ πρὶ “ον, ἀσπαζόμενος μὲν
καὶ φιλοφρονούμενος, οὐδὲν δὲ φάσχων ἔτι τῆς ἐκείνου
δεῖσϑαι τὰ πράγματα παρουσίας. Ἦσαν οὖν ἐκ τούτων
ὑποψίαι πρὸς ἀλλήλους αὐτοῖς, καὶ βαδίζοντι Δημητρίῳ
πρὸς δεῖπνον ὁ ὑπὸ τοῦ γϑαγίσχου παρακεκλημένῳ. μηνύει
τις ἐπιβουλὴν, ὡς ἐν αὑτῷ τῷ πότῳ μελλόντων αὐτὸν ἄγε-
λεῖν. Ὃ δὲ, μηδὲν διαταραχϑεὶς, ἀλλὰ μικρὸν ὑφεὶς τῆς
πορδίας, ἐκέλονᾳβ τοὺς μὲν ἡγεμόνας ἐν τοῖς ὅπλοις τὴν
ΠΕΝΕΤΕΙΙ5. 907
στρατιὰν ἔχειν, ἀκολούϑους δὲ καὶ παῖδας, ὅσοι περὲ
αὐτὸν ἦσαν ὥσαν δὲ πολὺ πλείους τῶν “Αλεξάνδρου) συν-
δισελϑεῖν εἰς τὸν ἀνδρῶνα, καὶ παραμένειν, ἄχρις ἂν
ἐξαναστῇ. Τοῦτο δείσαντες οὗ περὶ τὸν “Ἀλέξανδρον,
οὐκ ἐτόλμησαν ἐπιχειρῆσαι. Καὶ ὁ μὲν Δημήτριος οὐχ
ἔχειν αὐτῷ τὸ σῶμα ποτικῶς σκηψάμενος, ἀπῆλϑϑ διὰ
ταχέων" τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ πϑρὶ ἀναζυγὴν εἶχον πράγματα
»ώτερα προσπεπτωκέναι φάμενος αὐτῷ, καὶ παρῃτεῖτσ
συγγνώμην ἔχϑιν. τὸν ,Αλ ἔξαγδρον, δἰ τάχιον ἀπαΐρει" συν-
ἔσεσθαι γὰρ αὐτῷ μάλλον ἄλλοτϑ σχολάζων. Ἔχαιρεν
οὖν ᾿Αλέξανδρος, ὡς οὐ πρὸς ἔχϑραν, ἀλλ᾽ ἑκουσίως, ἐκ
τῆς χώρας ἀπαίροντος αὐτοῦ, καὶ προέπεμπεν ἄχρι Θετ-
ταλίας. Ἐπεὶ δ᾽ εἰς Ἅάρισσαν ἧκον, αὖϑις ἀλλήλοις
ἐπήγγϑλλον ἑ ἑστιάσεις ἀντεπιβουλούοντες" ὃ δὴ μάλιστα τὸν
᾿Αλέξανδρον ὑποχείριον ἐποίησθ τῷ “ημητρίῳ. Φυ-
λάττεσϑαι γὰρ ὀχνῶν, ὡς μὴ κἀχεῖνον ἀντιφυλάτ-
τεσϑαι διδάξῃ, παϑὼν ἔφϑασο, δρᾷν μέλλοντος αὐ-
τοῦ, μὴ διαφυγεῖν ἐκεῖνον, ὃ ο ἐμηχανᾶτο. Κληϑεὶς γὰρ
ἐπὶ δεῖπνον ῆλϑε πρὸς τὸν “Δημήτριον. Ὡς δ᾽ ἐκδῖνος
ἐξανέστη μεταξὺ δοίτινων, φοβηϑεὶς ὃ ὃ “4λὲ ξανδρος συ»-
ἐξανέστη, καὶ κατὰ πόδας αὐτῷ πρὸς τὰς ϑύρας συνηκο-
λούϑει. Γενόμενος οὖν ὃ Δημήτριος πρὸς ταῖς ϑύραις
κατὰ τοὺς ἑαυτοῦ δορυφόρους, καὶ τοῦτο μόνον εἰπών"
,,.Κόπτὲ τὸν ἑπόμενον" "ἐς αὐτὸς μὲν ὑπεξῆλθεν" ὃ δ᾽
᾿Αλέξανδρος ὑπ ᾿ ἐκείνων κατεχόπη, καὶ τῶν φίλων οἵ προσ-
βοηϑοῦντες, ὧν ἕνα λέγουσι σφαττόμενον εἰπεῖν, ὡς ἐν
ἡμέρᾳ μιᾷ φϑάσειον αὐτοὺς ὃ Δημήτριος.
ΧΧΧΥΙ. Ἢ μὲν οὖν νὺξ, οἷον εἰκὸς, ϑόρυβον ἔ ἔσχεν.
Ἅμα δ᾽ ἡμέρᾳ ταρασσομένοις τοῖς Μακεδόσι, καὶ φοβου-
μένοις τὴν τοῦ Δημητρίου δύναμιν, ὡς ἐπῇοι μὲν οὐδεὶς
208 ῬΙΤΑΒΟΗΙ
φοβερὸς, ὃ δὲ “Δημήτριος ἔπεμπε βουλόμενος ἐντυχεῖν, καὶ
πϑρὶ τῶν πδπραγ μένων ἀπολογήσασϑαι, ϑαῤῥεῖν παρέ-
στη, καὲ δέχεσϑαι φιλανϑρώπως αὐτόν. Ὥς δ᾽ ῆλϑεν,
οὐ μακρῶν ἐδέησεν. αὐτῷ λόγων, ἀλλὰ τῷ μισεῖν μὲν “4»-
τίπατρον. φονέα τῆς μητρὸς ὄντα, βολτίονος δ᾽ ἀπορεῖν,
ἐκεῖνον ἀνηγόρουσαν βασιλέα Μ ακεδόνων, καὶ παραλα-
βόντες αὐτὸν κατῆγον εἰς Μακεδονίαν. Ἦν δὲ καὶ τοῖς
οἶκοι Ἰϊακεδόσιν οὐκ ἀκούσιος ἢ μεταβολὴ, μεμνημένοις
ἀεὶ καὶ. μισοῦσιν, ἃ Κάσανδρος εἰς ᾿Αλέξανδρον τοϑνη-
κότα παρηνόμησεν. Εἰ δὲ τις ἔτι μνήμη τῆς ᾿ἀντιπάτρου
τοῦ παλαιοῦ μετριότητος ὑπελείποτο, καὶ ταύτην “4ημή-
τριος ἐκαρποῦτο Φίλᾳ συνοικῶν, καὶ τὸν ἐξ ἐκείνης υἷον
ἔχων διάδοχον τῆς ἀρχῆς, ἤδη τότε μοιράκιον ὄντα καὶ
τῷ πατρὲ συστρατουύμενον.
ΧΧΧΨΙΗ. Οὕτω δὲ λαμπρᾷ κεχρημένος εὐτυχίᾳ,
πυνϑαάνεται μὲν περὶ τῶν τέκνων καὶ τῆς μητρὸς, ὡς μδ-
ϑεῖνται, δῶρα καὶ τιμὰς Πτολεμαίου προσϑέντος αὑτοῖς"
πυνϑάνϑται δὲ πορὶ τῆς Σελεύκῳ γαμηϑείσης ϑυγατρὸς,
ὡς Ἀντιόχῳ τῷ Σελεύκου συνοικεῖ, καὶ βασίλισσα τῶν ἄγω
βαρβάρων ἀνηγόρευται. Συνέβη γὰρ, ὡς ὡς ἔσρικδ, τὸν Α4»-
τίοχον, ἐρασϑέντα τῆς Στρατονίκης, γέας οὔσης, ἤδη δὲ
σαιδίον ἐχούσης ἐ ἐκ τοῦ Σελεύκου, διακεῖσϑιαι κακῶς, καὶ
πολλὰ ποιεῖν τῷ πάϑει διαμαχόμενον" τέλος δ᾽ αὑτοῦ
καταγνόντα, δεινῶν ᾿ μὲν ἐπιϑυμεῖν, ἀνήκεστα δὲ᾽ νοσεῖν,
κεχρατῆσϑαι δὲ τῷ λογισμῷ, τρόπον ἀπαλλαγῆς τοῦ
βίου ζητεῖν, καὶ παραλύειν ἃ ἀτρέμα, καὶ ϑεραπείας ἀμε-
λείᾳ, καὶ τροφῆς ἀποχῇ τὸ σῶμα νοσεῖν τινα γόσον
σχηπτόμενον. Ἐρασίστρατον δὲ τὸν ἰατρὸν αἰσϑέ-
σϑαι μὲν οὗ χαλεπῶς ἐρῶντος αὐτοῦ" τὸ δ᾽, οὗτινος
ἐρᾷ, δυστόπαστον ὃν, ἐξαγουρεῖν βουλόμενον, ἀεὶ μὲν
ΕΝ ΈΕΤ͵ΤΆΕ[5. - 209
ἐν τῷ δωματίῳ διημορεύειν" δὶ δὲ τις εἰσίοι τῶν ἐν ὥρᾳ
μειρακίων, ἢ γυναικῶν, ἐγκαϑορᾷν τδτῷ προσώπῳ τοῦ 4»-
τιόχου, καὶ τὰ ᾿ συμπάσχειν μάλιστα τῇ ψυχῆ τρεπομένῃ πε-
φνχότα μέρη καὶ κινήματα τοῦ σώματος ἐπισχοπεῖν. Ὥς
οὔν, τῶν μὲν ἄλλων εἰσιόντων, ὁμοίως εἶχε, τῆς δὲ Στρατο-
γίχης, καὶ καϑ'᾽ ἑαυτὴν καὶ μετὰ τοῦ Σελεύχου φοιτώσης
πολλάκις, ἐγίνετο τὰ τῆς Σαπφοῦς ἐκϑῖνα περὶ αὐτὸν παᾶν»-
τα, φωνῆς ἐπίσχεσις, ἐρύϑημα πυρῶδες, ὄψεων. ὑποδεί-
ξεις, ἱδρῶτες ὀξεῖς, ἀταξία καὶ ϑόρυβος ἐν τοῖς σφύγ-᾿
μοῖς" τέλος δὲ, τῆς ψυχῆς κατὰ κράτος ἡττωμένης, ἀπο-
οἷα καὶ ϑάμβος, καὶ ὠχρίασις" ἐπὶ τούτοις προσλογιζό -
μενον τὸν Ἐρασίστρατον κατὰ τὸ εἰκὸς, ὡς οὐκ ἂν ἑτέ-
ρας ἐρῶν βασιλέως υἱὸς ἐνεκαρτέρει τῷ σιωπᾷν μέχρι
ϑανάτου, χαλεπὸν μὲν ἡγεῖσθαι τὸ φρᾶσαι ταῦτα καὶ
κατειπεῖν" οὐ μὴν ἀλλὰ πιστεύοντα τῇ πρὸς τὸν υἱὸν
εὐνοίᾳ τοῦ Σελεύκου, παρακινδυνεῦσαι ποτὲ καὶ εἰπεῖν,
ὡς ἔρως μὲν εἴη τοῦ νεανίσκου τὸ παάϑος, ἔϊ ἔρως. δ᾽ ἀδύ-
γνατὸος καὶ ἀνίατος, Ἐχπλαγέντος δ᾽ ἐκείνου καὶ πυϑο-
μένου; πῶς ἀνίατος ὅτι γῇ 4ἴα, φάναι τὸν Ἐρασίστρα-
τον, ἐρᾷ τῆς ἐμῆς νναικός. Εἶτ᾽ οὐκ ἂν, εἰπεῖν τὸν Σέ-
λουκον, ἐπιδοίης, Ἐρασίστρατα, τῷ ἐμῷ παιδὶ, φίλος ὧν,
τὸν γάμον; καὶ ταῦτα, ὁρῶν ἡμᾶς ἐπὶ τούτῳ μόνῳ σα-
λούοντας; Οὐδὲ γὰρ ἂν σὺ, φάναι, τοῦτο πατὴρ ὧν
ἐποίησας, εἰ Στρατονίκης ᾿Αντίοχος ἐποϑύμησο. Καὶ
τὸν Σέλευκον" Εἴϑ8 γὰρ, εὖ ἑταῖρε, εἰπεῖν, ταχὺ με-
ταστρέψαι τις ἐπὶ ταῦτα καὶ μεταβάλοι ϑοῶν ἢ α»-
ϑρώπων τὸ πάϑος" ὡς ἐμοὶ καὶ τὴν βασιλείαν ἀφεῖναι
καλὸν ᾿Αντιόχου περιεχομένῳ: Ταῦτ᾽ ἐμπαϑῶς σφό-
ὅρα τοῦ Σελεύκου καὶ μετὰ πολλῶν δακρύων λέγοντος,
ἐμβαλόντα τὴν δεξιὰν αὐτῷ τὸν Ἐρασίστρατον εἰπεῖν,
Ρευτ. ὙΙΗΙ. ο
-
210 ' ΡΙΥΟΥΑΒΟΗΙ
ὡς οὐδὲν᾿ἢ Ερασιστράτου δέοιτο" καὶ γὰρ πατὴρ καὶ ἀνὴρ
ὧν καὶ βασιλεὺς αὐτὸς, ἅμα καὶ ἑατρὸς εἴη τῆς οἰκίας
ἄριστος. Ἔκ τούτου τὸν Σέλουχον ἐχκλησίαν ἀϑροίσαν-
τα πάνδημον, δἰπεῖν, ὧτι βούλεται καὶ διέγνωκ, τῶν ἄνω
πάντων τύπων Ἀντίοχον ἀποδεῖξαι βασιλέα καὶ Στρατο-
γίκην βασιλίδα, ἀλλήλοις συνοικοῦντας" οἴδσϑαι δὲ τὸν
μὲν υἱὸν, εἰϑισμένον ἅπαντα πείϑεσϑαι καὶ κατήκοον
ὄντα, μηϑὲν ἀντερεῖν αὐτῷ πρὸς τὸν γάμον" εἱ δ᾽ ἥ γυ-
γὴ τῷ μὴ γεγομισμένῳ δυσκολαίνοι, παρακαλεῖν τοὺς φί-
λους, ὅπως διδάσκωσιν αὐτὴν καὶ πείϑωσι, καλὰ καὶ δί-
καία τὰ δοκοῦντα βασιλεῖ μετὰ τοῦ συμφέροντος ἡγεῖ.
σϑαι. Τὸν μὲν οὖν ᾿Αντιόχου καὶ Στρατογνίκης γάμον ἐκ
τοιαύτης γενέσϑαι προφάσϑως λέγουσι.
ΧΧΧΙΧ. Δημήτριος. δὲ μετὰ Μακεδονίαν καὶ Θετ-
ταλίαν ἣν παρειληφώς. Ἔχων δὲ καὶ τῆς Πελοποννήσου
τὰ πλεῖστα, καὶ τῶν ἐκτὸς ᾿᾿Ισϑμοῦ. Μέγαρα καὶ Αϑήνας,
ἐπὶ Βοιωτὸνς ἐστράτευσα. Καὶ πρῶτον μὲν ἐγένοντο
συμβάσεις μέότριαι περὶ φιλίας πρὸς αὐτόν" ἔπϑιτα λεω-
γύμου τοῦ Σπαρτιάτου παραβαλόντος εἰς Θήβας μοτὰ
στρατιᾶς ἐπαρϑέντος οἵ Βοιωτοὶ, καὶ Πίσιδος ἁμα - τοῦ
Θεσπιέως, ὃς ἐπρώτευθ δόξῃ καὶ δυνάμει τότϑ, συμπαρορ-
μῶντος αὐτοὺς, ἀπέστησαν. Ὥς δὲ ταῖς Θήβαις ἐπαγα-
γὼν τὰς μηχανὰς ὃ Δημήτριος ἐπολιόρκει, καὶ φοβηϑ εἰς
ὑπδξηλϑεν ὁ Κλεώνυμος, καταπλαγέντες οὗ Βοιωτοὶ πα-
θέδωκαν ἑαυτούς. Ὁ δὲ ταῖς πόλεσιν ἐμβαλὼν φρουρὰν,
καὶ πραξάμενος πρλλὰ χρήματα, καὶ καταλιπὼν αὐτοῖς
ἐπιμελητὴν καὶ δρμοστὴν, Ἱερώνυμον, τὸν ἱστορικὸν, ἔδο-
ξεν ἠπίως κεχρῆσϑαι, καὶ μάλιστα διὰ πίσιν. Ἑλὼν γὰρ
αὐτὸν» οὐδὲν ᾿κακὸν ἐποίησεν, ἀλλὰ καὶ προσαγορεύσας
. καὶ φιλοφρονηϑεὶς, πολέμαρχον ἐν Θεσπιαῖς ἀπέδειξεν.
-Ἠὀ
ὈΡΙΜῈΤΕΤΟ8. 411
Οὐ πολλῷ δ᾽ ὕστερον ἁλίσκεται “υσίμαχος ὑπὸ Δρομι-
χαίτου, καὶ πρὸς τοῦτο κατὰ τάχος ἐξορμήσαντος ἐπὶ
Θρῴκην τοῦ Δημητρίου, ὥσπϑρ ἔρημα καταληψομένου,
πάλιν ἀπέστησαν οἱ Βοιωτοὶ, καὶ “υσίμαχος ὁ ἅμα διδι-
μένος ἀπηγγέλλετο. Ταχέως οὖν καὶ πρὸς ὀργὴν ἀνα-
στρόψας ὃ Δημήτριος, δῦρδν ἡττημένους ὑπὸ τοῦ παιδὸς
᾿Αντιγόνον μάχῃ τοὺς Βοιωτοὺς, καὶ τὰς Θήβας αὖϑις
ἐπολιόρκει.
ΧΙ,.. Πύῤῥου δὲ Θεσσαλίαν κατατρέχοντος, καὶ μέ-
χρι Θερμοπυλῶν παραφανέντος, “Ἀντίγονον ἐπὶ τῆς πο-
λιορκίας καταλιπὼν, αὐτὸς ὥρμησεν ἐπ᾿ ἐκεῖνον. ᾿Ὀξέως
δὲ φυγόντος, ἐν Θεσσαλίᾳ καταστήσας μνρίους ὁπλίτας
καὶ ὃ χιλίους ὗ ἱππεῖς, αὖϑις ἐνέκϑοιτο ταῖς Θήβαις, καὶ προσ-
ἢγϑ τὴν λεγομένην ἐλέπολιν, πολυπόνως καὶ κατὰ μι-
κρὸν ὑπὸ βρίϑους καὶ μογέϑους μοχλευομένην, ὡς μόλις
ἐν δυσὶ μησὶ ὄὅφο σταδίους προολϑεῖν». Τῶν δὲ Βοιωτῶν
ἐῤῥωμένως ἀμυνομένων, καὶ τοῦ “Τημητρίου πολλάκις φι-
λονεικίας ἕνεχα μάλλον, ἢ χρείας, μάχεσϑαι καὶ κινδυ-
γϑύδιν τοὺς στρατιώτας ἀναγκάζοντος, ὃ δρῶν ὁ “᾿φτίγονος
πίπτοντας οὐκ ὀλίγους, καὶ περιπαϑῶν' Τί, ὦ πάτορ,
ἔφη, παραναλισκομέγους οὐκ ἀναγκαίως τούτους περιο-
ρῶμεν; Ὃ δὲ παροξυνϑείς" Σὺ δὲ, ἔφη, τί δυσχεραίνεις; ;
ἢ διάμετρον ὀφείλεις τοῖς ἀποϑνήκουσιν; Οὐ μὴν ἀλλὰ
καὶ βουλόμενός γ8 μὴ δοκεῖν ἑταίρων ἀφειδεῖν μόνον, ἀλλὰ
καὶ συγκινδυνδύοιν τοῖς μαχομένοις, διολαύνεται τὸν τρά-
χηλον ὀξεῖ βέλει. Καὶ δεινῶς μὲν ἔσχεν, οὐ μὴν ἀνῆκδν,
ἀλλ᾽ εἶλε τὰς Θήβας πάλιν. Καὶ παρελϑὼν ἀνάτασιν
μὲν καὶ φόβον ὡς τὰ δεινότατα πεισομένοις παρέσχεν"
ἀνδλὼν δὲ τρισκαίδεκα καὶ μεταστήσας τινὰς, ἀφῆκϑ τοὺς
ἄλλους. Ταῖς μὲν οὐὖν Θήβαις οὕπω δέκατον οἰκουμέναις
03
912 ΡΙΘυΤΑΒΟΗΙ
ἔτος ἁλῶναι δὶς ἐν τῷ χρόνν τούτῳ συνέποσδ. Τῶν δὲ
Ππυϑίων καϑηκόντων, πρᾶγμα καινότατον ἐπέτρεψεν αὖ-
τῷ ποιεῖν ὃ Δημήτριος. Ἐπεὶ γὰρ Αἰτωλοὶ τὰ περὶ 4ελ-
φοὺς στενὰ κατεῖχον, ἐν ᾿᾿ϑήναις αὐτὸς ἦγε τὸν ἀγῶνα
καὶ τὴν πανήγυριν, ὡς ἂν προσῆκον « αὐτόϑι μάλιστα τι-
μᾶσϑαι τὸν ϑεὸν, ὃς δὴ καὶ πατρῷόύς ἐστι, καὶ λέγεται
τοῦ γένους ἀρχηγός.
ΧΙ. Ἔντεῦϑεν ἐπανελϑὼν εἷς Μ, ακθδονίαν, καὶ μήτ᾽
αὐτὸς ἄγειν ἡσυχίαν πεφυκὼς, τούς τ᾽ ἄλλους δρῶν ἐν
ταῖς στρατείαις μᾶλλον αὐτῷ προσέχοντας, οἶκοι δὲ τα-
ραχώδεις καὶ πολυπράγμονας ὄντας, ἐστράτϑυσεν ἐπ᾿ 4Αἰ-
τωλοὺς, καὶ τὴν χώραν κακώσας καὶ Πάνταυχον ἐν αὐτῇ,
μέρος ἔχοντα τῆς δυνάμεως οὐκ ολίγον, ἀπολιπὼν, ἐπὶ
Πύῤῥον αὑτὸς ἐχώρει, καὶ Πύῤῥος ἐπ᾽ ἐκεῖνον" ἀλλήλων
δὲ διαμαρτόντες, ὃ Ο μὲν ἐπόρϑει τὴν Ἤπειρον, ὃ δὲ, Παν»-
ταύχῳ ποριπεδσὼν καὶ μάχην συνάψας, αὐτὸν μὲν ἄχρι τοῦ
δοῦναι καὶ λαβεῖν πληγὴν ἐν χερσὶ γϑνύμενον ἐτρόψατο,
τῶν δ᾽ ἄλλων πολλοὺς μὲν ἀπέκτεινεν, ἐζώγρησε δὲ πον-
τακισχιλέους. Καὶ τοῦτο , μάλιστα 4ημήτ ο» ἐκάχωσον"
οὐ γὰρ οὕτω μισηϑεὶς δ Πύῤῥος, ἀφ᾽ ὧν ἔπραξεν, ὡς
ϑαυμασϑεὶς διὰ τὸ σελεῖστα τῇ χειρὶ κατεργάσασθαι,
μέγα τὸ καὶ λαμπρὸν ἔ ἔσχεν ἀπὸ τῆς μάχης ἐκείνης ὦ ὄνομα
παρὰ τοῖς Μακεδόσι" καὶ πολλοῖς ἐπήει λέγειν τῶν Μα-
κεδόνων, ὡς ἔν μόνῳ τούτῳ τῶν βασιλέων εἴδωλον ἐνορῷ-
Το τῆς ᾿Αλεξάνδρου τόλμης" οἵ δ᾽ ἄλλοι, καὶ μάλιστα. 2η-
μήτριος, ὡς ἐπὶ σκηνῆς, τὸ βάρος ὑποκρίνοιντο καὶ τὸν
ὄγκον τοῦ ἀνδρός. Ἦν δ᾽ ὡς ἀληϑῶςτραγῳδία μεγάλη πϑρὲ
τὸν Δημήτριον, οὗ μόνον ἀμπεχόμενον καὶ ,διαδούμενον
περιττῶς καυσίαις διμίτροις, καὶ χρυσοπαρύφοις ἅλονρ-
γίσιν, ἀλλὰ καὶ περὶ τὸϊς ποσὶν ἐκ πορφύρας ἀκράτου
ΘῈ ΜΕΥΤΆΕΙΓ8. 213
συμπεπιλημένης χρυσοβαφεῖς πεποιημένον ἐμβάδας. Ἦν
δέ τις ὑφαινομένη χλαμὺς αὐτῷ " πολὺν χρόνον, ἔργον ὑπερ-
ἴζρανον, δἴκασμα τοῦ κόσμον καὶ τῶν κατ᾽ οὐρανὸν φαινο-
μένων" ϑκατελδίφϑη μὲν ἡμιτελὲς ἐν τῇ μεταβολῇ τῶν πραγ-
μάτων, οὐδεὶς δ᾽ ἐτόλμησεν αὐτῇ χρήσασϑαι, καΐπϑρ οὐκ
ὀλέγων ὑστερονἐν Μ' ακεδονίᾳ σοβαρὼν γενομένων βασιλέων.
ΧΙ. Οὐ μόνον δὲ τούτοις τοῖς ϑεάμασιν ἐλύπει
τοὺς ἀνθρώπους ἀήϑεις ὃ ὄντας, ἀλλὰ καὶ τρυφὴν καὶ δίαι-
ταν ἐβαρύνοντο᾽ καὶ μάλιστα δὴ τὸ δυσόμιλον αὐτοῦ καὶ
δυσπρόσοδον. Ἢ γὰρ. οὐ παρεῖχϑ καιρὸν ἐντυχεῖν, ἢ χα-
λεπὸς καὶ. τραχὺς ἣν τοῖς ἐντυγχάνουσιν. ᾿᾿Αϑηναίων μὲν
γὰρ, πϑρὲ οὺς ἐσπουδάκοι μάλιστα τῶν Ἑλλήνων, ἔτη δυο
πρεσβείαν κατέσχεν" ἐκ «Δακεδαΐμονος δ᾽ ἑνὸς πρεσβευ-
τοῦ παραγενομένον, καταφρονεῖσϑαι δοκῶν ἡγανάχτησεν.
“Αστείωφ᾽ μέντοι καὶ «Δακωνικῶς ἐκεῖνος, εἰπόντος αὐτοῦ"
Τί σὺ λέγεις, ἕ ἕνα “Τακοεδαιμόνιοι πρεσβευτὴν ἔ ἔπεμψαν;
Ναὶ, εἶπον, ὦ βασιλεῦ, πρὸς ἕνα. “ξαντος δὲ αὐτοῦ
ποτὲ δημοτωιώτερον ἐξολαύνειν, καὶ πρὸς ἔντευξιν ἔχειν
οὐκ ἀηϑῶς, συνέδραμόν τινὸς ἐγγράφους ἀξιώσεις ἀναδι-
δόντες. “εξαμένου δὲ πάσας καὶ τῇ χλαμύδι συλλαβόντος,
ἤσϑησαν οἱ ἄνϑρωποι καὶ παρηκολούϑουν" ὡς δ᾽ ἠλϑὲν
ἐπὶ τὴν του Αξίου γέφυραν, ἀναπτύξας τηνχλαμύδα, πάσας
εἰς τὸν ποταμὸν ἐξέῤῥεψα. Καὶ τοῦτο δὴ δϑινῶς ἢ ἡνίασϑ
τοὺς Μακεδόνας, ὑβρίξεσϑαι δοκοῦντας, οὐ βασιλούε-
σϑαι, καὶ Φιλίππου μνημονεύοντας, ἢ τῶν μνημονευόντων
ἀχούοντας, ὡς μέτριος ἦν περὶ ταῦτα καὶ κοινός. Καί
ποτ πρεσβυτέρον γυναίου χκόπτοντος αὐτὸν ἐν παρόδῳ
τινὶ, καὶ δεομένου πολλάκις ἀκουσϑῆναι, φήσας, μὴ σχο-
λαζοιν, ἐγκραγόντος ἐχείνου, καὶ, Μὴ βασίλευε, εἰπόντος"
δηχϑεὶς σφόδρα, καὶ πρὸς τούτῳ γενόμενος ἀνέστρεψεν
314 ῬΙΘ ΤΑΒΟΗΙ
εἰς τὴν οἰκίαν, καὶ πάντα ποιησάμενος ὕστερα, τοῖς ἐντυχεῖν
βουλομένοις, ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς πρεσβύτιδος ἐκείνης, ἐπὸ
πολλὰς ἡμέρας ἐσχόλασεν. Οὐδὲν γὰρ οὕτως τῷ βασιλεῖ
προσῆκον, ὡς τὸ τῆς δίκης ἔ ἔργον. “ἄρης μὲν γὰρ τύραννος,
ὥς φησι Τιμόϑεος" »όμος δὲ πάντων βασιλεὺς κατὰ πῦ-
δαρον ἐστί" καὶ τοὺς βασιλεῖς" Ὀμηρός φησὶν; οὐχ ἑλοπό-
λοις, οὐδὲ ναῦς ,χαλκήρεις, ἀλλὰ ϑέμιστας παρὰ τοῦ “ἰὸς
λαμβάνοντας ῥύεσθαι: καὶ φυλάσσειν, καὶ τοῦ Διὸς, οὗ τὸν
πολεμικώτατον, οὐδὲ τὸν ἀδικώτατον, καὶ φονικώτατον τῶν
βασιλέων, ἀλλὰ τὸν δικαιότατον, ὀαριστὴν καὶ μα-
ϑητὴν προσηγόρενκεν. ᾿Αλλὰ “πημήτριος ἔχαιρα τῷ
βασιλεῖ τῶν ϑεῶν ἀνομοιοτάτην ἐπιγραφόμενος προσ-
ὠνυμίαν. Ὁ μὲν γὰρ Ἰολιοὺς καὶ Πολιοῦχος, ὃ δὲ
ΠΙολιορκητὴς ἐπίκλησιν Ἔσχβν. Οὕτως ἐπὶ τὴν τοῦ καλουχώ-
ραν τὸ᾽ αἰσχρὸν ὑπὸ δυνάμεως ἀμαϑοῦς ἐπελϑὺν, συνῳ-
κβίωσϑ τῇ δόξῃ τὴν Ἢ ἀδικίαν.
1Χ11. Ὁ δ᾽ οὖν Δημήτριος ἐπισφαλέστατα γοσήσας
ἐν Πέλλῃ, μικροῦ τότο Μακοδονίαν ἀπέβαλε, καταδραμό»-
τὸς ὀξέως Πύῤῥου, καὶ μέχρις ἸἘδέσσης προελθόντος.
᾿Α μα δὲ τῷ κουφότερος γενέσϑαι πάνυ ῥᾳδίως ἐξελάσας αὐ-
τὸν, ἐποιήσατο τινὰς ὁμολογίας, οὐ βουλόμενος ἐμποδὼν
ὄντι συνεχῶς προσπταΐων καὶ τοπομαχῶν, ἥττων δἶναε πρὸς
οἷς διενοεῖτο. “μενοεῖτο δ᾽ οὐϑὲν ὀλίγον, ἀλλὰ πᾶσαν
ἀναλαμβάνειν τὴν ὑπὸ τῷπατρὶ γενομένην ἀρχήν. Ἰαὶτῆς
ἐλπίδος ταύτης καὶ τῆς ἐπιβολῆς οὐκ ἀπολδίπϑοτο τὰ τῆς εα-
ρασκευῆς, ἀλλὰ στρατιᾶς μὲν ἤδη συνοτέτακτο πεζῆς μυριά-
δας δέκα, δισχιλίων ἀνδρῶν ἀπδδοούσας, καὶ χωρὶς ἱππέας
ὀλίγῳ δισχιλίων καὶ μυρίων ἐλάττους. Στόλον δὲ νοῶν ἁμα
πεντακοσίων καταβαλλόμενος, τὰς μὲν ἐν Πειραιεῖ
τρόπεις ἔϑετο, τὰς δ᾽ ἐν Κορίνϑῳ, τὰς δ᾽ ἐν Χαλκίδι,
ὨΕΜῈ ΤΆ 19 215
τὰς δὲ περὶ Πέλλαν. αὐτὸς ἐπιὼν ἑκασταχόσε, καὶ.
διδάσκων, ἃ χρὴ» καὶ συντεγνώμενος" ἐκπληττομένων
ἅτιάντων οὐ τὰ πλήϑη μόνον, ἀλλὰ καὶ τὰ μογέϑη τῶν
ἔργων. Οὐδεὶς γὰρ οὗδεν ἀνθρώπων. οὔτα πεντεκαιδεχή-
ρη ναῦν πρότερον, οὔτϑ ἐκκαιδεκήρη" ἀλλ᾽ ὕστερον τεσσα-
ρακοντήρη Πτολεμαῖος ὃ Ο Φιλοπάτωρ ἐναυπηγήσατο, μῆ-
κος διακοσίων ὀγδοήκοντα πηχῶν, ὕψος δὲ ἕως ἄκροστο-
λίσυ πεντήκοντα δυοῖν δεόντων" ναύταις δὲ, χωρὶς ἐρδ-
τῶν, ἐξηρτυμένην τετρακοσίοις, ἐρέταις δὲ τετρακισχιλίοις"
χωρὶς δὲ τούτων, ὁπλίτας δεχομένην ἐπί τα τῶν παρόδων
καὶ τοῦ καταστρώματος, ὀλίγῳ τρισχιλίων ἀποδέοντας.
“Αλλὰ ϑέαν μόνην ἐκείνη παρέσχε᾽ καὶ μικρὸν ὅσον δια-
φέρουσα τῶν μονίμων οἰκοδομημάτων, φανῆναι πρὺς ἐπῖ-
δειξιν, οὐ χρείαν, ἐπισφαλὼς καὶ δυσέργως ἐκνήϑη. Τῶν
δὲ Δημητρίου ᾿ νεῶν οὐκ ἦν τὸ καλὸν ἃ ἀναγώνιστον, οὐδὲ
τῷ περιττῷ τῆς κατασκευῆς ἀπεστεροῦντο τὴν χρείαν,
ἀλλὰ τὸ τάχος καὶ τὸ ἔργον ἀξιοϑϑατότερον τοῦ με-
γέϑους παρεῖχον.
χιιν. Αϊρομένης οὖν τοσαύτης δυνάμεως ἐπὶ τὴν
᾿Ασίαν, ὅσην μετ᾽ ᾿Αλέξανδρον οὐδεὶς ἔσχϑ πρότερον, οἷ
τρεῖς συνέστησαν ἐπὶ Δημήτριον, Σέλευκος, Πτολεμαῖος,
«Αυσίμαχος" ἔπειτα κοινῇ πρὸς Πύῤῥον ἀποστείλαντες,
ἐκέλευον ἐξάπτεσϑαι Μακεδονίας, καὶ μὴ νομίζειν σπον-
δὰς, αἷς Δημήτριος οὐκ ἐκείνῳ τὸ μὴ πολεμεῖσϑαι δέδω-
καρ, ἀλλ᾽ εἴληφεν ἑαυτῷ τὸ πολομεῖν οἷς βούλεται πρότε-
ρον. 4Δεξαμένου δὲ Πύρρου, πολὺς περιέστη στόλεμος
ἔτι μέλλοντα 4ημήτριον. Ἅμα γὰρ τὴν μὲν Ἑλλάδα ͵
πλούσας στόλῳ μεγάλῳ Πτολεμαῖος ἀφίστη, Μακεδονίαν
δὲ Δυσίμαχος ἐκ Θρῴκης, ἐκ τὲ τῆς ὁμόρου Πύῤῥος, ἐμ-
βαλόντες ἐλδηλάτουν. Ὃ δὲ τὸν μὲν υἱὸν ἐπὶ τῆς Ἑλλά-
216 ΡΙ ΤΑΈΒΟΗΙ
δος κατέλιπεν, αὐτὸς δὲ βοηϑῶν Η. ακδδονίᾳ, πρῶτον. ὥρ-
μῆσεν. ἐπὶ «Δυσίμαχον" ἀγγέλλεται δ᾽ αὐτῷ Πύῤῥος ἤρὴ
κὼς πόλιν Βέῤῥοιαν. Καὶ τοῦ λόγου ταχέως εἰς ποὺς
Μ ακοδύνας ἐμπεσόντος, οὐδὲν ἔτι τῷ “Δημητρίῳ κατὰ
κόσμον εἶχεν, ἀλλὰ καὶ ὀδυρμῶν καὶ δακρύων καὶ πρὸς
ἐκεῖνον ὀργῆς καὶ βλασφημιῶν μεστὸν ἦν τὸ στράτευμα"
καὶ συμμένειν οὐκ ἤϑελον, ἀλλ᾽ ἀπιέναι; τῷ μὲν λόγφ
πρὸς 1 τὰ οἴκοι, τῇ δ᾽ ἀληϑείᾳ πρὸς τὸν υἠνσίμαχον. Ἔδο-
ξεν οὖν τῷ “ημητρίῳ, «Μυσιμάχου μὲν ἀποστῆναι ποῤῥω-
τάτω, “πρὸς δὲ Πύῤῥον τρκπέσϑαι" τὸν μὲν γὰρ ὁμόφυ-
λον δἶναι, καὶ πολλοῖς συνήϑη δι᾿ ᾿Αλέξανδρον" ἔπηλυν δὲ
καὶ ξένον ἀνδρα, τὸν Πύῤῥον, οὐκ ἂν αὑτοῦ προτιμῆσαι
Μ ακδδόνας. Τούτων. μέντοι σεορλὺ διεψούσϑη τῶν λο-
γισμῶν. Ὡς γὰρ ἐγγὺς ἐλϑὼν τῷ ᾿Πινῤῥῳ παρεστρατο-
πέδευσεν, ἀεὶ μὲν αὐτοῦ τὴν ἐν τοῖς ὅπλοις λαμπρότητα
ϑαυμάζοντες, ἔκ τὸ τοῦ παλαιοτάτου βασιλικώτατον εἶἷ-
ϑισμένοι νομίζειν τὸν ἐν τοῖς ὅπλοις χράτιστον, τότε δὲ
καὶ πράως κεχρῆσθαι τοῖς ἁλισκομένοις πυνϑανόμενοι,
πᾶντες δὲ καὶ πρὸς ἕτορον καὶ πρὸς τοῦτον ἀπαλλαγῆναι
τοῦ “ημητρίου ζητοῦντες, ἀπεχώρουν λάϑρα, καὶ κατ᾽
ὀλίγους τό γ8 πρῶτον, εἶτα φανερῶς ἅπαν εἶχο κίνησιν
καὶ ταραχὴν τὸ στρατόποδον. Τέλος δὲ τῷ “ημητρίῳ
τολ μήσαντες τινὲς, προσελϑεῖν, ἐκέλευον ἀπιέναι καὶ σώω-
ζειν αὑτόν" ᾿ἀπειρηκέναι γὰρ ἢδὴ Μακεδόνας ὑπὲρ τῆς
ἐκϑίνου τρυφῆς πολεμοῦντας, Οὗτοι ᾿ μετριώτατοι τῶν λό-
γων ἐφαίνοντο τῷ “4ημητρίῳ πρὸς τὴν τῶν ἄλλων τραχύ-
τητα" καὶ παρολϑὼν ἐ ἐπὶ σκηνὴν, ὥσπερ οὐ " βασιλεὺς, ἀλλ᾽
ὑποκριτὴς, μεταμφιέννυται χλαμύδα φαιὰν ἀντὶ τῆς τρα-
χικῆς ἐκείνης, καὶ διαλαϑὼν ὑπεχώρησεν. Ὁρμησάντων
δὲ τῶν πλείστων εὐϑὺς ἐφ᾽ ἁρπαγὴν, καὶ πρὸς ἀλλήλους
ΘΕΜΕΤΕΙΣΞΒ. 241
διαμαχομένων, καὶ τὴν σκηνὴν διασπώντων, ἐπιφανεὶς ὃ ὃ
Πύῤῥος ἐχράτησεν αὐτοβοεὶ καὶ κατέσχε τὸ στρατόπε-
ὅον. Καὶ γίνεται πρὸς “νσίμαχον αὐτῷ συμπάσης
Μακεδονίας νέμησις, ἑπταετίαν ὑπὸ Δημητρίου βε-
βαίως ἀρχϑείσης.
Χαν. Οντω δὲ τοῦ “ημητρίον τῶν πραγμάτων ἐκ-
πεσόντος, καὶ καταφυγόντος εἰς Καὶ ασάνδρειαν, ἡ Ί γυνὴ Φί-
λα περιπαϑὴς γενομένη, προσιδεῖν μὲν οὐχ ὑπέμεινον αὖ-
ϑις ἰδιώτην καὶ φυγάδα τὸν τλημονέστατον βασιλέων. 2η-
μήτριον, ἀπειπαμένη δὲ πᾶσαν ἐλπείδα, καὶ μισήσασα τὴν
τύχην αὑτοῦ, βεβαιοτέραν ἐν τοῖς κακοῖς οὐσαν, ἢ τοῖς
ἀγαϑοῖς γ πιοῦσα φάρμακον ἀπέϑανϑ. “Δημήτριος δ᾽
ἔτι τῶν λοιπῶν »αναγίων ἔχεσϑαι διανοηϑεὶς, ἃ ἀπῇρδν εἰς
τὴν Ἑλλάδα, καὶ τοὺς ἐκεῖ στρατηγοὺς καὶ φίλους συνῆ-
γὲν. “Ἣν οὖν ὃ Σοφοκλέους Μενέλαος εἰκόνα ταῖς αὖ-
τοῦ τύχαις παρατίϑησιν"
«Α(λλ᾽ οὑμὸς αἰεοὶ πότμος ἐν πυκνῷ ϑεοῦ
τροχῷ κυκλεῖται, καὶ μεταλλάσσει φύσιν"
ὥσπερ σελήνης δ᾽ ὄψις δὐφρόναις δύο
στῆναι δύναιτ᾽ ἂν οὐποτ᾽ ἐν μορφῇ μιᾷ,
ἀλλ᾽ ἐξ ἀδήλου πρῶτον ἔρχεται γέα,
πρόσωπα καλλύνουσα καὶ πληρουμένη,
χώτανπερ αὑτῆς εὐγενεστάτη φαγῇ,
πάλιν διαῤῥεῖ, κεῖς τὸ μηδὲν ἢ ἔρχεται.
ταύτῃ μᾶλλον ἃ ἄν τις ἀπεικάσαι τὰ “ημητρίου πράγματα
καὶ τὰς περὶ αὐτὸν αὐξήσεις καὶ φϑίσεις, καὶ ἀναπλη-
ρώσεις καὶ ταπεινότητας᾽ οὗ γ8 καὶ τότε παντάπασιν
ἀπολείπειν καὶ κατασβέννυσθαι δοκοῦντος, ἀνόλαμπεν
αὖϑις ἡ ῆ ἀρχὴ, καὶ δυνάμεις τινὲς ἐπιῤῥέουσαι κατὰ μικρὸν
ἀνεπλήρουν τὴν ἐλπίδα. Καὶ τότε πρῶτον ἰδιώτης καὶ
218 ΡΕυΤΑΆΟΛΗΙ
τῶν βασιλικῶν κοσμίων ἔρημος ἐπεφοίτα ταῖς πόλεσι.
Καί τις αὐτὸν ἐν Θήβαις τοιοῦτον ϑεασάμενος, ἐχρήσα-
τὸ τοῖς Ευριπίδου στίχοις οὐκ ἀηδῶς"
Μ' ὀρφὴν ἀμεΐψας ἐκ ϑεοῦ βροτησίαν,
πάρεστι Δίρκης »άματ᾽ Ἰσμηνοῦ ϑ᾽ υδωρ.
ΧΕΝΙ. Ἐπεὶ δ᾽ ἅπαξ ὥσπερ εἰς ὁδὸν βασιλικὴν τὴν
ἐλπίδα κατέστη, καὶ συνίστατο πάλιν σῶμα καὶ σχῆμα
περὶ αὑτὸν ἀρχῆς, Θηβαίοις. μὲν. ἀπέδωκϑ τὴν πολιτϑίαν,
᾿᾿ϑηναῖοι. δ᾽ ἀπέστησαν αὐτοῦ. αὶ τόν τὸ Δίφιλον,
ὃς ἥν ἱερεὺς τῶν ᾿Σωτήρων ἀναγεγραμμένος, ἐκ τῶν ἐπὼ-
νύμωκ ἀνεῖλον, ἄρχοντας αἱρεῖσϑαι πάλιν, ὥσπερ ἦν πά-
τριον, Ψηφισάμενοι, τὸν τα Πύῤῥον ἐκ Μ|ακοδονίας μοτϑ-
πέμποντο, μᾶλλον, ἢ προσεδόκησαν, ἰσχύοντα τὸν 4η-
μήτριον δρῶντες. ζω δ᾽ ὀργῇ μὲν ἐπῆλϑεν αὐτοῖς, καὶ
σπτομορκίαν περὶ τὸ ἄστυ συνεστήσατο καρτεράν. 'Κρά-
τητος. δὲ, τοῦ φιλοσόφου, πεμφϑόντος ὑπὸ τοῦ δήμου
πρὸς αὐτὸν, ἀνδρὸς ἐνδόξου καὶ δυνατοῦ, τὰ μὲν, οἷς ὑπὲρ
τῶν ᾿᾿Αϑηναίων ἐδεῖτο, σιδισϑ εὶς, τὰ δ᾽, ἐξ ὧν ἐδίδασκδ τί8-
ρὲ τῶν ἐκείνῳ συμφερόντων, νοήσας; ἔλυσε τὴν πολιορκίαν,
καὶ συναγαγὼν, ὅσαι γῆες ἦσαν αὐτῷ, καὶ στρατιώτας
μυρίους καὶ χιλίους σὺν ἱπποῦσιν ἐμβιβάσας, ἐπὶ τὴν
᾿Ασίαν ἔπλει, Δυσιμάχονυ Κὶ αρίαν καὶ «Δυδίαν ἀποστήσων.
Δέχεται δ᾽ αὐτὸν Πυρυδίκη περὶ Μίλητον, ἀδελφὴ Φίλας,
᾿ ἄγουσα τῶν αὐτῆς καὶ Πτολεμαίου ϑυγατέρων Πτολε-
μαΐδα, καϑωμολογημένην ἐκείνῳ πρότερον διὰ Σελεύκου.
Ταύτην γαμεῖ “Δημήτριος, Εὐρυδόιης ἐκδιδούσης. Καὶ
μετὰ τὸν γάμον εὐϑὺς ἐπὶ τὰς πόλεις τρέπεται, πολλῶν
μὲν ἑκουσίως προστιϑεμένων, πολλὰς δὲ καὶ. βιαξόμενος.
Ἔλαβε δὲ καὶ Σάρδεις" καὶ τινες τῶν «Δυσιμάχου στρα-
τηγῶν ἀπεχώρησαν πιρὸς αὐτὸν, χρήματα καὶ στρατιὰν
ΒΕΜΕΤΆΕΙσΒ. 219
κομίζοντες. Ἐπερχομένον δ᾽ ᾿Αγαϑυλλέους, τοῦ υ Αυσιμά-
χου, μετὰ δυνάμεως, ἀνέβαινεν εἰς Φρυγίαν, ἐγνωκὼς, ἃ ἄγ-
περ “Ἀρμενίας ἐπιλάβηται, Μηδίαν κινεῖν, καὶ τῶν ἄνω
πραγμάτων ἔχεσϑαι, πολλὰς ἐξωθουμένῳ περιφυγὰς καὶ
ἀναχὼρήσεις ἐχόντων. ἩἙπομένου δ᾽ “4γαϑοκλέονς, ἐν
ταῖς συμπλοκαῖς ποριᾶνν". ἐπισιτισμοῦ δὲ καὶ προνομῶν
εἰργόμενος, ἠπορεῖτο, καὶ τοῖς στρατιώταις δι᾿ ὑποψίας
ἦν ὡς ἐπ᾿ “Δρμενίαν καὶ Μηδίαν ἐχτοπίζων. “ἅμα δὲ
μᾶλλον ὁ ὁ λιμὸς ἐπέτεινε, καὶ διαμαρτία τις 7Θομένη περὶ
τὴν “Ἄύκου διάβασιν πλῆϑος ἀνθρώπων ᾿ἀρπασϑὲν ὑπὸ
τοῦ ῥεύματος ἀπώλεσεν. Ὅμως δὲ τοῦ σκώπτειν οὐκ
ἀπείχοντο. Προγράφει δέ τις αὐτοῦ πρὸ τῆς σκηνῆς
τήν.τοῦ Οἰδίποδος ἁ ἀρχῆν, μικρὸν παραλλάξας"
Τέκνον τυφλοῦ γέροντος «ἀντιγόνου, τίνας
χώρους ἀφίγμεϑα;
ΧΗΨΙΙ. Τέλος δὲ καὶ νόσου τῷ λιμῷ συνοπιτυϑεμέ-
»η, ὥσπερ εἴωϑεν, ἐπὶ βρώσεις ἀναγκαίας τρεπομένων,
τοὺς πάντας οὐκ, ἐλάσσονας ὀκτακισχιλίων ἀποβαλὼν,
ἀπῆγεν ὀπίσω τοὺς λοιποὺς" καὶ καταβὰς εἰς Ταρσὺν,
ἐβουλετο μὲν ἀπέχεσϑαι τῆς χώρας, οὔσης ὑπὸ Σελούκῳ
τότε, καὶ πρόφασιν ἐκείνῳ μηδεμίαν παρασχεῖν" ὡς δ᾽
ἣν ἀμήχανον, ἐν ταῖς ἐσχάταις ὄντων ἀπορίαις τῶν στρα-
τιωτῷν, καὶ τοῦ Ταύρου τὰς ὑπερβολὰς ᾿᾿γαϑοκλῆς ἃ ἅπϑ-
τείχισϑ, γράφει πρὸς Σέλδυκον ἐπιστολὴν, μακρόν τινα
τῆς αὑτοῦ τύχης ὀδυρμὸν, εἶτα πολλὴν ἱκεσίαν καὶ δέησιν
ἔχουσαν, ἀνδρὸς οἰκείου λαβεῖν οἶκτον, ἄξια καὶ πολϑθ-
μίοις συναλγῆσαι πεπονϑύτος. ᾿Επικλασϑέντος δέ πῶς
“Σελεύκου, καὶ γράψαντος τοῖς ἐκεῖ στρατηγ οἷς, ὅπως
αὑτῷ τὸ τῷ “ημητρίῳ χορηγίαν βασιλικὴν καὶ, τῇ δυνάμει
τροφὴν ἄφϑονον παρέχωςν, ἐπελϑὼν Πατροκλῆς, ἀνὴρ
ἯΒἙῈ
4220 ῬυΤΑΒΟΗΙ
συνετὸς εἶναι δοκῶν καὶ Σολεύκῳ φίλος πιστὸς, οὗ τὸ τῆς
᾿
δαπάγης ἢ ἔφη πλεῖστον βἶναι τῶν Δημητρίου στρατιωτῶν
τρεφομένών, ἀλλ᾽ ἐνδιατρίβοντα τῇ χώρᾳ “4ημήτριον οὗ
καλῶς περιορᾷν αὐτὸν, ὃς ἀεὶ βιαιότατος ὦ ὧν καὶ ὃ μεγαλο-
πραγμονέστατος βασιλέων, νῦν ἐν τύχαις γέγονεν, αἵ καὶ
τοὺς φύσοι μετρίους ἐξάγουσι τολμᾷν καὶ ἀδικεῖν, Ἐκ
τούτου παροξυνϑεὶς ὃ Σέλευκος ἐξώρμησεν εἰς Κιλικίαν
μδτὰ πολλῆς δυνάμεως. Ὃὧ δὲ Δημήτριος, ἐκπλαγεὶς τῇ
δι᾿ ὀλίγου μεταβολῇ τοῦ Σελούκου, καὶ φοβηϑ ες, ὑπὲ-
σταιλὰ τοῖς ὀχυροτάτοις τοῦ Ταύρου, καὶ διαπεμπόμενος,
ἠξίου μάλιστα μὲν αὐτὸν περιϊδεῖν τῶν αὐτονόμων τινὰ
βαρβάρων κτησάμενον ἀρχὴν, ἐν ἧ καταβιώσεται πλανὴης
καὶ φυγῆς παυσάμενος" εἰ δὲ μὴ, τὸν χειμῶνα διαϑρέψαι
τὴν δύναμιν αὐτόϑι, καὶ μὴ πάντων ἐνδεᾶ καὶ γυμνὸν ἐξδ-
λαύνειν; καὶ προβάλλειν τοῖς πολομίοις.
ΧΗ, Ἐπεὶ δὲ Σέλευκος, ταῦτα πάντα ὑποπτεύων,
ἐκέλευσεν αὐτὸν, εἰ βούλεται, δύο μῆνας ἐν τῇ Καταονίᾳ
χειμάσαι, δόντα τοὺς πρώτους τῶν φίλων ὁμήρους, ἅμα
δὲ τὰς εἰς Συρίαν ἀπετείχιζεν ἐκβολάς" ἐγκλειόμενος,
ὥσπδρ ϑηρίον, ὃ Δημήτριος κύκλῳ καὶ περιβαλλόμενος,
ὑπ᾽ ἀνάγκης τρέπεται πρὸς ἀλκὴν, καὶ τήν τὸ χώραν κα-
Τότρεχε, καὶ τῷ Σελεύκῳ προσβάλλοντι συμπλεκόμενος,
ἀδὲ πλέον εἶχα. Καί ποῖ τῶν δρεπανηφόρων. εἰς αὐτὸν
ἀφεϑέντων, ὑπερβὰς τροπὴν ἐποιήσατο, καὶ τῶν εἰς Συ-
ρίαν ὑπερβολῶν τοὺς ἀποτειχίξοντας ἐξελάσας ἐχράτησϑ.
Καὶ ὅλως ἐπῆρτο τῇ γνώμῃ, καὶ τοὺς στρατιώτας ἀνατδ-
ϑαῤῥηκότας ὁρῶν, παρεσκουάζοτο διαγωνίσασϑαι πρὸς
τὸν Σέλευκον ἐπὶ τοῖς μεγίστοις ἄϑλοις, ἡπορημένον ἤδη
καὶ αὐτόν. “Ἵπέστρεψε μὲν γὰρ τὴν παρὰ “υσιμάχου
βοήϑειαν, ἀπιστῶν καὶ φοβούμενος" αὐτὸς δὲ καϑ᾽ δαυ-
ΠΕΜΈΤΕΓΙ5. 221
τὸν ὦχνϑι τῷ Δημητρίῳ συνάψαι, δεδιὼς τὴν ἀπόνοιαν
αὐτοῦ, καὶ τὴν ἀδὶ μοταβολὴν, ἐκ τῶν ἐσχάτων ἀποριῶν
᾿ τὰς μεγίστας εὐτυχίας ἐπιφέρουσαν. ἸΝόσος μέντοι βα-
ροῖαι, τὸν “Δημήτριον ἐ ἐν τούτῳ καταλαβοῦσα, τό τὸ σῶμα
δεινῶς ἐκάκωσϑ, καὶ τὰ πράγματα παγτάπασι διέφϑειρεν.
οἱ μὲν γὰρ ἀπεχώρησαν πρὸς τοὺς πολεμίους, οἱ δὲ
διοῤῥύησαν αὐτοῦ τῶν στρατιωτῶν. Μόλις δ᾽ ἐν ἡμέ-
ραις τεσσαράκοντα ῥαΐσας, καὶ τοὺς ὑπολοίπους ἀναλα-
βὼν, καὶ ὁρμήσας, ὅσον ἰδεῖν καὶ δοξάσαι τοὺς πολεμίους,
ἐπὶ Κιλικίας, εἶτα νυχτὸς ἄγου σάλπιγγος ᾷρας ἑ ἐπὶ δ ϑά-
τορα, καὶ τὸν “μανὸν ὑπερβαλὼν, ἐπόρϑει τὴν κάτω χώ-
ρα» ἄχρι τῆς Κυῤῥηστικῆς.
ΧΗΙΧ, Ἐπιφανόντος δὲ τοῦ Σελούκου, καὶ ποιουμέ-
γου τὰς καταλύσεις ἐγγὺς, ἀναστήσας ὃ Δημήτριος τὸ
στράτευμα, »υκτὸς ἐβάδιζεν ἐπ αὐτὸν, ἀγνοοῦντα μέχρι
πολλοῦ καὶ κοιμώμενον. ΑΑὐτομόλων δέ τινων παραγε-
γνομένων καὶ φρασάντων τὸν κίνδυνον, ἐχπλαγ εὶς καὶ ἀνα-
πηδήσας, ἐπέλουσα σημαΐνϑιν, ἅμα τὰς κρηπῖδας ὑποδού-
μενος, καὶ βοῶν πρὸς τοὺς ἑταίρους, ὡς ϑηρίῳ δεινῷ
συμπλέκεται. ᾿4ημήτριος δὲ, τῷ ϑορύβῳ τῶν πολεμίων
αἰσϑόμενος, ὅτι μεμήνυται, κατὰ τάχος ἀπῆγεν. Ἅμα
δ᾽ ἡμέρᾳ προσκϑιμένου τοῦ Σελεύκου, πέμψας τινὰ τῶν
περὶ αὐτὸν ἐπὶ ϑάτερον κέρας, ἐποίησϑ τινὰ τροπὴν τῶν
ἐναντίων. Εἶτα μέντοι Σέλουκος αὐτὸς, ἀφοὶς τὸν ἵππον,
καὶ τὸ κράνος ἀποϑέμδονος, καὶ λαβὼν πέλτην, ἀπήντα
τοῖς μισϑοφόροις ἐπιδϑικνύμενος αὑτὸν, καὶ μεταβαλλοε-
σϑαι παρακαλῶν, ἤδη ποτὸ συμφρονήσαντας, ὅτι φει-
δόμενος ἐκδίνων, οὐ “4ημητρίου, χρόνον πολὺν διατοτέλδ-
κᾶν. Ἔχ τούτου πάντες ἀσπαζόμενοι, καὶ βασιλέα προσ-
αγορϑύοντας μοϑίσταντο. Δημήτριος δὲ, πολλῶν μδτα-
-
922 ῬΡΙΕΤΑΒΟΗΙ
. βολῶν αἷσ ϑόμενος, ἐσχάτην ἐχείνην ἥκουσαν ἐπ᾽ αὐτὸν
ἐχκλίνας, ἐπὶ τὰς" “ἡμανίδας ἔ ἔφυγε πύλας, καὶ καταλαβὼν
ὕλην τινὰ ᾿ συνηρεφῆ, μοτὰ φίων τινῶν καὶ ἀκολούϑων
ὀλίγων παντάπασιν ὄντων προσέμαινθ τὴν νύκτα, βουλό-
μδνος, δὶ δύναιτο, τῆς ἐπὶ Καῦνον ὁδοῦ λαβέσϑαι, καὶ
διεκπεσεῖν ἐπὶ τὴν ἐκεῖ ϑάλασσαν, οὗ τὸν »αύσταϑμον
εὑρήσϑιν ἤλπιζον. Ὥς δ᾽ ἔγνω μήδ᾽ ἐκείνης τῆς ἡμέρας
ἐφόδιον ἔχοντας αὐτοὺς, ἐπ᾿ ἄλλων ἔγδετο λογισμῶν.
Εἶτα μέντοι Σωσιγένης ἐπῆλϑεν, ὅταῖρος αὐτοῦ, χρυσοῦς
τοτρακοσίους ὑπεζωσμένος" καὶ ἀπὸ τούτων ἐλπίζοντες
ἄχρι ϑαλάσσης διαγενήσεσϑαί, πρὸς τὰς ὑπερβολὰς
ἐχώρουν σχοταῖοι. πυρῶν δὲ καιομένων πρὸς αὐταῖς
πολεμίων, ἀπογνόντες ἐχδίνην τὴν ὁδὸν, αὖϑις ἀνεχώρη-
σαν εἰς τὸν αὑτὸν τόπον, οὔτε πάντες (ἔνιοι γὰρ ἀπέδρα-
σαν) οὔτα ὁμοίως οἷ παραμένοντες πρόϑυμοι. Τολμή-
σαντος δὲ τινος ϑυπεῖν. τι ὡς Σελούκῳ χρὴ τὸ σῶμα πα-
φαδοῦναι, “4ημήτριος ὥρμησϑ μὲν τὸ ξίφος σπασάμενος
ἀγνϑθλεῖν ἑαυτόν" οἷ δὲ φίλοι. περιστάντες καὶ παραμυ-
ϑούμενοι, συνέπεισαν οὕτω ποιῆσαι. Καὶ πέμπει πρὸς
Σέλευκον, ἐπιτρέπων ἐκείνῳ τὰ καϑ' ἑαυτόν.
ὼς, Ἀκούσας δὲ Σέλευκος, οὐκ ἔφη τῇ Δημητρίου
τύχῃ σώξεσϑαι Δημήτριον, ἀλλὰ τῇ αὐτοῦ, μετὰ τῶν ἂλ-
λων καλῶν αὐτῷ φιλανϑρωπίας καὶ χρηστότητος ἐπίδει-
ἕξιν διδούσῃ. αλέσας δὲ τοὺς ἐπιμελητὰς, σκηνήν τ8
πηγνύναι βασιλικὴν ἐκέλουσο, καὶ πάντα τάλλα ποιεῖν ἡχρὶ
᾿παρασκϑυάζοιν εἰς ὑποδοχὴν καὶ ϑεραποῖαν μεγαλοπριὶ
πῶς. Ἣν δέ τις ᾿“πολλωνίδης παρὰ τῷ Σελεύκῳ, τοῦ 4“ η-
μητρίου γεγονὼς συνήϑης" τοῦτον εὐθὺς ἐξέπεμψθ πρὸς
αὐτὸν, ὅπως ἡδίων γένηται, καὶ ϑαῤῥῶν ὡς πρὸς οἰκεῖον
ἄνδρα καὶ κηδεστὴν ἀπαντᾷ. Φανερᾶς δὲ τῆς γνώμης
ΒΕΜΕΤΕΙΌ. 223
αὐτοῦ γενομένης, Ὀλίγοι τὸ πρῶτον, εἶτα οἷ τιλεῖστοι
τῶν φίλων ἐξεπήδων παρὰ τὸν Δημήτριον, ἁμιλλώμενοι
καὶ φϑάγοντες ἀλλήλους" ἠλπίζατο γὰρ εὐϑὺς παρὰ τῷ
Σελεύκῳ μέγιστος ἔσεσϑαι. Τοῦτο δ᾽ ἐκχοίνῳ μὲν 8ῖς
φϑόνον μετέβαλλε, τὸν ἔλδον, τοῖς δὲ κακοήϑεσι καὶ βα-
σκᾶνοις παρέσχεν ἀποτρέψαι καὶ διαφϑεῖραι τὴν φιλαγ-
ϑρωπίαν τοῦ βασώξως, ἐχφοβήσασιν αὐτὸ», ὡς οὐκ εἷς
ἀναβολὰς, ἀλλ᾿ ἅμα τῷ πρῶτον ὀφϑῆναι τὸν ἄνδρα, με-
γάλων ἐσομένων ἐν τῷ ᾿σερατοπέδῳ )εωτερισμῶν. “ἄρτι
δὴ τοῦ -Απολλωνίδου πρὸς τὸν Δημήτριον ἀφιγμένου π8-
ριχαροῦς, καὶ τῶν ἄλλων ἐπερχομένων, καὶ λόγους ϑαυ-
μαστοὺς ἀπαγγελλόντων παρὰ τοῦ Σελεύκον, κα τοῦ
“ημητρίου μϑτὰ τηλικαύτην δυστυχίαν καὶ κακοπραγίαν,
εἰ καὶ πρότερον ἐδόκει, τὴν παράδοσιν τοῦ σώματος αἷ-
σχρὰν πεποιῆσϑαι, τ τότϑ μετεγνωκότος διὰ τὸ ϑαῤῥεῖν
καὶ πιστούειν ταῖς ἐλπίσιν, ηλϑθ Παυσανίας ἔχων στρα-
τιώτας ὁμοῦ πεζοὺς καὶ ὶ ἱππεῖς περὶ χιλίους. Κὶ αἱ τού-
τοις περισχὼν τὸν “4ημήτριον ἃ ἀφνῶ, τοὺς δ᾽ ἄλλους ἀπο-
στήσας, Σελούχῳ μὲν αὐτὸν εἰς ὄψιν οὐ κατέστησεν, εἰς
δὲ Χεῤῥόνησον τὴν Συριακὴν ἀπήγαγον" ὅπου τὸ λοιπὸν
ἰσχυρὰς φυλακῆς ἐπισταϑείσης, ϑοραπεία μὲν ἧκεν ἱκανὴ
παρὰ “Σολούκου, καὸὺ χρήματα καὶ δίαιτα παροσκουάζοτο
καϑ' ἡμέραν οὐ μεμπτὴ, δρόμοι δὲ καὶ περίπατοι βασι-
λικοὶ, καὶ παράδεισοι ϑήρας ἔχοντος ἀπεδείχ ϑησαν" ἦν
δὲ καὶ τῶν φίλων τῶν συμφυγόντων τῷ βουλομένῳ συν-
εἴναι" καὶ παρ᾽ αὑτὸν τινὲς ὅμως ἐπιφοιτῶντες ἀπὸ τοῦ
Σελούκου. ἧκον, κομίζοντος ἐπιδικεῖς λόγους, καὶ ϑαῤῥεῖν
παρακαλοῦντες, ὡς, ὅταν πιρῶτον ᾿Αντίοχος ἀφίιηται σὺν
“Στρατονίκῃ, διαϑησόμενον.
1. Ὁ δὲ Δημήτριος ἐν τοιαύτῃ τύχῃ γεγονὼς ἀπέ-
294 ῬΙΠΤΑΆΟΗΙ
στϑιλὲ πρὸς τὸν υἱὸν καὶ τοὺς πϑρὲ ᾿ϑήνας καὶ Κόριν-
80» ἡγεμόνας καὶ φίλους, μῆτε γράμμασιν αὐτοῦ, μήτε
σφραγῆδι, πιστεύειν, ἀλλ᾽ ὥσπερ τοϑνηκότος, Ἀντιγόνῳ
τὰς πόλεις καὶ τὰ λοιπὰ πράγματα διαφυλάττειν. “ἀντί-
γονος δὲ, τὴν τοῦ πατρὸς σύλληψιν πυϑόμενος, καὶ βα-
ρέως ἐνεγκὼν, καὶ πενϑίμην ἀναλαβὼν ἐσθῆτα, πρός τϑ
τοὺς ἄλλους βασιλεῖς ἔγραψε, καὶ ἡ πρὸς αὐτὸν Σέλευκον,
δεόμενος, καὶ πᾶν, ὃ τι λοιπὸν ἢ ἢν αὐτοῖς, παραδιδοὺς,
καὶ πρὸ παντὸς ὁμηρεύειν ἕτοιμος ὧν αὐτὸς ὑπὲρ τοῦ
πατρός. Καὶ συνεδέοντο ταῦτα πόλεις τὸ πολλαὶ καὶ
δυνάσται, πλὴν «Αυσιμάχον. «Αυσίμαχος δὲ καὶ χρήματα
πολλὰ πέμπων ὑπισχνεῖτο Σολούκῳ κτείναντι “ημήτριον.
Ὁ δ᾽ ἐκεῖνον μὲν καὶ ἄλλως προβαλλόμενος, ἔ ἔτι μᾶλλον
ἐπὶ τούτῳ μιαρὸν ἡγεῖτο καὶ βάρβαρον. Ἀντιόχῳ δὲ, τῷ
παιδὶ, καὶ Στρατονίκῃ παραφυλάττων Δημήτριον, ὡς ὃς
ἐκδίνων ἡ χάρις γένοιτο, παρήγαγϑ τὸν χρόνον. ᾿
[1]. Ὁ δὲ Δημήτριος, ὡς ἐν ἀρχῇ τὴν τύχην προς-
πεσοῦσαϑ ὑπέμοιν δ καὶ ῥᾷον ἤδη φέρειν εἰϑίζετο τὰ πα-
ρόντα, πρῶτον μὲν ἀμωσγέπως ἐκίνϑι τὸ σῶμα, ϑήρας,
ἐφ᾽ ὅσον ἥν, καὶ δρόμων ἅ ἁπτόμενος, ἔπειτα κατὰ μικρὸν
ὄκνου πρὸς αὑτὰ καὶ γωϑείας ἐπίμπλατο, καὶ φέρων ἑαυ-
τὸν εἰς πότους καὶ κύβους κατέβαλλε, καὶ τοῦ χφόνου τὸ
σιλεῖστον ἐν τούτοις διήγεν" δἴτο τοὺς ἐν τῷ νήφϑιν ἀνα-
λογισμοὺς τῶν παρόντων ἀποδιδράσκων, καὶ παρακαλυ-
πτόμενος τῇ μέϑῃ τὴν διάνοιαν, εἴτο συγγνοὺς ξαυτῷ;,
τοῦτον εἶναι τὸν βίον, ὃ ὃν ἔκπαλαι ποϑὼν καὶ διώχων,
ἄλλως ὑπ᾽ ἀνοίας καὶ κονῆς δόξης ἐπλάζατο, καὶ πολλὰ
μὲν ἑαυτῷ, πολλὰ δ᾽ ἑτέροις πράγματα παρεῖχεν, ἐν
ὅπλοις καὶ στόλοις καὶ στρατοπέδοις τὸ ἀγαϑὸν ξητῶν,
ὃ νῦν ἐν ἀπραγμοσύνῃ καὶ σχολῇ καὶ ἀναπαύσει μὴ προς-
ΒΕΜΕΤΆΙΟΞϑ. 22ὅ
δοκήσας ἀνθύρηκε. Τί γὰρ ἄλλο τῶν πολέμων καὶ τῶν
χυδύνων πέρας ἐστὶ τοῖς φαύλοις βασιλεῦσι, κακῶς καὶ
ἀνοήτως διακδιμένοις, οὐχ ὅτι μόνον τρυφὴν καὶ ἡδονὴν
ἀγτὶ τῆς ἀρετῆς καὶ τοῦ καλοῦ διώκουσιν, ἀλλ᾽ ὅτι μηδὲ
ἥδεσθαι, μηδὲ τρυφᾷν, ὡς ἀληϑῶς ἴσασιν; Ὃ δ᾽ οὖν
Δημήτριος ἔ ἔτος τρίτον ἐν τῇ Χεῤῥονήσῳ καϑειργμένος,
ὑπὸ ἀργίας καὶ πλησμονῆς καὶ οἴνου νοσήσας ἀπέϑανεν,
ἔτη τέσσαρα καὶ πεντήκοντα βεβιωκώς. Καὶ Σέλευκος
ἤκουσέ τὸ κακῶς, καὶ μετδνόησεν οὐ μετρίως, ἐν ὑποψίᾳ
τὸν Δημήτριον ϑέμενος τότε, καὶ μηδὲ Αφομιχαίτην, ἃ ἂν-
ὅρα βάρβαρον Θρῷκα, μιμησάμενος, οὕτω φιλανϑρώπως
καὶ βασιλικῶς ἁλόντι “᾿νσιμάχῳ χρησάμενον.
1.11. Ἔσχα μέντοι καὶ τὰ περὶ τὴν ταφὴν αὑτοῦ
τραγικήν τινα καὶ ϑεατρικὴν διάϑεσιν. Ὁ γὰρ υἷὸς,
“ἀγτίγονος, ὡς ἤσϑετο τὰ λείψανα κομιζόμενα, πάσαις
ἀναχϑεὶς ταῖς ναυσὶν, ἐπὸ νήσων ἀπήντησδ᾽ καὶ δεξαμε-
γος δὶς τὴν μεγίστην τῶν γαυαρχίδων ἔϑοτο τὴν ὑδρίαν
χρυσήλατον οὐσαν. ΑἹ δὲ πόλεις, αἷς προσεῖχον, τοῦτο
μὲν στεφάνους ἐπέφερον τῇ ὑδρίᾳ, τοῦτο δ᾽ ἄνδρας ἐν
σχήματι πενϑίμῳ συχϑάψοντας καὶ συμπαραπέμψοντας
ἀπέστελλον. Εἰς δὲ Κόρινϑον τοῦ στόλου καταπλέον-
τος, ἢ τὸ κάλπις ἐ ἐκ πρύμνης περιφανὴς ἑωρᾶτο, πορφύρᾳ
βασιλικῇ καὶ διαδήματι κεκοσμημένη» καὶ παρϑιστήκοισαν
ἐν ὅπλοις γϑανίσκχοι δορυφοροῦντες. Ὃ δὲ τῶν τότϑ αὖ-
λητῶν ἐλλογιμώτατος, Ξενόφαντος, ἐγγὺς καϑεξόμενος
προσηύλει. τῶν μελῶν τὸ ἱερώτατον. Καὶ πρὸς τοῦτο τῆς
δἰρεσίας ἀναφερομένης μδτὰ ὑνθμοῦ τινος ἀπήντα ψό-
φος, ὥσπερ ἐν κοποτῷ, ταῖς τῶν αὐλημάτων περιόδοις.
Τὸν δὲ τιλεῖστον καὶ ὀλοφυρμὸν αὐτὸς ὁ “Ἀντίγονος ᾿ τοῖς
ἡϑροισμένοις ἐπὶ τὴν ϑάλατταν ὀφϑεὶς ταπεινὸς καὶ δε-
Ρευτ. ὙΠ. Ρ
226 ΡΙΙ ΘΠΤΑΒΟΗΙ ῬΕΜΕΤΈΕ ΓΤ.
δακρυμένος παρέσχεν. Ἐπενοεχϑεισῶν δὲ τιμῶν καὶ στη-
φάνων πϑρὲ “Κύρινϑον, εἷς Δημητριάδα κομίσας ἔϑηκε τὰ
λείψανα, πόλιν ἐπώνυμον ἐκδίνου, οἶκισ ϑεῖσαν ἐκ μικρῶν
τῶν περὶ τὸν Ἰωλκὸν πολιχνίων. ᾿Απέλιπε δὲ γενεὰν Δ4η-͵ -
μήτριος, ᾿Αντίγονον μὲν ἐκ Φίλας καὶ Στρατονίκην, δύο
δὲ Δημητρίους, τὸν μὲν “Δεπτὸν, ἐξ Ἰλλυρίδος γυναικὸς,
τὸν δ᾽ ἄρξαντα Κυρήνης, ἐχ Πτολεμαΐδος" ἐκ δὲ Δηΐϊδα-
μείας. ᾿Αλέξανδρον, « ὃς ἐν Αἰγύπτῳ κατοβίωσϑ. «“Δέγεται
δὲ καὶ Κόῤῥαβον υἱὸν ἐξ Εὑριδίκης αὑτῷ γενέσθαι. Κα-
τέβη δὲ ταῖς διαδοχαῖς τὸ γένος αὑτοῦ βασιλοῦον εἰς
Περσέα τελουταῖον, ἐφ᾿ οὗ Ῥωμαῖοι ακοδονίαν ὑ ὑπηγά-
γοντο. 4Διηγωνισμένου δὲ τοῦ Μακεδονικοῦ δράματος,
ὥρα τὸ Ῥωμαϊκὸν ἐπϑισαγαγ ῖν.
᾿ΑΝΤΩΝΙΟΣ.
᾿ΤἽντωνίου πάππος μὲν ἦν ὃ ῥήτωρ Ἀντώνιος, ὃν τῆς
Σύλλα γενόμενον στάσεως Μάριος ἀπέκτϑινθ᾽ πατὴρ δὲ,
ὃ Κρητικὸς ἐπικληθεὶς “Ἀντώνιος, οὐχ οὕτω μὲν δὑδύκι-
μος ἐν τοῖς πολιτικοῖς ἀνὴρ, οὐδὲ λαμπρὸς, δὐγνώμων δὲ
καὶ χρηστὸς, ἄλλως τ καὶ πρὸς τὰς μεταδύσεις ἐλευϑέ-
θιος, ὡς ἀφ᾽ ἑνὸς ἂν τις ἔργον καταμάϑοι. Κοχτημένος
γὰρ οὐ πολλὰ, καὶ διὰ τοῦτο τ τῇ φιλανϑρωπίᾳ χρῆσϑαι
κωλυόμενος ὑπὸ τῆς γυναικὸς, ἐπί τις ἀφίκδτο τῶν συν-
ἤθϑων πρὸς αὐτὸν ἀργυρίον δεόμϑνος, ἀργύριον μὲν οὐκ
εἶχε, πα ιδαρίῳ δὲ προσέταξεν εἰς ἀργυροῦν σκύφον ὕδωρ
ἐμβαλόντι κομίσαι" καὶ κομίσαντος, ὡς ξύρεσϑαϊ “βέλλων,
κατέβρεχϑ τὰ γένεια. Του δὲ παιδαρίου καϑ' ἑτέραν
προφασὶν ὀινποδὼν ἐρομένου, τὸν μὲν σκύφον ἔδωκβ τῷ
φίλῳ, χρῆσϑαι κελθυσας" ξητήσεως δὲ πολλῆς ἐν τοῖς οἱ
κέταις οὔσης, ὁρῶν χαλεπαίνουσαν τὴν γυναῖκα καὶ βου-
λομένην καϑ' ἕκαστον ἐξοτάξοιν; ὡμολόγησε, συγχνώμη
ἔχειν δοηϑείς.
1. Ὧν δ᾽ αὐτῷ γυνὴ ᾿Ιουλία, τοῦ Καισάρων οἶκον,
ταῖς ἀρίσταις τότϑ καὶ σωφρονεστάταις ἐγάμι ιλλος. Ὑπὸ
ταύτης ὃ υἱὸς ᾿ἀντώνιος ἐτράφη μετὰ τὴν τοῦ πατρὸς τϑ-
λουτὴν, Κορνηλίῳ Δέντλῳ γαμηϑοίσης, ὃν ον Κικέρων ἀπέ-
ΡΔ
- κν---
-»““
' ἰ
228 ῬΙΌΤΑΚΒΘΗΙ ᾿
κτθινθ, τῶν Κατιλίνα συνωμοτῶν γενόμενον. Αὕτη δοκεῖ
τῆς σφοδρᾶς ἔ ἴγϑρας ᾿Αντωνίωι πρὸς Κικέρωνα πρόφασις
καὶ ἀρχὴ γενέσϑαι. Φησὶ γοῦν Ἀντώνιος, οὐδὲ τὸν »8-
κρὸν αὐτοῖς ᾿ἀποδοϑῆναι τοῦ «έντλου πρότϑρον, ἢ τῆς
γυναικὸς τοῦ Κικέρωνος τὴν μητέρα δοηϑῆναι. Τοῦτο
μὲν οὖν ὁμολογουμένως ψεῦδος ἐστίν" οὐδεὶς γὰρ ερχϑη
ταφῆς τῶν τότϑ κολασϑέντων ὑπὸ τοῦ Κικέρωνος. Α4»-
τωνίῳ δὲ λαμπρῷ καϑ' ὥραν γενομένῳ τὴν Κουρίωνος
φιλίαν καὶ συνήϑϑιαν, ὥσπερ τινὰ κῆρα, προσπεσεῖν λέ-
7γουσιν, αὐτοῦ τ περὶ τὰς ἡδονὰς ἀπαιδεύτου γϑνομένου,
καὶ τὸν “Ἁντώνιον, ὡς μᾶλλον εἴη χειροήϑης, εἰς πότους
καὶ γύναια καὶ δαπάνας πολυτελεῖς καὶ ἀκολάστους ἐμ-
βαλόντος. Ἐξ ὧν ὄφλημα βαρὺ καὶ παρ᾽ ἡλικίαν αὐτῷ
συνήχϑη πϑοντήκοντα καὶ διακοσίων ταλάντων. Τοῦτο
σῶν ἐγγνησαμένου τοῦ Κουρίωνος, ὃ πατὴρ αἰσϑόμενος
ἐξήλασθ᾽ τὸν “Ἀντώνιον ἐκ τῆς οἰκίας. Ὁ δὲ βραχὺν μὲν
τινα χρόνον τῇ Κλωδίου τοῦ ϑρασυτάτου καὶ βδελυρω
τάφου τῶν τότϑ δημαγωγῶν φορᾷ πάντα τὰ πράγματα
ταραττούσῃ προσέμιξεν ἑαυτόν" ταχὺ δὲ τῆς μανίας ἐκεί-
γου μεστὸς γενόμενος, καὶ φοβηϑεὶς τοὺς συνισταμένους
ἐπὶ τὸν Κλώδιον, ἀπῇρεν ἐκ τῆς Ἰταλίας εἰς τὴν Ἑλλαδα,
καὶ διέτριβε τό τὸ σῶμα γυμνάζων πρὸς τοὺς στρατιωτι-
κοὺς ἀγῶνας, καὶ λέγειν μϑλετῶν»" ἐχρῆτο δὲ τῷ καλου-
μένῳ μὲν ᾿Ασιανῷ ἤἤλῳ τῶν λόγων, ἀνϑοῦντι μάλιστα
κατὶ ἐχεῖνον τὸν χρόνον, ἔχοντι δὲ πολλὴν ὁμοιότητα πρὸς
τὸν βίον αὐτοῦ, κομπώδη καὶ φρναγματίαν ὄντα, καὶ κα-
γοῦ γανριάματος ὙΠ φιλοτιμίας᾽ ἀγωμάλου μεστόν.
ΠΙ|. Ἐπεὶ δὲ Γαβίνιος, ἀνὴρ ὑπατικὸς, εἰς Συρίαν
πλέων, ἀνέπενϑεν αὐτὸν ὁρμῆσαι πρὸς τὴν στρατείαν,
ἰδιώτης μὲν οὐκ ἂν ἔφη συνεξελϑοῖν' ἀποδειχϑεὶς δ᾽ ἵπι-
ΑΝΤΟΝΙσῦ. 4299
“πέῶν ἄρχων, συνθστράτενϑ. Καὶ πρῶτον μὲν ἐπὶ “4ρι-
στόβουλον Ιουδαίους ἀφιστάντα πεμφϑεὶς, αὐτὸς μὲν
ἐπέβη τοῦ μεγίστου τῶν ἐρυμάτων πρῶτος, ἐκεῖνον δὲ
πᾶντων ἐξήλασεν" εἶτα μαχὴν » συνάψας, καὶ τρεψάμενος
ὀλίγοις τοὶς σὺν αὑτῷ τοὺς ἐκείνου πολλαπλασίους ὃ ὄντας,
ἁπέκτοινθ, πλὴν ὀλίγων, ἅπαντας" αὐτὸς δὲ μετὰ τοῦ
παιδὸς ᾿Αριστάβουλος ἥλω. Μετὰ ταῦτα Γαβίνιον ἐπὶ
μυρίοις ταλάντοις Πτολεμαίου παίϑοντος, εἰς Αἴγυπτον
ἅμα συνεμβάλλειν αὐτῷ, καὶ τὴν βασιλείαν ἀναλαβεῖν, οἱ
μὲν πλεῖστοι. τῶν ἡγεμόνων ἠναντιοῦντο, καὶ Γαβίνιον δ᾽
ὄκνος τις εἶχε τοῦ πολέμου, καΐπαρ ἐξηνδραποδισμένον
κομιδὴ τοῖς μυρίοις ταλάντοις" ᾿Αντώνιος δὲ, τισαξοῶν
μεγάλων ἀφιέμοενος, καὶ τῷ Πτολεμαίῳ χαριζόμενος δεο-
μένῳ, συνέπδιαϑ μὲν κοὶ συνοξώρμησεν ἐπὶ τὴν στρατείαν
τὸν Γαβίνιον. Ἐπεὶ δὲ τοῦ πολέμου μᾶλλον ἐφοβοῦντο
τὴν ἐπὶ τὸ Πηλούσιον ὁδὸν, ἅτα δὴ διὰ ψάμμου βαϑείας
«αἱ ἀνύδρου ἠαρὰ τὸ ᾿Ἔκρηγμα καὶ τὰ τῆς Σερβώνιδος
ἕλη γινομένης αὐτοῖς τῆς πορϑίας, ἃ ἃ Τυφῶνος μὲν ἐκπιρο-
ἃς Αἰγύπτιοι καλοῦσι, τῆς δ᾽ ἐρυϑρᾶς ϑαλάσσης ὑπονό- ,
στησις εἶναι δοκϑὶ καὶ διήϑησις, ἢ βραχυτ ἅτῳ διορΐζξται
πρὸς τὴν ἐντὸς ϑάλασσαν ἰσϑμῷ" πομῷϑεὸς μετὰ τι τῶν
ἑππέων ὃ ᾿Αντώγιος, οὐ μόνον τὰ στενὰ κατέσχεν, ἀλλα
καὶ Πηλούσιον ἑλὼν, πόλιν μεγάλην, καὶ τῶν ἐν αὐτῇ
φρουρῶν κρατήσας, ἅμα καὶ τὴν ὁδὸν ἀσφαλῆ τῷ στρα-
τεύματι, καὶ τὴν ἐλπίδα τῆς. γέκης ἐποίησε τῷ στρατηγῷ
βέβαιον. ᾿Απέλαυσαν δὲ τῆς φιλοτιμίας αὐτοῦ καὶ οἱ
πολέμιοι. Π Γτολεμαίου γὰρ, ἅμα τῷ παρελϑεῖν εἷς τὸ
Πηλούσιον, ὑπ᾽ ὀργῆς καὶ μίσους ὡρμημένου φονϑύειν
τοὺς Αἰγνπείους, ἐνέστη καὶ διεκώλυσεν. Ἔν δὲ ταῖς μά-
χαις καὶ τοῖς ἀγῶσι μεγάλοις καὶ συχνοῖς γενομόνοις
80 ῬΙΌυΤΑΒΟΗ͂Ι
πολλὰ καὶ τόλμης ἔργα καὶ προνοίας ἡγεμονικῆς ἀποδει-
ξάμενος, »ἐμφανέστατα δὲ τῷ κυκλώσασϑαι καὶ ὁ πϑριβα-
λεῖν κατόπιν τοὺς πολεμίους, τὴν γίκην τοῖς κατὰ στόμα
παρασχὼν, ἀριστεῖα καὶ τιμὰς ἔλαβε πρεπούσας. Ου
διόέλαθϑο δὲ τοὺς πολλοὺς οὐδ᾽ ῆ πρὸς ᾿Αρχέλαον αὐτοῦ
τεϑνηχότα φιλανϑρωπία ᾿ γεγονὼς γὰρ αὐτῷ συνήϑης
καὶ ξένος, ἐπολέμϑι μὲν ἀναγκαίως ζῶντι, τὸ δὲ σῶμα: σπϑ-
σόντος ἐξευρὼν καὶ κοσμήσας βασιλικῶς ἐκήδουσεν. Ἐπὸὶ
τούτοις «Αλοξανδροῦσί τὸ πλεῖσταν αὑτοῦ λόγὸν κατέλιπε,
καὶ Ρωμαίων τοῖς στρατουομένοις ἀνὴρ ἔδοξϑ λαμπρότα-
τος εἶναι.
ἐν. ΤΠιροσὴν δὲ καὶ μορφῆς ἐλουϑέριον ἀξίωμα, καὶ
πώγωχ».τις οὐκ ἀγεννὴς, καὶ πλάτος μετώπου, καὶ γρυ-
μυκτῆρος ἐδόκει τοῖς γραφομένοις καὶ πλατεομε-
7οις ἧς Ἡραϊλέοις προσώποις ἐμφερὲς ἔχειν τὸ ἀῤῥενωπόν.
Ἦν δὲ καὶ λόγος παλαιὸς, ἐαλαγησπου εἰ δἶναι. τοὺς “Ἄντω-
γίους; ἀπὶ “Αἀντέωνος, παιδὸς Ἡρακλέους ᾿ γεγονότας.
Καὶ τοῦτον ὥδτο τὸν λόγον τῇ τὸ μορφῇ τοῦ σώματος,
ὥσπερ εἴρηται, καὶ τῇ στολῇ βεβαιοῦν. “4δὲ γὰρ, ὃτ8
μέλλοι. πλείοσιν ὁρᾶσϑαι, χιτῶνα εἰς μηρὸν ἔζωστο, καὶ
μάχαιρα μεγάλη παρήρτητο, καὶ σάγι ριέκδιτο᾽ τῶν»
στερεῶν. Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τὰ τοῖς ἄλλοις φορτικὰ δο-
κοῦντα, μεγαλαυχία, καὶ σκῶμμα, καὶ κώϑων ἐμρώης,
καὶ καϑίσαι παρὰ τὸν ἐσϑίοντα, καὶ φαγεῖν ἐπιστάντα
τραπέζῃ στρατιωτικῇ, ϑαυμαστὸν ὃ ὅσον ϑυνοίας καὶ πό-
ϑὸον πρὸς αὑτὸν ἐνεποίοι τοῖς στρατιώταις. Ἦν δέ που
καὶ τὸ ἐρωτικὸν οὐκ ἀναφρόδιτον, ἀλλὰ καὶ τούτῳ πολ-
λοὺς ἐδημαγώχγϑοι, συμπράττων 18 τοῖς ἐρῶσι, καὶ σκω-
πτόμενος οὐχ ἀηδῶς εἰς τοὺς ἰδίους ἔ ἔρωτας. Ἧ δ᾽ ἐλου-
ϑεριότης, καὶ τὸ μηδὲν ὀλίγῃ χειρὶ, μηδὲν φειδομένῃ, χα-
ΑΝΤΟΝΙσϑ. 291
οἰξεσϑαιστρατιώξαις καὶ φίλοις, ἀρχήν Τϑ λαμπρὰν ἐ ἐπὶ
τὴν ἰσχὺν αὐτῷ παρέσχϑ, καὶ μεγάλου γενομένου τὴν δυ-
γάμιν ἐπὶ πλεῖον ἐπῆρεν, ἐκ μυρίων ἄλλων ἁμαρτημάτων
ἀνατροπομένην. Ἕν δὲ τι τοῦ μεγαλοδώρου παράδειγμα
διηγήσομαι. Τῶν φίλων τινὶ μυριάδας ἐκέλθυσα πέντϑ
καὶ εἴκοσι δοϑῇναι" τοῦτο Ῥωμαῖοι δεκίδς καλοῦσι. Τοῦ
δ᾽ ἐπιτὶ ὅπου ϑαυμάσαντος, καὶ ἵνα ᾿δείξῃ τὸ πληϑὸος
αὐτῷ, αταβαχύντος ἐν μέσῳ τὸ ἀργύριον, ἠρώτησε πα-
ριὼν, Ὁ τι δὴ τοῦτ᾽ εἴη. Τοῦ δ᾽ ἐπιτρόπου φήσαντος,
ὡς ὃ κολεύσδιϑ δοϑῆναι, συμβαλὼν αὑτοῦ τὴν κακοήϑει-
αν ὃ ᾿Αντώνιος" Ἐγὼ πλεῖον ᾧμην, ἔφη, τὸ δοκίος εἶναι"
τοῦτο δὲ μικρόν ἐστιν ὥστ᾽ ἀλλο πρόσϑες αὐτῷ τὸ-
σοῦτον.
ν. Ταῦτα μὲν οὖν ὕστορον. Ἐπεὶ δὲ τὰ “Ῥωμαίων
πράγματα διέστη, τῶν μὸν ἀριστοκρατικῶν Πομπηΐῳ
παρόντι, προσϑεμένων, τῶν δὲ δημοτικῶν Καίσαρα πα-
ρακαλούντων ἐ ἐκ Ταλατίας ἐν τοῖς ὅπλοις ὄντα, Κουρίων,
ὁ ᾿ἀντωνίου φίλος, ἐκ μεταβολῆς ᾿ϑεραπεύων τὰ Καίσα-
ρος, “ἀντώνιον προσηγάγετο, καὶ μεγάλην μὲν ἀπὸ τοῦ
λέγειν ἐν τοῖς πολλοῖς ἔ ἔχων ἰσχὺν, χ χρώμενος δὲ καὶ ὶ δαπά-
γαις ἀφειδῶς, ἃ ἀφ᾿ ὧν Καῖσαρ ἐχορήγει, δήμαρχον ἁ ἀπέ»
δειξΒ τὸν Ἀντώνιον" εἶτα τῶν ἐπὶ οἰωνοῖς ἱορέων, οὕς
Αὐγούρας καλοῦσιν. Ὁ δ᾽ ουϑὺς εἰς τὴν ἀρχὴν παρελ-
ϑὼν, οὐ μικρὸν ἣν ὄφολος τοῖς πολιτουομένοις ᾧ ὑπὲρ Καί-
σαρος. ᾿Αλλὰ πρῶτον μὲν Ἡαρκέλλου, τοῦ ὑπάτου,
Πομπηΐῳ τοὺς τϑ συνδιλογμένους ἤδη στρατιώτας παρεγ-
γνῶντος, 'καὶ καταλέγειν ἑτέρους διδόντος, ἐμποδὼν ἔστη,
διάταγμα γράψας, ὅπως ἢ μὲν ἡϑροισμένη δύναμις εἰς
Συρίαν πλέῃ, καὶ Βίβλῳ βοηϑῇ πολεμοῦντι Πάρϑοις,
ος δὲ Πομπηϊος καταλέγει, μὴ προσέχωσιν αὐτῷ" δεύ-
3232 ῬΠΈΛΒΟΗΙ
τορον, καὶ τὰς Καίσαρος ἐπιστολὰς οὐ προσιεμένων, οὐδ᾽
ἐώντων ἀναγινώσκεσϑαι τῶν συγκλητικῶν, αὐτὸς ἰσχύων
διὰ τὸ ἄρχειν ἀνέγνω, καὶ πολλοὺς μετέστησθ τῇ γνώμῃ,
δίκαια καὶ μέτρια Καίσαρος ἀξιοῦν, ἀφ ᾿ ὧν ἔ ἔγραψε, δό-
ξαγτος. Τέλος δὲ, δυοῖν ἐρωτήσεων ἐν τῇ βουλῇ γενο-
μένων, τῆς μὲν, δὲ δοκεῖ Πομπήϊον ἀφεῖναι τὰ στρατοεύ-
ματα, τῆς δ᾽, οἱ Καίσαρα" καὶ Πομπήϊον μὲν ὀλίγων τὰ
ὅπλα καταϑέσϑαι, Καίσαρα δὲ παρ᾽ ὀλίγους πάντων χδ-
λευόντων" ἀναστὰς ᾿Αντώνιος ἠρώτησεν, δὲ δοχεὶ καὶ
Πομπηϊΐον ὁμοῦ καὶ Καίσαρα τὰ ὅπλα καταϑέσϑαι καὶ
τὰς δυνάμεις ἀφεῖναι. Ταύτην ἐδέξαντο λαμπρῶς τὴν
γνώμην ἅπαντες, καὶ μετὰ βοῆς ἐπαινοῦντες τὸν ᾿Αντώ-
νιον, Ἰξίουν ἐπιψηφίζεσϑαι. “Μὴ βουλομένων δὲ τῶν
ὑπάτων, αὖϑις ἑτέρας οἷ Καίσαρος φίλοι προῦτειναν
ἐπιοικεῖς εἶναι δοκούσας ἀξιώσεις, αἷς ὃ τϑ Κάτων ἀντέ-
σίσετα, καὶ Δέντλος ὑπατεύων ἐξέβαλε τῆς βουλῆς τὸν
᾿Αγτώνιον. ὋὉ δὲ πολλὰ μὲν αὐτοῖς ἐξιὼν ἐπηράσατο,
λαβὼν δὲ ϑεράποντος ἐσθῆτα, καὶ μισθωσάμενος ματὰ
Κασσίου Κοίντου ζεῦγος, ἐξώρμησϑ πρὸς Καίσαρα, καὶ
κατεβόων ϑὐϑὺς ὀφϑέντες, ὡς οὐδένα χόσμον ἔτι τῶν“ἐν
Ῥώμῃ πραγμάτων ἐχόντων, ὅὃτϑ μηδὲ δημάρχοις παῤῥη-
σίας μέτεστι», ἀλλ᾽ ἐλαύνοται καὶ κινδυνεύει πᾶς ὃ φϑεγ-
ξάμενος ᾧ ὑπὲρ τῶν δικαίων.
νΙ. Ἐκ τούτον λαβὼν τὴν στρατιὰν ὃ Καῖσαρ, εἰς
Ἰταλίαν ἐνέβαλε. Διὸ καὶ Κοιέρων ἐν τοῖς Φιλιππικοῖς
ἔγραψα, τοῦ μὲν Τρωΐκοῦ πολέμου τὴν Ἑλένην, τοῦ δ᾽
ἐμφυλίου τὸν “Ἀντώνιον ἀρχὴν γενέσϑαι" περιφανῶς
ψευδόμενος. Οὐ γὰρ οὕτως οὐχορὴς ἤν, οὐδὲ ῥέδιος ὑπ᾽
ὀργῆς ἐχπεσοῖν τῶν λογισμῶν Ταῖος Καῖσαρ, ὥστ᾽, εἰ μὴ
ταῦτα πάλαι ἔγνωστο πράττειν; οὕτως ἂν ἐπὶ καιροῦ τὸν
ἈΝΤΟΝΙΒ. 233
κατὰ τῆς πατρίδος ἐξενεγκεῖν πόλεμον, ὅτι φαύλως ἡμ-
φιδσμένον εἶδεν “Αντώνιον καὶ Κάσσιον ἐπὶ ζεύγους μι-
σϑίου πεῳϑυγότας πρὸς αὐτόν" ἀλλὰ ταῦτα πάλαι δεο-
μένῳ προφάσεως, σχῆμα καὶ λόγον ϑυπερεπῆ τοῦ πολέμου
παρέσχεν. Ἣγ8 δ᾽ αὐτὸν ἐπὶ πάντας ἀνθρώπους, ἃ
καὶ πρότερον ᾿Αλέξανδρον, καὶ πάλαι Κῦρον, ἔρως ἀπα-
ρηγόρητος ἀρχῆς, καὶ ποριμαγὴς ἐπεϑυμία τοῦ πρῶτον
δῖναι καὶ μέγιστον" ὧν τυχεῖν οὐκ ἣν, μὴ Πομπηΐου κα-
ταλυϑέντος. Ὡς δ᾽ οὖν ἐπελϑὼν ἐκράτησε τῆς Ῥώμης,
καὶ Πομπήϊον ἐξήλασε τῆς Ἰταλίας, καὶ πρὸς τὰς ἐν
Ἰβηρίᾳ Πομπηΐου δυνάμεις ἐπιστρέφειν ἔ ἔγνω πρότερον,
εἶτα οὕτως παρασκευασάμενος στόλον ἐπὶ Πομπήϊον
διαβαίνειν, “οπίδῳ μὲν στρατηγοῦντι τὴν Ῥώμην, Αντω-
γνίῳ δὲ δημαρχοῦντι τὰ στρατεύματα καὶ τὴν Ιταλίαν
ἐπέτρεψεν. ὋὉ δὲ τοὶς μὲν στρατιώταις εὑ ϑὺς προσφι-
λὴς ἤν, συγγυμναζόμενος καὶ συνδιαιτώμενος τὰ πολλὰ,
καὶ δωρούμενος ἐκ τῶν παρόντων" τοῖς δ᾽ ἄλλοις ἐπα-
χϑής. Καὶ γὰρ ἀδικουμένων ὁ ὑπὸ ὑφϑυμίας ὠλιγώρει,
καὶ πρὸς ὀργὴν Ἰκροᾶτο τῶν ἐντυγχανόντων, καὶ κακῶς
ἐπὶ γυναιξὶν ἀλλοτρίαις ἢ ηκονθ. Καὶ ὅλως τὴν Καίσαρος
ἀρχήν, πάντα μᾶλλον, ἢ τυραννίδα, δι αὐτὸν ἐκεῖνον φα-
γεῖσαν, οἵ φίλοι. διέβαλλον" ὧν Ἀντώνιος, ἀπὶ ἐξουσίας
μεγίστης ἁμαρτάνϑιν μέγιστα δόξας, τὴν πλείστην αἰτίων
ἔλαβεν.
ΜΠ. Οὐ μὴν ἀλλ᾿ ἐπανελϑὼν ὃ Καῖσαρ δ τῆς Ἴβη-
ρίας, τὰ μὲν ἐγκλήματα παρεῖδεν αὐτοῦ" πρὸς δὲ τὸν
πόλεμον ὡς ἐνεργῷ καὶ ἀνδρείῳ καὶ ἡγεμονικῷ χρώμενος,
οὐδαμῆ διήμαρτον. Αὐτὸς μὲν οὖν μετ᾽ ὀλίγων ἀπὸ
Βρηντησίουν διαπεράσας τὸν ᾿Ιόνιον, ἔπεμψεν ὀπίσω τὰ
πλοῖα, Γαβινίῳ καὶ ᾿ἀντωνίῳ τὰς δυνάμεις ἐμβιβαξειν καὶ
334 ῬΙυΤΑΚΟΗΙ
περαιοῦν κατὰ τάχος εἰς Μακδοδονίαν ἐπιστείλας. - Ταὰ-
βινίου δὲ πρὸς τὸν πλοῦν χαλεπὸν ὄντα χειμῶνος ὥρᾳ κα-
ταδειλιάσαντος, καὶ πεζῇ μακρὰν ὁδὸν περιάγοντος τὸν
στρατὸν, Ἀντώνιος ὑπὲρ Καίσαρος ἐν πολλοῖς ἀποιλημ-
μένου πολεμίοις φοβηϑεὶς, Αἴβωνα μὲν ἐφορμοῦντα τῷ
στόματι τοῦ λιμένος ἀπεχρούσατο, πολλὰ τῶν λεπτῶν
ἀκατίων ταῖς τριήρεσιν αὐτοῦ περιστήσας" ἐμβιβάσας δὲ
ταῖς ναυσὴν ἱππᾶϊς ὀκτακοσίους καὶ δισμυρίους ὁπλίτας,
ἀνήχϑη. Καὶ γενόμενος καταφανγῆς τοῖς πολδμίοις καὶ
διωκόμενος, τὸν μὲν ἐκ τούτων κίνδυνον διέφυγϑ, λαμπροῦ
γότου χῦμα μέγα καὶ κοίλην θάλατταν ταῖς τριήρεσιν
ἘὐΤΩΣ πιεριστήσοντος" ἐκφερόμενος δὲ ταῖς ναυσὶ πρὸς
κρημνοὺς καὶ φάραγγας ἀγχιβαϑεῖς, οὐδεμίαν ἐλπίδα σω-
τηρίας εἶχον. «ἄφνω δὲ τοῦ κόλπου πολὺν ἐκπινούσαντος
λίβα, καὶ τοῦ κλύδωνος ἃ ἀπὸ τῆς γῆς εἷς τὸ πέλαγος δια-
χϑομένου, μϑταβαλλόμοενος ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ πλέων σοβα-
ρῶς, δρᾷ ναυαγίων περίπλοων τὸν αἰγιαλόν. Ἐνταῦϑα
γὰρ ἐξέβαλε τὸ πνεῦμα τὰς διωκούσας αὐτὸν τριήρϑις,
καὶ διοφϑάρησαν οὐκ ὀλίγαι" καὶ σωμάτων πολλῶν καὶ
χρημάτων ἐκράτησεν ΑΑντώνιος" καὶ Αΐσσον εἷλε, καὶ ὲ μέ-
γα Καίσαρι παρέσχε ϑάρσος, ἐν καιρῷ μοτὰ τηλικαύτης
ἀφικόμενος δυνάμεως.
ΜΠ. ἢ ολλῶν δὲ γινομένων καὶ συνεχῶν ἀγώνων, ἐν
πᾶσι μὲν ἦν διαπροπής" δὲς δὲ φϑύγοντας προτροπάδην
τοὺς Καίσαρος ἀπαντήσας ἀνέστρεψε, καὶ στῆναι καὶ
συμβαλεῖν αὐϑις τοῖς διώκουσιν ἀναγκάσας, ἐνίκησεν.
Ην οὖν αὐτοῦ μετὰ Καίσαρα πλεῖστος ἐν τῷ στρατοπέ-
ὅῳ λόγος. Ἐδήλωσϑ δὲ Καῖσαρ, ἥν ἔχοι περὶ αὑτοῦ δό-
ξαν. Ἐπεὶ γὰρ ἔμελλε τὴν τολουταίαν καὶ τὰ ὅλα κρίνα-
σαν ἐν Φαρσάλῳ μάχην μάχεσθαι, τὸ μὲν δεξιὸν αὐτὸς
᾿ ἌΝΤΟΝΙῦϑ. 335
εἶχα κέρας, τοῦ δ᾽ οὐωνύμου τὴν ἡγϑμονίαν ᾿Αντωνίῳ πα-
ρέδωκεν, ὡς πολεμιχωτάτῳ τῶν ὑφ᾽ ἑαυτῷ. Μετὰ δὲ τὴν
»ίκην δικτάτωρ ἀναγορουϑεὶς, αὐτὸς μὲν ἐδίωκϑ Πομπή-
40», Ἀντώνιον δὲ ἱ ἵππαρχον ἑλόμονος εἰς Ῥώμην ἔπορεψεν.
Ἔστι δ᾽ ἡ ἀρχὴ δουτέρα, τοῦ ν δικτάτωρος παρόντος" ἂν δὲ
μὴ παρῇ» πρώτη καὶ μόνη σχεδόν. Ἢ γὰρ δημαρχία
διαμένει, τὰς δ᾽ ἄλλας καταλύουσι πάσας, δικτάτωρος
αἵφεϑέντος.
ΕΧ. Οὐ μὴν ἀλλὰ τότϑ δημαρχῶν “4ολοβίλλας, νέος
ἀνὴρ καὶ γέων πραγμάτων ὀρεγόμενος, εἰσηγεῖτο χρεῶν
ἀποκοπὰς, καὶ τὸν “Ἀντώνιον, αὐτῷ τὸ φίλον ὄντα, καὶ
βουλόμενον ἀεὶ τοῖς πολλοῖς ἀρέσκειν, ἔπϑιϑ8 συμπράτ-
τϑῖν καὶ κοινωνεῖν τοῦ πολιτεύματος. “Ασινίου δὲ καὶ
Τροβολλίου τἀναντία παρακαλούντων, ὑπόνοια δϑινὴ κατὰ
τύχην τῷ “Ἀντωνίῳ προσέπεσεν, ὡς ἀδικουμένῳ πϑρὲ τὸν
γάμον ὑπὸ τοῦ Δολοβέλλα. Καὶ τὸ πρᾶγμα βαρέως
ἐνεγκὼν, τὴν τὸ γυναῖκα τῆς οἰκίας ἐξήλασεν, ἀνεψιὰν
οὖσαν αὐτοῦ' ϑυγάτηρ γὰρ ἦν Γαΐου ᾿Ἀντωνίου, τοῦ
Κικέρωνι συνυπατούσαντος᾽ καὶ τοὺς πϑρὶ “᾿σίνιον δοεξά-
μενος ἐπολέμει τῷ “ολοβέλλᾳ. Κατέλαβϑ γὰρ τὴν ἀγο-
ρὰν ἐχεῖνος, ὡς βίᾳ κυρώσων τὸν νόμον. Ἀντώνιος δὲ,
καὶ τῆς βουλῆς ψηφισαμένης, ὅπλων δεῖν ἐπὶ τὸν 4΄ολο-
βέλλαν, ἐπελθὼν, καὶ μάχην συνάψας, ἀπέκτοινέ τέ τιγας
τῶν ἐκείνου, καὶ τῶν ἰδίων ἀπέβαλε. Τοῖς μὲν οὖν πολ-
λοῖς ἐκ τούτων ἀπηχϑάνετο" τοῖς δὲ χρηστοῖς καὶ σώ-
φροσι διὰ τὸν ἄλλον βίον οὐκ ἣν ἀρεστὸς, ὡς Κικέρων
φησὶν, ἀλλ΄ ἐμισεῖτο, βδολυττομένων αὐτοῦ μέθας ἀώ-
ρους, καὶ δαπάνας ἐπαχϑεῖς, καὶ κυλινδήσεοις ἐν γυναί-
οις" καὶ μοϑ᾽ ἡμέραν μὲν ὕπνους καὶ περιπάτους ἀλύον-
τος καὶ κραιπαλῶντος, νύχτωρ δὲ κώμους, καὶ ϑέατρα,
»
236 ΡῸΟΤΆΑΒΟΗΙ
καὶ διατριβὰς ἐν 7άμοις μίμων καὶ ὶ γελωτοποιῶν. “ἐγ-
ται γοῦν, ὡς ἐν Ἱππίου ποτὲ, τοῦ μίμου, γάμοις ὅστια-
ϑεὶς, καὶ πιὼν διὰ γυχτὸς, εἶτα πρωΐ τοῦ δήμου καλοῦν- ᾿
τος εἰς ἀγορὰν, προελϑὼν ἔτι τροφῆς ὃς ἐμέσειο, τῶν
φίλων τινὸς ὑποσχόντος τὸ ἵ ἱμάτιον. Ἣν δὲ καὶ Σέργιος,
ὃ μῖμος, τῶν μέγιστον παρ᾿ αὐτῷ δυναμένων, καὶ ὶ Κύϑη-
οἰς; ἀπὸ τῆς αὐτῆς παλαίστρας γύναιον, ἀγαπώμενον" ὃ
δὲ, καὶ τὰς πόλεις ἐπιὼν, ἐν φορείῳ πϑριήγετο, καὶ τὸ φο-
ρεῖον οὐκ ἐλάττους, ἢ τὸ τῆς μητρὸς αὐτοῦ; περιέποντες
ἠκολούϑουν. Ἐλύπουν δὲ καὶ χρυσῶν ἐκπωμάτων ὥσπερ
ἐν πομπαῖς ταῖς ἀποδημίαις διαφερομένων ὄψεις, καὶ
στάσοις ἐνόδιοι σκηνῶν, καὶ πρὸς ἄλσοσι καὶ ποταμοῖς
ἀρίστων πολυτελῶν δια ϑέσεις, καὶ λέοντες ἅρμασιν ᾧ ὧπε-
ζϑυγμένοι, καὶ σωφρόνων ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν οἰκίαι χα-
μαιτύπαις καὶ ᾿σαμβυκιστρίαις ἐπισταϑμενόμεναι. Δει-
γὺν γὰρ ἐποιοῦντο, Καίσαρα μὲν αὐτὸν ἔξω τῆς Ἰταλίας
᾿ϑυραυλεῖν, τὰ περιόντα τοῦ μεγάλον πολέμου μεγάλοις
πόνοις καὶ κινδύνοις ἀνακαϑαιρόμενον, ἑτέρους δὲ δὲ
ἐκεῖνον τρυφᾷν τοῖς πεολέταις ἐνυβρίζοντας. ᾿
Χ. Ταῦτα καὶ τὴν στάσιν αὐξῆσαι δοχεῖ, καὶ τὸ
στρατιωτικὸν εἰς ὑὕβρθις δεινὰς καὶ πλεονεξίας ἀνεῖναι.
Διὸ καὶ Καΐσαρ ἐπανελϑὼν 4ολοβέλλᾳ τὸ συγγνώμην
ἔδωκδ, καὶ τὸ τρίτον αἱρεϑεὶς ὕπατος, οὐκ ᾿Αντώνιον, ἀλ-
λὰ «έπιδον, εἵλετο συνάρχοντα. Τὴν δὲ Πομπηΐου πω-
λουμένην οἴχίαν ὠνήσατο μὲν “Ἀντώνιος, ἀπαιτούμενος δὲ
τὴν τιμὴν ἡγανάπτεν-" καὶ φησιν αὐτὸς, διὰ τοῦτο μὴ μ8-
τασχεῖν Καίσαρι τῇ τῆς εἰς «Αἰβύην στρατείας, ἐπὶ τοῖς προ-
τέροις κατορϑώμασι μὴ τυχὼν ἀμοιβῆς. Ἔοικε μέντοι
τὸ πολὺ τῆς ἀβελτορίας αὐτοῦ καὶ ἀσωτοίας ἀφελεῖν ὃ
Καῖσαρ, οὐκ ἀγναισϑήτως τὰ πλημμελήματα δεξάμενος.
ΑΝΤΟΝΙΠ8. 937
᾿ἀπαλλαγεὶς γὰρ ὀιείνου τοῦ βίου, γάμῳ προσέσχε, Φουλ-
βίαν ἁ ἀγαγόμενος, τὴν Αλωδίῳ, τῷ » δημαγωγῷ, συν συνοικήσα-
σαν, οὐ ταλασίαν, οὐδ᾽ οἰκουρίαν φρονοῦν γύναιον, οὐδ᾽
ἀνδρὸς ἰδιώτου κρατεῖν ἀξιοῦν, ἀλλ᾽ ἄρχοντος ἄρχειν, καὶ
στρατηγοῦντος στρατη) εἶν βουλόμενον" ὥστε Κλεοπά-
τραν διδασκάλια Φονλβίᾳ τῆς “Ἀντωνίου γυναικοκρασίας
ὀφεΐλϑιν, “τάγυ χϑιροήϑη καὶ πεπαιδαγωγημένον ἃ ἀπ᾽ ἀρ-
χῆς ἀχροᾶσϑαι γυναικῶν παραλαβοῦσαν αὑτόν. οὐ μὴν
ἀλλὰ κἀκείνην ἐπειρᾶτο προσπαίζων καὶ μϑιρακιδϑυύμενος
ἱλαρωτέραν ποιδῖν ὃ ᾿Αντώνιος" οἷον ὃτϑ, Καίσαρι πολ-
λῶν ἁ ἀπαντώντων μετὰ τὴν ἐν Ἰβηρίᾳ νίκην, καὶ αὐτὸς ἐξ-
ἤλϑεν" εἷς ἄφνω φήμης εἷς τὴ» Ἰταλίαν ἐμπεσούσης, ὦ ὡς
ἐπίασιν οὗ πολέμιοι, Καίσαρος τεϑνηκχότος, ἀνέστρεψεν
εἰς Ῥώμην. ,--“αβὼν δὲ ϑοράποντος ἐσθῆτα, νύκτωρ ἐπὶ
τὴν οἰκίαν ἦλθε, καὶ φήσας, ἐπιστολὴν Φουλβίᾳ παρ᾽
᾿Αντωνίου κομέξειν, εἰσήχϑη πρὸς αὐτὴν ἐγκεκαλυμμένος.
Εἶτα ἢ ῆ μὲν ἐκπαϑὴς ουὐσα; πρὶν ἢ τὰ γράμματα λαβεῖν,
ἠρώτησεν, εἰ ζῇ ὃ Αντώνιος" ὃ δὲ τὴν ἐπιστολὴν σιωπῇ
προτείνας, ἀρξαμένην λύειν “καὶ ἃ ἀναγινώσκδιν περιβαλὼν
κατδφίλησε. . Ταῦτα μὲν οὖν ὀλίγα, πολλῶν ὄντων, ἕνε-
ϑ(ὃν δείγματος ἐξενηνόχαμεν.
ΧΙ. Ἐκ δ᾽ Ἰβηρίας ἐπανιόντι Καίσαρι πάντες μὲν οἵ
πρῶτοι πολλῶν ἡμερῶν ὁδὸν ἀπήντων" ἐτιμήϑη δ᾽ 4»-
τώνιος ἐκπρεπῶς ὑπ᾽ αὐτοῦ. Κομιζόμενος γὰρ ἐπὶ ζεύ-
7γους διὰ τῆς Ἰταλίας ᾿Αντώνιον εἶχθ μεϑ᾽ ἑαυτοῦ συνο-
χούμενον, ὄπισϑεν δὲ Βροῦτον Αλβῖνον, καὶ τὸ» τῆς ἀδελ-
φιδῆς υἱὸν, ᾿Οκταουϊανὸν, ὃς μετὰ ταῦτα Καῖσαρ ὦνο-
μάσϑη, καὶ ἹΡωμαίων ἦρξε πλεῖστον χρόνον. Ἐπεὶ δὲ
τὸ πέμπτον ἀπεδοίχϑη Καῖσαρ ὕπατος, προσείλετο μὲν
εὐθὺς συνάρχοντα τὸν ᾿Αντώνιον, ἐβούλοτο δὲ τὴν ἀρχὴν
238 ῬυΤΑΒΟΗΙ
ἀπειπάμενος 4ολοβέλλᾳ. παρεγγυῆσαι" καὶ τοῦτο πρὸς
. τὴν σύγκλητον ἐξήνεγκεν. “Ἀντωνίου δὲ τραχέως ἄντιπδ-
σόντος, καὶ πολλὰ μὲν δἰπόντος κατὰ 4ολοβέλλαν, οὐκ
ἐλάττονα δ᾽ ἀκούσαντος, τότε μὲν αἰσχυνϑεὺς τὴν ἀκη-
σμίαν ὃ Καῖσαρ ἀπηλλάγη. Μετὰ δὲ ταῦτα προελϑὼν
ἀναγορεῦσαι Δολοβέλλαν, “ἀντωνίου δὲ τοὺς οἰωνοὺς ἐν-
αντιοῦσϑαι βοῶντος, εἶξε καὶ προήκατο “4ολοβέλλαν
ἀχϑόμενον. Ἔδοκει δὲ κἀκεῖνον οὐδὲν ἦττον τοῦ ἄντω-
νίου βδολύττεσθαι. “4έγεται γὰρ, ὧς, ἀμφοτέρους τινὸς
ὁμοῦ διαβάλλοντος. πρὸς αὐτὸν, εἴποι, μὴ δεδιέναι τοὺς
παχεῖς τούτους καὶ κομήτας, ἀλλὰ τοὺς ὠχροὺς καὶ λε-
πτοὺς ἐκείνους, Βροῦτον καὶ Κασσιον ἀποδεικνύμενος,
ὑφ᾽ ὧν ὅμελλεν ἐπιβουλουϑ εὶς ἀναιρεῖσϑαι.
ΧΙΙ. “Κἀκείνοις δὲ τὴν οὐπρεποστάτην πρόφασιν
ἄκων παρέσχεν ᾿Αντώνιος. Ἦν μὲν γαρ ἣ τῶν ἀνκαίων
ἑορτὴ Ῥωμαίοις, ἤν «Μουπερκάλια καλοῦσι" Καῖσαρ δὲ
κεχοσμημένος ἐσθῆτι ϑριαμβικῇ, καὶ καϑήμενος ὑπὲρ
βήματος ἐν ἀγορᾷ, τοὺς διαϑέοντας ἐθεᾶτο" διαϑέουσι
δὲ τῶν δὐγενῶν νέοι πολλοὶ, καὶ τῶν ἀρχόντων, ἀληλειμ-
μένοι λίπα, σκύτοσε λασίοις καϑικνούμονοι μετὰ παιδιᾶς
τῶν ἐντυγχανόντων. Ἔν τούτοις ὃ ᾿Αντώνιος διαϑέων τὰ
μὲν πάτρια χαίρειν δἴασθ, διάδημα δὲ δάφνης στεφάνῳ
πϑριδλίξας, προσέδραμϑ τῷ βήματι, καὶ συνεξαρϑεὶς ὑπὸ
τῶν συνϑεόντων, ἐπέϑηκδ τῇ κδῳραλῇ τοῦ Καίσαρος, ὡς
δὴ ᾿βασιλεύοιν αὐτῷ προσῆκον. Ἐκείνου δὲ ϑρυπτομέγον
καὶ διακλένοντος, ἡσϑεὺς ὃ ὃ δῆμος ἁ ἀγεκρότησϑθ᾽" καὶ πάλιν
ὃ “Ἀντώνιος ἐπῆγϑ, καὶ πάλιν ἐχεῖνος ἀπδτρίβοτο. Καὶ
πολὺν χρόνον οὕτω διαμαχομένων, «Ἀντωνίῳ μὲν ὀλίγοι
τῶν φίλων βιαξομένῳ, Καίσαρι, δ᾽ ἀρνουμένῳ. πὰς ὃ δῆ-
μος ἐποιρότει μετὰ βοῆς" ὃ καὶ ϑαυμαστὰν ἥν, ὅτι τοῖς
ἈΝΤΟΝΙ05. ᾿ 299
ἔργοις τὰ τῶν βασιλευόντων ὑπομένοντες, τοὔνομα τοῦ
βασιλέως, ὡς κατάλυσιν τῆς ἐλευθερίας, δφδυγον. ᾿Ανέ-
στή μὲν οὖν ὃ Καῖσαρ ἀχϑεσϑεὶς ἀπὸ τοῦ βήματος,
καὶ τὸ ἱμάτιον ἀπάγων ἀπὸ τοῦ τραχήλου, τῷ βουλομένῳ
σεαρέχϑιν τὴν σφαγὴν ἐβόα. Τὸν δὲ στέφανον ἑνὶ τῶν
ἀνδριάντων αὐτοῦ ποριταϑέντα δήμαρχοί τινὸς κατέσπα-
σαν», οὺς ὁ δῆμος οὐφημῶν μϑτὰ κρότου παρείπετο" Καῖ-
σαρ δὲ τῆς ἀρχῆς ἀπέστησεν.
ΧΠΙ. Ταῦτα τοὺς περὸ Βροῦτον καὶ Κάσσιον
ἐπέῤῥωσθ' καὶ τῶν φίλων τοὺς πιστοὺς καταλέγοντες
ἐπὶ τὴν πρᾶξιν, ἐσκόπτοντο περὶ “Ἀντωνίου. Τῶν δ᾽
ἄλλων προσιθμένων τὸν ἄγδρα, Τρεβώνιος ἀντεῖπον" ἔφη
γὰρ, ὑφ᾽ ὃν χρόνον ἀπήντων. ἐξ Ἰβηρίας ἐπανιόντι Καί-
σαρι; τοῦ “Αντωνίου συσκήνοῦντος αὑτῷ καὶ συνοδεῦον»-
τος; ἄψασϑαι τῆς γνώμης ἀτρέμα πῶς; καὶ μετ' δύλα-
βοίας" τὸν δὲ γοῆσαι μὲν, οὐ δέξασϑαι δὲ τὴν πεῖραν, οὐ
μὴν οὐδὲ πρὸς Καίσαρα κατϑιποῖν, ἀλλὰ πιστῶς κατασι-
ὡπῆσαι τὸν λόγον. Ἔκ τούτον πάλιν ἐβουλεύοντο Καί-
σαρα κτείναντες ἐπισφάττειν “Αντώνιον" ἐκώλυσδ δὲ
Βροῦτος, ἀξιῶν τὴν ὑπὲρ τῶν »όμων καὶ τῶν δικαίων
τολμωμδγην πρᾶξιν βἰλιιρινῆ.. “καὶ καϑαρὰν ἀδικίας εἷ βίναι.
Φοβούμενοι δὲ τήν τθ ῥώμην τοῦ “Ἀντωνίου καὶ τὸ τῆς
ἀργῆς ἀξίωμα, τάττουσιν ἐπ αὐτὸν ἐνίους τῶν ἐκ τῆς
συνωμοσίας, ὅπως, ὅταν εἰσίῃ Καῖσαρ εἰς τὴν βουλὴν,
καὶ μέλλῃ δρᾶσϑαι τὸ ἔργον, ἔξω διαλογόμδνοἑ τι καὶ
σπουδάζοντες κατέχγωσί» αὐτόν.
Χιν. Τούτων δὲ πραττομένων, ὡς συνετέθη, καὶ
πεσόντος ἐν τῇ βουλῇ τοῦ Καίσαρος, ϑυϑὺς μὲν ὃ “4»-
τώνιος, ἐσϑῆτα ᾿ϑεράποντος μδταλαβὼν, ἔ ἔχρυψεν αὑτόν.
Ὡς δ᾽ ἔγνω τοὺς ἄνδρας ἐπιχειροῦντας μὲν οὐδενὸ, συ»-
φε ῬΡῬΙ ΤΑΒΟΗΙ
ηϑροισμένους δ᾽ εἰς τὸ “Καπιτώλιον, ἔ ἔπϑισδ καταβῆναι,
λαβόντας ὃ ὅμηρον παρ᾽ αὐτοῦ τὸν υἱόν" καὶ Κάσσιον μὲν
αὐτὸς ἐδείπγνισα, Βροῦτον δὲ «Αέπιδος. Συναγαγὼν δὲ
βουλὴν, αὐτὸς μὲν ὑπὲρ ἀμνηστίας εἶπα καὶ διανομῆς
ἐπαρχιῶν τοῖς περὲ Κάσσιον καὶ Βροῦτον" ἢ δὲ σύγκλη-.
τος ἐκύρωσε ταῦτα, καὶ τῶν ὑπὸ Καίσαρος γεγονότων
ἐψηφίσατο μηδὲν ἀλλάττειν. Ἔξῇει δὲ τῆς βονλῆς λαμ-
πρότατος ἀνϑρώπων ὃ “Αντώνιος, ἀνῃρηκέναι δοκῶν ἐμ-
φύλιον πόλεμον, καὶ πράγμασι δυσκολίας ἔγσυσι καὶ τα-
ραχὰς οὐ τὰς τυχούσας ἐμφρονέστατα κεχρῆσϑαι καὶ
πολετικώτατα. Τούτων μέντοι ταχὺ τῶν λογισμῶν ἐξὲ-
σεισεν αὑτὸν ἣ παρὰ τῶν ὄχλων δόξα, πρῶτον ἐλπίσαντα
βεβαίως ἔσεσϑαι, Βρούτου καταλυϑώτος. . Ἐτυχϑ μὲν
οὐ» ἐχκομιξομένου Καίσαρος, ὥσπερ ἔϑος ἦν». ἐν ἀγορᾷ
διεξιὼν ἐγκώμιον" δρῶν δὲ τὸν δῆμον ὑπερφυῶς ἀγόμε-
γον καὶ κηλούμενον, ἐπέμιξδ τοῖς ἐπαίνοις οἶκτον ἃ ἅμα καὶ
δείνωσιν ἐπὶ τῷ πάϑει᾽ καὶ τῶν λόγων τελευτῶν, τούς τὸ
: χιτωνίσκους τοῦ τεϑνηκότος ἧ ἡμαγμένους καὶ διακεκομμέ-
ψους τοῖς ξίφεσιν ἃ ἀνασϑίων, καὶ τοὺς εἰργασμένους ταῦτα
καλῶν παλαμναίους καὶ ἀνδροφόνους, τοσοῦτον ὀργῆς
ἐνέβαλθ᾽ τοῖς ἀνθρώποις, ὥστο τὸ μὲν σῶμα τοῦ Καίσα-
ρος ἐν ἀγορᾷ καϑαγίσαι, συνενεγκαμένους τὰ βάϑρα καὶ
τὰς τραπέξας, ἁρπαζοντας δὲ τοὺς ἀπὸ τῆς πυρᾶς δα-
λοὺς, ἐπὶ τὰς οἰκίας ϑεῖν τῶν » ἀπεχτονότων, καὶ προσμά-
χεσϑαι.
Χν. Διὰ ταῦτα τῶν πορὲ Βροῦτον ἐκ τῆς πόλεως
ἀπολϑόντων, οἵ τὸ φίλοι τοῦ Καίσαρος συνίσταντο πρὸς
τὸν ᾿Αντώνιον, ἥ τὸ γυνὴ, Καλπουρνία, πιστούσασα τῶν
χρημάτων τὰ πλεῖστα κατέθετο πρὸς αὐτὸν ἐκ τῆς οἰκί-
ας, εἰς λόγον τὰ σύμπαντα τετρακισχιλίων ταλάντων».
ΑΝΤΟΝΙ5. Δάϊ
Ἔλαβϑ δὲ καὶ τὰ βιβλία τὰ Κ' αἰσαρος, ἐν οἷς ὑπομνήματα
τῶν κεκριμένον καὶ δεδογμένων ἡ ἤν ἀναγεγραμμένα" καὶ
τούτοις παρεγγράφων, οὺς ἐβούλετο, πολλοὺς μὲν ἄρ-
χοντας ἀπεδεοίκνυδ, πολλοὺς δὲ βουλϑυτὰς, ἐνίους δὲ καὶ
κατῇγ8 πεφυγαδεουμένους; καὶ καϑειργμένους ἔλυεν, ὡς δὴ
ταῦτα τῷ Καίσαρι δόξαντα. Διὸ τούτους ἅπαντας ἐπι-
σκώπτοντες οἷ Ρωμαῖοι Χαρωνίτας ἐκάλουν. Ἐλεγχόμε-
γοι γὰρ εἰς τοὺς τοῦ νεκροῦ κατέφουγον ὑπομνηματι-
σμούς. Καὶ τἄλλα δ᾽ ἔπραττεν αὐτοκρατορικῶς ὃ “Α4»-
τώνιος, αὐτὸς μὲν ὑπατεύων, τοὺς δ᾽ ἀδελφοὺς ἔγων συν-
ἄρχοντας, Γαΐον μὲν στρατηγὸν, «Δούκιον δὲ δήμαρχον.
Χνι Ἐνταῦϑα δὲ τῶν πραγμάτων ὄντων, ὃ νέος
ἀφικνεῖται Καῖσαρ εἰς ; Ῥώμην, ἀδελφιδῆς μὲν ὧν τοῦ τε-
ϑνηκότος υἱὸς, ὡς εἴρηται, κληρονόμος δὲ τῆς οὐσίας
ἀπολϑλδιμμένος" ἐν Ἀπολλωνίᾳ δὲ διατρίβων, ὑφ ὃν χρό-
γον ἀνηροῖτο Καῖσαρ. Οὗτος ευϑὺς Ἀντώνιον, ὡς δὴ
πατρῷον φίλον, ἀσπασάμενος, τῶν παρακαταϑηκῶν ἐμέ-
μνητο. Καὶ γὰρ ὦφειλο Ῥωμαίων ὁχάστῳ δραχμὰς
ἑβδομήκοντα πέντα δοῦναι, Καίσαρος ἐν ταῖς διαϑήκαις
γράψαντος. «Ἀντώνιος δὲ, τὸ μὲν πρῶτον ὡς μειρακίου
καταφρονῶν, ἔλεγεν, οὐχ ὑγιαίνειν αὐτὸν, ἀλλὰ καὶ φρδ-
γῶν ἀγαϑῶν καὶ φίλων ἔρημον ὄντα, φορτίον ἀβάστα-
ΚΤΟΡ αἱρεῖσθαι τὴν Καΐσαρος διαδοχήν. Μὴ πειϑομέ-
νου δὲ τούτοις, ἀλλ᾽ ἐπαιτοῦντος τὰ χρήματα, πολλὰ καὶ
λέγων πρὸς ὕβριν αὐτοῦ καὶ πράττων διοτέλει. 4ημαρ-
χίαν τε γὰρ ἐνέστη μοτιόντι, καὶ δίφρον χρυσοῦν τοῦ
πατρὸς, ὥσπερ ἐψήφιστο, ϑέντος, ἠπείλησεν εἰς φυλα-
κὴν ἀπάξϑιν, δὲ μὴ παύδαιτο δημαγωγῶν. Ἐπεὶ μέντοι
Κικέρων: δοὺς ξδαυτὸν ὃ γεανίας, καὶ τοῖς ἄλλοις, ὅσοι
τὸν ᾿Αντώνιον ἐμίσουν, δ ἐκείνων μὲν ᾧκδιοῦτο τῇ βουλῇ,
Ρεῦτ. ὙΠΙ. 8
212 ῬΙΘΤΑΈΟΘΗΙ
αὐτὸς δὲ τὸν δῆμον ἀνελάμβανο, καὶ τοὺς στρατιώτας
ἀπὸ" τῶν κατοικιῶν συνῆγε, δείσας ὃ ᾿Αντώνιος εἷς λόγους
αὐτῷ συνῆλθεν ἐν Καπιτωλίῳ. καὶ διηλλάγησαν. Εἶτα
κοιμώμενος διδίνης τῆς νυχτὸς ὄψιν εἶδεν ἄτοπον ὃ .4»-
τώνιος. Εδόκϑι γὰρ αὐτοῦ τὴν δεξιὰν χεῖρα βεβλῆσϑαι
κεραυνῷ. Καὶ μεϑ' ἡμέρας ὀλίγας ἐνέπεσε λόγος, ὡς
ἐπιβουλούοι Καῖσαρ αὐτῷ. Καῖσαρ δ' ἀπελογεῖτο μὲν,
οὐκ ἔπειϑϑ δέ" καὶ πάλιν ἣν ἐνεργὸς ῆ ἔχϑρα, καὶ περι-
ϑέοντες ἀμφότεροι τὴν Ἰταλίαν, τὸ μὲν ἱδρυμένον ἐν
ταῖς κατοικίαις ἤδη τοῦ στρατιωτικοῦ μεγάλοις ἀνίστα-
σαν μισϑαῖς, τὸ δ᾽ ἐν ὅπλοις ἔτε τοταγμένον, ὑποφϑά-
γοντες ἀλλήλους, προσήγοντο.
ΧΨΥΠ. Τῶν δ᾽ ἐν τῇ πόλει Κυωιέρων μέγιστον δυνά-
μενος, καὶ παροξύνων ἐπὲ τὸν Ἀντώνιον ἅπαντας ἀν-
ϑρώπους, τέλος ἔπεισδ τὴν βουλὴν, ἐκεῖνον μὲν πολέμιον
ψηφίσασϑαι, Καίσαρι δὲ ῥαβδουχίαν πέμψαι, καὶ στρα-
τηγικὰ κόσμια, Πάνσαν δὲ καὶ Ἵρτεον ἀποστέλλειν, ἐξε-
λοῦντας ᾿Αντώνιον τῆς Ἰταλίας. Οὗτοι δ᾽ ἤσαν ὕπατοι
τότϑ, καὶ συμβαλόντες. “Δντωνίῳ περὶ πόλιν Μυτίνην,
Καίσαρος παρόντος καὶ συμμαχομένου, τοὺς μὲν πολο-
μίους ἐνίκων, αὐτοὶ δ᾽ ἀπέθανον. Φεύγοντι δ᾽ ᾿Αντω-
νίῳ πολλὰ συνέπιτετα τῶν ἀπόρων" ὃ δὲ λιμὸς ἀπορώ-
τατον. ᾿Αλλὰ φύσϑι. παρὰ τὰς κακοπραγίας ἐγένστο
βάτιστος ἑαυτοῦ, καὶ δυστυχῶν ὁμοιότατος ἦν ἀγαϑῷ'
κοινοῦ μὲν ὄντος τοῦ αἰσϑάνεσϑαι τῆς ἀρετῆς τοῖς δὲ
ἀπορίαν τινὰ σφαλλομώνοις, οὐ μὴν ἁπάντων, ἃ ζηλοῦσι
μιμεῖσϑαι; καὶ φούγειν», ᾶ δυσχεραίνουσιν, ἐῤῥωμένων ἐν
ταῖς μεταβολαῖς" ἀλλὰ καὶ μᾶλλον ἐνίων τοῖς ἔϑεσιν ἐν-
διδόντων ὑπ ἀσϑενείας καὶ ϑρανομένων τὸν λογισμόν.
Ὁ δ᾽ οὖν ᾿Ανεώγιος τότε ϑαυμαστὸν ἦν παράδειγμα τοῖς
ΑΝΤΟΝΙῦ8. Φ.3
στρατιώταις, ἀπὸ τρυφῆς τοσαύτης καὶ ὃ πολυτελείας ὕδωρ
τὸ πίνων διοφϑαρμένον δυκύλως, καὶ καρποὺς ἀγρίους καὶ
ῥίζας προσφερόμενος. Ἐβρώϑη δὲ καὶ φλοιὸς, ὡς λέγε-
ται, καὶ ζώων ἀγδύστων πρότερον ἥψαντο, τὰς "Ἄλπεις
ὑπερβάλλοντες.
ΧΗ. Ἦν δ᾽ δρμὴ τοῖς ἐπέκδινα στρατεύμασιν ἐ»-
τυχοῖν, ὧν “ἐπιδος ἤρχϑ, φίλος εἶναι δοκῶν ᾿Αντωνίου,
καὶ πολλὰ τῆς Καίσαρος φιλίας ἀπολελαυκέναι δὲ αὐτόν.
᾿Ελϑὼν δὲ καὶ ὃ στρατοπεδεύσας πλησίον, ὡς οὐϑὲν ἀπήν-
τα φιλάνθρωπον, ἔ ἔγνω παραβάλλεσϑαι. καὶ κόμη μὲν
ἀτημελὴς, καὶ βαϑὺς πώγων μετὰ τὴν ἧτταν εὐθὺς ἦν
αὐτῷ καϑειμένος" “λαβὼν δὲ φαιὸν ἱμάτιον, ἐγγὺς προς-
ἢγ8 τῷ χάρακι, τοῦ “Δεπίδου, καὶ λέγειν ἤρξατο. Πολ-
λῶν δὲ καὶ πρὸς τὴν ὄψιν ἐπικλωμένων καὶ τοῖς λόγοις
ἀγομένων, δείσας ὃ ““ἐπιδος, τὰς σάλπιγγας ἐχκέλουϑ συν-
ηχούσας ἀφαιρεῖσϑαι τὸ κατακούεσϑοι τὸν “Ἀντώνιον.
Οἱ δὲ στρατιῶται μᾶλλον ᾧκτειρον καὶ διελέγοντο κρύφα,
“Δαίΐλιον καὶ Κλώδιον ἀποστείλαντες πρὸς αὐτὸν, ἐσϑῆ-
τας λαβόντας ἑταιρευομένων γυναικῶν, οὗ τὸν Ἀντώνιον
ἐκέλευον ἐπιχειρεῖν θαῤῥοῦντα τῷ χάρακι" πολλοὺς γὰρ
δβἶναι δοξομένους, καὶ τὸν Λέπιδον, δἰ βούλοιτο, κτονοῦ»-
τας. ᾿Αντώνιος δὲ “4επίδου μὲν οὐχ δἴασεν ἁψαόϑαι,
μεϑ᾽ ἡμέραν δὲ, τὸν στρατὸν ἔχων, ἀπεπειρᾶτο τοῦ πο-
ταμοῦ. Καὶ πρῶτος αὐτὸς ἐμβὰς ἐπορδύοτο πρὸς τὴν
ἀντιπέρας ὄχϑην, ὃ σρῶν ἤδη πολλοὺς τῶν “4επίδου στρα-
τιωτῶν τὰς τὸ χεῖρας ὀρέγοντας αὐτῷ καὶ τὸν χάρακα
διασπῶντας. Εἰσολϑὼν δὲ καὶ κρατήσας ἁπάντων, ἥμϑδ-
ρώτατα. “Μεπίδῳ προσηνέχϑη. . Πατέρα γὰρ προσηγόρευσεν
αὑτὸν ἀσπασάμενος" καὶ τῷ μὲν ἔργῳ πάντων αὐτὸς ἦν
κῴγιος, ἐκδένῳ δ᾽ ὄνομα καὶ τιμὴν αὐτοκράτορος ϑιετέλει
α 3
Ι
"11: . ῬΙΟΤΑΈΟΗΙ
φυλάττων. Τοῦτο καὶ “Πλάγκον αὐτῷ Μουνάτιον ἐποί-
Ἴσε προσϑέσϑαι, καϑήμενον οὐ πρόσω μετὰ συχνῆς δυ-
γάμθως, Οὕτω δὲ μέγας ἀρϑεὶς, αὖϑις ὑπερέβαλε τὰς
“ἄλπεις εἰς τὴν Ἰταλίαν, ἄγων ὁπτακαίδοκα τέλη πεζῶν
σὺν αὑτῷ, καὶ μυρίους ἱππεῖς" χωρὶς δὲ, φρουρὰν Γα-
λατίας, ἕξ τάγματα ἐλδλοίπϑι μοτὰ Ονυαρίου τινὸς τῶν
συνήϑων καὶ συμποτῶν, ὃν Κοτύλωνα ; προσηγόρουον.
ΧΙΧ. Καϊσαῤ δὲ Κουιέρωνι μὲν. οὐκέτι- προσεῖχε, τῆς
ἐλευϑερίας ὃ ὁρῶν περιεχόμϑνον, “ἀντώνιον δὲ προὐκαλεῖτο
διὰ τῶν φίλων εἰς διαλύσεις. Καὶ συνελϑόντος οἵ τρεῖς
εἰς νησίδα ποταμῷ περιῤῥεομένην, ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας συν-
ἡδρευσαν. Καὶ τάλλα μὲν ἐπιεικῶς ὡμολογεῖτο, καὶ δι-
βνείμαντο τὴν σύμπασαν ἀρχὴν, ὥσπερ οὐσίαν πατρῴαν,
ἐν ἀλλήλλοις, Ἢ δὲ περὶ τῶν ἀπολουμένων ἀνδρῶν ἃ ἀμ-
φισβήτησις αὑτοῖς πλεῖστα πράγματα παρέσχε, τοὺς μὲν
ἐχϑροὺς ἀνδλδὶν ἑκάστου, σῶσαι δὲ τοὺς. προσήκοντας
ἀξιοῦντος. Τέλος δὲ τῇ πρὸς τοὺς μισουμένους ὀργῇ
καὶ συγγενῶν τιμὴν καὶ φίλων ϑὕνοιαν προέμϑνοι, Κικέ-
ρωνος μὲν ᾿Αντωνίῳ Καῖσαρ ἐξέστη, τούτῳ δ᾽ “Ἀντώνιος
“ουκίου Καίσαρος, ὃς ἣν ϑεῖος αὐτῷ πρὸς μητρός" ἐδό -
ϑη δὲ καὶ “Δεπίδῳ, Παῦλον ἀνελεῖν τὸν ἀδολφόν" οἱ δέ
φασι» ἐκστῆναι τοῦ Παύλου τὸν “έπιδον ἐπθίνοις, ἀπο-
ϑανεῖν αὐτὸν αἰτησαμένοις. Οὐδὲν ὡμότερον, οὐδ᾽ ἀγρι-
ὦτορον τῆς διαμεύψεως ταύτης δοκῶ γενέσϑαι. Φόνων
γὰρ ἀντικαταλλασσόμενοι φόνους, ὑμοίως μὲν, οἷς ἐλάμ-
βανον, ἀνήρουν, οὺς ἐδίδοσαν" ἀδικώτοροι δὲ περὶ τοὺς
φίλους ἡ ἤσαν», οὕς ἀπεκτίννυσαν μηδὲ μισοῦντδς.
ΧΧ. Ἐπὶ δ᾽ οὖν ταῖς διαλλαγ αἷς ταύταις οὗ στρα-
τιῶται περιστάντες ἠξίουν καὶ γάμῳ τινὶ τὴν φιλίαν συν-
ἅψαι, Φίαίσαρα, λαβύντα τὴν Φουλβίας, τὴς ᾿Δντωνίου
ΑΝΤΟΝΧΙῦΒ. οὐδ
γυναικὸς, ϑυγατέρα, Κλωδίαν». Ὁμολογηϑῶτος δὲ χαὶ
τούτου, τριαχύσιοι μὲν ἐκ προγραφῆς ἐθανατώϑησαν
ὑπ᾽ αὐτῶν᾽ ἸΚυιέρωνος δὲ σφαγέντος, ἐκόλδυσενἀντώνιος
τήν τϑ κεφαλὴν ἀποκοπῆναι καὶ τὴν χεῖρα τὴν δεξιὰν, ἢ
τοὺς κατ᾽ αὑτοῦ λόγους ἔγραψα. Καὶ κομισϑέντων,
ἐθεᾶτο γεγηθὼς, καὶ ἀγακαγχάζων ὑ ὑπὸ χαρᾶρ πολλάκις"
εἶτ᾽ ἐμπλησϑεὶς, ἐκέλουσεν ὑπὲρ τοῦ βήματος ἐν ἀγορᾷ
τόϑηναι, καϑάπερ εἷς τὸν νεκρὸν ὑβρίζων, οὐχ αὑτὸν ἐν-
υβρίζοντα τῇ τύχῃ καὶ καταισχύνοντα τὴν ἐξουσίαν ἐπι-
δειινύμενος. Ὃ δὲ ϑεῖος αὑτοῦ, Καῖσαρ, ζητούμενος καὶ
διωκόμενος, κατέφυγε πρὸς τὴν ἀδελφήν. Ἢ δὲ, τῶν,
σφαγέων ἐπιστάντων καὶ βιαξομένων εἰς τὸ δωμάτιον
αὑτῆς, ἐν ταῖς ϑύραις στᾶσα καὶ διασχοῦσα τὰς χεῖρας,
ἐβόα πολλάκις" ,»» Οὐκ ἀποκτενδὲτϑ Καίσαρα “Αούκιον,
ἐὰν μὴ πρῶτον ἐμὲ ἀποκτείνητε, τὴν τὸν» αὐτοκράτορα
τεκοῦσαν. “ Ἔκρίνη μὲν οὖν, τοιαύτη γενομένη, διέκλεψα
καὶ διέσωσϑ τὸν ἀδολφόν.
ΧΧΙ. Ἦν δὲ καὶ τὰ πολλὰ Ῥωμαίοις ἐπαχϑὴς ἡ τῶν
τριῶν ἀρχή" καὶ τὸ πλεῖστον ὃ ᾿Αντώνιος τῆς αἰτίας εἶχε,
πρεσβύτερος μὲν ὧν Καίσαρος, «“επίδου δὲ δυνατώτε-
ρος, δὶς δὲ. τὸν βίον ἐχεῖνον αὖϑις, τὸν ἡἠδυπαϑῆ καὶ
ακόλαστον, ὡς πρῶτον ἀνϑζαΐτισα τῶν πραγμάτων, ἐκκδ-
χυμένος. Προσῆν δὲ τῇ κοινῇ κακοδοξίᾳ τὸ διὰ τὴν οἱ-
κίαν οὐ μικρὸν μῖσος, ἣν ᾧκει; Πομπηΐου τοῦ Μεγάλον.
γενομένην, ἀνδρὸς οὐχ ἧττον ἐπὶ σωφροσύνῃ καὶ τῷ τε-
ταγμένως καὶ δημοτικῶς διαιτασϑαι ϑαυμασϑέντος, ἢ
διὰ τοὺς τρεῖς ϑριάμβους. Ἤχϑοντὸ γὰρ ὁρῶντες αὐτὴν
τὰ πολλὰ κθκλοισμένην μὲν ἡγεμόσι καὶ στρατηγοῖς καὶ
πρέσβεσιν, ὠϑουμένοις πρὸς ὕβριν ἃ ἀπὸ τῶν ϑυρῶν, μ8-
στὴν δὲ μίμων καὶ ϑαυματοποιῶν καὶ κολάκων κραιπα-
246 ΡυΟΤΑΒΟΗΙ -
λώντων" εἰς οὖς τὰ πλεῖστα κατανηλίσκετο τῶν χρημά-
τῶν, τῷ βιαιοτάτῳ καὶ χαλεπωτάτῳ τρόπῳ ποριζομένων
Οὐ γὰρ μόνον ἐπώλουν οὐσίας τῶν φονδυομένων, ἐπισυ-
καφαγτοῦντες οἰκδίους καὶ γυναῖκας αὐτῶν», οὐδὲ τελῶν
τιᾶν ἐκίνησαν γέρος" ἀλλὰ καὶ παρὰ ταῖ; Ἑστιάσι πυ-
ϑύόμενοι παρϑένοις παρακαταϑήμας τινὰς κεῖσϑαι καὶ
ξένων καὶ πολιτῶν, ἔλαβον ἐπελθόντες. Ὥς δ᾽ οὐδὲν ἢ ἢν
ἱκανὸν Ἀντωνίῳ, ΨΚαῖσαρ ἠξίωσε »εμασϑαι τὰ χρήματα
σιρὸς αὐτόν. Ἐνείμαντο δὲ καὶ τὸν στρατὸν, ἐπὶ Βροῦ-
τον καὶ Κάσσιον εἰς ΜΙακδδονίαν στρατούοντες ἀμφότε-
(ροι, «επίδῳ δὲ τὴν Ρώμην ἐπέτρεψαν.
ΧΧΙΙ. Ὡς μέντοι διαβάντος ἥψαντο πολέμου, καὶ
παρεστρατοπέδευσαν τοῖς πολεμίοις, ᾿Αντωνίον μὲν ἐπι-
τεταγμένου Κασσίῳ, Βρούτῳ δὲ Καίσαρος, οὐδὲν ἔ ἔργον
ἐφάνη μέγα τοῦ Καίσαρος, ἀλλ “ἀντώνιος ἦν ὃ νικῶν
πάντα καὶ κατορϑῶν. Τῇ μὲν γ8 προτέρᾳ μάχῃ Καῖσαρ
ὑπὸ Βρούτου κατὰ κρᾶτος ἡττηϑεὶς, ἀπέβαλο τὸ στρα-
τύποδον, καὶ μικρὸν. ἔφϑη τοὺς διώκοντας ὑπεχφυγῶν.
Ὡς δ᾽ αὐτὸς ἐν τοῖς ὑπομνήμασι γόγφαφϑ, τῶν φίλων
τινὸς ὄναρ ἰδόντος, ἁ ἀνεχώφησϑ πρὸ τῆς μάχης. Ἀντώνιος
δὲ Κάσσιον ὀδιησε᾽ καίτοι γεγράφασιν ἔνιοι, μὴ παρα-
γενόσϑαι τῇ μάχῃ τὸν ᾿Αντώνιον, ἀλλὰ προσγενέσϑαι
μετὰ τὴν μάχην ἤδη διώκουσι." Κάσσιον δὲ Πίνδαρος,
τῶν πιστῶν τις ἀπελευϑέρων, αὐτοῦ δεομένου καὶ κελού-
οντος, ἔσφαξεν" οὗ γὰρ ἔγνω νενικηκότα Βροῦτον. Ὀλί-
γων δ᾽ ἡμερῶν διαγενομένων, πάλιν ἐμαχέσαντο" καὶ
Βροῦτος μὲν ἡττηϑεὶς ἑαυτὸν ἀνεῖλδν, “Ἀντώνιος δὲ τῆς
γίκης ἠνέγκατο τῇ δόξῃ τὸ πλεῖστον, ἅτα δὴ καὶ γοσοῦν-
τος τοῦ Καίσαρος. Ἐπιστὰς δὲ τῷ Βρούτου γεχρῷ,
μικρὰ μὲν ὠνείδισεν ὑπὲρ τοῦ Γαΐου τοῦ ἀδελφοῦ τϑλου.
ΑΝΤΟΝΙ8.. 941
τῆς ἀνῃρήκδι γὰρ ἐκεῖνον ὃ Βροῦτος ἐν Μ ακεδονίᾳ,
ἸΚυιέρωνε τιμωρῶν. Φήσας δὲ, μάλλον ὍὉρτήσιον, ἢ
Βροῦτον, αἰτιάσϑαι τῆς τοῦ ἀδελφοῦ σφαγῆς, Ὁρτήσιον
μὲν ἐκέλουσον ἐπισφάξαι τῷ μνήματι" Βρούτῳ δὲ τὴν
αὑτοῦ ᾽ φοινικἶδα πολλῶν χρημάτων ἀξίαν οὖσαν ἐπιέῤῥιψϑ,
καὶ τῶν ἀπελευθέρων τινὶ τῶν ἑαυτοῦ προσέταξϑ τῆς τα-
φῆς ἐπιμεληϑήναι. Τοῦτον ὕστερον γνοὺς οὐ συγκατα-
παύσαντα τὴν φοινικέδα τῷ νεκρῷ, καὶ πολλὰ τῆς εἰς τὴν
τάφην δαπάνης ὑφῃρημένον ἀπέκτϑινεν.
ΧΧΗΙ. Ἐκ τούτου Καῖσαρ μὲν εἰς Ρώμην ἐκομίξοτο,
δοκῶν οὐ περιέσεσθαι πολὺν χρόνον ἐκ τῆς ἀῤῥωστίας"
Αγτώνιος δὲ τὰς πρὸς ἕω πάσας ἐ ἐπαρχίας ἀργυρολογή-
σων, [καὶ] διέβαινεν εἷς τὴν Ἑλλαδα πολλὴν στρατιὰν
ἄγων" ὑπεσχημένοι γὰρ ἑκάστῳ στρατιώτῃ δραχμὰς
πεντακισχιλίας, ἐδέοντο συντονωτέρου χρηματισμοῦ καὶ
δασμολογίας. Τοῖς μὲν οὖν Ἕλλησιν οὐκ ἄτοπος, οὐδὲ
φορτικὸς, συνηνέχϑη τό γ8 πρῶτον, ἀλλὰ καὶ τὸ παῖξον
αὑτοῦ πρὸς ἀκροάσϑις φιλολόγων, καὶ ϑέας ἀγώνων, καὶ
μνήσεις ἔτρεπο, καὶ περὶ τὰς κρίσεις ἦν ἐπιδικής καὶ φι-
λέλλην ἀκούων ἔχαιρεν, ἔτε δὲ μᾶλλον φιλαϑήναιος προσ-
αγορϑυόμενος, καὶ τῇ πόλθε πλείστας δωρθοὰς ἔδωκ.
Βουλομέων δέ τι καὶ Μεγαρέων καλὸν ἀντοπιδείξασϑαι
ταῖς ᾿4ϑήναις, καὶ τὸ βουλευτήριον ἰδεῖν αὐτὸν ἀξιωσαν-
τῶν, ἀναβὰς καὶ ϑεασάμενος, ὡς ἐπυνθάνοντο, τί δο-
κοίη" ν» Μικρὸν μὲν,“ ἔφη, »» σαπρὸν δέ.“ πρὸς δὲ, καὶ ᾿
τὸν τοῦ Πυϑίου νοὼν κατεμέτρησεν ὡς συντελέσων.
Τοῦτο γὰρ ὑπέσχϑτο πρὸς τὴν σύγκλητον.
ΧΧΙν. Ἐπεὶ δὲ Αούκιον Κηνσωρῖνον ἐπὶ τῆς Ἑλλά.
δος καταλιπὼν εἰς ᾿Ασίαν διέβη, καὶ τῶν ὀιδῖ πλούτων
ἥψατο, καὶ βασιλεῖς ἐπὶ ϑύρας ἐφοέτων, καὶ βασιλέων
φτδ ΡΙυΥΤΑΒΟΘΗΠΙΙ
γυναῖκδς, ἁμιλλώμεναι δωρεαῖς πρὸς ἀλλήλας καὶ καλλε-
σι», ἐφθείροντο πρὸς αὐτόν». Ἐν Ῥώμῃ δὲ Καίσαρος
στάσεσι καὶ πολέμοις ἀποτρυχομένου, πολλὴν αὐτὸς
ἄγων σχολὴν καὶ εἰρήνην, ἀνεκυχλεῖτο τοῖ: πάϑεσιν εἰς
τὸν συνήϑη βίον" ᾿Αναξήνορες δὲ κιϑαρῳδοὶ, καὶ Ξοῦ-
ϑῸι χοραῦλαι, καὶ Μητρύδωρός τις ὀρχηστὴς, καὶ τοιοῦ-
τος ἄλλος ᾿Ασιανῶν ἀκροαμάτων. ϑίασος, ὑπερβαλλομέ-
γὼν λαμυρίᾳ. καὶ βωμολοχίᾳ τὰς ἀπὸ τῆς Ἰταλίας κῆρας,
εἰσεῤῥύη καὶ διώκδι, τὴν αὐλὴν, οὐδὲν ἢ η» ἀνεκτὸν, εἰς
ταῦτα φορουμένων ἁπάντων. Ἢ ὰρ Ἀσία πᾶσα, κα-
ϑάπερ ἡ Σοφόκλϑιος ἐκδίνη πόλις, ὁμοῦ μὲν ϑυμιαμάτων
ἔγεμεν,
ὁμοῦ δὲ παιάνων τὸ καὶ στεναγμάτων.
Εἰς γοῦν Ἔφεσον εἰσιόντος αὐτοῦ, γυναῖκες μὲν εἰς Βακ-
χας, ἄνδρες δὲ καὶ παῖδες εἰς Σατύρους καὶ Πᾶνας
ἡγοῦντο διεσκουασμένοι" κιττοῦ δὲ καὶ ϑύρσων καὶ
ψαλτηρίων καὶ συρίγγων καὶ αὐλῶν ἢ πιόλις ἤν πλέα, 41:--
ὄνυσον αὐτὸν ἀνακαλουμένων χαριδότην καὶ μειλίχιον.
Ἦν γὰρ ἀμέλει τοιοῦτος ἐνίοις, τοῖς δὲ πολλοῖς ὁμηστὴς
καὶ ἀγριώνιος. “ἀφῃρεῖτο γὰρ εὐγενεῖς ἀνθρώπους τὰ
ὄντα, μαστιγίαις καὶ κόλαξι χαριζόμενος. πολλῶν δὲ
καὶ ζώντων, ὡς τοϑνηκότων, αἰτησάμενοί τινᾶς οὐσίας
ἔλαβον. “ἀνδρὸς ᾿δὲ Μάγνητος οἶκον ἐδωρήσατο μα εἰ-
ρῷῳ, περὶ ἕν,. ὡς λέγοται, δεῖπνον εὐδοχιμήσαντι. Τέλος
δὲ, ταῖς πόλεσι δεύτερον ἐπιβάλλοντος φόρον, ἐτόλμησεν
Ὑβρέας, ὑπὲρ τῆς ᾿Ασίας λέγων, εἰπεῖν, ἀγοραίως μὲν
ἐκεῖνα, καὶ πρὸς τὸν ᾿Αντωνίου ζῆλον οὐκ ἀηδῶς" ,,» Εἰ
δινασαι δὶς λαβεῖν ἑνὸς ἐγιαντοῦ φόρον, δύνασαι καὶ δὶς
ἡμῖν ποιήσασϑαι ϑέρος, καὶ δὲς ὁπώραν.“. “Πρακτικῶς
δὲ καὶ παραβόλως συναγαγὼν, ὅτε μυριάδας δἴκοσι τα-
- ΑΝΤΟΝΙσῦ8. 449
λάντων ἢ Ασία δέδωκο,,, Ταῦτ, εἶπεν, δὲ μὲν οὐκ εἴλη-
φας, ἀπαΐἶτδι παρὰ τῶν΄ λαβόντων" εἰ δὲ λαβὼν οὐκ ἔχοις,
ἀπολώλαμεν. ς Ἐτρέψατο τούτῳ δεινῶς τὸν Αντώνιον'
ἡγνόϑι, γὰρ τὰ πολλὰ τῶν γιγνομένων, οὐχ οὕτω ῥᾷϑυ-
μος ὧν, ὡς δι ἁπλότητα πιστεύων τοῖς περὶ αὑτόν.
Ἔνῆν. γὰρ ἁπλότης τῷ ἦϑει, καὶ βραδεῖα μὲν αἴσϑησις,
αἰσϑανομένῳ δὲ τῶν ἁμαρτανομένων ἰσχυρὰ μϑτάνοια,
καὶ πρὸς αὐτοὺς ἐξομολόγησις τοὺς ἀγνωμονηϑέντας,
μέγεθος δὲ καὶ περὶ τὰς ἀμοιβὰς καὶ περὶ τὰς τιμωρίας..
Μαλλόν γ8 μὴν ἐδόκϑι χαριζόμενος, ἢ ἢ κολάζων, ὑπερβάλ-
λοιν τὸ μέτριον. Ἥ δὲ πρρὶ τὰς παιδιὰς καὶ τὰς ἐπι-
σκώψεις ὕβρις ἐ ἐν αὑτῇ τὸ φάρμακον δἶχεν. “Δ»τισχῶψαι
γὰρ ἐξῆν καὶ ᾿ἀνθϑυβρίσαι" καὶ γελώμενος οὐχ ἧττον, ἢ
γελῶν, ἐ ἔχαιρϑ. Καὶ τοῦτο διελυμήνατο πηλλὰ τῶν πραγ-
μάτων. Τοὺς γὰρ ἐν τῷ παίζειν παῤῥησιαξομένους οὐκ
ἂν οἰηϑεὺς σπουδάζοντας κολακεύειν αὐτὸν, ἡλίσκοτο ᾧ ῥᾳ-
δίως ὑπὸ τῶν ἐπαίνων" ἀγνοῶν, ὅτι τὴν παῤῥησίαν τινὲς,
ὡς ὑπόστυφον ἥδυσμα, τ τῇ κολακαίᾳ παραμιγνύντες, ἀφή-
ρουν τὸ πλήσμιον, τῇ παρὰ τὴν κύλικα ϑρασύτητι καὶ
λαλιᾷ διαμηχανώμενοι τὴν ἐπὶ τῶν πραγμάτων ὕφεσικ
καὶ συγκατάϑεσιν, μὴ πρὸς χάριν ὁμιλούντων, ἀλλὰ τῷ
φρονεῖν ἡττωμένων φαίνεσϑαι.
Χχν. Τοιούτῳ δ᾽ οὖν ὦντι τὴν φύσιν ᾿Αντωνίῳ τϑ-
λευταῖον κακὸν ὃ ᾿Αλεοπάτρας ἔρως ἐπιγενόμενος, καὶ
πολλὰ τῶν ἔτι κρυπτομένων ἐν αὐτῷ καὶ ἀτρεμούντων
παϑῶν ἐγείρας: καὶ ἀναβακχϑύσας, εἴ τι χρηστὸν καὶ σω-
τήριον ὅμως ἀντεῖχον ἢ ἡφάνισϑ καὶ προσδιέφϑειρϑν.
«Αλίσκοται δὲ τοῦτον τὸν τρύπον. Ἁπτόμενος τοῦ Παρ-
ϑικοῦ πολέμου, ἔπεμψϑο πρὸς αὐτὴν, κολούων εἰς Κιλικὶ-
αν ἀπαντῆσαι, λόγον ὑφέξουσαν, ὧν ἐνεκαλεῖτο τοῖς περὲ
οδῇ ῬΙΙΘΠΤΑΠΟΗΙ
Κάσσιον δοῦναι πολλὰ καὶ συμβαλέσϑαι πρὸς. τὸν πό-
λεμον. Ὃ δὲ πεμφϑεὶς Δέλλιος, ὡς 8δο τὴν ὄψιν, καὶ
κατόμαϑ8 τὴν ἐν τοῖς λόγοις δεινότητα καὶ πανουργίαν,
εὐϑὺς αἰσϑόμενος, ὅτι κακὸν μὲν οὐδὲ μελλήσει τι ποι-
δῖν γυναῖκα τοιαύτην Ἀντώνιος, ἔσται δὲ μεγίστη παρ᾽
αὐτῷ, τρέπεται πρὸς τὸ ϑεραπούειν καὶ προτρέπεσϑαι
τὴν Αἰγυπτίαν, τοῦτο δὴ τὸ Ὁμηρικὸν, ἐλϑεῖν δὶς Κιλι-
κίαν, εὐ ἐντύνασαν δαυτὴν, παὶ μὴ φοβεῖσθαι τὸν ᾿Αντώ-
ἐΨΙον; ἥδιστον ἡγεμόνων ὄντα καὶ φιλαγϑρωπότατον. ἫΙ
δὲ καὶ Δελλίῳ πϑισϑεῖσα, καὶ τοῖς πρὸς Καίσαρα καὶ
Τναῖον, τὸν Πομπήϊον παῖδα, πρότερον αὐτῇ γεγενημέ-
νοις ἀφ ὥρας συμβολαίοις τεχμαιφομένη, ῥᾷον ἤλπιζεν
ὑπάξεσϑαι τὸν “Ἀντώνιον. Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ αὐτὴν ἔτι
κόρη» καὶ πραγμάτων ἄπϑιρον ἔγνωσαν, πρὸς δὲ τοῦτον
ἔμελλο φοιτήσειν, ἐν ᾧ μάλιστα καιροῦ γυναῖκος ὥραν τ
λαμπροτάτην ἔ ἔχουσι καὶ τῷ φρονεῖν ἀκμάζουσι. Διὸ
πολλὰ μὲν συνεσχϑυάσατο δῶρα καὶ χρήματα, καὶ κό-
σμον, οἷον εἰκὸς ἦν ἀπὸ πραγμάτων μεγάλων καὶ βασι-
λείας δὐδαίμονος κομέξζειν" τὰς δὲ πλείστας ἐν δαυτῇ καὶ ὁ
τοῖς περὶ αὑτὴν μαγϑύμασι καὶ φίλτροις ἐλπίδας ϑοεμένη
“παρδγένϑτο.
ΧΧΥῚ. Πολλὰ δὲ καὶ παρ᾽ αὐτοῦ καὶ παρὰ τῶν φί-
λων δεχομένη γράμματα καλούντων, οὕτω κατεφρύλησϑ
καὶ κατεγέλασϑ τὸν ἀνδρὸς, ὦ ὥστε πλεῖν ἀνὰ τὸν Κύδνον
ποταμὸν ἐν πορϑμίῳ χρυσοπρύμνῳ, τῶν μὲν ἱστίων
ἁλουργῶν ἐκπεποτασμένων ἢ τῆς δ᾽ , δἰρεσίας ἀργυραῖς
κώπαις ἀναφερομέναις πρὸς αὐλὸν ἅμα σύριγξι καὶ δη-
ϑαραις συνηρμοσμένον. Αὐτὴ δὲ κατένοιτο μὲν ὑπὸ
σκιάδι χρυσοπάστῳ, κεκοσμημένη γραφικῶς, ὡσπερ'ἄφρο-
δίτη" παῖδες δὲ τοῖς γραφικοῖς Ἔρωσιψ εἰκασμένοι, παρ᾽
- : ΑΝΤΟΝΙ8. 451
ἕκάτϑρον ἑστῶτες ἐῤῥίπιζον. Ὁμοίως δὲ καὶ ϑεραπαινΐ-
δδς αἱ καλλιστδύουσαι,; ἸΝηρηΐδων ἕ ἔχουσαι καὶ Χαρίτων
στολὰς, αἷ μὲν πρὸς οἴαξιν, αἱ δὲ πρὸς κάλοις ἤσαν.
Ὁδμαὶ δὲ ϑαυμασταὶ τὰς ὄχϑας ἀπὸ ϑυμιαμάτων πολ-
λῶν κατεῖχον. Τῶν δ᾽ ἀνθρώπων οἷ μὲν εὐθὺς ἀπὸ
τοῦ ποταμοῦ παρωμάρτουν ἑκατέρωθεν, οἱ δ᾽ ἀπὸ τῆς
πόλεως κατέβαινον ἐπὶ τὴν ϑέαν. ᾿Εκχϑομένου δὲ τοῦ
κατὰ τὴν ἀγορὰν ὄχλου, τέλος αὐτὸς ὁ ὃ ᾿Αντώνιος ἐπὶ βή-
ματος καϑεζόμενος, ἀπολείφϑη μόνος. (Καί τις λόγος
ἐχώρει διὰ πάντων, ὡς ἥ ᾿Αφροδίτη κωμαζοι παρὰ τὸν
Διόνυσον ἐπὶ ἀγαϑῷ τῆς “᾿σίας. Ἔπεμψε μὲν οὖν κα-
λῶν αὐτὴν ἐπὶ τὸ δεῖπνον" «Ἶ δὲ μᾶλλον ὀκδῖνον ἠξίου
πρὸς ἑαντὴν ἥκειν. Εὐϑὺς οὖν τινὰ βουλόμενος εὐκολίαν
ἐπιδείκνυσθαι καὶ φιλοφροσύνην, ὑπήκουσε καὶ ἦλϑεν.
᾿Εντυχὼν δὲ παρασκϑυῇ λόγον κρείττονι, μάλιστα τῶν
φώτων τὸ πλῆϑος ἐξεπλάγη. Τοσαῦτα γὰρ λέγοται κα-
ϑ΄σϑαι κἀὶ ἀναφαΐνεσϑαι παγταχόϑεν ἅμα, καὶ τοιαύ-
ταις πρὸς ἄλληλα κλίσεσι καὶ ϑέσοσι διακοκοσμημένα καὶ
συντεταγμένα πλαισίων καὶ περιφερειῶν τρόπῳ, ὥστϑ τῶν
ἐν ὀλίγοις ἀξιοϑοάτων καὶ καλῶν ἐκείνην γενέσϑαι τὴν
ὄψιν.
ΧχΧνη. Τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ πάλιν ἀνϑοστιῶν αὐτὴν,
ἐφιλοτιμήϑη μὲν ὑπορβαλέσϑαι τὴν λαμπρότητα καὶ τὴν
ἐπιμέλειαν" ἀμφοῖν δὲ λειπόμενος, καὶ κρατούμενος ἐν -
αὐτοῖς ἐκείνοις, πρῶτος ἔσκωπτεν εἰς αὐχιιὸν καὶ ἄγροι-
κίαν τὰ παρ᾽ αὐτῷ. Πολὺν δ᾽ ἢ Κλεοπάτρα καὶ τοῖς
σχώμμασι τοῦ ᾿Αντωνίου τὸν στρατιώτην ἐνορῶσα καὶ
βάναυσον, ἐχρῆτο καὶ τούτῳ πρὸς αὐτὸν ἀνδιμένως ἤδη
καὶ κατατοϑαῤῥηκότως. Καὶ γὰρ ἤ», ὡς λέγουσιν, αὐτὸ
μὲν καϑ᾽ αὑτὸ τὸ κάλλος αὐτῆς οὐ πάνυ δυσπαράβλητον,
»
959 ῬΙΙ ΠΤΆΑΒΟΗΙ
οὐδ᾽ οἷον ἐκπλῆξαι τοὺς ἰδόντας" ἁφὴν δ᾽ εἶχεν ἢ συν-
διαίτησις ἄφυκτον, ἥ τὸ μορφὴ, μδτὰ τῆς ἐν τῷ διαλέγε-
σϑαι πιϑανότητος, καὶ τοῦ παραϑέοντος ἃ ἅμα πὼς περὶ
τὴν ὁμιλίαν ἤϑους, ἀνέφερέ τι κἔντρον. Ἡδονὴ δὲ καὶ
φϑεγγομένης ἐπὴν τῷ ἤχῳ, καὶ τὴν γλῶσσα», ὥσπερ ὃρ-
γανὸν τι πολύχορδον, ϑυπετῷς τρέπουσα, καϑ'᾽ ἢ ἣν βού-
λοιτὸ διάλεκτον, ὀλίγοις παντάπασι δι ἑρμηνέως ἐ ἐνετύγ-
χανε βαρβάροις" τοῖς δὲ πλείστοις αὐτὴ δ αὑτῆς ἀπε-
δίδου τὰς ἀποκρίσεις, οἷον ᾿Αἰϑίοψι, Τρωγλοδύταις,
Ἑβραίοις, ραψι, Σύροις, Μήδοις, Παρϑυαίοις. Πολ-
λῶν δὲ λέγεται καὶ ἄλλων ἐχμαϑεῖν γλώττας, τῶν πρὸ
αὐτῆς βασιλέων οὐδὲ τὴν Αἰγυπτίων ἀνασχομένων περι--
λαβεῖν διάλοκτον, ἐνίων δὲ καὶ τὸ μακδδονίζειν ἐκλιπόν-
τῶν.
ΧΧΨΠΙ. Οὕτω δ᾽ οὖν τὸν ᾿ἀγτώγιον ἥρπασεν, ὥστε,
πολεμούσης μὲν ἐν Ῥώμῃ Καίσαρι Φουλβίας, τῆς γυναι-
κὺς; ὑπὲρ τῶν ἐκείνου πραγμάτων, αἰωρουμένης δὲ Παρ-
ϑικῆς στρατιᾶς περὶ τὴν Μεσοποι μίαν, ἧς Ααβιηνὸν οἵ
βασιλέως στρατηγοὶ Ἰ]αρϑικὸν ἀναγορεύσαντες αὐτο-
κράτορα, Συρίας ἐπιβατεύσϑιν ἔμδλλον, οἴχεσϑαι φερό-
μδρὸν ὑπὲ αὐτῆς εἰς ““λεξάνδροιαν" ἐκεὶ δὲ μδβιρακίου
σχολὴν ἄγοντος διατριβαῖς καὶ παιδιαῖς χρώμενον, ἀγα-
λίσκειν καὶ καϑηδυπαϑεῖν τὸ πολυτελέστατον, ὡς Ἅντι-
φῶν εἶπεν, ἀνάλωμα, τὸν χρόνον. Ἢν γάρ τις αὐτοῖς
σύνοδος ἀμιμητοβίων λεγυμένη" καὶ καϑ᾽ ἡμέραν εἱστίων
ἀλλήλους, ἄπιστόν τινα ποιούμενοι τῶν ἀναλισκομένων
ἀμετρίαν. “4:ηγοῖτο γοὺν ἡμῶν τῷ παάππῷ, «“αμπρίᾳ,
Φιλώτας ὃ “Ἀμφισσεὺς, ἰατρὸς, εἶναι μὲν ἐν ᾿Αλεξανδρείῳ
τότϑ μανϑάνων τὴν τέχνην᾽ -7ενόμενος δὲ τισι τῶν βασι-
λικῶν ὑψοποιῶν συνήϑης ἀναπεισϑῆναι, νέος ὧν, ὑτι
ΑΝΤΟΝΙσῦ8. 958
αὐτοῦ τὴν πολυτέλδιαν καὶ τὴν παρασκϑυὴν τοῦ δείπνου
ϑεάσασϑαι. Παρεισαχϑ εὶς οὖν εἰς τοὐπτανεῖον, ὡς τὰ
τ ἄλλα πάμπολλα ἑώρα καὶ σὺς ἀγρίους ὑπτωμένους
ὀκτὼ, ϑαυμάσαι τὸ πλῆϑος τῶν δειπνούντων. Τὸν δ᾽
ὑψοποιὸν γϑλάσαι, καὶ εἰπεῖν, ὅτε πολλοὶ μὲν οὐκ εἰσὶν
οἵ δειπνοῦντες, ἀλλὰ περὶ δώδεκα" δεῖ δ᾽ ἀκμὴν ἔχγϑιν τῶν
παρατιϑεμένων ἕκαστον, ἣν ἀκαρὲς ὥρας μαραΐνει. αὶ
γὰρ αὐτίκα γένοιτ᾽ ἂν “Ἀντώνιον δείτινου δεηϑῆναι, καὶ
μετὰ μικρὸν, ἂν δ᾽ οὕτω τύχῇ, παραγαγεῖν; αἰτήσαντα
ποτήριον; ἢ λόγου τινὸς ἐμπεσόντος. Ὅϑεν οὐχ ἕν, αλ-
λὰ πολλὰ, φάναι, δεῖπνα δεῖ συντοτάχϑαι" δυρστόχα-
στος γὰρ ὃ καιρύς. Ταῦτ οὖν ὃ Φιλώτας ἔλεγδ, καὶ
χρόνου προϊόντος ἐν τοῖς ϑεραπεύουσι γενέσϑαι τὸν
πρεσβύτατον τῶν Ἀντωνίου παίδων, ὃ ον» ἐκ Φουλβίας εἶγδ᾽
καὶ συνδειπνεῖν παρ᾽ αὐτῷ μετὰ τῶν ἄλλων ἑ ἑταίρων ἐπι-
εἰκῶς, ὅπότϑ μὴ δειπνοίη μβτὰ τοῦ πατρός. Ἰατρὸν οὖν
ποτὲ ϑρασυνόμενον, καὶ πράγματα πολλὰ παρέχοντα
δειπγοῦσιν αὐτοῖς, ἐπιστομίσαι τοιούτῳ σοφίσματι" »Τῷ
πως πυρέττοντι. δοτέον ψυχρόν. Πᾶς δ᾽ ὖ πυρέττων πως
πυρέττει" παντὶ ἄρα πυρέττοντι δοτέον ψυχρόν. “ 11λη-
γέντος δὲ τοῦ ἀνϑρώπου καὶ σιωπήσαντος, ἡσϑέντα τὸν
παῖδα γϑλάσαι, καὶ εἰπεῖν. ,, Ταῦτ, ὦ Φιλώτα, χαρίζο-
μαι πάντα σοι" “ δείξαντα πολλῶν τινῶν καὶ μεγάλων
ἐχπωμάτων μδστὴν τράπεζαν. Αὐτοῦ δὲ τὴν μὲν προ-
ϑυμίαν ἀποδεξαμένου, πόῤῥω δ᾽ ὄντος τοῦ γομίξειν ἐξ-
ουσίαν εἶναι παιδὶ τηλικούτῳ δωρεῖσϑαι τοσαῦτα, μετὰ
μικρὸν ἁψάμενόν τινα τῶν παίδων, ἐν ἀγγείῳ τὰ ἐκπώ-
ματα προσφέρειν καὶ σημήνασϑαι κολούειν». “ἀφοσιου-
μένου δ᾽ αὐτοῦ καὶ δοδοικότος λαβεῖν, » Τί, ὦ πονηρὲ,
φάναι τὸν ἄνθρωπον, ὑκγεῖς; Οὐκ οἶδας, ὡς ὁ διδοὺς
φοά ῬΩυΤΛΑΒΟΗΙ
᾿ἀντωνίου παῖς ἐστιν, ᾧ τοσαῦτα πάρεστι χρυσὰ χαρίσα-
σϑαι; Ἐμοὶ μέντοι ποιϑόμενος, πάντα διάμειψαι πρὸς
ἀργύριον ἡ ἡμῖν. Ἴσως γὰρ ἂν καὶ ποϑήσϑιδν ὃ πατὴρ
ἔνια τῶν παλαιῶν ὄντα καὶ σπουδαζομένων κατὰ τὴν τέ-
χνὴν ἔργων." Ταῦτα μὲν οὖν ἡμῖν ἔλογεν ὃ πάππος
ἑχάστοτϑ διηγεῖσϑαι τὸν Φιλώταν.
ΧΧΙΧ. Ἧ δὲ Κλοθοπάτρα τὴν κολακδίαν, οὐχ, ὥσπερ
ὃ Πλάτων φησὶ, τοτραχῆ, πολλαχῇ δὲ διολοῦσα, καὶ
. σπουδῆς ἁπτομένῳ καὶ παιδιᾶς ἀδί τινα καινὴν ἡδονὴν
ἐπιφέρουσα καὶ χάριν, διεπαιδαγώγϑι τὸν ᾿ἀγεώνιο», οὔτϑ
νυχτὸς, Οὔτθ ἡμέρας ἀνιδῖσα. Καὶ γὰρ συνεξκύβευϑ, καὶ
συγνέπιγε, καὶ συνθϑήρευθ, καὶ γυμναζόμενον ἐν ὅπλοις
ἐθαοῦτο" καὶ νύκτωρ προσισταμένῳ ϑύραις καὶ ϑυρίσι
δημοτῶν, καὶ σκώπτοντι τοὺς ἔνδον, συνθπλανᾶτο καὶ
συνήλυδ, ϑεραπαινιδίου στολὴν λαμβάνουσα. Καὶ γὰῤ
ἐκεῖνος οὕτως ἐπειρᾶτο σκϑυάζειν ἑαυτόν. Ὅϑεν ἀεὶ
σκωμμάτων, πολλάκις δὲ καὶ ὶ πληγῶν ἀπολαύσας ἐπανήρ-
χϑτο" τοῖς δὲ πλείστοις ἦν δι ὑπονοίας. Οὐ μὴν ἀλλὰ
προσέχαιρον αὐτοῦ τῇ βωμολοχίᾳ, καὶ συνέπαιξον οὐκ
ἀῤῥύϑμως, οὐδ᾽ ἀμούσως, οἱ ᾿Αλεξαγδρεῖς, ἀγαπῶντες
καὶ λέγοντες, ὡς τῷ τραγικῷ πρὸς “Ῥωμαίους εζρῆται
προσώπῳ, τῷ δὲ κωμικῷ πρὸς αὐτούς. Τὰ μὲν οὖν πολ-
λὰ τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ παιζομένων διηγεῖσϑαι, πολὺς ἂν εἴη
φλύαρος" ἐπὶ δ᾽ ἁλιδύων ποτὲ καὶ δυσαγρῶν. ἤχϑετο,
παρούσης τῆς Κλεοπάτρας, ἐκέλευσε τοὺς ἁλιεῖς ὑπονη-
ξαμένους χρύφα τῷ ἀγκίστρῳ περικα ϑάπτειν ἰχϑὺς τῶν
προδαλωκότων, καὶ Σ δὲς, ἢ ἢ τρὶς, ἀνασπάσας, οὐκ ἔλαϑε τὴν
Αἰγνπτίαν. Προσποιουμένη δὲ ϑαυμάζειν, τοῖς φίλοις δι᾽-
γϑῖτο, καὶ παρεκάλδι τῇ ὑστεραίᾳ ενέσϑαι ϑεατας. Ἐμβάν-
τῶν δὲ πολλῶν εἰς τὰς ἁλιάδας, καὶ τοῦ Αντωνίου τὴν ὁρμιὰν
ΑΝΤΟΝΙυϑ. οὔ δ
καϑέντος, ἐκέλθυσϑ τινὰ τῶν αὑτῆς ὑποφϑάσαντα καὶ
προσνηξάμενον τῷ ἀγκίστρῳ περισεδῖφαι.Ἤ Ποντικὸν τάρι-
χος. Ὡς δ᾽ ἔχοιν πεισϑεὶς ὁ ᾿Αντώνιος ἀναῖλκδ, γέλωτος,
οἷον εἰκὸς, γενομένου" »» Παραδος ἡ ἡμῖν, ἔφη, τὸν καλα-
μον, αὐτοκράτωρ, τοῖς Φαρίταις καὶ ΚΚανωβίταις βασι-
λεῦσιν᾽ ἡ δὲ σὴ θήρα πόλεις δἰσὶ, καὶ βασιλεῖς, καὶ
ἤπειροι. “
ΧΧΧ.- Τοιαῦτα ληροῦντα καὶ μειρακιθυόμενον. τὸν
- ΑΙντώνιον ἀγγελίαι δύο καταλαμβάνουσιν, ἢ ἢ μὲν ἀπὸ Ῥω-
μης, “εύκιον, τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ Φουλβίαν, τὴν γυ-
ναῖκα, πρῶτον ἀλλήλοις στασιάσαντας, εἶτα Κι [αίσαρι πο-
λεμήσαντας, ἀποβεβληκέναι τὰ πράγματα, καὶ φεύγειν ἐξ
ὙἼταλίας" ἑτέρα δὲ, ταύτης οὐδὲν ἐπιθικοστέρα, “αβιηνὸν
ἐπαάγοντὰ Πάρϑους, τὴν ἀπὶ Εὐφράτου καὶ Συρίας ἄχρι
᾿«Αυδίας καὶ Ἰωνίας ᾿4σίαν καταστρέψεσϑαι. Μ ὅλις οὐν,
ὥσπερ ἐξυπγισϑ εὶς καὶ ἀποχραιπαλήσας, ὥρμησδ μὲν
πάρϑοις ἐίστασϑαι, καὶ μέχρι Φοινίκης προῆλϑε.
Φουλβίας. δὲ 7ράμματα ϑρήνων μεστὰ πεμπούσης, ἐπέ-
στρδοψεν εἰς τὴν Ἰταλίαν, ἃ ἄγων ναὺς διακοσίας. ζ4γαλα-
βὼν δὲ κατὰ πλοῦν τῶν φίλων τοὺς πϑοφευγότας, ἐπυν-
ϑάγετο, τοῦ πολέμου τὴν Φουλβίαν αἰτίαν γεγονέναι,
φύσει μὲν οὐσαν πολυπράγμονα καὶ ϑρασεῖαν, ἐλπίζου-
σαν δὲ τῆς Κλεοπάτρας ἀπάξειν τὸν “Αντώνιον, εἴ τι γέ:
γοιτο κίνημα πορὶ τὴν Ἰταλία». Συμβαίνϑι δ᾽ ἀπὸ τύχης
καὶ Φουλβίαν πλέουσαν πρὸς αὐτὸν ἐν Σικυῶνι νόσῳ τϑ-
λευτῆσαι" διὸ καὶ μᾶλλον αἱ πρὸς Καίσαρα διαλλαγαὶ
καιρὸν ἔσχον. Ὥς γὰρ προσέμιξε τῇ Ἰταλίᾳ, καὶ Καῖ-
σαρ ἣν φανερὸς ἐκδίνῳ μὲν οὐδὲν ἐγκαλῶν, αὐτὸς δ᾽ ὧν
ἐγεκαλεῖτο τὰς αἰτίας τῇ Φουλβίᾳ προστριβύμενος, οὐκ
δἴων ἐξελέγχϑιν οἷ φίλοι τὴν πρόφασιν, ἀλλὰ διέλυον ἀμ-
200 ῬΡΙ ΠΤΑΒΟΗΙ
φοτέρους, καὶ διήρουν τὴν ἡγεμονίαν, ὅρον ποιούμενοι
τὸν Ιύνιον" καὶ τὰ μὲν ἑῷα νέμοντος Ἀντωνίῳ, τὰ δ᾽
ἑσπέρια Καίσαρι, ““ἐπιδον δὲ Αιβύην ἔ ἔχειν ἐῶντες" ὕπα-
. τϑῦϑδιν δὲ τάξαντες, ὅτθ μὴ δόξειδν αὐτοῖς, φίλους ἑκατέ-
ρων παρὰ μέρος.
ΧΧΧΙ. Ταῦτ᾽ ἔχου καλῶς δοκοῦντα, πίστεως ἐδεῖτο
σφοδροτέρας, ἣν ἢ τύχη παρέσχεν. Ὀκταβία γὰρ ἦν
ἀδελφὴ, πρεσβυτέρα μὲν, οὐχ ὁμομητρία δὲ Καίσαρι"
᾿ ἐγεγόνει γὰρ ἐξ ᾿Αγχαρίας, ὁ δ᾽ ὕστδρον ἐξ ᾿“ττίας.
Ἔστοεργϑ δ᾽ ὑπερφυῶς τὴν ἀδελφὴν, χρῆμα ϑαυμαστὸν,
ὡς λέγεται, γυναικὸς γενομένην. Αστη, Γαΐου “Μαρκέλ-
λου, τοῦ γήμαντος αὑτὴν, οὐ πάλαι τεϑνηκότος, ἐχήρουεν.
δόκει δὲ καὶ Φουλβίας ἀποιχομένης χηρδύϑιν “Ἀντώνιος,
ἔχϑιν μὲν οὐκ ἀρνούμενος Κλεοπάτραν, γάμῳ δ᾽ οὐχ ὅμο-
λογῶν, ἀλλ᾽ ἔτι τῷ λόγῳ περὶ 7γ8 τούτου πρὸς τὸν ἔρωτα
τῆς Αἰγυπτίας μαχόμενος. Τοῦτον ἅπαντες εἰσηγοῦντο
τὸν γάμον, ἐλπίξοντες, τὴν Ὄχταβἴαν, ἐπὶ ὲ κάλλει τοσούτῳ
σεμνότητα καὶ γοῦν ἔγουσαν, εἰς ταὐτὸ τῷ Ἀντωνίῳ πα-
θαγδνομένην, καὶ στερχϑεῖσαν, ὡς εἰκὸς τοιαύτην γυναῖ-
κα, πάντων πραγμάτων αὐτοῖς σωτηρίαν ἔσεσϑαι καὶ
σύγκρασιν. Ὡς ουν ἔδοξεν ἀμφοτέροις, ἀναβάντες δὶς
“Ῥώμην ἐπετέλουν τὸν χταβίας γάμον" οὐκ ἐῶντος μὲν
γύμου πρὸ δέκα μηνῶν ἀνδρὸς τελευτήσαντος γαμεῖ-
σϑαι, τῆς δὲ συγκλήτου δόγματι τὸν χρόνον ἐκείνῃ ἀνγεί-
σης.
ΧΧΧΙΙ. Σέξτου δὲ Πομπηΐου Σικελίαν μὲν ἔχοντος,
᾿Ιταλίαν δὲ πορϑοῦντος, λῃστρίσι δὲ ναυσὶ πολλαὶς, ὧν
Μηνᾶς, ὃ πειρατῆς, καὶ ἹΜενεκράτης ἤρχον, ἄπλουν τὴν
ϑάλασσαν πεποιηκότος, “Ἀντωνίῳ δὲ κεχρῆσϑαι δοκοῦ» -
τὸς φιλανθρώπως, (ὑπεδέξατο γὰρ αὐτοῦ τὴν μητέρα τῇ
ΑΝΤΟΝΙΙΌ ἕϑ. 201
Φουλβίᾳ συνεχπεσοῦσαν,) ἔδοξε καὶ πρὸς τοῦτον διαλυ-
ϑῆναι. Καὶ συνῆλϑον εἰς ταὐτὸ κατὰ τὴν ἐν Μισηνοῖς
ἄχραν καὶ τὸ χῶμα, Πομπηΐου μὲν τοῦ στόλου παρορ-
μοῦντος, ᾿Αντωνίῳ δὲ καὶ Καίσαρι τῶν πεζῶν παρακεχρι:
μένων. Ἐπεὶ δὲ συνέϑεντο, Πομπήϊον ἔχοντα Σαρδόνα
καὶ Σικελίαν, καϑαρᾶν τϑ λῃστηρίων παρέχειν τὴν ϑα-
λασσαν, καὶ σίτου τι τεταγμένον ἀποστέλλειν εἰς Ῥώμην,
ἐκάλουν ἐπὲ δεῖτενον ἀλλήλους. Κληρονμένων δὲ, πρῶτος
ἑστιᾷν αὐτοὺς ἔλαχα Πομπῆϊος. Ἐρομένου δ᾽ αὐτὸν
᾿Αντωνίου, ποῦ δειπινήσουσιν, » Ἐνταῦϑα,"“ ἔφη, δείξας
τὴν στρατηγίδα ναῦν οὖσαν ἐξήρη" »πατρῷος γὰρ οἶχος
αὑτὴ Πομπηΐῳ λέλειπται. « Ταῦτα δ᾽ εἰς τὸν Ἀντώνιον
ὀνειδίζων ἔλεγεν, ἐπεὶ τὴν Πομπηΐου τοῦ πατρὸς γενομέ-
»η» οἰκίαν ἐκεῖνος εἶχον. ὋὉρμίσας δὲ τὴν ναῦν ἐπ᾽ ἀγ-
κυρῶν, καὶ διάβασίν τινα γεφυρώσας ἀπὸ τῆς ἄκρας,
ἀνελάμβανεν αὐτοὺς προϑύμως. “᾿χμαζούσης δὲ τῆς συν-
ουσίας, καὶ τῶν δὶς Κλεοπάτραν καὶ ᾿Αντώνιον ἀνϑούν-
τῶν σκωμμάτων, Μηνᾶς, ὃ ὃ πειρατῆς, Πομπηΐῳ προσϑλ-
ϑὼν,, ὡς ; μὴ κατακούδιν ἐκείνους, » Βούλει, φησὶ, τὰς ἀγ-
κύρας τῆς νβὼς ὑποτέμω, καὶ ποιήσω σθ μὴ Σικελίας καὶ
Σαρδόνος, ἀλλὰ τῆς Ῥωμαίων "κύριον. ἡγεμονίας; “Ὁ δὲ
Π ομπήϊος ἀκούσας, καὶ πρὸς αὑτῷ γενόμενος. βραχὺν
χρόνον, »ν Ἔδει σϑ, φησὶν, ω Μηνᾶ, τοῦτ᾽ ἐμοὶ μὴ προϑι-
πόντα ποιῆσαι" νυνὶ δὲ τὰ παρόντα στέργωμεν" ἐπιορ-
κεῖν γὰρ οὐκ ἐμόν. “Οὗτος μὲν οὖν πάλιν ἀνθεσϑια-
ϑεοὶς ὑπ᾽ ἀμφοτέρων, εἰς τὴν Σικολίαν ἀπέπλουσϑν.
ΧΧΧΙΠ. “Ἀντώνιος δὲ μετὰ τὰς διαλύσοις Οὐεντίδειον
μὲν εἰς Ασίαν προὔπεμπε, Πάρϑοις ἐμποδὼν ἐσόμενον
τοῦ πρόσω χωρεῖν" αὐτὸς δὲ Καίσαρι χαριζόμενος, ὃ ὧδ-
ρεὺς ἀποδείχϑη τοῦ προτέρου Καίσαρος" καὶ τἄλλα κοι-
Ρυστ. ὙΙΠ. Β
ο "8 . ῬΙΤΑΒΟΗΙ
γῶς καὶ φιλικῶς τοῖς πολιτικοῖς καὶ μεγίστοις ἔπρατ-
τον. Αἱ δὲ περὶ τὰς παιδιὰς ὅμιλλαι τὸν «Ἀντώνιον ἐλυ-
πουν, ἀεὶ τοῦ “Καίσαρος ἔλαττον φερόμενον. Ἦν γάρ
τις ἀνὴρ σὺν αὐτῷ μαντικὸς ἀπ Αἰγύπτον, τῶν τὰς γε-
γέσεις ἐπισκοπούντων, ὃς εἴτ Κλεοπάτρᾳ χαριξόμενος,
δἷτϑ χρώμενος ἀληϑείᾳ, πρὸς τὸν «Αντώνιον ἐπαῤῥησιάξε-
το; λέγων, τὴν τύχην αὐτοῦ, λαμπροτάτην οὐσαν καὶ με-
γίστην, ὑπὸ τῆς Καίσαρος ἁμανυροῦσϑαι, καὶ συνεβού-
λθὺδ ποῤῥωτάτω τοῦ »δανίσκου σοιδῖν δαυτόν. » Ὁ γὰρ
σὸς, ἔφη, δαίμων τὸν τούτου φοβεῖται" καὶ γαῦρος ὧν
καὶ ὑψηλὸς, ἃ ὅταν ἢ καϑ' αὐτὸν, ᾧπ' ἐκδίνου γίνεται. τα-
πεινότερος ἐγγίσαντος, καὶ ἀγεννήστερος. “. λζαὶ μέντοι
τὰ γινόμενα τῷ Αἰγυπτίῳ μαρτυρεῖν ἐδόκει. “ἀἔγϑται
γὰρ, ὅτι; χληφουμένων μετὰ παιδιὰς ἂ ἐφ ὅτῳ τύχοιον ὁκά-
στοτθ καὶ κυβουόντων, ἔλαττον ἔχων ᾿Ἀντώνιος ἀπῇει.
Πολλάκις δὲ συμβαλλόντων ἀλεχτρνόνας, πολλάκις δὲ
μαχίμους ὄρτυγας, ἐνίχων οἵ Καίσαρος. Ἐφ οἷς ἀνιώ-
μενος ἀδήλως ὃ “Ἀντώνιος, καὶ μᾶλλόν τι τῷ Αἰγυπτέῳ
προσέχων, ἀπῇρεν ἐκ τῆς Ἰταλίας, ἐγχειρίσας Καίσαρι
τὰ οἰκεῖα" τὴν δ᾽ Ὁχκταβίαν ἄχρι τῆς Ἑλλάδος. ἐπήγϑτο,
ϑυγατρίου γδγονότος αὐτοῖς. Διαχειμάξοντι δ᾽ αὐτῷ
πϑρὶ 4ϑήνας ἐπαγγέλλεται τὰ πρῶτα τῶν Οὐεντιδίου
κατορϑωμάτων, ὃ ὅτι μάχῇ τοὺς “Πάρϑους κρατήσας “4.5-
. βιηνὸν ἀπεκτόνοι, καὶ Φαρναπάτην, ἡγεμονικώτατον τῶν
Ἡρώδου βασιλέως στρατηγῶν. Ἐπὶ τούτοις δἱστία τοὺς
Ἕλληνας, ἐγυμνασιάρχϑι δ᾽ ᾿ϑηναίοις, καὶ τὰ τῆς ἡγε-
μονίας παράπημα καταλιπὼν οἶκοι, μετὰ τῶν γυμνασιαρ-
χικῶν ἐν ἱματίῳ καὶ φαικασίοις προΐει, καὶ διαλαμβάνων
τοὺς νεανίσκους ἐτραχήλιξβν.
ΧΧχιν. Ἐξιέγαι δὲ μέλλων ἐπὶ τὸν πόλεμον, ἀπὸ
ΑΝΤΟΝΙΟΞΒ. 209
τῆς ἱερὰς ἐλαίας στέφανον ἔλαβε, καὶ κατά τι λόγιον ἀπὸ
τῆς Κλεψύδρας ὕδατος ἐμπλησάμενος ἀγγϑῖον, ἐκόμιξεν..
Ἔν τούτῳ δὲ Πάκορον, τὸν βασιλέως παῖδα, μεγάλῳ
στρατῷ πάρϑων αὖϑις ἐπὶ ΝᾺ οἰαν. ἐλαύνοντα, συμπϑ-
σὼν Οὐεντίδιος ἐν τῇ Κυῤῥηστικῇ τρέπεται, καὶ διαφϑ εἰί-
ρδι παμπόλλους, ἐν πρώτοις Πακόρου πεσόντος. Τοῦτο
τὸ ἔργον ἐν τοῖς ἀοιδιμωτάτοις γδνόμδνον, Ῥωμαίοις τϑ
τῶν κατὰ Κράσσον ἀτυχημάτων ἔχχιλεω ποινὴν παρέσχϑβ,
καὶ Πάρϑους αὖθις οἴσω Μηδίας. καὶ “Μεσοποταμίας
συνέστειλε, τρισὶ μάχαις ἐφεξῆς κατὰ κράτος ἡττημένους.
Οὐεντίδιος δὲ Πάρϑους μὲν προσωτέρω διώκειν ἀπέγνω,
φϑόνον ᾿Αντωνίου δείσας, τοὺς δ᾽ ἀφεστῶτας ἐπιὼν κα-
τεστρέφετο, καὶ τὸν Κομμαγηνὸν ᾿Αντίοχον ἐν πόλει Σα-
μοσάτοις ἐπολιόρκει. 4εομένου δὲ χίλια τάλαντα δοῦ-
ναι, καὶ ποιεῖν «Αντωνίῳ τὸ προσταττόμενον, ἐκέλδυδ πέμ-
πδιν πρὸς “Ἀντώνιον. Ἤδη γὰρ ἐγγὺς ἦν ἐπιὼν, καὶ τὸν
Οὐεντίδιον οὐκ δία σπένδεσϑαι τῷ «Ἀντιόχῳ᾽ βουλόμενος
ἕν 78 τοῦτο τῶν ἔργων ἐπώνυμον αὐτοῦ γενέσϑαι, καὶ μὴ
πᾶντα διὰ Οὐεντιδίου κατορϑοῦσϑαι. Τῆς δὲ πολιορ-
κίας μῆκος λαμβανούσης, καὶ τῶν ἔνδον; ὡς ἀπέγνωσαν
τὰς διαλύσεις, πρὸς ἀλκὴν “τραπομένων, πράττων οὐδὲν,
ἐν αἰσχύνῃ δὲ καὶ μεταγνώσει γενόμενος, ἀγαπητῶς ἐπὶ
τριακοσίοις σπένδεται ταλάντοις πρὸς τὸν “Αντίοχον᾽
καὶ μικρὰ τῶν ἐν Συρίᾳ καταστησάμενος, δὲς ᾿᾿ϑήνας
ἐπανῆλϑε, καὶ τὸν Οὐεντίδιον, οἷς ἔπρεπε, τιμήσας, ἔπεμ-
ψεν ἐπὶ τὸν ϑρίαμβον" Οὗτος ἀπὸ ᾿ιάρϑων ἄχρι δοῦρο
τοϑριάμβευκε μόνος, ἀνὴρ γενόμενος μὲν ἀφανὴς, ἀπο-
λαύσας δὲ τῆς «ἀντωνίου φιλίας τὸ λαβεῖν ἀφορμὰς πρά-
ξεων μεγάλων' αἷς κάλλιστα χρησάμενος, ἐβεβαίωσε τὸν
σπδρὴ Αντωνίου λεγόμενον καὶ Καίσαρος λόγον, ὡς εὐτυ-"
Β2
400 Ρ ΤΑΒΟΗΙ
᾿ 3 ς “ Ύ Ἂ 9). ς “ μ᾿ 4
χόέστεροι δὲ ἑτέρων ἤσαν; ἢ δὶ αὐτῶν στρατηγεῖν. Καὶ
γὰρ Σόσσιος, ᾿Αντωνίου στρατηγὸς, ἐν Συρίᾳ πολλὰ διδ--
πράττϑτο ᾿ καὶ Κανίδιος, ἀπολοιφϑεὶς ὑπ αὑτοῦ περὶ
“Ἀρμενίαν, τούτους τὸ νιν καὶ τοὺς ᾿Ιβήρων καὶ δ Αλβανὼν
βασιλέας, ἄχρι τοῦ Καυκάσου προῆλϑεν. Μφ᾽ ὧν ἐν
τοῖς βαρβάροις ὄνομα καὶ κλέος ηὔξετο τῆς Αντωνίου δυ--
γάμεως.
ΧΧΧν. Αὐτὸς δὲ πάλιν ἔκ τινῶν διαβολῶν παρο-
ξυνϑεὶς πρὸς Καίσαρα, γαυσὶ τριακοσίαις ἔπλει πρὸς
τὴν “παλίαν" οὐ δεξαμένων δὲ τῶν Βρεντεσηνῶν, τὸν
στόλον εἰς Τάραντα περιώρμισεν. Ἔνταῦϑα τὴν Ὄχτα-
βίαν (συνέπλοι. γὰρ ἀπὸ τῆς Ἑλλάδος αὐτῷ) δοηϑεσαν
ἀποπέμπει πρὸς τὸν» ἀδελφὸν, ἔ ἔγκυον μὲν οὖσαν, ἤδη δὲ
καὶ δεύτερον. ἐξ αὐτοῦ ϑυγάτριον ἔχουσαν. Ἢ δ᾽ ἀπαν-
τήσασα καϑ' ὁδὸν Καίσαρι, καὶ παραλαβοῦσα τῶν ἐχεί-
γου φίλων 4γρίππαν καὶ Μαικχήναν ἐνετύγχανϑ, πολλὰ
ποτνιωμέγη καὶ πολλὰ δεομένη μὴ περιϊδεῖν αὐτὴν ἐκ μα-
καριωτάτης γυναικὸς ἀϑλιωτάτην γενομένη». Τὺν ᾿ μὲν
γὰρ ἅπαντας ἀνϑρώπους δὶς αὑτὴν. ἀποβλέπειν, αὐτο-
κρατόρων δυοῖν, τοῦ μὲν γυναῖκα, τοῦ δ᾽ ἀδελφὴν οὖσαν"
| "δὲ δὲ τὰ χείρω "ρατήσειεν, ἔφη, καὶ γένοιτο πόλεμος,
ὑμῶν» μὲν ἄδηλον ὃ οτῷ κρατεῖν, ῆ χρατεῖσϑαι, πέπρωται,
τὰ ἐμὰ δ᾽ ἀμφοτέρως ἄϑλια. “ Τούτοις ἐπιπλασϑεοὶς ὃ
Καϊΐσαρ, ἥκον εἰρηνικῶς δὶς Τάραντα, καὶ ϑέαμα καλλι-
στον οἵ παρόντες ἐθεῶντο, πολὺν μὲν ἐκ γῆς στρατὸν
ἡσυχάζοντα, πολλὰς δὲ ναὺς ἀτρέμα πρὸς τοῖς αἰγιαλοῖς
[ἐχούσας αὑτῶν δὲ καὶ φίλων ἃ ἀπαντήσεις καὶ φιλοφρο-
σύγνας. Εἷστία δ᾽ Αἀντώνιος πρότερος, καὶ τοῦτο τῇ
ἀδελφῇ Καίσαρος δόντος. Ἐπεὶ δ᾽ ὡμολόγητο, Καίσα-
ρα μὲν ᾿ἀντωνίῳ δοῦναι δύο τάγματα πρὸς τὸν Παρϑι-
᾿ΑΝΤΟΚΙῦϑ. Φ6]
κὸν πόλεμον, Ἀντώνιον δὲ Καίσαρι χαλκομβόλους ἃ Ἑκατὸν,
Ὀχταβία, τῶν ὡμολογημένων χωρὶς, ἡτήσατο τῷ μὲν
ἀδελφῷ παρὰ" τοῦ ἀνδρὸς εἴκοσι μνοπάρωνας, τῷ δ᾽ ἂν-
δρὶ παρὰ τοῦ ἀδελφοῦ στρατιώτας χιλίους. Οὕτω δ᾽
ἀλλήλων διακριϑέντες, ὃ μὲν οὐϑὺς εἴχετο τοῦ πρὸς
Πομπήϊον πολέμου, Σικελίας ἐφιέμενος ᾿ ᾿Αντώνιος δ᾽
Ὀγχταβίαν μετὰ τῶν ἐξ ἐκείνης, καὶ τοὺς ἐκ Φουλβίας
παῖδας αὑτῷ παρακαταϑέμενος, οἷς τὴν ᾿Ασίαν ἀπεοπέ-
ρασεον.
ΧΧΧΥΙ. Εὑὐδουσα δ᾽ ἢ δεινὴ συμφορὰ χρόνον πο-
λὺν, ὃ Κλεοπάτρας ἔ ἔρως, δοκῶν κατουνάσϑαι καὶ κατα-
πανηλῆσϑαι τοῖς. βελτίοσι λογισμοῖς, αὖϑις ἀνέλαμπε καὶ
ϑαῤῥει, Συρίᾳ πλησιάζοντος αὐτοῦ. Καὶ τέλος, (ὥς-
μᾳ φησὶν ὃ ὃ Πλάτων τὸ δυσπειϑὲς καὶ ἀκόλαστον τῆς
ψυχῆς ὑποζύγιο»,) ἀπολακεῖσας τὰ καλὰ καὶ σωτήρια
πάντα, Καπίτωνα Φοντήϊον ἔπεμψεν ἄξοντα Ἀλεοπά-
τραν εἰς Συρίαν. ᾿Ἐλϑούσῃ δὲ χαρίζεται καὶ προστίϑησι
μοιρὸν οὐδὲν, οὐδ᾽ ὀλίγον, ἀλλὰ Φοινίκην, κοίλην Συρίαν,
Κύπρον, Κιλικίας πολλήν" ἔτι δὲ τῆς τ Ἰουδαίας τὴν
τὸ βαλσαμον φέρουσαν, καὶ τῆς ἹΝαβαταίων “Ἀραβίας
ὅση πρὸς τὴν ἐκτὸς ἀποκλίνει ϑάλασσαν. «αὗται μαλι-
στα Ῥωμαίους ἡνίασαν αἵ δωρεαί. ἸΚαΐτοι πολλοῖς ἐχα-
ρίξετο τετραρχίας : καὶ βασιλείας ἐϑνῶν μεγ ἄλων, ἰδιώταις
οὖσι, πολλοὺς δ᾽ ἀφῃρεῖτο βασιλεῖας" ὡς ᾿Αντίγονον.. τὸν
Ἰουδαῖον, ὃν καὶ προαγαγὼν ἐπολέκισεν, οὐδονὸς πρότε-
ρον ἑτέρου βασιλέως οὕτω κολασϑέντος. ᾿Αλλὰ το αἷ-
σχρον ἣν τῶν Κλεοπάτρας τιμῶν ἀνιαρότατον». Ηνξησϑ
δὲ τὴν διαβολὴν, παῖδας ἐξ αὐτῆς διδύμους ἀνελόμενος,
καὶ προσαγορϑύσας τὸν μὲν ᾿Αλέξανδρον, τὴν δὲ Κλδο-
πάτραν' ἐπίκλησιν δὲ, τὸν μὲν Ἥλιον, τὴν δὲ Σελήνην.
2602 ΡΣ υΤΆΑΒΟΗΙ
Οὐ μὴν ἀλλ ἀγαϑὸς ὦ ὼν ἐγκαλλωπίσασϑαιτ τοῖς αἰσχροῖς;
ἔλδγϑν τῆς μὲν Ρωμαίων ἡγεμονίας, οὐ δι ὧν λαμβανου-
σιν, ἀλλ᾽ ἐν οἷς χαρίζονται, φαίνεσϑαι τὸ μέγοϑος" δια-
δοχαῖς δὲ καὶ τεκνώσεσι πολλῶν βασιλέων πλατύνεσϑαι
τὰς ϑυγενείας. Οὐτω γοῦν ὑφ᾽ Ἡρακλέους τεχγωϑῆναι
τὸν αὑτοῦ πρόγονον, οὐκ ἐν μιᾷ γαστρὶ ϑεμένου τὴν δι-
αδοχὴν, οὐδὲ »όμους Σολωνείους καὶ κυήσεως εὐϑύνας
δεδοικότος, ἀλλὰ τῇ φύσει πολλὰς γενῶν ἀρχὰς καὶ κα-
ταβολὰς ἀπολιπεῖν ἐφιέντος.
ΧΧΧΥΙ. Ἐποὶ δὲ, Φραόρτου πτϑίναντος Ἡρώδη,
τὸν πατέρα, καὶ τὴν βασιλείαν κατασχόντος, ἄλλοι τὸ
Πάρϑων. ἀπεδίδρασκον οὐκ ὀλίγοι, καὶ Μοναίσης, ἀνὴρ
ἐπιφανῆς καὶ δυνατὸς, ἦκδϑ φούγων πρὸς «Ἀντώνιον, τὰς
μὲν ἐκείνου τύχας ταῖς Θεμιστοκλέους εἰκάσας, πϑριου-
σίαν δὲ τὴν ἑαυτοῦ καὶ ὃ μεγαλοφροσύνην τοῖς Περσῶν βα-
σιλοῦσι παραβαλὼν, ἐδωρήσατο τρεῖς πόλδις αὐτῷ, «“ἀ-
θισσαν; καὶ ᾿Αρέϑουσαν, καὶ Ἰορὰν πόλιν, ἣν Βαμβύκην
πρότερον ἐκάλουν. Τοῦ δὲ Πάρϑων βασιλέως τῷ Μο-
γναΐίσῃ δεξιὰν καταπέμψαντος, ἄσμενος αὐτὸν ἀπέστειλεν
ὃ ᾿Αντώνιος, ἐξαπατῷν μὲν ἐγνωκὼς τὸν Φραύόρτην, ὡς
εἰρήνης ἐσομένης, ἀξιῶν δὲ τὰς ἁλούσας ἐπὶ Κράσσου
σημαίας, καὶ τῶν ἀνδρῶν ἀπολαβεῖν τοὺς περιόντας.
Αὐτὸς δὲ Ἀλεοπάτραν δὶς δἴγνπτον ἀποπέμψας, ἐχώρϑι
δι ᾿ἀραβίας καὶ “Ἀρμενίας, ὅπου, συνελϑούσης αὐτῷ τῆς
δυνάμεως, καὶ τῶν συμμάχων βασιλέων (πάμπολλοι δ᾽
ἤσαν οὗτοι, μέγιστος δὲ πάντων ὃ τῆς “Αρμενίας, ᾿ἄρτα-
ουάσδης, ὁξακισχιλίους ἱππεῖς καὶ πϑζοὺς ἑπτακισχιλίους
παρέχων) ἐξήτασε τὸν στρατόν. Ἦσαν δὲ Ῥωμαίων μὲν
αὐτῶν ἑξακισμύριοι πεζοὶ, καὶ τὸ Ῥωμαίοις συντοταγμέ-
»ον ἱππικὸν, 1βήρων καὶ Κελτῶν, μύριοι" τῶν δ᾽ ἄλλων
ΑΝΤΟΝΙΙΞϑ. 2603
ἐθνῶν ἐγένοντο τρεῖς μινριάδες σὺν ἱππεῦσιν ὁμοῦ καὶ
ψιλοῖς. Τοσαύτην μέντοι. παρασκδυὴν καὶ δύναμιν, ἢ ῇ
καὶ τοὺς πέραν Βάκτρων ᾿Ινδοὺς ἐφόβησο, καὶ πᾶσαν
ἐκροάδανϑ τὴν ᾿Δσίαν, ἀνόνητον αὐτῷ διὰ Κλεοπάτραν γθ8-
νέσϑαι λέγουσι. Σπούδοντα γὰρ. ῥωίνῃ συνδιαχϑιμάσαι,
τὸν πόλεμον ἐξενεγκεῖν πρὸ: καιροῦ, καὶ πᾶσι χφήσασϑαι
τεταραγμένως, ᾿ οὐκ ὄντα τῶν ἑαυτοῦ λογισμῶν, ἀλλ᾽ ὑπὸ
φαρμάκων τινῶν, ἢ γοητείας, παπταίνοντα πρὸς ἐκείνην
ἀεὶ, καὶ πρὸς τῷ τάχιον ἐπανελϑεῖν μάλλον, ἢ πρὸς τῷ
κρατῆσαι τῶν πολεμίων, γενόμενον.
ΧΧΧΥΠΙ. Πρῶτον μὲν αὑτοῦ δέον ἐν ᾿Αρμενίᾳ δια-
χϑιμάσαι, καὶ διαναπαῦσαι τὸν στρατὸν, ὀκτακισχιλίων
σταδίων ἀποτετρυχωμένον πορείᾳ, καὶ πρὶν, ἢ κινεῖν ἐκ
τῶν χϑιμαδίων Πάρϑους, ἔαρος ἀρχῇ Μηδίαν καταλα-
βεῖν, οὐκ ἡνέσχοτο τὸν χφόνον, ἀλλ᾿ ουϑὺς ἤγδν, ἐν ἀρι-
στερᾷ λαβὼν “Δρμενίαν, καὶ τῆς “ἀτροπατηνῆς᾽ ἁψάμενος
ἐπόρϑει τὴν χώραν. Ἔπειτα μηχανημάτων αὐτῷ πρὸς
πολιορκίαν ἃ ἀναγκαίων τριακοσίαις ἅμαξαις παραπεμπο-
μένων, ἐν οἷς καὶ κριὸς ἦν ὀγδοήκοντα ποδῶν μῆκος, ὧν»
οὐδὲν ἐνεχώρει διαφϑαρὲν ἐπὶ καιροῦ πάλιν γενέσϑαι;
διὰ τὸ τὴν ἄνω χώραν πᾶν» ξύλον ἀγεννὲς εἰς μῆκος καὶ
μαλϑακὸν ἐκφέρϑιν" ἐπειγόμενος, ὡς ἐμπόδια τοῦ ταχύ-
γεῖν ἀπέλιτπιϑ, φυλακήν τινα καὶ Σ΄ ἷν ἡγεμόνα τῶν
ἁμαξῶν ἐπιστήσας" αὐτὸς δὲ Φραύρτου μεγάλην πόλιν,
ἐν ἧ καὶ τέκνα καὶ γυναῖκες ἦσαν τοῦ τῆς Μηδίας βασι-
λέως, ἐπολιόρκει. Τῆς δὲ χρείας εὐϑὺς, ὃ ὅσον ἥμαρτε τὰς
μηχανὰς ἀπολιπὼν, ἐξελεγχούσης ᾿ ὁμόσϑ χωρῶν ἔχου
πρὸς τὴν πόλιν χῶμα σχολῇ καὶ ὃ πολυπόνως ἃ ἀνιστάμενον.
Ἐν τούτῳ δὲ καταβαίνων στρατιᾷ μεγάλῃ Φραόρτης, ὡς
ἤκουσθ τὴν ἀπόλουψιν τῶν μηχανοφόρων ἁμαξῶν, ἔπεμψε
202 ΡΙυΤΆΑΒΟΗΙ
Οὐ μὴν ὁ ἀλλ ἀγχαϑὺς ὦ ὼν ἐγκαλλωπίσασϑαιτ τοῖς αἰσχροῖς,
ἔλεγε, τῆς μὲν Ῥωμαίων ἢ ἡγεμονίας, οὐ δι ὧν λαμβάνου-
σιν, ἀλλ᾽ ἐν οἷς χαρίζονται, φαίνεσϑαι τὸ μέγϑϑος" δια-
δοχαῖς δὲ καὶ τεκνώσεσι πολλῶν βασιλέων πλατύνεσϑαι
τὰς δυγενείας. Οὕτω γοὺν ὑφ᾽ Ἡρακλέους τεκνωϑῆναι
τὸν αὐτοῦ πρόγονον, οὐκ ἐν μιᾷ γαστρὶ ϑεμένου τὴν δι-
αδοχὴν, οὐδὲ »όμους Σολωνείους καὶ. κνήσεως εὐθύνας
δεδοικότος, ἀλλὰ τῇ: φύσι πολλὰς γενῶν ἀρχὰς καὶ κα-
ταβολὰς ἀπολιπεῖν ἐφιέντος.
ΧΧΧΥΠΙ. Ἐποὶ δὲ, Φραόρτου κπτείναντος Ἡρώδη,
τὸν πατέρα, καὶ τὴν βασιλείαν κατασχόντος, ἄλλοι τ
Πάρϑων. ἀπεδίδρασκον οὐκ ὀλίγοι, καὶ Μοναίσης, ἀνὴρ
ἐπιφανὴς καὶ δυνατὸς, ἧκθ φούγων πρὸς Ἀντώνιον, τὰς
μὲν ἐκείνου τύχας ταῖς Θεμιστοκλέους εἰκάσας, περίου-
σίαν δὲ τὴν ἑαυτοῦ καὶ ὃ μεγαλοφροσύνην τοῖς Περσῶν βα-
σιλοῦσι παραβαλὼν, ἐδωρήσατο τρεῖς πόλεις αὐτῷ, “ἀ-
θισσαν», καὶ ᾿Αρέϑουσαν, καὶ Ἰορὰν πόλιν, ἣν Ἐαμβύκην
πρότερον ἐκάλουν. Τοῦ δὲ Π' ἄρϑων βασιλέως τῷ Μο-
γναΐσῃ δοξιὰν καταπέμψαντος, ἄσμενος. αὐτὸν ἀπέστοιλεν
ἣ Ἀντώνιος, ἐξαπατᾷν μὲν ἐγνωκὼς τὸν Φραόρτην, ὡς
εἰρήνης ἐσομένης, ἀξιῶν δὲ τὰς ἁλούσας ἐπὶ Κράσσον
σήμα!ας, καὶ τῶν ἀνδρῶν ἀπολαβεῖν τοὺς περιόντας.
Αὐτὸς δὲ Κλεοπάτραν εἰς Δἴγυπτον ἀποπέμψας, ἐχώροι
δι ᾿Ιραβίας καὶ ὶ Αρμενίας, ὃ ὅπου, συνελϑούσης αὐτῷ τῆς
δυνάμθως, καὶ τῶν συμμάχων βασιλέων (πάμπολλοι δ᾽
ἤσαν οὗτοι, μέγιστος δὲ πάντων ὃ τῆς “Αρμενίας, ᾿ἄρτα-
ουάσδης, ἑξακισχιλίους ἱ ἱππεῖς καὶ πεζοὺς ἑπτακισχιλέους
παρέχων) ἐξήτασε τὸν στρατόν. Ἦσαν δὲ Ῥωμαίων μὲν
αὐτῶν ἑξακισμύριοι πεζοὶ, καὶ τὸ Ῥωμαίοις συντϑταγμέ-
»ον ἱππικὸν, Ιβήρων καὶ Κελτῶν, μύριοι" τῶν δ᾽ ἄλλων
- ΑΝΈΤΟΝΙσϑ. 9603
ἐθνῶν ἐγένοντο τρεῖς μυριάδες σὺν ἱππεῦσιν ὁμοῦ καὶ
ψιλοῖς. Τοσαύτην μέντοι. παρασκευὴν καὶ δύναμιν, ἢ ἥ
κικὲ τοὺς πέραν Βάκτρων Ἰνδοὺς ἐφόβησε, καὶ πᾶσαν
ἐκοάδανϑ τὴν ᾿4σίαν, ἀνόνητον αὐτῷ Ὁ διὰ Κλεοπάτραν γδ-
νέσϑαι λέγουσι. Σπεύδοντα γὰρ, ἐκείνῃ συνδιαχειμάσαι,
τὸν πόλεμον ἐξενεγκεῖν πρὸ. καιροῦ, καὶ πᾶσι χφήσασϑαι
τεταραγμένως," οὐκ ὄντα τῶν δαυτοῦ λογισμῶν, ἀλλ᾽ ὑπὸ
φαρμάκων τινῶν, ἢ γοητείας, παπταΐνοντα πρὸς ἐκείνην
ἀεὶ, καὸ πρὸς τῷ τάχιον ἐπανελϑεῖν μάλλον, ἢ πρὸς τῷ
πρατῆσαι τῶν πολεμίων; γενόμενον.
ΧΧΧΥΠΙ. Πρῶτον μὲν αὐτοῦ δέον ἐν “Δρμενίᾳ δια-
χειμάσαι, καὶ διαναπαῦσαι τὸν στρατὸν, ὀκτακισχιλίων
σταδίων ἀποτετρυχωμένον πορείᾳ, καὶ πρὶν, ἢ κινϑὶν ἐκ
τῶν χϑιμαδίων Πάρϑους, ἔαρος ἀρχῇ Μηδίαν καταλα-
βεῖν, οὐκ ἠνέσχϑτο τὸν χφόνον, ἀλλ᾽ ευϑὺς ἤγϑν, ἐν ἀρι-
στερᾷ λαβὼν “Δρμενίαν, καἱ τῆς ᾿Ατροπατηνῆς, ἁψάμενος
ἐπόρϑει τὴν χώραν. Ἔπειτα μηχανημάτων αὐτῷ πρὸς
πολιορκίαν ἀναγπαίων τριακοσίαις ἅμαξαις παραπεμπο-
μένων, ἐν οἷς καὶ κριὸς ἦν ὀγδοήκοντα ποδῶν μῆκος, ὧΡ
οὐδὲν ἐνεχώρει διαφϑαρὲν ἐπὶ καιροῦ πάλιν γενέσϑαι,
διὰ τὸ τὴν ἄνω χώραν πὰν ξύλον ἀγεννὲς εἰς μῆκος καὶ
μαλϑακὸν ἐκφέρει»" ἐπειγόμενος, ὡς ἐμπόδια τοῦ ταχύ-
γεῖν ἀπέλιτιδ, φυλακήν τινα καὶ Στατιανὸν ἡγεμόνα τῶν
ἁμαξῶν ἐπιστήσας" αὐτὸς δὲ Φραόρτου μεγάλην πόλιν,
ἐν ἦ καὶ τέκνα καὶ γυναῖκες ἦσαν τοῦ τῆς Μηδίας βασι-
λέως, ἐπολιόρκϑι. Τῆς δὲ χρείας εὐϑὺς, ὃ ὅσον ἥμαρτο τὰς
μηχανὰς ἀπολιπὼν, ἐξολεγχούσης, ὁμόσϑ χωρῶν ἔχου
πρὸς τὴν πόλιν χῶμα σχολῇ καὶ ὁ πολυπόνως ἀνιστάμενον.
Ἐν τούτῳ δὲ καταβαίνων στρατιᾷ μεγάλῃ Φραόρτης, ὡς
ἤκουσϑ τὴν ἀπόλειψιν τῶν μηχανοφόρων ἁμαξῶν, ἔπεμψϑ
26{ ῬΙυΟΤΑΒΟΗΙ
τῶν ἱππέων πολλοὺς ἐπ᾽ αὐτάς" ἀφ᾽ ὧν πϑοριληφϑεὶς ὃ οΟ
Στατιαγὸς, ἀποϑνήσκει μὲν αὐτὸς, ἀποϑνήσκουσι δὲ μύ-
ριοι τῶν μετ᾽ αὑτοῦ. Τὰς δὲ μηχανὰς ἑλόντες οἵ βάρ-
βαροι διέφϑειραν. Εἴλον δὲ παμπόλλους, ἐν οἷς καὶ
Πολέμων ἦν, ὁ βασιλούς.
ΧΧΧΙΧ. Τοῦτο πάντας μὲν, ὡς δἰκὸς, ἡνίασϑ τοὺς
περὶ Ἀντώνιον, ἀνελπίστως ἐν ἀρχῇ ἢ πληγέντας" ὃ δὲ" 4ρ-
μένιος “Ἀρταονάσδης, ἀπογνοὺς τὰ Ῥωμαίων, ᾧ ᾧχϑτο τὴν
αὑτοῦ στρατιὰν ἀναλαβὼν, καίπερ αἰτιώτατος τοῦ πο-
λέμου γενόμενος. Ἐπιφανώτων δὲ λαμπρῶς τοῖς πολι-
Ὁρκοῦσι τῶν Πάρϑων, καὶ ὃ χρωμένων ἀπειλαῖς πρὸς ὕβριν,
οὐ βουλόμενος Ἀντώνιος ἡσυχάζοντι τῷ στρατῷ τὸ δυς-
ϑυμοῦν καὶ καταπεπληγμένον ἐμμένειν καὶ αὔξεσϑαι,
δέκα τάγματα λαβων, καὶ τρεῖς στρατηγίδας σπείρας
ὁπλιτῶν, τοὺς δ᾽ ἱτιποῖς ἅπαντας, ἐξηγαγ8 πρὸς σιτολο-
γίαν" οἰόμενος, οὕτως ἂν ἐπισπασϑέντων μάλιστα τῶν
πολεμίων ἐκ παρατάξϑως μάχην 7ενέσϑαι. Προελϑὼν
δὲ μιᾶς ὁδὸν ἢ ἡμέρας, ὡς ἑώρα τοὺς Πάρϑους κύκλῳ σιδ-
ριχεομένους, καὶ προσπεσεῖν καϑ᾽ ὁδὸν αὐτῷ ζητοῦντας,
ἐξέϑηκεο μὲν τὸ τῆς μάχης σύμβολον ἐν τῷ στ ατοπέδῳ,
καϑελὼν δὲ τὰς σκηνὰς, ὡς οὐ μαχησόμενοξ, " αλλ᾽ ἀπα-
ξων, παρημεΐβετο τῶν βαρβάρων τὴν τάξιν, οὖσαν μηνο-
ἢ" κολούσας, ὅ ὅταν οἵ πρῶτοι τοῖς ὁπλίταις ἐν ἐφικτῷ
δοκῶσιν εἶναι, τοὺς ἱππεῖς ἐναντίους εἰσθλαύνθιν. Ὑοῖς
δὲ Πάρϑοις παρακεχριμμένοις λόγου κρϑίττων ἤ ῆ τάξις
ἐφαίνετο τῶν “Ρωμαίων, καὶ κατοϑεῶντο παρεξιόντας ἐν
διαστήμασιν ἴσοις ἀϑορύβως καὶ σιωπῇ τοὺς ὑσσοὺς
πραδαίνοντας. Ὥς δὲ τὸ σημεῖον ἤρϑη, καὶ προσεφέ-
᾿ φόν»το μετὰ κραυγῆς, ἐπιστρέψαντες οὗ ἱππεῖς, τούτους
μὲν ἡμύνοντο δοξάμεγοι, καίπερ εὐθὺς ἐντὸς τοξεύματος
ΑΝΈΟΝΙΣΒ. 265
γϑνομένουρ" τῶν δ᾽ ὁπλιτῶν συναπτόντων ἅμα βοῇ καὶ
πατάγῳ τῶν ὅπλων, οἵ τὸ ἵτιποι τοῖς Πάρϑοις ἐξίσταν-
το ταρβοῦντος, καὶ αὐτοὶ, πρὶν εἰς χεῖρας ἐλϑεῖν, ἔφρδυγον.
Ὁ δ᾽ “Ἀντώνιος ἐνέχϑιτο τῇ διώξει, καὶ μεγάλας ϑἶχεν ἐλ-
πίδας, ὡς τοῦ πολέμου τὸ σύμπαν, ἢ τὸ πλεῖστον, ἐχδίνῃ
τῇ μάχῃ διαπεπραγμένος. Ἐπεὶ δὲ, τῆς διώξεως γενο-
μένης τοῖς μὲν πεζοῖς ἐπὶ πεντήκοντα στάδια, τοῖς δ᾽ 'π-
ποῦσιν ἐπὶ τρὶς τοσαῦτα, τοὺς πεπτωκότας τῶν πολδ-
μίω» καὶ τοὺς ἡλωκότας ἐπισκοποῦντες, δῦρον αἰχμαλώ-
τους μὲν τριάκοντα, »εχροὺς δὲ ὀγδοήκοντα μόνους, ἀπο-
ρία καὶ δυσϑυμία πᾶσι ; παρέστη, δεινὸν εἶναι λογιζομέ-
γοιῖς, 8ὶ »υιῶντες μὲν οὕτως ὀλίγους κτείνουσιν», ἡττώμε-
ψοι δὲ στορήσονται τοσούτων, ὅσους ἀπέβαλον πϑρὶ. ταῖς
ἁμάξαις. Τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ συσκευασάμενοι, τὴν ἐπὶ
Φραόρτον καὶ τοῦ στρατοπέδου προῆγον. Ἐντυχόντες
δὲ κατὰ τὴν ὁδὸν πρῶτον μὲν ὀλίγοις τῶν πολεμίων,
ἔπϑιτα πλείοσι, τέλος δὲ πᾶσιν, ὥσπερ ἀηττήτοις καὶ
ψϑβαλέσι προκαλουμένοις καὶ ὃ προσβάλλουσι. πανταχόϑεν,
᾿μοχϑηρῶς καὶ πολυπόνως ἀποεσώϑησαν εἰς τὸ στρατό-
πϑῦον. Τῶν δὲ Μήδων ἐκδρομήν τινὰ ποιησαμένων ἐπὶ
τὸ χῶμα, καὶ τοὺς προμαχομένους φοβησάντων, ὄργι-
σϑεὶς ὃ ὃ ᾿Αντώνιος ἐχρήσατο τῇ ἢ λεγομένῃ δεκατείᾳ πρὸς
τοὺς ἀποδειλιάσαντας. Διελὼν γὰρ εἰς δεκάδας τὸ πλῆ-
ϑος, ἀφ᾽ ἑκάστης ἕνα τὸν λαχόντα κλήρῳ διέφϑειρε,
τοῖς δ᾽ ἄλλοις ἀντὶ πυρῶν ἐκέλθυθ κριθὰς μϑερεῖσϑαι.
ΧΙ, Χαλεπὸς δ᾽ ἦν ἀμφοτέροις ῦ πόλεμος, καὶ τὸ
μέλλον αὐτοῦ φοβερώτερον, Αντωνίῳ μὲν, προσδοκῶντι
λιμόν" οὐκέτι γὰρ ἣν ἄγου. τραυμάτων καὶ νεκρῶν πολλῶν
ἐπισιτίσασϑαι" Φραόρτης δὲ, τοὺς Πάρϑους ἐπιστάμϑδ-
νος πᾶντα μᾶλλον, ἢ χειμῶνος ἔξω προσταλαιπωρεῖν καὶ
2600 ΡυΤΑΒΟΗ͂Ι
ϑυραυλεῖν δυναμένους, ἐφοβεῖτο, μὴ, τῶν Ῥωμαίων ἐγκαρ-
τερούντων καὶ παραμενόντων, ἀπολίπωσιν αὐτὸν, ἤδη τοῦ
ἀέρος «συνισταμένου μετὰ φϑινοπωρινὴν ἰσημερίαν. 46-
λον οὖν τίϑησι τοιόνδϑ. Ππάρϑων οἵ γνωριμώτατοι. πϑ-
οἱ τὰς σιτολογίας καὶ τὰς ἄλλας ἀπαντήσεις μαλακώτε-
ρον τοῖς “Ῥωμαίοις προσεφέροντο, λαμβάνειν τϑ παριἕν-
τοῦ αὐτοῖς ἔνια, καὶ τὴν ἀρδτὴν ἐπαινοῦντες, ὡς πολεμι-
κωτάτων ἀνδρῶν, καὶ ϑαυμαζομένων ὑπὸ τοῦ σφετέρου
βασιλέως δικαίως. Ἔκ δὲ τούτου προσελαύνοντες ἐγγυ-
τέρω, καὶ τοὺς ἵππους ἀτρέμα παραβάλλοντες, ἐλοιδό-
θουν τὸν ᾿Αντώνιον, ὅτι βουλομένῳ Φραόρτῃ διαλλαγῆναι
καὶ φείσασϑαι τοιούτων ἀνδρῶν καὶ τοσούτων ἀφορμὴν
οὐ δίδωσιν, ἀλλὰ τοὺς χαλεποὺς καὶ μεγάλους κάϑηται
πολειιίους ἀναμένων, λιμὸν καὶ χειμῶνα, δι᾽ ὧν ἔργον
ἐστὶ καὶ προπεμπομένους ὑπὸ Πάρϑων ἀποφθύγειν.
Πολλῶν δὲ ταῦτα πρὸς τὸν “Ἀντώνιον ἀναφερόντων, μα-
λασσόμενος ὑπὸ τῆς ἐλπίδος, ὅμως οὐ πιρότερον ἐποκηρυ-
κϑύσατο πρὸς τὸν Πάρϑον, ἢ πυϑέσϑαι τῶν φιλοφρο-
νουμένων ἐκδίνων βαρβάρων, εἰ τοῦ βασιλέως ταῦτα φρο-
γοῦντος διαλέγοιντος Φασκόντων δὲ, καὶ παρακαλούν-
τῶν μὴ δεδιέναι, μηδ᾽ ἀπιστεῖν, ἔπεμπέ τιμας τῶν ἑταΐ-
ρων, πάλιν τὰς σημαίας ἀξιῶν ἀπολαβεῖν καὶ τοὺς αἶχ-
μαλώτους, ὡς δὴ μὴ παντάπασιν ἀγαπᾷν τὸ σωθῆναι καὶ
διαφυγεῖν »ομισϑείη. Τοῦ δὲ “Πάρϑου ταῦτα μὲν ἐᾷν
κελούοντος, ἀπιόντι δ᾽ εὐϑὺς εἰρήνην καὶ ἀσφάλειαν εἶναι
φήσαντος, ὀλίγαις ἡμέραις συσκευασάμενος ἀνεξεύγνυδν.
Ἂν δὲ καὶ δήμῳ πιϑανὸς ἐντυχεῖν, καὶ στρατὸν ἄγϑιν διὰ
λόγων παρ᾽ ὁντινοῦν τῶν τότϑ ποῳυκὼς, ἐξέλιστεον αὐτὸς
αἰσχύνῃ καὶ κατηφείᾳ τὸ παραϑαῤῥῦναι τὸ πλῆϑος, 4ο-
μίτιον δ᾽ Αἰνόβαρβον ἐκέλευσα τοῦτο ποιῆσαι. Καί τι-
- ΑΝΤΟΝΙῦ5.. Φ67
»ες μὲν ἠγανάκτησαν, ὡς ὑπερορώμενοι, τὸ δὲ πλεῖστον
ἐπεκλάσϑη, καὶ συνεφρόγησθ: τὴν αἰτίαν" διὸ καὶ "μᾶλλον
ᾧοντο δεῖν ἀνταιδεῖσϑαι, καὶ πείϑεσϑαι τῷ στρατηγῷ.
ΧΙ. Μέλλοντος δ᾽ αὐτοῦ τὴν αὐτὴν ὁδὸν ἄγειν
ὑπέσω, πεδινὴν καὶ ἄδενδρον οὖσαν, ἀνὴρ τῷ γένϑι Μάρτ
δος, πολλὰ τοῖς Πάρϑων ἤϑεσιν ἐνωμιληκὼς, ἤδη δὲ Ἕω-
αἷοις πιστὸς ἐν τῇ μάχῃ τῇ πϑρὶ τὰς μηχανὰς γεγονὼς,
“ἀντωνίῳ προσελϑῶν, ἐκέλδυδ φϑύγειν ἐν δεξιᾷ, τῶν ὁρῶν
ἐπιλαβόμενον, καὶ μὴ στρατὸν ὁπλίτην καὶ βαρὺν ἐν δρό-
μοις γυμνοῖς καὶ ἀναπεπταμένοις ὑποβαλεῖν ἵ ἵππῳ τοσαύ-
τῃ: καὶ τοξεύμασιν" ὃ δὴ τοχνώμενον τὸν φραύρτην, ἄνα-
στῆσαι τῆς πολιορκίας αὐτὸν ὁμολογίαις φιλανϑρώποις"
ἔσεδϑαι δ᾽ αὐτὸς ἡγεμὼν ὁδοῦ βραχυτέρας, καὶ μᾶλλον
εὐπορίαν τῶν ἐπιτηδείων ἐχούσης. Ταῦτ᾽ ἀκούσας ὃ
᾿Αντώνιος ἐβουλεύετο, καὶ Πάρϑοις μὲν οὐκ ἐβούλετο δο-
κεῖν ἀπιστεῖν μετὰ σπονδὰς, τὴν δὲ δυντομίαν τῆς ὁδοῦ,
καὶ τὸ παρὰ κώμας οἰκουμένας ἔσεσϑαιτὴν πορείαν ἐπαι-
»Ὡν, πίστιν ἤπει τὸν Μάρδον. Ὁ δὲ δῆσαι παρεῖχεν αὖ-
τὸν, ἄχρις. οὗ καταστήσῃ τὸν στρατὸν εἰς “Ἀρμενίαν, καὶ
δεϑεὶς ἡγϑῖτο δύο ἡμέρας καϑ' ἡσυχίαν. Τῇ δὲ τρίτῃ,
παντάπασι τοὺς “Πμάρϑους ἀπεγνωκότος τοῦ Ἀντωνίου,
καὶ βαδίζοντος ἀγνβιμένως διὰ τὸ θαῤῥεῖν, ἰδὼν ὃ Μαρ-
δος ἁ ἀπόχωσιν ἐμβολῆς ποταμοῦ γοωστὶ διεσπασμένγην, καὶ᾿
τὸ ῥεῦμα πολὺ πρὸς τὴν ὁδὸν, ἥ πορευτέον ἦν ἐχχεόμενον,
συνῆκεν, ὅτι τῶν Πάρϑων ἔργον. εἴη τοῦτο, δυσκολίας
ἕνϑκα καὶ διατριβῆς ἐμποδὼν αὐτοῖς τὸν ποταμὸν τιϑε-
μένων" καὶ τὸν Ἀντώνιον δρᾷν ἐκέλϑυδ καὶ ; προσέχειν, ὡς
τῶν πολεμίων ἐγγὺς ὄντων. ἄρτι δ᾽ αὐτοῦ καϑιστάντος
εἰς τάξιν τὰ ὅπλα, καὶ δὲ αὐτῶν τοῖς ἀκοντισταῖς καὶ
σφενδονήταις ἐχδρομὴν ἐπὶ τοὺς πολεμίους παρασκουά-
ΦἼ0 ΡΙΠΤΑΒΟΘΗΙ
λύδωρον καὶ μεγαλόδωρον, ἥ περὶ τὰς παιδιὰς καὶ τας
ὁμιλίας δουτραπελία. Τότϑ δὲ καὶ συμπονῶν καὶ συναλ-
᾿ γῶν τοῖς κακοπαϑοῦσι, καὶ μεταδιδοὺς, οὗ τις δεηϑείη,
προϑυμοτέρους τῶν ἐῤῥωμένων τοὺς νοσοῦντας καὶ τε-
τρωμένους ἐποίησϑ.
ΧρΙν. Τοὺς μέντοι πολεμίους ἀπαγορεύοντας ἤδη
καὶ κάμνοντας οὕτως ἐπῇρεν ἥ »ἔκη, καὶ τοσοῦτον τῶν
Ῥωμαίων κατεφρόνησαν, ὥστϑ καὶ νυκτὸς ἐπαυλίσασϑαι
τῷ στρατοπέδῳ, πρὸσδοκῶντας αὐτίκα μάλα σκηνὰς ἐρή:
μους καὶ χρήματα διαρπάσϑιν ἀποδιδρασκόντων. Ἅμα
δ᾽ ἡμέρᾳ πολὺ πλείονες ἐπηϑροίξοντο, καὶ λέγονται τε--
τρακισμυρίων οὐκ ἐλάττονες ἱππόται γενέσϑαι, βασιλέως
καὶ τοὺς περὶ αὐτὸν ἀδὶ τοταγμένους ὡς ἐπὶ σαφεῖ καὶ
βεβαίῳ κατορϑώματι πέμψαντος. Αὐτὸς μὲν γὰρ οὐ-
δεμιᾳ μάχῃ παρέτυχεν. ᾿Αντώνιος δὲ, βουλόμενος προσ-
αγορεῦσαι τοὺς στρατιώτας, ἤτησε φαιὸν ἱμάτιον, ὡς
οἰκτρότορος ὀφϑείη. Τῶν δὲ φίλων ἐναντιωϑέντων, ἐν
τῇ στρατηγικῇ φοινικίδι προελϑὼν ἐδημηγόρησε, τοὺς μὲν
»Βρικηκότας ἐπαινῶν, ὑνειδίζων δὲ τοὺς φϑύγοντας. Τῶν
δ᾽ οἱ μὲν παρεκδλδύοντο ϑαῤῥεῖν, οἱ δ᾽, ἀπολογούμενοι,
σφᾶς αὐτοὺς παρεῖχον, εἴτο βούλοιτο δοκατδύειν, εἴτ᾽
ἄλλῳ τρόπῳ κολαάξθιν" μόνον παύσασϑαι δυσφοροῦντα
καὶ ᾿λυπούμενον ἐδέοντο. Πρὸς ταῦτα τὰς χεῖρας ἀνα-
τείνας, ἐπούξατο τοῖς ϑεοῖς, εἴ τις ἄρα νέμησις τὰς πρό-
σϑον οὑτυχίας αὐτοῦ μέτεισιν, εἰς αὑτὸν ἐλϑεῖν, τῷ δ᾽
ἄλλῳ στρατῷ σωτηρίαν διδόναι καὶ γ»ίχην.
Χῃν. Τῇ δ᾽ ὑστεραΐᾳ φραξάμενοι βέλτιον προῆγον,
καὶ τοῖς Πάρϑοις ἐπιχειροῦσι πολὺς ἃ ἀπήντα παράλογος.
Οἰόμενοι γὰρ, ἐφ᾽ ἁρπαγὴν καὶ λεηλασίαν, οὐ μάχην,
ἐλαύνϑιν, εἶτα πολλοῖς βέλεσιν ἐντυγχάνοντες, ἐῤῥωμένους
ΑΝΤΟΝΙσΒ. 217]
δὲ καὶ γδαλεῖς ταῖς προϑυμίαις ὁρῶντες, αὖϑις ἐξέκα-
μον. Ἐπεὶ δὲ καταβαίνουσιν αὐτοῖς ἀπὸ λόφων τινῶν
ἐπικλινῶν ἐπόϑεντο, καὶ βραδέως ἐπεξάγοντας ἔβαλλον,
ἐπιστρέψαντες οἱ ϑυρεαφόροι συνέκλεισαν οἴσω τῶν
ὅπλων τοὺς ψιλοὺς, αὐτοὶ δὲ καϑέντες εἰς γόνυ προυβαλ-
λοντο τοὺς “ϑυρθούς" οἵ δ᾽ ὄπισϑεν ὑπερέσχον αὐτῶν τὰ
ὅπλα, κακδίνων ὁμοίως ἕτϑροι. Τὸ δὲ σχῆμα, παραπλῆ-
σιον ἐρέψαι γινόμενον, ὄψιψ τϑ ϑεατρικὴν παρέχϑι, καὶ
τῶν προβλημάτων στεγανώτατόν ἐστι πρὸς τοὺς ὀϊστοὺς
ἀπολισϑαίνοντας. Οἱ μέντοι Πάρϑοι τὴν εἰς γόνυ
κλίσιν τῶν “Ῥωμαίων ἀπαγόρευσιν ἡγούμενοι καὶ καμα-
τον δῖναι, τὰ μὲν τόξα κατέϑεντο, τοὺς δὲ κοντοὺς διαλα-
βόντες, ἐγγὺς προσέμιξαν». Οἱ δὲ Ῥωμαῖοι συναλαλαξαν-
τες, ἐξαίφνης ἀγέϑορον, καὶ τοῖς ὑσσοῖς παίοντες ἐκ χϑι-
οὖς, ἔκτειναν τὸ τοὺς πρώτους, καὶ τροπὴν ἔϑεντο τῶν
ἄλλων ἁπάντων. Ἐγίνετο δὲ ταῦτα καὶ ταῖς ἄλλαις ἢ ἡμὲ-
ραις, ἐπὶ μικρὸν ἀνυόντων τῆς ὁδοῦ. Καὶ λιμὸς ἥπτδτο
τοῦ στρατοῦ, σῖτόν τὸ βραχὺν διὰ μάχης ποριξομένου,
καὶ τῶν πρὸς ἀλετὸν σκϑουῶν οὐκ εὐποροῦντος. Τὰ γὰρ
πολλὰ καταλείπδτο, τῶν μὲν ἀποϑνησκόντων ὑποζυγίων,
τῶν δὲ τοὺς »οσοῦντας καὶ τραυματίας φερόντων». «“ἐ-
γδται δὲ χοῖνιξ «Ἀττικὴ πυρῶν πεντήκοντα δραχμῶν ὦνιος
ϑνέσϑαι" τοὺς δὲ κριϑίνους ἃ ἄρτους πρὸς ἃ ἀργύριον ἵστὰν-
τὸς ἀπεδίδοντο. Τραπόμενοι δὲ πρὺς λάχανα καὶ ῥίζας,
ὀλίγοις μὲν ἐνετύγχανον τῶν συνήϑων, ἀναγκαζόμενοι δὲ
πειρᾶσϑαι καὶ τῶν ἀγεύστων πρότερον, ἥψαντο τινὸς πό-
ας ἐπὶ ϑάνατον διὰ μανίας ἀγούσης. Ὁ ) γὰρ φαγὼν οὐ-
δὲν ἐμέμνητο τῶν ἄλλων, οὐδ᾽ ἐγίνωσκεν, ἔν δ᾽ ἔργον εἶχεν,
κινεῖν καὶ στρέφειν πάντα λίϑον, ὡς τι μεγάλης σπουδῆς
ξιον͵ διαπραττόμενος. Ἶαν δὲ μεστὸν τὸ ποδίον κεχυφό-
973 ῬΙΘΠΤΑΆΒΟΗ͂Ι.
τῶν χαμάζξε, καὶ τοὺς λίϑους, σεριορυττόντων καὶ μεϑι-
στάντων" τέλος δὲ χολὴν ἐμοῦντες ἔϑνησκον, ἐπεὶ καὶ τὸ
μόνον ἀντιπαϑὲς, οἶνος, ἐξέλιπε. Φϑειρομένων δὲ πολ-
λῶν, καὶ τῶν Πάρϑων οὐκ ἀφισταμένων, πολλάκις ἀνα-
φϑέγξασϑαι τὸν “Ἀντώνιον ἱστοροῦσιν᾽ » Ἵ μύριοι “
ϑαυμάζοντα τοὺς μετὰ Ξενοφῶντος, ὅτι καὶ ἡ πλδίονα κα
ταβαίνοντες ὁδὸν ἐκ τῆς Βαβυλωνίας, καὶ πολλαπλασίοις
μαχόμενοι πολεμίοις ἀπεσώϑησαν.
Χίνι. Οἱ δὲ Πάρϑοι, διαπλέξαι μὲν οὐ δυνάμενοι
τὸν “στρατὸν, οὐδὲ διασπάσαι τὴν τάξιν, ἤδη δὲ πολλά-
κις ἡττημένοι καὶ πϑρευγότες, αὖϑις εἰρηνιιῶς ἀνεμίγνυντο
τοῖς ἐπὶ ὲ χιλὸν ἢ σἴτον προερχομένοις, καὶ τῶν τόξων τὰς
»ευρὰς ἐπιδεικνύντες ἃ ἀνειμένας, ἔλεγον, ὦ ὡς αὑτοὶ μὲν ἀπί-
ασιν Ὀπίσω, καὶ τοῦτο ποιοῦνται πέρας ἀμύνης, ὀλίγοι δὲ
Μήδων ἀκολουϑήσουσιν ἔ ἔτι μιᾶς ἢ δευτέρας ὁδὸν ἡ ἡμέρας,
οὐδὲν παρενοχλοῦντος, ἀλλὰ τὰς ἀπωτέρω κώμας φυλατ-
τοντδς. Τούτοις τοῖς λόγοις ἀσπασμοὶ τ8 καὶ φιλοφρο-
σύναι προσῆσαν" ὥστα πάνυ τοὺς “Ῥωμαίους ϑυϑαρσεῖς
γενέσθαι, καὶ τὸν ᾿Αντώγιον ἀκούσαντα, τῶν ποδίων
ἐφίεσϑαι μᾶλλον, ἀνύδρον λεγομένης δἶναι τῆς διὰ τῶν
ὀρῶν. Οὕτω δὲ ποιεῖν μέλλοντος, ἢ ἤκθν ἀνὴρ ἐπὶ τὸ στρα-
τόπϑδον ἐκ τῶν πολεμίων, ὄνομα Μιϑριδάτης, ἀγεψιὸς
ἹΜοναΐσου, τοῦ παρ᾽ Αντωνίῳ γδνομένου;, καὶ τὰς τρεῖς
πόλεις δωρδὰν λαβόντος. Ἤξίου δ᾽ αὐτῷ προσελϑεῖν τι-
γα τῶν Π αρϑιστὶ διαλεχϑῆναι δυναμένων, ἢ ῃ ᾿Συριστί.
Καὶ προσϑλϑόντος ᾿Αλεξάνδρου τοῦ ᾿Αντιοχέως, ὃ ὃς ἣν
“Ἀντωνίῳ συνήϑης, ὑπειπὼν, ὃς εἴ, καὶ Μοναΐσῃ τὴν χά-
ριν ἀγάπτων, ἠρώτησϑ τὸν ᾿Αλέξανδρον, δὲ λόφους συνε-
χεῖς καὶ ὑψηλοὺς ὁ ὁρᾷ πρόσωϑεν. Φήσαντος, δ᾽ ὑρᾷν»"
τε ἐκαίνοις, ἔφη, πανστρατιᾷ Πάρϑοι λοχῶσιν ὕ μα,
ΑΝΤΟΝΙῦϑ, 93
Τὰ γὰρ μεγάλα πεδία τῶν λόφων τούτων ἐξήρτηται, καὶ
προσδοκῶσιν ὑμᾶς ἐξηπατημένους ὑπ᾽ αὐτῶν ἐνταῦϑα
τρέψεσϑαι, τὴν διὰ τῶν ὁρῶν ἀπολιπόντας. Ἐκείνη μὸν
οὐν ἔχει δίψος υμῖν συνήϑη καὶ πόνον" ταύτῃ δὲ χω-
ρῶν ᾿Αντώγιος ἴστω τὰς Κράσσου τύχας αὐτὸν ἐκδοχο-
μένας. [
ΧΗΨΗ, Ὁ μὲν οὕτω φράσας ἀπῆλϑεν" ἉΑντώνιος δ᾽
ἀκούσας, καὶ διαταραχϑεὶς, συνδκάλϑι τοὺς φίλους, καὶ
τὸν ἡγεμόνα τοῦ ὁδοῦ, Μαάρδον, οὐδ᾽ αὐτὸν ἄλλως φρο-
γοῦντα. Καὶ γὰρ ἄνεϑυ πολεμίων ἐγϑώσκο. τὰς διὰ τῶν
πεδίων ἀνοδίας καὶ πλάνας χαλεπὰς καὶ δυστεκμάρτους
οὔσας" δὴν δὲ τραχεῖαν ἀπέφαινεν οὐδὲν ἄλλο δυσχερὲς,
ἢ μιᾶς ἡμέρας ἀνυδρίαν, ἔ ἔχουσαν. Ουτω δὴ τραπόμενος
ταύτην ἦγθ νυκτὸς, ὕδωρ ἐπιφέρεσθαι κελεύσας. ᾿Αγγείων
δὲ ἣν ἀπορία τοῖς πολλοῖς" διὸ καὶ τὰ κράνη πιμπλάντες
ὕδατος ἐκόμιζον, οἱ δὲ διρϑέραις ὑπολαμβάνοντες. ᾿Ἤδη
δὲ προχωρῶν ἀγγέλλεται τοῖς Πάρϑοις"" καὶ παρὰ τὸ
εἰωϑὸς ἔτι νυκτὸς ἐδίωκον. Ἡλίου δ᾽ ἀνίσχοντος, ἥπτον-
το τῶν ἐσχάτων, ἀγρυπνίᾳ καὶ πόνῳ κακῶς διακειμένων.
Τεσσαράκοντα γὰρ καὶ διακοσίους ἐν τῇ νυκτὶ σταδίους
κατηνύχεισαν' καὶ τὸ μὴ προσδοκῶσιν οὕτω ταχέως
ἐπελϑεῖν τοὺς πολεμίους ἀϑυμίαν παρεῖχε. Καὶ τὸ δί-
ψος ἐπέτδινεν ὃ ἀγών᾽ ἀμυνόμενοι γὰρ ἅμα προῆγον.
Οἱ δὲ πρῶτοι, βαδίξοντες ἐντυγχάνουσι ποταμῷ ψυχρὸν
μὲν ἔχοντι καὶ ὲ διαυγὲς, ἁλμυρὸν» δὲ καὶ ἡ φαρμαχῶδες ὕδωρ,
ὃ ποϑὲν, οὐθὺς ὀδύνας, ἑλκουμένης τῆς κοιλίας, καὶ τοῦ
δίψους ἀναφλθγομένου, παρεῖχϑ. Καὶ ταῦτα τοῦ Μαρ-
δου προλέγοντος, οὐδὲν ἧττον ἐκβιαξόμενοι τοὺς ἀνείρ-
γοντας: ἔπινον. ᾿Αγντώνιος δὲ περιϊὼν ἐδεῖτο βραχὺν ἐγ-
καρτερῆσαι χρόνον" ἕτερον γὰρ οὐ πόῤῥω ποταμὸν εἶναι
Ρεῦτ. ὙΠ.
914 ΡΟ ΤΑΒΟΗΙ
πότιμον. εἶτα τὴν λοιπὴν ἄφιπιπον καὶ τραχεῖαν, ὥστα
παντάπασιν ἀποτρόψαι τοὺς πολεμίους. “Ἅμα δὲ καὶ
τοὺς μαχομένους ἀνακαλεῖτο, καὶ κατάζευξιν ἐσήμαινεν, ἢ
ὡς σκιᾶς γοῦν μεταλάβοιιν οἷ στρατιῶται,
ΧΕΙ. Πηγνυμένων, οὖν τῶν σκηνῶν, καὶ τῶν
πάρϑων εὐθὺς, ὥσπερ εἰώϑεισαν, ἀπαλλαττομένων, ἧκεν
αὖθις ὃ παιϑριδάτης, καὶ τοῦ ᾿Αλεξάνδρου προολϑόντος,
παρήνοι μικρὸν ἡσυχάσαντα τὸν στρατὸν ἀνιστάναι καὶ
σπεύδειν ἐπὶ τὸν ποταμὸν, ὡς οὐ διαβησομένων Πάρϑων,
ὄχρι δ᾽ ἀείνου διωξόντων. Ταῦτ᾽ ἀπαγγείλας πρὸς ᾿4ν-
τον ᾿Αλέξανδρος, παῤ αὐτοῦ χρυσᾶ ποτήρια
πάμπολλα, καὶ φιάλαρ, ὧν ἐκεῖνος, ὅσα τῇ ἐσϑῆτι κατα-
ψαι τε ἁπστὸς ἢ ἦν, λαβὼν ἀπήλαυνεν. Ἔει δ᾽ ἡμέρας
σῶν ἐμάν τι καὶ τοβιρανότ ὦ ἀποργασάμενοι. Τοὺς γὰρ
ἔχοντας ἀργύριον, ἢ χρυσίον, ἀποκτιννύντες ἐσύλων, καὶ
τὰ χρήματα. τῶν ὑποζυγίων ἀφήρπαζον' τέλος δὲ, τοῖς
Ἱντωνίον σχρυοφόροις ἐπιχειρήσαντες, ἐκπώματα καὶ
τραπέζας πολυτολεῖς κατέκοπτον καὶ διενέμοντο. Θορύ-
δὲ πολλοῦ καὶ πλάνου τὸ στράτευμα πᾶν ἐπέχοντος,
»τὸ γὰρ, ἐπιπεπτωχότων τῶν πολεμίων, τροπὴν γε-
γονόνωι ταὶ διασπασμὸν) "ἀντώνιος ἕνα καλέσας τῶν δο-
φυφορούντων αὐτὸν ἀπελευϑέρων, ὄνομα ἹΡάμνον, ὥρκως-
στ, ὅτων κελεύσῃ, τὸ ξίφος αὐτοῦ δεεῖναι, καὶ τὴν κεφα-
λὴν ἀποτεμεῖν, ὡς μήτε ἁλῴη ζῶν ὑπὸ τῶν πολεμίων,
ἦτε γνωσϑείη τοϑνηκώς. Ἐκδακρυσάντων δὲ τῶν φί-
λῶν, ὃ Μάρδος ἐϑάῤῥυνο τὸν ᾿Αντώνιον, ὡς ἐγγὺς ὄντος
τοῦ ποταμοῦ" καὶ γὰρ αὖρα τις ἀποῤῥέουσα νοτερὰ,
καὶ ψυηχρότερος ἀὴρ ἀπαντῶν ἡδίω τὴν ἀναπνοὴν ἐποίει,
(ὦ
ΑΝΎΟΝΙΣΞϑ. 16)
καὶ τὸν χρόνον ἔφη τῆς πορείας οὕτω συμπεραΐνειν τὸ
μέτρον. Οὐκέτι γὰρ ἣν πολὺ τὸ λειπόμενον τῆς νυκτός.
“Ἅμα δ᾽ ἀπήγγελλον ἕ ἕτεροι, τὸν᾽ ϑόρυβον ἐ ἐκ τῆς πρὸς αὖ-
τοὺς ἀδικίας καὶ πλεονεξίας εἶναι. Διὸ καὶ καταστῆσαι
τὸ πλῆϑος εἰς τάξιν ἐκ τῆς πλάνης καὶ τοῦ διασπασμοῦ
βουλόμενος, ἐκέλοευσϑ σημαίνειν κατάξζουξιν. ᾿
ΧΙΙΧ. Ἤδη δ᾽ ὑπέλαμπεν ἡ ἡμέρα, καὶ τοῦ στρα-
τοῦ κόσμον ἀρχομένου τινὰ λαμβάνειν καὶ ἡσυχίαν, προς-
ἐπιπτϑ τοῖς τϑλουταίοις τὰ τῶν Πάρϑων τοξεύματα, καὶ
μάχης σημεῖον ἐδόϑη τοῖς ψιλοῖς. Οἱ δ᾽ ὁπλῖται πάλιν
ὁμοίως κατερέψαντος ἀλλήλους τοῖς ϑυρεοῖς, ὑπέμενον
τοὺς βάλλοντας, ἐγγὺς οὐ τολμῶντας συνελϑεῖν. Ὕπα-
γαγόντων δὲ κατὰ μικρὸν οὕτως τῶν πρώτων, ὃ ποταμὸς
ἐφάνη" καὶ τοὺς ἱγισεδῖς ἐπὶ αὐτῷ παρατάξας “ἀντώνιος
ἐγαντέους τοῖς πολεμίοις, διοβίβαζ» τοὺς ἀσϑενεῖς πρώ-
τους. Ἤδη δὲ καὶ τοῖς μαχομένοις ἀδδια καὶ ῥᾳστώνη
τοῦ πιδὶν ἥν. Ὡς γὰρ εἶδον οἱ Πάρϑοι τὸν ποταμὸν,
τὰς τ8 »ευρὰς ἀνῆκαν, καὶ ϑαῤῥοῦντας ἐκέλουον διαπε-
ρᾷν τοὺς Ῥωμαίους, πολλὰ τὴν ἀρετὴν αὐτῶν ἐγκωμιά-
ἕξοντες. ᾿4ιαβάντες οὖν καϑ' ἡσυχίαν, αὑτοὺς ἀνελάμ-
βανον, δἶτα ὥδευον, οὐ πάνυ τοῖς Πάρϑοις πιστούοντες.
Ἕκτῃ δ᾽ ἡμέρᾳ μετὰ τὴν τελευταίαν μάχην ἐπὶ τὸν ᾿4ρά-
ξην ποταμὸν ἧκον, δρίζοντα Μηδίαν καὶ “ρμενίαν.
Ἔφανη δὲ καὶ βάϑει καὶ τραχύτητι χαλεπός" καὶ λόγος
διῆλϑεν, ἐνοδρϑύοντας αὐτόϑι τοὺς πολεμίους ἐπιϑήσϑ-
σϑαι διαβαίνουσιν αὐτοῖς. ᾿Επεὶ δ᾽ ἀσφαλῶς διαπορά-
σαντῆς, ἐπέβησαν τῆς “Δρμενίας, ὥσπϑρ ἄρτι γῆν ἐκδίνην
ἰδόντος ἐκ πδλάγους, προσεχύνουν, καὶ πρὸς δάκρυα καὶ
περιβολὰς ἀλλήλων ὑπὸ χαρᾶς ἐτράποντο. Προϊόντες δὲ
διὰ χώρας δὐδαίμονος, καὶ χρώμενοι πᾶσιν ἀνέδην ἐχ
δ2
916 ῬΙ ΠΤ ΛΔΈΟΘΗΙ
πολλῆς ἀπορίας, ὑδερικοῖς καὶ κοιλιακοῖς περιέπιπτον
αῤῥωστήμασιν.
1,.. Ἐνταῦϑα ποιησάμενος ἐξέτασιν αὐτῶν ᾿Αντώνιος,
δῦρϑ᾽ δισμυρίους πεζοὺς καὶ ὶ τετρακισχιλίους ἐππεῖς ἀπο-
λωλότας, οὗ πάντας ὑπὸ τῶν πολεμίων, ἀλλ ὑπὲρ ἡμίσεις
νοσήσαντας. Ὥδουσαν μὲν οὖν ἀπὸ Φραάτων ἡμέρας
ἑπτὰ καὶ δἴκοσι, μάχαις δ᾽ ὀκτὼ καὶ δέκα Πάρϑους ἐνί-
κησαν, αἱ δὲ νῖκαι κράτος οὐκ εἶχον, οὐδὲ βαιότητα,
μικρὰς ποιουμένων καὶ ἀτελεῖς τὰς διώξοις. (2: καὶ μά-
λιστα κατάδηλος ἢ ἤν “ἀρταουάσδης ὃ ὃ ᾿Δρμένιος “Ἀντώνιον
ἐκείνου τοῦ πολέμου τὸ τέλος ἀφελόμενος. Εἰ γὰρ, οὕς
ἀπήγαγεν ἐκ Μηδίας ἱππεῖς ἑξακισχιλίους καὶ μυρίους,
παρῆσαν ἐσκονασμένοι π᾿ταραπλησίως Πάρϑοις, καὶ συν-
ήϑεις μάχεσϑαι πρὸς αὐτοὺς, Ῥωμαίων μὲν τοὺς βαχο-
μένους τρεπομένων, ἐκείνων δὲ τοὺς φούγοντας αἱρούν-
τῶν, οὐκ ἂν ὑπῆρξεν αὐτοῖς ἡττωμένοις ἀναφέρειν καὲ
ἀνατολμᾷν τοσαυτάκις. “Ἵπαντες οὖν ὀργῇ παρώξυνον
ἐπὶ τὴν τιμωρίαν τοῦ “Ἀρμενίου τὸν Ἀντώνιον. Ὁ δὲ λο-
γισμῷ χρησάμενος, οὔτ᾽ ἐμέμψατο τὴν “προδοσίαν, οὔτ᾽
ἀφεῖλε τῆς συνήϑους φιλοφροσύνης καὶ τιμῆς πρὸς αὺ-
τὸν, ἀσϑενὴς τῷ στρατῷ καὶ ἄπορος γογονώς. Ὕστο-
ρον μέντοι πάλιν ἐμβαλὼν εἷς “Ἀρμενίαν, καὶ πολλαῖς
ὑποσχέσεσι καὶ προκλήσεσι σϑίσας αὐτὸν ἐλϑεῖν εἰς χεῖ-
ρας, συνέλαβε, καὶ δέσμιον καταγαγὼν δὶς ᾿Αλεξάνδρειαν,
ἐ ϑριάμβευσεν. Ὧι μάλιστα Ῥωμαίους ἐλύπησεν, ὡς τὰ
καλὰ καὶ σεμνὰ τῆς πατρίδος Αἰγυπτίοις διὰ Κλεοπά-
τραν χαριζόμενος. Ταῦτα μὲν οὖν ν ὕστερον ἐπράχϑη.
1,1. Τότε δὲ διὰ πολλοῦ χειμῶνος ἤδη καὶ νιφϑτῶν
ἀπαύστων ἐπειγόμενος, ὀκτακισχιλίους ἀπέβαλε καϑ'
ὁδόν. Αὐτὸς δὲ καταβὰς ὀλιγοστὸς ἐπὶ ϑάλασσαν, ἐν
ΑΝΈΤΟΝΙΌῦΞδ. .]
χωρίῳ τινὶ μεταξὺ Βηρντοῦ κειμένου καὶ Σιδῶνος, «“δυκὴ
κώμη καλδῖται; Ἀλοοπάτραν πϑριέμϑινδ᾽ καὶ ὃ βραδυνούσης
ἀδημονῶν ἤλυδ, ταχὺ μὲν εἰς τὸ πίνειν καὶ μοϑύσκεσϑαι
διδοὺς ἑαυτὸν, οὐ καρτερῶν δὲ κατακείμενος, ἀλλὰ μοτα-
ξὺ πινόντων ἀνιστάμενος καὶ ἀναπηδῶν πολλάκις, ἐπι-
σκοπεῖν" ἕως ἐκδίνη κατέπλευσεν, ἐσϑῆτα πολλὴν καὶ
χρήματα κομίζουσα τοῖς στρατιώταις. Εἰσὶ δ᾽ οἱ λὲέ-
7οντες, ὅτι τὴν μὲν ἐσ ϑῆτα παρ᾽ ἐκείνης λαβὼν, τὸ δ᾽
ἀργύριον ἐκ τῶν ἰδίων διένειμεν, ὡς ἐκείνης διδούσης.
1. Τῷ δὲ βασιλεῖ τῶν Μήδων γίρεται διαφορὰ
πρὸς Φραύρτην, τὸν Πάρϑον' ἀρξαμένη μὲν, ὡς φασι»,
ὑπὲρ τῶν Ῥωμαϊκῶν λαφύρων, ὑπόνοιαν δὲ τῷ Μήδῳ
καὶ φόβον ἀφαιρέσθως τῆς ἀρχῆς παρασχοῦσα. Διὸ
καὶ πέμπων ἐκάλει τὸν “Ἀντώνιον, ἐπαγγελλόμενος συμ-
πολεμήσειν μετὰ τῆς ἑαυτοῦ δυνάμϑθως. Γενόμενος οὖν
ἐπὶ ἐλπίδος μεγάλης ὃ ὃ ᾿Αντώνιος, (ὦ γὰρ ἐδόκοι μόνῳ τοῦ
κατειργάσϑαι Π ἄρϑους ἀπολιπεῖν, ἱππέων πολλῶν καὶ
τοξοτῶν ἐνδεὴς ἐλϑὼν, τοῦτο ἑώρα προσγινόμϑνον αὐτῷ,
χαριζομένῳ μάλλον, ἢ δοομένῳ) παρεσκϑυάζβτο δὶ Αρμε-
»ἰας αὐϑις ἀναβαίνειν, καὶ συγγενόμϑνος τῷ Μήδῳ περὶ
ποταμὸν “ράξην, οὕτω κινεῖν τὸν πόλεμον.
μι. Ἐν δὲ Ῥώμῃ βουλομένης Ὁκταβῖας πλεῦσαι
πρὸς ᾿Αντώνιον, ἐπέτρεψε Καῖσαρ, ὡς οὗ πλείους λέγον-
σιν, οὐκ ἐκείνῃ χαριζόμενος, ἀλλ᾽ ὅπως περιυβρισϑεῖσα
καὶ καταμεληϑεῖσα πρὸς τὸν πόλεμον αἰτίαν εὐπρεπῆ
παράσχοι. Γενομένη δ᾽ ἐν ᾿᾿ϑήναις ἐδέξατο γράμματα
παρ' Ἀντωνίου κδλούοντος αὐτόϑι προσμένειν, καὶ τὰ
περὶ τὴν ἀνάβασιν δηλοῦντος. Ἃ δὲ, καίπερ ἀχϑομένη,
καὶ νοοῦσα τὴν πρύφασιν, ὅμως ἔγραψε, πυνϑανομένη,
ποῖ κελούδι πεμῳϑῆναι τὰ κομιζύμενα πρὸς αὐτόν.
48 ῬΙ ΤΑΆΌΟΘΗΙ
Ἐχύμιξθ δὲ πολλὴν μὲν ἐσθῆτα στρατιωτικὴν, πολλὰ δ᾽
ὑποζύγια, καὶ χρήματα, καὶ δῶρα τοῖς περὶ αὐτὸν ἡγ8-
μόσι καὶ φίλοις" ἐκτὸς δὲ τούτων ἐπιλέκτους στρατιώτας
δισχιλίους, εἰς σίρατηγικὰς σπείρας κεκοσμημένους ἐκ-
πρεπέσι πανοπλίαις. Ταῦτα Νίγρος τις, ᾿Αντωνίου φί-
λος, ἀποσταλεὶς παρ᾽ αὑτῆς, ἔφραζε, καὶ προσετίϑει τοὺς
ἀξίους καὶ πρέποντας ἐπαίνους. Αἰσϑομένη δ᾽ ἢ Κλε-
οπάτρα τὴν Ὀκταβίαν ὁμόσϑ χωροῦσαν αὐτῇ, καὶ φοβη-
ϑεῖσα, μὴ, τοῦ τρόπου τῇ σεμνότητι καὶ τῇ Καίσαρος
δυνάμϑι προσκτησαμένη τὸ καϑ' ἡδονὴν ὁμιλεῖν καὶ 9ε-
ραπούειν “Ἀντώνιον, ἅμαχος 7ένηται, καὶ κρατήσῃ πα»-
τάπασι τοῦ ἀνδρὸς, ἐρᾷν αὐτὴ προσϑποιδῖτο τοῦ ᾿Ἄγτω-
γίου, καὶ τὸ σῶμα λεπταῖς καϑῇρϑι διαίταις" τὸ δὲ βλέμ--
μα προσιόντος ἐκπεπληγμένον, ἀπερχομένου δὲ τηκόμενον
καἱ ταπεινούμενον ὑσιθφαΐνετο. “Πραγματενομένη δὲ
πολλάκις ὀφϑῆναι δακρύουσα, ταχὺ τῶν δακρύων ἃ αφῇρει
καὶ ἀπέκρυπτεν, ὡς δὴ βουλομένη λανϑάνειν ἐκεῖνον.
πράττοτο δὲ ταῦτα, μέλλοντος τοῦ ἀνδρὸς ἐκ Συρίας
ἀναβαίνοιν πρὸς τὸν Μῆδον. Οἷ δὲ κόλακες σπονδά-
ζοντες ὑπὲρ αὐτῆς, ἐλοιδόρουν τὸν ᾿Αντώνιον, ὡς σκληρὸν
καὶ ἀπαϑὴ καὶ παραπολλύντα τὸ γύναιον, εἰς ἕνα καὶ
μόνον ἐκδῖνον ἀνηρτημένον. ᾿Ὀκταβίαν μὲν γὰρ πραγμά-
τῶν ἕνεκα διὰ τὸν ἀδελφὸν συνελθεῖν καὶ τὸ τῆς γαμετῆς
ὑγομα καρποῦσϑαι' Κλοοπάτραν δὲ, τοσούτων ἀγϑρώ-
πῶν βασιλεύουσαν, ἐρωμένην ᾿Αντωνίον καλεῖσθαι καὶ
τοὔνομα τοῦτο μὴ φεύγειν, μηδ᾽ ἀπαξιοῦν, ἕως ὁρᾷν
ἔχεῖνον ἔξεστι καὶ συζῆν" ἀπελαυνομένην δὲ τούτου μὴ
περιβιώσεσ ϑαι. Τέλος δ᾽ οὖν οὕτω τὸν ἄνϑρωπον ἐξ-
ἕτηξαν καὶ ἀπεϑήλυναν," ὥστϑ δείσαντα, μὴ Κλεοπάτρα
πρόηται τὸν βίον, εἰς ᾿Αλεξάνδρειαν ἐπαγελϑεῖν, τὸν δὲ
ΑΝΤΟΝΤΙΤΞϑ. ᾿ 979
Ἵῆδον εἷς ὧραν ἔτους ἀγαβαλέσϑαι, καίπερ ἐν στάσει
τῶν. Παρϑικῶν εἶναι λεγομένων. οὺ μὴν ἀλλὰ τοῦτον
ἀναβὰς αὐϑις εἰς φιλίαν προσηγάγετο, καὶ λαβὼν ἑνὶ
τῶν ἐχ Ἀλεοπάτρας. υἱῶν γυναῖκα μίαν αὑτοῦ τῶν ϑυγα-.
τέρων, ἔτι μικρὰν οὐσαν, ἐγγυήσας ἐπανῆλθεν, ἡδὴ πρὸς
τὸν ἐμφύλιον πόλθμον τετραμμένος.
{τν Ὀκταβίαν δὲ Καῖσαρ ὑβρίσϑαι δοκοῦσαν, ὡς
ἐπανῆλϑεν ἐξ ᾿Αϑηνῶν, ἐκέλευσε καϑ' ἑαυτὴν οἰκϑῖν. Ἵ
δ᾽ οὐκ ἔφη τὸν οἶκον ἀπολεήψειν τοῦ ἀνδρός. ἀλλὰ κἀ-
κεῖνον αὐτὸν, εἰ μὴ. δι ἑτέρας αἰτίας ἔγνωχϑ πολεμεῖν. “4»-
τωνίῳ, παρεκάλει τὰ καϑ' ἑαυτὴν ἐ ἐᾷν" ὡς οὐδ᾽ ἀκοῦσαι
καλὸν, εἰ τῶν μεγίστων αὐτοκρατόρων ὃ μὲν δ ἔρωτα
γυναικὸς, ὃ δὲ δια ζηλοτυπίαν, εἰς ἐμφύλιον πόλεμον ἱῬω--
μαίους κατέστησδ. Ταῦτα δὲ λέγουσα, μᾶλλον ἐβεβαίου
δι ἔργων. Καὶ γὰρ ᾧκϑι τὴν οἰκίαν, ὥσπϑρ αὐτοῦ πα-
᾿φόντος ἐκείνου, καὶ τῶν τέκνων οὐ μόνον τῶν ἐξ ἑαυτῆς,
ἀλλὰ καὶ τῶν ἐκ Φουλβίας γεγονότων, καλῶς καὶ μεγα-
λοπροπῶς ἐπεμελεῖτο" καὶ τοὺς πεμπομένους ἐπὶ ἀρχάς
τινας, ἢ πράγματα, τῶν Ἀντωνίου φίλων ὑποδεχομένη,
συνέπραττδν ὧν παρὰ Καίσαρος δοηϑοῖον. ἄκουσα δ᾽
ἔβλαπτο διὰ τούτων ᾿Αντώνιο»" ἐμισεῖτο γὰρ ἀδικῶν γυ-
γαῖκα τοιαύτη». Ἐμισήϑη δὲ καὶ διὰ τὴν διανέμησιν,
ἣν ἐποιήσατο τοῖς τέχνοις ἐν “Ἀλεξανδρείᾳ, τραγικὴν καὶ
ὑπερήφανον καὶ μισορύμαιον φανεῖσαν. Ἐμπλήσας γὰρ
ὄχλου τὸ γυμνάσιον, καὶ ϑέμενος ἐπὶ βήματος ἀργυροῦ
δύο ϑρόνους χρυσοῦς, τὸν μὲν ξαυτῷ, τὸν δὲ Κλεοπάτρᾳ,
καὶ τοῖς παισὶν ἑτέρους τατιδινοτέρουφ" πρῶτον μὲν ἀπέ-
φῇνθ Κλεοπάτραν βασίλισσαν Αἰγύπτου, καὶ Κύπρου,
καὶ Ἅιβύης, καὶ κοίλης Συρίας, συμβασιλούοντος αὐτῇ
Καισαρίωνος, ὃς ἐς Καίσαρος ἐδόκει τοῦ προτέρου 7γε-
380 ΡΩΤΑΆΒΟΗΙ
γονέναι, Ἀλεοπάτραν ἔ ἔγκυον καταλιπόντος" δεύτερον δὲ,
τοὺς ἐξ αὑτοῦ καὶ Κλεοπάτρας υἱοὺς βασιλεῖς βασιλέων
ἀγαγορεύσας, ᾿Αλεξάνδρῳ μὲν “Ἀρμενίαν ἀπένειμε καὶ
Μηδίαν, καὶ τὰ Πάρϑων, ὅταν ὑπαγαάγήται" Πτολεμαίῳ
δὲ Φοινίκην καὶ Συρίαν καὶ Μιλιιίαν" ἅμα δὲ καὶ προή-
7αγ8 τῶν παίδων .4λ ἐξανῦρον μὲν ἐσϑῆτι Μηδικῆ, τιάραν
καὶ κίταριν ὀρϑὴν ἐχούσῃ, Πτολεμαῖον δὲ κρηπῖσι καὲ
χλαμύδι κ καὶ καυσίᾳ διαδηματοφόρῳ κεκοσμημένον. Αν-
τὴ γὰρ ἣν σκευὴ τῶν ἀπ᾽ ᾿Αλεξάνδρου βασιλέων, ἐκείνη
δὲ “Μήδων καὶ ὶ “Αρμενίων. ᾿Ἀσπασαμένων δὲ τῶν παίδων
τοὺς γονεῖς, τὸν μὲν “Ἀρμενίων φυλακὴ περστατο, τὸν
δὲ Μακεδόνων. Κλεοπάτρα μὲν γὰρ καὶ τότε καὶ τὸν
ἄλλον χρόνον εἰς πλῆϑος ἐξιοῦσα, στολὴν ὁτέραν ἱερὰν
Ἴσιδος ἐλάμβανε, καὶ νέα Ἴσις ἐχρημάτιζα.
0. Ταῦτα δ᾽ εἰς σύγκλητον ἐκφέρων Καῖσαρ, καὶ
πολλάκις ἐν τῷ δήμῳ κατηγορῶν, παρώξυνε τὸ πλῆϑος
ἐπ᾿ ᾿Αντώνιον. Ἔπομψε δὲ καὶ «Ἀντώνιος ἀντεγκαλῶν
ἐχείνῳ.: Μέγιστα δ᾽ ἣν, ὧν ἐνεκάλει, πρῶτον μὲν, ὅτι;
Π. Τομπηΐου Σικελέαν ἀφελόμενος, οὐκ ἔνδιμϑ μέρος αὐτῷ
τῆς γήσου᾽ δεύτδορον, ὅτι γρησάμενος γαὺῦς παρ αὐτοῦ
πρὸς τὸν πόλεμον, ἀπεστέρησδ᾽ τρίτον, ὅτι τὸν συνάρ-
χοντα «“έπιδον ἐκβαλὼν τῆς ἀρχῆς, καὶ ποιήσας ἄτιμον,
αὐτὸς ἔχει στρατὸν καὶ γώραν, καὶ προσόδους τὰς ἐκεί-
νῳ προσνεμηϑείσας" ἐπὶ πᾶσιν, ὅτι τοῖς αὐτοῦ στρατι-
ὦταις ἀτίασαν ὀλίγον δεῖν Ἰταλίαν κατακεκληρούχηκο,
μηδὲν λιπὼν τοῖς ἐκείνου. Πρὸς ταῦτα Καῖσαρ ἀπελο-
γεῖτο, «“έπιδον μὲν ὑβρίζοντα καταπαῦσαι τῆς ἀρχῆς"
ἃ δ᾽ ἔσχηκϑ πολεμήσας, »νεμήσεσϑαι πρὸς “Ἀντώνιον,
ὅταν κἀκεῖνος “Ἀρμενίαν πρὸς αὐτόν" τοῖς δὲ στρατιώταις
Ἰταλίας μὴ μετεῖναι" Μηδίαν γὰρ ἔχειν καὶ Παρϑίαν
ΑΧΝΤΟΝΙῦϑΒ. 48]
αὐτοὺς, ἃς προσεκτήσαντο Ῥωμαίοις, καλῶς ἃ ἀγωνισάμε-
ψοι μετὰ τοῦ αὐτοκράτορος.
μΥ. Ταῦτ᾽ ἐν Δρμενίᾳ διατρίβων ᾿Αἀντώνιος ἤκουσϑ"
καὶ Κανίδιον οὐϑὺς ἐκέλευσεν ἑκκαίδεκα τέλη λαβόντα
καταβαίνειν ἐπὶ ϑάλασσαν. Αὐιὸς δὲ Κλεοπάτραν ἀ ἀνα-
λαβὼν εἷς Ἔφεσον ἦκα. Καὶ τὸ »αντικὸν ἐκεῖ συνῇει
πανταχόϑεν, ὁ ὀκτακύσιαι σὺν δλκάσι νῆες, ὧν Ἀλοοπάτρα
παρεῖχϑ διακοσίας, καὶ τάλαντα δισμύρια, καὶ τροφὴν τῷ
στρατῷ παντὶ πρὸς τὸν πόλεμον. Ἀντώνιος δὲ πϑισϑ εὶς
ὑπὸ “ομιτίον καὶ τινων ἄλλων, ἐχέλθυο Κλεοπάτραν : πλεῖν
ἐπὶ Αἰγύπτου, κακεῖ διακαραδοκχδῖν τὸν πόλεμον. Ἡ δὲ
φοβουμένη τὰς δὲ Ὀκταβίας πάλιν αὐτοῦ διαλύσεις,
ἔποισϑθ πολλοῖς Κανίδιον χρήμασιν ᾿Αντωνίῳ διαλεχ ϑῆναι
πϑρὶ αὐτῆς, ὡς οὔτο δίκαιον, ἀπελαύνεσϑαι τοῦ πολέμον
γυναῖχα συμβολὰς τηλικαύτας διδοῦσαν, οὔτε συμφέρον,
ἀϑυμοτέρους ποιθῖν τοὺς «“ἰγυπτίους, μέγα μέρος τῆς
γαντικῆς δυνάμϑως ὃ ὄντας" ἄλλως δὲ μηδ᾽ ὁρᾷν, οὕτινος
τῶν συστρατδυόντων βασιλέων ἀπολείποιτο τῷ φρονεῖν
Κλεοπάτρα, πολὺν μὲν χρόνον δι αὑτῆς κυβερνῶσα βα-
σιλείαν τσσαύτην, πολὺν δ᾽ ἐκδίνῳ συνοῦσα, καὶ ἡ μανϑά-
γουσα χρῆσϑαι πράγμασι μεγάλοις. Ταῦτα (ἔδει γὰρ
εἰς Καίσαρα πάντα ποριδλϑ εἴ») ἐνόια" καὶ συνιουσὼν
τῶν δυνάμεων, πλούσαντος εἰς Σάμον 2 εὐπαϑίαις ἢ ἤσαν.
Ὥσπερ γὰρ βασιλεῦσι καὶ δυνάσταις καὶ τοτράρχαις,
ἔϑνεσί τὸ καὶ πόλεσι πάσαις, ταῖς μεταξὺ Συρίας, καὶ
Μαιώτιδος, καὶ “Ἀρμενίας, καὶ ᾿Ιλλυριῶν προδίρητο πὲμ-
σπειν καὶ κομίζειν τὰς εἰς τὸν πόλεμον παρασκϑυὰς, οὕτω
πᾶσι τοῖς περὶ τὸν Διόνυσον τεχνίταις ἐπάναγκες ἤν εἰς
Σάμον ἁπαγτῷν᾽ καὶ τῆς ἐν κύχλῳ σχεδὸν ἁπάσης οἷ-
κουμένης περιϑρηνουμένης καὶ περιστεναζομένης, μία
ο89 ῬΙ ΤΔΈΆΟΘΗΙ
νῆσος ἐφ᾽ ἡμέρας πολλὰς κατηυλεῖτο καὶ κατεψάλλετο,
πληρουμένων ϑεάτρων. καὶ χωρῶν ἀγωνιξομένων. Συν»-
ἐθϑυα δὲ καὶ πόλις πᾶσα βοῦν πέμπουσα, καὶ βασιλεῖς
διημιλλῶντο ταῖς ὑποδοχαῖς καὶ δωρεαῖς πρὸς ἀλλήλους.
ἴὯστϑ καὶ λόγος διήει, τένες ἔσονται κρατήσαντες ἐν τοῖς
ἐπιψικίοις, οἱ τοῦ πολέμου τὰς παρασκευὰς οὕτω πολυτδ-
λῶς ἑορτάξοντες,
ΠΗ. Γενόμενος δ᾽ ἀπὸ τούτων, τοῖς μὲν περὶ τὸν
Διόνυσον τεχνίταις Πριήνην ἔδωκεν οἰκητήριον" αὐτὸς δὲ
πλούσας εἰς 4ϑήνας, πάλιν ἐν παιδιαῖς ἢ ἢν καὶ ϑεάτροις"
ζηλοτυποῦσα δὲ Κλεοπάτρα τὰς Ὀκταβίας ἐν τῇ πόλει
τιμὰς (γαπηϑὴ γὰρ ὑπὸ τῶν ᾿4ϑηναίων ἦ ῆ Ὀκταβία μά-
λιστα) πολλαῖς ἀνβλάμβανϑ φιλοτιμίαις τὸν ὅτμον. Οἱ
δὲ τιμὰς αὐτῇ ψηφισάμενοι, πρέσβεις ἔ: ἔπεμψαν ἐπὶ τὴν
οἰκίαν τὸ ψήφισμα κομίξοντας, ὧν εἷς ἢ ἣν “Ἀντώνιος, ὡς
δὴ πολίτης ᾿Αϑηναίων" καὶ δὴ καταστὰς ἐπὶ αὐτῆς, λό-
7ον ὑπὲρ τῆς πόλεως διεξῆλθεν. Εἷς δὲ Ρώμην ἔπεμψε
τοὺς ᾿κταβίαν ἐν τῆς οἰκίας ἐκβαλοῦντας. ᾿Απελϑεῖν δέ
φασιν αὐτὴν, τὰ μὲν τέκνα πάντα ᾿Αντωνίου μεϑ᾽ ἑαυτῆς
ἔχουσαν, ἄγευ τοῦ πρεσβυτάτου τῶν ἐκ Φουλβίας, (ἐκεῖ-
γος γὰρ ἥν παρὰ τῷ ᾿πατρὴ) κλαίουσα» δὲ καὶ ὶ δυσφοροῦ-
σαν, δἰ δόξει μία τῶν αἰτιὼν τοῦ πολέμον καὶ αὐτὴ 78-
γονέγαι. Ῥωμαῖοι. δ᾽ ᾧκτοιρον οὐκ ἐκδίνην, ἀλλ ᾿Αντῶ-
γίον, καὶ μάλλον οἱ Κλεοπάτραν ξωρακότες, οὔτα κάλλει
τῆς Ὀκταβίας, οὔτα ὥρᾳ διαφέρουσαν.
ΝἯΙ]- Καῖσαρ δὲ τὸ τάχος καὶ τὸ μέγεϑος τῆς πα-
ρασκχϑυῆς ἀχούσας, ἐϑορυβήϑη, μὴ τοῦ ϑέρους ἐχδίνου
διαπολεμεῖν ἀναγκασϑῇ. Καὶ γὰρ ἐνέδει πολλὰ, καὶ
τοὺς ἀνθρώπους, ἐλύπουν αἷ τῶν χρημάτων δἰσπεράξϑις"
ἀναγκαζόμενοι γὰρ οἷ μὲν ἄλλοι τὰ τέταρτα τῶν καρπῶν,
ἈΝΤΟΝΙΘΒΞ8. 4983
οὗ δ᾽ ἐξελουϑερικοὶ τῶν κτημάτων αὐτῶν τὰς ὀγδόας
ἀποφέρειν, κατεβόων αὐτοῦ, καὶ ταραχαὶ κατεῖχον ἐκ
τούτων ἅπασαν τὴν “παλίαν. Ὅϑεν ἐν τοῖς μεγίστοις
ἁμαρτήμασιν “Ἀντωνίου τὴν ἀναβολὴν τοῦ πολέμου τί-
ϑόνται. Καὶ γὰρ παρασχευάσασϑαι χρόνον ἔδωκϑ
Καίσαρι, καὶ τὰς ταραχὰς τῶν ἀνϑρώπων ἐξέλυσθ.
Πραττόμενοι γὰρ ἡγριαίνοντο, πραχϑέντες δὲ καὶ δόντδα
ἡσύχαζον. Τέτιος δὲ καὶ Πλάγκος, Αντωνίου φίλοι, τῶν
ὑπατικῶν, ὑπὸ Κλεοπάτρας προπηλακιξόμενοι (πλεῖστα
γὰρ ἠναντιώϑησαν αὐτῇ περὶ τοῦ συστρατεύειν») ἀπο-
δράντες ᾧχοντο πρὸς Καίσαρα, καὶ περὶ τῶν «Αντωνίου
διαϑηκῶν ἐγίνοντο μηνυταὶ, τὰ «7εγραμμένα συνειδότες,
᾿“πέκϑιντο δ᾽ αὗται παρὰ ταῖς Ἑστιάσι παρϑένοις, καὶ
Καίσαρος αἰτιοῦντος, οὐκ ἔδωκαν" δἰ δὲ βούλοιτο λαμ-
βάνειν, ἐλϑεῖν αὐτὸν ἐκέλευον. Ἔλαβον οὖν ἐλθών" καὶ
πρῶτον μὲν αὐτὸς ἰδίᾳ τὰ γεγραμμένα διῆλθε, καὶ παρδ-
σημἥνατο τύπους τινὰς εὐκατηγορήτους" ἔπϑιτα τὴν
βουλὴν ἀϑροίσας, ἀνεγίνωσκε, τῶν πλείστων ἀηδῶς ἐχόν-
τῶν. Αλλόκοτον γὰρ ἔδοξεν εἶναι καὶ δεινὸν, εὐθύνας
τινὰ διδόναι ζῶντα, πϑρὶ ὧν ᾿ ἐβουλήϑη γενέσϑαι ματὰ τὴν
τελευτήν. Ἐπεφύετο δὲ τῶν γεγραμμένων μάλιστα τῷ
πρὸ τῆς ταφῆς. Ἐκέλευϑ γὰρ αὑτοῦ τὸ “σῶμα, κἀν ἐν
Ῥώμῃ τελθυτήσῃ, δι᾿ ἀγορὰς πομπεουϑὲν, εἰς ᾿λλοξάνδρει-
αν ὡς Κλεοπάτραν ἀποσταλῆναι. Καλουΐσιος δὲ, Καί-
σαρος ἑταῖρος, ἔτι καὶ ταῦτα τῶν εἰς Κλεοπάτραν ἔγκλη-
μάτων “ἀντωνίῳ προὔφερδ' χαρίσασϑαι μὲν αὐτῇ τὰς ἐκ
Περγάμου βιθλιοϑήκας, ἐν αἷς δΐκοσι μυριάδες βιβλίων
ἁπλῶν ἦσαν' ἐν δὲ συνδείπνῳ, πολλῶν παρόντων, ἀνα-
στάντα τρίβειν αὐτῆς τοὺς πόδας, ἔκ τινος δρισμοῦ καὶ
συνϑήκης γενομένης" Ειρεσίους δ᾽ ἀνασχέσθαι, παρόν -
984 ΡυΤΛΒΟΗΙ
τος αὑτοῦ, κυρίαν τὴν Κλϑοπάτραν ἀσπασαμένους. δι-
κάζοντα δὲ πολλάκις τετράρχαις καὶ βασιλεῦσιν ἐπὶ βη-
ματος, δελτάρια τῶν ἐρωτικῶν ὀνύχινα καὶ κρυστάλλινα
δέχεσϑαι παρ᾽ αὐτῆς, καὶ ἀναγινώσκειν" Φουρνίου δὲ ᾿
λέγοντος, ὃς ἦν ἀξιώματος μεγάλου, καὶ δεινότατος 8ὲ-
, πεῖν “Ῥωμαίων, τὴν μὲν Κλευπάτραν ἐν φορείῳ διὰ τῆς
ἀγορᾶς κομίζεσϑαι, τὸν δ᾽ ᾿ἀντώνιον, ὡς εἶδον, ἀναπηδή-.
σαντα, τὴν μὲν δίχην ἀπολιπεῖν, ἐσιρεμαννύμενον δὲ τοῦ
φορείου παραπόμπϑιν ἐκείνην.
ΤΙΧ. ᾿4λλὰ τούτων μὲν ἐδόκϑι τὰ πλῶστα καταψού-
δεσϑαι Καλουΐσιος. Οἱ δὲ φίλοι τοῦ “Αντωνίου περιϊόν-
τες ἐν Ῥώμῃ τὸν δῆμον ἕ ἱκέτευον, ἕνα δ᾽ ἐξ αὐτῶν ἔ; ἔπομ-
Ψαν, Γομίνιον, δδόμϑνοι τοῦ “Ἀντωνίου, μὴ περιϊδεῖν αὖ-
τὸν ἀποψηφισϑέντα τῆς ἀρχῆς, καὶ πολέμιον Ῥωμαίων
ἀναγορευϑέντα. ΤῪεμίνιος δὲ πλεύσας εἰς τὴν Ἑλλάδα,
Κλεοπάτρᾳ μὲν ἦν ὕποπτος, ὡς ὑπὲρ Ὄκταβίας πράττων.
σκωπτόμδνος δὲ παρὰ δεῖπνον ἀεὶ, καὶ κλισίαις ἀτίμοις
προπηλακιζόμενος ἠνοΐχοτο, καιρὸν ἐντεύξεως ἀναμένων"
κελευσϑεὶς δὲ λέγοιν, ἐφ᾽ οἷς ἥ ἥκει, παρὰ τὸ δεῖπνον, τὴν
μὲν ἄλλην ἔφη »ἤφοντος δῖναι διάλδξιν" ἕν δὲ καὶ γήφων
ἐπίστασϑαι καὶ ὲ μεϑύων, ὅτι καλῶ; ἕξοι πάντα Κλεοπά-
τρας δὶς Αἴγυπτον ἀπαλλαγείσης. Πρὸς τοῦτο τοῦ .4ν»-
τωνίου χαλεπήναντος, μ Κλεοπάτρα" »» Καλῶς, ἔφη, πϑ-
ποίηκας, ὦ Γομίνιδ, τὴν ἀλήϑειαν ἃ ἄνϑυ βασάνων ἔξομο-
λογησάμενος. “ Τεμίνιος μὲν οὖν μετ᾽ ὀλίγας ἡμέρας
ἀποδρὰς εἰς Ρώμην ὥχοτο. Ιολλοὺς δὲ καὶ τῶν ἄλλων
φίλων οἱ Αλεοπάτραφ κόλακες ἐξέβαλον, τὰς παροινίας
καὶ βωμολοχίας οὐχ ὑπομένοντας" ὧν καὶ Μάρκος ἣν
Σιλανὸς, καὶ Δέλλιος, ὁ ἱστορικός. Οὗτος δὲ καὶ δεῖσαι
φησὶν ἐπιβουλὴν ἐκ Κλοοπάτρας, Γλαύχου, τοῦ ἰατροῦ,
ΑΝΤΟΝΙῦΒ8.. 385
φράσαντος αὐτῷ. Προσέχρουσϑ δὲ Κλεοπάτρᾳ παρὰ
- δεῖπνον, εἰπὼν, αὑτοῖς μὲν ὀξίνην ἐγχοῖσϑοαι, Σάρμεντον
δὲ πίνειν ἐν ῬΡωμῇ Φαλερῖνον. Ὁ δὲ Σάρμεντος ἣν τῶν
Καίσαρος παιγνίων παιδάριον, ἃ διλίκια Ρωμαῖοι κα-
λοῦσιν.
Χ. Ἐπεὶ δὲ παρεσκϑύαστο Καῖσαρ ἱκανῶς, ψηφί-
ἕδται Κλεοπάτρᾳ πολεμεῖν, ἀφελέσϑαι δὲ τῆς ἀρχῆς Αν-
τώνιον, ης ἐξέστη γυναικί. Καὶ προσεῖπα Καῖσαρ, ὡς
᾿Αντώνιος μὲν ὑπὸ φαρμάκων οὐδ᾽ δαυτοῦ κρατοίη" πο-
λεμοῦσι δ᾽ αὐτοῖς Μαρδίων, ὄ εὐνοῦχος, καὶ Ποϑεινὸς,
καὶ Εἰρᾶς, ἢ ἡ Κλεοπάτρας κουρδύτρια, καὶ Χαάρμιον, ἐφ᾽
ὧν τὰ μέγιστα διοικεῖται τῆς ἡγεμονίας. Σημεῖα δὲ πρὸ
τοῦ πολέμου ταδε γενέσθαι λέγεται. Πείσαυρα μὲν,
Ἀντωνίου πόλις κληρουχία, Φκισμένη παρὰ τὸν “Αδρίαν,
χασμάτων ὑποῤῥαγέντων, κατοπόϑη. Τῶν δὲ πιορὶ 4}-
βαν Ἀντωνίου ᾿ϑίνων ἀνδριάντων ἑνὸς ἱδρὼς ἀνεπίέδυεν
ἡμέρας πολλὰς, ἀποματτόντων τινῶν, οὐ πανόμενος. Ἐν
δὲ Πάτραις διατρίβοντος αὐτοῦ, κεραυνοῖς ἐνεπρήσϑη τὸ
Ἡράκλειον" καὶ τῆς 4'ϑήνῃσι γιγαντομαχίας ὑπὸ πνϑυ»
μάτων ὃ Διόνυσος ἐκσεισϑ εὶς εἰς τὸ ϑέατῥον κατηνέχϑη.
Προσῳκδίου δ᾽ ἑαυτὸν ᾿ἀντώνιος Ἡ ρακλεῖ κατὰ γένος,
καὶ Διονύσῳ κατὰ τὸν τοῦ βίου ζῆλον, ὥσπορ εἴρηται,
Διόνυσος νέος προσαγορϑδυόμδνος. Ἣ δ᾽ αὐτὴ ϑύελλα
καὶ τοὺς Εὐμενοῦς καὶ ᾿ἀττάλου κολοσσοὺς, ἐπιγεγραμ-
μένους ᾿Αντωνίους, ᾿ϑήνῃσιν ἐμπεσοῦσα, μόνους ἐκ πολ-
λῶν ἀνέτρεψε. Ἡ δὲ Κλεοπάτρας γναυαρχὶς ἐκαλεῖτο μὲν
ν, ντωνίας" «σημεῖον δὲ πϑρὶ αὐτὴν δεινὸν ἐφάνη. Χϑλι-
δόνες γὰρ ὑπὸ τὴν πρύμναν ἐνεόττϑυσαν" ἕτεραι δ᾽ ἐπελ-
ϑοῦσαι καὶ ταύτας ἐξήλασαν, καὶ τὰ νϑόττια διέφϑει-
Ω»ὔὕ.
θ ις
86 ῬΙ ΤΑΆΈΆΟΗΙ
ΠΧΙ. Συνιόντων δὲ πρὸς τὸν πόλεμον," Αντωνίῳ μὲν
ἦσαν αἷ μάχιμαι »ῆες οὐκ ἐλάττους πεντακοσίων, ἐν αἷς
ὀχτήρεις πολλαὶ καὶ δοκήρεις, κεκοσμημέναι σοβαρῶς καὶ
πανηγυρικῶς" στρατοῦ δὲ μυριάδες δέκα, δισχίλιοι δ᾽
ἑππεῖς ἐπὶ μυρίοις. Βασιλεῖς δ᾽ ὑπήκοοι συνεμάχουν,
Βόκχος, ὃ «Αιβύων, καὶ Ταρκόνδημος, ὃ τῆς ἄνω Κιλιχί-
ας», καὶ Καππαδοκίας μὲν ᾿Αρχέλαος, Π αφλαγονίας δὲ
Φιλάδελφος, ΖἈομμαγηνῆς δὲ Μιϑριδάτης, Αδάλλας δὲ
Θρῴκης. Οὗτοι μὲν αὐτῷ παρῆσαν. Ἐκ δὲ Πόντου
“Πολέμων στρατὸν ὄπεμπα, καὶ Μ ἄλχος, ἐξ Ἀραβίας, καὶ
Ἡρώδης ὃ ὃ Ἰουδαῖος. ἔτι δ᾽ μύντας, ὃ «ἀνκαόνων, καὶ
[Δηϊόταρος, ὃ] Γαλατῶν βασιλεύς" ἦν δὲ καὶ παρὰ τοῦ
Μήδων βασιλέως ἀπεσταλμένη βοήϑεια. Καίσαρι δὲ
νῆες ἦσαν πρὸς ἀλκὴν ποντήκοντα καὶ διακόσιαι, στρα-
τοῦ δ᾽ ὀκτὼ μυριάδες, ἱππεῖς δὲ παραπλήσιοι 1 τὸ πλῆϑος
τοῖς πολεμίοις. Ἤρχον δ᾽, Ἀντώνιος μὲν τῆς ἀπὶ Ευ-
φράτου καὶ “Ἀρμενίας μέχρι πρὸς τὸν Ἰώνιον καὶ Ἴλλυρι-
οὐς" Καῖσαρ δ᾽ ἀπ Ἰλλυριῶν τῆς ἐπὶ τὸν ἑσπέριον ὦχβ-
ανὸν καϑηκούσης, καὶ τῆς ἀπὶ ὠκδανοῦ πάλιν ἐπὶ τὸ
Τυῤῥηνικὸν καὶ Σικελικὸν πέλαγος. «Διβύης δὲ τὴν Ἵτα-
λίᾳ καὶ «Γαλατίᾳ καὶ ᾿᾿βηρίᾳ μέχρι στηλὼν Ἡρακλείων
ἀγντιπαρήκουσαν δἶχε Καϊΐσαρ' τὰ δ᾽ ἀπὸ Κυρήνης μέ-
χρις Αἰϑιοπίας, “Ἀντώνιος.
1ΧΠ. Οὐτω δ᾽ ἀρα προσϑήκη τῆς γυναικὸς ἢν;
ὥστε τῷ πεζῷ πολὺ διαφέρων, ἐβούλετο τοῦ ναντικ
ἈΑΝΤΟΝΙῦ 5. 281
σας. Καῖσαρ δ᾽ οὐ πρὸς ὑψοῦ, οὐδ᾽ ὄγκον, ἐπιδδικτε-
κῶς ποπηγυίαις ναυσὶν, εὐστρόφοις δὲ καὶ ταχείαις καὶ
σεδπληρωμέναις ἀκριβῶς ἐξηρτυμένος, ἐν Τάραντι καὶ
Βρεντησίῳ δυνέχων τὸ ναυτικὸν, ἔγεθμισπεδ πρὸς ᾿Ἁγτώνιον,
ἀξιῶν μὴ διατρίβειν τὸν γρόνον, ἀλλ᾽ ἔρχεσϑαι μοτὰ τῶν
δυνάμεων" αὐτὸς δὲ τῷ μὲν στόλῳ παρέξϑιν ὅρμους
ἀκωλύτως καὶ λιμένας, ὑποχωρήσειν δὲ τῷ ᾿ πεζῷ τῆς᾽ Ὑτα-
λίας ἵππου δρόμον ἀπὸ ϑαλάσσης, μέχρις ἂν ἀσφαλῶς
ἀποβῇ καὶ στρατοποδούσηται. Τούτοις ἀντικομπάξων.
“Αἀντώνιος, αὐτὸν μὲν εἰς μονομαχίαν προυκαλεῖτο, καίπερ
ὧν πρεσβύτερος" δὶ δὲ φϑύγοι τοῦτο, πϑρὶ Φάρσαλον
ἠξίου τοῖς στρατεύμασιν, ὡς πάλαι Καῖσαρ καὶ Π ομπή-
ἴος, διαγωνίσασϑαι. Φϑανει δὲ Καῖσαρ, Ἀντωνίου πϑρὶ
τὸ ᾿ἄκτιον ὁρμοῦντος, ἐν ᾧ τόπῳ νῦν ἢ ᾿Ιγικόπολις ἵδρυ-
ται, διαβαλὼν τὸν Ἰόνιον, καὶ τῆς Ηπείρου χωρίον, ὃ
Τορύνη καλεῖται, κατασχών" ϑορυβουμέγων δὲ τῶν περὶ
τὸν ᾿Αντώνιον, (ὑστέρδι γὰρ ἃ ποζὸς αὐτοῖς) ἡ μὲν Κλοοπά-
τρα σχώπτουσα" 5) Τί δεινὸν, ἔλεγεν, δὲ Καῖσαρ ἐπὶ τῇ
τορύνῃ κάϑηται; “
ἽΧΙΗ. ᾿Αντώνιος δ᾽, ἅμα ἡμέρᾳ τῶν πολεμίων ἐπι-
πλεόντων, φοβηϑεὶς, μὴ τῶν ἐπιβατῶν ἐρήμους ἕλωσι τὰς
ναῦς, τοὺς μὲν ἐρέτας ὁπλίσας ἐπὶ τῶν ᾿ καταστρωμάτων
παρέταξεν ὄψεως ἕνεκα, τοὺς δὲ ταρσοὺς τῶν γϑῶν ἐγεί-
θας καὶ πτερώσας, ἑκατέρωθεν ἐν τῷ στόματι “πϑρὶ τὸ
“Ακτιον ἀντισιρώρους συνδῖχεν, ὡς ἐνήροις, καὶ παρεσχεδυ-
ασμένας ἀμύνεσϑαι. Καὶ Καῖσαρ μὲν οὕτω καταστρα-
τηγηϑεὶς ἀπεχώρησεν. Ἔδοξϑ δὲ καὶ τὸ ὕδωρ ϑύμηχά-
νως ἐρυμασί τισιν ἐμπδριλαβὼν, ἀφελέσϑαι τοὺς πολεμί-
ους, τῶν ἐν κύκλῳ χωρίων ὀλίγον καὶ πονηρὸν ἐχόντων.
288 ῬΡΙυΤΑΒΟΗΙ
Εὐγνωμόνως. δὲ καὶ “Δομιτίῳ προσηνέχϑη παρὰ τὴν Κλε-
οπάτρας γνώμη». ἘΕπεὶ γὰρ ἐκεῖνος ἤδη πυρέττων εἰς
μικρὸν ἐμβὰς ἀκάτιον, πρὸς Κ αἰσαρα μϑτέστη, βαρέως
ἐνεγκὼν ὁ “Ἀντώνιος, ὅμως σιάσαν αὐτῷ τὴν ἀποσκδυὴν
μϑτὰ τῶν φίλων καὶ τῶν ϑεραπόντων ἀπέπεμψο. Καὶ
Δομίτιος μὲν, ὥσπερ ἐπὶ τῷ μὴ λαϑεῖν τὴν ἀπιστίαν αὐ-
τοῦ καὶ προδοσίαν μεταβαλλόμενος, εὐϑὺς ἐτδλεύτησεν.
Ἐγένοντο δὲ καὶ βασιλέων ἃ ἀποστάσεις, “μύντου καὶ 4η-
ἰοτάρου, πρὸς Καίσαρα. Τὺ δὲ ναυτικὸν ἐν πεαντὲ δυς-
πραγοῦν καὶ πρὸς ἅπασαν ὑστορίς ον βοήϑειαν, αὖϑις
ἠνάγκαζε τῷ πεζῷ προσέχειν τὸν Αγντώνιονγ. Ἔσχε δὲ
καὶ Κ' ανίδιον, τὸν ἄρχοντα τοῦ πεζοῦ, μεταβολὴ γνώμης
παρὰ τὰ δεινά" καὶ συνοβούλουϑ Κλεοπάτραν μὲν ἀπο-
σεέμσιδιν; ἀναχωρήσαντα δ᾽ εἰς Θρῴκην, ἢ Μακεδονίαν,
πεζομαχίᾳ κρῖναι. Καὶ γὰρ Δοιόμης, ὃ Τοτῶν βασιλεὺς,
ὑπισχνεῖτο πολλῇ στρατιᾷ βοηϑήσειν" οὐκ δἶναι δ᾽ αἷ-
σχρὸν, εἰ Καίσαρι, γεγυμνασμένον περὶ τὸν Σ'ριδλικὸν πό-
λεμον, ἐκστήσονται τῆς ϑαλάσσης, ἀλλὰ δεινὸν, εἰ τῶ»
ποζῶν ἀγώνων ἐμπειρότατος ὧν ᾿Α»ντώνιος οὐ χρήσεται
ῥώμῃ καὶ παρασκευῇ τοσούτων δπλιτῶν, εἷς ναῦς διανέ-
μων καὶ καταναλίσκων τὴν δύναμιν. Οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἐξενί-
ΚΉσΒ Κλεοπάτρα διὰ τῶν νϑῶν κριϑῆναι τὸν πόλεμον,
ἤδη πρὸς φυγὴν δρῶσα, καὶ τιϑεμένη τὰ καϑ' ἑαυτὴν,
οὐχ ὅπου πρὸς τὸ »ικῷν ἔσται χρήσιμος, ἀλλ᾽ ῦϑεν ἃ ἄσει-
σι ῥᾷστα, τῶν πραγμάτων ἀπολλυμένων. Ἣν δὲ μακρὰ
σκέλη κατατείνοντα πρὸς τὸν ναύσταϑμον ἁ ἀπὸ τῆς στρα-
τοπϑδείας, δὶ ὧν ὃ ᾿Αντώνιος εἰώϑει παριέναι μηδὲν
ὑφορώμενος. Οἰκέτου δὲ Καίσαρι φράσαντος, ὡς δυνα-
τὸν εἷη κατιόντα διὰ τῶν σκολῶν συλλα βεὶν αὐτὸν, εἔπεμ-
ψ8 τοὺς συνεδρεύσοντας. Οἱ δὲ παρὰ τοσοῦτον ἦλϑον,
ΑΝΤΟΝΙΠ. 289
ὥστε συναρπάσαι τὸν προηγούμϑνον αὑτοῦ, προεξανα-
στάντες" αὐτὸς δὲ δρόμῳ μόλις ὑπεξέφυγεν.
{χιν. Ὡς δὲ ναυμαχεῖν ἐδέδοκτο, τὰς μὲν ἄλλας
ἐγέπρησϑ ναῦς ᾿ πλὴν ἕξηχοντα τῶν Αἰγυπτίων" τὰς δ᾽
ἀρίστας καὶ μεγίστας ἀπὰ τριήρους μέχρι δεκήρους ἐπλή-
ρον, δισμυρίους ἐμβιβάζων ὁπλέτας, καὶ δισχιλίους το-
ξότας. Ἔνϑα ποζομάχον ἄνδρα τῶν ταξιαρχῶν λέγουσι,
παμπόλλους ἡγωνισμένον ἀγῶνας “Ἀντωνίῳ, καὶ κατα-
τετριμμένον τὸ σῶμα, τοῦ “Ἀντωνίου παριόντος, ἀνακλαύ-
σασϑαι, καὶ εἰπεῖν" »Ὦ αὐτόκρατορ, τὶ τῶν τραυμά-
τῶν τούτων, ἢ τοῦ ξίφους, καταγνοῦρ, ἐν ξύλοις πονηροῖς
ἔχεις τὰς ἐλπίδας; Αἰγύπτιοι καὶ Φοίνικες ἐν ϑαλασσῃ
μαχέσϑωσαν, ἢ ἡμῖν ὁ δὲ γῆν δὸς, ἐφ᾽ ἧς εἰώϑαμεν ἑστῶτες
ἀποϑνήσκειν, ἢ ἥ νικᾷν τοὺς πολεμίους. “ Πρὸς ταῦτα μη-
δὲν ἀποκρινάμενος, ἀλλὰ τῇ χειρὶ καὶ τῷ προσώπῳ μόνῃ
οἷον ἐγκδελδυσάμενος τὸν ἄνδρα ϑαῤῥεῖν, παρῆλθεν, ο
χρηστὰς ἔχων ἐλπίδας" ὃς γ8 καὶ τοὺς κυβδρνήτας, τὰ
ἱστία βουλομένους ἀπολιπεῖν, ἠνάγκασεν ἐμβαλέσθαι καὶ
κομίζειν, λέγων, ὅτι δεῖ μηδένα φεύγοντα τῶν πολδ-
μίων διαφυγεῖν.
υΧν. Ἐκοίνην μὲν οὖν τὴν ἡμέραν καὶ τρεῖς τὰς ἐφο-
ξῆς μεγάλῳ πγούματι κυμανϑὲν τὸ πέλαγος τὴν μάχην
ἐπέσχε, πέμπτῃ δὲ, γηνεμίας καὶ γαλήνης ἀκλύστου 7γΧ8-
»ομένης, συνήδααν" «Ἀντώνιος μὲν τὸ δεξιὸν χέρας ἔχων
καὶ Ποπλικόλας" Κοΐλιος δὲ τὸ εὐώνυμον' ἐν μέσῳ δὲ
Μάρκος Ὄκταβιος, καὶ Μάρκος Ἰνστήϊος. Καῖσαρ δ᾽
ἐπὶ τοῦ δοὐωνύμου τάξας “Ἰγρίτιτιαν, αὑτῷ τὸ δεξιὸν κα-
τέλιπθ. Τῶν δὲ πεζῶν, τῶν μὲν «ἀντωνίου, Κανίδιος"
τῶν δὲ Καίσαρος, Ταῦρος ἐπὶ ὲ τῆς ϑαλάττης παρατάξαν»-
τὸς ἡσύχαζον. Αὐτῶν δὲ τῶν ἡγεμόνων, “Ἀντώνιος μὲν
Ρευτ. ΝΗ. Τ ἘΣ
ΝΜ
290 ,. ΡΙΌΤΆΒΟΗΙ
ἐπεφοΐτα πανταχόσϑ κωπήρδι, τοὺς στρατιώτας παρακα-
λῶν, ὑπὸ βρίϑους τῶν γϑβῶν, ὥσπερ ἐκ γῆς ὁδραίους μα-
χεσϑαι, τοῖς δὲκυβερνήταις διακελευόμενος, ὦ ὠσπδρ ὁρμού-
σαις ἀτρέμα ταῖς ναυσὶ δέχεσϑαι τὰς ἐμβολὰς τῶν πο-
λεμίων, τὴν περὶ τὸ στόμα δυσχωρίαν φυλάττοντας.
Καίσαρι δὲ λέγεται μὲν ἔτε σκύτους ἀπὸ τῆς σκηνῆς
κύκλῳ περιϊόντι πρὸς τὰς ναῦς ἄνϑρωπος ἐλαύνων ὁ ὍγῸ»
ἀπαντῆσαι. “πινϑομένῳ δὲ τοὔνομα, γνωρίσας αὐτὸν,
εἶπεν" » ᾿Εμοὶ μὲν Εντυχος ὄνομα, τῷ δ᾽ ὄνῳ Νίκων. “
Διὸ καὶ τοῖς ἐμβόλοις τὸν τόπον κοσμῶν ὕστερον, ἔστη-
σϑ χαλκοῦν ὄνον καὶ ἀνϑρωπον. Ἐπιδὼν δὲ τὴν ἀλλη»
παράταξιν, ἐν πλοίῳ πρὸς τὸ δεξιὸν κομισϑεὶς, ἐθαὐ-
μασεν ἀτρεμοῦντας ἐν τοῖς στενοῖς τοὺς πολϑομίυυς. Ἢ
γὰρ ὄψις ἥν τῶν γεῶν ἐπ ἀγκύραις ὀρμουσῶν. Καὶ
τοῦτο μέχρι πολλοῦ πεπεισμένος, ἀνεῖχϑ τὰς ἑαυτοῦ περὶ
ὀκτὼ στάδια τῶν ἐναντίων ἀφεστώσας. Ἕκτη δ᾽ ἦν ὧρα,
καὶ πνεύματος αἰρομένου παλαγίου, δυσανασχετοῦντες οὗ
“Ἀντωνίου πρὸς τὴν διατριβὴν, καὶ τοῖς ὑψεσι καὶ ἡ μεγέϑεσι
τῶν οἰκδίων γνθῶν πδποιϑύτες, ὡς ἀπροσμάχοις, τὸ δυώνυμ ο»
ἐκίνησαν, Ἰδὼν δὲ Καῖ (αῖσαρ ἤσϑη, καὶ πρύμναν ἐπρούσατο τῷ
δεξιῷ, βουλόμενος ἔ ἔτι μᾶλλον ἐ ἐκ τοῦ κόλπου καὶ τῶν στενῶν
ἔξω τοὺς πολεμίους ἐπισπάσασϑαι, καὶ περιπλέων ευήρεσι
σκάφεσι τοῖς δαυτοῦ συμπλέκεσϑαι πρὸς τὰς ναῦς ὑπ᾽
ὄγκου καὶ πληρωμάτων θλιγότητος ἀργὰς καὶ βραδείας.
ΧΧΥΙ!. “Ἀρχομένου δὲ τοῦ ἀγῶνος ἐν χερσὶν δἶναι, ἐμ-
βολαὶ μὲν οὐκ ἦσαν», οὐδ᾽ ἀναρῥήξεις »εῶν᾽ τῶὠν-μὲν .4»-
τωνίου διὰ βάρος ῥύμην οὐκ ἐχουσῶν, ἢ μάλιστα ποιεῖ
τὰς τῶν «ἐμβολῶν πληγὰς ἐνοργούς" τῶν δὲ Καίσαρος οὐ
μόνον ἀντιπρώρων συμφέρεσϑαι πρὺς χαλκώματα στε-
θεὰ καὶ τραχέα φυλασσομένων, ἀλλὰ μηδὲ κατὰ πλϑυρὰν
ΑΝΤΟΝΙῦ8. Φ0Ι
ἐμβολὰς διδόναι ν ϑαῤῥούντων. ᾿Αποϑραύοντο γὰρ τὰ
ἔμβολα ῥᾳδίως, ἦ ῇ προσπέσειδ σκάφεσι τετραγώνων ξύλων
δγάλων σιδήρῳ συνηρμοσμένων. πρὸς ἄλληλα δεδεμένοις.
Ἣν οὗν πεζομαχίᾳ προσφερῆς Ο ἀγών" τὸ δ᾽ ἀληϑέστε-
9ον εἰπεῖν, τειχομαχίμ. Τρεῖς γὰρ ἅμα καὶ τέσσαρες
πρὸ μίαν τῶν «Ἀντωνίου συνδίχοντο, γέζῥοις καὶ δύρασι
καὶ κοντοῖς χρωμένων καὶ πυρσβόλοις" οἵ δ᾽ ᾿Αντωνίου
καὶ καταπέλταις ἀπὸ ξυλένων πύργων ἔβαλλον. “Δγρία-
που δὲ ϑάτερον κέρας εἰς κύκλωσιν ἐκτείνοντος, ἀντανά-
γειν Ποπλικόλας ἀναγκαζόμενος, ἀπεῤῥήγνυτο τῶν μέσων.
Θορυβουμὲ ἑνων δὲ τούτων, καὶ συμτιλεκομένων τοῖς περὶ
τὸν Αῤῥούντίον, ἀκρίτου δὲ καὶ κοινῆς ἔτι τῆς »αυμαχίας
συνεστώσης, αἰφνίδιον αἕ Κλεοπάτρας ἑξήκοντα νῆες
ὥφϑησαν αἰρόμεναι πρὸς ἀπόπλουν τὰ ἱστία, καὶ διὰ
μέσου φεύγουσαι τῶν μαχομένων" ἦσαν γὰρ ὀπίσω τ8-
ταγμέναι τῶν μεγάλων, καὶ διεκπίπτουσαι ταραχὴν ἐποίουν.
Οὗ δ᾽ ἐναντίοι ϑαυμάζοντες ἐθεῶντο, τῷ πνϑύματι χοω-
μένας δρῶντες καὶ ἐπεχούσας πρὸς τὴν Ἰπϑλοπόνγησον.
Ἔνϑα δὴ φανερὸν αὑτὸν ᾿Αγντώνιος ἐποίησεν, οὔτ᾽ ἀρχο»-
τος, οὔτ᾽ ἀνδρὸς, οὔτε ὅλως ἰδίοις λογισμοὶς διοικούμενος,
ἀλλ᾽, ὅπερ τις παίζων εἶπε, τὴν ψυχὴν τοῦ ἐρῶντος ἐ ἐν αλ-
λοτρίῳ σώματε ἕν, ἑλκόμενος ᾧ ὑπὸ τῆς γυναικὸς, ὥσπερ
συμπεφυκὼς καὶ συμμεταφερύμενος. Οὐ γὰρ ἔφϑη τὴν
ἐκείνης ἰδὼν ναῦν ἀποπλέουσαν, καὶ πάντων ἐλαϑόμε-
γος, καὶ προδοὺς καὶ ἀποδρὰς τοὺς ὑπὲρ αὐτοῦ μαχομέ-
»ους καὶ ϑνήσκοντας, δὶς πεντήρη μετομβὰς, Αλβξάνδρου
τοῦ Σύρου καὶ Σκελλίου μόνων αὐτῷ συνεμβάντων, ἐδίω-.
κϑ τὴν ἀπολωλεκυῖαν ἤδη καὶ προσαπολοῦσαν αὐτόν.
ΧΧΥΨΙΝ. Ἐκείνη δὲ γνωρίσασα σημεῖον ἀπὸ τῆς
»εὼς ἀγνέσχϑ᾽ καὶ προσδρεχϑ εἰς οὕτω καὶ ἀναληφϑ εὶς»
Τὰ
2092 ΡΠ ΟΤΑΒΟΗΙ
ἐκείνην μὲν οὔτ᾽ εἶδεν, οὔτ᾽ ὠφϑη" ᾿παρελϑὼν δὲ μό-
»Ὸς δὶς πρώραν, ἐφ᾽ αὑτοῦ ἐκάϑητο σιωπῇ, ταῖς χερσὶν
ἀμφοτέραις ἐχόμενος τῆς κεφαλῆς. Ἐν τούτῳ δὲ λιβυρ-
γίδες ὥφϑησαν διώκουσαι παρὰ Καίσαρος" ὃ δ᾽ ἀντί-
πρωρον ἐπιστρέφειν τὴν »αὺν κελεύσας ; τὰς μὲν ἄλλας
ἀνέστειλεν" Εὐρυκλῆς δ᾽ ὃ «Ἱἄχων ἐνέκϑιτο σοβαρὸς,
λόγχην τινὰ χραδαίνων ἀπὸ τοῦ καταστρώματος, ὡς
ἀφήσων εἰς αὐτόν. “Επιστάντος δὲ τῇ πρώρᾳ τοῦ 4γ-
τωνίου, καὶ, » Τίς οὗτος, δἰπόντος, ὃ διώκων «Ἀντώνιον ;"
9 Ἐγὼ, δῖπιδν, Βυρυκλῆς ὃ 0 ““αχάρους, τῇ Καίσαρος τύχῃ
τὸν τοῦ πατρὸς ἐκδικῶν ϑάνατον." “« Ὁ δὲ Δαχάρης ὑπ᾽
᾿“Αντωνίου λῃστείας αἰτίᾳ. περιπεσὼν ἐπελεκίσϑη. Πλὴν
οὐκ ἐνέβαλεν ὁ Εὐρυκλῆς εἰς τὴν “Ἀντωνίου ναῦν, ἀλλὰ
τὴν ἑτέραν τῶν ναυαρχίδων (δύο γὰρ ἤσαν) τῷ χαλκώ-
ματι πατάξας ποριδρύμβησϑ, καὶ ταύτην τὸ πλαγίαν πϑ--
φιπεσοῦσαν 8ἰλε, καὶ τῶν ἄλλων μίαν, ἐν ἧ πολυτολεῖς
σκδυαὶ τῶν σεδρὶ δίαιταν ἦ ἤσαν. ᾿Απαλλαγέντος δὲ τού-
του, πάλιν ὃ “ἀντώνιος εἰς τὸ αὐτὸ σχῆμα καϑεὶς δαυ-
τὸν, ἡσυχίαν ἡγϑ' καὶ τρεῖς ἡμέρας καϑ᾽ δαυτὸν ἐν
πρώρᾳ διαιτηϑ εἰς, εἴ ϑ᾽ ὑπ᾽ ὀργῆς, εἴτ᾽ αἰδούμενος ἐκείνην,
Ταινάρῳ προσέσχϑν. Ἔνταῦϑα δ᾽ αὐτοὺς αἱ συνήϑεις
γυναῖκδς πρῶτον μὲν εἰς λόγους ἀλλήλοις συνήγαγον; δἷτα
συνδειπνεῖν καὶ συγκαϑύδειν ἔ ἔπεισαν. Ἤδη δὲ καὶ τῶν
στρογγύλων πλοίων οὐκ ὀλίγα,: καὶ τῶν φίλων τινὲς ἐκ τῆς
τροπῆ; ἡϑροίζοντο πρὸς αὐτοὺς, ἀγγέλλοντες, ἀπολωλέ-
ναιτὸ ναυτικὸν, οἴεσϑαι δὲ τὸ ὁ ποζὸν συνεστάναι. “Ἀντώνιος
δὲ πρὸς μὲν Κανίδιον ἀγγέλους ἔ ἔπεμψεν, ἀναχωρεῖν διὰ
Μ Τακεδονίας δὶς “᾿σίαν τῷ στρατῷ κατὰ τάχος κελεύων,
αὐτὸς δὲ μέλλων ἀπὸ Ταινάρου πρὸς τὴν “Αιβύην διαί-
ρει»; ὅλκάδα μίαν πολὺ μὲν νόμισμα; πολλοῦ δ᾽ ἀξίας ἐν
ΑΝΤΟΝΙΠ8. 293
ἀργύρῳ καὶ χρυσῷ κατασχευὰς τῶν βασιλικῶν κομίζου-
σαν ἐξελόμενος, τοῖς φίλοις ἐπέδωκε, κοινῇ »δίμασϑαι καὶ
σώζειν ἑαυτοὺς χαλεύσας. “Αρνουμένους δὲ καὶ κλαΐον-
τας ϑὐμενῶς πάνυ καὶ φιλοφρόνως παραμυϑησάμενος
καὶ δεηϑεὶς, ἀπέστοιλδ᾽ γράψας πρὸς Θεύφιλον,᾿ τὸν ἐν
Κορίνϑῳ διοικητὴν, ἐ ὅπως ἀσφάλειαν ἐκπορίσῃ;, καὶ ἀπο-
κρύψη τοὺς" ἄνδρας, ἄχρις ἂν ἱλάσασϑαι Καίσαρα δυ-
φηϑωσιν. Οὗτος ἦν Θεόφιλος, Ἱππάρχου πατῆρ, τοῦ
σελεῖστον παρ᾿ ᾿Αἰντωνίῳ δυνηϑέντος, πρώτον δὲ πρὸς
Καίσαρα τῶν ἀπελευϑέρων μεταβαλομέγου, καὶ κατοι-
κήσαντος ὕστερον ἐν Κορίνϑῳ.
ΠΧΥΨΠΙ. Ταῦτα μὲν οὖν τὰ κατὰ τὸν “Ἀντώνιον.
Ἔν Ακτίῳ δὲ πολὺν ὃ στόλος ἀντισχὼν Καίσαρι χρόνον,
καὶ μέγιστον βλαβοὶς ὑπὸ τοῦ κλύδωνος ὑψηλοῦ κατὰ
πρώραν ἱσταμένου, μόλις ὥρας δεκάτης ἀπεῖπε. Καὶ νϑ-
κροὶ μὲν οὐ πλείους ἐγένοντο πεντακισχιλίων » ἑάλωσαν
δὲ τριακόσιαι γῆες, ὡς αὐτὸς ἀνέγραψε Καῖσαρ. “Πι-
σϑοντο δ᾽ οὐ πολλοὶ πεφϑυγότος «Ἀντωνίου, καὶ τοῖς
πυϑομένοις τὸ πρῶτον ἄπιστος ἤν ὃ λόγος, εἱ δέκα καὶ
ἐννέα τάγματα πεζῶν ἀηττήτων καὶ ὁ δισχιλίους ἐπὶ μυρίοις
ἑππεῖς ἀπολιπὼν οἴχοται, καϑάπερ οὐ πολλάκις ἐπ᾿ ἀμ-
φότερα τῇ τύχῃ κεχρημένος, οὐδὲ μυρίων ἀγώνων καὶ
πολέμων μεταβολαῖς ἐγγεγυμνασμένος. Οἱ δὲ στρατιῶ-
ται καὶ πόϑον τινὰ καὶ ὃ προσδοκίαν εἶγον, ὡς αὐτίκα πο-
ϑὲν ἐπιφανησομένον᾽ ., καὶ τοσαύτην ἐπεδείξαντο πίστιν
καὶ ἀρετὴν, ὥστϑ καὶ τῆς φυγῆς αὐτοῦ φανερᾶς γενομέ-
γης, ἥμερας ἑπτὰ συμμεῖναι, περιορῶντες ἐπιπρεσβευόμε-
᾽ῸΨ αὐτοῖς Καίσαρα. Τέλος δὲ, τοῦ στρατηγοῦ Κανι-
δίου »ύκτωρ ἀποδράνι ος, καὶ καταλιπόντος τὸ στρατύπε-
δον, γενόμενοι πάντων ἔρημοι, καὶ προδοὸ ϑέντες ὑπὸ τῶν
«ΜπΠὄἧΠΒΒ»...
οθά ΡΙΘΤΑΒΟΗΙ ᾿
ἀρχόντων, τῷ κρατοῦντι προσεχώρησαν. Ἔκ τούτου
Καῖσαρ μὲν ἐπ᾽ ᾿4ϑήνας ἔπλδουσε, καὶ διαλλαγεὶς τοῖς
Ἕλλησι, τὸν πϑριόντα σῖτον ἐκ τοῦ πολέμου διένδιμδ ταῖς
πόλεσι πραττούσαις ἀϑλίως, καὶ περικεκομμέναις χρη-
μάτων, ἀνδραπόδων, ὑποζυγίων. ὋὉ γοῦν πρόπαππος
ἡμῶν, Νίκαρχος» διηγεῖτο, τοὺς πολίτας ἅπαντας ἀναγκά-
ἕεσϑαι τοῖς ὦμοις καταφέρειν μέτρημα πυρῶν τεταγμέ-
γον» ἐπὶ τὴν πρὸς “᾿ντίκυραν ϑάλασσαν, ὑπὸ μαστίγων
. ἐπιταχυνομένους" καὶ μίαν μὲν οὕτω φορὰν ἐνεγκεῖν, τὴν
δὲ δευτέραν ἤδη μεμετρημένοις καὶ μέλλουσιν αἴρεσϑαι,
»ενικῃμένον ᾿Αντώνιον ἀγγελῆναι, καὶ τοῦτο διασῶσαι τὴν
πόλιν" οὐϑὺς γὰρ, τῶν ᾿Αντωνίου διοικητῶν καὶ στρατιω-
τῶν φυγόντων, διανδίμασϑαι τὸν σῖτον αὐτούς.
ΠΧΙΧ. ᾿Αντώνιος δὲ, «Διβύης ἁψάμενος, καὶ Κλεο-
πάτραν εἰς “Αἴγυπτον ἐκ “Περαιτονίου προπέμψας, αὐτὸς
ἀπέλαυδν ἐρημίας ἀφϑόνου σὺν δυσὶ φίλοις ἀλύων καὶ
πλανώμενος, Ἕλληνι μὲν “Αριστοκράτει ῥητορικῷ, Ῥω-
μαίῳ δὲ «ουκιλίῳ᾽ περὶ οὐ δι᾿ ἑτέρων γεγράφαμεν, ὡς
ἐν Φιλίπποις, ὑπὲρ τοῦ ὑ διαφυγεῖν Βροῦτον, αὑτὸς αὑτὸν, ὡς
δὴ Βροῦτος ὧν, ἐνεχείρισε τοῖς διώκουσι" καὶ διασωϑ εὶς ὑπ᾽
Ἀντωνίου, διὰ τοῦτο πιστὸς αὐτῷ καὶ βέβαιος ἀχρι τῶν
ἐσχάτων καιρῶν παρέμεινεν. Ἐπεὶ δὲ καὶ τὴν ἐν Αιβύῃ δύνα-
μιν ὃ πεπιστευμένος ἀπέστησεν, ὁρμήσας δαυτὸν ἀνελεῖϊν,καὶ
διακωλυϑεὶς ὁ ὑπὸ τῶν φίλων, καὶ κομισϑεὶς εἰς Αλεξὰν-
δρδιαν, δὺρ8 Κλεοπάτραν ἐπιτολμῶσαν ἔϊ ἔργῳ παραβόλῳ: καὶ
μεγάλῳ. Τοῦ γὰρ εἴργοντος ἰσϑμοῦ τὴν ἐρυϑρὰν ἀπὸ
τῆς κατ᾽ Αἴγυπτον ϑαλασσης, καὶ δοκοῦντος ᾿Ασίαν καὶ
«“ιβύην ὁρίζειν, ῆ σφίγγεται μάλιστα τοῖς πελάγεσι, καὶ
βραχύτατος εὐρός ἐστι, τριακοσίων σταδίων ὄντων, ἐν8-
χείρησεν ἄρασα τὸν στόλον, ὑπερνεωλκῆσαι, καὶ καϑεῖσα
ΑΝΎΤΟΝΤΌΞΒ. 20ὅ
τὰς ναῦς εἰς τὸν ᾿ἀραβικὸν κόλπον μετὰ χρημάτων πολ-
λῶν καὶ δυνάμεως, ἔξω κατοικεῖν, ἀποφυγοῦσα δουλείαν
καὶ πόλεμον. Ἐπεὶ δὲ τὰς πρώτας ἀνελκομένας τῶν
γεῶν οἵ πϑρὶ τὴν Πέτραν “Ἄραβες κατέχαυσαν, ἔτι δ᾽
᾿Αντώνιος τὸν ἐν ᾿ἀκτίῳ στρατὸν ᾧστο συμμένειν, ἐπαύσα-
το, καὶ τὰς ἐμβολὰς ᾿ἐφύλαττεν. ᾿Αντώνιος δὲ, τὴν πό-
λιν ἐχλιπὼν καὶ τὰς μετὰ τῶν φίλων διατριβὰς, οἴκησιν
ἔναλον κατεσκεύαξεν αὐτῷ πορὶ τὴν Φάρον», δὶς τὴν ϑά-
λασσαν χῶμα προβαλών" καὶ διῆγεν αὐτόϑι φυγὰς ἀ»-
ϑρώπων, καὶ τὸν Τίμωνος ἀγαπᾷν καὶ ζηλοῦν βίον ἔφα-
σκεν, ὡς δὴ πεπονθὼς ἢ Ὁμοία" καὶ γὰρ αὐτὸς ἀδικηϑεὶς
ὑπὸ φίλων καὶ ἀχαριστηϑεὶς, διὰ τοῦτο πᾶσιν ἀνϑρώ-
ποις ἀπιστεῖν καὶ δυσχεραίνειν.
ΧΧ. Ὁ δὲ Τίμων ηνΑϑηναῖος, ὃς καὶ γέγονεν ἡλι-
κίῳ μάλιστα κατὰ τὸν Πελοποννησιακὸν πόλεμον, ὡς ἐκ
τῶν ᾿ἀριστοφάνους καὶ Πλάτωνος δραμάτων λαβεῖν ἐστι».
Κωμωδεῖεαι γὰρ ἐν ἐκδίνοις, ὡς δυσμενὴς καὶ μισάνϑρω-
σίος" ἐκκλίνων δὲ καὶ διωθούμενος ἅπασαν ἔντευξιν,
.«ἀλκιβιάδην, νέον ὄντα καὶ ϑραυὺν, ἡσπάζετο καὶ κατε-
φίλει προϑύμως. ᾿ἀπημάντου δὲ ϑαυμάσαντος, καὶ πυ-
ϑομένου τὴν αἰτίαν, φιλεῖν ἔφη τὸν νεανίσκον, εἰδὼς, ὅτι
πολλῶν ᾿Αϑηναίοις κακὼν αἴτιος ἔσοιτος Τὸν δ᾽ ᾿Απή-
μαντον μόνον, ὡς ὅμοιον αὐτῷ καὶ ζηλοῦντα τὴν δίαιταν,
ἔστιν ὃτϑ προσίοτο" καὶ ποτθ, τῆς τῶν Χοῶν οὔσης ἕορ-
τῆς, ϑἱστιῶντο καϑ᾽ αὑτοὺς οἱ δύο. τοὺ δ᾽ Απημάν»-
του φήσαντος, Ὡς καλὸν, ὦ Τίμων, τὸ συμπόσιον
ἡμῶν; “ » Εἶγϑ σὺ, ἔφη, μὴ παρείης. “ς “έγεται δ᾽, ᾿49η-
»αίων ἐκκλησιαξόντων, ἀναβὰς ἐπὶ τὸ βῆμα ποιῆσαι σιω-
πὴν καὶ προσδοκίαν μεγάλην διὰ τὸ παράδοξον" δἶτ᾽ εἰ-
πεῖν" » Ἔστι μοι μικρὸν οἰκόπεδον, ὦ ἄνδρες ᾿Α ϑηναῖοι,
᾽
406 Ρ ΤΑΈΉΆΟΘΗΙ
καὶ συχῆ τις ἂν αὐτῷ πέφυκεν, ἐξ ἧς ἤδη συχνοὶ τῶ»
πολιτῶν ἀπήνξαντο. Μέλλων οὖν οἰκοδομεῖν τὸν τόπο»,
ἐβουλήϑην δημοσίᾳ προϑιπεῖν, ἵν᾽ ᾽ ἂν ἄρα τινὲς ἐθέλω-
σιν ὑμῶν, πρὶν ἐκκοπῆναι τὴν συκῆν, ἀπάγξωνται. “ Τε-
λευτήσαντος δ᾽ αὐτοῦ, καὶ ταφέντος ««λῇσι παρὰ τὴν
ϑάλασσαν, ὥλισϑο τὰ προὔχοντα τοῦ αἰγιαλοῦ" καὶ τὸ
κῦμα ποεριθλϑὸν, ἄβατον καὶ ἀπροσπέλαστον ἀνϑρώπῳ
ποποίηκϑ τὸν τάφον. Ἦν δ᾽ ἐπιγεγραμμένον"
᾿Ενϑάδ᾽ ἀποῤῥήξας ψυχὴν βαρυδαΐμονα κεῖμαι.
Τούνομα δ᾽ οὐ πούσεσϑε, κακοὶ δὲ κακῶς ἀπόλοισϑϑ.
Καὶ τοῦτο μὲν αὐτὸν ἔτι ζῶντα πεποιηκέναι λέγουσι, τὸ
δὲ περιφορόμϑνον Καλλιμάχοιόν ἐστι"
τμων μισάνϑρωπος ἐσοικέω. ᾿Αλλὰ πάρολϑε,
ιν εἴπας πολλὰ, πάρολϑε μόνον».
ΟΧΧΙ. Ταῦτα μὲν πϑρὶ Τίμωνος ἀπὸ πολλῶν ὀλίγα.
Τῷ δ᾽ Ἀντωνίῳ Κανίδιός τ τῆς ἀποβολῆς τῶν ἐν ᾿Ακτίῳ
δυνάμεων αὐτάγγϑλος 7.9, καὶ τὸν Ἰουδαῖον Ἡρώδην,
ἔχοντα τινὰ τάγματα καὶ σπείρας, ἤκουσε Καίσαρι προσ-
κεχωρηκέναι" καὶ τοὺς ἄλλους ὁμοίως δυνάστας ἀφί-
στασϑαι, καὶ μηδὲν ἔτε συμμένειν τῶν ἐκτός. Οὗ μὴν
διοτάραξέ τι τούτων αὐτὸν, ἀλλ᾽ ὥσπερ ἄσμενος τὸ ἐλ-
πίζοιν ἀποτοϑειμένος, ἵνα καὶ τὸ φροντίζειν, τὴν μὲν ἔνα-
λον ἐκείνην δίαιταν, ἣν Τιμωνδίαν ὠνόμαζεν, ἐξέλιπεν"
ἀναληφϑεὶς δ᾽ ὑπὸ τῆς Κλδοπάτρας. εἰς τὰ βασῶεια,
πρὸς δεῖπνα καὶ πότους καὶ διανομὰς ἔ ἔτρεψε τὴν πόλιν,
ἐγγράφων μὲν εἰς ἐφήβους τὸν “Κλθοπάτρας παῖδα καὶ
Καίσαρος, τὸ δ᾽ ἀπόρφυρον καὶ τέλδιον ἱμάτιον αΑντύλ-
λῳ, τῷ ἐκ Φουλβίας, περιτιϑείς" ἐφ᾽ οἷς ἡμέρας πολλὰς
συμπόσια καὶ κὦμοι καὶ ϑάλοιαι τὴν ᾿Αλεξανδρϑιαν κα-
τοῖχον. Αὐτοὶ δὲ τὴν τῶν ἀμιμητοβίων ἐκείνην σύνοδον
γσ-
ΑΝΊΤΟΝΙΙΒδ. 201
κατέλυσαν, ἑτέραν δὲ συνέταξαν, οὐδὲν τι λειπομένην
ἐχοίνης ἁβρότητι καὶ τρυφαῖς καὶ πολυτελείαις, ἣν συν»-
ἀποϑανουμένων ἐκάλουν. ᾿Απεγράφοντο γὰρ οἵ φίλοι
συναποϑανουμένους ἑαντοὺς, καὶ διῆγον ϑὐπαϑοῦντες
ἐν δείπνων περιόδοις. Κλεοπάτρα δὲ φαρμάκων ϑα-
γνασίμων συνῆγ8 παντοδαπὰς δυνάμεις, ὧν ἑχάστης τὸ
ἀνώδυνον ἐλέγχουσα, προῦβαλλε τοῖς ἐπὶ ϑανάτῳ φρου-
ρουμένοις. Ἐπεὶ δ᾽ ἑώρα τὰς μὲν ὠχυμόρους τὴν ὀξύ-
τητα τοῦ ϑανάτου δι᾿ ὀδύνης ἐπιφϑρούσας, τὰς δὲ πρᾳο-
τέρας τάχος οὐχ ἐχούσας, τῶν ϑηρίων ἀπεπειρᾶτο, ϑεω-
μένης αὐτῆς ἕτερον ἑτέρῳ προσφερόντων. Ἐποίει δὲ καὶ τοῦ-
τὸ καϑ'᾽ ἡμέραν" καὶ σχεδὸν ἐν πᾶσι μόνον ϑύρεσκϑ τὸ δῆ-
γμα τῆς ἀσπίδος ἄγου σπασμοῦ καὶ στεναγμοῦ κάρον
ὑπνώδη καὶ καταφορὰν ἐφελκόμενον, ἱδρῶτι μαλακῷ τοῦ
προσώπου καὶ τῶν αἰσϑητηρίων ἀμαυρώσοι παραλυομέ-
γὼν ῥᾳδίως, καὶ δυσχϑραινόντων πρὸς τὰς ἐξογέρσοις καὶ
ἀνακλήσεις, ὦ ὥσπερ οἱ βαϑέως καϑεύδοντες.
ΧΧΙΊΙ. “(μα δὲ καὶ πρὸς “Καίσαρα πρέσβεις ἔ ἔπεμ-
σον δὶς ᾿Ασίαν, ἥ μὲν αἰτουμένη τὴν ἐν Αἰγύπτῳ τοῖς
παισὶν ἀρχὴν, ὁ δ᾽ ἀξιῶν 4. ϑήνῃσιν, δ μὴ δοκοίη περὶ
Αἴγυπτον, ἰδιώτης καταβιῶναι. Φίλων δ᾽ ἀπορίᾳ, καὶ
ἀπιστίᾳ διὰ τὰς αὐτομολίας, ὃ τῶν παίδων διδάσκαλος
ἐπέμῳϑη πρεσβεύων, Βυφρόνιος. Καὶ γὰρ ᾿Αλοξᾶς, ὃ
«Ἱαοδικεὺς, γνωρισϑεὶς μὲν ἐν Ῥώμῃ διὰ Τιμαγένους, καὶ
σιλεῖστον Ἑλλήνων δυνηϑεὶς, ἢ γϑνόμενος δὲ τῶν Κλοοπά-
τρὰς ἐπ᾽ ᾿Αντώνιον ὀργάνων τὸ ᾿ βιαιότατον καὶ τῶν ὑπὲρ
᾿ΟὈχταβίας ἱσταμένων ἐν αὐτῷ λογισμῶν ἀνατροποὺ:»
ἐπέμῳφϑη μὲν “Ηρώδην τὸν βασιλέα τῆς μεταβολῆς ἐφό-
ξων" αὐτοῦ δὲ καταμείνας, καὶ προδοὺς ᾿Αντώνιον, ἐτόλ-
μῆσεν εἰς ὄψιν ἐλθεῖν Καίσαρος, Ἡρώδῃ ποποιϑώς.
8398 ῬΙΠΤΆΒΟΠΙ
ἌὭνησε δ᾽ αὐτὸν οὐδὲν “πρώδηρ, ἀλλ᾽ εὐθὺς εἷρχϑεὶς καὶ
κομισϑεὶς εἰς τὴν ἑαυτοῦ πατρίδα δέσμιος, ἐκεῖ, Καίσαρος
κελεύσαντος, ἀνῃρέϑη. Τοιαύτην μὲν “Αλεξᾶς ἔτι ζῶντι δί-
κην ᾿ϊντωνίῳ τῆς ἀπιστίας ἐξέτισο.
ΠΧΧΗΙ. Καῖσαρ δὲ τοὺς μὲν ὑπὲρ ᾿αντωνίου λόγους
οὖκχ ἠνέσχοτο, Κλεοπάτραν δ᾽ ἀποκρίνατο μηδενὸς ὅμαρ-
τήσεο ϑωι τῶν ἐπιοικῶν, ἀνελοῦσε “Αντώνιον, ἢ ἐκβαλοῦ-
σαν. “Σινέπεμψε, δὲ καὶ παρ᾽ αὐτοῦ τινὰ τῶν ἀπαλευ-
ϑέρων, , θύρσον, οὐκ ἀνόητον ἄνθρωπον, οὐδ᾽ ἀπιϑάνως
ἂν ἀφ᾽ ἡγεμόνος νέου διαλεγϑέντα πρὸς γυναῖκα σοβα-
φὸν, καὶ ϑαυμαστὸν ὅσον ἐπὶ κάλλοι φρονοῦσαν. οὗτος
ὀτυγχάνων αὐτῇ μακρότερα τῶν ἄλλων, καὶ τιμώμενος
διαφερόντως, ὑπόνοιαν τῷ ᾿Αντωνίῳ παρέσχε, καὶ συλ-
λαβὼν αὐτὸν ἐμαστίγωσεν, εἶτ᾽ ἀφῆκε πρὸς Καΐσαρα"
γράψας, ὡς ἐντρυφῶν καὶ περιφρονῶν παροξύνειεν αὖς-
πὸν, εὐπαρόξυντον ὑπὸ καχῶν ὄντα. Σὺ δ᾽, εἰ μὴ φέ-
φεις τὸ πρᾶγμα, ἔφη, μετρίως, ἔχεις ἐμὸν ἀπελεύϑερον,
Ἵππαρχον. Τοῦτον κρεμάσας μαστίγωσον, ἵν᾽ ἴσον
ἔχωμεν,“ Ἐκ τούτου Κλεοπάτρα μὲν ἀπολυομένη τὰς
αἰτίας καὶ ὑπονοίας, ἐθεράπευεν αὐτὸν περιττῶς" καὶ
τὴν ἑαυτῆς γενέϑλιον ταπεινῶς διαγαγοῦσα καὶ ταῖς τύ-
χαις τιραπόντως, τὴν ἐκείνου πᾶσαν ὑπερβαλλομένη λαμ-
πρότητα καὶ πολυτέλθιαν δώρτασεν, ὥστα πολλοὺς τῶν
κεκλημένων ἐπὴ τὸ δεῖπνον πένητας ἐλϑόντας, ἀποελϑεῖν
πλουσίους. Καίσαρα δ᾽ ᾿Αγρίππας ἀνεκαλεῖτο πολλά-
κις ἀπὸ “Ῥώμης, γράφων, ὡς τῶν ἐκεῖ πραγμάτων τὴν
παρουσίαν αὐτοῦ ποϑούντων.
ΥΧΙν. Ἔσχε οὖν ἀναβολὴν ὃ ὃ πόλεμος τότε" τοῦ
δὲ χειμῶνος παρδλϑόντος, αὖϑις ἐπήει διὰ Συρίας, οἷ δὲ
σιρατηγοὶ διὰ «ἀιβύης. ἉἉλόντος δὲ Πηλουσίου, λόγος
“ἈΝΤΟΝΙσῦϑ. 299
ἦν, ἐνδοῦναι “Σέλουχον, οὐκ ἀκούσης τῆς Κλεοπάτρας.
ἽΙ δ᾽ ἐιείνου μὲν γυναῖχα καὶ παῖδας Ἀντωνίῳ κτεῖναι
παρεῖχεν" αὐτὴ δὲ, ϑήκας ἢ ἔχουσα καὶ μνήματα κατο-
σχϑυασμέγα περιττῶς εἴς τὸ κάλλος καὶ ὕψος, ἃ προσῳ-
κοδόμησϑα τῷ ναῷ τῆς Ἴσιδος, ἐνταῦϑα τῶν βασιλικῶν
συνδφόρϑι τὰ πλείστης ἄξια σπουδῆς, χρυσὸν, ἄργυρον,
σμάραγδον, μαργαρίτην, ἔβενον, ἐλέφαντα, κινάμωμον"
ἐπὶ πᾶσι δὲ δᾷδα πολλὴν καὶ στυππεῖον" ὥστε δείσαντα
περὶ τῶν χρημάτων Καίσαρα; μὴ τραπομέγη πρὸς ἀπό-
γνωσιν ἡ γυνὴ διαφϑείρῃ καὶ καταφλέξῃ τὸν πλοῦτον,
ἀεὶ τινας ἐλπίδας αὐτῇ φιλανϑρώπους προσπέμπειν, ἅμα
τῷ στρατῷ πορφδυόμενον ἐπὶ τὴν πόλιν. δρυϑέντος δ᾽
αὐτοῦ περὶ τὸν ἱππόδρομον, «Ἀντώνιος ἐπεξελϑὼν ἤγω-
γέσατο λαμπρῶς, καὶ τροπὴν τῶν Καίσαρος ἱππέων
ἐποίησε, καὶ κατεδίωξεν ἄχρι τοῦ στρατοπέδου. Με-
γαλυνόμενος δὲ τῇ νίκῃ, παρῆλϑεν εἰς τὰ βασίλεια, καὶ
τὴν ΑΚλδοπάτραν κατεφίλησεν ἐν τοῖς ὅπλοις" καὶ τὸν
ἡγωνισμένον προϑυμότατα τῶν στρατιωτῶν συνέστησεν.
Ἢ δ᾽ ἀριστεῖον αὐτῷ ϑώρακα χρυσοῦν καὶ χράγος ἔδω-
κεν. Ἐχεῖνος μὲν οὖν ὃ ἄνϑρωπος, λαβὼν ταῦτα, διὰ
γυκτὸς ηὐτομόλησεν ὡς «Καίσαρα.
υΧΧν, Πάλιν δ᾽ ᾿Αἀντώνιος ἔπομπα, Καίσαρα μο-
γομαχῆσαι προκαλούμενος. ᾿Αποκριναμένου δ᾽ ἐκδίνου,
πολλὰς ὁδοὺς ᾿Αντωνίῳ παρεῖναι ϑανάτου, συμφρονήσας,
ὅτι τοῦ διὰ μάχης οὐκ ἔστιν αὐτῷ βελτίων ϑάνατος, ἔγνω
καὶ κατὰ γῆν ἅμα καὶ κατὰ ϑάλασσαν ἐπιχειρεῖν. Καὶ
παρὰ δεῖπνον, ὡς λέγεται, τοὺς οἰκέτας ἐκέλουσεν ὑπεγχεῖν
καὶ προϑυμότερον ϑυωχεῖν αὐτόν" ἄδηλον γὰρ, δὲ τοῦτο
ποιήσουσιν αὔριον, ἢ δεσπόταις ἑτέροις ᾧ ὑπηρετήσουσιν,
αὐτὸς δὲ κοίσεται σκελοτὸς καὶ τὸ μηδὲν γενόμενος. Τοὺς
᾿
800 ΡυΤΑΒΟΗΙ
δὲ φίλους ἐπὶ τούτοις δακρύοντας ὃ δρῶν, ἔφη, μὴ προά-.
ξειν ἐπὶ τὴν μάχην, ἐξ ἧς αὐτῷ ϑάνατον εὐκλδὰ μᾶλλον, ΄ ΓῚ
σωτηρίαν ζητεῖν καὶ νίκην. Ἔν ταύτῃ τῇ νυκτὶ λέγδταε»
μϑσούσης σχεδὸν, ἐν ἡσυχίᾳ καὶ κατηφείᾳ τῆς πόλεως διὰ
φόβον καὶ προσδοκίαν τοῦ μέλλοντος οὔσης, αἰφνίδιον
ὀργάνων τὸ παντοδαπῶν ἐμμελεῖς φωνὰς ἀκουσϑῆναι,
καὶ βοὴν ὄχλου μετ᾽ εὐασμῶν καὶ πηδήσδων σατυρικῶν,
ὥσπερ ϑιάσου τινὸς οὐκ ἀϑορύβου ἐ ξολαύνοντος᾽ εἶναε
δὲ τὴν δρμὴν ὁμοῦ τι διὰ τῆς τιόλδως μέσης, ἐπὶ τὴν πύ--
λην ἔξω, τὴν τοτραμμένην πρὸς τοὺς πολεμίους, καὶ ταύ-
τῃ τὸν ϑόρνβον ἐκπεσεῖν πλεῖστον γενόμενον. Ἐδόκει δὲ
τοῖς ἀναλογιξομένοις τὸ σημεῖον ἀπολείπειν ὃ ϑεὸς
᾿Αἀντώνιον, ᾧ μάλιστα συνεξομοιῶν καὶ συγοικειῶν
ἑαυτὸν διετέλεσεν,
ΕΧΧΥιῖ. “Ἅμα δ᾽ ἡμέρᾳ τὸν πεζὸν αὐτὸς ἐπὶ τῶν πρὸ
τῆς πόλεως λόφων ἱδρύσας, ἐθεᾶτο τὰς γαὺς ἀγηγμένας,
καὶ ταῖς τῶν πολεμέων προσφερομένας" καὶ περιμένων
ἔργον τι παρ᾽ ἐκείνων ἰδεῖν, ἡσύχαζεν. Οἱ δ᾽, ὡς ἐγγὺς
ἐγένοντο, ταῖς κώπαις ἡσπάσαντο τοὺς Καίσαρος: ἐκεῖ-
γὼν δ᾽ ἀντασπασαμένων μετεβάλοντο, καὶ πάσαις ἅμα
ταῖς ναυσὶν ὃ στόλος εἷς ζενόμενος ἐπέπλει πρὸς τὴν
πόλιν ἀντίπρωρος. Τοῦτ᾽ ᾿Αντώνιος ἰδὼν, ἀπελείφϑη
μὲν οὐϑὺς ὑπὸ τῶν ἱππέων μεταβαλλομένων' ἡττηϑεὶς
δὲ τοῖς πεζοῖς ἀνεχώρησεν εἰς τὴν πόλιν, ὑπὸ Κλεοπά-
τρας προδεδόσϑαι βοῶν, οἷς δι᾿ ἐκείνην ἐπολέμησεν. ἋΙ
δὲ τὴν ὑργὴν αὐτοῦ φοβηϑεῖσα καὶ τὴν ἀπόνοιαν, εἰς
τὸν τάφον κατέφυγϑ, καὶ τοὺς καταῤῥαχτας ἀφῆκδ, κλϑδί-
ϑροις καὶ “μοχλοῖς καρτεροὺς ὄντας" πρὸς δ᾽ ᾿ἀντώνιον
ἔπεμψδ τοὺς ἀπαγγελοῦντας, ὁ ὅτι τὲ 'ϑνηκβ. Πιστούσας
δ᾽ ἐκεῖνος, καὶ εἰπὼν πρὸς αὑτὸν, ,» Τί ἔτι μέλλεις, ᾿ἀγτώ-
ΑΝΤΟΝΙϑ. 301
γνι8; Τὴν μόνην ἡ τύχη καὶ λοιπὴν ἀφήρηκϑ τοῦ φιλοψυ-
χεῖν πρόφασιν" "“ εἰσῆλϑεν εἰς τὸ δωμάτιον», καὶ τὸν ϑώ-
ρακα παραλύων καὶ διαστέλλων, »Ὦ Κλεοπάτρα; δῖον,
οὐκ ἀχϑομαί σου στερούμενος" αὐτίκα γὰρ εἰς ταυτὸν
ἀφίξομαι" ἀλλ᾽ ὅτι γυναικὸς ὃ τηλικοῦτος αὐτοκράτωρ
εὐψυχίᾳ πεφώραμαι λειπόμενος. «Ἦν δὲ τις οἰκέτης αὖ-
τοῦ πιστὸς, Ἔρως ὄνομα. Τοῦτον ἐκ πολλοῦ παρακε-
κληκὼς, δὲ δοήσϑιδν, ἀνϑλεῖν αὐτὸν, ἀπήτϑι τὴν ὑπόσχεσιν.
ὍὋ δὲ σπασάμενος τὸ ξίφος, ἀνέσχετο μὲν, ὡς παίσων
ἐκεῖνον, ἀποστρέψας δὲ τὸ πρόσωπον ἑαυτὸν ἀπέκτεινε.
Πεσόντος δ᾽ αὐτοῦ πρὸς τοὺς πόδας, δ' Αντώνιος, » Εὐγ᾽ ᾽
εἶπεν, ὦ Ἔρως, ὃ ὅτι, μὴ δυνηϑεὶς αὐτὸς, ἐμὲ ποιεῖν, Ἢ δεῖ,
διδάσκεις" “(εἰ καὶ παίσας διὰ τῆς κοιλίας ἑαυτὸν ἀφῆκεν
εἰς τὸ κλινίδιον. ἮΙ δ᾽ οὐκ οὐθυϑάνατος ἢ πληγή.
Διὸ καὶ τῆς φορᾶς τοῦ αἵματος, ἐπεὶ κατεκλίθη, παυσα-
μένης, ἂν ἀναλαβὼν, ἐδεῖτο τῶν παρόντων ἐπισφάττειν αὐ-
τόν. Οἱ δ᾽ ἔφουγον »ὄ τοῦ δωματίου, βοῶντος καὺ
σφαδαζοντος" ἄχρις οὗ παρὰ Κλεοπάτρας ἦκϑ Διομή-
δης, ὁ γραμματεὺς, κομίζειν αὐτὸν ὡς ἐχδίνην εἰς τὸν
τάφον κελευσϑ εἰς.
ΕΥΧΧΥΙΙ. Ινοὺς οὖν, ὅτι ἕῇ, προ ϑύμως ἐκέλευσεν
ᾷἄρασϑαι τοῖς ὑπηρέταις τὸ σῶμα, καὶ διὰ χειρῶν προσ-
ἐκομίσϑη ταῖς ϑύραις τοῦ οἰκήματος. Ἢ δὲ Κλεοπά-
τρα τὰς μὲν ϑύρας οὐκ ἀνέῳξεν, ἐκ δὲ ϑυρίδων τιγὼν
φανεῖσα, σϑιρὰς καὶ καλώδια καϑίει. " Καὶ τούτοις
ἐναψάντων τὸν “Ἀντώνιον, ἀγεῖλκεν αὐτὴ καὶ δύο γυναῖκες,
ἃς μόνας ἐδέξατο μδϑ᾽ αὑτῆς εἰς τὸν τάφον. Οὐδὲν
ἐκείνου λέγουσιν οἰκτρότθρον γενέσθαι οὗ παραγϑβνόμδνοι
ϑίαμα. Πεφυρμένος γὰρ αἵματι καὶ δυσϑανατὼν εἷλ-᾿
κπδτο, τὰς χεῖρας ὀρέγων εἰς ἐκδίνην καὶ παραιωρούμενος.
808 ΡΙΔΙΤ ΑΆΟΠΙ
Οὐ γὰρ ἦν γυναιξὶ ἑάδιον τὸ ἔργον, ἀλλὰ μόλις ἡ Κλεο-
πάτρα ταῖν χεροῖν ἐμπεφυκυῖα καὶ κατατδιγομέγη τῷ
προσώπῳ, τὸν δεσμὸν ἀνδλάμβανεν, ἐπικελευομένων. τῶν
κατωϑεν αὐτῇ καὶ συναγωνιώντων. Δεξαμένη δ᾽ αὐτὸν
οὕτως, καὶ κατακλίνασα, ποριεῤῥήξατο τοὺς πέπλους ἐπ᾽
αὐτῷ, καὶ τὰ στέρνα τυπτομένη καὶ σπαράττουσα ταῖς
χϑρσὶ, καὶ τῷ προσώπῳ τοῦ αἵματος ἀναματτομένη, δε-
σπότην ἐκάλει, καὶ ἀγδρα, καὶ αὐτοκράτορα" καὶ μικροῦ
δεῖν ἐπιλέληστο τῶν αὑτῆς κακῶν, οἴκτῳ τῶν ἐκείνου.
Ματαπαύσας δὲ τὸν ϑρῆνον αὐτῆς Ἀντώνιος, ἤτησεν
οἶνον πιεῖν" δἴτε διψῶν, δἰτϑ συντομώτϑρον ἐλπίζων ἀπο-
λυϑήσεσϑαι. Πιὼν δὲ, παρήνεσεν αὐτῇ τὰ μὲν ἑαυτῆς,
ἂν ἢ μὴ μετ᾽ αἰσχύνης, σωτήρια τέϑεσθαι, μάλιστα τῶν
Καίσαρος ἑ ὁταίρων «Προκληίῳ πιστούουσαν" αὐτὸν δὲ μὴ
ϑρηνεῖν ἐπὶ ταῖς ὑστάταις μεταβολαῖς, ἀλλὰ μακαρίξβιν,
ὧν ἔτυχε, καλῶν, ἐπιφανέστατος ἀνϑρώπων γενόμενος,
καὶ πλεῖστον ἰσχύσας, καὶ νῦν οὐκ ἀγεννῶς Ρωμαῖος ὑπὸ
ἹῬωμαΐου κρατηϑ είς.
ΠΧΧΨΠΙ. Ὅσον δ᾽ οὕπω ἀπολιπόντος αὐτοῦ, Προ-
κλήϊος ἡ ἦκδ παρὰ Καίσαρος. Ἐπεὶ γὰρ ἑαυτὸν πατάξας
ὃ ᾿Αντώνιος ᾧχετο πρὸς Ἀλεοπάτραν κομιζόμενος, 4ερ-
κοταῖός τις τῶν δορυφόρων, λαβὼν τὸ ἐγχειρίδιον αὑτοῦ
καὶ ἀποκρύψας, ὑπεξηλϑε, καὶ δραμὼν πρὸς Καίσαρα,
πρῶτος ἤγγειλε τὴν Αἰντωνίου τολδυτὴν, καὶ τὸ ξίφος
ἔδϑιξεν ἡμαγμένον. Ὁ δ᾽ ὡς ἤκουσεν, ἐνδοτέρω τῆς
σκηνῆς ἀποστὰς, ἀπεδάκρυσεν ἄνδρα, κηδεστὴν γενόμε-
γον καὶ συνάρχοντα, καὶ πολλῶν ἀγώνων καὶ πραγμάτων
κοινωνύ». Εἶτα τὰς ἐπιστολὰς "λαβὼν, καὶ τοὺς φίλους
καλέσας, ἀνεγίνωσκεν, ὡς εὐγνώμονα γράφοντος αὑτοῦ
καὶ δίκαια φορτικὺ; ἡ» καὶ ὑπερήφανος ἀδὶ περὶ τὰς
ἈΑΝΈΤΟΝΙῦΞΒ. 803
ἀποκρίσϑις ἐκεῖνος. Ἔκ δὲ τούτου τὸν Προκληϊον ἔπεμ-
ψ8 κελεύσας, ἢ ἣν δύνηται; μάλιστα τῆς Κλοοπάτρας ζώσης
κρατῆσαι. Καὶ γὰρ ἐφοβεῖτο περὶ τῶν χφημάτω», καὶ
μέγα πρὸς δόξαν ἢ ἥγεῖτο τοῦ ϑριάμβον, καταγαγεῖν ἐκεί-
νην. Εἷς μὲν οὖν χεῖρας τῷ Προκληΐῳ συνελϑεῖν οὐκ
ηϑέλησδν᾽ ἐγίνοντο δὲ λόγοι ἐν τῷ οἰκήματι, προσελϑύ»-
τος ἔξωϑεν αὐτοῦ κατὰ ϑύρας ἐπιπέδους, ἀποκεκλεισμέ-
νας μὲν ὀχυρῶς, φωνῇ δὲ διέξοδον ἐχούσας. Καὶ διελέ-
χϑησαν, ἢ μὲν αἰτουμένη τοῖς παισὶν τὴν βασιλείαν, ὃ δὲ
ϑαῤῥεϊν καὶ πάντα πιστεύειν Καίσαρι κελούων.
ος ΧΧΙΧ, Ὡςς δὲ κατιδὼν τὸν τόπον ἀπήγγειλδ Καί-
σαρι, Γάλλος μὲν ἐπέμῳϑη, πάλιν ἐντουξόμενος αὐτῇ"
καὶ παρὰ τὰς ϑύρας ἐλϑὼν, ἐπίτηδες ἐμήκυνα τὸν λόγον.
Ἔν τούτῳ δὲ Προκλήϊος, κλίμακος προστεϑείσης, διὰ τῆς
ϑυρίδος εἰσῆλϑεν, ἢ τὸν “Ἀντώνιον αἱ γυναῖκες ἐδέξαντο.
Καὶ πρὸς τὸς ϑύρας αὑτὰς εὺ δυϑὺς, αἷς ἡ Κλθοπάτρα
παρειστήκδι προσέχουσα τῷ Γαλλῳ, κατέβαινδν, ὑ ὑπηρέ-
τας ἔχων δύο μετ᾽ αὐτοῦ. Τῶν δὲ συγκαϑειργμένων τῇ
Κλεοπάτρᾳ γυναικῶν τῆς δτέρας ἀνακραγούσης" » Τα-
λαινα Κλεοπάτρα, ζωγρῇ" "“ μεταστραφεῖσα καὶ ϑεασα-
μένη τὸν Προκλήϊον, ὥρμησϑ μὲν αὑτὴν πατάξαι" παρε-
ζωσμένη γὰρ ἐτύγχανε τῶν λῃστρικῶν ξιφιδίων" προσ-
δραμὼν δὲ ταχὺ, καὶ περισχὼν αὐτὴν ταῖς χερσὶν ἄμφο-
τέραις ὃ Προκληϊος" »κἀδικοῖς, ξ ἔφη, ω Κλεοπάτρα, καὶ
σϑβαυτὴν καὶ Καίσαρα, μεγάλην ἀφαιρουμένη χρηστότης
τος ἐπίδειξιν αὐτοῦ , καὶ διαβάλλουσα τὸν «πρᾳότατον
ἡγεμόνων, ὡς ἄπιστον καὶ ἀδιάλλακτον. “ “Ἅμα δὲ καὶ
τὸ ξίφος αὐτῆς παρείλετο, καὶ τὴν ἐσθῆτα, μὴ κρύπτοι
τι φάρμακον, ἐξέσϑισον. ᾿Επέμῳφϑη δὲ καὶ παρὰ Καίσα-
γος τῶν ἀπολευϑέρων Ἐπαφρόύδιτος, ᾧ προσδτέτακτο ζῶ-
804 Ρ ΤΆΒΟΙΙΣΙ
σαν αὐτὴν φυλάττειν, ἰ ἰσχυρῶς ἐπιμελόμενον, τὰλλα δὲ
πρὸς τὸ ῥᾷστον ἐνδιδόναι καὶ ἥδιστον.
Γ ἸΧΧΧ. Αὐτὸς δὲ Καῖσαρ εἰσήλαυνεν εἰς τὴν πόλι»
“ἀρείῳ τῷ φιλοσόφῳ προσδιαλογόμενος, καὶ τὴν δεξιὰν
ἐνδεδωκώς" ἵν οὐϑὺς ἐν τοῖς πολίταις περέβλεπτος εἴη,
καὶ ϑαυμάζοιτο τιμώμενος ὑπ᾽ αὐτοῦ διαπρεπῶς. Εἰς
δὲ τὸ υμνάσιον εἰσελϑὼν καὶ ἀναβὰς ἐπὶ βημά τι πε-
ποιημένον, ἐκπεπληγμένων ὃ ὑπὸ δέους τῶν ἀνϑρώπων, καὶ
προσπιπτόντων, ἃ ἀναστῆναι κελεύσας, ἔ ἔφη, πάσης αἰτίας
τὸν δῆμον ἁ ἀφιέναι, πρῶτον μὲν, διὰ τὸν κτίστην, ᾿Αλέξαν-.
ὅρον" δούτερον δὲ, τῆς πόλεως ϑαυμάζων τὸ κάλλος καὲ
τὸ μέγεϑος" τρίτον δ᾽, ᾿᾿ρείῳ τῷ ἑταίρῳ χαριζόμενος.
Ταύτης δὴ τῆς τιμῆς ἔτυχεν "άρειος παρὰ Καίσαρος, καὶ
τῶν ἄλλων ἐξῃτήσατο συχνούς" ὧν εἷς ἡ ἣν καὶ Φιλόστρα-
τος, ἀνὴρ εἰπεῖν μὲν ἐξ ἐπιδρομῆς τῶν πώποτϑ σοφιστῶν
ἱκανώτατος, εἰσποιῶν δὲ μὴ προσηκόντως ἑαυτὸν τῇ
᾿Ακαδημίᾳ. Διὸ καὶ Καῖσαρ αὐτοῦ βδελυττόμενος τὸν
τρόπον, οὐ προσίδτο τὰς δεήσεις. Ὁ δὲ πώγωνα πολιὸν
καϑεὶς, καὶ φαιὸν ἱμάτιον ποριβαλόμενος, ἐξόπισϑον
“Αρείῳ παρηκολούϑει, τοῦτον ἀδὶ τὸν στίχον ἀναφϑΕγ-
γόμβνος"
“Σοφοὶ σοφοὺς σώζουσιν, ἄν ὦσιν σοφοί.
Πυϑόμενος δὲ Καῖσαρ, καὶ τοῦ φϑόνου μαλλον “ρδιον,
ἢ τοῦ δέους Φιλόστρατον, ἀπαλλάξαι βουλόμενος διηκδ.
ΧΧΧΙ. Τῶν δ ᾿Αντωνίου παίδων ὃ μὲν ἐκ Φουλ-
βίας, “Ἄντυλλος, ὑπὸ Θεοδώρου, τοῦ παιδαγωγοῦ, παρα-
δοϑεὶς ἀπέϑανϑ᾽ καὶ τὴν» κεφαλὴν αὐτοῦ τῶν στρατιω-
τῶν ἀποτεμόντων, ὃ παιδαγωγὸς ἀφελὼν ᾿ ὃν ἐφόρϑι περὶ
τῷ τραχήλῳ πολυτιμότατον λίϑον, εἰς τὴν ζώνην κατεῤ-
ῥαψεν" ἀρνησάμενος δὲ καὶ φωραϑεὶς ἀνεσταυρώϑη.
ΑΝΤΟΝΙΤΒ. ϑρὺ.
Τὰ δὲ Κλεοπάτρας παιδία φρουρούμενα μετὰ τῶν τρϑ-
φόντων ἐλουϑέριον δἶχϑ δίαιταν. Καισαρίωνα δὲ, τὸν ἐκ
Κ αἰσαρος γεγονέναι λεγόμενον, ἢ μὲν μήτηρ ἐξέπεμψϑ
μετὰ χρημάτων πολλῶν εἰς τὴν Ἰνδικὴν δι᾽ Αἰϑιοπίας"
ἕτερος δὲ παιδαγωγὸς, ὃ ὅμοιος Θεοδώρῳ, ἹῬόδων, ἀνέπει-
σὸν ἐπανελθεῖν, ὡς Καίσαρος αὐτὸν ἐπὶ βασιλείαν κα-
λοῦντος. “Βουλουομένου δὲ Καίσαρος, “ἄρϑιον εἰπεῖν λό-
γουσιν"
Οὐκ ἀγαϑὸν πολυκαισαρίη.
ΕΧΧΧΙΙ. Τοῦτον μὲν οὖν ὕστερον ἀπέκτβινϑ μετὰ
τὴν Ἀλδοπάτρας. τολθυτήν. «Αἀντώνιον δὲ πολλῶν αἰτου-
μένων ϑάψαι καὶ βασιλέων καὶ στρατηγῶν, οὐκ ἀφείλετο
Κλεοπάτρας τὸ σῶμα Καῖσαρ, ἀλλ᾽ ἐθϑάπεδτο ταῖς ἐκεί-
γῆς χερσὶ πολυτολῶς καὶ βασιλικῶς, πᾶσιν ὡς ἐβούλετο
χρῆσϑαι λαβούσης. Ἐκ δὲ λύπης ἅμα τοσαύτης καὶ
ὀδύνης (ἀνοφλέγμῃνϑ γὰρ αὑτῆς τὰ στέρνα τυπτομένης
καὶ ἥλκωτο) πυρετῶν ἐπιλαβάντων, ἡγάπησϑ τὴν πρόφα-
σι», ὡς ἀφεξομένη τροφῆς διὰ τοῦτο, καὶ παραλύσουσα
τοῦ ζῇν ἀκωλύτως ἑαυτήν. Ἦν δ᾽ ἰατρὸς αὐτῇ συνήϑης,
Ὄλυμπος, ᾧ φράσασα τἀληϑὲς, ἐχρῆτο συμβούλῳ καὲ
συνεργῷ τῆς καϑαιρέσϑως » ὡς αὐτὸς Ὄλυμπος εἴρηκδν,
ἱστορίαν τινὰ τῶν πραχμάτων τούτων ἐχδεδωκώς. Ὕπο-
»οήσας δὲ Καῖσαρ, ἀπειλὰς μέν τινας αὐτῇ καὶ φόβους
πϑρὶ τῶν τέχνων προσέβαλεν, οἷς ἐκείνην καϑάπορ μηχα-
γήμασιν, ὑπηρδίπατο, καὶ παρεδίδου τὸ σῶμα ϑεραπούϑιν
καὶ τρέφειν τοῖς ζρήξουσιν.
ΠΧΧΧΙΗΙ. Βκὸ δὲ καὶ αὐτὸς ἡμέρας ὀλίγας διαλι-
πὼν, ἐντουξόμενος αὐτῇ καὶ παρηγορήσων. Ἢ ὃ᾽ ἔτυχϑ
μὲν ἐν στιβαδι κατακειμένη ταπεινῶς" εἰσιόντι δ᾽ αὐτῷ
μονοχίτων ἀναπηδήσασα προσπέπτϑι, δεινῶς μὲν ἐξηγρι-
υ
Ρεῦτ. ὙΠ.
806 ῬΟΥΤΑΆΟΘΗΙ
ὠμένη κεφαλὴν καὶ πρόσωπον, ὑπότρομος δὲ τῇ φω»ῇ;
καὶ συντοτηκυῖα, ταῖς ὕψεσιν. Ἣν δὲ πολλὰ καὶ τῆς περὶ
τὸ στέρνον αἰκίας παταφανῆ" καὶ ὅλως οὐϑὲν ἐδόκϑδι τὸ
σῶμα τῆς ψυχῆς ἔχειν βέλτιον. Ἢ μέντοι χάρις ἐκδίνη .
καὶ τὸ τῆς ὥρας ἰταμὸν οὐ κατέσβεστο παντάπασιν, ἀλλὰ
καίπερ οὕτως διακειμένης, ἔνδοϑέν ποϑεν ἐξέλαμπϑ καὶ
συνεπδφαίνοτο τοῖς κινήμασι τοῦ προσώπου. ἸΚολούσαν»-
τος δὲ τοῦ Καίσαρος αὐτὴν κατακλιϑῆναι, καὶ πλησίον
αὐτοῦ καϑίσαντος, ἥψατο μὲν τινος δικαιολογίας, δὶς
ἀνάγκην καὶ φόβον ᾿Αντωνιου τὰ πεπραγμένα τρέπουσα᾽
ἐνισταμένου δὲ πρὸς ἕκαστον αὑτῇ τοῦ Καίσαρος, ἐξβ
λογχομένη ταχὺ, πρὸς οἶκτον μοϑηρμόσατο καὶ δέησιν, ὦ ὡς
δή τις ἂν μάλιστα τοῦ ᾧῃ» πϑριδθχομένη. Τέλος δὲ τοῦ
πλήϑους τῶν χρημάτων ἀναγραφὴν ἔχουσα προσέδωκεν
αὐτῷ" Σελούκου δὲ τινος τῶν ἐπιτρόπων ἐλέγχοντος ὡς
ἐγιὰ πρύπτουσαν καὶ διακλέπτουσαν, ἀναπηδήσασα, καὶ
τῶν τριχῶν αὐτοῦ λαβομένη, πολλὰς ἐνΒφόρει τῷ προσώ-
πῳ σληγᾶς. Τοῦ δὲ Καίσαρος μειδιῶντος, καὶ κατα-
παύοντος αὐτὴν, » ᾿Αλλ οὐ δϑινὸν, εἶπεν, ὡ Καῖσαρ, δἰ
σὺ μὲν ἠξίωσας ἀφίκεσϑαι πρὸς ἐμὲ καὶ προσειπϑῖν οὕτω
πράττουσαν, οἵ δὲ δοῦλοί μου κατηγοροῦσιν, εἴ τι τῶν
γυναικείων ἀποϑέμην οὐκ ἐμαυτῇ δήπουϑεν, ἡ τάλαινα,
κόσμον, ἀλλ ὅπῶς Ὁκταβίᾳ καὶ Αἰβίᾳ τῇ σῇ μικρὰ δοῦ-
σα, δὲ ἐκείνων ἱλδεώ σου τύχοιμι καὶ πρᾳοτέρου; ;". Τού-
τοις ὃ Καῖσαρ ἥδετο, παντάπασιν αὐτὴν φιλοψυχεῖν οἷ-
ὁμβνος. Εἰπὼν οὐ», ὅτι καὶ ταῦτα ἐπιτρέπει, καὶ τἄλλα
πάσης ἐλπίδος αὐτῇ χρήσεται λαμπρότερον, ᾧχετο ἀπιὼν,
ἐξηπατηκέναι μὲν οἰόμενος, ἐξηπατημένος δὲ μάλλον.
ΕΧΧΧιν. Ἦν δὲ Κορνήλιος Δολοβέλλας ἐπιφανὴς
νεανίσκος ἐν τοῖς Καίσαρος διαίροις. Οὗτος εἶχε πρὸς
ἈΝΤΟΝΙῦΒ. 807
τὴν Κλεοπάτραν οὐκ ἀηδῶς" καὶ τότε χαριξόμενος αὐτῇ
δοηϑ εἰσῇῃ κρύφα πέμψας ἐξήγγριλεν, ὡς αὐτὸς μὲν ὃ
Καῖσαρ ἀναζεύγνυσι πεζῇ ᾿διὰ Συρίας, ἐκείνην δὲ μετὰ
τῶν τέκνων ἀποστέλλειν οἷς τρίτην ἡμέραν ἔγνωχεν.
δ᾽ ἀχούσασα ταῦτα, πρῶτον μὲν ἐδδεηϑὴ Καΐσαρος, ὅπως
αὐτὴν ἐάσῃ χοὰς ἐπενεγκεῖν «ἀντωνίῳ᾽ καὶ συγχωφήσαν-
τος, ἐπὶ τὸν τάφον κομισϑεῖσα, καὶ περιπεσοῦσα τῇ σο-
ρῷ μετὰ τῶν συνήϑων γυναικῶν" »".Ὦ φίλα ᾿ἀντώνιδ, εἷ-
σιδν; ἔϑαπτον μὲν σϑ πρώην ἔτι χερσὶν ἐλευϑέραις, σπέν-
δω δὲ νῦν αἰχμάλωτος οὐσα, καὶ φρουρουμένη, μήτο κο-
σπδτοῖς, μῆτϑ ϑρήνοις, αἰκέσασϑαι τὸ δοῦλον τοῦτο σῶ-
μα, καὶ τηρούμενον ἐπὶ τοὺς κατὰ σοῦ ϑριάμβους. .4λ-
λας δὲ μὴ προσδέχου τιμὰς, ῆ χοάς" ἀλλ᾽ αὗταί σοι τϑ-
λευταῖαι, Κλεοπάτρας ἀγομένης. Ζῶντας μὲν γὰρ ἡμᾶς
οὐϑὲν ἀλλήλων διόστησε, κινδυνδούομιδν. δὲ τῷ ϑανάτῳ
διαμείψασϑαι τοὺς τόπους" σὺ μὲν ὃ Ῥωμαῖος,. ἐνταῦ-
ϑα κείμενος, ἐγὼ δ᾽ ἥ δύστηνος, ἐν Ἰταλίᾳ, τοσοῦτο τὴς
σῆς μεταλαβοῦσα χώρας μόνον. ᾿Αλλ δἰ δή τις τῶν ἐιεῖ
ϑοῶν ἀλκὴ καὶ δύναμις, (οἱ γὰρ ἐνταῦϑα προύδωκαν
ἡμᾶῷ) μὴ πρόῃ ζῶσαν τὴν σεαυτοῦ γυναῖκα, μηδ᾽ ἐν
ἐμοὶ πορίΐδῃς ϑριαμβευόμενον σϑβαυτὸν, ἀλλ᾽ ἐνταυϑά μ8
κρύψον μετὰ σϑβαυτοῦ καὶ σύνϑαψον, ὡς ἐμοὶ μυρίων
κακῶν ὄντων, οὐδὲν οὕτω μέγα καὶ δεινόν ἐστιν, ὡς ὁ
βραχὺς οὗτος χρόνος, ὃν σοῦ χωρὶς ἔζηκα. “᾿
ΧΧΧν. Τοιαῦτ ὀλοφυραμένη, καὶ στέψασα καὶ
κατασπασαμένη τὴν σορὸν, ἐκέλευσεν αὑτῇ λουτρὸν γϑνέ-
'σϑαι.᾿ «ονσαμένη δὲ καὶ κατακλιϑοῖσα λαμπρὸν ἃ ἄρι-
στον ἠρίστα. Καί τις ἧκεν. ἀπ ἀγροῦ κίστην τινὰ κο-
μίζων: τῶν δὲ φυλάκων, δ᾽ τε φέροι, πυνϑανομένων,
ἀνοίξας, καὶ ἀφελὼν τὰ ϑρία, σύκων ἐπίπιλδων τὸ αγγϑῖ-
02
308 ῬΡΩυΤΑΒΟΗΙ
ον ἔδοιξαι, Θαυμασάντων» δὲ τὸ κάλλος καὶ τὸ μέγοϑος,
μειδιάδας παρεκάλει λαβεῖν" οἱ δὲ πιστεύσαντες ἐχέλου --
ον» εἰσενεγκεῖν. μϑτὰ δὲ τὸ ἄριστον ἥ Κλεοπάτρα κὁ δέλ-
τον ἔχουσα γεγραμμένην, καὶ κατασεσημασμένην, ἀπές-
στειλε πρὸς Καίσαρα, καὶ τοὺς ἄλλους ἐκποδὼν ποιησα-
μένη, πλὴν τῶν δυοῖν ἐκείνων γυναικῶν, τὰς ϑύρας ἔκλδι-
σΒ. Καῖσαρ δὲ λύσας τ τὴν δέλτον, ὡς ἐνέτυχε λιταῖς καὶ
ὀλοφνρμοῖς δεομένης αὑτῆς σὺν ᾿Αἀντωνίῳ ϑάψαι, Ταχὺ
συνῆκδ τὸ πεπραγμένον. Καὶ πρῶτον μὲν αὐτὸς ὥρμη-
σθ βοηϑεῖν, ἔπειτα τοὺς σχεψομένους κατὰ τάχος ἔπομ-
Ψν. γεγόνει δ᾽ ὀξὺ τὸ πάϑος. Αφόμῳ γὰρ ἐλϑόν-
τος, καὶ τοὺς μὲν φυλάσσοντας οὐδὲν φσϑημένους κατα-
λαβόντες, τὰς δὲ ϑύρας ἀνοίξαντες, δοὕρον᾽ αὐτὴν τοϑνη-
κυῖαν, ἐν χρυσῇ κατακειμένην κλίνῃ, κδχοσμημένην βασι-
λικῶς. Τῶν δὲ γυναικῶν ἤ μὲν Εἴρας λεγομένη πρὸς
τοῖς ποσὶν ἀπέθνησκεν᾽ ἥ δὲ Χάρμιον, ἤδη σφαλλομένη
καὶ καρηβαροῦσα, κατεκόσμει τὸ διάδημα τὸ προρὶ τὴν
κδοφαλὴν αὐτῆς, Εἰπόντος δὲ τινος ὀργῇ" » Καλὰ ταῦ-
τα, “Χάρμιον. “ “ »»Κάλλιστα μὲν οὖν, ἔφη, καὶ πρέποντα
τῇ τοσούτων ἀπογόνῳ βασιλέων... Πλέον δ᾽ οὐδὲν εἷ-
πεν; ἀλλ᾽ αὐτοῦ παρὰ τὴν κλίνην ἔπεσα.
ΕΧΧΧΥΙῚ. «ἔγεται δὲ, τὴν ἀσπίδα κομισϑῆναι σὺν
τοῖς σύκοις ἐκείνοις καὶ τοῖς ϑρίοις ἄνωϑεν ἐπικαλυ-
φϑεῖσαν. Οὕτω γὰρ τὴν Ἀλδοπάτραν κελοῦσαῖ, μηδὲν
αὐτῆς ἐπισταμένης τῷ σώματι προσπεσεῖν τὸ ϑηρίον"
ὡς δ᾽ ἀφαιροῦσα τῶν σύκων εἶδον, εἰτιεῖν" ,, Ἐνταῦϑα ἣν
ἄρα τοῦτο" “καὶ τὸν βραχίονα παρασχεῖν τῷ δείγματι
γυμνώσασαν. Οἱ δὲ τηρεῖσϑαι μὲν ἐν ὑδρίᾳ τὴν ἀσπίδα
καϑειργμένην φάσκουσιν" ἡλακάτῃ δὲ τινι χρυσῇ τῆς
Κλεοπάτρας ὀριαλουμένης αὐτὴν καὶ διαγριαινούσης, δρ-
Αντονιῦϑ. 809.
μήσασαν ἐμφῦναι τῷ βραχίονι. Τὸ δ᾽ ἀληϑὲς οὐδεὶς
οἶδεν" ἐπεὶ καὶ φάρμακον αὐτὴν ἐλέχϑη φορεῖν ἐν κγη-
στίδι κοίλῃ, τὴν δὲ πνηστίδα χρύπεϑιν τῇ κόμῃ" πλὴν
οὔτϑ κηλὶς ἐξήνϑησο, τοῦ σώματος, οὔτ᾽ ἄλλο φαρμάχου
σημεῖον. Οὐ " μὴν οὐδὲ τὸ ϑηρίον͵ ἐντὸς ὥφϑη, συρμοὺς
δέ τινας αὐτοῦ παρὰ ϑάλασσαν, ἦ τὸ δωμάτιον ἃ ἀφεώρα,
καὶ αἱ ϑυρίδος ἢ ἤσαν, ἰδεῖν ἔϊ ἔφασκον. Ἔνιοι δὲ καὶ τὸν
θραχίονω τῆς Αλεοπάτρας ὀφϑῆναι δύο »υγμὰς ἔχοντα,
λεπτὰς καὶ ἀμυδράς" οἷς ἔ ἔοικδ πιστεῦσαι καὶ ὃ Καῖσαρ.
Ἐν γὰρ τῷ ᾿ϑριάμβῳ τῆς Κλεοπάτρας αὐτῆς εἴδωλον ἐκο-
μίξετο, «οὐ τῆς ἀσπίδος ἐμποφυκυίας. Ταῦτα μὲν οὖν
οὕτω λέγεται γενόσϑαι. Καῖσαρ δὲ; καἶπερ ἀχϑεσϑεὶς
ἐπὶ τῇ τελουτῇ τῆς γυναικδς, ἐθαύμασε τὴν ϑυγένϑιαν
αὐτῆς" καὶ ταφῆναι τὸ σῶμα σὺν Ἀντωνίῳ λαμπρῶς
καὶ βασιλικῶς ἐκέλουσεν, Ἐντίμου δὲ καὶ τὰ γύναια κη-
δείας ἔ ἔτυχεν, αὑτοῦ προστάξαντος. Ἐτελούτησϑ δὲ Κλεο-
πάτρα μὲν ἑνὸς δέοντα τεσσαράχοντα ἔτη βιώσασα, «αἱ
τούτων δύο καὶ οἴκοσι βασιλεύσασα, συνάρξασα δὲ ᾿4»-
τωνίῳ πλοίω τῶν δεκατεσσάρων. ᾿ἀντώνιον δ᾽ οἵ μὲν ἕξ,
οἱ δὲ τρισὶ τὰ πεντήκοντα ὑπερβαλεῖν. φασίν. ΑΑΐ μὲν
οὖν “Αντωνίου “καϑῃρέϑησαν δἰκόνες, αἱ δὲ Κλεοπάτρας
κατὰ χώραν ἔμειναν, ᾿ἀρχιβίου τινὸς τῶν φίλων αὐτῆς
δισχίλια τάλαντα Καίσαρι δόντος, ἵνα μὴ τὸ αὐτὸ ταῖς
“Ἀντωνίου πάϑωσιν.
ΧΧΧΥΎΗ. “Ἀντωνίου δὲ , 7γενϑὰν ἀπολιπόντος ἐκ
τριῶν γυναικῶν ὁπτὰ παῖδας, ὃ ΠῚ πρεσβύτατος, ἤάγτυλλος,
ὑπὸ Καίσαρος ἀνῃρέϑη μόνος" τοὺς δὲ λοιποὺς Ὄκτα-
βία παραλαβοῦσα μοτὰ τῶν ἐξ ἑαυτῆς ἔϑρεψο. Καὶ
Κλοοπάτραν μὲν τὴν ἐκ Κλεοπάτρας Ἰόβᾳ, τῷ χαριεστά-
τῷ βασιλέων, συνῴκισεν" ᾿Αντώγιον δὲ τὸν ἐκ Φουλβίας
310 ΡΙΌΤΑΠΟΗΙ ΑΝΤΟΝΙσϑ.
οὕτω μέγαν ἐποίησεν, ὥστε, τὴν πρώτην παρὰ Καΐσαρι
τιμὴν Αγρίσεπου, τὴν δὲ δευτέραν τῶν “βίας παίδων
ἐχόντων, τρίτον εἶναι καὶ δοκεῖν “Ἀντώνιον. Ἔκ δὲ Μαρ-
κέλλου δυοῖν αὐτῇ ϑυγατέρων οὐσῶν, ἑνὸς δ᾽ υἱοῦ Μαρ-
κἄλλου, τοῦτον μὲν ἅμα παῖδα καὶ γαμβρὸν ἐποιήσατο
“Καῖσαρ, τῶν δὲ ϑυγατέρων Αγρίππᾳ τὴν ἑτέραν. ἔδωκεν.
Ἐπεὶ δὲ Μ ἀρκελλος ἐτελούτησϑ κομιδῆ ψεύγαμος, κα κοιὶ
Καίσαρι γαμβρὸν ἔχοντα πίστιν οὐκ εὐπορον ἥν ἐχ τῶν
ἄλλων φίλων δλέσϑαι, λόγον ἡ ῆ. θκταβία προσήνεγκεν, ὡς
χρῇ τὴν Καίσαρος ϑυγατέρα λαβεῖν ᾿Αγρίτεπαν, ἀφέντα
τὴν δωυτῆς. “Πεισϑέντος δὲ Ιαίσαρος πρῶτον, οἷν
᾿Αγρίππου, τὴν μὲν αὑτῆς ἀπολαβοῦσα συνῴχισεν ᾿ἄντω-
»ίῳ,. τὴν δὲ Καίσαρος “Ἰγρίππας ἢ ἔγημεν. ᾿Απολοιπο-
μένων δὲ τῶν ᾿ἀντωνίου καὶ Ὀκταβίας δυοῖν ϑυγατέρων,
τὴν μὲν Μομίτιος Δι γόβαρβος ἔλαβε, τὴν δὲ σωφροσύνῃ
καὶ. ὲ καλλει περιβόητον ᾿Αντωνίαν “Τροῦσος, ὁ «Μιβίας υἱὸς,
πρόγονος δὲ Καίσαρος. Ἔκ τούτων ἐγένοτο Γορμανικὸς
καὶ Κλαύδιος" ὧν Κλαύδιος μὲν ὕστερον ἤρξϑε" τῶν δὲ
Τερμανικοῦ παίδων Τάϊος μὲν, ἄρξας ἐ ἐπιφανῶς οὗ πὸ-
λὺν χρόνον; ἀνῃρέϑη μετὰ τέχνου καὶ γυναικός. γριπ-
πίνα δὲ, υἱὸν ἐξ “ἰνοβάρβου «Δδύκιον Δομέτιον ἢ ἔχουσα,
Κλαυδίῳ Καίσαρι συνῴκησδ᾽ καὶ ϑέμενος τὸν υἱὸν αὐ-
τῆς Κλαύδιος, Νέρωνα Τορμανικὸν προσωνόμασεν. οὗ-
τος ἄρξας ἐφ᾽ ἡμῶν, ἀπέκτοινθ τὴν μηπέρα, καὶ μικρὸν
ἐδέησεν ὑπὶ ἐμπληξίας καὶ παραφροσύνης ἀνατρέψαι τὴν
“Ῥωμαΐων ἡγεμονίαν, πέμπτος ἀπ ᾿Δντωνίον καϑ᾽ ἀριϑ.-
μὸν διαδοχῆς γενόμενος.
παν απυ ΒΕ: Ν ἢ κεξαπονυν,.......
ΠσΟΜΡΑΒΑΤΙΟ ΑΝΤΟΝῚ ΟΜ ὈΕΜΕΤΆΙΟ.
ΟΣ
ὶ τοίνυν μ8γ ἄλαι «ϑρὶ ἃ ἀμφοτέρους ἐγένοντο με-
ταβολαὶ, πρῶτον τὰ τῆς δυνάμθως. καὶ τῆς ἐπιφανείας
σκοπῶμεν. Ὅτι τῷ μὲν ἦν πατρῷα καὶ προκατειργα-
σμένα, μέγιστον ἰσχύσαντος Αστιγόνου τῶν διαδόχων,
καὶ πρὸ τοῦ 4ημήτριον ἐν ἡλικίᾳ γενέσϑαι τὰ πλεῖστα
τῆς ᾿Ασίας ἐπελθόντος καὶ κρατήσαντος" ΑΑντώνιος δὲ
χαρίεντος μὲν ἄλλως, ἀπολέμου δὲ καὶ μέγα μηδὲν εἰς
δόξαν αὐτῷ καταλιπόντος γενόμενος. πατρὸς, ἐπὶ τὴν
Καίσαρος ἐτόλμησα ἁ ἀρχὴν οὐδὲν αὐτῷ κατὰ γένος προς-
ἤκουσαν ἐλθεῖν, καὶ τοῖς ἐκείνῳ προπεμπομένοις αὐτὸς
ἑαυτὸν οἰσδποίησϑ διάδοχον. Καὶ τοσοῦτον ἴσχυσεν ἐκ
μόνων τῶν περ αὐτὸν ὑπαρχόντων ὁρμώμενος, ὥστϑ
ὅνο μοίρας τὰ σύμπαντα ποιησάμενος, τὴν ἑτέραν ὁλέ-
σϑαι καὶ λαβεῖν, τὴν ἐπιφανεστέραν" ἀπὼν δ᾽ αὐτὸς,
ὑπηρέταις τὸ καὶ ὑποστρατήγοις Πάρϑους τὸ »ικῇσαι"
πολλάκιρ, καὶ τὰ περὶ τὸν Καύκασον ἔϑνη βάρβαρα μέ-
χρι τῆς Κασπίας ὥσασϑαι «ϑαλάσσης. Μαρτύρια δὲ
τοῦ μεγόϑους αὐτῷ καὶ δ ἃ κακῶς ἀκούοι. “ημητρίῳ
μὲν γὰρ ὃ πατὴρ ἠγάπησε τὴν “Ἀντιπάτρου Φίλαν, ᾧς
κρϑίττονα, συνοικίσαι πα ἡλικίαν" Ἀντωνίῳ δ᾽ ὁ Κλε-
οπάτρας γάμος ὄνειδος ἤν; γυναικὸς ὑπερβαλομένης δυ-
»-
312 ΟΟΜΡΑΒΠΒΑΎΙΟ ΠΕΜΕΤΆΕΙΣ
νάμϑι καὶ λαμπρότητι πάντας, πλὴν “ρσάχον, τοὺς καϑ'
αὑτὴν βασιλεῖς. ᾿4λλ᾽ οὕτως ἐποίησϑ μέγαν ἑαυτὸν, ὥστα
τοῖς ἄλλοις μειξόνων, ἢ ἢ ἐβούλετο, δοκεῖν ἄξιος. -
Π. Ἢ μέντοι προαέρεσις, ἀφ᾽ ἧς ἐκτήσαντο τὴν ἀρ-
χὴν» ἄμεμπτος ἐπὶ τοῦ Δημητρίου, χρατεῖν καὶ βασιλού-
δι» ἀνθρώπων δἰϑισμένων κρατεῖσϑαι καὶ βασιλεύεσθαι
ξητοῦντος" ἢ δ᾽ “Ἀντωνίου, χαλοπὴ καὶ τυραννικὴ», κατα-
δουλουμένου τὸν Ῥωμαίων δῆμον, ἄρτε διαφυγόντα τὴν
ὑπὸ Καίσαρι μοναρχίαν. Ὃ δ᾽ οὺν μέγιστον αὐτῷ καὶ
λαμπρότατόν ἐστι τῶν εἰργασμένων, ὃ πρὸς Κάσσιον καὶ
Βροντον πόλεμος, ἐπὶ τῷ τὴν πατρίδα καὶ τοὺς πολίτας
ἀφελέσϑα: τὴν ἐλουϑερίαν ἐπολεμήϑη. Δημήτριος δὼ
καὶ πρὶν. δὶς τύχας ἐλϑεῖν ἀναγκαίας, ἐλευϑερὼν τὴν Ἕλ-
λάδα, καὶ τῶν πόλδων ἐξελαύνων τὰς φρουρὰς διετέλεσεν"
οὐχ ὥσπερ ᾿Αγτώνιος, ὅτι τοὺς ἐλουϑερώσαντας τὴν Ῥώ-
μη» ἀπέχτδινδν ἐν Μ ακϑδονίᾳ, σεμνυνόμενος. Ἕρ τοίνυν
ἐστὶ τῶν ἐπαινουμέ “Ἀντωνίου, τὸ φιλόδωρον καὶ Μμδ-
γαλόδωρον, ἐν φ τοσοῦτον ὑπεραίρει “ημήτριος, ὥστε
χαρίσασϑαι τοῖς πολεμίοις, ὅσα τοῖς φίλοις οὐκ ἔδωκεν
«Αγντώνιος. Καίτοι ταφῆναί γ8 καὶ περισταλῆναι κολού-
σας Βροῦτον ἐκεῖνος δυδοχίμησεν" οὗτος δὲ καὶ τοὺς
ἀποϑανόντας τῶν πολεμίων πάντας ἐκήδευσε, καὶ τοὺς
ἁλόντας Πτολεμαίῳ μοτὰ χρημάτων καὶ δωρϑῶν ἀπέπεμ-
Ψον.
ΠΙ. “Ὑβρισταὶ μὲν οὐτυχοῦντος ἀμφότεροι, καὶ πρὸς
τρυφὰς ἀνϑιμένοι καὶ ἀπολαύσεις. Οὐκ ἂν δἴποι δὲ τι,
ὡς “Τημήτριον ἐν εὐπαϑείαις καὶ συνουσίαις ὃ ὄντα πρά-
ἕξεων καιρὸς ἐξέφυγεν, ἀλλὰ τῇ περιουσίᾳ τῆς σχολῆς
ἐπϑισῆγϑ τὰς ἡδονὰς, καὶ τὴν «Ιαμίαν, ὥσπερ τὴν μνϑι-
κἣν, ἀτεχνῶς παίζων καὶ γυστάζων ἐποιδῖτο διαγωγήν.
ΟΜ ΑΝΤΟΝΙΟ. 813
Ἐν δὲ ταῖς τοῦ πολέμου παρασχουαῖς οὐκ εἶχεν αὐτοῦ τὸ
δόρυ κιττὸν; οὐδὲ μύρων ὠδώδοι τὸ κράνος" οὐδὲ ; 7εγα-
νωμένος 3 καὶ ἀνϑηρὸς ἐπὶ τὰς μάχας ἐκ τῆς γυναικωνίτι-
δος προΐει, κοιμίζων δὲ τους ϑιάσους καὶ τὰ βακχεῖα κα-
ταπαύων, ἀμφίπολος “ “Ἄρεος ἀγιέρου, κατὰ τὸν Εὐριπίδην,
ἐγίνετο, καὶ δὲ ἡδονὴν ἢ ῇ ῥᾳθυμίαν οὐϑὲν ἁπλῶς ἢ ἔπται-
σεν. “Ἀντώνιον δ᾽, ὥσπερ, ἐν ταῖς γραφαῖς δρῶμεν τοῦ
Ἡρακλέους τὴν Ὀμφάλην ὑφαιροῦσαν τὸ ῥόπαλον. καὶ
τὴν λεοντῆν ἀποδύονσαν, οὕτω πολλάκις Κλοοπάτρα πα-
ροπλίσασα καὶ καταϑέλξασα, συνέπεισον ἀφέντα μεγά-
λας πράξεις ἐκ τῶν χειρῶν καὶ στρατείας ἀναγκαίας, ἐν
ταῖς περὶ “Κάνωβον καὶ Ταφόσιριν ἀκταῖς λύειν αὶ
παΐζοιν μετ αὐτῆς. Τέλος δ᾽, ὡς ὃ Πάρις, ἐκ τῆς μάχης
ἀποδρὰς, εἰς τοὺς ἐκείνης κατοδύδτο κόλπους" μᾶλλον δ᾽
ὃ μὲν Πάρις ἡττηϑεὶς ἔφουγεν εἰς τὸν ϑάλαμον, ᾿Αντώ-
νιος δὲ Κλεοπάτραν διώκων ἔφουγα καὶ προήκατο τὴν
γίκην.
ΙΝ. Ἔτι “Δημήτριος μὲν, οὗ χεκωλυμένον, ἀλλ᾿ ἀπὸ
Φιλίππου καὶ ὶ ᾿Αλεξάνδρου γεγονὸς ἐν ἔϑει τοῖς Μακεδό-
νων βασιλεῦσιν, ἐγάμει γάμους πλείονας, ὥσπορ.. «“4υσὶ-
μαχος καὶ Πτολεμαῖος" ἔσχε δὲ διὰ τιμῆς, ὅσας ἔγημεν.
«Ἀντώνιος δὲ πρῶτον μὲν ὁμοῦ δύο γυναῖχας ἠγάγετο,
πρᾶγμα μηδενὶ Ῥωμαίῳ τετολμημένον" ἔπϑιτα τὴν ἀστὴν
καὶ δικαίως γαμηϑεῖσαν ἐξήλασο, τῇ ξένῃ καὶ μὴ κατὰ
γόμους συνούσῃ χαριξόμενος" ὅϑεν καὶ ἐκ γάμου τῷ
ἐν οὐϑὲν, τῷ δὲ τὰ μέγιστα τῶν καχῶν ἀπήντησεν.
Ασέβημα μέντοι τοσοῦτον δ ἀσέλγειαν οὐϑὲν ταῖς 41»-
τωνίον πράξεσιν, ὅσον ταῖς ““ημητρίου πρόσεστιν. Οἱ
μὲν γὰρ ἱστορικοὶ φασι; καὶ τῆς ἀκροπόλθως ὅλης εἶρ-
γεσϑαι τὰς κύνας, διὰ τὸ τὴν μίξιν ἐμφανῆ μάλιστα τοῦ-
814 ΟΟΜΡΑΒΑΤΙΟ ΘΕΜΕΈΤΑΒΙΙΣ
τὸ ποιεῖσϑαι τὸ ζῶον. Ὁ δ᾽ ἐν αὐτῷ τῷ Παρϑενῶνε
ταῖς τθ πόρναις συνῆν, καὶ τῶν ἀστῶν "ατοπόρνευσ 8
πολλάς" καὶ οὗ τις ἂν ἥκιστα τὰς τοιαύτας τρυφὰς Ῥεκαν )
ἀπολαύσεις οἴοιτο μδτέχειν κακοῦ, τῆς ὠμότητος, τοῦτ᾽
ἔνεστι τῇ Δημητρίου φιληδονίᾳ, περιϊδόντος, μᾶλλον δ᾽
ἀναγκάσαντος οἰκτρῶς ἀποϑανεῖν τὸν καλλισεον καὶ σω--
φρονέστατον «4ϑηναίων, φούγοντα τὸ καϑυβρισϑῆναε.
Συνελόντι δ᾽ εἰπεῖν, ᾿ἀντώνιος μὲν ἑαυτὸν διὰ τὴν ἀκρα--
σίαν, “ημήτριος δ᾽ ἄλλους ἠδίκησϑ.
ν. Πρὸς μέντοι γονεῖς ἄμεμπτον ἑαυτὸν εἰς ἅπαντα
παρέσχεν ὃ Δημήτριος" Ἀντώνιος δὲ τὸν ἀδελφὸν τῆς
μητρὸς ἐξέδωκον ἐπὶ τῷ Κικέρωνα ἀποκτεῖναι; πρᾶγμα
καὶ καϑ᾽ ἑαυτὸ μιαρὸν καὶ ὠμὸν, ὡς μόλις “ἀντώνιον ἐπ᾿
αὐτῷ συγγνώμης τυχέδ, δἱ σωτηρίας τοῦ ϑείου μισϑὺς
ἣν ὃ Κικέρωνος ϑάνατος. τοίνυν ἐπιώρκησαν ἀμφό-
τῖροι καὶ παρεσπόνδησαν, ὃ Ο μὲν Ἀρτάβαζον συλλαβὼν, ὃ
δ᾽ ᾿Ἁλέξανδρον ἀποκτείνας, “Αντωνίῳ μὲν ἔχοι τὴν πρό-
φασιν ὁμολογουμένην" ἀπελείφϑη γὰρ ἐν Μήδοις ὑπὶ
᾿Αρταβάζου, καὶ προεδόϑη" Δημήτριον δὲ πολλοὶ λέγου-
σι ψϑυδεῖς αἰτίας, ἐφ οἷς ἔδρασε, πλαφάμενον κατηγορεῖν
ἀδικηϑώτα, οὐκ ἀδικήσαντα ἀμύνασϑαι. ΖΊαλιν δὲ, τῶν
μὲν κατορϑωμάτων αὐτουργὸς ὃ “ημήτριος γέγονθ᾽ καὶ
τοὐναντίον ὃ Ἀντώνιος, ἐν οἷς οὐ παρῆν, καλλίστας καὶ
μεγίστας διὰ τῶν στρατηγῶν ἀνῃρεῖτο νίκας.
νι. Ἐξέπεσον δὲ τῶν πραγμάτων ἀμφότεροι μὲν δὲ
αὑτοὺς, σὺ μὴν ὁμοίως" αλλ ὃ ὃ μὲν ἐγκαταλειῳϑ είς"
ἀπέστησαν γὰρ αὐτοῦ Μακεδύνες" ὃ ὃ ἐγκαταλιπών᾽
ἔφυγθ γὰρ τοὺς ὑπὲρ αὐτοῦ κινδυνεύοντας" ᾿ὦστε τοῦ " μὲν
ἔγκλημα δἶναι τὸ δυσμενεῖς οὕτω πρὸς αὑτὸν ἀπεργάσα-
σϑαι τοὺς μαχομένους, τοῦ δὲ τὸ παρεσκευασμένην οὔ-
σ΄
ΟΜ ΑΝΤΟΝΙΟ. δ -
γοιαν τοιαύτην καὶ πίστιν ἐγκαταλιπεῖν. Τὸν δὲ ϑαάνα-
τον οὐδετέρου μέν ἐστιν ἐπαινέσαι, ψεκτὸς δ᾽ ὃ 4ημη-
τρίου μᾶλλον. Αἰχμάλωτός τὸ γὰρ ὑπέμϑινϑ γενέσϑαι,
καὶ καϑειρχϑεὶς ἡ ἠγάπησεν ἐπικορδᾷναι τριδτίαν, οἴνῳ καὶ
γαστρὶ, καϑάπορ τὰ ζῶα, χειροήϑης γενόμδνος. Ἡντώ-
»ιος δὲ δειλῶς μὲν καὶ οἰκτρῶς καὶ ἀτίμως, οὐ μὴν ἀλλὰ
πρό γ8 τοὺ κύριον γενέσθαι τὸν πολέμιον τοῦ σώματος,
ἑαυτὸν ἐξήγαγεν.
ΠΛΟΥΤΆΑΡΧΟΥ
ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΔΟΙ.
Φουποοσονοι ροῦν δου οὐοουααοφιφοοοφοσοσονοο,
ΡΙΌΤΑΒΟΗΙ
ΥΠᾺᾺΒ ΡΑΒΑΙΙΒΙΛΗΕ
Ο ΝΟΥ͂Α ΕΡΙΤΙΟ ΚΤΕΒΕΟΤΥΡΑ Ὁ. ΤΑΥΟΗΝΙΤΊΑΝΑ.
ΤΟΜυϑ ΙΧ.
ὈΙΟΝ, ΒΑῦυΤτυβ, Αβάτῦϑ, ΘΑΠΒΑ, ΟΤΒΟ.
ἈΟΥ͂Α ΙΜΡΒΕΒΒ10,
ΨΙΡΒΙΑΕ
ΒΌΜΡΤΙΒΟΒ ΟΥΤΟΝΙΒ ΒΟΙΣΤ ΖΕ.
1870.
ΣΥΡΕΒΒΕΒΌΝΤ ΜΕΤΖΟΕΕ ἃ ΨΙΤΤΙΟ, ΣΙΡΒΙΑΈ,
ΔΙΩΝ
“. γ᾽» ὥσπερ ὃ Σιμωνίδης φησὶν, ὦ Σόσσιδ Σ6-
γεκίων, τοῖς Κορινϑίοις. οὗ μηνίϑιν τὸ Ἴλιον ἐπιστρατεύ-
σασι μετὰ τῶν ᾿Αχαιῶν, ὅτι κἀκείνοις οἱ πορὶ Γλαῦχον, ἐξ
ἀρχῆς Κορίνϑιοι γεγονότος, συνεμάχουν προϑυμως" οὑ-
τως εἰκὸς τῇ “ἀκαδημίᾳ μῆτο Ῥωμαίους, μύτε Ἕλληνας,
ἐγκαλεῖν, ἴσον φερομένους ἐκ τῆς 7ραφῆς ταύτης, ἣ τόν.
το Βρούτου ποριέχϑι, βίον καὶ τὸν Δίωνος" ὧν ὃ μὲν
αὐτῷ Πλάτωνι πλησιάσας, 0 5 δὲ τοῖς λόγοις ἐντραφεὶς τοῖς
Πλάτωνος, ὥσπερ ἐκ μιᾶς ὥρμησαν ἀμφότεροι παλαί-
στρας ἐπὶ τοὺς μεγίστους ἀγῶνας. Καὶ τὸ μὲν ὅμοια
πολλὰ καὶ ἀδελφὰ πράξαντας μαρτυρῆσαι τῷ καϑηγε-
μόνι τῆς ἀρετῆς, ὅτι δεῖ φρονήσϑι καὶ δικαιοσύνῃ δύναμιν
ἐπὶ. τὸ αὐτὸ καὶ τύχην συνολϑεῖν, ἵνα κάλλος ἅμα καὶ
μέγεϑος αἱ πολιτικαὶ πράξεις λάβωσιν, οὐ ϑαυμαστόν
ἐστιν. ἸΏς γὰρ Ἱππόμαχος, ὃ ἀλείπτης, ἔλεγϑ τοὺς γ8-
' γυμνασμένους παρ᾿ αὐτοῦ, καὶ κρέας ἐξ ἀγορᾶς ἰδὼν
φέροντας, ἐπιγνῶναι πόῤῥωθεν" οὕτω τὸν λόγον ἐστὶν
εἰκὸς τῶν πεπαιδευμένων ὁμοίως ἕπεσϑαι ταῖς πράξεσιν,
ἐμμέλειάν τινα καὶ ῥυϑμὸν ἐπιφέροντα μοτὰ τοῦ πρέ-
πόντος.
Ρεῦτ. ΙΧ. Α
ῷ ᾿ ΡΙΘΤΑΈΒΟΘΗΙ
1. Αἱ δὲ τύχαι, τοῖς “συμπτώμασι μᾶλλον, ἢ ταῖς
προαιρέσεσιν, οὖσαι αἷ αὐταὶ, συνάγουσι τῶν ἀνδρῶν
τοὺς βίους δὶς ὅμοιότητα. Προανῃρέϑησαν γὰρ ἀμφότο-
ροι τοῦ τέλους, εἰς ὃ προὔϑεντο τὰς πράξεις ἐκ πολλῶν
καὶ μεγάλων ἀγώνων καταϑέσϑαι, μὴ δυνηϑέντες. Ὃ δὲ
πάντων ϑαυμασιώτατον, ὃ ὅτι καὶ τὸ δαιμόνιον ἃ ἀμφοτέροις
ὑποδήλωσθ τὴν τελευτὴν, ὁμοίως ἑκατέρῳ φάσματος εἰς
ὄψιν ς οὐκ εὑμενοῦς παραγενομένον. Καίτοι λόγος τις ἐστὶ
τῶν ἀναιρούντων τὰ τοιαῦτα, μηδενὶ ἃ ἂν νοῦν ἔχοντι προσ-
πεσεῖν φώντάσμα δαίμονος, μηδ᾽ εἴδωλον, ἀλλὰ παιδά-
ρια καὶ γύναια, καὶ παραφύρους δι᾿ ἀσϑένειαν ἀνϑρώ-
πους, ἔν τινι πλάνῳ ψυχῆς, ἢ δυσκρασίᾳ σώματος, γενο-
μένους, δόξας ἐφέλκεσϑαι κενὰς καὶ ἀλλοκότους, δαίμονα
πονηρὸν ἐν αὐτοῖς εἶναι δεισιδαιμονίαν ἔχοντας. Εἰ δὲ
“ἴων καὶ Βροῦτος, ἄνδρες ἐμβρυϑ εἴς καὶ ὶ φιλόσοφοι, καὶ
πρὸς οὐδὲν ἀκροσφαλεῖς, οὐδ᾽ ϑύυαλωτοι πάϑος, οὕτως
ὑπὸ φάσματος διοτέϑησαν, ὥστε καὶ φράσαι πρὸς ὁτέ-
ρους, οὐκ οἶδα, μὴ τῶν πάνυ παλαιῶν τὸν ἀτοπώτατον
ἀναγκασϑῶμεν προσδέχεσϑαι λόγον, ὡς τὰ φαῦλα δαι-
μύνια καὶ βάσκανα, προσφϑονοῦντα τοῖς ἀγαϑοῖς ἂν-
δράσι, καὶ ταῖς πράξεσιν ἐνιστάμενα, ταραχὰς καὶ φό-
βους ἐπάγϑι, σείοντα καὶ σφάλλοντα τὴν ἀρετήν" ὡς μὴ
διαμείναντες ἃ ἁπτῶτες ἐν τῷ καλῷ καὶ ἀκέραιοι, βελτίονος
ἐχδίνων μοίρας μετὰ τὴν τολευτὴν τύχωσιν. ᾿4λλὰ ταῦτα
μὲν εἷς ἄλλον ἀνακείσθω λόγον. Ἐν τούτῳ δὲ, δωδεκάτῳ
τῶν παραλλήλων ὄντι βίων, τὸν τοῦ πρεσβυτέρου προεισα-
γάγωμεν.
ΠῚ. Διονύσιος ὃ πρεσβύτερος, εἰς τὴν ἀρχὴν κατα-
στὰς, εὐθὺς ἢ ἔγημε τὴν Ἑρμοκράτους τοῦ Συρακουσίου
ϑυγατέρα. Ταύτην, οὕπω τῆς τυραννίδος ἱδρυμένης βε--
ΙΟΝ. 3
βαίως, ἀποστάντες οἱ Συρακούσιοι, δεινὰς καὶ παρανό-
μους ὕβρεις εἰς τὸ σῶμα καϑύβρισαν, ἐφ᾽ αἷς πρδήκατο
τὸν βίον ἑκουσίως. Διονύσιος δὲ, τὴν ἀρχὴν ἀναλαβὼν
καὶ κρατυνάμενος, αὐϑις ἄγδται δύο γυναῖκας ἅμα, τὴν
μὲν ἐκ «“Δοχρῶν, ὄνομα “ωρίδα" τὴν δ᾽ ἐπιχώριον, ᾿4ρι-
στομάχην, ϑυγατέρα Ἱππαρίνου, πρωτεύσαντος ἀγδρὸς
Συρακουσίων, καὶ Διονυσίῳ συνάρξαντος, ὅτε πρῶτον
αὐτοκράτωρ ἐπὶ τὸν πόλεμον ἤρέϑη στρατηγός. «Τέγοται
δ᾽ ἡμέρᾳ μὲν ἀμφοτέρας ἀγαγέσϑαι μιᾷ, καὶ μηδενὶ γε-
γέσϑαι φανερὸς ἀνϑρώπων, ὃ ὁποτέρᾳ προτέρᾳ συνέλθοι"
τὸν δ᾽ ἄλλον χρόνον, ἴσον νέμων ἑαυτὸν διατελεῖν ἑ ἑκατέρᾳ,
κοινῇ μὲν δἰ ϑισμένων δειπνεῖν μετ᾽ αὐτοῦ, παρὰ νύκτα δ᾽
ἐν μέόρδι συναναπανομένων. Καίτοι τῶν Συρακουσίων
ἐβούλετο τὸ. πλῆϑος τὴν ἐγγενῆ πλέον ἔ ἔχειν τῆς ξένης"
ἀλλ᾽ ἐκδίνῃ προτέρᾳ ὑπῆρχε τεχούσῃ, τὸν πρεσβεύοντα
τῆς Διονυσίου γενβᾶς υἱὸν αὐτῇ βοηϑεῖν πρὸς τὸ γένος.
Ἢ δ᾽ ᾿Αριστομάχη πολὺν χρόνον ἅπαις συνῴκει τῷ Διο-
»υσίῳ, καίπδρ σπουδάζοντι πϑρὲ τὴν ἐκ ταύτης τέχγωσιν"
ὅς γ8 καὶ τὴν μητέρα τῆς “Δοκρίδος αἰτιασάμενος κατα-
φαρμακοῦοιν τὴν “Δριστομάχην, ἀπέκτεινϑ.
ιν. Ταύτης ἀδελφὸς ὦ ὧν ὃ Δίων, ἐν ἀρχῆ μὲν εἶχϑ
τιμὴν ἀπὸ τῆς ἀδελφῆς, ὁ ὕστερον δὲ τοῦ φρονεῖν διδοὺς
πεῖραν, ἤδη καϑ'᾽ ἑαυτὸν ἤγαπᾶτο παρὰ τῷ τυράννῳ. Καὶ
πρὸς ἅπασι τοῖς ἄλλοις, εἴρητο τοῖς ταμίαι;, ὅ ὅ τι ἂν αἰτῇ
«Ἵἴων, διδόναι, δόντας δὲ πρὸς αὐτὸν αὐϑημερὸν φράζειν.
Ἂν δὲ καὶ πρότερον ὑψηλὸς τῷ ἤϑει, καὶ μεγαλόφρων,
καὶ ἀνδρώδης, ἔ ἔτι μᾶλλον ἐπέδωκε πρὸφ ταῦτα, ϑείᾳ τινὲ
τύχῃ Πλάτωνος εἷς Σικολίαν παραβαλόντος κατ᾽ οὐδένα
λογισμὸν ἀνϑρώπινον' ἀλλὰ δαίμων τις, ὡς ἔοικε, πόῤῥω-
εν ἀρχὴν ἐλουϑερίας παραβαλλόμενος Συρακουσίοις.
Α2
4 ΡΙ ΤΑΆΟΗΙ
καὶ πξροννίδος κι κατάλυσιν μηχανώμενος, ἐκόμισεν ἐξ Ἶτα-
λίας Ἑὶς Συρακούσας Πλάτωνα" καὲὶ . Δίωνα συνήγαγον
εἰς λόγους αὐτῷ, νέον μὲν ὄντα κομιδῆ, πολὺ δ᾽ οὐμαϑέ-
στατον ἁπάντων τῶν Πλάτωνι ἐγονότων, καεοξώτα-
τον ὑπακοῦσαι πρὸς ἀρετὴν, ὡς αὐτὸς ἔγραψε Πλάτων,
καὶ τὰ πράγματα μαρτυρδῖ. Τραφεὶς γὰρ ἐν ἤϑεσιν ὑπὸ
τυράννῳ ταπϑινοῖς, καὶ βίου μὲν ἀνίσου καὶ καταφόβον,
ϑοραπείας δὲ »εοπλούτου, καὶ τρυφῆς ἀπειροκάλου, καὶ
διαίτης ἐν ἡδοναῖς καὶ πλεονεξίαις τιϑεμένης τὸ καλόν
ἐθὰς καὶ μεστὸς γενόμενος, ὡς πρῶτον ἐγεύσατο λόγου,
καὶ φιλοσοφίας ἡγεμονικῆς, πρὸς ἀρετὴν ἀνεφλέχϑη τὴν
ψυχὴν ταχὺ, καὶ τῇ περὸ αὐτὸν δὐπειϑείᾳ τῶν καλῶν,
ἀκάκως πάνυ καὶ νϑωτερικῶς προσδοκήσας ὑπὸ τῶν αὐ-
τῶν λόγων ὅμοια πδίσεσϑαι Διονύσιον, ἐσπούδασε καὶ
ἐπράξατο ποιησάμενος σχολὴν αὐτὸν ἐντυχεῖν Πλάτωνι
καὶ ἀκοῦσαι.
ν, Γενομένης. δὲ τῆς συνουσίας αὐτοῖς, τὸ μὲν ὅλον
σιδρὲ ἀνδρὸς ἀρετῆς, πλείστων δὲ περὶ ἀνδροίας διαπορη-
ϑώτων, ὡς πάντας μᾶλλον ὁ Πλάτων, ἢ ἢ τοὺς τυράννους,
ἀπόφαινεν ἀνδροίους" ἐς δὲ τούτου τραπόμενος σερὲ δι-
καιοσύνῃης ἐδίδασκεν, ὡς μακάριος μὲν ὃ τῶν δικαίων,
ἄϑλιος δ᾽ δ τῶν ἀδίκων βίος" οὔτο τοὺς λόγους ἔ ἔφερεν ὃ
τύραννος ὥρπεορ ἐξολογχόμονος, ἤχϑεοτό τὸ τοῖς παροῦσι
ϑαυμαστῶς ἀποδεχομένοις τὸν ἄνδρα, καὶ κηλουμένοις
ὑπὸ τῶν. λεγομένων. Τέλος δὲ ϑυμωϑεὶς καὶ παροξυν-
ϑεὶς, ἠρώτησεν αὐτὸν, ὃ τι δὴ βουλόμενος εἰς Σιεκδλίαν
παραγένοιτο. Τοῦ δὲ φήσαντος, ἀγαϑὸν ἄνδρα. ζητῶν,
ὑπολαβὼν ἐκεῖνος" »»Αλλὰ γὴ ϑεοὺς, εἶπε, καὶ φαΐνη μή-
πῶ τοιοῦτον οὑρηκώς. “« Οἱ μὲν οὖν περὶ τὸν Δίωνα τοῦτο
τέλος ὥοντο τῆς ὀργῆς γεγονέναι, καὶ τὸν Πλάτωνα σπού-
ΟΘΒΙΟΝ. ὅ
δοντα συνεξέπεμπον ἐπὶ τριήρους, ἢ Πόλλιν ἐκόμιζεν εἰς τὴν
Ἑλλάδα, τὸν Σπαρτιάτην. Ὃ δὲ Διονύσιος κρύφα τοῦ
Πόλλιδος ἐποιήσατο δέησιν, μάλιστα μὲν ἀποκτεῖναι τὸν
ἄνδρα κατὰ πλοῦν, δὲ δὲ μὴ, πάντως ἀποδόσϑαι" βλα-
βήσεσϑαι γὰρ οὐδὲν, ἀλλ᾽ εὐδαιμονήσειν ὁμοίως, δίκαιον
ὄντα, κἀν δοῦλος γένηται. Διὸ καὶ λέγεται Πόλλις εἰς
Αἴγιναν φέρων ἀποδύσϑαι Πλάτωνα, πολέμου πρὸς
᾿Αϑηναίους ὄγτος αὐτοῖς, καὶ ψηφίσματος, ὅπως ὃ .λη-
φϑεὶς ᾿Αϑηναίων ἐν Αἰγδῃ πιπράσκηται. Οὐ μὴν ὃ γ8
Δίων ἔλαττον εἶχϑ παρὰ τῷ Διονυσίῳ τιμῆς, ἤ πίστεως,
ἀλλὰ πρεσβϑίας τὸ τὰς μεγίστας διῴκει, πεμπόμενος πρὸς
Καρχηδονίους: ἐθαυμάσϑη τε διαφερόντως, καὶ τὴν
παῤῥησίαν ἔφερεν αὐτοῦ μόνου σχεδὸν ἀδεῶς λέγοντος τὸ
παριστάμενον, ὡς καὶ τὴν περὶ Γέλωνος ἐπίπληξιν.
“Χλευαζομένης γὰρ, ὡς ἔοικα, τῆς Γέλωνος ἀρχῆς, αὐτόν
τὸ τὸν Τέλωνα τοῦ Διονυσίου γέλωτα τῆς Σικδλίας 7εγο-
νέναι φήσαντος, οὗ μὲν ἄλλοι τὸ σκῶμμα προσεποιοῦντο
ϑαυμάζοιν" ὃ δὲ Δίων δυσχεράνας" ..ὄ Καὶ μῆν, ἔφη, συ
τυραννεῖς διὰ Γέλωνα πιστουϑ εἰς" διὰ σὲ δ᾽ οὐδεὶς ἕ ἕτερος
πιστουϑήσεται.ς Τῷ γὰρ ὄντι φαΐίνοται κάλλιστον μὲν
Τέλων ἐπιδειξάμενος ϑέαμα, μοναρχουμένην πόλιν,
αἴσχιστον δὲ Διονύσιος.
ΨΙ. Ὄντων δὲ Διονυσίῳ παίδων τριῶν μὲν ἐκ τῆς
«Τοκρίδος, τοττάρων δ᾽ ἐξ -ἀριστομάχης, ὧν δύο ἦσαν
ϑυγατόρδς, “Σωφροσύνη καὶ “ΑἩροτῆ, Σωφροσύνη μὲν Διο-
νυσίῳ, τῷ υἱῷ, συνῴκησϑν, Ἀρετὴ δὲ Θεαρίδῃ, τῷ ἀδελφῷ.
Τολουτήσαντος δὲ τοῦ ἀδελφοῦ, Θεαρίδου, Δίων ἔλαβϑο
τὴν “Ἀρετὴν, ἀδελφιδῆν οὖσαν. Ἐπεὶ δὲ νοσῶν ἔδοξεν ὃ
Διονύσιος ἀβιώτως ἢ ἔχειν, ἐπεχείρησεν αὐτῷ διαλέγεσϑαι
πϑρὲ τῶν ἐκ τῆς ᾿Αριστομάχης τέκνων ὁ Δίων. Οἱ δ᾽ ἰα--
6 ΡΩυΤΑΒΟΗ͂Ι
τροὶ, τῷ μέλλοντι τὴν ἀρχὴν διαδέχεσϑαι χαριζόμενοι,
καιρὸν οὐ παρέσχον" ὡς δὲ Τίμαιός φῆσι, καὶ φάρμακον
ὑπγωτικὸν αἰτοῦντι δόντες, ἀφείλοντο τὴν αἴσϑησιν αὐ-
, τοῦ, ϑανάτῳ συνάψαντος τὸν ὕπνον. Οὐ μὴν ἀλλὰ συλ-
λόγον πρώτου τῶν φίλων γενομένου παρὰ τὸν »ἐον Διο-
γύσιον, οὕτω διελέχϑη πϑρὶ τῶν συμφερόντων πρὸς τὸν
καιρὸν ὃ Δίων, ὡςτϑ τοὺς ἄλλους ἅπαντας τῇ μὲν φρονή-
σϑι παῖδας ἀποδεῖξαι, τῇ δὲ παῤῥησίᾳ δούλους τῆς τυ-
ραννίδος, ἀγεννῶς καὶ περιφόβως τὰ πολλὰ πρὸς χάριν
τῷ μειρακίῳ συμβουλθύοντας. Μάλιστα δ᾽ αὐτοὺς ἐξ-
ἐπληξθ τὸν ἀπὸ Καρχηδόνος κίνδυνον ἐπικρεμάμενον τῇ
ἀρχῇ δεδοικότας, ὕ ὑποσχόμενος, δἱ μὲν εἰρήνης δέοιτο 4ιο-
γυσιος, πλεύσας εὐϑὺς δὶς Διβύην ὡς ἄριστα διαϑήσε-
σϑαι τὸν πόλεμον εἰ δὲ πολεμεῖν προϑυμοῖτο, ϑρέψειν
αὐτὸς ἰδίοις τέλεσι, καὶ παρέξειν εἰς τὸν πόλεμον αὐτῷ
πεντήκοντα τριήρεις πλεούσας.
ΨΙΙ. Ὁ μὲν οὖν Διονύσιος ὑπερφυῶς τῆν μεγαλοψυ-
χίαν ἐθαύμασε, καὶ τὴν προϑυμίαν ἠγάπησεν. Οἱ δ᾽
ἐλέγχεσϑαι τῇ λαμπρότηχι, καὶ ταπϑινοῦσϑαι τῇ δυνα-
μει τοῦ Δίωνος οἰόμενοι, ταὐτὴν εὐϑὺς ἀρχὴν λαβόντες,
οὐδεμιᾶς ἐφείδοντο φωνῆς, ἧ τὸ μειράκιον ἐξαγριαίνειν
ἔμελλον πρὸς αὐτὸν, ὡς ὑπερχόμενον διὰ τῆς ϑαλάττης
τυραννίδα, καὶ περισπῶντα ταῖς ναυσὶ τὴν δύναμιν εἰς
τοὶς ἀριστομάχης παῖδας, ἀδελφιδοῦς ὦ ὄντας αὐτῷ. Φα-
»ερώταται δὲ καὶ μέγισται τῶν εἰς φϑόνον καὶ μῖσος αἰ-
τιῶν ὑπῆρχον, ἥ τοῦ βίου διαφορὰ, καὶ τὸ τῆς διαίτης
ἄμικτον. Οἱ μὲν γὰρ δὐϑὺς ἐξ ἀρχῆς γέου τυράννου καὶ
τοϑραμμένονυ φαύλως ὁμιλίαν καὶ συνήϑειαν ἡδοναῖς καὶ
κολαχβίαις καταλαμβάνοντες ἀεί τινας ἔρωτας καὶ δια-
τριβὰς ἐμηχανῶντο ῥεμβώδεις περὶ πότους καὶ γυναῖκας
ὍΙΟΝ. Ἴ
καὶ παιδιὰς ἑτέρας ἀσχήμονας. Ὑφ᾽ ὧν ἥ τυραννὶς,
ὥσπερ σίδηρας, μαλασσομένη, τοῖς μὲν ἀρχομένοις ἐφάνη
φιλάνϑρωπος, καὶ τὸ λίαν ἀπάνϑρωπον ὑπανῆκϑν, οὐκ
ἐπιδικδίᾳ τινὶ μᾶλλον, ἢ ῃ ῥᾳθυμίᾳ τοῦ κρατοῦντος, ἀμβλυ-
»ομένη. Ἐχ δὲ τούτον προΐονσα καὶ “νεμομένη κατὰ μι-
κρὸν ἢ περὶ τὸ μειράκιον ἄγεσις τοὺς ἀδαμαντίνους δε-
σμοὺς ἐκδίνους, οἷς ὃ ὃ πρεσβύτερος Διονύσιος ἔ ἔφη δεδεμέ-
»ὴν ἀπολιπεῖ» τὴν μοναρχίαν, ἐξέτηξα καὶ διέφ ϑειρεν.
“Ἡμέρας γὰρ, ὡς φασιν, ἐνενήκοντα συνεχῶς ἔπινεν ἀρξά-
μδνος, καὶ τὴν αὐλὴν ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ, σπ σπουδαίοις ἃ ἂν»-
δράσι καὶ λόγοις ἄβατον καὶ ἀνείσοδον οὖσαν», μέϑαι,
καὶ σκώμματα, καὶ ψαλμοὶ, καὶ ὀρχήσϑις, καὶ βωμο-
λοχίαι κατεῖχον.
νι. Ἦν οὗν, ὡς εἰκὸς, ὃ Δίων ἐπαχϑὴῆς, εἷς οὐδὲν
ἡδὺ καὶ γεωτερικὸν ἐνδιδοὺς ἑαυτόν. Διὸ καὶ πιϑανὰ κα-
κιῶν προσρήματα ταῖς ἀρεταῖς ἐπιφέροντες αὐτοῦ διέ-
βαλλον, ὑπεροψίαν τὴν σεμνότητα, καὶ τὴν παῤῥησίαν
αὐϑάδεδιαν ἀποκαλοῦντες. Καὶ νουϑοτῶν κατηγορεῖν
ἐδόκει" καὶ μὴ συνεξαμαρτάνων ᾿αταφρονεῖν. “Ἀμέλει
δὲ καὶ φύσει τινὰ τὸ ἦϑος ὕγκον δῖχον αὐτοῦ, καὶ τραχύ-
τητα δυσπρόσοδον ἐντούξει καὶ δυσξύμβολον. Οὐ γὰρ
μόνον ἀγδρὶ νέῳ καὶ διατεϑρυμμένῳ τὰ ὦτα κολακείαις
ἄχαρις ἣν συγγενέσϑαι καὶ προσάντης, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ
τῶν πάνυ χρωμένων αὐτῷ, καὶ τὴν ἁπλότητα καὶ τὸ
γενναῖον ἀγαπώντων τοῦ τρόπον, κατεμέμφοντο τῆς ὅμι-
λίας, ὡς ἀγροικότερον καὶ βαρύτϑερον πολιτικῶν χρειὼν
τοῖς δεομένοις συναλλάσσοντα. Περὶ ὧν καὶ Πλάτων
ὕστδρον, ὥςπϑρ ἀπο ϑεσπίζων, ἔγραψε πρὸς αὐτὸν, ἐξου-
λαβεῖσϑαι τὴν αὐϑάδοιαν, ὡς ἐρημίᾳ συνοικοῦσαν. οὐ
μὴν ἀλλὰ τότϑ πλείστου δοκῶν ἄξιος ὑπάρχειν διὰ τὰ
8 ΡΙΙ ΤΑΈΆΟΗΙ
' πράγματα, καὶ μόνος, ἢ ἢ μάλιστα, τὴν τυραννίδα σαλού--
ουσαν ἀνορϑοῦν καὶὲ διαφυλάτεοιν, ἐγίνωσκεν οὐ πρὸς
χάριν, ἀλλ᾽ ἄκοντος ὑπὸ χρείας τοῦ τυράννου, πρῶτος
ὧν καὶ μέγιστος.
ΙΧ. Αἰτίαν δὲ τούτου τὴν ἀπαιδϑυσίαν εἶναι. νομίζων;
ἐμβαλεῖν αὑτὸν εἰς διατριβὰς ἐλευϑερίους ἐφιλοτιμεῖτο,
καὶ γεῦσαι λόγων καὶ μαϑημάτων ἡϑοποιῶν, ὡς ἀρετήν
τὸ παύσαιτο δεδιὼς, καὶ τοῖς καλοῖς χαίρειν ἐϑισϑείη.
Φύσει γὰρ οὐκ ἐγεγόνει τῶν φαυλοτάτων τυράννων ὃ
Διονύσιος" ἀλλ᾽ ὃ πατὴρ δεδοικὼς, μὴ φρονήματος με-
ταλαβὼν, καὶ συγγενόμενος νοὺν ἔχουσιν ἀνϑρώποις,. ἐπι-
βουλούσοιεν αὐτῷ, καὶ παρέλοιτο τὴν ἀρχὴν, ἐφρούροι κα-
τάχλειστον οἶκοι, δι᾿ ἐρημίαν ὁμιλίας ὁτέρας, καὶ ἀπειρίᾳ
πραγμάτων, ὡς φασι», ἁμάξια καὶ λυχνίας, καὶ δίφρους
ξυλίνους, καὶ τραπέζας τεκταινόμενο». Οὕτω γὰρ ἣν
ἄπιστος, καὶ πρὸς ἅπαντας ἀνθρώπους ὕποπτος “δαὶ
προβοβλημένος διὰ φόβον ὃ πρεςβύτδρος Διονύσιος, ὥςτϑ
μηδὲ τῆς κεφαλῆς τὰς τρίχας ἀφελεῖν κουρικαῖς μαχαίραις,
ἀλλὰ τῶν πλαστῶν τις ἐπιφοιτῶν ἄγϑρακι τὴν κόμην
περιέκαιδν. Εἰσήει δὲ , πρὸς αὐτὸν εἰς τὸ δωμάτιον οὔτ᾽
ἀδελφὸς, οὐϑ᾽ υἱὸς, ὡς ἔτυχεν, ἠμφιεσμένος, ἀλλ᾽ ἔδει,
τίρὶν εἰσελϑεῖν, ἀποδύντα τὴν ἑαυτοῦ στολὴν ἕκαστον,
ὁτέραν ἀναλαβεῖν, ὁραϑέντα χυμνὸν ὑπὸ τῶν φυλαττόν-
τῶν. Ἐπεὶ δὲ “οεπτίνης, ὃ ἀδελφὸς, αὐτῷ ποτὰ χωρίου
φύσιν ἐξηγούμενος, λαβὼν λόγχην. παρά τινος τῶν δορυ-
φόρων, ὑπέγραψϑ τὸν τόπον, ἐχείνῳ μὲν ἰσχνρῶς ἐχαλέ-
παινϑ, τὸν δὲ δόντα τὴν λόγχην ἀπέκτϑινεν. Ἔλεγε δὲ
τοὺς φίλους φυλάττεσϑαι, νοῦν ἔχοντας εἰδὼς, καὶ βουλο-
μένους μάλλον τυραννεῖν, ἢ τυραννεσϑαι. Καὶ Μ αρ-
σύαν δὲ τινα τῶν προηγμένων ὑπ᾽ αὐτοῦ καὶ τοταγμέ-
ΤΟΝ. 9
»ὼν ἐφ᾽ ἡγεμονίας ἀνεῖλϑ » δόξαντα κατὰ τοὺς ὕπνους
σφαττθιν αὐτόν" ὡς ἀπ᾿ ἐννοίας μοϑημερινῆς, καὶ δια-
λογισμοῦ, τῆς ὄψδως ταύτης εἰς τὸν ὕπνον αὐτῷ παρα-
γενομένης. Ὅ μὲν δὴ Πλάτωνι θυμωθεὶς, ὃ ὅτι μὴ πάν-
τῶν αὐτὸν ἀνϑρώπων ἀνδρειότατον ὄντα ἀπέφῃνεν, οὕτω
περίφοβον καὶ τοσούτων ὑπὸ δειλίας κακῶν μεστὴν δἶχϑ
τὴν ψυχήν.
Χ. Τὸν δ᾽ υἱὸν αὐτοῦ, καϑάπδϑρ δἴφηται; διαλελω-
βημένον ἀπαιδϑυσίᾳ καὶ συντοτριμμένον τὸ ἦϑος ὃ Δίων
ὁρῶν, παρεκάλδι πρὸς παιδοίαν τραπέσϑαι, καὶ δοηϑῆ-
γαι τοῦ πρώτου τῶν φιλοσόφων πᾶσαν δέησιν ἐλϑεῖν εἰς
Σικολέαν - ἐλϑόντι δὲ παρασχεῖν αὐτὸν, ὅπως διακοσμη-
ϑεὶς τὸ ἦϑος εἰς ἀροτὴν λόγων, καὶ πρὸς τὸ ϑειότατον
ἀφομοιωϑεὶς παράδειγμα τῶν ὄντων καὶ κάλλιστον, ᾧ
τὸ πᾶν Ἰγουμένῳ ποιϑόμενον, ἐξ ἀκοσμίας κόσμος ἐστὶ,
πολλὴν μὲν εὐδαιμονίαν ἑαυτῷ μηχαγήσσται, πολλὴν δὲ
τοῖς πολίταις, ὅσα νῦν ἐν ἀϑυμίᾳ διοικοῦσι πρὸς ἀγάγ-
πὴν τῆς ἀρχῆς, ταῦτα σωφροσύνῃ καὶ δικαιοσύνῃ μετ᾽
οὐμενοίας πατρονομούμενα παρασχὼν, καὶ γενόμενος βα-
σιλεὺς ἐν τυράννου. Τοὺς γὰρ ἀδαμαντίνους δεσμοὺς
οὐχ; ὥσπερ ὃ πατὴρ ἔλεγεν αὐτοῦ, φόβον καὶ βίαν καὶ
»εῶν πλῆϑος εἶναι, καὶ βαρβάρων μυρίανδρον φυλακὴν,
εὔνοιαν δὲ καὶ προϑυμίαν καὶ χάριν ἐγγενομένην ὑπ
ἀρετῆς καὶ δικαιοσύνης" ἃ, καίπερ ὃ ὄντα μαλακώτϑρα τῶν
συντόνων καὶ σκληρῶν ἐκδίνων; ἰσχυρότερα πρὸς διαμο-
γὴν ἡγεμονίας ὁ ὑπάρχϑιν. Χωρὶς δὲ τούτων ἀφιλότιμον
εἶναι καὶ ἄζηλον τὸν ἄρχοντα, τῷ μὲν σώματι πδριττῶς
ἀμπεχόμενον, καὶ τῇ περὶ τὴν οἴκησιν ἁβρότητι καὶ
κατασχουῇ λαμπρυνόμονον, ὁμιλίᾳ δὲ καὶ λόγῳ μηδὲν
ὅντα τοῦ προστυχόντος σεμνότερον, μηδὲ τῆς ψυχῆς τὸ
40 ΡΠ ΤΑΒΟΗΙ
βασίλδιον ἀξιοῦντα κεκοσμημένον ἔχειν βασιλικῶς καὶ
πρεπόντως.
ΧΙ. Ταῦτα πολλάχις τοῦ Δίωνος παραινοῦντος, καὶ
τῶν λόγων τοῦ Πλάτωνος ἔστιν οὕστινας ὑποστπεδίροντος,
ἔσχϑβν ἔφως τὸν Διονύσιον ὀξὺς καὶ περιμανὴς τῶν τ λό-
ὧν καὶ τῆς συνουσίας τοῦ Πλάτωνος. Εὐϑὺς οὖν
᾿ϑήναζε πολλὰ μὲν ἐφοίτα γφάμματα παρὰ τοῦ Διονυ-
σίου, πολλαὶ δ᾽ ἐπισκήψεις παρὰ τοῦ Δίωνος" ἄλλαι δ᾽
ἐξ Ἰταλίας παρὰ τῶν πυϑαγορικῶν, διακελευομένων
παραγενέσϑαι;, καὶ νέας ψυχῆς ἐξουσίᾳ μεγάλῃ καὶ
δυνάμει παραφερομένης ἐπιλαβέσϑαι, καὶ κατασχεῖν
ἐμβριϑεστέροις λογισμοῖς. Πλάτων μὲν οὖν, ὡς φησιν
αὐτὸς, ἑαυτὸν αἰσχυνϑεὶς, μάλιστα μὴ δόξειεν ἐν λόγοις
εἶναι μόνον, ἔργον δ᾽ ἑκὼν οὐδενὸς ἃ ἂν ἄψασϑαι, » καὶ
προσδοκήσας δι᾿ ἕνος ἀνδρὸς ν ὥσπϑρ ἡγεμονικοῦ μέρους,
ἐχκαϑαρϑέντος, δληνὶ ἰατρεύει» Σικδλίαν νοσοῦσαν, ὑπή-
κουσεγ. Οἱ δὲ τῷ Δίωνι πολεμοῦντες, φοβούμδνοι τὴν
τοῦ Διονυσίου μδοταβρλὴν, ἔπϑισαν αὐτὸν ἀπὸ τῆς φυγῆς
μβταπέμπεσϑαι Φίλιστον, ὥνδρα καὶ πεπαιδευμένον πϑρὲ
λόγους, καὶ τυραννικῶν ἠϑῶν ἐμπειρότατον, ὡς ἀντί-
ταγμα πρὸς Πλάτωνα καὶ φιλοσοφίαν ἐχδῖνον ἕξοντες.
Ὁ γὰρ δὴ Φίλιστος ἐξ ἀρχῆς τ τῇ τυραννίδι » καϑιστα-
μένῃ προϑυμύτατον ἑαντὸν παρέσχϑ, καὶ τὴν ἄχραν διδ-
φύλαξε φρουραρχῶν ἐπὲ πολὺν χρόνον. Ἦν δὲ λόγος,
ὡς καὶ τῇ μητρὶ πλησιάζοι τοῦ πρεσβυτέρον Διονυσίου,
τοῦ τυράννου μὴ παντάπασιν ἀγνοοῦντος. Ἐπεὶ δὲ
«επτίνης ἐκ γυναικὸς, ἣν διαφϑείρας ὁτέρῳ συνοικοῦσαν
ἔσχϑ, γονομένων αὐτῷ δυοῖν ϑυγατέρων, τὴν ὅτέραν
ἔδωχϑ Φιλίστῳ, μηδὲ φράσας πρὸς Διονύσιον" ὀργισ ϑεὶς
ἐκδῖνος, τὴν μὲν γυναῖκα τοῦ “επτίνου δείσας ἐν πέδαις
ὉΙΟΝ. 4
χαϑεῖρξα, τὸν δὲ Φίλιστον ἐξήλασϑ «Σιαδλίας, φυγόντα
παρὰ ξένους τινὰς εἰς τὸν “Αδρίαν" ὅπου καὶ δοκδὶ τὰ
σιλδῖίστα συνϑεῖναι τῆς ἱστορίας σχολάζων. Οὐ γὰρ
ἐπαγῆλϑε, τοῦ πρεσβυτέρου ζῶντος, ἀλλὰ μετὰ τὴν ἐχοί-
νου τελουτὴν, ὥσπερ εἴρηται, κατήγαγεν αὐτὸν ὅ πρὸς
Ζίωνα τῶν ἀλλων φϑόνος, ὡς αὐτοῖς τ μᾶλλον ἐπιτή-
δειον ὄντα, καὶ τῇ τυραννίδι βεβαιότερον.
ΧΙΙ. Οὗτος μὲν οὐν ευϑὺς κατελϑὼν διεποφύκαι τῆς
τυραννίδος" τῷ δὲ Δίωνι καὶ παρ᾽ ἄλλων ἐτύγχανον οὐ-
σαι διαβολαὶ καὶ κατηγορίαι πρὸς τὸν τύραννον, ὡς διοι-
λεγμένῳ περὶ καταλύσεως τῆς ἀρχῆς πρός 18 Θεοδότην
καὶ πρὸς “μρακλϑοίδην. Ἤλπιζε μὲν γὰρ, ὡς ἔοικδ, διὰ
Πλάτωνος παραγενομένον τὸ δεσποτικὸν καὶ λίαν ἃ ἄκρα-
τον ἀφελὼν τῆς τυραννίδος, ἐμμελῆ τινα καὶ νόμιμον
ἄρχοντα τὸν Διονύσιον καταστήσειν. Εἰ δ᾽ ἀντιβαίνοι,
καὶ μὴ μαλάσσοιτο, καταλύσας ἐκεῖνον, ἐγγνώκδι τὴν
πολιτείαν ἀποδιδόναι Συραχουσίοις" οὐχ ἐπαινῶν μὲν
δημοκρατίαν ᾿ πάντως δὲ βελτίω τυραννίδος ἡγούμενος
τοῖς διαμαρτάνουσιν ὑγιαινούσης ἀριστοκρατίας.
ΧΕΙ. Ἐν τοιαύτῃ δὲ καταστάσθι τῶν πραγμάτων
ὄντων, Πλάτων εἰς Σικδλίαν ἀφικόμενος, περὶ μὲν τὰς
πρώτας ἀπαντήσεις ϑαυμαστῆς ἐτύγχανθϑ φιλοφροσύνης
καὶ τιμῆς. Καὶ γὰρ ἅρμα τῶν βασιλικῶν αὐτῷ παρέστη
κδχοσμημᾶνον διαπρεπῶς ἀποβάντι τῆς τριήρουφ᾽ καὶ
ϑυσίαν ἔϑυσεν ὃ ᾿ τύραννος » ὡς εὐτυχήματος μεγάλου τῇ
ἀρχῇ προσγεγονότος. Αἰδὼς δὲ συμποσίων, καὶ σχὴ-
ματισμὸς αὐλῆς, καὶ πρᾳότης αὐτοῦ τοῦ τυράννου περὶ
ἕκαστα τῶν χφηματιζομένων ᾽ ϑαυμαστὰς ἐνέδωκεν ἐλπί-
δας μεταβολῆς τοῖς πολίταις. Φορὰ δὲ τις ἡν ἐπὶ λό-
γονυς καὶ φιλοσοφίαν ἁπάντων, καὶ τὸ τυρανγδῖον, ὡς
12 ΡΙυΤΑΒΟΗ͂Ι
φασι; κονιορτὸς ὑπὸ πλήϑους τῶν γεωμετρούντων κατεὶ-
χεν. Ἡμερῶν δ᾽ ὀλίγων διαγενομένων, ϑυσία μὲν ἦν
πάτριος ἐν τοῖς τυραγνείοις τοῦ δὲ κήρυκος, ὥσπϑρ εἰώ-
ει, κατουξαμένου διαμένειν τὴν τυραννίδα, ἀσάλουτον
πολλοὺς χρόνους, ὃ Διονύσιος λέγοται παρεστὼς, "» Οὐ
παύσῃ, φάγαι, καταρώμενος ἡμῖν; “ Τοῦτο κομιδῆ τοὺς
περὶ τὸν Φίλιστον ἐλύπησεν, ἄμαχόν τιγα τοῦ Πλάτωνος
Ἰγουμένους ἔσεσϑαι χρόνῳ καὶ συνηϑείᾳ τὴν δύναμιν,
δἰ νῦν ἐκ συνουσίας ὀλίγης ἡλλοίωκεν οὕτω καὶ μεταβέ-
βίον τὴν γνώμην τὸ μειράκιον.
. Οὐκ ἔτ᾽ οὖν καϑ᾽ ἕνα κ καὶ λαϑραίως, ἀλλὰ
πάντες ες ἀναφανδὸν ἐλοιδόρουν τὸν Δίωνα, λέγοντες, ὡς
οὐ λέληϑο καταπάδων καὶ καταφαρμάσσων τῷ Πλάτω-
γος λόγῳ Διονύσιον, ὅπως, ἀφέντος ὁκουσίως αὐτοῦ καὶ
προομένον τὴν ἀρχὴν, ὑπολαβὼν εἰς τοὺς ᾿Αριστομάχης
περιστήσῃ παῖδας, ὧν ϑεῖός ἐστιν. Ἔνιοι δὲ προσδποι-
οὗντο δυσχεραΐναιν, εὲ πρότϑρον μὲν .4ϑηναῖοι ναυτικαῖς
καὶ πεζικαῖς δυνάμεσι μεγάλαις δοῦρο πλούσαντες ἀπώ-
λοντο, καὶ διδρϑάρησαν πρότερον, ἢ λαβεῖν Συρακούσας,
γυνὶ δὲ δὶ ἑνὸς σοφιστοῦ καταλύσουσι τὴν Διονυσίου
τυραννίδα, συμπείσαντος αὐτὸν ἐκ τῶν μυρίων δορυφό-
ρων ἀποδράντα, καὶ καταλιπόντα τὰς τετρακοσίας τριή-
ρδις, καὶ τοὺς μυρίους ἱππεῖς, καὶ τοὺς πολλάχις τοσού-
τους ὁπλίτας, ἐν ᾿ἀκαδημίᾳ τὸ σιωπώμενον ἀγαϑὸν ζη-
τεῖν, καὶ διὰ ͵ 7γϑωμοτρίας εὐδαίμονα γενέσθαι, τὴν ἐν
ἀρχῇ καὶ χρήμασι καὶ τρυφαῖς εὐδαιμονίαν Δίωνι καὶ
τοῖς Δίωνος ἀδελφιδοῖς προέμενον. Ἐκ τούτων ὑποψίας
πρῶτον, δἶτα καὶ φανερωτέρας ὀργῆς καὶ διαφορᾶς γ8-
νομένης, ἐκομίσϑη τις ἐπιστολὴ κρύφα πρὸς Διονύσιον,
ἣν ἐγεγράφει Δίων πρὸς τοὺς Καρχηδονίων ἐπιμελητάς"
ὍὉΙΟΝ. 43
»ιδλούων ἢ ὅταν Διονυσίῳ πϑρὲ τῆς εἰρήνης διαλέγωνται,
μὴ χωρὶς αὐτοῦ ποιήσασϑαι τὴν ἔντουξιν ᾽ ὡς πάντα
ϑησομένους ἀμεταπτώτως δι΄ αὐτοῦ. Ταύτην ἀναγνοὺς
Διονύσιος ἀμλίστῳ, καὶ μετ ἐκδίνου βουλευσάμενος, ὡς
φησι Τίμαιος, ὑπῆλϑε τὸν “Δίωνα πεπλασμέναις διαλό.
σεσι" καὶ μέτρια σκηψάμενος, διαλλάττοσϑ αὐ τὸ φήσας,
μόνον τ᾽ ἀπαγαγὼν ὑπὸ τὴν ἀκρύπολιν πρὸς τὴ» ϑά-
λασσαν, ἔδειξϑο τὴν ἐπιστολὴν, καὶ κατηγόρησεν ν ὡς
συνισταμέψου μετὰ Καρχηδονίων ἐπ᾿ αὐτόν. “«“πολογεῖ-
σϑαι δὲ βουλομένου τοῦ “ἰωνος, οὐκ ἀνασχόμενος,
ἀλλ οὐθϑὺς, ὡς εἶχε, ϑέμενος δἰς ἀκάτιον, προσέταξα
τοῖς ναύταις κομίζοντας αὐτὸν ἐκϑεῖναι πρὸς τὴν ἿἾτα-
ΧΡ. Γενομένου δὲ τούτου, καὶ φανέντος ὠμοῦ τοῖς
ἀνϑρώποις, τὴν μὲν οἰκίαν τοῦ τυράννου πένϑος εἶχε διὰ
τὰς γυναίκας" ἡ δὲ πόλες ἡ τῶν Συρακουσίων ἐπῆρτο,
πράγματα. »ϑώτορα καὶ μεταβολὴν προσδεχομένη ταχεῖαν
ὧε τοῦ πϑρὶ Δίωνα ϑορύβον, καὶ τῆς πρὸς τὸν τύραννον
ἀπιστίας τῶν ἄλλων. “4 δὴ συνορῶν ὃ Διονύσιος, καὶ
δεδοικὼς, τοὺς μὲν φίλους παρεμυϑεῖτο καὶ τὰς γυναῖ-
κας, ὡς οὗ φυγῆς, ἀλλ ᾿ ἀποδημίας, τῷ “ἕωνι γεγενημέ-
νης, ὡς μή τι χοῖρον ὁργῇ πρὸς τὴν ᾿αὐθάδοιαν αὐτοῦ
παρόντος ἁμαρτεῖν βιασϑοίη" ὅσο δὲ ναῦς παραδοὺς
τοῖς Δίωνος οἰκοίοις, ἐκέλουσεν ἐνΘθεμένοις ὃ σα βούλοιντο
τῶν ἐκδίνου χρήματα καὶ ϑεράποντας ἀπάγειν πρὸς αὖ-
τὸν εἰς Πελοπόννησον. Ἦν δ᾽ οὐσία μεγάλη τῷ “ἴωνι,
καὶ σχεδόν τι τυραννικῆ πομπὴ καὶ κατασκουὴ περὶ τὴν
δίαιταν, ἣν οἱ φίλοι συλλαβόντες ἐκόμιζον. ἄλλα δ᾽
ἐπέμπετο πολλὰ παρὰ τῶν γυναικὼν καὶ τῶν ἑταίρων,
ὥστε χρημάτων ἕνεκα καὶ πλούτου λαμπρὸν ἐν τοῖς Ἐλ-
14 ΡΙΘΠΤΛΑΈΟΘΗΙ
λησιν εἶναι, καὶ διαφαγῆναι τὴ τοῦ φυγάδος οὑπορίᾳ τὴ»
τῆς τυραννίδος δύναμιν.
ΧΥΙ. Πλάτωνα δὲ Διονύσιος οὐϑὺς μὲν εἰς τὴ»
ἀκρόπολιν μετέστησεν, ἔντιμον αὐτῷ σχήματι ξενίας φι-
λανϑρώπου φρουρὰν μηχανησάμενος, ὡς μὴ συμπλέοι
Δίωνι μάρτυς, ὧν ἠδίκητος Χρόνῳ δὲ καὶ συνδιαιτήσϑι,
καϑάπερ ψαῦσιν ἀνϑρώπου ϑηρίον, ἐϑισϑεὶς ὑπομένειν
τὸ τὴν ὁμιλίαν αὐτοῦ καὶ τὸν λόγον, ἠράσϑη τυραννοιὸν
ἔρωτα; μόνος ἀξιῶν ὑπὸ Πλάτωνος ἀντερᾶσϑαι καὶ
ϑαυμάζεσθαι μάλιστα πάντων, ἕτοιμος ὦ ὧν ἐπιτρέπειν τὰ
πράγματα καὶ τὴν τυραννίδα μὴ -προτιμῶντι τὴν πρὸς
Δίωνα φιλίαν τῆς πρὸς αὗτόν. Ἦν οὖν τῷ Πλάτωνι
᾿ συμφορὰ τὸ πάϑος αὐτοῦ τοῦτο, “μαινομένου, καϑάπερ
οἵ δυσέρωτες ὑπὸ ζηλοτυπίας" καὶ πολλὰς μὲν ὀργὰς ἐν
δλίγῳ χρόνῳ, πολλὰς δὲ διαλλαγὰς καὶ δεήσεις ποιουμέ-
γου πρὸς αὐτὸν, ἀκροᾶσϑαι δὲ τῶν λόγων καὶ κοινωνεῖν
τῆς περὶ φιλοσοφέαν πραγματείας σπουδάζοντος μὲ»
ὑπερφυῶς, αἰδουμένου δὲ τοὺς ἀποτρέποντας, ὡς δια-
φϑαρησομένου. Ἐν τούτῳ δὲ πολέμου τινὸς ἐμπεσόντος,
ἀποπέμπει τὸν Πλάτωνα, συνθέμενος εἰς ὥραν ἔτους
μεταπέμψεσθαι Δίωνα. Καὶ τοῦτο μὲν ἐψεύσατο, τὰς
δὲ προσόδους τῶν "τημάτων ἀπέπεμπεν αὐτῷ, ἀξιῶν
Πλάτωνα συγγνῶναι περὶ τοῦ χρόνου διὰ τὸν πόλεμον"
εἰρήνης γὰρ γενομένης, τάχιστα μεταπέμψεσϑαι τὸν
Δίωνα, καὶ ἀξιοῦν αὐτὸν ἡσυχίαν ἄγειν, καὶ μηδὲν
»ϑωτερίζειν, μηδὲ βλασφημεῖν κατ᾽ αὐτοῦ πρὸς τοὺς
λληνας.
ΧΥΠ. Ταῦτ᾽ ἐπειρᾶτο ποιεῖν Πλάτων, καὶ Δίωνα
τρέψας ἐπὶ φιλοσοφίαν, ἐν ᾿ἀκαδημίᾳ συνεῖχον. ἴηιπδι
μὲν οὖν ἐν ἄστει παρὰ Καλλίππῳ τινὶ τῶν γνωρίμων"
ὭΙΟ Ν. 45
ἀγρὸν δὲ διαγωγῆς χάριν ἐκτήσατο, καὶ τοῦτον ὕστερον
εἰς Σικδλίαν πλέων Σπευσίππῳ δωρδὰν ἔδωκεν" ᾧ μάλι-
στα τῶν ᾿᾿ϑήνῃσι φίλων ἐχρῆτο, καὶ συνδιγτᾶτον, βουλο-
μένου τοῦ Πλάτωνος ὁμιλίᾳ χάριν ἐχούσῃ, καὶ παιδιᾶς
ἐμμελοῦς. κατὰ καιρὸν ᾿ἁπτομένῃ κεραννύμενον ἀφηδύνε-
σϑαι τοῦ Δίωνος τὸ ἤϑος. Τοιοῦτος δὲ τις ὃ Σπεύ-
σιππος ἦν᾽ ἢ καὶ ὶ σκῶψαι ἀγαϑὸν αὐτὸν ἐν τοῖς Σίλλοις
ὃ Τίμων προσηγόρευσεν. Αὐτῷ δὲ Πλάτωνι, χορηγ οὗντι
παίδων χορῷ, τόν τῷ χορὸν ἤσκησεν ὃ Δίων, καὶ τὸ δα-
πάνημα πὰν ἐτέλεσε παρ᾽ ἑαυτοῦ, συγχωροῦντος τοῦ
Πλάτωνος τὴν τοιαύτην φιλοτιμέαν πρὸς τοὺς ᾿᾿ϑηναί-
ους, ὡς ἐκείνῳ μᾶλλον εὔνοιαν, ἢ δόξαν αὐτῷ, φέρουσαν.
᾿Ἐποφοΐτα δὲ καὶ ταῖς ἄλλαις πόλεσιν ὃ Δίων, καὶ συνϑ-
σχόλαζϑ καὶ συνεπανηγύριζε τοῖς ἀρίστοις καὶ πολιτικω-
τάτοις ἀνδράσιν, οὐδὲν ἐν τῇ διαίτῃ σόλοικον ἐπιδεικνύ-
μενος, οὐδὲ τυραννικὸν, οὐδ᾽ ἐπιτοϑρυμμόνον, ἀλλὰ σω-
φροσύνην, καὶ ἀρετὴν, καὶ ἀνδρείαν, καὶ πϑορὶ λόγους καὶ
σιδρὶ φιλοσοφίαν ευσχήμονας διατριβάς. Ἐφ οἷς δὕνοια
παρὰ πάντων ἐγίνετο καὶ ζῆλος αὐτῷ, τιμαΐ τὸ δημόσιαι
καὶ ψηφίσματα παρὰ τῶν πόλθων. «Τακδδαιμόνιοι δὲ
καὶ Σπαρτιάτην αὐτὸν ἐποιήσαντο, τῆς Διονυσίου κατα-
φρονήσαντες ὀργῆς» καίπερ αὐτοῖς τότα προϑύμως ἐπὸ
τοὺς Θηβαίους συμμαχοῦντος. «Ἰέγοται δέ ποτὲ τὸν
Δίωνα τοῦ Μεγαρέως Πτοιοδώρου δεομένου ἐπὶ τὴν
οἰκίαν ἐλιϑεῖν" ἦν δ᾽, ὡς ἔοικδ, τῶν πλουσίων τις καὶ
δυνατῶν ὁ Πτοιόδωρος: ὄχλο» οὖν ἐπὶ ϑύραις ἰδὼν ὃ ὃ
Δίων, καὶ πλῆϑος ἀσχολιῶν, καὶ δυσέντευκτον αὐτὸν καὶ
δυσπρόσοδον, ἀπιδὼν πρὸς τοὺς φίλους δυσχεραίνοντας
καὶ ἀγανακτοῦντας" »» Τὶ τοῦτον, ἔφη, μεμφόμεϑα; καὶ
1 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
γὰρ αὐτοὶ πάντως ἐν Συρακούσαις ὅμοια τούτοις ἐποι-
οὔμδν."
ΧΥΠΙ. Χρόνου δὲ προϊόντος, ὃ Διονύσιος ζηλοτυ-
πῶν, καὶ δεδοικὼς τοῦ Δίωνος τὴν παρὰ τοῖς Ἕλλησεν
δὕὔνοιαν, ἐπαύσατο τὰς προσόδους ἀποστέλλων, καὶ τὴν
οὐσίαν παρέδωκεν ἰδίοις ἐπιτρόποις. Βουλόμενος δὲ καὶ
τὴν εἰς τοὺς φιλοσόφους κὁ διὰ Πλάτωνα κακοδοξίαν ἀνα-
μάχεσϑαι, πολλοὺς συνῆγε τῶν πδπαιδεῦσϑαι δοκούν-
των. Φιλοτιμούμενος δὲ τῷ διαλέγεσθαι περιδῖναι πά»-
των, ἠναγκάζετο τοῖς Πλάτωνος παρακούσμασι κακῶς
χρῆσϑαι. Καὶ πάλιν ἐκδῖνον ἐπόϑει » καὶ κατεγίνωσκδν
αὐτὸς αὑτοῦ, μὴ χρησάμενος παρόντι, μηδὲ διακούσας,
ὅσα καλῶς εἶχεν. Οἷα δὲ τύραννος, ἔμπλημτος ἀεὶ ταῖς
ἐπιϑυμίαις, καὶ πρὺς πᾶσαν ὀξύῤῥοπος σπουδὴν, οὐϑὺς
ὥρμησεν ἐπὴ τὸν Πλάτωνα, καὶ πᾶσαν μηχανὴν αἴρων,
συνέπδϑισδ τοὺς πορὲ Ἀρχύταν Ππυϑαγορικοὺς, τῶν ὅμο-
λογουμένων ἀναδόχους γενομένους, καλεῖν Πλάτωνα" δὲ
ἐχείνου γὰρ αὐτοῖς ἐγεγόνει φιλία καὶ ξενία τὸ πρῶτον.
Οἱ δ᾽ ἔπεμψαν Ἀρχέδημον παρ᾽ αὐτόν᾽ ἔπεμψε δὲ καὶ
Διονύσιος τριήῤεις,. καὶ φίλους δεησομένους τοῦ Πλάτω-
γος" αὐτός τὸ σαφῶς καὶ διαῤῥήδην ἢ ἔγραψεν, ὡς οὐδὲν
ἂν γένοιτο τῶν μοτρίων Δίωνι, μὴ πεισϑέντος Πλάτωνος
ἐλϑεῖν εἰς Σικελίαν" πεισϑέντος δὲ, πάντα. ηολλαὶ δ᾽
ἀφίκοντο πφὸς Δίωνα παρὰ τῆς ἀδελφῆς καὶ γυναικὸς
ἐπισκήψεις, δεῖσϑαι Πλάτωνος ὑπακοῦσαι ““:ονυσίῳ, καὶ
μὴ πρόφασιν παρασχεῖν. Οὕτω μὲν δή φησιν ὃ Πλάτων
ἐλϑεῖν τὸ τρίτον εἰς τὸν πορϑμὸν. τὸν περὶ «Σικδλίαν,
Ὅφφ ἔ ἔτε τὴν ὁλοὴν ἀναμοτρήσοιδ Χαρυβδιν.
ΧΙΧ, ᾿Ελθὼν δὲ μεγάλης μὲν αὐτὸν ἐνέπλησε χαρᾶς,
μεγάλης δὲ πάλιν ἐλπίδος Σικελίαν, συνευχομένην καὶ
ὯΙΟΝ. 47
συμφιλοτιμουμένην Πλάτωνα ; μὲν Φιλίστου περιγενέσϑαι,
φιλοσοφίαν δὲ τυραννίδος. Ἦν δὲ πολλὴ μὲν τῶν γυναι-
κῶν σπουδὴ πϑρὶ αὐτὸν, ἐξαίρεζος δὲ παρὰ τῷ Διονυσίῳ
πίστις, ἣν οὐδεὶς ἄλλος εἶχεν, ἀδιερούνητον αὐτῷ πλησιά-
. ὅθι». “ωρθὰς δὲ χρημάτων πολλῶν καὶ πολλάκις τοῦ
μὲν διδόντος, τοῦ δὲ μὴ δοχομένον, παρὼν “ἀρίστιτεποξ,
ὃ Κυρηναῖος, ἀσφαλῶς ἔ ἔφη μεγαλόψυχον εἶναι Διονύ-
σιον" αὐτοῖς μὲν γὰρ μικρὰ διδόναι, πλδιόνων δεομένοις,
Ἡλάτωνι δὲ πολλὰ, μηδὲν λαμβάχαντι. Μετὰ δὲ τὰς
πρώτας φιλοφροσύνας, ἀρξαμένου Πλάτωνος ἐντυγχάνειν
περὸ Ζίωνος, ὑπερϑέσεις τὸ πρῶτον ἦσαν, εἶτα μέμψοις
καὶ διαφοραὸ λανϑαάνονααι τοὺς ἐκτὸς, ἐπικρυπεομόνου
Διονυσίου, καὶ ταῖς ἄλλαις τὸν “Πλάτωνα ϑεραπείαις καὶ
τιμαῖς πειρωμένου παράγειν ἀπὸ τῆς Δίωνος δυνοίας,
οὐδ᾽ αὐτὸν ἔν 78 τοῖς πρώτοίς χρόνοις ἀποκαλύπεοντα
τὴ» ἀπιστίαν αὐτοῦ καὶ ψευδολογίαν, ἀλλ᾽ ἐγκαρτεροῦντα
καὶ σχηματιζόμενον. Οὕτω δὲ διακειμένων πρὸς ἀλλή-
λους, καὶ λανϑάχϑιν πάντας οἰομένων, Ἑλίκων ὁ Κυζικη-
νὸς, δὶς τῶν Πλάτωνος συνήϑων, ἡλίου προϑῖπεν ἔκλει-
ψιν" καὶ γβνομένης, ὡς προοῖπε, ϑανμασϑεὶς ὁ ὑπὸ τοῦ
τυράννου, δωρδὰν ἔλαβεν ἀργυρίου τάλαντον. Ἄ(στια-
πος δὲ, παΐζων πρὸς τοὺς ἄλλους φιλοσόφους, ἔ ἔφη τι καὶ
αὐτὸς ἔχειν τῶν παραδόξων προωπαν. ᾿Εκδίνων δὲ
φράσαι δεομένων. Ν Προλέγω τοίνυν», δἶπεν, ὀλίγου χρό-
᾿ νὸῳ Πλάτωνα καὶ Διονύσιον. ἐχϑροὺς γενησομένους.“
Τέλος δὲ, τὴν μὲν οὐσίαν τοῦ Δίωνος ὃ Διονύσιος ἐπώ-
λει, καὶ τὰ χρήματα κατεῖχε᾽ Πλάτωνα δ᾽ ἐν τῷ πϑρὶ
τὴν οἰκίαν κήπῳ διαιτώμενον εἰς τοὺς μισϑοφόρφους μ8-
τόστησο, πάλαι μισοῦντας αὐτὸν καὶ ζητοῦντας ἀνολοῖν,
Ῥεῦστ. ἸΧ. . - Β
4δ ΡΙυΤΑΒΟΗΙ
ὡς ποίϑοντα Διονύσιον ἀφεῖναι τὴν τυραννίδα, καὶ ζῇν
ἀδορυφόρητον.
ΧΧ. Ἐν τοιούτῳ κινδύνῳ γενομένου τοῦ Πλάτωνος,
οὗ περὶ Ἀρχύταν πυϑόμενοι, ταχὺ πέμπουσι πρεσβείαν
καὶ τριακόντορον ᾿ ἀπαιτοῦντες τὸν ἄνδρα παρὰ διονν-..
σίου, καὶ λέγοντος, ὡς αὐτοὺς λαβὼν ἀναδόχους τῆς
ἀσφαλείας πλούσϑιεν εὶς Συρακούσας. ᾿“πολογομένου δὲ
τοῦ Διονυσίου τὴν ἔχϑραν ἑστιάσεσι καὶ φιλοφροσύναις
πϑρὲ τὴν προπομπὴν, ἕν δὲ τι προαχϑέντος ὡς αὐτὸν
τοιοῦτον εἰσιδῖν" » Ἧπου, “Πλάτων, σολλὰ καὶ δεινὰ κα-
τηγορήσεις ἡμῶν πρὸς τοὺς συμφιλοσοφοῦντας" “ ᾧὑπο-
μειδιάσας ἐκοῖνος ἀπεχρίνατο" » Μὴ τοσαύτη λόγων ἐν
᾿Ακαδημίᾳ γένοιτο σπάνις, ὥστϑ σοῦ τινα μνημονεῦσαι 1“
Τοιαύτην μὲν τὴν ἀποστολὴν τοῦ Πλάτωνος γενέσθαι
λέγουσιν" οὐ μέντοι τὰ Πλάτωνος αὐτοῦ πάνυ τούτοις
συνάδει.
ΧΧΙ. Δίων δὲ καὶ τούτοις ἐχαλέπαινο, καὶ μετ ὀλί-
γον χρόνον ἐξοπολομώϑη παντάπασι, πυϑόμενος τὸ
περὶ τὴν γυναῖκα" πορὶ οὐ καὶ Πλάτων ἤνίξατο, γράφων
. πρὸς Διονύσιον. ἮΝ» δὲ τοιοῦτον. Μετὰ τὴν ἐκβολὴν
τοῦ Δίωνος, ἀποπέμπων Πλάτωνα Διονύσιος, ἐκέλευσεν
αὐτοῦ δι᾿ ἀποῤῥήτων πυϑέσθαι, μή τι κωλύοι: τὴν γυ-
ναῖκα πρὸς γάμον ἑτέρῳ δοϑῆναι" καὶ γὰρ ἣν λόγοςν
εἴτ᾽ ἀληϑὴς, δὲτο συντοϑεὶς ὑπὸ τῶν Δίωνα. “μισούντων,
ὡς οὐ καϑ' ἤδονὴν ὃ ὃ γάμος δἴη Δίωνι γεγονὼς». οὐδ᾽ οὐ- ᾿
ἄρμοστος ἣ πρὸς τὴν γυναῖκα συμβίωσις. Ὡς οὖν ἧκεν
ὃ Πλάτων ᾿᾿ϑήναζο, καὶ τῷ Δίωνι πϑρὲ πάντων ἐνέτυχε,
γράφει. πρὸς τὸν τύραννον ἐπιστολὴν, τὰ μὲν ἄλλα σα-
φὼς πᾶσιν, αὐτὸ δὲ τοῦτο μό 7γνώριμον ἐκείνῳ φρά-
ζουσαν" ὡς διαλεχϑείη Δίωνι ποδὶ τοῦ πράγματος ἐκεί-
ΒΊΟΝ. 19
γον, καὶ σφόδρα δῆλος εἴη χαλεπαίνων, εἰ τοῦτο Διογύ-
σιος ᾿ ἐξεργάσαιτο. Καὶ τότϑα μὲν ἔτε πολλῶν ἐλπίδων
οὐσῶν πρὸς τὰς διαλύσεις, οὐδὲν ἔπραξε περὶ τὴν ἀδελ.-
φὴν γοώτερον, ἀλλ᾽ οἷα μένειν αὐτὴν μετὰ τοῦ παιδίου
τοῦ Ζἴωνος οἰκοῦσαν. Ἐπεὶ δὲ παντάπασιν ἀσυμβάτως
οἶχε, καὶ “Πλάτων αὖϑις ἐλϑὼν ἀπεπέμῳφϑη πρὸς ἀπέ-
χϑειαν, οὕτω τὴν ᾿Αροτὴν ἄκουσαν δὶ τῶν φίλων, Τιμο-
χράτει, δίδωσιν" οὐ μιμησάμενος τὴν κατά : 78 τοῦτο τοῦ
πατρὸς ἐπιδίιειαν. Ἐγεγόνοι γὰρ, ὡς ἔοικθ, κακδίνῳ
“Πολύξενος, ὃ τὴν ἀδελφὴν ἔ ἔχων αὐτοῦ, Θέστην, πολέμιος.
᾿Αποδράντος οὖν αὐτοῦ διὰ φόβον,. καὶ φυγόντος ἐκ Σι-
καλίας, μεταπεμψάμενος ἡτιᾶτο τὴν ἀδελφὴν ᾿ ὅτε συγει-
δυῖα τὴν φυγὴν τοῦ ἀνδρὸς οὐ κατοῖπϑ πρὸς αὑτόν. Ἡ
δὲ ἀνεκπλήκτως καὶ γῇ “4 ἀφόβως: » Εἶθ᾽ οὕτως σοι
δοκῶ, Διονύσιθ, φαύλη γυνὴ 787 ονέγαι καὶ ἄνανδρος,
ὥστα προγνοῦσα τὴν φυγὴν τοῦ ἀνδρὸς οὐκ ἂν συνδχ-
σλϑῦσαι καὶ μετασχεῖν τῆς αὐτῆς τύχης; .4λλ᾽ οὐ προέ-
γνων. Ἐπεὶ καλῶς εἶχῴ μοι μᾶλλον, ΠΠολυξένου γυναῖκα
φεύγοντος, ἢ σοῦ τυραννοῦντος ἀδελφὴν, λέγεσϑαι."
Ταῦτα τῆς Θέστης παῤῥησιασαμένης, ϑαυμάσαι λέγουσι
τὸν τύραννον. ᾿Εϑαύμασαν δὲ καὶ οἱ Συρακούσιοι τὴν
ἀρϑτὴν τῆς γυναικὸς, ὥστε καὶ μυτὰ τὴν κατάλυσιν τῆς
τυραννίδος ἐκείνῃ τιμὴν καὶ ϑεραπείαν βασιλικὴν ὑπάρ-
χβιν" ἀποθανούσης δὲ, δημοσίᾳ πρὸς τὴν ταφὴν» ἐπακο-
λουϑῆσαι τοὺς πολέτας. Ταῦτα μὲν οὖν οὐκ ἄχρηστον
ἔχοι τὴν παρέκβασιν.
ΧΧΙΙ. Ὁ δὲ 4ίων ἐντοῦϑεν ἤδη τρέπεται πρὸς πό-
λεμον" αὐτοῦ μὲν πλάτωνος ὠιποδὼν ἱσταμένου δὲ αἰδῶ
τῆς πρὸς Διονύσιον ξοενίᾳς καὶ γῆρας, Σπουσίππον δὲ
καὶ τῶν ἄλλων ὁταίρων τῷ Δίωνι σνυλλαμβανόγτων, καὶ
ΒΔ
οὐ ΡΠ ΤΑΒΟΗΙ
παρακελουομένων ἐλουϑεροῦν Σικολίαν, , χεῖρας ὀρέγουσαν
αὐτῷ, καὶ προϑύμως ὑποδεχομένην. Ὅτ γὰρ ἐν Συρα-
κούσαις π λάτων διότριβεν, οἷ περὶ Σπεύσιππον, ὡς ἔοικε,
μᾶλλον ἀναμιγνύμενοι τοῖς ἀνϑρώποις κατομάνϑανον
τὴν διάνοιαν αὐτῶν. Καὶ τὸ μὲν πρῶτον ἐφοβοῦντο τὴν
παῤῥησίαν, ὡς διάπειραν οὐσαν ὑπὸ τοῦ τυράννου" χρό-
νῳ δ᾽ ἐπίστευσαν. Ὁ γὰρ αὐτὸς ἣν παρὰ πάντων λόγος
δεομένων καὶ παρακβλθυομένων ἐλϑεῖν Δίωνα, μὴ γναὺς
ἔχοντα, μηδ᾽ ὁπλίτας, μηδ᾽ ἵππους, ἀλλ᾽ αὐτὸν εἰς ὑπη-
ρϑτικὸν ἐμβάντα, χρῆσαι τὸ σῶμα καὶ τοὔνομα Σικομιώ-
ταῖς ἐπὶ τὸν Διονύσιον. Ταῦτα τῶν περὶ Σπούσιππον
ἀγγδλλόντων, ἐπιῤῥωσϑεὶς ἐξενολόγει κρύφα καὶ δι᾿ ὅτέ-
ρῶν», ἐπικρυπτόμενος τὴν διάνοιαν. Συνέπραττον δὲ καὶ
τῶν πολιτικῶν πολλοὶ καὶ τῶν φιλοσόφων, ὃ τὸ Κύπριος
Εὔδημος, εἷς ὃν “ἡριστοτέλης ἀποϑανόντα τὸν πορὶ ψυ-
χῆς διάλογον ἐποίησε, καὶ Τιμωνίδης ὃ “ευχάδιος. Σὺυν-
ἔστησαν δὲ καὶ Μίλταν. αὐτῷ τὸν Θεσσαλὸν, ἄνδρα
μάντιν, καὶ μετεσχηκότα τῆς ἐν ᾿Ἀκαδημίᾳ διατριβῆς.
Τῶν δ᾽ ὑπὸ τοῦ τυράννου πορυγαδευμένων, οὐ μεῖον ἢ
χιλίων ὃ ϑντων, πέντ καὶ δἴκοσι μόνοι τῆς στρατείας ἐπκοι-
γώνησαν, οὗ Ἃ δ᾽ ἄλλοι. προύδοσαν ἀποδειλιάσαντες. Ὁρ-
μητήριον δ᾽ ἣν ἢ Ζακυνϑίων. »ῇῆσος, εἰς ἣν οὗ στρατιῶται
συνελέγησαν, ὀκτακοσίων ἐλάττους γενόμενοι" γνώριμοι
δὲ πάντες ἐκ πολλῶν καὶ μεγάλων στρατειῶν, καὶ τοῖς
σώμασιν ἡσκημένοι διαφερόντως" ἐμπειρίᾳ δὲ καὶ τόλμῃ
πολὺ πάντων κράτιστοι, καὶ δυνάμενοι πλῆϑος, ὅσον
ἤλπιζον ἕξειν ἐν Σοιλέᾳ Δίων, ὑπεχκαῦσαι καὶ συνεξορ-
μῆσαι πρὸς ἀλκήν.
ΧΧΗΙ. Οὗτοι μὲν πρῶτον ἀκούσαντες, ἐπὶ Διονίύ-
σιον καὶ Σικδλίαν αἴρεσϑαι τὸν στόλον, ἐξεπλάγησαν
ὍΙΟΝ. 21
καὶ κατέγνωσαν, ὡς ὀργῆς τινος παραφροσύνῃ καὶ μανίᾳ
τοῦ Δίωνος, ἢ γρηστῶν ἐλπέδων ἀπορίᾳ, ῥιπεοῦντος δαυ-
τὸν εἰς ἀπεγνωσμένας πράξϑις᾽ καὶ τοῖς ἑαυτῶν ἡγεμόσι
καὶ ξενολόγοις ὠργίζοντο, μὴ προειποῦσιν εὐϑὺς ἐξ ἀρ-
χῆς τὸν πόλεμον. Ἐπεὶ δὲ Δίων τῷ λόγῳ τὰ σαϑρὰ
τῆς τυραννίδος ἐποξιὼν ἐδίδασκεν, ὡς οὐ στρατιώτας,
ἀλλὰ μᾶλλον ἡγεμόνας αὐτοὺς κομίζοι, Συρακουσίων καὶ
τῶν αἀλλῶν Σικελιωτῶν πάλαι πρὸς ἀπόστασιν ἑτοίμων
ὑπαρχόντων᾽ μετὰ δὲ τὸν Δίωνα διαλεχϑώτος αὐτοῖς
«Ἀλκιμένους », ὃς πρῶτος ὧν » ἀχαιῶν δόξῃ καὶ γένει συνε-
στράτενεν, ἐπείσϑησαν. Ἦν μὲν οὖν ϑέρους ἀκμὴ; καὶ
κατεῖχον ἐτησίαι τὸ πέλαγος" ἢ δὲ σολήνη διχομηνίαν
ἦγ. Τῷ δ᾽ ᾿ἀπόλλωνι ϑυσίαν μϑδγαλοπροπὴ παρασκεου-
ἄσας ὃ “Δίων, ἐπόμπουσε μετὰ τῶν στρατιωτῶν κεκοσμη-
μένων ταῖς πανοπλίαις πρὸς τὸ ἱερόν" καὶ μετὰ τὴν ϑυ-
σίαν ἐν τῷ σταδίῳ τῶν Ζακυνϑίων κατακλεϑέντας αὐτοὺς
εἱστία, ϑαυμάζοντας ἀργυρῶν καὶ χρυσῶν ἐχπωμάτων
καὶ τραπεζῶν ὑπερβάλλουσαν ἰδιωτικὸν πλοῦτον λαμ-
πρότητα, καὶ λογιζομένους, ὅτι ᾿παρηκμακὼς ἀνὴρ ἤδη
καὶ τοσαύτης εὐπορίας κύριος οὐκ ἂν ἐπιχοιροίη παρα-
βόλοις πράγμασι χωρὶς ἐλπίδος βεβαίου, καὶ φίλων
ἐνδιδόντων ἐκεῖϑυν αὐτῷ τὰς πλείστας καὶ μεγίστας
ἀφορμάς.
ΧΧιν. Μετὰ δὲ τὰς σπονδὰς καὶ τὰς νδνομισμένας
κατευχὰς ἐξέλιπον ἢ σϑλήνη. Καὶ τοῖς μὲν περὲ τὸν
4ἴωνα ϑανμαστὸν οὐδὲν ἢ ἤν; "λογιζομένοις τὰς ἐιλειπτι-
κὰς περιόδους, καὶ τὴν γινομένην τοῦ σκιάσματος ἀπάν-
τηδιν πρὸς τὴν σϑλήνην, καὶ τῆς γῆς τὴν ἀντίφραξιν πρὸς
τὸν ἥλιον. ᾿Επεὶ δὲ τοῖς στρατιώταις διαταραχϑεῖσιν
ἔδει τινὸς παρηγορίας, Μίλεας, ὃ μάντις, ἐν μέσω κατα-
7. ΡΠ υΤΑΈΆΟΗΙ
στὰς, ἐκέλδυε ϑαῤῥοῖν αὐτοὺς καὶ προσδοκᾷν τὰ κράτε-
στα΄ σημαΐνοιν γὰρ τὸ δαιμόνιον ἔκλοιψίν τινα τῶν νῦν
ἐπιφανῶν" ἐπιφανέστερον δὲ μηδὲν δἶναι τῆς Διονυσίου
τυραννίδος, ἧς τὸ λαμπρὸν ἀποσβέσειν ἐκείνους δουϑὺς
ἁψαμένους ᾽ Σικελίας. Τοῦτο μὲν οὖν Μᾶλτας εἰς μᾶσον
ἐξέϑηκϑ πᾶσι" τὸ δὲ τῶν μελισσῶν, αἵ περὶ τὰ πλοῖα
τοῦ “ἴωνος ὥφϑησαν ἐσμὸν λαμβάνουσαι κατὰ πρύμναν,
ἰδίᾳ πρὸς αὐτὸν καὶ τοὺς φίλους ἔφραξο δεδιέναι, μὴ
καλαὶ μὲν αἷ πράξϑις αὐτοῦ γένωνται, χρόνον δ᾽ ολίγον
ἀνϑήσασαι μαρανϑῶσι. “Ἵἔγεται δὲ, καὶ τῷ Διονυσίῳ
πολλὰ τερατώδη παρὰ τοῦ δαιμονίον ᾿γενέσϑαι σημεῖα.
“Δετὸς μὲν 7ὰρ, ἁρπάσας δοράτιον. τινὸς τῶν δορυφόρων,
ἀράμενος ὑψοῦ καὶ φέρων ἀφῆκεν δὲς τὸν βυϑόν. Ἡ δὲ
προσχλύζουσα πρὸς τὴν ἀκρόπολιν ϑάλασσα μίαν ἡμέ-
ραν τὸ ὕδωρ γλυκὺ καὶ πότιμον παρέσχεν, ὥστε γϑυσα-
μένοις «τᾶσι κατάδηλον εἶναι. Χοῖροι δ᾽ ἐτέχϑησαν
αὐτῷ, τῶν μὲν ἄλλων οὐδενὸς ὀρ δεοῖς μορίων, ὦτα δ᾽ οὐκ
ἔχοντες. ““ποφαίνοντο δ᾽ οἱ μάντεις, τοῦτο μὲν ἀπο-
στάσϑως καὶ ἀπειϑείας, ϑἶναι σημεῖον; ὡς οὐκ ἔτι τῶν
πολιτῶν ἀκουσομένων τῆς τυραγνίδος" τὴν δὲ γλυκύτητα
τῆς ϑαλάσσης μεταβολὴν καιρῶν ἀγιαρῶν καὶ ; πονηρῶν
εἰς πράγματα χρηστὰ φέρειν Συρακουσίοις. “Ἀετὸς δὲ,
ϑεράπων. Διός" λόγχη δὲ, “παράσημον ἀρχῆς καὶ δυνα-
σταίας᾽ ἀφανισμὸν οὖν καὶ κατάλυσιν τῇ τυραν» δι βου-
λεύειν τὸν τῶν ϑεῶν μέγιστον. Ταῦτα μὲν οὖν Θεό-
σπομπος ἱστόρηκε.
ΧΧν. Τοὺς δὲ στρατιώτας τοὺς “ἴωνος ἐξοδέξαντο
στρογγύλαι δύο ναῦς, τρίτον δὲ πλοῖον οὐ μέγα, καὶ δύο
τριακόντοροι παρηκολούϑουν. Ὅπλα δὲ, χωρὶς ὧν εἶχον
οἱ στρατιῶται, δισχιλίας μὲν ἐκόμιζεν ἀσπίδας, βέλη δὲ
ΒΊΟΝ. 23
καὶ δόρατα πολλὰ, καὶ πλῆϑος ἐφοδίων ἄφϑονο», ὅπως
ἐπιλίπῃ μηδὲν αὐτοὺς ποντοποροῦντας" ἅτε δὴ τὸ σύμ-
σεαν ἐπὶ πνεύμασι καὶ ϑαλάσσῃ πεποιημένους τὸν πλοῦν,
διὰ τὸ τὴν γῆν φοβεῖσϑαι, καὶ πυνϑάνεσθαι, Φίλιστον
ἐν Ἰαπυγίᾳ γαυλοχοῦντα παραφυλάττειν». “Ἡραιῷ δὲ καὶ
μαλαχῷ πνϑύμοτι πλεύσαντες ἡμέρας δώδεκα, τῇ τρισ-
καιδεκάτῃ κατὰ Π ᾿ἄχυνον ἦσαν, ἄχραν τῆς Σιδλίας.
Καὶ πρῶτος μὲν ὃ κυβερνήτης κατὰ τάχος ἐκέλουσεν
ἀποβαίνειν ᾽ ὡς, ἂν ἀποσπασϑῶσι τῆς γῆς , καὶ τὴν
ἄχραν ὁχόντες ἀφῶσι, πολλὰς ἡμέρας καὶ νύχτας ἐν τῷ
πελάγει τριβησομένους, ὥρᾳ ϑέρους γότον περιμένοντας.
4ἰων δὲ τὴν ἐγγὺς τῶν πολεμίων ἀπόβασιν δοδιὼς, καὶ
τῶν πρόσω μᾶλλον ἅψασϑαι βουλόμενος, παρέπλϑουσϑ
τὸν Πάχυνον. Ἐκχ δὲ τούτου, τραχὺς μὲν ἀπαρκτίας
. ἐπιπεσὼν ἤλαυνε πολλῷ κλύδωνι τὰς ναῦς ἀπὸ τῆς Σιιδ-
λίας, ἀστραπαὶ δὲ καὶ βρονταὶ, φανέντος ἀρκτούρου,
συμποσοῦσαι, πολὺν ἐξ οὐρανοῦ χειμῶνα καὶ ῥαγδαῖον
ὄμβρον ἐξέχϑαν" ᾧ τῶν ναυτῶν συνταραχϑέντων, καὶ
πλάνης γενομένης, παϑυρῶσιν αἰφνίδιον ὑπὸ τοῦ κύ-
ματος ὠϑουμένας τὰς ναῦς ἐπὶ τὴν πιρρὸς «Διβύην Κέρκι-
νὰν, ἢ ἡ μάλιστα κρημνώδης ἀ ἀπήντα καὶ τραχεῖα προσφε-
ρομένοις αὐτοῖς ἡ νῆσος. Μικρὸν οὖν δεήσαντος ἐχρι-
φῆναι καὶ συντριβῆναι πϑρὲὶ τὰς πέερας, ἐβιάζοντο πρὸς
κοντὸν παραφερόμενοι μόλις" ἕως ὃ χειμὼν ἐλώφησε, καὶ
πλοίῳ συντυχόντες, ἔγνωσαν ἐπὶ ταῖς καλουμέναις κϑιρα-
λαῖς τῆς μεγάλης Σύρτϑως ὄντες. ᾿᾿ϑυμοῦσι δ᾽ αὐτοῖς
πρὸς τὴν γαλήνην καὶ διαφερομένοις αὔραν τινὰ κατό-
σπϑιρὲν ἥ χώρα νότιον, οὐ πάνυ προσδεχομένοις γνύτο»,
οὐδὲ πιστούουσι τῇ μοταβολῇ. Κατὰ μικρὸν δὲ ῥωννυ-
μένου τοῦ πγούματος καὶ μέγοϑος λαμβάνοντος, ἐκτοῖ»
9Άά ΡΙΤΑΒΟΗΙ
γαντὸς ὅσον ἦν ἱστίων » καὶ προσευξάμενοι τοῖς ϑεοῖς,
πελάγιοι πρὸς τὴν Σικολίαν ἔρουγὸν ἀπὸ τῆς «Διβυης"
καὶ ϑέοντες ἐλαφρῶς, πεμπταῖοι κατὰ Μίνωαν ὡρμί-
σαντο, πολισμάτιον ἐν τῇ “Σικολίᾳ τῆς Καρχηδονίων ἐπι-
κρατείας. Ἔτυχϑ δὲ παρὼν ὃ Καρχηδόνιος ἀρχὼν, Σύ-
»αλος, ἐν τῷ χωρίῳ, ξένος ὦ ὧν καὶ φίλος Δίωνος. ᾿Δγνοῶν
δὲ τὴν παρουσίαν αὐτοῦ καὶ τὸν στόλον, ἐποιφᾶτο κω-
λύειν τοὺς στρατιώτας ἀποβαίνοντας. Οἱ δὲ μοτὰ τῶν
ὅπλων ἐκδραμόντες ᾿ ἀπέκτειναν μὲν οὐδένα" ἀπειρήκοι
γὰρ ὃ Δίων διὰ τὴν οὖσαν αὐτῷ φιλίαν πρὸς τὸν Καρ-
χηδόνιον" φεύγουσι. δὲ συνϑισπεσόντος αἱροῦσι τὸ χω-
ρίρον. Ὡς δ᾽ ἀπήντησαν ἀλλήλοις οἱ ἡγεμόνος καὶ ἡσπά-
σαντο, Δίων μὲν ἀπέδωκϑ τὴν πόλιν Συνάλῳ, οὐδὲν ἀδε-
κήσας" Σύναλος δὲ τοὺς στρατιώτας ἐξένιζε, καὶ συμπα-
ρϑσκϑύαζεν, ὧν Δίων ἐδεῖτο.
ΧΧΥῚ. “Μάλιστα δ᾽ αὐτοὺς ἐθάῤῥυνο, τὸ ) συμβεβη-
κὸς αὐτομάτως πϑρὶ τὴν τὴν ἀποδημίαν τοῦ Διονυσίου.
Ἰγϑωστὶ γὰρ ἐκπτοπλουκὼρ ἐτύγχανον ὁγδοήκοντα ναυσὶν
εἰς τὴ» Ἰταλίαν. 4 ναὶ τοῦ Δίωνος παρακαλοῦντος
ἐνγταῦϑα τοὺς στρατιώτας ἀναλαμβάνειν, σεολὺν χρόνον
ἐν τῇ ϑαλάσσῃ κεκακωμένους, οὐχ ὑπέμειναν αὐτοὶ,
σπεύδοντες ἃ ἁρπάσαι τὸν καιρὸν , αλλ ἐκέλουον ἦγ
τὸν. Δίωνα πρὸ; τὰς Συρακούσας. ἀποσμνατάμνος
οὖν τὰ περιόντα τῶν ὅπλων καὶ τῶν φορτίων ἐκοῖ, καὶ
τοῦ Συνάλου δοηϑοὶς, ὅταν ῇ καιρὸς, ἀποστεῖλαι πρὸς
αὐτὸν, ἐβάδιζον ἐπὶ τὰς Συρακούσας, Πορευομένῳ δ᾽
αὐτῷ πρῶτον μὲν “Ἰχρογαντίνων προσοχώφησαν ἱππεῖς
διακόσιοι τῶν πϑρὸ τὸ Ἔκνομον οἰκούντων, μοτὰ δὲ τού-
τους Γελῶοι. Ταχὺ δὲ τῆς φήμης διαδραμούσης εἷς
Συρακούσας, Τιμοκράτης, ὃ τῇ “έωνος γυναικὶ συνοικῶν,
ΒΊΟΝ. 40
“ιονυσίον ἀδελφῇ, τῶν ἀπολελθιμμένων ἐν τῇ πόλει φί-
λων προεστὼς , ἐκπέμπει κατὰ. τάχος ἄγγελον τῷ “πονυ-
σίῳ, γράμματα κομίζοντα περὶ τῆς Δίωνος ἀφίξεως.
Αὐτὸς δὲ τοῖς κατὰ τῆν᾽ πόλιν προσεῖχϑ ϑορύβοις καὶ
"ινήμασιν, ἐπηρμένων μὲν πάντων, διὰ δ᾽ ἀπιστίαν ἔτι
καὶ φόβον ἡσυχαζόντων». Τῷ δὲ πομφϑέντι γραμματο-
φόρῳ τύχη τις συμπίπτει παράλογος. 4Διαπλεύσας γὰρ
εἰς τὴν Ἰταλίαν, καὶ τὴν “Ῥηγύνην διελϑὼν, ἐπειγόμενος
εἰς Καυλωνίαν πρὸς Διονύσιον, ἀπήντησϑ τινὶ τῶν συνή-
ϑῶὼν ἱερεῖον νϑωστὶ τοϑυμένον κομίζοντι' καὶ λαβὼν
παρ αὐτοῦ μοῖραν τῶν κρδών, ἐχώρει σπουδῇ. Τῆς δὲ
νυκτὸς μέρος ὁδεύσας, καὶ μιιρὸν ἀποδαρϑεῖν ὑπὸ κόπου
βιασϑεὶς, ὡς εἶχο, παρὰ τὴν ὁδὸν ἐν ὑλῃ τινὸ κατέκλινδν
ἑαυτόν. Πρὸς δὲ τὴν ὀσμὴν λέχος, ἐπελϑὼν, καὶ λαβό-
μδνος τῶν κρδῶν ἀναδοδεμένων ἐκ τῆς πήρας, ὥχοτο φέ-
ρων ἅμα σὺν αὐτοῖς τὴν πήραν, ἐν ἢ τὰς ἐπιστολὰς ὁ
ἄνϑρωπος εἶχεν. Ὡς δὲ διογερϑεὶς ἤσϑετο, καὶ πολλὰ
μάτην σπλανηϑεὶς᾿ καὶ διώξας οὔχ εὗρεν, ἔγνω μὴ πορεύδ-
σϑαι δίχα τῶν γραμμάτων πρὸς τὸν τύραννον » ἀλλ᾽
ἀποδρὰς ἐκποδὼν γενέσϑαι.
ΧΧΥΠ. ἽἹιονύαιος μὲν οὖν ὀψὲ καὶ “παρ᾽ ἑτέρων
ἔμελλο πυνϑάνεσθαι τὸν ἐν Σικδλίᾳ πόλεμον. Δίωνι δὲ
πορευομένῳ Καμαριναῖοί τὸ προσέϑεντο, καὶ τῶν κατ
ἀγροὺς Συρακουσίων. ἀγισταμένων ἐπόέῤῥοι πλῆϑος οὐκ ᾿
ὀλίγον. Οὗ δὲ μετὰ Τιμοχράτουρ τὰς Ἐπιπολὰς φυλάσ-
σοντες «Αθοντῖνοι καὶ Καμπανοὶ, λόγον ψευδη προσπέμ-
Ψαντος εἰς ἀντοὺς τοῦ Δίωνος, ὡς ἐπὶ τὰς πόλεις πρῶ-
τον τρέποιτο τὰς ἐχδίνων, ἀπολισεόνεεος ᾧχοντο τὸν Τιμο-
χράτην, τοῖς οἰκϑίοις βοηθήσοντες. Ὡς δ᾽ ἀπηγγέλϑη
ταῦτα πρὸς τὸν Δίωνα περὶ τὰς Μακρὰς στρατοπδού-
36 ΡΠ ΠΤΑΒΟΗΙ
οντα, γυχτὸς ἔτι τοὺς στρατιώτας ἀναστήσας, πρὸς τὸν
Ἄγναπον ποταμὸν ἥκεν , ἀπέχοντα τῆς πόλοως δέκα στα-
δίους. ᾿Ἐγιαῦϑα δὲ τὴν σπορϑίαν ἐπιστήσας ἐσφαγιάζετο
πρὸς τὸν ποταμὸν, ἀνατέλλοντι τῷ ἡλίῳ προσευξάμενος"
ἅμα δ᾽ οἱ μάντεις παρὰ τῶν ϑεῶν νέκην ἔφραζον αὐτῷ.
Καὶ ϑεασάμενοι τὸν 4ἰωνα διὰ τὴν ϑυσίαν ἐστοφανω-
μένον οἱ παρόντες, ἀπὸ μιᾶς ὁρμῆς ἐστεφανοῦντο πᾶν-
τος. σαν δὲ πεντακισχιλίων οὐκ ἐλάττους προσγεγο-
γότος κατὰ τὴν ὁδόν. ᾿Ὡπλισμένοι δὲ φαύλως ἐκ τοῦ
προστυχόντος, ἀνεπλήρουν τῇ προϑυμίᾳ τὴν τῆς παρα-
σκονῆς ἔνδοιαν, ὥστε, κινήσαντος τοῦ Δίωνος, δρόμῳ χω-
ρεῖν μετὰ χαρᾶς καὶ βοῆς ἀλλήλους παρακαλοῦντας ἐπὶ
τὴν ἐλουϑερίαν.
ΧΧΨΝΠΙ. Τῶν δ᾽ ἐν τῇ πόλει Συρακουσίων οἷ μὲν
γνώριμοι καὶ χαρίεντες, ἐσθῆτα καϑαρὰν ἔχοντες, ἀπήν-
των ἐπὶ τὰς πύλας" οἱ δὲ πολλοὶ τοῖς τυράννον φίλοις
ἐποτίϑεντο, καὶ συγήρπαξον τοὺς καλουμάνους προσα-
γωγέας, ἀνϑρώπους ἀνοσίους, καὶ ϑεοοῖς ἐχϑροὺς, οἱ
περιενύστουν ἐν τῇ πόλει καταμεμιγμέγοι τοῖς Συραχου-
σίοις, πολυπραγμονοῦντος καὶ διαγγέλλοντος τῷ τυράννῳ
τὰς τὸ διανοίας καὶ τὰς φωνὰς ἑκάστων. Οὗτοι μὲν οὖν
πρῶτοι δίνην ἐδίδοσαν ὑπὸ τῶν προστυγχανόντων ἀπο-
τυμπανιζόμενοι. . Τιμοκράτης δὲ, συμμίξαι τοῖς φρου-
ροῦσι τὴν ἀκρύπολιν μὴ δυνηϑεὶς, ἵππον λαβὼν διδξέποσε
τῆς πόλδως, καὶ στάντα φούγων ἐνέπλησε φόβου καὶ τα-
ραχῆς, ἐπὸ μεῖζον αἴρων τὰ τοῦ Δίωνος, ὡς μὴ δοχοίη
μέτριόν τι δείσας ἀποβοβλεριέναι τὴν πόλιν; Ἔν τούτῳ
δὲ καὶ Δίων προσευχόμενος ἤδη καταφανὴς ἣν; πρῶτος
αὐτὸς ὡπλισμένος λαμπρῶς " καὶ παρ᾽ αὐτὸν, ἔνϑεν μὲν
ὃ ἀδελφὸς Μεγακλῆς, ἔνϑεν δὲ Κάλλμππος ὃ ᾿4ϑηναῖος,
β
ὉΓΟΝ. 21
ἐστεφανωμένοι. Τῶν δὲ ξένων, ἑκατὸν μὲν οἵποντο φύ-
λακὸς πϑρὶ τὸν Δίωνα, τοὺς δ᾽ ἄλλους ἦγον οἵ λοχαγοὶ
διακεκοσμημένους, ϑοωμένων τῶν Συρακουσίων, καὶ δε-
χομένων ὥσστερ ἵεράν τινα καὶ ϑεοπρεπῆ πομπὴν, ἐλευ-
«ϑερίας καὶ δημοχρατίας δὲ ἐτῶν ὀκτὼ καὶ τοτταράκοντα
κατιούσης δὶς τὴν πόλιν.
ΧΧΙΧ. Ἐποὶ δ᾽ εἰσῆλθεν ὃ Δίων κατὰ τὰς Μενιτί-
δας πύλας, τῇ σάλπιγγι καταπαύσας τὸν ϑόρυβον ἐχή-
, ρυξον, ὅτι Δίων καὶ Μεγακλῆς ἥκοντος ἐπὶ καταλύσει τῆς
τυραννίδος ἐλευϑεροῦσι Συρακουσίους καὶ τοὺς ἄλλους
Σικϑλιώτας ἀπὸ τοῦ τυράννου. Βουλόμενος δὲ καὶ δι
δαυτοῦ προσαγοροῦσαι τοὺς ἀνθρώπους, ἀνΐει διὰ τῆς
“᾿χραδινῆς, ἑκατέρωθεν παρὰ τὴν ὁδὸν τῶν Συρακουσίων
ἱερεῖα καὶ τραπέζας καὶ χρατῆρας ἱστάντων" καὶ καϑ'
οὺς γένοιτο, προχύταις τὸ βαλλόντων, καὶ προστρεπομέ-
γων ὥσπορ ϑεὸν κατευχαῖς. Ἣν δ᾽ ὑπὸ τὴν ἀκρόπολιν
καὶ τὰ πεντάπυλα, Διονυσίου κατασκϑυάσαντος , ἥλιο-
τρόπιον καταφανὲς καὶ ὑψηλόν. Ἐπὶ τούτῳ προβὰς
ἐδημηγόρφησε, καὶ παρώρμησε τοὺς πολίτας ἀντέχοσϑαι
τῆς ἐλευϑερίας. Οἱ δὲ χαίροντες καὶ φιλοφρονούμενοι
κατέστησαν ἀμφοτέρους αὐτοκράτορας στρατηγοὺς, καὶ
προσείλοντο, βονλομένων καὶ δεομένων ἐκείνων, αὐτοῖς
συνάρχοντας εἴκοσιν᾽' ὧν ἡμίσοις ἦσαν ἐπ τῶν μετὰ
Δἴωνος ἀπὸ τῆς φυγῆς συγκατερχομόνων. Τοῖς δὲ
μάγτεσι» αὖϑις ἐδόκοι, τὸ μὲν ὑπὸ πόδας λαβεῖν τὸν
Δίωνα δημηγοροῦντα τὴν φιλοτιμίαν καὶ τὸ ἀνάϑημα
τοῦ τυράννου ᾽ λαμπρὸν εἶναι σημεῖον" ὅτι δ᾽ ἡλιοτρό-
πίον ἦν, ἐφ᾽ οὗ βοβηκὼ; ἡρέθη στρατηγὸς, ὠῤῥώδουν,
μὴ τροπήν τινα τῆς τύχης αἱ πράξεις ταχεῖαν λάβωσιν.
Ἔκ τούτου τὰς μὲν Ἐπιπολὰς ἑλὼν, τοὺς καϑειργμένους
38 ο ΡΕΟΤΆΒΟΗΙ
τῶν πολιτῶν ἔλυσε, τὴν δ᾽ ἀκρόπολιν ἀπετδίχισεν. Ἑ-
βδόμῃ δ᾽ ἡμέρᾳ Διονύσιος κατέπλευσεν εἰς τὴν ἀκρόπο-
λιν, καὶ Δίωνι προσῆγον ἅμαξαι τὰς πανοπλίας, ἃς. Συ-
νάλῳ κατέλεισιδ. Ταύτας διόνωμϑ τοῖς σιολέταις, τῶν δ᾽
ἄλλων ἕκαστος ἑαυτὸν, ὡς δυνατὸν ἦ ἤν, ἐχόσμϑι καὶ πα-
ρεῖχεν ὁπλίτην πρόϑυμο».
ΧΧΧ. Διονύσιος δὲ πρῶτον ἐδίᾳ πρὸς Δίωνα πρέ-
σβϑις ἔπεμπεν ἀποποιρώμενος" ἔπειτα κελούσαντος ἐκδῖς-
ψου διαλέγεσϑαι κοινῇ Συρακουσίοις, ὡς ἐλου ϑέροις οὖ.
σιν, ἐγένοντο λόγοι διὰ τῶν πρέσβϑων παρὰ τοῦ τυράν-
γον φιλάνϑρωποι, φόρων ὑπισχνουμένου μετριότητα, καὶ
ῥᾳστώνην στρατειῶν, ὧν αὐτοὶ σύμψηφοι γένωνται.
Ταῦτ᾽ ἐχλεύαζον οἱ Συρακούσιοι. “ἰὼν δ᾽ ἀπεκρίνατο
τοῖς πρέσβεσι ; μὴ διαλέγεσϑαι πρὸς αὐτοὺς Διονύσιον,
εἰ μὴ τὴν ἀρχὴν ἀφίησιν' ἀφιέντι δὲ συμπράξειν, ἃ δεῖ,
αὐτὸς, κἂν ἄλλο τι τῶν μετρίων δύνηται, μεμνημένος τῆς
οἰκδιότητος. Ταῦτα Διονύσιος ἐπῇνϑι; καὶ στάλεν ἔπεμπϑ
πρέσβεις, κθλούων ἥκειν τινὰς εἰς τὴν ἀκρόπολιν τῶν Συ-
ρακουσίων, οἷς τὰ μὲν πείϑων, τὰ δὲ ποιϑόμενος, διαλέ-
ξδται περὶ τῶν κοινῇ συμφερόντων». Ἐπέμφϑησαν οὖν
ἄνδρες πρὸς αὐτὸν » οὕς “ἰὼν ἐδοκίμαζο. Καὶ λόγος
πολὺς ἐκ τῆς ἄκρας εἰς τοὺς “Συρακουσίους κατήδι, 4:ο-
»ύσιον ἀφήσειν τὴν τυραννίδα, καὶ μάλλον ἑαυτοῦ χάριν,
ἢ Δίωνας. Ἦν δὲ δύλος ἢ ῇ προσποίησις αὕτη τοῦ τυ-
ράνγνου καὶ σκδυωρία κατὰ τῶν Συρακουσίων. Τοὺς μὲν
γὰρ ἐλθόντας πρὸς αὐτὸν ἐκ πόλοως συγκλείσας εἶχε.
τοὺς δὲ μισϑοφόρους πρὸς ὄρϑρον ἐμπλήσας ἀχράτον,
δρόμῳ πρὸς τὸ περιτείχισμα τῶν Συρακουσίων ἀφῆκϑ᾽'
γδνομένης δὲ τῆς προσβολῆς ἀνελπίστου, καὶ τῶν βαρ-
βάρων ϑράσοι πολλῷ καὶ ϑορύβῳ καϑαιρούντων τὸ
᾿ ΤΟΝ. 29
διατείχισμα, καὶ τοῖς: Συρακουσίοις ᾿ἐπιφϑρομένων, οὐδεὶς
ἐτόλμα μένων ἀμύνεσϑαι, σπλὴν τῶν ξένων τῶν Δίωνος,
οἷ ἱ πρῶτον αἰσϑόμενοι τὸν ϑόρυβον. ἐξεβοήϑησα». Οὐδ᾽
οὗτοι δὲ τῆς βοηϑείας τὸν τρόπον συνοφρόνουν, οὐδ᾽
᾿ δἰσήκουον ὑπὸ κραυγῆς καὶ πλάνης τῶν φευγόντων Συ-
ρακουσίων, ἀναποφυρμένων αὐτοῖς καὶ διοχϑϑόντων"
πρίν γ8 δὴ Δίων, ἐιδὲ λέγοντος οὐδοὶς κατήκονεν, ἔργῳ
τὸ πρακτέον ὑφηγήσασϑαι βουλόμενος, ἐμβάλλοι πρῶτος
εἰς τοὺς βαρβάρους, καὶ γίνεται περὶ αὐτὸν ὑξεῖα καὶ
δεινὴ μάχη, γινωσκόμενον οὐχ ἡ ἅντον ὑπὸ τῶν πολομίων,
ἢ τῶν φίλων" ὥρμησαν γὰρ ἅμα πάντες ἐμβοήσαντες.
Ὁ δ᾽ ἦν μὲν ἤδη βαρύτερος δι’ ἡλικίαν, ἢ ῆ κατὰ τοιούτους
ἀγῶνας, ἀλκῇ δὲ καὶ ϑυμῷ προσφερομένους ὑφιστάμενος
καὶ ἀνακόπτων, τιτρώσκεται λόγχῃ τὴν χεῖρα, πρὸς δὲ
τὰ ἄλλα βέλη καὶ τὰς ἐκ χειρὸς πληγὰς μόμς ὃ ϑώραξ
ἤρκδσο, διὰ τῆς ἀσπίδος δόρασι πολλοῖς καὶ λόγχαις
τυπτόμονος" ὧν κατακλασϑέντων, κατέπεσεν ὃ Δίων.
Εἶτ᾽ ἀναρπασϑεὶς ὑπὸ τῶν στρατιωτῶν, ἐκείνοις μὲν
ἡγεμόνα Τιμωνίδην ἐπέστησεν" αὐτὸς δὲ τὴν πόλιν ἵππῳ
ποεριθλαύνων, τούς τὸ Συρακουσίους ἢ ἔπανϑ φυγῆς, καὶ
τῶν ξένων τοὺς φυλάττοντας τὴν Αχραδινὴν ἃ ἀγαστήσας,
᾿ ἐπῆγε τοῖς βαρβάροις ἃ ἀχμῆτας ἐππϑπονημένοις, καὶ προ-
ϑύμους ἀπανδῶσιν ἤδη πρὸς τὴν πεῖραν. ᾿Ελπίσαντεος
γὰρ, ἅμα τῇ πρώτῃ ῥύμῃ τὴν πόλιν ἅπασαν ἐξ ἐπιδρο-
μῆς καϑέξοιν, εἶτα παρὰ δόξαν ἐντυγχάνοντες ἀνδράσι
πλήκεκις καὶ μαχίμοις, ἀνοστέλλοντο πρὸς τὴν ἀκρόπο-
λιν. Ἔνι δὲ μᾶλλον, ὡς ἐνέδωκαν, ἐπιιδιμένων τῶν Ἑλ-
λήνων, τραπόμενοι κατοχλοίσϑησον δὶς τὸ τοῖχος, ὅβδο-
μήκοντα μὲν καὶ τέσσαρας ἀποκχτοίναντες τῶν μοτὰ Δίω-
νος, δαυτῶν δὲ πολλοὺς ἀποβαλόντες.
30 ΡΙΙ υΤΑΆΟΗΙ
ΧΧΧΙ. Ζενομένης δὲ λαμπρᾶς. τὴς »ἑιης, οἷ μὲν
Συρακούσιοι τοὺς ξένους ἑκατὸν μναῖς ἐστεφάνωσαν » οὗ
δὲ ξένοι Δίωνα χρυσῷ στεφάνῳ. Κήρυκες δὲ παρὰ τοῦ
Διονυσίου κατέβαινον, ἐπιστολὰς πρὸς “4ἴωνα παρὰ τῶν
οἰκείων γυναικῶν κομίζοντος. Μία δ᾽ ἣν ἔξωθεν ἐπιγϑ-
γραμμένη" Τῷ πατρὶ, παρ᾽ ἽἹππαρίνον" τοῦτο γὰρ ἥν
ὄνομα τῷ τοῦ ᾿Δἴωνος υἱῷ. Καίτοι φησὶ Τίμαιος, ᾿4ρ6-
ταῖον αὐτὸν ἀπὸ τῆς μητρὸς “Αρετῆς καλεῖσϑαι. Τιμω-
»ἱδῃ δὲ μᾶλλον, ὡς οἴομαι » περί γ8 τούτων πιστευτέον,
ἀνδρὶ φίλῳ καὶ συστρατιώτῃ Δίωνος. ΑΑδ μὲν οὖν ἄλλαι
τοῖς Συρακουσίοις ἀνεγνώσϑησαν ἐπιστολαὶ, πολλὰς
ἱκεσίας καὶ δεήσεις ἔχουσαι παρὰ τῶν γυναικῶν" τὴν δὲ
παρὰ τοῦ παιδὸς εἶναι δοκοῦσαν οὐκ «ἐώντων φανερῶς
λνθῆναι, βιασάμενος ὃ Ο “ἰὼν ἔλυσεν. Ἦν δὲ παρὰ τοῦ
4:ονυσίου, τοῖς μὲν γράμμασι πρὸς τὸν Δίωνα, τοῖς δὰ
πράγμασι πρὸς τοὺς Συρακουσίους διαλεγομένου" σχῆμα
μὲν ἔχουσα δεήσθως καὶ δικαιολογίας, συγηϑιμένῃ δὲ
πρὸς διαβολὴν τοῦ Δίωνος. Ὑπομνήσεις 18 γὰρ ἦσαν,
ὧν ὑπὲρ τῆς τυραννίδος ἔπραξε προϑύμως, καὶ κατὰ τῶν
φιλτάτων ἀπειλαὶ σωμύτων, ἀδελφῆς , καὶ τέκνον, χαἱὲ
γυναικὸς ᾿ ἐπισκήψεις, τθ δοιναὶ μετ᾽ ὀλοφυρμῶν" καὶ τὸ
μάλιστα κινῆσαν αὐτὸν, ἀξιοῦντος μὴ καϑαιρεῖν, ἀλλὰ λα."
παραλαμβάνειν. τὴ» τυραννίδα, μηδ᾽ ἐλουϑεροῦν μισοῦν-
τας ἀνθρώπους καὶ μνησικακοῦντας, ἀλλ᾽ αὐτὸν ἄρχει»,
παρέχοντα τοῖς φίλοις καὶ οἰκοίοις τὴν ἀσφάλειαν. ᾿
ΧΧΧΙΙ. ᾿Αναγινωσκομένων δὲ τούτων, οὐχ, ὅπϑρ ην
δίκαιον, εἰσήοι τοῖς Συρακουσίοις ἐμπλήστοσξϑαι τὴν
ἀπάϑειαν καὶ τὴν μεγαλοψυχίαν τοῦ “4ἴῶνος ὑπὲρ τῶν.
καλῶν καὶ δικαίων ἀπισχυριζομένου πρὸς τοιαύτας οἶκϑι--
ὄτητας, ἀλλ᾿ ὑποψίας καὶ φόβου λαβόντες ἀρχὴν, ὡς.
ΒΙΟΝ. 34
μεγάλης οὔσης ἀνάγκης ἐκδίνῳ φείδεσθαι τοῦ τυράννου,
πρὸς ἑτέρους ἤδη προστάτας ἀπέβλεπον" καὶ μάλιστα
πυνϑανόμενοι καταπλεὶν Ἡρακλείδην, ἀνεπτοήϑησαν.
Ἦν δὲ τῶν φυγάδων Ἡρακλείδης, στρατηγικὸς μὲν ἂν-
ϑρῶωπος, καὶ “γνώριμος ἀφ᾽ ἡγομονίας, ἢ ἣν ἔσχϑ παρὰ τοῖς
τυράννοις" οὐκ ἀραρὼς δὲ τὴν γνώμην, ἀλλὰ πρὸς πάντα
κοῦφος, ἥκιστα δὲ βέβαιος ἐν κοινωνίᾳ πραγμάτων ἀρχὴν
ἐχόντων καὶ δόξαν. Οὗτος ἐν Πελοποννήσῳ πρὸς “ἴωνα
στασιάσας, ἔγνω καϑ'᾽ αὑτὸν ἰδιόστολος πλεῖν ἐπὶ τὸν
τύραννον »γ δἷς τῷ Συρακούσας ἀφικόμενος ἑπτὰ τριήρεσι
καὶ τρισὶ πλοίοις, Διονύσιον μὲν αὖϑις εὖρϑ περιτδτειχι-
σμένον; ἐπηρμένους δὲ τοὺς Συρακουσίους. Εὐϑὺς οὖν
ὑποδυύδτο τὴν τῶν πολλῶν χάριν, ἔχων μὲν τι καὶ φύσει
πιϑανὸν καὶ κινητικὸν ὄχλου ϑεραπούεσϑαι ζητοῦντος"
ὑπολαμβάνων δὲ καὶ μετάγων δον αὐτοὺς, οἵ τὸ σεμνὸν
τοῦ Δίωνος, ὡς βαρὺ δυσπολέτουτον, ἀπεστρέφοντο, διὰ
τὴν γεγενημένην ἐκ τοῦ κρατεῖν ἄνεσιν καὶ ϑρασύτητα..
πρὸ τοῦ δῆμος εἶναι τὸ ) δημαγωγεῖσϑαι ϑέλοντες.
ΧΧΧΠΙ.. Ζαὶ πρῶτον. μὲν οἷς ἐκκλησίαν ἀφ᾽ αὑτῶν
συνδραμόντες, εἵλοντο τὸν Ἡρακλείδην ναύαρχον. Ἐπεὶ
δὲ Δίων παρελϑὼν Πτιᾶτο, τὴν. ἐκδίνῳ δεδομένην ἀρχὴν
ἀφαίρεσιν εἶναι τῆς πρότερον αὐτῷ δεδομένης" οὐκ ἔτε
γὰρ αὐτοκράτωρ μένειν, ἂν ἄλλρς ἢ ἡγῆται τῶν κατὰ ϑά-
λασσαν" ἄκοντες οἷ Συρακούσιοι. πάλιν ἀπεψηφίσαντο
τὸν “Ἡρακλείδην. Γενομένων δὲ᾽ τούτων, μέταπεμψάμενος
αὐτὸν ὃ Δίων οἴκαδε, κοιὸ μιιφὰ μεμιμώμονος, ὡς οὐ κα-
λῶς οὐδὲ συμφερόντως ὑπὲρ δόξης. στατιάζοντα πρὸς-
αὐτὸν ἐν καιρῷ ῥοπῆς ὀλέγης. δεομένῳ πρὸς. ἀπώλθιαν,
αὖϑις ἐχκλησίαν αὐτὸς συναγαχὼν, ναύαρχον» ἀπέδειξα
τὸν “Ηρακλείδην, καὶ τοῦ σώματος ὕπεισϑ φυλακὴν δοῦ-
32 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
γαϊ τοὺς πολίτας , ὥσπεδρ αὐτὸς εἶχεν. Ὁ δὲ τῷ μεν
λόγῳ καὶ τῷ σχήματι τὸν Δίωνα ϑεραπούων, καὶ χάριν
ὁμολογῶν ἔχϑιν, παρηκολούϑει ταπεινὸς, ὑπηρδτῶν τὸ
πδλουόμενον" κρύφα δὲ τοὺς πολλοὺς καὶ νϑωτεριστὰς
διαφϑείρων καὶ ὑποκινῶν ϑορύβοις τὸν Δίωνα περιέβαλ-
λὸν, εἰς ἅπασαν ἀπορίαν καϑιστάμενον. Εἴτθ γὰρ
ἀφιέγαι κολούοε Διονύσιον ὑπόσπονδον ἐκ τῆς ἄκρας,
διαβολὴν δἶγο φοίδοσϑαι καὶ πὲρισώξδιν ἐκεῖνον" εἴτε
λυπεῖν μὴ βουλόμενος, ἐπὶ τῆς πολιορκίας ἡσυχάζοι, δια-
τηρεῖν ἐδόκϑι τὸν πόλομον, ὡς μᾶλλον᾽ ἄρχοι καὶ κατα-
πλήττοιτο τοὺς στολίτας.
χΧχχιν. Ὧν δὲ τις Σῶσις, ἄνϑρωπος ἐκ πονηρίας
καὲ ϑρασύτητος οὐδοωμῶὼν παρὰ τοῖς Συρακουσίοις,
ποριουσίαν ἤγούμενος ἐλευθερίας, τὸ μέχρι τοιούτων
ἀγνεῖσϑαι τὴν παῤῥησίαν». Οὗτος ἐπιβουλεύων δἴωνι,
πρῶτον μὲν, ἐκιλησίας οὔσης ; ἀναστὰς, πολλὰ τοὺς
Συρακουσίους ἐλοιδύρησεν, ᾿δὲ μὴ συνίᾶσιν, ὡς ἐμπλήχτου
καὶ μοϑυούσης. ἀπηλλαγμένοι τυραννίδυς, ἐγρηγορότα
καὶ νήφοντα δεσπότην εἰλήφασιν" ὄπϑιτα φανερὸν τοῦ
Δίωνος ἐπιδρέξαφ᾽ ᾿ἐχϑρὸν αὐτὸν, τότϑ μὲν ἐκ τῆς ἀγορᾶς
ἀπῆλθε, τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ γυμνὸς ὥφϑη διὰ τῆς πόλθως
ϑέων, ἀνάπλθως ματος τὴν κοφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπον,
ὡς δή τινας φούγων διώκοντας. Εμβαλὼν δὲ τοιοῦτος
εἰς τὴν ἀγορὰν, ἔλεγεν ὑπὸ τῶν ξένων τοῦ Δίωνος ἐπιβδ-
βουλοῦσϑαι, καὶ τὴν κοφαλὴν ἐποδοίκνυο τοτρωμένην᾽ καὶ
πολλοὺς εἶχε τοὺς συναγανακτοῦντας καὶ συνισταμένους
κατὰ τοῦ Δίωνος, ὡς δοινὰ καὶ τυραννικὰ πράττοντος, εἰ
φόνοις καὶ κινδύνοις τῶν πολιτῶν. ἀφαιρεῖται τὴν παῤ-
ῥησίαν. Οὗ μὴν ἀλλὰ, καϊτίδρ ἀκρίτου καὶ ταραχώδους
ἐχκλησίας γενομένης, παρολϑὼν ὃ Δίων ἀπολογσῖτο, καὶ
ΙΟΝ. 38
τὸν Σῶσιν ἀπέφαινθ τῶν Διονυσίου δορυφόρων δὺς
ἀδελφὸν ὄντα; καὶ δι ἐχδίνου πεπεισμένον στασιᾶσαι
καὶ συνταράξαι τὴν πόλιν, οὐδεμιᾶς Διονυσίῳ σωτηρίας
οὔσης, πλὴν τῆς ἐκοίνων ἀπιστίας καὶ διαφορᾶς πρὸς
αὑτούς. “ἅμα δ᾽ οἱ μὲν ἰατροὶ τοῦ Σώσιδος τὸ τραῦμα
καταμανϑάνοντας, ϑύρισκον ἐξ ἐπιπολῆς μάλλον, ἢ ἢ κατα-
φορᾶς, γεγενημένον. «τἱ μὲν γὰρ ὑπὸ τοῦ ξίφους πλη-
γαὶ μάλιστα τὸ μέσον ὑπὸ βάϑους πιέξουσι" τὸ δὲ τοῦ
Σώσιδος λεπτὸν ἦν διόλου » καὶ πολλὰς εἶχεν ἁ ἀρχὰς, ὡς ὡς
εἰκὸς, ὑπ ἀλγηδόνος ἀνιέντος, δἷτ᾽ αὖϑις ἐπάγοντος.
ΩΙκον δέ τινὲς τῶν γνωρίμων, ξυρὸν πομίζοντες δὲς τὴν
ἐκκλησίαν, "αἱ διηγούμενοι, βαδίζουσιν αὐτοῖς καϑ᾽ ὁδὸν
ἀπαντῆσαι τὸν Σῶσιν ἡμαγμένον, καὶ λέγοντα φούγειν
τοὺς “ἴωνος ξένους, ὡς ἀρτίως ὑπ᾽ ἐκδίνων τετρωμένον"
εὐθὺς οὖν διώκοντος, ἄνϑρωπον μὲν οὐδένα λαβεῖν, ὑπὸ
πέτρας δὲ κοίλην μαίμενον ἰδεῖν ξυρὸν, ὅϑεν ἐκεῖνος
ὠφϑη προσεργόμενος
ΧΧχν. Ἐν μὲν οὖν ἤδη μοχϑηρὰ τὰ πορὶ τὸν Σὸ-
σιν᾽ προσγενομένων δὲ τούτοις τοῖς ἐλέγχοις οἰκοτῶν;
καταμαρτυρούντων , ὡς ἔτι νυκτὸς ἐξέλϑοι μόνος. , ἔχων
τὸ ξυρὸν, οἵ τὸ κατηγοροῦντες τοῦ “ωνος ᾧ ὑπεχώρησαν,
Ὁ τὸ δῆμος καταψηφισάμενος ϑάνατον τοῦ Σώσιδος,
διηλλάσσοτο τῷ Δίωνι. Τοὺς δὲ μισϑοφόρους οὐδὲν
ἧττον ἐν ὑποψίαις δἶχον, καὶ μάλιστα τῶν πλείστων
ἀγώνων πρὸς τὸν τύραν»»ον ἤδη γιγνομένων κατὰ 9ά-
λατταν, ἐποιδὴ Φίλιστος ἧ ἤριᾶν ἐξ Ἰαπυγίας, ἔ ἔχων πολλὰς
τριήρεις ᾿ “ιονυσίῳ βοηθήσων, καὶ τῶν ξένων ὄντων
ὁπλιτῶν, οὐδεμίαν ἔ ἔτε χρῆσιν ἐνόμιζον εἶναι πρὸς τὸν
πόλεμον», ἀλλὰ κἀκδίνους ἐφ᾿ ῥαυτοῖς ἔσεσθαι, ναυβάταις
οὖσι, καὶ τὸ κράτος ἐκ τῶν νεῶν κτωμένοις. Ἔτι δὲ
Ρεῦτ. ΙΧ. σ
34 ΡΙ. ΤΆΑΒΟΗΙ
μᾶλλον αὐτοὺς ἐπῇρεν ϑυτυχία τις γενομένη κατὰ ϑα-
λασσαν, ἐν ἧ νικήσαντος τὸν Φίλιστον, ὠμῶς καὶ βαρ-
βαρυιῶς αὐτῷ προσηνέγϑῃσαν. Ἔφορος μὲν οὖν φησιν,
ὡς ἁλισκομένης τῆς νϑῶς, ἑαυτὸν ἀνέλοι" Τιμωνίδης δὲ,
πραττομέναις ἐξ ἀρχῆς ταῖς πράξεσι ταύταις μετὰ Δίω-
γος παραγενόμενος, καὶ γράφων πρὸς Σπούσιππον, τὸν
φιλόσοφον, ἱστορεῖ, ζῶντα ληφϑῆναι, τῆς τριήρους εἰς
τὴν γῆν ἐκποσούσης, τὸν Φίλιστον: καὶ πρῶτον μὲν
ἀποδύσαντας αὑτοῦ τὸν ϑώρακα τοὺς “Συρακουσίους,
καὶ γυμνὸν» ἐπιδειξαμένους τὸ σῶμα, προπηλακίζϑιν, ὃν-
τος ἤδη γέροντος" ἔπειτα τὴν κοφαλὴν ἀποτεμεῖν, καὶ
τοῖς παισὶ παραδοῦναι τὸ σῶμα, κεολούσαντας ἕλκειν διὰ
τῆς ᾿Αχραδινῆς, καὶ καταβαλεῖν εἰς τὰς «Δατομίας. Ἔτι
δὲ μάλλον ἐφυβρίζων ὃ Τίμαιος, ἐκ τοῦ σκέλους φησὶ τοῦ
χωλοῦ τὰ παιδάρια τὸν νεκρὸν ἐραψάμενα τοῦ Φιλίστου
σύροιν διὰ τῆς πόλοως, χλευαζόμενον ὑπὸ τῶν Συρακου-
σίων πάντων, ὁρώντων τοῦ σκέλους ἀλκόμενον᾿ τὸν εἰπόν»-
τα, μὴ δεῖν ἐκ τυραννίδος φϑύγϑειν Διονύσιον ἵππῳ ταχεῖ
χρώμενον, ἀλλὰ τοῦ σκέλους ἑλκόμενον. Καίτοι τοῦτο
Φίλιστος, ὡς ὑφ δτέρου λεχϑὲν, οὐχ ὑφ αὕτοῦ,- πρὸς
Διονύσιον ἐξήγγελκεν.
ΧΧΧΥ͂Ι. «Αλλὰ Τίμαιος, οὐκ ἄδικον λαβὼν πρόφα-
σιν τὴν ὑπὲρ τῆς τυραννίδος τοῦ Φιλίστου σπουδὴν καὶ
πίστιν, ἐμπίπλαται τῶν κατ αὐτοῦ βλασφημιῶν, ᾧῷ τοὺς
μὲν ἀδικηϑέντας τότε σύγγνωστόν ἐστιν ἴσως ἄχρι τῆς
εἰς ἀναίσϑητον ὀργῆς χαλεποὺς γενέσϑαι" τοὺς δ᾽
ὕστϑρον συγγφάφοντας τὰ : πεπραγμένα , καὶ τῷ μὲν βίῳ
μὴ λυπηϑέντας αὐτοῦ, τῷ δὲ λόγῳ χφωμένους, ἡ δόξα
παραιτεῖται μὴ μοϑ᾽ ὕβρεως, μηδὲ μετὰ βωμολοχίας,
ὀνειδίζειν τὰς συμφοράς" ὧν οὐδὲν ἀπέχει καὶ τὸν ἄρι--
ὉΙΟΝ. 8ὅ
στον ἀνδρῶν ἐ ἐκ τύχης μετασχεῖν. Οὐ μὴν οὐδ᾽ Ἔφορος
ὑγιαίνει τὸν Φίλιστον ἐγκωμιάζων » ὃς, καΐπϑρ ὦ ὧν δεινό-
τατος ἀδίκοις πράγμασι καὶ πονηροῖς ἤϑεσιν εὐσχήμο-
γας αἰτίας περιβαλεῖν, καὶ λόγους ἔχοντας κόσμον ἐξεου-
ρεῖν, αὐτὸς αὑτὸν οὐ δύναται πάντα μηχανώμενος ἐξολέ-
σϑαι τῆς γραφῆς » ὡς οὐ φιλοτυραννότατος ἀνθρώπων
γένοιτο, καὶ μάλιστα πάντων ἀεδὲ ζηλώσας καὶ ϑαυμά-
σας τρυφὴν καὶ δύναμιν καὶ πλούτους καὶ γάμους τοὺς
τῶν τυράννων. ᾿Αλλὰ γὰρ Φιλίστου μὲν ὁ μήτε τὰς
πράξεις ἐπαινῶν, μήτϑ τὰς τύχας ὀνειδίζων, ἐμμελέ-
στατος.
ΧΧΧΥΤΙΙ. Μετὰ δὲ τὴν Φιλίστου τελουτὴν Διονύσιος
ἔπεμπε πρὸς Δίωνα, τὴν μὲν ἀχρόπολιν ἐχείνῳ παραδι-
δοὺς, καὶ τὰ ὅπλα, καὶ τοὺς μισϑοφόρους, καὶ πέντ
μηνῶν ἐντελῆ τούτοις μισϑόν»" αὐτὸς δ᾽ ἀξιῶν ὁ ὑπόσπον-
ὃσς δὲς ᾿Ιταλίαν ἀπελϑ εῖν, κακδῖ κατοικῶν καρποῦσϑαι
τῆς Συρακουσίας τὸν καλούμενον Ινατα, πολλὴν καὶ
ἀγαϑὴν χώραν, ἀνήκουσαν ἀπὸ ϑαλάττης εἰς τὴν μεσό-
78ιον. Οὺ προσδεξαμένου δὲ τοῦ Δίωνος, ἀλλὰ δεῖσϑαι
τῶν Συρακουσίων κελούσαντος, οὗ μὲν Συρακούσιοι ζῶ»-
τα λήψεσϑαι τὸν Διονύσιον ἐλπίσαντες, ἀπήλασαν τοὺς
σρέσβϑις" ἐκεῖνος δὲ τὴν μὲν ἄχραν ᾿Δπολλοκράτει , τῷ
πρεσβυτέρῳ τῶν παίδων, παρέδωκεν, αὐτὸς δὲ πνεῦμα
τηρήσας ἐπίφορον » καὶ τὰ τιμιώτατα τῶν σωμάτων καὶ
τῶν χρημάτων ἐνθέμενος εἰς τὰς ναῦς, λαϑὼν τὸν ναύ-
αρχον; Ἡρακλοίδην ᾿ ἐξέπλευσεν. Ὁ δὲ κακῶς ἀκούων,
καὶ ϑορυβούμενος ὑπὸ τῶν πολιτῶν, Ἵππωνά τινα τῶν
δημαγωγῶν καϑίησι προκαλεῖσϑαι τὸν δῆμον ἐπὶ γῆς
ἀγαδασμὸν, ὡς ἐλευθερίας. ἀρχὴν οὖσαν τὴν ἰσότητα,
δουλείας δὲ, τὴν πονίαν τοῖς ἀκτήμοσι. Συνηγορῶν δὲ
Ο2
360 ΡΙΙυΤΑΒΟΗΣΙ
τούτῳ, καὶ τὸν Δίωνα καταστασιάζων ἐναντιούμενον,
ἔποισϑ τοὺς Συρακουσίους ταῦτα ψηφίσασθαι, καὶ τῶν
ξένων τὸν μισϑὸν ἀποστερεῖν, καὶ στρατηγοὺς ἑτέρους
δλέσϑαι τῆς ἐκείνου βαρύτητος ἀπαλλαγέντας. οἱ δ᾽,
ὥσπερ ἐκ μαχρᾶς ἀῤῥωστίας τῆς τυραννίδος ουϑὺς ἐπι-
χϑιροῦντες ἐξανίστασϑαι » καὶ πράττειν τὰ τῶν αὐτονο-
μουμένων παρὰ καιρὸν, ἐσφάλλοντο μὲν αὐτοὶ ταῖς
πράξεσιν, ἐμίσουν δὲ τὸν “ίωνα, βουλόμενον, ὥσπερ
ἰατρὸν, ἐν ἀκριβεῖ καὶ σωφρονούσῃ διαίτῃ κατασχεῖν τὴν
πόλιν.
ΧΧΧΨΠΙ. Ἐκκλησιάζουσι δ᾽ αὑτοῖς ἐπὶ νέαις ἀρ-
χαῖς, ϑέρους μεσοῦντος, ἐξαίσιοι βρονταὶ καὶ διοσημεῖαι
πονηραὶ συνέβαινον ἐφ᾿ ἡμέρας δεκαπέντε συνοχῶς, ἀνι-
στᾶσαι τὸν δῆμον, ἀπὸ δεισιδαιμονίας κωλυόμενον ἕτέ-
ρους ἀποδεῖξαι στρατηγούς. Ἐπεὶ δὲ φυλάξαντες εὐδίαν
σταϑερὰν οἱ δημαγωγοὶ» συνατέλουν τὰς ἀρχαιρεσίας,
βοὺς ἁμαξοὺς οὐκ ἀήϑης οὐδ᾽ ἄπειρος ὄχλων, ἄλλως δέ
πως τύτο πρὸς τὸν ἐλαύνοντα ϑυμωϑεὶς, καὶ φυγὼν ἀπὸ
τοῦ ζυγοῦ, δρόμῳ πρὸς τὸ ϑέατρον ὦ ὠὡρμησϑ᾽ καὶ τὸν μὲν
δῆμον εὐθὺς ἀνέστησϑ καὶ διοσκέδασεν οὐδενὶ κόσμῳ
φεύγοντα, τῆς δ' ἄλλης πόλεως ἐπέδραμϑ. σκιρτῶν καὶ
ταράττων, ὅσον ὕστερον οἵ πολέμιοι κατέσχον. Οὐ μὴν
ἀλλὰ ταῦτα χαίρειν ἐάσαντες οἷ Συρακούσιοι, σπέντδ καὶ
εἴκοσι στρατηγοὺς ἐχειροτόνησαν, ὧν εἷς ἢν Ἡρακλείδης"
καὶ τοὺς ξένους ᾽ ὑποπέμποντες χρύφα, τοῦ Δίωνος ἀφί-
΄ στασαν, καὶ μετοκάλουν πρὸς αὐτοὺς, ἐπαγγελλόμενοι
καὶ τῆς πολιτείας ἰσομοιρίαν. Οἱ δὲ ταῦτα μὲν ου
προσοδέξαντο, τὸν δὲ Δίωνα πιστῶς καὶ προϑύμως μετὰ
τῶν ὅπλων ἀναλαβόντες καὶ συμφράξαντες, ὑπῆγον ἐκ
τῆς πόλδως" ἀδικοῦντες μὲν οὐδένα, πολλὰ δὲ τοὺς ἐν-
ΤΟΝ. 81
τυγχάνοντας εἰς ἀχαριστίαν. καὶ ὁ μοχϑηρίαν ὀνθιδίζοντες.
Οἱ δὲ τῆς ὀλιγότητος αὑτῶν καὶ τοῦ μὴ προεπιχϑιρεῖν
καταφρονήσαντες, καὶ γενόμενοι πολὺ πλείους ἐκείνων,
ἐφώρμησαν, ὡς ῥᾳδίως ἐπιερατήσοντες ἐν τῇ πόλδι, καὶ
πάντας αὑτοὺς κατακτενοῦντες.
ΧΧΧΙΧ. Ἐν τούτῳ δὲ γεγονὼς ἀνάγκης καὶ τύχης ὁ
“4ίων, ἢ μάχεσϑαι. τοῖς πολίταις, ἡ ἢ μετὰ τῶν ξένων ἀπο-
ϑανεν, πολλὰ μὲν ἱκέτευσεν, ὀρέγων τὰς χεῖρας τοῖς
Συρανουσίοιο, καὶ τὴν ἀκρόπολιν, πᾶ, στολομίων
αν, ὑπερφαινομένων τὰ τείχη, 1 καὶ τὰ γινόμενα καϑο-
φώντω», ἐπιδεικνύμενος" ὡς δ᾽ ἦν ἀπαραίτητος ἡ ῆ τῶν
πολλῶν φορὰ, καὶ κατεῖχεν; ὥσπερ ἐν πϑλάγει ν τὸ τῶν
δημαγωγῶν πγϑῦμα τὴν πόλιν, ἐμβολῆς μὲν ἀποσχέσϑαι
τοῖς ξένοις προσέταξεν" ὅσον δ᾽ ἐπιδραμόντων μρτὰ
βοῆς καὶ τοῖς ὅπλοις τιναξαμένων, οὐδεὶς ἔ ἔμϑινε τῶν Συ-
ρακουσίων , ἀλλ᾽ ᾧχοντο φϑύγοντες ἀγὰ τὰς ἁγνιὰς, οὑ-
δενὸς ἐπιδιώκοντος" οὐϑὺς γὰρ ἀπέστρεψεν ὃ 4ἰων τοὺς
ξένους, καὶ προῆγεν δὶς «Δεοντίνους. Οἱ δ᾽ ἄρχοντες
τῶν Συρακουσίων, καταγέλαστοι γεγονότες ὑπὸ τῶν
γυναικῶν ᾿ καὶ τὴν αἰσχύνην ἀναλαβεῖν ζητοῦντες, αὖϑις
ὁπλίσαντες τοὺς πολίτας, ἐδίωκον τὸν 4ἴωνα. Καὶ κα-
τέλαβον μὲν ἐπὶ διαβάσει. τινὸς ποταμοῦ, ; καὶ προσίπ-
σιδυσαν ἁψιμαχοῦντες" ὡς δ᾽ ἑώρων οὐκ ἔτι πρᾷωρ,
οὐδὲ πατρικῶς, ὑπομένοντα τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν ἀλλὰ
ϑυμῷ τοὺς ξένους ἐπιστρέφοντα καὶ παραταττόμϑνον,
αἰσχίονα φυγὴν τῆς προτέρας φυγόντος ὑποχώρησαν εἷς
τὴν πόλιν, οὐ πολλῶν ἀποϑαγόντων.
ΧΡ. “Δίωνα δὲ «Αδοντῖνοι λαμπραῖς ἐδέχοντο τιμαῖς;
καὶ τοὺς ξένους ἀγϑλάμβανον μισϑοῖς καὶ πολιτείαις"
πρὸς δὲ τοὺς Συρακουσίους ἐπρέσβουον, ἀξιοῦντος τὰ.
98 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
δίκαια Τοῖς ξένοις ποιδῖν. ΟΣ δὲ πρέσβεις ἔπεμψαν κα-
τηγορήσοντας Δίωνος. Τῶν δὲ συμμάχων ἁπάντων εἰς
«Ἰδοντίνους ἀϑροισϑέντων, καὶ γενομένων λόγων ἐν αὖ-
τοῖς, ἔδοξαν ἀδικεῖν οἵ Συρακούσιοι" τοῖς δὲ κριϑεῖσιν
ὑπὸ τῶν συμμάχων οὐκ ἐνέμειναν, τρυφῶντες ἤδη καὶ
μδγαλοφρονοῦντες ἐπὶ τῷ μηδενὸς ἀκούδιν, ἀλλὰ χρῆσϑαι
δουλεύουσι καὶ φοβουμένοις τὸν δῆμον στρατηγ οἷς.
ΧΙ]. Ἐχ τοῦτον καταπλέουσιν δὶς τὴν πόλιν παρὰ
Διονυσίου τριήρϑις, Ἰγύψιον ἄγουσαι, τὸν ἸΝβαπολίτην,
σῖτον καὶ χρήματα κομίζοντα τοῖς πολιορκουμένοις. Το-
»ομένης δὲ ναυμαχίας, ἐνίκων μὲν οὗ Συρακούσιοι καὶ
τέσσαρας τῶν τυραννικῶν νδῶν ἔλαβον" ὑβρίσαντες δὲ τῇ
νίκη, καὶ δὲ ἀναρχίαν τὸ χαῖρον εἰς πότους καὶ συνου-
σίας μανικὰς τρέψαντες » οὕτω τῶν χρησίμων ἡμέλησαν,
ὥστο τὴν ἀκρόπολιν ἔ ἔχειν δοκοῦντες ἤδη, καὶ τὴν πόλιν
προσαπέβαλον. Ὁ γὰρ Νύψιος, ὁρῶν οὐδὲν ὑγιαῖνον
ἐν τῇ πόλει μέρος, ἀλλὰ τὸν μὲν ὄχλον αὐλήμασι καὶ μέ-
ϑαις εἰς »ύχτα βαϑεῖαν ἀφ᾽ ἡμέρας κατεχόμενον , τοὺς
δὲ στρατηγοὺς ἐπιτορπομένους τὸ τούτῳ τῷ παγηγυρι-
σμῷ, καὶ προσάγϑιν ἀνάγκην μεϑύουσιν ἀνϑρώποις
ὀκγοῦντας, ἄριστα τῷ , καιρῷ χρησάμενος, ἐπεχείρησε τῷ
τειχίσματι" καὶ κρατήσας καὶ διαϑρύψας, ἐφῆκϑ τοὺς
βαρβάρους, κδλούσας χρῆσϑαι τοῖς προστυγχάνουσιν,
ὡς βούλονται καὶ δύνανται. Ταχέως μὲν οὖν οἱ Συρα-
κούσιοι τὸ κακὸν ἤσϑοντο, βραδέως δὲ καὶ χαλεπῶς
συνεβοήϑουν ἐκπεπεληγμένοι. Πόρϑησις γὰρ ἣν τὰ
γινόμενα τῆς πόλεως, τῶν μὲν ἀνδρῶν φονδενομένων, τῶν
δὲ τοιχῶν κατασκαπτομένων ᾽ γυναικῶν δὲ καὶ παίδων
ἀγομένων εἰς τὴν ἀκρόπολιν μϑτ' οἰμωγῆς, ἀπεγνωκότων
δὲ τὰ πράγματα τῶν στρατηγῶν, καὶ χρῆσϑαι μὴ ὄυνα-
ὍΣΟ. 39
μόνων τοῖς πολέταις πρὸς τοὺς πολεμίους, ἀναπεφυρμέ-
νους καὶ συμμεμιχμένους αὐτοῖς πανταχόϑεν.
ΧΗ. Οὕτω δὲ τῶν κατὰ τὴν πόλιν ἐχόντων, καὶ
τοῦ κινδύνου πρὸς τὴν ᾿Αχραδινὴν πλησιάζοντος ᾿ δὺς ὃν
μόνον ἦν καὶ λοιπὸν ἀπερείσασϑαι τὴν ἐλπίδα, πάντες
μὲν ἐφρόνουν, ἔλδγϑ δ᾽ οὐδεὶς, αἰσχυνόμενοι τὴν ἄχαρι-
στίαν καὶ τὴν ἀβουλίαν τὴν πρὸς Δίωνα. “πλήν γὸ δὴ
τῆς ἀνάγκης ἐκβιαζομένης » παρὰ τῶν συμμάχων καὶ τῶν
ἑππέων γίνοται φωνὴ, καλεῖν Δίωνα, καὶ μεταπέμπεσϑαι
τοὺς Πϑλοποννησίους ἐκ “δοντίνων. Ὡς δὲ πρῶτον
ἠκούσϑη καὶ ἀπετολμήϑη τοῦτο, κραυγὴ καὶ χαρὰ καὶ
δάκρυα τοὺς Συρακουσίους κατεῖχεν, ϑυχομένους ἐπιφα-
γνῆναι τὸν ἄνδρα, καὶ ποϑοῦντας τὴν ὄψιν αὑτοῦ, καὶ
μεμνημένους τῆς παρὰ τὰ δεινὰ ῥώμης καὶ προϑυμίας"
ὡς οὐ μόνον αὐτὸς ἦν ἀνέκπληκτος, ἀλλὰ κακδίνους
παρθῖχε ϑαῤῥοῦντας, καὶ ἀδοῶς τοῖς πολεμίοις συμφερο-
μένους. Βυϑὺς οὖν ἐκπέμπουσι πρὸς αὑτὸν ἀπὸ μὲν
τῶν συμμάχων “᾿ρχωνίδην καὶ Τολεσίδην, ἀπὸ δὲ τῶν
ἱππέων πέντε, ἐν οἷς τοὺς πορὸ Ἑλλάνικον. Οὗτοι διδλά-
σαντος τὴν. δδὸν ἵπποις ἀπὸ ὑντῆρος , ἧκον εἰς «Δοοντί-
γους, τῆς ἡμέρας ἤδη καταφδρομένης. αἀποπηδήσαντες
δὲ τῶν ἵππων, καὶ τῷ “ίωνι πρώτῳ προσπεσόντες δοδα-
κρυμένοι, τὰς συμφορὰς τῶν Συρακουσίων ἔφραζον.
Ἤδη δὲ καὶ τῶν “Δϑογντίνων τινὲς ἀπήντων, καὶ τῶν 178-
λοπονγησίων ηϑροίζοντο πρὸς τὸν Δίωνα πολλοὶ, τῇ
σπουδῇ καὶ τῇ δεήσει τῶν ν ἀνδρῶν ὑπονοοῦντες » ϑἷναί τι
καινότερον. Εὐϑὺς οὖν ἡγεῖτο πρὸς πὴν ἐκκλησίαν αὐ-
τοῖς, καὶ συνδραμόντων προϑύμως » οἱ πϑρὶ τὸν ᾿Αρχωνί-
δην καὶ τὸν Ἑλλάνικον εἰσελϑόντες ἐξήγγειλάν τϑ βρα-
χέως τὸ μόέγεϑος τῶν κακῶν, καὶ παρδκάλουν τοὺς ξό-
4 ΡΙΘΤΑΆΉΟΗΙ
ψους, ἐπαμῦναι τοῖς Συρακουσίοις, τὸ ᾿μν»ησικακοῖν ἀφέν--
τας, ὡς μείζονα δίκην δοδωχότων αὐτῶν, ἢ λαβεῖν ἂν οἱ
κακῶς ποπονϑότος ἠξίωσαν.
ΧΙΗΗΙ. Πανσαμένων δὲ τούτων, σιγὴ μὲν εἶχε πολ-
λὴ τὸ ϑέατρον" ἀναστάντος δὲ τοῦ Δίωνος, καὶ λέγε
ἀρξαμένου, πολλὰ τῶν δακρύων ἐμπίπτοντα τὴν φωνὴν
ἐπέσχεν" οὗ δὲ ξένοι παρεκάλουν ϑαῤῥεῖν, καὶ συνή-
χϑοντο. Μοιρὸν οὖν ἀναλαβὼν ἐκ τοῦ πάϑους δαντὸν
ὃ Δίων, »νδρες, ἔφη, Πελοποννήσιοι. καὶ σύμμαχοι,
βουλουσομένους ὁ ὑμᾶς ἐγταῦϑα περὶ ὑμῶν αὐτῶν συνή-
γαγον. Ἐμοὶ δὲ περὶ ἑμαυτοῦ βουλούοσθαι καλῶς οὔκ
ἔχοι, Συρακουσῶν ἀπολλυμένων" ἀλλ᾽ δὲ σῶσαι μὴ δυ-
γαίμην, ἄπειμι τῷ πυρὶ καὶ τῷ πτώματι τῆς πατρίδος
ἐνταφησύμενος. “Χμεῖς δὲ βουλόμενοι μὲν ἔτι καὶ νῦν
βοηϑεῖν τοῖς ἀβουλοτάτοις ἡμῖν καὶ δυσουχοστάτοις,
ὑμέτερον ἔργον οὖσαν ὑρϑοῦτο τὴν Συρακουσίων πόλεν"
εἱ δὲ μεμφόμενοι Συρακουσίοις ὑπορόψεσθο, τῆς γϑ
πρότερον ἀρετῆς καὶ προϑυμίας πϑρὶ ἐμὲ χάριν ἀξίαν
κομίζοισϑϑ παρὰ τῶν ϑεῶν" μεμνημένοι Γἴωνος, ὡς
οὐὔϑ᾽ ὑμᾶς ἀδικουμένου πρότερον, οὔϑ'᾽ ὕστερον τοὺς
πολίτας δυστυχοῦντας ἐγκαταλιπόντος.ς Ἔτι δ᾽ αὐτοῦ
λέγοντος, οἷ μὲν ξένοι μετὰ κραυγῆς ἀνοπήδησαν, ἄγειν
καὶ βοηϑεῖν κατὰ τάχος κδλούοντος" οὗ δὲ πρέσβοις τῶν
Συρακουσίων περιβαλόντες ἢ ἡσπάσαντο » πολλὰ μὲν ἐκαί-
γῳ, πολλὰ δὲ τοῖς ξένοις ἀγαϑὰ παρὰ τῶν ϑεῶν οὐχό-
μενοι. Καταστάντος δὲ τοῦ ϑορύβον, παρήγγϑιλεν ὃ
“ἴων οὐϑὺς ἀπιόντας παρασχδουάζεσϑαι, καὶ δειπενήσαν-
τας ἤκδιν μετὰ τῶν ὅπλων εἰς αὐτὸν ἐκεῖνον τὸν τόπον,
ἐγνωκὼς διὰ νυκτὸς βοηϑ εἴν.
χΧρῖν. Ἐν δὲ ταῖς Συρακούσαις τῶν Διονυσίου
ΏΙΟΝ. τ
στρατηγῶν, ἄχρι μὲν ἣν ἡμέρα, πολλὰ κατὰ τὴν πόλιν
ἐργασαμένων, γενομένης δὲ νυκτὸς ἀναχωρησάντων εἰς
τὴν ἀκρόπολιν ν καί τινὰς ἐξ δαυτῶν ὀλίγους ἀποβαλό»-
τῶν; ἀναϑαῤῥήσαντες οἷ δημαγωγοὶ τῶν Συρακουσίων,
καὶ τοὺς πολεμίους ἐλπίσαντες ἀτρεμήσειν ἐπὶ τοῖς δια-
σεεπραγμένγοις; παρδκάλουν τοὺς πολέτας αὖϑις ἐᾷν
Δίωνα" κἂν προσίῃ μετὰ τῶν ξένων, μὴ δέχεσϑαι, μηδὲ
παραχωρεῖν τῆς ἀρετῆς ἐκείνοις, ὡς κρθέττοσι», ἀλλὰ σώ-
ζοιν τὴν πόλιν καὶ τὴν ἐλουϑερίαν αὐτοὺς δι δαυτῶν.
Πάλιν οὖν ἐπέμποντο πρὸς τὸν “ἴωνα, “παρὰ μὲν τῶν
στρατηγῶν ἀποτρέποντες, παρὰ δὲ τῶν ἱππόων καὶ τῶν
γνωρίμων πολιτῶν ἐπισπούδοντες τὴν πορϑίαν.. Καὶ διὰ
τοῦτο βραδέως ὁ ἅμα καὶ κατὰ σχολὴν πορουόμενος προσ-
ῇδι. Τῆς δὲ νυχτὸς προλϑούσης, οὗ μὲν μισοῦντες τὸν
“ίωνα κατεῖχον τὰς πύλας, ὡς ἀποκλείσοντοες αὐτόν" ὁ
δὲ Νύψιος, ἐκ τῆς ἄπρας αὖϑις. πολλῷ προϑυμοτέρους
γεγονότας καὶ πλϑδίονας ἐφιοὶς τοὺς μισϑοφόρους, τὸ μὲν
προτείχισμα πᾶν εὐθὺς κατέσκαπτϑ, τὴν δὲ στόλιν κατέ-
τρδζϑ καὶ διήρπαξεν. ἣν δὲ φόνος μὲν οὐκ ἔτι μόνον
ἀνδρῶν, ἀλλὰ καὶ γυναικῶν καὲ παίδων, ἁρπαγαὶ δ᾽ ὁλί-
γαι; φϑόρος δὲ πάντων πολύς. ““πεγνωκότος γὰρ ἤδη
τὰ πράγματα τοὺ Διονυσίου, καὶ τοὺς Συρακουσίους
δεινῶς μεμισηκότος, ὥσπϑρ ἐνταφιάσαι τὴν τυραννίδα τῇ
στόλοι πίπτουσαν ἐβούλοτο. αὶ τοῦ Δίωνος προκατα-
λαμβάνοντες τὴν βοήθειαν, ἐπὶ τὸν ὀξύτατον διὰ πυρὸς
πάντων ὄλοϑρον καὶ ἀφανισμὸν ἐχώρησαν, τὰ μὲν ἐγγὺς
ἀπὸ χβιρῶν δᾳσὶ καὶ λαμπάσιν ὃ ὑποπιμπράντες, εἰς δὲ τὰ
πρόσω διασπείροντοες ἀπὸ τόξων πυροβόλους. Φουγόν-
τῶν δὲ τῶν Συρακουσίων, οἷ μὲν ἐν ταῖς ὁδοῖς ἐφονεύ-Ἅ
οντο καταλαμβαγόμενοι" τὸ δ᾽ εἰς τὰς οἰκίας καταδυό-
42 ῬΡυΤΑΒΟΗΙ
μενον, αὖϑις ὑπὸ τοῦ πυρὸς ἐξέπιτετο, πολλῶν ἤδη φλᾶὲ-
γομένων καὶ καταφερομένων ἐπὶ τοὺς διαϑέοντας.
ὅχιν. Τοῦτο τὸ πάϑος μάλιστα τὴν πόλιν ἀνέφξε
Δίωνι, πάντων σσυμφωνησάντων. Ἔτυχϑ μὲν γὰρ οὐκ ἔτι
σπουδῇ πορϑυόμενος » ὡς ἤκουσεν εἰς τὴν ἀχρύπολιν κα-
τακδκλεῖσϑαι τοὺς πολεμίους. Προϊούσης δὲ τῆς ἡμέρας,
πρῶτον ἱππεῖς ἀπήντησαν αὑτῷ ᾿ τὴν δευτέραν καταλη-
Ψιν ἀπαγγέλλοντος " ἔπϑριτα καὶ τῶν ὑπεναντιουμένων
ἔνιοι παρῆσαν, ἐπείγεσθαι δεόμενοι. Συντείνοντος δὲ
τοῦ κακοῦ μᾶλλον, Ἡρακλείδης τὸν ἀδελφὸν ἐξέπεμψεν,
εἶτα Θεοδότην, τὸν ϑεῖον, ἱκδοτούων ἀρήγειν, ὡς μηδενὸς
ἀγντέχοντος τοῖς πολεμίοις, αὐτοῦ δὲ τετρωμένου » τῆς δὲ
πόλθως μικρὸν ἀπεχούσης ἀνατετράφϑαι καὶ καταπε-
πρῆσϑαι. Τοιούτων ἀγγελμάτων τῷ Δίωνι ; προσπεσόν-
τω»; ἔτι μὲν ἑξήκοντα σταδίους τῶν πυλῶν ἀπεῖχο" φρά-
σας δὲ τὸν "ἔνδυνον τοῖς ξέγοις καὶ παρακελθυσάμονος,
ἔτι βάδην ἢ γεν, ἀλλὰ δρόμῳ, τὸ στράτευμα πρὸς τὴν
πόλ, ἄλλων ἐπ᾽ ἄλλοις ἀντιαζόντων, καὶ δεομένων ἐπεί-
γεσϑαι. Χρησάμενος δὲ ϑαυμαστῷ τάχει καὶ προϑυ-
μίᾳ τῶν ξένων, εἰσέβαλε διὰ τῶν πυλῶν οἷς τὴν Ἑκατόμ-
πδδον λεγομένην" καὶ τοὺς μὲν ἐλαφροὺς οὐϑὺς ἀφῆκεν
ἐλϑεῖν πρὸς τοὺς πολεμίους, ὡς ἰδοῦσι ϑαρσῆσαι τοῖς
Συρακουσίοις ἐγγένοιτο" τοὺς δ᾽ ὁπλέτας αὐτὸς συνέ-
ταττα, καὶ τῶν πολιτῶν τοὺς ἐπιῤῥῥοντας καὶ συνιστα-
μένους, ὀρϑίους λόχους ποιῶν, καὶ διαιρῶν τὰς ἥγεμο-
γίας, πὼς ὅμοῦ πολλαχῦϑεν ἅμα προσφέροιτο φοβδϑρώ-
Τ8ρο».
ΧΩΝῚ. Ἐποὶ δὲ ταῦτα παρασκουασάμενος » καὶ τοῖς
ϑεοῖς προσευξάμενος ᾿ ὄφϑη διὰ τῆς σόλθως ἄγων ἐπὶ
τοὺς πολεμίους, κραυγὴ, καὶ χαρὰ, καὶ πολὺς ἀλαλαγμὸς
ὍΙΟΝ. 48
εὐχαῖς ὁμοῦ καὶ παρακλήσεσι μεμιγμένος ἐγίνοτο παρὰ
τῶν Συρακουσίων" τὸν μὲν Δίωνα σωτῆρα καὶ ϑοὸν
ἀποκαλούντων, τοὺς δὲ ξένους ἀδελφοὺς καὶ πολίτας.
Οὐδεὶς δὲ φίλαντος οὕτως ἢν καὶ φιλόψυχος παρὰ τὸν
τότϑ καιρὸν, ὃς οὐ μᾶλλον ὃ ὑπὲρ μόνου Δίωνος, ἤ τῶν
ἄλλων ἁπάντων, ἀγωνιῶν ἐφαίνετο, πρώτου πρὸς τὸν
κίνδυνον πορϑυομέγου δι᾿ αἵματος καὶ πυρὸς καὶ νεκρῶν
πολλῶν κϑιμένων ἐν ταῖς πλατείαις. Ἐν μὲν οὖν καὶ τὰ
παρὰ τῶν πολεμίων φοβερὰ, παντάπασιν ἀπηγριωμένων,
καὶ παρατδταγμένων παρὰ τὸ τείχισμα χαλεπὴν ἔχον καὶ
δυσεκβίαστον τὴν πρύσοδον" ὁ δ᾽ ἐκ τοῦ πυρὸς κίνδυνος
ἐτάραττε μάλλον τοὺς ξένους, καὶ δύσθργον ἐποίθι τὴν
πορείαν. Κύκλῳ γὰρ ὑπὸ τῆς φλογὸς περιδλάμποντο,
τὰς οἰκίας πορινομομένης" καὶ διαπύροις ἐπιβαίνοντες
ἐρειπίοις, καὶ καταφερομένοις ἀποῤῥήγμασι μεγάλοις
ὑποτρέχοντες ἐπισφαλῶς, καὶ πολὺν ὁμοῦ καπνῷ διαπο-
ρϑυόμενοι κονιορτὸν, ἐπειρῶντο συνέχϑιν καὶ μὴ διασπῇν
τὴν τάξιν. “Ὡς δὲ προσέμιξαν τοῖς πολεμίοις, ἐν χϑρσὶ
μὲν ὀλίγων πρὸς ὀλίγονς ἐγίνετο ἡ ἡ μάχη, διὰ τὴν στενό-
τηταὰ καὶ τὴν ἀνωμαλίαν τοῦ τόπου" κραυγῇ δὲ καὶ προ-
ϑυμίᾳ τῶν Συρακουσίων ἐπιῤῥωσάντων, ἐβιάσϑησαν οἵ
πϑρὶ τὸν Ἰυύψιον. «Καὶ τὸ μὲν πλεῖστον αὑτῶν εἰς τὴν
ἀκρύπολιν ἐγγὺς οὖσαν ἀναφοῦγον ἐσώζετο" τοὺς δ᾽
ἐναπολειφϑέντας ἔξω καὶ διασπαρέντας ἃ ἀγήρουν οἱ ξένοι
διώκοντες. ᾿Απόλαυσιν δὲ τῆς νίκης ἐν τῷ παραυτίκα,
καὶ χαρὰν καὶ περιβολὰς ἔργῳ τηλικούτῳ πρεπούσας οὐ
παρέσχεν ὃ καιρὸς, ἐπὶ τὰς οἰκίας τρεπομένων τῶν
Συρακουσίων, καὶ τὸ πῦρ μόλις ἐν τῇ νυκτὶ κατασβϑε-
σάντων.
ΧΩνΠ. Ἡμέρα δ᾽ ὡς ἦν, τῶν μὲν ἄλλων οὐδεὶς
4ά ΡΙ ΤΑΒΟΗῚΙ
ὑπέμεινϑ δημαγωγῶν, ἀλλὰ καταγνόντες αὑτῶν ἔφυγον».
Ἡρακλείδης δὲ καὶ Θεοδότης αὐτοὶ χομίσαντες ἑαυτοὺς
τῷ Δίωνι παρέδωκαν᾽ ἀδικεῖν ὁμολογοῦντες, καὶ δεόμενοι
βελείονος ἐκείνου τυχεῖν, ἢ γεγόνασιν αὐτοὶ περὲ ἐκεῖνον"
πρέπειν δὲ 4ἴωνι, τὴν ἄλλην ἅπασαν » ἀρετὴν ἀσύγκριτον
ἔχοντι, καὶ πρὸς ὀργὴν κρδίττογι φανῆναι τῶν ἡγνωμονη-
κότων; οἱ εθρὶ οὗ πρότερον ἐστασίασαν πρὸς αὐτὸν, νῦν
ἥκουσιν ἡπτᾶσϑαι τῆς ἀροτῆς ὁμολογοῦντες. Ταῦτα
τῶν πϑρὶ τὸν Ἡρακλείδην δοομένων, οὗ μὲν φίλοι παρδχδ-
λεύοντο τῷ Δίωνι; μὴ φείδεσθαι καχῶν καὶ βασκάνων
ἀνθρώπων, ἀλλὰ καὶ τοῖς στρατιώταις χαρίσασϑαι τὸν
᾿Ηρακλείδην, καὶ τοῦ πολιτούματος ἐξελεῖν δημοκοπέαν,
ἐπιμανὲς γόσημα , τυραννίδος οὐκ ἔλαττον. Ὁ δὲ Δίων
παραμυϑούμενος αὐτοὺς, ἔλογεν ᾽ ὡς τοῖς μὲν. ἄλλοις
στρατηγ οἷς πρὸς ὅπλα καὶ πόλεμον ἢ ῆ πλείστη τῆς ἀσκή-
σϑώς ἐστιν, αὐτῷ δὲ πολὺν χρόνον ἐν “᾿καδημίᾳ μεμελέ-
τῆται ϑυμοῦ πϑριδῖναι καὶ φϑόνου καὶ φιλονεικίας πά-
σης" ὧν ἐπίδειξίς ἐστιν οὐχ ἡ πρὸς φίλους καὶ χρηστοὺς
μετριότης, ἀλλ᾽ εἴ' τις ἀδικούμενος ϑυπαραίτητος εἴη καὶ
πρᾷος τοῖς ἁμαρτάνουσι" βούλεσϑαι δ᾽ Ἡρακλείδου μὴ
τοσοῦτον δυνάμει καὶ φρονήσει κρατῶν, ὅσον χρηστότητι
καὶ δικαιοσύνῃ φανῆναι. Τὸ γὰρ ἀληϑῶς βέλτιον ἐν
τούτοις" αἷ δὲ τοῦ πολέμου κατορϑώσεις, δἰ καὶ ἀν-
ϑρώπων μηδένα, τήν γ8 τύχην διαμφισβητοῦσαν ἔ ἔχουσιν».
Εἰ δ᾽ Ἡρακλείδης ἄπιστος καὶ κακὸς διὰ φϑόνον, οὔ τι
καὶ Δίωνα δεῖ ϑυμῷ διαφϑεῖραι τὴν ἀροτήν' τὸ γὰρ
ἀντιτιμωρεῖσϑαι τοῦ προαδικεῖν νόμῳ δικαιότερον ὡρίς
σϑαι, φύσει “7ινόμενον ἀπὸ μιᾶς ἀσϑενείας. ᾿Ανϑρώπου
δὲ κακίαν, εἰ καὶ χαλεπόν ἐστιν, οὐχ οὕτως ἄγριον δἶναι
ὈΙΟΝ. ᾿ς 45
παντάπασι καὶ δυσκολον, ὥστϑ μὴ μεταβάλλειν χάριτι
. γχικηϑεῖσαν ὑπὸ τῶν πολλάκις οὐ ποιούντων.
ΧΗΨΗΙ. Τοιούτοις χρησάμενος λογισμοῖς ὁ Δίων,
ἀφῆκϑ τοὺς περὲ τὸν Ἡρακλείδην. Τραπόμενος δὲ πρὸς
τὸ διατείγισμα, τῶν μὲν Συρακουσίων ὃ ἕκαστον ἐχέλουσεν
ἕνα κόψαντας σταυρὸν ἐγγὺς καταβάλλειν. τοὺς δὲ ξό-
νους ἐπιστήσας ᾽ διὰ νυχτὸς, “ἀναπαυομένων τῶν Συρα-
κουσίων ᾽ ἔλαϑεν ἀποσταυρώσας τὴν ἀχρύπολιν" ὥστϑ
μεϑ' ἡμέραν τὸ τάχος καὶ τὴν ἐργασίαν ᾿ϑεασαμένους
ὁμοίως ϑαυμάζοιν τοὺς πολίτας καὶ τοὺς πολεμίους.
Θάψας δὲ τοὺς τεϑνηκότας τῶν Συρακουσίων, καὶ λυσά-
μόνος τοὺς ἑαλωκότας δισχιλίων οὐκ ἐλάττονας ὄντας,
ἐκκλησίαν συνήγαγε. Καὶ παρελϑὼν “Ἡρακλείδης εἰση-
γήσατο γνώμην, αὐτοκράτορα στρατηγὸν ἐλέσϑαι 4ἴωνα
κατὰ γῆν καὶ ϑάλασσαν. ᾿Αἀποδεξαμένων δὲ τῶν ἀρί-
στων»;, καὶ χειροτονεῖν κολδυόντων, ἐϑορύβησεν ὁ ναυτι-
κὸς ὄχλος καὶ βάναυσος, ἀχϑόμενος ἐκπίπτοντι τῆς ναυ-
αρχίας τῷ Ἡ ρακλείδῃ, καὶ νομίζων, αὐτὸν, οἱ καὶ τὰλλα
μηδενὸς ἀξιός ἐστι, -δημοτικώτερόν γ8 πάντως δἶναι τοῦ
4ἴωνος, καὶ μᾶλλον ὑ ὑπὸ χεῖρα τοῖς πολλοῖς. Ὁ δὲ “ἰὼν
τοῦτο μὲν ἐφῆκεν αὑτοῖς, καὶ τὴν κατὰ ϑάλατταν ἃ ἀρχὴν
ἀπέδωκο τῷ Ἡρακλείδῃ, πρὸς δὲ τῆς γῆς καὶ τῶν οἰκιῶν
τὸν ἀναδασμὸν ὡρμημένοις ἐναντιωθεὶς, καὶ τὰ πρότε-
ρον ψηφισϑέντα περὶ τούτων ἀχυρώσας ἐλύπησεν. Ὅϑεν
ουϑὺυς ὁτέραν ἀρχὴν λαβὼν ὁ Ο Ἡρακλείδης, τοὺς συνδκ-
πλεύσαντας μδτ᾽ αὐτοῦ στρατιώτας καὶ ναύτας ἐν Μεσ-
σήνῃ καϑήμενος ἐδημαγώγει καὶ παρώξυνε κατὰ τοῦ
Δίωνος, ὡς τυραννεῖν μέλλοντος" αὐτὸς δὲ πρὸς Διονύ-
σιον ἐποιεῖεο συνθήκας κρύφα διὰ Φάρακος τοῦ Σπαρ-
τιάτου. Καὶ τοῦτο τῶν γνωριμωτάτων Συρωυιουσίων
46 ΡΚΌΤΑΆΟΗΙ
ὑπονοησάντων, στάσις ἦν ἐν τῷ στρατοπέδῳ, καὶ δι᾿
αὐτὴν ἀπορία καὶ σπάνις ἐν ταῖς Συρακούσαις" ὥστε
παντάπασιν ἀμηχανϑῖν τὸν “Δίωνα, καὶ κακῶς ἀκούειν
ὑπὸ τῶν φίλων, οὕτω δυςμεταχείριστον ἀνϑρωπον καὶ
διερϑαρμένον ὑπὸ φϑόνου καὶ πονηρίας αὐξήσαντα
καϑ' αὑτοῦ, τὸν Ἡρακλείδην.
ΧΙΗΙΧ. Φάρακος δὲ πρὸς Ιγδαπόλει τῆς ᾿Ακραγαν»-
τίνης στρατοπιδδεύοντος ἐξαγαγὼν τοὺς Συρακουσίους,
ἐβούλοτο μὲν ἐν ὁ ἑτέρῳ καιρῷ διαγωνίσασϑαι πρὸς αὐτόν.
“Ηρακλείδου δὲ καὶ τῶν ναυτῶν καταβοώντων ᾿ ὡς οὐ
βούλεται μάχῃ κρῖναι τὸν πόλεμον δίων, ἀλλ᾽ ἀεὶ μένον-
τος ἄρχοιν, ᾿ ἀναγκασϑεὶς συνέβαλε καὶ ἡττήϑη. Γενο-
μένης δὲ τῆς τροπῆς οὐ βαρείας, ἀλλὰ μᾶλλον ὑφ ἑαντῶν
καὶ τοῦ στασιάζειν ταραχϑέντων, αὖϑις ὃ Δίων παρε-
σχδυάξετο μάχεσϑαι, καὶ συνέταττε πείϑων καὶ παρα-
ϑαῤῥύνων. Τῆς δὲ γυκτὸς ἀρχομένης, ἀγγέλλεται πρὸς
αὐτὸν " Ἡρακλείδην κᾧ ἄραντα τὸν στόλον πλεῖν ἐπὶ Συρα-
κουσῶν; ἐγνωκότα τὴν πόλιν καταλαβεῖν ; κἀκεῖνον ἀπο-
"λεῖσαι μϑτὰ τοῦ στρατούματος. Εὐϑὺς οὖν ἀναλαβὼν
τοὺς δυνατωτάτους καὶ προϑυμοτάτους, ἱππάσατο διὰ
τῆς »υχτός" καὶ περὶ τρίτην ὦραν τῆς ἡμέρας πρὸς ταῖς
σύλαις ἢ ͵» σταδίους κατηνυκὼς ἑπτακοσίους. ἩἩρακλεί-
δης δὲ ταῖς ναυσὶν ὡς ἁμιλλώμενος ὑστέρησον, ἀποπλού-
σας, καὶ πλανώμενος ἐν ταῖς πράξεσιν ἀσκόπως, ἐπιτυγ-
χάνει Γαισύλῳ, τῷ Σπαρτιάτῃ, φάσκοντι πλεῖν ἐφ᾽ ἢγε-
μονίᾳ Σικολιωτῶν ἐκ «᾿ακεδαίμονος, ὡς πρότερόν ποῖϑ
Τύλισιπτος. “ἄσμενος οὖν ἀναλαβὼν τοῦτον τὸν ἄνδρα,
καὶ περιαψάμενος ὥσπερ ἀλεξιφάρμακον τοὺ “4ἴωνος,
ἐποδοίκνυτο τοῖς συμμάχοις" καὶ κήρυκα πέμπων εἰς τὰς
᾿᾿γαπούσας, ἐκέλευε δέχοσϑαι τὸν Σπαρτιάτην ἄρχοντα
ὉΙΟΝ. 47
τοὺς πολίτας. ᾿Ἀποκριναμένον δὲ τοῦ Δίωνος, ὡς εἰσὶν
ἄρχοντος ἱκανοὶ τοῖς Συρακουσίοις, εἰ δὲ πάντως δέοι καὶ
Σπαρτιάτου τοῖς πράγμασιν ᾿ αὐτὸς οὗτος εἶναι, κατὰ
ποέησιν γεγονὼς Σπαρτιάτης" τὴν μὲν ἀρχὴν ὃ Γαίΐσυλος
ἀπέγνω, πιλούσας δὲ πρὸς τὸν “4ἴωνα διήλλαξο τὸν Ἥρα-
χλείδην, ὃ ορκους δόντα καὶ πίστεις τὰς μεγίστας, αἷς αὖὐ-
τὸς ὁ Γαίσυλος ὥμοσε τιμωρὸς ἔσεσϑαι Δίωνι, καὶ κο-
λαστὴς Ἡρακλείδου καχοπραγμονοῦντος.
Ι1,.. Ἐκ. τούτου κατέλυσαν μὲν οἵ Συρακούσιοι τὸ
ναυτικόν" οὐδὲν γὰρ ἦν ἔργον αὐτοῦ ᾿ μεγάλαι δὲ δαπα-
γαι τοῖς πλέουσι, καὶ στάσθως ἀφορμαὶ τοῖς ἄρχουσι"
τὴν δ᾽ ἄκραν ἐπολιόρκουν » ἐξοικοδομήσαντεος τὸ περιτεί-
χισμα. Μηδενὸς δὲ τοῖς πολιορκουμένοις βοηϑοῦντος,
ἐπιλιπόντος δὲ σίτου, τῶν δὲ μισϑοφύρων γινομένων πο-
»ηρῶν, ἀπογνοὺς ὃ υἱὸς τοῦ Διονυσίου τὰ πράγματα,
καὶ σπεισάμενος πρὸς τὸν Δίωνα, τὴν μὲν ἄκραν ἐκείνῳ
μετὰ τῶν ὅπλων καὶ τῆς ἄλλης κατασκϑυῆς παρέδωκεν,
αὐτὸς δὲ τὴν μηπέρα καὶ τὰς ἀδελφὰς ἀναλαβὼν, καὶ
πεὲντϑ πληρωσάμενος τριήρεις: ) ἐξέπλϑι πρὸς τὸν πατέρα"
τοῦ “ἴωνος ἀσφαλῶς μὲν ἐππέμποντος, οὐδενὸς δὲ τῶν
ἐν Συρακούσαις ἀπολιπόντος ἐκοίνην τὴν ὄψιν" ἀλλὰ καὶ
τοὺς μὴ παρόντας ἐπιβοωμένων, ὅτι τὴν ἡμέραν ταύτην
καὶ τὸν ἥλιον ἐλουϑέραις ἀνίσχοντα ταῖς Συρακούσαις
οὐκ ἐφορῶσιν. Ὅπου γὰρ ἔτι γνὺν τῶν λεγομένων κατὰ
τῆς τύχης παραδειγμάτων ἐμφανέστατόν ἐστι καὶ μέγι-
στον ἢ “:ονυσίον φνυγῆ, τίνα χρὴ δοκεῖν αὐτῶν ἐχίνων
τὴν τότϑ χαρὰν γενέσϑαι, καὶ πηλέκον φρονῆσαι τοὺς
τὴν μεγίστην τῶν πώποτϑ τυραννίδων καϑελόντας ἐλαχί-
σταις ἀφορμαῖς;
11. Ἐχπλούσαντος δὲ τοῦ ᾿ἀπολλοχράτους, καὶ τοῦ
48 ΡΙΠΤΑΒΟΗΙ
Δίωνος εἰς τὴν ἀκρόπολιν βαδίζοντος, οὐκ ὀκαρτέρησαν
αἱ γυναῖκες, οὐδ᾽ ἀνέμειναν δἰσολϑεῖν αὑτὸν, ἀλλ᾽ ἐπὶ
τὰς ϑύρας ἐξέδραμον" ἢ μὲν “ριστομάχη τὸν υἱὸν
ἄγουσα τοῦ Δίωνος" ἡ δ᾽ “᾿ροτὴ κατόπιν εἵπετο δακρύ-
ουσα, καὶ διαποροῦσα, πῶς ἀσπάσηται καὶ προσοίπῃ
τὸν ἀνδρα, κοινωνίας αὐτῇ πρὸς τὸν ἕτϑρον γεγθνημένης.
᾿Ασπασαμένου δ᾽ αὑτοῦ πρώτην τὴν ἀδελφὴν, εἶτα τὸ
παιδίον, [ἢ “Αριστομόχη προσαγαγοῦσα τὴν “Ἡρετὴν,
»Ητυχοῦμεν, ἔφη, ῶ 4ἰων, σοῦ φεύγοντος" ἥκων δὲ καὶ
»ικὼν ἀφήρηκας ἡμῶν ἁπάντων τὰς τατηφδίας , πλὴν
μόνης ταύτης, ἣν ἐπεῖδον ἡ δυστυχὴς «ἐγὼ, σοὺ ζῶντος,
ἑτέρῳ συναλϑεῖν βιασϑεῖσαν. Ὅτϑ οὖν σε κύριον ἡμῶν
ἥ τύχη πεποίηκεν » πῶς αὐτῇ διαιτᾷς ἐκδίνην τὴν ἀνάγ-
κῆν; Πότερον ὡς ϑεῖον, ἢ καὶ ὡς ἄνδρα σϑ ἀσπάσε-
ται; Τοιαῦτα τῆς “Αριστομάχης λεγούσης, ὃ “ἴων ἐκ-
δακρύσας, προσηγάγετο φιλοστόργως τὴν αἴκα" καὶ
παραδοὺς αὑτῇ τὸν υἱὸν, ἐκέλουσεν δὶς τὴν οἰκίαν τὴν
αὐτοῦ βαδίζειν, ὅπου καὶ αὐτὸς διηπᾶτο, τὴν ἄκραν ἐπὶ
τοὶς Συρακουσίοις ποιησάμενος.
11. Οὕτω δὲ τῶν πραγμάτων αὐτῷ πφοκεχωρηκό-
τῶν, οὐδὲν ἀπολαῦσαι πρότερον ἠξίωσε τῆς παρούσης
ουτυχίας, ἢ καὶ τὸ φίλοις χάριτας, καὶ συμμάχοις δω-
ρϑδὰς, μάλιστα δὲ τοῖς ἐν ἄστει συνήϑεσι καὶ ξένοις ἀπο-
γεϊμαί τινα φιλανθρωπίας καὶ τιμῆς μερίδα, τῇ μεγαλο-
ψυχίᾳ τὴν δύναμιν ὑπερβαλλόμενος. Ἑαυτὸν δὲ λιτῶς
καὶ σωφρόνως ἐκ τῶν τυχόντων διῴκει" ϑανμαζόμιενος,
ὅτι; μὴ μόνον Σικδλίας τὸ καὶ Καρχηδόνος, ἀλλὰ καὶ τῆς
Ἑλλάδος ὅλης ἀποβλεπούσης πρὸς αὐτὸν ϑϑημοροῦντα,
καὶ μηδὲν οὕτω μέγα τῶν τότϑ νομιζόντων, μηδ᾽ ἐπιφα-
ττέρας πιϑρὶ ἄλλον ἡγεμόνα τόλμης καὶ τύχης γεγονέναι
ΒΊΟΝ. 49
δοκούσης, οὕτω παρεῖχεν ἑαυτὸν ἐσϑῆτι καὶ ϑεραπείᾳ
καὶ τραπέζῃ μέτριον, ὥσπϑρ ἐν “ἀκαδημίᾳ συσσιτῶν μετὰ
Πλάτωνος, οὐκ ἐν ξεναγ οἷς καὶ μισϑοφόροις διαιτώμε-
γος, οἷς αἱ καϑ' ἑκάστην ἡμέραν πλησμοναὶ καὶ ἀπολαύ-
σεις παραμυϑία τῶν πόνων καὶ τῶν κινδύνων εἰσίν.
4λλ᾽ ἐχδίνῳ μὲν πλάτων ἔ ἔγραφεν, ὡς πρὸς ἕνα νῦν τῆς
οἰκουμένης τοῦτον ἅπαντες ἀποβλέπουσιν" αὐτὸς δ᾽
ἐκθῖνος, ὡς ἔοικδν, ἀφεώρα πρὸς ἕν χωρίον μιᾶς πόλεως,
τὴν ἀχαδημίαν, καὶ τοὺς αὐτόϑι καὶ ϑϑεατὰς καὶ δικα-
στὰς ἐγίνωσκεν οὔτ πρᾶξιν, οὔτϑ τόλμαν, οὔτϑ νίκην
τινὰ ϑαυμάζοντας, ἀλλὰ μόνον, εἰ κοσμίως καὶ σωφρό-
γως τῇ τύχῃ χρῆται ᾿ καὶ παρέχϑι μέτριον ἑδαντὸν ἐν
πράγμασι μεγάλοις, ἀποσχοποῦντας. Τοῦ μέντοι πρὶ
τὰς ὁμιλίας ὄγκου καὶ τοῦ πρὸς τὸν δῆμον ἀτενοῦς ἐφι-
λονείκδι μηδὲν ὑφολεῖν, μηδὲ χαλάσαι" καΐτοι τῶν πραγ-
μάτων αὐτῷ χάριτος ἐνγδεῶν ὄντων, καὶ ὶ Πλάτωνος ἐ ἐπιτι-
μῶντος, ὡς δἰρήκαμεν, καὶ γράφοντος, ὅτι ἢ αὐϑάδοια
ἐρημίᾳ σύνοικός ἐστιν. “Αλλὰ φύσει τὸ φαίνεται πρὸς
τὸ πιϑανὸν δυσκοράστῳ κεχρημένος, ἀγντισπᾷν τὸ τοὺς
Συρακουσίους ἄγαν ἀνθϑιμένους καὶ διατοϑρυμμένους
προϑυμούμενος.
111. Ὁ γὰρ Ἡρακλείδης αὖϑις ἐπέκριτο᾽ καὶ πρῶ-
τον μὲν εἰς συνέδριον παρακαλούμενος, οὐκ ἐβούλδτο βα-
δίζοειν. ἰδιώτης γὰρ ὧν, μετὰ τῶν ἄλλων ἐχκλησιάζϑιν
πολιτῶν. Ἔπειτα “κατηγόρει τοῦ Δίωνος, ὅτι τὴν ἄκραν
οὐ κατέσκαψαν, καὶ τῷ δήμῳ, ἐὸν Διονυσίου τάφον ὧρ-
μημένῳ λῦσαι, καὶ τὸν νεχρὸν ἐκβαλεῖν, οὐκ ἐπέτρεψθ᾽
μεταπέμπεται δ᾽ ἐν «Κορίνϑου συμβούλους καὶ συνάρ-
χοντας, ἀπαξιῶν τοὺς πολίτας. Τῷ δ᾽ ὄντι μετοπέμπϑοτο
τοὺς Κοηρινϑίους ὃ Δίων, ἢν ἐπενόδι πολιταίαν ῥᾷον ἐλ-
Ρεῦτ. ΙΧ. 1
ὃ0 ΡΕΠΤΑΒΟΗΙ
πίζων καταστήσειν, ἐκείνω» παραγενομένων. Ἐπενόει δὲ,
τὴν μὲν ἄχρατον δημοχρατίαν, ὡς οὐ πολιτείαν, ἀλλὰ
παντοπώλιον οὖσαν πολιτειῶν, κατὰ τὸν Πλάτωνα, κῶ-
λύβιν. «ακωνικὸν δέ τι καὶ Κρητικὸν σχῆμα μιξάμδνος
ἐκ δήμου καὶ βασιλείας, ἀριστοχρατίαν ἔ ἔχον τὴν ἐπιστα-
τοῦσαν καὶ βραβούουσαν τὰ μέγιστα, καϑιστάναι καὶ
κοσμεῖν" ὀῥῶν καὶ τοὺς Κορινϑίους ὀλιγαρχικώτερόν τθ
πολιτευομένους, καὶ μὴ πολλὰ τῶν ποινῶν ἐν τῷ δήμῳ
πράττοντας. Ὥς οὖν μάλιστα πρὸς ταῦτα τὸν Ἣρα-
κλείδην ἐναντιώσεσϑαι προσοδόχα, καὶ τάλλα ταραχώδης
καὶ εὐμετάϑοτος καὶ στασιαστικὸς ἦν, οὖς πάλαι βου-
λομένους αὐτὸν ἐκώλυεν. ἀνϑλεῖν, τούτοις ἐπέτρεψε τότε"
καὶ παρεολϑόντες εἷς τὴν οἰκίων ἁποκτιννύουσιν αὑτόν.
Ἐλύπησϑ δὲ σφόδρα τοὺς Συρακουσίους ἀποϑανών.
Ὅμως δὲ τοῦ Δίωνος ταφάς τὸ λαμπρὰς παρασκευάσαν-
τος καὶ ὃ μετὰ τοῦ σερατεύματος ἑπομένου προπέμψαντος
᾿τὸν γεχρὸν, εἶτα διαλεχ ϑέντος αὐτοῖς, συνέγνωσαν, ὡς οὐ
δυνατὸν ἦ 7» ταρασσομώην παύσασϑαι τὴν πόλιν, Ἥρα-
κλοίδου καὶ Δίωνος ἅμα πολιτουομένων.
γεν. Ἦν δέ τις δταῖρος τοῦ 4ἴωνος ἐξ ᾿4ϑηνῶν,
Κάλλιππος, ὅν φησιν ὁ Πλάτων οὐκ ἀπὸ παιδείας, ἀλλ᾽
"ἐκ μυσταγωγιῶν καὶ τῆς παρατυχούσης ἑταιρείας, γνώ-
ριμον αὐτῷ γενέσϑαι καὶ συνήϑη᾽ ᾿μοτασχὼν δὲ τῆς
στρατείας, καὶ τιμώμενος ,) ὥστθ καὶ συνεισελθεῖν τὰς
Συρακούσας πρῶτος τῶν ὅταίρων ἁπάντων ἐστοφανωμό-
γος, καὶ λαμπρὸς ἐν τοῖς ἀγῶσι καὶ διάσημος. Ἐπεὶ
δὲ, τῶν πρώτων καὶ βελτίστων φίλων τοῦ Δίωνος ἀνηλω-
μένων ὑπὸ τοῦ πολέμου, καὶ τοϑνηκότος Ἡρακλείδου,
τόν τὸ δῆμον ὁώρα τῶν Συρακουσίων ἔρημον ἡγεμόνος
ὄντα, καὶ τοὺς στρατιώτας τοὺς μοτὰ Δίωνος προσέχον-
ΤΟΝ. δ1
τας αὐτῷ μάλιστα, μιαρώτατος ἀνθρώπων γενόμενος,
καὶ παντάπασιν ἐλπίσας Σικελίαν ἄϑλον ἕξειν τῆς ξενο-
κεονίας, ὡς δὲ φασιν ἔνιοι, καὶ τάλαντα προσλαβὼν εἴ-
κοσι τοῦ φόνου μισϑὸν παρὰ τῶν πολεμίων, διέφϑειρβ
καὶ παρεσκεύασϑ τοὰς τῶν ξένων ἐπὶ τὸν Δίωνα, κακοη-
ϑεστάτην ἀρχὴν καὶ πανουργοτάτην ποιησάμενος. “Δεὶ
γάρ τινας φωνὰς τῶν στρατιωτῶν πρὸς ἐκεῖνον ῆ λελδγ.-
μένας ἀληϑῶς ἀναφέρων, ἢ πεπλασμένας ὑφ᾽ αὑτοῦ,
τοιαύτην ἐξουσίαν ἔλαβϑ διὰ τὴν πίστιν, ὥστ᾽ ἐγτυγχά-
νϑιΨ κρύφα, καὶ διαλέγεσθαι μετὰ παῤῥησίας, οἷς βαύ-
λοιτο, κατὰ τοῦ Δίωνος, αὐτοῦ κελούοντος, ἵνα μηδ᾽ δὶς
λανϑαάνῃ τῶν ὑπούλως καὶ δυσμενῶς ἐχόντων. Ἔκ δὲ
τούτων συνέβαινε τοὺς μὲν πονηροὺς καὶ νοσοῦντας εὑ-
ρίσκειν ταχὺ καὶ συνιστάναι τὸν Κάλλιππον" εἰ δὲ τις
ἀπωσάμενος τοὺς λόγους αὐτοῦ, καὶ τὴν πεῖραν ἐξείποι
πρὸς τὸν 4ἴωνα ᾽ μὴ ταράττεσϑαι, μηδὲ χαλεπαίνειν
ἐκεῖνον, ὡς, ἃ προσέταττε, τοὺ Καλλίππου περαίνοντας.
Νν. Συνισταμένης δὲ τῆς ἐπιβουλῆς, φάσμα γίνεται
τῷ Δίωνι μέγα καὶ τερατῶδες. Ἐτύγχανδ μὲν γὰρ ὀψὲ
τῆς ἡμέρας καϑεζόμενος ἐν παστάδι τῆς οἰκίας, μόνος ὧν
πρὸς ἑαυτὸν τὴν διάνοιαν" ἐξαίφνης δὲ ψόφον γενομένου
πρὸς ϑατέρῳ πέρατι τῆς στοᾶς, ἀποβλέψας, ἔτι φωτὸς
ὄντος, δὲδϑ γυναῖκα μεγάλην, στολῇ μὲν καὶ προσώπῳ
μηδὲν Ἐριψννύος τραγικῆς παραλλάττουσαν, σαίρουσαν δὲ
καλλύντρῳ τοὶ τὴν οἰκίαν. Ἐχπλαγεὶς δὲ δεινῶς καὶ
περίφοβος γενόμενος, μετεπέμψατο τοὺς φῦλους, καὶ διη-
γεῖτο τὴν ὄψιν αὐτοῖς" καὶ παραμένειν ἐδεῖτο καὶ συν-
γυκτορούειν παντάπασιν ἐκστατικῶς ἔ ἔχων, καὶ δοδοικὼς,
μὴ πάλιν εἰς ὄψι αὐτῷ μονωϑέντι τὸ τέρας ἀφίκηται.
Τοῦτο μὲν οὖν αὖϑις οὐ συνέποσθ. Μοϑ᾽ ἡμέρας δ᾽
Ὀ2
᾿Σ) ῬΡΙΤΑΒΟΗΙ
ὀλίγας ὃ ὃ υἱὸς αὐτοῦ, σχεδὸν ἀντίπαις ὧν, ἔκ τος λύπης
καὶ ὀργῆς, μικρὰν ἢ καὶ παιδικὴν ἀρχὴν λαβούσης, ἐῤᾷι-
Ψεν ἑαυτὸν ἀπὸ τοῦ στέγους ἐπὶ τὴν κοφαλὴν, καὶ διδ-
φϑάρη.
ΕΨΙ. Ἔν τοιούτοις δὲ τοῦ Δίωνος ὦ ὄντος , ὃ Καλλιπ-
πος ἔτι μᾶλλον εἴχετο τῆς ἐπιβουλῆς" καὶ λόγον εἰς τοὺς
Συρακουσίους ἐξέδωκεν, ὡς ὁ Δίων, ἅπαις γογονὼς,
ἔγνωκθ τὸν Διονυσίου καλεῖν “Ἵπολλοκράτη, καὶ ποεῖσϑαι
διάδοχον, ἀδελφιδοῦν μὲν ὄντα τῆς ἑαυτοῦ γυναικὸς, ϑυ-
γατριδοῦν δὲ τῆς ἀδελφῆς. Ἤδη δὲ καὶ τὸν Δίωνα καὶ
τὰς γυναῖκας ὑπόνοια τῶν πραττομένων εἶχα, καὶ μηνύ-
σϑις ἐγίγνοντο πανταχόϑεν. ᾿Αλλ ὃ μὲν Δἴων, ὡς ἔοικδν,
ἐπὶ τοῖς κατὰ τὸν Ἡρακλείδην ἀχϑόμενος, καὶ τὸν φόνον
ἐκεῖνον, ὡς τινα τοῦ βίον καὶ τῶν πράξοων αὐτῷ κηλῖδα
περικδιμένην, δυσχεραίνων ἀεὶ καὶ βαρυνόμενος, εἶπεν,
ὅτι πολλάκις ἤδη ϑγήσχειν ἕτοιμός ἐστι, καὶ παρέχϑιν τῷ
βουλομένῳ σφάττειν αὑτὸν, εἷ ζῇ» δεήσϑδι μὴ μόνον τοὺς
ἐχϑροὺς ᾽ ἀλλὰ καὶ τοὺς φίλους φυλαττόμενον. Τὰς δὲ
γυναῖκας δρῶν ὁ Κάλλιππος ἐξεταζούσας ἀχριβῶς τὸ
πρᾶγμα, καὶ φοβηϑεὶς ᾽ ἦλϑε πρὸς αὐτὰς ἀρνούμενος
καὶ δακρύων, καὶ πίστι, ἢν βούλονται, διδόναι βουλόμε-
»ος. Αΐ δ᾽ ηἡξίουν αὐτὸν ὁμόσαι τὸν μέγαν ὄρχον. Ἣν
δὲ τοιοῦτος" καταβὰς εἰς τὸ τῶν Θεσμοφόρων τέμενος ὃ
διδοὺς τὴν πίστι», ἱερῶν τινῶν γενομένων, ποριβάλλετα.
τὴν πορφυρίδα τῆς ϑεοῦ ᾽ καὶ λαβὼν δῷδα καιομένην
ἀπόμνυσι. Ταῦτα ποιήσας ὃ Κάλλιππος πάντα, «αὶ
τὸν ὅρκον ἀπομόσας, οὕτω κατογέλασθ τῶν ϑεῶν, ὥστε
περιμείνας τὴν ἑορτὴν ἦ Ἰς: ὦμοσϑ᾽ ϑεοῦ, δρᾷ τὸν φόνον ἐν.
τοῖς Κουρείοις" οὐδὲν ἔσως τὸ περὶ τὴν ἡμέραν τῆς
ϑεοῦ ποιησάμενος, ὡς ἀσεβουμένης πάντως, εἷἱ καὶ κατ᾽
ὍΙΟΝ. δ9
ἄλλον χρόνον ἔσφαττο τὸν μύστην αὐτῆς ὃ μυστα-
γωγός.
ΕΨΠ. Ὄντων δὲ πλειόνων ἐν τῇ κοινωνίᾳ τῆς πρα-
ξεως, καὶ καϑεζομένου 4ἴωνος ἐν οἰκήματι κλίνας τινὰς
ἔχοντι μετὰ τῶν φίλων, οὗ μὲν ἔξω τὴν οἰκίαν περιέστη-
σαν, οὗ δὲ πρὸς ταῖς ϑύραις τοῦ οἴχου καὶ ταῖς ϑυρίσιν
ἦσαν. ΑΑὐτοὶ δ᾽ οἱ προσφέροιν τὰς χεῖρας μέλλοντες
Ζακύνϑιοι παρῆλθον ἄνευ ξιφῶν ἐν τοῖς χιτῶσιν. “Ἅμα
δ᾽ οἱ μὲν ἔξω τὰς ϑύρας ἐπισπασάμενοι κατεῖχον" οἱ δὲ
τῷ 4ίωνι προσπεσόντες, κατέχϑιν ἐπειρῶντο, καὶ συντρί-
βοιν. αὐτόν». Ὡς δ᾽ οὐδὲν ἐπέραινον, ἥτουν ξίφος" οὐδεὶς
δ᾽ ἐτόλμα τὰς ϑύρας ἀνοῖξαι. Συχνοὶ γὰρ ἦσαν ἔνδον
οὗ μετὰ τοῦ Δίωνος" ὧν ἕκαστος οἰόμενος, ὧν ἐκδῖνον
πρύηται, διασώσειν ἑαντὸν, οὐκ ἐτόλμα βοηϑεῖν. Δια-
τριβῆς δὲ γενομένης, «ὐκων Συρακούσιος ὀρέγει τινὲ Ζα-
κυγϑίων διὰ τῆς ϑυρίδος ἐγχειρίδιον, ᾧ καϑάπερ ἱερεῖον
τὸν Δίωνα κρατούμενον πάλαι καὶ δεδιττόμενοῦ ἀπέσφα-
ξαν. ὐϑὺς δὲ καὶ τὴν ἀδελφὴν μετὰ τῆς γυναικὸς
ἐγκύμονος οὔσης εἰς τὴν εἱρκτὴν ἐνέβαλον. Καὶ συνέβη
τῇ γνναικὶ, τλημονέστατα λοχευϑείσῃ, τοχεῖν ἐν τῷ δδ-
᾿ σμωτηρίῳ παιδάριον ἄῤῥεν" ὅπορ καὶ ϑρέψαι μᾶλλον
παρεβάλοντο, ποίσασαι τοὺς φύλακας, ἤδη τοῦ Καλλίπ-
πον ϑορυβουμένου τοῖς πράγμασιν.
ΕΠ. Ἐν ἀρχῇ μὲν γὰρ ἀποχτδίνας τὸν Δίωνα
λαμπρὸς ἤ», καὶ κατεῖχε τὰς Συρακούσας" καὶ πρὸς τὴν
«(ϑηναίων ἔγραψε πόλιν, ἣν μάλιστα μοτὰ Τους ϑεοὺς
ὦφειλεν αἰδεῖσϑαι καὶ δεδιέναι, τηλικούτου μύσους ἁψα-
μενος. ᾿4λλ ἔοικεν ἀληϑὼς λέγεσϑαι τὸ τὴν πόλιν ἐκεί-
γὴν φέρϑιν ἄγδρας ἀρδτῇ τϑ τοὺς ἀγαϑοὺς ἀρίστους, καὶ
κακίᾳ τοὺς φαύλους πονηροτάτους" καϑάπορ αὐτῶν καὶ
δά ΡΙυΤΑΒΟΗ͂Ι Ὁ1ΟΝ.
ἣ χώρα κάλλιστον μέλι καὶ κώνϑιον ὠκυμορώτατον ἀναδί-
δωσιν».. Οὐ μὴν πολὺν χρόνον ὃ Καλλιππος ἔγκλημα τῆς
τύχης καὶ τῶν ϑεῶν περιῆν, ὡς περιρρώντων ἐξ ἀσοβή-
ματος ἄνϑρωπον τηλικούτου κτώμϑνον ἡγεμονίας καὶ
πράγματα" ταχὺ δ᾽ ἀξίαν δέεην ἔδωκεν. Ὅρμησας μὲν
γὰρ Κατάνην λαβεῖν, εὐϑὺς ἀπέβαλε τὰς Συρακούσας"
ὅτε καὶ φασὶν αὐτὸν εἰπεῖν, ὁτε πόλιν ἀπολωλεκὼς, τυρό-
κνήηστι» εἴληφεν. Ἐπιϑέμενος δὲ Μεσσηνίοις, καὶ τοὺς
πλείστους. στρατιώτας ἀπολέσας, ἐν οἷς ἢ ἤσαν οἵ Δίωνα
κατακτείγαντος, οὐδεμιᾶς δὲ πόλεως αὐτὸν ἐν Σικολίᾳ
πυοσδεχομένης, ἀλλὰ μισούντων ἁπάντων καὶ προβαλλο-
μένων, Ῥήγιον κατέσχεν. Ἐκεῖ δὲ λυπρῶς πράττων, καὶ
κακῶς διατρέφων τοὺς μισϑοφόρους, ὑπὸ «Δεπτίνου καὶ
Πολυπέρχοντος ἀνηρέϑη, χρησαμένων ξιφιδίῳ κατὰ τύ-
χην, ᾧ καὶ Δίωνα πληγῆναι φασίν. Ἐγνώσϑη δὲ τῷ
μεγέϑει, (βραχὺ γὰρ ἢν, ὥσπϑρ τὰ “ακωνικὰ,) καὶ τῇ
κατασκευῇ τῆς τέχνης, εἰργασμένον γλαφυρῶς καὶ ποριτ-
τῶς. Τοιαύτην μὲν ον τίσιν Κάλλιππος ἔδωκδ᾽ τὴν δ᾽
᾿Αφιστομάχην καὶ τὴν “Ἀρετὴν, ὡς ᾿ἀφείϑησαν ἐ ἐκ τῆς εἷρ-
κτῆς» ἀναλαβὼν Ἱκέτης ὃ Συρακούσιος , εἷς τῶν Δίωνος
φίλων γενόνὼς, ἐδόκει πιστῶς καὶ κἀλῶς περιέπϑοιν. Εἶτα
συμπεισϑεὶς ὑπὸ τῶν Δίωνος ἐχϑρῶν, καὶ παρασκϑυάσας
πλοῖον αὐταῖς, ὡς εἰς Πολοπόννησον ἀποσταλησομέναις,
ἐκέλευσδ κατὰ πλοῦν ἀποαφάξαντας ἐκβαλεῖν εἰς τὴν
ϑάλασσαν. Οὗ δὲ ζώσας ἔτι καταποντισϑῆναι λέγουσι,
καὶ τὸ παιδίον μετ᾽ αὐτῶν. Περιῆλϑε δὲ καὶ τοῦτον
ἀξία ποινὴ τῶν τοτολμημένων. Αὐτός τὸ γὰρ ὑπὸ Τι-
μολέοντος ἁλοὺς ἀπέθανε, ναὶ ϑυγατέρας δύο προσα-
πέκτειναν αὐτῷ Δίωνι τιμωροῦντες οὗ Συρακούσιοι" σπδρὲ
ἡν ἐν τῷ Τιμολέοντος βίῳ καϑ᾽ ἕκαστα γέγραπται.
-----τϑόοφος:«ἝΞὋ-ὕ--.--
ΒΡΟΥ͂ΤΟΣ.
Δ471ώ ἄρκου δὲ Βρούτου πρόγονος ἦν Ἰούνιος Βροῦ-
τος, ὃν ἀνέστησαν ἐν Καπιτωλίῳ χαλκοῦν οὗ πάλαι Ῥω-
μαῖοι, μέσον τῶν βασιλέων, ἑσπασμένον ξίφος, ὡς βε-
βαιότατα καταλύσαντα Ταρκυνίους. ᾿Αλλ᾽ ἐκεῖνος μὲν,
ὥσπϑρ τὰ ψυχρήλατα τῶν ξιφῶν, σκληρὸν ἐκ φύσεως καὶ
οὐ μαλακὸν ἔ ἔχων ὑπὸ λόγον τὸ ἦϑος, ἄχ » ἄχρι παιδοφονίας
᾿ἐξώνοιλε τῷ ϑυμῷ κατὰ τῶν τυράννων" οὑτοσὶ δ᾽, ὑπὲρ
οὗ γράφεται ταῦτα, παιδοίᾳ καὶ λόγῳ διὰ φιλοσοφίας
καταμίξας τὸ ἦϑος, καὶ τὴν φύσιν ἐμβριϑὴ. καὶ πρᾳϑῖαν
οὖσαν ἐπεγείρας ταῖς πρακτικαῖς ὁρμαῖς, ἐμμελέστατα
δοκεῖ κραϑῆναι πρὸς τὸ καλόν" ὥστε καὶ τοὺς ἀπεχϑα-
νομέγους αὐτῷ διὰ τὴν ἐπὶ Καίσαρα συνωμοσίαν, δὲ μέν
τι γενναῖον ἢ πρᾶξις ἤνογκθ, Βρούτῳ προσάπτειν, τὰ
δυσχερέστατα δὲ τῶν γογονότων τρέπειν δὲς. Κάσσιον,
οἰκεῖον μὲν ὄντα Βροντον καὶ φίλον, ἁπλοῦν δὲ πῷ τρό-
πῷ καὶ »αϑαρὸν οὐχ ὁμοίως. Σερβιλία δὲ, ἢ μήτηρ,
ἀνέφερε τὸ γένος οἷς “4λαν Σερβίλιον, ὃ ὁ, Μαλλίου Σπο-
ρίου τυραννίδα κατασαδυαζομένου, καὶ ταράττοντος τὸν
δῆμον, ἐγχειρίδιον λαβὼν ὑπὸ μάλης προῆλϑεν εἰς ἀγο-
ράν' καὶ παραστὰς τῷ ἀνδρὶ πλησίον, ὡς ἐντυγχάνοιν τι
δ6 ΡΙΤΑΒΟΗΙ
μέλλων καὶ διαλέγεσϑαι ᾿ προσνούσαντα πατάξας ἀπέ-
κῖδινδι Τοῦτο μὲν οὖν ὁμολογούμενόν ἐστι τὸ δὲ πα-
τρῷον γένος, οὗ διὰ τὸν Καίσαρος φόνον ἔχϑραν τινὰ
καὶ δυσμένειαν ἀποδεικνύμενοι πρὸς Βροῦτον ᾽ οὐ φασιν
εἰς τὸν ἐκβαλόντα Ταρκυνίους ἀνήκϑιν" οὐδὲν γὰρ ἐκείνῳ
λειφϑῆναι γένος ἀνθλόντι τοὺς υἱούς" ἀλλὰ δημότην
τοῦτον οἰκονόμου υἱὸν ὄντα Βρούτου, ἄρτι “καὶ πρώην
εἰς ἄρχοντα προδλϑεῖν. Ποσειδώνιος δ᾽ ὁ φιλόσοφος
τοὺς μὲν ἐνηλίιους φησὶν ἀπολέσϑαι τοῦ Βρούτου παῖ-
δας , ὡς ἱστόρηται" τρίτον ὁ δὲ λοιφϑῆναι γ»ἤπιον ᾿ ἀφ᾽ οὗ
τὸ γένος ὡρμῆσϑαι" καὶ τῶν γϑ καϑ' αὑτὸν ἐκ τῆς οἷ-
κίας γεγονότων ἐπιφανῶν ἀνδρῶν ἁ ἀναφέρειν ἐνίους πρὸς
τὸν ἀνδριάντα τοῦ Βρούτου τὴν ὁμοιότητα τῆς ἰδέας.
Περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτα.
1. Σερβιλίας δὲ, τῆς Βρούτου μητρὸς, ἀδελφὸς ἢ ἤν
Κάτων, ὃ φιλόσοφος, ὃν ὃ μάλιστα Ῥωμαίων ἐζηλωσον
οὗτος, ϑεῖον ὄντα, καὶ πενϑερὸν ὕστερον γενόμενον.
Τῶν δ᾽ Ἑλληνικῶν φιλοσόφων οὐδενὸς μὲν, ὡς ἁπλῶς
εἰπεῖν, ἀνήκοος ἦν, οὐδ᾽ ἀλλότριος" διαφερόντως δ᾽
ἑἐσπουδάκϑοι πρὸς τοὺς ἀπὸ Πλάτωνος" καὶ τὴν γέαν καὶ
μέσην λεγομένην ᾿᾿καδημιαν οὐ πάνυ προσιέμενορ, ἐξήρ-
τήτο τῆς παλαιᾶς" καὶ διδτέλοι ϑαυμάζων μὲν “Αντίοχον
τὸν ᾿Ασκαλωνέτην, φίλον δὲ καὶ συμβιωτὴν τὸν ἀδολᾳὸν
αὐτοῦ πεποιημένος, “Ἀρίστωνα ᾿ ἄνδρα τῇ μὲν ἐν λόγοις
ἕξει πολλῶν φιλοσόφων λειπόμενον, εὐταξίᾳ δὲ καὶ πρᾳ-
ότητι τοῖς πρώτοις ἐνάμιλλον. Ὁ δ᾽ Ἔμπυλος, οὗ καὶ
αὐτὸς ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς καὶ οὗ φίλοι μέμνηνται πολλά-
κις, ὡς συμβιοῦντος αὐτῷ, ῥήτωρ μὲν ἦν, καὶ καταλέλοιστο
μικρὸν μὲν, οὐ φαῦλον δὲ σύγγραμμα περὶ τῆς Καὶ αἰσαρος
ἀναιρέσθως, ὃ Βροῦτος ἐπιγέγραπται. Ῥωμαϊστὶ μὲν
πῶ - πασῦπαο οὐθθεν.
ΒΑῦτΤῦϑ. 51
οὖν ἤσκητο πρὸς τὰς διεξόδους καὶ τοὺς ἀγῶνας ἱκακῶς
ὃ Βροῦτος" ᾿Ελληνιστὶ δὲ τὴν ἀποφϑεγματικὴν καὶ 4α-
κωνικὴν ἐπιτηδεύων βραχυλογίαν ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς ἐνια-
χοῦ παράσημός ἐστιν. Οἷον ἤδη καϑεστηκὼς οἷς τὸν
πόλεμον γράφϑδι Περγαμηνοῖς" ννἀκούω ὑμᾶς 4Δολοβέλλᾳ
δεδωκέναι χρήματα" ἃ εἰ μὲν ἑκόντες ἔδοτο, ὁμολογ εἴτδ
ἀδικεῖν" εἰ δ᾽ ἄκοντας, ἀποδείξατο τῷ ἐμοὶ ἑκόντες δοῦ-
γαι 6. Πάλιν Σαμίοις" » Αἱ βουλαὶ ὑμῶν ὀλίγωροι, α
ὑπουργίαι βραδεῖαι. Τί τούτων τέλος ἐννοοῖσϑ;“ς Καὶ
πϑρὶ Παταρέων ἑτέραν" »"Ξάγϑιοι τὴν ἐμὴν εὐεργεσίαν
ὑπϑριδόντες, τάφον ἀπονοίας ἐσχήκασι τὴν πατρίδα"
Παταρεῖς δὲ πιστεύσαντος ῥαντοὺς ἐμοὶ, οὐδὲν ἐλλείπουσι
διοικοῦντες τὰ καϑ᾽ ἕκαστα τῆς ἐλουϑερίας. Ἐξὺν οὖν
καὶ ὑμῖν, ἢ τὴν Παταρέων κρίσιν, ῆ τὴν Ξανϑίων τύχην
ἕλεσθε." Ἰτ μὲν οὖν τῶν παρασήμων γένος ἐπιστολίων
τοιοῦτόν ἐστιν.
ΗΙ. Ἔτι δὲ μειράκιον ὧν Κάτωνι, τῷ ϑείῳ, συναπε-
δήμησεν εἰς Κύπρον ἐπὶ Πτολεμαῖον ἀποσταλέντι.
Πτολεμαίον δὲ διαφϑείραντος ὁ ἑαντὸν, ὃ Κάτων αὐτὸς ἐν
“Ῥόδῳ διατριβὴν ἔχων ἀναγκαίαν, ἔτυχϑ μὲν ἤδη τινὰ τῶν
φίλων, Κανίνιον, ἐπὶ τὴν τῶν χφημάτων φυλακὴν ἀπϑ-
σταλκώς᾽ δείσας δ᾽ ἐκεῖνον, ὡς οὐκ ἀφεξόμονον κλοπῆς,
ἔγφαψε τῷ Βρούτῳ, πλεῖν τὴν ταχίστην δὶς Κύπρον ἐκ
Ππ ἀμφυλέας" ἐχϑῖ γὰρ ἑαυτὸν ἀναλαμβάνων ἔκ τινος
ἀσϑενείας διῆγεν. Ὁ δὲ καὶ μάλ᾽ ἄκων ἔπλευσεν, τόν τϑ
Κανίνιον αἰδούμενος ᾿ ὡς ἀτίμως ἀπεῤῥιμμένον ὑπὸ τοῦ
Κάτωνος, καὶ ὅλως τὴν τοιαύτην ἐπιμέλοιαν καὶ διοίκη-
σιν, ἅτα δὴ νέος καὶ σχολαστὴς, οὐκ ἐλουϑέριον, οὐδ᾽
ἑαυτοῦ ποιούμενος. Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ περὶ ταῦτα συν-
τείνας ἑαυτὸν, ὑπὸ τοῦ Κάτωνος ἐπῃνέθη" καὶ τῆς οὐ-
δ8 ΡΙυΤΑΒΟΗΙ ν
σίας ἐξαργυρισϑείσης, ἀναλαβὼν τὰ πλεῖστα τῶν χρη-
μάτων εἰς Ρώμην ἔπλευσεν.
ΚΝ. Ἐπεὶ δὲ τὰ πράγματα διέστη, Πομπηΐου καὶ
Καίσαρος ἐξενεγκαμένων τὰ ὅπλα, καὶ τῆς ἡγεμονίας
ταραχϑείσης, ἐπίδοξος μὲν ἣν αἷφήσεσϑαι τὰ Καίσαρος" Ι
ὃ γὰρ πατὴρ αὐτοῦ διὰ τὸν Πομπήϊον ἐτοϑνήκοι πρότε-
ον" ἀξιῶν δὲ τὰ κοινὰ τῶν ἰδίων ἐπίπροσϑον ποιδῖσϑαι,
καὶ τὴν Πομπηΐον νομίζων ὑπόϑεσιν βελτίονα πρὸς τὸν
πόλεμον εἶναι τῆς τοῦ Καίσαρος, ἐκοίνῳ προσέϑετο.
Καΐτοι πρότϑρον, ἀπαντήσας, οὐδὲ προσεῖπε τὸν Πομ-
πηϊΐον, ἄγος ἡγούμενος μέχα, πατρὸς φονεῖ διαλέγοσ ϑαι"
τότε. δ᾽ ὡς ἄρχοντι τῆς πατρίδος ὑποτάξας ἑαυτὸν, εἷς
Σικολίαν ἔπλϑθυσδ πρεσβουτὴς μετὰ Σηστίου τοῦ λαχόν»-
τος τὴν ἐπαρχίαν, “Ὡς δ᾽ ἐχκοῖ πράττοι» οὐδὲν ἦν μέγα,
καὶ. συνήδεσαν εἰς ταὐτὸ ἤδη Πομπήϊος καὶ Καῖσαρ
ἀγωνιζόμενοι πρὶ τῶν ὅλων, ἧκεν εἰς Μακεδονίαν ἐθ5-
λοντὴφ τοῦ κινδύνου μοϑέξων᾽ ὅτϑ καί φασι Πομπήϊον
ἡσϑέντα καὶ ϑαυμάσαντα, προσιόντος αὐτοῦ καϑεζόμο-
γον ἐξαναστῆναι, καὶ περιβαλεῖν ὡς χρείττονα, πάντων
Ἧ ὁρώντων. Ἂν δὲ τῇ στρατοίᾳ, τῆς ἡμέρας, ὅσα μὴ Πομ-
΄
πηΐῳ συνῆν, πϑρὲ λόγους καὶ βιβλία διέτριβεν, οὐ μόνον
τὸν ἄλλον χρόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸ τῆς μεγάλης μάχης. Ἦν
μὲν ἀκμὴ ϑέρους, καὶ καῦμα πολὺ, πρὸς ἑλώδεσι χωρίοις
ἀτρατοπεδουύντων" τῷ δὲ Βρούτῳ οὐ ταχέως ἧκον οὗ
τὴν σχηνὴν κομίζοντες. Ἐχπονηθεὶς. δὲ πορὶ ταῦτα μϑ-
σημβρίας μόλις ἀλειψάμενος, καὶ φαγὼν ὀλίγα, τῶν αλ-
λων ἢ καϑευδόντων, ῆ σιρὸς ἐπινοίᾳ καὶ φροντίδι τοῦ
μέλλοντος ὃ ὄντῶν, αὐτὸς ἄχρι τῆς ὁσπέρας ἔγραφε συν-
τάττων ἐπιτομὴν Πολυβίου.
ν. ““ἐγοται δὲ Καῖσαρ οὐκ ἀμελεῖν τοῦ ἀνδρὸς, ἀλλὰ
ΒΕΑυτῦϑ. δὅ9
καὶ προειπεῖν τοῖς ὑφ᾽ ἑαυτὸν ἡγεμόσιν, ἐν τῇ μάχῃ μὴ
κτείνθιν Βροντον , ἀλλὰ φείδεσθαι » καὶ παρασχόντα μὲν
ἑκουσίως, ἀγϑιν" εἰ δὲ ἀπομάχοιτο πρὸς τὴν σύλληψιν,
ἐᾷν, καὶ μὴ βιάζεσθαι" καὶ ταῦτα ποιεῖν, τῇ μητρὶ τοῦ
Βρούτου, Σερβιλίᾳ, χαριζόμενος. Ἐγνώκει γὰρ, ὡς ἔοικε,
γϑανίας ὧν ἔτι, τὴν Σερβιλίαν ἐπιμανεῖσαν αὐτῷ" καὶ
καϑ᾽ οὕς μάλιστα χρόνους ὃ ἔρως ἐπέφλογϑθ, γενόμενον
τὸν Βροῦτον » ἐπέποιστό πως ἐξ ἑαυτοῦ γεγονέναι. «ἑ-
γϑται δὲ, τῶν περὶ Κατιλίναν πραγμάτων μεγάλων ἐμπο-
πτωκότων εἰς τὴν σύγκλητον ᾿ ὰ μριρὸν ἐδέησεν ἀνατρέ-
Ψαι τὴν πόλιν, ἑστάναι μὲν ὁμοῦ Κάτωνα καὶ Καίσαρα,
διαφδρομένους πϑρὶ γνώμης. Ἐν τούτῳ δὲ γραμματιδίου
μικροῦ προσδοϑέντος ἔξωϑον Καίσαρι, τὸν μὲν ἀναγι-
γώσκϑιν σιωπῇ, Κάτωνα δὲ βοᾷν, ὡς δεινὰ ποιεῖ Καὶῖ-
σαρ, ἐντούξεις καὶ γράμματα παρὰ τῶν πολεμίων πιροσ-
δεχόμενος. Θορυβησάντων δὲ πολλῶν, καὶ τοῦ Καίσα-
ρος τὸ δελτάριον, ὡς εἶχε, τῷ Κάτωνι προσδόντος,
ἀναγνόντα Σερβιλίας, τῆς ἀδελφῆς, ἀκόλαστον ἐπιστό-
λιον, ἐχκοῖνο μὲν ῥήψαι πρὸς τὸν Καίσαρα, καὶ εἰπεῖν"
τ Κράτει, μέθυσθ᾽ ᾿ς πρὸς δὲ τὴν γνώμην καὶ τὸν λόγον
αὖϑις ἐξ ἀρχῆς τραπέσϑαι. Οὕτω μὲν ἡν ὃ πρὸς Καί-
σαρα Σερβιλίας ἔρως περιβόητος.
ΥΙ. Γενομένης δὲ τῆς κατὰ Φάρσαλον ἥττης, καὶ
Πομπηΐου μὲν ἐπὶ ϑάλασσαν διεκπεσόντος, πολιορκου-
μένου δὲ τοῦ γάρακος, ἔλαϑεν ὃ Βροῦτος κατὰ πύλας
ἔρχεσϑαι πρὸς τόπον ἑλώδη καὶ μεστὸν ὑδάτων καὶ κα-
λάμου φερούσας. Ἐξελθὼν δὲ, καὶ διὰ νυκτὸς ἀποσω-
εὶς εἰς Λάρισσαν, ἐχϑῖϑεν δὲ γράψαντος αὐτοῦ, Και-
σαρ ἤσϑη 18 σωζομένῳ, καὶ κολούσας πρὸς αὐτὸν ἐλϑ εἴν,
οὐ μόνον ἀφῆκε τῆς αἰτίας, ἀλλὰ καὶ τιμώμενον ἐν τοῖς
δὅ2 ῬΙΥ ΤΑΒΟΗΙ
ὀλίγας ὁ υἱὸς αὐτοῦ, σχεδὸν ἀντίπαις ὧν, ἔκ τινος λύπης
καὶ ὀργῆς, μικρὰν ἢ καὶ παιδικὴν ἀρχὴν λαβούσης, ἔῤᾷι-
Ψεν ἑαυτὸν ἀπὸ τοῦ στέγους ἐπὶ τὴν κεφαλὴν, καὶ διδ-
φϑάρη.
ΕΨΙ. Ἐν τοιούτοις δὲ τοῦ Δίωνος ὃ Ὄντος, ὃ Καλλιπ-
σὸς ἔτι μᾶλλον εἴχετο τῆς ἐπιβουλῆς" καὶ ὶ λόγον εἰς τοὺς
Συρακουσίους ἐξέδωχδν, ὡς ὃ Δίων, ἄπαις γογονὼς,
ἔγνωκϑ τὸν Διονυσίον καλεῖν “Ἱπολλοκράτη, καὶ ποεῖσϑαι
διάδοχον, ἀδελφιδοῦν μὲν ὄντα τῆς ἑαυτοῦ γυναικὸς, ϑυ-
γατριδοὺν δὲ τῆς ἀδελφῆς. Ἤδη δὲ καὶ τὸν Δίωνα καὶ
τὰς γυναῖκας ὑπόνοια τῶν πραττομένων ϑἶγε, καὶ μηνύ-
σϑις ἐγίγνοντο πανταχόϑεν. ᾿Αλλ ὃ μὲν Δἰων, ὡς ἔοικεν,
ἐπὶ τοῖς κατὰ τὸν Ἡρακλείδην ἀχϑόμενος, καὶ τὸν φόνον
ἐκεῖνον, ὡς τινα τοῦ βίου καὶ τῶν πράξοων αὐτῷ κηλῖδα
περικθιμένην, δυσχεραίνων ἀδὲ καὶ βαρυνόμενος, ϑἶστον,
ὅτι πολλάκις ἤδη ϑνήσχειν ἕ ἕτοιμός ἐστι, καὶ παρέχειν τῷ
βουλομένῳ σφάττειν αὑτὸν, εἰ ξῇν δεήσει μὴ μόνον τοὺς
ἐχϑροὺς, ἀλλὰ καὶ τοὺς φίλους φυλαττόμενον». Τὰς δὲ
γυναῖκας δρῶν ὃ Κάλλιππος ἐξοταζούσας ἀχριβῶς τὸ
πρᾶγμα, καὶ φοβηϑεὶς ; ἦλθε πρὸς αὐτὰς ἀρνούμενος
καὶ δακρύων, καὶ πίστιν, ἣν βούλονται, διδόναι βουλόμε-
»ος. ΑΑϊ δ᾽ ἠξίουν αὐτὸν ὁμόσαι τὸν μέγαν ὅρκον. Ἣν
δὲ τοιοῦτος" καταβὰς εἰς τὸ τῶν Θεσμοφόρων τέμενος ὃ
διδοὺς τὴν πίστιν, ἱορῶν τινῶν γενομένων, ποριβάλλετα.
τὴν πορφυρίδα τῆς ϑεοῦ ; καὶ λαβὼν ὄζδα καιομένην
ἀπόμνυσι. Ταῦτα ποιήσας ὃ Κάλλιππος πᾶντα, ("αἱ
τὸν ὄρκον ἀπομόσας, οὕτω κατεγέλασε τῶν ϑεῶν, ὥστε
περιμείνας τὴν δορτὴν ἦ ῆς ᾿ ὦμοσε, ϑεοῦυ, δρᾷ τὸν φόνον ἐν.
τοῖς Κουρείοις" οὐδὲν ἴσως τὸ περὶ τὴν ἡμέραν τῆς
ϑεοῦ ποιησάμενος, ὡς ἀσοβουμένης πάντως, εἱ καὶ κατ᾽
ὍΙΟΝ. δ9
ἄλλον χρόνον ἔσφαττο τὸν μύστην αὐτῆς ὃ μυστα-
γωγός.
ΕΙ. Ὄντων δὲ πλειόνων ἐν τῇ κοινωνίᾳ τῆς πρα-
ξεως, καὶ καϑεζομένου Δίωνος ἐν οἰκήματι κλίνας τινὰς
ἔχοντι μετὰ τῶν φίλων, οἱ μὲν ἔξω τὴν οἰκίαν περιόστη-
σαν, οἱ δὲ πρὸς ταῖς ϑύραις τοῦ οἶκον καὶ ταῖς ϑυρίσιν
ἦσαν. Αὐτοὶ δ᾽ οἱ προσφέρειν τὰς χεῖρας μέλλοντες
Ζακύνϑιοι παρῆλϑον ἃ ἄγου ξιφῶν ἐν τοῖς χιτῶσιν. “μα
δ᾽ οὗ μὲν ἔξω τὰς ϑύρας ἐπισπασάμενοι κατεῖχον" οἱ δὲ
τῷ Ζ4ἴωνι προσπεσόντες, κατέχϑιν ἐπδιρῶντο, καὶ συντρί-
βειν. αὐτόν. Ὡς δ᾽ οὐδὲν ἐπέραινον, ἥτουν ξίφος" οὐδεὶς
δ᾽ ἐτόλμα τὰς ϑύρας ἀνοῖξαι. Συχνοὶ γὰρ ἦσαν ἔνδον
οὗ μετὰ τοῦ Δίωνος" ὧν ἕκαστος οἱόμενος, ἂν ἐχεῖνον
πρόηται, διασώσειν δαντὸν, οὐκ ἐτόλμα βοηϑεῦ. Δια-
τριβῆς δὲ γενομένης, “ύχων Συρακούσιος ὀρέγει τινὲ Ζα-
κυγϑίων διὰ τῆς ϑυρίδος ἐγχειρίδιον, ᾧ καϑάπερ ἱ ἱερεῖον
τὸν Δίωνα κρατούμενον πάλαι καὶ δεδιττόμενον ἀπέσφα-
ξαν. Εὐϑὺς δὲ καὶ τὴν ἀδελφὴν μοτὰ τῆς γυναικὸς
ἐγκύμονος οὔσης εἰς τὴν εἱρκτὴν ἐνέβαλον. Καὶ συνέβη
τῇ γυναικὶ, τλημονέστατα λοχευϑείσῃ, τοκϑὶν ἐν τῷ δε-
σμωτηρίῳ παιδάριον ἀῤῥεν" ὅπερ καὶ ϑρέψαι μᾶλλον
παρδβάλοντο, ποίσασαι τοὺς φύλακας, ἤδη τοῦ Καλλίπ-
πον ϑορυβουμένου τοῖς πράγμασιν».
ΨΠΙ. Ἐν ἀρχῇ μὲν γὰρ ἀποκτείνας τὸν Δΐωνα
λαμπρὸς ἤν, καὶ κατεῖχϑ τὰς Συρακούσας" καὶ πρὸς τὴν
«᾿ϑηναίων ἔγραψε πόλιν, ἣν μάλιστα μϑτὰ τους ϑεοὺς
ὥφοιλεν αἰδεῖσϑαι καὶ δεδιέναι, τηλικούτου μύσους ἁψά-
μενος. ᾿Αλλ ἔοικεν ἀληϑῶς λέγεσϑαι τὸ τὴν πόλιν ἐκϑί-
»ὴν φέρειν ἄνδρας ἁ ἀρϑτῇ τ τοὺς ἀγαϑοὺς ἀρίστους, καὶ
κακίᾳ τοὺς φαύλους πονηροτάτους" καϑάπερ αὐτῶν καὶ
δέ Ρ ΤΑΒΟΗΙ Ὁ10ΟΝ.
ἢ χώρα κάλλιστον μέλι καὶ κώνϑβιον ὠκυμορώτατον ἀναδί-
δωσιν. . Οὐ μὴν πολὺν χρόνον ὃ Κάλλιππος ἔγκλημα τῆς
τύχης καὶ τῶν ϑεῶν περιῆν, ὡς περιορώντων ἐξ ἀσεβή-
ματος ἄνϑρωπον τηλικούτου κτώμενον ἡγεμονίας καὶ
πράγματα" ταχὺ δ᾽ ἀξίαν δίκην ἔδωκεν. Ὁρμήσας μὲν
γὰρ Κατάνην λαβεῖν ; εὐϑὺς ἀπέβαλε τὰς Συρακούσας"
ὅτϑ καὶ φασὶν αὐτὸν εἰπεῖν, ὅτε πόλιν ἀπολωλεκὼς, τυρό-
κγήστιν εἴληφεν. Ἐπιϑέμενος δὲ Μεσσηνίοις, καὶ τοὺς
πλείστους στρατιώτας ἀπολέσας, ἐν οἷς ἢ σαν οἵ Δίωνα
κατακτείναντες, οὐδεμιᾶς δὲ πόλεως αὐτὸν ἐν Σικολίᾳ
πρυοσδεχομένης, ἀλλὰ μισούντων ἁπάντων καὶ προβαλλο-
μένων, Ῥήγιον κατέσχεν. ᾿Εκεῖ δὲ λυπῤῶς πράττων, καὶ
κακῶς διατρέφων τοὺς μισϑοφόρους, ὑπὸ «Αεπτίνου καὶ
Πολυπέρχοντος ἀνῃρέθη, χρησαμένων ξιφιδίῳ κατὰ τύ-
χῆν; ᾧ καὶ Δίωνα πληγῆναι φασίν. Ἐγνώσϑη δὲ τῷ
μεγέϑει, (βραχὺ γὰρ ἢν ᾿ ὥσπερ τὰ “ακωνικὰ,) καὶ τῇ
κατασκευῇ τῆς τέχνης, εἰργασμένον γλαφυρῶς καὶ ποριτ-
τῶς. Τοιαύτην μὲν οὖν τίσιν Κάλλιππος ἔδωκϑδ᾽ τὴν δ᾽
᾿Δριστομάχην καὶ τὴν ᾿Αροτὴν, ὡς ἀφεΐίϑησαν ἐκ τῆς εἶρ-
κτῆς) ἀναλαβὼν Ἱκέτης ὃ Συρακούσιος, εἷς τῶν Δίωνος
φίλων γενόνὼς, ἐδόκει πιστῶς καὶ καλῶς πϑριέποιν. Εἶτα
συμπεισϑεὶς ὑπὸ τῶν Δίωνος ἐχθρῶν, καὶ παρασκευάσας
πλοῖον αὐταῖς, ὡς εἰς Πϑελοπόννησον ἀποσταλησομέναι6,
ἐκέλευσα κατὰ πλοῦν ἀποσφάξαντας ἐκβαλεῖν εἰς τὴν
ϑάλασσαν. Οὗ δὲ ζώσας ἔτι καταποντισϑῆναι λέγουσι,
καὶ τὸ παιδίον μετ᾽ αὐτῶν. Περιῆλϑε δὲ καὶ τοῦτον
ἀξία ποινὴ τῶν τετολμημένων. Αὐτός τε γὰρ ὑπὸ Τι-
μολέοντος ἁλοὺς ἀπέϑανθ, καὶ ϑυγατέρας δύο προσα-
πέκτϑιναν αὐτῷ Δίωνι τιμωροῦντες οἱ Συρακούσιοι" πϑρὲ
ὧν ἐν τῷ Τιμολέοντος βίῳ καϑ'᾽ ἕκαστα γέγραπται.
---ὄ -«Ξοθος-ὄἍ-.---ἔ
ΒΡΟΥ͂ΤΟΣ.
Μάρκου δὲ Βρούτου πρόγανος ἦν Ἰούνιος Βρου-
τος, ὃν ἀνέστησαν ἐν Καπιτωλίῳ χαλκοῦν οἱ πάλαι Ῥω-
μαῖοι, μέσον τῶν βασιλέων, ἐσπασμένον ξίφος, ὡς βε-
βαιότατα καταλύσαντα Ταρκυνίους. ᾿4λλ᾽ ἐκεῖνος μὲν,
ὥσπϑρ τὰ ψυχρήλατα τῶν ξιφῶν, σκληρὸν ἐκ φύσϑως καὶ
οὐ μαλακὸν ἔ ἔχων ὑπὸ λόγου τὸ ἦϑος, ἄχρι παιδοφονίας
᾿ἐξώνοιλο τῷ ϑυμῷ κατὰ τῶν τυράννων" οὑτοσὶ δ᾽, ὑπὲρ
οὗ γράφεται ταῦτα, παιδούᾳ καὶ λόγῳ διὰ φιλοσοφίας
καταμίξας τὸ ἤϑος, καὶ τὴν φύσι» ἐμβριϑῆ καὶ πρᾳϑῖαν
οὖσαν ἐπεγείρας ταῖς πραχτικαῖς ὁρμαῖς, ἐμμελέστατα
δοκεῖ κραθῆναι πρὸς τὸ καλόν" ὦστϑ καὶ τοὺς ἀπεχϑα-
»ομένους αὐτῷ διὰ τὴν ἐπὶ Καίσαρα συνωμοσίαν, δὲ μέν
τι γενναῖον ἣ πρᾶξις ἤνδγ Κθ Βρούτῳ προσάπτϑιν; τὰ
δυσχερέστατα δὲ τῶν γεγονότων τρόπιν δὲς Κάσσιον,
οἰκεῖον μὲν ὄντα Βροῦτον καὶ φίλον, ἁπλοῦν δὲ τῷ τρό-
σῷ καὶ "αϑαρὸν οὐχ ὁμοίως. Σερβιλία δὲ, “ἡ μήτηρ,
ἀνέφερο τὸ γίνος οἱφι τάλαν Σερβίλιον, ὃ ὁ, Μαλλίου Σπο-
ρίου τυραννίδα κατασκουαζομένον, καὶ ταράττοντος. τὸν
δῆμον ᾿ ἐγχϑιρίδιον λαβὼν ὑπὸ μάλης προῆλϑεν εἰρ ἀγο-
ράν'" καὶ παραστὰς τῷ ἀνδρὶ πλησίον, ὡς ἐντυγχάνοιν τι
δθ ῬΙ ΤΑΒΟΗ͂Ι
μέλλων καὶ διαλέγεσϑαι, προσνεύσαντα πατάξας ἀπέ-
κτδιν8. Τοῦτο μὲν οὖν ὁμολογούμενόν ἐστι" τὸ δὲ πα-
τρῷον γένος, οἷ διὰ τὸν Καίσαρος φόνον ἔχϑραν τινὰ
καὶ δυσμένειαν. ἀποδεικνύμενοι πρὸς Βροῦτον, οὔ φασιν
εἰς τὸν ἐκβαλόντα Ταρκυνίους ἀνήκθιν" οὐδὲν γὰρ ἐκείνῳ
λειφϑῆναι γένος ἀνελόντι τοὺς υἱούς" ἀλλὰ δημότην
τοῦτον οἰκονόμου υἱὸν ὄντα Βρούτου, ἄρτι καὶ πρώην
εἰς ἄρχοντα προελϑεῖν. Ἱοσειδώνιος δ᾽ ὃ φιλόσοφος
τοὺς μὲν ἐνηλίκους φησὶν ἀπολέσϑαι τοῦ Βρούτου παῖ-
δας, ὡς ἱστόρηται" τρίτον δὲ λειφϑῆναι »ἤπιον, ἀφ᾽ οὗ
τὸ γένος ὡρμῆσϑαι" καὶ τῶν γ8 καϑ' αὑτὸν ἐκ τῆς οἷ-
κίας γεγονότων ἐπιφανῶν ἀνδρῶν ἀνριρέρειν ὀίους πρὸς
τὸν ἀνδριάντα τοῦ Βρούτου τὴν ὑμοιότητα τῆς ἰδέας.
Περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτα.
Π. Σερβιλίας δὲ, τῆς Βρούτου μητρὸς, ἀδελφὸς ἦν
Κάτων, ὃ φιλόσοφος, ὃν μάλιστα Ῥωμαΐων ἐζήλωσεν
οὗτος, ϑεῖον ὄντα, καὶ πενϑερὸν ὕστερον γενόμενον.
Τῶν δ᾽ Ἑλληνικῶν φιλοσόφων οὐδεγὸς μὲν, ὡς ἀπ
εἰπεῖν, ἀνήκοος ἦν, οὐδ᾽ ἀλλότριος" διαφερόντως δ᾽
ἐσπουδάκει πρὸς τοὺς ἀπὸ Πλάτωνος" καὶ τὴν νέαν καὶ
μέσην λεγομένην ᾿Ακαδημιαν οὐ πάνυ προσιέμενος, ἐξήρ-
τητο τῆς παλαιᾶς" καὶ διετέλει ϑαυμάζων μὲν «Αντίοχον
τὸν ᾿Ασκαλωνίτην, φίλον δὲ καὶ συμβιωτὴν τὸν ἀδελφὸν
αὐτοῦ πεποιημένος, Ἀρίστωνα, ἄνδρα τῇ μὲν ἐν λόγοις
ἕξοι πολλῶν φιλοσόφων λειπόμενον, εὐταξίᾳ δὲ καὶ πρᾳ-
ότητι τοῖς πρώτοις ἐνάμιλλον. Ὁ δ᾽ Ἔμανλος » οὗ καὶ
αὐτὸς ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς καὶ οἱ φίλοι μέμνηνται πολλά-
κις, ὡς συμβιοῦντος αὐτῷ, ῥήτωρ μὲν ἦν, καὶ καταλέλοισιϑ
μοιρὸν μὲν, οὐ φαῦλον δὲ σύγγραμμα περὶ τῆς Καίσαρος
ἀναιρέσθως, ὃ Βροῦτος ἐπιγέγραπται. Ῥωμαϊστὶ μὲν
ΒΑῦυΤῦϑ. 51
οὖν ἤσκητο πρὸς τὰς διεξόδους καὶ τοὺς ἀγῶνας ἱκακῶς
ὃ Βροῦτος" “Ἑλληνιστὶ δὲ τὴν ἀποφϑθεγματικὴν καὶ «4α-
κωνικὴν ἐπιτηδεύων βραχυλογίαν ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς ἐνια-
χοῦ παράσημός ἐστιν. Οἷον ἤδη καϑεστηκὼς δὲς τὸν
πόλεμον γράφοι Περγαμηνοῖς" »»ἀκούω ὑμᾶς 4ολοβέλλᾳ
δοδωκέναι χρήματα: ἃ εἰ μὲν ἑκόντες ἔδοτϑ, ὅμολογ εἴτϑ
ἀδικεῖν εἰ δ᾽ ἄκοντες, ἀποδείξατε τῷ ἐμοὶ ἑκόντες δοῦ-
ναι." Πάλιν Σαμίοις" »» Αἱ βουλαὶ ὑμῶν ὀλίγωροι, αἱ
ὑπουργίαι βραδεῖαι. Τί τούτων τέλος ἐννοεῖσϑε; “ Καὶ
περὶ Π αταρέων ἑτέραν" »»Ξάγϑιοι τὴν ἐμὴν εὐδργδσίαν
ὑπϑριδόντες, τάφον ἀπονοίας ἐσχήκασι τὴν πατρίδα"
Παταρεῖς δὲ πιστεύσαντος ἑαυτοὺς ἐμοὶ, οὐδὲν ἐλλείπουσι
διοίκουντες τὰ καϑ᾽ ἕκαστα τῆς ἐλουϑερίας. Ἐξὸν οὖν
καὶ ὑμῖν, ἢ τὴν Παταρέων κρίσιν, ῆ τὴν Ξανϑίων τύχην
ἕλεσ 98... Τὸ μὲν οὖν τῶν παρασήμων γένος ἐπιστολίων
τοιοῦτόν ἐστιν.
ΗΙ. Ἔτι δὲ μειράκιον ὧν Κάτωνι, τῷ ϑοίῳ, συναπε-
δήμησεν εἰς Κύπρον ἐπὶ Πτολεμαῖον ἀποσταλέντι.
Πτολεμαίου δὲ διαφϑείραντος ἑαυτὰν, ὃ Κάτων αὐτὸς ἐ
“Ῥόδῳ διατριβὴν ἔχων ἀναγκαίαν, ἔ ἔτυχο μὲν ἤδη τινὰ τῶν
φίλων , Κανύιον, ἐπὶ τὴν τῶν χρημάτων φυλακὴν ἀπδ-
σταλκώς" δείσας δ᾽ ἐκεῖνον, ὡς οὐκ ἀφεξόμενον κλοπῆς;
ἔγραψϑο τῷ Βρούτῳ, πλεῖν τὴν ταχίστην δὶς Κύπρον ἐκ
Π αμφυλίας:" ἐκεῖ γὰρ ἑαντὸν ἀναλαμβάνων ἔκ τινος
ἀσϑενϑίας διῆγεν. Ὁ δὲ καὶ μαλ᾿ ἄκων ἔπλευσεν, τόν τ
ἹΚανίνιον αἰδούμενος, ὡς ἀτίμως ἀπεῤῥιμμένον ὑπὸ τοῦ
Κάτωνος, καὶ ὅλως τὴν τοιαύτην ἐπιμέλθιαν καὶ διοίκη-
σιν, ἅτε δὴ νέος καὶ σχολαστὴς, οὐκ ἐλουϑέριον, οὐδ᾽
ἑαυτοῦ ποιούμενος. Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ πορὶ ταῦτα συν-
τείνας ἑαυτὸν, ὑπὸ τοῦ Κάτωνος ἐπῃνέϑη᾽ καὶ τῆς οὐ-
88 ΡυΥΑΒΟΗΙ ᾿ς
σίας ἐξαργυρισϑείσης, ἀναλαβὼν τὰ πλεῖστα τῶν χρη-
μάτων εἰς Ῥώμην ὄπλουσεν.
ιν. Ἐπεὶ δὲ τὰ πράγματα διέστη, Πομπηΐου καὶ
Καίσαρος ἐξενεγκαμόνων τὰ ὅπλα, καὶ τῆς ἡγεμονίας
ταραχϑίσης, ἐπίδοξος μὲν. ἣν αἷρήσεσϑαι τὰ Καίσαρος" ᾿
ὃ γὰρ πατὴρ αὑτοῦ διὰ τὸν Πομπήϊον ἐτοϑνήκοι πρότϑ-
ρον᾽ ἀξιῶν δὲ τὰ κοινὰ τῶν ἰδίων ἐπίπροσϑεν ποιοῖσϑαι,
καὶ τὴν Πομπηΐου νομίζων ὑπόϑεσιν βελτίονα πρὸς τὸν
πόλεμον εἶναι τῆς τοῦ Καίσαρος, ἐκαίνῳ προσέϑετο.
Καΐτοι πρότϑρον, ἀπαντήσας, οὐδὲ προσεῖπϑ τὸν Πομ-
πηϊον, ἄγος ἡγούμενορ μέγα; πατρὸς φονεῖ διαλέγεσϑαε"
τότε δ᾽ ὡς ἄρχοντι τῆς πατρίδος ὑποτάξας δαντὸν, βὺς
Σιχδλίαν ἔπλδουσδ πρεσβευτὴς μδτὰ Σηστίου τοῦ λαχόν»-
τορ τὴν ἐπαρχίαν, Ὡς δ᾽ ἐκεῖ πράττειν οὐδὲν ἣν μέγα,
καὶ. συνΐἥδσαν εἰς ταὐτὸ ἤδη Πομπήϊος καὶ Καῖσαρ
ἀγωνιζόμενοι πρὶ τῶν ὅλων, ἦ ἧκεν εἰς Μακεδονίαν ἐϑο-
λοντὴς τοῦ κινδύνου μοϑέξων᾽ ὁτο καὶ φασι Πομπήϊον
ἡσϑέντα καὶ ϑαυμάσαντα, προσιόντος αὐτοῦ καϑεζόμε-
γον ἐξαναστῆναι, καὶ ποριβαλεῖν ὡς κρείττονα, πάντων
, ὁρώντων. Ἂν δὲ τῇ στρατοίᾳ, τῆς ἡμέρας, ὅσα μὴ Πομ-
πηΐῳ συνῆν; πϑρὶ λόγους καὶ βιβλία διέτριβεν, οὐ μόνον
τὸν ἄλλον χρόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸ τῆς μεγάλης μάχης. Ἦν
μὲν ἀκμὴ ϑέρους, καὶ καῦμα πολὺ, πρὸς ἑλώδεσι χωρίοις
ἀκιρατοπεδευύντων" τῷ δὲ Βρούτῳ οὐ ταχέως ἧκον οἱ
τὴν σκηνὴν κομίζοντος. Ἐκπονηϑεὶς δὲ πϑρὸ ταῦτα μδ-
σημβρίας μόλις ἀλειψάμενος καὶ φαγὼν ὀλίγα, τῶν αλ-
λων ἢ καϑουδόντων, ῆ πρὸς ἐπινοίᾳ καὶ φροντίδι τοῦ
μέλλοντος ὄντων, αὐτὸς ἄχρι τῆς ὁσπέρας ἔγραφϑ συν-
τάττων ἐπιτομὴν Πολυβίον.
ν. “γεται δὲ Καῖσαρ οὐκ ἀμελεῖν τοῦ ἀνδρὸς, ἀλλὰ
ΒΗΑυΤῦϑ. δ9
καὶ περοϑιπεῖν τοῖς ὑφ᾽ ἑαυτὸν ἡγεμόσιν, ἐν τῇ μάχῃ μὴ
κτϑίνϑιν Βροῦτον ν ἀλλὰ φείδεσθαι, καὶ παρασχόντα μὲν
ἑκουσίως, ἀγειν" εἰ δὲ ἀπομάχοιτο πρὸς τὴν σύλληψιν,
ἐᾷν, καὶ μὴ βιάξεσϑαι" καὶ ταῦτα ποιδῖν, τῇ μητρὶ τοῦ
Βρούτου, τΣερβιλέᾳ, χαριζόμενος. Ἐγνώκει γὰρ, ὡς ἔοικε,
γνβανίας ὧν ἔτι, τὴν Σερβιλίαν ἐπιμανεῖσαν αὐτῷ" καὶ
καϑ᾽ οὖς μάλιστα χρόνους ὃ ἔρως ἐπέφλογϑ, γενόμενον
τὸν Βροῦτον » ἐπέποιστό πως ἐξ ἑαυτοῦ γεγονέναι. «“ἐ-
γεται δὲ; τῶν περὶ Κατιλίναν πραγμάτων μὲγἅλων ἐμπο-
πτωκχότων εἰς τὴν σύγκλητον, ὰ μικρὸν ἐδέησεν ἃ ανατρέ-
ψαι τὴν πόλιν, ἑστάναι μὲν ὁμοῦ Κάτωνα καὶ Καίσαρα,
διαφερομένους περὶ γνώμης. Ἐν τούτῳ δὲ ,γραμματιδίου
μιμροῦ προσδοϑώτος ἔξωϑον Καίσαρι, τὸν μὲν ἄναγι-
γώσκδιν σιωπῇ, Κάτωνα δὲ βοᾷν, ὡς δοινὰ ποιεῖ Καὶῖ-
σαρ, ἐντϑούξοις καὶ γράμματα παρὰ τῶν πολεμίων προσ-
δεχόμενος. Θορυβησάντων δὲ πολλῶν, καὶ τοῦ Καίσα-
ρος τὸ δολτάριον, ὡς εἶχε, τῷ Κάτωνι προσδόντος,
ἀναγνόντα Σερβιλίας, τῆς ἀδελφῆς, ἀκόλαστον ἐπιστό-
λιον, ἐκεῖνο μὲν ῥήψαι πρὸς τὸν Καίσαρα ᾿ καὶ εἰπεῖν"
ν Κράτει, μέϑυσε᾽ "“ς πρὸς δὲ τὴν γνώμην καὶ τὸν λόγον
αὖϑις ἐξ ἀρχῆς τραπέσϑαι. Οὕτω μὲν ἡν ὃ πρὸς Καί-
σαρα Σερβιλίας ἔρως περιβόητος.
ΝΙ. Γενομένης δὲ τῆς κατὰ Φάρσαλον ἥττης, καὶ
Πομπηΐου μὲν ἐπὶ ϑάλασσαν διεχπεσόντος, πολιορκου-
μένου δὲ τοῦ γάρακος, ἔλαθεν ὁ Βροῦτος κατὰ πύλας
ἔρχοεσϑαε πρὸς τόπον ὁλώδη καὶ μεστὸν ὑδάτων καὶ κα-
λάμου φερούσας. Ἐξελθὼν δὲ, καὶ διὰ νυχτὸς ἀποσω-
ϑεὶς εἰς Λάρισσαν, ἐκεῖθεν δὲ γράψαντος αὐτοῦ, Καῖ-
σαρ ἤσϑη τὸ σωξομένῳ, καὶ κϑολεύσας πρὸς αὐτὸν ἐλϑεῖν,
οὗ μόνον ἀφῆκϑ τῆς αἰτίας, ἀλλὰ καὶ τιμώμενον ἐν τοῖς
ὃ ῬΡυΤΑΒΟΗΙ
μάλιστα περὶ αὑτὸν εἶχεν. Οὐδενὸς δ᾽, ὅπη φύγοι
Πομπήϊος, εἰπεῖν ἔχοντος, ἀλλ ἀπορίας οὔσης, ὁδόν τινα
σὺν τῷ Βρούτῳ βαδίζων μόνος, ἀπεπειρᾶτο τῆς γνώμης.
Καὶ δόξαντος ἔχ τινῶν διαλογισμῶν ἄριστα πορὶ. τῆς
Πομπηΐου τεκμαίρεσθαι φυγῆς, ἀφεὶς τἄλλα, τὴν ἐπὶ
Αἰγύπτου συνέτεινεν. ᾿Αλλὰ Πομπήϊον μὲν, ὥσπρρ εἴ-
κασθ Βροῦτος, Αἰγύπτῳ προσβαλόντα τὸ πεπρωμένον
ἐδέξατο" Καίσαρα δὲ καὶ πρὸς Κάσσιον ἐπρῴυνε Βροῦ-
τος. Καὶ δὴ καὶ τῷ τῶν «Ἱἰβύων βασιλεῖ προηγορῶν
μὲν ἡττᾶτο τοῦ μεγέϑους τῶν κατηγοριῶν" δεόμενος δὲ
καὶ παραιτούμενος πϑρὶ τούτου, πολλὴν αὐτῷ διέσωσε
τῆς ἀρχῆς. “ἔγοται. δὲ Καῖσαρ, ὅτ πρῶτον ἤκουσεν
αὐτοῦ λέγοντος, εἰπεῖν πρὸς τοὺς φίλους" ᾿ »Οὗτος ὅ
γβανίας οὐκ οἷδα μὲν ὃ βούλεται" πῶν δ᾽, ὃ βούλεται,
σφόδρα βούλεται." Τὸ γὰρ ἐμβριϑὲς αὐτοῦ, καὶ μὴ
ῥᾳδίως, μηδὲ παντὸς ὑπήκοον τον δεομένου πρὸς χάριν,
αλλ ἐκ λογισμοῦ καὶ προαιρέσεως τῶν καλῶν πρακτιχον,
ὅπου τρέψειεν, ἰσχυραῖς ἐχρῆτο ταῖς ὁρμαῖς καὶ τολεσι-
ουργοῖς. Πρὸς δὲ τὰς ἀδίκους δοήσοις ἀκολάκευτος ἤν»,
καὶ τὴν ἀπὸ τῶν ἀναισχύντως λιπαρούντων ἧτταν, ἣν
ἔνιοι δυσωπεῖσϑαι καλοῦσιν, αἰσχίστην ἀνδρὶ μογάλῳ
ποιούμενος, δἰώϑει λέγδιν, ὡς οὗ μηδὲν ἀρνεῖσϑαι δυναά-
μενοι δοκοῦσιν αὐτῷ μὴ καλῶς τὴν ὥραν διατοϑεῖσϑαι.
Μέλλων δὲ διαβαίνειν εἰς ““ιβύην Καῖσαρ ἐπὶ Κάτωνα
καὶ Σκιπίωνα; Βρούτῳ τὴν ἐντὸς ἢ ἄλπεων Γαλατίαν ἐπέ-
τρεψψεν, εὐτυχίᾳ τινὲ τῆς ἐπαρχίας" τὰς γὰρ ἄλλας ὕβρει
καὶ πλεονεξίᾳ τῶν πεπιστευμένων , ὥσπϑρ αἰχμαλώτους,
διαφορούντων, ἐκείνοις καὶ τῶν πρόσϑεν ἀτυχημάτων
παῦλα καὶ παραμυϑία Βροῦτος ἦν, καὶ τὴν χάριν εἰς
Καίσαρα πάντων ἀνῆπτεν" ὡς αὐτῷ μοτὰ τὴν ἐπάνοδον
ΒΗΆΤυϑ. 6
περιϊόντι τὴν Ἰταλίαν ἥδιστον ϑέαμα τὰς ὑπὸ Βρούτῳ
πόλεις γενέσϑαι, καὶ Βροῦτον αὐτὸν, αὔξοντα τὴν ἐκδί-
γου τιμὴν, καὶ συνόντα κεχαρισμένως.
ΝΙΙ. Ἐπεὶ δὲ, πλοιόνων στρατηγιῶν οὐσῶν, τὴν μέ-
γιστον ἔχουσαν ἀξίωμα, καλουμώην δὲ πολιτικὴν, ἐπί-
δοξος ἦν ἢ Βροῦτος ἕξοιν, ἢ Κάσσιος" οἱ μὲν αὐτοὺς
λέγουσιν, ἐξ αἰτιῶν προτέρων ἡσυχῆ διαφερομένους; ἔτι
μᾶλλον ὁ ὑπὲρ τούτου διαστασιάσαι, καΐπϑρ οἰκδίους ὃν»-
τας᾽ Ἰουνίᾳ γὰρ, ἀδελφῇ Βρούτου, συνῷχϑι Κάσσιος.
Οἱ δὲ, Καίσαρος ἔ ἔργον γενέσθαι τὴν φιλονϑικίαν ταύτην,
ἑκατέρῳ κρύφα, δι᾿ ἐλπίδων ἐνδιδόντος ἑαυτόν" ἄχρις οὗ
προαχϑέντες οὕτω καὶ παροξυνϑέντες δὲς ἀγῶνα κατέ-
στησαν. ᾿Ηἰγωνίζοτο δὲ Βροῦτος ϑυνλείᾳ καὶ ἀρϑτῇ πρὸς
πολλὰ τοῦ Κασσίου καὶ “λαμπρὰ τὰ Παρϑικὰ γϑανιδύ-
ματα. Καῖσαρ δ᾽ ἀκούσας, καὶ βουλϑυόμενος ἐν τοῖς
φίλοις, εἶπο' »»Δικαιότερα μὲν λέγει Κάσσιος, Βρούτῳ δὲ
τὴν πρώτην δοτέον. - «Ἀποδοίγϑη δὲ Κάσσιος ἐφ ἑὁτέρᾳ
στρατηγός, οὐ τοσοῦτον εὐνοίας ἔχων, δι᾿ ἣν ἔλαβϑν,
ὅσον ὀργῆς» ὧν ἀπέτυχε. Βροῦτος δὲ καὶ τἄλλα μετεῖχϑ
τῆς Καίσαρος δυνάμεως, ὅσον ἐβούλετο. “Βουλομένῳ
γὰρ ὑπῆρχον δῖναι τῶν φίλων πρώτῳ, καὶ δύνασϑαι
πλεῖστον" ἀλλ᾽ εἷλκεν αὐτὸν ῆ πορὲ Κάσσιον ἑταιρϑία,
καὶ ἀπέστρορεν, αὐτῷ μὲν οὕπω Κασσίῳ διηλλαγμένον
ἐξ ἐκείνης τῆς φιλοτιμίας, ἀκούοντα δὲ τῶν φίλων διακδ-
λονομέγων, μὴ ποριορᾷν αὑτὸν ὑπὸ Καίσαρος μαλασσό-
μενον καὶ κηλούμενον, ἀλλὰ φεύγειν τὰς τυραννικὰς φι-
λοφροσύνας καὶ χάριτας, αἷς οὐ τιμῶντα. τὴ» ἀρετὴν,
ἀλλ ἐκτέμνοντα τὴν ἀλκὴν, καὶ τὸν ϑυμὸν ὑποραίποντα
χρῆσϑαι πρὸς αὐτόν.
ΨΠΠ. Οὐ μὴν οὐδὲ Καῖσαρ ἀνύποπτος ἦν πάμπαν
«ΠΠ}»»»Ἅηψ.
62 Ρ ΤΑΒΟΗΙ
οὐδ᾽ ἀδιάβλητος πρὸς αὐτόν" ἀλλὰ τὸ μὲν φρόνημα καὶ
«τὸ ἀξίωμα καὶ τοὺς φίλους ἐδεδίει τοῦ ἀνδρὸς, ἐπίστουδ
δὲ τῷ ἤϑει. Καὶ πρῶτον μὲν Ἀντωνίου καὶ “ολοβέλλα
λεγομένων νϑβωτορίζειν, οὐκ ἔφη τοὺς παχεῖς καὶ κομήτας
ἐνοχλεῖν, ἀλλὰ τοὺς ὠχροὺς καὶ ἰσχνοὺς ἐκείνους" Βροῦ-
τον λέγων καὶ Κάσσιον. Ἔπειτα τὸν Βροῦτον τινῶν
διαβαλλόντων, καὶ φυλάττεσϑαι παρακδλευομένων, τῇ
χειρὶ τοῦ σώματος ἁπτόμενος εἶπδ' ,ΧΤί δ᾽ οὐκ ἂν ὑμῖν
δοκεῖ Βροῦτος ἀναμϑῖναι τουτὶ τὸ σαρκίον; “ ὡς οὐδενὶ
προσῆκον ἄλλῳ μεϑ᾽ ἑαυτὸν, ἢ Βρούτῳ δύνασϑαι το-
σοῦτον. Καὶ μέντοι δοκεῖ πρῶτος ἂν ἐν τῇ πόλει γενέ-
σϑαι βοβαίως, ὀλίγον χρόνον ἀνασχόμενος Καίσαρι δευ-
τεροῦσαι, καὶ παρακμάσαι τὴν δύναμιν αὐτοῦ, καὶ μα-
ρανϑῆναι τὴν ἐπὶ τοῖς κατορϑώμασιν ἐάσας δόξαν.
᾿Αλλὰ Κάσσιος, ἀνὴρ ϑυμοειδὴς, καὶ μᾶλλον ἰδίᾳ μισο-
καῖσαρ, ἢ κοινῇ μισοτύραννος, ἐξέκαυσενκαὶ κατήπειξξ.
«4ἐγεται δὲ Βροῦτος μὲν τὴν ἀρχὴν βαρύνεσϑαι ᾿ Κάἀσ-
σιος δὲ τὸν ἄρχοντα μισεῖν" ἄλλα τὰ κατ᾽ αὐτοῦ σποιρύ-
μενος ἐγκλήματα, καὶ λεόντων ἀφαίρεσιν, οὺς Κάσσιος
μὲν ἀγορανομεῖν μέλλων παρεσχευώσατο, ἑαΐσαρ δὲ
καταληφϑέντας ἐν Μεγάροις, ο8᾽ ἡ πόλις ἥλω διὰ Κα-
ληνοῦ, κατέσχεΈς, Ταῦτα τὰ ϑηρία συμφορὰν λέγεται
μεγάλην γενέσθαι Μεγαροῦσιν. Οἷ μὲν γὰρ, ἤδη τῆς
πόλθως καταλαμβανομένης, ἡμέρην τὰ κλεῖϑρα, καὶ
τοὺς δεσμοὺς ἀνῆρια», ὡς ἐμποδὼν εἰ τὰ ϑηρία τοῖς
ἐπιφερομένοις" τὰ δ᾽ ὥρουσεν δὲς αὐτοὺς ἐκδίνους. καὶ
διαϑέοντας ἀνόπλους ἥρπαζον, ὥστε καὶ τοῖς πολεμίοις
τὴν ὕψι» οἰκτρὰν ἐνέσϑαι.
ΙΧ. “Τῷ δ᾽ οὐν Κασσίῳ ταύτην μάλιστά φασιν αἷ-
αν ὑπάρξαι τῆς ἐπιβουλῆς" οὐκ ὑρϑῶς λέγοντες.. ἘΞ
ΒΆΓΤῦ8. 68
ἀρχῆς γὰρ ἦν τῇ φύσει τοῦ Κασσίου δυσμένοιά τις καὶ
χαλεπότης πρὸς τὸ γένος τῶν τυράννων, ὡς ἐδήλωσεν ἔτι
παῖς ὧν, βαδίζων οἷς ταὐτὸ τῷ τοῦ Σύλλα παιδὶ, Φαύ-
στῳ,. ᾿ διδασκαλεῖον. Ὅ μὲν γὰρ ἐν τοῖς παισὶ μεγαλη-
γορῶν, τὴν τοῦ πατρὸς ἐπήνοι μοναρχίαν" ὃ δὲ Κάσσιος
ἐπαναστὰς κονδύλους ἐνέτριβεν αὐτῷ. Βουλομένων δὲ
τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Φαύστον καὶ οἰκϑέων ἐπεξιέναι καὶ
δικάξεσϑαι, Πομπήϊος ἐκώλυσε, καὶ συναγαγὼν εἰς ταὐτὸ
τοὺς παῖδας ἃ ἀμφοτέρους, ἀνέκρινε πρὶ τοῦ πράγματος.
Ἔνϑα δὴ λέγδται τὸν Κάσσιον εἰπιεῖν" »»Α78 δὴ, ὦ Φαῦ-
στε, τόλμησον ἐναντίον τούτου φϑέγξασϑαι τὸν λόγον
ἐκόϊον, ἐφ᾿ ᾧ παρωξύνϑην, ἵνα σοῦ πάλν ἐγὼ συντρίψω
τὸ στόμα. “ Τοιοῦτος μὲν ὃ Κασσιος" Βροῦτον δὲ
πολλοὶ μὲν λόγοι παρὰ τῶν συνήϑων, πολλαῖς δὲ φήμαις
καὶ γράμμασιν ἐξοκαλουντο καὶ παρώρμων ἐπὶ τὴν πρὰ-
ξιν οὗ πολῖται. Τῷ μὲν γὰρ ἀνδριάντι τοῦ προπάτορος
Βρούτου, τοῦ καὶ καταλύσαντος τὴν τῶν βασιλέων ἃ ἀρ-
χὴν, ἐπέγραφον" Εἴθε »ῦν ἦν Βροντος" καί" ᾽᾿ἰὭφελε νῦν
ζὴν Βροῦτος. Τὸ δ᾽ αὐτοῦ “Βρούτου βῆμα στρατηγοῦν-
τος εὑρίσκετο μθϑ᾽ ἡμέραν ἀνάπλεων ραμμάτων τοιοῦ-
των᾽ Βροῦτε, καϑούδεις; καί" Οὐκ εἷ Βροῦτος ἀληϑῶς.
Ἄἴτιοι δὲ τούτων οἱ Καίσαρος κόλακες, ἄλλας τε τιμὰς
ἐπιφϑόνους ἀνϑυρίσκοντες αὐτῷ, καὶ διάδημα τοῖς ἂν-
δριάσι γύκτωρ ἐπιτιϑέντες, ὡς τοὺς πολλοὺς “πιαξύμενοι
βασιλέα προσϑιπεῖν ἀντὶ διμτάτωρος. Τοὐναντίον δ᾽
ἀπήντησον, ὡς ἐν τοῖς περὸ Καίσαρος ἀκριβῶς γέ-
γθαπται.
Χ. Κασσίῳ δὲ πειρῶντι τοὺς φίλους ἐπὶ Καίσαρα
πάντες ὡμολόγουν » δὲ Βροῦτος ἡγοῖ ἴτο᾽ δεῖσϑαι γὰρ οὐ
χειρῶν οὐδὲ τόλμης τὴν πρᾶξιν, ἀλλὰ δόξης ἀνδρὸς, οἷος
δέ ΡΠ ΤΑΒΟΗΙ
οὗτός ἐστιν ὥσπϑρ καταρχομένου, καὶ βεβαιοῦντος αὐτῷ
τῷ παρεῖναι τὸ δίκαιον" εἰ δὲ μὴ, καὶ δρῶντας ἀϑυμο-
τέρους ἔσεσϑαι, καὶ δράσαντας ὑποπτοτέρους᾽ ὡς οὐκ
ἂν ἐκοίνου τὸ ἔργον, εἰ καλὴν αἰτίαν εἶχον, ἀπειπαμένου.
Ταῦτα συμφρονήσας, ἐνέτυχε Βρούτῳ πρότερος ἐκ τῆς
διαφορᾶς ἐκείνης. Καὶ μετὰ τὰς διαλύσϑις καὶ φιλο-
φροσύνας ἠρώτησεν » δὶ τῇ νουμηνίᾳ τοῦ Μ αρτίου μηνὸς
ἔγνωκεν. εἰς σύγκλητον παρεῖναι" πυνϑάνοεσϑαι γὰρ, ὡς
λόγον ὑπὲρ βασιλϑίας Καίσαρος οὗ φίλοι τότΕ καϑη-
σοιεν. Φήσαντος δὲ τοῦ Βρούτου, μὴ παριέναι" » Τί
οὗν, εἶπαν ὃ Κάσσιος, ἂν καλῶσιν ἡμᾶς; »Ἐμὸν ἔ ἔργον,
ἔφη ὁ Βροῦτος, ἤδη τὸ μὴ σιωπᾷν, αλλ ἀμύνειν, καὶ
προαποϑνήσκϑιν τῆς ἐλουϑερίας" ᾿ς Χαὶ ὁ Κάσσιος
ἐπαρϑεὶς, » Τίς δ᾽, εἶπο, “Ῥωμαίων ἀνέξοται σοῦ προα-
ποϑνήσκοντος; Αρ ἀγνοεῖς, ὦ Βροῦτϑ, σεαυτόν; ἢ τὸ
βῆμά σου δοκεῖς καταγράφοιν τοὺς ὑφάνεας καὶ τοὺς
καπήλους, οὐχὶ τοὺς πρώτους καὶ κρατίστους ταῦτα
σεοιδῖν, παρὰ μὲν τῶν ἄλλων σερατηγῶν ἐπιδόσεις καὶ
ϑέας καὶ μονομάχονς, παρὰ σοῦ δ᾽, ὡς ὄφλημα πατρι-
κὃν, τὴν κατάλυσιν τῆς τυραννίδος ἃ ἁπαιτοῦντας" αὐτοὺς
δ᾽ ὑπὲρ σοῦ πάντα πάσχειν προϑύμους ὄντας, οἷον ἀξι-
οὖσι καὶ προσδέχονται, φανέντος; ““ Ἐκ τούτου περιβα-
λὼν τὸν Βροῦτον ἡσπάζετο, καὶ διαλυϑέντες οὕτως ἐτρό-
σποντο πρὸς τοὺς φίλους.
ΧΙ. Ἦν δὶ τις Γαϊος Διγάριος, τῶν Πομπηΐου φι-
λων , ὃν ἐπὶ τούτῳ κατηγορηϑέντα “Καῖσαρ ἀπέλυσεν.
Οὗτος οὐχ ἧς ἀφείϑη δίκης χάριν ἔχων," ἀλλὰ δὲ ἣν ἐκιν-
δύγουσον ἀρχὴν βαρυνόμενος, ἐχϑρὸς ἢ ἤν Καίσαρι, τῶν
δὲ περὶ Βροῦτον ἐν τοῖς μάλιστα συνήϑης. Πρὸς τοῦ-
τον ἀσϑενοῦντα Βροῦτος εἰσελϑών" ,.. Αἰἰγάριδ, εἶπεν,
ΒΕΑῦΤῦσϑ. θὃ
ἐν οἵῳ καιρῷ νοσεῖς!“ Κἀκεῖνος οὐϑὺς εἰς ἀγκῶνα
διαναστὰς, καὶ λαβόμενος, αὐτοῦ τῆς δοξιᾶς, ,,(4λλ᾽ εἴ τι,
φησὶν, ὦ Βροῦτε, σεαυτοῦ φρονϑῖς ἄξιον, ὑγιαίνω. «
ΧΙΙ. Ἐκ τούτου διαπεοιρώμενοι κρύφα τῶν γνωρίμων,
οἷς ἐπίστονον, ἀνϑκοινωνοῦντο , καὶ προσελάμβανον, οὐ
μόνον τῶν συνήϑων ποιούμενοι τὴν αἵρεσιν, ἀλλ᾽ ὅσους
ἠπίσταντο τολμητὰς ὄντας ἀγαϑοὺς, καὶ θανάτου κα-
ταφρονητᾶς. Διὸ καὶ Κυιέρωνα, τοῦτο μὲν πίστϑως,
τοῦτο δ᾽ εὐνοίας ἕ ἕνδεκα πρῶτον ὄντα παρ᾽ αὐτοῖς, ἀπϑ-
κρύψαντο, μὴ, τῷ φύσει τόλμης ἐνδεὴς εἶναι προσειληφὼς
ὑπὸ χρόνον γεροντικὴν ϑυλάβϑιαν, δἶτα πώντα καϑ' ἕκα-
στον ἀνάγων τοῖς λογισμοῖς εἰς ἄκραν ἀσφάλειαν, ἀμ-
βλύνῃ τὴν ἀκμὴν αὐτῶν τῆς προϑυμίας, τάχους δεομένην.
᾿Επεὶ καὶ τῶν ἄλλων ἑταίρων ὃ ο Βροντος Στατίλιόν τὸ
παρέλιπο τὸν Ἐπιχούρειον, καὶ Φαώνιον, ἐραστὴν» Κά-
τῶωνος, ὅτι πόῤῥωθεν αὐτοῖς τοιαύτην τινὰ κύκλῳ πϑρι-
βαλόντος ἐν τῷ διαλέγοεσϑαι καὶ συμφιλοσοφεῖν πεῖραν,
ὃ μὲν Φαώνιος ἀπεκρίνατο, χεῖρον εἶναι μοναρχίας πα-
ρανόμου πόλομον ἐμφύλιον, ὃ δὲ Στατίλιος ἔφη, τῷ
σοφῷ καὶ νοῦν ἔχοντι διὰ φαύλους καὶ ἀνοήτους κινδυ-
νεύδιν καὶ ταράττοσϑαι μὴ καϑήκειν. Παρὼν δὲ 4α-
βεὼν ἀντεῖπεν ἀμφοτέροις. Καὶ ὁ Βροῦτος τότϑ μὲν,
ὡς ἔχοντός τι τοῦ λόγου χαλεπὸν καὶ δύσκχριτον, ἀπε-
σιώπησεν᾽ ὕστερον δὲ “αβεῶνι κοινοῦται τὸ βούλευμα.
“Δεξαμένου δὲ προϑύμως ᾽ τόν ϑ' ἕτδρον Βροῦτον, ἐπί-
κλησιν Αλβῖνον, ἄλλως μὲν οὐκ ὄντα ῥέκεην , οὐδὲ ϑαῤ-
ῥαλέον, ἐῤφωμένον δὲ πλήϑοι μονομάχων, οὕς ἐπὶ ϑέᾳ
“Ῥωμαίων ἔ ἔτρεφε, καὶ παρὰ Καίσαρι πιστϑυύμονον, ἐδόκοι
προσάγεσθαι. Κασσίου δὲ καὶ «᾿αβεῶνος αὐτῷ διαλο-
γομένων, οὐδὲν ἀπεκρίνατο Βρούτῳ δ᾽ αὐτὸς ἐντυχων
Ρημυτ. ΙΧ. Ε
66 ᾿ Ρ ΠΈΓΤΑΒΟΗΙ
ἰδίᾳ, καὶ ὲ μαϑὼν, ὅτι τῆς πράξϑως ἡγεμών ἐστιν, ὠμολό-
γησϑ συμπράξειν. προϑύμως. Καὶ τῶν ἄλλων δὲ τοὺς
πλείστους καὶ τοὺς ἀρίστους ἢ [] δόξα τοῦ Βρούτου προσ-
ἤγϑτο. Καὶ μήϑ᾽ ὅρκον συνομόσαντες ᾿ μήτε σιίστιν
καϑ'᾽ ἱερῶν λαβόντες, ἤ [ΠῚ δόντες οὕτως ἅπαντες ἔσχον ἐν
δαυτοῖς, καὶ κατοσιώπησαν, καὶ συνδιήνεγκαν, ὥστε μαν-᾿
Ξείαις καὶ φάσμασι καὶ ὶ ἱεροῖς ὑπὸ τῶν ϑεῶν προδοικνυ-
μένην ἄπιστον γενέσϑαι τὴν πρᾶξιν.
ΧΗΙ. Ὁ δὲ Βροῦτος, ἅτϑ δὴ τὰ πρῶτα τῆς Ῥώμης
φρονήματα καὶ γένη καὶ ἀροτὰς ὀξηρτημῶνος δαυτοῦ, καὶ
περινοῶν πάντα τὸν κίνδυνον, ἔξω μὲν ἐπϑιρᾶτο κατέχειν
παρ᾽ ἑαυτῷ καὶ κατακοσμεῖν τὴν διάνοιαν" οἴκοι δὲ καὶ
»ύχτωρ οὐκ ἦν ὃ αὐτὸς, ἀλλὰ τὰ μὲν ἄκοντα τῶν ὕπνων
αὐτὴ ἢ φροντὶς ἐξέρερβ, τὰ δὲ μᾶλλον ἐνδυόμενος τῷ
λογισμῷ, καὶ διατρίβων ἐν ταῖς ἀπορίαις, οὐκ ἐλάνϑανθ
τὴν γυναῖκα συναγαπανομένην » ὅτι μεστός ἐστι ταραχῆς
ἀήϑους, καὶ κυκλεῖ τι παρ᾽ ἑαυτῷ δύσφορον βούλευμα
καὶ δυσοξέλικτον. Με δὲ Πορκία 'ϑυγάτηρ μὲν, ὥσπερ
εἴρηται, Κάτωνος ἢν, εἶχϑ δ᾽ αὐτὴν ὃ Βροῦτος, ἀνεψιὸς
ὧν, οὐκ ἐκ παρϑενίας, ἀλλὰ, τοῦ προτέρου τελευτήσα»-
τος ἀνδρὸς ἔλαβε κόρην οὐσαν ἔτι , καὶ παιδίον ἔχουσαν
ἐξ ἐκεῖνον μικρὸν, ᾧ ὁ Βύβλος ἢ ἣν ὄνομα" καί τι βιβλίδιον
μικρὸν ἀπομνημονευμάτων Βρούτου ἢ γεγραμμένον ὑπ᾽
αὐτοῦ, διασώζεται. Φιλόσοφος δ᾽ ἡ “Πορκία καὶ φίλα»-
δρος οὖσα, καὶ μεστὴ φρονήματος γοῦν ἔχοντος, οὐ πρό-
τερον, ἐπεχείρησεν ἀνβρέσϑαι τὸν ἄνδρα πορὲ τῶν ἀποῤ-
ῥήτων, ἢ λαβεῖν δαυτῆς τοιαύτην διάπειραν. “αβοῦσα
μαχαίριον. ᾧ τοὺς ὄνυχας οἱ κουρεῖς ἀφαιροῦσι, "αἱ
πάσας ἐξολάσασα τοῦ ϑαλάμου τὰς ὁπαδοῦς, τομὴν
ἐνέβαλε τῷ μηρῷ βαϑεῖαν, ὥστε ῥύσιν αἵματος πολλὴν
ΒΆΠΈΤῦ8. 67
γενέσθαι, καὶ μετὰ μικρὸν ὀδύνας τ νεανικὰς καὶ φρι-
κώδεις πυρετοὺς ἐπιλαβεῖν ἐκ τοῦ τραύματος. Ἄγχωνι-
ὦντος δὲ τοῦ , Βρούτου καὶ ϑυσφοροῦντος, ἐν ἀκμῇ τῆς
ἀλγηδόνος οὖσα διολέχϑη πρὸς αὐτὸν οὕτως" » Ἐγὼ,
Βροῦτε, Κάτωνος οὔσα ϑυγάτηρ, εἰς τὸν σὸν ἐδόϑην
οἶκον, οὐχ, ὥσπερ αἱ παλλακευόμεναι, κοέτης μεϑέξουσα
καὶ τραπέζης μόνον »ν ἀλλὰ κοινωνὸς μὲν ἀγαϑῶν εἶναι,
κοινωνὸς δ᾽ ἀνιαρῶν. Τὰ μὲν οὖν σὰ πάντη πϑρὶ τὸν
γάμον ἄμεμπτα" τῶν δὲ πα ᾿ ἐμοῦ τίς ἀπόδειξις, ἢ ἢ χά-
ρις, δὲ μήτε σοὶ πάϑος ἀπόῤῥητον συνδιοίσω, μήτ
φρονείδα πίστϑως δεομένην; Οἷδ᾽ » ὅτι γυναικεία φύσις
ἀσϑενὴς δοκαῖ λόγον ἐνεγκεῖν ἀπόῤῥητον" ἀλλ᾽ ἔστι τις,
ὥ Βροῦτε, καὶ τροφῆς ἄγα ϑῆς καὶ ὁμιλίας χρηστῆς εἷς
ἡϑοςϊ ἰσχύς" ἐμοὶ δὲ καὶ τὸ Κάτωνος εἶναι ϑυγατέρα,
καὶ τὸ Βρούτου γυναῖκα, πρόσεστιν" οἷς πρότερον μὲν
ἧττον ἐπεποίϑειν, γὺ» δ᾽ ἐμαυτὴν ἔ ἔγνωχα καὶ πρὸς πό-
γῸ»ν ἀήττητον εἶναι." Ταῦτ' εἰποῦσα δείκνυσιν αὐτῷ τὸ
τραῦμα, καὶ διηγεζεαι τὴν πεῖραν. Ὁ δ᾽ ᾿ὀπελαγοὶρ, καὶ
ἀνατείνας τὰς χϑῖρας; ἐπεύξατο δοῦναι τοὺς ϑεοὺς αὐτῷ,
κατοφϑοῦντα τὴν τιῤρᾶξο, ἀνδρὶ Πορκίας ἀξίῳ φανῆναι.
Καὶ τότο μὲν ἀνολάμβανο. τὴν γυναῖκα.
ΧΙΝ. Προγραφείσης δὲ βουλῆς, εἰς ἣν ἐπίδοξος ἦ ἣν
ἀφίξεσθαι Βαΐῖσαρ, σαν ἐπιχειρεῖν. ΄᾿Καὶ γὰρ
ἀϑρόοι μϑε ἀλλήλων ἀνυπόπτως ἔσεσθαι τότε, καὶ
πάντας ἕξοιν ὅμοῦ τοὺς ἀρίστους καὶ πρώτους ἄνδρας,
ἔργου Ἑογάλου πραχϑέντος, εὐϑὺς ἀντιλαμβανομένους
τῆς ἐλουϑερίας. Ἐδύκει. δὲ καὶ τὸ τοῦ τόπου 9 οἷ ἴον εἶναι
καὶ πρὸς αὐτῶν. Στσὰ γὰρ ἣν, μία τῶν πορὶ τὸ ϑέα-
τρον, ἐξέδραν ἔχουσα, ἐν ᾿ Πομπηΐου τις εἰκὼν εἱστήκει;
τῆς πόλεως στησαμένης, ὅτε τα ἧς στοαῖς καὶ τῷ ϑεοάτρῳ
ΕΔ
“
θ8 ΡΠ ΠΤΑΒΟΗΙ
τὸν τόπον ἐκεῖνον ἐκόσμησεν. Εἰς ταύτην οὖν ἢ σύγ-
κλητος ἐκαλεῖτο, τοῦ Μαρτίου μηνὸς μάλιστα μεσοῦντος.
Εἰδοὺς Μαρτίας τὴν ἡμέραν “Ῥωμαῖοι καλοῦσιν" ὥστθ
καὶ δαίμων τις ἐδόκδι τὸν ἄνδρα τῇ Πομπηΐου δίκῃ
προσάξειν. ᾿Ελϑούσης δὲ τῆς ἡμέρας, Βροῦτος μὲν
ὑποζωσάμενος ἐγχειρίδιον, μόνης συνειδνίας τῆς γυναι-
κὺς, προῆλϑεν᾽ οἱ δ᾽ ἄλλοι πρὸς Κάσσιον ἀϑροισϑέντες
τὸν υἱὸν αὐτοῦ, τὸ καλούμενον ἀνδρεῖον ἱμάτιον ἀναλαμ-
βάνοντα, κατῆγον εἰς ἀγοράν. Ἐκεῖθεν δὲ πάντες εἰς
τὴν Πομπηΐον στοὰν ἐμβαλόντες διέτριβον, ὡς αὐτίκα
Καίσαρος ἀφιξομένου πρὸς τὴν σύγκλητον. Ἔνθα δὴ
μάλιστα τῶν ἀνδρῶν τὸ ἀπαϑὲς καὶ περὶ τὰ δεινὰ κα-
ϑεστηκὸς ἐθαύμασεν ἂν τις, εἰδὼς τὸ μέλλον" ὅτι πολ-
λοῖς διὰ τὸ στρατηγεῖν ἀναγκαζόμενοι χφηματέζειν, οὐ
μόνον πρῴως ἠκροῶντο τῶν ἐντυγχανόντων καὶ διαφθρο-
μένων, ὥσπερ σχολάζοντος, ἀλλὰ καὶ τὰς πρίσοις ἕκαστος
ἀχριβεῖς καὶ μδοτὰ γνώμης ἐδίδοσαν, ἐπιμελῶς προσέχον-
τος. Ἐπεὶ δὲ τις, μὴ βουλόμενος δίκην ὑ ὑποσχεῖν, ἐπεχα-
λεῖτο Καίσαρα, καὶ πολὺς ἣν βοῶν. καὶ μαρτυρύμενος,
ἀποβλέψας Βροῦτος δὶς τοὺς παρόντας, »»Ἐμὲ Καῖσαρ,
εἶπεν, οὔτε κωλύδι ποιδῖν τὰ κατὰ τοὺς νόμους, οὔτ
κωλύσει."
Χν. Καΐτοι πολλὰ ϑορυβώδη κατὰ τύχην αὐτοῖς
προσέποσδ' πρῶτον μὲν καὶ μάλιστα, τὸ βραδύνϑδιν τὸν
Καίσαρα, τῆς ἡμέρας ᾿προηκούσης᾽ καὶ δυσιοροῦντα κα-
τέχεσϑαι μὲν. ὑπὸ τῆς γυναικὸς οἶκοι, κωλύεσθαι δὲ
προελϑεῖν ὑπὸ τῶν μάντϑων. «ἰδύτϑρον δὲ, Κάσχῳ, τῶν
συνειδότων ἑνί, προσελϑών τις, καὶ λαβόμενος τῆς δε-
ξιᾶς, »»Σὺ μὲν, δἶπαν, ἀπεκρύψω τὸ ἀπόῤῥητον, ὦ ὦ
Κάσκα, πρὰς ἡμᾶς, Βροῦτος δέ μοι πάντα μεμήνυκδν."
ΒΆΌΤυῦϑ. 69
“Ἐκπλαγέντος δὲ τοῦ Κάσκα, γελάσας ἐκεῖνος, ,» πόϑεν
γ ᾽ ἔφη, ταχέως οὕτως, ὦ μακάριδ,. πεπιλούτηκας, ὡστὶ
εἰς ἀγορανομίαν ἀποδύεσϑαι;“ Παρὰ τοσοῦτον μὲν δ
Κάσκας ἢλϑε σφαλεὶς ἀμφιβολίᾳ προέσϑαι τὸ ἀπόῤῥη-
τον. αΑἈὐτὸν δὲ Ἔρουτον καὶ Κασσιον ἀνὴρ βουλευτικὸς,
Ποπίλιος «Ααἰνας, ἀσπασάμενος προϑυμότερον, καὶ ψι-
ϑυρίσας. ἠρέμα, »»Συνεύχομαι, φησὶν, ὑμῖν ἐκτϑλεῖν, ἅ
κατὰ γοῦν ἔχετα, καὶ παρακελεύομαι μὴ βραδύνειν" οὐ
γὰρ σιωπᾶται τὸ πρᾶγμα... ΜΚαὶ τοῦτ᾽ εἰπὼν ἀπέστη;
πολλὴν ὑποψίαν ἐμβαλὼν τοῦ πεπύσϑαι τὴν πρᾶξιν.
Ἔν τούτῳ δὲ τις οἴκοϑεν ἔϑει πρὸς τὸν Βροῦτον, ἀγγέλ-
λων αὐτῷ τὴν γυναῖκα ϑνήσκειν. Ἣ γὰρ Πορκία πρὸς
τὸ μέλλον ἐκπαϑὴς οὖσα, καὶ τὸ ᾿μέγοϑος μὴ φέρουσα
τῆς φροντίδος, ἑαυτήν τε μόλις οἴκοι κατεῖχε; καὶ πρὸς
πάντα ϑόρυβον καὶ βοὴν, ὥσπερ, αἷ ᾿κατάσχετοι τοῖς
βαρχικοῖς πάϑεσιν ἢ ἐξάττουσα , τῶν μὲν εἰσιόντων ἀπ᾽
ἀγορᾶς ἕκαστον ἀνέκρινθν, ὃ τι πράττοι Ἑροῦτος, ὅτέ-
ρους δὲ συνεχῶς ἐξέπεμπε. Τέλος δὲ, τοῦ χρόνον μῆκος
λαμβάνοντος, οὐχέτ᾽ ἀντοῖχεν ἢ τοῦ σώματος δύναμις,
ἀλλ ἐξελύϑη καὶ κατεμαραΐνετο, τῆς ψυχῆς ἀλυούσης
διὰ τὴν ἀπορίαν" καὶ παρελϑεῖν μὲν δὶς τὸ δωμάτιον
οὐκ ἔφϑη, περίίΐστατο δ᾽ αὐτὴν, ὥσπερ ἐτύγχανεν, ἐν
μέσῳ καϑεζομένην λειποϑυμία καὶ ϑάμβος ἃ ἀμήχανον, ῇ
18 χρόα μεταβολὴν ἐλάμβανϑ, καὶ τὴν φωνὴν ἐπέσχητο
παντάπασιν. Αΐ δὲ ϑοράπαιναι πρὸς τὴν ὄψιν ἀγηλά-
λαξαν, καὶ τῶν γειτόν ων» συνδραμόντων ἐπὶ ϑύρας, ταχὶ
προῆλϑε φήμη, καὶ διοδόϑη λόγος, ὡς τοϑνηκυίας αὐτῆς.
Οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἐκείνην μὲν ἀναλάμψασαν ἐν βραχεῖ καὶ
παρ᾽ ἑαυτῇ ,7ενομένην αἱ γυναῖκες ἐθεράπουον" ὃ δὲ
Βροῦτος ὑπὸ τοῦ λόγου προσπεσόντος αὐτῷ συνεταρά-
“0 ῬυΟΤΑΒΟΗΙ
χϑὴ μὲν, ὡς εἰκὸς, οὐ μὴν δὲ κατέλιτιδ τὸ κρινὸν; οὐδ᾽
ἐῤῥύη πρὸς τὸ οἰκεῖον ὑπὸ τοῦ πάϑονς.
ΧΥΙ. Ἤδη δὲ Καῖσαρ ἀπηγγέλλετο. προσιὼν, ἐν φο-
ρδίῳ κομιξόμενος. ᾿Εγνώκοι γὰρ ἐπὶ τοῖς ἱεροῖς ἀϑυμῶν
μηδὲν ἐποιυροῦν τότϑ τῶν μειζόνων, ἀλλ᾽ ὑπορβαλέσϑαι,
σκηψάμενος ἀσϑένοιαν. Ἐκβαντι δ᾽ αὐτῷ τοῦ φορείου
προσρυεδὶς Ποπίλιος Λαΐνας, ἐκεῖνος ὁ μικρῷ πρόσϑεν
εὐξάμενος τοῖς περὸ Βροῦτον ἐπετυγχάνοιν, καὶ κατορ-
ϑοῦν, διολέγετο πλείω χρόνον ἐφισταμένῳ καὶ προσέχοντι
τὸ» νοῦν. οἱ δὲ συνωμόται, (λεγέσϑω γὰρ οὕτως,) τῆς
μὲν «φωνῆς οὐκ ἐπαΐοντες αὐτοῦ, “τεχμαιρόμενοι δ᾽ ἀφ᾽
ὧν ὑπενόουν, μήνυσιν εἶναι τῆς ἐπιβουλῆς τὴν κοινολο-
γίαν, ἀνέποσόν τα ταῖς γνώμαις, καὶ πρὸς ἀλλήλους ἔβλε-
ψαν»" ἀγϑομολογούμενοι. διὰ τῶν προσώπων ᾿ ὡς χρὴ μὴ
σιδριμέγξδιν σύλληψιν, ἀλλ᾿ εὐϑὺς ἀποϑνήσκειν ὃ ἰ αὑτῶν.
Κασσίον δ᾽ ἤδη καί τινῶν ἄλλων τὰς χεῖρας ἐπιβεβληκό-
των ταῖς λαβαῖς ὑπὸ τὰ ἱμάτια, καὶ σπωμένων τὰ ἐγχει-
ρίδια, Βροῦτος ἐγκατιδὼν τῷ τοῦ «Δαίνα σχήματι δεο-
μένου σπουδὴν, καὶ οὐχὶ κατηγοροῦντος, ἐφϑέγξατο μὲν
οὐδὲν διὰ τὸ πολλοὺς ἀλλοτρίους ἀναμεμίγ ϑαι ; φαιδρῷ
δὲ τῷ προσώπῳ τοὺς περὶ Κάσσιον ἐθαῤῥυν. Καὶ
μετὰ μικρὸν ὁ Δαίνας τὴν δεξιὰν τοῦ Καίσαρος κατα-
φιλήσας ἀπέστη, φανερὸς γενόμενος, ὡς ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ
τῶν αὑτῷ τινος διαφερόντων ἐποιεῖτο τὴν ἔντευξιν.
ΧνΠΙ. Τῆς δὲ βουλῆς εἰς τὴν ἐξέδραν προεισελϑού-
σης, οἱ μὲν ἄλλοι τὸν δίφρον τοῦ Καίσαρος περιέστησαν,
ὡς ἐντυγχάνειν τι μέλλοντες αὐτῷ. Καὶ Κάσσιον μὲν
λέγεται τρέποντα τὸ πρόσωπον εἰς τὴν εἰκόνα τοῦ Πομ-
πηΐου, παρακαλεῖν ὥσπορ αἰσϑανόμενον᾽ Τρεβώνιος δὲ
περὶ τὰς ϑύρας Ἀντώνιον ἐπισπασάμενος καὶ προσομι-
ΒΗ Τῦδ. 1
λῶν ἔξω κατέσχε. Καίσαρι δ᾽ εἰσιόντι μὲν ἢ σύγκλητος
ὑπεξανέστη. καϑεζόμονον δ᾽ ϑυϑὺς ἐκεῖνοι πδριέσχον
ἀϑρόοι, Τύλλιον Κίμβρον ἐξ ἑωυτῶν προβαλλοντος ὑπὲρ
ἀδελφοῦ φυγάδος δεόμενον" καὶ συνεδέοντο πάντες,
ἁπτόμενοί τὸ χϑιρῶν, καὶ στέρνα καὶ κεφαλὴν κατεφί-
λουν. ᾿Αποτριβομένου δὲ τὰς δεήσεις τὸ πρῶτον, εἶϑ᾽,
ὡς οὐκ ἀνίεσαν, ἐξανισταμένου βίᾳ, Τύλλιος μὲν ἀμφο-
τέραις ταῖς χερσὶν ἐκ τῶν ὦμων κατέσπασθ τὸ ἱμάτιον,
Κάσκας δὲ πρῶτος (εἱστήκει γὰρ ὄπισϑεν) ἀνασπάσας
τὸ ξίφος διϑλαύναι οὐκ εἰς βάϑος παρὰ τὸν ὦμον. .4»-
τιλαμβανομένου δὲ τῆς λαβῆς τοῦ Καίσαρος, καὶ μέγα
“Ῥωμαϊστὶ ἀνακραγύντος" »“νόσιδ Κάσκα ν τί ποιϑδῖς;
ἐκδῖνος Ἑλληνιστὶ τὸν ἀδελφὸν προσαγορεύσας, ἐιέλουσθ
βοηϑ ἵν. Ἤδη δὲ παιόμενος ὑπὸ πολλῶν, καὶ κύκλῳ
πϑριβλέπων καὶ διώσασϑαι βουλόμενος, ὡς εἶδ Βροῦτον
ἑλκόμενον ξίφος ἐπ᾽ αὐτὸν, τὴν χεῖρα τοῦ Κάσκα κρατῶν
ἀφῆκϑ᾽ καὶ τῷ ἱματίῳ τὴν κδῳραλὴν ἐγπαλυψάμενος, πα-
ρέδωκϑ τὸ σῶμα ταῖς πληγαῖς. Οἱ δ᾽ ἀφϑοιδῶς ἀναπε-
πλεγμένοι πολλοῖς πιδρὶ τὸ σῶμα χρώμενοι τοῖς ξίφεσιν,
ἀλλήλους ἐτίτρωσκον, ὥστα καὲὶ Βροῦτον δἰς τὴν χεῖρα
σιληγὴν λαβεῖν, τοῦ φόνου συνεφαπτόμενον,. πίμπλασϑαι
δὲ τοῦ αἵματος ἅπαντας.
ΧΥΠΙ. Οὕὐτὼ δ᾽ ἀποθανόντος αὐτοῦ; Βροῦτος μὲν
εἰς μέσον προελϑὼν ἐβούλοτο λέγειν, καὶ κατδῖχϑ ϑαῤῥύ-
γὼν τὴν σύγκλητον" Ἶ δ᾽ ὑπὸ δέους ὦ ἔφϑυγεν ἄτάκτως,
καὶ περὲ τὰς ϑύρας ὠϑισμὸς ἢν καὶ τάραχος», οὐδενὸς
διώκοντος, οὐδὲ ὁ κατεπείγοντος. ᾿Ισχυρῶς γὰρ ἐδόδοκτο
μηδένα κτϑίνειν ἕτερον, ἀλλὰ πάντας ἐπὶ τὴν ἐλευϑερίαν
ἀνακαλεῖσϑαι. Καὶ τοῖς μὲν ἄλλοις πᾶσιν, ὁπηνίκα
διεσκοποῦντο τὴν πρᾶξιν, ἤροσκον ᾿Αἀντώνιον ἐπισφάττοιν
Ὥς ῬΙυΤΑΆΟΗΙ
Καίσαρι, μοναρχικὸν ἄνδρα καὶ ὑβριστὴν, ἰσχύν τὸ π8--
ποιημένον ὁμιλίῳ καὶ συνηϑείᾳ πρὸς τὸ στρατιωτικόν"
καὶ μάλισϑ᾽ ὅτι τῷ , φύσει σοβαρῷ καὶ μογαλοπράγμονε
προσειλήφει τὸ τῆς ὑπατείας ἀξίωμα τότε, Καίσαρι συν-
ἄρχων. ᾿Αλλὰ Βροῦτος ἐνέστη πρὸς τὸ βούλευμα, πρώ-
τὸν μὲν ἰσχυριζόμενος τῷ δικαίῳ, δούτερον δ᾽ ὑποϑεὶς
ἐλπίδα τῆς μεταβολῆς. οὐ γὰρ ἀπεγίνωσκον, εὐφυᾶ καὶ
φιλότιμον ἄνδρα καὶ δόξης ἐραστὴν, τὸν Ἀντώνιον, ἐκ--
ποδὼν Καίσαρος γενομένου, καὶ συνεφάψεσϑαι τῇ πα-
τρίδι τῆς ἐλευϑερίας , ἐπισπασϑέντα τῷ ζήλῳ πρὸς τὸ
καλὸν ὑπ᾽ αὐτῶ». Οὕτω μὲν ᾿Ἁντώνιον Βροῦτος περιε-
ποίησεν" ἐν δὲ τῷ τότε φόβῳ μεταλαβὼν ἐσθῆτα δημο-
τικὴν ἔφυγεν. Οἷ δὲ πορὶ Βροῦτον εἰς τὸ Καπιτώλιον
ἐχώρουν ἡμαγμένοι τὰς χεῖρας, καὶ τὰ ξίφη γυμνὰ δει-
κνύντες ἐπὶ τὴν ἔλου ϑερίαν παρεκάλουν τοὺς πολίτας.
Τὸ μὲν οὖν πρῶτον ἦσαν ἀλαλαγμοὶ, καὶ διαδρομαὶ τῷ
πάϑει κατὰ τύχην ἐπιγινόμεναι πλείονα τὸν ϑόρυβον
ἐποίησαν" ὡς δ᾽ οὔτο φόνος ἄλλος, οὔϑ᾽ ἁρπαγή τινος
ἐγίνοτο τῶν κειμένων, ϑαῤῥοῦντος ἀνέβαινον οἵ τὸ βου-
λευταὶ καὶ τῶν δημοτῶν πολλοὶ πρὸς τοὺς ἄνδρας εἷς τὸ
Καπιτώλιον. ᾿Αϑροισϑέντος δὲ τοῦ πλήϑους, διελέχϑη
Ἐροῦτος ἐπαγωγὰ τοῦ δήμου, καὶ πρόποντα τοῖς πϑ-
᾿πραγμένοις. Ἐπαινούντων δὲ καὶ κατιέναι βοώντων,
ϑαῤῥοῦντες κατέβαινον εἰς ἀγορὰν, οἷ μὲν ἄλλοι συνο-
πόμϑνοι μετ᾽ ἀλλήλων" Βροῦτον δὲ πολλοὶ τῶν ἐπιφανῶν
περιέποντες ἐν μέσῳ πᾶνυ λαμπρὼς κατῆγον ἀπὸ τῆς :
ἄκρας, καὶ κατέστησαν ἐπὸὲ τῶν ἐμβόλων. Πρὸς δὲ τὴν
ὄψιν οὗ πολλοὶ, καίπϑρ μιγάδες ὃ Ὄντες, καὶ παρεσκδονα-
σμένοι ϑορυβεῖν, διέτρεσαν, καὶ τὸ μέλλον ἐδέχοντο
κόσμῳ καὶ σιωπῇ. Προολθόντος δ᾽ αὐτοῦ, πάντος
ΒΆΛΤΟῦϑ. 73
ἡσυχίαν τῷ λόγῳ παρέσχον" ὅτι δ᾽ οὐ πᾶσι πρὸς ἦἢδο-
γὴν ἐγεγόνει τὸ ἔργον, ἐδήλωσαν, ἀρξαμένου λέγειν Κίννα
καὶ κατηγορεῖν Καίσαρος, ἀναῤῥηγνύμενοι πρὸς ὀργὴν,
καὶ κακῶς τὸν Κίνναν λέγοντες" ὥστα πάλιν τοὺς ἄνδρας
εἰς τὸ Καπιτώλιον ἀπελϑεῖν. Ἔνϑα δὴ δοδιὼς πολιορ-
κίαν ὃ Βροῦτος, ἀπέπεμτιϑδ τοὺς ἀρίστους τῶν συνανα-
βάντων' οὐκ ἀξιῶν τῆς αἰτίας μὴ μετέχοντας αὐτοὺς
συνυποδύεοσϑαι τὸν κίνδυνον.
ΧΙΧ. Οὐ μὴν ἀλλὰ τῇ ὑστεραίᾳ τῆς βουλῆς συνελ-
ϑούσης εἰς τὸ τῆς Τῆς ἱερὸν, ᾿Αντωνίου δὲ καὶ Πλάγκου
καὶ Κικέρωνος εἰπόντων πϑρὲ ἀμνηστίας καὶ ὁμονοίας,
ἔδοξϑ μὴ μόνον ἄδειαν εἶναι τοῖς ἀνδράσιν, αλλὰ καὶ
γνώμην ὑπὲρ τιμῶν προϑεῖναι τοὺς ὑπάτους. Καὶ ταῦτ᾽
ἐπιψηφισάμενοι διελύϑησαν. ᾿Αντωνίου δὲ τὸν υἱὸν εἰς
τὸ Καπιτώλιον ὃ ὁμηρεύσοντα πέμψαντος, κατῆλθον οἵ
πρὶ Βροῦτον" ἀσπασμοί τὸ καὶ δεξιώσεις ἐγένοντο
πάντων ἀναμιχϑέντων. Καὶ Κάσσιον μὲν ᾿Αντώνιος
εἱστία παραλαβὼν, Ἔροῦτον δὲ “έπιδος" τοὺς δ᾽ αλ-
λους, ὡς τις δἶγο πρὸς ἕκαστον ἢ συνηϑοίας, ἢ φιλοφρο-
σύνης. Ἅμα δ᾽ ἡμέρᾳ πάλιν συνελϑόντες, οὗ βουλευταὶ,
πρῶτον μὲν “Ἀντωνίῳ τιμὰς ὅδοσαν, ὡς καταπαύσαντι
πολέμων ἐμφυλίων ἀρχήν" ἔπϑιτα τῶν πορὶ Βροῦτον᾽
ἦσαν ἔπαινοι τῶν παρόντων » καὶ τέλος ἐπαρχιῶν διανο-
μαί. Βρούτῳ μὲν γὰρ ἐψηφίσαντο Κρήτην, Κασσίῳ
“ιβύην, Τροβωνίῳ δ᾽ ᾿Ασίαν, καὶ Κίμβρῳ Βιϑυνίαν, τῷ
δ᾽ ἑτέρῳ Βρούτῳ τὴν περὶ τὸν Ἠριδανὸν Γαλατίαν.
ΧΧ, Μοτὰ δὲ ταῦτα πορὶ τῶν Καίσαρος διαϑηκῶν
καὶ ταφῆς αὐτοῦ λόγων ἐμπεσόντων, καὶ τῶν περὲ τὸν
Ἀντώνιον ἀξιούντων τὰς τὸ διαϑήκας ἀναγνωσθῆναι,
καὶ τοῦ σώματος ἐκφορὰν γενέσθαι μὴ κεκρυμμένην,
“4 ΡΙυΟΤΑΉΟΗΙ
μηδ᾽ ἄτιμον , ὡς μὴ καὶ τοῦτο παροξύνῃ τὸν δῆμον,
Κ ἄσσιος μὲν ἰσχυρῶς ἀντέλοχον, ἷξε δὲ Βροντος καὶ
συνοχώρησϑ » δούτδρον ἁ ἁμαρτεῖν τοῦτο δύξας. Καὶ γὰρ
“Ἀντωνίου φεισάμενος, αἰτίαν ἔσχεν, ἐπιτειχίσαι τῇ συν-
ὠμοσίᾳ βαρὺν καὶ δύσμαχον πολόμιον, καὶ τὰ περὶ τὴν
ταφὴν ὃν Ἀντώνιος ηξίον τρόπον ἐάσας γεόσϑαι » τοῦ
παντὸς σφαλῆναι. Πρῶτον μὲν γὰρ ἐν ταῖς διαϑήκαις
δεδομένων κατ᾽ ἄνδρα “Ῥωμαίοις πᾶσι δραχμῶν ὁβδομή-
κοντα πέντϑ, καὶ τῷ δήμῳ τῶν πέραν τοῦ “ποταμοῦ κῇ -
πων ἀπολελϑιμμένων, οὗ »ὺ» ἐστι Τύχης ἱορὺν, ϑυνοια
ϑαυμαστὴ καὶ πόϑος αὐτοῦ τοὺς πολίτας εἷλεν" ἔποιτα
τοῦ σώματος εἰς τὴ» ἀγορὰν κομισϑέντος, ᾿Αἀντώνιος
ἔπαινον, ὥσπορ ἔϑος ἐστὶ, διεξελθὼν , καὶ τὰ πλήϑη
κινούμενα πρὸς τὸν λόγον δρῶν, εἰς οἴκεον μετέβαλε, καὶ
τὴν ἐσϑῆτα λαβὼν τὴν Καίσαρος ἡμαγμένην, ἀνέπτυξεν
ἐπιδεικνύμενος τὰς διακοπὰς, καὶ τῶν τραυμάτων τὸ
πλῆϑος. Ἦν οὖν ἐδοῖν οὐδὲν ἔτι κόσμῳ γοόμεγον" ἀλλ
οὗ μὲν ἐβόων τοὺς ἀνδροφόνους ἀναιρεῖν, οἱ δ᾽, ὥσπερ
ἐπὶ Κλωδίου, τοῦ δημαγωγοῦ, πρότερον, ἀπὸ τῶν ἐργα-
στηρίων τὰ βάϑρα καὶ τὰς τραπέζας ἀνασπῶντες, καὶ
συγκομίζοντας εἰς ταυτὸ, παμμογέϑη πιυρὰν ἔνησαν᾽ καὶ
τὸν νεχρὸν ἐπιϑέντος ἐν μέσῳ πολλῶν μὲν ἱερῶν; πολλῶν
δ᾽ ἀσύλων καὶ ἀβεβήλων τόπων καϑηγέαζον. Ἃς δὲ τὸ
πῦρ ἐξέλαμψεν, ἀλλαχόϑεν ἄλλος προσφερόμενοι, καὶ
δαλοὺς ἁ ἀνασπῶντες ἡμιφλόχτους, διόϑοον ἐπὶ τὰς οἰκίας
τῶν ἀνῃρηκότων αὐτὸν ἢ ὡς ἐμπρήσοντερ. 4}. ἐκδῖνοι
μὲν οὗ πεφραγμένοι πρότερον; ἀπεχρούσαντο τὸν κένδυ-
νον. Ἢν δέ τις Κίννας, ποιητικὸς ἀγὴρ, οὐδὲν τῆς αἰ-
τίας μετέχων ν ἀλλὰ καὶ φίλος Καίσαρος γεγονώς. οΟὖ-
τὸ ὄναρ ᾧοτο καλούμενος ὑπὸ Καίσαρος ἐπὶ δεῖπνον,
ΒΗ Τσϑ. "ὔ
ἀρνεῖσϑαι: τὸν δὲ λιπαρεῖν καὶ βιάξεσϑαι" τέλος δ᾽
ἄγειν λαβόμενον τῆς χειρὸς εἰς ἀχανῆ τόπον καὶ σκαξϑι-
νόν' αὐτὸν δ᾽ ἄκοντα καὶ τοϑαμβημένον ἔποσϑαι.
Ταύτην ἰδόντι τὴν ὄψιν αὐτῷ συνέβη πυρέττειν διὰ νυ-
κτός" ὅμως δ᾽ ἕωϑεν ἐκκομιξομένον. τοῦ σώματος, αἰδού-
μόνος μὴ παρεῖναι ᾿ προῆλϑεν εἰς τὸν ὄχλον ἤδη διαγρι-
αἰνύμϑνον. Ὀφϑεὶς δὲ ᾿ καὶ δόξας οὐχ ὅσπερ ἡν Κίννας
ὀφϑῆναι, ἀλλ᾽ ἐκεῖνος ὃ Καίσαρα πρὸς τὴν ἐκκλησίαν
ἔναγχος λοιδορήσας, διδσπάσϑη.
ΧΧΙ. Τοῦτο τὸ πάϑος μάλιστα, μδτὰ γ8 τὴν ν-
τωνίου μεταβολὴν, δείσαντες οἱ πορὶ Βροῦτον, ἀνεχώρη-
σαν ἐκ τῆς πόλεως" καὶ διέτριβον ἐν ᾿Αντίῳ τὸ πρῶτον,
ὡς , ὅταν παραχμάσῃ καὶ μαρανϑῇ τὸ τῆς ὀργῆς, αὐϑις
δἰς Ῥώμην κατιόντες. Ὃ ῥᾳδίως ἔσεσϑαι προσεδόκων
ἐν πλήϑεσι φορὰς ἀσταϑμήτους καὶ ταχείας φερομένοις,
καὶ τὴν σύγκλητον εὔνουν ἔχοντες, ἣ τοὺς Κίνναν δια-
σπασαμένους χαΐίρϑιν ἐάσασα, τοὺς ἐπὶ τὰς οἰκίας τὰς
ἐκθίνων ἐπολϑόντας ἀνεζήτει καὶ συνελάμβανεν. Ἤδη δὲ
καὶ ὃ δῆμος ἀχϑόμενος, ᾿Αντωνίου σχοδὸν εἰς μοναρχίαν
πκαϑισταμένου, Βροῦτον ἐπόϑει, καὶ προσοδοκᾶτο τὰς
ϑέας ἀἄξοιν παρὼν αὐτὸς, ἃς ὦφειλα στρατηγῶν παρα-
σχεῖν. Αἰσϑόμενος δὲ, πολλοὺς τῶν ὑπὸ Καίσαρος
ἐστρατευμένων, καὶ γῆν καὶ πόλεις παρ ἐκβίνου λαβόν»-
τῶν, ἐπιβουλεύοντας αὐτῷ κατ᾽ ὀλίγους παρεισρέοντας
εἰς τὴν πόλιν, οὐκ ἐθάῤῥησεν ἐλϑεῖν" ἀλλ᾽ ὃ δῆμος
ἐθεᾶτο, μὴ παρόντος ἐκοίνον, τὰς ϑέας ἀφειδῶς πάνυ
χορηγουμένας καὶ περιττῶς. Θηρία τ γὰρ πάμπολλα
συνεῳνημένος, ἐκδλθυσε μηδὲν ἀποδόσϑαι, μηδ᾽ ὑπολι-
πεῖν, ἀλλὰ πᾶσι καταχρήσασϑαι' καὶ τῶν πϑρὶ τὸν
“ιόνυσον τοχνιτῶν αὐτὸς εἰς Ἰγέαν πόλιν καταβὰς ἐνέ-
0 ΡΙΣυΤΑΉΟΘΗΙ
τυχε πλείστοις" περὶ δὲ Κανοντίου τινὸς δυημεροῦντος ἐν
τοῖς ϑεάτροις ἐ ἔγραφβ πρὸς τοὺς φίλους, ὅπως πείσαντες
αὐτὸν εἰσαγάγωσιν" Ἑλλήνων γὰρ οὐδένα βιασϑῆναι
προσήκειν. Ἔχγραφο δὲ καὶ Κικέρωνι, πάντως παρατνχεῖν
ταῖς ϑέαις δεόμενος.
ΧΧΙΙ. Ἐν τοιαύτῃ δὲ καταστάσοι τῶν πραγμάτων
ὄντων, ἑτέρα γίνεται μεταβολὴ, τοῦ νέου Καίσαρας
ἐπολϑόντος. Οὗτος ἦν μὲν ἐξ ἀδελφιδῆς Καίσαρος,
γράμματι δὲ ταῖς ὑπ᾽ αὐτοῦ καὶ κληρονόμος ἀπολδλειμ-
μένος. Ἐν δ᾽ “Ἵπολλωνίᾳ διέτριβεν, ὃ ὅτε Καῖσαρ ἀνῃρέϑη,
σχολάζων περὶ λόγους, κἀκεῖνον ἐπὶ Πάρϑους ἐλαύνειν
εὐϑὺς ἐγνωκότα προσμένων. Ἅμα δὲ τῷ πυϑέσϑαι τὸ
πάϑος, ἦλθον εἷς Ῥώμην" καὶ δημαγωγίας ἀρχὴν τοῦ-
νομα Καίσαρος ϑέμενος ἑαυτῷ, καὶ διανέμων τὸ κατα-
λειῳφϑὲν ἀργύριον τοῖς πολίταις, ᾿Αντώνιόν τὸ κατεστα-
σίασθ, καὶ χρήματα διαδοὺς, συνίστη καὶ συνῇῆγθ πολ-
λοὺς τῶν ὑπὸ Καίσαρος ἐστρατουμένων. Ἐπεὶ δὲ Κικέ-
ρῶν τῷ πρὸς Ἀντώνιον μίσει τὰ Καίσαρος ἔπραττε,
τούτῳ μὲν ὁ Βροῦτος ἐπέπληττεν ὦ ἰσχυρῶς, γράφων, ὡς
οὐ δεσπότην βαρύνοιτο Κικέρων, ἀλλὰ μισοῦντα δεσπό-
τὴν φοβοῖτο, καὶ πολιτϑύοιτο δουλείας “αἵρεσιν φιλα»-
ϑρώπον, γράφων καὶ λέγων», ὡς χρηστός ἐστι Καῖσαρ.
Οἱ δὲ πρόγονοι, φησὶν, ἡμῶν οὐδὲ πρᾷους δοσπότας
ὑπέμενον. αΑἀντῷ δ᾽ εἰς τοῦτο καιροῦ μήτο πολεμεῖν βε-
βαίως δοδόχϑαι, μήτ ἡσυχάζειν, ἀλλ ἕν μόνον εἶναι
βεβουλουμένον, τὸ μὴ δουλούειν" ϑαυμάζϑιν δὲ Κικέρωνα,
δὲ πόλεμον μὲν ἐμφύλιον καὶ κινδυγώδη δέδοικεν, αἰσχρὰν
δὲ καὶ ἄδοξον εἰρήνην οὐ φοβεῖται" τοῦ δ᾽ ᾿ἀγτώνιον ἐκ-
βαλεῖν τῆς τυραννίδος μισϑὸν αἰτεῖ τὸ Καίσαρα κατα-
τῆσαι τύραννον.
ΒΗΑυ τσ. : γὰ!
ΧΧΙΙ. Ἐν μὲν οὖν ταῖς πρώταις ἐπιστολαῖς τοιοῦ-
τος ὁ Βροῦτος" ἤδη δὲ τῶν μὲν ὡς Καίσαρα, τῶν δ᾽ ὡς
“Ἀντώνιον διϊσταμένων, ὠνίων δὲ τῶν στρατοπέδων,
ὥσπϑρ ὑπὸ κήρυκι» προστιϑεμένων τῷ πλέον διδόντι,
παντάπασι καταγνοὺς τῶν πραγμάτων, ἢ ἔγνω καταλιπεῖν
Ἰταλίαν, καὶ πεζῇ διὰ “ϑυκανίας εἰς Ἐλέαν ἐπὶ ϑάλασ-
σαν ἧκεν. Ὅϑεν ἢ Πορκία μέλλουσα πάλιν εἰς Ῥώμην
ἀποτρέπεσϑαι, λανϑάνειν μὲν ἐπειρᾶτο περιπαϑῶς
ἔχουσα" γραφὴ δὲ τις αὐτὴν προῦδωκο, τἄλλα γενναΐαν
οῦύσαν. Ἦν γὰρ ἐκ τῶν Ἑλληνικῶν διάϑεσις, προπεμ-
πόμενος Ἕκτωρ ὑπ ᾿ἀνδρομάχης, κομιζομένης παρ᾽ αὐτοῦ
τὸ παιδίον, ἐκείνῳ δὲ προσβλοπούσης. Ταῦτα ϑεωμέγνην
τὴν Πορκίαν ἡ τοῦ πάϑους εἰκὼν ἐξέτηξεν εἰς δακρνα"
καὶ πολλάκις φοιτῶσα τῆς ἡμέρας ἔκλαιδν. ᾿Ακιλίου δέ
τινος τῶν Βρούτου φίλων τὰ πρὸς Ἕκτορα ᾿Ανδρομάχης
ἔπη διελϑόντος"
Ἕχτορ, ἀτὰρ σύ μοι ἐσσὶ πατῆρ, καὶ πότνια μήτηρ,
ηδὲ κασίγνητος, σὺ δὲ μοι ϑαλερὸς παρακοίτης.
μειδιάσας ὃ Βροντος" »»Αλλ οὐκ ἐμοί γ᾽ » δὲἶπϑ, πρὸς
Πορκίαν ἔπεισι φάναι τὰ τοῦ ὑ Ἕκτορος"
στόν τ ᾿ ηλακατὴν 18 καὶ ἀμφιπόλοισι κέλϑυδ.
σώματος γὰρ ἀπολείπεται φύσει τῶν ἴσων ἀνδραγαϑη-
μάτων, γνώμῃ δ᾽ ὑπὲρ τῆς πατρίδος, ὥσπορ ἡμεῖς ἀρι-
στούσϑι.ς Ταῦτα μὲν ὁ τῆς Πορκίας υἱὸς ἱστόρηκϑ,
Βύβλος.
Χχιν. ᾿ἀναχϑεὶς δ᾽ ὁ ; Βροῦτος ἐκεῖϑεν ἐπ᾽ ᾿48η-
νῶν ἔπλει. Δοεξαμένον δὲ τοῦ δήμου προϑύμως αὐτὸν
εὐφημίαις καὶ ψηφίσμασι, διῃτᾶτο μὲν παρὰ ξένῳ τινί"
Θεομνήστου δ᾽ ἀκροώμενος, τοῦ “᾿καδημαϊχοῦ, καὶ
Ἀρατίππον, τοῦ Περιπατητικοῦ, «κα συμφιλοσοφὼν,
Ἵδ ᾿, ΡΩΥΌΤΑΒΟΗΙ
ἐδόκϑι παντάπασιν ἀργεῖν καὶ σχολάζειν. Ἔπραττε δὲ
τὰ προς τὸν πόλεμον ἀνυπόπτως. Καὶ γὰρ εἰς Μακε-
δονίαν ἔπεμψεν Ἡρόστρατον, οἰκειούμενος, τοὺς ἐπὲ τῶν
ἐκαῖ στρατοπέδων , καὶ τοὺς σχολάζοντας ἀπὸ “Ῥώμης ἐν
ἄστει νέους ἀνδλάμβανε καὶ συνϑῖχον. ἸΏν ἦν καὶ Κικέ-
θῶνος υἱὸς, ὃν ἐπαινεῖ διαφερόντως, καί φησιν, εἴτ᾽
ἐγφήγορεν, εἶτ᾽ ἐνυπνιάζοται, ϑαυμάζειν οὕτω γενναῖον
ὄντα καὶ μισοτύραννο». ᾿Αρξάμενος δὲ τῶν πραγμάτων
ἀναφανδὸν ἅπτεσϑαι, καὶ πυθόμενος, πλοῖα “Ῥωμαδιὰ
μεστὰ χρημάτων ἐξ ᾿Ασίας προσφέρεσθαι ᾽ καὶ στρατη-
γὸν ἐπιπλεῖν, ἄνδρα χαρίεντα καὶ γνώριμον, ἀπήντησεν
αὐτῷ περὶ Καρυστον' ἐντυχὼν δὲ καὶ πείσας, καὶ πα-
ραλαβὼν τὰ πλοῖα, λαμπροτέραν ὑποδοχὴν ἐποιδῖτο.
Καὶ γὰρ ἣν ἡμέρα, καϑ' ἢ» ἐγεγόνει πρῶτον ὁ Βροῦτος.
Ὡς οὖν ἐλϑόντες εἰς τὸ πίνειν, ἐπιχύσεις ἐποιοῦντο νίκης
τὸ Βρούτου καὶ Ῥωμαίων ἐλευϑερίας, ἔτι μᾶλλον αὐ-
τοὺς ῥῶσαι βουλόμενος, ἤτητϑ ποτήριον μεῖζον" καὶ
λαβὼν, ἀπ᾽ οὐδομιὰς προφάσεως ἀνεφώνησε τὸν σείχον
τοῦτον"
᾿Αλλά μδ μοῖφ᾽ δλοὴ καὶ Αητοῦς ἔκτανεν υἷός.
Ἔτι δὲ πρὸς τούτοις ἱστοροῦσιν, 018 τὴ» τελουταίαν ἐν
Φιλίπποις μαχούμενος ἐξήει μάχην, σύνϑημα παρ᾿ αὖ-
τοῦ τοῖς στρατιώταις ᾿Απόλλωνα δοϑῆναι. 4:ὃ καὶ τῆς
συμφορᾶς τίϑενται σημδῖον ἐχείνην τὴν ἀναφώνησιν.
Χχν. Ἐκ τούτου πεντήκοντα μὲν αὐτῷ μυφιάδας
Ἀγτίστιος, ἀφ᾿ ὧν ἦγϑ καὶ αὐτὸς εἰς Ἰταλίαν χρημάτων,
δίδωσιν. Ὅσοι δὲ περὶ Θεσσαλίαν ἔτι τῆς Πομπηΐου
στρατιᾶς. ἐπλανῶντο, συνέῤῥδον ἀσμένως πρὸς αὐτόν"
ἡππεῖς τὸ πϑγνταποσίους ἀφείλθτο Ἄννα πρὸς Δολοβέλλαν
Ἶντος δὶς ᾿Ασίαν. .Ἐπιπλεύσας τὸ Δημητριάϑι, πολλῶν
ΒΗΆΌΤΟΞϑ. 19
ὅπλων ἐξαγομένων πρὸς Ἀντώνιον, ἃ, Καίσαρος τοῦ
προτέρου κδλεύσαντος, ἐπὶ τὸν Παρϑικπὸν ἐποιήθη πόλε-
μον», διράτησεν. Ὁρτησίον δὲ τοῦ στρατηγοῦ παραδόν-
τος αὐτῷ "Μακεδονίαν, καὶ τῶν ἐν κύχλῳ βασιλέων καὶ
δυναστῶν συνισταμένων καὶ προστιϑεμένων, ἀγγέλλεται
Γαΐος, ὁ ᾿Αντωνίου ἀδελφὸς, ἐξ Ἰταλίας διαβεβηκὼς, καὶ
βαδίζειν εὐϑὺς ἐπὶ τὰς δυνάμεις, ἃς ἂν Ἐπιδάμνῳ καὶ
“Ἵπολλωνίᾳ Γαβίνιος συνεῖχδ. Βονυλόμενον οὖν φϑάσαι
καὶ προλαβεῖν ὃ Ο “Ἔροῦτος, ἐξαίφνης ἀναστήσας τοὺς σὺν
αὐτῷ, διὰ χωρίων χαλεπῶν γιφόμενος ἐποφϑύδτο" καὶ
πολὺ προῆλϑε τοὺς κομίζοντας τὸ ἄριστον. Ἐγγὺς οὖν
Ἐπιδάμνου γενόμενος, διὰ κόπον καὶ ψίχος ἐβουλιμίασε.
Συμπίπτει δὲ μάλιστα τὸ πάϑος χιόνος οὔσης πονοῦσι
καὶ κτήνεσι "αὶ ἀνϑρῴποις" εἶτα τοῦ ϑορμοῦ διὰ περί-
ψυξιν καὶ πύχνωσιν, ὅταν ἐντὸς ἅπαν καϑειρχϑῇ , τὴν
τροφὴν αϑρόως ἀναλίσκοντος᾽ εἴτδ δριμοῖα καὶ λεπτὴ
τῆς χιόνος διαδυομένης ἰ ἰοῦσα πνοὴ τέμνει τὸ σῶμα, καὶ
διαφϑείροι τὸ ϑοερμὸν ἐξ αὐτοῦ ϑύραξο διασπειρόμεμον.
Τὰς γὰρ ἐφιδρώσεις. παρέχειν δοχεῖ τὸ ϑερμὸν, ἀσπα»-
τῶντι τῷ ψυχρῷ πορὶ τὴν. ἐπιφάνειαν σβεννύμενον. Ὑπὲρ
ὧν ἐν ἑτέροις μᾶλλον ἠπόρηται.
ΧΧΨΥΙ. “διποϑυμοῦντος δὲ τοῦ Βρούτου, καὶ μηδε-
νὸς ἔχοντος ἐν τῷ στρατοπέδῳ μηδὲν ἐδώδιμον, ἡναγκά-
σϑησαν οἱ πρὶ αὑτὸν ἐπὶ τοὺς ππολομίους καταφεγ εἶν"
καὶ ταῖς πύλαις προσολϑόντες, ἄρτον ἥτουν τοὺς φύλα-
κας. Οἱ δὲ, διακούσαντες τὸ σύμπτωμα τοῦ Βρούτου,
παρῆσαν αὐτοὶ. ναὶ σιτία καὶ ποτὰ κομίζοντος. ἀνϑὶ
ὧν ὃ Βροῦτος,. ὡς τὴν πόλιν παφέλαβεν,. οὐ μόνθν τού.
τοις, ἀλλὰ «καὶ. πᾶσι διὰ τούτους φιλανϑρώπως ἀφῖ-
σατο. ΓΑαΐος δ᾽ ᾿Αγεώνιος, ᾿“πολλωνίᾳ προσβαλὼν; "ἐκεῖ
80 ΡΙΙΠΥΤΛΔΙΟΗΙ
τοὺς ἐγγὺς ὄντας ἐκάλοι στρατιώτας. ᾿Επεὶ δ᾽ οὗτοί τα
πρὸς Βροῦτον ᾧχοντο, καὶ τοὺς ἀπολλωνιάτας ἤσϑοτο
τὰ Βρούτου φρονοῦντας, ἐκλιπὼν τὴν πόλιν εἰς Βου-
ϑρωτὸν ἐβάδιζεν. Καὶ πρῶτον μὲν ἀπόλλυσι τρεῖς
σπϑίρας καϑ᾽ ὁδὸν ὑπὸ Βρούτον κατακοπεοίσας" ἔπειτα
τοὺς περὶ τὴν Βυλλίδα τόπους προκαταλειφϑέντας ἐπι-
χϑιρῶν ἐιβιάζξεσϑαι, καὶ μάχην συνάψας Χικέρωνι, νικᾶ-
ται. Τούτῳ γὰρ ὁ Βροῦτος ἐχρῆτο στρατηγῷ, καὶ
πολλὰ δι᾿ αὐτοῦ κατώρϑωσε. «Δαβὼν δὲ τὸν Γάϊον ἐν
χωρίοις ἑλώδεσι μακρὰν διεσπασμένον, οὐκ εἴασεν ἐμβα-
λεῖν, ἀλλὰ περιΐππουσε, φοίδεσϑαι κολούων, ὡς μετὰ με-
ρὸν ἰδίων ἐσομένων. Ὅ καὶ συνέβη. Παρέδοσαν γὰρ
ἑαυτοὺς καὶ τὸν στρατηγὸν, ὥστϑ μεγάλην ἤδη περὶ τὸν
Βροῦτον δύναμιν ϑἶναι. Χρόνον μὲν οὖν πόλὺν ἐν τιμῇ
τὸν Ταϊον ἤγδ, καὶ τὰ παράσημα τῆς ἀρχῆς οὐκ ἀφήρει,
καΐπορ, ὡς φασιν, ἄλλων τὸ πολλῶν καὶ Κικέρωνος ἀπὸ
“Ῥώμης γραφόντων καὶ κβλουόντων ἀναιρεῖν. Αρξάμενον
δὲ κρύφα τοῖς ἡγεμόσι διαλέγεσϑαι, καὶ ποιήσαντα νϑω-
τορισμὸν, ἐνθέμενος εἰς ναῦν ἐφύλαττε. Τῶν δὲ δια-
φϑαρέντων στρατιωτῶν εἰς ᾿Απολλωνίαν ἀποστάντων,
καὶ καλούντων ἐκεῖ τὸν Βροῦτον, οὐκ ἔφη τοῦτο πάτριον
εἶναι Ῥωμαίοις, ἀλλ᾽ ἐκδίνους πρὸς τὸν ἄρχοντα χρῆναι
βαδίζοντας αὐτοὺς παραιτεῖσϑαι τὴν ἐπὶ τοῖς ἡμαρτη-
μένοις ὀργήν. Ἐλϑοῦσι δὲ καὶ δεομένοις συγγνώμην
ὄδωχκδ.
ΧΧΨΙΙ. Μώλοντι δ᾽ αὐτῷ διαβαΐνοιν οἷς τὴν ᾿Ασίαν
ἧκον ἀγγελία. πϑρὲ τῆς. ἐν “Ῥώμῃ μεταβολῆς. Ὁ γὰρ νέος
Καῖσαρ ηνξήϑη μὲν ὑπὸ τῆς βουλῆς ἐπὶ Ἀντώνιον" ἐ--
βαλὼν δὲ τῆς Ἰταλίας ἐκδῖνον, αὐτὸς ἤδη φοβερὸς ἢ ἣν,
᾿πατείαν τὸ μνώμενος παρὰ νόμον, καὶ στρατούματα
τ-πτ- -- τ αἶῖἷν
ΒΗΆΤτῦϑ. 81
τρέφων μεγάλα, τῆς πόλοως οὐδὲν δοομένης. Ὁρῶν δὲ
καὶ ταῦτα τὴν βουλὴν βαρυνομένην, καὶ πρὸς τὸν Βροῦ-
τον ἀφορῶσαν ἔξω, καὶ ψηφιζομένην ἐχϑίνῳ καὶ βεβαιοῦ-
σαν τὰς ἐπαρχίας, ἔδεισϑ. Καὶ τὸν μὲν ᾿Αἀντώνιον πέμ-
πων “δὶς φιλίαν προὐκαλδῖτο; τὰς δὲ δυνάμεις τῇ πόλοι
περιστήσας, , ὑπατείαν ἔλαβεν οὕπω πάνυ μειράκιον ὧν,
ἀλλ᾽ εἰκοστὸν ἄγων ἔτος, ὡς αὐτὸς ἐν τοῖς ὑπομνήμασιν
εἴρηκεν. Εὐϑὺς δὲ δίκας φόνου κατὰ τῶν πορὶ τὸν
Βροῦτον ϑἰσῆγεν, ὡς ἄνδρα πρῶτον ἐν ἀρχαῖς ταῖς μεγί-
σταις ἀνῃρηκότων ἄχριτον" καὶ κατήγορον ἐπέστησε,
Βρούτου μὲν “ούχιον Κορνιφίκιον, Κασσίου δὲ Μάρκον
“Αγρίππαν. ᾿Ὠφλίσκανον οὖν τὰς δίκας ἐρήμας, ἀναγ-
καξομένων φέρειν ψῆφον τῶν δικαστῶν. “4ἔγεται δὲ
τοῦ κήρυκος, ὥσπερ εἴωθεν, ἀπὸ τοῦ βήματος τὸν
Βροῦτον ἐπὶ τὴν δύοην καλοῦντος, τὸ μὲν πλῆϑος ἐπιδή-
λως στενάξαι ν τοὺς δ᾽ ἀρίστους αὕψαντας δὶς γῆν ἧσυ-
χίαν ἄγειν" Πόπλιον δὲ Σιλίκιον ὀφϑῆναι δακρύσαντα,
καὶ διὰ τὴν αἰτίαν ταύτην ολίγον ὕστδρον ἕνα τῶν προ-
γραφέντων ἐπὶ ϑανάτῳ γενέσϑαι. Μετὰ ταῦτα διαλ-
λαγέντος οὗ τρεῖς, Καῖσαρ, “Αντώνιος, “ἐπιδος, διδνεί-
μαντο τὰς ἐπαρχίας, σφαγάς τ καὶ προγραφὰς ἀνδρῶν.
διακοσίων ἐποίησαν, ἐν οἷς καὶ Κικέρων ἀπέϑανϑ.
ΧΧΥΠΙ. Τούτων οὖν εἰς Μακοδονίαν ἀπαγγελϑέν-
τῶν; ἐκβιασϑεὶς δ Βροῦτος ἔγραψεν Ὁρτησίῳ κτεῖναι
Ταῖον Ἀντώνιον, ὡς δὴ Βρούτῳ τὸ καὶ Κικέρωνι τιμω-
ρῶν, τῷ μὲν ὄντι φῇῳ, τῷ δὲ καὶ κατὰ γένος προσή-
κοντι. “Διὰ ταῦϑ'᾽ ὕστερον “Ἀντώνιος Ὁρτήσιον ἐν Φι-
λίπποις λαβὼν, τῷ μνήματι τοῦ ἀδελφοῦ προσέσφαξε.
Βροῦτος δὲ τῆς Κικέρωνος τελουτῆς τῇ αἰτίᾳ φησὶν αἰ-
σχύνεσϑαι μᾶλλον, ἢ τῷ πάϑοι συναλγεῖν" ἐγκαλδῖν δὲ
Ρευτ. ΙΧ. . Ε
82 ΡΙΠΤΑΒΟΗΙ
τοῖς ἐπὶ Ῥώμης φίλοις" δουλρύδιν γὰρ αὑτῶν αἰτίᾳ μᾶλ-
λον; ἢ τῶν τυραννούντων; καὶ καρτερεῖν ὁρώγτας καὶ
παρόντας, ἃ ἱ μηδ᾽ ἀκούειν αὑτοῖς ἀνεκτὸν ἢν. Περαιώ-
σας δὲ τὸν σερατὸν εἰς ᾿Ασίαν ἤδη λαμπρὸν ὃ ὄντα, ναντι-
κὸν μὲν ἐξηρτύοτο στόλον ἐν Βιϑυνίᾳ καὶ περὶ Κυζιιον"
πρζῇ δ᾽ αὐτὸς ἐπιὼν καϑίστατο τὰς πόλεις, καὶ τοῖς
δυνάσταις ἐχρημάτιξα, καὶ πρὸς Κάσσιον ἔπεμπεν εἰς
Συρίαν ἀπὶ Αἰγύπτου μδτακαλῶν" οὐ γὰρ ἀρχὴν κτωμέ-
γους αὐτοὺς, ἀλλ ἐλευϑοροῦντας τὴν πατρίδα, τὴν δύνα-
μιν, ἦ καταλύσουσι τοὺς τυράνγουζ, συνάγοντας. πλανᾶ-
σϑαι" δεῖν οὖν μεμνημένους καὶ φυλάττοντας τὴν ὑπό-
ϑεσιν, μὴ μακρὰν ἀπηρτῆσϑαι τῆς Ἰταλίας, ἀλλ᾽ ἐκεῖσο
σπεύδειν, καὶ βοηϑεν τοῖς πολίταις. Ὑπακούσαντος δὲ
τοῦ Κασσίου, καὶ καταβαίνοντος ἀπήντα" καὶ πϑρὲ
Σμύρναν ἀλλήλοις ἐνετύγχανον » ἀφ᾽ οὗ πρῶτον ἐν Πει-
ραιεῖ χωρισϑέντες ὦ ὥρμησαν, ὃ μὲν εἰς Συρίαν, ὃ δ᾽ εἰς
Μακεδονίαν. Ἦν οὖν ἡδονή τῷ μεγάλη καὶ ϑάρσος
αὐτοῖς ἐκ τῆς παρούσης ἑκατέρῳ, δυνάμϑως. Ὁρμήσαντες
γὰρ ἐκ τῆς “Ἰταλίας ὅμοια φυγάδων τοῖς ἀτιμοτάτοις,
ἀχρήματοι, καὶ ἄνοπλοι, μὴ γαὺν ἑνήρη, μὴ στρατιώτην
ἕνα, μὴ πόλιν ἔ; ὅχοντας, οὐ πολλοῦ πᾶγυ χρόνου διαγενο-
μένου ,ν συνῆλθον εἰς ταυτὸ, καὶ ναυσὶ καὶ ποζῷ καὶ ἵπ-
ποις καὶ χρήμασιν ἀξιόμαχοι διαγωνίσασθαι πϑρὲ τῆς
“Ῥωμαίων ἡγεμονίας ὄντες.
ΧΧΙΧ. Ἐβούλετο μὲν οὖν ἴσον ἔχειν τιμῆς καὶ πα-
ρέχειν ὃ Κάσσιος" ἔφϑανϑ δ᾽ ὁ Βροῦτος » ὡς τὰ πολλὰ
φοιτῶν πρὸς αὐτὸν; ἡλικίᾳ τϑ προὔχογτα, καὶ σώματι
πονεῖν ὁμοίως μὴ δυναμένῳ χφώμενον. Ἦν δὲ δόξα,
Κάσσιον μὲν ϑἶναι δειχὸν ἐν τοῖς πολεμικοῖς, ὀργῇ δὲ
τραχὺν, καὶ φόβῳ μᾶλλον ἄρχοντα" πρὸς δὲ τοὺς συνή-
ΒΗΆσΤῦυϑ. 83
ϑεις ὁ ὑγρότδρον τῷ γελοίῳ, καὶ φιλοσκώπτην. Βροῦτον
δὲ λέγουσι δι ἀρετὴν φιλεῖσϑαι μὲν ὑπὸ τῶν πολλῶν,
ἐρᾶσϑαι δ᾽ ὑπὸ τῶν φίλων, ϑαυμάζσϑαι δ᾽ ὑπὸ τῶν
ἀρίστων » μισεῖσιϑαι δὲ μηδ᾽ ὑπὸ τῶν πολεμίων" ὅτι
πρᾷος ὃ ἀνὴρ διαφερόντως, καὶ μεγαλόφρων ὄφρων, καὶ πρὸς
δργὴν καὶ ἡδονὴν καὶ τελδονθξίαν ἀπαϑὴς, ὄρϑιον δὲ τὴν
γνώμην καὶ ἄκαμπτον ὁστῶσαν ὑπὲρ τοῦ καλοῦ καὶ δι-
καίου διαφυλάττων. Καὶ μέγιστον ὑπῆρχεν αὐτῷ πρὸς
δύνοιαν καὶ δόξαν ἡ τῆς προαιρέσεως πίστις. Οὔτε γὰρ
ἐκεῖνος ὁ μέγας Χομπήϊος , 8, Καίσαρα καϑῖλεν, ηλπί-
ἕστο βεβαίως προήσεσϑαι τοῖς νόμοις τὴν δύναμιν, ἀλλ᾽
ἀδὶ τὰ πράγματα καϑέξειν, ὑπατείας ὁ ὀνόματι καὶ δικτα-
τωρίας ἢ ἢ τινος ἄλλης μαλακωτέρας ἀρχῆς παραμυϑού-
μενος τὸν δῆμον" Κάσσιον δὲ τοῦτον, σφοδρὸν ἄνδρα
καὶ ϑυμοειδῆ, καὶ πολλαχοῦ πρὸς τὸ κερδαλέον ἐχφερό-
μόνον τοῦ δικαίου, παντὸς μᾶλλον ᾧοντο πολεμεῖν καὶ
φ«λαγάσϑαι καὶ κινδυνδύϑιν, αὑτῷ τινα δυναστείαν κατα-
σχδυαζύμονον » οὔκ ἐλευϑερίαν τοῖς πολέταις. Τὰ βὲν
γὰρ ἔτι τούτων προσβύτερα, Κίνναι, καὶ Μάριοι, καὶ
Κάρβωνος, ἄϑλον ἐν μέσῳ καὶ λείαν τιροϑέμενοι τὴν
πατρίδα » μονονουχὶ ῥητῶς ὑπὲρ τυραννίδος ἐπολέμησαν.
Βρούτου δὲ λέγουσι μηδὲ τοὺς ἐχϑροὺς προσβάλλειν
τοιαύτην μοταβολήν" ἀλλ «Ἁντωνίου 78 καὶ πολλοὺς
ἀκοῦσαι λέγοντος, ὡς ὡς μόνον οἴοιτο Βροῦτον ἐπιϑέσθαι
Καίσαρι προαχϑέντα τῇ λαμπρότητι παὶ τῷ φαινομένῳ
καλῷ τῆς πράξεως, τοὺς δ᾽ ἄλλους ἐπὶ τὸν ἄνδρα συ-
στῆναι μισοῦντας καὶ φϑονοῦντάς. Ὅϑεν Βροῦτος οὐ
τῇ δυνάμει τοσοῦτον, ὅσον τῇ ἀρετῇ, δῆλός ἐστιν ἐξ ὧν
γράφει πϑποιϑώς. Τράφεε δὲ πρὸς ᾿Αττιχὸν ἤδη τῷ
κιψδύνῳ πλησιάζων, ἐν τῷ καλλίστῳ τῆς τύχης εἶναι τὰ
Ε2
8έ Ρ.υΤΑΒΟΗΙ
καϑ' αὑτόν᾽ ῆ γὰρ νικήσας, ἐλουϑερώσειν τὸν “Ῥωμαίων
δῆμον, ἢ ῆ δουλείας ἀποϑανὼν ἀπαλλαγήσεσϑαι" αὶ τῶν
ἄλλων ἀσφαλῶς αὐτοῖς καὶ βεβαίως ἐχόντων, ἔτ᾽ ἄδηλον
δἶναι, πότδρον βιώσονται μδτ' ἐλουϑερίας, ἢ ἢ τεϑνήξονται.
Μάρκον δ᾽ ᾿Αντώνιον ἀξίαν φησὶ τῆς ἀνοίας διδόναι δί-
κην, ὃς ἐν Βρούτοις καὶ Κασσίοις καὶ Κάτωσι συναρι-
ϑμεῖσϑαι δυνάμενος, προσϑήκην ἑαυτὸν ᾿Οκταβίῳ δὲέ-
δωχδ᾽ κἂν μὴ νῦν ἡττηϑῇ μετ᾽ ἐκείνου, μικρὸν ὕστερον
ἐκείνῳ μαχεῖται. Ταῦτα μὲν οὖν ἀποϑεσπίσαι καλῶς
πρὸς τὸ μέλλον ἔ ξοικθν.
ΧΧΧ. Ἐν δὲ τῇ Σμύρνῃ τότε τῶν χρημάτων, ἁ
πολλὰ συνειλόχει Κάσσιος, ἠξίου μεταλαβεῖν" τὰ γὰ
ὄντα κατανηλωκέναι, ναυπηγούμενος στόλον τοσοῦτον, ᾧ
πᾶσαν ὑφ᾽ ἑαντοῖς ἕξουσι τὴν ἐντὸς ϑάλασσαν. Οὐκ
εἴων μὲν οὖν τὸν “Κάσσιον οὗ φίλοι διδόναι, λέγοντες, ὡς
οὐ δίκαιον » ἃ σὺ φοιδόμονος διαφυλάττεις, » καὶ φϑόνῳ
συνάγεις, ἐκεῖνον λαβόντα δημαγωγεῖν καὶ χαρίζεσθαι
τοῖς στρατιώταις. Ου μὴν ἣν ἀλλ᾽ ἔδωκον αὐτῷ τρίτον μέ-
ρος ἁπάντων. Καὶ πάλιν διαστάντος ἐπὶ τὰς προση-
κούσας ἑκατέρῳ πράξεις, Κάσσιος μὲν ἑλὼν Ῥόδον, οὐκ
ἐπιδικῶς ἐχρῆτο τοῖς πράγμασι" καὶ ταῦτα, ᾿ περὶ τὴν
εἴσοδον τοῖς προσαγορούουσιν αὐτὸν βασιλέα καὶ κύριον
ἀποκρινάμενος" ονΟὔτα βασιλοὺς, οὔτα κύριος, τοῦ δὲ
κυρίου καὶ βασιλέως φονεὺς καὶ κολαστής.““ Βροῦτος δὲ
νκίους ἤτει χρήματα καὶ στρατόν ἐπεὶ δὲ ΝΝ αυκράτης,
ὃ δημαγωγὸς ᾿ ἀνέπϑισο τὰς πόλεις ἀφίστασϑαι , καὶ
λόφους τινὰς, ὡς εἴρξοντος παρόδου τὸν Βροῦτον, κατϑ-
λάβοντο, π ὅτον μὲν ἀριστοποιουμένοις. αὐτοῖς ἔπεμψεν
ἱπιπεῖς, ὧφ ὧν δξακόσιοι διοῳϑάρησ σαν" ἔπειτα τὰ χωρία
καὶ πολίχνας λαμβάνων, ἀπέλυον ἄνου λύτρων ἅπαντας,
ΒΗΤυ δ. 8ῦ
ὡς προσαξόμενος δύυνοίᾳ τὸ ἔϑνος. Οἱ δ᾽ ἦσαν αὐϑά-
δεις, ἃ μὲν ἐβλάπτοντο » πρὸς ὀργὴν τιϑέμενοι, τῆς δ᾽
ἐπιδικοίας καὶ φιλανϑρωπίας καταφρονοῦντες" ἄχρις οὗ
συνδλάσας εἰς Ξανϑον αὐτῶν τοὺς μαχιμωτάτους ἐπο-
λιόρκϑι. Τοῦ δὲ ποταμοῦ παρὰ τὴν πόλιν παραῤῥέον-
τος, ὑπονηχόμενοι διεδίδρασκον. Ἡλίσκοντο δὲ δικτύων
διὰ πόρου καϑιεμένων εἰς βυϑὸν ᾿ ὧν τὰ ἄκρα κώδωσι
προσηρτημένοις διεσήμαινεν εὐθὺς τὸν ἐνσχοϑέντα. Μη-
χαναῖς δὲ τισι τῶν Ξανϑίων νύχτωρ ἐπιδραμόντων, καὶ
πῦρ ἐμβαλόντων , ὡς ᾿ἀπεκλείσϑησαν, αἰσϑομένων τῶν
“Ῥωμαίων, πρὸς τὸ τεῖχος» καὶ πνεῦμα λαμπρὸν ἀνοῤῥί-
πίζον ἐπὶ τὰς ἐπάλξεις τὴν φλόγα τῶν ἐγγὺς οἰκιὼν ἀντι-
λαμβανομένην, δείσας ὃ Βροῦτος ὑπὲρ τῆς πόλεως, ἐκό-
λϑυσθϑ κατασβεννύναι καὶ βοηϑεῖν.
ΧΧΧΙ. Τοὺς δὲ «Αὐκίους δεινή τις ἐξαίφνης πρὸς
ἀπόνοιαν δρμὴ καὶ λόγου κροίσσων κατέσχϑν, ἣν ἂν τις
ἔρωτι ϑανάτου μάλιστα προσεικάσοιεν" οἵ γ8 μοτὰ παί-
δων καὶ γυναικῶν; ἐλούϑεροί 18 καὶ δοῦλοι, καὶ πάσα
ἡλικία, τοὺς μὲν πολεμίους πρὸς τὴν φλόγα βοηϑοῦντας
ἀπὸ τῶν τειχῶν ἔβαλλον, αὐτοὶ δὲ κάλαμον καὶ ξύλα καὲ
πᾶν ὑπέχκανμα προσφέροντες, ἤγον ἐπὶ τὴν πόλιν τὸ
πῦρ, δρέγοντες αὐτῷ πᾶσαν ὕλην, καὶ πάντα τρόπον ἐξδ-
ροϑίζοντος καὶ συνεκτρέφοντες. Ὡς δ᾽ ἡ φλὸξ ῥνεῖσα,
καὶ διαζώσασα πανταχόϑεν τὴν πόλιν, διέλαμψαε πολλη,
περιπαϑῶν ἐπὶ τοῖς γινομένοις ὃ Βροῦτος, ἔξωϑεν πα-
ρίππϑυθ, προϑυμούμενος βοηϑ εἶν, καὶ τὰς χεῖρας ὀρέγων
τοῖς. Ξανϑίοις ἐδεῖτο φείδεσθαι καὶ σώξοιν τὴν πόλιν,
οὐδενὸς αὐτῷ προσέχοντος, ἀλλὰ πάντα τρόπον ἑαυτοὺς
ἀπολλύντων, οὐ μόνον ἀνδρῶν 1τ8 καὶ γυναικῶν, ἀλλὰ καὶ
τὰ παιδία τὰ μικρὰ μετὰ κραυγῆς καὶ ἀλαλαγμοῦ τὰ μὲν
86 ΡΕΠΤΑΒΟΗΙ
εἰς τὸ πῦρ ἤλλετο, τὰ δ᾽ ἀἄνωϑεν ἀπὸ τῶν τειχῶν» ἐξε-
τραχήλιξεν αὑτὰ, τὰ, δὲ τοῖς ξέρεσι τῶν πατέρων ὑπέ-
βαλλο τὰς σφαγὰς γυμνοῦντα καὶ κολούοντα σταΐδιν.
Ὥφϑη δὲ ; τῆς πόλδως διαφϑαρείσης, γυνὴ χρεμαμῴη
μὲν ἐξ ἀγχόνης, παιδίον δὲ γεχρὸν ἐξηρτημένη τοῦ τρα-
χήλον, λαμπάδι δὲ καιομένῃ τὴν οἰκίαν ὑφάπτουσα. Καὶ
τοῦ ϑεάματος τραγικοῦ φανέντος, ἰδεῖν μὲν οὐχ ὑπέμει-
γεν ὃ Βροῦτος, ἐδάκρυσε δ᾽ ἀκούσας" καὶ γέρας ἐκήρυξβ
τῶν στρατιωτῶν, ὅστις ἂν δυνηϑῇ Αὐκιον ἄγδρα περι-
σῶσαι. Φασὶ δὲ, μόνους ἑκατὸν πεντήκοντα γενέσϑαι
τοὺς μὴ διαφυγόντας τὸ σωϑῆναι. Ξάνϑιοι μὲν οὖν διὰ
πολλὼν χφόνων ὥσπερ εἱμαρμένην πϑρίοδον διαφϑορῶς
ἀποδιδόντες, τὴν τῶν προγόνων ἀγνενδώσαντο τῇ τόλμῃ
τύχην" καὶ γὰρ ἐκεῖνοι τὴν πόλιν ὁμοίως ἐπὶ τῶν Ππερσι-
κῶν κατακαύσαντες δαντοὺς διόφϑειραν.
ΧΧΧΙΙ. Βροῦτος δὲ, τὴν “Παταρέων πόλιν ὁρῶν
ἀπισχυριζομένην πρὸς αὐτὸν, ὦκνοι μὲν ἐπιχειρεῖν, καὶ
διηπορεῖτο » τὴν αὐτὴν δεδιὼς ἁ ἀπόνοιαν" ἔγων δὲ γυναῖ-
κας αὐτῶν αἰχμαλώτους, ἀφῆκεν ἄνευ λύτρων. Αἱ δ᾽
ἀνδρῶν 18 καὶ πατέρων ἐπιφανῶν οὖσαι, διηγούμεναι τὸν
Βροῦτον , ὡς ἀνὴρ δἴη σωφρονέστατος καὶ δικαιότατος,
ἔπεισαν εἶξαι καὶ παραδοῦναι τὴν πόλιν. Ἔκ δὲ τούτου
ποιὸ πᾶντες οὗ λοιποὶ προσεχώρησαν, ἐπιτρέψαντες ἕαυ-
τοὺς ἐκείνῳ, τυχόντος δὲ χρηστοῦ καὶ παρ᾽ ἐλπίδας δὺ-
γνώμονος" ὃς γϑ8, Κασσίου Ῥοδίους ὑπὸ τὸν αὐτὸν χρό-
νὸν ἀναγκάσαντος ἰδίᾳ μὲν ὃν ἐκέκτηντο χρυσὸν καὶ
ἄργυρον δἰσενεγκοῖν ἅπαντας, (ἐξ οὗ συνηνέχϑη πϑρὲ
ὀκτακισχίμια τάλαντα, δημοσίᾳ δὲ τὴν πόλιν ἄλλοις
"ϑντακοσίοις ζημιώσαντος, αὐτὸς ἑκατὸν καὶ πεντήκοντα
ΒΕΤσϑ. 81
τάλαντα Δυκίους πραξάμενος, ἄλλο δ᾽ οὐδὲν ἀδικήσας,
ἀνέζουξεν ἐπὶ ᾿Ιωνίας.
ΧΧΧΠΙ. Πολλὰ μὲν οὖν ἄξια μνήμης ἔργα καὶ τι»
μαῖς ἀποδοίξατο καὶ κολάσοσι τῶν ἀξίων" ᾧ δ᾽ αὐτὸς
ἤσϑη μάλιστα, καὶ Ῥωμαίων οἵ κράτιστοι, τοῦτο διηγή-
σομαι. Πομπηΐου Μάγνου προσβαλόντος Αἰγύπτῳ καὶ
Πηλουσίῳ, ὅπηνέκια τὴν μογάλην ἀρχὴν ἀποβαλὼν ἀπὸ
Καίσαρος ἔφυγεν, οὗ τοῦ βασιλέως ἔτι παιδὸς ὄντος
ἐπιτροπϑύοντες ἐν βουλῇ μετὰ τῶν φίλων ἦσαν. οὐ κατὰ
ταὐτὰ ταῖς γνώμαις φϑρόμονοι. Τοῖς μὲν γὰρ ἐδόκϑι
δέχεσθαι, τοῖς δ᾽ ἀπωϑεῖν Αἰγύπτου τὸν ἄνδρα. Θεό-
δοτος δέ τις Χῖος ἐπὶ μισϑῷ ῥητορικῶν λόγων διδάσκα-
λος τῷ βασιλεῖ συνὼν, ἠδιωμόνος δὲ τότο τοῦ συνοδρίου
δ ἐρημίαν ἀνδρῶν βελειότων, ἀμφοτέρους διαμαρτάνον»-
τας ἀπέφαι»θ, καὶ τοὺς ἀναλαβεῖν καὶ τοὺς ἀφεῖναι κδ-
λούοντας τὸν ᾿ομπήϊον᾽ ἣν γὰρ εἶναι συμφέρον ἐκ τῶν
παρόντων, δεξαμένους ἀποκτεῖναι. Καὶ προσϑοπεῖπϑ τοῦ
λόγον πανόμονος, ὅτι νεκρὸς οὐ δάκνει. Προσϑεμένον
δὲ τῇ γνώμῃ τοῦ συνεδρίου, παράδοιγμα τῶν ἀπίστων
φκαὺ ἀπροσδοκήτων ὄπειτο Πομπήϊος Μάγνος, τῆς Θϑ0-
δύτου ῥητορείας καὶ δοινότητος ἔργον, ὡς αὐτὸς ὃ σοφι-
στῆς ἔλεγα μογαλανχούμενος. Ὀλίγῳ δ᾽ ὕστερόν ἐπιδλ-
ϑόντος Καίσαρος, οὗ μὲν δίκας τιννύοντος ἀπώλλυντο
κακοὶ κακῶς" Θεόδοτος δὲ παρὰ τῆς τύχης χρόνον εἷς
ἄδοξον καὶ ἄπορον καὶ πλάνητα βίον ἐτειδανοισόμονος,
τότε Βροῦτον ἐπιόντα τὴν ᾿Ασίαν οὐκ ἔλαϑεν, ἀλλ ἀνα-
χϑεὶς καὶ κολασϑεὶς, ὕγομα τοῦ ϑανάτου πλέον ἔσχεν;
ἢ τοῦ βίον. .
ΧΧΧιν. Χάσσιον δὲ Βροῦτος εἰς Σαρδϑοις ἐκάλϑι,
καὶ προσιόντι μοτὰ τῶν φίλων ἀπήντησδ, καὶ πᾶς ὃ
88 ΡΙΟΤΑΆΟΗΙ
στρατὸς ὡπλισμένος αὐτοκράτορας ἀμφοτέρους προση-
γόρουσεν. Οἷα δ' ἐν πράγμασι μεγάλοις καὶ φίλοις
πολλοῖς καὶ ἡγεμόσιν » αἰτιῶν αὐτοῖς πρὸς ἀλλήλους υ-
γενομένων καὶ διαβολῶν, πρὶν ἕτερόν 1 τι ποιεῖν, ουϑὺς ἐκ
πορϑίας καϑ' αὑτοὺς ἐν οἰκήματι γενόμϑνοι κεκλεισμένων
τῶν ϑυρῶν, καὶ μηδενὸς παρόντος, ἐχρῶντο μέμψεσι
πρῶτον, εἶτ᾽ ἐλέγχοις καὶ κατηγορίαις. Ἔκ δὲ τούτου
πρὸς δάκρυα καὶ παῤῥησίαν μετὰ πάϑους ἐκφερομένων,
ϑαυμάζοντες οἱ φίλοι τὴν τραχύτητα τῆς ὀργῆς καὶ τὸν
τόνον, ἔδοισαν, μή τι ἐκ τούτου γένηται" προσελϑεῖν δ᾽
ἀποίρηντο. Μάρκος δὲ Φαώνιος, ἐραστὴς γεγονὼς Κά-
τωνγος, οὗ λόγῳ μᾶλλον, ἢ φορᾷ τινι καὶ πάϑει μανικῷ,
φιλοσοφῶν ᾽ ἐβάδιζεν εἴσω πρὸς αὐτοὺς κωλυόμενος ὑπὸ
τῶν οἰκδτῶν. ᾿4λλ᾿ ἔργον ἦν ἐπιλαβέσϑαι Φαωνίου πρὸς
ὁτιοῦν ὀρούσαντος" σφοδρὸς γὰρ ἣν ἐν πᾶσι καὶ πρό-
χϑιρος. Ἐπεὶ 1ό γ8 βουλευτὴν εἶναι Ῥωμαίων δαυτὸν
οὐδενὸς ἄξιον ἡ ἡγεῖτο, τῷ δὲ κυνικῷ τῆς παῤῥησίας πολ-
λάκις ἀφήρϑοι τὴν χαλεπότητα καὶ τὸ ἄκαιρον αὐτοῦ
μετὰ παιδιὰς δοχομένων. ίᾳ δὴ τότο τῶν παρόντων
᾿ διωσάμενγος τὰς χεῖρας, εἰσῆλθε, μετὰ πλάσματος φωνῆς
ἔπη περαίνων, οἷς τὸν Νέστορα χρώμενον Ὅμηρος. ἐπο-
ποιήκδι"
“Αλλὰ τήϑεσϑ᾽" ἄμφω δὲ »εωτόρω͵ ἐστὸν ἐμεῖο,
καὶ τὰ ἑξῆς. ἘΦ οἷς ὁ ὃ μὲν Κάσσιος ἐγέλασεν, δ᾽ δὲ
Βροῦτος ἐξέβαλεν αὐτὸν, ἁπλόκυνα «αἱ Ψουδόκυνα
προσαγορεύων. Οὐ μὴν ἀλλὰ τότε τοῦτο τῆς πρὸς ἀλ-
λήλους διαφορᾶς ποιησάμενοι πέρας, οὐϑὺς διελύϑησαν.
Καὶ Κασσίου δεῖπνον παρέχοντος, ἐκάλει τοὺς φίλους
Βροῦτος. Ἤδη δὲ "ατακδιμένων, Φαώνιος ἤκϑ λελουμέ-
ῷ; ὩΜαρτυρομένον δὲ Βρούτον, μὴ κεκλημένον αὐτὸν
ΒΆΤυϑ. 89
ἥκϑιν, καὶ κϑλεύοντος ἀπάγειν ἐπὶ τὴν ἀνωτάτω κλίνην,
βίᾳ παρελϑὼν εἰς τὴν μέσην κατεκλίϑη" καὲ παιδιὰν ὃ
πότος ἔσχεν οὐκ ἃ ἄχαριν, οὐδ᾽ ἀφιλόσοφον.
ΧΧχν. Τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ Βροῦτος ἄνδρα Ῥωμαῖον
ἐστρατηγηκότα, καὶ ποπιστϑυμέγον ὑπὶ αὐτοῦ, «Αδύχιον
Πέλλαν, Σαρδιανῶν κατηγορούντων" ἐπὲὶ κλοπαῖς, δημο-
σίᾳ καταγνοὺς ἡτίμωσϑ' καὶ τὸ πρᾶγμα Κάσσιον οὐ
μετρίως ἐλύπησεν. Αὐτὸς γὰρ ὀλίγαις, ἡμέραις ἔμπρο-
σϑεν ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς ἐλεγχϑέντας ἀδικήμασι δύο φίλους
ἰδίᾳ νουθετήσας, φανϑρῶς ἀφῆκϑ, καὶ διδτέλει “χρώμενος.
Ὅϑεν ἡτιᾶτο τὸν Βροῦτον, ὡς ἄγαν ὄντα νόμιμον καὶ
δίκαιον ἐν καιρῷ πολιτείας δεομένῳ καὶ φιλανϑρωπίας.
Ὁ δὲ τῶν εἰδῶν τῶν Μ ἀρτίων ἐκόλθυεν αὐτὸν μνημονού-
διν, ἐκείνων, ἐν αἷς Καίσαρα ἔκτειναν, οὐκ αὐτὸν ἄγοντα
καὶ φέροντα πάντας ἀνϑρώπους, ἀλλ᾽ ἑτέρων δύναμιν
ὄντα ταῦτα πρασσόγτων" ὡς, εἷ τις ἐστὶ πρόφασις καλὴ,
μεϑ᾽ ἧς «ἀμελεῖται τὸ δίκαιον, ἄμεινον ἣν τοὺς Καίσαρος
φίλους ὑπομένειν, ἢ τοὺς δωντῶν ποριορᾷν ἀδικοῦντας.
ἜΕκείνοις μὲν γὰρ ἀνανδροίας, ἀδικίας δὲ δύξα μετὰ κιν-
ἡμῖν καὶ πόνων πρόσεστι. Τοιαύτη μὲν ἢ τοῦ
Ῥρούτου προαΐρεσις ἤν.
ΧΧΧνι. Ἐπεὶ δὲ διαβαίνειν ἐξ ᾿Ασίας ἔμελλον, λέ-
γεται τῷ Βρούτῳ μέγα σημεῖον γενέσϑαι. Φύσει μὲν
γὰρ ἤν ἐπεγρηγορὼς ὃ ἀνὴρ, καὶ τὸν ὕπνον εἰς ὀλίγου
χρόνου μόριον ἀσκήσει καὶ σωφροσύνῃ συνῆγεν" ἡμέρας
μὲν οὐδέποτο κοιμώμενος, νύχτωρ δὲ τοσοῦτον, ὅσον
οὔτθ τι πράττοιν, οὔτο τῳ διαλέγεσθαι, πάντων ἀνα-
πανομένων, παρεῖχΘ. Τύτϑ δὲ τοῦ πολέμον συνοστῶτος,.
ἐν χερσὶν ἔχων τὰς ὑπὲρ τῶν ὅλων πράξοις, καὶ τεταμέ-
γος τῇ φροντίδι πρὸς τὸ μέλλον, ὁπηνόια πρῶτον ἀφ᾽
90 ΡΩΤΑΆΒΟΗΙ
ὁσπέρας ἐπιψυστάξοιδ τοῖς σιτίοις, ἤδη τὸ λοιπὸν ἐχρῆτο
τῇ νυχτὶ πρὸς τὰ κατοπδίγοντα τῶν πραγμάτων. Εἰ δὲ
συνέλοι καὶ κατοικογομήσειδ τὴν πδρὶ ταῦτα χρείαν, ἄν8-
γίνωσκδ βιβλίον μέχρι τρίτης φυλακῆς, καϑ' ἣν εἰώϑεσαν
ἑκατοντάρχαι καὶ χιλίαρχοι φοιτῷν πρὸς αὐτόν. Ὥς. οὖν
ἔμδλλον ἐξ “Ἱσίας διαβιβάζειν τὸ στράτευμα, γνὺξ μὲν ἦν ἥ
βαϑυτάτη, φῶς δ᾽ εἶχεν οὐ πάνυ λαμπρὸν ἢ σκηνή" πᾶν
δὲ τὸ στρατόπῳδον σιωπὴ κατεῖχον. Ὁ δὲ συλλογιζξόμϑ-
γύς τι καὶ σκοπιῶκ πρὸς δαυτὸν, ἔδοξεν αἰσϑέσϑαι τινὸς
εἰσιόντος. ᾿ΑἈποβλόψας δὲ πρὸς τὴν εἴσοδον, ὁρᾷ δεινὴν
καὶ ἀλλόκοτον ὄψιν ἐκφύλου σώματος καὶ φοβεροῦ, σιω-
πῇ παρεστῶτος αὐτῷ. Τολμήσας δ᾽ ἐρέσϑαι ,,, Τίς
ποτ ὧν, εἶστον, ἀνϑρώπων ν ἢ ϑεῶν, ἢ τί βουλόμενος
ἥκεδις ὡς ἡμᾶς" ὑποφϑέγγοται δὴ αὐτῷ τὸ φάσμα"
»Οσὸς, ὦ Βροῦτε, δαίμων : κακός" ὄψει δὲ μϑ περὲ Φι-
λίπστους᾽ ““ καὶ ὃ Βροῦτος οὐ διαταραχϑεὶς, ,»»Ὄψομαι;,"“-
εἶπαν. ᾿
ΧΧχνες ᾿ἀφανισϑένεος “δ᾽ αὐτοῦ, τοὺς παῖδας
ἐιάλει". καὶ μήτ᾽ ἀκοῦσαι τινὰ φωνὴν, μήτ᾽ ἰδεῖν ὄψιν
φασκόντων, τόξο μὲν ἐπηγρύπνησεν᾽ ἅμα δ᾽ ἡμέρᾳ τρα-
πόμενος πρὸς Κάσσιον ἔφραζε τὴν ὃ ὄψιν. Ὁ δὲ, τοῖς
Ἐπικούρου λόγοις χρώμενος , καὶ πϑρὶ τούτων ἔϑος ἔ ἔχων
διαφέρεσθαι τρὸς τὸν Ἐροῦτον" Ἡμέτορος οὗτος, εἷ-
σεδν»» ὦ Βροῦτε, λόγος, ὡς οὐ πάντα πάσχομεν ἀληϑῶς,
οὐδ᾽ ὁρῶμεν, ἀλλ᾽ Φγρὸν μὲν τι χρῆμα καὶ ἀπατηλὸν αἴ-
σϑησις" ἔτι δ᾽ ὀξυτέρα. ἢ διάνοια κινεῖν αὐτὸ καὶ μετα-
βάλλειν ἀπ᾿ οὐδενὸς ὑπάρχοντος ἐπὶ πᾶσαν ἰδέαν. Κηρῷ
μὲν γὰρ ἔοικον ἡ τύπωσις, ψυχῇ δ᾽ ἀνθρώπου, τὸ πλατ-.
τόμενον καὶ τὸ πλάττον ἐχούσῃ, τὸ αὐτὸ ῥᾷστα ποικίλ-
λειν αὑτὴν καὶ σχηματίζειν δὶ ἑαυτῆς ὑπάρχοι. Δηλοῦσι
ΒΕστῦυϑ. 9
δ᾽ αἷ κατὰ τοὺς ὕπνους τροπαὶ τῶν ὀνείρων, ἃς τρέπεται
τὸ φανταστωυιὸν ἐξ ἀρχῆς βραχείας, παντοδαπὰ καὶ
πάϑη καὶ εἴδωλα γινόμϑνον. Κινεῖσϑαι δ᾽ ἀοὶ πέφυκεν"
κίνησις δ᾽ αὐτῷ φαντασία τις καὶ γύησις. Σοὶ δὲ καὶ
τὸ σῶμα ταλαιπωρούμενον φύσει τὴν διάνοιαν αἰωρεῖ καὶ
παρατρέπθι. Δαίμονας δ᾽ οὔτ᾽ εἶναι πιϑανὸν, οὔτ᾽ ὃ»-
τας ἀνϑρώπων ἔ ἔχειν εἶδος, ἢ φωνὴν, ῆ δύναμιν εἰς ἡμᾶς
διήχονσαν᾽ ὡς ἔγωγ᾽ ἂν ἐβουλόμην, ἵ ἵνα μὴ μόνον ὅπλοις
καὶ ἵπποις καὶ ναυσὶ τοσαύταις, ἀλλὰ καὶ ϑεῶν ἀρωγαῖς
ἐποϑαῤῥοῦμεν, ὁσιωτάτων ἔργων καὶ καλλίστων ἢ ἡγομόνες
ὄντες. “ς Τοιούτοις μὲν ὃ Κάσσιος ἐπρᾷῦνε λόγοις. τὸν
Βροῦτον. Ἐμβαινόντων δὲ τῶν στρατιωτῶν » τἐπὶ τὰς
πρώτας σημαίας ἀδτοὶ δύο συχγκατασκήψαντες ὁμοῦ,
συνδιεκομίζοντο καὶ παφηκολούϑουν ὑπὸ τῶν στρατιω-
τῶν τρεφόμενοι μέχρι Φιλίππων. Ἐκεῖ δ᾽ ἡμέρᾳ μιᾷ πρὸ
τῆς μάχης ᾧχοντο ἀποπετάμενοι.
ΧΧΧΥΙΠΙ. Τὰ μὲν οὐν πλεῖστα τῶν ἐν ποσὶν ἐϑνῶν
ἐτύγχανεν ὃ ο ροῦτος ὑπήκοα πεποιημένος. Εἰ δέ τις ἢ
πόλις ἢ δυνάστης παρεῖτο, τότε πάντας προσαγόμενοι,
μέχρι τῆς κατὰ Θάσον ϑαλάασης προῆλθον. Ἐκεῖ δὲ
τῶν περὶ ἸΝορβανὸν ἐν τοῖς Στενοῖς λεγομένοις καὶ περὶ
τὸ Σύμβολον στρατοπεδευόντων ᾽ περιολϑόντος αὐτοὺς
ἠνάγκασαν ἀποστῆναι καὶ προέσϑαι τὰ χωρία. Μοιροῦν
δὲ καὶ τὴν δύναμιν αὐτῶν λαβεῖν ἐδέησαν, ὑπολιπομένου
διὰ νόσον Καίσαρος, 8ὲ μὴ προσοβοήϑησεν “Αντώνιος
ὀξύτητι ϑαυμαστῇ χφησάμενος, ὦστ᾽ ἀπιστεῖν τοὺς πορὶ
Βροῦτον. Πἴλϑε δὲ Καῖσαρ ὕστορον ἡμέρας δέκα, καὶ
κατεστρατοπέδευσπεν ἐγαντίον ν Βρούτου, Κασσίου δ᾽ ᾿4»-
τώνιος. Τὰ δ᾽ ἐν μέσῳ τῶν στρατοπέδων ποδία ἹῬω-
μαῖοι κάμπους Φιλίππους καλοῦσι" καὶ μέγισται τότϑ
92 ῬΣυΤΑΆΟΗΙ
Ῥωμαίων δυνάμεις ἀλλήλαις συνξφέροντο. ΠΊήϑει μὲν
οὖν οὗ παρ᾽ ὀλίγον ἐλείποντο τῶν περὶ Καίσαρα, κόσμῳ
δ᾽ ὑπλων καὶ λαμπρότητι ϑανμαστὸν ἐξεφάνη τὸ Βρού-
του στράτευμα. Χρυσὸς γὰρ ἦν αὐτοῖς τὰ πλεῖστα τῶν
ὅπλων, καὶ ἄργυρος ἀφειδῶς καταχορηγηϑ εἰς" καίπϑρ
εἰς τἄλλα τοῦ Βρούτου σώφρονι διαΐτη καὶ κεκολασμένῃ
χρῆσϑαι τοὺς ἡγεμόνας ἐθίζοντος. Τὸν δ᾽ ἐν χερσὶ
καὶ περὶ τὸ σῶμα πλοῦτον ᾧετό τι καὶ φρονήματος
παρέχϑιν τοῖς φιλοτιμοτέροις" τοὺς δὲ φιλοκερδεῖς καὶ
μαχιμωτέρους ποιεῖν ὥσπερ "πημάτων τῶν ὅπλων πδριϑ--
χομένους.
ΧΧΧΙΧΣ. Οἱ μὲν οὖν πορὲ Καίσαρα καϑαρμὸν ἐν
τῷ χάρακι ποιησάμενοι, μοιρόν τε σίτου καὶ δραχμὰς
κατ᾿ ἄνδρα πέντϑ διένειμαν εἰς ϑυσίαν" οἱ δὲ πϑρὶ
Βροῦτον, καταγνόντες αὐτῶν τῆς ἀπορίας, ἢ μιπρολο-
γίας, πρῶτον μὲν ἐν ὑπαίϑρῳ τὸν στρατὸν, ὥσπερ ἔϑος
ἐστὶν, ἐκάϑῃραν, ἔποιϑ' ἱερείων πλήϑη κατὰ λόχους, καὶ
δραχμὰς ἑκάστῳ πεντήκοντα διαδόντος, δὑνοίᾳ καὶ προ-
ϑυμίᾳ τῆς δυνάμεως πλέον εἶχον. Οὐ μὴν ἀλλὰ σημεῖον
ἐν τῷ καθαρμῷ μοχϑηρὸν ἔδοξϑ Κασσίῳ γενέσϑαι.
Τὸν γὰρ στέφανον αὐτῷ κατεστραμμένον ὃ ῥαβδοῦχος
προσήνεγκβ. “Ἱἐγδται δὲ καὶ πρότερον ἐν ϑέᾳ τινὶ καὶ
πομπῇ χρυσῆν «Κασσίου »ῥιην διαφερομένην πεσδῖν, ὀλιυ-
σϑόντος τοῦ φέροντος. Ἔτι δ᾽ ὄρνοά τὸ σαρκοφάγα
πολλὰ καϑ' ἡμέραν ἐπδῳφαίνοτο τῷ στρατοπέδῳ, καὶ με-
λισσῶν ὥφϑησαν ἐσμοὲ συνιστάμενοι περὶ τόπον τινὰ
τοῦ χάρακος ἐντὸς, ὃν ἐξέκλεισαν οἱ μάντδις, ἀφοσιού-
μενοι τὴν δεισιδαιμονίαν, ἃ ἀτρέμα καὶ τὸν Κάσσιον αὐτὸν
ὑποφέρουσαν ἐκ τῶν Ἐπικούρου λόγων, τοὺς δὲ στρατι-
ὦτας παντάπασι δεδουλωμένην. Ὅϑεν οὐδ᾽ ἣν πρόϑυ-
«-᾿
ΒΗΤυδ. 93
μος διὰ μάχης ἐν τῷ παρόντι γενέσϑαι τὴν κρίσιν" ἀλλὰ
τρίβειν ἠξίου χρόνῳ. τὸν πόλεμον, ἐῤῥωμόένους χρήμασιν,
ὅπλων δὲ καὶ σωμάτων πλήϑει λειπομένους. Βροῦτος,
δὲ καὶ πρότερον ἔσπουδθ τῷ ταχίστῳ τῶν κινδύνων δια-
κριϑεὶς ἤ τῇ πατρίδι τὴν ἐλουϑερίαν ἀναλαβεῖν , ἢ πάν-
τας ἀνϑρώπους, ἐνοχλουμένους δαπάναις καὶ στρατείαις
καὶ προστάγμασιν, ἀπαλλάξαι κακῶν. Καὶ τότο τοὺς
περὶ αὑτὸν ἱππεῖς. ὁρῶν ἐν τοῖς. προύγωσι καὶ ταῖς ἁψι-
μαχίαις δὐημεροῦντας καὶ κρατοῦντας, ἐξῆρτο τὸ φρό-
γημα" καί τινες αὐτομολίαι γενόμεναι πρὸς τοὺς πολϑ-
μίους, "καὶ διαβολαὶ καϑ᾽ ἑτέρων καὶ ὑπόνοιαι, πολλοὺς
τῶν Κασσίου φίλων μετέστησαν ἐν τῷ συνεδρίῳ πρὸς
Βροῦτον. Εἷς δὲ τῶν Βρούτου φίλων, ᾿Ατέλλιος, ἤναν-
τιοῦτο, τόν γ8 χειμῶνα περιμεῖναι κελδύων. Ἐρομένου
δὲ τοῦ Βρούτον, τίνι βελτίων ἔσεσϑαι νομίζει μετ᾽ ἐνι-
αὐτὸν, »ἘΕἰ μηδὲν, δἶπεν, ἄλλο, πλδίω βιώσομαι χρόνον."
Πρὸς τοῦτο Κάσσιος ἐδυσχέρᾳνθ, καὶ τοῖς ἄλλοις προσ-
ἔχρουσεν οὐ μετρίως ὃ ᾿Ατέλλιος. δέδοκτο δὴ μάχεσθαι
τῇ ὑστεραίᾳ. ᾿
ΧΙ, Καὶ Βροῦτος μὲν ἐν ἐλπίσι καλαῖς καὶ λογι-
σμοῖς φιλοσόφοις γονόμδνος παρὰ τὸ δῶπνον, ἀνεπαύ-
ὅτο᾽ Κάσσιον δὲ Μεσσάλας φησὶ δειπνϑῖν τὸ καϑ' ἕαυ-
τὸν, ὀλίγους τῶν συνήϑων παραλαβόντα, καὶ σύννουν
ὁρᾶσϑαι καὶ σιωπηλὸν, οὗ φύσει τοιοῦτον ὄντα" παυ-
σαμέγνου δὲ τοῦ δοίπνου, λαβόμενον τῆς χειρὸς αὐτοῦ
σφόδρα, τοσοῦτον εἰπεῖν, ὥσπερ εἰώϑει φιλοφρονούμε-
ψος, Ἑλληνικῇ φωνῇ" »»Μαρτύρομαί σϑ, Μεσσάλα, ταὐτὰ
Πομπηΐῳ Μάγνῳ πάσχειν, ἀναγκαζόμενος διὰ μιᾶς μα-
χης ἀναῤῥῆψαι τὸν πρὶ τῆς πατρίδος κύβον. “ αϑὴν
μέντοι ψυχὴν ἔχωμεν, εἰς τὴν τύχην ἀφορῶντες, ἧ, κἂν
964 ΡΙυΤΑΒΟΗΙ
βουλευσώμεϑα κακῶς, ἀπιστεῖν οὐ δίκαιον.“ Ταῦτα
εἰπόντα, φησὶν ὃ Μεσσάλας, τολευταῖα πρὸς αὐτὸν,
ἀσπάσασϑαι. τὸν Κάσσιον" εἶναι δὲ κεκλημένον εἰς τὴν
ὑστεραίαν ἐπὶ δεῖπνον ὑπ᾽ αὐτοῦ, γενέϑλιον οὖσαν».
Ἅμα δ᾽ ἡμέρᾳ προύκϑοιτο μὲν τῷ Βρούτου χάρακι καὶ τῷ
Κασσίον σύμβολον ἀγῶνος, φοινικοῦς χιτών" αὐτοὶ δὲ
συνῆλϑον εἰς τὸ μέσον τῶν στρατοπέδων, καὶ λέγει
Κάσσιος" ,» Εἴη μὲν, ὦ Βροῦτε, γικᾷν, καὶ συνεῖναι τὸν
πάντα χρόνον ἀλλήλοις οὺ πράξαντας" ἐπεὶ δὲ τὰ μέγις-
στα τῶν ἀνϑρωπίνων πραγμάτων ἀδηλότατα, καὶ τῆς
μάχης παρὰ γνώμην πριϑείσης , οὐ ῥῴδιον αὖϑις ἀλλή-
λους ἰδεῖν, τί γινώσκεις πρρὶ φυγῆς καὶ τελευτῆς; “ Καὶ
δ Βροῦτος ἀπεκρίνατο" Νέος ὧν ἐγὼ, Κάσσιε, καὶ
πραγμάτων ἄπιρος, οὐκ οἷδ᾽, ὅπως ἐν φιλοσοφίᾳ λόγον
ἀφῆκα. μέγαν. ᾿Βιτιασάμην Κάτωνα διαχρησάμενον ἑαυ-
τὸν, ὡς οὐχ ὅσιον, οὐδ᾽ ἀνδρὸς ἔργον ὃν, ὑποχωρεῖν τῷ τῷ
δαίμονι, καὶ μὴ δέχεσϑαι τὸ συμπέπτον ἀδεῶς,
ἀποδιδράσκειν. Νυνὶ δ᾽ ἀλλοῖος ἐ ἐν ταῖς τύχαις σύνομαι:
χαὶ ϑεοῦ καλῶς τὰ παρόντα μὴ βραβεύσαντος » οὐ δέο-
μαι πάλιν ἄλλας ἐλπίδας. ἐξελέγχϑιν καὶ «παρασκευὰς,
αλλ᾽ ἀπαλλάξομαι τὴν τύχην ἐπαινῶν, ὅτι Μ ἀρτέαιζ᾽
εἰδοῖς δοὺς τῇ πατρίδι τὸν ἐμαυτοῦ βίον, ἄλλον ἔζησα δὲ
ἐχϑίνην ἐλεύϑερον καὶ ἔνδοξον... Ἐπὶ τούτοις Κάσσιος
ἐμειδίασε, καὶ τὸν Βροῦτον ἀσπασάμενος, Ταῦτα, ἔφη,
φφονοῦντες, ἴωμεν ἐπὶ τοὺς πολεμίους. Ἢ γὰρ χικῆσο-
μεν, ἢ νικῶντας οὐ φοβηϑησόμϑϑα. “«“ Μυτὰ ταῦτα σδρὲ
τάξεως αὐτοῖς λόγος ἐγένετο, τῶν φίλων παρόντων. Καὶ
Βροῦτος ἡτοῖτο Κάσσιον αὐτὸς ἡγεῖσϑαι τοῦ δεξιοῦ κέ-
θατος, ὁ δὲ ἐμπεϑιρίαν καὶ ἡλικίαν μᾶλλον ᾧοντο Κασσίῳ
τροσήκειν. Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τοῦτο Κάσσιος ἔδωκϑ, καὶ
ΒΗΑυΤτΤυ5. 9ὅ
τῶν ταγμάτων τὸ μαχιμώτατον ἔχοντα Μεσσάλαν ἐκέ-
λουσεν ἐπὶ τοῦ δεξιοῦ καταστῆναι. Καὶ Βροῦτος εὐϑὺς
ἐξῆγε τοὺς ἱππεῖς κεκοσμημένους διαπρεπῶς, καὶ τὸ πδ-
ζὸν οὐ σχολαίτερον παρενέβαλλεν.
ΧΙ. Ἔτυχον δ᾽ οἱ περὶ “Ἀντώνιον ἀπὸ τῶν ἑλῶν,
οἷς περιεστρατοπέδενον, ἐμβάλλοντες τάφρους εἰς τὸ πϑ-
'δίον, καὶ τὰς ἐπὶ θάλασσαν ὁδοὺς τοῦ Κασσίου περικό-
πτοντες. ἙἘφήδρουθ δὲ Καῖσαρ, οὐ παρὼν αὐτὸς δὲ
ἀσϑένειαν, ἀλλ ἡ δύναμις, οὐ πάνυ μαχεῖσϑαι προσδο-
κῶσα τοὺς πολεμίους, ἀλλὰ μόνον ἐκδρομαῖς χρήσεσϑαι
πρὸς τὰ ἔργα, καὶ βέλεσιν ἐλαφροῖς καὶ ϑορύβοις τοὺς
ὑρύσσοντας ἐπιταράξει»" καὶ τοῖς ἀντιτεταγμένοις οὐ
προσέχοντες ἐθαύμαζον τὴν περὶ τὰς τάφρους κραυγὴν,
ἄσημον οὖσαν, καὶ πολλὴν προσφερομένην. Ἐν τούτῳ
γραμματείων τὸ παρὰ Βρούτου τοῖς ἡγεμόσι φοιτώντων,
ἐν οἷς ἣν τὸ σύνϑημα γεγραμμένον, αὐτοῦ τὸ παρεξιόν-
τος ἵππῳ τὰ τάγματα, καὶ παραϑαῤῥύνοντος, ὀλέγοι. μὲν
ἔφϑασαν ἀκοῦσαι τὸ σύνϑημα παρεγγνώμενον" οἵ δὲ
πλεῖστοι μὴ προσμείναντες, ὁρμῇ μιᾷ καὶ ἀλαλαγμῷ
προσεφέροντο τοῖς πολεμίοις. Γενομένης δὲ δι᾽ ἀταξίαν
ταύτην ἀνωμαλίας καὶ διασπασμον τῶν ταγμάτων » τὸ
ἹΜεσσάλα πρῶτον, εἶτα τὰ συνεζευγμένα παρήλλαττϑ τὸ
Καίσαρος ἀριστερόν" καὶ βραχέα τῶν ἐσχάτων ϑιγόντες,
καὶ καταβαλόντες οὐ πολλοὺς, ἀλλ᾽ ὑπερκεράσαντες, ἐμ-
πίπτουσιν εἰς τὸ στρατόπεδον. Καὶ Καῖσαρ μὲν, ὡς
αὐτὸς ἐν τοῖς ὑπομνήμασιν ἱστορεῖ, τῶν φίλων τινὸς,
᾿Αντωγίον Μάρκου, καϑ' ὕπνον ἰδόντος ὄψιν κϑλούουσαν
ἐκστῆναι Καίσαρα, καὶ μετελθεῖν ἐκ τοὺ χάρακος,
ἔφϑασε μικρὸν ὑπεχκομισϑεὶς, ἔδοξέ τ τοϑνάναι.. Τὺ
γὰρ φορεῖον κενὸν ἀκοντίοις καὶ ὑσσοῖς βάλλοντος διήλα-
96 ΡΕυΤΑΈΆΈΟΗΙ
σαν. Ἢν δὲ φόνος ἐν τῷ στρατοπέδῳ τῶν ἁλισκομένων,
καὶ δισχίλιοι “Μακοδαιμονίων, ἥκοντες ἐπίκουροι νδωστὶ,
συγκατεκόπησαν.
ΧΙ. Οἱ δὲ μὴ κυκλωσάμενοι τοὺς Καίσαρος, ἀλλὰ
συνεμπεσύντες, ῥᾳδίως μὲν ἀπετρέψαντο τοταραγμένους,
καὶ διέφϑειραν ἐν χεροῖν τρία τάγματα, καὶ συνδισέπα-
σον εἰς τὸ στρατόπεδον τοῖς φεύγουσιν, ὑπὸ ῥύμης τοῦ
κρατεῖν συνενεχϑέντες, μεϑ' ἑαυτῶν ἔχοντες τὸν Βροῦ-
τον. ὋὉ δ᾽ οὐ συνεῖδον οὗ νικῶντες ᾿ ἐδείκνυθ τοῖς ἡττη-
μένοις ὃ καιρός. Εἰς γὰρ τὰ 7υμνὰ καὶ παραῤῥηγνύ-
μενα τῆς ἐναντίας φάλαγγος, ἢ ἢ τὸ δοξιὸν ἀπεσπάσϑη
πρὸς τὴν δίωξιν, ὠσάμενοι ν τὸ μὲν μέσον οὐκ ἐξέωσαν,
ἀλλ᾽ ἀγῶνι μεγάλῳ συνείχοντο" τὸ δ᾽ εὐώνυμον ἀταξίᾳ
καὶ ἀγνοίᾳ τῶν γενομένων ἐτρέψαντο, καὶ καταδιώξαντες
εἰς τὸν χάρακα διεπόρϑουν, οὐδετέρου τῶν αὐτοχρατό-
ρων παρόντος. “Ἁντώνιός τὸ γὰρ, ὥς φασιν, ἐκκλίνας ἐν
ἀρχὴ τὴν ἔφοδον, εἰς τὸ ἕλος ἀνεχώρησδ, καὶ Καῖσαρ
οὐδαμοῦ φανερὸς ἣν, ἐχποσὼν τοῦ χάρακος" ἀλλὰ
Βρούτῳ τινὲς, ὡς ἀνῃρηκότες αὐτὸν, ἐποδδίκνυον ἦμα-
γμένα τὰ ξίφη, φράζοντες ἰδέαν, ἣν εἶχα, καὶ ἡλικίαν.
Ἤδη δὲ τὸ μέσον ἐξοώκδι φόνῳ πολλῷ τοὺς ἀντιτοταγ -
μόνους, καὶ παντολῶς ἐδόκδι κρατεῖν ὁ Βροῦτος, ὥσπερ
ὃ Κάσσιος χρατεῖσϑαι. Καὶ τοῦτο μόνον αὐτῶν διέ-
φϑειρδ τὰ πράγματα, τοῦ μὲν, ὡς νικῶντι; Κασσίῳ μὴ
βοηϑήσαντος, τοῦ δὲ Βροῦτον ὡς ἀπολωλότα, μὴ πϑρι-
μείναντος" ἐπεὶ τῆς 78 »ίκης ὅρον ὃ Μεσσάλας τίϑοται
τὸ τρεῖς ἀθτοὺς καὶ πολλὰ σημεῖα λαβεῖν τῶν πολεομέων,
ἐκείνους δὲ μηδέν. ΑἸναχωρῶν δ᾽ ὃ Ἑροῦτος, ἤδη δια-
πεπορϑημένων τῶν Καίσαρος " , ἐθαύμασε » τὸ Κασσίον
στρατήγιον οὐχ ὁρῶν ὑψηλὸν, ὥσπϑορ εἰώϑει, περιφαινά-
᾿ι-» ..--
ΒΕΗΓΤῦϑ. 91
μενον, οὐδὲ τἄλλα κατὰ χώραν’ ἡρδίποτο γὰρ εὐϑὺς τὰ
πλεῖστα, καὶ κατέσπαστο, τῶν πολεμίων ἐμπεσόντων.
᾿4λλ᾽ οἵ δοκοῦντες ὀξύτερον βλέπϑιν τῶν ἑτέρων, ἔφραξον
αὐτῷ, πολλὰ μὲν ὁρᾷν κράνη λάμποντα, πολλοὺς δ᾽ ἀρ-
γυροῦς ϑυρεοὺς ἐν τῷ χάρακι" τοῦ Κασσίου διαφερομέ-
νους" οὔχουν δοκεῖν αὐτοῖς οὔτ᾽ ἀριϑμὸν, οὔϑ' ὅπλι-
σμὸν, εἶναι τῶν ἀπολελθιμμένων φυλάκων᾽ οὗ μὴν. οὐδὲ
πλῆϑος ἐπέκεινα φαίνεσθαι νεκρῶν ἢ ὅσον εἰκὸς ἣν νδκι-
κημένων κατὰ κράτος ταγμάτων τοσούτων. Ταῦτα
πρῶτον ἔννοιαν παρέστησϑ τῷ Βρούτῳ τοῦ συμπτώμα-
τος" καὶ καταλιπὼν φρουρὰν ἐν τῷ στρατοπέδῳ τῶν
στολοεμίων, ἀγδκαλεῖτο τοὺς διώκοντας, καὶ συνῆγεν, ὡς
Κασσίῳ βοηϑήσων.
ΧΗΠΙ. Ἐπέπραχτο δ᾽ οὕτω τα κατ᾽ αὐτόν. Οὔτε
τὴν πρώτην ἐκδρομὴν τῶν περὶ Βροῦτον ἡδέως εἶδεν,
ἄνευ συνϑήματος καὶ προστάγματος γενομένην" οὐϑ᾽
ὅτι κρατοῦντες ουϑὺς ὥρμησαν ἐφ᾽ ἁρπαγὴν καὶ ὠφέ-
λδιαν, τοῦ περιϊέναι καὶ χυκλοῦσϑαι τοὺς πολεμίους
ἀμελήσαντες » ἤροσχεν αὐτῷ τὰ πραττόμενα. ἹΜελλήσοι
δέ τινι καὶ διατριβῇ μᾶλλον ᾿ ῆ προϑυμίᾳ καὶ λογισμῷ
στρατηγῶν, ὑπὸ τοῦ δεξιοῦ τῶν πολεμίων περιολαμβά-
»οτο" καὶ τῶν ἱππόων οὐϑὺς ἀποῤῥαγέντων φυγῇ πρὸς
τὴν ϑάλασσαν, ὁρῶν καὶ τοὺς πεζους ἐνδιδόντας, ἐπει-
φᾶτο κατέχειν καὶ παρακαλεῖν. Ἑνὸς δὲ σημδιοφόρου
φεύγοντος, ἀφαρπάσας τὸ σημεῖον ἔπηξε πρὸ τῶν πο-
δῶν, μηδὲ τῶν περὶ τὸ σῶμα τοταγμένων αὐτοῦ προϑύ-
μὼς ἔτι συμμενόντων. Οὕτω δὴ βιασϑεὶς ἀνεχώρησϑ
μετ᾽ ὀλίγων ἐπὶ λόφον ἔχοντα πρὸς τὸ πεδίον σκοπᾶς.
᾿Αλλ αὐτὸς μὲν οὐδὲν κατοῖδεν, ἢ [ μόλες τὸν χάρακα πορ-
ϑούμενον" ῳ γὰρ ἀσϑενὴς τὴν ὄψιν. Οὗ δὲ περὶ αὐτὸν
Ρεσῦτ. ΙΧ. α
98 ΡΙΠΤΑΒΟΗΙ
ἱππεῖς ἑώρων πολλοὶ προσελαύνοντας, οὺς ὃ “Βροῦτος
ἔπεμψεν. Εἴκασϑ δ᾽ ὃ Κάσσιος πολεμίους εἶναι, καὶ
διώκειν ἐπὶ αὐτόν». Ὅμως δὲ τῶν παρόντων ἕνα, Ταῖν-
κίον; ἀπέατοιλϑ κατοψόμενον. Οὗτος οὐκ ἔλαϑε τοὺς
ἱππέας προσιὼν, ἀλλ᾽ ὡς δἶδον ἄνδρα φίλον, καὶ Κασσίῳ
πιστὸν, ἀλαλάξαντες ὑφ ἡδοκχῆς, οὗ μὲν συνήϑεις ἢ ἄσπά-
ζοντό τ καὶ ἐδεξιοῦντο , καταπηδῶντες ἀπὸ τῶν ἵππων,
οἱ δ᾽ ἄλλοι πϑρὲ αὐτὸν ἐν κύκλῳ περιδλαύνοντος ἅμα
παιᾶνι καὶ πατάγῳ διὰ χαρᾶς ἀμετρίαν , τὸ μέγιστον
ἀπειργάσαντο κακόν. Ἔδοξε γὰρ ὃ Κάσσιος ἀληϑῶς
ὑπὸ τῶν πολεμίων ἔχεσϑαι τὸν Τιτίννγιον. Καὶ τοῦτο
δὴ φήσας" ,ο,Φιλοψυχοῦντες ἀνεμδίναμεν ἄνδρα φίλον
ἁρπαζόμενον. ὑπὸ τῶν πολεμίων ἰδεῖν“ ἀπεχώρησεν εἷς
τίνα σκηνὴν ἔϊ ἔρημον, ἕνα τῶν ἀπελδυϑέρων ἐφολκυσάμε-
»06» Πόδαρον, ὃν ἐν τῶν κατὰ Κράσσον ἀτυχημάτων
δτὲ ταύτην εἶχε τὴν ἀνάγκην ὑφ᾽ αὑτοῦ παρεσχθυασμέ-
»0». ᾿Αλλὰ πάρϑους μὲν διέφυγϑ, τότε δὲ τὰς χλαμύδας
ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ἀναγαγὼν, καὶ γυμνώσας τὸν τράχηλον
ἀποκόψαι παρέσχεν. Εὐρέϑη γὰρ ἥ κρφαλὴ δίχα τοῦ
σώματος. Τὸν δὲ Πΐνδαρον οὐδοὶς οἶδεν ἀχϑρώπων
μετὰ τὸν φόνον" ἐξ οὗ καὶ παρέσχεν ἐνίοις δόξαν ἄνϑ-
λεῖν τὸν ἄνδρα. μὴ κρλευσϑείς. Ὀλίγῳ δ᾽ ὕστερον οἵ
ἱππεῖς ἐγώνοντο φανεροὶ, καὶ Τιπκόνιος ἐστεφαγωμώνος
ὑπ αὐτῶν ἀνήει πρὸς Καάασιοκ. Ὥςς δὲ κλαυϑμῷ καὶ
βοῇ τῶν φίλων ὀδυρομέγων. καὶ δνσφορούντων ἔ ἔγνω τὸ
πάϑος τοῦ στρατηγ οὗ. καὶ τὴν ἄγνοιαν, ἐσπάσατα τὸ
ξίφος, καὶ πολλὰ κακέσας τ τῆς βραδυτῆτος ὁ δαυτὸν ἀπέ-
σφαξε.
χῆν. Βροῦτος δὲ, τὴν μὲν ἧτταν ἐγνωψὼς τοῦ
Κασσίου, προσήλαυνε, τὸν δὲ ϑάνατον ἤγὺς ἤδη τοῦ
ΒΆΛΤυϑ. 99
χάρακος ἤκουσε. Καὶ τὸ μὲν σῶμα περικλαύσας, καὶ
προσαγορεῦσας ἔσχατον ἄνδρα Ῥωμαίων τὸν Κάσσιον,
ὡς. οὐκ ἔτι τῇ πόλει τηλικούτου φρονήματος ἐγγενέσϑαι
δυναμένου, περιέστϑιλα καὶ ἀπέπομψον εἰς Θάσον, ὡς μὴ
σύγχυσιν αὐτνόϑε παράσχοι κηδουόμϑνον. Αὐτὸς δὲ τοὺς
στρατιώτας συναγαγὼν παρεμυϑήσατο, καὶ πάντων
ὁρῶν ἀποστερημένους τῶν ἀναγκαίων; ὑπέσχϑτο κατ᾽
ἄνδρα δισχιλέας δραχμὰς ἃ ἀντὶ τῶν ἀπολωλότω». Οἱ δὲ
πρός 18 τοὺς λόγους ἀγεϑάῤῥησαν. αὐτοῦ, καὶ τῆς δω-
ρϑᾶς ἐθαύμασαν τὸ. μέγοϑυς" καὶ μειὰ βοῆς προῦπεμ-
αν ἀπιόντα, μδγαλύνοντες ὡς μόνον ἀήττητον ἐν τῇ
"μάχῃ τῶν τεσσάρων αὐτοχρατύρων γεγενημένον. Ἔμαρ-
τύρει δὲ τὸ ἔργον; ὅτε τῇ μάχῃ περιέσεσϑαι καλῶς ἐπί-
στδνεν. Ὀλίγοις γὰρ τάγμασιν ἅπαντας ἐτρέψατο τοὺς
ἀντιστάντας, Εἰ δὲ πᾶσιν ἐχρήσατο πρὸς τὴν μάχην,
καὶ. μὴ παρολθόστος οἱ πλεῖστοι τοὺς πολεμίους ἐπὶ τὰ
τῶν πολεμίων ὥρμησαν, οὐδὲν ἂν ἐδόκδι μέρος αὐτῶν
ἀπολιπεῖν ἀήττητον.
ΧΙΕΥ. Ἕποεσον. δὲ τούτων. μὲν ὀκτακισχίλιοι σὺν τοῖς
στρατουομόνοις οἰκόταις, οὔς. “Βρύγας ὃ Βροῦτος ὦνό-
μαζο’ τῶν δ᾽ ἐναντίων Μεσσάλας φησὶν οἴεσθαι πλεί-
ονς, ἢ διπλασίους. «Τὸ καὶ μᾶλλον ἠἡϑύμουν ἐκεῖνοι,
πρὶν ἢ Κασσίου ϑεράπων, ὄνομα “Δημήτριος. ἀφίκετο
πρὸς ᾿Αἀντώνιον ἑσπέρας, εὐϑὺς ἀπὸ τοῦ νδκροῦ τὰς χλα-
μύδας λαβὼν καὶ τὸ ξίφος. Ὧν “ομισϑέντων, οὕτως
ἐϑάῤῥησαν, ὥστο ἀμ᾽ ἡμέρᾳ προάγειν ὠπλισμένην, ἐπὶ
μάχῃ τὴν δύναμιν». Βρούτῳ δὲ τῶν στρατοτείδων ἕχα-
τέρου σαλεύοντος ἐπισφαλῶς, (τὸ μὲν» χὰρ' αὐτοῦ κατα-
ποπλησμένον αἰχμαλώτων ἐδεῖΐ το φυλακῆς ἀκριβοῦς, τὸ δὲ
Κασσίου. τὴν μεταβολὴν τοῦ ἄρχοντος οὐ ῥᾳδίως ἔφϑρεν,
α2
400 ῬΩΠΤΑΒΟΗΙ
ἀλλὰ καὶ φϑόνονυ τι καὶ μίσους ἡττημένοις ἐνῆν αὐτοῖς
πρὸς τὸ νενικηκὸς,) ὁπλίσαι μὲν ἔδοξε τὸ στράτευμα,
μάχης δ᾽ ἀπέσχοτο. Τῶν δ᾽ αἰχμαλώτων τὸ μὲν δουλι-
κὸν πλῆϑος ἐνειλούμενον ὑπόπτως τοῖς ὅπλοις ἐκέλθυσεν
ἀναιρεϑῆναι, τῶν δ᾽ ἐλουϑέρων τοὺς μὲν ἀπέλυθ, φά-
σκων, ὑπὸ τῶν πολεμίων μᾶλλον ἡλωκέναι αὐτοὺς, καὶ
παρ ἐκοίνοις αἰχμαλώτους δἶναι καὶ δούλους ν᾽ παρ αὐτῷ
δ᾽ ἐλευϑέρους καὶ πολίτας. Ὡς δὲ τοὺς φίλους ἑώρα
καὶ τοὺς ἡγεμόνας ἀδιαλλάκτως ἔ ἔχοντας, ἀποκρύπτων
καὶ συνεκπέμπων ἔσωζον. Ἦν δέ τις Βολούμνιος μῖμος
καὶ Σακουλίων γελωτοποιὸς ἡλωκότες, οὖς ἐν οὐδενὶ
λόγῳ τιϑεμένου τοῦ Βρούτου, προσάγοντες οἵ φίλοι
κατηγόρουν, ὡς οὐδὲ νῦν τοῦ λέγϑιν καὶ σκώπτειν πρὸς.
ὕβριν αὐτῶν ἀπεχομένους. ἙἘπαοὶ δὲ Βροῦτος μὲν ἐσίγα,
πρὸς ἑτέραις ὧν φροντίσι; Μεσσάλας δὲ Κορβίνος ἐδι-
καίου πληγαῖς κολασϑέντας ἐ ἐπὲὶ σκηνῆς γυμνοὺς ἀποδο-
ϑῆναι τοῖς στρατηγοῖς τῶν πολεμίων, ὅπως εἰδῶσιν,
οἵων δέονται στρατευόμενοι συμποτῶν καὶ συνήϑων"
ἔνιοι μὲν τῶν παρόντων ἐγέλασαν, Πόπλιος δὲ Κάσκας,
ὃ πρῶτος Καίσαρα πατάξας" ,,Οὐ καλῶς, ἔφη, τοϑνη-
κότι Κασσίῳ παΐζοντες καὶ γϑλωτοποιοῦντες ἐναγίζομεν"
σὺ δ᾽, εἶπεν, ὦ ὦ Βροῦτε, δείξεις, ὅ ὁπως ἔχεις μνήμης πρὸς
τὸν στρατηγὸν, ἢ κολάσας , ἢ φυλάξας τοὺς χλευασομέ-
νους καὶ καχῶς ἐροῦντας αὐτόν. « Πρὸς τοῦτο Βροῦτος
εὺ μάλα δυσχερᾷνας" »Τί οὖν, εἶπεν, ἐμοῦ πυνϑανεο-
σϑε, Κάσκα, καὶ οὗ πράττετο τὸ δόξαν ὑμῖν; “ Ταύτην
ἐκείνου τὴν ἀπόκρισιν συγκατάϑεσιν ποιησάμενοι κατὰ
τῶν ἀϑλίων ἀνθρώπων, διέρϑειραν αὐτοὺς ἀπαγα-
γόντες.
ΧΗΜΙ. Ἐκ τούτου τὴν δωρδὰν ἀπέδωκο τοῖς στρα-
ΒΆΤτΤυϑδ. 10)
τιώταις, καὶ μικρὸν μεμψάμενος ἐπὴὶ τῷ τὸ σύνϑημα μὴ
λαβόντας ἄνευ παραγγέλματος ατακτύτερον ἐνάλλεσϑαι
τοῖς πολεμίοις, ὑπέσχετο καλῶς ἀγωνισαμένοις δύο πό-
λοις εἰς ἁρπαγὴν καὶ ὠφέλειαν ἀνήσϑοιν, Θεσσαλονίκην
καὶ “ακεδαίμονα. Τοῦτο τῷ Βρούτου βίῳ μόνον ἔνεστι
τῶν ἐγκλημάτων ἀναπολόγητον" εἷ καὶ πολὺ τούτων δει-
γότερα νικητήρια τοῖς στρατευομένοις ᾿Αντώνιος καὶ
Καῖσαρ ἐξέτισαν, ὀλίγου δεῖν πάσης Ἰταλίας τοὺς πα-
λαιοὺς οἰκήτορας ἐξελάσαντες , ἵνα χώραν ἐκεῖνοι καὶ
πόλϑις τὰς μὴ προσηκούσας λάβωσιν. ᾿Αλλὰ τούτοις μὲν
ἄρχειν καὶ κρατοῖν ὑπέκθιτο τὸ τοῦ πολέμου τέλος,
Βρούτῳ δὲ διὰ δόξαν ἀρετῆς οὔτδ νικᾷν, οὔτα σώζεσϑαι,
συνεχωρδϑῖτο παρὰ τῶν πολλῶν, ἢ μετὰ τοῦ καλοῦ καὶ
δικαίου" καὶ ταῦτα, Κασσίου τοϑνηκότος, ὃς αἰτίαν εἶχε
καὶ Βροῦτον ἐνάγειν εἰς ἔνια τῶν βιαιοτέρων. (λλ
ὥσπϑρ ἐν πλοίῳ, πηδαλίου συντριβέντος, ἕτερα ξύλα
προσηλοῦν καὶ προσαρμόττειν» ἐπιχειροῦσιν ᾿ οὐκ εὖ μὲν,
ἀναγκαῖα δὲ, μαχόμενοι. πρὸς τὴν χρείαν" οὕτω Βροῦτος
ἐν δυνάμει τοσαύτῃ καὶ μοτϑώροις πράγμασιν οὐκ ἔχων
ἰσοῤῥοποῦντα στρατηγὺν, ἠναγκάζετο χρῆσϑαι τοῖς πα-.
φοῦσι, καὶ πολλὰ πράσσειν καὶ λέγειν τῶν ἐχδίνοις δο-
κούντων. Ἐδόχοι δ᾽ ὅσα τοὺ; Κασσίον στρατιώτας
ᾧοτο βελτίους παρέξειν" δυσμεοταχείριστοι γὰρ ἤσαν, ἐν
μὲν τῷ στρατοπέδῳ δι᾽ ἀναρχίαν ϑρασυνόμδνοι, πρὸς δὲ
τοὺς πολεμίους διὰ τὴν ἧτταν ἀποδειλιῶντες.
ΧΩΨΙ. Οὐδὲν δὲ βέπιον εἶχο τὰ πράγματα τοῖς
περὶ Καίσαρα καὶ Αντώνιον, ἀγορᾷ τὸ χφωμένοις ἀγαγ-
καίᾳ, καὶ διὰ κοιλότητα τοῦ “στρατοπέδου χειμῶνα μο-
χϑηρὸν προσδοκῶσιν. Εἰλούμενοι γὰρ πρὸς ἕλεσι, καὶ
μοτὰ τὴν μάχην ὕμβρων φϑινοπωρινῶν ἐπιγενομένων,
102 ΡΠ ΤΑΒΟΗΙ
πηλοῦ κατοπίμπλαντο τὰς σκηνὰς ᾽ καὶ ὕδατος παρα-
χρῆμα πηγνυμένου διὰ ψύχος. Ἐν τούτῳ δ᾽ οὖσιν αὐ-
τοὶς ἧκον ἀγγελίαι πρὶ τῆς κατὰ ϑάλατταν γενομένης
ἀτυχίας περὶ τὴν στρατιάν. ἘΣ Ἰταλίας γὰρ πολλὴν
κομιζομένην παρὰ “Καίσαρος αἱ Βρούτου »ῆες ἐπιπιεσοῦ-
σαι διέφϑειραν, ὧν ὀλίγοι, παντάπασι τοὺς πολεμέους
διαφυγόντες, ὑπὸ λιμοῦ τῶν ἱστίων καὶ τῶν σχοινίων
ἐσϑίοντες διογένοντος. Ταῦτ᾽ ἀκούσαντες ἔσπευδον διὰ
μάχης κριϑῆναι, πρὶν αἰσϑέσϑαι τὸν Βροῦτον, ὅσον
αὐτῷ γέγονεν εὐτυχίας. Καὶ γὰρ μιᾷ ἡμέρᾳ συνέβη τὸν
τὸ κατὰ γῆν ἁμα καὶ τὸν κατὰ ϑάλατταν ἀγῶνα κριϑῆ-
»αι. Τύχῇ δὲ τινι μᾶλλον, ἢ κακίᾳ, τῶν ἐν ταῖς γαυσὴν
ἡγεμόνων ἡγνόησϑ τὸ κατόρϑωμα Βροῦτος, ἡμερῶν δἷ-
κοσι διαγενομένων. Οὐ γὰρ ἂν εἰς δευτέραν μάχην
προῆλϑε, τὰ μὲν ἀναγκαῖα τῇ στρατιᾷ παρεσκευασμένος
εἰς πολὺν χρόνον, ἐν καλῷ δὲ τῆς χώρας ἱδρυμένος, ὥστε
καὶ χϑιμῶνος ἀπαϑὲς, καὶ πρὸς τοὺς πολεμίους δυσεκ-
βίαστον ἔχιν τὸ στρατύποδον᾽" τῷ δὲ κρατεῖν, βεβαίως
τῆς ϑαλάττης, καὶ νενικηκέναι πεζῇ το καϑ' αὐτὸν, ἐπ᾽
ἐλπίδων μεγάλων. καὶ φρονήματος γογονώς. «Δλλὰ τῶν
πραγμάτων, ὡς ἔοικδν, οὐκέτι πολλοῖς ὄντων καϑωκῶν,
ἀλλὰ μοναρχίας δεομένων, ὃ ϑοὺς ἐξάγειν καὶ μεταστῆ-
σαι τὸν μόνὸν ἐμποδὼν ὃ ὄντα τῷ κρατεῖν δυναμένῳ βου-
λόμενος, ἀπέκοψε τὴν τύχην ἐκείνην, καΐπερ ἐγγυτάτω
τοῦ μὴ λαϑεῖν τὸν Βροῦτον ἀφικομένην. Μέλλοντος
γὰρ αὐτοῦ μάχεσϑαι ᾿ πρὸ μιᾶς ἡμέρας οψὲ Κλώδιός τις
ἐκ τῶν πολεμίων αὐτόμολος ἧκεν ἀγγέλλων, ὅτι διε-
φϑαρμένον ῃσϑημένοι τὸν στύλον οἷ πϑρὶ Καίσαρα,
σπεύδουσι διαγωνίσασϑαι. Ταῦτα λέγων ὃ ὃ ἀνϑρωπος
οὐκ εἶχε πίστιν οὐδ᾽ εἰς ὄψιν ἦλϑο τῷ Βρούτῳ, κατα-
παυπαποσασου,,........».Ὁ. ----“““αθῷᾳ,
ΒΕ ΤΟ. ὁθ03
φρονηϑεὶς παντάπασιν, ὡς μηδὲν ἀχηκοὼς ὑγιὺς, ἢ ἢ τὰ
ψευδῆ πρὸς χάριν ἀπαγγέλλων.
ΧΕΟΨΗΝ. Ἐν ἐκαίνῃ δὲ τῇ γυχτὶ πάλιν" ψασὴν εἰς ὕψιν
ἐλϑεῖν τὸ φάσμα τῷ Βρούτῳ, καὶ τὴν αὐτὴν ἐπιδοιξά-
μδρον ὄψιν, οὐδὲν εἰπεῖν, ἀλλ᾽ οἴχεσθαι. Πόπλιος δὲ
Βολούμνιος, ἀνὴρ φιλόσοφος καὶ συνεστρατδυμένος ἀπ᾽
ἀρχῆς Βρούτῳ, " τοῦτο μὲν οὐ λέγει τὸ σημοῖον, μελισσῶν
δέ φησι τὸν πρῶτον ἀδτὸν ἀνάπλοων γενέσθαι" καὶ τῶν
ταξιάρχων τινὸς ἀπ᾿ αὐτομάτου τὸν βραχίονα μύρον
ῥόδινον ἐξανϑεῖν, καὶ νεολλάχις ἐξαλοίφοντας καὶ ἀπο-
μάττοντας μηδὲν ἀεραίνϑιν. Καὶ πρὸ τῆς μάχης αὐτῆς
ἀδτοὺς δύο συμπεσόντας ἀλλήλους ἐν μεταιχμίῳ τῶν
στρατοπέδων μάχεσϑαι" "καὶ σιγὴν ἄπιστον ἔχειν τὸ
ποδίον, ϑοωμένων ἁπάντων, δἷξαι δὲ καὶ φυγεῖν τὸν κατὰ
Βροῦτον. Ὁ δ᾽ Αἰϑίοψ περιβόητος γέγονεν, ὃ, τῆς
πύλης ἀνοιχϑείσης, ἀπαντήσας. τῷ φέροντι τὸν ἀδτὸν,
καὶ κατακοπεὶς ταῖς μιἀχαΐέραις ὑπὸ τῶν στρατιωτῶν οἷ-
ὠνισαμένων.
. ΧΙΗΙ͂Χ. Προαγαγὼν δὲ τὴν φάλαγγα ᾿ καὶ καταστή-
σας ἐναντίαν τοῖς πολεμίοις, ἐγιεῖχϑ πολὺν χρόνον. ὝὙπο-
φίαι γὰρ αὐτῷ καὶ μηνύσεις κατά τινων προσέπεισεεον
ἐπισκοποῦντι τὸ στράτευμα" καὶ τοὺς ἱππέας δώρα μά-
χης ἄρχειν οὐ πάνυ προϑύμους ὄντας, ἀλλ΄ ἀεὶ προσμέ-
γοντὰς τὸ τῶν πεζῶν ἔργον. Εἶτ᾽ ἐξαίφνης ἀνὴρ πολε-
μικὸς καὶ τοτιμημένος ἐπ᾿ ἀνδρείᾳ διαπρεπῶς, παρὰ τὸν
Βροῦτον αὐτὸν ἐξιτιπασάμενορ, μδταβάλλοται πρὸς τοὺς
πολεμίους" Καμονλάτος δ᾽ ἐκαλεῖτο. Τοῦτον ἰδὼν ὃ
Βροῦτος ἤλγησεν ἰσχυρῶς" καὶ τὰ μὲν ἀπὶ ὀργῆς; τὰ δὲ
φόβῳ μείζονος μοταβολῆς καὶ προδοσίας, δύϑυς ἐπὶ τοὺς
ἐναντίους ἢ ἤγδν, εἷξ ὥραν ἐννάτην τοῦ ἡλίου καταφερομέ-
404 ΡΟ ΤΑΒΟΗΙ
γον. Καὶ τῷ μὲν καϑ' αὑτὸν ἐχράτησϑ μέρει, καὶ προ-
ἤλθεον ὑποχωροῦντι τῷ ἀριστερῷ τῶν πολεμίων ἐγκείμε-
γος" καὶ συνοπέῤῥωσαν οὗ ἱππεῖς, ἅμα τοῖς πεζοῖς ἐμβα-
λόντες τεταραγμένοις. Τὸ δ᾽ ἕτερον κέρας ὡς μὴ κυχλω-
ϑείη, τῶν ἡγεμόνων ἀντιπαρεξαγόντων, πλήϑει δὲ λδει-
πομώων, διεσπᾶτο τὸ μέσον" καὶ γιγνόμενον ἀσϑενὲς
οὐκ ἀντδῖχα τοῖς ἐναντίοις, ἀλλ᾽ ἔφϑυγε πρῶτον. Οἱ δὲ
τοῦτο διακόψαντες ουϑὺς ἐκυκλοῦντο τὸν Βροῦτον, αὐ-
τὸν μὲν ὅσα στρατηγικῆς καὶ στρατιωτικῆς ἀρετῆς ἔργα
καὶ χειρὶ καὶ γνώμῃ παρὰ τὰ δεινὰ πρὸς τὸ νικᾷν ἀπο-
δεικύμενον" ᾧ ᾧ δὲ πλέον ἔϊ ἔσχϑ τῇ προτέρᾳ μάχη, τούτῳ
βλαπτόμενον. Τῶν μὲν γὰρ πολεμίων τὸ νικηϑὲν εὐθὺς
ἀπολώλει τότϑ᾽ τῶν δὲ Κασσίου τραπέντων ὀλίγοι διδ-
φϑάρησαν, οἱ δὲ σωζόμενοι, τῷ προηττῆσϑαι περιδεεῖς
ὕντες, ἀνέπλησαν ἀϑυμίας καὶ ταραχῆς τὸ πλεῖστον τοῦ
στρατούματος. Ἐνταῦϑα καὶ ; Μάρκος, δ Κάτωνος υἷός,
ἐν τοῖς ἀρίστοις καὶ γωραιοτάτοις τῷ τῶν γέων μαχόμενος,
καὶ καταπονούμενος, οὐκ ἔφυγεν, οὐδ ᾿ εἶξεν, ἀλλὰ χρώ-
μενός τὸ τῇ χειρὶ » καὶ φράζων, ὅστις δἴη, καὶ πατρόϑεν
ὀνομάζων, ἔπεσεν ἐπὸὶ πολλοῖς νεκροῖς τῶν πολεμίων.
Ἔπιπτον δὲ καὶ τῶν ἄλλων οἱ κράτιστοι, τοῦ Βρούτου
προκοδυνούοντες.
. Ἦν δέ τις «ουκίλλιος, ἀνὴρ ἀγαϑὸς, ἐν τοῖς
καίροις Οὗτος ὁρῶν βαρβάρους τινὰς ἱσιπέας ἐν τῇ
διώξει τῶν μὲν ἄλλων οὐδένα ποιουμένους λόγον, ἐλαύ-
γνοντας δὲ ῥύδην ἐπὶ τὸν Βροῦτον, ἔγνω παρακινδυνεύσας
ἐμποδὼν αὑτοῖς γενέσϑαι. Καὶ μικρὸν ὑπολδιφϑεὶς,
αὐτὸς ἔφη Βροῦτος εἶναι" καὶ πιϑανὸς ἦν, πρὸς ᾿Αντώ-
γιον δεόμενος ἃ ἄγειν ἑαυτὸν, ὡς Καίσαρα δοδοικὼς, ἐκοίνῳ
δὲ ϑαῤῥῶν. Οἱ δ᾽ ἀσπασάμενοι τὸ φὕρημα, καὶ τύχῃ
ΒΆΓΤΌΟῦϑΒ. ΄ 40ὅ
τινὶ ϑαυμαστῇ κεχρῆσϑαι νομίζοντες, ᾽ ἦγον τὸν ἄνδρα
σκύτους ἤδη, προπέμψαντες ἐξ αὑτῶν τινὰς ἀγγέλους
παρὰ τὸν Ἀντώνιον. Αὐτός τ᾽ οὖν ἡσϑοὶς ἀπήντα τοῖς
ἄγουσι" καὶ τῶν ἄλλων οἱ πυνϑανόμενοι, ζῶντα Βρου-
τον κομίζεσϑαι, συνδτρύχαζον, οἱ μὲν ἐλεϑινὸν ἢ ἡγούμενοι
τῆς τύχης, οἱ δὲ τῆς δόξης ἀνάξιον, ἄγραν βαρβάρων
ὑπὸ φιλοψυχίας γενόμενον». Ἐπεὶ δ᾽ ἐγγὺς ἦσαν, ὃ μὲν
᾿Αντώνιος ὑπέστη, διαπορῶν, ὅπως χρὴ δέξασϑαι τὸν
Ἔροντον" ὃ δὲ “ονκίλλιος προσαχϑεὺς, “μάλα τοϑαῤῥη-
κὼς, »Μ ἄρχον μὲν, εἶπαν," ᾿Αντώνιδ, Βροῦτον οὐδεὶς ἢ ἤρη-
κἂν, οὐδ᾽ ἂν ἕλοι πολέμιος" μὴ τοσοῦτον ἢ τύχη χρατή-
σϑιδ τῆς ἀρετῆς! ᾿4λλ᾽ ὠκῖνος εὑροϑήσεται ζῶν, ἡ ἢ που
καὶ »οχρὸς, ἀξίως κοίμενος ἑαυτοῦ. Ἐγὼ δὲ τοὺς σοὺς
στρατιώτας παρακρουσάμενος ἥκω, παϑεῖν οὐδὲν ἐπὶ
τούτῳ τῶν ἀνηκέστων παραιτούμενος. - Ταῦτ εἰπόντος
τον Ὁ Δουκιλλίου, καὶ πάντων ἐκπλαγέντων, Ἀντώνιος πρὸς
τοὺς κομίσαντας αὐτὸν ἀποβλέψας" » που χαλεπῶς,
δἶπον, ὦ συστρατιῶται, φέρετ τῇ ἁμαρτίᾳ ποεριυβρίσϑαι
δοκοῦντος; .4λλ᾽ οὔ ἴστο κρείττονα τῆς ζηπουμένης ἃ αγρας
εὑρηκότες. πολέμιον γὰρ ὕποῦντες, ἤκθτϑ φίλον ἡμῖν
κομίζοντες. Ὡς ἐγὼ Βρούτῳ μὲν οὐκ οἶδα μὰ τοὺς
ϑεοὺς ὃ τι ἂν ἐχρησάμην ζῶντι. Τοιούτων δ᾽ ἀνδρῶν
φίλων τυγχάνοιμι μᾶλλον, ἢ ῆ πολεμίων. « Ταῦτ᾽ εἰπὼν,
καὶ τὸν ““ονκίλλιον ἀσπασάμενος, τότϑ μὲν ἑνὶ τῶν φίλων
συνέστησεν, ὕστερον δὲ χρώμενος οἷς πάντα πιστῷ καὶ
βεβαέῳ διδτέλεσεν.
1. Βροῦτος δὲ διαβάς τι ῥεῖθρον ὑλώδος καὶ πα-
ράχρημνον, ἤδη σκότους ὄντος, οὐ πολὺ προῆλϑεν, ἀλλ
ἐν τόπῳ κοίλῳ καὶ πέτραν ἔχοντι μδγάλην προκειμένην
καϑίσας, ὀλίγων πϑρὶ αὐτὸν ἡγομόνων καὶ φίλων ὄντων,
400 ΡΠ ΤΑΒΟΘΗΙ
πρῶτα μὲν ἀποβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν ἀστύρων ὄντα
μεστὸν, ἀνεφϑέγξατο δύο στίχους , ὧν τὸν ἕτερον 8ο-
λούμνιος. ἀνέγραψ᾽
Ζεῦ, μὴ λάϑοι σο τῶνδ᾽ ὃς αἴτιος κακῶν"
τοῦ δ᾽ ὁτέρου φησὶν ἐπιλαϑέσϑαι. Μετὰ δὲ μικρὸν. τῶν
ἐν τῇ μάχῃ πρὸ αὐτοῦ πεσόντων ἑταίρων ἕκαστον ὕνο-
μαζων, μάλιστα τῇ Φλαβίου μνήμῃ καὶ τῇ «ἀαβεῶνος
ἐποστέναξον. ἮΝ δ᾽ αὐτοῦ πρεσβευτὴς ὁ ὁ «αβεὼν, ὃ Ο δὲ
Φλάβιος ἔπαρχυς τῶν τεχνιτῶν. Ἐν τούτῳ δέ τις, αὐτός
τὸ διψήσας, καὶ τὸν Βροῦτον ὁρῶν ὑμοίως ἔχοντα, λα-
βὼν κράνος ἐπὶ τὸν ποταμὸν κατέδραμθ. Ψόφου δὲ
κατὰ ϑάτερα προσπεσύντος, Βολούμνιος προῆλϑε κα-
τοψόμενος, καὶ σὺν αὐτῷ Δάρδανος, ὃ ὑπασπιστῆς.
Ἐπανελϑόντάς δὲ μετὰ μικρὸν, ἠρώτησαν περὶ τοῦ πό-
ματος. ᾿Ηϑιλῶς δὲ σφόδρα μειδιάσας ὃ Βροῦτος πρὸς
τὸν Βολούμνιον" », Εππέποται, οἧπον ͵ ἀλλ᾽ ἕεδρον ὑμῖν
κομισϑήσεται. “ οεμῳϑεὶς δ᾽ ὃ αὐτὸς ἐκινδύγευσον ὑπὸ
τῶν πολεμίων ἁλῶναι, καὶ μόλες ἐσώϑη τετρωμένος. Εἰ-
κάζοντι δ᾽ αὐτῷ, μὴ πολλοὺς ἐν τῇ μάχῃ τοϑνᾶναι,
Στατύλλιος ὦ ὑπέστη διὰ τῶν πολεμίων ἐκπαισάμενος (ἀλ-
λως γὰρ οὔκ ἢν) κατόψεσϑαι τὸ στρατόπεδον » καὶ πυρ-
φὸν ἄρας, ἄνπερ ὐρῃ τἀκεῖ σωζόμενα, πάλιν ἀφίξοσϑαι
πρὸς αὐτόν. Ὁ μὲν οὖν πυρσὸς ἤρϑη, τοῦ Στατυλλίου
παρελϑόντος εἰς τὸ στρατύποδυν" ὡς δ᾽ οὐκ ἐπανῇϑι
χρόνῳ πολλῷ, Βροῦτος εἶπον" ,,ἦν ζῇ Στατύλλιος, ἀφί-
ξεται.ς Συνέβη δ᾽ αὐτὸν ἐπανερχόμεονον ἐμπεσδῖν εἷς
τοὺς πολεμίους καὶ διαφϑαρῆναι.
11. προϊούσης δὲ τῆς γυχτὸς, ἀποκλίνας, ὡς ἔτυχε,
καϑεζόμενος, πρὸς οἰκέτην ἑαυτοῦ, Κλεῖτον, ἐλάλοι.
Σιωπῶντος δὲ τοῦ Κλοίτου καὶ δακρύοντος, αὖϑις ἐπι-
ΒΕΗΑσῦΤτΤῦϑ. {017
σπάσάμενος τὸν ὑπασπιστὴν, Δάρδανον, ἰδίᾳ τινὰς αὐτῷ
προσέφορα. λόγους. Τέλος δὲ τὸν Ἐολούμνιον αὐτὸν
Ἑλληνιστὶ τῶν λόγων καὶ τῆς ἀσκήσϑως ὑπεμίμνησκϑ᾽ καὶ
σπαρδχάλοι τῇ χειρὶ συνοφάψασϑαι τοῦ ξίφους αὐτῷ, καὶ
συνοπϑδρεῖσαι τὴν πληγήν. Τοῦ δὲ Βολουμνίου διωσαμέ-
νου, καὶ τῶν ἄλλων ὁμοέως ἐχόντων, εἰπόντος δέ τινος,
ὡς δεῖ μὴ μένϑιν, ἀλλὰ φδύγϑιν, ἐξαναστὰς, »Πανυ μὲν
οὗν, φευκτέον" ἀλλ᾽ οὐ διὰ τῶν ποδῶν, αλλὰ τῶν χει-
φῶν.. ἈἘμβαλὼν δὲ τὴν δεξιὰν ἑχάστῳ μάλα φαιδρὸς,
ἥδεσθαι μὲν ἔφη μεγάλην ἡδονὴν, ὅτι τῶν φίλων αὐτὸν
οὐδοὶς ἐψεύσατο, τῇ τύχῃ δ᾽ ἐγκαλεῖν ὑπὲρ τῆς πατρίδος"
δωυτὸν δὲ τῶν νενικηκότων μακαριώτερον νομίζειν, οὐκ
ἐχϑὲς, οὐδὲ πρώην μόνον, ἀλλὰ καὶ νῦν ἀπολείποντα
δόξαν ἃ ἀρετῆς , ἣν οὔϑ' ὅπλοις, οὔτϑ χρήμασιν, ἀπολεί-
ψουσιν οἱ κεκρατηκότες" ὡς μὴ δοκϑεῖν, ὅτι δικαίους ἀν-
ὅρας ἄδικοι, καὶ κακοὶ χρηστοὺς ἀπολόσαντος ν οὐ προσ-
ηκόντως ἃ ἄρχουσι. 4:ηϑεὶς δὲ καὶ παρακαλέσας σώξϑοιν
ἑαυτοὺς, ἀνεχώρησεν ἀπωτέρω μετὰ δύο, ἢ τριῶν, ὧν ἤν
πρὲ Στράτων, ὃ ἀπὸ λόγων ῥητοροιῶν γεγονὼς αὐτῷ
συνήϑης. Καὶ τοῦτον ἔγγιστα παραστησάμϑνος ἑαντῷ,
καὲ τὸ ξίφος γυμνὸν ἐπὼ τῆς λαβῆς ταῖς γερσὶν ἀμφοτέ-
φαις ἐρείσας καὶ περιπεσὼν ἐτελούτησεν. Οἱ δὲ φασιν,
οὐκ αὐτὸν, ἀλλὰ τὸν Στράτωνα, πολλὰ πάνυ τοῦ ᾿ Βρού-
του δοηϑέντος, ἀποστρέψαντα τὴν ὄψιν, ὑποστῆσαι τὸ
ξίφος" ἐκοῖνον δὲ ῥύμῃ προσβαλόντα τὸ στέρνον καὶ δι-
ὥσαντα, συντόμως ἀποϑαγεῖν.
11. Τοῦτον δὲ τὸν Στράτωνα Μεσσάλας, ἑταῖρος
ὧν Βρούτῳ, Καίσαρι διαλλαγεὶς, ἐπὶ σχολῆς ποτὰ προσ-
ἤγαγε, καὶ δακρύσας εἶπεν" »Οὗτός ἐστιν, ὼ Καῖσαρ, ὃ
ἀνὴρ, ὁ τῷ ἐμῷ Βρούτῳ τὴν τελευταίαν ὑπουργήσας χά-
408 ΡΙΘΤΑΒΟΗΙ ΒΆΤΟ δ.
ριν." “Αποδοξάμενος οὖν ὁ Καῖσαρ, ἔσχεν αὐτὸν ἔν τὸ
τοῖς πόνοις καὶ ἐν τοῖς περὶ ἁἌχτιον ἀγῶσιν ἕνα τῶν περὲ
αὐτὸν ἀγαϑῶν γενομένων Ἑλλήνων. Αὐτὸν δὲ τὸν Μεσ-
σάλαν λέγουσιν ὕστερον ἐπαινούμενον ὑπὸ Καίσαρος,
ὅτι; καίπερ ἐν Φιλίπποις πολεμιώτατος αὐτοῖς γενόμενος
διὰ Βροῦτον, ἐν “Αχτίῳ προϑυμότατον δαντὸν παρέσχεν"
»»Ἐγώ. σοι, φάναι, ὦ Καῖσαρ, ἀεὶ τῆς βελείονος καὶ δι-
καιοτέρας τιμῆς καὶ Σ μερίδος ἐγενόμην. «ς Τὸν δὲ , Βροῦτον
ὃ Ἀντώνιος ἀνευρὼν τοϑνηκότα τὸ μὲν σῶμα τῇ πολυτε-
λεστάτῃ τῶν ἑαυτοῦ φοινικίδων περιβαλεῖν ἐκέλουσεν"
ὕστερον δὲ τὴν φοινικίδα κοκλομμένην αἰσθόμενος, ἀπέ-
κτδινβ τὸν ὑφδλόμενον. Τὰ δὲ λείψανα πρὸς τὴν μητέρα
τοῦ Βρούτου ᾿ Σερβιλίαν, ἀπέπεμψε. π ορκίαν δὲ, τὴν -
Βρούτου γυναῖκα, Ἱγικόλαος ὃ φιλόσοφος ἱστορεῖ » καὶ
Οὐαλέριος Μ ἄξιμος, βουλομένην ἀποϑανεῖν, ὡς οὐδεὶς
ἐπέτροπϑ τῶν φίλων, ἀλλὰ προσέκϑιντο καὶ παρεφύλατ-
τον, ἐκ τοῦ πυρὺς ἀνασπάσασαν ἄνϑρακας καταπιϑῖν,
καὶ τὸ στόμα συγκλείσασαν καὶ μύσασαν, οὕτω δια-
φϑαρῆναι. Καΐτοι φέρεταί τις ἐπιστολὴ Βρούτου πρὸς
τοὺς φίλους ἐγκαλοῦντος καὶ δλοφυρομένου πϑρὲὶ τῆς
Ππ ορκίας, ὡς ἀμεληϑείσης ὑπ᾽ αὐτῶν, καὶ προελομένης
διὰ γόσον καταλιπιοῖν τὸν βίον. Ἔοικεν οὖν ὃ Ἰόλαος
Ἰγνοηκέναι. τὸν χρόνον, ἐπεὶ τό γε πάϑος καὶ τὸν ἔρωτα
τῆς γυναικὸς, καὶ τὸν τρόπον τῆς τελευτῆς ὑπονοῆσαι
δίδωσι καὶ τὸ ἐπιστόλιον, εἴπερ ἄρα τῶν γνησίων ἐστίν.
ΟΘΟΟΜΡΑΒΆΑΤΙΟ ὈΙΟΝΙΒ ΟὟΝ ΒΑΆῦΤΟ.
Π. ολλῶν τοίνυν τοῖς ἀνδράσιν ὑπαρξάντων καλῶν,
ἐν τοῖς πρώτοις δὲ, τοῦ μεγίστους ἐλαχίσταις ἀφορμαῖς
γενέσϑαι » τοῦτο τῷ Δίωνι κάλλιστόν ἐστιν. Οὐ γὰρ
οἶχο τὸν ἀμφισβητοῦντα, καϑάπερ ὃ ὃ Βροῦτος Κάσσιον,
ἄνδρα πρὸς μὲν ἀρϑτὴν καὶ δόξαν οὐχ ὁμοίως ἀξιόπι-
στον, εἷς δὲ τὸν πόλεμον οὐκ ἐλάττονας τόλμῃ καὶ δοινό-
τητι καὶ πράξει συμβολὰς παρασχόμενον" ᾧ 78: καὶ τοῦ
παντὸς ἔργου προσποιοῦσιν ἔνιοι τὴν ἀρχὴν, ἡγεμόνα
τῆς ἐπὶ Καίσαρα γνώμης τοῦτον ἀτρομοῦντι Βρούτῳ
γενόσϑαι λέγοντος. Δίων δ᾽ ᾿ ὥσπερ ὅπλα, καὶ πλοῖα,
καὶ στρατιωτικὴν δύναμιν, οὕτω καὶ φίλους καὶ σννερ-
γοὺς ἐπὶ τὴν πρᾶξιν αὐτὸς δι᾿ ἑδαντοῦ φαίνεται κτησά-
μᾶνος. Οὐ μὴν οὐδ᾽ ὡς Βροῦτος ἐκ τῶν πραγμάτων
αὐτῶν καὶ τοῦ πολέμου πλοῦτον ἔσχε καὶ δύναμιν, οὕτω
καὶ Δίων, ἀλλὰ τῷ πολέμῳ προδισήνογκδν αὐτὸς τὸν
δαυτοῦ πλοῦτον, ὑπὲρ τῆς τῶν πολιτῶν ἐλουϑερίας τοῖς
τῆς φυγῆς ἐφοδίοις προκαταχρησάμενος. Ἔτι δὲ Βροῦ-
τος μὲν καὶ Κάσσιος, οὐκ ὃν ἀσφαλὲς ἡσυχίαν ἄγειν ἐκ-
ποσοῦσι τῆς Ῥώμης, ἀλλ᾽ ὠφληκόσι δίκην ϑανάτου καὶ
διωκομένοις, ἀναγκαίως εἰς τὸν πόλεμον κατέφυγον" καὶ
440 ΟΟΜΡΑἘΒΑΤΙΟ ὉΙΟΝῚΒ
τὰ σώματα τοῖς ὅπλοις παρακατα ϑέμϑνοι διδκινδύνευσαν
ὑπὲρ αὑτῶν τὸ πλέον, ἢ τῶν πολιτῶν" 4ἰων δ᾽ ἀδοέστε-
ὁον ἐν τῇ φυγῇ τοῦ φυγαδεύσαντος τυράννου καὶ ἥδιον
διάγων, ἀνέῤῥιψεν ἑκὼν κίνδυνον τοσοῦτον ἐπὶ τῷ σῶσαι
Σικϑλίαν.
1. Καὶ μὴν οὐχ ὅμοίον, Διονυσίον Συρακουσίοις, ἢ
Καίσαρος ἀπαλλοαψῆναι “Ῥωμαίοις. Ὃ μὲκ γὰρ οὐδ᾽
ἠρνεῖτο τύραννος εἶναι, κακῶν τὸ μυρίων ἐμσπτδπλήκϑι ΣῚ-
κελίαν" ἡ δὲ Καίσαρος ἀρχὴ, συνισταμένη μὲν οὐχ ὀλίγα
τοῖς ἐναντιουμένοις πράγματα παρέσχϑ, δεξαμένοις δὲ
καὶ κρατηϑεῖσιν ὃ ὅϑομα: καὶ δόκησις ἐφάνη μόνον, ἔργον
δ᾽ ἀπ᾽ αὐτῆς οὐδὲν ὠμὸν, οὐδὲ τυραννικὸν, ὑπῆφξον,
ἀλλὰ καὶ ,δεαμένοις ἔδοξθ, τοῖς πράγμασι μοναρχίας πρᾳ-
ὅτατος ὥσπερ ἰατρὸς ὑπ αὐτοῦ τοῦ ϑαίμονος δεδόσϑαι.
Διὸ Καίσαρα μὲν εὐθὺς ἐπόθησεν ὃ Ῥωμαίων δῆμος,
ὥστϑο χαλεπὸς γενέσθαι καὶ ἀπαραΐτητος τοῖς ἀπεκτο-.
γόσι" Δίωνα δ᾽ ἡ Διονυσίου πάρεσες ἐκ Συρακουσῶν,
καὶ τὸ μὴ κατασκάψαι τοῦ προτέρου τυράννου τὸν. τά--.
φον; ἐπαίτιομ μάλιστα. πρὸς τοὺς πολίτας ἐποίησεν.
{Π. Ἐν αὐταῖς τοίνυν ταῖς πολεμικαῖς πράξεσιν ὃ
μὲν Δίων ἄμεμπτος γέγονϑ στρατηγὸς , ὧν μὲν αὐτὸς
ἐβούλετο τοῖς πράγμασιν ἄριστα χρώμενος, ἃ δ᾽ ἑπτωΐ-
σϑη δι΄ ἑτέρους, " ἀναλαβὼν καὶ μεταστήσας ἐπὶ τὸ βέλ-.
τιον" ὃ δὲ Βροῦτος τὸν ἔαχατον ἀγῶνα ὑπὲρ τῶν ὅλων»
οὐϑ᾽ ὑποστῆκαι. δοκεῖ φρονίμως, οὔτε σφαλεὶς. ἐστανόφ-.
ϑωσιν δὑρεῖν, ἀλλ ἀπεῖπϑ καὶ προδϑᾶτο τὰς ἐλπέδας; οὐδ᾽
ὅσον Πομπηΐος ἐπιτολμήσας τῇ τύχῃ καὶ ταῦτα, πολ-
λῆς μὲν αὐτόϑι λοιστομένης ἐλαίδος ἐν ποῖς. ὅπλοις» ταῖς
δὲ »αυσὶ χρατῶν πάσης βεβαίως τῆς ϑαλάσσης. Ὃ δὲ
“γιστόν ἐστιν, ὧν ἐγκαλοῦσι Βρούτῳ, τὸ, σωϑόντα τῇ
ΟΝ ΒΕΆΤΟ. 4,4
Καίσαρος χάριτι » καὶ σώσαντα τῶν συνδαλῳκότων,
ὅσους ἐβούλετο, καὶ φίλον νομιζόμενον, καὶ προτιμη-
ϑέντα πολλῶν, αὐτόχειρα τοῦ σώσαντος 7γενέσϑαι, τοῦτ᾽
οὐκ ἂν τις εἴποι κατὰ Αΐωνος. “«Δλλὰ τοὐνανείρν, οἰκεῖος
μὲν “4ιονυσίῳ καὶ φίλος ὧν ὦρϑον. τὰ πράγματα καὶ
συνδιοφύλαττεν" ἐκαρσὼν δὲ τῆς πατρίδος, » καὶ ἀδοης
ϑεὶς περὶ τὴν γυναῖκα » καὶ τὴν οὐσίαν ἀπολέσας, ἐκ
προφανοὺς δἐς πόλεμον κατέστη όμιμον καὶ δίκαιον.
Ἢ τοῦτ᾽ ἀντιστρέφει πρῶτον; ὃ γὰρ εἰς ἔπαινον ὑπάρχϑι
τοῖς ἀνδράσι μέγιστον, ἤ πρὺς τοὺς τυράννους ἀπέχϑεια
καὶ᾿ μιαρπονηρία, τοῦτ᾽ εἰλικρινές ἐστι τῷ Βρούτῳ καὶ
καϑαρόν. ᾿Ιδίᾳ γὰρ οὐδὲν. ἐγκαλῶν Καίσαρι, τῆς κοινῆς
προδκινδύνουεν ἐλευϑερίας, Ὁ δ᾽, κε μὴ κακῶς ἔπαϑεν
αὐτὸς, οὐκ ἂν ἐπολέμησα. Καὶ τοῦτο δηλοῦται ταῖς
Πλάτωνος ἐπιστολαῖς, ἐξ ὧν δῆλός ἐστιν, ὡς ἀποβληϑεὶς
τῆς τυραννίδος, οὐκ ἀποστὰς, κατέλυσδ Διονύσιον. Ἔτι.
Βροῦτον μὲν καὶ Π ομπηϊΐῳ φίλοκ ἐποίησων. ἐχϑρὸν ὃ ὄντα;
καὶ πολέμιον Καίσαρι, τὸ κοινῇ συμφέρον, ὡς ἔχϑρας
ὅρῳ καὶ φιλίας ἑνὶ χρώμενον τῷ δικαίῳ. “ἰων δὲ πρὸς
χάριν ὦρϑον πρλλὰ Διονώσιοκ, ὅτ᾽ ἦν, βέβαιος αὐτῷ, καὶ
πρὸς ὀργὴν ἀπιστηϑεὶς ἐπολέμησε. “ιὸ τούτῳ μὲν οὐδ᾽
οὗ φίλοι πάντες ἐπίστευσαν, ὡς, μρραστήσας ᾿Διονύσιον
οὐκ. ἂν βοβαιώσαιτο τῆν. ἀρχὴν αὑτῷ, πρφοτέρῳ τυραν» ἱ-
δος, ὀνόματι παρογαχὼνκ τοὺς πολίτας" πρρὶ δὲ τοῦ
Βροῦτον τῶν χϑρὼν ἢ». ἀκούθιν, ὅτι μόψος, τῶν ἐπὰ
Καίσαρα συνᾳραμένων ἕψρι, προύϑατο ακοπὼμ ἀπε ἀρ-
χῆς. ἄχρι τέλονς τὴν πάτριον ἃ ἀποδοῦναι “Ῥωμαίοις σπολι-
τϑίαν.
ἵν. “Ἄνευ 78 μὴν τούτων » ὁ πρὸς Διονύσιον ἀγὼν,
οὐχ ὅμοιος ἦν δήπου τῷ πρὸς Καίσαρα. Διονυσίου μὲν
412 ΟΟΜΡΑΒΑΤΙΟ ὉΙΟΝΙ8Β
γὰρ οὐδεὶς ὃ ὅστις οὐκ ἂν κατεφρόνησε τῶν συνήϑων, ἐν
μέϑαις καὶ κύβοις καὶ γυναιξὶ τὰς πλείστας ποιουμένου
διατριβάς" τὸ δὲ τὴν Καίσαρος κατάλυσιν εἰς νοῦν ἐμ-
βαλέαϑαι, καὶ μὴ φοβηϑῆναι τὴν δεινότητα καὶ δύναμιν
καὶ τύχην, οὗ καὶ τοὔνομα τοὺς Παρϑυαίων καὶ Ἰνδῶν
βασιλεῖς οὐκ δἴα καϑεύδειν, ὑπερφυοῦς ἦν ψυχῆς, καὶ
πρὸς μηϑὲν ὑφίοσθαι φόβῳ τοῦ φρονήματος δυναμένης.
Διὸ τῷ μὲν ὀφϑέντι μόνον ἐν Σικολίᾳ μυριάδες οὐκ ὁλί-
γαι συνέστησαν ἐπὶ Διονύσιον" Ἶ. δὲ Καίσαρος δόξα καὶ
πεσόντος ὦρϑον τοὺς φίλους, καὶ τοὔνομα τὸν» χρησά-
μξνο» ἦρεν ἐκ παιδὸς ἀμηχάνου πρῶτον ουϑὺς δἶναι Ῥω-
μαίων, ὡς ἀλεξιφάρμακον τοῦτο πρὸς τὴν ᾿Αντωνίου
περιαψάμονον ἔχϑραν καὶ δύναμιν. Εἰ δὲ φῆσοι τις,
ὅτι μεγάλοις μὲν ἀγῶσιν ὃ Δίων ἐξέβαλε τὸν τύραννον,
Καίσαρα δὲ Βροῦτος ἔκτϑδινε γυμνὸν καὶ ἀφύλακτον"
αὐτὸ τοῦτο δεινότητος ἄκρας καὶ στρατηγίας ἥν ἔργον,
ἄνδρα, τοσαύτην περιβεβλημένον δύναμιν ᾿ ἀφύλακτον
λαβεῖν καὶ γυμνόν. Οὐ γὰρ ἐξαίφνης, οὐδὲ μόνος, ἢ σὺν
ὀλίγοις , ἐπιπεσὼν ἀνεῖλεν, ἀλλ᾽ ἐκ πολλοῦ συνϑεὶς τὸ
βούλευμα, καὶ μετὰ πολλῶν ἐπιϑέμενος, ὧν οὐδεὶς ἐψού-
σατ᾽ αὐτόν. Ἢ γὰρ εὐθὺς ἔ ἔχρινϑ τοὺς ἀρίστους, ἢ τῷ
προκρῖναι τοὺς πιστούσαντας ἀγαϑοὺς ἐποίησεν. Δίων
δ᾽, εἴτϑ κρίνας κακῶς, ἐπίστευσεν ἑαυτὸν πονηροῖς, ΠΥ
χρώμενος ἐποίησεν ἐκ χρηστῶν πονηρούς" οὐδέτερον πα-
ϑεῖν ν ἀνδρὶ φρονίμῳ προσῆκον. Ἐπιτιμᾷ δὲ καὶ Πλάτων
αὐτῷ τοιούτους ἑλομένῳ φίλους, ὑφ᾽ ὧν ἀπώλοτο.
ν. Καὶ “Ζἴωνος μὲν τιμωρὸς οὐδεὶς ἐφάνη πεσόντος"
ἀλλὰ Βροῦτον καὶ τῶν πολεμίων “Αντώνιος μὲν ἔϑαψεν
ἐνδόξως, Καῖσαρ δὲ καὶ τὰς τιμὰς ἐτήρησεν. Ἕστηκϑ δὲ
χαλκοῦς ἀνδριὰς ἐν Μοδιολάνῳ, τῆς ἐντὸς ᾿ἄλποων Γα-
ΟΝ ΒΕΑῦΤΟ. 443
λατίας. Τοῦτον ὕστερον ἰδὼν Καῖσαρ εἰκονικὸν ὄντα
καὶ χαριέντως εἰργασμένον, παρῆλθεν" εἶτ ἐπιστὰς
μετὰ μικρὸν; ἀκροωμένων πολλῶν, τοὺς ἄρχοντας ἐκάλει,
φάσκων ἔκσπονδον αὐτῶν τὴν πόλιν δἰληφέναι, πολέμιον
ἔχουσαν παρ αὐτῇ. Τὸ μὲν οὖν πρῶτον, ὡς εἰκὸς, ἦρ-
νοῦντο, καὶ, τίνα λέγοι, διαποροῦντας, δὶς ἀλλήλους ἃ ἀπέ-
βλεψαν. Ὡς δ᾽ ἐπιστρέψας. ὃ “Καῖσαρ πρὸς τὸν
ἀνδριάντα, καὶ συναγαγὼν τὸ πρόσωπον, ,»,.4λλ᾿
οὗτος, ἔφη, πολέμιος ὧν ἡμέτερος ἐνταῦϑα ἕστηκεν; "“
ἔτι μᾶλλον καταπλαγέντες ἐσιώπησαν. Ὁ δὲ μειδιάσας
ἐπήνεσέ τε τοὺς Γαλάτας, ὡς τοῖς φίλοις καὶ παρὰ τὰς
τύχας βεβαίους ὄντας, καὶ τὸν ἀνδριάντα κατὰ χώραν
ἱένϑιν ἐκέλθυσεν.
ρΡιυτ. ΙΧ. Η
ΑΡΑΤΟΣ.
Π ἀροιμέαν τινὰ παλαιαν, ὦ ε Πολύκρατες. , δείσας
μοι δοκεῖ τὸ δύσφημον αὐτῆς ὃ φιλόσοφος Χρύσιππος,
οὐχ ὃν ἔχδι τρόπον, ἀλλ ὡς αὐτὸς ᾧετο βέλτιον εἶναι,
διατέϑεσϑαι:
Τίς πατέρ᾽ αἰνήσει, δἰ μὴ εὐδαίμονες υἱοί;
Διονυσόδωρος δ᾽ ὁ Τροιζήνιος, ἐλέγχων αὐτὸν, ἀντεκτί-
ϑησι τὴν ἀληϑινὴν, οὕτως ἔχουσαν"
Τίς πατέρ αἰνήσει,. εἰ μὴ κακοδαίμονος υἱοί;
καί φησι, τοὺς ἀφ᾿ αὑτῶν οὐδοκὸς ἀξίους ὄντας, ὑποδυο--
μένους δὲ προγόνων τινῶν ἀρεταῖς , καὶ πλεοναάζοντας ἐν
τοῖς ἐκδίνων ἐπαίνοις υ ὑπὸ τῆς παροιμίας ἐπιστομίξεσθϑαι.
᾿4λλ ᾧ γ8 φύσϑι τὸ γενναῖον ἐπιπρέπεει ἐκ πατέρων, κατὰ
Πίνδαρον, ὥσπερ σοὶ πρὸς τὸ κάλλιστον ἀφομοιοῦντι
τῶν οἴκοϑεν παραδειγμάτων τὸν βίο», ϑύδαιμον ὁ ἂν εἴη
τὸ μεμνῆσϑαι τῶν ἀπὸ γένους ἀρίστων ᾿ ἀκούοντας περὶ
αὐτῶν ἀεὶ τι καὶ λέγοντας. οὐ γὰρ ἰδίων ἁ «πορίᾳ καλῶν
ἐξαρτῶσιν ἀλλοτρίων ἐπαίνων τὴν δόξαν, ἀλλὰ τοῖς ἐπδῖ--
γὼν τὰ οἰκεῖα συνάψαντες, ν ὡς καὶ τοῦ γέρους » καὶ τοῦ
βίου καϑηγεμόνας ϑὐφημοῦσι. “ιὸ κἀγὼ τὸν ράτου,
τοῦ σοῦ πολέτον καὶ προπάτορος, βίον, ὃν οὔτο τῇ δόξῃ
᾿
ΑΒΑΤσϑ. {{
'τῇ περὶ σδαυτὸν, οὔτο τῇ δυνάμοι καταισχύνεις, ἀπέ-
σταλκὰ σοι συγγραψάμενος" οὐχ ὡς οὐχὶ πάντων ἀκρι-
βέστατα σοι μεμεληκὺς ἐξ ἀρχῆς ἐπίστασϑαι τὰς ἐκείνου
πράξεις, ἀλλ όπως οἱ παῖδές σον, Πολυκράτης καὶ
Πυϑοκλῆς ᾿ οἰκδίοις παραδείγμασιν ἐντρόφωνται, τὰ
μὲν ἀκούοντες, τὰ δ᾽ ἃ ἀναγινώσκοντες, ἅπερ αὐτοὺς μι-
μεῖσϑαι προσήκει. Φιλαύτου γὰρ’ ἀνδρὸς, οὗ φιλοκάλου,
παγτὸς ἀεὶ βελτίστου ἡγεῖσϑαι.
1. Ἧ Σικυώνίων πόλις, ἐπεὲ τὸ πρῶτον ἐκ τῆς ἀκρά-
του καὶ “4ωρικῆς ἀριστοκρατίας, ὥσπερ ἁρμονίας συγχυ-
ϑείσης » δὶς στάσϑις ἐνέπεσε καὶ φιλοτιμίας δημαγωγῶν,
οὔκ ἐπαύσατο ψοσοῦσα καὶ ταραττομένη » καὶ τύραννον
ἐκ τυράννου μεταβάλλουσα, μέχρις οὗ, Κλέωνος ἄναιρδ-
ϑέντος, οἵλοντο Τιμοχλείδαν ἄρχοντα καὶ Κλεινίαν,
ἄνδρας ἐνδόξους τὰ μάλιστα καὶ ἐν δυνάμδι τῶν πολιτῶν
ὄντας: Ἤδη δέ τινὰ τῆς πολιτείας κατάστασιν ἢ ἔχειν
δοκούσης, Τιμοκλείδας μὲν ἀπέϑαγεν, ᾿Αβανείδας δ᾽, ὃ
Πασέου, τυραννίδα. πράττων ἑαυτῷ τὸν Κλεινίαν ἀπέ-
κτϑινδ᾽ καὶ τῶν φίλω» καὶ οἰκδίων τοὺς μὲν ἐξέβαλε, τοὺς
δ᾽ ἀνεῖλον. Ἐζήτοι᾽ δὲ καὶ τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἀνελεῖν, Ἅρα-
τον, ὁπταστῇ καταλελειμμένον. Ἐν δὲ τῇ πορὶ τὴν
οἰκίαν ταραχῇ συνεχπεσὼν τοῖς φούγουσιν ὃ παῖς, καὶ
πλανώμενος ἐν τῇ πόλϑι πορίφοβος καὶ ἀβοήϑητος, κατὰ
τύχην ἔλαϑεν εἰς οἰκίαν παρελϑὼν γυναικὸς;. ἀδελφῆς
μὲν ᾿“βαντίδον,. Προφαντῳ δὲ, τῷ Κλεινίου ἀδελφῷ,
γογαμημένης, ὄνομα Σωσοῦς. Αὐτὴ δὲ καὶ τὸ ἤϑος
οὖσα γενναία, καὶ σὺν “ϑεῷ τινι τὸ παιδίον οἱομένη
καταποφρυγέναι πρὸς αὐτὴν, ἀπώιρυψον ἔνδον, εἶτα
νυκτὸς εἰς “ργος ὑποξέπομψεν.
πι|, Οὕτω δ᾽ ἐκκλαπέντι τῷ ᾿Αράτῳ, καὶ διαφυγόντι
Η2
46 ΡΣυΤΑΒΟΗΙ
τὸν κίνδυνον, εοὐϑὺς μὲν ἐνοφύοτο καὶ συνηύξετο τὸ
σφοδρὸν καὶ διάπυρον μῖσος ἐπὶ τοὺς τυράνγους. Τρε-
φόμενος δὲ παρὰ τοῖς ἐν Ἄργει ξένοις καὶ φίλοις
πατρῴοις ἐ ἐλευϑερίως, καὶ τὸ σῶμα βλαστάνον ἃ ἀρῶν. δὶς
δὐδξίαν καὶ μέγοεϑος, ἐπέδωκεν ἑαυτὸν. ἀσκήσει τῇ παρὶ
παλαίστραν, ὥστϑ καὶ πένταϑλον ἀγωνίσασϑαι,. καὶ
σταφάνων τυχεῖν. Ἐπιφαίνεται δ᾽ ἀμέλει, καὶ ταῖς εἰκόσιν
ἀϑλητιχή τις ἰδέα, καὶ τὸ συνοτὸν τοῦ προσώπου. καὶ
βασιλικὸν οὐ παντάπασιν ἀρνεῖται τὴν ἀδηφαγίαν καὶ
τὸ σκαφίον. Ὅϑεν ἐνδεέστερον ἰ ἴσως, ἢ πολετικῷ προσ-
ἦχον ἤν ἀνδρὶ, περὶ τὸν λόγον ἐσπούδασε" καίτοι γ8-
γονέναι κομψότερον εἰπεῖν, ἢ δοκεῖ τισιν, ἐκ τῶν ὑπομνη-
μάτων κρίνουσιν ἃ παρέργως καὶ ὑπὸ χεῖρα διὰ τῶν
ἐπιτυχόντων ὀνομάτων ἁμιλλησάμενες κατέλιπε. Χρόνῳ
δ᾽ ὕστερον ᾿Αβαντίδαν μὲν οἱ ἱ περὶ ὸ “εινίαν καὶ δ Αριατοτέλη,
τὸν διαλεκτικὸν, δἰωϑότα τοῖς λόγοις αὐτῶν, κατ᾿ ἀγορὰν
σχολαζόντων ἢ ἑκάστοτε παρϑῖναι καὶ συμφιλονϑικεῖν, ἐμ-
βαλόντες εἰς, τοιαύτην διατριβὴν, καὶ κατασχδυάσαντες
ἐπιβουλὴν, ἀνϑῖλον. Πασέαν δὲ, τὸν ᾿Αἀκαντίδου πατόρα,
τὴν ἀρχὴν ὑπολαβόντα, Ἱικοκλῆς δολοφονήσας, ῥαυτὸν
ἀνέδειξϑ. τύραννον. Τοῦτον ἐμφερέστατον λέγουσι τὴν ὄψιν
Περιάνδρῳ, τῷ Κυψέλου, γενόσϑαι" καϑάπερ ᾿ἀλκμαίωνι
μὲν, τῷ ᾿Αμφιάρϑοω, τὸν Πέρσην Ὀρόντην, Ἕκτορι δὲ τὸν
“Δακεδαιμόμιον νϑανίσκον, ὃν ἱστὸρεῖ ΜΜυρσίλος ὑπὸ πιλή-
ϑους τῶν ϑεωμένων, ὡς τοῦτ᾽ ἔγνωσα», καταπατηϑῆναι.
ΙΝ. Τοῦ δὲ Ἰγιοκλέους τέσσαρας μῆνας τυραν-
γνοῦντος ᾿ ἐν οἷς πολλὰ κακὰ τὴν πόλιν ἐργασάμενος ἐπιν-
δύνουεν ὑ ὑπ᾽ Αἰτωλῶν ἐπιβουλενομένην αὐτὴ» ἀποβαλεῖν,
ἤδη μειράκιον ὃ Ἄρατος ὧν, ἀξίωμα λαμπρὸν εἶγε δὲ
εὐγένειαν καὶ φρόνημα, ὃ διέφαινεν οὐ μικρὸν, οὐδ᾽
ΑΒΑΥΤ 5, “ 447
ἀργὸν, ἐμβριϑὲς δὲ καὶ παρ᾽ ἡλικίαν ἀσφαλεστέρῳ γνώμῃ
κεκραμένον. Ὅϑεν οἵ τε φυγάδες μάλιστα τὸν νοῦν ἐκείνῳ
προσεῖχον, ὃ τὸ ἹΝικοκλῆς οὐκ ἡμέλδι τῶν πραττομένων"
ἀλλ᾽ ἀδήλως παροϑεώρει καὶ παροφύλαττεν αὐτοῦ τὴν
δρμῆν" τόλμημα μὲν οὐδὲν τηλικοῦτον δοδιὼς, οὐδ᾽ ἢ ἔργον
οὐδὲν οὕτω παρακεκινδυνουμένον, ὑποπτούων δὲ τοῖς
βασιλεῦσιν αὑτὸν διαλέγοσϑαι. φίλοις οὖσι καὶ ξένοις
πατρῴοις. Καὶ γὰρ ἀληϑῶς ὁ ὁ “Ἄρατος ἐπεχείρησϑ τὴν
᾿ὅδὸν ἐκϑίνην βαδίζον. Ὡς δ᾽ “Αἀντίγονος μὲν ὑπισχνού-
μᾶνος ἡμέλρι καὶ παρῆκϑ τὸν χρόνον, αἱ δ᾽ ἀπ᾽ “4ἰγύ-
πτου καὶ παρὰ Πτολεμαίου μαχρὰν ἦσαν ἐλσιίδος, ἔγνω
δὶ αὑτοῦ καταλύειν τὸν τύραννον.
ν. πρώτοις δὲ κοινοῦται τὴν γνώμην ᾿Αριστομάχῳ
καὶ Ἐχδήλῳ. Τούτων ὃ μὲν ἐκ Σικυῶνος ἦν φυγὰς, ὃ
δὲ Ἔχδηλος " Ἀρκὰς ἐκ Μεγάλης πόλεως, ἀνὴρ φιλόσοφος
καὶ πρακτικὸς » Αρκεσιλάον, τοῦ ᾿Ακαδημαϊκοῦ, γεγονὼς
ἐν ἄστει συνήϑης. 4εξαμένων δὲ τούτων προϑύμως,
διελέγετο τοῖς ἄλλοις φυγάσιν, ὧν ὀλίγοι. μὲν αἰσχυνϑὲν-
τες ἐγκαταλεπεῖν τὴν ἐλπίδα, μετεῖχον τῶν πραττομένων"
οἱ δὲ πολλοὶ καὶ τὸν ᾿ἄρατον ἐπειρῶντο κατακωλύειν, ὡς
ἀπειρίᾳ πραγμάτων ϑρασυνόμδνον. Βουλδνομένου δ᾽
αὑτοῦ χωρίον τι τῆς Σικυωνίας καταλαβεῖν, 0εν ὦρμη-
μένος διαπολεμήσει πρὸς τὸν τύραννον, ἧκον εἰς ᾿Αργος
ἀνὴρ Σικυώνιος ἐκ τῆς εἰρκτῆς ἀποδοδρακώς" ἦν δὲ τῶν
φυγάδων ῥὸς, Ξδνοκλέους , ἀδελφός" καὶ τῷ “Ἵράτῳ
προσαχϑεὶς ὦ ὑπὸ τοῦ Ξενοκλέους, ἔλεγϑ τοῦ τοίχους, καϑ'
ὃν ὑπερβὰς αὐτὸς ἐσώϑη τόπον » ἐντὸς μὲν Ολίγου δεῖν
ἐπίποδον εἶναι, προσποφυκότα ᾿χωρίοις ποτρώδεσι καὶ
ὑψηλοῖς, τὸ δὲ ἔξωϑεν ὕψος ὑπὸ κλιμάκων οὐ πάνυ
ἀγνέφικτον. ἸΏς δὲ ταῦτ ἤκουσεν ὃ Ἄρατος, ἐκπέμπϑι
---
)
{18 ; ΡΥ ΠΤΑΒΟΗΙ
μδτὰ τοῦ Ξενοκλέους οἰκέτας ἰδίους δύο, Σουϑᾶν τε καὶ
Τέχνωνα, κατασκεψομένους τὸ τεῖχος" ἐγνωκὼς, εἰ δύ-
»αίτο; κρύφα καὶ πρὸς ἕνα κίνδυνον οξέως; τὸ πᾶν
ἀναῤῥήψαι μᾶλλον, μακρῷ πολέμῳ καὶ φανεροῖς ἀγῶσιν
ἰδιώτης ἀντικα ϑίστασϑαι πρὸς τύραννον. Ὡς δ᾽ ἐπα-
»λϑον οἱ περὶ τὸν Ξενοκλδα , τοὺ μὲν τείχους εἰληφότες
μέτρα, καὶ τοῦ τόπανυ τὴν φύσιν ἀπαγγέλλοντες οὐκ
ἄβατον, οὐδὲ χαλεπὴν, τὸ δὲ λαϑεῖν προσελϑύντας
ἐργῶδες εἶναι φάσκοντος, ὑπὸ κηπουροῦ τινος πυναρίων,
μικρῶν μὲν, ἐκτόπως δὲ μαχίμων καὶ ἀπαρηγορήτων᾽
εὐϑὺς ἐνίστατο τὴν πρᾶξιν.
ΨΙ. Ἥ μὲν οὖν τῶν ὅπλων παρασκϑυὴ συνήϑης ἦν
πάντων, ὡς ἔπος εἰπεῖν,. τότϑ μλοπείαις χφωμένων καὶ
καταδρομαῖς ἐπ ἀλλήλους" τὰς δὲ κλέμακας Εὐφράνωρ,
ὃ μηχανοποιὸς, ἀναφανδὸν ἐπήξατο, τῆς τέχνης αὐτῷ
τὸ ἀνύποπτον διδούσης» ἐπεὶ καὶ αὐτὸς ἦν τῶν φυγάδων.
«Ανδρας δ᾽ αὐτῷ τῶν μὲν ἐν ργει ψίλων ἕκαστος ἐξ
ὀλίγων δέκα “παρέσχεν » αὐτὸς δὲ τῶν ἰδίων οἰκετῶν τριά-
κοντα καϑώπλισεν. Ἐμισϑώσατο δὲ καὶ διὰ Ξενοφίλου,
πρώτου τῶν ἀρχοιλώπων, οὐ πολλοὺς στρατιώτας" οἷς
διοδόϑη λόγος, ὡς ἐπὶ τὰς ἵππους τὰς βασιλικὰς εἰς
τὴν Σικυωνίαν ἔξοδος ἔσοιτο. Καὶ προεπέμῳφϑησαν
οἱ πολλοὶ σποράδες ἐπὶ τὸν Πολυγνώτου πύργον » ἐκεῖ
κελευσϑέντες περεμδῖναι. Προδπέμφϑη. δὲ καὶ Καφη-
σίας ὑπ᾽ αὐτοῦ μετὰ τεσσάρων ἄλλων εὔζωνος, οὗς ἔδει
πρὸς τὸν κηπουρὸν ἀφικέσϑαι σκοταίους ; φάσχοντας
ὁδοιπόρους εἶ εἰναι, καὶ καταυλισαμένους αὐτόν τὸ συγκλεῖ-
σαι καὶ τοὺς κύνας" οὐ γὰρ ἦν ἀλλῃ παρελϑεῖν. Τὰς
δὲ κλίμακας διαλυτὰς οὔσας ἐμβαλόντες εἰς ἀχάνας, καὶ
κατακαλύψαντες ἐφ ἁμαξῶν προαπέστειλαν. Ἔν τούτῳ
ΑΒ ΑΥΤῦΒ.. 449
δὲ κατασκόπων τινῶν ἐν “Αργϑε τοῦ ἹΝεκοκλέους φανέν-
των, καὶ περιϊέναι λεγομένων ἀδήλως καὶ παραφυλάττειν
τὸν “ρατον, ἁμ᾽ ἡμέρᾳ. προδλϑὼν καὶ φανερὸς ὧν ἐν
ἀγορᾷ διέτριβδ μετὰ τῶν φίλων" εἷτ᾽ ἀλειψάμενος ἐν
τῷ γυμνασίῳ, καὶ παραλαβών τινας ἐκ τῆς παλαίστρας
τῶν εἰωθότων πίνειν καὶ ῥᾳθυμεῖν μετ᾽ αὐτοῦ γεανίσχων
ἀπῇρεν οἴκαδθ' καὶ μετὰ μικρὸν ἑωρᾶτο τῶν οἰκετῶν
αὐτοῦ δι᾿ ἀγορᾶς ὃ μὲν στεφάνους, φέρων, ὃ δὲ λαμπάδας
ὠνούμενος, ὁ δὲ τοῖς οἰϑισμένοις πᾳρὰ πότον ψάλλειν
καὶ αὐλεῖν γυναίοις διαλεγόμενος. Ταῦτα δ᾽ οἱ κατά-
σχοποι πάντα ὁρῶντες ἐξηπάτηντο ᾿ καὶ πρὸς ἀλλήλους
ἀναγϑλῶντες ἔλεγον" Οὐδὲν ἦν ἄρα τυράννου δειλό-
τερον; δἰ καὶ Νικοκλῆς, τηλιιαύτην πόλιν ἢ ἔχων καὶ το-
σαύτην δύναμιν, ὁ οὀῤῥωδεῖ μειράκιον εἰς ἡδονὰς καὶ πότους
μοϑημερινοὺς τὰ τῆς φυγῆς ἐφόδια καταχρώμενον. “
ΨΙΠ. Οἱ μὲν οὖν οὕτω παραλογισϑέντες ἀπηλλάγη-
σαν. Ὁ δ᾽ Ἄρατος εὐϑὺς μετ᾽ ἄριστην ἐξελϑὼν καὶ
συνάψας πρὸς τὸν Πολυγνώτου πύργον τοῖς στρατιώ-
ταις, εἰς Νεμέαν προῆγεν, ὅπου τὴν πραξιν ἐξέφῃνε
τοῖς πολλοῖς. Τὺ δὲ πρῶτον ὑποσχέσεις τϑ καὶ σαρα-
κλήσεις ἐποιήσατο, καὶ σύνϑημα παραδοὺς » «ἀπόλλωνα
ὑπερδέξιον , προῆγεν ἐπὶ τὴν πόλιν, συμμέτρως τῇ περι-
φυρᾷ τῆς σελήνης ἐπιταχύνων, καὶ πάλιν ἀνιδὶς τὴν πο-
ρείαν, ὥστα τῷ μὲν φωτὶ χρῆσϑαι καϑ' δδὸν, ἤδη δὲ
δνομέγης, πδρὶ τὸν χῆπον εἶναι πλησίον τοῦ τοίχους.
Ἐνταῦϑα Καφησίας ἀπήντησεν αὐτῷ, τῶν μὲν κυναρίων
οὐ κρατήσας, (ἔφϑη γὰρ ἀποπηδήσαντα) τὸν δὲ κηπου-
ρὸν ἐγκεκλοικώς. «ϑύμους δὲ τοὺς πλείστους γενομέ-
γους, καὶ κελθύογτας ἀπαλλάττεσϑαι, παρεϑαῤῥυνεν ὃ
᾿«ρατος, ὡς ἀπάξων, ἂν οἱ κμὕνες ἄγαν ἐνοχλῶσιν αντοῖς.
420 ΡΠΥΤΑΒΟΗΙ
Ἅμα δὲ τοὺς τὰς κλίμακας φέροντας προπέμψας, ὧν
Ἔκδηλος ἡγεῖτο καὶ Μνασίϑεος, αὐτὸς ἐπηκολούϑεε
σχολαίως, ἤδη τῶν κυναρίων ἐντόνως ὑλακτούντων καὶ
᾿συμπαρατρεχόντων τοῖς περὶ τὸν Ἔχδηλον. Οὐ μὴν
ἀλλὰ συνέμιξαν τὸ τῷ τεΐχει, καὶ προσήρεισαν τὰς κλί-
μακας ἀσφαλῶς. ᾿Αναβαινόντων δὲ τῶν πρώτων, ὃ τὴν
ἑωϑινὴν φυλακὴν παραδιδοὺς ἐφώδουθ κώδωνι, καὶ φῶτα
πολλὰ καὶ ϑόρυβος ἦν τῶν ἐπιπορθυομένων. οἱ δ᾽,
ὥσπερ εἶχον, αὐτοῦ πτήξαντες ἐπὶ τῶν κλιμάκων; τού-
τοὺς μὲν οὐ χαλεπῶς ἔλαϑον" ἄλλης δὲ φυλακῆς ἐναντίας
ταύτῃ προσερχομένης, εἰς τὸν ἔσχατον κένδυνον ἤλϑον.
Ὡς δὲ κἀκείνην διέφυγον παρελθοῦσαν, ουθὺς ἀνέβαινον
οἷ πρῶτοι, Μνασίϑεος καὶ Ἔκδηλος" καὶ τὰς ἑκατέρωθεν
ὁδοὺς τοῦ τείχους διαλαβόντες, ἀπέστελλον Τέχνωνα
πρὸς Ἄρατον», ἐπείγεσϑαι κβλϑθύοντες..
ΙΠ. Ἣν δ οὐ πολὺ διάστημα ἀπὸ τοῦ κήπου
πρὸς τὸ τεῖχος κυνὶ τὸν πύργον» ἐν ᾧ κύων μέγας ἐφρού-
ρϑι ϑηρευτικός. Αὐτὸς μὲν οὖν οὐκ ἤσϑετο τὴν ἔφοδον,
δἴτα φύσει νωϑὴς ὧν, δἴτϑ μεϑ' ἡμέραν κατάκοπος
γεγονώς. Τῶν δὲ τοῦ κηπουροῦ κυναρίων κάτωϑεν
ἐχκαλουμένων αὐτὸν, ὑπεφϑέγγδτο τυφλὸν καὶ ἄσημον
τὸ πρῶτον » δἷτα μᾶλλον ἐπέτϑινθ παρερχομένων" καὶ
κατεῖχεν ἤδη πολὺς ὑλαγμὸς τὸ χωρίον, ὥστϑ τὸν " πέραν
φύλακα χραυγῇ μεγάλῃ πυνϑάνεσϑαι τοῦ κυνηγοῦ, πρὸς
τίνα ,Τραχέως. οὕτως ὁ κύων ὑλακτεῖ, καὶ μή τὸ γίνεται
καινότερον. Ὃ δ ἀπὸ τοῦ πύργου πρὸς αὐτὸν ἄντε-
φώνησϑ » μηδὲν εἶναι δεινόν" ἀλλὰ τὸν κύνα πρὸς τὸ φῶς
τῶν τειχοφυλάχων καὶ τὸν ψόφον τοῦ κώδωνος παρω-
᾿ξύνϑαι. Τοῦτο μάλιστα τοὺς Αράτου στρατιώτας
ἐπέῤῥωσαν, οἰομένους, τὸν νυνηγὸν ἐπικρύπτειν, κοιγω-
ἈΒΑΤῦϑ. 19]
»οῦντα τῇ πράξει" εἶναι δὲ πολλοὺς καὶ ἄλλους ἐν τῇ
πόλϑι τοὺς συνεργοῦντας. Οὐ μὴν ἀλλὰ τῷ τεϊΐχϑι
προσβαλόντων,. χαλεπὸς ἣν ὃ κίνδυνος, καὶ μῆκος ἐλάμ-
βανο » τῶν μὲν κλιμάκων κραδαινομένων, [ μὴ καϑ'
ἕνα καὶ σχολαίως ἀγχβαίνοιεν' ἥ δὲ ὥρα κατήπειγεν,
ἤδη φϑεγγομένων ἀλεκτρυόνων, καὶ ὅσον οὕπω τῶν ἐξ
ἀγροῦ τι φέρειν εἰωϑότων πρὸς ἀγορὰν ἐπερχομένων.
Διὸ καὶ σπεύδων ὁ “ρατος ἀνέβαινε, τεσσαράκοντα τῶν
πάντων ἀναβοβηκύτων πρὸ αὑτοῦ" καὶ προσδεξάμενος
ἔτι τῶν κάτωϑεν ὀλίγους, ἐπὶ τὴν οἰκίαν τοῦ τυράννου
καὶ τὸ στρατήγιον ἐπῆλϑεν' ἐνταῦυϑα γὰρ οὗ ἱ μισϑοφόροι
παρενυχκτέρευον. ᾿ἄφνω δ' ἐπιπεσὼν αὐτοῖς, καὶ συλλα-
βὼν ἅπαντας, οὐδένα δ᾽ ἀποκτδίνας, ϑυϑὺς διεπέμπετο
πρὸς τοὺς φίλους, ἀνακαλούμενος ἕκαστον ἀπὲ οἰκίας.
Καὶ συνδραμόντων πανταχόϑεν, ἡμέρα μὲν ὑπέλαμπεν
ἤδη, καὶ τὸ ϑέατρον η» ὄχλου μεστὸν, ἔτι πρὸς τὴν
ἀδηλον ,αἰωρουμένων φήμην. καὶ σαφὲς οὐδὲν εἰδότων
ὑπὲρ τῶν πραττομένων' πρίν γϑ δὴ προελϑὼν ὃ κήρυξ
δἷπεν, ὡς Ἄρατος ὁ Κλεινίου παρακαλδῖ τοὺς πολίτας
ἐπὶ τὴν ἐλουϑερίαν.
ΙΧ. Τότϑ δὴ πιστϑούσαντος ἤκϑιν, ἃ πάλαι προσεδύκων,
ὥρμησαν ἀϑρύοι πρὸς τὰς ϑύρας τοῦ τυράννου πῦρ
ἐπιφέροντες. ἬἪιρϑη δὲ φλὸξ μεγάλη καὶ καταφανὴς
μέχρι Κορίνϑου » τῆς οἰκίας ἀναφϑείσης" ὥστϑ ϑαυμά-
σαγτας τοὺς ἐν Κορϑῳ, παρὰ μικρὸν δρμῆσαι πρὸς
τὴν. ᾿βοήϑειαν. Ὁ μὲν οὖν ἸΝικοκλῆς., ἔλαϑε διά τινων
ὑπονόμων ὑπεχδὺς καὶ ἀποδρὰς ἐκ τῆς πόλεως" οἵ δὲ
στρατιῶται καταπαύσαντες μδτὰ τῶν Σικυωνίων τὸ πῦρ,
διήρπαζον τὴν οἰκίαν. Καὶ οὐδὲ ταῦτ ἐκώλυσεν ὃ
423 ῬΡΙυΤΑΒΟΗΙ
ἥέρατος, τὰ τὸ λοιπὰ χρήματα τῶν τυράννων εἰς μέσον
ἔϑηκδ τοῖς πολίταις. ᾿Απέϑανε δ᾽ οὐδεὶς, οὐδ᾽ ἐτρώϑη
τοπαράπαν τῶν ἐπελϑόντων, οὐδὲ τῶν πολεμίων, ἀλλὰ
καϑαρὰν καὶ ἀϑύυιτον αἵματος ἐμφυλίου τὴν πρᾶξιν ἥ
τύχη διεφύλαξε. Κατήγαγε δὲ φυγάδας, τοὺς μὲν ἐπὶ
ἸΝικοκλέους ἐκπεπτωκότας, ὀγδοήκοντα ,) τοὺς δ᾽ ἐπὶ τῶν
ἔμπροσϑεν τυράννων οὐκ ἐλάττους πεντακοσίων, οἷς
μακρὰ μὲν ἣ πλάνη καὶ ὁμοῦ τι ποντηκονταδτῆς ἐγεγόνει.
Κατελϑόντες δ᾽ οἱ πλεῖστοι πένητος, ὧν κύριοι πρότερον
ἦσαν, ἐπελαμβάνοντο" καὶ βαδίζοντες ἐπὸ τὰ χωρία καὶ
τὰς οἰκίας, δεινὴν ἃ ἀπορίαν, τῷ ᾿ἀράτῳ παρδῖχον ᾽ ἐπιβου-
λουομένην μὲν ἔξωϑεν καὶ φϑονουμένην ὑπ᾽ “Ἱστιγόνου
τὴν πόλιν ὁρῶντι διὰ τὴν ἐλευϑερίαν, ταραττομένην δὲ
ὑφ αὑτῆς καὶ στασιάζουσαν. Ὅϑεν ἐκ τῶν παρόντων
ἄριστα κρίνας, προσέμιξεν αὑτὴν φέρων τοῖς ᾿Αχαιοῖς"
καὶ «ωριεῖς ὄντος, ὑπέδυσαν ἑκουσίως ὄνομα καὶ πολι-
τείαν τὴν ᾿Αχαιῶν, οὔτ᾽ ἀξίωμα λαμπρὸν, οὔτε μεγάλην
ἰσχὺν ἐχόντων τότϑ. Μοιροπολῖιαι γὰρ ἤσαν οἱ πολλοὶ,
καὶ γῆν οὔτθο “φηστὴν, οὔτ᾽ ἀφϑονον ἐχέχτηντο, καὶ ϑα-
λάττῃ προσῴκουν ἀλιμένῳ » τὰ πολλὰ κατὰ ῥαχίας ἐχφδ-
θομένῃ πρὸς τὴν ἤπειρον. Αμὰ μάλιστα δὴ διέδειξαν
οὗτοι τὴν Ἑλληνικὴν ἀλκὴν ἀπρόσμαχον οὖσαν, ὁσάκις
τύχοι κόσμου καὶ συντάξεως ὁμοφρονούσης, καὶ νοῦν
ἔχοντος ἡγεμόνος" οἵ, τῆς μὲν πάλαι τῶν Ἑλλήνων ἀχμῆς
οὐδὲν, ὡς δἰστεῖν, μέρος ὄντεο, ἐν δὲ τῷ τότε μιᾶς ἀξιολό-
γον πόλεως σύμπαντες ὁμοῦ δύναμιν οὐκ ἔχοντες, εὐ-
βονυλίᾳ καὶ ὁμονοίᾳ, καὶ ὅτι τῷ πρώτῳ κατ᾽ ἀρετὴν ἐδύ-
γαντοὸ μὴ φϑονεῖν, ἀλλὰ πείϑεσθαι καὶ ἀκολουϑεῖν, οὐ
μόνον αὑτοὺς ἐν μέσῳ πόλδων καὶ δυνάμθων τηλικούτων
καὶ τυραννίδων διεφύλαξαν ἐλευϑέρους, ἀλλὰ καὶ τῶν
ΑΆΚΑΤΊῦ 8. 443
ἄλλων Ἑλλήνων ὡς πλείστους ἐλευ ϑεροῦντεος καὶ σώζοντες
διετέλουν.
Χ. ων δ᾽ Ἄρατος τῷ τρόπῳ πολιτικὸς μεγαλόφρων,
ἀκριβέστερος εἰς τὰ κοινὰ μᾶλλον τῶν ἰδίων, πριρὸς
μισοτύραννος, ἔχϑρας ὅρῳ καὶ φιλίας ἀδὲ τῷ κοινῷ
συμφέροντι χφώμενος. Ὅϑεν οὐχ οὕτως δοκεῖ γεγονέναι
φίλος ἀκριβῆς, ὡς ἐνϑρὸς εὐγνώμων καὶ πρᾷος, ὑπὸ τῆς
πολιτείας ἐπὶ ἀμφότερα τῷ καιρῷ μεταβαλλόμενος"
ὁμονοίας ἐθνῶν καὶ κοινωνίας πόλεων, καὶ συνεδρίου καὶ
ϑεάτρου μίαν φωνὴν ἀφιέντος, ὡς οὐδενὸς, ἀλλ᾽ ἢ τῶν
καλῶν, ἐραστής" πολέμῳ καὶ ἀγῶνι χρήσασϑαι φανερῶς
ἀϑαρσὴς καὶ δύσελπις, κλέψαι δὲ πράγματα , καὶ
συσκευάσασϑαι κρύφα πόλεις καὶ τυράγγους ἐπιβουλό-
τατος. Διὸ καὶ πολλὰ τῶν ἀνδλπίστων κατορϑώσας,
ἐν οἷς ἐτόλμησεν, οὐκ ἐλάττονα δοκεῖ τῶν δυνατῶν ἐγκα-
ταλιπεῖν δι᾿ δυλάβειαν. Οὐ γὰρ μόνον ὡς ἔοικβ, ϑηρίων
τινῶν ὄψοις, ἐνθργοὶ διὰ σκότους οὐσαι, μεϑ' ἡμέραν
ἀποτυφλοῦνται ᾽ ξηρότητι καὶ λεπτότητι τῆς περὶ τὸν
ὀφϑαλμὸν ὑγρότητος, μὴ φερούσης τὴν πρὸς τὸ φῶς
σύγκρασιν, ἀλλὰ καὶ δεινότης τις ἐστὶν ἀνϑρώπου καὶ
σύνεσις ἐν τοῖς ὑπαίϑροις καὶ διακεκηρυγμένοις εὐτά-
ρακτος φύσει, πρὸς δὲ τὰς ἐπικρύφους καὶ λαϑραίους
ἀναϑαρσοῦσα πράξεις. Τὴν δὲ τοιαύτην ἀνωμαλίαν
ἔνδεια λόγου φιλοσόφου πϑρὶ τὰς εὐφυΐας ἀπεργάζεται,
τὴν ἀρδτὴν, ὥσπερ καρπὸν αὐτοφυῆ καὶ ἀγθώς τον; ἐκ-
φέρουσα δίχα τῆς ἐπιστήμης. Ταῦτα μὲν οὖν ἐξεταζέ-
σϑω τοῖς παραδείγμασιν.
ΧΙ. Ὁ δ᾽ άρατος, ἐπεὶ κατέμιξε τοῖς ᾿Αχαιοὶς ἑαυτὸν
καὶ τὴν πόλιν, ἐν τοῖς ἱππεῦσι στρατϑυόμενος ᾿ ἠγαπᾶτο
δι εὐπείϑειαν ὑπὸ τῶν ἀρχόντων, ὅτι, καίπερ συμβολὰς
434 ῬΙΤΑΈΆΈΟΘΗΙ
τῷ κοινῷ μεγάλας δεδωκὼς, τὴν ἑαυτοῦ δόξαν καὶ τὴν
τῆς πατρίδος δύναμιν, ὡς ἑνὲ τῶν ἐπιτυχόντων, χρῆσϑαι
παρεῖχεν αὑτῷ τὸν ἀεὶ στρατηγοῦντα τῶν ᾿Αχαιῶν" εἶτϑ
“υμαῖος, εἴτ Τριτοὺς, εἴτ μικροτέρας τινὸς ὧν τύχοι
πόλοως. ἯΚΕ δ᾽ αὐτῷ καὶ χρημάτων δωρεὰ παρὰ τοῦ
βασιλέως, πέντϑ καὶ εἴκοσι τάλαντα. Ταῦτ ἔλαβο μὲν
δ" Ἄρατος, λαβὼν δὲ τοῖς ἑαυτοῦ πολίταις ἐπέδωκεν ἀπο-
ρουμιένοις εἷς τὸ τἄλλα καὶ λύτρωσιν αἰχμαλώτων.
ΧΙΙ. Ἐπεὶ δ᾽ οἱ φυγάδες ἦσαν ἀπαρηγόρητοι » τοῖς
ἔχουσι τὰς κτήσεις ἐνοχλοῦντος, ἢ τὸ πόλις ἐχινδύνουδν
ἀνάστατος γενέσϑαι, μίαν δρῶν ἀπίδα τὴν τολεμαΐου
φιλανϑρωπίαν, ὥρμησεν ἐκπλεῦσαι καὶ δεηϑῆναι τοῦ
βασιλέως, ὅπως αὐτῷ χρήματα συμβάληται πρὸς τὰς
διαλύσεις. ᾿Ανήχϑὴ μὲν οὖν ἀπὸ Μεϑώνης ὑπὲρ Μα-
λέας, ὡς τῷ διὰ πόρου δρόμῳ χρησόμενος. Πρὸς δὲ
μέγα πνρῦμα καὶ πολλὴν ϑάλασσαν ἐκ πελάγους κατιοῦ-
σαν ἐνδόντος τοῦ κυβερνήτου, παραφερόμενος μόλις
ἥψατο τῆς ᾿Αδρίας » πολεμίας οὔσης. Ἐκρατεῖτο γὰρ
ὑπ᾽ ᾿Αντιγόνου, καὶ φυλακὴν δἶχεν" ἣν φϑᾶσας ἀπέβη,
καὶ τὴν ναῦν καταλιπὼν, ἀπεχώρησθ μακρὰν ἀπὸ 9α-
λάσσης, ἔχων ἕνα τῶν φίλων σὺν αὑτῷ, Τιμάνϑην. Καὶ
καταβαλόντες ἑαυτοὺς εἷς τινα τόπον ὕλης γέμοντα,
χαλεπῶς ἐνυκτέρενον. Ὀλίγῳ δ᾽ ὁ ὕστερον ὃ φρούραρχος
ἐπολϑὼν, καὶ ζητῶν τὸν Ἄρατον, ὑπὸ τῶν ϑεραπόντων
ἐξηπατήϑη τῶν ἐκείνου, δεδιδαγμένων. λέγειν, ὡς οὐϑὺς
ἀποδρὰς εἰς Εὔβοιαν ἐξέπλευσθ. Τὰ μέντοι κομιζό-
ἕδνα, καὶ τὴν γαῦν, καὶ τοὺς ϑεράποντας ἀπόφηνϑ πο-
λέμια, καὶ κατέσχε. Μετὰ δ᾽ ἡμέρας οὗ πολλὰς ἐν
ἀπόροις ὄντι τῷ Ἀράτῳ γίνοταί τις εὐτυχία “Ῥωμαϊκῆς
γϑὼς παραβαλούσης κατὰ τὸν τόπον, ἐν ὦ τὰ μὲν ἐπὶ
ΑἈΒΑΤΌῦϑ. 428
σκχοπὴν ἀνιὼν, τὰ δὲ κρυπτόμενος διῆγεν. Ἔπλει μὲν
οὐν ἢ ναῦς εἰς Συρίαν. Ἐπέβη δὲ πείσας τὸν ναύχληρον
ἄχρι Καρίας διακομισϑῆναι" καὶ διεκομίσϑη, κινδύροις.
αὐὖϑις οὐκ ἐλάττοσι χρησάμενος κατὰ ϑάλατταν. Ἔκ
δὲ Καρίας χρόνῳ πολλῷ ποραιωϑεὶς εἰς Δἴγυπτον, αὖ-
τόϑεν τὸ τῷ βασιλεῖ διακειμένῳ πρὺς αὐτὸν οἰκοίως ἐνό-
τυχϑ, καὶ τοϑεραπουμένῳ γραφαῖς καὶ πίναξιν ἃ ἀπὸ τῆς
Ἑλλάδος" ἐν οἷς "ρίσιν ἢ ἔχων οὐκ ἄμουσον ὃ “Ἄρατος,
ἀεὶ τι τῶν τεχνικῶν καὶ ποριττῶν, ἢ μάλιστα δὲ Παμφίλον
καὶ Μελάνϑου, συνάγων καὶ κτώμενος ἀπέστολλεν. .
ΧΙΗ. Ἔνϑει γὰρ ἔτι δόξα τῆς Σικυωνίας μούσης
ϑοθιὸ χφηστογραφίας, ὡς μόνης ἀδιάφϑορον ἐχούσης τὸ
φαλόν' ὥστο καὶ Απαλλὴν ἐχεῖνον ἤδη ϑαυμαζόμενον
ἀφικέσθαι καὶ συγγενέσϑαι τοῖς ἀνδράσιν ἐπὶ ταλάντῳ,
τῆς δόξης μᾶλλον, ἢ τῆς τέχνης, δεόμενον μεταλαβεῖν.
““:ὸ τὰς μὲν ἄλλας δἰχύνας τῶν τυράννων ἀνεῖλεν εὐϑὺς
Θϑ Ἄρατος, ὅτθ τὴν πόλιν ἠλευϑέρωσε' πϑρὲὶ δὲ τῆς
᾿“Αριστράτου τοῦ κατὰ Φίλιπιπον ἀχμάσαντος ἐβουλού-
σατο πολὼν χρόνον. Ἐγράφη μὲν γὰρ ὑπὸ πάντων τῶν
περὶ τὸν Μέλανθον ἅρματι »ικηφόρῳ παρεστὼς ὃ ᾿Αρί-
τρατος, «Ἱπελλοῦ συνοφαψαμένου τῆς γραφῆς, ὡς Πολέ-
μῶν, ὃ περιηγητὴς; ἱστόρηκεν. ἣν δὲ τὸ ἔργον ἀξιο-
ϑέατον » ὥστε κάμπτοσϑαι τὸν Ἄρατον ὑπὸ τῆς τέχνης,
αὐϑίς τὸ μίσει τῷ πρὸς τοὺς τυράννους ἐξαγόμενον, κΒ8-
λούειν καϑαιρεῖν. Τὸν οὖν ζωγράφον, Ἰγβάλκη , φίλον
ὄντα τοῦ ᾿ἄράτον, παραντοῖσϑαί φασι, καὶ δακρύειν"
ὡς δ᾽ οὐκ ἔπειθεν, εἰπεῖν, ὅτι τοῖς τυράννοις πολεμητέον,
οὗ τοῖς τῶν τυράννω».. »Εάσωμεν οὖν τὸ ἅρμα καὶ τὴν
γίχην» αὐτὸν δέ σοι παρέξω τὸν “4φίστρατον γὼ παρα-
χωροῦγχτα τοῦ πίνακος." Ἐπιτρόψαντος ουν τοῦ “Αρά-
120 ΡΠ ΠΓΑΒΟΙΠΙΙ
του, διήλθιψον ὃ Νεάλκης τὸν “Αρίστρατον" εἰς δὲ τὴν
χώραν φοίνικα μόνον ἐνέγραψεν, ἄλλο δ᾽ οὐδὲν ἐτόλμησϑ
παραβαλεῖν». Τοὺς δὲ πόδας ἐξαλοιφομένου τοῦ 4ρι-
στράτου διαλαϑ εἴν ὑπὸ τὸ ἄρμα λέγουσιν. Ἔχ τὸ δὴ
τούτων ὃ “Ἄρατος ἠγαπᾶτο, καὶ διδοὺς πεῖραν» ἔτι
μᾶλλον ἥψατο. τοῦ βασιλέως, καὶ ὶ δωρεὰν ἔλαβε τῇ πόλϑι
πεντήκοντα καὶ ἑκατὸν τάλαντα. Καὶ τούτων τοσσαρά-
κοντα μὲν δύϑὺς μ5ϑ᾽ ἑαυτοῦ κομίζων εἰς Πδλοπόννησον
κατῇρε, τὰ δὲ λοιπὰ διδλὼν εἰς δόσεις ὁ βασιλεὺς ὕστερον
κατὰ μέρος ἀπέστειλον.
χιν. Ὧν μὲν οὖν μέγα καὶ τὸ χρήματα τοσαῦτα
πορίσαι τοῖς πολίταις, ὅσων σμικρὸν μέρος ἄλλοι στρα-
τηγοὶ καὶ δημαγωγοὶ λαμβάνοντες παρὰ βασιλέων, ηδί-
κουν καὶ κατεδουλοῦντο καὶ προέπινον αὐτοῖς τὰς πατρῖ-
δας" μείζων δ᾽ ἥ διὰ τῶν χρημάτων τούτων κατασκονα-
σϑεῖσα τοῖς μὲν ἀπόροις πρὸς τοὺς πλουσίους διάλυσις
καὶ ὁμόνοια » τῷ δὲ δήμῳ παντὶ σωτηρία καὶ ἀσφάλεια;
ϑαυμαστὴ δ᾽ ἡ τοῦ ἀνδρὸς ἐν δυνάμει τοσαύτῃ μετριό-
της. ᾿Αποδοιχϑεὶς γὰρ αὐτοχράτωρ διαλλακτὴς καὶ
κύριος ὅλως ἐπὶ τὰς φυγαδικὰς οἰκονομίας μόνος οὐχ
ὑπέμεινεν, αλλὰ πεντεκαίδεκα τῶν πολιτῶν προσκατέλδξεον
δαυτῷ, μεϑ' ὧν πόνῳ πολλῷ καὶ μογάλαις πραγματοίαις
κατειργάσατο καὶ συνήρμοσϑ φιλίαν καὶ εἰρήνην τοῖς
πολίταις. Ἐφ᾿ οἷς οὐ μόνον κοινῇ σύμπαντες οὗ πολῖται
τιμὰς ἀπόδοσαν αὐτῷ προπούσας,. ἀλλὰ καὶ κατ᾽ ἰδίαν
οὗ φυγάδες » . δίκόναι χαλκῆν ἀναστήσαντες, ἐπέγραψαν
τόδϑ τὸ ἐλεγ οἷον."
«Βουλαὶ μὲν καὶ ἀ6ϑλα, καὶ ἁ πϑρὶ Ἑλλάδος ἀλκὰ
Τοῦδ᾽ ἀνδρὸς στάλαις πλάϑεται Ἡρακλέους"
ἄμμες δ᾽ εἰκόν, ὑέρατε, τεὰν, νόστοιο τυχόντες,
ΑΒΑΤΌῦϑδ. 121
Στάσαμεν, ἀντ᾽ ἀρετᾶς ἠδὲ δικαιοσύνας,
Σωτῆρος, σωτῆρσι ϑεοῖς, ὃ ὅτι πατρίδι τᾷ σᾷ
Δαίμον᾽ ἴσον, ϑείαν τ᾽ ὦπασας εὐνομέαν.
Χν. Ταῦτα διαπραξάμενος δ ρατος ᾿ τοῦ μὲν
πολιτικοῦ φϑόνου μδίζων ἐγεγόνϑι διὰ τὰς χάριτας"
᾿ΑΔ»τίγονος δ᾽, ὃ βασιλους, ἀνιώμενος, ἐπ᾽. αὐτῷ, καὶ
βουλόμενος ἢ ῆ μϑτάγοιν ὅλως τῇ φιλίᾳ πρὸς αὑτὸν, ἢ δια.
βάλλειν πρὸς τὸν Πτολεμαῖον, ἄλλας τὸ φιλανϑρωπίας
ἐνεδείκνυτο μὴ πᾶννυν προσιεμένῳ, καὶ ϑύων ϑεοῖς ἐν
Κ ορίνϑῳ, μερίδας εἰς Σικυῶνα τῷ ᾿ἀράτῳ διέπεμπε.
Καὶ παρὰ τὸ δεῖπνον, ἑστιωμένων σολλὼν, εἰς μέσον
φϑεγξάμενος, " Ὥιμην, ἔφη, τὸν Σικυώνιον τοῦτον
»βαγίσκον ἐλοευϑέριον δἶναι τῇ φύσει μόνον καὶ φιλοπο-
λίτην" ὃ δὲ καὶ βίων ἔοικε καὶ πραγμάτων βασιλικῶν
ἱκανὸς εἶναι κριτής. Πρότερον γὰρ ἡμᾶς ὑπορθώρα͵
ταῖς ἐλπίσιν ἔξω βλέπων, καὶ τὸν Αἰγύπτιον ἐθαύμαζε
πλοῦτον, ἐλέφαντας καὶ στόλους καὶ αὐλὰς ἀκούων" γυνὶ
δ᾽ ὑπὸ σκηνὴν ἑωρακὼς πάντα τὰ ἐκοῖ πράγματα τρα-
γῳδίαν ὄντα καὶ σκηνογραφίαν,. ϑλος ἢ ἡμῖν προσκεχώρη-
χϑν. Αὐτός τ οὖν ἀποδέχομαι τὸ μειράκιον, ἐγνωχὼς
εἰς ἅπαντα ρῆσϑαι, καὶ ὑμᾶς. ἀξιῶ φίλον νομίζειν."
Τούτους τοὺς λύγους ὑπόϑεσιν λαβόντες οὗ φϑονεροὶ
καὶ κακοήϑεις, διημελλῶντο ταῖς ἐπιστολαῖς ἀλλη-
λοις, πολλὰ καὶ δυσχδρῆ κατὰ τοῦ ᾿Αράτου τῷ Πτο-
λεμαίῳ γράφοντες, ὥστο χκῴκοῖνον ἐγκαλοῦντα πέμεψαι.
Ταῖς μὲν οὐν περιμαχήτοις καὶ “διαπύροις τοξενομέναις
ἔρωσι φιλέαις βασιλέων καὶ τυράννων τ τοσοῦτον προσῆν
φϑόνου καὶ ὶ κακοηϑείας.
χνι. Ὁ δ᾽ Ἄρατος, αἱρεϑεὶς στρατηγὸς τὸ πρῶτον
ὑπὸ τῶν ᾿Ἰχαιῶν, τὴν μὲν ἀντιπέρας «ἀοκρίδα καὶ Κα-
[28 ῬΙυΤΑΒΟΗΙ
λυδωνίαν ἐπόρϑησδ' Βοιωτοῖς δὲ μοτὰ μυρίων στρα-
τιωτῶν βοηϑῶν, ὕστέρησϑ τῆς μάχης, ἣν ὑπ᾽ Αἰτωλῶν
πϑρὶ Χαιρώνειαν ἡττήϑησαν, ᾿Αβοιωκρίτου τᾶν τοὺ Βοιω-
τάρχου, καὶ χιλίων σὺν αὐτῷ πεσόντων. ᾿Ενιαυτῷ δ᾽
ὕστερον, αὖϑις στρατηγῶν, ἐνίστατο τὴν περὶ τὸν ,Ακρο-
κόρινϑον πρᾶξιν, οὐ Σιχυωνίων, οὐδ᾽ ᾿Αχαιῶν, κηδόμενος,
ἀλλὰ κοινήν τινα τῆς Ἑλλάδος ὅλης τυραννίδα, τὴν Μα-
κδδόνων φρουρὰν, ἐκδῖϑεν. ἐξελάσαι διανοούμενος. Χα-
ρης μὲν γὰρ, ὃ ᾿Αϑηναῖος, ἔ ἔν τινι μάχῃ πρὸς τοὺς βασι-
λέως στρατηγοὺς εὐτυχήσας, ἔγραψο τῷ δήμῳ τῶν ᾿Α(ϑη-
ναίων, ὡς »ενικήκοι τῆς ἐν Μ [αραϑῶνι μάχης ἀδελφήν.
Ταύτην δὲ τὴν πρᾶξιν οὐχ ἂν ἁμάρτοι τις ἀδελφὴν προσ-
διπὼν τῆς Ἰολοπίδον, τοῦ Θηβαίον, καὶ Θρασυβούλου,
τοῦ ᾿Αϑηναίου, τυραννοκτονίας" πλὴν ὅτε τῷ μὴ πρὸς
Ἕλληνας, ἀλλ ἐπακτὸν ἀρχὴν γεγονέναι καὶ ἀλλόφυλον,
αὑτὴ διήνεγκαν. Ὁ μὲν γὰρ ᾿Ισϑμὸς, , ἐμφράσσων τὰς
ϑαλάσσας, εἰς ταὐτὸ συνάγει τῷ τόπῳ καὶ συνάπτει
τὴν ἤπειρον ἡμῶν" ὁ. δ᾽ ᾿ἀκροκόρινϑος, ὑψηλὸν ὄρος ἐκ
μέσης ἀναποφυκὼς τῆς Ἑλλάδος, ὅταν λάβῃ φρουρὰν,
ἐνίσταται καὶ ἀποκόπειδι τὴν ἐντὸς ᾿Ισϑμοῦ. πᾶσαν ἐπι-
μιξιῶν τὸ καὶ παρόδων καὶ στρατοιῶν, ἐργασίας τα κατὰ
γῆν καὶ κατὰ ϑάλατταν" καὶ ἕνα κύριον ποιδῖ τὸν ἄρ-
χοντα, καὶ κατέχοντα φρουρᾷ τὸ χωρίον" ὥστε μὴ παί-
ζοντα δοκεῖν τὸν »βώτορον Φίλιππον, ἀλλ᾽ ἀληϑῶς,
ἑκάστοτε πέδας τῆς Ἑλλάδος τὴν Κορινθίων πόλιν προσ-
αγορθύειν. Πᾶσι μὸ ᾿οὺν πϑδριμάχητος ἦν ὃ τόπος,
ἀεὶ δὲ βασιλοῦσι καὶ δυνάσταις.
Χνι. Ἢ δ᾽ ᾿Αντιγόνου σπονδὴ πϑρὲ αὐτὸν οὐδὲν
ἀπόλιπτο πᾶάϑει᾽ τῶν ἐμμανεστάτων ἐφώτων" ἀλλ᾽ ὅλος
ἀνήρτητο ταῖς φροντίσιν, ὅπως ἀφαιρήσεται δόλῳ τοὺς
ἈΒΑΤΊ 5. 129
ἔχοντας, ἐπεὶ φανερῶς ἣν ἥ ἐπιχείρησις ἀνέλστιστος.
᾿Αλεξανῦρου γάρ, ὑφ᾽ ὃν τὸ χωρίον ἥν» ἀποϑανόντος,
ὡς λέγεται, φαρμάκοις ὁπ αὐτοῦ, γικαίας δὲ, τῆς
ἐκδίνου γυναικὸς, ἐπὶ τῶν πραγμάτων γενομένης, κα
φυλαττούσης τὸν “Ἰχροκόρινϑον » δυϑὺς ὑποπέμπων
“ημήτριον, τὸν υἷον, αὐτῇ, καὶ γλυκδίας ἐλπίδας ἐνδιδοὺς
γάμων βασιλυιῶν καὶ συμβιώσεως πρὸς οὐχ ἀηδὲς
ἐντυχεῖν γυναικὶ πρεσβυτέρᾳ μειράκιον, αὐτὴν μὲν ἡρήκδι,
τῷ παιδὶ χφησάμενος ὥσπερ ἄλλῳ τινὶ τῶν δελδασμάτων
ἐπ᾽ αὐτῇ" τὸν δὲ τόπον οὐ προϊδομένης, αλλ᾽ ἐγκρατῶς
φυλαττούσης, ἀμελεῖν προσποιούμϑνος, ἔϑυε γάμους
αὐτῶν ἐν Κορίνθῳ, : καὶ ϑέας ἐποτέλδι, καὶ πότους συνῆγϑ
καϑ' ἡμέραν, ὡς ἂν τις μάλιστα παίξειν. καὶ σχολάξοιν
τὴν διάνοιαν ὧφ ἡδονῆς καὶ ὶ φιλοφροσύνης ἃ ἀφεσιώς. Ἐπεὶ
δὲ καιρὸς ἣν; ἄδοντος ᾿“μοιβέως ἐν τῷ ϑεάτρῳ. , παρέ-
πομπϑ τὴν Νίκαιαν αὐτὸς ἐπὶ τὴν ϑέαν ἐν φορείῳ ἈδΧΟ-
σμημένῳ βασιλικῶς, ἀγαλλομένην Τϑ τῇ τιμῇ καὶ ποῤῥω-
τάτω τοῦ μέλλοντος οὖσαν. Τονόμενος δὲ τῆς ὁδοῦ
κατὰ τὴν ἐκτροπὴν τὴν ἄνω φέρουσαν, ἐκδίνην μὲν ἐκέ-
λουσθ προάγειν εἰς τὸ ϑέατρον, αὐτὸς δὲ Ζαίροιν μὲν
“Αμοιβέα, χαίρειν δὲ τοὺς γάμους ἐάσας, ἀγῇει πρὸς τὸν
᾿Αἀκροκόρινϑον, ἁμιλλώμενος παρ᾽ ἡλικίαν" καὶ κακλθισμέ-
γὴν τὴν πύλην δὐρὼν, ἔκοπτα τῇ βακτηρίᾳ, κολούων ἀνοΐ»
γεν. Οἷ δ᾽ ἔνδον ἀνέῳξαν καταπλαγέντες. Οὕτω δὲ
τοῦ τόπου χρατήσας, οὔ κατέσχον αὑτὸν, ἀλλ ἔπινϑ παΐί-
ζων ὑπὸ χαρᾶς ἐν τοῖς στενωποῖς, καὶ δι᾽ ἀγορᾶς, αἷ-
λητρίδας ἔχων, καὶ στεφάνους περιπϑίμονος» ἀνὴρ γέρων,
καὶ τηλικαύταις πραγμάτων μεταβολαῖς κεχρημένος, ἐκώ-
μαξϑ, δοξιούμενος καὶ προσαγορούων τοὺς ἀπαντῶντας.
Οντως ἄρα καὶ λύπης καὶ φόβου μᾶλλον ἐξίστησι καὶ
Ρυυτ. ΙΧ. ἱ
430 ῬΡΙΤΑΆΟΘΗΙ
σάλον παρέχϑι τῇ ψυχῇ τὸ χαΐρϑιν ἄνευ λογισμοῦ παρα-.
γινόμενον.
ΧΥΗΙ. ᾿4λλὰ γὰρ “Αντίγονος μὲν, ὥσπϑρ εἰρηται,
χτησάμϑνος τὸν ᾿ἀκροκόρινϑον, ἐφύλαττο μετὰ τῶν
ἄλλων, οἷς ἐπίστουδ μάλιστα, καὶ Περσαῖον ἐπιστήσας
ἄρχοντα, τὸν φιλόσοφον. Ὃ δ᾽ ἼἌρατος, ἔτι μὲν καὶ
᾿Αλεξάνδρου ζῶντος » ἐπεχείρησε τῇ πράξει" γενομένης δὲ
συμμαχίας τοῖς «Ἀχαιοῖς πρὸς τὸν ᾿Αλέξανδρον, ἐπαύ-
σατο. Τύτο δ᾽ αὖϑις ἐξ ὑπαρχῆς ἑτέραν ἔλαβϑ τῆς
πράξεως ὑπόϑεσιν τοιαύτην. Ἦσαν ἐν Κορίνϑῳ τέσ-
σαρᾶς ἀδελφοὶ, Σύροι τὸ γένος, ὧν εἷς, ὄνομα Διοκλῆς, ἐν
τῷ φρουρίῳ μισϑοφορῶν. διέτριβεν. Οἱ δὲ τροῖς κλέψα»-
τῆς βασιλικὸν χρυσίον ᾽ ἦλθον δὶς Σικυῶνα πρὸς «Αἰγίαν,
τινὰ τραπεξίτην , ᾧ διὰ τὴν ἐργασίαν ὃ 0 “Ἄρατος ἐχρῆτο.
Καὶ μέρος μὸ εὐθὺς διέϑεντο τοῦ χρυσίον, τὸ δὲ
λοιπὸν εἷς αὐτῶν, Ἐργῖνος, ἐπιφοιτῶν ἡ ἡσυχῇ ἢ κατήλλαττεν.
Ἔκ δὲ τούτου γενύμενος τῷ Αἰγίῳ συνήϑης. » καὶ προα-
χϑεὶς οἷς λόγον ὑτὲ αὐτοῦ πρὶ τῆς φρουρᾶς, ἔφη. πρὸς
τὸν ἀδελφὸν, ἀναβαίνων πρὸς τὸ κρημνῶδες, ἐντομὴν
καϑοωρακέναι πλαγίαν , ἄγουσαν » ἢ χϑαμαλώτατον
ἐπῳχοδόμηται τῷ φρϑυρίῳ τὸ ,Τεῖχος. Προσπαίξαντος
δ᾽ αὐτῷ τοῦ Αἰγίου, καὶ εἰπόντος" νδῖτ' ᾿ ὦ βέλτιστε,
διὰ σμικρὸν οὕτω χρυσίον ἀνασπᾶτε τὰς βασιλικὰς
πράξεις ᾽ δυνάμενοι, μίαν ὥφαν πολλῶν ἀποδύαϑαι χρη-
μάτων; ἢ γὰρ οὐχὶ καὶ τοιχωρύχοις καὶ προδόταις
ἁλοῦσιν ἅπαξ ἀποθανεῖν ὑπάρχῃ; γελάσας ὃ ὃ Ἐργῖνος,
τότϑ μὲν ὡμολόγησεν, ἀπαοποιρᾶσϑαι τρῦ Διοκλέους"
τοῖς γὰρ ἄλλοις ἀδελφοῖς μὴ πάχν τι σεστεύει»" ὀλίγαις
δ᾽ ὕστερον ἡ ἡμέραις ἐπανελθὼν, συντίϑοται τὸν “ἄρατον
ἄξειν πρὸς τὸ τεῖχος, ὅπου τὸ ὕψος οὐ μεῖζον ἣν
ΑΒΑΤῦδ. 13,
πεντεκαίδεκα ποδῶν, καὶ τἄλλα συμπράξειν μετὰ τοῦ
Διοκλέους.
ΧΙΧ. Ὁ δ Ἄρατος ἐιείνοις μὲν ἑξήκοντα τάλαντα
δώσϑιν κατορθώσας ὡμολόγησεν" ἣν δ᾽ ἀποτύχῃ» σωθῇ
δὲ μετ᾽ ἐχίνων, οἰκίαν ἑχατέρῳ καὶ τάλαντον. Ἐπεὶ δ᾽
ἔδει παρὰ τῷ Αἰγίᾳ τὰ ἑξήκοντα τάλαντα κεῖσϑαι τοῖς
περὶ τὸν Ἐργῖνον, ὃ δ᾽ 'άρατος οὔτ᾽ αὐτὸς εἶχεν, οὐτ᾽
ἐβούλετο δαγϑιζόμενος αἴσϑησιν ὅτέρῳ τῆς πράξεως πα-
θασχοῖν, λαβὼν τῶν ἐκπωμάτων τὰ πολλὰ καὶ τὰ χρυσία
τῆς γυναικὸς. ν ὑπέϑηχϑ τῷ Αἰγίᾳ πρὸς τὸ ἀργύριον.
ὋὉ δ᾽ οὕτως ἄρα ἐπῆρτο τῇ ψυχῇ ᾿ καὶ τοσοῦτον ἔρωτα
τῶν καλῶν πράξεων εἶχον, ὥστο τὸν Φωχίωνα καὶ τὸν
Ἐπαμεινώνδαν ἐπιστάμενος Ἑλλήνων δικαιοτάτους καὶ
χρατίστους γεγονέναι δοκοῦντας ἐπὸ τῷ διώσασϑαι δω-
ρεὰς μεγάλας καὶ μὴ προέσϑαι χρημάτων τὸ καλὸν,
αὐτὸς εἰς ταῦτα ϑαπανᾶσϑαι κρύφα » καὶ προϑισφέρϑιν,
ἐν οἷς ἐκινδύνδυδ μόνος ὑπὲρ πάντων, οὐδ᾽ εἰδότων τὰ
πραττύμενα, ἡρεῖτο. Τίς γὰρ οὐκ ἂν ϑαυμάσειδ καὶ
συναγωνίσαιτο ἔτε γὺν τῇ μεγαλοψυχίᾳ τοῦ ἀνδρὸς,
ὠνουμένον χρημάτων τοσούτων κίνδυνον τηλοίοῦτον, καὶ
τὰ τιμιώτατα δοκοῦντα τῶν κτημάτων ὑποτιϑέντος,
ὁπῶς παρϑισαχϑεὺς νυχτὸς εἰς τοὺς πολεμίους, διαγω-
γίσηται πϑρὶ τῆς ψυχῆς, ῥέων λαβὼν τὴν ἐλπίδα τοῦ
καλοῦ παρ αὐτῶν, ἄλλο δ᾽ οὐδέν
ΧΧ. Οὖσαν δὲ καϑ' αὐτὴν ἐπισφαλῆ τὴν πράξιν
ἐτισφαλοστέραν ὀτοίησεν ἁμαρτία τις εὐθὺς ἐν ἀρχῇ
συμβᾶσα δὲ ἄγνοιαν. Ὁ γὰρ οἰκέτης τοῦ «Αράτου,
Τέχνων, ἐπόμῳφϑη μὲν, ὡς μετὰ τοῦ 4ποκλέους κατα-
σκοψόμενος τὸ τοῖχος" οὕπω δ' ἦ ἥν τῷ Διοκλεῖ πρότερον
ἐντετυχηκὼς κατ᾽ ὄψιν, ἀλλὰ τὴν μορφὴν αὐτοῦ καὶ τὸ
Δ
432 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
εἶδος δοκῶν κατέχοι», ἐξ ὧν ὃ Βργῖνος ἐπεσήμῃνεν, οὐ-
λοκόμην, καὶ μελάγχρουν; καὶ ἀγένειον. Ελϑὼν οὐν,
ὅπου συνετέτακτο, τὸν Ἐργῖνον , ὡς ἀφιξόμενον μϑτὰ
τοῦ Διοκλέον, ἀνέμοενδ πρὸ τῆς πόλδως, πρὸ τοῦ καλου-
μένου Ὄρνιϑος. Ἐν δὲ τούτῳ πρῶτος ἀδελφὸς Ἐργίνου
καὶ Διοκλέους, ὄνομα Διονύσιος, οὐ συνδιδὼς τὴν πρᾶξιν,
οὐδὲ κοινωνῶν, ὁμοῖος δὲ τῷ Διοκλεῖ, προσήδι κατὰ
τύχην. ὋὉ δὲ Τέχνων πρὸς τὰ σημεῖα τῆς “μορφῆς τῇ
ὁμοιότητι κινηϑεὶς, ἠρώτησε τὸν ἄνϑρωπον, δἴ' τι συμβό-
λαιον αὐτοῦ πρὸς Ἐργῖνον δἷἴη. Φήσαντος δ᾽, ἀδελφὸν
ϑῖναι, παντάπασιν ὃ Τέχνων ἐπείσϑη τῷ “Διοκλεῖ δια-
λέγεσϑαι" καὶ μήτε τοὔνομα πυϑόμενος, μήτ᾽ ἄλλο
μηδὲν προσμείνας τεχμήριον, ἐμβάλλει τὸ τὴν δεξιὰν
αὐτῷ, καὶ περὶ τῶν συγκδιμένων πρὸς τὸν Ἔργῖνον ἐλάλει,
κἀκεῖνον ἀγέκρινδν. Ὁ δὲ δεξάμενος ᾿αὐτοῦ τὴν ἅμαρ-
τίαν πανούργως, ὡμολόγει " τὸ πᾶντα, καὶ πρὸς τὴν πόλιν
ἀναστρέψας, ὑπῆγεν ἀνυπόπτως διαλεγόμενος. Ἤδη δὲ
σιλησίον ὄντος αὐτοῦ, καὶ μέλλοντος" ὅσον οὕπω τὸν.
Τέχνωνα διαλαμβάνειν, ἀπὸ τύχης αν πάλιν ὃ Ἐργῖνος
αὐτοῖς. ἀπήντησεν. ἰσϑόμενος δὲ τὴν ἀπάτην καὶ τὸν
κίνδυνον, διὰ »ϑύματης ἐδήλωσε τῷ Τέχνωνι φϑύγϑιν" καὶ
ἀποπηδήσαντες ἀμφότεροι ᾿ δρόμῳ πρὸς τὸν “ἥρατον
ἀπεσώϑησα». Οὐ μὴν ἀπέχαμϑ τιῶς ἐλπίσιν ἐκεῖνος, ἀλλ᾽
ἔπομψεν εὐθὺς τὸν Εργῖνον χρυσίον τὸ τῷ “4:ονυσέῳ
κομίζοντα καὶ. δεησόμενον αὐτοῦ σιωπᾷν. Ὁ δὲ καὶ
ταῦτ᾽ ἐποίησα, καὶ τὸν Διονύσιον ἄγων μεϑ' ἑαντοῦ
πρὸς τὸν Ἄρατον ἤλϑεν, Ἠλθϑόντα ΄. αὐτὸν οὐκέει
διῆκαν, ἀλλὰ δήσαντες ἀρύλαττον ἐν οὐκίφκῳ κατακθ-
κλοισμένον᾽ αὐτοὶ δὲ παρεσκδυάξοντο πρὸς τὴν ἐγεί-
ϑόσιν.
ΑΒΑΤυδ. 133
ἼΧΧΙ. Ἐποὶ δ᾽ ἦν ἕτοιμα πάντα, τὴν μὲν ἄλλην
δύναμιν ἐκέλουσεαν ἐπὶ τῶν ὅπλων νυκτορδύδιν" ἀναλαβὼν
δὲ λογάδας τετρακοσίους, οὐδ᾽ αὐτοὺς δἰδότας. τὰ
πιραττύμενα, πλὴν ὀλίγων, ἦγϑ πρὸς τὰς πύλας παρὰ τὸ
Ἡραῖον. Ἂν δὲ τοῦ ἔτους ἡ περὶ ϑέρος ἀκμάζον ὦ ὥρα,
τοῦ δὲ μηνὸς πανσέληνος" ἡ δὲ γὺξ ἀνέφελος καὶ κατα-
φανῆς ᾿ ὥστο καὶ φόβον τὰ ὅπλα παρέχειν, ἀντιλάμποντα
πρὸς τὴν σϑλήνην, μὴ τοὺς φύλακας οὐ λάϑωσι.. Ἤδη
δὲ τῶν πρώτων ἐγγὺς ὄντων; ἀπὸ ϑαλάσσης ἀνέδραμϑ
νέφη; καὶ κατέσχϑ τήν τὸ πόλιν αὐτὴν, καὶ τὸν ἔξω τό-
πον, ἐπέσχιον γενόμενον. Ἐνταῦϑα δ᾽ οἱ μὲν ἄλλοι
συγκαϑίσαντες, ὑπολύοντο τὰς κρηπῖδας" οὔτθ γὰρ
ψύφον ποιοῦσι πολὺν, οὔτ᾽ ὀλισϑήματα λαμβάνουσιν
οἱ γυμνοῖς τοῖς ποσὶν ἀντιλαμβανόμενοι τῶν κλιμάκων.
Ὁ δ᾽ Ἐργῖνος ἑπτὰ λαβὼν γϑαγίσκους ἐσταλμένους ὅδοι-
πορικῶς, ἔλαϑϑ τῇ πύλῃ προσμίξας. Καὶ τὸν πυλωρὸν
. ἀποκτιννύουσι καὶ τοὺς μετ αὐτοῦ φύλακας. Ἅμα δ᾽
αἵ τὸ κλίμακος προσοτίϑεντο, καὶ κατὰ σπουδὴν ὃ 4ρα-
τος ὑπερβιβάσας ἑκατὸν ἄνδρας, τοὺς δ᾽ ἄλλους κελδύ-
σας ἕπεσϑαι ὡς ἂν δύνωνται τάχιστα, τὰς δὲ κλίμακας
ἀναρπάσας, ἐχώρει διὰ τῆς πόλεως μετὰ τῶν ἑκατὸν ἐπὶ
τὴν ἄκραν, ἤδη περιχαρὴς διὰ τὸ λανϑᾶνειν, ὡς λατορ-
ϑῶν. Καὶ πως ἔτι πρόσωθεν αὐτοῖς ἀπήντα σὺν φωτὶ
λακὴ τεσσάρων ἀνδρῶν οὐ καϑορωμένοις. Ἔτι γὰρ
ἤσαν ἐν τῷ σκιαζομένῳ τῆς σελήνης" ἐκθίνους δὲ πρὸσ-
ἰόντας ἐξ ἐναντίας καϑορῶσι. Μικρὸν οὖν ὑποτείλας
τοιχίοις τισὶ καὶ οἰκοπέδοις, ἐνέδραν ἐπὶ τοὺς ἄνδρας
καϑίζοι. Καὶ τρεῖς μὲν αὑτῶν ἐμποσόντος ἀποϑνήσχου-
σιν, ὃ δὲ τέταρτος, πληγϑὶς ξίφει τὴν κεφαλὴν, ἔφυγε;
βοῶν, ἔνδον εἶναι τοὺς πολεμίους. Καὶ μοτὰ μικρὸν
134 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
αἵ τ σάλπιγγες ἐπεσήμαινον, Ἢ τ πόλις ἐξανίστατο
πρὸς τὰ γινόμενα , πλήρεις τ' ἦσαν οἵ τὸ στονωποὶ δια-
ϑεόντων, καὶ φῶτα πολλὰ, τὰ μὲν κάτωϑεν ἤδη, τὰ δ᾽
ἄνωϑεν ἀπὸ τῆς ἄχρας περιέλαμπϑ, καὶ κραυγὴ συνεῤ-
ῥήγνντο πανταχόϑεν ἄσημος.
ΧΧΗΝ. Ἐν τούτῳ δ᾽ ὃ μὲν Ἄρατος ἐμφὺς τῇ πορδίᾳ
παρὰ τὸ κρημνῶδες ἡμιλλᾶτο ,͵ βραδέως καὶ ταλαιπώρως
τὸ πρῶτον, οὐ κατακρατῶν, ἀλλ ἀποπλανώμδνος, τοῦ
τρίβου παντάπασιν ἐνδεδυκότος καὶ περισκιαζομένου ταῖς
τραχύτησι, καὶ διὰ πολλῶν δλιγμῶν καὶ παραβολὼν πε-
θαΐνοντος πρὸς τὸ τεῖχος. Εἶτα ϑαυμάσιον οἷον ἤ
σϑλήνη λέγεται διαστέλλουσα τὰ νέφη, καὶ ὑπολάμπουσα
τῆς ὁδοῦ “τὸ χαλεπώτατον σαφηνίζειν, ἕως ἥψατο τοῦ
τείχους καϑ' ὃν ἔδει τόπον" ἐκεῖ δὲ πάλιν συνεσκίασϑ
καὶ ἀπέκρυψε, νεφῶν συνελϑόντων. ΟἿ δὲ περὶ τὰς πύ-
λας ἔξω περὶ τὸ Ἡραῖον ἀπολειφϑέντες τοῦ Ἀράτου
στρατιῶται, τριακόσιοι τὸ πλῆϑος ὄντες, ὡς ποτὲ πα-
ρϑισέπεσον εἰς τὴν πόλιν ϑορύβου τὸ παντοδαποῦ καὶ
φώτων γέμουσαν, οὐ δυνηϑέντες ἐξανευρεῖν τὸν αὐτὸν
τρίβον, οὐδ᾽ εἰς ἴχνος ἐμβῆναι τῆς ἐκθίνων πορϑίας,
ἔπτηξαν ἀϑρόοι πρῦς τινε παλινσκίῳ λαγόνι τοῦ κρημνοῦ
συστείλαντες ἑαυτούς" καὶ διοχαρτέρουν ἐνταῦϑα περι-
παϑοῦντες καὶ δυσανασχετοῦντες. Βαλλομένων γὰρ
ἀπὸ τῆς ἄκρας ἤδη τῶν περὶ τὸν “Ἄρατον, καὶ μαχομένων,
ἀλαλαγμὸς ἐναγώνιος ἐχώρει κάτω, καὶ κραυγὴ ποριῆχει
διὰ τὴν ἀπὸ τῶν ὁρῶν ἀνάκλασιν συγκεχυμένη, καὶ ἄδη-
λος ᾽ 0ϑεν δἴληφϑ τὴν ἀρχήν. “4ιαπορούντων ἡ δ᾽ αὐτῶν,
ἐφ᾽ ὃ τι χρὴ τραπέσϑαι μέρος, ᾿Αρχέλαος, ὃ ὃ τῶν βασιλι-
κῶν ἡγεμὼν, στρατιώτας ἔχων πολλοὺς , μετὰ κραυγῆς
ἀγέβαινϑ καὶ σαλπίγγων ᾿ ἐπιφερόμενος τοῖς πδρὲ τὸν
ΑΒΑΤσϑ. 435
Ἄφρατον, καὶ παφήλλαττε τοὺς τριακοσίους. Οἱ δ᾽
ὥσπερ ἐξ ἐνέδρας ἀναστάντες, ἐμβάλλουσιν αὐτῷ καὶ
διωφϑείρουσιν οἷς ἐπόϑεντο πρώτοις" τοὺς δ᾽ ἄλλους
καὶ τὸν Ἀρχέλαον φοβήσαντες, ἐτρέψαντο καὶ κατο-
δίωξαν ἄχρι τοῦ σκοδασϑῆναι πϑρὲ τὴν πόλιν διαλυ-
ϑώτας. Ἄρτι δὲ τούτων νενικηκότων, Βργῖνος ἀπὸ τῶν
ἄνω μαχομένων ἧκον, ἀγγέλλων συμπεπλέχϑαι τοῖς τεο-
λομίοις τὸν Ἄρατον, ἀμυνομένοις εὐρώστως, καὶ μέγαν
ἀγῶνα πϑρὶ αὐτὸ τὸ τεῖχος δἶνωι, καὶ τάχους δεῖν τῆς βοη-
ϑείας. οἱ δ᾽ οὐϑὸς ἐχέλουον ἡγεῖσθαι: καὶ προβαί-
νόγτϑς, ἅμα φωνῇ διοσήμαινον ὃ ἑαυτοὺς, ἐπιϑαῤῥύνοντες
τοὺς φίλους" ἢ τὸ παγνσέληνος ἀπέφῃνϑ τὰ ὅπλα πλείο-
να φαινόμενα τοῖς πολεμίοις, διὰ τὸ μῆκος τῆς πορείας"
καὶ τὸ τῆς νυχτὸς ἦχῶδες τὸν ἀλαλαγμὸν ἀπὸ πολλα-
πλασιόνων, ἢ τοσούτων, ἐποίδι δοκεῖν φέρεσθαι. Τέλος
δὲ συνερδίσαντος ἐξωϑοῦσι τοὺς πολεμίους, καὶ καϑυο-
πέρτοροι τῆς ἄχρας ἦσαν, καὶ τὸ φρούριον δἶχον; ἡμέρας
ἤδη διαυγούσης, ὃ τὸ ἥλιος αὐτοῖς εὐθὺς ἐπέλαμπϑ τῶ
ἔργῳ καὶ παρῆν ἐκ Σικυῶνος ἢ ἢ λοιπὴ δύναμις τῷ “Ἵράτῳ,
δεχομένων κατὰ πύλας τῶν Κορινϑίων προϑύμως, "αἱ
τοὺς βασιλικοὺς συλλαμβανόντων.
ΧΧΕΙ. Ἐπεὶ δ᾽ ἀσφαλῶς ἐδόκει πᾶντα ἔχειν, κατές-
βαινον εἰς τὸ ϑέατρον ἀπὸ τῆς ἃ ἄκρας, πλήϑους ἀποίφου
συῤῥέοντος, ἐπιϑυμίᾳ τῆς τ᾽ ὄψεως αὐτοῦ, καὶ τῶν λόγων;
οἷς ἔμολλε χρῆσϑαι πρὸς τοὺς Κορινϑίους. Ἐπιστήπας
“δὸ ταῖς παρόδοις διατέρωϑεν τοὺς ᾿Αχαιοὺς, αὐτὸς ἀσιὸ
τῆς σνηνῆς εἷς μέσον προῆλϑε 1ϑ ϑωρακισμένος, καὶ τῷ
προσώπῳ διὰ τὸν κόπον καὶ τὴν ἀγρυπνίαν ἡλλοιωμένορ"
ὦστϑ τῆς ψυχῆς τὸ γαυρούμενον καὶ χαῖρον ὑπὸ τῆς
πορὸ τὸ σῶμα βαρύτητος κατακρατεῖσϑαι. Τῶν δ᾽,
1360 ῬΡΙυΤΑΒΟΗΙ
ἀνϑρώπων ἅμα τῷ προδλϑεῖν αὐτὸν ἐχχυϑέντων ταῖς
φιλοφροσύναις, μεταλαβὼν δὲς τὴν δοξιὰν τὸ δόρυ, καὶ
τὸ γόνυ καὶ τὸ σῶμα τῇ ῥοπῇ βμιιρὸν ἐγκλίνας καὶ ἀπε-
ρϑισάμενος, εἷστήκδι πολὺν χρόνον σιωπῇ δεχόμενος
αὐτῶν τοὺς κρότους καὶ τὰς ἐπιβοήσϑις, ἐπαινούντων
μὲν τὴν ἀρετὴν, ζηλούντων δὲ τὴν τύχην. Ὡς δ᾽ ἐπαύ-
σαντο καὶ κατέστησαν, συναγαγὼν ἑαυτὸν, διεξηλθο
. λόγον ὑπὲρ τῶν “ἀχαιῶν τῇ πράξει πρέποντα" καὶ συνέ-
πδισδ τοὺς Κορινϑίους, Αχαιοὺς γενέσθαι,» καὶ τῶν πυλῶν
τὰς κλεῖς ἀπέδωκθ, τότϑ πρῶτον ἀπὸ τῶν Φιλιππιιῶν
καιρῶν ὑπ᾽ ἐκδίνοις γενομένας. Τῶν δ᾽ ᾿Αντιγόνου στρα-
τηγῶν “᾿Αρχέλαον μὲν ἀφῆκεν ὑποχοίριον γενόμενον" Θεύ-
φραστον δ᾽ ἀνεῖλεν, οὐ βουλόμενον. ἀπαλλάττεσϑαι:
Περσαῖος. δὲ, τῆς ἄκρας ἁλισκομένης, εἰς Κεγχρεὰς διεξ-
ὅπεσεν. Ὕστερον δὲ λέγοται σχολάζων πρὸς τὸν δὲ-
πόντα, μόνον αὐτῷ δοκεῖν στρατηγὸν εἶναι τὸν. σοφὸν,
»»Αλλὰ »ἡ τοὺς ϑοοὺς, φάναι, τοῦτο , μάλιστα κἀμοί ποτϑ
᾿ τῶν Ζήνωνος ἤρεσχϑ δογμάτων" γὺν δὲ μεταβάλλομαι,
γουθοτηϑεὶς ὑπὸ τοῦ Σικυωνίου νεανίου.ς Ταῦτα μὲν
οὖν περὶ Περσαίου πλείονος ἱστοροῦσιν.
ΧΧΙΝ. Ὁ δ᾽ Ἄρατος δοὐϑὺς τό τὸ Ἥραϊον ὑφ δαυτῷ
καὶ τὸ έχαιον ἐποιήσατο" καὶ νοῶν μὲν οἰκοσιπέντϑ
βασιλικῶν ἐκμυρίδυσεν, ἵππους δὲ πεντακοσίους, καὶ Σύ-
ρους τοτρακοσίους ἀπέδοτο" τόν τ᾽ “Ἀκροχόρινϑον ἐφυ-
λαττον οὗ ᾿Αχαιοὶ τοτραχοσίοις ὅπλέταις, καὶ πεντή-
κοντα κχυσὶ, καὶ κυνηγοῖς ἴσοις ἐν τῷ φρουρίῳ τροφομό-
νοις. Οἱ μὲν οὖν ᾿ Ῥωμαῖοι τὸν Φιλοποίμενα ϑαυμά-
ζοντες, Ἑλλήνων ἔσχατον προσηγόρονον » ὡς μηδενὸς
μεγάλου μδὲ ἐκδῖνον ἐν τοῖς Ἕλλησι γενομένον. Ἐγὼ
δὲ τῶν Ἑλληνικῶν πράξϑων ταύτην ἐσχάτην καὶ νεωτάτην
ΑΒΑΤῦϑ8. 131
φαίην ἂν πεπρᾶχϑαι, τοῦτο μὲν τόλμῃ, τοῦτο δὲ τύχη
ταῖς ἀρίσταις ἐνάμιλλον, ὦ ὡς ἐδήλωσεν εὐϑὺς τὰ γενόμενα.
ἹΜεγαρϑὶς τα γὰρ ἀποστάντες “Ἀντιγόνου τῷ Ἀράτῳ
προσέϑεντο, καὶ Τροιζήνιοι μϑτ᾽ Ἐπιδαυρίων συνοτά-
ζϑησαν δἐς τοὺς ᾿Αχαιούς. Ἔξοδόν τὸ σπιρώτην ϑέμενος
ἰς τὴν “Ἀττικὴν ἐνέβαλε. , καὶ τὴν Σαλαμῖνα διαβὰς ἔλεη-
λάτησεν, ὥσπερ ἐξ εἱρκτῆς λελυμένη τῇ δυνάμδι τῶν
«Ἀχαιῶν, ἐφ᾿ ὁ τι βούλοιτο γρώμενος. ᾿Α'ϑηναίοις δὲ
τοὺς ἐλευϑέρους ἀφῆκεν ἄνευ λύτρων, ἀρχὰς ἀποστάσϑως
ἐνδιδοὺς αὐτοῖς. Πτολεμαῖον δὲ σύμμαχον ἐποίησϑ τῶν
Ἀχαιῶν, ἡγεμονίαν ἔχοντα πολέμου καὶ κατὰ 7» καὶ
κατὰ ϑάλασσα». Οὕτω δ᾽ ἔσχυσεν ἐν τοῖς ᾿Αχαιοῖς,
ὡστ᾽, ἐπεὶ μὴ κατ ἐνιαυτὸν ἐξῆν», παρ᾽ ἐνιαυτὸν αἱρεῖσθαι
στρατηγὸν αὐτὸν, ἔργῳ δὲ καὶ γνώμῃ διὰ παντὸς ἄρχειν.
᾿Ἑώρων γὰρ αὐτὸν οὐ πλοῦτον » οὐ δόξαν, οὐ φιλίαν βα-
σιλικὴν » οὐ τὸ τῆς αὑτοῦ πατρίδος συμφέρον, οὐκ ἄλλο
18, τῆς αὐξήσεως τῶν «ἀχαιῶν ἐπίπροσθεν ποιούμενον.
Ἡγεῖτο γὰρ, ἀσϑενεῖς ἰδίᾳ τὰς πόλοις ὑπαρχούσας
σωζεσϑαι δὲ ἀλλήλων, ὥσπερ ἐνδοδομένας τῷ κοιγῷ
συμφέροντι" καὶ καϑάπερ τὰ μέρη τοῦ σώματος ζῶντ α
καὶ συμπνέοντα διὰ τὴν πρὸς ἄλληλα συμφυΐαν, ὅταν΄
ἀποσπασϑὴ "αὶ γένηται χωρὶς, ἀτροφεῖ καὶ σήπεται;
παραπλησίως τὰς πόλοις ἀπόλλυσθαι. μὲν ὑπὸ τῶν
διασπώντων τὸ κοινὸν, αὔξεσϑαι δ᾽ ὑπ ἀλλήλων, ὅταν
ἄλλου τινὸς μογάλον μέρη γενόμεναι, κοινῆς προνοίας
τυγχάνωσιν.
Χχν. Ὁρῶν δὲ τοὺς ἀρίστους τῶν “προσούιων αὖ-
τονομουμένονς, “Αργείοις δὲ δουλεύουσιν ἀχϑόμενος, ἐπϑ-
βούλευσεν ἀνελεῖν τὸν τύραν»ο» αὐτῶν, “Ἀριστόμαχον,
ἅμα τῇ τὸ πόλει ϑρεπτήρια τὴν ἐλευϑερίαν ἀποδοῦναι
438 ΡΗΤΑΒΟΗΙ
φιλοτιμούμενος, καὶ τοῖς ᾿Αχαιοῖς προσκομίσαι, τὴν
πόλιν. Οἷ μὲν οὖν τολμῶντες ϑυρόθησαν, ὧν Αἰσχύλος
προϑιστήκει; καὶ Χαριμένης, ὃ μάνεις. Ξίφη δ᾽ οὐκ
εἶχον, ἀλλ᾽ ἀπείρητο κεκτῆσϑαι, καὶ ζημίαι μεγάλαι
τοῖς κεκτημένοις ἐπῆσαν ὑπὸ τοῦ τυράννου. Κατα-
σκθυάσας οὖν ὃ “Ἄρατος αὐτοῖς ἐν Κορϑῳ μικρὰς πα-
ραξιφίδας, ἐνέῤῥαψεν εἰς σαγματα" καὶ ταῦτα ἐπιτιϑ εὶς
ὑποζυγίοις σχδύη τινὰ παρημελημένα κομίζουσιν, εἰς
“4ργος ἀπέστειλε. “Χαριμένους δὲ, τοῦ μάντεως, προσ-
λαβόντος ἐπὶ τὴν πράξιν ἄνθρωπον, οἷ πϑρὲ τὸν Αἰσχύ-
λον ἢ ἠγανάκτησαν, καὶ δὲ ἑαυτῶν ἔπραττον, τοῦ Χαριμέ-
μους καταγνόντες. ἰσϑόμενος δ᾽ ἐκδῖνος, ὀργῇ κατε-
μήνυσε τοὺς ἄνδρας ἤδη βαδίζοντας ἐπὶ τὸν τύραννον"
ὧν οἱ πλεῖστοι φϑάσανεες ἐξ ἀγορᾶς ἀπέφυγον , καὶ
διοξέπϑσον δἰς Κόρινϑον. Οὺ μὴν ἀλλὰ χρόνου βραχέος
διελθόντος, ἀποϑνήσκεοι μὲν ὑπὸ δούλων ᾿Αριστόμαχος,
ὑπολαμβᾶνει δὲ τὴν ἀρχὴν φϑάσας “Αρίστιππος, ἐξω-
λέστερος ἐκδίνου τύραννος. Ὅσοι δὴ τῶν ΑΑχαιῶν ἐν
ἡλικίᾳ παρόντες ἔτυχον, τούτους ἀναλαβὼν ὃ ἄρατος
ἐβοήϑει πρὸς τὴν πόλιν ὑξόέως, οἰόμενος οὑρήσειν τὰ τῶν
“Ἀργείων πρόϑυμα. Τῶν δὲ πολλῶν ἤδη διὰ συνήϑϑιαν
ἐϑελοδούλως ἐχόνεων, καὶ μηδενὸς ἀφισταμένου πρὸς
αὐτὸν, ἀνεχώρησεν » ἔγκλημα κατοσχουακὼς τοῖς “Ἰχαιοῖς,
ὡς ἐν εἰρήνῃ πόλεμον ἐξονηνοχόσι. Καὶ δίκην ἔ ἔσχον
ἐπὶ τούτῳ παρὰ Μαντινεῦσιν" ἥν» ᾿ράτου μὴ παρόντος,
᾿αρίστιππος δἷλδ διώκων, καὶ μνῶν ἐτιμήϑη τριάχογντα.
Τὸν δ᾽ “Ἄρατον αὐτὸν ἅμα καὶ μισῶν καὶ δοδοικὼς ἐπο-
βούλουεν ἀνελεῖν, συν οὗντος Ἀντιγόνου, τοῦ βασιλέως"
καὶ πανταχοῦ σχεδὸν ἤσαν οἱ τοῦτο πράττοντες αὐτοῖς,
καὶ καιρὸν ἐπιτηροῦντες. .4λλ: οὐδὲν οἷον ἀληϑινὴ καὶ
ΑἸΑΤυῦϑὅ5. 439
βέβαιος εὔνοια φυλακτήριον ἀνδρὸς ἄρχοντος. Ὅταν
ἐδθισϑῶσιν αἵ 48 πολλοὶ καὶ οἷ δυνατοὶ, μὴ τὸν
ἡγούμενον ᾽ αλλ ὑπὲρ τοῦ ἡγουμένου δεδιέναι, πολλοῖς
μὲν ὄμμασιν δρᾷ, διὰ πολλῶν δ᾽ ὥτων ἀκούοι καὶ προ-
αἰσϑάνοται τὰ γινόμονα. Διὸ καὶ βούλομαι, τὸν λόγον
ἐπιστήσας ἐνταῦϑα που, διοξελϑεῖν περὶ τῆς “ἀριστίππου
διαίτης, ἣν ἢ ζηλοτυπουμένη τυραννὶς αὐτῷ καὶ ὁ
τῆς μακαρίας καὶ περιβοήτον μοναρχίας ὄγκος πϑ-
ριέϑηκεν.
Χχνι. Ἐχεῖνος γὰρ Ἀντίγονον μὲν ἔχων σύμμαχον,
τρέφων δὲ πολλοὺς ἕνδκδν τῆς τοῦ σώματος ἀσφαλείας,
οὐδένα δ᾽ ἐν τῇ πόλοι ζῶντα τῶν ἐχϑρῶν ὑπολελοιπὼς,
τοὺς μὲν δορυφόρους καὶ φύλακας ἔξω παρεμβάλλειν
ἐκέλουσεν ἐν τῷ ποριστύλην τοὺς δ᾽ οἰκέτας, ὅδπότϑ δειπνή-
σαι; τάχιστα πάντας ἐξολαύνων ᾿ καὶ τὴν μέσανλον ἀπο-
"λείων, μοτὰ τῆς ἐρωμένης αὐτὸς εἷς οἴκημα κατεδύετο
μοιφὸν ὑπερῷον, ϑύρᾳ καταῤῥακτῇ κλδιόμενον" ἧς ὑπερ-
ἄνω τὴν κλένην ἐπιτιϑοὶς, ἐκάϑουδεν, ὡς εἰκὸς καϑεούδοιν
τὸν οὕτως ἔχοντα, ταραχωδῶς καὶ περιφόβως. Τὸ δὲ
κλιμάκοον ἢ τῆς ἐρομένης μήτηρ ὑφαιροῦσα, κατέκλθιον
δὲς ἕτορον οἴκημα, καὶ πάλιν ἀμ ἡμέρᾳ προσϑοτίϑει, καὶ
κατεχάλδι τὸν ϑαυμαστὸν τύραννον, ὥσπϑρ δρπετὸν ἐκ
φωλεοῦ κατθρχόμενον. Ὁ δ᾽ οὐχ ὅπλοις κατὰ βίαν,
νύμῳ δ᾽ ὑπ᾽ ἀρετῆς, ἀκατάπαυστον ἀρχὴν περιποποιημέ-
νῷ, ἐν ἱματίῳ καὶ χλαμυδίῳ τῷ τυχόντι, τῶν πώποτϑ
τυράννων κοινὸς ἀποδοδοιγμένος, ἐχϑρὸς, ἄχρι τῆς τήμε-
ρον ἡμέρας γένος δὐδοκιμώτατον ἀπολέλοιπεν ἐν τοῖς
Ἕλλησιν. Ἐκείνων δὲ τῶν τὰς ἄκρας καταλαμβανόντων,
καὶ τοὺς δορυφόρους τρεφόντων, καὶ τὰ ὅπλα καὶ τὰς
πύλας καὶ τοὺς καταῤῥάκτας προβαλλομένων ὑπὲρ τῆς
440 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
τοῦ σώματος ἀσφαλείας, ὀλίγοι τὸν ἐκ πληγῆς ϑάνατον,
ὥσπερ οἵ λαγωοὶ, διέφυγον" οἶκος δ᾽, ἢ γένος, ἢ. τάφος,
ἔχων τιμωμένην μνήμην, οὐδενὸς λέλεισται.
ΧΧΥΠΙ. Πρὸς δ᾽ οὖν τὸν “Αρίστιππον ὃ Ἄρατος καὶ
κρύφα πολλάκις καὶ φανερῶς προσέπταισεν, ἐπιχειρήσας
καταλαμβάνειν τὸ Ἄργος. ἉἈπαξ δὲ καὶ κλίμακας προσ-
ϑεὶς, μει ὀλίγων ἐπὶ τὸ τεῖχος ἀνέβη παραβόλως, καὶ
“τοὺς βοηϑοῦντας ἐνγταῦϑα τῶν φυλάκων ἀπέκτεινθν.
Εἶτα ἡμέρας ἐπιφανείσης, καὶ τοῦ τυράννου πανταχόϑεν
αὐτῷ προσβάλλοντος, οἱ μὲν “Ἀργεῖοι καϑάπερ οὐχ ὑπὲρ
τῆς ᾿ἐκαίνων ἐλευϑερίας τῆς μάχης οὔσης;- ἀλλ᾽ ὡς τὸν
ἀγῶνα τῶν Νεμείων βραβεύοντες » ἴσοι καὶ δίκαιοι ϑεα-
ταὶ καϑῆντο τῶν γινομένων. » πολλὴν ἡσυχίαν ἄγοντες"
ὃ δ᾽ Ἄρατος εὐρώστως ἀμυνόμενος, λόγχῃ μὲν ἐκ χειρὸς
διελαύνεται τὸν μηρὸν, ἐχράτησϑ δὲ τῶν τόπων, ἐν οἷς
ἦν, καὶ οὐκ ἐξεώσϑη μέχρι νυκτὸς, ἐνοχλούμενος ὑπὸ τῶν
πολεμίων. Εἰδὲκαὶ τὴν νύχτα τῷ πόνῳ προσεταλαιπώρησεν,
οὐκ ἂν διήμαρτεν" ὃ γὰρ τύραννος ἤδη περὲ δρασμὸν εἶχε,
καὶ ἡ πολλὰ τῶν ἰδίων ἐπὶ ϑάλασσαν προϑξέπεμψϑ" γῦν δὲ,
τοῦτο μὲν οὐδενὸς ἐξαγγείλαντος πρὸς τὸν “ἄρατον , ὕδα-
τος δ᾽ ἐπιλείποντος ἣ ἑαυτῷ δὲ χφήσασϑαι διὰ τὸ τραῦμα
μὴ δυνάμενος, ἀπήγαγϑ8 τοὺς στρατιώτας.
ΧΧΨΠΙΙ. Ἐπεὶ δὲ ταύτην ἀπέγνω τὴν ὁδὸν, ἐμβαλὼν
φανερῶς τῷ στρατοπέδῳ τὴν “4ργολίδα χώραν ἐπόρϑει,
καὶ πϑρὶ τὸν Χάρητα ποταμὸν ἰσχυρᾶς μάχης γενομένης
πρὸς τὸς «Αρίστιππον, αἰτίαν ἔ ἔσχεν ὡς ἐγκαταλιπὼν τὸν
ἀγῶνα. καὶ προέμενος τὸ γίκημα. Τῆς “γὰρ ἄλλης δυνά-
μβως ὁμολογουμένως ἐπικρατούσης, καὶ τῷ διωγμῷ πολὺ
προελϑούσης εἰς τοὔμπροσϑεν ᾽ αὐτὸς οὐχ οὕτως ἐκ-
βιασϑεὶς ὑπὸ τῶν καϑ' αὑτὸν, ὡς ἀπιστῶν τῷ κατορ-
ΑΒΑΤῦϑ. 4
ϑώματι καὶ φοβηϑεὶς, ἀνεγώρησϑ τεταραγμένος δὶς τὸ
στρατόπεδον. Ἐποὶ δ᾽ ἀπὸ τῆς διώξϑως ἐπανελϑόντες
οἱ λοιποὶ. χαλεπῶς ἔφδρον, ὅτι τρεψάμενοι τοὺς πολδ-
μίους, καὶ πεολὺ πλοίονας διδίνων καταβαλόντες, ἢ ῆ σφῶν
αὐτῶν ἀπολέσαντες, παραλελοίπασι τοῖς ἡπτημένοις
στῆσαι καὶ αὐτῶν τρόπαιον " αἰσχυνϑεὶς, πάλιν ἔ ἔγνω
διαμάχεσϑαι πϑρὶ τοῦ τροπαίον, καὶ μίαν ἢ ἡμέραν δια-
λιπὼν, αὖϑις ἐξέτασσα τὴν στρατιάν. Ὡς δ᾽ ἤσϑοτο
πλείονας γεγονότας καὶ ϑαῤῥαλβώτερον ἀνϑισταμένους
τοὺς πϑρὲ τὸν τύραννον, οὐχ ἐτόλμησεν, ἀλλ᾽ ἀπῆλϑε τοὺς
νεκροὺς ὑποσπόνδους ἀνελόμενος. Οὐ μὴν ἀλλὰ τῇ
πϑρὲ τὴν ὁμιλίαν καὶ πολιτείαν ἐμπειρίᾳ καὶ χάριτι τὴν
διαμαρτίαν ταύτην ἀναμαχόμενος, προσηγάγετο τὰς
Κλεωνὰς τοῖς “Αχαιοῖς" καὶ τὸν ἀγῶνα τῶν Νεμείων
ἤγαγεν ἐν ᾿Κλοωναῖς » ὡς πάτριον ὄντα καὶ μᾶλλον προσ-
ἥκοντα τούτοις. Ἤγαγον δὲ καὶ Ἀργεῖοι, καὶ συνε-
χύϑη τότε. πρῶτον ἢ δεδομένη τοῖς ἀγωνισταῖς ἀσυ-
λία καὶ ἀσφάλεια, πάντας τῶν “Ἱχαιῶν, ὁσους ἔλα-
βον ἡγωνισμένους ἐν Ἄργει, διὰ τῆς χώρας πορϑυ-
ομένους, ὡς πολεμίους ἀποδομένων. Οὕτω σφοδρὸς
ἡν καὶ ἀπαραίτητος ἐν τῷ μισεῖν τοὺς τυράννους.
ΧΧΙΧ. Ὀλίγῳ δ᾽ ὕσιδρον ἀκούσας, τὸν “4ρίστιπ-
πον ἐπιβουλδύδιν μὲν ταῖς Κλεωναῖς, φοβεῖσϑαι δ᾽ ἐκεῖνον
ἐν Κορόϑῳ καϑεζόμενον, ἤϑροισεν ἐχ παραγγόλματας
στρατιάν. Καὶ σιτία κελούσας πλειόνων ἡμερῶν. κο-
μίζειν, δὶς Κεγχρεὰς κατῆλθεν ᾿ ἐκκαλούμενος δὶ ἀπάτης
τὸν ᾿ΑΑρίστιππον, ὡς, αὐτοῦ μὴ παρόντος, ἐπιϑέσϑαι
τοῖς Κλεωναίοις. ὃ καὶ συνέβη. Παρῆν γὰρ εὐϑὺς
ἐξ Ἄργους ἔχων τὴν δύναμιν. Ὁ δ᾽ ἄρατος, εἰς Κόρι»-
ϑὸν ἤδη σκοταῖος ἐκ Κογχρδῶν ὑποστρέψας, 'χαὶ τὰς
142 ΡΙ ΤΓΑΒΟΗΙ
ὁδοὺς φυλακαῖς διαλαβὼν, ἡ 78 τοὺς “ἡχαιοὺς, ἑπομένους
οὕτω μὲν δυτάκτως, οὕτω δὲ ταχέως καὶ προϑύμως, ὥστο
μὴ μόνον ὁδούοντας, ἀλλὰ καὶ παρελθόντας εἰς τὰς
Κλεωνὰς, ἔτι »υκτὸς οὔσης, καὶ συνταξαμένους ἐπὶ μάχην
ἀγνοεῖσϑαι;, καὶ λανϑᾶνϑειν τὸν “Ἵρίστιππον. Ἅμα δ᾽
ἡμέρᾳ τῶν πυλῶν ἀνοιχ ϑεισῶν » καὶ τῆς σάλπιγγος ἐγκε-
λευσαμένης, δρόμῳ καὶ ἀλαλαγμῷ προσποαὼν τοῖς πολδ-
μίοις, ευϑὺς ἐτρέψατο, καὶ κατεῖχϑ διώκων, ἢ μάλιστω
φεύγειν ὑπανόει τὸν ᾿Αρίστιππον;, ἐπροπὰς πολλὰς τῶν
χωρίων ἐχόντων. Γενομένης δὲ τῆς διώξοως ἄχρι Μυ-
κηνῶν, ὃ μὲν τύραννος ὑπὸ Κρητός τινος, ὡς 4εἰνίας
ἱστορεῖ ᾿ τοὔνομα Τραγίσκον, καταληφϑεὶς ἀποσφάττε-
ται, τῶν δ᾽ ἄλλων ἐ ἔπδσον ὑπὲρ χιλέους πεντακοσίους.
Ὁ δ᾽ Ἄρατος οὕτω ᾿λαμσιρῶς εὐτυχήσας, καὶ δ μηδένα τῶν
αὕτοῦ στρατιωτῶν ἀποβαλὼν, ὃ ὅμως αὖκ ἔλαβε τὸ Ἄργος»
οὐδ᾽ ἡλευϑέρωσε ᾿ τῶν περὶ ᾿Αγίων καὶ τὸν γοώτορον
“Ἀριστόμαχον μετὰ δυνάμεως βασιλικῆς παρεισποσόντων
καὶ κατασχόντων τὰ πράγματα. Τὸ μὸ οὖν πολὰ τῆς
διαβολῆς καὶ λόγους καὶ σκώμματα καὶ βωμολοχίας πα-
ρδίλοτο τῶν κολακϑυόντων τοὺς τυράγνους, καὶ διδξιόντων
ἐκείνοις χαριξομένων, ὡς τοῦ στρατηγοῦ τῶν ᾿Ἰχαιῶν ἐκ-
ταράττοιτο μὲν ῆ κοιλία παρὰ τὰς μάχας, κἄάρος δὲ
προσπέἕπτοι καὶ ᾿λιγγος ἅμα τῷ παραστῆναι τὸν σαλ-
πιγκτή»" ἐκτάξας δὲ τὴν δύναμιν, “αὶ τὸ σύνϑημα
παρεγγνήσας, καὶ πυϑόμενος τῶν ὑποστρατήγων καὶ
λοχαγῶν, μή τις αὐτοῦ χρεία παρόντος, (βοβλῆσϑαι γὰῤ
τοὺς ἀστραγῴλονῷ ἀπέρμοιπο καραδοκήσων πόῤῥωθεν
τὸ “συμβησόμενον. Ταῦτα γὰρ οὕτως ἴσχυσεν, ὥστε καὶ
τοὺς φιλοσόφους ἐν ταῖ ἴς σχολαῖς ζηποῦντας, εἰ τὸ πάλ-
ἰόσϑαι τὴν καρδίαν, καὶ τὸ χρῶμα τρέπεσθαι παρὰ τὖ᾽
ΑΒΑΥΤσ δ. 48
φαινόμενα δεινὰ, δοιλίας ἐστὶν ἢ δυσχρασίας τινὸς περὶ
τὸ σῶμα καὶ Ψυχρύτητος, ὀνομάζειν ἀεὶ τὸν Ἄρατον,
ὡς ἀγαϑὸν μὲν ὄντα στρατηγὸν, ἀεὶ δὲ ταῦτα πάσχοντα
παρὰ τοὺς ἀγῶνας.
ΧΧΧ. Ὡς δ᾽ οὖν τὸν ᾿Αρίστιππον ἀνεῖλον, εὐθὺς
ἐπεβούλευσε “υσιάδῃ, τῷ Μεγαλοπολέτῃ, τυραννοῦντι
τῆς ἑαντοῦ πατρίδος. Ὁ δ᾽ οὐκ ὧν ἀγεννὴς » οὐδ᾽ ἀφι-
λότιμος τὴν φύσιν, οὐδ᾽, ὥσπαρ οἱ πολλοὶ τῶν μοναρχῶν,
ἀκρασίᾳ καὶ πλεονεξίᾳ πρὸς ταύτην ὑνοὶς τὴν ἀδικίαν,
ἀλλ᾽ ἐπαρϑεὶς ἢ ἔρωτι δόξης ἔ ἔτι γέος, καὶ λόγους ψευδεῖς
καὶ κενοὺς λογομίψους περὶ τυραγνίδος ν ὡς μακαρίου καὶ
ϑαυμαστοῦ πράγματος ᾽ εἰς μέγα φρόνημα παραδεξάμε-
»ος ἀνοήτως, καὶ καταστήσας ἑαυτὸν τύραννον, ταχὺ μ8--
στὸς ἣν τῆς ἐκ μοναρχίας βαρύτητος. Ἅμα δὲ καὶ ζηλῶν
εὐημεροῦντα » καὶ δεδοικὼς ἐπιβουλεύοντα τὸν “,ρατον,
ὥρμησο » καλλίστην ὑρμὴν μεταβαλόμενος, » πρῶτον μὲν
δαυτὸν ἐλευϑερῶσαι μίσους, καὶ φόβου, καὶ φρουρᾶς, καὶ
δορνφόρων, εἴτα τῆς πατρίδος ϑυοργότης γενέσϑαι. Καὶ
μεταπεμψάμενος τὸν “Ἄρατον " ἀφῆκε τὴν ἀρχὴν, καὶ τὴν
πόλιν εἷς τοὺς “ἀχαιοὺς μετεκόμισεκ. Ἐφ᾿ οἷς μεγαλύώ-
»οντος αὐτὸν οἱ «Αχαιοὶ, στρατηγὸν εἵλοντο. Φιλοτι-
μούμενος δ᾽ εὐϑὺς ὑπερβαλεῖν δόξῃ τὸν “᾿4ἄρατον, ἄλλας
τὸ πολλὰς πράξοις, οὐκ. ἀναγκαίας εἶναι δοκούσας, καὶ
στρατείαν ἐπὶ “Ἰακεδαιμονίους παρήγγειλεν. Ἔνιστά-
μενος δ᾽ ὁ “ἄρατος αὐτῷ φϑωνεῖν ἐδώια" καὶ τό γ8
δούτορον ὃ 0 Ἀνσιάδης στατηγὸς ἠρέϑη, ἀντιπράττοντος
ἄντικρυς «Αράτου, κωιὶ σπουδάζοντος ὅρῳ παραδοϑῆναι
τὴν ἀρχήν. «Αὐτὸς μὲν γὰρ» ὡς εἴρηται, παρ ὠδσιαντὸν
ἦρχ. “Μᾷρι μὲν οὖν τρίτης φερατηγίας ἃ «“νσιάδις
εὖ φερόμενος διατέλει, καὶ παρ ὀιαυτὰν ἦρχεν ἐναλλὰξ,
“4 ΟΡΨΌΤΑΆΒΟΗΙ
τῷ ἀράτῳ στρατηγ ὦν' φανερὰν δ᾽ ἐξονεγκάμενος ἔχϑραν,
καὶ πολλάκις αὐτοῦ κατηγορήσας ἐν τοῖς ἀχαιοῖς,
ἀπεῤῥίφη. Καὶ γὰρ ὥφϑη ποπλασμένῳ δοκῶν ἢϑει
πρὸς ἀληϑινὴν καὶ ἀκέραιον ἀρετὴν ἁμιλλᾶσϑαι. Καὶ
χκαϑάπερ τῷ κόχκυγι φησὶν Αἴσωπος, ἐρωτῶντι τοὺς
λεπτοὺς ὄρνιϑας, ὃ τι φούγοιεν αὐτὸν, εἰτιδῖν ἐκδίνους,
ὡς ἔσται ποτὲ ἱέραξ" οὕτως ἔοιχϑ τῷ «υσιάδῃ παρακο-
λουϑεῖν ἐκ τῆς τυραννίδος ὑποψία βλάπεοναα τὴν πίστιν
αὐτοῦ τῆς μεταβολῆς.
ΧΧχι. Ὁ δ᾽ ἢ ρατος ϑυδοκίμησϑο καὶ περὶ τὰς «ἰ-
τωλικὰς πράξεις" ὅτϑ συμβαλεῖν μὲν αὐτοῖς πρὸ τῆς
Μεγαρικῆς ὡρμημένων τῶν ᾿Αχαιῶν, καὶ τοῦ βασιλέως
τῶν «ακοδαιμογίων, “Ἄγιδος, ἀφικνουμένου μετὰ δυνά-
μεῶς, καὶ συνεξορμῶντος ἐπὶ τὴν μάχην τοὺς ᾿Αχαιοὺς»
ἐναντιωϑ εὶς, καὶ πολλὰ μὲν ὀνείδη, πολλὰ δ᾽ εἰς μαλακίαν
καὶ ἀτολμίαν καὶ σκώμματα καὶ χλευασμὸν ὑπομείνας,
οὐ προήκατο τὸν τοῦ συμφέροντος λογισμὸν διὰ τὸ
φαινόμενον αἰσχρὸν, ἀλλὰ παρεχώρησε τοῖς πολεμίοις
ὑπερβαλοῦσι τὴν Τερανίαν. ἀμαχεὶ παρελϑεῖν εἰς 116λο-
πόνγησὺν. Ὡς ὄντοι παρολϑόντες ἐξαίφνης Πελλήνην
κατέλαβον, οὐκέτ᾽ ἦν ὃ αὐτὸς, οὐδ᾽ ἔμαλλο διατρίβων καὲ
περιμένων ἀϑροισϑῆναι καὶ συνδλϑ εῖν εἰς ταὐτὸ παντα-
χόϑεν τὴν δύναμιν » ἀλλ οὐϑὺς ὥρμησο, μϑτὰ τῶν παρόν-
τῶν ἐπὶ τοὺς πολεμίους ἐν τῷ κρατεῖν ἀσϑενεστάτους δὲ
ἀταξίαν καὶ ὕβριν ὃ ὄντας. Ἅμα γὰρ τῷ παρελϑεῖν εἰς
τὴν πόλιν, οἱ μὲν στρατιῶται, διασπαρέντες ἐν ταῖς οἷ-
κίαις, ἦσαν ἐξωϑοῦντες ἀλλήλους καὶ διαμαχόμενοι σπϑρὴ
τῶν χρημάτων ἡγεμόνος δὲ καὶ λοχαγοὶ τὰς γυναΐιας
παἱ τὰς ϑυγατέρας. τῶν Πελληνέων πέρόντος ἥρπαζον,
καὶ τὰ κράνη τὰ αὑτῶν ἀφαιροῦντες ἐκδίναις. τιδριστίϑ 5.
ΑΒΑΤυϑ. 44
σαν, τοῦ μηδένα λαβεῖν ὄλλον, ἀλλὰ τῷ κράνϑι δῆλον
εἶναι τὸν δεσπότην ἑκάστης. Οὕτω δὲ διακειμένοις
αὐτοῖς καὶ ταῦτα πράττουσιν ἐξαίφνης ὃ Ἄρατος ἐπι-
πεσὼν προσηγγόλϑη. Καὶ 7ονομένης ἐκπλήξεως, οἵαν
οἰκὸς ἐν ἀταξίᾳ τοιαύτῃ, πρὶν ἢ πάντας πυϑέσϑαι τὸν
κίνδυνον, οἵ πρῶτοι περὶ τὰς πύλας τοῖς ᾿Αχαιοῖς καὶ τὰ
προάστεια συμπεσόντες ἔφϑυχον, ἤδη γενικημένοι" καὶ
κατοπίμπλασαν ἐλαυνόμενοι προτροπάδην ἀπορίας τοὺς
συνισταμένους καὶ προσβοηϑοῦντας.
ΧΧΧΙΙ. Ἐν τούτῳ δὲ τῷ ταράχῳ μία τῶν αἰχμαλώ-
των, Ἐπιγήϑους ᾽ ἀνδρὸς ἐνδόξου, ϑυγάτηρ ᾿ αὐτὴ δὲ
κάλλει καὶ μεγέϑει σώματος δὑπρεπῆς. ἔτυχϑ μὲν! ἐν τῷ
ἱερῷ καϑεξομένη τῆς “Ἡρτέμιδος, ον κατέστησον αὐτὴν ὃ
ἐπιλεκτάρχης » Ἑλὼν ἑαντῷ, καὶ ποριϑεὶς τὴν τριλοφίαν"
ἄφνω δ᾽ ἐιδραμοῦσα πρὸς τὸν ϑόρυβον, ὡς͵ ἔστη πρὸ
τῶν ϑυρῶν τοῦ ἱδρου; καὶ κατέβλειψεν εἰς τὸυς μαχομέ-
γους ἄνωϑεν ἔ ἔχουσα τὴν τριλοφίαν, αὐτοῖς τ τοῖς πολί-
ταις ϑέαμα σεμνότερον; ἢ κατ᾽ ἄνϑρωπον, ἐφάνη, καὶ τοῖς
πολεμίοις φάσμα ϑεῖον ὁρᾷν δοκοῦσι φρύτην ἐνέβαλε. καὶ
ϑάμβος, ὥστο μηδένα ἐρέπεσϑαι πρὸς ἀλκήν.. Αὐτοὶ
δὲ Πελληνεῖς λέγουσι, τὸ βρέτας τῆς ϑϑον. τὸν μὲν ἄλλον
ἀποκεῖσϑαι χρόνον ἄψαυστον᾽ ὅταν δὲ κινηϑὲν ὑπὸ τῆς
ἱερείας ἐκφέρηται, μηδένα προσβλέπειν ἐναντίον, ἀλλ᾽
ἀποτρέπεσϑαι πάντας" οὐ γὰρ ἀνϑρώποις μόνον ὅραμα
φρικτὸν εἶναι καὶ χαλεπὸν», ἀλλὰ καὶ ὃ δένδρα ποιεῖν ἄφορα,
καὶ καρποὺς ἀπαμβλίσκειν ν᾿ δ ὧν ἂν ,πομίζηται. Τοῦτο
δὴ τότε τὴν ἑέρϑθιαν ἐξενργκαμέγην, καὶ τρέπουσαν ἀεὶ
κατὰ τοὺς «Αἰτωλοὺς ἀντιπρόσωπον; ἔμφρονας καταστῆ-
σαι, καὶ παρρλέσϑαι τὸν λογισμόν. Ὁ δ᾽ Ἄρατος, οὐδὲν
ἐν τοῖς ὑπομνήμασιν δἴρηκϑ τοιοῦτον, ἀλλὰ φησι, τρο-
Ρευτ. ΙΧ. Κ
“΄
446 ΡΙυΤΑΒΟΗ͂Ι
ψάμενος τοὺς Αἰτωλοὺς, καὶ φεύγουσι συνοισπεσὼν εἰς
τὴν πόλιν, ἐξελάσαι κατὰ χράτος , ὅπτακοσίους δ᾽ ἀπο-
κτεῖναι. Τὸ δ᾽ ἔργον ἐν τοῖς μεγίστοις διεβοήϑη, καὶ
Τιμάνϑης, ὃ ὃ ζωγράφος, ἐποίησεν ἐμφαντικῶς τῇ δια ϑέσϑι
τὴν μάχην ἔχουσαν.
ΧΧΧΠΙ. Οὐ μὴν ἀλλὰ πολλῶν ἐϑνῶν καὶ δυναστῶν
ἐπὶ τοὺς ᾿ἀχαιοὺς συνισταμένων, εὐθὺς ὁ "άρατος ἔπραττϑ
φιλέαν πρὸς τοὺς Αἰτωλοὺς, καὶ Πανταλέοντι, τῷ πλεῖ-
στον «Αἰτωλῶν δυναμένῳ ᾿ συνοργῷ χρησάμενος, οὐ μόνον
εἰρήνην, ἀλλὰ καὶ συμμαχίαν τοῖς “Αχαιοῖς πρὸς τοὺς Α4ἰ-
τωλοὺς ἐποίησα. Τοὺς δ᾽ Ἂ θηναίους σπουδάζων ἐλευ-
ϑερῶσαι, διοβλήϑη καὶ κακῶς ἤκουσεν ὑπὸ τῶν ᾿Αχαιῶν,
ὅτι , σπονδὰς πδποιημένων αὐτῶν πρὸς τοὺς Μακεδόνας,
καὶ ἀνοχὰς ἀγόντων, ἐπεχείρησθ τὸν ᾿ Πειραιᾶ, καταλαβεῖν.
“Αντὸς δ᾽ ἃ ἀρνούμενος ἐν τοῖς ὑπομνήμασιν, οἷς ἀπολέλοι-
πΒ»»; Ἔργῖνον αἰτιᾶται, μεϑ' οὗ τὰ περὶ τὸν ᾿ἀκροκόριν-
ϑὸον ἔπραξεν. Ἐκεῖνον γὰρ, ἰδίᾳ τῷ Πριραιδῖ προσβάλ-
λοντα, καὶ τῆς κλίμακος συντριβείσης, διωκόμενον ὁνο-
μάζειν “Ἄρατον, καὶ καλεῖν συνεχῶς, ὥσπερ παρύντα, καὶ
διαφυγεῖν οὕτως ἐξαπατήσαντα τοὺς πολεμίους. οὐ
μὴν δοκεῖ πιϑανῶς ἀπολογεῖσϑαι. Τὸν γὰ Ἔργον,
ἀνϑρῶπον ἰδιώτην καὶ Σύρον, ἀπὶ οὐδενὸς ἤν εἰκότος
ἐπὶ νοῦν βαλέσϑαρ τηλικαύτην πράξιν, δἰ μὴ τὸν Ἄρατον»
εἶχεν ἡγεμόνα, καὶ παρ᾽ ἐκδίνου τὴν δύναμιν καὶ τὸν
καιρὸν δἰλήφοι πρὸς τὴν ἐπίϑεσιν. Ἐδήλωσϑ δὲ "αὐ
αὐτὸς ὁ Ἄρατος, οὐ δὲς, οὐδὲ τρὶς, ἀλλὰ πολλάκις, ὥσπερ
οἱ ἱ δυσέρωτες, ἐπιχειρήσας τῷ Πειραιεῖ, καὶ πρὸς τὰς δια-
μαρτίας" οὐκ ἀποκαμών, ἀλλὰ᾽ τῷ παρὰ μικρὸν ἀδὶ καὶ
σύνεγγυς ἀποσφάλλεσϑαι, τὴν ἐλπῖδα πρὸς τὸ ϑαῤῥεῖν
ἀνακαλούμενος. Ἅπαξ δὲ καὶ τὸ σκέλὸς ἔσπασε διὰ
ΑΒΑΤΌΟΙΘ. 141
τοῦ Θριασίου φϑύγων" καὶ τομὰς ἔλαβδ πολλὰς, ἃς 9ε-
ραπουόμενος, καὶ πολὺν χρόνον ἐν φορϑίῳ κομιζόμϑνος,
ἐποιδῖτο τὰς στρατείας.
ΧΧΧχιν. ᾿Αντιγόγου δ᾽ ἀποϑανόντος, καὶ “ημητρίου
τὴν βασιλείαν παραλαβόντος, ἔτι μᾶλλον ἐνέχδιτο ταὶς
«ϑήναις, καὶ ὅλως κατοῴρόνοι τῶν Μακοδόνων. Διὸ καὶ
κρατηϑέντος αὐτοῦ μάχῃ πορὶ Φυλακίαν ὑπὸ Βίϑυος,
τοῦ 4ημητρίου στρατηγοῦ, καὶ λόγου γενομένου πολλοῦ
μὲν, ὡς ἑάλωκε, πολλοῦ δ᾽ ᾽ ὡς τόθγνηκεν, ὁ μὲν. τὸν Πει-
ραιὰ φρουρῶν Διογώης, ἔ ὅπομίψεν ἐπιστολὴν εἰς Κόριν-
ον, ἐξίστασθαι τῆς 1 πόλδως κδλούων τοὺς ᾿Αχαιοὺς, ἐπαιδὴ
᾿έρατος ἀπέθανεν" ἔτυχο δὲ, τῶν γραμμάτων κομισϑέν-
τῶν, παρὼν αὐτὸς ἐν Κορίνϑῳ, καὶ διατριβὴν οὗ τοῦ
Διογένους καὶ ὲ γέλωτα πολὺν παρασχόντες ἀπηλλάγησαν.
Αὐτὸς δ᾽ ὁ βασιλοὺς ἐκ “Μακοδονίας ναῦν ἔπεμψεν, ἐφ᾽
ἧς κομισϑήσοται πρὸς αὐτὸν ὃ Ἄρατος δεδεμένος. πα-
σαν δ᾽ ᾿4ϑηναῖοι κουφότητα κολακείας τῆς πρὸς Μακε-
δόνας ὑπερβάλλοντες, ἐστοφανηφόρησαν » ὅτε πρῶτον
ἠγγέλϑη τοϑνηκώς. Διὸ καὶ πρὸς ὀργὴν οὐθὺς ἐκστρα-
τούσας ἐπ᾿ αὐτοὺς, ἄχρι τῆς «Ακαδημίας προῆλθεν" δἶτα
πεισϑεὶς, οὐδὲν ἠδίκησεν. Οἱ δ᾽ ᾿Αϑηναῖοι, συμφρονή-
σαντος αὐτοῦ τὴν ἀρετὴν, τοὶ, 4ημητρίου τολουτήσαν-
τος, ὥρμησαν ἐπὶ τὴν ἐλουϑερίαν. » ἐκεῖνον ἐκάλουν. Ὁ
δὲ; καΐπδρ ἑτέρου μὲν ἄρχοντος τότϑ τῶν Ἀχαιῶν, αὐτὸς
δὲ δι᾽ ἀῤῥωστίαν τινὰ “μαχρὰν χλινήρης ὑπάρχων, ὅμως
ἐν φορείῳ κομιζόμενος ὑπήντησα τῇ πόλϑδι πρὸς τὴν χρδίαν,
καὶ τὸν ἐπὶ τῆς φρουρᾶς Διογένη. συνέπεισεν ἀποδοῦναι
. τόν τὸ , Πειραιᾷ, καὶ τὴν Μουνυχίαν, καὶ τὴν “Σαλαμῖνα,
καὶ τὸ Σούνιον, τοῖς 4ϑηναίοις », ἐπὶ περτήχοντα καὶ
ἑκατὸν ταλάντοις, ὧν αὐτὸς ὁ άρατος εἴκοσι τῇ πόλει
ΚΖ
448 ΡΙΤΆΑΒΟΗΙ
συνεβάλετο. Προσεχώρησαν δ᾽ οὐϑὺς Αἰγινῆται καὶ
Ἑρμιονεῖς τοῖς “ἡχαιοῖς, ἢ τῷ πλείστη τῆς Ἀρκαδίας αὐτοῖς
συνοτέλε. Καὶ Μ ακϑδόνων μὲν ἀσχόλων, ὄντων διά
τιγὰας προσοίκους καὶ ὁμόρους πολέμους » «Ἰϊτωλῶν δὲ
συμμαχούντων, ἐπίδοσιν μεγάλην ἢ ἢ τῶν ᾿Αχαιῶν ἐλάμβανβ
δύγαμις.
ΧΧχν. Ὁ δ᾽ Ἄρατος ἐργαζόμενος τὴν παλαιὰν ὑπό-
ϑέσιν, καὶ δυσανασχετῶν τὴν ἐν Ἄργει τυραννίδα 7ϑιτ-
γιῶσαν αὐτοῖς, ἔποιϑϑ πέμπων τὸν. ᾿Αριστόμαχον εἰς
μέσον ϑεῖναι καὶ προσαγαγεῖν τοῖς ἀχαιοῖς τὴν πόλιν,
καὶ ζηλώσαντα «Δυσιάδην, ἔϑνους τηλικούτου μετ δυφη-
μίας καὶ τιμῆς στρατηγὸν δῖναι μᾶλλον, ἢ μεᾶς πόλδως
κινδυνεύοντα καὶ μισούμθνον τύραννον. ὋὙπακούσαντος
δὲ τοῦ ᾿Δριστομάχου, καὶ κελεύσαντος αὐτῷ πεντήκοντα
τάλαντα πέμψαι τὸν Ἄρατον, ὅπως ἀπαλλάξῃ καὶ δια-
λύσηται τοὺς παρ᾿ αὐτῷ σερατευομένονρ, καὶ τῶν χρη-
μάτων ποριζομένων » δ᾽ Αυσιάδης ὅτι στρατηγῶν, καὶ φι-
λοτιμούμενος ὕδιον αὑτοῦ πολέτουμα τοῦτο πρὸς τοὺς
᾿Αχαιοὺς γενόσϑαι, τοῦ μὲν “Ἀράτου κατηγ όρϑι πρὸς
“ἀριστόμαχον, ὡς δυσμενὼς καὶ ἀδιαλλάπτως ἀδὲ πρὸς
τοὺς τυράννους ἔχοντος, αὑτῷ. δὲ πείσας τὴν πρᾶξιν ἐπι-
τρέψαι, προσήγαγε, τοῖς “ἀχαιοῖς τὸν ἄνθρωπον. Ἔνϑα
δὴ μάλιστα φανερὰν ἐποίησαν οἱ σύνεδροι τῶν Ἀχαιῶν
τὴν πρὸς τὸν Ἄρατον ϑὕνοιαν καὶ πίστιν. ᾿“Ἀντειπόντος
μὲν γὰρ αὑτοῦ, δὲ ὀργὴν ἀπήλασαν τοὺς πορὶ τὸν ᾿Αρι-
στόμαχον. Ἐπὶ δὲ συμπειγϑεὶς πάλιν αὐτὸς ἤρξατο
πϑρὶ αὐτῶν διαλέγεσθαι παρὼν, πάγτα ταχόδς καὲ προ-
ϑύμως ἐψηφίσαντο, καὶ προσοδέξαντο. μὲν τοὺς ᾿Αργσίους
καἱὲ Φλιασίους δὶς τὴν πολιτοίαν, ἐγιαυτῷ δ᾽ ὕστορον καὶ
τὸν “ἀριστόμαχον εἵλοντο στρατηγόν. Ὁ δ᾽ δὐημορῶν
ΑΠΑΤΤΙ8. 449
παρὰ τοὶς ᾿Αχαιοῖς, καὶ βουλόμενος δὶς τὴν “ακωνικὴν
ἐμβαλεῖν, ἐκάλει τὸν Ἄρατον ἐξ ᾿᾿ϑηνῶν. Ὁ δ᾽ ἔγραφε
μὲν αὐτῷ τὴν στρατείαν ἀπαγορεύων » καὶ τῷ Κλοομένει
ϑράσος ἔ ἔχοντι καὶ ὶ παραβόλως αὐξανομένῳ συμπλέκεσϑαι
τοὺς “Ἱχαιοὺς μὴ βουλόμενος" ὡρμημένου δὲ πάντως
ὑπήκουσε, καὶ παρὼν συνεστράτενεν. Ὅτε δὲ καὶ κω-
λύσας περὶ τὸ Παλλάντιον, τοῦ Κλεομένους ἐπιφανέντος
αὐτοῖς, μάχην συνάψαι τὸν «ἀριστύμαχον, ὑπὸ «Αυσιάδου
κατηγορήϑη, καὶ περὶ τῆς στρατηγίας εἰς ἀγῶνα καὶ
ἀντιπαραγγελίαν αὑτῷ καταστὰς, ἐχράτησϑ τῇ χειροτονίᾳ,
καὶ τὸ δωδέκατον ἡρέϑη στρατηγός.
ΧΧΧΨΙ. Ἐν ταύτῃ τῇ στρατηγίᾳ πορὴ τὸ Αὐκαιον
ἡπτηϑεὶς ὑπὸ τοῦ Κλεομένους ἔφυγθ, ᾿ καὶ πλανηϑεὶς
νυκτὸς, ἔδοξο μὲν τοϑνάναι, καὶ πάλιν οὗτος ὃ λόγος κατ᾽
αὑτοῦ πολὺς ἐξεφοίτησεν εἰς τοὺς Ἕλληναρ. ἄνασω ϑεὶς
δὲ, καὶ τοὺς στρατιώτας συναγαγὼν, οὐκ ἠχάπησεν ἀσ-
φαλῶς ἀπελθεῖν, ἀλλ᾽ ἄριστα τῷ καιρῷ χρησάμενος,
οὐδενὸς προσδοκῶντος, οὐδὲ συλλογιζομένου το μέλλον,
ἐξαίφνης ἐπόποσϑ Μαντινεῦσι, συμμάχοις οὖσι τοῦ ὺ Κλεο-
μένους" καὶ τὴν πόλιν ἑλὼν, φρουρὰν ἐγέβαλε, καὶ τοὺς
μετοίκους πολίτας ἐποίησεν αὐτῶν, καὶ δ μόνος, ἃ νικῶντες
οὐκ ἂν ῥᾳδίως ἢ ἔσχον, ἐκτήσατο »θνεκημένοις τοῖς Αχαιοῖς.
Αὐϑις δὲ τῶν “ακχοδαιμονίων ἐπὶ Μεγάλην πόλιν στρα-
τευσάγτων, βοηϑήσας, ὥκνει μὲν ἁψιμαχοῦντι τῷ Κλεο-
μένοι λαβὴν παρασχεῖν, καὶ τοῖς Μεγαλοπολέταις βιαξο-
μένοις ἀντεῖχεν" οὔτ᾽ ἄλλως πρὸς τὰς κατὰ στόμα μάχας
εὺ πεφυκὼς, καὶ τότϑ λεισπιόμενός τὸ πλήϑει, καὶ πρὸς
ἄγδρα τολμητὴν καὶ νέον ἤδη παρακμάζοντι τῷ ϑυμῷ
καὶ κεκολασμένῃ τῇ φιλοτιμίᾳ συνεστηκώς καὶ γο-
μίζων, ἣν διὰ τοῦ τολμᾷν ἐκεῖνος ἐξ οὐχ ὑπαρχόντων
480 ΡΙΙΠϑΞἷΒΟΗΙ
ἐκτᾶτο δόξαν, αὐτῷ κεκτημένῳ φυλακτέον δἶναι διὰ τῆς
εὐλαβείας.
ΧΧχνπι. Οὐ μὴν ἀλλὰ τῶν ψιλῶν ἐχδραμόντων καὶ
ὠσαμένων τοὺς Σπαρτιάτας ἄχρι τοῦ στρατοπέδου, καὲ
περὶ τὰς σκηνὰς διασπαρέντων, ὃ μὲν Ἄρατος οὐδ᾽ ὡς
ἐπήγαγεν, ἀλλ᾽ ἐν μέσῳ λαβὼν χαράδραν ν ἐπέστησε καὲ
κατεκώλυσθ διαβῆναι τοὺς ὁπλίτας" ὃ δὲ “υσιάδης πδρι-
παϑῶν πρὸς τὰ γινόμενα, καὶ τὸν ἄρατον κακίζων, ἀνδ-
καλδῖτο τοὺς ἱππεῖς, ὡς αὐτὸς ἀξιῶν ἐπιφανῆναι τοῖς
διώκουσι, καὶ μὴ προέσϑαι τὸ νίκημα, μηδ᾽ ἐγκαταλιπεῖν
αὐτὸν ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἀγωνιζόμενον. Πολλῶν δὲ
συστραφέντων καὶ. ἀγαϑῶν, ἐπιῤῥωσϑεὶς ἐνέβαλε τῷ
δεξιῷ τῶν πολεμίων, καὶ τρεψάμενος ἐδίωκεν" ὑπὸ ϑυ-
μοῦ δὲ καὶ φιλοτιμίας ἀταμιούτως ἐπισπασϑ εὶς εἰς χωρία
σκολιὰ καὶ μεστὰ δένδρων πεφντδυμένων καὶ τάφρων
πλατειῶν, εὐϑὺς ἐπιϑεμένον τοῦ Κλεομένους, ἔπεσβ,
λαμπρῶς ἀγωνισάμενος τὸν κάλλιστον τῶν ἀγώνων ἐπὲ
ϑύραις τῆς πατρίδος. Οἱ δ᾽ ἄλλοι φούγοντος εἰς τὴν
φάλαγγα, καὶ συνταράξαντες φοὺς ὁπλίτας ὅλον τὸ
στράτευμα τῆς ἥττης ἐνέπλησαν. ΑΑἰτίαν δὲ μεγάλην ὃ
ρατος ἔλαβε, δόξας προέσϑαι τὸν «“ἹΤυσιάδην" καὶ βια-
σϑεὶς ὑπὸ τῶν ᾿Αχαιῶν ἀπερχομένων πρὸς ὀργὴν, ἠκολού-
ϑησεν αὐτοῖς εἰς Αἴγιον. Ἐκεῖ δὲ συνολϑόντες ἐψηφί-
ὅαντο; μὴ διδόναι χρήματα αὑτῷ, μηδὲ μισϑοφόρους
τρέφειν», ἀλλ αὑτῷ πορίζειν, δὲ δέοιτο σπτολεμεῖν.
ΧΧΧΥΠΙ. Οὕτω δὲ προπηλυκισϑεὶς, ἐβονλεύσατο
μὲν εὐϑὺς ἀποϑέσϑαι τὴν σφραγῖδα, καὶ τὴν στρατηγίαν
ἀφεῖναι" λογισμῷ δὲ χρησάμενος τότϑ μὲν ὑπέμεινε, καὶ
πρὸς Ὀρχομενὸν ἐξαγαγὼν τοὺς Αχαιοὺς, μάχην ἔϑοτο
πρὸς τὸν Μεγιστόνουν, τὸν Κλδομένονς πατρωόν᾽ ἐν ἢ
ΑΒΑΤΟῦϑδ. 151
κρατήσας τριακοσίους μὲν ἀπέκτεινθ, ζῶντα δὲ τὸν Με-
γιστόνουν συνέλαβεν. Εἰωϑὼς δὲ στρατηγ εἴν παρ᾽
ἐνιαυτὸν, ὡς ἢ τάξις αὐτῷ περιῆλϑε, καλούμενος ἐξωμό-
σατο; χαὶ Τιμόξενος ἡρέϑη στρατηγός. Ἐδόχϑι δ᾽ ἣ
μὲν πρὸς τοὺς ὄχλους ὁ ὀργῇ σρύφασις εἶναι “λεγομένη τῆς
ἐξωμοσίας ἀπίϑανος, αἱτία δ᾽ αληϑὴς τὰ περιεστῶτα
τοὺς ᾿ἀχαιούς" οὐκέθ᾽ ὡς πρότερον ἀτρέμα καὶ σχέδην
τοῦ Κλεομένους ἐπιβαίνοντος, οὐδ᾽ ἐμπλεκομένον ταῖς
πολιτικαῖς ἀρχαῖς » αλλ ἐπεὶ τοὺς ἹἙφόρους ἀποκτείνας,
καὶ τὴν χώραν ἀναδασάμενος ᾿ καὶ πολλοὺς τῶν μετοίκων
ἐμβαλὼν εἰς τὴν πολιτοίαν, ἔσχεν ἰσχὺν ἀνυπεύϑυνον,
ουϑὺς ἐπικδιμένου τοῖς «ἀχαιοῖς, καὶ τῆς ἡγεμονίας ἑ ἕδαυ-
τὸν ἀξιοῦντος. Διὸ καὶ μέμφονται τὸν Ἄρατον, ἐν σάλῳ
μεγάλῳ καὶ χειμῶνι τῶν πραγμάτων φερομένων, ὥσπερ
πυβορνήτην ἀφέντα καὶ προέμενον ἑτέρῳ τοὺς οἴακας,
ὅτο καλῶς δἶχο καὶ ἀκόντων ἐπιστάντά σώζϑιν τὸ κοινόν"
δἰ. δ᾽ ἀπογνώκϑι τὰ πράγματα καὶ τὴν δύναμιν τῶν ᾿Αχαι-
ὧν, εἶξαι τῷ Κλεομένει, καὶ μὴ πάλιν τὴν Πελοπόννησον
ἐχβαρβαρῶσαι φρουραῖς ΜΙ͂' ακεδόνων, μήτϑ πληρῶσαι τὸν
᾿ἐκροκόρινϑον -“Ἰλλυρυιῶν ὅπλων καὶ Γαλατικῶν" μηδ᾽
αὺς αὐτὸς ἐν ταῖς πράξεσι καταστρατηγῶν καὶ καταπο-
λιτϑυόμενος, ἐν δὲ τοῖς ὑπομνήμασι λοιδορῶν διδτέλει,
τούτους ἐπάγεσϑαι δεσπότας ταῖς πόλεσι, συμμάχους
ὑποκοριζόμενον. Εἰ δὲ Κλεομένης ἤν » λεγέσθω γὰρ
οντως, παράνομος καὶ τυραννικὸς, ἀλλ᾽ Ἡρακλεῖδαι πα-
τέρες αὐτῷ καὶ Σπάρτη πατρὶς, ἧς τὸν ἀφανέστατον
ἠξίουν ἄγ, ἀντὶ τοῦ πρῶτον Μακεδόνων, ἡγδμόνα ποι-
ἔσϑαι, τοὺς ἔν τινι λόγῳ τὴν Ἑλληνικὴν τιϑεμένους ευγές-
βία». Καῆῖτοι Κλεομένης ἤει τὴν ἀρχὴν παρὰ τῶν
᾿Αχαιῶν, ὡς πολλὰ ποιήσων ἀγαϑὰ τὰς πόλεις ἀντὶ τῆς
152 ΡΙ υΤΑΒΟΗΙ
τιμῆς καὶ τῆς προσηγορίας ἐκείνης" ᾿᾿ντίγονος δὲ, καὶ
κατὰ γῆν καὶ κατὰ ϑάλασσαν αὐτοκράτωρ ἡγεμὼν ὁ ἀνα-
γορευϑεὶς, οὐχ ὑπήκουσθ, πρὶν ᾿τὸν μισϑὸν αὐτῷ τῆς
ἡγεμονίας ὁμολογηθῆναι τὸν Ἀκροκόρινθον" ἀτεχνῶς
τὸν Αἰσώπου μιμησάμενος κυνηγόν. Οὐ γὰρ πρότερον
ἐπέβη τοῖς ᾿Αγαιοῖς δεομένοις καὶ ὑποβάλλουσιν αὑτοὺς
διὰ τῶν πρεσβειῶν καὶ τῶν ψηφισμάτων, ἢ τῇ φρουρᾷ
καὶ τοῖς ᾿ ὅμήροις ὥσπερ, χαλινουμένους ἀνασχέσϑαι.
Καΐτοι πᾶσαν ὃ "άρατος ἀφίησι φωνὴν, ἀπολογιζόμενος
τὴν ἀνάγκην. Ὁ Πολύβιος δ᾽ αὐτὸν ἐκ πολλοῦ φησὲ
καὶ πρὸ τῆς ἀνάγκης ὑφορώμϑνον τὸ ϑράσος τὸ τοῦ
᾿ Κλεομένους, κρύφα τῷ ᾿Ἡντιγόνῳ διαλέγεσϑαι, καὶ τοὺς
Μεγαλοπολίτας προκαϑιέναι δεομένους ᾿Αχαιῶν ἐπικα-
λεῖσϑαι τὸν ᾿Αντίγονον. Οὗτοι 7ὰρ᾽ ἐπιέζοντο μάλιστα
συνεχῶς τῷ πολέμῳ » ἀγοντὸς αὐτοὺς καὶ φέροντος τοῦ
Κλεομένους. Ὁμοίως δὲ καὶ Φύλαρχος ἱότόρηκδ παρὸ
τούτων, ᾧ, μὴ τοῦ ΤΤολυβίου μαρτυροῦντος, οὐ πᾶνυ τε
πιστεύδιν ἄξιον ἢν. Ἐνϑουσιᾷ γὰρ, ὅταν ἁψηται ἑοῦ
Κλεομένους » ὑπ᾽ δυνοίας, καὶ καϑάπερ ἐν δίκῃ τῇ ἶστο-
φίᾳ τῷ μὲν ἀντιδικῶν διατολεῖ, τῷ δὲ συναγορδύων.
ΧΧΧΙΧ. ᾿Ἵπεβάλοντο δ᾽ οὖν οἱ ᾿Αἡχαιοὶ τὴν Μαν-
τίνειαν, πάλιν ἑλόντος αὑτὴν τοῦ Κλεομένους καὶ μάχῃ
μεγάλῃ πορὶ τὸ Ἑκατόμβαιον ἠττηϑέντος, οὕτω κατϑ-
πλάγησαν, ὥστϑ πέμπειν οὐϑὺς ἐφ ἡγεμονίᾳ τὸν Κλεο--
μένη καλοῦντες εἰς “4ργος. Ὁ δ᾽ Ἥρατος ὡς ἤσϑετο
βαδίζοντα καὶ περὶ “Δέρναν ὄντα μετὰ τῆς δυνάμθως,
φοβηϑεὶς ἀπέστειλε πρέσβεις ᾿ τοὺς ἀξιοῦντας ὡς παρὰ
φίλους καὶ συμμάχους αὐτὸν ἥκδιν μετὰ τριακοσίων" δὲ
δ᾽ ἀπιστεῖ, λαβῶν ὁμήρους. Ταῦτα ὕβριν εἶναι καὶ
χλευασμὸν αὑτοῦ φήσας ὁ Κλεομένης, ἀνέζευξεν, ἐπιστο-
ΑΒΑΤΌῦδ. 453
λὴν γράψας τοῖς “Ἀχαιοῖς, ἐγκλήματα πολλὰ κατὰ τοῦ
“Αράτου καὶ διαβολὰς ἔ ἔχουσαν. Γέγραφε δὲ κακεῖνος
ἐπιστολὰς κατὰ τοῦ Κλεομένους" καὶ ἐφέροντο λοιδορίαι
καὲ βλασφημίαι μέχρι γάμων καὶ γυναικῶν ἀλλήλους
πακῶς λεγόντων. Ἔκ τούτου κήρυκα πέμψας ὃ Κλεομέ-
νῆς πόλεμον προδροῦντα τοῖς ᾿Αχαιοῖς, μικροῦ μὲν ἔλα ϑ8
τὴν Σιιυωνίων πόλιν ἁρπάσας διὰ προδοσίας" ἐκεῖϑεν
δ᾽ ᾿ ἀποτραποὶς, Πελλήνῃ προσέβαλε, καὶ, τοῦ στρατηγοῦ
τῶν ““χοιῶν ἐκπεσόντος, ὄὅσγο τὴν πόλιν. Ὄλγῳ δ᾽
ὕστερον "αἱ Φενοὺν ἔλαβϑ παὶ Ππερτέλοιον. Εἶτ᾽ εὐϑὺς
᾿Αργεῖοι προσεχώρησαν αὐτῷ, καὶ Φλιάσιοι φρουρὰν
ἐδέξαντο" καὶ ὅλως οὐδὲν ἔτε τῶν ἐπικτήτων βέβαιον ἡ ἣν
τοῖς ᾿Αχαιοῖς, ἀλλὰ ϑόρυβος σολὺς ἄφνω περιειστήκει
τὸν Ἄρατον » ὁρῶγτα τὴν Πολοπόννησον χραδαινομένην,
καὶ τὰς πόλϑις ἐξανισταμένας ὑπὸ τῶν »ϑωτεριξόντων
πανταχόϑεν.
ΧΙ, ᾿Περέμει γὰρ οὐδὲν, οὐδ᾽ ἔστεργεν ἐπὶ τοῖς πα-
φοῦσιν" ἀλλὰ καὶ Σινυωνέων αὐτῶν καὶ ; Κορινϑίων ἐγέ-
»όντὸ πολλοὶ καταφανεῖς διειλογμένοι τῷ Κλεομένει, καὶ
πάλαι πρὸς τὸ κοινὸν ἰδίων ἐπιϑυμίᾳ δυναστειῶν ὑπού-
λως ἔχοντες. Ἐπὶ τούτους ἐξουσίαν ἀγυπεύϑυνον δ᾽
“(ρατος λαβὼν, τοὺς μὲν ἐν Σικυωνίᾳ ἐφϑθαρμένους ἀπέ-
κτϑινϑ, τοὺς δ᾽ ἐν “Κορίνϑῳ πειρώμενος ἀναζητεῖν καὶ κο-
λάζριν, ἐξηγρίαινν, τὸ πλῆϑος, ἤδη νοσοῦν καὶ βαρυνό-
μενον τὴν ὑπὸ τοῖς “Αχαιοῖς πολιτείαν. Συνδραμόντες
οὖν εἰς τὸ τοῦ ᾿Απόλλωνος ἢ ἱερὸν, μδτεπόμποντο τὸν ᾿ρα-
τον, ἀνελεῖν ῆ͵ συλλαβεῖν πρὸ τῆς ἀποστάσϑως ἐγνω-
κότες. Ὁ δ᾽ ἧκο μὲν αὐτὸς ἐφελκόμενος τὸν ἵππον, ὡς
οὐκ ἀπιστῶν, οὐδ᾽ ὑποπτεύων" ἀναπηδησάντων δὲ πολ-
λῶν, καὶ λοιδορουμένων αὐτῷ καὶ κατηγορούντων, εὺ πὼς
φ4δέ ΡΙΟΤΑΒΟΗΙ
καϑεστῶτι τῷ προσώπῳ καὶ τῷ λόγῳ πρῴως, ἐχέλουσεδ
καϑίσαι, καὶ ὶ μὴ βοᾷν ἁ ἀτάκτως ἑστῶτας ᾿ ἀλλὰ καὶ τοὺς
πϑρὶ ϑύρας ὄντας οἴσω παριέναι" καὶ ταῦϑ᾽ ἅμα λέγων
ὑπϑξῇϑι βάδην, , ὡς παραδώσων τιγὲ τὸν ἵππον. Ουτως
δ᾽ ὑπεχδὺς, καὶ τοῖς ὑπαντῶσι τῶν Κορινϑίων ἀϑορύβως
διαλεγόμενος » καὶ κελούων πρὸς τὸ ᾿ΑἈπολλώνϑδιον βαδίζειν,
ὡς ἔλαϑ8 πλησίον τῆς ἄκρας γενόμενος, ἀναπηδήσας ἐπὶ
τὸν ἵππον, καὶ Κλορπάτρῳ, τῷ ἄρχοντι τῆς φρυυρᾶς,
διακελουσάμενος ἐγκρατῶς φυλάττειν ᾿ ᾿ἀφίππουσεν εἰς
Σικυῶνα, τριάκοντα μὲν αὐτῷ στρατιωτῶν ἑπομένων, τῶν
δ᾽ ἄλλων ἐγκαταλιπόντων καὶ διαῤῥωέντων. Αἰσϑόμενοι
δ᾽ οἱ Κορίνϑιοι. μετ᾽ ολίγον τὴν ἀπόδρασιν αὐτοῦ, καὶ
διώξαντες, ὡς οὐ κατέλαβον ᾽ μϑεδιεέμψαντο τὸν Κλεομέ-
γὴν» καὶ παρέδοσαν τὴν πόλεν, οὐδὲν οἰομένῳ λαμβάνειν
παρ αὑτῶν τοσοῦτον, ὅρου διήμαρτεν, ἀφώντων "Ἄρατον.
Οὗτος μὲν οὖν, προσγενομένων αὑτῷ τῶν τὴν λεγομένην
“ἀκτὴν κατοικούντων, καὶ τὰς πόλοις ἐγχειρισάντων,
ἀπεσταύρον καὶ πϑριετείχιξϑ τὸ» “Ἀκροκόρινθον.
ΧΙ. “Τῷ δ᾽ Αράτῳ συγῆλϑον εἰς Σιοινῶνα τῶν
᾿Αχαιῶν οὐ πολλοὶ, καὶ γενομένης ἐκκλησίας, ἤρέϑη στρα-
τηγὸς αὐτοκρατωρ᾽ καὶ ποριαστήσατο φρουρὰν ἐκ τῶν
ἑαυτοῦ πολιτῶν, τριάχογτα “μὲν ἔτη καὶ τρία πεπολιτευ-
μένος ἐν τοῖς ᾿Αἀχαιοῖς, πεπρωτουκὼς δὲ καὶ δυνάμει καὶ
δόξῃ τῶν Ἑλλήνων" τότα δ᾽ ἔρημος καὶ ἄπορος συντα-
τριμμένος, ἃ ὥσσεϑρ ἐπὲ ναυαγίου τῆς πατρίδος ἐν τοσούτῳ
σάλῳ καὶ κινδύνῳ διαφερόμενος. Καὶ γὰρ «Αἰτωλοὶ,
δεομένου βοηϑεῖν, ἀπδίπαντο, "αὶ τὴν “Ιϑηναίων πόλιν,
χάριτι τοῦ Δράτου πρόϑυμον οὖσαν, οἱ πϑρὲ Αὐκλείδην
καὶ Μικίωνα διοκώλυσαν. Ὄντων δὲ τῷ ἀράτῳ καὶ
χρημάτων ἐν Κορῶϑῳ καὶ οἰκίας, ὃ Κλδομένης ἥψατο
ΑΒΑΤΌΟδ. 1δὅ
μὲκ οὐδενὸς, οὐδ᾽ ἄλλον εἴασο, μεταπεμψάμενος δὲ τοὺς
φίλους αὐτοῦ καὶ τοὺς διοινητὰς, ἐκέλευδ πάντα ποιεῖν
καὶ φυλάττειν, ὡς “ράτῳ λόγον ὑφέξοντας" ἐδίᾳ δὲ πρὸς
αὑτὸν ἔπεμψε Τρέπυλον, καὶ παλιν Μεγιστόνουν, τὸν
πατρωῦν, ὑπισχνούμενος ἄλλα τε σεαλλὰ, καὶ δώδεκα τα-
λαντα σύνταξιν ἐνιαύσιον, ὑπερβαλλόμενος τῷ ἡμίσοι
Ἰτολομαῖον" ἐκεῖνος γὰρ ἕξ τάλαντα τῷ ᾿ράτῳ κατ᾽
ἐνιαυτὸν ἀπέστελλεν. ᾿Ηξίου δὲ τῶν ᾿Αχαιῶν ἡγεμὼν ἄνα-
γορευϑήγαι, καὶ κοινῇ μδτ αὐτῶν φυλάσσειν τὸν ᾿Ακρο-
κόρινϑον. Τοῦ δ᾽ ᾿ἀράτου φήσαντος, ὡς οὐκ ἔχοι τὰ
πράγματα, μᾶλλον δ᾽ ὑπ᾽ αὐτῶν ἔχοιτο, καὶ κατϑιρωνού-
σασϑαι δόξαντος, ἐμβαλὼν εοὐϑὺς τὴν Σικυώνίαν ἐπόρϑει
παὶ κατέρϑειρδ, καὶ προσεκώϑητο τῇ πόλω τροῖς μῆνας,
ἐγκαρτεροῦντος τοῦ ᾿Αφάτου, "αὶ διαποροῦνκος, εἰ δέξοται
τὸν ᾿Αντίγονον ἐπὶ τῷ παραδοῦναι τὸν ἀκροχόρινϑον"
ἄλλως γὰρ οὐκ ἐβούλετο βοηϑεῖν. ; .
ΧΗ. Οἱ μὲν οὖν ᾿Αχωιοὶ συνθληλυϑότες εἰς υἱϊγιον,
ἐχεῖ τὸν '᾿ἄρατον ἐκάλουν. ἮΗν δὲ κίνδυνος, τοῦ ἈΚλεομέ-
νους πρὸς τῇ πόλει στρατοπεδεύοντος, διελϑεν. «Καὶ
κατοῖχον οὗ πολῖται δεόμενοι, καὶ προήσεσϑαι τὸ σῶμα,
τῶν πολεμίων ἐγγὺς ὄντων " οὐ φάσκοντες" ἐξήρτητο δ᾽
αὐτοῦ καὰ γυναῖκες ἤδη καὶ παῖδος, ὥσταρ πατρὸς 'κοιγροῦ
καὶ σωτῆρος περιδχόμενοι καὶ δακρύοντος. Οὐ μὴν ἀλλὰ
ϑαῤῥννας καὶ παραμυϑησάμενος αὐτοὺς; ἐξέππουσεν
ἐπὶ τὴν ϑάλασσαν, ἢ ἔχων δέκα. φίλους, καὶ τὸν υἱὸν ἤδη
γϑανίαν ὄντα καὶ παρορμούντων ἐκεῖ πλοέων ἐπιβάντες,
εἰς Αἴγιον παρεκομίσϑησαν ἐπὶ τὴν ἐκκλησίαν, ἐν ἢ κα-
λεῖν τὸν ᾿Αντίγονον ἐψηφίσαντο, καὶ παραδιδόναι τὸν
᾿Ἀκροκόρινϑον. Ἔπεμψε δὲ καὶ τὸν υἱὸν Ἄρατος πρὸς
αὐτὸν μοτὰ τῶν ἄλλων ὁμήρων. Ἐφ᾿ οἷς οἱ Κορίνϑιοι
456 ΡωΩΠ ΤΑΒΟΗΙ
χαλεπῶς φέροντες, τά τὸ χρήματα διήρπασαν αὐτοῦ, καὶ
τὴν οἰκίαν τῷ Κλοομένϑι δωροὰν ἔδωκαν.
ΧΙΙΠΙ. Τοῦ δ᾽ “Ἀντιγόνου προσιόντος ἤδη μετὰ τῆς
δυνάμϑως, (ἦγ8. δὲ ποζοὺς δισμυρίους Μ ακεδόνας, ἱἷ ὑππϑῖς
δὲ χιλίους καὶ τοτρακοσίους) ἀπήντα μοτὰ τῶν δημισυρ-
γῶν ὃ Ἄρατος αὐτῷ κατὰ ϑαάλατταν εἰς Πηγὰς, λαϑὼν
τοὺς πολεμίους" οὗ πάνυ τι ϑαῤῥὼν τὸν “Ἀντίγονον, οὐδὲ
πιστεύων τοῖς Μακοδόσιν. Ἢιδει γὰρ ηὐξημένον ἑαυτὸν
ἐξ ὧν ἐκδίνους κακῶς ἐποίησϑ, καὶ πρώτην εἰληφότα με-
γίστην ὑπόϑεσιν τῆς πολιτείας τὴν πρὸς ᾿Αντίγονον τὸν
παλαιὸν ἔχϑραν. (λλ᾽ ὁρῶν ἀπαραΐέτητον ἐπικειμένην
ἀνάγκην," καὶ τὸν καιρὸν, ᾧ δουλεύουσι» οἵ δοκοῦντες
ἄρχειν ᾽ ἐχώρϑι πρὸς τὸ δεινόν. Ὁ δ᾽ ᾿Αντίγονος, ὡς τις
αὐτῷ προσιόντα τὸν Ἄρατον ἔφρασϑ, τοὺς μὲν ἄλλους
ἠσπάσατο μετρίως καὶ κοινῶς, ἐκθῖνον δὲ καὶ περὶ τὴν
πρώτην ὑπάντησιν ἐδέξατο τῇ τιμῇ περιττῶς » καὶ κατὰ
τἄλλα ποιρώμϑνος ἀνδρὸς ἀγαϑοῦ καὶ »οὖν ἔχοντος, ἐν-
δοτέρω τῆς χρϑίας προσηγάγετο. «Καὶ γὰρ ἣν ὃ Ἄρατος
οὐ μόνον ἐν πράγμασε μεγάλοις ὠφέλιμος, ἀλλὰ καὶ
σχολάζοντι βασιλεῖ συγγονέσθαν παρ ὁντινοῦν ἐπίχαρις.
Διὸ, καἷπορ ὦ ὧν γέος ὃ ἀντίγονος ν ὡς κατενόησθ τὴν φύ-
σιν τοῦ. ἀγδρὸς μηδὲν ἀργὸν δὲς φιλέα» βασιλικὴν οὖσαν,
οὐ μόνον ᾿Αχαιῶν, ἀλλὰ καὶ: Μακοδόνων τῶν. σὺν αὐτῷ,
πᾶντα χρώμενος ἐκδένῳ διδτέλοι" καὶ τὸ σημεῖον ἀπέβαι-
γεν, ὡς ὃ ϑεὸς ἐπὶ τῶν ἱερῶν ἔδειξε. “ἔγεται γὰρ, οὐ
πρὸ πολλοῦ ϑύοντι τῷ ᾿Αράτῳ δύο χολὰς ἐν ἥπατι φανῆ-
ναι μιᾷ πιμελῇ ποριεχομένας" καὶ τὸν μάντιν δἰπεῖν, ὡς
ταχὺ πρὸς τὰ ἔχϑιστα καὶ πολεμιώτατα σύνϑισιν ἃς
ἄκραν φιλίαν. Τύτο μὲν οὖν παρήνογκε τὸ ηιϑὲν, οὐδ
ἄλλως πολὺ νέμων πίστεως ἱοροῖς καὶ μαντεύμασιν, ἀλλὰ
ἈΒΑΤῦϑ. 451
᾿τῷ λογισμῷ χρώμενος. Ἐποὶ δ᾽ ὑσταρον οὖ χωροῦντι
τῷ πολόμῳ συναγ αγὼν ὃ αἰντίγονος ἑστίασιν ἐν Κορίνθῳ,
"αἱ πολλοὺς ὑποδεχόμενος, τὸν “ἄρατον ἐπάνω κατέκλινδν
ἕαντον" καὶ μϑτὰ μικρὸν αἰτήσας ποριβύλαιον, ἢ ἠρώτησεν,
εἰ δοκεῖ: κἀκρίμῳ ψύχος εἶναι" τοῦ δὲ καὶ πάνν ᾧνγοῦν
φήσαντος, ἐκέλθυσϑ προσχωρεῖν ἐγγυτέρω, καὶ δαπιδὸς
κομισϑείσης, ἀμφοτέρους ὁμοῦ περιόβαλον οἱ παῖδες"
τότο δὴ τὸν Ἄρατον, ἀναμνησϑέτα τῶν ἱερῶν ἐχδίγων,
γέλωφ᾽ ἔλαβε, καὶ διηγεῖτο τῷ βασιλεῖ τὸ σημεῖον καὶ τὴν
προαγόρευσιν. “λὰ ταῦτα μὲν ἐπράχϑη" χρόνοις
ὕστερον.
Χν. Ἐν δὲ ταῖς. πηγαῖς δόντες καὶ λαβόντες ὁ ὁρ-,
κους, ευϑὺς ἐβαδιζον ἐπὶ τοὺς πολεμίους. «Καὶ πορὲ τὴν
πόλιν ἀγῶνες ἤσαν, εὖ ποφρὰγμένον τοῦ Ἀλεομέγους,
καὶ τῶν Καὶ ορεϑίων ἀμυνομένων προϑύμως.᾽ Ἐν τούτῳ
δ᾽ “ἀριστοτέλης, ὃ ο “ἐργεῖος, φίλος ὧν Ἀράτου, διαπέμπεται
κρύφα πρὸς αὐτὰ», ὡς ἀποστήσων τὴν πόλιν, εἰ στρα-
τιώτας ἐμεῖνος Ἑ ἔχων ἔλϑοι. Τοῦ δ᾽ ᾿ἀράτου φράσαντος
τῷ ᾿ἀντιγάγῳ, καὶ μετὰ χιλίων καὶ πδυταλοσίων εἰς Ἐπί-
δανρον͵ ἐξ ᾿᾿Ισϑμοῦ πλοίοις κομιζομένου κατὰ τάχος, οἱ
μὲν “ἐργεῖοι προεξαναστάντες. ἐπέϑεντο τοῖς τοῦ Κλεο-
μένους , καὶ κατέχλοισαν οἷς τὴν ἀκρόπολιν" ὃ δὲ Κλεο-
μένης πυϑόμενος ταῦτα, καὶ δείσας, μὴ κατασχόντες
οὗ ὁ πολέμιοι τὸ Ἄργος ἀποκόψωσονι αὐτὸν τῆς οἴκαδε σω-
τηρίως,. ἐκλιστὼν τὸν “Ἰχροκόρινϑον, ἔτι γυκτὸς ἐβοήϑει.
Καὶ παρελϑὼν μὲν εἰς ργος ἔφϑη, καὶ τροπήν τινὰ τῶν
σέφλομίων ἐποίησεν" ὀλίγῳ δ᾽ ὕστερον “ἡράτου προσφε-
φομένον, καὶ τοῦ βασιλέως ἐπιφαικομένονυ. μοτὰ τῆς δυ-
γάμοως, ἀπεχώρησεν «εἰς ΜὩαντίνϑιαν. Ἔκ τούτου τοῖς
μὲν ᾿ἀχαιοῖς πάλιν αἱ πόλεις ἅπασαι προσεχώρησαν;
488 ΡΠ ΠΤΛΈΉΓΗΙ
᾿Ἀντίγονος δὲ τὸν ᾿ἀκροκόρινϑον κατέλαβεν, » Ἄρατος δὲ
στρατηγὸς αἵρεϑοὶς ὑπ ᾿Αργείων, Ἔπεισεν αὐτοὺς ντι-
γόνῳ τά τὸ τῶν τυράννων. καὶ τὰ τῶν προδοτῶν χρήματα
δωρδὰν δοῦναι. Τὸν δ᾽ ᾿Αριστόμαχον ἐν ΧΚογχρϑαῖς
στρεβλώσαντες, κατοπόντισαν"' ἐφ᾿ ᾧ καὶ μάλιστα κακῶς
ἤκουσεν ὃ 'ἄρατος, ὡς ἄνθρωπον οὐ πονηρὸν, ἀλλὰ καὶ
᾿κεχρημένον ἐκδίνῳ, καὶ. πδπεισμέγον ἀφεῖναι τὴν ἀρχὴν,
καὶ προσαγαγεῖν τοῖς «Ἀχαιοῖς τὴν πόλιν, ὅμως περϑδὼν
παρανόμως ἀπολλύμενον.
χιν. Ἤδῳ. δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἐκείνῳ τὰς αἰτίας ἐκπέ-
φερον" οἷον, ὅτι τὴν μὲν Κορινϑίων. πόλιν ᾿Αντιγόνῳ
δωρεὰν ἔδωκαν, ᾿ὥσπορ κώμην τὴν τυχούσων᾽ τὸν Ὄρχο-
μενὸν δὲ συνεχώρησαν αὐτῷ διαρπάσαντι φρουρὰν ἐμ-
βαλεῖν Μακεδοκικήν. ᾿Ἀψηφίσαντο δ᾽, ἄλλῳ μὴ γράφοιν
βασιλεῖ, μηδὲ πρεσβεύειν σερὸς ἄλλον, ἄκοντος “Αντιγόνον'
τρέφειν τὸ καὶ ὃ μισϑοδοτεῖν Ἰναγκάζοντο τοὺς Μακοδόνας.
Θυσίας δὲ καὶ “πομπὰς καὶ ἀγῶνας “Ἀντιγόνῳ συνετέλουν,
ἀρξαμένων τῶν Ἡράτου᾽ πολιτῶν: καὶ. δεξαμένων τῇ
σόλει τὸν ᾿ἀντέγονον ὑπὶ ᾿Αράτου ξενιζόμενον; ἡτιῶντο
πάγτων ἐκϑῖνον, ἀγνοοῦντες, ὅτε τὰς ἡνίας ἐκείνῳ ταρα-
δοδωχὼς, καὶ τῇ ῥύμῃ τῆς βασιλικῆς ἐφολκόμενρρ. ἐξου-
σίας, οὐδενὸς ἦν, ἢ μόνης φωνῆς, ἔτι κύφεος, "ἐπισφαλῆ
τὴν παῤῥησίαν ἐχούσης. Ἰπποὶ φανερῶς γ8 πολλὰ τῶν
πραττομένων ἐλύπει τὸν Ἄρατον,᾿ ὥσπερ ἃ τὸ σεδρὺ τῶν
εἰκύνων" ὃ γὰρ “Ἀντίγονος τὰς μὲν τῶν ἐν ν Ἄργει. τυραν-
γων καταβοβλημένας ἃ ἀνέστησε; τὰς δὲ τῶν ἑλόντων τὸν
“κροκόρινϑον ἡστώσας ἀνέτροψο, πλὴν μιᾶς τῆς ἐκείνου"
καὶ πολλὰ πορὶ τούτων: δοηϑοὶς ὁ “Ἄρατος οὐκ ἔπεισεν.
Ἔδόκοι δὲ καὶ τὰ πορὲ Μαντίνοιαν οὐχ Ἑλληνικῶς διοι-
κεῖσϑαι τοῖς ᾿Αχαιοῖς. Ἀρατήσαντος γὰρ αὐτῶν δὲ
ΑΒΑΤΌῦϑ. 159
᾿“ντιγόνου » τοὺς μὲν ἐνδοξοτάτους καὶ πρώτους ἀπέκτοι-
γαν, τῶν δ᾽ ἄλλων τοὺς μὲν ἀπέδοντο, τοὺς δ᾽ εἰς Μα-
κεδονίαν ἀπέστειλαν πόδαις δοδομένους" παῖδας δὲ καὶ
γυναῖκας Ἰνδραποδίσαντο" τοῦ δὲ συναχϑέντος ἀργυρίου
τὸ τρίτον αὐτοὶ διδίλοντο , τὰς δὲ δύο μοίρας ἔνειμαν τοῖς
Μακεδόσι. ᾿Καὶ ταῦτα μὲν ἔσχε τὸν τῆς ἀμύνης »όμον"
καὶ γὰρ, εἰ δϑινὸν, ἄγδρας ὁμοφύλους καὶ συγγενϑῖς οὕτω
μεταχειρίσασϑαι δὲ ὁ ὀργὴν, ἀλλ ἐν ἀνάγκαις γλυκὸ γίνε-
ται, καὶ οὐ σκληρὸν, κατὰ Σιμωνέδην, ὥσπερ αλγοῦντι τῷ
ϑυμῷ καὶ φλεγμαίνοντι ϑεραπείαν καὶ ἀναπλήρωσιν
προσφερόντων. Τὰ δὲ μοτὰ ταῦτα πραχϑέντα τιϑρὶ τὴν
πόλιν, οὔτ᾽ οἰς καλὴν, οὐτ᾽ εἰς ἀναγκαίαν ἐστὶ ϑέσϑαι
τῷ Ἀράτῳ πρόφασιν. Τῶν γὰρ ᾿Τργείων τὴν πόλιν παρ᾽
᾿Αντιγόνου δωρεὰν λαβόντων, καὶ κατοικέζοιν ἐγνωκότων,
αὐτὸς οἰκιστὴς αἱροϑοὶς, καὶ στρατηγὸς ὧν, ἐψηφίσατο,
μηκέτι καλεῖν Μαντένιαν, ἀλλ᾽ ““ντιγύνειαν" ὃ καὶ μέχρι
νῦν καλεῖται. Καὶ δοκεῖ δ ἐκεῖνον ἢ μὲν ἐρατοινῇ
Μαντίνδια παντάπασιν ἐξαληλίφϑαι, διαμένοι δ᾽ ἢ
πόλις ἐπώνυμος τῶν ἀπολοσάντων καὶ ἀνελόντων τοὺς
στολέετας.
ΧΕΡῚ. ἐκ τούτου Κλεομένης μὲν, ἡντηϑεὶς μάχῃ
Μμ87 ἄλῃ περὴ Σελλασίαν, ἐξέλιπε τὴν Σπάρτην, καὶ ἀπέ-
πλευσεν εἰς “ἴγυπτον" “Ἀντίγονος δὲ, πάντα τὰ δίκαια
καὶ φιλάνϑρωπα ᾿τῷ “Ἀράτῳ πεποιηκὼς, ἀνέζευξεν εἰς
"Μακοδονίαν, κἀνεῖ νοσῶν ἤδη τὸν διάδοχον τῆς βασι-
λείας, ἥλιπετον, οὕπω πάνυ. μειράκιον ὄντα, πέρστων εἰς
Πελοπόννησον, Ἀράτῳ μάλιστα προσέχειν ἐκέλουσε, καὶ
δὲ ὀιείγου ταῖς πόλεσιν ἐντυχεῖν, καὶ γνωρισϑῆναι τοῖς
“Ἀχαιοῖς. Καὶ μέντοι καὶ παραλαβὼν αὐτὸν ὅ Ἄρατος,
οὕτως διέϑημον, ὥστο πολλῆς μὲν οὐνοίας πφὸς αὐτὸν,
100 ΡΥ ΠΈΤΑΒΟΗΙ
πολλῆς δὲ πρὸς τὰς Ἑλληνικὰς πράξϑις φιλοτιμίας καὶ
δρμῆς μεστὸν εἰς Μακεδονίαν ἀποστεῖλαι.
ΧΗΜΊῚΙ. Τολουτήσαντος δ᾽ ντιγόνου , καταφρονή-
σαντες Αἰτωλοὶ τῶν ᾿Αχαιῶν διὰ τὴν ῥιϑυμίαν, (ἐϑε-
σϑέντες γὰρ ἀλλοτρίαις σώζοσϑαι χερσὶ, καὶ τοῖς Μακδ-
δόνων ὅπλοις αὑτοὺς ὑποσταλκχότοες, ἐν ἀργίᾳ πολλῇ καὶ
ἀταξίᾳ διῆγον ,») ἐπέθεντο τοῖς κατὰ ΧΙλοπόννησον
πράγμασι" καὶ τὴν μὲν Πατρέων καὶ “υμαίων ἀοηλασίαν
ὃδοὺ πάρθργον ἐποιήσαντο, τὴν δὲ Μεσσήνην ἐμβαλόντες
ἐπόρϑουν. .} οἷς ὁ “Ἄρατος ἀγανακτῶν, καὶ τὸν
στρατηγοῦντα τότ τῶν ᾿Αχαιῶν, Τιμόξενον, δρῶν ὁκ-
»οῦντα καὶ διατρίβοντα, τὸν χφόνον; ἤδη τῆς στρατηγίας
αὐτῷ τελευτώσης » αὐτὸς ἤρημίψος ἄρχειν μετ ἰ εθῖνον»;
προέλαβεν ἡμέραις πόντϑ τὴν ἀρχὴν ἕνεκα τοῦ βαηϑῆσαι
“Μεσσηνίοις. Καὶ συναγαγὼν τοὺς Ἀχαιοὺς, τοὺς τὸ
σώμασιν ἀγυμνάστους ὄντας, καὶ ταῖς διανοίαις ἐκλδλυ-
μένους πρὰς τὸν πόλεμον, ἡττᾶται περὶ Καφύας" καὲ
ϑυμιιώξερον ἐστρατηγηκέναι δόξας, οὕτως αὖ πάλιν
ἀπημβλύνϑη, καὶ. προήκατο τὰ πράγματα καὴὸ τὰς ἐλ-
πέδας, ὥστϑ πολλάκις λαβὴν τοὺς Αἰτωλοὺς παρασχόντας
ἀνέχεσϑαι καὶ πδριορᾷν ὥσπερ κωμάζοντας ἐν τῇ Πε-
λοποννήσῳ μετὰ πολλῆς ἀσελγείὰς καὶ ϑρασύτητος.
Ανϑις φὺν τὰς χεῖρας ὀρέγοντος εἰς Δακοδονίαν, ἐπε-
σπῶντο καὶ κατῆγαν ἐπὶ τας Ἑλληνικὰς πράξεις τὸν Φί-
λίτεσίον, οὐχ ἥκιστα διὰ τὴν πρὸς τὸν “Ἄρατον οὐνοιαν
αὐτοῦ καὶ πίστιν ἐλσείζοντος οὐκόλῳ πορὶ πάντα χρήσε-
σϑαι καὶ χειροήϑοι. .
ΧΩΨΙΙ. Ζαὶ τότε πρῶτον ᾿Απολλοῦ ναὶ ΜΜεγαλαίου
καὶ τινων αὐλικῶν ἄλλων διαβαλλόντων τὸν “Ἄρατον,
ἀναπεισϑοὶς ὃ βασελοὺς, καὶ συναρχαιρεσιάσας τοῖς ἀπὸ
τῆς ἐναντίας στάσϑως, ἐσπούδασε τοὺς “᾿χαιοὺς ἑλέσϑαι.
στρατηγὸν Ἀπήρατον. Ὡς δ᾽, ἐμείψον μὲν καταφρονου-
μένον ταλδίως ὑπὸ τῶν ᾿«ἀχαιῶν, τοῦ. δ᾽. “ράτου παραμδ-
λοῦντος, ἐγένετο τῶν χρησίμων οὐδὲν, ἔγνω διαμαρτάνων.
τοῦ παντὸς ὃ Φίλιπεπος. :Καὶ ἀναχρρυσάμργος αὐϑις
ἐπὶ τὸν Ἄρατον, ὅλος ἦν ἐκεδου, καὐ τῶν πραγμάτων.
αὐτῷ πρός τὸ δύναμιν καὶ σερὸς εὐδοξίαν ἐπιδιδόντων,
ἐξήρτητο τοῦ ἀνδρὸς, ὡς δὲ ἐκεῖνα» εὐδοκιμῶν καὶ αὐξό-
μενος. Αδόκϑι τὸ πᾶσιν ὃ “ἄρατος. οὐ μόνον. δημοκρα-.
τίαφ, ἀλλὰ καὶ. βασιλείας ἀγαϑὸς εἶναι σαιδαχωγός, Ἃ
γὰρ προριίρεσις αντοῦ καὶ τὸ ἦϑος, ὡς χρῶμα, ταῖς.
πράξεσι τοῦ βασιλέωφ. ἐποαροΐνδτο.. αὶ γὰρ ἢ πρὸς
“Αακοδαιμονίους ἁμαρτόντας. μετριότης τοῦ »εανίσκοι,
καὶ ἢ πρὸς Κρῆτας ὁμιλία, δὲ ἧς ὅλην. πρασῃγάγϑτο τῆ.
νῆσον ἡμέραις ὀλίγαις. ἥ 18 πρὸς; “Αἰτωλοὺς στρατείᾳ.
γενομένῃ ϑαυμαστῶς ἐνεργὸς, ᾿ δὐπμ θείας μὲν τῷ . Φι-
λέπτπῳ δόξαν ᾿ ᾿δὐβουλίας δὲ τῷ “ἀράτῳ. προσετίϑει. “Καὶ
διὰ ταῦτα μᾶλλον οὗ. βασιλριοὶ φϑονοῦντεος , ὡς οὐδὲν
ἐπέραινον φῳφύφα διαβάλλοντες, ἀνᾳαφανδὰν ἐλοιδορρῦντο
καὸὶ σιροσέχρονον αὐτῷ παρὰ τοὺς. πόξους μετὰ σεολλῆς͵
ἀσελγείας καὶ βωμολοχίας' ἅπαξ δὲ, καὶ λέθοις" βάλλοητος.
ἀπιόντα εἰς. τὴν σμηνὴν μετὰ. τὸν δπνον, κατεδίῳξαν,
Ἐφ οἷς ὃ ἃ. Φίλιππος ὀργεσϑεὶς,͵ οὐϑὺς μὲν αὐτοὺς ἔζη:
μίωσεν δῖκμοσιει τολώνοις,. ὡσθέρον δὲ λυμαίνεσθαι τῇ
πράγματα καὶ ταράτξϑιν δονοῦντας ἀπέκτεινεν. Ἀαροου κα
ΧΡ Χ,. Ἐπεὶ δὲ, τῆς τύχης. ὐροαύσης, ἐπαιρόμενος
τοῖς πράγμασι, πολλὰς μὲν. ιἀγῴφυε καὶ μεχᾷλας. ἐνῶν-
μίας, ἡ δ᾽ ἔμφυτος κακία, εὺν., παρὰ φύσω, σχηματισμὸν
ἐκβιαζομένῃ. ναὶ ἀναδύουσα, ξατὰ μικρὸν, ἀπογύμηον καὶ
διέφαινεν αὐτοῦ τὸ ἦϑος"" πρῶταν μὲν͵ ἰδίῳ, τὸν γφώτορον
Ρηῦτ. ΙΧ. Ι,
δὲ ῬΙΒΎΛΕΒΟΗΙ
Ἄρατον ἤϑλεϑι πρὸ τὴν γυναῖκα » Ναὶ πολὺν χρόνον ἐλαν-
ϑανεν, ἐφέστιος ὧν καὶ ξενιξόμενος ὧκ ᾿αὐτῶν" ἔπειξα
πρὸς τὰς Ἑλληνικὰς ἐξυτραχύνοτο πολνεδίαρ, καὶ φανερὸς
Ἶ» ἤϑη τὸν Ἄρατον ἀποσειόμῳνος. Ἡρχὴν δ᾽ ὑποφίας
τὰ Μοσσηννακὰ παρόσχϑ. Στασιαψάννων γὰρ αὐτῶν,
ὃ μὲν “ἄρατος ὑσεέροι βοηθῶν, ὃ δὲ Φίλιιπος, ἡμέρᾳ
μιᾷ πρότερον ἐλϑὼν εἰς τὴν «νόλιν, φυϑὺς οἷστρόν τινα
κατ' ἀλλήλων ἐνέβαλε τοῖς ἀνθρώποις, Ἰδίᾳ μὲν ἐρωτῶν
τοὺς στρατηγοὺς τῶν Μεσσηνίων, δἱ νόμους κατὰ τῶν
πολλῶν οὐκ ἔγουσιν' ἰδίᾳ δὲ πάλιν τοὺς τῶν πολλῶν
προεστῶτας, δὲ χῶρας κατὰ τῶν τυραννούνταν οὐκ
ἔχουσιν. Ἐκ δὲ “τούτου ϑαῤῥήσαντος, οἷ μὲν ἄρχοντες
ἐπελαμβάνοντο τῶν ϑημαγωγ ὧν, ἐκεῖνοι δὲ μετὰ τῶν πολ-
λῶν ἐπελθόντος, τούς τ΄. ἄρχοντας ἀπέμεθιναν. «καὶ τῶν
ὅλων ὀλίγον ἀπολοίποντας διακοσίων.
. Οὗὕτὰ δὲ ϑωνὸν ἔ ἔργον ἐξειργοσμίνου τοῦ Φι-
λάππου, καὶ συγκρούοντος ὅτι μᾶλλον ὁαντοῖς τοὺς Ἅεσ.-
σηνίους, ἐπολϑὼν ὃ ὃ άρατοργ αὐτός τὸ δῆλος ἢ ἣν φέρων
βαρέως, καὶ τὸν υδὸν ἐνετιμῶντα σαπρῶς φῷ 'φελίτπῳ «αὶ
λοιϑορούμεγαν. οὐκ ἐκώδυσον. Ἐδόκοι δ᾽ ὃ νοανίσκος
ἐρᾷν Ἰοῦ ᾿μλθννου" μιὰ νόνο λέγων οἶτε τερὸς οὐτὸν, ὡς
οὐδὲ καλὸς ἔτι ψαένοιτο τὴν ὄψιν. “ὐνῷ, τοιαῦτα δράσας,
ἀλλὰ πάντων αἴσχίσεος. Ὁ δὲ Φίληνπος ἐπεένῳ μὲν
οὐδὲν ἄντεθεε, καίπερ ἐνώδοόξος ὧν δε ὀργῆς, "αἱ πολλά-
πες ἐξυλακτήδας λέγοντος "αὐτοῦ" τὸν δὲ προσβύσορον,
ὡς δηνόχὼς πρῴως τὰ δεθέντα, καί τες ὧν μένρισς καὶ
πολιτικὸς “τὴν φύσιν, ἀνύυτησῳ ἐκ τοῦ ϑεάτρον; τὴν
δυξιὰν ἐμβαλών" »ναὲ νερϑῆγον εἰς κὸν ἐϑωμάταν, τῷ τὸ
48᾽ ϑύσενι, ναὶ Θοωρήσων τὸν "τόπον. Ἔστι γὰφ οὐχ
ἧττον εὐορκὴρ ἡ τοῦ Ακροκορίνϑον" καὶ λαβὼν φεονρὸν
ΑΒΑΤῦϑ. 163
γόνται χαλεπὸς κοιὶ δυσεκβίαστος τοῖς παροικοῦσιν.
“ἀναβὰς δὲ καὶ ϑύσας, ὡς προσήνεγκεν αὐτῷ τὰ σπλαγ-
χραι τοῦ βοὸς ὃ μάντις, ἀμφοτέραις. ταῖς χερσὶν ὑπολα-
βὼν, ἐδείκνυ τῷ τ “Αράτῳ καὶ τῷ Φαρίῳ “ημητρίῳ,
παρὰ μέρος ἀποκλίνων εἰς ἑκάτερον, » καὶ πυνϑανόμενος,
τί καϑορῶσιν ἐν ταῖς ἱδροῖς" “ρατοῦντα τῆς ἄκρας αὐτὸν,
ἢ. τοῖς Μεσσηνίοις ἀποδιδώντα, Τολάσας οὖν ὃ 4φμή-
τριος" » ἱ μὲν, ἔφη, μάντεως ἔχοις ψυχὴν ᾿ ἀφήσεις τὸν
τόπον" εἰ δὲ βασιλέως, ἀμφοτέρων τῶν κεράτων τὸν
βοῦν "οϑέξεις. μι αὐνιξτόμενος τὴν Εελοπόννησον, ὡς,
εἰ προσλάβοι τὸν ᾿Ιϑωμάταν τῷ ᾿Αχροκορίνϑῳ, παντά-
πασὶν ἐσομένην ὑποχείριον καὶ ταπϑιγήν. Ὁ δ᾽ Ἄρατος
ἐπὶ πολὺ μὲν ἡσύχαζο, δεομένου δὲ τοῦ Φιλίππου τὸ
φαινόμενον λέγειν" οἸΧολλὰ μὲν, εἶπεν, ὦ Φίλιπτιε,
Κρητὼν ἀρὴ καὶ μεγάλα, πολλαὶ δὲ Βοιωτῶν ἄκραι καὶ
Φωκέων ὠσεοφύπασι τῇς γῆς εἰσὶ δέ που πολλοὶ καὶ
τῶν "ἀμαρνάμων, τοῦτο μὲν χερσαῖοι, τοῦτο δ᾽ ἔναλοι
τόπω. ϑαυμαστὰς “χερότητας ἄχοντες" ἀλλ᾽ οὐδένα
τούτων κατείληφας, καὶ πάντες ἑκουσίως σοι ποιοῦσι τὸ
προσταασόμῳον». δηακαὶ γὰρ ἐμφύονται πέτραις ν καὶ
κρημνῶν «δριξχανται" ᾿βεαιλα δὲ πίστϑως καὶ χάριτος
ἰαχυρότεφον οὐδὲν, οὐδ᾽ ἀχυρώτερον. Ταῦτά σοι τὸ
Κρητοιὰν ἀνοίγει. πέλαγος, ταῦτα τὴν “Μελαπόννῃσον.
᾿Αἀπτὸ Τούτων ὁρμώμρψρῷ. σὺ, τοαοῦτος τὴν ἡλικίαν, τῶν
μὲν ἡγεμὼν, τῶν. δὲ κύριος ἤδη καϑόστηκας. “- ἘἈτι λέ-
γοντος αὐτοῦ, πὰ μὲν σπλάγχνα τῷ μάκτει παρέδωκεν
ὁ Φίλιππος, ἐκεῖνον δὲ τῆς χιρὸς ἐπισπασάμενος"
»»» δῦρο τοίνων»᾽ ἔφη, τὴν οὐκ ὁδὸν ἴωμον“ ὥσπεϑρ
ἐκβοβιασμένος ἀπὶ αὐτοῦ, καὶ τῇ» πόλιν ἀφῃρᾳμένος.
μι.. Ὁ δ᾽ ἥδρατος, ἀπρῥῥέων ἤδη τῆς αὐλῆς, καὶ
Ι,32
404 ΡΙ ΤΑΆΒΟΗΙ
κατὰ μικρὸν ἑαυτὸν ἀνακομιζόμενος ἐκ τῆς πρὸς τὸν
Φίλιτιπον συνηϑείας, διαβαίνοντος δὶς Ἤπαιρον αὐτοῦ,
καὶ δεομένου συστρατεύειν ᾽ ἀπείπατο; "αἱ "στόμιον δε-.
διὼς ἀναπλησϑῆναι δόξης πονηρᾶς, ἀφ ἐκδῖνος
ἔπραττεν. Ἐπεὶ δὲ, τάς τὸ ναῦς ὑπὸ Ῥωμαίων ἃ ἀπολέσας
αἴσχιστα, καὶ ὅλως ἀποτυχὼν ταῖς πράξεσιν, ἐπανῆλθεν
εἰς Πβλοπόννησον, καὶ τοὺς Μεσσηνίους αὖϑις ἐπιχειρή-
σας φενακίζειν » καὶ μὴ λαϑὼν, ᾿ἡδίκοι φανερῶς, καὶ τὴν
χώραν αὐτῶν ἐπόρϑει: παντάπασιν ὃ Ἄφατος ἀπεστράφη
καὲ ὸ διεβλήϑη πρὸς αὐτὸν, ἤδη καὶ τῶν πορὶ τὴν γυναικω-
»ἴτιν ἀδικημάτων αἰσϑόμενος, καὶ φέρων ἀνιαρῶς αὐτὸς,
ἀποκρυπτόμενος δὲ τὸν» υἷόν᾽ εἰδέναι γὰρ ὑβρισμένον
περιῆν, ἄλλο δ᾽ οὐδὲν, ἀμύνασϑαι μὴ δυναμένῳ. Με-
γίστην γὰρ ὃ Φίλιππος δοκεῖ 4αὶ παραλογωτάτην μετα-
βαλέσϑαι μεταβολὴν, ἐξ ἡμέρου βασιλέως καὶ ὁ μειρακίου
σώφρονος ἀνὴρ ἀσελγὴς καὶ τῴραννος ἐξώλης γενόμενος.
Τὸ δ᾽ οὐκ ἣν ἄρα μεταβολὴ φύσοως, αλλ ἐπίδειξες
ἐν ἀδείᾳ κακίας, πολὺν χρόνον διὰ, φόβον ἀγνοης
ϑείσης. ᾿
μι. Ὅτε γὰρ ἦν μεμιγμένον αἰσχύνῃ «οἱ φόβῳ τὸ
πρὸς τὸν "Αρατον αὐτοῦ πᾶϑος ἀπ᾿ ἀρχῆς συντοϑραμ».
μένον, ἐδήλωσεν, οἷς ἔπραδε πιορὶ αὐτόν. ῬἘανϑυμῶν
γὰρ ἀνελεῖν τὸν ἄνδρα, καὶ »ομίζῳνν οὐδ᾽ ἂν ἐλούϑορος,
ἐχίνου ζῶντος, εἶναι; μή τὶ γ8 τύραννος, ἢ βασελοὺς, βίᾳ
μὲν οὐδὲν ἐπεχοίρησο; Ταυρίωνα δὲ, τῶν σερατηγῶν τινα
καὶ φίλων; ἐκόλουσεν ἀδήλῳ τρόπῳ τοῦτο πρᾶξαι; μάλιστα
διὰ φαρμαχῶν, αὐτοῦ μὴ παρόντος." Ὅ δὲ ποιησάμενος
τὸν ᾿Ἄῤατον᾽ ὑυνήϑή, “φάρμακον' αὐτῷ δίδωσιν;- οὐκ ὀξὺ
καὶ σφοδρὸν, ἀλλὰ τῶν ϑέρμας τε μαλανὰς τὸ πρῶτον
ν τῷ σώματι καὶ βῆχα κινούντων ἀμβλεῖαν, οἶτα οὕτως
ΑΒΑΤυϑ. 160ὅ
κατὰ Μικρὸν εἰς φϑορὰν περαινόντων. Οὐ μὴν ἔλαϑὲ
γϑ τὸν Ἄρατον" ἀλλ ὡς οὐδὲν ἥν ὄφελος ἐλέγχοντι,
πρῴως καὶ σιωσῇ τὸ πάϑος ὡς δή τινα νύσον κοινὴν
καὶ συνήϑη γοσῶν, διήντλει. Πλὴν ἑνός 78 τῶν συνή-
ϑὼν ἐν τῷ δωματίῳ παρόντος ; ἀναπιύσας δίαιμον,
ἰδόντος ἐκείνου καὶ ᾿ϑαυμάσωτος" »Ταῦτ, εἶπεν, ὦ
Κεφάλων, ἐπίχειρα τῆς βασιλικῆς φιλίας.“
ΜΚ1|1. Οὕτω δ᾽ αὐτοῦ τελευτήσαντος ἐν Αἰγίῳ , τὸ
ἑπτακαιδέκατον στρατηγοῦντος, καὶ τῶν ᾿Αχαιῶν φιλοτι-
μουμένων ἐκδὶ γενέσϑαι ταφὰς καὶ μνήματα πρέποντα
τῷ βίῳ τοῦ ἀνδρὸς, Σιινώνιον συμφορὰν ἐποιοῦντο μὴ
παρ αὐτοῖς τοϑῆναι τὸ σῶμα. Καὶ τοὺς μὲν ᾿Αχαιοὺς
ἔπϑισαν ἀφιέναι, νόμου δ᾽ ὄντος ἀρχαίου, μηδένα ϑά-
πεοσϑαι τειχῶν ἐντὸς, ἰσχνρᾷς τὸ τῷ γόμῳ δεισιδαιμονίας
προσούσης » ἔπεμψαν εἰς Δελφοὺς, ὑπὲρ τούτων ἐρησό-
μδνοι τὴν Πυϑίαν. Ἣ δ᾽ αὐτοὶς ἀναιρεῖ τὸν γρησμὸν
τόνδε"
Βουλεύῃ, Σικυὼν, ζωάγριον αἷὲν Ἀράτου,
μφ ὁσίῃ ϑαλίῃ τὸ κατοιχομένοιο ἄνακτος.
Ὡς τὸ βαρυνόμενον τῷδ ἃ ἀνέρι καὶ τὸ βαρῦνον
Γαίης ἔστ᾽ ἀσέβημα καὶ οὐρανοῦ ἠδὲ ϑαλασσης.
Κομισϑείσης δὲ τῆς μαγτείας, οἵ τ᾽ ᾿Αχαιοὶ σύμπαν-
τὸς ἤσϑησαν , καὶ διαφερόντως οἵ Συκνώνιοι" οὗ μετα-
βαλόντες εἰς ἑορτὴν τὸ πένϑος οὐϑὺς, ἐκ τοῦ Αἰγίου τὸν
νεκρὸν ἐστεφανωμένοι καὶ λευχοιμονοῦντες ὑπὸ παιάνων
καὶ χορῶν εἰς τὴν πόλιν ἀνῆγον ᾽ καὶ τόπον ἐξολόμενοι
πϑδρίοπτον, ὥσπερ οἰκιστὴν καὶ σωτῆρα τῆς πόλεως ἐκή-
δευσαν. Καὶ καλεῖται μέχρι γῦν “Αράτειον, καὶ ϑύουσιν
αὐτῷ ϑυσίαν ἢ τὴν μὲν, ἢ τὴν πόλιν ἀπήλλαξε τῆς τυραν-
νίδος, ἡμέρᾳ πέμπτῃ Δαισίου μηνὸς, ὃν «ϑηναῖοι
160 ΡΠ ΠΤΑΒΟΗΙ
καλοῦσιν ᾿᾿νϑεστηριῶνα, καὶ τὴν ϑυσίαν ἐκοίνην Σωτήρια
προσαγορϑύουσι. τὴν δὲ τοῦ μηνὸς, ἕν ᾧ γενέσθαι
τὸν ἀνῦρα διαμνημονεύουσι. Τῆς μὲν οὖν προτέρας
ὃ τοῦ Διὸς. τοῦ Σωτηήρος κατήρχετο ϑυηπόλος; τῆς δὲ
δουτέρας ὃ τοῦ ᾿Αράτου, στρόφιον οὐχ ὅλον λευκῦν, ἀλλὰ
μεσοπόρφυρον ἔχων. έλη δ᾽ ἤδετο πρὸς κιϑάραν
ὑπὸ τῶν περὶ τὸν “:ὄνυσον τεχνιτῶν" καὶ συγοπόμ-
σίδυεν ὁ γυμνασίαρχος, ἡγούμενος τῶν τὸ παΐδων καὶ
τῶν ἐφήβων, οἷτ᾽ ἐφείπετο ἡ βουλὴ στ αγνηφοροῦσα,
καὶ τῶν ἄλλων πολιτῶν ὃ βουλόμενος. “ἢν ἔγι δεὶγ-
ματα μικρὰ ταῖς ἡμέραις ἐκδίναις ἐξοσιούμενοι δια-
φυλάττουσιν" αἵ δὲ πλεῖσται τῶν τιμῶν ὑπὸ χρόνου
καὶ πραγμάτων ἄλλων ἐκλελοδτασιν.
ΚΙ. ᾿Αλλὰ γὰρ ὁ μὲν πρεσβύτερος. "μρᾶτος οὕτω
βιῶσαι καὶ τοιοῦτος γενέσθαι: τὴν φύσιν ἱστορεῖται"
τὸν δ᾽ υἱὸν αὐτοῦ, μιαρὸς ὧν φύσει. καὶ μετ ὠμό-
τητος ὑβριστὴς ὃ Φίλιππος, οὐ ϑανασίμοις , ἀλλὰ
μανικοῖς, ἐξέστησϑ τοῦ λογισμοῦ φαρμάκοις" καὶ πα-
ρέτρεψεν εἰς δεινὰς καὶ ἀλλοκότους ἐπιφορὰς ; πρά-
ξεῶν ἀτόπων καὶ σὺν αἰσχύνῃ παϑῶν ὀλεϑρίων ὁρε-
γόμενον" ὥστϑ τὸν ϑάνατον αὐτῷ, καίπϑρ ὄντι νέῳ.
καὶ ἀνθοῦντι, μὴ συμφορὰν, ἀλλ᾽ ἀπόλυσιν καχῶν
καὶ σωτηρίαν γενέσθαι. Δίκας γ8 μὴν ὁ Φῇμιπος
οὐ »μεμπτὰς Δ ξενίῳ καὶ φιλίῳ τῆς ἀνοσιουργίας
ταύτης τίνων διδτέλεσθ. Καταπολεμηϑεὶς μὲν γὰρ ὑπὸ
“Ῥωμαίων ᾽ ἐπέτρεψεν ἐκείνοις τὰ καϑ' αὐτόν᾽ ἐκπεσὼν
δὲ τῆς ἄλλης ἀρχῆς » καὶ τὰς γαῦς, πλὴν πέντϑ, πάσας
προέμενος, καὶ χίλια προσεκτίσειν ὁμολογήσας τάλαντα,
καὶ τὸν υἱὸν ὁμηρεύσοντα παραδοὺς, δὲ οἴκτον ἔτυχϑο
Μακεδονίας καὶ τῶν συντελούντων. Αποκτείνων δ᾽
ΑΒΑΤΟΙϑ. 161
ἀεὶ τοὺς ἀρίστους καὶ συγγενοστάτους, φρίκης ἐγέ-
πλησε καὶ μίσους ὅλην τὴν βασιλοίαν πρὸς αὑτόν. Ἕν
δὲ μόνον ἐν τοσούτοις κακοῖς δὐτύχημα κτησάμενος,
υδὸν ἀροτῇ διαφέροντα, τοῦτον φϑόνῳ καὶ ζηλοτυπίᾳ
τῆς παρὰ Ῥωμαίοις τιμῆς ἀνεῖλε" Περσεῖ δὲ ϑατέρῳ
τὴν ἀρχὴν παρέδωχκδν, ὃν οὐ γνήσιον, ἀλλ᾽ ὑπόβλητον
δἶναι φασὶν, ἐκ Ιγαϑαινίου τινὸς ἀκεστρίας γενόμενον.
Τοῦτον Αἰμίλιος ἐθριάμβευσεν" καὶ κατέστρεψεν ἐνταυϑα
τῆς ᾿Αντιγονινῆς βασιλείας ἡ ἤ διαδοχή. Τὸ δ᾽ Αράτου
γένος ἐν τῇ Σικνῶνι καὶ τῇ Πελλήνῃ διέμϑινθ καϑ᾽ ἡμᾶς.
ΓΑΔΒ Α Σ.
ε
Ο μὲν ᾿4ϑηναῖος Ἰφικράτης τὸν μισϑοφόρον
ἠξίου στρατιώτην καὶ φιλόπλουτον βἶναι καὶ φιλήδονον,
ὅπως ταῖς ἐπιϑυμίαις χορηγίαν ἐπιξητῶν ἀγωνίζηται πα-
θαβολώτϑορον' οἱ δὲ πλεῖστοι, καϑάπεορ ἐῤῥωμένον σῶμα,
τὸ στρατιωτικὸν ἀξιοῦσιν » ἰδίᾳ μηδέποτε χρώμϑνον δρμῇ,
συγκινεῖσθαι τῇ τοῦ στρατηγοῦ. Διὸ καὶ Παῦλον Αἰ-
μίλιον λέγουσι τὴν ἐν Ἀξακοδονίᾳ δύναμιν παραλαβόντα
λαλιᾶς καὶ περιεργίας, οἷον διαστρατηγοῦσαν ᾿ ἀνάπλεων,
παρεγγνῆσαι τὴν χεῖρα ποιεῖν ἑτοίμην καὶ τὴν μάχαιραν
ὑξεῖαν ἕκαστον, αὑτῷ δὲ τῶν ἄλλων μελήσειν. Ὃ δὲ
Πλάτων, οὐδὲν ἔ ἔργον ὁρῶν ἄρχοντος ἀγαϑοῦ καὶ στρα-
τηγοῦ ᾿ στρατιᾶς μὴ σωφρονούσης » μηδ᾽ ὅμοπαϑούσης,
ἀλλὰ τὴν πϑιϑαρχικὴν ἀρετὴν, ὁμοίως τῇ βασιλικῇ, γο-
μέζων φύσεως τϑ γοναΐας καὶ τροφῆς φιλοσόφου δεῖσϑαι,
μάλιστα τῷ πρᾷῳ καὶ φιλανϑρώπῳ τὸ ϑυμοειδὲς καὶ
δραστήριον ἐμμελῶς ἀνακεραννυμένης, ἄλλα τὸ πάϑη
πολλὰ καὶ τὰ “Ῥωμαίοις συμπεσόντα μετὰ τὴν ἸΝέρωνος
τολουτὴν ἔχοι μαρτύρια καὶ παραδείγματα τοῦ μηδὲν δῖναι
φοβερώτερον ἀπαιδεύτοις χρωμένης . καὶ ἀλόγοις ὁρμαῖς
ἐν ἡγεμονίᾳ στρατιωτικῆς δυνάμδως. “4ημάδης μὲν γὰρ,
σΑΙΒΑ. 169
᾿Ἡλεξάνδρου τολουτήσαντος, οἰκαζδ τὴν Μανοδόνων στρα-
τιὰν ἐκτετυφλωμέγῳ τῷ Κύκλωπι͵ πολλὰς κινουμένην
ὁρῶν κινήσεις ἀτάκτους παὶ παραφόρους. Τὴν δὲ
“Ῥωμαίων ἡγεμονίαν ὅμοια τοῖς λεγομένοις Τιτανικοῖς
, πάϑεσι καὶ κινήμασι κατολάμ , δὶς πολλὰ διᾳσπω-
μένην ἅμα καὶ πολλαχόϑεν αὐϑις ἑαυτῇ συμπἔπτουσαν,
οὐχ οὕτως ὑπὸ φιλαρχίας τῶν ᾿ἀναγορδυομένων. αὐτο-
πρατόρων, ὡς φιλοπλονείας. καὶ ἀκολασίας τοῦ στρατιω-
τικοῦ, δὲ ἀλλήλων, ὥσπερ ἥλους, τοὺς ἡγεμόνας ἐκχρούον-
τος. Καξοι Διονύσιος Φεραῖον ἄρξαντα Θετταλὼν
δέκα μῆνας » δὲν οὐϑὺς ἀναιρεϑώτω, τὸν τραγικὸν ἄνε-
κάλει τύραννον, ἐπισκώπτων τὸ τάχος τῆς μεταβολῆς.
Ἃ δὲ τῶν Καισάρων ἑστία, τὸ Παλάτιον, ἐν ἐλάσσονι
χρόνῳ τέσσαρας αὐτοκράτορας ὑποδέξατο, τὸν᾿ μὲν εἶσα-
γόντων ὥσπερ διὰ σκηνῆς, τὸν δ᾽ ἐξαγόντων. ᾿4λλ᾽ ἦν
γ8 παραμυϑέα τοῖς κακῶς πάσχουσι μία, τὸ μὴ δοηθῆναι
δίκης ἑτέρας ἐπὶ τοὺς αἰτίους, ἀλλ ὅρᾷν αὐτοὺς ὑφ᾿ δαυ-
τῶν φονευομώνους᾽ πρῶτον δὲ, καὶ διιαιότατα πάντων,
“τὸν δολοάσαντα καὶ διδάξαντα τοσοῦτον ἐλπίζειν ἐπὶ
μεταβολῇ Καίσαρος, ὅσον αὐτὸς ὑπέσχετο, κάλλεστον
ἔργον διαβαλὼν. τῷ μισϑῷ, τὴν ἀπὸ Ἰέρωνος ἄποστα-
σίαν, προδοσίαν γϑνομένην.
ο Ἢ. Νυμφίδιος γὰρ Σαβῖνος, ὧν ἔπαρχος, ὥσπερ
ἔρηται, μετὰ Τιγελλίνου τῆς αὐλῆς, ἐπεὶ τὰ Νέρωνος
ἀπέγνωστο παντάπασι, καὶ δῆλος ἢ ἤν ᾿ἀποδρασύμενος εἰς
Αἴγνπτον, ἔποισϑ τὸ στρατιωτικὸν, ὡς μηπέτι παρόντος,
ἀλλ ἤδη ποῳδυγότος, αὐτοκράτορα Γάλβαν ἃ ἀναγορεῦσαι,
«καὶ δωρφὰν ὁ ὑπέσχετο κατ ἄνδρα τοῖς αὐλικοῖς καὶ στρα-
«τηγικοῖς προσαγορουομένοις δραχμὰς ἑπτακισχιλίας πεὸν-
τακοσίας, τοῖς δ᾽ ἐκτὸς στρατευομένοις πεντήκοντα καὶ
470 ῬΙΠΤΑΒΟΗΙ
“διανοσίας ἐπὶ χιλίαις ᾿ ὅσον ἀμήχανον ἦν συναγαγ εἷν μὴ
πλείονα μνριάκιβᾳ κανὰ παρασχόντα πᾶσιν ἀνϑρώποις,
ὧν Νέρων παφέσχα. ζοντο γὰρ εὐθὺς μὲν ἀπώλεσε
Ἰγέφωνα, μαι λέγον δὲ καὶ Τάλβαν. “ὺν μὲν γὰρ ὡς
ληψόμενοι. πρφοήριαντον τὸν δὲ μὴ λαμβάνοντος ἀσεέκτοι-
γαν. ΑΕἶντα τὸν τοσοῦτον δώσόντω ὑμοῦντες, ἔφθησαν
"ἐν ταὶς ἀποστάσεσι. «αἱ προδοσίαιρ ἀναλώφαντες. αὑτοὺς,
ἥ τυχόντος ὧν ἤλπισαν. Τὰ μὲν οὖν καϑ' ἕκαστα τῶν
γενομένων ἀπαγγόλλεινι ἀνφιβὼῶς,. 'τῆρ ; πραγματικῆς ὗστο-
φίας ἐσείν" ὅσα δ' ἄξιαι λόγου τοῖς τῶν Καισάρων ἔργοις
καὶ πάϑεσι. συμπέπτωκεν, οὐδ ἐμοὶ προσήκχοι παρελϑεῖν.
ο Ἐ,, Τάλβας Σονλπδμος, ὅπ μὲν ἰδιώτης πλουσιώ-
τατος ἁπάντων εἰς, τὸν Καισάφων παρῆλθεν οἶχον,
θμολογεϊται" μέγα δ᾽ ἔχων οὐγεγοίας ἀξίωμα, τὸν
Σερονΐων Οὗεον» αὐτὸς ἀφρόνει μεῖζον ἐπὶ τῇ Κάτλου
συγγενείᾳ, πρωταύσαντος ἀνδρὸρ ἀρότῇ καὶ δόξῃ τῶν
»αϑ' ἑαυτὸν, δὲ καὶ τὸ δύνασϑαι μᾶλλον ὡκὼν ἑτέροις
παρόριον. Ὧν δέ τι καὶ “Διβίᾳ» τῇ Ἀαίσαρος: γυναικὶ,
κατὰ γένος προσήκων ὃ Τάλβας, καὶ διὰ τοῦτο, “Μιβίας
παφασχούσης, ὕπατος ἐκ Παλαείου προῆλϑε. “Ἄἔγεται
δὲ καὶ στρατεύματος. ἐν Τορμανίᾳ καλῶς ἄρξαε, καὶ
Αιβύης ἀνϑύπατος γενόμενος, σὺν ὀλίγοις ἐπαινεθῆναι.
Τὸ δ᾽ οὔναλον αὐτοῦ τῆς δαιίνης καὶ φειδωλὸν ἐν δα-
πᾶφον ΄ καὶ ἀπέριττον, αἰτίαν ὄσχον αὐτοκράτορος γινο-
μένου μιπρολογίαις" ἣν ἕωλόν τινα δόξαν οὐταξίας ὄφϑρϑ
καὶ σωφροσύνης. Ἐπέμφϑη δ᾽ ὑπὸ ὑπὸ ἡγέρωνος ᾿Ιβηρίας
ἄρχων, οὔπω δοδιδαγμένου φοβεῖσϑαι τοὺς ἐν ἀξιώμασι
μεγάλοιφ. τῶν “τολιτῶν. Ἐκδίνῳ δὲ καὶ φύσει δο-
κοῦντι πφῴῳ γογοκέναι προσετίθει πίστιν οὐλαβοίας τὸ
γῆρας.
σΑ 1 ΒΑ. 4Ἴ|
ιν. Ἐπεὶ δὲ, τῶν ἁλιτηρίων ἐπιτρόπων ὠμῶς. καὶ
ἀγρίως τὰς ἐπαρχίας ἐκείνῳ διαφορούνεων, ἀλλο μὲν
εἶχεν οὐδὲν βοηϑεῖν, αὐτὸ δὲ τὸ φανερῶς ὁ δἶναι συναλγὼν
καὶ συναδικούμενος, ἀμωσγέπως ἀναπρϑήν τινα καὶ πα-
φαμυϑίαν τοῖς καταδιιαζομόνοις ναὲ πωλουμένοις σα-
φέσχε" καὶ ποιημάτων εἰς Νέρωνα γινομένων, καὸ πολ-
λαχοῦ περιφδορομένων καὶ φϑομένων, οὐκ ἐκώλυεν, οὐδὲ
συνηγανάκτϑι. τοῖς ἐπιτρόποις" ἐφ᾽ οἷς ἔ ἔτι μᾶλλον ἡ ἢγα-
πᾶτο ὑπὸ τῶν ἀνϑρώπων. Καὶ γὰρ ἦν ἤδη συνήθης,
ὅτος ὄγδοον ἐκεῖνο τὴν ἀρχὴν ἔχων" ὁ ᾧ Ἰούνιος Ουίν-
διξ ἐπανέστη Νέρωνι, Γαλατίας ὧν στρατηγός. “ἔγεται
μὲν οὖν καὶ πρὸ τῆς ἐμφανοῦς ἀποστάσεως γράμματα
πρὸς αὐτὸν ἀφικέσϑαι παρὰ τοῦ Οὐΐνδμιος, οἷς μήτϑ
πιστεῦσαι εν μήτε μηνῦσαι καὶ πατθιπεῖν, ὡς ἕτερον τῶν
ἡγεμονικῶν ἐπιστολὰς αὐτοῖς γραφοίσᾳρ ἔν ὅπεμψαν πρὸς
Νέρωνα, καὶ διέφϑειραν, ὃ ὅσον ἐπ᾿ αὐτοῦ, τὴν πρᾶξιν,
ἧς ὕστερον μδτασχόντος ὁμολόγησα», αὑτῶν οὐδὲν ἥττον,
ἢ ἐκεῖνον, προδόται 7εγονέναι. Αλλ. ᾿ἐποιδὴ λαμπρῶς
τὸν πόλεμον ὀιφήνας 0 Οὐΐ»διξ ἔγραψο τῷ Τάλβᾳ παρα-
καλῶν ἀναδέξασϑαι τὴν ἡγομονίαν, καὶ παρασχϑῖν δαυ-
τὸν ἰσχυρῷ σώματι ὕγοῦντι κϑραλὴν ταῖς Γαλατίαις,
δέκα μυριάδας ἀνδρῶν ὡπλισμένων ἐχούσαις, ἄλλας τὸ
πλείονας, ὁπλίσαι δυναμέναις , προὔϑηκο βουλὴν τοῖς
φίλοις. ὯΩων οἱ μὲν ἠξίουν περιμένειν ᾿ κοραδοχοῦντα,
τίνα κίνησιν ἢ Ῥώμη καὶ φορὰν ἕξϑι πρὸς τὸν γϑῶτορι-
σμόν. Τίτος δὲ Ὀβίννιος, ὃ Ο τοῦ στρατιωτικοῦ τάγματος
ἡγεμὼν, αὐτὸς εἶπον" ,ΜΏ Τάλβα » τέγα τρόπον βουλουε-
σϑι; τὸ γὰρ ζητεῖν, Νέρωνι εἰ πιστοὶ μένοιμεν, ἤδη μα-
γνέντων» ἐστίν. 'Ώς οὐν ὑπάρχοντος ἐχϑροῦ ΝΝέφωνος, οὐ
δὴ προδτέον τὴν τοῦ Οὐίνδικος φιλίαν, ἢ καὶ κατηγορη-
{12 . ΡῬΙΌΤΑΆΒΟΗΙ
τέον. ϑυϑὺς αὐτοῦ καὶ πολεμητέον, ὅτι σὲ βούλεται
Ῥωμαίους ἔγοιν ἄρχονεα μᾶλλον, ἢ “Νέρωνα τύραννον." “
ν. Ἐκ τούτου προγφάμματι μὲν ἐδήλωσεν ὃ Γάλβας
ἡμέραν, ἐν ἦ τὰς. κατὰ μέρος λουϑορώσεις ἀποδώσει
τοῖς δεομένοις" λαλιὰ δὲ καὶ φήμη σιροδχπεσοῦσα πιλῆ-
ϑὸος ἀνϑρώπων ἤϑροιαθ προϑύμων ἐπὶ τὸν γρωτδρισμόν.
Οὐκ ἔφϑη γοῦν φανερῶς ἐπὶ τοῦ βήματος γενόμενος, καὶ
πάντες αὐτὸν ὁμοφώχως αὐτοκράτορα σιροσϑῖσον. Ὁ
δὲ ταύτην μὲν εὐϑὺς οὐ προσοδόξατο. τὴν προσηγορία»"
κατηγορήσας δὲ τοῦ Ιγέφωνος, καὶ τῶν ἀγῃρημένων ἀν»-
δρῶν ὑπ᾿ αὐτοῦ τοὺς ἐπιφανεστάτους ὁλοφυράμενος,
ὡμολύγησεν, ἐπιδώσειν τῇ πιατρίδι τὴν δαυτοῦ πρόνοιαν;
οὔτε Καῖσαρ, οὔτ᾽. ᾿αὐτοχράτωρ, στρατηγὸς δὲ συγκλήτου
καὶ δήμου Ῥωμαίων ὀνομαζόμενος. Ὅτι δ᾽ ὀρϑῶς ὃ
Οὐΐνδιξ καὶ λολογισμένως ἐξεκαλεῖτο τὸν Γάλβαν ἐπὶ τὴν
ἡγεμονίαν, ἐπιστώαατο μάρτυρι τῷ Νέρωνι. Προσποι-
οὕμενος γὰρ ἐκεῖνον καταφρονεῖν, καὶ παρ᾿ οὐδὲν ἡγεῖ-
σϑαι τὰ Ταλατῶν, ἅμα τῷ πυϑέσϑαι τὰ πϑρὶ Γάλβαν
(ἔτυχε δὲ λελουμένος καὶ ἀριστῶν) ἀνέτρεψε τὴν τρα-
σεεζαν. Οὺ μὴν ἀλλὰ συγκλήτου ψηφισαμένης πολέμιον
τὸν Γάλβαν, αὐτός τὸ παΐζοιν καὶ ϑρασύνεσθαι. πρὸς
τοὺς φίλους βουλόμϑνος, οὐ φαύλην ἔφη πρόῤῥησο
ἐμπεπτωκέναι λογισμοῦ δεομένῳ χρημάτων αὐτῷ -
τὰ μὲν Ταλατῶν, ἃ ὅταν ὑποχείριοι γένωνται, Ἰαφυρογω-
γήσεσϑαι καὶ λίαν' ἢ δὲ Γαλβα πάρεστιν οὐσία, χρῆ-
σϑαι καὶ πωλεῖν, ἤδη πολεμίον πεφῃνότος. Οὗτός 18
δὴ τὰ Γαλβὰα πιπράσκειν ἐκόλθυε᾽ καὶ Γάλβας ἃ ἀκούσας,
ὅσα Νέρωνος ᾽ν» ἐν ᾿Ιβθηρίᾳ κηρύττων, δύρισκε πολλοὺς
προϑυμοτέρους ὃ ὄντας.
ΨΙ. ἀφισταμένων δὲ πολλῶν τοῦ Ἰέρωνος, καὶ παν-
ΟΑἸΒΑ. 473
τῶν. ἐπιδικῶς τῷ Γάλβᾳ προστιϑομένων, μόνος Κλώδιος
Μάρκος ἐν ιβύῃ, καὶ Οὐεργίσιος “Ῥοῦφος ἐν Γαλατίᾳ
τοῦ Γερμανικοῦ στρατούματος Πγούμενὸς, αὐτοὶ καϑ'
ἑαυτοὺς ἔπρατρον, οὐ τὴν αὐτὴν αἵρεσιν ἔχοντες" ἀλλ
δ' μὲν Κλώδιος, ἐν ἁρπαγαῖς. πραγμάτων γεγονὼς καὶ
φύνοις ἀνδρῶν δὲ ὠμότητα καὶ πλεονεξίαν, δῆλος ἦν ἐν
τῷ μήτο κατέχϑιν; μήτ᾽ ἀφιέναι τὴν ἀρχὴν δύνασϑαι πο-
ριφθρόμενος" Οὐοργίνιος, δὲ, ταγμάτων ἐπιστατῶν δυνα-
τωτάτων, πολλάκις αὐτὸν ἀναγορδνόντων αὐτοκράτορα,
καὶ βιαζομένων, οὔτ᾽ αὐτὸς ἔφη λήψεσθαι τὴν ἡγεμονίαν,
οὔτ᾽ ἄλλῳ περιόψεσθαι διδομένην, ὃν ἂν μὴ ἢ σύγκλητος
ἕληται. Ταῦτα τὸν Γάλβαν οὺ μετρίως ἐθορύβει τὸ
πρῶτον." ἐποὶ δὲ τὰ Οὐεργινίου καὶ Οὐίνδικος σερατεύ-
ἕατα τρόπον τινὰ βίᾳ τοὺς ἡγϑδμόνας, ὥσπερ τοὺς ἡνιό-
χους κρατῆσαι χαλινῶν μὴ δυνηθέντας, οἷς μόχην ἐξο-
»εγκύντα μ8γ ἅλην συνέῤῥαξαν, καὶ Οὐδνδωιος ἑ ἑαντὸν ἀνε-
λόντος ἐπὶ δισμυρίοις Γαλατῶν πεσοῦσι; διῆλθε λόγος,
ὡς βουλομένων πάντων ἐπὸ νίχῃ τοσαύτῃ τὸν Οὐδργίνιον
ἀναδέξασϑαι τὴν ἡγεμονίαν, ἢ πάλιν' μεταβαλλομένων
πρὸς Νέρωνα, τότε δὴ παντάπασι περίφοβος γενόμενος
ὃ Γάλβας ἔγραψε τῷ Οὐεργινίῳ, “παρακαλῶν πκοινοπρα-
γεῖν καὶ διαφυλάσσειν ὁ ἅμα τὴν ἥγεμρνίρν «αἱ τὴν ἐλον-.
ϑερίαν Ῥωμαίοις. αὖϑις δὲ μετὰ τῶν φίλων δὶς. Κολου-
»ἰαν, ἸΙβηρικὴν πόλεν, ἀναχωρήσας." ἐν τῷ μδταναξῖν πϑρὶ
τῶν γεγονότων » καὶ ποϑεῖν. τὴν συνήϑη καὶ σύντροφον
ἀπραγμοσύνην μᾶλλον, ἢ πράττειν τι τῶν ᾿ ἐραγκαίων,
διέτριβεν.
ο ψΗ, Ἦν δὲ. ϑέρος ἤδη, “καὲ βραχὺ πρὸ ὁ δοίλης ἤκδν
ἀπὸ Ῥώμης Σικολὸς ἀνὴρ ἀπελούϑορος, ἑβδομαῖος. ἤυ-
ϑόμενος δὲ, τὸν Γάλβαν ἀναπαύεσθαι καϑ' δαυτὸν,
414. ΡΙΙυΤΑΆΒΟΗΙ
ἐβάδιζε συντόνως ἐπὶ τὸ δωμάτιον αὐτοῦ, καὶ βίᾳ τῶν
ϑαλαμηπόλων ἀνοίξας καὶ παρολϑὼν ᾿ ἀπήγγειλεν, ὅτι;
καὶ ζῶντος ἔ ἔτι: τοῦ Νέρωνος. οὐκ ὄντος δὲ φανεροῦ, τὸ
στράτευμα πρῶτον; “ἴτα ὃ δῆμος καὶ ἢ σύγκλητος αὑτο-
κράτορα τὸν Ῥάλβαν ἀναγοφθύσϑιον ᾽ ὀλίγον δ᾽ ὕστερον
ἀπαγγολϑοίη τοϑνηκὼς ἐκεῖνος οὐ μὴ» αὐτός γϑ8 πιστεύ-.
σας ἔφη τοῖς ἀπαγγύλλουσιν, ἀλλ ἐπολϑὼν τῷ νεκρῷ
καὶ κδίμενον ϑεασάμενος, οὕτως ἐξελϑεῖν. Ταῦτ᾽ ἀπαγ-
γϑλλόμενα λαμπρὸν ἦφδ τὸν Γάλβαν, καὶ σννόδραμϑ
πλῆϑος ἀνδρῶν ἐπὶ ϑόρας ἐκτοϑιιῤῥηκότων. ὑπ αὐτοῦ
βεβαίως. Καίεοι τὸ τάχος ἣν ἀπιστον. ᾿Αλλὰ καὶ
δυσὶν ἡμέφαις Ὀβώνιος Τίτος πολλὰ τῶν ἀσιὸ στρατο-
πέδου μοϑ᾽ ἑτέρων ἀφίκετο τὰ δόξαντα τῇ συγκλήτῳ
καϑ' ἕκαστον ἀπαγγέλλων. Οὗεος μὲν οὖν εἰς τάξιν
ἔντιμον προήχϑη" τῷ δ᾽ ἀπδλευϑέρῳ ϑαχτυλίους τὸ χρυ-
σοῦς ἔδωκο, καὶ ἈΜαρκιανὸς Ὀὐδιδλλος ἤδη καλούμενος
εἶχε τὴ» πρώτην ἐν τοῖς ἀπελουϑέροιςς δίοιαμο.
ΝΗ. Ἐν δὲ ἸΒώμῃ Ἱγυμφίδιος “Σαβῖνος οὐκ ρέμα
καὶ κατὰ Μοιρῶν, ἀλλὰ ι συλλήβδην ὁ ὁμοῦ, πᾶντα πράγματα
φέρων περιήκογιδν εἰς δαυτὸν, ὡς Ταλβων, μὲν’ ὄντα
πρεσβύτην, καὶ μόλις οἰς ; Ῥώμην ἐξαρκέσογαα
κομισϑῆναι διὰ γῆρας" ἦν γὰφ ἐτῶν τριῶν. καὶ ὁ μήν
κοντα" τὰ δ᾽ αὐτόϑι στρατεύματα καὶ πίλαι πρὸς αὐτὸν
εὐνόως ἔχοντα, καὶ νῦν ἑνὸς ἐξηφρτημόνα μόνον, διὰ τὸ
τῆς δωρδᾶς μέγεϑος οὐοργέτην ἐκεῖνον ἡγεῖσθαι, Γάλβαν
δὲ χροωφειλέτην. βόϑως οὖν Τιγδλλίνῳ μὲν, τῷ » σω»-
ἄρχοντι, προσέταξεν ἀποϑέσϑαι τὸ ξίφος" ὑποδορὰς “δὲ
ποιούμενος, ἐδείπονιζ εοὺς ὑπατεικοὺς καὶ τοὺς ἥγεμονι-
κοῦρ, ἔτει τὸ ἀλβα προστιϑοὺς ὃ ὄνομα ταῖς σλήσδσαιν, ἂν
τῷ στρατοπέδῳ πολλοὺς παρεσκεύασε λέγειν, ὡς
ΘΑΙ,ΒΑ. 478
σομπτέον ἐστὶ πρὸς Τάλβαν ᾽ αἰτουμέρους ἔπαρχον. ἐσαεὶ
Ἰνυμφίδιον ἄνευ συνάρχοντος. .Ἡ δ᾽ ἢ σύγκλητος δὶς
τιμὴν ἔπραττεν αὐτοῦ καὶ δύναμιν » ἀνακαλοῦσα εὐορν :
γέτην, καὶ συντρέχουσα. καϑ' ἡμέραν ἐπὶ ϑύρας, καὶ
παντὸς ἐξάρχοιν δύγματος ἀξιοῦσα καὶ βεβαιοῦν, ἔ ἔτι πιθ-
ραιτέρω τόλμης ἀνῆγεν αὐτόν" ὥστο δλίγου χρόνου τοῖς
ϑεραπεύουσι μὴ μόνον ἐπίφϑονον, ἀλλὰ «αὲ φοβερὸν
εἶναι. Τῶν δ᾽ ὑπάτων οἰκέτας δημοσίους προχειρισαμέ-
γὼν τὰ δόγματα κομίζονταις τῷ αὐτοκράτορι » καὶ τὰ-
καλούμενα διπλώματα σεσημασμένα δόντων, ἁ γνωρί-
ξοντος οἱ κατὰ πόλιν ἄρχοντες ἐν ταῖς τῶν ὀχημάτων.
ἁμοιβαῖς ἐπιταχύνουσε τὰς προπομπὰρ φῶν. γορμματην.
φόρων, οὗ μδτρίως ἢ ἠγανάκτησεν, ὅτι μὴ παρ αὐτοῦ καὶ.
σφραγῖδα καὶ στρατιώτας λαβόντες. ἀγέπομψαν. Αλλὰ.
λέγεται καὶ βουλούσασθαι πορὶ τῶν ὑπάτων». εἶτα τὴν.
ὀργὴν ἀπολογησαμένοις καὶ δοηϑεῖσιν ἀνῆκε. Τῷ δὲ
δήμῳ χαριζόμενος, οὐκ ἐκώλυο τὸν παραπίπτοντα τῶν.
ἹΝέρωνος ἀποτυμπανίζοιν. Σπῖκλον μὲν αὖν, τὰν μονο-
μάχον, ἀνδριάσι Ἰγέρωνος δλκομένοιρ "ὑποβαλόντες. ἂν
ἀγορᾷ δώώφϑειραν. ᾿Απόνιον δὲ τινα τῶν κατηγορικῶν
ἀνατρέψαντες, ἁμάξας διϑοφόρους ἐπήγαγον, ἄλλους δὲ
διέσπασαν πολλοὺφ, ἐνίους μηδὲν ἀδικοῦντας" ὥστο οἱαὲ
Μανυρίσκον, ἄνδρα τῶν ἀρίστων καὶ ὄντα κοὼ δομοῦντα.
πρὸς τὴν σύγκλητον οἰνπεῖν, ὅτι φοβεῖται, μὴ φαχὼ Νέρωνα
ζητήσωσιν.
1Χ, Ὀὕτω δὲ προσάγων ὁ ἡγηρφέδιορ ὀχγατέρω ταῖς
ἐλπίσιν, οὐκ ἔφευγϑ Γαΐου ᾿Καίσωφος οὐοὶ ᾿ Ἄζγονθαι ποῦ.
μετὰ Τιβέριον ἄρξαντος. ἸἘγρώκοι. γὰρ. ὦ Γάϊος, ὡς
ἔοικε, τὴν τεκοῦσαν αὐτὸν, ἔτι μαιφώκον ὧν, οὖν ἀοιδῆ.
τὴν ὄψιν οὖσαν, ἐκ δ᾽ ἀιφσνρίας ἐπὶ μισϑῷ Καλλίστῳ,
416 ΡΙΘΤΑΆΒΟΗΙ
Καίσαρος ἀπαλουϑέρῳ, γεγενημένην, ᾿Αλλ ἥν ἢ πρὸς.
Γαΐον ἔντευξις αὐτῆς, ὡς ἔοικθη νϑωτέρα τῆς Ἰνυμφιδίου
γενέσϑως. Αἰτίαν δ᾽ ἔσχον, ἐκ Μαρτιανοῦ, τοῦ μονο-
μάχου, γεγονέναι, τῆς ἸΝυμφιδίας ἐρασϑείσης διὰ δύξαν
αὐτοῦ, καὶ μᾶλλον ἐδόκϑι καϑ᾽ ὁμοιότητα της ἰδέας ἐκοίνῳ
προσήκειν. . ᾿Αλλ ὁμολογῶν γ8 Ινυμφιδίας εἶναι. μητρὸς,
ἔργον μὲν αὑτοῦ μόνου τὴν Νέρωνος ἐποιεῖτο κατάλυσιν,
αϑλα δ᾽ αὐτῇς οὐ »ομέζων ἱκανὰ καρποῦσϑαι τὰς τιμὰς
καὶ τὰ ; χρήματα, καὶ τὸ Σπόρῳ τῷ Νέρωνος συγκαϑεύ-
δοιν, ὃν ουϑὺρ᾽ ἀπὸ τῆς πυρᾶς ἔτι καιομένου τοῦ. . »εηρρῦ
μοταπεμψάμενος ἐκεῖνος ἐν γαμετῆς ϑἶχο τάξει, καὶ ΠΙ οπ-
παίαν προφηγόρϑυεν, ἐπὶ τὴν διαδοχὴν παρεδύθτο τῆς
ἡγεμονίας. Καὶ τὰ μὲν αὐτὸς ἐν Ῥώμῃ διὰ τῶν φίλων
ὑπιϑργάζοτο; καὶ γυναικῶν τινῶν αὐτῷ καὶ συγκλητικῶν
ἀγδρῶν κρύφα συλλαμβανομένων" ἕ ἕνα δὲ τῶν φίλων, Τολ--
λιανὸν} εἰς Ἰβηρίαν ἔπεμψεν - - - καὶ παρείκδι κατα-
σκοψόμονον. ᾿
.Χ. Τῷ δὲ Τάλβαι μοτὰ τὴν ἹΝάρωνος τελευτὴν ἐχώρει
πάντα. Οὐοργόνιος δὲ Ῥοῦφος, ἀμφίβολος. ὧν ἔτι,
φροντίδα παρεῖχε, μὴ τῷ δυνάμεως πολλῆς. καὶ μαχιμω-
τάτης ἄρχειν. προσειληφὼς τὸ νεμμκηριίένωι. Οὐένδικα, καὶ
κεχοιρῶσϑαι μέγα μέῤος τῆς Ῥωμαίων. ἡγεμονίας, ἐν σάλῳ
γενομένην ἀποστατικῶς Ταλατίαν ἅπασωψ, ὑπακούσοι
τοῖς παρακαλοῦσιν αὑτὸν ἐπὶ τὴν ἀρχήν.. . Οὐδενὸς γὰρ
ἣν ὄνομα μεῖζον, οὐδ᾽ εἶχε δόξαν οὐδεὶς, ὅσον. ὃ Οὐδρ-
γύιος, ὡς μεγίστῃ! ῥοπῇ τοῖς Ῥωμαίων πράγμασι τνραν»-
»ἷδος ὃ ὁμοῦ "χαλεπῆς. καὶ Τολατικῶν πολέμων ἀπαλλαγὴ
γενόμενος... “4λλ ἐκεῖνος Δότε “ταῖς ἐξ. ἀρχῆς ἐμμένων
λογισμοῖς. ἐφύλαωττο τῇ συγκλήκῳ πὴν. αἵρεσιν». τοῦ αὐτο-
κράτορορ.' Καΐεοι φανερᾶς γ8 τῆς Ἰγέρωνος τελευτῆς
ΘσΑΙΒΑ. ᾿ 4171]
γενομένης, τό τὸ πλῆϑος ἐνέκειτο τῷ Ονεργινίῳ πάλον
καὶ τῶν χιλιάρχων τὶς τῶν ἐν τῇ σκηνῇ» σπασάμενος τὸ
ξίφος ν ἐκέλουδ τὸν Οὐεργίνιον δέχεσϑαν τὴν ἡγομονίαν,
ἢ τὸν σίδηρον. Ἐπεὶ δὲ Φάβιος Οὐάλης, ἄρχων ἑνὸς
τάγματος, ὡρκωσε πρῶτος εἰς Γαλβαν, καὶ γράμματα
ἦνεν. ἀπὸ Ῥώμης πϑρὶ ὧν ἢ σύχηλητορ ἐψηφίσατο, χαλε-
πῶς μὲν καὶ μόλις, ἔπεισε δ᾽ ουν τοὺς στρανιώτας αὗτο.
κράτορα τὸν Γάλβαν εἰπεῖν" καὶ πέμψαντος αὐτοῦ διά-
δοχον Φλάκκον Ὁρδεώνιον ἐδέξατο. Καὶ παραδοὺς
ἐκοίνῳ τὴν δύναμιν, αὐτὸς ἀπήντησθ τῷ Γαλβᾳ πρόσω
χωροῦντι, καὶ συνανέσερεφεν, οὔτ ὀργῆς, οὔτϑδ τιμῆς
ἐπιδήλον τυγχάνων. «ἀἴτιος δὲ τοῦ μὲν αὐτὸς ὁ Γάλβας,
αἰδούμενος τὸν ἄνδρα, τοῦ δ᾽ οἱ φίλοι" καὶ μάλιστα
Ὄβίννιος Τίτος, ὑπὸ φϑόνου τοῦ Οὐδργενίου οἰόμενος
μὲν κολούειν, ἤθει δ᾽ ἄρα τῷ. Οὐεργινίου χρηστῷ δαί-
μονι συνεργῶν, ἤδη τὸν ἄχδρα πολέμων. καὶ κακῶν, ὅσα
τοὺς ἄλλους ἡγεμόνας κατέσχεν, ἐκτὸς εἷς. «βίον ἀχύ-
μονα καὶ γῆρας εἰρήνης. σαὶ ἡσυχίας μεστὸν ὑπεκτι-
ϑεμένῳ. .
ΧΙ. Γάλβαν δὲ συϑρὲὶ νάρβωνω, πόλιν ΤΕαλατικὴν, οὗ
παρὰ τῆς συγκλήτου πρέσβεις ἐντυχόντος ἡσσκάξοντο, καὶ
παρακάλουν ἐπιφανῆναι: τῷ ῥήμῳ. ποϑοῖντι ταχέως: ὍὯ
δὲ τάς τ᾽ αλλαρφ παρεῖχεν ἐντούξοις κα συνουσίας αὐτοῖς
φιλανϑρώπους καὶ δημοτικὰς » πρός το: τὰς ἐστιάσφις
πολλῆς καϊασκϑυῆς καὶ ϑεραποίας ἡλίκης παρούσης, ἣν
ἐκ τῶν Νέρωνος ὃ Ινυμφὅδιος αὐτῷ προσέπομψεν, οὐδενὶ
χρώμενος ἐκείνων, ἀλλὰ τοῖς δουτοῦ πᾶσιν, δὐδοκίμει, μδε
γαλόφρων ἀνὴρ παὲ κροίντων ἀπειρυκαλέας φαινόμενορ,
Ταχὺ μέντοι. τὰ γενναῖα ταῦτα ναὶ ἄτυφα. φιαὺ ποδεεικὰ
δημαγωγίαν Οβίννιος ἀποφαίνων, καὶ κομψότητα μεγάλων
Ρηῦτ. ΙΧ. "
4718 ΡΕΠΤΑΒΟΗΙ
ἀπαξιοῦσαν αὐτὴν, ὄπεισϑ χφήμασί 18 χρῆσϑαι τοῖς
Νέρωνος, καὶ περὶ τὰς ὑποδοχὰς μὴ φείδεσϑαι τῆς βα-
σιλικῆς πολυτελείας. - Καὶ ὅλως αἴσϑησιν αὑτοῦ κατὰ
μοιρὸν ὑπὸ τῷ Ὀβιννίῳ γενησομένου παρεῖχεν ὃ
πρεσβύτης.
ΧΙ. Ἣν δ' Ὀβίννιος ἀργυρίου μὲν ἐσχάτως καὶ
παρ᾿ ὄντινοῦν ἥττων, ἔνοχος δὲ καὶ τοῖς περὶ γυναῖκας
ἁμαρτήμασιν. Ἔτι γὰρ ὧν »ἐος, καὶ στρατουόμενος ὑπὸ
Καλβισίῳ Σαβίνῳ τὴν πρώτην στρατείαν, ἀκόλαστον
οὐσαν τὴν γυναῖκα τοῦ ἡγεμόνος παρδισήγαγε γύχτωρ
εἰς τὸ στρατόπϑοδον ἐν ἐσϑῆτι στρατιωτικῇ, καὶ ὁ διῴφϑειρεν
ἐν τοῖς ἀρχείοις, ἃ Πριγκίπια καλοῦσι “Ῥωμαῖοι. Ἐπὶ
τούτῳ δὲ Γάϊος Καῖσαρ ἔδησεν αὐτόν' ἐκείνου δ᾽ ἀπο-
ϑανόντος, εὐτυχίᾳ χφησάμενος ἀπελύϑη. “ειπνὼν δὲ
παρὰ Κλαυδίῳ «Καίσαρι ποτήριον ἀργυροῦν ὑφείλετο.
Πιυϑόμενος δ᾽ ὃ Καῖσαρ, τῇ ὑστοραίᾳ πάλιν αὐτὸν ἐπὶ
δεῖπνον ἐκάλεσεν" ἐλϑόντι δ᾽ ἐχέλουσον ἐκείνῳ μηδὲν
ἀργυροῦν, ἀλλὰ κοράμϑια πάντα προ ἴρειν καὶ παρα-
τιϑέγαι τοὺς ὑπηρέτας. Τοῦτο μὲν οὐν διὰ τὴ» Καί-
σαρος μετριότητα κωμικωτέραν γενομένην γέλωτος, οὐκ
ὀργῆς, ἄξιον ἔδοξεν". ἃ δὲ τὸν Γάλβαν ἔ ἔχων ὑπ᾽ αὐτῷ
καὶ δυνάμενος μέγιστον ἐπὶ χρήμασιν ἔπραττο ᾿ τραγικῶν
παϑῶν καὶ συμφορῶν “μεγάλων, τοῖς μὲν αἰτίαν, τοῖς δὲ
πρόφασιν παρέσχεν.
ΧΗΙ.. Ὁ γὰρ ᾿ΙΝομφίδιος, οὐυϑὺς ἐπανολϑόντος τοῦ
Τπλλιανοῦ. “πρὸς αὐτὸν. ὃν. ᾿ἔπομῳο τοῦ Γάλβα τρόπον
τινὰ κατάσκοπον, ἀνούσας, τῆς μὲν αὐλῆς καὶ τῶν δο-
ρυφόρων ἔπαρχον ἀποδοδεῖςϑαι Κορνήλιον Μάκωνα, τὸ
δὲ σύμπαν εἶναι τοῦ ᾿Οβιννίου κράτος, αὐτῷ δὲ μηδέποτε
τοῦ Γάλβα στῆναι. πλησίον ἐγγεγονέναι, μηδ᾽ ἐντυχεῖν
ΘσΑΙΠΒΑ. 479
ἰδίᾳ, πάντων αὐτὸν ὑφορωμένων., καὶ διαφυλαττόντων,
ἐϑορυβήϑη: καὶ συναγαγὼν τοὺς ἡγεμόνας τοῦ στρατού-
ματος, ἔφη; Γάλβαν μὲν αὐτὸν εἶναι πρεσβύτην ἐπιδικῆ
καὶ ταὶ μέτριον: ἐλάχιστα δὲ τοῖς αὑτοῦ χρώμενον λογισμοῖς,
ὁ δ᾽ Ὁβινκίου καὶ “Αἄκωνος οὐκ δὺ διοικεῖσθαι. Πρὶν
οὖν λαϑεῖν. αὐτοὺς ἣν ἔσχϑ Τιγελλῖνος ἰσχὺν ἐν τοῖς
“πράγμασι κτησαμένους, πιομπτέον εἶναι πρὸς τὸν ἦγ8-
μόνα πρέσβεις ἀπὸ στρατοπέδου » τοὺς διδάξοντας » ὅτι
τῶν φίλων δύο μόνους τούτους ἀποσκονασάμϑνος » ἡδίων
παρέσται πᾶσι καὶ ποϑεινότερος. Ἐπεὶ δὲ ταῦτα λέγων
οὐκ ἔπειϑεν, ἀλλ ἄτοπον ἐδόκει καὶ ἀλλόκοτον, ἡγεμόνα
πρεσβύτην, ὥσπερ ἄρτι “γευόμενον ἐξουσίας μειράκιον,
οἷς χρήσεται φίλοις, ἤ μὴ: ῥυθμίζειν, ὁτέραν ὑδὸν τρα-
πόμενος, ἔγραφε τῷ Γάλβᾳ δοδιττόμενος, γὺν μὲν, ὡς
ὕπουλα καὶ μετέωρα πολλὰ τῆς πόλεως ἐχούσης, »ὺ»ν δὲ,
Κλώδιον Μάχρον ἐν Αιβύῃ τὰ σιτηγὰ κατέχειν, αὖϑις
δὲ, παρακινεῖν τὰ Γερμανικὰ πάγματα, καὶ περὶ τῶν ἐν
Συρίᾳ καὶ Ἰουδαίᾳ δυνάμεων ὅμοια πυνϑάνεσϑαι. Τοῦ
δὲ Γάλβα μὴ πάνυ τὸν νοῦν προσέχοντος αὑτῷ, μηδὲ
πιστεύοντος, ἔγνω προεπιχειρεῖν' καίτοι Κλώδιος Κάλσος
᾿Αντιοχοὺς ». ἀνὴρ ἔμφρων, δοὕὔνους δ᾽ ἐκοίνῳ καὶ πιστὸς,
ἀπηγόρενδ, λέγων, οὐκ ἂν οἴεσθαι μέαν ἮΝ “Ῥώμῃ συνοι-
κίαν Καίσαρα προσϑιπιδῖν ἸΝυμφίδιον. “Ἀλλὰ πολλοὶ
κατεγέλων, καὶ Μιϑριδάτης ᾽ ὃ Ποντικὸς , ἐπισκώπτων
τὴν φαλακρότητα καὶ ὑνσσότητα τοῦ Γάλβα, νῦν ἔφη
τινὰ δοκεῖν εἶναι Ῥωμαίοις, ὀφϑένττα δὲ φανεῖσϑαι τῶν
ἡμερῶν τούτων, ἃς καλεῖται Καῖσαρ, ὄνειδος.
Χιν. Ἔδοξεν οὖν περὶ μέσας νύχτας εἰς τὴν παρεμ-
βολὴν παραγαγόντας ἀναδεικνύειν αὐτοχράτορα τὸν
ΣΝυμφίδιον. Πρῶτος δὲ τῶν χιλιάρχων, ᾿Αντώνιος Ὅνω-
Μ2
480 ῬΈΑΛΒΟΗΙ
θάτος, ἡσπέρας γενομένης, τοὺς ὑφ ἑαυτῷ στρατιώτας
συναγαγὼν, ἐκάκιζϑ μὲν αὑτὸν, ἐκάκιζε δ᾽ ἐκείνους ἐν ὀλίγῳ
χρόνῳ τροπὰς τοσαύτας τρεπομένους; καὶ οὐδένα λο-
γισμὸν, οὐδ᾽ αἵρεσιν ἄμοινόνων » ἀλλὰ δαίμονός τοος
αὐτοὺς ἐκ προδοσίας εἰς προδοσίαν ἐλαύνοντος. οΚαὶ
τὰ μὲν πρῶτα προφάσεις ἔχοι τὰ “Νέρωνος, ἐγκλήματα᾽
γῦν δὲ Ταάλβαν προδιδόναι, τίνα φόνον μητρὺς ἐγπαλοῦν-
τας; ἢ σφαγὴν γυναιχός; ; ποίαν αἰδουμένους ϑυμέλην,
ἤῆ τραγῳδίαν τοῦ αὐτοχράΐορος; Αλλ οὐδ᾽ ἐκεῖνον ἐπὶ
τούτοις ὑπεμδίναμεν ἐγκαταλιπεῖν, ἀλλὰ Νυμφιδίῳ σέδε-
σϑέντες, ὅτι πρῶτος ἡμᾶς ἐγκατέλιπε , καὶ πέφϑυγον εἰς
“Αἴγυπτον. Πότερον οὖν ἸΝέρωνι Γάλβαν ἐπιϑυσώμοϑα,
καὶ τὸν ἐκ Ἰγυμφιδίας ἑλόμενοι Καίσαρα, τὸν ἐκ Αἰβίας
ἀνέλωμεν, ὡς τὸν ἐξ ᾿ἀγριππίνης ἀγδίλομεν; ἢ τούτῳ
δίκην ἐπιϑέντες ὧν δέδρακο, τιμωροὶ μὲν Ἰγέρωνος , ΤΙάλ-
βα δὲ φύλακες ἀγαϑοὶ καὶ πιστοὶ φανῶμεν; “ Ταῦτα
λέγοντι τῷ χιλιάρχῳ προσέϑεντο παντὸς οὗ στρατιῶται,
καὶ τοὺς ἄλλους προσιόντες ἐμμένειν παρδχάλουν τῇ πρὸς
τὸν αὐτοκράτορα πίστϑι" καὶ τοὺς πλϑδίους μετέστησαν.
᾿4ρϑεῖσης δὲ βοῆς, οἵτα ποισϑεὶς ὃ ὃ Ἱγυμφίδιος, ὦ ὡς φασιν
ἔνιοι, καλεῖν αὐτὸν ἤδη τοὺς στρατιώτας, , δἴτ8 προλαβεῖν
σπεύδων τὸ ᾿ϑορυβοῦν ἔτι καὶ διστάζον, ὑπὸ φωτὶ πολλῷ
προήϑι λόγον τινὰ πομίζων ἐν βιβλίῳ γεγραμμένον ὑπὸ
Κιγγωνίου Βαῤῥωνος, ὃ ὃν ἐκμεμελοτήκδι πρὸς τοῦς στρα-
τιώτας εἰπεῖν. ᾿Ιδὼν δὲ κεκλοισμένας τοῦ στρατοπέδου
τὰς πύλας, καὶ πορὶ τὰ τεΐχη πολλοὺς ὦπλισμένουξ, ἔδεισϑ᾽
καὶ προσιὼν ἠρώτα » τί βούλονται, “καὶ τίνος κελεύσαντος
ἐν ὅπλοις γεγόνασιν. Δπαντώσης δ᾽ αὐτῷ παρὰ πᾶν»--
τῶν μιᾶς φωνῆς, Τάλβαν αὐτοχράτορα γινώσκειν, κακεῖνος
ὃμόσϑ χωρῶν ἐπευφήμϑι; καὶ τοὺς ὁπομένους ἐκέλευσα.
σαι βλ. 481]
Τῶν» δὲ παρὰ τὰς πύλας παρέντων αὐτὸν εἰσελϑεῖν μετ᾽
ὀλίγων, αὐτὸς ἀκοντίζεται λόγχῃ; καὶ αὐτὴν μὲν ἐδέξατο
πρὸ αὐτοῦ ϑυρεῷ Σεπτίμιος" ἄλλων δὲ γυμνοῖς ξίφεσιν
ἐπιφερομένων, φυγὼν καὶ διωχϑεὶς, ἐν οἰκήματι στρα-
τιώτου σφάττεται. Καὶ τὸν τεκρὸν εἰς μέσον ἑλκύσαντες,
καὶ περιβαλόντες κιγκλίδα, ϑέαμα τοῖς βουλομένοις μεϑ᾽
ἡμέραν παρέσχον.
Χν. Οντω «δὲ τοῦ ᾿Νυμφιδίου καταστρέψαντος, ὃ
Ταάλβας πυϑόμενος ᾿ καὶ τῶν συνωμοτῶν αὐτοῦ κελεύσας
ἀποϑοανεῖν , ὅσοι μὴ δὲ αὑτῶν εὐϑὺς ἀπόϑανον, ἐν οἷς
ἦν καὶ Κιγγώνιος, ὃ τὸν λόγον γράψας, καὶ Μιϑριδάτης,
ὃ Ποντικὸς, ἔδοξε μὴ »ομίμως » δὲ καὶ δικαίως , μηδὲ δη-
μοτοιῶς, ἀνῃρηκέναι πρὸ κρίσθως ἀνδρας οὐκ ἀσήμους.
Ἕτερον γὰρ ἡγεμονίας σχῆμα προσεδέχοντο πάντες, ἐξα.
πατώμενοι συνήϑως ὑπὸ τῶν ἐν ἀρχῇ λεγομένω». Ἔτι
δὲ μᾶλλον ἠνίασεν αὐτοὺς ἀνὴρ ὑπατικὸς καὶ Νέρωνι
πιστὸς ἀποϑανεῖν κολδυσϑεὶς, Πετρώνιος Τορτουλιανός.
Μάκρωνα γὰρ ἐν «“ιβύῃ διὰ Τρεβωνιανου, καὶ Φροντήϊον
ἐν Τορμανίᾳ διὰ Ονάλεντος ἀγολὼν, πρόφασιν εἶχεν ἐν
ὅπλοις καὶ στρατοπέδοις ὄντας φοβηϑῆναι." Τερτου-
λιανὸν δὲ, γέροντα γυμνὸν καὶ ἄνοπλον, λόγου μεταλα-
βᾶν οὐδὲν ἐκώλυεν, εἰ" τις ἣν ἐπαγγέλλεται μετριότητα
τοῖς πράγμασιν ἔργῳ φυλάξειν ἔμϑλλε. Ταῦτα μὲν οὖν
τοιαύτας ἔχοι μέμψεις. Ἐπεὶ δὲ προσιὼν ἀπεῖχε τῆς
πόλεως περὶ πέντ καὶ εἴκοσι σταδίους, ἐνετύγχανεν
ἀχοσμίᾳ καὶ ϑορύβῳ τῶν ἐρετῶν τὴν ὁδὸν προκατεχόντων
καὶ πιοριιεχυμένων πανταχοϑεν. Οὗτοι δ᾽ ἦσαν, οὗς
εἰς ἕν τάγμα ὃ Ἰέρων συλλοχίσας, ἀπέφῃνϑ στρατιώτας"
καὶ τότϑ παρόντος ἐκβοβαιώσασϑαι τὴν στρατιὰν » οὔτ᾽
ὑφϑῆναι τοῖς ἀπαντῶσιν, οὔτ᾽ ἀκουσϑῆναι, παρίεσαν:
482 ΡΙυΤΑΒΟΗΙ
τὸν αὐτοκράτορα » ἀλλ ἐθορύβουν βοῇ. σημεῖα τῷ ταγ-
ματι καὶ χώραν αἰτοῦντες. Ἐκοίνου δ᾽ ὑπερτιϑεμένου,
καὶ πάλιν εἰπεῖν κελεύσαντος , ἀρνήσεως σχῆμα τὴν ἀνα-
βολὴν εἶναι φάσκοντες, ἠγανάκτουν καὶ παρείποντθ, μὴ
φειδόμενοι βοῆς. Ἑνίων δὲ καὶ τὰς μαχαίρας σπασα-
μένων » Ἐχέλευσε τοὺς ἱππεῖς ἐμβαλεῖν αὐτοῖς ὃ Τάλβας.
“Ὑπέστη δ᾽ οὐδεὶς ἐκοίνων, ἀλλ᾽ οὗ μὲν ουϑὺς ἀνατραπέν-.
τος») οἷ δὲ φεύγοντος διεφϑάρησαν ἢ οὐ χρηστὸν, οὐδ᾽
αἴσιον ποιοῦντες τῷ Γάλβᾳ τὸν οἰωνὸν, εἰσιόντι διὰ πολ-
λοῦ φόνου καὶ γεχρῶν τοσούτων εἰς τὴν πόλιν. ᾿Αλλ᾽ εἷ
καί τις αὐτοῦ κατεφρόνει πρότερον, ἀσϑενοῦς καὶ
γέροντος ὁρωμένου, τότα πᾶσι φρικώδης καὶ φοβερὸς
ἐγένετο.
ΧΥῚ. Βουλόμενος δὲ τῆς περὶ τὰς δωρεὰς ἀμετρίας
καὶ πολυτελδίας τοῦ Ἰέρωνος ἀποδεικνύναι μεγἄλην μβ-
ταβολὴν, ἀστοχεῖν ἐδόκει τοῦ πρέποντος. Κάνου γὰρ
αὐλήσαντος αὐτῷ παρὰ δεῖπνον, (ἀκρόαμα δ᾽ ην ὁ Κανος
ϑυδοκιμούμενον,) ἐπαινέσας καὶ ἀποδεξάμενος; ἐκέλουσεν
αὐτῷ κομισϑῆναι τὸ γλωσσόκομον, καὶ λαβὼν χρυσοῦς
τινας, ἐπέδωκχϑ τῷ Κάνῳ, φήσας, ἐκ τῶν ἰδίων, οὐκ ἐκ τῶν
δημοσίων, χαρίζεσϑαι. Τὰς δὲ δωρεὰς, ἃς Νέρων ἔδωκε
τοῖς πρὶ σκηνὴν καὶ παλαίστραν, ἀπαιτεῖσθϑαι συντόνως
κϑλεύσας, πλὴν τοῦ δεκάτου μέρους" δἶτα μικρὰ καὶ
γλίσχρα᾽ κομιξύμενος (ἀνηλώκεσαν γὰρ οἱ πλεϊιστοι τῶν
λαβόντων ᾽ ἐφήμεροι καὶ σατυρικοὶ τοῖς βίοις ἄνϑρωποι)
τοὺς πριαμένους παρ᾽ αὐτῶν ἢ λαβόντας ὃ ὅτιοῦν ἀνεζήτει;
καὶ παρὶ ἐκδίνων ἐξέπραττε. Τοῦ δὲ πράγματος ὅρον
οὐκ ἔχοντος, ἀλλὰ πόῤῥω νεμομένου καὶ προϊόντος ἐπὶ
πολλοὺς, αὐτὸς μὲν ἠδόξει, φϑόγον δὲ καὶ μῖσος εἶχεν
Ὀβίννιος, ὡς τοῖς ὁ ι: αδᾷφιν ἀνελθίϑερον πα-
ὺὶς,
ς ΟΑΒΑ. 183
ρέχων τὸν ἡγεμόνα καὶ μικρόλόγον ᾿ αὐτὸς δὲ χφόμενος
ἀσώτως , καὶ λαμβάνων πάντα καὶ πιπράσχων. ὋὉ μὲν
γὰρ Ἡσίοδος
᾿Αρχομένου τὸ πίϑον καὶ λήγοντος κορέσασϑαι
φησὶ δεῖν" ὁ δ᾽ Ὄβιναιος, ὁρῶν ἀσϑενῆ καὶ γέροντα τὸν
Γαλβαν, ἐνεπίμπλατο τῆς τύχης, ὡς ἅμα μὲν ἀρχομέγης,
ἅμα δὲ φϑινούσης.
Χντ!. Ὃ δὲ πρεσβύτης ἠδικεῖτο, τὰ μὲν πρῶτα τοῦ
᾿Ὀβιννίου κακῶς διοικοῦντος, ἃ δ᾽ «αὐτὸς ὀρϑῶς προῃρδῖτο
διαβάλλοντος, κωλύοντος" οἷον ἢ ἦν τὸ περὶ τὰς κολάσεις
τῶν «Νερωνιαγῶν. «Απέκτδινβ γὰρ τοὺς σονηροὺς, ἐν
οἷς ἦν ὁ λεῖος, καὶ Πολύκλειτος, καὶ Πετῖνος, καὶ
Πατρόβιος. Ὁ δὲ δῆμος ἐκρότει » καὶ δὲ’ ἀγορᾶς αὐτῶν
ἀγομένων, ἐβόα, καλὴν μὲν δῖναι καὶ ϑεοφιλῆ πομπήν"
ἀπαιτεῖν δὲ καὶ ϑεοὺς καὶ ἀνθρώπους τὸν. διδάσκαλον
καὶ παιδαγωγὸν τῆς τυραννίδος » Τιγελλῖνον. Εφϑάκοι
δ᾽ ὃ γενναῖος προειληφὼς ἀῤῥαβῶσι μεγάλοις τὸν Ὀβν-
γι0». Εἶτα Τερτουμανὸς μὲν, ὅτι μὴ προεδίδου, μηδ᾽
ἐμίσει τὸν ἡγεμόνα » τοιοῦτον ὄντα, μισούμενος, ἄλλο δὲ
μηδὲ ἕν μέγα συναδικήσας, ἀπέϑανϑν" ὃ δὲ καὶ ποίήσας
ἄξιον ϑανάτον Νέρωνα καὶ ὁ γενόμενον τοιοῦτον ἐγκατα-
λιπὼν καὶ προδοὺς. » πϑριὴν μέγα δίδαγμα τοῦ μηδὲν
ἄπρακτον εἶναι παρ Ὀβωνίῳ, μηδ᾽ ἀνέλπιστον τοῖς δι-
δοῦσιν. Οὐδενὸς γὰρ οὕτὼ ϑοάματος ἐρασϑεὶς ὁ ὁ Ῥω-
μαίων δῆμος, ὡς τοῦ Τιγελλῖνον ἰδεῖν ἃ ἀπαγόμενον, οὐδὲ
παυσάμενος ἐν πᾶσι ϑεάτροις καὶ σταδίοις αἰτούμενος
ἐκεῖνον, ἐποπλήχϑη διαγράμματι τοῦ αὐτοκράτορος, Τι-
γελλῖνον μὲν οὗ πολὺν ἔ ἔτι βιώσεσϑαι φάσκοντος χρύνον,
ὑπὸ φϑινάδος νύσου δαπανώμενον, ἐκδίνους δὲ παραιτου-
μένους μὴ διαγριαίνειν, μηδὲ τυραγνικὴν. ποιδῖν τὴν
184 ῬΙΠΈΑΒΟΗΙ
ἡγεμονίαν. ᾿᾿χϑομένου δὲ τοῦ δήμου καταγελῶντες, ὃ
μὲν Τιγελλδνος ἔϑυσε σωτήρια, καὶ παροσκούασε λαμπρὰν
ἑστίασιν ὃ δ᾽ Ὄβόνιος ἃ ἀναστὰς παρὰ τοῦ αὐτοχράτορος
μετὰ δεῖπνον, ἐκὼ ἐχκώμαπεν ὡς ἐμεῖνον» ἄγων τὴν ϑυγατέρα
χήραν οὖσαν. Καὶ προῦπειεν ὃ Τιγελλῖνος αὐτῇ πέντϑ
καὶ εἴκοσι μυριάδας ἀργυρίου" καὶ τῶν παλλακίδων τὴν
ἀγολαρχοῦσαν ἐκέλουσθ τὸν πϑεριδέῤῥαιον κόσμον ἀφϑ-
λομέγην ἐκδίνῃ πδριάψαι, πεντβχαίδοκα μυριάδων δῖναι
λεγόμενον.
ΧΥΠΙ. Ἐκ δὲ τούτου καὶ τὰ μετρίως πραττόμενα
διαβολὴν εἶχεν, ὡς τὰ πρὸς τοὺς Γαλάτας Οὐΐνδικι συν-
ᾳραμένους. ᾿Ἐδόκουν γὰρ οὐ φιλανϑρωπέᾳ τοῦ αὐτο-
κράτορος, ἀλλ᾽ ὠνούμενοι παρ᾿ Ὀβιννίου, τυγχάνειν
ἀνέσεώς 18 δασμῶν "αἱ σεολιτοίας. Οἱ μὲν οὖν πολλοὶ
διὰ ταῦτα πρὸς τὴν ἡγεμονίαν ἀπηχϑαάγοντο" Τοὺς δὲ
στρατιώτας, τὴν δωρδὰν μὴ κομιζομένους, ἐν ἀρχῇ μὲν
ἐλπὶς παρῆγεν, ὡς, εἰ καὶ μὴ τοσοῖπον, ἀλλ᾽ ὅσον Νέρων
ἔδωκεν, ἀποδώσοντος. πεὶ δὲ, μεμφομένους ἀχούσας,
ἀφῆκϑ φωνὴν ἡγεμόνι μεγάλῳ πρέπουσαν, εὐπὼν, εἰωθέναι
καταλέγειν στρατιώτας, οὐκ ἀγοράξϑοιν, πυϑομώοις τοῦτο
δοινὸν εἰσῆλθε μῖσος καὶ ἄγριον πρὸς αὐτόν. Ἐδύκει
γὰρ οὐκ αὐτὸς ἀποστερεῖν μόνος, ἀλλὰ »ομοϑετεῖν καὶ
διδάσκϑδιν τοὺς μεϑ' αὑτὸν αὐτοκράτορας. “Αλλὰ τὸ μὲν
ἐν Ῥώμῃ τυφλὸν ἣν ἔτι κίνημα, καὶ τις αἰδὼς ἅμα πρὸς
παρόντα τὸν Τάλβαν ἀμβλύτητα καὶ μέλλησιν ἐνδποίοι
τῶν »ωτερισμῶν, καὶ τὸ μηδομίαν ἀρχὴν ἐμφανῆ μδτα-
βολῆς ὅρᾶσϑαι, συνέστδλλϑ »ϑιὶ συνέκρυπτον ἀμωσγέπως
τὴν δυσμένειαν αὐτῶν. Οἱ δὲ πρότορον ὑπὸ Οὐδργινίῳ
γενόμενοι, τότο δ᾽ ὄντος ὑπὸ Φλάκκῳ πορὶ Γερμανίαν,
μεγάλων μὲν ἀξιοῦντος αὑτοὺς διὰ τὴν μάχην, ἣν ἐμαχέ-
σαῦΒΆ. 188
σαντο πρὸς Ονΐνδικα, μηδενὸς δὲ τυγχάνοντες, ἀπαρη-
γόρητοι τοῖς ἄρχουσιν ἦσαν. Αντὸν δὲ τὰν “Φλάκκον,
ὑπὸ συντόνου ποδάγρας ἀδύνατον ὄντα τῷ σώματι, καὶ
πραγμάτων ἄπειρον, ἐν οὐδενὶ λόγῳ τοπαράπαν ἐποι-
οὗντο. Καὶ ποῖ ϑίας οὔσης, καὶ τῶν χιλιάρχων καὶ
λοχαγῶν τὸ Ρωμαίοις σύνηϑες εὐτυχίαν ἐπευχομένων τῷ
αὐτοκράτορι Γαλβᾳ, διεθορύβησαν οἱ πολλοὶ τὸ
πρῶτον, εἶτα ταῖς οὐχαῖς ἐπιμενόντων ἐκδίνων, ἀντοφώ-
γοῦν" » Εἰ ἄξιος. “
ΧΙΧ. Τοιαῦτα δ᾽ ἕτερα καὶ τῶν ὑπὸ Τιγελλίνῳ ταγ-
μάτων ὑβριζόντων πολλάκις, ἐπέμπετο γφάμματα τῷ
Γαλβᾳ παρὰ ᾿ τῶν ἐπιτρόπων" ὃ δὲ φοβηϑεὶς, ὦ ὡς μὴ μό-
νὸν διὰ τὸ γῆρας, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν ἀπαιδίαν, καταφρο-
»οὐμενος, ἐβουλεύστο παῖδα ϑέσϑαι τῶν ἐπιφανῶν τινα
γϑανίσκον, καὶ διάδοχον ἀποδεῖξαι τῆς ἀρχῆς. Ἣν δὲ
Μάρκος Ὄϑων, ἃ ἀνὴρ γένει μὲν οὐκ ἀφανὴς, τρυφῇ δὲ καὶ
φιληδονέαις οὐϑὺς ἐκ παίδων ἐν ὀλίγοις Ῥωμαίων διο-
φϑαρμένος. 'Ὡς δὲ τὸν Αλέξανδρον᾽ Ὅμηρος, Ἑλώης πό-
σιν ἠνκόμοιο, μηδὲν ἔ ἔχοντα πρὸς δόξαν ἄλλο, σεμνύνω»,
ἀπὸ τῆς γυναικὸς ἀνομάξϑι πολλάκις, οὕτως γ ονὼς στϑ-
ριβόητος ἐν Ῥώμῃ διὰ τὸν Ποππαίας γάμον, ἧς ἤρα μὲν
ὃ Νέρων Κρισπίνῳ συνούσης, ἔτι δ᾽ αἰδούμενος τὴν ἑ ἕαυ-
τοῦ γυναῖκα, καὶ τὴν μητέρα φοβούμενος, ὑφῆκο τὸν
Ὄϑωνα πειρῶντα τὴν Ποππαίαν. Φίλῳ δὲ τῷ Ὄϑωνι
καὶ συμβιωτῇ διὰ τὴν ἀσωτίαν ἐχρῆτο" καὶ σκωπτόμε-
νος ὑπ᾽ αὐτοῦ πολλάκις εἰς μικρολογίαν καὶ ἀνολουϑε-
ρίαν ἔχαιρϑ. «έγδοται δέ ποτϑ μύρῳ τῶν πολυτελῶν χρι-
σαμένου τοῦ Νέρωνος, καὶ τὸν Ὄϑωνα καταβρόξαντος,
ἐκεῖνος πάλιν τῇ ἢ ὑστεραίᾳ δεχόμενος αὐτὸν ἅμα πολλα-
χόϑεν ἀργυροῦς καὶ χρυσοῦς προβάλλειν ἄφνω σωλῆνας,
486 Ρ ΤΑΞΒΟΗΙ
ὥσπερ ὕδωρ τὸ μύρον ἐχχέοντας καὶ κατακλύζοντας.
᾿Αλλὰ τήν γ8 Ποππαίαν προμοιχούσας τῷ ἹΝέρωνι, καὶ
διαφϑείρας ταῖς εἰς ἐκδῖνον ἐλπίσιν, ἔπεισεν ἀποστῆναι
τοῦ ἀνδρός. ᾿Ελϑούσης δὲ παρ᾽ αὐτὸν, ὡς γαμετῆς, οὐκ
ἤγάπα μοτέχων, ἀλλ᾽ ἤσχαλλε μοταδιδούς" οὐδ᾽ αὑτῆς
ἀχ ϑομένης, ὡς φαῦι, τῇ ζηλοτυπίᾳ τῆς ΠΙοππαίας. Καὶ
γὰρ ἀποκλεῖσαι τὸν Νέρωνα λέγϑται, μὴ παρόντος τοῦ
Ὄϑωνος, δῖτθ τῆς ἡδονῆς ἀφαιροῦσα τὸ πλήσμιον, δἴτα,
ὡς φασιν ἔνιοι, βαρυνομένη τὸν Καίσαρος γάμον, ἐρα-
στῃ δὲ μὴ φεύγουσα χρῆσϑαι διὰ τὸ φιλακόλαστον.
Ἐκινδύνδυσεν οὖν ὃ Ὄϑων ἀποϑανεῖν" καὶ παράλογον
ἥν, ὅτι, τὴν γυναῖκα καὶ ἀδελφὴν ἀποκτείνας διὰ τὸν
Πποππαίας γάμον, ἐφείσατο τοῦ Ὄϑωνος.
ΧΧ. Σενέκαν δ᾽ εἶχεν εὔνουν" κἀκείνου τὸν Νέρωνα
πείσαντος καὶ παραινέσαντος, ἐξεπέμφϑη “υσιτανῶν
στρατηγὸς ἐπὶ τὸν «Ὠκθανόν. Καὶ παρέσχεν ἑαυτὸν οὐκ
ἄχαριν, οὐδ᾽ ἐπαχϑῆ τοῖς ὑπηκόοις, εἰδὼς φυγῆς ὑποκό-
ρισμα καὶ παρακάλυμμα τὴν ἀρχὴν αὐτῷ δεδομένην.
᾿Αποστάντος δὲ Γάλβα, πρῶτος αὐτὸς προσεχώρησϑ τῶν
ἡγϑμόνων, καὶ φέρων, ὅσον εἶχεν ἐν ἐκπώμασι καὶ τραπέ-
ξαις, ἄργυρον καὶ χρυσὸν, ἔδωκϑ κατακόψαι ποιουμένῳ
»όμισμα" καὶ τῶν οἰκοτῶν ἐδωρήσατο, τοὺς εἰϑισμένους
περὶ δίαιταν ἡ ἡγεμόνι ἐ ὑπουργεῖν. Καὶ τὰ ἄλλα
πιστὸς ἦν αὐτῷ, καὶ διδοὺς πεῖραν», οὐδενὸς ἧ ἥττον ἐδόκει
πραγμάτων ἔμποιρος δίναε' καὶ βαδίζοντι τὴν ὃδὸν ἅπα-
σαν ἐφ᾽ ἡμέρας πολλὰς συνοχούμενος διοτέλοσδν. Ἔν
δὲ τῇ συνοδίᾳ καὶ συνηϑεΐᾳ τὸν Ὀβῶνιον ἐξοϑεράποουσεν
ὁμιλίᾳ καὶ δώροις, μάλιστα δὲ, τῶν πρωτείων. ὑφιέμενος
αὐτῷ. Τὸ δὲ μετ᾽ ἐκεῖνον δύνασϑαι, δι᾿ ἐκεῖνον ϑἷχϑ βε-
βαίως. τῷ δ᾽ ἀγεπιφϑύνῳ περιῆν, προῦτα συμπράττων
ΟΘσΑΙΒΑ. 487
πάντα τοῖς δεομένοις, καὶ παρέχων ἑαυτὸν εὐπροσήγορον
καὶ φιλάνϑρωπον ἅπασι. Πλεῖστα δὲ τοῖς στρατιωτι-
κοῖς συνελάμβανε, καὶ προῆγϑ πολλοὺς ἐφ᾽ ἡγεμονίας,
τὰ μὲν αἰτούμενος ἀπὸ τοῦ αὐτοχράτορος, τὰ δὲ τὸν
Ὀβίννιον καὶ τοὺς ἀπελουϑέρους παρακαλῶν, Σικέλιον
καὶ ᾿Ασιατικόν»" οὗτοι γὰρ ἦσαν ἐν δυνάμει μάλιστα τῶν
πϑρὲ τὴν αὐλήν. Ὁσάκις δὲ τὸν Γάλβαν εἷ εἱστία, τὴν πα-
ραφυλάττουσαν᾽ αἷοὶ σπείραν ἐδέκαζο, χρυσοῦν ἑκάστῳ
διανέμων, οἷς τιμᾷν αὐτὸν ἐδόκει, καταπολιτευόμενος καὶ
δημαγωγῶν τὸ στρατιωτικόν.
ΧΧΙ. ᾿4λλ' οὔν βουλενομένου γε τοῦ Γάλβα πϑρὶ
διαδόχον, τὸν Ὄϑωνα παρεισῆγεν δ Ὀβίννιος" οὐδὲ τοῦ-
τὸ προῖχα πράσσων, ἀλλ᾽ ἐπὶ γάμῳ τῆς ϑυγατρὸς, ὅμο-
λογίας γενομένης, γαμεῖν αὐτὴν τὸν Ὄϑυωνα, παῖδα τοῦ
Γαλβα καὶ διάδοχον ἀποδειχϑέντα τῆς ἡγεμονίας. Ὁ
δὲ Γάλβας ἀεὶ μὲν ἦν δῆλος πρὸ τοῦ ἰδίου τὸ κοινὸν τι-
ϑέμενος, καὶ ζητῶν οὐχ αὑτῷ ϑέσϑαι τὸν ἥδιστον, ἀλλὰ
“Ῥωμαίοις τὸν ὠφελιμώτατον. Δοκεῖ δὲ μηδ᾽ ἂν ἐπὶ τοῖς
ἰδίοις χρήμασι μόνον ἑλέσθαι τὸν Ὄϑωνα κληρονόμο»,
ἀκόλαστον εἰδὼς καὶ πολυτελῆ, καὶ ποντακιςχιλίων μυ-
ριάδων ὀφλήμασι βεβαπεισμένον. Ὅϑεν ἀκούσας τοῦ
᾿Οβιννίον ᾿ σιωπῇ καὶ πρᾷως ὑπερέϑοτο τὴν διάϑεσιν.
᾿Αποδείξας. δ᾽ αὐτὸν ὑπατον καὶ συνάρχοντα τὸν Ὀβίννιον,
ἐπίδοξος ἦν ἔτους ἀρχῇ τὸν διάδοχον ἀναγορφούσειν.
Καὶ τὸ στρατιωτικὸν ἡδέως δἶχϑ τὸν Ὄϑωνα παρ᾽ ὄντι-
γοῦν ἀλλον ἀγναγορευϑῆναι.
ΧΧΙΙ. Καταλαμβάνει δ᾽ αὐτὸν ἔτι μέλλοντα καὶ ὲ βου-
λουόμενον ἐκραγέντα τὰ Γερμανικά. Κοινῇ γὰρ ἀπαν-
τος οἱ στρατευόμενοι τὸν Γάλβαν ἐμίσουν, οὐχ ἀποδιδόν-
τα τὴν δωρεαν᾽ ἰδίας δ᾽ ἐκεῖνοι προφάσεις ἐποιοῦντο͵
488 ῬΙ ΤΆΑΒΟΗΙ
Οὐεργίνιόν τὸ Ῥοῦφον ἀπεῤῥιμμένον ἀτίμως, καὶ Γαλα-
τὼν τοὺς πολεμήσαντας αὐτοῖς δωροῶν τυγχάνοντας,
ὅσοι δὲ μὴ προσέϑεντο Οὐΐνϑδικι, »ολαζομένους, ᾧ ᾧ μόνῳ
τὸν Γάλβαν χάριν οἰδέναι, καὶ τιμᾷν τοϑνηκότα καὶ γ8--
ραΐφειν δημοσίοις ἐναγισμοῖς, ὡς ὑπ᾽ ἐκδίνου Ῥωμαίων
ἀποδεδειγμένον ᾿αὐτοχράτορα. Τοιούτων ἀναφανδὸν
ἤδη λόγων ἐν τῷ στρατοπέδῳ περιφερομένων, ἐπῆλϑεν
ἥ νουμηνία τοῦ πρώτου μηνὸς, ἣν καλάνδας Ἰανοναρίας
καλοῦσι" τοῦ δὲ Φλάκκον συναγαγόντος αὐτοὺς ἐπὶ τὸν
ὕρκον, ὃν ἔϑος ἐστὶν ὀμνύειν ὑπὲρ τοῦ αὐτοχράτορος,
τὰς μὲν εἰκόνας τοῦ Γάλβα προρελϑύντες ἀνέτρεψαν καὶ
κατέσπασαν" αντοὶ δ᾽ ὑμόσαντες ὑπὲρ συγκλήτου καὶ
δήμου Ῥωμαίων διελύϑησαν. Εἶτα τοῖς ἡγεμονικοῖς
παρίστατο δεδοικέναι τὴν ἀναρχίαν, ὡς ἀπόστασιν. 4ἐ-
7ει δί τις ἐν αὐτοῖς" » Τί πάσχομεν, ὼ συστρατιῶται,
μήτ᾽ ἄλλον ἢ ἡγεμόνα ποιούμενοι, μήτε τὸν »ὺν ὄντα φυ-
λάττοντϑρ, ὥσπερ ον Τάλβαν, ἀλλ᾽ ὅλως ἄρχοντα καὶ
τὸ ἄρχεσϑαι φεύγοντες; Φλακκον μὲν οὗ» Ὁρδεώνιον,
οὐδὲν ἄλλο ῆ σκιὰν ὄντα Γάλβα καὶ ὶ εἴδωλον, ἐατέον"
ἡμέρας δὲ μιᾶς ὁδὸν ἀφέστηκεν ἡμῶν Οὐϊτέλλιος, ὃ τῆς
ἑτέρας Γερμανίας ἡγούμενος, πατρός τὸ τιμητοῦ καὶ τρὶς
ὑπάτου γενομένον, καὶ Κλαυδίῳ Καίσαρι τρόπον τινὰ
συνάρξαντος" αὐτός τ τὴν λοιδορουμένην ᾧ ὑπ᾽ ἐνίων
πενίαν δεῖγμα λαμπρὸν ἔ ἔχων χρηστότητος καὶ ὃ μεγαλο-
φροσύνης. Φέρε, τοῦτον ἑλόμενοι, δείξωμεν ἀνϑρώποις
πᾶσιν, ὡς ᾿Ιβήρων καὶ «υσιτανῶν ἄμεδους ὁ ἐσμὲν αὐτο-
κράτορα αἱρεῖσϑαι.ς Ταῦτα τῶν μὲν ἤδη προσωμένων,
τῶν δ᾽ οὐ προσιεμένων ϑὼν σημαιοφόρος,
ἀπήγγϑιλε τῷ Οὐ" .}) ο"
αὐτῷ. Τοῦ δ᾽
ΘΑΙΒΑ. 489
πρῶτος Φάβιος Οὐάλης, ἡγεμὼν ἑνὸς τάγματος, τῇ ὕστο-
φοίᾳ μιϑ᾽ ἱππέων συχνῶν ἐλάσας, αὐτοκράτορα τὸν
φας ἐδόκοι διωϑεῖσϑαι καὶ ἀναδύεσϑαι, τὸ
ἀρχῆς φοβούμενος" τότο δέ φασιν, οἴνου διάπλουν καὶ
τροφῆς ὄντα μοσημβριῆς, προολϑεῖν καὶ ὑπακοῦσαι
Γερμανικὸν ὄνομα ϑεμένων αὐτῷ, τὸ δὲ Καίσαρος οὐ
προσδοξάμινον. Εὐϑὺς δὲ καὶ τὸ μιτὰ Φλάκκου σερά-
τϑυμα τοὺς καλοὺς ἐκούνους κοὺ δημοχρατινοὺς εἰς σύγκλη-:
τον ὅραους ἀφόντες, αν Οὐ τελλίῳ τῷ αὐτοκράτορι
ποιήσειν τὸ προστασσόμονον.
ΧΧαῖ. Οὕτω μὲν ἀνηγορεύϑη Οὐϊτέλλιος αὐτοκρά-
τῶρ ἐν Τυρμανίᾳ. Πυϑόμενος δὲ τὸν ἐκᾶ νεωτερισμὸν
ὁ Τάλβας, οὐκέτι τὴν οἰσποίησιν ἀνεβάλλετο. Γινώσκων
δὲ, τῶν φίλων ἐνίους μὲν ὑπὲρ Δολαβίλλα, τοὺς δὲ πλαί-
στους ὑπὲρ Ὄϑωνος ἀργαιρεσιάζοντας, ὧν οὐδέτορον
ἐδοκίμαζεν αὐτὸς, ἄφνω μηδὲν προειπὼν μϑτεπέμψατο
“Πείσωνα, Κράσσον καὶ “Κρητίωνος ἔν ἔκγονον, οὗς Νέρων.
ἀνῃρήκαει, »ϑανίαν ἐν τῇ πρὸς πᾶσαν ἀρετὴν εὐφυΐᾳ τὸ
κόσμιον καὶ αὐστηρὸν ἐμφανέστατα ἔχοντα" καὶ χατέ-
βαῖνον εἰς τὸ στρατόπεδον, ἐκεῖνον ἀποδείξων Καίσαρα
καὶ διάδοχον. Καίτοι μεγάλαι μὲν οὐϑὺς ἐξιόντι διοση,
μεῖαι παρηκολούϑουν: ἀρξαμένου δὲ τὰ μὲν λέγειν ἐν
σερατοπίδῳ, τὰ δ᾽ ἀνογινώσκοιν, τοσαυτάκις ἐβρόντησο
καὶ κατήστραψε, καὶ τοσοῦτος ὄμβρος καὶ ζόφος ἐξηγύϑη
εἰς τὸ σιρατύπεδον καὶ τὴν πόλιν, ὡς κατάδηλον εἶναι
μὴ προσιέμενον μηδ᾽ ἐπαινοῦν τὸ δαιμόνιον γινομένην
ἐπ᾽ ἀγαϑῷ τὴν εἰσποίησιν. ἫΝ δὲ καὶ τὰ τῶν
ὕπουλᾳ καὶ σκυϑρωπὰν μηδὲ τότε δωρεᾶς
ναοῦ δὲ Πείσωνος οἱ παρόντες ἐϑαύ-
4190 ΡΙυΤΓΑΒΟΗΙ
μασαν, τῇ το φωνῇ τεχμαιρόμενοι καὶ τῷ προρώπῳ, τὸ
τηλικαύτην χάριν ἀνεμπλήκτως, οὐ μὴν ἀναισϑήτως, δο-
χόμενον. ὥσπερ αὖ τοῦ Ὄϑωνος ἐπεφαίνετο πολλὰ ση-
μεῖα τῇ μορφῇ πικρῶς καὶ σὺν ὀργῇ τῆς ἐλσιίδος τὴν ἀ ἀπό-
τουξιν φέροντος, ἧς πρῶτος ἀξιωθεὶς, καὶ τοῦ τυχεῖν
ἐγγντάτω γενόμενος, τὸ μὴ τυχεῖν ἐποιεῖτο σημεῖον ἔγϑους
ἅμα καὶ κακονοίας τοῦ Τάλβα πρὸς αὐτόν. Ὅϑεν οὐδ᾽
δεδιὼς, καὶ τὸν Γάλβαν τῷ Ὀβιννίῳ
χαλεπαίνων, ἀπήοι πολλῶν παϑῶν πλήρης. Οὐδὲ γὰρ
τὸ ἐλπίζον ἐκλυπεῖν, οὐδ᾽ ἀτιαγορεῦσαι παντάπασιν, δἴων
οἱ περὸ αὐτὸν ὄντος ἀεὶ μάντεις καὶ “Χαλδαῖοι. εἰς τὰ
μάλιστα δὲ Πτολεμαῖος, ἰσχυριζόμενος τῷ προειπεῖν ποῖ-
λάκις, ὡς οὐκ ἀποκτενεῖ γέρων αὐτὸν, ἀλλὰ τεϑνήξεται
πρότερος, αὐτὸς δὲ περιέσται καὶ ἄρξει Ῥωμαίων"
»Ὁ γὰρ ἀληϑὲς ἀποδείξας, ἠξίου μηδὲ ταῦτα ἀπελπίζειν"
οὐχ ἥκιστα δ᾽ οἵ συγαχϑόμενοι κρύφα καὶ συνεπιστέ-
νοντὸς ὡς ἀχάριστα πεπονϑότι" τιλεῖστοι δὲ τῶν περὶ
Τιγεῖζνον καὶ Ἰυμφίδιον ἐν τιμῇ γεγονότων, ἀπεῤῥιμμές.
γοὶ τότο καὶ ταπεινὰ πράττοντες, ἐρϑείροντο τερὸς αὖ-
τὸν, κἀὶ συνηγανάκτουν καὶ παρώξυνον.
ΧΧΙΨ. Ἐν δὲ τούτοις ᾿Ιτούριος καὶ Βάρβιος, ὃ μὲν
ὀπτίων, ὃ δὲ τεσσερώριος" οὕτω γὰρ καλυῦνται οἷ δια
καὶ διοπτήρων ὑπηρεσίας τελοῦντες, Μοϑ᾽
Ὄϑωνος ἀπελεύϑερος, Ὀνομὶ
φῶν ἔργον, ὑγιαίνοντοξ
ὅσαι μεταξὺ τῆς εἶστε!
Ἕντη γὰρ ἀνῃρέϑησαι.
ΘΑΜΒΑ. 49:
τὼ καλανδῶν Φεβροναρίων. Ἐκοίνῃ γὰρ ἕωϑεν εὐθὺς
ὃ μὲν Τάλβας ἔϑυεν ἐν Παλατίῳ, τῶν φίλων παρόντων:
ὁ δὲ ϑύτης, Ὀμβρίκιος, ἅμα τῷ λαβεῖν εἰς τὰς χεῖρας τοῦ
Ἱεροίου τὰ σπλάγχνα, καὶ προσιδὼν, οὐ δι᾽ αἰνιγμῶν,
ἀλλ᾽ ἄντικρυς, ἔφη σημεῖα μεγάλης ταραχῆς, καὶ μετὰ
δόλου κίνδυνον ἐπ κοφαλῆς ἐπικοίμενον τῷ αὐτοκράτορι"
μονονουχὶ τὸν Ὄϑωνα τοῦ ϑεοῦ χειρὶ ληπτὸν παραδι-
δόντος. Παρῆν γὰρ ὄπισϑεν τοῦ Τάλβα, καὶ προσεῖχε
τοῖς λεγομένοις καὶ δοικνυμένοις ὑπὸ τοῦ Ὀμβρικίου.
Θορυβουμένῳ δ᾽ αὐτῷ, καὶ χρόας ἀμείβοντι παντοδαπὰς
ὑπὸ δίους, παφαστὰς ᾿Ονομαστὸς ἀπελούϑερος, ἥκειν
ἔφη καὶ περιμένειν αὐτῷ οἶκοι τοὺς ἀργιτέντονας. Ἦν
δὲ σύμβολον καιροῦ, πρὸς ὃν ἔδει ἀ ἀπαντῆσαι τὸν Ὄϑω-
να τοῖς στρατιώταις. Εἰπὼν οὖν, ὅτι παλαιὰν ἑἐωνημέ-
γος οἰκίαν βούλεται τὰ ὕποπτα δεῖξαι τοῖς πωληταῖρ,
ἀπῆλϑο, καὶ διὰ τῆς Τιβερίου καλουμένης οἰκίας κατα-
βὰρ ἐβάδιξν εἰς ἀγορὰν, οὗ χρυσοῦς εἱστήκχϑι κίων, εἰς
ὃν οἱ τοτμημέναι τῆς ᾿Ππαλίας ὁδοὶ πᾶσαι. τελευτῶσιν.
χχν. Ἔνταῦϑα τοὺς πρώτους ἐμδεξαμένους αὐτὸν
καὶ προσοιπόντας αὐτοκράτορα φασὶ μὴ πλείους τριῶν
καὶ εἴκοσι γενέσϑαι. Διὸ, καίπερ οὗ κατὰ τὴν τοῦ σώ-
ματος μαλακίαν καὶ ϑηλύτητα τῆς ψυχῆς διατοι
νος, ἀλλ᾽ Ἰταμὸς ὧν πρὸς τὰ δεινὰ καὶ ἄτραπτος ἀποῦρι.
λίασεν. Οἱ δὲ παρόντες οὐκ εἴων, ἀλλὰ τοῖς ξίφεσι γυ-
μνοῖς ποριζόντος αὐτοῦ τὸ φορεῖον, ἐκέλευον αἴρεσϑαι, πα-
φαφϑεγγομένου πολλάκις ἀπολωλέναι, καὶ τοὺς φορεια-
ἐπιταχύνοντος. Ἐξήκουον γὰρ ἔνιοι ϑαυμάζον-
ἘΠ τούτο ἀεροατα αν τα τὰς
έγων, Φερομένῳ δὲ αἴτο ἈΡ' ἀγρρὰς
εροι τοσοῦτοι, κι φεῖς
ι.
192 ΡΙΙ ΠΤΑΒΟΗΙ
καὶ τέτταρας ἄλλοι προσεπέλαξον. Εἶτα συνανέ-
στρόφον ἅπαντες ἀνακαλούμενοι Καίσαρα, καὶ γυ-
μνὰ τὰ ξίφη προϊσχόμενοι. Τῶν δὲ χιλιάρχων ὃ ὃ τὴν φυ-
λακὴν ἔχων τοῦ στρατοπέδου, Μαρτιάλιος, ὡς φασι, μὴ
συνειδὼς, ἐκπλαγεὶς δὲ τῷ ἀπροσδοκήτῳ καὶ φοβηϑεὶς,
ἀφῆκεν εἰσολϑοῖν. Γενομένῳ δ᾽ ἐγτὸς οὐδεὶς ἀντέποσεον.
Οἱ γὰρ ἀγνοοῦντος τὰ πραττόμενα, τοῖς εἰδόσι καὶ συν-
ἐστῶσιν ἐκ παρασκευῆς ἐμπϑριεγόμενοι, καϑ᾿ ἕνα καὶ
δύο σποράδες ὑπὸ δέους τὸ πρῶτον, εἶτα ποισϑέντες
ἐπηκολούϑησαν. Εἰς δὲ τὸ Παλάτιον εὐθὺς μὲν ἃ ἀπηγ-
γέλη τῷ ΓΤάλβᾳ, παρόντος ἔτι τοῦ ϑύτου, καὶ τῶν ἱερῶν
ἐν χερσὲν ὄντων. ὥστε καὶ τοὺς πάνυ πρὸς τὰ τοιαῦτα
δυςποιϑῶς καὶ ἀγεννῶς ἔχοντας ἐκπλήττεσθαι καὶ ϑαυ-
μαζοιν τὸ ϑεῖον. ὌὍγχγλον δὲ παντοδαποῦ συῤῥέοντος ἐξ
ἀγορᾶς, αὐτῷ μὲν Ὄβίννιος καὶ “Δάχων καὶ τῶν ἀπελευ-
ϑέρων ἔνιοι γυμνὰ τὰ ξίφη. 'προϊσχόμϑνοι παρέστησαν"
ὁ δὲ ἸΙείσων προυλϑὼν τοῖς φυλάττουσι τὴν αὐλὴν δο-
ρυφόροις ἐροτύγχανοε. Τοῦ δ᾽ Ἰλλυρικοῦ τάγματος ἐν
τῇ καλουμένῃ, παστάδι Βηψανίᾳ στρατοποδϑύοντος,
ἀπεστάλη Μάριος Κέλσος, ἀνὴρ ἀγαϑὺς, προκατα-
ληψόμενος.
ΧΧΝῚ. Βουλομένου δὲ τοῦ Γάλβα προελϑεῖν, καὶ
Ὀβιννίου μὲν οὐχ ἐῶντος, Κίλσου δὲ καὶ Δάχωνος πα-
φορμώντων, "καὶ σφοδρότερον τοῦ ᾿Οβιννίον καϑαπτομέ-
νων, ϑροῦς διῆλϑε πολὺς, ὦ ὡς ἀνῃρημένου τοῦ Ὄϑωνος ἐν
τῷ στρατοπέδῳ" καὶ βοίὰ μικρὸν ὥφϑη Ἰούλιος" «ἀττί.
κιος τῶν οὐκ ἀσήμων ἐν τοῖς δορυφόροις στρατενόμενος,
γυμνῷ τῷ ξίφει προσφερόμενος, καὶ βοῶν, ἃ , ἀνῃρηκέναι τὸν
Καίσαρος πολέμιον' ὠσάμενος δὲ διὰ τῶν προεστώτων,
ἔδειξε τῷ ᾿Γαάλβα τὸ ξίφος ἡμαγμένον. Ὁ δὲ βλέψας
ΘΑΙΒΑ. 193
πρὸς αὐτόν᾽ » Τίς σϑ, εἶπον, ἐκέλευσε; ; .( Τοῦ δ᾽ ἂγν-
ϑρώπου τὴν πίστιν εἰπόντος, καὶ “τὸν ὅρκον, ἂν ὦμοσε,
καὶ τοῦ πλήϑους ἐπιβοῶντος, ὡς οὖ, καὶ χκροτοῦντος, ἐμ-
βὰς εἰς τὸ φορεῖον ἐκομίζετο, τῷ τὰ Δι ϑῦσαι καὶ φαν»ῆ-
ναὶ τοῖς πολίταις βουλόμενος. Ἐμβαλόντος δ᾽ εἰς τὴν ἀγο-
φὰν», ὥσπερ τροπαία πνϑύματος, ἀπήντησθ φήμη, κρατεῖν
τὸν Ὄϑωνα τοῦ στρατϑύματος. Οἷα δ᾽ ἐνπιλήϑει τοσούτῳ,
τῶν μὲν ἀναστρέφειν, τῶν δὲ προϊέναι, τῶν δὲ ϑαῤῥεῖν, τῶν
δ᾽ ἀπιστεῖν βοώντων, καὶ τοῦ φορείου, καϑάπερ ἐν κλύδω-
γι, δεῦρο κἀκεῖσο διαφερομένου, καὶ πυκνὸν ἀπονεύοντος"
ἐφαίνοντο πρῶτον ἱππεῖς, δβἶτα ὁπλῖται, διὰ τῆς Παύλου
. βασιλικῆς προσφϑρόμϑνοι, μιᾷ φωνῇ μέγα βοῶντες, ἐκπτο-
δὼν ἵστασϑαι τὸν ἰδιώτην. Τῶν μὲν οὐ» πολλῶν δρόμος
΄» οὐ φυγῇ σκιδναμένων, ἀλλ᾽ ἐπὶ τὰς στοὰς καὶ τὰ με-
. τέωρα τῆς ἀγορᾶς, ὥσπερ, ϑέαν καταλαμβανόντων. Α1-
τιλλίον δὲ Σορχέλλωνος εἰκόνα Γάλβα προσουδίσαντος,
ἀρχὴν τοῦ πολέμου ποιησάμενοι, περιηκόντισαν τὸ φο-
θεῖον" ὡς δ᾽ οὐκ ἔτυχον αὐτοῦ, προσῆγον ἐσπασμένοις
τοῖς ξίφεσιν. Ἤμυνο δ᾽ οὐδεὶς, οὐδ᾽ ὑπέστη, πλὴν ἑνὸς
ἀγδρὸς, ὃν μόνον ἥλιος. ἐπεῖδεν ἐν μυριάσι τοσαύταις
. ἄξιον τῆς Ῥωμαίων ἡγεμονίας. β Σεμπρώνιος Ἴνδισερος,
ἑκατοντάρχης, οὐδὲν ἰδίᾳ χρηστὸν ὑπὸ Τάλβα πεπονϑὼς,
τῷ δὲ καλῷ καὶ τῷ γύμ βοηϑῶν προέστη τοῦ φορείου.
Καὶ τὸ κλῆμα πρῶτον, ᾧ κολάζουσιν ἑκατοντάρχαι τοὺς
πληγῶν δεομέρους, ἐπῃράμενος, τοῖς ἐπιφερομένοις ἐβόα
καὶ διδκολούδτο φείδεσθαι τοῦ αὐτοκράτορος. Ἔπειτα
συμπλεκομένων αὐτῷ, σπασάμενος τὸ ξίφος ἡμύνατο πο-
. δὺν χρόνον, ἕως τυφϑεὶς τὰς ἰγνύᾳς ἔπβσϑ.
ΧΧΥΙ͂. Τὸν δὲ Τάλβαν, ᾿ἀποκλιγϑέντος τοῦ φορεί-
ου περὶ τὸν Κουρτίου καλούμενον λαχκον, ἐκκυλισϑέντα
Ῥευτ. ΙΧ. Ν
494 ο ΡΨΩΌΤΑΆΒΟΗΙ
τεϑωρακισμένον ἔ ἔτυπτον ἐπιδραμόντες. Ὃ δὲ τὴν σφα-
γῆν προτείνας" »“ρᾶτο, εἶπεν, εἷ τοῦτο. τῷ δήμῳ Ῥω-
μαίων ἄμεινόν ἐστι. ηολλὰς μὲν οὖν ἔλαβε πληγὰς
εἴς τὸ τὰ σκέλη καὶ τοὺς βραχίονας" ἀπέσφαξο δ᾽ αὐτὸν,
ὡς οἵ πλεῖστοι λέγουσι, ΚΚαμούριός τις ἐκ τοῦ ποντεκαιδε-
κάτου τάγματος. Ἔνιοι δὲ Τερέντιον, οἱ δ᾽ ᾿Αρκάδιον
ἱστοροῦσιν, οὗ δὲ Φάβιον Φαάβουλον" ὃν καὶ φασὶν ἀπο-
κόψαντα τὴν κεφαλὴν, κομίζειν τῷ ἱματίῳ συλλαβόντα,
διὰ τὴν ψιλότητα. δυσπερίληπτον οὐσαν" ἔπειτα τῶν σὺν
᾿αὐτῷ κρύπτϑιν οὐκ ἐώντων, ἀλλ᾽ ἐκφανῆ πᾶσι ποιεῖν τὴν
ἀνδραγαϑίαν, περιπείραντα περὶ λύγχην καὶ ἀναπήλαντα
πρεσβύτου πρόσωπον, ἄρχοντός τὸ κοσμίου, καὶ ἀρχιδ-
ρέως, καὶ ὑπάτου, δρόμῳ χωρεῖν, ὥσπερ αἷ βάκχαι, πολ-
λάκις μεταστρεφόμενον, καὶ κραδαίνοντα τὴν λόγχην αἵ-
“ματι καταῤῥθομένην. Τὸν δ᾽ Ὄϑωνα, τῆς κεφαλῆς κο-
μισϑείσης, ἀνακραγ εῖν λέγουσιν" » Οὐδέν ἐστι τοῦτο, ὦ
συστρατιῶται » τὴν Πεϊσωνός μοι κεφαλὴν δείξατε. «
Μετ᾿ ὀλίγον δ᾽ ἤκδ κομιξομένη᾽" τρωϑεὶς γὰρ ἔφευγεν ὃ
»εαγίσπος, καὶ ὁ καταδιωχϑεὶς ὑ ὑπὸ Μούρχου τινὸς ἀπεσφά-
πρὸς τῷ ἱερῷ τῆς Ἑστίας. ““πεσφάττοτο δὲ καὶ
Ὀβίννιος, ὁμολογῶν κοινωνὸς γεγονέναι τῆς ἐπὶ τὸν Ταλ-
βὰν συνωμοσίας" ἐβόα γὰρ, ἀπσϑνήσκοιν παρὰ τὴν
Ὄϑωνος γνώμην. ᾿Αλλὰ γὰρ καὶ τούτου τὴν κϑιραλὴν
ἀποτομόντες. καὶ Δάχωνος, ἐχόμισαν πρὸς τὸν Ὄϑωνα
δωρεὰς αἰτοῦντες. Ὥσπορ δέ φησιν Ἀρχίλοχος"
Ἑπτὰ γὰρ νεκρῶν πεσόντων, οὖς ἐμάρψαμεν ποσὶ,
χίλιοι φονῆος ἐσμέν"
οὕτω τότε πολλοὶ, τοῦ φόνου μὴ συνεραψάμενοι; χϑῖρας
δὲ καὶ ξίφη καϑαιμάσσοντες ἐποδοΐκνυντο, καὶ τὰς δω-.
ρδὰς ἥτουν, βιβλία διϑόν ὃς τῷ Ὄϑωνι. Εἴκοσι γοῦν
μι 4
Γ
σΑΙ ΒΑ. 19ὅ
καὶ ἑκατὸν δὐρόϑησαν ὕστορον ἐκ τῶν γραμματείων, οὖς
ὃ Οὐϊτέλλιος ἀναζητήσας ἅπαντας ἀπέκτδινευ. Ἧκδ δὲ
καὶ Μ ἄριος Κέλσος εἰς τὴν παρεμβολήν. Καὶ πολλῶν
αὑτοῦ κατηγορούντων, ὅτι τοὺς στρατιώτας ἔποιϑ8 τῷ
Τάλβᾳ βοηϑεῖν, καὶ τοῦ πλήϑους ἀποκτιννύδιν βοῶντος,
Ὄϑων οὐκ ἐβούλετο" φοβούμενος δ᾽ ἀντιλέγειν, οὐχ οὐ-
τως ἔφη ταχέως ἀποκτενεῖν αὐτόν εἶναι γὰρ, ἃ δεῖ ἱπρό-
τορον ἐκπυϑέσϑαι παρὰ τοῦ ἀνδρός. Ἀκέλουσεν οὖν δή-
σαντας φυλάττειν, καὶ παρέδωχϑ τοῖς μάλιστα πιστευο-
μένοις.
ΧΧΨΥΠΙ. Ευϑὺς δὲ ὶ βουλὴ συνεκαλεῖτο. “Κα καϑα-
πϑρ ἄλλοι γϑγονύτες, ἢ ϑεῶν ἄλλων γεγονότων, συνελ-
ϑόντες ὥμνυον ὅρκον ὑπὲρ τοῦ Ὄϑωνος, ὃ ὃν» αὐτὸς ὁμό-
σας οὐκ ἐτήρησε᾽ καὶ Καίσαρα καὶ Σεβαστὸν ἁ ᾿ἀνηγόρευ-
ο»; ἔτι τῶν νεκρῶν ἀκεφάλων ἐ ἐν ταῖς ὑπατικαῖς ἐσϑῆσιν
ἐῤῥιμμένων ἐπὶ τῆς ἀγορᾶς. Ταῖς δὲ κοφαλαῖς ὡς οὐδὲν
δἶχον ἔτι χρῆσϑαι, τὴν μὲν Ὄβιννίου τῇ ϑυγατρὶ δισχιλί-
ων καὶ πεντακοσίων δραχμῶν ἀπέδοντο, τὴν δὲ Πείσωνος
ἢ γυνὴ ἔλαβεν Οὐερανία δρηϑεῖσα" τὴν δὲ Γάλβα τοῖς
Πατροβίου καὶ Οὐϊτελλίου δούλοις ἐδωρήσαντο. «᾿αβό»-
τὸς δ᾽ ἐκθῖνοι, καὶ πάντα τρόπον αἰκισάμενοι καὶ καϑυ-
βρίσαντες, ἔ ἔῤῥεψαν, ἢ τοὺς ἀπὸ τῶν Καισάρων κολαζο-
μένους ϑανατοῦσιν" ὃ δὲ τόπος Σηστέρτιον καλεῖται.
Τὸ δὲ σῶμα τοῦ Γάλβα Πρίσκος ᾿Ελβίδιος ἀνείλετο, τοῦ
Ὄϑωνος ἐπιτρέψαντος" ἔϑαψε δὲ νυκτὸς ᾿Αργεῖος ἀπε-
λούϑερος.
ΧΧΙΧ. Τοιαῦτα τὰ κατὰ τὸν Γάλβαν, ἄνδρα μήτϑ
γένει, μήτϑα πλούτῳ, πολλῶν ἀπολειφϑέντα “Ῥωμαίων,
ὁμοῦ δὲ πλούτῳ καὶ γέροι πρωτεύσαντα πάντων τῶν καϑ'
αὑτὸν, πέντο αὐτοκρατόρων ἡγεμονίαις ἐμβιώσαντα μετὰ
Ν2
"»
-Ξ-π
406 ΡΙυΤΑΒΟΗΙ
τιμῆς καὶ δόξης" ὥστο τῇ δόξῃ μᾶλλον, ἢ τῇ δυνάμθι,
καϑελὼν 'Νέ ἐρωνᾶ, τῶν συνεπιτεϑεμόνων τότο τοὺς μὲν
οὐδεὶς ἠξίωσε: τῆς ἡγεμονίας, οἱ δ᾽ ἑαυτοὺς ἥξίωσα».
Τάλβας δὲ καὶ κληϑεὶς καὶ ; ὑπαχούσας αὐτοχράτωρ, καὶ
τῇ Οὐΐνδικος ἐμπαρασχὼν ὃ ὄνομα τύλμῃ, κίνη κίνημα καὶ νϑω-
τερισμὸν αὑτοῦ λεγομέγην τὴν ἀπόστασιν, ἐποίησϑ πόλε-
μὸν ἐμφύλιον, ἀνδρὸς ἡγεμονικοῦ τυχοῦσαν. Ὅϑεν οὐχ
δαντῷ τὰ πράγματα λαμβάνειν, ἀλλὰ μᾶλλον ἑαυτὸν οἰ-
όμενος διδόναι τοῖς πράγμασιν, ἄρχειν ἠξίου τῶν ὑπὸ
Τιγελλίνου καὶ Ν. υμφιδίου τετιϑασσευμένων, ὡς Σκιστίων
ἦρχε καὶ Φαβρίκιος καὶ “Κάμιλλος τῶν τότε “Ῥωμαίων.
Ὑπεροιπόμενος δὲ τῷ γήρῳ ἄχρι. τῶν ὅπλων καὶ τῶκ
στρατευμάτων ἄκρατος ην καὶ ἀρχαῖος αὐτοκράτωρ.
Ὀβιννίῳ δὲ καὶ Δάκωνι καὶ τοῖς ἀπελευϑέροις πᾶντα τὰ
πράγματα πωλοῦσι παρέχων ἑαυτὸν, οἷος Ἰγ ἐ ἐρῶν παρεῖ-
χϑ τοῖς ἀπληστοτάτοις, οὐδένα ποϑοῦντα τὴν ἀρχὴν,
οἰκτείραντας δὲ τοὺς πολλοὺς τὸν ϑάνατον ἀπέλιπεν.
Ο Θ ῶ Ν.
Ὃ δ: »θὥτορος αὐτοκράτωρ ἀμ ἡμέρᾳ προελϑὼν
εἰς τὸ Καπιτώλιον ἔϑυσε, καὶ κολούσας Μάριον Κέλσον
ἀχϑῆναι. πρὸς αὑτὸν, ἠσπάσατο καὶ διολέχϑη φιλανϑρώ-
πως; καὶ παρεκάλεσε: τῆς αἰτίας ἐπιλαϑέσϑαι μᾶλλον, ἢ ἢ
τῆς ἀφέσεως μνημονούειν. Τοῦ δὲ Κώσονυ μήτ᾽ ἀγεννῶς
ἀποκριναμένου, μητ᾽ ἀναισϑήτως, ἀλλὰ φήσαντος, αὐτοῦ
τοῦ τρόπου διδόναι τὸ ἔγκλημα πίστιν" ἐγκεχλῆσϑαι γὰρ,
ὅτε Γάλβᾳ βέβαιον ἑαντὸν παρέσχεν, ᾧ χάριν ὀὐδεμίαν
ὥφιλεν" ἠγάσϑησαν οἱ παρόντες ἀμφοτέρων, καὶ τὸ
στρατιωτρκὸν ἐπήνεσεν. Ἔν δὲ συγκλήτῳ πολλὰ δημοτι-
κὰ καὶ φιλάνϑρωπα διαλεχϑεὶς, ὃ ὃν μὲν αὐτὸς ὑπατεύδιν
χρόνον ἤμελλε, τούτου μέρος ἔνϑιμδν Οὐεργινίῳ “Ῥούφῳ,
τοῖς δ᾽ ἀποδεδειγμένοις ᾧ ὑπὸ Νέρωνος, ἢ Γάλβα, πᾶσιν
ἐτήρησϑ τὰς ὑπατείας. Ἵερωσύναις δὲ τοὺς καϑ᾽ ἡλικίαν
προήκοντας, ἢ δόξαν, ἐκόσμησε. Τοῖς δ᾽ ἐπὶ Ἰγέρωνος
φυγοῦσι, καὶ κατελϑοῦσιν ἐπὶ Τάλβα, συγκλητικοῖς πᾶ-
σιν ἀπέδωκεν, ὅσα μὴ πεπραμένα τῶν κτημάτων ἑκάστου
ἐξεύρισκεν. Ὅϑεν οἵ πρῶτοι καὶ χράτιστοι πεφρικότες
πρότδρον, ὡς οὐκ ἀνδρὸς, ἀλλά τινος ἢ Ποινῆς, ἢ παλα-
μναίου δαίμονος, ἃ ἄφνω τοῖς πράγμασιν ἐπιπεπτωκότος,
ἡδίους ἐγένοντο ταῖς ἐλπίσι πρὸς τὴν ἡγεμονίαν, ὥσπερ
διαμειδιῶσαν.
198 ῬΡΙΩ ΤΑΒΟΗΙ
1. Ὁμοῦ δὲ Ῥωμαίους πάντας οὐδὲν ϑὐφρανεν ουὑ-
τως, οὐδ᾽ φκθιώσατο πρὸς αὐτὸν, ὡς τὰ περὶ Τιγελλῖνον.
Ἐλελήϑει μὲν γὰρ ἤδη κολαζόμενος αὐτῷ τῷ φόβῳ τῆς
κολάσεως, ὃ ἣν ὡς χρέος ἀπήτοι δημόσιον ἢ ἤ πόλις, καὶ νο-
σήμασιν ἀνηκέστοις σώματος" αὐτοῦ τὸ τὰς ἀνοσίους
καὶ ἀῤῥήτους ἐν γυναιξὶ πόρναις καὶ ἀκαϑάρτοις ἐγκυ-
λινδήσοις, αἷς ἔτι προσέσπαιρδ δυσϑανατοῦντος αὑτοῦ τὸ
ἀκόλαστον ἐπιδραττόμενον, ἐσχάτην τιμωρίαν ἐποιοῦντο
καὶ ὶ πολλῶν ἁνταξίαν ϑανάτων οἱ σωφρονοῦντες. ᾿Ἡνία
δὲ τοὺς πολλοὺς ἢ ὅμως τὸν ἥλιον ὃ δρῶν μετὰ τοσούτους καὶ
τοιούτους δι’ αὐτὸν οὐχ δρῶντας. Ἔτεμψεν οὗ οὔν ἐπὶ αὐ-
τὸν ὃ Ὄϑων εἰς τοὺς περὶ Σινόεσσαν ἀγρούς" ἐκεῖ γὰρ
διῃτᾶτο, πλοίων παρορμούντων, ὡς φευξόμενος ἃ ἀπωτέρω.
Καὶ τόν γ8 πεμφϑέντα χρυσίῳ πολλῷ πείϑειν ἐπεχείρησα
παρεῖναι" μὴ πεισϑέντα δὲ, δῶρα μὲν ἔδωκεν οὐδὲν ἧ ἣτ-
τον, ἐδοήϑη δ᾽ ὑπομεῖναι, ἕως ἂν ἀποξύρηται τὸ γένβιον,
καὶ λαβὼν αὐτὸς ἑαυτὸν ἐλαιμοτόμησεν.
ΠΙ. Οὕτω δὲ τῷ δήμῳ τὴν δικαιοτάτην ἡδογὴν ἀπο-
δοὺς ὁ Καῖσαρ, αὐτὸς ἰδίας ἔγϑρας οὐδενὶ τοπαράπαν
ἐμνησικάκησϑ᾽ τοῖς δὲ πολλοῖς χαριζόμενος οὐκ ἔφϑυγϑ
τὸ πρῶτον ἐν τοῖς ϑεάτροις Νέρων προσαγορεύεσϑαι"
καί τιγων δἰκόνας Νέρωνος εἰς τοὐμφανὲς προϑεμένων,
οὐκ ἐκώλυσε, Ἀλαύδιος. δὲ ἹΡοῦφος εἰς βηρίαν φησὶ χο-
μισϑῆναι διπλώματα, οἷς ἐκπέμπουσι τοὺς γραμματηφό-
θους, τὸ τοῦ Νέρωνος ϑεῖον ὄνομα προσγϑογραμμένον
ἔχοντα τῷ τοῦ Ὄϑωνος. Οὐ μὴν ἀλλὰ τοὺς πρώτους
καὶ κρατίστους αἰσϑόμενος ἐπὶ τούτῳ δυσχεραίνοντας,
ἐπαύσατο. Τοιαύτην δὲ τῆς ἡγεμονίας κατάστασιν αὖ-
τῷ λαμβανούσης, οὗ μισϑοφόροι χαλεποὺς παρεῖχον δαυ-
τοὺς, ἀπιστεῖν παρακελουόμενοι καὶ φυλάττεσϑαι καὶ
ΟΤΗΟ. 499
κωλύειν τοὺς ἀξιολόγους, εἴτ᾽ ἀληϑῶς φοβούμενοι δὲ οὔ-
γοιαν, δἴτε προφάσει χρώμενοι ταύτῃ τοῦ ταράττειν καὶ
πολεμοποιοῖν. Κρισπῖνον δὲ πέμψαντος αὐτοῦ, τὴν ἕπτα-
καιδεκάτην σπεῖραν ἐξ ἸὩστίας ἄξοντα, κἀκείνου νυκτὸς
ἔτι συσκευαζομένου, καὶ τὰ ὅπλα ταῖς ἁμάξαις ἐπιτιϑέν-
τος, οὗ ϑρασύτατοι πάντος ἐβύων, οὐδὲν ὑγιὲς τὸν Κρι-
σπῖνον ἥκειν διανοούμενον, ἀλλὰ τὴν σύγκλητον ἐ ἐπιχειρεῖν
πράγμασι νεωτέροις, καὶ τὰ ὅπλα κατὰ Καίσαρος, οὐ
Καίσαρι, παρακομίζεσϑαι. Τοῦ δὲ λόγου πολλῶν ἅπτο-
μένου καὶ παροξύνοντος, οἵ μὲν ἐπολαμβάνοντο τῶν ἅμα-
ξῶν, οὗ δὲ τοὺς ἐνισταμένους ἐ; ἑκατοντάρχας δύο καὶ τὸν
Κρισπῖνον αὐτὸν ἀπέκτειναν. Πάντες δὲ διασκουασά-
μενοι καὶ παρακαλέσαντες ἀλλήλους Καίσαρι βοηϑεῖν,
ἤλαυνον εἰς τὴν ἹΡώμην' καὶ πυϑόμενοι, παρ᾽ αὐτῷ δει-
πνϑῖν ὀγδοήκοντα συγκλητικοὺς, ἐφέροντο πρὸς τὰ βασί-
λϑια, »ὺν καιρὸν δἶναι λέγοντος, ἐν ταὐτῷ πάντας ἀνελεῖν
τοὺς Καίσαρος πολεμίους. Ἧ μὲν οὖν πόλις, ὡς αὐτίκα
διαρπαγησομένη, ϑόρνβον εἶχο πολύν" ἐν δὲ τοῖς βασι-
λείοις ἦσαν διαδρομαὶ, καὶ τὸν Ὄϑωνα δεινὴ κατολάμβα-
»εν ἀπορία. Φοβούμενος γὰρ ὑπὲρ τῶν ἀνδρῶν, αὐτὸς
ἤν φοβερὸς ἐκδίνοις, καὶ πρὸς αὑτὸν ἀνηρτημένους ἑώρα
ταῖς ὄψεσιν ἀγαύδους καὶ πϑριδοεῖς, ἐνίους καὶ μετὰ γυ-
γαικῶν ἥκοντας ἐπὶ τὸ δεῖσενον. Ἅμα δὲ τοὺς ἐπάρχους
ἀπέστελλε, τοῖς στρατιώταις διαλέγεσθαι καὶ πραῦνειν
κϑλούσας, ἅμα δὲ τοὺς κεκλημένους ἀγδρας ἀναστήσας,
καϑ' ἑτέρας ϑύρας ἀφῆκο' καὶ μωιρὸν ἔφϑησαν ὑπεκχ-
φυγόντες διὰ τῶν μισϑοφόρων, ὠϑουμένων εἰς τὸν ἀ»-
δρῶνα, καὶ πυν ϑανομένων, τί γεγόνασιν οἷ Καίσαρος
πολέμιοι. Τότε μὲν οὖν ὀρϑὸς ἀπὸ τῆς κλίνης πολλὰ
παρηγορήσας, καὶ δοηϑεὶξ, καὶ μηδὲ δακρύων φοισάμε-
200 ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
»ος; μόλις ἀπέπεμψεν αὐτούς" τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ δωρησά-
μενος ἅπαντας κατ ἄνδρα χιλίαις καὶ διακοσίαις καὶ
πεντήκοντα δραχμαῖς, εἰσῆλθεν εἰς τὸ στρατόποδον, καὶ
τὸ μὲν πλῆϑος ἐπήνεσεν, ὡς πρὸς αὐτὸν εὔνουν καὶ πρό-
ϑυμον, ὀλίγους δὲ τινας οὔκ ἐπὶ ἀγαθῷ φήσας ὑποικου-
ρεἶν, διαβάλλοντας αὐτοῦ τὴν μετριότητα, καὶ τὴν ἐκδί-
γῶν ϑυστάϑειαν, ἠξίου συναγανακτϑῖν καὶ συγκολάξειν.
᾿Επαινούντων δὲ πάντων καὶ κελουόντων, δύο μόνους πα-
ραλαβὼν, οἷς οὐδοὶς ἔμελλον ἄχϑοσθϑαι κολασϑ εἴσιν,
ἀπηλλάγη.
Γν. Ταῦτα οὗ μὲν ἀγαπῶντες ἤδη καὶ πιστδύοντες
ἐθαύμαζον τὴν μεταβολήν" οἷ δ᾽ ἀναγκαῖα πολιτούματα
πρὸς τὸν καιρὺν ἡγοῦντο, δημαγωγοῦντος αὐτοῦ διὰ τὸν
πόλεμον. Ἴδη γὰρ ἠγγέλλετο βοβαίως Οὐϊτέλλιος αξί--
μα καὶ δύναμιν αὐτοκράτορος ἀνειληφώς" καὶ πτδρο--
φόροι συνοχῶς ἐφοίτων, ἀδί τι προσχωρεῖν ἐκείνῳ φρά-
ζοντβς, καὶ ἕτεροι τὰ Παννονικὰ καὶ τὰ Δαλματικὰ καὶ
τὰ περὶ Μυσίαν στρατϑύματα δηλοῦντες ἤρῆσϑαι μετὰ
τῶν ἡγομόνων Ὄϑωνα. Ταχὺ δ᾽ ἀφότοτο καὶ παρὰ
Μουκιανοῦ γράμματα καὶ παρὰ Οὐεσπασιανοῦ φίλια,
τοῦ μὲν ἐν Συρίᾳ, τοῦ δ᾽ ἐν “Ἰουδαίᾳ, μδγάλας δυνάμεις
ἐχόντων. Ὑφ ὧν ἐπαιρόμενος, ἔ ἔγραψεν Οὐϊτελλίῳ, πα.-
θαινῶν στρατιωτικὰ φρονεῖν, ὡς χρήματα πολλὰ δώσον-
τος αὐτοῦ, καὶ πόλιν, ἐν ἢ βιώσεται ῥᾷστον καὶ ἥδιστον
βίον μεϑ' ἡσυχίας. ᾿Ανέγραψε δὲ κἀκεῖνος αὐτῷ κατοι-
ρωνδβυύμενος ἡσυχῆ πρῶτον᾽ ἐκ δὲ τούτου διεροϑιζόμενοι
πολλὰ βλάσφημα καὶ ἀσελγῆ χλευάζοντες ἀλλήλοις ἔ ἔγρα-
φον, οὗ ψευδῶς μὲν, ἀνοήτως δὲ καὶ γελοίως ϑατέρου τῷ
ἑτέρῳ ὁ ἅ προσῆν ἀμφοτέροις ὄνείδη λοιδοροῦντος. ᾿άσω-
τίας γὰρ καὶ μαλακίας καὶ ἀπειρίας πολέμων καὶ τῶν
ΟΤΗΟ. 201
πρόσϑεν ἐπὶ πονίᾳ καὶ χρϑῶν πλήϑους, ἔργον ἦν εἰπεῖν,
ὁποτέρῳ μεῖον αὐτῶν μέτεστι. “Σημοίων δὲ καὶ φαντα-
σμάτων. πολλῶν λεγομένων, τὰ μὲν ἄλλα φήμας ἀδεσπό-
τους καὶ ἀμφιβόλους εἶχεν, ἐν δὲ Καπιτωλίῳ Νίκης ἐφϑ-
στώσης ἄρματι τὰς ἡνίας πάντες εἶδον ἁ ἀφειμένας ἐκ τῶν
χειρῶν, ὥσπερ κρατϑῖν μὴ δυναμένης" καὶ τὸν ἐν μεσο-
ποταμίᾳ νήσῳ Ταΐου Κι αίσαρος ἀνδριάντα, μήτο σεισμοῦ
γεγονότος, μήτε πνεύματος, ἀφ ἑσπέρας μεταστραφέντα
πρὸς τὰς ἀνατολάς" δ φασι συμβῆναι σιδρὶ τὰς ἡμέρας
ἐκθίνας, ἐν αἷς οἱ περὶ Οὐεσπασιανὸν ἐμφανῶς ἤδη τῶν
πραγμάτων ἀντελαμβάνοντο. Καὶ τὸ περὶ τὸν Θύμβριν
δὲ σύμπτωμα σημεῖον ἐποιοῦντο οὗ πολλοὶ μοχϑηρόν.
Ὧν μὲν γὰρ ὥρα, πϑρὲ ἣν μάλιστα οἱ ποταμοὶ πλήϑου-
σιν" ἀλλ᾿ οὕπω τοιοῦτος ἤρϑη πρότερον, οὐδ᾽ ἀπώλοσϑ
τοιαῦτα καὶ διόφϑειρεν, ὑπορχυϑεὶς καὶ καταχλύσας πο-
λὺ μέρος τῆς πόλδως" πλεῖστον δ᾽, ἐν ᾧ τὸν ἐπὶ πράσει
διαπωλοῦσι σῖτον, ὡς δεινὴν ἀπορίαν ἡμερῶν συχνῶν κα-
τασχεῖν.
ν. Ἐποὶ δὲ τὰς ᾿ἅλπεις κατέχοντος ἤδη προσηγγέλ-
λοντο Κεκίνας καὶ Οὐάλης, Οὐϊτελλίῳ στρατηγοῦντες, ἐν
Ῥώμῃ 4ολοβέλλας, εὐπατρίδης ἀνὴρ, ὑποψίαν παρεῖχε
τοῖς. μισϑοφύροις γοώτερα φρονεῖν. Ἐκεῖνον μὲν οὔν,
εἶτ αὐτὸν, εἴτ ἄλλον δεδοικὼς, εἰς πόλιν ᾿Ακύνιον παρέ-
πεμψϑ παραϑαῤῥύνας. ͵,Καταλέγων δὲ τῶν ὦ τέλει συ»-
ἐχδήμους, ἔταξεν ἐν τούτοις καὶ “Ἱεύχιον, τὸν Οὐϊτελλίου
ἀδελφόν" οὔτα προσϑεὶς οὐδὲν, οὔτ᾽ ἀφϑλὼν, ἧς δἶχϑ τι-
μῆς. ᾿Ισχυρῶς δὲ καὶ τῆς μητρὸς ἐποεμδλήϑη τοῦ Οὐϊτελ-
λίου καὶ τῆς Τναιιὸς, ὅπως μηδὲν φοβήσονται περὶ αὐ-
τῶν. Τῆς δὲ Ῥώμης φύλακα, Φλαούϊον Σαβῖνον, ἀδελ-
φὸν Οὐεσπασιανοῦ, κατέστησϑν, εἴτα καὶ τοῦτο πράξας
202 : ΡΙ ΤΑΒΟΗΙ
ἐπὶ τιμῇ ἸΝέφρωνος, σταρ᾽ ἐκδίνου γὰρ εἰλήφει τὴν ἀρχὴν ὃ
Σαβῖνος, ἀφϑίλετο δὲ Ταάλβας αὐτὸν, εἴτα μᾶλλον δὕνοι-
αν ἐνεδείκνυτο Οὐεσπασιανῷ καὶ πίστιν, αὐξων Σαβῖνον.
Αὐτὸς μὲν οὖν ἐν Βριξίλῳ, πόλει τῆς Ἰταλίας, περὲ τὸν
᾿Ηριδανὸν ἀπϑολείφϑη" στρατηγοὺς δὲ τῶν δυνάμεων ἐξ-
ἔπεμψε Μ ἀριόν τὸ Κέλσον καὶ Σουϊτώνιον Παυλῖνον, ἔτε
τϑ Γάλλον καὶ Σπουρίναν, ἄνδρας ἐνδόξους, χφήσασϑαι
δὲ μὴ δυνηθέντας ὑπὸ τῶν πραγμάτων, ὡς προῃροῦντο,
τοῖς ἑαυτῶν λογισμοῖς, δὲ ἀταξίαν καὶ ᾿ϑρασύτητα τῶν
στρατιωτῶν. Οὐ γὰρ ἠξίουν ὁτόρων. ἀκούειν ὡς παρ᾽
αὐτῶν τοῦ ᾿αὑτοχράτορος τὸ ἄρχειν ἔχοντος. Ἦν μὲν
οὖν οὐδὲ τὰ τῶν πολεμίων ὑγιαίνοντα παντάπασιν, οὐδὲ
χειροήϑη τοῖς ἡγεμύσιν, ἀλλ ἔμπληριτα καὶ σοβαρὰ διὰ
τὴν αὐτὴν αἰτίαν. Οὐ μὴν ἀλλ ,διδίνοις ἐμπειρία τε πτα-
ρῆν τοῦ μάχεσϑαι, καὶ τοῦ κάμνειν ἐθάδες ὄντος οὐκ
ἔφϑυγον. Οὗτοι δὲ μαλακοὶ μὲν ἦσαν ὑπὸ σχολῆς καὶ
διαίτης ἀπολέμου, πλεῖστον χρόνον ἐν ϑεάτροις καὶ πα-
γηγύροσι καὶ παρὰ σκηνὴν βεβιωκότες, ὕβρει δὲ καὶ κόμπῳ
ἐπαμπέχειν ἐβούλοντο προσποιήσασϑαι τὰς λειτουργίας,
ὡς κρείττονες ἀπαξιοῦντες, οὐχ ὡς ἀδύνατοι φέρειν. Ὁ
δὲ Σπουρίνας προσβιαζόμενος αὐτοὺς ἐκινδύνουσδ μικρὸν
ἐλϑόντας ἀνολεῖν αὐτόν. ὕβρεως δὲ καὶ βλασφημίας
οὐδεμιᾶς ἐφείσαντο, προδότην καὶ ὶ λυμδῶνα τῶν Καίσαρος
καιρῶν καὶ πραγμάτων λέγοντες. Ἔνιοι δὲ καὶ μδϑυ-
σϑέντες ἤδη »υχτὸς ἤλϑον ἐπὶ τὴν σκηνὴν ἐφόδιον αἱἷ-
τοῦντες" δῖναι γὰρ αὐτοῖς πρὸς Καίσαρα βαδιστέον,
ὅπως ἐκείνου κατηγορήσωσιν.
νι. Ὦνησϑ δὲ τὰ πράγματα καὶ Σπουρίναν ἐν τῷ
παραυτίκα λοιδορία περὶ Πλακεντίαν γενομένη τῶν στρα-
τιωτῶν. Οἷ γὰρ Οὐϊτελλίου τοῖς τείχεσι προσβάλλοντες,
ΟἾΠΟ. ᾿ 403,
ἐχλεύαζον τοὺς Ὄϑωνος ἑστῶτας παρὰ τὰς ἐπάλξοις,
σκηνικοὺς καὶ πυῤῥιχιστὰς καὶ Ππνϑίων καὶ Ὀλυμπίων
ϑεωροὺς, πολέμου δὲ καὶ στρατείας ἀπείρους καὶ ἀϑεοά-
τους ἀποκαλοῦντες, καὶ μέγα φρονοῦντας ἐπὶ τῷ γέρον-
τος ἀνόπλου κεφαλὴν ἀποτεμεῖν, τὸν Ταλβαν λέγοντες,
εἰς δ᾽ ἀγῶνα καὶ μάχην ανδρῶν οὐκ ἂν ἐχφανῶς κατά-
βάντας. Οὕτω γὰρ ἐταράχϑησαν ὑπὸ τούτων τῶν ὀνει-
δῶν καὶ διακάησαν, ὥστϑ προσπεσεῖν ᾿ τῷ Σπουρίνᾳ, δοό-
ἕδνοι χρῆσϑαι καὶ προστάττειν αὐτοῖς, οὐδένα κίνδυνον,
οὐδὲ πόνον, ἀπολεγομένοις. ᾿Ισχυρᾶς δὲ συστάσης τει-
χομαχίας » καὶ “μηχανημάτων πολλῶν προσαχϑέντων,
: ἐχράτησαν οἵ τοῦ Σπουρίνα, καὶ φόνῳ πολλῷ τοὺς ἔναν»-
τίους ἀποκχρουσάμενοι, διστήρησαν ἔνδοξον πόλιν καὶ τῶν
“Ἰταλῶν οὐδεμιᾶς ἧττον ἀνθοῦσαν. Ἦσαν δὲ καὶ τἄλλα
τῶν Οὐϊτελλίου στρατηγῶν οἱ Ὄϑωνος ἐντυχεῖν ἁλυπότο-
ροι καὶ πόλεσι καὶ ἰδιώταις. Ἐκείνων δὲ Κεκίνας μὲν,
οὔτα φωνὴν, οὔτο σχῆμα, δημοτικὸς, ἀλλ΄: ἐπαχϑὴς καὶ
ἀλλόχοτος σώματος μεγάλου, Γαλατικῶς ἀναξυρίσι καὶ
χϑιρίσιν ἐνεσχϑυασμένος, σημείοις καὶ ἄρχουσι Ῥωμαϊκοῖς
διαλεγόμενος. Καὶ τὴν γυναῖκα παρέπεμπον αὐτῷ λο-
γάδην ἱ ἱππϑῖς ὀχουμένην ἵππῳ, κεκοσμημένην ἐπιφανῶς.
Φάβιον δὲ Οὐάλεντα, τὸν ἕτερον στρατηγὸν, οὔτε ἄρπα-
γαὶ πολεμίων, οὔτϑ κλοπαὸ καὶ δωροδοκίαι παρὰ συμμά-
χων, ἐνεπίμπλασαν χφηματιζόμενον" ἀλλὰ καὶ ἐδόκει διὰ
τοῦτο βραδέως ὁδεύων ϑστερῆσαι τῆς προτέρας μάχης.
Οἱ δὲ τὸν Κοκίναν αἰτιῶνται, σπούδοντα τὴν »ἔκην ἑαυτοῦ
γενέσθαι, πρὶν ἐκεῖνον ἐλϑεῖν, ἄλλοις 18 μικροτέροις σεδ-
ριπεσϑὶν ἁμαρτήμασι, καὶ μάχην οὐ κατὰ καιρὸν, οὐδὲ
γενναίως, συνάψαι, μικροῦ πάντα τὰ πράγματα δια-
φϑείρασαν αὐτοῖς.
20ά ΡΙ ΘΤΆΑΒΟΗΙ
νι. ᾿Επεὶ γὰρ ἀποκρόνσϑεὶς τῆς Πλακεντίας ὁ
Κεκίνας ἐ ἐπὶ Κροεμώνην ὥρμησεν, ὅτέραν πόλιν εὐδαίμονα
καὶ μεγάλην, πρῶτος μὲν Ἄννιος Τάλλος, πρὸς Πλακεν-
τίαν Σπουρίνᾳ βοηϑών, ὡς ἤκουσα καϑ' ὁδὸν, τοὺς
Πλακεντίνους τιεριγ8γ ονέναι, κινδυνϑύειν δὲ τοὺς ἐν Κρο-
μώνῃ, μετήγαγεν ἐκεῖ τὸ στράτευμα, καὶ κατεστρατοπέ-
σϑ πλησίον τῶν πολεμίων" ἔπειτα καὶ τῶν ἄλλων ἕκα-
στος ἐβοήϑει τῷ στρατηγῷ. Τοῦ δὲ ἸΚεκίνα λοχίσαντος
εἰς λάσια χωρία καὶ ὑλώδη πολλοὺς ὑπλέτας, ἑππεῖς δὲ
προεξελάσαι κελούσαντος, κἂν συνάψωσιν οἱ πολέμιοι,
κατὰ μικρὸν ἀναχωρεῖν, καὶ ἀναφϑύχειν, ἄχρις ἂν ὑπά-
7γόντὸς οὕτως ἐμβάλωσιν αὐτοὺς εἰς τὴν ἐνέδραν, ἐξήγγει-
λαν αὐτόμολοι τῷ Κέλσῳ. ΜΚαὶ τοὶς μὲν ἱππεῦσιν ἀγα-
ϑοῖς ἀγτεξδλάσας, πεφυλαγμένως δὲ χρώμενος τῇ διώξϑι,
καὶ τὴν ἐνέδραν περισχὼν καὶ συνταράξας, ἐκάλει τοὺς
δπλίτας ἔκ τοῦ “στρατοπέδου. Καὶ δοκοῦσιν ἂν ἐπελ-
ϑόντος ἐν καιρῷ μηδένα λιπεῖν τῶν πολεμίων, ἀλλὰ πᾶν
τὸ μοτὰ Κεκζα , στράτευμα συντρόψαι καὶ ἀνϑλεῖν, ἐπι-
σπόμδνοι τοῖς ἱππδῦσι' νυνὶ δ᾽ ὁ Παυλῖνος ὀψὲ καὶ
σχολῇ προσβοηϑήσας, αἰτίαν ἔσχεν ἐνδεέστερον τῆς δόξης
στρατηγῆσαι δι᾽ ϑὐλάβειαν. Οἱ δὲ πολλοὶ τῶν στρατιω-
τῶν καὶ προδοσίαν ἐνεκάλουν αὐτῷ, καὶ παρώξυναν τὸν
Ὄϑωνα μεγαληγοροῦντες, ὡς νενικηκότων αὐτῶν, τῆς ὁ δὲ
»ύκης. οὐκ ἐπίπαν προελϑούσης κακίᾳ τῶν στρατηγῶν.
Ὁ δ᾽ Ὄϑων οὐχ οὕτως ἐπίστουεν αὐτοῖς, ὡς ἐβούλετο μὴ
δοκεῖν ἀπιστεῖν. Ἔπεμψεν οὖν Τιτιανὸν ἐπὶ τὰ στρα-
τούματα, τὸν ἀδελφὸν, "αἱ Πρόκλον, τὸν ἔπαρχον, ὃς εἷ-
χεν ἔργῳ τὴν πᾶσαν ἀρχὴν»; πρόσχημα δ᾽ ἦν ὃ Τιπιανός.
Οἱ δὲ περὶ τὸν Κέλσον καὶ 1]αυλῖνον ἄλλως ἐφείλκοντο
συμβούλων ὄνομα καὶ φίλων ἐξουσίαν καὶ δύναμιν ἐν τοῖς
ΟΤΗΟ. φρ5
πράγμασι μηδεμίαν ἔχοντες. Ἦν δὲ ϑορυβώδη καὶ τὰ
παρὰ τοῖς πολεμίοις, μάλιστα δὲ τοῖς ὑπὸ τῷ Ονάλεντι"
καὶ τῆς περὶ τὴν ἐνέδραν μάχης ἀπαγγελϑείσης, ἐχαλέ-
παινον, ὅτι μὴ παρεγένοντο, μ μηδ᾽ ἤμυναν, ἀνδρῶν το-
σούτων ἀποϑανόντων. Μόλις δὲ πείσας καὶ παραιτη-
σάμενος ὡρμημένους αὐτοὺς βάλλειν, ἀνέζευξε, καὶ συν-
ἦψα τοῖς πορὲ Κεκίναν.
ΜΠ. Ὁ δ᾽ Ὄϑων παραγενόμενος εἷς τὸ Βητριακχὸν
εἰς τὸ στρατόπεδον, (ἔστε δὲ πολίχνη πλησίον Κρεμώνης
τὸ Βητριακὸν,) ἐβουλούετο περὶ τῆς μάχης. “Καὶ Πρό-
κλῳ μὲν ἐδόκδι καὶ Τιπιανῷ, τῶν στρατευμάτων ὄντων
προϑύμων» καὶ προσφάτου τῆς ψίχης, διαγωνίσασϑαι, καὶ
μὴ καϑῆσϑαι τὴν ἀκμὴν ἀμβλύνοντα τῆς δυνάμεως, καὶ
περιμένονία Οὐϊτέλλιον αὐτὸν ἐκ Ταλατίας ἐπολϑεῖν"
Πανῖζνος δὲ τοῖς μὲν πολεμίοις ἔφη πάντα, μεϑ᾽ ὧν μα-
χοῦνται, παρεῖναι, καὶ μηδὲν ἐνδεῖν, Ὄϑωνι δὲ τῆς ἤδη
παρούσης οὐκ ἐλάττονα πιροσδύχιμον δἶναι δύναμιν ἐκ
Μυσίας καὶ ΣΠΙαννονίας, ἂν τὸν αὐτοῦ πϑριμένῃ καιρὸν,
ἀλλὰ μὴ, στρατηγῇ πρὸς τὸν τῶν πολεμίων. Ου γὰρ
ἀμβλυτόροις 7ε χρήσεσϑαι τότϑ τοῖς νῦν ϑαῤῥοῦσιν ἀπὶ
ἐλαττόνων, ἂν πλείονας τοὺς ἀγωνιζομένους προσλάβω-
σιν», ἀλλ ἐκ περιουσίας ἀγωνιεῖσθαι... Καὶ χωρὶς δὲ
τούτου τὴν διατριβὴν δἶναι πρὸς αὐτῶν ἐν ἀφϑόνοις πᾶ-
σιν ὄντων" ἐκοίϑοις δὲ τὸν χρόνον ἀπορίαν παρέξειν τῶν
ἀναγκαίων ἐν πολεμίᾳ καϑεζομένοις. Ταῦτα. λέγοντι
Παυλνῳ Μάριος Κέλσος ἐγένοτο σύμψηφος. Ἄννιος: δὲ
Τάλλος οὐ παρὴν μὲν, αλλ ἐϑοραπούδτο ποπτωνὼς ἀφ᾽
ἵππου" γράψαντος δ᾽ Ὄϑωνος αὐτῷ, συνοβούλουθ μὴ
σπεύδοιν, ἀλλὰ τὴν ἐμ Μυσίας πϑοριμένϑιν δύναμιν, ἤδη
206 ΄ ΡΠ ΤΛΑΆΕΒΟΗ͂ΣΙ
καϑ'᾽ ὁδὸν οὖσαν. Οὐ μὴν ἐπείϑετο τούτοις, ἀλλ᾽ ἐκρά-
τησαν ὁΐ πρὸς τὴν μάχην παρορμῶντες.
ΙΧ. Αἰτίαι δὲ πλείονες ἄλλαι ὑπ ἄλλων λέγονται"
προδήλως δ᾽ οἱ στρατηγικοὶ προσαγορευόμενοι καὶ ὶ τάξιν
ἔχοντες δορυφόρων, τότ μᾶλλον ἀληϑινῆς γευόμδνοι
στρατείας, καὶ τὰς ἐν Ῥώμῃ διατριβὰς 1 καὶ διαίτας ἀπο-
λέμους καὶ πανηγυρικὰς ποϑοῦντες, οὖκ ἦσαν καϑεκτοὶ
σπούδοντος ἐπὶ τὴν μάχην, ὡς εὐθὺς ἐξ ἐπιδρομῆς ἀναρ-
πασόμεγοι τοὺς ἐναντίους. Δοκεῖ δὲ μηδ᾽ αὐτὸς Ὄϑων
ἐξαναφέρειν ἔτι πρὸς τὴν ἀδηλότητα, μηδ᾽ ὑπομένειν ἀη-
ϑείᾳ καὶ μαλακότητι τοὺς περὶ τῶν δεινῶν ἐκλογισμούς "
ἐκπονούμενος δὲ τοῖς » φροντίσι, σπούδειν ,γκαλυψάμενος,
ὥσπορ ἀπὸ χρημνοῦ, μεϑεῖναι τὰ πράγματα πρὸς τὸ
συντυχύν. Καὶ τοῦτο μὲν διηγεῖτο Σεκοῦνδος, ὃ ῥήτωρ,
ἐπὶ τῶν ἐπιστολῶν γενόμενος τοῦ Ὄϑωνος. Ἑτέρων δ᾽
ἣν ἀχούϑιν, ὅτι τοῖς στρατεύμασιν ἀμφοτέροις παρίστα»-
το ὁρμαὶ πολλαὶ, ὡς εἰς ταὐτὸ συνολϑεῖν. καὶ μάλιστα
μὲν, αὐτοὺς ὁμοφρονήσαντας ἐκ τῶν παρόντων ἥγεμονι-
κῶν ἑλέσϑαι τὸν ἄριστον" εἰ δὲ μὴ, τὴν σύγκλητον ὃ ὁμοῦ
καϑίσαντας, ἐφεῖναι τὴν αἵρεσιν ἐκείνῃ τοῦ αὐτοχράτο-
ρος. Καὶ οὐκ ἅπεικός ἐστι, μηδοτέρου τότα τῶν προς-
αγορδυομένων αὐτοκρατόρων δυδοκιμοῦντος, ἐπιπίπτειν.
τοιούτους διαλογισμοὺς γνησίοις καὶ διαπόνοις καὶ σω-
φρονοῦσι τῶν στρατιωτῶν, ὡς ἔγϑιστον οἴη καὶ δεινὸν, ἃ
πάλαι διὰ Σύλλαν καὶ Μάριον, εἶτα Καίσαρα καὶ Πομ-
πήϊον, ὠκτείροντο δρῶντες ἀλλήλους καὶ πάσχοντος οὗ
πολῖται, ταῦτα γνὺν ὑπομένειν, ἢ Οὐϊτολλίῳ “λαιμαργίας
καὶ οἰνοφλυγίας, ἢ ἢ τρυφῆς καὶ ἀκολασίας Ὄϑωνι τὴν
ἡγεμονίαν χορήγημα προϑεμένους. Ταῦτ᾽ οὖν ὑπονοοῦ-
σι τούς τϑ περὶ τὸν Κέλσον αἰσϑανομένους ἐμβαλεῖν δια-
ΟΈΗΟ 201
τριβὴν, ἐλπίζοντας, ἄνευ μάχης καὶ πόνων κριϑήσεσϑαι
τὰ πράγματα, καὶ τοὺς περὶ τὸν Ὄϑωνα φοβουμένους
ἐπιταχῦναν τὴν μάχην.
Χ. «Αὐτὸς δὲ πάλιν εἰς Βριξίλον ἀνεχώρησε καὶ τοῦυ-
το προσεξαμαρτὼν, οὐχ ὅτι τοῦτο μόνον τὴν ἐν ὁφϑαλ-
μοῖς αὐτοῦ παρόντος αἰδῶ καὶ φιλοτιμίαν ἀφεῖλε τῶν
ἀγωνιζομένων, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐῤῥωμενοστάτους καὶ προ-
ϑυμοτάτους δι αὐτὸν ἱππεῖς καὶ πεζοὺς ἀπαγαγὼν, φυ-
λακὴν τοῦ σώματος, ὡσπερεί τι σῶμα τῆς δυνάμεως ἃ ἀπέ-
κοψα. “Συνέβη δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις καὶ περὶ τὸν
᾿Ἤριδανὸν ἀγῶνα γενέσθαι, τοῦ μὲν Κεκίνα ζουγνύντος
τὴν διάβασιν, τῶν δ᾽ Ὄϑωνος εἰργόντων καὶ προσμαχο-
μένων. Ὡς δ᾽ οὐδὲν ἐπέραινον, ἐνθομένων εἰς τὰ ὅπλα
δᾷδας, ϑείου καὶ πίττης ἀνάπλεω, διὰ τοῦ πόρου πνεῦμα
προσπεσὸν ἄφνω τὴν παρεσχδυασμέγην ὕλην ἐπὶ τοὺς
πολεμίους ἐξοῤῥίπιζο. Καπνοῦ δὲ πρῶτον, δἶτα λαμπρᾶς
φλογὸς ὀκπτεσούσης, ταραττόμενοι καὶ ἀποπηδῶντες εἷς
τὸν ποταμὸν, τὰς 1:8 ναῦς ἀγέτροπον, καὶ τὰ σώματα
τοῖς πολεμίοις μοτὰ γέλωτος παρεῖχον. Οἱ δὲ Γϑορμανοὶ,
τοῖς Ὄϑωνος μονομάχοις περὶ νησίδα τοῦ ποταμοῦ
προσμίξαντες, ἐκράτησαν καὶ διόρϑειραν αὐτῶν οὐκ ὁλί-
ους. ᾿
͵ ΧΙ. Τενομένων δὲ τούτων, καὶ τῶν ἐν Βητριαχῷ
στρατιωτῶν τοῦ Ὄϑωνος ἐκφερομένων μετ ὀργῆς ἐπὶ τὴν
μάχην, προήγαγεν αὐτοὺς ὃ ρόκλος ἐκ τοῦ Βητριακοὺ,
καὶ κατοστρατοπόδουσεν ἀπὸ πεντήκοντα σταδίων οὕτως
ἀπείρως καὶ καταγελάστως, ὥστε, τῆς μὲν ὥρας ἐαρινῆς
οὔσης, τῶν δὲ κύκλῳ ποδϑίων πολλὰ γάματα καὶ ποταμοὺς
ἀεννάους ἐχόντων, ὕδατος σπάνϑι πιέζεσθαι. Τῇ. δ᾽ στ
ραΐᾳ βουλόμενον προάγειν ἐπὶ τοὺς πολεμίους, ὁδὸν οὐκ
Φ08 ΡΥ ΤΑΆΑΒΟΗΙ
ἐλάττονα σταδίων ἑκατὸν, οἱ πϑρὶ τὸν Παυλῖνον οὐκ εἴ.
ὧν, ἀλλ ᾧοντο δεῖν περιμένειν, καὶ μὴ προπονεῖν δαυ-
τοὺς, μηδ᾽ εὐθὺς ἐκ ποραίας μάχην τίϑεσϑαι πρὸς ἄν-
ὅρας ὡπλισμένους καὶ παρατεταγμένους καϑ' ἡσυχίαν, ἐν
ὅσῳ χρόνῳ προΐασιν αὐτοὶ τοσαύτην οδὸν, ἀναμεμιγμέ-
νων» ὑποζυγίων καὶ ἀκολούϑων.. Οὔσης δὲ περὶ τούτων
ἀντιλογίας ἐν τοῖς στρατηγ οἷς; ἦλθε παρ Ὄϑωνος ἵπ-
πεὺς τῶν καλουμένων Νομάδων, γράμματα κομίζων, κ-
λεύοντα μὴ μένειν, μηδὲ διατρίβειν, ἀλλ᾽ ἄγειν εὐϑὺς ἐπὸὲὶ
τοὺς πολεμίους. Ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἄραντες ἐχώρουν. Ὁ
δὲ Κεκίνας πυϑόμενος τὴν ἔφοδον αὐτῶν ἐθορυβήϑη,
καὶ κατὰ σπουδὴν ἀπολιπὼν τὰ ἔργα καὶ τὸν ποταμὸν,
ἧκεν εἰς τὸ στρατόπεδον. ἸὩπλιαμένων δ᾽ ἤδη τῶν πολ-
λῶν, καὶ τὸ σύνθημα παραλαμβανόντων παρὰ τοῦ Οὐά-
λεντοῷ, ἐν ὅσῳ τὴν τάξιν διολάγχανε τὰ τάγματα, τοὺς
ἀρίστους τῶν ἱππέων προεξέπεμψαν.
ΧΙΙ. ᾿᾿μπίπτει δὲ τοῖς προτοταγμένοις τῶν Ὄϑωνος
ἐκ δή τιψας αἰτίας δύξα καὶ λόγος, ὡς μεοταβαλουμένων
τῶν Οὐϊτελλίου στρατηγῶν πρὸς αὐτούς. Ὡς οὖν ἐγγὺς
ἤσαν», ἠσπάσαντο φιλίως, συστρατιώτας προσαγορεύσα»-
τες. Ἐκϑίνων δὲ εὴν προσαγύρευσιν οὐκ εὐμενῶς, ἀλλὰ
μετὰ ϑυμοῦ καὶ φωνῆς πολεμικῆς, ἀμειψαμένων, τοῖς μὲν
ἀσπασαμένοις ἀϑυμία, τοῖς δὲ λοιποῖς ὑπόνοια κατὰ
τῶν ἀσπασαμένων, ὡς προδιδόντων, παρέστη. Καὶ του-
το πρῶτον αὐτοὺς ἐτάραξεν, ἤδη τῶν πολεμίων ἐν χϑρσὶν
ὄντων. Εἶτα τῶν ἄλλων οὐδὲν ἢ ἣν κόσμῳ γινόμενον, ἀλλὰ
πολλὴν μὲν ἀταξίαν τὰ σχενοφύρα τοῖς μαχομένοις ἐμ-
πλαζόμενα παροῖχϑ, πολλοὺς δὲ τὰ χωρία διασπασμοὺς
ἑποίθι, πάφρων ὄντα ; μεστὰ καὶ ὀρυγμάτων, ἅ φοβούμε-
γοι καὶ περιϊανίες ἠναγκάζοντο φύρδην καὶ κατὰ μέρη
ΟΤΗΟ. 909
πολλὰ συμπλέκεσθαι τοῖς ἐναντίοις. Μόναι δὲ δύο λε-
γϑῶνες, (οὕτω γὰρ τὰ τάγματα “Ῥωμαῖοι καλοῦσι»,) ἐπί-
κλήσιν, ἢ ἡ μὲν Οὐϊτελλίου ἄρπαξ, ἢ δὲ Ὄϑωνος Βοηϑὺς,
εἰς πεδίον ἐξελίξασαι ψιλὸν καὶ ἀγαπεπταμένον, νόμιμόν
τινα μάχην, συμπεσοῦσαι φαλαγγηδὸν, ἐμάχοντο πολὺν
χρόνον. Οἱ μὲν οὖν Ὄϑωνος ἄνδρες ἦσαν οὖ δυρῶστοι καὶ
ἀγαϑοὶ, πολέμου δὲ καὶ μάχης τότϑ πρῶτον πεῖραν λαμ-
βάνοντες" οὗ δὲ Οὐϊτολλίου πολλῶν ἁ ἀγώνων ἐθάδες, ἤδη
γηραιοὶ καὶ παρακμάζοντες. Ὁρμήσαντες οὖν ἐπὶ αὖ-
τοὺς οἱ Ὄϑωνος, ἐώσαντο, καὶ τὸν ἀετὸν ἀφεΐλοντο,
πάντας ὁμοῦ τι τοὺς "προμάχους ἀποκτείναντες" οἱ δ᾽
ὑπ᾽ αἰσχύνης καὶ ὀργῆς ἐμπεσόντες ἃ αὑτοῖς, τόν τὸ προ-
σβουτὴν τοῦ τάγματος, Ὀρφίδιον, ἔ ἔκτειναν, καὶ πολλὰ
τῶν σημείων ἡ ἥρπασαν. Τοῖς δὲ μονομᾶχοις, ἐμπειρίαν
τὸ καὶ ϑάρσος ἔχοιν πρὸς τὰς συμπλοκὰς δοκοῦσιν, ἐπή-
γαγεν Οὔαρος λφηνος τοὺς καλουμένους Βατάβους.
Εἰσὶ δὲ Γερμανῶν ἱπιδῖς ἄριστοι, γῆσον οἰκοῦντος ὑπὸ
τοῦ Ῥήνου, περιῤῥεομένην. Τούτους ὀλίγοι μὲν τῶν μο-
»ομάχων. ἁπώστησαν, ὀδ' ιδὲ πλεῖστοι, φδύγοντες ἐπὶ τὸν
ποταμὸν, ἐμπίπτοναιν. ιδὲς σπείρας. τῶν πολεμίων αὐτόϑε
τοταγμένας, ὑφ᾽ ὧν ἀμυνόμενοι. πάντες ὁμαλῶς. διοῳϑά-
θησαν. αἴσχιστα δ᾽ ἠγωνίσαντο πάντων οὗ στρατηγι-
κοὴ, μηδ᾽ ὅσον ἐν ερσὶ γενέσθαι τ τοὺς ἐνακτίους ὑπο-
μείναντες, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἀηττήτους ἔτι φόβου: καὶ ταρα-
χῆς ἀνεπίμπλασαν», φϑύγοντες δι᾿ αὐτῶν. Οὐ μὴν ἃ
σεολλοί γϑ τῶν Ὄϑωνος »εγικηκότες τοὺς καϑ' αὑτοὺς,
ἐβιάσαντο καὶ διδξέποσον διὰ τῶν πολεμίων κρατούντων
εἰς τὸ στρατόπεδον.
ΧΙ. Τῶν δὲ στρατηγῶν οὔτϑ Πρόκλος, οὔτε Παν-
ζᾶνος, συνοισελϑεῖν ἐτόλμησαν, ἀλλ᾽ φῦνον φοβούμε-
Ῥευτ. ΙΧ.
310 ΡΙΟΤΑΆΟΗΙ ἢ
νοι τοὺς στρατιώτας ἤδη τὴν αἰτίαν ἐπὶ τοὺς στρατηγοὺς
τρέπονταρ. Ἄννιος δὲ Τάλλος ἀνελάμβανεν ἐν τῇ πόλει
χαὶ παρεμυϑεῖτο τοὺς ἐκ τῆς μάχης συλλεγομένουρ, ὧς
ἀγχωμάλου γεγενημένης, καὶ πολλοῖς κεκρατηκότας μέ-
φεσι τῶν πολεμίων. Μάριος δὲ Κῶσος, τοὺς ἐν τέλει
συναγαγὼν, ἐκέλευσα σκοπεῖν τὸ κοινὰν, ὡς ἐπὶ συμφορᾷ
τηλικαύτῃ καὶ φόνῳ τοσούτῳ πολιτῶν μηδ᾽ Ὄϑωνος, οἴ-
περ ἀγὴρ ἀγαϑός ἐστιν, ἐϑελήσοντος ἔτι πειρᾶσϑαι τῆς
τύχης, ὅπου καὶ Κάτων καὶ Σκιπίων, Καίσαρι χρατοῖντε
μετὰ Φάρσαλον εἶξαι μὴ ᾿ϑελήσαντες, αἰτίαν ἔχουσιν, ὧς ὡς
πολλοὺς καὶ ἀγαϑοὺς ἄνδρας ἐν Αιβύῃ παραναλώσαντος
Τὰ γὰρ ἄϊλα κοινὴν ἢ τύχη παρέχουσα
πᾶσιν ῥαντὴν, Ἐν οὐκ ἀφαιρεῖται τῶν ἀγαϑῶν, τὸ, κἂν
πταίσωσιν, δὐλογιστεῖν πρὸς τὰ συντυγχάνοντα. Ταῦτα
λέγων ἔποιϑε τοὺς ἡγομονικούς. Ἐπεὶ δὲ πειρώμενοι τοὺς
στρατιώτας ἑώρων εἰρήνη, ΄ς δεομένους, καὶ Τιπιανὸς ἐκέ-.
λευα προσβούειν ὑπὲρ ἐν ἡμοροίαν, ἔδοξε Κῶσῳ καὶ Γάλλῳ
βαδίζειν καὶ διαλέγεσϑαι τοῖς περὶ τὸν Κοκίναν καὶ Οὐά-.
λεντα. Βαδίζουσι δ᾽ αὖτ
τὴν μὲν δύναμιν ἤδη κακινημένην
τὸ Βητριακὸν, αὐτοὶ δ᾽ ὁπὸ τῶν στρατηγῶν ἀποστάλϑαι
περὶ ὁμονοίας. Ἐπαινέσαντες οὗ οὖν οἱ πορὶ τὸν Κῶσον
ἀκέλουσαν αὐτοὺς ἀναστρέψαντας. τιάλιν, ἀπαντν μετ
αὐτῶν τοῖς πρὶ τὸν Κεκίναν. Ἐποὶ δ᾽ ἀγὺς ἢ ἦσαν, ἐκιν--
δύνουσεν ὃ Κέλσος. Ἔτυχον γὰρ οἵ πορὶ τὴν ἐνέδραν
ἡττημένοι πρότερον ἱππεῖς προεξελαύνοντες. Ὡς οὖν
προσιόντα τὸν Κέλαι
σαν ἐπ᾿ αὐτόν »
7οντες" καὶ
ΟΤΗΟ. 31
περὶ τὸν Κεκίναν. πυϑόμενοι καὶ προσελάσαντες, τὴν
ἀκοσμίαν ταχὺ τῶν ἱππέων ἔπαυσαν, τὸν δὲ Κίσον
ἀσπασάμενοι φιλοφρόνως, ἐβάδιζον μετ᾽ αὐτῶν εἰς τὸ
ΞΒητριακόν. Ἐν δὲ τούτῳ μετάνοια Τιπιανὸν ἔσχεν ἐκ-
πέμψαντα τοὺς πρέσβεις, καὶ τῶν στρατιωτῶν τοὺς ϑρα-
συνομένους αὖϑις ἀνεβίβαζεν ἐπὶ τὰ τοίχη, καὶ τοὺς ἄλ-
λους παρεκάλει βοηϑεῖν. Τοῦ δὲ Κεκίνα προσελάσαν-
τὸς τῷ ἵππῳ, καὶ τὴν δεξιὰν ὀρόγοντος, οὐδεὶς ἀντέσχεν"
ἀλλ οἱ μὲν ἀπὸ τῶν τειχῶν ἠσπάζοντο τοὺς στρατιώτας,
οἷ δὲ τὰς πύλας ἀνοίξαντες ἐξήοσαν καὶ ἀνεμίγνυντο τοῖς
προσήκουσιν. Ἠδίωι δ᾽ οὐδεὲς, ἀλλὰ καὶ φιλοφροσύναν
καὶ δεξιώσεις ἦσαν. Ὥμοσαν δὲ πάντες περὶ τοῦ Οὐϊ-
τολλίου, καὶ πιροσεχώφησαν.
Χιν. Οὕτω μὲν οἱ πλεῖστοι τῶν παρογενομένων
ἀπαγγύλουσι γενέσϑαι τὴν μάχην, οὐδ᾽ αὐτοὶ σαφῶς
ὁμολογοῦντος εἰδέναι τὰ καϑ' ἵκαστα διὰ τὴν ἀταξίαν
καὶ τὴν ἀνωμαλίαν. Ἐμοὶ δ᾽ ὕστερον ὁδούοντι διὰ τοῦ
πεδίου “Μέστριος Φλῶρος, ἀνὴρ ὑπατικὸς, τῶν τότε μὴ
κατὰ γνώμην, ἀλλ; ἀνάγκῃ, μετὰ τοῦ Ὄϑωνος γενομένων,
»εὼν ὄντα παλαιὸν ἐπιδείξας, διηγεῖτο μετὰ τὴν μάχην
ἐπελϑὼν ἰδεῖν νεκρῶν σωρὸν τηλικοῦτον, ὥστε τοὺς ἐπι-
πολῆς ἅπτεσθαι τῶν ἐναντίων. Καὶ τὴν αἰτίαν ἔφη
ζητῶν οὔτ᾽ αὐτὸς εὑρεῖν, οὔτο παρ᾽ ἄλλου του πυϑέσϑαι.
Θνήσκειν μὲν γὰρ παρὰ τοῖς ἐμφυλίοις πολέμοις, ὅταν
προπὴ γένηται, πλείονας εἰκός ἐστι, τῷ μηδένα ζωγρεῖν"
χρῆσϑαι γὰρ οὐκ ἔστι τοῖς ἁλισκομένοις, Ἣ δ᾽ ἐπὶ
τούτου τᾷ καὶ συμφόρησις οὐκ ἔχει τὴν αἰτίαν οὐ-
Ὁ δ᾽ Ὄϑωνι πρῶτον μὲν ἀσαφῆ, ὥσπερ ἰό-
ὧν τηλιιούτων προσέπεσε λόγος" ἐπεὶ δὲ
2
210 ΡΙΙΤΑΞΒΟΗΙ͂
γοι τοὺς στρατιώτας ἤδη τὴν αἰτίαν ἐπὶ τοὺς στρατηγοὺς
τρέποντας. ᾿Αγγιος δὲ Γάλλος ἀνελάμβανεν ἐν τῇ πόλει
καὶ παρεμυϑεῖτο τοὺς ἐκ τῆς μάχης συλλεγομένους, ὡς
ἀγχωμάλου γεγδνημένης, καὶ πολλοῖς κεκρατηκότας μέ-
ρεσι τῶν πολεμίων. Μάριος δὲ Κέλσος, τοὺς ἐν τέλϑε
συναγαγὼν, ἐκέλευσε σκοπεῖν τὸ κοινὸν, ὡς ἐπὶ συμφορᾷ
τηλικαύτῃ καὶ φόνῳ τοσούτῳ πολιτῶν μηδ᾽ Ὄϑωνος, εἷ-
πορ ἀνὴρ ἀγαϑύς ἐστιν, ἐθελήσοντος ἔ ἔτι ποιρᾶσϑαι τῆς
τύχης, ὅπου καὶ Κάτων καὶ Σχιπίων, Καίσαρι χρατοῦντι
μοτὰ Φάρσαλον εἶξαι μὴ ϑελήσαντες, αἰτίαν ἔ ἔχουσιν, ὡς
πολλοὺς καὶ ἀγαϑοὺς ἄνδρας ἐν Διβύῃ παραγαλώσαντες
οἷοι ἀναγκαίως, καίπερ ἀγωνιζόμενοι περὶ τῆς “Ῥωμαίων
ἐλευϑερίας. Τὰ γὰρ͵ ἄλλα κοινὴν. ἥ τύχη παρέχουσα
σιᾶσιν ἑαυτὴν, ὃ ἕν οὐχ ἀφαιρεῖται τῶν ἀγαϑῶν, τὸ, κἂν
πταίσωσιν, δυλογιστεῖν πρὸς τὰ συντυγχάνοντα. Ταῦτα
᾿ λέγων ἔπειϑϑ τοὺς ἡγομονικούς. Ἐπεὶ δὲ πειρώμενοι τοὺς
στρατιώτας ἑώρων εἰρήνης δεομένους, καὶ Τιπιανὸς ἐκέ-
λευδ πρεσβούειν ᾧ ὑπὲρ ὁμονοίας, ἔδοξε Κέλσῳ καὶ Γάλλῳ
βαδίζειν καὶ διαλέγεσθαι. τοῖς περὶ τὸν Κοκίναν καὶ Οὐά-
λεντα. Βαδίζουσι δ᾽ αὐτοῖς ἀπήντησαν ἑκατοντάρχαι,
τὴν μὲν δύναμιν ἤδη καχιγημένην. λέγοντες ἐρχομένην ἐπὶ
- τὸ Βητριακὸν, αὐτοὶ δ᾽ ὑπὸ τῶν στρατηγῶν ἀπεστάλϑαι
σιδρὲ ὁμονοίας. Ἐπαινέσαντες οὖν οἱ περὶ τὸν Κῶσον
ἐκέλευσαν αὐτοὺς ἀγαστρέψαντας᾽ πάλιν, ἁπαντῷν μετ᾽
αὐτῶν τοῖς πρὶ τὸν Κεκίναν. Ἐπεὶ δ᾽ ἐγγὺς ἦσαν, ἐκιν---
δύνουσεν ὃ Κἄσος. Ἔτυχον γὰρ οἷ πορὶ τὴν ἐνέδραν
ἡττημένοι πρότερον ἱππεῖς προδξολαύνοντος. Ὡς οὖν
προσιόντα τὸν Κέλσον κατεῖδον, ουϑὺς βοήσαντος ὡρμη-
σαν ἐπὶ αὐτόν. Οἱ δ᾽ ἑκατοντάρχαι προέστησαν ἀνοίρ-
7γοντας" καὶ τῶν ἄλλων λοχαγῶν φείδεσϑαι βοώντων, οὗ
ΟΤΗΟ. 41}
περὶ τὸν Κεκίναν πυϑόμενοι καὶ προσελάσαντες, τὴν
ἀκοσμίαν ταχὺ τῶν ἱππέων ἔπαυσαν», τὸν δὲ Κέλσον
ἀσπασάμενοι φιλοφρόνως, ἐβάδιζον μετ᾽ αὐτῶν εἰς τὸ
Βητριακόν. Ἔν δὲ τούτῳ μετάνοια Τιτιανὸν ἔσχεν ἐκ-
πέμψαντα τοὺς πρέσβεις, καὶ τῶν στρατιωτῶν τοὺς ϑρα-
συνομένους αὖὐϑις ἀνεβίβαζεν ἐπὶ τὰ τείχη, καὶ τοὺς ἀλ-
λους παρεκάλει βοηϑεῖν. Τοῦ δὲ Κεκίνα προσελάσαν-
τος τῷ ἵπιπῳ, καὶ τὴν δεξιὰν ὁ ὀρέγοντος, οὐδεὶς ἃ ἀντέσχεν"
ἀλλ᾽ οἱ μὲν ἀπὸ τῶν τειχῶν ἡσπάζοντο τοὺς στρατιώτας,
οἱ δὲ τὰς πύλας ἀνοίξαντες ἐξήεσαν καὶ ἀνεμίγνυντο τοῖς
προσήκουσιν.. Ἤδίκοι δ᾽ οὐδεὶς, ἀλλὰ καὶ φιλοφροσύναι
καὶ δεξιώσεις ἢ σαν. ἌὭμοσαν δὲ πάντες περὶ τοῦ Οὐϊ-
τϑλλίου, καὶ προσεχώρησαν.
ΧΙν. Οὐτὼω μὲν οἱ πλεῖστοι τῶν παραγενομένων
ἀπαγγέλλουσι γενέσϑαι τὴν μάχην, οὐδ᾽ αὐτοὶ σαφῶς
ὁμολογ οὔντες εἰδέναι τὰ καϑ' ἕκαστα διὰ τὴν ἀταξίαν
καὶ τὴν ἀνωμαλίαν. Ἐμοὶ δ᾽ ὕστερον ὑδούοντι διὰ τοῦ
πεδίου Μέστριος Φλῶρος, ἀνὴρ ὑπατικὸς, τῶν τότε μὴ
κατὰ γνώμην, ἀλλ᾽ ἀνάγκῃ» μετὰ τοῦ Ὄϑωνος γενομένων,
νοὼν ὄντα παλαιὸν ἐπιδείξας, διηγεῖτο μετὰ τὴν μάχην
ἐπελθὼν ἰδεῖν »εχρῶν σωρὸν τηλικοῦτον, ὥστε τοὺς ἐπι-
πολῆς ἅπτοσϑαι τῶν ἐγαντίων. αὶ τὴν αἰτίαν ἔφη
ζητῶν οὔτ᾽ αὐτὸς εὑρεῖν, οὔτϑ παρ ἄλλον του πυϑέσϑαι.
Θνήσκειν μὲν γὰρ παρὰ τοῖς ἐμφυλίοις πολέμοις, ὅταν
τροπῇ γένηται, πλείονας εἰκός ἐστι, τῷ μηδένα ζωγρεῖν"
χρῆσϑαι γὰρ οὐχ ἔστι τοῖς ἁλισχομένοις. Ἢ δ᾽ ἐπὶ
τούτου σωρδία καὶ συμφόρησις οὐκ ἔχει τὴν αἰτίαν εὐ-
συλλόγιστον.
Χν. Τῷ δ᾽ Ὄϑωνι πρῶτον μὲν ἀσαφῆς, ὥσπορ δἰώ-
98ι, περὶ τῶν τηλικούτων προσέπεσε λόγος᾽ ἐπεὶ δὲ
02
ΕΡ: ΡΠ ΠΤΑΒΟΗΙ
καὶ τοτρωμένοι τινὸς ἧκον ἐπ τῆς μάχης ἀπαγγέλλοντες,
τοὺς μὲν φίλους ἧττον ἂν τις ἐθαύμασεν οὐκ ἐῶντας
ἀπαγορούειν, ἀλλὰ ϑαῤῥεῖν παρακδλευομένους" τὸ δὲ
τοῦ στρατιωτικοῦ πῶϑος ἅπασαν" ὑπερέβαλε: πίστιν, ὧς
οὐδ᾽ ἀπῆλϑεν, οὐδὲ μετέστη πρὸς τοὺς κρατοῦνταξ, οὐδ᾽
ὠφϑη τὸ καϑ' αὑτὸ ζητοῦν, ἀπεγγωσμένου τοῦ ἡγεμό-
»ος, πάντες δ᾽ ὁμαλῶς ἐπὶ ϑύρας ἦλϑον, ἐκάλουν αὗτο-
κράτορα προσελϑόντες, ἐγένοντο τρόπαιοι, μετὰ βοῆς καὶ
ἱκεσίας χειρῶν ἥπτοντο, προσέπιπτον, ἐδάκρυον, ἐδέοντο
μὴ σφᾶς ἐγκαταλιπεῖν, μὴ προδοῦναι. τοῖς πολεμίοις, ἀλ-
λὰ χρῆσϑαι, μέχρις ἂν ἐμπνέωσι, καὶ ψυχαῖς καὶ σώμα-
σιν ὑπὲρ αὑτοῦ. Ταῦτα ὁμοῦ πάντες ἱκότονον. Εἷς δὲ
τῶν ἀφανεστέρων ἀνατείνας τὸ ξίφος, καὶ εἰπὼν, »ἶσϑι,
Καῖσαρ, οὕτως ὑπὲρ σοῦ παρατεταγμένους ἅπαντας,"
ἀπέσφαξεν δαυτόν. ᾿Αλλὰ τούτων οὐδὲν ἀπέκλασϑ τὸν
Ὄϑωνα" φαιδρῷ δὲ καὶ ὲὶ καϑεστῶτι ; προσύπῳ πανταχόσϑ
τὰς ὄψεις περιαγαγὼν, "9 Ταύτην, εἶπεν, ὦ συστρατιῶται,
τὴν ἡμέραν. ἐκείνης, ἐν ἧ μ8 πρῶτον ἐποιήσατο αὐτοκρά-
τορα, μακαριωτέραν ἡγοῦμαι, τοιούτους ὁρῶν ὑμᾶς, καὶ
τηλικούτων ἀξιούμενος. "4λλὰ μὴ μείζονος ἀποστερεῖεο,
τοὺ καλῶς ἀποϑανεῖν ᾧ ὑπὲρ τοσούτων καὶ τοιούτων πο-
λιτῶν.Ό Εἰ τῆς Ῥωμαίων ἡγεμονίας ἄξιος γέγονα, δεῖ μ8
τῆς ἐμῆς ψυχῆς ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἀφειδεῖν. Οἶδα τὴν
νίκην τοῖς ἐναντίοις οὐδὲ βεβαίαν, οὐδ᾽ ἰσχυρὰν οὖσαν.
"ἀπαγγέλλουσι; τὴν ἐκ Μυσίας ἡμῶν δύναμιν οὐ πολλῶν
ἡμερῶν ὁδὸν ἃ ἀπέχειν. ἼΠδη καταβαίνουσιν ἐπὶ τὸν ““δρίαν
“σία καὶ Συρία καὶ “ἴγνπτος, καὶ τὰ πολεμοῦντα Ἴου-
δαίοις στρατϑούματα μεϑ᾽ ἡμῶν, Ἶ τ8 σύγκλητος παρ᾽
ἡμῖν, καὶ τέκνα τῶν ἐναντίων, καὶ γυναῖκες. Αλλ οὐκ
ἔστι πρὸς ᾿Αννίβαν, οὐδὲ Πύῤῥον, οὐδὲ Κίμβρους, ὃ πό-
ΟἸΤἾΤΉΟ. 213
λεμος ὑπὲρ τῆς ᾿Ιταλίας, ἀλλὰ “Ῥωμαίοις πολεμοῦντες
ἀμφότεροι τὴν πατρίδα καὶ νικῶντος ἀδικοῦμεν καὶ νι-
κώμενοι. Καὶ γὰρ τὸ ἀγαϑὸν τοῦ κρατοῦντος ἐκείνῃ
καχόν ἐστιν. ᾿Πιστεύσατε πολλάκις, ἃ ὅτι δύναμαι κάλλιον
ἀποϑανεῖν, ἢ ἄρχειν. Ου γὰρ δρῶ, τί τηλικοῦτον Ῥω-
μαίοις ὄφϑλος ἔ ἔσομαι χρατήσας, ἡλίκον ἐπιδοὺς ἐμαντὸν
ὑπὲρ εἰρήνης καὶ ὁμονοίας, καὶ τοῦ μὴ πάλιν ἡμέραν τοι-
αὕτην ἐπιδεῖν τὴν “Ἰταλίαν. “
ΧΥΙ. Τοιαῦτα διαλεχϑεὶς, καὶ πρὸς τοὺς ἐγίστα-
. σϑαι καὶ παρακαλϑδὶν ἐπιχειροῦντας ἀπισχυρισάμενος,
τοῖς 1τ8 φίλοις ἐκέλονεν ἀπαλλάττεσϑαι, καὶ τῶν συγκλη-
τικῶν τοῖς παροῦσι" τοῖς δὲ μὴ παροῦσιν ἐπέστελλε, καὶ
γφάμματα πρὸς τὰς πόλεις, ὅπῶς παρακομισϑῶσιν ἐν-
τέμως καὶ μετ᾽ ἀσφαλείας. ,Ππφοσαγόμενος δὲ τὸν ἀδελ-
φιδοῦν, Κοκνήΐον, ἔτι μειράκιον ὅντα, ϑαῤῥεῖν παρδκά-
λ8ι, καὶ μὴ δεδιέναι Οὐϊπέλλιον, οὗ καὶ μητέρα καὶ γενϑὰν
καὶ γυναῖκα αὐτὸς, ὥσπεορ οἰκείων κηδόμενος, διαφυλάξαι.
Διὰ τοῦτο γὰρ οὐδὲ ϑέσϑαι παῖδα βουλόμενον αὐτὸν,
ἀλλ᾽ ἀναβαλέσϑαι" μνημονεύοιν, ὅτι Καῖσαρ ἀτοϑεῖ τὴν
εἰσποίησιν, ὁπὼς συνάρχοι, κρατήσαντος αὐτοῦ, μὴ προ-
απόλοιτο πταίσαντος. » Ἐκεῖνο δ᾽, εἶπεν, ὦ παῖ, παρεγ-
γυῶώμαί σοι τελουταῖον, “μήτ᾽ ἐπιλαϑέσϑαι παντάπασι,
μήτ᾽ ἄγαν μνημονοῦϑιν, στι Καίσαρα ϑεῖον ἕι ἔσχες... Τδ-
νόμενος δ᾽ ἀπὸ τούτων, μετὰ μικρὸν ἤκουσϑ ϑορύβου καὶ.
βοῆς ἐπὶ ϑύραις. Οἱ γὰρ στρατιῶται τῶν συγκλητικῶν
τοῖς ἀπιοῦσι διηπείλουν ἀποσφάξειν, εἰ μὴ παραμεδνοῦ-
σῖν, ἀλλ οἰχήσονται τὸν αὐτοκράτορα καταλιπόντες.
Πάλιν οὖν προῆλϑεν ὑπὲρ τῶν ἀνδρῶν φοβηϑεὶς, καὶ
τοὺς στρατιώτας οὐκέτι δεοητικὸς, οὐδὲ πρᾷος, ἀλλὸ τρα-
χὺς ὀφϑοὶς καὶ μετ’ ὀργῆς εἰς τὸ ϑορυβοῦν μάλιστα
214 ΡΙΩυΤΑΒΟΗΙ
διαβλέψας, ἀπελϑεῖν ἐποίησεν εἴξαντας καὶ διατρόέσαν-
τας.
ΧΥΠ. Ἤδη δ᾽ ἑσπέρας οὔσης, ἐδέψησο, καὶ πιὼν
ὀλίγον ὕδατος, δυεῖν ὄντων αὐτῷ ξιφῶν, ἑχατέρου κατα--
μάνϑανϑ τὸ σπάσμα πολὺν χρόνον, καὶ τὸ ἕτερον ἀπέ--
δωκε, ϑάτερον δ᾽ εἰς τὰς ἀγκάλας ἀναλαβὼν, «τοὺς οἶκέ-
τας προσεκαλεῖτο. Καὶ φιλοφρονούμενος διένεμϑ τῶν
χρημάτων, τῷ μὲν πλέον, τῷ δ' ἔλαττον" οὐχ ὥσπερ αλ-
λοτρίων ἀφειδῶν, ἀλλὰ τὸ κατ᾽ ἀξίαν καὶ τὸ μέτριον ἐπι-
μελῶς φυλάττω». “Ἵποπέμψας δὲ τούτους, ἤδη τὸ λοι-
πὸν ἀνεπαύετο τῆς νυκτὸς, ὥστϑ τοὺς κατϑυναστὰς αἷ-
σϑάνεσϑαι βαϑέως αὐτοῦ καϑούδοντος. Ὄρϑρου δὸ
καλέσας ἀπελούϑερον, ᾧ συνδιῴκησε τὰ πρὸ τοὺς συγ-
κλητικοὺς, μαϑεῖν προσέταξε" καὶ πυϑόμενος, γεγονέναι
τοῖς ἀπερχομένοις, ὧν ἕ ἕκαστος ἔχρῃζεν" ,,1ι τοίνυν,
ἔφη, σὺ, καὶ ποίει τοῖς στρατιώταις ἐμφανῆ σεαυτὸν, εὲ
μὴ ϑέλοις κακῶς ὑπὶ αὐτῶν ἀποϑανεῖν, ὡς ἐμοὶ συμπρά-
ξας τὸν ϑάνατον. « Ἐξολϑόντος δὲ τοῦ ἀνϑρώπον, τὸ
ξίφος ὑποστήσας ὀρϑὸν ἀμφοτέραις ταῖς χερσὶ, καὶ πο-
ριπεσὼν ἄγωϑεν, ὃ ὅσον ἅπαξ στενάξαι μόνον, ἤσϑετο τοῦ
πόνου, καὶ τοῖς ἐκτὸς αἴσϑησιν ᾿ παρέσχεν. “«ἀραμένων δὲ
τῶν παίδων οἰμωγὴν, εὐϑὺς ἅπαν τὸ στρατόπεδον καὲ
τὴν πόλιν ἐπεῖχε χλαυϑμός" καὶ μετὰ βοῆς οἱ στρατιῶ-
ται εἰσέπεσον ἐπὶ τὰς ϑύρας, καὶ ὡλοφύροντο, περιπο-
ϑοῦντες καὶ λοιδοροῦντες ἑαυτοὺς μὴ φυλάξαντας τὸν
αὐτοκράτορα, μηδὲ κωλύσαντας ἀποϑανεῖν ᾧ ὑπὲρ αὐτῶν,
«Ἀπέστη δ᾽ οὐδεὶς τῶν καϑ'᾽ ἑαντὸν, ἐγγὺς ὃ ὄντων τῶν πο-
λεμίων, ἀλλὰ κοσμήσαντας τὸ σῶμα, καὶ πυρὰν κατα-
σχϑυάσαντες, ἑξοκόμιξζον ἐν τοῖς ὅπλοις οἵ φϑάσαντος
ὑποδῦναι καὶ βαστάσαι τὸ λέχος ἐπιγαυρούμενοι. Τῶμ
ΟΤἿΤΗΟ. 418
δ᾽ ἄλλων οἱ μὲν τὸ τραῦμα τοῦ νεκροῦ κατοφίλουν προς-
φσείπτοντες, οἱ δ᾽ ἥπτοντο τῶν χϑιρῶν, οἷ δὲ προσεκύνουν
πόῤῥωϑεν. Ἔνιοι δὲ τῇ πυρᾷ λαμπάδας ἐφέντος, δαυ-
τοὺς ἀπέσφαξαν, οὐδὲν ἐκδήλως οὔτθ πεπονϑύτες χρη-
στὸν ὑπὸ τοῦ τοϑνηχότος, οὔτβ πείσεσϑαι δεινὸν ὑπὸ
τοῦ κρατοῦντος δεδιότες. Α41λλ᾽ ἔοικα μηδενὶ τῶν πώποτϑ
τυράννων [ βασιλέων δεινὸς οὕτως ἔρως ἐγγενέσϑαι καὶ
περιμανὴς τοῦ ἃ ἄρχειν, ὡς ἐκεῖνοι τοῦ ἄρχεσϑαι καὶ ὑπα-
κχούϑιν Ὄϑωνος ἠράσϑησαν' οὕς 7 μηδ᾽ ἀποϑανόντος
ὃ πόϑος προῦύλιπεν, ἀλλὰ παρόμϑοινεν εἰς ἀνήκεστον
ἔχϑος Οὐϊτελλίῳ τελουτήσας.
ΧΥΤΙ. Τὰ μὲν οὖν ᾿ἄλλα κηιρὸν οἰκεῖον ἔχει λεχϑη-
. κρύψαντες δὲ τῇ γῇ τὰ λείψανα τοῦ Ὄϑωνος, οὔτϑ
κεγέϑει σήματος, οὔτ᾽ ἐπιγραφῆς Ὁ ὄγκῳ, τὸν τάφον ἐποί-
σαν ἐπίφϑονον. Εἶδον δ᾽ ἐν Βριξιάλῳ, γθνόμενος καὶ
μνῆμα μέτριον, καὶ τὴν ἐπιγραφὴν οὕτως ἔγουσαν, εἰ μ8-
ταφρασϑείη᾽ » 4ηλώσει Μάρκου Ὄϑωνος..“ ᾿Απέϑανϑ
δ᾽ Ὄϑων ἔτη μὲν ἑπτὰ καὶ τριάκοντα βιώσας, ἄρξας δὲ
τρεῖς μῆνας" ἀπολιπὼν δὲ μὴ χείρονας, μηδ᾽ ἐλάττους,
τῶν τὸν βίον αὐτοῦ ψεγόντων τοὺς ἐπαινοῦντας τὸν ϑά-
γνατον. ΒΒιώσας γὰρ οὐδὲν ἐπιθικάστορον Ἰέρωνος, ἀπέ-
ϑανον δὐγενέστερον. Οἱ δὲ στρατιῶται, Ἰολλίωνος, τοῦ
ἑτέρου τῶν ἐπάρχων, ὀμνύδιν οὐϑὺς εἰς τὸν Οὐϊκέλλιον
κελεύσαντος, ἐδυσχέραινον" καὶ ὃ πυϑόμενοι, τῶν συγκλη-
τικῶν ἐνίους ἔτι παρεῖναι; τοὺς μὲν ἄλλους ἀφῆκαν, Οὐδρ-
γινίῳ δὲ Ῥούφῳ πράγματα παρεῖχον, ἅμα τοῖς ὅπλοις ἐλ-
ϑόντες ἐπὶ τὴν οἰκίαν, καὶ ἡ κατακαλοῦντος. αὖϑις καὶ κατα-
κελεύοντες ἃ ἄρχειν, ἢ ἢ πρεσβούοιν ὑπὲρ αὐτῶν. Ὁ δὲ ὲ τὴν ἤγε-
μονίαν ἢ ἡττωμένων “παραλαβεῖν, νενικηκότων πρότερον μὴ
ϑελήσας, μανικὸν ἡγεῖτο" πρεσβούειν δὲ τιρὸς τοὺς Γερμα-
ΝΜ ΗΙΕΡΕ-ΞΗΉΙΊΕΈΞΞΞΕΕΕ
Φ846 ῬΡΙ ΤΑΒΟΗΙ ΟΥΤΗΟ. β
γνοὺς δεδιὼς, τοὺς πολλὰ βεβιᾶσϑαι παρὰ γνώμην ὑπὶ αὐ
δοχοῦντας, ἔλαϑε δι ἑ ἑτέρων ϑυρῶν ἐκποδὼν ποιήσας ἑα
τόν. (Ὥς δὲ τοῦτ᾽ ἔγνωσαν οἱ στρατιῶται, τοῦς τὸ
κους ἐδέξαντο » καὶ τοῖς πορὶ τὸν Κεκίναν προσέδει
συγγνώμης τυχόντος.
|1]11|Π|}
8 9015 02247 0143
Live Music Archive
Librivox Free Audio
Metropolitan Museum
Cleveland Museum of Art
Internet Arcade
Console Living Room
Books to Borrow
Open Library
TV News
Understanding 9/11