Skip to main content

Full text of "Poczet rodów w Wielkiem Ksistwie Litewskiém w XV i XVI wieku : uoy i wyda Adam Boniecki"

See other formats 


'.:;;:>>:;■»-  ą"- ■■■"--       ^-^        \     i,^ 


W  w  4^  ^rf 


^    f\  f%^   f\  ^^^ 

m  ks      %^      di^       ^i^         V 


SludlaS 


Institulfur 

angewandle 

Sozialgeschichle 
Bonn 


Schriftenreihe  fur  sozialwissenschaftliche,  genealogische, 

heraldische  und  historische  Studien  des 

Instituts  f  ijr  angewandte  Sozialgeschichte  / 

ośrodek  Kultury  Polskiej  nad  Renem 


StudlaS  Nr.R  20  (P) 


herausgegeben  von 
Edward  v.  Schlesinger 


Anschrift  der  Redaktion: 

MozartstraBe  52,  Postfach  22^3 

5300  Bonn  -  1,  Telefon:0228  /  63  11  72 

Bundesrepublik  Deutschland 


■^iiissaj.'.  -iS- 


StudlaS 


Institut  fur 
angewandte 
Sozialgeschichte  - 

ośrodek  Kultury 
Polskiej  Nad  Renem 


RODÓW 

<#  W  ^ 

WIELKIEM  KSIĘSTWIE  LITEWSKIEM 

W  XV  I  XVI  WIEKU. 

ULOŻYL   I   WYOAt 

Adam  Boniecki. 


Przedruk  techniką  fotooffsetową 

Wydano  w  nakładzie  500  egzemplarzy  numerowanych 
Nr 


Alle  Rechte  vorbehallen 


Ohnc  ausdriickliche  Genehmigung  des  Yerlages  ist  es  nicht  gestattet.  das  Werk  oder  einzelne  Teile  daraus 
nachzudrucken,  zu  vervielfaltigen  oder  auf  Datentrager  zu  speichern 


ZUR  FREUNDLICHEN  BEACHTUNG 

Zum  1.  3anuar  1986  wurdenim  Institut  fur  angewandteSozialgeschi- 
chte  /  Ośrodek  Kultury  Polskiej  nad  Renem  elnige  Anderungen 
wirksam. 

Fiir  die  „Schrif tenreihe  fur  sozialwissenschaftliche,  genealogische, 
heraldische  und  historische  Studien  des  Instltuts  fur  angewandte 
Sozialgeschichte"  =  StudlaS  zeichnet  nun  unmittelbar  der 
Direktor  des  Instituts  /  Ośrodek  ais  Herausgeber  verantwortlich. 
In  dleser  seit  1982  erscheinenden  Relhe  sollen  neben  eigenen 
Forschungsergebnissen  in  den  nachsten  20  Jahren  die  wichtigsten 
polnischen  genealogischen  und  heraldischen  Werke  der  Yergangen- 
heit  verlegt  werden,  die  nicht  zur  Wiederveroffentlichung  bei 
anderen  Yerlagen  vorgesehen  sind.  Diese  Wiederabdrucke 
werden  je  nach  Bedarf  mit  einem  aktuellen  Kommentar 
oder  Zusatzen  versehen  sein  oder  zumindest  in  korrigierter 
Form  erscheinen.  Jahrlich  ist  die  Yeroffentlichung  ca.  12 
Bandę  geplant. 

Die  Benutzung  dieser  meist  sehr  seltenen  und  daher  schwer 
zuganglichen  Titel  soli  hierdurch  erleichtert  und  die  Befriedigung 
berechtigter  Bedurfnisse  von  Familien  polnischer  Abstammung 
nach  Identitatsfindung  ermoglicht  werden. 

Die  Bezugskrisen  in  den  modernen  Industriegesellschaften 
iassen  die  Menschen  heute  im  verstarkten  MaBe  nach  der 
eigenen  Identitat  fragen.  In  diesem  Zusammenhang  wird 
immer  haufiger  auch  die  Frage  nach  der  geschichtlichen 
Kontinuitat  und  Herkunft  gestellt. 

Mit  seiner  Arbeit  mochte  das  Institut  /  Ośrodek  zu  einer 
BewuBtseinserweiterung  beitragen  durch  das  Erkennen  und 
die  Identifikation  der  weltweiten  Polonia  mit  ihren  eigenen 
Wurzeln  erreichen.  Durch  die  Erleichterung  der  Forschungen 
soli  ebenfalls  die  Motivation  zu  dieser  Suche  verstarkt  werden. 


Gleichzeitig  sollen  kriegsbedingete  Liicken  in  den  Bestanden  von 

Bibliotheken   und   wissenschaftlichen    Einrichtungen   geschlossen 

werden. 

Daruber  hinaus  erhalten  Privatforscher  in  dieser  Reihe  Gelegen- 

heit,    ihre    nach    wissenschaftlichen    Grundsatzen    muhsam    er- 

arbeiteten    Ergebnisse   zu   veroffentlichen,      sie  einer   breiteren 

wissenschaftlichen  Auswertung  zuzufuhren  und  vor  einer  zufal- 

ligen  Yernichtung  zu  bewahren.  Damit  soli  die  Lucke  geschlossen 

werden,  die  sich  aus  der  Weigerung  westlicher  Fachverlage  und 

Periodikas    fiJr    Genealogie   und    Heraldik    ergibt,    polnische    Ar- 

beiten  in  diesen  Disziplinen  zu  veroffentlichen,  so  daB  die  Auto- 

ren  ihre   Ergebnisse  und  Beitrage  im  Selbstverlag  zu  veroffent- 

lichen  gezwungen  waren. 

FiJr  kleinere  Abhandlungen.besteht  die  Moglichkeit  des  Abdrucks 

im  „Jahrbuch  fur  sozialwissenschaftliche,  genealogische,  heral- 

dische    und    historische    Studien    der    Georg    Gustav    Ritter    von 

Schlesinger  Gesellschaft"  =  Rv5  -  Jahrbuch. 

Die   Publikationssprache  fiJr  die  StudlaS  -  Reihe  und  das  RvS  - 

Jahrbuch     ist     uberwiegend     polnisch     und     deutsch;     englisch- 

oder    franzosischsprachigen    Beitrage    werden    jedoch    ebenfalls 

beriJcksichtigt. 

In  der  StudlaS  -  Reihe  sollen  weiterhin  Werke  erscheinen,  die  sich 

unterstiJtzend  auf  die  Tatigkeit  der  Heraldischen  Kommission  der 

Polnischen  Akademie  der  Wissenschaften  (PAN)  und  auf  diesem 

Gebiet  engagierter  Institute  und  Yerlage  in  der   VR  Polen  aus- 

wirken. 

Hierzu    zahlen    z.B.    die    Namensindices  zu   den  jetzt   In   Polen 

erscheinenden  Reprints  von  Adam  Boniecki:  Herbarz  Polski  und 

Słownik   geograficzny    Królestwa   Polskiego   ...,   die  neue   Pers- 

pektiven  bei  der  Auswertung  dieser  Werke  eroffnen. 

Dies  gilt  insbesondere  fur  den  Namensindex  des  unvollendeten 


genealogisch      -     heraldischen     Grundlagenwerkes     von      Adam 

Boniecki.    Die    schriftlichen    Unterlagen    fur    die    unvollendeten 

Buchstabenbande   wurden    durch   die   Yernichtung   beim    Uberfall 

auf  Polen  der  Benutzung  entzogen. 

Der     Tatigkeit    des    groBen     polnischen    Genealogen    in     Paris, 

5.  KONARSKI,  der  fur  die  erschienenen  Bandę  einen  kompietten 

Namensindex    erarbeitete,    ist    es    zu    verdanken,    daB    mit   dem 

Index     schatzungsweise     90    %     der     ursprLingiichen     Kartothek 

Bonieckis  nun  benutzbar  werden. 

Wir    freuen    uns,    daB    wir    der    Offentlichkeit    dieses    wertvolie 

Hilfsmittel    1986   durch   den   Abdruck   in   der   StudlaS   -   R   -   (P) 

-Reihe    ais    sein    Yermachnis    zuganglich    machen    konnen. 

Es  bleibt  zu  hoffen,  daB  alle  Bibliotheken,  die  diese  Werke  besitzen, 

dem  Benutzer  diese  und  folgende  Namensindices  zur  Yerfugung 

stellen. 

Das     Institut      fiir     angewandte     Sozialgeschichte     /     Ośrodek 

Kultury    Polskiej     nad     Renem     fuhrt     neben    der    sogenannten 

Oertel    -    Kartei    von    12.000    Auszugen    aus    im    II.    Weltkrieg 

groBtenteils     verlorengangenen    oder     vernichteten     KirchenbLi- 

chern   auch   ein  polnischen   WAPPENARCHIY  und  ARCHIY  DES 

HI5TORISCHEN  POLNISCHEN  ADELS  (SZLACHTA). 

Um  diese  wertvollen  Bestande  sowie  die  8.000  Bandę  umfassende 

Fachbibliothek  mit  150  laufenden  Periodika  zu  vervollstandigen, 

bitten  wir  alle  Interessierten  um     Einsendung  von  unveroffent- 

lichten   Manuskripten  (im   Original   oder   in   Kopie)   aus  unserem 

Arbeitsbereich  und  Bucherspenden  oder  um  Buchnachlasse. 

Hierdurch  kann  gesichert  werden,  daB  Ihre  wertvollen   Arbeits- 

ergebnisse    gesichert     werden     und    der    weiteren    Erforschung 

zuganglich  gemacht  werden. 

Die    staatlich    ais    gemeinniJtzig    -    wissenschaftiich    anerkannte 

Tatigkeit  des  Institut  /  Ośrodek  wird  hauptsachlich  ais  Selbst- 


hilfeorganisation  von  interessierten  Personen,  aus  Spenden  und 
Sachspenden,  die  im  Geltungsbcreich  des  Grundgesetzes  der 
Dundesrepublik  Deutschland  voII  steuerlich  abzugsfahig  sind, 
finanziert. 

Um  die  beim  Institut  /  Ośrodek  gefuhrten  Archive  einer 
sinnvoIlen  Ausnutzung  zuzufuhren,  werden  vom  Institut  fUr  ange- 
wandte  Sozialgeschichte  /  Ośrodek  Kultury  Polskiej  nad  Renem 
seit  3anuar  19S6  auf  Antrag  WAPPEN  -  PASSE  fur  legitimierte 
Angehorige  wappenfuhrender  Familien  polnischer  Herkunft 
ausgesteilt,  die  Auskunft  uber  die  Berechtigung  zur  Fuhrung  des 
im  Ausweis  in  falschungssicherer  Ausfuhrung  beschriebenen  und 
abgebildeten  Wappens  geben. 

Soweit  aus  den  im  Archiv  vorhandenen  Unterlagen  die  Berech- 
tigung des  Antragstellers  nicht  nachzuweisen  ist,  iiegt  die  Nach- 
weispflicht  bei  dem  Antragsteller.  Fur  den  Nachweis  werden  die 
Bestimmungen  zu  Grunde  gelegt,  die  fur  die  Aufnahme  in  das 
Handbuch  des  deutschen  Adels  verpfiichtend  sind  und  auf  Wunsch 
vom  Institut  mitgeteilt  werden. 

Bei  der  Nachweiserbringung  besteht  die  Moglichkeit  den 
FORSCHUNGSDIENST  des  Instituts  /  Ośrodek  in  Anspruch  zu 
nehmen,  sowie  kostenios  die  offentlich  zuganglichen  Bestande 
des  Instituts  zu  nutzen. 

Weitere  Einzelheiten  k5nnen  beim  Institut  /  Ośrodek  unter  der 
Anschrift:  MozartstraBe  52,  Postfach  22^3, 

5300  Bonn  -  1,  Bundesrepublik  Deutschland, 
Telefon:  0228/  63  11  11  erfragt  werden. 

50NDERZEICHEN       » 


Dieses  Sonderzeichen  im  Text  verweist  Sie  auf  Korrektur-und 
Erganzungsanmerkungen  am  Bandende,  die  zu  dem  betreffenden 
Abschnitt  heranzuziehen  ist. 


POCZET  RODÓW. 


;"I,03DO.Tciio  Lleii3j'poio. 
BapmaBa  5  Anpt.in  1S8G  roAa. 


Druk  J.  r.crcern.  Elcktfrnlua  Xr.  14  w  WarszaAvi 


łt 


El  aj 


jważniejsze  tranzakcye,  sporządzane  przez  mieszkańców  w. 
'^QX9i'ks.  litewskiego,  przywileje  w.  książąt,  nadania  ziem  i  zam- 
i^4.i2>'f  ków,  wyroki  ferowane  przez  władzcuw  Litwy  i  marszałków 
<^  ziemskich,  wszystkie  podobne  akta  skrzętnie  wciągano  do 
metryki  litewskiej,  która  tym  sposobem  stała  się  zbiorem  najcieka- 
wszych dokumentów,  odnoszących  się  do  rodzin  w  w.  księstwie  o- 
siadlych.  Dla  tego  też,  posiadając  summaryusz  kilkudziesięciu  naj- 
dawniejszych ksiąg  Metryki  litewskiej,  uznaliśmy  wydanie  takowe- 
go za  rzecz  ze  wszech  miar  pożyteczną. 

Summaryusz  nasz  obejmuje  najdawniejsze  akta  wydawane 
z  kancelaryi  w.  książęcej,  ciągną<:  się  aż  do  polowy  XVI  wieku. 
Mieszczą  się  zaś  w  nim  wiadomości  nietylko  o  rodach  czysto  litew- 
skich, lecz  także  o  mieszkańcach  tych  ziem,  które  do  czasu  unii 
lubelskiej  wchodziły  w  skład  w.  księstwa,  mianowicie:  Wołynia, 
Kijowszczyzny  i  Podlasia. 

Znachodzące  się  w  tym  zbiorze  liczne  nadania  i  przywileje  w. 
książęce  pouczają  nas  o  tern,  które  rody  w  których  okolicach  mia- 
ły swoje  majętności,  komu  w  tym  okresie  czasu  ważniejsze  urzędy 
i  straż  grodów  powierzano,  Ictórzy  z  kniaziów,  szukając  polepszenia 
losu,  kraj  opuścili,  aby  przejść  w  służbę  możnego  sąsiada.  Nada- 
nia znów  ziem  i  włości,  pozostałych  po  Glińskicli  i  ich  stronnikach, 
wyszczególniają  te  rody,  które  za  czynny  udział  w  spisku  w.  księ- 
stwo opuścić  musiały.      Wyroki  nakoniec  wielkoksiążęce  i  marszał- 

Porzet  rodów. 


II 

kowskie,  chociaż  często  w  błahych  sprawach  wydawane,  tak  że  au- 
tor su  mm  ary  u  sza,  wymieniwszy  procesujące  się  strony,  nie  rzadko 
uważał  za  zbyteczne  wspomnieć  i  o  przedmiocie  sporu,  zawierają 
cenny  materyał  genealogiczny,  wyjaśniający  nam  rozrodzenie  się  ro- 
dzin, ich  koligacye  i  pokrewieństwa. 

Ogół  wiadomości  objętycli  summaryuszem,  a  uzupełnionych 
przez  nas  szczegółami  zaczerpniętymi  z  innych  jeszcze  źródeł,  rzu- 
ca pewne  światło  na  mniej  znane  fakta  historyczne,  obrazuje  nam 
ówczesne  stosunki  i  zwyczaje,  wskazuje  rody,  które  już  w  XV  w. 
możne  były  i  przeAvażny  wpływ  na  ówczesne  wypadlci  wywierały, 
jalco  też  i  te,  co  zaczynały  dopiero  wtenczas  rość  w  znaczenie  i  do- 
statki, by  w  póinićjszycli  czasach  zająć  pierwszorzędne  miejsce 
w  kraju,  i  odegrać  dziejową  rolę,  jaką  im  Opatrzność  wyznaczyła. 

Jak  wyżej  powiedzieliśmy,  summaryusz  nasz  zawiera  spis  aktów 
sięgającycłi  do  połowy  Xyi  w.;  podane  też  przez  nas  wiadomości 
o  rodzinacli,  ogółem  wziąwszy,  nie  wychodzą  po  za  te  epokę. — Nie- 
kiedy przecież,  mianowicie  gdy  cliodziło  o  rodziny,  które  już  wy- 
gasły, uważaliśmy  za  stosowne  przekroczyć  ten  okres  czasu, 
wzmiankując  o  wszystkich  aktach,  które  się  do  nich  odnoszą,  a  któ- 
re się  nam  zebrać  udało.  Dawniejsi  bowiem  pisarze  heraldyczni,  dla 
braku  odpowiednich  źródeł,  nie  wiele  o  nich  pisali,  zdaniem  dzi- 
siejszycłi  zaś  zbytecznie,  może  nie  praktycznie  jest  pisać  o  tycli,  kt(')- 
rzy  już  dawno  wymarli,  lubo,  jak  nam  się  zdaje,  właśnie  dla  tego,  że 
oni  sami  za  Sobą  przemówić  nie  mogą,  a  żyli  w  epoce  naszej  dziejowej 
świetności,  do  podniesienia  której  częstokroć  się  przyłożyli,  więcej 
od   innych  na  to  zasłużyli,  aby  ich  pamięć  uczczono  wspomnieniem. 

Jeżeli  gdzie,  to  w  w.  ks.  litewśkiem  nawet  najznakomitsze  rodzi- 
ny, za  wyłączeniem  niektórych  książęcych,  mało  co  wiedzą  o  swojem 
pochodzeniu  i  brak  im  często  nawet  z  czasów  późniejszycłi  dolvła- 
dnych  wiadomości  rodowodowych.  Więc  też  nie  mała  to  zasługa  na- 
szego summaryusza,  że  chociaż  nie  zawsze  wyjaśnia  powstanie  tycli- 
że  rod()w,  wszelalco  wykazując  najstarsze  icli  pokolenia,  może  z  cza- 
sem naprowadzić  łatwiej  na  ślad  ich  p(#czątków,  gdy  nowe  źnjdła 
odkryte  zostaną. 


m 

Dla  łatwiejszego  rozpatrzenia  się  w  t6m  mnóstwie  wiadomości, 
których  summaryusz  dostarcza,  zaciągnęliśmy  je  pod  rubryki  po- 
szczególnych rodów,  spisanych  porządkiem  alfabetycznym.  Tam, 
gdzie  było  można,  ułożyliśmy  rodowody,  które,  aczkolwiek  nie  są 
kompletne  z  powodu  zamieszczenia  w  nich  jedynie  osób  wymie- 
nionych w  summaryuszu  lub  innycli  aktach,  z  czasem  dadzą  się 
łatwo  uzupełnić. — Nazwiska  rodowe  i  nazwy  miejscowości  podaje- 
my bez  zmiany,  tak  jak  je  w  aktach  znaleźliśmy,  a  to  dla  ukaza- 
nia ich  pierwotnej,  nie  spolszczonej  jeszcze  formy  litewskiej  lub 
ruskiej.  Tak  samo  postąpiliśmy  z  imionami  clirzestnemi,  gdyż  for- 
ma ich  rozstrzyga  częstokroć  o  tern,  do  którego  obrządlcu,  rzymsko- 
katolickiego, czy  też  wschodniego,  pojedynczego  członka  rodziny 
zaliczyć  wypada. 

Przy  każdym  podanym  szczególe  o  rodzinie  zamieszczamy  w 
nawiasie  numer  łcsięgi  Metryki  litewskiej,  lub  też  inne  źródła,  z 
którycli  wiadomość  tę  zaczerpnęliśmy.  Ale  ażeby  tekstu  nawiasa- 
mi zbytecznie  nie  przeciążać,  tam,  gdzie  jest  mowa  o  piastowanych 
urzędach,  zanieclialiśmy  cytatów,  podając  za  to  źródła  w  osobnym 
spisie  dygnitarzy,  umieszczonym  na  końcu  księgi. 

Daty  piastowania  urzędów  zaznaczamy  te  jedynie,  któreśmy 
w  aktach  znaleźli,  nie  robiąc  żadnych  przypuszczeń  co  do  chwili 
objęcia  lub  opuszczenia  urzędu;  ztąd  też  niekiedy  zachodzi  pozor- 
na niezgodność  z  datami  zamieszczonemi  w  liście  dygnitarzy  litews- 
kich, ułożonej  przez  p,  J.  Wolffa.  Spis  ten,  wydany  dwa  lata 
temu,  był  nam  nieraz  przydatnym  do  usunięcia  często  napotyka- 
nycłi  wątpliwości,  tudzież  do  sprostowania  dat  i  licznych  omyłek, 
znalezionych  w  summaryuszu.  Oprócz  niego,  korzystaliśmy  je- 
szcze z  wielu  innych  źródeł,  łctóre  podajemy  tutaj  dla  wyjaśnienia 
skróceń  przez  nas  użytych. 

Akta  znaczy:    Akty  izdawajemyje  "Wileaskoju  Arclieograficzeskojn 

Komniisaieju  T.  I— XI.  Wiluo  1865—1880. 

A.  G.  Z.  „        Akta  Grodzkie  i  ziemskie  z  czasów  rzeczypospolitśj 

polskiej.     Lwów. 

A I  Z  R  „        Akty  otnosiaszcziesia  k   istorii  jużnoj    i   zapadaoj 

Rossii.    T.  I  i  n,  S.  Petersburg  1863  i  1865  r. 


ly 


A.  Rus.  Liw. 

A.  Tr.  Lub. 
Aut.  Gram. 

Arcli.  Dubr. 

Arch.  Woyn. 
Arch.  Sbor.  Dok. 


Bal.  Pis.  hist. 
Bart.  Enc. 
Biels.  Krou. 
Cod.  Epist.   s.  XV. 

Cod.  Epist.  Vit. 

Conv.  Warsz. 
Grab.  Przezd. 

Groby  Tyszk. 
Hejdensztejn 
Inw.  Arch.  Kor. 


Kar. 

Kat.  Wolf. 

Kniaziowie  etc. 

Kod.  Racz. 

M.  K. 
M.  L. 

Malin.  Przezdz. 

Mon.  Pac. 
Pam.  Jewł. 

Pod.  i  Woł. 


znaczy:    Akty   rusko-liwonskie  wydał  Napiersky.  S.  Peters- 
burg 18G8  r. 

„        Akta  i  Wyroki  trybunału  lubelskiego. 

„  Antonowicz  i  Kozłowski.  Gramoty  wielikich  knia- 
zie] litowskich.    Kijów  1868  r. 

„  Arckiwum  Dubrowlańskie  z  biblioteki  kr.  K.  Prze- 
zdzieckiego. 

„        Ai-chiwum  Woyniłowiczów. 

„  .  Arcłieograficzeskij  Sbornik  Dokumentów  otnosia- 
szczichsia  kistorii  siewiero-zapadnoj  Rusi.  Wil- 
no.   T.  I— X. 

„        M.  Baliński.  Pisma  historyczne.  Warszawa    1843  r. 

,,        Eucyklopedya  powszechna,  artykuły  J.  Bartoszewicza 

„        Marcin  Bielski.  Kronika.  Warszawa    1764  r. 

,  Codex  Epistolaris  saeculi  decimi  ([uinti.  Monumenta 
medii  aevi  historica.  T.  II.  Kraków   1876  r. 

,        Codex  Epistolaris  Yitoldi.    Monumenta  medii    aevi 
historica.  T.  VI.  Kraków  1882  r. 
Conventionalia  Warszawskie. 

,  Grabowski  M.  i  Przezdziecki  Al.  Źródła  do  dzie- 
jów polskich.  T.  L  Wilno  1843  r. 

I,        Groby  rodziny  Tyszkiewiczów.  Warszawa  1873  r. 

,        Dzieje  Polski.  Petersburg  1857  r. 

„  Inwentarz  Archiwum  koronnego,  sporządzony  przez 
komisarzy  król.  w  1682  roku. — Egzemplarz, 
który  posiadam,  przepisany  był  dla  Karola 
Wąsowicza   w  1686  r. 

„  Karamzin.  Historya  Państwa  Rossyjskiego,  prze- 
kład Buczyńskiego.  Warszawa  1827  r. 

„  J.  Wolff.  Senatorowie  i  Dygnitarze  w.  ks.  lit.  Kija- 
ków 1885  r. 

„  Rulikowski-  i  Radzimiński.  Kniaziowie  i  Szlachta. 
Kraków  1880  r. 

„  E.  Raczyński.  Kodeks  dyplomatyczny  Litwy.  Wro- 
cław 1845  r. 

„        Metryka  koronna. 

„        Metryka  litewska. 

„        Malinowski  M.  i  Przezdziecki  Al.  Źródła  do  dziejów 
polskich.  T.  II.  Wilno  1844  r. 
J.  Wolff.  Pacowie.  Petersburg  1885  r. 

„  Pamiętnik  Jewłaszewskiego  1546—1604.  Warsza- 
wa 1860  r. 

„  Al.  Przezdziecki.  Podole,  Wołyń  i  Uki-aina.  Wil- 
no 1841  r. 


Przeg.  Arch.  znaczy: 

Rew.  puszcz.  „ 


Rew.  Z.  Łuck. 
Rew.  Z.  Wtodz. 
Rew.  Z.  Poloc. 
Ród.  Ged. 
Skarb.  Danit. 

Socz.  Maks. 


Stad.  Bracia  "Wład.  Jag.  „ 

Stad.  Olg.  i  Kiejst.  „ 
Stad.  Syn.  Ged. 

Star.  Mon.  „ 

Stat.  Lit. 

Vol.  Leg.  „ 

Wit.  Star. 

Źr.  Dziej.  „ 

Żyd.  Minist.  „ 

Żyw.  Bisk.  wil.  „ 


Przeglijd  bibliograficzuo-arclieologiczny,  wydawany 

przez  C.  Wilanowskiego.  Warszawa. 
Rewizia   puszcz  i  perechodow   zwierynnycb  w  byw- 

.szeni  w.  kn.  litowskom  z  1559  r.  Wilno   I8t)7  r. 
Źródła  dziejowe  T.  VI.    A.  Jabłonowski.    Rewizya 
zamków  ziemi  wołyńskiej.  Warszawa  1877  r. 
Pisarze  dziejów  polskich.  T.  V.  Eli-aków  1880  r. 
J.  Wolff.  Ród  Gedymiua.  Ki-aków   1886. 
J.  Dauiłowicz.  Skarbiec  Dyplomatów.  Wilno  1862  r. 

Tom  I— IL 
Sobranie  soczinenij   M.  A.   Maksiraowicza.    Kijów 

1876  r. 
Stadnicki  Kaź.  Bracia  Władysława  Jag.  Lwów  1867  r. 
Stadnicki  Kaź.  Olgierd  i  Kiejstut.  Lwów   1870  r. 
Stadnicki  Kaź.  Synowie  Gedymina.  Lwów  1881  r. 
S.   Starowolski.   Monumenta  Sarmatorum.  Kraków 

1655  r. 
Zbiór  Praw  litewskich  1S89-1529.  Poznań  1841  r. 
Volumina  Legum. 

Witebskaja  Starina.  Witebsk   1883  r. 
A.  Pawiński.  Źródła  dziejowe.  Warszawa. 
J.,  Wolff.  Żyd  ministrem  króla  Zygmunta.   Kraków 

1885  r. 
W.   Przyałgowski.   Żywoty    Biskupów    wileńskich. 

Petersbm-g  1861  r. 


-'■jSSs3s/l>'ss££»i  - 


WSTĘP. 


Tron  wielkoksiążęcy  na  Litwie  otaczali  kniaziowie  i  panowie,  sprawu- 
jąc najważniejsze    urzędy  i  wspierając  swą  radą  w.  księcia. 

Jedni  kniaziowie  byli  to  potomkowie  w.  ks.  Gedymina,  a  jako  spokre- 
wnieni z  panującym  domem,  liczyli  sie  do  najznakomitszycli.  Dla  drug-ich 
kniaziów  było  zaszczytem  często  nie  małym  brać  żony  z  ich  domów.  Kniaź 
Semen  Jamontowicz  Podbereski,  potomek  kniaziów  Druckicb,  żeniąc  sie 
zkniażną  Fedią  Bohdanówną  Zasławską,  nie  omieszkał  wzmiankować  w  akcie, 
którym  jej  posag-  zabezpieczył,  o  zaszczycie,  który  go  spotkał  z  powodu  otrzy- 
mania żony  z  tak  wysokiego  domu. — (ML  43). 

Inni  kniaziowie,  nie  mniej  jak  Gedyminowicze  znakomici,  to  potomkowie 
dawniejszych  władzców  litewskich.  Holszańscy  byli  ich  przedstawicielami. 
Księżniczka  Jadwiga  Aleksandrówna  Holszańska,  wdowa  po  Litaworze  Chre- 
ptowiczu,  mając  sprawę  w  1525  r.  z  zięciem  swoim  Janem  Oborskim,  w  liś- 
cie pisanym  do  arcybiskupa  Jana  Łaskiego  nie  zaniedbała  wspomnieć  o  świe- 
tności domu,  z  którego  wyszła. — (ML  16). 

Dalej  idą  dopiero  kniaziowie,  będący  potomkami  udzielnych  niegdyś 
władzców  ruskich — a  liczba  ich  wielka.  Niektórzy  z  nich,  jak  Czartoryscy 
i  Sangnszkowie,  wybitne  już  w  XV  wieku  zajmowali  stanowisko;  większość 
ich  jednak,  przy  licznem  rozrodzeniu,  a  stosunkowo  małem  uposażeniu,  tak 
podupadła  majątkowo,  że  z  całej  ich  świetnej  przeszłości  tylko  sam  tytuł 
kniaziowski  im  pozostał,  który  nawet  z  czasem,  gdy  ich  jeszcze  większa  bie- 
da przycisnęła,  dla  uniknięcia  śmieszności  porzucić  musieli. 

Liczbę  rodzin  kniaziowskich  znacznie  zwiększyli  carzykowie  tatarscy 
osiedli  na  Litwie,  których  potomstwo  przybierało  tytuł  kniaziowski. 

Ta  znaczna  liczba  rodzin  kniaziowskich,  którą  sie  w  w.  ks.  litewskiem 
spotyka,  dała  jednemu  z  naszych  uczonych  badaczów  przeszłości  powód  do 
mniemania,  że  na  Wołyniu    pewna   część  kniaziów  z  bojarów  powstała,  któ- 


rzy  wzmógłszy  się  w  znaczenie  i  dostatki,  przywłaszczali  sobie  samowolnie 
tytuły  kniaziowskie.  ')  Domysł  ten  wywołało  prawdopodobnie  nadanie  Zba- 
raża Deniskowi  Mukosiejewiczowi  w  1441  r.  i  przypuszczenie,  że  od  niego 
pochodzą  książęta  Zbarascy,  Wiśniowieccy,  Poryccy  i  Woronieccy.  Lecz 
Denisko  Mukosiejewicz  otrzymał  Zbaraż  tylko  w  dożywocie,  i  majątek  ten 
niezadługo  i)oteni  dostał  się  kniaziom  Nieświckim,  od  których  niezaprzecze- 
nie  pochodzą  dopiero  co  wymienione  cztery  książęce  rody.  ^V  aktach  nie 
znaleźliśmy  ani  jednego  przykładu,  ażeby  który  z  panów  lub  bojarów  przybrał 
tytuł  kniaziowski.  Liczba  kniaziów  nie  wzrasta,  lecz  zmniejsza  się,  gdyż 
wielu  z  nich,  nie  mając  czem  podtrzymać  tytułu,  porzuca  go  na  długi  prze- 
ciąg czasu,  aby  go  wznowić  już  znacznie  później,  gdy  za  zmianą  losu  przy- 
szli znowu  do  fortuny. 

Przywłaszczania  zdarzały  się,  lecz  w  innym  kierunku.  Nie  bojarowie 
przybierali  tytuł  kniaziowski,  lecz  prawdziwi  kniaziowie,  idący  od  władzców 
ruskich,  pragnęli  uchodzić  za  potomków  Gedymina  spostrzegłszy,  że 
książęta  krwi  litewskiej  mają  o  wiele  większe  znaczenie.  Tak  np.  knia- 
ziowie Czartoryscy  wyjednali  sobie  od  Władysława  \Yarneńczyka  przy- 
wilej, uznający  ich  za  krewnych  Jagiellonów  i  dozwalający  używać  na 
pieczęci  Pogoni.  Skutkiem  tego  przywileju  zaczęto  ich  uważać  za  potom- 
ków Gedymina,  pomimo  że  do  ostatnich  czasów  nie  zdołano  ustalić  tego 
ich  pochodzenia,  gdyż  jedni  widzą  w  nich  potomków  Lubarta,  drudzy  zno- 
wu wywodzą  ich  od  Korygiełły  Olgerdowicza,  a  jeszcze  inni  od  Konstante- 
o-o  Obrerdowicza.—  Sanguszkowie  wzięli  sobie  za  protoplastę  Lubarta,  Ru- 
żyńscy  Narymunta,  a  Wiśniowieccy,  Zbarascy,  Poryccy  i  Woronieccy— Ko- 
rybuta. 

Los  znacznej  części  kniaziów,  szczególniej  tych,  co  na  pograniczu  w. 
księstwa  mieszkali,  nie  był  do  pozazdroszczenia.  Co  chwila  drużyny  w.  ksią- 
żąt-'moskiewskich  najeżdżały  i  zajmowały  im  dzielnice,  a  oni  sami,  jeżeli 
nie  przeszli  w  poddaństwo  tychże  w.  książąt,  musieli  żebrać  u  władzców  Li- 
twy kawałka  ziemi  dla  wyżywienia  siebie  i  licznej  nieraz  rodziny.  Przy- 
kładów na  to  nie  zbraknie: 

Kniaź  Semen  Hliński,  zamieszczony  na  liście  kniaziów  i  bojarów  smo- 
leńskich za  Kazimierza  Jag.,  pozostawił  kilku  synów.  Najmłodszy  z  nich 
Iwan,  pozbawiony  ojcowizny  przez  w.  ks.  moskiewskiego,  nie  miał  się  gdzie 
podziać  z  żoną  i  dziećmi.     Wzamian  za  utraconą  ojcowiznę   otrzymał  on  w 


')     J.   Bartoszewicz.    Kniaź  i  książę.  (Kraków  1S7G  r.)  i  Eucyklopedya  Po- 
wszechna, pod  wyrazem:  Wołyń. 


IX 

1503  r.  od  Aleksandra  Ja^.  Pobojewo,  które  dla  niego  może  było  wystar- 
czającem,  ale  już  dla  jego  synów  stało  sie  dziedzictwem  zbyt  szczupłem. 
Kniaź  Iwan  unaarl  wkrótce  potem,  a  syn  jego,  kniaź  Michaił  Iwanowicz, 
upraszał  w  1505  r.  króla  Aleksandra  o  dodanie  mu  czego  do  Pobojewa, 
gdyż  z  pięciu  swymi  braćmi  na  Pobojewie  wyżywić  sie  nie  może.  Aleksan- 
der Jag.  darował  mu  dziesięciu  ludzi  (ML  5),  co  na  owe  czasy  l)yło  znacz- 
ną zapomogą,  zwykle  bowiem  w.  książęta,  nadając  nieosiadłe  wsie  (pu- 
stowszczyzny),  na  jedne  z  nich  przeznaczali  nie  więcej,  jak  dwóch  ludzi. 

Kniaź  Konstanty  Fedorowicz  Kroszyński,  utraciwszy  z  tychże  samych 
powodów  swoją  ojcowiznę,  dostał  za  to  Pobojewo,  lecz  gdy  się  na  niem  utrzy- 
mać nie  mógł,  Aleksander  Jag.  odebrał  mu  te  dobra,  dawszy  mu  w  to  miejsce 
dwór  Dubień  w  1503  r.  (ML  5  i  20). 

Kniaź  Wasil  Muncza  za  zabrane  przez  w.  ks.  moskiewskiego  dziedzictwa 
uzyskał  w  1506  r.  od  Aleksandra  Jag.  wieś  Tulchowice  w  powiecie  rao- 
zyrskim  (ML  5). 

Wielu  z  tych  kniaziów,  zamieszkujących  dzielnice  Gedyminowiczów,  po- 
zostawało w  zależności  od  nich  i  na  równi  z  bojarami  pełnić  u  nich  słu- 
żbę musiało.  Kazimierz  Jag.  polecił  w  1483  r.  kniaziom,  bojarom  i  słu- 
gom niegdy  kniazia  Michajła  Aleksandrowicza  (na  Słucku  i  Kopylu),  aby 
kniehini  Annie,  pozostałej  po  nim  wdowie,  posłuszni  byli  i  służbę  u  niej 
pełnili,  tak  jak  służyli  poprzednio  jej  mężowi  (ML  2). 

W  naszym  Poczcie  Rodów  podajemy  wzmianki  o  przeszło  stu  kniaziow- 
skich  rodzinach.  Jeżeli  jednak  za  jeden  dom  książęcy  uważać  będziemy 
wszystkich  potomków  kniaziów  Druckich  i  Nieświckich,  znanych  pod  różne- 
mi  nazwiskami,  i  jeżeli  nie  będziemy  uwzględniali  kilku  nazwisk  jednej  i  tej 
samej  rodziny,  wówczas  liczba  domów  książęcych  znacznie  się  zmniejszy 
i  nikogo  już  razić  nie  powinna. 

Panowie  w  w.  księstwie  litewskiem — to  przedstawiciele  zdawna  znako- 
mitych rodów,  powstania  których  nie  zdolne  nam  wykazać  znane  dzisiaj 
źródła,  to  posiadacze  olbrzymich  przestrzeni  ziemi  na  prawie  zupełnej  wła- 
sności, to  potomkowie  znakomitych  wodzów  i  namiestników  wielko-książę- 
cych.  Niektóre  z  tych  rodów  wyrównywały  co  do  znaczenia  książętom,  a 
jeden  z  nich— Gasztoldów— otrzymał  w  1522  r.  od  króla  Zygmunta  nawet  wy- 
jątkowy przywilej  używania  do  pieczęci  czerwonego  wosku,  podczas  gdy 
inni  książęta,  dygnitarze  i  szlachta  tylko  do  zielonego  wosku  mieli  pra- 
wo (Ml''2). 

Panowie,  jak  zresztą  i  wielu  z  książąt,  urządzali  swoje  dwory  na  wzór 
monarszego;  mieli  swoich  urzędników,  jako  to:  marszałków,  podkomorzych, 
podskarbich  i  podczaszych,  a  wielu  z  nich,  dla  okazania  swego  znaczenia  i  do- 

Poczet  rodów. 


statku,  wybierało  tycli  urzędników  z  pomiędzy  zubożałych  kniaziów. — U  Hle- 
bowicza, wojewody  wileńskiej^^o,  byli  marszałkami  kniaziowie  Borowski  i  Odya- 
cewicz,  a  kniaź  Puciata  był  jeco  podkomorzym. 

Obok  kniaziów  i  panów,  spotykamy  w  w.  księstwie  litewskiem  cały  za- 
stęp bojarów,  na  Wołyniu  i  Kijowszczyznie  ziemianami  zwanycli.  Byli  to 
ludzie  zupełnie  wolni,  członkowie  dawnych  książęcych  drużyn,  którzy  pełniąc 
służbę  wojenną  przez  dłuższy  lub  krótszy  okres  czasu,  odpowiednio  do  poło- 
żonych zasłu;^  wynagradzani,  otrzymywali  mniejsze  lub  większe  przestrze- 
nie ziemi  z  obowiązkiem  pełnienia  służby  wojennej,  utrzymywania  grodów 
w  stanie  obronnym,  a  w  niektórycii  miejscowościach  także  dawania  stacy!. 
Majątek  taki  nadany  zwał  się  wysługą  i  przechodził  samem  prawem  na  po- 
tomstwo obdarowanego,  lecz  sprzedawać  go  ani  zastawiać  nie  było  wolno 
bez  zezwolenia  monarszego.  Jeżeli  zaś  zaszedł  wypadek,  że  synów  nie  sta- 
ło, a  majątek  miał  przejść  na  córki,  wtenczas  należało  wprzódy  wyjednać 
pozwolenie  monarsze  na  zaślubienie  takowych  i  wzięcie  z  niemi  tych  dóbr 
w  posagu. 

Król  Zygmunt  przychylił  się  w  1525  r.  do  prośby  wdowy  Maryi  Wasilo- 
wej  Worotyńcowej,  dając  jej  pozwolenie  na  wydanie  córki  za  Michajła  Wo- 
łowicza  i  wyposażenie  jej  dobrami,  położonemi  w  powiecie  ożskim  i  prze- 
łomskim,  które  ojciec  panny  młodej  był  kiedyś  wysłużył  (ML  17). 

Ten  sam  monarcha  dozwolił  znowu  w  1536  r.  Bohdanowi  Waśkiewiczo- 
wi,  bojarowi  grodzieńskiemu,  poślubić  Hannę,  córkę  Matłieja  Ordyńca  i  wziąć 
z  nią  nadane  jej  ojcu  dobra,  leżące  w  powiecie  Wiłkomirskim  (^IL  28). 

Przez  cały  ciąg  piętnastego  i  połowę  szesnastego  wieku  zastęp  bojarów 
i  ziemian  ciągle  się  powiększał,  albowiem  nietylko  monarcliowie,  lecz  także 
książęta  i  panowie  nadawaniem  ziem  tworzyli  nowych  bojarów.  Jedni  też 
bojarowie  zwali  się  królewskimi,  gdyż  otrzymawszy  ziemię  od  króla,  jemu 
służyli,  drudzy  byli  bojarami  kniaziowskimi  lub  pańskimi,  stosownie  do  te- 
go, kto  ich  ziemią  obdarzył  i  do  czyjej  służby  obowiązani  byli. 

Król  Zygmunt  osądził  w  1512  r.,  że  Kostiuszko  Fedorowicz  i  bracia  je- 
go są  bojarami  stepańskimi,  a  nie  bojarami  wołyńskimi,  za  których  ucho- 
dzić, chcieli,  i  jako  tacy  winni  pełnić  służbę  kniaziom  Ostrogskiemu  i  Dubro- 
wickiemu.  Wyrok  ten  oparł  Zygmunt  na  świadectwie  Hostskiego,  kniazia 
Puliatycza  i  Petruszki  Musiatycza,  którzy  zeznali,  że  Kostiuszko  wraz  z  bra- 
ćmi od  wieku  z  wołyńcami  nie  sługiwali  i  nie  stawali  pod  chorągwią  wołyń- 
ską (ML  10). 

Nadania  księstw  i  zamków  obejmowały  także  i  bojaniw,  kt()rzy  z  posia- 
danych dóbr  obowiązani  byli  pełnić  służbę  obdarowanemu.  Zdarzało  się 
jednak,  że  monarcha  uwalniał  niektórycii  bojarów  od  tego    obowiązku.     Ale- 


XI 

ksander  Jag.,  nadając  kniaziowi  Semenowi  Iwanowiczowi  Możajskiemu  księstwo 
czernichowskie,  zastrzega  wyraźnie,  le  od  obowiązku  służenia  temuż  księciu 
uwalnia  łowczego  Lewka  Wekniewicza  i  bojarów  Chaleckich  (ML  5). 

Jeżeli  który  z  obdarowanych  książąt  nadałjakiemu  bojarowi  od  siebie 
ziemie,  a  król  lub  wielki  książę  nie  zatwierdził  tego  nadania,  wówczas  mimo 
to  bojar  ów  winien  był  służyć  potomkom  darzącego,  lub  darowizny  odstąpić. 
Gdy  po  nadaniu  księstwa  mścisławskiego  kniaziowi  Michajłowi  Zasławskie- 
mu  dworzanin  Wołodkowicz  odmówił  mu  pełnienia  służby  z  dóbr  Kośminicz 
i  Filkowszczyzny,  kniaź  Michaił  pozwał  go  o  to  przed  Aleksandra  Jag.,  a  ten 
wyrokiem  z  1499  r.  zadekretował,  że  skoro  kniehini  Iwanowa  Jurjewiczo- 
wa  Mścisławska  obdarzyła  Wołodkowicza  dobrami  bez  pozwolenia  królew- 
skiego, zatem  winien  tenże  albo  z  dóbr  tych  ustąpić,  albo  pełnić  służbę 
kniaziowi  Michajłowi  (ML  6). 

Niektórzy  z  bojarów  zwali  sie  pancernymi  od  sprawowanej  przez  siebie 
służby  pancernej.  Do  takiej  służby  zobowiązuje  kniaź  Michaił  Iwanowicz 
Mścisławski  swego  sługę  Wasila  Okułowicza,  darząc  go  w  1503  r.  wsią 
Bułhakowskoje  (AIZR.  1.^242). 

Bojarowie  zaczęli  powoli  się  uwalniać  od  spełniania  obowiązków,  pod 
którymi  mieli  sobie  nadane  ziemie;  władze  wykonawcze  nie  zmuszały  ich  do 
tego,  a  tak  z  czasem  przedzierzgnęli  się  oni  w  zupełnie  niezawisłych  po- 
siadaczy. 

Po  przyjęciu  na  zjeździe  w  Horodle  przez  panów  litewskich  i  znakomit- 
szych  bojarów  herbów  szlachty  polskiej,  wszyscy  wolni  ludzie  w  w.  księstwie 
litewskiem  zostali  szlachtą.  Odtąd  szlachcicem  ten  tylko  nie  był,  kto  dzia- 
kło  dawał  '),  siano-kosił  i  pełnił  służbę  zamkową  2). 

Aleksander  Jag.  uwolnił  w  1496  r.  bojarów  ejszyskich  Stanka  i  Talka 
Giretowiczów  od  dawania  dziakła,  ponieważ  pochodzą  ze  szlachty-bojarów 
(1IL5).  Król  Zygmunt  wyrokiem  wydanym  w  1540  r.  przyznaje  szlachectwo 
kilku  bojarom  raduńskim,  którzy  dowiedli  listami  Sakowicza,  wojewody  tro- 
ckiego, króla  Kazimierza  i  Aleksandra  Jag.,  że  nigdy  siana  nie  kosili  i  dzia- 
kła nie  dawali,  przeto  jako  szlachta  jedynie  do  służby  szlacheckiej  t.  j.  ziem- 
skiej mogą  być  obowiązani   (ML  29). 

Bohdan  Andrejewicz,  wojewoda   połocki  i  marszałek    ziemski   w.   ks. 


')  Dziakło  v.  Diakło— danina  w  sianie,  owsie  i  różnych  osepach,  na  dwór 
książęcy  dostarczana. 

-)  Służba  zamkowa  zasadzała  się  w  ciągu  dnia  na  straży,  a  w  nocy  na  cho- 
dzeniu z  grzechotką  (ML  8;. 


XII 

lit.,  rozpoznawał  w  1484  r.  z  polecenia  króla  Kazimierza,  czy  dziedzice  La- 
zowa  z  powiatu  drohickiego  są  Wassalami  alias  Putne,  a  tern  samem,  czy 
są  obowiązani  do  służby  królewskiej  i  na  zamku  drohiokim.  Opierając  się 
na  liście  w.  ks.  Witolda,  zawyrokował  Bohdan,  ^e  dziedzice  Łazowa  są  szla- 
chtą, a  tem  samem  podobnie,  jak  inna  szlachta,  nie  mają  powinności  pełnić 
służbę  na  równi  z  bojarami  putnymi,  lecz  obowiązani  są  tylko  do  służby  wo- 
jennej i  stacyi  (ML  30). 

Na  dowód,  jak  łatwo  było  w  w.  księstwie  litewskiem  zaliczyć  się  do  stanu 
szlacheckiego,  wystarczy  przytoczyć  postanowienia  sejmu  wileńskiego  z 
1522  r.,  określające  sposoby  udowodnienia  szlachectwa.  Wymaga  się  tam 
tylko  zeznania  dwócli  zaprzysiężonych  świadków,  że  ten,  któremu  zarzucono 
pochodzenie  nieszlaclieckie,  jest  z  dziada  i  pradziada  ich  krewnym  (bratem). 
A  gdyby  ten,  którego  podobny  zarzut  spotkał,  nie  miał  dwóch  świadków,  lecz 
tylko  jednego,  to  wtenczas  oskarżony  sam  wraz  ze  świadkiem  winni  byli  za- 
przysiądz,  że  z  dziada  i  pradziada  są  jednego  rodu.  W  końcu,  w  braku 
świadków,  dosyć  było  wywieść  się  listem  w.  ks.  Witolda  lub  Zygmunta, 
króla  Kazimierza  lub  panów  rady,  gdzie  stojący  pod  zarzutem  nieszJachectwa, 
albo  przodek  jego  nazwany  był  bojarem  lub  szlachcicem.  (ML  10). 

Ziemianin  wołyński  Juchno  Zeńkowicz  zarzucił  w  1512  r.  bojarom 
łuckim  Zenkowi  i  Bohdanowi  Haponowiczom  Wołkowiczom,  dziedzicom  Pod- 
hajców,  że  oni  nie  z  ziemian,  lecz  z  prostych  ludzi  pochodzą,  że  są  smerdy^ 
a  tem  samem  dóbr  posiadać  nie  mogą.  Wołkowicze  okazali  przywilej  w. 
ks.  Świdrygiełły,  nadający  dobra  Podhajeckie  ich  dziadowi,  łowczemu  Pio- 
trowi, którego  tara  dwa  razy  Panem  nazwano,  skąd  wynika,  że  oskarżeni 
są  szlachtą,  zaczem  król  Zygmunt  przysądził  im  Podhajce  (ML  10). 

Pomimo,  że  Andruszko  Samborowicz  utracił  nadane  jemu  i  ojcu  jego 
Samborowi  w  powiecie  jaświońskim  ziemie  i  zamieszkał  wraz  z  synem  Jurira 
na  gruntach  starościńskich,  uprawiając  je  jak  inni  pospolici  ludzie,  przyzna- 
je Zygmunt  III  w  1592  r.  Hrehorowi  Juriewiczowi  Samborowi,  ziemianinowi 
żmudzkiemu,  szlachectwo  na  tej  jedynie  zasadzie,  że  w.  ks.  Witold  nazwał 
w  akcie  nadawczym  Sambora  sługą,  a  w.  ks.  Aleksander  Andruszkę— bo- 
jarem. (AIZR.  I.  239). 

Kniaziowie  przybierali  z  małym  wyjątkiem  nazwiska  od  miejscowości, 
w  których  zamieszkiwali;  od  Drucka  powstali  Druccy,  od  Bielska  Bielscy. 
Ponieważ  zaś  często  rezydencye  swe  zmieniali,  przeto  nieraz  pod  różnemi 
nazwami  są  znani.  Ruźyńscy,  zanim  się  tak  od  Rużyna  przezwali,  zwią  się 
kniaziami  Rohowickimi  od  dóbr  Kohowicy,  Czetwertyńscy  nazywali  się  nie- 
kiedy Wyszkowskimi,  a  kniaziowie  Lubeccy  przez  długi  czas  Widynickimi. 

Nazwiska  Sanguszków  i  Odyncewiczów  utworzyły  się  zwyczajem  rus- 


xm 

kim  0(1  imienia  czy  przezwiska  jednego  z  ich  przodków.  Podobnie  powstały 
nazwiska  i)anów  i  bojarów:  ztąd  od  Ostika  poszli  Ostikowicze,  od  Radiwila 
Radiwiłowicze,  od  Boliowityna  Bohowitynowicze,  i  t.  p.  Znacznie  później, 
szczególnie  na  Wołyniu,  panowie  i  bojarowie  zaczęli  dodawać  do  nazwisk 
swoich  rodowych  inne,  przybrane  od  majętności  dziedzicznych;  tak  powsta- 
li Bohowitynowicze  Szumbarscy  lub  Kozieradzcy,  Bokije  Pieczychwoscy,  My- 
szkowie Choloniewscy  i  t.  d. 

Zanim  się  w  w.  księstwie  litewskiem  w  ciągu  XV  i  XVI  wieku  na 
wzór  Polski  urządzono  i  jej  instytucye  i  urzędy  przyjęto,  spotykamy  tam  na- 
stępujących dygnitarzy  i  urzędników. 

Najwyższym  dygnitarzem,  bo  zastępcą  w.  księcia  po  prowincyach  i  gro- 
dach, był  namiestnik  '),  który  odpowiadał  wojewodzie  i  staroście  w  koronie, 
z  tą  jednak  różnicą,  że  miał  rozleglejszą  władzę,  jako  zastępca  w.  księcia. 
Namiestnikami  nazywano  także  zarządzców  dóbr  wielko-książęcych,  które  nie 
miały  grodów,  a  zwały  się  okręgiem,  powiatem,  lub  włością  (wołostią). 
Niektórzy  z  nich  tylko  otrzymali  nazwę  ciwunów. 

Pomimo,  że  już  w  1413  r.  na  zjeździe  w  Horodle  spotykamy  się  z  wo- 
jewodami i  kasztelanami  wileńskimi  i  trockimi,  a  także  ze  starostą  żmudzkim, 
jednak  w  innych  prowincyach  utrzymywali  się  przez  długi  jeszcze  przeciąg 
czasu  namiestnicy,  zwani  czasem  starostami,  którzy  dopiero  w  XVI  wieku 
znikli  zupełnie.  Wtedy  zarządzcy  oddzielnych  prowincyi  zaczęli  zwać  się  po- 
wszechnie wojewodami,  że  zaś  w  większej  części  zostawiono  im  także  atry- 
bucye  starościńskie,  które  miał  dawniejszy  namiestnik,  przeto  w  tych  miejsco- 
wościach, w  których  siedziby  namiestników  zostały  obrócone  na  stolice  no- 
wo utworzonych  województw,  piastowali  wojewodowie  również  i  urząd  sta- 
rościński. ')  Ci,  którym  powierzano  starostwa  grodowe,  przybrali  nazwę 
starostów,  a  zarządzcy  starostw  niegrodowych,  to  jest  dworów,  przezwani 
zostali  dzierżawcami.     Nazwa  ciwunów   utrzymała  się  jedynie  na  Żmudzi. 

Nazwa  namiestników,  która  przestała  istnieć  dla  zarządzców  prowincyi, 
grodów  i  dóbr  wielko-książęcych,  zachowała  się  dla  ich  zastępców;  a  więc 
namiestnikiem,  nie  podwojewodzym  lub  podstarościm,  zwał  się  zastępca  wo- 
jewody albo  starosty. 

Na  Wołyniu  znajdujemy,   oprócz   namiestników,  marszałka   ziemi  wo- 


')  Patrz  ciekawą  rozprawę  o  namiestnikach  rusko-litewskicb,  p.  Z.  L.  Ra- 
dzimińskiego w  Przeglądzie  Polskim  za  m.  sierpień  18S5  r. 

-)  Tylko  w  Brześciu,  Mińsku  i  Mścisławiu  spotykamy  obok  wojewodów,  od- 
dzielnych starostów;  we  wszystkich  innych  województwach  wojewoda  był  jedno- 
cześnie i  starostą. 


XIV 

łyńskiej,  który  to  urząd  zwykle  sprawował  namiestnik  włodzimierski  lub 
łucki. 

Inni  urzędnicy,  których  tylko  w  w.  księstwie  litewskiem  spotykamy,  są: 

Marszałkowie  hospodarscy,  t.  j.  wielko-książęcy  i  królewscy. 

Horodniczowle,  na  których  ciążył  prawdopodobnie  obowiązek  strzeżenia 
porządku  po  yrodach.  Znani  nam  są  horodniczowie.-  grodzieńscy,  kamienieccy, 
kijowscy,  kowieńscy,  krzemienieccy,  łuccy,  mińscy,  m.ścisławscy,  nowog^rodz- 
cy,  połoccy,  smoleńscy,  troccy,  wileńscy,  witebscy  i  włodzimierscy. 

Klucznicy,  których  zadaniem  było  ściąganie  danin  miodowych  i  zbo- 
żowych, pobieranie  mostowego  i  czopowego,  prowadzenie  rachunków  z  my- 
ta i  t.  p.  Byli  zaś  klucznicy:  brzescy,  grodzieńscy,  kijowscy,  kowieńscy, 
łuccy,  nowogrodzcy,  połoccy,  troccy,  wileńscy  i  witebscy.  Niektórzy  z  nich 
mieli  zastępców  Podkluczych,  mianowicie:   troccy  i  wileńscy. 

Mostowniczowie,  którzy  czuwali  nad  mostami  i  pobierany  od  dzierżaw- 
ców czynsz  składali  na  ręce  kluczników.  Było  ich  czterech:  krzemieniecki, 
łucki  piński  i  połocki. 

Częstokroć  urzędy  horodniczych,  kluczników  i  mostowniczych  były  po- 
łączone w  jednej  osobie.  Kniaź  Andrej  Sanguszkowicz,  zostawszy  w  1546  r. 
klucznikiem,  liorodniczym  i  mostowniczym  łuckim,  obowiązał  się  płacić  ro- 
cznie królowi  z  tych  urzędów  sto  dukatów  i  trzysta  mac  wołyńskich  żyta 
łuckiej  miary   na  potrzeby  króla.   (ML  61). 

Kaznaczeje,  t.  j.  kasyerzy,  urzędujący  w  Brańsku  i  Smoleńsku,  Skarb- 
nicy w  Trokach,  Okoiniczowie,  których  było  zawsze  po  kilku  w  Smoleńsku 
i  Woskowniczowie  również  w  Smoleńsku. 

Koniuszowie  grodzieńscy,  mścisławscy,  nowogrodzcy,  smoleńscy,  troc- 
cy, wileńscy  i  witebscy.  Podkoniuszowie  wileńscy. 

Leśniczowie,  mający  nadzór  nad  olbrzymimi  lasami  i  puszczami.  Im 
podwładni  byli  Hajewnicy.  Leśniczowie  urządzali  obławy,  na  które  wzywa- 
li tych  wszystkich,  których  obowiązkiem  było  na  nie  się  stawić:  mianowicie 
dzierżawców  sąsiednich  z  ich  ludźmi.  Dzierżawcy  musieli  nadto  dostarczać 
pewną  ilość  beczek  i  soli  dla  zachowania  ubitej  zwierzyny,  którą  następnie 
leśniczowie  odstawiali  tam,  dokąd  im  nakazane  było.  (Akta  T.  IL  f.  130). 
Wspominani  zaś  są  leśniczowie:  brzescy,  grodzieńscy,  kamienieccy,  kryńscy, 
kuźmińscy,  niemonojscy,  odelscy  i  podlascy,  a  hajewnicy:  bielscy,  brzescy, 
kamienieccy  i  mielniccy. 

Łowczowie  byli  tylko  w  Witebsku,  a  Sokolniczowie  w  Witebsku  i  No- 
wogrodzie. 

Nakoniec  znajdujemy  w  w.  księstwie  litewskiem  ogromną  ilość  dworzan, 


XV 


których  używano   do   rozwożenia   listów  i  poleceń   wielko-książęcych  i  kró- 
lewskich. 

Wstęp  ten,  szkicujący  ustrój  w.  księstwa  litewskiego  w  tym  czasie,  do 
którego  akta  nasze  się  odnoszji,  zdawał  się  nain  koniecznym,  dla  łatwiejszego 
zrozumienia  niżej  zamieszczonych  wiadomości  o  kniaziach,  panach  i  bojarach 
w  w.  księstwie  litewskiem  w  XV  i  XVI  wieku. 


,y.  -T-  -t-  -1-  -T-  -i-  -:•  'T-  -^  -[■  -!-  ■]■  •^  -r-  -i-  -r-  -i-  -i-  -r-  -i-  -•-  -t- 


'I-  '■•  -1-  'i-^ 


A. 


Abrahamowicz  Stanisław,  ziemianin  drohicki,  i  syn  jego,  Fedko,  zamie- 
niają pewne  grunta  z  Łazowskim  w  1524  r.  (ML  15). 

Abramowicz.  W  sporze  Maćka,  sędziego  mielnickiego,  ze  Świaszkonem 
i  Marcinem  Abramowiczami  przysądza  Aleksander  Jag.  dobra  Horbaczewskie 
tym  ostatnim  w  1494  r.  (ML  6). 

Adamkowicz  Jan,  bojar  powiatu  wileńskiego,  żył  w  1549  r.  (ML  65). 

Adamowicz  Jan,  bojar  suderewskiej  włości,  żył  w  1550  r.  (ML  65). 

Albert,  biskup  inflancki  v.  rygski  w  1224  r.  (ML  38). 

Aleksander  Juriewicz,  podskarbi  ziemski  litewski  wiatach  1452 — 1454. 

Aleksandrowicz.  Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1497  r.  Bykowi  Aleksan- 
drowiczowi przywilej,  dany  mu  przez  Kazimierza  Jag.  na  Brylewo  w  powie- 
cie żytomirskim.  Byk  został  zabity  przez  tatarów.  Córka  jego  jest  w  1506  r. 
żoną  Iwaszka  Hośćkiego  (ML  5). 

Waśko  Aleksandrowicz,  klucznik  grodzieński,  otrzymał  od  Kazimierza 
Jag.  grunta  w  pcw.  grodzieńskim,  które  poprzednio  posiadał  Jasuda  (Rew. 
Puszcz...)  ').  Andrzej  Aleksandrowicz  jest  w  1505  r.  namiestnikiem  lidzkim. 
Król  Zygmunt  zatwierdził  mu  w  1507  r.  nadanie  Trystianicy,  zrobione  przez  Ale- 
ksandra Jag.  (ML  8).  Jerzy  Aleksandrowicz,  podstoli  litewski  w  1508  r.  Mikołaj 
Aleksandrowicz  obowiązany  był  w  1528  r.  dostarczać  na  potrzeby  wojenne 
7  koni  (ML  21).  Hryćko  Mikołajewicz  Aleksandrowicz,  dworzanin  królowej 
Bony,  ma  spór  w  1542  r.  z  siostrami  o  ruchomości  (ML  32). 

Stanisław  Stanisławowicz  Aleksandrowicz,   bojar  królewski,   sprzedał 


')  Wydawcy  datę  tego  nadania  odnoszą  do  1490  roku;  że  jednak  w  tymże 
roku  namiestnikiem  grodzieńskim  był  Aleksander  książę  Holszański,  a  nie  wzmian- 
kowany w  akcie  Stańko  Sudiwojewicz.  przeto  należałoby  akt  ten  oznaczyć  datą 
1460  lub  1475  roku. 


Poczet  rodów. 


w  1540  r.  dobra  ojczyste  Nawewy,   które  w  dziale  ze  starszym  bratem  Je- 
rzym otrzymał  (ML  39). 

Aleksandrowicza,  bojarowie  powiatu  wileńskiego:  Kacper  ma  w  1542  r. 
sprawę  z  Bubnowem  o  napad,  a  Władysław  Wojciechowicz  podpisał  sig 
w  tymże  roku  jako  świadek  na  ugodzie  Mickiewiczów  (ML  32). 

Aleksandrowicze,  bojarowie  trockiego  powiatu:  Mikołaj  i  Juri  mają  spra- 
wę w  1542  r.  z  Zawiszyna  (ML  43). 

Semen  Aleksandrowicz,  bojar  brański,  i  syn  jego,  Michna,  otrzymali  od 
Aleksandra  Jag.  Biełohołowt  w  1493  r.  (ML  6). 

Stanisław  i  Szymko  Aleksandrowicze,  bojarowie  królewscy,  mają  spra- 
wę z  Kroszyńskim  w  1550  r.  (ML  66). 

AleksieJ  Michajłowicz  został  archimandrytą  ławryszowskiego  mona- 
steru  w  1541  roku. 

Andrej,  syn  władyki  polockiego  Łuki,  komornik  Aleksandra  Jag.,  nabył 
wieś  Ule  pod  Połockiem  w  1499  r.  (ML  6). 

Andrej  Aleksandrowicz,  podskarbi  ziemski  litewski  w  latach  1492 — 
1495,  należy  do  tej  samej  rodziny,  co  Sołtanowie. 

Andrej  Iwanowicz,  sekretarz  królewski  lit.  i  podkomorzy  nowogrodzki 
w  1569  roku. 

Andrej  Michajłowicz,  ciwun  birżyniański  w  1534  r. 
Andrej  Petrowicz,  wojewoda  kijowski  w  1514  r. 
Andrej  Semenowicz,  okolniczy  smoleński  w  1524  r.    Być  może,  że  to  on 
dostarczał  w  1528  r.  pięciu  konnych  na  ekspedycye  wojenne  (ML  21). 

Andrej  Wasilewicz,  kniaź,  marszałek  w.  ks.  Świdrygiełły,  świadek  na 
nadaniu  Bielikowiec  przez  tegoż  w.  księcia  Streczenowiczowi  w  1438  roku. 
(AIZR,  I). 

Andruszewicz  v.  Androszewicz.  Senko  Andruszewicz,  ciwun  raduński 
w  1488  r.  Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1501  r.  synowi  jego,  Mikołajowi 
Senkowiczowi  Androszewiczowi,  przywilej  na  dwie  trzecie  wsi  Kamieńca 
(ML  5).  Mikołaj  Senkowicz,  w  1522  r.  cześnik  lit.,  został  starostą  mielnickim 
w  1533  r.  Jest  nim  jeszcze  w  1535  r.  W  1527  r.  był  pisarzem  król.  Z  sy- 
nów jego:  Wojciech  Mikołajewicz  Androszewicz  został  po  ojcu  w  1533  roku 
cześnikieni  lit.,  a  Mikołaj  Mikołajewicz  Androszewicz,  w  1532  r.  pisarz  król. 
dworów  wileńskich,  w  1539  r.  dzierżawca  ożski  i  przełomski,  w  1544  r.  ko- 
niuszy lit.,  umarł  w  1548  r.,  w  którym  żona  jego,  Anna  Maciejówna  Pietko- 
wiczówna,  naznaczoną  została  opiekunką  dzieci  i  majątku  po  nim  pozostałego 
(ML  62).  Prawdopodobnie  bratem  Mikołaja  był  Jan  Andruszewicz,  biskup  ki- 
jowski od  1545  r.,  a  biskup  łucki  od  1555  r.  Umarł  w  1579  r.  Stanisław 
Mikołajewicz  Androszewicz,  dworzanin  król.  w  1547  r.  (ML  62). 


Andruszko,  ciwiin  birżyniański  w  1524  r. 

Andruszko  Bohdanowicz,  chorąży  trocki  w  1528  r. 

Andruszkowicz  Stanisław  zapozwal:  wraz  z  żona  Klżbietą  Iwaszkowi- 
czówną  jej  ojca  w  1546  r.  o  wypłacenie  posagu  (ML  63). 

Andrzej,  pierwszy  biskup  łucki,  po  przeniesieniu  katedry  łacińskiej 
przez  Witolda  z  Włodzimierza  do  Łucka.  1'odpisał  akt  dotacyi,  wydany  ka- 
tedrze łuckiej  przez  Witolda  w  1428  roku,  i  takiż  akt  w.  ks.  Zygmunta 
z  1437  roku  (ML  62). 

Andrzej,  biskup  wileński  w  latach  1482 — 1483. 

Andrzej  Wasiło,  pierwszy  biskup  wileński  od  1387  r.  Umarł  w  1399  r. 
podług-  Bartoszewicza,  a  10  listopada  1398  r.  podług  Przyałgowskiego. 

Arseni  v.  ArtoneJ  został  władyka  łuckim,  brzeskim  i  ostrog-skim  w  1534 
roku.     Umarł  w  1540  r. 

Arseni,  władyka  piński  i  turowski  w  1514  r. 

Asanczukowicze  książęta.  Kniaź  Majko  Asanczukowicz  otrzymał  w  1498 
roku  od  Aleksandra  Jag.  siedmiu  służebnych  ludzi  w  powiecie  krewskim. 
W  samych  początkach  XVI  stulecia  chorążym  tatarów  grodzieńskich  był 
kniaź  Alikecz  Ułan  Asanczukowicz,  po  nim  mianowany  był  na  ten  urząd 
jeszcze  przez  króla  Aleksandra  wnuk  jego,  kniaź  Ahmet  Ułan  Asanczuko- 
wicz. Król  Zygmunt  potwierdził  go  na  tym  urzędzie  w  1526  r.  W  1547  r. 
został  chorążym  brat  Ahmeta,  kniaź  Mahmet  Juchnowicz  Ułan  Asanczuko- 
wicz. W  1549  r.  ustąpił  Mahmet  chorążostwa  l<niaziowi  Asanowi  Ułano- 
wi Ahmetowiczowi  Asanczukowiczowi  (ML  5,   17  i  62). 

Augustynowicz  Jan,  bojar  królewski  w  1549  r.  (ML  65). 

Awramej,  archimandryta  pieczerskiój  ławry  w  Kijowie  w  1437  r. 

Awramowicze  Żdan  i  Kmita,  bojarowie  wileńscy  w  1542  r.  (ML  32). 

AJdar  kniaź,  pisarz  tatarski  w  1516  r. 


B. 


Baba.  Kniaź  Iwan  Drucki,  z  przezwiskiem  „Baba,"^  przyją^^  służbę 
u  w.  ks.  moskiewskiego,  Wasila  Ciemnego.  Od  niego  mają  pochodzić  ksią- 
żęta Babiczewy  w  Rosyi  (Kar.  T.  V). 

Baba  Krzysztof  Michajłowicz,  bojar  królewski  w  1550  r.  (ML  65). 


Babicze  książęta,  gakź  książąt  Sokolińskich.  Kniaź  Fedor  Fedorowicz 
Sokoliński  ^,Babic{"  ożenił  się  z  Maryą,  córką  Seńka  Iwanowicza,  i  wziął 
z  nią  Połonne,  Czereję  i  Tuchaczowo.  Seńko  Iwanowicz,  ojciec  Maryi,  żo- 
naty był  z  Owdotią,  siostrą  kniahini  Maryi  Andrejowej  Wołodiniiriczowej  '), 
i  otrzymał  od  kniazia  Andreja  Połonne.  Po  śmierci  Seńka  i  jego  żony 
knialiini  Marya  Andrejewa  pragnęła  odebrać  Połonne,  lecz  król  Kazimierz 
Jag.  przysądził  te  dobra  Maryi,  córce  Seńka,  a  kniahini  Maryi  pozostawił 
jedynie  opiekę  nad  nią.  Z  Fedią,  jedynaczką  kniazia  Fedora  Fedorowicza 
Babicza  Sokolińskiego,  ożenił  się  Bohdan  Sapieha,  a  z  nią  weszły  w  dom 
jego  wszystkie  wymienione  wyżej  dobra  (ML  5  i  48).  W  1541  r.  wy- 
toczyli Sapiehom  sprawę  o  dobra  Czereję  „otczyce"  Fedii,  mianowicie:  Se- 
men, Michaił,  Petrucha,  Daszko  i  Mikita  (ML  43). 

Przed  1522  r.  posiadali  Hojżowo  i  Poniewieźe  kniaziowie  Fedor  i  Mi- 
chajło  Juriewicze  Babicze.  Czy  ci  kniaziowie  są  potomkami  Jana  Baby, 
kniazia  Druckiego,  czy  też  należą  do  rodziny  kniaziów  Sokolińskich,  pocho- 
dzących od  kniaziów  Druckich,   dojść  niepodobna. 

Babiński  Semen  Michajłowicz,  dworzanin  królewski  w  1548  r.  (ML  50). 
Bachta  kniaź  Wasil  należał  do  spisku  Glińskiego;  wszystkie  jego  ma- 
jątki, leżące  w  powiecie  nowogrodzkim,  nadał  król  Zygmunt  dworzaninowi 
swemu  Owsianikowowi.    Potwierdził  mu  to  nadanie  w  1522  r.  (ML  12). 
Bachtijarowicz  Alej,  tatarzyn  królewski  w  1547  r.  (ML  63). 
Bahrynowscy  książęta  pochodzą  od  kniazia  Iwana  Fedorowicza  Odyń- 
cewicza.     Dworzanie  królewscy,    Wasil  i  Hrehory    Iwanowicze  Odyńcewi- 
cze  Bahrynowscy,    w   imieniu  swojem  i  bratanka  swego,    kniazia   Andreja 
Semenowicza  Odyńcewicza,  zanoszą  zażalenie  w   1549  r.  przeciwko  wszyst- 
kim kniaziom  Druckim  o  zamek  drucki  (ML  65).     Obaj  ci^kniaziowie  obo- 
wiązani byli  dostarczać  na  ekspedycye  wojenne  w  1528  r.  pięciu  konnych 
(ML  21).     Zachowały   się  wyroki  w   sprawach  kniazia  Wasila  Bahrynow- 
skiego  z  kniaziem  Podbereskim  z  1525  r.  i  z  Nosiłowskim  z  1540  r.  (ML  10 
i  19).     Kniaź  Hrehory  Bahrynowski  pozwany  został  w  1534  r.  przez  Wo- 


')  W  źródłach  mają  nazwiska  żeńskie  formę  ruską,  np.  Marya  Iwanowa 
Wołodimiricza,  do  czego  jeszcze  niekiedy  od  nazwiska  dziada  mężowskiego  Seme- 
nowicza dodawano.  Myśmy  jednakże  uważali  za  stosowne  nadać  podobnym  nazwi- 
skom końcówki  polskie;  pisać  tedy  będziemy:  Marya  Iwanowa  "Wołodimiriczowa 
(Semenowiczowa).  Nadmieniamy  przytem,  że  nazwiska,  jak:  Radziwilłowiczowa, 
Ościkowiczowa,  Bohowitynowiczowa,  urobiliśmy  od  pierwotnych  nazwisk  męskich: 
Radziwiłłowicz,  Ościkowicz,  Bohowitynowicz,  które  dopiero  później  na  Radziwiłł, 
Ościk,  Bohowityn  się  zamieniły. 


ropiowa  o  pobicie  mu  Zony  (Mt^  26).     W  1511  r.  kniaź  Iwan  iriehorowic?! 
Bahrynowski  ma  sprawę  z  kniaziami  Odyńcewiczami  (ML  29). 

Baka  Ostafi  był  namiestnikiem  Jnriego  Hlebowicza  w  Wołkowyszkach 
w  1520  r.  (ML  14).  Fedor  Matfiejowicz  Baka,  w  1525  r.  dworzanin  kró- 
lewski (ML  14),  trzymał  (]zierżavvą  zamek  i  włość  mohilewską  w  1540  r. 
Żył  jeszcze  w  1517  r.  (ML  39  i  46).  llreliory  Baka,  w  1551  r.  komornik 
król.,  w  1556  r.  dzierżawca  roliaczewski  (ML  65).  Wasian  (Wasil)  otrzy- 
mał ekspektatywe  na  władyctwo  chełmskie  i  bcłzkie  w  1543  r.  (MK  65 
f.  330),  został  władyką  w  1546  r.,  umarł  w  1552  r.  (MK  80  f.  360).  Jan 
Baka  z  Ostuszyna,  ożeniony  z  kniażną  Aleksandrą  Kroszyńską,  umarł  Wil579 
roku  (Pam.  Jewł.). 

Bakalarowicz.  Katarzyna  Bobdanówna,  wdowa  po  Mikołaju  Mikołaje- 
wiczu  Bakalarowiczu,  daruje  dobra  Białostockie  na  Podlasiu,  które  jej  mąż 
zapisał,  drugiemu  swemu  mężowi,  Piotrowi  Wiesiołowskiemu,  w  1547  roku. 
Tegoż  roku  małż.  Wiesiołowscy  zawarli  układ,  dotyczący  tych  dóbr,  z  Zofią, 
córką  Mikołaja  Bakalarowicza,  a  żoną  Macieja  Kuncewicza  (ML  62). 

Bartłomiej  Marcinowicz,  chorąży  żyżmorski  w  latach  1522—1524. 

Bartoszewicz  Stanisław,  marszałek  lit.  w  1516  r.  Staś  Staszkowicz 
Bartoszewicz  i  matka  jego,  Maryna  Charytonówna,  procesują  się  ze  starościną 
żmudzką,  Katarzyną  Kłoczko,  o  dworzec  merecki  w  1547  r.  (ML  60).  Wen- 
cław  Bartoszewicz,  ciwun  dyrwiański  w  latach  1522 — 1524. 

Basa  Waśko,  pisarz  Kazimierza  Jag.  w  1490  r.  Michaił  Basa,  w  1514 
roku  namiestnik  stokliski,  w  1519  r.  okolniczy  smoleński  i  starosta  przełaj- 
ski,  umarł  w  1525  r,,  pozostawiając  wdowę  Marye  (ML  11  i  13).  W  1526  r. 
nadał  król  Zygmunt  synowi  jego,  Iwanowi  Michajłowiczowi  Basie,  okolnicze- 
mu  smoleńskiemu,  starostwo  przełajskie  ze  względu  na  to,  że  dobra  jego  oj- 
czyste Jakim  w  Smoleńszczyźnie  zabrane  zostały  przez  w.  ks.  moskiewskiego. 
Iwan  był  też  dw-orzaninem  królewskim,  żył  jeszcze  w  1546  r.,  w  którym  ma 
sprawę  z  Jodką  o  dobra  Markiniki  (ML  61).  Fedor  Basa,  żonaty  z  Tomiłą 
Łozczanką,  procesuje  sie  w  1547  r.  z  matką  żony  o  Rochacz  (ML.  60). 

Bazanowicz  Dymitri,  ziemianin  bracławski  ze  Zwinogrodu,  zagubił  na- 
dawcze przywileje  na  wsie  Sokołowskie  i  Miłkowice.  Zygmunt  August  odna- 
wia takowe  jemu  i  synowi  jego,  Bohdanowi,  w  1546  r.  (ML  61). 

Bejnarowicz  Adam  Hanusowicz,  ciwun  pojurski  i  korszewski,  w  la- 
tach 1534—1542. 

Berdowski  Stanisław,  chorąży  lidzki  w  1550  r. 

Bernat,  marszałek  w.  ks.  Świdrygiełły  w  1445  r. 

Bernatowicz  Stańko,  bojar  królewski  w  1522  r.  (ML  15).   Matej  Berna- 


6 

towicz,  kucharz  królewski,  skarży  w  1536  r.  bojara  wilciiskiego  Łuzczyka 
o  pobicie  żony  i  córki  (ML  28). 

Berwencow  y.  Berwenec  Dymitri  Fedorowicz,  dworzanin  królewski  w  la- 
tach 1523— 154G  (ML  15). 

Bezski  Łukasz  Fedorowicz,  namiestnik  wileński  w  latach  1546 — 1547. 

Biatozor  v.  Bełozor  Jan  Wojcicchowicz,  rotmistrz  król.,  ma  w  1550  r. 
sprawę  z  Massalskim  o  sługę  zbiegłego  (ML  65).  Juri  Wojciechowłcz,  sę- 
dzia ziemski  wileński  w  1569  r.  (Arch.  Dubr.  XIV). 

Biały.  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1536  r.  poddanemu  swemu,  Walen- 
temu Białemu,  pewne  nadanie.  Ten  Walenty,  w  1537  r.  dziedzic  Żolidaru, 
zwie  się  w  1541  r.  bojarem  zdzitowskim  (ML  30,  33  i  43). 

Bielewicz  v.  Biełowicz  v.  Belewicz  Petr,  ciwun  retowski  w  1527  r.  Syn 
jego,  Andrej  Petrowicz,  świadek  przy  vsprzedaży  dworu  Radziwiłłowi  w  1538  r. 
(Arch.  Zbór.  Dok.  VIII).  Kuźma  w  1534  r.,  a  Kacper  w  1542  r.,  ciwunowis 
wieszwiańscy.  Piotr,  bojar  źmudzki,  pozostawił  synów  Andrzeja  i  Kacpra, 
którzy  w  1533  r.  mają  sprawę  z  pozostałą  po  nim  wdową,  a  swoją  macochą, 
Dorotą  (ML  22).  Marcin,  chorąży  mejszagołski,  zmarły  w  1541  r.,  pozo- 
stawił synów  .lana  i  Jerzego  (ML  39).  Ten  ostatni  był  dzierżawcą  płotel- 
skim  i  telszewskim  w  1536  r.  Polonia,  wdowa  po  Marcinie,  ma  sprawę  z  pa- 
sierbem swoim  Janem  o  zabranie  siana  w  1542  r.  (ML  32).  Jerzy  był  sta- 
rostą żmudzkim.  W  katalogu  J.  Wolffa  zamieszczony  on  został  pod  r.  1543 — 
1544.  Syn  Jerzego,  Wojciech  Juriewicz  Bielewicz,  starościc  żmudzki  (Akta 
T.  VI),  był  w  latach  1573—1576  ciwunem  szowdowskim. 

Jan  Stankiewicz  Bielewicz,  w  1530  r.  ciwun  dyrwiański,  a  w  1535  r. 
także  i  berżański,  ma  być  protoplastą  rodu  Stankiewiczów,  ^likołaj  Stankie- 
wicz Bielewicz,  podkomorzy  żmudzki  i  ciwun  ejragolski  w  1^73  r. 

Bielawscy  książęta.  Poselstwo  w.  ks.  moskiewskiego,  Iwana  Wasilewi- 
cza, z  1492  r.,  zawiadamiające  Aleksandra  Jag.  o  kniaziach,  którzy  opuści- 
wszy Litwę,  oddali  sic  temu  pierwszemu  w  poddaństwo,  wymienia  pomiędzy 
innymi  i  kniaziów  Andreja  i  Wasila  Wasilewiczów  Bielewskich  ')  (ML  6). 

Bielikowicz  v.  Belikowłcz  Chodko,  świadek  przy  rozgraniczeniu  monasle- 
ru  ławryszowskiego  w  1424  r.  ^).     Olecbno,  chorąży  nowogrodzki  w  1517  r. 


')  Karamzin  wspomina  w  swój  historyi  pod  1492  rokiem  o  kniaziu  Iwanie 
Bielewskim,  który  zmusił  brata  Andreja  do  opuszczenia  razem  z  nim  Litwy  i  prze- 
niesienia się  do  Moskwy. 

2)  Wydawcy  aktu  tego  oznaczyli  go  datą  r.  1398.  Ponieważ  atoli  roz- 
graniczenia tego  dokonał  Pietrasz  Mondigirdowicz,  namiestnik  nowogrodzki, 
z  polecenia  w  ks.  Witolda,  a  najdawniejszą  znaną  datą  jego   urzędowania  i  naj- 


Iw.an  Waśkowicz  Belikowicz  Świszczowski,  ziemianin  wołyński,  sprzcdnł  Świ- 
niiiskiemu  w  1537  r.  wieś  Kozłowo  w  powiecie  włodzimierskim,  a  w  1538  r. 
trzecią  cześć  dóbr  ojczystych  Kokorewszczyzny  (MTi  30). 

Bielscy  ksią?,ęta  ').  Iwan,  jeden  z  trzecli  synów  kninzia  Wołodimira 
Olgerdowicza,  od  dzielnicy  swćj,  miasta  IJielska,  leżącego  w  województwie 
smoleńskiem,  zwać  się  począł  kniaziem  Bielskim.  Nazwę  te  przyjęło  i  po- 
tomstwo jego,  które  jednakże  znane  jest  w  aktach  także  pod  nazwą  knia- 
ziów Wołodimirowiczów. 

Kniaź  Iwan  miał  za  żonę  kniażne  Wasilise  Ilolszańską.  O  niej,  jako  też 
o  Semenie,  jednym  z  synów  Iwana,  znajdujemy  wzmiankę  w  akcie  z  1522  r., 
którym  król  Zygmunt  nadał  dwór  Smolniany  kniaziom  Ostrogskim.  W  akcie 
tym  powiedziano:  '?,f,  dwór  Smolniany  posiadała  kniahini  Wasilisa  Iwanowa 
Wołodimiriczowa  i  syn  jej,  kniaź  Semen;  po  śmierci  tego  ostatniego  powró- 
cił ów  dwór  do  dyspozycyi  w.  ks.  Aleksandra  Jag.,  który  go  nadał  swej  żonie, 
w.  ks.  Helenie,  a  gdy  ta  umarła,  król  Zygmunt  zwrócił  go  natychmiast  wnu- 
kowi Wasilisy,  kniaziowi  Konstantemu  Ostrogskiemn  (ML  15). 

Kniaź  Iwan  Wołodimirowicz  pozostawił  córkę  N.,  żonę  Iwana  Chodkie- 
wicza, i  czterech  synów:  Iwana,  Michajła,  Fedora  i  Semena.  Poucza  nas 
o  tern  list  królowej  Heleny,  pisany  do  ojca,  w.  ks.  Iwana  Wasilewicza, 
w  1503  roku  (Skarb.  Danił.)  ^). 

Kniaź  Semen  Iwanowicz  Bielski  pragnął  po  śmierci  stryja  swego,  knia- 
zia Andreja  Wołodimirowicza.  zagarnąć  dobra  Hajno,  Motnino,  Słowenesk 
i  inne,  po  nim  pozostałe.  Król  Kazimierz  Jag.,  rozpoznając  jego  żądanie,  wy- 
dał w  1484  r.  wyrok,  którym  przysądził  powyższe  dobra  kniaziowi  Iwanowi 
Semenowiczowi  Kobryńskiemu,  ponieważ  dobra  te  były  własnością  kniazia 
Andreja  Wołodimirowicza,  którego  wnuczkę,  Fedorę,  pojął  za  żonę  ów  kniaź 
Kobryński  (Inw.  Arch.  Kor.  Litwa).  Tegoż  1484  r.  nadał  król  Kazimierz 
dwór  Smolniany  kniaziowi  Semenowi  po  śmierci  matki  jego,  Wasilisy  (ML  4). 
W  1495  r.  tenże  kniaź  ma  sprawę  z  Massalskim  o  wieś  Bolszowo  (ML  6). 

O  dobra,  pozostałe  po  zbiegłym  do  Moskwy  kniaziu  Fedorze  Iwanowiczu 
Bielskim,  powstał  spór  między  jego  bratem,  kniaziem  Semenem,  a  siostrzeń- 
cem jego,  Aleksandrem  Chodkiewiczem,  synem  Iwana,  wojewody  kijowskiego 


bliższą  czasów  Witolda  jest  rok  1430,  zatómnajwłaściwiój  byłoby  przyjąć  dla  aktu 
tego  datę  r.  1424,  odpowiadającą  indykcyi  2,  w  akcie  wymienionej  (Akta  T.  XI). 

')  Obszerna  monogi-afia  o  kniaziach  Bielskich  znajduje  się  w  dziele  hr.  K. 
Stadnickiego:  „Bracia  Władysława  Jagielly'\ 

*)  Kazimierz  lir.  vStadnicki,  opierając  się  na  innych  źródłach,  wymienia  sy- 
na Janusza,  zamiast  Michajła. 


8 

i  kniaż-ny  lu-anówny  Bielskiej.  Aleksander  Jac.  przysądził:  te  dobra  w  1495 
roku  kniaziowi  Semenowi  dlatego,  że  jnż  król  Kazimierz  byt  mu  je  nadał 
po  ucieczce  brata  (ML  5).  W  1500  r.  kniaź  Semen  opuścił  Litwę  i  udał 
sie  na  dwór  w.  ks.  moskiewskiego,  Iwana  Wasilewicza  (Kar.  VI,  f.  269). 


Rodowód  książąt  Bielskich. 


Wołodimir 

Olgerdowicz 

1 
Iwan, 

•żona  księżna  Wasilisa 

Holszauska 

1 

łwan         Michaił              Fedor 

Semen 

córka  N. 

zbiegł  do  Moskwy 

zbiegł  do 

m.  Iwan 

w  1482  roku. 

Moskwy 

Chodkie- 

ż. a)  kniażna  Auna 

w  1500  r. 

wicz,  woje 

Kobryńska 

woda  ki- 

b) N.,  córka  kniazia 

jowski 

na  Eiazanin 

1 

Dymitri,               Iwan, 

Semen 

wojewoda          wojewoda 

wrócił  na 

moskiewski        moskiewski     Li 

twę  w  1534  r. 

Iwan,                      Owdotia, 

wojewoda                  mąż  Michał 

moskiewski,                  Morozów 

namiestnik  włodzi- 

mierski 1567  r. 

żona  kniażna  Sznjska 

Kniaź  Fedor  Iwanowicz  liielski  udał  sie  jeszcze  w  1482  r.  do  Moskwy, 
pozostawiając  na  Litwie  dopiero  co  poślubioną  żonę.  Przyjęty  łaskawie  przez 
w.  księcia,  otrzymał  od  niego  miasteczko  Demon  (Kar.  YI,  f.  lf)5).  Żoną  jego 
nie  była,  jak  powszechnie  utrzymują,  kniażna  Eudoksya  Czartoryska,  lecz 
kniażna  Anna,  córka  kniazia  Semena  Romanowicza  Kobryńskiego  i  kniażny 
Julianny  Holszańskiej.  W  1495  r.  kniehini  Julianna  Semenowa  Romanowi- 
czowa  zapisała  swej  córce  Annie,  knieliini  Fedorowej  Wołodimiriczowej,  7,000 
kóp  lit.  wiana  na  Hruszowie  i  Czerewaczycach,  awl502r.  taż  Anna,  poślubio- 
na już  Wenćławowi  Kostewiczowi,  ustąpiła  mężowi  1,000  kóp  z  powyższego 
wiana  (ML  2).     W  wyroku  zaś  króla  Zygmunta  z  1507  r.,  wydanym  w  spo- 


9 

rze  między  ta  sama  Anną  Kostewiczowa,  a  Pacową  o  Kobryń  znajduje  sio 
zeznanie  Kostewiczowej,  że  ona  otrzymała  od  króla  Knzimierza  Jerszewice 
nie  pod  tym  warnniiiem,  żeby  się  zrzekła  Kol)rynia.  lecz  dialenfo,  al)y 
się  nic  udała  za  mężem  swoim,  kniaziem  Fedorem  Hielskint,  do  Moskwy 
(AIZR  I,  Nr  43). 

Kniaź  Fedor,  wojewoda  moskiewski,  poślubił  w  1407  inku  córkę  knia- 
zia na  Riazanin,  z  której  miał  trzech  synów.  Z  nich  Dymitri  i  Iwan  pozo- 
stali w  Moskwie,  gdzie  byli  wojewodami,  trzeci  Semen  wrócił  w  1534 
roku  na  Litwę  i  otrzymał  od  króla  Zygmunta  ?.yżmory,  Stokliszki  i  Kor- 
miałów.  Znajdujemy  go  na  liście  dzierżawców,  sporządzonej  w  1538  ro- 
ku (ML  7).    ' 

Po  Dymitrze  pozostał  syn  Iwan  i  córka  Owdotia,  żona  Michajła  Moro- 
zowa.  Ostatni  ten  potomek  kniaziów  Bielskich,  najwyższy  wojewoda  mo- 
skiewski i  namiestnik  włodzimierski,  żonnty  z  kniażną  Sznjską,  odrzucił  li- 
stem, pisanym  w  1567  roku  do  Zygmunta  Augusta,  proponowany  mu  przez 
tegoż  króla  powrót  na  Litwę.  W  liście  tym  wymienia,  że  jest  wnukiem  Fe- 
dora, prawnukiem  Iwana,  a  praprawnnkiem  Wołodimira  (Skarb.  Danił.). 

Bieniecki  v.  Benicki  Bohdan  Pawłowicz,  dworzanin  królew.,  otrzymał 
w  1506  r.  od  Aleksandra  Jag.  kawa?  puszczy  w  pow.  trockim.  Wypis  aktn 
tego  został  wydany  Eliaszowi  Pawłowiczowi  Benickiemu  (ML  14).  Bohdan 
Bieniecki,  dworzanin  król.  w  1545  r.  (ML  57). 

Biernacki  Stanisław,  zamieszkały  na  Podlasiu,  procesuje  się  w  1546 
roku  z  Nowosielskim  (ML  47). 

Bilewicz  Fronczek  Janowicz,  bojar  grodzieński,  i  syn  jego,  Stecko,  mają 
sprawę  w  1529  r.  z  Koziną  (ML  19). 

Birdybakowicz  kniaź  Paweł  otrzymał  w  1514  r.  od  króla  Zygmunta 
dziesięciu  ludzi  i  trzy  nieosiadłe  wsie  pod  Ejszyszkami  (ML  7). 

Bisotewski  Mikołaj  Stanisławowicz,  ziemianin  król.  w  1550  r.  (ML  65). 

Bitowtowicz  Mikołaj  Mikołajewicz,  ziemianin  król.  w  1546  r.  (ML  63). 

Błyszczanowicz.  Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1497  r.  przywilej  Ka- 
zimierza Jag.  na  dobra  Teleszowszczyznę  i  Carowszczyznę  Fedorowi  Rłyszcza- 
nowiczowi,  ziemianinowi  owruckiemu  (Ant.  Gram.). 

Bobalewicz  Andrej,  bojar  w  1547  r.  (ML  63). 

Bobiński  Fedor  Iwanowowicz  Zenowicwicz,  bojar  połocki.  ma  sprawę 
z  Sapiehą  w  1534  r.  (ML  23). 

Bobojed  v.  Bobojedow  Wasil  Andrejewicz,  bojar  smoleński,  otrzymał 
w  1511  r.  od  króla  Zygmunta  na  własność  wieś  Majkowicze  w  powiecie  smo- 
leńskim (ML  8).     Syn  jego,  Nikifor  Bobojed  Wasilewicz,  dzierżawca  krasno- 

Poczet  rodów.  9 


10_ 

sielski  w  latach  1538  —  1547,   starosta  kaniowski  w  1540  w,  a  d/.ier^.awca 
ucyaiiski  w  latach  1549—1551. 

Bobolecki  Jakób.  dworzanin  król.,  pochodzący  z  Królestwa,  wziął  w  dzier- 
żawę karczmy  orszańskie  za  347  kóp  lit.   w  1511  r.  (ML  8). 

Bohatyrewicz  kniaź  Mortuza,  tatarski  „tolmacz"  (tloniacz)  królewski, 
posiadał  w  1522  roku  dobra  w  powiecie  nowogrodzkim  z  nadania  Aleksan- 
dra Jag.  (ML  15). 

Bohdan,  chorąży  lidzki,  utracił  urząd  w  1524  r. 
Bohdan  Aleksandrowicz,  bojar  król.,  otrzymał  od  podskarbiego  Ilorno- 
staja  pięć  nieosiadlych   wsi  w  dorsuniskiej  włości.     Król  Zygmunt  potwier- 
dził to  nadanie  w  1538  r.  (ML  30). 

Bohdan  Wasilewicz,  dzierżawca  ucyański  w  155 1  r. 
Bohdanowicz  Wojna,  tatarzyn  powiatu  wileńskiego  w  1549  r.  (ML  65). 
Bohdanowicze  Jan  i  Stanisław,  bojarowie  żmudzcy,  właściciele  Czereno- 
wa,  zawierają  układ  z  Glińskim  w  1532  i  153G  r.  (ML  24  i  2S). 

Bohdewicze  Mikołaj,  Jan,  Urban  i  Żdan  odstępują  Jundziłłowi  w  1532 
roku  dziewięciu  służebnych  ludzi  (Arch.  Dubr.  U).  Juri,  Marcin  i  Jakób 
Mikołnjewicze  Bohdewicze,  bojarowie,  mają  sprawę  ze  Sianisławem  Janowi- 
czem  Bohdewiczem,  bojarem,  w  1551  r.  Stanisław  Janowicz  ma  brata  Piotra 
(ML  65  i  66).  Bojarka  królewska,  Katarzyna  Wojtkówna  Naruszewiczówna, 
żona  Macieja  Zdana  Bohdewicza,  zapisała  sto  kóp  gr.  lit.  na  klasztor  Panny 
Maryi  w  Wilnie  w  1547  r.  (ML  63). 

Bohomolec.  Seńko  Bohomolcow,  bojar  witebski  w  1530  r.  (ML  23). 
Bohowityn  v.  Bohowitynowicz.  Protoplasta  tego  domu,  Bohowityn,  wy- 
mieniony jest  w  liczbie  bojarów  ruskich  i  litewskich,  którzy  poręczyli  królowi 
Władysławowi  Jagielle  w  1431  r.  za  jeńców  litewskich  (Cod.  Epist.  s.  XV), 
Bohowityn  miał  dwóch  synów:  Lwa  i  Bohusza.  Lew  Bohowitynowicz, 
w  1487  r.  klucznik  brzeski  i  pisarz  król.,  już  tylko  jako  klucznik  wymie- 
niony jest  pomiędzy  świadkami  na  zapisie  ks.  Kobryńskiej  dla  monasteru  ko- 
bryńskiego  z  1491  r.  (AIZR.  I).  Jest  nim  jeszcze  w  1496  r.  W  1501  r. 
jest  cześnikieni  litewskim.  Aleksander  Jag.  nadał  mu  w  tymże  roku  wieś 
Wortel  w  powiecie  brzeskim,  którą  następnie  zamienić  pozwala  na  miasto 
i  prawem  magdeburgskiem  obdarza  (ML  5  i  6).  W  1502  i  1503  r.  jest  Lew 
znowu  pisarzem  litewskim  i  namiestnikiem  krzemienieckim  w  1502  r. 

vSynów  pozostawił  trzech:  Iwaszka,  Bohdana  i  Bohowityna.  W  1518  r. 
Iwaszko  i  Bohdan,  synowie  Lwa  Bohowitynowicza,  mają  sprawę  z  Iliniczem 
(ML  10).  W  1525  r.  Bohdan,  dworzanin  król.,  nabył  Koroszczyce  w  powiecie 
brzeskim  od  Ościkowicza  (ML  15).  W  tymże  roku  Iwan  dziedziczył  na  Wor- 
teli,  lecz  tak  on,  jako  też  i  Bohdan  zrzekli  sie  następnie  tych  dóbr,  które 


11 

brat  ich,  Boliowityii  Lwowie/-,  sprzedał  bratu  stryjecznemu,  Iwanowi  Bo- 
buszewiczowi  Bohowitynowiczowi.  Sprzedaż  te  król  Zygmunt  potwierdził' 
w  1520  roi^u  (ML  15). 

Bohusz,  drugi  syn  Bohowityna,  umarł  w  początkach  XVI  wieku  na- 
miestnikiem przełajskim.  W  1503  r.  Aleksander  Jagiellończyk  potwierdził 
mu  przywilej  na  Narwidiszki  (ML  G).  Synów  pozostawił  trzech:  Bohu- 
sza Michała,  Wojnę  i  Iwana. 

Najstarszy  z  nich,  Bohusz  Michał,  we  wszystkich  aktach  zwykle  nazy- 
wany Bohuszem,  raz  tylko  w  testamencie  swoim  wymienił  oba  imiona.  Otrzy- 
mał on  od  Aleksandra  Jag.  horodnictwo  trockie,  które  mu  król  Zygmunt 
w  1508  r.  odebrał,  a  w  zamian  nadał  w  tymże  roku  dwór  żyżmorski,  za  któ- 
ry znów  w  1509  r.  otrzymał  w  zamian  dwór  dowgowski.  Od  1500  roku  był 
pisarzem  litewskim.  W  1509  r.  lył  przez  pewien  czas  podskarbim  ziemskim, 
może  do  chwili  objęcia  urzędu  tego  w  1510  r.  przez  Abrahanua  JózefoAvicza. 
W  1511  r.  został  marszałkiem  królewskim.  Do  1518  r.  jest  ciągle  marszał- 
kiem, pisarzem  i  namiestnikiem  dowgowskim.  W  tym  ostatnim  roku  do  GOO 
kóp,  w  których  trzymał  zastawem  Dowgi,  dołożył  400  kóp  lit.  i  otrzymał  sta- 
rostwo kamienieckie,  a  Dowgi  wziął  Niemirowicz  (ML  13  i  7).  W  151!)  r. 
został  podskarbim  ziemskim,  pozostaj<ąc  nadal  na  urzędzie  marszałka  i  pisa- 
rza.   W  1522  r.  widzimy  go  też  dzierżawcą  Słonimskim. 

Król  Zygmunt  nadał  mu  w  1508  roku  dworzec  w  powiecie  puńskim 
po  Glińskim,  a  w  1516  r.  Żukowo  w  powiecie  łuckim  (ML  8  i  7).  Umarł 
w  1530  roku  (ML  16). 

W  umowie  przedślubnej,  zawartej  w  1522  r.  przez  kniazia  Konstantego 
Ostrogskiego  z  Aleksandrą,  księżniczką  Słucką,  wymieniony  jest  w  liczbie 
świadków  Bohusz  Bohowitynowicz,  podskarbi,  „ziat"  (szwagier)  Ostrogskie- 
go. Należy  ztąd  wnosić,  że  pierwszą  żoną  Bohusza  była  Ostrogska  (Malin, 
i  Przeźdz.).  Drugą  jego  żoną  była  kniażna  Andrejewna  Sanguszkówna,  o  któ- 
rej wspomina  list  króla  Zygmunta,  pisany  w  1538  r.  do  Stanisława  Teczyń- 
skiego  i  żony  jego,  Manny  Bohuszówny  Bohowitynowiczówny  (ML  30). 

W  testamencie  Bohusza  Michała  Bohowitynowicza,  podskarbiego,  z  1529 
roku  znajdujemy  wzmianki  ozonie  jego,  Fedii,  i  o  bracie  tejże,  Fedorze  Sangu- 
szce,  o  trzech  jego  córkach,  urodzonych  z  Sanguszkówny  i  jedynych  jego  sn- 
kcesorkach:  Hannie,  Fedorce  i  Juliannie,  o  braciach  jego:  Wojnie  i  Iwanie 
Bohowitynowiczach,  i  o  Fedorku,  młodszym  synu  Wojny  (AlZU.  I). 

Hanna  była  już  w  1538  r.  żoną  Stanisława  Tęczyńskiego,  wojewodzica 
sandomirskiego  (ML  30).  W  154G  r.  zapadł  wyrok  Zygmunta  Augusta,  do- 
tyczący dóbr  pozostałych  po  Bohuszu  Bohowitynowiczu,  podskarbim,  w  spo- 
rze pomiędzy  Tęczyńskimi  z  jednej,  a  siostrami:  Fedorą,  żoną  kniazia  Fry- 


I-o  C» 

Ul  N  S' : 

tr  JO  "■ 


CI 

3 

&. 

1-* 

O 

00 

W1 

o 

ItO  N 

3- 

V\ 

n. 

^ 

Ę- 

3 

o> 

00 

o 

3- 

o 

o*  P 


'^  00 


69 


3    P»    co  '^    " 


g^3 


tt> 


B5- 


>^  1^.        v> 


2.& 

Iwan, 

rszałek 
1546  r 

0» 

FI 
o 

fe5 

^ 

I 

et^oo 

-III 


00 

O 


30 

O 
O. 

o 

o. 
00 


s 

Ol 


12 

drycha  Prońskiego,  wojewody  kijowskiej^o,  i  Julianną  z  drugiej  strony  (ML  62). 
Fedora,  wdowa  po  Prońskim,  dziedziczka  Hercstcczka,  była  w  1559  r.  żoną  Mi- 
kołaja Trzebucliowskiego,  starosty  irnieźnieńskiego  (AIZR.  1). 

W  1536  r,  bracia  podskarbiego,  Wojna  i  Iwan  Bohuszewicze  Bobowity- 
nowicze,  spierają  sie  o  dział  dóbr  Szumskicb  (ML  28).  Rewizya  zamku  krze- 
mienieckiego z  1545  r.  wspomina  o  nieb;  pisali  sie  z  Szumska.  W  1546  r. 
ciż  bracia  zawierają  układ  z  Hanną  Boliuszówną,  żoną  Tęczyńskiego,  a  syno- 
wicą  swoją,  o  dobra  Kozierady  i  Szumsk  (ML  61). 

Wojna  Bobowityn  pozostawił  dwócb  synów:  Iwana  Bobowityna  Kozie- 
radzkiego,  o  którym  znajduje  sie  wzmianka  w  testamencie  brata  jego  stry- 
jecznego Micbała  z  1580  r.,  i  Fedorka,  o  którym  wspomnieliśmy,  mówiąc  o  te- 
stamencie podskarbiego. 

Iwan  Boluiszewicz  Bobowitynowicz,  trzeci  syn  Bobusza,  namiestnika  prze- 
łajskiego,  dworzanin  król.,  nabył  od  brata  swego  stryjecznego,  Bobowityna 
Lwowicza,  Wortel  w  1526  r.  (ML  15).  Król  Zygmunt  nadał  mu  w  1527  roku 
starostwo  kormiatowskie,  które  mu  w  kilka  miesięcy  potem  odebrał  (ML  17). 
W  1542  r.  jest  Iwan  starostą  drobickim,  w  1546  r.  marszałkiem  król.  i  dzierża- 
wcą dowgialiskira,  a  w  1548  r.  starostą  krzemienieckim.  W  tym  ostatnim  roku 
królowa  Bona  poleca  mu,  ażeby  mianował  Kołaczkowskiego  burgrabią  zamku 
krzemienieckiego  (ML  50). 

Iwan  Bobuszewicz  umarł  w  1551  r ,  pozostawiwszy  trzech  synów:  Stefa- 
na, Micbała  i  Benedykta,  z  których  Michał  urodzony  z  Anny  Kopciówny.  Do- 
wiadujemy się  o  tern  z  testamentu,  który  zrobi!  Michał  w  1580  r.,  udając  się 
na  kuracyę  za  granice  (Akta  T.  II). 

Z  testamentu  tegoż  Michała,  który  od  dóbr  Kozierady  pisał  si§  Bohowity- 
nem  Kozieradzkim,  wiadomo  nam,  że  oprócz  dóbr  Kozierady  posiadał  on 
także  Wortel,  że  żoną  jego  była  Barbara  Hieroniraówna  Rusiecka,  chorąźran- 
ka  sandomirska,  że  miał  trzech  synów:  Iwana,  Jarosza  i  Gawryła,  oraz 
córki:  Katarzynę  i  Annę,  i  braci:  zmarłego  Benedykta  i  żj^jącego  Stefana, 
od  dóbr  Szumska  Szumskim  zwanego,  któremu  nad  żona  i  dziećmi  zle- 
ca opiekę. 

Stefan  Iwanowicz  Bobowityn  Szumski,  urodzony  był  z  pierwszej,  niezna- 
nej nam  żony  [wana;  świadczy  o  tern  sprawa,  którą  miał  w  1551  r.  z  maco- 
chą (ML  48).  Ożeniony  był  z  Nastazyą  Sieniucianką,  jak  to  wiemy  z  de- 
kretu Avydanego  przez  króla  Stefana  w  1576  roku  w  sprawie  z  Januszem 
Zbaraskim  (Akta  T.  II). 

Bobowityn  Piotrowicz  został  horodniczym  i  mostowniczym  krzemienie- 
ckim  w  1528  roku. 

(Roilowci'1  Bobowityiidw — patrz  obok) 


1^3 

Boluicliwał  V.  Boliuf.ił  v.  Bouffał  v.  Boguchwał.  Dymitri  Aleksandro- 
wicz, w  I .')()!  r.  starosta  żytomiiski,  i  syn  jri>o,  Boliuoliwal,  otrzymali  od  Ale- 
ksandra Jny-.  w  150;'ł  r.  wieś  Konianowo  ze  starostwa  żytomirskici^o  (MIj  5). 
O  tćin  nadnnin  wspomina  tak^.e  rewizya  zamku  żytomirskieiio  z  1545  r. 

noliiicliwat  Uymitricwicz,  |)isarz  król.  i  namiestnik  krasnosielski  w  1525 
roku  '),  trzymat  dożywociem  dobra  Hasino  w  pow.  nowoi^rodzkim,  które  król 
Zycmunt  nadal  w  1528  r.  pozostałej  po  nim  wdowie  Bohdanie  (ML  15). 
Taż  łJolulana  z  dziećmi:  Wasilem,  Iwanem,  Jakól»em,  Aiidrejem,  Hanna,  Ka- 
tarzyną i  Barbarą,  sprzedali  w  1528  roku  Romanów,  nadany  ich  dziadowi 
w  1505  rokn  (ML  15) 

Jeden  z  synów  nohiichwała,  Iwan,  był  namiestnikiem  i  horodniczym  nowo- 
grodzkim w  latach  1549 — 1551. 

List  Josifa,  metropolity  kijowskiego,  pisany  do  Bohnchwała  Dymitrowicza, 
poucza  nas,  że  Bohuchwał  piastował  także  urząd  horodniczego  trockiego  ■■*). 

Bohufał  V.  Bonirał  Doroszkiewicz — patrz  Doroszl<iewicz. 

Bohuszowicz  Stanisław  Janowicz,  bojar  król.  w  1550  r.  (ML  00). 

Bohuszewskj  Stanisław  wraz  z  żoną  Katarzyną  mają  proces  w  1540  r. 
z  pasierbem  swoim  Czyżewiczcm  (ML  48).  Tenże  Stanisław,  w  154G  r.  l)ory- 
sowski  namiestnik  wojewody  wileńskiego,  był  synem  Andrzeja  Chrzczono- 
wicza  (ML  G3). 

Bohuszowski  Piotr  Janowicz,  ziemianin  bielski  w  1532  r.  (ML  24). 

Boiarelli  Jan,  mieszczanin  wileński  w  1554  r.  (.ML  220  B). 

Bokiej  V.  Bokej  v.  Bokij.  Wasil  Iwanowicz  Hokej  otrzymał  od  Ale- 
ksandra Jag.  wie.ś  Picczychwosty  w  powiecie  łuckim  w  zamian  za  ojcowiznę, 
zabraną  mu  przez  w.  ks.  moskiewskiego.  Król  Zygmunt  potwierdził  mu  to  nada- 
nie w  1507  r.  (ML  8).  Ów  Wasil,  w  1522  r.  dworzanin  królewski  (ML  14), 
miał  synów  Fedora  i  llawryła,  którym  król  Zygmunt  dozwala  w  1537  r.  zało- 
żyć miasto  obok  zameczku,  wybudowanego  przez  ich  ojca  w  Milatynie,  usta- 
nawia targi  i  pozwala  otworzyć  karczmy  (ML  30  i  33). 

Potomkiem  Wasila  był  pewnie  Jan  Bokiej  Pieczy  cli  woscki,  który  proce- 
sował sie  w  1593  r.  z  Markiem  Sobieskim  o  dobra  Picczychwosty,  i  Filip 


•)  Podług  katalogu  p.  .T.  Wolffa,  byt  Bohdan  Dymitriewicz  pisarzem  w  la- 
tach 1514  —  151G  i  w  latach  1525  —  1523.  Namiestnikiem  krasnosielskim  jest 
już  w  1524  roku. 

')  Wydawcy  listu  tego  opatrzyli  go  (h\\ą  r.  1530,  co  jest  niemożliwe  z  tego 
powodu,  że  Bohuchwał  Już  nie  żył  w  tym  roku.  List  był  pisany  przez  .Tosifa  Soł- 
tana,  który  był  metropolit.-j,  w  latach  1499-1521  (Arch.  Zbór.  Dok.  V). 


u 

Bokifij  Picczycliwoscki,  ktńryz  ?,oną,  kni:iżiią  AnnąRużYiiską,  pokwitowany  zo- 
stał w  lóD7  r.  przez  Hi:iłol)rzepkicf^o  (A.  Tr.  Lul).  Woj.  Wol). 

Dzieci  Filipa:  Bazyli,  Jan  i  Maryanna,  zapozwali  przed  trybunał  lubelski 
w  IGI  O  roku  mał^.onków  Czetwertyńskich  o  skasowanie  wyroku,  orzekające- 
g^o  na  nich  banicyę  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Oleclino  Borypowicz  Bokej,  w  1527  r.  dworzanin  król.,  w  1536  r.  wojski 
mielnicki,  a  w  1541  r.  podkomorzy  droliicki  (ML  15).  Znajdujemy  go  na  tych 
urzędach  jeszcze  w  1547  roku.  Był  właścicielem  Kulicz.  Żona  jego,  Helena 
Wojciechówna  Stankowiczówna  (ML  47  i  43). 

Dworzanin  Sidor  Rlichaj łowicz  Bokej  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1536 
roku  dwór  w  pow.  Słonimskim  po  kniaziu  Borysie  Nieświckim  (MIj  oO). 

Iwaszko  Bokij,  dworzanin  król.  w  1541  r.  (ML  31). 

Bołbas  Iwan  z  Kostok,  wymieniony  w  rewizyt  zaniku  krzemienieckie- 
go z  1545  roku. 

Bołuboczek  Mikołaj  Iwaszkowicz,  chorą/y  somiliski  w  1536  r.  Umarł 
przed  14  czerwca  1538  r.  (ML  30). 

Bonar  Jan,  b\irmistrz  m.  Krakowa,  wziął  w  dzierżawę  dwuletnią  myto 
łuckie  w  15ns  r.  (ML  8). 

Boratyńscy  v.  Boriałyńscy  książęta.  Kniaź  Iwan  Lwowicz  Boratyński, 
dworzanin  królewski,  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1522  r.  dwie  nicosiadłe 
wsie  w  powiecie  mejszagołskim  (ML  15).  W  1527  r.  król  Zygmunt  oświad- 
cza o  nim,  że  pozostał  mu  wiernym  (ML  17).  Trzymał  zamek  Dusiaty  z  ucy- 
ańskiej  włości,  a  na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  w  1528  roku  7  koni 
(ML  61  i  21). 

Z  żony  kniażny  Wiaziemskiej  pozostawił  czterech  synów:  Iwana,  Bohda- 
na, Miśka  i  Jaśka,  oraz  trzy  córki:  Owdotio,  Mannę  i  Polonie.  W  1542  roku 
Owdotia  Iwanówna  Boratyńska,  żona  kniazia  Timofieja  Juriowicza  Sokolińskie- 
go,  wytoczyła  proces  wyżej  wymienionym  braciom  swoim  o  wydanie  wypra- 
wy, dworu  zapisanego  jej  przez  ojca,  oraz  spadku  po  wuju,  kniaziu  Iwanie 
Wiaziemskim.  W  154G  r.  Hanna,  żona  Andrzeja  Dłuskiego,  i  Polonia,  knia- 
źny  Iwanówny  Boriatyńskie,  występują  przeciw  małż.  Sokolińskira  z  żądaniem 
równego  działu  w  dol)racli  Piroszycach.  W  tymże  roku  bracia  ich.  Misko 
i  Jaśko,  byli  jeszcze  nieletnimi  (ML  32  i  48). 

Boremiscy  v.  Buremscy  książęta.  Kazimierz  Jag.  nadał  w  1452  r.  Bore- 
mcl  '),  Nowosielce,  Korsów  iiSiestratyń  na  Wołyniu  kniaziowi  Michałowi  Kon- 
stantynowiczowi  (AIZR  I,  Akta  Tryb.  Lub.  z  1611  r.  Woj.  Wol.  i  ML  41). 


')    W  summaryuszadi,  któro  przejl!|,dałem,  napisano  Wyroml. 


15 

W  1524  roku  król  Zyj^minił,  pisał  do  kiiinzia  Aleksandra  Hiircmskioco 
w  SjiraAvic  dworzanina  swe/^o  Krasnosicdskiojro  (Mf,  17). 

8yn  Aleksandra,  kniaź  Dymilri  Aleksandrowicz  IJnreinski,  ma  sprawę 
w  1547  r.  ze  Świniuska  o  wyrządzono  jej  ró;,no  krzywdy  (l\ll,  40;. 

W  1535  roku  nadal  król  Zyf^miint  dobra  kniazia  Horemlskiego,  klórc 
uleęły  hyły  konfiskacie,  swemu  pisarzowi,  Alicliajłowi  Wasilewiczowi  (Inw. 
Arcii.  Kor.  Lilwa). 

Borejko  Wasil,  syn  Horejki,  podpisał  traktat  z  krzy^.akami  w  1398 
roku  (Skarb.  Danii.). 

Borna  Malcher,  leśniczy  niemonojski,  umarł  przed  2  g-nidnia  157^  r. 
(Akta  T.  VIII). 

Borodowicz  v.  Borodowiczonok.  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1534  r. 
dworzaninowi  swemu,  Micliajłowi  llrylioriewiczowi  Horodowiczowi,  różne  zro- 
bione poprzednio  przez  siebie  nadania  (ML  24).  Tcn^.e  Micbaił  llrybnricwicz 
Borodowiczonok  jest  dworzaninem  w  1537  r.  (ML  33). 

Borowscy  książęta.  Kniaź  Wołodimir  Andrejewicz  Chrobry,  żonaty  z  He- 
leną, córką  Olgcrda,  wnuk  w.  ks.  moskiewskiego  Iwana  Danifowicza  Kalety, 
pozostawił  pięciu  synów,  z  których  Semen  otrzymał  Horowsk.  Czy  jednak 
książęta  Borowscy,  zjawiający  sie  na  Litwie,  pochodzą  od  niego,  trudno  o  tćm 
orzec  co,ś  stanowczego,  skoro  Borowsk  [)rzeszcdł  następnie  w  posiadanie  sy- 
nowców Semena,  a  synów  Jarosława;  stanowisko  zaś,  jnkie  zajmowali  na  Li- 
twie kniaziowie  Borowscy,  tak  jest  różne  od  stanowiska  potomków  .łarosława, 
brata  Semena,  że  prędzej  należy  ))rzypuści(5,  iż  litewscy  kniaziowie  Borow- 
scy stanowią  zubożałą  odrośl  jednój  z  licznych  kniaziowskich  rodzin,  o  pocho- 
dzeniu których  nic  nie  wiemy. 

Z  kniaziów  Borowskich  spotykamy  na  Litwie  kniazia  Bohdana,  który  ma 
sprawę  z  Chłupiniczami  w  1499  roku  i  kniazia  Juriego,  męża  Barbary,  córki 
Marcina  Jurłowa,  który  w  1542  r.  ma  sprawę  z  kniaziem  Illnszonką  o  dom 
w  Wilnie  (ML  G  i  32).  Kniaź  Juri,  pomimo  że  nabył  w  1547  r.  od  Chodkie- 
wicza różne  majątki,  nie  musiał  być  bogatym,  skoro  pełnił  obowiązki  mar- 
szałka dworu  Hlebowicza,  wojewody  wileńskiego  (ML  48  I  62). 

Kniaź  Juri  Borowski  pozostawił  syna  Lwa  i  córkę  Helenę,  która  w  1570 
roku  była  żoną  Hieronima  Kwileckiego  (ML  51). 

Kniaź  Lew  Jnriewicz  Borowski  z  synami,  Janem  i  Mikołajem,  I  córką 
Maryną,  żoną  Stanisława  Burby,  wnosi  skargę  w  1599  r.  na  (jintowta  o  za- 
branie spadku,  który  im  się  po  Podbercskim  przynależał  (Akta  T.  YIII).* 

Borzobohaci— patrz  Krasleńsoy. 

Borzdobohalowicz  Harman,  mytnik  i  mieszczanin  kamieniecki,  ma  spra- 
wę z  Tyszkiewiczem  w  1540  r.  (ML  29). 


16 

Botwina.  W  1528  r.  Wasil  Botwinic  dostarczał  na  wypniwy  wojenne 
3  konie,  a  brat  jog^o,  Iwan,  2  konie  (ML  21). 

Brocki  Andrej,  wójt  I>ystr7jcki  w  1517  r.  (ML  48). 

Brożka  Ancustyn  Matejewicz,  ziemianin  bielski,  trzymał  wójtowstwo 
w  Dnl)icach  w   1532  r.  (ML  24). 

Brożek.  Aleksander  Jag;,  wydal  w  1408  rokn  wyrok  v>'  sprawie,  jaką 
miał  Stanisław  Brożek,  ziemianin  bcizki,  brat  niegdy  Ilrehorejro  Brzezińskie- 
go, z  synami  tegoż  Hreliorego,  a  swoimi  synowcami,  Maciejem  1  Paskiem, 
o  dobra  {średnicę  (ML  5). 

Brujaka  Ilrehory  Irtyszczowicz  żył  w  1524  r.  (ML  39).* 

z  Brzozowa  na  Podlasiu  Rafał  i  Paweł,  synowie  niegdy  Mikołaja  z  Brzo- 
zowa, procesują  sie  w  1538  r.  z  Bartłomiejem,  synem  niegdy  Michała  z  Brzo- 
zowa, a  w  1541  r.  z  Zofią,  żoną  tegoż  Bartłomieja  (ML  35  i  42).  Stanisław 
i  Józef,  synowie  niegdy  Macieja  z  Brzozowa   w  1542  r.  (ML  42). 

Bubnow  Waśko,  bojar  smoleński,  otrzymał  od  kniazia  Fedora  Zasław- 
skiego  różne  ziemie  w  powiecie  orszańskim.  Król  Zygmunt  potwierdził  mu 
te  nadania  w  1506  r.  (ML  8). 

Semen  Michajłowicz  Bubnow,  bojar  wileński,  ma  sprawę  o  napad  z  Ale- 
ksandrowiczem w  1542  r.  Tenże  Semen  jest  w  1549  r.  dworzaninem  kró- 
lewskim (ML  32  i  66). 

Bubnowski  Micbajło,  ziemianin  wołyński,  pozwał  w  1540  r.  matkę  swej 
żony,  Wojsiecką,  o  wypłatę  posagu  (ML  29). 

de  Buchwald!  Mikołaj,  chorąży  kiszporgski  w  1436  r.  (ML  38). 

Budrewicz  Maciek,  bojar  żmiidzki,  z  synami  Wojciechem  i  .Jerzym 
sprzedali  majątek  swój  Glińskiemu  w  1514  r.  (ML  11). 

Budyło  V.  Budilowicz  Mikołaj  Stanisławowicz,  namiestnik  królowej  Bony 
mejszagolski  (ML  31).  Siostra  jego  Małgarela  wyszła  po  śmierci  pierwsze- 
go męża,  Juriego  Szemctowicza,  za  Jana  Jtindzilła.  W  1542  r.  wytacza  spra- 
wę bratu  o  wydanie  wyprawy.  Synowie  Mikołaja:  Jiiri  t  Stanisław  Budiło- 
wicze  (ML  32  i  43). 

Bujalski  Lenart  Mikołajewicz,  bojar  Zawiszyny  w  1546  r.  (ML  48). 

Bujniccy  książęta.  Aleksander  Jag.  przysądził  w  1495  v.  wieś  Haty- 
szyce  kniehini  Lwowej  Bujnickiej  i  synowi  jej,  kniaziowi  Aleksiejowi,  w  spo- 
rze z  Oasztoldową  (ML  6j.  Kniaź  Aleksiej  zmarł  przed  1522  r.  i  prawdopo- 
dobnie wygasł  na  nim  ten  ród  książęcy,  gdyż  w  tymże  roku  same  tylko  córki 
kniazia  Lwa  Bujnickiego,  a  siostry  Aleksieja,  procesują  się  o  dobra  Bujnice. 
Najstarsza  z  nieb  była  za  Kondratem  Iwaszkowiczem,  drnga  za  Aleksan- 
drem Sołtanowiczem,  marszałkiem  królewskim,  a  najmłodsza  Hanna  za  knia- 
ziem Iwanem  Kroszyńskim  (ML  14). 


n 

Bułatów  Holidan,  hojni-  wileński  w  1510  r.  (ML  48). 

Bułhak  olizymał  pewne,  dohra  od  wojewody  wilcńBkiefro,  Mielinła  Kież- 
gajłowieza.  W  1532  r.  król  Zyf,niumł  potwierdził  lo  nadanie  synowi  \c.gn, 
Iłarasimowi  łlnłliakowiczowi.  Ow  Ilarasim  w  154G  r.  nazwany  I)ojareni  kró- 
lewskim (ML  24  i  48). 

W  1550  roku  bojar  Stanisław  Janowiez  Biiłliak  ma  sprawę  z  Tnkałą 
(Mł.  fif)).  Iwan  Wasilewicz  |]ułliak  z  itoną  OIcną  I'>,dorówną  sprzedali  Krzyw- 
czyce  w   1550  roku  (Rew.  pnszrz.). 

Bułlialo,  ksia?.cta;  mają  pochodzić  od  Narymnnta,  księcia  pińskieg-o,  syna 
Gcdymina.  Kniaź  Wasil  Jnriewicz  Rnłlialca  był  namiestnikiem  jarosławskim 
w  1581  roku  (ML  57). 

Bułtiaryn  v.  Bołliaryn.  W  1543  r.  Stefan  Hołliaryn,  ziemianin  wołyń- 
ski, żonaty  z  Dznsanką,  procesował  sie  ze  szwagrem  swoim,  Aleksandrem 
Dznsą,  o  posag  (Skarb.  Danił.  i  ML  29).  Stefan  zabity  został  przez  wła- 
snych ludzi  w  IJomejkowicacli,  o  co  brat  jogo,  Ilrehory  Romanowicz  Hułha- 
ryn,  wnosi  skargę  w  154G  r.  (Skarb.  Danił.  i  ML  4G). 

Juclino  Rołharynowicz,  bojar  witebski  w  1511  r.  (ML  11). 

Bułyha,  książęta;  stanowią  gałąź  kniaziowskiej  rodziny  KurcQwiczów. 

Burba.  Maciej  .lanowicz  Burbejczyc,  bojar  królewski,  ma  sprawę  w  1528 
roku  z  Ilryńkowiczem  (ML  19).  Hanna  Maciejówna  Burbelewna,  narzeczona 
Lenarta  Urbanowicza,  i  siostra  jej,  Zofia,  procesują  się  w  1547  r.  ze  Stankie- 
wiczem (ML  48).  Stanisław  Rnrl»a  z  żoną,  knia?-ną  Maryną  Borowską,  wnie- 
śli skargę  na  fiintowta  w  1599  r.  o  zagrabienie  spadłego  na  nich  po  Podbe- 
rcskim  majątku  (Akta  T.  VIII). 

Burnak  Michajło  Szymkowicz,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  65). 

Burniewscy  książęta.  Kniaź  Ozierecki  oskarżył  kniazia  ITrehorego  Fe- 
dorowicza Burniewskiego  o  napad  na  dom  w  1548  roku.  Kniaź  Ilrehory  był 
v/  1550  r.  dworzaninem  królewskim  (ML  48,  65  i  C6), 

Bury  Roman  Michajłowicz,  dworzanin  królewski  w  latach  1540  — 
1556  (ML  27  i  61). 

Butkiewicz  v.  Butkowicz  Miklasz  Sutkowicz,  żonaty  w  1517  r.  z  Maru- 
sza, córką  Lenarta  (ML  9).  Mikołaj,  chorąży  upicki  w  1533  r.,  ma  sprawę 
w  roku  następnym  z  bratem  Marcinem  o  dwa  dwory.  Chorążym  jest  jeszcze 
w  1542  r.  (ML  26,  39  i  19).  Bartosz  Stankowicz  Butkowicz  ma  sprawę 
w  1547  r.  z  Kuklią.  Jest  dworzaninem  król.  w  1550  r.  (ML  48  i  65). 

Butrym  v.  Butrim  przyjął  w  1413  r.  na  zjeździe  w  Horodle  herb  Topór. 
Marszałkiem  ziem.  lit.  w  J414  roku  być  nie  mógł,  jak  to  pisze  Niesiecki 
w  Herbarzu  i  Bartoszewicz  w  Encyklopedyi,  gdyż  w  1412  roku  i  nastę- 
pnych był  nim  Rumbold. 

poczet  rodów.  8 


SłudlaS 


PRZEDRUK       DZIK    LA 


POLSKA  ENCYKLOPEDJA 
SZLACHECKA 


1985 


IIEHH   Toprtn 


WYDAWNICTWO  IN  ST  Y^T  U  Tl)    KULTURY    IM. ST  O  RY  CZNF.I 
WAnizAUA     .VCMXXXV  '" 


Inslituf  (ur 
ąngęw^andlę 
Sozialgeschichie 
Bonn 


Adam  BONIECKI: 

Poczet  rodów  w  Wielkim  księstwie  Litewskim  w  XV  i  XVI  wieku 
(Elne  Anzahl  Familien  im  GroBfijrstentum  Litauen  im  15.  und  16. 
Jahrhundcrt) 

Dieses  Werk  behandelt  die  Genealogie  des  litauischen  Adeis  bis  ins  16. 
Jahrhundert.  FUr  die  groReren  Familien  sind  fast  volIstiindige  Stamm- 
baume  angegeben.  Die  Ouellen  sind  meist  Archivalien  (lit-iuische  Matri- 
kel,  Grodaktcn)  etc.  Ein  Fehier  ist  die  Vcrnaclilassigung  der  zuver- 
lassigen  Vorarbeiten.  Boniecki  iaBt  sclbst  gan?.  sicherc  Angaben  unbe- 
rLicksichtigt,  sofern  sie  nicht  durch  die  ihm  vorIiegendc  Archivalien 
Bestatigung  finden.  Vgl.  z.  B.  seinen  Stammbaum  der  Sapieha.  Die  Daten 
fehlen  gleichfalls  beinahe  volIig,  z.  B.  bei  den  Radziwills,  wo  sie  schr 
leicht  zu  ermitteln  waren.  Es  ist  vergleichbar  daher  mit  sehr  viclen 
fruheren  polnischcn  Arbeiten  auf  dem  Gebiet  der  Genealogie  und  Heral- 
dik.  Was  gedruckt  dasteht,  ist  zuverlaRig,  sorgfaltig  erforscht;  dagegen 
fehit  manches,  was  unschwer  zu  erreichcn  ware,  aber  meist  eines 
unberechtigten  Hyperkritizismus  wegen,  unbeachtct  blieb. 
FiJr  die  furstlichcn  Familien  ist  Bonieckis  Werk  z.  T.  Uberholt  durch 
Wolffs  "Kniaziowie".  Am  Ende  des  "Poczet  rodów"  findet  sich  ein 
Beamtenkatalog  von  Litauen,  der  gegenuber  Niesiecki,  wyd.  Bobrowicza, 
sehr  vcrvollkommnet  ist. 

vg|.  Rezension  von  Otto  Forst  (de  B.):  Kritische  Bibliographie  der  , 
polnischen  Literatur  ijber  Genealogie,  in:  Mitteilungen  des  Instituts  Kir  j 
osterrcichische  Geschichtsforschung,  Bd.  32,  Innsbruck  1911. 

Ab  sofort  in  der  Edition  "StudlaS  R  (P)"  ais  korrigierter  Reprint  in  eincr 

nummerierten  Auflage  von  300  Exemplaren  wieder  erhaltlich. 

i 
Gleichzeitig  lieferbar; I 

Boniecki,  Adam:  Herbarz  polski  (Polnisches  Wappcnbuch),  Warszawa  1899  . 
ff,  Reprint  Warszawa  I986{  und  hierzu  { 

in  der  "StudlaS  R  (P)  Reihe  kompletter  Namensindey  (lieferbar 
ab  Fruhjahr  1986).  j 

Słownik  geograficzny  królestwa  polskiego  (Geographisches  Worterbuch 
des  Konigreichs  Polen),  Warszawa,  Reprint  Warszawa  19S6f,  und  hierzu 

in  der  "StudlaS  R  (P)  Reihe  kompletter  Namensindex  (lieferbar  ab  1 
Ende  1986,  Vorbestellung  wird  erwunscht). 

AusfiJhrung  der  StudlaS  R  (P)  Reihe:  Halbledereinband  in  Handarbeit, 
marmoricrter  Buchschnitt,  nummerłerte  Auflage,  Bibliotheken  10% 
Bibliotheksrabatt,  Auslandsbestellungen  abzuglich  7%  Rabatt,  Bezug 
Boniecki:  Herbarz  +  Namensindex  oder  Słownik  +  iMamen5index 
abzuglich   w  e  i  t  e  r  e    10%  RABATT  ! 


18 

Stanisław  Butrym  z  Giezdzisk  i  bracia  jeg^o,  Marcin  i  Piotr,  synowie  Ja- 
kóha  nylowioza,  sprzedali  wieś  Dziokszanów  księciu  Ilnlszanskiemu  w  140;?  r. 
(ML  2).  Jadwiga  , wdowa  po  Marcinie  Jakóbowiczu  Butrimie,  odstąpiła  w  1514  r. 
Sapic;^-e  czternaście  wsi,  które  mą?,  jój  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  (MI^  7). 

Butrym,  l»ojar  smoleński  w  1105  r.  (ML  6). 

Bułrymowicze  Bohusz  i  Prońko,  bojarowie  wileńscy  w  1540  r.  (Mł^  31). 

Butwiłowicze  l^adziwił  i  Wojtek,  bojarowie;  syn  pierwszego  Mojzon, 
drugiego  Tomasz  w  1520  r.  (ML  19). 

Biiyno  V.  Bujno  z  Bujny.  Bartłomiej  Bujno,  dziedzic  na  Bujnej,  proce- 
suje się  w  1542  r.  ze  Smorczewskim  (MIł  42).  Jan,  syn  Stanisława  Dzierż- 
ka,  dziedzic  na  Bujnej  i  Dzier?,karb  w  1551  r.  (ML  220  B)  Piotr,  syn 
niegdy  Stefana  Sokola,  dziedzic  na  Bujnej,  ma  sprawę  w  1554  r.  z  Janem, 
synem  niegdy  Stanisława  z  Bujnej  (ML  220  B).  Paweł,  syn  niegdy  Jaku- 
ba, Jan,  syn  niegdy  StanisłaAva,  Marcin  i  Anna,  dzieci  niegdy  Michała,  dzie- 
dzice na  Bujnej  w  1547  roku  (ML  47).  Mikołaj  Bujno,  chorą?,y  podlaski 
w  1569  r.;  Jan  Bujno,  sędzia  grodzki  drohicki  w  1572  r.;  Łukasz  Bujno, 
deputat  województwa  nowogrodzkiego  na  trybunał  litewski  w  1588  roku 
(Arch.  Dui)r.  IV). 

Buywidowicz  Matiej  Ilryhoricwicz,  bojar  powiatu  wileńskiego  w  1550 
roku  (ML  60). 

Bychowicc.  Król  Zygmunt  nadał  w  1510  r.  bojarom  smoleńskim,  Wa- 
silowi  i  Waśkowi  Mitkowiczom,  braciom  Bychowcom,  dwanaście  nieosiadłych 
wsi  w  powiecie  dorsuniskim,  do  których  dodał  Waśkowi  w  1514  r.  jeszcze 
osiem  wsi  (.ML  8).  Andrej  Milkowicz  Bychowiec,  dworzanin  król.,  otrzy- 
mał od  króla  Zygmunta  w  1530  roku  lóf.wc  ziemie  w  powiecie  trockim 
(ML  41).  Tyszko  Bychowiec  był  dworzaninem  królewskim  w  latach  1521 — 
1530  (ML  12  i  10). 

Byczko  Bohusz  Jakóliowicz,  bojar  powiatu  wasiliskicgo  w  1531  r.  (ML 31). 

Bykowscy  Hrydia,  Fedor  i  Tisza  mają  dostarczać  na  potrzeby  wojenne 
w  początkach  XVI  st.  9  koni,  a  Ofnnas  2  konie.  Janusz  z  bratem  Łabanem 
winni  sami  pełnić  słu?J)C  wojenną  w  1528  r.  (ML  8  i  21).  Król  Zygmunt 
potwierdził  w  1510  r.  dworzaninowi  Ofanasowi  Michajłowiczowi  Bykow- 
skiemu zrobione  niegdyś  przez  Aleksandra  Jag.  dworzanom  Hrydi  i  Tyszy 
Bykowskim  nadanie  dwóch  nieosiadłych  wsi  i  ludzi  w  powiecie  trockim,  oraz 
połowy  wsi  Tclatycze  w  powiecie  brzeskim  (ML  8).  Hryń  Michajłowicz 
i  Tysza  Bykowscy  są  dworzanami  jeszcze  w  1523  r.  (ML  15).  Michaił  Hry- 
niewicz Bykowski,  dworzanin  królewski  w  1551  r.  (ML  65). 

Juri  Bykowski,  dworzanin,  był  posłany  z  listem  królewskim  do  cara 
perekopskiego  w  1562  r.  (ML  57),     Jan  Januszewicz  Bykowski,  goniec  kro- 


1_9 

lewski,  jeździł  do  Moskwy  w  1567  r.,  a  do  cara  perekopskiogo  w  1571  r. 
(MIj  57).  Iwaszko  Ryło  Bykowski,  dworzanin  król.  w  1510  r.  (BIL  8).  Tysza 
Iwanowicz  Bykowski,  l)ojar  połocki,  ma  sprawę  z  Glińskim  w  1533  r.  (Mli  23). 

Bysłrejski  Jacek  [{olidanowicz,   hobrowniczy  król.  w  J533  r    (Mli  23). 

Bzicki  Jan  Ii.  Diołek,  dworzanin  król   w  1517  r.  (Mli  46). 


C. 


Chaiecki.  W  akcie,  którym  Aleksander  Jag.  nadaje  w  149(5  r.  Czer- 
nichów księciu  Możajskicmn,  wyjęci  zostali  z  pod  obowiązku  pełnienia  z  dóbr 
swoich  słn?J)y  temu?,  księciu  Chalcccy,  bojarowie  czernichowscy  (Mli  5). 
Ilarasim  Andrejcwicz  Chaiecki,  dworzanin  król.  w  1511  r.  (ML  11). 

Michaił  Michajłowicz  Chaiecki  '),  starosta  owrucki  w  1532  r.,  pozo- 
stał na  tym  urzędzie  do  śmierci,  która  zaszła  prawdopodobnie  w  początkach 
1534  r.,  gdyż  w  maju  tegoż  roku  objął  ])o  nim  starostwo  owrnckie  Krzy- 
sztof Kmila.     Na  ekspedycye  wojenne  dosfarczał  IG  koni  (ML  24  i  21). 

Michaił  Chaiecki  miał  z  kniażny  Konstantynówny  Kroszyńskiej  synów 
dwóch:  Jesipa  i  Ostafa,  oraz  córkę  Fedię,  żonę  Korsaka.  W  1531  roku 
król  Zygmunt  zatwierdził  knichinią  Annę  Konstantynowa  Kroszyńską  w  po- 
siadaniu dworu  dubieńskiego,  nadanego  jej  mężowi,  a  w  zatwierdzeniu  tern 
powiedziano,  że  kniaź  Konstanty  same  tylko  córki  zostawił,  z  których  jedna 
jest  za  Chaleckim  (ML  24  i  41).  W  1533  r.  Fedia,  córka  Michaiła  Cha- 
leckiego,  wdowa  po  Korsaku,  ma  sprawę  z  pasierbem  swoim  Komanem 
(ML  23).  Król  Zygmunt  polecił  w  1537  r.  staro.ście  homelskiemu  wydać 
dworzanom  Jesipowi  i  Ostafowi,  synom  niegdy  Michała  Chaleckiego,  dzier- 
żawcy owruckiego,  dobra  ich  ojczyste  Chalczę,  zabrane  poprzednio  przez 
w.  ks.  moskiewskiego.  Iwana  Wasilewicza,  a  obecnie  zwrócone  i  przyłą- 
czone do  starostwa  homelskiego  (ML  30). 

Jesip  Michajłowicz  Chaiecki  żonaty  był  w  1538  r.  z  Dobrochną,  cór- 
ką kniazia  Małfieja  Mikilynicza,  wdową  po  kniaziu  Fedorze  Jurskim.     Król 


')    Mylnie  zatem   podano  w  rodowodzie  Chaleckich,  zamieszczonym  w  Mo- 
nografiach hr.  Kossakowskiego,  że  Michał,  starosta  owrucki,  był  synem  Dymitra. 


20 

Zygmunt  potwierdził  jej  w  tym  samym  roku  zapis  pierwszego  jej  mę?.a  (ML 
30).     Jesip  byt  starostą  owruckim  w  latach   1551 — 1553. 
Chalźyński  Andrej,  bojar  wileński  w  1549  r.  (ML  65). 
Charliński  Jan,  ło?,niczy  król.  w  1546  r.  (ML  47). 
Charyton,  władyka  chełmski  av   1416  r.  (Skarb.  Danii.). 
Charytonowicz  Iwan  Senkowicz,  dworzanin  królewski  w  latach  1541 — 
1546  (ML  31  i  48). 

Chibowski  Paweł,  ziemianin  mielnicki,  posiadacz  wójtowstwa  w  Sel- 
pelicach  i  Klepaczowie  w   1540  r.  (ML  39). 

Chłupinicz  v.  Chłupicz.  Aleksander  Jng.  wydał  w  1499  roku  wyrok 
w  sprawie  bojarów  smoleńskich,  Piotra  i  Iwaszka  Steckowiczów  Chtupini- 
czów,  jaką  toczyli  z  kniaziem  Borowskim  (ML  6).  Petr  Steckiewicz  Chłu- 
picz, dworzanin  królewski  w  1512  roku  (ML  11).  Patrz  Steckowicze,  bo- 
jarowie smoleńscy. 

Chmara  Wroceński,  ziemianin  bielski,  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1537 
roku  trzy  włóki  gruntu  w  powiecie  bielskim  (ML  41). 

Chodkiewicz  ').  Książę  Iwan  Dymitrowicz  Bielski  w  liście,  pisanym 
w  1567  r.  do  hetmana  Chodkiewicza  w  odpowiedzi  na  jego  namowy,  a'Aeby 
powrócił  do  kraju,  wyraźnie  wspomina,  że  Chodkiewicze  pochodzą  z  bojarów 
kijowskich.  Że  rodzina  ta  była  można  i  miała  wielkie  znaczenie,  o  tem  świad- 
czy nietylko  wyżej  wzmiankowany  list  księcia  Bielskiego,  lecz  także  połą- 
czenie jej  kilkakrotne  z  domem  jagiellońskim  i  wysokie  urzędy,  jakie  ona 
już  w  XV  wieku  zajmowała. 

Odrzucając  jako  zupełnie  niepewne  i  na  niczem  nie  oparte  pochodzenie 
Chodkiewiczów  od  Borejki,  gdyż  w  takim  razie  zwaćby  się  byli  powinni  Bo- 
rejkowiczami,  a  nie  Chodkiewiczami,  musimy  przyjąć  za  domu  tego  proto- 
plastę żyjącego  w  XV  wieku  Chodora  (zepsuta  forma  imienia  P>dor),  zdro- 
bniale Chodkiem  zwanego.  Trudniej  atoli  wykazać,  który  z  Chodków,  ży- 
jących w  tymże  czasie,  a  było  ich  kilku,  jest  ich  protoplastą.  Jeden  z  nich 
był  praojcem  Pociejów,  drugi  pozostawił  kilku  synów,  mianowicie:  Stanisła- 
wa, Dobka,  Bartosza  i  Jakóba  Chodkiewiczów,  właścicieli  dóbr  Nakowów,  któ- 
re w  14G9  r.  sprzedali  Oasztoldowi  (ML  2).  Inny  nakoniec  Chodko  dał  po- 
czątek domowi  Wołłowiczów. 

Protoplastą  Chodkiewiczów  musiał  być  Chodko  Juriewicz,  który  podpi- 
sał się  jako  świadek  w  1436  roku  na  oprawie  posagowej,  zeznanej  przez 
Ościka  (Skarb.  Danił.).     Twierdzenie  to  wspiera  Pominnik  supraślskiego  mo- 


')    ()bszerna  monografia  tego  domu  ski"ealoną  została  przez  hr.  Stanisława 
Kossakowskiego 


21 

naslcru,  ji^dzic  ród  Cliodka  .luriowicza  nazwano  fnndatoicni  monastciii  (Ar«;Ii. 
Zbór.  Dok.  IX  f.  45(5). 

Chotlko  miał  syna  Iwana,  który  Ifcdąc  w  1476  r.  namiestnikiem  wi- 
tebskim, zaświadcza,  że  w  lasacli  i  pus/zzach,  naleZącycii  do  jeco  bratanka, 
Iwaszka  Daszkowicza,  nie  wolno  mu  polować,  i  żo,  jeżeli  w  nirh  kiedy  polo- 
wał, to  tylko  za  zezwoleniem  właściciela.  Taką^,  deklaracyę  wydal  IwavSzko- 
wi  i  bratu  jego,  Olecbnie,  Daszkowiczom  także  kniaź  Iwan  Jnriewicz  Zasław- 
ski,  który  był  również  namiestnikiem  witebskim  w  1485  r.    ')  (.^IIj  23). 

Czy  ów  Daszko,  którego  synów  nazwał  Chodkiewicz  bratankami,  był 
rzeczywiście  bratem  Iwana,  trudno  rozstrzygać.  Prawdopodobniejszą  jest 
rzeczą,  że  był  tylko  bratem  przyrodnim,  urodzonym  z  tej  samej  matki.  Iwan 
Chodkiewicz  wystarał  się  widocznie  za  swojego  namiestnictwa  w  Witebsku 
swoim  bratankom  tamże  o  urzędy,  gdyż  w  1480  r.  widzimy  Iwaszka  kluczni- 
kiem, a  Olechnę  łowczym  witebskim  (ML  4). 

Iwan  Chodkiewicz,  w  1470  r.  marszałek  królewski,  w  1476  r.  także  na- 
miestnik witebski,  podpisał  w  1477  r.  już  tylko  jako  marszałek  list  sądowy 
Radziwiłła  Ościkowicza,  kasztelana  wileńskiego  (ML  29).  Był  on  też  namie- 
stnikiem łuckim,  o  czem  poucza  nas  przywilej  Aleksandra  Jag.,  wydany  mie- 
szczanom łuckim  w  1498  r.  (ML  6).  W  1483  r.,  będąc  Avojewodą  kijowskim, 
zabrany  został  wraz  z  całą  rodziną  po  zdobyciu  Kijowa  przez  Mengli-Gereja 
do  niewoli  tatarskiej  "■')  (Skarb.  Danił.).  W  akcie,  którym  król  Zygmunt  na- 
daje w  1511  r.  Aleksandrowi  Chodkiewiczowi,  synowi  Iwana,  ludzi  osiadłych 
przy  jego  puszczy  zabłudowskiej,  znajdujemy  dokładną  relacye  o  tej  niewoli, 
podaną  przez  Aleksandra.  Czytamy  tam,  że,  gdy  ojciec  Aleksandra,  Iwan,  był 
wojewodą  kijowskim,  Winajgerej  (!),  car  perekopski,  zdobył  zamek  i  całą 
rodzinę  wojewody  wziął  w  niewole.  \Y  niewoli  zmarł  ojciec,  a  matka  z  dzie- 
ćmi wykupiła  sie  z  niej  po  wielu  latach  (ML  7). 

Żoną  Iwana  Chodkiewicza,  wojewody  kijowskiego,  była  kniażna  Bielska, 
siostra  kniaziów  Fedora  i  Semena  Iwanowiczów  Wołodimirowiczów.  W  I49tS 
roku  Aleksander  Jag.  odsądził  Aleksandra  Iwanowicza  Chodkiewicza  od  dóbr, 
pozostałych  po  zbiegłym  do  Moskwy  kniaziu  Fedorze,  do  których  tamten  ro- 
ścił pretensyc,  jako  siostrzeniec  zbiega,  a  przysądził  je  bratu  Fedora,  Seme- 
nowi (ML  5). 


')  Ponieważ  data  w  obu  aktach  oznaczona  jedynie  indykcyą,  przeto  musiałem 
przyjąć  rok  1476  dla  Chodkiewicza,  odpowiadający  indykcyi  9,  i  rok  1485  dla  Za- 
sławskiego.  odpowiadający  indykcyi  3. 

"")    Karamzin  odnosi  zdobycie  Kijowa  do  1482  r.  (T.  VI  f.  156). 


22 

Oprócz  wyżej  wzmiankowanego  syna  miał  Iwan  Chodkiewicz  córkę 
Alirefinę,  żono  kniazia  Rolidnna  Iwanowicza  Zasławskiego,  który  zapisał  jej 
dworzec  Pryhiki  w  1,000  kóp  gr.  lit.  O  dworzec  ten  procesują  sie  w  1542 
roku  ich  zięciowie  (ML  32). 

Aleksander  Iwanowicz  Chodkiewicz,  w  1501  roku  namiestnik  pnński, 
w  1506  r.  marszałek  król.,  otrzymał  w  tyniZe  roku  od  Aleksandra  Jag:,  różne 
dobra  w  powiecie  żołudzkim  (ML  6).  W  1518  r.  jest  dzierżawcą  ostryń- 
skim,  w  1522  r.  wilkiejskim,  w  1529  r.  starostą  brzeskim  i  w  1530  r.  kny- 
szyńskim. W  1544  lub  1545  r.  zosta?  wojewodą  nowogrodzkim.  Marszał- 
kowstwo  i  starostwa,  z  wyjątkiem  puńskiego,  zatrzymał  do  śmierci,  która  na- 
stąpiła w  1549  r.  Razjedcn  w  1503  r.  podpisał  jako  marszałek  dworny  na- 
danie Lisowa  Iwanowi  Sapieżc  przez  króla  Zygmunta  (ML  8).  Albo  to  jest 
prosta  pomyłka  pisarza,  która  się  często  zdarzała,  albo  też  Aleksander  Chod- 
kiewicz rzeczywiście  pozostawał  na  tym  urzędzie,  z  którego  ustąpił  w  1509  r., 
gdy  Ostik  z  niewoli  powrócił. 

Aleksander  był  fundatorem  monastern  supraślskiego  w  puszczy  zabłu- 
dowskiej w  1500  r.   '). 

Aleksander  Iwanowicz  Chodkiewicz  miał  za  żonę  kniażnę  Wasilisę  Iwa- 
nówne  Jarosławiczówne;  zapisał  jej  w  1513  r.  cztery  tysiące  kóp  szerokich  na 
Brzostowicy,  Supraślu  i  Rosi  (Arch.  Zbór.  Dok.  IV). 

Pozostawił  z  niej  czterech  synów:  Iwana,  Hieronima,  Ilrehorego  i  Jurie- 
go,  oraz  córkę  Zofie,  żonę  I-o  v.  Stanisława  Mikołajewicza  Kieżgajły,  2-o  v. 
Jarosza  Koryckiego,  koniuszego.  W  1554  r.  oboje  małżonkowie  Kieżgajłowie 
rezygnują  z  włości  Rorodzickiej  na  rzecz  biskupa  łuckiego  (Skarb.  Danił.). 
Jewłaszcwski  w  swoich  pamiętnikach  przechował  nam  datę  jej  śmierci,  jako 
koniuszyny  Koryckiej.     Umarła  15  października  1593  r. 

Iwan  Aleksandrowicz  Chodkiewicz  musiał  umrzeć  w  młodym  wieku, 
gdyż  tylko  jedne  wzmiankę  o  nim  znajdujemy,  mianowicie,  że  Militinicze  za- 
pisali w  1518  roku  Owdowo  Aleksandrowi  Chodkiewiczowi  i  synowi  jego, 
Iwanowi  (ML  13). 

Hieronim  Aleksandrowicz  Chodkiewicz,  w  1538  r.  dzierżawca  oszmiań- 
ski,  w  1542  r.  podczaszy  lit.,  w  1545  r.  kasztelan  trocki,  starosta  żmudzki 
i  dzierżawca  płotelski  i  telszewski.  W  1550  roku  był  dzierżawcą  wilkiej- 
skim. Umarł  kasztelanem  wileńskim  w  1561  roku,  na  który  to  urząd  postą- 
pił byt  w  1559  roku. 


')    Kronika  tego  mouasteru  tak  o  nira,  jakoteż  o  jego  potomstwie  zawiera 
wiele  ciekawych  szczegółów  (Arch.  Zbór.  Dok.  IX). 


23 

Z  żony  Hanny  Janówny  Szemełówny  pozostawił  syna  Jana  Hieronima 
i  kilka  córek,  z  których  Krystyno  była  żoną  Stanisława  Paca.  W  15G4  roku 
taż  Hanna  Chodkiewiczowa  odilaje  pewne  dobra  synowi  swemu  pod  warun- 
kiem, że  on  wypłaci  siostrom  posac  (Mon.  Paców  f.  31). 

,Ian  Hieronim,  syn  Hieronima  (jbodkiewicza,  kasztelana  wileńskicg-n, 
w  1559  r.  stolnik  lit.,  w  1564  r.  starosta  żmndzki,  został  marszałkiem  w.  lit. 
w  1566  r.,  a  kasztelanem  wileńskim  w  1574  r.  Umarł  w  1579  r.  Marszał- 
kiem i  starostą  żmudzkim  pozostał  do  śmierci.  Hetmanem  inflanckim  został 
w  1559  r.,  a  administratorem  Inflant  28  sierpnia  1500  r.  Na  administrator- 
sŁwie  Inflant  zatwierdzony  został  w  1578  r.  (Kat.  Wolf  i  MK  118  f.  395). 
Sl.arostwa  telszewskie  i  płotelskie  miał  już  w  1566  r.,  a  kowieńskie  w  1569  r. 
W  1578  r.  trzymał  z  ty  cli  starostw  telszewskie  i  kowieńskie.  Za  Świslocz 
otrzymał  w  1572  r.  Lachowice  (Pam.  Jewł.). 

.Hrehory  Aleksandrowicz  Chodkiewicz,  w  1544  r.  podkomorzy  lit.  i  sta- 
rosta tykociński,  w  1546  roku  starosta  kowieński  i  dzierżawca  wilkiejski, 
w  1551  r.  dzierżawca  kormiałowski  i  rumszyski,  w  1554  r.  wojewoda  witeb- 
ski, w  1555  r.  kijowski,  w  1559  r.  kasztelan  trocki,  w  150 1  hetman  polny 
lit,  w  1504  kasztelan  wileński,  w  1566  r.  hetman  wielki  lit.  ').  W  1563  r. 
był  sprawcą  starostwa  źmudzkiego,  starostą  grodzieńskim  i  dzierżawcą  kor- 
miałowskim.     Umarł  w  1572  roku. 

Ożeniony  był  z  księżniczką  Katarzyną  Iwanówną  Wiśniowiecką.  Docho- 
wało się  „przypomnienie"  pana  Hrehorego  Cliodkiewicza  z  1538  r.  w  sprawie 
z  Ostrowskim  o  dobra,  spadłe  na  niego  po  Olizarowej.  W  przypomnieniu  tern 
powiada,  że  jest  żonaty  z  księżniczką  Wiśniowiecką,  córką  Iwana  i  Olizarów- 
ny,  wnuczką  Semena  Olizara  i  kniażny  Ostrowskiej,  siostry  Konstantego 
(ML  29).  W  1540  r.  tenże  Hrehory  Chodkiewicz,  starościc  brzeski,  zeznał 
przed  królem  Zygmuntem,  że  dwór  w  Lebiedzie  zgorzał,  a  z  nim  dokumenty 
i  przywileje,  odnoszące  się  do  majątku  jego  żony,  kniażny  Katarzyny  Iwa- 
nówny  Wiśniowieckiej,  starościanki  czeczerskiej  i  propojskiej  (ML  41). 


')  W  aktach  trybunału  litewskiego  znajduje  się  zapis  Hrehorego  Chodkiewi- 
cza na  zabłudowską  cerkiew  z  d.  7  czerwca  1563  roku.  W  zapisie  tym  powie- 
dziano: Hrehory  Aleksandrowicz  Chodkiewicz,  pan  wileński,  hetman  najwyższy 
w.  ks.  lit.,  starosta  grodzieński  etc.  Akt  ten  w  błąd  nas  wprowadził  co  do  daty 
zamianowania  Chodkiewicza  kasztelanem  wileńskim  i  hetmanem  w.  lit.  przy  pi- 
saniu sprawozdania  o  dziele  p.  Józefa  Vollfa  dla  „Biblioteki  Warszawskiej". 
Po  sprawdzeniu  jednak  okazało  się,  że  Chodkiewicz  nie  mógł  być  w  15(33  roku 
kasztelanem  wileńskim  i  hetmanem  wielkim.  Widocznem  jest  przeto,  że  data  tego 
aktu  mylnie  została  przez  wydawców  podaną  (Akta  T.  XI). 


24 

Hrehory  Chodkiewicz  pozostawił  z  księżniczki  Wiśniowieckiej  synów:  Andrze- 
ja i  Aleksandra,  oraz  córki:  Aleksandrę,  żonę  kniazia  Romana  Fedorowicza 
Sanguszki,  i  Zofię,  żonę  Filona  Kmity.  W  1593  r.  zapadł:  dekret  w  trybunale 
lubelskim,  dotyczący  dóbr  Morawicy  i  Kniehinina,  które  to  dobra  pozostawały 
niegdyś  w  posiadaniu  Romana  i  Aleksandry  Ilrehorówny  Chodkiewiczówny, 
ksiąjiąt  Sanguszków  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Wol.).  Zofia  Hrehorówna  Chodkiewi- 
czówna,  żona  Filona  Kmity,  zeznała  w  1563  roku,  że  zrzeka  się  w  imie- 
niu swojem  i  potomstwa  swego  tej  części  dóbr  macierzystych,  które  jej 
matka,  Katarzyna  z  Wiśniowieckich,  mężowi  swemu,  a  jej  ojcu  zapisała 
(Malin,  i  Przeźdz.  II,  f.  315). 

Andrzej  Ilrehorowicz  Chodkiewicz,  podstoli  lit.,  umarł  w  1575  r.  (Pam. 
Jewł.).  Aleksander  Ilrehorowicz  Chodkiewicz,  w  1576  r.  starosta  grodzień- 
ski i  mohilewski,  w  1577  dzierżawca  aiński,  umarł  w  1578  r.  (Pam.  Jewł.). 
Z  żony  Aleksandry  Wasifewny  Tyszklewiczówny,  wojewodzianki  smoleńskiej, 
nie  pozostawił  potomstwa  (Arch.  Zbór.  Dok.  IX,  Test.  T}'szk.). 

Juri,  najmłodszy  syn  Aleksandra  Chodkiewicza,  w  1554  roku  stolnik  lit. 
i  dzierżawca  oszmiański,  w  1556  r.  krajczy  lit.  i  starosta  bielski,  sprawował 
poselstwa  do  Moskwy  w  1563  i  1566  roku  (ML  57),  W  tym  ostatnim 
roku  został  kasztelanem  trockim,  a  1568  roku  był  także  starostą  puńskim. 
Umarł  w   1569  roku. 

Z  pierwszej,  nieznanej  nam  żony  pozostawił  syna  Konstantego  i  córkę 
Zofie.  Konstanty,  żonaty  z  kniażną  Barbarą  Iwanówną  Sołomerecką,  zmarł 
w  1571  r.  Pozostała  po  nim  wdowa  wydała  w  tym  samym  roku  llrehorowi 
i  Janowi  Chodkiewiczom,  opiekunom  nieletniego  rodzeństwa  jej  męża,  kilka 
zobowiązań  w  sprawach,  dotyczących  pozostałego  majątku  tak  po  mężu,  jako 
też  i  po  ojcu  mężowskim  (Arch.  Zbór.  Dok.  IV).  Zofia  Chodkiewiczówna,  cór- 
ka Juriego,  kasztelana  trockiego.  I-o  v.  żona  ks.  Michała  Czartoryskiego,  2-o 
V.  Rafała  Sieniawskiego,  pozwaną  została  w  1591  r.  przed  trybunał  lubelski 
przez  małżonków  Miączyńskich  o  wyrzucenie  ich  z  klucza  Czartoryskiego, 
gdzie  za  urzędowym  kontraktem  Łapkowicz,  pierwszy  mąż  Miączyńskiej, 
trzymał  prawem  dzierżawnem  cła  i  myta  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Drugą  żoną  Juriego  Chodkiewicza,  kasztelana  trockiego,  była  księżnicz- 
ka Zofia  Juriewna  Słucka,  zmarła  w  1571  r.  Z  niej  byli  synowie:  Jerzy 
i  Hieronim.  Przekonywa  nas  o  tem  sporządzony  w  1569  r.  inwentarz  dóbr, 
pozostałych  po  kasztelanie  trockim,  jako  też  inwentarz  dóbr  Roskich  z  1571  r. 

(Arch.  Zbór.  Dok.  T.  IV  i  I).  (Rodowód   Chudkiewiczów  — patrz   obok). 

Chodor  wziął  w  1481  roku  namiestnictwo  wieliskie,  za  co  dał  Kazimie- 
rzowi Jag.  3  kopy  gr.  lit.  (J\IL  4). 

Chodyńskt  Piotr  Wojciechowicz.  bojar  król.  w  1549  r.  (ML  65). 


N 

O 


,«  a   eJ   P  o 

O  »->  -yj  i5  (-1 
M  C/3  O)  ^-D  o 


^  d  co  "^^   o  ea 
•u  "a?  "^  ^  •  N  ^ 

-^    o   .v5  _ 

f3       -^ 


t4   c3 


.-<  S     'ta 
4^         jj  ■^4 


4> 


rt- 


N.2 


•^       TJ        •'- 

■«r  -o  o  o  =^  5 

,   .  .•       «a 
>'^  U     -^ 

+- "^  c3  3  « 
<" '"'  a  2  rt 

o  g-^      ^ 

^  r5  -N        o 

00 

WJ2-2 


1=1 

«  2  « 

•ii-i 

<   -cc 

a 
fe  2  ^  ^-So 

■o  &a  ?o  g  g 

«  2  «  a:;ia 


l.    OT  -fcJ 

c  o 


•ĆJ44 

ń 

O) 

OJ 

4J 

^^ 

'b 

'^ 

N 

^ 

<J> 

0 

OT 

OT 

t^~m 

u 

(3 

a 

^ 
^ 

in 

+J 

B 

c 

N 

ta 

OT 

3> 

a 

J4 

OT 

25 

Cliodyrewicze  kniaziowie,  jednejj^n  rodu  z  Tymirczycami.  Kniaź  Knszo- 
man  Ohodyrewicz,  w  1525  r.  pisarz  lalarski,  został  w  1533  r.  trorkiin  chorą- 
żym tatarskim.  Urząd  ten  sprawował  poprzednio  kniaź  Abraliim  Tymirozyc, 
marszałek  i  pisarz  tatarski,  następnie  syn  je<ro,  który  go  w  1533  r.  odstąpił 
stryjowi  swemu  Kuszomanowi  (ML  2t}. 

Chołoniewscy  V.  Chołyniewscy.  Kazimierz  Jac.  nadał  w  1452  r.  IMo- 
trowi  Myszezycowi  dobra  Cliołuniew,  Clłołuniewice,  Saliszczowo  i  Horodyszcze 
w  powiecie  pcremilskim  (Mf^  36).  Za  panowania  tegoż  monarcliy  sprzedał 
Dymitri  Chołyniewski  Mikulice  Fedkowł,  cześnikowi  lit.  (ML  5).  Dymitri  f-y\ 
jeszcze  w  1507  r.  (ML  36). 

Aleksander  Jag.  przysądził  w  1495  roku  żonie  ziemianina  wołyńskiego, 
Bohdana  Chołoniewskiego,  część  dóbr  Warkowic  po  bracie  jej,  Olechnie  (ML  6), 
a  w  1503  roku  potwierdził  Bohdanowi  Myszczycowi  Chołoniewskiemu  kupno 
Warkowic  (ML  36).  Fedor  Bohdanowicz  Myszka  Chołoniewski,  świadek  na 
sprzedaży  Kozłowa  przez  Świszczowskiego  w  1507  r.  (ML  3G).  Był  on  dwo- 
rzaninem król.  w  latach  1520  — 1540  (ML  14  i  31),  a  w  1546  foku  dzier- 
żawcą satyjewskim  (ML  61).  Pisał  sie  raz  Myszką  Chołoniewskim,  drugi 
raz  wprost  Myszką.  Od  niego  też  poszli  Myszkowie,  jednego  domu  z  Clio- 
łoniewskimi  (ML  27,  28  i  36); 

Chomicz  Fedko,  krajczy  w.  ks.  Świdrygiełły  w  1446  r.  (ML  36). 
Chorepa  Wasil,  bojar  i  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  65). 
Chorwat  Jakób  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1503  roku  wieś  Czasy 
na  Podlasiu  (Skarb.  Danił.). 

Chotenowicz.  Oksinia  Senkowiczowa  Chotenowiczowa,  ziemianka  łucka, 
i  syn  jej,  Prokop,  procesują  sie  z  Beata  Ostrogską  w  1546  r.  (ML  61). 

z  Chożowa.  W.  ks.  lit,  Zygmunt  nadał  Sudlmontowi  w  1434  roku 
dobra  Chożowo,  Telatowo,  Połoczany  i  Łuczany  pod  obowiązkiem  służby 
ziemskiej  (ML  2). 

Aleksy  Kmita  Sudimontowicz  z  Chożowa,  podskarbi  lit.,  i  żona  jego, 
Fedora,  zeznali  w  1431  r.  (?)  zapis  na  cerkiew  w  Siemiatyczach  w  powiecie 
drohickim.  Zapis  powyższy,  zamieszczony  w  tomie  ll-im  wydawnictw  Ar- 
cheograficznej  Komisyi  Wileńskiej,  przedstawia  pewne  niedokładności.  Prze- 
dewszystkiem  data  jego  jest  niewłaściwa,  bo  jakże  mógł  Aleksy  pisać  się 
w  1431  roku  z  Chożowa,  skoro  dobra  te  ojciec  jego  dopiero  w  1434  roku 
otrzymał.  Dalej  wątpliwem  jest,  czy  Aleksy  był  podskarbim  lit.,  ponieważ 
zaś  o  nim  żaden  inny  akt  się  nie  dochował,  a  na  tym  zapisie  niema  świadków 
wymienionych,  niepodobna  więc  ani  dokładnie  oznaczyć  daty  tego  aktu,  ani 
rozstrzygnąć,  czy  Aleksy  sprawował  ten  lub  inny  urząd. 

Olechno,  drugi  syn  Sudimonta,  wojewoda  wileński  i  kanclerz  lit.  w  la- 

Poczet  rodów.  i 


26 

tacli  1477 — 1490.  Będąc  lożniczym  królewskim,  otrzymał  od  Kazimierza  Jag. 
w  1449  r.  (?)  dwór  Wotpe  pod  warunkiem,  że,  jeż.eli  zejdzie  bezpotomnie, 
dobra  te  powrócą  do  dyspozycji  królewskiej  (ML  2).  W  1481  r.  otrzymał 
od  tegoż  króla  sianożęcie  nad  rzeką  Wilią  (ML  2).  Olcclino  był  też  namie- 
stnikiem polockim,  lecz  daty  jego  urzędowania  dojść  trudno.  W  aktach, 
odnoszących  się  do  historyi  połud.-zach.  Rosyi,  znajduje  się  wyrok  komisa- 
rzy królewskich,  wydany  w  sprawie,  jaką  miał  Olechno  Sudiraontowicz,  na- 
miestnik połocki,  z  Zenowiewiczem.  Datę  tego  wyroku,  oznaczoną  indykcyą 
pierwszą,  wydawcy  odnieśli  do  roku  1483.  Gdy  jednak  Olechno  był  w  tym- 
że roku  już  wojewodą  wileńskim  i  kanclerzem,  należałoby  zatem  rok  1468 
przyjąć  za  właściwą  datę  tego  aktu,  tem  więcej,  że  katalog  J.  WolfTa  wy- 
mienia Olechnę  już  jako  namiestnika  połockiego  pod  r.  1466,  w  którym  był 
także  podczaszym  litewskim. 

Olechno  Sudimontowicz  pozostawił  dwie  córki:  Zofie  i  Aleksandrę  (Olech- 
nę). Córce  swej  Zofii,  żonie  księcia  Aleksandra  Ilolszauskiego,  zapisał  Olech- 
no w  1490  r.,  Ohożowo  i  Zajezierze  (ML  2).  Musiał  zapisać  jej  i  Wołpę, 
gdyż  dobra  te  pozostają  następnie  w  posiadaniu  książąt  Holszauskich.  Ale- 
ksandra z  Chożowa,  w  1498  r.  wdowa  po  Mikołaju  Tęczyńskim,  wojewodzie 
ruskim,  posiada  w  1511  r.  starostwo  lubomelskie  (MK  17  f.  180  i  MK  26  f.  48). 


Rodowód  Sudimontowiczów  z  Chożowa. 


Sudimont 

z  Chożowa 

1434  r. 


Aleksy,  Olechno, 

ż.  Fedora  wojewoda  wi- 

leński i  kanclerz 
1477  —  1490 


Zofia,  Olechna, 

m.  Aleksander  m.  Mikołaj 

kżę  Holszański  Tęczyński 


Chrenlcki  v.  Chrennicki  Niemira  Bohdanowicz,  ziemianin  wołyński,  na- 
był dobra  Krupiec  na  Wołyniu.  Aleksander  Jag.  potwierdził  mu  akt  tego 
kupna  w  1503  r.  (ML  5).  Tenże  Niemira  i  jego  syn,  Wojna,  maja  w  1511  r. 
sprawę  z  Zabokrzyckim  o  dobra  Jarosławiec  (ML  10).  Michaił  Swiatkowicz 
Chrennicki,  ziemianin  wołyński,  ma  sprawę  ze  Świniuskim  w  1 546  r.  (ML  61). 


27 

Chreptowicz  v.  Chrebtowicz.  Żyjący  w  pobwic  XV  w.  Rolidan  Chrep- 
towicz  miał  dwie  żony,  r  którycli  jedna  Fedka,  córka  kniazia  Jmiego  Cze- 
tweityńskiego.  Z  niej  byl  syn  Iwan,  któreco  córce  Nastazyi,  żonie  Wasi- 
la  Czaplicy,  przysądził  król  Zyj^miint  w  1528  r.  jedne  trzecią  część  Cze- 
twertni  i  Liitolioszczy,  jako  należącą  się  jej  po  babce  (ML  I  fi).  Z  drugiej, 
nieznanej  nam  żony  miał  sześciu  synów:  Mitka,  Iwana  Litawora,  Dymitra, 
Wasila,  Marcina  i  Fedka,  oraz  córky  N.,  żonę  Michajła  Zcnowicwicza. 

O  Mitku  Chrcptowiczu  wiemy  tylko  tyle,  że  w  1485  r.  otrzymał  od 
Kazimierza  Jag.  dwa  wory  soli  (ML  4).  Olga,  pozostała  po  nim  wdowa, 
sprzedała  w  1523  r.  pewną  wieś  Rodkiewiczowi  (ML  15).  Michno  v.  Hi- 
szko,  syn  Blitka  Chreptowicza,  w  1517  roku  dworzanin  król.,  ma  sprawę  ze 
stryjenką  swoją,  Litaworową  (ML  10).  Obowiązany  był  dostarczać  na  wypra- 
wy wojenne  4  konie  z  dóbr  swoich  na  Wołyniu  i  w  Grodzieńskićm  (ML  8). 

Iwaszko  Litawor,  syn  Bohdana  Chreptowicza,  podskarbi  dworny  lit.,  otrzy- 
mał od  Kazimierza  Jag.  w  1486  r.  Wyszków  i  Mukobody  w  powiecie  dro- 
hickim  (ML  4).  W  1489  r.  jest  marszałkiem  król.  i  namiestnikiem  ucyaii- 
skim,  a  w  1492  r.  namiestnikiem  Słonimskim.  W  tymże  roku  otrzymał  od 
Aleksandra  Jag.  dwory:  Lejty  i  Hryczynowski,  oraz  nieosiadłą  wieś  Ejgłrai- 
nowszczyznę  (ML  3).  W  1494  r.  przestał  być  podskarbim,  gdyż  nim  jest 
brat  jego,  Fedko,  otrzymał  zaś  starostwo  puńskie.  W  1495  r.  jest  tylko 
marszałkiem  i  namiestnikiem  Słonimskim;  tegoż  roku  dozwolił  mu  Aleksan- 
der Jag.  zamienić  z  synem  niegdy  Sołtana  Aleksandrowicza  dobra  Niwice 
na  Rudniki  (ML  5).  20  listopada  1499  r.  będąc  także  namiestnikiem  no- 
wogrodzkim, otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  potwierdzenie  przywileju  na  do- 
bra Pirchały  (ML  5).  W  następnym  roku  dostał  się  w  rozprawie  nad  Wie- 
droszą  do  niewoli  moskiewskiej,  z  której  dopiero  w  1508  roku  powrócił. 
W  1509  r.  został  namiestnikiem  drohickim  i  marszałkiem  królew.  Umarł 
prawdopodobnie  w  1514  r.,  gdyż  w  roku  następnym  pozostałą  po  nim  wdowę 
pozwał  Sołtan  o  wydanie  skarbóvv  pozostawionych  przez  jego  ojca,  a  prze- 
chowywanych u  Iwana  Litawora,  który  był  opiekunem  Sołtana  (ML  10). 

Żoną  Iwana  Litawora  Chreptowicza  była  kniażna  Jadwiga  Aleksan- 
drówna  Holszańska.  Mąż  zapisał  jej  w  1511  r.  na  Wyszkowie  i  Mukobodach 
1,000  kóp  gr.  lit.  posagu  (ML  8  i  16). 

Iwan  Litawor  pozostawił  syna  Kazimierza,  który  zmarł  młodo,  i  dwie 
córki:  Hannę  i  Zofie.  O  Kazimierzu  znajdujemy  jedne  tylko  wzmiankę  pod 
r.  1525.  Król  Zygmunt  dal  pozwolenie  Jadwidze  Litaworowej,  marszałko- 
wej,  i  synowi  jej,  Kazimierzowi,  na  wykupienie  z  rąk  Raczki  wójtowstwa 
w  Wysokiem  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj.  Podlas.).  Z  córek  wyszła  Hanna 
wbrew   woli   matki    w    1516   roku    za  Jerzego  Ościkowicza,  a  Zofia  była 


28 

w  1525  roku  żoną  Jana  Oborskiego,   po  śmierci  którego  poślubiła  Mikoła- 
ja Wrelewskiego. 

Ciekawe  dociiowaly  sie  szczegół)'  o  zamężciu  Hanny.    Matka  jej,  z  domu 
Holszańska,   dumna  i  samowładna,   chciała  zmusić  swą  córkę  do  poślubienia 
starego  podkomorzego   litewskiego  Andrzeja  Dowojnowicza,  gdy  tymczasem 
Hanna,  zakochana  w  młodym  wojewodzicu  trockim  Jerzym  Ościkowiczu,  nie 
chcąc  sie  poddać  woli  matki,  zargczyła  sie  z  nim  pokryjomu  w  Grodnie.     Jerzy 
Ościk  udał  się  na  żądanie  swej  narzeczonej  za  pośrednictwem  ojca  swegodo  kró- 
la Zygmunta  z  prośbą  o  zmuszenie  Litaworowej  do  wydania  mu  córki.     Król 
Zygmunt  i)rzychylił  się  do  jego  prośby  i  wysłał  do  Litaworowej  podskarbiego 
Abrahama  Józefowicza  i  kniazia  WasilaSzachowicza,  namiestnika  luboszańskie- 
go,  aby  ją  do  zgody  na  ten  związek  przywieść.     Litaworowa  posłów  królew- 
skich nie  przyjęła  i  nie  dopuściła  do  córki.     Wtedy   król   wysłał  do   niej 
kustosza  wileńskiego  Filipowicza  i  pana   Niemirowicza  z  rozkazem,   ażeby 
córki  swej  za  nikogo  innego  nie  wydała,  tylko  za  Ościka.     Lecz  ona  i  tym 
razem  poselstwa  do  córki  nie  dopuściła,  mówiąc,  że  zaręczyła  ją  z  Dowoj- 
ną,  przeto  za  Ościka  wydać  jej  nie  myśli.     Przy  poselstwie  znajdował  się 
także  i  Ościk.     Gdy  posłowie  od  Litaworowej  wychodzili,  wybiegł  Dowojna 
z  bratem  swoim,  napadł  na  Ościka  i  obciął  mu  palec  u  ręki.     Wszczął  sie 
hałas,  który  posłyszawszy  Hanna,  wybiegła  i  prosiła  Ościka,  ażeby  ją  wziął 
jako  żonę,  co  też  on  uczynił.     Litaworowa  wytoczyła   naturalnie   Ościkowi 
proces  o  napad  i  gwałt,  lecz  król  Zygmunt  uznawszy,  że  Hanna  dobrowolnie 
wyszła  za  Ościka,  uwolnił  go  od  wszelkiej  odpowiedzialności  (ML  10  i  16). 

Litaworowa  nie  dała  spokoju  i  drugiemu  swemu  zięciowi,  Janowi  Obor- 
skiemu. Pomimo  że  ślub  jego  odbył  się  w  1523  r.  w  Mukobodach  w  jej  obe- 
cności i  sama  następnie  odwiozła  zięciowi  córkę  do  domu,  oskarżyła  go  wkrótce 
przed  królem  Zygmuntem  i  arcybiskupem  Łaskim,  że  gwałtownie  najechawszy 
jej  dom,  porwał  córkę  i  trzyma  ją  u  siebie,  nie  wziąwszy  z  nią  nawet 
ślubu.  Ciekawe  szczegóły  o  tej  sprav.'ie  przechowały  się  w  wyroku  arcy- 
biskupa Łaskiego  z  1525  r.  (ML  16). 

W  1536  r.  sądził  król  Zygmunt  jeszcze  raz  Litaworowa;  rzecz  szła 
teraz  o  to,  kto  ma  posiadać  dobra  podlaskie,  Litaworowa,  czy  jej  córki.  Tym 
razem  sprawę  wygrała  Litaworowa,  gdyż  król  przyznał  jej  dożywocie  na  tych 
dobrach,  córki  zaś  miały  je  dopiero  po  jej  śmierci  odziedziczyć.  Litaworo- 
wa obowiązaną  była  dostarczać  na  ekspedycye  wojenne  z  dóbr  litewskich 
i  podlaskich  70  koni  (ML  21). 

Dymitri  Bohdanowicz  Chreptowicz,  zmarły  bezdzietnie,  i  brat  jego,  Iwan, 
otrzymali  od  Aleksandra  Jag.  w  1494  r.  dworzyszcze  strzelnikowskie  w  raiel- 
nickiej  włości  (ML  6). 


29 

Wasil  Bohdano  wit- 7,,  piąty  syn  Bolid.ina  Clueptowicza,  namiestnik  wto- 
dzimierski  i  żdołbicki,  uzyskał  w  1495  r.  od  Aleksandra  Jafr.  zatwierdzenie 
kupna  Koniach  i  innych  wsi,  nabytych  od  ziemian  włodzimierskich  (IllL  5). 
W  roku  następnym  nadał  mn  Aleksander  Jag.  Horochów,  który  przed  nim 
trzymał  Olizar,  a  potwierdził  mu  to  nadanie  w  1501  r.  (ML  5).  Z  żony  P>,di: 
miał  syna  Olechnę  i  dwie  córki,  z  których  starsza  Nadieja  wyszła  za  llryńka 
Wołłowicza,  a  młodsza  Hanna  za  kniazia  Andreja  Ranguszkowicza. 

W  1501  r.  potwierdził  Aleksander  Jag-.  Olechnit;  "Wasilewiczowi  Chrcp- 
towiczowi  nadanie  dóbr  Kilipowszczyzny  w  powiecie  Słonimskim,  zrobione 
przez  Tołtyginowicza,  a  w  1514  roku  potwierdził  król  Zygmunt  testament 
Fedii,  żony  Wasila,  którym  zapisała  dobra  Jabłonne  mężowi  swemu;  ten  zaś 
przekazał  je  wraz  z  Werbicznem  i  Koniuchami  córce  swej,  żonie  kniazia  An- 
dreja Michajłowicza  Sanguszkowicza  (MLII  i  3G).  Córce  tej  musiało  być 
na  imię  Hanna,  gdyż  w  1522  roku  Olechno  z  synem  Iwanem  procesują  się 
z  siostrami,  Hryńkową  Wołtowiczową  i  Hanną  Wasilewnarai,  o  dobra  po  ojcu 
pozostałe  (ML  10). 

Marcin  Bohdanowicz  Chreptowicz  otrzymał  w  1495  r.  od  Aleksandra  Jag. 
dom  w  Lucka,  a  1496  r.  będąc  już  koniuszym  dwornym,  otrzymał  od  króla 
cztery  nieosiadłe  wsie  w  powiecie  nowogrodzkim  (ML  6  i  5).  W  1497  r.  był 
namiestnikiem  izblańskim,  a  w  1501  żołndzkim.  W  1502  r.  jest  podskarbim 
dwornym;  pozostaje  na  tym  urzędzie  jeszcze  w  1504  r.  W  1505  roku  jest 
koniuszym  i  łowczym.  Urzędy  te  piastował  jeszcze  w  1508  r.  Od  (ego  cza- 
su aż  do  roku  1524  nic  o  nim  nie  wiemy.  Za  udział  w  spisku  Glińskiego 
uwięziony  został  w  1509  roku  i  pozbawiony  urzędów.  Dopiero  w  1524 
fokn  otrzymał  od  króla  Zygmunta  koniuszowstwo  trockie  i  marszałkowstwo. 
W  1502  r.  nadał  mu  Aleksander  Jag.  Kolczyce  w  powiecie  nowogrodzkim, 
a  w  1504  r.  Błiidowo  w  powiecie  łuckim  (ML  5  i  6).  W  1526  roku  zapisał 
Marcin  na  tym  ostatnim  majątku  pewną  snmę  synowi  swemu  Merkuremu, 
urodzonemu  z  Anny  (ML  15). 

Marcin  Chreptowicz  zeznał  w  1506  r.,  że  syn  jego,  Bohdan,  zmówił  sie 
z  córką  Seńka  Olizara,  wskutek  czego  król  Zygmunt  oddał  mu  tak  ją,  jak 
i  jej  majątek  w  opiekę  aż  do  czasu  po.ślubienia  jej  przez  Bohdana  (ML  8). 

Bohdan  Marcinowicz  Chreptowicz  zaręczył  się  z  Olizarówną  w  1507  r. 
(ML  10).  Otrzymał  on  od  stryja  swego  Wasila  Bohdanowicza  dobra  Bohu- 
rym,  które  to  nadanie  potwierdził  mu  król  Zygmunt  w  1528  r.  (ML  15).  Do- 
bra powyższe  były  poprzednio  w  posiadaniu  Michajta  Zenowiewicza  i  Daniła 
Jakowlewicza  Chreptowiczów,  których  były  ojcowizną  i  dziadowizną,  a  któ- 
rzy zapisali  je  Wasilowi.  Od  dóbr  tych  zwało  się  potomstwo  Bohdana  Chrep- 
towiczami  Bohurymskirai,     Bohdan  żonaty  był  w  1528  r.  z  kniażną  Owdotią 


30 

Iwanówną  Horską,  której  kiól  Zytjmunt  potwierdził  w  tyn\że  roku  zapis  dóbr 
HoibaczcNYa,  zrobiony  jej  przez  matkę  (ML  15).  Bhidów  odstąpił  Bohdan 
królowej  Bonie  w  1539  roku  (ML  36).  Był  on  w  1547  roku  dzierżawcą  ej- 
szyskim  i  worniańskim. 

Fedkn,  ostatni  syn  Bohdana  Chreptowicza,  podskarbi  dworny,  otrzymał  od 
Aleksandra  Jag^.  w  1494  r.  dwór  Sienno  w  powiecie  nowogrodzkim  (ML  5). 
W  1502  r.  został  podskarbim  ziemskim;  w  tymże  roku  jest  także  namiestni- 
kiem bielickim,  a  w  1507  r.  ostryńskim.  Ostatnia  o  nim  wzmianka  pochodzi 
z  1509  roku,  znajdujemy  go  wraz  bratem  Marcinem  w  liczbie  świadków  na 
nadaniu  Chodkiewicza  (AIZR,  I). 

Juri  Cbreptowicz,  syn  Fedka,  był  w  1541  roku  dworzaninem  królew- 
skim. W  tymże  roku  wraz  z  braćmi  swoimi  stryjecznymi:  Iwanem  Olechno- 
wiczem ')  i  Bohdanem  Marcinowiczem,  oraz  ze  stryjenką  swą  Mitkową  Chre- 
pto wieżową  i  ciotką  Michałowa  Zenowie wieżową  pozwał  Gasztoldowę  o  wy- 
rąbanie lasu  (ML  31).  /iył  jeszcze  w  1549  r.  (ML  65).  Że  żoną  jego  była 
kniażna  Ludmiła  Juriewna  Tołoczyńska  i  że  miał  syna  Iwana,  dowiadujemy 
się  z  zapisu  na  cerkiew  w  Lipsku,  zeznanego  w  1585  r.  przez  jego  wnuka, 
któremu  było  także  Iwan  na  imię.  Iwan  Iwanowicz  Chreptowicz  powiada 
tam,  że  ma  brata  Adama,  że  jest  wnukiem  Juriego  i  kniażny  Ludmiły  Jurie- 
wny  Tołoczyńskiej,  a  synem  Iwana  i  Magdaleny  Skuminówny  Tyszkiewi- 
czówny,  która  następnie  wyszła  za  Kierdeja  Lipskiego  (Akta  T.  VIII). 

(Rodowdd   Climptowiczów — patrz  obok). 

Cłirzczonowicz  Jan,  dzierżawca  homelski  w  1546  i  1547  r.,  a  starosta 
kaniowski  i  czerkaski  w  latach  1550 — 1551,  obowiązany  byl  dostarczać  na 
ekspedycyc  wojenne  19  koni  (ML  21).     Żona  jego,  Zofia  Iwanówną  (ML  65). 

Chudziński  Piotr  Wojciechowicz,  bojar  królewski,  ma  sprawę  z  Pie- 
traszkowiczem  w  1549  r.  (ML  06). 

Chwalczewski— patrz  Falczewski. 

Ciechanowieccy  v.  Ciechonowscy  jednego  pochodzenia  z  Kiszkami. 
Piotr  h.  Dąbrowa,  żyjący  w  drugiej  połowie  XV  wieku,  miał  dwie  żony. 
Z  pierwszej  był  syn  Stanisław,  z  drugiej  Mikołaj,  zmarły  bezdzietnie.  W  1508 
roku  rozpatrywał  król  Zygmunt  skargę  Piotrowej  Paszkiewiczowej,  zaniesio- 
ną na  jej  pasierba  Stanisława  Piotrowicza  o  zwrot  200  grzywien  posagu, 
zapisanych  jej  przez  męża  na  Ostrożanie  (ML  10).  Oprócz  tych  dwóch  sy- 
nów miał  jeszcze  Piotr,  niewiadomo  z  której  żony,  lecz  prawdopodobnie  z  dru- 
giej, syna  Jana,  który  był  w  1498  roku  marszałkiem  litewskim.     Nikodem 


')    Iwan  Olechnowicz  był  jego  synowcom,  a  nie  bratem. 


R  o  d  ( 


Iwan 

Mitko 

Iwan-Litawor, 

■1 

1485  r. 

podskarbi  dworny 

'  ;■, 

ż.  Olga 

1486  r.. 

'  t 

marszałek  król. 

1489  r. 

ż.  kna  Jadwiga 

Holszańska 

1 

Nastazya, 

Michno, 

Hanna,             Zofia, 

Kaz 

m.  Wasil 

dworzanin 

ra.  Jer 

zy         m.  a)  Jan 

15 

Ozaplica 

królewski 

Ościkowicz        Oborski, 

1528  r. 

1517  r. 

1516 

r.         b)  Mikołaj 

Wrelowski 

(i     Chreptowiczów 


Bohdan 

Chreptowicz 

ż.  a)  kna  Fedka 

Czetwertyńska 

b)  N.  N. 


Dymitri. 

rzanin  król. 
1494  r. 


Wasil, 

namiestnik 

włodzimierski 

1495  r. 

ż.  Fedia 


Marcin, 

podskarbi  dworny 
1502  r. 
ż.  Anna 


Olechno 
1501—1522 


Nadioja. 

m.  Hryńko 

Wołowicz 

1522  r. 


Iwan 
1522  r. 


Hanna, 

m.  kniaź 

Andrej 

Sanguszko 

1514  r. 


Merkury 
1526  r. 


Bohdan. 

dzierżawca 

ejszyski 

i  worniau- 

ski 

1547  r., 
ż.  a)  Oliza- 

równa, 
b)  kna  Ow- 

dotia 

Horska 


Fedko, 

podskarbi 
dworny 
1494  r.. 

podskarbi 
ziemski 
1502  r. 


Juri, 
ż.  kna  Lud- 
miła Tolo- 

czyńska 

J_ 
Iwan. 
ż.  Magda- 
lena Sku- 
minówna 
Tyszkiewi- 
czówna 


córka  N., 

m.  Michajlo 
Zenowiewicz 


Iwan  Adam 

1585  r. 


31  _ 

Janowic/,,  syn  jcgjo,  nd  dziedzictwa  swejro  Ciechanowca  zwać  się  począł  Cie- 
chanowieckim i  (Tiechonowskini. 

W  1530  r.  Nikodem  Janowirz  Oiechonowski  został  starostą  krewskim. 
W  1537  r.  był  podstolint  lit.  i  starostą  mielnickim.  W  1539  r.  poleca  mu 
król  Zycmnnt  wydać  dzieciom  po  zmarłym  Orzeszku  pozostały  po  tymże  ma- 
jątek (ML  30).  W  1540  r.  jest  te?,  marszałkiem  król.  Umarł  prawdopo- 
dobnie w  1549  r.,  pod  którym  ostatnią  o  nim  wzmiankę  znajdujemy  w  ak- 
tach i  w  którym  jeco  następca  objął  starostwo  mielnickie  (.ML  65).  Nie- 
siecki,  a  za  nim  Przewodnik  heraldyczny  dają  mu  za  żonę  kniażnę  Juliannę 
Mścisławską,  wdowę  po  księciu  Zbaraskim.  Tymczasem  kniażna  Julianna 
Mścisławska  wyszła  nic  za  Zliaraskieco,  lecz  za  kniazia  Michała  Zasław- 
skiego,  któremu  Aleksander  Jag.  w  1499  r.,  a  następnie  Zygmunt  w  1511 
roku  nadał  na  własność  Mścisław  i  Mołodeczno. 

Jan  Piotrowicz  miał  mieć  oprócz  Nikodema  jeszcze  syna  Stanisław\a. 
o  którym  nic  nie  wiemy,  lecz  o  potomstwie  którego  liczne  znajdują  się  w  ak- 
tach wzmianki.  Jerzy,  syn  niegdy  Stanisława,  dziedzic  na  Ciechanowcu, 
ma  sprawę  z  mieszczanami  Ciechanowca  w  1541  r.  (A.  Apel.  Z.  Pod).  I), 
W  tymże  roku  był  wyznaczony  wraz  z  Nikodemem  na  komisarza  do  rozpo- 
znania sprawy  Kąckiego  z  Kłopotowskim  (ML  35).  Córki  Stanisława  Cie- 
chanowieckiego, Anna  i  Jadwiga,  procesują  się  z  dziedzicami  i^jeber  w  ła- 
tach 1543  i  1544.  Anna  jest  żoną  Jana  Świejki,  a  Jadwiga  Macieja 
z  Biały  (ML  55  i  58). 

Cybulka  Stecko,  sędzia  bielski  w  1498  r.  Syn  jego,  Jan  Cybnlka  v. 
Jan  Steckowicz,  starosta  miński  w  latach  1533 — 1540.  Na  potrzeby  wo- 
jenne dostarczał  20  koni  (ML  21). 

Cymerman  Maciej,  burgrabia  gdański,  otrzymał  pozwolenie  od  Aleksan- 
dra Jag.  wprowadzania  towarów  do  w.  ks.  litewskiego  bez  opłaty  cła.  Król 
Zygmunt  potwierdził  mu  to  pozwolenie  w  1 507  r.  (ML  8). 

Czapla  V.  Czaplic.  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1507  r.  Stepanowi 
Andrejewiczowi  Czapli,  bojarowi  Aleksandra  Chodkiewicza,  przywilej,  którym 
Aleksander  Jag.  nadał  mu  był  wsie  i  dwóch  ludzi  w  powiecie  wołkowyskim 
(ML  10).  Tenże  bojar  Stepan  Czaplic  układa  się  w  1516  r.  z  monasterem 
supraślskim  (Akta  T.  I).  W  1508  r.  potwierdził  mu  król  Zygmunt  nadanie 
Pawliszek  w  powiecie  brzeskim,  które  otrzymał  od  Chodkiewicza  (ML  8).  * 
Jesko,  syn  Stcpana,  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  2  konie,  a  biTvt  jego, 
Jesif,  jest  świadkiem  w  1545  na  zapisie  Abramowicza  (ML  21  i  61). 

Czaplica.  Kadyan  i  Iwaszko  otrzymali  od  Kazimierza  Jag.  14  kóp  gr. 
lit.  z  myta  łuckiego  w  1475  r.  (ML  4).  Mikita  Czaplica  ma  sprawę  z  Ostrog- 
skimi  w  1494  r.  o  dobra  Holcze  (ML  6).     Otrzymał  on  od  Aleksandra  Jag. 


32 

w  1502  r.  Radochów  w  powiecie  łuckim,  które  to  nadanie  potwierdzone  zo- 
stało w  1505  r.  (ML  5).  Wasil  Mikitycz  Czaplica,  dworzanin  król.,  ma  spra- 
wę z  Sangnszką  w  1533  r.  (ML  26).  Wasil  żonaty  był  z  Nastazyą,  córką 
Iwana  Clircptowicza,  której  król  Zygmunt  przysądził  w  152S  r.  jedne  trzecią 
część  Czetwertni  i  Lutohoszczy  (ML  IG).  Iwaszko  Czaplica,  ziemianin  wo- 
łyński w  1510  r.  (ML  8).  Lew  Fedorowicz  Czaplica  sprzedał  Migów  (3asz- 
toldowój  w  153.5  roku  (ML  2). 

Czapski  Paweł,  komornik  drohicki  w  1525  r.  (ML  15). 

Czartoryscy  książęta.  Znanym  i  niewątpliwym  protoplastą  tego  znako- 
mitego rodu  jest  kniaź  Wasil,  żyjący  w  początkach  XV  wieku.  Czyim  był 
synem,  niewiadomo,  jak  nie  jest  również  dotychczas  w^ja-śnionem,  czy  od 
książąt  ruskich,  czy  od  litewskich  ród  swój  Czartoryscy  wiodą. 

Z  heraldyków  naszych  wyprowadzają  ich  jedni  od  Lnharta,  drudzy  od 
Korygiełly,  w  ostatnich  zaś  czasach  zwrócono  się  do  Konstantego  Olgerdowi- 
cza,  którego  syn  Wasil  ma  być  właśnie  protoplastą  Czartoryskich. 

Mniej  więcej  w  czasie,  w  którym  żył  kniaź  Wasil  Konstantynowicz,  spo- 
tykamy kilku  kniaziów,  noszących  to  imię,  a  których  pochodzenie  zupełnie 
jest  nieznane.  Jeden  z  nich,  kniaź  Wasil  Semenowicz,  podpisał  rozejm  z  Wła- 
dysławem Jagiełłą  ze  strony  Świdrygielły  w  U31  r.  i  przymierze  Świdry- 
giełły  z  krzyżakami  w  1432  r.  (Skarb.  Danił.  i  Akta  Rus.  Liw.).  Drugi 
znowu,  kniaź  Wasil  Andrejewicz,  jest  w  1438  r.  marszałkiem  w.  ks.  Świdry- 
gielły. Obaj  ci  kniaziowie  Wasilowie  przywiązani  byli  do  osoby  w.  ks.  Swi- 
drygiełły,  do  którego  najgorliwszych  stronników  należeli  także  Czartoryscy. 
Prędzej  więc  można  przypuszczać,  że  od  jednego  z  nich  pochodzą,  aniżeli 
uważać  za  ich  protoplastę  kniazia  Wasila  Konstantynowicza  Olgerdowicza, 
skoro  Długosz,  w  tych  czasach  żyjący,  zwie  ich  wprost  Rusinami.  Oprócz 
tego  trudno  przypuścić,  ażeby  kniaź  Michaił  Wasilewicz  Czartoryski,  mar- 
szałek w.  ks.  Świdrygielły,  miał  pełnić  ten  obowiązek  u  swego  dziada  stry- 
jecznego, a  nakoniec,  jeżeli  pamięć  o  pochodzeniu  licznych  książąt  z  krwi 
Gedymina  przetrwała  wieki  całe,  czyżby  jedynie  i  to  w  tak  krótkim  czasie 
o  pochodzeniu  Czartoryskich  od  tegoż  księcia  zapomnieć  miano,  że  aż  wydany 
umyślnie  w  1442  r.  przywilej  hólewski  pochodzenie  to  stwierdzać  musiał. 

Kniaź  Wasil  Czartoryski  pozostawił  trzech  synów:  Iwana,  Aleksandra 
i  Michajła. 

Kniaź  Iwan  Wasilewicz  Czartoryski  znajduje  sie  na  czele  świadków,  wy- 
mienionych w  akcie,  którym  w.  ks.  Swidrygiełło  nadaje  Szklin  Iwanowi  Musia- 
cie  w  1445  roku  (AlZR,  I).  Wyrok  Alek.-^andra  Jag.  z  1499  roku,  wyda- 
ny w  sprawie  kniaziów  Trubeckich  o  Trubczesk,  wzmiankuje,  że  Kazimierz 
Jag.   nadał  połowę  Trnbczeska,  należącą  do  kniazia  Juriego  Trubczeskiego, 


33 

gdy  tenże  udał  sie  do  Moskwy,  kniaziowi  Iwanowi  Czartoryskiemu  (ML 
5  i  fi).  Wspomina  U'?,  o  nim  komandor  Rnc^ncla  w  liścio,  pisanym  do  w.  mi 
str7,a  w  1451  roku  (Skarl).  Dani?.). 

O  kniaziu  Aleksandrze  Wasilewiczu  ('zartoryskim  nie  mamy  żadnych 
wiadomości.  Przepędziwszy  prawie  cały  swój  żywot  na  obcej  ziemi,  nie  po- 
zostawi? śladu  po  soliie  na  Litwio.  Jedyną  wzmiankę  o  nim  znajdujemy 
w  wyroku  króla  Zygmunta  z  1516  roku,  wydanym  w  sprawie  toczącej  sie 
o  Ilaniewice  między  kanonikami  wileńskimi,  a  metropolitą  Josifem.  W  wyro- 
ku tym  powiedziano,  że  za  w.  ks.  Witolda  trzyma?  te  dobra  kniaź  Olelko  W?o- 
dimirowicz,  a  następnie  lirat  jeg-o,  kniaź  Androj,  po  którym  otrzymał  je  kniaź 
Aleksander  Wasilewicz  Czartoryski,  a  po  nim  syn  jego,  kniaź  Semen  (AIZR,  I). 
Kniaź  Semen  Aleksandrowicz  Czartoryski  procesuje  sie  w  1495  r.  z  Bo- 
huszem Pietkowiczcm  (ML  fi).  Aleksander  Jag.  rozpoznawał  w  1498  roku 
skargę  jego,  wniesioną  na  brata  stryjecznego,  kniazia  Fedora  Michajlowicza, 
w  sprawie  dotyczącej  ich  ojcowizny,  a  w  1499  r.  skargę  jego  na  Fedka  Hry- 
horiewicza  o  zabór  drzewa  z  puszczy  lubcckiej  (ML  5). 

Kniaź  Semen  był  w  1507  r.  namiestnikiem  kamienieckim.  Król  Zyg- 
munt potwierdził  mu  w  1509  r.  dawniejsze  swoje  nadanie  Łosośni  w  powie- 
cie Słonimskim,  którą  przedtem  posiadał  Gliński,  w  1510  r.  zaś  wydał  mu 
nowe  przywileje  na  Łosośnią,  Sioło  i  l^ielawicze  (ML  2  i  8).  Król  Zygmunt 
nadał  dzierżawę  kamieniecką  I^ohowitynowi  w  1518  r.,  a  kniaź  Semen  otrzy- 
mał w  dożywocie  starostwo  czeczerskie  i  propojskie  (ML  13).  W  1523  roku 
sprzedał  Hajkowice  i  Maloczkowice  w  powiecie  Słonimskim  Wasilowi  Tyszkie- 
wiczowi, swemu  zięciowi  (ML  15). 

Kniaź  Semen  Aleksandrowicz  umarł  w  1524  r.,  w  którym  król  Zygmunt 
potwierdził  żonie  jego,  kniehini  Juliannie,  zapis  600  kóp,  zrobiony  jej  przez 
męża  na  Sporowie  (ML  15).  Pozostały  po  nim  dwie  córki:  Zofia  i  Aleksan- 
dra. Obie  wraz  z  mężami  zrzekają  się  w  1525  roku  wszelkich  pretensyj  do 
dzierżawy  kamienieckiej  (ML  2).  Zofia  jest  żoną  Fedka  Ilniewoszewicza, 
a  Aleksandra  żoną  Wasila  Tyszkiewicza.  Łohojsk,  ojcowizna  i  dziadowizna 
kniazia  Semena,  przeszedł  na  jego  dwie  córki,  na  każdą  z  nich  po  połowie. 
Tyszkiewicz  wziąwszy  jedne  polowe  tych  dóbr  za  żoną,  nabył  drugą  od  sio- 
stry żoninej  w  1527  r.  i  stał  się  wyłącznym  dóbr  tych  właścicielem.  Król 
Zygmunt  potwierdził  mu  akt,  którym  nabył  połowę  Łohojska  od  Zofii  Ilniewo- 
szewiczowej  w  1527  r.,  a  następnie  w  15B1  r.  zapis  drugiej  połowy,  uczynio- 
ny przez  jego  żonę  (ML  15  i  24).  Po  kniaziu  Semenie  pozostały  ogromne 
długi,  które  zięciowie  spłacać  musieli  (ML  17). 

Ojciec  Semena,  kniaź  Aleksander,  miał  jedne  córkę,  nieznaną  z  imienia, 
żonę  kniazia  Andreja  (ML  10). 

Poczet  rodów.  5 


34 

Kniaź  Miclwiil  C/.av(oiyski,  najmłodszy  syn  Wasila,  był  marszałkiem 
w.  ks.  Swidryjjiełły.  Jako  marszałek  podpisał  dwa  nadania  (ep^oż  księcia: 
jedno  Szklina,  drncie  Ryczeliowa  v.  Ryczowa  w  1445  roku  (AIZR,  I.  i  Inw. 
Arcli.  Kor.  Litwa).  W  1446  rokn  otrzymał  od  Swidrygiełły  Miszów, 
a  w  końcu  1451  roku  lub  w  początkacb  1452  roku  wieś  Oliołopy  w  po- 
wiecie łuckim  ()ITj  3fi).  Brat  jego,  kniaź  Iwan,  jest  świadkiem  na  tem  osta- 
tnieni  nadaniu.  Wdowa  po  nim,  kniebini  Marya  Micbajłowa  Wasilewiczowa 
Czartoryska,  otrzymała  w  końcu  XV  wieku  od  Aleksandra  Jag.  nionaster  Prze- 
czystej J^ogarodzicy  w  I^eresopnicy  (ML  BG);  monastcr  ten  otrzymał  syn  jej, 
kniaź  Fedor,  na  własność  w  J505  r.  (ML  30  i  AIZR,  I).  Kniaź  Micbaił  był 
namiestnikiem  bracławskim,  lecz  data  jego  urzędowania  nie  jest  znana  (ML  8). 

Oprócz  syna  P^cdora  miał  kniaź  Micbaił  Wasilewicz  Czartoryski  córkę 
Ilanne,  :^.onę  kniazia  Iwana  Jiiriewicza  Mścisławskiego.  Król  Zygmunt  po- 
twierdził w  1514  r.  kniaziowi  Micbajłowi  Iwanowiczowi  Zasławskiemu  przy- 
wilej, którym  w.  ks.  Świdrygiełło  nadał  Ryczow  t.  Ryczebow  kniaziowi  Mi- 
cbajłowi Wasilewiczowi.  W  potwierdzeniu  tem  powiedziano,  że  kniaź  Micbaił 
Wasilewicz,  dobra  powyższe  darował  zięciowi  swemu,  kniaziowi  Iwanowi  Ju- 
riewiczowi,  i  żonie  jego,  a  swej  córce,  Hannie,  która  po  śmierci  męża  swego, 
kniazia  Iwana,  wydajać  córkę  swą  Juliannę  za  kniazia  Micbajła  Iwanowicza 
Zasławskiego,  oddała  jemu  także  i  te  dobra  (ML  11). 

Kniaź  Fedor  Micbajłowicz.  syn  kniazia  Micbajła  Wasilewicza  Czartory- 
skiego, otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  w  1489  r.  daniny  12  kóp  z  myta  łuckie- 
go (ML  4).  Aleksander  Jag.  nadał  mu  trzy  dworzyszcza  pod  Klewaniem 
w  150!  r.,  a  król  Zygmunt  Litowiż  w  151 1  r.  (ML  5  i  8).  W  1512  r.  otrzy- 
muje przeniesienie  targów  w  Klewaniu  z  niedzieli  na  czwartek  (ML  10). 
W  1517  r.  nabył  wieś  Kuśko  od  Koreckicb,  a  w  1537  r.  nastąpiło  rozgrani- 
czenie dóbr  jego  Czartoryska  od  starostwa  pińskiego  (ML  36  i  2),  W  1523 
roku  był  starostą  łuckim  i  pozostał  nim  do  śmierci,  która  zaszła  w  1542  r. 
(ML  39).  Z  listu,  który  pisze  do  niego  kniaź  Konstanty  Ostrogski  krótko  przed 
swoją  śmierciii,  a  w  którym  nazywa  go  bratem  swoim  i  paiiein^  przypusz- 
czać moZna,  że  kniaź  Fedor  ożeniony  był  zjedna  z  sióstr  kniazia  Konstantego, 
a  tem  samem  był  jego  szwagrem  t.  j.  ziatiem  (ML  22). 

Kniaź  Fedor  pozostawił  dwócb  synów:  Aleksandra  i  Iwana,  którym  Sa- 
sin Hawsowicz  zapisał  jcdng  trzecią  część  Tudorowa  w  1542  r.  (ML  30).  Ciż 
bracia,  starościce  łuccy,  procesują  się  z  Beatą  Ostrogską  w  1546  r.  (ML  fil). 
KniaźAłcksandcr  Fedorowicz  był  pierwszym  wojewodą  wołyńskim;  został 
nim  w  1566  r.  Na  prośbę  to  jego  i  syna  jego,  Micbała,  potwierdził  Zygmunt 
August  ów  sławny  przywilej  Władysława  Warneńczyka  z  1442  r.,  którym  uznał 
icb  za  krewnych  i  dozwolił  im  używać  w  berbie  Pogoni  (MK  105  f.  215) 


35 

Kniaź  Micliaił  Aleksandrowicz  żonaly  był  z  Zofią  Cliodkicwiczówną,  2-o  v. 
żoną  Rnfafa  Sicniawskiofro.  Miał  z  nićj  syna  .Jcrzo;i;o,  kltuy  w  1507  r.  ukła- 
da się  o  LilowiZ  z  Koiniow. skini.  Ten  Jerzy  zeznaje  w  1598  r.  donacye  dóbr 
Czesny  na  rzecz  Kandyby,  a,  w  160i  r.  procesuje  sie  wraz  z  żonij,  Jad\vi^^a 
z  Falczewskich,  I-o  v.  księżną  Rużyńską,  z  Rużyńskimi  o  łr),000  (lor. 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Książę  Andrzej  i  księżniczka  Zolla,  dzieci  niegdy  księcia  Jerzego  Czarto- 
ryskiego, mają  sprawęz  l''irlejanii  o  Biskupice  w  1631  r.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Siostrą  Jerzego  była  księżniczka  Zofia  Czartoryska,  żona  Wacława  Boho- 
wityna  Szumbarskiego,  która  procesuje  sie  w  1000  r.  z  małżonkami  Wicllior- 
skimi  o  7,000  fl.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.).  " 

Kniaź  Iwan  Fedorowicz  Czartoryski  pozostawił  z  żony  kniażny  Hanny 
Zasławskiej,  córki  Kiiźmy,  dwócli  synów:  Iwana  v.  Janusza  i  Jerzego,  oraz 
córkę  Olene,  żonę  Ostafa  llornostaja.  Ostafi  Iwanowicz  Hornostaj,  wojewo- 
dzie nowogrodzki,  zapisał  w  1568  r.  żonie  swej  Olenie,  córce  niegdy  knia- 
zia Iwana  Czartoryskiego  i  Hanny  Zasławskiej,  2,000  kóp  lit.  na  dobrach 
swoicli   '). 

O  kniaziu  Iwanie  Iwanowiczu  Czartoryskim  nic  nie  wiemy;  miał  on  cór- 
kę Aleksandrę,  która  w  1598  r.  była  żoną  Krzysztofa  Łabuńskiego,  a  w  1608 
roku  Bazylego  Siemaszki.  Procesuje  się  ona  w  tym  ostatnim  roku  z  Ostrog- 
skim  o  14,000  11.,  a  w  1597  r.  wraz  ze  stryjem  swoim,  kniaziem  Jurieni  Iwa- 
nowiczem  Czartoryskim,  ma  s|)rawc  z  Dorohostajskim  o  dobra  Worotniów 
i  Romanów  (A.  Tryb.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Prawdopodobnie  inna  Aleksandra  Czartoryska,  może  córka  Jerzego  i  Wi- 
śniowieckiej,  wdowa  po  Mikołaju  Jełowickim,  ma  sprawę  z  Dorotą  Jełowicką 
o  granicę  dóbr  w  1611  r.  (A.  Tr.  Luł).  Woj.  Woł.). 

Kniaź  Juri,  drugi  syn  Iwana  Fedorowicza  Czartoryskiego,  żonaty  z  księ- 
żniczką Aleksandrą  Andrejówną  Wiśniowiecką,  wojewodzianką  wołyńską,  do- 
pełnia działu  dóbr  z  jej  siostrami  w  1593  r.  (AlZll,  I).  Był  on  dziedzicem 
Klewania,  a  żona  zapisała  mu  Wiśniowiec  w  1597  r.  (x\.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
Miał  dwóch  synów:  Mikołaja  i  Adryana,  opiekunowie  których  procesują  się 
wraz  z  ich  matką,  2-o  v.  żoną  Jana  Łahodowskiego  w  1611  r.  z  Wiśniowieckim 


')  Wydawcy  aktów  pohidniowo-zachortnińj  Rosyi  błędnie  ten  akt  wydruko- 
wali, odczytawszy  źle  oryginał.  Wzięli  Wołowicza  za  Iwanowicza  i  zamie.ścili  na 
czele  aktn,  że  Ostafi  Wolowicz  Hornostaj  zabezpiecza  żonie  swej  posag.  Również 
wojewodą  nowogrodzkim  nie  był  ojciec  Ostała  Wołowicza,  Bohdan,  lecz  Iwan  H<»r- 
nostaj,  ojciec  Ostała  Iwanowicza.  Znajdujący  się  na  akcie  Ostafa  Horao.staja 
podpis  winien  byt  wszelką  wątpliwość  usunąć  (AIZll,  I). 


36_ 

o  3,000  flor.,  należnych  z  Wiśniowca,  a  w  1605  r.  pozywają  Staliórskie- 
go  o  zwrot  blankietów,  pocli>isanycli  przez  ich  ojca  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Wol.). 
Zatem  ojciec  ich  nic  żył  już  w  1605  r.  •). 

Książę  Adryan,  syn  Jerzego,  wstąpiwszy  do  zakonu  Bernardynów,  zeznał 
w  1 6 18  r.  donacye  dóbr:  Ilhiska,  llińska,  Korylicz  i  innych,  w  województwie 
nowoj^rodzkiein  leżących,  na  rzecz  brata  Mikołaja  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.j. 

Rodowód  książąt  Czartoryskich. 

Wasil 


Iwan  Aleksander         Michał, 

1430 — 1451  I  marszałek  w.  ks. 


ńwidrygielły 

1445  r., 

namiestnik  bra- 

cławski. 

ż.  Marya 


Semen,  Fedor,  Hanna, 

namiestnik  ka-  namiestnik  m.  kniaź  Iwan 

mieniecki      hickil523r.      Juriewicz 
1507  — 1518  r.,  ż.  knaOstro-  Mścisławski 
starosta czeczer-     gska  (?) 
ski  i  propojski  | 

1518  r."  —-. ^ 1 

ż.  Julianna        Aleksander.         Iwan 
I  wojewoda         1542  r. 

wołyński    ż.  kna  Hanna 


Zofia,  Aleksandra,      1.566  r.        Zasławska 

m.  Fedko  Unie-  ni.  Wasil Tysz 
woszewicz  kiewicz 


;r.;r,.               ikpkr          Michał,      Iwan  Olena,            Juri, 

j{)^{>i.               10^0  1.    .^  2ofia  Cliod-     I  ra.  Ostafl      ż.  kna  Ale- 

kiewiczówna      |  Hornostaj       ksandra 

I  Wiśniowiecka 


Jerzy,  Zofia,      Aleksandra, ' 

ż.  .Jadwiga       m.  Wacław    ro.a)Krzy-  Mikołaj  Adryan 

Falczewska       Bobowityn  sztof  Łabuń-  1618  r.       w  zakonie 
1(501  r.          Szumbarski          ski,  Bernardynów 

I  b)  Bazyli  1H18  r. 

Siemaszko 


Andrzej  Zofia 

1631  r.  16;J1  r. 


M    Bartoszewicz  podaje  w  Encyklopedyi  datij  jego  śmierci  mylnie  pod  1616  r. 


37 

Czechowicz  Marcin,  dworzanin  królewski  w  1540  roku  (ML  31).  Ho- 
jarowic  królewscy,  Ilaznuis  w  15  47  roku,  ;i  iMikolaj  Hohdanowicz  w  1540 
roku  (Mli  ()2  i  65). 

Czeladin  Iwan  Andrcjewicz,  wojewoda  moskiewski,  znajdował  sie  w  nie- 
woli w  Wilnie  w  1519  r.  (ML  13)- 

Czenadej,  arcliimandryta  pieczcrskićj  ławry  w  Kijowie,  odstąpi!  swój 
godności   lakimowi  w   153(5  r.  (ML  24). 

Czerkas  Wasil  Olcchnowski,  bojar  polocki  w  1547  r.  (ML  62). 

Czerniewski  .lacko  był  liajewnikiem  brzeskim.  Urząd  ten  wynióyt 
w  1537  r.  na  królu  Zyg^niuncie  Kostiuszko  Fedorowicz,  lecz  w  1538  roku 
zwrócił  król  liajewnictwo  Czcrniewskiemu  (ML  30). 

Czerscy  książęta.  Kniaziowie  Andrej  i  Semen  Iwanowicze  Czerscy, 
świadkowie  zapisu  na  cerkiew  w  Bali,  zeznanego  przez  Hrynkiewiczów  Chod- 
kiewiczów  w  1526  r.  (Akta  T.  VII). 

Czeszejko  Piotr  Hryńkowicz,  dworzanin  król.,  otrzymał  wójtowstwo 
grodzieńskie  w  1531  r.  (ML  24).  Czeszejko  Hryńkowicz  otrzymał  od  króla 
Zygmunta  Koledowszczyznę  i  Pilicowszczyznc  w  1515  r.  (?)  (ML  41).  Potap 
Czeszejkowicz,  bojar  kniazia  Ostrogskiego,  żonaty  w  I  522  r.  z  Woroniczów  na, 
procesuje  sie  z  Woroniczami  w   1533  r.  (ML  15  i  23). 

Czetwertyńscy  książęta.  Pierwszym  z  tej  rodziny,  który  sie  zwał  Cze- 
twertyńskim  od  majątku  Czetwertni  na  Wołyniu,  jest  kniaź  Aleksander,  żyją- 
cy w  końcu  XIV  stulecia.  Czyim  był  synem,  niewiadomo.  .Jedyną  o  nim 
wzmiankę  znajdujemy  pod  1387  r.  Ośmiu  książąt  ruskich  ręczyło  w  tym 
roku  Władysławowi  Jagielle  za  Olechną  Dmitrewiczem;  pomiędzy  nimi  znaj- 
duje się  także  kniaź  Aleksandro  Czetwertyński  (Cod.  Epist.  s.  XV). 

Heraldycy  przyznawają  kniaziowi  Aleksandrowi  Czetwertyńskiemu  trzech 
synów:  Iwana,  przezwanego  Pucyatą,  Jerzego  Sokolskiego  i  Fedora,  od  któ- 
rego już  pochodzić  mają  Czetwertyńscy.  Kniaź  Aleksander  miał  rzeczywiście, 
o  ile  z  aktów  sądzić  można,  trzech  synów.  Najstarszy,  Iwan,  ale  nie  Pucya- 
tą, bo  żyjący  w  tymże  czasie  kniaź  Iwan  Pucyata  był  synem  Semena,  znaj- 
duje się  w  liczbie  świadków,  którzy  podpisali  nadanie  Aliszowa,  uczynione  na 
rzecz  Czartoryskiego  przez  w.  ks.  Świdrygiełłę  w  1446  r.  (ML  30).  Kniaź 
Iwan  pozostawił  dwóch  synów:  Aleksandra  i  Juriego.  Kniaź  Juri  Iwanow icz 
Czetwertyński  otrzymał  Rohaczówek  w  powiecie  łuckim;  Aleksander  Jag.  po- 
twierdził mu  to  nadanie  1199  r.  (ML  5).  Ten  kniaź  Juri  otrzymał  od  brata 
swego  Aleksandra  zapis  jednej  trzeciej  części  majątku,  którą  to  darowiznę 
potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  w  1495  r.  (.ML  5).  O  synach  kniazia  Iwana 
nic  więcej  nie  wiemy,  również  o  ich  potomstwie,  jeżeli  jakie  zostawili. 

Drugim  synem  kniazia  Aleksandra  Czetwertyńskiego  musiał  być  kniaź 


38 

Juri,  ale  znów  nie  LSnkolski,   lecz  Czetweityński   ').     Kniaź  Juri  Czctwertyń- 
ski  niial  syna  Wacfawa  i  dwie  córki:  N.,  żonę  Onoszki,  1  Fedkę,  która  była 
za  Bolulanem  CIire|>towiczem.     Po  śmierci  Iwana  Clireptowicza,  syna  Bohda- 
na, otworzy?  się  w  1528  r.  spadek  w  Czetwertni  i  Lntohoszczy.     Podhig^  wy- 
rokn  króla  Zygmunta,   wydnneno   w  tymże  1528   roku,  przedstawili  prawa 
swoje  do  tego  spadku:  Iwan  Andrejewicz,  podskarbi  dworny,  z  żoną,  kniażna 
Bohdaną  Fedorówną  Czetwertyńską,  szwagrowie  jeg-o,  kniaziowie:  Wasil,  Fe- 
dor i  Andrej  Fedorowicze  Czetwcrtyńscy,   ł   kniaziowie:   AYasił,  Soltan  i  Juri 
Micliajłowicze  Sokolscy  z  jednej  strony;   z  druciej  zaś  ziemianie  łuccy:  Fe- 
dor Onoszkowicz  i  Iwan  Rusin;   z   trzeciej  nakoniec:  Nastazya,  córka  Iwana 
Chreptowicza.     Onoszkowicz  zeznał,  że  dobra  te  spadły  na  niego  po  matce 
jego,  a  córce  kniazia  Juriego  Czetwertyńskiego.     Podskarbi,  Czetwcrtyńscy 
i  Sokolscy  wyjaśnili   natomiast,  że  król  Kazimierz  Jag.  wypędził  z  tych  dóbr 
ojca  Fedora  Onorzkowicza,  ponieważ  Onoszko,  idąc  za  poradą  żony,  pragnącej 
posiąść  cały  majątek,   zabił  szwagra  swego,  a  jćj   brata,   kniazia  Wacława 
Czetwertyńskiego.     Fedka,   drnga   siostra  kniazia  Wacława,  znajdowała  sic 
podówczas  u  czernic  w  Czetwertni,  zkąd  ją   wziął  pan   Bohdan  Clireptowicz 
i  poślubił,  a  król  Kazimierz  przysądził  jej  te  dobra.     Król  Zygmunt   przysą- 
dził po  wysłuchaniu  zeznań   wszystkich  stron   dwie  trzecie  tych  dóbr  Cze- 
twertynskim.  Sokolskim  i  podskarbiemu,  a  jedne  trzecią  oddał  Nastazyi  Chrep- 
towiczównie,  która  je  zapisała  swemu  mężowi,  Wasilowi  Czaplicowi  (ML  16). 
W  wyroku  tym  kniaź   Fedor  Micliajłowicz  Czetwertyński   nazwany   kniaziem 
Wyszkowskim  od  Wyszkowa,  część  którego  posiadał. 

Trzecim  synem  kniazia  Aleksandra  Czetwertyńskiego  był  kniaź  Michajło, 
żyjący  w  połowie  XV  wieku,  o  którego  istnieniu  wiemy  tylko  z  darowizny, 
zeznauej  przez  jego  wnuczkę  tia  rzecz  męża.  Bohdana,  córka  kniazia  Fedora 
Michajlowicza  Czetwertyńskiego,  żona  Iwana  Aiidrejewicza,  podskarbiego 
dwornego,  zapisała  piężowi  swoje  działy  na  Czetwertni,  Łukomi  i  Wyszkowie 
w  1524  r.  (ML  15).  Akt  powyższy  dostarcza  nam  jednocześnie  dowodu,  że 
kniaź  Fedor  Czetwertyński  był  synem  kniazia  Michajla. 

Kniaź  Fedor  Michajłowicz  Czetwertyński,  świadek  na  wyroku  starosty 
łuckiego,  Piotra  .lanowicza,  wydanym  w  1488  r.  w  sprawie  Kierdeja,  będąc 
namiestnikiem  bracławskim,  został  wysłany  w  1492  r.  przez  Aleksandra  Jag. 


')  Sokolscy  byli  krewnymi  Czetwert.yńskich  i  kilkakrotnie  docbodzJł  udzia- 
łu swego  na  (!z«t.\vertni  locz  pokrewieiistwo  to,  [)raAvdopodobnie  oparte  na  związ- 
kach małżeńskich,  niekoniecznie  dowodzi  wspólnego  pochodzenia.  Wszak  i  pod- 
skarbiemu Iwanowi  Audrejewiczowi  jedynie  dlatego,  że  poślubił  Bohdanę  Cze- 
twertyusk.-i,  przysądzono  część  Czetwertni  i  Lntohoszczy. 


39 

w  poselstwie  do  Wotorli  7,  uwiadomieniem  o  śmierci  Kazimierza  Jagiellończyka 
(JIIi  6  i  Źr.  Dziej.  X).  W  1537  r.  sprzedał  Iwan  Waśkowirz  ndikouiez  ko- 
złowo w  powiecie  włodzimierskim,  klóre  ojciec  jci^o  l))ł  iKil)ył  od  kniazia 
Fedora  Czetwerłyńskiego  (ML  30). 

Kniaź  Fedor  Micliajlowicz  pozostawił  trzech  synów:  Wasila,  Fedora 
i  Andreja,  oraz  córkę  Bohdanę,  /one  łwai\a  Andrcjewicza,  pndskai!»ic<j^o  dwor- 
nego. Przekonywa  nas  o  tern  powołany  wyżej  wyrok  króla  Zygmnnta  z  1528 
rokn,  dotyczący  Czetwertni  i  Lntoboszozy. 

W  1512  r.  wymieniono  kniaziów  Wasila  i  I'\!dora  Fedorowiczów  Cze- 
Iwertyiiskich  jako  świadków  na  zapisie  Sanguszków  (Malin,  i  Przeźdz). 

Kniaź  Wasi!  Fedorowicz  Czetwertyński  dał  kniaziowi  Zasławskiemu 
w  1514  r.  wieś  Ziibowce,  za  co  od  niego  otrzymał  dwór  malinowski  i  ta- 
tarynowski  (ML  II).  Król  Zygmunt  potwierdził  mu  w  1532  roku  nadanie 
Tylawki  w  powiecie  krzemienieckim,  a  w  1534  r.  był  kniaź  Wasil  sędzią 
w  sprawie  kniaziów  I^ubeckich  z  Widynickimi  (ML  24  i  20).  Kniaź  Juri 
Michajłowncz  Sokolski,  bezcenny  i  bezdzietny,  zapisał  ze  względu  na  to,  ł.e 
bratankowie  jego  źle  się  z  nim  obcliodzili,  gdy  przeciwnie  Czetwertyńscy 
zawsze  mu  dawali  dowody  swej  życzliwości,  w  1539  r.  kniaziowi  Wasi- 
lowi  Fedorowiczowi  Czelwertyńskiemu  i  synom  jej^o,  kniaziom  Danilowi 
i  Matfiejowi,  jedne  trzecią  cześć  dóbr  swoich,  które  był  po  ojcu  i  matce 
odziedziczył.  W  akcie  tym  nazywa  Sokolski  Wasila  Czetwertyńskiego  bra- 
tem (ML  30  i  37).  Darowizna  ta  dała  powód  do  długfiego  procesu  z  So- 
kolskimi, który  się  ciągnął  przez  1540  rok  (ML  39).  W  1541  roku  król 
Zygmunt  odroczył  rozpoznanie  sprawy  kniazia  Wasila  Fedorowicza  i  synów 
jego,  Daniła  i  Matfieja,  o  prawo  pobierania  cła  w  Czetwertni  (ML  29). 
W  1545  r.  posiadał  kniaź  Matfiej  Czetwertyński  wsie:  Stożek,  Anfonowce 
i  Tylawke  w  powiecie  krzemienieckim,  które  ojciec  jego,  kniaź  Wasil,  był 
niegdyś  od  króla  Zygmunta  otrzymał  (Rew.  Z.  Krzem.). 

Kniaź  Fedor  Fedorowicz  Czetwertyński  dostał  w  1514  roku  od  króla 
Zygmunta  wsie  Ujmy  i  Ceweliczc  po  zdrajcy  Wasilu  Glińskim  (ML  U 
i  AlZR,  I).  W  1543  r.  kniaziowie  Michaiło,  Iwan  i  Wasil  Czetwertyńscy, 
synowie  kniazia  Fedora,  odstępują  wsi  Ujmów,  Cewelicz  i  Łokacza  San- 
guszce  (AIZR,  I).  W  akcie  tym  jest  wzmianka,  że  matką  ich  była  Olena 
Fedkówna,  a  młodszej  ich  siostrze  było  na  imię  Ohrenia. 

O  kniaziu  Andreju,  trzecim  synie  kniazia  Fedora  Michajlowicza  Czetwer- 
tyńskiego, znaleźliśmy  jedne  tylko  wzmiankę  pod  1539  rokiem.  Bratanko- 
wie jego,  kniaziowie  Michaił,  Iwan  i  Wasil  Fedorowicze  Czetwertyńscy, 
zeznali  w  tymże  roku,  że  stryj  ich,  kniaź  Andrej,  zastawił  bratu  swemu, 
a  ich  ojcu,  połowę  dóbr  ojczystych  Chtapotina  (ML  37). 


40 


Rodowód  książąt  Czelwertyńskich. 


Aleksander 
1387  r. 


Iwan 
1446  r. 


Aleksander     JurI 
1495  r. 


Wacław 


Juri 


córkaN., 
m.  Onos7,- 
ko 


Fedka, 

m.  Roli<lan 

Chrepto- 

wicz 


Michaiło 


Fedor, 

namiestnik 

bnicławski 

14!)2  r. 


Wasil 
1512  r. 


Danił 
1539  r. 


Matfiej 
1539  r. 


Fedor 

1512  r. 

•'/,.  OIen;i 

Fedkówna 


Andrej 

1539  r. 


Michaił 


Iwan         Wasil 
15  3  9  r. 


Bołidana, 

m.  Iwan  An- 

(Irejewicz, 

podskarbi 

dworny 


Ohrenia 


Czopowski  z  Czopowic  Dawid,  syn  Ilinata,  zrobił  testament  w  1524  r. 
Żonaty  był  z  Zuz.anna  Uiidymówną,  z  której  miał  syna  Stefana  (Akta  T.  VI). 

Czorny  I'a\veł,  wójt  brzeski  w  1496  r.  (ML  5). 

Czosnowski.  Król  Zyj^munt  na  prośbę  posłów  mielnickich,  którzy  się 
w  Wilnie  stawili,  ustanowił  urząd  podkomorzego  mielnickiego  w  1547  r. 
Pierwszym  podkomorzym  został  Aleksy  Czosnowski  w^   1548  r. 

Czupurny  Stanisław,  marszałek  ziemski  (?)  lit.  w  latach  1390 — 1411. 

Czuryłlowicz  Stefan  Andrejewicz  sprzedał  Wyczołki  Sapieże  w  1512 
roku  (ML  7). 

Czyrykow  Potap  Ilryboriewicz,  dworzanin  król.  w  1541  r.  (ML  29). 

Czyż  Wasil  Hohdanowicz,  w  1516  r.  dworzanin  królewski,  otrzymał 
w  1522  roku  od  króla  Zygmnnta  cztery  nieosiadłe  wsie  w  powiecie  nowo- 
grodzkim (ML  11  i  12).  W  1524  r.  został  koniuszym  dwornym  lit.,  w  1525  r. 
był  dzierżawcą  aińskim,  a  1530  r.  krzyczewskim.  Piastował  te  urzędy  je- 
szcze w  1535  r.  Nie  żył  w  1538  r.  Na.  ekspedycye  wojenne  dostarczał 
w  1528  roku  25  koni  (ML  21).  Z  -^ony  Hanny  pozostawił  trzech  synów: 
Semena,  Iwana  i  Lwa,  którzy  sprzedali  w  1540  r.  Jesmanowi  wieś  Wene- 
czę,  w  powiecie  potockim  położoną  (ML  29  i  39).  W  1552  r.  nie  żyje  już 
Iwan  Wasilewicz  Czyż,  a  pozostali   dwaj  bracia  procesują  się  z  Ajzakowi- 


41 

czem  (ML  G5).     Bral  Wasila,  Żdan  Bolulanowicz  Czyż,  ma  sprawę  z  Sapiclia 
w  1533  roku  (ML  2fi). 

Marcin  Czyż,  oddźwierny  król.,  otrzymał  od  króla  Zygmunta  wieś  Da- 
szkowszczyznę  w  1522  r.  (ML  12  i  21).  Z  testamentu  je<jo,  potwierdzoneij^o 
przez  Zyg.  Aui^usta  w  1547  r.,  wiemy,  że  miał  córkę  Malg-orzatę  (ML  02). 

Czyżewicz  v.  Czyż.  Seńko  Czyżcwicz  otrzymał  od  Kazimimza  .lag-. 
w  1485  r.  dwanaście  kóp  lit.  z  myta  kijowskiego  (ML  4).  Lew  Scmenowicz 
Czyż  procesuje  sie  z  Kołątajem  o  dobra  Bahniewo  w  1534  r.  (ML  20).  Ten- 
że Lew,  w  1530  r.  dzierżawca  ejszyski,  a  w  1539  r.  także  i  worniański,  do- 
starczał na  wyprawy  wojenne  w  1528  r.  13  koni  (ML  21), 

Maryna,  wdowa  po  Wojciechu  Czyżewiczu,  wniosła  z  synami  Stanisła- 
wem i  Janem  w  1517  r.  zażalenie  na  Andrzeja  i  Aleksandra,  drugich  dwóch 
synów  Wojciecha,  że  ją  ci  z  dóbr  wypędzili  (ML  10).  Aleksander  i  Jan  Czy- 
żewicze,  bojarowie  wileńscy,  wraz  z  wdową  po  bracie  Stanisławie,  prowadzą 
proces  z  Prońskim  w  1533  r.  (ML  19). 

Andrzej  Czyżewicz  miał  dwóch  synów:  Mikołaja  i  Jana,  którzy  mają 
sprawę  z  Wiazewiczem  w  1542  roku.  Ów  Mikołaj  Andrejewicz  Czyż  był 
w  1550  r.  w  służbie  podczaszego  Radziwiłła  (ML  43  i  00). 

Aleksander  Wojciechowicz  Czyżewicz,  chorąży  memeski,  ma  w  1547  r. 
sprawę  z  Janem  Juriewiczem  Czyżewiczem  i  z  żoną  jego,  Hanną  Juriewną 
Narbutówną  (ML  03).  Stanisław  Aleksandrowicz,  chorążyc  memeski  w  1574 
roku  (Arch.  Dubr.  14). 

Stanisław  Czyż,  bojar  wileński,  zapisał  żonie  swej  Katarzynie  jedne 
trzecią  cześć  dóbr  swoich.  Król  Zygmunt  potwierdził  jej  ten  zapis  w  1534  r. 
(ML  24).  Stanisław  Wojciechowicz  Czyżewicz  miał  z  żony  Katarzyny  sy- 
nów: Dobrogosta,  Wojciecha  i  Maciejka,  którzy  procesują  się  w  1546  roku 
z  matką  swoją,  2-o  v.  Boguszewską  (ML  03). 

Hanna  Marcinówna  Janowa  Czyżewiczowa  i  synowie  jej,  Bartłomiej 
i  Stanisław,  sprzedają  pewne  grunta  w  powiecie  oszniiańskim  Reskiemu 
w  1545  roku  (Arch.  Dubr,  IV). 


D. 


Dachno  v.  Daszko  Wasilewicz,  namiestnik   upicki,  ostrogski  i  kozieliski 
kniazia  Konstantego  Ostrogskiego,  nabył  dom  w  Wilnie  od  Korsaka  w  1529  r. 


Poczet  rodów. 


42 

(ML  36).  W  1533  r.  został  klucznikiem,  hoiodniczym  i  mostowniczym  łu- 
ckim; w  1536  r.  był  te;,  starostą  krzemienieckim.  Umarł  w  1538  r.  (ML  30). 
Nastazya,  pozostała  po  nim  wdowa,  oraz  synowie  jej,  Wasil  i  Harasim,  sprze- 
dają w  1540  r.  Świniuskicmu  dom  w  Wilnie,  nabyty  przez  Dachna  (ML  36). 
Daniło  v.  Danilewicz  v.  Daniłowicz.  Danilo  Fedkowicz,  dworzanin, 
otrzymał  od  Aleksandra  Jat^.  włość  Briabimską  w  powiecie  czerkaskim.  Król 
Zygmunt  potwierdził  mu  to  nadanie  w  1506  r.  (ML  8). 

Michał  Danilewicz,  dworzanin  król.  w  1508  r.  (ML  8). 
Jesko  Danilewicz,  bojar,  zeznał  przed  królem  Zygmuntem,  że  kniaź  Se- 
men Romanowicz  (Kobryński)  nadał  jego  ojcu,  Daniłowi  Girdewiczowi,  wieś 
Pryszychwosty,  które  to  nadanie  potwierdził  mii  kniaź  Iwan,  syn  kniazia  Se- 
mena. Król  Zygmunt  potwierdził  mu  oba  te  nadania  w  1509  roku  (ML  8), 
a  w  1511  r.  nakazał  mu  pełnić  służ,bę  z  tej  wsi  Kostewiczom  odpowiednio 
do  nadania  kniazia  Semena.  Kostewiczowa  bowiem  była  córką  kniazia  Se- 
mena Kobryńskiego  (ML  10). 

Iwaszko  Iwanowicz  Danilewicz,  dworzanin,  otrzymał  od  króla  Zygmunta 
nieosiadłe  wsie  Nieżytowy  i  Teszyłowy  w  powiecie  markowskim  w  1511  r. 
(ML  8).  Iwaszko  miał  brata  Fedora,  dworzanina  królewskiego  w  1523  roku 
(ML  15).     Obaj  dostarczali  na  ekspedycye  wojenne  3  konie. 

Kniaź  Fedor  Jarosławicz  Piński  nadał  w  1507  r.  bojarowi  swemu,  panu 
Daniłowi  Iwanowiczowi  Irtyszczewiczowi,  wieś  Połkotycze  w  powiecie  piń- 
skim. Synowie  jego.  Iwan  i  Semen  Danilewicze,  okazali  to  nadanie  w  1559  r. 
przy  rewizyi  puszcz  królewskich.  Semen  żonaty  był  z  Hanną  Wasilewską. 
Daniło  Senienowicz,  dworzanin  król.  w  1532  r.  (ML  24). 
W.  ks.  Zygmunt  nadał  Daniłowi  Czabutowszczyznę,  którą  w  1523  roku 
posiada  Bohdan  Daniłowicz  (ML  14). 

Daniłowicz  Fedor  z  Witebska  otrzymał  wraz  z  braćmi:  Saulem,  Ema- 
nuelem i  Grzegorzem,  szlachectwo  w  1526  r.  Gamrat  i  Służewski  przypu- 
ścili ich  do  herbu  Sulimy  (MK  42  f.  107). 

Danowskl  .luri,  bojar  płotelski  w  1546  r.  (ML  61). 
Darowski  Łukasz  Stanisławowicz,   dworzanin  królewski,  ma  wraz  z  żo- 
ną Dorotą  i  córką  Barbarą  w   1552  roku   sprawę  ze  Żmijewskim  o  dobra 
Horodyskie  (ML  G5). 

Daszkiewicz  v.  Daszkowicz.  Mówiąc  o  Chodkiewiczach,  przytoczyliśmy 
akt  z  1476  r.,  którym  Iwan  Chodkiewicz  zeznał,  że  nie  ma  prawa  do  łowów 
w  lasach  i  puszczach  swego  bratanka  Iwaszka  Daszkowicza,  a  jeżeli  tam  kie- 
dykolwiek polował,  to  zawsze  za  jego  pozwoleniem.  Takąż  deklaracye  te- 
muż Iwaszkowi  i  bratu  jego  Olechnie  wydał  w  1485  roku  kniaź  Zasławski 
(ML  23).     Prawdopodobnie  Daszko,  ojciec   Iwana  i  Olechny,  był  nie  rodzo- 


43 

nym,  lecz  przyrodnim  hiatom  Oliodkiewic/a  z  jp(lnt'j  matki.  Iwaszko  byF 
w  U80  r.  klucznikiem,  a  Oleclino  łowczym  witebskim. 

Ostafi  Daszkowicz,  ów  dzielny  wojownik,  o  pocliodzcniu  którego  tak 
mało  wiemy,  mu.siał  być  synem  Iwaszka  Daszkowicza,  klucznika  witebskie- 
go. Do  tcco  twierdzenia  upoważnia  nas  zapis,  który  uczynił  Ostafi  w  1515 
roku  na  rzecz  monasteru  Przeczystej  Bogarodzicy  w  Kijowie,  a  w  którym 
nazwał  siebie  Ostafeni  Iwanowiczeni  Daszkiewiczem  (ML  39).  To  pochodze- 
nie jego,  zatarte  długą  niewolą,  a  następnie  służbą  w  Moskwie,  tłómaczy  nam 
także  węzły  pokrewieństwa,  które  go  łączyły  z  możnenii  domami  na  Litwie. 
Ostafi  przewodził  wojsku  w  nieszczęśliwej  rozprawie  pod  Mścisławiem 
w  1500  r.,  w  której  legło  na  placu  do  7,000  Litwinów,  i  jeżeli  nie  w  tym  roku, 
to  w  1502  r.  dostał  się  do  niewoli  (Kar.  VI).  Znajdujemy  o  nim  wzmiankę 
w  relacyi  Niemirycza  z  1510  roku,  dotyczącej  spisku  Glińskiego.  Iwaszko 
Niemirycz  zamieszkiwał  podczas  powstania  Glińskich  dom  Iwana  Glińskiego, 
ztąd  padło  m,  niego  podejrzenie,  że  należał  do  spisku.  Oczyścił  się  jednak 
z  zarzutu  oświadczeniem,  że  on  to  właśnie  ostrzegł  przez  ojca  swego  Nie- 
mirę  kniazia  Konstantego  Ostrogskiego,  iż  w.  ks.  moskiewski  Wasil  Iwano- 
wicz  ma  przysłać  do  Glińskiego  Polaka,  zmoskwiciałego  więźnia  Ostafa  Da- 
szkowicza (ML  8).  Nie  wiadomo,  kiedy  Ostafi  powrócił  z  Moskwy  na  Litwę. 
W  1515  r.  zeznał  wyżej  cytowany  zapis  na  monaster  w  Kijowie  i  pisał  list 
do  króla  Zygmunta  w  sprawie  siostrzenicy  swej,  żony  Olizara  (Pod.  i  Woł.  II 
f.  119).  W  1528  r.  jest  starostą  kaniowskim  i  czerkaskim,  a  w  kilka  lat 
później  otrzymał  jeszcze  dzierżawę  czeczerską  i  propojską.  Umarł  w  1535  r. 
(ML  24),  prawdopodobnie  w  stanie  bezżennym  i  bezdzietnym,  gdyż  król  Zygmunt 
postanowił  w  1536  r.,  że  wszystkie  dobra  po  Ostafie  pozostałe  przechodzą  na 
Bohdanę,  żonę  Olizara  Wołczkowicza,  córkę  jego  siostry,  Miłochny  Niemirowój 
(ML  28).  Siostra  jego  Miłochna  była  I-o  v.  za  Borysem  Tyszkiewiczem 
(Pod.  i  Woł.  II,  f.  119). 

Seńko  Daszkowicz  ustąpił  z  horodnictwa  witebskiego  w  1524  r.  Córka 
jego  N.  wyszła  za  Iwana  Wasilewicza  Sapiehę  (ML  15). 

Król  Zygmunt  pozostawił  w  1511  r.  Waśka  Daszkowicza  nadal  na  urzę- 
dzie horodniczego  kowieńskiego,  a  w  1518  r.  potwierdził  mu  nadanie  kilku 
wsi  w  powiecie  kowieńskim  (ML  12). 

Fedko  Daszkowicz,  ziemianin  bracławski,  zeznał  przed  Aleksandrem  Jag., 
że  dziad  jego,  Herman,  wysłużył  u  w.  ks.  Witolda  wsie:  Kliszczewo,  Szandy- 
rewo,  Tristenec,  Tywrów,  Wołczkowce,  Nestorowce  i  inne.  Król  potwierdził 
mu  to  nadanie  w  1505  r.  (ML  5). 

Daszko  Tubaczowicz,  marszałek  w.  ks.  Swidrygiełły  w  1437  r. 

Daukowicz  Isip  zostaje  marszałkiem  tatar,  szlaku  ajlarskiego  w  1547  r. 


44 

Daukszewicz  Stanisław,  bojar  oszmiański,  i  żona  jeco  Barbara,  wybudo- 
wali i  uposażyli  kościół  w  Wołmie  w  1474  r.  (Żyw.  Bisk.  Wil.). 
Mikołaj  Daukszewicz,  ziemianin  królewski  w  1539  r.  (ML  30). 
Dawirlowicz  Mitko,  bojar  smoleński,  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  trzy 
wsie  w  powiecie  smoleńskim  (ML  4).     Bartłomiej  i  Gabryjał  Dawidowłcze, 
ziemianie  królewscy  powiatu  wileńskiego  w  1549  r.  (ML  65  i  66). 

Dąbrowy-dlugiej  na  Podlasiu  dziedzicami  są  w  1541  r.:  Jan,  syn  niegdy 
Cherubina,  Jakób,  syn  niegdy  Łukasza,  i  Andrzej,  syn  niegdy  Jakóba  (ML  42). 
Dczusa  Aleksander,  ziemianin  wołyński  w  1543  r.     Siostra  jego  była 
żoną  Stefana  Bołharyna  (ML  29). 

Dederkało.  Rewizya  zamku  krzemienieckiego  z  1545  r.  wspomina 
o  Sidorze  i  Daszku  Dederkałach. 

Dedko  Olechno  Iwanowicz,  ziemianin  krzemieniecki,  i  synowie  jego  An- 
drzej i  Marek  zapisali  Wiazowiec  Janowi,  biskupowi  wileńskiemu  w  1533 
roku  (ML  24). 

Dedkowicz  v.  Detkowicz  Daniło,  ziemianin  kijowski,  otrzymałod  Aleksan- 
dra Jag.  w  1497  r.  Kucznkowo,  a  w  1500  r.  Trypolew  pow.  kijowskim  (ML  5). 
Demidowski  Misko  Stepanowicz  posiada  w  1545  roku  Pietniczany  i  De- 
midowce  (Rew.  Z.  Winnic). 

Denisko  Mukosiejewicz  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  w  1441  r.  Zbaraż 
w  dożywocie,  a  Iserń,  Wandruchów,  Lachowce  i  inne  wsie  na  wieczność 
(12  listopada  Indykcyi  V  ')  ML  41).  W  1445  r.  znajdujemy  go  świadkiem 
na  przywileju  Swidrygiełły,  danym  Kirdejowi  Mylskiemu  (ML  41). 

W  1505  r.  potwierdził  Aleksander  Jag.  Iwaszkowi  Deniskowiczowi  na- 
danie wsi  Paniovviec  i  Tupoczolowskiego  w  powiecie  czudnowskim  (ML  41). 
Iwaszko  Deniskowicz  otrzymał  jeszcze  od  Aleksandra  Jag.  wieś  nieosiadłą 
Dembowce  w  powiecie  krzemienieckim,  które  to  nadanie  potwierdził  mu 
król  Zygmunt  w  1508  r.  (ML  8). 

Andrej  Deniskowicz  pozostawił  tylko  córkę.  Kazimierz  Jag.  dozwolił 
poślubić  ją  Jucbnie  Ziońkowiczowi  w  1480  r.  i  wziąć  z  nią  dobra  jej  ojczyste 
Wielhor.     Stryjem  jej  jest  Seńko  Deniskowicz  (AIZR,  II). 

Michaił  Seńkowicz  Deniskowicz,  ziemianin  krzemieniecki,  brat  Stanka 
i  Iwaszka  Scńkowiczów  Dcniskowiczów,  nie  mając  dzieci,  zapisał  majątek 
swój  Janowi,  biskupowi  wileńskiemu.  Król  Zygmunt  potwierdził  ten  zapis 
w  1533  roku  (ML  24). 


')    Data  aktu  tego  w  Aktach,  odnoszących  się  do  południowo-zachodniej  Ro- 
syi,  błędnie  podana. 


45 

Denisów  v.  Dcnisowicz  Wasil  i  Kiiźma  mają  sprawę  z  księciem  Zasław- 
skim  w  1496  r.  (ML  H).  Hryszko  Sofonowicz  Dcnisowicz,  bojar  smoleń- 
ski, otrzymał  w  1518  r.  pewne  grunta  w  powiecie  bielskim,  w  którym  ma 
jiTż  cztery  wsie  w  1513  r.  (ML  41  i  11). 

Derżkowicz.  Aleksander  Jag-,  przyznał  w  1500  r.  Janowi  Dcrżkowiczo- 
wi,  bojarowi,  posesyc  wsi  Gig^iszek  i  Posztuwian,  które  tenZe  otrzymał  w  po- 
sagu z  2oną  Anną,  córką  Kiborta,  a  wnuczką  Sudka  Mingajlowicza  (ML  6). 

Aleksander  Jag.  w  1501  r.,  a  Zygmunt  w  1507  r.  potwierdzili  Janowi, 
Michnie,  Piotrowi  i  Andrzejowi  Stankowiczom  Derżkowiczom  ró^.ne  |)rzywi- 
leje  (ML  5  i  8).  Andrzej  i  Jan,  dworzanie  królewscy  w  1550  r.  (ML  66). 
Król  Zygmunt  dozwolił  Andrzejowi  otworzyć  karczmę  we  wsi  Ginejliszkach 
w  1546  roku  (ML  61). 

Diakowicz  Wieliczko,  klucznik  trocki  w  latach  1502 — 1536. 
DIrma  Jan,   bojar  ziemi  żmudzkiej,    otrzymał  od  Zygmunta  Augusta 
w  1546  r.  trzy  nieosiadłe  wsie  z  dyrwiańskiej  włości  (ML  61). 

Dmiłri  Bohdanowicz  Ostafiewicz  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1522  r. 
wieś  Bołoszowice  w  powiecie  połockim  (ML  15). 

Dłiiskf  V.  Dłuzski  Andrzej,  namiestnik  memeski  Hlebowicza,  wojewody 
wileńskiego,  w  1546  r.,  żonaty  z  Hanną  (ML  61  i  65). 

Dmochowski  Marcyan,  ziemianin  skidelski,  żonaty  w  1530  r.   z  Hanną, 
córką  Stanisława  Rumbowicza,  wdową  po  Wojciechu  Ożarowskim  (ML  24). 
Dobek,  ciwun  wileński  w  1524  r. 

Dobkowicz  Mikołaj,  bojar  wileński  w  1540  r.  (ML  31).  Floryan  Dob- 
kowicz,  chorąży  oszmiański  w  latach  1542 — 1546. 

Dobrosolowski  Stanisław,  dworzanin  król.,  ma  sprawę  z  kniaziem  Ko- 
reckim o  zabicie  oficyalisty  w  1534  r.  (ML  26). 

Dobrowolski  Iwan  Petrowicz  otrzymał  od  króla  Zygmunta  dwie  wsie 
i  czterech  ludzi  pod  Żyżmorami  w  1514  r.  (ML  7). 

Dokurniewicz  Juri  Chrzczonowicz,  bojar  wileński  w  1541  r.  (ML  31). 
Dolmat  Bohdan  Matfiejewicz,  ziemianin  kiecki  królowej  Bony,  sprawca 
starostwa  rohaczewskiego  w  1552  r.  (ML  50  i  51). 

Dolski  kniaź  Andrej  żył  w  1488  r.  (ML  4).  Kniaź  Ilia  ma  w  1530 
roku  sprawę  z  kniaziem  Kozeką  (ML  24). 

Dołęga  Maciej  z  Podlasia  ma  sprawę  z  Sosnowskim  w  1.541  r.  (ML  42). 
Domaniowski  Jan  z  Domanowa,  proboszcz  wileński,  sekretarz  królew.  ,, 
w  latach  1540—1546. 

Domanowicz.    List  królowej  Bony  z  1548  r.  wymienia  Semena  Domano- 
wicza  i  syna  jego  Iwana  (Rew.  puszcz,  i  ML  50).     Iwan  Semenowicz  Do-' 
manowicz,  ziemianin   piński,  pozwał  w  1550  r.  teściowe  swoją,  Maryę  Iwa- 


4fi 

nową  Weliatycką  o  danie   równego  udziału  z  majątku  żonie  jego  Tomile  (ML 
51).     Tenże  Iwan,  w  1569  r.  podsedek  piński  i  poseł  (Skarb.  Danił.). 
Domarat,  pisarz  w.  ks.  Witolda  w  1430  r. 
Domejko  Janowicz,  bojar  lepuński  w  1531  r.  (ML  24). 
Dorgiewicz.     Aleksander  Jag.   potwierdził  w  1493  r.  Mikołajowi  Dor- 
giewiczowi,  ciwunowi  dowgowskiemu,   przywilej  w.  ks.  Zygmunta  (ML  3). 
Maryna,  córka  Michny  Dorgiewicza,  żona  Jana  Zawiszyca,  podstolego 
w.  ks.  lit.,  zapisała  w  1522  r.  na  altaryę  przy  kościele  w  Użugościu  20  kóp 
gr.  lit.,  kielich  złoty,  suknię  z  aksamitu  czerwonego,  oraz  dziesięcinę  z  fol- 
warku Przylepy. 

Elżbieta  Dorgiewiczówna  i  maż  jej  Jerzy  Zawiszyc  ufundowali  dwie 
altarye  przy  kościele  w  Żejmach  (Żyw.  bisk.  wił.). 

Dorohostajski.  Mikołaj  Piotrowicz  Olechnowicz  kuchraistrzowicz,  mie- 
cznik lit.,  otrzymał  od  Zygmunta  Augusta  w  1547  r.  przywilej  na  założenie 
miasteczka  w  Dorohostajach,  urządzenie  tamże  targów  i  otwarcie  karczem 
(ML  62).  Jeden  z  synów  miecznika  Mikołaja,  także  Mikołaj,  zaczął  się  od 
dóbr  powyższych  Dorohostajskim  nazywać.  Ten  Mikołaj,  w  1566  r.  stolnik 
lit.  i  dzierżawca  wieloński,  a  1569  r.  także  ciwun  gondyński  i  dzierżawca 
mejszagołski,  jest  w  1576  roku  wojewodą  połockira,  starostą  wołkowyskim 
i  szereszowskim,  a  w  1577  roku  nadto  lepelskim.  Żył  jeszcze  w  1593 
roku  (Akta  T.  VIII). 

Doroszkiewicz  v.  Doroszkowicz  Waśko,  pisarz  Kazimierza  Jag.  w  la- 
tach 1482  —  1486,  otrzymał  od  niego  pozwolenie  na  skupywanie  ziem  w  po- 
wiecie bielskim,  a  od  Aleksandra  Jag.  dostał  nieosiadłą  wieś  Andronikow- 
szczyzne  w  powiecie  żołudzkim.  Oba  te  przywileje  potwierdził  mu  król 
Zygmunt  w  1507  r.,  jako  podkoniuszemu  wileńskiemu  (ML  8).  W  1504  r. 
otrzymał  Waśko  od  Aleksandra  Jag.,  którego  był  dworzaninem,  dwie  wiorsty 
kwadratowe  lasu  nad  rz.  Łosośną  w  powiecie  grodzieńskim  (ML  41).  Syn  je- 
go, Bohufał  Doroszkowicz,  był  dworzaninem  król.  w  1550  r.  (ML  66).  Jana 
Bohufała,  podsędka  i  poborcę  grodzieńskiego,  wspominają  Konstytucye  sej- 
mowe z  1601  i  1611  roku  (Vol.  Leg.).  Od  niego  poszli  Bohufałowie  Do- 
roszkiewicze. 

Dowbor  V.  Dowborowicz  Juri,  bojar  powiatu  kiernowskiego,  sprzedał 
dworzec  drubieński  kuchmistrzowi  Jasieńskiemu  w  1551  r.  (ML  65).  Agnie- 
szka Dowborówna,  wdowa  po  Janie  Neszyjczycu  w  1549  r.  (5IL  65) 

Dowgiałło  v.  Dowgiałłowicz.  Dowgiałło,  ziemianin  wołyński,  otrzymał 
dobra  Pieczychwosty  od  Kazimierza  Jag.  (ML  36) 

Andruszko  i  Michajło  Dowgiałłowicze,  bojarowie  wileńscy  w  1500 
roku  (ML  6). 


47 

Król  Zygmunt  przysądził  w  1514  roku  w  sporze  Lenarta  Dowgiałowicza 
z  Olbrychtpm  Gasztoldem  Dowgialiszki  temu  ostatniemu  (ML  2).  Barbara 
Pawłówna,  wdowa  po  iStanisławie  Lenartowiozii  Dowgiałfowiczn,  cliorą?,ym 
wileńskim,  i  syn  jej,  Mikołaj,  sprzedają  w  1570  r.  Kwileckiemu  plac  w  Wil- 
nie (Akta  T.  Vlllj.  ' 

Stańko  Dowg^inłłowicz,  bojar  powiatu  somiliskieco,  zapisał  żonie  swej 
Zofii  60  kóp  lit.  w  1507  r.  (ML  8). 

Mikołaj  Dowgiałłowicz,  bojar  powiatu  Wiłkomirskiego  w  1520  r.  (ML  14). 
Mikołaj  Mikołajewicz  Dowgiałłowicz,  bojar  powiatu  wasiliskiego,  sprze- 
dał pewne  dobra  Andruszewiczowi  w  1529  r.  (ML  15). 

Dowgintowicz  Butrym,  bojar  peniański  w  1496  r.  (ML  .5), 
Dowgird  v.  Dawgird  v.  Dowgerd.  Dowgird,  wojewoda  wileński  w  la- 
tach 1434 — 1442,  zobowiązał  się  w  Trokach  w  1437  roku  przed  w.  ks.  Zy- 
gmuntem, że  otrzymawszy  z  rąk  jego  województwo  wileńskie,  nie  wyda  po 
jego  śmierci  miasta  nikomu  innemu,  jak  królowi  Władysławowi  lub  jego  na- 
stępcom (Inw.  Arch.  Kor.  Litwa).  Michał  Dowgerdowicz  podpisał  przymie- 
rze, zawarte  przez  w.  ks.  Swidrygiełłe  z  krzyżakami  w  1432  roku  (A.  Rus. 
Liw.).  Anna  Dowgirdówna,  wdowa  po  Juszku  Gojcewiczu,  w  1481  r.  żona 
Iwana  Ilinicza  (ML  4). 

W  akcie,  którym  Aleksander  Jag,  nadał  kniaziowi  Matfiejowi  Mikityno- 
wiczowi  dobra  Struny  w  powiecie  wileńskim,  wspomniano,  że  dobra  te  trzy- 
mał za  Kazimierz  Jag.  Andruszko  Dowgirdowicz  (AIZR,  I).  Ten  Andruszko 
wybudował  i  uposażył  kościół  w  Łyntupach;  pozostała  po  nim  wdowa  Świe- 
tochna  nadanie  to  potwierdziła  w  1459  r.  Hanusz  i  Chwedko  Dowgirdowie 
uposażyli  kościół  w  Widzach  w  1481  r.  (Żyw.  Bisk.  Wil.). 

Dowgird,  bojar  wołkowyski  w  1495  r.  (ML  5).  Bohdan  Dowgirdowicz, 
dworzanin  Icról.  w  latach  1517 — 1522,  starosta  przewalski  w  15.38  r.,  pozo- 
stawił kilku  synów.  Z  nich:  Mikołaj  i  Razmus  Bohdanowicze  Dowgirdowie, 
dworzanie  królewscy  w  1546  r.  Razmus  był  posłem  do  cara  Dawlej-Gireja 
w  1557  roku.  Jan  Dowgird,  namiestnik  wasiliski  3  stycznia  indykcyi  Ill-ej 
(1500  r.?)  (AIZR  I  i  ML  15,  61,  57  i  11).  Paweł  Dowgirdowicz,  dworza- 
nin król.  w  1514  r.  (ML  11).  Stanisław  Dowgirdowicz,  dworzanin  królew- 
ski w  1524  r.,  namiestnik  wysokodworski  w  1530  r.  (ML  15  i  24).  Szcza- 
stny  Dowgirdowicz  i  żona  jego,  Hanna,  procesują  się  w  1546  r.  z  Zawiszyną 
o  dobra  pozostałe  po  Mikołaju  Zawiszy  (ML  61).  Katarzyna  Dowgirdówna, 
żona  Mikołaja  Szembela  w  1532  r.  (ML  24). 

Dowgotłi  V.  Dowkhowd  kniaź  Juri  przyrzeka  w  1401  r.  w  Trokach,  że 
po  śmierci  Witolda  dochowa  wierności  królowi  Władysławowi  Jagielle  i  ko- 
ronie polskiej  (Cod.  Epist.  s.  XV). 


48 

Dowmat,  ziemianin  owrucki,  otrzymał  od  Andr/.eja  Niemiiowicza,  woje- 
wody kijowskico^o,  wieś  Iślewczyzne  w  powiecie  owrnckim;  król  Zygmunt  po- 
twierdził to  nadanie  w  1521  r.  (ML  12). 

Downarowscy,  bojarowie  rudomińskieo^o  powiatu:  Juchno  Hlebowicz 
i  Andrej  Sudkowicz  w  1522  r.  (ML  10). 

Dowojna  v.  Dowojnowicz.  Dowojna,  syn  Wysigirda.  podpisał  w  1401 
roku  wraz  z  drng^imi  panami  litewskimi  przyrzeczenie,  że  dochowają  wierno- 
ści królowi  polskiemu  (Cod.  Epist.  Yit.). 

Olechno  Dowojnowicz  jest  świadkiem  w  1432  roku  na  akcie,  którym 
w.  ks.  Zygmunt  przyrzeka  wierność  królowi  polskiemu,  a  w  1436  r.  na  przy- 
wileju, danym  przez  tegoż  w.  księcia  kapitule  wileńskiej  (Skarb.  Danii). 
W  1434  r.  otrzymał  Olechno  od  w.  ks.  Zygmunta  wieś  Małkowice  (ML  2). 
W  1452  r.  był  namiestnikiem  brzeskim;  z  tym  tytułem  wymieniony  jest  jako 
świadek  na  przywilejach  Kazimierza  Jag.  dla  Siemaszki  i  Chołoniewskich 
(ML  36  i  41).  Żona  jego,  Waśka  Olechnowa  Dowojnowiczowa,  odstąpiła 
posagu  swego  bratu  Iwaszkowi  Iliniczovvi  (r.?  ML  2). 

Iwaszko  Dowojnowicz,  dziedzic  na  Czaszycach,  zapisał  w  1459  r.  żonie 
Annie  siostrze  Mikołaja,  dziedzica  na  Junoszy,  dobra  Bezdowice  i  inne  (Inw. 
Arch.  Kor.  i  Skarb.  Danił.).  Anna,  wdowa  po  Iwaszku  Dowojnowiczu,  upo- 
sażyła kościół  w  Krupie:  z  zapisu  tego  widać,  że  miała  córki:  Helenę  i  Ułia- 
up  (Żyw.  Bisk.  W  ii.). 

Iwan  Dowojnowicz,  namiestnik  wołkowyski  w  łatach  1484 — 1494,  a  na- 
miestnik dorsuniski  w  1499  r.,  miał  syna  Jana  i  córkę  Jadwigę,  żonę  Mikoła- 
ja Gabryjałowicza  (ML  9). 

Król  Zygmunt  potwierdził  w  1508  roku  Janowi  Janowiczowi  Dowojno- 
wiczowi  prawo  posiadania  dóbr  Tndury  i  Gelz  (ML  8).  Tenże  Jan,  żona 
jego  Anna,  i  córki:  Zofia,  Katarzyna,  Anna  i  N.  Janowa,  odstępują  Satyje- 
wa  Ostrogskiemu  w  1522  r.  (ML  15).  W  1523  r.  zapisał  Jan  Gelzy  żonie 
swej,  Annie;  zapis  ten  potwierdził  król  Zygmunt  w  tymże  roku  (ML  16). 
W  1526  r.  pożycza  Jan  od  Gasztolda  100  kóp  lit.,  a  w  1527  r.  zastawia  Ku- 
rzeniec  Zofii  Stanis"ławównic,  żonie  brata  swego  stryjecznego,  Andrzeja  Ja- 
kóbowicza  Dowojny  (ML  2).  Jedna  z  córek  jego,  Zofia,  była  w  1547  r.  żoną 
kniazia  Bohdana  Lubeckiego. 

Jakób  Dowojnowicz,  namiestnik  drohicki  w  latach  1486  — 1499,  dwa 
razy  zawierał  śluby  małżeńskie.  Pierwszą  jego  żoną  była  Fedka,  z  którą 
w  1435  r.  (?)  kwituje  Karczewskiego,  flrugą  Hanna,  która  w  1507  r.  ma 
sprawę  z  Hlebowiczem  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj.  Pódl.  i  ML  10).  Zostawił  sy- 
nów dwóch:  Juriego  i  Andreja. 


49_ 

Jmi  Jakóhowicz,  DowojnowicT;,  w  1507  roku  n:iiiiiof;łnik  downowski, 
a  w  lalach  1517 — 1522  >viłkomirski.  Aiidroj  Jakóhowicz,  nowojnowirz,  pod- 
komorzy nadw.  lii.,  otrzymał  w  1500  r.  od  Aleksandra  Jajr-  do[»ra  Ir^zczołnę 
w  powiecie  lidzkim  (ML  2).  W  latach  1510 — 1510  jest  tak;>!>  namiestni- 
kiem pjszyskim.  W  1520  r.  otrzymał  konsens  na  wykn|iienic  starostwa  ko- 
niewskicgo  i  dnl)ickic<i^o  z  rak  Jtindziłla,  a  w  1522  r.  na  dzierżawę  wysoko- 
dworską,  którą  trzymał  Świrszczowski.  Jednakże  nabycie  tej  ostatniej  dzier- 
żawy nie  przyszło  do  sknikn  (ML  12  i  Ifi)  Umarł  w  1527  roku  (ML  15). 
Z  żony  Zofii  Stanisławówny,  o  której  wzmiankowali.śiny  wyżej,  mówiąc  o  za- 
stawie Knrzenicc,  miał  syna  Stanisława  i  córkę  Hannę,  którzy  w  1547  roku 
zawierają  umowę,  dotyczącą  dóbr  Iszczołny,  Swojaczyc,  llorodyszcza  i  in- 
nych (ML  2).      ' 

Hanna  Andrejcwna  Dowojnówna  jest  w  1540  r.  żoną  Hieronima  Kory- 
ckiego, koniuszego  kor.  i  lit.  (ML  62). 

Zygmunt  August  dozwala  w  1541  r.  Stanisławowi  Andrejewiczowi  Do- 
wojnie,  starościc  mereckiemu,  zamienić  wieś  Iszczołnę  na  miasto,  i  ustanawia 
tamże  targi  (ML  2).  W  1547  r.  wydał  mu  ekspektatywę  na  podkomoistwo 
litewskie,  w  1550  r.  nadał  dobra  Jahorczyce  i  kilku  poddanych -ze  starostwa 
wasiliskiegOj  a  w  1560  r.  pięć  włók  z  dzierżawy  ejszyskiej  i  potwierdził  ma 
nabycie  dóbr  Lipiczańskich  (ML  2).  W  tym  ostatnim  roku  Stanisław  był  sta- 
rostą mereckim,  bobrujskim,  dowgowskim  i  przełajskim.  W  1501  r.  otrzymał 
od  króla  7,a  wierną  służbę  dobra  przełomskie  (ML  2).  W  1562  r.,  w  którym 
otrzymał  dobra  Tytiunce  ze  starostwa  cjszyskiego,  był  starostą  pińskim  (ML  2). 
W  1563  r.  jest  także  starostą  kobryńskim  i  ostryńskim. 

Z  powyższym  Stanisławem  żył  jednocześnie  inny  Stanisław  Dowojna, 
którego  ojcem  był  Stanisław,  a  którego  adoptował  i  spadkobiercą  całego  ma- 
jątku uczynił  Andrzej  Niemirowicz,  wojewoda  kijowski.  Dowiadujemy  się 
o  łem  z  procesu,  który  wytoczył  Dowojnie  w  1541  r.  Jermolicz  o  zwrot 
należnej  mu  od  wojewody  Niemirowicza  sumy  (ML  43).  Ten  Stanisław 
Stanisławowicz  był  w  1530  r.  dworzaninem  królowej  Bony,  a  w  1542  r.  zo- 
stał wojewodą  połockim  (ML  24  i  53).  W  1546  r.  ma  sprawę  z  Dobkowi- 
czem  o  Łozdzieje,  a  w  1547  r.  sprzedaje  Telaki,  Patrykozy  i  Chroszczewo  ka- 
nonikom warszawskim  (ML  61  i  62).  W  1554  r.  trzymał  starostwo  dry- 
skie.  Żonaty  był  z  Petronelą  Radziwiłłówną,  starościanką  żmudzką,  która 
w  1552  r.  dopełniła  działu  dóbr  ])ozostałych  po  ojcu  i  matce,  z  siostrą  swoją 
Hanną,  żoną  Stnisława  Kiszki  (ML  2).  Taż  Petronelą  otrzymała  w  1551  r. 
Goniądz  i  Rajgród  od  Zygmunta  Augusta  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj.  Pódl.).  Wo- 
jewoda zapisał  testamentem,  sporządzonym  w  1506  roku  w  więzieniu  w  Mo- 

Poczet  rodów.  7 


no 

skwie,  jodiie  trzecią  cześć  dóbr  swoich  Zygmuntowi  Augustowi  (ML  2).     Żył 
jeszcze' w  1571  r.  (MK  110  f.  146)  '). 

Dremlik  Tworian  Jnckiewicz,  wojski  brzeski,  i  bracia  jego:  Olechno, 
Iliasz  i  Iwaszko,  sprzedali  w  1516  r.  dobra  Koroszczyno  w  powiecie  brzeskim 
llrehorowi  Ościkowi  (ML  11). 

Drozcza  v.  Drozdcza  v.  Drozdin.  Aleksander  Drozdcza,  namiestnik  ka- 
mieniecki za  Kazimierza  Jag.  (Arch.  Zbór.  Dok.  I,  f.  19).  Andrej  Drozcza 
otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1496  r.  różne  dobra  w  powiecie  czernichow- 
skim po  Massalskim  (ML  5).  W  1497  r.  był  czc.śnikiem  lit.  Ten,  czy  inny 
Andrej  Aleksandrowicz  Drozcza,  koniuszy  wileński,  otrzymał  od  Aleksandra 
Jag.  w  1500  r.  dworzec  Rymowidowski  w  powiecie  wołkowyskim  (ML  6). 
W  1502  r.  jest  namiestnikiem  izblańskim  i  bielickim.  Tenże  Andrej  Dro- 
zdin zeznał  w  1505  r.  w  sprawie  o  Losko,  że  babką  jego  była  kniehini  Bo- 
rysowa,  I-o  v.  żona  kniazia  Iwana  Korybutowicza  Olgerdowicza,  i  że  od  niej 
słyszał,  iż  kniażna  Marya,  siostra  kniazia  Iwana,  wyszła  za  kniazia  Fedora 
Worotyńskiego  (ML  5).  Andrej  Drozcza  należał  wraz  z  Petrem  2)  do  spisku 
Glińskich,  obydwaj  więc  musieli  uchodzić  z  Litwy,  a  dobra  ich  Ratomie  na- 
dał król  Zygmunt  Epimachowiczom  w  1508  r.  (ML  8). 

Drozdowski  Mikołaj,  podstaro.ści  mielnicki  w  1545  r. 

Druccy  książęta  przyjęli  nazwisko  od  Drucka,  leżącego  w  powiecie  or- 
szańskim,  województwie  witebskiem. 

Iwan  kniaź  Drucki  znajdował  sic  w  szeregach  w.  ks.  moskiewskiego 
Iwana  Daniłowicza.  wysłanych  w  1340  r.  przeciw  Smoleńskowi  (Kar.  IV, 
f.  215).  Kniaź  Dymitri  Drucki  należał  do  wyprawy  litewskiej,  urządzonej 
pod  dowództwem  Kiejstuta  w  1372  roku  przeciwko  Moskwie  (Kar.  V,  f.  25). 
U  listu  Witolda,  księcia  trockiego  z  1384  r.,  w  którym  oddaje  się  w  opiekę 
zakonowi  krzyżackiemu,  była  przywieszona  pieczęć  kniazia  Lwa  Druckiego, 
szwagra  Witoldowego;  lecz  pieczęć  ta  przedstawiała  Pogoń,  herb  książąt 
litewskich  (Cod.  Epist.  Vit.  Nr.  13  i  101).  Kniaź  Iwan  Drucki  podpisał 
w  1398  r.  pokój  zawarty  z  krzyżakami  (Kod.  Racz.  f.  256).  Kniaź  Semen 
Dymitriewicz  Drucki  przyrzeka  w  1401  r.  dochować  wierności  królowi  Wła- 
dysławowi Jagielle  (ML  2  i  Cod.  Epist.  s.  XV,  Nr.  30). 

W  1423  r.  spotykamy  dwóch  kniaziów  Druckich:  Iwana,  przezwanego 
Babą^  i  Pucyate,  których  Witold  wysłał  przeciwko  Mongołom,  oblegającym 


')  W  Encyklopedyi  Powszechnej  pomieszano  obu  tych  Stanisławów,  robiąc 
7!  nich  jednego;  gdy  tymczasem  widzimy,  że  starostą  mereckim  byt  Stanisław  An- 
drejewicz,  a  wojewodą  połockim  Stanisław  Stanisławowicz. 

2)    Petr  ma  być  bratem  Audreja  (Kar.  VII,  Nr.  40). 


51 

Odojew  (K;ir.  V,  Nr.  214).  Iwan  Baba  bral  lul/ial  w  walce  Wasila  Cienuu;- 
go  L  Wasilem  Zyzookini  w  1434  r.  (Kar.  V,  f.  238).  Od  tej  j)ory  nie  słyeliae 
nic  o  kniaziach  Dnickieh  aZ  do  1508  r.,  w  którym  kroniki  ruskie  wspomi- 
nają o  kniazili  Andiejn  Driickini,  stronniku  Glińskich,  który  razem  i,  nimi 
uchodzić  musiaf  do  Moskwy  (Kar.  VII,  Nr.  40). 

W  ciągu  XV  wieku  rozdzielili  sie  kniaziowie  Druccy,  rozrodziwszy  sie 
licznie,  na  oddzielne  domy,  które  poprzybierały  nazwiska  od  nowych  swoich 
siedzib,  a  część  Drucka,  ich  gniazda  rodowego,  należała  nawet  do  kniaziów 
Podbereskich. 

To  śmierci  kniazia  Semena  Jamontowicza  Podbereskiego  wynikł  spór 
w  1548  r.  o  spadek  po  nim  pozostały  i  o  cześć  Drucka  pomiędzy  wszy- 
stkimi potomkami  pierwotnych  kniaziów  na  Drucku.  Do  spadku  tego  zgło- 
sili się:  dworzanin  Ilrehory  Jackowicz  Podl)ereski  z  jednej  strony,  z  dru- 
giej zaś  kniaź  Andrej  Iwanowicz  Ozierecki,  kniehini  Marya  Wasilewa  To- 
łoczyńska,  kniaź  Iwan  Iwanowicz  Ilorski,  kniehini  Wasiiisa  Andrejewa  vSo- 
koliuska  z  synem  z  pierwszego  małżeństwa,  kniaziem  llrehorym  Fedorowi- 
czem Ilorskim,  kniaź  Dymitri  Lubecki  z  braćmi,  kniaziowie  Timołiej  i  Pa- 
weł Jnriewicze,  Michaił  Wasilewicz  i  Lew  Fedorowicz  Sokolińscy  i  wszy- 
scy inni  kniaziowie  Druccy.  W  osobnym  akcie  przedstawili  swe  prawa  do 
tego  spadku:  kniaziowie  Wasil  i  Hrehory  Iwanowicze  Odyńcewicze  Bahry- 
nowscy  z  bratankiem,  kniaziem  Andrejem  Semenowiczem  Odyńcewiczem, 
i  kniaziowie  Iwan  i  Jan  Romanowicze  Widynieccy  (ML  60).  Ozy  w  owych 
innych  kniaziach  Druckich  widzieć  należy  kniaziów  Odyńcewiczów,  Bahry- 
nowskich  i  Widynieckich,  czy  też  oprócz  nich  inni  jeszcze  byli,  tru- 
dno rozstrzygnąć. 

O  wszystkich  tych  kniaziach,  potomkach  książąt  Druckich,  na  właści- 
wera  miejscu  mówić  będziemy. 

Drucki  Waśko  Samsonowicz,  ziemianin  brzeski,  otrzymał  od  Andreja 
Bohdanowicza  dworzec  Iw.anowski;  król  Zygmunt  potwierdza  mu  to  nada- 
nie w  1528  r.  (ML  15). 

Dubicki  Iwan  Michajłowicz,  dworzanin  królewski,  otrzymał  od  króla  Zy- 
gmunta kilku  ludzi  w  powiecie  oszmiańskim  w  1510  r.  Wdowa  po  nim, 
Nastazya  Iwanowa  Dubicka,  i  syn  jej,  Paweł,  mają  sprawę  w  1540  r.  ze 
Stankiewiczem  o  dobra  Bohdano wszczyznę  (ML  8  i  61). 

DubrowJCcy  książęta.  Kniaź  Jerzy  Iwanowicz  llolszański,  pierwszy 
z  tej  rodziny,  przyjął  nazwisko  Dubrowickiego  od  dóbr  Dubrowioy.  O  nim 
i  o  potomkach  jego  mówić  będziemy  pod  Ilolszańskimi. 

Dubrowski  Matias,  wojski  drohicki  i  skarbny  biskupa  łuckiego,  został 


__52 

pisarzem  ziemskim  dioliickim  w  1534  r.     Żonaty  był  z  kniażną  Komaiiów- 
na  Lubecka.     Nic  żył  w   1 530  r.  (ML  24  i  30). 

Duda  kniaź — patrz  Połubiński   kniaź  Iwan  Fedorowicz 

Dudka  Ofanas  został  klucznikiem  grodzieńskim  w  1505  r. 

Dudorow  Micliaił,  bojar  piński,  otrzymał  od  kniazia  Fedora  Jarosławicza 
dobra  Żydnie:  król  Zyg-munt  potwierdził  mu  to  nadanie  w  1522  r.  (RIL  13). 

Dybowski  Sebastyan,  namiestnik  nowodworski  królowej  Bony  w  1549  r. 
W  latach  1557  — 1502  był  sprawcą  starostwa  grodzieńskiego,  dzierżawcą 
nowodworskim  i  ozierskim;  w  1557  roku  dzierżawcą  molawickim,  a  w  1560 
roku  ostryńskim. 

Dybryniewski  Łukasz  Albertowicz,  bojar  podczaszego  Radziwiłła,  otrzy- 
mał od  niego  różne  ziemie  w  1527  r.  (ML  25). 

Dyczko  Iwan  Wasilewicz,  sprzedał  Równe  kniaziowi  Semenowi  Wasile- 
wiczowi Nieświckiemu  w  1461  r.  (Stecki.  M.  Równe). 

Dymitri,  chorąży  włodzimierski  w  1489  r. 

Dyonizy,  władyka  łucki  i  ostrogski  w  1416  r. 

Dyrma  Jan,  dworzanin  królowej  Bony,  żonaty  w  1540  r.  z  Barbarą 
Jundzilłówną  (ML  31). 

Dziatkowski  v.  Dziadkowski  Mikołaj,  ziemianin  mielnicki,  nabył  w  1540 
roku  dobra  Zwiadnę.  W  1541  r.  został  podsędkiem  mielnickira  (ML  39 
i  35).  Jan  Dziatkowski  na  Dziatkowicach,  oraz  synowie  jego:  Jerzy  i  Al- 
bert, procesują  sie  z  Hornowską  w  1542  r.  (ML  42  i  A.  Apel.  Z.  Pódl.  II). 


E. 


Edziatowicze  Michał  i  Pietraszko  mają  sprawę  w  1495  r,  z  bojara- 
mi żyżmnrskimi  Mingajłowiczami  (ML  6). 

Epimach  v.  Epimachowicz  v.  Jepimachowicz.  Żyjący  w  końcu  XV  w. 
Semen  Kpimachowicz   pozostawił  trzech  synów:  Petra,  Andreja  i  Michajła. 

Petr  Semcnowicz  posiadał  w  powiecie  polockim  Telitynicze  i  Tobol- 
czynice  z  nadania  Aleksandra  Jagiellończyka;  król  Zygmunt  potwierdził  mu 
to  nadanie  w  1508  r.  (ML  8).  W  1504  r.  był  namiestnikiem  krzyczew- 
skim.  Nie  żył  w  1525  r.,  w  którym  brat  jego,  Andrej  Semenowicz,  na- 
znaczony został  opiekunem  dzieci   i   majątku    po  nim  pozostałego  (ML  17). 


53 

Syn  jego,  \Vojn;i  Petiowicz  Epiinachowicz,  otrzymał  od  Zyj^iruinla  Anj^n- 
sta  wieś  Dołdzcft  w  powiecie  połockim  (ML  53"). 

Aiidrej  i  Mieliajlo  Senienowicze  Kpimacliowicze,  dworznnie  królewscy, 
otrzymali  od  króla  Zyiimnnta  w  ir)()8  r.  Katomie  w  powiecie  mińskim  po 
zdrajcach  Drozczach  (ML  8).  Mifliail  nie  żył  już  w  1509  r.,  ^ily;.  król  Zy- 
l^miint,  potwierdzając  w  tymże  roku  poprzednie  swoje  nadanie,  wspomina 
o  nim,  jako  o  nieżyjącym  (ML  8).  Andrej  vSemenowiez  Jepimacliowicz,  w  1532 
roku  dzierżawca  krewski,  umarł  w  1533  r.  (ML  21).  Pozostała  po  nim  wdo- 
wa, Nastazya  Andrejewa  Jepimachowiczowa.  tudzież  jej  synowie:  Bolulan 
i  Miełiajło,  procesują  sie  z  księciem  Słuckim  w  1540  r.  (ML 31).  Bohdan  i  Mi- 
chaił Andrejewiczc  Epimachowie  jmzywnją  sie  wzajemnie  w  1546  r.  o  po- 
dział dóhr  i  pobranie  ruchomości  (ML  48  i  63).  Michaił  był  dworzaninem 
królewskim  w  1546  roku,  a  Bohdan  namiestnikiem  wileńskim  Ilornostaja 
w  latach  1549—1551. 

Fedor  Epimachowicz,  chorą^.y  połocki  w  latach  1533 — 1537. 

Eufimiusz,  władyka  turowski  i  piński  w  1416  r. 


F. 


Falczewski  v.  Chwalczcwski.  W  XVI  wieku  żyło  czterech  braci  Fal- 
czewskich:  Jerzy,  Stanisław,  Piotr  i  Froncko. 

Jerzy,  biskup  łucki  i  brzeski  od  1535  r.,  żył  jeszcze  w  1547  r.  (ML  62). 
Trzymane  przez  niego  starostwo  szawelskie  otrzymał  Radziwiłł  w  1546  r.  (ML 
46).  W  1539  r.  biskup  zaskarżył  kniazia  Matfieja  Mikitynicza  o  najazd  dóbr 
biskupich  (ML  27).  Po  śmierci  Jerzego  procesowali  się  w  1549  r.  wyżej  wy- 
mienieni bracia  z  kapitułą  łucką  orozporządzenia  testamentowe  biskupa  (ML  65). 

Stanisław  Falczewski,  w  latach  1541  —  1542  starosta  krzemieniecki, 
w  1548  r.  starosta  kobry ński,  otrzymał  od  królowej  Bony  w  dzierżawę  sta- 
rostwa: pińskie,  kleckie  i  liorodeckie  w  1552  r.  (ML  51).  Żonaty  był  z  Bar- 
barą, córką  Andrzeja  Falka  v.  Falkowicza,  starosty  drohickiego.  Żona  wnio- 
sła mu  posagu  1,000  ft.,  które  jej  w  1542  r.  zabezpieczył  (ML  42).  W  1555 
roku  otrzymał  Stanisław  wraz  z  żoną  od  królowej  Bony  dzierżawę  sielecką 
w  dożywocie.  Trzymał  ją  jednak  już  wcześniej,  bo  w  1554  r.  Żył  jeszcze 
w  1559  r.  (AIZR,  II).     Córka  jego,  Anna,  jest  w  1569  r.  żoną  Stanisława 


^4_ 

Miłosze wskiego,  a  w  JóOG  r.  żoną  Jana  Donianiewskieg^o  (MK  105  f.  191  i  A. 
Tr.  Lub.  Woj.  Wol.  z  IńOS  r.).  Pia\v(lo])0(loImie  drni^ą^jeco  córką  była  Kata- 
rzyna, 1-0  V.  knichini  Dymitrowa  Kozika,  2-o  v.  żona  Wacława  Podliorcckicgo. 
Piotr  Falczewski,  w  1554  r.  starosta  knyszyński  i  zal)ielski,  przeniósł 
sie  w  Kaliskie,  g-ilzie  został  w  1556  r.  podkomorzym  kaliskim  (MK  87  f.  123). 
W  1566  roku  jest  kasztelanem  biecliowskim,  umarł  po  15G9  roku*  w  któ- 
rym syn  jego  Jerzy,  dziedzic  Orpiszewa  i  Swinkowa,  występuje  w  ze- 
znawanych  przez  siebie  aktach,  jako  syn  niegdy  kasztelana  (MK  101  f.  62, 
105  f.  139  i  108  f.  38). 

Falk  V.  Falkowicz  Andrzej  dostarczał  na  potrzeby  wojenne  z  początku  4, 
a  następnie  8  koni  (ML  21).  W  1522  r.  był  dworzaninem  królew.  (ML  10), 
w  1533  r.  wojskim  i  podstarościm  bielskim,  a  w  latach  1545 — 1554  staro- 
stą droliickim.  Z  córek  jego  była  Barbara  ?,oną  Stanisława  Falczewskiego, 
a  Marusza  (Małgorzata)  żoną  Michała  iSapiehy  (MK  122  f.  417  i  Conv.  Warsz. 
3,  f.  177).  W  1545  roku  zeznaje  Andrzej,  iż  jest  dłużnym  zięciowi  swe- 
mu, Stanisławowi  Falczewskiemu,  staroście  krzemienieckiemu,  1,000  fl.  po- 
sagu, który  przeznaczył  córce  swej  Barbarze   (ML  42j. 

Fediuszko  v.  Chwiediuszko.  Kniehini  Semenowa  Aleksandrowiczowa 
dała  w  1495  r.  wieś  Czemeryn  vv  powiecie  pińskim  słudze  swemu  Fedkowi 
Tyszkiewiczowi.  Krół  Zygmunt  potwierdził  to  nadanie  synowi  tegoż,  Fe- 
dorowi  Fediuszkowiczowi,  w  1522  r.  Wieś  ta  należała  w  1559  r.  do  Wasila 
Fedorowicza  Fediuszki,  wnuka  Fedka  Tyszkiewicza,  i  szwagra  jego,  Mi- 
chała Borzobohatego  (Rew.  puszcz.).  Wasil  był  chorążym  pińskim  w  la- 
tach 1568—1576. 

Fedko,  kanclerz  w.  ks.  Świdry giełły  w  1452  r.* 
Fedko  Hnewoszewicz,  dworzanin  król,  żonaty  był  z  kniażną  Semenówną 
Czartoryską  w  1525  r.  (ML  15). 

Fedko  Hryhoriewicz,  pisarz  litewski  w  latach  1492  —  1502,  namie- 
stnik stokliski  w  latach  1498 — 1500,  namiestnik  birsztański  w  1502  roku. 
Aleksander  Jag.  przysądził  mu  w  1499  roku  w  sporze  z  Gasztoldem  łowy, 
do  dóbr  jego  Lubczy  należące  (ML  6). 

Fedko  Lubicz,  pisarz  Aleksandra  Jag.  w  1495  r. 
Fedko  Michajłowicz,  koniuszy  witebski,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag. 
dwa  dwory.  Iwaszkowo  i  Czortowo,  w  1499  r.  Nie  żył  w  1525  r.  (ML  3  i  17). 
Fedor  Aleksiejcwicz,  okolniczy  smoleński  w  1486  r. 
Fedorowicze  Michaił  i  Olechno,  w  1533  r.  dworzanie  król.,  procesują  się 
w  roku  następnym  z  kniaziem  Koszyrskim  o  dobra  Kuźnice  (ML  26). 
Fedosiej,  władyka  łucki  i  ostrogski  —  patrz  Hulewicz. 
FedosieJ,  władyka  połocki  w  latach   1406  —  1416. 


55 

Franciszek,  biskup  kijowski  w  153G  r. 

Furman  A\^vśko.  mioszrzanin  droliicki,  ma  sprawę  z  Siclicnieni  w  1513 
roku  (ML  10). 

Furs  V.  Fursowicz.  Knichini  Marya  Semonowa  Pińska  nadafa  w  1495 
roku  shidzc  swemu,  Fursowi  Iwannwiczowi,  wieś  Kraśniew  w  powiecie  piń- 
skim. W  1551)  r.  posiadają  lę  wieś  Iwan  i  Ilnryn  Fmsowicze  ze  szwa- 
grami swoimi:  Makarym  i  Aiidrejem  Kmitami  (Rew.  puszcz.). 

Benedykt.  Furs,  hojar  kniazia  Fedora  Jarosławicza,  ożenił  się  z  panną  je- 
go dworu,  Olirenką  Kafnwurówną,  i  wziął  z  nią  trzy  dworzyszcza.  W  1513  r. 
był  podczaszym  wzmiankowanep^o  kniazia  Fedora  (Rew.  puszcz). 

Król  Zycmunt  nadał  w  1511  r.  wieś  Haznin  w  powiecie  łuckim  Iwa- 
szkowi  Fursowiczowi,  ziemianinowi  kijowskiemu  (AIZR,  II).  Piotr  Furso- 
wicz, dworzanin,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1501  r.  dworzyszcze  Me- 
zowo  po  kniaziu  Trubeckim  (ML  5).  Augustyn  Denisowicz  Fursowicz,  zie- 
mianin król.,  był  w  1541  r.  marszałkiem  biskupa  wileńskiego,  Pawła  Ilnl- 
szańskiego  (ML  15,  19,  31  i  32).  W  latach  1546  —  1550  był  dzierżawcą 
ży?,morskim,  a  w  1551  r.  raduńskim.  Ziemianin  piński,  Al*anas  Furs,  i  syn 
jego,  Iwan,  wymienieni  są  w  liście  królowej  Bony  z  1549  roku  (ML  50). 
Iwan  Ofanasowicz  Furs,  w  1570  r.  sędzia  ziemski,  a  Huryn  Reuienowicz 
Furs,  pisarz  ziemski  piński. 


G. 


Gabryjalowicz  Matias  Stanisławowicz,  bojar  wileński  w  1542  r.  Ka- 
cper Stanisławowicz,  żonaty  z  Zofią  w  1550  r.  (ML  43  i  06).  Jan  i  Jnri 
bracia  Grabryjałowicze,  oraz  Daniło  i  Joacliini,  synowie  Iwana  Gabr}'jałowi- 
cza,  procesują  się  w  1548  r.  z  tatarami  powiatu  wileńskiego  (ML  60).  Ka- 
tarzyna Gabryjałowa  i  zięciowie  jej,  Hawryło  i  Stanisław  Wizgirdowie, 
mają  sprawę  z  Bohuszem  w  1536  r.  (ML  28). 

Gadaczewscy  Tyburcy  i  Mikołaj,  ziemianie  mazowieccy,  mają  sprawę 
z  Irzykowiczcm  w  1549  r.  (ML  65). 

Galicki  Maciej,  mytnik  bełzki  w  1542  r.  (ML  40). 

Galicyn  v.  Golicyn  ksiąf^ęta.  W  latach  1519  —  1538  znajdowali  się 
w  Wilnie  więźniowie  moskiewscy:  kniaź  Michajło  Ilolica,  wojewoda  mo- 
skiewski, i  brat  jego,  kniaź  Dymitri  (ML  7  i  13). 


56 

Gałąskowski  v.  Gałązka  Maciej,  sędzia  ziemski  droliicki  w  latach  1531  — 
1553.     Byl  on  dziedzicem  Łazowa  (ML  42). 

Gas7told  V.  Gasztołt.  Ród  Gasztoldów  należy  do  najdawniejszych  i  naj- 
znakomitszych na  Litwie.  Przysługiwał  nin  nawet  przywilej  używania  do 
pieczęci  czerwonego  wosku,  co  wyłącznie  panującym  wielkim  książętom 
było  dozwolone. 

W  1364  r.  bronił  Gasztold  z  bezprzykładnem  męstwem  Wielony,  oblę- 
żonej przez  krzyżaków,  po  zdobyciu  której,  został  przez  nich  zamordowany 
(Skarb.  Danił.).  Andrzej  Gasztold  piastował  w  1387  r.  znakomity  urząd 
starosty,  to  jest  wojewody  wileńskiego  (Skarb.  Danił.).  Gasztold,  w  1401  r. 
starosta  krewski,  i  syn  jego,  Taliwusz,  podpisali  w  tymże  roku  list,  którym 
panowie  litewscy  zaprzysięgli  wierność  królowi  polskiemu  (Cod.  Epist.  Yit. 
233  i  234).  Piotr  Gasztold,  dziedzic  Gieranojn,  wraz  z  Rumpoldem  wydali 
w  1431  roku  przyrzeczenie  Władysławowi  Jagielle,  że  na  naznaczony  ter- 
min stawią  się  w  Krakowie  (Cod.  Epist.  s.  XV). 

Jan  Gasztołt,  który  w  1413  r.  na  zjeździe  w  Horodle  przyjął  h.  Hab~ 
dank,  był  w  latach  1430 — 1431  marszałkiem  dwornym,  w  1436  r.  namiestni- 
kiem smoleńskim,  w  latach  1440 — 1442  wojewodą  trockim,  nakoniec  w  la- 
tach 1445 — 1457  wojewodą  wileńskim.  W.  ks.  Zygmunt  nadał  mu  w  1433 
roku  Gieranojny,  Petryłowice,  Miedniki,  Tykocin  i  wiele  innych  dóbr,  wy- 
nagradzając go  za  usługi  oddane  bratu,  w.  ks.  Witoldowi  ')  (ML  2). 
Jan  żonaty  był  z  Elżbietą,  córką  kniazia  Mitka  Siekiry,  a  siostrą  kniehini 
Maryi  Trabskiej,  która  zwąc  się  babką  Olbrychta  Marcinowicza  Gasztolda, 
a  ciotką  Marcina  Janowicza,  zapisała  w  1490  i  1496  r.  Olbrychtowi  cały 
swój  majątek  i  skarby  ^)  (ML  2). 


M  Gieranojny  były  w  posiadaniu  Gasztoldów  już  w  1431  r..  skoro  Piotr  na 
nich  dziedziczył;  były  więc  odebrane  Piotrowi,  a  zwrócone  Janowi,  lub  co  pe- 
wniejsza, część  tych  dóbr,  która  nie  była  w  ich  posiadaniu,  nadan.-i  została  Jano- 
wi przez  w.  ks.  Zyp;rannta. 

*)  Twierdzenie,  że  żoną  Jana  Gasztolda  była  kniażna  El,ibieta,  córka 
kniazia  Mitki  Siekiry,  opieram  na  następujących  danych.  Kniehini  Marya  Trab- 
ska  zwie  się  w  darowiznach,  zeznanych  na  rzecz  Olbrychta  Gasztolda,  wnuka  Ja- 
na, jego  babką,  a  ciotką  ojca  jego,  Marcina.  Dalój,  Aleksander  Jag.,  potwierdza- 
jąc Olbrychtowi  Gasztoldowi  zapisy  dóbr  Trabów,  Holszan.  Dnrgiszek,  Hliiska 
i  innych.-  zeznane  przez  kniehinią  Trabską,  wzmiankuje  w  łi.ście  swoim,  że 
kniehini  Trabska,  ciotka  Marcina  Gasztołta  i  również  siostra  jej  Elżbieta, 
już  nie  żyją  (ML  2). 

Elżbieta  .fanowa  Gasztołtowa,  wojewodzina  wileńska,  zeznała  w  1.502  r.  te- 
stament, którego  treść,  gdyby  była  znaną,  usunęłaby  wszelkie  wątpliwości. 


_  57 

Marcin  .lanowicz  Gasztołt,  w  lalach  14G4  —  1471  namiostnik  iiowo- 
•rrodzki,  w  1471  r.  wojewoda  kijowski,  w  1  łSO  roku  maisznl^k  ziomski 
lit.,  został  w  tym  oslaliiiin  roku  wojewodą  trockim.  Umarł'  prawdo]iodoliiiic 
w  1483  r.,  w  którym  ostatnią  wzmiankę  o  nim  znajdujemy  (Mli  2).  Żona 
jego,  knia?,na  Anna  Juriewna  Iloiszańska,  zawarła  w  1481  r.  układ  z  bra- 
tem swoim,  kniaziem  Iwanem,  i  drugimi  hraćmi  Juriewiczami  (MIj  2).  Ale- 
ksander Jag.  zwrócił  jej  w  149J  r.  Gieranojny,  które  mężowi  jej  odebrał  król 
Kazimierz,  a  w  1495  roku  zapewnił  jej  spokojne  posiadanie  zamku  Dowla- 
baszH,  zapisanego  jej  przez  męża  w  dożywocie  (ML  2  i  Inw.  Ardi.  Kor.  Woj. 
Woł.).     Testament  swój  spisała  w  Dziewieniszkach  w  1499  r.  (ML  2). 

Marya,  siostra  Marcina  Gasztołta,  była  żoną  kniazia  Semena  Olelkowi- 
cza,  prawnuka  Olgerda. 

Marcin  Gasztołt  pozostawił  syna  Olbrychta  i  córkę  Elżbietę,  żonę  Jana 
Mikołajewicza  Radziwiłła,  kasztelana  trockiego  i  marszałka  ziemskiego  lit. 
W  1492  r.  potwierdził  Kazimierz  Jag.  układ  Jana  Radziwiłła  i  narzeczonej 
jego,  Klżbiety  Gasztoltówny,  wojewodzianki  trockiej,  z  matką  jej  Anną,  o  po- 
sag jej  i  spadek  po  Marcinie  Gasztołcie.  Radziwiłł  musiał  ją  poślubić  zaraz 
po  zawarciu  umowy  z  jej  matką,  gdyż  jeszcze  w  tym  samym  roku  zabez- 
pieczył jej  1,000  kóp  gr.  praskich  posagu  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj.  Pódl.). 
W  1500  r.  wypłacił  Olbrycht  Gasztołt  małżonkom  Radziwiłłom  7,000  kóp 
gr.  lit.,  z  odbioru  której  to  sumy  został  przez  nich  pokwitowany  (ML  2). 
W  1503  r.  Elżbieta  Radziwiłłowa  już  nie  żyła,  gdyż  w  tymże  roku  znosi  Ale- 
ksander Jag.  w  sporze  Gasztołta  z  Radziwiłłem  o  skarby  po  niej  pozostałe,  któ- 
re mężowi  zapisała,  jej  zapis,  a  skarby  bratu  jej  przysądza  (ML  5).  Ga- 
sztołt wydał  jednak  Radziwiłłowi  znaczne  dobra,  które  mu  żona  zapisała,  mia- 
nowicie: Zadwię,  Kotłowo,  Worszyce  i  Dombrowice  (ML  2). 

Olbrycht  Gasztołt  był  w  latach  1503 — 150G  namiestnikiem  nowogrodz- 
kim, a  w  latach  1503— 1508  podczaszym  litewskim.  Za  udział  w  spisku 
Glińskiego  uwięziony  w  1509  r.,  odzyskał  wolność  w  1511  r.  (Kat.  Wolf.). 
W  1513  r.  był  starostą  bielskim,  a  w  1514  r.  wojewodą  połockim.  W^  1519 
roku  został  wojewodą  trockim,  a  w  1522  r.  wojewodą  wileńskim  i  kancle- 
rzem lit.  W  1515  r.  trzymał  starostwo  mozyrskie,  w  1524  r.  dzierżawę 
dorsuniską,  a  w  1525  r.  starostwo  borysowskie.     Umarł  w  1539  r. 

Ażeby  dać  wyobrażenie  o  jego  majątku,  dosyć  przytoczyć,  że  na  ckspe- 
dycye  wojenne  dostarczał  największej  liczby  konnych,  bo  466  jeźdźców.  Był 
więe  najmożniejszym  z  litewskich  panów  (ML  21).  Olbrzymią  fortunę,  odzie- 
dziczoną po  rodzicach,  powiększył  nietylko  dobrami,  które  otrzymał  od  Ale- 
ksandra i  Zygmunta  Jagiellonów  i  od  kniehini  Trabskiej,  ale  nadto  znacznemi 
majątkami,  które  wciąż  skupował.     Aleksander  Jag.  nadał  mu  Sołdzieniszki, 

PoC7ei  rodów.  8 


58 

a  król  Zygmunt  w  1515  r.  Koiiiucliy,  w  1522  r.  Żukin  w  powiecie  kijowskim, 
a  w  1528  r.  Lipniszki,  pofożone  obok  Gieranojii  (ML  2  i  AIZR,  I).  Te  osta- 
tnie dobra  otrzymał  w  nai^rode  za  to,  że  obronił  zamek  połocki,  którego  był 
wojewodą,  od  oblężenia  moskiewskiego,  a  wtargnąwszy  z  pocztem  swoim 
w  nieprzyjacielską  ziemię,  takową  mieczem  i  ogniem  pustoszył,  i  nakoniec, 
że  jeździł  do  hordy  tatarskiej  dla  zawarcia  pokoju.  W  1522  r.  oddał  mu 
się  po  śmierci  swoich  synów  Ławryn  Talwoszowicz  wraz  z  żoną  Katarzyną 
w  opiekę  i  zapisał  mu  dobra  Bierze  i  Troki.  W  tymże  roku  zapisał  mu  Pa- 
weł Holszański,  biskup  łucki,  części  na  Ilolszanacli,  a  kniehini  Możajska  Ka- 
mieniec; wreszcie  kniehini  Trabska,  siostra  babki  jego  Elżbiety,  zapisała  mu 
w  1490  i  1496  r.  Traby,  Bychowo,  Doboszny,  Ilolszany,  Dorgiszki,  Jerosi- 
miszki,  Dołgiszki,  Widziszki,  Zojakowie  i  Młusko,  wraz  ze  skarbami,  stadami 
i  ruchomym  majątkiem  {UL  2). 

Sam  nabył  następujące  dobra:  w  1517  r.  Tukleje  od  Sapiehy,  w  1522  r. 
Krostomiecze  od  Bychowcowej  za  600  kóp  gr.  lit.,  w  1524  r.  Widzę  za  400 
kóp,  w  1526  r.  Purwiszki  i  Pukańce  od  Sudermana  i  dwór  gieranojski  od 
Kondratowicza  za  300  kóp,  w  1527  roku  Miadzioł  i  Kobielniki  od  Świrskich, 
a  w  1536  i  1537  r.  Tejkiniany  od  Szymkowicza  i  Zawiszy.  W  niewiadomym 
czasie  nabył  jeszcze  Kolodzieże,  Wiszniewo,  Luzanie,  dwór  Zasławski,  Mu- 
trynów,  Komarzyce,  Kamieniec  i  Bortki  (ML  2). 

Starostwo  mozyrskie  wziął  w  1,500  kopach,  darując  nadto  królowi  1,000 
kóp  (ML  13).  W  1519  r.  nakazał  mu  król  Zygmunt  utrzymać  zgodę  z  Mi- 
kołajem Radziwiłłem,  wojewodą  wileńskim,  pod  karą  wadialną  12,000  kóp 
lit.  (Mil  12).  W  1522  r.  dozwolił  jemu,  tudzież  jego  żonie  i  potomstwu  król 
Zygmunt  używać  czerwonego  wosku  do  pieczęci  w  miejsce  zielonego,  używa- 
nego przez  kniaziów,  panów  i  szlachtę  w.  ks.  litewskiego  (ML  2).  W  1529  r. 
otrzymał  pozwolenie  na  zbudowanie  mostu  w  Gieranojnacli  na  rzece,  przepły- 
^''^JFĆj  pomiędzy  zamkiem  i  miastem,  i  na  pobieranie  czynszu  (ML  2).  Pod- 
skarbim i  łożniczym  jego  był  niejaki  Mikołaj  Zachariewicz,  któremu  za  wierną 
służbę  zapisał  w  1537  r.  dwory:  Kroszte  i  Ossowo  (ML  2). 

Olbrycht  Gasztołt  zawarł  z  Jerzym  Radziwiłłem  układ  względem  oże- 
nienia swego  syna  Stanisława  z  starszą  córką  Radziwiłła,  Hanną.  Gdy  Han- 
na do  lat  doszła,  a  Gasztołt  nie  spieszył  się  z  wykonaniem  zobowiązania, 
pozwał  go  Radziwiłł  przed  króla  w  1536  roku.  Gasztołt  usprawiedliwiał 
się,  że  na  połączenie  swego  syna  z  Hanną  zgodzić  się  nie  może,  bo  dawniej 
jeszcze  zawarł  z  Zabrzezińskim,  wojewodą  trockim,  pod  bardzo  ciężkimi  wa- 
runkami układ,  na  mocy  którego  syn  jego  z  domu  Zabrzezińskich  żonę  wziąć, 
musi.  Król  Zygmunt  polecił  Gasztołtowi  wezwać  Zabrzezińskiego,  ażeby 
albo  wydał   swą  córkę  za  Stnnislawa  Gasztołta,  albo  zwolnił  go  z  zobowią- 


59 

zania  (ML  28).     W  1537  lokii  ułożył  się  Gasztolt  z  Radziwiłłem  o  związek 
swego  syna  z  młodszą  Radziwiłłówną,  Barbarą  (ML  23). 


Rodowód    Gasztoldów, 


Gasztoid 
1(J64  r. 

i 
Andrzej. 

starosta  wileński 
1387  r. 

Gasztoid, 

starosta  krewski 
1411  r. 


Jan, 

wojewoda 

wileński 

1445  r., 

'?i.  Elżbieta 


Piotr 

1431  r. 


Marcin, 

wojewoda  trocki 

1480  r., 

i.  kna  Anna 

Holszańska 


Marya, 

m.  kniaź  Semen 
Olelkowicz 


Olbrycht, 

wojewoda  wileń- 
ski i  kanclerz 
1522  r., 
ż.  kna  Zofia  Wie- 
rejska 


Elżbieta, 
ra.  Jan  Miko- 
łaj ewicz 
Radziwiłł 


Stanisław, 

wojewoda  trocki 

1542  r., 
ż.  Barbara  Ra- 
dziwiłłówna 


Olbrycht  miał  za  ione  kniażne  Zofie  Wasiłewnę  Wierejską,  której  oddał 
w  1536  roku  w  dożywocie:  Traby,  Holszany,  Bierze,  Troki  i  t.  d.  (ML  2). 
W  1529  r.  zatwierdził  król  Zygmunt  małżonków  Gasztołtów  w  posiadaniu 


J50 

Kojdanowa  i  Liibczy,  nadanych  niegdyś  przez  Aleksandra  Jac.  kniaziowi  Wa- 
silowi  Wicrejskiemn,  żonie  jego  Maryi  i  córce  ich,  Zofii,  która  później  wyszła 
za  Gasztolta  (ML  2).  W  1^39  r.  ustanowił  król  Zygmunt  jarmark  na  S-tą 
Trójcę  w  Radoszkowicacli,  majątku  Zofii  z  Wlerejskich  Gasztołtowej  (ML  37). 
W  1553  r.  zawarła  taż  Zofia  umowę  z  Barbarą  Holszańską  i  nabyła  Migo- 
wo od  Czaplicy  (ML  2). 

Stanisław,  syn  Olbrychta  Gasztołta,  otrzymał  w  1522  r.  nominacyę  na 
wojewodę  nowogrodzkiego,  lecz  urząd  ten  nie  zaraz  objął,  widzimy  go  na  nim 
dopiero  w  1530  r.  Wojewodą  trockim  został  w  1542  roku.  W  tym  samym 
roku  polecił  Zygmunt  August  podskarbiemu  Hornostajowi  wypłacać  Stanisła- 
wowi Gasztołtowi  rocznie  po  600  kóp  groszy  za  włość  upieką,  którą  król 
wziął  na  siebie  (ML  53).     Stanisław  umarł  w  końcu  1542  r. 

W  1537  roku  pośbibił  Barbarę  Padzi wiłłównę,  której  posag  w  sumie 
8,000  kóp  lit.  zabezpieczył  na  zamku  Sidorowie  i  innych  włościach  (ML  2). 
Po  bezpotomnej  śmierci  Stanisława  Gasztołta,  przeszły  wszystkie  dobra 
Gasztołtów,  stosownie  do  praw  ówczesnych,  na  króla  Zygmunta,  który  je 
darował  synowi  swemu,  Zygmuntowi  Augustowi,  w  1543  r.  (ML  2).  Ponie- 
waż w  tym  roku  żyła  jeszcze  Zofia  z  Wierejskich,  matka  Stanisława  Ga- 
sztołta, przeto  Zygmunt  August  pozostawił  ją  w  doZywotniem  posiadaniu  wszy- 
stkich dóbr,  należących  do  jej  męża  Olbrychta  (ML  2). 

Gąsowski  v.  Husowski.  Jan,  z  przydomkiem  Skwarko,  otrzymał  od 
Aleksandra  Jag.  przywilej  na  podkomorstwo  bielskie,  lecz  Rączko,  sędzia  ziem- 
ski bielski,  nie  dopuścił  go  do  sprawowania  urzędu.  Król  Zygmunt  odroczył 
w  1522  roku  rozpoznanie  wniesionej  z  tego  powodu  skargi  Jana  Husów- 
skiego  (ML  10).  Sprawa  ta  musiała  się  dla  Husowskiego  pomyślnie  zakoń- 
czyć, skoro  jest  on  podkomorzym  bielskim  w  1520  r.  (ML  28).  W  1547  r. 
złożył  on  dla  podeszłego  wiekn  ten  urząd,  który  otrzymał  syn  jego,  Stani- 
sław Gąsowski  (ML  62). 

Że  Jan  Skwarko  Husowski,  a  Jan  Gąsowski,  są  jedną  i  tą  samą 
osobą,  dowodzą  tego  akta  ziemi  podlaskiej.  Jan  Gąsowski,  dziedzic  Ossy, 
w  1541  roku  podkomorzy  bielski,  procesuje  sie  z  Wissowatym  (ML  42). 
Jan  Gansowski,  dziedzic  na  Krassowie,  podkomorzy  bielski  w  1543  roku 
(ML  55).  Jan  Skwarek  de  Osse,  podkomorzy  bielski  w  1541  roku  (A- 
Apel.  Z.  Pódl.  I  i  II). 

Stanisław  Gąsowski  jest  jeszcze  podkomorzym  bielskim  w  1556  r. 
Gec  Simeon,  namiestnik  nowodworski  w  1540  r. 
Gedgołdowicze  Jan.  Mikołaj  i  Stanisław,  bojarowie  powiatu  Wiłkomir- 
skiego w  1547  r.  (ML  48). 


__(V1 

Gedrojc  v.  Gedroit  książęta.  Dom  ten  książęcy,  prawdopodobnie  bardzo 
dawny,  bo  w  XVI  st.  tak  licznie  roziodzony,  że  jnż  nawet  pokrewieństwo 
między  pojedynczymi  członkami  tego  rodu,  pojawiającymi  się  w  aktadi,  tru- 
dno wypośrodkować. 

Wojnus  Gedroicki  podpisał  przymierze,  zawarte  przez  w.  ks.  Świdry- 
giełłę  z  krzyżakami  w  1432  r.  (Akta  Rew.  Liw.). 

Kniaź  Juri  Aleksandrowicz  i  żona  jego,  Maryna,  sprzedali  w  1527  roku 
kilku  służebnych  ludzi  Radziwiłłowi,  a  kniaź  Jakób  Adamowicz  odstąpił  część 
swoję  na  Lipniszkach  w  1529  r.  (Mj  15  i  2). 

Polonia  Tomkówna  Mozejkowiczówna,  wdowa  po  Szymonie  Jakóbowiczn 
Gedroicu,  odstąpiła  w  1530  r.  100  kóp  gr.  lit.  posagu,  zabezpieczonych  na 
Giedroicach  i  Mieszyszkach,  drugiemu  swemu  mężowi,  Wkołowi  Ilrehoro- 
wiczowi  (ML  2). 

Kniaź  Bartłomiej  Gedroit  nie  żył  już  w  1524  roku,  a  opiekę  nad  jego 
dziećmi  i  majątkiem  sprawował  szwagier  jego,  kniaź  Ławryn  Juszkowicz 
(ML  17).  Syn  jego,  kniaź  Maciej  Bartkowicz  Gedroicki,  oskarżył  wraz 
z  siostrą  swą,  Elżbietą,  żoną  Kirkora,  w  1550  r.  kniaziów  Jnriego  Szerejko- 
wicza  i  Stanisława  Ambrożewicza  Gedroitów  o  napad  i  rabunek  (ML  66). 

Żyjący  w  początkach  XVI  wieku  kniaź  Mikołaj  v.  Mitko  Gedroit  po- 
zostawił z  dwóch  żon  liczne  potomstwo.  Z  pierwszej,  nieznanej  z  nazwiska, 
miał  synów:  Jana,  Andrzeja  i  Stanisława;  z  drugiej,  Nastazyi  Hostyłównej, 
miał  Piotra,  Mikołaja,  Kacpra  i  córkę  Dorotę,  żonę  Stanisława  Pruszaka. 
W  1546  r.  pozwali  Pruszakowie  kniaziów  Piotra  i  Kacpra  Mikołajewiczów 
Gedroitów  o  wydanie  siostrze  posagu  (ML  48).  W  1547  r.  zaskarżył  kniaź 
Jan  Mikołajewicz  Gedroit  macochę  swą,  Nastazyę  Hostyłównę,  która  w  tym 
roku  była  żoną  kniazia  Stanisława  Jurahy,  o  zabranie  ruchomości,  pozo- 
stałych po  jego  ojcu  (ML  48).  Kniaź  Andrzej  Mikołajewicz  procesuje  się 
w  1550  r.  z  Maciejewiczem  (ML  65).  Kniaź  Stanisław  Mikołajewicz,  dwo- 
rzanin królewski,  mąż  Hanny  Sołłohubówny,  został  oskarżony  w  1549  roku 
przez  matkę  żony  o  najazd  i  zabór  ruchomości  (ML  65  i  66).  Kniaź  Mikołaj 
Mikołajewicz  Gedroit  procesuje  się  w  1547  r.  z  kniehinią  Elżbietą  Adamo- 
wą, a  w  1550  r.  z  Narkiewiczem  (ML  63  i  66). 

Akta  wileńskiego  sądu  wojewodzińskiego  z  lat  1549 — 1550  wspomi- 
nają o  następujących  kniaziach  Gedrojcach:  Kacprze  Jackowiczu,  żonatym 
z  Elżbietą  Janówną,  Michale  Lartynowiczu,  Wojciechu  Hrehorowiczu,  Bar- 
tłomieju Stanisławowiczu  i  Piotrze  Marcinowiczu  (ML  65  i  66). 

Paweł  Szymkowicz  Gedroit,  podstarości  bielski  w  latach  1535 — 1536, 
namiestnik  szereszowski  królowej  Bony  w  1537  roku,  namiestnik  olicki 
w  1541  roku,  a  w  latach  1545 — 1552  ciwun  i  horodniczy  wileński,  dzier- 


62 

żawca  us7,poIski,    peniański  i  gieranojski,    miał  za  żonę  córkę  Macieja  Ja- 
giełłowicza  (ML  43). 

Kniaź  Mnlcher  Matusewicz  i  kniaź  Kacper  podpisali  w  1569  r.  unie 
Litwy  z  Koroną:  pierwsz)'  jako  poseł  województwa  trockiego,  drugi  powia- 
tu kowieńskiego  (Skarb.  Danit.). 

Gerhard,  biskup  pomezański  w  1422  r. 

Giedygold  v.Gedigołd  v.  Gedgołdowicz.  Gedygold,  starosta  oszraiański, 
podpisał  w  1387  r.  akt,  którym  Władysław  Jagiełło  uposażył  kościół  Ś-go 
Stanisława  na  zamku  wileńskim  (Skarb.  Danił.).  Mingajło  v.  Munigajło, 
syn  Gedygołda,  podpisał  z  bratem  Swiwiłem  w  1401  r.  przyrzeczenie  panów 
litewskich,  Ze  dochowają  wierno.ści  królowi  polskiemu  (Cod.  Epist.  Vit.). 
Gedygold  alias  Jerzy,  w  1401  r.  marszałek  w.  ks.  Witolda,  w  latach  1415 — 
1423  starosta  podolski,  a  w  latach  1426 — 1432  wojewoda  wileński.  Żył 
jeszcze  w  1434  r.,  w  którym  podpisał  nadanie  wsi  Chożowa  Sudimontowi 
przez  w.  ks.  Zygmunta,  ale  nie  piastował  już  urzędu  wojewody,  który  pra- 
wdopodobnie złożył  w  1432  r.  Dziedziczył  na  Wiszniewie  (ML  2  i  Skarb. 
Danił.,  II  f.  137).  Seńko  Gedgołdowicz,  syn  wojewody,  był  w  latach  1450 — 
1451  namiestnikiem  smoleńskim.  Kasztelanem  wileńskim  został  w  1451  r. 
Umarł  w  tymże  roku.  Będąc  kasztelanem  wileńskim  i  jednocześnie  namie- 
stnikiem smoleńskim,  zrobił  w  1451  r.  testament,  którym  cały  majątek  zapi- 
sał żonie  swej,  Miłochnie  (ML  2). 

Gijwiłowicz  Stanisław,  bojar  lidzki.  Aleksander  Jag.  potwierdził  mu 
w  1501  r.  przywilej  na  jedne  trzecią  część  Kamieńca  (ML  5). 

Giłbutowicz  v.  Ginbutowicz.  Aleksander  Jag.  wydał  w  1507  r.  wyrok 
w  sprawie,  jaka  się  toczyła  o  Worniany  między  bojarem  Mikołajem  Aleksan- 
drowiczem Giłbntowiczem  a  kniaziem  Prońskim  (ML  8  i  10). 

Ginejtowicz.  Król  Zj'gmunt  nadał  różne  ziemie  Mikołajowi  Ginejtowi- 
czowi,  bojarowi  kowieńskiemu,  i  synom  jego,  Janowi  i  Andrzejowi,  w  1522  r. 
(ML  15).  Andrzej  Mikołajewicz  Kginetowicz,  bojar  kowieński  w  1538  r. 
(Arch.  Zbór.  Dok.  V!I[). 

Ginewił,  starosta  trocki  w  1398  r. 

Gintowski  Juri  Juriewicz,  bojar  rosieński,  otrzymał  od  Zygmunta  Au- 
gusta dwie  wsie  w  ziemi  żmudzkiej  w  1552  r.  (ML  53). 

Gintowt  V.  Gintowtowicz.  Stanisław  Bartłomiejowicz  Gintowtowicz,  dwo- 
rzanin król.,  został  przyjęty  za  syna  w  1548  r.  przez  małżonków  Żelepuchów, 
którzy  zapisali  mu  cały  swój  majątek  (ML  62).  llreliory  Matfiejewicz  Gin- 
towtowicz, bojar,  procesuje  się  w  1550  r.  z  Jakól)owiczem  (ML  66). 

Giretowicz.     Aleksander  Jag.  nznał  w  1496  r.,  że  bracia  Stańko  i  Tal- 


63 

ko  Giretowicze,  bojarowie  ejszyscy,   pochodzą  z  rodu  szlacheckiego,  i  uwal- 
nia ich  od  dawania  diakła  (JIL  f)). 

Girstowtowlcz  Mikołaj,  bojar  wileński,  adoptował  Wodoradzkie<^o  i  za- 
pisał mu  cały  majątek.  Aleksander  Jag.  potwierdził  ten  zapis  w  1496 
roku  (iilL  5). 

Glińscy  v.  Hlińscy  książęta.  Ród  książąt  Glińskich  wywodzą  historycy 
i  heraldycy  od  księcia  tatarskiego  Leksady,  który  za  panowania  Witolda 
przybyć  miał  na  Litwę  i  na  chrzcie  przyjął  imię  Aleksandra,  a  otrzymaw- 
szy Hlińsk  i  Hlinnice,  Hlińskim  się  nazwał. 

Akta  z  tej  epoki  przechowane  nie  wspominają  o  kniaziu  Aleksandrze, 
natomiast  spotykamy  w  lat  zaledwie  kilka,  bo  w  1437  r.  po  śmierci  Wi- 
tolda, kniazia  Iwona  Hlińskiego,  wymienionego  w  liczbie  świadków  na  akcie 
którym  w.  ks.  Swidrygiełło  nadał  Władową-Górkę  i  Żórawke  nad  Bohem 
niejakiemu  Stefanowi  (MK  39  f.  556).  Również  w  1437  r.  zjawia  się  Bo- 
rys, drugi  kniaź  Hliński,  który  wraz  z  dygnitarzami  ziem  ruskich  przyrzeka 
dochować  wierności  królowi  Władysławowi  (Cod.  Epist.  s.  XV).  Obok  nich 
spotykamy  jeszcze  nieco  później  trzech  kniaziów  Hlińskich :  Lwa,  Daszka 
i  Semena.  Wszyscy  wyżej  wymienieni  kniaziowie  Hlińscy,  z  wyjątkiem 
Iwona,  pozostawili  potomstwo  i  dali  początek  czterem  oddzielnym  gałęziom 
tego  rodu. 

O  kniaziu  Borysie  Hlińskim  wiemy  z  wyprowadzonego  w  1505  r.  śledztwa 
o  Losko,  że  żonaty  był  z  wdową  po  księciu  Janie  Korybutowiczu;  zeznał  to  An- 
drzej Aleksandrowicz  Drożcza,  wnuk  kniehini  Borysowej  (ML  5).  Kniaź  Bo- 
rys wymieniony  jest  w  liczbie  świadków  na  akcie,  którym  w.  ks.  Swidry- 
giełło nadał  w  1437  r.  Kalenikowi  wieś  Burkowce  i  inne,  tudzież  na  doku- 
mencie, którym  tenże  książę  zabezpiecza  w  1442  r.  słudze  swemu  Andrzejowi 
posiadanie  pewnej  wsi  w  powiecie  łuckim  (ML  29  i  AIZR,  I). 

Kniaź  Borys  pozostawił  dwóch  synów:  Iwana  i  Hrehorego.  Kniaź  Iwan 
Borysewicz  Hliński,  namiestnik  czernichowski  w  latach  1485 — 1496,  otrzy- 
mał w  1490  r.  od  Kazimierza  Jag.  15  kóp  lit.  z  myta  kijowskiego,  tyleż  kóp 
z  myta  putywelskiego,  oraz  stertę  żyta  (ML  4).  Brat  jego,  kniaź  Hrehory 
Borysewicz  Hliński,  był  namiestnikiem  owruckim  w  latach  1496 — 1501. 
Kniaź  Lew  Hliński  miał  trzech  synów:  iMichajła,  Wasila  i  Iwana. 
Kniaź  Michaił  Lwowicz,  ulubieniec  i  pierwszy  doradzca  Aleksandra  Jag., 
a  za  Zygmunta  I  zdrajca  Litwy.  W  1499  r.  był  namiestnikiem  ucyańskim, 
w  1500  r.  marszałkiem  dwornym  lit.,  w  1502  r.  także  namiestnikiem  me- 
reckim,  a  w  1505  roku  namiestnikiem  bielskim.  Aleksander  Jag.  nadał  mu 
jako  ojcowiznę  Turowską  włość,  gdzie  Hliński  zamek  zbudował;  w  1506  r. 
nakazał  król  tamtejszym  bojarom,  ażeby  Michajłowi  służbę  pełnili,  do  której 


64 

poprzednio  obowiązani  byli  (ML  5).  Oprócz  Turowa  posiadał  Tlliński  Go- 
niądz. W  1505  r  zeznał  donacyę  wsi  Przytnlanka,  należącej  do  dóbr  ^o- 
niądzkich,  na  rzecz  Macieja  Potockiego  (ML  7). 

Po  śmierci  Aleksandra  Jag-,  odebrał  mn  król  Zygmunt  marszatkowstwo 
dworne,  i  zaraz  w  1506  r.  nadał  je  .lorzemn  Radziwiłłowi,  który  jest  już 
na  niem  4grudniat.r.  W  tym  samym  roku  otrzymał  starostwo  ucyańskie  kniaź 
Iwan  miński,  brat  Michajła,  starostwo  bielskie  Wojtek  Janowicz  (Kłoczko), 
a  mereckie  Stanisław  Zabrzeziński.  I  tak  w  przeciągu  kilku  miesięcy  utracił 
kniaź  Michaił  łlliński  v.'szystkie  urzędy  (ML  8).  Zatargi  między  nim  a  Ja- 
nem Zabrzezińskim,  wojewodą  trockim,  rozpoczęły  się  już  w  1503  r.  W  tym 
roku  udowodnił  Gliński  świadkami,  że  Zabrzeziński  namawiał  niejakiego  Ko- 
lę-Kratera,  dworzanina  królewskiego,  ażeby  go  zabił,  za  co  mu  obiecywał 
200  flor.  Aleksander  Jag.  nakazał  im  zachować  zgodę  pod  karą  wadial- 
ną  10,000  flor.  (ML  5). 

W  1507  roku  podniósł  kniaź  Michaił  chorągiew  buntu,  Zabrzezińskiemu 
głowę  ściąć  kazał,  a  panów  i  bojarów,  do  prawej  władzy  przywiązanych, 
wymordował.  W  1508  r.  jest  już  w  Moskwie,  a  król  Zygmunt  rozdaje  nie- 
które jego  włości  panom  litewskim,  którzy  pozostali  mu  wiernymi  (ML  8). 
Wyjeżdżając  z  Nowogródka,  zgromadził  Gliński  wielką  rzeszę  ludzi,  przed 
którą  zwalił  całą  winę  powstania  na  Kołontaja.  Rzekł  bowiem  do  niej,  że 
Fedor  Kołontajew  przybiegł  donieść  mu,  że  słyszał  od  Iwana  Sapiehy,  jako  na 
przyszłym  sejmie  wileńskim  mają  wszystkich  zmusić  do  przyjęcia  wiary 
rzymsko-katolickiej,  a  ktoby  tego  uczynić  nie  chciał,  tego  na  gardle  ukarzą. 
Kołontaj  błagał  go  więc  o  ratunek  kraju.  W  1508  r.,  Kołontaj,  badany  przez 
króla  Zygmunta,  zaprzeczył  wszystkiemu  (AIZR,  I). 

Kniaź  Wasil  Lwowicz  Illiński,  w  1499  r.  dworzanin,  w  1501  r.  namie- 
stnik wasiliski,  w  1502  r.  podstoli  lit.,  w  1506  r.  namiestnik  i  klucznik  brze- 
ski, utracił  w  1507  r.  wszystkie  urzędy,  złączywszy  się  z  bratem  Michajłem 
przeciwko  Zygmuntowi.  Udał  sie  z  całym  domem  do  Moskwy,  gdzie  w.  ks. 
Wasil  Iwanowicz  poślubił  w  1526  r.  jego  córkę,  Helenę. 

W  1504  r.  otrzymał  kniaź  Wasil  od  Aleksandra  Jag.  Łososino  w  powie- 
cie Słonimskim,  a  w  1503  r.  adoptował  go  Roman  Putiatycz,  bojar  wasiliski, 
i  zapisał  mu  Zabołocie  (.ML  6  i  5). 

Karamzin  wspomina  w  swej  historyi  o  Annie,  żonie  kniazia  Wasila, 
i  o  dwóch  jego  synach:  Michajle  i  Jurim.  Kniaź  Michaił,  koniuszy  w.  ks.  mo- 
skiewskiego w  1543  roku,  utracił  ten  urząd  w  1547  r.  W  roku  następnym 
pragnął  przedostać  się  na  Litwę,  lecz  schwytany  w  drodze,  powrócić  musiał 
do  Moskwy.  Kniaź  Juri,  krajczy  w.  ks.  moskiewskiego  w  1540  r.,  został  na- 
stępnie bojarem.  Zamordowany  w  Moskwie  w  1547  r.  (Kar.T.  VIII,f.70— 94). 


65 

Kniaź  Michaił  Wasilewicz  miał  syna  Iwana,  o  którym  wspomina  Karamzin 
pod  1584  r.  (Kar.  T.  IX,  f.  554).  Kniaź  Wasil  Lwowicz  miał,  oprócz  wyżej 
wymienionych  dwóch  synów,  jeszcze  trzeciego,  Dymitra,  o  którym  król  Zy- 
gmunt wspomina,  nadając  w  1508  roku  kniaziowi  Jarosławiczowi  dobra  po 
zbiegłych  do  Moskwy  kniaziach:  Iwanie  Lwowiczu,  i  bratankach  jego,  Dymi- 
trze Wasilewiczu  i  Jurim  Chromym  (ML  8). 

Kniaź  Iwan  Lwowicz  Hliński,  w  1495  r.  namiestnik  przełomski  i  ożski, 
w  1501  r.  marszałek  lit.  i  chorąży  ziemski,  w  150G  r.  wojewoda  kijowski 
i  namiestnik  ucyański.  W  styczniu  1507  r.  odebrał  mu  król  Zygmunt  Ki- 
jów, a  zamianował  go  wojewodą  nowogrodzkim.  Czynny  brał  on  udział 
w  spisku  uknutym  przez  brata  Michajła  i  z  nim  też  uszedł  do  Moskwy, 
a  król  Zygmunt  nadał  dobra  po  nim  pozostałe  kniaziom  Dubrowickiemu 
i  Koreckiemu  (ML  8).  Kniaź  Iwan  żonaty  był  z  córką  niejakiego  Romana, 
po  którym  pozostałe  dobra:  Ruit  Nowy  i  Stary,  Tohanów,  Oczków  i  inne,  le- 
żące w  powiecie  kijowskim,  nadał  król  Zygmunt  w  1509  roku  jego  sy- 
nowcom, a  swoim  dworzanom:  Bohdanowi,  Andrejowi  i  Dymitrowi  Iwaszen- 
cowiczom  (ML  8). 

Kniaź  Daszko  Gliński,  prawdopodobnie  brat  kniazia  Lwa,  miał  dwóch 
synów:  Iwana  i  Wasila.  Aleksander  Jag.  nadał  w  1495  r.  Hostoml  i  Sta- 
wek w  powiecie  kijowskim  kniaziowi  Iwanowi  Daszkowiczowi  Hlińskiemu, 
które  to  nadanie  potwierdził  mu  w  1499  r.  (ML  5  i  6).  Kniaź  Wasil  Daszko- 
wicz  Hliński  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1502  r.  kilku  ludzi  w  wasili- 
skiej  włości  (ML  5).  W  1506  r.  był  on  namiestnikiem  czerkaskim.  Kniaź 
Wasil  odziedziczył  Hostoml  i  Stawek  po  zmarłym  bezdzietnie  bracie  Iwanie, 
lecz  sam  także  zmarł,  nie  pozostawiwszy  potomstwa,  gdyż  Hostoml,  Stawek 
i  Hładkowice  odziedziczyli  po  nim  zdrajcy  Lwowicze  Hlińscy,  najbliżsi  jego 
krewni,  po  których  dobra  te  król  Zygmunt  nadał  Połozowiczowi  w  1508 
roku  (ML  8). 

Kniaź  Semen  Hliński,  oraz  jego  synowie:  Fedor,  Andrej,  Dymitri  i  Iwan, 
pomieszczeni  zostali  na  liście  kniaziów  i  bojarów  smoleńskich,  sporządzonej 
za  Kazimierza  Jag.,  nie  wiadomo  w  którym  roku  (ML  4). 

Najstarszy  z  nich,  kniaź  Fedor,  pozostawił  syna  Bohdana,  namiestnika 
putywelskiego  w  latach  1495 — 1500,  któremu  Aleksander  Jag.  dozwolił 
w  1495  r.  przyjąć  od  kniazia  Lwa,  bezżennego  i  bezdzietnego,  dobra  Gira- 
towice  i  Gotowice  w  powiecie  mińskim,  za  co  miał  go  żywić  i  odziewać  do 
śmierci,  i  potwierdził  mu  akt,  którym  ojciec  kniazia  Fedora  nabył  od  książąt 
Słuckich  wsie:  Bobrowoje,  Hołubejew  i  Radiwonowo  w  powiecie  kijowskim 
(ML  5).     W  1498  roku  otrzymał  kniaź  Bohdan  od  Aleksandra  Jag.  Tuluble 

Poczet  rodów.  9 


66 

w  powiecie  kijowskim,   które  to   nadanie   potwierdził  mn  tenże  w.  książę 
w  1499  roku  (ML  5). 

List  Ostafa  Daszkiewicza,  pisany  do  króla  Zyg-miinta  w  1515  r.,  wspo- 
mina o  kniazia  Bohdanie  Glińskim,  który  zti:inął  na  służbie  królewskiej 
w  Putywlu;  z  prowadzonego  zaś  w  XVI  wieku  procesu  o  włość  irowska 
pokazuje  się,  że  kniaź  Bohdan  pozostawił  syna  Wołodimira,  a  ten  ostatni 
syna  Bohdana  (Przeźdz.  Pod.  i  Woł.  II  f.  119). 

Kniaź  Bohdan  i  syn  jego,  Wołodimir,  nazywani  są  w  aktach  kniaziami 
Putywelskimi.  "W  1512  r.  oddaje  król  Zygmunt  wszystkie  dobra  w  woje- 
wództwie kijowskiem,  które  pozostały  po  zmarłym  w  Moskwie  na  dworze 
w.  księcia  kniaziu  Bohdanie  Putywelskim,  w  zarząd  Radziwiłłowi,  wojewo- 
dzie kijowskiemu.  Bohdan  nie  umarł  bowiem  na  Putywlu,  jak  w  liście  Osta- 
fa Daszkiewicza  mylnie  wspomniano,  lecz  w  Moskwie,  do  której  sie  dostał 
jako  jeniec,  wzięty  podczas  zdobycia  Putywla  w  1500  r.  Kniaź  Bohdan  był 
szwagrem  kniaziów  Iwana  i  Fedora  Zasławskich  (ML  7  i  Kar.  VI  f.  272). 

V!  1534  r.  toczyła  sig  ciekawa  sprawa,  dotycząca  kniazia  Wołodimira 
Bohdanowicza  lUińskiego.  Niejaki  kniaź  Horczak  wystąpił  z  zarzutem,  że 
Wołodimir  po  powrocie  z  Moskwy  przyjął  u  niego  służbę,  ale  wkrótce  go 
opuścił,  nie  pożegnawszy  się  z  nim  i  zabrawszy  mu  konie.  Prócz  tego  za- 
rzucił mu,  że  nie  jest  synem  kniazia  Bohdana,  lecz  niejakiego  Wasiliewa 
z  Wielkich  Łuk.  Kniaź  Wołodimir  dowiódł  pochodzenia  swego  od  kniazia 
Bohdana  listera  tego  samego  kniazia  Korczaka,  gdzie  powiedziano,  że  kniaź 
Osowicki  przyrzekł  kniaziowi  Korczakowi  20  kóp  lit.,  jeżeli  Wołodimirowi 
mińskiemu  ten  zarzut  uczyni  (ML  22). 

O  kniaziach  Andreju  i  Dymitrze,  drugich  dwóch  synach  kniazia  Semena 
mińskiego,  nie  posiadamy  żadnych  wiadomości. 

Najmłodszy  syn  kniazia  Semena,  kniaź  Iwan  Semenowicz  Hłiński,  któ- 
remu całą  ojcowiznę  zabrał  w.  ks.  moskiewski,  tak  że  nie  mógł  znaleźć  przy- 
tułku z  żoną  i  dziećmi,  otrzymał  od  Aleksandra  Jagiellończyka  w  1503  roku 
Pobojewo  (ML  5). 

Kniaź  Iwan  pozostawił  liczne  potomstwo,  bo  sześciu  synów:  Michajła, 
Fedora,  Wasila,  Semena,  Iwana  i  Juriego. 

Kniaź  Michaił  Iwanowicz  Hliński  zeznał  w  1505  r.  przed  Aleksandrem 
Jag.,  że  jest  ich  sześciu  braci  i  żyć  z  czego  na  Pobojewie  nie  mają. 
W  skutek  tego  zeznania  dodał  im  król  do  Pobojewa  dziesięciu  służebnych 
ludzi  (ML  5). 

Kniaź  Michaił,  dworzanin  król.  w  1522  r.,  otrzymał  od  króla  Zygmunta 
ludzi  i  kilka  nieosiadłych  wsi  w  powiecie  wołkowyskim  (ML  15).  Nabył  on 
wraz  z  żona  Pctronella  w  1527  r.  od  Raczków  części  na  Kadłubach  i  Lu- 


CD 

-ł-» 

-N 


o 
-o 
o 


c 

^ 

«t- 

^ 

d 

<-. 

r- 

o 

00 

o 

ICl 

E 

'r^ 

— 

to 

o 

'^ 

_ 

« 

T3  Ol    &•.] 
03  O  O    I 


CL, 


I  ^  OJ  t*  Ol  ca  rf  - 
00  §  a  ^  .^;  ^ 


< 


E  ^ 

O  ^  ' 


ta:* 


^.•?JS 


w  a;  o    I 

—  B  goo 


ce 

m 

> 

05 

M 

^ 

-a 

■^ 

m 

& 

o 

h- 

± 

O) 

^no 

c 

c 

..{ 

, 

o 

e3 

m-2 

.^ 

lo 

eo 

'^ 

"   ■ 

a 

9 

tn 

1 
m 

-< 

■M 

P- 

,:;!  o  OT    . 
S  sj  Es   s 

■—  ^  §  Z! 


•poo 


:£  .^  ;r3  lA 

.S    N    (>     I 


fi7 

bieszy  w  powiecie  drohickim  (ML  15).  W  1533  r.  dozwolił  król  Zyp^innnt 
Michałowi  Tyszkiewiczowi  poślubić  wdowę  po  kniaziu  Micliajle  Illińskim 
i  wziąć  z  nią  Teterów  i  Kraśne,  na  których  ją  mąż  pozostawił  (ML  24). 
W  tym  samym  roku  wydał  król  Zygmunt  wyrok  w  sprawie  tegoż  Tyszkie- 
wicza z  kniaziem  Semenem  Illińskim,  bratem  niegdy  Michaiła,  o  100  kóp 
gr.  lit.  (ML  24). 

Kniaź  Michaił  Iwanowicz  pozostawił  syna  Aleksandra.  W  1548  r.  oskar- 
żył kniaź  Semen  Iwanowicz  Hliński  bratanka  swego,  kniazia  Aleksandra  Mi- 
chajłowicza,  o  napad  na  dwór  w  Pobojewie  (ML  46).  W  1009  roku  spo- 
tykamy kniazia  Petra  Aleksandrowicza  Glińskiego,  syna  kniazia  Aleksan- 
dra Michajłowicza,  wymienionego  jako  świadka  przy  dziale  Tyszkiewi- 
czów (Akta  T.  I). 

Kniaź  Fedor  Iwanowicz  Hliński  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  kilku  Indzi 
w  powiecie  witebskim;  król  Zygmunt  potwierdził  ran  to  nadanie  w  1509  r. 
(ML  8).  Fedor  nie  żył  już  w  1533  r.,  w  którym  występuje  w  aktach  knie- 
hini  Oprania,  pozostała  po  nim  wdowa  (ML  23). 

Kniaź  Fedor  pozostawił  trzech  synów :  Dymitra,  Bohdana  i  Iwana, 
Kniehini  Fedorowa  Hlińska  i  synowie  jej,  kniaziowie  Dymitri  i  Bohdan, 
procesują  się  w  1534  r.  z  Woroną  o  dobra  Owdyjewicze,  które  tenże  miał 
nabyć  od  trzeciego  syna  Fedorowej  Hlińskiej,  kniazia  Iwana  (ML  23). 

Kniaź  Wasil  Iwanowicz  Hliński  miał  dwóch  synów:  Wojciecha  i  Michajła; 
procesują  się  oni  w  1549  r.  ze  stryjem  Semenem  (ML  65). 

Kniaź  Semen  Iwanowicz  Hliński  znany  jest  głównie  z  ciągłych  proce- 
sów, które  prowadzi  z  bratankami  swoimi,  synami  Fedora  (ML  27).  Do- 
starczał on  na  ekspedycye  wojenne  2  konie,  a  brat  jego,  Michaił  Iwanowicz, 
za  siebie  i  brata,  Juriego,  będącego  w  niewoli  w  Moskwie,  4  konnych  (ML  21). 

Kniaź  Semen  był  w  1538  roku  dworzaninem  królewskim;  król  Zy- 
gmunt dozwolił  mu  w  tymże  roku  otworzyć  karczmę  w  domu,  który  kupił 
był  w  Równem  (ML  30). 

O  kniaziach  Iwanie  i  Juriłn  Iwanowiczach  Hlińskich  wiemy  tylko  tyle, 
że  Iwan  był  osadzony  jako  więzień  w  Moskwie  w  1537  r.,  w  którym  bra- 
tankowie jego,  Bohdan  i  Dymitri  Fedorowicze,  prowadzą  sprawę  o  równy 
dział  majątku  po  nim  pozostałego;  a  ze  sprawy,  prowadzonej  przez  kniazia 
Semena  Iwanowicza  z  Bokejem  w  1538  roku  o  Komaj,  dowiadujemy  się, 
że  i  kniaź  Juri  Iwanowicz  pozostawał  jeszcze  w  tymże  roku  w  niewoli 
w  Moskwie  (ML  27  i  29). 

(Rodowijd    ksiairjt   Glióskich   —  pulTz   obok). 

Godaczewski  Krzysztof,  dworzanin  król.  w  1546  r.  (ML  61). 
Godsclialc  (Gottschaick),  biskup  kuroński  w  1422  r.  (ML  38). 


68 

Gojcewicz  Iwaszko,  namiestnik  witebski,  świadek  na  przywileju  Kazi- 
mierza Jac.  dla  Cliołonicwskich  z  1452  roku  (ML  36  i  41).  Namiestnikiem 
witebskim  był  jeszcze  w  1454  r. 

Golimont  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  Liske  i  Uzwod  w  powiecie  kamie- 
nieckim.    W  1559  r.  posiadają  te  wsie:   Walenty  Janowicz,  Juri,  Petr  i  An- 
drcj  Stanisławowicze  i  Mikołaj  Janowicz,  Golimonty  (Rew.  puszcz.). 
Gołownia  Stefan,  bojar  król.  dubnowicki  w  1546  r.  (Akta  T.  XI). 
z  Górki  Hartłon)iej,  pisarz  w.  ks.  Witolda  w  latach  1421—1430. 
Górski  Miklasz  Bartoszewicz,  ziemianin  królewski,  żonaty  z  Barbarą  An- 
drejewną  Żórawską,  ma  sprawę  o  testament  jej  ojca  w  1547  r.  (ML  63). 

Gotolłowicz  Juri  Jnskowicz  syn,  z  przezwiskiem  Giirec,  zapisuje  żonie 
swój,  Annie,  córce  Hanusa  Cimucowicza  v.  Tiemutiewicza,  jednę  trzecią  część 
Wisznic wa  i  Zahiż  w  400  kopach  gr.  lit.  w  1488  r.  Taż  Anna,  wdowa  po 
nim,  odstępuje  tych  dóbr  Steckiewiczowi  w  1510  r.  (ML  2). 
Goworowski  Jan,  podstarości  piński  w  1524  r.  (ML  39). 
Grabiński  Hanus,  ziemianin,  nabył  Karłowszczyznę  od  Mingajły  w  1551 
roku  (ML  65). 

Gradowski  Jan  Janowicz,  ziemianin  królewski,  nabył  Datniewo  w  1542 
roku  od  Owłoczyńskiego  (ML  39).  Tenże  Jan  otrzymał  w  1546  r.  cztery 
nieosiadłe  wsie  z  włości  kowieńskiej  (ML  61).  W  1566  r.  był  ciwunera  dyr- 
wiańskim  (Arch.  Zbór.  Dok.  I). 

Grajewski  Stanisław  nabył  Gosiewo  w  powiecie  bielskim  od  Raczki 
w  1533  r.  (ML  24).     W  1540  r.  był  podstarościm  żmudzkim. 
Grave  Tiderik,  marszałek  inflancki  w  1422  r.  (ML  38). 
Gregor  Iwanowicz  kniaź,  świadek  na  nadaniu  Połonnego  przez  księcia 
Andreja  Wołodimirowicza  w  1455  r.  (AlZR,  I). 

Grodzcy  v.  Groccy  dziedziczyli  na  wsi  Grodzkiem  wiatach  1541 — 1546. 
Paweł,  syn  Piotra,  Katarzyna,  córka  Józefa,  Andrzej  i  Michał,  synowie  nie- 
gdy  Jana,  Aleksy,  Albert,  Jan,  Jakób,  Stanisław,  Eliasz  i  Maciej,  synowie 
niegdy  Stefana,  Jan,  Albert  i  Paweł,  synowie  niegdy  Pawła  (ML  42,  55,  58 
i  A.  Ap.  Z.  Pódl.  II).     Grocki  Andrzej,  wójt  bystrzycki  w  1547  r.  (ML  62). 
Grymzajtis  Budrus,  bojar  włości  krożskiej  w  1546  r.  (ML  61). 
Grzegorz  obrany  metropolitą  kijowskim  w  1416  r. 
Grzegorz,  władyka  włodzimierski  w  1406  r; 

Grzymała  Feliks  z  Kamionbrodu  procesuje  się  z  Wierzbickim  w  1541 
roku  (ML  42). 

Gubcrstejn  Franciszek,  mieszczanin  kowieński,  procesuje  się  z  Wesslem 
w  1546  roku  (ML  47). 


69 

Gutowski  Mikołaj  z  żoną  Maryanną,  dziedzice  na  Zajączniku  w  1541 
roku  (MIj  42). 

Gwagnin  Aleksander,  syn  rotmistrza  Ambrożego,  byl  w  I578r.  dzier- 
^,awcą  filipowskim.  W  tymże  roku  rozpoznawali  rewizorowie  królewscy  wnie- 
sioną na  niego  skargę  mieszczan  filipowskich.  Udał  on  sie  w  tymże  roku  do 
Włoch,  swej  ojczyzny,  a  w  jego  zastępstwie  dawał  ojciec  jego,  Ambroży, 
odpowiedzi  rewizorom  (Akta  T.  I). 


I-I. 


Hahin  Michajło,  namiestnik  mozyrski  w  1504  roku,  brał  czynny  udział 
w  spisku  Glińskiego.  Dwory  do  niego  należące,  Możejkowo  i  Bibuszki,  nadał 
król  Zygmunt  w  1508  r.  Tyszkiewiczowi  (ML  8). 

Hajko.  Żyjący  w  końcu  XV  wieku  Fedor  Hajko  pozostawił  dwóch  sy- 
nów: Sidora  i  Mikołaja.  Ziemianin  brzeski,  Sidor  Fedorowicz  Hajko,  otrzy- 
mał od  króla  Zygmunta  w  1 516  r.  różne  ziemie  w  powiecie  brzeskim  (ML  11). 
Ziemianin  brzeski,  Mikołaj  Fedorowicz  Hajko,  otrzymał  w  1527  r.  od  króla 
Zygmunta  pięć  nieosiadłych  wsi  w  powiecie  wasiliskim  (ML  15).  Syn  jego 
Jan  Mikołajewicz  Hajko,  w  1546  r.  dworzanin  król.  (ML  61),  w  1554  roku 
pisarz  lit.,  w  1555  r.  koniuszy  grodzieński,  dzierżawca  oszmiański,  a  w  1558 
roku  nadto  dzierżawca  ucyański,  sprawował  w  tym  ostatnim  roku  wraz  z  Ty- 
szkiewiczem i  Szymkowiczem  poselstwo  do  Moskwy  (ML  57).  W  1566  r., 
będąc  także  marszałkiem  królewskim,  został  kasztelanem  brzeskim.  Koniu- 
szym grodzieńskim  był  jeszcze  w  1575  r.,  a  kasztelanem  w  1577  r.  Dzier- 
żawcą trabskim  widzimy  go  w  latach  1569  — 1575. 

Agafia  Zofia  Bohdanówna  Sapieżanka,  I-o  v.  Hajkowa,  2- o  v.  wdowa 
po  Mikołaju  Pacu,  zeznała  w  1609  r.  zapis  na  cerkiew  zbirowską.  W  za- 
pisie tym,  który  podpisali  jako  świadkowie  Aleksander  i  Bohdan  Hajkowie, 
wspomina  Agafia  o  swoim  synu,  Janie  Hajce  (Akta  T.  II). 

Krewna  Jana  Mikołajewicza,  Nastazya  Olechnówna  Hajko,  była  w  1542  r. 
żoną  Iwana  Tokarzewskiego  (ML  39).  Stecko  Hajko,  namiestnik  wileński 
w  1528  roku. 

Hancewicz  Ławryn,  chorąży  królewski  suderewskiej  włości  w  1550  r. 


70  _ 

Hanusowicz  Jakób,  marszałek  król.  w  1483  r.  Iwaszko,  bojar  żyżnior- 
ski  w  1495  r.  (ML  6).  Jakób  i  Piotr  Hanusovvicze,  bojarowie  kowieńscy, 
posiadają  Piwntiszki  w  powiecie  kowieńskim  w  1522  roku  (ML  15).  Zofia 
Raczkówiia,  żona  Szymona  Hanusowicza,  ma  sprawę  z  Sankowskim  w  1549 
roku  (ML  63).  Adam  Hanusowicz,  ciwun  pojurski  i  korszewski  w  latach 
1534—1542  (Patrz:  Bejnarowicz). 

Haraburda  Łuknsz,  diak  (pisarz)  królewski  w  1558  r.  Michaił  Boh- 
danowicz Haraburda,  diak  królewski,  goniec  do  cara  pcrekopskiego  Dawlet- 
Giereja  w  1559  r.,  a  do  Moskwy  w  1560  r.  (ML  57).  Tenże,  pisarz  i  dzier- 
żawca świsłocki  w  1566  r.,  posłował  do  Moskwy  w  1567  roku  (ML  57). 
Pisarzem  był  jeszcze  w  1579  r.,  a  dzierżawca  świsłockim  w  1571  roku. 
Kasztelanem  mińskim  został  w  1585  r.  Umarł  w  1580  r.  (Pam.  Jewł.).  Syn 
jego  Jan  w  1594  roku  (Akta  T.  VIII).  Michaił  Bohdanowicz  miał  braci: 
Ancutę  i  Iwana,  z  których  ostatni  pozostawił  synów:  Jakowa  i  Lwa  (Arch. 
Zbór.  Dok.  III,  r.  1571,  str.  33). 

Harasim  v.  Harasimowicz.  Paweł  Harasimowicz  v.  Harasim  był  w  1480 
roku  horodniczym  witebskim.  Pozostawił  on  pięciu  synów:  Stepana,  Ilorno- 
staja,  Romana,  Andreja,  Iwana,  oraz  córkę,  Hannę,  żonę  Czaplicy.  Roman, 
Andrej  i  Iwan  dzielą  sie  w  1538  roku  spadkiem  pozostałym  tak  po  ojcu, 
Pawle  Harasimowiczu,  jako  też  i  po  dwóch  braciach:  Stcpanie  i  Hornostaju, 
zmarłych  bezdzietnie  (ML  27).  W  1533  r.  procesują  się  ciż  bracia  z  siostrą 
Hanną  Czapliną  o  zabór  dóbr  (ML  27). 

Król  Zygmunt  potwierdził  w  1507  roku  Romanowi  Harasimowiczowi 
nadanie  dwóch  nieosiadłych  wsi:  Dubrowieńskićj  i  Aleksandrowskiej  w  po- 
wiecie witebskim  (ML  8).  Tenże  Roman  został  w  1524  r.  chorążym  i  ho- 
rodniczym witebskim  i  jest  nim  jeszcze  w  1540  r.  Żonaty  był  z  kniażną 
Nastazyą  Juriewną  (ML  27). 

Owłuszko  Harasimowicz,  bojar  orszański  w  1547  r.  (ML  62). 
Harbuz  Iwaszko,  bojar  krzyczewski,  otrzymał  od  kniazia  Wasila  Soło- 
mereckiego  Bordziłowo  ze  starostwa  mohilewskiego.     Król  Zygmunt  potwier- 
dził to  nadanie  w  1522  r.  (ML  13). 

Harmanowicz  Kacper,  bojar,  żonaty  z  wdową  po  kniaziu  Iwanie  Ro- 
manowiczu  Świrskim,  procesuje  się  w  1503  roku  o  Syrmiaż,  Spory  i  Swiro 
z  kniaziami  Swirskimi  (ML  6). 

Hawsowloz  Sasin  Waśkowicz  sprzedał  trzecią  część  Tudorowa  Czarto- 
ryskim w  1542  roku  (ML  36). 

Hemming,  proboszcz  rygski,  został  arcybiskupem  rygskim  w  1424  roku. 
W  tymże  roku  zatwierdzony  przez  papieża  Marcina  V,  złożył  przysięgę  cesa- 
rzowi Zygmuntowi  (ML  38).   Arcybiskupem  był  jeszcze  w  1433  r. 


71 

Henadej,  władyka  włodzimierski  i  brzeski  w  1545  r. 

Hercyk  Szczastny,  dworzanin,  otrzymał  dwór  birsztański  w  1551  roku. 
Starosta  krzemienieckim  był  w  1545  r.  Jan  łlercyk,  dzierżawca  radliński 
i  pisarz  crodzki  wileński  w  1569  r. 

Herman  v.  Hermanowicz.  Herman,  horodniczy  wileński,  nie  żył  już 
w  1482  roku.  Kacper  Hermanowicz  ma  sprawę  z  kniaziami  Swirskimi 
w  1494  roku  (ML  4  i  5). 

Hieronim,  władyka  włodzimierski  w  1416  r. 

Hincza  Andrzej  Janowicz,  dworzanin  król.,  zeznał  zapis  na  kościół  wier- 
cluicki  w  1523  r.  (ML  15).  Stanisław  Hincza,  ziemianin  droliicki,  pozwał 
w  1525  roku  braci:  Andrzeja,  Jana,  Stanisława  i  Jerzego  Hinczów  o  po- 
dział dóbr  (ML  17).  Stanisław  Hincza,  dworzanin,  otrzymał  siedem  włók 
ze  starostwa  droliickiego  w  1548  roku  (ML  62).  Aleksander  Hincza,  ło- 
żniczy  królewski  w  1554  r.  (ML  220  B.). 

Hladkii  Daszko  Romanowicz,  dworzanin  król.  w  1548  r.  (ML  50). 

Hladkowlcz  Fedko  i  niegdy  Juszko,  bojarowie  mścisławscy  (r.  1536, 
ML  28  i  31).  Paweł  Holszański,  biskup  wileński,  zapisał  słudze  swemu  Wa- 
silowi  Ilryńkowiczowi  Hladkowiczowi  wieś  Nowosiółki;  Zygmunt  August  po- 
twierdził ten  zapis  w  1548  r.  (ML  62). 

Hlebowicz.  Na  rozgraniczeniu  monasteru  ławryszowskiego,  dokonanem 
z  polecenia  w.  ks.  Witolda  przez  Pietrasza  Mondigirdowicza,  namiestnika  no- 
wogrodzkiego, znajdujemy  wymienionych  w  liczbie  świadków:  Iwaszka  i  Ja- 
cka Hlebowiczów  ').  Wątpliwą  jest  jednak  rzeczą,  ażeby  ci  dwaj  bojaro- 
wie należeć  mogli  do  znakomitej  rodziny  Leliwitów  Hlebowiczów. 

W  XV  wieku  żył  Hleb  Wiażewicz.  Pozostała  po  nim  wdowa,  Miłochna 
Anna  Raczkówna,  zeznała  zapis  na  cerkiew  sulatycką  (Akta  T.  XI). 

Może  to  tego  Hleba  synami  byli:  Juri,  Stanisław  i  Piotr  Hlebowicze, 
którzy  do  wysokich  doszli  godności. 

Juri  Hlebowicz,  namiestnik  smoleński  w  latach  1492 — 1499,  namiestnik 
orszański  i  obolecki  w  1500  r.,  namiestnik  witebski  w  latach  1503 — 1503, 
i  znowu  wojewoda  smoleński  w  latach  1508-1514.  W  1508  r.  otrzymał 
od  króla  Zygmunta  Klewice  po  Glińskim,  gdyż  dobra  jego  zupełnie  zniszczone 


')  Akta  T.  XI,  Nr.  1.  Wydawcy  aktu  tego  oznaczyli  go  datą  1398  r.,  któ- 
rą przy  wnoszeniu  tego  dokumentu  do  akt  trybunalskich  mylnie  odczytano.  Rok 
1398  nie  zgadza  się  ani  z  indykcyą  II,  ani  z  datą  urzędowania  Pietrasza.  Pie- 
trasz znany  jest  z  akt  jako  namiestnik  nowogrodzki  w  latach  1431  —  1452. 
Najsłnszniśj  przeto  będzie  odnieść  datę  aktu  tego  do  roku  1424  (Indykcyi  II), 
w  którym  Pietrasz  mógł  już  za  czasów  w.  ks.  Witolda  ten  urząd  piastować. 


72 

zostały  przez  wojska  w.  ks.  moskiewskiego  (ML  8).  W  1525  r.  nadal  Juri 
swój  herb  Leliwe  riobiiitowancnui  przez  króla  Zygmunta  Mikelowi  Józefowi- 
czowi (ML  15).  Słusznie  pisze  Paprocki,  że  Juri  Hlebowicz,  ustąpiwszy 
z  województwa  smoleńskieg-o  w  1514  roku,  otrzymał  starostwo  mereckie, 
za  które  dostał  znowu  w  1518  roku  starostwo  wołkowyskie.  Żył  jeszcze 
w  1520  roku  (ML  12). 

Juri  Hlebowicz  pozostawił  dwóch  synów:  Mikołaja  i  Jana,  oraz  córkę  N., 
żonę  Stanisława  Bartoszewicza  Montowtowicza. 

Mikołaj  Jnriewicz  Hlebowicz,  w  1512  roku  starosta  drohicki,  nie  żył 
już  w   1514  roku  (ML  U). 

Jan  Jnriewicz  Hlebowicz,  w  1516  r.  marszałek  król.,  do  1519  r.  sta- 
rosta żyżmorski,  w  1527  r.  starosta  mścisławski  i  raduński,  w  1529  r.  wo- 
jewoda witebski.  W  1530  r.  pisarz  litewski,  został  w  1532  roku  wojewoda 
połockim  '),  a  w  1542  r.  wojewodą  wileńskim.  W  tymże  roku  otrzymał 
starostwa  bobrujskie  i  borysowskie.  W  1546  r.  jest  także  kanclerzem  litew- 
skim i  namiestnikiem  memeskim.     Umarł  w  początkach  1549  r.  (ML  65). 

Możny  ten  pan  dostarczał  z  dóbr  swoich  na  ekspedycye  wojenne  148 
koni,  a  z  majątku  żony  88  konnych  (ML  21).  Dwór  jego,  na  wzór  królew- 
skiego urządzony,  posiadał  marszałków,  podkomorzych  i  innych  urzędników. 
Lekceważąc  sobie  kniaziów,  których  pełno  l)yło  na  Litwie,  a  których  buta 
go  drażniła,  brał  Jan  Hlebowicz  na  marszałków  i  podkomorzych  dworu  swego 
samych  kniaziów,  chcąc  im  lem  okazać,  że  pan  litewski  więcej  od  nich 
znaczy.  W  154G  r.  marszałkiem  jego  dworu  był  kniaź  Andrej  Odyńce- 
wicz,  a  w  1547  r.  kniaź  Juri  I^orowski;  podkomorzym  zaś  jego  był  kniaź 
Petr  Puzyna  (ML  63  i  48). 

Jan  Juriewicz  Hlebowicz  zawierał  dwa  razy  związki  małżeńskie.  Pier- 
wszą jego  żoną  była  Zofia  Pietkowiczówna,  wdowa  po  Janie  Szczycie  (ML 
16),  drugą  kniażna  Hanna  Fedorówna  Zasławska,  która  wniosła  mu  w  po- 
sagu księstwo  zasławskie.  Zygmunt  August  potwierdził  w  1547  r.  kniażnie 
Hannie  Zasławskićj  Janowej  Hlebo wieżowej,  wojewodzinie  wileńskiej,  zapis, 
zeznany  na  rzecz  jej  siostry  strj^jecznej  przez  Tołoczyńskiego  (MI>  62).  Han- 
na Zasławska  wyszła  po  śmierci  Hlebowicza  za  Hieronima  Sieniawskiego 

Z  pierwszej  żony  pozostawił  Jan  Juriewicz  syna  Stanisława  i  pięć  có- 
rek: Jadwigę,  Krystynę,  Zofie,  Hannę  i  IClżbietę;  z  drugiej  miał  syna  Jana, 
i  trzy  córki:  Elżbietę,  Barbarę  i  Dorotę. 


')  WojeAvo(lą  połockim  został  11  listopada  1532  roku.  Drnga  nominacya 
nosi  flatę  20  listopada  t.  r.  Datą  nomiiiacyi  pierwszej,  oznaczoną  Indykcyą  VI, 
nic  może  żadną  miarą  być  1531  rok.    Patrz  AIZR,  I,  str.  82. 


(4 

Knieliini  Odyiicewiczowa  skai7,y  w  1549  r.  Stanisława  Janowicza  lllo- 
bowic/.a  o  najazd,  a  w  1551  r.  toii/o  Stanisław  Illchowicz,  nazwany  Pofoń- 
skim,  ma  sprawę  z  Mikołajom  i  Arnulfom  Ilłel)Owi('zami  o  Kndki,  na  któiycli 
we  Irzecli  dziedziczyli  (ML  65  i  220  II). 

W  1517  r.  zmarła  Jadwiga  Janówna  HIeł)owicznwna,  wcłnwa  po  Mirlia- 
ło  Sapieże,  zrobiwszy  w  fyniżo  roku  testament  (ML  GO).  W  1550  r.  pro- 
cesuje sie  Tarnsa  z  córkami  Jana  liłcbowicza,  wojewody  wiłeńskiego:  Kry- 
styną, ;.oną  Jana  Komajewskio<ro,  marszałka,  Zolla,  żoną  Jnrieji:o  Mikolajewi- 
cza  Zcnowiewicza,  Hanną  i  Ełżbietą,  pannami,  i  Hanna  Micłiajłówną  Sapie- 
żanką,  urodzoną  z  Jadwigi  Hlebowiczówny  (ML  65).  Hanna  Ilłebowiczówna 
wyszła  za  kniazia  Wasila  Solomereckiego;  w  1559  r.  zapisała  fąkc  mofropo- 
łicie  kijowskiemu  (AlZR,  I).  Kł/bieta  Hłcbowiczówna  była  żoną  Malcliera 
Szemela,  z  którym  w  1555  r.  sprzedaje  plac  w  Wilnie  (ML  2). 

Jan  Hlebowicz,  kasztelan  miński,  Barl)ara,  żona  Zygmunta  Wolskiego. 
Elżbieta,  żona  Michała  Wotowicza,  i  Dorota,  dzieci  niegdy  Jana  Hlebowicza, 
wojewody  wileńskiego,  i  Hanny  Zasławskiej,  kwitują  w  1572  r.  swojego 
ojczyma,  Hieronima  Sieniawskiego  (MK  109  f.  823). 

Harbare  Hlebowiczówne  jjoślubił  Wolski,  kasztelan  czerski,  w  1558  r., 
w  którym  to  roku  zawarł  z  jej  matką  umowę  przedślubną  (MK  91  f.  220). 
Dorota,  siostra  Jana  Hlebowicza,  kasztelana  mińskiego,  w  J  582  r.  żona  Mi- 
kołaja Reja  z  Nagłowic,  pokwitowała  Sieniawskiego  (MK  127  f.  18). 

Jan  Janowicz  Hlebowicz,  wojewodzie  wileński,  w  1572  r.  kasztelan  miń- 
ski, w  1575  r.  starosta  oniksztyński,  w  1576  r.  radoszkowski,  a  w  1577  r. 
zygwulski,  w  1581  r.  podskarbi  ziemski  i  pisarz  w.  ks.  lit.  W  1585  roku 
kasztelan  trocki,  podskarbi  i  starosta  upiekł,  został  w  1586  r.  wojewodą  tro- 
ckim. Starostą  upickim  jest  jeszcze  w  1587  r.  Umarł  w  1590  r.  Żonaty 
był  z  Katarzyną  Krotoską,  wdową  po  Marcinie  Herburcie,  z  którą  otrzymał 
wieś  Hlebową  w  powiecie  trembowelskim  w  1579  r.  (MK  119  f.  79).  Miał 
dwóch  synów:  Jana  i  Mikołaja  (MK  135  f.  586).  Jan,  w  1590  r.  stolnik  lit. 
i  starosta  upicki,  trzymał  w  1594  r.  starostwo  radoszkowskie.  Umarł  w  1604 
roku.  Mikołaj,  w  1605  r.  podstołi  lit.,  żonaty  był  w  1607  r.  z  Marcebellą, 
córką  .Joachima  księcia  Koreckiego  (MK  154  f.  228).  W  1611  r.  był  woje- 
wodą smoleńskim,  a  następnie  kasztelanem  wileńskim. 

Stanisław  Hlebowicz,  w  1492  r.  starosta  merecki  i  marszałek,  w  1495 
roku  namiestnik  witebski,  w  1502  r.  wojewoda  połocki.  W  1504  r.  po  raz 
ostatni  tytułuje  się  marszałkiem.  Umarł  prawdopodobnie  w  1513  roku. 
W  1492  r.  sprawował  poselstwo  do  Moskwy  z  uwiadomieniem  o  śmierci 
Kazimierza  Jag.  (ML  6). 

Poczet  rodrtw.  10 


74 

Żonaty  z  Zofią  z  Korczewa,  pozostawił  synów:  Mikołaja  i  Jana,  oraz 
(lwie  córki:  Elzbiotę  i  Katarzynę. 

W  1538  r.  sprzedała  Zofia  z  Korczewa,  wdowa  po  Stanisławie  Hlebowi- 
czu, wojewodzie  połockim,  żona  Mikołaja  z  Czapli,  różne  dobra  synowi  Mi- 
kołajowi Hlebowiczowi   •)  (ML  16  i  29). 

Jan  Stanisławowicz  Hlebowicz,  wojewodzie  polocki,  sprzedał  w  1518  r. 
Iskołt  i  Dudicze  llostrosowiczowi,  a  w  1522  r.  odstąpił  on  wraz  z  żoną  swą. 
Hanną,  Kapczyce  i  Wierchlukawce  kniaziowi  Fedorowi  Jarosławiczowi  (ML 
13  i  2).  Nie  żył  już  w  1540  r.,  w  którym  żona  jego  występuje  w  aktach 
jako  wdowa  po  nim  (ML  31).  Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  12  kon- 
nycli  (ML  21). 

Mikołaj  Stanisławowicz  Hlebowicz  i  siostry  jego:  Elżbieta  Hrehorowa 
Ościkowiczowa,  wojewodzina  trocka,  i  Katarzyna  Maciejowa  Kłoczko,  staro- 
ścina żmudzka,  procesują  się  w^  1546  roku  z  biskupem  łuckim  o  1,000  kóp 
(ML  61).  Elżbieta  była  I-o  v.  za  Iwanem  Semenowiczem  Sapiehą,  woje- 
wodą podlaskim;  w  1520  r.  jest  już  powtórnie  wdową  po  Hrehorym  0.ściko- 
wiczu,  wojewodzie  trockim  (ML  12  i  13).  Katarzyna,  w  1545  r.  wdowa  po 
Matysie  Wojciechowiczu,  staroście  żmudzkim,  zapisała  w  1550  roku  pewną 
sumę  Zygmuntowi  Augustowi  (ML  2). 

Mikołaj  Stanisławowicz  Hlebowicz,  wojewodzie  połocki,  nie  sprawował 
żadnego  urzędu,  i  gdyby  nie  liczne  sprawy,  które  miał  w  latach  1520 — 1550 
z  matką,  Dowojną,  Żabą,  Uhrynem  i  Krupską,  niewiele  byśmy  o  nim 
wiedzieli  (ML  12,  19,  31,  63  i  65).  Na  ekspedycye  wojenne  obowiązany  był 
dostarczać  31  konnych  (ML  21).  Tenże  Mikołaj,  dziedzic  na  Bartkowie 
i  Rudkach,  i  syn  jego,  Arnulf,  procesują  się  w  1554  r.  o  Rudki  ze  Stani- 
sławem Hlebowiczem  Połońskim,  dziedzicem  na  tychże  Rudkach  (ML  220  B. 
i  47).     Arnulf  Hlebowicz  był  w  1576  r.  chorążym  drohickim. 

Piotr  Hlebowicz,  w  latach  1511  —  1522  namiestnik  krewski,  nie  żył 
w  1525  r.,  gdyż  w  tym  roku  król  Zygmunt  potwierdził  Hannie,  pozostałej 
po  nim  wdowie,  zapis  dóbr  Morocz,  na  których  miała  zabezpieczony  swój 
posag  w  ilości  500  kóp  gr.  lit.  (ML  15). 

(Rodowód  Hlebowiczów  —  pstrz  ohok). 

Hłazyna  v.   Hłazinicze   książęta.     Pominnik    supraślskiego  monasteru 


')  Przytoczony  akt  stanowi  .ja.sny  dowód,  że  Zofia  z  Korczewa  wyszła  po 
śmierci  Stanisława  Hlebowicza  za  Mikołaja  z  Czapli;  tymczasem  pod  1522  ro- 
kiem, w  którym  taż  Zofia  ma  sprawę  z  synem  Mikołajem,  i  pod  1546  rokiem, 
w  którym  jśj  dzieci  procesują  się  z  biskupem  łuckim,  nazwaną  jest  panią  Ra- 
fałową  (ML  10  i  Gl). 


'■o 

N 
O 


<u 


"O 

"■o 

o 
-a 

o 


W  Es  "  c- '  W 


PU'"'   e3 


N 


<U    <D    P   •-"  ^ 
ri  -^  •"•  .xj 


Cd  ■— ^  o 


2  ."^  «3  O  .ii 
5  ^  .2  J"  O 


^   O)  — '  o 
■— >  o  lO 


^4^., 


^^•ŹfN 


42  OT  w 


g  ■--  co 


'^S^ 


.  a 

ca  a  .^ 

5  F"^ 

u  >.  o 

ca    .t^ 

S 

c3 

o3 

a  c3 

«^,^ 

t;;  3  2 

--MW 


M  P^   is: 

s 


•*:  j2  -^  M  =J 


^ 


g  g  s  s-d 


.^c  t; 


75 

wspomina  ród  kniazia  Ilłazynicza  i  brata  j<'|^o,  kniazia  Iwana  Tiizynina 
(Arnii.  Zbór.  Dok.  IX,  f.  457). 

Kniaź  Olccbno  Wasilewicz  llłazyna  v.  Hlazynicz,  okolni(;zy  smoleński 
w  latach  1486 — 1500,  a  naniiostnik  Łuczyua  Ilorodka  w  latach  1490 — 1500, 
otrzymał  od  Kazimierza  .hg.  w  1480  r.  wieś  Hnliino  (ML  4).  Aleksander 
Jag.  potwierdził  u;o  w  1492  r.  w  posiadaniu  dóbr  Mamajewskich  w  powiecie 
Słonimskim,  nadanych  mu  przez  Kazimierza  Jag.  (ML  3).  Potwierdził  mu 
również  w  1490  roku  akt  nabycia  dóbr  Kożuchowa,  Kozina  i  Nemlenowa, 
a  w  1498  i  1499  r.  sam  mu  nadał  wsie:  Szczebinicę,  Kozłowo,  Ozułkowo, 
Dawidkowo,  Skorowodynę,  Dcmentysów,  Kowalewo  i  inne  w  powiecie  smo- 
leńskim (ML  6). 

Iwan  Wasilewicz  llłazyna,  brat  Olecliny,  zbiegł  do  Moskwy,  a  dziel- 
nice jego  Mścisławiec  nadał  król  Kazimierz  Olechnie.  Żona  Iwana  ])odążała 
z  dziećmi  za  mę?>em  do  Moskwy,  lecz  schwytaną  została  w  drodze.  Aleksan- 
der Jag.  w  1496  r.  odsądził  ją  i  syna  jej,  Juriego,  od  dzielnicy  ojcowskiej, 
(ML  5).  Spisem  kniaziów  i  bojarów  smoleńskich,  sporządzonym  za  Kazi- 
mierza Jag.,  objęty  jest  kniaź  Iwan,  brat  Ilłazinicza,  i  pięciu  jego  synów: 
Dymitri,  Iwan,  Lew,  Michaił  i  Andrej  (ML  4). 


Rodowód  książąt  Htaziniczów. 

Wasil 


Olechno,  Iwan, 

okolniczy  zbiegł 

smoleński  do  Moskwy 
1486  r.  1 


luri      Dymitri      Iwan      Lew      Michajlo      Andrej 


Htuszanok  ksią?.ela.  Kniaź  Iwan  Iwanowicz  Ilłuszanok  otrzymał  od 
Aleksandra  Jag.  w  1496  r.  wieś  w  powiecie  maksymowskim  (ML  5).  Kniaź 
Dymitri  Iwanowicz  Ilłuszanok  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  dworzec  Wo- 
ginty  w  powiecie  żyżraorskim;  nadanie  to  potwierdził  król  Zygmunt  syno- 
wi jego,  Bohdanowi,  w  1510  r.  (.ML  8).  Kniaź  Bohdan  Dymitriewicz  Ilłu- 
szanok, szwagier  czy  tćt  zięć  Iwanowej  Jurłowej,  procesuje  sie  w  1542  r. 
z  kniaziem  Borowskim,  żonatym  z  Jurłówną  (ML  32). 


76 


Rodowód  książąt  Hłuszanok. 


Iwan 


Iwan,  Dymitri 

1496  r.  I 


Bohdan 

1510  r., 


Holcowscy  książęta.  Dymitri,  najstarszy  syn  kniazia  Fedora  Odyńce- 
wiczii,  przezwał  się  od  dóbr  Holcowa,  na  których  dziedziczył,  Holcowskim. 
Synowie  jego  zbiegli  do  Moskwy,  a  wszystkie  dobra  po  nicli  pozostałe  otrzy- 
mali: brat  Dymitra,  kniaź  Hrehory  Odyńcewicz,  i  bratankowie  jego,  knia- 
ziowie: Ilrehory,  Wasil  i  Semen  Odyńcewicze.  W  1507  roku  nakazał  król 
Zygmunt  Odyńcewiczowi  zwrócić  knieliini  Juliannie  Dymitrowej  Holcowskiej 
te  dobra,  które  jej  mąż  na  wdowi  stolec  wydzielił,  a  w  1510  r.  przykazał 
tymże  Odyńcewiczora  zwrócić  Hannie,  córce  kniazia  Dymitra  Holcowskiego, 
i  jej  mężowi,  Miti  Iwauowiczowi,  namiestnikowi  oboleckiemu  i  klucznikowi 
królowej  Heleny,  dobra  Holcowo,  Szyjkę  i  Krywajc  (ML  8). 

Holszańscy  książęta  ').  Protoplastą  tego  znakomitego  litewskiego  rodu 
jest  Olgimunt  (Ougemuiides),  o  którym  się  już  pewne  dochowały  wiadomo- 
ści historyczne.  Niewątpliwie  do  niego  odnosi  się  to  miejsce  w  kronice  in- 
flanckiej Wartberge'go,  gdzie  mowa  jest  o  twierdzy  Algeminen,  „ubi  Alge- 
minne,  magnus  satrapa,  habitationem  suam  elegit"  (Stad.  Olg.  i  Kiejst.  VIII). 
NMe  kto  inny  był  również  owym  księciem  Elgeniothem,  który  wraz  z  księ- 
ciem Skirgiełłą  i  Borysem  przybył  z  wielkim  pocztem  do  Krakowa,  ażeby 
ofiarować  królowej  znakomite  dary  i  prosić  szlachtę  polską  o  rękę  Jadwigi 
dla  Jagiełły,  w.  ks.  Litwy  (Stad.  Br.  Wład.  Jag.  f.  262). 

Olgimunt  pozostawił  syna  I>vana,  który  pierwszy  począł  się  pisać  z  Hol- 
szan.  Kniaź  Iwan  często  jest  wymieniany  jako  świadek  na  traktatach  po- 
koju i  układach,  zawieranych  przez  w.  ks.  litewskich  z  mistrznmi  krzyża- 
ckimi. W  1379  roku  nazwano  go  Iwan  Augmenten  son,  a  w  1390  roku 
herzog  Iwan  von  Galschan,  Ougenuindcs  son  (Kod.  Racz.,  f.  55  i  Cod. 
Epist.  Vit.  Nr  63  i  64). 


')    Obszerną  mouogiatię  o  tym  domu  napisał  p.  Kazimierz  Pułaski.    Prze- 
gląd bibliogiRficzno-arcbeologiczny,  Nr.  .34. 


77 

W  1390  r.  odprowatlzat  kniaź  Iwan  do  Moskwy  Zofie,  córkę  Witolda, 
która  poślubił  w.  ks.  moskiewski  Wasi!  (Kar.  V,  f.  112).  W  1401  r.  pod- 
pisał kniaź  Iwan  wraz  z  synami:  Andrcjcm,  Semenem  i  drugimi,  przyrze- 
czenie Avierności,  które  dali  królowi  Władysławowi  Jag.  ksia:^,cla  i  panowie 
litewscy.  W  tymże  samym  roku  wydał  Iwan  osobne  pismo  od  siebie,  f.o,  po 
śmierci  Witolda  dochowa  wierności  królowi  i  koronie  polskiej  (Cod.  Epist. 
Vit.  Nr  234  i  Cod.  Epist.  s.  XV,  Nr  27). 

Jak  widzieliśmy  wyżej,  wymieniając  w  przysiędze  na  wierność,  złożo- 
nej przez  książąt  i  panów  litewskich  królowi  Wtndysławowi,  Iwana  Olgimun- 
towicza  z  synami:  Andrejem  i  Semenem,  wspomniano  jeszcze  drugich  jego 
synów,  zatem  oprócz  nazwanych  po  imienin,  przynajmniej  dwóch  ich  jeszcze 
być  musiało.  O  tylu  też  dowiadujemy  się  z  wiarogodnych  źródeł.  Oprócz 
synów,  miał  Iwan  córkę  Juliannę,  żonę  w.  ks.  Witolda,  który  jej  w  1428  r. 
posag  na  pewnych  dobrach  zapisał  z  warunkiem,  że  majątki  te  po  jej  śmierci 
powrócą  do  dyspozycyi  królewskiej  (Inw.  Arch.  Kor.  Litwa).  Kniaź  Ale- 
ksander, syn  Iwana  Olgimuntowicza,  przezwany  Nielubem,  udał  się  w  1406 
roku  do  lloskwy,  gdzie  otrzymał  od  wielkiego  księcia  Perejasław  Zaleski 
(Kar.  V,f.  167  i  Nr  199). 

Kniaź  Michaił  Iwanowicz  Ilolszański,  stronnik  w.  ks.  Zygmunta,  schwy- 
tany przez  Świdrygiełłę  w  1433  r.,  utopiony  został  z  jego  polecenia  w  Dźwi- 
nie  pod  Witebskiem  (Wit.  Star.  f.  9  i  10).  ' 

Kniaź  Andrej  Iwanowicz  Ilolszański  miał  za  żonę  Aleksandrę,  która 
zmarła  w  1426  r.  w  Glinianach  na  Rusi  Czerwonej,  wracając  do  Kijowa  od 
córki,  królowej  Zofii,  którą  odwiedziła  w  Krakowie.  Pochowaną  została 
w  cerkwi  w  Uniowie  (Stad.  Olg.  i  Kiejst.  VIII). 

Kniaź  Andrej  pozostawił  trzy  córki:  Wasilisę,  żonę  kniazia  Iwana  Biel- 
skiego, Zofię,  żonę  króla  Władysława  Jagiełły,  i  Maryę,  żonę  Eliasza,  woje- 
wody wołoskiego   '). 

Kniaź  Semen  Iwanowicz  podpisał  w  1432  r.  przysięgę  wierności,  złożo- 
ną przez  w.  ks.  Zygmunta  królowi  W^ładysławowi  Jagielle  (Skarb.  Danił.). 
Kniaź  Ilolszański  tegoż  imienia  miał  podług  genealogii  tego  domu,  sporządzo- 
nej przez  Stypułkowskiego,  otrzymać  w  1477  r.  Dubrowice,  od  których  jedna 
odrośl  rodu  tego  Dubrowickimi  się  nazwała.     Wielki  przeciąg  czasu,  leżący 


M  Stadnicki.  Bracia  Władysława  Jagiełły,  f.  188.  Wypis  z  kroniki  litew- 
skiej, także  Dogiel,  Cod.  Dipl.  I,  f.  602.  Alexander,  palatinus  Moldaviae,  matri 
suae  Mariae,  ainitae  regiae,  confirmat  litteras  an.  1455.  Petrus,  palatinus  Molda- 
viae,  consewat  Mariam,  relictam  olim  Eliae,  Moldaviae  palatini  Yidiiani,  circa  op- 
pidum  Sereth  et  yillam  Olchoriec  aliusąue  villas  dote  illius  oneratas.    An.  1456. 


78 

pomiędzy  1401  r.,  w  którym  po  raz  pierwszy  spotykamy  kniazia  Semena, 
a  1477  r.,  nie  pozwala  przypuszczać,  ażeby  tym  obdarowanym  był  kniaź  Se- 
men. Musi  tu  zachodzić  pomyłka,  albo  w  imieniu  obdarowanejro,  albo  też 
w  dacie  nadania. 

Z  dzieci  kniazia  Semena  Iwanowicza  Holszańskicgo  znamy  dwóch  sy- 
nów, Juriej^o  i  Aleksandra,  oraz  córkę  Juliannę,  żonę  kniazia  Kobryńskiego. 
Kniaź  Semen  Romanowicz  Kobry ński  zd pisał  w  1456  r.  żonie  swej,  Juliannie 
Semenównie  Holszańskiej,  na  dobrach  swych  dziedzicznych  Kobryniu,  Czere- 
waczycach  i  Hruszowej  2,000  kóp  szerokich  wiana  (ML  2). 

Kniaź  Aleksander  Semenowicz  Holszański,  jadąc  w  1478  r.  w  poselstwie 
do  Polski,  zeznał  testament,  którym  zapisał  Świerany  kościołowi  Ś-go  Sta- 
nisława w  Wilnie  (ML  2). 

W  dokumencie,  którym  król  Zygmunt  nadał  w  1511  r.  kniaziowi  Ostróg- 
skiemu  zamek  i  miasto  Slepań,  znajduje  się  wzmianka,  że  kniaź  Juri  Seme- 
nowicz Holszański  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  Stepań,  którego  jedna  trzecia 
cześć  przeszła  następnie  w  posiadanie  jego  wnuka,  kniazia  Juriego  Iwanowi- 
cza Dubrowickiego  (ML  8).  Kniazia  Juriego  Semenowicza  wymieniono  w  licz- 
bie świadków  na  przywileju,  wystawionym  kniaziowi  Michajłowi  Konstanty- 
no wieżowi  przez  Kazimierza  Jag.  w  1452  r.  (ML  41). 

Kniaź  Juri  Holszański  pozostawił  pięciu  synów :  Iwana,  Aleksandra, 
Wasila,  Semena  i  Juriego,  oraz  córkę  Annę,  żonę  Marcina  Gasztolda,  wo- 
jewody trockiego. 

Kniaź  Iwan  Juriewicz  Holszański  zawarł  wraz  z  braćmi  układ  w  1481 
roku  z  siostrą  swą  Anną,  żoną  Marcina  Gasztołtowicza  (ML  2).  Taż  Anna 
z  Holszan,  będąc  już  wdową  po  Marcinie  Gasztoldzie,  wojewodzie  trockim, 
spisała  testament  w  Dziewicniszkach  w  1499  r.  (ML  2). 

Za  Aleksandra  Jagiellończyka  procesował  się  kniaź  Juri  Iwanowicz  Du- 
browicki  ze  stryjem  swoim,  kniaziem  Aleksandrem  Juriewiczem  Holszańskim, 
i  stryjenką  Nastazyą,  wdową  po  kniaziu  Semenie  Juriewiczu  Holszańskim, 
o  spadek  po  bczimtomnie  zmarłych  swoich  stryjach:  Wasilu  i  Jurim  Holszań- 
skich.  W  sprawie  tej  powoływano  się  na  dział,  sporządzony  pomiędzy  syna- 
mi kniazia  Juriego  Semenowicza  Holszańskiego,  mianowicie:  Iwanem,  Ale- 
ksandrem, Wasilem,  Semenem  i  Jurim.  Na  mocy  tego  działu  otrzymał  Iwan 
Dubrowice  i  Lebiedziewo  (ML  41). 

Kniaziowie  Wasil  i  Juri  Juriewicze  Holszańscy  zmarli  bezpotomnie. 
Kniaź  Semen  Juriewicz  Holszański,  w  latach  1489—1499  starosta  łucki 
i  marszałek  ziemi  wołyńskiej,* otrzymał  w  1499  r.  od  Aleksandra  Jag.  przy- 
wilej na  jarmarki  w  Stepaniu  (ML  6).  W  1500  i  1501  r.  był  hetmanem 
litewskim  i  wojewodą  nowogrodzkim,  a  namiestnikiem  kamienieckim  w  latach 


_79 

1489 — 1501,  lecz  po  śmierci  Micbnła  Ostrogskicgn  powrócił  w  1502  roku 
na  starostwo  łuckie  i  marszałkowstwo  wołyńskie,  na  których  to  ur/.ędacli  po- 
zostawał jes7xze  w  1505  r.     Umarł  w  1505  lub  1506  r. 

Kniaź  Semen  ożenił  się  z  kniażną  Nastazyą,  córką  kniazia  Semena  Wa- 
silewicza Neświckieco  i  Maryi,  znanej  pod  nazwą  księżny  Ptowieńskiej. 
Żona  Semena  wniosła  w  dom  Ilolszańskich  dobra  Równe  i  Stepań  (Stecki.  M. 
Równe).  Król  Zygmunt  zatwierdził  kniehinią  Nastazyę  Scmcnową  Juriewi- 
czową  z  Holszan,  starościnę  łucką,  i  jej  dzieci  w  posiadaniu  dóbr  Hołowina 
w  powiecie  łuckim,  które  Aleksander  Jag.  nadał  był  jej  mężowi,  niecdy  staroście 
łuckiemu  i  marszałkowi  ziemi  wołyńskiej,  a  w  1510  r.  odnowił  im  tenże  król 
przywilej  Aleksandra  Jag.,  ustanawiający  dwa  jarmarki  w  Stepaniu  (ML  8). 
Kniaź  Semen  Juriewicz  musiał  pozostawić  kilkoro  dzieci,  gdyż  król 
Zygmunt  wspomina  o  nich  w  rzeczonych  aktach,  lecz  prawdopodobnie  zmarły 
wszystkie  w  młodym  wieku,  z  wyjątkiem  córki  Tatianny,  żony  kniazia  Kon- 
stantyna Ostrogskiego,  której  synem  był  Ilia  Osłrogski.  W  1512  r.  odebrał 
król  Zygmunt  kniaziowi  Dubrowickiemu  prawo  pobierania  myta  jarmarczne- 
go w  Stepaniu,  które  przysądził  Ostrogskiemu  jedynie  z  tego  powodu,  że 
przywilej  na  jarmarki  otrzymała  teściowa  kniazia  Ostrogskiego,  kniehini 
Nastazyą  (ML  10  i  46). 

Kniaź  Aleksander  Juriewicz  Ilolszański,    w   1485   r.  krajczy  litewski 
i  namiestnik  grodzieński,  w   1487  r.  podczaszy  lit.,  w  1492  r.  kasztelan  wi- 
leński.    Przestał  być  starostą  grodzieńskim  w  1505  roku,  był  zaś  starostą 
brzeskim  w  1508  r.     Umarł  na  początku  1510  r.,  ponieważ  już  w  kwietniu 
tegoż  rokn  starostwo  brzeskie  otrzymał  Ilinicz.     Kniaź   Aleksander  dziedzi- 
czył na  Lebiedziowie,  od  którego  zwał  się  niekiedy  kniaziem  Lebiedziow- 
slcim.     Zachował  się  jego  testament,  spisany  w  Wołpie  w  1505  r.  (ML  2). 
Kniaź  Aleksander  pojął  za  żonę  Zolię,  córkę  Olechny  z  Chożowa,  wo- 
jewody wileńskiego.     W  1490  r.  zapisał  Olechno,  wojewoda  wileński,  córce 
swej,  Zofii,  Chożowo  i  Zajezierze,  a  w  1492  roku  nadał  jej  Kazimierz  Jag. 
Wołpe  (ML  2).     W  1507  roku  zabezpieczył  jej  mąż  na  swoich  majątkach 
6,000  kóp  gr.   szerokich   posagu   i   wiana,    a  na  Lebiedziowie   zapisał  jej 
6,000  dukatów  (ML  2).     W  1517  roku  spisała  Zofia  dwa  testamenty,  jeden 
w  Wilnie,  drugi  w  Wołpie  (ML  2). 

Kniaź  Aleksander  Juriewicz  Holszańskl  pozostawił  trzech  synów:  Janu- 
sza, Jerzego  i  Pawła,  oraz  córki:   Barbarę,  Aleksandrę  i  Jadwigę  '). 


')    Pan  K.  Pułaski  przysądza  mu  dwóch  synów:  Jerzego  v.  Janusza  i  Pa- 
wła, oraz  cztery  córki:  Hannę,  żonę  Mikołaja  Paca,  Zofię,  żonę  Jana  Kmity,  N., 


80 

Barbara  Holszańska,  mniszka  trzeciej  reguły  S-go  Franciszka,  zasta- 
wiła Gasztoldowej  w  1523  r.  poddanych  w  Wierpiatach  i  Łukawie,  w  1533 
roku  sprzedała  poddanych  wierpiackich,  a  w  1553  r.  zawarła  układ  z  Zofią 
aasztoldową  (ML  2). 

Kniażna  Aleksandra  Aleksandrówna  Holszańska  otrzymała  wraz  z  mę- 
żem swym,  Mikołajem  Juriewiczem  Paceni,  od  brata  swego  Pawła,  biskupa 
wileńskiego,  część  Wiszniewa  w  1527  r.  (Wolff.  Pacowie,  f.  12). 

Jadwiga  Holszańska  była  żoną  Iwana  Litawora  Chreptowicza,  z  którym 
miała  dwie  córki.  Jedne  poślubił  Ościk,  drugą  Jan  Oborski.  Niespokojne- 
go ducha  niewiasta,  oskarżyła  przed  królem  Zygmuntem  zięcia  swego  Ościka 
o  gwałtowne  porwanie  córki,  ale  sprawę  przegrała.  Niezrażona  tem  niepo- 
wodzeniem, wytoczyła  znowu  Janowi  Oborskiemu  przed  królem  Zygmuntem 
i  arcybiskupem  Łaskim  proces  o  to,  że  wykradłszy  jej  córkę  i  nie  wziąwszy 
z  nią  ślubu,  trzyma  ją  w  swym  domu.  List  pisany  w  tej  sprawie  do  Ła- 
skiego, zaczyna  od  słów:  „Hedvigis  Lithavorova,  filia  Ducis  Alexandri  01- 
szański,"  i  powołuje  się  w  nim  na  świetność  domu,  z  którego  wyszła  (ML  16). 

Kniaź  Janusz  Aleksandrowicz  Holszański,  krajczy  litewski  w  latach 
1496 — 1505;  w  1501  roku  dzierżawca  Słonimski,  a  w  1511  r.  namiestnik 
wołkowyski. 

Kniaź  Juri  Aleksandrowicz  Holszański,  w  1502  roku  krajczy  królowej 
Heleny  i  namiestnik  wieloński,  w  1504  r.  namiestnik  bielicki,  został  w  1508 
roku  z  uposażeniem  300  kóp  gr.  lit.  wojewodą  kijowskim,  którym  jest  je- 
szcze w  1510  roku. 

Kniaź  Paweł  Aleksandrowicz  Holszański,  biskup  łucki  w  1507  y*  a  wi- 
leński od  1536  r.  ').  Umarł  4  września  1555  r.  Na  ekspedycye  wojenne 
dostarczał  122  koni  w  1528  roku. 

W  1519  r.  zeznał  biskup  na  rzecz  Konstantego  Ostrogskiego  donacyc  czę- 
ści na  Holszanach,  Hłusku  i  Romanowie  (ML  13).  W  1522  r.  udzielił  mu  król 
Zygmunt  konsensn  na  wybudowanie  mostu  na  Niemnie  pod  Wołpą  (ML  2). 
W  1527  r.  otrzymał  w  dożywocie  starostwo  pińskie  (ML  2).     W   1528  roku 


żonę  Ostyka,  i  Barbarę.  Co  się  synów  dotyczę,  nie  wolno  nam  nważać  Janusza 
i  Jerzego  za  jedne  osobę,  gdyż  w  aktach  występnją  oni  jako  dwie  różne  osobi- 
stości. Janusz  V.  Jan  jest  zawsze  krajczym  litewskim,  dzierżawcą  Słonimskim 
i  wołkowyskim,  podczas  gdy  Jerzy  jest  krajczym  królowej  Heleny,  namiestnikiem 
wielońskim  i  bielickim,  w  końcu  wojewodą  kijowskim.  Co  do  córek,  to  żoną 
Kmity  była  Zofia  Ościkówna,  Jerzego  Ościka  zaś  Chreptowiczówna,  a  następnie 
kniażna  Mścisławska. 

')    W  1536  r.  pisał  się  jeszcze  biskupem  łuckim,  elektem  wileńskim  (ML  24). 


81 

darował  mu  szwagier  jego,  Mikołaj  Pacewirz,  dwór  z  placem  w  Wilnie, 
który  następnie  odprzedał  Kieżgnjlłowi,  biskupowi  kijowskiemu  (MIj  2). 
W  1533  roku  zapisał  Wołpe  i  Duniłowicze  królowi  Zygmuntowi  (MIj  2). 
W  1544  r.  sprzedał  dobra  łlolszańskie,  T-ebiedziewo  i  Chożową  Zygmuntowi 
Augustowi  i  królowej  Bonie,  zapewniwszy  jodnak?.e  sobie  dożywocie  na  tych 
dobrach  (ML  2),  W  1550  r.  oddal  mu  Zygmunt  August  w  dożywocie  llol- 
szany  (zapewne  część  dóbr),  które  spadły  na  niego  po  śmierci  Olbrychtowej 
Gasztoldowej  (ML  2).  Biskup  spisał  testament  w  Wilnie  w  1551  r.  (ML  2). 
Zygmunt  August  zamienił  z  Radziwiłłem  w  1558  r.  dobra:  Lebiedziewo, 
Chożowa  i  Duniłowicze,  które  otrzymał  po  śmierci  biskupa  Pawła  Holszań- 
skiego,  na  Kurzeuce  (ML  2). 

Kniaź  Iwan  Ilolszański,  najstarszy  syn  kniazia  Juriego  Semenowicza  '), 
otrzymał  w  dziale  Dubrowice  i  Lebiedziewo.  Syn  jego,  Juri,  pocz.-jł  się  zwać 
Dubrowickim  od  Dubrowicy,  którą  po  nim  odziedziczył.  Iwan  poniósł  w  1481 
roku  śmierć  z  ręki  kata  za  spisek,  uknuty  z  kniaziami  Olelkowiczami  i  Biel- 
skim, mający  na  celu  emigracye  do  Moskwy  i  poddanie  znacznego  obszaru 
ziem  litewskich  w.  ks.  moskiewskiemu. 

Kniaź  Iwan  Juriewicz  pozostawił  dwóch  synów:  Hrehorego  i  Juriego, 
oraz  córkę  Wasilisę,  żonę  kniazia  Michajła  Zasławskiego  i  Mścisławskiego. 

Kniaź  Michaił  Iwanowicz  Juriewicz  Zasławski  i  Mścisławski  zeznał 
w  1520  r.  zapis  pewnej  sumy  na  rzecz  swej  żony,  kniażny  Wasilisy,  córki 
kniazia  Iwana  Juriewicza  Holszańskicgo,  której  również  zapisał  w  1523  roku 
dwory  Spiahło  i  Ozunicze  '-')  (ML  41). 

Kniaź  Hrehory  Iwanowicz  Juriewicz  Holszański  zapisał  w  1502  roku 
żonie  swej,  kniażnie  Juliannie,  córce  kniazia  Iwana  Jarosławicza,  500  kóp 
lit,  posagu  na  Holszanach  i  Hłusku  (ML  2). 

Kniaź  Juri  Iwanowicz  Dubrowicki  odstąpił  stryjowi  swemu,  kniaziowi 
Aleksandrowi  Juriewiczowi  Holszańskiemu,  dobra,  które  otrzymał  po  bezpo- 
tomnej śmierci  stryjów:  Wasila  i  Juriego  Holszańskich,  i  zeznał  w  Grodnie 


')  Dlatego  nazywamy  go  najstarszym,  że  w  działach  jest  wymienionym  na 
czele  innych  braci. 

*)  "Wobec  tych  dwóch  zapisów,  ndowadniajj^cych  jasno,  że  "Wasilisa  była 
córkł].  Iwana  Juriewicza  Holszańskiego,  zdanie  p.  K.  Pułaskiego,  że  Wasilisa, 
żona  kniazia  Mścisławskiego,  była  córką  Juriego  Iwanowicza  Holszańskiego, 
utrzymać  się  nie  może.  Jeżeli  w  testamencie  kniazia  Juriego  jest  wzmianka  o  je- 
go ziałiu  Macisławskim,  wówczas  należy  to  tak  rozumiść,  że  chodzi  tu  o  jego 
szwagra,  a  nie  o  zięcia. 

Pociet  rodów.  H 


82 

razem  z  tymże  stryjem   Aleksandrem  dział  dóbr.     Oba  te  akta  potwierdził 
król  Zygmunt  w  1507  r.  (ML  2  i.  8). 

Kniaź  Juri  otrzymał  w  1508  r.  Kamienne  i  Borowe  w  powiecie  kijow- 
skim po  zdrajcy  Iwanie  Glińskim  (ML  8).  Uzyskał  od  króla  Zygmunta  po- 
zwolenie na  jarmarki  w  1509  r.  w  Dubrowicy,  w  1512  r.  w  jednej  trzeciej 
części  Stepania,  której  był  właścicielem,  a  w  1525  r.  w  Hłusku,  który  mu- 
siał po  bracie  swoim  odziedziczyć  (ML  8,  10  i  15). 

Kniaź  Juri  miał  dwie  żony.  Pierwszą  była  kniażna  Oslrogska,  siostra 
kniazia  Konstantego,  drugą  kniażna  Marya  Andrejewna  Sanguszkówna.  Że 
pierwszą  jego  żoną  była  Ostrogska,  dowodzi  tego  ta  okoliczność,  że  kniaź  Juri 
Iwanowicz  podpisał  jako  szwagier  kniazia  Konstantego  umowę  przedślubną, 
którą  ten  ostatni  zawarł  w  1522  r.  z  księżniczką  Stucką  (Malin,  i  Przeźdz.). 
Z  pierwszej  żony  miał  kniaź  Juri  dwóch  synów:  Iwana  v.  Janusza  i  Wo- 
łodimira;  z. drugiej,  Sanguszkównej,  miał  synów:  Semena  i  Andrcja,  oraz 
córki:  Maryę,  Zofię,  Hannę,  Fedkę  i  Olenc.  Dowiadujemy  się  o  tem  z  testa- 
mentu Juriego,  gdzie  znajdujemy  także  wzmiankę  o  córkach  z  pierwszego 
małżeństwa,  nienazwanych  jednakże  po  imieniu  (ML  30  i  33).  Jedną  z  nich 
była  Nastazya,  żona  kniazia  Kuźmy  Zasławskiego.  Już  jako  wdowa  po  nim, 
zeznała  ona  w  J556  roku  wraz  z  synem  swoim  zapis  na  cerkiew  dwo- 
rzecką  (AIZR,  I). 

Z  córek  z  drugiego  małżeństwa  wyszła  Zofia  za  kniazia  Aleksandra  Po- 
łubińskiego,  kasztelana  nowogrodzkiego,  a  Hanna  za  Olizara  Kirdeja  Myl- 
skiego  ')  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.  r.  1593). 

Z  synów  kniazia  Juriego  Iwanowicza  Holszańskiego  i  Dubrowickiego: 
Kniaź  Iwan  v,  Janusz  i  Wołodimir  Juriewicze  Dubrowiccy  zapozwani 
zostali  w  1537  r.  przez  macochę  swą,  Maryę  Sanguszkównę,  o  wydanie  dóbr, 
zapisanych  jej  przez  męża.  W  1541  r.  oskarża  ich  znowu  macocha  o  różne 
krzywdy,  które  jej  wyrządzili  (ML  33,  29  i  30).  W  1540  i  1541  r.  proce- 
sują się  oni  z  Ostrogskim  o  Stepań,  i  o  dobra  macierzyste  kniazia  liii  Ostrog- 
skiego,  który  zmarł,  nie  pozostawiwszy  męzkiego  potomstwa  (ML  29). 

Kniaź  Iwan  v.  Janusz  Dubrowicki,  w  1540  r.  stolnik  litewski,  dzierżaw- 
ca horwolski,  został  w  1542  r.  wojewodą  kijowskim  i  otrzymał  nowe  nadanie 
na  włość  horwolską  (ML  53).    W  1546  r.  piastował  godność  wojewody  tro- 


')  Podłn?  monografii  p.  K.  Pułaskiego,  bytu  Marya  żoną  t-o  v.  Andrzeja 
Montowta.  2-ov.  Mikołaja  Tyszkiewicza  Kozińskiego,  3-o  v  kniazia  Andreja  Kurb- 
skiego;  Fedka  poślubiła  kniazia  Bohdana  Wasilewicza  Sołomereckiego,  a  Olena 
Ostafa  Wołowicza. 


•N 


•■o 

o 

•O 

o 


c  o  <s 

^  .a 


OS   aj  -^ 

es  -N  fc»> 


«ą5 


•*^ 


5-2 

X/l 

<A 

M    «3    _ 

M 

^^fe  § 

==al^ 

1 

T3J3 

^  <u 

1^'i' 

5:3^ 

^1 

e 


O 

■0 

■OJ 

a> 

'Sas 
a    S 


73 


.  53 


tn 
bo 

•—  ^  Ol  2 

H  a, 


'W 


/«   C3 
EJ)  -• 

i 

-a 

(4 


ca 
O" 

5  ^ 


t:  g  ji 

-"I 

s  o  N 


—     f-i     *^ 

"  S  s  « 
ai-^o 


3  a'" 

< 

-C3  .22 


®  a  2 

Q._3     >   r-l 


c3  — 

,    C     05     S- 
~    (D    o  o 


w   H   OT  -. 


a"«    :^ 


"  .b5  ^  ^  3 


50.3  >. 


Cd  '>^  a  -a 
g^  o 


c-w     *: 


0} 

_a 

+^ 

a> 

c 

.— « 

lO 

CO 

m 

a 

ed 

3 

3 

W 

1 

ca 

•N 

vS 

0) 

ej 

m 

co 

fl 

t» 

z 

^ 

N 

a 


n3     . 

co         .•  o3  >* 

— !  ci  ^^  ■«  o 

.  t3  «o  .2  SS 

t*   o  -^   rj  ■(- 

e  ^12  ;3  5 

Cd  .£.'"'3  N 
-  &       .^5 


83 

ckiego,  w  1547  r.  zaś  otrzj^mal  starostwo  mohilewskie.  Umarł  w  1519  r., 
nie  pozostawiwszy  z  żon}'  Elżbiety  Radziwilłównój  potomstwa.  Że  nie  pozo- 
stawił potomstwa,  dowodem  tego  jest  sprawa,  która  miał  w  1550  r.  z  Iwa- 
nem Sołtanowiczem  kniaź  Semen,  brat  przyrodni  zmarłego  Iwana,  o  odzie- 
dziczone po  tymże  dobra  Stankowskie  (ML  G5). 

Kniaź  Wołodimir  Jnriewicz,  brat  Janusza,  był  sprawca  województwa 
kijowskiego  w  1543  r. 

Kniaź  Semen  Jnriewicz  Dubrowicki  i  Holszański  zgubił  w  1548  r.  swój 
sygnet,  o  czem  matka  Semena,  Marya  Sanguszkówna,  podaje  do  akt  zawiado- 
mienie (ML48).  W  1551  r.  procesują  się  Semen  i  jego  matka  z  ziemianami  ki- 
jowskimi o  różne  roszczone  do  nich  pretensye  (ML  65).  W  1554  r.  podpisał 
Semen  przymierze,  zawarte  przez  Zygmunta  Augusta  z  Aleksandrem,  woje- 
wodą wołoskim  (Zr.  Dziej.  X).  Stolnikiem  litewskim  widzimy  go  pod  1556 
rokiem,  w  którym  też  umarł  jako  ostatni  mczki  potomek  swego  rodu.  Żoną 
jego  miała  być  Hanna  Jerzówna  Radziwiłłówna,  kasztelanka  wileńska. 

(RodoiTód  ksiąi^t  HoUzańskich  i  Dnhrowickich  —  patri  ohok). 

Holosowicz  Fedko,  bojar  smoleński,  ma  sprawę  z  Hlebowiczem  w  1495  r. 
(ML  6).     Jacko  Iwanowicz  Hołosowicz,  bojar  smoleński  w  1524  r.  (ML  15). 

Hołownia  v.  Hołownicz,  Hridko  Hołownin,  bojar  polocki  w  1530  roku 
(ML  23).  Petraszko  Olchromiejewicz  Hołownicz,  bojar  witebski  w  1530  r. 
(ML  23).    Jaków  Fedorowicz  Hołownia,  sędzia  nowogrodzki  w  1547  r. 

Hołownia  v.  Hołownia  Ostroźeccy  książęta.  Kniaź  Petr  Michajłowicz 
Hołownia  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1496  r.  dwa  dworzyszcza  w  powie- 
cie włodzimierskim,  a  w  1506  r.  sioło  Rożańcy  w  powiecie  brzeskim  (ML  5). 
Tenże  kniaź  Petr,  dworzanin  królewski  w  1503  r.  (AIZR,  I),  był  horodniczym 
trockim  w  latach  1524 — 1531.  W  1524  roku  otrzymał  od  króla  Zygmunta 
pozwolenie  na  założenie  miasta  w  Ostrożcu  ziemi  wołyńskiej  i  ustanowienie 
w  niem  targów;  jednocześnie  zostało  miasto  to  obdarzone  prawem  magdeburg- 
skiem  ("ML  15).  W  1529  r.  uzyskał  od  tegoż  króla  przywilej  na  zaprowa- 
dzenie jarmarków  i  targów  w  Różance  (ML  16).  Żył  jeszcze  w  1538  roku. 
Sprzedając  w  1536  r.  Sanguszce  połowę  Tnliczowa,  który  to  majątek  wy- 
służył sobie  od  Aleksandra  Jagiellończyka,  i  podpisując  sie  w  1538  r.  jako 
komisarz  królewski  na  akcie  rozgraniczenia  dóbr  Sanguszków,  nazwał  się 
kniaziem  Ostrożeckim  (ML  28.  Rew.  Z.  Włodz.  i  ML  30).  Na  potrzeby  wo- 
jenne dostarczał  16  konnych  (ML  21). 

Kniaź  Petr  miał  dwie  żony;  z  pierwszej,  nieznanej  nam,  pozostawił 
dwóch  synów:  Fedora  i  Juriego,  którzy  naprzemian  Hołowniami  i  Ostro- 
żeckimi  sie  zwali,  a  nawet  często  łączyli  oba  te  nazwiska,  pisząc  się  IIo- 
łowniami-Ostrożeckimi. 


84 

W  1540  I",  wniosła  kniehini  Zofia  Andrejewna  Petrowa  Michajfowiczo- 
wa  Ilołownina  skalicę  na  pasierbów  swoicłi,  kniaziów  Fedora  i  Juriego  Pe- 
trowiczów,  o  różne  pretensye  (ML  31).  Ci  dwaj  bracia,  nazwani  tym  razem 
Ostrożeckimi,  procesują  sie  w  1541  r.  z  Mikołajem  Knchmistrzowiczem  o  do- 
bra Worotniew,  Żebryn,  Dosin  i  połowę  Romanowa,  które  ojciec  ich  nabył  od 
Zabrzezińskicgo  (ML  31).  Rewizya  zamkn  łuckiego  z  1545  roku  wspomina 
o  kniaziu  Fedorze  Hołownia-Ostrożeckira  z  Ostrożca. 


Rodowód  książąt  Hofownia-Ostrożeckich. 


Michajło 

I 
Pełr, 

liorodniczy  trocki 

1524  r. 

i.  a)  N.  N. 

b)  Zofla  Andrejewna 


Fedor     Juri 
1540  r. 


Hołuba  Jaków,  bojar  witebski  w  1533  r.  (ML  27). 

Hołubcewicz  Jacko  Bohdanowicz,  bojar  połocki  w  1533  r.  (ML  23). 

Homszej  v.  Hamszej  v.  Homszejewicz.  Król  Zygmunt  potwierdził 
w  1 526  r.  rozgraniczenie  dóbr  Sehnewic,  dokonane  pomiędzy  ich  właściciel- 
ką, Brzeską,  a  Janem  i  Mikołajem  Horaszejewiczami  (ML  15).  Jan  dostar- 
czał na  ekspedycje  wojenne  18,  a  brat  jego  Mikołaj  6  koni  (ML  21). 

Hanna  Maćko wna  Kuncewiczówna,  wdowa  po  Mikołaju  Homszeju, 
w  1547  r.  żona  Jana  Zawiszy,  i  synowie  jej  z  pierwszego  małżeństwa:  Pa- 
weł, Jan  i  Juri  Mikołajewicze  Homszejewicze,  procesują  sie  z  Janem  Jurie- 
wiczem  Homszejem  i  synem  jego,  Stanisławem,  o  dobra  Berezuju  i  różne 
pretensye  (ML  43,  46  i  60). 

Hanna  Mikołajówna  Hamszejówna,  żona  Stefana  Tarnowskiego,  sprze- 
dała w  1557  r.  Ośnieżyce  w  powiecie  pińskim  (Rew.  puszcz.). 

Jan  Hamszej  i  żona  jego,  Dorota  Jundziłłówna,  mają  sprawę  w  1540  r. 
ze  Skinderowiczem  (ML  31).  Stanisław  Janowicz  Homszej,  namiestnik 
dyrświacki  Hlebowicza,  wojewody  wileńskiego,  w  1548  roku  (ML  48), 
podstarości  brzeski  w  1552  roku,  a  sędzia  grodzki  i  namiestnik  wileński 
w  1567  roku. 


85 


Rodowód    Homszejów. 

Juri 


Jan, 

152G  r. 

ż.  Dorota  Juii- 

dzlłłówna 


Mikołaj, 

152G  r. 

ż.  Jlanna  Kuu- 

cewiczówna 


Stanisław, 

namiestnik 

wileński 

1567  r. 


Paweł    Jan 
15  4  7 


Juri 
r. 


Hanna, 

m.  Stefan 

Tarnowski 

1557  r. 


Horain.  Ilorain  i  brat  jego,  Semen,  obowiązani  byli  dostarczać  na  po- 
czątku XVI  wieku  6  koni  na  potrzeby  Avojennc  (ML  8).  Horain  Hryhorie- 
wicz,  dworzanin  królewski  w  1516  r.  (ML  10).  Iwan  Horain,  także  dworza- 
nin królewski  w  1541  r.  (ML  19).  Horain  Fedkowicz,  w  1549  r.  urzędnik 
żodziski  kniazia  Czartoryskiego  (ML  65). 

Horbaszowski  Mikołaj  Pióro,  dworzanin  biskupa  łuckiego,  Pawła  IIol- 
szańskiego,  otrzymał  od  tegoż  Biclowszczyzne  w  1530  r.  (ML  24). 

Horbowski  Jan,  ziemianin  brzeski,  otrzymał  od  Aleksandra  ,Iag.  dobra 
Sieniewioze  w  powiecie  drohickim.  Król  Zygmunt  potwierdził  mu  to  nadanie 
w  1516  r.  (ML  11).  Jan  procesuje  się  w  1519  r.  z  synowcami  swymi,  sy- 
nami Zaranka,  o  równy  podział  Herbowa  (ML  14).  Król  Zygmunt  potwier- 
dził w  1522  roku  posesye  dóbr  Miłkowic  w  powiecie  drohickim  ziemianom 
brzeskim:  Stanisławowi  Ilorbowskiemu,  i  bratankom  jego,  Michnie  i  Pawłowi 
Jakóbowiczom  Horbowskim  (ML  15).  Paweł  Horbowski,  dziedzic  na  Miłko- 
wicach i  Sieniewicach,  procesuje  sie  w  1541  r.  z  Iwanowskim  (ML  42). 

Horczak  kniaź  Petr  zarzucił  w  1534  r.  kniaziowi  Wołodimirowi  Puty- 
welskiemu  (Glińskiemu),  że  powróciwszy  z  Moskwy,  przyjął  u  niego  służbę, 
którą  porzucił,  nie  pożegnawszy  się  z  nim  i  zabrawszy  mu  konie.  Zarzucił 
mu  również,  że  nie  jest  synem  kniazia  Bohdana,  lecz  niejakiego  Wasilewa 
z  Wielkich  Łuk  (Ml'22). 

Hordyn  v.  Hordyna  Michał  Jakowicz  sprzedał  Wołożyn  w  1470  roku 
szwagrowi  swemu,  Jakowowi  Korybanowiczowi  Hordynie,  żonatemu  z  Feli- 
cyą  (AIZR,  II).  Juri  Jakowlewicz  Hordyn,  bojar  wileński  w  1547  roku 
(ML  63  i  65). 

Horlow  —  patrz  Jurłow. 


86 

Hornostaj  v.  Hornostajcwicz  v.  Gronostajewicz.  Hoinostaj  Roinano- 
wicz,  namiestnik  owrucki  w  latach  1487 — 1493,  pozostawił  dwóch  synów: 
Iwana  i  Onikcja.  Rewizya  zamku  żytoniirskief^o  z  1545  r.  poucza  nas,  że 
byli  oni  właścicielami  Tniiny  i  Sosnowa  w  powiecie  żytomirskim. 

Iwan  llornostajewicz,  w  1523  r.  pisarz  król.,  w  1526  r.  sekretarz  lit. 
do  spraw  ruskich,  w  1527  roku  dzierżawca  dorsuniski,  w  1530  roku  mar- 
szałek królewski,  w  1531  roku  podskarbi  ziemski  i  dzierżawca  Słonimski, 
w  1534  r.  dzierżawca  mścibohowski,  a  w  1535  r.  żelwieński,  w  1538  roku 
sprawca  województwa  trockiego,  w  1539  r.  dzierżawca  birsztański.  "W  1542 
roku  został  marszałkiem  nadwornym,  nie  przestając  sprawować  urzędu  pisar- 
skiec;o  i  zatrzymując  nadal  wszystkie  starostwa  i  dzierżawy.  Na  własne 
swoje  żądanie  został  zwolniony  z  urzędu  podskarbiego,  który  wszakże  przyjął 
znowu,  gdy  nie  można  było  znaleźć  następcy.  W  1549  i  1550  r.  był  sprawcą 
województwa  wileńskiego,  a  w  1551  roku  jest  już  wojewodą  nowogrodzkim. 

W  1551  r.  oddał  do  dyspozycyi  królewskiej  dwór  birsztański,  a  dzierża- 
wę dorsuniską  odstąpił  w  tymże  roku  synowi,  Iwanowi.  Umarł  w  1558  r., 
piastując  do  śmierci  urzędy:  wojewody  nowogrodzkiego,  marszałka  nadwor- 
nego, podskarl)iego  zienipkiogo  i  pisarza. 

Iwan  Hornostaj  miał  iniei'  trzy  żony,  lecz  o  jcdnćj  z  nich  tylko,  kniażnio 
Maryi  Bohdanównie  Zaslawskiój,  wspominają  akta.  l\Ia  ona  sprawę  o  Druck 
z  kniaziem  Ilnrskini  w  1";.")!  r.  (Ml.  65). 

Iwan  pdzi.slawi''  ('7,tcr(!cli  synów:  (lawryla,  Iwana,  JornioluMia  i  ()sta- 
fa.    Z  nirh: 

Iwan  Iwanowicz  Hornostaj,  od  1.^51  r.  dzierżawca  dorsuniski.  W  1549 
roku  pisała  królowa  Bona  do  ojca  jego,  żądając  rozgraniczenia  pomiędzy  jego 
dobrami  a  jej  starostwami  (jML  50). 

Jermohcn  Iwanowicz  Hornostaj  ma  sprawę  w  1550  roku  z  Szostakiem 
(ML  65).     W  lalach  1551 — 1552  był  pisarzem  królewskim. 

Od  Ostafiego  Iwanowicza  Hornostaja  kupił  dom  w  Wilnie  Radziwiłł, 
który  go  znowu  w  1577  r.  odprzedał  (Akta  T.  VIII).  Tenże  Ostali,  wojewo- 
dzie nowogrodzki,  zapisał  w  J5(i8  r.  żonie  swej,  kniażnie  Olenie  Iwanównie 
Czartoryskiej,  na  jednej  trzeciej  części  dóbr  swoich  2,000  kóp  gr.  lit.  posagu 
i  tyleż  oprawy  (AIZR,  I)  ^). 

Najstarszy  z  braci,  Oawrył  Iwanowicz  Hornostaj,  wojewodzie  nowo- 
grodzki, był  w  1559  r.   mężem   Barbary  F^askiej,   wojewodzianki  sieradzkiej 


')  Wydawcy  aktu  tepfo  odczytali  mylnie  Wołowicz,  zamiast  Iwanowicz, 
i  zatytułowali  akt  ten:  Zapis  wnjewodzica  nowogrodzkiego,  Ostałia  Wołowicza 
Hornostaja  etc. 


87 

(MK  95  f.  42).  W  innn  rol<u  był  wojewoda  mińskim;  7,o/.iial  w  tym;.o  idkii 
ohlig  na  rzecz,  Konarskiego  (MIC  100  f.  18(5).  W  1508  r.  jest,  nadto  staroslii 
kamienieckim,  a  w  1575  r.  również  i  starostą  mińskim.  W  1576  r.  został: 
wojewodą  brzeskim,  pozostając  nadal  starostą  mińskim  i  kamienieckim. 

Gawry?  Ilnrnostaj  pozostawił'  syna  Hieronima,  który  wraz  z  matką  swą 
wystawił  obli};'  Skinderowi  na  500  kóp  gr.  lit.  Gdy  suma  w  oznaczonym  t<'r- 
minie  uiszczoną  nie  została,  zajął  im  woźny  powiatu  brzeskiego  w  1589  r. 
na  zapłacenie  dłucu  dobra  Bołotkowo  w  powiecie  brzeskim  (Akta  T.  VI). 
Hieronim  Hornoslaj,  wojewodzie  brzeski,  procesował  sie  w  1592  r.  z  Tyszkie- 
wiczem o  rozgraniczenie  dóbr  swoicb  Leszczyna  od  Kodni,  a  w  1595  roku 
z  Oslrogskim  o  najechanie  dóbr  Kozarowskicli   (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Hieronim  pozostawił  syna  Samuela,  który  był  w  lalach  1607 — 1615 
podkomorzym  kijowskim. 

Samuel  Hornostaj  i  żona  jego,  Teofila  Gorajska,  posiadali  m.  Demidowo, 
należące  do  starostwa  korsuńskiego.  Mieli  syna  Michała  i  córki:  Halszkę 
i  Annę,  które  to  dzieci  były  w  1624  r.  jeszcze  nieletniemi;  w  tym  roku  bo- 
wiem Szczeniewski,  pozwawszy  je  w  sprawie  poddanych  swoich  ze  Szczenie- 
wa,  zbiegłych  do  Starego-Leszczyna,  nazwał  je  w  pozwie  nieletniemi  (A.  Tr. 
Lub.  Woj.  Kij ). 

Teofila  Gorajska,  wdowa  po  Samuelu  Hornostaju,  otrzymała  w  1629  r. 
pozwolenie  na  oddanie  Demidowa  synowi  Michałowi,  lecz  ten  zmarł  prawdo- 
podobnie zanim  przyszło  do  urzędowej  cesyi,  bo  taż  Hornostajowa  otrzymała 
w  1637  r.  nowy  konsens  na  przekazanie  Demidowa  córce  l^lżbiecie,  żonie  An- 
drzeja Drohojewskiego  (MK  177  f.  442  i  MK  182  f.  321). 

Anna,  druga  córka  Samuela,  była  żoną  Rafała  Ijcszczyńskiego,  wojewo- 
dzica  bełzkiego. 

Anna  zmarła  w  1639  r.  Elżbieta  Drohojewska,  ostatnia  ze  swego  rodu, 
wystawiła  małżonkowi  swemu  pomnik  w  Lublinie  (Star.  Mon.  f.  324  i  729). 
Onikej  Iłornostajewicz,  drugi  syn  Ilornostaja  Romanowicza,  w  1529  r. 
dworzanin  królewski  (ML  15),  następnie  dzierżawca  dubicki  i  koniawski, 
objął  po  teściu  swoim,  Hrehorym  Hromyce,  urząd  klucznika  wileńskiego 
w  1533  roku.  W  1536  r.  jest  też  pisarzem  królewskim  do  włości  ruskicli. 
W  1546  roku  jest  starostą  czerkaskim  i  kaniowskim  i  dzierżawcą  luboszań- 
skim.  W  1547  roku  oddał  starostwa  czerkaskie  i  kaniowskie,  a  otrzymał 
starostwo  homelskie.  W  1551  roku  jest  marszałkiem  królewskim,  a  w  1555 
roku  starostą  rzeczyckim.  W  1555  roku  odstępuje  dom  w  Wilnie,  który 
mu  pierwsza  jego  żona,  Nastazya  Hromyczanka,  dała  w  zastaw,  zięciowi  swe- 
mu, kniaziowi  Iwanowi  Kroszyńskiemu,  ożenionemu  z  córką  jego,  Bohda- 
ną (Akta  T.  XI). 


Rodowód    Hornostaj  ów. 

Hornostaj 

Roman  owicz, 

starosta  owrncki 

1487  r. 

1 

iwan.                          Onikej, 

wojewoda  nowo-          klucznik  wileński 

grodzki,  podskarbi                1533  r., 

ziemski,  marszałek      ż.  a)  Nastazya  Hro- 

dworny,  nm.  1554  r.*          myczanka, 

'>..  kna  Marya  Zaslawska          b)  N.  N. 

1                                      1 

Gawrył, 

iwan,         Jermohen,    Ostafi,          Bohdana, 

wojcwodii 

dzierżawca       1550  r.       1577  r.      m.  kniaź  Iwan 

brzeski 

dorsnniski                                           Kroszyński 

1576  r., 

1551  r. 

ż.  Barbara 

Łaska 
1 

1 
Hieronim, 

1589  r. 
1 

Samuel, 

podkomorzy 

kijowski 

1607  r., 

ż.  Teofila 

Gorajska 

1 

Michał 

Anna,             Elżbieta, 

nm.  1G:J1J  r.,      m,  Andrzej 

m.  Rafał      Drohojowaki 

Leszczyński 

Hornowski  Żdan,  ziemianin  brzeski,  ma  sprawę  w  1528  r.  z  Kostomo- 
łockim  (MIj  16).  Juri  Hornowski,  dziedzic  Ilornowa  i  Cluzczonowa,  zeznat 
w  1534  r.  zapis  na  rzecz  swej  żony,  PoliLseny  (ML  24).  Poliksena,  wdowa 
po  Jerzym,  procesuje  sic  w  1542  r.  z  Dziatkowskim  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  Ił). 
Szymon  i  Maciej  Ilornowscy,  synowie  nicędy  Mikołaja,  dziedzice  Ilornowa, 
w  1542  r.  (ML  42).     Maciej  dziedziczył  na  Hornowie  w  1556  r.  (ML  220  B). 

Horodecki  kniaź  .Inri  i  brat  je«^o,  Iwan,  dają  Skircielle  poręczenie  za 
Grydkicm  i  Konstantynowiczem  w  końcu  XIV  lub  na  początku  XV  wie- 
ku (AlZR,  I). 


89 

Horscy  v.  Druccy-Horscy  książęta  pocliodzą  od  książąt  Dnickicli,  hcz 
tego  ich  pochodzenia  dla  braku  odpowiednich  dokumentów  wykazać  nie- 
podobna. 

Znanym  protoplastą  książąt  Korskich  jest  żyjący  w  połowie  XV  wieku 
kniaź  Wasil,  który  pozostawił  czterech  synów:  Dymitra,  Oleika.  Michaj- 
ła  i  Iwana. 

Aleksander  Jag.  wydał  w  1496  r.  wyrok  w  sprawie  kniaziów:  Dymitra 
Oleika  i  Michajła  Wasilewiczów  Horskicli,  z  Dobrogostem  Narbufowiczcm 
o  część  Horbaczcwa.  Czwarty  brat.  Iwan,  w  owym  czasie  jnż  nie  żył 
(ML  5).  Tych  czterech  braci  wymienia  również  wyrok  Aleksandra  .lag. 
z  1499  r.,  wydany  wskutek  skargi  władyki  smoleńskiego  Josifa  na  knia- 
ziów Korskich  o  wyrządzone  mu  przez  nich  krzywdy  (ML  5). 

O  kniaziu  Olelku  nic  więcej  nie  wiemy;  kniaź  Michajło  pozostawił  syna 
Fedora,  który  na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  w  1528  roku  sześciu  kon- 
nych (ML  21). 

Kniaź  Iwan  Korski  ożenił  si§  z  Nastazyą.  Ta  kniehini  Nastazya  Iwa- 
nowa Wasilewiczowa  Korska  nabyła  Horbaczów  za  100  kóp  od  Maryny, 
córki  Dymitra  Wasilewicza  Korskiego,  żony  Fedora  Podbipięty,  i  zapisała 
go  córce  swej  Owdotii,  żonie  Bohdana  Chreplowicza.  Król  Zygmunt  po- 
twierdził ten  zapis  w  1528  r.  (ML  15).  Zapis  ten  wspomina  także  o  dwóch 
synach  Nastazyi,  kniaziach  Fedorze  i  Iwanie  Korskich. 

Kniehini  Nastazya  Iwanowa  Korska  otrzymała  w  1533  r.  ihumeństwo 
połockie  (ML  24). 

Kniaź  Iwan  Wasilewicz  Korski  miał  oprócz  wyżej  wymienionych  dzieci 
jeszcze  syna  Wołodka  i  córkę  Marynę,  prawdopodobnie  z  innej  żony. 

Kniaź  Wołodko  Iwanowicz  Korski,  namiestnik  oszmiański  w  1515  roku, 
dostarczał  w  1528  r.  na  wyprawy  wojenne  3  konie  (ML  21).  Pozostała  po 
nim  wdowa,  kniehini  Donimitra  Andrejewna  Wołodkowa  Iwanowiczowa  Kor- 
ska, zeznała  w  1547  r.  zapis  na  rzecz  Aleksandry  Korskiej,  córki  kniazia 
Fedora  Dymitriewicza,  żony  Lwa  Roskiego  (ML  63).  Donimitra  była  córką 
kniazia  Andreja  Pryhabskiego,  o  czem  dowiadujemy  się  z  procesu  o  Lubani- 
ce,  toczącego  się  w  1522  roku  między  sukcesorami  Pacowej,  córki  Iwana 
Rohatyńskicgo  (ML  10). 

O  tułaczem  życiu,  jakie  wiodła  kniażna  Maryna,  córka  Iwana  Wasilewi- 
cza Korskiego,  powiadamia  nas  sprawa,  którą  wytoczyła  w  1533  r.  bratu 
swemu,  kniaziowi  Iwanowi  Iwanowiczowi  Korskiemu,  o  wypłacenie  posagu. 
W  tymże  roku  była  żoną,  ale  czyją,  tego  powyższy  proces  nam  nie  wyja- 
śnia. Brat  jej  twierdził  przed  sądem,  że  do  wypłaty  posagu  nie  jest  obo- 
wiązany, ponieważ  kniażna  Maryna  samowolnie  dom  rodzicielski  opuściła. 

Poczet  rodów.  12 


90 

Gasztold  zaś,  wojewoda  wileński,  któiy  świadczył  w  tym  procesie  za  knia^.ną 
Maryna,  zeznał,  że  najprzód  oddaną  ona  została  przez  ojca  swego,  kniazia 
Iwana  Ilorskieg^n,  na  dwór  jego  matki,  pani  j\Iarcinowej  Gasztoldowój,  a  zlani- 
tąd  udała  się,  gdy  Jan  Radziwiłł  poślubił  jego  siostrę  Elżbietę,  na  dwór  tego 
ostatniego.  Po  śmierci  Janowej  liadziwiłłowej  przyjęła  ją  do  siebie  pani 
Mikołajowa  Radziwiłłowa,  wojewodzina  wileńska,  która  ją  następnie  do  dwo- 
ru królowej  Heleny  wyprawiła.  Nakoniec  znalazła  Maryna,  kiedy  królowa 
umarła,  schronienie  w  domu  pani  Tarnowskiej,  która  ją  też  za  mąż  wydała. 
To  samo  zeznali  inni  świadkowie,  krewni  jej,  kniaziowie  Pnłubiński  i  Toło- 
czyński.  Król  Zygmunt  nakazał  wyrokiem  swym  wypłacić  jej  posag,  przed- 
stawiający wartość  jednej  ósmej  części  całej  ojcowizny,  oraz  wydać  ruclio- 
mości  podług  pospolitego  prawa  (ML  27). 

Kniaź  Fedor  Iwanowicz  Morski  wszedł  w  związki  małżeńskie  z  kniażną 
Zasławską,  lecz  umarł  bezpotomnie.  Świadczy  o  tern  wzmiankowany  powy- 
żej wyrok,  tudzież  list  króla  Zygmunta  z  1533  r.,  polecający  kniehini  z  Za- 
sławskich  Fedorowej  Iwanowiczowej  Ilorskiej  wydać  jedne  trzecią  część  ma- 
jątku, pozostałego  po  mężu  jej  zmarłym  bezdzietnie,  bratu  tegoż,  Iwanowi 
Ilorskiemu  (ML  24). 

Kniaź  Iwan  Iwanowicz  Ilorski  brał  wraz  z  wdową  po  kniaziu  Fedorze 
Dyraitriewiczu  Horskim  i  synem  jej  Hreliorym  w  1548  r.  udział  w  procesie 
o  spadek  po  kniaziu  Semenie  Podbereskim  (ML  60). 

Najstarszy  syn  kniazia  Wasila  Korskiego,  kniaź  Dymitri  Wasilewicz, 
wyznaczony  został  wyrokiem  Aleksandra  Jag.  z  1499  r.  do  podziału  Trub- 
czeska  (ML  5).  Pozostawił  on  syna  Fedora  i  córkę  Marynę,  żonę  Fedora 
Podbipięty,  która  stryjence  swej  Nastazyi  sprzedała  Ilorbaczów. 

Kniaź  Fedor  Dymitriewicz  Horski  miał  za  żonę  kniażnę  Hannę  Wasilise 
Andrejewne  Sanguszkówne.  Dowodzi  tego  list  namiestnika  witebskiego,  pi- 
sany do  króla  w  1539  r.  (ML  27),  oraz  niżej  wymienione  sprawy.  W  1541  r. 
wytoczył  bojar  Wasil  Jakowlewicz  proces  kniehini  Hannie  Andrejewnie  Fe- 
dorowej Dymitriowiczowćj  Ilorskiej  i  synowi  jej,  kniaziowi  Hrehorowi,  o  do- 
bra Orewsk,  sprzedane  mu  przez  kniazia  Fedora  Horskiego,  który  już  wten- 
czas nic  żył  (ML  29).  W  tymże  roku  zapadł  wyrok  w  sprawie  prowadzo- 
nej pomiędzy  kniehinią  Hanną  Andrcjewną  Fedorową  Horską,  synem  jej  Hre- 
horym  i  zięciem  Lwem  Roskim,  a  kniaziem  Iwanem  Iwanowiczem  Horskim 
o  różne  pretensye.  W  wyroku  tym  czytamy,  że  stryjenką  kniazia  Fedora 
Dymitriewicza  Horskiego  była  Nastazya  Iwanowa  Horska,  która  miała  dwóch 
synów:  Iwana  i  nieżyjącego  już  Fedora.  Podług  tegoż  wyroku  obowiązany 
był  kniaź  Fedor  Iwanowicz  dawać  kniaziowi  Fedorowi  Dymitriewiczowi  dań 
miodową  (ML  31).     Tę  samą  Hannę  Andrejewne,  wdowę  po  kniaziu  Fedo- 


91 

rze  Dymitricwiczii  llorskim,  nazwano  w  sprawie  o  Druck,  w  którój  ona 
wraz  z  synem  Ilrclioryni  w  1548  r.  występowała,  Wasilisą..  W  tymże  roku 
była  ona  żoną  kniazia  Andrcja  Sokolińskiego  (ML  GO)  Że  l)yhi  Sangiisz- 
kówną  z  domu,  wspomina  o  tern  Rewizya  zamku  połockiei^o  z  1552  r. 

Oprócz  Ilrehorego,  miał  kniaź  Fedor  Dymitriewicz  llorski  syna  Awra- 
ama  i  córkę  Aleksandrę,  żonę  Lwa  Roskiego. 

W  1547  roku  otrzymują  małżonkowie  Roscy  zapis  od  Donimitry,  żony 
kniazia  Wołodka  Iwanowicza  Korskiego,  a  w  1552  r.  potwierdza  Aleksandra 
Horska  Lwowa  Iwanow iczowa  Roska  zapis,  zrobiony  przez  jej  ojca,  Fedora 
Korskiego,  na  cerkiew  orszańską  (ML  63  i  AIZR,  H). 


Rodowód  książąt  Drucklch-Horskich. 


Wasil 


Dymitri,  Olelko, 

Michajlo,                  Iwan, 

1499  1'.    1499  r. 

1491)  r.              nm.  p.  1496  r.. 

ż.  Nastazya 
1 

Fedor,       Maryna, 

Fedor     Wołodko,  Maryna  Fedor   Iwan 

Owdotla, 

1530  r.      m.  Fedor 

1528 r.  namiestnik  1533 r.  1520r.  1533  r 

m.  Boh- 

ż. kna  Han-    Todbi- 

oszraiański           ż.  kna  N. 

dan 

na  Wasilisa     pięta 

1515  r.              Zaslawska 

Chrepto- 

Audrejewna    1528  r. 

ż.  kna  Donimi- 

wicz 

Sanguszkówna 

1 

tra  Pryhabska 

1528  r. 

Hrehory       Awraam      Aleksandra, 
1541  r,  1551  r.      m.  Lew  Reski 

I  ż.  Wasilisa        1541  r. 


Fedor    Hannah 

Juri, 

Dorota 

1600  r.   m.  Ła- 

ż.  Boh- 

1570 r. 

wryn 

dana 

Ratoniski 

Kmi- 

1594  r. 

cianka 
1603  r. 

Kniaziowie  Krehory  i  Awraam  Fedorowicze  Korscy  procesują  się  wraz 
ze  stryjem  swoim,  kniaziem  Iwanem  Iwanowiczem  Korskim,  w  1551  roku 
o  Druck  z  Iwanowa  Kornostajową  (ML  65). 

Ostali  Wołowicz  wspomina  w  liście  pisanym  w  1570  r.  do  siostry,  knie- 
hini  Korskiej-Sokolińskiej,  że  wziął  do  swego  domu  dzieci  niegdy  kniazia 


92 

Awraaraa  Ilorskiego,  mianowicie  syna  jego  Juriego  i  córkę  Dorotę  (Arch. 
Zbór.  Dok.,  IV). 

Juri,  syn  kniazia  Awraama  Fedorowicza  Ilorskiego  i  Wasilisy,  zwiący 
sie  kniaziem  Puciatyczcm  Drnckim-Horskim,  sprzedał  w  1600  roku  Orcwo 
w  powiecie  orszańskim  bratu  stryjecznemu,  Fedorowi  Druckiemu-Horskiemu, 
synowi  kniazia  Hrehorego  (AlZR,  II).  Kniaź  Juri  Drucki-Horski  i  żona  jego, 
Bobdana  Filonówna  Kroitówna  Czarnobylska,  sjuzedali  w  1603  roku  Pików, 
Hlyńsko,  Żuków  i  t.  d.  Ostrogskiemu  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Kniaź  Fedor  Drucki-IIorski,  syn  Hrehorego,  zawarł  w  1600  r.  układ 
z  archimandrytą  mińskim  (AIZR,  II), 

Kniaź  Hrehory  Ilorski  miał  oprócz  syna  Fedora  córkę  Hannę,  żonę 
Ławryna  Ratomskiego,  starosty  ostrskiego,  który  testamentem,  sporz.ądzonym 
w  1594  r.,  zeznał  zapis  na  rzecz  żony,  a  opiekunem  dzieci  mianował  brata  jej, 
kniazia  Fedora  Ilorskiego  (Akta  T.  VIII)* 

Horski  Andrej,  ziemianin  kamieniecki  w  1540  r.  (ML  31). 
Hośćcy  V.  Hostscy  v.  Hojscy,  dziedzice  Hoszczy  na  Wołyniu.  Bohdan 
Senkowicz  Ilostski,  w  1488  r.  podczaszy  litewski  i  klucznik  łucki,  w  latach 
1492—1494  tylko  klucznik  łucki,  ma  w  1492  r.  sprawę  z  kniaziem  Kore- 
ckim o  pod  wody  z  Korca  (ML  6).  W  1494  roku  nadał  mu  Aleksander  Jag. 
wieś  Zwierow  w  powiecie  łuckim,  a  w  1495  r.  ustanawia  mu  targi  w  Ho- 
szczy (ML  6).  Bohdan  miał  trzech  synów:  Iwana,  Aleksandra,  Wasila,  i  córkę 
Juliannę,  żonę  Jana  Tura.  Julianna  Janowa  Turowa  zapisała  nabyty  przez 
siebie  dworzec  pod  Brześciem  bratu  Wasilowi,  który  to  zapis  potwierdził  król 
Zygmunt  w  1527  r.  (ML  33). 

Byk  Aleksandrowicz  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  kilku  ludzi  w  powie- 
cie owruckim;  Byk  zginął  od  tatarów,  a  z  córką  jego  ożenił  się  Iwaszko  Boh- 
danowicz Hoszcski,  któremu  Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1506  r.  poprze- 
dnie swoje  nadanie  (ML  5). 

Aleksander  Bohdanowicz  Hostski,  dworzanin  król.,  otrzymał  w  1509  r. 
od  króla  Zygmunta  wieś  Babiczy  w  powiecie  mozyrskim.  Umarł  w  roku  na- 
stępnym w  stanie  bezżennym  (ML  8). 

Król  Zygmunt  potwierdził  w  1527  r,  dworzaninowi  swemu,  Wasilowi 
Bohdanowiczowi  Ilostskiemu,  nadanie  dworzyszcza  pod  Łuckiem,  uczynione 
jego  ojcu,  Bohdanowi  Semenowiczowi  Ilostskiemu,  przez  Aleksandra  Jag. 
w  1502  r.  (ML  15  i  33),  oraz  wydał  polecenie  staroście  krzemienieckiemu, 
ażeby  nie  pobierał  dochodów  z  jarmarków  w  Poczajowie,  który  był  własno- 
ścią Wasila  Ilostskicgo  (AlZR,  II).  Wasil  nie  żył  już  w  1537  r.,  w  którym 
król  Zygmunt  potwierdził  jego  dzieciom  wszystkie  nadania  Aleksandra  Jag. 


93 

(ML  30).     Z  synów  jego  znany  jest  tylko  Erofej,  świadek  na  zapisie  Ilorno- 
staja  z  1508  r.  (AIZR,  I). 

Rodowód    Hośćkich. 

Semen 


Bohdan, 

klucznik  łucki 

1492  r. 


Iwaszko    Aleksander       Wasil       Julianna, 

1506  r.      um.  1510  r.       1527  r.    m.  Jan  Tur 


Erofej 

1568  r. 


Hosz  V.  Hoż,  później  Hoziusz.  Urlic  (UIryk)  Hosz,  horodniczy  wileński 
i  myncarz  litewski,  otrzymał  w  1515  roku  pozwolenie  od  króla  Zygmunta  na 
wybudowanie  młyna  pod  zamkiem  wileńskim  (ML  2).  Myncarzem  był  je- 
szcze w  1522  r.,  a  horodniczym  w  1531  r.  (ML  24). 

W  1537  r.  potwierdził  król  Zygmunt  braciom:  Janowi,  Stanisławowi 
i  Ulrichowi,  tudzież  ich  siostrom  nadanie  Bejkowszczyzny  i  Mozelewszczyzny, 
które  otrzymał  niegdy  ich  ojciec,  Ulrich  Ho^,,  horodniczy  wileński  (ML  33). 
W  1542  r.  zapewnił  król  Zygmunt  Stanisławowi  Iloziuszowi,  doktorowi  oboj- 
ga praw,  kanonikowi  krak.  i  warm.,  sekretarzowi  swemu,  i  braciom  jego: 
Janowi  i  Ulrychowi,  szlachcicom,  spokojne  posiadanie  i  używanie  młyna  pod 
zamkiem  wileńskim,  wybudowanego  przez  ich  ojca,  Ulrycha  (ML  2). 

Hrehory  Matiasowicz,  hajewnik  brzeski  w  1545  r. 

Hrehory  Mikołaj ewicz,  namiestnik  wyszogrodzki  Mikołaja  Radziwiłła 
w  1507  roku  (ML  8). 

Hrehory  Olifierewicz,  w  1530  r.  klucznik  witebski,  został  koniuszym 
witebskim  w  1533  roku. 

Hriwa  Paweł,  dworzanin,  nadał  Nleteckiemu  w  1534  roku  swój  herb, 
przedstawiający  w  czerwonem  polu  złotą  strzałę,  nad  którą  dwa  złote 
krzyże  (ML  26). 

Hromyka  Ilryńko  Isajewicz,  pisarz  lit.  w  1503  r*  Ojcowiznę  jego  sta- 
nowiły wsie:  Oncyporowskic,  Ilridkowszczyzna,  Brańszczyzna  i  Rankowszczy- 
zna  pod  Mińskiem  (ML  5).     W  1508  roku,  będąc  już  klucznikiem  wilcń- 


94 

skim  '),  otrzymał  od  króla  Zygmunta  Gudziszki  (ML  2).  W  1511  r.  by? 
dzierżawcą  świslockim,  a  w  1529  r.  dzierżawcą  krasnosielskim.  Z  powodu 
podeszłego  wieku  oddał  do  dyspozycyi  królewskiej  w  1533  r.  starostwo  kra- 
snosiclskie  i  klucznikowstwo  wileńskie.  Ten  ostatni  urząd  otrzymał  zięć 
jego,  Onikej  Ilornostaj  (ML  24).  Pozostała  po  nim  wdowa,  Nastazya,  za- 
pisała wiano  swoje  Sangnszce  w  1538  r.  (ML  30). 

Hruski  Andrcj,  bojar  mścibohowski  w  1550  r.  (ML  65). 

Hruśniewa,  na  Podlasiu  dziedzice  w  1543  r,:  Jan,  Stanisław  i  Andrzej, 
synowie  niegdy  Cherubina  (ML  55). 

Hrymaia  Szczasny,  dworzanin  król.  w  1528  roku  (ML  19).  Stanisław, 
również  dworzanin,  otrzymał  od  króla  Zygmunta  dom  w  Drohiczynie  w  1532 
roku.     Był  on  chorążym  drohickim;  nie  żył  już  w  1536  r.  (ML  24  i  30). 

Hrymalicz  —  patrz  Niemira. 

Hryczyn  v.  Hryczynowicz  v.  Gryczyn.  Matfiej  Griczyn  otrzymał  od 
kniehini  Maryi  Semenowej  i  kniazia  Fedora  Jarosławicza  różne  ziemie  w  po- 
wiecie pińskim.  Król  Zygmunt  potwierdził  mu  te  nadania  w  1524  roku. 
Ws".ystkie  te  przywileje  przedstawił  Wojna  Hryczyn  w  1559  r.  rewizorom 
królewskim  (Rew.  puszcz.).  Wojna  Hryczyn,  syn  wyżej  wymienionego  Ma- 
Ifieja  Hryczynowicza  i  Maryny,  pisał  się  w  1540  r.  ziemianinem  pińskim 
królowej  P»ony,  której  był  dworzaninem  w  1550  r.  (ML  39  i  51). 

Fedor  Hryczyn,  służebnik  księżnej  Dubrowickiej  w  1548  r.  (ML  47). 
Hawryło  Hryczyn,  dworzanin  król.,  otrzymał  w  1521  r.  wójtowstwo  woińskie 
(MIj  54).  Falko  Hawrylowicz  Gryczyn  i  bracia  jego:  Jaków,  Iwan  i  Ale- 
ksander, ziemianie  pińscy,  otrzymali  od  króla  Stefana  w  1579  r.  kilka  nie- 
osiadłych  wsi  w  powiecie  pińskim  (AIZR,  I).  Jaków  Gryczyn,  podsedek 
brzeski  w  1568  r.  Kierdej  Hryczynowicz,  dzierżawca  obołecki  i  uświacki 
królowej  Bony  w  1548  r.  (ML  50). 

Hrynicki.  Król  Zygmunt  nadał  w  1528  r.  wdowie  po  Jakóbie  Hry- 
nickim  i  synom  jej:  Janowi  i  Pawłowi,  Mojsewszczyznę  i  Kużclowszczyznę 
w  powiecie  krasnosielskim,  które  to  dobra  posiadał  poprzednio  Jakób  Hry- 
nicki (ML  15). 

Hryńko,  koniuszy  wileński  w  1459  r. 

Hrysza  wziął  w  1481  r.  namiestnictwo  żereckie,  za  co  dał  Kazimie- 
rzowi Jag.  trzech  karabielników  (ML  4). 

Hryszko  Fedorowicz,  dworzanin  królewski  w  1534  r.  (ML  26). 


')     Klucznikiem  byt  już  za  Aleksandra  Jag.,   od  którego  oti-zymał   plac 
w  Wilnie.    Rok  nadania  niewiadomy  (Akta  T.  XI). 


95 

Huba  Jan  Tyszkowioz,  dworzanin  Jana  Radziwiłła,  podczaszego  litow- 
skicgo,  w  1529  r.  (ML  19).  Szczęsny  Augustynowicz  Huba,  poscl  powiatu 
lidzkiego  w  1509  r.  (Skarb.  Danit.). 

Hubar  Waśko  Iwanowicz,  dworzanin  król.,  w  1524  r.  (ML  15). 

Hubińscy,  Król  Zygmunt  wydał  w  1533  r.  wyrok  w  sprawie,  jaką 
mieli  o  Hubin  ziemianie  wołyńscy,  Kunacli  i  Waśko  Pietraszkowirze  Hubiń- 
scy, z  Jakowickim  (ML  24).  Wasil  Ilubiński  procesował  się  z  Ilawryłowi- 
czem  w  1541  r.  (ML  29).  Miclino  Ilubiński,  ziemianin  powiatu  Winnickiego 
w  1545  r.  (Rew.  Z.  Win.). 

Hulewicz  V.  Hulowicz.  Niejaki  Waśko  wystawił  w  1421  r.  oblig  na 
100  kóp  Iwaszkowi  Hulewiczowi  (AIZR,  I).  Tenże  Iwan  Hulowicz  podpisał 
przymierze  fŚwidrygiełły  z  krzyżakami  w  1432  r.  i  znajduje  się  w  liczbie 
świadków  na  dwóch  przywilejach  tegoż  w.  ks.  »Świdrygiełły  z  1442  i  1445  r. 
(A.  Rus.  Liw.  AIZR,  I  i  ML  41). 

Fedor  Hulewicz,  dworzanin,  został  w  1541  r.  władyką  łuckim  i  ostrog- 
skim.    Jest  nim  jeszcze  w  1546  roku. 

Hulubkowicz  Żdan,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  06). 

Hurko  V.  Gurko.  Hurko  Olechnowicz,  namiestnik  smolański  w  woje- 
wództwie witebskiem  w  1539  roku  (ML  27).  Fedor  Gurkowicz  Omeliański, 
świadek  na  zapisie  posagowym  Hornostaja  z  1568  r.  (AIZR,  I).  Timofiej 
Hurko,  podsedek  witebski,  poseł  woj.  witebskiego  w  1569  r.  (Skarb.  Danił.). 

Hurynowicz  Lewko,  bojar  nowogrodzki,  ma  sprawę  w  1546  r.  z  księ- 
ciem Słuckim  o  zagrabienie  dóbr  (ML  61). 

Huszcza  Mitko  Iwanowicz,  ciwun  trocki,  otrzymał  od  kniazia  Aleksan- 
dra Wotodimirowicza  Skepiewo.  O  dobra  te  procesują  sie  w  1528  r.  kniaź 
Andrej  Ozierecki,  ożeniony  z  córką  Wasila,  potomka  Huszczy,  i  kniaź  Juri 
Słucki  (ML  16). 


I. 


Ihnat  Mikitynicz,  pisarz  litewski  w  latach  1498 — 1508.  Andrej  Ilinalo- 
wicz  dworzanin  król.  w  1510  r.,  dostał  od  króla  Zygmunta  wieś  w  powiecie 
drohickim,  którą  trzymał  z  łaski  Aleksandra  Jag.  diak  Tunkel  (ML  8). 

Ilia  Michajłowicz  dostarczał  w  1528  r.  na  potrzeby  wojenne  4  konie  (ML  2 1). 


96 

Ilia  Wiaczkowicz  otrzymał  od  w.  ks.  Witolda  za  wierna  służbę  Porycie 
i  Poryck-IIrykowiczc  w  powiecie  włodzimierskim  i  Woronczyn,  Trysteń 
i  Stydeń  w  powiecie  łuckim  (ML  36). 

Ilinicze,  bojarowie  witebscy  w  1480  r.  (ML  4). 

Iliniczc.  Rodzina  Iliniczów,  używająca  lierbn  Korczak,  pochodzi  pra- 
wdopodobnie z  Mobilewskie^o.  W.  ks.  Witold  zwolnił  ich  przodka  Ilie  od 
dawania  podwód,  który  to  przywilej  potwierdził  Kazimierz  Ja^.  w  1447  roku 
dzieciom  liii  —  Iliniczom  (AIZR,  I).  Znanym  jednak  ze  źródeł  historycznych 
protoplastą  tej  rodziny  jest  dopiero  Iwaszko  v.  Iwan  Ilinicz,  w  1475  r.  (?) 
namiestnik  drohicki,  w  1482  roku  namiestnik  witebski,  nakoniec  w  latach 
1487 — 1489  namiestnik  smoleński.  Żona  jego,  Anna  Dowgirdówna,  wdowa 
po  Juszku  Gojcewiczu,  zapisała  mu  w  1481  r.  dobra  Lintup  i  inne  (ML  4). 

Waśka,  siostra  Iwana  Ilinicza,  żona  Olechny  Dowojnowicza,  zapisała 
swój  posag  bratu  niewiadomo  w  którym  roku  (ML  2). 

Znanych  jest  dwóch  synów  Iwana  Ilinicza:  Mikołaj  i  Juri,  oraz  córka 
N.,  żona  Dobrogosta  Narbutowicza  (ML  5). 

Mikołaj  Iwanowicz  Ilinicz,  w  latach  1494  —  1498  namiestnik  miński, 
w  1495  r.  marszałek  lit.,  a  w  1499  r.  namiestnik  smoleński,  poślubił  Han- 
nę, córkę  Katarzyny,  wdowy  po  Michale  Nacowiczu,  w  1502  r.  żony  Woj- 
tka Janowicza  (Kłoczko)  (ML  6). 

Mikołaj  Iwanowicz  pozostawił  syna  Mikołaja  i  córki:  Hannę,  żonę  Mi- 
kołaja Zenowiewicza,  Elżbietę,  żonę  Jana  Szemetowicza,  i  N.,  żonę  Zbożnego 
Wernerowicza. 

Akt  zamiany  dóbr,  dokonanej  między  Mikołajem  Mikołajewiczem  Ilini- 
czem  a  stryjem  jego,  Jurim  Iwanowiczem  Iliniczem,  w  1522  r.,  wzmiankuje 
o  wszystkich  trzech  córkach  Mikołaja  Iwanowicza,  z  których  atoli  Hanna 
Zenowiewiczowa  już  w  tym  roku  nie  żyła.  Elżbieta  Szemetowiczowa  zeznała 
testament  w  1524  r.  (ML  15). 

Mikołaj  Mikołajewicz  Ilinicz,  prowadząc  zbytkowne  i  rozpustne  życie, 
utracił  prawie  cały  majątek.  Król  Zygmunt  zabronił  mu  w  1528  r.  sprze- 
dawać i  obciążać  resztę  majątku,  ażeby  żona  jego  i  dzieci  żyć  z  czego  miały 
(ML  16).  To  trwonienie  majątku  wywołało  nieporozumienia  i  zatargi  po- 
między Mikołajem,  a  synami  jego:  Janem  i  Szczastnym.  Jan  Mikołajewicz 
Ilinicz  oskarżył  ojca  w  1536  r.,  że  straciwszy  dwie  trzecie  ojcowizny,  pra- 
gnie obecnie  z  powodu  swej  choroby  obciążyć  także  pozostałą  część  ma- 
jątku posagiem  swej  żony,  a  matki  powoda,  Elżbiety  Szczytówny,  w  sku- 
tek czego  temu  ostatniemu  i  jego  bratu  nic  się  nie  dostanie  (ML  28). 
W  tymże  roku  wydał  król  Zygmunt  polecenie  Janowi  i  Szczastnemu  Iliniczom, 
ażeby  ojca  swego  Mikołaja  i  matk§  Elżbietę  pozostawili  w  spokojnem  posia- 


07^__ 

(laniu  Szyłowicz,  a  zadowolnili  się  Liiitupami,  Repncliowcm  i  Rzeczycą,  któ- 
rych im  rodzice  byli  ustą|)ili  (ML  28). 

Elżbieta  Jakóbówna  Szczytówna,  wdowa  po  Mikołaju  lliniczn,  i  synowie 
jej,  Jan  i  Szczasiny,  procesują  sic  z  Rorucliowskim  w  1541  r.  (ML  43). 

Jan  i  Szczastny  Ilinicze  rozdzielili  pomiędzy  siehie  dobra  w  1.^42  roku 
(ML  43).  Jan,  dworzanin  król.  w  1542  r.,  nie  żyl  już  w  1546  r.,  w  którym 
brat  je;;o  Szczastny  zastawił  Repncliów  Odyócowi  (ML  53  i  48). 

Pod  1529  r.  znajdujemy  w  aktach  wzmiankę  o  Stanisławie  i  Hannie, 
wnukach  Mikołaj;'.  Miknłajewicza  llinicza,  wojewodzica  smoleńskiego,  a  dzie- 
ciach syna  jego,  Szczastnego  (ML  16). 

Juri  Iwanowicz  Ilinicz,  drug-i  syn  Iwana,  namiestnika  smoleńskiego, 
w  1501  r.  marszałek  lit.  i  namiestnik  lidzkł,  otrzymał  w  1510  r.  starostwo 
brzeskie.  W  1514  r.  jest  także  starostą  kowieńskim,  a  w  1518  r.  marszał- 
kiem nadwornym  litewskim. 

Ojciec  jego,  Iwan,  otrzymał  od  Kazimierza  Jagi  Woroniewice;  nadanie 
to  potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  w  1501  r.  (ML  5).  W  1512  r.  nabył 
Makarowszczyznc  w  powiecie  kamienieckim,  i  Kotłubajewszczyznę  (ML  11 
i  7).  W  1518  r.  dał  500  kóp  lit.  za  trzymane  przez  siebie  starostwo  brze- 
skie, którego  dożywotnie  posiadanie  zapewnił  mu  król  Zygmunt  w  1522  r. 
(ML  10  i  12).     W  1526  r.  spisał  w  Brześciu  testament;  umarł  w  1527  r. 

Juri  miał  za  żonę  córkę  Jana  Zabrzezińskiego,  prawdopodobnie  AVojewo- 
dy  trockiego,  który  dał  im  trzecią  część  Szereszowa  (ML  2). 

Juri  wspomina  w  swym  testamencie  synów:  Iwana,  Mikołaja,  Stanisła- 
wa, Szczastnego,  i  córkę  Jadwigę.  Miał  on  atoli  jeszcze  drugą  córkę,  Han- 
nę, o  której  w  testamencie  wzmianki  nie  ma.  Egzekutorami  testamentu  mia- 
nował; Ostrogskiego,  Radziwiłła,  Bohowitynowicza  i  Połubińskiego.  W  akcie 
tym  przykazuje,  ażeby  najstarszemu  synowi,  Janowi,  od  którego  wiele  do- 
znał przykrości,  nie  wydzielono  nic  ze  spadku  (ML  33). 

Mikołaj  Juriewicz  musiał  wkrótce  po  ojcu  umrzeć,  gdyż  już  w  1527  r. 
dopełniają  działu  dóbr  tylko  Jan,  Stanisław  i  Szczastny  Juriewicze  ilinicze, 
starościce  brzescy  (ML  16). 

Hanna  Juriewna  lliniczówna  była  żoną  Piotra  Kiszki,  kasztelana  trockie- 
go i  starosty  żmudzkicgo.  W  1536  r.,  będąc  już  po  nim  owdowiałą,  pozwa- 
ną została  przez  braci:  Jana  i  Szczastnego,  o  różne  sumy,  należne  im  z  dóbr 
macierzystych,  a  w  1537  r.  procesuje  się  z  nią  o  te  dobra  brat  jej,  Szcza- 
stny (ML  28  i  33). 

Jadwiga  lliniczówna  wyszła  za  Jana  AlMahamowicza  Józefowicza,  syna 
podskarbiego.  Juri  Ilinicz  darował  im  Szereszów.  który  sam  od  Zabrzeziń- 
skiego otrzymał,  a  który  oni  sprzedali  w  1536  r.  królowej  Bonie  za  4,000  kóp 

Poc7ci  rodów,  13 


98 

gr.  lit.  (ML  2  i  16).  Jiulwica  zeznała  w  1537  r.  testament,  którym  cały 
swój  mająlok  zapisała  mężowi,  Janowi  Józefowiczowi.  W  testamencie  tym, 
zatwierdzonym  przez  króla  Zygmunta  w  1537  r.,  jest  wzmianka  o  braciacli; 
Janie,  Stanisławie  i  Szczastnym,  i  siostrze  Hannie,  wdowie  po  Piotrze 
Kiszce  (ML  30). 

Janowi  Juriewiczowi  Iliniczowi,  starościcowi  brzeskiemu,  pornczył  na 
żądanie  księcia  Mścisławskiego  król  Zygmunt  w  1528  r.  opiekę  nad  zamka- 
mi: mścisławskim  i  radomelskim  (ML  15).  Tenże  Jan  S|)rzedał  w  1532  r. 
dwór  Żerebkowicki  Gasztoldowi,  a  w  1533  r.  Izblany  Janowi,  biskupowi 
wileńskiemu.  Ostatnie  te  dobra  otrzymał  ojciec  jego,  Juri,  od  Bartosza  i  An- 
ny Taborowiczów  (ML  2  i  24). 

Jan  Ilinicz  ożenił  się  z  Halszką  Frydruszówną  Herburtówną  z  Oleska. 
Umarł  w  1536  r.  bezpotomnie,  zapisawszy  żonie  testamentem  2,000  kóp  wia- 
na i  tyleż  oprawy  na  Czornawczycach  i  jedne  trzecią  część  dóbr;  reszta  jego 
majątku  przeszła  na  jego  brata,  Szczastnego.  Pochować  się  kazał  w  koście- 
le Ś-go  Stanisława  na  zamku,  tam,  gdzie  i  jego  przodkowie  grzebani 
byli  (ML  30). 

Pozostała  po  Janie  wdowa  wytacza  w  1537  r.  proces  bratu  mężowskie- 
mu, Szczastnemn,  o  wydzielenie  jej  dóbr  na  wdowi  stolec;  w  1539  r.  zawarła 
z  nim  układ  (ML  33  i  30).     W  1547  r.  jest  żoną  Jana  Radziwiłła  (ML  62). 

Stanisław  Juriewicz  Ilinicz  pozwany  został  wraz  z  braćmi  przed  sąd 
w  1527  r.  przez  szwagrów,  Kiszkę  i  Józefowicza,  którzy  żądali  dla  żon  swoich 
równego  działu  z  ich  dóbr  macierzystych  (ML  17).  Umarł  przed  1531  r., 
w  którym  bracia  jego,  Jan  i  Szczastny,  procesują  sie  o  zamek  Mir,  po  nim 
w  spadku  pozostały  (ML  24). 

Szczastny  Juriewicz  Ilinicz  umarł  przed  1542  r.,  w  którym  syn  jego, 
Jerzy,  znajduje  sie  pod  opieką  Jana  Radziwiłła  (ML  39). 

Na  potrzeby  wojenne  dostarczali  w  1528  r.:  Mikołaj  Mikołajcwicz  Ilinicz 
wraz  z  żoną  11  konnych,  Juri  i  Stanisław  Juriewicze  po  55  koni,  a  oprócz 
tego  z  dóbr  niedzielnych  Woroniewicz  obydwaj  razem  7  koni,  Szczastny 
Juriewicz  Ilinicz  35  koni  (ML  21). 

(lliidowóil    Iliniczów  —  piitrz   obok). 

Iłgowski  Iwan,  ciwun  wcszwiański  (?),  poseł  ziemi  żmudzkiej  w  1569  r. 
Andrzej  Prokopowicz  Iłgowski,  my tnik. kowieński  w  1530  r.  (?).  Andrzej 
Iłgowski,  ciwun  twerski  w  latach  1569 — 1588,  poseł  powiatu  kowieńskiego 
w  1569  r.  (Skarb.  Danił.,  ML  7  i  Akta  VIII). 

Irzykowicz.  Juri,  przezwany  Irzykiem,  jeden  z  wnuków  Olechny,  syn 
jMikołaja  Olechnowicza,  przekazał  imię  swoje  potomstwu  jako  nazwisko. 

Juri  Mikołajcwicz  Olechnowicz  dostarczał  w   1528  r.  na  wyprawy  wo- 


•'O 
N 
O 


-O 

o 
-o 

o 
cc 


s 

^ 

^ 

c 
w 

o 

p 

Cd 

'f 

J 

'3 

03 

C 
Pi 
< 

O)^ 

S 

co 

Cd 

•^3 

-'^  o  "U 

•Ec3-.NI 

O  "     Cd 

+J    OT       . 
OT  ^ 


N 


•P'2 


—  2  -ł* 


-a  2  a  <*' 

-1  ^-D    2  -o 


iW 


g-S-^ 


CO 


i2  e'^ 


TO  ^71 


iiś 


t;  'S  g 

'X'  N  o 

_:  00  OT  .1.9 

w  ^  Cd   (3 

a . :  S 


'.o 


—  "a 


orSSoo 

.    N 


42  OT  .2 
.22  c3  ^ 

^    O) 

UJ     .§ 


Kio 


B 
B 


Cd 

CO 


S 


i-  r^  *i  *^ 

j-  1^   (U    t' 


jenne  17  konnych  (ML  21).  Tcn?.c  Irzyk  Oloclinowirz,  flworzanin  królewski, 
i  żona  jcco,  Jadwii^a,  piocfisowali  sic  w  1528  r.  z  Illebowiczowa,  a  w  15^^! 
rokn  7.  Raczkowa  (ML  IH  i  24).  Syn  j('i!;o,  Jan  Irzykowirz  OIo<'lin(i\vi(;z, 
w  1541)  r.  dworzanin  królewski,  proccsowaf  sic  w  1541  rokn  z  dziodzicami 
Krupie,  a  w  1541)  r.  z  Gadawskim  (ML  62,  42  i  05).  Dziedziczył  on  na 
Śledzianowie  i  Il-iczkarli  (ML  55,  r.  1543).  Anna,  siostra  Jana,  Iiyla  żoną 
Adama  Kosińskiego  w  1541  r.  (ML  42  i  A.  Apel.  Z.  Pndl.  H.  I".  9).  Kacper 
Irzykowicz,  podkomorzy  mielnicki  w  latach  1569 — 1576.  Irzyk  musiał  mieć 
drng-iego  syna,  Mikołaja,  ^i\yf.  w  1549  r.  procesuje  sie  Lenart  Mikołaje- 
wicz  Irzykowi(;z  z  Tworowskim  o  pewną  sumę  (ML  65).  Patrz  rodowód 
Olechnowiczów. 

Isaja,  archimandryta  żydyczyuski  w  1514  r. 

Iwan,  archimandryta  dorohohuski,  otrzymał  w  1546  r.  ekspektatywę  na 
archimandryctwo  żydyczyńskie  (ML  61). 

Iwan  Iwanowicz  kniaź,  okolniczy  smoleński,  otrzymał  od  Jurieco  An- 
drejewicza,  namiestnika  smoleńskiego,  dobra  Tiahłoje  w  powiecie  smoleń- 
skim.    Zyg-munt  Jag.  potwierdził  to  nadanie  w  1506  r.  (ML  8). 

Iwan  Jursza,  marszałek  królewski  i  namiestnik  włodzimierski  w  la- 
tach 1488—1489. 

Iwan  Michajłowicz,  dzierżawca  królowej  Bony  księstwa  pińskieg:o 
w  1520  roku  (Rew.  puszcz.).  W  1524  roku  trzyma  on  starostwo  kleckie, 
a  w  1534  r.  starostwa:  kobryńskic,  horodeckie  i  rohaczowskie.  W  1539  r. 
jest  także  dzierżawcą  sielcckim.  W  1550  r.  procesuje  sie  pozostała  po  nim 
wdowa,  Hanna  Jakóhówna  Iwanowa  Michajłowiczowa,  starościna  pińska, 
oraz  jej  synowie:    Łukasz,  Kacper  i  Juri,  z  księżną  M.ścisławską  (ML  65). 

Iwan  Nliśkiewicz,  mianowany  hajewnikiem  bielskim  w  1523  r. 

Iwan  Petrowicz,  jeden  z  najdawniejszych  namiestników  łuckich,  wy- 
mieniony w  notatce  zapisanej  dla  pamięci  w  1538  r.  (ML  27). 

Iwan  Semenowicz  kniaź,  namiestnik  połocki  w  1409  r. 

Iwan  Wasilewicz  kniaź,  namiestnik  miński  w  latach  1487 — 1489. 

Iwanicki  Ławryn  Bohuszewicz,  świadek  na  akcie  rozgraniczenia  San- 
guszków w  1537  roku  (ML  30). 

Iwanowski  Jan,  pisarz  ziemski  i  grodzki  drohicki  w  1541  r.  Pisarzem 
ziemskim  jest  jeszcze  w  1553  r.  Żoną  jego  była  Elżbieta  Zebrzydowska, 
która  w  1558  r.,  będąc  już  wdową,  dziedziczyła  wraz  z  synami,  Krzysztofem 
i  Janem,  na  Minczewie  (ML  220  B.  i  47). 

Iwaszencowicz  Jakób,  namiestnik  mozyrski  w  1506  r.,  należał  do  spi- 
sku Glińskich;  po  jego  zdradzie  nadał  król  Zygmunt  w  1509  r.  dwór  jego 
Kokorycz  księżnej  Sluckiej  (AIZR,  I). 


100 

Dworzanie:  Bolnlan,  Andrej  i  Dyniitri  Iwaszencowicze  otrzymali  od  króla 
Zy}^muiita  w  tnOO  r.  Ruit  Nowy  i  Stary,  Tolianów,  Oczków  i  1.  d.  w  powie- 
cie kijowskim,  które  to  dobra  należały  do  stryja  ich,  Romana,  którego  córka 
była  żoną  kniazia  Iwana  Glińskiego  (iML  8). 

Krzysztof  i  Dynntri  Iwaszencowicze  trzymali  zamek  czarnobylski  przed 
1531  r.,  każdy  z  nich  przez  dwa  lata. 

W  1536  i  1537  r.  jirowadzi  ziemianka  kijowska,  Dymitrowa  Iwaszen- 
cowiczowa,  i  synowie  jej,  Fedor  i  Makary,  proces  z  Połozowiczcm  (ML  30 
i  28).  Tenże  Makary  dostarczał  razem  z  braćmi  na  potrzeby  wojenne  z  Wi- 
dohoszczy  2  konie;  matka  ich  tyleż  (MIj  21).  Makary  Iwaszencowicz,  dwo- 
rzanin, otrzymał  w  1533  r.  zamek  czarnobylski  na  dwa  lata. 

Bohdan  Iwaszencowicz  miał  żonę  Olenę;  pozostawił  dwóch  synów:  Pa- 
wła i  Fedora,  oraz  córkę  N.,  żonę  Iwana  Kopcia.  Iwan  Kopot  zaskarżył 
w  1512  r.  teściowe  swoją,  Olene  Bohdanową  Iwaszencowiczową,  że  niszczy 
dobra,  które  jej  córka  a  jego  żona  ma  otrzymać  (ML  32).  Paweł  Bohda- 
nowicz Iwaszencowicz  nie  żył  już  w  1540  r.,  a  z  wdową  po  nim  pozostałą, 
Elżbietą  Wojciechówną,  procesuje  się  Fedor  Bohdanowicz  Iwaszencowicz.  Żo- 
ną Fedora  była  Marya  Bohdanówna  (ML  65). 

Iwaszko,  marszałek  lit.  w  1426  r. 

Iwaszkowicz  v.  Iwaszkiewicz  Roman,  namiestnik  putywelski  w  1482  r, 
(Czy  to  nie  z  córką  tego  Romana  żonaty  był  kniaź  Iwan  Gliński?  Patrz 
Iwaszencowicz). 

Waśko  Iwaszkiewicz,  skarbny  trocki  w  1510  r.  Kondrat  Iwaszkowicz, 
ożeniony  z  kniażną  Bnjnicką,  procesuje  się  w  1520  r.  z  kniaziem  Kroszyń- 
skim  o  Bujnice  (ML  14).  Kondrat  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  4  ko- 
nie i  był  namiestnikiem  Stanisława  Piotrowicza  Kiszki,  gdy  tenże  sprawo- 
wał urząd  starosty  grodzieńskiego  (ML  21   i  Akta  T.  VII.  f.  9). 

Ilrehory  Iwaszkowicz,  bojar  witebski,  został  w  1524  r.  klucznikiem 
witebskim  na  dwa  lata,  a  Timofiej  Iwaszkowicz  został  w  tymże  roku  ko- 
niuszym witebskim.  Mikołaj  Iwaszkowicz,  w  1526  r.  dworzanin,  jest  w  1536 
roku  chorążym  somiliskim  (ML  15).  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1538  r, 
zapis  Nacewicza,  zrobiony  na  rzecz  bojara  Jana  Iwaszkowicza  (ML  30).  Jacz- 
ko  Hryniewicz  Iwaszkowicz,  współdziedzic  Serenosy  w  1554  r.  (ML  220  B.). 

Izdebski.  Zofia  Marcinowa  Izdel)ska,  ziemianka  drohicka,  procesowała 
się  w  1541  r.  z  bratem,  kniaziem  Aleksandrem  Marcinowiczem  Świrskim, 
o  dział  dóbr,  pozostałych  po  drugim  jej  bracie,  kniaziu  Michale  (ML  31). 


101 


J- 


Jabłonowski  Wiilcnty,  syn  Jozefa  z  Jal)lonn\va  na  Podhisiii.  proccsnje 
się  z  bratem  Marcinem  w  1554  r.  (ML  220  W.).  Józef  Jabłonowski,  syn 
niee;(ly  Marcina,  i  synowie  jejro:  Walenty,  Marcin  i  Scibor,  mają  sprawę 
z  Czajkowskim  w   1554  r.  (ML  220  B.). 

Jackowicz  Mikołaj  Jnchnowicz,  bojnr  wileński  w  1551  r.  (ML  66). 
Jackowski  Jesko  Iwaimwicz,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  65). 
Jacynicz  Ostafi  obowiązany  był  dostarczać  w  1528  r.  na  ekspcdycye 
wojenne  17  koni  (ML  21).  Dworzanie:  Iwan,  Andrej,  Marcin  i  Lew  Osta- 
fiewicze  Jacynicze  procesnją  się  w  1547  r.  z  Ostrojrskimi  o  cześć  pnszczy, 
zabranej  im  z  dóbr  Jaworskich  (ML  60).  Iwan  był  w  1545  roku  podsta- 
rościm  brzeskim,  a  Marcin  w  1569  roku  posłem  powiatu  Słonimskiego 
(Skarb.  Danił.). 

Jagajlowicz  Petko  pojął  za  żonę  Annę  Radziwiłłównę.  Oboje  zmarli 
przed  1492  r.,  w  którym  Aleksander  Jag.  dworzec  ich  w  Skudiszkach  nadał 
bratu  Anny,  Mikołajowi  Radziwiłłowi  (ML  8). 

Jagiełłowicze,  bojarowie  troccy  w  1533  r.  (ML  26). 
Jakim,  władyka  smoleński  w  1490  r. 

Jakim  został  w  1536  r.  archimandrytą  pieczerskiej  ławry  w  Kijowie; 
oddał  mu  tę  godność  archimandrytą  Czenadej  w  czasie  swej  choroby.  Ja- 
kim umarł  w  1536  r.  (ML  24). 

Jakób,  biskup  wileński  w  1401  r. 

Jakób  Juszkowicz,  ciwun  szowdowski,  mianowany  w  1530  r.  Był  nim 
jeszcze  w  1534  r. 

Jakóbowicz  Ławryn  miał  za  żonę  Giedygołdowiczównc  w  1 547  r.  (ML  48). 
Jakowicki  Wańko,  ziemianin  wołyński,  procesuje  się  z  Ilubińskim  o  IIu- 
bin  w  1533  r.  (ML  24).  Jaków  Iwaszkowicz  Jakowicki  sprzedał  cześć  Mir- 
kowa  księciu  Koszyrskiemu  w  1537  r.  (ML  36).  Gawrył  i  Micbajlo  Iwa- 
nowicze  Jakowiccy,  świadkowie  na  akcie  zamiany  dóbr,  której  dokonał  San- 
guszko  z  Janczyńskim  w  1550  r.  (AIZR,  I). 

Jakowicz.  Dwie  córki  pozostałe  po  Janie  Myszkowiczu  Jakowiczu  są 
zaręczone  w  1495  roku,  jedna  z  Janem  Kotowiczem,  druga  z  Mikołajem 
Zawiszycem  (ML  5). 

Jamontowicz  kniaź  —  patrz  Podbereski. 


102 

Jamontowicz  Lawryn  J.mowicz,  bojar  król.  w  1550  r.  (ML  Q6). 

Jan,  arcybiskup  ryjsi^ski  w  1301  v. 

Jan,  biskup  wileński  w  1478  r. 

Jan,  l)iskup  liieki  w  1499  r. 

Jan,  biskup  kijowski  w  1522  r. 

Jan  z  ksią?,ąt  litewskich,  syn  Zycninnta  i  Katarzyny  Telniczanki,  biskup 
wileński  w  latach  1519 — 153(3,  następnie  |)oznański,  umarł  w  1539  roku. 
W  1525  r.  otrzyma!'  starostwo  żytomirskie  w  (iożywocic,  w  1528  r.  jest  sta- 
rostą szawolskim,  a  w  1529  r.  otrzymał  starostwo  krzemienieckie.  Na  słu- 
żbę ziemska  dostarczał  z  dóbr  własnych  236  koni  (ML  21). 

Jan-Flllp* doktor  dekretów,  kanonik  wileński,  sekretarz  w.  ks.  lit.  w  la- 
lach 1508—1512. 

Jan  Krezkowicz  z  Hatik,  starosta  mielnicki  w  1554  r. 

Jan  Marcinowicz,  chorąży  mejszajrołski  w  latach  1549  — 1550. 

Jan  Miszkowicz,  łowczy  lit.  w  1487  r.  Synowi  je{>:o,  Stanisławowi,  po- 
twierdził Aleksander  Jag.  różne  przywileje  w  1499  r.  (ML  5). 

Jan  Wiktoryn,  namiestnik  królowej  Bony:  skidelski,  mostowski  i  du- 
bieński  w  1522  r.  (ML  05). 

Janczura  Sndimont  Fronckowicz,  bojar  król.  w  1550  r.  (ML  65). 

Janczyński  Iwan  Ilryćkowicz  zamienia  dobra  z  Sanguszką  w  1550 
roku  (AIZR,  I). 

Jankowski  Jan,  ziemianin  wileński  w  1549  r.  (ML  65). 

Janowicz  Piotr  —  patrz  Mondigird. 

Janowicz  Stanisław  —  patrz  Kieżgajło. 

Janowicz  Wojtek  —  patrz  Kłoczko. 

Janusz,  ciwnn  żyżmorski  i  pisarz  litewski  w  1494  r. 

Januszewicz  v.  Januszkiewicz.  Fedko  Januszkiewicz,  w  jatach  1486 — 
1505  pisarz  litewski,  w  1495  r.  namiestnik  żyżmorski,  w  1502  r.  skirsty- 
moński,  a  w  1503  r.  włodzimierski.  Aleksander  Jag.  potwierdził  mu  w  1496 
roku  przywilej,  który  uprawniał  jego  ojca,  Janusza,  również  pisarza  litew- 
skiego, do  po.ślubienia  jego  matki  i  wzięcia  z  nią  Kołodzieży,  Weczyna  i  Fal- 
ezy (ML  5).  W  1506  r.  jest  Fedor  starostą  łuckim  i  marszałkiem  ziemi 
wołyńskiej.  Do  śmierci  Aleksandra  Jag.  bywa  w  aktach  zwykle  nazywany 
Fedkiem  Januszkiewiczem,  od  tego  czasu  poczyna  się  zwać  Fedorem  Ja- 
nuszewiczem. 

Król  Zygmunt  w  przyrzeczeniu  danem  mu  w  1507  r.,  że  bez  odpowie- 
dniego wynagrodzenia  nie  odbierze  mu  piastowanych  urzędów,  wymienił  to 
wszystko  o  nim.  cośmy  wyżej  powiedzieli,  że  za  Aleksandra  Jag.  trzymał 
starostwo   włodzimierskie  i  skirstymońskie   w  1,000  czerw,  zł.,    że  naste- 


103  _ 

pnie  oddal  te  starostwa,  a  otrzymał  starostwo  łuckie  i  inaiszalkowstwo  ziemi 
wołyńskiej  (AIZR,  11). 

(idy  książę  ]vonstanty  Ostrowski  powrócił  z  niewoli  moskiewskiej,  dał 
mu  król  Zygmunt  starostwo  łuckie  i  maiszałkowstwo  wołyńskie,  odebrawszy 
je  Janiiszewiczowi,  który  w  zamian  za  to  otrzymał  zamek  włodzimierski 
(MIj  8).  Fedor  Januszewicz  umarł  w  1508  r.,  w  którym  król  Zygmunt  po- 
twierdził jego  testament  i  pozwolił  Sanguszce  wykupić  starostwo  włodzimier- 
skie od  pozostałej  po  Fedorze  wdowy.  W  tymże  roku  potwierdził  król  Zy- 
gmunt zapis  Fedora  i  jego  żony  na  cerkiew  Ś-go  Iwana  w  Łucku  (ML  8). 
Owdowiała  po  Fedorze  Fenna,  siostra  Olccliny  Skoruty,  podkomorzego  chełm- 
skiego, sprzedała  w  1510  r.  bratu  swemu  Myszowo,  które  to  dobra  mąż  jej 
w  posagu  zapisał  (ML  3G). 

Januszko,  pisarz  Aleksandra  Jag.  w  latach  1494 — 1490. 
Januszkowicz  Adam  sprzedał  Zytwiliszki  Radziwiłłowi  w  1526  roku  za 
350  kóp  gr.  lit.  (ML  2).    Jan  i  Serafin  Rafalowicze  Januszkowicze,  bojarowie 
powiatu  wileńskiego  w  1552  r.  (ML  65). 

Jaofim  V.  Jewchim  v.  Elofim,  władyka  połocki  i  witebski,  zaskarżył 
w  1512  r.  Josifa,  metropolitę  kijowskiego,  że  pisząc  do  niego,  nie  daje  mu 
tytułu  archiepiskopa.  Po  wysłuchaniu  świadków,  przyznał  król  Zygmunt 
władykom  połockim  używany  przez  nich  zdawna  tytuł  archiepiskopa  i  zara- 
zem postanowił,  że  archiepiskopi  połoccy  mają  wyższe  miejsce  zajmować, 
niż  władykowie  włodzimierscy  i  brzescy  (ML  10). 

Jarosławicze  książęta.  Kniaź  Wołodlmir  Andrejewicz  Chrobry,  zmarły 
w  1410  r.,  wnuk  w.  ks.  moskiewskiego  Iwana  Daniłowicza  Kalety,  żonaty 
z  Heleną,  córką  Olgerda,  pozostawił  pięciu  synów:  Iwana,  Semena,  Jarosła- 
wa, Andreja  i  Wasila. 

Jarosław  otrzymał  na  mocy  testamentu  ojcowskiego  połowę  Ilorodca 
i  Mało-Jarosławicc.  Z  córką  jego,  Maryą,  ożenił  sie  w.  ks.  moskiewski  Wa- 
sil  Wasilewicz  Ciemny. 

Kniaź  Wasil,  syn  Jarosława,  brał  udział  w  nieszczęśliwej  rozprawie 
z  tatarami  nad  rz.  Kamionką,  z  której  jednakże  wyszedł  cało. 

W.  ks.  Wasil  Wasilewicz  oślepiony  został  w  1446  roku,  a  kninź  Wasil 
Jarosławicz,  nie  chcąc  pozostać  w  Moskwie,  wyjechał  na  Litwę,  gdzie  otrzy- 
mał od  Kazimierza  Jag.  Brańsk,  Ilomel,  Starodub  i  Mścistaw  (Kar.  T.  V, 
f.  180,  274,  275  i  276).  Kniaź  Wasil  Jarosławicz  był  już  w  1447  roku 
znowu  w  Moskwie,  gdyż  brał  udział  w  zawieraniu  przymierza  między 
w.  ks.  moskiewskim  i  kniaziami  możajskimi,  a  w.  ks.  Iwanem  riazańskim 
(Skarb.  Danił.). 

W   1450   r.   potwierdził  w.  ks.  moskiewski  kniaziowi   Wasilowł  Jaro- 


104 

sławiczowi  prawo  posiadania  Borowska,  Sierzpuchowa  i  innj-cli  miejscowości, 
które  dzind  jej^o  dzierżył.  AV  1456  r.  osadzony  został  przez  tegoż  w.  ks. 
moskiewskiego  boz  żadnego  powodu  w  Ugliczn,  syn  '  jego,  kniaź  Iwan 
Wasilewicz  Jarosławicz,  uszedł  na  Litwę,  gdzie  zawarł  sojusz  z  knia- 
ziem Iwanem  Możajskim  przeciwko  w.  ks.  Wasilowi  Ciemnemu.  Słudzy 
kniazia  Iwana  Wasilewicza  Jarosławicza  pragnęli  ojca  jego  uprowadzić 
z  Uglicza,  lecz  schwytani,  zginęli  okrutna  śmiercią. 

Traktat,  zawarty  w  1471  r.  przez  w.  ks.  moskiewskiego  Iwana  Wasile- 
wicza z  Nowogrodzianami,  wspomina  o  kniaziu  Iwanie  Wasilewiczu  Jaro- 
sławiczu,  jako  o  wygnańcu  kryjącym  się  na  Litwie  (Kar.  T.  V,  f.  285,  297, 
311,  313,  Nr.  364.  T.  VI,  f.  42).' 

Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1499  r.  kniaziowi  Iwanowi  Wasilewi- 
czowi Jarosławiczowi  nadania  przodków  swoich,  dotyczące  Kiecka  i  Dawi- 
dowa (ML  2). 

Kniaź  Iwan  Wasilewicz  rozstrzygał  w  1504  r.  spór  o  włość  horodecką. 
(Rew.  puszcz.).  Ożenił  się  z  kniażną  Worotyńską,  córką  kniazia  Fedora 
i  kniażny  Maryi  Koryhutówny,  wnuczki  Olgerda.  Dowiadujemy  się  o  tern 
z  badania  świadków  przez  Aleksandra  Jag.  w  sprawie  toczącej  sie  o  Losko 
między  tymże  kniaziem  Iwanem  Jarosławiczem,  a  Stanisławem  Petrowi- 
czem  (ML  5). 

Kniaź  Iwan  Wasilewicz  Jarosławicz  miał  syna  Fedora,  z  którym  w  1507 
roku  zeznał  zapis  na  cerkiew  S-go  Dymitra  w  Dawidowym  Gródku  (Rew. 
puszcz.).  Oprócz  tego  syna,  miał  córkę  Juliannę,  żonę  kniazia  llrehorego 
Ilolszańskiego,  który  jej  na  Ilolszanach  i  liłusku  w  1502  r.  zabezpieczył  po- 
sag, i  córkę  Wasilisę,  żonę  Aleksandra  Iwanowicza  Chodkiewicza,  który  za- 
pisał jej  w  1513  roku  4,000  kóp  gr.  szcr.  na  Brzostowicy,  Supraślu  i  Rosi 
(ML  2  i  Arch.  Zbór.  Dok.  IV,  Nr.  59). 

Kniaź  Fedor  Iwanowicz  Jarosławicz  poślubił  w  1498  roku  kniażnę  Ale- 
ksandrę, córkę  kniazia  Semena  Olelkowicza,  księcia  na  Kijowie,  i  wziął  z  nią 
księstwo  pińskie.  ]\Iatka  jej,  kniehini  Marya  Semenowa,  księżna  na  Pińsku, 
wydała  wraz  z  nią,  podówczas  jeszcze  niezamężną,  kilka  przywilejów:  osta- 
tni w  styczniu  1498  r.  (Rew.  puszcz.).  Wyrok  zaś  Aleksandra  Jag.  z  16  sty- 
cznia 1499  r.,  zapadły  w  procesie  księżnej  Maryi  Semenowej  z  kniaziem 
Semenem  Michajłowiczem  Sluckim  o  Słuck  i  Kopyl,  wzmiankuje,  że  Ale- 
ksandra jest  już  żoną  kniazia  Fedora  Jarosławicza  (ML  6). 

Aleksander  Jag.  wydał  wyrok  w  1501  roku  w  sprawie  kniazia  Fe- 
dora Iwanowicza  Jarosławicza  z  mieszkańcami  pińskimi  (ML  5).  Król  Zy- 
gmunt potwierdził  temuż  kniaziowi  w  1508  roku  dawniejsze  swoje  na- 
danie trzech  dworzyszcz    pod  Kłeckiem  po  Glińskich   i   wsi   Wiada  w  po- 


105 

wiecie  nowog-iodzi^im,  a  w  1511  roku  nadał  mu  llodylowice  z  czcczcrskiej 
włości  (ML  8,  2  i  11). 

Żona  kniazia  Fedora,  do  1500  r.  zawsze  w  aktach  zwana  Aleksandrą, 
we  wszystkich  nadaniach  i  przywilejach,  które  po  tym  roku  razem  z  mężem 
wydała,  zwie  się  OIcną.  Przywilejów  tych  jest  wiele,  znaczna  ich  część  po- 
mieszczoną została  w  dziele:  „Rcwizia  |)uszcz  i  perechodow  zwierinnych 
z  1559  roku"    '). 


Rodowód  książąt  Jaroslawiczów. 


Wołodimir  Andrejewicz, 

wnnk  w.  ks.  moskiewskiego 

Jana  Daniłowic/.a  Kalety, 

um.  1410  r. 

Jarosław 


Wasil, 

1445  r. 


Marya, 

m,  w.  ks.  mo- 
skiewski 
"Wasil  Wasile- 
wicz Ciemny 


iwan, 

1456—1507, 
2.  kna  Worotyńska 


Fedor, 
nra.  1520  r., 
■/,.  kna  Olena 
Semenówna 
Olelkowiczówna, 
nm.  1518  r. 


Julianna, 

m.  kniaź  Hrehory 

Holszański, 

1502  r. 


Wasilisa, 

m.  Aleksander 

Iwanowicz 

Chodkiewicz, 

1513  r. 


Kniaź  Fedor  Jarosławicz  i  żona  jego  Olena  ułożyli  się  z  królem  Zygmun- 
tem wl509r.o  spisanie  wszystkich  ich  przywilejów,  odnoszących  się  dolMńska, 
Kiecka,  Ilorodka,  Rohaczowa  i  Wiada,  i  o  złożenie  tychże  na  ratuszu  w  Lubli- 
nie (ML  2).  Jednocześnie  zeznali  książęta  Jarosławicze,  że  nie  mając  dzieci, 
zapisują  wszystkie  te  dobra  królowi  Zygmuntowi  (ML  2).  W  tymże  roku  ze- 
znali burmistrz,  rajcy  i  mieszczanie  lubelscy,  że  król  Zygmunt  przez  swoich 


')    Wydanie  Komisyi  archeograficznej  wileiiski6j  z  1867  roku. 

Poczet  rodów. 


komisarzy,  a  kniaź  Fedor  Jarosławicz  przez  posłów  swoicli,  złożyli  na  ratu- 
szu lubelskim  do  zachowania  skrzyneczkę  z  przywilejami  na  księstwo  piń- 
skie, Kłeck,  łlorodek,   Roliaczów  i  Wiado  (ML  2). 

Knieliini  Olena  Fedorowa  zeznała  na  łożu  śmierci  w  marcu  1518  r. 
zapisy  na  cele  pobożne  (Rew.  puszcz.),  a  testamentem  swoim  zapisała  mę- 
żowi wszystkie  swe  skarby  (IIL  2).  W  miesiącu  maju  tegoż  roku  już  nie 
żyła,  bo  kniaź  Fedor  Jarosławicz,  uwalniając  z  poddaństwa  50  dusz,  wy- 
raźnie wspomina,  że  spełnia  tym  czynem  wolę  zmarłej  swej  żony,  kniehi- 
ni  Oleny  (Rew.  puszcz.). 

Król  Zygmunt  pozostawił  w  1518  r.,  po  śmierci  kniebini  Oleny,  knia- 
zia Fedora  w  dożywotnićm  posiadaniu  Pińska  (MIj  13),  i  lubo  królowa  Bona 
otrzymała  Pińsk  w  1519  r.,  dzierżył  kniaź  Fedor  Jarosławicz  ten  gród  aż  do 
swej  śmierci,  która  nastąpiła  prawdopodobnie  w  końcu  1520  r.,  albowiem 
z  tego  roku  pochodzi  jeszcze  kilka  jego  ostatnicli  zapisów  (Rew.  puszcz.). 
Jarosz,  koniuszy  lit.  w  1550  r. 

Jasieniecki.  List  Zygmunta  z  1540  roku  wspomina  o  ziemianinie  wo- 
łyrskim,  Jesku  Matfiejewiczu  Jaseneckim  (ML  29). 

Jasieński  Tychno,  bojar,  właściciel  wsi  Rutczycy;  Aleksander  Jag.  po- 
twierdził mu  w  1499  roku  nadanie  tejże  wsi  (ML  6).  Hrehory  Wasile- 
wicz Jasieński,  namiestnik  obolecki  Illebowiczowej,  wojewodziny  wileńskiej 
w  1549  roku  (ML  65). 

Jasieński  Józef,  archidyakon  wileński  w  1543  r.  (ML  41).  Wojciech 
Jasieński,  w  latach  1539—1542  cześnik  litewski  i  marszałek  Holszańskiego, 
biskupa  wileńskiego,  otrzymał  od  niego  w  1542  r.  Lipnice  (ML  30  i  39). 
W  latach  1546  —  1560  był  Wojciech  kuchmistrzem  lit.,  a  w  1558  r.  cłwu- 
nem  wileńskim,  starostą  uszpolskim  i  peniańskim.  W  1547  roku  otrzymał 
wójtowstwo  w  Brzozowie  i  Bobrówce  (ML  62). 

Mikołaj  Wojciechowicz  Jasieński  sprzedał  Zygmuntowi  Augustowi  w  1 562 
roku  dom  i  plac  dziedziczny  w  Wilnie  przy  zamku  (ML  2).  Mikołaj,  w  1568 
roku  dworzanin  królewski  (Arch.  Zbór.  Dok.  III),  był  w  1576  roku  pisarzem 
w.  ks.  lit,  a  w  1591  r.  podkomorzym  wileńskim. 

Jasiewicze  Adam  i  Szczastny,   bojarowie  wileńscy  w  1542  r.  (ML  32). 
Jasper,  arcybiskup  rygski  w  1522  r. 

Jawnuta  v.  Jan  v.  Jawnys,  wojewoda  trocki  w  latach  1412 — 1432. 

Jedko  Jiiri  Mikołajewicz,  miecznik   litewski  i  namiestnik  mejszagołski 

w  1514   r.,  został  następnie  kuchmistrzem   litewskim,  gdyż  syn  jego,  Juri 

Kuchmistrzowicz  Jedko,  procesuje  się  w  1539  r.  z  Wahanowskim,  a  w  1546 

roku  ma  wraz  z  żoną,  Hanną  Jurłówną,  sprawę  z  Basa  i  Zenowiewiczem 


107 

o  Maikiniki  (ML  37  i  6i).     Jtiri  miał  być  knclimistizem  w  latach   1522  — 
1531;  na  potrzeby  wojenne  dostarczał  29  koni. 

Szczastna  Wojciechówna  Stanisławowa  Jmiewiczowa  Jedkowa  ma  spra- 
wę z  czcśnikiem  Staszewiczem  w  1541)  roku  (ML  G5).  Zyi^munt  Au- 
}i;ust  ustanowił  w  1548  r.  tarci  w  Wysokiem,  należącem  do  Juriego  Petro- 
wicza  Jiidki  (?)  (ML  62). 

Jelec.  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1511  r.  Jackov/i  Jclcowiczowi  po- 
przednie swoje  nadanie  wsi  Kozarowicz  w  powiecie  kijowskim  (ML  8).  Ja- 
cko,  w  1525  r.  dworzanin  królewski,  otrzymał  w  1526  r.  ciwuiistwo  czeczer- 
skie  i  propojskie  na  1527  rok,  a  w  1527  roku  zamek  czarnobylski  na  dwa 
lata  (ML  15117). 

Fedor  Jelec,  brat  Jacka,  w  1525  r.  dworzanin  król.,  uzyskał  w  tymże 
roku  ciwnństwo  czeczerskie  i  propojskie  na  1526  rok.  Ojciec  ich  Iwan 
ziemianin  kijowski  (ML  61). 

jeleński  N.,  ciwun  kamieniecki  w  1514  r.  Stanisław  Jeleński,  bojar 
wileński  w  1516  roku  (ML  10).  Ojciec  Zdana  Jeleńskiego  otrzymał  razem 
z  wolnością  dworzec  Kudiłowski  od  kniazia  Semena  Holszańskiego.  Żdan 
procesuje  się  o  ten  dworzec  z  metropolitą  kijowskim  w  1547  r.  (ML  46). 

Jełowicki  Hniewosz,  ziemianin  wołyński,  właściciel  Kamienicy  i  Tuliko- 
wicz  w  powiecie  krzemienieckim  w  1545  r.  (Rew.  Z.  Krzem.).  Rewizya  zam- 
ku łuckiego  również  o  nim  wspomina.  Tenże  Hniewosz,  dworzanin  królew- 
ski, procesuje  sie  z  księżną  Zasławską  o  kilku  służebnych  ludzi  w  latach 
1533—1538.  W  tym  ostatnim  roku  polecił  król  Zygmunt  Zasławskićj  wy- 
dać Hniewoszowi  tych  ludzi  (ML  20,  30  i  37). 

Hniewosz  pozostawił  czterech  synów:  Antoniego,  Fedora,  Dymitra  i  Sa- 
wina, żyjących  na  Wołyniu  w  1557  r.  (MK  90  f.  292).  Dymitri  miał  za 
żonę  Dorotę  Trojanównę  z  Orłowa,  której  zapisał  testamentem,  wniesionym 
w  1608  r.  do  akt  trybunału  lubelskiego,  dożywocie  na  całym  majątku.  Wdo- 
wa po  Dymitrze  procesuje  się  w  1611  r.  z  Aleksandrą  z  Czartoryskich,  wdo- 
wą po  Mikołaju  Jełowickim,  i  z  synami  jej:  Aleksandrem,  Jerzym,  Mikoła- 
jem i  Andrzejem  Jełowickimi,  o  granicę  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Jełowicz  Jesko,  świadek  na  wyroku  starosty  łuckiego  z  1488  r.  (ML  24). 
Fedko  i  Juchno  Jełowicze,  dworzanie,  otrzymali  w  1495  r.  pozwolenie  od 
Aleksandra  Jag.  na  zastawienie  stawu  w  swoim  majątku  Iwaczkowie  (ML  6). 

Fedko  Jełowicz,  dworzanin,  dostał  od  Aleksandra  Jag.  wieś  Bukojmo 
w  powiecie  łuckim  na  wieczność,  a  Żanko  Jełowicz  otrzymał  od  króla  Zy- 
gmunta w  1508  roku  karczmę  w  Robrujsku  (ML  5  i  8).  Daszko  Jeło- 
wicz, ziemianin  wołyński,  procesuje  się  w  1537  roku  z  Wielickim  o  do- 
bra Niezdej  (ML  33). 


108 

Potomstwo  Fedka  Jełowicza  zwało  się  oil  dóbr  temuż  nadanycli  Jcłowi- 
czarai  Bukojemskimi. 

Jermohej,  pisarz  królewski  w  1551  r. 

Jermoła  v.  Jarmoła  Andrejewicz,  obrnśny  król.  w  latach  1529—1542. 
Iwan  Jermofa  v.  Jermolicz,   w  1548  r.  dworzanin  królewski  i  celnik  podlaski 
(ML  48),  w  1549  r.  ciwnn  i  liorodniczy  trocki.    ]\Iarya  Marcinówna,  pozosta- 
ła po  nim  wdowa,  i  syn  jej,  Stanisław  Jermolicz,   mają  sprawę  w  1551  roku 
z  Hanną,  koniuszyną  trocką  (ML  65).    Stanisław  Iwanowicz  Jermoła,  w  1550 
roku  komornik  królowej  Bony,  mytnik  i  celnik  podlaski  (ML  65). 
Jesko  Fedorowicz,  namiestnik  włodzimierski  w  1538  r. 
Jesman  v.  Jesmanowicz  v.  Esmanowicz,     Ilryćko  Jesmanowicz  podpisał 
przymierze  Świdrygiełły  z  krzyżakami  w  1432  r.  (A.  Rus.  Liw.).     Iwaszko 
Esmanowicz,  dworzanin  król.,  dostarczał  na  początku  XVI  wieku  na  ekspedy- 
cye  wojenne  14  koni   (ML  8).     Iwan   Jesmanowicz,   dworzanin,   otrzymał 
■w  1532  r.  konsens  na  wykupienie  starostwa  wasiliskiego,  zastawionego  Ra- 
dziwiłłowi w  1,000   kóp.     Uzyskał  następnie    także   przywilej  na   to   sta- 
rostwo, którego  jednak  mimo  to  widocznie  nie  nabył,  skoro  Radziwiłł  trzymał 
je  do  swej  śmierci  (ML  24).     Illeb  Iwaszkowicz  Jesman,  dworzanin  królew- 
ski w  latach  1524 — 1544,  nabył  w  1540  r.  od  Czyżów  Wenecye  w  powiecie 
połockim  (ML  39). 

Paweł,  Iwan,  Mikołaj  i  Dawid  Illebowicze  Jesmanowie,  bojarowie  po- 
wiatu połockiego,  dopełnili  w  1551  r.  działu  dóbr  odziedziczonych  po  rodzi- 
cach (ML  65).  W  Rewizyi  zaniku  połockiego  z  1552  r.  wymienieni  są  sy- 
nowie Hleba  i  Maryny  Micliaj łowny  w  następującym  porządku:  Paweł,  Si- 
dor, Iwan,  Mikołaj,  Illeb  i  Chodat. 

Jewłaszkowicz  v.  Ewłaszkowicz.  .Ewłaszko  Fedorowicz  występuje 
w  liczbie  panów  połockich  w  traktacie  pokoju,  zawartym  z  zakonem  inflan- 
ckim w  1478  r.  (A.  Rus.  Liw.). 

Zeńko  Jewłaszkowicz,  koniuszy  nowogrodzki  i  ciwun  wołożyński,  żonaty 
z  Eudoksyą,  wdową  po  Iwaszku,  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  w  1481  roku 
Tichońce,  które  Iwaszko,  pierwszy  mąż  Kudoksyi,  posiadał  (ML  4).  Zeńko, 
w  1488  r.  horodniczy  i  klucznik  nowogrodzki,  otrzymał  od  Kazimierza  Jag. 
nieosiadłą  wieś  Afanasowskoje  w  powiecie  nowogrodzkim  (ML  4).  W  1493  r. 
potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  nadanie  Tichoniec  (ML  3).  W  latach  1493 — 
1498  był  namiestnikiem  toropeckim. 

Wołczko  Jewłaszkowicz,  horodniczy  miński  w  1514  roku.  Wasil  Je- 
właszkowicz, ojciec  ]\Iichajła  Wasilewicza  Świniuskiego,  pisarza  litewskie- 
go, otrzymał  w  1519  albo  1520  roku,  ekspektatywę  na  episkopstwo  łuckie 
lub  włodzimierskie  (ML  12). 


109 

Jewłaszow  Iwan,  bojar  brański,  posiadał  IloroJ,  Olosziiia  i  iiiim  dobra, 
które  po  ojcu  s\v('j  żony  otrzymał.  Kazimier/,  Ja«T.  zatwierdził  mti  prawo  po- 
siadania tycii  wsi  w  148B  r.  (ML  4). 

Jeż  Urban,  ziemianin  piński  w  1555  r.  (Rew.  pnszcz.). 

Jeżowscy  Jerzy,  Marcin,  Gabryel  i  Rafał,  zaskarżyli  w  1520  r.  Krzyw- 
ca,  że  brata  ich  J;ina  pojmał  i  majątek  je[,ro  zni^rabił  (ML  20). 

Jona,  metropolita  kijowski  w  1 182  r. 

Jona,  władyka  łucki  i  ostrowski  w  1495  r. 

Jona,  władyka  piński  i  turowski  w  latach  1517 — 1518. 

Jona,  władyka  włodzimierski  i  brzeski  w  latach  1527 — 1533. 

Jona,  metropolita  kijowski  w  latach  1569 — 1571. 

Jordan,  biskup  sambiński  w  1435  r. 

Josif,  władyka  połocki  w  1516  r.,  metropolita  kijowski  w  1522  roku. 
Król  Zygmunt  potwierdził  w  1523  r.  akta,  przez  które  Josif  i  jego  synowie, 
Iwan  i  Michaił,  nabyli  różne  majątki  (AIZR,  1).  Umarł  przed  1  marca  1534 
roku  (ML  24). 

Josif,  archimandryta  kobryński  w  1526  r. 

Josif,  władyka  piński  i  turowski  w  1534  r. 

Jowan  z  Wilna,  został  archimandryta  picczerskiej  ławry  w  Kijowie 
w  1546  roku  (ML  61). 

Józefowicz  V.  Ezofowicz  ').  Abraham,  syn  Józefa,  protoplasta  rodziny 
noszącej  powyższe  nazwisko,  w  1495  r.  hoiodniczy  kowieński,  a  w  1506  r. 
starosta  miasta  Smoleńska  i  wójt  miński,  otrzymał  w  tymże  roku  od  Ale- 
ksandra Jag.  dobra  Wojduny  w  województwie  wilcńskićm  i  smoleńskiem 
(ML  2).  Nadanie  to  potwierdził  mu  król  Zygmunt  w  1507  r.  (ML  8).  W  tym 
samym  roku  wziął  Abraham  w  dzierżawę  myto  mińskie  na  dwa  lata  (AIZR,  11). 
W  1509  r.  otrzymał  od  króla  Zygmunta  dwór  Hryńkowski  w  powiecie  gro- 
dzieńskim (ML  41).  W  1510  r.  jest  podskarbim  ziemskim.  W  1514  roku 
pożyczył  królowi  Zygmuntowi  10,000  dukatów,  za  co  miał  otrzymać  staro- 
stwo kowieńskie  (ML  2),  które  też  posiada  w  1515  r.  Później  dostała  mu 
się  jeszcze  dzierżawa  sielecka  i  leszniańska.  W  1519  r.  zastawił  mu  król 
Zygmunt  cło  brzeskie  w  8,000  kóp  (ML  2). 

Abraham  naznaczył  w  1518  v.  opiekunami  swoich  dzieci:  króla  Zygmunta, 
Szydłowieckiego,  woj.  krak.,  i  Olbrachta  Gasztolda  (ML  2).    Umarł. w  1519  r. 


')    Patrz  rozprawę  p.  Józefa  Wolffa:  „Żyd  ministrem  króla  Zygnuinta." 
Kraków,  1885  r. 


110 

Król  Zygmunt  przyrzekł  w  1520  r.,  że  odda  za  przyjazdem  swoim  do 
Litwy  i  po  zrobieniu  obrachunku  z  sukcesorami  podskarbiego  starostwo  ko- 
wieńskie Januszowi  Kostcwiczowi  (ML  12). 

Testamentem,  sporządzonym  w  1519  r.,  zapisał  Abraham  synowi  swe- 
mu, Wasilowi  v.  Janowi,  wójtowstwo  brzeskie,  dwa  dwory  i  10,000  duka- 
tów, ulokowanych  na  Kownie,  a  synowi  Konstantemu  wójtowstwo  mińskie, 
dwa  dwory  i  7,000  kóp  gr.  lit.,  opartych  na  mycie  1  komorze  brzeskiej. 
Syna  Wasila,  który  w  tym  czasie  zaręczył  się  z  Jadwigą,  córką  Juriego 
Ilinicza,  marszałka  nadwornego  i  starosty  brzeskiego,  oddał  w  opiekę  przy- 
szłemu jego  teściowi.  Żonie  swej,  Hannie  Wasilewnie,  zapisał  1,200  kóp 
gr.  lit.  Testament  ten,  który  jako  świadkowie  podpisali  bracia  Abrahama, 
Michel  i  Ajzak,  wspomina  także  o  córce  Marynie  (ML  20). 

Król  Zygmunt  nakazał  w  1523  r.  Kostcwiczowi  złożyć  10,000  duka- 
tów, za  które  tenże  wykupił  starostwo  kowieńskie,  w  zakrystyi  kościoła  S-go 
Stanisława,  gdzie  te  pieniądze  miały  pozostać,  dopóki  dzieci  podskarbiego  do 
lat  nie  dojdą.  Wkrótce  jednak  zmienił  król  Zygmunt  swe  postanowienie  i  po- 
lecił wypłacić  powyższą  sumę  Janowi,  synowi  podskarbiego  Abrahama  Jó- 
zefowicza, zięciowi  Ilinicza   (ML  16). 

Jan,  Konstanty  i  Maryna,  dzieci  podskarbiego,  zawarli  miedzy  sobą 
układ  w  1520  r.  (MK  40  f.  324),  a  w  1533  r.  zapadł  wyrok  króla  Zygmunta 
w  sprawie  Jana  i  Konstantego  Abrahamowiczów  z  żydami  brzeskimi,  którzy 
pożyczyli  byli  2,000  kóp  Abrahamowi  Józefowiczowi  (ML  24). 

Jan  Abrahamowicz,  dworzanin  królewski,  otrzymał  w  1527  r.  staro- 
stwo ucyańskie.  W  tymże  roku  procesuje  się  on  ze  szwagrami  Iliniczami, 
którzy  nie  chcieli  go  przypuścić  do  równego  działu  w  dobrach  macierzystych 
(ML  17).  W  153C  r.  sprzedał  on  wraz  z  żoną,  Jadwigą  Iliniczówną,  staro- 
ścianką  brzeską,  królowej  Ronie  Szereszów  za  4,000  kóp  gr.  lit.  (ML  2  i  28). 

Jadwiga  Iliniczówną  zmarła  w  1537  r.,  zapisawszy  cały  swój  majątek 
mężowi  (ML  30).  Jan  Abrahamowicz  poślubił  wkrótce  potem  Ilanne  Lwównę 
Kotowiczównę,  której  w  1543  r.  zapisał  Wistycz,  a  w  1545  r.  2,000  kóp 
na  Kotnicy.  Umarł  w  1545  lub  1546  r.,  bo  w  tym  ostatnim  roku  potwierdził 
Zygmunt  August  oba  te  zapisy  pozostałej  po  nim  wdowie  (ML  61). 

Konstanty  Abrahamowicz  Józefowicz,  młodszy  syn  podskarbiego,  za- 
pisał w  1536  roku  dwór  Ilryńkowski  matce  swej  Hannie,  żonie  Jana 
Świetyckiego.  W  tymże  roku  procesuje  się  on  z  ojczymem  o  1,000  du- 
katów (ML  28). 

Maryna,  córka  podskarbiego,  zawarła  w  1518  roku  umowę  przedślu- 
bną z  Hieronimem  Jarosławskim,  lecz  małżeństwo  to  nie  przyszło  prawdo- 
podobnie do  skutku,  bo  w  1523  r.  znajdowała  się  Maryna  pod  opieką  Szy- 


111 

dlowieckicl),    a  następnie  wyszła  za  Baltazara  Sobka  z  Siilejowa,    którego 
jest  żoną  w  1526  r.  (MK.  31  f.  365,  36  f.  268  i  40  f.  277). 

Jan  Teczyński,  dziedzic  Kraśnika,  oAcnił  sic  z  Dobrocliną  Sapieżanka, 
a  podskarbi  Józefowicz  poreczyt  niii  za  jego  teścia  co  do  wypłaty  posngn, 
wynoszącego  2,200  dukatów.  Teczyński  zaczął  egzekwować  posag  swój 
żony  z  dóbr  podskarbiego,  leżącycb  w  Koronie,  które  przeszły  na  Soł)kowe. 
Zląd  przyszło  do  procesu  pomiędzy  Teczyńskim  a  Sobkowa  w  1529  roku 
i  okazało  się,  że  Tfczyński  nietylko  już  cały  posag  odebrał,  lecz  nawet  ża- 
dnego nie  miał  dowodu  na  poręczenie  Józefowicza  (ML  16). 

Micbel  Józefowicz  został  dla  zasług  swego  brata,  podskarbiego  Abraha- 
ma, w  1525  r.  nobilitowanym  i  otrzymał  herb  Leli  we,  który  nin  własno- 
ręcznym listem  nadał  Juri  Hlebowicz,  wojewoda  smoleński  (ML  15).  Michel 
był  mytnikicm  brzeskim  w  1522  r.,  w  tym  roku  wziął  też  w  trzechletnią 
dzierżawę  karczmy  mohilewskie  i  witebskie  (ML  16),  W  1523  r.  zaaren- 
dował  także  myta  i  komory:  brzeskie,  drohickie,  grodzieńskie,  bielskie,  łu- 
ckie i  włodzimierskie,  na  trzy  lala.  Za  każdy  rok  obowiązał  się  płacić 
3,000  kóp  gr,  lit,  (ML  24). 

P,  J.  Wolff  przychodzi  w  rozprawie  swej:  „Żyd  ministrem  króla  Zy- 
gmunta" do  wniosku,  że  Abraham  Ezofowicz  był  protoplastą  rodu  Abramo- 
wiczów, używającego  herbu  Jastrzębiec.  Śmiały  ten  wniosek  opiera  się  je- 
dynie na  przypuszczeniu,  że  Abrahamowi  Józefowiczowi  nadany  został  herb 
Jastrzębiec  (f.  10),  oraz  na  fakcie,  że  pierwszym  znanym  członkiem  rodziny 
Abramowiczów  był  Jan  Janowicz,  z  którego  łatwo  było  zrobić  syna  Jana 
Abrahamowicza  Józefowicza. 

Że  Abraham  Józefowicz  otrzymał  przy  nobilitacyi  za  herb  Leliwę,  a  tem 
samem,  że  nie  mógł  być  protoplastą  rodu  Abrahamowiczów  herbu  Jastrzę- 
biec, dowodzi  dostatecznie  starożytny  rękopism  Psałterza  staro-słowiańskic- 
go,  który  ofiarował  podskarbi  w  1518  roku  cerkwi  S.  Mikołaja  w  Wilnie, 
a  na  którego  pierwszej  stronicy  polecił  wymalować  herb  swój,  przedstawia- 
jący Leliwę,  w  otoczeniu  czterech  innych  (Orzeł,  Topacz,  Topor,  Lis), 
a  w  koło  zamieścić  początkowe  litery  swego  imienia.  Na  drugiej  stronie 
psałterza  znajduje  się  dedykacya  poczynająca  się  od  słów:  Ja  sługa  Róży, 
na  chrzcie  Jan,  a  nazwiskiem  Abraham  Józefowicz,  podskarbi  etc.  (łiibliote- 
ka  Warszawska  za  1861  rok,  T.  III,  str.  431), 

Synowie  podskarbiego  zwali  się  w  aktach  zwykle  Abrahamowiczami, 
przybierali  już  jednak  i  oni  nazwisko  Józefowiczów,  jak  np.  w  pochodzącym 
z  1536  roku  akcie,  którym  Konstanty  Abrahamowicz  Jó{efojvic^  zrzekł  się 
dworu  Ilryńkowskiego  na  rzecz  swej  matki,  Hanny  Janowej  Świetyckiej 
(ML  28).     Potomstwo  ich,    musiało  z  czasem  przybrać  stale  nazwisko  Józe- 


112 

fowiczów,  skoro  istnieje    dzisiaj  jeszcze  taż  sama  rodzina,   używająca   t.e- 
<roż  herbu. 

Okoliczno.ść  ta,  że  Abraham  Józefowicz  otrzymał  przy  nobiiitacyi  za 
herb  Leliwe,  ol)jaśnia  nam  jednocześnie,  dla  czeco  i  brat  jego,  Michel,  ten- 
że sam,  a  nic  inny  herb,  mini  sobie  nadany. 

Judycki  Wasil  Dymitrowicz,  dworzanin  król.  w  1551  r.  (ML  G5). 

JundziU.  Protoplastą  domu  Jundziltów  jest  Rączko,  który  pozostawi!  sy- 
na .lundila.     .hmdiło  miał  czterech  synów:  Mikołaja,  Jnna,  Pawła  i  Szymka. 

Mikołaj  Jundiłowicz,  kuchmistrz  w.  ks.  Heleny,  namiestnik  dubicki  i  ko- 
niawski,  zeznał  wraz  z  braćmi  przed  Aleksandrem  Jag.  w  1498  r.,  że  dziad 
ich  Rączko  i  ojciec  Jundiło  dokupili  różne  ziemie  do  dóbr  swych  Krcmia- 
nicy  w  powiecie  wolkowyskim,  i  prosił  w.  księcia  o  potwierdzenie  aktów  te- 
go kupna,  co  też  uzyskał  (ML  5). 

Mikołaj  Jundiłowicz,  ciwun  dubicki  i  koniawski,  kuchmistrz  wielkiej 
k.sieżny,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1495  roku  kilka  nieosiadłych  wsi 
w  powiecie  wołkowyskim,  a  w  1500  r.:  Dołhoborodech,  Koroszczyn  i  Be- 
rczce  w  powiecie  brzeskim  (ML  5  i  6).  W  1509  r.  był  chorążym  ziemskim, 
ostatnia  o  nim  wzmiankę  w  aktach  znajdujemy  pod  1511  rokiem  (ML  8). 
W  1503  r.  dostała  sie  Mikołajowi  przy  podziale  ojcowizny  z  braćmi  Janem 
i  Pawłem  część  dóbr  Wawerków  (ML  0). 

Paweł  Jundiłowicz  był  w  151G  r.  dworzaninem  królewskim  (MLII). 
Wspólnie  z  żoną  dostarczał  w  1528  roku  na  ekspedycye  wojenne  23  koni, 
a  z  dóbr  teściowej,  pozostającej  na  jego  opiece,  10  koni  (ML  21). 

Jan  Jundiłowicz  otrzymał  prawdopodobnie  po  bracie  Mikołaju  starostwo 
dubickie  i  koniawskie;  w  1520  r.  otrzymał  konsens  na  ustąpienie  tych  starostw 
Dowojnie;  jednocześnie  pozwolił  mu  król  Zygmunt  wykupić  starostwo  oszmiau- 
skie,  trzymane  przez  Kieżgajtę  w  GOO  kopach,  zapewniwszy  mu  dożywotnie 
tegoż  posiadanie  (ML  12).  Atoli  starostwa  oszmiańskiego  Jan  Jundiłowicz 
długo  nie  trzymał,  umarłszy  prawdopodobnie  wkrótce  potem,  gdyż  już  w  1522 
roku  jest  ono  w  ręku  Zabrzezińskiego. 

Jan  Jundiłowicz  żenił  się  dwa  razy.  Pierwszą  jego  żoną  była  Mary- 
na, której  zapisał  Sopuńce,  drugą  Małgorzata  Budilówna,  wdowa  po  Jurim 
Szemetowiczu.  Małgorzata  Janowa  Juudiłowa  i  syn  jćj,  Józef,  procesują  się 
w  1541  r.  z  Chodkiewiczem  o  dobra  Dojlidy,  a  w  1542  r.  z  Budiłą  o  wyda- 
nie wyprawy  (ML  16,  31  i  32). 

Z  pierwszej  żony  pozostawił  Jan  dwóch  synów;  Macieja  i  Mikołaja, 
oraz  córkę  Dorotę,  żonę  Jana  Homszeja.  Maciej  i  ^likołaj  Janowicze  Jundi- 
łowicze,  siostra  ich  Dorota  i  szwagier,  Jan  Homszej,  procesują  się  w  1540  r. 
ze  Skinderami  i  Pacem  (ML  31).  Obaj  ci  Jundiłowicze  dostawiali  na  wojnę 
5  koni  (ML  21).     Maciej   .lanowicz  Jundit  był  w   1537  roku  marszałkiem 


_J^13_ 

królewskim;  w  tym?.c  roku  procesuje  sic  z  nincoclia  o  to,  że  wystawiła 
zac^rodę  obok  jeco  domu  (ML  27). 

O  Szymku  Jundiłowiczu  nic  więc(''j  nie  wiemy  nad  to,  ?,e  pozostawił 
dwóch  synów.  Wojciecli  Szymkowicz  Jundiłowicz  otrzymał  w  1541  roku 
dv/ory  lepuński  i  wolkinicki.  W  tym^.e  roku  polecił  Zyj^munt  August  dwo- 
rzaninowi Mackiewiczowi,  wydać  i>owyższe  dwory  Wojcieciiowi,  jako  nowe- 
mu dzierżawcy  (ML  53).  W  1542  r.  został  Wojciecii  ciwunem  i  liorodni- 
czym  wileńskim,  dzierżawcą  uszpolskim  i  peniańskim.  Pozostawił  on  syna 
Macieja,  o  którym  w  aktach  raz  tylko  pod  1541  r.  wspomniano  (ML  19). 

Mikołaj  Szymkowicz  Jundił,  dworzanin,  otrzymał  od  żony  swej,  Bar- 
bary Januszkówny,  zapis,  który  mu  Zygmunt  Agust  w  1541  r.  potwierdził 
(ML  24).  Został  on  w  1539  r.  wojskim  i  koniuszym  grodzieńskim,  a  w  1541 
roku  był  namiestnikiem  mereckim  królowej  Bony.  Namiestnikiem  mereckim 
został  prawdopodobnie  w  1539  r.  (ML  41). 

Barbara  Jundiłówna,  żona  Jana  Dyrmy  w  1540  r.  Jadwiga  Jundi- 
łówna,  w  1548  r.  żona  Jana  Trykowicza,  procesuje  sie  z  Elżbietą  Mikoła- 
jową Jundiłową,  wojską  grodzieńską,  drugą  żoną  Mikołaja  Szymkowicza, 
o  wydanie  ruchomości  (Mfi  GO).  Sf^hnstyan  Jundił,  namiestnik  pr/j^lajski 
i  dowgowski  królowrj  Bony,  uninrł  pr/.ed  1551  r.  (ML  51). 

Roclow()d  Jnndzillów. 


nn 

r.zlco 

Jut 

1 
diło 

1 

Mikołaj, 

Jan, 

Paweł, 

Szymko 

namicstiiil, 

sfaros 

a 

(Iworz. 

koniowski 

oszmiai' 

ski 

król. 

i  flubicki 

1520  r 

., 

1516  r 

1495  r. 

ż.  a)  Ma 

•yna 

b)  Małgorzata 

[ 

a 

Budiłówna 

1 

b 

Maciej, 

Mikołaj 

Dorota, 

Józ 

W 

Wojciech, 

Mikołaj, 

marsza- 

1540 r. 

m.  .Jan 

1511 

r. 

ciwun  i  ho- 

wojski 

łek  kró- 

Homszej 

rodniczy 

grodzieiiski 

lewski 

1540  r. 

wileński 

15:^9  r., 

15.']7  r. 

1542  r. 

ż.  a)  Barbara 

Janiiszkówna 

b)  ]51żl)ieta 

Maciej 

154 

1 

r. 

poczet  rociów. 


15 


114 

Junkiewicz  Wasil  Fedorowicz,  ziominnin  wołyński,  sprzedał  Ohyncz 
w  1533  r.  (ML  21).  Tenże  Wasil,  namiestnik  krasnosiełski  i  lialiczański 
królowej  Bony  w  1548  r. 

Juracha.  Puzyna  skarżył  w  1F)34  r.  Bohdana  i  Jana  Jnrachów,  o  po- 
bicie (ML  26).  Bohdan  Jackowicz  Juracha,  w  1540  r.  dworzanin  królew- 
ski, w  15Ó2  r.  moslowniczy  piński  (ML  65).  Bohdan  Puzyna  wniósł  skarg^e 
w  1536  r.  na  Marynę  Michałowa  Jurażyne,  że  starszej  swej  córki,  Fedii, 
oddać  mu  nie  chce  za  żonę.  W  1546  roku  jest  już  Fedia  żona  Puzyny 
(ML  33  i  48)^ 

Juraczyc  v.  Jurażyc  kniaź  Stanisław,  żonaty  w  1547  r.  z  Nastazyą  Ja- 
kóbówną  llostylówna,  wdow.ą  po  Gedroicu  (ML  48,  63  i  Q6). 

Jurczcwski  Petr,  bojar  królewski,  i  żona  jego,  Hanna,  mają  sprawę 
z  Szukową  o  dział  w  1549  r.  (ML  65). 

Jurewicze  Mikołaj  i  Jakób,  bojarowie  strewinickiej  włości.  Aleksan- 
der Jag.  potwierdził  im  w  1495  r.  nadanie  nieosiadłej  wsi  Wojsztiewskit\j, 
zrobione  przez  Kazimierza  Jag.  na  rzecz  ich  ojca  (ML  6). 

Jurga  de  Żirmony,  marszałek  lit.  w  1428  r. 

Juri  V.  Jursza,  w  1431  r.  starosta  łucki,  a  w  latach  1437 — 1448  wo- 
jewoda kijowski,  świadek  na  przywileju  w.  ks.  Świdrygiełły  z  1437  roku 
(AlZR,  I).     Starostą  krzemienieckim  był  w  1442  r. 

Juri,  chorąży  memoski,  umarł  przed  19  sierpnia  1531  r.  (ML  24), 

Juri  Iwanowicz  kniaź,  namiestnik  włodzimierski  w  1502  r. 

Juri  Semenowicz  kniaź,  świadek  na  przywileju  Kazimierza  Jag,  dla 
Siemaszki  z  1452  r.  (AIZR,  1). 

Juri  Semenowicz  kniaź,  namiestnik  piński  za  Kazimierza  Jagiellończyka 
(Rew.  puszcz.). 

Juri  Stanisławowicz,  chorąży  oniksztyński  w  1550  r.  (ML  65). 

Jurłow  V.  Horłow.  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1516  r.  dawniejsze 
swoje  nadanie  60  ludzi  i  6  wsi  w  powiecie  dorsuniskijn  Janowi  Timofiejewi- 
czowi  Pleszczcjewiczowi  Jurłowowi,  dzierżawcy  jaświońskiemn  (ML  11)- 
Tenże  Iwan  nabył  w  1520  r.  dworzec  w  Szwintynikach  od  Ościkowej  (ML 
12).  W  tym  czasie  musiał  utracić  dzierżawę  jaświońską,  ponieważ  posiada 
ją  kniaź  Osowicki;  w  1525  r.  otrzymał  znowu  ekspektatywę  na  to  starostwo, 
jako  też  w  rzeczy  samej  nadał  mu  je  król  Zygmunt  w  1526  r.  w  dożywocie, 
lecz  w  kilka  tygodni  później  zwrócił  je  Osowickiemu  (ML  15).  Na  ekspe- 
dycye  wojenne  dostarczał  18  koni  (ML  21). 

Iwan  miał  z  żony  Hanny,  2-o  v.  Marcinowej  Podsudkowskiej,  córki: 
Barbarę,  żonę  kniazia  Juricgo  Borowskiego,  Katarzynę,  żonę  kniazia  Matfieja 
Bohdanowicza,  i   Hannę,  żonę  I-o  v,  Mikity  Andrejewicza,  skarbncgo,  2  o  v. 


115 

Jurioco  kuchmistrzowicza  Jodki.  Wszystkie  trzy  siostry  skarżą  w  1546  r. 
matkę,  że  im  (la<;  nic  chce  wyprawy  (Mh  01). 

Ilrchory  Ilorfow,  namicst.  iiowonrodzki  wojewody  llornostaja  w  1552  r. 

Jurscy  książęta.  Król  Zyi^mimt  potwierdzi!  w  1538  r.  zapis,  zrobiony 
przez  kniazia  Fedora  Iwanowifza.  Jurskieijo  żonie  nobrorluiie,  córre  kniazia 
Matfieja  Mikitynicza,  2-o  v.  Chalockiej.  Matką  kniazia  Fedora  Iwanowieza 
była  niejaka  Nastazya  (ML  30). 

Jliszkiewicz  Mikołaj  Mikołajewicz,  ziemianin  królewski  w  1547  roku 
(ML  63).  Ostap  Jliszkiewicz  otrzymał  od  Zygmunta  Aug-iista  ziemię  Iloleni- 
szczewską  ze  starostwa  lubeckiego;  w  1636  roku  posiadają  ją  jej^o  po- 
tomkowie: Daniel,  Iwan,  Marko,  llreliory-Jarosz,  Hrelior-Hawryło  i  Par- 
chom (Źr.  Dziej.  T.  V). 


•K. 


Kadyszewicze  książęta.  Król  Zygmunt  postanowił  w  1525  r.,  że  knia- 
ziowie tatarscy:  Iwaszko,  cliorąży,  Andrej,  Sachno  i  Mehmet  Piotrowicze 
Kadyszewicze  mają  w  radzie  zajmować  wyższe  miejsce,  niż  marszałek  i  ta- 
tarski pisarz  królewski,  kniaź  Timirczyc  (ML  15). 

Kniaź  Iwan,  chorąży  tatarski  szlaku  krcwskieco,  i  brat  jego,  Mahmet, 
Kadyszewicze  mają  sprawę  w  1542  r.  z  bratankiem  swym,  Piotrem  Kady- 
szewiczem,  synem  Sachny  Kadyszcwicza  (ML  32).  W  tymże  roku  otrzymał 
kniaź  Mahmet  Kadyszewicz  ekspcktatywę  na  chorążowstwo  tatarskie  powiatu 
wileńskiego.  Urząd  ten  piastowali  przedtem:  kniaź  Piotr,  dziad,  kniaź  Ka- 
dysz,  ojciec,  a  wówczas  kniaź  Iwaszko,  brat  Mahmeta  (ML  39).  Kniaź  Iwa- 
szko Kadyszewicz,  brat  Mahmeta,  był  w  1542  r.  chorążym  tatarskim  po- 
wiatu ostryńskiego  (ML  43). 

Kalenik  Miszkowicz,  sługa  w.  ks.  Swidrygielły,  otrzymał  od  niego 
w  1437  r.  sioło  Burkowce  i  słobodyszcza:  Mihejewiczy,  Chodorkowiczy  i  Jej- 
kowiczy  w  powiecie  żytomirskim,  tudzież  sioła:  Ostafiewo,  Walkowiczy,  De- 
módkowiczy,  Wiszczy  i  Kuropiczy  w  powiecie  owruckim  (ML  29).  Seńko 
Kalenikowicz,  podskarbi  i  podkanclerzy  w.  ks.  Swidrygielły  w  1450  roku 
(Arch.  Zbór.  Dok.  VII).     Nastazya  Zcńkówna,  wdowa  po  Iwaszku  Kaleniko- 


116 

wiczn,  zeznała,  ?,e  mąż,  jej  zapisał  Czartolesy.  Zapis  ten  potwierdził  Ale- 
ksander Jac.,  a  Nastazya  zastawiła  następnie  te  dobra  Ostrogslciemn;  krół 
Zygmunt  potwierdził  len  zastaw  w  1513  r.  (ML  29).  Od  trzeciego  syna  tCj^o 
Kalenika,  Tyszki,  pocliodzą  Tyszkicwicze. 

Kalinowski  Maciej,  syn  nie^dy  Wawrzyńca,  dziedzic  na  Kalinowie  i  Czo- 
snowie w  ziemi  bielskiej  w  1541  r.  (ML  42).  Stefan  z  Kalinowa  procesuje 
sie  w  1545  r.  z  Czosnowskim  (ML  58). 

Kałusowicz  Szymko,  ziemianin  królewski  w  1549  r.  (ML  65). 
Kałusowski  Mańko,  pisarz  lit.  Kazimierza  Jag.,  nabył  Kałnsowy  i  Win- 
niki;  akt  tego  kupna  potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  w  1506  r.  (?)  (ML  36). 
Iwan  i  Bohdan  Romanowicze  ICałusowscy,  świadkowie  na  akcie  rozgranicze- 
nia dóbr  Sanguszków  w  1537  r.  (ML  30). 

Kamieniecki  I^^edor  Jnriewicz,  ziemianin  trocki  w  1559  r.  (Rew.  puszcz.). 
Tenże  Fedor  i  żona  jego,  Barbara,  procesują  sie  w  1549  r.  z  kniaziem  Ja- 
rosławem Mikityniczem  (ML  65). 

Kamieński  Jan,  podkomorzy  drołiicki  w  latacli  1524 — 1527.  Jan,  syn 
niegdy  Leonarda,  dziedzic  Kamianki  na  Podlasiu  w  1546  r.  (ML  47). 

Kampa  Jan  otrzymał  prawem  lennem  wieś  Pokoniewo  w  powiecie  dro- 
liickim  w  J  547  r.  (ML  62). 

Kaplicza.  Król  Zygmunt  nadał  w  1540  r.  szlachectwo  z  herbem  Go- 
dzicmba  Iwanowi  i  Jackowi,  synom  Wassyana  Kapliczy,  władyki  turowskie- 
go  i  pińskiego  (ML  39). 

Kapusta  książęta  ').  Kniaź  Timofiej  Iwanowicz  Kapusta,  dworzanin, 
otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1496  r.  wieś  Łoposz  w  powiecie  brańskira 
(ML  5),  oraz  Radoml,  a  król  Zygmunt  dodał  mu  w  1511  r.  Masiewicze,  Chi- 
szyno  i  Biełowieże  w  powiecie  kijowskim.  W  tym  ostatnim  roku  był  kniaź 
Timofiej  starostą  czcrkaskim  (ML  8).  Umarł  prawdopodobnie  w  1514  r.,  gdyż 
w  roku  następnym  żona  jego  Anna  jest  już  wdową  (ML  11). 

Syn  kniazia  Timofieja,  kniaź  Andrej  Timofiejewicz  Kapusta,  dworzanin 
królewski,  otrzymał  w  1546  r.  starostwo  owruckie.  W  tymże  roku  wyto- 
czył proces  dotychczasowemu  dzierżawcy  tego  starostwa,  który  mu  go  wy- 
dać nie  chciał  pomimo  rozkazu  Zygmunta  Augusta  (ML  61).  W  1550  r. 
byt  jeszcze  kniaź  Andrej  tym  starostą,  lecz  w  latach  1551  — 1553  jest  już 
.lim  Chalecki.  Z  czasem  powrócił  Andrej  znów  do  Owrucza,  a  w  1566  r. 
został  kasztelanem  bracławskim.     Jako  kasztelan  bracławski  i  starosta  owru- 


')     Obszerną  monografię  o  tym  rodzio  napisał  p.  Kazimierz  Pułaski  w  Prze- 
glądzie archeologicznym  z  1881  r.,  Nra  22  i  23. 


117 

cki  podpisał  unię  Litwy  z  Koroną,  w  lo69  r.  Umarł  w  1572  r.  Kiiinź  An- 
(Irej  dostarczał  na  ckspodycyc  wojenno  14  koni  {Mh  21).  Z  ?;ony,  Manny 
Szymkówny,  pozostawił  synów:  Filipa  i  Iwana,  oraz  córki:  Aleksandrę,  żonę 
kniazia  Aleksandra  Wi-^niowicckicgo,  i  iMarynę,  żonę  Bohdana  Sajneliy. 

Aleksandra  Kapuścianka,  knieliini  Aleksandrowa  Wiśniowiecka,  zeznała 
w  1592  r.  zapis  na  cerkiew  wojską.  Wzmianknje  w  nim,  że  jest  córką 
Andreja,  a  wnuczką  Timofieja,  i  poleca  modlić  się  za  dusze  braci  swych, 
Filipa  i  Iwano.,  i  siostry  Maryny,  których  ciała  w  cerkwi  tej  złożone  zo- 
stały (Akta  T.  III). 

Nie  wiadomo,  w  jakim  stopniu  pokrewieństwa  pozostawał  z  nimi  kniaź 
Petr  Fedorowicz  Kapusta,  który  w  1539  r.  oskarżył  kniazia  Andreja  Timo- 
ficjewicza,  że  mu  tenże  pobił  żonę  (ML  37). 

Rodowód  książąt  Kapusta. 

Iwan 

I 

Timofiej, 

namiestnik 

czcrkaski 

urn.  1514  r., 

ż.  Anna 

I 
Andrej, 

kasztelan 

bracławski 

1566  r., 

'ż.  Hanna 
Szymkówna 

I 

Filip      Iwan         Aleksandra,  Maryna, 

ni.  kniaź  ni  Bolulan 

Aleksander  Sapieha 

Wiśniowiecki 


Kapusta  v.  Kapusticz,  Mikołaj  Kapusticz  nabył  młyn  w  Sarnowie  od 
Jana  Stanisławowicza  w  1463  r.  (ML  2).  Matys  Kapusta,  sługa  książąt 
Jarosławiczów,  otrzymał  od  nich  dworzyszcze  Tarasowskie  i  Płotnią  w  1503 
roku  (ML  2).  Maksym  i  Waśkn  Awramowicze  Kapusticze,  bojarowie  turow- 
scy  księżnej  Konstantowej  Ostrogskiej,  widocznie  spadkobiercy  Matysa  Ka- 
pusty, mają  w  1551  roku  sprawę  ze  Skirmontem  o  dworzyszcze  Tarasow- 
skie (JIL  51). 


118 

Karacz,  podstaiości  brzeski  w  1507  r. 

Karp,  Kniaź  Fedor  Jmoslawicz  nadał  ostrów  Osowski  w  powiecie  piń- 
skim ziemianinowi  kijowskiemu,  Karpowi  Karpowiczowi,  i  synowi  jeco,  Mi- 
chałowi, w  1503  r.  (AlZR,  I). 

Karp  Jesifowicz,  dworzanin  królewski  w  latach  1522 — 1532,  otrzymał 
w  1522  r.  wójtowstwo  zabielskie,  a  w  1540  r.  nabył  Ołony  w  powiecie  tro- 
ckim od  Iliniczowej  (ML  12,  25  i  39).  Karp  oż.enił  sie  z  Pelagią,  wdową  po 
Mordasie  Boloticzu  (ML  15,  r.  1522). 

Karpowicz.  W.  ks.  Zyc^munt  nadał  Żyriatyń  Iwanowi  Wasilewiczowi, 
które  to  nadanie  potwierdził  Aleksander  Jag.  w  1494  roku  synowcowi  jego, 
Eni  Karpowiczowi  (ML  6). 

Aleksander  Jag.  nadał  Tryznie  i  Wasilowi  Karpowiczom  dwie  trzecie 
Połonki;  nadanie  to  potwierdził  im  król  Zygmunt  w  1508  r.  (ML  8). 

Karski  Feliks,  syn  niegdy  Derski,  nabył  czc.ść  wsi  Bohi  od  Zdana 
w  1530  roku  (ML  24). 

Kasinowicz  kniaź  Szachmencer,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  65). 

Kazko  V.  Kazkowicz  książęta.  Tatar  kniaź  Oliszko  Kazkowicz  zeznał, 
że  ojciec  jego,  kniaź  Kazko,  oddał  umierając  chorążowstwo  tatarskie  bratu 
swemu,  Muratowi,  który  przekazał  je  znowu  przed  swoją  śmiercią  jemu. 
Król  Zygmunt  nadał  mu  je  w  1525  r.  (ML  15).  Kniaź  Oliszko  jest  jeszcze 
chorążym  w  1547  r.  (ML  63). 

Kącki  Jan,  dziedzic  Dziatkowic  i  Malewic  na  Podlasiu  w  1542r.  (ML55)- 

Kewła  Bohdan,  namiestnik  Radziwiłła,  wojewody  wileńskiego,  otrzymał 
od  Aleksandra  .lag.  w  1496  r.  jednego  poddanego  i  nieosiadłą  wieś  Gotew- 
szczyznę  w  powiecie  miednickim  (ML  5). 

Kewlicz  Andrcj  Młkołajewicz,  bojar  powiatu  wileńskiego  i  oszmiańskie- 
go  w  latach  1546,  1547  i  1550  (ML  47,  63  i  65). 

Kibiza  Mikołaj  Andrejewicz,  bojar  pow.  wileńskiego  w  1541  r.  (ML  43). 

Kibortowicz  Michał,  ciwun  ożski  i  przełomski  za  KazimierzaJag.  8zym- 
ko  Kibortowicz,  koniuszy  trocki  w  latach  1506 — 1507.  Synowie  Szymka: 
Michajło  i  Mikołaj  Szymkowicze  ICibortowioze,  dworzanie  królewscy  w  latach 
1525 — 1529,  dostarczali  na  ekspedycye  wojenne  5  koni  (ML  15,  19  i  21). 

Kierdej  v.  Kirdej.  Olizar  i  Waśko  Kierdejewicze,  komisarze  do  rozgra- 
niczenia Litwy  od  Mazowsza  w  1358  r,  (Skarb.  Danił.). 

Waśko  Kirdcjewicz,  jeden   z  ośmiu   książąt  ruskich,  którzy  w  1387  r. 
ręczyli  Władysławowi  Jagielle  za  Olechną  Dmitrewiczem  (Cod.  Epist.  s.  XV). 
W.  książę  Świdrygiełło  nadał  Petrowi  Waniewiczowi  Kierdejewiczowi 
Mylskiemu,   marszałkowi  ziemskiemu,   Kisielin  i  Twerdin   w   powiecie  łu- 
ckim w  1451  r.  (?)  (ML  41), 


119 

Piotr  Janowicz,  marszałek  zioini  wolyńskićj  i  starosta  łucki,  rozsadza- 
jąc w  1488  r.  spór  o  pownc  cniiita  miedzy  Kirdojcm  Waśkowiczcm  a  prze- 
orem łuckim,  przysądził  je  Kirdejowi  z  teiro  powodu,  że  cninta  te  otrzymał 
był  na  własność  dziad  Kirdeja,  Tielraszko.  W  wyroku  tym  czytamy,  f.c 
ojcem  Kirdeja  łiył  Wańko  (ML  21).  Kirdeja  Wańkowicza  nazwano  w  1499 
roku  ziemianinem  łuckim  (ML  (>). 

Król  Zygmunt  rozpoznając  w  1534  r.  spór  miedzy  Ludmiłą  Kirdejową 
Wańkowiczową  i  synami  jej,  Micliałem  i  Petrem  Kirdejowiczami,  a  Ostrow- 
skim, o  Sienno  i  o  różne  pretensye,  przysądził  dobra  te  Kirdejewiczom,  po- 
nieważ dostał  je  był  ich  przodek,  Pietraszko  Waniewicz  Mylski,  od  w.  ks. 
Swidrygiełły  (ML  20  i  26).  Micliał  i  Petr  Kirdejewicze,  nazwani  w  1524  r. 
ziemianami  wołyńskimi  (ML  17).  Petr  Kirdejewicr,  Mylski,  w  latacli  1545 — 
1552  starosta  piński  i  horodecki,  a  w  1551  r.  również  i  kiecki. 


Rodowód  Kierdejów-IWylsklch. 


Kierde] 

I 
Wańko 

1387  r. 

I 
Petraszko, 

marszałek 
w.  ks.  Świdrygielły 


Wańko 

I 

Kirdej, 

1488  r.. 

•/..  Ludmiła 


Michał,  Petr, 

15^34  r.  starosta  piński 

1545  r. 


Kieżgajło  v.  Kieżgał  v.  Geżgajlo.  Znanym  protoplastą  tćj  znakomitej 
rodziny  jest  Wolimunt,  który  pozostawił  kilku  synów.  Z  nich  podpisali  Ge- 
difi;ord,  Szedibor  i  Sudiwoj  przymierze  w.  ks.  Świdryciełły  z  krzyżakami 
w  1432  r.  (A.  Rus.  Liw.),  a  Kieżgał  i  Rumbold  podpisali  w  1401  r.  wraz 
z  drugimi  panami  litewskimi  poręczenie,  że  w.  ks.  Witold  dochowa  wier- 


120 

no.ści  królowi  i  koronie  polskiej  ').  RumboUl  był  w  1411  roku  starostą 
żmiidzkim,  :i  v,'  latach  1112 — 1432  marszałkiem  ziemskim  lit.  Pisał  się. 
często  z  Wiltowa  (Inw.  Arcli.  Kor.  Litwa).  Wskutek  poreki  Świdrygiełły 
wypuścił  Jagiełło  w  1431  r.  Rumbolda  wraz  z  Gasztoldem  i  drugimi  jeńca- 
mi litewskimi  na  wolność  (Cod.  Epist.  s.  XV). 

Kieżgalo  alias  Michał  2),  w  1410  r.  namiestnik  Wiłkomirski,  został  po 
bracie  swoim  Rumboldzie,  starostą  żmudzkim  w  1412  r.,  i  jest  nim  jeszcze 
w  1432  r.  Na  pochodzącym  z  1437  r.  akcie,  w  którym  w.  ks.  Zygmunt 
przyrzeka  dotrzymać  ugody  zawartej  z  Jagiełłą,  podpisał  się  poprostu  Kież- 
gałłą  Wolimuntowiczem,  co  ka:^,e  nam  przypuszczać,  że  w  tym  czasie  nie 
sprawował  on  już  żadnego  urzędu  (Cod.  Epist.  s.  XV).  W  latach  1445 — 
1448  widzimy  go  znów  starostą  żmudzkim  i  kasztelanem  wileńskim. 

Michał  Kieżgałło  pozostawił  dwóch  synów:  Michała  i  Jana.  Michał, 
w  latach  1446—1476  kanclerz  litewski,  w  latach  1451  —  1458  namiestnik 
smoleński,  a  w  latach  1459 — 1476  wojewoda  wileński.  Wyrok  Aleksandra 
Jag.  z  1499  r.,  przysądzający  łowy  w  Lubczy  Fedkowi  Ilryhoriewiczowi, 
wspomina,  że  dobra  te  nadał  Kazimierz  Jag.  Michałowi  Geżgajłowiczowi, 
wojewodzie  wileńskiemu  i  kanclerzowi,  stryjowi  Stanisława  Janowicza,  sta- 
rosty żmudzkiego  (ML  6). 

Jan  Geżgajłowicz,  w  latach  1465—1484  starosta  żmudzki,  a  w  latach 
1478 — 1484  kasztelan  wileński,  otrzymał  w  1481  r.  od  Kazimierza  Jag. 
za  wierną  służbę  dwór  Borsoki  (ML  2).  Ostatnią  o  nim  wzmiankę,  jako 
o  kasztelanie  i  staroście,  spotykamy  pod  1484  r.  (ML  2). 

Jan  Geżgajłowicz  pozostawił  dwóch  synów:  Stanisława  i  Mikołaja,  oraz 
córkę  Olene,  żonę  Juriego  Montowtowicza,  wojewody  kijowskiego.  Olcna 
jest  już  w  1512  r.  wdową  (ML  10).  W  sporze  Montowtowiczów  z  Gasztol- 
dem o  dobra  vSwiniary  i  Żyrmuny  z  1542  r.  przedstawiono,  że  Juri  Mon- 
towtowicz,  wojewoda  kijowski,  zapisał  te  dobra  swej  żonie,  Olenie  Janównie 
Geżgajłównie  w  1,000  kóp  gr.  szer.,  które  mu  ona  wniosła  w  posagu.  Ole- 
na  zmarła  bezdzietnie  i  dobra  te  zapisała  bratu  swemu,  Stanisławowi  Jano- 
wiczowi,  staroście  żmudzkiemu,  który  dzierżył  je  przez  lat  kilkadziesiąt.  Po 
jego  śmierci  odziedziczył  je  syn  jego,  Stanisław  Stanisławowicz,  także  staro- 
sta żmudzki,  który  po  kilku  latach  zastawił  je  Gasztoldowi  (ML  29). 


')  Kesgayło  et  Zzwinwolt.  Wolymnnł.onis  (Cod.  Epist.  Vit.).  Kyeszgaiło  et 
Kumbold  Yolyniuntonis  (Stat.  Lit.). 

*)  Barto.szewicz  nazywa  go  Janem.  W  kilku  jeduakże  aktach,  zamieszczo- 
nych w  Kodeksie  Listów  Witolda,  mianowicie  z  lat  1410,  1425  i  1426,  występuje 
on  jako  INIichał  Kieżgajlo. 


Niezawodnift  wkrótcn  po  śinicrri  Jana  Ge^.cajłowicza  olijął  syn  jo.j^o, 
SUnislaw  Janowicz,  urząd  starosty  żimidzkicco;  piastuje  on  c^o  przynajninińj 
już  w  1486  r.  Stanisław  Janowic/,  został  w  1499  r.  kasztelanem  trockim, 
w  1502  r.  hetmanem,  a  w  1522  r.  kasztelanem  wileńskim,  nie  ustąpiwszy 
jednakże  z  starostwa  żmudzkiec;o.  Umnrl  na  początku  1527  r.,  w  którym 
objął  po  nim  kasztelanie  wileńską  Radziwiłł,  a  starostwo  żmudzkie  syn  jego, 
Stanisław  Stanisławowicz  Janowicz. 

Aleksander  Jap;-,  zwrócił  w  1504  roku  Stanisławowi  Janowiczowi  dwór 
Zelwc  (ML  2),  a  król  Zygmunt  potwierdził  mu  w  1511  r.  nadanie  poddanycli 
nad  jeziorem  płotelskiem  i  w  puszczy  w  Oorżdacli,  zrobione  przez  Kazimierza 
Jag.  na  rzecz  Kieżgnjły,  wojewody  wileńskiego  (ML  1 1).  Równie?,  w  151 1  r. 
zapisali  mu  małżonkowie  Tandginowiczowic  Kołtyniauy  (ML  2),  a  w  1517  r. 
nabył  on  llaraczyce  i  Roliaczyce  (ML  2). 

Stanisław  Janowicz  miał  za  żonę  kniażne  Zofię  Petkowiczównę  Świr- 
ską  (?),  albowiem  w  wyroku  Aleksandra  Jag,  z  1503  r.,  wydanym  w  procesie 
Nastazyi  Petkowiczówny  Świrskiej  przeciw  jej  braciom  i  siostrom,  którzy 
nie  chcieli  jej  dać  równego  działu  w  dobrach,  wymieniono  pomiędzy  jej  sio- 
strami także  Zofię  Geżgajłową  Janowiczową  ')  (ML  o).  Stanisław  Janowicz 
pozostawił  trzech  synów:  Mikołaja,  Jana  i  Stanisława.,  oraz  córkę  N.,  żonę 
Jana  Zabrzezińskiego,  wojewody  trockiego.  Mikołaj  i  Jan  Stanisławowicze 
Janowicze,  starościce  żmudzcy,  wymienieni  są  w  liczbie  świadków  w  przy- 
wileju króla  Zygmunta  z  1513  roku,  nadającym  dobra  Kozierady  Bohowi- 
tynowiczom  fML  7). 

Mikołaj  Stanisławowicz,  marszałek  królewski  i  starosta  oszmiauski, 
otrzymał  w  1520  r.  konsens  na  ustąpienie  tego  starostwa  Jundziłłowi  (ML 
12).  Umarł  w  1523  r.  W  roku  następnym  procesuje  się  pozostała  po  nim 
wdowa,  Elżbieta  Ościkówna,  z  bratem  swoim  Ilrehorym  o  dwory  zastawio- 
ne niegdy  jej  mężowi  (ML  17).  Taż  Elżbieta  z.askarżyła  szwagra  swego, 
Stanisława  Stanisławowicza  Janowicza,  starostę  żniudzkiego,  że  nie  cljce  jej 
nic  wydzielić  z  ojcowizny  mężowskiej;  wszelako  król  Zygmunt  nie  uwzględnił 
w  1528  V.  jej  pretensyi,  przysądzając  cały  majątek  marszałka  Mikołaja  Sta- 
nisławowicza  bratu  tegoż,  Stanisławowi  (ML  20  i  16). 

Jan  Stanisławowicz  Janowicz,  o  którym  nic  zresztą  nic  wiemy,  zmarł 
bezdzietnie  przed  1528  r. 

Stanisław  Stanisławowicz  Janowicz  otrzymał,  jak  wyżej  powiedzieli.śmy, 


')    Zofia  Świrska  mogta  być  również  dobrze  żoną  Mikołaja,  jak  Stanilawa 
Janowicza,  gdyż.  w  powołanym  wyroku  nie  jest  nazwaną  z  imienia  męża. 


Poczet  rodów. 


122 

starostwo  żmiulzkie  zaraz  po  śmierci  ojca  w  1527  r.,  a  w  roku  następnym 
zestal  kasztelanem  trockim.  O  jego  zamożności  świadczy  dostatecznie  ilość 
koni,  dostarczanych  przez  niego  na  ekspcdycye  wojenne.  Ze  swycii  mają- 
tków dostawiał  on  371,  a  z  dóbr  żoninycli  246  koni  (ML  21).  Żoną  j ego  była 
Anna,  córka  Stanisława  Kiszki,  wdowa  po  Janie  Radziwille,  kasztelanie  tro- 
ckim, jak  się  o  tern  dowiadnjemy  z  procesu,  prowadzonego  przez  nią  w  1531 
roku  z  Jerzym  Radziwilfcm  (ML  24). 

Stanisław  Stanisbiwowicz  Janowic/  zapisał  w  1529  r.  z  wdzięczności  za 
łaski  doznane  od  króla  Zygmunta  synowi  tegoż,  Zygmuntowi  Augustowi,  Pło- 
tele  i  jedne  trzecią  cześć  dóbr  swoich  (ML  2).  Powyższy  zapis  powtórzył 
w  swym  testamencie,  który  zeznał  w  roku  swój  śmierci.  Umarł  w  1532  r. 
Jan  Janowicz  Zabrzeziński,  wojewoda  trocki,  ożeniony  z  jego  siostrą,  objął 
opiekę  nad  jego  dziećmi  i  majątkiem;  następnie  sprawował  te  opiekę  z  pole- 
cenia króla  Zygmunta  Jan,  syn  Jana  Zabrzezińskiego,  urodzony  z  Kieżgaj- 
łówny,  jako  najbliższy  krewny  (ML  22).  On  to  w  1533  r.  wydał,  stosownie 
do  zapisu  testamentowego,  jedne  trzecią  część  dóbr  królowi  (ML  20  i  24). 

Stanisław  Slanisławowicz  Janowicz  pozostawił  syna  Wojciecha  i  córkę 
Annę.  Wojciech  żył  jeszcze  w  1541  r.  pod  opieką  Zabrzezińskiego  (ML  29). 
Atoli  tak  on,  jak  jogo  siostra  Anna  zmarli  wkrótce,  nic  pozostawiwszy  potom- 
stwa. Spadek  po  nich  wziął  stryjeczny  ich  brat,  Stanisław  Mikołajewicz, 
o  czem  będzie  niżej. 

O  Mikołaju  Janowiczu  Geżgajle  nic  nie  wiemy.  Syn  zaś  jego,  Mikołaj 
Mikołajewicz  Geżgajłowicz,  wnosił  w  1522  i  1525  r.  zażalenie  na  stryja 
i  opiekuna  swego,  Stanisława  Janowicza,  że  mu  odmawia  równego  udziału 
w  Krożach  i  Szowlanach,  jako  też  i  w  innych  dobrach,  pozostałych  po  jego 
ojcu  (ML  10  i  17). 

Mikołaj  Mikołajewicz  Geżgajło  zawarł  w  1527  lub  1528  roku  układ  ze 
szwagrem  swoim,  Andrzejem  Zawiszycem,  że  da  za  siostrą  swoją,  Barbarą, 
200  kóp  gr.  ').  W  1534  r.  procesuje  się  Barbara  Geżgajłówna,  żona  An- 
drzeja Zawiszyca,  z  Jerzym  Radziwiłłem,  kasztelanem  wileńskim,  o  wieś  Że- 
leźnicę  (ML  26). 

Mikołaj  Mikołajewicz  Geżgajłowicz  zawarł  z  bratem  swoim  stryjecznym, 
Stanisławem  Stanisławowiczem  Janowiczem,  układ  w  1528  r.,  dotyczący  oj- 
cowizny; w  układzie  tym  powiedziano,  że  tylko  oni  dwaj  są  spadkobiercami, 


')  Akt  bez  daty.  Ponieważ  atoli  układ  ten  zawarto  za  pośrednictwem  Mi- 
kołaja, biskupa  kijowskiego,  który  nim  został  w  1527  r.,  a  już  w  1529  r.  przeszedł 
na  biskupstwo  żmudzkie,  zatóm  najprawdopodobniejsz.*}.  data  tego  aktu  będzie  rok 
1527  lub  1528  (ML  26). 


123 

zkąd  wynika,  że  w  tymże  czasie  bracia  Stanisława  już  nie  żyli.     W  tym  sa- 
mym roku  dopełnili  oni  działu  dóbr  Gorzdan  i  Szowlan  (MI^  20  i  2). 

Król  Zyt^nnint  ustanowił  Mikołajowi  w  1525  r.  taryi  w  Derewni  (Mli 
15).  Mikołaj  nie  żył  już  w  1534  roku,  w  którym  bojarowie  jt-i^o  wystąpili 
przeciwko  pozostałej  po  nim  wdowie,  Annie  Janównie  Radziwiłłównie,  ka- 
sztelance trockiej,  że  nie  clice  im  wydać  dóbr,  które  im  jej  mąż  za|)isal 
(ML  26).     W  procesie  z  Chary tonowiczem  w  1541  roku    stawali  w  sadzie 


Rodowód  Kieżgajlldw. 

Wolimunt 


Rumbotd,  Kieżgajło 

marszałek  (Michał), 

ziemski      starosta  żmiidzki 
1412—1432  1412  r. 


Gcdigord  Szcdibor 


Sudiwoj, 

kasztelan 

wileński 

1452  r. 


Michał, 

wojewoda  wi- 
leński i  kanclerz 
1459  r. 


Jan,  Stańko, 

kasztelan  wileński  wojewoda 

i  starosta  żinudzki  trocki 

1478  r.  1478  r. 


Stanisław, 

starosta  żmiidzki 

148G  r., 

kasztelan  wileński 

1522  r., 

ż.  kua  Zolia  Świrska  (?) 


Mikołaj 


Olena, 

m.  Juri  Mon- 

towtowicz, 

wojewoda 

kijowski 


Mikołaj, 
marszałek 
królewski, 
starosta 
oszmiański, 
urn.  1523  r., 
ż.  Elżbieta 
Ościkówna 


Jan 

1513  r. 


Stanisław, 

kasztelan 
trocki, 

starosta 

żmudzki, 
um.  1532  r., 

'ż.  Anna 
Kiszczanka 


córka  N., 

m.  Jan  Za- 

brzeziński, 

wojewoda 

trocki 


Mikołaj, 
um.prz.  1534r. 
ż.  Anna  Ra- 
dziwiłłówna 


Barbara, 
m.  Andrzej 
Zawiszyc 


Wojciech 


Anna 


Stanisław, 

podczaszy  litewski, 

starosta  moliilewski, 

1552  r., 

ż.  Zofia  Chodkie- 

wiczówna 


Jan 


124 

ze  strony  Anny  RadziwiUówny,  ^Y(lo\vy  po  Mikołaju,  Narbiit  i  syn  jćj,  Sta- 
nisław Geżi^ajło  (ML  31). 

Stanisław  Mikołajftwicz  Keżgajlowicz,  slajkras  król.,  otrzymał  w  1544  r, 
dobra  Botoki,  które  poprzednio  trzymał  Jan  Geżgajlowicz.  kasztelan  wileński, 
z  nadania  Kazimierza  .lac.  (ML  2).  Stanisław  był  w  1545  r.  kuchmistrzem; 
w  tymże  roku  sprzedał  plac  w  Wilnie  Hlebowiczowi  (ML  2).  W  1540  roku 
jest  stolnikiem,  dzierżawcą  radnńskim,  koniewskim  i  dubickim,  a  w  1552  r. 
podczaszym,  starostą  moliilcwskim  i  tykocińskim. 

Łascy  i  Teczyńscy  wnieśli  na  niego  skargę  w  1546  r.,  że  po  Hannie, 
córce  Stanisława  Stanisławowicza  Janowicza,  zmarłej  w  stanie  panieńskim, 
on  wziął  cały  spadek,  podczas  gdy  i  oni  do  nie!:o  mają  prawo  (ML  61).  Zy- 
gmunt August  odroczył  w  1547  r.  wydanie  wyroku  w  sprawie  o  spadek  po 
Stanisławie  Stanisławowiczu,  staroście  źmudzkim,  między  Stanisławem  Mi- 
kołajewiczcm,  Barbarą  Zawiszyną  i  Szemetowiczami  (ML  60). 

Stanisław  Mikołajewicz  pojął  za  żonę  Zofię  Aleksandrówne  Cliodkiewi- 
czówne,  wspólnie  z  którą  sprzedał  w  1554  r.  włość  Borodnicką  biskupowi 
łuckiemu  (Skari).  Danił.).  Był  on  ostatnim  ze  swego  rodu;  umarł  w  15.")6  r., 
przeżywszy  syna  swego  Jana  (Opis  powiatu  rosieńskicgo).  —  Patrz  SudiwoJ. 
Kijanin  llinat  Bohdanowicz,  dworzanin  król.  w  1540  r.  (ML  31). 
Kimbar  v.  Kimbarow  Iwan,  bojar  smoleński,  otrzymał  w  1503  roku  od 
Aleksandra  Jag.  sioło  Koszujewę  (ML  5).  Hrehory  Kimbar,  starosta  gro- 
dzieński, pozostawił  syna  Nikodema,  żyjącego  w  1558  r.  (ML  2).  Wojciech 
Hryszkowicz  Kimbar  sprzedał  w  1536  roku  Mojszniwszczyzne  Gasztoldowi 
(ML  46).  Wojciech  był  w  latach  1547 — 1551  grodzieńskim  namiestnikiem 
królowej  Bony. 

Kinciiowicz.  Aleksander  Jag.  wydał  w  1496  r.  wyrok  w  sprawie  knia- 
zia Łukomskiego  z  Wołodkiem,  Mikołajem  i  Janem  Kincilowiczami,  boja- 
rami wileńskimi  (ML  5). 

Kiryło,  władyka  łucki  w  latach  1495—1526.  Gdy  Kiryło  w  1526  r. 
umierał,  otrzymał  ckspektatywe  na  władyctwo  łuckie  Pachnotej  (ML  15). 

Kirkor  Jan,  bojar  królewski  w  1549  r.  (ML  66).  Elżbieta,  kniażna 
Gedroicka,  żona  Kirkora  w  1550  r.  (ML  66). 

Kiryk  Fedor  Andrejewicz,  ziemianin  wileński,  ma  w  1549  r.  sprawę 
z  Makarowiczem  (ML  65).  Żoną  tegoż  Fedora,  nazwanego  ziemianinem  klc- 
ckim  królowej  Bony,  jest  w  1550  r.  Maryna  (ML  65). 

Kisiel  Tychno,  ziemianin  powiatu  włodzimierskiego;  wspomina  o  nim 
I?cwizya  zamku  łuckiego  z  1545  r.  Aleksander  Kisiel,  ziemianin  owrucki, 
ma  w  1549  r.  sprawę  z  Aksakowem  o  najazd  (ML  65).  Prawdopodobnie  on 
to  podpisał  sie  na  zamianie  dóbr  Sanguszki  w  1550  r.  (AlZR,  I).     Piotr  Ki- 


siei,  świadek  na  rozgraniczeniu  dóbr  Sanąnszkńw  w  1537  r.  (ML  ?>0).  Ton 
sam  Piotr,  czy  też  inny,  jest  liorodniczym  witebskim  i  posłem  województwa 
witebskiego  w  15()0  r. 

Kislelew  Fedor,  znakomity  więzień  moskiewski,  osadzony  był  w  Tro- 
kach w  1519  r.  (ML  13).  Filip  Iwanowicz  Kisielew,  więzień  moskiewski, 
umarł  w  Slonimie  przed  1538r.  FoAor  j\Iichajlowicz  Kisielew  siedział  w  wie- 
zieniu wileńskiem  w  1538  r.  (ML  7). 

Kiślowicz  Miszko  Maksimowicz  ma  sprawę  z  mieszczanka  wołkowyską 
o  wołu  w  1530  r.  (ML  19). 

Kiszka  Bohdan  otrzymał  w  1506  r,  15  kóp  lit.  z  myta  łuckiego  (ML  8). 

Kiszka.  1'iotr,  protoplasta  tego  domu,  żyjący  w  drugiej  połowie  XV 
wieku,  miał  dwie  żony,  obie  nieznane.  Z  pierwszej  pozostawił  syna  Stani- 
sława, z  drugiej  Mikołaja,  zmarłego  bezdzietnie,  i  prawdopodobnie  Jana,  od 
którego  pochodzą  Ciechanowieccy. 

W  1508  r.  rozpatrywał  król  Zygmunt  skargę  N.  Piotrowej  Paszkiewi- 
czowej,  wniesioną  na  pasierba  jej,  Stanisława  Piotrowicza,  starostę  grodzień- 
skiego, o  zwrot  200  grzywien  posagu,  zabezpieczonych  jej  przez  męża  na 
dobrach  Ostrożanie.  Wyrok  ten  wspomina,  że  Mikołaj,  brat  przyrodni  Sta- 
nisława, nie  żył  już  w  tym  czasie  (ML  10). 

Stanisław  Piotrowicz,  namiestnik  smoleński  w  latach  1500 — 1503,  he- 
tman lit.  w  latach  1504 — 1507  i  marszałek  królewski  od  1503  r.,  otrzymał 
w  1505  r.  starostwo  wasiliskie  ').  Ody  kniaź  Konstanty  Ostrogski  powrócił 
w  1507  roku  z  niewoli  moskiewskiej,  król  Zygmunt  oddał  mu  hetmaństwo, 
a  Kiszce  nadał  starostwo  grodzieńskie.  Starostą  tym  jest  już  Kiszka  w  1508 
roku,  w  którym  pisze  sie  po  raz  pierwszy  z  Ciechanowca.  Na  urzędzie  tym 
pozostał  do  swej  śmierci,  która  nastąpiła  w  1513  lub  1514  r.  Marszałkiem 
królewskim  nazwano  go  po  raz  ostatni  w  przywileju  króla  Zygmunta  dla  Do- 
minikanów kijowskich  z  1509  r.  Marszałkiem  ziemskim  jest  w  latach  1512 — 
1513.  W  1512  r.  miał  sprawę  z  Arsenim,  władyką  turowskim,  o  ludzi  Mar- 
cinkowców,  których  władyka  turowski  podstępnym  sposobem  od  króla  otrzy- 
mał, chociaż  oni  należeli  do  żony  starosty  grodzieńskiego,  Mondigirdówny 
z  domu,  jako  spadek  po  jej  bracie,  Janie  Piotrowiczu  (Mli  10).  W  1508  r. 
nabył  Stanisław  Piotrowicz  dobra  Szabkowo,  Biełki  i  Sokołowo,  a  w  1512  r. 
przełożył  mu  król  Zygmunt  targi  w  Ołyce  z  niedzieli  na  w^torek  (ML  8  i  10). 


')  Podłna;  Katalotrii  p.  J.  Wolffa  miał  być  Stanisław  Piotrowic?:  z  początku 
namiestnikiem  lidzkim,  a  dopiero  pot«^mpost!}pić  na  iiaiiiiestiiictwo  smoleńskie.  Tym- 
czasem namiestnikiem  lidzkim  byt  wówczas  Stanisław  F>c(iaszkowicz  (Strumilo). 


126 

Stanisław  Piotrowicz  zawierał  dwa  razy  śluby  małżeMskie.  Z  pierwszej 
żony,  Kuczukówny,  pozostawił  córkę  Barbaro,  ż.one  Jerzeg-o  Radziwiłła,  z  dru- 
giej, Mondigirdówny,  syna  Piotra  i  córkę  Hannę,  żonę  I-o  v.  Jana  Radzi- 
wiłła, 2-0  V.  Stanisława  Kieżg^ajłły. 

W  sprawie  Baryczki  z  1512  r.  zowie  się  Stanisław  Piotrowicz,  staro- 
sta grodzieński,  zięciem  Piotra  Janowicza  (Mondigerda),  wojewody  trockie- 
go (ML  10).  " 

W  1522  r.  odsądził  król  Zygmunt  Piotra  Stanisławowicza,  podówczas 
wojewodę  połockiego,  jako  urodzonego  z  drugiej  żony  Stanisława  Piotrowi- 
cza, od  majątku  siostry  jego,  Barbary,  żony  Jerzego  Radziwiłła,  urodzonej 
z  Kuczukówny,  pierwszej  żony  Stanisława  (ML  12).  Barbara  Stanisławówna 
Kiszczanka  z  Ciechanowca,  żona  Jerzego  iMikołajewicza  Radziwiłła,  zapi- 
sała dobra  Żyrmuny  królowi  Zygmuntowi  w  15  .  .  r.  (?)  (ML  2). 

Jan  Radziwiłł  wniósł  w  1516  r.  zażalenie  na  szwagra  swego.  Piotra 
Stanisławowicza,  starościca  grodzieńskiego,  że  nie  chce  dać  jego  żonie 
a  swej  siostrze,  Hannie,  wyprawy  (ML  10).  Nietylko  wyprawy,  ale  i  po- 
sagu odmawiał  Piotr  Stanisławowicz  swej  siostrze,  gdyż  król  Zygmunt  po- 
stanowił w  1517  r.,  że  ma  dać  Hannie,  żonie  Jana  Radziwiłła,  tyle  posagu, 
ile  otrzymała  starsza  jej  siostra,  żona  Jerzego  Radziwiłła,  a  w  1521  roku 
polecił  mu,  ażeby  majątkiem  macierzystym  równo  sie  z  siostra  rozdzielił 
(ML  10  i  12). 

Piotr  Stanisławowicz  ułożył  się  w  1522  r.  z  Radziwiłłami  o  dobra  ma- 
cierzyste i  oddał  im  Nieśwież;  w  tym  samym  roku  dopełnił  działu  dóbr  z  sio- 
strą swą,  wówczas  już  wdową  po  Janie  Radziwille,  kasztelanie  trockim  i  sta- 
roście drohickim.  Piotr  Stanisławowicz  wziął  zamek  Losko  z  przyległościa- 
mi,  Kroże,  Rombołtiszki,  Jewniszki,  Kurkli  i  Diawiłtów;  siostrze  zaś  dał  Oły- 
kc  z  przyległościami,  Hostskoje-Luki,  Dubrowy  i  Nedreżska  (ML  10  i  12), 
Do  niego  należały  także  Miedniki  (ML  10).  Jak  znacznym  był  jego  mają- 
tek, pokazuje  się  ztąd  najlepiej,  że  na  potrzeby  wojenne  dostarczał  224  koni  (ML 
21).  Hanna  Kiszczanka  była  w  15.S0  roku  żoną  Stanisława  Stanisławowicza 
Janowicza  (Kieżgajtły),  kasztelana  trockiego  i  starosty  żmudzkiego  (ML  24). 

Piotr  Stanisławowicz  Kiszczyc,  starościc  grodzieński,  w  1521  r.  woje- 
woda połocki,  nabył  od  szwagra  swego,  Radziwiłła,  może  za  to,  że  zgodnie 
załatwił  z  nim  działy,  starostwo  drohickie;  posiada  je  już   w  1522  roku   ') 


')  Pan  J.  Wolff  w  swoim  Katalogu  przytacza  go  jako  starostę  drohickiego 
już  pod  1521  r.,  ale  niesłusznie,  gdyż  jeszcze  24  marca  1522  roku  pisał  się  Ra- 
dziwiłł starostij  drohickim,  Kiszka  zatóm  nie  mógł  uim  być  wcześniej,  jak  w  1522 
roku  (ML  10). 


127 

(ML  10  i  12).    W  1529  r.  otrzyni.it  (]ziei7.awy  ożską  i  przcłomską,  a  w  1532 
roku  został  kasztelanem  trockim  i  starostą  żmudzkim. 

W  1515  r.  ma  sprawę  z  żydem  trockim  o  dług-  zaciągnięty  przez  swego 
dziada  po  kądzieli,  Piotra  Janowicza  (Mondigcrda),  wojewodę  trockiego  (ML 
10).  W  1522  r.  procesuje  sic  on  z  wdową,  pozostałą  po  tymże  swoim  dzia- 
dzie, o  majątki  przez  nią  trzymane  (ML  10).  W  1527  r.  wiedzie  spór  ze 
szwagrami  swymi  Iliniczami,  że  odmawiają  mu  równego  działu  w  dobracli 
macierzystych  jego  żony  (ML  1 7). 

Z  testamentu  jego,  spisanego  w  Wilnie  w  1534  r.,  w  którym  nazywa 
sie  wnukiem  Piotra  Białego,  dowiadujemy  się,  że  żoną  jego  była  Hanna  Ju- 
riewna  Iliniczówna,  starościanka  brzeska,  i  że  miał  synów:  Stanisława,  Pio- 
tra i  Mikołaja,  oraz  córkę  Zofie  (ML  20). 

Pozostała  po  nim  wdowa  procesowała  się  w  latach  1536  i  1537  wciąż 
jeszcze  z  braćmi  o  dobra  macierzyste,  których  jej  wydać  nie  chcieli  (ML  28 
i  33),  a  w  1536  r.  potwierdził  król  Zygmnnt  darowiznę  wsi  Wołków,  zezna- 
ną  przez  nią  w  1535  roku  na  rzecz  stnżebnika  jej,  Timofieja  Wołodkowicza 
(ML  28).  Była  ona  właścicielką  Berezowy,  o  czem  wiemy  ze  sprawy  jej 
z  Sołtanem  w  1537  r.  (ML  33). 

Synowie  Piotra  Stanisławowicza  zarzuceni  są  wkrótce  po  śmierci  ojca 
procesami.  W  1536  r.  pozywa  ich  Hanna  Skindyrewiczowa  i  mieszczanie 
drohiccy  o  różne  krzywdy,  w  1539  r.  Ciołkowie,  a  w  1541  r.  Barbara  Za- 
wiszyna  o  gwałty  i  grabieże  (ML  28,  35  i  31).  Ojciec  ich  nabył  różne  do- 
bra w  powiecie  drohickim,  które  to  nabycia  potwierdził  im  król  Zygmunt 
w  1536  r.  (ML  28). 

Piotr  Piotrowicz,  w  1548  r.  marszałek  ziemi  wołyńskiej  i  starosta  wło- 
dzimierski, umarł  1550  r.,  nie  pozostawiwszy  potomstwa  (ML  65). 

Stanisław  Piotrowicz  Kiszczyc,  podług  katalogu  Wolffa  mianowany  wo- 
jewodą witebskim  w  1544  r.,  nosi  ten  tytuł  w  aktach  z  1545  r.  W  1522  r. 
jest  starostą  bracławskim,  dzierżawcą  uswiackim  i  ozierzyskim.  Umarł 
w  1554  r.,  w  którym  jego  następca  objął  województwo  witebskie.  Żonaty 
był  z  Anną  Radziwiłłówną,  starościanka  żmndzką  (ML  61);  dopełniła  ona 
działa  ojcowizny  w  1552  r.  z  siostrą  swą,  Dowojnową  (ML  2).  Pozostawił 
dwóch  synów:  Jana  i  Stanisława,  oraz  córkę  Annę,  żonę  Zienowicza.  Mają 
oni  w  1578  r.  sprawę  ze  stryjem  swoim,  Mikołajem  Kiszką,  wojewodą  pod- 
laskim (MK  118  f.  58). 

Jan  Stanisławowicz,  w  1569  r.  krajczy,  w  1579  r.  podczaszy  i  starosta 
żmudzki,  został  w  1588  r.  kasztelanem  wileńskim,  a  w  1589  r.  zamienił  sta- 
rostwo żmudzkic  na  brzeskie.    W  1590  r.  jest  także  dzierżawcą  bystrzyckini. 


128 

Ostatnią  o  nim  wzmiankę  mamj-  z  1591  r.,  w  którym  zawiera  układ  z  Dębiń- 
ską (MK  126  f.  79).  Umarł  leż  pewnie  w  tym  roku,  nie  pozostawiwszy  po- 
tomstwa. W  1569  r.  odstąpiła  mu  matka  dobra  Węgrowskie  w  ziemi  dro- 
bickiej,  na  których  zapi.-^nł  w  1579  r.  jiewną  sumę  Zonie  swej,  księżniczce 
Elżbiecie  Ostrocskiej  (MK  107  f.  188  i  MK  120  ^"478). 

Stanisław  Stanisławowie/,,  mylnie  w  Kncyklopcdyi  Powszechnej  i  ró- 
żnych dziełach  heraldycznych  tytułowany  wojewodą  mścisławskim,  zwał  sie 
sam  w  aktach  wojewodziccm  witebskim.  Z  nieznanej  żony  pozostawił  sy- 
nów: Stanisława,  księdzn,  Mikołaja  i  Krzysztofa,  którzy  w  1613  r.  wpro- 
wadzeni zostali  w  posiadanie  dóbr:  Muśników,  Upników,  Szerwentów,  Popor- 
tcgo  i  połowy  Kejdan  (Arcli.  Zbór.  Dok.  VIII). 

Stanisław  Stanisławowicz,  syn  wojewodzica  witebskiego,  został  bisku- 
pem żmudzkim  w  1619  r.  Umarł  17  lutego  1626  r.  (Star.  Mon.).  Brat 
jego,  Mikołaj,  w  1617  r.  wojewoda  derpski,  w  1627  r.  wojewoda  mści- 
sławski,  w  1636  roku  kasztelan  trocki,  został  podskarbim  wielkim  w  1640  r. 
Umarł  w  1644  roku.  W  latach  1631  —  1638  był  starostą  Wiłkomirskim, 
a  w  1637  r.  starostą  wołkowyskim.  W  1641  r.  ustąpili  mu  Opalińscy  sta- 
rostwa gieranowskiego  i  lipnickiego  (MK  185  f.  640).  W  1644  roku  był 
prócz  tego  starostą  mohilewskim. 

Krzysztof,  trzeci  syn  Stanisława,  wojewodzica  witebskiego,  w  1632  r. 
cześnik,  w  1636  roku  wojewoda  mścisławski,  w  1639  r.  wojewoda  witebski, 
umarł  w  1646  r.  Ożenił  się  z  księżniczką  Reginą  Ilołowczyńską,  z  której 
miał  córkę  Elżbietę,  żonę  Tomasza  Zyzemskiego,  podkomorzego  mińskiego 
w  1673  r.  Po  śmierci  Ilołowczyńskiej  po.^^liibił  Krzysztof  Katarzynę  Ży- 
lińską (.1.  WoKT.  Paco  wie).  Janusz  miał  być  ich  bratem,  lecz  o  tem  milczą 
akta.  W  1610  r.  otrzymał  Janusz,  będąc  rotmistrzem,  starostwo  parnaw- 
skie,  w  1621  r.  został  wojewodą  połockim;  od  1635  r.  był  zarazem  hetma- 
nem polnym;  a  od  1646  r.  hetmanem  wielkim  lit.  Umarł  w  1653  r.  Sta- 
rostą parna wsk im  pozostał  do  śmierci  (MK  196  f.  19). 

Mikołaj  Piotrowicz  Kiszczyc,  trzeci  syn  kasztelana  trockiego  i  staro- 
sty żmudzkiego,  dziedzic  na  Ciechanowcu  (ML  47),  w  1554  roku  krajczy, 
w  1556  r.  podczaszy,  został  wojewodą  podlaskim  w  1569  r.  Starostą  dro- 
hickim  był  od  1564  r.,  a  starostą  bielskim  od  1576  r.  Umarł  w  1587  r., 
gdyż  już  6  stycznia  następnego  roku  otrzymał  po  nim  starostwo  drohickie 
syn  jego,  Mikołaj  (MK  133  f.  220).  Barbara,  córka  Hieronima  Chodkiewi- 
cza, pozostała  po  nim  wdowa,  żyła  jeszcze  w  1596  r.  (MK  140  f.  253). 

Mikołaj,  syn  Mikołaja,  wojewody  podlaskiego,  zeznał  w  1589  r.  oblig  na 
Montelupiego  (MK  135  f.  411).     W  1616  r.  otrzymał  konsens  na  odstąpienie 


129 


[Jodowód    Kiszków. 

Piotr 

ż.  a)  N.  N. 

b)  N.  N. 

a                 1                   b 

Stanisław,         Jan        Mikołaj 

namiestnik  gro- 

dzieński 1508  r.. 

ż.  a)  Knczukówna 

n 

b)  Mondigirdówna 

1  b 

Barbara, 

Piotr, 

Hanna, 

m.  Jerzy 

kasztelan  trocki. 

m.  a)  .Tan  Ra- 

Radziwiłł 

starosta  żmndzki, 
um.  1534  r.. 

dziwiłł 
b)  Stanisław 

'i 

',.  Hanna  Iliniczówua 
1 

Kieżgajlło 

Stanisław, 

Piotr, 

Mikołaj, 

Zofia 

woj 

ewoda  witebsk 

,      marszałek  ziemi 

wojewoda  podl 

X- 

urn.  1554  r. 

wołyńskiej  i  sta- 

ski, um.  1587  r 

., 

ż. 

Anna  Radzi- 

rosta włodzi- 

ż. Barbara 

wiłłówna 

mierski, 
um.  1550  r. 

Chodkiewi- 
czówna 

1 

Jan, 

Stanisław, 

Anna,            Mikołaj, 

Barbara. 

ka.sztelan 

1606  r. 

m.  N.  Zie-         starosta             m. 

książę  .Terzy 

wileński. 

nowiez           dro 

bicki. 

Słucki 

nm.  1591  r., 

um. 

1620  r. 

ż.  ks.  Elżbieta 

Ostrogska 

Stanisław, 

Mikołaj, 

Krzysztof, 

Janusz. 

Hanna, 

blaknp  żmudź 

ti,     podskar- 

wojewoda witebsk 

i,          wojewoda 

m.  Krzy- 

1G19-1C2G 

bi  lit., 

um.  1G4G  r.. 

połocki 

sztof  Ra- 

um. 1644  r. 

ż.  a)  ks.  Regina 
Hołowczyńska 

i  hetman 
w.  lit.. 

dziwiłł 

b)  Katarzyna 

um.  1G53 

r. 

Żylińska 

Elżbieta. 

m.  Tomasz  Zyzemski, 

1673  r. 

Pocret  rodów. 


17 


_^130 

starostwa  droliickieco  Niemirze,  lecz  teg^o  nie  uczynił  (MK  158  f.  255). 
Umarł  przed  30  czerwca  1620  r.,  pod  która  to  datą  otrzymał  po  nim  staro- 
stwo droliickie  l^rzozowski  (MK  166  f.  132). 

Barbara  Kiszczanka,  żona  księcia  Jerzego  Słiickiego,  miała  być  córką 
Mikołaja,  wojewody  podlaskieg^o. 

W  aktach  trybunału  lubelskiego  dla  województwa  wołyńskiego  znaj- 
duje się  wyrok,  wydany  w  1597  r.  w  sprawie  Krzysztofa  Dorolioslajskiego 
ze  Stanisławem  Kiszką,  wojewodzicem  witebskim,  i  Czartoryskimi  o  dobra: 
Worotniów,  Romanów,  Żobryn,  Doksin  i  Kruli,  posesorami  których  byli  po- 
zwani; w  wyroku  tym  powiedziano,  ?,e  dobra  te  należały  do  Ludmiły  Orszan- 
ki,  po  której  odziedziczył  je  syn  jej,  Mikołaj  Zabr/.eziński;  po  nim  wzięła  je 
Hanna  Kiszczyna,  a  następnie  jej  synowie,  Stanisław  i  Piotr  Kiszkowie.  Sa- 
dząc z  lat,  w  których  Hanna  Zabrzezińska  mogła  być  żoną  Kiszki,  musieli- 
byśmy przypuścić,  że  była  żoną  Stanisława,  wojewody  witebskiego,  ale 
w  takim  razie  należałoby  dodać  wojewodzie  jeszcze  syna  Piotra. 

Kitajew  Dymitri  Wasilewicz,  znakomity  więzień  moskiewski,  trzymany 
był  w  Trokach  w  1519  r.  (ML  13). 

Klimakowski  Stanisław  Marcinowicz  ma  sprawę  z  Kownackim  w  1541 
roku  (ML  43). 

Klimczycki  Petraszko  nabył  Luboroz.  Aleksander  Jag.  potwierdził  akt 
tego  kupna  synowi  Petraszki,  Janowi,  ziemianinowi  drohickiemu,  w  1500  r. 
(ML  5).  Jan  Petraszkowicz  Klimczycki  występuje  w  różnych  aktach  w  la- 
tach 1509—1525  {m,  8,  11  i  15).  Jan  Klimczycki  de  Olandy  z  Prohickic- 
go  ma  sprawę  z  synami  swoimi,  Mikołajem  i  Jakóbem,  w  1524  r.  (ML  16). 

Kluski.  W  początkach  XVI  wieku  należały  dobra  Klusk  do  Bohdana 
Hryćkowicza  Kluskiego,  następnie  do  Prędka  Waśkowicza  Kluskiego,  którego 
syn,  Iwan,  posiadał  je  w  1538  r.  (ML  30) 

Kłoczko  V.  Kłoczkowicz  (Skarb.  Danił.,  Nr.  2060  i  2062).  Wojtek  Ja- 
nowic/, namiestnik  ucyański,  posłował  do  Moskwy  w  1493  r.  (Skarb.  Danił.). 
Posłował  również  w  1494  r.,  a  po  zamążpójściu  Heleny  za  w.  ks.  Aleksandra, 
został  ochmistrzem  jej  dworu  i  urząd  ten  piastował  do  jej  śmierci,  która  na- 
stąpiła w  1513  r.  ').  W  1499  r.  był  namiestnikiem  kowieńskim,  w  1500  r. 
marszałkiem  lit.,  a  w  1506  r.  nadto  namiestnikiem  bielskim.  Na  zamianie 
dóbr,  dopełnionej  przez  Sapiehę  w  1512  r.,  nazwany  starostą  grodzieńskim 
(ML  7),  lecz  nim  być  nie  mógł,  gdyż  starostwo  grodzieńskie  trzyniał  Kiszka 
w  latach  1508—1513  (Kat.  Wołł.).'   Umarł  w  1514  r. 


')    W  Statucie  litewskim  pod  1501  r.  mylnie  nazwany  kuchmistrzem  lit. 


131 

Wojciech  pozostawił  /,  żony  Maryny  Illeliównrj  syna  Macieja,  zwaiie- 
n^o  zwykle  w  aktach  Maciojem  Wojcicchowiczem  Oclimistrzowiczem. 

Król  Zyicmnnt  zatwierdził  w  1507  r.  Wojtka  Janowicza  w  posiadaniu 
Kormialowa.  nadanoco  nin  przez  Aleksandra  Ja"-,  w  IJńO  kopach  (ML  8), 
a  w  1516  r.  potwierdził  Marynie  Illeltównie,  wdowie  po  Wojtkn  .lanowiczu, 
zapis  dworu  Kulwce,  zrohiony  jej  przez  męża.  W  zapisie  tym  odsunięty 
został  Maciej,  syn  Wojtka,  od  ])nsiadania  tego  dworu  (ML  11). 

Maciej  Wojciechowicz  Ochmistrzowicz,  marszałek  litewski,  dzierżawca 
wołkowyski  w  1522  r.  i  dzierżawca  merecki  od  1532  r.,  został  w  1532  r, 
wojewodą  witebskim.  W  1533  r.  otrzymał  dzierżawę  obolecką,  a  w  1542  r. 
posunął  sie  na  starostwo  żmudzkie.  Umarł  11  kwietnia  1543  r.  (Star.  Mon.). 
Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  z  dóbr  swoich  47  koni,  a  z  dóbr  podla- 
skich, zastawionych  mu  przez  teściowa,  18  koni  (ML  21). 


Rodowód   Kłoczków. 


Jan 


Wojciech.  Michno, 

marszałek  i  staro-      koniuszy 
sta  kowieński,  trocki 

oclimistrz  król.  Heleny.     14!)6r. 

nni.  1514  r.,  | 

ż.  Maryna  Hlebówna  i 


Maciej, 

starosta  żuiudzki, 

um.  L543  r., 

■'/..  Katarzyna 

Hlebowiczówna 


Jan 

1547  r. 


Mikołaj. 

klucznik 

grodzieński 

1.^14  r. 


Jan 
1547  r. 


Olechno 


Jan 

1.5.50  r. 


Maciej  Wojciechowicz.  dziedzic  Międzyrzeca  i  Liskowa  (Star.  Mon.), 
mia?  za  żonę  Katarzynę  Stani.sławówne  Illebowiczównę,  wojewodziankę  po- 
łocka.  Wraz  z  nią  procesuje  się  w  latach  1541  —  1542  z  Ostrogskim  o  do- 
bra Hołomyśl  (ML  29).  Taż  Katarzyna,  wdowa  po  nim,  ma  w  1516  roku 
sprawę  z  biskupem  łuckim  o  1,000  kóp  (ML  (U),  a  w  1547  r.  z  Bartoszewi- 
czem o  dworzec  merecki  (ML  46  i  60).  Była  ona  właścicielką  Rutki  (ML 
47,  r,  1547). 

Jan  Kłoczko,  protoplasta  tej;:o  domu,  miał  oprócz  Wojtka  jeszcze  synów: 
Michnę,  Mikołaja  i  Olechnę. 


132 

Michno  Janowicz,  w  latach  1496  —  1501  koniuszy  trocki  i  ciwun 
miednicki.  W  1501  roku  potwierdził  mu  Aleksander  Jajr.  nadanie  Zwini- 
szek  (ML  5). 

Mikołaj  Janowicz,  w  1514  r.  klucznik  !i:rodzieński. 
O  potomstwie  ich  wiemy  tyle  tylko,  że  Jan  Michnowicz  Kłoczkowicz, 
który  na  potrzeby  wojenne  dostarczał  10  koni  (ML  21),  miał  w  1547  roku 
sprawę  z  Lubeckim  (ML  46).  Jan  Mikołajewicz  Kłoczkowicz  otrzymał 
w  1547  roku  dwie  nicosiadłe  wsie  w  województwie  wileńskiem  (ML  62), 
a  Jan  Olechnowicz  Kłoczkowicz  wniósł  w  ISoOr.  do  akt  zażalenie,  że  mu 
ze  skrzyni  skradziono  syj^net  (ML  65). 

Kłopocki  Piotr,  podkluczy  wileński  w  1528  r. 
Kłopot  Andrzej,  bojar  królewski  w  1547  r. 

Kłopotowski  Wojciech  Wojciechowicz,  ziemianin  mielnicki,  sprzedał 
Zwiadno  Dziatkowskiemu.  Król  Zyj^munt  potwierdził  tę  sprzedaż  w  1540  r. 
(ML  30).    Wawrzyniec  Kłopotowski,  sędzia  g^rodzki  droliicki  w  1538  r. 

Kmita  v.  Kmicic,  ''tyjący  w  połowie  XV  wieku  Aleksander  pozostawił 
syna  Kmitę,  który  imię  swoje  przekazał  potomstwu  jako  nazwisko. 

Kmita  Aleksandrowicz  otrzymał  od  Kazimierza  Jac.  w  1486  r.  12  kóp 
z  myta  kijowskies^o  (ML  4).  W  1489  r.  był  namiestnikiem  putywelskim, 
a  w  1494  roku  namiestnikiem  czerkaskim.  Aleksander  Jac.  przykazał  mu 
w  1405  r.,  aby  nie  sądził  słu^  i  poddanych  kniazia  Bohdana  Fedorowicza 
(ML  .5).  W  1400  r.  otrzymał  Kmita  od  Aleksandra  Jag.  Korosteszów  w  po- 
wiecie żytomirskim.  W  tym  roku  nie  piastował  już,  jak  się  zdaje,  żadnego 
urzędu  (ML  5). 

Kmita  Aleksandrowicz  pozostawił  dwóch  synów:  Krzysztofa  i  Semena 
(ML  15,  r.  1523),  oraz  córkę  Ludmiłę,  żonę  Michała  Pawszy. 

Król  Zygmunt  potwierdził  w  1524  r.  Ludmile,  siostrze  Krzysztofa  Kmi- 
cica, a  wdowie  po  Michale  Pawszy,  nadanie  dóbr  Dorohina  i  Kleszczenicy 
w  powiecie  kijowskim,  które  niegdy  jej  mąż  był  dostał  (ML  15). 

Krzysztof  Kmicic,  w  1523  r.  dzierżawca  czarnobylski,  w  1527  r.  tylko 
dworzanin  król.  (ML  17),  otrzymał  w  1534  r.  starostwo  owruckie.  W  na- 
daniu tern  powiedziano,  że  Krzysztof  jest  synem  Kmity  Aleksandrowicza.  Sta- 
rostwa owruckiego  albo  wcale  w  1534  r.  nie  odebrał,  albo  nie  dzierżył  długo, 
gdyż  po  roku  1534  jest  ono  w  reku  Niemirowicza,  a  dopiero  w  1540  roku 
nadano  je  znowu  Krzysztofowi, 

Kniaź  Kapusta  pozwał  Krzysztofa  w  1546  r.  o  niewydanie  zamku  owru- 
ckiego, na  który  Kapusta  otrzymał  przywilej,  lecz  Zygmunt  August  odłożył 
rozpoznanie  tej  sprawy  na  później  (ML  61). 

Semen  Kmicic,  w  latach  1527—  1541  dworzanin  królewski   (ML  17 


133 

i  19),  otrzymał  w  1539  r.  zamek  czainobylski  na  rztcry  lata  w  nai^rode 
szkód,  zrządzonych  mu  przez  tatarów  (ML  30).  Trzyma!  również  Wonia- 
czyn,  który  po  nim  otrzymał  w  1547  r.  Wiśniowiecki  (ML  02).  Z  żony, 
kniażny  Diicłiny  Łukomskiój  (ML  (56,  r.  1550),  pozostawił  syna  Filona. 

Filon  Scmenowicz  Kmita,  w  1 5G2  r.  dzierżawca  ostrski,  w  1 565  r.  dzierżaw- 
ca czarnobylski,  w  1566  r.  starosta  orszański,  został  w  1579  r.  wojewodą  smo- 
leńskim. Umarł  w  1587  r.,  w  którym  sporządzony  został  spis  pozostałych 
po  nim  sreber  i  drogocennych  przedmiotów  (Arch.  Zbór.  Dok.,  IV,  Nr.  75). 


Rodowód  Kmitów-Czarnobylskich. 

Aleksander 

I 
Kmita, 

namiestnik 

czerkaski 

1494  r. 


Krzysztof, 

Semen, 

Ludmiła, 

stai'osta 

dzierżawca 

m.  Michał 

owrucki 

czarnobylski 

Pawsza 

1540  r. 

1539  r. 
ż.  kna  Diichna 
Łukomska 
1 
Filon, 
wojewoda  smo- 
leński 1579  r,, 
ż.  Zoiia  Chod- 
kiewiczówna 
1 

Zofia,  Bohdana, 

m.  Łukasz  m.  kniaź  .Furi 

Sapieha,  Drucki-Horski 
1595  r.  1003  r. 


Jeremiasz, 
ur.  1574  r. 


Łazarz, 

ur.  1580  r. 


W  1565  r.  sprzedał  Olizarowi  Korosteszów,  który  otrzymał  był  dziad 
jego,  Kmita,  od  Aleksandra  Jag.  w  1499  roku  (Przeźdz.  Pod.  i  Woł.  f.  114), 
a  w  1566  r.  nadał  mu  Zygmunt  August  prawem  wiecznem  Czarnobyl  za  Li- 
tyń,  który  przeszedł  na  własność  skarbu  królewskiego  (Malin,  i  Przez.  f.  320). 

Filon  ożenił  się  z  Zofią  Chodkiewiczówną,  córką  Ilrehorego,  kasztelana 
wileńskiego.  W  1563  r.  zrzekła  się  ona  tej  części  dóbr  macierzystych,  któ- 
rą matka  jćj  mężowi  swemu,  a  jej  ojcu,  zapisała  (Malin,  i  Przez.  f.  315). 


134  _ 

Z  [('],  czy  7,  drugiej,  nicznanrj  nam  małżonki  miał  dwóch  synów:  Jeremia- 
sza, nr.  w  1574  r.,  i  Łukasza,  ur.  w  1580  r.  (Malin,  i  Przez.  f.  341),  zmar- 
łych za  życia  ojca.  i  dwie  córki:  Bohdanę,  żonę  kniazia  .luriogo  Druckicgo- 
Horskiejco,  i  Zofię,  żonę  Łukasza  Sapiehy. 

Kniaź  .luri  Drurki-llorski  i  żona  jesjo.  Bohdana  Filonówna  Kmicianka 
Czarnobylska.  sprzedali  Ostroirskiemu  w  1G03  r.  za  1 00.000  11.  Pików.  lUyń- 
sko,  Żuków,  Szepejewkę,  Krywoszyńce  i  t.  d.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Łukasz  Sapieha,  dworzanin  królewski,  i  żona  jeg-o.  Zofia,  fundowali  kla- 
sztor księży  Dominikanów  w  Czarnobylu  (Malin,  i  Przez.  f.  343),  kfóre  to 
dobra  wraz  z  Tołstymlesom  otrzymał  Sapieha  prawem  lennem  w  1595  r. 
(MK  139  f.  178). 

Oprócz  domu  Kmitów-Czarnohylskich.  spotykamy  w  w.  ks.  litcwskiem 
dwie  inne  rodziny,  noszące  tę  nazwę,  mianowicie :  Kmitów-Sokołowiczów 
i  Kmitów-Stretowiczów. 

Kniazik  Stanisław  Fedorowicz,  bojar  powiatu  kowieńskiego  w  1516 
roku  (MI-  11). 

Kniehinińscy,  ziemianie  wołyńscy.  Olechno  Bohdanowicz  Kniehiniński 
zawarł  układ  w  1533  roku  z  bratem,  Paćkiem  Bohdanowiczem  (ML  24). 
Olechno  i  Iwan  Bohdanowicze  Kniehinińscy  sprzedali  Sanguszce  Chołopian 
w  i)owiecie  włodzimierskim  w  1533  r,  (Mfj  24). 

Kobryńscy  książęta  ').  W.  ks.  Witold  nadał  w  1404  r.  synowcowi 
swemu,  kniaziowi  Romanowi.  Kobryń,  Ilruszowę.  Hrochów,  Nicsuchoiże  i  Mi- 
lanowice  (Inw.  Arch.  Kor.  i  Gołembiowski  \.  f.  88). 

vSyn  Komana,  kniaź  Semen  Romanowicz  Kobryński,  zapisał  w  1456  r.  '^) 
żonie  swej,  kniażnie  .Juliannie  Semenównie  Ilolszańskiej  2,000  kóp  szer.  na 
Kobryniii,  Czerewaczycach  i  llruszowój  (ML  2).  Tenże  kniaź  Semen  Ro- 
manowicz nadał  bojarowi  swemu.  Daniłowi  Girdewiczowi,  wie.ś  Pryszychwo- 
sły;  nadanie  to  potwierdził  Daniłowi  kniaź  Iwan  Semenowicz  Kobryński  wraz 
z  swą  matką.  W  1509  r.  potwierdził  król  Zygmunt  oba  te  przywileje  Je- 
skowi  Daniłowiczowi,  synowi  Daniła  Girdewicza  (ML  8). 

Kniaź  Semen  pozostawił  syna  Iwana  i  córki:   Marye  i  Annę. 
Kniaź  Iwan  zeznał  wraz  z  matką  swoją,  kniehinią  .lulianną  Sfemeno- 
wą  Kobryńską,  w  1465  r.  zapis  na  cerkiew  w  Kobryniu  (Akta  T.  III). 

Kniaź  Iwan  poślubił  Fedorę,  córkę  Iwana  Rohatyńskiego,  a  wnuczkę 
kniazia  Andreja  Wołodimirowicza.     W  1465  r.  zeznał  na  rzecz  jej  donacye 


')    Patrz  rozprawę  p.  .T.  Wolffa  o  kniaziach  Kobryńskich.   Kraków,  1883. 
'-)     Akt  ten  opatrzony  jest  datą  (10(54  r.     Przyjęty  więc  przez   p.  J.  WolfTa 
dla  tego  aktu  1454  rok  jest  uiewla.ściwy. 


jednej  trzeciej  części  Kobrynia  i  Dobuczyna,  a  w  1487  r.  zapisał  j('i  na 
dwóch  druj^ich  częściach  tychże  dóbr  2,000  dukatów  wiana  (Inw.  Arch. 
Kor.  Litwa). 

Król  Kazimierz  Jai^.  przysądził  w  1484  r.  w  sporze  kniazia  Iwana  i  żo- 
ny jeco  z  kniaziem  Semenem  Iwanowiczem  Wolodimirowiczem  o  dobra: 
Aine,  Mobilne,  Słowenesk,  Lcmnic.ę  i  Połonne,  pozostałe  po  kniaziu  Andrejn 
Wołodimirowiczu,  sporne  majętności  kniaziowi  Iwanowi  i  żonie  jego  Fedorze 
(Inw.  Arch.  Kor.  Litwa  i  ML  4). 

Kniaź  Iwan  Kobryński  nie  żył  już  w  1491  r.,  w  którym  pozostała  po 
nim  wdowa  zeznała  zapis  na  monaster  w  Kobryniu  (Akta  T.  111).  Fedora 
Roliatyńska,  przeszedłszy  na  obrządek  rzymsko-katolicki,  przyjęła  imię  Zofii. 
Owdowiawszy,  wyszła  za  Juriei^o  Pacewicza,  a  po  śmierci  tegoż  za  Miko- 
łaja lladziwiłłowicza. 

Marya,  córka  kniazia  Semena  Romanowicza  Kobryńskiego,  była  żoną 
kniazia  Iwana  Wasilewicza  Kraśnego,  a  siostra  jej,  Anna,  wyszła  za  kniazia 
Fedora  Bielskiego,  a  następnie  za  marszałka  Wencława  Stanisławowicza  Ko- 
stewicza.  Wiadomości  te  czerpiemy  z  wyroków  króla  Zygmunta,  wydanych 
w  procesach  Pacowej  z  Kostewiczową  w  1507  r.  o  Kobryń,  a  w  1508  roku 
o  Ilruszowę  i  Czerewaczyce  (AlZR,  I  i  ML  10). 

Po  śmierci  Kostewiczowej,  nadał  król  Zygmunt  w  1519  roku  Kobryń 
w  dożywocie  jej  mężowi  (ML  2),  a  z  pretensyą  do  Hruszowej  i  Czerewaczyc 
wystąpili  Sanguszkowie,  jako  najbliżsi  krewni  Kostewiczowej  (ML  10). 


Rodowód  książąt  Kobryńskich. 

Roman, 

synowiec 

w.  ks.  Witolda 

1404  r. 

I 

Semen, 

ż.  kna  Julianna 

Hoi.szaiiska 

1456  r. 


Iwan,  Marya,  Anna, 

/.  Fedora  ni.  kniaź  Iwan  m.  a)  kniaź  Fe- 
Rohatyńska,                 Wasilewicz  dor  Bielski 

1465  r.  Kraśny  b)  Wenctaw 


Kostewicz 


z  Kobylan  Jakób,  marszałek  nadworny  lit.  w  latach  1425 — 1430. 

Kobylin  Wasil,  dworzanin  król.,  nabył  cześć  dóbr  Żarów  od  Świrskich 
w  1522  roku  (ML  15).  Tenże  Wasil,  były  marszałek  Gasztolda,  wojewody 
wileńskiego,  zajmował  w  1524  r.  urząd  wicecerenta  bielskiego  (ML  15). 

Kobyliński  Piotr,  ziemianin  bielski  w  1532  r.  (ML  25). 

Kochanowski  Jan,  bojar  król.  w  1547  r.  (ML  63). 

Kocieł  V.  Kotel,  Iwan  Koteł,  bojar  mścisławski  w  1541  roku  (ML  39). 
Wcncław  Bohdanowicz  Koteł,  dworzanin  król.  w  1541  r.  (ML  43).  Ziemia- 
nie Juri  i  Mikołaj  Jakóbowicze  mają  sprawę  z  liryndzą  w  1550  r.  (ML  65). 

Kocz.  Mikołaj,  Albert,  ,Ian,  Bartłomiej,  Trojan  i  Abraham,  synowie 
niegdy  Stanisława,  dziedzice  na  Koczu  w  1541  roku  (ML  42).  Dorota, 
żona  Marcina  Kocza,  ł  syn  jój,  Stanisław,  mają  sprawę  z  Sanguszką  w  1546 
roku  (ML  47). 

Kolęda.     Fedor  Kolęda,  horodniczy  wileński  w  1550  r. 

Kolimont.  ,Ian  Kholimont,  ziemianin  kamieniecki,  otrzymał  od  króla  Zy- 
gmunta wójtowstwo  w  Pieszczance  w  powiecie  brzeskim  w  1537  r.  (ML  30). 

Kołataj  V.  KołontaJ  v.  Kołontajewicz.  Semen,  dworzanin,  I^ohdan  i  Fe- 
dko  Kolontajewicze,  bojarowie  brańscy  w  1499  r.  (ML  5  i  6).  Wa.śko  Ko- 
łontajewicz otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1408  r.  wieś  Zwonkowy  (ML  5). 
Semen  obowiązany  był  dostarczać  4  konie,  a  Iwan  2  konie  na  potrzeby  wo- 
jenne w  początkach  XVI  wieku  (ML  8).  Fedor  Iwanowicz  Kołontajcw,  dwo- 
rzanin król.  w  1518  r.  (AIZR,  I). 

P^edor  Kołonłajew  usprawiedliwiał  się  przed  królem  Zygmuntem  w  1508 
roku  z  zarzutu,  uczynionego  mu  przez  kniazia  Michaiła  Glińskiego,  jakoby 
on  był  głównym  sprawcą  buntu,  wznieconego  przez  tego  ostatniego.  Gdy 
Gliński  bawił  w  Bielicy,  miał  przybyć  do  niego  Fedor,  i  upadłszy  przed 
nim  krzyżem,  wyrzec:  te.  podczas  przyszłego  sejmu,  zwołanego  do  Wilna, 
mają  być  wszyscy  zmuszeni  do  przyjęcia  obrządku  rzymsko-katolickiego, 
a  ktoby  tego  nie  chciał  uczynić,  śmiercią  ma  być  karany.  Fedor  miał  więc 
błagać  Glińskiego  ze  łzami  w  oczach,  aby  kraj  ratował  (AIZR,  I). 

Tenże  Fedor  Kołontajcw  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1508  r,  dwór 
Klewice  po  Michale  Glińskim  (ML  8).  Pozostawił  on  z  żony  Julianny  czte- 
rech synów:  Iwana,  Borysa,  Harasima  i  Feilora.  Pierwsi  trzej  byli  dworza- 
nami królewskimi  w  1540  r.  (ML  31).  Iwan  Fedorowicz  Kołontajewicz  na- 
był różne  ziemie  w  powiecie  nowogrodzkim;  kupna  te  potwierdził  mu  król 
Zygmunt  w  1526  r.  (ML  15).  Borys  Fedorowicz  Kołontaj,  świadek  na  wy- 
roku metropolity  kijow.skiego  z  1536  r.,  ma  sprawę  z  Bohuch wałem  w  1549 
roku  (ML  33  i  6.5).  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1532  r.  dworzanom  swoim, 
Borysowi   i    Harasimowi   Fedorowiczom   Kołontajewiczom,  akt,  którym   oni 


137 

i  matka  icli,  Julianna,  nabyli  dobra  .Tnrajcw.szczyznę  od  Rcz.ana  (ML  24). 
Dworzanin  llarasim  Fedorowicz  Kolontajcwicz  ma  w  1534  r.  sprawę  z  bra- 
ćmi: Fcdorem  i  Borysem,  o  200  fi.  (ML  2G).  Iwan,  Borys  i  llarasim  Fedoro- 
wicze  Kolontąjewiczo,  dworzanie,  maja  sprawę  o  Rnbnowo  w  1541  r.  (ML  43). 
Kolockl.  Aleksander  Jag',  przysądził  w  1495  r.  jedne  trzecia  część  Pa- 
trykoz  Mikołajowi  Kołockiemu,  ziemianinowi  droliickiemu  (ML  G). 

Kołpytowscy  Jakób  i  Andrzej,  ziemianie  wołyńscy,  synowie  Iwaszka, 
mają  w  1552  r.  sprawę  ze  Świniuskim  o  dobra  (ML  G5). 

Komajewskl.  Anna  Andrejewna  Zawiszanka,  wdowa  po  Mikotnju  Jn- 
riewiczu  Komajewskim,  ma  w  1541  r.  sprawę  z  bratem  swego  męża,  Iwa- 
nem Juriewiczem  Stankowiczem  Komajewskim,  o  dobra  mężowskie,  które 
tenże  objął  po  jego  śmierci  (ML  43). 

Jan  Juriewicz  Komajewski,  w  1541  r.  dworzanin  królewski  (ML  31), 
w  1548  roku  marszałek  litewski,  otrzymał  w  tym  ostatnim  roku  dzierżawę 
ożską  i  przełomską.  W  1555  r.  był  marszałkiem  i  starostą  kowieńskim. 
Ze  sprawy  Tarusy  w  1550  r.  wiadomo  nam,  że  żoną  Jana  Komajewskiego 
była  Krystyna  Janówna  Illebowiczówna,  wojewodzianka  wileńska  (ML  65). 

Komar  wziął  w  1481  r.  star  cienie  rzeczyckie,  za  co  dał  królowi  ośmiu 
karabielników  (ML  4). 

Komorowski  Krzysztof  Jakóbowicz,  dzierżawca  gieranojski  w  1546  roku. 
Stanisław  Komorowski,  sekretarz  i  pisarz  królewski  w  latacb  1550 — 1553, 
dzierżawca  żyżmorski  w  1550  r.,  a  liłuski  i  bychowski  w  1551  r. 

Koncewicz  Stanisław  Szczepanów icz,  chorąży  rudom iński  w  lalach 
1541  —  1550.     Filip  Koncewicz,  bojar  królewski  w  1549  r.  (ML  65). 

Kondratowicz.  Kniaź  Michajło  Olclkowicz  nadał  Kondratowi  pewne 
grunta  w  powiecie  kopylskim,  które  potem  Łukasz  Michajłowicz  Kondrato- 
wicz, wnuk  Kondrata,  sprzedał  kniaziowi  Juriemu  Słuckiemu.  ICniaź  Juri 
Słucki  nabył  od  Juriego  Michajłowicza,  drugiego  wnuka  Kondrata,  Kopyl 
Kondratowski.  Obie  te  sprzedaże  potwierdził  król  Zygmunt  w  latach  1530 
i  1533  (ML  24). 

W  1537  r.  potwierdził  król  Zygmunt  Stankiewiczowi  nabycie  różnych 
ziem  od  Juriego  Michajłowicza  Kondratowicza  (ML  30).  Juri  Micliajłowicz 
pozostawił  pięciu  synów:  Simeona,  Stanisława,  Wojciecha,  Juchnc  i  Mikoła- 
ja. Simeon  Juriewicz  Kondratowicz  sprzedał  dwór  Gieranojny  Gasztoldowi 
w  1526  r.  (ML  2),  a  Stanisław.  Wojciech,  Juchno  i  Mikołaj  Kondratowicze. 
tudzież  Łukasz  Michajłowicz  Kondratowicz,  sprzedali  części  na  Solecznikach 
Gasztoldowi  w  1537  r.  (ML  2). 

Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1506  r.  Marynie  Stanisławowej  Kondra- 
towiczowej  zapis  dworu   Diawiłtowa,   uczyniony  jej   przez   męża   (ML  6). 

Poczet  rodów.  I  o 


138 

Elżbieta,  ?,ona  Jiiriego  Kondratowicza,  ma  w  1514  r.  sprawę  z  cIiorą?-yni 
Dobkicm  (ML  0).  Wojciocli  Łiikaszewic/,  Kondratowicz,  bojar  powiatu  wi- 
leńskiego, ma  w  1546  r.  sprawę  z  Montowtem  (ML  fi3).  Zofia  Jnriewna 
Narbiitowiczówna,  żona  bojara  Piotra  Kondratowicza,  zeznała  zapis  w  1546 
roku  na  rzecz  syna  swego,  Stanisława  Piotrowicza  (ML  (52).  Petr  Kondra- 
towicz dostarczał  na  potrzeby  wojenne  H)  koni  (ML  21).  Stanisław  Pietra- 
szkowicz  Kondratowicz,  dworzanin,  ma  sprawę  z  Kroszyiiskini  w  1541  roku 
o  najazd,  a  w  1540  r.  pozywa  Dziawiłtowskien^o  (ML  31  i  65).  Anna  Mate- 
jewna  Kondratowiczówna,  wdowa  po  Janie  Gabryjałowiczu  Mostwiłowiczu 
w  1541  r.  (ML  31).  Mikołaj  Ławrynowicz  Luszczykowicz  Kondratowicz 
ma  sprawę  z  Epimarhem  w  1550  r.  (ML  65). 

Konewnik  Iwan,  chorąży  raduiiski,  umarł  przed  28  kwietnia  1542 
roku  (ML  39). 

Koniński  Petr  otrzymał  starostwo  bielskie  od  królowej  Bony  w  1549  r. 
Starostą  był  jeszcze  w  1553  r. 

Konopla  V.  Konoplin  kniaź  Konstanty  otrzymał  w  1528  r.  od  króla  Zy- 
gmunta zakaz  poł)ierania  danin,  zapisanych  przez  kniazia  Iwana  Sokolińskie- 
go  pieczerskićj  ławrze  w  Kijowie  (AIZR,  I).  Kniaź  Konstanty  zabity  został 
przez  bojara  królewskiego  Jurewicza,  o  co  mordercę  pozwała  w  1536  r.  po- 
została po  Konstantym  wdowa,  kniehini  Nasfazya  Juriewna  (ML  26).  Kniaź 
lumstanty  był  synem  kniazia  Fedora  Konopli  Sokolińskiego  i  Wahanowskićj. 
Na  potrzcI)y  wojenne  dostarczał  jednego  konia  (ML  21). 

Konrad,  pisarz  w.  ks.  Witokla  w  1405  r. 

Konstanty  Fedorowicz  Sestreniec  kniaź,  świadek  na  zapisie  Ostrogskie- 
go  z  1499  r.  (A»ch.  Zbór.  Dok.  VI). 

Kopaczewicz  Wasil  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  Dereczyn.  Aleksan- 
der Jag.  potwierdził  to  nadaniem  synowi  jego,  Jackowi  Wasilewiczowi  Kopa- 
czewiczowi  w  1493  r.  (ML  3). 

Kopiszczewicz  Fedor  Iwanowicz,  bojar  król.  w  1550  r.  (ML  65). 

Kopeć  V.  Kopot,  pisarz  Kazimierza  Jag.  w  latach  1447 — 1452.  Rodzi- 
na Kopciów  rozdzieliła  sic  już  w  XV  wieku  na  dwie  gałęzie.  Jedna  z  nich 
przemieszkiwała  w  granicach  późniejszego  województwa  smoleńskiego,  dru- 
ga witebskiego. 

Kof^cionne,  bojarowie  smoleńscy.  Kazimierz  Jag.  nadał  wie.ś  Szu- 
miatycc  w  powiecie  smoleńskim  Wasilowi  Iwanowiczowi  i  bratu  jego,  Iwano- 
wi. Nadanie  to  potwierdził  Aleksander  Jag.  w  1501  r.  bojarowi  smoleńskie- 
mu. Kopciowi  Wasilewiczowi.  Wasil  i  Iwan  Iwanowicze  dziedziczyli  na 
wsiach  Roslawskoje  i  Orchoczynskoje  (ML  5). 


139 

Iw.an  Iwanowicz  pozostawit  dwórli  synów:  Juiioij;o  i  Micliajhu  którym 
król  Zyg-muiit  nadal  w  1514  r.  30  ludzi  i  8  nieosiadłycli  wsi  w  powiecie 
brasławskim  (ML  7). 

Michaił'  Kopot,  sniolanin  (smoleńszczanin),  obowiązany  iiył  dostarczać  na 
ekspcdycye  wojenne  w  począt.  XVI  w.  3,  a  w  1528  r.  38  koni  (ML  8  i  21). 

Michaił  Wasilewicz  v.  Kopot  Wasilewicz,  w  1506  r.  pisniz  '),  w  1510 
roku  namiestnik  ż,yżmorski,  od  1516  r.  namiestnik  przewalski  i  zarazem  od 
1522  r.  marszałek  królewski.  Ostatnią  o  nim  wzmiankę  znajdujemy  w  152!) 
roku,  w  którym  jest  jeszcze  marszałkiem  i  pisarzem,  dzierżawcą  miednickim, 
przewalskim  '■'). 

Wyrok  króla  Zygmunta,  wydany  w  1541  r.  w  procesie  Iwana  Połubiń- 
skiego  ze  szwagrem,  Fedoreni  Kopciem,  o  dobra  Opole  i  Rusiły,  wspomina, 
że  Kopot  Wasilewicz,  niegdy  marszałek  i  pisarz,  miał  z  żony  Maryi  synów: 
Timoficja  i  Fedora,  oraz  córki,  niewymienione  z  imienia,  z  których  najstarszą, 
Fedkę,  poślubił  kniaź  Iwan  Wasilewicz  Połubiński  (ML  29).  W  akcie  zaś 
króla  Zygmunta  z  1531  r.,  zapewniającym  wdowie  po  kniaziu  Konstantym 
Kroszyńskim  posiadanie  dworu  Dubicńskiego,  powiedziano,  że  kniaź  Kon- 
stanty pozostawił  same  córki,  z  którycli  najstarsza  jest  wdową  po  marszałku 
i  pisarzu  Kopciu  Wasilewiczu  (ML  41).  Czy  owa  Marya  i  kniażna  Kro- 
szyńska  są  jedną  i  tą  samą  osobą,  czy  też  Kopot  Wasilewicz  miał  dwie  żony, 
z  których  pierwsza,  Marya,  była  matką  wyżej  wymienionego  potomstwa, 
a  druga,  Kroszyńska,  wydała  jeszcze  dwóch  synów:  Iwana  i  Wasiła,  —  tru- 
dno dla  braku  odpowiednich  dokumentów  rozstrzygać. 

W  1546  r.  wytoczyli  Iwan,  komornik  królowej  Bony,  i  l)rat  jego,  Wasil, 
Koptiewicze  sprawę  Michajłowi  Kopciowi  i  Dymitrowi  Ilerwencowi  o  za- 
branie skarbów,  pozostałych  po  ich  ojcu,  marszałku  i  pisarzu,  Kopciu  Wasi- 
lewiczu (ML  48).  O  Iwanie,  Wasilu  i  Fedorze  jest  jeszcze  wzmianka  pod 
1550  r.  (ML  54). 

Iwan  Kopot,  dworzanin  królewski  w  1541  r.,  ożenił  się  z  N.  Iwaszenco- 
wiczówną,  W  1542  r.  zaskarżył  swoje  teściowę  o  niszczenie  dóbr,  które 
miały  przypaść  jej  córce,  a  jego  żonie  (ML  31  i  32). 

W  1546  r.  ma  kniaź  Iwan  Połubiński  za  żonę  Rainę,  córkę  Kopcia  Wa- 


')  W  źródłach,  któro  aain  byty  dostępne,  występuje  on  jako  pisarz  dopiero 
w  indykcyi  XI,  t.  J.  w  1508  r.  Huk  1.50(5,  zamieszczony  w  tekście,  wzięty  jest  z  ka- 
talogu p.  J.  Wolffa. 

-)  P.  Wolff  naznacza  datę  jego  śmierci  na  l.')3l  rok.  Według  naszego  zda- 
nia musiał  Michaił  Wasilewicz  wcze.śuiej  umrzeć,  gdyż  pisarzem  w  1531  r.  jest 
już  Michał  AVasilewicz  Świniuski,  a  nie  Kopot  Wasilewicz. 


140 

^5iievvicz:l.     Czy  Ilaina  jest  siostrą  Fedory,  c/.y  też  Fctloia  miała  (Iriijrjc  linie 
Rainy,  dojść  niepodobna  (ML  62). 

Ko^ciojpie,  bojarowie  witebscy.  Kopot  (Andrej),  koniuszy  witebski 
w  1480  r.  W  akcie  z  1533  r.,  dotyczącym  bojara  witebskiego,  Toczyckie- 
"■0,  wystcpnją  jako  świadkowie  Wasil  i  Bohdan  Koptewicze  (ML  27).  Boh- 
dan Andrejewicz  Koptewicz,  bojar  witebski,  został  koniuszym  witebskim 
w  1526  r.     W  latach  1530 — 1533  piastował  godność  tę  brat  jego,  Wasil; 

Rodowód    Kopciów. 

Iwan 


Wasil 


Iwan 


Kopot 

(Andrej). 

koniuszy  witebski 

1480  r. 


Kopot  Juri   Michaił 

(Micliail),  1514  r. 

pisarz  lit.  l.^>0()  r., 
mnrszałek  lit.  1522  r., 
ż.  kna  N.  Kroszyńska 


Wasil, 
koniuszy 
witebski 

1530  r. 


Bohdan, 

koniuszy 

witebski 

152fi  r., 

ż.  Hanna  Toł- 

kaczówna 


Timofiej     Fedor  Fodka,  Iwan,      Wasil  Wasil, 

m.  kniaź  Iwan     dwoizauin  '/..  Polonia 

Połubiuski        królewski  Wołowiczówna 

1541  r., 
ż.  N.  Iwaszencówna 


iwan 


Łukasz    Filon    Wasil        Maryna, 
1  5  n  O    r.  ni.  Klicper 

Dnbiiiski 
1576  r. 


lecz  w  Intach  1538 — 1547  znajdujemy  na  tym  urzędzie  znowu  Bohdana. 
Bohdan,  ożeniony  z  Hanną  Tolkaczówną,  nie  miał  potomstwa;  w  1547  roku 
adoptował  Maruchuc,  córkę,  niejakiego  Michnjła  Wasilewicza,  urzcdnika  Ra- 
dziwiłła, i  zeznał  dla  niej  zapis  (ML  46). 

Wasil  Andrejewicz  Koptewicz,  koniuszy  witel»ski  wiatach  1530 — 1533, 
pozostawił  sYuów:  Wasila  i  Iwana.  O  Iwanie  znajdujemy  wzmiankę  w  spra- 
wie,  którą  mieli  jego  synowcowie  z  Sapiehą  w  1597  r.  (Akta  T.  VI).     Ma- 


141 

ryna,  córka  Iwana,  wyszła  za  Kacpra  Debińskicjo,  podkomorzcj^o  miclnickie- 
i^o;  w  157G  roku  odstąpiła  mężowi  miasto  Rososze  ze  wsiami  przyloglcmi 
(MK  114  f.  270  i  322)! 

Wasil  Wasilewicz  Kopot  pozostnwil  z  żony  Polonii  Wofowiczówny  sy- 
nów: Łukasza,  Filona  i  Wasila.  Polonia  Wotowiczówna,  wdowa  po  Wasilu 
Kopciu,  ma  sprawę  z  małżonkami  Dcliińskimi  o  napad  w  1577  roku 
(Akta  T.  III).  Proces  ten  dtuco  się  cini^nąl,  cdyż  dopiero  w  1584  r.  zapadł 
dekret  króla  Stefana,  skazujący  Dębińskich  na  wygnanie  z  kraju  i  zapłacenie 
Polonii  Wołowiczównej,  podówczas  żonie  Sokoła  Wojny,  13,000  kóp  cr.  lit. 
(Akta  T.  1).  Łukasz,  dworzanin,  i  nieletni  jego  bracia:  Filon  i  Wasil  Wasile- 
wicze  Kopcie,  mieli  sprawę  z  Romanem  Sanguszką  w  1590  r.,  a  z  Sapiehą 
w  1597  r.  (Akta  T.  II  i  YI). 

Kopytowski  Jan,  ziemianin  brzeski,  otrzymał  w  1511  r.  hajewnictwo 
podlaskie.  Stanisław  Fedkowicz  Kopytowski,  dworzanin  królewski,  sprze- 
dał w  1512  r.  należącą  do  niego  połowę  Kopytowa  Sapieże.  Druga  połowa 
Kopytowa  była  własnością  brata  jego,  Jana  (ML  11). 

Koreccy  książęta.  Na  zapisie  ksii^żnej  Koł)ryńskiej  z  1465  r.  na  rzecz 
jej  sługi,  Judy,  duchownego  cerkwi  ŚŚ.  Apostołów  Piotra  i  Pawła  w  Kobry- 
niu,  wymieniony  jest  w  liczbie  świadków  Eliokim,  kniaź  Korecki,  bojaryn 
(Akta  T.  III)  ').  ' 

Kniaź  Iwan  Korecki,  namiestnik  krasnosielski,  ma  sprawę  w  1492  roku 
z  Ilostskim,  klucznikiem  łuckim,  o  podwody  z  Korca  (ML  6).  Miał  on  dwóch 
synów:  Fedora  i  Iwana.  Król  Zygmunt  nadał  w  1511  r.  dworzanom  swoim, 
kniaziom  Fedorowi  i  Iwanowi  Iwanowiczom  Koreckim,  dwór  Targowicę  w  po- 
wiecie łuckim  ze  wsiami  Rudlewem,  Bołobokiem  i  Bełymberehem  (ML  11). 

Kniaź  Iwan  Iwanowicz  Korecki  i  żona  jego,  Fedka,  sprzedali  Czartory- 
skiemu wieś  Kuśko  w  1517  r.  (1\IL  36).  Jedyna  córka  Iwana,  kniażna  Han- 
na, wyszła  za  kniazia  Iwana  Wasilewicza  Masalskiego.  Król  Zygmunt  po- 
zwolił w  1532  r.  jej  mężowi  i  jej  samej  sprzedać  należącą  do  niej  połowę 
Korca.  Drugą  połowę  Korca  posiadał  brat  jej  stryjeczny,  kniaź  Bohusz  Fe- 
dorowicz Korecki  (ML  24). 

Kniaź  Fedor  Iwanowicz  Korecki  otrzymał  w  1508  r.  od  króla  Zygmun- 
ta wieś  Łuszczany  w  powiecie  kijowskim  po  Glińskim  (ML  8).     Żonaty  byt 


')  P.  Wolfl',  który  ten  akt  wypiaal  ?.  metryki  litewskiój,  utrzymuje,  że  w  nim 
')yć  powinno:  Eliokiui,  kniazia  Koreckalio  bojaryn.  Rzecz  jedunk  dziwna,  że  w  oI)n 
kopiach,  tak  w  t(^j,  która  się  znajduje  w  metryre  litewski(\j,  juko  tóż  i  w  tej,  którij, 
z  oryginału  sporz{j.(lzouo  i  do  akt  brzeskich  wciągnięto,  pomyłka  ta  się  znajduje 
(RódGedymina,  f.  129). 


142 

z  kniażna  Hanną  Michajtówną  Zyzemską,  która  zginęła  później  cwaFtowna 
śmiercią  niewiadomo  z  czyjej  reki.  O  przyczynienie  sic  do  jej  śmierci  oskar- 
żyli bracia  jej  w  1532  r.  własnego  jej  syna,  kniazia  Bohusza  Fedorowicza 
Koreckiego  (ML  22). 

Kniaź  Bolinsz  Fedorowicz  Korecki,  w  latach  1544 — 1546  starosta  żyto- 
mirski,  w  1551  r.  starosta  l)racławski  i  winnicki,  został  w  1560  r.  starosta 
łuckim,  a  w  1572  r.  wojewodą  wołyńskim.  Umarł  w  1576  r.  Właściciel 
połowy  Knrca,  o?>enił  sie  z  Maryanną  Czaplicówną,  która  w  1501  r.  proceso- 
wała sie  z  Krasieiiskimi  o  popełnione  rzekomo  przez  nicli  grabieże.  Wspo- 
mina też  o  niej  wyrok,  dotyczący  dóbr  Duremiec,  wydany  w  1620  r.  z  po- 
wództwa Rałabana,  arcliimandryty  żydyczyńskiego,  przeciwko  jej  wnukowi, 
kniaziowi  Samuelowi  Joachimowiczowi  Koreckiemu  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
Kniaź  Bohusz  Fedorowicz  pozostawił  syna  Joachima. 

Kniaź  Joachim  Boliuszewicz  Korecki  i  żona  jego,  Anna  Ohodkiewiczó- 
wna,  kasztelanka  wileńska,  mają  w  1590  r.  sprawę  z  Bohurymskim  o  wsie 
Daniczów  i  Żeleźnice  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Kniaź  Joachim,  współsukce- 
sor  kniazia  Bohdana  Wołodimirowicza  Putywelskiego  Borowskiego,  zagar- 
nąwszy po  nim  cały  majątek,  pozwany  został  o  to  w  1591  r.  przez  Micutów 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.).  W  1591  r.  ma  kniaź  Joachim  sprawę  z  Niemi- 
ryczcm  o  sumę,  pożyczoną  od  swego  ojca,  kniazia  Bohusza  Fedorowicza, 
i  o  najazd  dóbr  Czernichowa.  W  1595  r.  nabył  wspólnie  z  żoną  Anną  Beli- 
łowce.  Dziedzic  Targowicy,  ma  sprawę  w  1603  r.  z  Piaseczyńskim  o  pod- 
danych. W  1610  roku  zapisał  żonie  dożywocie  na  dobrach  międzyrzeckich 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.  r.  1591,  1595,  1603  i  1610,  —  Woj.  Kij.  r.  1591). 

Kniaź  Joachim  umarł  w  1614  roku,  w  którym  pozostała  po  nim  wdowa 
wraz  z  synami:  iSamuelem  i  Karolem,  pozwaną  została  przez  Branickiego 
o  poddanycli  zbiegłycli  z  Borotyiia  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Oprócz  tych 
dwóch  synów,  pozostawił  kniaź  Joachim  z  Anny  Chodkiewiczówny  pięć  córek: 
Marcebellę-Anne,  żonę  I-o  v.  I\likołaja  Hlebowicza,  2-o  v.  Jana  Rakowskie- 
go, Lewinie  v.  Leonillę,  żonę  Jana-Ołbrychta  Radziwiłła,  Izabelle,  żonę  knia- 
zia Mikołaja  ('zartoryskiego,  Helenę,  żonę  MaYciiia  Kalinowskiego,  i  Serafinę, 
przeorysę  monasteru  S-go  Bazylego  w  Korcu  ritus  gr.Tci.  Wszystkie  pięć 
córek  kniazia  Joachima  i  brat  ich,  Karol-Samuel,  mają  sprawę  w  1628  r. 
z  Siliczem  i  Jerliczem  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Mikołaj  Hlebowicz,  pod- 
stoli  w.  ks.  lit.,  i  żona  jego,  Marcehella  Korecka,  córka  kniazia  Joachima, 
przyznali  pewną  sumę  Warszyckiemu  w  1609  r.  (MK  154  1'.  228).  Jerzy 
Hlebowicz  sprzedał  w  1642  r.  dobra  Rusanowskie,  które  odziedziczył  po  ma- 
tce swej,  Marcebelli,  I-o  v.  Mikołajowej  Hlebowiczowej,  kasztelanowej  wileń- 
skiej, 2-0  V.  Janowej  Rakowskiej,  wojewodzinie  witebskiej  (MK  187  f.  125). 


143 

Kniaź  Samuel  Korecki,  syn  Joachima,  miał  w  1 620  r.  sprawę  z  Boho- 
witynem  o  wieś  Wojnirc  i  poddanych  z  Rudlcwa  i  Riahihnków,  a  razem 
z  bratem  Karolem  prorcj^owal  sic  w  tymże  roku  z  Hafahanem,  arcliimandryfą 
^.ydyczyńskim,  o  zabicie  ludzi  z  Targowicy  i  zabranie  koni  (A.  Tr.  Lub.  Woj. 
Woł.).     Sannie!  zginął  w  Stambule  w  1622  r.,   pozostawiając  z  żony,  Kata- 

Rodowód  książąt  Koreckich. 

Iwan, 

namiestnik 

krasnosielski 

141)2  r. 


Fedor, 

1508  r., 

■/..  kna  Hanna 

Zyzemska 

Bohusz, 

wojewoda  wołyń- 
ski 1.572  r., 
/,.  Maryanna 
Czaplicówna 

I 

Joachim, 

ż.  Anna  Ciiod- 

kiewiczówna 

1590  r. 


iwan, 

■/..  Fedka 
1.518  r. 


Hanna, 

m.  kniaź  Iwan 

Massalski 


Samueli     Karol-Samuel,    l^arcebella,    Leonilla,    Izabella,      Helena,      Serafina, 


nm.  IG22  r.     kasztelan       ni.  a)  Miko- 


■/..  ]vatarzy- 

na  Molii- 

Ijinka 


Avolyński. 

nm.  ny.y.)  r., 

ż.  Anna 

Potocka 


łaj  Hlebo- 
wicz 
]))  .Tan  Ra- 
kowski 


.Tan    m.  ks.  JNIi-     m.  Mar-      przeory- 


Olbrycht, 
Radziwiłł 


kołąj 
Czarto- 
ryski 


cin  TCiili- 
noAv.sk  i 


sa  mona- 

steru 
S.  Bazy- 
lego 
w  Korcu 


'\""?'    .  Samuel-Karol. 
m.  Andrzej     „„,.  i65l  r.. 
Leszczyn-  .;.  ^^  Maryanna 


Eufrozyna 


ski 


Ligęzianka 
b)  Zofia  Opalińska 


rzyny  Mohilanki,  jedynaczkę  Annę,  żonc  Andrzeja  Leszczyńskiego,  wojewo- 
dy derpskiego,  która  po  ojcu  odziedziczyła  Targowicę.  Stryj  jrj  i  opiekun, 
kniaź  Karol-Samucl  Korecki,  pożyczył  od  Zborowskiego  30,000  H.  na  zaspo- 
kojenie wierzycieli  jej  ojca  i  oddal  mu  w  zastaw  Targowicę  w  1625  roku 


144 

(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.  r.  1625  i  1620,— Woj.  Woł.  r.  1643).     Anna  umarła 
30  maja  1639  r.     Pochowana  w  Oz.artorysku  (Star.  Mon.  f.  325). 

Kniaź  Karol-Samuel,  dingi  syn  Joacliima,  otrzymał  od  matki  swej 
w  1625  r.  dobra  międzyrzeckie  w  powiecie  łuckim,  na  których  miała  zapi- 
sane dożywocie  i  zabezpieczone  sumy  posairowe  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 
Kniaź  Karol  został  w  1()22  r.  starostą  winnickim,  a  av  1023  r.  kasztelanem 
wołyńskim.  Umarł  4  maja  1633  r.  (w  Star.  j\Ion.  f.  504,  mylnie  wydruko- 
wano rok  1623).  W  1623  r.  otrzymał  konsens  na  ustąpienie  Potockim  ze 
starostwa  trembowclskicgo    wsi  Adynkowce  i  Oryszkowce  (MK  170  f.  417). 

Kniaź  Karol  pojął  za  żonę,  Annę  Potocką,  wdowę  po  ksiyciu  Konstan- 
tynie Zasławskim,  która  wraz  z  mężeni  procesowała  się  w  1622  r.  z  książę- 
tami Zasławskimi  o  wyrzucenie  jćj  z  dóbr  Żwiniaczy,  Ilolatyna  i  Nowego- 
sławu,  oraz  o  zabranie  inwentarzy  i  ruchomości.  W  1623  r.  Anna  z  Poto- 
ckich już  nic  żyła,  gdyż  powyższą  sprawę  prowadzi  dalej  tylko  jej  mąż 
z  dziećmi  swemi:  Saniuelem-Karolem  i  Eufrozyną.  książętami  Koreckimi 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Dracł.).  Książę  Karol-Samuel  i  synjeco,  Samuel-Karol, 
procesują  sic  w  1028  r.  z  Trypolskim  o  Białoliorodck,  a  w  1631  r.  z  Firle- 
jom o  rozii^raniczenic  Olszanki  od  Obuchowa  i  Ilcrmanówki  (A.  Tr.  Lub. 
Woj.  Woł.  r.  1628,— Woj.  Kij.  r.  1631).  Samuel-Karol  i  Eufrozyną,  dzieci 
niecdy  księcia  Karola  Koreckie£;:o,  mają  sprawę  w  1636  roku  z  Olizarom 
Wołczkowiczem  i  Firlejem,  a  w  1640  r.  z  Bykowskim  o  roz|craniczenie  dóbr 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Kniaź  Samuel-Karol,  ostatni  potomek  domu  Koreckich,  nie  pozostawił 
7  dwóch  żon:  Maryanny  Lii^czianki,  podskarbianki  koronnej,  wdowy  po  Tarle, 
i  z  Zofii  Opalińskiej,  wojewodzianki  poznańskiej,  wdowy  po  Koniccpolskim, 
żadnego  potomstwa.  Umarł  w  1651  roku,  w  sześć  dni  po  poślubieniu  Opa- 
lińskiej (Rudawski). 

Koreniewski  —  patrz  Korzeniowski  i  Pociej. 

Korejwa,  w  130!)  r.  starosta  miednicki,  przyjął  na  zjeździe  horodelskim 
herb  Dębno.  Protas  Korewa  znajduje  się  w  liczbie  książąt  i  bojarów,  któ- 
rzy ręczyli  królowi  Władysławowi  .lagielle  w  1431  r.  za  jeńcami  litewski- 
mi (Cod.  Epist.  s.  XV).  Iwaszko  Korejwicz  podpisał  przymierze  Świdry- 
giełły  z  krzyżakami  w  1432  r.  (A.  Rus.  Liw.),  .łan  Korejwa  .ladygowicz 
sprzedał  w  1451  roku  pewne  grunta  Maciejowi,  biskupowi  wileńskiemu 
(AlZll,  II).  nohdan  Korejwicz,  w  1499  r.  namiestnik  mołodcczeński.  Szym- 
ko  Korcwicz,  w  1515  r.  dworzanin  królewski  (ML  11).  Król  Zygmunt  po- 
twierdził w  1536  r.  dworzaninowi  swemu,  Michałowi  Szymkowiczowi  Ko- 
rewiczowi,  przywilej,  którym  król  Aleksander  nadał  był  ojcu  jego,  Szymkowi, 
10  służebnych  ludzi  z  ziemią  w  rudoniińskiej  włości  (ML  28). 


145 

W  1520  r.  rozsadził  król  Zygmunt  spór  miedzy  bojarami  wilicomirskimi 
Mordasom  i  Towtyłem,  braćmi  Korcjwiczami,  a  Staśkiem  Mackiewiczem 
i  Januszem  Bernatowiczem  Korej wieżami.  Maciek  i  Bernat  sprzedali  swo- 
jg  ojcowiznę  synowcom  swoim:  Mordasowi  i  Towtyle;  Stasiek  i  Jannsz 
chcieli  im  ja  odebrać.  Król  odsądził  tycli  ostatnich  od  posiadania  (ych 
dóbr  (ML  14). 

Jachno  i  Bohdan  Korcwicze,  bojarowie  królewscy  wolkowyscy,  maja 
sprawę  z  Tryzna  w  1528  r.  (ML  19).  Wojtech  Nanowicz  Korejewicz,  dwo- 
rzanin król.,  ma  sprawę  z  Aleksandrowiczem  w  1548  r.  (ML  48). 

Korkodyn  kniaź  i  syn  jego  N.,  zamieszczeni  na  liście  kniaziów  i  boja- 
rów smoleńskich  z  1 41)0  r.  (ML  4). 

Korobczyc  Iwan,  bojar  nowogrodzki  w  1550  r.  (ML  66). 

Korobowicz  Mikir  v.  Mikifor,  bojar  połocki  w  latach  1508—1509  (ML  8). 

Korowan  Andrej,  dworzanin  król.  w  1540  r.  (ML  31), 

Korsak  v.  Korsakowicz.  Wasil  Korsakowicz  miał  syna  Andreja,  który 
zmarł,  pozostawiwszy  jedynaczkę  Nastazye.  Z  wdową  po  Andreju  Wasile- 
wiczu Korsakowiczu  ożenił  sie  Borys  Semenowicz  i  wziął  z  nią  w  1494  r. 
dobra  Starynki,  a  z  Nastazyą,  córką  Andreja,  ożenił  się  Illeb  Ostaficwicz, 
pochodzący  także  od  Korsaka,  i  wziął  z  nią  w  1494  roku  Uzdu,  Ilatowo 
i  Zakrewie  (ML  5). 

Hleb  Ostafiewicz  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  ludzi  w  Horkach  w  po- 
wiecie połockim.  Nadanie  fo  potwierdził  król  Zygmunt  w  1508  r.  swoim 
dworzanom,  Wasilowi  i  Iwachnie  Hlebowiczom,  i  braciom  ich,  Korsakowiczom 
(ML  8).  Wasil  i  Iwachno  Hlebowicze  otrzymali  wraz  z  braćmi  od  Aleksan- 
dra Jag.  czterech  ludzi  i  nieosiadłą  wieś  Moczaże  w  powiecie  połockim. 
Król  Zygmunt  potwierdził  im  to  nadanie  w  1511  r.  (ML  8).  Z  braci  Wa- 
sila  i  Iwachny  znani  są:  Korsak,  Jan,  Ostafi  i  Seńko. 

Korsak  i  Jan  Hlebowicze  obowiązani  byli  dostarczać  w  początkach  XVI 
wieku  na  ekspedycye  wojenne  10  koni  (ML  8).  Fedia  Chalecka,  wdowa  po 
Korsaku,  bojarze  połockim,  ma  sprawę  w  1533  r,  (?)  z  pasierbem  swoim, 
Romanem  Korsakowiczem  (ML  23).  W  1533  r.  ustanowioną  została  opieka 
nad  dziećmi  Romana  Korsakowicza,  synem  Piotrem  i  córką  N.,  w  osobie  po- 
zostałej po  nim  wdowy.  Bracia  Korsaka,  a  stryjowie  Romana:  Iwan,  Jan 
i  Seńko,  wymienieni  są  w  tym  akcie  (ML  23). 

Ostali  i  Jan  Hlebowicze  Korsakowicze,  dworzanie  królewscy,  mają  spra- 
wę z  biskupem  wileńskim  o  najazd  w  1540  r.  (ML  31).  Ostafi  Korsak, 
bojar  połocki,  żył  jeszcze  w  1551  r.   (ML  53). 

Iwachno  v.  Iwan  Hlebowicz,  w  1523  r.  dworzanin  królewski,  w  łatach 
1533—1539  horodniczy  i  ciwun  połocki,  w  1541  r.  już  tylko  horodniczy  po- 

Poczet  rodów.  19 


146 

łocki.  Iwan  Hlebowicz  Korsakowicz,  brat  Ostafa  i  Jana,  sprzeflał  dwór 
swój  w  Wilnie  w  1529  r.  (ML  36).  W  1541  r.  dozwolił  mu  król  Zygmunt 
założyć  miasto  w  Zalesinie,  otworzyć  tamże  karczmy  i  ustanowić  targi. 
W  1547  r.  otrzymał  Iwan  wieś  Kuszlikowicc  w  powiecie  połockim  (ML  62). 
Po  śmierci  jego,  obrała  szlachta  horodniczym  połockim  jednomyślnie  brata 
jego,  Wasila,  który  w  1552  r.  został  również  ciwunem  i  klucznikiem  poło- 
ckim, Borkołab  Iwanowicz  Korsak,  dworzanin,  goniec  królewski  do  Moskwy 
w  1562  r.  (ML  57). 

Rewizya  zamku  połockiego  z  1552  r.  wspomina  Dymitra  Bohdanowicza; 
Iwana,  chorążego  połockiego,  i  Wasila,  horodniczego  połockiego,  Michajłowi- 
czów;  tudzież  Illeba  i  Fedora  Iwanowiczów  Zenowiewiczów;  Bohdana  Iwa- 
nowicza;  Ostafiego  i  Jana  Hlebowiczów  i  synowców  ich:  Petra  Wasilewi- 
cza, Onikeja  Andrejcwicza,  Kotechne  Semenowicza  i  Borkołaba  Iwanowicza, 
Korsaków. 

Korycki  Mikołaj  z  Sielca,  ziemianin  bielski,  został  podsędkiem  bielskim 
w  1531  r.  Sędzią  ziemskim  bielskim,  dzierżawcą  brańskim  i  surażskim  jest 
w  1537  r.  Sędzią  bielskim  był  jeszcze  w  1546  r.  Andrzej,  Anna,  Kata- 
rzyna i  Elżbieta,  dzieci  niegdy  Mikołaja  Koryckiego,  sędziego  bielskiego, 
procesują  się  w  1556  r.  z  Uchańskim  (ML  220  B.). 

Zygmunt  August  dozwolił  w  1546  r.  Jaroszowi  Koryckiemu  i  żonie  jego, 
Hannie  Andrejewnie  Dowojnowiczównie,  założyć  w  majątku  ich  Horodyszczu 
miasto,  otworzyć',  karczmy  i  odbywać  targi  (ML  62).* 

Koryzna  Stanisław  Bohdanowicz,  ziemianin  królewski,  ma  sprawę  z  Bu- 
dyłą  w  1550  r.  (ML  66).  Scbastyan  Stanisławowicz  Koryzna,  pisarz  grodz- 
ki wileński  w  latach  1570 — 1584. 

Korzeniowski  v.  Koreniewski  Wojciech  zoslał  pisarzem  ziemskim  miel- 
nickira  w  1534  r.    Jest  nim  jeszcze  w  1547  r. 

Kościewicz  —  patrz  Kosłewicz. 

Kościuszko  —  patrz  Kostiuszko. 

Kosiłowicze,  ziemianie  kleccy:  Marcin  i  Żdan,  w  1532  r.  (ML  25). 

Kosińscy,  ziemianie  drohiccy.  Lenart  Kosiński,  dworzanin,  otrzymał 
od  króla  Zygmunta  w  1511  r.  młyn  pod  Drohiczynem,  a  Michał,  brat  jego, 
dwie  wsie  (ML  1 1).  Mieli  oni  brata  Oleksicja,  którego  synoAvi,  Serafino- 
wi, darował  Michał  Koscnski  wieś  Moskowszczyznc.  Król  Zygmunt  potwier- 
dził tę  darowiznę  w  1533  r.  (ML  24).  Król  Zygmunt  polecił  staroście  dro- 
hickiemu  w  1512  r.  wprowadzić  do  wsi  Moskowszczyzny  i  Dulewszczyzny 
Michała  Kosińskiego,  ziemianina  drohickiego  (ML  7  i  11). 

Lenart  Kosiński  pozostawił  sześciu  synów:  Adama,  Feliksa,  Leonarda, 
Stanisława,  Mikołaja  i  Pawła.     W  1541  r.  dziedziczą  oni  na  Lisowie,  wciąż 


147 

sic  między  sobą  pronesnjąc.  Adam,  Stanisław  i  Leonard,  synowie  Leonarda 
Kosińskiego,  maja  sprawę  w  1541  roku  z  bratem  Feliksem.  Leonard  ma 
w  1539  r.  proces  z  Adamem  i  Feliksem,  a  w  1541  r.  z  Feliksem  (A.  Apel. 
Z.  Pódl.  I,  r.  1539  i  1511,  II  r.  1541).  Feliks  Kosiński  z  Lisowa  procesuje 
sie  w  1546  r.  z  Barbarą,  wdową  po  Leonardzie  Kosińskim,  żoną  Mikołaja 
Łaszczą  (ML  58). 

Adam  Kosiński  z  Lisowa,  ożeniony  z  Anną  Irzykowiczówną  (ML  42), 
nabył  w  1547  r.  Telaki  od  Dowojny  (ML  47).  W  tymże  samym  roku  za- 
mienił z  nim  król  Zygmunt  część  wsi  Smorklewic  na  część  wsi  Czarna  (ML 
62),  Adam  Kosiński  został  w  1569  roku  kasztelanem  podlaskim.  Żył  je- 
szcze w  1573  roku. 

Inny  Adam  Kosiński,  prawdopodobnie  syn  pierwszego,  w  1556  r.  pi- 
sarz ziemski  drohicki,  w  1569  r.  poseł  tejże  ziemi  (MK  105  f.  108),  w  1571 
roku  pisarz  drohicki,  marszałek  królewski,  dziedziczył  na  Lisowie,  Sarna- 
kach, Makarkach  i  Smorklewicach  (MK  110  f.  63). 

Kosów  Iwaszko  Fedorowicz  otrzymał  od  Ościka,  marszałka  nadworne- 
go, dwie  nieosiadłe  wsie  w  powiecie  wileńskim  w  1514  r.  (ML  11).  Temuż 
Iwaszkowi  potwierdził  król  Zygmunt  w  1528  r.  nabycie  kilku  ludzi  od  Ole- 
chnowicza (ML  15).  Kostia  Kuzmicz  Kosów,  bojar  witebski  w  1538  i  1539 
roku  (ML  27).     W  1523  r.  był  dworzaninem  królewskim  (ML  15). 

Kossakowscy  zjawiają  się  już  w  XVI  wieku  na  Litwie. 

Maciej  Kossakowski,  pleban  w  Kłecku,  pozwał  w  1550  r.  Stefana  Loch- 
winowicza  o  najazd  na  probostwo  i  pobicie  ludzi  (ML  51). 

Marcin  Kossakowski,  syn  Stanisława,  podwojewodzy  trocki  w  latach 
1566-— 1586,  miał  za  żonę  Szczęsną  Kotłównę  (Zapiski  Tomasza  Kossakow- 
skiego, kasztelana  witebskiego). 

Nikodem  Kossakowski,  syn  Wawrzyńca,  starosta  łomżyński  i  ostrowski, 
otrzymał  od  Zygmunta  III  wójtowstwa:  podawkłowskie,  wilżańskie,  berżań- 
skie,  dziewiaciwrackie,  dekszagolskie,  ożungolskie  i  połupupskie  (ML  ks.  88 
zapisów,  f.  226).  Syn  jego,  Jan-Eustachy,  urodzony  z  Wołłowiczówny,  osie- 
dlił się  już  stale  na  Litwie. 

Kossowscy  na  Podlasiu.  Mikołaj,  proboszcz  w  Międzylesiu  i  Sucho- 
źrebach,  Andrzej  i  brat  ich  przyrodni,  Hieronim,  synowie  niegdy  Jakóba 
Kossowskiego,  dziedzice  Kossowa,  zawierają  w  1542  r.  układ,  dotyczący 
podziału  dóbr  (ML  42).  Agnieszka,  wdowa  po  Rafale  Kossowskim,  i  syno- 
wie jej:  Cherubin  i  Mikołaj,  procesują  się  w  1542  r.  z  Piotrem  Kossowskim, 
synem  Andrzeja,  dziedzicem  na  Kossowie  (ML  42). 

Kostewicz  V.  KoścJewicz.  Stanisław  Kostewicz,  w  latach  1492—1498 
starosta  kowieński,  miał  dwóch  synów:  Wencława  i  Janusza. 


148 

Wendaw,  w  1510  r.  namiestnik  dorsnniski,  w  1511  r.  marszałek  kró- 
lewski, umarł'  w  1532  r.  Żoną  jegn  była  kuiażna  Hanna  Semenówna  Ro- 
manowiczówna  Kobryńska,  wdowa  po  kniaziu  Fedorze  Iwanowiczu  Bielskim. 
Zapisała  mu  ona  w  1502  r.  1,000  kóp  lit.  z  7,000  zapisanych  jej  przez  ma- 
tkę na  Ilruszowej  i  Czerewaczycach  (ML  2).  W  1508  r.  otrzymał  Wcncław 
od  króla  Zygmunta  pięciu  ludzi  z  rumszyskiej  włości  (ML  8),  a  w  1511 
roku  nakazał  król  niejakiemu  bojarowi  Danilewiczowi  pełnić  im  służbę  ze 
wsi  Pryszychwosty  (ML  10). 

W  1516  roku,  jeszcze  za  życia  żony,  otrzymał  Wencław  przywilej  od 
króla  Zygmunta  na  dożywotnie  posiadanie  Kobrynia;  w  1519  roku,  już  po 
śmierci  jego  żony,  ponowił  mu  król  Zygtnunt  to  nadanie,  otrzymawszy  od 
niego  za  tę  dzierżawę  1,000  kóp  lit.  Od  tego  też  czasu  pisze  się  Wencław 
marszałkiem,  dzierżawcą  kobryńskim  (ML  2).  W  1522  r.  prowadził  proces 
z  Sanguszkami  o  Hruszowę  i  Czerewaczyce  (ML  13);  w  tymże  roku  otrzy- 
mał od  króla  Zygmunta  sześć  nieosiadłych  wsi  w  powiecie  rumszyskim  (ML 
15).     Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  41  koni  (ML  21). 

Król  Zygmunt  potwierdził  w  początkach  1533  r.  jego  testament,  spisa- 
ny w  1532  r.  Z  dokumentu  tego  pokazuje  się,  że  drugą  żoną  Wencława 
była  Hanna,  z  której  miał  syna  Piotra  i  córkę  Dorotę  (ML  24).  Hanna 
Wencławowa  Stanisławowiczowa  Kostewiczowa,  marszałkowa  i  starościna 
kobryńska,  żyła  jeszcze  w  1536  r.  (ML  19). 

Janusz  Stanisławowicz  Kostewicz,  brat  Wencława,  otrzymał  w  1498  r. 
od  Aleksandra  Jag.  jedne  nieosiadłą  wieś  w  powiecie  raduńskim  i  dwóch  lu- 
dzi (ML  5).  W  tymże  roku  był  ciwunem  raduńskim.  W  1505  roku  jest 
miecznikiem  lit.,  w  1510  marszałkiem  król.,  a  w  1514  r.  wojewodą  witeb- 
skim. Król  Zygmunt  przyrzekł  mu  w  1520  r.,  że  przybywszy  na  Litwę, 
nada  mu  starostwo  kowieńskie,  które  zastawił  był  niegdyś,  potrzebując  pienię- 
dzy, Abrahamowi  Józefowiczowi  (ML  1 2).  W  tym  roku  był  Janusz  jeszcze  wo- 
jewodą witebskim,  marszałkiem,  dzierżawcą  raduńskim,  ożskim  i  przełomskim. 
W  1520  roku  został  wojewodą  podlaskim,  w  1522  roku  otrzymał  od 
króla  Zygmunta  konsens  na  wykupienie  zastawionego  starostwa  drohickie- 
go,  a  w  1523  roku  wykupił  Janusz  starostwo  kowieńskie.  W  1526  roku 
ustanowił  mu  król  Zygmunt  targi  w  Wanaczach  (ML  15).  Ostatnią  o  nim 
wzmiankę  w  aktach  znachodzimy  pod  r.  1527,  w  którym  prawdopodobnie 
umarł,  bo  w  tym  samym  jeszcze  roku  jest  namiestnikiem  raduńskim  Hle- 
bowicz (ML  17). 

Janusz  poślubił  Marynę  Uhrowską,  dziedziczkę  Uhrowa,  która  w  1534 
roku  procesowała  się  z  Żarskim  (ML  28),  a  na  ekspedycye  wojenne  do- 
starczała 83  koni. 


149 


Rodowód  Kosłewiczów. 


Stanisław, 

starosta  kowieński 

1492  r. 

1 

Wencław. 

Janusz, 

marszałek  król., 

wojowoda 

lim.  1532  r., 

podlaski 

ż.  a)  kna  Hanna 

1520  r.. 

Kobryńska 

i.  Maryna 

b)  Hanna 
1 

Uhrowska 

Piotr    Dorota 

1533  r. 

Kosłiuszko  V.  Kościuszko.  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1507  r.  Ko- 
stiuszce  Wolfremiejewiczowi  nadanie  Aleksandra  .hg.,  obejmujące  kilka  nie- 
osiadłych  wsi  i  kilku  ludzi  w  powiecie  połockim  (ML  8).  Waśko  Kostiuszko- 
wicz,  woskowniczy  smoleński,  otrzyma?  w  1508  r.  od  króla  Zygmunta  Psare- 
ckoje  w  powiecie  smoleńskim  (ML  8).  Kostiuszko  Iwaszkowicz,  dworzanin 
królewski  w  1508  r.  (ML  10). 

Kostiuszko  Fedorowicz  i  bracia  jego,  dziedzice  Horodna  i  Totowiczy, 
uznani  zostali  przez  króla  Zygmunta  w  1512  r.  bojarami  stepańskimi,  a  nie 
wołyńskimi,  za  których  sie  podawali,  w  skutek  czego  spadł  na  nieb  obowią- 
zek pełnienia  służby  książętom  Ostrogskiemu  i  Dubrowickiemu  (ML  10). 

Kostiuszko  Fedorowicz,  w  latach  1537 — 1540  sędzia  i  horodniczy  ka- 
mieniecki, nabył  w  1537  r.  Pelepeliki  w  powiecie  kamienieckim  (ML  30). 
W  tym  ostatnim  roku  otrzymał  od  króla  Zygmunta  hajewnictwo  brzeskie 
i  kamienieckie,  lecz  ponieważ  w  celu  pozyskania  tej  posady  u?,ył  podstępu, 
odebrał  mu  ją  Zygmunt  w  1538  r.  i  oddał  Czerniewskiemu  (ML  30). 

Bohdan  Kostiuszkowicz  Ohobołtowski  i  brat  jego,  Piotr,  bojarowie  wo- 
łyńscy, mają  sprawę  w  1540  r.  z  kniaziem  Wasilem  Kowelskim  (ML  31). 
Petr  Kostiuszkowicz  Ohobołtowski,  ziemianin  włodzim.icrski,  wspomniany 
w  Rewizyi  zamku  łuckiego  z  1545  r. 

Kostomołocki  Kostiuszko,  służebnik  Radziwiłła,  kasztelana  wileńskiego, 
ma  w  1528  r.  sprawę  z  Hornowskim  o  pewną  sumę  (ML  16).  Michaił  Fili- 
powicz Kostomołocki,  namiestnik  bielicki  Radziwiłła,  kaszt,  wil.,  w  1530  r., 
a  lidzki  w  1532  roku.     Jan  Filipowicz  Kostomołocki,  ziemianin,  otrzymał  od 


150 

Radziwiłła  wieś  Roszy.  Zygmunt  August  potwierdził  mu  to  nadanie  w  1546 
roku  (ML  61),  a  w  1547  r.  pozwolił  mu  otworzyć  karczmę  w  dobrach  jego 
Kozłowskicli,  leżących  na  trakcie  wileńskim  (ML  62).  Zwał  się  w  aktach 
Janem  Fih'powiczem  Kostiuszką  Kostomołockim  (ML  43). 

Koszczyce  Łukian  i  Ihnat,  dworzanie  zamku  polockiego,  świadkowie 
na  zapisie  Rcmirowicza  z  1520  r.  (ML  2).  Iwaszko  Koszczyc,  bojar  gro- 
dzieński, otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1518  r.  dwie  nicosiadłe  wsie:  Demi- 
dowszczyzne  i  Poniatowszczyznę,  w  powiecie  grodzieńskim  (ML  12). 

Koszel  Marcin  Michalewicz,  sługa  kniazia  Fedora  Jarosławicza,  otrzy- 
mał od  tegoż  ziemie  Markowską  i  ziemię  Adamowicza  w  1520  roku 
(Rew.  puszcz.). 

Koszka  Iwaszko,  okolniczy  smoleński  w  1492  r.  Będąc  także  namie- 
stnikiem mołodeczeńskim,  otrzymał  w  1500  r.  od  Aleksandra  Jag.  na  ojco- 
wiznę Hodutiszki,  dopókiby  nie  odzyskał  własnej,  zabranej  mu  przez  w.  ks. 
moskiewskiego  (ML  5).  Temuż  Iwanowi  Iwanowiczowi  Koszce,  okolniczemu, 
potwierdził  król  Zygmunt  w  1507  r.  nadanie  Aleksandra  Jag.,  dodawszy  mu 
jeszcze  wieś  Bicłoje  w  powiecie  smoleńskim  (ML  8).  W  1509  r.  potwierdził 
król  Zygmunt  jeszcze  raz  nadanie  Aleksandra  Jag.  W  akcie  tym  wspomnia- 
no, że  zięciem  Iwana  Koszki  jest  kniaź  Iwan  Wiaziemski  (ML  8). 

Semenowi  Koszce,  ziemianinowi  brasławskiemu,  potwierdził  król  Zy- 
gmunt w  1 507  roku  nadanie  Aleksandra  Jag.  (ML  8).  Juchno  Semenowicz 
Koszka,  świadek  na  zapisie  kniazia  Zastawskiego,  uczynionym  na  rzecz  knia- 
zia Ostrogskicgo  w  1534  r.  (ML  24). 

Kotłowicz  Andrej  Stanisławowicz,  bojar,  żonaty  w  1550  r.  z  Dorotą 
Tomaszówną  (ML  66). 

Kotowicz  Jan  spra^\ował  w  1495  r.  opiekę  nad  osobą  i  majątkiem  swej 
narzeczonej  córki  Jana  Myszkowicza  Jakowicza  (ML  5).  W  1499  r.  wydał 
Aleksander  Jag.  wyrok  w  sprawie  Szandra,  Petra  i  Iwaszka  Kotowiczów 
z  Nosiłowskimi  o  dobra  llorki.  Kot  był  ich  dziadem  (ML  5).  Fedko,  Ole- 
chno  i  Micliajto,  bracia  Kotowicze  z  Wołynia,  obowiązani  byli  na  początku 
XVI  wieku  dostarczać  na  potrzeby  wojenne  16  koni,  a  Michno  i  Seńko,  bracia 
Kotowicze,  8  koni  (ML  8).  Jerzy  Kotowicz  otrzymał  w  1514  roku  od  króla 
Zygmunta  nieosiadłą  wieś  Jakimowszczyznę  w  pow.  grodzieńskim  (ML  11). 

Lew  Iwanowicz  Kotowicz,  ziemianin  wołyński,  procesował  się  w  1533 
roku  ze  Skiporowem,  a  w  1541  r.  z  Szebaką  (ML  26  i  43).  W  tym  ostatnim 
roku  był  dworzaninem  królewskim  (ML  43),  a  w  1524  r.  namiestnikiem  (pod- 
wojewodzym)  nowogrodzkim  (ML  17),  W  1541  r.  wytoczył  mu  brat  jego, 
Michajło  Iwanowicz  Kotowicz,  proces  o  różne  krzywdy;  w  roku  następnym 
zaś  skarży  on  brata  o  pobicie  poddanych  (MIj  29  i  43). 


151 

Lew  Iwanowicz  Kotowicz  pozostawił  córkę  Hannę  i  syna  S7xznslnegr). 
W  1546  r.  potwierdził  Zycniunt  August  Hannie  Lwównie  Kotowiczównio, 
wdowie  po  Janie  Abramowiczu,  uczynione  jój  przez  męża  zapisy  (ML  01), 
a  w  1547  r.  pozwał  Szczastny  Lwowicz  Kotowicz  siostrę  swa,  Hannę,  żonę 
Juricgo  Tyszkiewicza,  o  roztrwonienie  majątku  rodzicielskiego  w  czasie,  gdy 
pod  jej  opieką  zostawał  (ML  48). 

Z  Kotry  Adam  Jakóbowicz,  pisarz  i  sekretarz  lit.  w  latacli  1492 — 1510, 
jednocześnie  kanonik  sandorairski  i  wileński. 

Kotrym  Lenart,  chorąży  raduński  w  1536  r. 

Kotyczew  v.  Kotyczow  Wołodimir  Semenowicz,  znakomity  więzień  mo- 
skiewski, trzymany  był  w  Trokach  w  1519  r.  (ML  13).  Fedor  Iwanowicz 
Umny  Kotyczow  sprawował  wraz  z  Hrehorym  Iwanowiczem  Nahim  poselstwo 
cara  Iwana  Wasilewicza  do  Polski  w  1567  r.  Ów  Fedor  był  namiestnikiem 
suzdalskim  w  1568  r.  (ML  57). 

Kowalewicz  Wasil,  hajewnik  mielnicki,  umarł  przed  17  grudnia  1532  r. 
Kownacki   Wojciech,  zięć  Pawła  Naruszewicza,   ma  sprawę  z  Klima- 
howskim  o  pewną  sumę  w  1541  r.  (ML  43). 

Kozariew  Hryńko  nabył  wieś  Koraszewce  w  powiecie  grodzieńskim. 
Król  Zygmunt  potwierdził  mu  to  kupno  w  1507  r.  (ML  8). 

Kozaryn  Iwan  Fedorowicz,  bojar  smoleński  w  1524  roku  (ML  15).     Na 
rzecz  Iwana,  dworzanina,  zeznała  zapis  żona  jego,  Łubka,  w  1534  r.  (ML24). 
Kozeczyce,  bojarowie  witebscy,  Aleksander  i  Iwaszko  w  1537  r.  (ML  27). 
Kozeka  v.  Kozika  v.  Kozeczyc  książęta.    Kniaź  Fedor  Kozeka,  świadek 
na  nadaniu  Szklina  przez  w.  ks.  Świdrygielłc  w  1445  r.  (ML  29).    Kniaź 
Micliajło  Fedorowicz  Kozeczyn,  dworzanin,  otrzymałodAleksandraJag.  w  1502 
roku  wieś  Mokrec  w  powiecie   włodzimierskim   (ML  20).     W  tymże   roku 
potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  poprzednie  swoje  nadanie  pięciu  dworzyszcz: 
Welikowskoje,  Chodorowskoje,  Koszelewskoje,  Dekterewskoje  i  Micbnowsko- 
je,  w  powiecie  włodzimierskim  (ML  5).     W   1533  r.  potwierdził  król  Zy- 
gmunt kniaziowi  Andrejowi  Michajłowiczowi  nadanie   dworu   mokreckicgo, 
zrobione  na  rzecz  jego  ojca,  kniazia  Michajła  Fedorowicza  Kozeczyca  (ML 
22).     W  1541  r.  procesuje  się  kniaź  Andrej  Michajłowicz  Kozeka,  dworza- 
nin król.,  z  sio.strą  swą,  Anną  Tichnową  (?)   (Michnową)   Kozińską,  o  wieś 
Ośmikowice.     W  procesie  tym  wspomniano,  że  kniaź  Andrej  miał  brata  Ja- 
nusza, zmarłego  bezdzietnie,  i  że  ma  jeszcze  dwie  siostry:  Zofię  i  Maryę,  i  że 
kniaź  Micliajło  Fedorowicz  Kozeczyc  zapisał  testamentem  Ośmikowice  Koziń- 
skiej (ML  31).     Rewizya  zamku  krzemienieckiego   z  1545  r.  wzmiankuje 
o  kniaziu  Andreju,  który  posiadał  wieś  Mokrec,   nadaną  przez  Aleksandra 
Jag.  kniaziowi  Michajłowi. 


152 

Kniaź  Dymitii,  właściciel  Zimna  na  Wołyniu,  umarł  w  1583  r.;  pocho- 
wany w  swój  włości  (Star.  Pols.).  Pozostała  po  nim  wdowa,  knichini  Kata- 
rzyna z  Falezę wsk ich,  2-o  v.  żona  Wacława  Podhoreckiego,  i  dzieci  jej:  An- 
drej,  Janusz,  Jerzy,  Stefan,  Maryna  i  Hanna,  kniaziowie  i  kniażny  Koziko- 
wie,  mają  w  1591  r.  sprawę  z  Bokejem  o  Łaszkowice.  Najstarszy  z  nich, 
kniaź  Andrej,  miał  w  1597  roku  za  żonę  księżniczkę  Barbarę  z  Porycka 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Patrycy  kniaź  Kozika,  w  1576  roku  podkomorzy 
krzemieniecki. 

Kniaź  Iwan  Wasilewicz  Kozcka  v.  Kozeczyc  procesuje  się  z  Raczko- 
wiczem  w  1519  r.  o  młyn,  a  w  1523  r.  o  Chworostowo.  W  1530  r.  ma 
sprawę  z  kniaziem  Dolskim  (ML  14,  16  i  24).  Córka  jego,  kniażna  Kata- 
rzyna Iwanówna  Kozcczyna,  w  1546  roku  żona  Lwa  Obrazcowa,  dworza- 
nina (ML  46). 

Kozica  Bartosz  Juszkicwicz  Czyżewicz  i  syn  jego,  Mikołaj,  sprzedali 
pewne  pustkowia  Roskiemu  w  1527  r.  (Arch.  Dubr.  I).  Mikołaj  Bartosze- 
wicz Kozica  ma  sprawę  z  Mamczycem  w  1550  r.  (ML  65).  W  1547  roku 
był  namiestnikiem  hohołskim  Dowojny,  wojewody  połockiego  (ML  63).  Herb 
ich  przedstawia  podkowę,  barkiem  na  dół  obróconą,  z  krzyżem  w  środku 
(Arch.  Dubr.  I). 

Kozieł  Iwan  Wasilewicz,  uradnik  trabski  w  1563  r.  (Arch.  Dubr.  IV). 
Polonia  Kozłówna,  żona  Mikołaja  Michnowicza,  bojarka  wołkowyska  w  1532 
roku  (ML  24). 

Koziński  Hryńko,  za  Kazimierza  i  Aleksandra  Jag.  chorąży  wołyński, 
pozostawił  czterech  synów:   Olechnę,  Michnę,  Tyszkę  i  Scńka. 

Olechnic  Hryńkowiczowi  Kozińskiemu,  ziemianinowi  wołyńskiemu,  da- 
rował król  Zygmunt  ze  względu  na  to,  że  ich  jest  czterech  braci,  a  ojcowi- 
zna ich  szczupła,  w  1516  roku  Ohawczyce  w  powiecie  łuckim  (ML  36). 
W  1518  r.  otrzymał  Olechno  od  króla  Zygmunta  dworzyszcza:  Timoszkow- 
skie  i  Koźlińskie,  w  powiecie  łuckim  (ML  12).  W  1537  roku  znajduje  się  on 
w  liczbie  komisarzy  królewskich,  mianowanych  do  rozgraniczenia  dóbr  San- 
guszków (ML  30).  W  1538  r.  dozwolił  król  Zygmunt  jemu  i  bratu  jego, 
Michajlowi,  założyć  miasto  w  dobrach  ich  dziedzicznych  Kozinie,  otworzyć 
karczmy  i  zaprowadzić  targi  (ML  30). 

Michno  Hryńkowicz  Koziński  ożenił  się  z  Hanną.  Król  Zygmunt  po- 
twierdził w  1537  roku  tej  Hannie  i  synowi  jej,  Michajłowi  Kozińskiemu, 
nadanie  Hołowby,  które  otrzymał  był  niegdyś  Hryńko  Koziński,  chorąży 
wołyński,  ojciec  Michny  (ML  30).  W  1541  roku  miał  kniaź  Andrej  Ko- 
zika sprawę  z  siostrą  swą,    Hanną  Tichnową  (?)    (czytaj :  Michnową)  Ko- 


153 

zińska,  i  z  synem  jej,  l\lir.li:iłem,  o  dobra  Ośniikowico,  które  jej  ojciec,  kniaź 
iMichaił  Fedorowicz,  Knzcka,  tcstamontem  zapisat  (ML  31). 

Tyszko  Ilryńkowicz  Koziński,  ożeniony  z  Jewfimią,  otrzymał  od  teścia 
swejro  dwie  wsie  w  powiecie  owriickim:  Kłypowszczyznc  i  Diczówke.  Król 
Zyg^munt  potwierdzif  mu  tę  darowiznę  w  1511  r.  (ML  8).  Tyszko,  w  1513 
roku  dworzanin  królewski  (ML  11),  otrzymał  w  1527  roku  ekspektatywe 
na  starostwo  ownickie  (ML  15),  ale  na  niej  się  skończyło,  gdyż  Tyszko  sta- 
rostą nigdy  nie  był. 

Seńko  Hryńkowicz  Koziński,  dworzanin  król.,  nabył  Watyń  w  1524 
rokn  (ML  15). 

Kozłowski  Fedko,  kanclerz  w.   ks.  Świdrygiełły  w  latach  1445 — 1446. 

Krajewski  Stani."ław,  podstarości  bielski  w  152-^  r.  Fenna  Jiiriewna 
Semenowa  Krajewska  sprzedała  w  1538  r.  cześć  Mirkowa  kniaziowi  Ko- 
szyrskiemu  (ML  5). 

Krajski  Fedor,  dworzanin  król.,  i  ;^ona  jego,  Nastazya,  mieli  sprawę 
z  Łubkiem  w  1549  r.  (ML  05). 

Krasieńscy  v.  Krasińscy  Borzobohaci.  Borzobohaci  Krasieńscy  pocho- 
dzą z  mieszczan  krasnostawskich.  Król  Zygmunt  w  liście  swoim,  wydanym 
im  w  1541  r.  na  wolny  przejazd  z  towarami,  tak  sie  o  nich  wyraża:  Cires 
et  subditi  Nostri  Crastioslai'ienscs  Borzobohaci,  ąiii  bobm  et  aliis  iner- 
cibus  mercaturam  exerccnt  (ML  40). 

List  Zygmunta  Augusta  z  1542  r.  wspomina  o  Oiechnie  i  Iwaszku  Bo- 
rzobohatych,  mieszczanach  krasnostawskich.  Byli  oni  w  tym  roku  mylni- 
kami  chełmskimi  i  krasnostawskimi  (ML  40),  a  w  1546  r.  poborcami  myt 
wołyńskich  (ML  61).  W  1547  r.  wypuścił  Zygmunt  August  w  trzechletnią 
dzierżawę  myta  i  komory  woskowe  i  solne:  brzeskie,  drohickie,  kamienie- 
ckie, łosickie,  bełzkie,  podlaskie  i  grodzieńskie,  kupcom  krasnostawskim, 
Oiechnie  i  Iwanowi  Borzobohatym,  za  8,700  kóp  gr.  lit.  i  300  czerw,  zł., 
a  myta  i  komory  łuckie  i  włodzimierskie  za  5,400  kóp  gr.  lit.  (ML  62). 
Ojcem  ich  był  Jacko  Borzobohaty. 

Zygmunt  August  dał  w  1546  r.  Oiechnie  Borzobohatemu,  poborcy  myt 
wołyńskich,  osiadłemu  w  Łucku,  ekspektatywę  na  episkopstwo  włodzimier- 
skie i  brzeskie  po  śmierci  Henadeja,  łub  na  episkopstwo  łuckie  i  v)strog- 
skie  po  śmierci  Fedoseja,  zależnie  od  tego,  które  z  nich  najprzód  zawaku- 
je  (ML  61). 

Olechno  pozostawił  czterech  synów:  Iwana,  Stepana,  Iliasza  i  Semena, 
oraz  córkę  Hannę.  W  1569  r.  przyznali  oni  gumę  3,000  fi.  Lubomirskim, 
a  Hanna  Borzobohatówna,  wdowa  po  Michale  Bohowitym,  była  w  1574  r. 
żoną  Filipa  Wodziczki  (MK  107  f.  326  i  MK  113  f.  568). 

Poczet  rodów.  )0 


154 

W  1572  r.  oddał  Jona  Bor/.oboliaty  Krasicński,  władyka  łucki  i  ostrnc- 
akl,  arcliimandryta  żydyczyński,  ^iatin  swemu,  Filipowi  Wodziozce,  dwie 
wsie,  do  władyctwa  i  arcliimandryi  należące  (AIZR,  I).  Ażci)y  akt  ten  zro- 
zumieć^ musimy  przypuścić,  że  albo  Olechno,  ojciec  Hanny,  był  władyka 
łuckim,  a  Wodziczka  jeco  zięciem,  albo,  co  prawdopodobiiicjsza,  że  jeden 
z  braci  Hanny  został  pod  imieniem  Jony  władyką  łuckim  i  ztąd  Wodziczkę 
szwagrem  nazywa. 

Iwan  Olecbnowicz  Rorzobobaly  Krasieński,  w  latach  1580 — 15111  mo- 
stowniczy  łucki,  miał  sprawę  w  tym  ostatnim  roku  z  Firlejem  o  dobra  Ko- 
welskie  (MK  121  f.  174  i  A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Semen  i  brat  jeco, 
Iwan,  mają  sprawę  w  1590  r.  z  Radzimińskim  o  dobra  Wieczyn  (A.  Tr.  Lub. 
Woj.  Woł.).  Mikołaj,  syn  Semena,  był  w  1603  r.  opiekunem  dzieci,  pozo- 
stałych po  Iwanie  Wasilewiczu  Krasieńskim  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Iwan  Jackowicz  Borzoboliaty,  brat  Olechny,  władyka  włodzimierski 
i  wójt  łucki,  a  przedtem  mytnik  wołyński,  nabył  w  1548  r.  od  królowej 
Bony  Krasnoje,  Stawrów  i  Haliczany  w  powiecie  łuckim  za  2,000  kóp  lit. 
(ML  50).     Od  wsi  Krasnoje  przyjęli  Rorzobohaci  nazwisko  Krasieńskich. 

Borzobohaci  nie  byli  jeszcze  w  1548  r.  szlachtą,  gdy?>  Zygmunt  August, 
potwierdzając  Iwanowi  nadanie  wójtowstwa  łuckiego,  które  otrzymał  od  kró- 
lowej Bony  za  wypłacone  przez  siebie  GOO  kóp  lit.,  nazywa  go  wprost  swoim 
poddanym  (ML  60). 

Iwan  pozostawił  syna  Wasiła,  który  się  ożenił  z  kniażną  Hanną  So- 
kolską. Już  jako  wdowa  po  nim,  ma  Hanna  i  synowie  jej:  Konstantyn,  Wa- 
sil,  Andrej  i  Iwan,  w  1590  i  1593  r.  sprawę  z  Korecką  o  Kraśne,  a  w  1590 
roku  z  urzędem  grodzkim  łuckim  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  W  1600  roku 
pozwali  Zaborowscy  Konstantyna,  Andreja  i  Iwana  Borzobohatych  Krasień- 
skich o  sumę,  należną  sobie  jeszcze  od  ojca  ich,  Wasila,  i  dziada,  Iwana. 
W  tym  roku  brat  ich,  Wasil,  już  nie  żył;  zabity  on  został  na  polu  w  Serni- 
kach przez  Odyńca  (A.  Tr.  Lub.  Woj  Woł.).  W  1603  r.  żył  ze  wszystkich 
czterech  braci  tylko  Andrej  Krasicński,  dziedzic  Krasnego  i  Wolmiżowa. 
Pozwał  go  w  tym  roku  Korecki  o  600  kóp  lit.  Andrej  żył  jeszcze  w  1611  r., 
w  którym  miał  sprawę  z  żydem  Iloszkowiczem  o  wzięte  przez  tegoż  jeszcze 
u  matki  powoda,  Hanny  z  Sokoła  Wasilowej  Krasińskiej,  różne  przywileje 
i  dokumenty,  odnoszące  sie  do  dóbr:  Kraśnego,  Radomyśla  i  Suchej-Woli 
(A.  Tr.  Lub'.  Woj.  WoL). 

Iwan  Wasilewicz  Krasicński  i  żona  jego,  Regina  Jełowiczówna  Małyń- 
ska,  mają  w  1601  r.  sprawę  z  Kozińskim  o  zbiegłych  z  Zaborola  do  dóbr  ich 
Lahodówki  poddanych  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Iwan  pozostawił  trzech  sy- 
nów: Gabryela,  Jana  i  Aleksandra,   i  cztery  córki:  Teodorę,  mniszkę  wscho- 


dniejTO  obrządku,  Mnryannc,  Zuzanno  i  Barbarę.  Opiekunami  ich  byli:  Ja- 
nusz książę  Zbaraski  i  Mikołaj  Krasi(>ński.  I'onczaJą  nas  o  tern  ich  sprawy 
z  Domaniewskim  w  ](ł03  r.  o  2,000  fl.,  i  z  IMozoIcwiczem  o  dokonany  przez 
ich  ojca,  Iwana,  najazd  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woh). 

Rodowód  Borzobohałych-Krasienskich. 

lacko 


Olochno 
154G  r. 


Iwan.        Stepan 
mostowni-    15G9  r. 
czy  łucki 
1580  r. 


Iliasz 
1500  r. 


Semen 

15G?)r. 


Hanna, 

ni.  a)  Michał 

Bohowity 

b)  Filip 

Wodziczka 


Iwan. 

W'ł:i(lyk.a 

v.'łodzimierski 

1548  r. 

I 

Wasil, 

ż.  kna 

Han  u  a 

Sokolska 


Mikołaj 
1(503  r. 


Konstantyn    Wasił    Andre]       Iwan 

1590  r.       1590  r.  1590  r.     1590  r., 
ż.  Regina 
Małyńska 


Gabryel     Jan     Aleksander      Teodora     Maryanna     Zuzarma     Barbara 

Kraski  Fedor  Michajlowicz,  bojar  król.,  procesuje  sie  z  }3ahrynowskim 
w  1541  r.  (ML  43). 

Krasnohodubski  Zygmunt,  syn  Piotra,  ma  sprawę  z  Żarskim  w  1534 
roku  (ML  26). 

Krasnosielski  Iwaszko,  ziemianin  bractawski,  otrzymał  wieś  w  powie- 
cie hickim  w  1523  r.  (ML  15).  Roman,  ziemianin  wołyński,  prowadził  pro- 
ces ze  szwacrcm  swoim,  Jackiem  Sowickim,  ożenionym  z  siostrą  jego,  Fen- 
ną,  o  dobra  Kurozwon  w  1548  r.  (ML  00). 

Krasowski  Matfiej  Zienkowicz,  ziemianin  wołyński,  sprzedał  Stawrów 
w  1543  r.  królowej  Bonie  (ML  30). 

Krassowscy  z  Krassowa  i  Szepietowa  na  Podlasiu.  Jan,  syn  niegdy 
Alberta  z  Krassowa,  procesuje  sie  w  1554  r.  z  braćmi:  Józefem  i  Tomaszem. 
Tymoteusz  i  Andrzej,  synowie  niegdy  Saka  z  Krassowa,  mają,sprawę  zDowojną 
w  1554  r.  Jan,  syn  niegdy  jMacieja  z  Szepietowa,  toczy. proces  w  1558  r. 
z  Janem,  synem  niegdy  Mroczka  Krasowskiego  z  Szepietowa  (ML  220  B.). 

Krewsz  Wojciech  Bohdanowicz,  bojar  królewski,  żonaty  w  1548  roku 
z  Hanną  Juriewną  (ML  63). 


156 

Kromski  kniaź  Aiuliej  otrzymał  od  Aleksandra  Jai^.  w  1494  r.  nieosiadłą 
wieś  Roslawl  w  powiecie  brańskim,  a  w  1408  r.  Wolkonesk  (ML  6). 

Kropotka  książęta.  W  1488  r.  otrzymał  kniaź  Iwan  Kropotka  od  Kazi- 
mierza Jac.  postaw  sukna,  a  kniaź  Fedkn  Kropotka  6  kóp  lit.  (ML  4). 

Kniaź  Iwan  Dymitriewicz  Kropotka  otrzymał  od  Kazimierza  Jat;,  wsie: 
Jełowiczc,  Worsin.  Czekon  i  Kotelew  w  powiecie  łuckim.  Aleksander  Jac. 
zatwierdził  to  nadanie  w  1406  r.  (ML  5).  Kniaź  Andrej  Kropotka  był  je- 
dnym z  dowódzców  w.  ks.  moskiewskieę^o,  Iwana  Wasilewicza,  w  1.500  r. 
(Kar.  VI,  Kr.  512).  Rewizya  zamku  łnckieco  wspomina  o  kniaziu  Jakowie 
Kropotce,  który  od  dóbr  .lełowicz,   zwał  sie  Kropotka  .lełowickim. 

Kroszynscy  książęta  ').  "W  końcu  XV  wieku  istnieją  dwie  gałęzie  tego 
domu.     Jedna  z  nicli  idzie  po  Filipie,  druga  po  Fedorze. 

Aleksander  Jag.  nadał  w  1496  r.  kniaziowi  Filipowi  Kroszyńskiemu 
i  jego  synom  dobra  Czerniatycze  w  powiecie  smoleńskim,  ponieważ  dobra 
ich  dziedziczne  zabrane  zostały  przez  w.  ks.  moskiewskiego  (ML  5). 

Kniaź  Filip  Kroszyński  pozostawił  dwócli  synów:  Iwana  i  Timolieja,  któ- 
rym Aleksander  Jag.  nadał  w  1408  r.  Habinicze  w  powiecie  smoleńskim  za 
ojcowiznę,  zabraną  im  przez  w.  ks.  moskiewskiego  (ML  6).  Z  potwierdze- 
nia tego  nadania  w  1400  r.  dowiadujemy  sie,  że  w  tym  roku  obaj  bracia 
byli  dworzanami  Aleksandra  Jag,  a  ojcowizną  ich,  którą  utracili,  były  wło- 
ści: Moszkowo,  Wołsta  i  Teszynow  (ML  5).  Aleksander  Jag.  potwierdził 
w  1502  r.  obu  bm.riom  posiadane  przez  nich  przywileje  na  dobra:  Teszynow, 
Sukromno,  Zaolele,  Moszkowo,  llnczdiłow,  Ozerniatyczy,  Babiniczy,  Czcrtinu, 
Ożarowo,  Płowuczoje  i  Nowogródek.  Przywileje  te  zginęły  w  pożarze  zamku 
smoleńskiego,  gdzie  były  złożone  (ML  5). 

Kniaź  Iwan  Filipowicz  Kros/yński,  w  1518  roku  dworzanin  królewski 
(AIZR,  I),  i  żona  jego,  kniażna  Hanna  Rujnicka,  procesują  sie  w  1520  r. 
z  Iwaszkowiczem  o  dobra  Rnjnicy  (ML  14).  W  1522  roku  sprzedali  oboje 
pewne  dobra  Gasztoldowi  (ML  15). 

Kniaź  Iwan  Filipowicz  Kroszyński  pozostawił  dwóch  synów:  Wasila 
i  Aleksandra,  których  kniaź  Słucki  pozwał  w  1534  r.  o  zwrot  pewnych  ru- 
chomo.ści,  wziętych  przez  ich  ojca  (Mfj  26). 

Kniaź  Wasil  Iwanowicz  Kroszyński  zapisał  żonie  swój,  kniażnie  Han- 
nie Daszkównie  Mikityniczównie,  jedne  trzecią    czyść  dóbr.     Król  Zygmunt 


')  Dwór  Kroszyn  w  powiecie  nowogrodzkim  nad.iuy  zosłjil  w  1400  r.  przez 
Aleksandra  .T.i!^.  kniaziowi  Puciacie,  wojewodzie  kijowskieiiin.  Być  ino/.e,  ż-e 
dwór  ten  byt  pierwotnie  dziedzictwem  kniaziów  lij-oszyiiskich,  od  którego  ci  wzięli 
nazwisko. 


157 

potwierdził  jej  ten  zapis  w  ir)30  v.  (ML  37).  Z  potwierdzenia  te!:>()  wMilać, 
że  kniaź  Wasil  miał  kilkoro  dzieci.  Znany  jednakże  z  nich  jest  jedynie  kniaź 
Iwan  Wasilewicz,  który  |)rocesuje  .sie  w  1541)  r.  z  .lackowskim  (ML  0;")). 
Kniehini  Hanna  Wasilewa  Kroszyńska  ma  sprasve  z  Iliniczem  w  1510  r., 
a  z  Hankowiczem  w  1541  r.  (ML  31  i  43). 

Kniaź  Timofiej  Filipowicz  Kroszyński,  w  latach  150G  —  1508  kazna- 
czej  i  okolniczy  snioleiKski,  trzymał  dożywociem  dwór  Rakiszki  (ML  12,  rok 
1518).  Na  potrzeby  wojenne  dostarczał  14  koni.  a  z  zakupionego  dwom 
Komajskiegn  3  konie  (ML  21).  W  1533  r.  jest  świadkiem  na  akcie  sprze- 
daży Wolkowicz,  a  w  1541  r.  ma  sprawę  o  Kornaj  (MFj  30  i  43). 

Kniaź  Timofiej  pozostawił  dwóch  synów:  Iwana  i  Jana.  W  1547  roku 
dworzanie  kniaziowie  Iwan  i  Jan  Timofiejewicze  Kroszyńscy  przedstawili, 
że  król  Zygmunt  pożyczył  od  ich  ojca,  kniazia  Timofieja  Filipowicza  Krn- 
szyńskiego,  okolniczego  smoleńskiego.  400  kóp  lit.  i  zapisał  takowe  na  Ra- 
kiszkach;  dobra  te  nadał  im  Zygmunt  August  prawem  lennem  (ML  60  i  62). 
Kniaź  Iwan  Timofiejewicz  ma  sprawę  z  Kondratowiczem  w  1540  roku 
o  najazd  (ML  31).  W  1546  r.  był  namiestnikiem  upickim;  jako  taki  pod- 
pisał testament  Ościka  (ML  46  i  62).  Ożenił  się  z  Bohdana  Ilornostajówna, 
córką  Onikeja,  marszałka  król.  W  1555  r.,  będąc  starostą  brasławr4ini, 
nabył  od  teścia  swego  dom  w  Wilnie.  Pozostawił  syna  Piotra,  starostę 
upickiego,  któremu  w  1579  r.  wydano  wypis  aktu  powyższego  (Akta  T.  XI). 
Kniaź  Konstanty  Fedorowicz  Kroszyński  otrzymał  w  1482  r.  od  Ka- 
zimierza Jag.  wieś  pod  Smoleńskiem  (ML  4),  a  od  Aleksandra  Jag.  w  1498  r. 
wieś  Bałwanicze,  także  w  powiecie  smoleńskim  (ML  5).  Potwierdzenie  tego 
ostatniego  nadania  uzyskał  w  1499  r.  (ML  6).  Okolniczy  m  i  kaznaczejem 
smoleńskim  był  w  latach  1482 — 1506. 

Kniaź  Konstanty  zeznał  w  1 503  r.,  że  całą  ojcowiznę  zabrał  mu  w.  ks. 
moskiewski,  tak  że  z  żoną  i  dziećmi  nie  ma  gdzie  się  podziać.  W  skutek 
tego  nadał  mu  Aleksander  Jag.  dwór  Dubień  v.  Dubno  w  j)owiecie  gro- 
dzieńskim, a  odebrał  mu  Pobojewo,  które  wprzód  otrzymał,  a  z  którego  wy- 
żywić sic  nie  mógł  (ML  5  i  20)  Dwór  Dubieński  musiał  przedstawiać  nie- 
małą wartość,  skoro  kniaź  Konstanty  kilkakrotnie  wyjednywał  sobie  u  króla 
Zygmunta  potwierdzenie  tego  nadania.  Pierwsze  z  nich  pochodzi  z  1506  r., 
wydane  wkrótce  po  śmierci  Aleksandra  Jag.  (.ML  8).  Następne  dwa  są 
z  lat  1509  i  1512  (ML  8  i  U).  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1523  roku 
jeszcze  raz  nadanie  tego  dworu  pozostałej  po  kniaziu  Konstantym  wdowie, 
kniehini  Hannie  (ML  15). 

Kniaź  Konstanty  Kroszyński  pozostawił  same  córki,  miał  ich  zaś  trzy. 
Pierwsza  wyszła  za  marszałka  Kopcia  Wasilewicza,  druga  za  Michała  Cha- 


158 

Icckict^o,  starosto  owruckicijo,  trzecia,  Hanna,  za  Janusza  Sa|łielic.  Król 
Zycmiint,  pozwalając  w  1531  r.  knifiliini  Hannie  Koristantowój  Fcdoiowiczo- 
wej  Kroszyńskićj  zaj)isa(;  dwór  Diibioński  królowej  Bonie,  potwierdził  jedno- 
cześnie wyposażenie  jej  córek  wyżej  wymienionych,  z  których  każda  otrzy- 
mała dwory  nowo  wzniesione  i  wsie  nowo  założone  na  pustkowiach  duhień- 
skich  (ML  24  i  U).  Januszowi  Sapieże  potwierdził  król  Zyj^^munt  jeszcze 
w  1515  r.  wyposażenie  żony  nowo  wystawionym  dworem  na  Łunnćj  z  50 
ludźmi  (ML  11). 

Rodowód  książąt  Kroszyńskich. 

Fedor 


Fi 

lip 

Konstanty, 

14'.)(5  r. 

okolniczy  smoleński 

1482—150(3  r., 

'/..  Hanna 

1 

Iwan. 

Timofiej. 

córka  N.,         córka  N., 

Hanna, 

dworzanin 

okoliiiczy 

m.  Kopot         m.  Micliat 

m.  .laniisz 

14!)!>  r.. 

smoleński 

Wasilewicz       Chalecki 

Sapielia 

ż.  kna  Hanna 

1506  r. 

Bujnirka 
1 

~ 

Wasil,     Aleksand 

RP 

wan, 

Jan 

/.  kna         ir>34r. 

starosta 

1547  r. 

Hanna 

brasławski 

Jlikitini- 

1555  r.. 

czówna 

ż.  l?')h(l;ina 

1530  r. 

1 

H 

ornostajówna 
1 

1 
Iwan 

1 
Pełr. 

1549  r. 

stai-()st,a 
npicki 

U 

u  9  r. 

Kruków  Sfepan  Ostafiejcwicz,  służebnik  kniazia  Iwana  Riazańskiego, 
otrzymał  od  króla  Zygmunta  ludzi  i  kilka  nieosiadłych  wsi  w  starostwie 
stokliskićni  w  1  5:14  r.  Ludzi  i  te  wsie  nadał  mu  poprzednio  ów  kniaź  Ria- 
zański,  cdy  dwór  Stokliski  trzymał  (ML  20). 

Krupczyc  Hohusz,  ziemianin  brzeski  w  1537  r.  (ML  33). 

Krupeckj  Iwaszko  Protasiewicz,  ziemianin  łucki,  otrzymał  od  stryja 
swego,  Nemcry,  dobra  w  powiecie  łuckim  w   1525  r.  (ML  15). 

Krupowicze,    bojarowie    raduńscy.      Pełko    Petraszewicz,    Jakób,   Zu- 


159 


zann:i,  PcłraHzko  Rortoszcwic/,,  Mikołaj  [.,nkavSzewicz,  Radziwił  Hohdanowicz, 
Stopan  Januszkowicz,  Malej  Paszkowicz,  Miknłnj  nolidanowicz,  Ilryszko  Kn- 
zakowicz,  Ławiyn  Pacewicz,  wszyscy  z  rodu  Krnpowiczów,  wnieśli  przed 
króla  Zycmiinta  zażalenie  na  Szymka  Mackiewicza,  ciwiina  i  horodniozojjo 
wileńskie;T-o,  dzierżawce  uszpolskic^-o,  peiiiańskicji^o  i  rndnńskieco,  i  Pac-ka 
Ptizla,  pristawa  bojarskiego  radtińskicgo,  że  im  czynią  krzywdy  i  uciski  wiel- 
kie, nowiny  im  zabierają,  zmuszają  ich  do  służby  pociągowej  i  straży  na 
zaniku  trockim,  do  czeco  jako  szlachta  i  bojarowie  nie  są  wcale  obowiązani, 
gdyż  mają  pełnić  tylko  służbę  ziemską,  konno  i  zbrojno.  Na  jwparcic  swego 
zażalenia  przedstawili  listy  sądowe  Kazimierza  Jag.  i  kilku  dygnitarzy  w.  ks. 
litewskiego,  z  których  się  okazało,  że  Kriipos,  dziad  wyżej  wymienionych  po- 
wodów, chodził  razem  z  w.  ks.  Witoldem  na  krzyżaków  i  dobrze  mu  sie  za- 
służył, a  Witold  uwolnił  go  za  to  od  danin  i  wszelkich  innych  obowiązków, 
nakazując  mu  jedynie  pełnić  służbę  konną.  Król  Zygmunt  uznał  ich  na  mocy 
tych  listów  sądowych  za  bojarów  radnńskitdi,  obowiązanych  tylko  do  służ- 
by ziemskiej  (ML  29). 

Krupscy.  Elżbieta,  Zofia  i  łłanna  Krupskie  mają  w  1512  r.  sprawę 
o  podział  majątku  z  siostrą  swą,  kniehinią  Katarzyną  Bohdnnową  Turowa 
Świrską  (ML  10).  Wyrok  króla  Zygmunta,  wydany  w  1522  r.  v/  spra- 
wie wyżej  wymienionych  sióstr,  powiadamia  nas,  że  one  były  siostrami 
Szczastnego  Krupskiego  (ML  IH).  Zofia  Krupska  dostarczała  na  ckspedycyc 
wojenne  3  konie  (ML  21).  Hanna  Floryanówna  Krupska  procesowała  sie 
w  1541  r.  z  rządzcą  swoim  z  Sehnewic,  Zdzitowskim  (ML  31). 

Kruszewski  Mateusz,  syn  niegdy  Mikołaja,  dziedzica  na  Kruszewie, 
z  Podlasia,  procesuje  sie  w  1541  roku  z  Janem,  synem  niegdy  Stanisława 
z  Kruszewa  (MIj  42).  Mikołaj,  syn  niegdy  Jakóba  z  Kruszewa,  ma  sprawę 
z  Mateuszem,  synem  niegdy  ]\likołaja  z  Kruszew%a  w  1554  r.  (ML  220  R). 

Kryczowscy  Stecko  i  W>iśko  Fedkowicze  okazali  królowi  Zygmuntowi 
list  Kazimierza  Jag.,  nakazujący  Nacowi,  namiestnikowi  brzeskiemu,  zwrócić 
ich  dziadowi  dziedziczny  ich  majątek  Kryczów.  Król  Zygmunt  potwierdził 
im  ten  list  w  1516  r.  (ML  11).  Kirdej  Kryczowski,  chorąży  i  sędzia  ziemski 
brzeski  w  1508  roku. 

Krywiec  (Krzywice)  Olechno  Fedorowicz,  diak  (pisarz)  król.,  otrzymał 
w  1522  r.  kilku  ludzi  (ML  15).  W  1525  r.  był  dworzaninem  król.  (ML  15), 
w  1532  r.  podkUiczym  wileńskim,  w  1530  r.  horodniczym  i  ciwnncin  trockim, 
a  w  1540  r.  nadto  i  dzierżawcą  somiliskim.  Umarł  w  1547  r.  lub  na  począ- 
tku 1548  r.  "  (ML  62).  Na  ekspedycye 
wojenne  dostarczał  4  konie  (ML  21).  Z  żony  Hanny,  córki  Semena  Żaby, 
miał  córkę  Polonię,  która  była  w   1551  r,  żoną  Iwana  Mikulicza  (3lli  05), 


160 

Hanna,  ?.ona  Olecliny,    procesowała  się   w  1540  i  1547  r.  z  hrnćmi  o  wyda- 
nic  j('j  wyprawy  i  posai^ti  (ML  Gl  i  G3). 

Lew  Iwannwirz  Krywicc,  dworzanin  król.  w  IHIO  r.  (ML  8). 
Krywonosowicz  Iwan,  bojar  mścisławski  w  1547  r.  (ML  63). 
Krywy  Hryńko  Michajlowicz,   w  L53n  r.  wojski  i  podsłarości  Słonimski. 
Wojskim  hyf  jeszcze  w  1541  r. 

Krzyżanowski  Michał,  liojar  rudomińskićj  włości  w  1538  r.  (ML  30). 
Kuchmistrzowicze.     Jeden  z  synów  Olecliny,  Piotr,  był  knchmislrzem 
litewskim;  ztąd  je^ro  potomstwo  zwało  się  Knchmistrzowiczami. 

Piotr  Oleclinowicz,  w  latacli  1404 — 1516  knchmistrz,  w  1404  r.  na- 
miestnik olicki  i  niemonojski,  w  1505  r.  namiestnik  skierstomoński,  a  w  la- 
tach 1514 — 15IG  namiestnik  ncyański.  W  1409  r,  będąc  knchmislrzem, 
namiestnikiem  olickim  i  niemonojskim,  przedstawił  Aleksandrowi  Jag.,  te  brat 
jeco,  Petr  Janowicz  (Mondijrirdowicz),  wojewoda  trocki  i  marszałek  ziem- 
ski, oddał  mn  kupione  na  Wołyniu  od  ziemian  Paczewiczów  dobra  Szpako- 
wn  na  własność.     Aleksander  Jac.  potwierdził  mu  tę  darowiznę  (ML  5). 

W  1503  r.  rozpatrywał  Aleksander  Jan^.  skarcę  Ludmiły  .Inriowej  Ja- 
nowiczowej  (Zabrzezińskićj),  wojewodzicowej  trockiej,  na  Piotra  Olechnowi- 
cza, 7.0.  tenże  trzyma  więcej  dóbr  z  jej  ojcowizny,  niż  ona  z  mc^.em.  Piotr 
dowodził,  że  te  tylko  dobra  posiada,  które  mu  na  mocy  działów,  sjiorządzo- 
nych  ze  swojakiem  jeco,  .Tnrim  Janowiczem,  w  udziale  przypadły.  Aleksan- 
der Jajc.  unieważnił  skarcę  Ludmiły  (ML  5).  Z  wyroku  teco  wnosić  mo- 
żna, że  żoną  Piotra  Olechnowicza  była  siostra  Ludmiły,  Orszanka  z  domu. 
W  150G  r.  otrzymał  Piotr  od  Ab^ksandra  Jap.  szmat  lasu  na  Żmudzi  i  pro- 
cesował się  z  Oasztolden)  o  zapis  Kuczukowicza  (ML  6  i  5). 

Piotr  Olechnowicz  pozostawił  dwóch  synów:   Stanisława  i  Mikołaja. 
Stanisław  Piotrowicz  Olechnowicz  był    w   1528  r.   namiestnikiem   sza- 
wleńskim  Jana,  biskupa  wileńskiego  (ML  15).     Na  ekspedycje  wojenne  do- 
starczał 3  konie  (Mf.  21).  " 

Mikołaj  Piotrowicz  Kuchmistrzowicz,  w  latach  1532—1534  dworzanin 
królewski,  a  w  latach  1530 — 1547  miecznik  litewski,  otrzymał  w  1547  r. 
zamek  czarnobylski  na  dwa  lata,  lecz  musiał  umrzeć  przed  objęciem  zamku 
w  posiadanie,  bo  zaraz  otrzymali  to  starostwo  Stcckowicz  i  Surynowicz.  Mi- 
kołaj sprzedał  w  1530  r.  Liizanie  Gasztoldowi  (ML  2),  a  w  1541  r.  ma 
sprawę  z  Ostrożeckim  o  dobra  W^orotniew,  Żobryn,  Dosin  i  połowę  Romano- 
wa; do  dóbr  tych  rościł  także  pretensyę  Wolski,  narzeczony  Zabrzezińskićj 
(ML  31).  W  1517  r.  dozwolił  mn  Zyp^miint  Aujjust  w  należącycli  do  nieo^o 
dobrach  Dorohostajach  założyć  miasto,  otworzyć  karczmy  i  ustanowić  tarci 
(ML  62).     Na  potrzeby   wojenne  dostarczał  14  koni,  a  z  dóbr  kijowskicli  je- 


161 

(Inego  (ML  21).  0^-ftniI'  sic  z  Maryną,  która  w  ir)2R  r.  pnzwnła  Nioniirowi- 
oza,  wojewodę  kijowskiego,  o  wypfaemie  350  kóp  lit.,  zapi.sanj-cli  jej  przez 
jego  ^.onę,  a  jej  matkę  (ML  16).  Maryna  ma  w  1547  r.  proces  z  zięciem 
swoim,  Szczastnym  iSirutewiczem  (ML  63). 

l\Iikołaj  pozostawił  pięciu  synów.  Mikolnj  i  Petr  Mikołajewicze  Knclimi- 
strzowicze,  dworzanie  król.,  mają  sprawę  z  Mikuliczem  w  1550  roku;  tenże 
Petr,  .syn  Mikołaja  Kuclimistrzowicza,  miecznego,  i  bracia  jego:  .Inn,  Stani- 
sław, Mikołaj  i  Jakób,  procesują  się  z  Winkiem  w  tymże  1550  r.  (ML  65). 

Mikołaj  Mikołaje wicz  Kuclimistrzowicz  odziedziczył  po  ojcu  Dorohoslaje 
i  dał  początek  domowi  Doroliostajskicii  (Patrz  rodowód  Oleclinowiczów). 

Kucza  Ilia  Jakimowicz,  podstarości  piński  w  1563  r. 

Kuczewski  Stanisław,  syn  Dadźboga  z  Podlasia,  procesuje  się  z  Wojna 
w  1558  r.  (ML  220  B.). 

Kuczuk  Marcin  i  brat  jego,  Micbaił,  bojarowie  krzyczowscy,  oraz  bratan- 
kowie ich:  Fedor  i  Rusin,  procesują  sie  w    1547  r.  z  Bobojedcm  (ML  63). 

Kuczuk  V.  Kuczukowicz.  Kuczuk,  komornik  Jagiełły,  jeden  ze  sprawców 
śmierci  Kiejstuta.  Kuczuk,  namiestnik  grodzieński  za  Kazimierza  Jag.  Jan 
Kuczuk  V.  Kuczukowicz  był  marszałkiem  dwornym  litewskim  i  namiestnikiem 
lidzkira  w  latach  1473—1478.  Syn  jego,  Wojciecb  Janowicz  Kuczukowicz, 
w  latach  1494 — 1505  marszałek  lit.,  w  latach  1404 — 1495  namiestnik  wło- 
dzimierski, a  w  latach  1496 — 1505  namiestnik  wołkowyski,  nie  żył  w  1506 
roku  (ML  5).  W  1495  r.  miał  sprawę  z  księciem  Słuckim  o  Ołzowo  (ML  5), 
w  1498  r.  z  Wodynskim  o  wsie  Unszczy  i  Rostor  (ML  5),  a  w  1499  r.  otrzy- 
mał od  .Meksandra  Jag.  8  nieosiadłych  wsi  w  powiecie  ejszyskim  (ML  5). 

Córka  jego  N.  była  pierwszą  żoną  Stanisława  Piotrowicza  Kiszki,  sta- 
rosty grodzieńskiego,  Wojciech  nie  musiał  pozostawić  mezkiego  potomstwa, 
skoro  pozostałych  po  nim  majątków  dochodzą  z  prawa  blizkości:  Bartosze- 
wicz, Montowtowicz  i  Skinder  (ML  10,  r.  1513). 

Pewnie  bratem  Jana  był  Juri  Kuczukowicz,  marszałek  król.  w  1482  r. 

Kuczyna  Jefim  Andrejewicz,  bojnr,  nabył  Melechowszczyznę  i  Pepel- 
kowszczyzne  w  powiecie  grodzieńskim  w  1522  r.  (ML  15). 

Kuczyńscy  z  Kuczyna  w  ziemi  drohickiej.  Jan,  dziedzic  na  Kuczynie, 
sędzia  grodzki  drohicki  w  latach  1524 — 1525.  Łukasz  i  Walenty,  synowie 
Jana  z  Kuczyna,  procesują  siew  1540  roku  z  Adamem,  Jakóbem,  Pawłem 
i  Janem,  synami  niegdy  Andrzeja  z  Kuczyna  (ML  35),  a  w  1546  r.  z  Łu- 
niewskim  (ML  47).  Marcin,  syn  niegdy  Walentego  z  Kuczyna,  ma  w  1558 
roku  sprawę  z  Fjukaszem,  synem  Jana  z  Kuczyna,  pewnie  stryjem  swoim 
(ML  220  B.).  Maryna,  wdowa  po  Andrzeju,  o  którym  wspomnieli.śmy  wyżej, 
procesuje  sie  w  1543  r.  z  pasierbem  swoim  Janem  (ML  55). 

Poczet  roHów,  2  1 


162 

iStanishw  i  Abiahfim,  synowie  nip^-dy  Jana  Knczyńskiej^o  i  Katarzyny, 
córki  niegdy  i\Iiknłaja  z  Pielkowa,  mają  sprawę  w  IB 47  r.  z  Pietknwskim 
(ML  47).     Dzinlziczyli  oni  również  na  Kuczynie  (ML  55). 

Kuklia  Miklasz,  bojar  królewski  w  1547  r.  (ML  48). 

Kulesza  Marcin,  podscdek  powiatu  coniądzkieg^o  w  1505  r. 

Kulwet'  (Kiilwieć)  Mikołaj  Janowic/,,  bojar  król.,  ma  sprawę  w  1549  r. 
7,  Kl/bictą,  żoną  swcji;o  brata  Piotra  (ML  66). 

Kumanowscy  otrzymali  w  1539  roku  prawem  lennem  wieś  Kumanowce 
w  starostwie  clnniclnickiem;  w  1615  r.  posia<lają  te  wieś  Hreliory  i  Sewe- 
ryn, synowie  Pawła,  i  Łukian,  syn  Charytona  (Zr.  Dziej.  T.  V). 

Kunca  v.  Kuncewicz  v.  Kuncewicz.  Maciek  Kuncewicz,  służebnik  Pio- 
tra, wojewody  trorkiei^o,  otrzymał  od  Aleksandra  Ja^.  w  1494  r.  8  służe- 
bnych ludzi  F.jfrirdańców  (ML  5).  Tenże  Maciek  Kuiica  v.  Kuncewicz,  w  la- 
tach 151 1  — 1529  ciwun  trocki,  a  w  latach  1524  — 1529  namiestnik  lepuński 
i  wolkinicki,  dostarczał  na  ckspcdycye  wojenne  7  koni  (ML  21).  Córka  jego 
N.,  wdowa  po  Mikołaju  Homszeju,  jest  w  1541  r.  żoną  Jana  Juriewicza 
Zawiszy  (ML  43). 

Jakób  Kuncewicz,  w  lalach  1504  —  1523  namiestnik  wolkinicki  i  le- 
puński, w  latach  1511  —  1523  koniuszy  dworny  litewski  i  trocki  i  le- 
śniczy grodzieński,  otrzymał  w  1518  roku  dwór  Wasiliski  w  1,000  kóp  lit., 
a  w  1520  roku  otrzymał  konsens  na  wykupienie  dworu  Stokliskiego, 
zastawionego  Massalskiemu  w  1,060  kopach  lit.  (ML  12).  Dzierżawcą  sto- 
kliskim  jest  w  1523  r.  W  1495  r.  potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  kupno 
wsi  Rostia  od  Micewicza  (ML  5),  a  w  1523  r.  zapewnił  mu  król  Zygmunt 
dożywotnie  posiadanie  starostwa  wasiliskiego  (ML  2).  Jakób  umarł  pra- 
wdopodobnie w  1523  r.,  w  którym  starostą  wasiliskim  jest  już  Radziwiłł. 
Dwa  razy  zawierał  Jakób  związki  małżeńskie;  pierwszą  jego  żoną  była  w  1511 
roku  Zofia  Bohdanówna  (ML  11),  drugą  Hanna  Bohdanówna  Sapieżanka, 
z  której  miał  syna  Mikołaja  (Spór  o  Czereję  z  1541  r.,  ML  43).  W  1531  r. 
potwierdził  król  Zygmunt  tej  ostatniej  zrobione  jej  przez  męża  zapisy  (ML 
21).     Hanna  dostarczała  na  potrzeby  wojenne  38  koni  (ML  21). 

Kmita  Kuncowicz  Sakowicz,  w  latach  1522 — 1525  namiestnik  wileński 
wojewody  Gasztolda,  w  1532  r.  dzierżawca  wilkomierski,  a  w  1536  roku 
również  i  dzierżawca  oniksztyński.  Jest  nim  jeszcze  w  1547  r.  Jan  Knii- 
tycz  Kuncowicz  ma  sprawę  z  Jurim  Ościkiem,  z  córką  którego  Zofią  się  ożenił, 
o  dobra  macierzyste  swej  żony  (ML  29).  W  akcie,  którym  jego  żona  sprze- 
dała w  1542  r.  Brzeskiemu  dobra  Mąkobody,  nazwany  Janem  Kmitą  Woj- 
ciechowiczem  Sokołowiczem  (ML  42). 

Kacper  Kuncewicz  Sakowicz,    w    1525  roku    namiestnik   borysowski, 


163 

a  vr  1533  rnku  marszałnk  Oaszlnlda,  wojewody  wileńskiejro  (ML  15  i  19). 
W  1546  rokn  był'  on  namiestnikiem  prz.pwalskim  i  wasiliskim,  a  w  latach 
1547 — 1549  tylko  namiestnikifim  pizcwalskim.  Na  potrzeby  wojenne  do- 
starczał w  1528  r.  2  konie  (ML  21). 

IMacicj  Jakńbowicz  Kuncewicz,  bojar,  i;^ona  jego,  Zofia  Mikołajówna  Raka- 
larowiczówna,  zawarli  układ  w  1547  r.  z  Wesiolowskimi  o  Białystok  (ML  02). 

Iwan,  namiestnik  jurboręski  królowej  Bony  w  latach  1536 — 1548,  był 
w  1540  r.  mytnikiem  kowieńskim  (ML  31). 

Fedor  Kuncewicz,  dworzanin,  i  żona  jego,  Maryna,  procesują  się 
z  Protasowiczem  w  1550  roku  (ML  65).  Fedor  był  chorążym  grodzień- 
skim w  1578  roku. 

Kunicki  Andrzej,  starosta  brański  i  surażski  w  1545  r. 

Kurcewicze  książęta.  Laskowski  pozwał  w  1536  r.  dworzan  królew- 
skich, kniaziów  Wasila  i  Bohdana  Iwnnowiczów  Kurcewiczów,  ponieważ,  ci 
poręczyli  byli  60  kóp  lit.  za  bratem  swoim,  kniaziem  Buremlskim  (ML  28). 
Kniaź  Wasil  Iwanowicz,  świadek  na  akcie  rozgraniczenia  dóbr  iSanguszków 
w  1537  r.  (JIL  30).  Rcwizya  zamku  łuckiego  z  1545  r.  wspomina  o  knia- 
ziach Bohdanie  i  Michajle  Kurcewiczaeh,  zamieszkujących  powiat  włodzimier- 
ski. Kniażna  Ewa  Kurcewiczówna  Bułyżanka,  w  1517  r.  wdowa  po  kniaziu 
Aleksandrze  Massalskim  (Akta  T.  II). 

Kurejsza  Iwan  Olechnowicz,  bojar  piński;  królowa  Bona  potwierdziła 
mu  w  1524  r.  nadanie  różnych  ziem  w  powiecie  pińskim,  które  ojciec  jego, 
Olechno  Grygoriewicz,  otrzymał  był  w  1495  r.  od  kniebini  Maryi  Semcnowej 
Aleksandrowiczowej  (Rew.  puszcz.). 

Kureszow  Michaił,  bojar  witebski  w  1546  r.  (ML  46). 

Kuropatwa  Ostafi,  \triadfńk  księcia  Słuckicgo  w  1540  r.  (ML  31). 

Kurpscy  v.  Kurbscy  książęta.  Kniaź  Andrej  Michajłowicz  Kurpski  przybył 
w  1 564  r.  na  Litwę  (Kar.  IX),  gdzie  otrzymał  starostwo  krewskie.  Przechował 
się  list  Zygmunta  Augusta,  pisany  do  niego  w  1566  r.  w  sprawie  Miśkiewi- 
cza  i  Kotłowicza  (AIZR,  I). 

Kuryłowscy  —  patrz  Rusanowscy, 

z  Kurzeńca  Adam  Iwachno,  starosta  piński  i  kobry ński,  otrzymał  od  kró- 
lowej Bony  w  1541  r.  pewne  dobra  po  zmarłym  Drobyhewiczu  (ML  2). 

Kuźmicz  Michaił,  dworzanin,  żonaty  z  kniażną  Opranką  Fcdorówną  So- 
kolińską,  ma  sprawę  w  1546  r.  z  Lukomskira  (ML  48).  Maryna,  siostra  Mi- 
chajła,  żona  Juraliy. 

Kwacz  został  namiestnikiem  rzeczyckim  w  1481  r. 

Kwilecki  Jarosz,  pisarz  królowie  Bony  w  1551  r.  (ML  51),  a  w  latach 
1563  —  1570   pisarz  skarbu  lit.  i  dzierż.awca  jaświoński.     W  1570  roku 


1G4 

nabył  wraz  z  żona,  Heleną  Jiniewna  Horowską,  plac  w  Wilnie  od  Dow|j^iał- 
łow'ćj  (Akta  T.  VHI). 

Kymunt  podpisał  z  synem  Dauksą  w  1401  roku  przyrzeczenie  książąt 
i  panów  lilewskicli,  że  dochowają  wierności  królowi  i  koronie  polskiej 
(Cod.  Epist.  Vit.). 


L. 


Lacki  V.  Ladski  Iwan  Wasilewicz,  okolniczy  w.  ks.  moskiewskiego, 
przybył  razem  z  kniaziem  Semenem  Fedorowiczem  Bielskim,  po  śmierci  w. 
ks.  Wasila  Iwanowicza,  w  1534  r.  na  Litwę,  gdzie  miał  otrzymać  WyvSoki- 
Dwór  i  ?jołudck  (Kar.  VIII.  f.  8  i  Nr.  27).  Iwan  ma  w  1536  roku  sprawę 
z  Kostewiczową.  W  aktach  znajdujemy  o  nim  wzmianki-  pod  1540  rokiem, 
ale  tu  nazywany  jest  wprost  panem  Lackim*,  bez  tytułu  namiestnika  wyso- 
kodworskiego  lub  żołudzkiego  (ML  10,  29  i  30).  Iwan  Iwanowicz  Lacki, 
leśniczy  podlaski  w  1559  roku.  Iwan  Zararynicz  Lacki,  namiestnik  mie- 
dnicki  w  1546  roku. 

Lałewicz  Piotr,  bojar  Wiłkomirski  w  1536  r.  (ML  24). 

Lalusz,  namiestnik  grodzieński,  świadek  na  przywileju  Kazimierza  Jag. 
dla  Chołoniewskich  z  1452  r.  (ML  36  i  41). 

Laskowski  Fedor  Jakimowicz,  ziemianin  wołyński,  ma  w  1536  r.  spra- 
wę z  Sanguszką  o  dobra  Iwanczyce  w  powiecie  łuckim  (ML  28). 

Lebiedicwicze  Fedko  i  Olechno,  bojarowie  nowogrodzcy  w  1516  ro- 
ku (ML   10). 

Ledóchowscy.  Hewizya  zamku  krzemienieckiego  z  1545  r.  wspomina 
o  Petrze  Oeniskowiczu,  llnewoszu  Iwanowiczu,  Bohdanie  i  Jacku  Leduchow- 
skich  z  Leduchowa. 

Lelusz  Piotr,  wojewoda  trocki  w  latach  1434  — 1440. 

Lenartowicz  Wojtcch  doi)ełnit  razem  z  Tyszkiewiczem  rozgraniczenia 
Królestwa  od  Litwy  w  1 546  r.  (ML  49). 

Lenewicze  Doroszko  i  Ohodko,  bojarowie  królewscy,  otrzymali  4  nieo- 
siadłc  wsie  w  powiecie  grodzieńskim.  Król  Zygmunt  potwierdził  im  to  na- 
danie w  roku  ?...  (ML  41). 


165 

Lenkowicz  Jnri  Janowicz,  bojar,  ma  w  155t  roku  ppiawę  z  bratem 
Szczepanem  (JUj  G6). 

Lesiecki  Jan,  kuchmistrz  królowt')  Bony  w  r.  ?  (ML  62). 
Lesznjcki  Ilawryło,  ziemianin  kamieniecki  w  1533  r.  (ML  24). 
Letecki  Michait  Kuźminicz,  bojar  witebski  w  L530  r.  (ML  27). 
Lew  Dymiłriewicz,   namiestnik  królowej  Bony  dowgowski  i  przełajski 
w  1537  roku. 

Lew  Michajłowicz,  namiestnik  królowej  Bony  kryński  i  skidelski  w  la- 
tach 1546  — 1550,  poflsędck  grodzieński  w  1548  r.,  a  namiestnik  grodzieński 
od  1552  roku. 

Lewarth  Maciej,  nicgdy  pisarz  ziemski  drohicki,  żonaty  był  z  kniażną 
Anna  Lubecką  przed  1541  r.  (A.  Ap.  Z.  Pódl.  II). 

Lewicki  Malcher,  rzecznik  w  sadach  wileńskich  w  1541  roku  (ML  43). 
Maciej,  w  lalach  1540 — 1552  podsedek  bielski,  w  1550  r.  dzierżawca  zabiel- 
ski,  w  1554  r.  sędzia  ziemski  bielski. 

Lewkowicz  Sidor,  dworzanin  królewski  w  1509  r.  Król  Zygmunt  po- 
twierdził mu  w  tymże  roku  różne  przywileje,  wydane  ojcu  jego  przez  Ale- 
ksandra Jag.  (ML  8). 

Lewsza,  dworzanin,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1502  r.  Telatycze 
w  powiecie  brzeskim  (ML  5).  Król  Zygmunt  potwierdził  Mikołajowi  Lcwsze- 
wiczowi,  ciwunowi  wileńskiemu  w  1507  r.,  nadanie  Aleksandra  Jag.,  obej- 
mujące 10  ludzi  (ML  8).  Lewsza  Jesipowicz,  dworzanin  królewski  w  1516 
roku  (ML  U). 

Libnar  Kacper,  mytnik  kowieński,  został  w  1548  r.  horodniczym  i  ciwa- 
nem  trockim. 

Lichłenwald  Jan,  pisarz  w.  ks.  Witolda  około  1410 — 1418  r. 
Ligocki  Walenty,  bojar  król.  w  1546  r.  (Mli  48). 
Limont,  rycerz,   świadek   na   przywileju   Witolda  dla  żydów   trockich 
w  1388  r.  (Skarb.  Danił.). 

Liniewski.  Wasil  Fedorowicz  Lincwski,  świadek  na  rezygnacyi  Mirko- 
wa  w  1530  r.  (ML  36). 

Lis  Maciej,  doktór  królewski,  otrzymał  w  1536  r.  dwie  wsie:  Samotki 
I  Szczahłowsiczyznę  w  powiecie  bielskim  (ML  28).  Na  ekspedycye  wojenne 
dostarczał  20  koni  (ML  21). 

Lilwln  Szymko  dostarczał  na  początku  XVI  wieku  7  koni  na  potrzeby 
wojenne  (ML  8). 

Lubeccy  v.  Widenieccy  v.  Widynieccy  książęta,  gałąź  książąt  Druckich. 

Fedka,  wdowa  po  Olizarze  Szyłowiczu,  zapisała  siostrzeńcowi  swemu, 

kniaziowi  Bohdanowi  Wasilewiczowi,  dobra  Lubcze  z  przyległościami.     Po 


166 

śmierci  Bohdana,  nadal  dobra  te  w  1500  r.  Aleksander  Jag.  bratu  jefro,  knia- 
ziowi Romanowi  Wasilewiczowi  (ML  5).  Od  dóbr  tych  przyjęli  prawdopo- 
dobnie synowie  kniazia  Romana  nazwisko  Lubeckich. 

Kniaź  Roman  Wasilewicz  pozostawił  pięciu  synów:  Dymitra,  Bohdana, 
Wasila,  Iwana,  Janusza,  i  córkg  Ilanne.  Hanna,  w  1530  roku  wdowa  po 
Matysie  Dubrowskim,  pisarzu  ziems.  i  wojskim  droliickim  (ML  30).  W  tym?,e 
1536  r.  wydał  król  Zygmunt  wyrok,  dotyczący  podziału  dóbr  między  knia- 
ziami: Dymitrem,  Bohdanem,  Wasilem,  Iwanem  i  Januszem  Romanowiczami 
Lubeckimi  (ML  33).  W  tym  samym  roku  utrzymywali  kniaziowie  Wasil 
i  Bohdan  Romanowicze  Lubeccy  w  sporze  z  kniaziami  Wielickimi  o  ostrów 
putiłowski,  ?.e  ostrów  ten  należy  do  ich  dóbr  Lubeckich,  a  dobra  te  dała  ich 
babka,  pani  Olizarowa,  ich  stryjowi,  kniaziowi  Bohdanowi  (ML  28). 

W  1548  r.  procesują  sic  kniaź  Dymitri  Lubecki  i  bracia  jeco  z  Podbe- 
reskim,  Odyricewiczanii  i  drugimi  kniaziami  Druckimi  o  spadek  po  kniaziu 
Semenie  Podbereskim  i  o  część  zamku  Druckiego  (ML  60). 

Synowie  kniazia  Romana  występują  często  w  aktach  pod  nazwiskiem 
kniaziów  Widenickich  v.  Widynieckich. 

Kniaź  Dymitri  Ronianowicz  Widenicki  o?-enił  się  z  Fenna  Semenówną 
Połozówną,  wdową  po  kniaziu  Iwanie  Sicńskim.  W  1532  r.  napisał  król 
Zygmunt  list  do  Niemirowicza,  wojewody  kijowskiego,  o  wydanie  kniaziowi 
Dymitrowi  dóbr  po  leśińu  jegn  pozostałych  (ML  24).  Tenże  kniaź  ma  wraz 
z  pasierbami  swoimi,  kniaziami  Sieńskimi,  w  1541  r.  sprawę  z  mieszczanami 
rzeczyckimi,  a  w  1516  r.  procesuje  się,  wraz  z  -łona  i  pasierbami,  z  kniaziem 
Oziereckim  o  dobra  Oziercckie  (ML  31  i  63).  Rewizya  zamku  iytomirskiego 
z  1545  r.  wspomina,  że  pasierbowie  kniazia  Dymitra  Lubeckiego,  kniazio- 
wie Sieńscy,  posiadają  dobra  Stawek  w  powiecie  żytomirskim,  które  dziad 
ich,  Połoz,  wysłu?,ył  sobie  od  Aleksandra  Jag. 

Król  Zygmunt  dozwolił  w  1541  r.  kniaziowi  Dymitrowi  w  dobrach  Cha- 
bne  nad  rzeką  Uszą  zbudować  zamek,  założyć  miasto,  zaprowadzić  targi 
i  otworzyć  karczmy  (ML  30).  Kniaź  Dymitri  był  w  1533  roku  dworzani- 
nem królewskim  (ML  26),  a  w  1528  r.  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne 
3  konie  (ML  21). 

Kniaź  Bohdan  Ronianowicz  Lubecki,  w  1528  r.  dworzanin  król.,  otrzy- 
mał wraz  z  bratem  Wasilem  w  tymże  roku  pozwolenie  od  króla  Zygmunta  na 
pobudowanie  miasta  w  dobrach  Lubcze,  ustanowienie  w  niem  jarmarków 
i  targów,  oraz  na  trzymanie  karczem.  W  przywileju  tym  nazwano  obu  braci 
kniaziami  Widynieckimi  (ML  36).  Żoną  Bohdana  była  Zofia  Janówna  Do- 
wojnówna  (ML  65,  r.  1549).  W  1547  r.  procesował  sie  Bohdan  z  Maciejem 
Kłoczką  o  300  kóp  lit.     Wkrótce  potóra  musiał  umrzeć,  gdyż  w  tym  samym 


m 

jrszczo  roku  mn  knidiini   Zofia.,  już,    jnio   wdowa  po  nim,  sprawę  z  l)iatnm 
swpg^o  mcża,  kniaziom  Januszem  Romanowirzo.m  Lubockim  (ML  K)  i  48). 

Kniaź  Wasil  Romanowinz  Lul>or,ki,  w  IBot  r.  dworzanin  król.  (i\IL  20), 
nie  ży?  już  w  1536  r.     Zeszedł  śmiercią  bezpotomną  (ML  HO,  r.  1530). 

Kniaziowie  Iwan  i  Janusz  Romanowicze  Ltibercy  mają  w  1530  r.  spra- 
wę z  kniebinią  Zaslawską,  o  najazd  (\óhv  (ML  27). 

Kniaź  Iwan,  w  1540  r.  komornik  król.  (ML  20),  procesuje  się.  w  tymże 
roku  7,  kniebinią  Zaslawską,  a  w  1540  roku  z  Sanciiszkową.  W  obu 
tych  sprawach  nazwany  Lubeckini,  podczas  gdy  w  procesie  z  'Sapiehą 
w  1551  roku  występuje  jako  kniaź  Widyniecki  (ML  31,  r.  1540,  ML  05, 
r.  1540  i  1551). 

Kniaź  Janusz  Romanowicz  Lubecki.  w  1532  r.  dworzanin  król.  (ML  22), 
Oi^ieniony  z  kniażną  Hanną  nolulanówną  Zaslawską.  procesuje  się,  z  szwagra- 
mi w  1542  r.  o  dobra  Pryluki,  które  wziął  za  :?,oną  (ML  32).  W  tym  sa- 
mym roku  ma  wraz  z  żoną  sprawę  z  Puszkarewiczem  o  pewne  dobra  (MTi 
43).  W  1551  roku,  w  procesie  z  Sapiehą,  nazwany  kniaziem  Widyni- 
ckim   (ML  31  i  65). 

Anna  kniażna  Lubecka,  wdowa  po  Macieju  Lewarlh,  pisarzu  ziemskim 
drohickim,  jest  w  1541  r.  żoną  Andrzeja  Nieprzcckiego  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  II 
i  ML  42).  Anna  kniażna  Lubecka,  w  1546  r.  żona  Mikołaja  Sierp>ić-Ościka 
(ML  47,  r.  1546,  ML  220  H  ,  r.  1554).  Prawdopodobnie  ona  i  Hanna  Roma- 
nówna  Lubecka,  I-o  v.  Matysowa  Dubrowska,  są  jedną  i  tą  samą  osobą. 

Rodowód  książąt  Lubeckicli  v.  Widynieckich. 

Wasil 


Bohdan     Roman 

1500  r. 


Oymitri,  Bohdan,  Wasil,  Iwan.  Janusz,  Hanna, 

dworzanin       dworzanin      dworzanin   komornik     dworzanin    m.  a)  Matys 

królewski       królew.ski      królewski    królewski     królewski     Dnbrowski 

1533  r.,  1528  r.,  15::4  r.         1540  r.  1532  r.,        b)  Marie j 

ż.  Fenna       ż.  Zofia  Do-  ż.  kna  Hanna    Lcwarth 

Polozówna      wojnówna  Zaslawską     c)  Andrzej 

Nieprzecki 

d)  Mikoła,j 

Siorpnć-<3śc.ik 


Lubelski   Olizar  Iwanowicz,  świadek   na  zapisie  Połozowicza   w   1517 
roku  (AIZR,  I). 


168 

Lubicz  Waśko,  pisarz  Kazimierza  Jag.,  olizymal  od  nieco  ludzi  w  po- 
wiecie mińskim.  O  tych  ludzi  upomniał  się  w  1512  r.  wnuk  Waśka,  Mi- 
cliajlo  Petraszkowicz,  dworzanin,  ale  król  Zyg-munt  nie  uwzęlcdnil  jego  pre- 
tensyj  (ML  10).     Fedko  Lubicz,  pisarz  lit.  w  1495  r. 

z  Lubowiczy  Jerzy,  syn  niogdy  Bartłomieja,  dziedzic  na  Lnbowiczy 
w  ziemi  pndlaskiej  w  1543  r.  (ML  55). 

Lubża  Jan,  ciwun  wileński  w  1506  r.  Wdowa  po  nim,  Maryna,  otrzy- 
mała w  1511  r.  nieosiadłą  wieś  w  powiecie  wileńskim  (ML  II). 

Lulicz  Andrzej,  bojar  król.  w  1549  r.  (ML  65). 

Lwowicz  Jan  Bohdanowicz,  syn  Maryny,  2-o  v.  żony  Pateja  Tyszkiewi- 
cza, procesuje  się  w  1536  r.  ze  Steckiewiczem  (ML  28).  Zwier  Lwowicz, 
dworzanin  król.,  procesuje  się  z  Myszką  w  1536  r.  (ML  28). 


Ł. 


Labuński.  Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1506  roku  Iwaszkowi  La- 
buńskiemu  dawniejsze  swoje  nadanie  dwóch  wsi  w  powiecie  włodzimier- 
skim (ML  5). 

Hohufał  Iwanowicz  Labuński,  dworzanin  król.  w  1541  r.,  ma  sprawę 
7  kniaziem  Zbaraskim  o  dobra  Perehonowskie,  a  w  imienin  swej  matki,  Ow- 
dotii,  procesuje  się  z  Jakóbowiczem  (ML  29).  Ojciec  jego.  Iwan,  otrzymał 
od  Aleksandra  Jag.  trzy  wsie  w  powiecie  krzemienieckim,  a  dziad  jego,  pan 
Zeńko,  otrzymał  od  w.  ks.  Świdrygiełły  jedną  wieś  tamże  (ML  29  r.  1542). 

Łaniewicz  Jacek  otrzymał  od  w.  ks.  Witolda  dobra  Sielec  r.  ?  (ML  2). 
W.  ks.  Swidrygiełło  nadał  w  1445  r.  Petraszkowi  Laniewiczowi  Mylskiemu 
wieś  Sienno  w  powiecie  łuckim  (AlZPt,  I).  Ziemianin  wołyński  Tomasz  Ła- 
niewicz i  syn  jego,  Stefan,  otrzymali  rózne  ziemie  od  Niemirowicza,  woje- 
wody kijowskiego.  Król  Zygmunt  potwierdził  im  te  nadania  w  1540  ro- 
ku (ML  39). 

Łaszcz  Aleksander,  starosta  lyszowiecki  wiatach  1541  —  1542  (ML  40), 
Tenże,  w  1550  r.  podkomorzy  belzki  i  starosta  kowieński  królowej  Rony  (ML 
51).  Andrzej  Łaszcz  Strzemielecki  oteml  się  z  Maryną  Montowtówną,  którą 
bracia  wyposażyli  dworcem  v'  Orłowiszkach  w  1546  r.  (ML  63). 

Ławryn  Juszkowicz  kniaź,  chorąży  gedroicki  w  1524  r.  (ML  17). 


IGO  _ 

Łazarowicz  Dolidan  i  syn  }c,fj;o  Tinohim,  bojarowie  mścisl.awsry  w  1551 
roku  (Mli  53). 

Łazowscy.  W  1484  r.  lub  około  tcco  czasu  rozpatrywał  Kolidan  An- 
(Irejewir/,,  marszałek  ziemski  i  namiesiuik  polocki,  z  polecenia  króla  Kazi- 
mierza, kwestyę,  czy  dziedzice  Łazowa  z  powiatu  drohickiej^o  są  jrassalami 
alias  pulne,  a  tern  samem,  czy  są  obowiązani  do  służby  królewskiej  i  zamku 
drohickicco.  Opierając  sie  na  przywileju  w.  ks.  Witolda,  uznał,  że  dziedzice 
Łazowa  są  szlachtą,  a  tern  samem  nie  są  obowiązani  do  żadnej  służby,  któ- 
rą pełnią  bojarowie  putni,  ale  stosownie  do  prawa  ziemskie<j^o,  powinni  podo- 
bnie, jak  inna  szlachta,  sprawować  służbę  wojenną  i  dawać  stacye.  Król  Zy- 
gmunt potwierdził  ten  wyrok  w  1537  r.  (ML  30). 

Ilrehory  Dymitriewicz  Łazowski,  ziemianin  drohicki,  zamienia  pewne 
grunta  z  Abramowiczem  w  1524  r.  (MIj  15). 

Łempicki  Adam,  pisarz  ziemski  drohicki  w  1536  r. 
Łopaciński  Stanisław,  urzędnik  Górki,  kasztelana  poznańskiego,  zabity 
został  przez  urzędnika  Sanguszki.     Oórka  wniósł  z  tego  powodu  w  1540  r. 
zażalenie  do  sądu  (ML  61). 

Łopata  Fedor  Mikulicz,  dworzanin  królewski,  ma  w  1533  r.  sprawę 
z  Rahozą  (i\lL  23)  Michaił  Łopata,  dworzanin  królewski,  otrzymał  po  ])o- 
wrocie  z  niewoli  moskiewskiej,  w  której  przez  10  lat  pozostawał,  od  króla  Zy- 
gmunta ludzi  i  grunta  w  pow.  raduuskim.  Zygmunt  potwierdził  to  nadanie  je- 
mu i  synom  jego:  Stepanowi,  Kirdyjanowi  i  Ihnatowi  w  1542  r.  (ML  29  i  30). 
Łopot  Fedor,  dworzanin  Aleksandra  .lag.  w  1506  roku  (ML  6).  Król 
Zygmunt  potwierdził  w  1526  roku  dworzaninowi  Fedorowi  Iwanowiczowi 
Bykowskiemu  Łopotowi  nabycie  pewnych  gruntów  od  Miłoszewicza  (ML  15). 
Timofiej  Łopot,  dworzanin  król.  w  1532  r.  (ML  22). 

Łoś.  Barbara  Jakóbówna,  wdowa  po  bojarze  wileńskim  Janie  Łosiu 
w  1540  r.  (ML  31). 

Łosiatyńscy  Bohdan  i  Masko  Ilawryłowicze,  ziemianie  wołyńscy,  pro- 
cesują się  w  1550  r.  z  Szyryndą  (ML  65). 

Łostowski,  starosta  kamieniecki  w  1437  r. 

Łowejko  V.  Łowejkowicz  Hryńko,  bojar  połocki,  otrzymał  od  Aleksan- 
dra Jag.  trzy  nieosiadłe  wsie  w  powiecie  połockim  w  1500  r.  (ML  5).  Fe- 
dor Łowejko,  bojar  połocki  w  lalach  1506  —  1507  (ML  8  i  10). 

Łoza  Jacek,  ziemianin  kijowski,  otrzymał  Terejkowice  w  powiecie  mo- 
zyrskim  w  1512  r.  (ML  II). 

Łozka  Borys,  żyjący  w  końcu  XV  wieku,  miał  dwóch  synów:  Andreja 
i  Juriego.  Juri  Borysowicz  Łozka,  świadek  w  1527  r.  na  zrzeczeniu  się  Ko- 
ziki (Arcii.  Dubr.).     Andrej   Boiysowicz  Łozka,   w    1510  r.  dsvorzanin  król. 

Poc?et   rnJów.  <>  2 


170 

(MJj  8),  w  1512  r.  leśniczy  brzeski,  a  w  1510  r.  leśniczy  podlaski.  W  1522 
roku  f.ylko  dworzanin  kroi.  (ML  13),  a  w  1525  r.  wojski  brzeski  dziedzic 
Dobrynia  w  powiecie  brzeskim  (ML  54).  Nie  żył  jii?,  na  początku  1534  r. 
(ML  15  i  24). 

Andrej  Lozka  pozostawił  syna  Wasila  i  córkę  Ilanne.  Hanna  Andre- 
jewna  Łozczaiika,  w  1540  r.  żona  Lwa  Tyszkiewicza  Potieja  (ML  48). 

Wasil  Andre.jevvic7,  Łozka  miał  dwie  żony.  Z  pierwszej  pozostawił  cór- 
ki: Bohdanę,  Zofie  i  Tomiłe;  z  dmijiój,  Toiniły  Wasilewny,  córkę  F^ohdanc. 
W  1540  r.  ziemianka  brzeska,  Tomiła  Wasilewna  Wasilewa  Łozczyna,  i  cór- 
ka jćj,  Bohdana,  procesują  sic  ze  Lwem  Tyszkiewiczem  Potiejem  i  żona  je^o, 
Hanna,  o  zabranie  rzeczy,  pozostałych  po  Andreju  Lozce  (ML  03).  Taż  To- 
miła i  córka  jej,  Bohdana,  procesują  sic  w  1547  r.  o  dobra  Rohacz  z  Iwanem 
Ilrehorowiczem  Służką  i  żoną  jeco  Bohdaną,  z  kniaziem  Wasilcm  Sanguszko- 
wiczem  i  żoną  jep^o,  Zofią,  i  z  Tomiła  Fcdorową  Baka,  córkami  Wasila  Łoz- 
ki  (ML  00). 

Łozowicki  Michaił  Bohdanowicz,  służebnik  Radziwiłła  w  1 549  r.  (ML  05). 

Luba,  podscdek  bielski  w  1498  r.  Walenty  Luba  Wyszkowski,  w  1551 
roku  wójt  surażski  (i\IL  51).  ł^ubowie  dziedziczyli  na  Lubinie  w  ziemi  pod- 
laskiej. Piotr,  syn  nicf^dy  Piotra  z  Lubina,  procesuje  się  w  1540  r.  ze  Sta- 
nisławem, synem  niep;dy  Jana  z  Lubina  (Mli  58).  Piotr,  syn  niegdy  Stani- 
sława z  Lubina,  ma  sprawę  ze  iSwiderskim  w  1547  r.  (ML  47).  iSwiątka, 
wdowa  po  Macieju  Lubię,  2-o  v.  żona  Kruszewskiego,  oraz  dzieci  jej  z  pier- 
wszego małżeństwa:  Anna,  Albert,  Stanisław  i  Róża,  dziedzice  Lubina  i  (Ihrzą- 
szczy,  procesują  się  w  1542  r.  z  Grajewskim  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  II). 

Łuczeńska  Zofia  Fcdkowa  ma  sprawę  z  Sołtanem  o  najazd  w  1530 
roku  (ML  28). 

Łuczyce  Ilryszko,  Iwan,  Semen,  Stepan  i  Kiryk,  bojarowie  owruccy, 
otrzymali  od  króla  Zygmunta  Skoczkowską  ziemig  w  powiecie  kijowskim. 
Zygmunt  August  potwierdził  im  to  nadanie  w  1540  r.  (ML  01). 

Łuka  V.  Łuczyna,  władyka  arcliicpiskop  połocki  i  witebski  w  łatach 
1495 — 1503,  ma  syna  Andreja,  komornika  Aleksandra  Jag.  (ML  0). 

Łukaszewicz  Mikołaj,  bojar  miednicki,  dostarczał  na  ekspedycyc  wo- 
jenne w  1528  r.  2  konie  (ML  21).  Roman  Łukaszewicz,  hojar  wysokodwor- 
ski,  został  w  1533  r.  chorążym  wysokodworskim.  Nabył  on  dworzec  Kału- 
kiszki,  które  to  kupno  potwierdził  Zygmunt  August  pasierbowi  jego,  Derżko- 
wi,  w  1540  r.  (ML  01).  Szczastny  Łukaszewicz  zawiadomił  w  1540  r.  sąd 
wileński,  że  choroba  wstrzymała  jego  ojca,  Piotra,  od  przybycia  na  ter- 
min (Mł.  29). 

Łukawski  Irzyk  ma  sprawę  z  Ostrożeckim  w  1541  r.  (ML  43). 


171 

Łukian,  ciwnn  czercświacki  w  IHoS  r.  (ML  23). 

Łukomscy  ksia/ęla.  Kniaź  Iwan  Lukomski,  wysłany  do  Moskwy  przez 
króla  Kazimierza  Jai^.,  osindlil  sio  tam  (lohinwolnio;  posądzony  o  zamiar  olru- 
cia  w.  ks.  Iwana  Wasilewicza,  spalony  został  w  Moskwie  w  1403  roku 
(Kar.  VI.  f.  222). 

Aleksander  Jac.  wysiał  w  1499  r.  list  do  kniazia  Andreja  Iwanowicza 
Łnkomskiegn  w  interesie  Bndknwicza  (ML  (>).  Kniaź  Andrcj  miał  w  I4P0  r. 
sprawę  z  Kincilowłczami  (ML  5).  Karamzin  pisze  o  nim,  że  był  stronni- 
kiem Glińskiego  (T.  YH.  f.  16). 

Kniaź  Andrej  Andrejewicz  Liikomski  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne 
w  1528  r.  10  koni  (ML  21).  W  1534  r.  miał  sprawę  z  Hanną,  żoną  brata 
swego,  kniazia  Petra  Romanowicza  Łukomskiego  (ML  23).  W  1542  rokn 
wybrany  został  przez  Sokolińskiego  arbitrem  w  sprawie  z  Boratyńskimi 
(ML  32).  Żył  jeszcze  w  1551  r.,  w  którym  miał  proces  z  Sapiehą  (ML  65). 
Żona  jego,  Anna  Janówna,   procesnje  sie  w  1547  r.  z  Sanguszką  (ML  63). 

Kniaź  Petr  Romanowicz  Łnkomski  i  bracia  jego,  kniaziowie  Semen 
i  Michaił  Romanowicze,  i  niewicstka  (żona  brata)  jego,  knichini  Bohuszo- 
wa,  mają  w  1533  r.  sprawę  z  Sapiehą  o  trzecią  cześć  dóbr  Czerei  (ML  26). 

Kniaź  Hrehory  Łnkomski  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  w  począ- 
tkach XVI  wieku  5  koni  (ML  8).  N.,  córka  kniazia  Wasila  Łukomskiego, 
była  drngą  żoną  kniazia  Fedora  Konopli  Sokolińskiego  (ML  48,  r.  1546). 
Kniażna  Dnchna  Łukomska  była  w  1550  r.  żoną  Semena  Kmilycza  (ML  66). 

Łuniewscy  zamieszkiwali  ziemie  podlaską  w  XVI  wieku  (ML  47).  An- 
drzej Wysk  z  Łuniewa,  ziemianin  drohicki  w  1542  roku.  Albert,  Stanisław 
i  Maciej,  synowie  niegdy  Alberta  z  Łnniewa,  procesują  sie  z  Kuczyńskim 
w  1542  r.  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  11). 

Łupieńscy  w  ziemi  podlaskiej.  Jan,  syn  niegdy  Alberta  z  Łupianki 
Łupieński,  procesuje  się  w  1546  r.  ze  Stanisławem  i  Tomaszem,  synami  nie- 
gdy Józefa  z  Łupianki  (ML  58). 

Z  Łuski  Marcin,  pisarz  Kazimierza  Jag.  w  1457  r. 

Łuszczyce.  Rewizya  zamku  Winnickiego  z  J545  r.  wspomina  o  Iwanie 
i  Andrzeju  Łuszczycach,  ziemianach  powiatu  Winnickiego. 

Łuszczyk  v.  Łuszczykowicz  Ławryn,  bojar  wileński,  oskarżony  został 
w  1536  r.  o  pobicie  żony  i  córki  kucharza  król.  (ML  28).  Bojarowie  wileń- 
scy, Wojciech  i  Mikołaj  Lawrynowicze  Łnszczykowicze,  posiadają  Noweniany 
w  1542  roku  (ML  32). 

Łużecki  Jakób,  dziedzic  na  Łużkach  w  ziemi  podlaskiej,  ma  w  1542  r. 
sprawę  z  Wierzbickim  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  U). 

Łużewski  Paweł,  ziemianin  drohicki  w  1520  r.  (ML  14). 


172 


M. 


Macewicz  Anna  Mikołajówna,  w  1523  roku  żona  Ławryna  Petkowi- 
C7,a  (ML  ny 

Maciej  został  z  biskupa  żmudzkiego  biskupem  wileńskim  przed  1421 
rokiem.     Żył  jeszcze  w  1452  r. 

Maciej  Wojciechowicz,  dzierżawca  robaczowski  w  1555  r. 
Maciejewicz  Bartłomiej,  urzędnik  księcia  Sołomereckiego  w  1550  ro- 
ku (ML  65). 

Maciek,  sędzia  ziemski  drohicki  i  mielnicki  w  1494  roku.  Brat  jego, 
Mikołaj  (ML  6). 

Maćkowicz  v.  Mackiewicz.  Maćko  Andruszkowicz  otrzymał  od  Aie- 
k.^andra  Jag.  dobra  Troszczowszczyzne  w  powiecie  żołudzkim;  potwierdzenie 
tego  nadania  otrzymał  w  1505  r.  syn  Maćka,  Szymko  Maćkowicz  (.ML  5). 

Szymko  Maćkowicz  został  w  1509  r.  podkoniuszym  wileńskim  i  był  nim 
do  1528  r.  W  1 528  r,  jest  ciwuncm  wileńskim,  a  jednocześnie  w  1529  r.  ko- 
niuszym trockim.  W  latach  1532 — 1541  jest  ciwunem  wileńskim,  dzierżawca 
uszpolskim,  peniańskim  i  raduńskim.  W  1537  r.  jest  horodniczym  wileń- 
skim, a  w  latach  1540 — 1541  sprawcą  województwa  wileńskiego.  Na  po- 
trzeby wojenne  dostarczał  w  1528  r.  7  koni  (ML  21). 

Szymko  Maćkowicz  pozostawił  dwóch  synów:  Jana  i  Ilrehorego. 
W  1541  r.  procesują  się  Szymko  i  syn  jego,  Jan,  z  carewiczem  Obcdelem 
(ML  29).  Po  śmierci  Szymka,  która  nastąpiła  prawdopodobnie  w  1542  r., 
wyszła  pozostała  po  nim  wdowa,  Zofia  Pawłówna,  za  kniazia  Wasila  Połu- 
bińskiego  (ML  46,  r.  1547).  Obaj  synowie  Szymka  zarzucili  nazwę  Mackie- 
wiczów, a  przyjęli  od  imienia  swego  ojca  nazwisko  Szymkowiczów;  o  nich 
przeto  mówić  będziemy  na  właściwem  miejscu. 

Mikołaj  Maćkowicz,  umierając  bezdzietnie,  zapisał  w  1507  r.  kościoło- 
wi w  Kiernowie  dwór  swój  kiernowski,  a  żonie  swej,  Zolii,  dwór  gc- 
droicki  (ML  8). 

Andrej  Maćkowicz,  dworzanin,  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1522  r. 
dwie  nieosiadłc  wsie  w  powiecie  nowogrodzkim  (Mli  15),  a  w  1523  r.  cł- 
wuństwn  mohilewskie  na  dwa  lata  (ML  16).  Wiatach  1538—1541  był 
dzierżawcą  lepuńskim   i  wolkinickim.     W  1541  roku  pisał  król  Zygmunt  do 


173 

niego,  aby  wydał  dwory  lepiiński  i  wolkinicki  Jwndzilłowi,  nowemu  ich  dzier- 
żawcy (ML  53).  Na  polrzci)y  wojenne  lak  z  dóbr  swoich,  jako  też  z  dóbr 
teściowej,  która  n  niego  na  opiece  zostawała,  dostarczał  w  1528  r.  6  koni 
(ML  21).  Andrej  Mackiewicz  poślubił  Bohdanę  Jnriewnę,  2-o  v.  żonę  Słe- 
pana  Sopeżyca.  W  1540  r.  procesuje  się  ona  z  synem  swoim,  Marcinem 
Mackiewiczem,  i  żona  jego,  Hanna  (ML  65),  a  w  1550  r.  prowadzi  Sapieha 
w  imieniu  swoich  pasierbów,  Andreja  i  Bohdana  Andrejewiczów  Mackiewi- 
czów, proces  z  ich  braćmi,  Wasilem  i  Marcinem,  o  dobra  Sworotwe  (ML  05). 

Z  synów  Andreja  otrzymał  Wasil,  łowiec  królewski,  w  1547  r.  pra- 
wem lennem  Kustyń  w  powiecie  nowogrodzkim  (ML  62),  a  w  1551  r.  pro- 
cesuje się  tenże  Wasil  Andrejewicz  Mackiewicz,  dworzanin  królewski,  z  Ja- 
ckowiczem  (ML  66).  Marcin  Andrejewicz  Mackiewicz  ma  sprawę  z  Budiła 
w  1550  r.  (ML  65). 

Bohdan  Mackiewicz,  pisarz  królewski  dworów  grodzieńskich  w  1530 
roku  (ML  24). 

Król  Zygmunt  potwierdził  w  1535  r.  Janowi  Mackiewiczowi,  dworzani- 
nowi, zeznany  na  rzecz  jego  przez  Jana  Mackiewicza  Jamontowicza  zapis 
dóbr  Maćkowszczyzny  (ML  24), 

Mikołaj  Maćkowicz,  chorąży  peniański,  zamordowany  został  przez  wła- 
sną żonę  przed  1540  r.,  w  którym  jedne  trzecią  część  dóbr  Ponemoje,  po  nim 
pozostałych,  otrzymał  Olechno  Fedorowicz  Kriwec  (ML  39). 

Jan  Mackiewicz,  chorąży  kurklcwski  w  1546  r. 

Makarej,  episkop  piński  i  turowski,  został  władyką  łuckim  i  ostrogskim 
w  1528  r.,  a  metropolitą  kijowskim  w  1534  r.     Był  nim  jeszcze  w  1551  r. 

Makareij  Filoret,  władyka  chełmski,  ceduje  wieś  Tarnowską  Wolę  sy- 
nowi swemu,  Bohdanowi  Makareijowi  (MK  47  f.  443). 

Makarii,  archimandryta  wileński,  został  metropolitą  kijowskim  w  1495 
rokn.     Zginął  w  drodze  do  Kijowa  w  1497  r.  z  ręki  tatarów  (Skarb.  Danił). 

Makarowicz  Dorofej,  ziemianin  kamieniecki,  sprzedał  ojcowiznę  swoją 
Makarowszczyzne  w  powiecie  kamienieckim  lliniczowi  w  1512  r.  (ML  11). 
Andrej  Makarowicz,  ziemianin  powiatu  wileńskiego  w  1549  r.  (ML  65). 

Makary,  archimandryta  leszczyńskiego  monasteru  w  Pińsku,  został  wła- 
dyką pińskim  i  turowskini  w  1552  r.    .Test  nim  jeszcze  w  1557  r. 

Makary  Marcinowicz,  wojski  kobryński,  nabył  od  Tarnowskich  w  1557 
roku  Ośnieżyce  w  powiecie  pińskim  (Rew.  puszcz.). 

Makowiecki  Jan,  ksiądz,  pisarz  skarbu  lit.  w  1566  r. 
Malejkowicz  Jan  Stanisławowicz,  ziemianin  król.  w  1551  r.  (ML  65). 
Malikbaszyc  kniaź  Usein,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  65). 
Malinowscy  z  Malinowa  w  ziemi  podlaskiej.     Król  Zygmunt  potwierdził 


174 

w  1507  r.  Stanisławowi  Malinowskiemu,  podscdkowi  bielskiemu,  przywilej 
Aleksandra  Jac.  na  wieś  Nannice  (ML  8).  Mikołaj  Malinowski  otrzymał  od 
Pawła  Holszańskiego,  biskupa  wileńskiego,  wieś  Miłkowskoje  z  dói)r  Le- 
bedziewa.  Król  Zygmunt  potwierdził  mu  to  nadanie  w  1540  r.  (ML  39). 
Andrzej,  syn  niegdy  Mikołaja  z  Malinowa,  procesuje  sie  w  1541  roku  ze 
współdziedzicami  tej  włości  (ML  42). 

Małachowski  Jan,  namiestnik  świadowski  Kieżgajły  w  1547  r.  (ML  46). 

Małdrzyk  Mikołaj,  pisarz  w.  ks.  Witolda  w  latach  1425—1430. 

Małojed  Iwan  Lenewicz,  bojar  kiecki  w  1551  r.  (ML  51). 

Mamczyc  kniaź  Michaił  —  patrz  Zyzcmski. 

Mamczyce  Wasil  i  Iwan  Fedorowicze,  ziemianie  król.,  procesują  sie 
w  1550  r.  z  Kozicą  (ML  65). 

Wanowski  Fedor,  pisarz  skarbu  król.  w  1550  r.  (ML  66). 

Marcin,  biskup  miednicki  w  1499  r* 

Marcin,  koniuszy  lit.  w  1455  r. 

Marcin  Jakóbowicz,  krajczy  w.  księżny  i  namiestnik  wojewody  wileń- 
skiego w  1501  r.  (ML  5). 

Marcin  Olenlcz,  chorąży  grodzieński  w  1514  r. 

Marko  Hryńkowicz,  dworzanin,  został  chorążym  grodzieńskim  w  1526  r. 
W  tym  samym  jeszcze  roku  został  zrzucony  z  tego  urzędu,  gdyż  bojaro- 
wie przyjąć  go  za  chorążego  nie  chcieli  (ML  15). 

Markowscy  w  ziemi  podlaskiej;  jedni  dziedziczyli  na  Łopieniu,  drudzy 
na  Markowie.  Józef  Markowski  procesuje  sie  w  1541  r.  z  Prószyńskim 
(ML  35).  Józef  Markowskf  z  Łopienia,  podscdek  bielski  w  1555  r.  (ML 
220  B.).  Feliks,  syn  niegdy  Stanisława  z  Markowa,  i  Marek,  syn  niegdy 
Łazarza  z  Markowa,  procesują  się  w  1545  r.  z  Olędzkim  (ML  58). 

Maśkiewicz  Fedko  Michajłowicz  nabył  różne  grunta  od  mieszczan  po- 
łockich;  kupno  to  potwierdził  mu  król  Zygmunt  w  1508  r.  (ML  8).  Mitko 
Hryńkowicz  Maśkiewicz  został  archimandrytą  tawryszowskiego  monasteru 
w  1547  r.  (Mli  62). 

Maśkowicz  Murza  Andrzej,  chorąży  mścisławski  w  1546  r. 

Masło  Krzysztof,  bojar  król.  w  1550  r.  (ML  66). 

Massalscy  v.  Mosalscy  książęta.  Dom  ten  kniaziowski,  już  w  XV  w. 
licznie  rozrodzony,  rozdzielił  sie  na  kilka  gałęzi,  których  wspólne  pocho- 
dzenie trudno  wykazać. 

Kniaź  Iwan  Semenowicz  Massalski  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  w  1485 
roku  postaw  sukna,  a  brat  jego,  kniaź  Andrej,  ogiera  (ML  4).  Kniaź  An- 
drej  zmarł  bezpotomnie;  cały  swój  majątek  zapisał  adoptowanemu  przez  sie- 
bie bratankowi   swemu,   kniaziowi   Fedorowi  Iwanowiczowi  Massalskiemu. 


175 

Z  pretfin.syą  do  dóbr  tycli  wystąpili  w  149()  roku  bracia  Fodora  Iwanowioza, 
kniaziowie  Dymitri  i  Semen;  Ab'kpander  Jac;'.  przysądził  ze  wzclędn  na  ło, 
że  kniaź  Androj  Semenowicz  samowolnie  nió};ł  rozporządzać  tylko  jedną  trze- 
cią częścią  majątku,  dobra  te  wszystkim  trzem  braciom  (ML  5).  Kniaziowie 
Dymitri  i  Semen  Iwanowiczc  znajdowali  się  w  służbie  w.  ks.  moskiewskie- 
gow  1513  r.  (Kar.  VII.  Nr.  94). 

Kniaź  Fedor  Massalski  otrzymał  od  Kazimierza  Jac.  w  1485  r.  G  kóp 
z  kasy  królewskiej,  a  10  kóp  z  myta  smoleńskiego  (ML  4).  Synowie  jego, 
kniaziowie  Wasil  i  Iwan  Fedorowicze,  posiadali  około  1494  roku  dobra  Pło- 
szczowe  i  Martynowe  (ML  3).  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1508  r.  knia- 
ziowi Iwanowi  Fedorowiczowi  Massalskiemu  akt  donacyjny  Aleksandra  Jag., 
obejmujący  kilku  ludzi  w  powiecie  smoleńskim  (iML  8). 

Kniaź  Timoliej  Wołodimirowicz  Masalski,  okolniczy  smoleński,  spra- 
wował w  latacli  1487 — 1489  poselstwo  od  Kazimierza  Jag.  do  w.  ks.  mo- 
skiewskiego (Kar.  VI.  Nr.  377).  W  1493  r.  potwierdził  mu  Aleksander  Jag. 
przywilej  Kazimierza  Jag.  na  Radoszczyne  w  powiecie  smoleńskim  (ML  3). 
W  1495  r.  procesuje  się  Timoficj  z  kniaziem  Semenem  Iwanowiczem  Woło- 
dimirowiczem  o  Bolszowo  (ML  0). 

Kniaź  Tłmofiej  pozostawił  trzech  synów:  Juriego,  Iwana  i  Pctra. 
W  1512  r.  wysłał  król  Zygmunt  list  do  wojewody  smoleńskiego  z  poleceniem 
wprowadzenia  kniaziów  Petra,  Juriego  i  Iwana  Timnfiejewiczów  Masalskich 
do  wsi:  Bronikowa,  Rszanowa,  Koptewa,  Moczułowa  i  Oncypiałowa  (ML  7). 
W  1523  r.  dokonali  wyżej  wymienieni  kniaziowie  podziału  dóbr  (ML  15). 

Kniaź  Juri  Timofiejewicz,  w  1524  r.  dworzanin  król.  (ML  15),  dostar- 
czał na  potrzeby  wojenne  w  1528  r.  3  konie  (ML  21).  W  1533  r.  proceso- 
wał sic  z  Sapiehą  (ML  23),  a  w  1541  r.  pozwali  go  kniaziowie  Sokolińscy 
w  sprawie  podziału  dóbr  Sokolińskich.  Sprawa  ta  ciągnęła  vSię  jeszcze 
w  154G  r.  (ML  43  i  46). 

Kniaź  Iwan  Timofiejewicz  procesował  się  w  1533  r.  (?)  z  bratem,  knia- 
ziem Petrem  (ML  23),     Na  potrzeby  wojenne  dostarczał  2  konie  (ML  21). 

Kniaź  Petr  Timofiejewicz,  w  1518  roku  dzierżawca  stokliski,  otrzy- 
mał konsens  na  odstąpienie  tego  starostwa,  zastawionego  mu  w  1,060 
kopach,  w  1519  r.  Ościkowiczowi,  a  w  1520  r.  Kuncewiczowi  (ML  12  i  13). 
W  1527  r.  otrzymał  ekspektatywe  na  starostwo  luboszańskie,  które  w  tym- 
że roku  posiadał  Niemirowicz  (ML  15). 

Kniaź  Petr,  ożeniony  w  1524  r.  z  córką  kniazia  Matfieja  Mikitinicza, 
wziął  z  nią  w  posagu  dobra  Strugę  (ML  16).  Syn  jego,  kniaź  Andrej, 
w  latach  1538 — 1550  dworzanin  król.  W  1538  r.  polecił  król  Zygmunt 
podskarbiemu  Ilornostajowi  wypłacać  Andrejowi  dożywotnią  pensyę  w  sumie 


176 

20  kóp  lit.  rocznic  (ML  30).  W  1546  r.  otrzymał  Andrej  10  ludzi  z  ucyań- 
skiej  włości  (ML  61),  a  w  1550  r.  wytoczył  mn  proces  Białozor  o  słiijrę 
zbiegłego  (ML  65). 

Żyjący  w  drugiej  połowie  XV  wieku  kniaź  Michaił  Masalski  pozostawił 
pięciu  synów:  Pelra,  Semena,  Wasila,  Borysa  i  Fedora. 

Kniaź  Petr  Michajtowicz  Masalski  otrzymał  od  ciotki  swej  bezdzietnej, 
wdowy  po  bojarze  czernichowskim,  Iwaszku  llryhoriewiczu,  która  go  przyjęła 
za  syna,  wsie  należące  do  niegdy  jej  męża:  Słobodkę,  Szerepie  i  Zarudzie. 
Aleksander  Jag.  potwierdził  mu  tę  darowiznę  w  1495  r.  (ML  5).  Kniaź 
Petr  zmarł  bezdzietnie  w  1496  r.  (ML  5). 

Kniaź  Semen  Michajłowicz  Masalski  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  sze- 
ściu ludzi;  nadanie  to  potwierdził  mu  król  Zygmunt  w  1509  r.  (ML  8), 

Kniaź  Borys  Michajłowicz  Masalski  otrzymał  od  ^Meksandra  Jag,  dwo- 
rzec Durowicy  w  powiecie  smoleńskim ;  król  Zygmunt  potwierdził  mu  to 
nadanie  w  1508  r.  (ML  8). 

O  kniaziu  Fedorze  Michajłowiczu  Masalskini  znajdujemy  wzmiankę  tylko 
w  liście  króla  Zygmunta  z  1510  r.,  pisanym  w  jego  interesie  (ML  41). 

Kniaź  Wasil  Michajłowicz  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1500  roku 
dobra  Żółtonosowice,  Kołychałowę,  Żukowę  i  t.  d.  w  powiecie  smoleńskim  po 
zmarłym  bezpotomnie  Iwanie  Protaziewiczn  (ML  6)  i  sześciu  ludzi.  Ostatnie 
to  nadanie,  jak  również  i  donacyę  dworzyszcza  i  ludzi  w  powiecie  smoleń- 
skim, potwierdził  mn  król  Zygmunt  w  1509  r.  (ML  8).  W  1514  r.  otrzy- 
mał od  króla  Zygmunta  trzy  nieosiadłc  wsie  i  30  ludzi  w  powiecie  wasili- 
skim  (ML  7).     W  1521  r.  był  dworzaninem  król.  (ML  12). 

Kniaź  Wasil  Michajłowicz  pozostawił  syna  Iwana,  żonatego  z  kniażną 
Korecką.  Król  Zygmunt  dozwolił  w  1532  r.  kniaziowi  Iwanowi  Wasilewi- 
czowi Masalskiemu  i  żonie  jego,  kniażnie  Hannie  Iwanównie  Koreckiej,  sprze- 
dać należącą  do  niej  część  na  Korcu  (ML  24). 

Kniaź  Bohusz  Masalski,  który  na  początku  XVI  wieku  dostarczał  na 
ekspedycye  wojenne  5  koni  (ML  8),  pozostawił  syna  Petra  i  córkę  Hannę, 
żonę  Potapa  Tretiaka.  W  1547  r.  występuje  kniaź  Petr  Bohuszewicz  w  pro- 
cesie o  Żyżmory,  wytoczonym  przez  Żabine  Hannie  Masalskiej,  drugiej  żo- 
nie Potapa  Tretiaka  (ML  63).  Kniaź  Petr  żył  jeszcze  w  1555  r.  (ML  220  B.). 

Pod  koniec  XVI  i  na  po«'zątku  XVn  wieku  spotykamy  kilku  Massal- 
skich, których  z  wyżej  wymienionymi  połączyć  nie  umiemy. 

Od  kniazia  Iwana  Wasilewicza,  ożenionego  z  kniażną  Hanną  Korecką, 
pochodzą  prawdopodobnie:  Krzysztof,  Andrzej.  Stefan,  Zofia  i  Aleksandra, 
dzieci  niegdy  kniazia  Jarosza  Wasilewicza  Masalskiego,  którzy  czgści  swe 
na  Targowicy  (nadanej  wraz  z  Rudlewem  Koreckim  w  1511  r.)  sprzedali 


§fM  « 


ca'^ 


•sa 


m 

CS 

a 

OT 
OJ 

(-1 

S 

O 

O 

»o 

'T3 

^ 

B 

t^ 

03 

E 

CT> 
O 

SWScM 


co 
to 
Cd 


c^      i 

-M         ^ 
CO 


"O 

o 


tt)  ^  'n  u 
c  o   o  -ł< 

'^    o    r/5 


5oo 


311 

•54  3 


<»  S  " 


■13.. 

O    (O    t« 

— «    O  ,0  '" 
13 -^ 


o 
cc 


u.;::; 


0»  lf5 
JOO 


177 

w  1613  roku  kniaziowi  Joachimowi  Koicckipinn  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Braiil.). 
Ojciec  ich,  Jarosz,  niial  siostrę  Annc,  żouc  Eliasza  Tclalyckicgo.  Hazcin 
z  nia  procesował  sic  z  Koreckim  o  Targowice  w  159.^)  roku  (A.  Tr.  Lub. 
Woj".  Woł.). 

Kniaź  Bohflan  Masalski  i  ;^ona  jego,  Nastazya  Koszczanka,  zawarli  układ 
w  1590  r.  z  Bohowifynem  w  sprawie  o  pewną  sumę,  a  w  1597  r.  procesuje 
sie  Bohdan  z  Chrcnickim  o  100  (1.  Syn  jego,  kniaź  Jerzy,  zav/arł  w  imieniu 
ojca  układ  z  Oslrogskim  w  1593  r.  w  sprawie,  dotyczącej  poddanycl;  z  llu- 
dlewa  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Kniaź  Kirik  Juriewicz  Masalski  procesuje  się  w  IGOl  r.  z  Hulewiczem 
o  Budlewo  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Hrehory  Afanasowicz  Mosalski,  podscdek  grodzieński,  dzierżawca  per- 
stnński,  został  w  1576  r.  leśniczym  niemonojskim.  Tegoż  llrehora,  będące- 
go ju;,  wtenczas  także  dzierżawcą  obelskim,  zatwierdził  król  Stefan  vf  1577  r. 
w  posiadaniu  dzierżawy  persluńskiej,  nadanej  mu  przez  Zygmunta  Augusta 
w  dożywocie  (Akta  T.  VIII).  Hrehory  był  następnie  w  1584  r.  sędzią  ziem- 
skim grodzieńskim  (Akta  T.  1).    Nie  używał  tytułu  kniaziowskiego. 

Kniaź  Fedor  Michajtowicz  Masalski  i  żona  jego,  Hanna  Kolendzianka, 
procesują  sie  w  1613  r.  z  kniaziem  Michałem  Masalskim  o  pobicie  podda* 
nego  (Aićta  T.  I)  «). 

(RoiIowóiI    książąt    Mn^snlskioh  —  patrz  oliok). 


')  Na  dniu  14  września  1780  r.  przyznany  znstał  tyt.nł  książęcy  potomstwu 
kniazia  Michała  Massalskiego,  hetmana  w.  lit.  Massalscy  przedstawili  wówczas 
następujący  rodowód.  Kniaź  Fedor  Massalski,  żyjący  w  1.^)11  r.,  pozostaAyił  sy- 
nów: Iwana  i  Mi<-hal;i.  Iwan  miał  synów:  Fedora  i  Lwa.  Kniaź  Lew  zraarl 
bezpotomnie,  a  Fedor  pozostawi!  z  księżniczki  Łukomskiej  .synów:  .ferzcgo  i  An- 
drzeja, którzy  w  16.15  r.  wnie.śli  podział  dóbr  do  akt  grodzieńskich.  Jerzy,  pod- 
komorzy grodzieński,  zmarł  bezpotomnie,  a  Andrzej,  wojewoda  brz*^ski,  niial 
z  pierwszńj  żony,  Wejherówny,  syna  Stanisława,  z  drugiój.  Tyszkiewiczówny,  sy- 
na Kazimierza.  Ton  ostatni  zmarł  hezpotoinnic  a  Stanisław  pozostawił  z  Narn- 
szewiczówny  syna  Michała;  ten  za.ś  z  Ogińskiej  syna  .fana,  starostę  giodzieńskie- 
go,  którego  syn.  IMicliał.  urodzony  z  WoJowiczówny,  był  hetmanem  w.  lit.  Syna- 
mi Michała,  hetmana,  są:  Józef,  ożeniony  z  Antoniną  Radziwiłłówną,  Jan,  pod- 
czaszy lit.,  Kazimierz,  podczaszy  lit,  i  Ignacy,  biskup  wileński.  Józef  pozosta- 
wił syna  Ksawerego  i  córkę  Helenę  (ML  220  A.). 

Znane  nam  akta,  są  co  do  pierwszych  czterech  pokoleń  w  zupełnój  zgodzie 
z  powyższym  rodowodem.  W  1,^)8.^  r.  sprzedał  kniaź  Fedor  Iwanowicz  ]VrasaIski. 
marszałek  król.,  popu  oleksińskiej  cerkwi  włókę  zieuu.  W  akcie  tym  wzmianko- 
wani są:  kniaź  Lew  Twiuiowicz,  l»rat,  i  kniaź  Michaił  Fedorowicz,  stryj  Fedora 
(Akta  T.  I).     Kniaź  Fedor  Iwanowicz,  marszałek  grodzieński,  zmarł  w  1G17  r. 

Poczet  roilów.  23 


178 

MatfiRJ  Mikitinicz  kniaź  —  patrz  Mikitinicz. 

Matys  Staszcwicz,  czcśnik  lit.  w  1540  r.  —  patrz  Pietkiewicz. 

Mazepa  iMirliajlo,  ziemianin  kijowski,  otrzymał  od  Zygmunta  Augusta 
w  1572  r.  wieś  nicosiadłą  nad  rz.  Kamienica  (AIZR,  I). 

Medem  Jan,  jeden  z  pełnomocników  Inflant,  upoważnionych  do  poddania 
tego  kraju  Tolakom  w  1561  r.  (-Skarb.  Danił.). 

Meleszko  v.  Meieszkowicz  v.  Mleleszko.  Ilawryło  i  Marcin  Meleszko- 
wicze  procesują  się  w  MOH  r.  z  Szewłoskim  (ML  5). 

Fedko  Ilawryfowicz  Meieszkowicz,  w  łatach  1494 — 1406  cześnik  lit., 
wykupił  na  mocy  pozwolenia  Kazimierza  Jag.  Mikulicze  od  Cliołonicwskich. 
Dobra  te  nadał  mu  Aleksander  Jag.  na  własność  w  1404  r.  (ML  5).  W  la- 
tach 1501  —  1522  był  Fedko  horodniczym  grodzieńskim.  W  1506  r.  ze- 
znał wraz  ze  stryjem  swoim.  Iwanem  Melcszkowiczcm,  dział  dóbr  (ML  5). 

Marcin,  syn  Iwana  Meleszkowicza,  starosta  grodzieński,  sprzedał  do- 
bra Lubcza  Gasztoldowi  w  1528  r.  (ML  2). 

Z  powodu  starości  Fedka  llawryłowicza  Meleszkowicza,  dał  mu  krół 
Zygmunt  w  1522  r.  opiekuna  w  osobie  brata,  Marcina,  który  miał  do  śmierci 
Fedka  zawiadować  urzędem  horodniczego,  a  następnie  ol)jąć  takowy  (ML  15). 
Marcin  Meieszkowicz  był  w  1520  r.  dworzaninem  królewskim  (ML  14), 
a  w  1528  r.  jest  już  horodniczym  grodzieńskim.  Na  potrzeby  wojenne  do- 
starczał 22  konie. 

Po  Fedku  Meleszkowiczn  pozostali  synowie:  Michajło  i  Oleclino,  a  po 
Marcinie  Meleszkowiczn:  Daniło  i  Iwan;  wszyscy  czterej  dziedziczyli  na 
Iltuszkarh  i  Dziewiątkowicach  (Dewiatkowicc)  (ML  33,  r.  1537).  Maryna, 
córka  Marcina,  była  żon.ą  Skumina  Ty.szkicwicza,  marszałka  król.  i  starosty 
czarnobyiskicgo.  Zmarła  w  1508  r.,  przeżywszy  lat  88;  pochowana  w  Dzi- 
kuszkach  (Groby  Tyszk.). 

W  1537  r.  dozwolił  król  Zygmunt  Daniłowi  Marcinowiczowi  Meleszce 
założyć  miasto,  ustanowić  targi  i  otworzyć  karczmy  w  tej  części  dóbr  Dzie- 
wi<ątkowic,  która  do  niego  należała  (ML  33).  Daniło,  w  1536  r.  dworzanin 
królewski,   żonaty  był  w   1530  r.  z  kniażną  Nastazyą  Matficjówną  Mikitini- 


Z  testamentu  je^o,  spi.sanego  w  tymże  rokn.  dowiadiijemy  nie,  że  miał  .<?ynó\v: 
Grzej^orza  (a  nie  .Terzeg;o,  jak  podano  w  rodowodzie),  Andrzeja  i  nieżyjr^ceoro 
Aleksandra,  po  którym  pozostała  fórka  Halszka,  urodzona  z  Ewy  T\urr.p,wir,zów- 
ny  Bntyżanki.  Z  córek  kniazia  Fedora:  była  Zofia  żoną  .lakóba  .Skindi^ra.  a  ^^a- 
ryna  wyszła  za  .TnndziUa.  fnsiadlo.ści  kniazia  Fedora  stanowiły:  Dleksice,  Sla- 
ry-Dwór  i  Berost.owica  (Akta  T.  Tl).  Syn  jego,  Grzegorz,  był  podkomorzym  gro- 
dzieńskim. 


179 

czówną,  o  czrm  wiemy  z  testamcnlu  j<!J  ojca  (ML  28  i  37).  Brat,  Danila, 
Iwan  Mcleszko,  był  dworzaninem  król.  w  1547  r.  (ML  46).  llewizya  zamku 
włodzimierskiego  z  1545  r.  wspomina,  że  utrzymywanie  jednej  horodni  na 
tym  zamku  należało  do  Olecliny  Melcszkowicza. 

Marcin  Meleszkowicz,  bojar  polocki,  jest  w  1537  r.  zięciem  bojara  po- 
łockief^o  Poddubieńskieco  (ML  27). 

Melikbaszyce  kniaziowie  Martuz  i  Awsiin  otrzymali  w  1523  r.  w  po- 
wiecie nowogrodzkim  dwór  Kroszyn,  który  przedtem  ojciec  ich,  kniaź  Me- 
likbasza  posiadał  (ML  15). 

V.  Mengden  Jobann,  mistrz  inflancki  w  1453  r.  (Skarb.  Danił.). 

Menskij  Adam  Pelrowicz  Piiszkarewicz,  poddany  królewski  powiatu 
wileńskiego,  procesuje  sie  w  1542  roku  z  kniaziem  Lubeckim  o  dobra  Po- 
minicze  (ML  32). 

Merchołczyc  Ilawryło,  bojar  królowej  Bony,  dostarczał  w  1528  r.  na 
ekspcdycye  wojenne  7  koni  (ML  21). 

Mesojedow  Fedor  Iwanowicz,  goniec  cara  Iwana  Wasilewicza  do  Zy- 
gmunta Augusta  w  1508  r.  (ML  57). 

Meslwiłło  Stanisław  Bohdanowicz,  bojar  żmndzki  w  1542  r.  (ML  19). 

Meszczerski  kniaź  llrehory  Fedorowicz,  namiestnik  muromski,  spra- 
wował poselstwo  od  cara  Iwana  Wasilewicza  do  Zygmunta  Augusta  w  1571 
roku  (ML  57). 

Meżeccy  kniaziowie.  Traktat  pokoju,  zawarty  w  1404  roku  miedzy 
w.  ks.  moskiewskim  a  Aleksandrem  Jag.  wspomina,  że  kniaziowie  Wasil 
i  Fedor  Meżeccy,  synowie  kniazia  Iwana  Fedorowicza  Ilodyrewskicgo,  ma- 
ją służyć  w.  ks.  moskiewskiemu,  a  kniaziowie  Fedor  Suchy  i  Wasil  Meżeccy, 
synowie  kniazia  Fedora  Aiulrejewicza,  pozostają  w  służbie  w.  ks.  litewskie- 
go (Kar.  VI.  Nr.  300).  W.  ks.  moskiewski  Iwan  zobowiązał  się  wypuścić 
na  wolność  będących  u  niego  w  niewoli,  kniaziów  Semena  Romanowicza 
i  Pctra  Fedorowicza  Meżeckich,  co  też  uskutecznił  w  1494  roku  (Skarb. 
Danił.).  Ich  to  pewnie  ma  na  myśli  Karamzin,  mówiąc:  że  kniaź  Michaił 
Roraanowicz  Meżecki  przywiózł  z  sobą  w  1403  r.  do  Moskwy  braci  swoich, 
Semena  i  Petra  (T.  VI.  Nr.  384).  Wszelako  kniaź  Michaił  musiał  wcześniej, 
niż  w  1493  r.  udać  się  do  Moskwy,  gdyż  już  poselstwo  w.  ks.  moskiewskie- 
go z  1492  r.  wspomina  o  przyjęciu  poddaństwa  moskiewskiego  przez  kniazia 
Michaiła  (ML  6). 

Męźeński  Stanisław,  dziedzic  Mcżenina  na  Podlasiu  w  1543  r.  (ML  55). 

z  Wilanowa  Jan  llarinek,  podkomorzy  łomżyński  w  1545  r.  (ML  58). 

Michaił  Kuźmicz,  dworzanin  król,   żonaty  w  1546  r.  z  kniażną  Opranką 
Sokolińską.     Siostra  jego,  Maryna,  jest  żoną  Jurahy  (.ML  48). 


180 

Wlichajło,  koninszy  wileński  w  1496  r.  Wdowa  po  nim  i  syn  jej,  Fe- 
dor Mioliajłowicz,  wspominani  są  pod  1520  r.  (ML  12). 

Michał  książę,  syn  ZyjO^munta  w.  ks.  litewskicfro,  przyrzeka  w  1432  r. 
dotrzymać  ncndy,  zawartój  w  Grodnie  pomiędzy  jego  ojcem  a  królem  Wła- 
dysławem .Jaa:icffą  (Cod.  Epist.  s.  XV).  .W  1427  r.  prosi  Trojdcn,  ks.  mazo- 
wiecki, w.  mistrza,  o  ułatwienie  Janowi,  starościcowi  plo(;kieran,  wstąpie- 
nia do  słnżby  ks.  Micłiała  (Cod.  Epist.  Vit.  f.  771).  Tenże  książę  Micliał, 
syn  w.  ks.  Zycmunta,  nadał  w  Brańsku  w  1437  r.  Roc^owo  Stanisławowi 
i  Mikołajowi  (Inw.  Arcli.  Knr.  Woj.  Pod!.). 
Micliał,  biskup  sambieński  w  1436  r.* 

Michał  został  mianowany  przez  papieża  Sykstusa  arcybiskupem  ryg- 
skim  w  1484  r.  W  roku  następnym  zaprotestowała  kapituła  rye^ska  prze- 
ciwko temu  wyborowi,  lecz  Michał  utrzymał  się  na  arcybiskupstwie;  zasia- 
dał naniem  jeszcze  w  1501  r.  (ML  38). 

Michał  Ihnałowicz,  syn  metropolity,  dworzanin  królewski,  procesuje  się 
z  Montowtem  w  1541  r.  (ML  31). 

Michał  Marcinowicz,  namiestnik  merecki  w  1485  r. 
Michno  Andrejewicz,  ciwun  krasnosielski  w  1495  r. 
Michno  Iwanowicz,  ciwun  wysokodworski  w  1494  r. 
Michno  Iwanowicz,  ciwun  jezdeński  w  1504  r. 

Michno  Iwanowicz,  ciwun  wileński  w  149G  roku.  Aleksander  Jap;,  po- 
twierdził mu  w  tym  samym  roku  przywilej  Kazimierza  Jag.  na  dobra  Pila- 
tyszki  i  Miłoszyszki  (ML  5). 

Michno  Jakóbowlcz.  starosta  rohaczowski  w  1545  r. 
Michno  Wasilewicz,  ciwun  ceryński  w  1539  r. 

Michnowlcz  Mikołaj,  pisarz  lit.,  namiestnik  szawleński  w  1508  r.  — 
patrz  Raczkowicz. 

Michnowlcz  Jnchno  i  syn  jego  Stanisław,  sprzedali  Migowszczyznę  Ga- 
sztoldowi  w  1523  r.  (ML  2).  Mikołaj  Micbnowicz,  ożeniony  z  Polonią  Ko- 
złówną,  która  zapisała  Chodakowskiemu  jedne  trzecią  część  dóbr  w  1532  r. 
(ML  24).     Maciej  Michnowlcz,  dzierżawca  ucyański  w  1541  r. 

r/iicewicz  Piotr  sprzedał  wieś  Rostię  Kuncewiczowi.  Aleksander  Jag. 
potwierdził  tę  sprzedaż  w  1495  r.  (ML  5). 

Mickiewicz  Jan,  bojar,  procesuje  sic  w  1549  r.  ze  Zbaraskim  (ML  65). 
Mleko  Jurewicz,  ciwun  krożski,  zwolniony  został  od  wyprawy  wojennej 
w  1523  r.  dla  bardzo  podeszłego  wieku  (ML  15). 

Mickowicz  Mikołaj,  cześnik  lit.  w  1503  r.  Jan  Mikołajewicz  Mickowicz, 
ożeniony  z  Katarzyną  Hostyłowiczówną,  zawiera  w  1542  r.  układ  z  matką 


181 

żony.     Jako  świadek  przy  tym  układzie  wymieniony  Mikołaj  Mikołajewicz 
Mickowicz  (ML  32). 

Mielenewicz  Wasil  Tnpogólowski,  ziemianin  kijowski,  wspomniany 
w  liście  Zygmunta  Augusta  z  1570  r.  (AlZH,  1). 

Mierzwieński  (Meizwenski)  Maciej,  ziemianin  bielski  w  1530  r.  (ML  23). 
Miezia  v.  Miezinca  Jacek,  namiestnik  zwialiclski  w  latach  1494 — 1406. 
Międzyleski  Ławiyn  (Wawrzyniec),  proboszcz  i  kanonik  wileński,  pi- 
sarz lit.  wiatach   1511—1524.     W  1523  r.  biskup  kamieniecki,   egzekutor 
testamentu  Wodyńskiej  ').     W  1526  roku  proboszcz  wileński  i  biskup  ka- 
mieniecki. 

Mikita  Andrejewicz,  starosta  aiński,  trzymał  komorę  woskową  wileń- 
ską; nie  żył  w  1541  r.  (ML  53). 

Mikitinicz  Ihnat,  pisarz  litewski  w  latach  1498—1508;  otrzymał  w  tym 
ostatnim  roku  od  króla  Zygmunta  dwóch  ludzi  w  powiecie  kamienie- 
ckim (ML  8). 

MikiłJnicze  książęta.  Kniaź  Matfiej  Mikitinicz,  w  1502  r.  namiestnik 
kniażycki  i  teteryiiski,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  dwór  Struny  w  powie- 
cie wileńskim  (AIZR,  I).  W  1507  r.  był  namiestnikiem  mobile wskim  "-'), 
birsztańskim  i  oniksztyńskim.  W  1508  r.  otrzymał  Jezdno  od  królowej  He- 
leny, a  w  1509  r.  wraz  z  żoną  Fedorą  v.  Fetynią  dobra  Kniażyce  (ML  41). 

Tak  hojna  donacya  ze  strony  królowej  Heleny,  nasuwa  domysł,  że  kniaź 
Matfiej  Mikitinicz  był  jednym  z  panów  moskiewskich,  którzy  razem  z  królo- 
wą przybyli  na  Litwę  i  tam  pozostali. 

W  1520  r.  otrzymał  kniaź  Matfiej  od  króla  Zygmunta  pozwolenie  na 
oddanie  starostwa  birsztańskicgo  Ościkowi,  ale  z  tego  nie  skorzystał,  za- 
trzymując to  starostwo  aż  do  swej  śmierci  w  1539  r.  (MIj  12  i  30,  r.  1538). 
W  1536  r.  zapisał  on  królowi  Zygmuntowi  sumę,  w  której  trzymał  Bir- 
sztany,  z  tem  nadmienieniem,  że  po  jego  śmierci,  starostwo  to  ma  powró- 
cić do  dyspozycyi  królewskiej,  a  synowie  jego:  Jarosław  i  Iwan,  nie  mają 
rościć  żadnych  pretensyj  ani  do  starostwa,  ani  też  do  owej  sumy  (MIj  28). 
Na  ckspedycye  wojenne  dostarczał  kniaź  Matfiej  79  koni  (ML  21). 

Król  Zygmunt  potwierdził  w  1539  r.  sporządzony  przez  Matfieja  testa- 
ment, z  którego  się  okazuje,  że  oi)rócz  Fetynii  miał  Matfiej  jeszcze  dwie 
żony.  Pierwszą  z  nich  była  kniażna  Ludmiła  Duchniczówna,  drugą  knia- 
żna  Tomiła  Michajłówna  Zasławska-Mścisławska.     Z  pierwszej  z  nich  miał 


')    Wodyńsry  pisali  się  z  Międzylesia. 

')    Mohilew  otrzymał  Matfiej  Mikitinicz  od  królowój  Heleny,  którńj  mia- 
sto to  nadal  Aleksander  Jag.  w  1503  r.  (ML  41). 


182 

Miitfiej  syna  Jaroslawn,  i  kilka  córnk,  wszystkie  już  w  1539  roku  zamężne 
i  wyposażone;  z  <lruj;iej  synów:  Iwana,  niożyjącc}]jn  już  w  1530  r.,  Ostała 
którego  przezwał  Micliałem,  i  córkę  Ilannc  (ML  37).  Czy  z  Fetynii  pozo- 
stało jakie  potomstwo,  o  tern  testament  nie  wspomina.  Matfiej  był  wła.ści- 
cielem  zaniku  IMerszczyk,  który  w  1530  r.  zapisał  żonie  swój,  Tomilc,  i  uro- 
dzonym z  niej  ilwóm  swoim  synom  (ML  2).  Synowi,  Jarosławowi,  zapisał 
w  1538  r.  dworzec  Owsielikowice  w  Kniażycach  za  200  kóp,  które  od  niego 
otrzymał.  Zapis  ten  potwierdził  w  tymże  samym  rokn  król  Zygmunt  (ML30). 

Biskup  łucki,  Falczewski,  pozwał  w  1539  r.  wdowę  po  Matfieju,  o  na- 
jazd dóbr  biskupich  (ML  27). 

Z  córek  jego  była  kniażna  Nastazya  w  1539  r.  żoną  Daniła  Meleszki, 
a  Dobrochna,  wdowa  po  kniaziu  Fedorze  Iwanowiczu  Jurskim,  była  w  1538  r. 
żoną  Jesifa  Michajłowicza  Cbaleckiego.  W  tym  ostatnim  roku  potwierdził 
Dobrochnie  król  Zygmunt  zcznane  na  nią  przez  pierwszego  jej  męża  zapi- 
sy (ML  37  i  30). 

Kniaź  Jarosław  Matfiejewicz  Mikitinicz,  w  1549  r.  marszałek  królew- 
ski i  dzierżawca  lacłiowicki,  występuje  jako  marszałek  jeszcze  raz  w  1550 
rokn  (ML  65). 


Rodowód  książąt  Mikitiniczów. 


Mlkita 

I 
Matfiej, 

namiestnik 

bir.sztań.ski. 

lim.  1530  r., 

ż.  a)  Fet.ynia 

b)  kna  Irndniila 

Dnr,linicz('>wna 

c)  kna  Tomita 

Zasławska 


Jarosław,  Dołirochna,  Nastazya,  Iwan       Ostafi       Hanna 

marszałek  m.  a)  kniaź  Fedor  ni.  Dauiło  v. 

królewski  Jiuski  Meleszko  Miclial 

1519  r.  b)  Jesif  Glialecki 


Miklaszewicz  Kuźnia,  puszkarz  witebski,  otrzymał  dwie  nieosiadłe  wsie 
w  powiecie  witebskim  w  1541  r.  (ML  39). 

Miklaszowicz.     Aleksander  Jag.  nadał  Miklaszowi  pewną  ziemię  i  je- 


183 

(Ineco  człowieka.     Król  Zyiiniunl  i)nf,\vioifl7,if  to  nadanie  synowi  jo2^o,  Bar- 
tłomiejowi Miklaszowirzowi  w  1538  r.  (ML  30). 

Mikołaj,  biskup  ryg-ski  w  latach   1231  —  1230. 

Mikołaj,  hisknp  wileński,  elekt  w  1407  r.,  biskup  w  latach  1405)— 1413. 

Mikołaj,  pisarz  w.  ks.  Witolda  w  latach  1400  — 1417. 

Mikołaj,  sekretarz  w.  ks.  Zygmunta  w  latach  1432 — 1436. 

Mikołaj,  pisarz  Kazimierza  Jajr.  w  1441  r. 

Mikołaj  Jakóbowicz,  chorąży  oszmiański  w  1530  r. 

Mikołaj  Juriewicz,  namiestnik  propojski  w  1514  r. 

Mikulicz  Ghilimont  Andrejewicz  pochodził  z  Czernihowskiep^o.  Utraci- 
wszy ojcowiznę,  którą  mu  zabrał  w.  ks.  moskiewski,  przeniósł  się  do  powiatu 
lidzkiego  i  tu  nabył  różne  ziemie.  Król  Zygmunt  potwierdził  mu  te  kupna 
w  1522  r.  (Mfj  15).  Andrcj  Mikulicz,  bojar  nowogrodzki  w  1522  r.  (ML 
15).  Semen  Mikulicz,  dworzanin  królewski  w  latach  1541  — 1550,  otrzymał 
w  1541  roku  wójtowstwo  mińskie  (ML  30  i  65).  Polonia,  córka  Oicchny 
Krywca,  żona  Iwana  Mikulicza,  procesuje  się  z  Lubeckim  w  1540  r.  (ML  65). 

Juri  Pacewicz  nadał  wieś  i  las  Sieliszcze  niejakiemu  Mikule;  król  Zy- 
gmunt potwierdził  w  1529  r.  to  nadanie  synowi  Mikuły,  Waśkowi  Miknli- 
czowi,  bojarowi  kobryńskiemu  (ML  25). 

Milanowski  Jan,  dworzanin  król.  w  1507  r. 

Milon,  marszałek  dworny  w  1306  r. 

Miłoszewicz  Wojciech  Jarosławicz,  bojar  grodzieński,  sprzedał  pewne 
grunta  I^ykowskicmu  w  1526  r.  (ML  15). 

Minigajło  alias  Michał,  starosta  in  Aschnim  (?)  w  1308  r.  (Kod.  fincz), 
świadek  na  różnych  aktach  z  lat  1387,  1306,  1407,  1411  i  1412  (Skarb. 
Danił.),  1401  r.'  (Cod.  Epist.  Vit.).  W  latach  1411—1412  pi.sał  sic 
7.  Dziewieniszek. 

Minigajło,  starosta  wileński  w   1303  r. 

Minigajło,  kasztelan  wileński  w   1413  roku. 

Mingajłowicz.  Aleksander  Jasr.  wydał  w  1405  r.  wyrok  w  procesie 
poddanych  żyżmorskich  z  bojarami  żyżmorskimi:  Lawrynem,  Bartłomiejem 
i  Jakóbem  Mingajłowiczami  (ML  6).  Anna,  dziedziczka  Gigiszek  i  Pesztu- 
wian,  córka  Kiborta,  wnuczka  Sudka  Mingajłowicza,  jest  w  1500  r.  żoną 
bojara  Jana  Derżkowicza  (.ML  6). 

Mingeło  I^ołtromćj  Bohdanowicz  sprzedał  Karłowszczyzne  Grabińskie- 
mu w  1551  r.  (ML  65). 

Mingiejłowicz  Mikołaj,  bojnr  wilcń.'^ki  w  1552  r.  (ML  65). 
Mińscy  v.  Mieńscy   de    Mień  v.  de  Micńsk.     Mikołaj,   syn  niegdy  Abra- 
hama de  Mień,  ma  sprawę   z  bratem  Piotrom   w   1538  r.  {M\i  35  i  A.  Apel. 


184 

Z.  Pódl.  I).  J.akób  i  Mikołaj,  synowie  niegdy  Abrahama,  Wincenty,  pod- 
sLarości  bielski,  Hieronim,  Stanisław,  Krzysztof  i  Baltazar,  synowie  niegdy 
Jana,  Mieńscy  de  Mień,  procesują  się  w  1556  r.  z  Gąsowskim  (ML  220  B.). 
Jan  Mieński  de  Mieńsk,  syn  Abrahama,  procesuje  sie  w  ciągu  lat  1540, 
1541  i  1542  z  Wojną  (ML  35,  42  i  55). 

Mirosławicz  Wasil,  bojar  smoleński  w  1499  r.  (ML  5). 

Misajło,  archimandryta  ostrowski,  został  archiepiskopem  połockim  i  wi- 
tebskim w  1531  r.     Umarł  ulbo  przestał  być  władyką  w  1535  r. 

Miskiewicz  Iwan,  ziemianin  bielski,  otrzymał  hajewnictwo  bielskie 
w  1523  roku. 

IWIsunicze,  bojarowie  wileńscy.  Na  początku  XVI  wieku  żyło  trzech 
braci  Misuniozów:  Wasil,  Fedor  i  Fedko,  z  których  Fedor  zabił  Wasila. 
Król  Zygmunt  postanowił  w  1528  r.,  że  potowa  majątku  Wasila  ma  przejść 
na  pozostałą  po  nim  wdowę  i  dzieci,  a  drugą  połowę  może  otrzymać  Fedko 
Misunicz,  jeżeli  zapłaci  wdowie  główszczyzne  (ML  15).  Wasil  Wasilewicz 
Misunicz,  bojar  królewski,  sprzedał  w  1547  r.  Zezlin  w  powiecie  połockim 
szwagrowi  swemu,  Janowi  Ostrouchowiczowi,  ożenionemu  z  jego  siostra 
Hanną  (ML  fi3). 

Miszewicz  Stańko,  ma  w  1516  r.  za  żonę  Kachne  Michajłównę  Za- 
bieliczównę  (ML  9). 

Miszutinicze  Fedko,  Hryszko  i  Potap,  bojarowie  smoleńscy,  otrzymali 
od  Aleksandra  Jag.  sioło  Tenkowskoje  w  pow.  smoleńskim  w  1498  r.  (ML  5). 

Mitia  Iwanowicz,  namiestnik  obolecki,  klucznik  królowej  Heleny,  i  żo- 
na jego,  kniażna  Hanna  Holcowska,  otrzymali  w  1510  roku  od  króla  Zy- 
gmunta dobra  Holcowo,  które  pozostały  po  braciach  Hanny,  zbiegłych  do 
Moskwy  (ML  8). 

IWitko  Dawidowicz  kniaź,  siostrzeniec  w.  ks.  Świdrygiełły  Olgerdowi- 
cza,  zginął  z  rozkazu  w.  ks.  Zygmunta,  w  skutek  oskarżenia  i  obmowy  nie- 
jakiego Radziwiłła.  Znajduje  się  o  nim  wzmianka  w  nadaniu  wsi  Nowoe 
w  powiecie  horodeckim,  które  od  w.  ks.  Świdrygiełły  otrzymał  Wojniłłowicz 
w  1452  r.  (?)   ')  (Rew.  puszcz.). 

Klitko  Fedorowicz  uzyskał  w  1506  roku  od  Aleksandra  Jag.  zatwier- 
dzenie kupna  wsi  Kubowszczyzny  i  Dewkutewszczyzny  w  powiecie  bra- 
sławskim  (ML  6). 


')  "Wydawcy  aktu  tego,  nie  zważajfic  na  jego  treść,  opatrzyli  go  nąjniewla- 
ściwiej  datrj  \^02  r.  Ze  względu  na  świadków,  byloliy  najstosowuićj  odnieść  akt 
ten,  oznaczony  Indykcyą  XV,  do  1452  r. 


185 

Mitko  Iwanowicz  Jnrnslawicz,  dwoizaiiin  króla  Zyp:innnta  w  ir)00 
roku  m,  8). 

Mitkowicz  V.  Mickowicz  Jakóh^  l)ojnr  krewski,  olizymał  w  1405  r.  od 
Aleksandra  Jatr.  dobra  Kopac/.o  i  Cholcliszkńw,  kiórc  posiadał  stryj  Jakóba, 
Olocluin  Wodq;iiio\vir,z  (ML  G). 

Mitkowicz  V.  Mitkiewicz.  Kaziinierz  .Ing-,  nadal  Hreiiorowi  Paszkowi- 
czowi  wieś  nieosiadlą  w  powiecie  połockim;  nadanie  to  potwierdził  król  Zy- 
gmunt w  15^7  r.  spadkobiercom  Paszkowicza,  dworzanom  Semenowi  i  Wa- 
śkowi,  synom  Borysa  Mifkowicza.     Rorys  miał  brata  Jakowa  (MJi  33). 

Szymko  Mitkiewicz,  ciwun  dyrwiański.  został  ciwnnem  ejragolskim 
w  1529  r.,  a  ciwunem  retowskim  w  J533  r.  Ostatni  raz  występnje  w  aktach 
pod  1548  r.,  w  którym  utracił  urząd  ciwuna  retowskiego. 

Bobdan  Mitkowicz,  pisarz  ziemski  ż.mudzki,  otrzymał  ciwuństwo  dyr- 
wiańskie  w  1532  r.  Dzier^.y  je  jeszcze  w  1542  r.  Fedko  Mitykowioz  (?)  zo- 
stał łowczym  witebskim  w  1525  r. 

Mizarej  Jan  Juriewicz,  bojar  królewski,  ma  sprawę  z  Bobojedem 
w  1549  r.  (ML  65). 

Mleczko.  Elżbieta,  ?,ona  Wojciecha  Pawłowicza  Mleczki,  służebnika 
Gasztolda,  wojewody  wileńskiego,  zapisała  mężowi  jedne,  trzecią  cześć  dóbr 
swoich  w  1530  r.  (ML  24).  Paweł  Mleczko  procesuje  sie  w  1533  roku 
z  Kuncewiczem  o  30  kóp  lit.  (ML  2fi). 

Mondlgird  v.  Montigird  v.  Mondigerd  v.  Mondigirdowicz.  Arseni,  wła- 
dyka turowski  i  piński,  toczył  w  1512  r.  proces  zo  Stanisławem  Piotrowi- 
czem (Kiszką),  starostą  grodzieńskim,  o  prawo  własności  do  ludzi,  zwanych 
Marcinkowcami.  W  wyroku  króla  Zygmunta,  wydanym  w  tej  sprawie,  wy- 
mieniono cały  rodowód  Mondigirdowiczów.  Powiedziano  tam  bowiem,  że 
władyka  turowski  dowodził  swego  prawa  listem  króla  Aleksandra,  ale  sta- 
rosta grodzieński  wykazał,  że  już  w.  ks.  Zygmunt  nadał  Marcinkowców  pra- 
dziadowi jego  żony,  Pietraszowi  Mondigirdowiczowi.  Po  śmierci  Pietra- 
sza  posiadał  tych  ludzi  syn  jego,  Jan,  po  którym  odziedziczył  ich  Piotr  Ja- 
nowicz,  syn  Jana  Pietraszkowicza.  Po  śmierci  Piotra  Janowicza  zaś  miał 
tych  ludzi  przez  pięć  lat,  t.  j.  do  swej  śmierci,  Jan  Piotrowicz,  vSyn  Piotra 
Janowicza,  a  szwagier  starosty  grodzieńskiego.  Gdy  Jan  Piotrowicz  umarł, 
a  starosta  grodzieński  znajdował  się  w  służbie  królewskiej,  wyjednał  sobie 
tych  ludzi  u  króla  Aleksandra  Wasian.  podówczas  władyka  turowski  i  piń- 
ski. Król  Zygmunt,,  rozpatrzywszy  te  sprawę,  przysądził  Marcinkov,'ców 
starOvście  grodzieńskiemu  (ML  10). 

poczKl   lodów.  "* 


186 

Mondigird,  namiestnik  połocki  w  latach  139G — 1400  (?)  '),  pozostawi! 
kilku  synów.  Z  tycli  znani  są:  Hanus,  podpisany  razem  z  braćmi  na  przy- 
rzeczeniu przymierza  Litwy  z  Polską  z  1401  r.  (Stat.  Lit.),  i  Piotr,  który 
przyjął  na  zjeździe  w  Horodle  w  1413  r.  herb  Wadwicz  (Vol.  Leg.). 


Rodowód  Mondlgirdowiczów. 

Mondigird, 

namiestnik  polocki 

1396  r. 


Hanus  Pietrasz, 

1401  r.  wojewoda 


nowogrodzki 
14:^0  r. 


Jan 

I 
Piotr, 

wojp.woda  trocki 

i  marszałek  ziemski 

1491  r. 


Jan  córka  N., 

urn.  prz.  1501  r.  m.  Stanisław 

Piotrowicz  Kiszka 


Piotr  V.  Pietrasz  Mondigirdowicz,  naniieslnik,  a  następnie  wojewoda  no- 
wogrodzki w  latach  1430 — 1452  2)  i  marszałek  ziemski  lit.  od  1434  roku. 
O  Janie,  synu  Pietrasza,  nic  nie  wiemy.  vSyn  tego  Jana,  Piotr  Janowicz, 
około  1480  r.  marszałek  król.  i  namiestnik  brasławski,  następnie  w  1493  r. 


')  "W  Kodeksie  listów  Witolda  f.  25.'^— 2r)G  i  w  Aktach  Rnsko-liwońskich 
f.  160—162,  gdzie  o  Mondigirdzie  jest  mowa,  daty  nic  podano.  Wspomniany  jest 
w  nich  Mondigird,  namiestnik  połocki,  zawiiuaj.-jcy  układ  z  rajcami  miasta  Rygi; 
niekoniecznie  zatńm  musiał  Mondigird  urząd  namiestnika  sprawować  jeszcze 
w  1413  rokn,  któiy  uważają  za  datę  tych  akt/tw.  List  zaś  komtura  z  Dynaburga 
mnsi  być  daty  wcześniejszej,  gdyż  w  1413  roku  starostą  połockim  był  Niemir 
(Patrz  Kat.  Wolffa). 

')  Prawdopodobnie  był  Piotr  Mondigirdowicz  namiestnikiem  nowogrodz- 
kim już  w  1424  r.  Patrz  rozgraniczenie  monasteru  Ławryszowskiego.  dokonano 
przez  niego  z  polecenia  w.  ks.  Witolda  (Akta  T.  XT). 


187 

podkomorzy  lit.,  w  latach  148fi — 1480  starosta  łucki  i  marszałek  ziemi  wo- 
łyńskićj,  a  w  latach  1491  — 1405  wojewoda  trocki  i  marszałek  ziems.  lit. 
Aloksaiulcr  Jair.  potwierdził  ma  w  1403  roku  wydany  j)rzez  Kazimierza 
Ja^.  przywilej  na  dobra  Diiśmiany  w  powiecie  trockim  (ML  41).  Oj)rócz 
powyższych  dóbr  otrzymał  I^iotr  Janowicz  jeszcze  trzy  dworzyszcza  pod  Kle- 
wanicm,  które  po  jet{0  śmierci  trzymał  syn  jego,  Jan.  Gdy  Jan  Piotrowicz 
Mondigirdowicz  zginął  na  wojnie,  otrzymał  owe  dworzyszcza  kniaź  Czartory- 
ski. Nadanie  to  potwierdził  Czartoryskiemu  Aleksander  Jag.  w  1501  r.  (i\lL5). 
Córka  Piotra  Janowicza,  wojewody  trockiego,  nieznana  z  imienia,  wy- 
szła za  Stanisława  Piotrowicza  Kiszkę,  starostę  grodzieńskiego. 

Aleksander  Montigirdowicz  pod|)isał  w  1409  r.  akt,  w  którym  Litwa 
przyrzekła  ponownie,  że  dotrzyma  unii  z  Polska  (Stat.  Lit.  f.  73).  Tego 
Aleksandra  Mondigirdowicza  obdarzył  Aleksander  Jag.  dworcem  Hryńkow- 
skim  w  1494  r.  (ML  5). 

Mondwiłł,  ciwnn  radnński  w  1452  r.  lub  około  tego  czasu. 
Moniwid  v.  Moniwidowicz  alias  Wojciech,  wojewoda  wileński  w  latach 
1396  —  1422,  przyjął  na  zjeździe  w  Horodle  w  1413  r.  herb  Leliwę  (Vol. 
Leg.).  W  uposażeniu  kościoła  Matki  Boskiej  w  Brasławiu  przez  Aleksandra 
Jag.  z  1500  r.  wspomniany  jest  Moniwid,  wojewoda  wileński,  który  otrzy- 
mawszy Brasław  na  ojcowiznę,  miał  wznieść  ów  kościół  (ML  6). 

Syn  jego,  Iwaszko  Moniwidowicz,  podpisał  w  1431  r.  ze  strony  Swi- 
drygiełły  rozejm  z  Władysławem  Jagiełłą  (Skarb.  Danił.),  w  1432  r.  przy- 
mierze Swidrygiełły  z  krzyżakami  (A.  Rns.  Liw.  f.  191),  a  w  1442  r.  przy- 
wilej tegoż  w.  księcia  dła  Wołotowicza  (AIZR,  I).  Iwaszko  był  w  1444  r. 
wojewodą  trockim,  a  w  1458  r.  wojewodą  wileńskim.  Umarł  w  tym  osta- 
tnim roku.  Jako  wojewoda  trocki  podpisał  przywilej  Kazimierza  Jag.  z  1452 
roku  dla  Siemaszki  (ML  41). 

Wojciech  Moniwidowicz,  dziedzic  Gieranojn,  starosta  wileński  w  14G1 
roku  (ML  2). 

Moniwid  był  podług  pana  J.  WollTa  (Ród  Gedymina,  str.  U)  synem 
Kojlika. 

Montowt  V.  Montowłowicz,  W.  ks.  Zygmunt  nadał  Soleszniki  Montow- 
towi,  a  Kazimierz  Jag.  Du(;howszczyznc,  Rostowo,  Mirowice  i  inne  wsie 
Bartoszowi,  synowi  Montowta,  i  żonie  jego,  Duchnie.  Stanisław,  syn  Barto- 
sza Montowtowicza,  ożeniony  z  Jadwigą,  trzymał  dwór  pojurski;  na  prośbę 
Jadwigi,  potwierdził  Aleksander  Jag.  w  1503  roku  wyżej  wymienione  na- 
dania (ML  6). 

Podług  wszelkiego  prawdopodobieństwa,  zastępował  za  panowania  w.  ks. 
Zygmunta  obdarowany  przez  niego  Montowt,  a  nio  Konlowt,  jak  powszechnie 


188 

utrzymują,  wygnanego  Kie/-gailłę  na  starostwie  żmndzkiem.   Starostą  żmudz- 
kim  widzimy  go  w  1438  r.  (18  czcrwcn,  Indykcya  I,  ML  19). 

Bartosz  Montowtowicz  był  w  1484  r.  namiestnikiem  bielskim.  Stani- 
sław, syn  Bartosza,  w  1499  r.  namiestnik  puński,  docliodził  wraz  z  bratem 
stryjecznym,  Jakóbem  iMontowtowiczcm,  z  prawa  blizko.ści,  spadku  po  Woj- 
ciecha Kuczukowiczu  (ML  1  I).  Musiał  on  już  nie  żyć  w  1503  r.,  skoro  na 
prośbę  jego  żony,  a  nie  jego,  Aleksander  Jag.  potwierdził  w  tym  roku  nada- 
nia, uczynione  przodkom  Stanisława  przez  w.  ks.  Zygmunta  i  Kazimie- 
rza Jag.  Montowt  miał  oprócz  Bartosza  jeszcze  dwóch  synów :  Totswiła 
i  Michajła. 

Totswił  Monlowtowicz  był  w  1481  r.  krajczym  lit.,  a  Michaił  Montowto- 
wicz  w  latach  14(53 — 1475  starostą  łuckim,  następnie  w  lalach  1483 — 1484 
kasztelanem  trockim  i  namiestnikiem  nowogrodzkim.  Michaił  Montowtowicz 
pozostawił  dwóch  synów:  Juriego  i  Jakóba. 

Juri  Michaj łowicz  Montowtowicz  postąpił  ze  starostwa  krzemienieckiego 
ua  województwo  kijowskie,  na  którem  go  znajdujemy  w  latach  1507 — 1508. 
Ponieważ  na  zamku  kijowskim  obowiązany  był  on  trzymać  znaczną  ilość 
sług,  przeto  król  Zygmunt  nadał  mu  w  1507  r.  dochód  z  karczem  i  myta  ki- 
jowskiego (ML  8).  Z  żony  Oleny  Janówny  Kieżgajłłówny  nie  pozostawił  po- 
tomstwa (ML  10,  r.  1512  i  ML  29,  r.  1542). 

Jakób  Michajłowicz  Montowtowicz,  w  latach  1508 — 1529  namiestnik 
krzemieniecki,  otrzymał  w  1508  r.  od  króla  Zygmunta  Młynów  w  powiecie 
łuckim  (MIj  8).  Potwierdzenie  tego  nadania  uzyskał  w  1511  r.  (ML  11). 
Z  żony  Margorety  pozostawił  synów:  Andreja  i  Jana,  oraz  córki:  Marynę 
i  Hannę.  Margoreta  Jakóbowa  Montowtowiczowa,  starościna  krzemieniecka, 
i  synowie  jej,  Andrej  i  Jan,  procesują  się  w  1540  r.  z  Ostrogską,  a  w  1546 
roku  oskarżyła  taż  starościna  krzemieniecka  synów  swoich,  że  zabrali  te  do- 
bra, na  których  ona  miała  posag  zabezpieczony  (ML  31  i  61). 

Dworzanie  królewscy,  Andrej  i  Jan  Jakóbowicze  Montowtowicze,  mają 
w  1542  r.  sprawę  z  (lasztoldem  o  dobra  Swiniec  i  Żyrmuny,  które  należały 
do  stryja  ich,  Juriego,  wojewody  kijowskiego.  Z  procesu  okazało  się,  że 
dobra  te  słusznie  Gasztold  posiada,  gdyż  Juri  Montowtowicz  zapisał  je  żonie 
swej,  Olenie  Janównie  Kieżgajłłównie  w  1,000  kóp  szerokich  groszy  po- 
sagu, a  ona,  umierając  bezdzietnie,  zapisała  je  bratu  swemu,  który  zastawił 
je  Gasztoldowi  (ML  29).  Andrej  i  Jan  Jakóbowicze  Montowtowicze  dali 
w  1546  r.  siostrze  swój  Marynie,  żonie  Andrzeja  Łaszczą  Strzemieleckiego, 
dworzec  w  Orłowiszkach  (ML  63),  a  w  roku  następnym  dopełnili  działu  dóbr, 
na  mocy  którego  Andrej  otrzymał  Soleczniki  i  Żyrmuny  na  Litwie  i  Bisku- 
pice na  Wołyniu,  Jan  zaś  wziął  Koblin,  Podhajce,  Orszyczyn,  Zlijew,  Mły- 


180 

nów,  Pekutów,  Penewszyzne,  Kobaków.  Clionipań,  Zołoczów  i  Lipc  na  Wo- 
łyniu. Z  flzirihi  tego  okaznje  sic,  żo  mieli  oni  lakże  sio>sfr«>.  Ilannc  (MI.  6;^). 
Andrej  Jakóbowicz  miał  sprawę  w  1530  roku  z  Luhomirskim  o  kra- 
dzież srebrnego  kola,  popełnioną  przez  służącego  u  niego  chłopca  (ML  28), 
a  w  15  U  r.  z  f,awrynowi('zem  o  zavSlaw  sześciu  służebnydi  ludzi  i  z  Mi- 
chaiłem, synem  melropolily.  o  najazd  (ML  ol). 


Rodowód  Monłowlowiczów. 

Montowł, 

starosta  żmudzki 
1438  i: 


Totswiłł, 

Michaił, 

Bartosz, 

krajczy  lit. 

kasztelan  trocki 

namiestnik  bielski 

1481  r. 

i  namiestnik  nowogrodzki 

1484  r.. 

1483  r. 
1 

ż.  Duchna 

1 

Jurl. 

Jakób, 

Stanisław, 

wojewoda 

namiestnik 

namiestnik 

kijowski 

krzf^mieniBcki 

pnuski 

1507  r.. 

1508  r., 

1499  r., 

ż.  Olena 

ż.  Margoreta 

ż.  Jadwiga 

Kieżgajłówna 

Andrej          Jan 
1547  r.       1547  r. 


Maryna, 

m.  Andrzej 

fjaszcz 

1546  r. 


łlanna 

1547  r. 


Mordas  v.  Wordasowicz,  ciwnn  oszmiański  w  1494  r.,  trzymał  wraz 
z  synem  Stasiom  Giegużyny  przed  1498  r.  (IIL  5).  Mordas  Miszkowicz, 
namiestnik  markowski  w  latach  1508 — 1512,  oraz  żona  jego,  Julianna,  sprze- 
dali Żodiszki  Ościkowi  w  1512  r.  (ML  11).  Stanisław  Mordasowicz,  bojar, 
i  żona  jego,  Hanna  Szymkówna,  procesują  się  w  1549  r.  z  Ciechanowieckim 
i  Steckiewiczem  (ML  65  i  G6). 

Morkułowicz  Andrej  Bohdanowicz,  bojar  wileński,  ma  w  1547  r.  spra- 
wę z  Kiszką  o  80  kóp  (ML  63). 

Morozów  Michaił  Jakowlewicz,  bojar  moskiewski,  namiestnik  inflancki 
w  1569  r.  (ML  57).  Petr  Wasilewicz  Morozów,  bojar  moskiewski,  namiest- 
nik Jarosławski  w  1580  r.  (ML  57). 

Moszkowscy  książęta.  Król  Zygmunt  postanowił  w  1509  r.,  że  w  do- 
brach, które   posiadał  kniaź  Michnjło  Moszkowski,    ma   pozostać  żona  jego 


190 

do  swej  śmierci  lub  zam.y-pójścia.  Kniaź  Michajło  pozosotawił  siostrę  Han- 
nę, będącą  w  1509  roku  niezamężną,  i  krewnych  Bubinów  i  Jackowi- 
czów  (ML  10). 

Morsztyn  v.  Morstyn  Ani^iistyn,  syn  Michała,  mieszczanin  wileński 
w  1541  r.,  burmistrz  m.  Wilna  w  1547  r.  Zygmunt  August  zwolnił  w  tym 
ostatnim  roku  dom  jego  od  postoju  wojskowego  (ML  42  i  62). 

Mostwiłowicz  Jan  dostarczał  w  1528  r.  na  ekspedycye  wojenne  5  kon- 
nych (ML  21).  Anna  Kondratowiczówna,  wdowa  po  Iwanie  Gabryjalowiczu 
Mostwiłowiczu,  procesuje  się  z  Dokurniewiczem  w  1541  r.  (ML  31).  Juri 
Iwanowicz  Mostwiłowicz  ma  sprawę  z  Chrzczonowiczem  w  1541  r.  (ML  43). 

Moszeński  Miciiajło,  świadek  na  przywileju  w.  księcia  Świdrygiełły 
z  1437  r.  (ML  29). 

Mojslej  był  chorążym  dorsuniskim.  Po  nim  otrzymał  ten  urząd  w  1527 
roku  syn  jego,  Andrzej  Mojsiewicz.  Przed  Mojsiejem  piastował  ten  urząd 
ojciec  jego  (ML  15). 

Możajscy  książęta.  Kniaziowie  Możajscy  pochodzą  wraz  z  kniaziami 
Wierejskimi  od  w.  ks.  moskiewskiego,  Dymitra  Iwanowicza  Dońskiego,  któ- 
rego syn,  Andrej,  otrzymał  jako  dzielnicę  Możajsk,  Wereję,  Kaługę  i  Biało- 
jeziersk  (Kar.  V). 

Z  synów  Andreja,  zmarłego  w  1432  r.,  otrzymał  Iwan  Możajsk,  od  któ- 
rego on  i  potomstwo  jego  wzięło  nazwisko,  a  Michaił  dał  od  Werei  początek 
kniaziom  Wierejskim. 

Traktat  pokoju,  zawarty  w  1447  r.  przez  w.  ks.  moskiewskiego,  Wa- 
sila  Wasilewicza,  z  kniaziem  Riazańskim,  wspomina  o  kniaziach  Iwanie 
i  Michajle  Andrejewiczach  Możajskich  (Skarb.  Danił.). 

Iwan  musiał  dla  udziału,  który  brał  w  krwawych  zapasach  i  sporach 
Juriego  Dymitriewicza  i  synów  jego:  Zyzookiego,  Szemiaki  i  Dymitra  Pię- 
knego, z  w.  ks.  Wasilem  Wasilewiczem  Ciemnym,  przenieść  się  w  1454  r. 
z  całą  rodziną  na  Litwę  (Kar.  V).  Kazimierz  Jag.  nadał  mu  w  1465  roku 
Brańsk  (ML  3),  a  nadanie  to  ponowił  w  1480  r.  (ML  4).  Oprócz  Brańska, 
otrzymał  kniaź  Iwan  jeszcze  Starodub  i  Homel  (ML  6).  Kniaź  Iwan  po- 
ślubił kniażnę  N.  Lwównę  Worotyńską  (Cod.  Epist.  s.  XV,  r.  1448). 

Kniaź  Semen  Iwanowicz  Możajski,  syn  poprzedniego,  otrzymał  w  1496 
roku  od  Aleksandra  Jag.  m.  Czernihów  ze  wszystkiem,  co  do  niego  należy, 
■  Karaczów  (ML  5).  W  1499  r.  potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  przywilej, 
nadany  ojcu  jego  przez  Kazimierza  Jag.  na  Starodub  i  Homel,  a  od  siebie 
dodał  mu  Czernihów,  Karaczów  i  Chotiml  (ML  6).  W  roku  następnym 
poddał  kniaź  Semen  Możajski  siebie  i  swoje  dzielnice  w.  ks.  moskiewskie- 
mu (Kar.  VI). 


191 

Synem  kniazia  Semena  Mo^.ajskiep^o   Ijył  mn^.e  kniaź,  Andrej  Mo^.ajski 
któreji^o  ;,ona,  Owdolia,   sprzedała  CJasztoldowi  w  1523  r.  jedne  Irzeeia  cześć 
Kołodzie^.y,  a  w  1525  r.  Kamieniec  (ML  2). 


Rodowód  książąt  IV!ożajskich  i  Wierejskich. 

Dymitri  Iwanowicz  Doński, 

w.  kg.  moskiewski 


Andrej, 

kniaź  niożaiski, 
nm.  1  ł:]2'r. 


Iwan, 

kniaź  możajski 

1447-1480. 

ż.  kna  N.  Lwńmia 

Worotyńska 

I 
Somen 
1496  r. 


Andrej, 
ż.  Owdotia 


Michaił, 

kniaź  wiorojflki 
1447  r. 


Wasi! 

1484  r., 
/.  jMarya 

I 

Zofia, 

m.  Olbrycht 

G  asztold 


Mroczko  Stanisław,  bojar  król.  w  1550  r.  (ML  6()). 

Mścislawscy  ksi.a^.cta  ').  O  protoplaście  tępo  domu,  kniaziu  Semenie 
(Lihwenie),  trzecim  z  kolei  synu  Ol^erda  z  Julianny,  księ;,niczki  Twerskiej, 
następujące  mamy  wiadomości. 

W  1379  r.  podpisał  on  traktat,  zawarty  przez  Władysława  Jag;iełłę 
z  krzy?,akami,  a  w  1382  r.  akt,  którym  Władysław  Jac.  nadał  ziemie  ?,mudz- 
ką  krzy/akom,  oraz  dane  tym^.c  zapewnienie  zachowania  pokoju  przez  lat 
cztery  (Kod.  Racz.).  W  1385  roku  podpisał  wraz  z  Jagiełłą  potwierdzenie 
obietnic,  zło^.onych  przez  posłów  litewskich  królowej  Elżbiecie  w  czasie 
układów  o  małżeństwo  Jadwigi  (Cod.  Epist.  s.  XV).  W  1388  i  1389  r.  ślu- 
buje Semen  na  wierność  królowi  Władysławowi  Jag.,  królowej  i  koronie 
polskiej  (Cod.  Epist.  s.  XV  i  Cod.  Epist.  Yit.). 


')    Więkgzj}  czę.ść  wiadomo.ści  o  ka.  M.ścislaw.skich  zaczerpnęliśmy  z  dzieła 
hr.  K.  Stadnickiego:  ..Bracia  Włady.^^lawa  .Jagiełły." 


192 

Ohejmnjar,  w  1380  r.  namiestnictwo  Wielkiego  Nowogrodu,  przysięga 
Semen  w  Sandomierzu  królowi  Władysławowi  Jng.,  ^.e  wraz,  z  ludom  swoim 
dochowa  wierności  koronie  polskiej  (In w.  Arch.  Kor.  Litwa).  W  1392  roku 
powróci?  na  Litwę  i  pewnie  wkrótce  polem  otrzymał  księstwo  mścisławskie. 

Kniaź  Semen  poślulńł  w  1394  r.  Maryę,  siostrę  w.  ks.  moskiewskie- 
go, W^asila  Dyniitriewicza,  po  śmierci  której  pojął  inną  żonę,  nieznaną 
7,  imienia  i  nazwiska.  W  1407  r.  powrócił  do  Nowogrodu,  gdzie  pozosta- 
wał do  1412  r.  Żył  jeszcze  w  1431  r.,  w  którym  podpisał  przymierze,  za- 
warte przez  w.  ks.  Świdrygiełłę  z  krzyżakami  (Skarb.  Danił.). 

Kniaź  Semen  (Lihwen)  Olgerdowicz  pozostawił  dwócli  synów :  Juriego 
i  Jarosława-Fedora,  urodzonego  z  drugiej  żony. 

Kniaź  .larosław-Fedor  zginął  pod  Wilkomierzem  w  143n  r.,  w  bitwie 
stoczonej  przez  Świdrygiełłę  z  w.  ks.  Zygmuntem. 

Kniaź  Juri  Lihwenewicz  podpisał  traktat  pokojowy,  zawarty  w  1422 
roku  nad  jeziorem  Melnem  miedzy  koroną  i  Litwą  a  krzyżakami  (vSkarb. 
Danił.).  W  1432  roku  został  na  żądanie  Nowogrodzian  ich  namiestnikiem 
i  przebywał  w  Nowogrodzie  do  1440  r.,  w  którym,  podczas  swego  powrotu 
na  Litwę,  obrany  został  przez  zbuntowanych  smoleńszczan  hospodarem  smo- 
leńskim; przyjął  tę  godność  i  dzielnie  bronił  miasta  przeciwko  wojsku  litew- 
skiemu (Wit.  Star.  f.  5).  Następnie  zbiegł  do  Moskwy,  zkąd  wróciwszy  zno- 
wu na  Litwę,  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  swoją  dzielnicę,  księstwo  mści- 
sławskie. W  1444  r.  przebywa  w  Nowogrodzie,  lecz  ogłosiwszy  się  stron- 
nikiem księcia  Michała  Zygmuntowicza  Kięjstutowicza  i  widząc  niepodobień- 
stwo utrzymania  się  tamże,  oddalił  się  do  Prus,  a  następnie  do  Moskwy. 
Z  Moskwy  przybył  w  1446  r.  do  Nowogrodu,  gdzie  odtąd  już  stale  prze- 
mieszkiwał i  gdzie,  jak  się  zdaje,  umarł,  lubo  był  Mścisław  odzyskał  na- 
powrót   ').     Z  żony  Zofii  pozostawił  syna  Iwana. 

Kniaź  Iwan  Juriewicz  Mścisławski  zeznał  wraz  z  żoną  Julianną  i  dzie- 
ćmi zapis  na  zbudowany  przez  siebie  sobór  S.  Trójcy  w  Mścisławiu  w  1463 
roku  (Arch.  Zbór.  Dok.  II).  W  1408  r.  (Ind.  1)  potwierdził  wraz  z  żoną  Ju- 
lianną i  dziećmi  w  Dobromsiole  darowiznę  ojca  swego,  kniazia  Juriego  Lih- 
wenewicza,  dla  cerkwi  i  monasteru  S.  Onufrego,  wystawionego  przez  jego 


')  W  tomie  VII  Arch.  Zbór.  Dok.  znajduje  się  przywilej  tegoż  k.sięcia,  wy- 
dany w  M.ścisławiu  14  czerwca  Ind.  IV  dla  bojara  Totkaczewicza.  Wydawcy 
opatrzyli  go  datą  14.5(5  roku.  Zdaje  się  jednak,  że  wla.ściw.i,  datą  tego  aktu  jest 
1426  rok,  w  którym  kniaź,  .Turi  mógł  przebywać  w  Mścisławiu.  Gdyby  rzeczy- 
wi.ście  przywilej  ten  był  wydany  w  1450  r.,  byłoby  to  dowodem,  że  kniaź  .Tnri 
ostatnie  lata  swego  życia  przepędził  w  Mścisławiu. 


193 

dziada,  kniazia  Semona  Lihwena  01{2:erdowicza,  dodawszy  od  siebie  nowe  upo- 
sażenie (ML  26). 

Kniaź  Iwan  nic  żył.jii*  w  149fi  r.,  w  którym  Aleksander  Jac.  pozostawił 
w  posiadaniu  Mścisławia,  miast  i  dóbr,  do  teco  księstwa  nale;,ącycii,  córki 
jcco:  Nastazyc  i  Juliannę,  dopókąd  równych  sobie  urodzeniem  mężów  nie 
znajdą  (ML  ń).  W  149fi  r.  nadał  Aleksander  Jag.  Zabrzezińskiemu  trzyma- 
ną przez  kniazia  Iwana  Juriewicza  wieś  Dubine  (ML  5).  W  wyroku  Aleksan- 
dra Jag-,  z  1499  r.,  wydanym  w  sprawie  kniazia  Michajła  Zasławskiego  z  Ka- 
cbną  Iwanowa  Ołgiszewiezową  o  dobra  Chwasłowo,  znajdujemy  następująca 
wzmiankę  o  kniaziach  Mścisławskieh.  Dobra  te,  należące  do  księstwa  mści- 
sławskiego,  nadał  kniaź  Juri  Lihwenewicz  bojarowi  swemu,  Wasilowi  Ołgi- 
szewiczowi,  po  śmierci  którego  kniaź  Iwan  Juriewicz  odebrał  je  na  siebie, 
lecz  umierając,  przykazał  swej  żonie,  ażeby  dobra  te  zwróciła  Iwaszkowi,  sy- 
nowi Wasila,  co  też  ona  uskuteczniła  (ML  5). 

Kniaź  Iwan  poślubił  po  śmierci  Julianny  Ilanne,  córkę  kniazia  Michajła 
Wasilewicza  (Czartoryskiego)  '),  z  której  urodziła  się  Julianna.  Że  Julianna 
była  córką  Hanny,  dowodzi  tego  akt,  którym  król  Zygmunt  potwierdził 
w  1514  r.  kniaziowi  Michajłowi  Iwanowiczowi  Zasławskiemu-Mścisławskie- 
mu,  mężowi  Julianny,  kniażny  Mścisławskiej,  nadany  przez  w.  ks.  Świdry- 
giełłę  kniaziowi  Michajłowi  Wasilewiczowi  przywilej  na  dobra  Ryczowe  v. 
Ryczehowę.  W  potwierdzeniu  tem  powiedziano,  że  kniaź  Michajło  Wasile- 
wicz darował  dobra  Ryczów,  otrzymane  od  w.  ks.  Świdrygiełły,  zięciowi 
swemu,  kniaziowi  Iwanowi  Juriewiczowi,  i  żonie  jego,  a  swej  córce,  Hannie 
która  po  śmierci  swego  męża,  kniazia  Iwana,  oddała  dobra  te  wraz  z  rę- 
ką córki  swej,  Julianny,  kniaziowi  Michajłowi  Iwanowiczowi  Zasławskie- 
mu  (ML  U). 

Nastazya,  starsza  córka  kniazia  Iwana  Juriewicza,  wyszła  za  kniazia 
Semena  Michajłowicza  Słuckiego. 

Chociaż  kniaź  Michaił  Iwanowicz  Zasławski,  mąż  Julianny,  otrzymał  był 
w  1499  r.  od  Aleksandra  Jag.  zamek  i  miasto  Mścistaw  ze  wszystkiem,  co 
do  nich  należało,  na  tych  samych  prawach,  na  jakich  trzymał  je  kniaź  Juri 
Lihwenewicz  i  syn  jego,  kniaź  Iwan  (ML  6),  mimo  to  kniehini  Nastazya 
Słucka   wytoczyła   mu    proces   o   Mścislaw.     Król  Zygmunt,    odroczywszy 


')  Ponieważ  w  owym  czasie  żył  tylko  jeden  kniaź  Miohajto  Wasilewicz, 
a  tym  był  Czartoryski,  nie  może  więc  podlogaó  wf^tpliwo-ści,  że  córka  jeo;o,  po- 
mimo że  nie  wymieniono  jńj  z  nazwiska,  była  (\vną!\  żonfj  kniazia  Iwana  Mści- 
sławskiego. 

Poczet  rodów,  J5 


194 

w  1507  r.  rozpoznanie  tój  sprawy  z  powodu  nieobecności  kniazia  Michajla 
Zasławskicco,  przystąpił  do  j(-i  rozsądzenia  dopiero  w  1518  r.  (ML  10). 

Knieliini  Julianna  Iwanówna  Micliajłowa  Zasławska-MścisłaWvSka,  roz- 
wiedziona z  mężem  w  pierwszych  latach  XVI  wieku,  żyła  długo;  w  1533  r. 
procesuje  się  z  kniaziem  Widynieckim  (ML  26),  w  1541  r.  oddała  dobra  mę- 
żowskie, które  po  jej^o  śmierci  jako  opiekunka  trzymała,  córkom  swoim  i  zię- 
ciom (ML  26),  a  w  1550  r.  pozwała  ją  Hanna  Iwanowa,  starościna  pińska, 
o  krzywdy  poczynione  przez  jej  poddanych  w  dobrach  starościny  (ML  65). 

Kniaź  Michajło  Iwanowicz  Zasławski,  poślubiwszy  kniażne  Juliannę  Iwa- 
nównę  Mścisławską  i  otrzymawszy  Mvścisław,  począł  nazywać  sie  kniaziem 
Mścisławskim,  pod  którą  to  nazwą  on  i  jego  potomstwo  jest  znane.  Mó- 
wić jednak  o  nich  będziemy  pod  kniaziami  Zasławskimi,  jako  że  należą 
do  ich  rodu. 


Rodowód  książąt  Mścislawskich. 

Olgerri 
Gedymjnowicz 


Semen 
(Lihwen), 

1379  r. 

namieatnik 

Nowof^rodu, 

i.  a)  I\Iaryn, 

c.  w.  ks.  Dymitra 

h)  N.  N. 


Juri, 

1422  r. 
namiestnik 
Nowoj^iodii, 

'L  Zofia 


Jarosław 


Iwan, 

1463  r.. 

ż.  a)  Julianna 

b)  kna  Hanna 

Czartoryska 


Nastazya. 

m.  kniaź.  Soinrn 

Słiicki 


Julianna. 

m.  kniaź  Michajło 

Zasławski, 

k.si.iżę  na  M.ścistawiu 

1490  r. 


195 

Mstiuszkowicz  Marcin  Januszkowie?,,  bojar  Irocki,  sprzedał  pewne  grun- 
ta Rożniatowskiemii  w  lo42  r.  (ML  43). 

Mudrejko  Marcin  Michnjlowicz,  ziemianin  brzeski  w  1540  r.  (ML  31). 

Mułkuman  Miśkiewicz  kniaź,  chorąży  tatarski  powiatu  grodzieńskiego 
w  1546  r.  (ML  Gl). 

Muńcza  kniaź  Wasil  zeznał  w  1506  r.,  że  w.  ks.  moskiewski  zabrał  nui 
cały  majątek,  tak  że  pozbawiony  jest  środków  do  życia.  Na  jego  prośbę, 
nadał  mu  Aleksander  Jag.  sioło  Tulhowice  w  powiecie  mozyrskim  (ML  5). 
W  1507  r.  otrzymał  znów  od  króla  Zygmunta  nieosiadłą  wieś  Niekrasze- 
wszczyny  w  powiecie  nowogrodzkim  (ML  8).  W  roku  następnym  opuścił  Li- 
twę wraz  z  Glińskim,  udając  się  do  Moskwy  (Kar.  VI,  Nr.  40). 

Muńczyny  kniazia  synowie,  Seńko  i  Iwan,  zamieszczeni  zostali  na  liście 
kniaziów  i  bojarów  smoleńskich  z  1490  r.  (ML  4). 

Mungajlo,  brat  Gedygolda  w  1401  r.  (Stat.  Lit.). 

Murowicze  Michaił  i  Seńko,  bojarowie  król.  w  1546  r.  (ML  63). 

Musiała  v.  Musiatycz.  Iwan  Musiata  otrzymał  Szklin  od  w.  ks.  Swi- 
drygietły  w  1445  roku  (AIZR,  I).  Nastazya,  córka  Iwana,  była  żoną  knia- 
zia Juriego  Nieświckiego.  Andruszko  Musiatycz,  ziemianin  wołyński  w  1495 
roku  (ML  6).  Petruszko  Musiatycz,  ziemianin  wołyński,  i  wnuk  jego,  Jacek 
Jackowicz,  dworzanin,  procesują  sie  w  1516  r.  z  kniaziem  Sokolskim  o  las 
dębowy  w  Szklinie.  O  tenże  las  spierał  się  już  ojciec  Petruszka,  Iwan  Mu- 
siatycz, z  kniaziem  Michajłem,  jak  sie  to  pokazuje  z  listu  sadowego  Montow- 
ta,  starosty  łuckiego,  z  1471  r.  (ML  29).  Petruszko  Musiatycz  był  w  1501 
roku  horodniczym  łuckim.  Aleksander  Jag.  potwierdził  mu  w  tymże  roku 
przywilej  na  Świnaryno  (ML  5). 

Mylski  Petraszko,  marszałek  w.  ks.  Świdrygiełły  w  1452  r. 

Myszka,  Bohdan  Myszczyc  Chołoniewski  nabył  Warkowice;  Aleksan- 
der Jag.  potwierdził  mu  to  kupno  w  1503  r.  (ML  36).  Syn  jego,  Fedor 
Bohdanowicz  Myszka,  ziemianin  wołyński,  w  latach  1520 — 1540  dworzanin 
królewski  (ML  14  i  31),  w  1546  r.  dzierżawca  satyjewski,  ma  w  przeciągu 
tego  czasu  kilka  spraw,  miedzy  innemi  z  Lwowiczem  w  1535  r.,  a  z  Wre- 
lewskim  w  1536  r.  (ML  27  i  28). 

Myzgajło  Wasil,  bojar  mścisławski  w  1547  r.  (ML  63). 


196 


N. 


Nac  V.  Naczko  v.  Nacowicz.  Nac/.ko  przyjąt  na  zjeździe  w  Horodle 
w  1413  r.  licrl)  Doliwę  (Vol.  Leg.).  Był  on  starostą  brzeskim  w  1441  r., 
a  następnie  kasztelanem  trockim  w  1452  r.  List  króla  Zygmunta  z  1516  r., 
wydany  na  prośbę  Stecka  i  Waśka  Krycr.owskich,  wspomina  o  liście,  wyda- 
nym przez  Kazimierza  Jag.  w  czasach,  kiedy  tenże  był  jeszcze  w.  księciem 
litewskim,  do  namiestnika  brzeskiego  Naca,  w  sprawie  zwrócenia  Zenkowi, 
dziadowi  tychże  Kryczowskich,  ich  ojcowizny  Kryczowa  (ML  11). 

Michał  Nacowicz  v/ybudował  i  uposażył  kościół  w  Zelwie  w  1470  r. 
(Żyw.  Bisk.  Wil.). 

Nacewicz  Wencław,  bojar  birsztański,  adoptował  Iwaszkowicza  i  ze- 
znał na  rzecz  jego  zapis,  który  król  Zygmunt  w  1538  roku  potwier- 
dził (ML  30). 

Nacowicz  Jan,  I)ojar  król.  w  1549  r.  (ML  66). 

Nafajło  V.  Nafanasił,  władyka  archiepiskop  połocki  i  witebski  w  1524  r. 
Umarł  przed  28  kwietnia  1531  r.  (ML  15  i  24). 

Nahl  Hrehory  Iwanowicz  sprawował  w  1569  r.,  wraz  z  Kotyczowera 
poselstwo  od  cara  Iwana  Wasilewicza  do  Polski  (ML  57). 

Narbuł  v.  Narbutowicz.  Narybut,  żyjący  za  czasów  w.  ks.  Zygmunta 
i  króla  Kazimierza  Jag.,  otrzymał  od  pierwszego  Ormiany  i  Kołtyniany,  a  od 
drugiego  siedmiu  ludzi.  Nadania  te  potwierdził  Aleksander  Jag.  w  1498  r. 
synom  jego:  Dobrohostowi,  Stanisławowi,  Mikołajowi  i  Wojciechowi  Nary- 
butowiczom  (ML  5).  Ci  synowie  Narybnta  nazwani  są  w  sprawie,  którą 
mieli  w  1495  roku,  Narbutowiczami  (ML  6).  Oprócz  tych  czterech  synów, 
miał  Narbut  jeszcze  syna  Petra,  który  w  1506  r.  był  podkomorzym  lit. 

Dobrohost  Narbutowicz,  ożeniony  z  N.  Iwanówną  Iliniczówną,  proceso- 
wał się  w  1496  r.  z  kniaziem  Horskim  o  ITorbaozów  (ML  5).  W  1501  r. 
był  namiestnikiem  dorsuniskim.  Synowie  jego:  Matys  i  Krzysztof  Dobroho- 
stowicze  Narbutowicze,  dworzanie  król.,  mają  w  1517  r.  proces  z  Gaszlol- 
dem  (.ML  10).  Matys  umarł  przed  1528  r.  Pozostała  po  nim  wdowa  do- 
starczała na  ekspcdycyc  wojenne  jednego  konia  (ML  21). 

Stanisław  Narbutowicz,  w  1495  r.  ciwun  krewski,  pozostawił  syna  Sta- 
nisława, który  położył  swój  podpis  w  1542  r.  na  zapisie  Zofii  Narbutówny, 


197 

żony  Pctra  Kondratowicza,  dla  syna  j<\j,  Stanisława  (ML  62).  Stanisław 
Stanisławowie?,  Narbntowicz  dostarczał  na  wyprawy  wojenne  3  konie  CML 21). 
Mikołaj  Narbutowicz,  w  1503  r.  namiestnik  somiliski,  pozostawił  syna 
Petra,  któremu  potwierdził  król  Zygmunt  w  1526  r.  pewne  nadanie,  uczynio- 
ne jci^^o  ojcu  przez  Aleksandra  Jac.  (.ML  17).  Pctr  Mikołajewicz  Narbuto- 
wicz musiał  odziedziczyć  pozostały  majątek  po  bracie  stryjecznym,  Matysie, 
cdyż  go  odstąpił  Gasztoldowi  w  1535  r.  (ML  2).  W  1551  r.  był  dzierżawcą 
dowgialiskim. 

Wojciecb  Narbutowicz,  dworzanin,  otrzymał  w  1491  r.  od  Aleksandra 
Jag.  ziemie  piotrowską  (ML  6).  W  1496  r.  procesuje  się  z  bojarami  powia- 
tu wasiliskiego  (ML  5).  W  1498  r.  był  namiestnikiem  jaświońskim,  w  1501 
roku  chorążym  nadwornym  lit.,  w  1506  r.  marszałkiem  król.,  w  1508  r. 
oprócz  tego  i  namiestnikiem  ożskim  i  przełomskim.  Jako  marszałka,  na- 
miestnika jaświońskiego,  ożskiego  i  przełomskiego,  spotykamy  go  po  raz 
ostatni  w  1509  roku.  W  1501  r.  potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  nadanie 
dworu  Berezoj  w  powiecie  Słonimskim,  a  w  1508  r.  przekazał  mu  król  Zy- 
gmunt Zabołocie  po  zdrajcy  Wasilu  Glińskim  (ML  5  i  8).  Pozostała  po  nim 
wdowa,  Hanna,  dostarczała  na  potrzeby  wojenne  13  koni,  oprócz  4  koni, 
dostawianych  z  dóbr  Lebiedzkich,  które  prawem  zastawu  trzymał  Radzi- 
wiłł (ML  21). 

Wojciech  Narbutowicz  pozostawił  czterech  synów:  Wojciecha,  Mikoła- 
ja, Jana  i  liohdana.     O   Bohdanie   znajduje  sie  jedna  tylko  wzmianka  pod 

1541  r.,  w  którym  on  i  brat  jego,  Jan,  procesują  się  z  Gasztoldem  (ML  43). 
Jan  Wojciechowicz  Narbutowicz,  w  1529  r.  stolnik  lit.,  a  w  łatach  1536 — 

1542  kuchmistrz  lit.  i  dzierżawca  markowski.  Wojciechowi  Wojciechowi- 
fzowi  Narbutowiczowi  potwierdził  król  Zygmunt  w  1524  r.  zapis  dóbr  Zabo- 
łocia,  zeznany  na  niego  przez  ciotkę,  Marynę  Czyżównę  (ML  17),  a  w  1536  r. 
ustanowił  mu  targi  w  Zabołociu  (ML  24).  Wojciech  był  w  latach  1529 — 
1540  chorążym  ziemskim  lit.  Żył  jeszcze  w  1550  r.,  w  którym  wraz  z  żoną, 
Zofią  Janówną,  procesował  sie  z  Zawiszycami  (ML  66).  Na  ekspedycye 
wojenne  dostarczał  16  koni.  Mikołajowi  Wojciechowiczowi  Narbutowiczo- 
wi, dworzaninowi  swemu,  potwierdził  król  Zygmunt  w  1526  r.  zrobiony  na 
rzecz  jego  przez  matkę  Hannę  zapis  (ML  15).  Mikołaj  był  w  1535  r.  na- 
miestnikiem żmudzkim  starosty  Radziwiłła,  w  1540  r.  dzierżawcą  krewskim, 
w  1542  r.  dzierżawcą  mozyrskim  i  marszałkiem  królewskim.  Marszałkiem 
był  jeszcze  w  1547  r.  Wiatach  1551  — 1555  piastował  urząd  wojewody 
podlaskiego,  zatrzymując  nadal  starostwo  krewskie.  Na  ekspe- 
dycye wojenne  dostarczał  15  koni. 

Mikołaj  pozostawił  syna  Stanisława,  ożenionego  w  1561  r.  z  Zofią  Da- 


!98 

niłowiczówna  (MK  95  f.  496).  Stanisław  byt  w  latach  1585  —  1591 
starostą  nszmiańskini;  w  tym  ostatnim  roku  Ityfa  ;^oną  jep^o  Jlals7,ka  Hlc- 
bowiczówna  (Arcli.  Dubr.  T.  IV,  r.  1585.  T.  V.  r.  158G  i  1591.  T.  XIV, 
r.  1586  i  1587). 

Zofia  Narbutówna,  wdowa  po  Erazmie  Oporowskini,  wojewodzicii  łę- 
czyckim, w  1540  r.  (ML  35  f.  232).  Zofia  Jiiriewna  Narbiitowiczówna,  Zona 
Petra  Kondratowicza,  l)ojara,  zeznała  zapis  w  1542  r.  na  rzecz  syna  swego, 
Stanisława.  .lako  świadkowie  podpisali  sie  na  tym  dokumencie:  Jan,  kuch- 
mistrz lit.,  i  Stanisław  Narbutowiczc  (ML  62).  Hanna  Juricwna  Narbutowi- 
czówna,  żona  Jana  Czyżewicza  w  1547  r.  (ML  63). 


Rodowód    Narbutów. 

Narbuł 


Dobrohost,           Stanisław,      Mikołaj,              Wojciecli,  Petr, 

namiestnik  dorsuniski       ciwtiu  namiestnik  marszałek  krół.  podkomorzy 

1-501  r.,                 krewski       somiliski                150<)  r.,  litewski 

ż.  N.  lliniczówna          149.5  r.          1503  r.                 ż.  Hanna  150G  r. 


Matys. 

dworza- 
nin król. 
1517  r. 


Krzysztof, 

dworza- 
nin król. 
1517  r. 


Stanisław        Petr, 


1542  r. 


dzierżawca 

dowgialiski 

1551  r. 


Wojciecli. 

cbori^ży 
ziemski 
litewski 
1520  r.. 
ż.  Zofia 
Janówna 


Mikołaj, 

wojewo- 
da pod- 
laski 
1551  r. 


Jan, 

kncli- 
mistrz 

lit. 
153(3  r. 


Stanisław, 
starosta  oszmiański 

1585  r., 
ż.  a)  Zofia  Daniłowi- 

czówna 
b)  Halszka  Hlebowi- 

czówna 


Bohdan 
1540  r. 


Narbut  v.  Narbutowicz  Juri,  bojar  zyżmorski  w  1496  r.  (ML  5).  Ła- 
wryn  Narbutowicz,  bojar,  sprzedał  Baranowo  i  Bałwiniszki  Radziwiłłowi 
za  2,000  kóp  lit.  w  1526  r.  (ML  1.5).  Bartosz  Narbutowicz,  żona  jego,  Zofia, 
i  synowie,  Mikołaj  i  Jan,  nadali  słudze  swemu,  Diakowiczowi,  pewne  grunta 
w  1537  r.  iMikołaj  i  Jan  Narbutowiczc  sprzedali  poddanego  Roskiemu  w  1 541 
roku.  Hrebory  Janowicz  Narbutowicz  podpisał  jako  świ.adek  akt  zrzeczenia 
sie  Radziłłowiczów  w  1579  r,   (Arch.  Dubr.  T.  II,  r.  1537.  T.  III,  r.  1541. 


199 

T.  IV,  r.  1579).  Uorb  t.yrli  Narl)ulowiczńw,  dziedziczących  na  części  dóbr 
Dubrowlan,  przedstawia  i^wiazde  o  sześciu  rocach  lub  ró;>,c  o  sześciu  waż- 
kich listkach.  Szyniko  Janowicz  Narbutowicz,  bojar  peniański  w  1546  r. 
(ML  46).  Wojciech  Lenartowicz  Narbutowicz,  kanonik  wileński  w  latach 
1548—1550  (Rew.  puszcz,  i  ML  66). 

NarduUowski  Wojciech,  dziedzic  Rogawki  na  Podlasiu  w  1546  ro- 
ku (ML  58). 

Narkiewicz  v.  Markowicz.  Aleksander  Jac.  nadał  Szymkowi  Narkowi- 
czowi  nieosiadłą  wieś  w  powiecie  ejszyskim  i  nadanie  to  potwierdził  w  1503 
roku  Barbarze,  pozostałej  po  nim  wdowie  (ML  5).  Micko  Narkowicz,  bojar, 
został  cliora^,ym  lidzkini  w  1524  roku.  Król  Zyg^munt  mianował  chorążym 
Bohdana,  ale  Ilinicz,  starosta  lidzki,  uznał  go  niegodnym  tego  urzpdu  i  jako 
kandydata  do  niego  przedstawił  królowi  Micka  Narkowicza  (ML  15).  Sta- 
nisław Narkowicz  został  chorą;>,yni  lidzki m  w  1533  r.  Staś  Narkiewicz,  syn 
Bernata,  ma  sprawę  z  Jelońskim  w  1550  r.  (ML  65).  Ihnat  Narkowicz, 
bojar  witebski  w  1539  roku  (ML  29).  Łukasz  Narkowicz,  bojar  wasiliski 
w  1540  r.  (ML  31).  Petr  Narkowicz,  bojar  wileński  w  1542  roku  (ML  32). 
Bernat  Narkowicz.  bojar  gedrołcki  w  1551  r.  (ML  66).  Szymko  Narkowicz, 
bojar  raduński,  został  chorążym  raduńskim  w  1542  r. 

Narojtis  Pietrasz,  bojar  żmudzki  w  1524  r.  (ML  15). 
Narusz  Jan,  namiestnik  Słonimski  Radziwiłła  w  1520  r.     Zofia  Andrc- 
jewna  Naruszówna  procesuje  się  z  Raczkowiczem  w  1515  r.  (ML  9). 

Naruszewicz  Wojtek  nabył  różne  ziemie  w  powiecie  oszraiańskim;  ku- 
pna te  potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  w  1499  r.  (ML  5). 

Wojciech  Naruszewicz  pozostawił  trzech  synów:  Jana,  Pawła  i  Miko- 
łaja, i  córkę  Katarzynę,  żonę  Macieja  Zdana.  Bojarka  królewska,  Kata- 
rzyna Wojtkówna  Naruszewiczówna,  Zona  Macieja  Zdana,  zeznała  w  1547  r. 
zapis  na  klasztor  Panny  Maryi  w  Wilnie  (ML  63).  Jan  Wojciechowicz  Narusze- 
wicz i  młodszy  jego  brat  procesują  sie  z  biskupem  wileńskim  w  1524  r.  (?)  (ML 
10).  Mikołaj  Wojciechowicz  Naruszewicz  sprzedał  połowę  Wiszniewa,  spa- 
dłą nań  po  bracie  Janie,  Gasztoldowi  w  1526  r.  (ML  2  i  15). 

Paweł  Wojciechowicz  Naruszewicz,  pisarz  król.  do  spraw  łacińskich 
w  latach  1521—1524  i  w  latach  1532—1541,  od  1524  roku  dzierżawca 
zyżmorski,  a  w  1536  r.  dzierżawca  skirstymoński.  W  1541  r.  ułożył  się 
z  Gasztoldem  o  dobra  Dodowskie  (ML  43).  W  1542  r.,  będąc  dzierżawca 
skirstymońskim  i  rosieńskim,  podpisał  się  jako  świadek  na  zapisie  Kondrato- 
wiczowej  (Mfj  62).     Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  9  koni  (ML  21). 

Paweł  Wojtkowicz  Naruszewicz  pozostawił  trzech  synów:  Mikołaja,  Sta- 
nisława i  Pawła,  oraz  córkę  N.,  żonę  Wojciecha  Kownackiego.     Ten  Ko- 


200 

wnacki,  sluż.ebnik  Radzi wilfa,  ma  w  1541  r.  sprawę  z  Klimakowskim  o  pe- 
wną sumę  (ML  43).  Mikołaj  Naruszewicz  i  bracia  jei^o,  Stanisław  i  Pa- 
weł, procesują  się  z  Iwaszkiewiczem  w  1550  r.  (ML  6G). 

Mikołaj  Pawłowicz  Naruszewicz,  w  1550  r.  dworzanin  król.,  w  1556  r. 
starosta  wołkowyski,  w  1558  r.  sekretarz  król.,  oraz  starosta  markowski 
i  miadziolski,  w  1562  r.  pisarz  król.,  w  15fi6  r.  podskarbi  ziemski,  w  1567  r. 
nadto  dzierżawca  markowski,  uszpolski,  pcniański  i  miadziolski.  Żył  je- 
szcze w  1574  r.,  pozostając  na  urzędzie  podskarbiego  i  pisarza  i  trzymając 
wszystkie  dzierżawy  (Arch.  Zbór.  Dok.  III). 

Stanisław  Pawłowicz  Naruszewicz,  w  latacłi  1569  —  1582  ciwan 
wileński. 

Stanisław  Naruszewicz,  bojar  król.  w  1516  r  (ML  9).  Stanisław  Ja- 
nowicz  Naruszewicz,  bojar  powiatu  wileńskiego,  ma  w  1541  r.  sprawę  ze 
Strusiem  o  napad  na  dom  (ML  31). 


Rodowód  Naruszewiczów. 


Wojtek 

1499  r. 


Jan 

n.  prz.  152(1  r 

Pawpł, 

pisarz  lit. 

i  dzierżawca 

.skir.stymoński 

1541  r. 

1 

Mikołaj 

1 52(5  r. 

Katarzyna, 

m.  Maciftj 

Żdan 

1547  r. 

Mikołaj, 

podskarbi 
ziomski 
15(;(J  r. 


Stanisław, 

ci  wini 
wileński 

15G9  r. 


Paweł 
15.50  r. 


córka  N., 

m.  Wojciech 

lvownacki 

1541  r. 


Narwidowlcz  Mikołaj  .lanowicz  i  brat  jego,  Kacper,  sprzedali  łąki,  le- 
żące nad  drogą  kiernowską,  Sudermanowi  w  1521  r.  (ML  2). 

Narwojszewicze,  bojarowie  miedniccy,  Naćko  i  Biernat  w  1495  ro- 
ku (ML  6). 

Narymunta  Gedymlnowlcza  księcia  syn,  kniaź  Wasil,  nadał  ostrów  wc- 
telski  Pawłowi  Kotowiczowi  w  zamian  za  ostrów,  który  wziął  od  niego, 
chcąc  d^^■ór  na  nim  postawić.     Na  dokumencie   tym  przyłożył  swoją   pic- 


201 

częć  kniaź  Fediiiszko,  syn  kniazia  Wasila  Narymuntowicza.     Rok  ?  (Rew. 
puszcz,  f.  232)  '). 

Nasiłowscy  z  Nasiłowa  na  Podlasiu.  Jan  ^ył  w  1511  roku  (ML  42). 
Wdowa  po  nim,  Zofia,  i  córka,  Katarzyna,  procesują  sie  w  1545  r.  z  Hiero- 
nimem Nasiłowskim  (ML  58).  Zolia,  wdowa  po  Mikołaju  Nasiłowskim,  ma 
sprawę  z  Olędzkim  w  1554  r.  (ML  220  B.).  Maciej,  Stanisław  i  Andrzej, 
dziedzice  Nasiłowa  w  1556  r.  (ML  220  B.). 

Nasiłowski  v.  Nosiłowski  Juri,  ;>.yjący  w  połowie  XV  wieku,  pozostawił 
synów:  Jana  i  Wojciccłia,  którzy  procesują  się  w  1499  r.  o  dobra  ITorskic 
z  Kotowiczami  (ML  5).  Wdowa  po  Janie  Juriewiczu  żyła  jeszcze  w  1528  r., 
w  którym  dostarczała  na  wyprawy  wojenne  7  koni  (ML  21). 

Wojciecli  Juricwicz  Nosiłowski  nał)ył  różne  ziemie  w  1514  r.,  które 
to  kupna  potwierdził  mu  król  Zygmunt  w  lym^.e  roku  (ML  7).  W  1518  r. 
wziął  w  zastaw  zamek  i  wło>ś(;  świsłocką  (starostwo  świsłockie)  w  1,000  kóp 
lit.  Umarł  w  1522  roku,  w  którym  zrobił  testament,  pozostawiając  żonę 
Hannę  (ML  15).  Synów  miał  pięciu:  Jana,  Stanisława,  Andrzeja,  Juriego 
i  Wojciecha. 

Andrzej  Wojciechowicz  Nosiłowski  sprzedał  w  1527  r.  pewne  grunta 
Zenowiewiczowi  (ML  15).  Umarł  przed  1534  r.,  w  którym  brat  jego,  Jan, 
i  żona  tegoż,  Hanna,  wytaczają  proces  wdowie  po  nim  o  kradzież  ru- 
cliomości  po  nim  pozostałych  (ML  26).  Na  ekspcdycye  wojenne  dostarczał 
6  koni  (ML  21). 

Jan  Wojciechowicz  Nosiłowski,  żonaty  z  Hanną,  procesował  sic  w  la- 
tach 1534 — 1535  z  wdową  po  bracie  Andrzeju  (ML  26).  Sam  nie  żył  już 
w  1536  r.,  w  którym  pozostała  po  nim  wdowa,  Hanna,  procesuje  sic  z  jego 
braćmi  o  doznane  przez  nich  krzywdy  i  o  łowy  bobrowe  (ML  19).  Jan  do- 
starczał wraz  z  bratem  Stanisławem  na  ekspedycyc  wojenne  17  koni,  a  ma- 
tka ich  14  koni  (ML  21). 

Juri  Wojciechowicz  Nosiłowski,  dworzanin  król.,  wysłany  został  przez 
Zygmunta  Augusta  w  1541  r.  dla  objęcia  i  trzymania  zamku  bracławskicgo, 
dopóki  spór,  wynikły  między  ziemianami  tego  starostwa  a  ówczesnym  sta- 


')  Dotychczas  znani  hyli  trzej  synowie  Narymunta:  Aleksander,  Jerzy  i  Pa- 
tryk (Stad.  Synowie  Godymina).  Widocznie  był  jeszcze  czwarty,  Waail,  po  którym 
tylko  tak  słaby  ślad  się  przechował:  „Se  ja  kniaź-  Wasilej  Narymonfowicz.  Umówił 
esmi  ostrów  n  Kotowicza  Pawła  na  Stnpi  dwór  sobie  postawili.  Na  wołmienii 
dał  jemu  ostrów  «  Żideczkoj,  iinia  jemu  Wetelie  a  dał  esmi  Pawłowi.  Po  tomu 
kniaź  Fediuazko.  otca  swojewo,  kniazia  Wasilia,  syn,  pryłożył  gramotn  i  pieczat' 
swoju  Kotowiczu." 


Poczet  rodów. 


2G 


202 

rosłą  braclawąkim,  kniaziom  Piońskim,  nic  zostanie  rozsądzony  (ML  53). 
W  1542  r.  został  wojewodą  witebskim.  Umarł  w  1544  r.  Pozostała  po 
nim  wdowa,  Jadvvi;ja  Stanisławówna,  |)ioce.snje  się  w  1545  lokii  z  Roskim 
(Arcb.  Dnbr.  III),  a  w  1546  i  1552  r.  z  Sapiehami  o  puszczę  wiażyuską 
(ML  61  i  65). 

Wojciech  Wojciecljowicz  Nosiłowski  procesował  sic  w  1535  r.  z  bra- 
tem Janem  i  z  wdową  po  bracie  Andrzeju  (ML  26),  a  w  1540  r.  z  Bahry- 
nowskim  (ML  27).  Żonaty  w  1541  r.  z  Dorotą  Niemirowiczówną  (ML  29), 
żył  jeszcze  w  1550  r.,  w  którym  l)ył  dworzaninem  król.  (ML  65).  Na  eks- 
pcdycye  wojenne  dostarczał  7  koni  (ML  21).  Jego  córkami  są  prawdopodo- 
bnie: Hanna,  Helena  i  Dorota  Nasiłowskie,  które  adoptowane  przez  Juriego 
Niemirowicza,  marszałka  i  dzierżawcę  lubosznńskiego,  otrzymały  od  nicfj^o 
zapis  Mieilników  i  Czernicchowa  (ML  24,  r.  1533  i  ML  28,  r.  1536). 

Rodowód  Nosiłowskich. 

Juri 


Jan                 Wojciech, 

1499  r.        starosta  .śwłsłotki 

1518  r., 

•/..  Hanna 

1 

Jan, 

Stanisław         Andrzej,             Juri, 

Wojciech. 

mn.  l.'');!0  r. 

ir)'28  r.      nm.  prz.  1584  r.    wojewoda 

dworzanin 

/,.  Hanna 

witebski 

1550  r.. 

1542r, 

■/,.  Dorota 

ż.  Jadwiga 

Niemirowi- 

Słani.^ilawówna 

czówną 

Hanna         Helena         Dorota 

Nasuta  v.  Nasuticz  v.  Nasutowlcz.  Nasuta,  wojewola  drohicki  w  1430 
roku  (Skarb.  Danit.).  Jan  Nasntiez,  namiestnik  kamieniecki  za  czasów  w.  ks. 
Kazimierza  Jai^.  Jan  Nasuticz,  namiestnik  brzeski  w  1475  r.  Jan  Nasu- 
towicz,  starosta  {grodzieński  w  1484  r. 

Nasuta  Szempart  Mikołaj  otrzymał  od  w.  ks.  Witolda  w  1380  r.  wieś 
Szcreszowo  z  dzierżawy  kamienieckiej  (Cod.  Epist.  Vit.). 

Nekipołowicz  Semen  Iwanowicz  otrzymnł  w  1547  roku  od  Zygmunta 
Augusta  niensiadłe  ziemie  w  powiecie  orszańskim  (ML  62). 

Neklud  Matliej,  dworzanin  król.  w  1538  r.  (ML  30). 


203 

Nekras  Butwidowicz  podpisjił  pizymiiMze  w.  ks.  Swidryfricłły  z  kizyża- 
k.imi  w  14:52  r.  (A.  Wiks.  Liw.). 

Nekraszcwicz  S/ymon,  bojar  somiliski,  ;,()na(y  hyl  z  Maryną,  żyjąrą 
w  1538  r.  (ML  30). 

Ncledińscy  ksią/.(,;ta.  Kniaź  .Andrej  Iwanowic/  NcliMliński,  podklnrzy 
wileński  w  lalacli  1510 — 1552.  Pozostała  po  nim  wdowa,  Hanna  Iwanówna 
Kuncewiczów  na,  zapisała  w  1568  r.  wieś  Maciejewszczyzne  monasterowi  Ma- 
tki Boskiej  w  Trokach  (Aicli.  Zbór.  Dok.  II). 

Nemczynowicze,  bojarowie  powiatu  wolkowyskieg-o:  Wojciecli,  Ambro- 
ży i  Kizysztof  Wenclawowicze  w  1548  roku.  Brat  ich,  Piotr,  nie  żył  już 
w  tymże  roku  (ML  02). 

Ncstorowicz  Jan,  oddź wierny  król.  w  1541  r.  (ML  39). 

Newelscy,  bojarowie  połoccy,  Michajlo  i  Iwan  w  1511  r.  (ML  11). 

Newerowicz.  N.,  córka  Wojtka  Newerowicza  i  Barbary,  w  1542  roku 
żona  bojara  Kacpra  Aleksandrowicza  (ML  32). 

Nieciecki  v.  Nicczieczki  Mikołaj,  sędzia  i^^rodzki  drohicki  w  latach  1539 — 
1556,  a  w  latach  1554 — 1558  o|)rócz  te^^o  wojski  niielnicki. 

Nleczaj  y.  Neczaj  Wasil  Semenowicz,  dworzanin  królewski  w  1524 
roku  (ML  15). 

Niekras  v.  Niekraszewicz.  Niekras  Wolodkowicz,  namiestnik  belżycki 
w  1499  r.,  żonaty  był  z  kniażną  Jadwii^ą  Świrską  w  1503  roku  (ML  5). 
Hanna  Stanisławowa  Nekrasze wieżowa  procesuje  sie  w  1549  r.  ze  Świr- 
skimi  (ML  65).  Stanisław  Nekraszcwicz  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne 
w  1528  r.  27  koni  (ML  21). 

Niekras,  tatarzyn,  nie  miał  wraz  z  czterema  swoimi  synami  żadncg^o  utrzy- 
mania, i  dlateco  król  Zygmunt  nadał  mu  w  1507  r.  dwie  wsie  w  powiecie 
raduńskim  (.ML  8).  Anna,  wdowa  ])o  Niekrasie  Ejrudowiczu,  zbudowała 
i  uposażyła  z  synami:  Zygmuntem  i  Bohdanem,  ko.ściół  w  Bijnciszkach 
w  1478  r.  (Żyw.  Bisk.  Wil.).  Jan  Bohdanowicz  Niekraszewicz  zapisał  bratu 
swemu  Zyj^muntowi  cześć  swych  dóbr;  król  Zygmunt  potwierdził  ten  zapis 
w  1526  roku  Jadwidze,  pozostałej  wdowie  po  Zygmuncie  (ML  15). 

Niekras,  namiestnik  kobryński  w  1491  r.  (AIZR,  I).  Niekras  Olechno, 
koniuszy  kniazia  Fedora  Jarosławicza  w  1513  r.  (Rew.  puszcz).  Niekras 
Semenowicz  Koczanowski,  bojar  kobiyński,  otrzymał  od  kniazia  Iwana  Se- 
menowicza  Kobryńskiego  wieś  Bajkowice;  król  Zygmunt  potwierdził  mu  to 
nadanie  w  1519  r.  (Rew.  puszcz.).  Lew  Niekraszewicz,  chorąży  kobryński 
w  1549  r.  (ML  51). 

Niekrasza  Iwauowicz,  sokolnik  król.  witebski   w  1538  r. 


204 

Niemcewicz.  Jadwiga,  żona  Jana  Niemcewicza,  procesuje  sic  z  Soł- 
lohiibowiczeni  w   1549  r.  (ML  66). 

Niemir,  koniuszy  w.  ks.  Witolda  w  1398  r. 

Nicmir  przyjął  na  zjeździe  w  Horodle  w  1413  roku  herb  Jastrzębiec 
(Vol.  Leg.). 

Niemir  Jakóbowicz,  namiestnik  mceński  w  1494  r. 

Niemir  Jan,  namiestnik  połocki,  przyłożył  pieczęć  na  akcesie  w.  ks.  Wi- 
tolda do  pokoju,  zawartego  przez  króla  polskiego  z  Zygmuntem  Luksembur- 
czykiem  w  1412  r.  (Cod.  Epist.  Vit.). 

Niemir  Rezanowicz,  starosta  łucki  w  lalach  1445  —  1451,  otrzymał 
w  nagrodę  zasług  od  Kazimierza  Jag.  w  1451  r.  Litowiż,  Torbowiec,  Czer- 
wiszcze  i  Stwołowicze,  a  za  osobnym  listera  z  r.  (?)  Dnbno,  Markostaw 
i  Zemno  (ML  3)-. 

Niemira  i  bracia  jego  podpisali  wraz  z  panami  litewskimi  przysięgę 
na  wierność  królowi  i  koronie  polskiej  w  1401  r.  (Cod.  Epist.  Vit.). 

Niemira  v.  Niemiera.  Niemira  Hrymalicz,  starosta  mielnicki  w  latach 
1499 — 1533,  marszałek  król.  od  1511  r.  Starostą  łosickim  był  w  1506  rf 
Umarł  w  1533  r.  Otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1503  r.  Hnojno  w  powie- 
cie mielnickim,  a  od  króla  Zygmunta  Chłopkowo  w  1512  roku  (ML  37). 
W  1511  r.  byl  arbitrom  w  sprawie  Radziwiłłów  z  Gasztoldem  (Inw.  Arch. 
Kor.  Woj.  Pódl.).  Ożenił  się  z  kniażną  Owdolią  Świrską,  która  wraz  z  ro- 
dzeństwem swojem  występuje  w  1503  r.  na  drodze  sądowej  przeciw  jednej 
z  swych  sióstr  z  pretensyą  do  równego  udziału  w  ojcowiźnie  (ML  5). 

Niemira  miał  syna  Szezastnego  (Zbożnego);  zwał  on  sie  Niemiera  v. 
łłrymałą  i  umarł  jeszcze  za  życia  ojca.  W  1529  r.  był  dworzaninem  król.; 
dziedziczył  na  Drążniewie  i  Kobylczycach;  dowiadujemy  się  o  tćm  z  proce- 
su, który  miał  w  1542  r.  syn  jego,  Stanisław,  z  Jakóbem  Topolskim,  pro- 
boszczem drohickim  (ML  19,  r.  1528  i  1529  i  ML  42,  r.  1542). 

Stanisław  Niemiera  pozostawał  pod  opieką  Piotra  Firleja,  wojewody  lu- 
belskiego, który  za  niego  wydał  swą  córkę,  Jadwigę.  Piotr  Firlej,  opiekun 
Stanisława  Nicmiry,  syna  niegdy  Zbożnego,  wnuka  niegdy  Niemiry  Hryma- 
licza,  starosty  mielnickiego,  procesuje  się  w  1536  r.  ze  Szczytowiczem  o  600 
kóp  lit.  (ML  33). 

Stanisław  dziedziczył  na  Ostromieczynie  i  Kamionce;  w  1539  r.  zapisał 
posag  żonie  swej,  Jadwidze  Firlejównie,  wojewodziance  lubelskiej,  na  połowie 
dóbr  swoich  (ML  30).  W  1548  r.  otrzymał  od  Zygmunta  .\ugnsta  wieś  Ni- 
wicc  (ML  62).     Na  potrzeby  wojenne  dostarczał  13  koni  (MI/  21). 

Pozostawił  on  synów:  Hieronima,  łowczego  podlaskiego,  Mikołaja  i  Jana, 
których  potomstwo  jest  już  dokładnie  znane. 


20r 


Rodowód    Niemirów. 

Niemira  Hrymalicz, 

starosta  niiiiliurki 
14!)!)  r.,, 
ż.  kiia  Owdotia  Świrska 

I 

Szczasłny, 

dworzanin  król. 

1529  r. 

I 

Stanisław, 

ż.  Jadwiga  Firle- 

jówna 

153!)  r. 

I 

Hieronim,      Mikołaj    Jan 

łowczy 
podlaski 

Niemir  v.  Niemirowicz.  Pn  którym  z  wy:?,ej  wymienionych  Niemirów 
idzie  ród  Nicmirowiczów,  trnrliio  wyśledzić.  Nieznany  ów  Niemir,  który 
f.y\  na  początku  XV  wickn,  pozostawił  -czterech  synów:  Jana,  Mikołaja,  An- 
drzeja i  Fedka. 

Jakób,  syn  Jana  Niemirowicza,  dziedziczył  na  Rrajkowicach  w  14G9  r. 
(ML  14).  W  1483  r.  był  marszałkiem  król.  i  namiestnikiem  brzeskim.  Na- 
miestnikiem jest  jeszcze  w  1487  r. 

Jakób  Janowicz  Niemirowicz  pozostawił  z  żony  Świętochny  synów:  IJu- 
tryma,  Andreja,  Jana  i  Wacława,  oraz  córkę  Jadwig^e.  Swiętochna,  żona 
Jakóba,  zapisała  Korkoziszki  córce  swej,  Jadwidze;  król  Zygmunt  potwier- 
dził ten  zapis  w  1512  r.  (ML  7). 

Bntrym  Jakóbowicz  Niemirowicz,  dworzanin,  nabył  w  1500  r.  Tejkiny; 
Aleksander  Jag.  potwierdził  mu  to  kupno  w  tymże  roku  (ML  6).  W  latach 
1507 — 1517  by?  Butrym  ciwnnem  wileńskim.  W  1522  r.  król  Zygmunt 
potwierdził  testament,  którym  Bntrym  Niemirowicz  żonie  swej,  Marynie,  za- 
pisał Czerniechów  (ML  15).  Umarł  bezpotomnie;  wdowa  po  nim  dostarczała 
na  ekspedycye  wojenne  2  konie  (ML  21). 

Andrej  Jakóbowicz  Niemirowicz,  w  1509  r.  namiestnik  mozyrski,  w  la- 
tach 1515  —  1540  wojewoda  kijowski,  w  1522  roku  dzierżawca  świsłocki, 
w  1536  r.  hetman  dworny  lit.  i  starosta  owrucki.  Nie  żył  16  sierpnia  1540  r. 
(Ateneum,  I.  1886  r.). 


206 

Podług  Al.  rrzezdzicckicgo  (Podole,  Wołyń  i  Ukraina,  II.  f.  118).  pojął 
Andrzej  Nieiniro\vicz  za  żonę  IMiłocline  Da.S7,kic\viozó\vne,  siostrę  Ostafa, 
i  miał  mieć  z  niej  córkę  Dolulanę,  żonę  Olizara  Wołczkowicza.  Wprawdzie 
król  ZygniMnt  postanowił  w  1536  r.,  że  wszystkie  doljra,  pozostałe  po  OstaQe 
Daszkiewiczu,  pizcjść  mają  na  własność  Bolidany,  żony  Olizara  Wołczkowi- 
cza, a  córki  Miłoćliny  Niemirowej,  lecz  w  akcie  tym  nie  wspomniano,  aby 
Miłodina  była  żoną  Andrzeja,  wojewody  kijowskiego  (ML  28).  Że  owa 
Bohdana  nie  ł)yła  córką  wojewody,  o  tern  można  zląd  wnioskować,  że  An- 
drzej adoptował  w  1541  r.  Stanisława  f)owojnę  i  zapisał  mu  cały  swój  ma- 
jątek, czecfo  prawdopodobnie  nie  byłby  uczynił,  gdyby  był  miał  córkę 
(ML  43).  Wojewoda  kijowski  dostarcza!  na  |)otrzeby  wojenne  z  dóbr  swoicli 
43,  a  z  dóbr  żony  17  koni  (ML  21). 

Jan  Jakóbowicz  Niemirowicz,  w  Jatach  1510 — 1511  namiestnik  czeczcr- 
ski,  nie  pozostawił  z  żony  Jadwigi  potomstwa. 

Wacław  Jakóbowicz  Niemirowicz,  o  którym  nic  nie  wiemy,  pozostawił 
z  niewiadomej  małżonki  cztery  córki.  W  1541  r.  zapadł  wyrok  króla  Zy- 
gmunta w  sprawie  córek  Wacława  Niemirowicza,  mianowicie:  ilanny  Łuka- 
szcwćj,  Nastazyi  Mikołajowej,  Doroty  Wojcicchowej  Nasiłowskiej  i  panny 
Aleny,  z  Dowojną  o  zabór  Czcrniechowa,  pozostałego  po  stryju  ich,  Butry- 
mie Nicmirowiczu.  W  wyroku  tym  powiedziano,  że  Wacław  był  bratem 
niegdy  Andrzeja,  wojewody  kijowskiego,  że  Butrym  Niemirowicz,  żonaty 
z  Maryną,  Jan  Niemirowicz,  żonaty  z  Jadwigą,  i  Jadwiga  Jakóbówna  Nie- 
mirowiczówna,  zmarła  w  panieństwie,  nie  pozostawili  potomstwa.  Dowojna 
usprawiedliwił  się  z  zaboru  dóbr  czernicchowskich  zapisem  Andrzeja  Niemi- 
rowicza, wojewody  kijowskiego  (Mli  29  i  31).  Córki  Wacława  Niemirowi- 
cza dostarczały  z  dóbr  swoich  na  ekspedycye  wojenne  33  koni  (ML  21). 

Mikołaj  Niemirowicz  i  matka  jego,  pani  Niemirowa,  otrzymali  od  w. 
ks.  Zygmunta  sioło  Lulin.  Wie.ś  tę  otrzymał  po  bezpotomnej  jego  śmierci 
synowiec  jego,  Piotr  Fedkowicz  Niemirowicz,  którego  synowi,  Janowi,  Ale- 
ksander Jag.  potwierdził  ten  zapis  w  1501  r.  (ML  5).  Mikołaj  zbudował 
ko.ściół  w  Iszkoldzi,  który  uposażyła  w  1471  r.  Elżbieta,  pozostała  po  Mikołaju 
wdowa  (Żyw.  Bisk.  Wil.).  On  to  piastował  prawdopodobnie  w  1466  roku 
urząd  namiestnika  witebskiego,  a  w  1467  smoleńskiego. 

Andrzej  Niemirowicz,  trzeci  syn  Niemiry,  wymieniony  jest  w  liczbie 
świadków  na  przywilejach  Kazimierza  Jag.  z  1441  r.  dla  m.  Wilna  (Skarb. 
Danił.),  z  1452  r.  dla  kniazia  Michajła  Konstantynowicza  (ML  41,  r.  1543) 
i  dla  Siemaszki  (AlZR,  I).  Syn  jego,  Juri  Andrejewicz  Niemirowicz,  był  sta- 
rostą ilrohickim  za  Kazimierza  Jag.  Juri  Niemirowicz  miał  dwóch  synów: 
Mikołaja  i  Juriego.     Mikołaj  Juriewicz  procesował  się  w    1520  r.  z  siostrą 


207 

swa  (stryjeczną),  Jadwiiiią,  o  skradziony  w  nirj  (Ir.pozyl  (ML  14).     Na   po- 
trzeby wojenno  dostarczał  4  konie  (ML  21). 

Juri  Jmiewicz  Nieiniiowicz  nabył  Kupack  w  powiecie  nowogrodzkim; 
król  Zygninnt  |)oł,wier(lził  mu  to  kn|)no  w  1507  r.  (i\IL  8).  W  1511  roku 
l)ył  namiestnikiem  krzyczcwskim,  w  1518  roku  wziął  w  zastaw  dzieM>.awę 
dowgowską  w  700  kopach,  a  w  1520  r.  dzierżawę  luboszańską  w  500  ko- 
pach. W  1523  r.  został  marszałkiem  król.  Ostatnia  b  nim  wzmianka  znaj- 
duje się  pod  1533  rokiem,  w  którym  umarł  (ML  24).  W  1520  r.  nabył  od 
brata  swego  (stryjecznego),  Butryma  Jakóbowicza,  Miodniki  (ML  12).  Na 
potrzeby  wojenne  dostarczał  16  koni  (MIj  21). 

Juri  Juriewicz  adoptował  Hannę,  Helenę  i  Dorotę  Nosilowskic  i  zapisał 
im  jedne  trzecią  część  dóbr  swoich.  W  1533  r.  potwierdził  im  król  Zy- 
gmunt ten  zapis;  zwały  się  one  Nirmirowiczównami  (ML  24).  W  153(3  r. 
wystosował  król  Zygmunt  list  do  Andrzeja  Niemirowicza,  wojewody  kijow- 
skiego, z  powodu  niesłusznego  najechania  dóbr  Czerniecliowa  i  Miodników, 
które  niegdy  Juri  Niemirowicz,  marszałek  i  dzierżawca  luboszański,  zapisał 
był  przybranym  swym  córkom.  Hanna  otrzymała  Czerniechów,  a  Helena —  , 
Miodniki.  O  Dorocie  list  ten  nie  wspomina.  W  liście  tym  jest  również 
wzmianka,  że  Juri  nabył  Czerniechów  od  Ilrynia,  brata  swego,  o  którym 
milczą  wszystkie  akta,  a  Miodniki  od  brała  swego  Butryma  (ML  28). 
W  1541  r.  ma  Jan  Juriewicz  Niemirowicz  sprawę  z  Kuchmistrzowiczom 
(ML  43),  co  naprowadzałol)y  na  domysł,  że  Juri  pozostawił  syna.  Jednakże  . 
w  obec  adoptacyi  trzech  sióstr  Nosiłowskicli,  zdaje  sic  więcej  niż  prawdopn- 
dobnem,  że  nie  pozostawił  potomstwa. 

Fedko  Niemirowicz,  czwarty  syn  Niemiry,  miał  syna  Piotra,  i  córkę 
Annę,  żonę  Bartosza.  Syn  Piotra,  Jan  Piotrowicz  Niemirowicz,  właściciel 
Korostny  w  1508  r.,  którą  dziad  jogo,  Fedko  Niemirowicz,  zapisał  był  swój 
żonie,  a  babce  Jana  i  matce  Anny,  żony  Bartosza  (ML  10,  rok  1508). 
W.  ks.  Zygmunt  nadał  sioło  Lulin  pani  Niemirowej  i  synowi  jej,  Mikołajowi, 
po  śmierci  którego  otrzymał  wieś  tę  Piotr  Fedkowicz,  synowiec  Mikołaja. 
Zapis  ten  potwierdził  Aleksander  Jag.  w  1501  r.  wdowie  po  Piotrze  Fedkowi- 
czu   i  synowi  jej,  Janowi  Piotrowiczowi  Niemirowiczowi  (ML  5). 

Jan  Piotrowicz  Niemirowicz,  dworzanin  królewski  w  1529  r.,  proceso- 
wał się  w  tymże  roku  z  Iliniczem  (ML  16)  Umarł  przed  1540  r.  staro- 
stą kaniowskim  i  czerkaskim.  Żonaty  był  z  Bohdaną  Iwanówną  Sapieżanką, 
której  król  Zygmunt  potwierdził  w  1540  r  zeznany  na  nią  zapis  przez  nie- 
gdy jej  męża,  starostę  czerkaskiego  i  kaniowskiego  z  1514  r.  (ML  39). 

Synami  Jana  Piotrowi<'.za  są  pewnie  Mil<ołaj  i  Andrzej  Janowiczc  Nic- 
mirowiczc,  dworzanie  król  ,   którzy  w  1540  r.  mają  sprawę  z  Hlebowiczową 


208 

o  najazd,  i  Olbracht  Janowicz  Nieniiiowicz,  także  dworzanin  król.,  którj'^  pro- 
cesuje sie  w  tymże  rnkii  z  bratem  swoim,  Mikołajem  (ML  65).* 


Rodowód   Niemirowiczów. 


Niemir 


Jan 


Jakób, 
marszalfik  i  na- 
miestnik brzfski 
1483  r.. 
■'/..  Awif3łochna 


Mikołaj, 
.  El/.l)icta 
1471  r. 


Andrzej 
1  HI -1452 


Juri, 

namiestnik 
drohicki 


Fedko 


Piotr       Anna, 
m.  Baiio?!z 


Outrym.  Andrzej.       Jan, 

ciwiin  wojewoda    namic- 

wileński  kijowski      stiiik 
l.'>07  r..     l.i^ilf)!-.     czoczer- 
ż.  Ma-  ski  l.'^10  r., 

ryna  ż-  .ladwiga 


Wacław  Jadwiga  Mikołaj 
I  .'')20  r. 


Hanna,        Nastazya.        Dorota, 
m.  Łukasz     m.  Mikołaj  m.  Wojr.iccli 
1541  r.  1541  r.       Nosiło  wski 

1541  r. 


Oiena 
1541  r 


Juri,         Jan, 

marsza-  starosta 
lek  kró-  r.zrrka- 
lewski    ski  i  ka- 
1523  r.    niowski, 
ż.  Bohdana 
Sapieżanka 
1514  r. 


Mikołaj    Andrzej    Olbraclit 
15     4     n      r. 


Niemirycz  v.  Niemicrycz  ').  Ziemianin  owrucki,  Iwaszko  Niemirycz, 
posądzony  został  w  1510  r.  o  zdradę  z  tej^o  powodu,  ^,e  mieszkał  w  domu 
Iwana  01ińskien:o.  Oczyścił  się  jednak  z  zarzutu,  dowiódłszy,  że  on  to  wła- 
śnie ostrzelał  księcia  Konstantego  Ostrowskiego  przez  ojca  swego,  Nieniirc, 
o  zamiarze  w.  ks.  moskiewskiego  przysłania  Polaka,  więźnia  zmoskwiciałe- 
go,  Osłafa  Paszkiewicza,  do  tegoż  Glińskiego  (ML  8). 

Iwaszko  ożenił  się  z  Fedią,  córką  Bułhaka,  dziedziczką  Warewcy.    Po- 


')  Tak  Nieuiirowicze,  jak  NiemiryczP,  pochodź.*],  od  Niemiry.  ()I)ie  rodzi- 
ny używały  jednp.f^o  lip.rbn.  Dol)ra  Czerniechów,  które  poczjjf.kowo  zn,ajduj;i,  się 
w  posiad.iniii  Niomirowic/.ów.  widzimy  następnie  w  rękti  Nicmiryczów,  a  jednak 
trudno  dopatrzyć  się  pokrewieństwa  między  tern/  dwoma  rodzinami. 


209 

nieważ  Aoiia  jego  była  najbliższą  krewną  Juchny  Oberniejewicza,  przeto 
otrzymał  Iwaszko  od  króla  Zygmunta  w  1518  r.  wszystkie  dobra  po  Juchnie, 
leżące  w  powiecie  owruckim  (ML  12). 

Iwaszko  był  w  lalach  1514 — 1524  dworzaninem  król.  (ML  11  i  15), 
a  w  15,^6  V.  dzierżawcą  czarnobylskim.  W  1530  r.  dozwolił  król  Zygmunt 
Iwanowi  Niemiryczowi,  swemu  dworzaninowi,  zbudować  zamek  i  zało^-yć 
miasto,  ustanowić  targi  i  otworzyć  karczmy  w  dziedzicznych  jego  dobrach 
llorodyszczu  (ML  41). 

Jesif  Iwanowicz  Niemirycz,  dworzanin  król.,  zawarł  w  1546  r.  układ 
7.  Koreckim  (ML  63).  W  1550  r.  żonaty  był  z  wdową  po  Lwie  Połozie 
(ML  51).  Rewizya  zamku  żytomirskiego  z  1545  roku  wspomina  o  Jcsifie, 
dziedziczącym  na  macierzystych  swoich  dobrach  Czerniechowie  po  Skojbeku. 
Nieświccy  v.  Neswiccy  książęta.  Kniaź  Iwan  Neswicki  ręczył  wraz 
z  drugimi  kniaziami  ruskimi  królowi  Władysławowi  Jagielle  w  1387  roku  za 
Olechną  Dymitrewiczem,  a  w  1404  r.  podpisał  jako  świadek  akt,  którym 
Witold  zobowiązał  się  nie  zawierać  przymierza  z  krzyżakami  bez  wiedzy 
Władysława  Jagiełły  (Cod.  Epist.  s.  XV.  i  Cod.  Epist.  Vit.). 

Kniaź  Fedko  Neswicki,  stronnik  Świdrygiełły,  podpisał  z  jego  strony 
w  1431  roku  rozejm  z  Władysławem  Jagiełłą  (Skarb.  Danił.).  Wtrącony 
przez  Swidrygiełłę  do  więzienia,  oswobodzony  z  niego  został  przez  Szamo- 
tulskiego i  Buczackiego  i  otrzymał  w  dożywotnie  posiadanie  zamki:  krze- 
mieniecki i  bracławski,  w  skutek  czego  przyrzekł  w  1437  r.  dochować  wier- 
ności królowi  Władysławowi.  Pomiędzy  dobrami  zaś,  które  otrzymał  na 
własno.ść,  miał  się  znajdować  Zbaraż  (Skarb.  Danił.).  Ponieważ  atoli  Kazi- 
mierz Jag.  zapewnił  w  1441  r.  na  Zbarażu  dożywocie  Deniskowi  Mukosieje- 
wiczowi,  więc  niepodobieństwem  jest  prawie,  ażeby  już  kniaź  Fedko  mógł 
otrzymać  te  same  dobra  na  własność.  Dostał  je  chyba  dopiero  syn  jego, 
kniaź  Wasil,  o  którym  wiemy,  że  oprócz  innych  dóbr,  pozostawił  po  so- 
bie Zbaraż. 

Kniaź  Fedko  pozostawił  dwóch  synów:  Wasila  i  Juriego.  Kniaź  Juri 
Fedko wicz  Neswicki  zapisał  w  1412  r.  (Ind.  V.  11  stycznia.  Ród  Ged.  f.  158) 
300  kóp  gr.  szer.  wiana  żonie  swej,  Nastazyi,  córce  Iwana  Muszaty,  na  Za- 
borolu,  Żytynach,  Koźlinie  i  dworzyszczu  Pypkowem.  Syn  jego,  kniaź  Se- 
men Juriewicz  Neswicki,  sprzedał  Koźlin  Hrehorowł  Danilewiczowi  (Stad. 
Syn.  Ged.  f.  206). 

Podług  poszukiwań  p.  T.  J.  Steckiego,  robionych  w  aktach  archiwum 
dubińskiego,  jest  kniaź  Fedko  Nieświcki  protoplastą  czterech  rodów  książę- 

Poczet  rodów,  27 


210 

cycli,   piszących  się  ze  Zbaraża,  a  mianowicie:  Zbaraskich,  Wiśniowieckich, 
Poryckich  i  Woronieckich   '). 

Kniaź  Wasil  nie  ?.ył  już  w  1463  r.,  w  którym  synowie  jego,  kniaziowie: 
Wasil,  Semen  i  Soltan,  dokonali  w  Łucku  działu  dóbr  po  rodzicach.  Wasil 
otrzymał  Zbaraż,  Kołodeń  dostał  się  Semenowi,  a  dwa  Wiśniówce,  Gródek 
i  Maniów  przypadły  w  udziale  Sołtanowi. 

Kniaź  Sołtan  zmarł  bezpotomnie.  Kniaź  Semen,  żonaty  z  Maryą,  córką 
Fedki,  żony  Olizara  Szyłowicza,  starosty  łuckiego,  pozostawił  jedynaczkę 
Anastazyę,  żonę  kniazia  Semena  Jnriewicza  Ilolszańskiego. 

Kniaź  Semen  Wasilewicz  Neswicki  nabył  Równe  w  1461  r.  od  Iwa- 
szka  Dyczka  Wasilewicza  i  prawdopodobnie  przezwał  się  Rówieńskim,  pod 
którćm  to  nazwiskiem  znaną  jest  Marya,  pozostała  po  nim  wdowa.  Król  Zy- 
gmunt potwierdził  w  1507  r.  kniehini  Maryi  Scmenowój  Wasilewiczowej  Ró- 
wieńskiej akt,  którym  zmarły  jćj  mąż  nabył  dobra  Równe  w  powiecie  łu- 
ckim od  Didka  Wasilewicza,  a  w  1511  r.  potwierdził  jej  nadanie  dwóch 
dworzyszcz  w  powiecie  łuckim:  Stepanowskiego  i  Małyszyńskiego  (ML  8 
i  11).  Dworzyszcze  Stepanowskie,  późniejszy  Stepań  i  Równe,  przeszło 
z  Nastazyą  w  dom  Ilolszańskich,  a  od  nich  w  dom  Ostrogskich.  W  wyroku 
króla  Zygmunta  z  1,^07  roku  w  sprawie  o  dobra  Kwasiłowo,  Kornino  i  t.  d. 
z  Dzusiczami  nazwano  tęż  kniahinią  Maryc  także  Rówieńską  (ML  8). 

Kniaź  Wasil  Wasilewicz,  wnuk  Fedka  Neswickicgo,  dziedzic  Zbaraża^, 
pozostawił  z  żony  Hanny  trzech  synów:  Semena,  Michajła  i  Fedora. 

W  1473  r.  odbył  sie  w  Wiśniowcu  podział  dóbr  między  wyżej  wymie- 
nionymi kniaziami,  synami  Wasila  Wasilewicza,  przyczem  Wiśniowiec  do- 
stał się  Michałowi.  Po  śmierci  kniazia  Sołtana  Wasilewicza,  w  1478  roku 
przyszło  do  nowego  podziału  miedzy  kniaziem  Semenem  Wasilewiczem, 
a  wdową  po  kniaziu  Wasilu  Wasilewiczu,  z  jej  trzema  synami;  wtedy  to 
oba  Wiśniówce  przypadły  kniehini  Wasilowej. 

W  1495  r.  zeznała  kniehini  Tatianna  Michajłowa  Wasilewiczowa,  że 
świekra  jej,  kniehini  Hanna  Wasilowa,  zapisała  dobra  Poskoń  i  Hrebino  sy- 
nowi swemu,  Michajłowi,  a  ten,  z  pominięciem  własnych  dzieci,  jej  te  dobra 
darował.  Na  te  darowiznę  zgodzili  sic  kniaziowie  Semen  i  Fedor  Wasile- 
wicze,  bracia  Michajła.  Aleksander  Jag.  potwierdził  jej  ten  zapis  w  tym  sa- 
mym roku  (ML  6). 

Pomimo  tych  kilku  działów  majątkowych,  przytoczonych  z  dziełka  p.  Ste- 
ckiego  o  Równem,  widocznem  jest,  że  kniaziowie  Semen,  Michajło  i  Fedor 


')    T.  J.  Stecki.  Miasto  Równe.  Warszawa,  1880  r. 


211 

Wasilewlcze  musieli  dz.ieiżyć  Zbaraż,  każdy  z  nich  przynajmniej  po  części, 
gdyż  wszyscy  trzej  Zbaraskimi  się  zwali.  Jeden  iMichajlo,  który  Wiśniowiec 
otrzymał,  występuje  w  aktach  często  jako  kniaź  Wiśniowiccki,  lecz  dopiero 
jego  synowie,  kniaziowie:  Iwan,  Fedko,  Fedor  i  Aleksander,  już  się  stale 
Wiszniowieckimi  pisza. 

Potomstwo  kniazia  Fedora  Nieświokiego. 

Iwan 
Nieświcki 

1387—1404 

Fedor 
Nieświcki 

1387—1434 


Wasib 

dziedzic  Zbaraża, 
nm.  prz.  1463  r. 


Wasil, 

dziedzic  Zbaraża, 

ż.  Hanna 


luri, 

ż.  Nastazya 
1412  r. 

Semen 


Somen, 
ż.  Mary  a 


Sołtan 


Semen 

Zbaraski; 
po  nim  idą 
Zbarascy 


Michajło 

Zbaraski 

V.  "Wianiowiecki; 

po  nim  idą 

Wianiowieccy 


Fedor 

Zbaraski, 
ż.  Barbara 


Nastazya, 

m.  kniaź  Semen 
Holszański 


Aleksander 

Zbaraski, 
następnie 
Porycki, 
po  nim  idą 
Poryccy 


Juri       Wojna 

Zbarascy, 
następnie 
Woronieccy; 
po  nich  idą 
Woronieccy 


Po  kniaziu  Andreju,  synu  kniazia  Semena  Wasilewicza,  ida  książęta 
Zbarascy. 

Fedor  Wasilewicz  i  synowie  jego:  Aleksander,  Juri  i  Wojna,  zwali  się  Zba- 
raskimi.    Od  Fedora  Wasilewicza  pochodzą  książęta  Poryccy  i  Woronieccy. 

Kniaź  Fedor  ożenił  się  z  Barbarą,  dziedziczką  Porycka  i  Woronczyna; 
synowie  jego,  dzieląc  się  w  1526  r.  majątkiem  po  rodzicach,  powiadają  wy- 


212 

raźnie,  że  dobra  macierzyste:  Porycko  i  Woronczyn,  bierze  kniaź  Aleksander 
Fedorowicz  (ML  15).  Porycko  musiał  kniaź  Aleksander  zatrzymać,  gdyż 
potomstwo  jego  książętami  Poryckimi  zwać  sic  poczęło;  Woronczyn  zaś  mu- 
siał w  skutek  różnycb  kombinacyj  działowych  dostać  się  z  czasem  braciom 
Aleksandra,  kiedy  rewizya  zamku  łuckiego  z  1545  r.  zwie  ich  już  Woro- 
nieckimi  z  Woronczyna.     Po  nicli  też  idą  książęta  Woronieccy. 

Ród  kniaziów  Nieświckich  istniał  jeszcze  w  XVI  wieku,  gdyż  król  Zy- 
gmunt nadał  Bokijowi  w  1530  r.  dwór  w  powiecie  Słonimskim,  który  po- 
przednio trzymał  kniaź  Borys  Neswicki  (ML  30). 

Pod  koniec  XVI  wieku  spotykamy  się  z  rodziną  Nieświckich,  która  już 
zarzuciła  tytuł  książęcy.  Adam  Nieświcki  ze  swojemi  dziećmi:  Janem,  Ja- 
roszem, Aleksandrą,  Teodorą  i  Maryą,  urodzonerai  z  Nastazyi  Zaborow- 
skiej, procesuje  sie  w  1590  r.  z  Podhorodeńskim  o  21  kóp  gr.  lit.  (A.  Tr. 
Lub.  Woj.  Woł.). 

W  1614  r.  posiadali  po  jednej  trzeciej  części  Nieświeża  Sapiehowie,  Jan 
i  Konstantyn  Nieświccy,  sukcesorowie  Adama  Nieświckiego,  i  Hulewicz. 
Wszystkich  tych  właścicieli  Nieświeża  pozwał  w  tymże  roku  Stempkowski 
o  rozgraniczenie  tych  dóbr  od  Czarnkowa  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Nieprzecki  Andrzej  z  Podlasia,  ożeniony  w  1541  r.  z  Anną  kniażną  Lu- 
becką  (ML  42  i  55),  był  w  1545  r.  administratorem  starostwa  grodzieńskie- 
go i  starostą  nowodworskim. 

Nieteckl.  Król  Zygmunt  nadał  szlachectwo  Marcinowi  Konstantynowi- 
czowi  Czyżowi  z  Nicteczy  w  1534  r.  Miał  on  się  zwać  odtąd  Nieteckim, 
a  herb  swój  nadał  mu  dworzanin  Paweł  Hriwa  (ML  26). 

Niewiadomski  Stanisław,  namiestnik  (podstarości)  drohicki  Kiszki,  wo- 
jewody połockiego,  w  latach  1524 — 1525,  a  w  1525  r.  marszałek  królewski. 
Niewierowicz  Chrzczon,  ciwun  wileński  w  1494  r. 
Niewierowscy  v.  Niewiarowscy  z  Niewiarowa  na  Podlasiu.  Walenty, 
Andrzej  i  Michał  z  Niewiarowa,  synowie  niegdy  Leonarda  Niewierowskiego, 
procesują  się  z  Radziwiłłem  w  1547  r.  (ML  47).  Stanisław,  syn  niegdy  Ma- 
cieja z  Niewiarowa,  ma  sprawę  w  1542  r.  z  Jakóbem,  Piotrem,  Stanisła- 
w^em,  Adamem,  Maciejem,  Błażejem,  Pawłem,  Mikołajem,  Bartłomiejem, 
Michałem  i  drugimi  dziedzicami  Niewiarowa  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  II).  Zygmunt 
Andrejewicz,  ziemianin  bielski  w  1532  r.  (ML  24). 

Nikiforowicz  Wasil,  dworzanin  król.  w  1540  r.,  przeszedł  do  w.  ks.  mo- 
skiewskiego w  1547  r.  (ML  31  i  62). 

Nikolski  Wasilewicz  okazał,  że  ojciec  jego,  Wasil  Pawłowicz,  otrzy- 
mał Dereczyn  od  króla  Kazimierza  Jag.  Aleksander  Jag.  potwierdził  mu  to 
nadanie  w  1505  r.  (ML  5).     W  roku   następnym  potwierdził  król  Zygmunt 


_  2^13 

temnż  Nikolskinmu  Wasilewiczlowi,  podówczas  pisarzowi,  nadanie  dworu 
Wakiników  w  ciwnństwie  łrockieni,  które  tenże  otrzymał  Itył  od  Aleksandra 
Jac.  (ML  8).  Nikolski  należaf  do  s])isku  Glińskich  i  z  nimi  przeszedł  do 
w.  ks.  moskiewskiego,  a  dworzec  jego  w  Wilnie  nadał  król  Zygmunt  knia- 
ziowi Połubińskiemu  w  I0O8  r.  (ML  8). 

Nowicki  Ostafi  Wasilewicz,  dworzanin  król.  w  1524  r.  (ML  15).  Wła- 
siej  Nestorowicz,  dworzanin  król.  w  1527  r.  (ML  15).  Król  Zygmunt  nadał 
w  1528  r.  dworzaninowi  swemu,  Ostalowi  Własiewiczowi  Nowickiemu,  pięć 
nieosiadłych  wsi  w  powiecie  kamienieckim.  Wsie  te  posiada  w  1559  roku 
Ofanas  Ostafiejewicz  Nowicki  (Rew.  puszcz.).  Mikołaj  Nowicki,  namiestnik 
królowej  Bony  skidelski  i  kryński  w  1549  r.  (?).  Jan  Nowicki,  bojar  po- 
wiatu wileńskiego,  ma  sprawę  z  Dłuskłm  w  1546  r.  (ML  61).  Jan  Andreje- 
wicz  Nowicki,  namiestnik  wileński  w  latach  1552 — 1558.  Timofiej  i  Łazarz 
Leszewicze  Nowiccy,  bojarowie  król.,  procesują  sie  w  1549  r.  z  kniaziem 
Oziereckim  (ML  65). 

Nowosielicl<i  v.  Nowosciicki  Hryńko  Iwanowicz,  bojar  kniazia  Ostrow- 
skiego, nabył  od  Rudeckich  połowę  Świszczowa  w  powiecie  łuckim.  Król 
Zygmunt  potwierdził  mu  to  kupno  w  1518  r.  (ML  12).  Fedor  Ohremowicz 
Nowosielicki,  ziemianin  wołyński,  ma  sprawę  z  Jełowiczem  w  1548  ro- 
ku (ML  48). 

Nowosielscy  v.  Nowosilscy  książęta,  jednej  dzielnicy  z  Odojewskimi 
i  Worotyńskimi.  W  1447  r.  kniaź  Fedor  Lwowicz  Nowosielski  i  Odojewski 
oddał  sig  w  poddaństwo  Kazimierzowi  Jag.,  któremu  też  w  tymże  roku  hołd 
złożył  (ML  6  i  Cod.  Epist.  s.  XV).  W  1449  r.  oddali  sie  kniaziowie  Dymitri 
i  Semen  Fedorowicze  Nowosielscy,  Odojewscy  i  Worotyńscy,  wraz  z  bratan- 
kiem swoim,  kniaziem  Iwanem  Michajłowiczem,  w  poddaństwo  Kazimierzowi 
Jag.  (Skarb.  Danił.).  W  1459  r.  oddał  sie  kniaź  Iwan  Juriewicz  Nowosielski 
i  Odojewski,  wraz  z  bratankami  swoimi,  kniaziami  Fedorem  i  Wasilem 
Michajłowiczami,  w  poddaństwo  Kazimierzowi  Jag.  (ML  6).  Daniłowicz 
podaje,  że  kniaziowie  Fedor  i  Wasil  byli  stryjecznymi  braćmi  kniazia 
Iwana. 

Nowosielski  z  Nowosielec.  Mikołaj  Nowosielski,  ziemianin  mielnicki, 
ma  sprawę  z  Piątkowskim  o  grabieże  w  1537  r.  (ML  33).  Maciej,  Stani- 
sław, Jan,  Feliks,  Piotr  i  Bartłomiej,  synowie  niegdy  Mikołaja,  dziedziczą 
na  Nowosielcach  na  Podlasiu  w  1545  r.  (ML  58).  Feliks  Nowosielski,  syn 
niegdy  Marka,  ma  sprawę  z  Biernackim  w  1546  r.  (ML  47). 

Nowosielski  Juri  Aleksandrowicz,  dziedzic  llorodyszczy  w  1537  ro- 
ku (ML  30). 

Nożkowicz  Jan,  ciwun  iłgowski  w  1531  r. 


214 

NurkowiCZ  kniaź  H.ibil,  tatarzyn,  otrzymał  w  1525  r.  od  króla  Zygmun- 
ta wieś,  którą  poprzednio  posiadał  stryj  jego,  kniaź  Murat  (ML  15). 

Nuryński  Lenart,  sluj^a  Wołczkowicza,  uznany  za  szlachcica  w  1550 
roku  (ML  6(y). 


O. 


Obduła  Abrahimowicz,  tatarzyn  powiatu  trockiego,  sprzedał  w  1542  r, 
Annie  Piotrowój,  wojewodzinie  trockiej,  wysługg  ojca  swego,  wieś  Krasno- 
je  (ML  53). 

Oblaznicki  Filoret  został  władyką  chełmskim  w  1507  r.  Jest  nim  je- 
szcze w  1532  r. 

Oboleńscy  ksią?-ęta.  Kniaziowie:  Fedor  Wasilewicz  Owczyna,  wojewo- 
da starodubowski,  i  Michaił  Juriewicz,  pojmani  pod  Kryczowem,  trzymani 
byli  w  Mielniku  w  1538  r.  (ML  7). 

Oborski  Jan  z  ksicztwa  mazowieckiego,  żonaty  w  1525  roku  z  Zofią, 
córką  Litawora  Chreptowicza,  marszałka,  i  Jadwigi  z  książąt  Holszań- 
skich  (ML  16). 

Obrazcow  Lew  Borysewicz,  dworzanin,  żonaty  z  kniażną  Katarzyną  Iwa- 
nówną  Kozeczyną  w  1547  r.  (ML  46). 

Ochłopowski  Bohdan  Aleksandrowicz,  świadek  na  sprzedaży  Mirkowa 
w  1539  r.  (ML  36). 

Odianiski  Mikołaj  i  syn  jego,  Sebaslyan,  otrzymali  w  1536  r.  od  króla 
Zygmunta  szlachectwo  z  herbem  Pogonią,  przedstawiającym  w  polu  złotem 
rękę  zbrojną  po  ramię,  miecz  do  walki  wzniesiony  trzymającą,  z  obłoku  błę- 
kitnego wychodzącą.  Spód  tarczy  koloru  czerwonego;  nad  hełmem  takaż 
ręka  z  mieczem  (ML  39). 

Odojewscy  książęta,  jednej  dzielnicy  z  książętami  Nowosilskimi  i  Wo- 
rotyńskimi.  Kniaziowie  Michaił  i  Fedor  Iwanowicze  Odojewscy  otrzymali  od 
Kazimierza  Jag.  Bałwanice  w  r.  (?)  (ML  6).  Ciź  kniaziowie  posiadali  przed 
1496  roku  dobra  Czerniatycze,  które  w  tymże  roku  otrzymali  Kroszyńscy 
(ML  5).  Niegdy  kniaź  Michaił  Iwanowicz  otrzymał  przed  1495  r.  Żaryn 
za  dobra  Taryjew  (ML  5). 


215 

Odyńcewicze  v.  Odincewicze  v.  Odincowicze  ksia/cta  pochoda  od  ksią- 
żąt Druckich. 

Żyjący  w  połowie  XV  wieku  kniaź  Fedor  pozostawił  czterecłi  synów: 
Dymitra,  Bohdana,  Ilreliorego  i  Iwana.  Aleksander  Jap;^.  wydał  w  1409  r. 
wyrok  w  procesie,  jaki  toczyli  kniaziowie:  Dyinitri,  Bohdan  i  Ilrehory  Odyń- 
cewicze z  bratem  swym,  Iwanem,  o  skarby  po  matce  ich  pozostało  (ML  Ti). 

Kniaź  Dymitri  Fiedorowicz  Odincewicz  przezwał  sie  od  dóbr  Ilolcowa, 
które  odziedziczył,  Holcowskim.  Synowie  jeg-o  zbiegli  do  Moskwy,  a  dobra 
po  nich  pozostałe  otrzymali  kniaź  Ilrehory  Fedorowicz  i  synowie  kniazia 
Bohdana  Odincewicze.     (Patrz  —  Holcowscy). 

Kniaź  Bohdan  Fedorowicz  Odincewicz  i  syn  jego.  Semen,  nabyli  Ostro- 
wlany;  akt  kupna  potwierdził  im  król  Zygmunt  w  1524  r.  (ML  15).  Bohdan 
dostarczał  na  potrzeby  wojenne  28  koni  (ML  21).  Kniaź  Bohdan  pozostawił 
trzech  synów:  Hrehorego,  Wasila  i  Semena. 

Kniaź  Ilrehory  Fedorowicz,  oraz  bratankowie  jego,  kniaziowie  Ilreho- 
ry, Semen  i  Wasil,  mieli  w  1507  r.  sprawę  z  kniehinią  Julianną  Dymitrowa 
Holcowską  o  dobra,  które  wyprosili  dla  siebie  u  króla  Zygmunta,  a  które  mąż 
Julianny  na  wdowi  stolec  jej  zostawił  (ML 8).  Po  ucieczce  synów  kniazia  Dy- 
mitra łlolcowskiego  do  Moskwy,  nadał  im  król  Zygmunt  IIolcowo,  które  im 
w  1510  r.  odebrał  i  oddał  Hannie,  córce  kniazia  Dymitra,  i  jej  mężowi, 
Miti  Iwanowiczowi  (ML  8). 

Podczas  gdy  o  kniaziach  Ilrehorym  i  Wasiln  Bohdanowiczach  nie  posia- 
damy już  innych  wiadomości,  wiemy  za  to  więcej  o  bracie  ich,  kniaziu 
Semenie. 

Kniaź  Semen  Bohdanowicz  Odincewicz  i  kniaź  Iwan  Duda  Połubiński 
procesowali  się  w  1511  r.  z  szwagrem  swym,  kniaziem  Andrejem  Michajło- 
wiczem  Sangtiszkowiczem,  o  danie  wyprawy  ich  żonom  ')  (ML  10).  W  1516 
roku,  w  któryjn  nabył  Iwanowszczyznę,  był  kniaź  Semen  dworzaninem  król. 
(ML  U).  Król  Zygmunt  odroczył  w  1521  r.  wydanie  wyroku  w  sprawie, 
którą  miał  kniaź  Semen  Bohdanowicz  Odincowicz  z  kniaziami:  Ostrogskim, 
Zasławskim  i  Słuckim,  a  nadto  z  Pacem  i  Chodkiewiczem,  o  dobra  Połonne 
i  inne,  należące  do  matki  jego  ojca,  kniazia  Bohdana  Fedorowicza  Odincewi- 
cza  (ML  13).  W  1526  r.  pozostawił  król  Zygmunt  dobra  po  zdrajcy  kniaziu 
Dymitrze  Odincewiczu  (Holcowskim)  kniaziom:  Semenowi  Bohdanowiczowi, 
Wasilowt  Iwanowiczowi  i  Iwanowi  Ilrehorowiczowi  Odyńcewiczom   (ML  17). 


')    Z  aktu,  zamifi-szczonego  w  Skarbcu  Daniłowicza  pod  1510  r.  sąilzłćby 
można,  że  wła.śnie  kniaź  Sanguszko  miał  za  żonę  siostrę  kniazia  0<lyńcewicza. 


216 

Kniaź  Semen  był  w  latach  1532  —  1541  horodniczym  grodzieńskim, 
a  w  1534  r,  r.azem  z  Bielewiczein  sprawcą  starostwa  żmudzkieji:o.  W  1532 
roku  otrzymał  ekspekfatywę  na  starostwo  Inboszańskie  po  Niemirowiczu  (ML 
24).  Starostą  luboszańskim  i  smolniańskim  był  w  1541  r.,  w  którym  król 
Zyp^munt  potwierdził  jego  list  jednawczy,  spisany  z  braćmi  i  z  kniaziami  \Va- 
silem  Toloczyńskim  i  Andrejem  Ozereckim,  w  sprawie  o  zamek  Drucki,  za- 
brany Semenowi  przez  tych  ostatnich  (ML  53  i  29). 

Żoną  kniazia  Semena  była  kniażna  Nastazya  Michaj łowna  Sanguszkó- 
wna,  która  w  1548  roku  procesowała  się  z  Puzyną  (ML  48),  a  w  1550  r. 
z  Sołtanem  (ML  65). 

Syn  Semena,  kniaź  Andrej  Semenowicz  Odinccwicz,  w  1546  r.  marsza- 
łek dworu  Hlebowicza,  wojewody  wileńskiego  (ML  63),  posłował  do  cara 
Dawlet-Gireja  w  1555  r.  (ML  57),  a  w  latach  1549 — 1550  był  horodniczym 
mińskim.  W  1549  r.  wniósł  za^talonie  od  siebie  i  stryjów  swoich,  kniaziów 
Wasila  i  Hrehorcgo  Iwanowiczów  Bahrynowskich,  na  kniaziów  Druckich 
o  zamek  Drucki  (ML  65).  O^.enił  sie  z  kniażną  Fedią  Bohdanówną  Zasław- 
ską,  wdową  po  kniaziu  Semenie  Podbereskim,  przeciwko  której  wytoczyła 
w  1541  r.  sprawę  siostra  kniazia  Podbcrcskiego,  bezdzietnie  zmarłego,  o  za- 
trzymanie całego  po  nim  pozostałego  majątku,  a  mianowicie  Podbereża 
(Mfj  31).  Kniaź  Andrej  i  żona  jego  procesowali  sie  w  1542  r.  z  Lubeckim 
o  Pryłuki  (ML  32). 

Kniaź  Ilrehory  Fedorowicz  Odincewicz  i  synowie  kniazia  Bohdana 
mieli  w  1507  r.  sprawę  z  kniehinią  Ilolcowską  o  dobra,  które  wyprosili  so- 
bie u  króla,  a  które  mąż  llolcowskiej  jej  na  wdowi  stolec  pozostawił  (ML  8). 
Syn  Hrchorego,  kniaź  Iwan  Ilryhoricwicz,  i  stryjeczni  jego  bracia  otrzymali 
w  1526  r.  od  króla  Zygmunta  dobra,  pozostałe  po  zdrajcy  kniaziu  Dymitrze 
Odinccwiczu  (Holcowskim)  (ML  17). 

Kniaź  Iwan  Fedorowicz  Odincowicz  miał  sprawę  w  1499  r.  z  braćmi 
o  skarby  po  matce  pozostałe  (ML  5).  Synowie  jego,  kniaziowie  Wasłl  i  Ilre- 
hory Iwanowicze  Odincewicze,  przezwali  się  od  dóbr  Bahrynowa — Bahrynow- 
skimi.  Z  nich:  kniaź  Wasil  Iwanowicz  Odincewicz  Bahrynowski  żył  jeszcze 
w  1550  r.,  w  którym  jest  wymieniony  jako  świadek  na  zapisie  Sokolińskiego 
dla  pieczerskiej  ławry  w  Kijowie  (AIZR,  I). 

Kniaź  Hrehory  Iwanowicz  i  brat  jego,  kniaź  Wasil  Iwanowicz,  Odince- 
wicze Bahrynowscy,  oraz  bratanek  ich,  kniaź  Andrej  Semenowicz  Odynce- 
wicz,  brali  udzjał  w  1548  roku  w  sprawie  o  Druck  ze  wszystkimi  kniazia- 
mi Druckimi  (ML  60).  Kniaziowie  Wasil  i  Hrehory  byli  w  1548  r.  dworza- 
nami królewskimi. 

Syn  kniazia  Hrchorego,  kniaź  Iwan  Hryhoriewicz  Bahrynowski,  pro- 


217 

cesow.ił  się  w  1541  r.  ze  stryjom  swoim,  kniaziem  Semenem  Bolidanowiczem 
Odincewiczcm  (ML  29). 


Rodowód  książąt  Odyńcewiczów,  Holcowskich  i  Bahry- 

nowskich. 


Fedor 


DymitrI 

kniaź  (Jdincewicz 

Holcowski 

•L  Julianna 

1507  r. 

I 

Synowie  Hanna, 

zbiegli  m.  Mitia 

do  Moskwy    Iwanowicz 

1510  r. 


Bohdan 

kniaź  Odince- 

wicz 

1499  r. 


Hrehory 

kniaź  Odince- 

wicz 

1499  r. 


Iwan 

kniaź  Odince- 

wicz 

1499  r. 


Hrehory      Semon,    Wasil  Iwan     Wasil         Hrehory 

1510  r.      horodni-  1510  r.  152fi  r.    kniaź      kniaź  Odin- 

czy  gro-  Odince-     ccwicz  Ba- 

dzieński  wicz  Ba-  hrynowski, 

1532  r.  hrynowski,     dworza- 

ż.  kna  Nastazya  dworzanin     niu  król. 

Sanguszkówn .  król.'  1 548  r.      1 548  r. 


Andrej. 

horodniczy  miński 

1549  r., 

ź.  kna  Fedia  Zaslawska 


twan 

kniaź  Ba- 

hrynowski 

1541  r. 


Ofanas,  ^v^adyka  przemyski  w  1404  r. 

Ogiński  kniaź  Matlicj  Bolidanowicz,  świadek  na  cesyi  Krzywczye 
w  1556  r.  ')  (Rew.  puszcz.).  Syn  jego,  kniaź  Bohdan  Matfiejewicz  Ogiń- 
ski, podkomorzy  trocki  w  latach  1593 — 1608. 

Okolow  V.  Okolowioz  v.  Wkołow  v.  Wkołowicz.  Semen  Wkolow  otrzy- 
mał od  Aleksandra  .lag,  połowę  dworu  Neiinewiczy  w  powiecie  nowogrodz- 
kim; dwór  ten  przeszedł  na  jego  synów:  Iwana,  Wasila  i  Fedora  Semeno- 
wiczów  Wkołowiczów  (ML  65,  r.  1551).  Iwan  Semenowicz  Wkołov.'  do- 
starczał na  ekspedycye  wojenne  w  początkach  XVI  st.  4  konie,  a  l)rat  jego, 
Wasil,  2  konie  (ML  8).     Iwan,   Wasil  i  Fedor  Semenowicze  Wkołowicze 


')  Jeżeli  książęta  Ogińscy  rzeczywiście  pochodź.*],  od  Pnzynów,  to  kniaź 
Matfiej  Bohdanowicz  Ogiński,  .świadek  w  1556  r.  na  cesyi  Krzywczyc,  mógł 
być  synem  kniazia  Bohdana  Timofiejewicza  Pnzyny.    (Patrz— Puzyna). 


Poczet  rod* w. 


38 


218 

byli  dworzanami  kiól.  w  1517  r.  (ML  10).  Synowie  Fedora:  Semen  i  Petr 
Fcdorowiczc  Okołowicze,  procesowali  się  ze  stryjem  swoim,  Wasilom,  w  1551 
roku  (ML  65). 

Polonia  Tomkówna,  wdowa  |)0  Szymonie  Gedroicn,  darowała  mężowi 
swemn,  Wkołowi  Hryhoriewiczowi,  dobra  Antonowskie  w  1528  r.,  a  w  1530 
roku  posag  swój,  wynoszący  100  kóp  lit.,  zapisany  na  dobracli  Gcdroicacli 
i  Mieszyszkach  (ML  2). 

Okułowicze  Mikita.  Trnhon,  Naum  i  Petr  Mickowicze,  bojarowie  pan- 
cerni województwa  mścislawskieg-o,  otrzymali  od  Zygmunta  III  w  1592  r. 
wieś  Bnłliakowską,  którą  przodek  ich,  niegdy  Wasi!  Okułowicz,  otrzymał  od 
księcia  Micliajła  iMścisławskiego  w  1503  r.  pod  obowiązkiem  służby  pancer- 
nej''(AIZR,  I.  r.  1592). 

Olcłiowski  Iwan,  dworzanin  król.  w  1532  r.  (ML  24). 
Olechno  Hawryłowicz  miał  sprawę  z  Ilubińskim  w  1541  r.  (ML  29). 
Olechno  Stankowicz  otrzymał  hajewnictwo  kamienieckie  w  1531  r. 
Olechnowicze.     Olechno  i  Juri,  i)racia  rodzeni,  podług  aktów,  wzmian- 
kowanych w  dziele  p.  J.  Wolffa:   „Ród  fiedymina"  (str.  U),  synowie  Ry- 
niowida,  trzymali  wspólnie  dobra  Zabereziny,  Krywiczy  i  Ześno,  które  Juri 
Rimowidowicz  otrzymał  od  w.  ks.  Zygmunta.     Jan  Juriewicz  (Zabrzeziński), 
wojewoda  trocki  i  marszałek  ziemski,   wystąpił   w    1502   r.  ze  skargą    na 
Piotra,  kuchmistrza  lit.,  Stanisława  i  Mikołaja  Olechnowiczów,  że  ojciec  ich, 
Olechno,  zabrał  połowę  tych  dóbr,  nadanych  niegdy  ojcu  Jana,  a  obżałowani 
zwrócić  mu  ich  nie  chcą.     Aleksander  Jag.    zawyrokował,  że  skoro  Olechno 
i  Juri  dobra  te  wspólnie  dzierżyli,   dzieci  ich  również  po  połowic  trzymać 
je  mają  (ML  5). 

Olechno  był  za  Kazimierza  Jag.  namiestnikiem  grodzieńskim;  wspomina 
o  nim  przywilej,  dany  mieszczanom  grodzieńskim  przez  Aleksandra  Jag, 
w  1502  roku,  potwierdzony  przez  Zygmunta  w  150G  roku  (Akta  T.  VII). 
Oprócz  wyżej  wymienionych  trzech  synów  miał  Olechno  jeszcze  syna 
Andreja. 

Andrej  Olechnowicz,  w  1493  roku  poseł  do  Moskwy  (Skarb.  Danił.), 
w  1494  r.  namiestnik  ożski  i  przełomski,  pozostawił  syna,  Stanisława  Andre- 
jewicza  Olechnowicza,  który  w  1547  r.  miał  sprawę  z  Dubicką  (ML  48). 
W  1551  r.  nazwany  jest  ziemianinem  król.  (ML  65).* 

Mikołaj  Olechnowicz  pozostawił  dwóch  synów:  Mikołaja  i  Irzyka.  Mi- 
kołaj Mikołąjewicz  Olechnowicz  i  żona  jego,  Jadwiga  Miklnszówna  Sirutcwi- 
czówna,  odstąpili  Pacowi  kilka  jezior  w  Selmentach  w  1530  r.,  a  pięć  jezior 
w  powiecie  trockim  księciu  Słuckicmn  w  1533  r.  (ML  41  i  24).  Mikołaj 
Mikołąjewicz  pozostawił  dwóch  synów:   Macieja  i  Michajła';  z  nich:   Maciej 


"■o 

M 

O 

*^ 

O 


o  — 
E 


N 

g   ^ 

-«  ta 

.2-1 
•a 


bh 

oj 

o  S  -3  tJ 

^  00  a>  2 
o.2'n'r  - 
03  a-o. S 


..-4      o      (rt          . 

1 

tanisław 

ecłmowicz 
1547  r. 

i-     O^     o  -44 

Ol" 

^g 

rt 

=^  ^  S  fe  "^ 
^4  cj  s^  O)  c-j 


— -•  >  "^  ^   C3    .* 

~  -S  t:  a  S  '  o 

■C     O   J^  P    -f-H    I— ł 

OI-5  N 


a  W 


«  ^ 


O 

<5  o  os 
-  c  w  -ii 


1.5. 


.  OS 
'     im 


—  >rs 


ag  ;-.io 


210 

l\nkoła.iewicz  Olecluiowicz,  dwoizaniii  król.  w  1546  r.  (ML  48),  procesował 
sic  7,  8inil.e\viczanii  w  1550  r.  (ML  05),  a  Micliajlo  Mikohijcwicz  Olechno- 
wicz, bojar  król.,  miał  sprawę  z  Sicniawskim  w  1550  r.  (ML  0(5). 

rotomstwo  Irzyka  Mikołajewicza  Oleclinowieza  przezwało  się  Irzykowi- 
czami,  o  nich  też  pod  właściwa  litera  mówiliśmy,  a  dzieci  Piotra  Olcehiiowi- 
cza,  kuchmistrza  lit.,  przezwały  sie  Knchmisłrzowiczami. 

(Uodow<!d   01ccliiiowir/..;w,    lCtirliiiiistr7,t>wicz(;\T    i    Irzykowirziiw  —  piitiz  i)l>ok). 

Olelkowicze  książęta  —  patrz  Słuccy  ksi.y/eta. 

Olenski  (prawdopodobnie  Olędzki)  Stanisław,  w  1530  r.  namiestnik  ho- 
rodyski  i  wysocki,  wojski  mieliiicki,  nie  żył  w  początkach  1533  r. 

Oleszkowicz  Iwan  i\likolajewicz,  bojar  wileński  w  1549  roku  (ML  65). 
Kmita  Fedorowicz  Oleszkowicz,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  65). 

Olędzcy  na  Podlasiu  dziedziczyli  na  Olędadi.  Mikołaj,  syn  niegdy 
Świctosława  z  Olody,  procesował  sic  z  Markowskim  w  1545  roku  (ML  58), 
a  Mikołaj,  syn  nicgdy  Macieja  z  Olody,  miał  sprawę  z  Raczyńskim  w  1546 
roku  (ML  47).  Jerzy  Olędzki  ze  Skwirczyna  procesował  się  z  Nasiłowską 
w  1554  r.  (ML  220  B.). 

Olizar.  Szyło  Kerdowicz  (Kcrdejewicz)  podpisał  przymierze  w.  ks. 
Świdrygiełły  z  krzyżakami  w  1432  r.  (A.  Rus.  Liw.).  Tenże  Hawryło  v. 
Hryćko  Szyło  Kirdejewicz  podpisał  również  nadania  Szklina  w  1445  roku, 
a  Michlina  w  1442  r.,  zrobione  przez  w.  ks.  Świdrygiełłę  (AIZR,  1). 

Olizar  Szyłowicz,  ziemianin  łucki,  otrzymał  od  Kazimierza  Jag-,  w  1450 
roku  Serniki,  Lubczę,  Ilorochów,  Ilubin,  Markowice  i  część  włości  mielni- 
ckiej,  które  wysłużył  u  jego  stryja,  w.  ks.  Świdrygiełły  (ML  3).  Olizar  był 
AV  1461  r.  starostą  włodzimierskim,  a  następnie  został  przed  lub  w  1475  r. 
marszałkiem  ziemi  wołyńskiej,  gdyż  list  króla  Zygmunta  z  1516  r.,  wyda- 
ny w  sprawie  Musiatyczów  z  Sokolskimi  o  las  dębowy  w  Szkllnie,  wspomina, 
że  spór  o  tę  dąbrowę  sądził  starosta  łucki,  Michajło  Montowtowicz,  i  że  mar- 
szałkiem ziemi  wołyńskiej  był  wówczas  Olizar  (ML  29).  Montowtowicz  byl 
jeszcze  starostą  w  1475  r.  W  1480  r.  jest  Olizar  marszałkiem  wołyńskim 
i  starostą  łuckim;  w  tym  ostatnim  roku,  objąwszy  zamek  łucki,  składa  przy- 
sięgę królowi  polskiemu  (AIZR,  II).     W  1484  r.  piastował  oba  te  urzędy. 

Olizar  Szy łowicz  trzymał  dobra  Wzdołbice  i  Młyńsko,  które  w  1496  r. 
otrzymał  Ostrogski  (ML  5).  Ostrogski  zeznał  w  1498  r.,  że  wieś  Wzdołbice 
V.  Zdołbice,  którą  on  obecnie  posiada,  trzymał  przedtem  starosta  łucki,  Oli- 
zar Kirdejewicz,  i  nadał  ją  słudze  swemu,  Olizarowi  Petraszkowiczowi  Tre- 
sce (ML  .5). 

Olizar  pozostawił  z  pierwszej,  nieznanej  nam  małżonki  trzech  synów: 
Seńka,  l^^edka  i  Waśka.     Druga  jego  żoną  była  Fcdka.     Że  z  Fedki  nie  miał 


220 

potomstwa,  najlepszym  dowodem  lei?o  jest  ta  okoliczność,  ?,e  Fedka,  otrzyma- 
wszy od  męża  dobra  Lubczc,  zapisała  je  siostrzeńcowi  swemn,  kniaziowi 
Bohdanowi  Wasilewiczowi,  i  wymieniła  w  zapisie,  ?.e  ani  brat  jej,  ani  córka 
Marya  z  pierwszego  małżeństwa,  nie  mogą  mieć  żadnego  prawa  do  tej  ma- 
jętności. Aleksander  Jag.  potwierdził  ten  zapis  w  1500  r.  (ML  5).  Marya, 
córka  Fedki,  wyszła  za  kniazia  Semena  Wasilewicza  Nieświckiego. 

Seńko  Olizarowicz,  namiestnik  brzeski  w  latach  1495 — 1496,  ożenił  się 
z  kniażną  N.  Iwanówną  Ostrogską,  siostrą  kniazia  Konstantego,  z  której  miał 
córkę  Nastazyc. 

W  1540  r.  zeznał  Ilrchory  Chodkiewicz,  że  zmarły  kniaź  Konstanty 
Ostrogski  wziął  w  opiekę  siostrę  swoją  po  śmierci  jej  męża,  Semena  Oli- 
zarowicza,  z  którym  miała  tylko  jedne  córkę.  Córkg  tę  wydał  wprawdzie 
kniaź  Konstanty  za  kniazia  Janusza  Sanguszkowicza  Kowelskiego,  a  po  jego 
śmierci  za  kniazia  Iwana  Wiśniowieckiego,  lecz  wszystkie  jej  dobra  zatrzy- 
mał, które  po  jego  śmierci  wziął  syn  jego,  kniaź  Ilia.  Ponieważ  Hrehory 
Chodkiewicz  ożenił  się  z  córką  kniehini  Iwanowej  Wiśniowieckiej,  pozwał 
wice  o  dobra,  będące  własnością  tej  ostatniej,  kniazia  Uie,  a  następnie  po- 
zostałą po  nim  wdowę  (ML  29). 

Kniaź  Janusz  Michajłowicz  Sanguszkowicz  i  żona  jego  Nastazya,  cór- 
ka Semena  Olizarowicza,  potwierdzili  w  1512  r.  zapis  wsi  Bicłoszowa,  zro- 
biony przez  tego  ostatniego  na  rzecz  monasteru  dermańskiego  (Malin,  i  Przez. 
II,  f.  423).  Biełoszów  nabył  w  149(1  r.  Semen  Olizarowicz  od  kniazia  Za- 
sławskiego  (AIZH,  II). 

W  1538  r.  potwierdził  król  Zygmunt  kniaziowi  Iwanowi  Wiśniowic- 
ckiemu  zapis,  który  uczyniła  mu  żona,  Nastazya,  córka  Semena  Olizarowi- 
cza (ML  30). 

Oprócz  Nastazyi,  mógł  Semen  Olizarowicz  mieć  jeszcze  drugą  córkę 
z  nieznanej  nam,  pierwszej  swej  małżonki,  gdyż  Zygmunt  Jagiell.  oddaje 
w  1506  r.  córkę  zmarłego  Semena  Olizara,  którą  ma  poślubić  Bohdan  Chre- 
ptowicz,  ojcu  tegoż,  Marcinowi,  w  opiekę.  W  1507  r.  był  już  Bohdan  Chre- 
ptowicz  jej  narzeczonym  (ML  8  i  10).  Być  jednak  może,  że  tu  była  mowa 
o  siostrzenicy  kniazia  Konstantego  Ostrogskiego,  którą  w  czasie  jego  niewoli 
Marcin  Chreptowicz  wziął  w  opiekę  i  pragnął  wydać  za  swego  syna;  atoli 
Ostrogski,  powróciwszy  do  kraju,  mógł  ją  był  odebrać  z  opieki  Chreptowicza 
i  wydać  za  kniazia  Sanguszkę. 

W  1495  r.  wydał  Aleksander  Jag.  wyrok,  dotyczący  dóbr  Ilrycewic 
w  sporze  Fodka  i  Waśka  Olizarowiczów  z  Lubiczem  (ML  5).  Fedko  Olizaro- 
wicz był  za  Kazimierza  Jag.  namiestnikiem  kamienieckim;  wspomina  o  tem 
przywilej,   którym   Kazimierz  Jag.   nadał   kilka   wsi  w  kamienieckiej  włości 


221 

Tyszce  Ohodkowiczowi,  a  który  potwiiMdzony  został  przez  króla  Zy?;mui)ta 
w  1527  Y.  (ML  7).  W  1513  r.  potwierdził  król  Zygmunt  kniaziowi  Jann- 
szowi  Sangnszkowiczowi  akt,  którym  szwagier  jego,  Jako  (czy  nie  Jacek?) 
Fedkowicz  Olizarowicz,  nabył  wieś  w  powiecie  łuckim  (ML  11). 

Rodowód  Olizarów  Szylowlczów. 

Kirdej 

I      ■ 
Szyło 

(Hryi^ko) 
M;'.2  r. 

Olizar, 

starosta  łucki 

i  marszałek 

ziemi  woljńskińj 

1180  r., 

ż.  a)  N.  N. 

b)  Fcdka 


Seńko, 

namiestnik 

brzeski 

1405  r.. 

ż.  kna  Iwanówna 

OHtrocska 

I 
Nastazya, 
m.  a)  kniaź  Janusz 
Sangnszkowicz 
b)  kniaź  Iwan 
Wiśniowiecki 


Fedko, 

namiestnik 
kamieniecki 


Jako  (?) 


Waśko 
1495  r. 


Olizar  Wołczkowicz  otrzymał  w  1533  r.  od  króla  Zygmunta  starostwo 
czarnobylskie  na  dwa  lata.  Zamek  miał  objąć  dopiero  wtedy,  gdy  się  skoń- 
czy dzierżawa  Połozowicza  (ML  24).  Zdaje  sie  jednak,  Ze  ta  dzierżawa  nie 
doszła  do  skutku,  gdyż  w  miesiąc  później  otrzymał  zainek  ten  Prosku- 
ra  (ML  19).  Nowe  nadanie  na  to  starostwo  otrzymał  Olizar  wraz  z  Proskurą 
w  1541  r.  i  tym  razem  trzymał  je  w  ciągu  lat  1543 — 1545. 

Olizar  Wołczkowicz  miał  za  żonę  Bobdanę,  córkę  Miłochny  Niemirowej, 
siostry  Ostafa  Daszkiewicza.  W  1530  r.  postanowił  król  Zygmunt,  że  wszy- 
stkie dobra,  pozostałe  po  Ostafie  Daszkowiczu,  przejść  mają  na  Bobdane,  córkę 
siostry  tegoż,  Miłocliny  Niemirowej,  a  żonę  Olizara  Wolczkowicza  (ML  28). 

Iwan,  syn  Olizara  Wolczkowicza,  nabył  Korostoczów  od  Fiłona  Kmity 


999 

W  1565  r.  za  400  kóp  li(.  \^^  akcie  tym  nazywa  go  Kmita  swoim  bratem, 
coby  nasuwato  domysf,  że  liyli  krewnymi  (Pizezdz.  Pod.  Woł.  i  Ukr.). 
Iwan  Olizaiowic?;  podpisiif  unie  lubelską  w  ISfiJ)  r.  (Vol.  Le;^.). 

Olszanicki  kniaź  Micliajb)  Konstaiitynowicz,  świadek  na  nadaniu  Świ- 
diy^ieiry  z  WWl  x.  dla  cerkwi  w  Gródku  (AIZll,  II). 

Olszański  Iwan  Micliajłowicz,  ziemianin  selecki  królowej  Bony  w  1549 
roku  (ML  50). 

Olgiszewicze.  Kniaź  Juri  Liliwenewicz  nadal  Wasilowi  Olciszewiczo- 
wi,  bojarowi  mścislawskieniu,  Cliwastowo,  należące  do  ksie.stwa  mścisfaw- 
skiejro.  Kniaź  Iwan  Jnriewicz  Lihwencwicz  odebrał  po  śmierci  Wasila  te 
wieś  jego  potomstwu,  lecz  umierając,  przykazał  swej  żonie,  aby  im  ją  zwró- 
ciła. W  skutek  rozporządzenia  mężowskiego,  oddała  kniehini  Iwanowa  te 
dobra  Iwaszkowi  i  Seńkowi  Wasilewiczom  Ołgiszewiczom,  a  Aleksander  Jag. 
przysądził  w  14P!)  r.  te  dobra  Kacbnie  Iwaszkowej  Ołgiszewiczowej  w  spo- 
rze z  kniaziem  Micbajłem  Iwanowiczem  Zasławskim  (ML  5). 

Ołtułiejewicz  Bohdan  Hryhoriewicz,  bojar  smoleński,  otrzymał  od  Kazi- 
mierza Jag.  plac  w  Smoleńsku  w  1488  r.  (Ml.  4). 

Ołtuszowicz  Michaił,  dworzanin  król.  w  150.8  r.  Król  Zygmunt  po- 
twierdził mu  w  tymże  roku  poprzednie  swoje  nadanie  wsi  Nowiki  w  po- 
wiecie smoleńskim  (ML  8). 

Onasowicz  Miszko,  bojar  mścisławski,  i  synowie  jego,  Łukasz  i  Wa- 
sil,  nabyli  różne  ziemie  w  powiecie  mścisławskim.  Zygmunt  August  potwier- 
dził im  to  kupno  w  1551  r.  (ML  53). 

Onoszko  V.  Onoszkowicz.  Król  Zygmunt  odsądził  w  1528  r.  od  Cze- 
twertni  i  Lutolioszczy  Fedora  Onoszkowicza  z  tego  powodu,  że  ojciec  jego, 
Onoszko,  ożeniony  z  córką  kniazia  Juriego  Czctwcrtyńskiego,  zabił  za  pora- 
dą swój  żony  szwagra  swego,  kniazia  Wacława  Czetwertyńskiego  (ML  IG). 
(Patrz  —  Witoniski). 

Opalenski  Pintr,  pisarza  lit.  w  1506  r. 

Orański  Wojna  Ilryńkowicz,  dworzanin  król,  otrzymał  w  1530  r.  z  po- 
lecenia królowej  Bony,  cały  nieosiadły  okręg  kotcłkowski  ze  starostwa  ko- 
bryńskiego  (ML  25).  W  1540  r.  posłował  od  króla  Zygmunta  do  cara  pe- 
rekopskiego  (ML  37).  Brat  jego,  Semen  Hryhoriewicz,  dworzanin  królewski 
w  1550  r.  (ML  65). 

Orda  Semen  Juchnowicz,  ziemianin  piński,  sługa  Szydłowieckiego,  ka- 
sztelana krak.,  otrzymał  od  króla  Zygmunta  dwa  dworzyszcza  w  powiecie 
pińskim  w  1532  r.  (ML  25).     Semen  był  chorążym  pińskim  w  1559  r. 

Ordicz  Waśko  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  dwie  nieosiadłe  wsie  w  po- 
wiecie pińskim;   przy    wsiach    tych   utrzymał  kniaź  Fedor  Jarosławicz  Piński 


223 

TyS7,e,  syna  Waśka.  W  1521  r.  polwienlzihi  królowa  Rniia  l,e  nadania  VVa- 
śkowi,  synowi  Tys/y.  Bolulan  Ordicz,  syn  Waśka,  |irzodstawil  wszystkie 
tfi  przywileje  rewizorom  krńlewskin)  w  1554  r.  (Rew.  puszcz.). 

Ordynicc  Malfiej,  dworzanin,  otrzymał  od  króla  Zy<,nnnnta  trzech  ludzi 
i  trzy  nieosiadte  wsie  w  powiecie  Wiłkomirskim  w  1513  r.  (?)(MIj41)  Zofia, 
wdowa  po  jMatfiejn,  procesowała  się  z«;  szwa^rrami  swoimi,  Lewonem  i  Pe- 
trem  Ordyńcami,  dworzanami  król.  w  153G  roku  (iMl;  10).  Byli  oni  synami 
Ilreliorego  Ordyńca  (ML  27,  r.  1539).  W  1536  r.  dozwolił  król  Zygmunt 
niejakiemu  Bolulanowi  Waśkowiczowi,  bojarowi  grodzieńskiemu,  pojąć  za 
?,onc  Hannę,  córkę  niegdy  Matdeja  Ordyńca,  i  wziąć  z  nią  wszystkie  dobra, 
które  jej  ojciec  wysłuZył  w  powiecie  Wiłkomirskim.  Bohdan  miał  wziąć 
t^kże  w  opiekę  siostrę  żony  i  wydać  ją  za  mąż  (Mli  28). 

Orwidowicz  Wojciech,  ciwun  retowski  w  latach  1515—1524.  Syn  je- 
go, Stanisław  Wojcicchowicz,  ciwun  telszewski  w  1531  r. 

Orzeszko.  Król  Zygmunt  polecił  w  1539  r.  staroście  mielnickiemu  wy- 
dać połowę  dóbr,  pozostałych  j)0  Janie  Orzeszce,  wojskim  miclnickim,  syno- 
wi tegoż,  Krzysztofowi,  a  drugą  połowę  córce,  Annie  Zawiszynie.  Jan  oże- 
nił się  z  Anną  Sokołowską  (ML  30),  Krzysztof  Orzeszko  dziedziczył  w  155G 
roku  na  Falencicach  (ML  220  B.). 

Osanczukowicze  v.  Onsanczukowicze  książęta.  Tatarzyn  królewski  no- 
wogrodzki, kniaź  Ułan  Osanczukowicz  w  1526  r.  (ML  15).  Kniaź  Ilildisz  Dy- 
mitriewicz  Piotrowicz  zapisał  cały  swój  majątek  siostrzeńcom  swoim,  knia- 
ziom Mahmetowi  i  Fursowi  Juchnowiczom  Onsanczukowiczom;  król  Zy- 
gmunt potwierdził  im  ten  zapis  w  1528  roku  (ML  15).  ICniaź  Mahmet 
Ułan  Osanczukowicz  został  marszałkiem  ułanów  Osanczukowiczów  w  1540 
roku  {m.  39). 

Ościk  Y.  Ostik  y.  Ostikowicz.  W  traktacie  pokoju,  zawartym  w  1398 
roku  przez  w.  ks.  Witolda  z  krzyżakami,  wymieniony  jest  Ostik,  starosta 
in  Ulłpale  y.  Uspale  (Kod.  Racz.  f.  256.  Skarb.  Danił.  Nr.  695).  Ostik  i  syn 
jego,  Radiwił,  wymienieni  są  w  przymierzu,  zawartem  przez  króla  polskiego 
i  Witolda,  w.  ks.  litewskiego,  z  krzyżakami  w  1411  r.  (Kod.  Racz.  f.  138). 
Ostik,  na  chrzcie  nazwany  Krystynem,  przyjął  na  zjeździe  w  Horodle  w  1413 
roku  herb  Trąby  (Vol.  Leg.).  Wiatach  1419—1442  był  kasztelanem  wi- 
leńskim. Za  Kazimierza  Jag.  trzymał  starostwo  uszpolskie  i  peniańskie 
prawdopodobnie  od  1440  r.  (ML  8).  W  1436  r.  zapisał  żonie  swej,  Annie, 
Owanty  i  Dewkłebiszki  (Skarb.  Danił.).  Pozostawił  dwóch  synów:  Radiwi- 
wiła  i  Stanka,  czyli  StanisłavYa. 

Radiwił  Ostikowicz,  wojewoda  trocki,  dal  początek  domowi  Radziwił- 


224 

łów,  późniejszych  książąt  państwa  rzymskiejro  '),  a  oii  Stanka  Ostikowicza 
pochodzi  ród  Ostików.  O  Stanku  Ostikowiczu  nic  nie  wiemy;  dopiero  od 
syna  jego,  Hrehoreco,  począwszy,  doszły  do  naszych  czasów  liczne  akta,  do- 
tyczące tego  douui. 

W  1492  r.  był  ITr(!hory  Slankowicz  Ostikowicz  marszałkiem  Aleksandra  Jag. 
W  1494  r.  został  marszałkiem  dwornym  i  namiestnikiem  oniksztyńskim,  a  od 
1495  r.  był  i  namiestnikiem  mereckim.  Piastując  powyższe  urzędy,  dostał 
się  w  1500  r.  do  niewoli  w  bitwie  nad  Wiedroszą  (Kar.  T.  VI).  Powróci- 
wszy z  Moskwy  w  1509  roku,  ol)jął  na  nowo  urząd  marszałka  dwornego, 
a  w  1510  r.  nadał  mu  król  Zygmunt  w  nagrodę  usług,  przez  niego  oddanych, 
starostwo  uszpolskie  i  peniańskie.  W  nadaniu  tern  powiedziano,  Ze  Ilrehory 
pozostawał  w  niewoli  w  Moskwie  przez  lat  dziewięć,  a  starostwa,  które  otrzy- 
muje, dzierżył  za  Kazimierza  Jag.  dziad  jego,  Ostik,  kasztelan  wileński,  na- 
stępnie syn  Ostika,  Radiwił,  wojewoda  trocki,  a  po  nim  syn  jego,  Mikołaj 
Radiwiłowicz  (ML  8).  W  1510  r.  został  Ilrehory  wojewodą  trockim,  zatrzy- 
mując urząd  marszałkowski.  W  1514  r.  był  starostą  mereckim.  W  1517  r. 
potwierdził  mu  król  Zygmunt  nadanie  Mejszagoły  i  innych  dóbr  (ML  2). 
Ostatnią  o  nim  wzmiankę  spotyka  sic  pod  1517  rokiem  (AlZR,  I).  Umarł 
w  1518  lub  1519  r. 

Pwa  razy  zawierał  związki  małżeńskie.  Pierwszą  jego  żoną  była  knia- 
żna  Aleksandra  Swiiśka,  drugą  Elżbieta  Illebowiczówna,  wojewodzianka  po- 
łocka,  wdowa  po  Iwanie  Sapieżc,  wojewodzie  podlaskim.  W  1503  r.  miała 
Nastazya  Oleclinowa  Matyszkowiczowa  sprawę  o  udział  w  ojcowiźnie  z  ro- 
dzeństwem swem,  kniaziami  i  kniażnami  Swirskimi,  w  liczbie  których  znaj- 
duje się  także  kniażna  Aleksandra  Pctkowiczówna  Hrehorowa  Stankowiczowa 
Ostikowiczowa,  marszałkowa  (ML  5).  Ilrehory  Stankowicz  Ostikowicz,  wo- 
jewoda trocki  i  marszałek  dworny,  i  żona  jego,  kniażna  Swirska,  proceso- 
wali sie  w  1512  r.  z  kniaziami  Swirskimi  o  Syrmiaż  i  Worniany  (ML  10). 
W  1521  r.  potwierdził  król  Zygmunt  akt,  którym  Elżbieta  Hrehorowa  Stani- 
sławowa Ostikowiczowa,  wojewodzina  trocka  i  marszałkowa  dworna,  córka 
Stanisława  Hlebowicza,  sprzedała  Jurłowowi  dworzec  w  Szwintynikach  (ML 
12).     W  1522  r.  oskarżyła   Elżbietę   matka  jej,   pani   Uafałowa,  że  trzyma 


')  Że  Uadziwiłlowie  nie  od  Wojszmida,  lecz  od  Ost.ika,  kasztolana  wi- 
leńskiego, początek  biorą,  dowodzi  nadanie  starostwa  ii.szpolskiego  i  peniań- 
skiego  Hrohorowi  Staiikowiczowi  Ostikowiczowi  przez  króla  Zygmunta  w  1510  r. 
"W"  nadaniu  tóin  wyraźnie  powiedziano,  że  rzeczone  starostwa  trzymał  za  Ka- 
zimierza Jag.  Ostik,  kasztelan  wileński,  i  .syn  jego,  Radiwił,  wojewoda  trocki, 
a  po  Radiwiie  otrzymał  je  syn  tegoż.   Mikołaj  Radiwiłowicz  (ML  8). 


^2g 

dobra  Mordy,  które  ta  dała  pierwszemu  nic^.owi  tamte),  a  swemu  zięciowi, 
Iwanowi  Sapieżc,  a  z  nich  .sl'użi)y  ziemskiej  pełnić  nie  chce  (ML  13). 
W  1528  roku  oddala  się  EbJ)iela  w  0|)ieke  królowi  Zygmuntowi  (ML  41). 
W  1546  r.  wytoczyła  razem  z  bratem  i  siostrą  proces  biskupowi  łuckiemu 
o  1,000  kóp  lit.  (ML  61),  a  w  1548  roku  darowała  Zy{j;muntowi  Auicustowi 
Mordy  z  przyleglościami,  na  których  jej  tenże  zapewnił  dożywocie  (Inw. 
Arch.  Kor.  Woj.  Pódl.). 

Ilrehory  Stanisławowicz  Ostikowicz  pozostawił  z  pierwszej  żony  trzccii 
synów:  Stanisława,  Jurieco  i  Ilrehorej^o,  oraz  córkę,  Elżbietę,  żonę  Mikołaja 
Kieżgajły,  marszałka  lit. 

W  1524  r.  procesowała  się  Elżbieta,  wdowa  po  Mikołaju  Kieżgajle,  mar- 
szałku, z  bratem  Ilrehorym  o  dwa  dwory,  zastawione  przez  niego  zmarłemu 
jej  mężowi  (ML  17). 

Stanisław  Ilrehorowicz  Ostikowicz,  wojewodzie  trocki,  wziął  w  1518  r. 
od  króla  Zygmunta  w  zastaw  starostwo  mereckie  w  1,000  kóp  lit.  (ML  13). 
W  roku  następnym,  będąc  już  krajczym  lit.,  otrzymał  on  wraz  z  braćmi  po- 
zwolenie na  oddanie  Gasztoldowi  starostwa  ucyańskiego,  trzymanego  przez 
nich  w  1,000  kóp  lit.  (ML  13).  W  tymże  1519  r.  otrzymał  po  ojcu  staro- 
stwo peniańskie  i  uszpolskic  w  2,000  kóp,  które  miał  w  ciągu  lat  dziewięciu 
wybrać,  a  następnie  posiadać  te  starostwa  jako  dożywocie  (ML  13).  W  tym 
samym  roku  został  Avojewodą  połockim  i  umarł,  nie  pozostawiwszy  potom- 
stwa. Jadwidze,  pozostałej  po  nim  wdowie,  dozwolone  było  w  1519  r.  od- 
stąpić starostwo  uszpolskic  i  peniańskie  Radziwiłłowi  (ML  13),  a  Zabrze- 
ziński  uzyskał  w  1520  r.  konsens  na  wykupienie  za  1,000  kóp  lit.  starostwa 
mereckiego  z  rąk  sukcesorów  Stanisława  Ostikowicza  (ML  12).  Jadwiga 
miała  sprawę  ze  szwagrami  w  1522  r.  o  pozostałe  po  mężu  dobra;  nic  żyła 
już  w  1527  roku,  w  którym  starostwo  kormiałowskie,  trzymane  pierwotnie 
przez  jej  męża,  a  następnie  przez  nią,  król  Zygmunt  oddał  Bohowityno- 
wi  (ML  17)." 

Ilrehoremu  Hrehorowiczowi  Ostikowiczowi,  wojewodzicowi  trockiemu, 
pozwolił  król  w  1518  r.  Avykupić  z  rąk  kniazia  Mikitynicza  starostwo  bir- 
sztańskie  (ML  12).  W  roku  tym  był  Ilrehory  dzierżawcą  dorsuniskim. 
W  1519  r.,  zostawszy  krajczym  lit.  po  bracie  Stanisławie,  otrzymał  kon- 
sens na  wykupienie  starostwa  stokliskiego  od  Massalskiego  (ML  13).  W  1522 
roku  miał  on  i  brat  jego,  Juri,  sprawę  z  bratową,  wojewodziną  połocką, 
o  skarby,  po  bracie  Stanisławie  pozostałe  (ML  10).  W  1525  r.  sprzedał 
Bohowitynowi  Koroszczyce  w  powiecie  brzeskim  (ML  15).  W  1539  r.  był 
starostą  kowieńskim.  W  1541  r.  zapadł  wyrok,  nakazujący  równy  podział 
dóbr,  spadłych  na  Hrehorego  i  brata  jego,  Juriego,  po  zmarłym  bezdzietnie 

PoC7f.t    lodów.  2' 


226_ 

1)racie,  Stanisławie,  mianowicie  ojcowizny:  Giccużyn,  Poniatycz,  Wepratego 
i  Ostikowicz  (ML  29).  W  1542  r.  został  Hrcliory  wojewd.ą  nowogrodzkim, 
a  w  1544  r.  miał  otrzymać  kasztclaństwo  wileńskie  (Kat.  Wolffa).  Jako  ka- 
sztelan wileński  występuje  w  aktach  dopiero  w  1545  r.  Dzierżawcą  upi- 
ckim  był  w  1546  r.  Ostatnią  o  nim  wzmiankę  znachodzimy  pod  1554  r. 
(ML  57).  Umarł  podług^  katalofcu  Wolffa  w  1557  lub  1558  r.  Był  dziedzicem 
Musznik  (ML  20,  r.  1533),  a  służbę  ziemską  pełnił  w  116  koni  (ML  21). 

Hreliory  ożenił  sie  z  kniażną  Nastazyą  Michajłówną  Zasławską-Mści- 
sławską.  W  1541  r.  odłożoną  została  na  jejro  prośbę  sprawa,  którą  miała 
jego  teściowa,  knichini  Mścisławska,  z  biskupem  żmudzkim  (ML  29). 
W  1547  r.  wytoczyła  Nastazyą  Ilrehorowa  Ostikowiczowa,  kasztelanowa 
wileńska,  wspólnie  z  siostrami  swemi,  kniażnami  Mścisławskiemi,  proces 
małżonkom  Połubińskim  o  zrządzone  przez  nich  na  gruntach  teteryńskich 
szkody  (ML  40).     Hreliory  Ostikowicz  nie  pozostawił  |)otomstwa. 

Juri  Ilrehorowicz  Ostikowicz,  wojewodzie  trocki,  w  1514  r.  dzierżaAvca 
oniksztyński,  otrzymał  nowy  przywilej  na  to  starostwo  w  1520  roku,  które 
miał  trzymać  aż  do  odbioru  wypożyczonej  na  nie  sumy  (ML  12).  W  1517  r. 
był  także  dzierżawcą  dorsuniskim.  Jako  dzierżawca  oniksztyński  wspomnia- 
ny po  raz  ostatni  w  1532  r.  Na  ekspedycye  wojenne,  dostarczał  131  koni 
(ML  21).     Umarł  marszałkiem  król.  w  154(5  r. 

Juri  wstępował  dwa  razy  w  związki  małżeńskie.  Pierwszą  żonę,  Han- 
nę Litaworównę  Chrcptowiczównę,  pojął  w  1516  r.,  w  którym  pozwała  go 
Jadwiga  Litaworowa  przed  sąd  królewski  o  to,  że  córkę  jej  Hannę  gwałtem 
porwat  Juri  zeznał  wtedy  na  swoje  obron§,  że  Clireptowiczowa  chciała 
przymusić  swą  córkę,  która  go  kochała  i  z  nim  się  już  była  w  Grodnie  za- 
ręczyła, do  oddania  reki  podkomorzemu  Dowojnie.  Król  Zygmunt  posłał  na 
prośbę  Ostika,  wojewody  trockiego,  z  przedstawieniami  do  Litaworowej  Abra- 
hama Józefowicza,  podskarbiego,  i  kniazia  W^asila  .Szachowicza,  lecz  ona  ich 
przyjąć  nie  chciała  i  nie  dopuściła  do  córki.  Wtedy  król  wysłał  do  niej 
nowe  poselstwo,  złożone  z  Filipowicza,  kustosza  wileńskiego,  i  Nierairowicza, 
i  przykazał  jćj,  żeby  swej  córki  za  nikogo  innego  nie  wydawała,  tylko  za 
Juriego  Ostikowicza.  Atoli  i  tego  poselstwa  nie  dopuściła  Litaworowa  do 
córki,  oświadczając,  że  córkę  zaręczyła  z  Dowojną  i  za  niego  ją  tylko  wyda. 
Kiedy  zaś  posłowie  wychodzili  od  IJtaworowej,  napadł  na  nich  podkomorzy 
Dowojna  i  Ostikowi,  należącemu  do  poselstwa,  palec  obciął.  Usłyszawszy 
hałas  i  dowiedziawszy  się  o  bójce,  wybiegła  Hanna  Ohreptowiczówna  i  pro- 
siła Ostika,  ażeby  ją  jako  swoje  żonę  zabrał.  Zeznanie  męża  potwierdziła 
Hanna  sama  przed  królem,  w  skutek  czego  Juri  uwolniony  został  od  wszel- 
kiej odpowiedzialności  (ML  10). 


227 

Po  śmiproi  Olucptowiczńwny,  pojął  Juri  za  ż.onc  knin^^no  Marynę  Mi- 
chajłównc  Zasławskn-Mścisławskii,  o  czńu  wicMiiy  z  jciio  tOvSlamcntn,  spisa- 
nego w  1546  r.  (ML  46  i  62).  Juri  miał  czterech  synów:  Mikołaja,  Jana, 
Jiirieji^o  i  Ilrciiorego,  ornz  córki:  Hannę  i  Zofie.  Jnri  i  Ilrcliory  urodzili  się 
z  kniażny  Mścisławskićj.  Jan  nie  żyt  już  wtenczas,  kiedy  ojciec  jego  te- 
stament pisał,  to  jest  w  1546  r. 

Rodowód    Ościków. 

Osłik 

V.  Krystyn, 
kasztelan  wileń- 
ski 1419  r., 
ż.  Anna 


Radiwił. 

wojewoda  trocki, 

po  nim  iili!, 

Radziwiłłowie 


Stańko 


Hrełiory, 

wojewoda  trocki 

1510  r., 

ż.  a)  kna  Aleksandra 

Świrska 

b)  Elżbieta  Hlebowi- 

czówna 


Stanisław, 

wojewoda  polocki 
«m.  1519  r., 
i.  Jadwiga 


Juri, 

marszałek  król., 

um.  1 546  r  . 

ż.  a)  Hanna  Chrepto- 

wiczówua 

b)  kna  iNfaryna  Za- 

sławska-^^.ścisławska 


Hrełiory, 

kasztelan  wileński 

1544  r., 

ż.  kna  Nastazya 

Zasławska- 

Mścisławska 


Elżbieta, 
m.  Mikołaj 
Kieżgajło 


Mikołaj 

Ostik-Sierpuć, 

starosta  rzeżycki 

i  krewski 

1560  r., 

ż.  kna  Hanna  Lubecka 

I 

Anna, 

m.  ks.  Lew  Sanguszko 

Koszyrski 


Jan 

nm.  przed 
1546  r. 


Hanna         Zofia, 

m.  Jan  Km  i 
tycz  Kunce- 
wicz 


Juri, 

woje- 
woda 
smoleński 
1578  r. 


Hrehory 

zginfjt 
w  1 580  r. 


Jan, 

sędzia  ziemski 
wileński 
1608  r. 


228 

Zygmunt  Aucust  wysłał  w  1547  r.  list  do  Maryny  Jiiriowej  Ilrcliorowi- 
czowej  Ostikowiczowej,  marszałkowRJ,  w  sj)rawic,  którą  ])in\va(lzila  z  pasier- 
bem swoim,  Mikołajem  (ML  60),  a  w  roku  naKte|)nym  wydał  wyrok  w  pro- 
cesie, toczącym  sie  między  nią,  działającą  wspólnie  ze  swoimi  synami:  Jurim 
i  Hrehorym,  a  IMikołajem,  Hanną  i  Zofią,  ^oną  Jana  Kmitycza  Kuncewicza, 
urodzonymi  z  I^itaworówny,  o  spłacenie  długu  Litaworowcgo  (ML  (iO).  Juri 
ILilioriewicz  oddał  dzieciom  z  pierwszego  małżeństwa  dobra  Mąkobody,  któ- 
re posiadali  w  1541  r.  (Alłj  42). 

Jan  Kmitycz  Kuncewicz,  nazwany  w  akcie,  którym  żona  jego  sprzedała 
w  1542  r.  dobra  Mąkobody  Brzeskiemu,  Janem  Kmitą  Wojciecliowiczem  So- 
kołowiczem  (ML  42). 

Mikołaj  Juriewicz  Ostikowicz  przypomniawszy  sobie  podanie  o  pocbodze- 
niu  Ostików  od  mitycznego  Syrpucia,  wodza  wojsk  litewskich  za  Olgerda, 
nazywał  sio  często  w  aktach,  sporządzanych  przez  siebie,  Ostikiem-Sierpu- 
ciem  (ML  220  H.,  r.  1554).  Żoną  jego  była  kniażna  Hanna  Romnnówna  Lu- 
becka,  której  Zygmunt  August  potwierdził  w  1549  r.  zapis  dóbr  Kowarska, 
uczyniony  jej  przez  męża  w  1547  r.  (ML  62).  Jedyna  jego  córka  Anna  wy- 
szła za  ks.  Lwa  Sanguszkę  Koszyrskiego. 

Mikołaj,  w  1554  r.  właściciel  Rogowa  (ML  220  B.),  był  w  1560  r.  sta- 
rostą rzeżyckim  i  krewskim,  a  w  1561   r.  lucyńskim. 

Juri  Juriewicz  Ostikowicz,  starosta  brasławski  w  1565  r.,  został  woje- 
wodą mścisławskim  w  1566  r.,  a  wojewodą  smoleńskim  w  1578  r.  Umarł 
w  1570  r.  (Kat.  Wnlda). 

Hrebory  Juriewicz  Ostikowicz  zginął  za  knowania  spisków  z  nieprzyja- 
ciółmi ojczyzny  z  ręki  kata  w  1580  r.  Konstytucya  z  1581  r.  uznała  syna 
jego,  Jana,  niewinnym  zbrodni  ojcowskiej  i  przyznała  mu  prawo  używania 
wszystkich  swobód,  stanowi  szlacheckiemu  przysługujących  (Yol.Log.).  Jan, 
wiatach  1608—1600  sędzia  ziemski  wileński,  był  ostatnim  członkiem  tego 
znakomitego  domu. 

Osipowicz  Maksym  sprzedał  w  1405  r.  Seńkowi  Hryhoriewiczowi  ró- 
żne majętności  (ML  5).  Jan  Timofiejewicz  Osipowicz,  ziemianin  drohicki, 
dziedzic  Borszczowa  w  powiecie  surażskim  w  1528  r.  (ML  15).  Luczko  Osi- 
powicz, ziemianin  powiatu  nowogrodzkiego,  procesował  się  z  Illel)owiczową 
w  1540  r.  (ML  'M). 

Oskierczynicz  Nikifor  z  braćmi,  mieszczanie  połoccy,  uwolnieni  zo- 
stali przez  króla  Zygmunta  w  1511  r,  od  wszelkich  powinności,  tak  że  sie 
stJili  ludźmi  zupełnie  wolnymi  (ML  11). 

Osmolski  Jakób,  dworzanin  król.  w  1587  r.  (ML  33).  Lawryn,  służe- 
bnik Ostłka,  kasztelana  wileńskiego,  w  1550  r.  (ML  60). 


229 

Osmolscy  z  Osmoli  w  ziomi  drnhickiój,   licznie  rozrodzcni  w  XVI  wieku. 
Wspomina  o  nich  metryka  lit.  ks.  58. 

Osoksa  Wasil,  bojar  wileński  w  1540  r.  (ML  05). 
Osowicki  kniaź  N,  (prawdopodobnie  Iwan)  otrzymał  dwór  dorsnniski 
w  1514  rokn.  Kniaź  Michaił  Iwanowicz  Osowicki,  dzierżawca  ja.świoński 
wiatach  1525 — 1541.  Dzierżawę  tę  otrzyma?  za  ojcowiznę,  zabraną  mu 
przez  w.  ks.  moskiewskien:o.  Żył  jeszcze  w  1546  r.  (ML  46).  Na  ekspedy- 
cye  wojenne  dostarczał  7  koni  (ML  21). 

Osowicki  Jakób,  dworzanin  król.  w  1549  r.  (ML  66). 
Ostafiejewicz  IIIeł»,  bojar  połocki,  uzyskał  w  1494  r.  od  Aleksandra 
Jaf^.  potwierdzenie  praw  do  dóbr:  Uzdy,  Ilatowa  i  Zakrewia,  które  wziął 
z  żoną  Nastazyą,  córką  Wasila  Korsakowicza  (ML  5).  Iwan  Hlebowicz  Osta- 
fiejewicz, dworzanin  król.  w  1527  r.  (ML  15).  Dymitri  Bohdanowicz  Osta- 
fiejewicz został  mostowniczym  polockim  w  1532  roku.  Otrzymał  od  króla 
Zygmunta  w  1538  r.  zapewnienie,  że  na  tym  urzędzie  pozostanie  do  śmier- 
ci (ML  30). 

Ostrogscy  v.  Osłrożscy  v.  Ostrowscy  książęta.  Znanym  protoplastą 
tego  znakomitego  książęcego  domu  jest  kniaź  Daniło,  żyjący  w  połowie 
XIV  wieku. 

Z  synów  jego  zginęli  kniaziowie:  Michajło  i  Dmitrcj  nad  Worsklą 
w  1399  r.  (Kron.  Danił.),  Aleksander  v.  Aleksiej  zakończył  życie  w  zakonie 
Ś.  Bazylego  w  picczerskićj  ławrze  w  Kijowie  (Kniaziowie  T.  I.  f.  16),  a  kniaź 
Fedor  znany  jest  już  bliżej  z  kilku  dokumentów,  jako  kniaź  na  Ostrogu. 

Kniaź  Fedor  Daniłowicz  nabył  w  1385  r.  wieś  Brodów  od  Czuryły 
Brodowskiego  (Cod.  Epist.  Vit.  f.  41).  Król  Władysław  Jag.  nadał  mu  w  Ln- 
ckii  w  1386  r.  Ostróg  z  przyległościami,  z  którego  miał  pełnić  służbę  królo- 
wi, tak  jak  poprzednio  sprawował  ja  księciu  Lubartowi  włodzimierskiemu 
(Grab.  i  Przezdz.  I.).  W  dokumencie  tym  nazwani  są  jego  przodkowie  ksią- 
żętami Ostrogskimi,  co  każe  przypuszczać,  że  już  ojciec  Fedora,  kniaź  Da- 
niło, trzymał  Ostróg  z  nadania  Lubarta,  a  po  śmierci  Daniła,  ol)jął  ten  za- 
mek syn  jego,  kniaź  Fedor,  i  z  niego  pełnił  służbę  kniaziowi  Lubartowi, 
a  następnie  zobowiązał  się  ją  pełnić  Władysławowi  Jagielle.  Pod  tą  samą 
datą  wydany  został  przez  króla  Władysława  Jagiełłę  i  Witolda  kniaziowi  Fe- 
dorowi  drugi  przywilej  na  Ostróg,  Zasław,  Korzec,  Chlapotyń,  Trostianiec 
i  t.  d.;  w  tym  dokumencie  znajduje  się  już  wyraźna  wzmianka  o  nadaniu 
Ostroga  kniaziowi  Daniłowi  przez  księcia  Lubarta  (Cod.  Fpist.  s.  XV).  Wsze- 
lako badacze  dziejów  naszych  uważają  ten  dokument  za  podrobiony. 

W  1387  r.  dał  kniaź  Fedor  Daniłowicz  wraz  z  drugimi  kniaziami  porę- 
czenie królowi  Władysławowi  Jag.  za  Olechną  Dymitrowiczem  (Cod.  Epist.  s. 


230 

XV).  w  1393  r.  podpisał  jako  świadek  akt,  którym  w.  ks.  Witold  nadał 
młyn  i  staw  Dominikanom  łuckim  (Grab.  i  Przezdz.  1).  W  tym  samym  lokii 
wyjednał  sobie  u  kiólow/j  Jadwigi  nowe  nadanie  Ostroga,  a  że  ten  dokument 
jest  kopią  nadania  Władysława  Jag.  z  1386  roku,  przeto  zawiera  również 
wzmiankę  o  kniaziach  Ostrogskiclt,  przodkach  kniazia  Fedora  (Grab.  Przez.  I). 
W  1396  r.  otrzymał  od  w.  ks.  Witolda  nowe  nadanie  Ostroga  (Cod.  Epist. 
Vit.),  a  w  1403  roku  podpisał  przyrzeczenie  w.  ks.  Witolda,  że  przymierza 
z  krzyżakami  zawierać  nie  będzie  bez  wiedzy  króla  Władysława  (Cod. 
Epist.  Vit.). 

Kniaź  Fedor  Daniłowicz  i  brat  jego,  Michajło,  uczynili  submisye  królo- 
wi Władysławowi  Jag.,  gdy  tenże  namiestnikiem  łuckim  zamianował  kniazia 
Fedora.  Datę  tego  aktu  należałoby  odnieść  do  1386  roku  (Inw.  Arch.  Kor. 
Woj.  Woł.).  Podpis  swój  z  tytułem  wojewody  łuckiego  położył  w  1388  r. 
na  przywileju  Witolda  dla  żydów  (Skarb.  Danił.). 

Kniaź  Fedor  Daniłowicz  miał  trzech  synów:  Daszka,  Andruszke  i  Wa- 
siła.  Kniaź  Daszko  Fedorowicz  oswobodził  podług  kronik  ruskich  w  1418  r. 
w.  ks.  Świdrygiełłe,  więzionego  w  Krzemieńcu  (Kar.  V.  Nr.  254).  Kniaź 
Andruszko  Fedorowicz  dał  wraz  z  drugimi  kniaziami  i  panami  ruskimi  i  litew- 
skimi królowi  Władysławowi  Jag,  w  1431  r.  poręczenie  za  jeńcami  litewski- 
mi (Cod.  Epist.  s.  XV).  Otrzymał  on  w  1436  r.  od  króla  Władysława  100 
grzywien  z  żup  drohobyckich  (A.  Gr.  Ziems.  V). 

Kniaź  Wasi!  ożenił  się  z  Hanką,  której  w.  ks.  Witold  przy  jej  zamąż- 
pójściu  nadał  Nowostawce,  Ilin,  Boskowoj,  Koblin,  Osliówkę  i  Słupno.  Po- 
twierdził jej  Witold  to  nadanie  w  1430  r.  (Grab.  Przezdz.  1). 

Kniaź  Wasil  Fedorowicz  Ostrożski,  za  Kazimierza  Jag.  namiestnik  tu- 
rowski  (ML  10,  r.  1512),  pozostawił  dwóch  synów:  Iwana,  zwanego  Kra- 
śnym, i  Juriego.  Kniaź  Iwan  odziedziczył  Ostróg,  a  kniaź  Juri  otrzymał 
w  dziale  Zasław  i  dał  początek  książętom  Zasławskini. 

Kniaź  Iwan  Wasilewicz  Ostrogski  nabył  w  1464  r.  Koniuchy,  Ozierza- 
ny  i  Ropotów  za  100  kóp  lit.  (AIZR,  1).  W  1494  roku  sprawował  razem 
z  kniaziem  Semenem  Iwanowiczem  poselstwo  do  w.  ks.  moskiewskiego  (ML 
6).  Dwa  razy  zawierał  związki  małżeńskie;  pierwszą  jego  żoną  była  knia- 
żna  Maryna  Iwanówna  Zasławska,  drugą  kniażna  Maryna  Semenówna  Ko- 
bryńska. 

Kniaź  Iwan  Wasilewicz  Kraśny  zapisał  żonie  swej,  Marynie,  kniażnie 
Zasławskiej,  córce  kniazia  Iwana  Juriewicza,  w  1492  r.  dobra  Bóbr  i  inne  ') 


')    Pan  J.  Wolff  w  rozprawie  o  kniaziach  Kobryuskich  (f.  22)  odniósł  datę 


231 

(ML  2).  Wyrok  króla  Zygmunta  z  1508  r.,  wydany  w  sprawie  Zofii  Paco- 
wej  z  Anna  Wcncławową  Kostewiczową  o  Hmszowe  i  Czcrcwaczyco,  wspo- 
mina, że  Maryna,  druca  córka  kniehini  Semenowej  Romanowiczowćj,  była 
żoną  kniazia  Iwana  Wasilewicza  Kraśnego  (ML  10). 

Kniaź  Iwan  występuje  jeszcze  w  1505  roku  jako  świadek  w  spra- 
wie kniazia  Iwana  Jarosławicza  ze  Stanisławem  Piotrowiczem  Kiszką  o  Lo- 
sko (ML  5). 

Ponieważ  potomstwo  kniazia  Iwana  Wasilewicza  nie  rościło  pretensył 
do  spadku  pozostałego  po  Kostewiczowej,  siostrze  drugiej  żony  kniazia  Iwa- 
na, przypuszczać  należy,  że  tenże  nie  miał  z  niej  potomstwa,  lecz  że  matką 
jego  dzieci  była  kniażna  Zasławska.  Pozostawił  on  dwóch  synów  i  cztery 
córki,  z  których  jedna  była  żoną  kniazia  Juriego  Iwanowicza  Dubrowickiego, 
druga  Bohusza  Bohowitynowicza,  podskarbiego,  trzecia  iSeńka  Olizarowicza 
Szyłowicza,  czwarta  kniazia  Andreja  Aleksandrowicza  Sanguszkowicza, 

Układ  przedślubny,  zawarty  w  1522  r.  przez  kniazia  Konstantego  Iwa- 
nowicza Ostrogskiego  z  kniehinią  Semenową  Michajłowiczową  Słucką,  doty- 
czący poślubienia  jej  córki,  Aleksandry,  podpisali  kniaź  Juri  Iwanowicz  Du- 
browicki  i  Bohusz  Bohowitynowicz,  jako  szwagrowie  kniazia  Konstantego 
(Malin,  i  Przezdz.  II).  Z  polecenia  króla  Zygmunta  zapisane  zostało  w  1540 
roku  następujące  zeznanie  Hrehorego  Chodkiewicza,  że  zmarły  kniaź  Kon- 
stanty Ostrogski  wziął  po  śmierci  Seńka  Olizarowicza  w  opiekę  jego  żonę, 
a  swoje  siostrę,  i  że  córkę  jej  wydał  za  Sanguszke,  a  następnie  za  Wiśnio- 
wieckiego,  lecz  dobra  siostry  swej  zatrzymał;  przeto  Chodkiewicz,  ożeniony 
z  córką  Wiszniowieckiego,  upominał  się  o  te  dobra  u  kniazia  liii,  a  obecnie 
upomina  się  u  pozostałej  po  nim  wdowy  (ML  29).  Dokument,  którym  kniaź 
Konstanty  odstąpił  w  1516  r.  starostwa  Winnickiego,  bracławsklego  i  zwino- 
grodzkiego  siostrzeńcowi  swemu,  kniaziowi  Romanowi  Andrejewiczowi  Ale- 
ksandrowiczowi Sangusżkowiczowi,  dowodzi,  że  kniaź  Andrej  Aleksandrowicz 
Sanguszko  miał  za  żonę  siostrę  kniazia  Konstantego  (ML  1 1). 

Kniaź  Michąjło  Iwanowicz  Ostrożski  otrzymał  w  1486  r.  od  Kazimierza 
Jag.  20  kóp  z  myta  brzeskiego  (ML  4).  W  1494  r.  miał  on  i  brat  jego,  Kon- 
stanty, sprawę  z  Czaplicą  o  dobra  Ilolcze  (ML  6).  W  1497  r.  pobił  tatarów, 
o  czem  wspomina  latopisiec  kijowski  (Skarb.  Danił.).  W  1500  r.  przyrzekł 
Jan  Albert  wypłacić  mu  840  fi.  w  dzień  Ś.  Michała  t.r.  (Inw.  Arch.  Kor.  yariae). 
W  latach  1500 — 1501  był  Michąjło  starostą  łuckim  i  marszałkiem  ziemi  wo- 
łyńskiej. 


tego  aktn  do  L^IG  roku.     Akt  ten  opatrzony  jest  datą  7000  r.,  którśj  odpowia- 
da 1492  r. 


232 

Kniaź  Konstanty  Iwanowicz  Ostrowski,  w  1497  r.  hetman  lit.,  w  1498 
rokn  także  i  namiestnik  brucławski,  winnicki  i  zwinog^rodzki,  dostał  sie 
w  1500  r.  w  bitwie  nad  Wiedroszą  do  niewoli  w.  ks.  moskiewskiego  (Kar.  VI). 
Gdy  z  niej  w  1507  roku  powrócił,  król  Zygmunt  odebrawszy  hetmaństwo 
Kiszce,  a  starostwo  łuckie  i  marszałkowstwo  wołyńskie  Januszewiczowi, 
obdarzył  tymi  urzędami  kniazia  Konstantejro,  który  jednocześnie  został  staro- 
stą bracławskim,  Winnickim  i  zwinocrodzkim.  W  1512  r.  zjawia  sie  kniaź 
Konstanty  po  raz  pierwszy  jako  kasztelan  wileński,  w  1522  r.  został  woje- 
wodą trockim,  a  przestał  być  starostą  łuckim  i  marszałkiem  wołyńskim. 
Ostatnie  o  nim  wzmianki  znajdują  sie  w  aktach  z  1529  f.  (ML  15  i  20). 
Umarł  w  1530  r.  (AIZR,  I). 

Z  przywilejów  i  nadań,  które  kniaź  Konstanty  otrzymał,  oraz  z  zezna- 
wanych  przez  niej^o  aktów,  przechowały  się  następujące:  Aleksander  Jag. 
nadał  mu  w  1496  r.  Zdołbice  i  Hłyńsko  (ML  5),  a  król  Zygmunt  w  1507  r. 
200  kóp  lit.  płacy  rocznej  z  myta  łuckiego,  zamek  i  miasto  Czudnów  w  po- 
wiecie kijowskim  i  Zwiahol  w  tymże  powiecie  po  kniaziach  Zwiaholskich 
(ML  8).  W  1508  r.  uwolnił  król  Zygmunt  jego  poddanych  z  dóbr  wołyń- 
skich od  dawania  królowi  wołowszczyżny,  przelewając  swe  prawa  na  knia- 
zia Konstantego,  a  w  1509  r.  wyzwolił  wszystkich  jego  poddanych  w  Ostro- 
gu, Połonnem,  Dubnie,  Zwiahlu,  Czudnowie  i  Turowie  (ML  8).  W  1511  r. 
ustanowił  mu  jarmarki  w  Połonnem  i  nadał  mu  zamek  i  miasto  Stepań  po 
Holszańskich  (ML  8).  W  1522  r.  pozwolił  mu  używać  do  pieczęci  czerwone- 
go wosku  i  potwierdził  akt  nabycia  Satyjewa  w  powiecie  łuckim  od  Dowoj- 
nowiczów,  pozwalając  mu  jednocześnie  zbudować  tamże  zamek,  założyć  mia- 
sto i  ustanowić  targi  (ML  15).  W  1527  r.  ustanowił  mu  targi  w  Ostrogu, 
Dubnie,  Równem,  Dorohobużu  i  Satyjewie  (ML  15),  a  w  1528  r.  wydał  mu 
przywilej  na  założenie  miasta  w  Czernihowie.  obdarzając  takowe  prawem 
magdeburgskiem;  jednocześnie  ustanowił  mu  tamże  targi  i  jarmarki  i  ze- 
zwolił na  otworzenie  karczem  (ML  15).  W  1498  r.  nabył  kniaź  Konstanty 
Szeple  na  Wołyniu  (ML  5),  a  w  1528  r.  Romanów  w  powiecie  źytomirskim 
(ML  15).  W  1516  r.  zeznał  kniaź  Konstanty,  że  dane  mu  jeszcze  przez  Ale- 
ksandra Jag.  w  dożywocie  zamki:  Bracław,  Winnicę  i  Żwinogród,  które  pod- 
czas jego  niewoli  trzymali  inni  książęta,  a  które  po  powrocie  jego  z  Moskwy 
zwrócone  mu  zostały  przez  króla  Zygmunta,  pragnie  odstąpić  siostrzeńcowi 
swemu,  kniaziowi  Romanowi  Sanguszkowiczowi  (ML  11).  Król  Zygmunt 
przychylił  sie  do  jego  życzenia,  ale  należy  przypuścić,  że  Roman  Sangu- 
szko  zmarł  wkrótce,  skoro  już  w  1518  r.  znajdujemy  te  starostwa  w  ręku 
Ostrogskiego,  który  je  też  zatrzymał  do  swej  śmierci.  W  1513  r.  dochodzi 
kniaź  Konstanty  wraz  z  kniaziem  Jarosławiczem  skarbów  i  majątku,  pozosta- 


23g 

hgo  po  Zofii  RadziwiUowej,  wojewodzinie  wileńskiej  i  kanclerzowej,  na  niocy 
prawa  blizkości  (ML  10).  Na  ekspedycje  wojenne  dostarczał  ze  wszystkich 
dóbr  swoich  42G  koni  (ML  21). 

Kniaź  Konstanty  dwa  razy  wchodził  w  związki  niał?,eńskic.  Pierwszą 
jego  żoną  była  kniażna  Tatianna  Semonówna  Ilolszańska,  drngą  knia^na 
Aleksandra  Senienówna  Stncka.  Przechowały  sie  o  nich  następujące  wia- 
domości. W  1508  i  1513  r.  zeznali  kniaź  Konstanty,  żona  jego  Tatianna 
i  syn  Ilia  zapis  na  cerkiew  tnrowską  (Arch.  Zbór.  Dok.  IV).  W  1514  r.  (?) 
zapisał  kniaź  Konstanty  swej  żonie,  Tatiannie  Semenównie,  1,000  kóp  lit.  na 
wszystkich  swoich  dobrach  i  zapewnił  jej  dożywocie  na  Turowie,  który  już 
dziad  jego,  kniaź  Wasil,  posiadał  ')  (Malin,  i  Przezdz.  II).  W  1512  r.  przy- 
znał król  Zygmunt  kniaziowi  Konstantemu,  ożenionemu  z  kniażną  Ilolszańska, 
córka  kniazia  Semena  i  Nastazyi,  myto  jarmarczne  w  Stepaniu  (ML  10), 
a  w  1519  r.  potwierdził  mu  akt,  którym  tenże  dopełnił  był  zamiany  dóbr  je- 
szcze za  życia  swej  teściowej,  knichini  Nastazyi  Semenowej  Juriewiczowćj 
Holszańskiej,  z  zmarłym  kniaziem  Aleksandrem  Holszańskim.  Dał  on  wtedy 
część  na  Stankowie,  którą  po  swej  teściowej  miał  otrzymać,  oraz  części  na 
Holszanach,  Hłusku  i  Romanowie,  które  spaść  miały  na  niego  po  braciach 
kniazia  Aleksandra,  a  wziął  część  kniazia  Aleksandra  na  Stepaniu.  Potwier- 
dził mu  również  król  Zygmunt  akt,  którym  biskup  wileński,  Paweł  Hol- 
szański,  darował  mu  schedę,  przypadającą  na  niego  po  kniaziu  Aleksan- 
drze (ML  13). 

W  1522  r.  zawarł  kniaź  Konstanty  urnowe  przedślubną  z  kniehinią  Na- 
stazyą  Semenową  Słucką  o  poślubienie  jej  córki,  kniażny  Aleksandry.  Ta 
ostatnia  miała  mu  przynieść  1,000  czerw.  zł.  posagu  i  mieć  wyprawę,  war- 
tującą 3,000  kóp  lit.,  a  on  miał  jej  zapisać  na  swoich  dobrach  sowite  wiano 
(Malin,  i  Przezd.  II).  W  myśl  powyższej  umowy  zapisał  w  1528  r.  żonie  swej, 
kniażnie  Aleksandrze  Semenównie  Słuckićj,  Słoweńsko  i  6,000  kóp  wiana  na  Sa- 
tyjewie,  Turowie  i  Krupie,  i  jednocześnie  postanowił,  że  syn  jego  Ilia,  uro- 
dzony z  księżny  Holszańskiej,  ma  równo  podzielić  się  majątkiem  z  kniaziem 
Wasilem,  urodzonym  z  księżny  Słuckićj,  i  że  obaj  mają  wyposażyć  córkę  jego, 
Zofię,  urodzoną  z  drugiej  żony  (ML  15). 

Po  śmierci  kniazia  Konstantego,  objęła  pozostała  po  nim  wdowa  Tu- 
rów, lecz  pasierb  jej,  kniaź  Ilia,  odebrał  jej  takowy  pomimo  nakazu  kró- 
lewskiego, wydanego  zaraz  po  śmierci  kniazia  Konstantego  w   1530  roku 


')    Rok  1514  jest  niewła.śeiwy  dla  tego  aktu,  gtlyż  nie  odpowiada  In<lyk- 
cyi  XII,  którą  ten  akt  jest  opatrzony. 

Pocret  rodcłw,  80 


234 

(AIZR,  I);  z  tego  powodu  przyszło  do  sporów  w  ciągu  1531  r.,  które  król 
Zygmunt  zakończył  wyrokiem,  nakazującym  zwrócić  Turów  knieiiini  Aleksan- 
drze (ML  20  i  24). 

Jak  widzieliśmy  wy^.ćj,  pozostawił  kniaź  Konstanty  Iwanowicz  Ostrogski 
z  pierwszej  żony  syna  Ilię  (Eliasza),  z  drugiej  syna  Wasila-Konstantego 
i  córkę  Zofie. 

Kniaź  Ilia  Konstantynowicz  Ostrogski  miał  w  1522  r.  zapewnione  przez 
króla  Zygmunta  dożywotnie  posiadanie  starostwa  bracławskiego  i  Winnickie- 
go (MK  35  f.  751),  które  po  śmierci  ojca  swego  objął  w  1530  r.  (ML  24). 
Dwór  Smolniany,  który  trzymała  babka  (po  żonie)  kniazia  Konstantego,  knie- 
hini  Wasilisa  Iwanowa  Wołodimiriczowa  Bielska,  a  potem  syn  jej,  kniaź  Se- 
men, otrzymał  następnie  kniaź  Konstanty  i  syn  jego,  kniaź  Ilia  (ML  15,  rok 
1522).  W  1526  r.  zapisał  arcliimandryta  kobryński,  Josif,  ruchomy  swój 
majątek  kniaziowi  liii  Konstantynowiczowi  (ML  15),  któremu  także  i  kniaź 
Andrej  Juriewicz  Zasławski,  stryj  jego,  zapisał  w  1534  r.  jedne  trzecią  część 
dóbr  swoich  (ML  24).  O  ten  ostatni  zapis  niepokoili  kniazia  Ilię  bezustannie 
w  ciągu  lat  1534 — 153G  kniaziowie  Zasławscy  (ML  26  i  28). 

W  1537  r.  pozwał  Jerzy  Radziwiłł  kniazia  Ilie  o  to,  że  tenże  nie  chce 
poślubić  córki  jego,  Hanny,  pomimo  umowy,  zawartój  z  jego  ojcem,  kniaziem 
Konstantym.  Kniaź  Ilia  usprawiedliwiał  się,  że  nie  zgodziwszy  się  nigdy  na 
układ  zawarty  przez  jego  ojca  z  Radziwiłłem,  nie  ma  obowiązku  go  wykonać. 
Król  Zygmunt  wstrzymywał  się  z  początku  od  rozstrzygnięcia  tej  sprawy, 
atoli  jeszcze  w  tym  samym  roku  zawyrokował,  że  kniaź  Ilia  jest  wolny  od 
wszelkich  zobowiązań  (Malin,  i  Przezdz.  II). 

Niezadługo  potem,  bo  w  1538  r.,  poślubił  kniaź  Ilia  w  Krakowie  Beatę, 
przybraną  córkę  Andrzeja  Kościeleckiego,  podskarbiego  kor.,  a  rzeczywistą 
króla  Zygmunta  i  Katarzyny  Telniczanki.  Beata  zrzekła  się  w  1539  roku, 
jako  córka  niegdy  podskarbiego,  dziedzictwa  po  ojcu  i  malce  (MK  57  f.  22). 
Nie  doczekawszy  się  rozwiązania  żony,  umarł  kniaź  Ilia  w  1539  r.,  a  Beata 
urodziła  wkrótce  po  jego  śmierci  córkę,  której  dano  imię  Elżbiety,  a  która 
głośną  jest  w  dziejach  pod  imieniem  Halszki.  Kniaź  Ilia  zastawił  w  1539 
roku  żonie  swej,  Beacie,  Równe  w  6,000  kóp  i  zapisał  jej  Stepań  na  wła- 
sność (ML  62).  W  tymże  roku  oddała  Beata  jego  testament  pod  zatwierdze- 
nie królewskie  (ML  37).  O  dobra,  po  mężu  pozostałe,  musiała  toczyć  wiele 
procesów  nietylko  ze  szwagrem  swoim,  kniaziem  Wasilem,  lecz  i  z  Holszań- 
skimi,  którzy  wystąpili  w  1540  r,  z  pretensyą  do  dóbr  macierzystych  kniazia 
liii  na  tej  zasadzie,  że  tenże  zmarł,  nic  pozostawiwszy  mczkiego  potom- 
stwa (ML  29  i  46). 

Beata  wyszła  w  podeszłym  już   wieku  powtórnie  za  mąż,  za  Olbrychta 


235 

Łaskief^o  w  1564  r.,  i  w  rok  potem  zapisała  mn  cały  majątek.     Umaiła  na 
zamku  Kesmarskim,  więziona  przez  męża. 

Ksic;>.niczke  Halszkę  Ostrowską  wydał  wł)rew  woli  matki  i  jej  samej 
stryj  jej,  kniaź  Wasil,  w  1555  r.  za  kniazia  Dymitra  Fcilorowicza  Sancuszkę. 
W  skutek  skarci  Beaty,  został  Sancuszko  skazany  na  banicye  i  uciekać  mu- 
siał za  granicę,  ale  w  Jarom ierzu  w  Czechach  dognał  go  Zborowski,  kaszte- 
lan krakowski,  i  śmierć  mu  zadał.  Następnie  wydano  Halszkę  za  Łukasza 
z  Górki,  który  później  został  wojewoda  poznańskim;  lecz  Beata  Ostrogska, 
nie  godząc  się  na  ten  związek,  uwiozła  córkę  do  klasztoru  we  Lwowie,  gdzie 
wydała  ją  za  kniazia  Semena  Słuckiego.  Atoli  Górka  obiegłszy  klasztor, 
zdołał  odebrać  żonę,  którą  powiózł  do  zamku  swego  szamotulskiego.  Hal- 
szka, dostawszy  obłąkania,  zmarła  na  zamku  w  Ostrogu  u  stryja  swego,  knia- 
zia Wasila  (Przezdz.,  Jag.  pols.  —  Kraushar.,  Olbrycht  Łaski.  —  Stecki, 
M.  Równe). 

Kniaź  Wasil-Konstanty,  drugi  syn  kniazia  Konstantego  Iwanowicza 
Ostrogskiego,  zwiący  sie  aż  do  roku  1543  zwykle  Wasilem,  a  od  tego  czasu 
Konstantym,  spędził  pierwsze  lata  swej  młodości  na  ciągłych  sporach  i  kłó- 
tniach z  bratową,  kniehinią  Beatą. 

W  1554  r.  poślubił  Zofię  z  Tarnowa,  dziedziczkę  Tarnopola  (MK  128 
f.  69),  córkę  kasztelana  krak.  i  hetmana,  która  3  maja  t.  r.  zrzekła  się  dzie- 
dzictwa po  ojcu  i  matce  (MK  86  f.  245),  a  w  1567  r.  otrzymała  pozwolenie 
na  cesyę  starostwa  stryjskiego  Sieniawskiemu  (MK  100  f.  337).  Po  bez- 
dzietnej śmierci  brata  jej,  Jana-Krzysztofa,  cały  majątek  hetmański  dostał  się 
jej  w  spadku.     Zofia  z  Tarnowskich  zmarła  w  1571  r.  (Star.  Mon.), 

Kniaź  Wasil-Konstanty  zeznał  w  1560  r.  zapis  na  monaster  S.  Michała 
w  Kijowie  (AIZR,  I).  Ostatnią  o  nim  wzmiankę  znajdujemy  pod  1605  r. 
AIZR,  II);  miał  umrzeć  w  1608  r.  (Maksim.  Socz.).  W  1551  roku  był  już 
marszałkiem  ziemi  wołyńskiej  i  starostą  włodzimierskim,  w  1559  r.  został 
wojewodą  kijowskim.  Do  śmierci  swej  piastował  urząd  wojewody  i  marszał- 
ka, a  starostwo  włodzimierskie  musiał  ustąpić  synowi  Konstantemu  około 
1580  r.,  lecz  już  w  styczniu  1588  r,  posiadał  je  znowu.  Starostą  tym  jest 
pot^m  drugi  syn  jego,  Janusz,  w  1605  r. 

Do  kniazia  Konstanteco-Wasila  odnoszą  sie  jeszcze  następujące  akta: 
dekret  dotyczący  dóbr  Stepania,  wydany  w  sprawie  między  nim,  Bonerami, 
Sapiehami,  Czartoryskimi  i  t.  d.  w  Lublinie  w  1590  roku;  układ  zawarty 
z  kniaziem  Massalskim  w  1593  r.  o  poddanego  dubieńskiego;  dekret  trybu- 
nalski w  procesie  o  wieś  Paniowce  z  Siemaszkami  i  kontrakt,  którym  zrzekli 
się  Siemaszkowie  na  rzecz  jego  dóbr  Czartoryi  w  powiecie  włodzimierskim 
i  Paniowiec  w  powiecie  kijowskim  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 


2:^6 

Kniaź  Wasil-Konstanty  Konstantynowicz  Ostrogski  pozostawił  z  żony, 
Zofii  Tarnowskiej,  trzech  synów:  Janusza,  Konstantego  i  Aleksandra,  i  dwie 
córki:  El;>l)iptc,  ?,on§  Jana  Kiszki,  i  Katarzynę,  żonę  Krzysztofa  Radziwiłła. 
W  1574  r.  sprzedało  wyżej  wymienione  rodzeństwo  dom  w  Krakowie  Mie- 
leckiemn,  a  dobra  Tarcfowi.^ko  i  Zakrzów  w  powiecie  urzędowskini  Radziwił- 
łowi; Katarzyna  była  wówczas  jeszcze  niezamcżn.ą  (MK  113  f.  12  i  43). 
Jan  Kiszka  z  Cieclianowca,  krajczy  lit.,  zapisał  w  1579  r.  żonie  swej,  El- 
żbiecie, córce  księcia  Konstantego  Ostrofj^skiego,  wojewody  kijowskieg:o,  pe- 
wną snmc  na  Węgrowie  i  wsiach  przyległych  (MK  120  f.  478).  Dział  dóbr 
pozostałych  po  Zofii  Tarnowskiej,  dopełniony  w  1582  r.,  wspomina,  że  Krzy- 
sztof Radziwiłł,  książę  na  Birżach  i  Dnbinkach,  kasztelan  trocki,  podkancle- 
rzy  i  hetman  lit.,  oZeniony  z  zmarłą  juZ  wtenczas  Katarzyną  Ostrogską,  wo- 
jewodzianką  kijowską,  mi.ał  z  niej  syna  Janusza  (MK  127  f.  175).  Kata- 
rzyna zmaria  w  1579  r.  (MK  123  f.  53  i  Cony.  Warsz.  I.  f.  387),  a  Krzysztof 
Radziwiłł  poślubił  jej  sioctre,  Elżbietę,  wdowę  po  Janie  Kiszce.  Wspomina 
o  nich  rozgraniczenie  Ghodorkowa  i  Sieniawy  z  1595  r.  (AGZ.  T.  X). 

Kniaź  Konstanty,  w  1580  roku  krajczy  lit.  i  starosta  włodzimierski, 
w  1588  r.  podczaszy  lit.,  umarł  w  tym  ostatnim  roku.  W  styczniu  1588  r. 
był  jeszcze  krajczym.  Z  żony,  Aleksandry  Tyszkiewiczówny,  nie  pozostawił 
potomstwa.  W  1591  r.  zapadł  w  skutek  zapozwu  Konieckiego  dekret  w  Lu- 
blinie, mocą  którego  Aleksandra  Tyszkiewiczówna,  l-ov.  Konstantowa  Ostrog- 
ską. 2-0  V.  Mikołajowa  Jazłowiecka,  skazaną  została  na  zapłacenie  2,000  fi, 
długu,  zaciągniętego  przez  jej  pierwszego  męża,  a  zabezpieczonego  na  Nie- 
wierkowie.  W  1593  roku  skazaną  została  w  skutek  zapozwu  teścia  swego, 
kniazia  Wasila-Konstantego  Ostrogskiego,  wyrokiem  trybunału  na  zapłacenie 
wszystkich  długów  po  pierwszym  jej  mężu  pozostałych  (A.Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
Książe  Aleksander  Ostrogski,  trzeci  z  kolei  syn  kniazia  Wasila-Konstan- 
tego, wojewody  kijowskiego,  mianowany  wojewodą  wołyńskim  w  1593  r., 
umarł  w  grudniu  1603  r.  (Pam.  Jewł.).  Wkrótce  przed  śmiercią  dopełnił 
z  bratem  swoim,  Januszem,  działu  dóbr,  na  mocy  którego  otrzymał  Równe 
(Stecki,  M.  Równe).  Z  żony,  Anny  Kostczanki.  pozostawił  pięciu  synów: 
Aleksandra,  Janusza,  Konstantego,  Krzysztofa  i  Razylego,  i  trzy  córki:  Zo- 
fię, Katarzynę  i  Annę.  Pan  Stecki  w  rozprawie  o  mieście  Równem  przypi- 
suje mu  dwóch  synów:  Pawła- Janusza  i  Aleksandra-Konslantego.  Twierdze- 
nie, że  książę  .\leksander  nie  dwóch,  lecz  pięciu  pozostawił  synów,  opierani 
na  następujących  danych.  W  1605  r.  zapadły  w  trybunale  lubelskim  wyro- 
ki w  sprawie  Jana  Oszczowskiego  z  Anną  Kostczanką  de  Sztemberg,  księżną 
Aleksandrowa  Ostrogską,  i  Aleksandrem,  .fanem,  Konstantym,  Krzysztofem 
i  Bazylim,    nieletnimi  jej   synami,   o  przyjęcie   poddanych    z   dóbr   powoda 


237 

Oszczowa  do  dóbr  pozwanych  Połonneg-o  i  w  spiaNvie  ponownego  pozwania 
Ostiogskicli,  przedsiewzietogo  w  skntek  śmierci  jednego  z  pozwanych,  mia- 
nowicie Bazylego  (A.  Tr.  Lub.  Woj,  Woł.).  W  roku  wiec  1605  Bazyli  już 
nie  żyK  W  1607  r.  wydany  zosta!  wyrok  w  sprawie  braci  Rabsztyńskich 
z  Hanną  Kostczanką  z  Szteraberga,  księżną  Aleksandrowa  Ostrogską,  wojewo- 
dziną wołyńską,  jako  opiekunką  książąt:  Konstantyna,  Janusza  i  Aleksandra 
Ostrowskich,  wojewodziców  wołyńskich,  dziedziców  Norzyńska,  o  wydanie 
zbiegłych  poddanych  z  Zasławia  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.).  W  roku  1607  nie 
żył  już  widocznie  i  Krzysztof.  W  1608  r.  pozostali  już  tylko  dwaj  synowie 
kniazia  Aleksandra:  Konstanty  i  Janusz.  Wyrok  bowiem,  wydany  w  skutek 
zapozwu  Siemaszkowój  o  zapłacenie  14,000  fi.  za  dobra  Łabunie,  wymienia 
Annę  Kostczanke  Ostrogską,  wojewodzinę  wołyńską,  z  dziećmi:  Konstantym, 
Januszem,  Zofią,  Katarzyną  i  Anną  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Również 
i  w  wyroku,  zapadłym  w  1611  r.  w  skutek  zapozwu  Tomasza  Zamojskiego 
o  wynagrodzenie  szkód,  zrządzonych  przez  ludzi  Ostrogskich  z  Krasnego 
w  jego  dobrach  Komargrodzie,  wymienieni  są  tylko  ci  dwaj  bracia  Ostrog- 
scy:  Konstanty  i  Janusz   (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Z  córek  księcia  Aleksandra,  wojewody  wołyńskiego,  była  Zofia  żoną 
Stanisława  Lubomirskiego,  a  Katarzyna  żoną  Tomasza  Zamojskiego.  W  1620 
roku  pozwał  ksiądz  Grebiński  Zofie  z  Ostroga,  małżonkę  vStanisława  Lubo- 
mirskiego, Katarzynę,  żonę  Tomasza  Zamojskiego,  i  księżniczkę  Annę,  woje- 
wodzianki  wołyńskie,  a  także  Annę  ze  Sztembcrga,  księżnę  Ostrogską,  woje- 
wodzinę wołyńską,  o  zapłacenie  1,000  fi.,  legowanych  testamentem  przez 
zmarłego  ich  brata,  Janusza  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Anna  wyszła  za  Jana 
Chodkiewicza,  wojewodę  wileńskiego  i  hetmana  lit.;  w  1638  r.  zapadł  dekret 
w  trybunale  lubelskim  w  skutek  zapozwu,  wystosowanego  przez  Władysława-  ' 
Dominika  Zasławskiego  przeciwko  niej,  jako  właścicielce  połowy  zamka  i  dóbr 
ostrogskich,  z  powodu  niedopuszczenia  egzekiicyi  przy  dochodzeniu  sumy 
520,000  n.  powodowi  zasądzonej  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.). 

Wszelako  zachodzi  pytanie,  czy  Anna  Kostczanką,  zanim  wyszła  za 
Ostrogskiego,  nie  była  żoną  Chodkiewicza,  kasztelana  wileńskiego.  Takby 
wnosić  należało  z  następujących  dwóch  aktów:  w  1625  r.  wniosła  Anna  ze 
Sztemberga  Ostrożska,  wojewodzina  wołyńska,  do  akt  trybunału  lubelskiego 
pewien  dokument,  sporządzony  w  Międzyrzecu  z  córką  jej,  Anną  Chod- 
kiewłczówną,  żoną  księcia  Joachima  Koreckiego.  Jednocześnie  kazała  do 
tychże  akt  wpisać  donacyę  dóbr  Białohorodka,  zeznaną  przez  nią  na  rzecz 
wyżej  wymienionej  córki,  Anny  Chodkiewiczówny,  księżnej  Joachimowej  Ko- 
reckiej (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Książę  Janusz  Konstantynowie/,  Ostrogski   otrzymał   w  1569  r.  różne 


238 

królewszczyzny  w  dożywocie  (MK  101  f.  302).  W  1580  r.  przedstawi!  do 
potwierdzenia  przywilej  króla  Zygmunta  7,  1527  r.,  kniaziowi  Konstantemu 
[wanowiczowi  Ostrog^skiemu  wydany,  którym  poddani  tego  ostatniego  z  dóbr: 
Ostroga,  Dubna,  Stepania,  Równego,  Dnrohobuża,  Krasiłowa  i  Poronnego, 
otrzymali  pozwolenie  na  branie  soli  z  żup  ruskich  bez  żadnych  opłat  (MK 
123  f.  105).  W  1593  r.  zawarł  książę  Janusz  wraz  z  ojcem  swoim  układ 
z  Siemaszkami,  a  w  1603  r.  nabył  od  Horskich  dobra  Pików,  Hłyńsko  i  Żu- 
ków za  100,000  (1.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

W  1587  r.  był  książę  Janusz  wojewodą  wołyńskim,  a  w  1593  r.  został 
kasztelanem  krakowskim.  W  tymże  1593  r.  byt  starostą  białocerkiewskim. 
w  1596  r.  starostą  czerkaskim,  kaniowskim  i  bohusławskim,  w  1605  roku 
włodzimierskim,  a  w  1615  roku  perejasławskim.  Przeżywszy  braci  swoich 
i  synowców,  umarł  w  1620  r.  ostatnim  ze  swego  rodu  (Star.  Mon.). 

Książę  Janusz  zawierał  dwa  razy  związki  małżeńskie;  pierwszą  jego 
żoną  była  Zuzanna  Szeredij,  córka  Jerzego,  drugą  Teofila  Tarłówna  (MK 
165  f.  118).  W  1593  roku  naznaczył  opiekunów  dwom  córkom:  Leonorzc 
i  Eufrozynie,  urodzonym  z  Szeredzianki  (MK  138  f.  185).  Ordynacya,  usta- 
nowiona przez  niego  w  1618  r.,  wspomina  o  synu  Janie-Wlodzimicrzu,  uro- 
dzonym z  Tarłówny,  a  zmarłym  w  dziecięcym  wieku  (A.  Tr.  Lub.  Woj. 
Kij.).  Zuzanna  Szeredzianka  zmarła  w  1596  r.,  a  Tarłówna  w  1635  ro- 
ku (Star.  Mon.). 

Książę  Janusz,  zamierzywszy  utworzyć  ordynacyę  z  olbrzymich  dóbr, 
stanowiących  jego  własność,  wyjednał  konstytucyę  sejmową  w  1609  roku, 
która  orzeka:  że  dla  starożytnych  i  zacnych  zasług  Janusza  księcia  Ostrog- 
skiego  i  za  poz\A'oleniem  posłów  ziemskich,  tak  koronnych,  jakoteż  i  w.  ks. 
litewskiego,  dozwala  mu  się  legę  perpetua,  nmtguam  in  poslerum  abro- 
ganda,  uczynić  ordynacyę  in  futunim  w  dobrach  swych....  A  ta  ordy- 
nacya, aby  do  wszech  wiadomości  przyszła,  ma  do  akt  trybunalskich  w  Lu- 
blinie podaną  być....  W  myśl  tej  konstytucyi  podał  książę  Janusz  po  śmierci 
syna  swego,  Jana-Włodzimierza,  w  1618  r.  do  akt  trybunalskich  lubelskich 
projekt  ordynacyi.  W  skład  ordynacyi  wchodziły:  Ostróg,  Międzyrzec,  Du- 
bno,  Konstantynów,  Bazalin,  Sulżyńce,  Krasiłów,  Kuźmin,  Czartorye,  Sa- 
pohow,  Miropol,  Niemilna,  Zaborzyce,  Czudnów,  Piątek,  Jauuszpol,  Sobczów, 
Diedkowicze,  Pików,  lllińsk,  Wil.sk,  Nowy-Ostrożek,  Krnsnopol,  Lutowiż,  Ilry- 
bowica,  Leszna  i  Smiłowice.  Młodsze  potomstwo  ordynata  miało  otrzymać: 
Tarnów,  Wiewiórkę,  Opatów,  Czmielów,  Groholice,  Krzewnów,  Glinkę,  Fle- 
szów, Kowalę,  Koburzyn,  Zcmbocin,  Prokocin,  Mikołajowice,  Chiszów,  Białą- 
Świrnię,  Koszowice,  Częstocice,  Mietuliska,  Sulejów,  Wałowice,  Jakóbowice, 
Rudniczek,  Świdniczek,  vŚwidnicką-Wole,  Długie  i  Nowy-Dwór  cum  attinentiis, 


Rodowód    książąt   ( 


Daszkr 

1418  r. 


iwan  Krainy 

kniaź  Ostrogski 

1464-1505, 

ż.  a)  kna  Maryna  Zaaławska 

b)  kna  Maryna  Kobryńska 


Michajło. 

starosta  Jncki, 

marszałek  ziemi 

wolyiiskićj 

1500  r. 


Konstanty, 

wojewoda  trocki, 

hetman  w.  lit., 

nm.  1530  r., 

ż.  a)  kna  Tatianna  Holszańska 

b)  kna  Aleksandra  Slncka 


córka  N., 
m.  kniaź  Joń 
Dnbrowicki 


Ilia. 

starosta  braclawski 

i  Winnicki 

1530  r., 

ż.  Beata  Koscielecka 

I 

Elżbieta 

(Halszka), 

m.  &)  kniaź  Dymitri 

Sangnszko 
b)  Łnkasz  z  Górki 


Janusz, 
kasztelan  krakow- 
ski 1593  r., 
i.  a)  Znzanna  Szeredij 
b)  Teofila  Tarlówna 


Wasil-Konsłanty, 

wojewoda  kijowski, 

•  nm.  1608  r., 
■L  Zofia  Tarnowska 


Zofia 


Konstanty, 
podczaszy  lit. 

1588  r., 

t  Aleksandra 

Tyszkiewiczówna 


Aleksander, 
wojewoda  wołyński, 

nm.  1603  r., 
ż.  Anna  Kostczanks 


Leonora, 
m.  a)  Hieronim       i 

Jaztowiecki 
ks.  Jerzy  Radziwiłł 


Eufrozyna, 
ks.  Aleksander 
Zasławski 


ian-Włodzimierz 


Aleksander    Janusz    Konstanty    Krzysztof 
zmarli      bezpotomB 


gskich    i    Zaslawskich. 


!  r  Hichajło,             Dmilrej,            Aleksander 

I0!^n,  nm.  1399  r.       nm.  1399  r.           (Aleksiej). 

i:  łucki  zakonnik 
Ir. 


lii 

rogn 
ir.. 
itnik 
cski 


Andruszko 
1431  r. 


:.M., 
msz 
lyno- 


Jurl 

kniaź  Zasławski 
1496  r. 


córka  N., 

m.  Seńko 

Olizaromcz 


córka  N., 
m.  kniaź  Andrej 
Aleksandrowicz 

SangTiszko 


Iwan 
1514  r, 
ż.  Olena 


Andrej, 
nm.  prz.  1536  r. 


Kuima. 

starosta  kamieniecki 

1546  r., 

ż.  ks.  Nastazya 

Holszańska 


Elżbieta, 
i)  Jan  Kiszka 
)  Krzysztof 
Radziwiłł 


Katarzyna, 

m.  Krzysztof 

Radziwiłł 


Zofia,  Katarzyna, 

m.  Stanisław     m.  Tomasz 

Lubomirski        Zamojski 


Anna, 
m.  Jan  Chod- 
kiewicz 


Janusz 
1556  r. 


Hanna, 

m.  kniaź  Iwan 

Czartoryski 


Janusz, 
wojewoda  wo- 
łyński 1604  r., 
ż.  ks.  Aleksandra 
Sangnszkówna 


Mictiajło  Zofia, 

1571  r.       m.  Fryderyk 
Tyszkiewicz 
1604  r. 


Aleksander, 
wojewoda  kijowski 

1628  r., 

ż.  ks.  Enfrozyna 

Ostrowska 


Konstanty 
1003  r. 
Anna  z  Poloka 


Jerzy, 
starosta  włodzi- 
mierski, 
nm.  prz.  1638  r. 


Anna. 

m.  a)  Jan-Feliks 

Herbnrt 

1603  r., 

b)  Maksymilian 

Przerembski 

1617  r. 


Zofia, 

m.  Jan 

Ostroró 

1603  r. 


liszek 


Karol 

1618  r. 


Władysław  Dominik. 

wojewoda  krakowski 

1649  r. 


Konstanty 
1638  r. 


Izydor 
1638  r. 


Aleksander-Janusz 
1663  r. 


Teofila, 

m.  a^  ks.  Dymitri 

Wiśniowiecki 

b)  .Józef  Lnboniirski 


llajsyn,  Kossów,  Tetj-^.ów,  Olszanico,  Rokitno,  Łobacżów  i  Pctyhory.  W  ra- 
zie- WYf^aśniccia  doinu  Osti'0)iPkic'li,  onlynurya  przojść  miała  w  dom  książąt 
Zaslawskich. 

Po  śmierci  księcia  Jaiuisza  Osl,in»skie<:^o,  syna  Aleksandra,  wojewody 
wołyńskicji^o,  ktiira  widoc7,iiic  zas/.la  w  1018  roku,  przepisał  książę  Jannsz, 
l,wńrca  (trdynacyi,  porządek  jej  przechodzenia.  Ordynatem  ustanowiony  zo- 
stał książę  Franciszek  Zasławski,  syn  księcia  Aleksandra  z  Ostroga  Zaslaw- 
skiefi^o  i  F^nfrozyny  z  Ostrogskicli,  kasztelanki  krakowskiej,  córki  twórcy  or- 
dynncyi.  W  razie  zaś  jejj^-o  bezdzietnój  śmierci,  ordynacya  przejść  miała  na 
jef^o  braci:  Karola  i  Dominika.  W  razie  znów  ich  śmierci  bezdzietnej  i  gdy- 
by ojciec  icb,  ksią;?;c  Aleksander  Zasławski,  nie  miał  więcej  synów  z  Enfro- 
zyny  Osirogskiej,  miał  tenże  sam  kniaź  zostać  ordynatem,  bez  prawa  prze- 
lania ordynacyi  na  synów,  urodzt)nych  z  drugiego  małżeństwa,  gdyby  takowe 
zawarł.  Po  niin  przychodzili  do  ordynacyi,  poczynając  od  najstarszego,  sy- 
nowie księcia  Krzysztofa  Radziwiłła  i  Katarzyny  Ostrogskiej. 

Z  córek  księcia  Janusza,  kasztelana  krakowskiego,  Leonora,  owdowiaw- 
szy po  Hieronimie  .lazłowicclcim,  wyszła  za  księcia  Jerzego  Radziwiłła  (A. 
Tr.  Lub.  Woj.  Rracł.,  r.  1G12),  a  Eufrozyna  była  matką,  jnk  wyżej  przedsta- 
wiliśmy, książąt:  Franciszka,  Karola  i  Władysława-Dominika  Zaslawskicji. 

(RoiIowimI    IcsI.-iJ.nt    0';tro';skirh    i    Ziisinwskioli    —    pntrz    ohok). 

Ostrouch  V.  Ostrouchow  v.  Ostrouchowicz.  Michno  Osfroucbow  otrzy- 
mał od  króla  Zygmunta  nieosiadlą  wieś  i  dwóch  ludzi  w  powiecie  markow- 
skim  w  1514  r.  (ML  7).  Zygmunt  potwierdził  w  1507  r.  ITryńkowi  Ostro- 
uchowiczowi  przywilej,  którym  Aleksander  Jag.  nadał  mu  był  kilku  ludzi 
(ML  8).  Hryńko,  bojar  markowski,  otrzymał  dwie  nłeosiadłe  wsie  w  powie- 
cie markowskim  w  1510  r.  (ML  8).  Zygmunt  August  polecił  w  154(i  roku 
dzierżawcy  markowskiemu  wydać  dwie  nieosiadłe  wsie  w  powiecie  mar- 
kowskim Wasilowi  i  Janowi  Hryńkowiczom  Ostrouchowiczom,  bojarom  mar- 
kowskim (Mfj  61).  Jan  llryńkowicz  miał  za  żonę  Mannę  Wasilewne  Mi- 
suniczówne;  w  1517  r.  sprzedał  im  brat  jćj,  Wasil,  wieś  Zezlin  w  powiecie 
połockim  (ML  63).  Jan  llryńkowicz  Ostrouch  procesował  sie  z  Dawidow'- 
czem  w  1549  r.  (ML  C)G). 

Oslrowicki  Paweł  Kacprowicz,  prokurator  Toniiły  Łozczyny  w  sprawie 
jej  z  Pociejem  w  1546  r.  (ML  63).  Paweł,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML 
65),  był  chorążym  oszmiańskim  w  1555  roku  i  sędzią  wileńskim  w  latach 
1556 — 1558.  Dorota,  wdowa  po  Feliksie  Ostrowickim,  z  synami:  Janem 
i  Jerzym,  dziedzice  Ostrowia  na  Podlasiu,  procesowali  się  z  TuiDwskim 
w  1542  r.  (ML  42). 


240 

Ostrowski  Jakńl),  podsłarości  droliioki  w  1540  r.  Jan,  Grzog-nrz  i  Sta- 
nisław Ostrowscy,  dziedzice  Ostrowa  na  Podlasiu  w  1547  r.  (ML  47), 

Ostrożeccy  książęta  —  patrz  Hołownia. 

Oszczytowscy  ksin;,cta  —  patrz  Uwarowicz. 

Oszuszkiii  Wasil  Iwanowicz,  dworzanin  Aleksandra  Jag-,  w  latach  1502 
— 1506  (MIj  G  i  41),  otrzymał  od  niego  kilku  ludzi  z  wilkiejskiej  włości 
w  1500  roku  (ML  6).  W  1508  roku  liył  namiestnikiem  krzyczewskim; 
umarł  bezpotomnie,  a  pozostała  po  nim  wdowa  l»yła  w  1511  r.  żoną  8eli- 
ckiefco  (ML  1 1). 

Owloczyński  Andre]  Fedorowicz  Ilnewoszewicz  i  żona  jego,  Elżbieta 
Sołohobówna,  sprzedali  Dntnicwo  Gradowskiemu  w  1542  r.  (ML  39). 

Owsianik  Oleksiej  Fedorowicz,  dworzanin  król.,  otrzymał  po  zdrajcy 
kniaziu  Haclicie  ziemie  i  ludzi  w  powiecie  nowogrodzkim.  Król  Zygmunt 
potwierdził  mu  swoje  dawniejsze  nadanie  w  1521  r.  (ML  12).  Oleksiej  żył 
jeszcze  w  1 542  r.  (ML  43). 

Owsianikow  Bohusz,  bojar  nowogrodzki  w  1540  r.  (ML  65). 

Owsiany  Tomasz,  namiestnik  brański  i  surażski  królowej  Bony  w  1549 
roku,  został  mianowany  przez  Zygmunta  Augusta  w  1550  roku  surrogatem 
grodzkim  brańskim  (ML  51).  W  1553  roku  był  namiestnikiem  surażskim 
i  brańskim. 

Oziereccy  v.  Ozereccy  książęta  pochodzą  od  książąt  Druckich.  Kniaź 
Iwan,  stronnik  Glińskiego,  udał  sic  z  nim  do  w.  k.  moskiewskiego  w  1508  r. 
(Kar.  YIl).  Kniaź  Iwan  miał  dwóch  synów:  Andreja  i  Semena.  Kniaź  Se- 
men Iwanowicz  i  brat  jego,  Andrej,  procesowali  się  z  Ostrogskim  w  1522  r. 
(ML  13).     Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  4  konie  (ML  21). 

Kniaź  Andrej  Iwanowicz,  w  1522  r.  dworzanin  król.  (ML  15),  otrzymał 
w  1546  r.  zamek  dusiacki  z  ucyańskiej  włości  (ML  61).  W  tymże  1546  r. 
był  starostą  orszańskim  i  jest  nim  jeszcze  w  1551  r.  W  1528  r.  nabył  pod- 
danych we  wsi  Tylwinice  (ML  2),  a  w  1539  r.  miał  sprawę  z  Sapiehą  o  na- 
jazd (ML  27).  W  1541  roku  potwierdził  Zygmunt  August  list  jcdnawczy, 
sporządzony  między  nim  a  kniaziami  Odyncewiczem  i  Tołoczyńskim,  o  za- 
mek Drucki.  W  liście  tym  kniaź  Andrej  nazwany  jest  kniaziem  Druckim^ 
Ozicrcckim  (1\IL  53).  W  1546  r.  należy  do  podziału  Drucka  i  bierze  udział 
w  sprawie  z  kniaziem  Połubińskim  (ML  48).  W  1548  r.  wszczął  Ilrehory 
Podbereski  proces  przeciwko  niemu  i  innym  kniaziom  Druckim  o  cześć  zamku 
Druckicgo  i  spadek  po  kniaziu  Semenie  Podbereskim  (ML  60). 

Kniaź  Andrej  Iwanowicz  Ozcrecki  pozostawił  z  żony,  Hanny  Skepiewskiej, 
dwóch  synów:  Wasila  i  Iwana.  Kniaź  Andrej  Iwanowicz  i  żona  jego,  Han- 
na Skepiewska,  procesowali  się  w  1528  r.  z  księciem  Słuckim  o  Skepiewo, 


241 

któro  iu<\jaki  Iliiszoza,  przodek  Hanny,  odzyniat  od  kniazia  Wolodimira  Ale- 
ksandrowicza (ML  41).  l^I•zoci^Yko  nif^nui,  żonio  jo<;o  i  synowi  Wasilowi 
wszczął  Hlebowicz  proces  w  1540  r.  o  najazd  dóbr  (i\]L  2S)).  Kniaź  Iwan 
Ozcrecki,  syn  kniazia  Andreja  Iwanowicza,  dzierżawcy  orszańskieg-o,  niiat 
sprawę  z  Rurnicwskiin  w  1548  r.  o  napad  (lAITj  48). 

Lisi  Zycmunta  III  z  1504  r.  wspomina  o  kniaziu  Bohdanie  Ozcreckini, 
który  otrzymał  w  dożywocie  nionastcr  onurrejski  w  województwie  mścisław- 
skiem  (AIZK,  I). 

Rodowód  książąt  Ozicreckich. 

Iwan 

1 508  r. 


Andrej,  Semen 

namipstnik  1522  r. 


orR7,a  liski 

154<J  r, 

/,.  Hanna 

Skepiowaka 


Wasil  Iwan 

1540  r.  1548  r. 


Ozrcński  Stanisław,  namiestnik  zasławski  Hlcbowiczowej,  wojewodziny 
wileńskiej  w  1550  r.  (ML  05). 

Ożarowski  Bartłomiej  żonaty  był  przed  1530  r.  z  Hanną,  córką  Stani- 
sława Rnrnbowicza  (ML  24).  N.,  namiestnik  biskupa  wileńskiego,  dostarczał 
w  1528  r.  na  ekspedycye  wojenne  4  konie,  a  bojarka  królewska  powiatu  ski- 
delskiego,  Marcyanowa  Ożarowska,  dostarczała  13  koni  (ML  21), 


Pac    V.   Pacewicz    ').     Pac,    protoplasta   rodziny    Paców,   sprawował 
w  czasach,  gdy  Kazimierz  Jag.  był  tylko  w.  ks.  litewskim,   urząd  namiestni- 


')    Obszerną  monogralic  o  rodzinie  Paców  napisał  pan  Józef  Wolff.   Peter-s- 
burg,  1885  r. 

Pocret  rodów,  Jl 


242 

ka  kamienicckieicn.  Z  tyoli  czasów  docliowal  się  list  wielkiego  księcia  bez 
(laty,  do  nieco  pisany  (Rew.  puszcz,  f.  162).  Syn  jego,  Juii  Pacewicz,  mar- 
szałek król.  i  nnmiestnik  kowieński  za  Kazimierza  Jag-.,  w  latach  1486  — 
1489  wojewoda  kijowski,  w  latach  1492  —  1496  namiestnik  nowogrodzki, 
w  końcu  w  lata(;h  1496 — 1500  namiestnik  polocki.  Umarł  namiestnikiem 
mereckim  prawdopodobnie  w  1505  r.  (ML  5).  Z  nieznanej  pierwszej  mal- 
?,onki  miał  syna  IMikołaja,  z  drugiej,  Fedory  Roliatyńskiej,  córki  Iwana,  wdo- 
wy po  kniaziu  Iwanie  Koljryńskim,  nie  pozostawił  potomstwa.  Fedora  Iloha- 
tyńska  przeszła  po  śmierci  męża  na  wiarę  rzymsko-katolicką  i  przyjęła  imię 
Zofii.  W  1508  roku  wyszła  za  Mikołaja  Radziwiłła,  wojewodę  wileńskiego 
(ML  10.  r.  1508  i  ML  25,  r.  1512). 

Mikołaj  .luriewiez  Pacewicz,  w  1510  r.  łowczy  lit.,  namiestnikowski, 
przełomski  i  żołudzki.  Namiestnikiem  ożskim  i  przełomskim  był  jeszcze 
w  1516  r.,  następnie  tylko  łowczym;  w  1527  r.  został  oprócz  tego  podkomo- 
rzym lit.,  a  w  1532  r.  otrzymał  dziei*żawe  kamieniecką.  Ostatnią  o  nim 
wzmiankę,  jako  o  łowczym  i  podkomorzym,  spotykamy  w  1542  r.  Umarł 
wojewodą  podlaskim  w  1545  lub  1546  roku,  gdyZ  23  marca  1546  r.  starostwo 
kamienieckie  otrzymał  po  nim,  jako  już  nieżyjącym,  kniaź  Kuźma  Zasławski. 
Urząd  wojewody  podlaskiego  mógł  otrzymać  w  1543  lub  1544  r.,  gdyż  pod- 
komorzym lit.  jest  już  w  1544  r.  Chodkiewicz. 

Król  Zygmunt  nadał  mu  w  1508  r.  pięciu  służebnych  ludzi  w  powiecie 
skidelskim  (ML  8),  a  w  1516  r.  potwierdził  swe  poprzednie  nadanie,  dotyczą- 
ce ludzi  w  powiecie  ostryńskim  (ML  11).  On  i  żona  jego  sprzedali  w  1528 
roku  plac  w  Wilnie  szwagrowi  swemu,  Pawłowi  llolszańskiemu,  podówczas 
biskupowi  łuckiemu  (ML  2),  a  w  1536  r.  miał  on  sprawę  z  Tyszkiewiczem 
o  granicę  (ML  28).     Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  97  koni  (ML  21). 

Z  żony  Aleksandry  Aleksandrówny  księżniczki  Ilolszańskiej  |iozostawił 
Mikołaj  Juriewicz  Pacewicz  czterech  synów:  Mikołaja,  Stanisława,  Dominika 
i  Pawła.  Aleksandra,  wojewodzina  podlaska,  i  wyżej  wymienieni  synowie, 
wojewodzicowie  podlascy,  procesowali  się  w  1550  r.  z  Sirutewiczem  (ML 65). 

Mikołaj  Mikołajewicz  Pac  był  w  1550  r.  dziekanem  wileńskim  (ML  65), 
a  w  1557  r.  biskupem  kijowskim;  jako  biskup  kijowski  występuje  jeszcze 
w  1576  r.  Przeszedłszy  na  stronę  reformacyi,  został  w  1582  r.  odsunięty 
od  posiadanych  prelatur,  a  w  1583  r.  otrzymał  nominacye  na  kasztelaństwo 
smoleńskie.     Nie  żył  już  w  1585  r.  (Mon.  Pac). 

Stanisław  IMikołajewicz  Pac,  w  1552  r.  podstoli  lit.  i  rotmistrz,  w  1559 
roku  dzierżawca  trabski,  w  1563  r.  sprawca  województwa  witebskiego,  został 
w  1566  r.  wojewodą  witebskim.  W  1576r.  był  starostą  suraskim,  a  w  1582 
roku   wieliskim.     Umarł   w    1588   roku.     Z  żony,   Krystyny   Chodkiewiczó- 


243 

wny,  k:iszti;laiiki  wile.ński«''),  jiozostauif  <I\vóoli  synów:  Jcrzł'g;o  i  Samuela. 
(Mon.  Pac). 

Dominik  Mikohijcwicz  l'ac,  w  l.^GO  r.  iindknmorzy  Itrze.ski,  był  w  1573 
roku  kasztelanem  smoleńskim.  Umail  w  l.'>79  r.  Synów  miat  dwóch:  Mi- 
kołaja i  Jana  (Mon.  Tac.). 

Paweł  Mikoiajewicz  Pac,  w  ].")()()  r.  kasztelan  witebski,  w  15GI)  roku 
dzierżawca  dorsuniski,  w  157(5  r.  starosta  Wiłkomirski,  w  1578  r.  wojewoda 
i  starosta  mścislawski,  w  1581  roku,  b(;dąc  także  i  dzierżawca  radomelskim, 
otrzymał  starostwo  dziśnieńskie.  W  1593  r.  został  kasztelanem  wileńskim; 
umarł  w  1595  r.  Pozostawił  dwócli  synów:  Mikołaja  i  Piotra,  i  tyleż  có- 
rek: Zofie  i  Barbarę  (]\Ion.  Pac). 

Rodowód    Paco  w. 

Pac, 

namiestnik 
kamieniecki 
przed  1447  r. 

1 
Juri, 

namiestnik 

polocki 

14!ł(3  r., 

■/.  a)  N.  N. 

1))  Fedora  (Zofia) 

Rohat.yńska 

I 

Mikołaj, 

wojewoda  podlaski; 

nie  żył  w  1546  r., 

ż.  kna  Aleksandra 

Holszańska 


Mikołaj,  Stanisław,  Dominik, 

bisknp  kijowski        wojewoda  kasztplnn  srao- 

1.557  r.,  witebski  leński, 

kasztelan  smo-  15()()  r.,  urn.  1579  r. 

leński         ż.  Krystyna  Ohod- 

1583  r.  kiewiczówna 


Paweł. 

kasztelan 

wileński, 

nm.  1595  r. 


lerzy     Samuel      Mikołaj       Jan      Mikołaj    Piotr    Zofia    Barbara 


Pac  Dowkszewicz  otrzymał  od  króla  Kazimierza  Jag.  kilka  nadań, 
o  którycli  wspomina  monos^ralia  Paców,  skreślona  przez  pana  J.  WollTa. 
Autor  monog^rafii  uważa  I'aca  Dowkszewicza  za  protoplastę  rodziny  Paców. 


244 

Paccnkiewicz  v.  Pacenkewicz  Michał,  bojar  grodzieński,  wniósł  skargę 
\v.l54G  r.  o  zabójstwo,  spełnione  na  synu  jego  Andrzeju  (MI.  Gl). 

Pacewicz  Stanisław,  bojar  zyżniorski,  otrzymał  w  14U6  r.  pozwolenie 
od  Aleksandra  Jac.  na  nabycie  gruntów,  należących  do  Narka,  który  był 
także  bojarem  zyżmorskim  (ML  5). 

Pachnotiej,  episkop,  bohomolec  królewski,  otrzymał  w  1526  r.  ekspe- 
ktatywe  na  władyctwo  łuckie  (ML  15);  władyką  był  już  w  1527  r.  Umarł  wła- 
dyką łuckim  i  ostrowskim  przed  24  kwietnia  1528  r.  (ML  15). 

Pachnotiej  v.  Packo,  brat  Makarego,  metropolity  kijowskiego,  został 
archimandrytą  pieczerskiej  ławry  w  Kijowie  w  1537  roku.  Umarł  przed 
12  kwietnia  1538  r. 

Pachnotlj,  władyka  włodzimierski  i  brzeski  w  latach  1514 — 1516. 
Pacz  Girdywidowicz  podpisał  przymierze  w.  ks.  Świdrygiełły  z  krzyża- 
kami w  1432  r.  (A.  Kus.  Liw.). 

Padkowski  v.  Patkowski  Andrzej  został  sędzią  ziemskim  mielnickim 
w  1532  r.  Umarł  w  1541  r.  Zofia  Skirwinówna,  pozostała  po  nim  wdowa, 
dziedziczka  na  Krupicach,  miała  spraAvę  z  Tęczyńską  w  1542  r.  (ML  42). 
Piotr  i  Stanisław,  synowie  sędziego  Andrzeja,  dziedzice  na  Patkowicach,  pro- 
cesowali się  w  1542  r.  z  Mnożewskim  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  II).  W  tymże  roku 
pozwani  zostali  obaj  bracia  o  zajęcie  dóbr,  należących  do  starostwa  miclni- 
ckiego  (ML  41). 

Palecki  kniaź  Andrej  Iwanowicz,  pojmany  pod  Smoleńskiem,  trzymany 
byt  jako  więzień  w  Mielniku  w  1538  r.  (ML  7). 

Pałuski  Jan  Wojciechowicz,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  GG). 
Pankiewicze  Wasil  i  iMaksym  Wasilewicze,  bojarowie  kijowscy  w  1541 
roku  (ML  31>).     Wasil  Pawłowicz,  bojar  kijowski  w  1547  r.  (ML  62). 

Pankowicz  Andrzej,  współdziedzic  wsi  Wojewódki  na  Podlasiu,  miał 
sprawę  z  Podoskiini  w  1542  r.  (ML  42). 

Pantuszewicz  v.  Pantusowicz  Olechno  Seńkowicz,  bojar  nowogrodzki, 
został  sokolniczym  nowogrodzkim  w  1539  roku.  Brat  jego,  Ilia,  w  1540 
roku  (ML  30). 

Paszkiewicz.    Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1499  roku  Iwaszkowi  Pa- 
szkiewiczowi, dworzaninowi,  dawniejsze  swoje  nadanie  siedmiu  dworzyszcz 
w  powiecie  łuckim  (ML   6).     Piotr  i  3Iichał  Paszkiewicze  sprzedali  część 
dóbr  Opikarcka  Gnsztoldowi   w  1531  r.   (ML  2).     Baltazar  Mikołajewicz  Pa- 
szkiewicz, ziemianin  król.  w  1550  r.  (ML  66). 
Paszko,  ciwun  jurborski  w   1502  r. 
Paszko  Dachnowicz,  starosta  włodzimierski  w  1452  r. 
Paszkowicz  Janns/.ko,  bojar  wolkowyski  w  1495  r.  (ML  5).     Miklasz 


245 

Paszkowicz,  chorą;;y  oslryński  w  1522  r.  Hrcliory  Taszkowicz  olrzymal 
w  połowie  XV  wieku  od  Kazimierza  Jatę.  fiadoslne,  do  którego  jei^o  wnuko- 
wie, Borys  i  Jakób  Mitkowicze,  doku|)iIi  różne  ziemie.  Król  Zycniunf,  po- 
twierdzit  w  1536  r.  tak  samo  nadanie  Ładostnego,  jakotó;,  i  akta  nabycia 
tych  ziem  Semenowi  i  Waśkowi  Horysowiczom  ]*aszkowiczom,  swoim  dwo- 
rzanom (ML  30). 

Paszyc  IMicliaił,  bojar  królewski,  miał  sprawę  z  Sotłohubeni  w  1550 
roku  (ML  65). 

Pałrykowski.  Aleksander  Jaję.  wydał  w  1495  r.  wyrok  w  sprawie  vSta- 
nisława  Fatrykowskiego  z  Kołockim,  przysądzając  temu  ostatniemu  jedne 
trzecią  część  Patrykoz  w  powiecie  droliickim  (ML  6). 

Paweł  Aleksandrowicz,  bojar  wileński  w  1548  r.  (JLL  48). 
Pawłowicz  Dohdan,  podklnczy    wileński    w  latach  1496 — 1507.     An- 
druszko  Pawłowicz  otrzymał  w  1502  r.  od  Aleksandra  Jag.  dworzec  Krasny 
(ML  5).     Aleksy  Pawłowicz,  klucznik  wileński  i  dzierżawca  ucyański  w  la- 
tach 1546 — 1547,  pojął  za  żonę  Hannę  Danilewnę   (ML  62). 

Pawsza.  Aleksander  Jag.  wydał  w  1499  r.  wyrok  w  procesie  IMichajła 
Pawszy  z  Połubińskimi  o  dobra  Warewcy  i  Bcrnów  (ML  5).  W  1510  roku, 
będąc  dworzaninem  król.,  otrzymał  Michajło  Pawsza  od  króla  Zygmunta 
wieś  Klimaty ń  w  powiecie  czcrkaskim;  wieś  te  zapisał  wspólnie  z  pierwszą 
swoją  żoną,  Teklą,  monasterowi  pusty ńskiemu  (AIZR,  I).  W  1511  roku 
otrzymał  od  króla  Zygmunta  Dowhin,  Kleszczewice  i  Kocewicze  w  powie- 
cie kijowskim  (ML  8).  W  1522  r.  był  namiestnikiem  czarnobylskim.  Umarł 
w  1522  lub  1523  roku,  a  jiozostałej  po  nim  wdowie,  drugiej  jego  żonie, 
Ludmile,  siostrze  Krzysztofa  Kmicica,  potwierdził  król  Zygmunt  w  1524  r. 
nadanie  wsi  Droliina  i  Kleszcze wicy  (ML  15). 

Pazkiewicz  Taras,  bojar  miński,  miał  sprawę  ze  Służką  w  1528 
roku  (ML  19). 

Peńko  V.  Pienko  Jan  Piotrowicz,  dworzanin  król.,  żonaty  byt  z  Hanną 
Sapieżanką,  wojewodziaiiką  podlaską.  Oboje  małżonkowie  zeznali  w  1531  r. 
na  rzecz  swoje  wzajemne  zapisy  (ML  24).  Jan  Piotrowicz,  właściciel  Lu- 
lina,  miał  w  1525  r.  sprawę  z  lliniczem  o  łowy  (ML  15).  W  1537  r.  oskar- 
żył go  Tyszkiewicz,  starosta  czerkaski  i  kaniowski,  o  podburzai\ie  do  buntów 
poddanych  tychże  starostw  (ML  33).  W  dwa  lata  później,  bo  w  1539  roku, 
był  Peńko  starostą  czerkaskim  i  kaniowskim.  Na  ekspedycye  wojenne  do- 
starczał w  1528  r.  19  koni  (ML  21). 

Peński  Mikołaj  Janowicz,  krajczy  Radziwiłła,  wojewody  wileńskiego, 
otrzymał  od  niego  Głęboki-Śtok  na  Podlasiu  w  1514  r.  (ML  25).    W  1546  r. 


24G 

dziedziczyli  na  tym  majątku  synowie  JMikohja  i  ^laJgoizaty:  Stanisław,  Mi- 
kołaj, Clieniliin,  Ernzm  i  nartłomicj  Peńscy  (ML  47). 

Perchunewicz  Iwan,  smolcniec  (smoleńszczanin),  dostarczał  w  1528  r. 
na  ekspedycye  wojenne  wraz  z  bratem  2  konie  (ML  21). 

Perchurewicz  Iwan  Hryhoriewicz,  dworzanin  król.  w  1538  r.  (ML  30). 
Bracia  jego,  Semen  i  Andrej,  pozwali  go  w  1542  roku  o  podział  ojcowi- 
zny (ML  43). 

Peślak  Iwan  Micliaj łowicz,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  05). 

Pesoczyński  Ilnewosz  Iwaszkowicz,  ziemianin  wołyński,  sprzedał 
w  1541  r.  Sanguszce  dobra  Pesoczno  w  powiecie  łuckim,  które  ojciec  Hne- 
wosza,  Iwaszko  Pisnewicz,  od  Aleksandra  .lag.  otrzymał  (ML  39). 

Petko  Jagojłowicz,  ożeniony  w  XV  wieku  z  Anną  Radziwiłłówną,  wo- 
jewodzianką  trocką  (ML  3). 

Petr  Andruszkowicz,  tatarzyn  król.  w  1547  r.  (ML  63). 

Petraszko  Paszkowicz,  marszałek  król.  w  1483  r.,  namiestnik  lidzki 
wiatach  1483—1484. 

Petrowski  Mikołaj,   namiestnik  juziński  Radziwiłła  w  1547  r.  (ML  63). 

Piaseccy  na  Podlasiu.  Piotr,  .łan,  Mikołaj,  Anna,  Jadwiga  i  Dorota, 
ali.as  Dobroclia,  dzieci  niegdy  Stanisława  Piaseckiego,  dziedzice  de  Pylch  (?), 
mieli  sprawę  z  Sapiehą  w  1543  r.  (ML  55). 

Piaskowski  Łukasz,  urzędnik  Mikołaja  Radziwiłła  w  1546  r.  (ML  61). 

Plasoczyński  Harion,  archimandryta  pieczerskiej  ławry  w  Kijowie  w  la- 
tach 1550—1571. 

Piekarski  Stanisław,  namiestnik  kamieniecki  Paca  w  1542  r. 

Pleszko,  marszałek  w.  ks.  Świdrygiełły  w  Intach  1440 — 1445.  Może 
w  nim  widzieć  należy  Pietrasza  Mylskiego,  marszałka  z  1452  r. 

Pietkiewicz  v.  Pietkowicz  v.  Petkowicz.  Stanisław  Janowicz  Pietko- 
wicz  i)rocesował  się  w  1517  roku  z  braćmi  swoimi:  Jurim  Mikołajewiczem, 
kuchmistrzem  lit.,  llrehorym  Mikołajewiczem  i  Bartoszem  Petkowiczem,  o  ma- 
jątek, pozostały  po  dziadzie  ich,  Wojciechu  Iwaszkowiczu  (ML  10).  Stani- 
sław pozostawił  syna  Matysa,  który  wraz  z  Jurim  Jnriewiczem  Jutskowi- 
czcm  (?)  odstąpił  w  1544  r.  Zygmuntowi  Augustowi  dom  pod  zamkiem  wi- 
leńskim (ML  2).  Matys  Stanisławowicz,  cześnik  lit.  w  latach  1546 — 1570. 
Córka  jego,  Anna,  była  w  1545  r.  żoną  Mikołaja  Andruszowicza  (ML  2). 

Juri  Mikołajewicz  był  kuchmistrzem  lit.  1517  roku  ').  Kuchmistrzem 
być  przestał  przed  1523  r.,  gdyż  w  tymże  roku  nazwał  go  król  Zygmunt 


')     P.  Wolff  utrzyunije  w  Katalogu  Dygnitarzy  w  rubryce  kuchmistrzów, 


247 

w  akcie,   którym  iiui  nadał  trzy  wsie  w  powiecie  mejszagolskim,   tylko  dwo- 
rzaninem (ML  2.")). 

llrelioiy  Mikołajf^wiez  Tetkowicz  dostarczał  w  1528  r.  na  ckspcdycyc 
wojenne  4  konie  (ML  21).  Syn  jej^o,  Jan,  miał  sprawę  z  Kondratowiczem 
w  1541  r.  (ML  43).  Hyć  nioże,  że  to  te<ro  Jana  synami  są  Jak«)I)  i  Stani- 
sław Janowicze  retkowicz(%  bojarowie  wileńscy,  którzy  w  L549  r.  jłroceso- 
wali  się  z  Tomkowiczem  (ML  65). 

Stanisław  Michajłowicz  Petkowicz,  namiestnik  brzeski  w  lalach  1498 — 
1503,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag-,  kilkn  służebnych  ludzi.  Król  Zygmunt 
potwierdził  to  nadanie  jego  żonie  w  1507  r.  (ML  8).  Córka  jego,  Zofia  Sta- 
nisławówna  l\licha.jłowiczówna  Pietkowiczówna,  I-o  v.  Janowa  Szczytowa, 
marszałkowa,  2-o  v.  żona  Jana  Hlebowicza,  marszałka,  miała  sprawę  z  Irzy- 
kowiczami  w  1528  r.  (ML  16).  Mitko  Michajłowicz  Petkiewicz,  brat  Sta- 
nisława, nabył  różne  mnjąlki  w  1516  r.  (ML  11).  Drug^i  brat  Stanisława, 
Marcin  Michajłowicz  Pietkewicz,  koniuszy  wileński  wiatach  1511  —  1584, 
odstąpił  w  1525  r.  Radziwiłłowi  łowy  w  Szcszupach  (ML  2).  Na  ekspedy- 
cye  wojenne  dostarczał  w  1528  roku  U]  konnych  (ML  21).  Olena  Marci- 
nowa  Petkowiczowa,  koniuszy  na  wileńska,  miała  sprawę  z  Pacem  w  1541 
roku  (ML  31). 

Bohusz  Petkowicz  procesował  się  w  1496  r.  z  Czartoryskim  o  Kołodzie- 
że,  którą  Aleksander  Jag.  temu  pierwszemu  przysądził  (ML  5).  Lawryn  Pe- 
tkowicz, ciwun  żmudzki  koladyńskiej  włości,  żonaty  w  1523  r.  z  Anną  Mi- 
kołajówną  Macewiczówną  (ML  15).  Stanisław  Petkowicz  dostarczał  w  1528 
roku  na  ekspedycyc  wojenne  13  konnych,  a  Bohdana  Januszowa  Petkowi- 
czowa  3  konie  (ML  21). 

Pietkowski  z  Pietkowa  Baltazar,  sędzia  ziemski  bielski  w  latach  1535 — 
1536.  W  1547  roku  dziedziczyli  na  Pietkowic  Stanisław  i  Baltazar  Pic- 
tkowscy  (ML  47). 

Piełraszewicz  Ilrehory  Mitkowicz,  któremu  zapisała  swe  wiano  Reme- 
rowiczowa  w  1536  r.  (ML  28). 


że  zamiast  Jedko,  Jedkowicz,  pisano  niekiedy  Petko,  Petkowicz,  i  że  kuchini- 
strza  Pietkowicza  nie  liylo,  lecz  był  nin>  tylko  Jedko.  Twierdzenie  to  wydaje 
mi  si(j  nienzusadnionem,  bo  Juri  ^tikoł.ajewicz  Pietkowicz  wyslępuje  jako  kuch- 
mistrz w  L^Jl?  r.,  a  w  akcie  z  ].^)'23  r.,  którym  nadano  mu  kilka  wsi  w  porwie- 
cie mejszagolskim,  nazwany  je.st  już  tylko  dworzaninem.  Rzecz  przeto  widoczna, 
żo  Jedko  został  kuchmistrzem  po  Pit-tkowiczu,  i  to  w  1522  roku,  co  p.  Wolff 
sam  przyjmuje. 


248 

Pietuch  Aleksander,  chorąży  połocki,  otrzymał  od  króla  Zygmunta 
w  1507  r.  Plisę  w  powiecie  połockim  (AlZR,  1). 

Pilecki  Iwnszko  Knzminicz,  bojar  witebski  w  1533  r.  (ML  27).  Wasil, 
ziemianin  grodzieński  w  1536  r.  (ML  51). 

Piński  Iwan,  bojar  kobryński  w  1546  r.  (ML  61).* 

Piotr,  chorąży  grodzieński,  umarł  przed  14  czerwca  1526  r. 

Piotr  Janowicz,  podkomorzy  lit.  i  namiestnik  markowski  w  1493  r. 

Pipka  Wasil  i  Iwan,  bojarowie  witebscy  w  1539  r.  (ML  27). 

Piwo  Tyszko  v.  Tin\ofiej  Iwanowicz,  dworzanin  król.  w  latach  1531 — 
1541  (ML  24  i  29),  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1532  r.  dobra  Lnianiki 
w  powiecie  nowogrodzkim  (ML  22).  .Tuszko  Pawłowicz  Piwo  otrzymał 
w  1514  r.  od  króla  Zygmunta  dwóch  ludzi  i  dwie  nieosiadle  wsie  pod  Ko- 
niewem (ML  7). 

Plater  Wennemar,  dowódzca  w  Memlu  w  1458  r.  (Skarb.  Danił.).  Jan 
Plater  in  Carchnis,  komandor  inflancki  w  1501  r.  (ML  38).  Henryk  Plater, 
jeden  z  pełnomocników  Inflant,  upoważnionych  do  poddania  tego  kraju  Poła- 
kom w  1561  r.  (Skarb.  Danił.). 

Plettenbergk  Wolter,  mistrz  inflancki  w  1501  r.  (ML  38). 

Pleszkin  Juri  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1514  r.  sześciu  ludzi 
i  dwie  nieosiadle  wsie  pod  Koniewem  (ML  7). 

Pliuskow  Bohdan  Lukianowicz,  dworzanin  król.  w  1525  r.  (ML  15). 

Plusków  Iwan  Fedorowicz  otrzymał  w  1503  r.  od  Aleksandra  .Tng.  dwór 
Lepuniki  za  ojcowiznę,  zabraną  nui  przez  w.  księcia  moskiewskiego  (ML  5). 
W  1506  r.  był  koniuszym  smoleńskim;  nie  Zył  w  1508  r.,  w  którym  dwór 
Lepuniki  otrzymał  Sapieha  (ML  8). 

Inny  Iwan  Fedorowicz  Plusków  otrzymał  w  1514  r.  od  króla  Zygmun- 
ta o.śmiu  ludzi  i  sześć  nieosiadłych  wsi  w  powiecie  markowskim  (ML  7). 
Aleksander  Iwanowicz  Plusków  otrzymał  od  królowej  Bony  w  1550  r.  ostrów 
deniskowski  (ML  51).  Fedor  Ilrehorowicz  Plusków,  dworzanin  król.  w  la- 
tach 1510—1517  (ML  8  i  9). 

Płoński  Miklasz,  dworzanin  król.  w  1514  r.  (MLII). 

Pobikrowski  Bartłomiej,  podscdek  drohicki  w  latach  1523  —  1539. 
W  tym  ostatnim  roku  złożył  urząd,  na  który  nominacyę  otrzymał  Jakób  Pobi- 
krowski.    Jakób  był  podsedkiem  jeszcze  w  1553  r. 

Pociej  V.  PoteJ.  Niejaki  Chodko  Koroniewski,  żyjący  za  czasów  w.  ks. 
Witolda,  miał  dwóch  synów:  Tyszkę  i  Aleksandra.  Tyszka  Chodkowicz, 
dworzanin  w.  ks.  Kazimierza  Jag.,  otrzymał  od  niego  kilka  nieosiadłych  wsi 
(Stepanowskija  sieliszcza)  z  kamienieckiej  włości.  Aleksander  Chodkowicz 
otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  z  kamienieckiej   włości  czterech  ludzi,  których 


240 

nasłopnie  odsiąpił  hratn  Tyszco.  Król  Zycmunt,  pnł,\vior<l7,ił  [o.  nadanin 
w  1527  r.  (MIj  7).  Że  ojcom  Tyszki  i  Aloksandia  był  Clindko  Koronicwski, 
dowodzi  tpco  list  króla  ZyjTnmnt.a,  pisany  w  1532  r.  do  podkomorzego  i  łow- 
czego Paca;  w  liście  lym  upomina  król  Paca,  aby  nic  wdzierał  sie  do  dóbr, 
należących  do  Pafeja,  Iwana  i  Mozejka,  które  ci  otrzymali  jako  glowszczy- 
znc  od  ojca  Paca  za  zabicie  ich  ojca,  Tyszki  Chodkiewicza  Koroniewskiego 
(Akta  T.  II).  Aleksander  Chodkowicz  pozostawił  córkę  Fedkę,  która  oskar- 
żyła przed  królem  Zygmuntem  braci  swoich  stryjecznych,  Petra  i  Iwaszka 
Tyszkowiczów,  że  trzymają  tych  czterech  ludzi  z  kamienieckiej  włości,  któ- 
rych ojciec  jej,  Aleksander,  od  Kazimierza  Jag.  otrzymał  i  których  sprzedał 
bratu  Tyszce.  Król  Zygmunt  przysądził  tych  ludzi  Petrowi  i  Iwaszkowi  Ty- 
szkowiczom  (Indykcya  II.  23  lipca)  (ML  7). 

Rodowód    Pociejów. 

Chodko 
Koroniewski 


Tyszko. 

dworzanin 

Kaziin.  Jas:. 


Aleksander 


Pełr 


Iwaszko 
1529  r. 


Patej, 

leśniczy 

podlaski 

1529  r., 

K.  Maryna 


Mozejko 
152!)  r. 


Fedka 


Lew 

Potejewicz, 

pisarz  król. 

154Gr., 

■>..  Hanna  Łozczanka 


Tyszko  Chodkowicz  Koroniewski  pozostawił  czterech  synów:  Petra, 
Iwaszka,  Pateja  i  Mozejkc.  O  dwóch  pierwszych  wspomina  wyżej  powołany 
wyrok  Zygmunta,  a  o  trzech  ostatnich  list  tegoż  króla,  pisany  do  Paca 
w  1532  r.  Król  Zygmunt  polecił  w  1520  r.  Iwanowi  i  Mozejce  Tyszkiewi- 
czom, aby  wspólnie  z  bratem  swoim.  Pociejem  Tyszkiewiczem,  leśniczym 
kamienieckim,  praw  swoich  pilnowali  i  w  sądach  bronili  (Akta  T.  II). 

Patej  Tyszkowicz,  leśniczy  kamieniecki,  został  w  1520  r.  leśniczym 
podlaskim.     W  1536  r.  miał  on   i  żona  jego,   Maryna,  wdowa   po  Hohdanie 

Poczet  rodów.  -12 


250 

Lwowiczu,  sprawę  ze  Steckicwiczem  (ML  28).  W  tymże  roku  dozwolił  mu  król 
Zygmunt  założyć  miasto  w  majętności  jego  Stawie  (ML  30).  W  1542  roku 
pisała  do  niego  królowa  Bona  w  sprawie  łowów,  w  których  nic  chciał  wziąć 
udziału  Pac,  dzierżawca  kamieniecki  (Akta  T.  II). 

Lew  Potejewicz,  syn  Pateja  Tyszkowicza,  dworzanin  królewski  w  la- 
tach 1538  —  1546  (ML  30  i  63),  miał  sprawę  z  Prońskim  w  1547  r.  o  nie- 
dotrzymanie umowy  (ML  47).  Ożeniwszy  sie  z  Hanną  Łozczanką,  proceso- 
wał się  w  1546  r.  z  Tomiłą,  wdową  po  Andreju  Łozce,  o  zabranie  rucho- 
mości, po  tymże  Andreju  pozostałych  (ML  63).  Wiatach  1546—1550  był 
pisarzem  królewskim. 

Podberescy  książęta  pochodzą  od  kniaziów  Druckich;  w  ich  posiadaniu 
znajdował  sie  zamek  Drucki.  Kniaziowie  Michaił  i  Aleksander  Podberescy 
zginęli  nad  Worsklą  w  1399  r.  (Kron.  Danił.).  Kniaź  Semen  Janiontowicz 
Podbereski  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1507  r.  karczmę  borysowską  na 
rok  jeden  (ML  8).  W  1522  r.  zapewnił  mu  król  Zygmunt,  jako  dzierżawcy 
kiernowskiemu,  dożywotnie  posiadanie  tej  dzierżawy  (ML  2).  W  1526  r. 
dostał  kniaź  Semen  od  tegoż  króla  wsie  Ozieriszcze  i  Uświatę  (ML  15). 
Za  żonę  pojął  kniażne  Fedię  Bohdanównę  Zasławską,  której  zabezpieczył  po- 
sag na  swoim  majątku.  Zapis  ten,  sporządzony  w  Drucku  20  listopada  In- 
dykcyi  YII,  wspomina,  że  Fedia  pochodzi  z  wysokiego  domu;  podpisali  go 
zaś,  oprócz  kniazia  Fedora  Zasławskiego,  sami  kniaziowie  Druccy  (ML  43). 

Kniaź  Semen  zmarł  przed  1541  r.  bezpotomnie.  Dobra  Pleszczycc  za- 
pisał jeszcze  w  1522  r.  Gasztoldowi,  a  o  ojcowiznę  jego,  Podbereźe,  upomi- 
nała się  w  1541  r.  u  wdowy  po  nim  pozostałej  siostra  jego,  kniażna  Julianna, 
wdowa  po  Michale  Seńkowiczu  (ML  43  i  31).  Do  spadku  po  nim  pozostałe- 
go, w  skład  którego  wchodził  także  i  zamek  Drucki,  pretendują,  oprócz  jego 
krewnych,  Podbereskich,  którzy  zarzucili  tytuł  książęcy,  wszyscy  kniaziowie 
Druccy.     Spory  te  trwały  lat  kilka. 

Podberescy.  Iwan  Jackowicz  Podbereski  miał  sprawę  z  bratem  swoim 
Hrehorym  w  1547  r.  o  dobra  Basieju  (ML  60).  Tenże  Iwan  Jackowicz  pro- 
cesował się  w  1548  r.  ze  wszystkimi  kniaziami  Druckimi  o  spadek,  pozo- 
stały po  jego  stryju,  kniaziu  Semenie  Jamontowiczu  Podbereskim,  i  o  część 
zamku  Druckiego,  a  brat  jego,  Hrehory,  dworzanin  król.,  wniósł  zażalenie 
w  1549  r.  na  kniazia  Oziereckiego  (ML  60  i  65). 

Podbipięta  v.  Podbijpeta  Michno  Iwanowicz,  ciwun  trocki  w  latach 
1488 — 1507,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  trzech  ludzi  z  olickiej  włości 
(ML  12,  r.  1522).  Syn  jego,  Fedor  Michno wicz  Podbipięta,  odstąpił  część 
dzierżawy  olickit^j  Zabrzezińskiemu  w  1523  r.  (ML  2).  Fedor  ożenił  się 
z  kniażną  Maryną  Dymitrówną  Horską.   która  sprzedała  przed  1528  r.  do- 


251 

bra  Hoihaczcwskie  kiiieliini  Nastazyi  Iwanowój  Horskiój  (ML  15).  Marcin 
i  Jan  Michajłowicze  v.  Miclinowicze  rodbijpietycze  sprzedali  Zabrzczińskietnu 
w  1522  r.  Żodyszki  w  powiecie  dowfj^owpkim  (ML  2  i  10).  Fedor  i  Marcin 
pełnili  osobiście  stn?,bę  ziemska  (ML  21). 

Poddubieński  Olcobno,  bojar  pobcki;  córka  joiro  była  żona  Marcina  Me- 
leszkowicza  w  1537  r.  (ML  27). 

Poddubski  Olccbno  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1500  r.  dworzec 
bojara  Lcwszyna  Tcrpicborewa  (ML  5). 

Podoscy.  Petronella,  wdowa  po  Macieju  Podoskim,  i  dzieci  jej:  Stani- 
sław, Jan,  Mateusz,  Mikołaj,  Krzysztof  i  Zygmunt,  dziedzice  Wojewódki, 
mieli  w  1542  roku  sprawę  z  Pankiewiczem,  dziedzicem  równie?,  na  Woje- 
wódce  (ML  42). 

Pokotiło  Iwan,  ziemianin  król.  w  1544  r.  (ML  39). 
Pokrzywnicki  v.  Pokrywnicki  Aleksy,  w  1546  r.  dzierżawca  mostowski 
królowej  Bony,  w  1548  roku  namiestnik  mostowski,  ozierski,  nowodworski 
i  dubieński,  koniuszy  grodzieński,  a  w  1549  r.  namiestnik  mostowski,  ozier- 
ski i  nowodworski.     Na  ckspedycyc  wojenne  dostarczał  3  konie. 
Poliwka  Iwan  Pawłowicz,  bojar  witebski  w  1539  r.  (ML  27). 
Połocki  Iwan  miał  sprawę  z  Wysztortem  w  1550  r,  (ML  QQ). 
PołońskI  Stanisław  Janowicz  miał  sprawę  z  Radziwiłłem  w  1549  roku 
(ML  65).     Stanisław  Hlebowicz  Połoński  żył  w  1550  r.  (ML  65). 

Połoz  V.  Połozowicz.  Żyjący  w  drugiej  połowie  XV  wieku  Fedor  Po- 
łóż pozostawił  trzecli  synów:  Iwnszka,  Seńka  i  Szczastnego. 

Iwaszko  Fedorowicz  Połozowicz,  bojar  piński,  otrzymał  od  knichini  Ma- 
ryi Senienowej  Aleksandrowiczowćj  dobra  Terebeń,  należące  do  zamku  Piń- 
skiego. Aleksander  Jag.  potwierdził  mu  to  nadanie  w  1492  i  1497  roku 
(Rew.  puszcz,  f.  104  i  ML  6).  Tenże  Iwaszko  otrzymał  w  1505  r.  od  knia- 
zia Fedora  Jarosławicza  cztery  i  pół  dworzyszcza  w  powiecie  pińskim  (Rew. 
puszcz,  f.  106).  W  1509  r.  zwolnił  go  król  Zygmunt  od  służby,  którą  pełnił 
w  powiecie  kijowskim  (ML  8).  W  1524  r.  był  wojskim  pińskim,  a  w  1527 
roku  otrzymał  na  dwa  lata  zamek  czarnobylski  po  Zamorenku  (ML  15). 
Wszelako  zamku  tego  widocznie  zaraz  nie  objął,  gdyż  w  1531  r.  otrzymał 
nowe  nadanie  tej  dzierżawy,  znajdującej  się  do  tej  pory  jeszcze  ciągle  w  reku 
Zamorenka  (ML  24). 

Iwaszko  Fedkowicz  Połozowicz,  żona  jego,  Nastazya,  i  syn,  Andrej,  za- 
pisali w  1517  r.  ostrów  Kuczuków  nionasterowi  pustyńskiemu  (AIZR,  I). 
Drugi  syn  jego,  Lew  Iwanowicz  Połozowicz,  otrzymał  w  1533  r.  zamek  czar- 
nobylski na  dwa  lata  (ML  24).  W  1537  r.  był  dworzaninem  królowej  Bony 
(ML  33).     W  J  550  r.  mianowała  królowa  Bona  opiekunką  dzieci  i  majątku, 


252 

po  nim  pozosłałes^o,  ?.one  jego,  która  wówczas  była  już  za  Niemiryczeni.  Lew 
Iwanowicz  Polozowicz  pozostawi!  syna  Iwana  i  dwie  córki  (ML  51,  r.  1550). 

Seńko  Fedorowicz  Połozowicz,  w  latach  1494 — 1495  klucznik  kijowski, 
otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1494  r.  dobra  Ciiabnoje  w  powiecie  kijow- 
skim, a  od  króla  Zygmunta  w  1508  r.  Ilostomlany  również  w  powiecie  ki- 
jowskim. Stawki  w  powiecie  żytomirskim  i  lUadkowice  w  powiecie  owruckim 
po  kniaziach  Glińskich,  a  w  1509  r.  Dereczyn  po  Nikolskim  i  Ilostoml  po 
Glińskim  (ML  8).  W  1510  roku  był  namiestnikiem  owruckim,  a  w  latach 
1522  — 1529  namiestnikiem  rzeczyckim.  Umarł  na  tem  starostwie  przed 
1532  r.,  w  którym  otrzymał  je  Wiśniowiecki. 

Fenna,  córka  Seńka  Połozowicza,  I-o  v.  żona  kniazia  Iwana  Sieńskiego, 
2-0  V,  kniazia  Dymitra  Widcnickiego,  miała  sprawcę  z  mieszczanami  rzeczy- 
ckimi  w  1541  r.  (ML  31).  W  1532  r.  polecił  król  Zygmunt  Niemirowiczo- 
wi,  wojewodzie  kijowskiemu,  wydać  drugiemu  jej  mężowi,  Widenickiemu, 
dobra  po  jej  ojcu  pozostałe  (ML  24). 

Szczastny  Fedorowicz  Połozowicz  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1505 
roku  ^lachowice  w  powiecie  żytomirskim  (ML  5);  nadanie  to  potwierdził  mu 
król  Zygmunt  w  1507  r.,  nadmieniając,  że  dobra  te  leżą  w  powiecie  mo- 
zyrskim  (ML  8). 

Rodowód  Polozowiczów. 

Fedor 


Iwaszko.        Seńko.     Szczastny 

wojski  pin-  namiestuik    1505  r. 

ski  1524  r.,  rzeczycki 
ż.  Nastazya      1522  r. 


Andrej 

Lew,           Fenna, 

1517  r. 

dzierżaw-    ni.  a)  kniaź 

ca  czarno-        lAvan 

bylski         Sieiiski 

1533  r.    b)  kniaź  Dy- 

mitri  Wide- 

nicki 

Iwan  córki 

dwie 


Połtew  Wasil,  koniuszy  smoleński  w  1493  r. 

Poltewicz  Fedor,   horodniczy  smoleński,  otrzymał  od   Aleksandra  Jag. 
w  1495  r.  Kołupajcwszczyzne  w  powiecie  smoleńskim  (ML  5). 


253 

PoUiew  Zańko  Pawłowicz,  horodniczy  smoleński  w  lólO  r. 

Połubińscy  v.  Polubeńscy  ksinżeta.  Na  początku  XVI  stulecia  znaclio- 
dzimy  dwie  gałęzie  tego  doimi:  jedne  idącą  po  kniaziu  Fedorze,  drugą  po 
kniaziu  Andreju,  dziedzicu  Polubicy. 

Żyjący  w  dnigićj  polowie  XV  wieku  kniaź  Fedor  Pohil)eriski  pozosta- 
wił dwóch  synów:  Iwana  i  Lwa.  Aleksander  Jag.  wydal  w  1400  r.  wyrok 
w  sprawie,  którą  mieli  kniaziowie  Iwan  i  Lew  Fedorowicze  Polubeńscy 
z  Pawszą  o  dobra  Warewcy,  Bernów  i  Kohotow,  leżące  w  województwie 
kijowskiem  (ML  5). 

Kniaź  Iwan  Fedorowicz  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1506  r.  łowców 
w  powiecie  polockim  (ML  6),  a  w  1510  r.  od  króla  Zygmunta  dziesięciu 
putnych  ludzi  w  czereświackiej  włości  w  powiecie  polockim  (ML  8).  Iwan 
poślubił  Sanguszkównę,  siostrę  kniazia  Andreja,  z  którym  miał  sprawę 
w  1511  r.  o  wydanie  wyprawy  (ML  10).  Znany  on  był  pod  przezwiskiem 
Dudy  i  w  aktach  bywa  często  tak  nazywany.  Na  ekspedycye  wojenne 
dostarczał  w  początkach  XVI  wieku  6  koni  (ML  8).  W  1510  r.  był  dworza- 
ninem król.  (ML  8).  Syn  jego,  kniaź  Wasil  Iwanowicz  Polubenski,  otrzymał 
od  króla  Zygmunta  w  1508  r.  dom  w  Wilnie  po  zdrajcy  Nikolskim  (ML  8). 

Kniaź  Andrej  na  Połubicy  Połubeiiski,  zamieszczony  na  liście  knia- 
ziów obdarowanych  przez  Kazimierza  Jag.  w  1488  r.,  pozostawił  dwóch  sy- 
nów. Wasila  i  Iwana,'  którzy  procesowali  się  z  koniuszym  Czyżem  w  1533  r. 
(ML  4  i  26). 

Kniaź  Wasil  Andrejewicz  otrzymał  zamek  włodzimierski  od  Aleksandra 
lag.;  król  Zygmunt  potwierdził  mu  to  nadanie  w  1507  r.  (ML  8).  W  1508  r. 
otrzymał  kniaź  Wasil  jeden  z  dworów,  nadanych  poprzednio  Tyszkiewiczowi 
(ML  8),  prawdopodobnie  za  zamek  włodzimierski,  dany  Januszewiczowi  w  1507r. 
W  1515  r.  był  namiestnikiem  luboszańskim  i  teteryńskim,  a  w  1516  r.  wziął 
w  zastaw  dwór  Żołudek  w  700  kopach.  W  1522  r.  jest  marszałkiem  król., 
a  około  lub  w  1535  r.  został  starostą  mścisławskim  ')  i  jednocześnie  sta- 
rostą radomelskim.     W  1538  r.  otrzymał  50  kóp  groszy  i  20  łokci  aksamitu 


')  W  Archeograficznym  Zborniku  Dokumentów  (tom  II)  zamieszczono  po- 
twierdzony przez  kniazia  Wasila  Andrejewicza  zapis  kniazia  Michała  na  pu- 
styński  monaster,  i  wydawcy  nadali  aktoAvi  temu,  który  jest  opatrzony  indyk- 
cyą  XV  i  w  którym  kniaź  Wasil  występuje  jako  starosta  mścisławski,  datę  1527  r. 
Data  ta  jest  blędnsj,,  gdyż  kniaź  Wasil  nazwany  jest  w  procesie  z  Czyżem  w  1533 
rokn  tylko  marszałkiem  i  dzierżawcą  żołndzkim,  przeto  starostą  m.ścisławskim 
nie  mógł  być  w  1527  r.,  jakotóż  rzeczywiście  spotykamy  go  z  tym  tytułem  po 
raz  pierwszy  dopióro  w  1535  r.    Właściwą  datą  tego  aktu  jest  1542  r. 


25£_ 

na  szatę,  a  syn  jeco,  kniaź  Lew,  adamaszku  na  szatę  (ML  33).  W  1542  r. 
oli"Z3'mal'  myto  mostowe  w  dobracli  swoich  dziedzicznych  Pohibicy  (ML  53). 
Bral  udziat  wraz  z  synowcami  swoimi,  Michajłem  i  Aleksandrem  Iwanowi- 
czami,  w  sporze  o  zamek  Drucki  po  śmierci  kniazia  Podbereskiego  w  1546  r.; 
pretensye  ich  jednak  usunięte  zostały  dlatego,  źc  przodkowie  ich  nie  byli  ni- 
gdy właścicielami  tego  zamku  (ML  48).  Ostatnią  wzmiankę  o  kniaziu  VVa- 
siluAndrejewiczu,  marszałku  i  staroście  mścisławskim,  znajdujemy  w  1550 
roku  (ML  G5),  w  którym  też  prawdopodobnie  umarł,  gdyż  już  w  roku  na- 
stępnym starostą  mścisławskim  i  radomelskim  jest  syn  jego,  kniaź  Iwan  Wa- 
silewicz (ML  53).  Kniaź  Wasil,  żona  jego,  Zofia  Pawłówna,  i  syn,  Iwan, 
procesowali  się  w  1547  r.  z  kniaziami  Mścisławskimi  o  grunta  teteryńskie 
(ML  46  i  60).  Zofia  Pawłówna  była  drugą  jego  żoną;  z  niej  nie  było  po- 
tomstwa; natomiast  z  pierwszej,  nieznanej  nam  żony,  pozostawił  Wasil  sy- 
nów: Lwa  i  Iwana,  oraz  córkę  Hannę.  W  1546  roku  nie  żył  już  syn  jego, 
kniaź  IjCw,  ożeniony  z  Zofią;  pozostawił  tylko  córkę,  nieznaną  z  imienia. 
Drugiemu  i  jedynemu  podówczas  synowi  swemu,  kniaziowi  Iwanowi,  oddał 
kniaź  Wasil  Andrejewicz  jedne  trzecią  cze.ść  dóbr  swoich  (ML  46  i  62). 
Córkę  swą,  Hannę,  wydał  za  kniazia  Aleksandra  Sanguszkowicza  Koszyr- 
skicgo,  lecz  po  pewnym  czasie  mu  ją  odebrał.  Kniaź  Aleksander  Ko- 
szyrski  i  ojciec  jego  pozwali  kniazia  Wasila  wraz  z  córką  o  zwrot  różnych 
ruchomości,  rzekomo  przez  nią  zabranych  (ML  26).  Nastąpił  potem  rozwód, 
gdyż  w  1536  r.  jest  Hanna  już  żoną  Mikołaja  Zawiszyca  (ML  28). 

Kniaź  Iwan  Wasilewicz  Połubeuski  wystawił  w  1546  r.  na  rzecz  ojca 
swego,  kniazia  Wasila  Andrejewicza,  dwa  dokumenty,  z  których  dowiaduje- 
my się,  że  macocha  jego,  Zofia  Pawłówna,  była  wdową  po  Mackiewiczu,  ci- 
wunie  wileńskim,  i  że  on  sam  ożenił  sie  z  Rainą,  córką  Kopcia  Wasilewicza 
(ML  62).  W  1541  r.  procesowali  się  on  i  żona  jego  ze  szwagrem  Fedorem 
o  dobra  Opole  i  Rusiły  (ML  29).  Ostatni  raz  występuje  w  aktach  w  1552  r., 
lecz  bez  tytułu  starosty  mścisławskiego  (ML  65).  Syn  jego,  kniaź  Aleksan- 
der Iwanowicz  Połubeński,  rotmistrz  lit.,  wysłany  był  do  Inllant  w  1559  r. 
z  oddziałem  tatarów,  dla  połączenia  się  z  Zenowiewiczera.  Wzmiankuje 
o  nim  list  Zygmunta  Augusta,  pisany  w  tymże  roku  do  Zenowiewicza 
(AlZR,  I).  Dostawszy  się  do  niewoli,  pozostawał  w  Moskwie  lat  kilka;  do 
kraju  powrócił  dopiero  w  1577  r.  (ML  57).  Będąc  starostą  wilkiejskim,  zo- 
stał kasztelanem  nowogrodzkim.  Jest  nim  w  1588  r.  Żył  jeszcze  w  gru- 
dniu 1601  roku,  w  którym  polecił  Juchnowiczowi,  wójtowi  iwaszkow- 
skiemu,  wydać  dzwon  Szemetowi  (Arch.  Zbór.  Dok.  IV.  f.  72).  Żoną  jego 
była  kniażna  Zofia  Juriewna  Holszańska,  wraz  z  którą  zeznał  w  1594  roku 
zapis  na  bractwo  S.  Trójcy  w  Wilnie  (Akta  T.  XI).    Urodzony  z  kniażny 


255 

Zofii  syn  Aleksander  wpływał  do  sprawy  o  Stepań,  toczącej  się  w  trybunale 
lubelskim  w  1601  r.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Kniaź  Iwan  Andrejewicz  Połubeński  miał  R|)rawe  z  Sangnszką  o  De- 
rażyńce  w  1524  r.,  a  z  kniaziem  Koszyrskim  w  1540  roku  (ML  17  i  29). 
W  1546  r.  był  marszałkiem  król.  W  1547  r.  nadał  mu  Zygmunt  August  prawem 
lennem  dworzec  Buksztow,  leżący  w  pośrodku  dóbr  jego  Dereczyna  w  powiecie 
mścibohowskim  (ML  62).  Po  raz  ostatni  występuje  kniaź  Iwan  jako  mar- 
szałek w  1551  r.,  w  którym  też  był  sprawcą  województwa  nowogrodzkiego. 
Synowie  jego,  kniaziowie  Michaił  i  Aleksander  Iwanowicze,  wpływali  ra- 
zem ze  stryjem  swoim,  Wasilem,  do  sprawy  o  zamek  Drucki  w  1546  roku 
(ML  48).  Z  nich  miał  kniaź  Aleksander  Iwanowicz  sprawę  z  mieszcza- 
nami nowogrodzkimi  w  1551  r.  (ML  65). 


Rodowód  książąt  Pofubińskich. 


Fedor 


Iwan 

(Duda), 

dworz.  król. 

1510  r., 

ż.  kna  N.  San- 

guszkówna 

I 
Wasil 

1508  r. 


Lew 

1499  r. 


Andrej 
1488  r. 


Wasil. 

marszałek  lit., 
starosta  mścisławski 
1535  r., 
ż.  a)  N.  N. 
b)  Zofia  Pawłówna 


Iwan,  Lew 

starosta  1538  r., 

mścisławski       ż.  Zofia 

1551  r., 

ż.  Raina  Koptewna 

(Kopciówna) 

Aleksander,         córka  N. 

kasztelan  nowo- 
grodzki 
1588  r.. 
ż.  kna  Zofia 
Holszańska 


iwan, 

marszałek  król. 

1546  r. 


Hanna,         Michaił 

m.  a)  kniaź      1546  r. 

Aleksander 

Sangnszkowicz 

Koszyrski 

b)  Mikołaj  Zawiszyc 


Aleksander 
1546  r. 


Aleksander 
1601  r. 


256 

PoJ)iatowscy  na  Podlasin.  Mikołaj  z  Brzozowa  wytoczył  w  1523  roku 
proces  o  ij;\vaU  Bartłomiejowi  Poniatowskiemii  (ML  15).  Baitłomiej  Ijył 
w  1522  r.  namiestnikiem  droliickim.  Brat  jcj^o,  Jerzy,  w  1524  r.  (ML  16). 
Feliks  z  Poniatowa  ł)ronił  Cherubina  Wojny  w  sprawie  z  Sokołowska 
w  1538  r.  (ML  35). 

Albert,  Maciej  i  Feliks,  dziedzice  na  Poniatach  w  1541  r.  (ML  42). 
Jerzy,  syn  nieg^dy  Marcina,  dziedzic  na  Poniatach  w  1543  roku  (ML  55). 
Leonard,  syn  nicijdy  Macieja  Krzcpisza  z  Poniat,  miał  sprawę  z  Piaseckim 
w  1545  r. '(ML  58). 

Poniatowski  Stanisław,  bojar  trocki,  otrzymał  od  króla  Zygmunta  nie- 
osiadłą  wieś  Narutyszki.  Nie  mając  dzieci,  przyjął  za  syna  bratanka  swego, 
Stanisława,  i  oddał  mu  rzeczone  nadanie.  Stanisław,  synowiec  Stanisława, 
zginął  pod  Starodubem  w  1535  r.,  a  z  nim  i  to  nadanie;  dlatego  też  odnowił 
je  król  Zygmunt  w  1536  roku  (ML  24).  Stanisław  Piotrowicz  Poniatowski 
sprzedał  Solimiszki  Dowojnie  w  1541  r.  (?).  Data  sprzeda;>,y  musi  być  wcze- 
śniejszą, gdy^  Dowojna  nie  żył  już  w  1527  r.  (ML  2). 

Popelżyński  Paweł,  dzierżawca  rohaczowski  królowej  Bony  w  latach 
1549  —  1552. 

Popławscy  na  Podlasiu.  Mikołaj,  Stanisław  i  Hieronim,  synowie  niegdy 
Jana,  procesowali  się  w  1541  r.  z  Sokołowską  (ML  42). 

Porwaneccy  Niemira  Nosonowicz  i  Ticlino  Scmenowicz,  sprzedali  część 
wsi  Mirkowa  Sanguszce  w  I  530  r.  (ML  36). 

Poryccy  książęta.  Mówiąc  o  kniaziach  Nieświckich,  wykazaliśmy,  że 
książęta  Poryccy  pochodzą  od  kniazia  Fedora  Neswickiego,  żyjącego  w  pier- 
wszej połowie  XV  wieku. 

Kniaziowie  Wasil,  Semen  i  Soltan,  synowie  kniazia  Wasila  Fedorowi- 
cza Neswickiego,  dopełnili  działu  dóbr  rodzicielskich  w  Łucku  w  1460  r.; 
na  mocy  tego  układu  dostał  się  kniaziowi  Wasilowi  Zbaraż.  Kniaź  Wasil 
pozostawił  z  żony  Hanny  trzech  synów:  Semena,  Michajła  i  Fedora,  którzy 
jeszcze  Zbaraskimi  się  zwali.  Z  nich  zezwolili  kniaź  Fedor  Wasilewicz 
i  brat  jego  Semen  w  1495  roku  na  darowiznę,  zeznaną  przez  ich  brata, 
kniazia  Michajła,  na  rzecz  żony  Tatłanny  (ML  6). 

Kniaź  Fedor  miał  z  Barbary,  dziedziczki  Porycka  i  Woronczyna  '), 
trzech  synów:  ^Meksandra,  Juriego  i  Wojnę. 

Kniaź  Aleksander  Fedorowicz  Zbaraski   dopełnił  w  1526  r.  działu  dóbr, 


')  Poryck,  Poryck-Hrykowice  w  powiecie  włodr-imierskim  i  Worouczyn, 
Trystoń  i  St.ydoń  w  powiecie  łuckim  nadał  w.  ks.  Witold  liii  Wiaczkowirzowi 
za  wiern.ą  .służbę  (ML  3fi). 


257 

pozostałych  po  rodzicach,  w  1526  roku  z  braćmi,  kniaziami  Jiirim  i  Wojną. 
Ojcowizna  przeszła  na  tych  ostatnich  dwóch  kniaziów,  a  dobra  macierzyste 
Poryck  i  Woronczyn,  otrzymał  kniaź  Aleksander  (ML  1 5).  Wkrótce  jednak 
musiał  kniaź  Aleksander  oddać  Woronczyn  braciom,  którzy  Woronieckimi 
zwać  się  poczęli,  skoro  w  tym  samym  jeszcze  roku,  zabezpieczając  posac 
w  ilości  600  grzywien  żonie  swej,  kniehini  Barbarze  Ilawłównie,  zapisał 
takowy  jedynie  na  Porycku  i  Ilrykowicach  (ML  15). 

Kniaź  Aleksander  Fedorowicz  Zbaraski  był  dworzaninem  król.;  król  Zy- 
gmunt ustanowił  mu  w  1532  r.  targi  w  Porycku,  jego  dziedzictwie  (ML  24). 
W  1537  r.  mianowany  został  kniaź  Aleksander  komisarzem  król.  do  rozpa- 
trzenia sporu  Sanguszków  (ML  30);  w  nominacyi  tej  nazwany  jest  kniaziem 
Poryckim;  w  1542  roku  był  znów  komisarzem  król.  do  rozpoznania  sprawy 
ł^abuńskiego  ze  Zbaraskim,  lecz  w  odnoszącym  się  do  niej  akcie  zowie  sie 
kniaziem  Zbaraskim  (ML  29).  Wspomina  o  nim  także  rewizya  zamku  wło- 
dzimierskiego z  1545  r. 

Wyrok  trybunału  lubelskiego  z  1597  r.,  wydany  w  sporze  sukcesorów 
kniazia  Aleksandra  Fedorowicza  Poryckiego,  poucza  nas,  że  wspomniana 
wyż.ej  żona  kniazia  Aleksandra,  Barbara  Hawłówna,  była  Uchańska  z  domu 
(A.  Tr.  Lub.  Woj,  Woł.).  Z  niej  pozostawił  kniaź  Aleksander  syna  Aleksan- 
dra, który  w  1569  r.  był  właścicielem  F.ozowa  (MK  107  f.  279).  Prawdo- 
podobnie były  też  jego  córkami:  Anna,  żona  Macieja  Lewickiego,  i  Barbara, 
żona  Aleksandra  Siemaszki. 

Kniaź  Aleksander  Aleksandrowicz  Porycki  pozostawił  z  żony,  Hanny  Ba- 
worowskiej,  czterech  synów:  Janusza,  Mikołaja,  Stefana  i  Aleksandra,  oraz 
córkę,  Barbarę,  żonę  kniazia  Andreja  Koziki.  W  1593  roku  zapadł  dekret 
w  trybunale  lubelskim  w  sprawie  kniazia  Ostrogskiego  z  Hanną  Baworow- 
ską,  wdową  po  kniaziu  Aleksandrze  Poryckim,  posesorką  dóbr  Wyżhorodka, 
i  synami  jej:  pełnoletnim  Januszem  i  nieletnimi  Mikołajem,  Stefanem  i  Ale- 
ksandrem, o  poddanych  z  Wyżhorodka.  W  1595  roku  zapadł  miedzy  nimi 
nowy  wyrok  w  tej  samej  sprawie.  W  1597  r.  wydany  został  wyrok  z  za- 
pozwu  Anny  z  książąt  Poryckich  Maciejowej  Lewickiej  przeciwko  Hannie 
Baworowskiej,  wdowie  po  księciu  Aleksandrze  ze  Zbaraża  Poryckim,  trzyma- 
jącej Poryck,  synom  jej:  Januszowi,  Mikołajowi,  Stefanowi  i  Aleksandrowi 
Aleksandrowiczom  Poryckim,  księciu  Andrzejowi  Kozice  i  żonie  jego,  Barbarze 
z  Porycka,  w  procesie  o  zapłacenie  250  kóp  lit.,  wypożyczonych  przez  niegdy 
Aleksandra  Fedorowicza  i  Barbarę  z  Uchańskich  książąt  Poryckich  na  dobra 
Topiliszce,  które  pozostawały  w  posiadaniu  pozwanych.  Zofia  Lewicka,  cór- 
ka Anny  z  Porycka  Lewickiej,  wyszła  za  Paszkowskiego,  a  jako  jedyna  jej 
sukcesorka  zapozwała  wyżej   wymienionych  synów  kniazia  Aleksandra  Ale- 

Poczet  rodów.  33 


258 

ksandrowicza  Poryckiego  o  wypłacenie  należnych  matce  jej  z  Porycka  600 
kóp  lit,.  W  sprawie  tej  zapadli  dekret  w  Lublinie  w  1608  r.  W  1590  roku 
wydany  został  wyrok  w  Lublinie  w  procesie,  który  wiedli  o  wieś  Użyńce 
Aleksander  Siemaszko,  kasztelan  bracławski,  i  żona  jei^o,  Barbara  z  Porycka, 
z  Dorobostajskim,  wojewoda  połockim  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Rodowód  książąt  ze  Zbaraża  Poryckich. 

Fedor 
Nieświoki 

Wasil. 

dziedzic  Zbaraża, 

nie  żył  I46H  r. 

I 
Wasil 

na  Zbarażu 

1463  r.. 

'/..  Hanna 


Semen 
Zbaraski 


Michajło 

Wiśniowiocki 


Fedor 

Zbaraski 

1495  r., 

ż.  Barbara 

na  Poryckn 

i  Woronczynie 


Aleksander 

Zbaraski-Porycki, 

ż.  Barbara 

Uchańska 

1526  r. 


Wojna 


Juri 

Zbarascy 
Woronieccy 


Aleksander 

Porycki 

1569  r., 

ż.  Hanna  Bawo- 

row.ska 


Anna, 

ra.  Maciej 

Lewicki 

1597  r. 


Barbara. 

m.  Alek.sander 

Siemaszko 


Janusz. 

.starosta  borodplski 

i  kleszczelowski, 

nift  żył  1616  r.. 

ż.  Beata  z  Lopion- 

nika  Lasociankn 


Mikołaj 

1620  r., 

ż.  Anna 

z  Podhorca 


Stefan 
16;i7  r. 


Aleksander,         Barbara. 
.starosta  kle-    m.  kniaź  Aiulrej 
szczelowski,  Kozika 

nie  żył  1619  r.  1.597  r. 


Izabella-Zofia. 

Dl.  Ej-zysztof 

Koniecpolski 

1637  r. 


259 

Książe  Janusz  Aleksandrowicz  Poryf'ci,  slarnsfa  lioroJolski  i  klcszcze- 
lowsk',  ożonioiiy  z  Boatą  z  Loiiicnnika  Lasocianką,  iiinnil'  przi^d  28  Intcco 
1(J16  r.,  gdyż  w  tym  dniu  otrzyma!  następca  jego  starostwo  hoiodolskie  (MK 
158  f.  235).  W  1G17  r.  pozwała  Satnlicka  Beatę  z  Łopiennika  Lasocianko, 
starościnę  liorodeiska,  wdowo  po  księciu  Januszu  ze  Zharaża  Fnryckim,  o  za- 
płacenie sumy  500  tl.,  pożyczonych  przez  męża  tej  ostatniej  (A.  Tr.  I.ub.  Woj. 
Bracł.).  Taż  Beata  Lasocianką  miała  w  1618  r.  sprawę  z  książętami  Miko- 
łajem i  Stefanem  Poryckimi  o  niedotrzymanie  umów,  zawartycli  z  niegdy  jej 
mężem  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Książe  Mikołaj  Aleksandrowicz  Porycki,  brat  jego,  Stefan,  i  córka  zmar- 
łego brata  Aleksandra  mieli  w  1620  roku  proces  z  Wołczkami  o  zatopienie 
młyna  w  Porycku  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Mikołaj  zmarł  wkrótce  potem, 
a  pozostałą  po  nim  wdowę,  Annę  z  Podliorca,  wówczas  już  żonę  Włady- 
sława Ostroroga,  pozwali  w  1622  r.  książę  Stefan  Porycki  i  bratanka  jego, 
Izabella,  o  unieważnienie  zapisów,  zeznanych  na  rzecz  Anny  przez  pierwsze- 
go jej  męża,  jako  przez  człowieka  >iatenc{as  nie  będącego  pr\y  ro{sądku 
i  pamięci  dla  śmiertelnych  chorób  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.). 

Książę  Stefan  Aleksandrowicz  Porycki  żył  najdłużej  z  braci;  oprócz 
procesów,  które  wspólnie  z  nimi  prowadził,  miał  ich  jeszcze  sara  kilka. 
W  1618  r.  wytoczył  mu  proces  Wrzeszcz  o  to,  że  nie  dopuścił  wyegzekwo- 
wania 2,000  złp.  w  dobrach  swych  Wyżhorodku,  a  w  1626  r.  pozwała  go 
Gorajska  o  wzbronienie  egzekucyi  15,000  zip.  w  dobrach  Porycku.  Ostatnią 
sprawę  miał  z  Wiśniowieckim  w  1637  roku  o  dobra  Sraiłhorodek  (A.  Tr. 
Lub.  Woj.  Bracł.). 

Książę  Aleksander  Aleksandrowicz  Porycki,  który  po  bracie  Januszu  zo- 
stał starostą  kleszczelowskim,  zmarł  przed  9  marca  1619  r.,  gdyż  pod  tą  datą 
objął  urząd  starosty  kleszczelowskiego  jego  następca  (MK  163  f.  169).  Córka 
jego,  Izabella-Zofia,  w  1637  r.  żona  Krzysztofa  Koniecpolskiego,  i  stryj  jej, 
Stefan,  procesowali  się  z  Wiśniowieckimi  o  dobra  Smiłhorodzkie,  które  pozo- 
stawały w  posiadaniu  Wiśniowieckich  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.).  O  dobra 
te  procesowała  się  z  Wiśniowieckimi  w  1646  r.  jeszcze  córka  jej,  Angela 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Poszuszweńska  Mikołajowa  Jadwiga  Marcinówna,  ciwunowa  ejragol- 
ska  i  retowska,  prowadziła  w  imienin  męża  swego  proces  z  Budiłą  w  1550 
roku  (ML  65). 

Potoccy.  Kniaź  Michaił  Gliński  sprzedał  w  1505  r.  wieś  Przytulan- 
kę  w  powiecie  goniądzkim  Maciejowi  Potockiemu  (ML  25).  Mikołaj  Potocki, 
rotmistrz  król.  witebski  w  L531  r.  (ML  19).  Król  Zygmunt  wyznaczyłw  1537  r. 
termin  na  rozpatrzenie  sprawy,  jaką  miała  z  Koryckim  Zofia,  wdowa  po  Miko- 


260 

łajn  Potocliiin,    rodiiiptizu  królewskim  w  Witebsku  (ML  27).     Zofia  Potocka, 
w  1530  )■.  żona  ,):ina  Wyszyńskiego  {A.  A|)el.  Z.  Pódl.  I). 

Predkowicz  Ilryń,   bojar  król.  w  1512  r.     Zygimint  August  potwierdził 
mu  w  tymże  roku  nabycie  różnych  ziem  od  bojarów  kowieńskich  (ML  53). 
Prokop  Andrcjewicz,  ciwun  nowogrodzki  w  1511  r. 
Prokopowicz  Iwau  otrzyma!  od  króla  Zygmunta  w  1511  r.  dwóch  ludzi 
i  dwie  nieosiadłe  wsie  pod  Dorsuniszkami  (ML  7).     Wasil,  Jesko  i  Hawryl 
Prokopowicze,  bojarowie  nowogrodzcy  w  1549  r.  (ML  65). 

Prońscy  książęta.  Pierwszym  kniaziem  Prońskim,  którego  na  Litwie 
spotykamy,  jest  kniaź  Juri,  któremu  Kazimierz  Jag.  nadał  dworzec  Kamio- 
nojty.  Syn  jego,  kniaź  llleb  Juriewicz  Proński,  w  latach  1493 — 1404  (?  In- 
dykcya  XI  i  XII)  namiestnik  mejszagolski,  był  w  1501  roku  namiestnikiem 
ostryńskłm.  Aleksander  Jag.  przysądził  mu  w  tymże  roku  ludzi  iMnntwiło- 
wiczów,  zabranych  przez  niejakiego  Jakintowicza,  a  należących  do  dworu  ka- 
miouojskicgo,  nadanego  jego  ojcu  (ML  6).  Kniaź  Hleb  był  w  1507  r.  dwo- 
rzaninem król.;  w  tymże  roku  zapadł  wyrok  o  Worniany  w  sprawie,  wyto- 
czonej przez  niego  Ginbutowiczowi  (ML  10  i  8).  Pozostała  po  nim  wdowa 
dostarczała  w  1528  r.  na  ekspedycye  wojenne  25  koni  (ML  21). 

Kniaź  Illeb  Juriewicz  Proński  pozostawił  trzech  synów:  Semena,  An- 
dreja  i  Fryderyka.  W  sprawie  kniaziów  Semena  i  Andreja  Prońskicli  wy- 
dał król  Zygmunt  list  w  1533  roku  (ML  24).  W  1536  roku  wytoczył  im 
proces  Radziwił  o  popełnione  przez  nich  gwałty  i  o  dwór  Wojsuniszki 
(ML  28  i  30). 

Kniaź  Semen  Hlebowicz  Proński  miał  w  1533  r.  sprawę  z  Czyżewiczem 
(ML  10).  W  1538  r.  był  starostą  żytomirskim;  otrzymał  w  tymże  roku  od 
króla  Zygmunta  50  kóp  lit.  i  18  łokci  aksamitu  na  szatę  (ML  32).  W  latach 
1540 — 1541  był  starostą  bracławskim  i  Winnickim;  w  tym  ostatnim  roku 
wyrzucili  go  tamtejsi  ziemianie  z  zamku  bracławskiego  i  ograbili.  Uo  czasu 
rozsądzenia  wynikłego  ztąd  między  nim  a  ziemianami  sj)oru,  zamek  bracław- 
ski  został  powierzony  dworzaninowi  Nosiłowskiemu  (ML  53). 

Kniaź  Andrej  Hlebowicz  Proński  otrzymał  w  1540  r.  starostwo  czer- 
kaskie.     Żył  jeszcze  w  1548  r.  (ML  48). 

Kniaź  Fryderyk  Hlebowicz  Proński,  ożeniwszy  się  z  Fedorą  Bohuszówną 
Bohowitynowiczówną,  podskarbianką  lit.,  z  którą  wziął  w  posagu  Beresteczko, 
miał  w  1546  r.  sprawę  z  jej  siostrami  o  pozostały  po  ojcu  ich  majątek  (ML 
36  i  62).  W  1547  r.  zapisał  żonie  swej  trzecią  część  dóbr  swoich  (ML  62). 
Wojewodą  kijowskim  i  starostą  ostrskira  był  w  1546  r.  W  roku  nastę- 
pnym dozwolił  mu  Zygmunt  August  założyć  miasteczko  w  Beresteczku,  usta- 
nowić tamże  targi  i  otworzyć  karczmy;  dozwolił  mu  również  otworzyć  kar- 


czmc  i  w  (Iniijiern  jpjro   (Iziedzictwic,  Woiiiianacli  (ML  fi2).     Kiii;\ź  Fryde- 
ryk l)yl  także  starostą  czarnoliylskiin  w  latach  1552  — 1554. 

Kniaź  Fryderyk  Illeliowicz  Proiiski  pozostawił  syna  Aleksandra  i  córkę 
Elż.liietę.  Kniażna  Elżbieta  była  żoną  Jana  Zborowskiego,  który  zabezpie- 
czy r  je/ w  1572  r.  posaj^  w  ilości  30,000  fl.  (MK  109  f.  84(')).  W  1574  r. 
sprzedała  Elżbieta  Potworowskiemu  Iwanowice;  w  akcie  tej  sprzedaży  wspo- 
mniano, że  Elżbieta  była  siostrą  Aleksandra  (MK  113  f.  31).  Że  kniaź  Ale- 
ksander był  synem  Fryderyka  i  Bohowitynowiczówny,  dowiadujemy  się  o  tera 
z  testamentu  Roliowityna  z  1580  r.  (Akta  T.  II). 

Aleksander  był  w  latach  1571) — 1586  stolnikiem  lit.,  a  w  latach  1581  — 
1586  starostą  łuckim.  W  1590  r.  wydał  trybunał  lubelski  przeciw  niemu, 
jako  staroście  łuckiemu,  wyrok  w  procesie,  który  mu  wytoczył  Kierdej 
o  odmówienie  wymiaru  sprawiedliwości  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  W  latach 
1591  —  1595  był  Aleksander  kasztelanem  trockim;  w  tym  ostatnim  roku 
procesował  sic  z  Krasieńskim  o  Kraśne  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Nie  żył 
już  w  1597  r.,  w  którym  Oimiński  wytoczył  akcye  sądową  o  Szklin  synom 
jego:  Juliuszowi-Eliaszowi  i  Aleksandrowi-Oktawianowi,  urodzonym  z  Fedory 
Sanguszkówny.  Fedora  Sanguszkówna,  wdowa  po  Radzimińskim,  wojewo- 
dzie podlaskim,  wyszła  już  w  1597  r.  po  raz  trzeci  za  mąż  za  Andrzeja  Le- 
szczyńskiego; w  tym  ostatnim  roku  pozwał  ją  Woroniecki  o  wydanie  zbie- 
głych poddanych  z  dóbr  Bubie  i  Trystenia  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Fedora 
nie  żyła  już  w  1600  r.,  w  którym  Kownacki  procesuje  sie  z  jej  małżonkiem 
Leszczyńskim,  Juliuszem  i  Aleksandrem  książętami  Trońskimi  i  Radzimińskimi 
o  wydanie  poddanych,  zbiegłych  z  jego  wsi  Witkowa  do  ich  majętności  IIo- 
roszkowa  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.).  W  1607  roku  zapadł  wyrok  w  spra- 
wie między  Sapiehami  a  książętami  Juliuszem  i  Aleksandrem  Prońskimi 
o  zwrot  dóbr  Hrażan,  zastawionych  przez  ich  przodka  kniaziowi  Frydery- 
kowi Prońskicmu.  W  1609  roku  byli  obaj  książęta  jeszcze  nieletnimi, 
skoro  ich  opiekun,  Rafał  Leszczyński,  zeznał  w  ich  imieniu  zapis  na  sąd 
polubowny  w  sprawie,  wytoczonej  niejakiemu  Binikowi  Włochowi  o  nie- 
zwrócenie  blankietu,  podpisanego  przez  nieboszczyka  ich  ojca,  księcia  Ale- 
ksandra, i  o  bezprawne  trzymanie  i  spustoszenie  kilku  wsi  (A.  Tr.  Lub.  Woj. 
Kij.).  Nieletnimi  byli  jeszcze  w  1613  r.,  gdyż  tenże  ich  opiekun  podał  sie 
w  ich  imieniu  do  kompromisu  w  sprawie,  jaką  mieli  z  Zaborowską  z  po- 
wodu wzajemnych  pretensYJ  za  różne  grabieże,  boje,  rany  i  zajazdy  (A.  Tr. 
Lub.  Woj.  Bracł.). 

Juliusz  nie  żył  już  w  1614  r.,  a  książę  Aleksander,  syn  niegdy  Aleksan- 
dra Frydrychowicza  Prońskiego,  sprzedał  w  1615  r.  siostrze  swej  przyro- 
dniej, Annie  z  Radzimińskich,  żonie  Rafała  Leszczyńskiego,  dobra  Sławatycze 


262 

i  Włodawę  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Wot.),  a  w  1623  r.  tym?,e  Leszczyńskim  do- 
bra Golanice  w  ziemi  wscliowskiej  (MK  170  f.  560).  Aleksander  nie  żył 
już  w  1638  roku,  w  którym  toczyła  sic  sprawa  w  trybiniale  lubelskim  z  po- 
wództwa Pawła  Pziałyńskieg^o,  nabywcy  praw  od  niektórycli  sukcesorów 
niegdy  księcia  Aleksandra-Oktawiaua  Prońskiego,  mianowicie  od  Jadwigi 
i  Doroty  Czarnkowskicli,  przeciwko  Michowskiemu  o  to,  źe  tenże,  mając  po- 
wierzony sobie  do  zacliowania  oblig,  którym  książę  Aleksander,  wyjeżdżając 
za  granice,  zapisał  siostrze  swej  przyrodniej,  Annie  z  I?adzimińskich  Leszczyń- 
skiej, sumę  300,000  11.,  zwrócić  go  nie  chciał,  pomimo  że  książę  Aleksander 
już  umarł  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.).  W  1640  r.  wniesione  zostało  do  akt 
trybunalskich  rozporządzenie  księcia  Aleksandra-Oktawiana  Prońskiego,  które 
zeznał  za  granicą,  a  którem  przepisał,  że  dobra  Beresteczko  przez  czas  jego 
nieobecności  ma  posiadać  jego  siostra  przyrodnia,  Leszczyńska,  a  w  razie 
bezpotomnej  jego  śmierci  za  granicą,  nie  ma  ich  prędzej  oddać  jego  sukce- 
sorom, aż  ci  nie  wypłacą  jej  sumy  300,000  fl.  (A.  Tr.  Liib.  Woj.  Kij.). 


Rodowód  książąt  Prońskich. 

Juri 

I 
Hleb, 

namiestnik 

ostwńaki 

1501  r. 


Semen, 

starosta 

braclawski 

i  Winnicki 

1540  r. 


Andrej, 

starosta 

czerkaski 

1540  r. 


Fryderyk, 

wojewoda  kijowski 

1546  r., 

ż.  Fedora  Bohowity- 

nowiczówna 


Aleksander, 

kasztelan  trocki 

1501  r., 

i.  kna  Fedora  San- 

gnszkówna 


Elżbieta, 
m.  .lan  Zbo- 
rowski 
1572  r. 


Jiiliusz-Eliasz, 

\\\\\.  prz.  1014  r. 


Aleksander-Oktawian, 
uui.  prz.  1(138  r. 


Co  się  tycze  Prońskich,  Ijędących  książętami  udzłehiymi  i  pozostających 
w  służbie  w.  ks.  moskiewskich,  znaleźliśmy  wzmianki  o  kniaziu  Iwanie  Wo- 


263 

łodimirowiczii,  który  zawarł  w  14o0  r.  fralcfat  przymierza  z  w.  l(.s.  Witoldem 
(Skarb.  Daiiił.).  o  kniaziu  N.  Iwaiiowiczii,  namiostniku  nnwnc^rndzkiin  ni- 
żowskiej  ziemi  w  15(53  r.  (ML  57),  o  kniaziu  Andreju  Iwanowiczu,  woje- 
wodzie moskiewskim  w  ]5()8  r.,  i  o  kniaziu  Semenie  Danilowiczu,  bojarze 
moskiewskim  i  namiestniku  ni:>,ep:orodzkim  w  1576  r.  (i\IL  57). 

Proskura  Tyszko,  ziemianin  kijowski,  dziedzic  Koldyrewicz  w  1524  r. 
(ML  15),  otrzymał'  wraz  z  Olizarem  Wołczkowiczem  w  L541  r.  zamek  ezar- 
nobylski,  który  ka;,dy  z  nich  miał  trzymać  przez  dwa  lata  od  czasu,  kiedy  się  < 
skończy  dzierżawa  Kmity  (ML  39).  Tyszko  trzymał  ten  zamek  w,  latach 
1545  — 1547.  Matficj  I'roskura,  ziemianin  kijowski,  otrzymał  w  1533  r. 
zamek  czarnobylski  na  dwa  lata. 

Proszeńscy  v.  Pruszińscy  z  Proszanki  prowadzą  liczne  procesy  w  XVI 
wieku.  Markowski  procesuje  sie  w  1541  r.  ze  Stanisławem,  synem  niecdy 
Pawła  z  Proszanki,  i  z  Andrzejem,  synem  nicgdy  Stanisława  z  Proszanki 
(ML  35).  Gabryel  Pruszinski  miał  sprawę  z  Czaplickim  w  1543  r.  (ML  55). 
Serafin  Proszenski  procesuje  się  z  Aleksandrem  de  Łapy  w  1558  roku  (ML 
220  B.),  a  Maciej  i  Marcin,  synowie  niegdy  Szymona  z  Proszanki,  mieli  spra- 
wę z  Raciborskim  w  1539  r.  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  I).  Józef  Proszenski,  żonaty 
w  1558  r.  z  Dorotą,  córką  Alberta  de  Łapy  (ML  220  B.). 

Protasewicz  Walcryan  Suszkowski  z  prałata  i  dziekana  wileńskiego 
został  biskupem  łuckim  w  1554  r.;  biskupem  wileńskim  był  w  1556  roku, 
a  pisarzem  król.  w  latach  1545 — 1549.     Umarł  w  1579  r. 

Prołasiewicz  Awdej  z  synami:  Grzegorzem,  Kuźmą,  Klimem,  Maksy- 
mem,  Jaroszem,  i  z  żoną,  Salomonidą,  zeznał  w  1526  r.  zapis  na  cerkiew 
w  Bali  (Akta  T.  VII). 

Protasowicz  Wasil  Olechnowicz,  bojar  piński,  otrzymał  od  kniazia  P^e- 
dora  Jarosławicza  i  knichini  Maryi  Semenowej  Pińskiej  różne  dworzyszcza. 
Nadania  te  potwierdził  król  Zygmunt  pozostałej  po  nim  wdowie  w  1552  r. 
Synowie  Wasila  i  Salomonidy:  Benedykt,  Dymitri  i  Iwan  Wasilewicze  Prota- 
sowicze,  przedstawili  te  nadania  rewizorom  królewskim  w  1559  roku  (Rew. 
puszcz.).  Benedykt  Wasilewicz  Protasowicz,  wojski  grodzieński,  klucznik 
i  podkluczy  trocki  w  latach  1550 — 1551,  wziął  w  1551  r.  w  zastaw  od  Ja- 
nuszewicza cześć  dóbr  do  niego  należących  (ML  65). 

Pruszak  Stanisław,  bojar  król.,  i  żona  jego,  księżniczka  Dorota  Ge- 
droicówna,  procesowali  się  w  1546  roku  z  jej  braćmi  o  wypłacenie  posagu 
(ML  48).  Mikołaj  Seńkowski  Pruszak,  dworzanin  królewski,  miał  sprawę 
ze  Skopem  w  1547  roku,  a  z  Nieszyjczyniczem  w  1549  roku  (ML  60 
i  65).  Miklasz  Seńkowski  Pruszak  procesował  sie  z  Wolmeńskim  w  1551 
roku  (ML  65). 


264 

Pryhabscy  v.  Prihabscy  książęta.  Kniaź  Andrej  Konstantynowie?,  Pri- 
habski  zeznał  jako  świadek  w  sprawie  o  Losko  w  1505  r.,  że  ojeiec  jego 
był  cześnikiem  w.  ks.  Witoldowej,  i  dlateco  wie  dobrze,  że  kniażna  Maryn 
Korybutówna  Olffirdowiczówna  wyszła  za  kniazia  Fedora  Worołyńskieco; 
matka  zaś  jet^o  mówiła  mii,  że  ojciec  jej,  kniaź  Semen  Wiazemski,  odpro- 
Avadzał  księżnę  Worotyńską  do  Worotyńska  (MIj  ń).  Kniaź  Andrej,  w  1507 
roku  namiestnik  oszmiański,  otrzymał  w  1511  roku  dwie  wsie  w  powiecie 
rosienskim  (ML  U). 

vSyn  jejro,  kniaź  Fedor  Andrejewicz  Pryliabski,  dworzanin  król.  w  1508 
roku,  otrzymał  w  tymże  roku  od  króla  Zygmunta  karczmę  w  Orszy  (ML  8). 
Oprócz  syna  l^^cdora  miał  kniaź  Andrej  dwie  córki:  Donimitrę  i  Zuzannę. 
Donimitra,  żona  kniazia  Wołodka  Iwanowicza  (Ilorskiego),  i  Zuzanna,  żona 
Kmity  Stretowicza,  córki  kniazia  Andreja  Pryhabskiego,  procesowały  się 
z  Wiśniowicckimi  o  Luhanicc  w  1522  r.  (ML  11).  Były  one  siostrzenica- 
mi podskarbiny  Anny  Iwanowej  Aleksandrowiczowej. 


Rodowód  książąt  Pryhabskich. 


Konstanty, 

cześnik  w.  ks. 

Witoldowej, 

•>j.  kna  N.  Wia- 

ziemska 

Andrej, 
namiestnik 

oszniiański 
1507  r. 

1 

Fedor, 

dworzanin 

królewski 

1508  r. 

Donimitra, 
m.  kniaź  Wo- 
łodko  Horski 

Zuzanna, 
ni.  Kmita  Śtre- 
towicz 

Pryszycliwoscki  Seńko  Jeskowicz,  ziemianin  kobryński,  i  brat  jego,  Bo- 
busz,  właściciele  dóbr  Pryszycbwosty  w  powiecie  kobryńskim  w  1532  ro- 
ku (ML  25). 

Pstrucz  Mirbajło  Iwanowicz  zeznał  w  1454  r.  zapis  na  czerejski  mona- 
ster.  Misajło,  władyka  smoleński  w  1454  r.,  następnie  od  1474  r.  metro- 
polita kijowski,  fundator  czerejskiego  monasteru  (Arch.  Zbór.  Dok.  II).  Pra- 
wdopodobnie Seńko  Iwanowicz,  ożeniony  z  siostrą  kniehini  Maryi,  żony  knia- 


265 

zi:i  Andieja  Wołodimirowicza  Olgcidowirza,  hył  lnalcm  IMirliajla  Iwannwi- 
07,a.  Marya,  córka  Sońka  Iwanowicza,  wyszła  za  kniazia  Fo.doia  iSokoIiń- 
skiojrOj  a  rólka  z  tego  malAeństwa,  Fedora,  była  żona  IJolidana  iSemenowieza 
Sojiehy  i  wniosła  w  dom  Sapieliów  cześć  Czerei,  Tiicliaczów  i  Połonne. 
Wyrok  K.Tzimicrza  Jac.  z  1474  r.  (Indykcya  VII),  wydany  w  procesie  o  To- 
łonne,  które  ?,ona  kniazia  Andreja  Wolodiinirowicza  praj^neła  odebrać  swej 
siostrzenicy,  i  wyrok  króla  ZyjG^mnnta  z  1541  r.,  wydany  w  R])rawie  Sapie- 
liów o  Czereję  i  Tiicliaczów,  zawierają  wyżej  podane  szczegóły  o  Seńku  i  jego 
potomstwie  (ML  20  i  43).  Wyrok  z  1541  r.  wzmiankuje  nadto,  że  oprócz 
Kedki,  dziedziczyli  na  Czerei:  Semen,  Michajło,  Petnicłi,  Daszko  i  IMikita. 
Części  Semena,  Petriiclia  i  Daszka  nabył  Bojidan  Sapieha,  część  Mikity  trzy- 
ma Żdan,  otczyc  Fedii,  a  część  Micliajla  zapisaną  została  monastcrowi. 

Psucki  riotr,  rotmistrz  kijowski  w  1547  r.  (ML  62). 

Pucliaczewicz  Ostafi  Oleclinowicz,  dworzanin  króla  Zyg-munta  w  1522  r. 
(ML  15).  Ilreiiory  i  Wasil  OstnfKMYicze  Puclmczewicze  dostarczali  w  1528  r. 
na  ekspedycyc  wojenne  28  koni  (ML  21). 

Z  Pucliał  na  Podlasin  Zolia,  wdowa  po  Janie,  miała  sprawę  z  synami 
swoimi:  Wawrzyńcem  i  Maciejem  w  1554  r.  (ML  220  B.). 

Pujkiewicz  Baltazar,  bojar  upicki  w  1536  r.  (ML  28). 

Pukszta.  Zygmunt  Augnst  potwierdził  w  1546  r.  bojarowi  wołkowy- 
skiemu,  Marcinowi  Pukszcie,  i  synowi  jego,  Hieronimowi,  akt  nabycia  czę- 
ści na  Łopienicy  w  powiecie  wolkowyskim  (ML  61).  Hieronim,  chorąży 
wołkowyski  w  latach  1560 — 1576,  poseł  powiatu  wolkowyskieco  w  1569  r. 
(Skarb.  Danił.  Źr.  Dziej.  IV). 

Puński  carewicz  otrzymał  od  Zygmunta  Augusta  w  1542  r.  50  kóp  lit. 
pcnsyi  rocznej  (ML  53).  Kniaź  Islam  Janbekowicz,  carewicz  Puński,  ołrz)-- 
mał  od  króla  Stefana  w  1576  rokn  wie.ś  Januszkowo  w  puńskiej  wło- 
ści (AIZR,  I). 

Puryszka  Juri  Juriewicz,  bojnr  powiatu  wileńskiego  w  1546  r.  (Mli  61). 

Puszkarewicz  Adam  Piotrowicz  procesował  się  w  1542  r.  o  pewne 
dobra  z  Lubeckimi  (ML  43). 

Puszkin  Jan,  bojar  król.  w  1546  r.  (ML  48). 

Puszkin  Timofiej  Michajłowicz,  znakomity  więzień  moskiewski,  trzy- 
many był  w  Słonimie  w  1510  r.  (ML  13).  Umarł  tamże  przed  1538  rokiem 
(ML  7).  Zacharyasz  Iwanowicz  Puszkin  trzymany  był  av  Trokach  w  1538  r. 
(ML  7).  Ostafi  Michajłowicz  Puszkin,  namiestnik  muromski  av  1581  roku 
(ML  57).  Iwan  Michajłowicz  Puszkin,  łowczy  av.  ks.  moskiewskieg;o,  na- 
miestnik riazki  w  1581  r.  (ML  57). 

Putiata  Jacko  otrzymał  w   1507  r.  od  króla  Z)'gmunta  do   dwóch  nie- 

Poczet  rodów.  34 


266  _ 

osiadłych  wsi  w  powiecie  smoleńskim  dwóch  ludzi  (ML  8),  a  w  1514  r.  pię- 
tnastu ludzi  i  cztery  nieosiadle  wsie  w  powiecie  braslawskim  (ML  7).  Jacko 
Michajłowicz  Tutiata,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  G5). 

Putiała  V.  Putiatycze  książęta.  Kniaź  Iwan  Semcnowicz  Putiata  pod- 
pisał rozejm  z  Władysławem  Ja^-.  ze  strony  Świdrygiełły  w  1431  r.  (Skarb. 
Danił.).  Podpisał  również  przymierze,  zawarto  przez  w.  ks.  Świdrygiciłę 
z  krzyżakami  w  1432  r.  (A.  fius.  Liw.  f.  190),  i  nadanie  Świdryfrielty  dla 
Kalenika  z  1437  r.  (AIZR,  I).  Kniaź  Dymitri  Putiatycz,  świadek  na  akcie, 
którym  kniaź  Andrej  Wołodimirowicz  nadal  w  1455  roku  lViłonne  Seńkowi 
(AIZR,  II).  Kniaź  Iwan  Putiatycz,  w  1488  r.  horodniczy  łucki,  w  1490  r.  klucz- 
nik łucki,  a  w  1507  r.  starosta  peremiiski.  Kniaź  Dymitri  Iwanowicz  Putiatycz, 
w  1480  Y.  namiestnik  mccński,  w  latach  1487  —  1488  brański,  w  latach 
1492 — 1502  wojewoda  kijowski,  otrzymał  w  1409  r.  od  Aleksandra  Jag. 
dwór  Kroszyn  w  powiecie  nowogrodzkim  (ML  6).  W  1500  r.  zeznał  kniaź 
Michał  Gliński,  opiekun  pozostałego  po  kniaziu  Dymitrze  majątku,  zapis  dla 
pieczerskiej  ławry  w  Kijowie  za  duszę  Dymitra  i  jego  rodziców,  w  tejże 
ławrze  spoczywających  (ML  2). 

Pulialycze  Iwaszko  i  Borys,  bojarowie  smoleńscy,  właściciele  dóbr  Pe- 
remilewskojc  w  powiecie  smoleńskim  w  1  490  r.  (ML  5).  -Siiryn  Putiatycz, 
dworzanin,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  plac  w  m.  Skolnikach  w  Kijowskićm. 
Król  Zygmunt  potwierdził  mu  to  nadani(>.  w  1507  r.  (ML  8).  Tenże  Suryn 
otrzymał  pozwolenie  od  króla  Zygmunta  w  1510  r.  na  trzYmanie  jirzez  jeden 
rok  karczmy  w  Owniczu  (ML  8).  Zygmunt  zatwierdził  w  1507  r.  Ilryszka 
Putiatycza,  wójta  grodzieńskiego,  w  posiadaniu  wójtowstwa  grodzieńskiego, 
nadanego  mu  przez  Aleksandra  ,Iag.  (ML  8).  Wojciech  Putiatycz,  bojar, 
otrzymał  zapis  od  swój  żony  Katarzyny  w  1540  r.  (ML  39). 
Putywelski  kniaź  —  patrz  Gliński. 

Puzyna  książęta.  Pominnik  Supra.ślskiego  monasteru  ws|)omina  o  ro- 
dzie kniazia  Htazynina  i  brata  jego,  kniazia  Iwana  Puzynina  (Arch.  Zbór. 
Dok.  IX.  f.  457).  Żyjący  w  drugiej  połowie  XV  wieku  kniaź  Iwan  Iwano- 
wicz Puzyna  pozostawił  dwóch  synów:  Timofieja  i  Wasila,  którzy  na  początku 
XVI  wieku  dostarczali  na  ekspedycye  wojenne  8  koni  (ML  8). 

Król  Zygmunt  nadał  w  1510  r.  kniaziowi  Wasilowi  Iwanowiczowi  Puzy- 
nie za  zabraną  mu  przez  w.  ks.  moskiewskiego  ojcowiznę  dwór  Nossowo 
w  powiecie  mielnickim.  Nadanie  to  wspomina  o  bracie  Wasila,  Timofieju, 
i  o  ich  ojcu,  Iwanie  Iwanowiczu  (ML  10  i  Arch.  Zbór.  Dok.  III).  Nadanie  to 
potwierdził  król  Zygmunt  w  1520  r.,  w  którym  kniaź  Wasil  był  jego  dwo- 
rzaninem (ML  12).  W  1522  r.  nie  żył  już  kniaź  Wasil,  a  pozostała  po  nim 
wdowa  procesowała  się  z  bratem  jego,  Timofiejcm  (ML  10). 


267  _ 

Kniaź  Timoficj  Iwanowic?,  Puzyna,  dworzanin  król.  w  1527  r.  (Mli  14 
i  15),  żył  jeszcze  w  1540  r.,  w  klóryni  procesował  .się  z  Lackim  (ML  31). 
Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  w  1528  roku  10  koni  (ML  21).  Z  nie- 
znanej nam  małżonki  pozostawił  dwóch  synów:  IJolidana  i  1'etra,  oraz  cór- 
kę Fedię. 

Makary,  metropolita  kijowski,  rozpoznawał  w  1536  r.  skargę  kniazia 
Bohdana  Timofiejewicza  Puzyny  na  Michałowa  Jurażyne,  która,  pomimo  za- 
wartego z  nim  układu,  nie  chciała  wydać  za  niego  starszej  swej  córki, 
Fedii.  Małżeństwo  to  przyszło  następnie  do  skutku,  gdyż  w  1546  r.  jest 
już  kniaź  Bohdan  zięciem  Jurażyny  (ML  33  i  48).  W  1552  roku  proce- 
sowali sie  kniaź  Bohdan  Timofiejewicz  i  siostra  jego,  Fedia,  ze  Żdanem  ') 
(ML  65).  Kniaź  Petr  Timofiejewicz  Puzyna  miał  sprawę  z  Odyńcewiczową 
w  1548  r.  (ML  48).  W  1547  r.  był  podkomorzym  Hlebowicza,  wojewody 
wileńskiego  (ML  63). 

Rodowód  książąt  Puzynów. 

Iwan 
Iwan 


Wasil,  Timoficj, 

(Iworz.  król.  dworz.  król. 

1520  r.  1527  r. 


Bohdan,  Petr         Fedia 

ż.  Ferlia  Ju-        1548  r.      1552  r. 
rażaiika 
154(3  r. 


Pystyński  Nikola,  archimandryta  pieczerskiej  ławry  w  Kijowie  w  1514  r. 


')  Jeżeli  książęta  Oj^ińscy  pochodzą  rzeczywiście  od  Puzynów,  to  pierwszy 
znany  Ogiński,  kniaź  Matfiej  Bolidanowicz,  świadek  ua  akcie  cesyi  Krzywczyc 
z  1556  r.,  mógł  być  właśnie  syneui  kniazia  Bohdana  Timofiejewicza  Pnzyny. 


268 


R. 


Rabę  Jan,  rycerz  krzyżacki  w  1436  r.  (ML  38). 

Raciborscy  na  Haciborach  z  Podlasia.  Erazm,  Łukasz  i  Moisen,  syno- 
wie niegdy  Stefana,  dziedzica  na  Raciborach,  procesują  sie  w  1541  r.  z  Mi- 
kołajem, Andrzejem,  Stefanem  i  Bernardem,  dziedzicami  na  Raciboracb,  sy- 
nami niegdy  Piotra  (ML  42). 

Rączko  V.  Raczkowicz.  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1507  r.  Mikoła- 
jowi Michnowiczowi  Raczkowiczowi,  pisarzowi  łacińskiemu  i  namiestniko- 
wi szowleńskiemu  akt,  którym  ojciec  jego  nabył  rótue  ziemie  w  powiecie 
krzemienieckim  (ML  8).  Ten^.e  Mikołaj,  sekretarz  król.  i  namiestnik  szowleń- 
ski,  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1508  roku  dwudziestu  służebnych  ludzi, 
któi-ych  Aleksander  Jntr.  nadał  był  Glińskiemu  (ML  8).  W  1515  r.  był  Mi- 
kołaj takZe  marszałkiem  królewskim,  w  1516  r.  otrzymał  Licbinice  (ML  U), 
w  1517  r,  miał  sprawę  z  Glińskimi  (ML  9),  a  w  1519  r.  z  Kozika  (ML  14). 
W  1514"  r.  on  i  brat  jego,  Stanisław,  otrzymali  puszczę  grodzieńską  (ML  II). 

Stanisław  jMichnowicz  Raczkowicz  zapisał  w  1528  r.  żonie  swej,  Bar- 
barze Ojsachowskiej  (?),  posag  na  jednej  trzeciej  części  dóbr  (ML  20).  Na 
ekspedycye  wojenne  dostarczał  4  konie  (ML  21). 

Rączko  V.  .Juri  Raczkowicz  v.  Jerzy  Rączko  z  Puczyc  Puczycki,  w  latach 
1515  —  1533  sędzia  ziemski  bielski,  sprzedał  Grajewskiemu  w  1533  r.  Go- 
siewo  w  powiecie  bielskim  (ML  24).  Syn  jego,  Rafał,  i  żona  tegoż,  Dorota, 
sprzedali  Glińskiemu  w  1527  roku  części  na  Kadłubach  i  Lubieszy  w  powie- 
cie drohickim  (.ML  15). 

Paweł  Rączko  z  Puczyc,  brat  sędziego  Jerzego,  w  latach  1511  —  1524 
wojski  bielski,  nabył  w  1524  r.  wójtowstwo  w  Wysokiem  (ML  15).  Nie  żył 
w  1531  r.,  w  którym  pozostała  po  nim  wdowa,  wielka  wojska,  procesowała 
się  ze  Szczytem  (ML  24).  Synowie  jego,  Jan  i  Stanisław,  dopełnili  działu 
dóbr  w  1541   r.  (ML  42). 

Ziemianie:  Mikołaj  Januszewicz  Raczkowicz,  żona  Dorota  i  bratanek, 
Ilrehory  Andrejewicz  Raczkowicz,  sprzedali  dworzec  trokinicki  Dłnskiemu 
w  1550  r.  (ML  (y6). 

Z  Raczyna  na  Podlasiu.  Maciej,  syn  niegdy  Abrahama  z  Raczyna, 
miał  sprawę  w  1543  r.   ze  Stanisławem  i  Janem,  synami  niegdy  Rafała 


200 

7,   Raczy  na  (ML  55).     Jan,   Mikołaj   i  Leonard,  synowie   nicjrdy    Lconanin, 
dziedziczyli  na  Raczy  nie  w  1546  r.   (ML  47). 

Radiszcwski  Lawryn  Wojciccliowicz,  pohiomocnik  Hanny  Sznkowćj 
w  sprawie  z  Jurczewskini  w   1549  r.  (MJj  65). 

Radobylski  Wasil  otrzymał  w  1514  r.  od  króla  Zygmnnła  siedem  nie- 
osiadłych  wsi  i  trzydziestu  ludzi  w  powiecie  brasławskini  (ML  7).  Iwan, 
dworzanin  król.  w  1524  r.  (ML  15). 

Radogoscki  v.  Radohosckj  Floryan  otrzymał  w  1532  roku  od  króla  Zy- 
gmunta Seiłenewicc  w  powiecie  Słonimskim  (.MIj  41),  które  to  dobra  trzymał 
wspólnie  z  żoną  swoją,  Hanną  Piotrówną  Krupską  (ML  61,  r.  1546).  Byt 
dworzaninem  król.;  nie  żył  jii?,  w  1546  r.  Od  żony  swej  otrzymał  w  1532 
roku  zapis  dworu  Szyłowic  i  Krnpeco  (ML  24).  Na  ekspedycye  wojenne 
dostarczał  6  koni  (ML  21). 

Radoszyński  Semen,  ziemianin  wołyński  w  1543  r.  (ML  20). 
Radziwiłłowie  v.  Radiwiłłowicze  książęta.  Lubo  Paprocki  utrzymuje 
w  „Gnieździe  Cnoty,"  że  Radziwiłłowie  pochodzą  od  Ostika,  lubo  Ostik 
przyjął  na  zjeździe  w  Horodle  lierb  Trąby,  który  jest  właściwym  herbem 
Radziwiłłów,  i  lubo  rodzina  Ostika  do  znakomitych  się  liczyła,  a  syn  jeco 
Radiwiłł  doszedł  do  wysokich  godności,  mimo  to  wszyscy  piszący  o  rodzi- 
nie Radziwiłłów  mylnie  ich  początek  wywodzą  od  Wojszunda,  który  wraz 
z  synem  Radiwiłłem  podpisał  w  1401  r.  przyrzeczenie  Litwy,  że  wytrwają 
w  związku  z  Polską. 

Że  Radziwiłłowie  pochodzą  od  Ostika,  dowodzi  tego  akt,  którym  król 
Zygmunt  nadał  w  1510  r.  starostwo  uszpolskic  i  peniańskie  Hrehorowi  Sta- 
nisławowiczowi  Ostikowi,  a  w  którym  powiedziano,  że  Ilrehory  ma  je  trzy- 
mać tak,  jak  je  trzymał  za  króla  Kazimierza  Ostik,  kasztelan  wileński,  i  syn 
jego,  Radiwiłł  Ostikowicz,  wojewoda  trocki,  a  następnie  syn  tego  ostatniego, 
Mikołaj  Radiwiłowicz,  wojewoda  wileński  i  kanclerz  (ML  8). 

Ostik,  w  latach  1410  — 1442  kasztelan  wileński,  pozostawił  z  żony  An- 
ny dwóch  synów:  Radiwiła  i  Stanisława.  Po  Stanisławie  idą  Ościkowie, 
a  Radiwił,  przekazawszy  imię  swoje  potomstwu  jako  nazwisko,  stał  sic  pro- 
toplastą domu  Radiwiłłów. 

Radiwiłł  Ostikowicz  podpisał  w  1432  r.  przywilej  w.  ks.  Zygmunta  dla 
Wilna  (Skarb.  Danił.).  W  1440  r.,  w  którym  otrzymał  starostwo  oniksztyń- 
skie,  był  marszałkiem  Kazimierza  Jag.  W  1452  r.  wymieniony  jest  jako 
świadek  bez  żadnego  tytułu  na  przywileju  Kazimierza  Jag.  dla  Siemaszki 
(AIZR,  I).  W  1466  r.  jest  wojewodą  trockim,  w  latach  1470  —  1473  także 
i  marszałkiem  ziemskim,  a  w  1477  r.  kasztelanem  wileńskim  i  jednocześnie 
wojewodą  trockim.     W  1473  r.  wyznaczony  został  na  komisarza  do  rozgrani- 


270 

czenia  Litwy  od  Inflant  (Skarb.  Danii.).  Sprzedał  on  dobra  Pilatyszki  i  Mi- 
toRzyszkł  niejakienm  Iwanowi,  którego  synowi,  Michnie,  nadał  te  same  do- 
bra Kazimioiz  Jag.,  a  Aleksander  Jag.  potwienlził  to  nadanie  w  149() 
roku  (ML  5). 

Radiwiłł  Ostikowicz  umarł  |>rawdo|iodo])nie  w  1477  r.,  skoro  na  zaj- 
mowanych przez  niego  urzędach  spotykamy  już  w  1478  r.  jego  następców. 
Trzymał  on  po  ojcu,  Ostiku,  starostwa  uszpolskie  i  peniańskie  (ML  8). 

lladiwilł  Ostikowicz  pozostawił  syna  Mikołaja  ')  i  córkę,  Annę,  żonę 
Petka  Jagojłowicza.  Petko  Jagojłowicz  zapisał  dworzec  w  Skudiszkach  żonie 
swej,  Annie  Radiwiłłównit^  po  śmierci  której  nadał  Aleksander  Jag.  ten  dwo- 
rzec w  1492  r.  bratu  jej,  Mikołajowi  Radiwiłłowiczowi,  wojewodzie  wileń- 
skiemu i  kanclerzowi  (ML  3). 

Mikołaj  Radiwiłłowicz,  w  latach  1482  —  1486  namiestnik  smoleński, 
w  1488  r.  kasztelan  trocki,  namiestnik  nowogrodzki  i  bielski,  w  końcu  1491 
wojewoda  wileński  i  kanclerz  lit.  Nie  żył  już  2  maja  1510  r.,  w  którym  to 
dniu  król  Zygmunt  oddał  trzymane  przez  niego  starostwa  uszpolskie  i  pe- 
niańskie llrehorowi  Ostikowi  (ML  8).  W  1493  r.  potwierdził  mu  Aleksan- 
der Jag.  przywileje  na  dobra  Suderewy  i  inne  (ML  3). 

Z  pierwszej  żony,  Zofii  Moniwidówny,  pozostawił  Mikołaj  Radiwiłłowicz 
czterech  synów:  Mikołaja,  Jana,  Wojciecha  i  Jerzego,  oraz  córkę  Annę,  żonę 
księcia  Konrada  Mazowieckiego.  Z  dwóch  drugich  żon  nie  pozostawił  po- 
tomstwa. Jedną  z  nich  była  kniażna  Zofia  Zasławska,  zmarła  przed  1507  r., 
drugą  Zolla  (Fedora)  Rohatyńska,  wdowa  po  kniaziu  Iwanie  Scmenowiczu 
Kobryńskim  i  Jerzym  Pacu.  W  1496  r.  zobowiązał  się  Mikołaj  Radiwiłło- 
wicz, wojewoda  wileński,  wypłacić  Konradowi,  księciu  Mazowieckiemu, 
20,000  złotych  węgierskich  posagu  za  córką  swą,  Anną,  a  w  zapisie  tym 
wymieniono  żonę  jego  i  synów  w  porządku  wyżej  podanym.  W  1497  r.  za- 
bezpieczył Konrad  Mazowiecki  na  różnych  zamkach  i  ziemiach  posag  swej 
małżonki  (Kod.  Maz.).  W  1512  r.  procesowała  się  księżna  Anna  z  braćmi 
o  danie  jej  udziału  z  majątku  ojczystego  i  macierzystego  (ML  14).  W  1507 
roku  nadał  król  Zygmunt  dobra  Plisę  w  powiecie  połockim,  które  na  niego 
spadły  po  bezpotomnej  śmierci  kniażny  Zofii  Zasławskiej  Mikołajowej  Radi- 
wiłowej,  Aleksandrowi  Pietuchowi,  chorążemu  połockiemu  (AIZR,  I).  Zofia 
Rohatyńska,  wdowa  po  Pacu,  następnie  wdowa  po  Mikołaju  Radiwile,  woje- 
wodzie wileńskim,  nadała  w  1512  r.  dobra  Mordwinowszczyzne  małżonkom 


')  Ten  Mikołaj  jest  pierwszym  te^o  imienia  w  rodzinie  Radziwiłłów,  gdyż 
Radiwiłł,  którego  wszyscy  heraldycy  Mikołajem  I-ym  nazywają,  nigdy  tego  imie- 
nia nie  używał,  dla  tńj  prostój  przyczyny,  że  go  nie  miał. 


271 

Zombockim  (ML  25).  W  1513  roku  doclioflzą  skarbów  po  ni('j  po/osta- 
łycli  z  prawa  pokrewieństwa  kiiia/iowio:  Konstanty  Ostrowski  I  Ffidor  Ja- 
rosławie/ (ML  10). 

Z  synów  Mikołaja  Iladiwilłowicza  dopełnili  w  1520  roku  Mikołaj,  Jan 
i  Jerzy  działu  majątkti,  pozostałego  po  ojcu  i  po  zmarłym  icli  bracie,  Woj- 
eieehu  (Areh.  Zbór.  Dok.  VII).  Dali  oni  początek  trzem  oddzielnym  liniom, 
z  których  pierwsza  dziedziczyła  na  Cioniądzu  i  Rajjrrodzie,  drnga  na  Ołyce 
i  Nieświeżu,  trzecia  na  Birżach  i  Duhinkach.  Wojciech,  czwarty  syn  Mi- 
kołaja, był  biskupem  łuckim  w  1500  roku  (?),  a  biskupem  wileńskim  od 
1508  roku.     Umarł  w  1519  r.  (Żyw.  Hisk.  Wił.). 

Linia  na  Goniądzu  i  Rajgrodzie. 

Mikołaj,  najstarszy  syn  Mikołaja  Radiwiłłowicza,  wojewody  wileńskiecn 
i  kanclerza,  w  latach  1487—1402  krajczy  lit.,  w  latach  1494—1503  struk- 
czaszy,  czyli  podczaszy  lit.,  został  w  1505  r.  wojewoda  trockim;  w  1505  r. 
był  także  przez  pewien  czas  marszałkiem  ziemskim  ').  Wojewodą  wileń- 
skim i  kanclerzem  został  20  czerwca  1510  r.,  chociaż  już  18  1.  m.  nosi  ten 
tytuł  (ML  8).  Namiestnikiem  bielskim  był  w  latach  1494 — 1503.  Umarł 
przed  26  marca  1522  r.  (ML  10).  Starostwo  uszpolskie  i  peniańskie  nabył 
za  konsensem  z  1519  r. 

W  1504  r.  adoptował  go  Stanisław  Szpak  i  żona  tegoż,  Zofia,  i  zapisali 
mu  cały  majątek;  adoptowanie  to  potwierdził  Aleksander  Jag.  w  tym  samym 
roku  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj.  Pódl.).  W  1510  r.  dozwolił  mu  król  Zygmunt 
założyć  miasto  w  Waniewie.  W  tymże  roku  był  Mikołaj  wła.ścicielem  Bo- 
huszowa  (ML  8).  W  1514  r.  nadał  Peńskiemu,  swemu  krajczemu,  Głcboki- 
Stok  (ML  25).  W  1519  roku  nakazał  mu  król  Zygmunt  pod  karą  wadialną 
12,000  kóp  lit.  utrzymać  zgodę  i  pokój  z  Olbrychtem  Gasztoldem  (ML  12). 
W  1509  r.  nadał  mu  król  Zygmunt  prawem  dziedzicznem  Goniądz  i  Rajgród 
po  Michale  Glińskim;  nadanie  to  powtórzył  w  1515  r.  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj. 
Pódl.).  Od  cesarza  Maksymiliana  otrzymał  Mikołaj  w  1518  r.  tytuł  księcia 
państwa  rzymskiego. 

Z  Elżbiety  Dohdanówny  Sakowiczówny,  wojewodzianki  trockiej  (ML  10, 
r.  1514),  pozostawił  Mikołaj  trzech  synów:  Mikołaja,  Jana  i  Stanisława,  którzy 
procesowali sie  w  1522  r.  z  matką  swą  o  dobra  i  zastawy  po  ojcu  pozostałe  (ML 


')  Odebrane  Zabrzezińskiemu  województwo  trockie  nadal  Alcksandpr  Ja^. 
Radziwiłłowi,  który  ninsłał  jednocześnie  otrzymać  i  marszałkowatwo  ziemskio, 
zwrócone  jednakże  widocznie  pot^m  Zabrzezińskieinu.  Dwa  razy  wy.stępnje  Ra- 
dziwiłł jako  wojewoda  trocki  i  marszałek  ziemski:  raz  1  marca  (ML  G),  dnigi 
raz  7  marca  irit).5  r.  (ML  r>). 


272  ^ 

13).  Król  Zyj^munt  polecił  im  w  tym?-e  1522  r.,  aż.cby  ojczystą  fortunę  roz- 
dzielili równo  pomiędzy  siebie  i  m.atkę  (ML  10).  El?,l»iela,  wdowa  po  Miko- 
łaju, do.starczała  na  ckspedycyc  wojenne  260  koni  (ML  21).  Mikołaj  pozo- 
stawił trzy  córki:  Zofie,  żonę  Jana  Zabrzezińskiego,  wojewody  trockiego, 
Alene,  żonę  księcia  Jiirieco  Semfinowicza  Słtickiego,  i  Elżbietę,  ^'•.onę  księ- 
cia Janusza  Jnriewicza  Ilolszańskiego-Dubrowickicg^o.  W  1541  r.  zaskar- 
żył Jan  Mikołajewicz  Radziwiłł  w  imieniu  matki  swćj,  Elżbiety  Mikołajo- 
wej, wojewodziny  wileńskiej,  Jana  Janowicza  Zabrzezińskiego,  że  tenże  za- 
trzymał dobra  macierzyste  siostry  swej  przyrodniej,  ILanny,  iirodzonćj  z  Zofii 
Radziwiłłówny,  córki  wojewody  Mikołaja  i  Elżbiety,  i  oddać  ich  nie  clice. 
Hanna  Zabrzezińska  pozostawała  na  wychowaniu  u  babki  swej,  l^Jżbiety, 
wojewodziny  wileńskiej  (ML  29).  W  1530  roku  potwierdził  król  Zygmunt 
różne  zapisy,  zeznanc  przez  Elżbietę,  wdowę  po  Mikołaju  Mikolajewiczu  Ra- 
dziwille,  wojewodzie  wileńskim,  na  rzecz  córki  Alcny,  żony  księcia  Juriego 
Semcnowicza  Słuckiego  (ML  19).  Alena  zmarła  w  1546  r.  (ML  61).  Ona 
i  siostra  jej,  Elżbieta,  w  1543  roku  jeszcze  nie  zamężna,  zbudowały  kaplice 
w  Miadziole.  Książę  Janusz  Juriewicz  Ilolszański,  wojewoda  trocki,  i  żona 
jego,  Elżbieta  Mikołajówna  Radziwiłłówna,  procesowali  sic  w  1546  r.  z  sio- 
strzenicą tej  ostatniej,  Elżbietą  Janówną  Radziwiłłówną  (ML  46). 

Jan  Mikołajewicz,  najstarszy  syn  Mikołaja  Mikołajewicza,  wojewody 
wileńskiego,  i  Elżbiety,  w  1520  r,  podczaszy  lit.,  został  w  1535  r.  starostą 
żmudzkim,  nie  przestając  pełnić  obowiązków  podczaszego.  Dzierżawcą  mar- 
kowskim  był  w  latach  1520—1534,  starostą  bielskim  w  1522  r.,  dzierżawcą 
wasiliskim  w  latach  1523  — 1541,  a  starostą  kowieńskim  w  latach  1531  — 
1536.  Umarł  w  1542  r.  Na  prośbę  jego  wziął  król  Zygmunt  w  1522  r. 
w  opiekę  matkę  jego,  Elżbietę,  i  resztę  jej  dzieci  (ML  12).  W  1526  roku 
ustanowił  mu  król  Zygmunt  targi  w  Ilodutiszkach  i  zezwolił  na  otwarcie 
tamże  karczem  (ML  15)  W  1532  r.  otrzymał  Iwan  Jesmanowicz  pozwole- 
nie na  wykupno  starostwa  wasiliskiego  z  rąk  Jana  Mikołajewicza,  które  tenże 
trzymał  w  1,000  kóp.  Iwan  Jesmanowicz  uzyskał  nawet  przywilej  na  to 
starostwo,  lecz  widocznie  go  nie  objął,  skoro  Radziwiłł  trzymał  je  do  śmierci 
(ML  24).  W  1536  r.  procesował  się  Jan  Mikołajewicz  z  Trońskim  o  gwałty 
i  najazdy  (ML  28).     Na  ekspedycyc  wojenne  dostarczał  61  koni  (ML  21). 

W  1546  roku  procesowali  się  książę  Janusz  Ilolszański  i  żona  jego, 
Elżbieta  Mikołajówna  Radziwiłłówna,  ze  starościanką  żmudzką,  Elżbietą  Ja- 
nówną Radziwiłłówną,  o  wypłacenie  im  posagu.  Z  procesu  tego  okazuje  się, 
że  Jan  Rlikołajewicz  Radziwiłł,  starosta  żmudzki,  miał  oprócz  Elżbiety  je- 
szcze dwie  córki:  Petronellę  v.  Pietruchę  i  Hannę  (ML  46).  Te  trzy  córki  sta- 
rosty żmudzkiego  procesowały  się  w  1545  r.  z  dziedzicami  Kurowa  (ML  58). 


w  intl)  r.  wiodą  Mikofaj  Jaiinwicz,  iii:ir,s/;:iłck  ziouiski,  Mikołaj  Jniiewic,/., 
podczaszy,  i  Jan  Janowicz,  krajczy,  Radziwiliowin,  npi(kiino\vie  Klżhicty, 
najmłodszej  córki  starosty  żnnulzkit^n^o,  proc(!s  z  ksicżna  Sliicka  o  1,000  kóp 
lii.  W  procesie  tym  jest  wzmianka  i  o  dwócli  drugich  córkach  starosty:  Pe- 
tronclli  i  Hannie  (ML  01). 

Zygmunt  August  nadal  w  15.51  r.  (ioniądz  i  Rajgród  Petronelii,  córce 
Jana  Radziwiłła,  starosty  żmudzkiego,  żonie  Stanisława  Dowojny,  wojewody 
połockiego  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj.  Pódl.).  Była  ona  właścicielką  tych  dóhr 
jeszcze  w  1554  r.  (ML  220  13.).  Dobra  te  przeszły  następnie  na  własność 
jej  siostry,  Hanny,  która  ju:';  jako  wdowa  po  Stanisławie  Kiszce,  wojewodzie 
witebskim,  odstąpiła  je  w  1571  roku  przez  sługę  swego,  Jerzego  Szembeka, 
Zygmuntowi  Augustowi  (MK  110  f.  146).  Elżbieta  wyszła  za  Hieronima 
Sieniawskiego,  podkomorzego  kamienieckiego,  który  później  był  wojewodą 
ruskim.  W  1559  r.  polecił  Zygmunt  August  komisarzom  rozpoznanie  spra- 
wy, którą  mieli  małżonkowie  Sieniawscy  z  poddanymi  zamku  tykocińskiego 
(A.  Gr.  Zicms.  X).  Działu  dóbr,  pozostałycli  po  zmarłym  Janie,  staroście 
żmudzkim,  dopełniły  w  1552  roku  jedynie  dwie  jego  córki:  Dowojnowa  i  Ki- 
szczyna  (ML  2).     Elżbieta  do  działów  tych  nie  należała. 

Mikołaj  Mikołajewicz  Radziwiłł,  drugi  syn  wojewody  wileńskiego  i  El- 
żbiety Sakowiczówny,  biskup  żmudzki  w  latach  1522  —  1528.  W  1522  r. 
procesował  się  z  matką  swą  o  pozostałe  po  ojcu  skarby  i  klejnoty,  z  których 
mu  ona  nic  wydzielić  nie  chciała  (ML  12).  W  1528  r.  ustanowił  Mikołaj 
co  do  dóbr  swoich  Cfoniądzkich  sukcesorem  swoim  Zygmunta  Augusta  (Inw. 
Arch.  Kor.  Woj.  Pódl.).' 

Stanisław  Mikołajewicz  Radziwiłł,  najmłodszy  syn  wojewody  wileń- 
skiego i  Elżbiety  Sakowiczówny,  na  mocy  umowy,  zawartej  między  królem 
Zygmuntem,  nim  i  bratem  jego,  Janem,  był  starostą  uszpolskim  i  peniańskim  od 
1522  r.  (ML  2);  w  1524  r.  był  i  starostą  Wiłkomirskim.  Starostą  Wiłkomir- 
skim jest  jeszcze  w  1527  r.,  a  starostą  uszpolskim  i  peniańskim  w  1580  r. 

Stanisław  pojął  w  1527  r.  za  żonę  Magdalenę  Honarównę,  córkę  Jakóba. 
W  tymże  roku  zawarł  z  jej  braćmi  urnowe  przedślubną,  Magdalena  zaś  zrzekła 
się  dóbr  ojczystych  i  macierzystych  na  rzecz  swych  braci,  a  w  końcu  Radzi- 
wiłł zabezpieczył  jej  posag  na  swoich  dobrach  w  ilości  12,000  fi.  (MK  43 
f.  67,  88,  91  i  93).  Magdalena  nie  żyła  już  w  1530  r.,  a  Stanisław  zawarł 
nową  umowę  przedślubną  z  Beatą  Odrowążanką,  wojewodzianką  ruską  (MK 
45  f.  243).  Ozy  projektowane  małżeństwo  przyszło  do  skutku,  nie  jest  wia- 
domem,  gdyż  od  1531  roku  począwszy,  milczą  akta  o  Stanisławie.  Służbę 
ziemską  pełnił  w  39  koni  (ML  21). 

Poc/ei  rodów.  35 


274 


Linia  na  Olyce  i  Nieświeżu. 

J.in.  (Inici  syn  Mikołaja  Hadiwiłowioza,  wojewody  wileńskicjjo  i  Zofii 
Moniwidówny,  wiatach  1495 — inoi  iiainiosfnik  wilkojski,  w  lalarli  1500 — 
1510  marszałek  lit.,  w  1500  r.  namiestnik  wasiliski,  w  1506  r.  starosta  Sło- 
nimski, zosta!  w  kwietniu  1514  r.  marszałkiem  ziemskim,  a  sądy  rozpoczął 
G  kwietnia  t.  r.  (ML  9).  W  1518  r.  otrzyma?  starostwo  droliiokie  w  1,000 
kóp  {UL  13),  w  1522  r.  został  kasztelanem  trockim.  Umarł  w  1522  roku 
(MTj  12).  Starostwa  Słonimskie  i  drołiickic  zatrzymał  do  śmierci,  chociaż  to 
ostatnie  ustąpił  szwagrowi  swemu,  Kiszce,  który  je  tćż  zaraz  po  śmierci  jc£;:o 
w  1522  r.  otrzymał  (MIj  12).  W  1508  r.  był  także  namiestnikiem  haneskim 
i  rajfrrodzkim.  Na  starostwo  Słonimskie  otrzymał  nowe  przywileje  w  1515 
i  1519  r.  (ML  2).  W  1518  r.  potwierdził  mu  król  Zygmunt  akt  nabycia 
dworu  w  Wilnie  z  1514  r.  (ML  2),  a  w  1519  r.  nadał  mu  dobra  zdzitow- 
skie  (ML  2). 

Jan  Mikolajewicz,  kasztelan  trocki,  dwa  razy  zawierał  związki  mał- 
żeńskie; pierwszą  jeco  żoną  była  Elżbieta  Gasztoldówna,  wojcwodzianka  tro- 
cka, drugą  Hanna  Stanisławówna  Kiszczanka,  starościanka  grodzieńska. 
W  1492  r.  zawarł  wraz  z  narzeczoną  swą,  Elżbietą  Gasztoldówna,  wojcwo- 
dzianka trocką,  ukłail  z  matką  jej,  Anną,  o  posag  i  spadek  po  Marcinie  Ga- 
sztoldzic.  W  tym  samym  roku  zabezpieczył  jej  1,000  kóp  groszy  pragskicli 
posagu  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj.  Pódl.).  W  1500  r.  pokwitował  razem  z  żoną, 
Elżbietą  Gasztoldówna,  Olbrychta  Gasztolda  z  odbioru  7,000  kóp  lit.,  które 
z  nią  otrzymał  (ML  2).  Elżl)ieta  zapisała  mężowi  wszystkie  swoje  skarby, 
lecz  Aleksander  Jag.  zniósj  na  żądanie  jej  brata,  Olbrachta,  ten  zapis  w  1503 
roku  (ML  5),  a  Radziwiłł  otrzymał  jedynie  dobra:  Zadwię,  Kotłowo,  Wor- 
szyce  i  Pombrowice,  które  mu  żona  również  zapisała  (ML  2).  W  1516  r, 
procesował  się  Jan  Mikolajewicz  z  Piotrem  Stanisławowiczem  Kiszką,  staro- 
ścicem grodzieńskim,  ponieważ  tenże  nie  chciał  dać  wyprawy  siostrze  swej, 
a  żonie  powoda,  Hannie.  W  tymże  roku  zapisał  tej  drugiej  swojej  żonie, 
Hannie,  800  kóp  lit.  na  Gicranojnach  (ML  10).  W  1517  roku  postanowił 
król  Zygmunt,  że  Piotr  Kiszka  ma  wypłacić  siostrze  swej,  Hannie,  żonie 
Jana  Radziwiłła  tyle  posagu,  ile  ojciec  jego  dał  starszej  swej  córce,  żonie 
Jerzego  Radziwiłła  (ML  10).  Na  mocy  układu,  zawartego  w  1522  r.,  a  do- 
tyczącego dóbr  macierzystych  żony  jego  Hanny,  otrzymał  Jan  IMikołajewicz 
Nieśwież  od  szwagra  swego  Kiszki  (MTi  10).  Hanna  dopełniła  wkrótce  po 
śmierci  męża  swego,  bo  jeszcze  w  1522  r.,  z  bratem  swoim,  Piotrem,  działu 
dóbr  ojczystych,  na  mocy  którego  otrzymała  zamek  Ołykę  z  przyległościami, 
HosłskijeŁuki,   Dubrowy  i  Niedreżske  (ML  12).     W  1523  r.  ustanowił  król 


275 

Zyt^nmiiU  lliuiiiie  dwa  doiocziio  janii;irlvi  w  (IoIujmIi  i('j  Ołyco,  (Mfj  15). 
W  1521)  r.  liil)  około  (cij;o  roku  wyszht,  Ilamia  itowlóniit!  za  ma;.,  za  .Slaiiisla- 
\va  Stanislawowifza  Kic;>,i(ajIN^,  ka,sz(ol:nia  trockiego  i  starostę  ^.mudzkicgo; 
w  tymAc  1529  r.  ustanowi!  król  Zygnuiiit  opiekę  nad  jej  dziecśuii  radziwil- 
lanii  i  icli  niajątkiem  w  osobie  brata  jiierwszeco  męża  llanuy,  Jerzego  Radzi- 
wiłła (MI.  20). 

Jan  Mikołajewicz  JRadziwilt  pozostawił  z  żony  Hanny  Kiszczanki  dwócli 
synów:  Mikołaja  i  Jana,  oraz  córkę  Hannę,  żonę  Mikołaja  Mikołajcwicza 
Kież}rajłły  w  1519  r.  (ML  14).  Hanna  jest  już  w  1531  r.  wdowa  po  Kież- 
f!:ajlle  (MIj  2(1).  Mikołaj  i  Jan,  synowie  Jana  Mikołiijewicza,  pozostający 
w  niepodziełności  majątkowej,  sprzedali  w  1534  r.  Janowi,  biskupowi  wileń- 
skiemu, dobra  macierzyste:  I^unajów,  Kulików  i  Rudkę,  położone  w  powifcic 
krzemieniec^kim  (Inw.  Arcii.  Kor.  Woj.  Woł.).  W  tymże  roku  pozwał  icli 
Aleksander  Sołtanowicz  o  wyrzijdzone  mu  krzywdy  (ML  26).  W  1545  roku 
umorzyli  proces  o  dziesięcinę,  który  mieli  ze  Skaszewskim,  plebanem  w  Gie- 
rauojnach  (ML  2). 

Jan  Janowicz  Radziwiłł,  w  łatach  1545 — 1551  krajczy  lit.,  w  latach 
1547 — 1550  starosta  tykociński,  sprzedał  królowej  w  1540  r.  ogród  w  Wil- 
nie (ML  2).  Z  żony  Elżbiety  Frydruszówny  Herburtówny,  wdowy  po  Janie 
lliniczu,  która  mu  w  1547  roku  zapisała  różne  sumy,  nie  pozostawił  żadnego 
potomstwa  (iML  62). 

Mikołaj  Janowicz  Radziwiłł  podpisał  w  1541  r.  umowę  przcdślubn.ą, 
zawarta  przez  Mikołaja,  syna  Jerzego  Radziwiłła,  z  Katarzyną  z  Iwna  (MIC 
63  f.  44).  Marszałkiem  ziemskim  jest  w  1545  r.  '),  w  którym  umorzył  pro- 
ces ze  Skaszewskim.  Kanclerzem  lit.  został  w  1550  r.,  a  wojewodą  wileń- 
skim w  1551  r.  Dzierżawę  szawelską  otrzymał  w  1540  r.  Trzymał  ją  je- 
szcze w  1558  r.  (MK  91  f.  85).  Jako  starostę  brzeskiego  spotykamy  go  po 
raz  pierwszy  w  1551  r.;  jest  nim  jeszcze  w  1563  r.  Starostwo  borysowskie 
trzyma  w  latach  1551 — 1558,  a  starostwo  kowieńskie  w  latach  1560 — 1563. 
W  1561  r.  zamianowany  został  przez  Zygmunta  Augusta  na  czas  jego  nie- 
obecności na  Litwie  wielkorządcą  z  prawem  mianowania  urzędników  (Skarb. 
Danił.).  Był  też  administratorem  Inflant.  Ostatnie  o  nim  wzmianki  w  aktach 
pochodzą  z  1564  r.  (MK  96  f.  330). 

Mikołaj  Janowicz  Radziwiłł,  ożeniony  z  Elżbietą  Szydłowiecką,  kaszte- 


')  Pan  .T.  Wolflf  podaje  w  .swoim  Kata!on;u.  że  marszałkiem  byl  Mikołaj 
Janowicz  już  w  1542  roku.  Tymczaso.m,  o  ile  naui  wiadomo,  tytułował  się  on 
Av  tym/.e  roku  w  sprawie,  dotyczjicój  .Terzp;?o  Ilinicza,  swego  pupila,  tylko  mar- 
szałkowiczem  zieni.skim  (ML  39). 


276 

laiiką  krakowską,  spisat  z  nią  w  1557  r.  akt  wziijomnof^o  dożywocia,  a  ona 
zizekhi  sio  jcdnoczośnic  dziedzictwa  Szydłowca  na  rzecz  syna  swego,  Mikoła- 
ja-KizysztoCa  (MK  00  f.  244).  Mikołaj  Janowicz  sam  był  właścicielem  czę- 
ści Szydłowca,  którą  w  tymże  roku  odstąpił  synowi  (1\IK  90  f.  243);  w  1564 
roku  dodał  nui  do  teg^o  części  na  dol)racli  Wysoce  (i\H\  5)6  f.  330). 

W  1547  r.  otrzymał  JMikołaj  Janowicz  od  cesarza  Karola  V  tytuł  księcia 
państwa  rzymskiego  na  Ołyce  i  Nieświeżu. 

Z  wspomniatiej  wyżej  żony  pozostawił  Mikołaj  czterecli  synów:  Mikołaja- 
Krzysztofa,  Jerzego,  Alberta  i  Stanisława,  i  tyleż  córek:  Elżbietę,  Zoiic,  Annę 
i  Krystynę.  I^lżhiota  była  w  1570  r.  żoną  Mikołaja  Mieleckiego,  wojewody 
podolskiego  (MK  108  f.  299);  w  tymże  roku  zrzekła  się  dóbr  ojczystych  i  ma- 
cierzystych na  rzecz  braci  swoich  (MIC  108  f.  299),  a  mąż  zabezpieczył  jej 
w  1585  r.,  w  którym  umarł,  posag  na  majątku  swoim  (MK  131  ł".  170  i  250). 
Zofia  była  w  1581  r.  wdową  po  Achacym  Cemie,  wojewodzie  pomorskim  (MK 
124  f.  73).  Anna,  żona  ftlikołaja  Tworowskiego  z  I^uczacza,  podkomorzego 
kamienieckiego  w  1571  r.,  wniosła  mu  7,000  11.  posagu  (MK  108  f.  421). 
Krystyna,  córka  niegdy  Mikołaja,  księcia  na  Ołyce  i  Nieświeżu,  wojewody 
\\ileńskiego,  marszałka  w.  i  kanclerza  w.  ks.  lit.,  administratora  Inflant,  żona 
Jana  Zamojskiego,  kanclerza  kor.,  zrzekła  się  w  1580  roku  dóbr  ojczystych 
i  macierzystych  na  rzecz  braci  swoich:  Jerzego,  koadjutora  biskupa  wileń- 
skiego, Mikołaja-Krzysztofa,  hr.  na  Szydłowcu,  marszałka  w.  w.  ks.  lit., 
Alberta,  marszałka  nadw.  w.  ks.  lit.,  starosty  kowieńskiego,  i  Stanisława 
(MK  121  f.  191).  W  tymże  1580  r.  odstąpiła  Krystyna  Zamojska  wszystko 
to,  co  otrzymała  po  matce  swej,  Elżbiecie  Szydłowieckiej,  Stanisławowi  Żół- 
kiewskiemu (MK  125  f.  151).  W  1580  r.  wpływali  wszyscy  czterej  syno- 
wie wojewody  do  aktu,  którym  Dembiński  pokwitowany  został  przez  najstar- 
szego z  nich,  Mikołaja-Krzysztofa  (MK  125  f.  101  i  102),  a  w  1582  r.  za- 
warli układ  z  siostrami  (MK  127  f.  100). 

Książęta  Mikołaj-Krzysztof,  Albert  i  Stanisław,  ustanowili  ordynacye  z  dóbr: 
Ołyki,  Nieświeża,  Kiecka,  j\Iiru  i  Gródka-Dawidowskiego,  którą  Stefan  Batory 
w  1586  r.,  a  Zygmunt  III  konstytucyą  z  1589  r.  potwierdzili  (Vol.  Leg.). 

Książe  Mikołaj-Krzysztof,  wojewodzie  wileński,  ordynat  na  Nieświeżu, 
pisał  się  hrabią  na  Szydłowcu,  otrzymawszy  go  od  rodziców  (MK  90  f.  243 
i  244).  W  1569  r.  został  marszałkiem  nadw.  lit.,  w  1579  r.  marszałkiem 
Av.  lit.,  w  1586  r.  kasztelanem  trockim,  w  1590  r.  wojewodą  trockim,  a  na- 
koniec  w  1604  r.  wojewodą  wileńskim.  W  1571  r.  zamienił  pewne  dobra 
z  Ciecierskim  (MK  109  f.  509),  w  1572  r.  zastawił  Gródek  Chlewiokiemu 
(MK  110  f.  302),  a  w  1582  roku  sprzedał  Wysokie  w  ziemi  drohickiej  Ma- 
kowieckiemu (MK  127  f.  75). 


277 

Książe  Jerzy  Mikołiijewic/,,  \Yoje\vo(lzic  wileński,  zosliil  koaiijuiorem  Iti- 
skujiii  wileńskiego  w  iri7-(  r.,  a  biskupem  wileńskim  w  1580  r.  W  łatadi 
1583— IBSC)  I)}'!  administratorem  IiiHanl.,  w  1584  r.  kardynałem,  w  1593  r. 
został  biskupem  krakowskim,  nie  przestając  administiowaó  biskupstwa  wi- 
leńskiei^o.     Umarł  w  1  (iOO  r. 

Książe  Albert,  ordynat  na  Kłecku,  od  157!)  r.  marszałek  nadworny  lit., 
od  158(5  r.  marszałek  w.  lit,  w  1580  r.  starosta  kowieński,  otrzymał  w  1589 
roku  starostwo  rumborgskie.     Umarł  w  1592  r.  (Ilejdensztejn). 

Książę  Stanisław,  ordynat  na  Olyce,  był  marszałkiem  w.  lit.  w  1593  r., 
a  kasztelanem  troekim  w  1598  r.  W  tym  ostatnim  rok\i  zapadł  przeeiw  nie- 
mu z  zajjozwii  Komana  Kozińskiefj^o  dekret  w  trybunale  lubtdskim  w  sprawie 
poddanycb,  zbiegłych  z  Zaborola  do  Otyki  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Ldnia  na  Birżiich  i  Dubinkach. 

.Jerzy  Mikołajewiez  Radziwiłł,  najmłodszy  syn  Mikołaja  Radiwiłowicza, 
wojewody  wileńskiego,  i  Zolii  Moniwidówny,  w  1507  r.  namiestnik  wieloń- 
ski  i  mejszagolski,  w  1508  roku  namiestnik  merccki  i  wieloński,  w  latach 
1510  —  1516  podczaszy  lit.,  w  latach  1511  —  1514  wojewoda  kijowski  '). 
Po  ustąpieniu  z  województwa  kijowskiego,  otrzymał  starostwo  grodzieńskie 
20  kwietnia  151-1  r.  Hetmanem  nadwornym  został  w  1521  r.,  kasztelanem 
trockim  w  1522  r.,  kasztelanem  wileńskim  w  1527  r.,  marszałkiem  nadwor- 
nym w  1528  r.,  a  hetmanem  av.  lit.  w  1531  roku,  Kasztciaństwo  wileńskie, 
marszałkowstwo  nadworne,  hetmaństwo  i  starostwo  grodzieńskie  posiadał  aż 
do  swćj  śmierci,  która  zaszła  w  1541  r.,  gdyż  jeszcze  w  1540  r.  spoty- 
kamy go  na  tych  urzędach  (ML  27).  Namiestnikiem  ucyańskim  widzimy 
go  w  latacli  1510 — 1512,  mereckim  w  latach  1508 — 1514,  mozyrskim  wia- 
tach 1511  —1514.  Dzierżawcą  skidelskim  jest  od  1520  r.,  lidzkim  i  bie- 
lickim od  1528  r.  do  śmierci.  Dzierżawę  kryńską  i  ozierecką  wziął  w  1518 
roku  w  1,000  kóp,  a  starostwo  mejszagolskie  v/  600  kopach  i  300  duka- 
tach (ML  12).  W  1520  r.  pozwolił  mu  król  wykupić  z  rąk  Jana  Zabrzeziń- 
skiego  starostwo  mereckie,  trzymane  przez  tegoż  w  1,000  kóp  lit.,  i  oddał  mu 
je  w  doży\vocie  (ML  12).    Starostwo  grodzieńskie  trzymał  pierwotnie  w  3,000 


')  Tylko  jeden  raz,  w  1512  roku.  podpisał:  się  Jerzy  wojewodf^  kijowskim 
i  podkaaclerzym  lit.  na  akcie,  którym  król  Zygmunt  potwierdził  zapis  kniebini 
Fedory  Kobryńskińj,  na  i;erkiew  kobryńską.  Ponieważ  w  t^j  epoce  nie  spoty- 
kamy na  Litwie  podkanclerzych,  trudno  zat^m  na  pewno  orzec,  czy  .Terzy  peł- 
nił rzeczywiście  ten  urząd,  czy  tóż  w  wypisie  tego  aktu  zaszła  pomyłka,  czy  w  koń- 
cu akt  ten  jest  sfałszowany. 


278 

kóp,  a  następnie  w  2,800  kopach  (ML  14,  r.  1522  i  ML  15.  r.  1523).  W  1524  r. 
uzyskał  przywilej  na  urządzenie  targów  w  Żoroslnwrc,  a  w  1525  r.  w  Scl- 
czy  (ML  15).  W  1525  r.  nahyl  Iowy  w  Szeszupaoli  od  Pietkowicza,  w  1526 
roku  Zytwiliszki  za  350  kóp  od  Januszkowicza  (i\IL  2),  Haranowo  i  Batwa- 
niszki  za  2,000  kóp  od  Narbutowicza  (.ML  15),  a  w  1527  r.  Świro  od  Świr- 
skicco  (ML  15).     Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  261  koni  (ML  21). 

Jerzy  ^.enił  sic  dwa  razy.  Pierwsza  jego  żoną  hyfa  Barliara  Staui- 
slawówna  Kiszczanka,  starościanka  grodzieńska,  drugą  Barbara  Kołówna 
z  Ualejowa.  Z  pierwszej  żony,  która  zmarła  przed  1513  r.,  nie  pozostawił 
potomstwa  (ML  10,  r.  1513).  W  1517  roku  polecił  król  Zygmunt  Piotrowi 
Stanislawowiczowi  Kiszce,  ażeby  wypłacił  siostrze  swej,  żonie  Jana  Ivadziwił- 
ła,  tyle  posagu,  ile  ojciec  jego  wypłacił  drugiej  swej  córce,  niegdy  żonie  Je- 
rzego Mikołajewicza  Radziwiłła,  podczaszego  i  starosty  grodzieńskiego  (ML 
10).  W  1522  r.  odsądził  król  Zygmunt  od  spadku,  pozostałego  po  zmarłej 
bezdzietnie  Barbarze  Kiszczance,  żonie  Jerzego  I^adziwilła,  brata  jej,  l*io- 
tra  (ML  12  i  10).  W  1515  r.  zabezpiecz.ył  Jerzy  Mikołajewicz  Radziwiłł 
posag  żonie  swej,  Barbarze  z  Dalejowa,  na  jednej  trzeciej  czę>ści  dóbr  swo- 
ich (ML  2).        ' 

Z  Barbary  z  Dalejowa  pozostawił  Jerzy  syna  Mikołaja  i  córki:  Ilanne 
i  Barbarę.  W  1541  r.  zwolnił  król  Zygmunt  wdowę  po  Jerzym  Radziwille, 
kasztelanie  wileńskim,  i  syna  jej,  Mikołaja,  od  odpowiadania  w  sądach  w  cią- 
gu jednego  roku  (ML  20).  W  tymże  roku  wysłał  król  Zygmunt  do  nich  list 
7,  poleceniom  wybrania  komisarzy  dla  rozgraniczenia  dóbr  (ML  29). 

Jerzy  Radziwiłł,  kasztelan  wileński,  zawarł  umowę  z  Olbrychtem  Ga- 
sztoldem,  że  syn  jego,  Stanisław,  poślubi  Hannę,  starszą  córkę  Radziwiłła. 
Gdy  Hanna  do  lat  doszła,  a  Gasztold  nic  S|)ieszył  się  z  wykonaniem  zobowią- 
zania, oskarżył  go  Radziwiłł  w  1536  r.  przed  królem  Zygmuntem.  Gasztiild 
oświadczył,  że  znacznie  wcześniej  zawarł  był  podobną  urnowe  z  Zabrzeziń- 
akim,  i  to  pod  bardzo  uciążliwymi  warunkami,  przeto  tej  drugiej  wyko- 
nać nie  może.  Król  Zygmunt  zwolnił  Gasztolda  z  przyjętego  względem  Ra- 
dziwiłła zobowiązania,  lecz  polecił  mu  wezwać  Zabrzezińskicgo,  ażeby  albo 
swą  córkę  za  syna  jego,  Stanisława,  wydał,  albo  też  od  umowy  odstąpił  (ML 
28).  W  tym  samym  jeszcze  roku  20  października  zawarł  Gasztold  nowy  układ 
z  Radziwiłłem,  dotyczący  ożenienia  syna  jego,  Stanisława,  z  młodszą  córką 
Radziwiłła,  I^arbarą  (ML  33).  Związek  ten  przyszedł  wkrótce  potem  do  sku- 
tku, gdyż  już  w  1537  r.  zapisał  Gasztold  żonie  swej  Barbarze  8,000  kóp 
lit.  na  Sidorowie  i  innych  dobrach  (ML  2).  Stanisław  Gasztold  umarł  w  1542 
roku,  a  Barbara  poślubiła  króla  Zygmunta  Augusta  w  1547  roku.  Umarła 
w  1551  roku. 


_279 

Podobną  sprawę  mi:ił  .T"Mzy  Radziwiłł  w  153(5  r.  /  Ilia  Ostrogstim,  który 
wbrew  zobowiązaniu,  pr/.yjelcmn  przez  jego  ojca,  nie  chciał  jłośliibić  córki 
jcf^o  Hanny.  Król  Zyii^inunt,  uwzi^iediiiając,  że  Ilia  ()slTou;ski  niii^dy  sie  nie 
zf;odzil  na  zobowiązanie  swe;?o  ojca,  zwolnił  jco  z  niego  (ML  28,  30  i  33). 
Hanna  nie  poślubiła  Piotra  Kiszki,  kasztelana  wileńskiego  i  hetmana,  jak 
to  w  niektórych  dziełach  heraldycznych  podano,  bo  Piotr  Kiszka,  kasztelan 
wileński  i  hetman,  nie  istniał;  wyszła  ona  za  kniazia  Semena  .Inriewicza  Hol- 
szańskiego,  stolnika  lit.,  o  czem  zresztą  akta  milczą. 

i\likołaj  Juriewicz,  kasztelanie  wileński,  vrnióst  skargę  w  1540  r.  na 
Świrskiego  o  pobicie  urzędnika  jego,  l'iaskowskiego  (ML  fil).  W  tymże 
154()  r.  musiał  zostać  j)odczaszym  lit.  i  dzierżawcą  wasiliskim,  gdyż  w  spra- 
wie, którą  miał  z  Zaleskim  o  dziesięciu  ludzi  zastawionych  i  ni(!wyknpionych, 
7.  tymi  tytułami  jest  wymieniony  (ML  61).  W  1550  r.  jest  wojewodą  tro- 
ckim, nic  przestając  pełnić  urzędu  podczaszego;  jest  na  nim  jeszcze  w  1551 
roku.  Hetmanem  w.  lit.  został  w  1550  r.,  a  wojewodą  wileńskim  i  kanclerzem 
w  1566  r.  Hetmanem  w.  lit.  został  po  raz  drugi  zamianowany  w  1576  r. 
Hetmanem  wielkim  i  inflanckim,  którym  był  od  1579  r.,  pozostał  do  śmierci, 
która  nastąpiła  w  1584  r.  (Arch.  Dubr.  IV).  Na  dzierżawie  wasiliskiej  wi- 
dzimy go  w  latach  1546  —  1554;  dzierżawę  łidzką  i  bielicką  otrzymał 
w  1547  r.,  a  dzierżawę  somiliską  w  1551  r.  Z  tych  dzierżaw  miał  lidzką 
jeszcze  w  1570  r.,  a  dwie  drugie  w  1564  r.  Starostwo  słonimsl<ie  trzymał 
w  1554  r.,  a  starostwo  niozyrskie  w  latach  1550  —  1575.  Starostą  mere- 
ckim  jest  w  1579  r.,  borysowskim  w  latach  1567  —  1579,  a  oszmiańskim 
wiatach  1579 — 1580.  W  1550  r.  sprzedał  wszystkie  swe  dobra,  leżące 
w  województwach  ruskicm  i  podolskiem,  Mieleckiemu  (MK  79  f.  266),  którc- 
n\u  też  odstąpił  wsie:  Usilne  i  Barzów  (MK  85  f.  52). 

Mikołaj  Juriewicz  Radziwiłł,  wojewoda  wileński,  kanclerz  i  hetman  w. 
ks.  lit.,  otrzymał  od  cesarza  Karola  V  w  1547  r.  tytuł  księcia  państwa  rzym- 
skiego na  Dabinkach  i  Rirżach.  Ożenił  sif  z  Katarzyną  z  Iwna  Tomicką, 
córką  Jana,  podkomorzego  kaliskiego,  późniejszego  kasztelana  gnieźnieńskie- 
go, z  którą  zawarł  umowę  przedślubną  24  listopada  1541  r.  (MK  63  f.  44). 
Katarzyna  zmarła  w  1551  r.  (Rai.,  Pis.  hist.  II,  f.  257).  Pozostawił  z  niej 
dwóch  synów:  Mikołaja  i  Krzysztofa,  którzy  wraz  z  nim  podpisali  akt  sprze- 
daży domu  i  placu  w  Wilnie  w  1577  r.  (Akta  T.  VIII.  f.  406). 

Książę  Mikołaj  Mikołajewicz  Radziwiłł,  w  latach  1577  —  1580  łowczy 
lit.,  został  w  1579  r.  wojewodą  nowogrodzkim.  Umarł  w  1589  r.  W  la- 
tach 1580 — 1588  był  starostą  mozyrskim  i  mereckim. 

Książę  Krzysztof  Mikołajewicz  Radziwiłł,  w  1568  krajczy  lit.,  w  1569 
roku  podczaszy  lit.,  w  1579  r.  kasztelan  trocki,  a  od  15  listopada  1584  roku 


280 

wojewoda  wileński.  Hetmanem  polnym  był  w  1573  r.,  lielmancm  wielkim 
został  w  1580  r.  Podkanolerzym  był  od  1570  r.  aż  do  czasn  objęcia  woje- 
wództwa wileńskiego.  W  1573  r.  posiadał  starostwo  kokcnliaiiskie,  ale  wi- 
docznie musiał  je  był  następnie  na  pewien  czas  opuścić,  kiedy  w  1588  roku 
nowy  przywilej  na  nie  otrzymał.  W  1578  r.  uzyskał  po  śmierci  pierwszej 
swej  żony,  Anny  Sobkówny  z  Siilejowa,  przywilej  na  starostwo  soleckie,  któ- 
re jednak  musiał  już  był  wcześniej  trzymać,  f^dyż  już  w  1576  r.  z  tym  tyłu- 
łem  jest  wymieniony  (Zród.  Dziej.  IV).  W  latacli  1576  —  1570  był  starostą 
zyżmorskim,  a  w  latach  1579 — 1588  dzierżawcą  borysowskim.  W  1583  r. 
otrzymał  on  i  żona  jof^^o,  Katarzyna  z  Tcczyna,  starostwo  urzędowskie  (MK 
127  f.  296);  a  w  1508  r.  o\n()cz  starostw:  soleckiego,  urzędowskiego  i  ko- 
kcnhauskiego,  miał  jeszcze  aińskie  i  nowomyślskie. 

Mikołaj  zawierał  cztery  razy  związki  małżeńskie.  Pierwszą  jego  żoną 
była  Anna  Sobkówna  z  Sulejowa,  po  śmierci  której  otrzymał  w  1578  r.  staro- 
stwo soleckie  (MK  118  f,  42).  Drugą  była  Katarzyna  księżniczka  Ostrogska, 
wojewodzianka  kijowska,  z  której  miał  syna  Janusza  (Conv.  Warsz.  I.  A.  f. 
387,  r.  1580).  W  1582  r.  była  już  żoną  jego  Katarzyna  z  Tęczyna,  wdowa 
po  księciu  .Jerzym  Sluckim  (MK  126  f.  08).  Czwartą  i  ostatnią  jego  żoną 
była  księżniczka  Elżbieta  Ostrogska,  siostra  drugiej  jego  żony,  wdowa  po 
Janie  Kiszce.  W  rozgraniczeniu  dóbr  Cliodorkowiec  i  Sieniawy  z  1595  r. 
wspomniana  jest  ona  już  jako  Radziwiłłowa  (A.  Gr.  Ziems.  X). 

(l!oiIowf!.|    ksirtż.-jt    RaililwilMw    —    patri    ohok). 

Radziwiłł  v.  Radziwiłłowicz.  Wojszund  i  syn  jego,  Radiwił,  podpisali 
w  1401  r.  sojusz  Litwy  z  Polską  (Siat.  Lit.).  Czy  nie  ten  to  właśnie  Radzi- 
wiłł, syn  Wojszunda,  był  marszałkiem  w.  ks.  Witolda  w  1428  r.  (?).  Ra- 
dziwiłł pozostawił  trzech  synów:  Pietraszka,  Micbajła  i  Andreja.  Z  nich  An- 
drej  zabił  brata  Micbajła,  a  cześć  Micbajła  w  dziedzicznym  ich  majątku  Wa- 
siliszkach  nadał  Bohdan,  wojewoda  trocki,  Pietraszkowi,  które  to  nadanie 
potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  w  1406  r.  (ML  5).  Piotr  v.  Pietraszko  Ra- 
diwiłowicz  był  podkomorzym  lit.  i  namiestnikiem  ejszyskim  w  latach  1406 — 
1409.     W  1406  r.  nabył  Nartelewszczyznc  (ML  5). 

Radziwiłłowicze,  bojarowie  oszmiańscy.  Juri  Mikołajewicz  Radiwiło- 
wicz  sprzedał  w  1530  roku  lloskiemii  grunta,  które  odziedziczył  po  swych 
stryjach,  Marcinie  i  Pawie  Radiwiłowiczach,  w  Dubrowlanach  (Arcb.  Dubr.I). 
Marcin  Radiwiłowicz,  żona  jego  Klżbieta  i  synowie:  Kacper,  Jakób  i  Ilrehory 
sprzedali  Roskiemu  w  1538  roku  dwóch  ludzi  w  Dubrowlanach  (Arch.  Dubr. 
111).  Kacper  Marcinowicz  Radziwiłowicz  i  syn  jego,  Mikołaj  Karprowicz^ 
z  żoną  Urszulą  Janówną  Łobucianką,  odstąpili  pewne  grunta  w  Dubrowla- 
nach Roskiemu  w   1570  r.  (Arch.  Dubr.  IV). 


Rodowód 


Mikołaj. 

ksij).żę  na  Goniądzu 

i  Rajgrodzie, 

wojewoda  wileński 

i  kanclerz  1510  r., 

ż.  Elżbieta  Sakowi- 

czówna 


ł 


Jan, 
starosta 
żmiidzki 
1535  r. 


Mikołaj, 
biskup 
żmudzki 
1522  r. 


Stanisław, 

.starosta 

uszpolski 

i  peniański 

1522  r. 

ż.  Magdalena 

Ronarówna 


Zofia, 
m.  Jan 
Zabrze- 

ziński 


Alena,       Elżbieta, 
m.  kniaź  ni.ks.  .launsz 


Jnri 

Semeno- 

wicz 

Slncki 


Holszański- 
Dubro  wieki 


i 
ii 
t 


Pełronella,        Hanna,         Elżbieta, 
in.  Stanisław  m.  Stanisław     m.  Hie- 
Dowojna,        Kiszka,  ronim 

wojewoda       wojewoda    Sieniawski, 
połocki  witebski      wojewoda 

1552  r.  1552  r.         ruski 


Mikołaj  Hrzysztof, 

ksi.y/ę  ordynat 

na  Nieświeżu, 

wojewoda 

wileński 

1604  r. 


Jerzy, 
kardynał 

biskup 
krakowski 

1503  r. 


Albert,    S; 

książę 

ordynat   i 
na       n 

mecku,  fc 
marszałek  '■ 
i-,  w.  ks.  lit  $i{ 

1586  r.     j 


isiążąt    Radziwiłłów. 


Ostik. 

asztel.  wileński 
1410  1-., 
ż.  Anna 


Radiwił, 

)stiko\vicz, 
Tjewoda  trocki 
h^ztelan  wileński 
1477  r. 


Stanisław 

Ostikowicz, 

po  którym  idtj, 

Ościkowie 


Mikołaj 
adiwiłowicz, 
wiewoda  wileński 
k;clerz  lit.  14i)2  r., 
l.)fia  Moniwidówiia 
ijua  Zofia  Zaslawska 
(lifia  Rohatyńska 


Anna, 
ni.  Pełko  Ja- 

gojłowicz 
urn.  p.  14;t2r. 


Jan, 

casztelan  trocki 
1522  r., 
Illżbieta  Gasztoldówna 
b  Ban  na  Kiszczanka 


Wojciocti, 

_  (Olbrycht) 

bisknp  wileński 

1508  r. 


Mikołaj,  Jan,  Hanna, 

■  że  na  Ołyce      krajczy  lit.  m.  Mikołaj 
ifieświeżu,  1545  r.,      Kieżgajlo 

jf  oda  wileński    ż.  Elżbieta      1519  r. 
1  inclerz  lit.      Herbnrtówna 


551   r., 
;  Elżbieta 
łsdłowiecka 


Jerzy,  Anna, 

kasztelan  wileński,  ui.  Konrad 

hetman  w.  lit.  1531  r.,  książę  ma- 

;.  a)  Barbara  Kiszczanka  zowiecki 

b)  Barbara  z  Dalejowa  1496  r. 


Ilflikołaj,  Hanna, 

książę  na  Birżach  m.  kniaź 

i  Dnbinkach,  Semen 

wojewoda  wileński,      Holszański- 
kanclerz  i  hetman  w.  lit.  Dubrowicki 

1570  r. 
ż.  Katarzyna  z  Iwna 
Tomicka 


Barbara, 

ni.  a)  Słani^'ław 
Gasztold 
b)  Zygmunt-August 
król 


Hiisław, 

)  iążę 
•  ynat 
«)łyce, 
Bitelan 
1)cki 
1)8  r. 


Elżbieta,        Zofia,       Anna,      Krystyna, 
m.  Mikołaj  m.  Achar.y  m.  Miko-     ni.  .lan 
Mielecki,       Cema,      łaj  z  Bu-    Zamojski, 
wojewoda  wojewoda     czacza      kanclerz 
podolski     pomorski  Tworowski,    kor. 
1570  r.  podkomorzy  158()r. 

kamieniecki 
1571  r. 


Mikołaj, 

książę  na  Birżach 

i  Dnbinkach, 

wojewoda 

nowogrodzki 

1579  r. 


Krzysztof, 

książę  na  Birżach 
i  Dnbinkach, 
wojewoda  wileński  1584  r., 
hetman  w.  lit.  1589  r., 
ż.  a)  Anna  Sobkówna 
b)  kiia  Katarzyna  03tro2:ska 
c)  Katarzyna  z  Tęczyna 
d)  kna  Elżbieta  O.strogska 


281 

Rahoza  v.  Rahozicz  OsUf,  bojar  wileński  w  ir»:]0  roku  (M\,  2t).  iSyii 
joirn,  Ilrolioiy  Ostafiojewicz  Ralio/a,  (Iwdizaiiiii  król.,  miał  sprawr,  z  Iwa- 
szo  lico  wieżom  w  lońO  r.  (.ML  (!')).  nididaii  Stcckiowiez  ]{aliozirz,  dworzanin 
król.,  i  bracia  jcg^o:  Wasil,  Andrcj,  Ostał"  i  Iwan,  procesują  sie  w  1550  roku 
z  llrohoryni  Oslafiojewiczem  Rabozą  i  żoną  jo^-o,  Hanna  Ok-riinówną  (ML  05). 
Ilrobory  został  w  15G0  r.  z  cliorążcf^o  nadwornego  sodzią  ziemskim  mińskim. 
Wasil  IJaboza,  dworzanin  król.  w  lal.acli  1510—1540  (ML  48  i  G5j,  został 
w  15()()  r.  chorążym  nadw.  lit.;  jest  nim  jeszcze  w  15()9  r.  Dworzanie  Mar- 
ko i  Iwan  Olechnowiczc  Kohozicze  procesowali  się  w  1541  r.  z  macochą  swą, 
Anną,  o  dobra  Dnbrowskie  (ML  43).  Na  ekspedycye  wojenne  dostarczali 
w  1528  r.  Stecko  i  Semen  po  jednym,  llohdan  Fedorowicz  i  Wasil  po  dwa 
konie,  a  Ostafi  O  koni  (ML  21). 

Rajecki  Jan,  w  1522  r.  bojar  trocki  (ML  15),  w  latach  1531  —  1533 
chorąży  zyżmorski.  Rafał,  ziemianin  król.  w  1547  r.  (ML  48).  Mikołaj, 
służebnik  Radziwiłła  w  1549  r.  (ML  05). 

Rajski  Stanisław,  starosta  ratneński  w  latach  1541 — 1542,  a  namiestnik 
olicki  i  niemonojski  w  1549  r. 

Ratomscy.  Jacko  Iwanowicz  Ratomski,  dworzanin  Aleksandra  Jag., 
otrzymał  od  niego  Chawratowo  w  powiecie  drohickim  w  1505  r.   (ML  5  i  8), 

Rodowód  Ratomskich, 

iwan 


Jacko,  Fetlia 

namiestnik  1522  r. 


aiński 
1510  r. 

I 

Konstanty. 

dworz.  król. 

in.-io  r., 

ż.  kna  Barbara 

Sołomerecka 

Ławryn, 

starosta  ost.rski 

um.  1594  r., 

•/..  a)  Zotia  Tyszkiewiczówna 

1»)  kna  Helena  Horska 


Michał,        Aleksandra,        Zofia,      Fedora  Konstanty  Grzegorz  Maryna  Helena 

starosta      in.  Grzeojorz     m.  Adam 
ostrski  Korsak  Rncki 


1G15  r. 

Poczet  rodijw. 


282 

a  0(1  króla  Zygmunta  Illiwin  i  UpiPicwirze  7,  włości  borysowskińj  w  1508  r. 
(ML  8).  W  latach  I  51(5  —  1522  był  naniicstnikiom  aińskini.  Miał  siostrę 
Fedic  (ML  15,  r.  1522),  a  pozostała  i)o  nim  wdowa  dostarczała  w  1528  roku 
na  ckspedycy^^  wojenno  17  koni  (MI,  21). 

Syn  jo^'o.  Konstanty  Jackowicz  Iwanowicz  Ratomski,  dworzanin  królew- 
ski w  1530  r.  (ML  37),  zasiadał  jako  asesor  na  sadach,  odbywających  sic 
w  Wilnie  w  1550  r.  (ML  06).  Z  kniai>,ny  Barbary  Sołomercckićj  pozostawił 
syna  Ławryna,  starostę  ostrskiego,  który  spisał  w  15n4  r.  testament.  Z  te- 
stamentu jego  oknznje  się,  f.e  dwa  razy  zawierał  związek  mał;,eński.  Z  pier- 
wszej Jtony,  Zofii  Tyszkiewiczówny,  wojewodzianki  brzeskiej,  miał  syna  Mi- 
chała i  córki:  Aleksandrę,  żonę  Grzegorza  Korsaka,  Zofię,  żonę  Adama  Ru- 
ckiego,  pisarza  ziems.  mozyrskiego,  i  Fedorę.  Z  dr\igiej  żony,  kniażny  Ha- 
lony Grygoricwny  Ilorskiej,  miał  synów:  Konstanteg^o  i  Grzegorza,  oraz 
córki:  Marynę  i  Helenę.  Majątki,  które  odziedziczył  po  ojcu,  leżały  w  po- 
wiecie mozyrskim,  a  te,  co  wziął  po  matce  Soiumereckićj,  w  powiecie  miń- 
skim (Akta  T.  VIII).     Syn  jego,  Michał,  był  starostą  ostrskim  w  1615  r. 

Ralomscy,  bojarowie  wileńscy.  Ilawryło  Fedorowicz  Ratomski,  dworza- 
nin król ,  miał  w  1510  r.  sprawę  z  bojarem  król.  Iwanem  Andruszowiczeni 
Rałomskim  (ML  48).  Ondrej  i  Rohusz  Petrowicze  Ratomscy,  bojarowie  wi- 
leńscy, procesowali  się  z  Tołkaczewiczem  w  1547  r.  (ML  63). 
z  Ralyńca  na  Podlasiu  Jakób  żył  w  1554  r.  (ML  220  B.). 
RckutewiCZ  Jan  Slanisławowicz,  bojar  powiatu  wileńskiego  w  1551 
roku  (ML  65). 

z  Rcmbiszcwa  na  Podlasiu  Walenty,  syn  Marcina,  dziedzic  Ilembiszewa 
w  1554  r.  (ML  220  B.). 

Remirowicz.  Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1490  r.  Fedce  Juchnowej 
Remirowiczowej  i  synowi  jej,  Krzysztofowi,  różne  nadania  (ML  5).  Taż  Fc- 
dia,  syn  jej  Krzysztof  i  córka  Zofia  sprzedali  Janowiczowi  Romaszkowo 
w  1403  roku  (ML  3).  Krzysztof  Juriewicz  Remirowicz  sprzedał  llochaczycz 
Janowiczowi  w  1517  r.,  a  zapisał  siostrze  swej,  Zofii  Dobkowej,  część  dóbr 
Holszańskich  w  1520  r.  (ML  2).  Hanna  Krzysztofowa  Remezowiczowa  (?) 
zapisała  wiano  swoje  Petraszkowiczowi  i  Wołczkowiczowi.  Zapis  ten  po- 
twierdził król  Zygmunt  w  1536  r.  (ML  28). 

Rezan  Tysza,  sokolniczy  nowogrodzki,  sprzedał  w  1532  r.  Kołątajom 
dobra  Jnrnjewszczyznc  (ML  24). 

Rezanowicz  Iwan  Kowaryn,  świadek  na  akcie  nadawczym  w.  ks.  Swj- 
drygiełły  z  1445  r.,  doty<'.zącym  Szklina  (AIZR,  I). 

Riazanski  kniaź  Iwan  Iwanowicz,  ostatni  udzielny  książę  na  Riazaniu, 
którego  Wasil  Iwanowic-z,   w.  ks.  moskiewski,  odebrawszy  mu  w  1517  r.  to 


283 

ksi(;shvo,  iivvi(v,if  w  Jiloskwic,  skorzystał  z  zamieszania  paniijącogo  lainżc 
w  1521  r.,  /,  powodu  zl)Iiżaiiia  sio  Malim('l-Gir(\ja  do  tojj^o  miasto,  i  nszcdl' 
na  Litwę,  f^dzio  otrzymał  dwór  Slokiiski.  Trzymając  to  starostwo,  nadał 
w  iiićm  różne  ziemie  swoim  słnżol)nikoni,  któro  to  nadania  potwierdził  król 
Zygmnnl  w  \^^'^\  r.  (Kar.  VII.  i  ML  2G,  r.  1534). 

Rodkicwicz  Andrej,  pol)oica  wileński  w  1523  r.  (ML  15). 
Rohatyński  Iwaszko,  namiestnik  kamieniecki  za  Kazimierza  Jaj^.  Córka 
jej^o,  Fedora,  która,  przyłączywszy  sic  do  ko.ścioła  rzymsko-katolickieg-o^  l)rzy- 
jcła  imię  Zofii,  wyszła  za  kniazia  Iwana  Semenowicza  Kobryńskiego,  nastę- 
pnie za  Jnricf^o  Paca,  a  w  końcu  za  Mikołaja  Radiwiłowicza,  wojewodo,  wi- 
[(ińskieg^o. 

Roliowiccy  książęta.  Kniaź  Miclnjło  Roliowicki  dał  kniaziom  Sangu- 
szkom Riiżyn  za  dobra  Zajęczyce  i  Wolkowicze,  które  od  nieb  otrzymał.  Po- 
nieważ Sangnszkowie  dói)r  tycb  nie  oczyścili,  tak  że  różni  bojarowie  z  nieb 
użytkowali,  a  kniaź  Micbajło  z  nieb  korzystać  nic  mógł,  przel,o  zażądał  on 
w  1510  r.  od  Sanguszków  zwrotu  Rużyna.  Król  Zygmunt,  rozpoznając  jego 
skargę,  uznał  ją  za  słuszną  i  nakazał  Sanguszkom  zwrócić  Rużyn  (ML  8). 
Kniaziowie  Iwan,  Wasil  i  Fedor  Micbajłowicze  Roliowiccy  procesowali  się 
z  (Jzetwertyńskim  w  1525  r.  (ML  17).  Rewizya  zamku  włodzimierskiego 
z  1545  r.  wspomina,  że  jedne  borodnie  na  tymże  zamku  obowiązani  są  utrzy- 
mywać kniaź  Iwan  i  kniebinie  Nastazya  Wasilowa  i  Fedorowa  Roliowiccy, 
a  to  z  dóbr  Ilorowa,  Robowicz,  Rużyna  i  Tworynicz.  Od  kniaziów  Robo- 
wickicb  pocbodzą  kniaziowie  Rużyńscy. 

Rohoziński  Iwaszko  Iwanow'icz,  ziemianin  wołyński,  sprzedał  swemu 
szwagrowi,  Wasilowi  Ryłowiczowi,  Demidów  i  Batków  w  1518  r.  (ML  12). 
Tenże  Iwaszko  i  żona  jego,  Katarzyna,  sprzedali  Pereniat.yn  w  1533  r.  (ML  24). 

Rojwid,  starosta  in  Pennaw  (Peniany?)  w  1398  r.  (Kod.  Racz.  f.  25G). 

Romanov/icze  książęta  —  patrz  Kobryńscy. 

Romaszko  Bernat  Jakóbowicz,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  66). 

Romejkowicz  Mitia,  borodniirzy  witebski,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag. 
w  1496  r.  nieosiadłą  wieś  Cliarkowskoje  w  powiecie  witebskim  (ML  5). 

Romodanowski  kniaź  Borys,  wojewoda  moskiewski,  i  syn  jego,  Petr, 
znajdowali  się  w  1519  r.  w  niewoli  w  Wilnie  (ML  13).  Kniaź  Semen  Ro- 
modanowski zmarł  jako  więzień  w  Trokacb  w  1538  r.,  a  kniaź  Petr  pozosta- 
wał jeszcze  w  tymże  roku  w  niewoli  w  Wilnie  (ML  7). 

Roski  Lew  Iwanowicz,  pisarz  wojewody  tiasztolda,  nabył  od  Swirskie- 
go  w  1527  r.  cześć  jeziora  Swirskiego  (Arcb.  Dubr.  I).  W  1533  r.  był  na- 
miestnikiem borysowskim  Gasztolda,  w  latacli  1538—1539  namiestnikiem  bo- 
brujskim,  w  latach  1543^1551  dzierżawcą  markowskim,  a  w  latach  1547 — 


1549  dzierżawcą  miadziolskiin.  Lew  żoinł.y  l)yf  z  kniażną  Aleksandrą  Fe- 
dniówną  (lorską  (ML  Hi,  r.  1541),  której  ciotka,  kniehini  Donimitra  Ilorsk.a, 
zeznała  na  rzecz  jej  zapis  w  154G  r.  (ML  68),  sama  zaś  kniażna  Aleksandra 
potwierdziła  w  \'\^'^1  roku  zapis,  zeznany  przez  jej  ojca  na  orszańską  cer- 
kiew (AlZR,  II). 

Stefan  Lwowicz  Ruski,  syn  Lwa  Iwanowicza,  wniósł  do  ksią;c  oszmiań- 
skich  w  1574  r.  pewien  przywilej  króla  Zycmnnla,  wydany  j(!f^o  ojcu  (Arcii. 
Dubr.  1).  W  1577  r.  był  dworzaninem  król.  (Akta  T.  VIII).  Idąc  za  przy- 
kładem ojca  sweco,  skupował  części  na  Dubrowlanacli  w  powiecie  oszmiań- 
skim.  W  lalach  158:5  —  1585  był  podkomorzym  oszmiańskim,  a  w  1588  r. 
marszałkiem  królewskim.  Z  żony  Doroty  Cybulskiej  pozostawił  syna  Adama 
i  córkę  Katarzynę. 

Adam  Stefanowicz  Roski,  w  1590  roku  podkomorzy  oszmlański,  zeznał 
oblifi-  na  rzecz  swój  żony,  Halszki  Michałówny  Wołłowiczówny,  podkomorzan- 
ki  Słonimskiej,  której  w  1592  r.  zapisał  dożywocie  na  swoim  majątku.  Mu- 
siał nie  pozostawić  potomstwa,  jędyż  siostra  jego,  Katarzyna,  żona  Kacpra 
Kacprowicza  S/.wejkowskief^o,  odziedziczyła  po  nim  majątek,  o  który  układa 
się  w  1594  r.  z  |)ozostałą  po  nim  wdową  (Arcli.  Dubr.  IV  i  V). 


Rodowód    Boskich. 


Iwan 

I 
Lew, 

starosta 
markowski 
154:3  r., 
/.  kna  Aleksan- 
dra Hoiska 

I 

Stefan, 

podkomorzy 

os/.niiańaki 

1583  r., 

ż.  Dorota  Cybulska 


Adam.  Katarzyna, 

podkomorzy  m.  Kacper 

oszmianski  Szwejkowski 

15!)0  r., 
ż.  Halszka  AYollowi- 
czówna 


_  ??^  _ 

Roski  Pawoł  Mikilyc^,,  Rtiit;a  Iwana  Andrejcwicza  Sollana,  ntizymał  od 
nicf^o  zapis  w  1504  r.  (Aicli.  Zbór.  Dok.  VI). 

Rospędowicz  Jan  i  syn  joij;o,  takżo  .laii,  |)roc('So\vali  sic  ze  Sloczkioin 
w  If)!.^.  r.  (ML  .58). 

Rostniccy  ksią/.cta.  Knicliiiii  Kcdia  Micliajlowa  Rostnicka  niiala  spra- 
wo z  kniaziem  Wiaziemskim  w  1531  r.  (ML  23). 

Rostowscy  książęta.  W  1538  r.  wpi.sano  dla  pamięci  do  metryki  litew- 
skiój  nazwiska  niektórych  najdawnitijszycli  namiestników.  W  i(di  liczbie 
znajdujemy  kniazia  i?orysa  Wasilewicza  Iliibkina,  pocliodząceiro  z  kniaziów 
Roslowskicli.  namiestnika  hickiejro,  i  kniazia  Andieja  Dymitriewicza  Wolodi- 
mirowicza  RovSf,owskieg'o,  namiestnika  smoleńskieti^o  (ML  27). 

Rostrosowicz  Jan  Slcczkowicz,  dworzanin   król.,  nabył  w   1518  roku 
Iskolt  i  Dudiczy  od  Hlebowicza  (ML  13). 
Rówieńscy  książęta  —  patrz  Nieświccy. 

Rożanec  Iwan,  dworzanin  królewski,  pełnił  osobiście  służbę  ziemską 
w  1528  r.  (ML  21). 

Rożniałowski  Maciej,  dworzanin  królowej  Hony,  nabył  pewne  grunta 
w  1542  r.  (ML  43). 

Rożyńscy  książęta  —  patrz  Rużyńscy. 

Rudecki  Iwan  Wasilewicz  i  syn  jego,  Daszko.  ziemianie  wołyńscy, 
sprzed.ali  połowę  Świszczowa  w  powiecie  łuckim  Nowosiclickicmu  w  1518 
roku  (ML  12). 

Rudomina  Jan,  mieszczanin  wileński,  miał  sprawę  z  Sosnowskira 
w  1546  r.  (ML  47  i  ML  220  B.,  r.  1554). 

Rudomińskiej  włości  bojarowie:  Michno  Leśnicz  i  Stanisław  Rankowicz 
sprzedali  Gasztoldowi  w  1514  roku  pewne  grunta,  zwane  Pawłowszczy- 
zną  (ML  2). 

Rukowicz  Andruszko,  ciwnn  żmudzki  w  1534  r.  (ML  26). 
Riimbold  —  patrz  KieżgajHo. 

Rumbowicz.     Hanna,  córka  .Stanisława  Rumbowicza,  wdowa  po  Rartło- 
mieju  Ożarowskim,  w  1530  r.  żona  Marcyana  Dmocimwskiego  (ML  24). 
Rumpold,  starosta  (namiestnik)  witebski  w  1422  r. 
Rusanowicz  Iwan,  bojar  piński  w  1520  r.  (ML  16). 
Rusanowscy   v.   Kuryłowscy.     Jerzy,   Stefan,    Paweł  i  Piotr,  synowie 
niegdy  Bartłomieja  Kuryłowskiego,   otrzymali  prawem  lennem  wieś  Rnsano- 
wice  nad  Bohem  w  powiecie  chmielnickim  w  1559  r.  (MK  03  f.  117). 

Rusieccy  na  Podlasiu.  Anna  z  .Sokołowskich,  żona  Jana  Rusieckiego, 
procesowała  sic  w  1543  r.  z  Niemierą,  a  w  1545  r.  z  Janem,  Stanisławem, 
Andrzejem  i  Aleksym  Rusieckimi  (i\IL  55  i  58). 


286 

Ruźyńscy  książęta  porliod/ą  niczapizeczcnie  od  kniaziów  Roliowickici), 
w  ])osia(lai)iu  któiycli  znajdował  sic  na  początku  XVI  wieku  Rużyn,  i  któ- 
rzy przybrali  z  czasem  od  tćj  majotności  nazwisko  Rużyńskich. 

Kniaź  Michajlo  Roliowicki  wziął  na  początku  XVI  wieku  od  ksią;^,ąt 
Sani^uszków  Zajęczyce  i  Wolkowicze  w  zamian  xa  Rużyn.  Że  jednak  dłu- 
gów ciążących  na  Zajęczycach  i  Wolkowiczach  Sancuszkowie  nie  spłacili 
i  różni  bojarowie  z  tych  dóbr  użytkowali,  przeto  nie  mogąc  żadnych  korzyści 
z  nich  wyciągnąć,  wniósł  kniaź  Michajlo  Rohowicki  skargę  na  Sanguszków 
i  zażądał  zwrotu  Ilużyna.  Król  Zygmunt,  rozpatrzywszy  tę  skargę  i  uzna- 
wszy jój  słuszność,  nakazał  w  1510  r.  Sanguszkom  zwrócić  kniaziowi  Mi- 
chajłowi  liużyn  (ML  8).  Kniaź  Michajło  raz  jeden  w  1522  r.  nazwany  jest 
Rnżyńskim,  a  to  w  skardze  swej  siostry,  Michnowej  Kluczkowej,  która  do- 
magała się  wydania  wyprawy  (ML  10). 

Synowie  kniazia  Michajła,  kniaziowie:  Iwan,  Wasil  i  Kedor  Michajło- 
wicze  nazwani  są  Rohowickimi  w  sprawie,  którą  mieli  w  1525  r.  z  Cze- 
twertyuskim  o  pobicie  (ML  17).  Rewizya  zamku  włodzimierskiego  i  łuckie- 
go z  1545  r.  wspomina,  że  jedne  horodnię  obowiązani  byli  utrzymywać  kniaź 
Iwan  i  knichinie  Nastazya  Wasilowa  i  Fedorowa  Rohowiccy,  a  to  z  dóbr  Ho- 
rowa,  Rohowicz,  Rużyna  i  Tworynicz  (Zr.  Dziej.  VI,  f.  11  i  52). 

Rejestr  obywateli  powiatu  włodzimierskiego  z  1569  r.,  cytowany  przez 
Bartoszewicza  w  Kucyklopedyi  Powszechnej,  wymienia  czterech  synów  Iwa- 
na, mianowicie  kniaziów;  Ilrehorego,  Ostafa,  Michajła  i  Dymitra.  Wasil  po- 
zostawił także  potomstwo,  lecz  ono  nie  jest  nam  znane,  gdyż  powyższy  rejestr 
wspomina  ogólnikowo  o  kniehini  Wasilowej  z  potomstwem.  Po  Fedorze  po- 
zostało dwóch  synów:  Stefan  i  Michajło;  jeden  z  nich,  Stefan,  wspomniany 
jest  w  rewizyi  zamku  łuckiego  z  1545  roku,  jako  mieszkaniec  powiatu 
łuckiego. 

Kniaź  Hrehory  Iwanowicz  był  namiestnikiem  rzeczyckim  Sanguszki, 
a  Ostafi  naniicstuiki(!m  kaniowskim  i  czerkaskim  Ostrogskiego.  Kniaź  Ostafi 
Iwanowicz  Rużyuski  został  w  1573  r.  wybrany  w  Beresteczkn  jednym  z  66 
posłów  na  elekcyc  (Bart.  Enc.  Pcw.).  W  1581  r.  był  namiestnikiem  kijow- 
skim Ostrogskiego.  W  latach  1579 — 1586  pełnił  on  i  brat  jego,  Michaj- 
ło, urząd  atamana  kozackiego  (Stad.  Syn.  Ged.  f.  11). 

Syn  Ostafa,  kniaź  Kirik  Ostafiejcwicz  Rużyński,  właściciel  Kotelni  w  wo- 
jewództwie kijowskiem  w  1581  r.  (Vol.  Leg),  zapisał  w  trybunale  lubelskim 
w  1593  r.  żonie  swój,  Jadwidze  z  Falczewskicli,  dożywocie  na  całym  rucho- 
mym majątku  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Jadwiga  z  Falczewskicli  była  jego 
drugą  żoną;  z  |)ierwszej,  nieznanej  nam,  pozostawił  syna  Romana.  W  1601 
roku  zapadł  dekret  w  trybunale  lubelskim  w  sprawie  Romana  księcia  Rużyń- 


287 

.skiof^o  i  niacocliy  joi^o,  Jiulwij^i  z  Fiilczowskicli,  podówczas  żony  księcia  Je- 
]7,c<;o  Czartoryskiof^o,  z  Ja(l\vi<rą  księżniczką  Riiżyńską,  sioslia  Ifomnna, 
o  45,000  fl.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Wol.). 

Książę  Roman  Kużyński  Ijyf  pierwszym  z  rodziny,  który  sic  zacząf  |)isa(', 
Naiymiintowiczcm.  W  1603  r.  w  zażaleniu,  wnicsionem  jtrzceiwko  nicmn 
prze/,  księcia  Jana  Woronieckie<;o,  pisarza  grodzkiego  owinckiejro,  o  napad 
i  rabunek,  nazwano  go  Narymiintowiczcm  (A.  Tr.  Lnb.  Woj.  Woł.). 

Książę  Roman  miał  w  1G07  r.  sprawę  ze  Stanisławem  i^ólkiewskim 
o  poddanycb,  zbiegłych  z  dóbr  jego  Powołoczy.  W  tymże  roku  pozwany 
został  wraz  z  żoną  przez  Proskurów  o  napad,  który  wykonał  w  1604  roku 
z  poddanymi  romanowskimi  na  grunta  powodów  mochnackie,  i  uprowadzenie 
koni,  wołów,  uprzęży  i  innych  przedmiotów  do  Powołoczy.  ]^'>vvnicż  w  1607 
roku  oddali  małżonkowie  Romanowstwo  Rużyńscy  małżonkom  Wereszczakom 
w  zastaw  wieś  Popielnią  (A.  Tr.  L\il).  Woj.  Kij.). 

Książę  Roman  pojął  za  żonę  Zofie  Korabczowską,  córkę  Piotra  i  Kata- 
rzyny z  Przewodowa  (Ziems.  Kamieniec),  nie  żył  już  w  IGtl  roku,  gdyż 
w  tym  roku  procesowali  się  małżonkowie  Wereszczakowie  z  Zofią  Korab- 
czowską, już  jako  wdową  po  księciu  Romanie,  o  wyrzucenie  ich  ze  wsi  Po- 
pielni, którą  zastawem  trzymali  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Wol.).  Zofia  wyszła  na- 
ste])nie  za  Hieronima  Chodkiewicza,  kasztelana  wileńskiego,  któremu  odstą- 
piła w  1613  r.  (?)  dożywocie,  zapewnione  jćj  zapisem  księżnej  Kirykowej 
Rużyiiskićj  i  pierwszego  męża,  księcia  Romana  Rużyńskiego,  na  dobrach: 
Skirze,  Horodyszczu,  Rurkach,  Rakożynie,  Strokowie,  Stawiszczach,  Romano- 
wie, Żydowie,  Czerniawce,  Koszlakach  i  Irszykach   (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Książe  Roman  nie  pozostawił  mezkiego  potomstwa;  córki  zaś  jego: 
Anna,  żona  Nadarzyńskiego,  Jadwiga,  żona  Jana  Odrzywolskiego,  i  Helena, 
żona  Samuela  Niemsty,  pozwane  zostały  wraz  z  matką  swą,  Ilieronimową 
Chodkiewiczową,  w  1618  r.  przez  Nłemiryczów,  o  niedopuszczenie  intromisyi 
do  dóbr  Kotelni  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Oprócz  wyżej  wymienionych,  spotykamy  jeszcze  następujących  człon- 
ków tej  rodziny.  W  1597  r.  pokwitował  Riałobrzeski  Filipa  Bokija  Picczy- 
chwosckiego  i  żonę  jego,  Annę  z  książąt  Rużyńskich,  z  odebranych  3,000  11. 
W  1603  r.  zapadł  wyrok  w  trybunale  lubelskim  w  sprawie,  wytoczonej  o  nie- 
wydanie  jednej  trzeciej  części  Rużyna,  z  zapozwu  Katarzyny  Duchowny 
z  Wysocka,  wdowy  po  księciu  Abrahamie  Rużyńskim,  wówczas  już  żony 
Jana  Liraonta,  i  syna  jej,  Hrehoreg^o  Abrahamowicza  Rużyńskiego,  przeciw- 
ko Reginie  ze  Stachórskich,  wdowie  po  księciu  Michale  Rużyńskim,  i  synom 
jej,  księciem  Aleksandrowi  i  llreliorowi  iMichajlowiczom  Rużyńskim,  a  także 
przeciwko  księciu  Janowi  Stefanowiczowi  Rużyńskiemu.     Książe  Jan  Rużyń- 


288  _ 

ski  miał  za  żonę  Katarzynę  Czacką,  zmarłą  przed  1611  r.  MoliiKski  proce- 
sowa! w  1620  r.  księcia  Grzejrorza  AI)raliamo\vicza  Riiżyńskierj-o  z  powoiln 
niedopuszczenia  eg-zekncyi,  nakazanej  wyrokiem  w  części  dóbr  Rużyna 
w  celu  wydobycia  sumy  900  11.  W  1627  roku  procesowali  sie  Jelowiccy 
z  kniaziami  Janem  i  Andrzejem  Ilużyuskimi,  Isajkowskim  i  Sluckim  o  przed- 
stawienie praw  swoiidi  do  dóbr  .lelowicz,  jeżeli  je  mają.  W  tymże  1627  r. 
wniósł  do  akt,  trybunnlu  lubelskiego  Jan  Narymuntowicz  książę  Rużyński 
w  imieniu  swojem,  oraz  jako  stryj  i  opiekun  Anny  Rużyńskiej,  córki  zmarle<TO 
księcia  .lana  Rużyńskieco,  zażalenie  na  Zofię  z  Korabczowskich  Ilicronimową 
Cliodkiewiczową  (wdowę  po  księciu  Romanie  Rużyiiskim),   dziedziczkę  Ruży- 


Potomstwo  księcia  Iwana  Micliaj łowicza  Rużyńskiego. 


Michajło  córka  N.. 

1510  r.  ni.  Michno 

I  KlaczkoAvicz 


Iwan 

1.525-1545 

Wasil 

1525  r.. 

Fedoi 

1525 

•. 

ż.  Nastazya 
1545  r. 

Hrehory     Ostafl, 

atamaii 
kozacki, 
namiestnik 
kijowski 
1.581  r. 
1 

Michajło, 

atanian 
kozacki 

Dymitr! 

Stefan 

1545  r. 

Michajło 
1545  r. 

1 
Kirik, 

ż.  a)  N.  N. 

b)  Jadwiga 

Falczewska 

159.3  r. 

1. 

Roman, 

ż.  Zofia 

Korabczowska 

1(307  r. 

Jadwiga 

Anna,  Jadwiga,  Helena, 

m.  Nada-   in.  .fan  (,)drzy-    m.  Samuel 
rzyńaki  wolski  Niemsta 


_289 

nn,  z  ic<xn  powndn,  9.o.  ksiożniczka  Anna  zmuszona  została  d  >  poślnbionia  .ló- 
zofa  .lnknl)o\vskic<;o.  W  \iV2^  r.  NYniosIa  Anna  IJużyńska,  żona  Józefa  Jakn- 
l)o\vskiog'o,  zażalenie  na  Rtryja  Rwon-n  i  opiekuna,  księcia  Jana  Ilużyńskipn^o 
i  Semena  rolickie<^-o,  o  zabicie  hrala  j<''j,  Mikołaja  Rużyńskicco,  weiąg^niclefi^o 
w  zasadzko,  przez  poddana  tO!Li,nż  księcia,  Annę  P(danke,  a  ło  w  zamiarze 
odziedziczenia  ])o  nim  majątku  (A.  Tr.  Lui).  Woj.  WoL).  Książę  .łan  v.  Iwan 
Kużyński  zamordowany  został  na  publicznej  drodze  przez  Wasila  Mokrcńskie- 
Ro  i  Kirika  PerekladnowRkie;2:o  przed  Ifi21  r.,  o  co  zaskarżyły  icłi  siostry  te- 
goż księcia:  Fedora,  żona  Andrzeja  Czosnowskicgo^  i  Marusza,  żona  Aleksan- 
dra Zaleskiejro  (A.  Tr.  Lul).  Woj.  1'racł.). 

Ponieważ  wszyscy  członkowie  tej  rodziny  zwali  się  zwykle  Rużyńskimi, 
a  ich  majątek,  od  którcc:o  wzięli  nazwisko,  zwal  się  Riiżynem,  zatem  nie  poj- 
mujemy, dlaczego  i  liistorycy  i  lieraldycy  nasi  zwą  icli  zwykle  Rożyńskimi. 
Wprawdzie  spotykamy  Mikołaja  Rożyńskieco^  który  w  1B91  r.  został  woj- 
skim kijowskim,  i  Aleksandra  Rożyńskicg^o,  pełnomocnika  Lubomirskiei^o 
w  1()20  r.,  ale  ani  ci  dwaj  Rożyńscy  tytułu  książęccG^o  nie  noszą,  ani  też 
nie  ma  dowodu,  ażeby  do  rodziny  książąt  Rużyńskicłi  należeli. 

Rybałowski  Iwaszko,  dworzanin  król.  w  1.522  r.  (Młj  15). 

z  Rybałly  (de  Ribaltbi)  na  Podlasiu  Maciej  miał  sprawę  w  1541  roku 
z  Katarzyną,  wdową  po  ]\likołaju  z  Pybalty,  i  z  synami  jej:  Stanisławem 
i  Zyjrmuntem  (ML  42). 

Ryło  .łan  Marcinowicz  procesował  się  z  Fursem  w  1536  r.  (Mli  19). 

Ryłowicz  Wasil  .łuriewicz,  ziemianin  wołyński,  w  części  otrzymał, 
a  w  części  nal)ył  od  brata  swej  żony,  Iwaszka  Rolioziuskiego,  Demidów 
i  Datków  w   1518  r.  (ML  12). 

Rymgajłłowicze  Wencko,  Ławryn,  Narbut  i  Mikołaj,  uzyskują  w  1522 
roku  od  króla  Zyti^munta  potwierdzenie  przywileju,  danego  icli  ojcu  przez 
.lana  Kieżgajłłę,  starostę  żmudzkiego,  na  wieś  Dyrmowszczyznę  z  ejragolskićj 
włości  (ML  15). 

Ryml<owicz  Lawryn,   bojar  ej.szyski  w  15.38  r.  (ML  30). 

Rymsza  .Jan,  sędzia  wileński  w  1552  r. 

Rytel  Andrzej,  podsedok  bielski  w  1530  r.;  umarł  przed  12  czerwca 
L531  roku. 

Rzewuscy  na  Podlasiu.  Córki  niegdy  r>eonarda  z  Rzewusek  procesowa- 
ły .sic  w  1541  r.  z  Maciejem,  Stanisławem  i  Mikołajem,  synami  niegdy  Pawła 
z  Rzewusek.  a  Krzysztof  i  Andrzej,  synowie  niegdy  Jerzego  Rzewuskiego 
i  Barbary,  procesowali  się  w  1547  r.  ze  Stanisławem  i  Agnieszką,  dziećmi 
niegdy  l\awla  Rzewuskiego  (ML  42  i  47). 

Poczet  rodów.  «, 


290 


S. 


Sabiirow  Semen  Dymitriewicz  był  jednym  r  najdawniejszych  namiestni- 
ków bielskich.  Zrobiona  dla  pamięci  w  1538  roku  zapiska,  w  której  po- 
mieszczono kilku  najdawniejszych  namiestników,  i  o  nim  także  wspomi- 
na (ML  27). 

Sackiewicz  v.  Saczkowicz  Lewon  Mikitinicz,  bojar  powiatu  nowogrodz- 
kiepfo,  i  żona  jego,  Fedia,  sprzedali  w  1526  r.  poddanych  w  Dubojkiewiczy 
(ML  2  i  15). 

Saczko,  marszałek  król.  w  latach  1445 — 1455,  czasami  zwany  mar- 
szałkiem dwornym  (ML  29,  r.  1452). 

Saczkowicz.  Kazimierz  Jag-,  nadal  Sączkowi^  ziemianinowi  wołyńskie- 
mu, Koilno;  nadanie  to  potwierdził  król  Zygmunt  w  1512  r.  synom  Sączki, 
Tomkowi  i  Bohuszowi  Saczkowiczom,  ziemianom  wołyńskim  (ML  36).  Tom- 
ko Saczkowicz  dopełnił  działu  w  1524  r.  z  bratankiem  swoim,  Marcinem, 
i  z  wdową  po  bracie  swoim  Pietraszu  (ML  17).  Tomko  był  w  1536  r.  dwo- 
rzaninem król.  (ML  24). 

Sadowski  Szczastny,  ziemianin  powiatu  wileńskieg-o  w  1546  r.  (ML  03). 

Sak  Dyrmejtowicz  podpisał  w  1432  r.  przymierze,  zawarte  przez  w.  ks. 
Świdrygiełłe  z  krzyżakami  (A.  Rns.  Liw.). 

Sakowicz.  Saka  przyjął  na  zjeździe  w  Horodle  w  1413  roku  herb  Po- 
mian  (Vol.  Leg.).  Syn  jego,  Andrej  Sakowicz,  podpisał  przymierze  w.  ks. 
Świdrygiełły  z  krzyżakami  w  1432  r.  (A.  Rns.  Liw.).  Podpisany  jest  rów- 
nież jako  świadek  na  przywileju  w.  ks.  Zygmunta  z  1436  r.  dla  katedry  wi- 
leńskiej (ML  41)  i  na  przywileju  Kazimierza  Jag.  z  1452  r.  dla  Siemaszki 
Epimachowicza  (Mli  41). 

Andrej  był  w  1440  r.  namiestnikiem  smoleńskim,  a  w  latach  1450  — 
1457  namiestnikiem  połockim;  następnie  został  wojewodą  trockim,  lecz  data 
jego  urzędowania  niepewna.  Wojewodą  został  prawdopodobnie  po  Moniwi- 
dzie;  że  nim  był,  o  tern  wzmiankuje  wyraźnie  akt,  którym  Kazimierz  .Jag.  na- 
dal w  1484  r.  Miadel  (Miadzioł)  synowi  jego,  Bohdanowi  Andrejewiczowi 
Sakowiczowi,  także  wojewodzie  trockiemu.  W  nadaniu  tern  powiedziano,  że 
dobra  te  poprzednio  trzymał  ojciec  Bohdana,  Andrej  Sakowicz,  wojewoda 
trocki  (ML  41).  Andrej,  będąc  namiestnikiem  połockim,  zbudował  i  uposa- 
żył kościół  w  Miadziole  w  1457  r.  (Żyw.  Bisk.  Wil.). 


291 

Bolnl.Tn  Antlrcjcwicz  vSakov\icz,  w  1473  r.  marsznlck  dworny  i  namiest- 
nik hrasławski,  w  latach  1480  —  1481  namiestnik  polocki,  w  1482  r.  mar- 
szałek ziemski  i  w  1484  r.  wojewoda  trocki,  nniarł  w  1490  r.  Oprócz  Mia- 
dzioła,  otrzymał  od  Kazimierza  Jac;.  w  1484  r.  dobra  Lutnię,  które  wprzód 
trzymał  Waśko  Sakowicz  (ML  41).  W  1483  r.  przysądził  Kazimierz  Jajr. 
Uolulanowi  Andrcjewiczowi,  marszałkowi  ziemskiemu  i  namiestnikowi  jioło- 
ckiemu,  w  sporze  z  kniaziem  Andrejem  i  Semenem  Iwanowiczami  dobra  Da- 
niłowicc,  Durowice  i  Włosowicc  z  uwagi,  że  dobra  te  nadał  w.  ks.  Świdry- 
giełło  jego  ojcu,  Andrcjowi  Sakowiczowi  (ML  4).  W  1492  r.  przysądził 
Aleksander  Jag.  też  same  dobra  pozostałej  po  nim  wdowie  w  sporze  z  knia- 
ziem Semenem  Iwanowiczem  (ML  6). 

Elżbieta,  córka  Bohdana,  wyszła  za  Mikołaja  Mikołajewicza  Radziwiłło- 
wicza,  wojewodę  wileńskiego  (ML  10). 

W  1500  r.  potwierdził  Aleksander  Jag.  zrobiony  przez  niegdy  Bohdana 
Andrejewicza  na  rzecz  brata,  Juriego  Andrejewicza,  zapis  części  dóbr  ojczy- 
stych i  macierzystych:  Iwency,  Kijewcy,  Końcy,  Ilrebina,  Kobylic,  Telakowa 
i  t.  d.  Z  potwierdzenia  tego  okazuje  się,  że  Andrej  Sakowicz  miał  oprócz 
Bohdana  i  Juriego  jeszcze  syna  Mikołaja  (ML  6). 

Jan  i  Wojciech  Juriewiczc  Sakowicze  procesowali  się  z  Trepatowiczem 
w  1499  r.  (ML.  5). 

Prawdopodobnie  bratem  Andreja  Sakowicza  był  Olechno  Sakowicz,  na- 
miestnik bielski  za  Kazimierza  Jag. 

Rodowód  Sakowiczów. 

Saka 
1413  r. 


Andrej     Waśko  Olechno, 

Sakowicz,  namie.stnik 

wojewoda  trocki  bielski 
po  1 457  r. 


Bohdan,  Juri      Mikołaj 

AYojewoda  trocki 

1484  r., 
marszałek  ziems. 

1482  r. 


Elżbieta,         Jan    Wojciech 
ni.  Mikołaj  14  9  9   r. 

Radziwiłł, 
wojewoda 

wileński 


292 

Sakowicz  Stcc/.ko  wniósł  sl<ais;e  w  15J0  r.  na  syna  sweg^o  iSzymka.  Ze 
skargi  te)  (lowiadujoiny  sic,  że  niial  on  jos7,c7.c  drngiego  syna,  Stanisła- 
wa (ML  9). 

Sambor,  sliiga  w.  ks.  Witolda,  otrzymał  od  niego  w  1415  r.  trzy  nie- 
osiadłe  wsio  w  powiecie  jaświońskini.  Syn  jego,  Andruszko  Samborowicz, 
bojar  jaświoński,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag-,  wieś  nicosiadłą  Nagminiszki. 
Andruszko,  popadłszy  w  ubóstwo,  postradał  nictylko  ojcowiznę  swoje,  ale 
i  wszystkie  wsie,  które  ojciec  jego  i  on  sam  otrzymał,  i  osiadł  na  gruntach, 
należących  do  włości  jaświońskiej,  które  na  równi  z  prostymi  ludźmi  upra- 
wiał. Na  tychże  gruntach  siedział  i  syn  jego,  Juri  Andruszkowicz  Sam- 
bor, Grzegorz  Sambor,  syn  Juriego,  prosił  w  1592  r.  króla  Zygmunta  III 
o  przywrócenie  mu  szlachectwa,  które  ojciec  jego  Juri  i  dziad  Andruszko 
przez  ubóstwo  utracili,  żyjąc  z  prostym  ludem  na  gruntach  włości  ja- 
świońskiej. Król  Zygmunt  uznał,  że  skoro  w.  ks.  Witold  nazwał  Sambora 
w  swoim  przywileju  sługą,  a  Aleksander  Jag.  Andruszka  bojarem,  przeto 
przodkowie  Grzegorza  Sambora  byli  bojarami,  czyli  szlachtą,  i  z  dóbr  na- 
danych pełnili  tylko  służbę  ziemską,  i  dlatego  przywrócił  tak  jego,  jakoteż 
i  jego  braci  i  ich  potomków  do  wszystkich  praw  i  prerogatyw,  przysługują- 
cych szlachcie  (AIZR,  I.  f.  239). 

Sanguszko  v.  Sanguszkowicze  książęta.  Znany  protoplasta  tej  rodziny, 
kniaź  Sanguszko,  trzymał  w  pierwszej  połowie  XV  wieku  Ralno  i  okręg  ko- 
szyrski  (WolfT,  Kniaź.  Kobr.  f.  5).  W  1433  r.  uczynił  kniaź  Sanguszko  kró- 
lowi submisyę  z  Ratna,  a  pieczątka  jego  przedstawia  kopijnika,  pokony- 
wającego  smoka  (Skarb.  Danił.).  Władysław  Warneńczyk  odebrał  mu  z  po- 
wodu podniesionego  przez  niego  buntu  i  obrazy  królewskiego  majestatu, 
w  1441  r.  okręg  koszyrski  ze  wszystkiemi  miastami  i  wsiami,  do  niego 
należącemi,  i  znstawił  takowy  Dcrsławowi  z  Rytwian  w  sumie  1,000  fł.  weg. 
(Inw.  Arch.  Kor.  Woj.  Woł.).  Koszyrsk  powrócił  z  czasem  do  potomków 
kniazia  Sanguszki,  któremu  w.  ks.  Zygmunt  nadal  Trościenice  (ML  4). 

Kniaź  Sanguszko  pozostawił  czterech  synów:  Wasila,  Iwana,  Aleksan- 
dra i  Ąlichajła. 

Kniaź  Wnsil  Sanguszkowicz,  dzierżawca  bracławski,  dopełnił  w  1443 
roku,  z  polecenia  w.  ks.  Świdrygielły,  rozgraniczenia  majątku  Karpa  Mi- 
kulińskiego  od  posiadłości  ziemian  bracławskich  i  bojarów  chmielnickich 
(Ant.  Gram.). 

Kniaź  Iwan  Sanguszkowicz  podpisał  jako  świadek  akt  zamiany  dóbr, 
dokonanej  przez  kniaziów  Zbaraskich  (Ród  Gcd.  f.  123). 

Kniaziom  Aleksandrowi  i   i\Iichajłowi  Sanguszkowiczom   odebrał  Kazi- 


293 

mierz  .lai^.  po  śmierci  ich  ojca  Tiośoioiiicc,  a  nadaf  im  za  to  Soszno,  Cliwali- 
iiicze  i  Zajpczyoc  (Mli  4). 

Potomstwo  kniazia  Michaj?a  Sanguszkowicza. 

Kniaź  Micliajfo  Sannii.szkowicz  i  synowie  j<'j^r>,  kniaziowie  Jiiniipz  i  Wa- 
si), (lali  kniaziowi  Michajtowi  Uoliowickicmn  Zajęczyce  i  Wolkowicze,  otrzy- 
mawszy 0(1  niego  w  zamian  Rnżyn.  Kniaź  Rohowicki,  oskarżając  ich  w  1510 
rokn,  że  dóbr  tych  nie  oczyścili  ze  wszystkich  ciężarów,  tak  że  on  z  nich  ża- 
dnych korzyści  ciątfnąć  nie  może,  żądał,  aby  mu  Rużyn  zwrócili.  Król  Zy- 
gmunt, rozpatrzywszy  tę  skargę  i  uznawszy  słuszność  żądania  Rohowickiego, 
nakazał  Sanguszkom  zwrócić  mu  Rużyn  (ML  8). 

W  1B12  r.  oskarżył  kniaź  Andrej  Aleksandrowicz  Sanguszkowicz  i  bra- 
tanek jego,  kniaź  Andrej  Michajłowicz  Sanguszkowicz  Koszyrski,  stryja  swe- 
go, kniazia  Michajła  Sanguszkowicza,  i  synów  jego,  kniaziów  Janusza  i  Wa- 
sila,  że  pewne  dobra,  które  jeszcze  nie  zostały  między  nich  rozdzielone,  sami 
wyłącznie  trzymają  ')  (ML  10). 

Kniaź  Janusz  Michajłowicz  Sanguszkowicz  i  żona  jego,  Nastazya  Se- 
menówna  Olizarówna,  zapisali  wieś  Ryłaszow  ua  monaster  dermański  w  1512 
roku.  Na  dokumencie  tym  podpisał  sie  i  brat  kniazia  Janusza,  kniaź  Wasil 
Michajłowicz  Sanguszko  (T^rzezdz.  i  Malin.).  Po  śmierci  kniazia  Janusza  wy- 
szła pozostała  po  nim  wdowa  za  kniazia-  Iwana  Wiśniowieckiego  (ML  29, 
r.  1540).  W  sporach,  toczących  się  w  latach  1522  —  1528  o  dobra  Hruszo- 
\vę,  i  Czerewaczyce,  które  kniaziowie  Sanguszko^vłe  otrzymali  po  śmierci  swej 


')  We  w.szystkicb  znanych  mi  rodowodach  tego  domn  przypisują  Micha- 
łowi Ranguszkowiczowi  trzech  synów.  Janusza,  Wasila  i  Andreja,  po  którym 
to  ostatnim  mają  iść  Saugnszkowie  Ivoszyrscy.  Tymczasem  powołany  przoz  nns 
akt  inaczój  rodowód  Sanguszków  przedstawia.  Kniaź  Michajło  Sanguszkowicz 
miał  tylko  dwóch  synów:  Janusza  i  "Wasila,  a  kniaź  Andrej,  od  którego  pocho- 
dzą książęta  Koszyrscy,  był  synem  kniazia  Michajła  Aleksandrowicza  Sangu- 
szkowicza. 

Akt  ten  brzmi,  jak  następuje:  PiT/poml/ianic  hniaziej  Koszymkich  na  kninzlej 
Sonfjitszkowłczow,  o  nekotoryje  imcnn.  Prypominali  Hospodaru  Korolu  starosta  wo- 
łodimirski  kniaź  Androj  Aleksandrowicz  z  bratauiczom  swoim,  kniaziem  Andre- 
jeni  Micbajłowiczom  Koszyrskim,  żatujuczy  na  diedka  swojeho,  kniazia  Michajła 
Sanguszkowicza,  i  na  jeho  synów,  kniazia  Janusza  a  kniazia  AVasila.  o  imienia 
ich,  kotoryje  oni  der/,at  nedieleny,  na  imia  ?łIelenowiczy,  Niecino,  Poryduby,  Dwo- 
rce Klewecko,  Kleczkowicy,  Zełowo  i  TuroAviczy  (ML  10,  r,  1512). 

Obok  więc  kniazia  iSiicbajła  Sanguszkowicza  istniał  drugi  kniaź  Michajło, 
brat  kniazia  Andreja  Aleksandrowicza  Sanguszkowicza,  który  już  nie  żył  w  1512 
roku,  a  którego  syn  Andrej  nazywał  się  Koszyrskim. 


294 

krewnej,  Waclawowej  Kostewiczowej,  nie  brał  już  kniaź  Janusz  udziału;  wi- 
doczna przeto  jest  rzeczą,  że  w  tym  czasie  już  nie  żył  (ML  10,  13  i  20). 

Kniaziowi  Wasilowi  Micliajłowiczowi  Sanguszkowiczowi,  zwanemu  od 
dziedzictwa  swego  Kowla  —  Sanguszkowiczem  Kowelskim,  pozwolił  kr(31  Zy- 
gmunt w  1518  roku  zamienić  tę  osadę  na  miasto,  obdarzając  ją  jednocześnie 
prawem  magdeburgskiem,  jarmarkami  i  targami  (Inw.  Arcii.  Kor.  Woj.  Woł.), 
Od  1532  r.  procesował  się  kniaź  Wasil  ustawicznie  z  kniaziem  Andrcjem  Mi- 
chajłowiczem  Koszyrskim,  głównie  o  granice;  spory  te  ukończone  zostały 
dopiero  wtenczas,  gdy  komisarze  królewscy  dopełnili  rozgraniczenia  ich  dóbr 
w  1537  r.  (ML  22,  r.  1532  i  1533.  ML  24,  r.  1532.  ML  30,  r.  1538). 
W  1533  r.  wysłał  król  Zygmunt  do  kniazia  Wasila  dwa  listy,  polecając  mu 
stawić  się  przed  tronem  i  stanami  w  sprawie,  którą  miał  z  kniaziami  Andre- 
jem  Michajłowiczem  i  Fedorem  Andrejewiczem  Sanguszkami  o  wyrządzone 
im  przez  zniszczenie  kilku  wsi  szkody  (ML  24).  W  1536  r.  potwierdził  mu 
król  Zygmunt  akt,  którym  nabył  połowę  Tuliczowa  w  powiecie  włodzimier- 
skim od  Ostrożeckicgo  (ML  28). 

Kniaź  Wasil  oddał  w  1543  r.  Kowel  królowt^j  Bonie,  a  w  zamian  otrzy- 
mał włość  Ilorwolską,  Smolniany  i  Oboleć  (ML  29).  W  latach  1546—1552 
był  dzierżawcą  świsłockim.     Żył  jeszcze  w  1552  r.  (ML  48  i  65). 

Kniaź  Wasil  Michaj łowicz  Sanguszkowicz  Kowelski  dwa  razy  zawie- 
rał związki  małżeńskie.  Pierwszą  jego  żoną  była  Hanna,  nieznana  z  na- 
zwiska, wspólnie  z  którą  sprzedał  w  1 533  r.  Wołkowicze  (ML  36),  drugą 
Zofia  Andrejcwna  Łozczanka,  która  rażeni  z  mężem  procesowała  się  w  1547 
roku  o  Rohacz  z  Wasilową  Lozczyną  (ML  60). 

O  potomstwie  kniazia  Wasila  Micliajłowicza  posiadany  przez  nas  suma- 
ryusz  metryki  litewskiej  nie  zawiera  żadnych  wiadomości. 

Potomstwo  kniazia  Aleksandra  Sanguszkowicza. 

Kniaź  Aleksander  Sanguszkowicz  wymieniony  jest  jako  świadek  na 
dwóch  przywilejach  w.  ks.  Świdrygiełły;  na  jednym  z  1445  r.  dla  Kirdeja 
Mylskiego  (ML  41),  na  drugim  z  1446  r.  dla  Czartoryskiego  (ML  36).  Za 
króla  Kazimierza  Jag.  sprawował  urząd  starosty  włodzimierskiego.  Pozo- 
stawił on  dwóch  synów:  Michajła  i  Andreja. 

Potomstwo  Michajła  przezwało  się  książętami  Sanguszkami  Koszyrski- 
nii,  a  po  Andrzeju  poszła  linia  dziedzicząca  na  Łokaczu. 

O  kniaziu  Michajle  nie  przechowały  się  żadne  akta,  a  jedyną  wzmiankę 
znajdujemy  o  nim  w  skardze,  którą  w  1512  roku  wniósł  do  króla  Zygmunta 
kniaź  Andrej  Aleksandrowicz,  działający  w  imieniu  swojem  i  bratanka  swe- 
go, kniazia  Andreja  Mich.ajłowicza,   na  stryja  swego,  kniazia  Michajła  San- 


_29r)_ 

giiszkowicza,  i  synów  JRco,  kniaziów  Janusza  i  Wasila,  że  c\  trzymają  wy- 
łącznie na  własną  korzyść  pewne  dobra,  cliociaZ  podziat  tyclr->,e  nastąpić  był 
powinien  {UL  10). 

Kniaź  Midiajło  Aleksandrowicz  Sangnszkowicz  miał,  oprócz  syna  An- 
dreja,  dwie  córki,  z  którycli  jedna,  Nastazya,  wyszła  za  kniazia  Semena 
Odyncewicza,  drnca,  nieznana  z  imienia,  za  kniazia  Iwana  Polubińskie^o. 
W  1511  r.  wnieśli  obaj  ci  kniaziowie  skargę  na  kniazia  Andreja  Micbajłowi- 
cza,  te,  nie  chce  dać  siostrom  swoim,  a  ich  żonom  wyprawy  z  dóbr  ojczy- 
stych (ML  10).  Kniehini  Nastazya  Micliajłówna  Sangnszkowiczówna  Seme- 
nowa  Odyncewiczowa  żyła  jeszcze  w  1550  r.,  w  którym  procesowała  sie 
z  Sołtanem  (ML  65). 

a)  Książęta  Sangu<izTcoicie  Koszyrscy. 

Kniaź  Andrej  Michajłowicz  Sancns/.kowicz  Koszyrski  dokonał  podziału 
dóbr  ze  stryjem  swoim,  kniaziem  Andrejeni  Aleksadrowiczcm,  w  1505  roku 
(ML  5).  W  1510  r.  potwierdził  niii  król  Zygmunt  nabycie  różnych  mają- 
tków w  powiecie  nowogrodzkim  (ML  8).  W  1527  r.  oskarżyli  go  stryj  jego, 
kniaź  Andrej  i  syn  tegoż,  Fedor,  o  gwałty  i  grabieże  (ML  17).  \Y  latach 
1532 — 1533  procesował  się  wciąż  kniaź  Andrej  z  drugim  swoim  stryjem, 
kniaziem  Wasilem  Sanguszkowiczem  Kowelskim,  a  spory  te  dopiero  wten- 
czas zupełnie  ukończone  zostały,  gdy  komisarze  królewscy  dopełnili  w  1537 
roku  rozgraniczenia  dóbr  Kowla  i  Klewiecka,  należących  do  kniazia  Wasila, 
od  dóbr  kniazia  Andreja,  llorodelca  (ML  22,  r.  1532''i  1533.  ML  24,  r.  1532 
i  1533.  ML  30,  r.  1 537  i  1 538).  W  1534  r.  sprzedał  Andrej  Ciechanowiec  Janowi, 
biskupowi  wileńskiemu  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj.  Woł.),  a  w  ciągu  lat  1537 — 
1540  nabył  Mirków  od  Jakowickiego,  Wazgirda  i  innych  i  połowę  Pcre- 
mila  od  Wiśniowieckiego  (ML  3G). 

Kniaź  Andrej  był  w  latach  1522 — 1546  marszałkiem  król.,  a  w  1541  r. 
sprawcą  województwa  kijowskiego.  W  1542  roku  został  starostą  łuckim 
i  w  1546  roku  klucznikiem,  horodniczym  i  mostowniczym  łuckim.  Umarł 
w  1560  r.  (Kat.  WoltTa). 

Kniaź  Andrej  zawierał  dwa  razy  związki  małżeńskie;  pierwszą  jego 
żona  była  Hanna  Wasilewna  Chreptowiczówna,  drugą  kniażna  Bohdana  Mści- 
sławska.  W  1514  r,  potwierdził  król  Zygmunt  Fedii  Wasilowćj  Chrcptowi- 
czowej  testament,  na  mocy  którego  dobra  Jabłonna  przeszły  na  własność 
jej  córki,  żony  kniazia  Andreja  Sanguszki,  a  w  1520  r,  akt,  którym  Wasil 
Chreptowicz  oddał  córce  swej,  żonie  tegoż  księcia,  nabyte  przez  siebie  do 
bra  Werbiczno,  Koninchy  i  inne  (ML  9,  15  i  36).  W  1547  r.  procesowały 
sie  cztery  siostry,  księżniczki  Mścisławskie,  w  liczbie  których  znajdowała  się 


206 

także  i  Bolidana,  żona  kniazia  Andreja  Kos/.yrskiego,  z  Pohibińskim,  starost.ą 
m.ścislawskim  (ML  4(t).  Kniaź  Andrej  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne 
w  1528  r.  39  koni,  a  syn  jego,  urodzony  prawdopodobnie  z  pierwszej  żony, 
kniaź  Aleksander  Andrejewicz  Sanguszkowicz  Koszyrski,  5  koni  (ML  21). 
Córka  kniazia  Andreja,  Ilanna-Wasilisa,  była  żona  kniazia  Fedora  ITorskie- 
go,  a  następnie  kniazia  Andreja  Sokolińskiego. 

Kniaź  Aleksander  Andrejewicz,  od  1535  r.  starosta  homelski,  ożenił  sie 
z  Hanną,  córką  kniazia  Wasila  Połiibińskiego,  który  z  niewiadomych  nam  po- 
wodów odebrał  nin  córkę.  W  skutek  tego  procesował  kniaź  Aleksander  i  je- 
go ojciec,  kniaź  Andrej,  Połubińskiego  w  1533  r.  o  zwrot  ruchomości,  rzeko- 
mo przez  jego  córkę  zabranych  (ML  26).  Rozwiódłszy  się  z  kniażną  Połu- 
bińską,  ożenił  się  kniaź  Aleksander  Andrejewicz  z  kniażną  Nastazyą  Wasi- 
Icwną  Żylińską,  wdową  po  kniaziu  Fedorze  Wiśnio  w  icckim.  Król  Zygmunt 
potwierdził  tejże  w  1535  r.  już  jako  żonie  kniazia  Aleksandra  Sanguszkowi- 
cza  Koszyrskiego,  zeznane  na  rzecz  jej  przez  pierwszego  męża  zapisy  (ML  36). 

W  1538  r.  zapisała  Gromykowa  kniaziowi  Aleksandrowi  swoje  wiano, 
który  to  zapis  potwierdził  mu  król  Zygmunt  w  tymże  roku  (ML  30).  W  1547 
roku  procesował  sie  kniaź  Aleksander  z  Bokejera  (ML  46). 

Syn  jego  kniaź  Lew  Aleksandrowicz  Sanguszkowicz  Koszyrski,  dał 
w  1568  r.  dobra  Kuty  i  inne  Michałowi  Lasce  Sekuńskiemu  w  dożywocie. 
Akt  ten  został  podany  do  oblały  w  trybunale  lubelskim  w  1600  roku  (A.  Tr. 
Lub.  Woj.  Woł.).  Żoną  kniazia  Lwa  Aleksandrowicza  była  Anna  Ości- 
kówna  córka  Mikołaja  i  kniażny  Hanny  Lubeckiej.  Syn  jego,  kniaź  Ifreho- 
ry  Lwowicz  Sanguszkowicz  Koszyrski,  dochodząc  w  1599  r.  spadku  po  pra- 
pradziadzie  swoim  .Lanie  Litaworze  Chreplowiczu  udowodnił,  że  jest  synem 
Anny  Ościkówny,  wnukiem  Mikołaja  Ościka,  prawnukiem  Hanny  Chreptowi- 
czówny  żony  .lerzego  Ościka,  a  praprawnukiem  Jana  Litawora  Chrcptowi- 
cza,  starosty  drohickiego  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.). 

Kniaź  Hrehory  I^wowicz  Sanguszkowicz  Koszyrski  pozwał  w  1595  roku 
Fedorę  Prońską  i  Aleksandrę  Zasławską,  córki  kniazia  Romana  Fedorowi- 
cza Sanguszki,  o  wydanie  różnych  dokumentów  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
W  1591  r.  pozwał  kniaź  Hrehory  Iwana  Krasieńskiego  o  zwrot  50  dukatów, 
wypożyczonych  przez  Krasieńskiego  jeszcze  u  jego  dziada,  kniazia  Aleksandra 
Andrejewicza  Koszyrskiego,  i  wniósł  zażalenie  na  księcia  Janusza  Zasław- 
skiego  o  najechanie  zamku  łokackiego,  zaaresztowanie  brata  jego  stryjecz- 
nego, księcia  Romana  Sanguszki,  i  zabranie  różnych  ruchomości  i  dokumen- 
tów ')  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 


')     Roman  ule  był  jego  bratem  stryjecznym,  lecz  stryjem. 


_  J97__ 

Książę  Ilrfilinry,  w  1507  r.  kasztolan  Itihaczowski,  zostnf  kasztelanem 
bracławakrm  w  1508  r.  ')•  ŻyM«'szczc  w  IGOl  r.  (MK  144  f.  10 1).  Za 
żoiift  pojął  księżniczkę  Zofię  llolowczyńską,  która  mu  w  I  óO)}  r.  darowała 
posag  swój,  wynoszący  14,000  kóp  lit.,  zabezpieczony  na  dobraeli  Koszyr- 
skicli  i  Iloruehowskieli  (A.  Tr.  Lni).  Woj.  Wol.). 

Z  tejże  Zofii  Ilolowczyiiskiej,  która  po  jeii;o  śmiciei  wyszła  za  Stanisła- 
wa z  Wielkicli  Kończyc  Mniszclia,  pozostawił  syna  Adama-AIeksandra  i  cór- 
ki: Aleksandro  i  Annę.  W  1G03  r.  zapadł  w  trybnnale  Inbelskim  z  powódz- 
twa Zbożncco  Zająca  dekret,  którym  skazani  zostali  Adam,  Aleksandra  i  An- 
na, dzieci  niegdy  księcia  }Ireborec:o  Sanguszki  Koszyrskiej^o,  matka  icłi, 
Zofia  z  Holowczyńskicli,  i  opiekunowie  ich:  Jan-Karol  Chodkiewicz,  Marek 
Sobieski  i  Stanisław  Żółkiewski,  na  zapłacenie  230  fi.  pols.  z  procentem. 
W  tym  samym  roku  zapadł  przeciwko  tymże  dzieciom  kniazia  Ilreliorego 
i  icli  opiekunom  drugi  wyrok  w  trybunale  lubelskim  z  powództwa  Cymiń- 
skiego  o  zabór  bydła  i  zboża  ze  wsi  I^ranecka,  dokonany  przez  nieżyjącego 
już  księcia  Ilreliorego  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  W  1607  r.  matka  ich  już 
nie  żyła,  o  czem  poucza  wyrok  trybunału  lubel.skiego,  w  tymże  roku  z  po- 
wództwa Piotrowskiego  przeciwko  nim  wydany,  a  skazujący  ich  na  zapłacenie 
24,000  fi.,  zabezpieczonych  na  Połonnem  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Książe  Adam  Ilrehorowicz  Sanguszko  Koszyrski  został  z  kasztelana  bra- 
cławskiego  w  1018  r.  kasztelanem  kijowskim,  w  1G21  r.  wojewodą  podol- 
skim, w  końcu  w  1630  r.  wojewodą  wołyńskim.  W  1625  r.  otrzymał  konsens 
na  ustąpienie  starostwa  włodzimierskiego  Ilośćkicmu  (MK  173  f.  148  i  251). 
Sprzedając  w  1631  r.  królewiczowi  Aleksandrowi  dobra  kamieńskie,  stobu- 
chowskic,  mieleckie  i  niesucbowskie  w  województwie  wileńskiem,  nazwał  się 
księciem  Olgerdowiczem  Sanguszką  (MK  179  f.  176). 

Książę  Adam  ożenił  sic  z  Katarzyną  ze  Służewa  Uchańską,  wspólnie 
z  którą  zeznał  w  1615  roku  zapis  wzajemnego  dożywocia  i  której  zapisał 
8,000  n.  pol.  na  dobrach  Ilorooliowskirh  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Taż  Ka- 
tarzyna z  Uchańskich  zeznała  w  1618  r.,  że  dożywocie  jej  w  niczem  nie  może 
szkodzić  prawu  zastawnemu,  przysługującemu  księciu  Januszowi  z  Ostroga 
na  dobra  Peremylskie,  które  trzymał  w  45,000  fi.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij), 
a  w  1628  r.  wyjęła  z  pod  dożywocia  dobra  Mirkósv,  Wierzchostawie  i  Kozia- 
tyn,  sprzedane  przez  jej  męża  Chołoniewskim  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 


')  W  nominacji  Siemaszki  na  kasztelań.stwo  Inhaczowskie.  które  otrzymał 
po  awansie  Sangu.szki  na  kasztelaństwo  bracławskie,  mylnie  podano  imię  Sangu- 
szki; zamiast  Ilrehorym,  nazwano  go  .Taiiuszeui  (MK  142  f,  202). 


poczet  roij(}v 


298 

Książe  Adam,  wojewoda  wołyński,  umarł  w  1648  Inb  1640  r.,  nie  po- 
zostawiwszy mczkiego  ))otomstwa.  Żył  jeszcze  w  październiku  1648  r.,  lecz 
już  w  1649  r.  wojewodą  wołyńskim  był  Czartoryski  (Vol.  Leg^.).  Żona  jego, 
Katarzyna,  żyła  jeszcze  w  1650  r.  (MK  190  f.  877). 

b)  Linia  książąt  Sangmzkóio  na  Lokaczu. 

Kniaź  Andrej  Aleksandrowicz  Sanguszkowicz,  w  latach  1498  —  1502 
namiestnik  krzemieniecki,  otrzymał  od  Aleksandra  .Jag.  w  1498  r.  Serniki 
w  powiecie  łuckim.  Nadanie  to  Sernik  i  Knicliinina  potwierdził  mu  Ale- 
ksander Jag.  w  1502  r.  (ML  5).  W  1505  r.  dopełnił  kniaź  Andrej  działu  dóbr 
z  synowcem  swoim,  kniaziem  Andrejem  Micbajłowiczem  Koszyrskim  (ML  5). 
W  1512  roku  nabył  Dolsko;  kupno  to  potwierdził  mu  król  Zygmunt  jeszcze 
w  tym  samym  roku  (ML  7  i  16).  W  1508  r.  otrzymał  kniaź  Andrej  konsens  na 
wykupienie  starostwa  włodzimierskiego  z  rąk  Januszewiczowej  (ML  8). 
W  1523  r.  jest  i  marszałkiem  ziemi  wołyńskiej.  Okazało  się  jednak,  że 
urzędu  marszałka  dla  wieku  podeszłego  sprawować  nie  może;  król  Zygmunt 
powierzył  zatćm  ten  urząd  w  1525  r.  synowi  jego,  kniaziowi  Fedorowi  (MIj 
15).  Tytułri  jednak  marszałka  kniaź  Andrej  i  później  używał;  z  tym  tytułem 
bowiem  wymienił  go  król  Zygmunt  w  liście,  pisanym  w  1527  r.  do  Czartory- 
skiego, starosty  łuckiego,  w  sprawie  o  pobór  mostowego  w  Łucku  (AIZR,  II). 
Ostatnią  o  nim  wzmiankę,  ale  już  tylko  jako  o  staroście  włodzimierskim,  spo- 
tykamy pod  1528  r.  (ML  16). 

Kniaź  Andrej  Aleksandrowicz  miał  za  żonę  kniażnę  N.  Iwanówne  Ostrog- 
ską,  siostrę  Konstantego.  Dowiadujemy  się  o  tem  z  aktu,  którym  kniaź  Kon- 
stanty Ostrogski  odstąpił  za  pozwoleniem  królewskiem  siostrzeńcowi  swemu, 
kniaziowi  Romanowi  Andrejewiczowi  Aleksandrowiczowi  Sanguszkowiczowi, 
starostwo  Winnickie,  bracławskie  i  zwinogrodzkie  w  1516  r.  (ML  11). 

Kniaź  Andrej  pozostawił  dwóch  synów:  Romana  i  Fedora,  oraz  trzy 
córki,  z  których  Marya  była  żoną  kniazia  .luriego  Iwanowicza  Ilolszańskie- 
go-Dubrowickiego,  Fedia  żoną  podskarbiego  Bohusza  Rohowitynowicza,  a  Han- 
na żoną  Iwana  Sapiehy,  wojewody  podlaskiego.  Że  kniażna  Marya  była 
żoną  Ilolszańskiego,  poucza  nas  o  tem  testament  tegoż,  wniesiony  do  akt 
w  1537  r.  (ML  33).  O  kniażnie  Fedii,  siostrze  kniazia  Fedora  Andrejewicza 
Sanguszkowicza,  a  żonie  Rohnsza  Hohowitynowicza,  podskarbiego  lit.,  wspo- 
mina list  króla  Zygmunta,  pisany  do  jej  zięcia  Tęczyńskicgo  w  1538  roku 
(ML  30).  Kniażna  zaś  Hanna  Andrejewna  Sanguszkówna,  wdowa  po  Iwa- 
nie Sapieże,  wojewodzie  podlaskim,  procesowała  się  z  synami  swoimi  w  1550 
roku  o  wsie  Bolewo  i  Pohostyszcze  (ML  65). 

O  kniaziu  Romanie  Andrejewiczu  Aleksandrowiczu  Sanguszkowiczu  tyle 


299 

tylko  wiemy,  że  wnj  jeti^o,  kniaź  Konstanty  Ostroi^^ski,  odstąpił  mu  20  lutego 
151(5  r.  starostwo  Winnickie,  hracławskie  i  7,wino!j;ro(l/,kie,  (ML  1 1  i  AIZR,  II), 
które  mu  król  Zygmunt  osobnym  przywileji^m  nadal  w  1517  r.  Kniaź  Roman 
musiał  jednak  wkrótce  potem  umrzeć,  gdyż  kniaź  Konstanty  Ostrogski  po- 
siada już  w  1518  r.  znowu  wszystkie  dopiero  co  wymienione  starostwa. 

Kniaź  Fedor  Andrejcwicz  vSangus7,kowicz  otrzymał  dnia  IG  lipca  1525 
roku  urząd  marszałka  ziemi  wołyńskiej  z  tego  powodu,  że  ojciec  jego  nie 
mógł  go  dla  podeszłego  wieku  sprawować.  Atoli  pomimo,  że  urząd  ten  pia- 
stował, tytułu  marszałka  jednakże  nie  używał,  który  to  tytuł  oddawał  król 
Zygmunt  jego  ojcu  jeszcze  w  1527  roku.  W  aktach  zwał  sie  kniaź  Fedor 
wprost  starościcem  włodzimierskim  (ML  17).  W  1531  roku  otrzymał  sta- 
rostwo włodzimierskie,  a  marszałkiem  wołyńskim  poczyna  się  tytułować 
w  1536  r.  (ML  28).  W  1546  r.  jest  także  starostą  bracławskim  i  Winni- 
ckim.   Nie  żył  już  w  1548  r.  (ML  62). 

W  1533  roku  zamienił  kniaź  Fedor  dobra  ze  stryjem  swoim,  kniaziem 
Wasilem  Kowclskim  (AIZR,  I),  i  nabył  Chołopian  w  powiecie  włodzimier- 
skim (ML  24).  W  1537  r.  oddał  Woryskiemu  Bilicze  za  Lepcsówkc  i  Ra- 
doszówkę  w  powiecie  krzemienieckim  (ML  30).  W  latAcli  1538 — 1539  pro- 
cesował się  ze  Świetyckim  o  Dolsko  (ML  27  i  37),  a  w  1543  roku  nabył 
od  kniaziów  Czetwertyńskich  Ujmę,  Łokacz  i  Cewelicze  za  4,000  kóp  gr.  lit. 
(AIZR,  1). 

Kniaź  Fedor  ożenił  się  z  Hanną  Despotówną,  hospodarówną  wołoską, 
która  miała  w  1548  r.  sprawę  o  Porcko  (ML  60),  a  w  roku  następnym 
procesowała  sie  z  Lubeckimi  (ML  65).  Kniaź  Fedor  pozostawił  trzech  sy- 
nów: Romana,  Dymitra  i  Jarosława. 

Kniaź  Dymitri  Fedorowicz  Sanguszko,  starosta  żytomirski,  zamienił 
w  1550  r,  pewne  grunta  z  Janczyńskim  (AIZR,  I).  W  1555  r.  najechał  wraz 
z  kniaziem  Wasilem  Ostrogskim  zamek  ostrogski  i  przymusił  Halszkę  Ostrogską 
do  oddania  mu  ręki.  Skazany  na  banicyę,  uchodzić  musiał  za  granicę,  a  do- 
gnany  w  Jaromirzu  w  Czechach  przez  Piotra  Zborowskiego,  zginął  z  jego  ręki. 

Kniaź  Jarosław  Snngiiszkowicz  podpisał  reces  sejmu  koronnego  war- 
szawskiego w  1564  r.  (Vol.  Leg.). 

Kniaź  Roman  Fedorowicz  Sanguszko,  znakomity  zwycięzca  z  pod  Uły, 
starosta  winnicki  i  żytomirski,  został  pierwszym  wojewodą  bracławskim 
w  marcu  1566  r.  Hetmanem  dwornym  został  w  1569  r.  Umarł  w  1571  r. 
(Bielski).  W  1567  r.  otrzymał  od  Zygmunta  Augusta  wsie:  Czerncz,  Horo- 
dck  i  Koźlinice  z  klucza  łuckiego  (MK  107  f.  417). 

Kniaź  Roman  pozostawił  z  żony   Aleksandry  Hrchorówny  Chodkiewiczó- 
wny  syna  Romana  i  córki:  Fedorę  i  Aleksandrę. 


300 

W  1590  r.  z.ipadł  wyrok  w  s;ulzie  ziemskim  brzeskim  z  powództwa  sy- 
nów Wasila  Kopcia  przeciwko  kniaziowi  Romanowi  Romanowiczowi  Sant^u- 
szce,  wojewodzicowi  biaoławskiemn,  w  sprawie  o  najechanie  dóbr  powodów 
Opola  i  ograbienie  ich  poddanych,  którego  się  dopuścili  w  1570  rokn  Indzie 
z  Włodawy  na  rozkaz  ojca  Romana,  kniazia  Romana  Sanguszki,  wojewody 
bracławskiego  (Akta  T.  VI.  I".  2G2).  W  1591  r.  wniósł  książę  Ilreliory  San- 
guszko  Koszyrski  zażalenie  na  Janusza  Zasławskiego  o  najechanie  zamku  Łn- 
kackiego,  zabranie  ruchomości  i  przywilejów  królewskich  i  zaaresztowanie 
kniazia  Romana  Sanguszki  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Kniaź  Roman,  ostatni 
potomek  tej  linii,  nie  żyl  ju:^,  w  1593  r. 

Fedora  Romanówna  Sanguszkówna  pozwana  została  wraz  z  pierwszym 
swoim  mężem,  Stanisławem  .Radzimińskim,  wojewodą  podlaskim,  w  1591  r. 
przez  brata  swego,  Romana,  o  gwałtowne  najechanie  dóbr  jego.  Starego  Re- 
resteczka.  W  tym  samym  roku  zapadł  dekret  w  trybunale  lubelskim  w  pro- 
cesie, wytoczonym  przez  Janusza  Zasławskiego  małżonkom  I^adzimińskim 
o  to,  że  ci  go  wyrzucili  z  Beresteczka.  Po  śmierci  Radzimińskiego,  wy- 
szła Fedora  za  księcia  Aleksandra  Prońskiego.  W  1593  r.  procesowały  się 
taż  Fedora,  już  jako  żona  Prońskiego,  i  siostra  jej,  Aleksandra  Romanówna 
Sanguszkówna,  żona  księcia  Janusza  Zasławskiego,  jako  sukcesorki  bezdzie- 
tnie zmarłego  księcia  I^omana  Romanowicza  Sanguszki,  z  Kolmowskim  i  Sie- 
maszką  o  różne  pretensye.  W  wyroku  trybunału  lubelskiego,  wydanym 
w  procesie,  toczącym  sic  w  1593  roku  między  temiż  siostrami  a  Radzi- 
wiłłami, Wiśniowieckimi,  Czartoryskimi  i  Pacami,  o  dobra  Morawicę 
i  Knichinin,  do  których  tamte  rościły  pretensye,  wymienione  są  one  jako 
córki  księcia  Romana  Fedorowicza  Sanguszki  i  Aleksandry  Ilrehorówny  Chod- 
kiewiczówny.  Fedora  wyszła  w  1597  r.  po  raz  trzeci  za  mąż,  za  Andrzeja 
Leszczyńskiego;  wiemy  o  tem  ze  sprawy,  którą  miała  w  trybunale  lubelskim 
z  kniaziem  Maciejem  Woronieckim  o  poddanych,  zbiegłych  z  Trystenia  (A. 
Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

(RoilowóJ  książąt   Siin^jtiszków  —  pntr/,  obok). 

Sapieha  v.  Sopiha  v.  Sopeżyc.  Żyjący  w  połowie  XV  wieku  Semen 
Sopiha  miał  za  żonę  Nastazyę,  która  owdowiawszy,  została  ihnmeną  połocką. 
W  1495  r.  przedstawił  Iwaszko  Sopeżyc,  pisarz,  Aleksandrowi  Jag.  do  po- 
twierdzenia zapis  wsi  Jeleńskie  w  powiecie  smoleńskim,  zeznany  przez  matkę 
jego,  Nastazyę,  ihumenę  połocką  (ML  5).  Semen  jest  prawdopodobnie  tym 
Sopehą,  który  podług  spisu  dygnitarzy  w.  ks.  lit.,  ułożonego  przez  p.  Wolfla, 
piastował  urząd  pisarza  przy  Kazimierzu  Jag.  w  latach  1440^ — 1449.  Semen 
pozostawił  trzech  synów;  Bohdana,  Iwana  i  Wasila. 


Wasil, 

dzierżawca  bracław 
1443  r. 


Michajło 


Andrej, 

Nastazya,         cć 

starosta  lacki 

ni.  kniaź           m 

1542  r.. 

Semen        Iwar 

ż.  a)  Anna  Clire- 

Odynce-         ski 

ptowic7ówna 

wicz 

b)  kna  Bohdana 

1511  r. 

ZasJawska- 

Mścishiwska 

Aleksander, 

Hanna-Wasilis 

starosta  homelski 

m.  a)  kniaź  Fe< 

15;!5  r., 

Horski 

/i.  a)  kna  Hanna 

b)  kniaź  Andr 

Potnbińska 

Sokoliński 

b)  kna  Nastazya 

Żylińska 

Lew 

Roman 

1568  r.. 

1590  r. 

■>..  Auna  Ości- 

kówna 

Hrehory, 

kasztelan 

bracławski 

1598  r., 

ż.  ks.  Zofia 

Hołowczyńska 

1 

Adam-Aleksander, 

■wojewoda  wołyński 

1080  r., 

ż.  Katarzyna  Uchańska 


Aleksar 


owód    książąt    Sanguszków. 


Sangiiszko 
u:;:}  r. 


Aleksander 

1445  r. 

starosta  włodzimierski 


Iwan 


Michajło 
1510  r. 


Andrej. 

starosta  włodzimierski 

1508  r., 

marszałek  wołyński 

1523  r„ 

ż.  kna  N.  Twanówna 

Ostrogska 


Janusz, 

■/,.  Nastazya 

Olizarówua 

1512  r. 


Wasil, 

dzierżawca  świ- 

słocl^i  154G  r., 

ż.  a)  Hanna 

b)  Zofia  Łozczanka 


biń- 
r. 


Roman, 

starosta 
bracławski 
i  Winnicki 

1517  r. 


Fedor, 

marszałek 

z.  wołyńskińj 

1525  r., 

■'/..  Hanna 

Despotówna 


Marya. 

m.  kniaź 

.Turi 

Holszański 


Fedia, 

m.  r?ohusz 

Bohowityno- 

wicz 


Hanna, 

m.  Iwan 
Sapieba 


Roman, 

Dymitri, 

Jarosław 

wojewoda 

starosta  źyto- 

1564  r. 

bracławski 

mirski 

15GG  r.. 

1550  r., 

ż.  Aleksandra 

ż.  kna  Halszka 

Cbodkiewi- 

Ostrowska 

czówna 

1 

Fedora. 

Aleksandra, 

m.  a)  Stanisław 

ni.  książę  .Tanusz 

Radzimiński 

Zastawski 

b)  kniaź  Aleksan- 

der Proński 

c)  Andrzej 

Leszczyński 

Anna 


301 


Potomstwo  Wasila  Semenowicza  Sopohy. 

Najmfodszy  z  synów  Semena,  Waśko  Sopeżyc,  otrzymał  od  Aleksandra 
Jasc.  w  1495  r.  pozwolenie  na  skupowanie  ró?,nycli  ziem  od  bojarów  snioleń- 
skieli,  dla  |)Owieks/.eiiia  swego  majątku  Opakown,  kióry  otrzymał'  od  brata 
Iwaszka  za  Szczopin  (Mfi  O).  W  1500  r.  byl  Waśko  dworzaninem  Aleksan- 
dra Jajj^.  (ML  6).  ź^^ył  jcszeze  w  1517  r.,  w  którym  dobra  Tnkleje  odstąpi? 
(iasztoldowi  (^\\,  2).     i^zostawil'  dwóch  synów.   Petra  i  Iwana. 

W  1528  r.  byli  Petr  i  Iwan  Wasilewicze  Sopc?,ycc  sędziami  pohibowny- 
mi  w  sprawie,  którą  miał  Roski  z  kniaziem  Andrejem  Świrskim  (Arcii. 
Dubr.  I).  W  1525  r.  zezwolił  król  Zycmnnt,  ażeby  Iwan  Wasilewicz  So- 
pcha  poślubił  córkę,  zmarłego  Seńka  Daszkowicza,  liorodniczcgo  witebskiego, 
która  pozostawała  na  o|)iece  Iwana  Bohdanowicza  Sopehy,  wojewody  witeb- 
skiego, i  wziął  z  nią  wszystkie  jej  dobra  ojczyste  (ML  15).  Iwan  dostarczał 
na  ekspedycyc  wojenne  13  konnych  (ML  21).  Obaj  bracia  nie  żyli  już 
w  1530  r.,  w  którym  król  Zygmunt  nadał  dobra  Tereszu,  trzymane  przez 
Wasila  Sopeżyca  i  synów  jego:  Petra  i  Iwana,  a  po  ich  śmierci  pozostawione 
do  dyspozycyi  królewskiej,  Basynie  i  jej  synowi  (ML  7). 

Potomstwo  Bohdana  Semenowicza  Sopehy. 

Bohdan  wSemenowicz  Sopeha,  najstarszy  syn  Semena  i  Nastazyi,  był 
w  latach  1471  — 1488  pisarzem  król.,  w  latach  1494  —  149G  namiestnikiem 
mceńskim  i  lubeckim,  a  w  latach  1506  —  1508  okolniczym  smoleńskim. 
W  1508  r.  był  prócz  tego  namiestnikiem  wysokodworskim.  "\V  1493  roku 
otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  dwóch  poddanych  we  wsi  Jeleńskie  w  powie- 
cie smoleńskim  (ML  4). 

Bohdan  żonaty  był  z  kniażną  Fedorą  Fedorówną  Sokolińską,  z  którą 
wziął  część  Czerei,  Tuhaczów  i  Połonne.  Połonne  nadał  kniaź  And  rej  Wo- 
łodimirowicz  swojakowi  swemu,  Scńkowi  Iwauowiczowi,  ożenionemu  z  siostrą 
jego  żony  Maryi,  który  pozostawił  tylko  córkc  Marye.  Wdowa  po  kniaziu 
Andreju  pragnęła  odebrać  te  dobra  swej  siostrzenicy,  lecz  Kazimierz  Jag. 
wyrokiem  swym  z  1474  r.  (Indykcya  VII)  przysądził  dobra  te  Maryi,  córce 
Seńka  Iwanowicza.  Marya  wyszła  za  kniazia  Fedora  Sokolińskiego,  z  córką 
którego,  Fedorą,  ożenił  sic  Bohdan  Sopeha  (ML  20).  Córki  Bohdana  Sopehy 
procesowały  w  1541  roku  brata  swego  i  bratanków  o  dobra  macierzyste: 
Czereję  i  Tuhaczów.  Przy  sprawie  tej  przedstawiono,  że  dobra  te  wniosła 
w  dom  Sapiehów  Fedia,  żona  Bohdana,  córka  kniazia  Fedora  Babicza  Soko- 
lińskiego, i  że  wraz  z  nią  dziedziczyli  na  nich:  Semen,  Michajło,  Petruch, 
Daszko  i  Mikita.     Bohdan  Sopeha  skupił  części  na  Czerei  od  Semena,  Da- 


302 

szka  i  Pctrnclia;  Mikity   cześć   trzyniat  wtenczas  Żdan,  otCyyc  I'>flii,  a  Mi- 
cliajlowa  cześć  poszła  na  inonastcr  (I\1L  43). 

Bohdan  Rcmonowicz  Sopelia  pozostawił  trzech  synów:  Iwana,  Jana  v. 
Jannsza  i  Fedora,  oraz  dwie  córki:  Holnlane,  ?,onę  Jana  Steckowicza,  mar- 
szałka, i  Annę,  żonę  I-o  v.  Jakóba  Kuncewicza,  2-0  v.  Olecliny  Skornty. 
Córki  liolidana:  ł^ohdana  Janowa  St.eckowiczowa,  marszałkowa,  i  Anna  Ole- 
clinowa  Skorntyna,  wdowa  po  Jakól)ie  Kuncewiczu,  procesowały  w  1541  r. 
ws|)ó]nie  z  ł)rateni  Iwanem  l)ral.anków  swoicli,  Illel)a  i  Stepana  Janowiczów 
Sopeżyców,  o  doł)ra  Kłomnice  i  Połonne  (ML  31),  a  w  1542  roku  ł)rata 
swego  Iwana,  i  bratanl<ów  swycli:  Iliel)a,  Stepana  i  Dymitra  Janowiczów, 
o  Czereję  i  Tuliaczów  (ML  43).  W  1525  roku  zapisał  Jan  Stecko,  mar- 
szałek królewski,  żonie  swej,  Bolidanie,  córce  Bołidana  Sopiliy,  500  kóp 
gr.  lit.  (ML  15).  W  1522  roku  potwierdził  król  Zygmunt  dział  dóbr,  zro- 
biony miedzy  synami  Bohdana  Sopchy,  na  mocy  którego  najstarszy  z  nich, 
Iwan,  wziął  Tnhaczów,  średni  Jan  dobra  na  Wołyniu,  a  najmłodszy  Fedor 
Czerejc  (ML  15). 

Fedor  Bolidanowicz  Sopeha,  najmłodszy  syn  Bohdana,  dworzanin  król., 
zeznał  w  1522  r.,  że  brat  jego  Iwan  darował  nabyty  przez  siebie  dwór  Żylin 
malce  swej,  Fedii  Bohdanowej  Semenowiczowej,  która  go  jemu  oddała.  Król 
Zygmunt  potwierdził  mu  te  darowiznę  w  tymże  1522  r.  (ML  15).  W  1528  r. 
miał  Fedor  sprawę  z  Lukomskim  (ML  20),  a  umarł  przed  1533  r.,  w  któ- 
rym występuje  w  aktach  żona  jego,  Marya,  już  jako  wdowa  po  nim  (ML  22). 
W  tymże  1533  r.  procesowała  się  Marya  z  bojarami  zyżmorskimi,  a  w  1536 
roku  z  niebem  Janowiczcm  Sopeha  o  Połonne  (ML  24  i  28).  Pod  1556  r. 
występuje  jako  świadek  przy  sprzedaży  Krzywczyc  syn  Fedora,  Dymitri  Fe- 
dorowicz Sapieha  (Rew.  puszcz.). 

Jan  V.  Janusz,  drugi  z  kolei  syn  Bohdana  Semenowicza  Sopihy  i  Fe- 
dory Sokolińskiej,  od  1515  r.  dworzanin  król.  (ML  11),  zeznał  w  1520  roku 
i  stwierdził  to  zeznanie  przedstawionymi  dowodami,  że  z  dóbr  ojczystych 
i  macierzystych,  które  posiadał  wspólnie  z  braćmi  swoimi:  Iwanem,  woje- 
wodą witebskim,  i  Fedorem,  Bohdanowiczami  Sopcżycami,  otrzymał  Ilrezań 
w  powiecie  kijowskim,  i  że  oprócz  tego  Paweł,  starosta  brasławski,  i  Michał, 
Iwanowicze  Sopeżyce,  dali  mu  część  dworu  i  ogrodu  w  Trokach,  który  to 
dwór  zmarły  ich  ojciec,  Iwan  Semenowicz  Sopeha,  wojewoda  podlaski,  wy- 
stawił. Na  prośbę  Jana,  potwierdził  mu  król  Zygmunt  nietylko  te  akta  (ML 
12),  lecz  także  w  1527  r.  akt,  którym  ojciec  jego,  Bohdan  Semenowicz  So- 
peżyn,  okolniczy  smoleński  i  namiestnik  wysokodworski,  oddał  mu  Serej  w  po- 
wiecie mercckim  i  Tnhaczów  w  powiecie  witebskim  (ML  15).  W  1530  r. 
pozostawił  król  Zygmunt  jego  i  starszego  jego  brata.  Iwana,  wojewodę  pod- 


30^} 

laskiofjjo,  w  posiadaniu  (lól)r  Szojiio.lcwa,  klóic  Aleksander  .Ia<>-.  nadał  ic.li  njrn, 
n(didanowi  (MT,  24). 

Jan  o;^,onił  się  z  knia;>,na  Anną  Konstanlynówną  Krnszyńską  i  wziął  z  nią 
w  1513  r.  dworzec,  nnwowzniosinny  przez  jój  ojca  na  Lunnej  w  dobrach  Dn- 
bioń,  któro  tcnżo  od  Aleksandra  Jnp-.  nf.rzynial.  Wraz  z  dworom  dosta?  Jan 
no  Indzi  (I\lli  41).  Nailanie  to  potwierdził  nui  król  Zyg^ninnt  w  ir)l.")  roku 
(MLII).  Z  dworu  dnbieńskieco  dostarczał  wspólnie  z  teściową,  knicliinią 
Kroszyńską,  na  ekspedycyc  wojenne  26  konnych  (i\IL  21).  Jan  pozostawił 
czterech  synów:  Illeba,  I^yniitra,  Stepana  i  Michajła.  W  1532  r.  nastą|)iło 
rozf^raniczenie  dóbr  stołowych  królewskich  Żorosławia  od  dóbr  Lunna,  nale- 
?,ących  do  Illeba,  Dymitra,  Stepana  i  Michajła,  synów  niei^dy  Janusza  Hoh- 
danowicza  Sopeżyna  dworzanina  (ML  25).  W  1541  roku  procesowały  sie 
z  trzema  z  tych  braci,  mianowicie  z  Hlebcm,  Dymitrem  i  Slepanem,  stry- 
jenki ich,  córki  ich  dziada,  riolidana,  o  dobra  Tuhaczów  i  Czereję  (ML  43). 
W  tyni?,e  1541  r.  dopełnili  oni  działu  dóbr  (ML  43). 

lllcb  Janowicz  Sopeha  był  w  1536  roku  dworzaninem  król.  (ML  28). 
Na  prośbę  jef^o  odnowił  król  Zygmunt  jemu  i  braciom  jeco  w  tym?,c  roku 
przywilej  na  trzy  wsie  w  somiliskiej  włości,  które  ich  ojciec  wysłużył  (ML 
30).  Illeb  ożenił  sie  z  Katarzyną  Szymkowiczówną;  w  1550  r.  procesował  się 
z  nim  o  niszczenie  dóbr  jego  żony   szwagier  jeco,  Jan  Szymkowicz  (ML  65). 

Dymitri  Janowicz  Sopeha,  dworzanin  król.,  zaskarżył  w  1551  r.  brata 
swego,  Michajła,  o  pobicie  (ML  65).  W  1563  r.  był  rewizorem  królewskim 
na  Podlasiu  (Akta  T.  II). 

Stcpan  Janowicz  Sopeżyc,  procesował  w  1547  r.  brata  swego,  Michajła 
Januszewicza,  dworzanina,  o  zabór  dóbr  (ML  63).  Żoną  jego  była  Bohdana 
Juricwna,  wdowa  po  Mackiewiczu,  o  czćm  dowiadujemy  się  z  procesu,  wy- 
toczonego Sawiczowi  w  1549  r.  (ML  65).  W  1551  r.  miał  Stepan  sprawę 
ze  stryjenką  swą,  Olechnową  Skorutyną,  o  najazd   (ML  65). 

Michajło  Janowicz  Sopeha  był  w  latacJi  1547  —  1540  dworzaninem 
królewskim  (ML  63  i  65),  Jego  to  pewnie  synami  byli:  Lew  Michajło- 
wicz,  sędzia  ziemski  grodzieński,  i  Mikołaj,  kuchmistrz  lit.,  Sapiehowie, 
bracia  rodzeni,  którzy  w  1593  roku  dopełnili  działu  dóbr,  będących  do  owej 
chwili  wspólną  ich  własnością.  W  akcie  tego  działu  wspomniano  i  o  Lnn- 
nej,  którą  wniosła  w  posagu  kniażna  Kroszyńską  Januszowi  Bohdanowiczowi 
Sapieże  (Arch.  Zbór.  Dok.  V). 

Iwan  Bohdanowicz  Sopeha,  najstarszy  syn  Bohdana  Scmenowicza, 
w  1502  r.  namiestnik  jurborgski,  w  1505  r.  brański,  w  latach  1507 — 1513 
pisarz  król.,  w  latach  1508  —  1515  horodniczy  trocki,  w  latach  1520 — 1528 
marszałek  król.  i  wojewoda  witebski,   został  w  1520  r.  wojewodą  podlaskim, 


304 

a  w  1532  r.  staiostn,  droliickim.  Utracił  on  w  1541  lub  1 542  inku  swojł^ 
urzędy,  gdyż  w  tym  ostatnim  roku  nazwano  jro  w  procesie,  który  miat  z  mie- 
szczanami droliickimi,  ł)Yłym  yrojcwodą  podlaskim  i  starosta  drohickim  (ML 
42).  Żył  jeszcze  w  1543  r.  (ML  55).  Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał 
w  1528  r.  27  koni.  Na  mocy  działów,  sporządzonych  z  braćmi  w  1522  roku, 
wziął  Tuliaczów  (ML  15).  W  1508  r.  otrzymał  od  króla  Zygmunta  Lcpii- 
niki  w  powiecie  przewalskim  (ML  8),  a  w  1522  roku  pięć  nieosiadłych  wsi 
i  16  służebnycli  ludzi  w  powiecie  mcreckim  (ML  12). 

Iwan  miał  z  księżny  Hanny  Andrejewny  Sanguszkówny  trzech  synów: 
Iwana,  Michajła  i  Pawła.  W  154G  r.  pozwolił  Zygmunt  August  Hannie  An- 
drcjewnic  Sanguszkównie  Iwanowej  Sojieżynie,  wojewodzinie  podlaskiej,  i  jej 
synom:  Iwanowi,  iMichajłowi  i  Tawłowi  zamienić  wieś  Tołonne,  w  której 
Iwan  Sopilia  zamek  zbudował,  na  miasto  (ML  46  i  62).  Taż  Hanna  Iwa- 
nowa Sopeżyna  procesowała  się  w  1550  r.  z  synami  swoimi.  Iwanem  i  Mi- 
chajłem  Iwanowiczami,  o  wsie  Dolcwo  i  Poliostyszcze  (ML  05).  Oinócz  wy- 
mienionych synów,  pozostawił  Iwan  dwie  córki:  Hannę  i  Zofię,  z  których 
pierwsza  była  żoną  Jana  Piotrowicza  Peńki.  W  1531  roku  zeznała  Hanna, 
córka  Iwana,  wojewody  podlaskiego,  zapis  na  rzecz  swego  męża  (ML  24). 
W  1550  r.  zawarła  Zofia,  drnga  córka  Iwana,  jeszcze  niezatnężna,  układ 
z  braćmi  wyżej  wymienionymi  (ML  65). 

Iwan  Iwanowicz  Sopeha  pozostawi!  z  nieznanej  małżonki  trzech  synów: 
Lwa,  Ilrehorego  i  7\ndrzeja,  o  których  wspomina  konstytucya  z  1500  r.  (Vol. 
Leg.).  Lew  Iwanowicz,  kanclerz  w.  ks.  lit.,  starosta  Słonimski,  parnawski, 
mohilewski,  retowski,  błudnieński  i  ostryński,  potomek  Pstruczów  i  Sokoliń- 
skich,  potwierdził  w  1500  r.  nadania,  które  ci  ostatni  uczynili  na  rzecz  mo- 
nasteru  czcrejskiego,  i  zeznał  sam  nowe  zapisy  (Arch.  Zbór.  Dok.  II). 

Michał  Iwanowicz  Sopeha,  wojewodzie  podlaski,  żonaty  w  1579  roku 
z  Marusza  (Małgorzat.ą)  Falkówuą,  staro.ścianką  drohicką,  pozostawił  syna 
Łukasza  (MK  122  f.  417.  Conv.  Warsz.  3  f.  177). 

Paweł  Iwanowicz  Sopeha,  starosta  Inbecki,  w  1566  r.  kasztelan  kijow- 
ski, umarł  w   1580  r.     W  1576  r.  był  i  starostą  przewalskim. 

Potomstwo  Iwana  Semenowicza  Sopihy. 

Iwan  Semenowicz  Sopeha,  w  latach  1486 — 1504  pisarz  lit.,  w  1505  r. 
marszałek  król.,  a  w  1506  r.  sekretarz  w.  lit.,  w  1400  r.  namiestnik  nowo- 
dworski, w  1500  r.  zyżmorski,  a  w  1502  r.  i  brasławski,  w  latach  1502 — 
1500  kanclerz  królowej  Heleny  (AIZH,  I  i  ML  41),  w  1508  r.  namiestnik 
witebski,  w  1511  r.  zaczyna  się  tytułować  wojewodą;   w  1513  r.  został  wo- 


305 

jcwodą  podlaskim.  Urzody  marszałka,  sokrot.arza  i  wojnwody  zatrzymał  do 
śmierci,  która  zaszła  w  1517  r.  Staroslą  zyżmorskim  hył  jcszczo  w  1507  r. 
Piastował  też  urząd  liorodniczefro  Uockiofro  w  1508  r.  W  1405  r.  dał  Opa- 
ków  l)ratii  Wasiłowi,  od  którego  wziął  za  to  Szrzopino  (ML  0).  W  tym  sa- 
mym roku  nadnł  mu  Aleksauder  .hfĘ.  Diuitrowo  w  dożywocie  (ML  5).  W  149(5 
roku  nal)ył  I^ołdowice,  a  w  roku  nastęi)nyni  potwierdził  mu  Aleksander  Jag. 
jłoprzedriie  swoje  nadanie  dól)r  Murawskaja  w  powiecie  ł)raRławskim  (ML  5). 
W  1500  r.  potwierdził  mu  król  Zygmunt  różne  nadania  poprzeiłiiika  swego, 
Aleksandra  Jag.  (ML  8),  w  1508  r.  nadał  mu  sam  na  wieczną  własność  Li- 
sewo po  Glińskim  (ML  8),  a  w  1509  r.  ł^oćki  (Skarb.  Danii.).  W  1512  r. 
nabył  Iwan  połowę  Kopytowa  (ML  1 1). 

Iwan  Sen^enowicz  Sopelia  wstępował  dwa  razy  w  związki  małżeńskie. 
Z  pierwszej,  nieznanej  nam  żony  pozostawił  trzecli  synów:  Pawła,  Michała 
i  Fedora  (v.  Fryderyka),  oraz  córki:   Dobrochne,   żonę  Jana  Teczyńskiego, 
i  Bohdanę,  żonę  Jana  Niemirowicza.     Drugą  jego   żoną  była  Elżbieta  Ille- 
bowiczówna,   która   następnie   wyszła  za    Ilrehorego   Ościka  (ML  13  i  16). 
W  1517  r.  wydał  król  Zygmunt  wyrok   w  sporze,   który  |)rowadzili  o  pozo- 
stałe po  Iwanie  Semenowiczu  Sopeże,  wojewodzie  podlaskim,  dobra  i  skarby 
synowie  tegoż  z  swą  macochą;   na  mocy  tego  wyroku  mieli  otrzymać  synowie 
trzy  czwarte  dóbr  i  skarbów,  a  macocha  jedne  czwartą.     Córka  zaś  Iwann 
Semenów icza  Sopehy,  prawdojiodobnie  Bohdana,  miała  otrzymać  500  kóp  wia- 
na  (ML  10).     Jan  Tfczyński,    dziedzic  Kraśnika,  zapisał  w   1513   r.   żonie 
swej,  Dobroclinie,   córce  Iwana  Sopiliy,  wojewody  podlaskiego,    marszałka 
i  sekretarza   w.   w.  ks.  lit.,  starosty  brasławskiego,   2,000   dukatów   posagti 
(MK  28  f.  95).     O  posag  ten,  którego  wypłatę  poręczył  podskarbi  Abraham 
Józefowicz,  toczył  sie  w  1529  r.  proces  miedzy  Sobkiem,  ożenionym  z  córką 
podskarbiego,  a  Tęczyńskim,  który  drugi  raz  pragnął  podnieść  posag,  jako 
też  go  egzekwował  z  dóbr   podskarbiego   w   koronie.     Sprawa  sie  na  tern 
skończyła,  że  Teczyński  nic  okazał  dowodu  poręczenia,  gdy  natomiast  bra- 
cia Dobrochny:  Paweł,  Michał  i  Fryderyk  Iwanowicze  dowiedli,  że  ojciec  ich 
wypłacił  Tęczyńskiemu   posag  swej  córki  (ML  16).     Jan  Piotrowicz  Niemł- 
rowicz,  starosta  czerkaski  i  kaniowski,  zeznał  zapis  na  rzecz  swej  żony,  Boh- 
dany, córki  Iwana  Sopehy,   wojewody  podlaskiego,  sekretarza  i  starosty  bra- 
sławskiego  w  1514  r.     Zapis  ten  potwierdził  jej  król  Zygmunt  w  1540  roku 
(ML  39).    W  1519  r.  zeznali  Paweł,  marszałek  i  starosta  brasławski,  Michał 
i  Frederyk,  synowie  niegdy  Iwana  Sopihy,  wojewody  podlaskiego,  dział,  na 
mocy  którego  Paweł  otrzymał  Kodeń,   Michał  wziął  Boćki,   a   Frederyk  Ika- 
sznę,  Orcze  i  t.  d.  (MK  33  f.  330).    W  1534  r.  procesowali  sie  wyżej  wymie- 
nieni bracia  i  Elżl)ieta  Ościkowa,  wojewodzina  trocka,  z  Basa  (ML  26). 

Poczet  rodów.  39 


306 

Fryderyk  Iwaiiowif/,  Sapiolin,  i  /mu  jogo,  Hanna  Zabrzo/.ińska,  wojcwo- 
(Izianka  trnoka,  pioccsnwali  się  w  ir)4G  r.  z  Nosiłowską  o  puszc/.c  Wiażyn- 
ską  (ML  61).  Hanna  Zabrzczińska  hyła  siostrą  i  snkcesorką  Jana,  marszał- 
ka królewskiego,  ostatniego  potomka  tego  znakomitego  rodu  (i\IK  71  f.  111). 
Fryderyk  dostarczał  na  ckspcdycye  wojenne  ID  konnycli  (ML  21). 

Michał  Iwanowirz  Sojielia,  dworzanin  król.,  dopełnił  w  1525  r.  rozgra- 
niczenia dóbr  z  Falkowiczcm  (ML  15).  W  latach  1533  —  1534  procesował 
sie  z  Massalskim  i  Bobinickim  (ML  23),  a  w  1536  r.  ze  Steckowiczeni  (ML 
28).  Na  ckspcdycye  wojenne  dostarczał  47  koni  (ML  21).  Żoną  jego  była 
Jadwiga  lllcbowiczówna,  która  jn},  jako  wdowa  po  nim  oddała  testamen- 
tem, spisanym  w  1547  r.,  swą  córkę.  Hannę  w  opiekę  ojcn  swemn,  Janowi 
Hlebowiczowi,  wojewodzie  wileńskiemu.  Umarła  w  1547  roku  (ML  60). 
W  sprawie  Tarnsy  z  lllcbowiczównanii,  wojewodziankami  wileńskiemi,  z  1550 
roku  wspomniano  tak^^.c  o  Hannie  i\licliajłóvvnie  Sapie/tance,  urodzonej  z  Hle- 
bowiczówny,  wojewodzianki  wileńskiej  (ML  65).  Hanna  Sapicżanka  wyszła 
za  Mikołaja  Sieniawskicgo,  który  w  1578  roku  zapisał  jej  18,000  (1.  (MK 
120  f.   141). 

Paweł  Iwanowicz  Sopeha,  najstarszy  syn  Iwana  Semenowicza,  woje- 
wody podlaskiego,  otrzymał  po  ojcu  w  1517  roku  starostwo  brasławskie, 
w  1520  r.  był  marszałkiem  król ,  w  1557  r.  wojewodą  podlaskim,  w  1558  r. 
został  wojewodą  nowogrodzkim.  Umarł  w  1579  r.  (Kat.  Wolfla).  Starostą 
brasławskiiu  został  po  nim  Skoji  w  1547  r.,  w  którym  też  Paweł  Iwanowicz 
Sopeha  tytułuje  się  po  raz  ostatni  marszałkiem.  Na  ckspcdycye  wojenne  do- 
starczał Paweł  21  koni.  Ojciec  jego  zbudował  i  ui)osa?,ył  cerkiew  S.  Mi- 
chała w  Kodniu,  a  że  dokiiment  ten  zaginął,  przeto  mieszczanie  z  burmi- 
strzem upraszali  Pawła  Iwanowicza  o  wydanie  nowego,  któryniby  nadanie 
swTgo  ojca  potwierdził.  Paweł  uczynił  zadość  ich  żądaniu  w  1526  lub 
J541  r.  (Indykcya  XIV)  '),  a  dokument  ten  podj)isali  syn  jego,  Aleksander, 
i  l>rat  rodzony,  Fryderyk  Iwanowicz  Sapieha  (Akta  T.  III).  Oprócz  dopiero 
co  wymienionego  syna  Aleksandra,  o  którym  nie  ma  więcej  wzmianek 
w  aktach,  pozostawił  Paweł  Iwanowicz  Sapielia  czterech  synów:  Bohdana,  Mi- 
kołaja, Łukasza  i  Andrzeja. 

Najmłodszy  Andrzej,  mianowany  stolnikiem  lit.  w  1588  r.,  nie  przyjął 
tego  urzędu  i  został  jeszcze  w  tym  samym  roku  podczaszym  lit.  Od  1592  r. 
był  kasztelanem  mińskim,  w  1597  r.  został  wojewodą  potockim,  z  którego  to 


")  Wydawcy  tep^o  aktu  opatrzyli  •!:o  fałszywą  datą  1500  r.,  a  Fryderyka 
Sapiehę  nazwali  w  nim  wojewodą  podlaskim,  podczas  gdy  on  był  tylko  woje- 
wodzicem. 


307 

mzędu  iisf.ąiiil  w  1613  r.  Umarł  w  1G2J  r,,  7.os(,;uvszy  w  t,y  ni  że  jeszcze  roku 
wojewodą  snioleńskini.  Nie  pinslnjne  jeszcze  i^^uliiycli  urzędów,  jako  woj*;- 
wodzic  nowoj:Todzki  ])rzyznał  w  \J)S^  r.  dliiij;-  Myszkowskiej  (MK  13")  f.  330). 
Łukasz  Pawłowicz  Sapieha  i  żona  jeco,  Zofia  I{micianka  Czarnol)yl- 
ska,  córka  KiJoiia,  nPindowali  klasztor  Dominikanów  w  ('zarnohylu  (Malin, 
i  Przezdz.)  i  |)rocesowali  sie  w  I(i03  r.  z  kniaziłam  Drnekim-Iioi.skim  o  20,000 
kóp  lit.  z  Czanioł)yla  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  W  15!).^  v.,  hedąc  dworzani- 
nem król.,  otrzymał  jłrawem  lennem  Czarnobyl  i  Tołstilcs  w  powiatach  ki- 
jowskim i  mozyrskim  (MK  139  f.  178).  Oboje  małżonkowie  Sapiehowie  za- 
rzucili Stcckiemu,  ciwunowi  kijowskiemu,  nieprawne  używanie  tytułu  szla- 
clieckiefro  i  licrbu.  W  1600  r.  zapadł  dekret  w  trylinnalc  lubelskim,  skazu- 
jący Sapiehę  na  wieże,  ij^dyż  Stecki  udowodnił  dokumentami  swoje  pochodze- 
nie szlacheckie.  Stecki  zwolnił  Sapiehę  od  odsiadywania  wieży.  W  1607  r. 
uzyskał  Łukasz  Sapieha  kondemuatę  na  Fronckiewiczu  za  to,  że  tenże  napadł 
g-o  na  drodze,  jadące<To  vv  1604  r.  z  Czarnobyla  do  Antonow%a,  i  wyzwał  na 
pojedynek  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Bohdan  Pawłowicz,  drugi  z  kolei  syn  Pawła  Iwanowicza  Sapiehy,  woje- 
wody nowogrodzkiej^o,  w  1579  roku  starosta  łiomelski,  w  1581  r.  kasztelan 
brzeski  lit.,  od  1585  r.  kasztelan  smoleński,  w  końcu  w  1588  r.  wojewoda  miń- 
ski. Umarł  przed  22  czerwca  1593  r.  (Kat.  Wolda).  i\Iiał  on  trzech  synów: 
Mikołaja,  Pawła  i  Andrzeja,  oraz  córkę  Zofię,  I-o  v.  żonę  Adama  Hajki,  2-o  v. 
Mikołaja  Paca.  W  1609  r.  zeznała  Ahafija  Zofia  Rohdanówna  Sapieżanka, 
wojewodzianka  mińska,  wdowa  po  Hajce,  a  żona  Mikołaja  Paca,  podkomorze- 
go brzeskiego,  zapis  na  cerkiew  zbiroska  (Akta  T.  II).  W  1601  r.  zawarty 
został  w  trybunale  lubelskim  układ  między  Janem,  Mikołajem,  Fryderykiem, 
Krzysztofem,  Aleksandrem  i  Helena,  dziećmi  niegdy  Mikołaja  Sapiehy,  Mi- 
kołajem, Pawłem  i  Andrzejem,  synami  niegdy  Bohdana  Sapiehy,  Połu- 
bińskim,  Miekickimi,  Bełżeckimi,  Firlejami,  Olizarową,  Zasławskim,  Sołome- 
reckim  i  Czartoryskim,  a  sadem  ziemskim  łuckim  w  sprawie  dekretu  tegoż 
sądu,  wydanego  nielegalnie,  a  dotyczącego  połowy  dóbr  Stepania,  oraz  Zoło- 
tejewa,  Ilorbakowa,  Podolan,  Romanowa  i  Bojar,  które  spadły  na  powodów 
po  zmarłej  bezpotomnie  kniażnie  Halszce  Ostrogskiej,  Łukaszowej  Górczynie 
(A.  Tr.  Lub.  Woj   Woł.). 

Mikołaj  Pawłowicz  Sapieha,  w  latach  1569  —  1576  marszałek  król.,  od 
157()  r.  wojew^oda  miński,  od  1588  r.  wojewoda  brzeski,  został  w  tymże  je- 
szcze roku  wojewodą  witebskim.  Starostą  orszańskim  był  w  1588  r.,  jako 
starosta  surażski  i  wieliski  wymieniony  jest  w  aktach  z  1591,  1593  i  1597  r. 
W  1577  r.  sprawował  razem  z  Tyszkiewiczeni  poselstwo  do  Moskwy  (ML 
57).     W  1588  i  1591  r.  zeznał  zajiisy  na  cerkiew  w  Wiszniczu,  który  nabył 


308 

0(1  brata  sweco  Andrzeja,  wojewodzica  nowocrodzkieyo  (Akia  T.  III).  Umarł 
1  listopada  1509  r.  (Kat.  WollTa). 

jMikntaj  pojął  za  żonę  Hannę  Aiidrejówne  księżniczkę  Wiśniowiecką. 
W  1593  r.  w  sprawie  o  dobra  Morawicę  i  Knicbinin,  pozostałe  po  Aleksan- 
drze Ilreliorowiczu  Chodkiewiczu,  zapadł  z  powództwa  córek  księcia  Romana 
Sanjiruszki  dekret  w  trybunale  Inbelskini  przeciwko  córkom  księcia  Andrzeja 
Iwanowicza  Wiśniowieckiei;o,  w  liczbi*;  których  wymieniono  także  Ilanne, 
żonę  Mikołaja  Sapiehy. 

Mikołaj  pozostawił  sześciu  synów,  z  których  pięciu  wymieniliśmy,  mó- 
wiąc o  układzie,  zawartym  w  IGOl  r.,  a  mianowicie:  Jana,  Mikołaja,  Fry- 
deryka, Krzysztofa  i  Aleksandra;  do  tych  należy  jeszcze  dodać  Gabryela, 
który  razem  z  nimi  procesował  się  w  1()14  r.  ze  Stern|)kowskim  o  poprowa- 
dzenie jrranicy  między  Czarnkowem  a  Nieświeżem  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
Do  teii^o  procesu  nie  wpływał  z  nich  tylko  Jan,  który  prawdopodobnie  wtenczas 
już  nie  żył.  Oprócz  wymienionych  synów,  miał  Mikołaj  córkę  Helenę,  o  której 
wspomina  układ  z  IGOl  r. 

(Ro'low(i<I    Supi«li'iw    —   pntr7.    ohok). 

Sarnaccy  z  Sarnak,  ziemianie  mielniccy.  Jan  Janowicz  Sarnacki  zo- 
stał w  1524  r.  sędzią  ziemskim  mielnickim.  W  nominacyi  powiedziano,  że 
urząd  ten  sprawowali  dziad  i  ojciec  Jana  (ML  15).  Jan  Sarnacki,  podscdek 
mielnicki,  został  sędzią  ziemskim  mielnickim  w  1541  roku.  W  1546  roku 
był  jednocześnie  i  sędzią  grodzkim  mielnickim.  Sędzią  zi(!mskim  jest  jeszcze 
w  1547  r.  W  1547  r.  dziedziczyli  na  Sarnakach:  Serafin,  Adam,  Zacha- 
ryasz,  Stanisław,  Kacper,  Ewa  i  Elżbieta,  dzieci  niegdy  Jana  Sarnackiego, 
sędziego  ziemskiego  mieinickiego,  i  Heleny  (MI/  47). 

Sarnecki  Mikołaj,  chorąży  drohicki  w  1525  r.;  tenże  chorąży  w  1530  r. 
nazwany  Sernackim  (ML  IG). 

Sasin  Fedorowicz  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  na  początku  XVI 
wieku  3  konie  (ML  8).  Lenko  Fedorowicz  Sasin,  dworzanin  król.,  zamienił 
z  Iwanem  Andrejewiczem  Świsłocz  na  Hnojnicc  w  1524  r  (ML  15).  Szczyt 
zarzucił  dworzanom  królewskim:  Sasinowi,  Lenkowi  i  Petrowi  Fedorowiczom 
Sasinom,  że  nie  są  szlachtą;  lecz  oni  dostawili  świadków,  którzy  stwierdzili 
ich  pochodzenie  szlacheckie,  poczem  król  Zygmunt  uznał  ich  w  1524  r.  za 
szlachtę  (ML  IG).  Leon  Fedorowicz  Sasin  otrzymał  w  1530  r.  wójtowstwo 
grodzieńskie  (ML  16). 

Sawa  był  liorodniczym  grodzieńskim  przed  1514  r.  (ML  11).  Wasil  Se- 
menowicz  Sawn.  dworzanin  król.  w  1551  r.  (ML  65). 

Sawicki  JMaciej,  w  1566  r.  pisarz  w.  ks.  lit.,  w  1574  r.  kasztelan  pod- 
laski, umarł  przed  24  listopada  1581  r.,  gdyż    pod   tą  datą  otrzymał  kasztę- 


Bohdan. 

okolnio/.y 

smolfńaki 

I5()S  r. 

ż.  kiia  Ffilora 

Sokoliiiska 


Iwan. 

wojewoda 

poillnski 

1529-1541. 

ż.  kna  Hanna 

Sangtiszkńwna 


lan  V.  lanusz, 

dworzanin  król. 

1.1 15  r. 

i.  kna  Anna 

Krnszyńsk* 


Iwan 
1.550  r 


Lew     Hrehory      Anrirej 

lóim  r.     l.^^OO  r.      ló!M)r. 


Michaił, 
/,.  Maryna 
Falki^wna 

1.579  r. 


Łukasz 

1579  r. 


Paweł, 
kasztelan 
kijowski 

1  óCG  r. 


Hanna, 

ni.  .lan 

Piotrowicr, 

Peńko 

15X1  r. 


Zofia 


Hleb,  Oymitrl. 

dworz.  król.    dworz. 

I53i!  r.  król. 

ż.  Katarzyna  1551  r. 
Szymkowi- 

czówna 


Stepan, 

«.  Bohdana 
.liiriewna 


-ri 
I 


Lew, 

Młtl 

sędzia  zienis. 

kacbf 

srodzieiiski 

w.  II 

150.3  r. 

15  1 

Semen 

Sopilia, 

pisarz  król. 

1440-144'J 

ż.  Nastftzya 


W  . 


Iwan, 

podlaski 

1513  r. 

■>..  a)  N.  N. 

b)  Elż.biehi 

HIel)')wirz6wna 


Fedor, 

dworzanin  król 

1522  r., 

ż.  Jtarya 


Dymitri 
1556  r. 


Bohdana. 

ra.  .Tan 

Sterko, 

m.arszatek 

król.  1525  r. 


Anna, 

ni  a)  .Jrtkól) 

Kiincewi<'7. 

1))  (")lt»-lino 

Skoruta 


Paweł, 

wojewoda 

nowogrodzki 

1558  r. 


Aleksander      Bohdan,  Mikołaj,         Łukasz, 

wojewoila       wojawoda      dworzanin 
niiu>ki  witpji.siki       król.  15'.15  r. 

1588  r.  1.5S8  r.  ż.  Zofia 

I  ż.  kn.  Hanna  Kmirianka 

I  Wiśniowipcka 


Michał,  Fryderyk 

dworzanin  ż.  Hanna 

król.  1525  r.,  Zahizezin- •. 

■>..  .Tadwicja  154i>  r. 
Hlebowirzówria 


Andrzej, 

wniewiida 
smoleński 


Hanna, 
m.  Mikołaj 
Rioniawski 

157S  r. 


Mikołaj 
1801  r. 


Paweł 

1001  r. 


Andrzej 

IGOl  r. 


Zofia, 

m.  a)  Adam 

Flajko 

b)  Mikołaj 

Pac 


Jan     Mikołaj 


Fryderyk 
6  O 


Krzysztof    Aleksander 
1  r. 


Gabryel 
1614  r. 


309 

hiislwo  podlaskie  Lcśniowolski  (MK  123  f.  953).  W  inr,9  roku  hy\  l,ak?,c 
wojskim  (iroliickim  i  starosta  niieliiickiin;  urząd  wojskiego  odsląitil  synowi 
WojciccJiowi  w  1  570  w,  a  starostwo  miL'liii(;kic  w  157(5  r. 

Sawicz  Butak  |)roc,esował  się  z  Ziciiowiewiczanii  w  1533  r.  (ML  23). 
Sóuieu  Sawicz,  dworzaniu,  dostaicznf  w  1528  roku  na  fikspodycyt;  wojenne 
G  konnych  (ML  21).  Tyszko  i  Jacko  Sawicze  otrzymali  od  król;i  Zyiiinunta 
w  1533  roku  I*awlowszczyznę  (ML  25).  Iwan  Iwanowicz  .Sawicz,  w  latach 
L541 — 1549  dworzanin  król.  (ML  31  i  (15),  w  1550  r.  chorąży  lei)uński 
i  wolkinicki  (ML  G()). 

Sawka  Hernard,  bojar  król.  w  1549  r.  (ML  ()ó). 
Sebastyan,  władyka  smoleński  w  1416  r. 

Seheń  v.  Seheniewicz  Iwan,  mieszczanin  łiielski,  procesowa!  się  w  1513 
roku  z  Furmanem  (ML  10).  Na  żądanie  jego  potwierdzi!  mu  król  Zyn^munt 
w  1514  r.  przywilej,  który  nadał  Aleksander  Jajj.  jcjro  przodkowi,  Frotasowi 
Tyszkiewiczowi,  na  nionsiadfe  grunta  w  powiecie  bielskim,  oraz  akt,  którym 
tenże  Protas  nabył  dwie  nieosiadłe  wsie  tamże  (ML Ił).  Iwan  Seheniewicz  był 
w  1524  r.  wójtem  bielskim  (ML  U)).  Żył  jeszcze  w  1541  r.  (ML  43).  Fe- 
dor, wójt  bielski,  i  Semen  Iwanowicze  Sehenowicze  byli  w  1532  r.  dziedzica- 
mi Szuszki  i  Gawryłowicz  w  powiecie  bielskim  (ML  24).  W  1533  r.  zasta- 
wili mieszczanie  bielscy  panu  Fedorowi  Iwanowiczowi  Sehenowiczowi  wój- 
towstwo  bielskie  (ML  25). 

Snlecki  Fedor  Fedorowicz,  świadek  na  akcie,  którym  Wazgirdowie  sprze- 
dali Mirków  w  1539  r.  (ML  3(5). 

Seliccy  Ihnat  i  Bohusz  Jonowiczc,  poddani  król.  w  1541  r.  (ML  43). 
Selicki  Jan,  ziemianin  wołyński,  otrzymał  w  1511  r.  pozwolenie  od 
króla  Zygmunta  na  poślubienie  wdowy  po  Osuszkinie  i  wzięcie  z  nią  dóbr 
Illazomiczy  w  powiecie  witebskim,  pozostałych  po  pierwszym  jej  mężu  (ML 
II).  Jan  Michajłowicz  Selicki  otrzymał  wójtowstwo  witebskie  w  1525  r. 
(Mli  15).  Iwan  Steckowicz  Selicki,  bojar  trocki,  został  chorążym  somili- 
skim  w  1538  r.  Jest  nim  jeszcze  w  1547  r.  Bohdan  Selicki,  chorąży 
mścisławski  w  1577  roku.  Bohusz  Selicki  został  archiepiskopein  potockiiu, 
witebskim  i  mścisławskim  w  1592  r.  Pod  imieniem  Nafanaiła  był  nim  je- 
szcze w  1595  r. 

Semen,  władyka  połocki  w   1450  r. 
Semen,  metropolita  kijowski  w   1480  r. 
Semen,  władyka  chełmski,  nie  żyt  w   1504  r. 
Semen,  władyka  połocki  w  1513  r. 

Semen,  archimandryta  połockiego  monasteru  Ś.  Jana,  został  archiepi- 
skopem  władyką  połockim,  witebskim  i  mścisławskim  w  1535  r.     Miał  on 


310 

sprawę  7,  mctro|)olit;i  kijowskim  o  to,  że  na  zjazdach  flucliownycli  przysługi- 
wało mu  miejsce  na  prawo  obok  krzesła  metropolity,  gdy  tymczasem  ten 
ostatni  kazał  w  jego  nieol)ecności  postawić  obok  siebie  krzesło  władyki  wło- 
dzimierskiego i  brzeskiego.  Król  Zygmunt  odesłał  te  sprawę  w  1537  r. 
pod  sąd  duchowny  na  zgromadzenie  władyków  greckiego  obrządku  (ML  29). 
Semen  był  władyką  jeszcze  w  1547  r. 

Semen  Bohdanowicz  kniaź  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  potwierdzenie 
aktu,  którym  nabył  dobra  Oscsnice  w  powiecie  połockim  w  1506  r.   (ML  5). 
Senko,  podkanclerzy  w.  ks.  Świdrygiełły  w  1451  r.   '). 
Seńko  Romanowicz,  namiestnik  żytomirski  w  148(5  r.,  a  owrucki  w  la- 
tach 1506—1507. 

Senko  Stanisław  Janowicz,  sługa  Wojciecha,  biskupa  wileńskiego,  otrzy- 
mał od  niego  dwór  Mitkowski  w  1517  r.  (AIZll,  I). 

Seńkowicz  Michał,  koniuszy  grodzieński  w  1506  r.  Wacław,  skarbnik 
trocki  w  1514  roku.  Wasil,  ziemianin  wołyński,  wziął  w  spadku  po  bracie 
Hryćku  Kołmów  na  Wołyniu.  Król  Zygmunt  potwierdził  mu  posesyc  tych 
dóbr  w  1518  r.  (ML  12). 

Serbin.  Wielki  książę  Świdrygiełło  nadał  Bohdanowi  Serbinowl  do- 
bra Juriewicze  w  powiecie  mozyrskim.  Król  Zygmunt  potwierdził  to  nada- 
nie w  1510  r.  wnukom  B.ihdana:  Seńkowi  i  Fedorowi  Bohdanowiczom  Serbi- 
nom  (ML  8).  Fedor  Serbin  został  chorążym  wołyńskim  w  1544  r.  Rewi- 
zya  zamku  włodzimierskiego  z  1545  r.  wspomina  o  nim,  jako  o  właścicielu 
Firkowie  na  Wołyniu.  Zygnnint  August  wysłał  w  1546  r.  list  do  starosty 
łuckiego  z  poleceniem,  aby  wydał  wieś  Harejszowo  Maciejowi  Serbinowi 
i  synowi  jego,  Stepanowi  (ML  61). 

Serewicz  Mikołaj  Stanisławowicz  otrzymał  oiwuństwouzwcckiew  1546  r. 
Sestrenieo  Bohdan  Andrejewicz,   podskarbi  ziemski,  otrzymał  w  1400 
roku  (?)  od  Kazimierza  Jag.  dwa  ogiery  (ML  4). 

Sestrencewicz  Iwan,  bojar  markowski,  miał  sprawę  w  1540  r.  z  Bo- 
skim, stnrostą  markowskim,  o  najazd  (ML  65). 

Siberg  Krzysztof,  prefectus  Caudamensis  w  1557  r.  (ML  38). 
Sidorowicz  Bohdan,  dworzanin  król.  w  1510  r.  (ML  8).     Czy  nic  był  on 
może  synem  Sidora  Daszkowicza,   bojara  król.  w  1507  roku   (ML  10).     Iwa- 
szko  Sidorowicz  pełnił  osobiście  służbę  ziemską  w  1528  r.  (ML  21). 


')  Rew.  puszcz,  i  t.  (1 ,  f.  327.  Wydawcy  tego  aktu  oznaczyli  go  datą 
1392  r.,  lecz  ze  wzgl»idu  na  wynjieuiouycii  w  akcie  świadków,  data  ta  Jest  nie- 
możliwie. 


311 

Siehcń  Pafmicynsz,  pierwszy  aicliimandryła  Kiipraślskiog^o  monasłcni 
w  1500  r.  (AiTh.  ZI)or.  Dok.  X). 

Siekira  kniaź  Milko  trzymał  za  w.  ks.  Witolda  i  Zyi;munta  Ostre,  która 
Kazimierz  Ja^^.  przysądził  w  1483  r.  jej^o  córce,  Maryi,  wdowie  po  kniaziu 
Semenie  Semenowiczu  Tralnskim  (iML  4).  Kniaź  Milko  miał  oprócz  córki 
Maryi  jeszcze  córki:  Zofie,  ?.onc  kniazia  Dymitra  Zulirewickiei^o,  i  Elż!)ietc, 
■/.one  Jana  (Jasztolda,  wojewody  wileńskieco.  W  1486  roku  zeznały  knieliini 
Maryna  Semenowa  Tral)ska  i  siostra  jej,  knichini  Zofia  Dymitrowa  Zubrewi- 
cka,  zajiis  na  cerkiew  sohorną  w  Wilnie  (Arch.  Zlior.  Dok.  VI).  Po  śmierci 
knichini  Trabskiej  i  siostry  jej  Elżbiety,  potwierdził  Aleksander  .lag^.  w  1505 
roku  zapisy  knieliini  Trabskiej,  zeznane  na  rzecz  jej  wnuka,  Oibrychta  Ga- 
sztolda,  i  siostrzeńca,  Marcina  (jasztolda  (ML  2). 

Siekira  L^edor,  |)odstarości  oszmiański  w  1528  r. 
Sickirka  v.  Siekierka  Jan,  pisarz  ziemski  drohicki  w  1514  r.,  a  pisarz 
ziemski  i  grodzki  drohicki  w  1524  r.,  nie  żył  w  1534  r.  (ML  24).  Dzie- 
dziczył na  Nowej-Wsi  i  Siekierkach  (ML  24,  r.  1532  i  ML  42,  r.  1541). 
Żonie  jego  było  na  imię  Zotia;  po  bracie  N.  pozostał  syn  Mateusz,  żyjący 
w  1541  r.  (ML  42). 

Sielawa  Iwan,  bojar  połocki,  miał  sprawę  z  bratem  swoim,  Ikhdanem 
Sielawiczem,  w  1533  r."  (ML  23). 

Siemaszkowicze  posiadali  ziemię  morawelska  w  starostwie  lubeckićm 
z  nadania  Gasztolda,  wojewody  kijowskiego,  i  króla  Zygmunta  Augusta  (Zr. 
Dziej.  V.r.  1615). 

Siemaszkowie,  ziemianie  wołyńscy.  Siemaszko  EpimachowicZj  świadek 
w  1445  roku  na  nadaniu  Szklina  przez  w.  ks.  Świdrygiełłc  (AlZR,  I).  Tenże 
Siemaszko  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  w  1452  roku  llykanin  i  Dobratyń 
(AIZR,  I.  i  ML  41).  Otrzymał  on  także  i  Omelenik  w  powiecie  łuckim 
(ML  28).  Siemaszko  pozostawił  trzech  synów:  Michajła,  Wasila  i  Ilryńka, 
którzy  otrzymali  od  Aleksandra  Jag.  wieś  Dubno  w  powiecie  łuckim;  nada- 
nie to  potwierdził  im  tenże  król  w  1505  r.  (ML  5).  W  1512  roku  wszyscy 
trzej  bracia  byli  dworzanami  król.  (ML  11). 

Michajło  Siemaszkowicz,  ziemianin  wołyński,  wzmiankowanyjuż  w  akiach 
pod  1 496  r.  (ML  6),  otrzymał  z  podziału  dóbr,  zrobionego  z  braćmi  Wa- 
silem  i  Ilryćkiem  w  1518  r.,  dobra  Dobratyń  i  I^riuchów  (ML  12).  W  1524 
roku  był  chorążym  wołyńskim.  Z  nieznanej  małżonki  pozostawił  czterech 
synów:  l^ohdana,  Petra,  Ilawryła  i  Wasila.  W  1537  r.  procesowała  królowa 
Cona  wdowę  po  Michajle  Siemaszkowiczu,  chorążym  wołyńskim,  i  wyżej  wy- 
mienionych jćj  synów  o  część  wójtowstwa  łuckiego  (ML  28). 

Bohdan  Michajłowicz/siemaszko,  w  łatach  1533  —  1539  pisarz  Oasztol- 


312 

da,  wojewody  wileńskiego  (ML  25  i  30),  w  1541  r.  dworzanin  królowej  Bony 
(ML  43),  następnie  w  latacli  1543  —  1549  starosta  jej  kowelski,  miclnicki, 
milanowski  i  falinicki  (ML  29  i  50).  W  1549  r.  ustąpiła  mu  królowa  Rona 
starostwa  mielnickiejro.  W  latach  1551  —  1554  był  Bohdan  marszałkiem 
królewskim  i  pisarzom  królowej  Bony  (ML  57).  Petr  Mieliajłowicz  vSiemaszko, 
w  1541  r.  chorąży  wołyński,  a  w  1552  r.  starosta  krzemieniecki.  Wasi) 
Michajłowicz  Siemaszko,  chorą;^,yc  wołyński,  zawarł  układ  z  Milkiewiczem 
w  1541  roku  (ML  43).* 

Rodowód  Siemaszków. 

Epimach 

I 

Siemaszko 

1452  r. 


Michajło.        Wasil     Hryńko 

chorąży        150r>  r.     150.')  r. 


wołyński 
1524  r. 


Bohdan,      Petr,     Hawryło    Wasil 
niargza-    chorąży     ]M7  r.    1541  r. 
łok  król.  wołyński 
1551  r.      1541  r. 


Siemaszko  Michajłowicz,  świadek  na  sprzeda?-y  Równego  w  1461  r. 
(Stecki,  M.  Równe). 

Siemaszkowicz  Wojciech,  bojar  żmudzki,  żonaty  z  Zofią,  siostrą  Ła- 
wryna  Szukowicza,  procesował  się  z  Radziwiłłem  w   1537  r.  (ML  33). 

Sieńkiewicze  v.  Seńkewicze  v..Seńkowicze,  bojarowie  połoccy  i  smoleń- 
scy. Waśko  Seńkowicz,  bojar  połocki,  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  dobra 
Świło  w  powiecie  połockim.  Aleksander  Jag.  potwierdził  mu  to  nadanie 
w  1492  r.  (ML  6).  Michaił  Seńkowicz,  bojar  smoleński  w  1511  r.  (ML  8), 
żonaty  był  z  kniażną  Julianną  Jamontówną  Podbereską.  Po  śmierci  Mi- 
chajła,  poślubił  ją  brat  jego,  Jacek  Sieńkowicz,  bojar  połocki,  i  miał  z  niej 
w  1522  r.  trzech  synów:  llrehorego,  Iwana  i  Semena  (ML  12).  Josif,  me- 
tropolita kijowski,  rozwiódł  ich,  lecz  wymienionych  wyżej  synów  Jacka  Seń- 
kowicza  uznał  za  prawych  (MIj  16).  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1529  r. 
Juliannie,  wdowie  po  Michajle  Senkewiczu,  bojarze  połockim,  i  synom  jej: 
Ilrehorowi  i  Iwanowi  Jackowiczom,  posesyę  dóbr  Pohost  w  powiecie  połockim 


31? 

(ML  IF)).  W  1541  r.  taż  Julianna  i  synowie  jej,  Hrcliory  i  Iwan,  procesowali 
sie  z  Fedią,  wdową  po  bracie  Julianny,  kniaziu  Semenie  Podhereskim,  o  do- 
bra ojczyste,  które  po  nim  pozostały  (ML  31  i  43).  Marya,  wdowa  po  Iwa- 
szkn  Seńkowiczu,  bojarze  połockim,  miała  sprawę  w  1533  r.  z  synem  swoim, 
Andrejem  Iwaszkowiczem  Sweckim  (ML  23). 

Sieniutycz  Jesko,  liorodniczy  włodzimierski  w  latach  1503 — 1500. 
SJeńscy  v.  Seńscy  książęta.  Kniaź  Iwan  Seński  podpisał  się  jako  świa- 
dek na  zapisie,  zeznanym  przez  Ostrojiskiejro  w  1499  r.  na  sobór  wileński 
(Arcli.  Zbór.  Dok.  VI).  Ojcowizny  pozbawiony  został  przez  w.  ks.  moskiew- 
skiego, za  co  otrzymał  Miedniki.  Król  Zygmunt  zapewnił  mu  w  1519  roku 
dożywocie  na  Miednikach  (ML  13).  Namiestnikiem  miednickim  jest  kniaź 
Iwan  Ilryboriewicz  jeszcze  w  1523  r.  Ożenił  sic  z  Fenną  Semenówną  I'o- 
łozówną,  która  po  jego  śmierci  wyszła  za  kniazia  Widynieckiego.  Pozosta- 
wił z  niej  syna  Hrehorego,  który  w  154G  r.  procesował  się  z  Oziercckim  o  do- 
bra Oziereckie,  a  w  1551  r.  z  ojczymem  swoim  Widynicckim  (ML  31,  63 
i  65).     W  1533  r.  żył  kniaź  Dymitri  Romanowicz  Scński  (ML  27). 

Sierpuć.  Anna  księżniczka  Lubecka,  w  1546  r.  żona  Mikołaja  Sier- 
pucia,  procesowała  sie  z  Łaszczowa  (ML  47).     (Patrz  Ościk). 

Siesicki  v.  Sesicki  Matys  miał  sprawę  z  Boguszewskim  w  1549  roku 
(ML  65).  Paweł  Stanisławowicz  Dowmont  Siesicki,  sędzia  ziemski  Wiłko- 
mirski w  1599  r.,  żonaty  z  Zofią  Janówną  Dawidowiczówną  (Akta  T.  VIII). 

Siewruk,  służebnik  Aleksandra  Chodkiewicza,  miał  sprawę  z  Ijohdano- 
wiczem  w  1534  r.  (ML  23). 

Siłwester,  metropolita  kijowski  w  1563  r. 

Sirutewicz  Juri  Jakóbowicz  i  Jadwiga  Miklaszówna  Sirutewiczówna, 
żona  Mikołaja  Olechnowicza,  sprzedali  kilka  jezior  Pacowi  w  1530  r.  (ML 
41).  Świętochna,  wdowa  po  Wencławie  Sirutewiczu,  dostarczała  na  ekspe- 
dycye  wojenne  w  1528  r.  2  konie  (ML  21).  Szczastny  Wencławowicz  Siru- 
tewicz otrzymał  od  Zygmunta  Augusta^  w  1547  r.  przywilej  na  myto  mo- 
stowe w  dobrach  Szczuty ńskich  (ML  62).  Szczastny,  żonaty  w  1547  roku 
z  córką  Mikołaja  Kuchmistrzowicza,  miecznika  lit.  (ML  63),  jest  sam  mie- 
cznikiem lit.  w  lat.ach  1549 — 1563. 

Skepiewski.  Kniaź  Aleksander  Wołodimirowicz  nadał,  podczas  pobytu 
swego  u  w.  ks.  Zygmunta,  Skepiewo  Mitkowi  Iwanowiczowi  Huszczy,  ciwu- 
nowi  trockiemu.  Potomek  Mitka,  Wasil  Skepiewski,  wydał  córkę  swą  Han- 
nę za  kniazia  Andreja  Ozicreckiego,  który  procesował  się  o  dobra  Skepiewo 
w  1528  r.  z  kniaziem  Jurim  Słuckim  (ML  16). 

Skildijarowicz  kniaź  Bohdan,  marszałek  tatarski  w   1523  r. 

Poczet   rodów.  40 


314 

Skiłondowicz  Dobek  Juriewicz,  cliniąićy  ziemski  w  latach  1514 — 1522. 
W  tym  ostatnim  roku  by?  tak;>.e  dzierżawcą  wilkicjskim. 

Skindcr.  Stanisław  i  Andrzej  Protolowicze  Skinderowie  wybudowali 
kościół  w  Lacku  w  pierwszej  polowie  XV  wieku.  Jan  Skindcr,  dworzanin 
król.,  syn  Andrzeja,  dostarcza?  na  ekspedycye  wojenne  w  1528  r.  trzccii  kon- 
nych. Pozostawi?  dwóch  synów:  Miko?aja  i  Szczastnego,  którym  król  Zy- 
gmunt potwierdzi?  w  1538  roku  zapis,  uczyniony  im  przez  ich  matkę,  Hannę 
(ML  30).  W  1525  r.  potwierdzi?  król  Zygmunt  Szczastncmu  Janowiczowi 
Skinderowi  zapis  jednej  trzeciej  części  wsi  Lacka,  zeznany  na  rzecz  jego  przez 
Jadwigę  Maciejową  Stankowiczową,  żonę  jego  stryja  (ML  15).  Stanis?aw 
Wcnc?awowicz  Skindcr,  dworzanin  król.,  procesowa?  sic  w  1542  r.  ze  stryja- 
mi swoimi,  Miko?ajem  i  Szczastnym  Janowiczami  Skinderami  (ML  43).  Sta- 
nis?aw  Andrcjewicz  Skindcr  dochodzi?  w  1513  r.  majątku  pozosta?ego  po  Ku- 
czukowiczu  (ML  10).  W  latach  1514 — 1516  był  namiestnikiem  ostryńskim. 
Hanna,  j)ozosta?a  po  nim  wdown,  procesowa?a  się  z  Kiszką  w  1536  roku  (.ML 
28),  a  s)'n  jego,  Miko?aj  Stanis?awowicz  Skindcr,  mia?  sprawę  w  1542  roku 
z  Miko?ajem  i  Szczastnym  Janowiczami  Skinderami  (ML  43). 

Szymon  Skindcr,  chorąży  ziemski  w  1523  r.  Hryćko  Skinder,  ziemia- 
nin brzeski  w  1540  r.  (ML  31).  Stanisław  l\lickowicz  Skindcr,  ziemianin 
powiatu  trockiego,  sprzeda?  w  1541  r.  Telaczyki  królowej  Bonie  (ML  2  i  39). 
Stanisław  Maćkowicz  Skinder,  bojar  żmudzki  w  1541  r.  (ML  39). 

Skinderewicz  Mikołaj  Szymkowicz,  bojar  trocki  w  1540  r.  (ML  29). 

Skiporow  dostarcza?  na  ekspedycye  wojenne  w  1528  r.  jednego  konia 
(ML  21).  Maryna  Semenówna  Bohdanowa  Skiporowa  proccsowa?a  się  w  1549 
roku  z  So??ohul)em  (ML  65). 

Skirmin  V.  Skirminowicz  Łukasz,  dworzanin  król.  w  1511  r.  (ML  8). 
Pawe?  Skirminowicz,  dworzanin  król.  i  bobrowniczy  podlaski  w  1513  r.  (ML 
11).  Pawe?  nie  ży?  już  w  1518  roku,  mia?  brata  Łukasza  (ML  12).  Mi- 
klasz  Skirmin,  ziemianin  drohicki^  naby?  w  1512  roku  Bujakowszczy- 
znę  (ML  7). 

Skirmont  Bohusz,  ziemianin  piński,  procesowa?  w  1551  roku  Kapu- 
sticzów  o  dworzyszcze  tarasowskie  (ML  51).  W  1543  roku  by?  podst.aro- 
ścim  pińskim. 

Skirwin  Juri,  ziemianin  drohicki,  pozwą?  w  1539  r.  wdowę  po  bracie 
swoim,  Januszu,  o  niszczenie  majątku,  należącego  do  jego  bratanków  (ML 
37).  Wa.śko  i  Chweczko,  synowie  niegdy  Łukasza,  procesowali  się  w  1541 
roku  z  Gutowskim  (ML  42).  Zofia  Skirwinówna,  wdowa  po  Andrzeju  Pa- 
tkowskim,  sędzi  ziemskim  mielnickim,  dziedziczka  na  Krupicach  w  1542 
roku  (ML  42). 


315 

Skleczewski  Mikohij,  łowczy  witebski,  pozwany  w  \TuV.)  r.  przez  knia- 
hinią Żylińską  o  zabór  dóbr  (ML  27). 

Skobejkowicz  Kordysz,  ziemianin  powiatu  Winnickiego  w  1545  roku 
(Rew.  Z.  Win.). 

Skop  V.  Anelino.  vStanistaw  Jakubowicz  Skop,  ))isarz  król,  do  spraw  ła- 
cińskicli  w  latach  1523  — 1521;  w  tym  osf.alnini  roku  został  dzierżawcą  skir- 
stymońskim.  Sekretarzem  v.  pisarzem  i  dzierżawcą  skirstymońskim  jest  do 
1532  r.  W  latach  1536  —  1537  byt  tylko  sekretarzem,  w  latach  1541  — 
1542  sekretarzem  i  dzierżawcą  miednickim  i  wyżhorodzkim,  w  latach  1546 — 
1547  sekretarzem  do  spraw  łacińskich,  dzierżawcą  lidzkim  i  bielickim  i  ci- 
wunem  pojurskim.  W  1547  roku  przestał  być  starostą  lidzkim  i  bielickini, 
a  został  dzierżawcą  brasławskim.  Sekretarzem  i  starostą  brasławskim  jest 
jeszcze  w  1549  r.  Raz  jeden,  w  1526  r.,  nazwany  został  Skop,  sekretarz 
do  spraw  łacińskich,  dzierżawca  skirstymoński,  Stanisławem  Anelino  (ML  15). 
Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  w  1528  r.  17  koni  (ML  21). 

Skorupka.  Król  Zj^gmunt  wystosował  w  1531  r.  list  do  urzędu  ziem- 
skiego i  grodzkiego  drohickiego  w  sprawie  zabicia  Marcina  Skorupki.  Mar- 
cin pozostawił  żonę  Zofię  i  dzieci:  Alberta,  Dorotę,  Małgorzatę,  Annę,  Kata- 
rzynę, Anastazyę,  Helenę  i  Jadwigę  (ML  24).  Albert,  syn  niegdy  Marcina 
ze  Skorupki,  procesował  się  w  1541  r.  z  Piotrem  i  Feliksem,  synami  niegdy 
Jana  ze  Skorupki  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  11). 

Skoruta  Olechno  z  Mołodiatycz,  wojski  lubaczowski  od  1501  r.  i  podko- 
morzy chełmski  w  1502  r.  (MK  17  f.  242  i  304),  ustanowił  opiekę  nad  dzie- 
ćmi w  1504  r.  w  osobie  żony  Małgorzaty  (MK  20  f.  257).  Siostra  Olechny, 
Fenna,  wdowa  po  Fedorze  Januszewiczu,  staroście  włodzimierskim  i  marszał- 
ku ziemi  wołyńskiej,  zapisała  bratu  dobra  Myszowo  w  powiecie  włodzimier- 
skim, które  od  męża  swego  dostała.  Król  Zygmunt  potwierdził  ten  zapis 
w  1510  r.  (ML  36).  Olechno  i  żona  jego,  Maruclina,  sprzedali  dobra  Wc- 
czyny  w  powiecie  łuckim  Swiniuskiemu  w  1515  roku  (ML  36).  Olechno 
umarł  w  tymże  1515  roku  (MK  29  f.  241).  Żoną  drugiego  Olechny  Sko- 
ruty  była  Hanna  Bohdanówna  Sapieżanka,  która  jest  wdową  po  nim  w  1541 
roku  (ML  31  i  65). 

Skureńca  (czy  nie  z  Kurzeńca?).  Mikołaj  Iwanowicz  Skureńca,  dwo- 
rzanin król.,  otrzymał  w  1546  r.  część  puszczy  kniszyńskiej  (ML  61).  Mi- 
kołaj i  bracia  jego:  Łukasz,  Kacper  i  Juri,  starościce  pińscy,  otrzymali 
w  1546  r.  pozwolenie  od  Zygmunta  Augusta  na  założenie  miasta  w  ifobrach 
ich  Werchnianskoje,  otworzenie  tamże  karczem  i  ustanowienie  targów  (ML 
62).     Adam  Iwachno  Skureńca,  starosta  piński  w  1541  r. 

Skwarek  v.  Skwarko  —  patrz  Gąsowski. 


316 

Slizień,  dworzanin  król.  w  1540  r.  (ML  37). 

Sławanowski  Kacper,  ziemianin  powiatu  wileńskiego  w  1541)  r.  (MLG5). 
Sławski  Jan,  ziemianin,  i  syn  jej^o,  Stanisław,  procesowali  się  w  1522  r. 
7.  Ratl7Jwiłlem  o  doI>ra  Mikitynskoje  (ML  13). 

Słołowicz  Iwan  Jermolicz,  dworzanin  król.  w  1542  r.  (ML  53). 
Słov/ak  Piotr,  podklnczy   wileński  w   1522  r.  (ML  15). 
Słoważski  Wasil  Wasilewicz,  bojar  smoleński,  otrzymał  w  1499  roku 
poddane^iro  od  Aleksandra  .Jag.  (Skarl).  Danii.). 

Słuccy  V.  Olelkowiczc  książęta  ').  Kniaź  Aleksander  v.  Olelko  Wolo- 
dimirowicz,  drniri  syn  Wolodimira  Olgcrdowicza,  jest  protoplastą  książ.ąt  Słu- 
ckich,  czyli  Olelkowiczów. 

Kniaź  Olelko  Wolodimirowicz  wznowił  w  1411  r.  nadanie  swojego  ojca 
dla  kościoła  Dominikanów  w  Kijowie  (Skarb.  Danił.),  a  w  1431  r.  podpisał 
wraz  z  braćmi.  Iwanem  i  Andrejcm,  rozejm  z  Władysławem  Jagiełłą  ze  stro- 
ny iŚwidryf^iełły  (Skarb.  Danił.).  Kniaziowie  Olelko  i  Semen  sprzedali  kilka 
wsi  w  powieiMe  kijowskim  kniaziowi  Fedorowi  (Glińskiemu).  Sprzedaż  te 
potwierdził  Aleksander  Jafr.  w  1495  r.  kniaziowi  Dolidanowi  Fedorowiczowi, 
namiestnikowi  putywelskiemn  (ML  5).  Wyrok  króla  Zygmunta  z  1516  roku 
wydany  w  sprawie,  którą  mieli  kanonicy  wileńscy  z  metropolitą  kijowskim 
Josifem  o  dobra  Ilaniewice,  wspomina,  że  dobra  te  za  w.  ks.  Witolda  trzymał 
kniaź  Olelko  Wołodimirowicz,  po  nim  brat  jego  Andręj,  po  którym  otrzymali 
je  Czartoryscy  (AIZR,  I). 

Kniaź  Olelko  |)oślubił  w  I417r.  Anastazyę,  córkę  Wasila,  w.  ks.  moskiew- 
skiego, wnuczkę  Witolda  (Kar.  V.f.  214).  Kazimierz  Jag.,  zostawszy  w.  ks.  litew- 
skim, oddał  mu  księstwo  kijowskie.  Kniaź  Olelko  umarł  w  1454  r.  (Br.  Wład. 
Jag.  f.  149),  pozostawiwszy  dwócb  synów;  Semena  i  Micbajła,  oraz  córkę 
Owdolie.  W  1496  r.  potwierdził  Aleksander  Jag.  kniaziowi  Semenowi  Ale- 
ksandrowiczowi akt,  którym  Kazimierz  Jag.  nadał  ojcu  jego  dobra  Łohożesk, 
Ostaszyn,  Sporów  i  Kamieniec.  W  potwierdzeniu  tern  wspomniano  o  kniażnie 
Owdotii,  siostrze  kniazia  Semena  (ML  5).  O  wymienionych  wyżej  synach 
kniazia  Aleksandra  Wołodimirowicza  wzmiankuje  wyrok  króla  Zygmunta 
z  1528  r.  w  procesie,  który  toczył  kniaź  Juri  Semenowicz  Słucki  z  kniaziem 
Oziereckim  o  Skepiewo,  nadane  przez  kniazia  Aleksandra  Wołodimirowicza 
Mitkowi  Huszczy,  ciwunowi  trockiemu,  w  czasie  jjobytu  kniazia  Aleksan- 
dra u   w.  ks.  Zygmunta  (ML  16). 

Kniaź  Semen  Aleksandrowicz  otrzymał   po  ojcu  Kijów,   gdzie  i  umarł 


•)    Patrz  hr.  Kaz.  Stadnickiego:  Bracia  Władysława  Jagiełły,  f.  123. 


317 

w  1 170  r.  (Hr.  \Vl;ul.  Jay.  f.  152).  Zdaje  sie,  że  nio  wdowa  po  nim  i  jego 
dzieci,  leez  on  sani  jeszcze  otrzy'"!'^''  "d  Kazimierza  Jai,'-.  zamek  piński,  j^dyż 
potwierdzenie  nadania  lego  j)ozos(alej  po  nim  wdowie,  kriieliini  iMaiyi,  o  tern 
wzmiankuje.  Aleksander  Jag-.,  potwierdzając  w  14'.M)  r.  akt,  którym  Kazi- 
mierz Japf.  nadał  i)ył  w  1471  r.  knieliini  Maryi  Semenowej  x\leksaiidrowiczo- 
wej  zamek  j»iński,  wyraźnie  wspomina,  h',  przodek  jeuo  obdarzy!  byl  przed- 
tem jeszcze  tym  zamkiem  kniazia  Semena  Aleksandrowicza  (ML  2). 

Kniaź  Semen  pozostawił  z  żony  Mnryi  ')  syna  Wnsila  i  córki:  Zofie, 
żonę  kniazia  Miehajla  Borysewicza  Twerskici^o  (Ród  (iedym.  f.  108),  i  Aleksan- 
drę V.  Olcnę,  żonę  kniazia  Fedora  Jarosławicza.  Kniaź  Wasi!  Semenowicz 
otrzymał  w  1488  rokn  od  Kazimierza  Jac.  20  kóp  lit.  z  karczem  brzeskich 
(ML  4).  Wspólnie  z  matką  swą  Maryą  nadiił  Wasil  dobra  Terebenskoje, 
należące  do  zamku  pińskie<rOj  Iwaszkowi  Pofozowiczowi,  które  to  nadanie  po- 
twierdził Aleksander  Jac.  w  1407  r.  (ML  6).  Rok  śmierci  kniazia  Wasila 
niewiadomy,  sądząc  jednak  z  tcjęo,  że  ostatnie  z  nadań,  wydanych  przez 
nieco  i  matkę  jeco  w  ciąfifu  lat  1488 — J495,  pochodzi  z  1  czerwca  1495  r., 
musiał  on  umrzeć  w  tymże  jeszcze  roku  (Rew.  puszcz,  f.  217,  218,  240  i  263). 

Księżna  Marya  wydała  tylko  jeden  przywilej  sama,  mianowicie  22  lute- 
go 1496  r.,  bo  w  następnym  już  dniu  czyni  to  wspólnie  z  swoją  córką  Ale- 
ksandrą, która  wyszła  później  za  kniazia  Fedora  Jarosławicza  (I{ew.  puszcz, 
f.  287  i  291).  Kniaź  Fedor  Jarosławicz  wydał  wraz  z  żoną  swą,  Oleną, 
pierwszy  przywilej  20  kwietnia  1498  r.,  wiec  około  tego  czasu  musiał  ją 
był  poślubić.  Olena  Semenówna  Olelkowiczówna,  knieliini  Fedorowa  Iwano- 
wiczowa  Jarosławiczowa,  zeznała  w  1518  r.  na  łożu  śmiertelnem  zapisy  na 
cele  pobożne,  a  12  maja  t.  r.  już  nie  żyła,  w  tym  howicm  dniu  obdarzył  mąż 
jej,  czyniąc  zadość  życzeniu  nieżyjącej  żony,  wolnością  50  osób  z  czeladzi 
(Rew.  puszcz,  f.  296  i  304). 

Kniaź  Michajło  Aleksandrowicz  na  Kopylu  i  Słucku  był  ostatnim  namie- 
stnikiem ze  strony  Litwy  w  Wielkim  Nowogrodzie  w  1470  r.  (Rr.  W  ład.  Jag. 
f.  163).  Wmieszany  w  szeroko  rozgałęziony  spisek,  uknowany  celem  odda- 
nia znacznej  części  Litwy  w.  ks.  moskiewskiemu,  ścięty  został  z  rozkazu  Ka- 
zimierza Jag.  w  1182  r."(Br.  Wład.  Jag.  f.  177). 

Z  żony  Hanny  pozostawił  kniaź  Michajło  jednego  .syna,  Semena.  W  1483 
roku  nakazał  Kazimierz  Jag.  kniaziom,  bojarom  i  sługom,  ażeby  kniehini 
Hannie  Michajłowej  Aleksandrowiczowej  pełnili  tę  samą  służbę,  co  jej  mężo- 
wi (ML  3).  W  1495  r.  zapadł  wyrok  Aleksandra  Jag.  w  sprawie  kniazia 
Semena  Michajłowicza  Słuckiego  z  Kuczukowiczem  o  Ołzowo,  a  w  1499  roku 


')    Marya  miała  l)yó  z  domu  Gasztoldówua  (Stad.  Br.  Wład.  Jag.  f.  151). 


318 

o  Żydkowico  (ML  5).  W  1498  r.  wytoczyła  kniehini  Marya  Semcnowa  Ale- 
ksandiowiczowa,  wraz  z  córką  swą,  Aleksandrą  Fedorową  Jarosławiczową, 
proces  kniaziowi  Semenowi  Michajłowiczowi  Aleksandrowiczowi  o  Słnck  i  Ko- 
pyl,  lecz  rozpoznanie  tej  sprawy  odroczył  Aleksander  Jag.  i  dopiero  w  1499 
roku  zawyrokował',  że  Aleksandra  do  Słucka  i  Kopyla  nie  ma  żadnego  pra- 
wa, ponieważ  ojciec  Semena  i  kniaź  Semen,  ojciec  Aleksandry,  obaj  Ale- 
ksandrowicze,  dział  już  zrobili,  na  mocy  którego  kniaź  Semen,  ojciec  Ale- 
ksandry, wziąwszy  Kijów  z  całym  powiatem,  trzymał  go  do  końca  życia, 
o  Słuck  i  Kopyl  nigdy  sic  nie  upominając,  kniaziowi  Michajlowi  zaś  dostał 
sie  Kopyl  i  Słuck;  i  ponieważ  po  śmierci  kniazia  Semena  Aleksandrowicza 
otrzymała  Aleksandra  zamek  Piński  za  Kijów  (ML  5  i  6). 

Kniaź  Semen  Micliajłowicz,  zmarły  14  listopada  1503  r.  (Br.  Wład.  Jag. 
f.  179),  pozostawił  z  kniażny  Nastazyi  Iwanówny  Mścisławskiej  syna  Ju- 
riego  i  córkę  Aleksandrę,  żonę  kniazia  Konstantego  Ostrogskiego.  W  1506  r. 
zaniosła  kniehini  Nastazya  Semenowa  Michajłowiczowa  Słucka  skargę  na 
kniazia  Fedora  Jarosławicza,  że  jej  nie  chce  dawać  podwód  z  Kiecka  (AIZR,  I). 
W  1507  r.  wszczęła  proces  o  swą  ojcowiznę  Mścisław  z  kniaziem  Michajłem 
Zasławskim-Mścisławskim  (ML  10).  W  obn  tych  sprawach  wstrzymał  się 
król  Zygmunt  z  wydaniem  wyroku,  w  pierwszej  dla  braku  dokumentu,  który 
miał  się  znajdować  w  posiadaniu  Litaworowej,  w  drugiej  dla  nieobecności 
kniazia  Michajła  Mścisławskiego.  W  1508  r.  świekra  kniehini  Nastazyi  miała 
sprawę  z  kniaziem  Fedorom  Jarosławiczem  o  podwody  z  Kopyla  i  Słucka 
(ML  10).  W  1509  r.  otrzymała  od  króla  Zygmunta  dwór  Kokorycz  pod  Ko- 
pylem  (MZR,  I)  i  w  niewiadomym  roku  Liszków  (ML  41). 

Kniaź  Konstanty  Iwanowicz  (\strogski  zawarł  w  1522  r.  umowę  z  knie- 
hinią  Nastazya  Semenowa  Michajłowiczowa  Słucka  i  synem  jej,  kniaziem 
Jurim  Semenowiczem  Słuckim,  o  poślubienie  jej  córki,  kniażny  Aleksandry 
(Malin,  i  Trzezdz.  f.  425).  W  1528  r.  potwierdził  król  Zygmunt  akt  zapisu, 
którym  kniaź  Ostrogski  zabezpieczył  swej  żonie,  kniażnie  Aleksandrze  Seme- 
nównie  Michajlowiczównie  Słuckiej,  na  Turowie,  Satyjewie  i  Krupej  otrzy- 
many z  nią  posag,  w  ilości  1,000  dukatów,  i  wartość  jej  szat  i  kosztowności, 
oszacowanych  na  3,000  kóp  lit.  (ML  15). 

Kniaź  Juri  Semcnowicz  Słucki  miał  wraz  z  matką  swą,  kniehinią  Na- 
stazya Semenowa,  sprawę  z  kniaziem  Mścisławskim  o  Mścisław  w  1518  r. 
(ML  10).  W  1524  r.  potwierdził  mu  król  Zygmunt  wyrok  sądu  polubownego, 
wydany  w  sprawie,  którą  wytoczyła  jego  babka,  kniehini  Hanna  Michajłowa 
Aleksandrowiczowa,  Filaretowi,  archimandrycie  pieczerskiej  ławry  w  Kijowie, 
o  to,  że  ludzie  Osowcy,  należący  do  pieczerskiej  ławry,  nie  chcieli  jej  podej- 
mować i  strzedz  jej  sokoła,  do  czego  z  dawien  dawna  obowiązani  byli,  a  co 


^11. 

j('j  ów  wyrok  przysądził  (AIZK,  1).  W  \y^2^^  r.  nir/.ymiif  kniaź  .Inri  konsons 
na  wykupienie  starostwa  wysokodworskieco  z  rąk  Swictyckiefro  (MF^  15), 
a  w  1527  r.  otrzymał  staiostwo  koinualowskie.  Zmarły  dziad  joi^o,  kniaź 
Micliajło  Ololkowicz,  nadał  l)ył  pewne  grunta  w  powiecie  kopylskim  ICondra- 
towi,  które,  później  nazwano  ICopyleni  Kondratowskim,  wyku])ił  od  Kondra- 
towieza  kniaź  Jnri  Scnienowicz.  Akt  kupna  teco  gruntu  potwierdził  mu  król 
Zyfrmnnt  w  1580  i  153:5  r.  (MI.  24).  W  15.S0  r.  oskarżył  kniaź  Juri  knia- 
zia Ilię  Oslrocskiej[^o  o  najeehanie  Turowa,  który  zostawał  w  ])Osiadaniu  jef:i;o 
siostry,  knichini  Aleksandry,  wdowy  po  kniaziu  Konstantym  Ost.ro£^skim  (MIj 
21  i  AIZR,  1).  W  1540  r.  potwierdził  mu  król  Zygmunt  akta,  którymi  nabył 
różne  grunta  nad  rzeką  Waką  od  tatarów  dworu  królewskiego  (Mli  39).  Nie 
żył  już  w  1542  r.  (ML  20).  ' 

Kniaź  Juri  pojął  za  żonę  Olenę  Mikołajównc  Radziwiłłównę,  wojewodzian- 
ke  wileńską.  W  1530  r.  potwierdził  król  Zygmunt  knieliini  Olenie  Juriowej 
Senienowiczowej  Słuckiej  darowiznę  różnych  dóbr,  zeznaną  na  rzecz  jej  przez 
jej  niatke  Elżbietę,  wdowę,  po  Mikołaji\  Mikołajewiczu  Radziwille,  wojewodzie 
wileńskim  i  kanclerzu  (ML  24).  W  154G  r.  zaskarżył  Hurynowicz  kniehinią 
Oicnę  i  starszego  jej  syna,  kniazia  Juricgo,  o  zabór  dóbr  (ML  01). 

Kniaź  Juri  Scnienowicz  Słucki  pozostawił  dwóch  synów:  Juricgo  i  Se- 
mena, oraz  córkę  Zofię,  żonę  Juricgo  Aleksandrowicza  Chodkiewicza,  kaszte- 
lana trockiego.  W  15(i0  r.  został  sporządzony  układ  między  Zofią  a  Kon- 
stantym Chodkiewiczem,  jej  pasierbom  (Arch.  Zbór.  Dok.  IV).  Zofia  nie  żyła 
już  w  1571  r.,  o  czem  dowiadujemy  się  z  opisu  dworu  roskicg^o,  |)o  niej  po- 
zostałego (Arch.  Zbór.  r>ok.  1).  W  1546  r.  spisane  zostało  zeznanie  kniazia 
Juricgo  Juricwicza  Semenowieza  Słnckiego,  że  do  tej  pory  sprawowała  opie- 
kę nad  nim  i  rodzeństwem  jego  matka  ich,  kniehini  Juriowa  Glona  Mikoła- 
jówna  Radziwiłłówna,  a  obecnie  po  jej  śmierci  polecił  Zygmunt  August  jemu 
opiekę  nad  bratem  Semenem  i  siostrą  Zofią  (ML  61). 

O  kniaziu  Semenie,  który  był  jednym  z  mężów  ksi(;żniczki  Halszki 
Ostrogskiej,  nie  ma  więcej  wzmianek  w  aktach. 

Kniaź  Juri  Juricwicz  Słucki  poślubił  Katarzynę  z  Teczyna,  wojcwo- 
dziankę  krakowską,  która  w  1558  r.  zrzekła  się  dóbr  ojczystych  i  macierzy- 
stych (MK  91  f.  218).  Kniaź  Juri  zmarł  9  lislopada  1578  r.  (Pam.  Jewł.), 
a  pozostała  po  nim  wdowa  naznaczyła  w  1581  roku  proboszcza  przy  cerkwi 
Ś.  Jana  Chrzciciela  w  Słucku  (AIZR,  II).  Katarzyna  z  Tęczyna  wyszła  na- 
stępnie za  księcia  Krzysztofa  Radziwiłła  na  Birżach  i  Dubinkach. 

Kniaź  Juri  Juricwicz  Słucki  pozostawił  trzech  synów:  Juricgo,  Jana- 
Simcona  i  Aleksandra.  W  1582  r.  zapisali  książęta  Jerzy,  Jan-Simeon  i  Ale- 
ksander, synowie   niegdy   księcia  Jerzego  Słuckiego  i  Katarzyny  z  Tęczyna, 


320 

wówczas  Radziwilłowej,  matce  swćj  do^.ywncie  na  Waniewie  (MK  126  f.  110 
— 120).  W  1583  r.  sprzedali  książ.eta  Jerzy  i  Jan-Simenn  iShiccy  części 
na  Kraśniku  i  Ratorzu  bratu  swemu,  księciu  Aleksandrowi  (MK  120  f.  138 
—  150).  W  1582  roku  sporządzili  wyAcj  wymienieni  bracia  działy  ma- 
i.-jtkowe,  które  wniesiono  do  akt  <Trodzkirli  Słonimskich  (Ardiiw.  Wojnillo- 
wiczów). 

Jan-Simeon  Olclkowicz  książę  Słucki  nadal  w  1584  r.  zaścianek  Uli- 
niszcc  włościanom  wsi  Hnjcniszczewickiej  (Arcii.  Wojnił.).  W  158G  roku 
zeznał  zapis  na  rzecz  swćj  żony,  Zofii  Mieleckiej,  wojcwodzianki  podolskiej 
(Akta  T.  VIII).  Tejże  swej  żonie  zabezpieczył  posag  w  1587  r.  w  aktnch 
ziemskich  nowofrrodzkich  (Arch.  Wojnił.).  W  1580  roku  natlał  wieś  słu- 
ckiemu  monasterowi  8.  Trójcy  (AlZR,  1).  Umarł  9  marca  1592  roku  bez- 
potomnie (Pam.  Jewł.). 

Książę  Jerzy  nie  żył  już  8  czerwca  1591  r.,  w  którym  to  dniu  brat 
jcco,  książę  yMeksandcr,  odstąpił  wszystkie  sumy,  należące  do  niego  po  ma- 
tce Katarzynie  z  Tęrzyna,  żonie  I-o  v.  księcia  Jerzego  Słuckiego,  2-o  v.  księ- 
cia Krzysztofa  Radziwiłła,  wojewody  wileńskiego,  a  zabezpieczone  na  do- 
brach Turobinie  i  Goraju,  bratu  swemu  księciu  Janowi-Simeonowi  (MK  136 
f.  207).  Książe  Jnri  Juriewicz  Olclkowicz  Słiicki  pozostawił  z  żony  Barbary 
Kiszczanki  rórke  Zofie,  żonę  księcia  Janusza  Radziwiłła,  kasztelana  wileń- 
skiego, zmarłą  10  marca  1617  r.  (Rr.  Wład.  Jag.  f.  186).  Mąż  wystawił 
je)  w  Słncku  pomnik,  którego  nnpis  przerhował  nam  Słarowolski  (f.  313). 

Kniaziowie  Słuccy  zasiadali  w  radzie  wielkoksiążęcej  i  na  sejmach. 
O  tym  ich  przywileju  przechowała  się  wzmianka  w  metryce  litewskiej  ks.  6, 
gdzie  zanotowano^  że  kniaź  Semen  Michajłowicz  Słucki  nic  przybył  w  1496  r. 
na  sejm  do  Birsztan. 

Na  sejm  konwokacyjny  w  1573  r.  przysłał  książę  Jerzy  Słucki  list  do 
Rady  koronnej  z  prośbą,  aby  o  przyslugnjącem  jemu  prawie  zasiadania 
w  tejże  Radzie  nic  zapomniano  i  wskazano  mu  miejsce,  które  ma  w  tejże 
Radzie  zajmować.  Wyznaczono  mu  miejsce  obok  biskupa  wileńskiego  i  do- 
zwolono przybyć  na  elekeye.  Książę  Jerzy  nic  mógł  jednak  dla  słabości 
zdrowia  udać  się  na  elekcyc,  o  czem  Rade  listem  zawiadomił  (Bielski, 
f.  602  i  615). 

Do  Rady  koronnej  nie  weszli  jednak  książęta  Słuccy,  przeciw  czemu  za- 
protestowali posłowie  litewscy  na  sejn\io  w  1581  r.  (MK  124  f.  71). 

W  spisanym  w  1528  r.  rejestrze,  wykazującym,  ilu  konnych  obowiązani 
byli  kniaziowie,  panowie  i  bojarowie  dostarczać  na  eks|)edycye  wojenne  z  na- 
danych im  ziem  i  majątków,  kniaź  Jnri  Słucki  wyróżniony  został  z  całćj  rze- 
szy   kniaziów    tytułem  jeho  milosii.     Zapisano   tam   o  nim,   r,o  następuje: 


321 

„Kniaź  Jurej  Jelio  Miłnst'  Olclkowicz  Sliicki  maict  slawiti  so  wsich  swoich 
imenoj  ku  .służbę  zcmskoj  433  koni"  (ML  2]). 

Rodowód  książąt  Olelkowiczów  Stucklch. 

Wołndimir 
Olgerdowicz 

I 
Aleksander 

V.  Olclko, 

urn.  1454  r., 

/..  Anastazy  a, 

córka  W.aaila 

w.  ka.  ino3kie\vakiej!;o 


Semen,  Michajło, 

nm.  1470  r.,  książę  na  Ko- 
ż.  Marya    pylii  i\Shickn. 
namiestnik  Wiel- 
kiego Nowogrodu 
1470  r., 
um.  1482  r., 
ż.  Hanna 


Wasil, 
nm.  1495  r. 


Zofia, 
m.  kniaź 
Mi  cli  aj  ło 
Borysowicz 
Twerski 
1471  r. 


Aleksandra 

V.  Oleiia, 

um.  1518  r., 

ni.  kniaź  Fedor 

.Taroslawicz 

1498  r. 


Semen, 
um.  150,3  r., 

.  kna  Nastazya 
Iwanówna 

Mścisław.ska 


Owdotia 
149(;  r. 


Juri,  Aleksandra, 

nie  żyl  1542  r.,  m.  kniaź  Konstanty 

ż.  Olena  Radzi-  Iwanowicz  Ostrogski 

wiłłówna  1525  r. 


Juri, 

ż.  Katarzyna 

z  Tęczyna 

1558  r. 


Semen, 

1540  r., 
kna  Halszka 
Ostrosrska 


Zofla 

1546  r., 

m.  Juri 

Gliodkiewic/ 


Juri  Jan-Simoon     Aleksander 

1582  r.,  1.582  r.,  1582  r. 

ż.  Barbara  ż.  Zofia  Mielecka 
Kiszczanka  158(3  r. 


Zoila, 

um.  1617  r., 

m.  ks.  .Janusz 

Radziwiłł 


Poczet  rodów. 


41 


322 

Sluszka  V.  Służka  llrchory  Omelanowicz,  bojar  królewski,  miał  sprawę 
z  Okiiszkowic7,(Mii  w  1510  roku  (ML  9).  Ilreliory  pozostawił  dwóch  synów: 
Iwana  i  Pawła.  Iwan  llrchorowicz  Słnszka,  dworzanin  król.  w  1534  roku 
(ML  23),  a  horodniczy  kijowski  w  latach  1542  —  1553;  w  tym  ostatnim 
roku  jest  takAc  starostą  lul)eckim.  Ożenił  się  z  Bohdaną  Wasilewną  Loz- 
czanką,  razem  z  którą  procesował  sic  w  1547  r.  z  Tomiłą  Wasilewą  Łoz- 
czyną  o  Rohacz  (ML  fiO).  Paweł  Hrehorowicz  Słu?,czyc  miał  w  1546  roku 
sprawę  z  Nasiłowską  (ML  48).  Iwan  dziedziczył  w  1547  roku  na  Tiapinie 
i  Nowem-Sinle,  a  Paweł  na  Wiażynie  (ML  fi2). 

Smolnianin  Semen  Maćkowicz,  bojar  worański  (worniański?),  otrzymał 
w  1547  r.  nicosiadłą  wieś  Perekoj)  nad  Mercczanką  (ML  62). 

Smorczewscy  na  Podlasiu.  Barbara,  żona  Stanisława  Smorczewskiego, 
miała  sprawę  z  Bujn:i  w  1542  r.  (ML  42). 

Snowscy  Paweł  i  Malcher  Zygmuntowicze  procesowali  sic  w  1547  r. 
ze  Stanisławem  Kieżgajlłą  o  dobra  Smolany  (ML  60).  Malcher  był  w  1550 
roku  dworzaninem  król.  (ML  65). 

Sobol,  tatarzyn  król.,  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1507  r.  dwie  nie- 
osiadłe  wsie  w  powiecie  raduńskim  (ML  8). 

Sobol  Arest  Michajłowicz  pochodził  z  rodziny  zamieszkującej  Berdów 
w  powiecie  grodzieńskim,  w  której  z  obowiązku  przechodził  urząd  masztale- 
rza król.  z  ojca  na  syna.  Zygmunt  August  uwolnił  w  1547  r.  Aresta  wraz 
z  całem  potomstwem  od  pełnienia  obowiązków  masztalerskich  i  nadał  mil 
szlachectwo,  a  Korycki,  Bzicki  i  Żeleński  nadali  mu  herb  swój  Ciołek 
(ML  46  i  62). 

Soboleski  Paweł,  ziemianin  wileński  w  1550  r.  (ML  65).  Jan  Mikoła- 
jewicz,  chorąży  puński  w  1551  r. 

Sobolewscy  w  powiecie  grodzieńskim  pochodzą  z  powiatu  kijowskiego, 
gdzie  Omelian,  Iwan  i  Lnkian  Iwanowicze  otrzymali  od  Aleksandra  Chodkie- 
wicza w  1480  r.  dwór  karakulski  (Arcb.  Zbór.  Dok.  VII). 

SofroneJ,  archimandryta  dorohobuski,  został  w  1538  r.  archimandrytą 
pieczcrskićj  ławry  w  Kijowie.     Odebrano  mu  archimandryctwo  w  1542  r. 

Sokolińscy  książęta  pochodzą  od  książąt  Druckich.  Na  początku  XVI 
^ieku  spotykamy  już  dwie  odrębne  gałęzie  tego  domu.  Pierwsza  nosi  przy- 
domek Babica  i  Konopln,  druga  pisze  si(^  z  Drucka. 

Kniaź  Andrej  Wołodimirowicz  nadał  w  1455  r.  (ludykcya  III)  Połonne 
swojakowi  swemu,  niejakiemu  Scńkowi  Iwauowiczowi,  żonatemu  z  Owdotią, 
siostrą  jego  żony  (ML  20  i  AIZR,  II).  Z  Maryą,  dziedziczką  Połonnego,  córką 
Seńka  Iwanowicza  i  Owdotii,  ożenił  się  kniaź  Fedor  Fedorowicz  Babicz  So- 
Icoliński  i  wziął  za  nią,  oprócz  Połonncgo,  Czercję  i  Tuhaczów.    Kniażna  Fe- 


323 

dia,  córka  kniazia  Fedora  Fedorowicza  Sokolińskicc^n,  ;?ona  Holidana  Sapiehy, 
wniosła  w  dom  mężowski  wszystkie  te  dol)ia.  Wspomina  o  teni  wyrok  Ka- 
zimierza Jag.  z  1450  czy  1471  r.  (Indykcya  VII),  przysądzający  dobra  Po- 
lonne  Maryi,  córce  Seńka  Iwanowicza,  i  sprawa,  tocząca  się  o  te  dol)ra 
w  1541  r.  między  Sapiehami  (ML  20  i  43). 

Kniaź  Fedor  Fedorowicz  mnsiał  mieć,  prawdopo(h)hnie  z  pierwszej  żony, 
syna  Fedora,  z  przydomkiem  „Konopla,"  gdy;^.  syn  len  Fedor  nie  brał  żadne- 
go udziału  w  spadku  pozostałym  po  Maryi,  córce  Seńka  Iwanowicza. 

Sprawa,  tocząca  się  w  1546r.  między  Michajłem  Kuzmiczem  a  knia- 
ziem Petrcm  Łukoraskim,  dostarcza  nam  wiadomości,  że  kniaź  Fedor  Konopla 
Sokoliński  trzy  razy  wstępował  w  związki  małżeńskie.  Pierwszą  jego  żoną 
była  córka  Michała  Wahanowskiego,  koniuszego  król.,  z  której  miał  dwóch 
synów:  Iwana  i  Konstantyna,  i  dwie  córki:  Opranie  i  IMaryc.  Tatarzy  wzięli 
te  dzieci  do  niewoli,  lecz  Maryę  w  drodze  porzucili,  gdyż  była  jeszcze  bardzo 
małą.  Z  reszty  dzieci,  wykupionych  przez  kniazia  Fedora  z  niewoli,  zmarł 
syn  Iwan  w  drodze.  Następnie  po.ślubił  kniaź  Fedor  córkę  kniazia  Wasila 
Łukomskiego,  z  której  miał  synów:  Lwa  i  Fedora,  zmarłego  w  młodym  wie- 
ku. W  końcu  pojął  za  żonę  Micliajłową,  koniuszyne  witebską,  i  pojechał  do 
Moskwy  (ML  48)*. " 

Z  dzieci  kniazia  Fedora  Konopli  Sokolińskiego  otrzymał  kniaź  Konstan- 
tyn w  1528  r.  od  króla  Zygmunta  zakaz  pobierania  danin,  zapisanych  przez 
kniazia  Iwana  Sokolińskiego  pieczerskiej  ławrze  w  Kijowie  (AIZR,  I).  Kniaź 
Konstantyn  zginął  z  reki  bojara  król.  Jurewicza,  którego  oskarżyła  w  1536 
roku  o  to  morderstwo  pozostała  po  kniaziu  Konstantynie  Konopli  wdowa, 
kniehini  Nastazya  Juriewna  (ML  26). 

Kniażna  Opranka  Fedorówna  wyszła  za  Fedora  Iwanowicza  Szwogira, 
który  wziął  z  nią  dobra  Dreczyłuki  w  powiecie  połockim,  za  co  zapisał  jej 
i  miał  wypłacić  100  kóp  szerokich,  lecz  nie  wypłaciwszy  ich,  uszedł  do  Mo- 
skwy. Opranka  wyszła  następnie  za  (Michajła?)  Kuzmicza,  który  w  1546  r. 
procesował  sic  z  posiadaczami  dóbr  Dreczyłuk  o  wypłacenie  mu  wyżej  wy- 
mienionej sumy  (ML  48).  Z  procesu  tego  dowiadujemy  się  także,  że  ojcem 
Opranki  był  kniaź  Fedor  Fedorowicz  Sokoliński;  należy  przeto  przypuścić,  że 
ojciec  jej,  kniaź  Fedor,  był  synem  Fedora  Fedorowicza  Babicza  Sokolińskie- 
go, gdyż  innego  kniazia  tego  imienia  nie  spotyka  sie  w  tym  czasie  w  tej 
rodzinie. 

Kniaź  Lew  Fedorowicz  Konopla  i  brat  jego   Paweł  ')   należą  do  po- 


')    Ponieważ  sprawa   Kuzmicza  z  Łukomskim.   w   którój   całe  potoinatwo 
kniazia  Fedora  wymieniono,  nie  wspomina  o  synu  Pawle,  zatóm  przyjąć  wypa- 


324 

działu  Druokn  w  ir>4(!  r.  (ML  48).  Kniaź  Low  Fedorowicz  Sokoliński  wyto- 
czył' w  1539  r.  sprawę  kiii.-iziowi  Oziercckiemu  o  różne  krzywdy  i  grabieże 
(ML  27).  W  jr>H  r.  kniaź  Lew  procesował  sie  z  Jackowiczcm  (ML  31), 
w  1548  roku  z  lllilikiem  (ML  48),  a  w  1551  roku  z  Jurewiczem  (ML  65). 
W    1550   roku    zeznał  zapis  na  inonaster  picczcrski   w  Kijowie  (AIZIl,  1). 

Znanym  protoplasta  druf,nej  i^ałezi  kniaziów  iSokolińskich  jest  kniaź  Se- 
men, żyjący  na  schyłku  XV  wieku.  Miał  on  trzech  synów:  Jurieco,  Wa- 
siia  i  Andreja.  W  1509  r.  p(»twierdził  król  ZyiG^munt  dworzanom  swoim, 
kniaziom  Juriemu,  Wasiiowi  i  Andrejowi  Semenowiczom  Sokolińskim  akt, 
którym  Aleksander  Jn^.  nadał  ira  ludzi  putnych  w  powiecie  połockim  (ML  8). 
Dwom  z  nich,  mianowicie  kniaziom  Wasiiowi  i  Andrejowi,  nadał  król  Zy- 
gmunt w  1508  r.  trzy  wsie:  Ladosno,  Weliczkowicc  i  Dcrnco  w  powiecie  po- 
łockim, ponieważ  dobra  ich  własne  zostały  przez  Glińskich  i  wojska  w.  ks. 
moskiewskies^o  zniszczone  (ML  8).  To  nadanie  swoje  potwierdził  im  król 
Zygmunt  w  1511  r.  (ML  11). 

Kniaź  Andrej  Semenowicz  Sokoliński  dostarczał  w  1528  r.  wraz  z  bra- 
tankami swoimi  na  ekspedycye  wojenne  23  konnych;  nie  żył  już  w  1548  r., 
w  którym  żona  jego,  Wasilisa,  brała  wraz  z  synem  z  pierwszego  małżeń- 
stwa, kniaziem  Hrehorym  Fedorowiczem  Morskim,  udział  w  sprawie  o  Druck 
(ML  00).  Wasilisa  była  córką  kniazia  Andreja  Sanguszki;  wspomina  o  niej 
i  o  dwóch  jej  synach,  kniaziach  [Bohdanie  i  Andreju  Sokolińskich,  rewizya 
zamku  połockiego  z  1552  r.  Syn  kniazia  Andreja,  kniaź  Bohdan  Andrcje- 
wicz  Sokoliński,  o  którym  wspomina  rewizya  zamku  łuckiego  z  1545  roku, 
podpisał  się  jako  świadek  na  zapisie,  zeznanym  w  1550  r.  przez  kniazia  Lwa 
Fedorowicza  Sokolińskiego  na  rzecz  pieczerskiej  ławry  w  Kijowie  (AIZR,  1). 
Na  zapisie  tym  nazwał  się  kniaź  Bohdan  bratem  stryjecznym  kniazia  Lwa 
Sokolińskiego. 

Kniaź  Juri  Semenowicz  Sokoliński  pozostawił  z  żony  Hanny  dwóch  sy- 
nów: Timoficja  i  l'awła.  W  1533  roku  procesowali  srę  kniaziowie  Timotiej 
i  Paweł  Juriewicze  Sokolińscy,  synowie  Jnriego  i  Hanny,  ze  stryjem  swoim, 
kniaziem  Andrejem  Semenowiczem  Sokolińskim,  o  dobra  Miłkowice  i  Krywi- 
ny  (ML  23).  W  1541  r.  toczyli  ciż  sami  kniaziowie  proces  z  tymże  stry- 
jem Andrejem,  z  braćmi  swoimi  stryjecznymi,  kniaziami  Michajłem  i  Iwa- 
nem Wasilewiczami  Sokolińskimi.  i  Jurim  Massalskim  o  podział  dóbr  Soko- 
lińskich (ML  43). 


dii.  że  ów  Paweł,   którego   kniaź   Lew  bratem  nazywa,   był  tylko  jego  dalszym 
krewnym,  mianowicie  synem  Jnriego  Semenowicza  Sokoliuskiogo. 


Rodowódi 


Fedor 

i 

Fedor 

„Babicz," 

ż.  Maiya, 

c6rka  Reńka 

lAvannwicza 


Fedor  Fedka 

„Konopla,"  ni.  Bolulan 

i.  a)  N.  Wahaiiowska      S^pcha 
b)  kna  N.  Lnkomaka       14!Hi  r. 
c)  Micha]  owa  Kon  i  uszy  na 


Iwan        Konstantyn              Oprania,  Marya      Lew      Fedor 

„Konopła"  ni.  a)  Fodor  lołG  r.  nm.  pr? 

1528  1-.,                 Szwojrir  1546  r 

ż.  Nastazya  b)  N.  Kuzmicz 


Juriewna 


iąt  Druckich-Sokolinskich. 


Semen 


Juri. 

(Iworz.  król. 
1500  r., 
'/..  Hanna 


Wasil. 
(Iworz.  król. 

1.50!)  r., 

namiestnik 

nb oleck i 


Andrej. 

(Iworz.  król. 

1.509  r.. 

ż.  kna  Wasilisa 

Andi-fijewna 

Sanguszków  na 


Timofiej, 

.  kua  Owdntia 

Boraty  liska 

1542  r. 


Paweł 

1.548  r. 


Michajło, 

(Iworz  król. 
1.54G  r. 


Iwan 
1541  r. 


Ostali 

1541  r. 


Bohdan 
1550  r. 


Andrej 

1552  r. 


325 

Kniaź  Timnfioj  Jiiriewicz  Sokoliński  ożcitil  sio  z  kiiia/.ną  Owdot.ią  Iwa- 
nówną  Boratyńska.  W  1542  roku  miał  sprawę  7.  y\]  brańni  o  ji-j  wyprawo 
i  wydanie  dworca,  zapisanejr-o  jój  przez  ojca  (ML  32).  W  154(5  r.  proceso- 
wał się  z  Massalskim  (i\lL  4G),  a  wspólnie  z  swą  ^,oną  wytoczy!  procesje] 
siostrom  o  podział  dóbr  Piroszyc  (ML  48).  W  1548  r.  brał  wraz  z  bratem 
swoim,  Pawłem,  udział  w  sprawie,  toczącej  sie  pomiędzy  kniaziami  Druckimi 
o  spadek  po  kniaziu  Podbereskim  (ML  GO).  Żył  jeszcze  w  1549  r.,  w  którym 
procesował  sie  z  Dłuskimi  (ML  G5). 

Kniaź  Wasi!  Scmenowicz,  namiestnik  obolecki,  pozostawił  z  niewiado- 
mej mał;,onki  trzecb  synów:  Michajła,  Iwana  i  Ostafa.  Do  sprawy,  wyto- 
czonej w  1541  r.,  przez  kniaziów  Pawia  i  Timofieja  Juricwiczów  o  podział 
dóbr  Sokolińskich,  wpływali  kniaziowie  Michajło  i  Iwan  Wasilcwiczc  Soko- 
lińscy  (ML  43).  W  tym  samym  roku  wniósł  Rartłomiojcwicz  skarj^-c  na  knia- 
zia Ostafa  Wasilewicza  Sokolińskieco  o  podmówienie  służącej  do  kradzieży 
(ML  31).  Kniaź  Michajło  Wasilewicz  był  w  1546  r.  dworzaninem  królew- 
skim (ML  46). 

W  1588  r.  zeznała  testament  Anna  Rohozianka,  I-o  v.  księżna  Michajło- 
wa  iSokolińska,  2-o  v.  księżna  Janowa  iŚwirska,  z  którego  okazuje  sie,  że 
z  księciem  Micliajłem  Druckim-Sokolińskim  miała  synów:  Semena,  Michajła 
i  Wasila,  oraz  córkę  Marynę,  żonę  I-o  y.  Wencława  Żaby,  2-o  v.  Juriego 
Janowicza  Zenowicwicza.  Czy  Anna  Rohozianka  była  żoną  kniazia  Micliajła 
Wasilewicza  Sokolińskiogo,  dworzanina  królewskiego,  nie  wiadomo  (Arch. 
Zbór.  Dok.  VI). 

Oprócz  wyżej  wymienionych  spotykamy  jeszcze  kniazia  Semena  Sokoliń- 
skiego  i  syna  jego.  Iwana,  którym  król  Zygmunt  potwierdził  w  1511  r.  po- 
przednie swoje  nadanie,  obejmujące  34  ludzi  w  jiowiecio  połockim  (ML  11), 
i  kniażnę  Halszkę  Fedorównę,  która  w  1528  roku  dostarczała  na  ekspedycye 
wojenne  dwóch  konnych  (ML  21). 

(Rodowiid   ksiąłut   Druckich-Sokolińskich  —  pnlrr.   obok). 

Sokolscy  książęta.  Żyjący  na  początku  XVI  wieku  kniaź  Michajło  So- 
kolski miał  sprawę  z  Janem  Musiatyczem  o  dębinę  w  Szklińsku;  sprawę  tę 
prowadzili  dalój  synowie  jego,  kniaziowie:  Wasil,  Sołtan  i  Juri  ]\lichajłowicze 
Sokolscy  z  Petrnszką  Musiatyczem  (ML  29  r.  ?).  Wszyscy  trzej  kniaziowie 
Sokolscy  wpływali  do  sprawy,  która  się  toczyła  o  Czetwertnie  i  Lutohoszczę 
miedzy  Czetwertyńskimi  i  Onoszkowiczem  w  1528  r.  (ML  16). 

Kniaź  Juri  Michnjlowicz,  nieżonaty  i  bezdzietny,  zapisał  z  powodu,  że 
kniaziowie  Maksym  i  Ostafi,  synowie  brata  jego  Wasila,  źle  sie  z  nim  obcho- 
dzili, jedne  trzecią  część  dóbr  swoich  kniaziom  Czetwertyńskim.  Chociaż 
król  Zygmunt  potwierdził  ten  zapis  Czetwertyńskim  w  1539  r.  (ML  36),  je- 


326 

(Inakże  kniaź  Sollaii  Micliajłowicz  Sokolski  i  wyżej  wymienieni  bratankowie 
joco  inoccsowali  Czetwcilyńskich  w  1540  r.  o  spadek  pozostały  po  bracie 
Jurim  (ML  39).  Rezultatu  procesu  nie  znamy,  lecz  kniaź  Sołtan  zażądał 
w  1541  roku  od  bratanków  swoicb,  kniaziów  Maksyma  i  Ostafa,  zwrotu  ko- 
sztów, wyłożonych  na  doclindzcnie  ])Owyższego  spadku  (ML  31).  Kniaź  Soł- 
tan  Sokolski,  chorąży  wołyński  w  1539  r.,  nie  żył  już  (5  września  1544  roku, 
w  którym  urząd  chorążego  wołyńskiego  otrzymał  Serbin. 


Rodowód  książąt  Sokolskich. 


Miclinjło 


Wasil  Soltan,  Juri, 

clioiąży        iini.  przed  1539  r. 
wotyu.^ki 


Maksym  Ostafi 

15  4  1    r. 


Sokołowicz.  Jan  Kmicic,  syn  Wojciecha  Kmity  Sokołowicza,  zapisał 
ojcu  majątek  macierzysty  (ML  15,  r.  1523).  Zofia,  córka  Jerzego  Ościkowi- 
cza^  żona  Jana  Kmity  Wojciechowicza  Sokołowicza,  sprzedała  w  1542  roku 
Brzesltiemu  dol)ra  swe  Mąkobody  (ML  42).  Jan  Kmita,  marszałelt  królewski, 
dzierżawca  oniksztyński  i  Wiłkomirski  w  1554  r. 

Sokur  Michaił  Aleksandrowicz,  hojar  król.  w  1542  r.  (ML  33). 

SoHohub  V.  Sołłohubowicz.  Żyjący  w  drugiej  połowie  XV  wieku  Andrej 
Sołłohub  miał  dwóch  synów:  Juriego  i  Mikołaja. 

Juri  Andrejewicz  Sołłohul)Owicz,  w  latach  1503 — 1507  namiestnik  smo- 
leński, miał  za  żonę  kniażne  Ludmiłę  Petkowiczównę  iŚwirską.  W  1503  r. 
zapadł  wyrok  Aleksandra  Jag.  w  procesie  między  jej  siostrą  Nastazyą  Ma- 
tyszkowiczową,  a  nią  i  jej  rodzeństwem  o  danie  Nastazyi  udziału  z  dóbr  oj- 
czystych (ML  5  i  10). 

Juri  Andrejewicz  pozostawił  trzech  synów:  Mikołaja,  Stanisława  i  Woj- 
ciecha, którzy  z  niepodzielnych  dóbr  swoich  dostarczali  w  1528  r.  na  ekspe- 
dycye  wojenne  17  konnycii.  Oprócz  tego  dawali  Stanisław  i  Mikołaj  z  dóbr, 
które  oddzielnie  posiadali,  7  konnych,  Mikołaj  z  dóbr  własnych  9,  a  Woj- 
ciech 8  konnych  (ML  21). 

Mikołaj  Juriewicz  Sołłohuł)owicz  nie  żył  już  w  1533  r.,  w  którym  król 


327 

Zyfcmiint  potwierdził  pozosł.alój  po  nim  wdowie  Hannie,  córnc  Jakńba  Wołcz- 
kiewicza,  zapis  500  kóp  lit.  wiana,  zcznany  na  nia  przez  męża  (ML  24). 
i\likołaj  pozostawił  pięciu  synów:  Łukasza,  Zycmunta,  Jakóha,  Scbastyana 
i  Stanisława,  oraz  dwie  córki:  Jadwi<!^p.  i  llannc. 

Łukasz,  syn  Mikołajowej  Sołłolnihowiczowćj,  miał  w  1547  r.  sprawę 
z  Kozicą  o  zabicie  dwóch  bojarów  (ML  G3).  Zygmunt  Mikoiajcwicz  Rołło- 
liubowicz,  bojar  król.,  procesował  się  w  1549  r.  z  Kuncewiczem  (Mli  (i5). 
Jakób  Mikołajewicz  Sołloliubowicz,  ziemianin  król.,  wniósł  zażalenie  w  1549 
roku  na  Szczepana  Zbaraskiego  (ML  65).  Scbastyan  Mikołajewicz  Sołłohu- 
bowicz  byt  dworzaninem  król,  w  1550  r.  (ML  65).  Stanisław  Mikołajewicz, 
ziemianin  powiatu  wileńskicig^o,  był  w  1549  roku  dworzaninem  królewskim 
(ML  65).  Hanna  Mikołajowa  Sołłohubowiczowa  procesowała  w  1549  roku 
zięcia  swcęo,  Stanisława  Gedroica,  dworzanina  król.,  nżenioncfrn  z  jej  cór- 
ką Hanną,  o  najazd  i  zabór  ruchomości.  Ze  sprawy  tej  dowiadujemy  się 
zarsizera,  że  Jadwiga,  druga  córka  Hanny  Mikołajowej,  była  żoną  Jana  Sta- 
nisławowicza  (ML  65). 

Elżbieta  Stanisławówna  Sołłohubowiczówna,  I-o  v.  Janowa  Wołowiczo- 
wa,  była  w   1542  r.  żoną  Andrzeja  Owłoczyńskiego  (ML  39). 

Wojciech  Juriewicz  Sołłohubowicz  żył  jeszcze  w  1533  r.,  w  którym  pro- 
cesował sie  z  Kuncewiczem  (ML  19).  Syn  jego,  Paweł,  żonaty  był  z  Hanną 
Talwoszówną.  W  1546  r.  wniosła  Hanna  Ławrynówna  Talwoszówna,  Pa- 
włowa Wojciecliowiczowa  Sołłohubowiczowa,  skargę  na  Żelepuchę  o  najazd 
(ML  48  i  63).  Taż  Hanna  była  najprzód  żoną  Juricgo  Mikołajewicza  Sołło- 
hubowicża,  lecz  rozwiódłszy  się  z  nim,  poślubiła  Pawła  (ML  31,  r.  1541). 
W  1547  roku  miała  sprawę  o  miód  z  Hanną  Mikołajową  Sołłohubowiczo- 
wa (ML  63). 

Drugi  syn  Andreja  Sołłohuba,  Mikołaj  Andrejewicz  Sołłohubowicz,  mu- 
siał sie  urodzić  z  tćj  samej  matki,  co  Jiiri  Zawiszyc,  z  którym  procesował 
się  w  1506  r.  o  równy  udział  w  majątku  macierzystym  (ML  10).  Wspomina 
o  nim  jeszcze  list  króla  Zygmunta  z  1524  roku  (ML  17).  Z  pierwszej, 
nieznanej  nam  żony  pozostawił  Mikołaj  syna  Juriego.  Drugą  jego  żoną 
była  Dorota,  która  w  1527  roku  procesowała  się  ze  swym  pasierbem  Ju- 
rim  (ML  17). 

Juri  Mikołajewicz  Sołłohubowicz  ożenił  się,  jak  już  powiedzieliśmy, 
z  Hanną  Talwoszówną,  z  którą  rozwiódłszy  się,  poślubił  Jadwigę  Unucz- 
kównę;  wspólnie  z  tą  ostatnią  procesował  się  w  1548  roku  z  liahrynow- 
skim  (ML  48).  W  1539  roku  odstąpił  Gasztoldowi  poddanych  w  liort- 
kach  (ML  2). 


328 


Rodowód    Sotłohubów. 

Androj 
Sołłohiib 


Juri, 

kna  Ludmiła 
Świrska 
150:^  r. 


Mikołaj 
150(1  r. 

ż.  a)  N.  N. 

b)  Dorota 


Mikołaj, 

■/.  Hanna 

Wo^rzkiewi- 

czówna 

153.-?  r. 


Stanisław,    Wojciocłi    Juri, 


1528  r. 


Łukasz  Zygmunt  Jakob  Sehastyan  Stanisław.  Jadwiga.  Hanna,    Elżbieta. 
1547  r.  154Ur.  1549  r.  1550  r.     dworzanin  m.  Jan    m.  LSta-  ni.  a)  .Jan 

król.      Stanisła-  nisJaw  Wolowicz 
1540  r.      wowir.z  Godrnic     1))  An- 
1549  r.    154!)  r.      (Irzej 
Owlo- 
czyński 


1528  r.  ż.  a)  Han- 
na Talwo- 

szówna 

h)  .Tadwip^a 

Unnczkó- 

wna 

Paweł, 

ż.  Hanna 

Talwo- 

.szówna 


Sołoma  Andrc)  Iwanowicz,  bojar  kn')l.  w  l^^■i^  v.  (ML  48). 

Sołomercccy  v.  Sołomeryccy  v.  Sołomireccy  książęta,  W  XV  wieku 
żył  kniaź  Wa.^^il  i  .syn  joco,  kniaź  Iwan,  o  których  nie  przechowały  sic 
w  aktach  żadne  wiadomości.  Kniaź,  Iwan  Wa.siJewicz  ')  niial  dwócli  .synów: 
Bolidana  i  Wasila. 

Kniaź  Bohdan  Iwanowic/,  Wasilewicz  Sołomerecki  wymieniony  jest 
w  liczbie  świadków  na  zapisie  kniazia  Konstantego  O.strogskiego  z  1507  r. 
dla  cerkwi  smolewickiej  (Arch.  Zbór.  Dok.  I). 

Kniaź  Wasil  Iwanowicz  Sołomirecki  otrzymał  w  1.519  roku  konscns  na 
wykupienie  włości  Inboszańskiej  z  rąk  Zawiszyca  (i\IL  13).  W  1520  r. 
był  starostą  mohilewskim;  otrzymał  w  tymże  roku  przyrzeczenie  królewskie, 
że  zamek  i  włość  mohilewską  trzymać  będzie  do  śmierci,  a  dane  przez 
siebie  1,500  kóp  lit.  odbierze  w  ciągu  lat  trzech  z  dochodów  tego  starostwa 


')  Czy  kniaź  Iw.an  WaKilewicz,  wymieniony  jako  świadek  na  zapisie  knie- 
hini  Znbrewickiój  i  Trabskiój  dla  soboru  wileńskiego  w  148G  r.,  nie  jest  wta.śnie 
tym  kniaziem  Iwanem  Solomereckim?  (Arch.  Zbór.  Dok.  VI). 


329 

(ML  12  i  15,  r.  1522).  Ostalnia  wzmiankę  o  kniaziu  Wasilii,  jakn  o  staro- 
ścic moliilewskini,  znąjdiijomy  po<l  ir)3()  r.,  lecz  żył  on  dliiżój,  j^dy^,  w  1510 
roku  zeznał  za])is  na  cerkiew  .solonioreck<ą  (Arcli.  Zhor.  Dok.  I).  Z  zapisu 
I.CCO  (lowiadujoniy  sic,  że  żona  jofi;o  była  Hanna.  Knioliini  Hanna  Iwanów  na 
(Illel)owicz()wna)  Wasilowa  Solonicnicka  zapisała  w  1550  r.  łąkę  nicl,rnj)nli- 
cie  kijowskiemu  (AIZI^,  I).  Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  kniaź  Wasil 
w  1528  r.  15  koni  (ML  21). 

Kniaź  Wasil  pozostawił  pięciu  synów:  Fedora,  Andrejn,  Iwana,  Juriei^o 
i  Bolłdana,  oraz  córkę  Heien(%  która  już  w  1527  r.  była  vv(|ową  po  Mikołaju 
Zabrzezińskim,  marszałku  król.,  i  Marynę,  żonę  Iwana  Aleksandrowicza  Soł- 
tana,  starosty  ostryńskiei^o  i  marszałka.  W  1527  r.  potwierdził  król  Zy- 
gmunt kniażnie  Helenie,  córce  kninzia  Wasila  Iwanowicza  Sołomireckie^-o 
zcznany  na  rzecz  jćj  przez  zmarłego  jej  męża,  Mikołaja  Juriewicza  Zabrzeziń- 
skiego,  zapis  1,000  dukatów  posagu  i  tyleż  dnrowizny,  zabezpieczonych  na 
zamku  Kamieniu  (ML  15).  W  1579  r.  polecił  król  Stefan  Marynie  Wasile- 
wnie  Sołomereckiej,  Iwanowej  Sołlanowej,  starościnie  ostryńskiej,  wykonać 
testament  zmarłego  Iwana  Andrejewicza  (Arcli.  Zbór.  Dok.  VI). 

Kniaź  Fedor  Wasilewicz  Sołomerycki,  w  1533  roku  dworzanin  król. 
(ML  28),  w  1540  r.  dzierżawca  miednicki. 

Kniaź  Andrej  Wasilewicz  Sołomerycki  ożenił  się  z  kniażną  Tomiłą  Mi- 
cliajłówną  Zasławską-Mścisławską,  wdową  po  kniaziu  Matfieju  Mikitiniczu. 
W  1540  r.  procesował  sic  wraz  z  żoną  z  krajczym  Ościkiem  o  500  kóp  lit. 
(ML  31).  W  1541  r.  zeznała  knieliini  Julianna  Micliajłowa  Iwanowiczowa 
Mścisławska,  że  oddała  swym  córkom  wszystkie  dobra,  które  jako  ich  opie- 
kunka trzymała.  W  oświadczeniu  tem  wymieniona  jest  również  i  knieliini 
Tomiła  Andrejowa  Sołomerycka  (ML  2!)). 

Kniaź  Iwan  Wasilewicz  Sołomirecki,  dworzanin  królewski,  otrzymał 
w  1541  r.  starostwo  aińskie. 

Kniaź  Juri  Wasilewicz  Sołomirecki  procesował  się  w  154r>r.  zPołubińską 
o  2G  kóp  lit.  (ML  61).     W  latach  1549—1550  był  dzierżawcą  oszmiańskim. 

Kniaź  Bohdan  Wasilewicz  Sołomerecki  zasiadał  w  1549  r.  jako  asesor 
na  sądach  marszałkowskich  w  Wilnie  (ML  GH).  W  latach  1562—1563  był 
starostą  rohaczewskim.  Syn  jego,  kniaź  Bohdan,  starosta  krzyczewski  w  1594 
roku,  pozostawił  córkę  Helenę,  żonę  Bohdana  Stetkewicza.  Bohdan  Stelke- 
wicz,  podkomorzy  niścisławski,  i  żona  jego  Helena,  córka  kninzia  Bohdana 
Bohdanowicza  Sołomcreckiego,  założyli  w  1(533  roku  monaster  w  dobrach 
swoich  Bujnicach  (AIZR,  II). 

W  połowic  XVI  wieku  była  Barbara  Sołomerecka  l-ov.  za  Konstan- 
tynem Ratomskim,  2-o  v.  za  Kalenikiem  Tyszkiewiczem. 

Poczet   roilów.  Ja 


330 

Rodowód  książąt  Sotomerecklcli. 

Wasil 

I 
Iwan 


Bohdan  Wasil, 

1507  r.  starosta 


moliilc.wski 

1520  r., 

•f..  Hanna 

HIel)o\vic7.(Mvna 


Fedor,          Andrf»j,          Iwan,  Jiiri,          Bohdan         Helena.  Maryna. 

d'/ii"'i-/„i.\vra  z.  knaTonii-  starosta  starosta       starosta      in.  .Mikołaj  ni.  Iwan 

miednicki   la  Zaslawska-  aiński  oszmiański  roliaczcw-  Zahr/.oziii-  .Sottan 

1510  r.      M.ści.stawska  1541  r.  154'.)  r.      ski  1502  r.        ski 

I 
Bohdan, 

starosta 

krzyczowski 

i5!)ł  r. 

I 

Helena, 

in    Bohdan 

Stfitkewicz 

ir);5:}r. 


Sołtan  V.  Sołtanowicz.  Żyjncy  w  połowie  XV  wieku  niejaki  Alek,"^;ui(ler 
miał  (Iwńcli  synów:  Andrcja  i  Snllana. 

Andrcj  Aleksandrowie/,,  podskarhi  król.,  i  brat  jes^o,  8olfan,  wyniienicni 
są  jako  świadkowie  w  1  48()  r.  na  zapisie  kniehini  Zubrewickiej  i  siostry  jej, 
kniehini  Trabskiój,  dla  soboru  wilcńskieii-o  (Areh.  Zbór.  Dok.  VI). 

Andrej  yMeksandrowicz  byt  w  lataeb  1402 — 1495  podskarbim  ziemskim. 
Syn  jef;;o,  Iwan  Andrejewicz,  w  1B02  r.  dworzanin  Aleksandra  •Tac;'.,  w  1507 
roku  podskarbi  dworny,  byl  w  latach  1507  — 1508  namiestnikiem  mejszag-ol- 
skim  i  dnbiniekim,  a  od  1500  r.  do  śmierci  namiestnikiem  wielońskim.  Oże- 
nił sie  z  kniażną.  nolulana  Fedorówną  Czetwertyńską,  która  mu  w  1524  roku 
zapisała  eześei  na  Czetwertni,  Lukomi  i  Wyszkowie  (i\IL  15).  W  1538  r. 
nadał  swój  herb  Wrelsy  nobilitowanemu  Stanisławowi  Mikuliczowi  (MK  5(> 
f.  lOfi).  Umarł  w  1554  r.,  zeznając  w  tymże  roku  testament,  którym  zapi- 
sał bratankowi  swemu,  Iwanowi  Aleksandrowiczowi  Sołtanowi,  i  synowi  jetco, 
a  swemu  wnukowi,  Dymitrowi,   dwór   w    Wilnie;   żonie  swej,    Roiidanie  Cze- 


^31    _ 

t,\vcrtvński('j,  oddal  w  dożywdiio,  ili)l)i;i  rnporly,  inno  z:i.ś  dolinie  jako  to  Po- 
(■/.Cjiow,  zapisał  potomkom  sióstr  swoicii  (Aiili.  Zlior.  I  tok.  VI).  W  tfsta- 
moiicie  tym  nazywa,  on  Ho^^iisza  .Iiiricwicza  l)rafeni,  n  symny  jt'!,n):  Iwana 
i  (irzogorza  no^'nsz(nvicz(iw,  hrataiikanti.  l^ralankicm  nazywa  równit;;>.  ('slafa 
W  o  Iow  i  cza. 

iSoItan  Aleksaiidiowicz  otrzyma!  w  [\7~^  r.  od  Kazimierza,  Ja<^^  beczkę 
miodu  z  dóbr  tioedcich  (ML  4).  W  latacli  1483  —  M'.)0  był  marszałkiem 
król.  i  nannestnikiem  slonimskini,  a  w  latach  148(5  — 1487  namiestnikiem  no- 
wogrodzkim. Sołtan  pozostawił  cztcicch  synów:  Miclia,jła.  Josifa,  Aleksaii- 
dia  i  1 1  rynka. 

Wyrok  króla  Zyi^mnnta,  wydany  w  IoKj  r.  w  sprawie  Josila  Soilano- 
wicza,  metropolity  kijowskiego,  z  kanonikami  kościoła  S.  Stanisława  w  Wil- 
nie o  Indzi  z  ITnniewiCj  poucza  nas,  że  Micłiajło  Soltaiiowicz,  starszy  brat  nic- 
tro])olity  Josifa,  nabył  tych  ludzi  w  Ilaniewicacdi  od  kniazia  vScmena,  (Czarto- 
ryskiego, ?,e  po  śmierci  Micliajła  przysądził  i(di  Aleksander  Jag-,  metropoli- 
cie, i  ^,e  Michajło  Soltanowicz  pozostawił  jedynie  córkę,  która  w  tymże  1516 
roku  była  jeszcze  nieletnia  (AlZH,  \). 

Josif  Soltanowicz,  w  140(1  r.  właiiyka  smoleński,  został  w  1499  r.  me- 
tropolitą kijowskim,  pozostając  nadal  i  władyką  smoleńskim,  którym  jest  je- 
szcze w  ir)09  r.     Umarł  w  lV)21  r.  {ML  12). 

llryńko  Soltanowicz  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  wieś  pod  Łoliojskiem. 
nadanie  to  potwierdził  król  Zygmunt  w  1538  r.  zięciowi  jego,  Juchnic  Wań- 
kowiczowi, ożenionem.u  z  jego  córką  N.  (ML  30). 

Aleksander  Soltanowicz,  w  1515  roku  marszałek  król.,  procesował  się 
z  Chreptowiczową  o  skarby,  pozostałe  i)0  ojcu  jego  Sołtanie,  które  zatrzymał 
mąż  Uhrcptowiczowej,  marszałek,  jako  jego  opiekun  (ML  10).  Marszałkiem 
król.  był  Aleksander  w  latach  1515  —  1541.  Ze  sprawy  o  dobra  Bujnicc, 
prowadzonej  w  1520  r.  (?  Indykcya  8)  między  Iwaszkowiczem  a  kniaziem 
Kroszyńskim,  wiadomo  nam,  że  Aleksander  Soltanowicz.  marszałek,  poślubił 
kniażne  Bujnicką  (ML  14).  Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  37  koni  (ML 
21).  W  1541  r.  prowadził  Aleksander  wspólnie  z  synem  Iwanem  proces 
z  Jesmanem  (ML  43). 

Iwan  Aleksandrowicz  Soltanowicz  miał  w  1549  r.  sjtrawe  z  Odyńcową 
(ML  65).  W  tymże  roku  był  diakiem  (pisarzem)  Ilornostaja,  marszałka 
dwornego  (ML  66).  W  15(56  r.  otrzymał  starostwo  ostryńskie.  Był  i  mar- 
szałkiem król.,  lecz  data,  w  której  jtlastował  ten  urząd,  niewiadoma.  jMiał 
dwie  żony,  z  których  jtierwsza  nieznana,  a  drugą  była  kniażna  Maryna 
Wasilewna  Sołomerecka. 

Iwan  jłozostawił  sześciu  synów,  z  których  Oymilri,  wspomniany  w  testa- 


332 

mcncic  Iwana  Andrrjewicza  z  1554  r.,  i  Łukasz  Iwanowic/,  SoUan,  oceniony 
z  Dorotą  Micucianką,  w7.miankowaiiy  w  rozf^raniczcniu  ilóbr  Dobrzynia  z  1599  v. 
(Akta  T.  VI),  musieli  pochodzić  z  pierwszej  żony,  gdyż  w  sprawie,  dotyczącej 
wykonania  zapisu  zniarfego  Iwana  Andrejcwicza,  podskarbiego,  na  cerkiew 
soborną  w  Wilnii;,  wystosował  Stefan  Batory  w  1579  r.  list  do  Maryny  Wa- 
silewny,  kniażny  Solomereckiej  Iwanowo j  Soltanowej,  marszałkowej  i  staro- 
ściny ostryńskićj,  i  synów  jćj:  Dawida,  Jarosława,  Iwana  i  Aleksandra 
(Arch.  Zbór.  Dok.  VI). 

.laroslaw  Sołtan,  starosta  ostryński,  zeznał  wraz  z  żoną  Maryą  zapis  na 
cerkiew  wołczyńską  w  158()r.  (Akta  T.  III).  Tenże  Jarosław  Iwanowicz 
SoUan,  ziemianin  brzeski,  potwierdził  w  1604  roku  synowi  swemu,  Hiero- 
nimowi, akt  dokonanej  przez  siebie  sprzedaży  dóbr  Klejników,  oraz  akt, 
którym  tenże  syn  jego  nabył  wie>ś  i\lurawce  i  cerkiew  Ś.  Semena  od  stryja 
swego  Dawida  (Akta  T.  II). 

Rodowód    Soltanów. 

Aleksander 


Androj, 

Sołtan. 

pod.skiulii 

marsza 

fok  król., 

ziein.ski 

namiestnik 

1492  r. 

stonimski 
1483  r. 

1 

Iwan, 

Michajło 

iosif, 

Aleksander, 

Hryńko 

podskarbi  dworny 

metropolita 

marsznlok  król. 

1507—15.54, 

kijowski 

1515  r, 

i.  kuii  [Jolidana 

1499  r. 

ż.  kna  N.  IJiij- 

Czetwertyńska 

nicka 

1 

córka  N. 

1 
Iwan, 

córk 

aN., 

starosta 

m,  Juclino 

ostryński 

Wańkowicz 

15G()  r. 

ż.  kna  Maryna 

Sołomerecka 

1 

Oymitri         Łukasz,  Dawid 

1.554  r.         ■/..  Dorota        1579  r. 

JMicucianka 


Jarosław, 

starosta 

ostryński 

1 58(5  r., 

■?..  Mary  a 


Iwan 

1 579  r, 


Aleksander 
1579  V. 


łlieronim 
Ui04  r. 


333 

Sorujicjowicz  Mikol;ij  nnliyf  (•zrści  na  Ij|»iiis/,ka(li  rui  (IiMlroica  \v  1^2'.) 
roku  (MI,  2). 

Sopoćko  V.  Sopotko.  Sitpotko  Sterkowicz,  liojar,  olizyntal  w  1518  r. 
0(1  króla  Zynimiiila  wieś  iiit-osiadla  w  powiecie  i>rf>(lzieri.skini  (ML  13).  An- 
dre) .Sopotko  Stc.ckowi(-z,  dwoizaiiin  król  ,  został  w  15')!^  r.  koniuszym  •gro- 
dzieńskim. Został  on  także  wojskim,  lecz  urzedn  \c<j;o  ni(^  sprawował,  bo  f;o 
otrzymał  .hindziU  (MIj  o7).  (lórka  je^-o,  Nastazya,  była  druj^a  żona  Wasila 
Tyszkiewicza. 

Soroka  I^^edor  JesiCowicz,  dworzanin  królewski  w  lat.ieli  1550  —  1551 
(ML  ()5),  i  :';ona  jei;o  Oliienka  Semenówna  piocesowali  sie  w  1551  roku 
7,  Sawą  (ML  65). 

Sosnowski  Iwaszko  został  władyk.a  chełmskim  w  1501  roku.  An- 
drzej, dziedzic  Sosnowa  na  I'o(llasiu,  procesował  się  z  Dołę^rą  w  1511 
roku  (ML  12).* 

Soszyński  Lawryn,  bojar  w  1519  r.  (ML  ()5). 

Sowicki  Jaeko  IwanowicZj  ziemianin  kobryński,  żonaty  z  Feimą  Krasno- 
sielską,  procesował  się  w  1518  r.  ze  szwa<rrem  swoim,  liomanem  Krasno- 
sielskim,  o  dolira  Kurozwon  (ML  f)0). 

Sowicz  Iwan  Stepanowicz,  dworzanin  król.  w  1530  r.  (ML  16). 
Sportykowicze    Paweł  i  Stanisław,    bojarowie    ojszysey    w    1536   ro- 
ku (ML  28). 

ze  Srzednicy  Albert,  syn  nieg-dy  Stanisława,  w  1515  r.  (ML  58). 
Stachowski  Wojciccli,  bojar  mścisławski,  został  w  1511  r.  liorodniczym 
mścisławskim  (ML  39). 

Stajański  Dawid  Hohdnnowiez,  namiestnik  rudnicki  i  tereszyski  kniazia 
Ilolszańskicf^o,  wojewody  trockiep:o,  w  1517  r.  (ML  18). 

Stancwicz  Stecko,  bojar  ejszyski  w  latach  1538—1542  (ML  30  i  30). 
Stanisław,  biskup  łucki  w  1100  r. 
Stanisław,  klucznik  wileński  w  1501  r.  (ML  5). 

Stanisław  Juriewicz,  ciwun  uzwęcki  w  1512  roku;  umarł  przed  10  j^ru- 
duia  151(>  roku. 

Stanisław  Michajłowicz,  marszałek  król.  w  1483  r. 
Stanisław  Mikołajewicz  został  chorążym  memcskim  w  1531  r. 
Stanisław  Stanisławowicz,  chorążyc  miednicki  w  1519  r.  (ML  (35). 
Stanisław  Stanisławowicz,   sędzia   zi(;mski  oszminński,   poseł  na  sejm 
w  1569  r.  (Skarb.  Danił.). 

Stanisław  Venet,  pisarz  Aleksandra  Jay-.  w  1501  r. 
Stankiewicz  Jan,   bojar  powiatu  trockieco  w  1516  roku   (ML  10),  syn 
Stanka  Iwaszkiewicza,   który   żył   za   Aleksandra   Jner.   (Mli  28).     W  latach 


334 

1530 — 1542  był  nn  ciwiinem  dyiwiańskim,  a  w  latach  1535 — 1542  hcr^M\- 
skini;  pisał  się  nickicfly  Janom  Slankowiczom  niclewiczcm  (ML  19).  W  1534 
roku  zastępował  wraz  z  Godrniccm  starostę  ;^.miulzkiego.  Mikołaj  Stankie- 
wicz Diolcwicz,  podkomorzy  Zmudzki,  ciwun  ojrajTolski,  posci  ziemi  żmudz- 
kiej  w  J5C9  r.  (Skarb.  Daiiił.).  Sprawował  jeszcze  te  urzędy  w  1573  roku. 
Kacper  Stankiewicz,  bojar  powiatu  trockiego  w  1536  r.  (ML  28).  Andrzej 
Stankiewicz,  poseł  z  mińskieijo  w  1509  r.  (Skarb.  Danił.). 

Stankiewicz  v.  Stankowicz.  Paweł  i  .Icrzy  Sfankowiczc  z  powiatu  ko- 
wieńskiego sprzedali  tam:>,e  pewne  grunta  w  1517  r.  Paweł  Stankowicz, 
żona  jego  Jadwiga  i  syn  Wojciech  sprzedali  pewne  grunta  w  powiecie  ko- 
wieńskim w  1524  r.  (Arcii.  ZI)or.  Dok.  VIII).  Jerzy  Stankiewicz  pozostawił 
syna  Jana,  a  Wojciecji  Stankiewicz  dwie  córki,  z  których  Helena  była  żoną 
Olecliny  FJokeja,  a  Urszula  żoną  Aleksandra  Tarnowskiego.  W  1541  roku 
procesowały  sie  te  córki  Wojciecha  Stankiewicza  z  Janem  Juriewiczem  Stan- 
kiewiczem, stryjem  swoim,  o  dobra  Diawiłtowo  (ML  43). 

Stankiewicze,  bojarowie  wileńscy.  Mikołaj  nabył  różne  grunta  od  Kon- 
dratowicza, co  mu  król  Zygmunt  potwierdził  w  1537  r.  (ML  30).  Zofia, 
wdowa  po  Szczastnym  Stankiewiczu,  procesowała  się  w  1541  r.  z  pasierbem 
swoim,  Stanisławem  (ML  31).  W  1546  r.  procesowali  sie  Dubiccy  z  An- 
drzejem Stankiewiczem  o  dobra  Rohdanowszczyzne  (ML  61).  Juri,  syn  Wen- 
cława  Stankiewicza,  miał  s|)rawc  z  Urbanowiczem  w  1547  r.  (ML  48). 

Stankowicz  Bartłomiej,  bojar  gedroicki,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag. 
20  ludzi  w  dyrwiańskiej  włości.  Król  Zygmunt  potwierdził  mu  to  nadanie 
w  1507  roku  (ML  8).  Olechuo  Stankowicz,  hajewnik  kamieniecki,  nic  żył 
w  1537  r.  (ML  30).  Juszko  Stankowicz,  ciwun  szowdowski,  umarł  przed 
2  kwietnia  1530  roku,  w  której  to  dacie  syn  jego,  Jakób  Juszkowicz,  otrzy- 
mał ten  urząd. 

Starodub  Mitko  wziął  namiestnictwo  mohilewskie  w  1481  r.,  za  co  dał 
królowi  60  flor.  (ML  4). 

Starodubowski  kniaź  Borys  Iwanowicz,  zabrany  do  niewoli,  pozosta- 
wał więźniem   w  Trokach  w    1519  r.  (i\lL  13). 

Stasiewicz  Aleksander,  bojar  somiliski  w  1536  r.  (ML  28).  Jan,  bo- 
jar wołkowyski  w   1537  r.  (ML  27). 

Sławecki  Mitko,  ziemianin  włodzimierski,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag. 
w  1501  r.  dworzyszcze  Lipie  w  powiecie  włodzimierskim  (ML  5).  Ilryćko, 
Sołtan  i  Bohdan  Staweccy,  ziemianie  wołyńscy,  procesowali  sie  z  Sangu- 
szką  w   1527  r.  (AIZK,  II). 

Stawski  Jan,  sędzia  ziemski  goniądzki  w  1505  roku  (ML  25).  Juri 
Stawski,  ziemianin  brzeski  w  1516  r.  (ML  10).     Jan  Stawski  procesował  sie 


335 

/  pynom  Stanisławem  w  1528  r.  (ML  43).     N.  Stawski  (insfairzał  w  1528  r. 
na  ckspcdycyc  wnjenno  G  knni  (ML  21). 

Steckicwicz  v.  Stcckowicz  Szymkn,   rlioiąży  nienienczyński  w  latach 
152!)  —  1550. 

Slecko  V.  Słeckiewicz  v.  Stcckowicz  Jan,  w  lalaoli  1501—1511  mar- 
szałek król.,  w  latacli  1501  —  1508  starosta  drolucki,  naknniec  w  latach 
1533  —  1541  namicsliiik  miński,  umarł  w  1541  r.,  w  którym  już  pozostała 
po  nim  wdowa,  Bohdana  Sapic/anka,  procesowała  się  z  bratem  swoim  o  Czc- 
rcje  i  Tuhaczów.  Jan  Stcckowicz  hył  także  namiestnikiem  wasiliskim,  lecz 
datę  teco  urzędowania  oznaczyć  trudno,  może  jest  nia  r.  1499  (Indykcya  łl) 
(ML  43).  \V  1525  roku  zapisał  żonie  swej  500  kóp  gr.  lit.  (ML  15).'  Od 
Sokołowskiego  nabył  dobra  Rohowo  w  powiecie  drohickim;  nabycie  to  po- 
twierdził mu  król  Zycmunt  w  1508  r.  (iMI^  8).  Wiszniewo  i  Zalusze  nabył 
w  1510  r.  od  Anny,  córki  llannusa  Ti(Miiutcwicza,  wdowy  po  Jerzym  Gotol- 
towiczu  (ML  2).  Dobra  te  zapisu ł  w  1522  r.  dzieciom  sióstr  swoich:  Anny, 
Katarzyny  i  Heleny,  lecz  nastęjmie  dyspozycyę  te  zmienił  na  rzecz  królo- 
wej Bony  w  1538  r.  (ML  2).  Jan  Stecko  zwał  sie  czasem  Cybulką  (ML  7), 
to  znów  od  dóbr  swoich  Połubowa  jiisał  się  Dołubowskim  (ML  24  i  31). 
Bohdana,  pozostała  po  nim  wdowa,  dziedziczka  Ilołubli  i  Dołubowa,  pro- 
cesowała się  w  1542  roku  ze  Skornta  (ML  55,  r.  1542.  ML  35,  r.  1540. 
ML  42,  r.  1541  i  ML  58,  r.  1545). 

Stcckowicz.  Ilryćko  Stcckowicz  i  bratjci^o,  Sołtan,  dostarcznłi  na  po- 
czątku XVI  wieku  na  eksp(!dycye  wojenne  sześciu  konnych  (ML  8).  Mieli 
oni  jeszcze  dwóch  braci:  Bohdana  i  iwana,  łlryszko  i  Bohdan  Steckowi- 
czc  procesowali  w  1525  r.  brata  Sołtana  o  naruszenie  działu  dói)r,  leżących 
w  powiecie  kijowskim  (ML  17).  W  1541  r.  miał  Iłolszański,  biskup  wileń- 
ski, sprawę  z  dworzanami:  Soltanem,  Bohdanem  i  Iwanem  Sleckowiczami, 
bojarami  owruckimi  (ML  43).  W  1 540  r.  procesował  się  tenże  biskup  wi- 
leński z  ziemianami  owruckimi:  Soltanem  i  Bohdanem  Iwanowiczami  Stecko- 
wiczami  (ML  61). 

Maciej  Stcckowicz,  w  1501  r.  dzierżawca  wyszehorodzki,  a  w  1532  r. 
chorąży  peniański. 

Stanisław  Stcckowicz,  bojar  król.,  otrzym.ał  od  króla  Zycmunta  w  1524 
roku  trzy  wsie  w  powiecie  wołkowyskim  (ML  15).  Na  ckspedycye  wojenne 
dostarczał  w  1528  r.  G  koni  (ML  21).  W  1538  r.  był  chorążym  kowieńskim. 
Żonaty  był  z  Zolia,  która  w  1540  r.  procesowała  się  z  pasierbem  swoim,  Sta- 
nisławem Stanislawowiczem,  o  dobra  po  mężu  pozostałe  (ML  03). 

Bartosz  Stcckowicz,  bojar  kiecki,  otrzymał  w  1549  r.  od  królowej  Bony 
pięć  nieosiadły(;h  wsi  w  powiecie  kleckim  (ML  50). 


336 

Marcin  Sterkowicz  i  syn  jeco,  Hieronim,  hojarowie  wolkowysry,  nabyli 
różne  ziemie  w  powiecie  wolkowyskini.  Zygninnt  August  potwierdził  im  te 
kupna  w  1540  r.  (ML  61). 

Wojciocli,  Jan,  Szymko  i  Rzczastny,  bojarowie  wiolońscy,  proceso- 
wali się  w  1549  roku  ze-  Świrskim  i  Mordaseni  o  dobra  Dubotolki 
(ML  66). 

iMówiąc  o  Cbtupiniczach,  wzmiankowaliśmy,  '/e  y\leksander  Jnc:.  wydał 
w  1409  roku  wyrok  w  sprawie  Pctra  i  Iwaszka  Steckowiczów  Chlupiniczów, 
bojarów  smoleńskicli,  z  kniaziem  Borowskim  (ML  6).  Ci  dwaj  bracia  zwali 
sie  następnie  wprost  Steckowiczami.  Iwaszko  i  Petr  Stcckowicze  otrzymali 
od  Aleksandra  .Jas:.  pic<*'in  służebnych  ludzi,  które  to  nadanie  potwierdził  im 
król  Zygmunt  w  1508  r.  (ML  8).  W  1514  r.  otrzymali  od  króla  Zygmunta 
po  cztery  nieosiadle  wsie  w  powiecie  braslawskiin  z  35  ludźmi  (ML  7). 
W  1537  r.  potwierdził  król  Zygmunt  Marynie  Maśkównie,  żonie  Iwana  Ste- 
ckowicza,  dworzanina,  i  synom  jej:  Hohdanowi  i  Petrowi  Iwanowiczom  Ste- 
ckowiczom  akt,  którym  nadał  wieś  Roliozin  pierwszemu  jej  mężowi  Czer- 
kasowi  (ML  30). 

Stefan,  biskup  trojański,  został  mianowany  przez  papieża  Sykstusa  ar- 
cybiskupem rygskim  w  1480  r. 

Stocki  Filip,  służebnik  Kpimaclia,  namiestnika  wileńskiego,  w  1540 
roku  (Mł,  66). 

Strambosz  Sebastyan,  ziemianin  król.  w  1540  r.  (ML  31). 
Slraszewicz  Wojciech,  boj;ir  peuiański  w  1533  r.  (ML  26). 
Streł  V.  Strctowicz.  Stret,  horodniczy  trocki  w  1491  roku.  Kmitowa 
Stretowiczowa  dostarczała  w  1528  r.  na  ekspedycye  wojenne  21  koni  (ML 
21).  Iwan  Kmitycz,  syn  Strctowicza,  świadek  w  sprawie  Ilorskich  w  1541 
roku  (ML  31),  i>rocesował  się  z  Kroszyńskim  w  1549  roku  (ML  65). 
W  1551  r.  był  dworzaninem  król.  (ML  65).  Iwan  Aleksandrowicz  Strcto- 
wicz, podskarbi  króla  Kazimierza  Jag.  w  1486  roku,  żonaty  z  kniażną  Anną 
Wiśniowiecką,  która  w  1522  r.  procesowała  sie  z  Pryhabskimi  o  dobra  Lu- 
banice  (ML  10).. 

Słromiło  Peiraszko  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  dobra  ITorochowo  i  Oł- 
żowo.  Nadanie  to  potwierdził  Aleksander  Jag.  w  1493  r.  synowi  jego,  Sta- 
nisławowi Petraszkowiczowi,  marszałkowi  swemu  i  namiestnikowi  lidzkicmu 
(ML  3).  Petraszko  Stronuło  jest  prawdopodobnie  jedną  i  (ą  samą  osoba,  co 
Petraszko  Paszkiewicz,  marszałek  król.  w  1483  r.  (ML  4).  Stanisław  był 
marszałkiem   i  nami(!Stnikiem   lidzkim  jeszcze   w    1 499  r.     Jerzy,  podkomo- 


337 

rzy  lit.  w  latacli  1428  —  14;^0,   świadek  na  akcio,  którym  Witold  ii|insażYł 
katedro,  tiirka  w  1428  r.  ')  (ML  (;2). 

Struś  Slanistaw,  bojar  powiatu  wileńskiego,  i  żona  jei-o,  KlAl)icta,  oskar- 
;,yli  w  1541  r.  Naruszewicza  o  napad  na  ich  dom  nocną  porą  (ML  ^51). 
Slyrnel  v.  StirncI  Jnri,  ciwun  żoludzki  w  HOT)  r. 
Suchodolski  Mikntaj,  dworzanin  król.,  pełnił  osobiście  słu;4)C  ziemską 
w- 1528  r.  (ML  21).  W  1533  r.  został  koniuszym  mścislawskim;  był  on 
bojarem  niścisławskim.  Z  żony  Hanny  pozostawił  syna  Mikołaja  (ML  43, 
r.  1541),  który  w  15()8  r.  był  podstarościm  brzeskim. 

Suchożcbrski  Paweł,  namiestnik  solesznicki  Hlebowicza,   wojewody  wi- 
leńskiego, w  1547  r.  miał  żono  Hannę  (ML  48). 
Sudlmont  —  patrz  z  Cliożowa, 

Sudiwoj,  syn  Woliraunta,  brat  Kicżgajłły,  w  1451  roku  namiestnik  ko- 
wieński, a  w  1452  r.  kasztelan  wileński.  Syn  jego,  Stańko  Stuli wojewicz, 
marszałek  dworny  w  latach  14G4 — 147G,  wojewoda  trocki  w  1478  r.  Był 
on  i  namiestnikiem  grodzieńskim. 

Sukin  Fedor  Iwanowicz,  kaznaczej  w.  ks.  Iwana  Wasilewicza,  sprawo- 
wał wraz  z  Woroncowem  poselstwo  do  Zygmunta  Augusta  w  1556  roku 
(ML  57). 

Sulistrowski  Andrzej,  dzierżawca  streszyński  i  kamieniecki  w  155G  r. 
Sumaroka  Iwan  Hnrysowicz,  bojar  król.  w  1513  r.  (ML  11). 
Sunigajło  (Jan),  namiestnik  kowieński  w  latach  1398—1415,  a  kaszte- 
lan trocki  w  latach  1413—1432. 

Suropialowicz  Matias,  ziemianin  wołyński,  został  archimandrytą  żydy- 
czyńskim  w  1544  r.  (ML  30). 

Surwiło  V.  Surwilowicz.  Hryńko  Suhviłowicz,  świadek  na  przywi- 
leju w.  ks.  Świdrygiełły  z  1437  r.  (ML  29).  Stanisław  Janowicz  Surwiło, 
bojar  w  1549  roku  (ML  05).  Jnri  i  Wojciech  Mikołajcwicze,  bojarowie, 
procesowali  sie  w  1550  roku,  pierwszy  z  Odyńcową,  a  drngi  z  Czyżewi- 
czem  (ML  G5)." 

Suryn,  dworzanin  Aleksandra  Jag.,   otrzymał  od  niego  w  1492  r.  sioło 


')  Pan  Woinr  uważa  w  swoim  katalogu  (f.  107)  Jerzego  za  zwyczajnego 
łitżniczego  kiólewskiogo.  Tak  niti  jest.  W  r/.asacli,  w  którycli  nieznany  byt  na 
Litwie  tytuł  podkomurzogo,  .t  lisimi  na  cnhiculariii!!  oznaczał  najwyższego  dygni- 
tarza dworskiego,  atojjj,(;ego  na  czole  wszystkich  urzędników  dworu  wiclko-ksi.'],- 
■/(jcpgo.  Toż  samo  było  i  w  ICoronip,  gdzie  podkoinorzowir:,  zanim  się  icli  nazwa 
ustaliła,  no.sili  tytuły  różne,  jako  to:  cubiculi  piefrcti,  siiprr-i/ń  ctibicaU  ri'.gis  i)re- 
JecU  etc. 

Poczet  rodów.  la 


338 

Sokofowiczów  w  powiecie  kijowskim  (ML  3).  Tenże  Suryn  PnUntycz  otrzy- 
mał w  1510  roku  0(1  króla  Zyf^muiita  pozwolenie  na  otworzenie  karczmy 
w  Owruczn  (iMZR,  II).  Diichna  Surynowa,  ziemianka  kijowska,  i  syn  jej, 
Staś  Surynowicz,  Hziodzirzyli  na  Wawercy  w  powiecie  owrnckim  w  1522  r. 
(ML  15).  Staś  Snrynowicz  i  Stcckowicz  otrzymali  w  1541)  r.  zamek  czar- 
nobylski;  kaZdy  z  nich  miał  s^o  trzymać  przez  dwa  lata.  Na  Suryna  przy- 
padają lata  1547  —  1548. 

Suszcz  Matej  .lanowicz,  bojar  w  1550  r.  (;\IL  66). 
Suszkowski  Waleryan,  kanonik  wileński,  sekretarz  królewski  i  pisarz 
w  1545  roku. 

Sutiłowicz  Mićko,  ciwnn  twerski  w  latach   1534 — 1542. 
Sutkiewicz  Ławryn,  chorą:?,y  ejszyski  w  1537  r.   (ML  30).     Juri,   bojar 
powiatu  trockiego  w  1547  r.  (ML  62). 

Suzin  Fedor,  dworzanin  król.  w  1517  r.,  a  brat  jego,  Ilrehory  Wasile- 
wicz, dworzanin  król.  w  1523  r.  (ML  10  i  15). 

Swiderski  Stanisław,  podstaro.ści  bielski  w  1547  r. 
Świdło  Mikołaj,  bojar  w  1549  r.  (ML  65).     Wencław,  bojar  w  1550 
roku  (ML  65). 

Swietosza  Kcdko  Michajlowicz,  pisarz  lit.  i  dzier?,awca  przewalski  w  la- 
tach 1508 —  1514.  W  1529  roku  nabył  on  od  Kopcia  Opole  w  powiecie 
brzeskim  (ML  13).  Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  w  1528  roku  5  ko- 
ni (ML  21). 

Świetycki  v,  Sweticki  (Święcicki?  MK  57  f.  39).  Jan  Sweticki,  dwo- 
rzanin król.,  otrzymał  w  1525  r.  konsens  na  wykupienie  starostwa  wysoko- 
dworskiego  z  rąk  Swirszczowskiej^-o.  W  tym  samym  jeszcze  roku  otrzymał 
pozwolenie  na  cesye  te^oż  starostwa  księciu  Słuckiemu  (.ML  15).  W  latach 
1536  —  1539  był  wojskim  droliickim,  dziedziczył  na  Perewałach  (ML  28, 
r.  1536).  ();,cnił  sie  z  Hanną,  wdową  po  Abrahamie  Józefowiczu,  podskar- 
bim; w  1536  r.  procesował  sic  z  pasierbem  swoim,  Konstantym,  o  1,000 
dukatów  (ML  28).     Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  17  koni  (ML  21). 

Świniuski  Michajło  Wasilewicz,  pisarz  król.  w  latach  1512 —  1521 
i  w  latach  1531—1543.  W  latach  1531  —  1538  i  w  1543  roku  dzier?-awca 
miednicki,  w  latach  1534  —  1538  stokliski,  w  1538  roku  kormiałowski 
i  w  1540  r.  starosta  upicki.  Król  Zyj^niunt,  j)raij:nąc  mu  wynai^rodzić  zna- 
czne sumy,  wyłożone  przez  nie<;o  na  sprawy  krajowe  w  czasie  pobytu 
w  Ordzie,  jak  również  koszta  podejmownnia  poselstwa  tatarskieg-o,  złoZoncco 
z  60  osób,  dnł  w  1520  r.  ojcu  jego,  Wasilowi  Jewlaszkowiczowi,  ekspekta- 
tywe  na  episkopslwo  łuckie  lub  włodzimierskie,  stosownie  do  teg^o,  które 
z  nich  jiierwsze  zawaknje  (i\IL  12  i  AlZK,  II).     Michnjło  poślubił  Katarzynę 


339 

Lwówne:  na  iiia  i  syna  jrj  Micliajla  wniósł  w  IfiUI  r.  skari^r,  (^lir^'niiick\ 
(ML  ()h.  W  1547  r.  zaskar/.yhi  Knlarzyna  f.wówna  Miclm jłowa  Wasilcui- 
czowa  Swiniuska,  pisarzowa^  kniazia  Biivcnilskicj;o  o  różne  wyrządzone  jej 
krzywdy  (ML  4()). 

Micliajlo  IMicliajlowicz  Swiiiiuski  miaf  sprawę  z  Mniszkiem  w  I  5  U)  r. 
(ML  Cl).  W  IfilTrnkn  przedstawi!'  następujące  akta  do  wpisanin  do  ksiąi^- 
nietryeznycli:  a)  przywilej  z  1512  roku,  na  mocy  której^o  otrzymał  Micliajlo 
Wasilewicz,  pisarz,  Swiniucliy  za  Tarfjowicc,  nadaną  przez  króla  Koreckim 
(ML  7);  b)  akt,  którym  tenże  pisarz,  dzierżawca  krewski  i  miednicki,  nal)ył 
dobra  Teslubowc  i  Borat.ynie  od  Ulirynowskici^o  w  1538  r.;  c)  akt,  którym 
tenże  pisarz  nabył  Kozłów  w  powiecie  włodzimierskim  od  Swiszczowskie- 
go  w  1537  r.  i  jedne  trzecią  część  Kokorewszczyzny  w  1538  roku;  d)  akt 
nabycia  dóbr  Wołkowie  od  Sanguszków  w  1533  r.  i  domu  w  Wilnie  w  1540 
roku;  uakoniee  e)  akt  nabycia  dóbr  Weczyny  w  jiowiecie  łuckim  od  Skornty 
z  1515  r.  (ML  36).  Mieliajło  Michajlowicz  Swiniuski  był  w  1522  r.  dworza- 
ninem królewskim  (ML  65). 

Swiridonow  Iwan,  koniuszy  smoleński  w  1488  r.,  otrzymał  od  Aleksan- 
dra .lag.  dworze(;  Semena  Czuwatowa,  a  Andrej  Swiiidonow  dworzec  Neklu- 
dowa  |)od  Orszą  w  1500  r.  (ML  5).  W  1509  r.  potwierdził  król  Zygmunt 
Wołodkowi  Iwanowiczowi  Swiridonowowi  poprzednie  swoje  nadanie,  doty- 
czące dworca  w  powiecie  bielickim  po  Iwanie  Glińskim  (ML  3). 

Swirscy  książęta.  Aleksander  »Swirski  podpisał  w.  1432  r.  przymie- 
rze zawarte  przez  iŚwidrygielłc  z  krzyżakami  (A.  Rus.  Liw.).  Aleksander  Jag. 
wydał  w  1503  r.  wyrok  w  sprawie,  którą  toczyli  kniaziowie  Marcin  i  Jakób 
Petkowiczo  Swirscy  z  bojarem  Kacprem  [lernianowiczem,  ożenionym  z  ich 
stryjenką,  wdową  po  kniaziu  .LTnie  l{omanowiczu  Świrskim,  o  dobra  Syrniiaż, 
Spory  i  Świro,  które  stryj  ich  żonie  swej  zapisał.  Aleksander  Jag.  tiznaw- 
szy,  że  kniaź  Jan  Romanowicz  Swirski  zapisał  swej  żonie  więcej,  niż  był  po- 
winien, nakazał  Hermanowiczowi  zwrócić  Świrskim  dobra  Syrniiaż  i  Spo- 
ry (ML  6). 

Kniaź  Fetko  Swirski  pozostawił  bardzo  liczne  potomstwo,  bo  oprócz  wy- 
mienionych wyżej  synów,  Marcina  i  Jakóba,  którzy  już  w  1494  r.  mieli 
sprawo,  z  Hermanowiczem  (.ML  5),  miał  jeszcze  trzech  synów  i  sześć  córek. 
W  1503  r.  zaskarżyła  Nastazya  Olecbnowa  Matyszkowiczowa  braci  swoich, 
kniaziów:  Miidiała,  Andrzeja,  kanonika  wileńskiego,  i  Aleksandra,  oraz  sio- 
stry swe:  Ijudmiłę  .luriową  Solłoliubowiczową,  Aleksandrę  Hrehorową  (Ości- 
kową),  marszałkowa,  Owdotię  Niemirową  i  Zofie  Janową  Kieżgajłłową  o  to, 
że  jej  dać  nie  chcą  działu  z  dóbr  ojczystych.  Aleksander  Jag.  nakazał 
w  tymże  roku,  aby  jej  odpowiedni  dział  wydano  (ML  5). 


__340_ 

Kniaź  .Takóh  Polkowic/,  pozostawił  tylko  córki,  nieznane  z  imienia. 
W  1532  r.  sprzedała  kiiicliini  Hanna  Mikolajówna,  wdowa  po  kniaziu  Ja- 
kóbie  Petkowiczu  Świrskim,  dwór  Czaczków  kniaziowi  Sluckiemii.  Z  sza- 
cunku, nalożnoco  za  len  dwór.  miały  otrzymać  posnci  córki  kniazia  Jakóha, 
stosownie  do  zostawionci^^o  ])rzez  tegoż  testamentu  (ML  24).  Taż  Hanna, 
wdowa  po  Jakół)ie,  dostarczała  w  1528  r.  na  ekspedycye  wojenne  11  koni; 
w  spisie  tym  nazwana  jest  cliorażyną  (ML  21). 

Kniaź  Marcin  Pctkowicz  Świrski  pozostawił  sześciu  synów:  Micliala, 
.lana,  Szczastnej^o,  Mikołaja,  Łukasza  i  Aleksandra,  oraz  córkę  Zofie.  Spra- 
wa, kiórą  miał  w  1547  r.  o  dwóch  służebnych  ludzi  wnuk  Marcina,  kniaź 
Bartłomiej  .L-uiowicz  Świrski,  służebnik  Heskiego,  namiestnika  wileńskieg-o, 
ze  stryjem  swoim,  kniaziem  Aleksandrem  Marcinowiczem  Świrskim,  wzmian- 
kuje o  wszystkich  wyżej  podanych  syna<'.h  i  córce  Marcina  (ML  48).  Zo- 
fia Marcinówna  wyszła  za  Marcina  Izdebskiego. 

Kniaź  Micha?  Marcinowicz  Świrski,  który  w  1520  r.  był  podstarościm 
brzeskim,  nie  pozostawił  potomstwa,  gdyż  Zofia  Marcinowa  Izdebska  miała 
W  1541  roku  sprawę  z  bratem  swoim,  kniaziem  Aleksandrem  I\łarcinowM- 
czem  Świrskim,  o  danie  jej  udziału  w  dobrach,  po  bracie  Michale  pozosta- 
łych (ML  41). 

Kniaź  .Jan  Marcinowicz  Świrski  miał  w  1510  roku  sprawę  o  konia 
z  kniaziem  .lakóbem  Petkowiczem  (ML  9).  Oprócz  syna  Bartłomieja,  o  któ- 
rym już  mówiliśmy.,  miał  jeszcze  córkę  Zuzannę.  W  1550  r.  ))rocesowała 
się  kniażna  Zuzanna  .lanówna  Marcinowiczówna  vSwirska,  siostra  kniazia  r?ar- 
tłomieja  .Lanowicza,  ze  stryjem  swoim,  kniaziem  Aleksandrem  Marcinowi- 
czem, o  pewien   m.ijatek  (ML  fiC>) 

Kniaź  Szczastny  Marcinowicz  Świrski  sprzedał  poddanego  w  Dubrowla- 
nach  Roskiemii  w  1529  r.  (Arch.  Dubr.  1). 

Kniaź  Mikołaj  Marcinowicz  Świrski  zwrócił  w  1532  roku  (Indykcya  V) 
bratu  swemu  ł.ukaszowi  nabyte  poprzednio  ))rzez  niego  grunta  w  Dubro- 
wlanach  (Arch.  Dubr.  1).  Mikołaj  pozostawił  syna  Mateja,  który  wraz  z  żon.a 
Polonią  Szymkówną  procesował  się  w  1549  r.  ze  Stelkiewiczcm  (ML  QG). 

Kniaź  Łukasz  Marcinowicz  Świrski,  który  w  1529  r.  (Indykcya  II)  za- 
warł pewien  układ  o  poddanych  dubrowlańskich  (Arch.  Dubr.  1),  pozostawił 
dwóch  synów:  Stanisława  i  Zygmunta.  W  154(5  r.  wniósł  Mikołaj  Radziwiłł 
skargę  na  kniazia  Stanisława  Łukaszewicza  Świrskiego  o  pobicie  urzędnika 
jego,  Piaskowskiego,  na  zamku  w  Świrze  (ML  61).  Kniaź  Zygmunt  Łuka- 
szewicz Świrski  sprzedał  w  1554  r.  ł.ąkę  w  Dubrowlanach  (Arch.  Dubr.  111). 
Kniaź  Aleksander  Marcinowicz  Świrski  żył  jeszcze  w  1549  r.  (ML  65). 
Kniaź  Michał  Petkowicz  Świrski  pozostawił  siedmiu  synów:  Petra,  An- 


341 

diTJa,  TiUdwika,  .IiiriPf;;o,  Tiirn,  Holka  i  l(n/,musn.  W  1512  r,  procesowali 
sie  kniaziowifi  Pctr  i  Aiidrcj  Micjiajłowioze  Świrscy,  w  imieniu  swojein 
i  braci,  7,  Ościknwiczcni,  żonatym  7,  siostrą  ich  stryja,  kniaz-ia  Andreja  Potko- 
wic/,a  vS\virskiego,  orar,  7,e  stryjem  swoim,  kniaziem  Aleksandrom  Tetko- 
wiczetn  (ML  10).  W  1522  r.  sprzedali  kniaziowie  Pctr,  Andrej  i  Ludwik 
Nicliajlowiczc  Świrscy  Żary,  Truchowszczyznę  i  Jakóbowszczyzne  Wasilo- 
\vi  Ifrcliorowiczowi  (ML  2).  W  1534  r.  (Indykcya  VII)  sprzedał  kniaź  Petr 
^lieliajlowicz  Swirski  cześć  przypadłą  nań  w  Dubrowlanacli  IMordasowi. 
Jako  świadek  na  tej  sprzeda/y  podjiisal  sie  bral  jego,  kniaź  Andrej  (Arch. 
Dubr.  I). 

Kniaź  Ludwik  Micliajlowicz  Petkowicz  Świrski  i  żona  jego,  Hanna, 
s]łrzedali  ])ewne  grunta  Zenowiewiczowi  w  1527  r.  (ML  15).  W  1536  roku 
procesował  sie  kniaź  Ludwik  z  Nosifowskim  o  dwór  Trokinicki  (ML  28), 
a  w  1549  r.  z  Nekrasewiczem  (ML  05). 

Kniaź  Juri  Michajlowicz  Świrski  sprzedał  Sermeszki  w  1525  r.  (ML  15). 
W  latach  1547  —  1549  procesowali  sic  on  i  brat  jego  Ludwik  z  (Jórskim 
i  Nekrasewiczem  (MJi  48  i  65).  Część  [irzypadlą  nań  w  Dubrowlanacli 
sprzeda!  kniaź  Juri  starszemu  bratu  Ludwikowi  (Arch.  Dubr.  I). 

Kniehini  Katarzyna  z  Krupskich  Turowa  Miehajłowiczowa  Swirska  pro- 
cesowała się  w  1522  r.  z  siostrami  swcmi.  Król  Zygmunt  \yydał  w  sprawie 
tej  wyrok  w  tymże  roku  (ML  16). 

Kniaź  Bolko  Michajtowicz  Świrski,  żyjący  w  1529  r.  (MT/  16),  pozosta- 
wił dwóch  synów:  Łukasza  i  Jana.  W  1549  r.  procesowali  się.  kniaziowie 
Łukasz  i  .fan  Bolesławowicze  Świrscy  z  Nekrasewiczem  (ML  65). 

Kniaź  Łukasz  Bnlcsławowicz  Swirski,  w  1556  r.  pisarz  wnie\Yody  wi- 
leńskiego (Arch.  Dubr.  III),  został  z  dworzanina  król.  w  1565  r.  marszał- 
kiem król.  W  1569  r.  był  i  dzierżawcą  krewskim,  a  w  1579  r.  ciwuncm 
birżyniańskim.  Umartw  1593  r.  (Kat.  WoKTa  f.  1  76).  Żonaty  był  z  Ma- 
ryną Mikolajówną,  wspólnie  z  którą  zamienił  w  1588  r.  z  Boskim  pewne 
grunta  w  Dubrowlanacli  (Arch.  Dubr.  IV).  Kniaź  Łukasz  pozostawił  syna 
Zygmunta,  o  którym  wsiiominają  akta  pod  1575  r.  (Arch.  Dubr.  V). 

Kniaź  Jan  v.  Janusz  Bolćsławowicz  Swirski,  marszałek  król.  w  latach 
J569_1593,  miał  umrzeć  w  1597  r.  (Kat.  WollTa).  W  1576  r.  był  ciwu- 
ncm birżyniańskim,  w  latach  1577 — 1593  dzierżawcą  mejszagolskim,  a  w  la-( 
tach  1588 — 1593  namiestnikiem  wileńskim.  Żona  jego,  Hanna  Fe^^lorówna 
Rohozianka,  I-o  v.  kniehini  Michajłowa  Sokolińska,  zeznała  w  1588  r.  testa- 
ment, którym  rozdzieliła  swój  majątek  pomiędzy  swe  dzieci  z  pierwszego 
małżeństwa.  O  dzieciach  spłodzonych  ze  Świrskim  nie  ma  mowy  w  testa- 
mencie, widocznie  ich  zatem  nie  było  (Akta  T.  VIII.  f.  9  i  460), 


342 

Kiiiiiź  Kozmiis  Micliajlowicz  odstąpił  w  ninwiadomym  czasie  dwóch  pod- 
danych w  Dnlnowlaiiach  .slarpzointi  swemu  hratu  Andrzejowi  (Aich.  Diihr.  I). 
Kniaź  Al(d(sander  1'el.kowicz  Swirski,  który  w  1512  roku  procesował 
sic  z  synami  hrafa  swejj^o  iVIiciiah  (i\IIj  10),  pozostawi!  syna  Zdana,  który 
w  152 1  r.  miał  sprawc  z  Sidorowiczem  (ML  17).  Kniaź  Żdan  Aleksandro- 
wicz Swirski  służył  w  1528  r.  u  kniazia  Sluckiefio;  na  ekspcdycyc  wojenne 
dostarczał  pięciu  konnych  (ML  21). 

Obok  tej  jo^ałezi  kniaziów  iSwirskicii.  pochodzących  od  Romana,  istniała 
druca,  mniej  liczna  i>ałąź  tei^o  domu,  której  znanym  protoplastą  jest  kniaź 
Iwaszko,  ZyJ-i^y  ^^  połowie  XV  wieku.  Gałąź  ta  dziedziczyła  na  Świrze, 
gdzie  Iwaszko  ufundował  kościół  parafialny  w  1452  r.  (Star.  Pols.).  Iwa- 
szko pozostawił  syna  Stanka,  ten  7,\\ów  Juchnę,  o  którym  się.  już  przechowały 
wiadomości. 

Kniaź  Juchno  Stankowicz  Iwaszkowicz  Swirski  sprzedał  w  1527  roku 
Swiro  l^ndziwiłłowi  (ML  15).  Synowie  jejro,  kniaziowie  Wojciech  i  Andrej 
Juchnowicze  Swirscy,  sprzedali  doltra  swe  dziedziczne  Miadzioł  (>ll»ryclitowi 
Gasztoldowi  w  1533  r.  (ML  2).  Mieli  oni  jeszcze  brata,  kniazia  Juriego  Ju- 
chnowicza  Swirskietro,  w  sprawie  którego  z  Koskim  wydał  Gasztold  wyrok 
w  1528  roku  (Arch.  Duhr.  II). 

Kniaź  Wojciech  Juchnowicz  Swirski  był  chorążym  świrskim  w  latach 
1533—1547  i  krewskim  w  latach  1543—1547. 

Kniaź  Andrej  Juchnowicz  Swirski  zakończył  w  1528  r.  spory  swe  z  Re- 
skim, poddawszy  j(!  rozpoznaniu  sądu  polubownego  (Arch.  Duhr.  1).  Syno- 
wie jego,  kniaziowie:  Jan,  Mikołaj,  Stanisław  i  Paweł  Andrejewicze  Swirscy, 
zamienili  w  15L5  r.  z  Roskim  pewne  grunta  w  Dubrowlanach  (Arch.  iJubr. 
II).  W  1588  r.  z  tych  czterech  braci  żył  tylko  kniaź  Paweł  Andrejewicz, 
który  zawarł  w  tymże  roku  układ  z  Roskim  (Arch.  Dubr.  IV). 

Po  kniaziu  Janie  Andrejewiizu  jtozostało  pięciu  synów:  S/.czaslny,  Sta- 
nisław, Malcher,  Kacper  i  Mikołaj,  którzy  w  1584  roku  sprzedali  pewne 
grunta  w  Dubrowlanach  Roskiemu,  a  w  1585  r.  zamienili  z  nim  tamże  różne 
grunta  (Arch.  Dubr.  XIV  i  IV). 

Kniaź  Aleksander  Micluiowicz  Swirski  sprzedał  dobra  swoje  dziedziczne 
Miadzioł  i  Kobelniki  Gasztoldowi  w  1527  r.  (.ML  2).  Z  tego  aktu  okazuje 
się,  że  kniaź  Aleksander  był  potomkiem  Iwaszka. 

Kniaź  Jan  Talmontowicz  Swirski  spisał  testanuMit  we  dworze  za  jezio- 
rem świrskićni  w  1520  r.  (ML  2). 

(Uoilowiiil    ksi.iżut    Swiiskirli    —    putrz    oliok). 

Świrszczowski  Janusz,  kasztelan  biecki,  starosta  sanocki  i  hetman  słu- 
żebny cli  ludzi  królewskich   w   1510  r.   (iML  0),  otrzymał  w  1522  r.  konsens 


Rodowód 


Marcin 
I1U4  1-. 


Jakub 

n'Jl  1., 

■i.  liaiiiiu 

Mikul»ii'>\Mi;i; 

zijsialy  się 

|)0  uiui  córki 


Andrzej,  JaJwiga,              Ludmiła, 

ŁiiiiiiiijL  III.  Nii-kius  Ul.  Jiiii  Soilu 

uilfu.ski  Wuludkowifi:         bulionie/ 

1  ;''**^  !■•  1  'MS  V.                  \  503  r. 


Aleksandr; 
Ul.  Hrchor 
Staiikiitt-ic 
Oitikowic 


Michał  Jan 

jiodMaiosci  1010  1. 

brzeski  I 
1&-'G  1-. 


Szczastriy 

\i>'J.'J  ). 


Baitlumibj 
154/  \. 


Zuzanna 

15f.0r. 


Mikulaj 

\Wd-l  i. 


Malej. 

ż.  Polonia 

Szyuikówiia 


Łukasz 


Aleksander        Zofia, 
Iś^l  r.        111.  iMhiimii 
Izdfb.ski 
1541  r. 


Stanisław 
1540  r. 


Zygmunt 

1554  1. 


Petr 


Andrej 
1522  r. 


Lu( 

152 


ą  ż  ą  t     S  w  i  r  s  k  i  c  h 


ider 


Iwa&zko 

115:;  r. 


10 

im  y. 


Juii 

nie  ż\A  ISOli  r. 


Stańko 


Kichał  Owdolia,             Zofia,  Naslazya, 

60;i  r.  Ul.  Nicmir  m.  Jan  Kie/.-  lu.  (»lec:liiiu 

I                      1503  y.               gajłd  Matyszkuwici 

f                                                  I5Ó3  r.  1503  r. 


Aluksander 
151:;  r. 


Juclino 

15_'7  r. 


Iłuri 

)25  r. 


Tur,  Bolko      Kozmus 

ż,  Katarzyna  152!'  r. 
Kiupika  I 

lu2-2  y.  I 


Żdan 

15:;4  1-. 


Andr/ej 

1533  t. 


Wojciech, 

tlioniiy 

świrski 

1533-  15J7 


Juri 
152S  I 


Łukasz, 
maiszalik  kiól. 

15U5  1-., 

■/..  Maryna 

Miku)aj6n'ua 

Zyymunt 

1575  r. 


Jan. 

marszałek  król 

15t;i)  r., 

ż.  Uiinna 

Itotiuzianka 


Jan 

1545  r 


Mikołaj 
1545  r. 


Stanisław 

1545  r 


Paweł 
1545  r. 


Szczastny    Stanialaw     Malcher    Kacper    Mikołaj 

1  5  S  5  r. 


343 

na  ustąpienie  staroshv.a  wysokodworskioi^^o  Dowojnie  (ML  IG).  Starostwa 
tego  jednak  nic  oddal'  Dowojnit!,  ler,7,  Swietyckiemu,  wyjednawszy  snl)ie  nowy 
konsens  w  1525  r. 

Swiszczowski  Iwan  Waśkowicz  EJelikowicz,  ziemianin  wołyński,  sprzc- 
dat  w  1537  r.  Kozłowo  w  powiecie  włodzimierskim  Swininskiemu,  a  w  15;]8 
roku  jedne  trzecia  część  dól)r  ojczystycli  ICokorewszczyzny  (ML  30). 

Świta  Kuźnia  został  cłiora:^,ym  slonimskim  w  1533  r. 

Switicza  Dawid  Iwanowicz,  l)ojar  Słonimski,  otrzymał  od  króla  Zy- 
frmnnta  w  1508  r.  doi)ra  Tuszewice  w  powiecie  slonimskim,  które  pozosta- 
wił stryj  jego,  Stepan,  zmarły  bezdzietnie  (ML  8). 

Sylwester,  arcyliisknj)  ry};ski;  wspomniano  jro^  jako  jnż  zmarfe"-o 
w  1480  r.  (ML  38). 

Sylwester,  metropolita  kijowski  w  1559  r. 

Syrewicz  Mikołaj  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1495  rokn  jiozwo- 
lenie  na  ustanowienie  targów  w  majętności  swej  Zagorech  na  Żmudzi  (ML 6). 

Szałucha  v.  Szałuchin.  Ilrynnszko  Bohdanowicz  Szalucliin,  dworzanin 
król.  nahył  od  Tarnowskiego  dworzec  liryńkowski  w  1520  r.  (ML  12).  Boh- 
dan llryhoricwicz  Szałucha,  namiestnik  jurwolski  w  1528  r.  (ML  20). 

Szapka  łllcł)  i  Andrej  Wasiiewicze,  bojarowie  witebscy  w  1514  roku 
(ML  11).  Bolidan,  bojar  witebski,  pro(;esował' się  z  bratankiem  swoim  Ille- 
bem  w  1539  r.  (ML  27).     Sebastyan,  bojar  witebski  w  1542  r.  (ML  39). 

Szaszewicz  Paweł,  mieszczanin  kowieński,  posiadał  różne  ziemie  pod 
Kownem  w  1514  r.  (ML  11). 

Szaszkowlcz  Bohdan  Knźmicz,  bojar  kniazia  Wasila  Ostrogskiego,  pro- 
cesował sii;  w  154(3  r.  z  knichiiiią  j^eata.  Ostrogską  o  zabranie  mu  Koniuchów, 
które  oj  i;  i  ec  jego  wysłużył  na  kniaziu  Konstantym  Ostrogskim  (ML  61). 

Szatilow  Petr  Iwanowicz,  bojar  orszański  w  1547  r.  (ML  62). 

Szczebrowicz  Bohusz,  l»ojar  i  sokolniczy  nowogrodzki,  umarł  przed  13 
maja  1539  r.  (ML  30). 

Szczolkanowicz  Radko  Juriewicz,  bojar  mścisławski  w  1551  ro- 
ku (ML  53). 

Szczuczyc  Jan,  bojar,  procesował  się  z  Pałuskim  w  1550  r.  (ML  6G). 

Szczyt  V.  Szczylowicz  Jakób,  żyjący  w  końcu  XV  wieku,  pozostawił 
trzech  synów:  Jana,  Mikołaja  i  Stanisława,  a  także  córkę  Kłżl)ictę,  żonę 
Mikołaja  llinicza.  W  153(i  r.  oskarżył  Jan  Ilinicz  ojca  swego,  Mikołaja, 
że,  straciwszy  dwi(!  trzecie  majątku  ojczystego,  chce  na  pozostałej  części 
zabezpieczyć  posag  swej  żoni(\  Llżbi(!cie  Sz<-zytównie,  tak  że  dla  jego  dzieci 
nic  jnż  nie  pozostanie  (Mli  2S).  Taż  Llżi)iel,a  Jakóbówna.  Szczytówna  Miko- 
łajowa lliniczowa  procesowała  się  z  Boriicliowskim  w  1541  r.   (ML  43). 


H44_ 

Ja!\  Jakóbnwic/,  Szczylowioz,  w  1507  r.  ii.imiostiiik  wasiliski,  w  1510  r. 
marszałek  kiól.,  zostaf  naniieslnikiem  iiioliilewskini  w  lislo|)a(lzic  1516  roku 
(iML  7).  Po  raz  ostatni  jest  o  nim,  jako  o  marszałku,  namiestniku  wasili- 
skim  i  moliilcwskim,  wzmianka  pod  1518  r.  (ML  13).  Starostwo  wasiliskie 
trzymał  w  600  kn|)acli  lit.  (ML  11).  W  1.^14  r.  pospołu  z  brarem  Mikoła- 
jem procesował  sic  z  Cliodkiewiczem  (MIj  10).  W  1520  r.  potwierdził  król 
Zygmunt  Zofii,  pozostałej  po  nim  wdowie,  nadanie  niegdy  jej  mężowi  11  lu- 
dzi w  powiecie  wasiliskiin  (ML  12).  Zofia  była  z  domu  1'ictkowiczówna 
(ML  10,  I-.  152S). 

Mikołaj  Jakói)Owicz  vSzczyt  procesował  się  z  Okolowem  w  1520  roku 
(ML  14).  Marszalkiem  król.  był  w  latach  1524  —  1531.  Na  ekspedycye 
wojenne  dostarczał  wspólnie  z  bratem  Stanisławem  w  1528  r.  11  konnych 
(ML  21).  Pozostawił  on  syna  Wojciecha,  który  się  niekiedy  pisał  Niemiro- 
wiczem  S/czytowicziMu  ').  W  1536  roku  oskarżył  Wojciech  Niemirowicz 
Szczylowicz  matkę  swoje,  Mikołajową  Szczytowiczową,  i  drugiego  jej  męża, 
Oporowskiego,  że  nie  chcą.  mu  wydać  majątku,  który  na  niego  spadł  po 
macosze  (Mfi  28).  W  tym  samym  roku  procesował  się  Wojciech  Mikołaje- 
wicz  Szczytowicz  z  Niemirą  o  600  kóp  (ML  33). 

Stanisław  Jakóbowicz  Szczytowicz  miał  sprawę  z  bratem  Mikołajem 
w  1528  roku  (Mli  16).  W  tymże  roku  dostarczał  ze  swoich  majątków  na 
ekspedycye  wojenne  4  konie  (RIL  21). 

Szczobaka  Ilrehory  Michajłowicz,  bojar  król.  w  1541  r.  (ML  43). 
Szeliya  Piotr,  Józef,  nartłomicj,  Maciej,  Jan  i  Andrzej,  synowie  niegdy 
Andrzeja,  dziiMlzice  Trzcicńca  na  IV)dhisiii  w  1546  r.  (.ML  58). 

Szembel  Piotr,  żonaty  z  córką  Janusza  Rodewicza  w  1528  r.  (ML  16). 
Mikołaj  Iwanowicz  Szembel,  dworzanin  król.,  otrzymał  zapis  od  żony  swej, 
Katarzyny  Dowgirdówny,  który  mu  król  Zygmunt  |)otwierdził  w  1532  roku 
(ML  24).     Ofauas  Szeml)el,  bojar  nowogrodzki  w  1551  r.  (ML  65j. 

Szcmet  V.  Szemelowicz  Jan  miał  z  żony  Elżbiety  Iliniczówny,  wojewo- 
dzianki  smoleńskiej,  córkę  Auue,  której  matka  zapisabi  Zciwin  w  1524  r. 
(ML  15). 

Juri  Szemetowicz  pozostawił  z  żony  Małgorety  Budiłówny,  2-o  v.  Jano- 
wej Jundzitłowej,  synów  Jana  i  Marcina.  Jan  dostarczał  w  1528  r.  na  ekspedy- 
cye wojenne  38  koni  (ML  21).  Tenże  Jan  Jnriewicz  Szemet  sprzedał  wspól- 
nie z  żoną  Barbarą  czc.ść  swoje  w  Dubrowlniiacb  w  1530  r.  (Arcb.  Dubr.  111), 
a  w  1542  r.  procesował  sic  z  bratem  Marcinem   (ML  10).     Syn  Jana,  Woj- 


')     U\v;ł7,ain   to   raczKJ    zji  pomyłkę    kopisty,   który   zamiast   Mikołajewicz, 
napisał  Niemi rowi<'.z. 


345 

ciccli  Janowicz  Szemet,  miał  w  1550  r.  sprawę  z  Biulilą  (ML  65).  Marcin 
Jiirionirz  Szcnictowicz  i  matka  jcjro,  Małs^orota  Bmlilówna,  2-o  v.  Janowa 
Jnndilowa,  procesowali  sic  w  1542  r.  z  Mikotajcni  Hiidihi  o  danie  wyprawy 
siostrze  Mikołaja,  Malgorccic  (AIL  .S2).  j\larcin  był  w  J550  r.  dworzani- 
nem król.  (ML  05). 

jMalclier  i  Stanisław  Stanisławowiczc  Szemcfowicze  zastawili  i  zapisali 
dobra  Reknjewskic  królowi  Zyg-mnntowi  w  1534  r.  (ML  2).  Na  ekspedycyc 
wojenne  dostarczali  w  1528  r.  trzynastn  konnych  (ML  21).  Obaj  br:u-ia 
i  ciotka  icli,  Barbara  Zawiszy  na,  procesowali  sie  w  1547  r.  ze  Stanisławem 
Kieżii^ajllą  o  spadek,  pozostały  po  Stanisławie  Kieżfjnjle,  staroście  ;,mndzkim 
(ML  ()0).  Stanisław  był  w  1534  r.  dworzaninem  król.  (ML  24).  W  1541  r. 
procesował,  pospołu  z  Janem  Juriewiczcm  Szemetem,  koniucliów  bielickich 
o  zal)ór  ziemi  (ML  31).  Malcher  Stanisławowicz  Szemet,  podstarości  żnnidzki, 
został  w  1548  roku  ciwnnem  rctowskim,  w  1550  r.  był  ciwunem  berżańskim, 
a  w  1566  r.  został  kasztelanem  ;>,mndzkini,  którym  był  jeszcze  w  1569  r. 
Wspólnie  z  żona  Elżbieta  sprzedał  plac  w  Wilnie  w  1555  r.  (MIj  2).  Syn 
Malclira,  Wacław  jMalcherowicz  Szemet,  był  w  1575  r.  dzierżawcą  rosień- 
skim  i  skirstomońskim. 

Szemiaka  v.  Szemiatycz  książęta.  Kniaź  Dymitri  Szcmiaka,  syn  knia- 
zia Jnricjro  Dymitriewicza,  stryja  Wasila  Wasilewicza,  w.  ks.  moskiewskie- 
go, został  otruty  w  Nowogrodzie  w  1453  r.  (Kar.  V).  W  roku  następnym 
uszedł  syn  jego,  kniaź  Iwan  Dymitriewicz,  na  Litwę,  gdzie  otrzymał  od  Ka- 
zimierza Jag.  Rylsk  i  Nowogród  Siewierski.  Kniaź  Iwan  pozostawił  dwóch 
synów;  Semena  i  Wasila,  oraz  córkę  Maryę. 

Kniaziowie  Semen  i  Wasil  Szeniiatycze  ')  nadali  różne  ziemie  w  powie- 
cie oboleckim  i\litkowi,  Tuchlarzowi,  Żdanowi  i  Pankowi,  które  to  nadania 
potwierdził  im  Aleksander  J-ag.  w  1500  r.  (AIZR,  I).  W  tymże  1500  roku 
poddał  się  kninź  Wasil  Iwanowicz  Szemiaka  ze  swoją  dzielnicą  w.  ks.  mo- 
skiewskiemu (Kar.  VI.  f.  271).  Testamentem  swoim,  s])isanym  w  1509  r., 
za|)isał  bogate  relikwiarze  i  kosztowności  kniażnie  Juliannie  Iwanównie  Jiirie- 
wiczównie  Lichwenowiczównie  i  siostrze  swej  Maryi  (y\IZH.,  II). 

Szenbel  Focyan  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  dworzec  Stepana  Rohozica 
W  1500  r.  (ML  5). 


')  Karamzin  wymienia  av  swój  liist.oryi  tylko  jedncp;o  syna  Twnna  S/o- 
iiiiaki,  mianowicio  Wasila;  hyr,  więc  nio/e,  że  kniaź  Semen,  wspomniany  w  przy- 
wileju Aleksandra  Jar?,  z  L^iOO  roku,  liył  kniaziem  Możajskim.  także  Iwano- 
wiczem. 


Poczet  rodów. 


44 


346 

Szepelewicz  v.  Szcpielcwicz  Wolczko,  hoindniczy  miński  w  latarh 
1511  —  1516. 

Szkleński  v.  Szkliński  Jan  Szynikowic/,,  dworzanin  król.  w  1539  roku 
(MIj  37).     Wspomina  o  nim  rcwizya  zamku  hickiei^o  z  1545  r. 

Szlager  v.  Sziagir  Iloniyk,  myncarz  Aleksandra  Jajr.,  otrzyma!  od  nio^i^o 
w  1500  r.  powno  doI)ra  w  birsztańskiej  wfości  (MZK,  I). 

Szlubowski  V.  Slubowski  iMikotaj,  dziedzic  na  Olcdach  w  1545  r.  i  na 
Klimczycacli  w  1547  r.  (ML  58  i  47). 

ze  Szmurły  na  Podlasiu  Paweł  i  vS(,anislaw,  synowie  nici>(ly  Baltazara 
w  1555  r.  (ML  220  ]].). 

Szolucha  Ilryniaszko  IJohdanowiez,  .świadek  przy  sprzedaży  Wolożyna 
w  1470  r.  (AIZll,  II).  Holidan  Ilrylioriewicz  Szohiclia,  namiestnik  liorwolski 
w  1510  r.;  umari'  j)rzed  8  stycznia  1531  r.  Ilryniaszko  Bolidanowicz  Szołu- 
clia  zasiadał  jako  asesor  na  sadach  w  Wilnie  w  1550  r.  (ML  65  i  (]i)).  Androj 
Bohdanowicz  Szohicha,  dzierżawca  krzyczewski  w  latach  1544 — 1552. 

Szostak  i\IikoIaj  Piotrowicz,  dworzanin  królewski  w  1524  r.  (ML  15). 
Zyjj^munt  Mikofajewicz  Szostak,  bojar  król.,  procesował  sie  z  Kuncewiczem 
w  1540  r.  (ML  65). 

Szostowicki  Seńko,  dworzanin  król.  w  1523  r.  (ML,  15).  Bohdan  Scmeno- 
wicz,  pisarz  kancel.  król.  w  1557  r.,  był  dziedzicem  Szostowic,  leżących  pod 
zamkiem  czernihowskim,  które  zabrał  w.  ks.  moskiewski.  Zyj^munt  August 
nadał  mu  kilka  włók  ziemi  w  1557  r.  Dziad  jejro,  łlrehory,  umarł  mnichem 
w   Kijowie.     W  1550  r.  żył  Wasil  Bohdanowicz  Szostowicki  (Rew.  puszcz.). 

Szpyrka  Aleksander  iMichajlowicz,  bojar  król.  w  1546  r.,  był  dworzani- 
nem król.  w  1541  r.  (ML  48  i  29). 

Szukowicz  ]\likolaj  Pietkowicz,  ciwun  pojiirski  w  1526  r.,  został  także 
i  ciwunem  korszewskim  w  1530  r.  Piastował  te  urzędy  jeszcze  w  1534  r. 
Ławryn  Szukowicz,  ciwun  telszewski  i  oondyński  w  1534  roku.  Żonajeoo, 
Hanna  Mikołajówna  Lawrynowa  Szukowa,  procesowała  się  w  1549  r.  z  Jur- 
czftwskim  (ML  65). 

Szumbarski  Bohowityn  Piotrowicz,  w  1533  roku  namiestnik  krzemie- 
niecki Jana  z  książąt  litewskich,  biskupa  wileńskie^ro.  Był  on  w  tymże 
roku  lub  około  teco  czasu  sędzią,  horodniczym  i  mostowniczym  krzemienie- 
ckim (ML  24). 

Szumka  Jan,  bojar  król.  w  1549  r.  (ML  65). 

Szumleński  Stanisław,  dworzanin  królewski  w  latach  1540  —  1546 
(ML  31  i  62). 

Szuszczow  Mikita  Semenowicz  przywiózł  w  1560  r.  list  w.  ks.  Iwana 
Wasilewicza  do  Zyj^munta  Aui;usta  (ML  57). 


347 

Szujski  kiiinź.  Iwan  Dymitriewiuz  oUzymat  od  króla  Zyi^mniila  w  1536  r. 
dwór  Toichmi  w  powiecie  hrzcskini  (ML  28).  W  1542  r.  polecił'  Zyf^mnnł, 
August  pod.skaibicmu  lloniostajowi,  aby  \Yyi)!acal  rocznie  80  kóp  lii,,  knia- 
ziowi Iwanowi  Szujskieuiu  (ML  53).  W  1545  r.  i)0(lpi,sal  się  kniaź  iwan 
jako  świadek  na  zapisie  Aliraniowicza  (ML  Gl). 

Szwogir  v.  Szwokir  Fedor  łwanowicz  o?,cnil  sie  z  kniażua  Opranka  Fc- 
dorówną  Sokolińską  i  otrzymał  z  nią  Dreczyhiki.  Dobra  te  wziął  dla  sie- 
bie, zobowiązawszy  sic  wypłacić  za  nie  żonie  100  kóp  szerokich,  lecz  nie  do- 
trzymawszy zobowiązania,  uszedł  do  Moskwy.  W  1546  roku  miał  Kuzmicz, 
drugi  mąż  Oprauki,  sprawę  z  posiadaczami  tych  dóbr  o  uiszczenie  należnych 
jeiro  żonie  100  kóp  szerokich  (ML  48).  Bohdan  Fedorowicz  Szwogir,  bojar 
witebski  w  1539  r.  (ML  27). 

Szyksznewicz  Jan,  bojar  powiatu  wileńskiego,  procesował  sie  w  1549  r, 
z  braćmi  swymi,  Marcinem  i  Adamem  (ML  65). 

Szyło  Ilawrył,  świadek  na  przywileju  w.  ks.  Swidrygiciły  z  1445  r. 
(ML  41).  Borys  łwanowicz  Szyto,  poddany  król.  z  Połocka  w  1548  roku 
(ML  62). 

Szymko  Juriewicz,  obruśny  król.  w  1538  r. 

Szymkowicz.  Szymko  Mackiewicz,  wnuk  Andriiszki,  ciwnu  i  horodni- 
czy  wileński,  dzierżawca  uszpolski,  peniański  i  raduński,  sprawca  wojewódz- 
twa wileńskiego,  umarł  w  1542  r.  Z  żony  Zofii  Pawłówny  pozostawił  sy- 
nów: Jana  i  Ilrehorego,  którzy  Szymkowiczami  zwać  się  poczęli  (ML  48). 
Jan  S/.ymkowicz  był  w  latach  1551—1568  marszałkiem  król.,  w  1551  roku 
dzierżawcą  koniawskim  i  dubickim,  w  latach  1554 — 1568  dzierżawcą  tyko- 
cińskim,  w  1558  roku  dzierżawcą  wielońskim  i  ejragolskim,  a  w  latach 
1554  —  1568  i)isarzem  królewskim.  Paweł  Szymkowicz  został  chorążym 
Wiłkomirskim  w  1531  r. 

Szymonowicz  Mikołaj,  bojar  kiernowski  w  J546r.,  żonaty  z  Jadwigą 
(ML  61  i  63). 

Szyriajewicz  Timollej,  bojar  jjowiatu  wileńskiego  w  1549  r.  (ML  65). 
Szyrma.  Zygmunt  August  potwierdził  w  1558  r.  Marcinowi  Janowiczo- 
wi  Szyrmie  przywilej,  którym  dziadowi  jego,  IMikołajowi  Lachowi  Szyropia- 
towi,  nadał  w.  ks.  Zygmunt  w  1432  r.  danuików  polkowskich  (Rew.  puszcz.). 
Marcin  Szyrma  był  w  latach  1538—1559  wojskim  pińskim  Stanisław  Szyr- 
ma, w  1569  r.  wojski  jiiński,  poseł  powiatu  pińskiego  (Skarb.  Danii.). 

Szyrynda  Iforain  Fedorowicz,  ziemianin,  procesował  się  z  Losiatyńskim 
w  1550  r.  (ML  6.5). 

Szyszczyc  Michno,  mieszczanin  mielnicki,  został  hajewnikiem  mielni- 
ckim  w  1532  r.  (ML  24). 


348 

Szyszewski  kniaź  Jiiri  Micli;i)lo\vicz  inial  w  1  109  r.  sinawe  z  Jnsi- 
fcm,  władyką   smnleńskiin  (ML  5). 

Szyszkin.  Dworzanie  królewscy:  llry(';ko,  Sollan  i  Colulan  Stoekowiczc 
Szyszkiny  w  1523  r.  (ML  15). 


T. 


Tabor  v.  Taborowicz  ^Ynjcie(•ll,  hiskiip  wileński  w  1402  roku;  umarł 
w  1507  roku.  i^arfosz  Taborowicz,  brat  biskupa,  w  latach  1494  —  1505 
marszałek  Aleksaiulra  Jai;.,  uamicslnik  mejszagolski  i  dubinicki,  otrzymał 
w  1500  r.  otl  Aleksandra  .]:\<j;.  Surwiliszki  (Mli  5),  które  stały  si»;  ])owodem 
ró;,nych  sporów  pomiędzy  nim,  a  bratem  je^ro  Wojcieclicm,  biskupem  wileń- 
skim. Dlateco  Aleksander  Jag-.,  odebrawszy  Bartoszowi  Surwiliszki,  które 
otrzymał  IMarcin,  biskup  żmudzki,  nadal  mu  za  to  ilwór  Izblauy  (MIj  5). 
Bartosz  'I'aborowicz  adoptował  Juriego  llinicza  i  zapisał  mu  Izblauy  (ML 
21,  r.  1533).  Hanna,  wilowa  po  Bartoszu,  ;>,y la  jeszcze  w  1528  r.,  w  którym 
procesowała  się  z  Kuiuewiczem  (MIj  lOj. 

Taborowski  v.  Jaworowski  Borys  llryszkowicz,  bojar  kowieński  w  1547 
roku  (ML  48  i  65). 

Tabumewicz  Iniali,  marszałek  tatarski  szlaku  ajlarskieco,  umarł  przed 
11  maja  1547  r.  (ML  iV2). 

Talko  Nekraszewicz,  l)ojar  Słonimski  w  1488  r.  (ML  4). 
Talwosz  V.  Talwojszewicz.  ł-awryu  Talwojszcwicz,  chorąży  zyżmorski, 
nabył  Wcsztortowszczyzue  i  Bohdanowszczyznc  w  151(5  r.  (MLII).  W  1522 
roku  sprzedał  wraz  z  ?-oną  Katarzyną  Birże  i  Troki  Gasztoldowi  i  oddał  mu 
sic  w  opifikc,  ponieważ  jego  synowie  dla  bezbożnych  uczynków  śmierć  so- 
bie sami  zadali  (Mli  2).  ('orka  ich,  Manna  Lawrynówna  Talwoszówna,  była 
w  1540  r.  żoną  Pawła  Sołłohuba  (]\TL  03). 

Mikołaj  Stanisławowicz  Talwosz,  starosta  dynaburgski,  został  w  156ti  r. 
kasztelanem  mińskim,  w  1570  r.  kasztelanem  żnuulzkim,  w  1588  r.  marszał- 
kiem nadwornym,  a  w  159(1  r.  kasztidanem  trockim.  Umarł  w  IGOO  r. 
(K.tt.  Wollla).  Starostą  dynaburgskim  był  jeszcze  w  1577  r.,  w  którym  był 
też  i  ciwunem  bcrżańskim.    W  1581  r.  trzymał  starostwo  raduńskie. 


340 

Tarnowski  Alrksniiflcr  sprzodiU  dworzec  llryńkow.ski  w  1520  roku  (MTj 
12).  Żonaty  hyf  z  Ilrpziilą  Wojciccliówiia  Slankowiczówiią  (ML  4)],  r.  1541). 
Stefan  Tarnowski  i  żona  i(>L;o,  Ihuma  Mikolajnwna  Ifoiiiszejówna,  R|)rzeilali 
w  1557  roku  Ośiiicrzyce  w  powiecie  piiLskini,  które  z  podziału  z  Zawiszami 
otrzymali  (Rew.  puszcz.). 

Tarusa  Ilrcliory,  dworzanin  król.,  procesował  sic  w  1534  r.  z  hraćmi 
Bohuszem  i  Matricjem  o  do])ra  ojczyste  (ML  2(3).  Hyli  oni  synami  Fedora  Ta- 
rusy.  W  1541  r.  nic  ukończyli  jeszcze  podziału  dóbr  (ML  42).  W  1550  r. 
Iłoliusz  i  IMatPiej  byli  dworzanami  król.  (ML  (35).  llreliory  i  Bohusz  dostar- 
czali w  1528  r.  na  ekspedycye  wojenne  po  dwa  konie  (ML  21). 

Tasztyk  Iwan  Ohafanowicz,  służebnik  kniazia  Iwana  Kiazaiiskiei];;o, 
otrzymał  od  niego  poddanych  i  kilka  nieosiadłych  wsi  w  starostwie  stokli- 
skiem.  Nadanie  to  potwierdził  król  Zyj^munt  w  1534  r.  (ML  26).  Marek 
Tasztyk,  bojar  król.  w  1546  r.  (ML  63). 

Tchórznicki  Stanisław,  syn  nie^dy  -lerzego,  dziedzic  Wyszki  i  Tcliórzni- 
cy  na  Podlasiu  w  1554  r.  (ML  220  B.). 

Teliunia  Ilridko  Wasilewicz,  poddany  król.  z  Witebska,  otrzymał  różne 
wsie  nieosiadłe  w  powiecie  witebskim  w  1540  r.,  z  których  obowiązany  był 
pełnić  służbę  pancerną  (ML  39). 

Teodozy  (Fedosiej),  arcliimandryta  brzeski,  został  władyką  chełmskim 
i  bełzkim  w  1552  r.  (MK  80  f.  360). 

Teptiukowicz  Wasiuta,  świadek  na  przywileju  w.  ks.  Swidrygiełly 
z  1445  r.  (ML  41). 

Terechowicz  Iwan,  bojar  smoleński,  i  bracia  jego:  I\Iitko,  Seńko  i  Ofanas 
procesowali  sie  w  1^05  r.  z  Hlebowiczem  (ML  6). 

Tęczyński  Jan,  kasztelan  lubelski,  żonaty  w  1529  r.  z  Dobrochną  Sa|)ie- 
żanką  (ML  iG).  Stanisław  Tęczyński,  syn  marszałka  nadw.  kor.,  żonaty  był 
w  1546  roku  z  Hanną  Boluiszówną  Bohowitynowiczówną,  podskarbianką  lit. 
(ML  62).  Jan  lir.  z  Tęczyna,  kasztelan  wojnicki  i  marszałek  nadw.  kor., 
ustąpił  w  1540  i'.  królowej  Bonie  posag,  który  dał  córce  swej  Beacie,  żonie 
Jana  Janowicza  Zabrzezińskiego  (ML  29). 

Timirczyc  kniaź  Abrahim  —  patrz  Tymirczyc. 

Timoficj  Bohdanowicz  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  na  początku 
XYI  wieku  5  koni  (ML  8). 

Toczycki  Lenart,  bojar  witebski  w  1533  r.  (Mli  27). 
Tokarewski  Iwan  Zeńkowicz,  ożeniony  w  1542  r.  z  Nastazyą  Ilajkówną 
(ML  39).     Iwan  Iwanowicz  Tokarewski,   ziemianin  brzeski,   procesował  się 
z  Ilurynem  w  1580  r.  (Akta  T.  11). 

Tołkaczow  v.  Tołkaczcwicz.     Okuszko  Tolkaczewicz,  świadek  na  przy- 


350 

wilejn  v.\  ks.  Swidry-^ic.lty  z  14o8  v.  (MZK,  I).  Fedor  Jelidowicz  Tolkac/ow, 
shiż,ohnik  kniazia  Iwana  Kiazaiiskicco,  otrzymał  od  nioi,ro  kilka  nico.siadfycli 
wsi  i  poddanych  w  starostwie  slokliskićin.  Król  Zyc^mnnt.  potwierdził  to  na- 
danie w  1534  roku  (iMfj  20).  Dawid  Tolkaczewicz,  bojar,  procesował  sie 
w  1547  r.  z  Ratomskim  (ML  63).  Tenże  Dawid  Bohdanowicz  Tołkaczewicz 
Ilojański,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  65).  Ziemianie:  Szymon,  Piolr 
i  Andrzej  Tolkaczewiczc  wnieśli  w  1550  r.  skargę  na  ziemianina  .Jana  lUjlui- 
szewicza  Tolkaczewicza  (JML  65).  Nasfazya,  wdowa  ))o  Bohuszu  Bohdano- 
wiczu Tolkaczewiczn,  ziemianka  król.  w   1550  v.  (ML  65). 

Tołoczko  V.  Tołoczkowicz.  Szczastny  Mikolajewicz  Tofoczko,  horodni- 
czy  grodzieński  w  1549  r.  (ML  60).  Jan  Mikolajewicz  Tołoczkowicz  został 
chorążym  grodzieńskim  w  1526  r.  po  I\Iarku  Hryńkowiczu,  którego  bojaro- 
wie grodzieńscy  nie  przyjęli.  Chorążymi  byli  poprzednio  ojciec  i  brat  Jana 
(ML  15).     Jan  jest  chorążym  jeszcze  w  1539  r. 

Tołoczko  kniaź  pozostawił  syna  Lwa,  ten  znów  Aleksieja,  który  wraz 
7.  matką  swą,  kniehinią  Fedosią  Lwowa,  zapisał  w  1506  r.  dwór  borsnkowski 
na  monaster  w  Pieczersku  (Areh.  Zbór.  Dok.  II). 

Tołoczyński  kniaź  Wasil  Juriewicz  otrzymał  starostwo  homelskie  w  1536 
roku,  a  starostwo  orszańskie  w  1538  r.  W  1539  r.  otrzymał  zapewnienie 
królewskie,  że  zamek  orszański  dzierżyć  będzie  do  śmierci  (ML  30).  Ostatni 
raz  jako  starosta  oiszański  występuje  w  1546  r.,  w  którym  umarł.  Żonaty 
był  z  kniażną  iMaryną  Bohdanówną  Zasławską,  której  w  1545  r.  zapisał 
jedne  trzecią  część  dóbr,  t.  j.  dwory  Tołoczyn  i  l\ad(;zu  (ML  62).  Pocho- 
dził on  z  książąt  Druckich  i  tak  on,  jako  też  pozostała  jio  nim  wdowa, 
brali  udział  we  wszystkich  sporach  o  zamek  Druckł  i  spadek  po  kniaziu 
Podbereskim  (ML  48,  r.  1546.  ML  53,  r.  1541  i  ML  60,  r.  1548).  Na 
ckspedycye  wojenne  dostarczał  w  1528  r.  18  koni  (ML  21).  Siostra  jego, 
Ludmiła  .hiriewna  Tołoczyńska,  była  żoną  Juriego  Chreptowicza;  poucza  nas 
o  tem  zapis,  zeznany  w  1585  r.  przez  jej  wnuka,  Iwana  Chreptowicza,  na 
cerkiew  li|)ską  (Akta  T.  I). 

Tołokiński  Iwan  Lcwonowicz  otrzymał  od  Zabrzezińskiego  pewną  zie- 
mie w  powiecie  trockim;  król  Zygmunt  potwierdził  to  nadanie  w  1536  r. 
(ML  28). 

Tołokoński  Paszko  Hadiwonowicz,  bojar  miński  w  1500  r.  (ML  26),  był 
w  latach  1522—1536  dworzaninem  król.  (ML  15  i  24).  Bohdan  Hadiwono- 
wicz Tołokoński  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1521  r.  wieś  w  powiecie  bra- 
sławskim  (ML  12).  W  1541  r.  nazywa  sie  też  bojarem  brasławskim  (i\IL  30). 
ToUyginowicz  Seńko  odstąpił  w  1501  r.  Chreptowiczowi  dobra  Filipow- 
szczyznę  w  powiecie  Słonimskim  (ML  5). 


351 

Tomkowicz  J;iii,  hojar  król.,  i  jo^^n  żniin,  Kal.arzyiKa  Aiulrojo.wna  Żmaw- 
ska,  procesowali  sio.  w  1547  r.  /,  Barfoszowiczom  (ML  C)?,).  Jan  był  w  1540 
roku  (Iworzaniiioni  król.  (ML  (55).  W  1549  r.  Jan,  Stanisław  i  Mikołaj  Tom- 
kowicze  procesowali  sic  z  llancewiczein  (ML  {]\\).  narlloiniej  Tomkowicz, 
l)ojaV.  niial  sprawę  z  IMctkowiczcni  w  1540  r.  (Ml^  ()5). 

Topolski  Jakób,  jtrotonoLaryusz  papieski,  proboszcz  droliicki  w  1542  r. 
(ML  42). 

Towginowicz  Androj  został  chorążym  ui)ickim  w  1528  r.  (ML  L5).  Syn 
jego,  Jan  Andrejewicz  4'owtyinowicz,  bojar  król.,  procesował  sic  z  (icdrojccni 
w  1541  r.  (ML  43). 

Towtigiłowicz  Androj,  bojar  król.  w  L533  r.  (ML  20). 
Trabski  kniaź  Semen  Scmcnowicz  żnnal.y   był  z  kniażną  Maryną,  która 
wraz  z  siostrą  swą,   Zofią   Dymitrowa  Znbrowicką,   zeznała  w  1480  r.  zapis 
na  cerkiew  soborną  w   Wilnie  (Arcli.  Zbór.  Dok.  VI).     W  nkcie  tym  wystę- 
puje jako  świadek  brat  icb,   kniaź  Semen  Juriewicz  ITolszański.     W  wyroku 
jednak  Kazimierza  Jag-,  z   1483  r.,   wydanym  w  sjirawie  kniebini  i\Iaryi  Sc- 
menowćj  Semcnowiczowej  Trabskiej  i  kniazia  Wasila  z  kniaziami  Zwialiol- 
skimi  o  dobra  Ostre   i   inne,   znnjdnjemy  wzmiankę,   że  ojcem  kniebini  Trab- 
skiej   był  kniaź   l\Iitko  Sickira.     Powiedziano  lam  bowiem,   że  dobra  (.e  za 
w.  ks.  Witolda  i  Zygmunta   dzierżył  ojciec  knicliini  Maryi,   kniaź  Mitko  Sic- 
kira,  a  następnie  jirzywłaszczyli  je  sobie  kniaziowie  Wasil  i  Andrej  Scmeno- 
wiczc  Zwiaholscy  (Inw.  Arcb.  Kor.  Woj.  Kij.  i  ML  4).     Jilitko  znaczy  to  sa- 
mo, co  Dymitri,  gdyż  w  akcie  z  1500  r.,   którym   kniebini  Trabska  zapisała 
swe  skarby  Gasztoldowi,   wymienioną  jest  jako  córka  Dymitra.     Znany  jest 
kniaź  Mitko  Dawidowicz,  siostrzeniec  w.  ks.  Swidryg-ielły,  który  zginął  z  roz- 
kazu w.  ks.  Zygmunta  (Rew.  puszcz,  f.  327).     Hyć  wiec  może,  że  on  to  wła- 
śnie był  jej  ojcem,   a   Ilolszański  tylko  krewnym,   i   dlatego  w  wyżej  przyto- 
czonym zapisie  bratem  go  nazwano. 

Elżbieta,  druga  siostra  kniebini  Trabskiej,  wyszła  za  Jana  Gasztolda, 
ztąd  też  kniebini  Trabska,  zapisując  w  1400  i  1406  r.  dobra  Duboszno,  By- 
hów,  Ostre  i  inne,  oraz  wszystkie  swoje  skarby  i  ruchomości  01l)rychtowi 
Marcinowiczowi  Gasztoldowi,  zwie  go  wnukiem  swoim  (ML  2).  Dobra  Tra- 
by, Holszany,  Dorgiszki,  Jerosimiszki,  Dolgiszki,  Widziszki,  Zojakowie  i  Młu- 
sko,  na  mocy  zeznanych  jirzez  knichinią  Trabska  zapisów,  przeszły  również  na 
własność  Olbrychta  Gasztolda  (ML  2,  r.  1505). 

Trecewicz  Iladiwił,  bojar  wileński  w  1500  r.  (ML  6). 
Trcpałowicz  Fedor,   władyka,  dostarczał  w  1528  r.  na  ekspedycyc  wo- 
jenne jednego  konia  (ML  21). 

Treska  Olizar  Pictraszkowicz,  ziemianin  wołyński,  otrzymał  od  Olizara 


352 

Kirdejowicza,   starosty  Idckioj^^o  (1480 — 1485),   dobra  Zdolbice   i  Okniiin. 
Dobra  to,  posiadał  nasto|)nio  w  1498  r.  l<niaź  Konstanty  Ostroi^ski  (ML  5). 

Trębicki  Walenty,  dziedzic  na  Trei)icach  na  Podlasiu  w  1545  roku 
(ML  58). 

Trubcccy  ksiażela.  Kniaź  Michaił'  Trnl)ec.ki,  żyjąry  w  poeząlkacli  XY 
wieku,  pozostawił  dwóch  synów:  Semena  i  Jurie^o.  Kaziniiiaz  Jair.  nadal 
połowę  Trubczeska  kniaziowi  Jiirienm  i\licIiajlowiczowi  Trubeckiemu.  Na- 
danie to  potwierdził  w  1405  r.  Aleksander  .lat!^.  synowi  jego,  kniaziowi  Iwa- 
nowi .luriewiczowi  Trubcckicnui  (ML  (5). 

Kniaź  Iwan  Semenowiez  Trubecki,  właściciel  (Irucićj  połowy  Trubcze- 
ska, otrzymał  w  145)0  r.  od  Kazimierza  Jagf.  sześć  kóp  z  myta  |)utywelskiei;o, 
lyłcż  z  myta  smoleńskiego   i  oj^ieia  (ML  4). 

W  1499  roku  wyznaczył  Aleksander  .Tac.  wyrokiem  swoim  arbitrów  do 
podziału  Trubczeska  na  dwie  połowy,  z  których  jedne  mieli  olrzymnć  kniazio- 
wie Audrej  i  Iwan  Iwanowiczc  Trubcccy,  druga  stryj  ich,  kniaź  Iwan  Jurie- 
wicz  Trubecki.  Wyrok  ten  wzmiankuje,  te  kniaziowie  Semen  i  Juri  trzy- 
mali Trul)czesk  niepodzielnie,  tak,  jak  go  obecnie  posiadają  kniaź  Iwan  Ju- 
riewicz  i  kniaź  Iwan  Semenowiez.  Culy  kniaź  Juri  udał  się  do  Aloskwy, 
Kazimierz  Jag.  nadał  dział  jego,  połowę  Trubczeska,  kniaziowi  Iwanowi  Czar- 
toryskiemu, a  następnie  Wołowiczowi,  po  śmierci  którego  oddał  ją  znowu 
kniaziowi  Juriowi,  który  z  Moskwy  był  powrócił  (Mli  5).  Kniaź  Iwan  Trub- 
czeski  uszedł  w  1500  r.  do  Moskwy,  a  dwór  Mezowo,  który  on  trzymał,  nadał 
Aleksander  Jag.  w  1501  r.  Piotrowi  Fursowiczowi  (ML  4). 

Kniaź  Fedor  Micłiajłowicz  Trubecki,  namiestnik  kazański  w  1580  roku 
(ML  57). 

Rodowód  książąt  Trubeckich. 

Michaił 


Semen  Juri 

,  I  I 

Iwan  Iwan 

14!)0v.  14'.t.^.  r. 


Andrej  Iwan 

1  I!)!)  r.  14!):)  r. 


Trypolskl  Panił  Dedkowicz,  ziemianin  kijowski,  otrzymał    od    Aleksan- 
dra Jag.  w  1500  r.  wieś  Tripole  w  powiecie  kijowskim  (ML  5). 


Trysinski  Iwan  Miclinjlowic/,,  dworz-inin  król.  w  1540  r.  (ML  05). 
Tryzna,  Król  Zycmtint,  potwierdził  w  1508  r.  Tryznio.  i  Wasilowi, 
braciom  Karpowiczom,  wydany  przoz  Aleksandra  Jai^.  przywilej  na  dwie 
irzeeie  części  Pojonki  (ML  8).  Tryzna  był  namiestnikiem  bobrnjskim  w  1508 
roku  (ML  8).  Wasil  Kar])owicz  Tryzna,  w  latacli  1523  —  1525  dworzanin 
król.  (]\1L  15),  pozostawił  syna  Ofanasa,  ^-yjaceco  w  1542  r.  (ML  ID).  Za- 
cliaryasz  Tryzna,  dworzanin  król.  w  1525  roku,  posiadał  dwór  oslaszyński 
w  powiecie  nowoj^-rodzkim  (ML  15). 

Trzebuchowskl  Mikohij,  kasztelan  s^nicźnioński,  otrzymał  za  ;^oną  swą, 
Fedora  Boliuszówną  Boliowitynowiczówną,  miasteczko  I^eresterzko,  które  Zy- 
p'munt  Auji^nst  obdarzył  prawem  niemieckiem  w  1550  r.  (AlZll,  II). 

Trzeciak  v.  Tretiak  v.  Tretiiiicz,  Hanna  Mikołajowa  Petrowiczowa  Trc- 
tiniczowa  procesowała  sie  w  1541  r.  z  Mikołajem  Iwanowiczem  Trctiniczem, 
synem  szwapi-ra  swego,  o  dobra  Czcszy  i  Wiazowiec,  spadłe  na  nieb  po  jej 
świekrze,  a  babce  IMikołaja  Iwanowicza  (ML  31).  Mikołaj  Iwanowicz  Tre- 
tiak, dworzanin  król.,  został  w  1544  roku  cliorą?,ym  ziemskim  lit.  (ML  30). 
W  1550  r.  był  i  ciwuncm  dyrwiańskim  (ML  65).  Mikołaj  l'etrowicz  Tretł- 
nicz  i)ozostawił  z  żony  Hanny  Wojciecliówny  czterech  synów:  Andreja,  Mi- 
kołaja, Iwana  i  Kanimira,  z  których  Andrej  nie  żył  już  w  1540  r.  W  latach 
1540  —  1547  procesowali  sie  j)Ozostali  bracia  pomiędzy  sobą,  nie  mo^ąc  się 
równo  podzielić  ojcowską  spuścizną.  Należały  do  nich  dobra  Osirowce  i  Wo- 
zerce  (ML  03).    ' 

Potap  Ifryhoricwicz  Tretiak  ożenił  sie  z  córką  Wasila  Żaby,  po  śmieicM 
której  poślubił  kniażnę  Hannę  nohuszównę  Massalską,  a  Wasilowa  Żabina 
wzięła  dzieci  swej  córki  na  wychowanie  i  zatrzymała  dwór  zyżmorski,  któ- 
ry jej  była  dała  w  posaf:;u.  O  zajęcie  tego  dworca  toczył  sie  proces  przeciw 
Żabinie  w  1547  r.  (ML  03). 

Tuczą  kniaź  Iwan  otrzymał  od  Kazimierza  .Taj:;-,  dwór  Seroczyno.  Ale- 
ksander Jaij.  oddał  te  dobra  w  dożywocie  pozostałej  po  nim  wdowie  w  1405 
roku  (ML  0).     Michaił  Tuczą,  posadnik  nowoi^nodzki  w  145(5  r.  (Kar.  V). 

Tudolgowicze  Stańko,  Hartek  i  Dowf^ird,  bojarowie  zyżmorscy  w  1405 
roku  (ML  0). 

Tukało  .tan  Maćkowicz,  bojar  król.  w  1550  r.  (ML  00). 
Tunkel  v.  Tunkcicwicz  (Tąkiel),  Tnnkel,  diak  (pisarz)  Kazimierza  Jaj;, 
w  latach  1482 — 1480,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag-,  wieś  w  powiecie  drohi- 
ckim,  którą  następnie  król  Zyij^munt  nadał  w  1510  r.  Ihnatiewiczowi  (ML  8). 
Tenże  sam  Tunkel  był  arbitriMU  w  sprawie  kuieliini  i\Iicbajlowej  Olelko- 
wiczowej  Słuckiej  z  l*''ilarelem,  archimandrytą  pieczerskićj  ławry  w  Kijo- 
wie;   wyrok  jeo^o  potwierdził   król  Zy|.,nuunt  w   1524  r.  (AIZR,  I).     Michał 

Pocrel  loiiów.  45 


354 

Tnnkcl  z  Dworzec  ininl  s])rn.\vn  z  mioszczaiiaini  droliickimi  w  1540  roku  (ML 
35).  .In,(]\vi5;-a  Mikolnjnwa  ■rmik(;Ic\viczo\va,  bojarka  ojszyska,  ]iroco,so\va- 
ła  sie  w  1542  roku  z  Ilrehoryin  Bartoszewiczem  i  żoną,  jcco,  Zofia  Tiin- 
kolcwna  (iML  10). 

Tur  Jan  Znnat.y  był  z  Julianną  lIo,s(4{ą  itrzed  1527  r.;  Julianna  do- 
starczała w  1528  r.  na  eksi)edycye  wojenne  dwóch  konnych  (ML  33  i  21). 
Marcin,  pisarz  wojewody  wihu'iskieco,  został  w  1  534  r.  wojskim  l)rzcskim. 
Był  nim  jeszcze  w   J547   r. 

Kornilo  Andrejewicz  Tur,  świadek  na  zapisie  Cliodkiewicza  z  1513  roku 
(Arch.  Zbór.  Dok.  IV.  Nr.  59).  8emcn  Koiniłowicz  Tur,  bojar  powiatu  tro- 
ckie!.;o,  i  synowie  jetro:  Bolnifnł,  Ostafi  i  Kirdej,  sprzedali  Pirkowice  w  1538 
roku  (Rew.  puszcz).  W  1550  roku  wyznaczyła  królowa  Rona  komisarzy  do 
rozpoznania  skarbi,  wniesionej  przez  dworzan  królewskich,  wy;,ej  wymienio- 
nych synów  Semena  Korniłowicza  Tura,  na  fi-wardyana  piiiskie<ro  (ML  51). 
W  1547  r.  potwierdził  Zy<,Muunt  Aucust  zapis  dóbr  w  powiecie  orndzieńskim, 
zeznany  przez  Owdotię  na  rzecz  męża,  l\awła  Tura,  dzierżawcy  simncńskie- 
fro  (ML  62). 

z  Twardy  Saul,  sekretarz  w.  ks.  Zyomunta  w  1432  r. 

Twcrscy  książęta.  W  1303  r.  potwierdził  Borys  Aleksandrowicz,  w.  ks. 
twerski,  ng^odę  zawartą  z  Witoldem,  w.  ks.  litewskim  (Cod.  Kpist.  Yit.  i  ML 
n).  Z  synów  jego  otrzymali  kniaziowie  Michaił  i  Iwan  Borysowiczc  Twerscy 
od  Kazimierza  Jag-.  Pcczycliwosty  w  powiecie  łnckim;  dwór  za.ś  Łososiński 
w  powiecie  Słonimskim  otrzymał  kniaź  Michaił  Borysowicz  (ML  6,  r.  1504. 
ML  8,  r.  1508.  ML  3(),  r.  1508  i  AIZK,  I.  r.  1510).  Kniaź  Michaił  ożenił  sie 
w  1471  r.  z  kniażną  Zotią  vSeinenówną  Słucką  (Ród  Gedym.  f.  108). 

Tworowski  .lan,  bojar  wileński  w  1542  r.  (ML  32).  Matys  i  Jarosz 
Tworowscy,  ziemianie  drohiccy,  procesowali  sie  w  1541  r.  o  pewną  sumę  ze 
Steckówną  (ML  43). 

Tychon,  archimandryta  troicki  wileński  w  1524  r.  (ML  15). 

Tymirczyc  kniaź  Abrahim,  marsznlek  i  pisarz  król.  tatarski  w  latach 
1517 — I53(i,  miał  jiodltig  wyroku  króla  Zygmunta  z  1525  r.  zasiada<'.  w  ra- 
dzie po  kniaziach  Kadyszewiczach  (ML  1  5).  8yn  jeco,  Reczżypa  (ML  10, 
r.  1517).  Król  Zygmnnt  potwierdził  mu  w  1518  r.  pierwotne  swoje  nada- 
nie Krasnego-Rioła  w  jiowiecie  trockim  (iML  12).  W  153(i  r.  potwierdził 
król  Zygmunt  Olulnle  Abrahimowic/owi,  chorążemu  koznckiemu  tatarskiemu, 
Osmanowi  Abrahimowic/owi  i  iualankowi  i(di,  Mamajowi  Olejkowiczowi  akt, 
którym  był  nadał  ojcu  ich.  Abrahimowi  Tymirczycowi,  marszałkowi  i  pisa- 
rzowi swemu  tatarskiemu  różne  zieiuie  (.ML  28). 

Tyszkiewlcze  v.  Tyszkowicze  pochodzą  od  Kalenika  Miszkowicza,   któ- 


355 

rcniii  w.  ks.  Swidrynicllo  nadał  w  1437  r.  scb  Hiirknwcy  i  .slol)0(li«zc/,a:  Mi- 
licjowiczy,  Chodoikowiczy  i  .Icjkowiczy  w  powiecie  żyloinirskim,  a  .scła:  Osla- 
Cowo,  Walkowiczy,  Dciiiodkowiczy,  Wiszczy  i  Kiisopiczy  w  ])owieci(!  owru- 
ckim  (ML  2!)).  Czy  znaczny  obszar  ziemi,  zwany  Czortoicscy,  wdiodzil 
w  .skład  tych  przestrzeni,  klńre  obejmnje  i)owyższc  nadanie,  czy  też  Kalenik 
osobny  nań  i)iv,ywilej  otrzymał,  ni(^  jest  wiadomeni.  Na  obszarach  tych  je- 
dnak ])owsfal  p('iźni(''j  Ijeidyczów,  który  dłniio  w  jjosiadaniu  i)nlonistwa  Ka- 
Icnika  zostawał. 

Kalenik  niial  trzech  yynów:  Seńka,  Iwaszka  i  Tyszkę,  o  których  nie 
przechowały  sie  i)rawie  ^'.adne  wiadomości.  Podzielić  się  oni  mnsieli  ojcow- 
ską spnścizna,  gdy?-  Iwaszko  Kalenikowicz  za])isal'  czę.ś(3  swojo  na  Czortole- 
scacli  żonie  swej,  Nastazyi  Zeiikównie,  której  jtotwierdził  ten  zapis  Aleksan- 
der Jag-.  Następnie  dobra  te  zastawiła  Nastazya  kniaziowi  Konstantemu 
Ostrowskiemu,  a  akt  teij;o  zastawu  potwierdził  król  Zygmunt  Ostrowskiemu 
wisior.  (ML  29).  Seńko  Ivalenikowicz  był  podskarbim  i  podkanclerzym 
w.  ks.  Swidryąiełly  w  1450  r. 

Że  Tyszkiewiczc  jiochodza  od  Tyszki,  trzecieoo  syna  łvalenika  Miszko- 
wicza,  dowodzi  testament  Wasila  Tyszkiewicza,  wnuka  Kalenika,  który  sie 
na  nim  podpisał  ,,\Vasil  Tyszkowicz  Kalenikowicz,"  i  który  w  nim  dobra 
Czortolescy  i  Berdyczów  nazywa  swoją  ojcowizną  i  dziadowizną.  Tyszko  miał 
pięciu  synów:  Rorysa,  Lwa,  Wasila,  Ilawryła  i  Michajła. 

Borys  Tyszkowicz,  ziemia.niu  kijowski,  sprzedał  w  14!)n  r.  ojcowiznę 
swoje,  sioło  Irowu  w  powiecie  kijowskim,  kniaziowi  15ohdanowi  T^edorowiczo- 
wi  (Glińskiemu)  (ML  5).  List  Ostała  Daszkiewicza,  pisany  w  1515  roku  do 
króla  Zygmunta  w  sprawie  zastawu  tej  wsi,  jjoucza  nas,  że  ł?orys  Tyszkowicz 
żonaty  był  z  Miłochną,  siostrą  Daszkowicza  (1'rzezdz.  I'od.  Wol.  U.  1'.  119). 

Ilawryło  Tiszkowicz,  dworzanin  król.  w  1524  r.,  nabył  od  Czartory- 
skiego IJiclawicc  w  powiecie  Słonimskim  (ML  15).  Ponieważ  ojcowiznę  jego, 
położoną  w  powiecie  kijowskim,  zniszczyli  tatarzy,  przeto  nadał  luu  za  nią 
król  Zygmunt  Rudno  w  1524  r.  {}]],  15).  W  1526  r.  zamienił  mu  król  Zy- 
gmunt Bielawice  na  miasto  i  jjozwolił  ustanowić  tamże  targi  i  otworzyć  kar- 
czmy (ML  15).  Ilawryło  żył  jeszcze  w  1547  r.,  w  którym  był  dwoizaninem 
królewskim  (ML  48).  Na  ekspcdycye  wojenne  dostarczał  w  1528  roku 
5  koni  (ML  21). 

Michajło  Tyszkowicz  był  dworzaninem  królewskim.  Król  Zygmunt  po- 
zwolił mu  w  15oo  r.  poślubić  Petronelę,  wdowę  i)0  kniaziu  Michajle  Iwauo- 
wiczu  Glińskim,  i  wziąć  z  nią  Teterówkę  i  Krasne,  na  których  to  dobrach 
mąż  ją  pozostawił  (ML  24).  W  tymże  1533  r.  wydał  król  Zygmunt  wyrok 
w  sprawie,  toczącej  sie  o  100  kóp  gr.  lit.,   między  Michajłem  a  kniaziem  Se- 


350 

mo.ncm  Iwaiinwiczcm  GliMskiin  (ML  24).  AV  tiioT  r.  otizyiiKif  Michuilo  od 
króla  Zycniniifa  dwor/.ci;  w  powincio  (rnrkim  (AIL  3-'^).  Żyf  jcsz.czo  w  1550 
roku  (ML  65). 

i\Iiclinjfo  Tys/,koNvic7;  pozostawił  syna  .Fiirif"^'o,  innis/ziłka  król.,  a  len 
kilku  synóu',  z  kiórycli  Iwan  i  Krzys/.tol  .Lirio.wicze  Tyszkicwiczc,  zieiiiinnie 
powiatu  frroiizicMskiog-o,  zozuali  w  1 009  r.  dział'  dóbr  Tctorówki  w  powiecie 
grodzieńskim,  któro  ojcioc  icli,  Jiiri  Micliajlowicz  Tyszkiewicz,  marszałek 
król.,  w  równych  czc.ściacli  im  wyłącznie  zapisał.  Na  dziale  tym  podpisał 
sie  jako  świadek  .luri  Tyszkiewicz,  pisarz  ziemski  Słonimski  (Akta  T.  1). 

Lew  Tyszkowicz,  dworzanin  król.,  otrzymał  w  J508  roku  od  króla  Zy- 
Cmnnta  dwory  Moz(>jkow()  i  I>iliuszki  w  powiecie  żolnd/.kim  po  zdrajcy  llalii- 
nie,  ponieważ  jc£i-o  własne  doltra,  położone  w  powiecie  kijowskim,  zniszczo- 
ne zostały  przez  tatarów  i  Michała  (Jliiiskici^f-o  i  zabrane  przez  w.  ks.  mo- 
skiewskiego (.Mlj  8).     Lew  Tyszkowicz  nie  żył  już  w  1514  r.  (.ML  II). 

Ryn  jei;o,  Sknmin  liWowicz  Tyszkiewicz,  który  na  ekspedycye  wojenne 
dostarczał  w  1528  r.  (>  koni,  wysiany  został  z  ICniszyna  w  1551  r.  jako  j)o- 
seł  vvi(dki  do  cara  jiiMf^kojiskiei^f-o  Dowlet-Gircja  (ML  57).  Drui^ie  poselstwo 
do  cara  |)erekopskiei^o  sprawował  w  155!)  r.;  był  on  wówczas  marszałkiem 
król.  i  starostą  (;zarnobylskim  (ML  57).  Umarł  w  15GG  r.,  sądząc  z  na- 
jjrobka  je<ro  żony,  Maryny  Marcinówny  Meleszkówny,  która  przeżywszy  lat 
88,  i  z  ty.li  32  we  wdowieństwie,  zmarła  w  1598  roku  i  pochowana  została 
w  Dzikuszkncli  ((iroby  Tyszk.,  I'.  13).  Z  nni;-robkii  ti'j;o  dowi;idtijemy  sie 
również,  że  8knmin  Tyszkiewicz  |)ozostawil  dwóch  synów:  Dymitra  i  Fedo- 
ra. Oprócz  te^o  miał  on  córko,  iMaii'dalene,  żonę  Iwana  Cdireptowicza,  o  czem 
po\icza  nas  zapis,  zeznany  w  1585  roku  przez  jej  syna,  Iwana  Iwannwicza 
(Jhreptowicza,  na  ceikiew  lipską.  iMai^dalena  wyszła  po  śmierci  ('lireplowi- 
cza  za  Kirdeja  Lipskiego  (Akta  T.  I). 

Dyniitri  Skumiji  Tyszkiewicz,  podkomorzy  kijowski,  został  w  1576  roku 
marszałkiem  król.  Umarł  w  1600  r.  Wstępował  dwa  razy  w  związki  mał- 
żeńskie; pierwszą  jeąo  żoną  była  Zofia  Wolska,  drn;;ą  kniażna  Hanna  Mi- 
cliajłówna  Massalska.  Pozostawił  troje  dzieci:  Juriego,  ożenione;;o  z  Ma- 
ryanną  Uniecdiowską,  Maodalene,  żonę  Stanisława  Ninińskiciio,  i  Hannę,  żonę 
Krzysztofa  Syrncia.    Testament  spisał  w  1600  r.  ((jroby  Tyszk.,  f.  12). 

Fedor  Sknmin  Tyszkiewicz,  dworzanin  królewski,  woził  w  1568  roku 
list  Zygmunła  Aut,nista  do  Moskwy  (ML  57).  Drugi  raz  jako  poseł  je- 
ździł do  Moskwy  w  1577  roku  (ML  57).  Podskarbim  dwornym  został 
w  1576  roku,  podskarbim  ziemskim  i  pisarzem  w  1586  roku,  a  wojewo- 
dą nowogrodzkim  w  1500  roku.  Umarł  w  1618  roku  (Kat.  Wollła).  Sta- 
rosta  brasławskim    był    w   1581   roku,    olickim    w   latach    1581   —  1610, 


357 

a  jcrndzicńskiiii,  jiirhdri^skim  i  nowomyślskiin  (iiowomolskini)  w  laiacli 
1G08  —  IGir,. 

8yn  j''.H'o,  .lainisz  >Skiiniiii  Tyszkiewicz,  pisarz  kiiil.  w  I  HO!)  r.,  zdslał 
wojewoda  inścislawskiiii  w  ](ł21  r.,  wojf^woda  trockim  w  U)2(>  r.,  a  woje- 
woda wilcriskini  w  Jf;4()  r.  Umarł  27  ma  ja  1(342  r.  (Kai,.  Woilla).  Staro- 
sta braslawskim  byl  w  latach  ]()07  —  Itjo^,  jiiii)f)r,i;-skini  w  1()20  r.,  a  no- 
>Yodworskim  w  It^l  I  i  lOl']  v.  Po  śmierci  pierwszej  żony  Harbary  Narii- 
S7,cwiczówiiy,  z  klóiej  miał  córkę,  Katarzyno.-EuyiMiie,  żonę.  I-o  v.  księcia 
Janusza  WiśniowieckiegOj  2-o  v.  księcia  Aleksandra  f^idziwilfa,  poślubił  Zo- 
fię z  Zamicchowa,  I-o  v.  GoLską,  2-o  y.  Lanckorońską  ((iioby  Tysz';.  i  Akia 
Grodź.  Trcnibow.,  r.  162]). 

Wasil  Tyszkiewicz,  w  1522  r.  dworzanin  król.  (MU  1  r>),  nabył  Hajkowi- 
co  i  .Maloczkowico  w  powiecie  slonimskini  w  ]^^2'-]  r.  od  teścia  swei;o,  knia- 
zia iSemcna  Czartoryskiejro  (MU  \~i).  W  looO  r.  otrzymał  starostwo  kra- 
snosiclskie,  w  latach  1530  —  1537  był  starosta,  czeikaskim  i  kaniowskim. 
W  1537  r.  oskarżył  Jana  I^eiiko  o  podburzanie  do  buntów  mieszkańców  tych- 
że starostw  (MU  33).  W  15  u;  r.  był  marszałkiem  król.,  staro.stą  miiiskim 
i  wołkowyskim.  Starostą  wolkowyskim  był  jeszcze  w  1552  r.  a  krasnosiel- 
skini  po  kilkolctniej  przerwie  i  marszałkiijm  w  1551  rokn.  W  1549  r.  był 
i  starostą  bol)nijskim.  W  1558  r.  ze  starosty  miiiskiego  został  wojewodą 
podlaskim,  który  to  urząd  utracił  w  1569  r.  (MK  107  f.  46);  wojewodą  po 
nim  został  Kiszka  t.  r.  Wkrótce  potem  został  w^ojewodą  smoleńskim;  spoty- 
kamy go  na  tym  urzcilzie  1  lipca  1569  r.  W  tymże  czasie  byt  i  starostą 
mińskim  i  pińskim.     Umarł  13  sierpnia  1571  r.  (Grób.  Tyszk.). 

W  1535  roku  sprawował  |)osclstW'0  do  Ordy  (MU  20),  a  1558  r.  razem 
z  Szymkowiczem  i  Iłajką  do  Moskwy  (MU  57).  W  1546  r.  dopełnił  pospołu 
z  Uenartowiczem  rozy;raniczeuia  królestwa  od  Uitwy  (MU  49).  Na  cksiiedy- 
cye  wojenne  dostarczał  w  1528  r.  12  koni  (MU  21).  W  1552  r.  otrzymał 
W  dożywocie  Uososin,  iJajkowice,  liielawice  i  Rożannę  w  powiecie  Słonimskim 
(Arcli.  Zbór.  Dok.  III).  Dobra  te  nadał  mu  Zygmunt  August  prawem  dzie- 
dziczuem  w  1567  r.  (Groby  Tyszk.  f.  4). 

Wasil  zawierał  dwa  razy  związki  małżeńskie.  Pierwszą  jego  /.oną 
była  kniażna  Aleksandra  Semeiunma  (Jzartoryska,  drugą  Nastazya  Andreje- 
wna  Sopoćkówna.  Dobra  f.ohojskie,  które  jirzcszły  z  kniazia  Semena  Czar- 
toryskiego na  jego  dwie  córki,  stały  się  własnością  W\asila  Tyszkiewicza. 
Połowę  Uohojska  nabył  od  siostry  żony,  Zotii  Fedkowej  Iłniew^oszewiczowej, 
drugą  i)ołowę  zapisała  mu  żona.  W  1528  r.  potwierdził  mu  król  Zygmunt 
akt  nabycia  połowy  Uohojska  od  Huiewoszewiczowej  (MU  15),  a  w  1531  r. 
zapis   drugiej    jmłowy,  zeznany   na  rzecz  jego  przez  żonę.     On  za  to  zapisał 


żonie  Aleksandrze  w  1531  r.  2,000  kóp  lit.  (ML  24).  Teslameiitem,  sporzą- 
dzonym w  1507  r.,  a  \vni«'sion}ni  do  akt,  grodzkich  żyloiniiskich,  podzielił 
swój  majątek  ponuędzy  dzieci  z  obu  żon  zrodzone,  a  z  dóhr  Lohojska  nlwo- 
rzył  ordynaeyę.  l)riiiiini  feslnmenteni,  ktiuy  spisał  wspólnie  z  żoną  Nasla- 
zyą  Andrejcwną  w  lóTO  r.,  ioz])orz;ulzil  majątkiem,  który  miał  i)rzejść  na 
dzieci,  zrodzone  z  drugiej  jego  żony  (Areli.  Zhor.  Dok.  IX).  Z  testamentu 
tego  dowiadujemy  się,  że  Wasil  trzymał  zastawem  starostwo  aińskic.  Po- 
dług testamentów  z  1567  i  1570  r.,  pozostawił  z  żony  Aleksandry  Czarto- 
ryskiej, trzech  synów:  Jiiriego,  Kalenika  i  Ostała,  w  1567  v.  już  nieżyjącego, 
i  córkę  Nastazyę,  żonę  Iwana  ]\Iieleszki.  Z  Naslazyi  Andrejcwny  miał  syna 
Ostafa  i  córkę  Aleksandrę,  żonę  w  1570  r.  Aleksandra  Chodkiewicza,  kaszle- 
lanica  wileńskiego,  2-o  v.  księcia  Konstantego  Ostrogskiego,  wojcwodzica  ki- 
jowskiego, 3-0  V.  Mikołaja  Jazłowieckiego  z  Huczacza  (MK  139  f.  219). 
W  1593  r.,  gdy  Aleksandra  była  już  za  Jazlowicckim,  pozwał  ją  kniaź  Wa- 
sil-Konstanty  Ostrogski,  wojewoda  kijowski,  o  spłacenie  sum  lóżnych,  które 
nicgdy  jej  mąż,  kniaź  Konstanty  Ostrogski,  był  dłużny,  a  do  spłacenia  któ- 
rych testamentem  jego  obowiązaną  została  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Juri  Wasilewicz  Tyszkiewicz,  w  1549  r.  bojar  król.  (ML  65),  w  1550  r. 
dworzanin  król.  (iML  65),  sprawował  w  1552  r.  poselstwo  do  Ordy,  a  w  1554 
i  1566  r.  do  Moskwy  (ML  57).  Od  1557  r.  starosta  wolkowyski,  w  1566  r. 
marszałek  król.,  został  w  tymże  1566  r.  wojewodą  brzeskim.  Żył  jeszcze 
w  1575  r.,  w  którym  był  wojewodą  brzeskim  i  starostą  wołkowyskim.  Zwał 
sie  Tyszkiewiczem  Ł(diojskim  (Arcli.  Dubr.  V).  Żonaty  był  z  Hanną  Lwówną 
Kotowiczówną,  wspólnie  z  którą  procesował  sie  w  1547  roku  ze  szwagrem 
swoim,  Szczastnym  Kotowiczem  (ML  48).  Pozostawił  pięciu  synów:  Fryde- 
ryka, .Jerzego.  Piotra,  IMarcina  i  Ostafa. 

Fryderyk  i  Marcin  .luriewicze  Tyszkiewicze  Łohojscy  uzyskali  kilka 
dekretów  w  trybunale  lubelskim  w  1591  r.  w  sprawie  z  Charlińskim  o  nie- 
słuszne rozgraniczenie  dóbr  ich  Stobodyszcza.  Fryderyk  był  właścicielem 
Kodni,  do  rozgraniczenia  której  od  dóbr  Leszczyna  Hornostaja,  odnosi  sie 
dekret,  wydany  w  1591  r.  w  trybunale  lubelskim  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 
Fryderyk  z  Lohojska,  dziedzic  Białopola,  procesował  się,  ze  Strusiem  w  1603 
roku  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.);  był  on  i)osesorem  Niehoroszczy,  należącej  do 
starostwa  białocerkiewskiego,  w  latach  1615  —  1622  (Źr.  Dziej.  V).  Piotr, 
kasztelan  miński  w  1611  roku,  a  wojewoda  miński  w  latach  1618  —  1620. 
Jerzy,  prowincyał  Jezuitów,  umarł  w  1625  r.  Marcin,  marszałek  królewski 
w  1589  r.  Ostali,  starosta  laiski  i  rotmistrz  król.  w  1601  r.  (Vol.  Leg.), 
został  w  1607  r.  podskarbim  nadwornym,  a  w  1611  r.  wojewodą  mścisław- 
skim;   w   1616  r.  był  wojewodą  brzeskim.     Umarł  w  1631  r.  (Kat.  WoIlFa). 


Rodowód     Tl 


Seńko, 

podskarbi 
i  podkancler 
w.  ka.  Swidryg 
1450  r. 

Iwaszko 

ż.  Nastaz] 
zy         Zeńkówn 
ielły 

Borys                    Lew, 

14'J'J  r.,              dworzanin 
ż.  Milochua           królewski 
Daszkiewi-              1508  r. 

1 

W(3i 
Ż.  li 

czowna 

b)N;< 

1 
Skumin, 

, 

marsz. iluk  król., 
dzierżawca  i;/,ariiubylski 

1559  r , 
ż.  Maryna  Mieleszkówua 

• 

Dymitri.                           Fei 

marszałek  król.                   woje\ 
157(5  r.,                       nowoiri 
ż.  a)  Zofia  Wolska                   15'J 
b)  kna  Hanna  Massalska 

or,               Maydalena, 
voda     m.  a)  Iwaii  Clirep- 
odzki              towicz 
0  r.        b)  Kirdej  Lipski 

Fryderyk 
1003  r. 

Jerzy,          P 

prowiucyal   woj 

Jezuitów,       ni 

u  Ul.  1625  r.      U 

Jurl,  Magdalena, 

ż.  Maryanna  m.  !Staiiislaw 
Uniechow-      Niniński 
ska 


Hanna,  Janusz. 

Krzysztof  wojewoda 

Syruć  wileński 

Ui40  r., 

ż.  a)  Barbara 

Naruszowiczówna 

b)  Zofia  z  Zauiiechowa 


zkiewiczów 


alonik 
^ikowicz 
137  r. 


yszko 


/asil, 

u  suiuleński 

>Gy  r., 

Aleksandra 

toryska 

a  Andrejewua 

ćkówna 


Hawryło, 

dwoviiuuiu  król. 

1524—1547 


Mictiajło, 

dworzauiu  król. 

1524-1550, 

ż.  Petrouela, 

wdowa  po  kniaziu 

Micbajle  Iwauo- 

wiczu  Glińskim 


lurl  Kalenik, 

ewoda       marszałek  król., 
zeski       starosta  homelski, 
36  r  ,  nie  żył  1576  r., 

na  Koto-    ż.  kna  Barbara 
zówiia  Sołomerecka 


Marcin, 

marszałek 

królewski 

1589  r. 


Ostafi, 

wojewoda 
brzeski 
l(il4  r. 


Ostafi,  Nastazya,           Ostafi,           Aleksandra, 

ani.  1557  r.,  m.  Iwau  Klie-      kasztelan     m.  a)  Aleksander 

•ż.  kna  Ma-  leszkowicz       suiolouski       (Jiiodkiewicz 

ryna  Ozie-  1589  r.      bi  kniaź  Konstan- 

recka  ty  Ostrogski 

I  c)  Mikołaj  Jazlowiecki 


Jtiri, 

marszałek 
królewski 


Konstanty      Ludmiła      Maryna      Aleksandra      Olena 


Iwan 

1    6 


Krzysztof 
0    9      r. 


_n^9 

W  I()ll    r.  otrzymał  konsons  n:i  iifflapionio  starosiwa.  laiski('!j;-o  Dfulioirowi 
(MK  If)!  f.  200). 

KaltMinik  Wasilcwic/,  Ty?7,kiowi(V,,  zwykln  w  aktach  Kaloiiickiin  Ty- 
szkiewiczom zwany,  l)yl  matszalkiom  król.  i  F^taroslą  homelskim.  UmarJ 
w  157;")  Iii!)  1570  r..  g-dyż  w  tym  oslatnim  lokii  zostat  po  nim  marr^zalkicm 
Dymitri  Skumiii  Tyszkiewicz.  Kaleniiik  ożenił  się  z  kniaZną  l!arl)ara  vSolo- 
merecką,,  wdową  po  Konstantym  IJatomskim.  Tawryn  Ratomski  w  swym  te- 
stamencie, S|)isanym  w  1594  r.,  wsjionuna  o  nićj,  jako  o  swej  matce,  a  o  Ka- 
lennikii  jako  o  ojczymie  (Akta  T.  Yill).  Zachował  się  list  Kaleiuiika  hez 
(laty,  którym  zawiadamia  l'^ilona  Kmitę,  że  z  pocztem  swoim  na  naznaczony 
czas  i  miejsce  przyl)y(;  nie  zdąży.  Podpisał  się  na  nim:  „Kalenicki  Wasile- 
wicz Tyszkiewicz,  starosta  homelski'^  (Aicli.  Zhor.  Dok.  1). 

Ostafi  Wasilewicz  Tyszkiewicz  nmarł  w  1557  r.  Z  żony,  kniażny  Ma- 
ryny Andrejewny  Oziercckiej  pozostawił  syna  Konslantej^o  i  córki:  Ijidmiłę, 
Marynę,  Aleksandrę  i  Olenę,  o  których  testament  ich  dziada,  Wasila  Tyszkie- 
wicza, wspomina.  Zeznał  on  w  1557  r.  na  rzecz  swej  żony  różne  zapisy, 
które  jej  Zyg-mnnt  Aufi^nst  w  tym  samym  jeszcze  roku  potwierdził  (Uroby 
Tyszk.  f.  8J. 

Ostafi  Wasilewicz  Tyszkiewicz,  drugi  syn  tog'0  imienia  Wasila,  woje- 
wody smoleńskiego,  otrzymał  po  ojcn  starostwo  aińskie.  Posiadał  on  także 
starostwo  zdzitowskic  w  1589  r.     Kasztelanem  smoleńskim  był  w  1589  r. 

(Roilowiiil  T}S7.kiowic7<iw  —  pnlr?,    nlmk). 

Tyszko  Fedorowicz,  ciwun  szowdowski  w  latach  1537  — 1542. 
Tywiński  Matllej,  bojar  nowogrodzki  w  1547  r.  (BIL  48). 


U. 


Uchański  Arnnlf,  b)wrzy  l)rlzki,  krajczy  królowej  Bony,  otrzymał  wój- 
towstwo  ciielmskie  v/  1542  r.  (ML  40). 

Uhlik  Wasil  Matriejewicz  otrzymał  od  Kazimierza  .łag.  trzy  nieosiadle 
wsie  w  powieeie  grodzieńskim.  Nadanie  to  pot^yierdził  Zygmunt  y\ngust 
w  1552  r.  synom  jego,  i>olidanowi  i  Lwowi,  i  wnukom  jego,  Matfiejowi  i  Se- 
menowi llreiiorowiczom  Uhlikom  (Uew.  puszcz).     Z  synów  Wasila,  llrehory 


Wasilewicz  Uiilik,  bojar  witebski  w  1548  r.  (ML  30),  I)yt  w  1537  r.  namie- 
stnikiem obolcckini  wojewody  witebskipp;o  (ML  27).  Bohdan  Wasilewicz 
Ulilik,  ziemianin  kińl.,  był  w  Inlacli  15'19 — 1550  namiestnikiem  mściboliow- 
skim  Ilornoslaja  (ML  ()5). 

Uhrowscy.  W  1476  r.  Uluowska  i  syn  jej  Ławryn  mieli  spór  o  gra- 
nice z  Żcleźnickim  (ML  5).  W  1497  r.  wydal  Aleksander  Jajr.  wyrok  w  spo- 
rze o  granicę  miedzy  ziemianami  droliickimi,  Pawłem  Illirowskim  a  Żclezni- 
ckim  (ML  5).  Wiatach  1534 — 153G  procesowała  sic  Maryna  Ulirowska, 
dziedziczka  Ulirnwa,  wdowa  po  Januszu  Kostewiczu,  wojewodzie  podlaskim, 
7,  /.arskim,  o  należące  mn  sic  od  jej  żyda  z  Ulirowa  sumy  (ML  26  i  28). 

Uhryn  .Inn  Nicmirowicz  miał  sprawę  z  Hlebowiczem  w  1546  r.  (ML 63). 

Uhrynowski  ]\Iatlicj  Mitkowicz  nabył  Tesluhow  i  Roralyń  w  powiecie 
pcremilskim  w  1507  r.;  dobra  te  odprzedał  w  1538  r.  (ML  36).  Stanisław 
Uhrynowski,  pisarz  łaciński  kniazia  liii  Ostrowskiego,  wziął  w  zastaw  Ko- 
łodne  w  1530  r.  w  różnych  sumach,  które  mu  się  należały  od  kniazia  Ostroc- 
skiego  (ML  30).  Prokop  Uhrynowski,  ziemianin  wołyński  w  1530  r.  oskar- 
żył kniazia  I\oreckiego  w  1546  r.  o  pobicie  żony  (ML  37  i  61). 

Unger  Iłaims,  kupiec  poznański,  nabył  most  i  karczmę  pod  Brześciem; 
Zygmunt  August  potwierdził  mu  to  nabycie  w  1547  r.  (ML  62). 

Unuczko  V.  Wnuczko  Matej  Iwanowicz,  bojar  król.  grodzieński  w  latach 
1542 — 1550  (ML  30  i  51).  .łan  Unuczko,  chorąży  miednicki,  procesował  sie 
w  imieniu  siostry  swój,  Jadwigi,  żony  Juriego  Sołłohubowicza,  z  Bahrynow- 
skim  w  1548  r.  (ML  48).  Marko  Ławrynowicz  Unuczko,  ci\Yun  retowski 
w  1551  roku. 

Urazowicz  kniaź  Temesz,  marszałek  tatarski  w  1538  r. 

Urbanowicz  Lenart,  bojar  wileński,  i  narzeczona  jego,  Hanna  Burbe- 
lewna,  procesowali  sic  w   1547  r.  ze  Stankiewiczem  (ML  48). 

Uromoldus,  arcybiskup  rygski  w  latach  1350—1362  (ML  38). 

Uwarowicz  kniaź  Wasil,  dworzanin  król.,  otrzymał  od  króla  Zygmunta 
w  1507  r.,  dwie  wsie  w  powiecie  smoleńskim  (ML  8).  Tenże  kniaź  Wasil 
nazwany  Uwarowiczem  Oszczytowskim,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  różne 
ziemie  w  powiecie  smoleńskim,  które  to  nadanie  potwierdził  mu  król  Zygmunt 
w  1500  r.  (ML  8). 

Uwarowicz  Pronia  otrzymał  od  króla  Zygmunta  dwie  nieosiadłc  wsie 
i  dwóch  ludzi  pod  Wysokim-Dworem  (ML  7). 


361 


V. 


Yietinghof  Konrad,  w.  mistr/,  innaiirki  w  I4JI  r.  (Skaili.  Daiiił. 


W. 


Wacław,  y)isarz  bielski,  iisiiiiicly  z  urzęrln  w  1530  r. 

Wacław  Iwanowicz,  .skailmik  Irocki  w  1520  r. 

Wahanowski  Fedor  iMifdinjlnwicT;,  wojski  kamienip.cki  w  lalach  1533 — 
1541,  otrzymał  od  króla  Zyf^niuiita  w  1535  r.  jiozwolonic  na  założenie  miasta 
w  Wahanowic  (MIj  28).  W  1541  r.  procesował  Sapielie  o  nnjazd  na  dom 
jejro  w  Bielsku  (Mli  29).  Na  ekspcdycye  wojenne  dostarczał  19  koni.  N., 
córka  Michnjła  llreliorowieza  Walianowskirirn,  koniuszei>-o  król,  była  pier- 
wsza żona  kniazia  Fedora  Konopli  Sokoliiiskiego  (iVIL  48,  r.  1546).  Aleksan- 
der Wahanowski,  marszałek  i  pisarz  król.  w  1569  r. 

Walicki.  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1532  r.  dworzaninowi  swemu, 
Wojoiecliowi  Walickiemu,  zapis  sześciu  ludzi  nad  ł^ososną,  zrobiony  na  rzecz 
jeg^o  przez  kniazia  Semena  Czartoryskiego  (ML  24).  Mikołaj  Stanisławowicz 
Wnlicki,  bojar  powiatu  wileńskiecco,  nabył  Holidanowszczyznę;  Zygmunt  Au- 
gust j)otwicrdził  mu  akt  lego  nabycia  w  1547  r.  (ML  62).  Wojciech  Wali- 
cki, zieminnin  królewski,  i  syn  jego,  Ivacper,  procesowali  się  z  Podbereskim 
w  1551  r.  (ML  65). 

Wańkicwicz  v.  Wańkowicz.  Kirdej  Wańkowicz,  ziemianin  łucki  w  1499 
roku  (i\IL  6).  .Inclino  Wańkowicz,  dworzanin  król.,  poślubił  córkę  Ilryńka 
.Sołtanowicza;  król  Zygmunt  potwierdził  mu  w  1538  roku  przywilej  na  wieś 
pod  Lohojskiem,  wydany  |irzez  Aleksandra  Jag.  Soltnnowiczowi.  .luchno 
miał  brata  llię  (MIj  30).  .luchno  Wańkicwicz  dosta.rczał  na  ekspcdycye  wo- 
jenne w  1528  r.  2  koiii(%  a  z  Nosowa  10  koni  (ML  21). 

Warawadłiia  Włas,  Burko  i  Końko  Petrowicze,  bojarowie  mścisławscy 
w  1546  r.  (ML  61). 

Poczet  rodów,  4C 


362 

Wardomski  Fo.dor  Jarkowicz,  urzeiliiik  królowćj  Bony  w  1511  roku 
(Mli  20). 

Warłomej,   władyka  piński   i  (urowski,   umarł  przed  13  lulotio  1540  r. 

Warpoch  Jan,  zi(Miiiaiiin  bielski  w  ir)24  r.  (ML  15). 

Warsonofj,  władyka  smoleński  w  latach  1512  —  1514. 

Warsonofi,  airhimandiyta  /.ydyczyński,  umarł  przed  21  marra  1544 
roku  (iML  39). 

Warylia  Mikita,  kozak  zamku  połockicg^o,  otrzymał  od  wojewody  poło- 
ckieco  Hlebowicza  Clioryszewszczyzne  w  ]iowiecie  połookim  za  ojcowiznę, 
zabraną  mu  przez  w.  ks.  moskiewskieco.  Zyj^niunt  Au;,nist  potwierdził  mu 
to  nadanie  w  154(5  r.  (ML  (il). 

Wasi!  kniaź,  vvoj(nvoda  (?)  witeliski  w  1431  r. 

Wasil,  arcbimandryta  pieczcrskiej  ławry  w  Kijowie  w  150G  r.  (ML  8). 

Wasil  Andrejcwicz  kniaź,  marszałek  w.  ks.  Swidryn^iełły  w  1438  r. 

Wasil  Hrehorowicz,  namiestnik  bystrzycki  w  1518  r. 

Wasil  Hrehorowicz  nabył  od  iSwirskicli  w  1522  r.  Żary,  Truliowczyzne, 
i  .Jakóbczyznę  (ML  2). 

Wasil  Jenkowicz,  namiestnik  krasnosielski  i  lialiczański  królowej  Bony 
w  1543  r. 

Wasil  Pctrowicz,  pisarz  lit.  w  1510  r. 

Wasil  Semnnowicz  kniaź  podpisał  rozejm  z  Władysławem  .Ia<^.  ze  stro- 
ny Świdryciełły  w  1  131  r.  (Skarb.  Danił.). 

Wasilło  Andrzej,  biskup  wileński  w  latach  1388—1308. 

Waśkiewicz  Holulnn,  bojar  grodzieński.  Król  Zygmunt  pozwolił  mu 
w  1530  roku  i><»ja(',  w  małżeństwo  Hannę,  córkę  nie^dy  ^latfieja  Ordyńca, 
i  wziąć  z  nią  dnbra,  wysłużone  przez  jej  ojca  w  powiecie  Wiłkomirskim  (MIj 
28).     Andrej  Waśkiewicz,  bojar  nowof^-rodzki  w  154()  r.  (ML  (52). 

Waśko  Hryhoricwicz  otrzymał  w  1522  r.  od  króla  Zygmunta  pozwolenie 
na  zbudowanie  zamku  w  Szupinie,  założenie  tamże  miasta  i  ustanowienie  tar- 
gów (ML  15). 

Waśkowicz  Jan,  chorąży  dorsuniski  w   1542  r. 

Wassian,  władyka  włodzimierski  i  brzeski  w  lalach  1401  —  1512. 

Wassian,  władyka  piński  i  turowski  w  1405  r. 

Wassian,  arcbimandryta.  mińskiejro  monaslerii  Woznesenia  Chrystowa 
został  arcbimandryta  picczerskiej  ławry  w  Kijowie  w  1542  r.  (?).  Nic  żył 
w  154G  r.  (ML  01)." 

Wassian.  arcbimandryta  kobryński,  został  władyką  pińskim  i  turowskim 
w  1540  r.     Umarł  jirzcd  (5  maja  1552  r. 

Wazgird  Michajło  l\awłowicz,  żona  jego  Uliana  i  dzieci:  Wasil,  Semen, 


363 

Amlrci,  Ilryrkd,  kiiicliini  Dnlskn,  Liihka,  Jacka  i  Mnrylka,  8]H7,nl:ili  c/cści  na 
I\Iirkowi(»  kni;i/,in\vi  Kns/.yrskiniiiii  w  J53')  r.  (Ml;  3(5). 

Wdacza  kniaź  Amircj  otrzymał  w  1482  r.  niensiadlą,  wieś  jjod  Smo- 
leńskiom  (ML  4). 

Weknewicz  v.  Wojkncwicz  Lcwko,  l)ojar  czornidiowski,  w  M'.)r.  roku 
łowczy  lit,.  Król  Zyj^imiiif,  ])ot,wipi-(lził  w  ir^OH  r.  Wasilisic,  pozo.slałćj  po 
nim  wflowic,  różne  przywileje,  diine  jej  mężowi  na  dolira  Melecliowszczy- 
zno  w  ]io wiecie  grodzieńskim  (ML  41). 

Weilaininowicz  Hohdaii  Iwanowicz,  dworzanin  król.,  nabył  różne  ziemie 
w  powiecie  połockini  w  \'}2A  r.  (ML  15). 

WcIJatycki.  Tomiła,  córka  Iwana  Welia(,yckieco,  zi('niianina  |)iri.skiego, 
i  I\Iaryi,  żona  Iwana  Domanowicza  w  1550  r.  (ML  51). 

Wciiczko  Diakowicz,  klucznik  trocki  w  latach  1502—1536. 

V/elkowicz  Stefan,  burmistrz  wileński,  został  w  1541  r.  skarhnyin  król. 
w.  ks.  lit.  i  otrzymał  komorę  woskową  wileńską  (ML  53).  W  1551  roku 
był  i  klucznikiem  wileńskim. 

Wencław,  biskup  żmudzki,  otrzymał  w  1551  r.  ekspektat.ywę  na  bi- 
skupstwo wileńskie  po  .śmierci  Pawła  Holszańskiego  (ML  2).  Tenże  biskup 
pożyczył  w  1555  r.  Zygmuntowi  Augustowi  1,200  dukatów  (ML  2). 

Wencław  Mikołajcwicz,  sekretarz  łaciński  król.  w  latach  1535  — 15  12 
i  1547  —  1556.  W  ciągu  tych  ostatnich  lat  był  starostą  skirstomnńskim 
i  rosieńskim.  W  1555  r.  sprawował  wraz  ze  Zbaraskim  i  Szymkowiczcm 
poselstwo  do  Moskwy  (ML  57).  Żonaty  był  z  Dorotą,  córką  Marcina  Biele- 
wicza.    W  1540  r.  procesował  sic  z  jej  bratem  Jerzym  (ML  31). 

Wcrbilo  Jan,  bojar  królewski  w  1524  r.  (ML  15),  otrzymał  różne  zie- 
mie od  królowej  Heleny.  Nadanie  to  potwierdził  mu  kr()l  Zygmunt  w  1534 
roku  (ML  26). 

Wereszozaka  v.  Weroszczaozyc.  Josif  Wercszczaka,  bojar  kobryński, 
świadek  na  zapisie  knieiiini  Julianny  Kobryńskiej  na  cerkiew  kobryńską 
w  1465  r.  (Akta  T.  III).  J\Iichuo  Iwanowicz  Wereszczaczyc,  ziemianin  wo- 
łyński, otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  w  1503  r.  dobra  Zaturce  w  powiecie  łu- 
ckim (ML  5).  Bohusz  i  Micko  Wereszczaki,  dworzanie  król.,  procesowali 
się  w  1510  r.  z  Kostewiczem  o  dobra  Kamień  (ML  8  i  10).  Milko,  Stecko, 
Iwan,  Seńko  i  Bohusz  Wereszczaki,  dworzanie  król.  w  1524  r.;  król  Zygmunt 
potwierdził  im  różne  przywileje  na  dobra  Kamień  w  powiecie  kobrvńskini, 
dane  ich  przodkom  przez  jego  jłrzodków,  w.  ks.  litewskich  (ML  15  i  25). 

Wereszczakin  Ilryszko  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1514  r.  jednego 
człowieka  i  jedne  nicosiadłą  wieś  w  powiecie  wilkejskim  (ML  25). 

Wernerowicz  Zbożny,  żonaty  z  N.  Iliniczówną  w  1522  r.  (ML  15). 


H64 


Werowicz  Sfnś,  hnj;u-  wileński   w   ir>50  r.  (ML  6R). 

Wesołowski  Pclr,  obo/.ny  król.  ')  w  latach  J54(>  —  1549  (ML  62  i  05), 
otr/ymał  w  1547  r.  od  żony  swej,  Katarzy ny  IJolidanówny,  Białystok  na  Po- 
dlasiu, które  to  dobra  zapisał]/')  JMikofaj  Mikołajewicz  Rakalarowicz,  pierwszy 
jrj  inałżonok  (Ml,  (^2). 

Wessel  Jerzy,  mieszczanin  kowieński,  procesował  się  w  1510  r.  z  Gn- 
bcrste.jneni  (MIj  47). 

Weszniak  Kedko  Omelianowicz,  ziemianin  owiiicki  w  1524  r.  (Młv  15). 

Wesztorłowicz  Miszko  otrzymał  od  królewicza  Kazimierza  Jatr.  wieś 
Danniczki.  Łowczym  lit.  był  w  1451  r.  (?)  (Indykcya  XV,  m.  listopad)  (i\lL 
12).  W  1521  r.  zawyrokował  król  Zyt;inunt,  że  wdowa,  Zolla  Stanisławo- 
wa Wesztoitowiczowa  może  do  śmierci  swej  zatrzymać  mn jatki  mężowskie 
(ML  12).  .łan  Andrcjcwicz  Wesztortowicz,  bojar,  miał  sprawę  z  Sawka 
w   1540  r.  (ML  05). 

Wcżgajło  V.  Weżgajłowicz  v.  Wcżgał.  Wazkajło,  ciwun  wileński 
w  1457  r.  \Ve/jj;-ajlo  Iwanowicz  nabył  w  1482  r.  '■*)  pewne  iurunta  od  Mi- 
łoszewica  (Skarb.  Danił.).  IMiszko  Weżi^ajlo  otrzymał  od  Aleksandra  Jag^. 
dwie  nieosiadłe  wsie  w  snderewskiej  wło.ści;  w  latach  1515  —  1510  był  na- 
miestnikiem wileńskim  wojewody  l^adziwilła.  Po  śmierci  jej^o  trzymali  wsie 
te  w  snderewskiej  włośc^i  synowie  jeco:  Jan,  Mikołaj  i  Wojciech  Weżf^ajłowi- 
cze;  od  nich  przeszły  one  na  własność  Stanisława,  wnul<a  Miszki,  który  od- 
przedał je  Mackiewiczowi.  Król  Zy;rinnnt  potwierdził  tę  S|)rzedaż  w  15)?0  r. 
(ML  2S).  Stanisław  był  synem  Jana.  W  tym  samym  15oG  r.  potwierdził 
król  Zyi^munt  zapis  jednej  trzeciej  części  Cliożowa  i  Otyli,  uskuteczniony 
przez  dworzanina  je^o,  Stanisława  Janowicza  Wezcel,  na  rzecz  Mackiewi- 
cza (ML  24). 

l\likołaj  Weż^ajło,  w  1 524  r.  dziekan  i  kanonik  wileński,  pleban  brze- 
ski, sekretarz  do  spraw  łacińskich  (ML  25),  w  1520  roku  biskup  kijowski, 
w  1529  roku    biskuj)  żniudzki.     Mikołaj   Weżgajło,   biskup   kijowski,  nabył 


')  W  15.S4  r..  bodąc  nbożnyni  koronnym,  otrzyma!  Pctr  Wesołowski  pra- 
wem lennem  wie.ś  IJolków  w  ziemi  łęczyckiej  (MK  8(3  f.  428),  być  wi»jc  może, 
/,e  nazwa  ot)<)7,neco  król.  miała  znaczyć,  /,e  był  już  wówczas  oboźnyiii  koronnym. 
Na  Litwie  nie  było  jeszcze  w  tym  czasie  obożnycłi  (ICat.  WolIFa). 

^)  Data  1392  r.,  przyjęta  przez  Daniłowicza,  jest  niemożliwą.  Olechno 
Sudimontowicz  byt  wojewodą  wileńskim  i  kanclerzem  w  latacli  1477  —  1401;  je- 
żeli więc  przed  nim  akt  miał  l»yć  sporządzonym,  to  należy  przyjąć  rok  GDOO  od 
stworzenia  świata,  a  nie  UDOO,  j;ik  u  Daniłowicza;  w  takim  zaś  razie  otrzyma- 
my rok  właściwy  1482  od  narodzenia  Clirystusa.  Jest  to  zatóm  pomyłka  prze- 
pisywacza.  który  opuścił  dziewiędćziesłątkę. 


3fi5_ 

w    1528  lokn   ddin   i    \A:\r,  w   Wilnie,  oil   II(»lh./,:ii'isl<ic^n;    w    inku    M;islr|)ii)  ni 
ziimioiiił   phu;  z  (Jaszlulilciii   (MJi  2). 

Wiaziftmscy  v.  Wiazenisoy  k.si:j/.ęt;i.  Kniaź  Miclinil'  Iwanowic/,  Wia- 
zcinski,  świailok  na  Ui^ndzii',  zawarli')  w  1'3S()  r.  przez  w.  k.s.  smolciuskicfro 
z  Władysławem  .lay.  i  8kir;;iellą  (('od.  V,\nM..  s.  XV).  Kniaź  Semen  M.śeisla- 
wicz  Wiaziemski,  zabity  w  140(1  r.  przez  kniazia  Jiiriegn  Swiatoslawiczii 
.snioleii.skicfjfo,  żonaty  byl  z  .Inlianna.  (Kar.  V.  f.  1C)2). 

Kniaź  Iwan  Konstantynowicz  Wiazcmski,  stra(;iwszy  cala  ojcowizno., 
otrzymał  od  Ah^ksandra  Jai;-.  w  14!^")  r.  selco  l'odsielie  w  lioiodkii  I, uczynię 
(ML  6).  Żonaty  l»yl'  w  l^Oi)  r.  z  cuiką  Iwana  Koszki,  okoiniczet^o  smoleń- 
skiejjo  (ML  8).  Żyt  jeszcze  w  1^04  r.,  w  którym  miał  siirawę  z  knieliiiiią 
Kostnicką  (ML  23). 

W.  ks.  Iwan  Wasilewicz  doniósł  ]»izcz  j)o,sla  swe^o  w  1492  roku,  żo 
kniaź  Aiidrej  Jiiriewicz  Wiaziimski  oddał  mu  sig  w  poddaństwo  (.ML  6). 
Brat,  Andreja,  kniaź  Wasil  .luriewicz  Wiazcmski,  oddał  się.  również  w  pod- 
daństwo w.  ks.  iiioskicwskicmu  pewnie  w  tym  samym  czasie  (Skarb.  Da- 
nii., r.  1493). 

Sprawa  o  Losko,  iirowadzona  w  1505  r.,  jioiiczn  nas,  że-  kniaź  Semen 
Wiaziomski  odprowadzał  kniażnę  Maryę  Korybutówne  Olęcrdowiczówne,  żonę 
l{niazia  Fedora  Worotyri.'5kici;o,  do  Worotyiiska.  Córka  kniazia  Semena  Wia- 
zicmskicL^o  była  żoną  kniazia  Konstantcg^o  Priliabskieg-o  (ML  5). 

Wiazmcticz  Iwan  |)cłnil  osobiście  służbę  ziemską  w  1528  r.  (ML  21). 

Wiażewicz  Iwaszko,  namiestnik  smoleński  w  latach  1459— 14()G.  Fe- 
doi',  żyjący  w  połowic  XV  wieku,  pozostawił  dwócli  synów:  Micłiajła  i  Ole- 
cbnę.  Michajło  był  w  latach  1492  —  1496  ciwuncm  przcłajskim;  umarł 
w  1496  r.  Aleksander  Jag.  potwierdził  w  1496  r.  Oleclmie  Fedorowiczowi 
Winżewiczowi  i  bratankom  jej^o,  Mikołajowi  i  Jakóbowi  Miclinjlowiczom 
Wiażcwiczom  akt,  którym  Kazimierz  Jai;-.  nadał  ojcu  Olechny,  a  dziadowi 
jego  bratanków,  Fedorowi  Wiażewiczowi  dobra  w  jiowiecie  smoleńskim  (ML 
5).  ]\Iikołaj  i  Jakób  Michajłowicze  Wiażewiczc  i)rocesowali  sie  w  1516  r. 
z  swoją  macochą  (ML  10).  Jakób  byt  w  1549  r.  dworzaninem  królewskim 
(ML  65).  Szczastny  Olechnowicz  Wiażewicz,  dworzanin  król.  w  1547  roku 
(ML  63).  Żona  jego,  Katarzyna  (ML  43).  W  1507  r.  potwierdził  król  Zy- . 
Cmunt  nadanie  trzech  wsi  w  jiowiecie  dowgowskim  Micliajłowi  Wjażewi- 
czowi,  bojarowi  (ML  8). 

Widenicki  kniaź  —  patrz  Lubecki. 

Wiekowicz  v.  Wekowicz  Marcin,  dworzanin  król.  Król  Zygmunt  po- 
zwolił mu  w  1508  r.  zamienić  na  miasto  wieś  Lalę  na  Żmudzi  (Mli  8).  Ta- 
kież pozwolenie  otrzymał  w  1511  roku  odnośnie  do  Ilruży  w  upickiej  włości 


3()6 

(ML  8).  W  1525  roku  iisl:iiio\vil:  mu  król  Zyg-mmit,  tarci  w  Jlriiżach  (i\IL 
15).  W  1530  roku  hyl  Marcin  ciwiineni  rctowskim;  umarł  jtrzed  11  sier- 
pnia 1533  r.  (ML  21)." 

z  Wiclamówki  nu  Podlasiu,  Stanisław  Dom!)ró\vka,  kanonik  wileński, 
i  brat  jego,  Andrzej,  w  1516  r.  (ML  58). 

Wieliccy  v.  Weliccy  ksią/cta.  Kniaź  Iwan  llrehorowicz  Welicki  ze/.nal, 
że  w.  ks.  vSwidryf?iello  Olfrirdowicz  nadal  jego  ojcu,  kniaziowi  llrcliorowi 
Kożanowiczowi,  dobra  Wclicko  w  powiecie  łuckim.  Król  Zygmunt  potwier- 
dził mu  to  nadanie  w  1525  r.  (ML  15).  Kniaź  Iwan  nabył  dom  w  Wilnie 
w  1524  r.  (ML  15).  Kniaź  Iwan  llrehorowicz  i  synowie  je!>;o,  kniaziowie 
Wasil  i  Fedor  procesowali  się  |)rzez  kilka  lat  z  kniaziami  Lulłcckimi  o  ostrów 
putiłowski,  który  miał  był, nadać  w.  ks.  Swidryjrielło  kniaziowi  Ilrehorowi 
(ML20,  r.  1534.  ML  28,  r.'l536). 

Wielhorski  v.  Wilhorski.  Rewizya  zamku  łuckiego  z  1545  r.  wspomina 
o  Semenie,  Andreju  i  Lwie  Andrejewiczu  Wiclhorskicli,  ziemianach  wołyń- 
skich. Olechno  Michajłowicz  Wilhorski,  ziemianin  wołyński,  oskar;,ył  w  1541 
roku  Michnę  Jakóbowi(;za  o  napad  (ML  31). 

Wierejscy  v.  Werezcy  książęta.  Mówiąc  o  książętach  Możajskich, 
wspomnieliśmy,  że  kniaziowie  Wierejscy  pochodzą  od  w.  ks.  moskiewskiei^o, 
Dymitra  Iwanowic/.a  Dońskieco,  którego  syn  Andrej  otrzymał  na  dzielnice 
Możajsk,  .Werejc,  Kaługę  i  Hiełojeziersk  (Kar.  Y).  Kniaź  Michaił,  jeden 
z  synów  Andrzeja,  o  którym  jest  wzmianka  w  traktacie  pokoju,  zawartym 
w  1447  r.  przez  w.  ks.  Wasila  \Vasilewicza  z  kniaziem  Riazauskim  (Skarb. 
r)anił.),  otrzymał  na  swój  udział  Wereję,  Wyżhorod,  Mały-Jarosławiec  i  iJie- 
łojeziersk  i  dał  początek  kniaziom  Wierejskim. 

W  1483  r.  w.  ks.  moskiewski  Iwan  Wasilewicz,  rozgniewany  na  knia- 
zia Wasila  Micliajłowicza  Wierejskiego  o  to,  że  w.  ks.  Zofia  darowała  temuż 
kniaziowi,  czy  też  jego  żonie,  bogaty  naszyjnik,  zagroził  mu  więzieniem, 
tak,  że  kniaź  Wasil  wraz  z  całą  swoją  rodziną  przymuszony  był  szukać 
schronienia  na  Litwie,  a  ojciec  jego,  kniaź  Michaił  Andrejewicz,  zmarły 
w  1485  roku,  musiał  zapisać  swoje  dzielnicę  w.  księciu  (Kar.  VI.  f.  160). 
Kniaź  Wasil  żonaty  był  z  Maryną,  córką  Andrzeja,  syna  Tomasza,  brata 
ostatniego  cesarza  greckiego  (Kar.  VI.  f.  63). 

Kniaź  W^asil  Michajłowicz  Werczki,  przybywszy  na  Litwę,  otrzymał  od 
Kazimierza  Jag.  w  1484  r.  Lubecz,  Kojdanów,  Usu,  Stary nki,  Istocz,  Woło- 
żyno  i  Radoszkowice.  Aleksander  Jag.  potwierdził  mu  to  nadanie  w  1490  r. 
(ML  4  i  6).  Córka  kniazia  Wasila,  kniażna  Zofia  Wereszczyńska  (?),  wyszła 
za  Olbrychta  (lasztolda.  Dobra,  które  posiadał  jej  ojciec,  nadał  jej  Aleksan- 
der Jag.  w  1506  r.  (ML  2).     Król  Zygmunt  dozwolił  w  1522  r.  jej,  Gasztol- 


367 

ilowi,  j('i  luc/.owi  i  ifli  |iot,oni.slwii  ii;>,ywać  do  piciczoci  czorwnnogo  wosku 
w  ni'H!Jscc  zioloncf^o,  któryin  sio.  pnshiniwali  wszyscy  kniaziowie,  (ly<;iiila- 
rze  i  szlachta  (MI,  2). 

Wierzbicki  v.  Wierzbowiccki  v.  Wirbowski.  Slaiiisław  Wirbowski  został 
pisarzom  zioniskim  hinlskim  w  looO  r.,  |)()  Wacławie.  Stanisław  Wierzbicki, 
pisarz  ziemski  bielski  w  154]  r.  Stanisław  Wierzbowiccki,  pisarz  ziemski 
bielski  w  latach  1540 — 1540.  Paweł  Wierzbicki  z  Kamionbrodii,  (lzicr;,aw- 
ca  Grzymały  w  1 541  r.  (iMFj  42).  Stanisław,  syn  niegdy  Marcina,  dziedzica 
Wierzbic,  miał  sprawę  z  Łużcckim  w  1542  r.  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  Ił). 

Wigura  Michaił  JConstantynowicz,  bojar  mścisławski  w  1547  r.  (MriG2). 

Wilczek  Mikołaj,  pisarz  ij;Todzki  wileński  w  1588  r. 

Wiiimowicz  Andruszko,  bojar  ;>,mndzki  w  1524  r.  (ML  17). 

Winko  Andrej  Janowicz,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  65). 

Wirowski  Jan,  dworzanin  król.  w   1543  r.  (ML  29). 

Wiskowaty  Iwan  i\Iiohajlowicz,  pieczetarz  w.  ks.  moskiewskiego  w  15G9 
roku  (ML  57). 

Wisłouchowicz  Marcin  Marcinowicz,  dworzanin  król  ,  bojar  powiatu  woł- 
kowyskioG^o,  miał  sprawę  z  Sacharem  w  1 530  r.  o  zaj^rabienie  bydła  (i\łL 
19).  Marcin  miał  dwóch  synów:  Iwaszka  i  Michnjła  w  1537  r.  (Mł^  27). 
Iwan  Wisłouchowicz  i  syn  jci^o,  I]ohdan,  mieli  sprawę  z  Glińskim  o  grabież 
w  1530  r.  (ML  19).  " 

Wismont  Michaił  Piotrowicz,  służebnik  Jana  Żaby  w  1551  r.  (ML  66). 

Wiśniowieccy  v.  Wisznewcccy  v.  Wisznewscy  książęta  ').  Mówiąc 
o  kniaziach  Nieświckich,  wspomnieliśmy,  że  od  nich  pochodzą  kniaziowie 
Wi.śuiowieccy. 

Kniaź  li^cdko  Nieświcki,  stronnik  Świdrygicłły,  podpisał  z  jego  strony 
w  1431  r.  rozcjm,  zawarty  z  Władysławem  Jagiełłą  (Skarb.  Danił.).  Wtrą- 
cony do  więzienia,  przez  Swidrygielłe.  uwolniony  z  niego  został  przez  Szamo- 
tulskiego i  I^uczackiego  i  otrzymał  w  dożywocie  Krzemieniec  i  łJracław, 
w  skutek  czego  przyrzekł  w  1434  r.  królowi  Władysławowi  Jag.,  że  docho- 
wa mu  wierności.  Miedzy  dobrami,  które  na  własność  otrzymał,  miał  się 
znajdować'  i  Zbaraż  ^)  (Skarb.  Danił,). 

Kniaź  Wasil,  syn  kniazia  l''edka  Nieświckiego,  umarł  przed  1463  r., 
w  którym  synowie  jego,  kniaziowie:  Wasil,  Semen  i  Sołtan,  dopełnili  działu 
dóbr   rodzicielskich.     Kniaź  Wasil  wziął  Zbaraż,  Kołodeń   dostał  sie  Seme- 


')    Patrz  Nieświccy  ksiij/.ęta. 

^)     Zbaraża  kniaź,  Feilko  nie  dostał,  gdyż  go  otrzymał  w  dożywocie  w  1441 
roku  Denisko  ^^nkosieje\vil;7.. 


368 

nowi,  a  najmłods/.y  Soltaii  ntrzrmat  oba  Wiśniówce,  Gródek  i  l\Ianiów.  Wi- 
śniowiec  jodnak  nie.  pozostał  w  ręKu  kniazia  Sołlana,  skoro  na  niooy  działów, 
sporządzonych  w  1473  r.  między  kniaziami  Semenem,  j\lichajlem  i  Fedorcm, 
synami  kniazia  Wasila  Wasilewicza  i  knieliini  Hanny,  Wi.śniowiec  dostał  się 
kniaziowi  Michajlowi.  W  1478  znów  rokn,  po  śmierci  hozpotomnój  kniazia 
iSołtana  Wasilewicza,  na  mocy  działów,  sporządzonych  między  kniaziem  Se- 
menem Wasilewiczem  i  kniaziami:  Semenem,  Michajlem  i  Fcdorem,  synami 
kniazia  Wasila  Wasilewicza,  i  matką  ich,  knieinnią  Hanną  Wasilewą,  oba 
Wiśniówce  dostały  się  Hannie,  po  śmierci  której  przejść  ninsialy  na  jćj  syna, 
kniazia  Michajła.  i^lichajło,  aczkolwiek  zwał  się  często  jeszcze  Zl)araskim, 
pierwszy  jednak  Wiśniowieckim  pisać  się  jjoczął  (Stecki,  M.  Równe). 

Kniaź  Michajło  Wasilewicz  Zbaraski,  namiestnik  bracławski  za  Aleksan- 
dra Ja^.,  przywiesił  swoje  pieczęć  do  aktn  knpna  wsi  Koraszcwce,  który 
król  Zygmnnt  w  1507  r.  potwierdził  (ML  8).  Tenże  kniaź  Michajło  Wasi- 
lewicz Zbaraski,  otrzymał  od  króla  Zyg-mnnia  nraliim  w  1509  r.  w  do^.ywo- 
cic,  a  w  1514  r.  na  własność  (ML  8  i  11).  W  1512  r.  zapadł  wyrok  króla 
Zyfi^munta  w  sprawie  kniazia  Michajła  Wisznewcckieco  z  Dawidowskim, 
szlachcicem  z  Korony  (ML  10).  Żoną  kniazia  Michajła  była  Tatianna. 
W  1495  r.  zeznała  knieliini  Tatianna  Michajłowa  Wasilewiczowa,  że  świe- 
kra jej,  knieliini  Hanna  Wasilewa,  zapisała  dobra  Poskoń  i  Hrebino  synowi 
swemu  Michajlowi,  a  jej  mężowi,  który  znów,  za  zi^odą  braci  swoich,  knia- 
ziów Semena  i  Fedora  Wasilewiczów,  dobra  te  jćj  darował,  z  pominięciem 
własnych  dzieci.  Aleksander  Jag.  potwierdził  jćj  tę  darowiznę  w  tymże 
1495  r.  (ML  (?). 

Kniaź  Michajło  Wasilewicz  Wisznewecki  pozostawił  czterech  synów: 
Iwana,  Fcdka,  Fedora  i  Aleksandra.  W  1522  r.  dochodziła  Hanna  Iwanowa 
Aleksandrowiczowa,  podskarbina  lit.,  z  siostrzeńcami  swoimi,  kniaziami:  Iwa- 
nem, Fedkiem  i  Fcdorem  Michajłowiczami  W^iszneweckimi,  spadłef]^o  na  nich 
po  Pacowej  majątku  Lubonicze  (ML  10).  O  kniaziu  Aleksandrze,  widocznie 
najmłodszym  cynu  kniazia  Michajła,  nie  ws|)omniano  w  tym  akcie.  W  1511 
roku  nadał  król  Zycmunt  dworzanom  swoim,  kniaziom  Fedorowi  i  Iwanowi 
Michajłowiczom  Wiszneweckim,  miasto  Percmii  (ML  3n).  Potwierdzenie 
tego  nadania  uzyskali  oni  jeszcze  w  tym  samym  roku.  W  akcie  tym  na- 
zwani są  kniaziami  Wisznewskimi  (ML  II). 

O  kniaziu  Fedkn,  jednym  z  synów  kniazia  Michajła  Wasilewicza  Wi- 
szneweckiego,  nie  posiadamy  więcej  wiadomości.  Natomiast  o  kniaziu  Fe- 
dorze Michajłowiczu  wiemy,  że  otrzymał  starostwo  czcczerskie  i  propojskie 
w  1524  roku.  Ostatnią  o  nim  wzmiankę,  jako  o  staroście,  spotyka  się 
w  1529  r.     Żył  jeszcze  w  1533  r.,    w  którym   podpisał  się  jako  świadek 


369 

na  zapisie  Micliajla  Deniskowirza  (ML  24).  rozost.iłrj  po  nim  wdowie  Na- 
Rlazyi  Wasilnwnio  Żyliński*'),  starościaiico  krzyrzmyskićj,  w  ir)35  r.  ju;, 
Umvi  kniazia  Aleksandra  Sangtiszkowicza  Ko.szyrskioj^o,  potwierdził  król  Zy- 
gmunt w  tyin/.o  roku  zapis  500  kóp  wiana,  zabezpioczonycli  przez  pierwsze- 
p^o  jój  nirżn,  Wisznewccki('<j^o,  na  niżnyrh  dol»rar,li,  i  zapis  |)ofowy  zaniku 
Pereniila  (ML  30).  Kniaź  Iwan  JMichajlowirz  daf  początek  ksią/^.ccó)  ga- 
łęzi tego  domu,  a  kniaź  Aleksander  Micliajlowicz  był  protoplasta  galezi 
królewskiej. 

Kniaź  Iwan  Micliajlowicz  Wiszncwski,  w  1522  r.  dworzanin  królewski 
(ML  J5),  znajduje  się  w  liczbie  świadków,  wymienionych  w  umowie  przed- 
ślubnej, zawartej  w  1B22  r.  przez  kniazia  Konstantego  Ostrogskiego  z  knia- 
żną  Slueką  (Mnliu.  i  Przezdz.).  W  1527  r.  otrzymał  ekspektatywe  na  sta- 
rostwo rzeczy ckie  (ML  15).  W  1533  r.  był  starosta  cjszyskim  i  worniań- 
skim,  a  w  153G  r.  otrzymał  starostwo  propojskie  i  czeczerskie,  które  trzy- 
mał jeszcze  w  1543  r.  W  1540  r.  dał  polowe  Peremila  kniaziowi  Aleksan- 
drowi Sanguszkowiczowi  Koszyrskiemu  za  dobra  Dereczyn,  które  od  niego 
otrzymał  (ML  39  i  36).  W  1528  r.  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  z  dóbr 
swoich,  za  wyłączeniem  wołyńskich,  38  koni  (MTj  21). 

Żoną  kniazia  Iwana  była  Nastazya,  córka  Semena  Olizarowicza  i  knia- 
żny  Ostrogskiej,  siostry  kniazia  Konstantego.  W  1540  roku  procesował  sie 
Hrchory  Chodkiewicz,  żonaty  z  kniażną  Katarzyną,  córką  kniazia  Iwnna^ 
z  Ostrogskimi  o  dobra  pozostałe  po  babce  żony  (ML  29).  W  1538  r.  po- 
twierdził król  Zygmunt  kniaziowi  Iwanowi  Micbajłowiczowi  Wisznewskiemu, 
dzierżawcy  czeczerskiemu  i  propojskiemu,  zapis  zeznany  na  rzecz  jego  przez 
żonę  Nastazyc,  córkę  Semena  Olizarowicza  (ML  30), 

Kniaź  Iwan  pozostawił  trzech  synów:  Andreja,  Dymitra,  Konstantego  ') 
i  wzmiankowaną  wyżej  córkę,  Katarzynę,  żonę  Ilrehorego  Chodkiewicza. 
llrehory  Aleksandrowicz  Chodkiewicz,  starościc  brzeski,  zeznał  w  1540  r. 
że  podczas  j)ożaru  dworu  jego  na  Lebiedziowic  (?  na  Lebedi),  zgorzały  wszy- 
stkie przywileje  i  dokumenty,  odnoszące  się  do  dóbr  jego  żony,  kniażny  Kata- 
rzyny Wiszneweckiej,  córki  kniazia  Iwana,  starosty  czeczerskiego  i  propoj- 
skicgo  (ML  41). 

Kniaź  Andrej  Iwanowicz,  w  15G9  roku  kasztelan  wołyński  v.  łucki, 
w  1572  r.  wojewoda  bracławski,  w  I57G  r.  wojewoda  wołyński,  żył  jeszcze 
w  1583  r.  (Arch.  Zbór.  Dok.  IV).     W  latach  1581—1582  był  starostą  lube- 


')    Twierdzenie,  że  Konstanty  był  jego  synem  opieram  jedynie  na  orzecze- 
niu Bartoszewicza. 

Poczet  rod<i\v.  ^7 


370 

ckim  (ML  57).  Z  Eufemii  Wierzbickiej  pozostawił  cztery  córki:  Halszkę-Eu- 
feniic,  żonc  Mikołaja-Kr/.ysztofa  RadziwiUa,  księcia  na  Oiyce  i  Nieświeżu, 
hrabiego  na  Szydłowcu  i  Mirze,  Hannę,  żonę  Mikołaja  Sapieliy,  Aleksan- 
drę, żonę  księcia  Jerzego  Czartoryskiego,  i  Zofie,  żonę  Jana  Paca.  Wszystkie 
cztery  siostry,  wraz  z  matką  Eufemią  Wierzbiczanką  procesowały  sie  w  1589 
roku  z  Łebkowskim  (Wyr.' Tryb.  Lub.  ks.  34  f.  1233),  a  w  1593*^i-.  dopeł- 
niły działu  dóbr  ojczystych  i  macierzystych  (AIZR,  I).  W  tym  samym  roku 
procesowały  się  one  z  Prońskim  o  Morawicę  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Dwie 
z  nich,  Eufemia  Radziwiłłowa  i  Zofia,  podówczas  jeszcze  niezamężna,  odstą- 
piły Polczyckiemu  w  1589  roku  praw  swych  do  dóbr  Maciejowa  (MK  133 
f.  382).  Aleksandra  zeznała  w  1597  r.  donacyę  Wiśnio wca  na  rzecz  męża 
swego  Czartoryskiego,  po  śmierci  którego  wyszła  za  Jana  Lahodowskiego. 
Wspólnie  z  drugim  mężem  procesowała  sie  w  1611  r.  z  Michałem  i  Jerzym, 
książętami  Wiśniowieckimi  o  3,000  fl.,  należnych  jćj  z  Wiśniowca  (A.  Tr. 
Lub.  Woj.  Woł.). 

Kniaź  Dymitri  Iwanowicz  Wisznewecki  '),  o  którym  wspomina  rewizya 
zamku  krzemienieckiego  z  1545  r.,  miał  sprawę  z  Czartoryskim  w  1546  r. 
o  dom  w  Wilnie  (i\IL  Gl).  W  1547  r.  otrzymał  dzierżawę  Woniaczyn  (ML 
62).  Przechował  sie  list  Zygmunta  Augusta,  pisany  do  kniazia  Dymitra 
w  1557  r.  i  wydany  mu  w  1561  r.  glejt  na  powrót  z  Moskwy  (AIZR,  II). 

Kniaź  Konstanty  Iwanowicz  Wisznewecki,  o  któryni  spotyka  się  dopiero 
wzmiankę  w  aktach  pod  1558  r.  (MK  91  f.  212),  był  starostą  żytomirskim 
w  1583  r.  Dwa  razy  wstępował  on  w  związki  małżeńskie.  Pierwszą  jego 
żoną  była  Anna  z  Olchowca,  wdowa  po  Ostiorogu,  z  której  był  syn  Konstanty 
i  córka  Anna.  W  1582  r.  procesowali  sic  Konstanty  i  Anna,  dzieci  zmarłego 
księcia  Konstantego  Wiśniowieckiego  i  Anny  z  Olchowca,  i  opiekun  i  stryj 
ich,  książę  Andrzej  z  Wiśniowca,  wojewoda  wołyński  i  starosta  luliecki, 
z  Oporowskim  o  Czarny  Ostrów,  który  nictylko  do  nich  należał,  ale  i  do  dzie- 
ci ich  matki,  spłodzonych  z  pierwszym  jej  mężem  Ostrorogiem,  gdyż  Kon- 
stanty i  Anna  Wiśniowieccy  i  Krzysztof  i  Zolia  Ostrorogowie,  urodzeni  z  El- 
żbiety (?)  z  Olchowca,  dziedzice  Czarnego  Ostrowu,  procesowali  się  o  tam- 
tejszych poddanych  z  Tarłową  w  1591  r.  (Wyr.  Tryb.  Lub.  ks.  14  f.  325 
i  ks.  47  f.  152).  Drugą  żoną  kniazia  Konstantego  była  Elżbieta  Świerczó- 
wna,  córka  Jana,  której  ustąpiła  siostra  jej  Katarzyna  praw  swych  do  po- 
łowy wsi  Płoski  w  powiecie  kamienieckim  w  1571  r.  (MK  110  f.  2). 

Książę  Konstanty  Konstantynowicz,  w  1623  r.  starosta  czerkaski,  olrzy- 


')    Patrz  jego  życinry.s  pióra  Bartoszewicza  w  Enr.yklopedyi  Powszechnej. 


iii.ll  wraz  z  żonij,  Kaliuzyiią  KoriiinktówiuL  w  1()2S  r.  kniis<'iis  na  nabyciis 
8t.aros(,\va  kaminiiaokii'i;o  od  Loszczynskicli  (MK  17()  f.  170);  nic  naliyf  je- 
dnak tc^o  starostwa,  f^dyż  w  IGoo  r.  otrzymał  wraz  z  żona  nowy  konscMis  na 
wykn|)i(Miio  <2;o  z  rąk  ()|)alińskicg;o  (MK  180  f.  11.'^).  W  1630  rokn  zostaf 
wojewodą  lK'I/,kiin  (MK  182  f.  G7),  a  w  1G38  rokn  wojewodą  rn.skiin  (MK 
182  f.  :](i4).  IJmart  przód  8  czftrwra  1641  r.  (MK  185  f.  304).  Trzymał 
starostwo  kamionaokie  i  czorkaskio,  na  odstąpienie  których  synom  Jerzemu 
i  Aleksandrowi  otrzymał  konscns  w  1637  i  1(338  r.  (MK  182  f.  321  i  357). 

Anna  Wiśiiiowieeka,  siosira  Konstantego,  wojewody  niskiei^o,  wyszła 
za  Jana  Zamojskiego.  Jan  Zamojski,  stra/*.nik  koronny  (i)óźnioJRzy  kaszte- 
lan chełmski),  i  ;';ona  jego,  y\nna  z  Wi.śniowca,  otrzymali  dobra  F-ysiatycze 
w  1593  r.  (MK  138  f.  336). 

Książę  Konstanty  pozostawił  trzech  synów:  Janusza,  Aleksandra  i  Jerze- 
^0,  oraz  córki:  Marcyannę,  żonę  Jakóba  Sobieskieg-o,  ilelone,  żonc  Stanisława 
Warszyckiego,  Teofilę  i  Annę.  Książę  Janusz  WiśniowieckI  z  siostrami:  Mar- 
cyaniią,  żoną  Jakóba  Sobieskieg-o,  i  Heleną,  sukcesorowie  zmarłej  księżny 
Maryanny  Zbaraskiej  Wasilowej  Zaborowskiej,  zapozwaii  w  1620  r.  potom- 
ków Aleksandra  Kisiela  o  łańcuch  złoty,  wartości  300  dukatów,  zastawiony 
temuż  przez  ich  babkę.  Zbaraską  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Książę  Janusz 
Wiśniowiecki,  spadkobierca  zmarłego  księcia  Jerzego  ze  Zbaraża,  kasztelana 
krakowskiego,  oddał  siostrze  swej,  Helenie,  żonie  Stanisława  Warszyckicgo, 
wojewody  mazowieckiego,  na  mocy  działu,  sporządzonego  z  nią  w  1635  r., 
dobra  Smoleń,  Pilczc,  Mrzygłód,  Kazimierzę-Wielką  i  t.  d.,  razem  dwa  mia- 
steczka i  39  wsi  (MK  180  f.  589). 

Książę  Aleksander  Konstantynowicz  Wiśniowiecki,  rotmistrz  królewski, 
otrzymał  od  ojca  sweg^o  za  pozwoleniem  królew'ski('mi,  wydanem  w  1638  r., 
starostwo  czerkaskie.  W  tym  samym  roku  otrzymał  konscns  na  ustąpienie 
Krosnowskiemu  uroczyska  Kremieńczuk  ze  starostwa  czerkaskiego  (MK  183 
f.  4).     Nie  żył  już  w  listopadzie  1639  r.  (MK  186  f.  60). 

Książe  Jerzy,  najmłodszy  syn  Konstantego,  otrzymał  od  rodziców,  za 
konsensem  królewskim  z  1637  r.  starostwo  kamionackie  (MK  182  f.  321). 
W  1639  r.  otrzymał  jus  communicativum  na  toż  starostwo  dla  żony  swej, 
Faifrozyny  Tarnowskiej,  kasztelanki  żarnowskiej  (MK  186  f.  59).  Nie  żył 
już  w  1641  r.  (MK  185  f.  658).  Pozostała  po  nim  jedynaczka  Konstancya, 
nad  którą  sprawował  opiekę  brat  jej  stryjeczny  Konstanty,  wyszła  za  Sa- 
muela Leszczyńskiego  (Sig\  10  f.  26). 

Książę  Janusz,  nafstarszy  syn  Konstantego,  w  1629  r.  starosta  krze- 
mieniecki, został  9  maja  1633  r»  koniuszym  w.  koronnym  (MK  180  f.  207). 
Umarł  przed   16  listoi)ada  1636  r.     Żonaty  był  z  Katarzyną-Eugenią  Sku- 


372 

niinówna  Tyszkiowirzówiią  (MK  180  ł".  11),  która  w  J(337  r.  otrzymała  kon- 
scns  na  wykupienie  od  Pimkowskicco  wai  Cecionowiec  i  IMsarzowicc  ze  sta- 
rostwa krzemioniorkicgo  (MK  181  f.  148).  Wiał  dwóch  synów:  Dyniitra- 
Jorzcjęn  i  Knnsfanfo;;o-Krzysztofa,  i  tyleż  córek:  Anno  i  Barbarę.  W  1637  r. 
procesował  ksinże  [■'cdor  Czetwcrtyński  wyżej  wymienione  dzici^i  zmarlejjo 
księcia  Janusza  Wiśniowicckicgo  i  pozostałą  po  tymże  wdowę  o  gwałtowne 
nasłanie  ludzi  w  1033  r.  na  grunta  jego,  do  Kniażej-Krynicy  naleZące,  za- 
branie tamże  łiydla,  pługów,  wozów  i  pobicie  ludzi.  Podobną  sprawę  mieli 
w  tymże  roku  z  Holiozińskim  o  nasłanie  ludzi  i  zai)ranie  owiec  z  gruntów  Kra- 
snopolski(;h  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.).  W  1640  r.  procesowała  Jarmolińska 
pozostałe  po  księciu  Janusz!i  dzieci  i  wdowo,  podówczas  już  żonc  księcia  Alc- 
ksandra-Lu<lwika  Radziwiłła,  o  zbiegłych  z  jej  dóbr  poddanych  do  wsi  Woło* 
darki;  procesowała  ich  także  Izabella  z  Porycka  Koniecpolska  o  zajęcie  Smel- 
grodu  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

Książę  Dymitri-.łcizy,  strażnik  kor.  w  16.^8  r.,  otrzymał  w  tymże  roku 
list  przypowiedny  na  chorągiew  tatarską,  a  w  rok  później  na  chorągiew  dra- 
gońską  (Sig.  1  i  2).  Wojewodą  bełzkim  został  6  maja  1660  r.  (Sig.  2),  he- 
tmanem polnym  kor.  był  w  1670  r.  ')  (Sig.  11  f.  205),  a  hetmanem  w.  kor. 
został  15  marca  1676  roku  (MK  211  f.  206).  W'  1678  r.  został  wojewodą, 
a  w  1680  r.  kasztelanem  krakowskim  (Bart.  K.nc).  Umarł  w  1682  r.  Sta- 
rostą białocerkiewskim  został  w  1663  r.,  a  slaroslą  soleckim  i  sirumilowskim 
w  1670  r.  (Sig.  7  i' 11).  Trzymał  także  starostwo  kamionackie,  drahimskie 
i  lubomelskie.  Lubomclskim  i  drahimskim  starostą  był  w  1670  r.  (MK  210 
f.  330),  a  kamionackim  w  1672  r.  (Sig.  12  i'.  15).  W  1673  r.  otrzymał 
besztalung  na  regiment  diagonii  600  ludzi  (Sig.  12  f.  54).  Z  żony  Maryan- 
ny  Zamojskiej  miał  trzy  córki.  ł^ugenia-Katarzyna  wyszła  za  Stanisława 
Koniecpolskiego,  Zolla  za  Wacława  Leszczyńskiego,  a  Salomeą  była  ksienią 
benedyktynek  w  Przemy.śln.  Z  drugiej  żony,  księżniczki  Teofili  Zasławskiej, 
wojewodzianki  krakowskiej,  która  w  1676  r.  odstąpiła  pewnych  praw  Czer- 
nemu, nie  pozostawił  potomstwa  (Mli  212  f.  18). 

Książę  Konstanty-Krzysztof,  drugi  syn  księcia  Janusza,  wniósł  w  1656 
roku  zażalenie  na  brata  swego  Dymitra-Jerzego,  w  sprawie  swój  siostry  stry- 
jecznej Konstancyi,  córki  księcia  Jerzego,  która  na  jego  opiece  pozostawała 
(MK  li)9  r.  38).  W  1669  r.  otrzymał  list  przypowiedny  na  regiment  pieszy 
(Sig.  11  f.  67).  W  1673  r.  został  wojewodą  podolskim  (Sig.  12),  następnie 
był  w  1676  roku  wojewodą  bracławskim,  a  w  1678  r.  bełzkim  (Voł.  Leg.). 


')    Miał  nim  zostać  na  sejmie  1  niarra  1(508  r. 


373 

Umarf   1()  sicrpiiia    l()!^l!  r.  (Pod.  \\o\.  \.  f.  07).     Tozoshiwil  dwóch  synów: 
Janusza- Aiitoiiif^n  i  I\li('liaIa-S('rwn('('ii;o. 

Książę  Janns7,-Antnni,  slarosta  piński,  zostaf  w  I  GOT  r.  podczaszym  lit., 
w  1690  r.  niarszalkiiMH  nadw.  lit,  w  1702  r.  kaszlidanoni  wileńskim,  w  1704 
roku  wojewodą  wileńskim,  25  maja  1700  r,  wojewodą  krakowskim  (Sijj^.  IG), 
a  12  października  1720  roku  kasztelanem  krakowskim  (Si<;'.  20).  Umarł' 
w  1741  r.  (Bart.  Enc).  W  1701  r.  otrzymał  konsens  na  wykupienie  staro- 
stwa krzemienieckiego  z  rąk  Czartoryskiego,  a  w  dniu  nastę]»nym  przekazał 
mu  je  Czartoryski.  Na  ustąpienie  starostwa  krzemienieckiego  otrzyma!  na- 
stępujące konscnsy:  na  ustąpienie  Olszauskiemu  7  lipca  1710  r.  (Sig.  17), 
Konarzewskiemu  3  sierpnia  1713  r.  (8ig.  18),  a  bratu  swemu  Michałowi 
8  marca  1720  i  4  lipca  1724  r.  (Sig.  20).  Lecz  starostwa  lego  ż,adnemu 
z  nicli  nic  odstąpił.  Oprócz  starostwa  krzemienieckiego,  miała  żona  jego, 
Teofila  Leszczyńska,  starostwo  konińskie,  na  które  książę  Janusz-Antoni  otrzy- 
mał jus  communicalivum  12  marca  1704  r.  (Sig.  10).  Trzymał  także  staro- 
stwo osieckie  już  w  1704  r.  i  rogowskic  (Sig.  10).  Dnia  2  października 
1730  r.  dostał  starostwo  parczewskie,  na  które  otrzymał  jus  communicati- 
Yum  dla  żony  Teofili  Leszczyńskiej  21  października  t.  r.  (Sig.  22).  Jedyna 
jego  córka,  Tercsa-Franciszka,  wyszła  za  księcia  Micliała-Kazimierza  Radzi- 
wiłła. Księżna  Karolowa  Radziwiłłowa  odstąpiła  im  starostwa  czlucliow- 
skiego  w  1730  r.  (MK  225  f.  73),  a  sam  książę  Janusz  Wiśniowiecki  odstą- 
pił im  starostwa  osieckiego  i  rogowskiego  za  konsensem  z  21  listopada  1720 
roku.  Za  pozwoleniem  z  tejże  samej  daty  odstąpił  on  Radziwiłłowi  starostwa 
krzemienieckiego  (Sig.  20).  W  1731  r.  zapragnął  książę  Janusz  odebrać  na 
siebie  starostwo  krzemienieckie,  na  wykupienie  którego  z  rąk  Radziwiłła 
otrzymał  konsens  22  grudnia  t.  r.  (Sig.  22).     Czyje  wykupił  niewiadomo. 

Książę  Michał-Serwacy,  drugi  syn  Konstantego,  wojewody  bcłzkiego, 
urodził  sie  we  Lwowie  13  maja  1680  r.  Będąc  starostą  pińskim  (od  1701  r.), 
gliniańskim  i  wilkowskim,  został  hetmanem  polnym  lit.  w  1702  r.,  kasztela- 
nem wileńskim  i  hetmanem  w.  w  1703  r.,  a  wojewodą  wileńskim  w  1700  r. 
Z  województwa  i  hetmaństwa  w.  zrezygnował  w  1707  r.,  i  pozostał  tylko 
hetmanem  polnym.  W  1709  r.  dostał  się  do  niewoli,  z  której  uszedł  w  1710  r.; 
poczćm  przebywał  za  granicą  do  1716  r.,  w  którym  powrócił  do  Polski. 
W  1720  r.  został  kanclerzem  w.  ks.  lit.,  w  1730  r.  regimentarzem  w,  ks., 
w  1734  r.  administratorem  Avojewództwa  wileńskiego,  w  1735  r.  wojewodą 
wileńskim  i  hetmanem  w.  lit.  po  oddaniu  pieczęci.  Umarł  w  IMereczu  16 
września  1744  r. 

Książę  iMichał-Scrwacy  otrzymał  następujące  przywileje:  18  czerwca 
1701   roku  konsens  na  ustąpienie  starostwa  gliniańskicgo  bratu  Januszowi 


374 

{S\g.  15)  30  stycznia  1702  roku  i  7  lipca  1710  r.  jus  communicativum  na  \uZ 
starostwo  dla  żony  swej,  Katarzyny  Dolskićj  (Sig-.  15  i  17),  12  marca  1704 
roku  konsens  na  wydzicrżawionic  tcn;nż  starostwa  Szaszkowskiemu  (Sig.  10), 
20  września  1725  r.  jus  communicatiyum  na  to^;  starostwo  dla  drugiej  swój 
żony,  księżniczki  Magdaleny  Czartoryskiej  (Sig.  20),  w  końcu  15  kwietnia 
1730  r.  jus  romuiunicativuni  na  starostwo  gliniańskie  i  tuliolskie  dla  trzeciej 
swej  żony,  księżniczki  Tekli  RadziwiHńwny,  wdowy  po  Flemingu  (Sig.  20). 

Katarzynę  Dolska  poślubił  w  Pińsku  10  maja  1696  r.;  z  niej  miał  syna 
Konstantego,  nr.  1699  r.,  i  córki:  Anite,  tir.  1700  r.,  i  Elżbietę,  nr.  1701  r. 
Syn  Konstanty  i  trzecia  córka,  Alojza,  nr.  1703  r.,  zmarli  w  wieku  dziecię- 
cym. Dolska  umarła  w  1725  r.  Z  księżniczki  Magdaleny  Czartoryskiej, 
która  poślubił  w  1725  r.,  miał  synów:  Jeremiego,  ur.  w  1726  r.  i  Ignacego, 
ur.  w  1728  r.  Czartoryska  zmarła  w  1728  r.  Z  trzeciej  żony,  księżniczki 
Tekli  Radziwiłłówny,  którą  poślubił  w  1730  r.,  miał  syna  Józefa-Ignacego, 
ur.  w  1731  r.  Dzieci  z  dwóch  drugich  żon  zmarły  w  dzieciństwie,  a  dwie 
córki  z  pierwszego  małżeństwa  wyszły  za  mąż  w  1722  r.  w  Pińsku:  Anna 
za  Kazimierza  Ogińskiego,  [''^Iżbieta  za  Michała  Zamojskiego  (Notatki  księcia 
Michała  Wiśniowieckiego  Pod.  Woł.  I.  f.  96). 

Kniaź  Aleksander  Michajłowicz  Wisznewski  v.  Wisznewecki  otrzymał 
w  1532  r.  starostwo  rzeczyckie.  Starostą  tym  był  jeszcze  w  1545  r.  Z  nie- 
znanej małżonki  pozostawił  synów:  Aleksandra  i  Michajła. 

Kniaź  Aleksander  Aleksandrowicz  Wisznewecki  podpisał  się  jako  świa- 
dek na  zrzeczeniu  się  Korosteszowa  w  1565  roku  (Pod.  i  Woł.  II.  f.  117). 
Z  żony  Aleksandry  kniażny  Kapuścianki  pozostawił  syna  Adama  i  córkę  Ewę. 
W  1592  r.  zeznała  Aleksandra  Kapuścianka  Aleksandrowa  Wisznewecka  za- 
pis na  cerkiew  Wojską.  W  zapisie  tym  wspomniany  jest  syn  jej  Adam  i  cór- 
ka Ewa  (Akta  T.  III).  W  1596  roku  Suryn,  podscdck  kijowski,  i  Sawicz, 
świaszczcnnik  owrucki,  procesowali  księżnę  Aleksandrę  Wiszniowiecką  i  dzie- 
ci jej,  Adama  i  Ewę,  żonę  księcia  Piotra  Zbaraskiego,  o  pokoszenie  ich  łąki 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.).  W  1605  r.  sprzedała  Aleksandra  Kapuścianka  Ale- 
ksandrowa Wiśniowiecka  dobra  Aleksandrowo  i  inne  córce  swej,  Ewie  księ- 
żnie Zbaraskiój.  Taż  księżna  Aleksandra  i  syn  jej  Adam  procesowali  się 
w  1600  r.  z  Ilorainem  o  65,000  A.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Książę  Adam  Aleksandrowicz  Wiśniowiecki  miał  sprawę  ze  Zbaraskim 
w  1597  r.  o  4,000  fi.  W  1608  r.  |łrocesował  Grotowski  księcia  Adama  Wi- 
śniowieckiego i  żonę  jego,  Aleksandrę  Chodkiewiczównę,  o  sumę  160  fl. 
(A.  Tr.  Lub  Woj.  Woł.).  W  1609  r.  miał  książę  Adam  proces  z  Dobronizki- 
mi  o  Myszowo,  który  to  majątek  wypuściła  im  matka  jego  w  posesye  (A.  Tr. 
Lub.  Woj.  Kij.)      W  1620  r.  zastawił  wspólnie  z  swą  żoną  połowę  starego 


_  375 

Wiśiiiowca  Cclińskioniu  (A.  Tr.  [.uh.  Woj.  Wol.).  Jodyna  córka  jt^^^n,  Kry- 
styna, w  1028  r.  żona  Mikołaja  i\l:i,lyiiski('j;o,  pokwitowinia  została  w  tymże 
roku  przez;  Wyszolrawko  i  inoccsowafa  sio  z  Zawadzkim  (A.Tr.  Lul».  Woj.Wot.). 
\Y  1643  r.  była  żoną  Piotra  Danilowicza  (MK  188  f.  107  i  MK  100  f.  0). 

Kniaź  i\liclia.jło  Aleksandrowicz  Wisznewccki,  w  inOO  roku  starosta  ka- 
niowski i  czerkaski,  byt  w  1571)  r.  kasztelanom  braciawskim,  a  w  1581  r. 
został  kasztelanem  kijoNYskim.  Umart  15  października  1581  r.  (Kat.  WoKla). 
Z  Halszki  Zenowiezówny  pozostawił  trzecli  synów:  Aleksandra,  ^lichajla  i  Jii- 
riei^o  i  dwie  eórki:  Marynę  i  Zofie.  W  1593  r.  zapadł  z  powództwa  Krzy- 
sztofa Szwaba  dekret  w  trybunale  lubelskim  przeciwko  książętom  Aleksan- 
drowi, Micliajtowi  i  .luriemn,  Marynie  i  Zolii  Wiśniowicckim,  dzieciom  nie^dy 
księcia  Micłiajla  i  Halszki  Zienowiczówny  o  Ilnidówke  (A.Tr. Lub.  ^Voj.^Voł.). 
W  1591  r.  prowadził  sprawę  Jalowicki  j)rzeciwko  księciu  Aleksandrowi 
Wiszuiowieckiemu  o  zapłacenie  50  kóp  lit.,  jako  reszty  należno.śei  |)ozosfalej 
z  sumy  100  kóp  lit.,  którą  zmarły  ojciec  księcia  Aleksandra,  książę  Miclial 
Wiśniowiecki,  pożyczył  był  u  ])owoda  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  W  1592 
i  1593  r.  procesowali  księcia  Aleksandra  poborcy  województwa  kijowskieg-o 
o  uiszczenie  należnycb  poborów  z  dóbr  Ijraliimia  i  trzymanycli  przez  niego 
starostw,  mianowicie  czerkaskieg^o,  kaniowskiego,  lubeckiego,  łojewskiogo 
i  korsuńskiego  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.  i  Woł.).  Starostwo  czerkaskic  i  ka- 
niowskie miał  już  w  1581  roku.  W  1640  roku  trzymał  starostwo  czer- 
kaskic Mikołaj  Potocki,  przeciwko  któremu  wystąpili  poborcy  wojewódz- 
twa kijowskiego  z  żądaniem  zapłacenia  należnej  kwarty.  Pozwali  oni  jedno- 
cześnie i  Jerzejco  księcia  Wiśniowieckicf^o,  jako  syna  i  sukcesora  księcia 
Aleksandra  o  zapłacenie  800  (1.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

]vniaź  Michajło  Micliaj łowicz  Wisznewecki  zapisał  w  1605  r.  żonie  swej 
llegiiiie.  córce  Jeremiasza  Moliily,  księcia  mołdawskiego,  30,000  fl.  na  poło- 
wie swego  majątku,  a  osoI)uym  aktem  jes/cze  100,000  (1.  (A.  Tr.  Lub.  Woj. 
Woł.).  W  1606  r.  był  on  starostą  owruckim;  umarł  przed  15  lutec^o  1616  r. 
(MK  158  f.  234).  Regina  Mohilanka  żyła  jeszcze  w  1618  r.,  w  którym  pro- 
cesowała się  z  Jerzym  Wiśniowieckim,  bratem  mężowskim,  z  powodu  niedo- 
puszczenia iutromisyi  do  dóbr  po  za  Dnieprem  leżącycb.  W  tyniże  1618  r. 
pozwał  Józef  Ciiali^cki  księcia  Jeremiasza  Michałowicza  Wiśniowicckicgo 
i  Rainc  Mohilankę,  wdowę  po  księciu  Michale  Wiśniowieckim,  staroście 
owruckim  i  księcia  Jerzego  Wiśniowicckicgo,  kasztelana  kijowskiego,  stryja 
i  opiekuna  księcia  Jeremiasza,  w  sprawie  o  poddanych  z  majętności  Rzy- 
szczewskiej,  zbiegłych  do  dóbr  Hoszczy  ')  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 


')    Akt  ten  dowodzi,  że  IMicbal  Wl.śuiowiccki,  starosta  owrucki,  nie  byl  po 


376 

Kniaź  Micliajło  pozostawił  syna  Jeremiasza  i  córkę  Annę.  W  1622  r. 
nastąpił  w  lryl)unalc  liil)clskim  rozpis  (układ)  jioiniedzy  Mikołajem  Turskim, 
a  Jcrcmim  i  Anną,  dziećmi  nicgdy  Reginy  Moliilanki  księżnej  iMichałowej  Wi- 
śniowieckiej  i  opiekunem  icli,  księciem  Konstantym,  starostą  owruckim.  o  su- 
mę 1  300  fl.  Turskiemu  należną.  W  tym  samym  roku  procesował  icli  Ła- 
wryn  Czerkas  o  samowolne  wyrzucenie  go  z  zaników  Miclialowa  v.  Peryatyna 
i  Żórawki  przez  zmarłą  icli  matkę  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł).  W  1619  r.  pro- 
cesował księcia  Jeremiasza  ^Yiśniowicckiego,  syna  Michała,  niejaki  Strył)el 
o  zl)iegłycli  poddany  cli,  a  w  1620  r.  kwitował  go  Sołtan.  W  1628  r.  tak 
książę  Jeremiasz,  jakoteż  i  jego  siostra  l)yii  jeszcze  nieletnimi;  w  sprawacli, 
które  w  tym  roku  wytoczyli  im  Pausza  i  Małyński,  występowali  oni  razem 
ze  swoim  opiekunem  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  W  1631  r.  książę  Jeremi 
bronił  się  sam  w  sprawie,  którą  miał  z  Zofią  Żółkiewską  o  dobra  Iloroszyn 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij). 

Książę  Jeremi  żonaty  był  z  Gryzeldą  Konstancyą  Zamojską,  córką  To- 
masza i  Katarzyny  księżniczki  Ostrogskiej,  która  w  1642  r.  sprzedała  bratu 
swemu  Janowi  Zamojskiemu  trzecią  część  dóbr  swoich  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 
Jeremiasz-Michał  książę  Wiśniowiccki  i  żona  jego  Gryzeldą- Konstancyą  Za- 
mojska, sprzedali  w  1645  r.  dobra  Tajkury  w  powiecie  łuckim  Ossolińskie- 
mu (MK  190  f.  79). 

Książę  Jeremiasz-Michał  został  w  1646  r.  wojewodą  ruskim  i  otrzymał 
starostwo  hadziackie  (MK  189  f.  398  i  424).  W  1648  r.  otrzymał  prawem 
lennem  Chcrtyce  w  województwie  kijowskićm  (MK  189  f.  767).  W  1649  r. 
posiadał  starostwo  koniawskie  i  otrzymał  dla  siebie  starostwo  prasnyskic  (MK 
191  f.  237)  a  wspólnie'  z  żoną  starostwo  nowotargskie  (MK  192  f.  55). 
W  1G50  r.  otrzymał  starostwo  przemyskie,  a  zrezygnował  wraz  z  żoną  z  no- 
wotargskiego  (MK  192  f.  65  i  372).     Umarł  22  sierpnia  1651  r. 

Syn  jego,  Tomasz- A/ /c/jct?,  urodzony  w  1638  r.,  obrany  królem  polskim 
i  koronowany  w  1669  r.,  poślubił  Eleonorę,  siostrę  cesarza  Leopolda,  27 
lutego  1670  r.  w  Częstochowie.     Umarł  wo  Lwowie   10  listopada   1673  r. 

Kniaź  Juri  Michajłowicz  Wiszniowiecki,  kasztelan  kijowski  od  1609  r. 
W  1611  r.  procesowała  księcia  Juriego  i  brata  jego  Aleksandra  Łahodow- 
ska  o  3,000  11.,  należnych  jej  z  Wiśniowca.  Kniaź  Juri  ożenił  się  z  Teo- 
dorą Czaplicówną,  wraz  z  która  przyznał  dług  Siemiradzkim  (A.  Tr.  Lub. 
Woj".  Woł.,  r.  1611  i  1619).  Umarł  w  1618  r.  (MK  163  f.  76),  w  którym 
razem  z  córką  Halszką,  urodzoną  z  Teodory  Czaplicówny,   pozwany   został 


bracie  swoim  .Torzym  kasztelanem  kijowskim,   jak  to  Bartoszewicz  w  Encyklo- 
peilyi  zamieścił. 


Rodowód     książąt    li 


Si 


Iwan, 

starusta  czoczerski 

i  )irnpiijsti 

1530  r.. 

ż.  KasiMzya  Serae- 

DuwD.i  Olizarównt 


Andrej, 

wołyński 

157(;  r., 

ż.  Eufemid  Wier^liickH 


DymJtri  Kt 

la4ii  r.        suro^li 

1 

ż.  s'i  Abi^ 

l>)  Klibiet 


Halszka- 
Kiili-mia, 
.  ks.  MikcplMJ- 
Krzysitiil 
]U<l/.iwill 
1 .-.«'.»  r. 


Hanna. 

III.  Mikolnj 

SH|iii'lia 


Aleksandra, 

III  »l  ks.  ,lti  zy      1 

Cz:irl"ry5.ki 

1  r.'.i:i  1. 

Ii)  .Tan  l.^iliudow.skl 

Kill  r. 


Zofia. 
.  .la II  Phc 
15:iar. 


Konstanty,! 
wojewoJa  rui 

i.  KHtnrzynł 
Kiirniaklóttli 


Dymitrl- 

.leivy, 

kgszlelnn  krakowski 

I CSU  r, 

lirtniaD  w.  kor.  ItJTG  r., 

i.  a)  M&ryaniia  Z»nioj?ka 

b)  ks.  Teofila  /'.sslawska 


lannsz, 

koniu.szy  koronny 

lUflUr., 

i.  Katarzyna  Kugeuia 

SkuniihAnna 

Ty.szkieniczówna 


Aleksander, 

.starosta 

czcrkictli 

ICS8  r. 


Konslanty- 

Krzys/lol, 

wojewoda 

l.iizki 

1078  r. 


Anna       Barbara 


Jerzy. 

slaiosl.i  kninio- 

iiarki 

I(;37  r., 

•i..  Kiiliozyna 

Tarnowska 

I 
Konstancya, 
III.  Siiniu<>l 
Leszczyński 


Marcyanna, 

m.  .lak ob 

.Sobie-,ki 

niJO  r. 


Helena,  I 
m.  ^^tani^lal 
WarszTcki ! 


Katarzyna- 

Kiigiuia, 
ni.  Slauislaw 
Koniecpolski 

Zofia, 
ni.  Wacław 
Lnizczyu.-ki 

Salomeą, 
ksioni  Wene- 

dyktynok 
w  rrzemyślli 

lanusz- 

Antoiii. 
LasztciHii  kra- 

koH.ski 

1720  r.. 

■/..  Trotil,<  I,c- 

szi;zyn!.ka 

1 

1    - 

Terega- 

l'rani  i.^zka. 

Dl.  ks.  Mitljal-Kaz 

mierz  Itail/iwill 

i;:;r,  r. 

Michal- 

Serwtiy, 

wojewoda  wileński 

i  lietiiiau  w.  lit   \'i'iśt  r., 

■ż.  a)  Katarzyna  Dolska 

li)  ks.  .MH;,'dalena  (Jzar- 

torT.-k* 

c)  ks  Teklii  Kadzi- 

willńnuB 

.   1 

Kontt.inły,           Anna, 
nr.  wyj  T.        ur.  ITiifl  r, 
m.  Kazimierz 
Ojriii.ki 
UTl  r. 

Elżbieta, 

ur.  I7III  I., 

Ul  .Mil  bal 

Zaiiioj.ski 

17J2r. 

Alojza, 
ur.  17 o;;  r. 

Jerem 
Ul.  I72t 

śniowiccklch. 


Ffldor 

kninż  Nif-świcki 

14:11  r. 

Wnsil. 
nif  żjl  1403  r. 

i 


Wnsil.  Semen 

d/.icil7ir  /.lintużn 
14f.:t  r.. 
ż   lUnnn 


Michajln,  Fedor. 

Wic/nownki,  po  nim  idą 

'  ni»liiir<;tiiik  l>r«'-law'<)ti,  l'nr_vrry 

i.  Talimina  i  WoronincCT 
14Pr.  r. 


Fcdnr, 

siRrosla  rTii-cTci^ki 

i  prnpnj^li 

ir.2l  r., 

i.  'SnMnr.yn  \VR<;iIo- 

ivim  Żrliiiska 


Alpkęander, 
■^lAroola 

rzecjTcki 
15.i:r. 


Ijr,  Katarzyna. 

Iiiirski      m.  Htf|i(>rv 
I  ClK.dkirwicT; 

fcliowrn       ir>łn  r. 
biTJÓwnn 


Aleksander, 

L^-e.'-  r.. 

i.  Alpkiundm 

Knpu').  ionkił 


Michajło. 
kn-ł/.lr  1(111  |(ijo««iKI 

I.^.Nl  r.. 

7..  Ilah/.kn  Z<>n'>wi- 

C7.(<\\n\ 


Anna, 

m.  .1.111  Ż.a- 

mojski 


Adam 

!;'."(;  r., 
'..  AP^kiindia 
ChmlkiPni- 


Ewa, 

n.  ks.  riotr 

7-')ara';ki 

|.V>r,  r. 


AInksandnr 

!i'iirn>;lii  r.7orka- 

ski  i  knniowski 

ir.O_'r. 


Michajlo, 
st-iro5U 
oirni'ki 
ir,ns  r., 
ż.  K»rinii 
Moliilnnk.i 


Juri. 

k.T!;:lnl.in 

kij'Hvoki 

li;0'i  r., 

■/.  T<'(idorR 

(V,.iplir6wna 


Maryna        Zofia, 
I  .11  r.         I.1P.3  r. 


•Ma    Anna 


Krystyna. 

m   ai  .Mikołaj 

M.ilrii^ki 

Kij.s  r. 

li)  rinir  l>anil'iwicz 

IC.4.1  r. 


Jpriy        Jorpmiasz- 
1040  r.  Mictinl. 

WdjeiMida  rn^ki 

If.4r,  r., 
■>..  <;rT7Hdn  Knn- 
slancTa  Zamojska 

Tomasr-Michał. 

kn.l  polski 

IfiiiPr. 


Anna         Halszka 
ir,22r.       IGJnr. 


jnacy.        Inzef- 
I'  IT2Si.     Icn.-irr. 
nv.  i;:'.!  r. 


377 

przRZ  Bąclzyńskicli  o  zapłaconiR  sumy  10,000  (1.  (A.  Tr.  r.iib.  Woj.  Kij.). 
Halszka,  JRflyna  po  nim  pozostała  córka,  i  opiokiinowio  jój,  książę  Aioksandcr 
Zasfawski  i  Tyszkiewicz,  pozwani  zostali  przoz  Siodmiradzkicli  w  1(520  roku 
o  niszczenie  nalei>,nej  im  od  jej  rodziców  sumy  (A.Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  W  1 025 
roku  Halszka  ju:';  nie  ^,yla,  a  dobra  po  nićj  pozostałe  odziedziczy!  brat  jój 
stryjeczny,  .leremiasz,  i  siostra  ]vu;o,  Anna.  W  tymże  roku  pozwani  zostali 
ci  ostatni  przez  Proskurów  o  wydanie  dóbr,  przysądzonych  powodom  od 
Halszki  w  1622  r.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 

(Roiiowiid  książąt  WiSniowicckich  —  pritrz  oliok). 

Wlssowaly  Stanisław  procesował  się  z  fJąsowskim  w  ir)41  r.   (ML  42). 

Witoniski  Onoszko  z  synami  Andrejem  i  Fedorem  zeznali  w  1521  roku 
zapis  na  monaster  ławryszowski   (Akta  T.  Xi).     Patrz  Onoszko. 

Wizgerd  v.  Wizgerdowicz.  llawryło  i  Stanisław  Wizgerdowie,  zięciowie 
Katarzyny  Gał)ryjałowej  w  1536  r.  (ML  28).  Stanisław,  Mikołaj  i  Wencław 
Jnchnowiczc  Wizgordowicze  sprzedali  poddanego  w  Baksztacli  w  1523  r.  (ML  2). 

Wizgirdowicz  Rohdan,  bojar  lepuński  i  syn  jego,  Jnri,  w  1541  r.  (ML  31). 

Wiż  llawryło,  dworzanin  król.  w  1541  r.  (ML  19). 

Wladyczyc  Iwan  Wasilewicz  (syn  władyki  pińskiego),  dworzanin  król. 
w  1540  r.  (ML  65).  Tenże  jest  dworzaninem  królowej  Bony  w  1 550  r.  (ML  51).^ 

Władyka  Aleksander  Fedorowicz,  dworzanin  król.  w  1547  r.  (ML  62). 
Lew  Fedorowicz  Władyka,  dworzanin  król.  w  1548  r.  (ML  48).  Obaj  zasia- 
dają na  sądach  w  Wilnie  w  1550  r.  (ML  6^). 

Włodzimierzowicze  v.  Wołodimirowicze  książęta.  Kniaź  Wołodimir  01- 
gerdowicz  na  Kijowie,  Kopylu  i  Słucku,  przyrzeka  dochować  wierności  kró- 
lowi Władysławowi  Jag.,  królowej  Jadwidze  i  koronie  polskiej  w  1388  roku 
(Cod.  Epist.  s.  XV).  W  1304  r.  dał  wraz  z  Witoldem,  Skirgiełłą  i  Fedorem 
Ratneńskim  poręke  królowi  Władysławowi  Jag.  za  bratem  swoim  Andrzejem 
(Cod.  Epist.  s.  XV).  Pozostawił  trzech  synów:  Aleksandra,  Iwana  i  Andreja, 
którzy  w  1431  r.  podpisali  rozejm  z  Władysławem  Jag.  ze  strony  Swidry- 
giełły  (Skarb.  Danił.).  Od  kniazia  Aleksandra  v.  Olelka  poszli  książęta  Olel- 
kowicze-Słuccy,  a  od  kniazia  Iwana  idą  książęta  Bielscy. 

O  kniaziu  Andreju  Wołodimirowiczn  bardzo  nie  wiele  posiadamy  wiado- 
mości. W  1435  r.  podpisał  on  pokój  brzeski,  a  w  1446  r.  spisał  testament 
w  Kijowie,  mocą  którego  przekazał  żonie  swej  Maryi  i  dzieciom,  Illebowi 
i  Owdotii,  dobra  Słowenesk,  Mobilno,  Kamenec,  Łohożesk  i  Lemnicę  (Ant. 
Gram.).  Dobra  Kołodeżę  nadał  on  niejakiemu  Pctkowi,  które  to  nadanie  po- 
twierdził Aleksander  Jag.  w  1493  roku  (ML  3).  Dobra  zaś  Połonne  nadał 
w  1455  r.  swojakowi  swemu,  Seńkowi  Iwanowiczowi  (Pstruchowi),  żonate- 
mu z  Owdotią,  siostrą  jego  żony.     Po  śmierci  kniazia  Andreja,  pragnęła  po- 

Poczet  rodów.  48 


378 

została  po  nim  wdown,  knielilni  Marya,  odebrać  Połonne,  nadane  jej  szwagro- 
wi, lecz  Kazimierz  Jajr.  przysądził  wyioi<iem,  wydanym  w  1459  r.,  dobra  te 
Maryi,  córce  Senka  Iwanowicza  (AIZR,  II  i  ML  20).  Kniaź  Andrej  Wołndi- 
mirowicz  nmarl  więc  w  czasie  pomiędzy  1455  a  1459  r. 

Kniaź  Illeb  Andrcjewicz  wymieniony  jest  jako  świadek  w  144G  rokn  na 
testamencie  ojcowskim  i  na  nadaniu  Polonnego  z  1455  r.  Kniażna  Owdotia 
wyszła  za  Iwana  Rohatynskiego.  Poucza  nas  o  tern  wyrok,  którym  Kazi- 
mierz Jac.  przysądził  w  1484  r.  dobra  Słowcnesk  kniaziowi  Iwanowi  Seme- 
nowiczowi  Kobryńskiemn,  ożenionemu  z  wnuczką  kniazia  Andrcja  Wołodimi- 
rowicza  (ML  4),  i  zapis,  zeznany  w  1487  r.  przez  tegoż  kniazia  Kobry ńskiego 
na  rzecz  żony  Fcdki,  córki  Iwana  Robatyńskiejco  (Wolff.  Kniaź.  Kobryńscy). 

Włoszek  Stanisław  Barttomiejowicz,  w  1547  r.  dworzanin  król.  (ML48), 
w  1548r.  łożniczy  król.,  otrzymał  w  tym  ostatnim  roku  dwór  Juchnowski  (ML  62). 

Wnuczko  —  patrz  Unuczko. 

Wodoracki  v.  Wodoradski.  N.  Wodoradski,  ciwun  kiernowski  w  1494 
roku.  N.  Wodoradski,  klucznik  wileński,  adoptowany  został  przez  Girstow- 
towicza,  który  mu  zapisał  cały  majątek.  Zapis  ten  potwierdził  Aleksander 
Jag.  w  1496  r.  (ML  5).  Mikołaj,  Juri,  Wojciech  i  Andrejko  Olecbnowicze 
Wodoradscy  mieli  sprawę  z  bojarami  mejszagolskimi  w  1514  r.  (ML  9).  Je- 
rzy Wodoracki  procesował  sie  z  Gedroicem  w  1546  r.  (ML  48). 

Wodyński,  ziemianin  drohicki,  miał  w  1498  r.  sprawę  z  Kuczukowiczem 
o  dobra  Goszczy  i  Rostok  w  powiecie  droliickim  (ML  5).  Mikołaj,  ziemianin 
drohicki,  został  w  1507  roku  sędzią  ziemskim  droliickim.  Był  nim  jeszcze 
w  1525  r.  Dziedziczył  na  Międzylesiu  (ML  8  i  15).  Żona  jego,  Elżbieta 
z  Krzestyna  i  Lisowa,  zeznała  testament  w  1523  r.    Syn  ich,  Jan  (ML  15). 

Wojdowiłov/icz  Bohdan,  namiestnik  wojewody  wileńskiego,  Mikołaja  Ra- 
dziwiłła, w  1499  r.  (ML  6). 

Wojeński  Albert,  podsedek  mielnicki  w  1547  r. 

Wojewódzki  Bartłomiej,  pisarz  ziemski  mielnicki,  zabity  został  przed 
17  maja  1534  r.  Leonard,  pleban  w  Ropczycach,  zapisał  część  swoją  na 
Wojewódkach  i  Przewódkach  Podoskiemu  w  1538  r.  (ML  30). 

Wojna  Jackowicz  Falejewicz,  dworzanin  król.;  Aleksander  Jag  potwier- 
dził mu  w  1504  r.  kupno  dworzyszcza  w  powiecie  łuckim,  dokonane  przez 
ojca  jego  Jacka  (Młj  6).  Lawryn  Matfiejewicz,  w  1560r.  dzierżawca  kraśnicki, 
a  w  1562  r.  i  kwasowski,  został  w  1566  r.  pisarzem  król.,  w  1569  r.  pod- 
skarbim dwori\ym  lit.,  a  w  1576  r.  podskarbim  ziemskim.  Umarł  w  1580  r. 
Pisarzem  był  do  śmierci,  dzierżawcą  kraśnickim  był  jeszcze  w  1569  roku, 
a  kwasowskim  w  1578  r.;  starostą  pińskim  i  olickim  był  w  latach  1574  — 
1580.     Michał,  poseł  województwa  trockiego  w  1569  r.  (Skarb.  Danił.). 


37!) 

Wojna  Micliajfowic/,  Fcdkowicz  jirocosn\vr\f  sio  z  l)oj:ir:imi  połockinii 
w   1537  r.  (ML  23). 

Wojna  7A\  wsi  Wojny  na  rodlasiii.  Cli(inil)in  Wojna  |iro(;csował  się 
w  1538  r.  7,  Sokołowska,  a  Jerzy  Wojna  z  Mińskim  w  I5K)  r.  (Mf.  35).  Ro- 
sfaw,  syn  nirjrdy  Wawrzyńca  z  Wojny,  inial  s|)rawc  z  IMińskim  w  1542  r. 
(Mli  42).  Helena,  wdowa  |)o  Stanisławie  z  Wojny,  pioresowala  się  w  1554 
roku  z  Aleksandrem,  Zygmuntem,  Piotrem  i  Maicnszem,  synami  nieg;dy  I*io- 
tia  z  Wojny,  a  Albert  Wojna,  syn  tet^o?,  Stanisława  z  Wojny,  miał  sprawę 
z  Knczewskim  w  1558  r.  (.ML  220  B.). 

Wojniłowicz  Fedko  otrzymał  od  w.  ks.  Swidryg-iełły  w  1451  r.  (?) 
wsie:  Zaholocie,  Nowe-Seło,  Tnrowice  i  Rndni(;e  w  powiecie  horodcckim 
(Rew.  pnszcz.  f.  327).  Fedosej  i  Jaków  zapisani  zostali  jako  świadkowie  na 
rozgraniczeniu  monastcru  ławryszowskiego  z  1524  r.  (?)  (Akta  T.  XI).  Fe- 
dko  dostarczał  na  eksfiedycye  wojenne  na  początku  XVI  wieku  z  majątku 
swego  w  Nowo{crodzkiem  2  konie  (ML  8),  a  Semen  w  1528  roku  4  ko- 
nie (ML  21). 

Wojniłowicze,  mieszczanie  wileńscy.  Król  Zygmunt  przykazał  w  1521 
roku,  aby  Filip,  IIry('ko  i  Iwaclino  Wojniłowicze  równo  sie  rozdzielili  ma- 
jątkiem ojczystym  z  bratankami  swoimi,  synami  Serciusza  (ML  12). 

Wojniutajtis  1'ietrasz,  bojar  żmudzki  telszewski  w  1546  r.  (ML  61). 

Wojsieccy,  IMarya  Fedorówna  Wojsecka,  ziemianka  wołyńska  i  syn  jej, 
Michał  Hrylioriewicz,  dworzanin  król.,  pozwani  zostali  w  1540  r.  przez  Mi- 
chała Bubnowskiego  o  wypłacenie  posagu  jego  żonie,  a  córce  Maryi  Woj- 
sieckiej  (ML  29). 

Wojsznarowicz  Jan,  bojar  powiatu  wileńskiego  w  1541  r.  (ML  31). 

Wojszutowicz  kniaź  Ahmet,  chorąży  tatarski  powiatu  nowogrodzkiego 
w  1546  roku. 

Wojszwiłowicz  Wojciech,  bojar  grodzieński  w  1547  r.  (ML  46). 

Wolimuntowlcze  (-ludigort,  Szedibor  i  Sudiwoj,  wymienieni  są  w  liczbie 
świadków  na  akcie  przymierza,  które  zawarł  w.  ks.  Świdrygiełło  z  krzyża- 
kami w  1432  r.  (A.  Rus.  Liw.). 

Wolmeński  Jan  Mikolajewicz,  dworzanin  król.  w  1539  r.  (Skarb.  Danił.), 
w  1541  r.  namiestnik  kowieński.  Jan  Janowicz  procesował  się  z  Pruszakiem 
w  1551  r.  (ML  65). 

Wolski  Lawryn,  cliorąży  sochaczewski,  został  w  1533  r.  wojskim  miel- 
nickim  i  namiestnikiem  wysockim.  Był  jednocześnie  i  namiestnikiem  horo- 
dyskim  w  tymże  roku.  W  1535  r.  otrzymał  wójtowstwo  wólko wyskie  (jML 
24).     Żona  jego,  Hanna  Szemetówna  w  1533  r.  (ML  20). 

Wołczek  V.  Wołczkowicz,     Wołczek  nabył  Ilodotiml  w  powiecie  kijów- 


380 

skim.     Syn  joirn,  Michaf  Wolczkowicz,  żonaty  z  Olirenia  w  1523  r.  (JIL  15). 
Jucluio  V.  Jmi  Jakóbowicz  Wołczkowicz,   (hrorzanin  król.,  otrzymał  w  1538 
roku  od  króla   Zygmunta  dwie  iiieosiadłe  wsie  w  jiowiecie  ejszypkim  (.ML 
30).     W   1538   r.   został  koniuszym  wileńskim,  w  154G  r.  był  jednocześnie 
i   podkoniuszym   wileńskim,   dzierżawcą  wolkinickim   i  lepuńskim  (ML  61). 
W  1556  r.  jest  oprócz  teco  marszałkiem  król.    Starostą  wolkinickim  i  lepuń- 
skim ł)ył  jeszcze  w  1549  r.,  a  starostą  raduńskim  w  1556  r.     W  1548  roku 
dozwolił  mu  Zyiu^munt  August  założyć  w  dobrach  Solesznikacli  miasto,  usta- 
nowić tarf^i   i  otworzyć  karczmy  (ML  62).     .luclino  Wołczkowicz  pozostawił 
trzech  synów:  Mikołaja,  Stanisława  i  Jana.    Mikołaj  Juriewicz  Wołczkowicz, 
dworzanin  król.  w  latach  1549  —  J550  (ML  65  i  66).     I3oliowilyn  oskarżył 
w  1551  r.  Stanisława,  syna  Juriego  Jakóbowicza  Wołczkowicza,  koniuszego 
i  podkoniuszego  wileńskiego,  o  zgwałcenie  dziewki  (ML  65).     Jan,  koniuszy 
i  podkoniuszy  wileński,  dzierżawca  wasiliski  w  1569  r.    Miał  być  i  marszał- 
kiem lit.  (Kat.  Wolfla).  Wasil  Wołczkowicz,  dworzanin  król.  w  1541r.  (ML 43). 
Wołk  Dawid  Semenowicz,  bojar  powiatu  trockiego,  podpisany  jest  jako 
świadek  na  zapisie  Zawiszyny  z  1538  r.  (ML  65).     W  1542  r.  procesował 
się  ze  Slasiem  Mikołajewiczem  (ML  43).     Ziemianka  wołyńska  Marya  Pio- 
trowa Wołk  Horzwińska  i  dzieci  jej:  Iwan,  Opranka  i  Julianna  pomieniali  sig 
na  dobra  z  biskupem  łuckim.     Dali  oni  Horzwin,  za  który  otrzymali  Zielenie- 
wo.     Zygmunt  August  potwierdził  te  zamianę  w  1547  r.  (ML  62).     Fedor 
Wołk,  dworzanin  król.  w  1550  r.  (ML  66).     Mikołaj  Marcinowicz  Wołk  miał 
w  1554  r.  sprawę  z  mieszczanami  wileńskimi  o  najście  i  zrabowanie  domu  bra- 
ta jego  Stanisława  (ML  220  B.).     Maciej  Wołk,  porucznik  roty  Filona  Kmi- 
ty w  1567  r.  (Arch.  Zbór.  Dok.  IV.  Nr.  65). 

Wołk  Jesko,  mieszczanin  wileński  w  1558  r.  (ML  220  B.). 
Wołkoński  kniaź  Roman  otrzymał  od  Kazimierza  Jag.  w  1482  r.  wieś 
Ilonczar  (ML  4),  a  kniaź  Michajło  w  1486  roku  sześć  kóp  z  myta  putywel- 
skiego  (AIL  4). 

Wołkowicze  Zeńko  i  Bohdan  Ilaponowicze,  ziemianie  łuccy.  Jucluio 
Zeńkowicz  zarzucił  im  w  1512  r.,  że  z  prostych  ludzi  pochodzą  i  nie  są  zie- 
mianami. Na  odparcie  uczynionego  im  zarzutu  przedstawili  przywilej,  w  któ- 
rym w.  ks.  Swidrygiełło,  nadając  dziadowi  ich,  Piotrowi,  łowczemu,  dobra 
Podhajce,  nazwał  go  kilkakrotnie  „Panem,"  udowodnili  zatem,  że  nie  poclio- 
dzą  z  prostych  ludzi,  i  król  Zygmunt  przysądził  im  Podhajce  (ML  10). 

Wołodkiewicz  v.  Wołodkowicz.  W  sprawie  o  Hostoml  między  kniaziem 
mińskim  a  Seńkiem  Wotodkowiczem  Mścisławcem  w  1496  r.  przysądził  Ale- 
ksander Jag.  te  dobra  pierwszemu  (ML  5).  W  1499  r.  odmówił  Seńko  Wo- 
łodkowicz, dworzanin  Aleksandra  Jag.,  pełnienia  służby  kniaziowi  i\lichajłowi 


381 

lwnnn\vic7,owi,  (l7,ioi;>.;icomii  I\lś(;isł;iw,  7,  dólir  Kośminic/  i  Filkowszczyzny, 
któro  otrzymał  od  knicliiiii  Iwanowrj  Jiiriowic/.owrj.  Alck.sandor  Jag.  przy- 
kazał mu  z  uwaLfi,  Ze  knicliiiii  Iwanowa  nadała  mii  to  doI)in  ł)Oz  pozwoloiiia 
królowskic}»;o,  zrzec  sic  tych  dólir  iiili  pełnić  z  nicli  .słnżl)c:  (1\1I>  G).  Niekias 
Wołodkowicz,  namiestnik  l)cł;,ycki  w  1100  r.  Mikołaj  Wołodkiewicz,  ciwun 
tendziai-olski  w  IHK)  r.,  cjraf^olski  w  lalacli  ir)22 — 1524,  w  końcu  pojniski 
w  1524  r.  Juri  Wołodkiewicz,  ciwun  ejragolski  w  1520  r.  Stanisław  Wo- 
łodkiewicz, ciwun  korszewski  w  1530  roku,  a  dyrwiauski  w  1532  r.,  uiuarł 
przed  7  kwietnia  1532  r.  Semen  Wołodkowicz,  dworzanin  król  w  1522  r. 
(ML  15).  Tomasz  Wołodkiewicz  procesował  sie  z  Bortkiewiczem  w  1528  r. 
Marcin  Wołodkiewicz,  bojar  król.,  otrzymał  w  1551  r.  od  Zygmunta  Augusta 
trzy  wsie  w  powiecie  trockim  (MIj  53).  Marcin  Wołodkowicz,  goniec  król. 
do  Moskwy  w  1550  r.  (ML  57).  Jan  Janowicz  Wołodkiewicz,  bojar,  proce- 
sował sie  z  Gedroicem  w  1551  r.  (ML  Q6).  Fedko  Iwanowicz  Wołodkiewicz, 
bojar  piński  w  1533  r.     Syn  jego.  Olesko  (Rew.  puszcz). 

Wołoszyn  Wasil  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  Czernsko  w  powiecie 
brzeskim.  Nadanie  to  potwierdził  król  Zygmunt  w  1527  r.  jemu  i  synowi 
jego  Iwanowi  (ML  15).  Fedor  Wołoszyn,  dworzanin,  otrzymał  od  króla  Zyg- 
munta w  1512  r.  dwór  Riabłowski  w  powiecie  Słonimskim  (ML  8).  Michał- 
ko  Danilewicz  Wołoszyn,  sługa  król.,  pancerny  witebski,  otrzymał  od  Zyg- 
munta Augusta  w  1546  r.  nieosiadłą  wieś  Podsadowszczyznę  w  powiecie 
witebskim  (ML  61). 

Wołowicz.  Wołowicze  wyszli  z  grodzieńskiego;  protoplastą  ich  jest  nie- 
jaki Chodko,  żyjący  w  pierwszej  połowie  XV  wieku.  O  tćm  pochodzeniu  ich 
objaśnia  nas  zapis,  zeznany  w  1526  roku  przez  wnuków  Chodka  na  cer- 
kiew w  Bali. 

Hryńko  Chodkewicz,  koniuszy  lit.,  trzymał  za  Kazimierza  Jag.  połowę 
Trubczeska.  W  wyroku  Aleksandra  Jag.  z  1409  r.,  dotyczącym  Trubczeska, 
nazwany  jest  Hryńko  Wołowiczem  (ML  5).  Koniuszym  był  w  1459  r.,  na- 
stępnie w  latach  1488 — 1495  piastował  urząd  horodniczego  grodzieńskiego, 
a  w  1503  r.  był  namiestnikiem  przewalskim.  Kronika  monasteru  grodzień- 
skiego na  Kołoży  zawiera  zapis,  zeznany  około  1480  r.  przez  Ilryńka  Chodke- 
wicza  na  tenże  monaster  (Arch.  Zbór.  Dok.  IX  f.  413). 

Hryńko  wstępował  dwa  razy  w  związki  małżeńskie.  Z  pierwszej,  nie- 
znanej nam  żony  pozostawił  synów:  Bohdana,  Iwana,  ł^ukasza  i  Marka;  z  dru-  * 
giej,  Nadiei  Wasilewny  Clireptowiczówny,  synów:  Hrchorego,  Michajła  i  Pa- 
wła. Były  i  córki,  lecz  te  nieznane  są  z  imienia.  Dopiero  co  wymienieni 
synowie  Hryńka  Chodkcwicza,  spełniając  za  porozumieniem  się  j)oprzedniem 
z  macocha  i  matką  swą  Nadleją  życzenie  ojca  swego  Ilrehorego  Chodkewicza, 


382 

zeznali  w  152(3  r.  zapis  na  monaster  Zbawiciela  w  Bali  (Akta  T.  Vii).  Że 
Nadicja,  druga  żona  Ilryńka,  była  Cliieptowiczówną  z  domu,  przekonywa  nas 
o  lem  proces,  który  się  toczył  w  1522  r.,  pomiędzy  Olediną  i  Iwanem  Clirep- 
towiczami,  a  Ilryńkową  Wołowiczową  i  Hanna  Wasilewnami  Clireptowiczów- 
nami  o  dobra  pozostałe  po  Wasihi  Ciireplowiczu  (ML  10).  W  1513  r.  oskar- 
żyła wdowa  po  Hryńku  pasierba  sweg-o  Bohdana  i  braci  jeg^o,  a  także  wła- 
snych swych  synów,  że  nie  chcą  dać  wiana  swym  siostrom  (ML  10).  Syno- 
wie Hryńka  nic  wykonywali  zobowiązania,  przyjętego  przez  ich  ojca  wzglę- 
dem monasteru  grodzieńskiego  na  Koło/y,  wskutek  czego  metropolita  kijowski 
Makarij  upominał  o  to  w  1545  r,  żyjących  wówczas  synów  i  wnuków  Ilryńka, 
mianowicie  Iwana,  Marka,  łlreliorego,  Michajła,  Pawła,  Ilrehorego  Bohdano- 
wicza i  Andreja  Łukaszewicza  '). 

Z  synów  Ilryńka  Ohodkcwicza  Wołowicza: 

Łukasz  Ilryńkowicz,  klucznik  grodzieński,  i  brat  jego  Iwan,  koniuszy 
trocki,  otrzymali  od  króla  Zygmunta  około  cztery  wiorsty  kwadratowe  lasów 
w  powiecie  grodzieńskim.  Nad;\nieto  potwierdzone  im  zostało  w  1536  r.  (ML 
28).  Lasem  tym  rozdzielili  się  następnie  po  połowie  (ML  41).  Łukasz  Ilryń- 
kowicz, w  latach  1523 — 1539  klucznik  grodzieński,  pozostawił  syna  Andreja 
Łukaszewicza  Wołowicza,  pełnomocnika  Hlcba  Sapiehy  w  1555  r.  (ML  220  B.). 

Iwan  Ilryńkowicz  Wołowicz,  w  1527  r.  dworzanin  król.  (ML  17),  w  la- 
lach 1536 — 1547  koniuszy  trocki.  Syn  jego,  także  Iwan,  marszałek  i  pisarz 
król.  w  1568  r.,  umarł  w  1582  r.  (Kai  Woif.). 

Hrehory  Ilryńkowicz,  w  1566  r.  kasztelan  nowogrodzki  i  starosta  Sło- 
nimski.    Żył  jeszcze  w  1583  r.  (Arch.  Zbór.  Dok.  IV)  '*).     Musiał  doczekać 


')  Arch.  Zbór.  Dok.  IX  f.  414.  Oznaczenie  tego  aktu  dafjj  1492  r.  jest 
mylne;  w  tym  bowiem  roku  żył  jeszcze  Hryńko,  a  prawdopodobnie  nie  było  jeszcze 
na  .świecie  Ilrehorego  T'>obdanowicza  i  Andreja  Łukaszewicza,  prócz  tego  metro- 
politf^  kijowskim  został  Makarij  dopiero  w  149.5  r.  Inny  Makarej,  władyka  łucki 
i  ostrogski,  został  metropolitą  w  15.34  r.,  i  do  niego  list  powyższy  odnieść  należy, 
ludykcya  III  wypada  na  154.5  rok. 

')  Pan  Wolff  utrzyninje  w  swoim  katalogn,  że  Hrphory  Hj-yńkowicz  był 
w  ISno  roku  marszałkiem  kiól.  i  starostą  Słonimskim,  opierając  swo  zdanie  na 
liście  Zygmunta  Augusta  z  1560  r.,  pisanym  do  Gregora  Wołowicza,  marszałka 
i  starosty  Słonimskiego  (Akta  T.  VII.  f.  80).  Tymczasem  list  powyższy  zupełnie 
o  tern  nie  wzmiankuje,  aby  ojcem  Hrehorego  byt  Hryńko.  Że  to  nie  Hrehory 
Hryńkowicz,  lecz  Hrehory  Bolidanowicz  byt  w  1560  r.  marszałkiem  i  starostą 
Słonimskim,  dowodzi  ks.  57  metr.  lit.,  w  której  pod  rokiem  156.3  wymieniono 
wieiicir.h  pogłów  wysłanych  do  Moskwy,  mianowicie  Cbodkiewicza  i  Hrehorego 
Bohdanowicza  Wołowicza,  marszałka  i  starostę  Słonimskiego. 


383^ 

się  |)óźnł'j  starości,  skoro  w  1526  r.  już  akta  zeznawał.  Czy  to  nie  synem 
jci^o  jost  ITioronim  Oicf^oiowicz,  w  IBSO  r.  |)0(lstarości  mściRła^YRki,  a  w  la- 
tach 1592 — 1G04  ))0(lsę(l('k  {•rodzioński? 

IMicliajło  Hryńkowicz  Wołowicz  otrzymat  w  1525  r.  od  króla  Zycmunta 
pozwolenie  na  poślubienie  córki  Wasila  Worotyńca  i  objecie  w  posiadanie 
wszystkich  majątków,  kióre  zmarły  jej  ojcice  w  powiecie  ożskim  i  przełmn- 
skim  otrzymał  (ML  17).  W  1547  r.  j\licliajlo  Wołowicz  zeznnł,  że  ożeniwszy 
sie  z  córką  Wasila  Worotyńca,  wziął  za  nią  ludzi  w  powiecie  ożskim  i  prze- 
łomskim  i  kilka  nieosiadłych  wsi  w  powiecie  g^rodzieńskim,  które  ojciec  jej 
otrzymał.  Zycmnnt  Aucnst  potwierdził  mu  te  nadania  w  tymże  roku  (ML 
60).  W  1547  r.  był  dworzaninem  król.  W  1572  r.  pokwitowały  dzieci 
Jana  Hlebowicza,  wojewody  wileńskieg^o,  a  w  ich  liczbie  i  Elżbieta,  żona 
Michała  Wołowicza,  swojeg^o  ojczyma  Sieniawskioco  (1\IK  109  f.  828).  Czy 
Elżbieta  była  drugą  żoną  Michajła  Ilryńkowicza  i  czy  Halszka,  córka  Mi- 
chajła  Wołowicza,  w  1590  v.  żona  Adama  Reskiego,  w  1594  r.  żona  księcia 
Aleksandra  Hołowczyńskiego,  w  końcu  w  1639  r.  żona  Krzysztofa  Potockie- 
go, była  jego  córką,  trudno  rozstrzygnąć  ze  względu  na  lata,  w  których 
Michajło  Hryńkowicz,  Filżbieta  i  Halszka  w  aktach  się  pojawiają. 

Bohdan  Hryńkowicz,  już  w  1  508  r.  koniuszy  grodzieński,  otrzymał  od 
króla  Zygmunta  w  1513  r.  milę  kwadratową  puszczy  od  granicy  rajgrodzkiej 
(ML  7).  Potwierdzenie  tego  nadania  uzyskał  w  1522  r.  (ML  41).  W  1529 
roku  był  także  wojskim  grodzieńskim,  a  w  1537  r.  i  namiestnikiem  kryń- 
skim,  skidelskim  i  ozicrskim.  Umarł  przed  14  kwietnia  1539  r.  (ML  33). 
Z  nieznanej  małżonki  pozostawił  trzech  synów:   Hrehorcgo,  Iwana  i  Ostafa. 

Hrehory  Bohdanowicz  Wołowicz,  w  1548  r.  dworzanin  król.  (ML  48), 
w  1559  r.  starosta  mścibohowski,  w  1560  r.  marszałek  król.  i  starosta 
Słonimski.  W  1563  r.  sprawował  wraz  z  Chodkiewiczem  wielkie  poselstwo 
do  Moskwy.  W  1565  r.  był  starostą  mścibohowskim,  horodniczym  grodzień- 
skim, dzierżawcą  ejszyskim,  koniawskim,  worniańskim,  dubickim  i  zelwicń- 
skim.  W  1569  r.  był  łowczym  lit.,  a  w  1573  r.  został  wojewodą  smo- 
leńskim. Żył  jeszcze  w  1576  r.  (Akta  T.  VIII).  W  1569  r.  był  dzierżawcą 
dowgowskim,  przełajskim,  ejszyskim,  koniewskim,  dubickim  i  worniańskim, 
a  w  1576  r.  mereckim.  Hrehory  pozostawił  z  nieznanej  nam  żony  trzech  sy- 
nów: Romana,  Piotra  i  Hieronima.  W  1594  r.  Roman,  starosta  rohaczcwski, 
i  Piotr,  cześnik  lit.,  Orygoriewicze  Wołowicze,  wojewodzice  smoleńscy,  sprze- 
dali Sapieże  dom  w  Wilnie  (Akta  T.  VIII).  Piotr  został  cze.śnikicm  litewskim 
w  1589  r.;  nie  żył  w  1624  r.  (Kat.  Woltla).  Hieronim  v.  Jarosz  Hrehoro- 
wicz  został  z  sekretarza  król.  w  1589  r.  pisarzem  lit.;  w  1600  r.,  będąc 
pisarzem  i  ciwunem  pojurskim,  został  podskarbim  dwornym,   w  1605  r.  pod- 


384 

skarbim  ziemskim,  w  1618  r.  podkanclerzym  lit..,  w  końcu  w  1619  r.  staro- 
sta żmudz.kim.  Umarł  w  1636  r.  Do  1618  r.  był  pisarzem,  w  1615  r.  był 
jeszcze  ciwunem  pojurskim,  w  1601  r.  był  leśniczym  kryńskim,  kuźnickim 
i  odclskim,  w  latach  1609 — 1615  dzierżawcą  rndnickim,  a  w  1615  r.  staro- 
stą upiokim.  Żonaty  był  w  1613  r.  z  Elżbietą  Gosławską,  wdową  po  Ma- 
cieju Wojnie,  podskarbim  nadw.  lit.  (MK  155  f.  247). 

Rodowód  Wolowiczów. 

Chodko 

I 
Hryńko, 

horodniczy 
grodzieński 

1488  r., 

■>..  a)  N.  N. 

b)  Ńadieja 

Chreptowiczówna 


Bohdan, 

koniuszy  i  wojski 

grodzieński 

1529  r. 


Iwan. 

koniuszy 
trocki 
1  n.^G  r. 


Łukasz, 

klncznik 

grodzieński 

1523  r. 


Hrehory,        Iwan,  Ostafi,  Iwan,  Andrej 

wojewoda  dzierżawca  kasztelan    marszałek     1555  r. 
smoleński    skidelski      wileński  król.  i  pisarz 


1573  r. 


1541  r., 

i.  Elżbieta 

Sollohubó- 

wna 


1.579  r., 

\.  Fedora 

Sapie- 

żanka 


1 568  r. 


Roman, 

starosta 

roliaczew- 

ski 

1594  r. 


Piotr, 

cze.śnik 

lit. 
1589  r. 


Hieronim, 

starosta 

żraudzki 

1619  r.. 

■>,.  Elżbieta 

Gosławską 


Regina, 

m.  Seweryn 
Bon  ar 
1.570  r. 


Marko    Hrehory      Michajło.    Paweł 

1526  r.    1526  r.,     dworzanin  1526  r. 
kasztelan  król.  1547  r., 
nowogro-  ż.  N.  Woro- 
dzki  1566  r.  tyńcówna 

Hieronim, 

podsędek 

grodzieński 

1592  r. 


Iwan  Bohdanowicz  Wołowicz,  w  1541  r.  dzierżawca  skidelski,  miał  za 
żonę  Elżbietę  SoUohubówne  (ML  39). 

Ostafi  Bohdanowicz  Wołowicz,  w  1546  r.  pisarz  Hlebowicza,  wojewody 
wileńskiego  (ML  62),  w  1550  r.  podstarości  brzeski,  w  1552  r.  pisarz  król., 
dzierżawca  miednicki,  w  1554  r.  marszałek  król.  i  pisarz,  starosta  miednicki 


385 

i  inoliilcwski,  został  w  1501  r.  marsz.alkiom  dwornym  i  podskarbim  zioin- 
skiin.  W  1505  r.  był  sprawni  wojewiidztwa  wilońskif^ji^o,  a  w  150(3  r.,  bę- 
dąc podskarbim,  marszałkiem  dwornym  i  pisarzem,  zoslał  podkanclorzym  lit. 
Marszałkiem  dwornym  był  do  1509  r.,  w  którym  został  kasztelanem  trockim 
W  1579  r.  zoslał  kasztelanem  wileńskim  i  kancdorzem.  Umarł  w  1587  roku. 
Jako  starostę  miednickicgo  i  mnhilewskief^o  spotykamy  co  do  1500  r.,  w  la- 
tacli  za,ś  1507 — 1587  był  on  starostą  brzeskim  i  kobryiiskim,  a  w  1570  rokn 
rzeczyckim.  Z  żony  Fedory  Sapieżanki  pozostawił  jedyną  córkę  Refrinę^  ?,onę 
Seweryna  Bonara,  kasztelana  krakowskiego.  W  1509  r.  zawarł  Seweryn 
Bonar  umowę  przedślubną  z  Rcciną,  córką  Ostafa  Wołowicza,  kasztelana 
trockiego,  a  w  roku  następnym  zapisał  jej,  już  jako  swćj  małżonce,  30,000  (1. 
(MK  107  f.  304  i  MK  108  f.  244). 

Worona  v.  Woronicz.  Iwaszko  Worona,  dworzanin  król ,  miał  sprawę 
o  Borotyń  z  kniaziem  Zasławskim  w  1511  r.  (ML  10).  Iwaszko  miał  dwócb 
synów.  Po  pierwszym,  nieznanym  z  imienia  (Jucliuie?),  pozostało  trzech  sy 
nów:  Olechno,  Jacek  i  Tomiło.  W  1518  r.  otrzymali  Oleclino,  Jacek  i  Tomi- 
ło  Woronicze,  ziemianie  wołyńscy,  z  zapisu  siostry  swej  Hanny  Tuliczowo 
w  powiecie  łuckim  (ML  13).  Druga  icb  siostra  wyszła  za  {""otapa  Czeszej- 
kowicza,  z  którym  procesowali  się  o  Mitkowice  w  1533  r.  (ML  31).  Sądząc 
z  nazwiska  dóbr,  o  które  się  procesowali,  za  ojca  ich  przyjąć  należy  Juchnę 
Woronicza,  który  będąc  dworzaninem  Aleksandra  Jag.,  otrzymał  od  niego 
w  1501  roku  Mitkowice  w  powiecie  połockim  po  kniaziu  Iwanie  Trubeckim 
(ML  5).  Stryj  ich,  Juri  Iwanowicz  Worona,  nabył  różne  ziemie  w  powiecie 
połockim;  akta  tego  nabycia  potwierdził  mu  król  Zygmunt  w  1522  r.  (ML  15). 
Hniewosz  Woronicz,  ziemianin  żytomirski,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag. 
Łowkowo  i  Iwankowo  w  powiecie  żytomirskim;  nadanie  to  potwierdził  król 
Zygmunt  w  1533  r.  synom  jego:  Steckowi,  Mikołajowi  i  Andrejowi  (ML  24), 
a  Zygmunt  August  potwierdził  w  1551  r.  nadanie  Łowkowa  Steckowi  i  Mi- 
kołajowi Ilniewoszewiczom  Woroniczom  (ML  53).  Iwaszko  Woroncc  otrzy- 
mał od  yMeksandra  Jag.  Krosznię,  którą  to  wie.ś  posiadał  w  1545  r.  syn  jego, 
Hryćko  (Rew.  Z.  Żytom.). 

Iwan  Worona,  bojar  witebski  w  1538  r.  (ML  27).     Juclino  Worona,  bojar 
połocki,  miał  sprawę  z  Glińskim  w  1534  roku  o  dobra  Owdyjewicze  (ML  23). 
Woroncow  Iwan  Michajłowicz,  bojar  moskiewski,  posłował  wraz  z  Suki- 
nem  w  1550  r.  do  króla  polskiego  (ML  57). 

Woronieccy  książęta  pochodzą  wraz  z  Poryckimi  od  kniazia  Fedora  Wa- 
silewicza Zbaraskiego  '),  żonatego  z  Barbarą,  dziedziczką  Porycka  i  Woron- 


')    Patrz  Nieświccy  i  Poryccy  książtjta. 

Pocret  rodów. 


386 

czyna.  Kniaź  Fedor  miał  trzech  synów:  Aleksandra,  Jiiriego  i  Wojnę.  Ci 
trzej  bracia,  synowie  kniazia  Fedora  Wasilewicza  i  Barbary,  dopełnili  działu 
dóbr  ojczystych  i  macierzystych  w  1526  rokn.  Dobra  ojczyste  wzięli  Jnri 
i  Wojna,  a  dobra  macierzyste,  Poryck  i  Woronczyn,  otrzymał  kniaź  Aleksan- 
der (ML  15),  lecz  Woroneży n  musiał  był  wkrótce  potem  braciom  oddać,  skoro 
zabezpieczając  jeszcze  w  1520  r.  posaji^  swej  żonie,  zapisał  go  jedynie  na 
Porycku  i  Ilrykowicach  (ML  15),  a  kniaziowie  Juri  i  Wojna  w  rewizyi 
zamku  łuckiego  z  1545  r.  nazwani  są  Woronieckimi  i  dziedziczyli  na  Wo- 
ronczynie. 

Kniaź  Juri  Woroniccki  pozostawił  kilku  synów,  z  których  znamy  sześciu: 
Andrzeja,  Janusza,  Jakóba,  Michała,  Aleksandra  i  Stanisława,  piszących  sic 
nietylko  ze  Zbara:ia,  ale  nawet  czasem  Zbaraskimi.  Pod  1582  r.  znajdujemy 
w  aktach  wzmiankę  o  Januszu  Zbaraskim,  synu  Jerzego,  dziedzica  Woron- 
czyna,  i  o  braciach  jego:  Jakóbie,  sekretarzu  król.  i  kanoniku  łowickim,  Mi- 
chale, dworzaninie  król.,  i  Aleksandrze,  plebanie  w  Dudzie  (MK  127  f.  165). 
W  1603  r.  procesował  sie  książę  Janusz  Zbaraski  (Woroniecki)  z  księciem 
Januszem  Zbaraskim,  wojewodą  bracławskim,  o  zabranie  mu  wsi  Hotoszczan- 
ki,  Stohnikowiec,  Rrykowiec,  Waśkowiec  i  Dubowiec,  które  mu  ojciec  jego, 
ksiąZe  Juri  Fedorowicz,  w  pewnej  sumie  zastawił  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.). 
Jakób,  proboszcz  gieranoiński,  łaski  i  skierniewicki,  i  Andrzej,  kanonik  łę- 
czycki, bracia  ze  Zbaraża  Woronieccy,  sekretarze  król.,  nadali  lierb  swój  Ga- 
lińskiemu  w  1578  r.  (MK  118  f.  325).  Andrzej  występuje  już  jako  sekre- 
tarz król.  w  1577  r.  (MK  115  f.  313).  Jakób  został  później  biskupem  ki- 
jowskim; nominatcm  był  w  1585  r.,  a  umarł  w  1588  r. 

Stanisław  ze  Zbaraża  Woroniecki  przyznał  w  1580  roku  pewną  sumę 
bratu  swemu  Michałowi,  dworzaninowi  król.  (MK  121  f.  363).  Miał  dwie 
żony;  z  pierwszej  pozostawił  synów:  Tomasza  i  Jerzego.  W  1598  r.  wnio- 
sła Maryanna  z  Hulewiczów,  wdowa  po  księciu  Stanisławie  Woronieckim,  do 
akt  trybunału  lubelskiego  zażalenie  na  pasierba  swego,  księcia  Tomasza, 
w  sprawie  o  dobra  S/.czuryn  i  Jasinówke,  a  w  1614  r.  zapadł  dekret  w  try- 
bunale lubelskim  w  sprawie  o  też  same  dobra  między  tąż  wdową  po  księ- 
ciu Stanisławie,  a  pasierbem  jej,  księciem  Jerzym  Stanisławowiczem  Wo- 
ronieckim (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Michał  Woroniecki,  dworzanin  król.,  żonaty  z  Barbarą  Giżanką,  córką 
Jana,  rajcy  warszawskiego,  zawarł  wraz  z  nią  układ  z  Sieniawskim  w  1574 
roku  (MK  113  f.  115  i  MK  115  f.  313,  r.  1577).  Przeniósłszy  się  na  Ma- 
zowsze, był  wła.ścicielem  części  na  Ostrołęce  i  Starej-Warce  w  ziemi  czer- 
skiej (Conv.  Warsz.  2  f.  323),  gdzie  się  też  przechowały  wieści  o  jego 
potomstwie. 


Mikołaj  Woroniecki,  .syn  Michała,  sprrcdał  Żelawin  i  Jolite  Pilrhnw- 
skicmn  w  1601  r.  Stefan  Woioniocki,  syn  Michała,  spr/erlał  części  na  Ostro- 
łęce i  Zakrzewie  bralii  Mikołajowi  w  1602  r.,  a  siostrze  swej  Annie,  ?,onie 
Jana  Kosińskiego,  w  1613  r.  Stefan  został  księdzem,  jest  jnż  nim  w  1614  r., 
w  którym  sprzedał  wspólnie  z  bratem  Jakóbem  części  na  Ostrołęce,  Zakrze- 
wie i  Starej-Warce  Zbroskicmu.  Floryan-Tomasz  Woroniecki,  przeor  Do- 
minikanów, sprzedał  w  1 608  r.  schedę  swą  na  wy?,ej  wymienionych  wsiach 
bratu  Mikołajowi  (Perp.  Czers.  ks.  2  f.  137  i  267,  ks.  4  f.  305  i"  345,  Vr.  5 
f.  101).     Z  tych  czterech  braci  dochodził  Jakób  książę  ze  Zbaraża  Woronie- 

Rodowód  książąt  Woroniecklch. 

Fedor 
kniaź  Nieświcki 

Wasil 
nie  żył  1460  r, 

I 

Wasil 

na  Zbarażn 

1460  r., 

ż.  Hanna 


Semen            Michajło 

Fedor 

Zbaraski      Wiśniowiecki             Zbaraski 

1495  r.. 

ż.  Barbara 

na  Porycku 

i  "Woronczynie 

1 

Aleksander 

Juri 

Wojna 

Zbaraski-Porycki         Woroniecki 

Woroniecki 

na  Worouczynie 

na  Woronczyi 

1545  r. 

1 

1545  r. 

Andrzej, 

kanonik 

Janusz         Jakób, 

Michał,         Aleksander, 

Stanisław 

Lew, 

1582  r.         biskup 

dworzanin    ksiądz,  pleban 

1580  r.. 

sędzia  f^rodzk 

łęczycki. 

kijowski 

królewski         w  Dudzie 

ż.  a)  N.  N. 

krzeinienieck 

sekietarz 

1585  r. 

1582  r.,             1582  r. 

b)  Maryanna 

1591  r. 

ki-ólewski 

L  Barbara 

Hulewiczówna 

1578  r. 

Giżanka 

n 

Mikołaj    Stefan,    Jakób 

1601  r.     ksiądz    1614  r. 

1614  r. 


Floryan- 
Tomasz, 
przeor  Do- 
minikanów 
1608  r. 


Barbara.  Katarzyna,       Anna,       Tomasz         Jerzy 

m.  Jakób  m.  Jakól)    ra.  Jan  Ko-   1598  r.        1614  r. 

Zawadzki  Pilchowski      siński 

1593  r.  1592  r.         1614  r. 


388 

cki  dóbr  swoich  ojczystych,  procesując  w  1021  r.  Leszczyńskich  o  zajęte 
przez  nich  części  na  Woronczynie,  Studence,  Wołowćj-Woli,  Kotowej-Woli 
i  Międzylesiu,  które  na  niego  po  ojcu  Michale  spadły  w  czasie,  gdy  będąc 
nieletnim,  na  Mazowszu  mieszkał  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.). 

Anna  z  Woronieckich,  żona  Jana  Kosińskiego,  pokwitowała  w  1614  r. 
braci  swoich:  Jakóba,  Stefana,  księdza,  i  Floryana,  dominikanina  ze  Zbaraża, 
Woronie<'.kich,  synów  Michała,  z  odbioru  posagu.  Jakób  Zawadzki  zapisał 
w  1593  roku  żonie  swej,  Barbarze,  córce  Michała  Woronieckiego  i  Barbary, 
pewną  sumę  na  Kośminie.  Jakób  Pilchowski  zapisał  w  1592  r.  pewną  sumę 
żonie  swej,  Kntarzynie,  córce  Michała  ze  Zbaraża  Woronieckiego,  na  do- 
brach Sobieniu,  Grodzisku,  Ostrowie,  Jelitach  i  t.  d.  (Perp.  Czers.  ks.  4  f. 
342,  ks.  1  f.  342,  ks.  2  f.  361). 

Prawdopodobnie  synem  kniazia  Wojny  Woronieckiego  był  kniaź  Lew 
Wojna  Woroniecki,  podstarości  piński,  przeciwko  któremu  wniósł  zażalenie 
w  1582  r.  Kiril  Terlecki,  władyka  piński  i  turowski,  o  napad  na  dom,  nale- 
żący do  cerkwi  fś.  Ducha  w  Pińsku,  i  zrabowanie  tejże  cerkwi  (Akta  T.  III). 
Kniaź  Lew  ze  Zbaraża  Woroniecki  był  w  latach  1591  —  1595  sędzią  grodz- 
kim krzemienieckim. 

Matus  V.  Mateusz  książę  ze  Zbaraża  Woroniecki,  w  latach  1586 — 1591 
podwojewodzy  kijowski,  następnie  w  1613  roku  stolnik  kijowski,  ożenił  się 
z  Anastazyą  Hulewiczówną.  W  1613  r.  sprzedali  Zbaraskiemu  wieś  Pan- 
kowce  w  powiecie  krzemienieckim  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.).  Książęta  Ja- 
nusz i  Piotr  Woronicccy  procesowali  się  w  1597  r.  z  Poryckim  o  Wyszgró- 
dek  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Woronowicki  Iwan,  ziemianin  powiatu  Winnickiego  w  1545  r.  (Rew. 
Z.  Winnic). 

Woropaj  V.  Woropiejewicz  Wasil  Jackowicz,  bojar  w  1550  r.  (ML  66), 
namiestnik  krajski  Zcnowicza  w  1534  r.  (ML  26).  Fedor  Woropaj,  poseł 
powiatu  orszańskiego  w  1569  r.  (Skarb.  Danił.).  Andrej  Woropaj,  sędzia 
ziemski  orszański  w  latach  1593 — 1594. 

Worotyniec  Andrej  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  na  początku  XVI 
wieku  6,  a  Wasil  4  konie  (ML  8).  Wasil  zeznał  w  1516  r.  zapis  na  cerkiew 
w  Bali  (Akta  T.  VII).  Pozostałej  po  nim  wdowie,  Maryi,  dozwolił  król  Zy- 
gmunt w  1525  r.  wydać  córkę  za  Michała  Wołowicza  i  dać  jej  w  posagu  do- 
bra, które  Wasil  otrzymał  w  powiecie  ożskira  i  przełomskiin  (ML  17).  An- 
drej Worotyniec  otrzymał  w  1506  r.  od  króla  Zygmunta  dzielnicę  Iwaszka 
Skiporewa  w  Welikom-Sele  w  powiecie  orszańskim  (ML  8).  Paweł  Woroty- 
niec, bojar  obolecki  w  1539  r.  (ML  27). 

Worołyńscy  książęta,  jednej  dzielnicy  z  książętami  Nowosielskimi  i  Odo- 


389 

jewskimi  •).  Kniaź  YoAor  [jwowioz  Worotyński,  olr/.ymawszy  Kozielsk  od 
Kazimierza  Jaii;-.,  przyrzokf  nni  w  1447  r.,  te  łych  dóbr  nikomu  innemu  nie 
wyda,  jak  l.ylko  królowi  i  jego  ])olonikom  (Cod.  Epist.  s.  XV  i  ML  0). 
W  roku  następnym  ręczył  Kazimierzowi  Jag-,  za  szwagrem  swoim,  kniaziem 
Iwanem  Andrejewiczem  Możajskim  (Cod.  Epist.  s.  XV.  Nr.  28).  Badanie 
świadków,  wyprowadzono  przez  Aleksandra  Jag.  w  l!i05  r.  w  sprawie  o  f.o- 
sko,  wykazato,  że  kniaź  Eedor  Worotyński  na  Worotyńsku  żonaty  był  z  Ma- 
ryą,  wnuczka  Olgerda,  a  córką  Korybuta,  i  że  córka  z  tego  małżeństwa  wy- 
szła za  kniazia  Iwana  Jarosławicza  (ML  5). 

Kniaź  Semen  Fedorowicz  Worotyński  poddał  się  w.  ks.  moskiewskiemu, 
o  czem  tenże  poselstwem  swem  z  1492  r.  króla  uwiadomił  (ML  0).  Kniaź 
Semen  Fedorowicz  i  kniaź  Iwan  Micliajłowicz  Worotyńscy  napadli  już  w  1493 
roku  na  Litwę  i  zabrali  Mosalsk  (Kar.  VI.  f.  220). 

Syn  kniazia  Iwana,  kniaź  Micliaił  Iwanowicz  Worotyński,  wojewoda  mo- 
skiewski i  namiestnik  kazański,  wezwany  przez  Zygmunta  Augusta,  aby 
wrócił  na  Litwę,  dał  odmowną  odpowiedź  w  liście,  pisanym  w  1567  roku; 
w  piśmie  tern  wywodzi  on  swój  ród  od  hetmanów  litewskich  Rohwołodowi- 
czów  i  Wiladamowych,  którzy  ongi  wyniesieni  zostali  na  tron  wielkich  ksią- 
żąt litewskich  (Skarb.  DaniL).     Ojczystem  ich  miastem  był  Nowosil. 

Woryski  Fedor,  ziemianin  wołyński,  otrzymał  od  Sanguszki  w  1537  r. 
Bilicze  za  Lepesówkę  i  Radoszówke  w  powiecie  krzemienieckim  (ML  30). 

Wrelewski  v.  WrzelewskI  Mikołaj  żonaty  był  w  1536  r.  z  Zofią  Lita- 
worówną  Chreptowiczówną,  marszałkówną,  wdową  po  Janie  Oborskim  (M.L 
28).  Miał  z  nią  trzy  córki:  Zofię,  żonę  Stanisława  Słupeckiego,  Katarzynę, 
żonę  Stanisława  Bączalskiego  i  Annę,  żonę  Pawła  Ciecierskiego  (A.  Tryb. 
Lub.  Woj.  Bracł.).' 

WretieckI  Jakób,  ziemianin  wołyński,  żonaty  z  kniażną  Hanną  Scme- 
nówną  Zbaraską,  wpływał  do  sprawy  o  Zbaraż  w  1539  r.  (ML  36). 

Wrotnowscy  na  Podlasiu.  W  1544  r.  spotykamy  następujących  człon- 
ków tej  rodziny,  dziedziczących  na  Wrotnowie:  Dorotę,  Katarzynę  i  Małgo- 
rzatę, córki  niegdy  Pawła;  Jana,  Jerzego,  Bartłomieja  i  Andrzeja,  synów  nie- 
gdy  Andrzeja;  Macieja,  Jakóba,  Andrzeja  i  Pawła,  synów  niegdy  Stanisła- 
wa; Macieja  i  Mikołaja,  synów  niegdy  Bernarda;  Stanisława,  Macieja  i  Jana, 
synów  niegdy  Jakóba  (ML  55). 

Wtorkowski  z  Podlasia  Paweł  i  żona  jego,  Barbara,  procesowali  się 
z  Rusieckim  w  1542  r.  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  II). 


')    Patrz  Nowosielscy  i  Odojewscy  ksi>j,żęta. 


390 

Wydra  .fan,  dworzanin  król.  w  1527  r.  (ML  15). 

Wydżga  Zacliaryasz,  dzierżawca  Radziwiłła,  wojewody  kijowskiego 
w  1512  r.  (ML  25). 

Wygonowscy  na  Podlasiu.  Dorota,  wdowa  po  Szymonie  Wyg-onow- 
skim,  podpisarzn  ziemskim  droliickim,  w  1556  roku  żona  Jakóba  Niemiery 
i  synowie  jej,  Jakób  i  Stanisław  Wygonowscy  procesowali  sie  w  1556  r. 
z  Ilornowskim  (ML  220  B.). 

Wyszeńscy  z  Wyszonki  na  Podlasiu.  Stanisław,  cłiorąży  bielski 
w  1554  roku.  Paweł,  kustosz  wileński,  Floryan,  syn  niegdy  Wielisława, 
i  Feliks,  dziedzice  Wyszonki  w  1545  r.  (ML  58). 

Wyszetrawka  Iwan  Wasilewicz,  dworzanin  Beskiego,  namiestnika  wi- 
leńskiego w  1546  r.  (ML  48  i  63). 

Wyszkowski  kniaź  Fedor  Michajłowicz  w  1528  roku.  (Patrz  Czetwer- 
łyńscy  książęta). 

Wysztort  Wojciech,  bojar,  miał  sprawę  z  Połockim  w  1550  r.  (ML  66). 

Wyszyński  Jan,  żonaty  z  Zofią  Potocką  w  1539  r.  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  I). 
Stanisław,  namiestnik  zabrzeziński  Zbaraskiego  w  1549  r.  (ML  65). 

Wyzgierd.  W  1611  r.  oblatowany  został  w  trybunale  lubelskim  przed 
aktami  województwa  wołyńskiego  testament  niegdy  Maryanny  z  książąt  Kurb- 
akicłi-Jarosławskich  Mikołajowej  Wyzgierdowej. 


Z. 


Zabiełło  v.  Zabelin  v.  Zabelicz.  Matej  Zabicło,  bojar  powiatu  kowień- 
skiego w  1538  r.  (Arch.  Zbór.  Dok.  VIII).  Kaclina  Stankowa  Miszewiczowa 
procesowała  się  w  1516  r.  o  dobra  macierzyste  Dubniki  z  bratem  swoim  An- 
drzejem Michaj łowiczem  Zabeliczem.  Mieli  oni  siostrę  Hannę  (ML  9).  Wdo- 
wa po  Andrzeju,  Jadwiga  Andrzejewa  Zabelina,  bojarka  powiatu  wileńskie- 
go, procesowała  się  z  Kibizą  w  1541  r.,  z  Jermoliczem  w  1549  r.,  a  z  Pe- 
traszewiczem  w  1550  r.  (ML  43,  65  i  66). 

Zabokrzycki  v.  Zabokrycki,  Fedor,  Iwaszko  i  Jacko  Jeskowicze  Zabo- 
kryccy,  dworzanie  król.  w  1511  r.  (ML  10).  Jacko  otrzymał  od  króla  Zy- 
gmunta w  1515  r.  Szpłkołosy  w  powiecie  krzemienieckim  (ML  41).     Żył  je- 


391 

szcze  w  1537  r.  (ML  33).     Jaiuisz  został  sędzią  zicMnskiin   kizemienieckim 
w  IfłOO  r.     Hył  nim  jeszcze  w  1008  r. 

Zabołocki  Wołodimir  Semcnowirz  przybył  z  Moskwy;  w  1506  r.  był 
starostą  lachowickim,  a  w  1580  roku  trabskini.  Zginął  z  reki  Koreckiego 
w  1580  r.  z  powodu  sporu  z  Radziwiłłem  (Pam.  Jcwł.). 

Zabrzeziński.  Juri,  syn  Uymowida,  otrzymał  od  w.  ks.  Zygmunta  do- 
bra Zabcreziny,  Krywiczy  i  Żesno.  W  1440  roku  ufundowała  i  uposa^.yła 
w  osadzie  Zabcreziny  Aleksandra,  wdowa  po  Jerzym,  wspólnie  z  synem  Janem, 
Icościół  pod  wezwaniem  Nawiedzenia  N.  Maryi  F.,  Ś.  Jana  Chrzciciela  i  Je- 
rzego (ICnc.  Pow.  Zabrzezie).  W  1502  r.  zaskarżył  syn  Jnriego,  Jan  Jurie- 
wicz,  wojewoda  trocki  i  marszałek  ziemski,  braci  swoicli  stryjecznych:  Pc- 
tra,  kuchmistrza,  Stanisława  i  Mikołaja  Olechnowiczów,  że  trzymają  poło- 
wę nadanych  jego  ojcu  dóbr,  których,  osierociawszy  za  młodu,  pozbawiony 
został  przez  ojca  ich  Olechnę.  Aleksander  Jag.,  wysłuchawszy  świadków, 
którzy  zeznali,  że  Olechno  i  Juri,  bracia  rodzeni,  dobra  te  po  połowie  trzy- 
mali, postanowił:  że  i  teraz  synowie  Olechny  i  Jan  Juriewicz  winni  te  dobra 
trzymać  również  po  połowie  (ML  5). 

Jan  Juriewicz  Zabrzeziński,  w  1482  r.  marszałek  król.,  a  w  1484  rok\i 
namiestnik  połocki  i  marszałek  dworny,  został  w  1402  r.  kasztelanem  tro- 
ckim. W  1496  r.  ustąpił  z  namiestnictwa  połockicgo,  a  wziął  nowogrodzkie 
od  Paca.  W  1498  roku  został  wojewodą  trockim  i  marszałkiem  ziemskim, 
sprawując  zarazem   urząd   kasztelana  trockiego  w  ciągu  1498  i  na  początku 

1499  r.  W  skutek  podżegau  Michała  Glińskiego,  utracił  w  1505  r.  urząd 
wojewody  trockiego  i  marszałka.  Marszałkowstwo  wkrótce  mu  zwrócono, 
a  za  województwo  otrzymał  namiestnictwo  grodzieńskie.  W  1508  r.  schwy- 
tany przez  Glińskiego  pod  Grodnem,  z  jego  polecenia  został  zamordowany. 

W  1492  r.  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  Olitę,  w  1506  r.  wziął  w  za- 
staw w  4,000  dukatów  Olitę  i  Nicmonojty  (ML  2  i  25).  W  1493  roku 
potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  kupno  Kniahinina,  Krywiczów  i  innych 
dóbr  od  Andrcja  Olechnowicza  Rymovy"idicza  (ML  3),  w  1496  roku  nadał 
mu  Dubiny  (ML  5),  a  w  1506  r.  łąkę  w  puńskiej  włości  (ML  2).     W  tymże 

1500  r.  potwierdził  mu  król  Zygmunt  przywileje,  wydane  przez  Kazimierza 
Jag.  i  Aleksandra  na  Kamień,  Wolnie,  Dubine  i  Olitę  (ML  8). 

Gdy  Aleksander  Jag.  rozpatrywał  w  1503  roku  wznjemne  pretensye 
i  skargi  Glińskiego  i  Zabrzezińskiego,  Gliński  dowiódł  Zabrzezińskiemu,  że 
namawiał  niejakiego  Kolę-Kratera,  dworzanina  król.,  ażeby  go  zabił,  za  co 
mu  200  II.  ofiarował  (ML  5). 

Jan  Juriewicz  Zabrzeziński  pozostawił  z  nieznanej  nam  żony  trzech  sy- 
nów: Juriego,  Jana  i  Stanisława, 


392 

Jiiri  Janowioz  ZahiT.eziński,  wspomniany  jest  w  przywileju,  wydanym 
przez  króla  Zygmunta  Iliniczowi  w  1510  r.  (ML  8).  Aleksander  Jag.  wy- 
dał wyrok  w  1499  r.  w  sprawie  Ludmiły  Juriowej  Janowiczowej,  wojewo- 
dzicowej  trockiej,  z  Piotrem  Olechnowiczem,  kuclnnistrzcm  lit.  (ML  5).  Sy- 
nowi jego,  Mikołajowi  Juriewiczowi  Zabrzezińskiemu,  zastawił  król  Zygmunt 
w  1522  r.  dwór  oszmiański  w  300  kopach  (ML  2),  który  poprzednio  trzy- 
mał stryj  jego,  .łan  Janowicz  Zabrzeziński.  W  skutek  tego  Jan  Zabrze- 
ziński  otrzymał  konsens  na  ustąpienie  tego  starostwa  synowcowi  Mikoła- 
jowi, któremu  też  król  Zygmunt  nadał  je  22  grudnia  1522  roku  (ML  15). 
W  1524  r.  był  Mikołaj  Juriewicz  marszałkiem  lit.  i  namiestnikiem  dorsu- 
niskim.  Umarł  przed  1527  r.,  w  którym  król  Zygmunt  potwierdził  pozo- 
stałej po  nim  wdowie,  Helenie,  córce  kniazia  Wasila  Sołomereckiego,  akt, 
którym  zmarły  jej  mąż,  Mikołaj  .luriewicz  Zabrzeziński,  marszałek,  zapi- 
.sał  jej  na  dobrach  Kamieniu  1,000  dukatów  posagu  i  tyle;^,  oprawy  (ML 
1,5).  Helena  z  Sołomereckich  dostarczała  na  ekspedycye  wojenne  61  kon- 
nych (ML  21). 

Anna,  jedyna  córka  Mikołaja  Juriewicza  Zabrzezińskiego,  była  w  1541 
roku  narzeczoną  Jana  Wolskiego.  Mikołaj  Wolski,  kasztelan  sandomirski, 
przedstawił  w  imieniu  syna  swego  Jana  i  oblubienicy  jego  Anny,  córki 
niegdy  Mikołaja  Juriewicza  Zabrzezińskiego,  prawa  ich  do  dóbr  Worotnie- 
wa  i  innych  w  sporze  Olechnowicza  z  Ostrołęckimi  (ML  31).  Czy  proje- 
ktowane to  małżeństwo  przyszło  do  skutku,  nie  jest  wiadomem;  zdaje  się, 
że  Jan  Wolski  umarł,  a  narzeczona  jego  wyszła  za  N.  Kiszkę,  i  wniosła 
w  dom  jego  Worotniów,  Romanów,  Zobryn.  Doksin  i  Kruh.  Który  to  z  Ki- 
szków  ją  po.ślubił,  niepodobna  wykazać.  W  1597  r.  zapadł  dekret  w  try- 
bunale lubelskim  w  procesie,  który  się  toczył  o  wyżej  wymienione  dobra 
między  ich  posiadaczami,  Stanisławem  Kiszką,  wojewodzicem  witebskim, 
i  Czartoryskimi,  a  Krzysztofem  Dorohostajskim.  W  wyroku  tym  powiedzia- 
no, że  dobra  te  należały  do  Ludmiły  Orszanki,  po  śmierci  której  przeszły 
na  syna  jej,  Mikołaja  Zabrzezińskiego,  potem  na  córkę  jego,  Hannę  Ki- 
szczynę,  a  po  tej  ostatniej  na  synów  jej:  Stanisława  i  Piotra  Kiszków  (A. 
Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Stanisław  Janowicz  Zabrzeziński,  podstoli  lit.  w  1487  roku  i  namie- 
stnik brasławski  w  1500  r.,  sprawował  w  tym  ostatnim  roku  poselstwo 
od  Aleksandra  Jag.  do  króla  Olbrachta  (ML  6).  W  1501  r.  był  marszał- 
kiem i  stolnikiem  lit.,  a  w  1506  r.  także  namiestnikiem  mercckim.  Ostatnią 
o  nim  wzmiankę  spotykamy  pod  1507  rokiem,  w  którym  jest  jeszcze  mar- 
szałkiem i  starostą  mereckim. 

Jan  Janowicz  Juriewicz   Zabrzeziński,    w    1506  r.    marszałek,   namie- 


393  _ 

sinik  wolkowyski  i  krzyc/.owski,  w  1510  r.  wojowoda,  uownt^nod/.ki,  w  lalach 
1514 — 1516  .star0vst,a  droliioki,   w  1522  r.  mar,s7,;ifck  ziomski,    |)ost,ą|)ił  i.  wn- 
jftwód/.twa  nowojrrodzkioy-fl   na  wojowódzlwo  (.lockin,    który  to  urząd  sprawo- 
wał' w  lalach  1531  —  1538.     Namiestnikiem  krzyczowskim   widzimy  ^^  je- 
szcze w  1507  r.,   wołkowyskim    w  1500  r.,   a   marszaikieiii  król.  w  (511  r. 
Niemonojty  i  Mefeic   wziął   w  zastaw  w  1508  r.  od  króla  Zyti,-miinta  w  1,100 
dukatach  (ML  2),  w  1515  r.  odnowił  te  zastawę,  biorąc  Niemonojty  w  1,000 
dnkatów  (MI^  11  i  2);    dobra   te   nadał  mu  król  Zyf;niiint  w  1519  r.  na  wła- 
snoś('-  (1\II)  2).     W  1518  r.  zastawił  mn  król  Zyf;nunit  starostwo  markowskie, 
które  jn:';  poprzednio  trzymał  w  700  kopach,   i  jednocześnie  zai)(nvnil  mu  do- 
żywotnie  jeo;o   i)osiadanie   (ML  12).     W  1520  r.   otrzymnł  .fan  Zabrzeziński 
konsens  na  wykupienie  starostwa   mereckiei;o  z    rnk   sukcesorów   Ościkowi- 
czów,   które   trzymali  w  1,000  kóp.     Wkrótce  potem,  jeszcze  w  1520  roku, 
otrzyma!  konsens  na  ustąpienie   teco  starostwa   Radziwiłłowi   (ML  12),  lecz 
nie  skorzystał  z  teco   konsensu   i   nowe   nadanie   na   to  starostwo   otrzymał 
w  1521  r.,   a  w  roku   następnym  oddał   mu  je  król    Zygmunt  w  dożywocie. 
Starostwo  mereckie  trzymał  do  1530  r.,   następnie    po   kilkoletniej    prz(!rwic, 
w  której  posiadał  je  Kłoczko,   dostał  je  w  dożywocie  w  1536  r.  wraz  ze  sta- 
rostwem pnńskiem   i  oba  zatrzymał  do  .śmierci.     W  1522  r.  wziął  \a'  zastaw 
od  króla  Zye;-munta  w  800  ko])ach   starostwo  oszmiańskie,   które   za   konsen- 
sem  królewskim  ustąpił   synowcowi   swemu  Mikołajowi,  po  śmierci   którego 
spotykamy   g-o  znów  na  tem   starostwie  w  latach  1526  —  1530.     Starostwo 
dowgowskie  posiadał  w  łatacli  1510  —  1530,   a  w  1536  r.  otrzymał  od  Zy- 
gmunta Augusta  Olitc  w  dożywocie   (ML  2).     W  1510  r.  dostał  horodnictwo 
i  koniuszostwo  nowogrodzkie  (ML  8).     Na  ekspcdycye  wojenne  dostarczał  ze 
wszystkich  dóbr  swoich  107  koni  (ML  21). 

Jan  Janowicz  Zabrzeziński  sprzedał  dobra  Oniszki  królowej  Ilonie  za 
1,500  kóp  lit.,  a  dobra  Olickie,  Niemonojskie  i  Siemno  zapisał  w  1536  roku 
królowi  Zygmuntowi  i  królowej  Bonie  (ML  2).  W  1535  r.  zeznał  donacyę 
dworu  Nicd/,wiedzkicgo,  Zodiszek  i  Dubonosowic  na  rzecz  podczaszego  i  pod- 
komorzego swego,  pisarza  ziemskiego  drohickiego,  Iwanowskiego.  Dwór 
Niedźwiedzki  odkupił  od  Iwanowskiego  w  1536  r.  niejaki  Iwan  Micliajlowicz, 
także  podkomorzy  Zabrzezińskiego,  za  300  kóp  (ML  2).  Zodiszki  nabył  Za- 
brzeziński od  Podbipięt.ów  w  1522  r.  (ML  10);  kupno  to  potwierdził  mu  król 
Zygmunt  w  1523  r.  (ML  2). 

Jan  Janowicz  Zabrzeziński  miał  za. żonę  Kieżgajłłównę,  kasztelankę  wi- 
leńską, po  śmierci  której  poślubił  Zofię  Kadziwiłłównę,  wojewodzianke  wileń- 
ską. Z  pierwszej  żony  miał  syna  Jana  i  córkę  N.,  żonę  Jnriego  ilinicza, 
marszałka  dwornego,   z  drugiej  była  córka  Hanna,   żona  Fryderyka  Sapiehy. 

Pocret  rodów.  50 


394 

Jan  J:uio\vic7,  (młodszy)  Zabiznziński,  wojewodzie,  lioeki.  miiil  w  \:y?)2 
roku  |)owierzoną  sobie  ])rzez  króla  Zygmunta  opiekę  iind  (lzie('mi  Slanislawa 
Stanisławowieza  Janowieza  (Kicżcajlły),  kasztelana  wileńskiejro  i  starosty 
•żmiidzkieg-o,  jako  iinjhliższy  icli  krewny,  bo  urodzony  z  siostry  tecoż  Stani- 
sława vStanislawowieza  (i\IL  24).  0|iieke  te  sprawował  po])rzednio  ojciec  je- 
go, Jan  Janowicz  Zabrzeziński,  wojewoda  trocki  (MI^  20). 

Jan  Janowicz  Załtrzeziński  (młodszy),  w  1533  r.  marszałek  królewski, 
a  w  1538  r.  i  dzierżawca  somiliski,  żonaty  był  z  Beatą  z  Teczyna.  W  1533 
roku  zawarł  z  nią  umowę  przedślubną,  a  w  1534  r.  zrzekła  się  Beata  z  Te- 
czyna, córka  Jana,  kasztelana  wojnickiego  i  marszałka  nadwornego  kor.,  dóbr 
ojczystych  i  macierzystych  (Mli  49  f.  3B  i  103).  Beata  z  Teczyna  zmarła 
bezdzietnie  przed  1540  r.,  w  którym  ojciec  jej  przekazał  posng  królowej  Bo- 
nie, pragnąc  go  odebrać  od  zięcia  (i\IL  20  i  A.  Ap.  Z.  Pódl.  I).  Może  w  bra- 
ku gotowizny,  spłacił  Jan  Zabrzeziński  królowę  Bonę  dworem  ])od  Wilnem, 
który  sprzedał  jej  w  tymże  1540  r.  (ML  2).  Następnie  poślubił  kniażne  Bar- 
barę Michaitównę  Zasławską-Mścisławską,  którą  odnmarł  przed  154G  r., 
gdvż  od  tego  roku  począwszy,  miała  ona  kilka  procesów,  w  których  wystę- 
puje* już  jako  wdowa  po  Janie  Zabrzezińskim  (ML  46,  r.  1546,  1547  i  ML 
65,  r.'  1551). 

Starsza  córka  Jana  Janowieza  Zabrzcziuskiego,  urodzona  z  Kicżgajtłó- 
wny,  wyszła  za  Jnriego  Ilinicza,  marszałka  dwornego.  Jan  Zaljrzeziński,  bę- 
dąc wojewodą  nowogrodzkim,  zapisał  Juricmu  Iliniczówi  i  żonie  jego,  a  swej 
córce,  jedne  trzecią  cześć  Szereszowa  w  sumie  580  kóp  lit.  (ML  2). 

Olbrycht  Gasztobl  zawarł  z  Janem  Zabrzezińskim,  wojewodą  trockim, 
urnowe,  że  syn  jego  Stnnisław  nie  weźmie  żony  z  innego  domu,  jak  tylko 
7.  domu  Zabrzezińskich,  a  mianowicie,  że  poślubi  córkę  Jana,  Hannę.  Podo- 
bną umowę  zawarł  Gasztobl  także  z  Radziwiłłem,  w  skutek  czego  powstały 
niesnaski,  które  dopiero  król  Zygmunt  w  1536  r.  załagodził,  nakłoniwszy  Za- 
brzczińskiego  do  zwolnienia  Gasztolda  z  danego  słowa  (ML  28).  Doi)ra  ma- 
cierzyste Hanny  trzymał  brat  jej  przyrodni,  Jan  Zabrzeziński,  marszałek; 
z  tego  powodu  zaniosła  babka  jej,  Elżbieta  Radziwiłłowa,  wojewo{łzina  wi- 
leńska, w  1541  r.  do  króla  Zygmunta  żądanie,  aby  przykazał  Zabrzezińskie- 
mu  zwrócić  jej  dobra  macierzyste  wnuczki  jej  Hanny,  córki  Jana  Zabrze- 
zińskiego,  wojewody  trockiego,  i  Zofii  Radziwiłłówny  (ML  29).  Hanna  była 
w  1546  r.  żoną  Fryderyka  Sapiehy;  obojga  małżonków  procesowała  w  tym- 
że roku  Nasiłowska  o  puszczę  wiażyńską  (ML  61).  Hanna  odziedziczyła  ma- 
jątek po  bracie  swoim  Janie,  marszałku  (MK  71  f.  111).  W  1552  r.  była 
żoną  kniazia  Stepana  Zbaraskiego  (ML  65). 


395 


Rodowód   Zabrzezińskich. 

Rimowid 


0 

po 
01  oc 

oclino,                   Jiiri, 
nim  idą:       uni.  prz.  ]44(!  r., 
mowiczo,      ■'/..  Aleksandra 

Kucliniist.rzowiczc. 
Dor(»li()st,;ijscy 
i  Irzykowicze 

Js 

n. 

wojewoda  trocki, 

marszałek  ziemski, 
urn.  1508  r. 

1 

Ji 

140 
i.  Lii 
Ors/ 

ri 

!)  r., 

(Iniihi 

anka 

Jan,                Stanisław, 

wojewoda  trocki    marszałek  lit. 
1531  r.,               1501  r. 
ż.  a)  N.  Kieżpfajłłówna 
b)  Zolla  Radziwiłłówna 

.1 

k 

Mikołaj, 

marszałek  król. 

1521  r.. 
•i.,  kua  }felena 
Sołomerecka 

Jan.                  córka  N., 

marszałek  król.          m.  .Juri 
15;!?.  r.                 llinicz 
ż.  a)  Ijeata  z  Tęczyna 
h)  kna  J?arł)ara  Z;i- 
slawska-  M  ścisławska 

Hanna, 

m.  a)  I'''rydcryk 

Sapielia 
1))  kniaź  Sto  pan 

Zl>avaski 

Ar 

154 
m.  N. 

na 

ir., 
Kiszka 

Zaharyn  Danił  Romanowifz  .Iiiriowicz,  namiestnik  twerski  cara  Iwana 
Wasilo.wicza  w  15B3  r.  Rlikila  Romanowicz  .Iiiiiewicz  Zaliaryn,  namiestnik 
twerski  tejroż  cara  w  latacli  15(10  —  15(39,  a  namiestnik  nowogrodzki 
w  1580  r.  (ML  57). 

Zaliorowski  Petr  Bolidanowiez,  świadek  przy  sprzedaży  Wolknwicz 
w  1533  r.  (ML  3fi),  został  w  1538  r.  z  dworzanina  król.  klurznikiem,  Iioro- 
dniozym  i  mostownie.zym  łuckim.     Umarł  w  1  54G  r. 

Syn  jetro,  \Vasil  l^ełrowicz,  dworzanin  krół.,  goniec  do  Moskwy  w  1566 
roku  (ML  57),  marszałek  król.  i  łiorodniczy  włodzimierski  w  1568  r.,  został 
w  1572  r.  kasztelanem  bracławskim.  Umarł  w  niewoli  tatarskiej  w  1580  r. 
Z  Maruszy  Zbaraskiej,   córki  Mikołaja,  z  która  następnie  sie  rozwiódł,  pozo- 


396 

stawił'  córko  Ilniinc.     Z  (lriii,''ii''j  żony,    KalnrzYiiy  Czart,oryskit'j,  miał  synów: 
Wasila  i  Maksyma  (Opnw.  Dr.  Ant.  .].). 

Rewizya  zamku  wiotlzimicrskicji^o  z  IG^L^ir.  wspomina  o  Iwanie  i  Ole- 
clinie  Zahoiowskicli.  Akta  tiyl)iinalu  luheiskioij^o  dla  województwa  wołyń- 
skiego wzmiankują  pod  koniec  XVI  wieku  o  Andrzeju,  Aleksandrze  i  Fedorze 
Piotrowiczacli  Zaliorowskicli.  Fedor,  poI)orca  województwa  wołyńskiego 
w  1501  r.,  ;,onaty  był  z  Anna  Siemaszkówną.  W  1()01  r.  zapisał  książę  Jan 
Biilylia  Kureewicz  posaij:  żonie  swej,  Barbarze  Zaliorowskiej,  córce  niej^dy 
Michała  Jankowicza  i  At^nicszki  Lewickiej. 

Zakrzewski  Andrzej,  knclimistrz  królowej  Heleny  w  1509  r.  (ML  41). 

Zaleski  Marek,  ziemianin,  otrzymał  w  1528  r.  wójtowstwo  w  Krabowie 
(Skarb.  Danif.).     Stanisław,  dworzanin  król.  w  154G  r.  (i\lJi  61). 

Zalescy  z  Zalesia  i  Pniewisk  na  Podlasiu.  Piotr,  dziedzic  na  Zalesiu 
i  Pniewiskacdi,  \vs])ominany  w  lat.ach  1511 — 1545  (ML  42,  55  i  58).  Serafin, 
syn  niei^dy  Stanisława  z  Zalesia,  procesował  sie  z  Puszczykiem  w  1541  roku 
(ML  42).  Zyłj^miint,  Albert,  Stefnn  i  Maciej,  synowie  niecdy  Klemensa  z  Za- 
lesia, mieli  sprawo  z  Serafinem  z  Zalesia  w  1541  r.  (ML  42).  Stanisław, 
syn  jiiejrdy  Jana  z  Z;ilesia,  procesował  się  z  Serafinem  i  Janem,  synami 
niegdy  Macieja  z  Zalesia,  w  1544  roku  (ML  55).  Salomon  z  Zalesia  miał 
sprawę  z  Janem,  synem  niei,nly  Feliksa  z  Zalesia,  w  1554  r.  (ML  220  R.). 
Stanisław  i  Wawrzyniec,  synowie  niejędy  Jakóba  z  Zalesia,  procesowali  się 
z  Gasztołdem  w   1542  r.  (A.  Apel.  Z.  Pódl.  II). 

Zambocki  Stanisław  z  żoną  Agnieszką  otrzymał  od  Zofii  Radziwiłłowej 
Mordwinowszczyzne  w  1512  roku.  Król  Zygmunt  potwierdził  to  nadanie 
w  1512  r.  Slanisław,  później  podstarości  kobryński,  pozostawił  syna  Miko- 
łaja (ML  25). 

Zamorenok  v.  Zamorcnko  Matfiej,  dworznnin  król.  w  1522  r.  (ML  15), 
otrzymał  w  152f)  r,  zamek  liorwolski  w  dożywocie,  a  ezarnobylski  na  dwa 
lata  (ML  15).  Drugie  nadanie  zamku  horwolskiego  otrzymał  w  1531  roku, 
ponieważ  poprzedni  namiestnik  żył  do  tego  czasu  (ML  24).  Zamek  ezarno- 
bylski trzymał  w  15^1  r.,  a  następnie  w  latach  1539 — 1540. 

Zanko  Iwanowicz,  horodniczy  wileński  w  latach  1499 — 1511. 
Zankowicz  Andrej  łiryhoriewicz,  bojar  mśeisławski  w  1541  r.  (ML  31). 
Aleksander,  ziemianin  król.  w  1550  r.  (MTi  65). 

Zaranek  v.  Zarankowicz,  Żyjący  w  końcu  XV  wieku  Michał  Zaranek 
pozostawił  czterech  synów;  Marcina,  Bohusza,  Marka  i  Iwana.  Marcin,  woj- 
ski drohicki  w  latach  151() — 1523,  miał  wraz  z  wyżej  wymienionymi  braćmi 
sprawę  w  1519  r.  ze  stryjem  swoim,  Janem  IIori)owskim,  o  równy  podział 
Ilorbowa.     Dział  ten  dokonany   został  dopiero  w   1523  roku  (ML  J4i  16). 


397 

Marc]<  Zarankowicz  zosImI  w  Ifi^Srolai  clinrnżyni  hrzcskim,  kamiciiifckini 
i  mioliiickini  ])n  zmarłym  swym  hracio  Boluiszii.  W  15(58  r.  wniósł  Micliaj- 
lo  nolius/ewicz  Zarankowicz  llorhowski,  ziemianin  hrzoski,  skarcę  na  Zliara- 
skieco  (Akta  'P.  II).  I'(!lr  Zarankowicz,  hojar  wolkowyski  w  ]^)?)7  roku 
(Ml/  27). 

Zarojski  Wasil  I'cliowicz,  dworzanin  król.  w  1534  r.  (M]j  24). 

Zasiekin  kniaź  Konstanty  Dawiflowicz,  potomek  kniaziów  Jaroshiwskicli, 
wzięty  do  niewoli,  trzymany  byl  w  Slonimie  w  latach  1517 — 1519,  cdzie  Ih 
umarł  (Ml.  9  i  25). 

Zaslawscy  v.  Zesławscy,  później  Mścisławscy  książęta.  Jewnnta,  syn 
Gedymina  i  Ewy,  wyt^nany  z  Wilna  w  1345  r.  przez  Kiejstuta,  otrzymał  na 
swój  udział  Zasławszezyznę  w  późniejszera  województwie  mińskiem  i  dał  po- 
czątek domowi  ksią?,at  Zasławskieh    '). 

Kniaź  Jewnnta  podpisał  w  1358  r.  akt  rozgraniczenia  Litwy  od  I\lazow- 
sza,  a  w  13G6  r.  traktat  pokoju,  zawarty  przez  w.  ks.  Olgerda  z  Kazimie- 
rzem, królem  polskim  (8karl).  Panił.).  Z  nieznanej  nam  małżonki  pozostawił 
synów:  Micliajła  i  Semena. 

Kniaź  Semen  Jewnutewicz  wzięty  został  do  niev.'oli  w  1390  rnku  przez 
Witolda,  który,  sprzymierzywszy  sie  z  krzyżakami,  wkroczył  na  Litwę 
(Skarh.  Danił.).  Żył  jeszcze  w  1411  r.,  w  którym  podpisał  traktat  pokoju, 
zawarty  przez  króla  polskiego  i  w.  ks.  litewskiego  z  zakonem  l^rzyżackim 
(Kod.  Racz.). 

Kniaź  Michajło  Jewnutewicz  Zasławski  przyrzekł  w  138G  r.  stawić  się 
przed  królem  Władysławem  Jagiełłą  na  każde  jego  zawezwanie  2).  W  1390 
roku  wydał  wraz  z  drugimi  kniaziami  i  panami  w.  ks.  Skiigielle  poręczenie 
za  llrydkicm  Konstantynowiczem.  W  1398  r.  ]nzy!ożył  swoje  pieczęć  do 
preliminarza  układu  pokojowego,  zawartego  między  Witoldem  a  krzyżakami, 
na  przyrzeczeniu,  danem  przez  Witolda  w.  mistrzowi,  że  mu  dopomoże  w  Avy- 
bndo\vaniu  zamków  pogranicznych,  i  na  pozwoleniu  polowania  w  i)ogranicz- 
nych  lasach  (Cod.  Epist.  Vit.). 

Kniaź  Michajło  zginął  w  hitwie  nad  Worsklą  w  1399  r.,  pozostawiwszy 
z  nieznanej  nam  małżonki  dwóch  synów:  Juriego  i  Andrcja,  którzy  w  1401  r. 
przyrzekli,  że  po  .śmierci  Witolda  dochowają  wiernośf,i  króiow^i  i  koronie 
polskiej  (Cod.  Epist.  Yit).     O  tych  dwóch  braciach,  synach   kniazia  iMichaj- 


')     Stadnicki.  Synowie  Hcdymina. 

^)     Pieczęć  kniazia  Mioliajła.   na  czerwonym  wyci.śnięta  wosku,    przedsta- 
wia hva  7.  podniesionymi  dwoma  łupami  (Cod.  Epist,.  Vit.). 


308 

ła  Jewnnlcwicza,  nie  mamy  więcój  wiadomości.  'Wiemy  tylko,  że  kniaź  Juri 
pozostawił  syna  Iwana. 

Kniaź  Iwan  Jmiewicz  Zaslawski,  namiestnik  miński  w  latach  MOS  — 
1473,  zeznał  jako  namiestnik  witebski  Kazimierza  Jac.  w  1485  r.  (Ind.  III), 
że  nic  ma  żadnych  praw  do  łowów  w  lasach  i  pnszczach,  należących  do 
Iwaszka  i  Olechny  Daszkowiczów  Chodkiewiczów  (ML  23  i  G).  Żyl  jeszcze 
w  1409  rokn;  pozostawił  trzech  synów:  i\Iichajła,  Fedora  i  Bohdana,  i  trzy 
córki:  N.,  żonę  kniazia  Hohdana  (ilińskiego  Piitywelskieg^o,  Marynę,  żonc 
kniazia  Iwana  Wasilewicza  Kraśne<j^o  (i)strocskieyo),  i  Zotie,  żonę  Mikołaja 
Radziwiłła,  wojewody  wileńskiego.  W  1400  r.  potwierdził  Aleksander  Jaj^. 
kniaziowi  Iwanowi  Jnriewiczowi  Zasławskiemn  i  synom  jego,  kniaziom:  Mi- 
chajłowi,  I'"edorowi  i  Holuianowi  różne  kupna  i  zamiany  dóbr  (ML  ES). 

Król  Zygmunt  oddał  wszystkie  dobra,  nadane  w  województwie  kijow- 
skiem  kniaziowi  Bohdanowi  Putywelskicmu  ((ilińskicmu),  zmarłemu  w  Mo- 
skwie, w  1512  r.  w  zarząd  Radziwiłłowi,  wojewodzie  kijowskiemu.  Akt  ten 
wspomina,  że  kniaź  I>olidari  byt  szwagrem  kniaziów  Michajla  Mścislaw- 
skiego,  Fedora  Iwanovvi(;za,  namiestnika  orszańskiego,  i  Bohdana  Iwanowi- 
cza,  namiestnika  mińskiego,  Zesławskich  (ML  25).  Kniaź  Iwan  Wasile- 
wicz Kraśny  zapisał  w  1402  r.  żonie  swej  Marynie,  córce  kniazia  Iwana 
Juriewicza  Zaslawskiego,  dobra  Bóbr,  Danniki  i  inne  (ML  2).  W  1507  r. 
nadał  król  Zygmunt  (Inl)ra  Plisa  w  ])Owiecie  połockim,  spadłe  nań  po  bez- 
potomnej śmierci  Zoili  Mikołajowej  Iladziwilłowej,  kniażny  Zeslawskiej, 
Pietucliowi.  (AlZR,  I). 

Kniaź  Fedor  Iwanowicz  Zasławski,  w  1402  roku  namiestnik  witebski, 
był  w  latach  1404—1400  namiestnikiem  brańskim.  a  w  1501  r.  namie- 
stnikiem orszańskim.  W  1504  r.  był  i  starostą  oholeckim.  W  140G  r.  miał 
sprawę  z  Deniso wieżami,  w  1523  r.  podpisał  się  jako  świadek  na  zapisie 
wi:ina,  który  uczynił  brat  jego,  kniaź  Michaił,  na  rzecz  swej  żony  Wasilisy, 
a  w  1532  r.  zaj)isał  żonie  swej,  Zofii  Andrejewnie,  dobra  Meżewo  w  2,300 
kopach  wiana  (ML  G,  41  i  24).  Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  31  koni 
(ML  21).  ■  Nie  mogąc  z  powodu  starości  i  choroby  dobrze  pilnować  powie- 
rzonego soliie  zaniku  pogranicznego  ukrainnego  Orszy,  prosił  w  1538  r.  króla 
Zygmunta  o  zastąpienie  go  innym  starostą.  Król  zamianował  jeszeze  w  tym 
samym  roku  starostą  orszańskim  kniazia  Tntoczyńskiego,  żonatego  z  jego  bra- 
tanka, Jlaryą  I5ohdanówną  (ML  30).  Kniaź  Fedor  musiał  wkrótce  polem 
umrzeć,  gdyż  już  w  1530  r.  zaskarżyli  Lubeccy  o  najechanie  dóbr  pozostałą 
po  nim  wdowę,  knichinią  Zofię  Andrejewnę  Fedorową  Iwanowiczową  Znsław- 
ską,  starościnę  orszańską  (.ML  27).  W  1540  rokn  zaskarżył  ją  kniaź 
Iwan    Lubecki    o    zrobienie    stacyi   w  jego  mająlku,    gdy  z  ciałem  mężów- 


399 

skiem  jochał.a  do  Orszy  (MI.  31).     Widocznie  więc  musiifuo  kniazia  Fedora 
pochować  w  Orszy. 

Hanna,  jedyna  córka  kninzia  Fedora  Zasławskieco,  była  żoną  Jana  Hle- 
bowicza, wojewody  wileńskieą-o,  |>o  śmierci  klórejro  wyszła  za  Ifieronima 
Sieniawskicjro.  Nie  ;,ytn  już  w  1572  r.  (MK  109  f.  828).  W  1n47  roku 
przedstawiła  Hanna  Fedorówna  Zasławska,  żona  Jana  Hlebowiczn,  wojewody 
wileńskiego,  do  potwierdzenia  królewskiego  list  siostry  swej  stryjecznej,  knie- 
liini  Maryi  Bolidanówny  Zasławskiej,  którym  mąż  tejże,  kniaź  Wasił  Jnrie- 
wicz  Tołoczyński.  zapisał  jej  w  1545  r.  trzecią  część  dóbr  swoicli  (ML  62). 
W  1570  r.  zeznał  Hieronim  Sieniawski,  dziedzic  Brzeżan  i  Oleszyc,  wspólnie 
7,  swą  żoną,  Hanną  księżniczką  Zasławska,  wdową  po  Hlebowiczu,  zapis 
wzajemnego  dożywocia  (MK  109  f.  235  i  828). 

Kniaź  Bohdan  Iwanowicz  Zasławski  otrzymał  od  Aleksandra  Jag. 
w  1495  r.  czternastu  ludzi  w  powiecie  krasnosielskim  (MIj  5).  W  1499  r. 
został  namiestnikiem  mińskim  i  był  nim  jeszcze  w  1519  r.  ').  W  1507 
i  1509  r.  zawiadomił  go  król  Zygmunt  odrccznem  pismem  o  wypuszczeniu 
myta  mińskiego  w  dzierżawę  trzechletnią  wójtowi  mińskiemu  Abrahamowi 
(AIZR,  II).  Aleksander  Jag.  nadał  mu  dworzyszcze  Pryłuki  w  powiecie  miń- 
skim; nadanie  to  potwierdził  mu  król  Zygmunt  w  1508  r.  (ML  8).  W  roku 
następnym  oskarżyli  go  mieszczanie  mińscy  przed  królem  o  różne  naduży- 
cia, których  się  względem  nich  miał  dopuszczać;  król  Zygmunt,  rozpatrzy- 
wszy prawa  i  przywileje  mieszczan  mińskich,  przykazał  kniaziowi  Bohda- 
nowi, aby  ich  nie  sądził  i  krzywd  im  nie  czynił  (Skarb.  Danił ).  Na  eks- 
pedycyc  wojenne  dostarczał  kniaź  Bohdan  14  konnych  (ML  21). 

Z  żony  Ahrcfmy  Chodkiewiczówny,  wojewndzianki  kijowskiej,  pozosta- 
wił cztery  córki:  Fedię,  Marye,  Hannę  i  Tomiłe.  W  1533  r.  (20  listopada, 
Ind.  VII)  kniaź  Semen  Jamontowicz  Podbereski,  wziąwszy  żonę  z  w^yso- 
kiogo  domu  kniaziów  Zasłav;skich,  kniażnę  Fedie,  córkę  kniazia  Bohdana 
i  Ahrefiny,  zapisał  jej  posag  na  swoich  dobrach.  Akt  został  spisany  w  Dru- 
ckn,  przyczem  świadkami  byli  sami  kniaziowie  Druccy.  W  1541  r.,  gdy 
już  Fedia  po  śmierci  pierwszego  męża  wyszła  za  kniazia  Andreja  Orlyńcewi- 
cza,  zaskarżyła  ją  Julianna,  siostra  kniazia  Podbereskicgo,  że  zatrzymała 
wszystkie  dobra  pierwszego  swego  męża,  zmarłego  bezdzietnie  (ML  43  i  31). 

Kniaź  Wasil  Jnriewicz  Tołoczyński  zapisał  w  1545  roku  żonie  swej, 
kniażnie  Maryi  Bohdanównie  Zasławskiej,  trzecią  cześć  dóbr  swoich.  Za- 
pis ten  potwierdził  Zygmunt  August  w   1547  r.  (ML  62)      W  1551  roku. 


')    Podtuff  katalogu  \).  J.  Wolffa  był  nim  jes/cze  w  152r)  r. 


400 

w  którj-m  miała  sprawę  z  Horskinii  o  Diuck,  była  kniażna  Marya  już  żona 
Iwana  Ilornostaja  (ML  65). 

W  1542  roku  miał  kniaź  Janusz  Lubecki,  z  żoną  Anną  Bobdanówną  Za- 
sławską,  sprawę  z  Puszkaiewiczem  o  pewne  dobra  (ML  13).  W  tymże 
1542  r.  była  Tomiła,  czwarta  córka  kniazia  Bobdana,  jeszcze  niezamężną, 
Cdyż  kniaź  Wasil  Tołoczyński  i  kniaź  Andrej  Odyńcewicz  procesowali  się 
w  imienin  żon  swoicb  i  siostry  icb  kniażny  Tomiły,  córek  kniazia  Bobdana 
Iwanowicza  Zesławskiego  i  córki  pana  Iwana  Chodkiewicza,  wojewody  ki- 
jowskiego, z  kniaziem  Januszem  Lubcckim  o  trzymane  przez  niego  dobra  icb 
ojczyste  Pryłuki.  Przy  sprawie  tej  okazało  się,  że  kniaź  Bobdan  Iwanowicz 
Zasławski,  ożeniwszy  sie  z  córką  Iwana  Chodkiewicza,  zapisał  jej  te  dobra 
w  1,000  kóp  lit.  posagu,  które  wziął  za  nią,  i  że  wydawszy  następnie  swą 
córkę  Annę  za  kniazia  Janusza  Lubeckieco,  dał  jej  też  same  dobra  w  1,000 
kóp  lit.  posacu,  które  otrzymać  miała  (Mli  32).  Tomiła  wyszła  za  kniazia 
Hreborego  Fedorowicza  łlorskiego  (Ptód  Ged.  f.  41). 

Kniaź  Micbajło  Iwanowicz  Zasławski  był  w  latach  1494 — 1495  namie- 
stnikiem witebskim.  Aleksander  Jag.  w  skutek  skargi  mieszczan  witebskich, 
przykazał  mu  w  1495  r.  sprawiedliwie  się  z  nimi  obchodzić  (Witeb.Star.  f.33). 

Po  śmierci  kniazia  Iwana  Juriewicza  Mścisławskiego,  pozostawił  Ale- 
ksander Jag.  w  1495  r.  w  posiadaniu  księstwa  mścisławskiego  córki  jego, 
Nastazye  i  Juliannę,  do  czasu,  aż  równych  im  urodzeniem  mężów  nie  znajdą 
(ML  5).  Starsza  z  nich  poślubiła  kniazia  Semena  Słuckiego,  młodszą  Julian- 
nę, urodzoną  z  kniażny  Czartoryskiej,  pojął  za  żonę  kniaź  Michajło  Iwanowicz 
Zasławski,  któremu  Aleksander  Jag.  nadał  w  1499  r.  księstwo  mścisławskie, 
t.  j.  Mścisław,  Mhlin  ze  wszystkimi  dworcami,  Krasnoje,  Rasnę,  Dobroje, 
Ludoboszczę,  Poradnino,  Michajłowskoje,  Seliszcza,  Kołodziaży  i  Budoboszcz 
z  czelndzią  niewolną,  pastwiskami,  ludźmi  i  ziemiami  ich,  bartniami,  danina- 
mi groszowemi  i  miodowemi,  borami,  lasami,  łowami  i  t.  d.,  z  bojarami 
wszystkimi  i  ich  dobrami  i  ze  sługami  putnymi  i  dannikami,  tak  jak  zamki 
te  trzymał  kniaź  Juri  Lihwenewicz,  a  następnie  syn  jego,  kniaź  Iwan.  Kniaź 
Micbajło  otrzymał  księstwo  mścisławskie  na  wieczne  czasy  z  prawem  przekaza- 
nia tegoż  swemu  potomstwu,  sprzedania  lub  zamienienia  na  inne  dobra  (ML  2  i  6). 

W  1503  roku  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  włość  krewską  (ML  41), 
a  w  1511  r.  od  króla  Zygmunta  na  wieczność  dwór  molodoczeński,  który  mu 
w  dożywocie  był  nadał  król  Aleksander  (ML  8).  W  1513  roku  darował  mu 
król  Zygmunt  pewną  ilość  ludzi  z  krewskiej  włości,  wynagradzając  go  za 
Mhlin,  który  zabrany  mu  został  przez  w.  ks.  moskiewskiego  (ML  41). 
W  1514  r.  potwierdził  mu  król  Zygmunt  przywilej  w.  ks.  Świdrygiełły  na 
Ryczów  V.  Ryczebów,   nadany  kniaziowi  Michajłowi  Wasilewiczowi  (Czarto- 


401 

ryskioinu).  W  potwierdzeniu  t(!m  pnwioilzi.ino,  /.c  kniaź  Micluiilo  Wasile- 
wicz (lainwał  te  (lol)ia  zięciowi  Rwcnin,  kniaziowi  Iwanowi  Jnricwiczowi 
(Mścislawskicinu),  i  żonie  je{;o,  a  swćj  córce  Annie,  która  po  śmierci  swejro 
mc;^,a  oddała  te  dol)ra,  wraz  z  córką  swą  Jnlianną,  kniaziowi  Micliajłowi  Iwa- 
nowiczowi  Zashiwskienui  (M\,  11).  Król  Zyij^mnnt  potwierdził  nui  w  1522 
roku  nadanie  Mścisławia  i  Kadonila,  zrobione  przez  Aleksandra  Jag.,  a  w  1525 
roku  własne  swoje  nadanie  Lubczy  (ML  2  i  15). 

Gdy  w  1514  r.  kniaź  Micliajło  Iwanowicz  Zasławski-Mścisławski,  przy- 
muszony okolicznościami,  poddał  sie  w.  ks.  moskiewskiemu,  lecz  wkrótce 
potem,  po  zwycieztwie  nad  Kropiwną,  odniesionem  przez  wojska  kniazia 
Ostrof^skiego,  poddał  temuż  Mścisław,  wystosował  król  Zygmunt  list  do  nie- 
go, w  którym  sie  wyraził,  że  skoro  kniaź  Michajło  poddał  się  w.  ks.  mo- 
skiewskiemu tylko  z  konieczności,  a  usłyszawszy,  że  król  z  wojskiem  nad- 
ciąga, ofiarował  mu  wierne  swe  służby,  przeto  fakt  tego  poddania  się  nie 
może  ubliżać  jego  czci  i  sławie  (ML  7). 

Zaraz  po  nadaniu  mu  księstwa  mścisławskiego,  dworzanin  Wołodko- 
wicz  odmówił  mu  pełnienia  służby  z  dóbr  Kośminicz  i  Filkowszczyzny,  które 
otrzymał  od  kniehini  Iwanowej  Juriewiczowej  Mścisławskićj.  W  skutek 
skargi  kniazia  Micbajła,  zawyrokował  Aleksander  .lag.  w  1499  r.,  że  skoro 
dobra  te  nadała  Wołodkowiczowi  kniehini  Mścisławska  bez  pozwolenia  kró- 
lewskiego, przeto  ma  on  z  tycli  dóbr  ustąpić  lub  służbę  pcłnici  (ML  6). 

Z  lat  1500,  1507,  1508  i  1526  przechowały  sie  zeznane  przez  knia- 
zia Michajła  zapisy  na  pustyński  nionaster  (Arch.  Zbór.  Dok.  II).  W  1501  r. 
zapisał  kniaź  Michajło  wieś  Borzdininskoje  popowi  Wasilowi,  świaszczenni- 
kowi  Ś.  Mikołaja  (AIZR,  1).  W  1509  r.  potwierdził  Wasilowi  lliniczowi 
przywilej  na  wsie  Okulowo  i  Wytłuskoje,  który  wydał  był  kniaź  .hiri  Lihwe- 
newicz  Mikule,  ojcu  Wasila  (AIZR,  I).  W  1511  r.  zapisał  wieś  Klimowsko- 
je,  a  w  1519  r.  nieosiadlą  wieś  Nikonowskoje  cerkwi  Zbawiciela  w  Mścisła- 
wiu  (AIZR,  I).  W  tym  ostatnim  roku  nadał  wieś  Kożanowskojc  bojarowi 
swemu  Streżewiczowi,  a  w  1524  r.  wieś  Drozdowskojo  bojarowi  Adamowi 
Fedorowiczowi  (AIZR,  I). 

Kniaź  Michajło  Iwanowicz  Zasławski-Mścisławski  miał  z  kniażny  Ju- 
lianny Iwanówny  Mścisławskićj  same  córki.  Być  wiec  może,  że  w  skutek 
tego  z  nią  się  rozwiódł  ')   i  pojął   za  małżonkę  kniażne  Wasilisę  Iwanównę 


'»  Paktu  istnienia  równocześnie  dwóch  żon  kniazia  Michajła  Twanowicza 
inaczej,  jak  rzeczonym  rozwodem  z  pierwszą  żoną,  usprawiedliwić  nie  można.  Że 
kniażna.Tiiliauna  ^[ścislawska  przeżyła  swejro  nieża.  świadczą  powołane  przez  nas 
uiżej  doknmenty  z  lat  1537,  1541  i  1550.    Fakt  rozwodu  potwierdza  i  ta  oko- 


Poczet  rodów. 


402 

Jnriewiczówne  Ilolsz.ińska,  /,  której  miał  synów  Fedora  i  Wasila  i  mo?,e  jedne 
7,  sześciu  córek,  które  zostawił.  Że  synowie  urodzili  sie  z  Ilolszańskiej,  do- 
wodzi toco  zapis  czterech  rodzin  z  icli  daninami,  uczyniony,  przez  kniazia  Mi- 
chajta  w  1508  roku.  Zapis  ten  brzmi:  My  kniaź  Michajfo  Iwanowicz  Mści- 
sławski  z  nasza  knieliinią  Wasilisą  i  z  dzienni  naszemi,  kniaziem  Fedorem 
i  kniaziem  Wasilem,  czynim  znamienito  i  t.  d....  (Arch.  Zbór.  Dok.  II).  Gdy- 
by Fedor  i  Wasil  byli  urodzeni  z  kniażny  Mścisławskiej,  pewnieby  ich  obok 
macochy  nie  wymieniono.  Być  może,  ?,e  na  tym  rodowodzie  oparła  sie  knie- 
hini  Nastazya  Semenowa  Słucka,  siostra  kniehini  Julianny,  występując 
w  1507  r.  z  żądaniem,  aby  jej  przyznano  połowę  Mścisławia,  który  rzeko- 
mo miał  trzymać  kninź  Michajło  po  młodszej  jej  siostrze,  a  swój  kniehini. 
Król  Zygmunt,  odroczywszy  wydanie  wyroku  w  tej  sprawie,  przyznał  Mści- 
sław  kniaziowi  Michajłowi  wyrokiem,  Avydanym  w  1518  r.  na  podstawie  oka- 
zanego przez  kniazia  Michnjła  przywileju  nadawczego  (ML  13  1  14). 

Kniaź  Michajło  Iwanowicz  zabezpieczył  w  1520  r.  na  dobrach  swo- 
ich wiano  drugiej  swej  żony,  kniażny  Wasiłisy,  córki  kniazia  Iwana  Jurie- 
wicza  Ilolszańskiego  (ML  41).  W  1523  roku  zapisał  tejże  żonie  w  sumie 
1,000  kóp  szer.  prags.  dwory:  Spiahło,  Ozunicze  i  Syrmiaż,  z  tym  warun- 
kiem, że  synowie  winni  wypłacić,  gdy  te  dobra  po  jej  śmierci  odbiorą, 
owe  1,000  kóp  temu,  komu  je  ona  przekaże.  Zapis  ten  potwierdził  jej  król 
Zygmunt  w  1525  r.  (ML  41  i  15). 

Z  synów  kniazia  Michajła  otrzymał  kniaź  Fedor  Michajlowicz  od  ojca 
swego  z  polecenia  króla  Zygmunta  Radoml  z  powiatem  w  1525  r.  (ML  17). 
Lecz  wkrótce,  bo  już  w  1526  r.,  znajdował  się  na  dworze  w.  ks.  moskiew- 
skiego, gdzie  złożył  przysięgę  wierności  i  przyrzekł,  że  nie  będzie  znosił 
się  z  ojcem  swoim,  kniaziem  na  Mścisławiu  (Kar.  VII.  Nr.  294).  Młodszy 
syn,  Wasil,  nie  żył  już  w  tym  czasie.,  to  też  kniaź  Michajło  Iwanowicz, 
pragnąc,  aby  w  razie  jego  śmierci  syn  jego  nie  zagarnął  i  nie  wydał  w.  ks. 
moskiewskiemu  Mścisławia,  zapisał  go  w  1527  r.  królewiczowi  Zygmun- 
towi Augustowi.  W  zapisie  tym  powiedział,  że  nie  ma  potomstwa  (mezkie- 
go),  bo  z  dwóch  synów,  których  miał,  jeden  umarł,  a  drligi  uszedł  do  zie- 
mi nieprzyjacielskić)  (ML  2  i  15).  Za  życia  kniazia  Michajła  oddał  król  Zy- 
gmunt zaraz  w  1527  r.  Mścisław  w  dzierżawę  Hlebowiczowi,  a  w  1528  r. 
Iliniczowi,  który  połowę  dochodów  miał  oddawać  kniaziowi  Michajłowi.    Gdy 


licznnść,  że  kniehini  .Julianna,  zeznając  zapis  w  15.37  roku  na  sobór  Ś.  Tr6jcy 
w  M.ścisławin,  poleca  modlitwom  dur.liownyrli  dusze  rodziców  i  potomków  swo- 
ich, nie  wspominaj;];C  nic  o  mężu,  chociaż,  tenże  odbudował  był  zniszczony  przez 
nieprzyjaciela  sobór. 


403 

zaś  w  152!)  r.  (Izi(u7,:v\vcą  mścMsławskim  został  ZiMiowicz,  nie  włożono  na 
niogo  oltowiązłtn  oddawania  dochodów  kniaziowi  Micliajlowi,  co  nastręcza 
przypuszczenie,  że  kniaź  Miliajło  nic  żył  już  2  listopada  t.  r. 

Jak  wyżej  wzmiankowaliśmy,  kniaź  Miclmjło  Iwanowicz  Zasławski- 
Mścisławski  pozostawił  sześ(;  córek,  mianowicie:  Marynę,  Tomiłe,  Nastazyę, 
Ahrcfine,  Holidane  i  Harbarę,  z  których  ostatnia  mnsiala  sie  nrodzi(',  z  llol- 
szańskiej,  ponieważ,  nie  jest  wymieniona  ani  w  zapisie  wiana,  zeznanym 
przez  kniazia  Michajła  na  rzecz  córek,  ani  też  wdeklaracyi  jego  żony,  kniażny 
Julianny  Mścisławskiej,  o  wydaniu  córkom  majątku,  pozostałego  po  ich  ojcu. 

W  1525  r.  potwierdził  król  Zygmunt  córkom  kniazia  Michajła  Iwanowi- 
cza  Mścisławskiego,  kniażnom:  Maryi,  Tomile,  Nastazyi  i  Ahrefinie,  zeznany 
przez  ich  ojca  na  rzecz  ich  zapis  wiana  2,000  kóp  lit.  na  Mołodecznic  i  Dani- 
łowskiem.  Gdyby  ich  bracia  pragnęli  dobra  te  dla  siebie  zatrzymać,  to  win- 
ni im  wypłacić  te  2,000  kóp  wiana  i  350  kóp,  za  które  Daniłowskoje  na- 
byte zostało  (ML  15).  Z  córek  tych  wyszła  Maryna  za  Juriego  Ościka,  To- 
niiła,  w  1539  r.  wdowa  po  kniaziu  Matfieju  Mikitiniczu,  była  w  1541  roku 
już  żoną  kniazia  Andreja  Sołomereckiego,  Nastazya  wyszła  za  llreborego 
Ościka,  a  następnie  za  księcia  Stefana  Zbaraskiego,  Ahrefina  zmarła  w  sta- 
nie panieńskim,  a  Bohdana  była  żoną  kniazia  Andreja  Sanguszkowicza  Ko- 
szy rskiego.  W  1541  r.  zeznała  knichini  Julianna  Michajłowa  Iwanowiczowa 
Mścisławska,  że  wszystkie  dobra,  pozostałe  po  jćj  mężu,  które  jako  opiekunka 
córek  swoich  trzymała,  oddała  zięciom  i  córkom,  mianowicie:  Ilrehorowi, 
krajczemu,  i  bratu  jego  Juriemu,  llrehorowiczom  Ostikowiczom,  wojewodzi- 
com  trockim,  knichini  Tomile  Andrejowej  Sołomcreckiej  i  kniażnie  Bohda- 
nie (ML  29). 

Testament  Juriego  Ościka,  marszałka  król.,  z  1547  r.  wzmiankuje  o  je- 
go żonie,  kniażnie  Marynie  Michajłównie  Mścisławskiej  (MIj  46).  Testament 
kniazia  Matfieja  Mikitinicza  z  I  539  r.  zawiera  ten  szczegół,  że  drugą  żoną 
kniazia  Matfieja  była  kniażna  Tomiła  Michajłówna  Mścisławska,  z  której 
miał  synów:  Iwana  i  Ostafa,  oraz  córkę  Annę  (ML  37).  W  1547  r.,  w  spra- 
wie z  kniaziem  Wasilem  Połubieńskim  o  zrządzone  szkody  na  gruntach  te- 
teryiiskich  i  zabór  tychże,  wymienione  są  kniażny  Mścisławskie  w  następu- 
jącym porządku:  kasztelanowa  wileńska  Nastazya  Hreliorowa  Ościkowa,  Bar- 
bara Janowa  Janowiczowa  Zabrzezińska,  Hanna  Juriewa  Ościkowiczowa 
i  Bohdana  kniehini  Andrejewa  Koszyrska.  W  akcie  tym  Juriewa  Ościko- 
wa nazwana  Hanną,  podczas  gdy  na  imię  jej  l)yło  Maryna,  a  zamiast  To- 
miły  zjawia  się  Barbara  (ML  40).  Czy  Barbara  była  rzeczywiście  szóstą 
córką  kniazia  Michajła,  czy  też  Tomiła,  chcąc  po  śmierci  drugiego  swego 
męża  Sołomercckiego  poślubić  Zabrzezińskiego,  przyłączyła  się  do  kościoła 


404 

rzymsko-katolickiego  i  itizyjęla  imię  Barbary,  niepodobna  rozstrzygnąć.  Fn.- 
ktem  j(;.st  jednak,  że  narl)ara  naic/ala  do  kościoła  rzymsko-katolickiejiro,  skoro 
ja  w  aktach  pisali  Barltarą,  a  nie  Warwarą.  Co  do  Hanny  zachodzi  w  przy- 
toczonym akcie  pomyłka  pisarza,  gdyż  w  wyroku  króla  Zygmunta  w  tejże 
samej  sprawie  w  1547  roku  wydanym,  Juriewa  Ościkowa  nazwana  już  jest 
jMaryną  (ML  GO).  Naslazya  wyszła  po  śmierci  Ościka  za  księcia  Stefana 
Zbaraskiego,  któremu  w  1564  r.  zapisała  trzecią  cześć  Teteryna  i  Paćkowa, 
a  w  1579  r.  Kobyinik  i  Żary  (Bart.  Enc.  Pow.).  Bohdana  wyszła  za  kniazia 
Andreja  Koszyrskiego  w  1546  lub  1547  r.  (ML  61  i  60). 

O  matce  ich,  kniehini  Juliannie  Mścisławskiej,  przechowały  sie  oprócz 
zajiisu,  zeznanego  przez  nią  w  1537  roku  na  soliór  Ś.  Trójcy  w  Mścisławiu 
(Arch.  Zbór.  Dok.  II),  i  oświadczenia  jej  z  1541  r.  o  oddaniu  całego  mają- 
tku pozostałego  po  mężu  zięciom  i  córkom,  jeszcze  następujące  akta:  w  1533 
roku  procesowała  się  knieliini  .lulinnna  z  kniaziem  Widynickim  (ML  26), 
a  w  1550  roku  pozwaną  została  przez  starościnę  pińską  Hannę  Iwanowa 
o  krzywdy,  które  wyrządzili  jej  poddani  w  dobrach  tej  ostatniej  (ML  65). 
W  tym  drugim  akcie  nazwano  ją  wyraźnie  knłehinią  Julianną  Iwanówną 
Michajłową  Mścisławską.  Nie  może  więc  podlegać  wątpliwości,  że  przeżyła 
o  wiele  nietylko  swego  męża,  ale  i  drugą  jego  żonę,  Wasilisę  Holszańską, 
o  której   począwszy  już  odl525  r.,  nie  ma  żadnej  wzmianki  w  aktach. 

Zwróćmy  się  teraz  do  kniazia  Fedora,  syna  kniazia  Micliajła  Zasław- 
skiego-Mścisławskiego.  Przyjęty  dobrze  przez  w.  ks.  Wasila  Iwanowicza, 
ożenił  się  on  z  jego  siostrzenicą  Anastazyą,  córką  Piotrn,  królewicza  kazań- 
skiego, z  której  miał  syna  Iwana.  Umarł  w  1540  r.  (Kar.  VII.  1".  129  i  Nr. 
294  i  Stad.  Syn.  Ged.  f!  103). 

Kniaź  Iwan  Fedorowicz  Zasławski-Mścisławski,  w  łatach  1563 — 1576 
namiestnik  cara  Iwana  Wasilewicza  w  Wielkim  Nowogrodzie,  a  w  latach 
1580—  1581  we  Włodzimierzu  (ML  57),  otrzymał  w  1567  roku  list  od  Zy- 
gmunta Augusta,  wzywającego  go  do  powrotu  na  Litwę,  i  przyrzekającego 
zwrócić  mu  ojcowiznę.  Kniaź  Iwan  odrzucił  propozycyę  królewską,  wspomi- 
nając w  swej  odpowiedzi  o  wcale  nieświetnem  położeniu  swych  przodków 
na  Litwie  i  nie  widząc  dla  siebie  odpowiedniego  stanowiska,  choćl)y  mu  na- 
wet ofiarowano  udzielne  księstwo  (Skarb.  Danił.).  Kniaź  Iwan  umarł  w  1586 
roku,  pozostawiwszy  z  żony  Ireny,  córki  kniazia  Aleksandra  Borysowicza 
Garbatego,  synów  Fedora  i  Wasila,  oraz  trzy  córki,  z  których  jedna  wyszła 
za  kniazia  Wasila  Czerkawskiego  (Kar.  X.  Nr.  60  i  Stad.  Syn.  Ged.). 

Kniaź  Wasil  Iwanowicz  Mścisławski,  bojar  moskiewski,  był  w  1580  r. 
namiestnikiem  astrachańskim,  a  w  1581  r.  kazańskim  (ML  57).  Brat  jego. 
kniaź  Fedor,  w  1581  r.  namiestnik  nowogrodzki  (ML  57),  zmarły  w  1622  r.. 


405 

zawieiiil  tr/y  razy  związki  innlżeńskie.  INorwsza  jp^o  żona  hyła  Julianna, 
druj2:a  Praskowia,  tizecia  córka  kiii;i/,i;i  Miclmjla  Iloslowskicjii-o.  Z  jfflnój 
z  dwóch  ostatnich  miał  syna  Wasila,  na  któryni  ród  jeyo  wyg^nsl  (vStad. 
Syn.  Ged.). 

(I?oil(i\v()il  k>i:iż:it  Z:>slH\vskic:li,  imstopnif!  Mśrishiwskicli  —    p:itr7:  uliiik). 

Zasławscy  v.  Zesławscy  książęta  z  Znstawia  wnlyńskioiro,  jeilnćj  dziel- 
nicy z  Ostrof^skimi.  Kniaź  Jiiri,  syn  kniazia  WnsiJa  Fodoiowicza  Ostrowskie- 
go, brat  kniazia  Iwana  Kraśnej^o,  przezwał  sie  od  dóbr  Zasławia  Zasław- 
skim.  W  1496  r.  sprzedał  kniaź  Jur!  Wasilewicz  Zesławski  iSemenowi  Oli- 
zarowiczowi  za  30  kóp  Bieloszów  na  Wołynin  (AIZR,  I).  Wzmianka  o  tćj 
sprzedaży  znajdnje  sie  w  za|>isio  kniazia  Janusza  Sanguszkowicza  na  mona- 
ster  dermański  z  1512  r.  (Malin,  i  Przezdz.).  Kniaź  Juri  pozostawił  z  nie- 
znanej małżonki  dwóch  synów:  Iwana  i  Andreja. 

Kniaź  Andrej  Juriewicz  Zesławski  zeznał  w  1534  r.,  że  nie  mając  po- 
tomstwa i  nie  myśląc  sie  żenić,  zapisuje  jedne-  trzecią  cześć  dóbr  swoich  bra- 
tankowi swemu,  kniaziowi  liii  Konstantynowiczowi  Ostrowskiemu.  Zapisuje 
mu  on  również  i  jedne  trzecią  część  dóbr,  które  na  niego  spaść  mogą  po  Cle- 
nie, wdowie  po  bracie  jego  Iwanie,  i  po  bratanku  jego,  kniaziu  Kuźmie  Za- 
sławskim  (ML  24).  Kniaź  Andrej  nie  żył  już  w  1536  r.,  gdyż  w  tymże  roku 
polecił  król  Zygmunt  kniehini  Iwanowej  Juriewiczowej  Zesławskiej  i  synowi 
jej,  kniaziowi  Kuźmie  Iwanowiczowi,  wydać  Żuków  kniaziowi  liii  Ostrog- 
skiemu,  w  części  zapisany,  a  w  części  zastawiony  jeszcze  kniaziowi  Kon- 
stantemu Ostrogskiemu  przez  kniazia  Andreja  Zasławskiego  (ML  28). 
W  1539  r.  uznał  król  Zygmunt,  że  kniaź  Andrej  był  niespełna  rozumu, 
w  skutek  czego  polecił  kniaziowi  Kuźmie  Iwanowiczowi  Zasławskiemu 
odebrać  wszystkie  dobra,  które  tamten  kniaziowi  liii  Ostrogskiemu  zapi- 
sał (ML  30). 

Kniaź  Iwan  Juriewicz  Zasławski  otrzymał  w  1501  r,  od  Aleksandra  Jag. 
wieś  Dworzec  w  powiecie  krzemienieckim  (ML  5).  W  1511  r.  miał  sprawę 
o  Boratyń  z  Woroną  (ML  10),  a  w  1514  r.  potwierdził  król  Zygmunt  zamia- 
nę dóbr,  dopełnioną  przez  niego  z  Czetwertyńskim  (ML  11),  i  nadał  mu  Są- 
dowo i  Sitno  w  powiecie  łuckim  (ML  29).  Rewizya  zamku  łuckiego  z  1545  r. 
wspomina  o  tern  nadaniu.  Z  żony  Oleny  pozostawił  kniaź  Iwan  syna  Kuźmę. 
W  1538  r.  polecił  król  Zygmunt  kniehini  Olenie  Iwanowej  ZasławskieJ  oddać 
Jełowickienui  24  służebnych  ludzi  (ML  30  i  37).  Olena  żyła  jeszcze  w  1546 
roku,  w  którym  procesowała  się  z  Ostrogską  (ML  46). 

Kniaź  Kuźnia  Iwanowicz  Zesławski,  świadek  na  zapisie  Deniskowicza 
dla  Jana,  biskupa  wileńskiego  w  1533  r.  (ML  24),  miał  sprawę  w  roku  na- 
stępnym z  kniaziem  Ilia  Ostrog.skim  o  myto  w  Ostrogu  (ML  26).     W  1539  r. 


406 

potwierdził  mu  król  Zyf,^nuint  Avyrok  króla  Aleksandra,  wydany  w  sprawie 
myta  ostrngskieco,  a  odnoszący  sie  do  jeg-o  ojca,  kniazia  Iwana  Jnriewicza 
Zasławskieco  (i\lL  37).  W  1540  r.  otrzymał  kniaź  Kuźnia  starostwo  świ- 
słockie,  a  w  1546  r.  starostwo  kamienieckie  (ML  61). 

Kniaź  Kuźnia  pozostawił  z  ;.ony  kniażny  Nastazyi  Jiiriewny  Ilolszańskiej. 
syna  Janusza  i  córkę  Hannę.     Hanna  była  w  1568  r.  wdową   po  kniaziu 
Iwanie  Czartoryskim  (AlZR,  I).     Kniaź  Janusz  Kuźminicz  Zasławski  z  matką 
swą,  knieliinią  Nastazyą  Juriewną  llolszańską,    wdową  po   kniaziu   Kuźmie 
Iwanowiczu,  zeznali  w  1556  r.  zapis  na  cerkiew  dworzecką  (AIZR,  I). 

Synowie  kniazia  Janusza,  kniaziowie  Janusz  i  Michajło  Januszowicze 
Zesławscy  dopełnili  w  1571  r.  działu  dóbr  Ilłuska  i  części  Ryczowa  z  ciotką 
swą,  knieliinią  Hanną  Knzminną  Zesławską,  Iwanowa  Czartoryską  (Arcli. 
Zbór.  Dok.  III).  Siostrą  tychże  kniaziów  była  prawdopodobnie  Zofia,  żona 
Fryderyka  z  Łołiojska  Tyszkiewicza.  W  1604  r.  procesowali  się  małżonko- 
wie Tyszkiewicze  z  księciem  Januszem  Ostrogskim,  z  powodu  og^rabienia 
poddanych  ich  berdyczowskich  w  Januszpoln  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.). 

Kniaź  Janusz  Zasławski,  za  życia  którego  wygasał  powoli  ród  Ostrog- 
skich,  zaczął  dla  przypomnienia  wspólnego  z  nimi  pochodzenia  pisać  się 
z  Ostroga  Zasławskim.  W  1591  r.  został  wojewodą  podlaskim,  a  w  1604  r. 
wojewodą  wołyńskim.  Umarł  przed  28  sierpnia  1629  r.  (MK  177  f.  421). 
W  1604  r.  był  starostą  żytomirskim,  a  znacznie  później  starostą  perejasław- 
skim.  W  1591  r.  wniósł  na  niego  kniaź  Ilrehory  Sanguszko  zażalenie  o  na- 
jechanie zaniku  Łokackiego,  zaaresztowanie  Romana  Sanguszki  i  zabranie 
ruchomości  i  przywilejów  królewskich  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Kniaź  Janusz  ożenił  sie  z  księżniczką  Aleksandrą  Romanówną  Sangu- 
szkówną,  po  ojcu  której  pozostały  bardzo  zawikłane  sprawy,  które  z  cza- 
sem wywołały  liczne  procesy.  W  1593  r.  miał  razem  z  żoną  proces  z  Sie- 
maszką,  Zbaraskim,  Radziwiłłami,  Pacami,  Czartoryskimi,  w  1595  r.  z  Hre- 
łiorym  Sanguszką,  a  w  1598  roku  z  Jagodzińskim  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
W  1604  roku  dopełnił  działu  Brzostowicy  z  Leszczyńskim  i  Massalskim 
(Akta  T.  I). 

Z  wspomnianej  wyżej  żony  Aleksandry  Sanguszkówny  miał  kniaź  Ja- 
nusz Zasławski  trzech  synów:  Aleksandra,  Konstantego  i  Jerzego,  oraz  córki: 
Annę,  żonę  I-o  v.  Jana-Feliksa  Herburta,  2-o  v.  Maksymiliana  Przerembskie- 
go,  i  Zofię,  żonę  Jana  Ostroroga,  wojewody  poznańskiego.  W  1603  roku 
pozwał  Jakób  Łysakowski  Janusza  Zasławskiego,  żonę  jego  Aleksandrę  i  do- 
piero co  wymienione  ich  dzieci  o  zapłacenie  mu  3,000  kóp  szkód,  zrządzonych 
przez  oderwanie  gruntów  od  wsi  Mobilny,  Tury  i  llnojna.  W  1605  r.  to- 
czyła sie  z  zapozwu  ich  wzajemna  akcya  sądowa  przeciw  Łysakowskiemu 


407 

o  7,.iło;^.onio  wy/ój  wyinicnionycli   nowych  osad  na  jj^ninlarli  do  nith  należą- 
cych, i  o  zapłacenie  szkód   w   wysokości  4,000  fi.   (A.  Tr.  I>ul).  Woj.  Wol.). 

O  kniaziu  Konstantym  .lannszewiczn  oprócz  ic<xo,  co.śiny  o  nim  powie- 
dzieli, nic  więcej  nie  wiemy;  nmnrl  zapewne  w  pierwszych  latach  XVII  wie- 
ku, a  pozostała  po  nim  wdowa,  Anna  z  Potoka,  wyszła  następnie  za  księcia 
Karola  Koreckiej^o,  który  wraz  z  nią  pozwał  w  1623  r.  kniaziów  Aleksandra, 
wojewodę  bracławskie^^o,  starostę  żytnmirskieg^o,  i  .lerzeco,  wojewodziców 
wołyńskich,  o  bezprawne  wyrzucenie  ich  w  1617  r.  z  dóbr  Żwiniaczy,  Ilola- 
tyna  i  Nowego-Stawu  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.). 

Kniaź  Aleksander  Januszewicz  został  kasztelanem  wołyńskim  w  160r> 
roku,  następnie  był  wojewodą  bracławskim  w  1615  roku,  a  nakoniec  został 
w  1628  r.  wojewodą  kijowskim.  Był  on  także  starostą  żytomirskim  w  1607  r. 
Na  ustąpienie  tcją^o  starostwa  Tyszkiewiczowi  otrzymał  konsens  w  1626  r. 
(MK  173  f.  361).  Z  żony  Eufrozyny,  córki  Janusza  Ostrowskiego,  kasztelana 
krakowskiego,  twórcy  ordynacyi  ostrogskiej,  miał  pięciu  synów;  Franciszka, 
Karola,  Władysław  a-Dominika,  Konstantego  i  Izydora.  Dwaj  ostatni,  zna- 
cznie młodsi  od  pierwszych,  nie  musieli  byli  urodzić  się  jeszcze  przed  1618  r., 
skoro  ustawa  o  ordynacyi  ostrogskiej  ich  nie  wymienia. 

Książę  Janusz  Ostrogski  ustanowił,  po  śmierci  nieletniego  swego  syna, 
a  następnie  wszyst.kicli  Ostrogskich,  ordynatami  synów  Aleksandra  Zasław- 
skiego,  urodzonych  z  córki  Janusza,  Eufrozyny,  porządkiem  starszeństwa. 
Ordynacyą  miał  objąć  najprzód  Franciszek  wraz  z  potomstwem,  jeżeli  je 
mieć  będzie,  następnie  Karol  i  jego  potomstwo,  a  w  końcu  Władysław-Do- 
minik.  Na  wypadek  zaś  bezdzietnej  ich  śmierci,  miał  zostać  ordynatem  oj- 
ciec ich,  Aleksander  Zasławski,  wszakże  bez  prawa  przelania  ordynacyi  na 
swoich  następców,  urodzonych  w  drugiem  małżeństwie,  gdyby  je  zaw-arł. 

Książę  Franciszek  Zasławski,  w  1621  r.  jeszcze  nieletni,  pozwany  zo- 
stał wraz  ze  swoim  opiekunem,  Rafałem  Leszczyńskim,  jako  spadkobierca 
całej  fortuny  zmarłego  kniazia  Janusza  Ostrogskiego,  przez  Lubomirskiego 
o  dom  w  Krakowie  (MK  167  f.  134).  Tegoż  Franciszka  pozwał  z  tego  sa- 
mego tytułu  książę  Olbrycht-Stanisław  Radziwiłł  w  1621  r.  o  rozgraniczenie 
Ołyki  i  Jabłonowa  od  Derazny  i  Stepania.  Sprawę  te  miał  rozsądzić  sąd 
kompromisarski,  którego  superarbitrem  był  Rafał  Leszczyński.  Gdy  ten 
ostatni  nie  stawił  się  w  naznaczonym  terminie  do  rozstrzygnięcia  sporu,  po- 
zwał Radziwiłł  Leszczyńskiego  i  Zaslawskiego  przed  trybunał  lubelski,  któ- 
ry w  1622  r.  wydał  dekret,  nakazujący  Leszczyńskiemu  i  innym  arbitrom 
rozpoznanie  tej  sprawy,  a  stronom  poddanie  się  ich  wyrokowi  (A.  Tr.  Lub. 
Woj.  Bracł).  " 

O  Karolu,  zmarłym  przed  Franciszkiem,  nie  przechowały  sie  żadne  wia- 


408 

domości,  a  o  Konstantym  i  Izydorze  tyle  tylko  wiemy,  że  icli  wraz  z  bra- 
tem Wtadysławein-Dominikiem  pozwała  Sapieżyna  w  1638  r.,  jako  sukce- 
sorów zmarłejTo  l)fv,dzi('tnie  Jerzoii^o  Zaslawskiego,  w  sprawie  pewnesi^o  kon- 
traktu, zawartego  między  nią  i  Jerzym  Zasfawskim,  a  dotyczącego  dóbr  Kra- 
sina  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Braci.). 

Książe  Władyslaw-Doniinik  Zasławski,  pierwszy  rzeczywisty  ordynat 
ostrogski,  mianowany  koniuszym  koronnym  w  1036  roku  (MK  182  f.  134), 
został  wojewodą  sandomirskim  w  1645  r.  (MK  189  f.  261),  a  wojewodą  kra- 
kowskim w  1640  r.  (MK  191  f.  234).  Starostwo  łuckie  otrzymał  w  1639  r. 
(MK  186  f.  114).     Umarł  w  1656  r.  (Rudawski). 

Syn  jego,  Alcksander-Janusz,  otrzymał  w  1663  r.  list  ]»rzypowiedny  na 
chorągiew  kozacką  (Sig.  7  f.  57),  a  av  1670  r.  sprzedał  DenhofTowi  pewne 
grunta  na  przedmieściu  krakowskiem  w  Warszawie  (iMK  210  f.  343).  Nie 
żył  już  w  1676  r.,  w  którym  siostra  jego  Teofila,  Zona  księcia  Dymitra  Wi- 
śniowieckiego,  ustąpiła  pewne  prawa  Czernemu  (MK  212  f.  18)  Teofila  wy- 
szła po  śmierci  Wiśniowieckiego  za  Józefa  Lubomirskiego,  marszałka  w.  kor. 
Lubomirski,  będąc  jeszcze  tylko  koniuszym,  otrzymał  dla  swej  żony  w  1690  r. 
jus  communicativum  na  starostwo  nłcpołomickie,  Zatorskie,  lubaczowskie  i  ry- 
ckie (MK  217  f.  107  i  108).  Teofila  nie  żyła  5  lutego  1710  r.,  w  którym 
Sieniawski  otrzymał  po  niój  starostwo  lubaczowskie  (Sig.  17). 
(Patrz  rodowód  książąt  Ostrogsklch  i  Zasławskich). 

Zaturecki  Micbaił,  dworzanin  król.  w  1524  r.  (ML  15). 

Zawisza  v.  Zawiszyc.  Zawisza,  dworzanin  Kazimierza  Jag.,  wymienio- 
ny jest  jako  świadek  w  1491  r.  na  nadaniu  wsi  Korczycy,  uczynionem  przez 
kniehinią  Kobryńską  na  rzecz  monasteru  Zbawiciela  w  Kobryniu  (AIZR,  I). 
Na  imię  mu  było  Jan,  gdyż  .synowie  jego  zwali  się  Janowiczami  Zawiszy- 
cami,  Z  nich:  Michał,  ksiądz,  był  w  1516  roku  plebanem  w  Pobojsku  ') 
(ML  10);  Mikołaj  sprawował  w  1496  r.  opiekę  nad  osobą  i  majątkiem  narze- 
czonej swej,  córki  zmarłego  Jana  Myszkowicza  Jakowicza  (ML  5). 

Jan  Zawiszyc  i  żona  jego  Maryna  sprzedali  w  1518  r  metropolicie  ki- 
jowskiemu ojcowiznę  swoje,  połowę  wsi  Priliep  (AIZR,  I).  W  1519  r.  otrzy- 
mał tenże  Jan  konsens  na  ustąpienie  włości  luboszańskiej  kniaziowi  Sołome- 
reckiemu  i  na  wykupienie  dzierżawy  zyżmorskićj  z  rąk  Hlebowicza,  trzy- 
manej w  500  kopach  gr.  lit.  (ML  13).     Już  jako  dzierżawca  zyżmorski  został 


')  W  aktacli  pisanych  po  nisku  Michał  Zawiszyc  nazywany  jest  kniaziem 
Michałem,  co  znaczy  po  polsku  księdzem.  To  jest  proste  i  pi;uvdziwe  wyjaśnie- 
nie dawanego  Michałowi  tytułu.  które<?o  wydawca  Przewodnika  heraldycznego 
zrozumieć  nie  mógł  i  Przew.  Her.  V.  f.  OOfi). 


Rodowód    książąt   Zask 


Jewnuta 
Gedyminowir 
n.i  Zastawi  i 
1345  r. 


Michajło 

1386  r. 


Jurj 

1401  r.  I 

I        ^ 
Iwan, 

iiamiestnij 
witebski 
1485  r. 


Michajło, 

książę  na  Mscidrii 
1499  r., 
ż.  a)  kna  Julia 
Mścislawsli 
b)  kna  Wasii 
Holszańsk 


Maryna, 

Tomiła,            Nastazya,      Ahrefina      Bohdana, 

m.  Jiui 

Dl.  a)  kniaź       m.  a)  Hrehory                  m.  kniaź  An- 

Ościk 

Matfiej  Miki-            Ościk                          drej  Sangu- 

tinicz          b)  książę  Stefan                    szkowicz 

b)  kniaź  An-          Zbaraski                        Koszyrski 

di-ej  Sołomerecki 

Fedor.  Wasi 

nni.  1540  r.,    urn.  pr 
ż.  Anastazya,    1527 
córka  Piotra, 
królemrza 
kazańskiego 

Iwan, 

namiestnik 

włodzimierski 

1580  r., 

ż.  Irena 


Fedor,  ¥i 

namiestnik        nairli 
nowogrodzki        kaJb 
1581  r..  Ig', 

■Z.  a)  Julianna 
b)  Praskowia 
c)  kna  Rostowska 

I 
Wasll 


l/skich,    następnie   Mścislawskich. 


Semen 
1390  r. 


AndreJ 

1401  r. 


ii 


Fedor, 

namiestnik 

orszański 

1501—15.18, 

ż.  Zofla  Andrejewna 


Barbara, 

m.  Jan  Za- 
brzeziński 


Hanna, 

m.  a)  Jan  Hle- 
bowicz 
b)  Hieronim 
Sieniawski 


Bohdan 

namiestnik 

miński 

14nn— 1519, 

ż.  Ahiefiua 

Chodkiewłczówna 


córka  N., 
m.  kniaź  Boh- 
dan Gliński 


Maryna, 

m.  kniaź  Iwan 
Wasilewicz 

I\j'aśny 
(Ostrogski) 


Zofia, 

m.  Mikołaj 
Radziwiłł 


Fedia. 

ra.  a)  kniaź  Se- 
men Podbereski 
b)  kniaź  Andrej 
Odyńcewicz 


Marya 

m.  a)  kniaź  Wa- 

sil  Tołoczyński 

b)  Iwan  Hor- 

nostaj 


Anna 

m.  kniaź  Ja- 
nusz Lube- 
cki 


Tomiła 

m.  kniaź 

Hrehory 

Horski 


mik 

ki 


409 

w  lfil9  roku  podsłolim  litewskim;  żył  jeszcze  w  1524  roku,  w  którym 
trzymaną  przez  siebie  dzierżawę  zyżinnrską  ofistąpił  Naruszewiczowi  (ML 
15).  W  1531  roku  zeznali  Jerzy  i  Andrzej  Zawiszowie,  inieszkańscy  w. 
ks.  lit.,  te  należną  im  od  Jana  Tnrzona  snme  2,000  fl.,  wypożyczoną  temuż 
przez  zmarłego  icli  brata.  Jana  Zawi.szę,  stolnika  lit.,  cedują  i  odstępują  Mi- 
kołajowi Nipczycowi  (MK  44  f.  873).  Czy  Jan  rzeczywiście  postąpił  na 
stolnika,  czy  też,  jak  się  to  często  w  aktach  zdarzało,  tytuł  stolnika  został  mu 
nadanym,  pomimo  że  był  tylko  podstolim,  dla  braku  dokumentów  trudno  orzec 
co.ś  stanowczego.  Żona  Jana  Zawiszyca,  Maryna,  córka  Mielmy  Dorgewi- 
cza,  umierając  w  1522  r.,  zapisała  na  altarye  w  kościele  w  Użugościu  20 
kóp  gr.  lit.,  kielich  złoty,  suknię  z  aksamitu  czerwonego,  oraz  dziesięcinę 
z  folwarku  Przylepy  (Żyw.  Bisk.  Wil.). 

Jerzy  Janowicz  Zawiszyc  adoptowany  został  przez  bojara  kowieńskiego 
Marcina  Migelkowicza,  który  mu  zapisał  cały  swój  majątek.  Aleksander  Jag. 
potwierdził  ten  zapis  w  1496  r.  (ML  5).  W  1506  r.  miał  Jerzy  sprawę 
z  Sołłohubem  o  danie  temuż  równego  udziału  z  majątku  pozostałego  po  matce. 
Ze  sprawy  tej  okazuje  się,  że  Jerzy  miał  siostrę  Dorotę  (ML  15).  W  po- 
czątkach XVI  wieku  on  sprawował  poselstwo  do  mistrza  inflanckiego  (ML  7), 
a  na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  w  1528  r.  34  jeźdźców  (ML  21).  Oże- 
nił się  z  Elżbietą  Dorgewiczówną,  wspólnie  z  którą  ufundował  dwie  altarye 
przy  kościele  w  Zejmach  (Żyw.  Bisk.  Wil.).  Jerzy  pozostawił  czterech  sy- 
nów: Mikołaja,  Krzysztofa,  Olbrychła  i  Jana.  W  1546  r.  marszałek  król. 
Krzysztof  Zawisza  i  bracia  jego,  Jan  i  Olbrycht,  mieli  sprawę  ze  Szczastnym 
Dowgirdowiczem,  dworzaninem  król.,  i  żoną  jego  Hanną  o  dobra  pozostałe  po 
ich  bracie,  Mikołaju  Zawiszy  (ML  61). 

Mikołaj  Zawiszyc  procesował  się  wraz  z  żoną,  kniażną  Anną  Połubińską, 
w  1536  roku  z  kniaziem  Aleksandrem  Koszyrskim  (ML  28).  Nie  żył  już 
w  1540  r.,  w^  którym  pozostała  po  nim  wdowa,  pani  Mikołajowa  Juriewiczo- 
wa  Zawiszyna,  wniosła  zażalenie  na  brata  mężowskiego,  Krzysztofa  Jurie- 
wicza  Zawiszyca,  o  napad  (ML  31). 

Krzysztof  Juriewicz  Zawisza  poślubił  Jadwigę  Malcherówne  Janowiczó- 
wnę  Wojtkiewiczówne,  która  w  1538  r.  zeznała  zapis  na  rzecz  swej  matki, 
Hanny  Stanisławówny  (ML  65).  Wraz  z  żoną  Jadwigą  Malcherówną  sprze- 
dał w  1537  r.  Gasztoldowi  dobra  dryświackie  (ML  2).  Krzysztof  Juriewicz 
Zawisza,  dworzanin  król.,  i  brat  jego,  Olbrycht,  wnieśli  w  1541  r.  skargę 
na  brata  swego,  Jana  Juriewicza,  o  zabranie  przywilejów  królewskich  i  ko- 
sztowności z  ojcowskiego  domu  (ML  43).  W  1546  roku  .oskarżyła  Barbara 
Kieżgajłłówna  Andrzejowa  Zawiszyna  Krzysztofa  Juriewicza  Zawiszyca  o  na- 
pad i  pobicie   poddanych  jej   waśkowskich  (ML  61).     W  1557  r.  sprzedali 

Poczet  rodów.  59 


410  _ 

iStefan  i  Flanna  IIomRzejówna,  niał^.oiiknwio  Tarnowsry,  O.śnieżyco  w  powie- 
cie pińskim,  któro  fo  (lot)ra  otrzymali  w  dziale  z  Krzysztofem  i  Jane?n  J\i- 
liewiezami  Zawiszami  na  mocy  wyroku  królewskieijo  (Rew.  puszcz  t".  75). 
Krzysztof  l)yl  w  1540  r.  marszałkiem  król.,  w  1552  r.  także  starostą  krasno- 
sielskim,  a  w  1554  r.  i  dzierżawcą  przewalskim. 

Jan  Jnriewicz  Zawiszyc,  w  1541  r.  dworzanin  król.  (ML  43),  żonaty  by{ 
z  Ilann.ą  Maćko wiią  Knneewiczówną,  wdową  po  Mikołaju  Ilomszejn.  W  tym- 
że 1541  r.  procesował  się  z  Jaworem  o  dług'  przynależny  teściowi  (ML  43), 
a  Av  1547  r.  miała  Hanna,  już  jako  wdowa  po  nim,  sprawę  z  Jerzym  Ilom- 
szejem  (ML  4(ł). 

Andrzej  Janowicz  Zawiszyc,  w  latach  1519  —  1522  ciwiin  wileński, 
dostarczał  w  1528  r.  na  ekspedycye  wojenne  29  koni  (ML  21).  Dwa  razy 
zawierał  związki  małżeńskie;  z  pierwszej,  nieznanej  nam  żony  pozostawił 
córkę  Annę,  żonc  Mikołaja  Juriewicza  Komajewskiejro.  W  1541  r.  proce- 
sowała sic  Anna,  już.  jako  wdowa,  ze  szwaj^rem  swoim.  Iwanem  Komajew- 
skim,  o  zaf^arnięcie  całego  majątku,  pozostałep^o  po  jej  mężu  (ML  43).  Że 
Anna  była  córką  pierwszej  żony  Andrzeja  Zawiszyca,  dowodzi  teco  sprawa, 
którą  miała  Anna  w  1541  r.  z  macoclią  swą,  Harharą  Mikołajówną  Kieżjrajłłó- 
wną.  Ze  sprawy  tej  okazuje  się  również,  że  Andrzej  Zawiszyc  miał  z  drugićj 
żony  córkę  Dorotę  (ML  43).  Andrzej  Zawiszyc  nabył  w  1531  rokn  dobra 
Tejkiny  od  sióstr  Macowiczówicn  za  100  kóp  gr.  lit.  Dobra  te  sprzedali 
następnie  syn  jogo  l\likołaj  i  córka  Anna  Gasztoldowi  w  1537  r.  (ML  2). 

Barbara  Kieżgajłłówna  Andrzejowa  Zawiszyna  dała  słudze  swemu  Woj- 
ciechowi Janowiczowi  pewien  dworzec;  nadanie  to  potwierdził  król  Zygmunt 
w  1546  r.  (ML  46).  W  1534  r.  procesowała  sie  z  Radziwiłłem  o  Żeleznicę, 
w  1541  r.  z  Kiszkami  o  dobra  Waśkowce,  a  w  1546  r.  z  Krzysztofem 
Zawiszą  o  pobicie  poddanych  waśkowskich  (ML  26,  31161).  W  1547  r. 
odroczył  Zygmunt  August  rozpoznanie  sprawy  Andrzejowej  Zawiszyny  i  sio- 
strzeńców jej,  Szemetów,  ze  Stanisławem  Kieżgajłłą  o  spadek,  pozostały  po 
Stanisławie  Stauislawowiczu  Kieżgajlle,  staroście  żmudzkim  (MIj  60). 

Z  Barbary  Kieżgajłłówny  pozostawił  Andrzej,  oprócz  córki  Doroty,  czte- 
rech synów:  Mikołaja,  Jana,  Malchra  i  Stanisława.  Z  tych  nie  żył  Sta- 
nisław już  w  1550  r.;  w  tymże  bowiem  rokn  procesował  sie  Mikołaj  Andrze- 
jewicz  Zawisza,  dworzanin  król.,  z  braćmi  Janem  i  Malchrem  Zawiszami, 
o  danie  mu  działu  ze  spadku,  pozostałego  po  bracie  Stanisławie  (ML  65). 

Jan  i  Malcher  Andrzejewicze  Zawiszowie  wnieśli  w  1550  roku  zaża- 
lenie na  Narbutów  o  najazd  (ML  66).  Malcher,  dworzanin  królewski,  był 
w  1578  r.  marszałkiem  król.,  w  1588  r.  został  kasztelanem  witebskim. 
Umarł  w  1592  roku. 


411 

Po  bracie  je/ro  Jnnie  idą  Andrzej,  w  159G  roku  woj.iwoda  miński, 
a  w  15n8  r.  pnd.skarl.i  zioinski  i  pisnrz  lit.,  zmarfy  w  1G04  roku,  i  Jan,' 
w  1596  r.  wojewoda  in.śoisrawski,  a  w  159!)  r.  wojewoda  witebski,  zmarły 
w  1626  r.  (Kat.  Wolffa).  ' 


Rodowód     Zawisz 


o  w 


Zawisza 
Jan, 

dworzanin 

królewski 

1491  r. 


Jan, 

podstoli  lit. 

1519  r., 
ż.  Maryna 
Dorgewi 

czówna 


Jerzy, 

1.50(3  r., 

■'/..  Elżbieta 

Dorgewiczówna 

L 
I 


Mikołaj 
1496  r. 


Mikołaj, 

15,3(5  r., 
ż.  kna  Anna 
Połubińska 


Krzysztof, 

marszałek 
król.  1546  r., 

ż.  Jadwiga 
Malcherówna 


Olbrycłił 
1541  r. 


Jan, 

dworz. 

król. 

1541  r., 

ż.  Hanna 

Kuncewł- 

czówna 


Michał, 

ksiądz,  pleban 

w  Pobojsku 

1516  r. 


Andrzej, 

ciwun  wileński 

1519  r., 

ż.  a)  N.  N. 

b)  Barbara  Kież- 

gajl  łowna 


Dorota 


Anna, 

m.  Miko- 
łaj Koma- 
jewski 


Mikołaj, 

dworz. 

król. 

1550  r. 


Jan 

1550  r. 


Malcłier, 

kasztelan 

witebski 

1588  r. 


Stanisław,  Oorąta 
um.  przed 
1550  r. 


Andrzej. 

Jan, 

podskarbi 

wojewoda 

ziemski 

witebski 

1598  r. 

1599  r. 

Zawisza  v.  Zawiszyc,  Szymon  i  Stanisław  Zawiszyce,  bojarowie  wi- 
leńscy w  1500  r.  (ML  6).  Jan  Stanistawowicz  Zawisza,  bojar,  miał  sprawę 
z  Tomkowiczem  w  1550  r.  (ML  66). 

Zbarascy  książęta  ').  Mówiąc  o  książętach  Nieświckicb,  wykazaliśmy 
wspólne  pochodzenie  książąt:  Wiśniowieckich,  Zbaraskich,  Poryckich  i  Woro- 
nieckich  od  kniazia  Wasila,  syna  Fedka  Nieświckiego,  którego  syn,  także 
Wasil,  otrzymał  Zbaraż  na  mocy  działu  dopełnionego  z  braćmi  swoimi 
w   1463  \.  •■'). 


')    Patrz  Nieświccy  ksiijżęta. 

*)    Zbaraż  otrzymał  w  dożywocie  od  Kazimierza  Jag.  Denisko  Mukosie- 


412 

Synowie  kniazia  Wasila  Wasilewicza,  kniaziowie:  wSemen,  Michajlo 
i  Fedor,  dopełnili  dziain  dóbr  w  1473  r.,  na  mocy  którcco  Semen  otrzymał 
Iwaczów,  Jankowce,  Młynówce  i  Wazowe;  przy  sporządzonym  zaś  w  1478  r. 
podziale  majątkn,  pozostałego  po  kniaziu  Sołtanie  Wasilewiczu,  otrzymał 
kniaź  Semen  Maniów  (Stecki,  M.  Równe).  Zbara?.  musiał  należeć  do  wszy- 
stkich trzech  kniaziów,  gdyż  ci  zwali  się  często  w  aktach  Zbaraskimi,  lecz 
nazwisko  to  utrzymało  się  przy  potomkach  Semena. 

Kniaź  Semen  Wasilewicz  pozostawił  syna  Andreja  i  córkę  Hannę. 
W  1539  r.  zapadł  wyrok  króla  Zygmunta  w  sprawie  o  Zbaraż  miedzy  knia- 
ziami: Mikołnjem,  Stepanem,  Jurim,  Włodysławem  i  Micbajłem,  synami  knia- 
zia Aiidreja  Scmenowlcza  Zbaraskiego,  a  ziemianinem  wołyńskim  Wretieckim, 
żonatym  z  łlanną,  siostrą  ich  ojca.  Król  Zygmunt  przysądził  część  Zbaraża 
Wretieckiemu  (ML  37).  Hanna,  żona  kniazia  Andreja  Zbaraskiego  żyła  je- 
szcze w  1530  r.,  w  którym  wraz  z  synem,  kniaziem  Mikołajem,  procesowała 
się  z  Szumbarskim  (ML  37).  Kniaź  Andrej  Semenowicz  miał,  oprócz  wy- 
żej wymienionych  synów,  jeszcze  dwie  córki:  Małgorzatę  i  Elżbietę.  Miko- 
łaj, Stefan,  Jerzy  i  Włodysław  książęta  Zbarascy  odstąpili  majątek  rucho- 
my, pozostały  po  bezpotomnie  zmarłej  ich  siostrze  Małgorzacie,  żonie  Stani- 
sława Czermińskiego,  w  1555  r.  drugiej  swej  siostrze,  Elżbiecie,  wdowie  po 
Wacławie  Baworowskim  (MK  85  f.  72).  Brat  ich,  Mikołaj,  do  powyższego 
aktu  nie  wpływał. 

Kniaź  Mikołaj  Andrejewicz  Zbaraski  procesował  się  w  1540  i  1541  r. 
z  Łabuńskim  o  dobra  Perchonowskie  (ML  29).  W  1540  r.  pozostawił  go 
król  Zygmunt  w  posiadaniu  dóbr  Ilrycewskich  (ML  39).  W  1559  i  15G3 
roku  był  kniaź  Mikołaj  sprawcą  województwa  kijowskiego,  a  w  latach 
1563 — 1571  starostą  krzemienieckim. 

Książę  Janusz  Mikołajewicz  Zbaraski,  w  1574  r.  starosta  krzemieniecki, 
a  w  1576  r.  wojewoda  bracławski,  był  w  1581  r.  oprócz  tego  starostą  piń- 
skim. W  1593  r.  procesował  sie  z  córkami  kniazia  Romana  Sanguszkowicza 
o  dobra  Poworsk  i  Karasin  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  Książe  Janusz  Ostrog- 
ski,  kasztelan  krakowski,  pozwał  go  w  1595  r.,  jako  starostę  krzemienie- 
ckiego, wraz  z  sądem  grodzkim  kijowskim,  o  gwałtowne  najechanie  zamku 
czudnowskiego  w  1592  r.,  o  złujiienie  cerkwi  i  zabranie  armat,  lecz  zapo- 
zew  ten  został  zniesiony  dekretem  trybunalskim  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.). 
W  1597  r.  ustąpił  księciu  Januszowi  książę  Jerzy  Iwanowicz  Czartoryski 
sumę  5,000  fi.,  która  sic  temu  ostatniemu  należała  od  siostry  księcia  Janusza, 


jewicz  w  U 42  r.;  po  tym  więe  dopiero  czasie  mógł  wejść  Zbaraż  w  dom  knia- 
ziów Nieświckich  (AIZR,  II). 


413 

kniażny  Maruszy  Zbaraskiej  Wasilowrj  Zahorowskiój.  W  1003  r.  nabył 
ksią/e  Janusz  od  Łaskicj^o  dobra  Jampolskie  w  powiecie  krzemienieckim  za 
siime*^  97,300  fl.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Wot).  W  1G07  r.  miał  jeszcze  sprawę 
z  Marcinem  Siekluckim  o  zabicie  w  1603  r.  brata  jego,  Szczesnefro,  i  z  Ka- 
zimirskini,  biskupem  kijowskim,  o  zajęcie  pewnych  gruntów,  Biskupszczy- 
zną  zwanych  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Kij.).  Janusz  umarł  prawdopodobnie  w  IGO? 
lub  1608  r.  Marusza,  siostra  Janusza,  wojewody  bracławskicgo,  wyszła  za 
Wasila  Zaborowskiego,  kasztelana  biacławskicgo;  w  1603  r.  miała  sprawę 
z  łlippacym  Pociejem  o  zabranie  kościołowi  włodzimierskiemu  pewnych 
gruntów  "(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 

Książe  Janusz  Mikołajewicz  Zbaraski  pozostawił  dwóch  synów:  Jerzego 
i  Krzysztofa,  którzy  wraz  z  ojcem  swoim  mieli  sprawę  w  1605  r.  z  Woro- 
niczem o  poddanych,  zbiegłych  z  dóbr  Boratynia  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
W  1607  r.  został  obiatowany  przed  aktami  trybunału  lubelskiego  dla  woje- 
wództwa kijowskiego  akt  rozgraniczenia  dóbr  Siakowiec,  Łojowiec,  Wyżnej 
i  Niżnej-Kropiwny,  należących  do  książąt  Jerzego  i  I{rzysztofa  Zbaraskich,  od 
Krzykowiec  i  Rachnowiec,   należących  do  Krasnosielskiego  i  Bajbuzy. 

Książę  Krzysztof  Januszewicz,  po  ojcu  starosta  krzemieniecki,  proceso- 
wał się  w  1610  r.  z  Janem  z  Opolska  o  poddanych,  zbiegłych  z  Waręża, 
a  w  1611  r.  zawarł  układ  z  Wiśniowieckimi  w  sprawie  poddanych  z  Dnna- 
jewa  i  Szpikłowa  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.).  W  1615  r.,  będąc  koniuszym 
koronnym,  starostą  krzemienieckim  i  bolesławskim,  otrzymał  konsens  na  ustą- 
pienie starostwa  bolesławskiego  DenholTowi  i  na  wykupienie  staiostwa  sole- 
ckiego z  rąk  Myszkowskiej,  a  nowotargskiego  z  rąk  Pieniążkowej  (MK  158 
f.  35,  84  i' 199).  W  1621  r.  był  także  starostą  wiślickim  (MK  167  f.  85); 
w  tymże  roku  uzyskał  konsens  na  ustąpienie  dwóch  wsi  ze  starostwa  krze- 
mienieckiego (MK  167  f.  39).  W  1622  r.  otrzymał  5,000  fl.  rocznej  pensyi 
z  dochodów  starostwa  wiślickiego  (MK  166  f.  547),  a  w  1623  r.  starostwo 
hrubieszowskie  (MK  169  f.  228).     Umarł  w  1627  r.   (Star.  Mon.). 

Książę  Jerzy,  syn  Janusza,  wojewody  bracławskiego,  a  brat  Krzyszto- 
fa, starosta  piński,  otrzymał  12  marca  1607  r.  starostwo  sokalskie  (MK  151 
f.  133).  W  1611  r.  nie  piastował  jeszcze  żadnego  innego  urzędu  (MK  153 
f.  262).  W  1616  roku  był  krajczym  koronnym  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bracł.), 
a  6  czerwca  1619  r.  został  podczaszym  koronnym  (MK  163  f.  222),  z  któ- 
rego to  urzędu  przeszedł  odrazu  na  kasztelaństwo  krakowskie  w  1620  r. 
(MK  166  f.  395).  Umarł  ostatnim  z  rodu  w  1631  roku  (MK  178  f.  371). 
Oprócz  wyżej  wymienionych  starostw,  posiadał  w  1623  r.  starnst\vo  żarno- 
nowieckłe,  a  po  bracie  Krzysztofie  otrzymał  31  sierpnia  t.  r.  starostwo  wi- 
ślickie (MK  177  f.  81), 


414 

Książg  Stepan  Andrejewicz  Zbaraski  procesował  sie  z  bratem  swoim 
Mikołajom  w  1540  r.  o  rń^ne  pretensje  (ML  31),  a  w  1546  r.  miał  spra- 
wę z  Ławrynowiczem  (ML  48).  W  1555  r.,  będąc  wojewodą  witebskim, 
sprawował  poselstwo  do  Moskwy  (ML  57).  W  1564  r.  został  kasztelanem 
trockim,  a  w  1566  roku  wojewodą.  Nie  żył  już  w  1586  r.  (Kat.  Wolfla). 
W  1576  roku  był  starostą  zośleńskim  i  somiliskim,  a  w  1580  roku  nadto 
i  dorsuniskim. 

Miał  trzy  żony:  Ilanne  Janówne  Zabrzezińską,  księżniczkę  Anastazye 
Micliajłównę  Zasławską-Mścisławską  i  Dorotę  Firiejówne,  kasztelankę  lubel- 
ską. W  1552  r.  procesowali  się  książę  Stefan  Andrejewicz  Zbaraski  i  żona 
jego,  Hanna  Janówna  Zabrzezińską,  z  Nosiłowską  (ML  65).  W  1564  r.  za- 
pisała Anastazya  Michajłówna  księżniczka  Mścisławska  mężowi  swemu,  księ- 
ciu Stefanowi  Zbaraskiemu,  trzecią  część  Teteryna  i  Paćkowa,  a  w  1579  r. 
Kobylnik  i  Żary  (Rart.  P]nc.  Pow.).  Dorota  Firlejówna,  córka  Andrzeja, 
wdowa  po  Stefanie  Zbaraskim,  wojewodzie  trockim,  a  w  1588  r.  już  żona 
Lwa  Sapiehy,  zeznała  akt  zrzeczenia  się  dóbr  ojczystych  i  macierzystych 
(MK  134  f.  319). 

Książe  Stefan  Andrejewicz  Zbaraski  miał  syna  Piotra  i  córkę  liarbarę. 
W  1564  r.  zawarł  książę  Stefan,  wojewoda  witebski,  umowę  ze  Spytkiem 
Jordanem,  kasztelanem  krakowskim,  o  ożenienie  syna  swego  Piotra  z  Barba- 
rą, córką  kasztelana.  Podług  tego  układu  miał  ślub  się  odbyć  w  tym  sa- 
mym jeszcze  roku  (MK  96  f.  333).  Książę  Piotr  Zbaraski  umarł  przed 
1574  r.,  w  którym  Andrzej  Zborowski  zapisał  pozostałej  po  nim  wdowie, 
a  swej  małżonce,  Barbarze  Jordanównie,  kasztelance  krakowskiej,  10,000  fl. 
posagu  (MK  113  f.  42).  W  imieniu  Barbary,  córki  wojewody  trockiego, 
procesowali  się  w  1590  r.  jej  opiekunowie:  Janusz,  wojewoda  bracławski, 
Konstanty  i  Piotr  Władysławowicze  Zbarascy  z  Sapiehami  i  sądem  ziem- 
skim krzemienieckim  z  powodu  zajęcia  Zbaraża.  Barbara  była  w  1602  r. 
żoną  Gabryela  hr.  z  Tęczyna  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.,  r.  1590  i  A.  Tr.  Lub. 
Woj.  Bracł.,  r.  1602).' 

Książę  Jerzy  Andrejewicz  Zbaraski  był  obecny  na  zamku  krzemienie- 
ckim w  1574  r.,  w  czasie,  kiedy  Sieniuta  wnosił  skargę  na  Bohowitynowi- 
cza,  o  ozem  wzmiankują  odnoszące  się  do  tego  procesu  akta  (Akta  T.  11. 
f.  233).  Ożeniwszy  się  z  Barbarą  Kozińską,  2-o  v.  Andrzejową  Firlejową, 
miał  dwie  córki:  Halszkę,  żonę  Ludwika  Miękickiego,  i  Katarzynę,  żonę  Mi- 
kołaja Belżeckiego.  Andrzej  Firlej  i  żona  jego,  Barbara  Kozińska,  proceso- 
wali się  w  1591  r.  z  Halszką  i  Katarzyną  Zbaraskiemi.  córkami  zmarłego 
księcia  Jerzego,  urodzonemi  z  pomienionej  Barbary  Kozińskiej,  oraz  z  ksią- 
żętami Januszem  i  Piotrem  Zbaraskimi,  z  powodu  niesłusznego  pozwania  ich 


415 

o  objęcie  przonioca  zamku  zljaraskiojr-o.  Holeiia  księżniczka  Zbaraska,  z  mę- 
żom liiidwikicm  IMicikickim,  i  Katarzyna  księżiiirzka  Zbaraska,  żona  Mikn- 
łaja  Hełżerkioo^o,  należą  w  IGOl  r.  do  iikładn  o  Stepań.  IFtdona  L  snkoeso- 
rnwie  jej  siostry,  Katarzyny  Befżcckiej,  wraz  z  Firlejami,  procesowali  sie 
w  1608  r.  z  Żórawniekim  o  zbiegłych  poddanych  (y\.  Tr.  Lnb.  Woj.  Wol). 


Rodowód   książąt  Zbaraskich. 

Fedko 

NieświckI 

1431  r. 

Wasil. 
nie  żył  1 463  r. 


Wasil  Semen 

na  Zbarażu 
1403  r., 
ż.  Hanna 


Sołtan 


Semen  Michajło, 

Zbaraski  po  nim  id;^ 

1475  r.  Wiśniowieccy 


Fedor. 

po  nim  id;^ 

Poryccy 

i  Woronieccy 


Andrej, 

ż.  Hanna 


Hanna, 
m.  Wretiecki 


Mikołaj,  Stepan, 

starosta  wojewoda  trocki 

krzemie-  1566  r., 

niecki  ■>..  a)  Hanna  Zabrzezińska 

1563  r.       b)  kna  Nastazya  Zasławska- 
Mścislawska 
cl  Dorota  Firlejówna 


iuri  Włodysław,  Michajło  Małgorzata.  Elżbieta, 

1574  r.,  starosta       1530  r.      m.  Stani-  m.  NVa- 

ż.  Barbara  botocki  słaAv  cJaw 

Kozińska  1573  r.  Czermin-  Bawo- 

ski  rowski 


Janusz.    Marusza,  Piotr,       Barbara,    Halszka.  Katarzyna,  Konstanty    Piotr.        Stefan.    Hanna 

wnJRwoda  m.Wapil  ż.  Barba-  m.  Gabryel  m.  Ln-    m.  Mikołaj  ż.  kna  Ewa  ż.  Kata- 

braclaw-   Zaborów-  ra  Jorda-    hr.  z  Tę-      tiwik       Bełżecki  Wiśniowie-    rzyna 

ski  ski  nówna        czyna      Miekicki      IGOI  r.  cka         Sulimian- 

1576  r.  1602  r.       1601  r.  1602  r.  ka 


Jerzy,  Krzysztof. 

ka.szte[an  koniuszy 

krakowski  koronny 

1620  r.  1615  r. 


416 

Książe  Włodysław  Andrejewicz  Zbaraski  hyl  w  1573  r.  sprawcą  woje- 
wództwa kijowskioco  i  starostą  botockim  (AIZR,  1).  Pozostawił  trzech  sy- 
nów: Konstantego,  Piotra,  Stefana  i  córkę  Hannę.  Książęta  Konstanty  i  Piotr 
Władysławowicze  Zbarascy,  jako  opiekunowie  Barbary  Zbaraskiej,  wojewo- 
dzianki  trockiej,  procesowali  się  w  1500  r.  z  Sapiehami  i  sądem  ziemskim 
krzemienieckim  z  powodu  zajęcia  Zbaraża.  Książę  Piotr  ożenił  się  z  księ- 
żniczką Ewą  Wiśniowiecką,  a  książę  Stefan  z  Katarzyną  Sulimianką.  Książę 
Piotr  Władysławowicz  Zbaraski  procesował  w  1597  r.  księcia  Adama  Ale- 
ksandrowicza Wiśniowieckiego  o  niewypłacenie  sumy  4,000  11.,  należnej  po- 
wodowi z  obligu,  i  niewydanie  mu  dóbr  Braliimskich  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
W  1002  r.  pozwał  Suryn  o  najazd  księżnę  Aleksandrowa  Wiśniowiecką,  sy- 
na jej  Adama  i  córkę  Ewę,  żonę  księcia  Piotra  Zbaraskiego  (A.  Tr.  Lub. 
Woj.  Kij.).  Książę  Piotr  nie  żył  już  w  1605  r.,  w  którym  Ewa  Wiśnio- 
wiecką, pozostała  po  nim  wdowa,  pożyczyła  od  Sołtana  pewne  sumy  i  od- 
dała mu  w  zastaw  Ilorłowszczyznę  i  Połujcwszczyznę  (A.  Tr.  Lub.  Woj. 
Bracł.).  Księżna  Ewa  otrzymała  w  1605  r.  od  swej  matki  dobra  Aleksan- 
drowo  (A.  Tr.  Lub.  W^oj.  Woł.).  W  1607  roku  nie  żyli  już  i  dwaj  drudzy 
książęta  Władysławowicze  Zbarascy,  których  sukcesorką  była  ich  siostra, 
Hanna,  i  jako  taka  pozwaną  została  w  tymże  roku  przez  Makarowicza.  Ma- 
karowicz  pozwał  również  i  Ewę  Wiśniowiecką,  wdowę  po  Piotrze,  i  Katarzy- 
nę Snlimiankę,  wdowę  po  Stefanie,  jako  dziedziczki  Chticharowa,  prowadząc 
dalej  o  te  dobra  proces,  rozpoczęty  z  zmarłymi  ich  mężami  (A.  Tr.  Lub. 
Woj.  Kij.). 

Zbuniński  v.  Zbuński.  Król  Zygmunt  potwierdził  w  1510  r.  .luchnie 
Zbunińskiemu  przywilej  na  dobra,  posiadane  przez  jego  dziada,  Paszka  Zbuni- 
na  (ML  8).  Tenże  .luri  Bohdanowicz  Zbuński,  ziemianin  brzeski  w  1523  r. 
(ML  15).  Tenże  Juri  Bohdanowicz  Zbuniński,  sędzia  grodzki  krzemieniecki 
w  1543  r.   (ML  5). 

Zdziłowski  Walenty  Biały,  rządzca  z  Sehnewic,  którego  procesowała 
w  1541  r.  Krupska,  właścicielka  tego  majątku  (ML  31). 

Zemla  Wojciech,  ziemianin  król.  w  1549  r.  (ML  66). 

Zienkowicz  v.  Zenkowicz.  Iwaszko  Zenkowicz  sprawował  poselstwo  do 
Pskowian  w  1480  r.  (Skarb.  Danił.).  Seńko  Zenkowicz  otrzymał  w  1495  r. 
od  kniehini  Maryi  Semenowej  Aleksandrowiczowej  dobra  Murawin  w  powie- 
cie pińskim.  Król  Zygmunt  potwierdził  to  nadanie  w  1522  r.  bojarowi  piń- 
skienm,  Matiasowi  Senkowiczowi  Zenkowiczowi.  Matias  żył  jeszcze  w  1559 
roku  (Rew.  puszcz.).  .luchno  Zenkowicz,  ziemianin  wołyński,  otrzymał  od 
Aleksandra  .lag.  w  1501  r.  wieś  Wólkowyżcy  w  powiecie  łuckim  (ML  5). 
Kazimierz  Jag.  dozwolił  temuż  Juchnie  Zenkowiczowi  w  1480  roku  poślubić 


417 

córkę  Andrcja  Deniskowicz.a  i  wziąć  z  nią  w  posacn  dobra  jej  ojczyste 
Wielhor  (AIZR,  II  i  ML  4).  Król  Zyt^munt,  dał  w  1522  r.  pozwolenie  dwo- 
rzaninowi swemu,  Aleksicjowi  Zeńkowiczowi,  na  odprawianie  targów  w  Ty- 
chińcach  (ML  L5).  Aleksiej  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  G  koni  (ML 
21).  Miał  on  dwóch  synów:  Iwana  i  Zmajle,  o,  czćm  poucza  nas  list  Zy- 
gmunta Augusta,  pisany  w  15G2  r.  w  sprawie,  którą  mieli  z  popem  rolia- 
czewskim  Fedorem  (Akta  T.  XI).  Iwan  Aleksiejewicz  był  w  1541  roku, 
a  Zmajło  Aleksiejewicz  w  1556  r.  dworzaninem  król.  (MIj  31  i  Akta  T.  XI). 
Zmajło  Zieńkowicz,  poseł  powiatu  rzeczyckiego  w  15li9  r.  (Skarb.  Danił.). 

Zienowicz  v.  Zenowicz  v.  Zenowiewicz.  Bratosz  z  synem  Zenowiczem 
wymienieni  są  w  przyrzeczeniu,  danem  w  1401  roku  przez  ksią^^.ąt  i  panów 
litewskich,  ł.c  dochowają  wierności  koronie  polskiej  (Cod.  Epist.  Vit.). 

Zinowej  Bratosicz  podpisał  przymierze,  zawarte  przez  w.  ks.  Świdry- 
giełłe  z  krzyżakami  w  1432  r.  (A.  Rus.  Liw.).  Wyrok,  wydany  przez  ko- 
misarzy królewskich  w  1468  r.  w  sporze  Olechny  Sudimontowicza  z  Jurim 
Iwanowiczem  Zenowiewiczem  o  ziemię,  na  której  byli  osiedleni  Lałewicze, 
poucza  nas,  te  Zinowej  pozostawił  dwóch  synów:  Wasila  i  Iwana,  którzy  po- 
dzielili sie  ojcowską  spuścizną;  że  Wasil  Zenowiewicz,  który  przy  podziale 
otrzymał  tych  ludzi  Lalewiczów,  dzierżył  za  w.  ks.  Zygmunta  Krewo,  ale 
oskarżony  przed  tymże  przez  Sudimonta,  że  zamek  trzymał  na  korzyść  w. 
ks.  Świdrygiełły,  a  nie  w.  ks.  Zygmunta,  rozgniewał  na  siebie  tego  ostatnie- 
go, który  odebrawszy  mu  tych  ludzi  Lalewiczów,  oddał  ich  Sudimontowi  (ML 
41  i  AIZR,  I).  Z  tegoż  wyroku  pokazuje  się,  że  Juri  był  synem  Iwana, 
a  bratankiem  Wasila  Zenowiewicza. 

Juri  Iwanowicz  Zenowiewicz,  namiestnik  brasławski,  sprawował  w  1494 
roku  poselstwo  do  Moskwy  (iSkarb.  Danił).     Namiestnikiem  brasławskim  był 
jeszcze  w  1499  r.,  a  namiestnikiem  smoleńskim  był  w  latach  1507  —  1508.  < 
W  1514  r.  został  namiestnikiem  mohilewskim,  a  w  1516  r.  był  i  raarszał- 
kiem  królewskim. 

Juri  Iwanowicz  pozostawił  czterech  synów:  Mikołaja,  Juriego,  Michała 
i  Jana.  Juri  Zenowiewicz  miał  w  1522  r.  sprawę  z  braćmi  Mikołajem  i  Mi- 
chałem (ML  13).  W  tymże  1522  r.  mieli  Mikołaj  i  Juri,  a  w  1524  r.  Miko- 
łaj, Juri  i  Michał  Juriewicze  Zenowiewicze  sprawę  z  Radziwiłłem  o  dol)ra 
Waplenoje  (ML  13  i  17). 

Mikołaj  Juriewicz  Zenowiewicz  poślubił  Hannę  Mikołajówne  Iliniczównę, 
zmarłą  przed  1522  r.  (ML  15).  W  1524  r.  sprzedał  wspólnie  z  drugą  żoną, 
Hanną  Wencławówną,  i  z  synem  Jerzym,  Iszczolnę  Masalskiemu  (ML  15 
i  46).  Mikołaj  nie  żył  już  w  1528  roku,  w  którym  pozostała  po  nim' wdowa 
dostarczała  na  ekspedycye  wojenne  1 1  koni  (ML  21). 

Poczet  rodów.  53 


418 

Syn  jego,  Jml  Mikotajewicz  Zenowinwicz,  w  1547  r.  dzierżawca  cze- 
czerski  i  piopojski,  żonaty  był  z  Zofia  Janówną  Hlebowiczówną,  wojewodzian- 
ką  wileńską.  Dowiadujemy  sie  o  tern  ze  sprawy,  któią  Juii  miał  z  Tarusą 
w  1550  r.  (ML  65).  W  1559  roku  został  Jnri  hetmanem  jazdy  inflanckiej 
(AIZR,  I),  a  w  15G6  r.  kasztelanem  połnckim,  a  w  1579  r.  kasztelanem  smo- 
leńskim. Umarł  w  1583  r.  (Kat.  Wolffa).  W  1570  r.  był  starostą  lepel- 
skim,  a  w  1577  r.  starostą  dziśneńskim.  Jako  starostę  czeczerskiego  i  pro- 
pojskiego  spotykamy  go  po  raz  ostatni  w  1570  r.  Miał  on  dwóch  synów: 
Krzysztofa  i  Jana. 

Krzysztof  Jnriewicz  Zienowicz,  jeszcze  za  życia  ojca  w  1577  r.  starosta 
czeczerski  i  propojski,  został  w  1585  r.  kasztelanem  brzeskim,  a  w  1588  r. 
wojewodą  brzeskim.  Starostą  czeczerskira  i  propojskim  widzimy  go  jeszcze 
w  1590  roku. 

Jan  Jnriewicz  Zienowicz,  w  1576  r.  podstoli  lit.,  w  1594  r.  kaszte- 
lan witebski,  został  w  1600  r.  kasztelanem  smoleńskim.  Nie  żył  w  1614  r. 
(Kat.  WolITa). 

Jnri  Jnriewicz  Zenowiewicz  nabył  w  1527  r.  pewne  grunta  od  Swir- 
skiego  (ML  15).  W  1529  r.  otrzymał  zamek  mścisławski  i  radomelski  z  tym 
warunkiem,  że  będzie  na  nich  mieszkał.  Ostatnią  o  nim  wzmiankę  spotyka- 
my pod  1534  r.,  w  którym  procesował  Bahrynowskiego  o  pobicie  żony  Wo- 
ropiewa,  krajskiego  swego  namiestnika.  W  tym  roku  był  jeszcze  namiestni- 
kiem mścistawskim  (ML  26).  Syn  jego,  Stanisław  Jnriewicz  Zenowiewicz, 
starościc  mścisławski  w  1551  r.  (ML  66). 

Jnri  Zenowiewicz  dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  w  1528  r.  11  koni 
a  bracia  jego:  Jan  Jnriewicz  41  koni,  a  Michąjło  28  koni  (ML  21).  Jan  Jn- 
riewicz Zenowiewicz  procesował  sie  w  1518  r.  z  bratankami  swoimi,  Jurim 
i  Janem  Michajłowiczami  Zenowiewiczami  (ML  48). 

Z  synów  Michajła  procesował  się  Juri  Mich.ijłowicz  Zenowiewicz,  żo- 
naty z  Rainą,  w  1547  roku  z  władyką  połockim,  a  w  1550  r.  z  Nosiłowską 
(ML  63  i  65).  Syn  jego,  Mikołaj  Jnriewicz  Zenowiewicz,  podkomorzy 
oszmiański  i  namiestnik  wileński  w  latach  1594 — 1595.  Jan  Michajlowicz, 
dworzanin  król.,  otrzymał  w  1554  r.  pozwolenie  od  Zygmunta  Augusta  na  za- 
łożenie miasta  Mosaru  nad  rzeką  Dzisną,  ustanowienie  w  niem  targów  i  otwo- 
rzenie karczem  (Akta  T.  VIII).  Syn  jego,  Juri,  wniósł  ten  przywilej  do  ksiąg 
grodzkich  wileńskich  w  1594  r.  Jan  Michajłowicz  Zenowiewicz  miał  oprócz 
syna  Juriego.  także  syna  Jana.  Juri  i  Jan  Janowicze  Zenowicze,  oszmiańscy 
ziemianie  król.,  sprzedali  w  1583  r.  Dubrowlany  Roskiemu  (Arch.  Dubr.  IV). 
Juri  Janowicz  ożenił  się  z  kniażną  Maryną  Michajłówną  Sókolińską.  W  1586 
roku  sprzedał  dom  w  Wilnie  (Akta  T.  VIII  i  Arch.  Zbór.  Dok.  VI.  r.  1588). 


419 


Rodowód  Zienowiczów. 

Bratosz 

1401  r. 


Zinowej 
1432  r. 


Wasil.  Iwan. 

namiestnik    um.  p.  14G8  r. 
krewski, 
um.  p.  1468  r. 


Juri, 

namiestnik 

smoleński 

1507  r. 


Mikołaj, 

1522  r., 
ż,  a)  Hanna  Iliniczówna 
b)  Hanna  Wencławówna 

Jorzy, 

kasztelan  smoleński 

1.'579  r., 

ż.  Zofia  Hlebowiczówna 


Juri, 

namiestnik 

m.ścisławski 

1529  r. 

Stanisław 
1551  r. 


Krzysztof, 

wojewoda 
brzeski 
1588  r. 


Jan, 

kasztelan 

smoleński 

1600  r. 


Michał 
1524  r. 


Juri, 

ż.  Raina 
1550  r. 


Jan 
1548  r. 


Jan, 

dworzanin 

królewski 

1554  r. 


Mikołaj,  Juri             Jan 

podkomorzy  1583  r.,        1583  r. 

oszmiański  ż.  kna  Maryna 

1594  r.  Sokolińska 


Zenowiewicze,  bojarowie  po?occy.  W  końcu  XV  i  w  początkach  XVI 
wieku  żyło  czterech  br.nci  Zenowiewiczów.  Michajło,  Andrej  i  Iwan,  bracia 
Zenowiewicze,  bojarowie  połoccy,  procesowali  sie  w  1503  r.  o  schedę  czwar- 
tego brata,  Stepana  (ML  6).  Stepan  miał  za  żonę  córkę  Epimacha,  z  którą 
się  rozwiódł  (ML  10). 

Michajło  Zenowiewicz  otrzymał  w  1485  r.  od  Kazimierza  Jag.  sześć  kóp 
gr.  lit.  z  karczem  kra.^^nosieiskifih  i  tyleż  kóp  z  myta  mińskiego  (ML  4). 
W  1502  roku  potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  posesye  dóbr  Ozeniicy,  które 
wziął  za  żoną  (ML  5).  W  1509  roku  już  nie  żył  (ML  10),  pozostawiwszy 
z  Ohreptowiczówny  trzech  synów:  Wasila,  Iwana  i  Jacka.  W  153J  r.  nadal 
król  Zygmunt  Wasilowi  i  Iwanowi  Michaj łowiczom  Zenowiewiczora,  bojarom 


420 

połockim,  kilku  shic  putnycli,  których   poprzednio   otrzymał  brat  ich  Jacko 
(ML  30).     Wasil  był  w  latach  1514—1523  obniśnym  król.  (ML  11  i  16). 

Iwan  Zenowiewicz,  w  latach  1502  —  1513  namiestnik  krasnosielski, 
pozostawił  trzech  synów:  Illeba,  Bohdana  i  Fedora.  Hleb  i  Bohdan  Iwano- 
wicze  Zenowicwicze,  bojarowie  połoccy,  procesowali  się  w  1533  r.  z  Sawi- 
czem, a  brat  ich,  Fedor  Iwanowicz,  w  1546  roku  z  Jedką  o  dobra  Mar- 
kiniki  (ML  23  i  61). 

Hleb  Iwanowicz  Zenowiewicz,  dworzanin  król.  w  1535  r.  i  mytnik  po- 
łocki  w  1537  r.  (ML  24  i  27),  posiadał  w  1541  r.  Witelewszczyznę  w  po- 
wiecie trockim  (ML  39).  W  1552  r.  dozwolił  mu  Zygmunt  August  w  do- 
brach Hotubicy  powiatu  połockiego  założyć  miasto,  ustanowić  targi  i  otwo- 
rzyć karczmy  (ML  53). 

Zlocki  Iwaszko  Chominicz,  diak  Fedka  Januszkowicza,  pisarza  Aleksan- 
dra Jag.,  otrzymał  od  Aleksandra  Jag.  dwie  nieosiadłe  wsie:  Kotowszczyzne 
i  Hornostajewszczyzne  w  1501  r.  (ML  5). 

Zomejłynowicz  Dymitri,  namiestnik  wojewody  witebskiego  w  1533 
roku  (ML  27). 

Zubek.  Bojarka  powiatu  nowogrodzkiego,  Oksinia  Zubkowa,  z  synami: 
Fedkiem,  Waśkiem,  Timofiejem  i  córką  Owdotią,  procesowała  się  w  1549  r. 
z  Krajskim  (ML  65). 

Zubkowicz  Iwan,  bojar  nowogrodzki  w  1537  r.  (ML  33). 
Zubowicze  Bohdan,  Noson  i  Iwan  Andrejewicze,  ziemianie  wołyńscy 
w  1540  r.  (ML  30). 

Zubrewicki  kniaź  Dymitri  Semenowicz  darował  dobra  Zubrewice  i  inne 
kniehini  Zofii  i  jej  dzieciom  w  1492  r.  (ML  2).  Kniaź  Dymitri  żonaty  był 
z  Zofią,  siostrą  kniehini  Trabskiej,  a  córką  kniazia  Mitka  (Dymitra)  Siekiry. 
Obie  siostry  zeznały  zapis  w  1486  r.  na  cerkiew  soborną  w  Wilnie  (Arch. 
Zbór.  Dok.  VI.  i  ML  2). 

Zuzin  Aleksy  Andrejewicz  przybył  z  Moskwy  i  otrzymał  w  1506  r.  od 
Aleksandra  Jag.  dwór  Buczeml  w  powiecie  kamienieckim.  W  tym  samym 
jeszcze  roku  potwierdził  mu  Aleksander  Jag.  pierwotne  swoje  nadanie 
(ML  41  i  6). 

Zwiaholscy  książęta.  Kniaź  Iwan  Borysowicz  Zwiaholski,  świadek  przy 
sprzedaży  Równego  w  1461  r.  (Stecki,  M.  Równe). 

Po  kniaziach  Wasilu  i  Andreju  Semenowiczach  Zwiaholskich  otrzymał 
Zwiahol  od  Aleksandra  Jag.  kniaź  Konstanty  Ostrogski;  nadanie  to  potwier- 
dził mu  król  Zygmunt  w  1507  r.  (ML  8).  Obaj  ci  kniaziowie  mieli  w  1483 
roku  sprawę  z  kniehinią  Maryą  Semenową  Trabską  o  dobra  Ostre  i  inne,  któ- 


42 1 

le  Rohip  przywłaszczyli,  a  które  K.izimierz  .I;ijv.  |)rzv.s:ulził  kuioliini  Trnb- 
skiój  (ML  4).  " 

Zybortowicz  Łukasz  Marcinowicz,  bojar  nowogrodzki  w  1541  r.  (ML  31). 

Zyniew  v.  Ziniew  Hrchory,  kaznaczej  brański,  naznaczony  został  wy- 
rokiem Aleksandra  Jac.  w  1400  r.  na  arbitra  do  podziahi  Trubczeska  (ML  5). 
Tenże  Ilrehory  Ziniew  procesowa!  sic  w  140fi  r.  z  Jesifowcin  (ML  5).  Iwa- 
szko  Zyniew,  dworzanin  Aleksandra  Jag.,  otrzymał  od  nicg^o  w  1404  r.  wieś 
Liwy  (ML  6);  otrzymał  także  wsie  Polonki  i  Parczyce,  które  to  ostatnie  na- 
danie potwierdził  Aleksander  Jag.  ])ozostafei  po  nim  wdowie,  Hannie  w  1505 
roku  (ML  5).  Hanna  wyszła  później  za  Lwa  Bohowityna;  z  Zyniewem  miała 
syna  Iwana,  z  którym  procesowała  się  w  1532  r.  (ML  24). 

Zyzemscy  książęta.  Żyjący  w  drugiej  połowie  XV  wieku  kniaź  Iwan 
Zyzemski  pozostawił  syna  Michajła,  z  przezwiskiem  óMamc^yc.  Kniaź  Mi- 
chajło  Iwanowicz  Mamczyc  Zyzemski  zawarł  w  1512  r.  układ  z  kniaziem  Fe- 
dorem  Jarosławiczem,  dotyczący  dóbr  ostrowieckieh  i  sosznieńskich  (ML  2). 
W  1507  r,  procesował  sie  z  księciem  Holszańskim,  a  w  1516  r.  z  Radziwił- 
łem (ML  10).  Pozostała  po  nim  wdowa,  kniehini  Hanna  Micbajłowa  Iwano- 
wiczowa  Zyzemska,  zapisała  w  1533  r.  Komarzy ce  Gasztoldowi  (ML  2). 

Rodowód  książąt  Zyzemskich. 

Iwan 

I 

Michajło 

Mamczyc 

1512  r., 
ż.  Hanna 


Tlmofiej,  Bohdan,  Daniło  Hanna, 

dworzanin  dworzanin  1522  r.       m.  kniaź  Fedor 

królewski  królewski  Korecki 

15B2  r.  1532  r. 


Iwan  Piotr 

1542  r.  1542  r. 


Kniaź  Michajło  Iwanowicz  pozostawił  trzech  synów:  Timotieja,  Bohda- 
na, Daniła  i  córkę  Hannę,  żonę  kniazia  Fedora  Iwanowicza  Koreckiego.  Ci 
wszyscy  trzej  kniaziowie  dostarczali  w  1528  roku  na  ekspedycye  wojenne 
8  koni  (ML  8). 

W  1532  r.  zarzucili  dworzanie  król.,  kniaziowie  Timofiej  i  Bohdan  Mi- 


422 

cliajłowicze  Zyzemscy  kniaziowi  Bohuszowi  Fedorowiczowi  Koreckiemu,  że 
z  jego  winy  ich  siostra,  a  je^o  matka,  kniehini  Hanna  Korecka,  zabitą  zo- 
stała (ML  22). 

Kniaź  Daniło  Zyzcmski  zamienił  w  1522  r.  dobra  Matyszczyce  na  So- 
szno  z  Radziwiłłem  (ML  13).  Kniaź  Iwan  Timoficjewicz  Zyzemski  proceso- 
wał w  1542  roku  stryja  swej^o,  kniazia  Daniła  Michajłowicza  Zyzemskiego, 
o  80  kóp  gr.  lit.  Ze  sprawy  tej  okazuje  się,  że  po  kniaziu  Bohdanie  Mi- 
chajłowiczu  pozostał  syn  Piotr,  który  w  1 542  r.  był  jeszcze  nieletnim  (ML  43). 

Karamzin  wspomina  o  kniaziach  Wasilu  i  Iwanie  Zyzemskich,  którzy 
brali  czynny  udział  w  spisku  Glińskiego  (T.  VII,  Nr.  40). 


Ż. 


Żaba.  Żyjący  na  schyłku  XV  wieku  Konstanty  Żaba  pozostawił  trzech 
synów:  Semena,  Wasila  i  Iwana. 

W  1510  r.  potwierdził  król  Zygmunt  bojarowi  smoleńskiemu,  Semenowi 
Konstantynowiczowi  Żabie,  nabycie  różnych  majątków  w  kiernowskiej  włości 
(ML  8).  Semen  został  w  1526  r.  chorążym  kiernowskim  i  był  nim  jeszcze 
w  1541  r.  Na  ekspedycye  wojenne  dostarczał  w  1528  r.  8  koni  (ML  21). 
Z  żony  Maryny  pozostawił  pięciu  synów  i  córkę  Hannę.  Taż  Hanna,  żona 
Olechny  Krywca,  ciwuna  i  horodniczego  trockiego,  procesowała  w  1546 
i  1547  r.  braci  swoich:  Juriego,  chorążego  kiernowskiego,  Kondrata,  Bory- 
sa, Bohdana  i  Iwana  Semenowiczów  Żabiczów,  o  wypłacenie  posagu  i  różne 
pretensye  (ML  Q\  i  63).  Juri  Semenowicz  Żaba,  chorąży  kiernowski  w  1546 
roku,  był  nim  jeszcze  w  1550  r.  Borys  Semenowicz  Żaba,  w  latach  1547 — 
1550  dworzanin  król.  (ML  48  i  66).  Bohdan  Semenowicz  Żaba,  w  1549  r. 
także  dworzanin  król.  (ML  65). 

Wasil  Konstantynowicz  Żaba,  w  latach  1518  —  1540  podklnczy  trocki, 
dostarczał  na  ekspedycye  wojenne  w  1528  r.  dwóch  jeźdźców  (ML  21).  Żo- 
naty był  z  Oprania.  W  1547  r.  potwierdził  Zygmunt  August  podkluczni- 
kowej  trockiej,  Opranii  Wasiłowej  Konstantynowiczow«'j  Żabinie,  synowi  jej, 
Iwanowi,  i  wnuczętom  po  córce  jej,  żonie  Tretiaka  Czyrykowa,  nadanie  pe- 
wnej wsi  w  powiecie  ucyańskim,  otrzymane  przez  tegoż  Tretiaka  (UL  62). 


423 

Potap  Tn!ti.ak  olrzymał  za  ;,oiią  swą  Zyżmory  (i\lL  63,  r.  1547).  Oprócz 
Iwana  niiat  Wasil  Żal)a  jo,'^zczo  (Iwórli  synów,  z  których  Knźnia  Wasilewicz 
Żalta  był  (liicliownym  w  (Jrodnie  w  1549  roku  (AIL  50),  a  Ilia  Wasilewicz 
Żaba.  wraz  z  nialką  swą  Oprania,  pincosował  sic  w  154'.)  r.  z  Tahorow- 
skim  (Mh  65). 

Iwan  Konstantynowicz  Żal)a  miał  sprawo  z  nolulanem  Wasilewiczem, 
dzierżawcą  ucyańskim  w  1551  r.  (MTj  60). 

Piotr  Żaba  olrzymal  w  1500  r.  od  Aleksandra  Jac.  dwory:  Sawy,  Du- 
rowa i  Narszy  (ML  5).  Zanko  Żaba  namiestnik  krzyczewski  w  1500  roku 
Iwan  Żaba  otrzymał  od  króla  Zygmunta  w  1514  r.  czterech  łudzi  i  dwie 
wsie  pod  Rakiszkami,  a  Oleksy  Pawłowicz  Żaba  czterech  ludzi  i  dwie  wsio 
pod  Koniewem  (ML  7). 

Zarecki  Stasiek,  ziemianin  drohicki  w  1511  r.  (ML  10). 
Żarski  Wojciech,  dworzanin  król.  w  latach  1534—1536  (ML  26  i  28). 
Zdań,  ciwun  trocki  w  1495  r.  Żdan  Wojtkowicz.  namiestnik  markow- 
ski  w  1502  r.  Żdan,  bojar  wileński,  sjm  Mitka  Fedorowicza  w  1527  r. 
(ML  15).  Żilan,  syn  Chodka,  sprzedał  cześć  Bohi  Karskiemu  w  1530  r. 
(ML  24).  Bojarowie  kobryńscy:  Jnkób,  Wojciech,  Jarosz  i  Maciej  Mikołajc- 
wicze  Żdanowicze,  posiadali  Imieniny  i  Bajkowice  (Rew.  puszcz.).  Żdan 
Iwanowicz  Dymitricwicz,  bojar  nowogrodzki,  procesował  sie  w  1552  roku 
z  Puzyną  (ML  65). 

Zelepucha.  Żyjący  na  początku  XVI  wieku  Jacko  Żelepucha  pozosta- 
wił dwóch  synów:  Juriego  i  Iwana. 

Juri  Jackowicz  Żelepucha,  służebnik  królowej  Bony  i  namiestnik  jej 
żorosławski,  zeznał  w  1530  r.,  że  Aleksander  Jag.  nadał  jogo  przodkowi, 
Petrowi  Mikołajewiczowi,  wójtowstwo  dolistowskie.  Król  Zygmunt  potwier- 
dził mu  to  nadanie  w  tymże  roku  (ML  24).  W  1536  r.  był  Juri  leśni- 
czym grodzieńskim  i  namiestnikiem  królowej  Bony  żorosławskim,  labeńskim 
i  molawickim  (ML  28).  Miał  dwóch  synów:  Pawła  i  Leonarda,  oraz  cór- 
kę Hannę. 

Paweł,  chorąży  bielski,  i  Leonard,  synowie  niegdy  Jerzego  Żelepuchy, 
dziedzice  Dolistowa,  procesowali  sie  w  1541  roku  z  Gąsowskim  (ML  42). 
Helena,  córka  Jerzego  Żelepuchy,  miała  w  1546  r.  sprawę  z  bratem  Pa- 
włem, chorążym  hielskim,  o  Dolistowo,  na  któreni  również  dziedziczyła  (ML 
47).  Paweł  Żelepucha,  chorąży  bielski,  1  żona  jego,  Zofia,  nic  mając  wła- 
snych dzieci,  przybrali  w  1548  r.  za  syna  Stanisława  Gintowtowicza  i  za- 
pisali mu  cały  swój  mnjątek  (.ML  62). 

Iwan  Jackowicz  Żelepucha,  w  latach  1537 — 1540  klucznik  witebski. 
Pozostała  po  nim  wdowa,  Hanna  Wojciechówna  Iwanowa  Żelepużyna,  pro- 


424 

cesowała  się  w  1550  r.  z  Zakrzewskim  (ML  65).  Raitlomiej  Michajłowicz 
^clepucha.  bojar  król,  procesował  się  w  1549  roku  z  Gedroiceiii,  a  Kmita 
Awramowicz  Żeiepucha,  bojar  król.,  miał  w  1550  r.  sprawę  z  Iwaszkowi- 
czem  (ML  66). 

Żelepiiżyc  Miszko,  liojar  miński  w  149G  r.  (ML  5). 

Zeleznicki  Stanisław,  ziemianin  drohicki,  miał  z  Uhrowskim  spór  o  gra- 
nice w  1497  r.  (ML  5). 

Żerebiatycz  Waśko,  ziemianin  kijowski,  otrzymał  od  króla  Zygmunta 
w  1508  roku  wieś  Opaczyczynę,  która  przodek  jego,  Iwaszko  Opaczyca, 
sprzedał  niejakiemu  Romatiowi,  a  którą  później  posiadał  kniaź  Iwan  Gliń- 
ski (ML  8)." 

Żmijewski  .łan  Janowicz,  bojar  wołkowyski,  i  bracia  jego,  Jarosz 
i  Stanisław,  procesowali  się  w  1552  roku  z  Darowskim  o  dobra -Horody- 
skie  (ML  65). 

7.  Żółkwi  na  Podlasiu.  Na  Żółkwi  dziedziczyli  w  1538  r.  Stanisław, 
Jan,  Mikołaj,  Maciej,  Feliks,  Mikołaj,  Piotr,  Leonard,  Albert,  Jerzy,  Mar- 
cin i  Stanisław  (ML  35). 

Żórawnicki  Marko  Wasilewicz,  świadek  przy  sprzedaży  Mirkowie 
w  1539  r.  (ML  36).     Marko,  episkop  łucki  i  ostrogski  w  1567  r. 

Żórawski  Szczasny,  bojar  mejszagolski,  został  chorążym  mejszagol- 
skim  w  1541  r.     Był  nim  i  w  1542  r. 

Żubryk  v.  Żubrykowicz.  Iwan  Żubryk,  bojar  czerkaski,  nabył  Radi- 
wonowie  w  1539  r.  (ML  37).  Anna  Hryńkowa  zapisała  w  1533  r.  wspól- 
nie z  synem  Kością  zięciowi  swemu,  Iwanowi  Żubrykowiczowi,  żonatemu 
z  jej  córką  Bohdaną,  Mihlowo,  Orłowice  i  Linczyce  w  powiecie  czerkaskim, 
a  sieliszcze  Buliło wców  w  powiecie  kijowskim.  Zygmunt  August  potwier- 
dził ten  zapis  w  1562  r.  synowi  Iwana,  Wasilowi  Iwanowiczowi  Żubrykowi, 
ziemianinowi  czerkaskiemu.  Potwierdził  mu  również  inny  zapis,  zeznany 
przez  też  samą  Annę  llryńkową,  a  dotyczący  wsi  Ostapkowiec,  Lesuno- 
wiec  i  Nowostawki  (Ant,  Gram.). 

Żylińscy  książęta.  Kniaź  Semen  Żyliński  otrzymał  od  Aleksandra  Jag. 
w  1500  r.  wieś  Jelino  (ML  5).  Syn  jego,  kniaź  Wasil  Scmenowicz  Żyliński, 
w  latach  1507  —  1514  namiestnik  miednicki,  otrzymał  od  króla  Zygmunta 
w  1509  r.  dworzec  Gojdutiszki  w  powiecie  wileńskim  i  wieś  Wetliny  w  po- 
wiecie smoleńskim  (ML  8).  W  1510  roku  trzymał  dzierżawę  krzyczewską 
w  700  kopach,  a  król  Zygmunt  dał  mu  w  1520  r.  zapewnienie,  że  pozostawi 
go  na  niej  aż  do  śmierci  (ML  12).  Ostatnia  o  nim  wzmianka,  jako  o  namie- 
stniku krzyczewskim,  znajduje  się  pod  1527  r.  (ML  7).  Żył  jeszcze  jednak 
w  1528  roku,  w  którym  obowiązany  był  dostarczać  na  ekspcdycye  wojenne 


425 

2  konift  (ML  21).     W  15^0  rnkn  pojawia  siojiiż,  w  aklarh  wdowa  po  nim, 
knieliini  Hanna  norysówna  (MIj  23). 

W  1539  r.  wydal  król  Zyjcmunt,  polecenie  miojscowcmii  staroście,  aby 
dobra  Robowo,  le/ace  w  powiecie  Wiłkomirskim,  pozostawił  w  posiadaniu 
kniebini  Hanny  Wasilow-ej  Semenowiczowej  Żylińskiej  (i\IIj  30).  Taż  Hanna, 
wraz  z  synem  kniaziem  Iwanem,  pozostawiona  została  w  1541  r.  w  posiada- 
niu dóbr  Tiudeniszek  (ML  39).  Kniebini  Hanna  Borysówna  Wasilcwa  Ży- 
lińska procesowała  się  w  1539  r.  ze  Skleczewskim  z  powodu  zaboru  dóbr  do 
niej  naieżącycb  (ML  27),  a  syn  jej,  kniaź  Iwan  Wasilewicz  Żyliński,  miał 
w  1547  r.  sprawę  z  Gaszloldowa,  a  w  1550  r.  z  Jermołą  (ML  46  i  65). 
Nastazya,  córka  kniazia  Wasila  Semenowicza  Żylińskiego,  starosty  krzyczcw- 
skiejrn,  wdowa  po  kniaziu  Micbalc  Wiśniowieckim,  staro.ście  czerkaskim, 
była  w  1535  r.  żoną  kniazia  Aleksandra  iSanguszki  Koszyrskiego.  W  tymże 
1535  r,  potwierdził  jej  król  Zycmunt  zapis,  zeznany  na  rzecz  jej  przez  pier- 
wszego męża  (ML  36). 

Rodowód  książąt  Żylińskich. 

Semen 
1500  r. 

I 
Wasil. 

namiestnik 

ki-zyczewski 

15 IG  r.. 

i.  Hanna 

Borysówna 


Iwan 
1541  r. 


Hastazya, 
m.  a)  kżę  Michał 

Wiśninwiecki 

b)  kżę  Alek.sandei- 

San.<^nszkowir,!5 

Koszyrwki 

1535  r. 


poczet  rodów. 


SPIS 

DYGNITARZY  I  URZĘDNIKÓW 

DUCHOWNYCH  I  ŚWIECKICH, 
objętych  l^  księgą- 


-iiii^^t^j:^- 


I. 

DYGNITARZE  DUCHOWNI. 


a)  Rzymsko-katoliccy. 

Arcybiókupi. 
(pierwiastkowe  biskupi). 

Rygscy.    Albert,  bisknp  inflancki  1224  (ML 

38). 
Mikohij,  biskup  1231—1230  (ML  38). 
Uromoldiis,   arcy])iskup    13.')0  —  13G2 

(ML  38). 
Jan  1391  r.  (ML  38). 
Hemming,  proboszcz  lygski  od  1424  r. 

(ML  38);  1433  r.  (lAIL  38). 
Sylwester  umarł  przed  1480  r.  (ML  38). 
Stefan,   biskup   trojański,    mianowany 

w  1480  r.  (ML  38). 
Michał  1484—1501  (ML  .38). 
Jasper   1522  r.  (Uh  38). 

B  i  ó  k  ti  p  i. 

Kijowscy.    Ja7i  1522  r.  (MIj  10). 

Mikołaj  Weigajio   152(3-1528  (ML  15); 

zost.  bisk.  żmndz.  w  1520  r.  (ML  2). 
Franciszek   153G  r.  (iAIL  24). 
Jan  Andruszewicz  1545  —  1555;  został 

bisk.  łuckim  (Bart.  Encykl.). 
Mikołaj  Pac    1557  —  1582   (.1.  Wolffa 

Mon.  Pac). 


Książę  Jakób   Woroniccki  1585  r. 
W  1588  r.  (Bart.  Encykl.). 


umarł 


Łuccy.     Aiuh-zrj  1428—14.-57  (ML  62). 
Sfamsliw  1490  r.  (ML  14). 
Jan  1400  r.  (Skarb.  Danił.). 
OlbrycM  (  Wojciech)  Badziwiłł  został  bi- 

■sknpem  wileu.  w  1503  r. 
Ksiq2f    Fuweł  Ilolszański  1522  r.  (ML 

12);  został  bi.sk.  wil.  w  1536  r. 
Jerzi/  Fałrzewski  od  1535  do  1542  roku 

(Skarb.  Danił.);  1547  r.  (ML  62). 
Walerynn  Frntasowicz  Snsz/eowski  zost. 

bisk.  wil.  w  1556  r. 
Ja7i   Andruszewicz  1556  r.    Um.  1570  r. 

(Bart.  Encykl.). 

Wileńscy.        Andrzej   Wasilło    1388  —  1398 

(Żyw.  Bisk.  Wil). 
Jakid)  1401  r.  (Stat.  Lit.). 
Mikołaj,  elekt  1407  r.  (Skarb.  Danił.); 

1413  r.  (Vo1.  Leg.). 
Maciej    przed  1421  r.  (Skarb.  Danił.); 

14.52  r.  (ML  41). 
Jan  1478  r.  (AGZ.  VI). 
Andrzej  1482—1403  (ML  4). 
Wojciech  Tabor  1492  r.  (Skarb.  Danił.), 

i507  r.  (ML  8);  um.  w  1507  r.  (Żyw. 

Bisk.  WU.). 


1MSI.'U1'I.  —  AUCIIIMANDUYCI.  —  METRorOLlCI.  —  WŁADYCY. 


Olhnjcht  (Wojciech)  IhnhiwiU    1508  r.; 

urn.  lól!)  r.   (Żyw.  Bisk.  Wil.). 
Jan   z  Isufiąt    Ulocsldch    1519  —  IS^G; 

nast.  bisk.  poznański.  Umarł  1539  r. 

(Żyw.  Bisk.  Wil.). 
Książę  Pnwcl  llulszaiisld.   ISHG  1".  (]ML 

24);  um.  4  wrze.śnia  1555  r.  (Bart 

Eucykl.). 
Wnlfnjun  l'rotasmvicz  Snszkow-tki   155(); 

lim.  31  cnul.  1570  r.  (Bart.  Enc). 
Ksiąic  Jnzy  findzncill  oil    1580  r.  (MK 

121  f.  101    i  UK  125  f.  101   i   10^>. 

Został  bisk.  krak.  w  15it3  r.    Umarł 

w  IGOO  r. 

Żmudzcy  V.  Miedniccy.     Hhcirj  1417  r.  (Sk. 

Danił.). 
M<ncin    UOO  —  1.509   (ML  f)  i  Skarb. 

Danił.). 
MikohJ  Hmlziwiłl  J.522  —  1528  (^[TJ  12 

i  luw.  Arcii.  Kor.  Woj.  Pódl.). 
Mikołaj  Wnzijajło   1529  —  1531   (ML  2 

i  24). 
Wnclaw  15^(5— ]5.')5  (ML  21  i  2). 
Stanisław  Kiazka  umarł  17  lutego  1(526 

roku  (Star.  Mon  ). 

b)  Obrządku  wschodniego. 
Archimandryci. 

Brzescy.     Fcdosinj  (Temhzij),  zcstał  władyką 
chełm.  i  l)ełz.  1  grud,  1552  r. 

Dorohobuscy.     Snfroncj  został  arrhimniidry- 
t!j  piecz,  ławry  w  ICijowie  w  ]5:!8  r. 
Iwan   IfrlG  r.  (ML  Cl). 

Kijowscy  (Pificzerskiój    ławry).       Aicrcnncj 

1437  r.  (Uh  2Ó). 
Wa^ił  150n  r.  (iNfL  8). 
Nikoła  Pystyński  1514  r.   (ML  li). 
Jn<tf«|-  1526-1528  (AIZR,  I  i  ML  15). 
Czcnadej  oddał   te   godność  następcy 

w  153G  r. 
Jakim  mian.  10  lutego  153(i  r.  (ML  24), 

Um.  w  1536  r. 
FacłinoUj  v.  Firko  miauow.  15  .stycznia 

1537  r.  (ML  33).     Um.  prz.  12  kwie- 
tnia 1538  r. 
Sofroncj  mianowany  12  kwiet.  15.18  r. 

(ML  38).     Utracił  archimaiidryctwo 

w  1542  r.  (ML  53). 
Wassian  łnian.  w  1542  r.  (ML  53).  Nie 

żył  w  1546  r. 
Joican  miau.  w  lóiO  r.  (ML  61). 


Ihirion   Piasoczi/ńs/fi  1559  —  1571   (Al 
7A\,  1), 

Kobryńscy.    Josif  1520  r.  (ML  15). 

]}  (is.<:iaii  został  władyką  pińs.  i  turów. 
13  lutego  1549  r. 

Leszczyńscy.      Makarcj  został  wład.  pińs. 
i  turów.  6  maja  1552  r. 

Ławryszowscy.    Alrk.ticj  Micliajhnvicz  mia- 
nowany w  1.^41  r.  (]ML  39). 
Miikn  Tlri/ńkowicz  Maśkicwicz  mianowa- 
ny w  1547  r.  (ML  62). 

Mińscy.     Wasńan  został  arcbim.  pieczersk. 
ławry  w  liijowie  w  1542  r. 

Osłrogscy.    ilHsajło  został  wład.  połockim 
28  kwiet.  1531  r. 

Wileńscy.      Makarej  został  metropołitij.  kij. 
w  1495  r. 

Żydyczyńscy.  hajti\h\Av.  (Mai.  i  Przez.). 
Warsonofij  umarł  prz.  21  marca  1544  r. 
Uldlias  Siiropiainwicz  mianow.  21  marca 

1.544  r.  (ML  39). 
Jona  {Borzobołiały  Krasfcitskij   1572   r. 

(AIZR,  I). 

Metropolici. 

Kijowscy.     Grzegorz  obrany  w  1416  r.  (Sk. 

Danił.). 
Misajło  Fstnicz  od  1474  r.   (Arch.  Zb. 

Dok.  II). 
Jona   1482  r.  (Skarb.  Danił.). 
Scjiicn    um  r.  (Arch.  Zbór.  Dok.  VI). 
Maknrcj  mian.  w  1495  r.  (Skarb.  Dan.). 

Zabity  przez  tatarów  w  1497  r. 
Josif  SoUan  mian.  w   1499  r.  (ML  5), 

1516  r.  (AIZR,  I).     Um.  w  1521  r. 

(ML  12). 
Josif  1522  r.  (Malin,  i  Przez.).  Umarł 

prz.  I  marca  1534  r. 
Makarcj  mian.  I  marca  1534  r.  (ML  24), 

1.551  r.  (Arch.  Zbór.  Dok.  VI). 
Si/lwcsfcr  1559- 1 5()3  ( Al  ZR,  I). 
Jona    1569  —  1571  (Arch.  Zbór.  Dok. 

VI). 

Władycy, 

Chełmscy  i  bełzcy.      Oiaryion   1416  r.  (Sk, 
Danił.). 
Semen  uie  żył  w  1504  r. 


w  L  A  D  Y  C  Y. 


III 


IwaszJco  Snsnow.ikt   yd   1501  r.    (i\i]v  21 

f.  r.2). 

Maknrrij  FUorrt  Ohlaznicki  miaiiow.  27 
paźdz.  1507  roku  •)  (MK  213  f.  1R7). 
15:52  r.  (^[K  4S  f.  12). 

Mirhajfi}    Sosiiorcskt     154;'    r.    (MK   (if) 

f.  :j;u)). 

lfV/si7  ( Tr^fi.c/r///)  7t\r/iY/  -)  od  1'' !()  roku. 

Uni.  pizod  1  grudnia  ir»r)2  r.  (MK 

RO  f.  ;!00). 
Fcdnsiflj  {Tcodnzy)  uii.aii    1  grud.  15r)2r. 

(MK  80  f.  300). 

Łuccy  i  Osłrogscy.    Dionizy  141G  !•.  (Skarlt. 

Dauił.). 
Jona  1405  r.  (Skarb.  Dauił.). 
Kirił    1495  r.  (Skarb.  Dauił.),  1.^08  r. 

(ML  8),  152G  r.  (ML  15). 
rachttniej  1527  r.  (AlZR,  II).     Umarł 

przed  24  kwieiuia  1528  r. 
Mnharcj  miau.  24  kwiet.  1528  r.  (^[L 

15).     Został  metrop.  kijów.  1  marca 

1534  V. 
Armem  v.  Arlnnej  1534  r.  (ML  24).  Urn. 

w  1540  r.  (ML  30). 
Fedosicj  {Fedor  Hulewicz)  mian.  28  sty- 
cznia 1541  r.  (ML  3*)),  154»i  r.  (INIL 

61).     , 
Marko    Zórawmc/ci     1567    roku    (Ant. 

Gram.). 
Jonu  {Borznhohaly   Krasieński)    1572  — 

1574   (MK  109  f.  810   i   MK  113  f. 

5G8). 

Pińscy  i  Turowscy.     Eufimiusz  1416  roku 

(Skarb.  Dauił.). 
Wassian   1405  r.  (Skarb.  Dauił). 
Arseni  1514  r.   (Akta  T.  I). 
Jona    1517  —  1518    (AIZIl,   I  i  Rew. 

puszcz.). 
Makmej  został  wład.  łuckim  i  ostrogs. 

24  kwietnia  1528  r. 


')      w   1508  roku    wywiri/.łt  się   spór  o  wlmlyctw 
mioilzy  Sosnowskim,    mianowanym    władyka  przrz  króla 
Aloksanilra,    a  Oblar.uickim.     Król    ZygmiiiU   wyrokioin 
swoim    utrzymał    przy   właclyctwio    Olilaznickicco    (MK 
2  2  f.   20G). 

-)      Raka   otrzymał   ckspcktatywę    na  to  wlatlyitwo 
w  ló  4.T  r.  (MK  e.'}  r.  330). 


Josif  1531  r.  (M]j  2). 

Wnrłoinrj  nui.  przeil  13  Intcgo  1540  r, 

Wiiasinn  mian.   13  lutego  1510  r.  (ML 

50).    Uin   przed  (>  maja  1552  r. 
Maknrnj  uiiau.  f)  uiaj.i  1552  r.  (ML  51), 

1.557  r.  (AlZIl.  II). 

Połoccy,  witebscy  i  mścisławscy  (andiiepi- 
skopi).  FedosieJ  1  U)G  —  1410  (Wit. 
Star.  i  Skarl).  Danii.). 

Semen   145K  r.  (Wit.  Star). 

Luka  1495-1503  (Skarb.  Dauił.). 

Jfinfim  V.  Jcwfm  v.  El  aft  ni  1511  —  1512 
(Wit.  Star.  i  ML  10). 

Semen  1513  r.  (Akta  T.  XI). 

Josif  151  (!  r.  (AIZll,  I)  Został  me- 
tropolitą kij.  w  1522  r. 

Nnia]h  v.  Nafanasił  1524  r.  (ML  15). 
Uni.  przed  28  kwiet.  1531  r.  (ML  24). 

Misnjło  miau.  28  kwietnia  1531  r.  (MIj 
21).  Umarł,  czy  tóż  przestał  by<i 
władyka  przed  12  lipca  1535  r. 

Semen  miau.  12  lipca  1535  r.  (ML  24), 
1547  r.  (ML  (53). 

NajanaU  {Bohusz  Selicki)  mian.  16  lute- 
go 1.592  r.;  1595  r.  (AIZR,  I). 

Smoleńscy.     Sehasiyan   1416  r.  (Sk.  Dauił.). 

Misajło  {Pshiicz)  1451  r.  (Arcii.  Zbór. 
Dok.  II).  Został  metropołitfł  kijow- 
skim w  1474  r. 

Jakim  1490  r.  (ML  4). 

Josif  SoUan  HOR  r.  (ML  5).  Został  me- 
tropolit.T;  kij.  av  1400  r.  Jest  jedno- 
cześnie władyka  jeszcze  w  1500  r. 
(AIZR.  I). 

Warsonofij  1512—1514  (ML  10  i  Akta 
T.  I). 

Włodzimierscy  i  brzescy.     Grzegorz  1400  r. 

(Skarb.  Danii.). 
Hieronim  14 IG  r.   (Skarb.  Dauił.). 
Wnssinn   1491  —  1512  (AIZR  I   i  ML 

10). 
Pachnodj   1514— 151G  (ML  11). 
Jona   1.527-1533  (ML  17  i  24). 
llenadej    1545  — 154G  (Rew.  Z.  Włodz. 

i  ML  01). 
lwim    Borzohohaly    Krasieńsfci     1548    r. 

(ML  50). 


IV 


KoniiOWNICZOWIE.  —  CHORĄŻOWIE. 


11. 


DYGNITARZE  I  URZĘDNICY  ŚWIECCY. 


BobroWniczowic. 

Królewscy.      Jacek   Bysirrjslci  153.1   r.   (ML 

23). 
Podlascy.     Fawd  Skirmin  1513  r.  (ML  11). 

Chorążowie. 

Ziemscy   lit.        Kniaź   hmn   Lirowkz   llliński 

l.Wl  i  l.'Sn2  r.  (ML.^). 
Mikołaj  Juii(liłmvirz   1.509—  1511   (ML 

8  i  11). 
Dohek  Skilondowicz  1514-1522  (ML  9 

i  10). 
Szymon  Skindcr   1523  r.  (Kat.  Wolffa). 
Wojciech  Narhnlowicz  1525)— 1540  (Yol. 

Leg.  i  ML  28  i  27). 
Mikołaj  Tretiak  mian.  1  wrzc.ś.   1544  r. 

(ML  39),  15.50  r.  (ML  05). 

Dworni.      Wojciech   Narhuiowiez  1501  —  1505 
(ML  5  i  38). 
Jhcłwnj  Btthozii    został   sędzią  ziems. 

mińskim  w  15(^5  r.  (Kat.  Wolffa). 
WanU  H'ihozn  mian.   30  maja  150(5  r. 
^Kat.  Wolf.),  15G9r.  (Skarb.  Danii.). 


Tatarscy. 


Grod.3ion.sc3-. 


Kniaź  Alikecz  Ułan  Asancztikowiez  w  po- 
czątkach XVI  st.  (ML  02) 

Kniaź  Ahmet  Ułan  Asanczukoioicz  miau. 
przez  króla  Aleksandra  Jag.  (ML 
02),  1526  r.  (ML  17). 

Kniaź  Mahmet  Jachnowicz  Ulan  Aaan- 
ezuhowicz  mian.  w  1547  r.  (ML  02). 

Kniaź  Mułkurnan  Miśkieioicz  1646  r. 
(ML  61). 

ICro-TTrocy, 

Kniaź  Iwan  Kadyszewicz  1542  r.  (ML 
32), 

3;ToTT7-og.ro=lJEC3'. 

Kniaź  Ałunet  Wojsznłowicz  1546  r.  (ML 
61). 

<DBtTya.scy. 

Kniaź  Iwaazko  Kadijszcicicz  1542  r.  (ML 
43). 


T  r  o  c  c  y. 

Kniaź  Ahrahim  Tymirczyc. 

Syn  poprzedniego,  kniaź  N.  N.,  nst-ipił 

w  1533  r. 
Kniaź  Knszoman  Chodyrcwicz  od  1533  r. 

(ML  24). 

Kniaź  Piotr. 
Kniaź   Kndysz. 

Kniaź  Iwaszho  Kadyszewicz  1525 — 1542 
(ML  15  i  39). 

ZZ  6  ź  zx  1. 

Kniaź  Kazko. 
Kniaź  Murat. 
Kniaź  Oliszko  Kazkowicz  od  1525  r.  (ML 

15),  1547  r.  (ML  63). 
Kniaź     Ohdtiła   Abrafiimowicz  Tymirczyc 

1536  r.  (i\IL28). 

Bielscy.     J'aiveł  Żelepucka   1541— 1548  (ML 
42  i  62). 
.Stanisław  Wyszeński  1 554  r,  (ML  220  B.). 

Brzescy.     Bohusz  Zaraiikowicz   152.3  r.   (ML 
10).  Um.przed3  kwiet.  1538  r. 
Marek   Zarankowicz   miau.   3  kwietnia 

1.538  r.  (ML  30). 
Kirdcj  Kryczowski  1568  r.  (Akta  T.  II). 

Dorsuniscy.    Mojsiej. 

Andrzej  Mojsiejewicz  niianow.  23  lutego 

1.527  r.  (ML  15). 
Jan  Wa.śkowicz  1542  r.  (I\IL  43). 

Drołiiccy.  Mikołaj  Sarnecki  1525—15.30  (RLL 
16). 

Stanisław  Jirymala  umarł  przed  20  lu- 
tego 1536  r. 

Piotr  Borychowski  mian.  20  lut.  1536  r. 
(ML  30)  '),  1538  r.  (ML  30).  , 

Arnidf  Ułchowicz  1576  — 1.577  (Zr.  Dz. 
lY.  i  Vol.  Leg.). 

Ejszyscy.    Lawryn  Sutkiewicz,  1537  (ML  30). 


')      Druc;»   nominncya  z  dnia  3  lutego   15  37  roku 
(ML  33). 


CHOR  A  Ż  O  W  I  K. 


Gotlroiccy.      Kiiiuż  Luwn/n  ./iif:zkou;irzl52[  r.    Mścisławscy.        Mnrza     Amhzrj    Mfiślmcirz 


(A[Ti  17) 

Grotiziońscy.     !\hvdn  Olrnuz  ifiU  (MT;  11). 

IHnłr  imiaił  przód  1  \  czo.iwra  U)2i\  r. 

Mnrho  Hrj/i)kniiirzm\^\\.\\  czor.  15201-. 

(Mli  ir>l.    Zrzucony  z  urzudii  ir)2()  r. 

Jnn  Toinrzknwirz  mian.  w  15215  r.   (IMTi 

15),  15:^9  r.  (I\IL41). 
Frdnr  Kiincnmcz    1578  r.  (AktaT.  ]). 

Kamienieccy,     nohimz  Zamukowir.z  urn.  przed 
3  kwict,.  1538  r. 
Marrk   Znraiiknwkz   mian.   ?,  kwiołiiia 
15:?8  r.  (ML  30). 

Kiernowscy.    Semen  Znha  mian.  27  pażdz. 
1520  r.  (ML  1.')),  1541  r.  (ML  29). 
Jurt  Żaba    lń4fi  —  1550   (ML   61,   05 

i  my 

Kobryńscy.    Lew  Nickraszewiez   1549  r.  (ML 
51). 

Kowieńscy.        Stanisław  Sleckowicz    15.38    r. 
(ML  30). 

Krewscy.     Kniai  Wojcireh  Juc/inowicz   Śuńr- 
.ikt   1543-1.547  (Arch.  Diibr.  III). 

Kurklewscy.     Jan  Mackiewicz    154G  r.  (IML 
C2). 

Lepuńscy.     Jwan  Sawicz  1550  r.  (ML  GO). 

Lidzcy.     Bohdan  zrzncony   z  urzędu  1524  r. 
Mićko  Narknwicz  mian.   12  Int.  1524  r. 

(ML  15). 
Sfanisław   Narkiewicz   mian.  5  grudnia 

153.3  r.  (ML  24). 
Stanisław  Bcrdowski  1550  r.   (Mli  05). 

Mejszagolscy.   Marcin  Bielewicz  nmart  przed 

23  marca  1541  r. 
Szczastiiij  Ziiraw.iki  mianow.  23  marca 

1541  r.  (ML  30),  1542  r.  (]\IL  32). 
Jan  Marcinowicz  1540  —  1550   (ML  65 

i  66). 

Memescy.    Juri  urn.  przed  19  gierp.  1531  r. 
Stanisław   Milrtłajewiez  mian.  19  sierp. 

I.'j31  r.  (ML  24). 
Aleksander  Czyzcwiez   1547  r.  (ML  63). 

Miedniccy.    Jan  Umiczko  v.  ]]'niirzko  1548  — 
1540  (ML  48  i  6.5). 

Mielniccy.     Bohusz  Zaranhncicz  umarł  przed 
3  kwiet..  1538  r. 
Marek  Z,arankotuicz  mian.  .3  kwict.  1538 
rokn  (ML  -30). 


1546  r.  (ML  63). 
Bohdiin  Sdirki  1577  r.  (v\kfa  T.  Vr). 

Niemonczyńscy.     Sn/mko  Sleckowicz    1520  

1550  (ML  li;  i  05). 

Nowogrodzcy.       Olerlnm    lUhkoiriez     1517    r 
(MLO). 

Onikszłyńscy.     .Jnri   Slanisławowicz    1550  r 
(ML  65). 

Ostryńscy.    ,)h7dasz  Paszkowtcz  1522  r.  (ML 
15). 

Oszmiańscy.     Mikołaj  Jnkóhnwicz   1530   roku 

(M  Ti  24). 
Floryan   Dohkowicz    1542  —   1546  (ML 

.32  i  61). 
J^aicel  Ostrowichi   1555—15.58  (Akta  T 

XI  i  Arch   Dubr.  III  i  IV). 

Peniańscy.     Maciej  Sleckowicz    1532  r.  (ML 
21). 

Mikołaj   Maćkowicz  Hm.  przed  1510  r. 
(ML  39) 

Pińscy,     Semen  Orda  1559  r.  (Hew.  puszcz.). 
Wasil  Fcdiuszfco    I5G8-1576  (Akta  T. 
II  i  Źr.  Dziej.  IV). 

Podlascy.     Mikołaj  Bujno  1.009  r.  (Vol.  Lej?.). 

PołoCCy.       Aleksander  Pietach  1507  r.    (At 

ZR,  I). 
Fedor  Epimachowicz  1533  —  1537  (ML 

23). 
Jwan  Korsak  1552  r.  (Rew.  z.  połoc). 

Puńscy,     Jan  Soboleski  1551  r.  (ML  65). 

Raduńscy.     Lenart  Kotnjm   15.10  r.  (ML  28). 
Iwan  Konrwnik  um.  przed  28  kwietnia 

1542  r. 
S:f/a>ko  Narkowirz  mian.  28  kwietnia 

1542  r.  (]\IL39). 

Rudomińscy.      Stanisław    Koncewicz    1541    — 
15,50  (ML  31  i  65). 

Słonimscy.     Kaima  świta  mian.  9  września 
1533  r.  (ML  24). 

Somiliscy.    Mikołaj  Jwaszkowic z   1536  r.  (ML 

28). 
Mikołaj   Bnłnhoczclt    15:56  r.   (ML   28). 

Um.  przed  14  czerwca  1538  r: 
huan  Sleckowicz  Srlieki  mian.  14  czerw. 

1538  r.  (ML  .30),  1517  r.  (ML  62). 

Suderewscy.     Ławryn   "Hancewicz   1550  roku 
(ML  66). 


VI 


CHORĄŻOWIE.  —  CIWUNOWIE. 


Świrscy.  Knioż  }]'ojrifrh  .hirhnowirz  Stcu-ski 
15.13-1547  (Arrh.  Dubr.  I,  Ililll). 

Troccy.  Andmszko  Bolułaiiowirz  1528  r. 
(ML  21). 

Uniccy.     Andrzej  Towijirtowtrz  iiii.in.  30  maja 
l.V28  r.  {m.  15). 
lUikolaj  Bntknwkz   1533  —  1542  (ML  26 
i   19). 

Wileńscy.  Stanisław  Doirqiahmncz  przed  1570  r. 
(AktaT.  Viri). 

Wiłkomirscy.  Paweł  Szi/mkowicz  mian.  27 
listop.  1.531  r.  (ML24). 

Witebscy.  Bnman  Farrisrmniricz  mian.  20 
czerwca  1524  r.  (ML  15),  1540  r. 
(ML  27). 

Włodzimierscy.     Dymilri  1489  v.  (ML  4). 
Wolkiniccy.     lv:an  Sawicz  1550  r.  (ML  fi6). 
Wołkowysoy.        Jliemnim     Piikszfa    lóG!)  — 
1576  (Skarb.  Danił.  i  Źr.  Dz.  IV). 

Wołyńscy.     HrijAhn  Koziiiski  za  Kazimierza 

i  Aleksandra  Jag.  (ML  30). 
Michajh  Sicmaxzknwi'rz  1524  r.  (ML  15). 
Pctr  Skrnaszko   1541  r.  (ML  .31). 
hniaz    SoMan    Sokof-iki  do   6    września 

1544  r. 
Fedor  Serbin  mian.  O  września  1514  r. 

(ML  30).  1545  r.  (Il<^w.  Z  Włodz.). 
Wysokodworscy.     Haman  L>i/caszcwicz  mian. 

8  lipca   1533  r.   (Mli  24),    15.34  r. 

(ML  20). 
Zyżmorscy.     Lawri/n  Talmrojszmncz    1516  r. 

(ML  1 1). 
nnrilomiej    Marcinoio/cz    1522  —  1524 

(ML  i5  i  17). 
Jan  Rajccki  1531  —  1533  (ML  20  i  26). 

ClWunc^sflc. 

Bcriańscy.  Jan  Słankiciuicz  Bielewicz  15.35 
—1542  (ML  24  i   19). 

Malcher   Szemef.  15.50  r.  (ML  65).    Zo- 
stał kaszt,  żnmdz.  w  1566  r. 

Mikoly  Talwnsz    1577—1.581  (AktaT. 
Vra  i  ML  57). 
Birżyniańscy.     Afidmazkn  1524  r.  (IML  17). 

Andrzej  Michajhwiez    1534  r.  (ML  26). 

Kniaź    Janusz     B<ileslawnwicz      Swirski 
1576  r.  (Żr.  Dziej.  IV). 

Kniai     Łukasz    Bolesławowicz    Swirski 
1579  r.  (Arch.  Dubr.  IV). 


Ceryńscy.     Michno  Wasilewicz   1539  r.  (ML 

37). 
Czeczerscy.     Fcdko  Jelec    1526  r.  (ML  17). 
Jacko  Jelec   1527  r.  (ML  17). 

Czereświaccy.    Łukian  1533  r.  (iMTj  23). 

Dowgowscy.     Mikołaj  Dorgicwiez  149.3  rokn 
(ML  ,3). 

Dubiccy.     Mikołaj  JundUowicz    1495 — 1511 
(ML  5  i  U). 

Dyrwiańscy.      Wencłaio  Bartoszewicz   1522— 

1524  (ML  1.5). 
Szijmko  lUilkieicicz  został  ciwiinem  ejra- 

<?:olskim  w  1.529  r. 
Jan  Sla?ikiewicz  Bielewicz    1530 — 1542 

(ML  24  i  m. 
Stanisław    Wołodkiewicz    1532    r.    (ML 

20).  Um.  przed  7  kwiet.  1532  r. 
Tinhdan  Milkowicz  mian.  7  kwiet.  1532  r. 

(ML  24),   1542  r.  (ML  .39). 
Mikołaj   Trrłiak  15.50    r.  (ML  65). 
Jan    (h-adoiaki   1566  r.    (A.rcłi.  Zbór. 

Dok.  T). 

Ejragolscy.       Mikołaj    Wołod/coicicz    1522  — 

1524  (ML  15). 
Juri  Wolod/fowiez  1529  r.  (ML  1.5). 
Szijmho  Mitkieieicz  mian.  1  list.  1529r. 

(ML  16),  1,547  r.  (ML  62). 
Mikołaj  Po-szuszioeński  1550  r.    (ML  65). 
Jan  Szi/wkowicz  (dzierżawca)    15.58  r. 

(Ml/ 57). 
Mikołaj  Stankiewicz  Bielewicz     1569  — 

1573   (Skarb.  Danił.  i  Arch.  Zbór. 

Dok.  IV). 

Gondyńscy.     Łatcryn  Szulcowicz  1534  v.  (ML 
26). 
Mknłaj  Dorohosfajski  1569—1593  (Sk. 
Danił.  i  Akta  T.  VIII). 

Iłgowscy.     Jan  Noikowicz  1531  r.  (ML  19). 

Jozdeńscy.  Miclino  Iwanoioicz  1504r.  (ML5). 

Jurborgscy.     Paszko  1502   r.  (ML  5). 

Kamienieccy.    N.  Jeleński  1514  r.  (ML  9). 

Mierno wscy.     Wodoradski  1494  r.  (j\IL  5). 

Koniawscy.    Mikołaj  JundUowicz  1495 — 1511 

(ML  5  i  U). 
Kor  szewscy      Stanisław    Wołodkiewicz     1.530 
(ML  24). 
Mikołaj  Sznkowicz  mian.  10  grud.  1530 

(ML  21).  1.534  r.  (ML  26). 
Adam  Uanusowicz  (Bejnarowicz)  1534 — 
1542  (ML  26,  19  i  42). 


C  I  w  u  N  o  w  I  F,. 


VII 


Krasnosicisoy.      Mirlmo    Authrjrwicz  Mnf)  r 

(Mbf,). 
Krcwscy.       Slainsfnw    Ndifiidowirz     MDł    — 

1405  (ML  24  i  5). 
Krnżscy.     Mtr.h,  Jumrirz   ir>23  r.  (Afli  If.). 
Mioriniccy.     Mirhnn  hmi/owirz  Khiczlcn  MlHJ — 

1501  (iMTi  5). 
Mohilewscy.    Avdrzrj  Maćkoincz  od  28  wrze- 
śnia 1523  r.  (ML  1(5). 
Nowogrodzcy.      Prokop   Andmjrwicz    1541    r. 

(ML  \?A. 
Oszmiańscy.    Mordaa  1404  r.  (INFL  5). 
Oźscy.     MJcknl  Kihnrtmuir.z  za  Kazim.  Jjig- 

(ML  41  i  ATZR  Tl.  f.  108). 
Pojlirscy.  Mikołaj  Wołodhnoicz  1524  (ML  15). 
Mrkolaj  Szukowicz  152G-1534  (ML  15 

i  26). 
Adam  IJannaoiairz   Bejnarowicz   1534  — 

1542  (ML  20  i  42). 
Siamslnw  Skop   1.546—1547  (ML  46). 
Hieronim  Wolowicz  1600 — 1615  (Kat. 
Wolffa  i  Akta  I). 
PołOCCy.       hvan    Hlebowicz   Korsak  1533  — 
1.539  (ML  23  i  37). 
1Vaftil  Kor.tak  mian  w  1552  r.  (ML  53) 
Propojscy.     Fedko  Jelce   1526  r.  (RIL  17). 

Jacko  Jelce   1527  r.  (ML  17). 
Przełajscy.     Michajh  Wiazcidcz   1494—1406 

(ML  24). 
Przełomscy.    Niciml  fuhorfowicz  za  Kazim. 

Jajr.  (ML  41  i  ATZR,  II.  f.  108). 
Radlińscy.       Nondwiłł  za  Kazimierza  .Tnoj. 
Około  lub  1452  r.  (ML  29). 
Reiiko  Andrnszewicz    14H8  r.  (Mli  4). 
Janusz  Ko.ttewiez    1408  r.  (ML  h). 
Retowscy.     Wojciech  Orwidowirz  1515 — 1524 
(ML  U  i  17). 
rinir  nielewiez,  1527  r.  (ML  17). 
Marcin    Wickotcicz     1530    r.    (ML    24). 

Urn.  przed  11  sierp.  1533  r. 
Szymko  MUkiewicz  mian.  11  sier.  1533  r. 

(ML  24). 
Malcher   Szemet  mian.  6  sierp.  1548  r. 

(ML  62). 
Mikołaj  Poszuazweński   1550  r.  (ML  65). 
Marko  Unnczko    1551  r.  (ML  53). 
Szowdowscy.    Juszko  Stankowicz  uni.  przed 
2  kwiet.  1530  r. 
Jakób  Jiiszkowicz  mian.  2  kwiet.  1530  r. 

(ML  ]6i,  1.^)34  r.  (ML  26). 
Tyszko  Fedorowicz  15.^7  —  1542  (IML  37 
i  19). 


Wnjeieeh  Bieloricz  1573  —  157(5  (Arcii. 
Zbór.  Dok.  IV.  i  Źr.  Dziej.  IV). 

Telszewscy.      Sfanislaw    Onridowic.z    1531    r. 
(ML  10). 
iMioryir  Sziikoirirz  1534  r.  (ML  26). 

Tendzjatjolsny.    Mikołaj  Wołodkiewicz  1516  r. 
(AIL  11). 

Troccy.      Milko    [wanowicz   ( TJnszcza)   za    w. 

ks.  Zyn^munta  (ML  16). 
Michno    Iwanouncz  {Podhipitjla)   1488  — 

1507  (ML  4  i  8). 
Maciek  Kuncewicz  1511  —  1529  (ML  11 

i  15). 
Olech7>o  Knjirec  1536  r.  (ML  28).     Um. 

przed  5  maja  1548  r. 
Kacper  TJlnmr  mian.  5  maja  1548  roku 

(ML  62). 
hvan  Jermola  1540  r.  (AfL  6.5). 

Twerscy.    Mićko  Sutiłowicz  1534—1542  (MIj 
26  i  19). 
Andrzej  Iłgowski  1560  —  L^iSB   (^Skarb. 
Danii,  i  Akta  T.  VIII). 

Uzwęccy.     Rlanisław  Juriewicz  1542  r.    (MIj 
10).  Um.  przed  10  grud.  1546  r. 
Mikołaj  Seretricz  mian.  10  grud.  1546  r. 
(ML  62). 

Wieszwiańscy.   fviź7na  mdcwicz  1534  r.  (ML 

26). 
Kacper  Bielewicz  1542  —  1555  (ML  19 

i  Akta  T.  Vni). 
Iwan  /fi/ow.tki  1560  r.  (Skarb.  Danii.). 

Wileńscy.        Wazknjh    (czy   nie    WezgajM) 

1457  r.  (Skarb.  Danii.). 
Chrzcznn  Niewierowicz  1404  r.  (ML  6). 
Michno  Iwanowicz  1406  r.  (ML  5). 
Jan  Luhin  1506  r.  (ML  6). 
Mikołaj  Lcwszewicz  1507  r.  (ML  8). 
Bulrym  Niemirowicz  1507  —  1517  (^[L 

8,0  i  11). 
Andrzej  Zawiazyc  1519  —  1522  (Mli  13 

i  15). 
Dobek  1524  r.  (]\[L  17). 
?:zymkn  Maćkowicz   1528—1541   (ML  16 

i  29). 
Wojciech  JundzU   mian.  w   1542  roku 

\Uh  53). 
Fawrł  Szymkowicz  Gcdrojc  1545  —  1554 

(ML  60  i  220  B.). 
Wojciech  Ja.ueiiKki  1558-1560  (MK  91 

f.  136  1  MK  95  1.* 324). 
Stanisław  Naruszewicz  1569  — 1582   (Sk. 

Danii,  i  MK  127  f.  40). 


Poczet  rodóv 


55 


VIII 


CIWUNOWIE.  -  CZEŚNICY.  -  FIAJEWNICY.  -  HETMANI. 


Wołozyńscy.      Zr/iko  Jp.właszhowkz   1481  r. 

(ML  4). 
Wysokodworscy.     Niclmo  Iwnmwicz  1404  r. 

(ML  4). 
Zyźmorscy.     Janusz  \\\)\  w  (ML  5). 

Żmudzcy.     Amhuszkn  Iluknwicz  1534  r.  (I\[L 

26). 
Żołudzcy.     Jurt  %rnel  1495  r.  (ML  6). 

C  z  e  <{  n  i  c  y. 

Litewscy.     Fedko  Meleszkowicz  1494  —  1406 

(ML  5). 
Andrej   Drozcza   1407  —  1498   (ML  6 

i  Kat.  Wolffa). 
Lew  BohoioHijnowicz  1501  r.  (ML  5). 
Mikołaj  Mickowirz  1503  r.  (ML  5). 
Mikołaj  Andniszewicz  1522  —  1520  (ML 

15  1  Vol.  Leg.).     Zosta!  star.  mieln. 

lOlistop.  1.533  r. 
Wojcifich  Avdrnszrxvićz  1533  r.  (ML  24). 
Wojciech  Jasieński  1539—1542  (ML  30 

i  39). 
Matys  Felkoimfz  1540-1570  (K.  Wolf.). 
Piotr  Wołowicz  mian.  26  kwiet.  1589  r. 

Nie  żył  w  1624  r.  (Kat.  Wolffa). 
Krzysztof  I{iszkam\An.  14  Icwiot.  I632r. 

(Kat,.  Wolffa).    Został  woje  w.  mści- 

sławskim  w  1636  r. 

Dzierźa^Vcij  —  patrz,  Staroótowlc. 

H  a  j  c  \V  n  i  c  y. 

Bielscy.     Iwan  Miśkicwicz  miau.  28  paźdz. 
1523  r.  (ML  15). 
Kostiiiszko  Fedorowicz  mian.   27  listop. 
1537  r.  do  28  marca  1.538  r.  (ML  30). 

Brzescy.     Jacka  Czcrniewski  do  27  listopada 

1537  r. 
KostiuĄzko  Fedorowicz  mian.   27  listop. 

1537  r.  (ML  30)  do  28  marca  1538  r. 
Jacka  Czcrnieimki  mian.  28  mar.  1538  r. 

(ML  30). 
Hrehorij  Maiiasowicz  1545  r.  (ML  61). 

Mamienieccy.       Olechno  Stnnkowicz  nie  żył 
w  1537  r.  (ML  30). 
Kostiiiszko  Fedorowicz  mian.  27  listop. 
1537  r.  (ML  30). 

Mielniccy.     WasH  Kowalniucz  lim.  przed  17 
grndnia  15.'ł2  r. 
Michno  Szyszczyc  mian.  17  grud.  1532  r. 
(ML  241). 


Hetmani. 

Wielcy  lit.   Kniaź  Konstanty  Jwanowicz  Ostrng- 

ski  1497—1499  (ML  5).     Dostał  się 

do  niewoli  w  1500  r. 
Kniaź  Semen  Juriewicz  {HoUzański)  1500 

-1.501  (ML  6  i  5). 
Stanisław  Janowicz  {Kirzgajh)   1502  r. 

{Uh  5). 
S/anisław  Piotrowicz  {Kiszka)  1504—1507 

(ML  5  i  9). 
Kniaź  Konstanii/  Iwanomcz  Ostrogski ']»■>. 

29  listopada  1507  r.  (ML  8),  1529  r. 

(ML  20).    Umarł  w  1530  r. 
Jerzy  BndziwiU  mian.  20  marca  1531  r. 

(ML  24).    Nie  żył  w  1541  r.  (Kat. 

Wolffa). 
Książe  Mikołaj  Uadziwill   1550  r.  (Bal. 

Pis.  hist.  II,  f.  290).     Został  wojew. 

wileńskim  i  kanclerzem  w  1 506  r. 
Tlrehory  Chodkiewicz  1566  rokn.  Umarł 

w  1572  r.  (Kat.  Wolffa). 
Książę  Mikołaj  Radziwiłł  od  1576  roku 

(Kat.  Wolffa),  1584  r.  (Arch.  Dnbr. 

IV).     Umarł  w  1584  r. 
Ksiqzc   Krzysztof  Radziwiłł  mianow.  18 

kwiet.  1.589  r.    Umarł  w  1603  roku 

(Kat.  Wolffa). 
Janusz  Kiszka  mian.  18  kwiet.  1646  r. 

Umarł  1653  r.  (Kat.  Wolffa). 
Książe    Michał  -  $erwacy    Wiś ninwiccki 

mian.  26  list.  1703  r.  (Kat.  Wolffa). 

Zrezygnował  w  1707  r.  Buławę  wiel- 
ką otrzymał  po  raz  diugi  9  listop. 

1735  r.  (Kat.  Wolffa).  Urn.  16  wrze- 
śnia 1744  r. 

Dworni  (Polni).     Jerzy  Radziwiłł  1 52 1  - 1 522 

(Kat.  Wolffa  i  ML  14). 
Andrzej  Aiemirowicz   1536  r.  (ML  28). 

Umarł  przed  16  sierpnia  1540  roku 

(Ateneum,  I.  1886  r.). 
Jlrrhory  Chodkiewicz  mian.  20  listopada 

1561  r.  (Ateneum,  I.  1886  r.). 
Kniaź     Tloman     Fedoroiciez    Sanguszko 

1569  r.  (Vol.  Leg.).     Urn.  w  1571  r. 

(Kat.  Wolffa). 
Kfiąic  Krzysztof  Radziwiłł  1573  r.   (Al 

ZR,  I).     Został   hetmanem  wielkim 

xy  l.^SO  r.  (Kat.  Wolffa). 
Janusz  Kiszka  mian.   14  stycz.  1635  r. 

Został  hetmanem  wielkim  w  1640  r. 

(Kat.  Wolffa). 
Ksiifzc    Michał  -   Serwacy    Wisniowiecki 

miau.  17  stycz.  1702  r.  (Kat.  Wolf.). 


IIOrtODNICZOWIE.  —  KANCLERZE. 


IX 


Został  hełm.  av.  w  17n:i  r.  W  1707  r. 
powrócił  flo  buławy  polnńj. 

Horodniczowłc. 

Grodzieńscy.       Waśko    Alcksaudrouńcz    14(30 
czy  1475  V.  (Rrw.  puszcz.). 
Hiyiia.izko  Chodkirnncz  (  Wolowicz)  1488 

—  14!).'^  (Mli  4  i  5). 
Fcdko   Mdfszkowicz  1501  —  1522  (ML 

5  i   15). 
Marcin   Mrl.rszho  mian.  5  grud.  1522  r. 
(Ma  objąć  urząd  po  .śmierci  brata 
Fedka)  (ML  15).  1528  r.  (ML  16). 
Kniaź    Semen    Dohdtinowinz    Odynccwicz 

15:?2-1541  (ML  22  i  29). 
Szcznsłny  Toloczko  1549  r.  (ML  66). 
Hrekon/  Wolowicz  1565  —  1.066   (Akta 
T.  XL  i  Kat.  Wolffa). 
Kamienieccy.     Kostiuszko  Fedorowicz  \%Y!  — 

1540  (ML  30  i  31). 
Kijowscy.     Iwan  s/uszka  1542  —  L553  (Al 

ZR,  L  i  Arch.  Zbór.  Uok.  I). 
Kowieńscy.     Abraham  Ezojowicz  1495  roku 
(ML  5). 
Waiko  Daszkowicz  1511  r.  (MIj  8). 

Krzemienieccy.     Hohomtyn  Piotrowicz  mian. 

L5  lipca  1,528  r.  (ML  Ifi). 
Łuccy.     Fnioź  Iwjtn  Pidinhjcz  1488  r.  (ML 
24). 
Pctriiazho  Musiatynz  1.501  r.  (ML  5). 
Bachno    Wasilewicz  mian.  24  kwietnia 
1533  r.  (ML  24)      Umarł  przed  30 
czerwca  iri38  r. 
Piotr   Zahorowski   mianow.  30  czerAVca 
1538  r.  (ML  30),  1546  r.  (ML  48). 
Umarł  w  1546  r. 
Kniaź  Andrej  Sanqni!zkowicz   Koszi/rski 
mian.  2  lipca  1546  r.  (ML  61).     Um. 
w  15()0  r.  (Kat.  Wolffa). 
Mińscy.      Wołczko  Szrpielrwicz  1511  — 151G  ') 
(ML  8  i  AIZIl.  I). 
Kniaź  A7idrej  Odynccwicz  1549  —  1550 
'ML  65). ' 
Mścisławscy.      Wojciech  StacJiowski  vn\^xi.  14 

stycznia  1.541  r.  (ML  39). 
Nowogrodzcy.     Zciiko   Jewłaszkomcz  1488  — 
1493  (ML  3  i  4). 
Jan   Zahrzcziiisffi  mian.  30  lutego  1510 
roku  (ML  8). 


Iwan  Bohitchirał  1549—1551  (ML  65). 
Połoccy.     Iwan  JJlcJmwicz  Korsakowicz   1533 
-1547  (ML  23  i  62). 
Woań  Korsak  1552  r.  (ML  53). 

Smoleńscy.    Fedor  Potlewicz  1495  r.  (ML  5). 
Zniiko  PoUiew  1510  r.  (ML  8). 

Troccy,     f^lrct  1491  r.  (ML  29). 

liohnsz     Tiohowitynowicz     150G  —  1508 

(ML  5). 
Iwan  Sapieha  1508—1515  (ML  8  i  Kat 

Wolffa). 
liohii chwał   Di/mitriewicz    r.   (?)    (Arcb 

Zbór.  Dok."  V). 
Kniaź  Pełr  iMichajlowicz  Jlolownia  1524 

—1531  (ML  15  124). 
Olechno  Krywec  1536  r.   (ML  28).     Um. 

przed  5  maja  1548  r. 
Kacper  Libnnr  mian.  5  maja  1548  roku 

(ML  62). 
Iwan  Jermoła  1549  r.  (ML  65). 
Wileńscy.    Herman  nie  żył  20  sierp.  1482  r. 

(ML  4). 
ZAinko  Umnowicz  1499  —    1511   (ML  5 

i  11). 
Urlic  IJosz  V.  Hoz  1515  —  1531  (ML  2 

i  24). 
Szymko  Mne:kowicz  1537—1541  (ML  30 

i  31). 
Wojciech  JnndziUn\\nn.\j  1542  (ML 53). 
Pawcl  Szymkowicz  Gcdrojc  1545  —  1552 

•)  (ML  60  i  65). 
Witebscy.     Jinrasim.  1480  r.  (ML  4). 
Milia  Romejkowicz  1496  r.  (ML  5). 
Seńko  Daszkowicz  ustąpił  w  1524  r. 
I  Roman  Plarasimonńcz  mian.  26  czerwca 

1524  r.  (ML  15),   1540  r.  CSUi  27). 
Piotr  Kisiel  1569  r.  (Skarb.  Danił.). 
Włodzimierscy.    Jesko  Sieniulycz  1503—1509 

(ML  5  i  10). 
Wasd   Zahorowski  1 568  r.  (AIZR,  I). 

Został  kaszt,  bract.  w  1572  r. 

Kanclerze, 

Litewscy.     Michał  Kiezgajlowicz  z  Dawiłtowa 

1446-1476  (Kat.' Wolffa). 
Olechno   Sndimontowicz  z  Chozowa  1477 

—  1490  (ML  2). 
Mikołaj  Iładziwiilowicz  1491  roku  (Kat. 

Wolffa).     Um.  przed  2  maja"  1510  r. 

(ML  8). 


(ML  9). 


')        Wokzko    Jewloszkowicz    (?)     15  14    roku 


')      Fedor  Kolęda  155  0  r.  (?)  (ML  66). 


KANCLERZE.  —  KASZTELANOWIE. 


Mikołaj  A/iholajewicz  IłdthnciH  mian.  20 

czer.  1510  r.  (^^L  8).    Uni.  w  ir)22  r. 
Olhrycht  fJaszłold  ini.in.  W  lipcu  l.'i22  r. 

(ML  16).     Umarł  w   15:^.0  r.  (Kat. 

Wolffa). 
Jan  Hlebowicz  1546  r.  (ML  4(i)-    Umarł 

prz.ed  9  maja  1549  r.  (ML  (];">). 
Książę  Mikohij  Jomuncz  Rmlzninll  mian. 

w  1550  r.'  (Bal.  pis.  bist.  1 F.  f.  185), 

1564  r.  (RFK  96  f.  3:30). 
Książę  Mikołaj  Jtiricwicz  Radziwiłł  1566 

—  1579  (Kat.  Wolffa). 
Osła  fi.  Wołowii-z  inian.  w  pażdz.  1579  r. 

Urn.  w  1587  r.  (Kat.  Wolffa). 

Lew  Sapiełia  1599  r.  {Ar.  Zł).  Dok.  II). 

Książę    Michał  -   Sfncaci/    ]f'iśnimviecki 
mian.   w  1720  v.  (Kat.  Wolf.).     Zo- 
stał wojew.  wiloń.  w  1735  r. 
W.  Ks.  Świdrygiełly.     Frdko   Kozłowski  1445 

—  1446  (Kat.  Wolffa  i  ML  29).     {Fe- 
dlco  1452  r.,  ML  36). 

naóztelano\Vic. 

Braclawscy.  Kniaź  AndrrJ  Timnjirjewirz  Ka- 
pusta mian.  w  1566  r.  (Przec.  Arch. 
z  1881  roku  I^ra  22  i  23).  Umarł 
w  1572  r. 

Wasii  Zafiornwski  mian.  4  lipca  1572  r. 
(Kat.  Wolffa).  Umarł  w  niewoli  ta- 
tarskiej w  1580  r. 

Kniaz  Micliajło  Ałeksandinmcz  Wiśnio- 
wiccki  1579  r.  (Hejdenszt.).  Został 
kaszt.  kij.  w  1581  r. 

Kniaź  Ilrehory  Lwowicz  Sati/uszko  Ko- 
szvrski  mian.  około  20  lipca  1598  r. 
(MK  142  f.  202),  1601  r.  (MK  144  f. 
191).     Umarł  w  1602  r. 

Książę  Adam  Sancjnsz/cn  Koszyrski  został 
kaszt.  kij.  w  1618  r. 

Brzescy.     Jan  IJa/ko  miau.  1 1  marca  ir)6t)  r. 

(Kat.  Woif.),  1577  r.  (AktaT.  III'. 
Dnłidan   Sapif/m    158!    r.   (Akta  T.  II). 

Został  ka.sztol.  sinolońs.  w  1585  r. 
Krzysztof  Zicnoicicz  mian.  20  kwietnia 

1585  r.     Został  wnjowoda  brzeskim 

w  1588  r.  (Kat.  Wolffa). 

Kijowscy.  Paweł  Sapicfia  1566  r.  Umarł 
w  1580  r.  (Kat.  Wolffa). 

Kniaź  ilir.hajło  Ałcksandrowicz  Wiśnio- 
wiecki  mian.  1.5  marca  1581  r.  Um. 
15  paźdz.  1581  r.  (Kat.  Wolffa). 

Książę  Jerzy  Wiśniowitcki  mian.  26  sty- 
cznia 1609  r.  (MK  154  f.  4).  Umarł 
w  1618  r. 


Książę  Adam  SanqHSz]<o  Koazi/rski  mian. 
około  31  pażdz.  1618  r.  (MK  163  f. 
76).  Został  wojewoda  podolskim 
w  1621  r. 

Mińscy.      Mikołaj   Talwosz  mian.   23  marca 

1.566  r.  (Ivat.   Wolffa).     Zo.stał  ka- 

.«ztclancm  żmudzkim  w  1570  r. 
Jan  riUhoiricz  1572  r.  (MK  109  f.  823). 

Został  kaszt,  trockim  w  1585  r. 
Michał  Jlaraburda  umarł  w  1586  roku 

(Pam.  .Jewł.). 
Andrzej  Sapieha  mian.  14  maja  1592  r. 

Został  wojewodą  połockim  w  1597  r. 

(Kat.  Wolffa). 
Fiotr  Tyszkiewicz  mian.  28  lipca  1611  r. 

Został  wojewodą  w   1618  r.    (Kat. 

Wolffa). 

Nowogrodzcy.  llrchory  Wołowicz  1566  — 
1.583  r.  (Akta  t.  VU.  i  Arcb.  Zbór. 
Dok.  IV). 
Kniaź  Ałcksander  Połubiński  1588  r. 
(Kat.  Wolffa),  1601  r.  (Arch  Zbór. 
Dok.  IV). 

Podlascy.      Adam    Kosiński    1569    r.    (Vol. 
Leg.).    Żył  jeszcze  w  1573  r.  (Kat. 
Wolffa). 
ił/ac"7  Sawicki  1574  r.  (MK  113  f.  107). 
Umarł  w  1.581  r. 

Połoccy.  Jiiri  Zenowicwicz  mian.  22  sierp. 
1566  r.  Został  kaszt,  smoleńskim 
w  1579  r.  (Kat.  Wolffa). 

Smoleńscy.    Dominik   Pac   1573  r.     Umarł 

w  1.j79  r.  (Mon.  Pac). 
Jitri  Zenowieicirz  mian.  w  1579  r,    Um. 

w  1583  r.  (Kat  Wolffa). 
Miko/aj  Pac  mian.  w   1583  r.    Umarł 

w  1585  r.  (Kat.  Wolffa). 
Tiohdan  Sapieha  mian.  20  kwiet.  1585  r. 

Został  wojewoda  mińskim  w  1588  r. 

(Kat.  Wolffa). 
Ostafi    Ti/szkiewicz   mian.    10    kwietnia 

1.589  r.  (Ateneum,  I.  1886).    1590  r. 

(lvat.  Wolffa). 
Jan   Zienowirz  mian.  18  marca  1600  r. 

Umarł  w  1614  r.  (Kat.  Wolffa). 

Troccy.     Sunif/ajło  Jan    1413  —  1432  (Vol. 

Leg.  i  Skarb.  Danił.). 
Nac  14.52  r.  (ML  41). 
MiiJiajlo  Mnntowtowicz  1483  —  1484   (M 

L  4). 
Mikołaj  Ihidziwiłłowtcz  1488-1490  (ML 

4  i  MK  14  f.  358). 


KASZTELANOWI  E. 


XI 


Jnn  Zabrzcziński  minn.  w  141)2  r.  (ML 
0).  Został  wojew.  łrock.  ł  inai'szał. 
zieuis.  w  1498  r.  Był  jetlnoc.ześiiie 
i  kasztel,  trockim  jeszcze  w  latach 
1498—1400  (ML  (5). 

Stanisław  Janowicz  Kieigajło  1499  r. 
(Vol.  Lej;.).  Został  kasztel,  wileń- 
skim w  1522  r. 

Jan  RadziwiU  mian.  w  1522  r.  (ML  10). 
Urn.  przed  .5  lipca  1522  )•.  (ML  12). 

Jerzy  Radziwiłł  mian.  w  1.522  r.  (ML  2). 
Został  kaszt.  Avileńgkim  w  1.527  r. 

Stanisław  Slnnisławowicz  Jnnowicz  {lupz- 
gajło)  1528— 1.W1  (ML  15  i  20).  Nie 
żył  w  1532  r. 

Piotr  Ktszka  mian.  10  listop.  1532  roku 
(ML  24).    Urn.  w  1534  r.  (ML  20). 

Hieronim.  Cliodkiewicz  1545  r.  (MK  123 
f.  543).   Zost.  kaszt.,  wileń.  w  1559  r. 

Hrehory  Cliodkieioicz  mianow.  w  1559  r. 
(Kat.  "WolfiFa).  Został  kasztelanem 
wileńskim  av  1564  r. 

Kniai  Stefan  Andrejeicicz  Z6arfl.vti  mian. 
20  paźdz.  1564  r.  Został  wojewodą 
w  1566  r.  (Kat.  Woltfa). 

Juri  Chodkiercicz  mian.  23  marca  1566  r. 
Urn.  w  1569  r.  (Kat.  Wolfia). 

Ostafi  Wołoioicz  mian.  20  czer.  1569  r. 
Został  kasztel,  wileńskim  w  1579  r. 
(Kat.  Wolffa). 

Książę  Krzysztof  Rndzirviłł  mian.  16  pa- 
ździernika 1579  r.  Został  woje- 
wodą, wileń.  w  1584  r.  (Kat.  Wolf.). 

Jan  Hlebowicz  mian.  30  lutego  1585  r. 
(Kat.  Wolf.).     Został  woj.  w  1586  r. 

Książę  MUcołaf  Krzysztof  Radziwiłł  mian. 
3  marca  i  586  r.  (Ateneum,  I.  1886). 
Został  woj.  w  1590  r.  (Kat.  Wolffa). 
Kniaź  Ałeksandcr  Froński  mian.  15  sty- 
cznia 1591  r.  (Ateneum,  I.  1886  r.), 
1595  r.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
Mikołaj  Talwosz  mian.  12  lutego  1596  r. 

Umarł  w  1606  r.  (Kat.  Wolffa). 
Mikołaj  Kiszka  1636  r.  (Akta  T.  XI). 
Został  podskarbim  w.  w  1040  r. 

Wileńscy.    Minigajło  1413  r.  (Vol.  Leg.). 

Kn/sfyn  Ostik  1419—1442  (Cod.  Epist. 

Vit.  i  Kat.  Wolffa). 
Michał   Wołimunłowirz  {Kieżr/njło)  1445 

- 1448  (Kat.  Wolffa). 
Seńko    Gedygołdowicz    1151    r.   (ML  2). 

Umarł  w  tymże  roku. 
Stidiwoj  Wołimiintowicz  1452  r.  (ML  41). 
Radziwiłi  Ościkowicz  1477  r.  (ML  29) 


Jan  Kicżgajłowirz  1478  —  1484  (AGZ.  VI 

i  ML  4). 
Książę  Aleksander  Jiiriewicz   Uolszniislci 

1492  r.  (ML  2).     Uni.  przed  4  maja 

1510  r.  (ML  8). 
Kniaź    Konstaidi/    huauowicz     Ostrogski 

1512  r.  (Kat.  Wolffa).     Został  woje- 

wod.ą  trockim  w  1522  r. 
Słanisłaio  Janowicz  (Kieigajło)   mianow. 

w  1522  r.  (ML  2).     Umarł  przed  28 

kwietnia  1527  r.  (IML  15). 
Jerzy  Radziwiłł  mian.  w  1527  r.  (ML  15). 

1540  r.  (MJ-27).    Um.  w  1541  r. 
Hrehory  Ościkowicz  mian.  w  1544  roku 

(Kat.  Wolffa),  1554  r.  (ML  57).   Um. 

15.57  lub  15.58  r.  (Kat.  Wolffa). 
Hrehory     Chodkiewicz     1564    r.    (Arch. 

Zb.  Dok.  IV),  1569  r.  (Sk.  Danił.). 

Um.  w  1572  r.  (Kat.  Wolffa). 
Jan  Oiodkieiuicz  mian.  w  1574  r.    Um. 

w  1579  r.  (Kat.  Wolffa). 
Ostafi  Wołoioicz  mian.  w  1579  r.  (Ate- 
neum, I.   1886  r.).    Um.'  w   1587  r. 

(Ivat.  Wolffa). 
Jan  Kiszka  1588  —  1591   (Kat.  Wolffa 

i  Vol.  Leg ).     Um.  w  1591  r. 
l'awct  Pac  mian.  25  czerw.  1593  roku 

Um.  1595  r.  (Kat.  Wolffa). 
Mifrołaj  Hlebowicz  1623  r.  (Kat.  Wolf.). 
Książę  Janusz- Antoni  Wiśnioujiecki  m\»n. 
17  stycznia    1702  r.    (Kat.  Wolffa). 

Został  wojew.  wileń.  w  1704  r. 
Książę    Michał  -  Serwact/     Wiśnioiciecki 

mian.  27  listop.  1703  r.  (K.  Wolf). 

Został  wojewodą  w  1706  r. 

Witebscy.      Paweł   Pac  15f)6  —  157.5'  (Kat. 

Wolf).    Został  wojewoda  mścisław. 

w  1578  r. 
Malcher    Zawisza    mian.  6  lut.  1588  r. 

Um.  w  1592  r.  (Kat.  Wolffa). 
Jan  Ziennioicz  mian.  20  listop.  1594  r. 

Został  kasztel,  smoleń,  w  1600  roku 

(Kat.  Wolffa). 

Wołyńscy.  Kniaź  Andrej  Iwanowicz  Wiśnio- 
wiecki  1569  r.  (Vol.  Leg.).  Został 
wojew.  bracł.  w  1572  r. 
Książę  Aleksander  Zasławski  mianow.  9 
grud.  1605  r.  (MK  150  f.  162).  Zo- 
.stal  wojewodą  bracławskim. 
Kniażę  Karoi  Ko/ecki  1623  r.  (Vol.'  Leg.). 
Um.  w  1633  r. 

Żmudzcy.  Malcher  Szemcł  mian.  11  marca 
1566  r.  (Kat.  Wolffa).  1569  r.  (VoI. 
Leg.). 


Xłl 


KAZNACZEJR.  —  KLUCZNICY  —  KnNIUSZO\\IE. 


Mikolfi;  Tafwnsz  miau.  w  październiku 
1570  r.  Został  marszałkiem  uadw. 
w  1588  r.  (Kat.  Wollla). 

Kaznaczcjc. 
Brańscy.     Jirehonj  ZtjnictP  1499  r.  (ML  5). 

Smoleńscy.      Kni/iż  Konslnnti/  fu-dornwirz  Kro- 
szynski  M82- 1.^06  (Mli  4  i  5l. 
Kniaź  Innofiej Filipoicicz  hi oszt/riski  IfiOC) 
—  1508  (ML  8). 


Klucznici). 

Brzescy,     f^ew  Bohnwiłynowicz  1187  r.   (Kat 
Wolffa),    14!)1    —  1-196    (AlZR,    T. 
i  ML  5). 
Kniaź  Wasil  Lwowirz  Wińsfci  od  1506 
rokn(ML.'>),  1507  r.  (ML  8). 

Grodzieńscy.     Wa.<ko  Ałeksnndroioicz  1  IGO  lub 

1475  r.  (Row.  puszcz.). 
Ofaiia.s  Dudka  mian.   17  stycz.  1505  r. 

(ML  5). 
Mikołaj  Janoioicz  {Kłoczko)  1514  r.  (ML 

11). 
Lnkasz  Hryńkowuz  [Woloicicz)  1523  — 

1539  (ML  15  i  41). 

Kijowscy.   Seńko  l^olczotuicz  1494— 14!>5  (MJj 
3  i  5). 

Kowieńscy.     Abraham   Józrfinoirz    1495  roku 
(ML  5). 

Łuccy.     Bohdan   Ilośćki  1188  -  1494    (Ant. 

Gram.  i  MIj  6). 
Kniaź  Iwan  Putiatijcz  149(5  r.  (MIj  5). 
Daclino    Wasilewicz  mian.  24   kwiotnia 

1533  r.  (BIL  24).     Umarł  przed  30 

czerwca  1538  r. 
Piołr  Zahorotrski  mian.  30  czerw.  1538 

roku  (ML  30).  1540  r.  (ML  48).  Urn. 

przed  2  lipca  154()  r. 
Kniaź   Andrej  Santjiiszkowinz  Koszt/rski 

mian.  2  lipca  1546  r.  (MTj  (51).     Um. 

w  1560  r.  (Kat.  Wolffa). 

Nowogrodzcy.     Zcńko  Jewłaszkowicz  1488  — 
1493  (ML  4). 

Połoccy.     Wasil  Korsak  mian.  w  1552  roku 
(lAn^  53). 

Troccy.      Wieliczko    Diakowicz    1502  —  1536 
(ML  5  i  28). 
Benedykt  Wasilewicz  Prołasowicz  1550— 
1551  (ML  65). 


Wileńscy.      Wodoradski  1496  r.  (IML  5). 
^Stanisław  1501  r.  (ML  5). 
Hryiiko  Jlromyka  ]\\i  przed  1507  rokiem 

(Akta  T.  XI),  1508  r.  (ML  5),  do  25 

kwietnia  1533  r. 
Onikej  Jlornostaj  mian.  25  kwiet.  1533 

roku  (Mli  24\  1542  r.  (ML  32). 
Aleksy  Pawłowicz  1546  —  1547  (ML  61 

i  (i2). 
Sicjan  Welkowicz  1551  r.  (ML  65). 

Witebscy.   Iwaszko  Das:kowiczl4S0r.  {MLi). 
I/irhon/  Iwaszkowicz  mianow.  1  lipca 

1524  r.  (ML  15). 
lirehory    OUferrwicz    1530    r.   (ML  23). 

Został  koniuszym  7  gierp.  1533  r. 
Iwan  Żelepncha  1.537—1540  (ML  27). 

KoniaózoWic. 

Litewscy.     Niemir,  koningzy  w.  ks.  Witolda 

1398  r.  (Kod  Racz.). 
Afarnn  1455  r.  (Kat.  Wolffa). 
Hryiiko  (  Wołowicz)  za  Kazimierza  Jac. 

(ML  5),  1459  r.  (Kat.  Wolffa). 
Michatf    Flryhoriewicz    Wahanowski   za 

Aleksan.  .Ja^.  (ML48,  akt  z  1546  r.). 
Marcin  Chreptowicz  1495  r.   (K.  Wolf.), 

1496-1508  (ML  5  i  8). 
Jakóh  Kunerwicz  1511  —  1523  (ML  8  i  2). 

Umarł  w  1523  r. 
Waśń  Czyi  mian.  8  czerwca  1524  rokn 

(ML  15).  15.35  r.  (Akta  T.  VI).   Nie 

żył  w  1538  r.  (ML  30). 
Mikołaj  Andrnszowicz  1544 — 1545  (Kat. 

Wolffa  i  ML  2).     Um.   prz.  6  sierp. 

1548  r.  (ML  62). 
Jarosz  (Korycki)  1550  r.  (ML  65). 

Grodzieńscy.     Michał  Seńkowicz  1506  roku 

(ML  8). 
Bohdan  Hrynkiewicz  Chodkiewicz  ( 11'oło- 

wicz)  1.508  r.  (ML  8).     Umarł  przed 

14  kwietnia  1539  r. 
Andrzej  Sopoćko  mian.  14  kwiet.  1539  r. 

(ML  30)  ')• 
Alrksy  n,<krzywmcki  1548  r.  (ML  62). 
Jan   Jla/ko  1555  —  1575   (Akta  T.  U 

i  VITI). 

Mścisławscy  koniuazowie  i.stnieli  za  czasów 
książ<ąt:  Iwana  Jnriewicza  i  Michaj- 


')  Urząd  ton  tego  smiDOgo  itnia  otrzyma!  iliko- 
luj  Jiimlzilły  lun  50  nio  sprnwoivał,  został  howiom 
wojsliiin. 


KONIUSZOWIE.  —  KRA.TCZOWIH.  —  KUCHMISTRZOWIE.—  I.I-ISNICZOWIE. 


xrii 


hi  Iwaiiowicza;  następnie  icli  nin  by- 
ło i  dopiero  król  Zyji^mnnt,  przywró- 
cił ich  w  153;{  r.  (ML  21). 
Miknłnj  Suchodolski  mian.  8  mar.  L^oH  r. 
(ML  24). 

Nowogrodzcy.    Zc))ko  Jcwfuszlyicicz  14S1  r. 
(ML  4). 
J/in  Zahrzcztftski  mian.  30  InL  L^)10  r. 
(ML  8). 

Smoleńscy.  Iwan  Swindonoio  1488  r.  (jSfL  t). 
Wasil  PoHcw  1493  r.  (ML  3). 
Itmn  Phiffkow  1506  r.  (ML  8).    Nie  żył 
w  1508  r.  (ML  8). 

Troccy.  Michno  Jonomicz  \\^(i~\^()\  (ML  5). 
Szywko  Kihoriowicz  l.^OO  —  1507  (ML  8 

i  10). 
Jakub    Kimcewicz  1,511  —  1.523  (ML  8 

i  15). 
Marcin    Chr^pfmoicz    mian.   8    czerwca 

1.524  r.  (^[L  15),  152G  r.  {Uh  1.5). 
SzT/Jiiko  A/fićkiewirz  1529  r.  (ML  15). 
Iwart  Hryńkowicz  Wołiiiricz  1.53(J  —  1547 

(ML  28  i  40). 

Wileńscy.    T{>i/ńko  1459  r.  (AJZR,  II). 
Miclmjlo  1496  r.  (ML  5). 
Andrcj  Drozrzn  1500  r.  (ML  G).   1.502  r. 

(ML  5).  Utracił  arzad  w  1508  r. 
Marcin  Pictkowicz  1511  —  1534  (ML  9 

i  26). 
Jtichno-y,  Juri  Wołczko%vicz  miano  w.  ?> 

kwietnia   1538  r.  (ML  30),  1556  r. 

(ML  .57). 
Jan  Wofczkowicz  1569  r.  (Sk  Danił.). 

Wiłebscy.     Kopoł  [Andrej)  1480  r.  (ML  4). 
Fedko  Mirhajhwicz  \\^^  r.  (ML  5). 
Ttmoficj  Iwnszkoiaicz  mian.  4  lip.  1524  r. 

(ML  15). 
Bohdan  Koptemcz  mian.  22  mar.  1520  r. 

(ML  15). 
Wasil  Koplia  1530   r.    (ML  23);  do  7 

sierpnia  1533  r. 
Hrehonj  Olifcrcuncz  mian.  7  sier.  1533  r. 

(Mli  24). 
Bo/idan  hopot  1538—1547  (ML  27  i  46). 

KrajczoWic. 

Litewscy.      Tohuńl  Montowłnwirz    1481    rokn 

(ML  2). 
Kniaź  ■Aleksander   Jnriewicz   Jlohznintki 

1485  r.  (ML  4). 
Mikołaj   Radzin'Hl  1487—  1492    (Kat. 

Wolffa  i  ML  R). 


Kniaź  Janusz  Aleksandrowicz  IfoLizań- 
ski  1496— 1505  (IML  5). 

Siani filołt)  Ośriknwicz  1518—1519  (Kat 
Wolffa  i  ML  i;j). 

Uiehonj  Osoknwicz  1519-1,541  (ML  13 
i  63).  Został  wojewoda  nowogrodz. 
w  1542  r.  '  '- 

Jan  HadziinU  1545-1551  (ML  2  i  Bal. 
ris.  hist.  II.  f.  261). 

Mikołaj  Kiszka  1554  r.  (ML  57). 

Jiiri  Chodkiewicz  1556  —  \M)^  (Kat. 
Wolffa  i  ML  57).  Zo.stał  kasztela- 
nem trockim  w  1.566  r. 

Książe  Krzysztof  BadziwHt  1568  r.  (Kat. 
Wolf.).  Został  podczaszym  w  1569  r. 

Jan  Kiszha  mian.  20  czerwca  1569  r. 
(K.  Wolf.),  1579  r.  (MK  120  f.  478). 

Książę  [{onstanty  Osłroqski  5  stycznia 
1580  r.  (Conv.  Warsz.  I.  f.  387).  Zo- 
stał-podczaszym  w  1588  r. 

W.  ks.  Świdry giełły.    Fedko  Chomicz  1446  r. 
(ML  36). 

Kuchmtótrzowic. 

Litewscy.      Fiolr    Olechnowicz    1494  —  1516 

(Kat.  Wolffa  i  ML  10). 
Jtiri  Mikolajewicz  Pctkoioicz  1517  roku 

(ML  10). 
Juri  Mikołajewii-z   Jedko    1522  —  1531 

(Kat.  Wolffa). 
Jan  Narhuł  1536—1542  (ML  19  i  62). 
Stanisław  Mikolajewicz  Kiczgailo  1545  r. 

(ML  2). 
Wojciech  Jasieński   1546—1560  (Mli  46 

i  MTv  95  f.  324). 
Mikołaj  Sapieha   1593  r.   (Arcli.  Zbór. 

Dok.  V). 

LeónJczowic. 

Brzescy.     Andrej  Łozka  1512  r.  (MTj  11). 

Grodzieńscy.     Jnkóh  Kuncewicz  1511  —  1523 
(ML  O  i  1.5). 
Juri  Zelcpncka  1536  r.  (ML  28). 

Kamienieccy.    Patej  {Pociej)  Ji/szkowicz  1529 
—  1532  (Akta  T.  II.  i  i\[L  ?5). 

Kryńscy.     Hieronim  Wołoiviez  1600  r.  (Akta 
T.  VI). 

Kuźmińscy.  Hieronim  IFo/uw/rr  1600  r.  (Akta 
T.  VI). 


XIV 


LOWCZOWIE.  —  MARSZAŁKOWIE. 


Niemonojscy.    Malcher  Borna  nmarl  przed 
2  gnul.  1576  r.  fAkta  T.  YIII). 
Ihrhorii  jl/osa/.tld  mian.  2  grud.  167fi  r. 
(Akta  T.  VIII). 

Odelscy.  Hieronim  Wolowicz  IGOO  r.  (Akta 
T.  VI). 

Podlascy.     Andre;  Lozka  l.iSlG  r.  (ML  9). 

Palej  (Pociej)  Tt/^zkowirz  mian.  w  ir)29r. 

(ML  IG),  1542  r.  (Akta  T.  II). 
/wan  Lacki  15r)9  r.  (Rew.  pni^zcz.). 

ŁoWczowie. 
Litewscy.      Miszko   [Vcxztoriorvii-z   Hfłl  r.  (?) 

(ML  12)  ■). 
Jan  Miszkowicz  1487  r.  (ML  5). 
Lrwko  Wekiiewicz  149(5  r.  (ML  6). 
Marcin  Chrfjytowicz  l.S()4  —  I50S  (Kat. 

Wolffa  i  ML  8). 
Mikołaj  Pacricicz   1510  -  1542  (ML  8 

i  39). 
Hrehory  Wolowicz  1569  r.  (Kai.  Wolf.) 
Książę  Mikołaj  lindziwiU    1577   r.  (Kat. 

Wolf.),  1.580  r.  (A ich.  Dnbr.  XIV). 

Witebscy.      Ołcchno  Daszkotrirz  1480  (ML  4). 
Frdko  Miłfcotficz  mian.  27  lipca  1525  r. 

(UJ.  17). 
^fikolaJ  Skleczcwski  1539  r.  (ML  27). 

Marózalkowie. 

Ziemscy  (wielcy).  Sta?tislrtw  Czupuma  *) 
1.390-1411  (Skarb.  Danii.). 

riumhold  Wolimuittowirz  z  ]]  illnwa  1412 
—1432  (Skarb.  Danii.). 

Pietrasz  Mondirjłrdowicz  \4M  —  1452 
(Kat  Wolffa  i  ML  41),  14.55  r.  (Ra 
tlzimiński.  Przegląd  polski,  za  sier- 
pień 1885  r.). 

nadzuriU  Chnknwirz  1470  —  1473  (Kat. 
Wolffa  i  Skarb.  Danii.). 


')  P.  J.  WnIIT  w  swoim  Kntnlocn  odno."!!  intly- 
kcyę  XV,  w  kti5r^j  Wosztorlowir?.  był  łonriym,  ns  rok 
I46S.  Z  tiwiłjji  jcilnnk,  łn  Wesztortowin  pojawia  się 
na  dworze  Kazimiorm  .Ing.,  kiffcly  tcnte  hyl  j<>s7.f7.e  kro- 
lewicy.em,  przeto  słnsinirj  liyloby  domyiiliić  sie  tu  iinly- 
kryi,  która  jest  hliż<iz.')  tego  okresu  ez.asH,  i  r.a  datę  urrę- 
dowania  Wosifortowic7.a  prryjii^  rok    145  1. 

')  Tego  pierwszoco  inars^alka  niżnie  w  aktach 
nazywano;  występuje  on  w  nich  raz  jako  marszałek,  to 
jako  marszałek  dworny,  a  raz  jcilen,  w  1409  r.,  Jako 
marszałek  ziemski  (ML  2  4). 


Hhrrin  Gasztoldowicz  1480  r.  (ML  2). 
Bolidnn   Andrcjewirz   Sa/rowicz    1482   r 

(Im.  w  149u  r.  (Kat.  Wolffa). 
Piotr  Jfinowirz  Afond/girdowicz   1491  — 

1495  (ML  29  i  5). 
Jan  Jii^icwicz  z  Zabrzezia  mian.  W  1498 

rokn  (ML  5).     Utracił  urz.ad  w  po- 

cz:ifkacli  1505  r.,  który  nin  wkrótce 

zwrócono. 
Mikołaj    Padziwiłlowicz    1    i    7    marca 

I5n5  r.  (Mli  5). 
Jan  Jnriewicz  z  Zabrzezia  1506  —  1507 

(Rżysz.  Mnczk.  i  ML  22). 
Stanisław  Piotrowicz    (Kiszka)    1512   — 

15I.S  (Skarb.  Danii    i  Kat.  Wolffa). 
Jan  Radziwiłł  mianow.  pierwszych  dni 

kwietnia  1514  r.   ')  (ML  9).   Został 

kaszt,  trockim  w  1.522  r. 
Jan  Zał>rzeziński  mian.  w  1522  r.  (ML 

12).     Umarł  w  15.37  r. 
Książę  Mikołaj  Radziwiłł  1545   —   1564 

(ML  2  i  MK  96  f.  3.'{0).  Um.  w  1565  r. 
Jan  Oiodkirwirz  miau.  11  marca  1566r. 

Um.  4  wrzes.  1579  r.  (Kat.  Wolffa). 
Ksiqic  Mikołaj- Krzysztof  Radziiriłł  mian. 

25  paźdz.  1579  r.  (Kat.  Wolf.).     Zo- 
stał kaszt,  trockim  w  1586  r. 
Książę  Alhcrt  Radziuiłł m\a.n.  I  czerwca 

1586  r.  (Kat.  Wolf.).    Um.  w  1592  r. 

(Hajdensztejn). 

Dworni  (nadworni).     Mion  139G  r.  (Skarb. 
Danił.). 

Piotr  1422  r.  (Skarb.  Danił.). 

Jnkiih   z   Koht/lan   1425  r.  (Kod.  Racz 
f.  314),  1426-1430  (Skarb.  Danił.). 

.Icdnocześnie  występnjfj,  jako  marszał- 
kowie dworni:  Iwasjio  w  1426  r.  (Sk. 
Dan.),  Jtirąa  de  Zirmont/  i  Radziwiłł 
w  1428  r.  (Cod.  Epi.st.  Vit.)  '). 

Jan  Gasztold  1430—  1431  (Sk.  Danił.). 

Sarzko  14Ó2  r.  (ML  29),  1445  —  1455 
(Kat.  Wolf). 


')  Podłuc  nomiiiacyi,  zawart(*j  w  Skarlicu  Dani- 
łowicza,  Jan  Hadziwiłl  miał  otrzymać  ten  iirzi^d  12 
kwietnia,  ł.  j.  w  Środę  po  niedzieli  kwietniej.  Musiał 
go  tiył  jednak  wrzcAnieJ  ohjni',  kiedy  jnł  6  kwietnia  roz- 
począł sądy  marszałkowskie. 

*)  Poniewał  .Jakich  z  Koliytan  liył  marszałkiem 
dwornym  w  latncl)  14  25  — 14  30,  znt<"m  Iwaszka,  Jur- 
gę dc  Zirmony  i  Uadziwilla  naieły  zniirzyc'  do  marszał- 
ków trzeciej  katcgoryi,  t,  j.  Iiosportnrskicłi,  istniej;jeycb 
tylko  na  Litwie. 


MARSZALKOWIE. 


XV 


Stanhn  Sudńonfewicz  14fi4  —  147G  (Kat. 

Wolffa  i  Arch.  Zbór.  Dok.  I.  f.  19). 

Bohdan  Andrrjrwicz  {Sakowicz)   1473  r. 

(Skarb.  Danii.). 
Jan  Kuczuk  1473-1478  (Skarb.  Danił. 

i  Kat.  Wolffa). 
Jan  Zabrzezuiski  1484  r.  (ML  41). 
Hrehory  SlnnkoirJcz  Oicikowicz  1494  — 
1500'  (ML  5  i  G).     Dostał  się  do  nie- 
woli w  rozprawie  nad   Wiedroszt],. 
Kniaź  Michajło  Lwowicz  Hliński  1.^500 — 
1506  (ML  6  i  Skarb.  Dan.).    Usunię- 
ty z  urzędu  w  1506  r. 
Aleksander  Chodkiewicz  1508  r.  (ML  8). 
Po  powrocie  O.śrika  z  niewoli,  po- 
wrócił na  urząd  marszałka  król. 
Hrehory  Slaniulnworoiez  Oicikowicz  1509 
—  1517  (ML  8  i   ATZRI).     Umarł 
w  1518  r. 
Jnri  Jlinicz  1518  r.  (Ateneum  I.  1886). 

Nie  żył  w  1527  r. 
Jerzy  Radziwiłł   1528  —  1540  (ML  15 

i  27).    Ura.  w  1541  r.  (Kat.  Wolf). 
Iwnn  Jlornosłnj  mian.  24  maja  1542  r. 
(ML  53).     Umarł  w  1558  r.   (Kat. 
Wolffa). 
Ostafi  Wnłowicz  mian.  w  1561  r.  Został 
kaszt,  trock.  w  1569  r.  (Kat.  Wolf.). 
Książę  ,}nkołaj- Krzysztof  Badziwilł  mian. 
20  czerwca  1569  r.     Został  marszał. 
zieras.  w  1579  r.  (Kat.  Wolffa). 
Książę  Albert  BadziwiU  mian.  31  paźdz. 
1579  r.  Zost.  marsz,  ziems.  w  1586r. 
(Kat.  Wolffa). 
AfikolaJ  Tf/lwosz  mian.  w  stycz.  1588  r. 
Został  kasztelan,  trockim  w  1596  r. 
(Kat.  Wolffa). 
Książę  Janusz- Antoni  Wiś?iiowircki  mian. 
7  sierp.  1699  r.  (Kat.  Wolffa).     Zo- 
stał kaszt,  wileńskim  w  1702  r. 

Wielkoksiążęcy  i  królewscy  ')  (hospodarscy). 
Gedyjold  1401  r.  (Cod.  Epist.  Vit.). 


')  r.  .T.  WoIlT  w  swoim  Kntainga  dygnitarzy  li- 
tewskich, iti(5wi:ic  o  mnrsznlknch  dwornych,  twicrd/.i,  ie 
liczha  mnrsr.ntkrfw  hnspodnrsklch  mniej  «ięcój  około 
I  4  HO  r.  innc7,nie  zostnłn  powięksionif,  ic  zn  Alcksnn- 
drn,  ZyKmnnt.T  i  Zygmnnta  Aiigiistn,  aż  do  znwnrcia 
unii  liyło  ich  tak  wielu,  ii  listy  ich  ułoiy(f  nicpodolma. 

Słowa  poivyżsio  wziijli^my  w  t(5m  znaczeniu,  in  spis 
tych  mar3zntk<>w  nio  da  się  nłoiyrf  w  iciSIo  chronolngi- 
cznym  porzadkn,  alo  nio  przypuszczaliśmy,  al7  znajrjc 
ich  nazwiska  i  daty  urzędowania,  nio  można  liyto  poilać 
chociaż  nic(!okladn<«j  ich  listy.     Dla  tego,  w  sprawozdn- 

Poczet  rodów. 


Iwaszko  1426  r.  (Skarb.  Danił.). 

Jurąa  de  Zirmony  1428  r.  (Cod.  Epist. 
Vit.). 

Radziwiłł  1428  r.  (Cod.  Epist.  Vit.). 

Badziwilł  Ościkowicz  1440  r.  (Skarl). 
Danił.). 

Iwan  awfłkirwicz  1470  —  1477  (Kat. 
Wolffa  i  lAIL  29). 

Jnri  Pacpwirz  około  1480  r.  (K.  Wolf.). 

Piotr  Jnnowicz  Jfondigirdowicz  około 
1480  r.  (Kat.  Wolffa). 

J<in  Juriewicz  Zahrzcziński  1482 —  1492 
(Kat.  Wolffa  i  IML  2). 

Jtiri  Kucznkoioicz  1482  r.  (Kat.  Wolffa). 

Jakóh  Hamisoioicz  1483  r.  (K.  Wolf.). 

Petraszko  Paszkowicz  1483  r.  (ML  4). 

Stanisław  Mickajłowicz  1483  r.  (ML  4). 

Jakóh  Nicmiroioicz  1483  r.  (INIL  4). 

Sołłnn  Aleksandrowicz  1483  —  1400  (M 
L  4), 

Iwan  Jur  sza  1488  —  1489  (ML  4). 

Jan  Litawor  Chrepfotoiez  1489  —  1499 
(Mli  4  i  5).  Wzięty  do  niewoli 
w  1500  r.  w  rozprawie  nad  Wiedro- 
szą.  wrócił  z  niej  w  1508  r.  i  na  no- 
wo został  marszałkiem. 

I/rchor>/  Słanknwicz  Ościkoioicz  1492  — 
1494  (ML  3). 

Stanisław  Blcho  wicz  1492  —  1504  ( M  L  6 

i  5). 
Stanisłaiu  Pclraszkowicz  Stromiło  1493 — 

1499  (ML  3  i  5). 
Bartosz  Taborowicz  1494  —  1505  (ML  6 

i  5). 
Wojciech  Knrznkovńcz  1494—1505  (ML 

6  i  5). 
Mikołaj  Iltnicz  1495  —  1499  (ML  6  i  5). 


niu  o  dziele  p.  Wolffa,  zamicszczonćm  w  „BiMJotcce 
Warszawskiej,"  wyraziliśmy  zdziwienie,  io  w  spisie  niar- 
sz.alkiiw  nio  znaleźliśmy  całego  ich  szeregu  z  lat  14  88 
—  I.'i69'  nie  przypuszczając  za^  umyślnego  pominięcia, 
domyślaliśmy  się,  żo  część  rękopiamu  tt  drukarni  za- 
ginęło. 

Dopiero  ś.  p.  A.  II.  Kirkor  w  Przegl.^jdzie  powsze- 
chnym zwri5cił  nam  uwagę,  io  słowa  powyżej  przez  nas 
przytoczone  należy    wzi.-i<5  w  dosłownym  znaczeniu. 

Niemożliwości  lej  atoli  i  dzisiaj  nio  pojmujemy,  i  In- 
lio  nic  mogliśmy  korzystać  zo  źr(>deł,  z  których  czerpał 
p.  .1.  WolIT  iiklailaj.-ic  swiij  Katalog,  n  t<?m  samćm,  luho 
ułożona  przez  nas  lista  tych  marszalkiiw  nie  może  hjó 
tak  doklailn-»,  jakahy  jrj  p.  WolfT  nczynić  zdołał,  mimo 
to  ośmielamy  się  jrj  i  w  tdj  ułamkowej  formie  podać  do 
użytku  puljliczncgo. 

66 


XVI 


MARSZALKOWIE. 


Jan    Petrowirz   {Cierhnnowiecki)    1408  r. 

Jati  ItadzmńU  1500-1510  (ML  8  i  G). 

Został  marsT;.  zieins.  \s  1514  r. 
Wojtek  Ja nnwicz  (Kłoczko)   1500— 1512 

(ML  6  i  10). 

Kniaź    Iimn    Ltcoicicz     Illiuski    1501  — 

1507  (^IL  5  i  8). 
Stanisław  Janomicz  Jiiricwic-z  Zahi-zeziń- 
ski  1501-1507  (Sk.  Danił.  i  ML  8). 
Jini  Jlinicz  1501  —  1518  (JIL  5  i  10). 
Jan   .Sterkowicz   1501  —  1511    (ML    14 

i  31).    Umarł  w  1511  r. 
Stanislato   Fiolroicirz   (Kiszka)    1503    — 

1500  (ML  5  i  Rkail).  Danii). 
Iwan  Sapic/ia  1.505  -  1517  (ML  5  i  10). 
Wojciech  Nartnitowirz  1506—1509  (ML 

8  i  Skail).  Daiiił.). 
ilan    Zabrzezuiski    1506  —  1511    (ML  6 

i   10). 
Aleksander  Iwanowicz    Cliodkictcicz    1 506 
—  1549  (]ML5).     Chwilowo  marsza- 
łek dworny  w  1508  r.   Urn.  w  1540  r. 
Jan  Liławor    Chrrjitoicirz    150;)  —  1514 

(ML  8  i  7).     Umarł  w  1514  r. 
Jan  Szczytowicz    1.510  —   1518    (Młi  8 

i  13). 
Janusz    Kosfewirz    1510—1527    (Kat. 

Wolffa  i  MIj  17). 
Bohusz  Bohninti/nnificz   1511  — 1530   (M 

L  8  i  16).     iJmarł  w  1.5:50  r. 
Wenclaw   Kosicicicz    1511     r.      Umarł 

w  1532  r.  {Uh  in  i  24). 
Niemim  Hn/mnlicz  1511  -  1533   (ML  8 

i  24).     Umarł  w  1533  r. 
Mikołaj  Mirhnowicz  Raczkowicz  1515  — 

1519  (ML  O  i  14). 
Aleksander    SoHaiiowicz    1515  —   1541 

(ML  10  i  43). 
Stanisław  Bartoszewicz  1516  r.  (ML  10). 
Jtiri  Zenowiewicz  1516  r.  (ML  11). 
Jan  Hlehowicz  1516  —  1542   (AIZR,  I. 

i  ML  53). 
Hnkolaj  Stanisławowicz  Jannwicz  (Kiei- 
gajło)    1520  r.  (Mli  12).     Urn.  przed 
18  czerwca  1523  r.  (ML  15). 
Iwan  Sapieha  1520—1511  (ML  12143). 
Utracił  urząd  w  1541   lub   1542  r. 
(ML  42). 
Paweł  Sapieha   1520  —   1547    (ML   12 

i  57).  1556  r.  (Kat.  Wolffa,  f.  43). 
Kopot  Wasilewicz  {.Uichaił)  1522—1520 

(ML  10  i  24). 
^^acir/  Wnjciechoicirz  Kłoczko  \^y2.2.  — 1543 
(ML  10).    Urn.  U  kwiet.  1513  r. 


Kniaź  Andrej  }nchajłowicz  Sangnszkn- 
wjcz  Kosztjrski  1522  —  1546  (MT;  16 
i  61). 

Kniaź  Wasil  Andrejeiricz  Vi)lnhiii^ki  1522 

—  1550  (ML  10  i  (55). 

Jnri  Niemirnwicz   mianow.  18  czerwca 

1523  r.  (J[L  15).    Nie  żył  w  15:>:$  r. 

(ML  24). 
Mikohy  Zahrzcziuski  .\h1\   r.  (ML  \h\ 
}farcin  Chrcptowicz  mian.  5  aier.  1524  r. 

(ML  15),  1.526  r.  (ML  15). 
Mikołaj  Szezfflowicz  1524-1531  (ML  17 

121). 
Stanisław  Niewiadomski  1525  r.  (1ML24). 
Iwan   Jlornnslaj    1530  —  1540    (ML  24 

i  39).     Zost.  marsz.  dwór.  w  1542  r. 
Jan  Zahrzeziński  1533  —  1540    (ML  20 

i  2).     Umarł  przed  1546  r.  'ML  46). 
^fac1ef  Jiimlziłl  1.537  r.  (ML  27). 
Mikołaj   Niirbut   1542  —  1547   (ML  53 

i  54). 
Jnri  Ościkowicz  um.  w  1546  r.  (ML  46). 
Nikodem    Ciechanowiecki    1546  —   1549 

(ML  48  i  65). 
Juan  Bohniriti/nowiez  1546 —  1551  (Mli 

61   i  65). 
Kniaź  Iwan  Andrejewicz  Połiihiński  1546 

—  1551   (ML  61  165). 

Krz)/xztoJ  Zawisza  1546  —  1554  (^[L  47 

i  57). 
Wasil  Tyszkiewicz  1546  —  1554  (ML  43 

i  57). 
Jan  Komajewski  1548  —  1555   (^IL  62 

i  Akta  T.  XT). 
Kniaź    Jarosław    Afitflc/ewicz   Mikiłinicz 

1549-1550  (ML65\ 
Jcrmohen  llornoslaj  1551  r.  (ML  57). 
Bohdan  Siemaszko  1551—1554  (ML  57), 
Omkej  Ilornostaj  1551  —  1555  (ML  57 

i  Akta  T.  KD. 
Jan   Sz>/m/fowicz    15:il  —  1508  (MIj  57 

1  AIZR,  TI). 
Osf.afi   Wolowirz   1.^54-1561    (ML  57 

i  Akta  T.  VTII). 
Jnri  Wołczkowiez  1556  r.  (ML  57). 
Sknmin    Lwow/cz    T//szkiewicz    1559    r. 

(ML  57).    Umarł'  w  1566  r.   (Groby 

Tyszk.). 
Ihchori/  Bohdanowicz  Wołotricz  1560  — 

1563  (Akta  T.  YII.  i  ML  57). , 
Kniaź    f,itkasz    Boleslawowiez    Sieirski 

mian.  .3  czer.  ir,(35  r.    Um.  w  1503  r. 

(Kat.  Wolffa). 
Jan  Uajko  1566  r.  (Kat.  Wolffa). 


MARSZALKOWIE.  -  MIKCZNICY.  -  MOSTOWNICZOWIE. 


XVII 


Juri     Wiisilcwicz    Ti/szJiicwirz     15(10    r. 

(A ich.  Dubr.  III). 
Wti«il  Z.i/(oro;6-.vA7  l.WS-1572  (AIZR, 

I.  i  Kat.  Wolffa). 
Iwan  Wohwicz   ITiCS— 1582  (Zr.  Dzioj. 

V.  i  Kat.  WolITa). 
Jttn   Wofi'zl<owirT  około   1500  r.  (Kat. 

Wolfla). 
Aleksfi?iclcr  Wuhniwwfsli  15G0  r.  (Skarl). 

Daiiił.\ 
Bcnedfikt  Jam  ha   1509  r,   (Arch.  Zbór. 

Dok.  IV.  Nr.  (){5). 
Mikołaj  iSaińeha    1500  —  157G  (Skarlt. 
.  Danii,  i  Kat.  Wolffa). 
Kni'iżJnnnf;z  Boicsławoicicz  Smirsld  1509 

—  1593  (Vol.  Leg.  i  Akta  T.  VIII, 
f.  404).    Uin.  w  1507  r.  (Kat.  Wolf.). 

Adam  Kosiński  1571  r.  (RIK  110  f.  O:]). 

Kaicnik  Tyszkiewicz  mnarl  w  1575  lub 
1570  r.  (Kat.  Wolf.). 

DipiiUri  Slinmin  'iyszkirwicz  mian.  20 
listopada  1570  r.  (Kat.  AVolf.  i  Ate- 
neum I.  18S6  r.).  Umarł  w  1609  r. 
(Groby  Tyszk.). 

Malcher  Zawisza  mian.  30  czer.  1578  r. 
Został  kaszt,  witebs.  w  1588  r.  (Kat. 
Wolf.). 

Kniaź  Fedor  Lmiwioicz  Masalski  1585  r. 
(Akta  T.  Ii. 

Sicjan  Roskiim'^  —  1589  (Arch.  Dubr. 
IV). 

Marcin  Tyszkieuncz  mian.  22  stycznia 
1589  r.  (Kat.  Wolf.). 

Juri  Michą/łowicz  Tyszkiewicz  koniec 
XVI  w.  Wzmianka  o  uim  w  dziale 
majątkowym,  dopełnionym  przez  je- 
go synów  ^v  1000  r.  (Akta  T.  I). 
Ziemi  wołyńskiej.  Olizar  Szi/lowicr  jwzed  lub 
1475-1484(ML29"^i4). 

Piotr  Jiinowicz  (yfondigirdowiez)  1480  — 
1489  (ML  4). 

Kjiiaź  Semen  Jiiriewicz  Holszański  1494 
-1400  (ML  0). 

Kniaź  Michajh  Iirnnowicz  Odroaski  1 500 

—  1501  (ML  6  ib). 

Kniaź  Semen  Jurietciez  Holszański  1502 

—1505.     Umarł  w  1505  r. 
Fcrlor  Januszewicz  1500—1507  (ML  8). 
Kniaź  Konstanti/  Jicnnowicz  Ostrogski  już 

24  listop.   ibOl  r.  (ML  8),    1522  r. 

(ML  12). 
Kniaź  Andre/  Aleksandrowicz  Snnguszko- 

wicz  1523   r.  (ML  13)   do  10  lipca 

1525  r. 
Kniaź  Fedor  Andrejcwic:  Sangnszitowicz 


od  10  lipca  1525  r.  (ML  15).    Umarł 

przed  4  maja  1548  r. 
Piiih-  Kiszka  mian.  4  maja  1548  r.  (ML 

02).     Umarł  w  1550  r.  (ML  05). 
Kniaź   ]]'nsil  Konsinnh/    Ostroosh    1551 

—  1005  (ML5;?  i  05'i  AIZR. II).  Urn. 

w  ]f,08  r.  (,Socz.  Maks.). 

W.  Ks.  Świdrycjiełły.     Sarna  Sinj„n  9  grudnia 

Ind.  XII.  (AIZR,  I). 
Daszka  Tuhacznwicz   14.37  r.  (K.Wolf.). 
Kniaź  Andre/    Wasilewicz  14.38   r.  (Al 

Zll,  1). 
Kniaź    }Vasil  Andrcjercicz    1438   r.   (Al 

ZR.  I). 
Kniaź  Michajlo    Wasilewicz    Czartoryski 

1445  r.  (Inw.  Arch.  Kor.  Litwa). 
Bernat  1445  r.  (Skarb.  Danił.). 
Ficszko  1  lutego  Ind.  III.   1440  r.  (?) 

1415  r.  (AIZR,  II.  f.  105  i  AIZR,  [., 

gdzie  mylnie  1430  r.).     Czy   to  nie 

będzie  Pietrasz  Mylski? 
Pietrasz  Mylski  1452  r.  (Kat.  Wolf.). 

Tatarscy.     Kniaź  Ahrahim  Tymirczyc  1517 — ^,- 

1530  (ML  10128). 
Kniaź  Bohdan  Skildijarowicz   1523  rol:a 

(MJ.  15). 
Kniai    Temesz    TJrazowicz    1538  r.  (ML 

30). 
Kniaź  ^fah/net  Juchnowicz    Ulan  Asan- 

cznkowicz  mian.  wl540r.  (ML  30). 

Ustąpił  w  1 549  r. 
Kniaź  Asan  Ulan  Ahmctowicz  Asanczuko- 

wicz  mian.  w  1549  r.  (ML  02). 
Iniah    Tahumcioicz  (szlaku  ajlarskiego) 

um.  przed  1 1  maja  1547  r.  (ML  02). 
Isip  Daukowicz  (szlaku  ajlarsk.)  miau. 

w  1547  r.  (ML62). 

Miecznicy. 

Litewscy.      Janusz   Kostcwicz    1505  r.  (ML 

38). 
Juri  Jedko  1.514  —  1531   (ML  U  i  Kat- 

Wolffa). 
Mikołaj  Piotrowicz  Kuckmistrzowicz  15.'19 

-1547  (ML  2  i  Vol.  Leg.). 
Szcza  st  II  y  Sir  u  te  wieź  1549  —  1503  (ML 

05  i  Kat.  Wolffa). 

Moito\VnłczoxVic. 

Krzemienieccy.    UohowUyn  Piotrowicz  mian. 

15  lipca  1528  r.  (ML  10). 
Łuccy.     Bachno    Wasilewicz  mian.   20   maja 


XVIII 


OBRtóNI.  -  O  ROLNICZO  WIE.  -  TISARZE. 


15:33  r.  (ML  21).     Umarł   przed  30 

czerwca  1.538  r. 
Piotr  Zahorowski  mian.  30  czer.  1538  r. 

(ML  30),  1546  r.   (ML  48).     Umarł 

w  1540  r. 
Kniaź    Andrnj   Sanquszkowicz    Koszyrski 

miau.  2  lipca  1546  r.  (SIL  Cl).     Um. 

w  1560  r.  (Kat.  Wolffa). 
hoaii  Krasieiiski  1580  —  1591  (MK  121 

f.  174  i  A.  Tr.  Lub.  Woj.  W^oł.). 

Pińscy.     Bohdan  Jnracka  1552  r.  (ML  65). 

Połoccy.      DymUri  Bohdanoicicz  Ostafiejcwicz 
mian.  31  lipca  1532  r.  (ML  24). 

Namieótnici). 

pntrz;  Wojewodowie,  rodwojewodzotoie,  PodMaroiciowie 
1  Staro.ilotrie. 

O  b  r  U  i  n  \. 

Królewscy.      Waśfco  Zenowiewicz  1514 — 1523 
(ML  11  i  16). 
Jermoła  Andrnje.wioz  1529  —  1542   (ML 
19  i  30). 

OkoInlczoWlc. 

Smoleńscy.    Knini  Konstanłt/  Fedorowicz  hro- 

sztjńn/ci  1482  -  1.506"  (ML  4  i  8). 
Fedor  Aleksiejewicz  1486  r.  (ML  4). 
Kniaź    Olerhno   IJłazinicz   1486  —  1600 

(ML  4  i  5). 
Kniaź  TimofieJ   Wohdimirowirz  ^^n.'!al.^;ki 

1487  -    1493    (Kar.   VI.    Nr.   3?7 

i  ML  3). 
Iwan  Koszka  1492-1509  (ML  6  i  8). 
Borys  Scmcnowicz   1499  —  1501  (ML  6 

i  5). 
Kmaź     Ttmofiej     Fthpowicz     Kroszyński 

1506—1508  (ML  8). 
Kniaź  Iwan  Iwanowicz    1506  r.   (ML  8). 
Bohdan  Sapieha  1506  —  1508  (Ar eh  Zb. 

Dok.  VI.  i  ML  8). 
Michaił  Basa  1519  r.  (ML  13). 
Andrej  Scmenowicz  1524  r.  (ML  15). 
Iwan  Basa  1526  r.  (ML  15). 

P  i  6  a  r  z  c. 
V.  Sekretarze. 

Litewscy.     Konrad  1405  r.  (Cod.Rpist.  Vit.). 
Mikołaj  1409—1417  (Cod.  Epist.  Vit.). 


Jan  Lichtcnwald  około  1410—1418  (Cod. 

Epist.  Vit.). 
Dartłomirj  z  Górki   1421  -  1430  (Cod. 

Epist.  Vit.). 
Mikołaj  Małdrzyk    1425  —  1430  (Cod. 

Epi.st.  Vit ). 
Lutko  z  Brzezia  1429  —  1430  (Cod.  Ep. 

Vit.). 
Domarai  1430  r.  (Cod.  Ep.  Vit.) 
Satd  z  Twardy  1432  r.  (Skarb.  Danił.). 
Mikołaf   1432  —  1436    (Skarb.   Daiiił. 

i  I\rL41). 
Sapieha  1440-1449  fKat.  Wolffa). 
Mikołaj  1441  r.  (Skarb.  Danił.). 
Kopoł  1447-1452  (Kat.  Wolffa). 
Marcin  z  Łuski  1457  r.  (Skarb.  Danił.). 
Bohdan    Sapieha     1471   —   1488    (Kat. 

Wolffa  i  ML  4). 
Waśko  Doroszkowicz  1482  —  1486  (Kat. 

Wolffa). 
Mańko  Kałusowski  v.  ?  (za  Kazimierza 

Jas:.)  (ML  36,  akt  z  1506  r.  ?). 
Titnkrl  [482—1486  (Kat.  Wolf). 
Fed/ro  Januszkiewirz  1486  —  1505  (Kat. 

Wolf.  i  ML  5). 
Iwaszko    Sapieha    1486   —   1504    (Kat. 
Wolffa),  w   1506  r.  sekretarz  w.  lit. 
Um.  w  1517  r.  (ML  2.5  i  10). 
Lew  Bohowtti/nowicz  1487  r.  (K.  Wolf.), 

1.502-1503  (ML  5  i  Kat.  Wolf.). 
]ra.śko  Basa  1490  r.  (Kat.  Wolffa). 
Fedko  Tiry  hor  iewicz  1492  —  1502  (Kat. 

Wolffa  i  ML  5). 
Adam  z  Kotry  1492  —  1510  (K.  Wolf.). 
Janusz  1494  r.  (ML  5). 
Januszka   1494  —  1499    (ML  5  i   Kat. 

Wolffa). 
Fed/co  Lubicz  1495  r.  (ML  ó), 
Ihnat   Mikilynicz    1498  —  1508   (Mlj  6 

i  8). 
Fedko  Hawryhnoicz  1499  r.  (ML  6). 
Ilryiiko    Hromylia    1499  —  1533    (Kat. 

Wolffa  i  ML  24)   '). 
Bohusz  Bohowitynowicz  1500 — 1530  (ML 

5  i   16). 
Stanisław  Venet  1501  r.  (Sk.  Danił.). 
Piotr  Opalcński  1506  r.  (ML  8). 
Nikolski  Wasilewicz  1506  r.  (ML  8). 


')  Ilry/iko  Ilromyka  iiio  umnrł  około  1530  roka, 
jak  to  p.  Wolff  w  Kiitnlogn  zamieści),  lecz  żył  joszczo 
w  1.133  r.,  Rilyi  w  tym  roku  iistipił  <IIa  wieku  podo- 
S7.1o!;o  z  klncznikowstwn  wileńskingo,  ktdre  wziiił  po  nim 
zięć  jeco  Hornosłaj  (ML  24). 


P    I    S    A     u    7,    K. 


XIX 


Kofot  Witsilrwirz  {Mirhnil)  150(5— 1520 

(K;it.  Woimi  i  :\IL  21). 
Iwan  S^pic/ta  I;')!)?  -  ir,],'^  (Kjit.  Wolf.). 
Mikohij  Mirhmwirz  liaczkowH-z    1507  — 

1519  (ML  8  i  M). 
Ksiiidz    Jan    Filipowicz    1503    —    151'^ 

(ML  7). 
Fcdko   Micfiajhwicz    Śicirto.sza    1508  — 

1514  (Kat.  WoUFa  i  Mli  9). 
Ksiqdz  \Vawrz7jn7ci^  j}fiędzi/lfsU  1511  — 

1.52 1  (Kat.  Wolffa). 
Mic/iaił   Wasilciaicz    Swiniusld  1512  — 

1521    (Kat.   Wolffa)   i    1531  —  1513 

(ArZR,  I). 
Boguchwał   Dijmiiroicicz     1511    —    1516 

i  1525  —  1528.     Umarł  w  1528  r. 

(Kat.  Wolffa). 
Iwan  llornostaj  1517—1558  (K.  AVolf.). 

Umarł  w  1558  r. 
Wasil  Fcłrowicz  1519  r.  (ML  X'Ą). 
Paweł  Naruszmicz  1521  —  1524   (ICat. 

Wolffa),  15.32-1541    ')  (Kat.  Wolffa 

i  ML  43). 
Olcclmo  Kry  wice.  1522  r.  (ML  15). 
Stanisław  Andtno  v.  Sianisiaio  .^/co?)  1 52.S 

—  1549  (ML  15  i  05,  ML  24  r.  1532, 

]\IL 28  r.  15.30,  ML  39  r.  1541.  ML  43 

r.  1542,  MLł6  r.  154H  i  1.547,  ML(;2 

r.  1547). 
/(sUfdz  Mikołaj  \Vci,jajło  1524  r.  (A[L25). 
j]fi/cof'ij  Sciikowicz  Andruszowicz  1527  r. 

(Kat.  Wolffa). 
Jan    Jiiricwicz    Hlebowicz  1530  —  1538 

(INIL  23). 
Wcnclaw    Mikolnjnoicz     1535    —  1542 

(Kat.  Wolf.),  1547— 155'r,  (ML  62). 
Onikej  IJornoslaj  (pisarz  do  wło.ś<5i  )•»• 

skic.h)   1536-1541  (ML  30  i  43). 
Ksiądz  Jan   z   Domanoiua   1540  —  1546 

(Kat.  Wolffa  i  ML  47). 
Ksiffdz  Walcryan  Frotasnwicz  Siiszkowski 

1545-1549  (Kat.  Wolffa). 
Lew    Pałcjcwicz    {Fociej)    1540  —  1550 

(Kat.  Wolf). 
Stanisiław  Komorowski  1550—1553  (Kat 

Wolf.). 


')  Podług  Katnlocn  p.  .1.  Wolffa,  Narns/icwicr, 
Diliił  nmr/.L-ć  w  15  40  r.  Tak  jednnk  nio  jc^t.  W  I  54  I 
roku  bęilnc  jeszcr.n  pisnr/.pm,  /.awiirl  Naruszewicz  umo- 
wę z  G.isztolcloin,  dotyczącą  diSlir  Dodowskicli  (Mf.,  4.3), 
a  w  1542  r.  będąc  jaż  tylko  dzierżawcą  skirstyiiioM.skini 
i  rosicńskim,  podpisał  się  jako  świadek  na  zapisie  Kon- 
drntowiczowćj   (ML  62"). 


Jirmohen  liraiimcicz  (Tloniosła/)  1551 

1552  (I\1L  57  i  Kat.  Wolf.)' 

Osia/i  Wołowie:  1552  r.  (ML  ."14).  Zo- 
stał iiodkanclerzyin  w  1566  r. 

Jon  Kmih  1551  r.  (ML  57). 

Jan  II'1/ko  1551  r.  (ML  37).  Został  ka- 
sztelanem brzeskim  w  1500  r. 

Jan  Szi/mkowiez  1554  —  1568  (K.  Wolf. 
i  Arch.  Zl)or.  Dok.  IV). 

Mikołaj  Noruszejuirz  1558  —  1574  (Kat. 
Wolf.  i  Arch.  Zbór.  Dok.  III). 

}faciej  Sawicki  1506—1578  (K.Wolf.). 

Michaił  Ilarahiirda  1566  —  1579  (Mli  2 
i  Kat.  Wolf.). 

Lawnjn  ]Voj7ia  miau.  23  grud.  1566  r. 
(Ateneum,  I.  1880).  Urn.  w  1580  r. 
(Kat.  Wolf.). 

haan  Wołowicz  15G8  r.  (Źród.  Dzity.  V. 
f.  180). 

Aleksander  Wakanowski  1569  r.  (Skaj*b. 
Danił.). 

Mikołaj  Jasieński  1.570—1597  (Akta  T. 
VII  i  VIII). 

Jan  Ilłcbowicz  1531  —  1582  (K.  Wolf. 
i  Akta  T.  VIII). 

Fedor  Skiimin  Tyszkieivicz  mian.  1  czei". 
1586  r.  Został  wojew.  nowogrodz. 
w  1590  r.  (Kat.  Wolf).      ' 

Hieronim  Wolnmcz  mian.  23  kwietnia' 
1589  r.  —  1618  r.  (Kat.  Wolf). 

Andrzej  Zawisza  mian.  26  kwiet.  I598r. 
\5m.  w  100-1  r.  (Kat.  Wolf.). 

Janusz  Skumin  Tyszkiewicz  1009  —  1620 
(iUZR,  IL  i  Vol.  Leg.).    Został  wo- 
jewodą raścistawskim  w  1021  r. 
Tatarscy.     Kniaź  Ajdnr  15  k;  r.  (ML  10). 

Kniaź  Ahratiim  Tymirczi/c  1517  —  1536 
roku  (ML  10  i  28). 

Kniaź  Kiiszoman  Chodyretmcz  1525  roku 
(iML  17),  został  chor,  trockim  tatara, 
w  1533  r. 

Drohiccy.     Jan  SicUrka  1524  roku  (ML  16). 

Umarł  przed   19  maja  1534  r.  (ML 

21). 

Jan  Iwanowski   1-541  —  1542   (ML  42). 

Wileńscy.     Jan  Hercyk  1569  r.  (Arch.  Dubr. 

T.  XIV). 

Scba.sh/an  Koryzna    1579  —  1584  (Akta 

T.  VIII  i  Arch.  Dubr.  T.  IV). 
MiJ<ołaj  Wilczek  1588  r.  (Akta  T.  VIII). 

Bielscy.     Wacław  usunięty  z  ilrzedu  w  1530 
roku  (ML  10). 


XX  rODCZAS/.OWIE.  -  rODKANCLKIfZE.  —  TODKLUCZOWIE.  -  PODKOMORZOWIK. 


Slditishw  \Vi)l)oivski  mian.  w  ir>30  roku  I 

(ML    1(5).      Słitiuslaw     W(Cizhnwic(:ki\ 

1540  —  ló4()  (Apel.  Z.  Todl.  I  i  ML 
58).  St'ini4inv  ]]'ierzhicki  1541  roku 
(Apel.  Z.  Pódl.  I). 

Drohiccy.     Wodyuski  140.")  r.  (MLO). 

.lun  Sirkuka    z  Notrr/   n\si  l.")14  —  15'w5 

(ML  U  i  24).    Uinart  przed  1!)  maja 

1534  r. 
Maciej  Buhrows hi  \\\'\n.n..   19  maja   1534 

roku  (ML  24).    Nie  żył  w  153G  roku 

(ML  30). 
Adam  Lcmpicki  1.530  r.  (ML  28). 
}faciej  Lewartli  przed  1541  r.  (Apel.  Z. 

Pódl.  II). 
Jan   Iwanowski    l.")4I  —  1553    (ML  42 

i  54). 
Adam  Kosihuki  155(5  —  1571  (ML  220 

B.  i  MK  110  f.  G3). 

Mielniccy.      Bartłomiej  Wojewódzki  \\m.  przed 

17  maja  1534  r. 
Wojciech  Koreniewski  mian.  17  maja  1534  r 
(ML  22)  1547  r.  (ML  54). 

Pińscy.     Rnryn  Fars    1 570  r.  (Arch.  Zbór. 
Dok.  IX). 

Słonimscy.     Juri  Tyszkiewicz    IGOO  r    (Akta 

T.  I). 
Żmudzcy.     Bohdan  Mifkowicz  1 532  r.  (ML  24). 

PodczaAzoWie 
V.  Slrukcz.iszowie. 

Litewscy.      Olechno   Siidi7nnnfołvicz   z    Chożo- 

wa  14r.n-1475  (Kat.  Wolffa). 
Knini    Aleksander  Jnrirwicz    llolszański 

1487  roku  (26  grudnia  Indykcyi  VI 

ML  4). 
Bohdan  Ilośćski  1488  roku  (Aut.  Gram. 

f.  16). 
Mikołaj   Badziioillowicz    1494   —    1503 

(1494  r.   strukczaszy.   Akta  T.  VII 

1503  r.  podczaszy,  ML  5). 
Olbrycht    Gnsziold  1503  —  1508   (:ML 

2  \S\ 
Jerzy    Badzmill    1510  —  1516   (ML   8 

i  ML  10  i  11). 
Jan  nadziwili  1520— 1541  (ML  12  i  43). 

Umarł  w  1542  r.  (Kat.  Wolffa). 
Hieronim  Chodkiewicz  1542- 1544  (Kat. 

Wolffa). 
Książę  Mikołaj  Radziwiłł  154G  —  1551 

(ML  Gl  i  Bal.  Pis.  hi.st.  II  f.  191  — 

209). 


f^lanislifło  Mikołajtwicz  Kiciffnjlo  155'> 
—  155-4  (ML  (55  i  Skarb.  Danił.). 

Milcolaj  Kiszka  155G  r.  (Kat.  Wolffa). 
Został  woj.  pódl.  w  15G9  r. 

Książe  Krzysztof  Radziwiłł  15G9  r.  (Kat. 
Wolffa).  Został  kaszt.  troć.  w  1.579 
rokn. 

Jan  Kiszka  1580  r.  (Kat.  \Volffa).  Zo- 
stał kaszt.  wil.  w  1538  r. 

Kniaź  Konsłanfi/  Ostrowski  1588  r.  Uin. 
w  15S8  r.  (Kat.  Wolffa). 

Andrzej  Sapiclia  mian.  10  maja  1588  r 
Został  kaszt.  mińs.  w  1592  r.  (Kat. 
Wolffa). 

Ksi't:ę  Janusz  Antoni  Wiśniowiecki\m9.\\. 
1  pażdz.  1(397  r.  (Kat.  Wolffa).  Zo- 
stał marsz.  nadw.  w  1099  r. 

Podkanclcrzc. 

Litewscy.     Ostafi   Wohwicz   mian.  11  marca 
156Gr.  ').     Został    kanrl.  w  1579  r. 
(Kat.  Wolffa). 
Ksiazę  Krzysztof  Radziwiłł  1579—1584 

(Kat.  Wolffa). 
Hieronim   Wołowicz  mian.  w  1618  roku 
(VoI.  Lc?.  i  Kat.  Wolf.).  Został  sta- 
rostą żmudź,  w  IG  1 9  r. 

W.  ks.  Świdrygiełły.  Seńko  Knlcnikowicz  1450 

—  I4Ó1    (Arcłi.     Zbór.    Dok.    VU 
i  Rew.  puszcz  f.  327). 

Pcdkluczowic. 

Troccy.    Wasil  Żaba  1518  —  1540  r.  (ML  10 
i  29). 
Benedykt   Wasilewicz    Protasowicz    1550 

—  1551  (ML  65). 

Wileńscy.     Bolidan   Pawłowicz   149G  —   1507 

(ML  5  i  8). 
J'iotr  Słowak  1522  r.  (ML  15). 
Piotr  Kłopocki  1528  r.  (ML  19). 
Olechno  Kryiciec  1532  r.  (ML  24). 
Kmaż  Andre j  Nelediński  1540  —   1552 

(ML  29  i  65). 

Pcdkomorzowic. 
Litewscy.     Jerzy    Stromiło  1428  —  1430   (M 


')      p.    S eki  nainucza  rok  noininaejri   Wolo- 

wiczii  na   1565.      (Alcnoum  I.,   18  86  r). 


rODKOMORZOWIE-  —  PODKOiNIURZOWIE.  —  POD-SKOKOWIF. 


XXI 


Ti  02.    Coil.  Epist.   Vit.     i    Skarl). 

Danił.). 
rintr  Janowirz  1  193  r.  (:\[L  :?). 
Piotr  IlaihlwiUowicz  1  lOf,    —   1400    (M 

L  :"»  i  Vul.  Log:.). 
/'/■()/;•    X(irhii(nwirz    1. ')()()  roku    (Skarl) 

Danił. 
Andizrj  Dowojnoirt^z  lóOO  r.    (nadwor- 
ny ML  2).     Umart   przed  (>  sierpnia 

1527  r.  (ArL  15). 
Mikołaj  Pnrewirz  mian.  7  sierp.  L^»27  r, 

(Kat,.  Wolffa),  1.542  r.  (AIL  :;!M. 
[Irrhonj   Chodkiewicz    1544  r.   (Mli  55). 

Został  kaszt.  troć.  w  155'.)  r. 

Bielscy.  •/""  ^krcnrko  Jliiaoirski  (Gisoirski) 
mian.  przez  Aleksandra  Jas:-  (r.  1522 
R[L  10).  Zrezygnował  w  1547  r. 
Shi?irJ.<nv  Gasow-ski  {Jlnsomski)  mian. 
12  maja  1.547  r.  (ML  62),  15.50  r. 
(ML  220  B ). 

Brzescy.     Dominik    Pac    1501>    r.     (Skarb. 
Danił.). 

Droińccy.      Jan  hamtcński  1524  —  1527  (ML 
16  117). 
Olec/uio    Rokicj  1541  -  1547  (^[L   4 
i  47). 


Kijowscy.      DymUri  Skutniit    Ti/azkipioicz   zo- 
stał marsz.  Icról.  w  157G  roku  (Kat. 
Wolfta). 
Samuel    Homn.ifa/   1607  —  1615    (Vol. 
Lec.  i  Zród.  Dziej.  V). 

Krzemienieccy.    TOiioź  l'alnjcy  Kozilra  1576 
roku  (Vol.  Leg.). 

Mielniccy  ')•  Aleksi/  Czosiioivski  mmn.  8  sierp. 
1548  r.  (ML  62). 
Kacper  Irzykowicz  1569  —  1576    (Vi>l. 
Leg.  i  MK  115  f.  68). 

Nowogrodzcy.     Andrej  Jwanowicz  156^  roku 
(ML  57). 

Oszmiańscy.  Sfefan  i?os/«  1583— 1585  (Arcli. 
Dnbr.  IV). 
Adam  Boski  1590  —  1.592  (Arcli.  Dnbr. 

V). 

Mikołaj  Zrnoicicwicz  1594  —  1505  (Ak- 
ta T.  XI). 
Troccy.      Kniaź  Bohdan    }fii(firjnivirz   Oijiinki 
159,3  —  1603  (Akta  T.  VI 11  i  Xl). 


Wileńscy.  Mikołaj  .Tasiriiski  1,591  —  15!t7 
(AktaT.  VIII). 

Włodzimierscy.      Andizrj  Aleksnwlrr  Sirmnsz- 
ko  1569  r.  (VoI.  Leg.). 
Kniaź  Pdlrynj  Kozika    1576  rokn   (Voł. 

Leg.''. 

Żmudzcy.  }nkn!aj  Stankiewicz  Bielruńrz  1569 
—  1.57.')  (Skarl).  Danił.  i  Arrii. 
Zbór.  Dok.  tV). 

Pcdkoniu.')zo\vic. 

Wileńscy.      Waśko    Doroazknwicz    1507   rokn 

(ML  8). 
Szi/mlo  .}faćkowicz  mian.  25  Intego  1509 

rokn  (AłLfi).  1528  r.  (ML  16). 
Jwi    Wołczkowicz    1546  —  1556   (ML 

61  i  57). 
Jan     Wolczkowicz    1569    rokn  f Skarb. 

Danił.). 

Podócdkowic. 

Bielscy.    I.uhn  1498  r.  (ML  5). 

Stani-^Iaw  Malinointki  1507  r.  (ML  8). 
Andrzej  Bytel  15:10  r.  (ML  16).    Umarł 

przed  12  czerwca  15.81  r. 
Mikołaj  Korycki  mian.  12  czerwca  15.81 

roku  (ML  24),  1536  r.  (RłL  39), 
Maaej    Lewicki  1540—  1552    (ML    35 

154). 
Józef  Markowski  1555  r.  (ML  220  B). 

Brzescy.  Jakół)  Gryczyn  1 568  r.  (Akta  T.  II). 

Orohiccy.     Bartłomiej  Pohikrowsfn  1523  roku 
(ML  24).  Zrezygnował  przed  22  lu- 
tego 1539  r. 
JaWih  Pohikr 0x1-1  ski  mian.  22  lutego  1 539 
roku  (ML  39),  15.53  r.  (ML  54). 

Marcin  Kulesza  1 505  r.  (ML  25). 

Lew  }richajłowicz  1548  r.  (Mli 


')  Ur7,ail  poilkniiiorzyrli  tniclnirkioli  ii.':(nnn- 
wiony  7.nslał  pi/.P7.  Zyfjiniinta  Aiiijnstn  w  1147  loku 
w  Wilnie,  nn  proślię  poślów  miulnirkicli,  (Mfj  fil). 


Goniądzcy. 

Grodzieńscy. 

62). 

Jlrehory  Mosnlski  1576  r,  (Ak.  T.  VIII). 
Hieronim  Wołowicz  1592  r.  (AktaT.  I). 
Jan   liohnfanmi  —  1611     (VoI.  Leg.). 

Mielniccy.  Jnn  Sarnacki  został  sędzią  W  1541 
roku. 
Mikołaj  Pziatkowski  mian.    20  czerwca 

1541  r.  (ML  35).  1542  r.  (ML  42). 
Albert  Wojcński  1547  r.  {Mh  54). 


XXII 


PODSKARHIOWIE.  —  PODSTAROŚCIOWIE. 


Pińscy.     Iwan    Domanowirz  1509  r.    (Skarb. 

Danił.). 
Witebscy.     Timnficj    Burko    15(39   r.  (Skarb. 

Uanił.)- 

Podókarbiowic. 

Ziemscy  (wielcy).   Alek.tr/JKlrr  Jnricwtcz  1452 

-1454  (ML  41  i  Kat.  Wolffa). 

Bohdan  Andre /ćwicz  Scslrrnec   8    marca 

Indykcyi  VIII,  może  1475  r.  (?)  (M 

L4). 

Iwan  Aleksandrowicz    Strclowicz   podsk. 

król.  1486  r.  (AIZR.  I). 
Andre)  Aleksandrowicz  (z  rodziny  Sołta- 
nów)  podsk.  knil.  148(5  roku   (Arcli 
Zbór.  Dok.  VI).  ziemski  1492—1495 
(Kat.  Wolffa). 
Fedko   Cfireptoivicz    1502    -  1509    (Al 

ZR.  I). 
Bohusz  Bohowiłynowicz  1509  r.  (ML  8). 
Abraham  Józefoioicz   1510  roku   (ML  8) 

Umarł  w  1519  r. 
Bolm^z  Bo/łowit'/nowicz  1519  rokii    (ML 

12).     Umarł  w  1.5.30  r. 
Iwan  riornostaj  lólH  r.  (ML  24).    Urn. 
w  1558  r. 
Osiafi  Wofowicz  mian  w  1501  r.  Został 

podkancl.  w  150(5  r.  (Kat.  Wolffa) 
Mikołaj  Naruszewicz  1506—1574  (Arch. 

Sbor.  Dok.  I  i  III). 
Lawryn  Wojna   mian.  30  lipca  1570  r. 
Kat.    Wolffa),    1580  r.    (MK  125   f. 
193.  Umarł  w  1580  r. 
Jan  Hlebowicz    1.^81  r.     Został  wojew. 

troć.  w  1580  r.  (Kat.  Wolffa). 
Teodor  Sknmin  Tyszkiewicz m\AU.  1  czer. 
1580  r.    Został  woj.  nowogr.  w  1590 
rokn  (Kat.  Wolffa). 
Andrzej  Zawisza  mian.  20  kwiet.  1598 r. 
(Kat.  Wolffa),    1003  r.   (Vol.    Lejr.). 
Umarł  w  1(504  r. 
Hieronim    Woloiciez   mian.    20    Integjo 
1(505  r.  (Kat.  Wolffa),    1010  r.  (Vol. 
Leg  ).  Został  podkancl.  w  1018  r. 
Mikołaj  Kiszka  mian.    w  pa/dz.  1040  r. 
(Kat.  WniffaK    104:?  r.   (Vol.    Le?.) 
Umarł  w  1044  r. 
Dworni  (nadworni).     Iwan    TAlawor  Chrepło- 
wicz  1480  —  1494  (iML  4  i  3). 
Fedkn  Bohdanowicz  <  hrcpłowirz   1494  — 
1.502  (ML  5,  15  marca  Ind.  TI). 
Marcin  Chrcpłowicz  1502  —  1504   (ML 

6  i  5). 
Iwan  Andrejewłcz  (z  rodziny  Soltanow) 


1507  r.  (ML  8).  Umarł  w  l.'i54  rokn 

(Arch.  Sbor.  Dok.  VI). 
Lawryn  Wojna  mian.  19  stycz.   1509  r. 
Został  podskar.  ziems.  w  1570  r.  (Kat. 

Wolffa). 
Fedor  S/riimin  Tyszkiewicz  mian,  6  lipca 

1576  r.  Został  podsk.  ziems.  w  158G 

roku  (Kat.  Wolffa). 
Tlieronim  Wolowicz  m\nn.  25  marca  1000 

roku.  Został  podskar.  ziems.  w  1605 

roku  (Kat.  Wolffa). 
Ostafi  Jan  Tyszkiewicz  mian.  23  czerwca 

1607  r.  Został  woj.  m.ścisł.  w  1611  r. 

(Kat.  Wolffa) 

W.  Ks.  Świdrygiełły.  Stc/iko  Kaleniftowicz  1450 
roku  (Arch.  Sbor.  Dok.  VII). 

Pod6tarov<cio\Vie 
V.  Namiestnicy^ 

Bieliccy,     ^fichal  FiUpowicz  Kostomołocki  1530 

—  1532  (ML  24). 

Bielscy.      Stanisław  Krajewski   1522  r.   (ML 

10). 
Andrzej  Folk  v.  Fałkowicz  1533  r.  (ML 

25). 
Piiwel  S:i/mkowiez  Gedrojc  1535  —  1536 
(ML39)." 

!<lavislaw  Swiderski  1547  r.  (ML  47). 
Wincenty  Miński  {de  Mień  }ficński)  1556 

—  1558  (ML  220  B.). 

Bobrujscy.     Lew  Boski  \:^?,S  -  Vo2^  (Arch. 
Dubr.  III  i  ML  27). 

BorysOWSCy.       Kacper     Kuncewicz     Sahowicz 
1525r.  (ML  1.5). 
Lew  lloski  1533  r.  (ML  20). 
Slniiislaw  Bohuszewski  1540  r.  (ML  48). 

Brańscy.     Stanisław  Kori/cki  1537  r.  (ML  27). 

Brzescy.     Karacz  1.507  r.  (ML  K)). 

Kniaź  Michał  Marcinowic.z  Swirski  1526 

roku  (ML  33). 
Iwan  Jacynicz  1515  r.  (ML  01). 
Ostafi   Wolowiez  15.50  r.  (ML  54). 
Stanisław  Homszej  1552  r.  (ML  .54). 
Mikołaj  Suchodolsla  15(58  r.(AktaT.  II). 

DrolliCCy.      Bartłomiej  Poniatowski  \^22xoV.\\ 

(ML  16). 
Stanisław    Niewiadomski   1524  —  1525 

(ML  10  124). 
Jakub    Oslrotvski  1546  r.  (ML  58). 


PODSTOLOWIE.  —  PODWOJEWODZOWIE.  —  SĘDZIOWIE. 


XXIII 


Kamienieccy.    Stmńdfiw  Piekarski  1542  roku 
(ML  .30). 

Krzeminnieccy.      Doliomłi/n    Piotrowicz  Sziim- 
harski   Ih-.il]  r.  (ML  24). 

Lidzcy,     ,}fic/ud  FiUpowirz  ho.slomołocki  W12 
roku  (ML  24). 

Mielniccy.     Afiknlai  Drozdowski   I,'i45  r.  (ML 

58). 

Mścibohowscy.     Ihhdan   J7/(Z(/c  1  .'')4n  —  ]  5ńO 
(R[L  G5). 

MŚcisławscy.     Tlicronim  iro/owfcz  1 589  roku 
(Vol.  Leg). 

Oboleccy.     Brehory  Uhlik  \b^l  r.  (ML  27). 

Oszmiańscy.     Fedor  Siekim    1528  r.   (Arcli 
Dubr.  V). 

Pińscy.     Jan   Gownrnwski  1524  I".  (ML  .39). 
Bohusz  Skir/nonł  154,3  r.  (Rew.  pnszi^z.). 
Ilia  Jakimowicz  Kuczu  1563  r.  (AIZR. 

II). 
Kniaź    Lew   Wojna   Woronierki  1582  r. 

(Akta  T.  III). 

Słonimscy.     Jan  Narusz  1520  r.  (ML  14). 
Hnjńko  Krywy  1536  r.  (ML.  33). 

Szowleńscy.   Stanisław  Piotrowicz  Olechnowicz 
1528  r.  (ML  1.5). 

Upiccy.     Dar.hno  Wasilewicz  1529  r.  (ML  36). 

Włodzimierscy.    Jesko    Fedorowicz  1538  roku 
(ML  .36). 

Wołkowyscy.    Ostafi  Baka  1520  r.  (ML  14). 

Podótolowie. 

Litewscy.        Stanisław  Janowicz    7Mbrzezi)iski 

1487—1500  (Kat.  Wolffa  i  ML  6). 
Kniai  Wasil    Lwowicz  Hliński  1502  — 

1507  (ML  9  i  8)     Utracił  urz.-^fl  w  r 

1.508. 
Jerzy  Aleksandrowicz  1508  r.  (ML  8). 
Jan  Zawiszt/c  mian.  18  .sierpnia  1519  r. 

(Kat.  Wolffa)  1524  r.  (ML  15). 
Nikodem  z  Ciechanowca  1536  roku  (Kat. 

Wolffa)  15.37—1549  (ML  37  i  65). 
Stanisław  Pac  1552  roku  (Kat.  Wolffa). 

Został  woj.  witeb.  w  1560  roku. 
Andrzej    Chodkiewicz   umarł  w    1575  r. 

(Pam.  .Tewł.). 
Jan  Zienowicz  mian.  18  lipca  1576  roku. 

Został  kaszt,  witeb.  w  1594.  r.  (Kat, 

Wolffa). 

Poczet  rodów. 


}fikohtj  irtehowicz  mian.  U  marca  1605 
roku.  Został  woj.  smoleńsk,  w  1(511 
roku  (Kat.  Wolfla). 

P  o  d  W  o  j  e  W  o  d  z  o  W 1  c 

V,  Namiestnicy. 

Kijowscy.     Kiiinż  Ostafi  Hnzyńs/ii  1581  roku 
(Enc.  Pow.  Orgelbr.). 
A'.s?V/:V    ^f^^tys  Woronierki    1586  ~  l.=i91 
(Malin,  i  Przezdz.  i  Akta  Tryb.  Lnb. 
Woj.  Woł.). 

Nowogrodzcy.     Leto  Kotowicz  1524  roku  (M 
L  17). 
Iwan  Bohnchwal  \5i9  —  1.551  (ML  65). 
lirclwry  Tlorłow  1552  r.  (ML  65). 

Wileńscy.     Bohdan  Kewłn  1496  r.  (ML  2). 
Bohdan    Wnjdoioiłowicz   1499    roku  (M 

L6). 
Marcin  Jakóhowicz  1501  Y.  (ML  5). 
Miszko    Wezgajło  1515  —  1516    (ML  9 

i  11). 
Kmita  Ktincowicz  Sakowicz  1522 — 1525 

(ML  15). 
Stecko  Bajko  1528  r.  (ML  17). 
Łłika.<!z  Fedorotuicz  Bezski  1546  —  1547 

(ML  48). 
Bohdan  Epimach  1549—1551  (ML  65). 
Jan  Nowicki  1552-1558  (ML  65  i  Ar. 

Dubr.  IV). 
Stanisław  Bomszej  1567  r,  (Arch,  Zbór. 

Dok.  VI). 
Kniaź   Jan  Bołesławowicz  Świrski   1588 

—1,593  (Akta  T.  Vni  f.  4,30  i  464. 
Mikołaj  Zenowieicicz  1593—1595  (Akta 

T.  VIII  i  XI). 

Witebscy.     Dymitri  Zomejtynowicz  1533  roku 
(ML  27). 

Żmudzcy  (potlstaro.ściowie).    Mikołaj  Narbut 
1.535  r.  (ML  28). 
Stanisław  Grajewski  I540r.  (ML  35). 
Malcher  Szrmet  1548  r.  (ML  62). 

Sędziowie 
Grodzcy. 

Drohiccy.       Jan  Kuczyński  1524— 1525  (ML 
16. 
Wftwrzyniec    Kłopotowski    1538  r.    (ML 
35). 

07 


XXIV 


SĘDZIOWIR.  -  SKARBNICY.  -  SOKOLNICZOWIE.  —  STA  ROSTÓW  IK. 


Mikołaj  Nieciecki  1539  —  lór)0   (A-  Ap. 

Z.  Podl.  I  i  J[L  220  B). 
Jan  Bujno  1572  r.  (MK  109  f.  777). 

Kamienieccy.  KosUuszko  Fedorowicz  1537   — 
1540  (ML  30  i  31). 

Krzemienieccy.    -Jitri  Zhuniiiaki  \TA?,y.  (M 
L  5). 
Książę  Lew  Woronirrki  lóOl  — 1595  (A. 
Tl-.  Lub.  Woj.  Woł.). 
Mielniccy.     Jnn  Sarnacki  1.540  r.  (ML  47). 
Nowogrodzcy.     Jaków    Fcdorow!rz    Jlohwnin 

1.547  r.  (ML  05). 
Wileńscy.     Paweł    Osbowicki    1556  —   15.58 
(Arch.  Diibr.  TTI  i  IV). 
Stani.tłnw  łłomszcj  1567  r.  (Arch.  Zbór. 

Dok.  VI). 
htan  Prolasowicz  1579-1588  (Altta  T. 
VIII). 

S  ę  d  z  1  o  \V  i  c 
Ziemscy. 

Bielscy.     Stecko  Cl/bulka  1498  r.  (ML  5). 

./erzy  Rączko  v.  Raczknwicz  1515—1533 

(ML  9  i  20). 
nnltazar  Pietfrowski  1535  —  1536  (ML 

39  i  28). 
^fikołaJ  Korycki  1537  -  1546   (ML  39 

i  62). 
Maciej  Lewicki  1554— 1550  (ML  220R.). 
Brzescy.     Kirdej  Kryczowski    1568  r.    (Akta 

T.  II). 
Drohiccy.     Maciek  1494  r.  (ML  6). 

Mikołaj  \Vodi/7\. <)ft i  \n\Kn.    10  styrz.  1507 
roku  (MIj  8).  1525  r.  (MI*  15). 
Maciej  Gałązka  v.  Galifskow.iki  1531  — 
1553  (ML  24  i  54). 
Grodzieńscy.     Ptrchory  Mosalski  1,584  r.  (Ak. 
T.  i). 
Lew  Mf cha f łowicz  Sapieha    1593  r.  (Ar. 
Zbór.  Dok.  V). 
Krzemienieccy.     Janusz     Zabokrzijeki    mian. 
w  1590  r.-lG08  r.  (A.  Tr.  Lub. Woj. 
Woł.). 
Mielniccy.     Maciek  1494  r.  (^[L  0). 

Jnn  Sarnacki  iui;in.  2  luffico  1524  r. 
(ML  15).  Umarł  przed  2ii  kwietnia 
1532  r.  '). 


)      z  nominacyi    .Tnnn  S;irii.ick!i"f;o 
my  się,  4o  przoil  nim  sęilz.iaini  Iiyli    njcioc    i 


(lowinilnjp- 
lUi.id  joęo. 


Andrzej  Padkows/ci  mian.  29  kwietnia 
1532  r.  (ML  24).  Umarł  przed  20 
czerw.  1.541  r. 

Jan  Sarnacki  mian.  20  czerw.  1541  r.  (M 
L  35)  1547  r.,  (ML  54). 

Mińscy.     Jhchoni   linhoza   mian.  w    1500  r. 
(Kat.  WolflTa  f.  205). 

Orszańscy.     Andrej    Woropaj  1593  —  ir)94 
(AIZR.  I). 

Oszmiańscy.     Stanisław  Stanisłfiwotoicz   1569 
roku  (Skarb.  Danił.). 

Pińscy.     Iwiin  Prołasowicz  1556 — 1559  (Rew.. 
Puszcz.). 
Iwan  Fars  1570  r.   (Arch.  Zbór.  Dok. 
IX). 

Wileńscy.     Jan  liymsza  1552  r.  (ML  65). 

Juri  Belozor  1569  r.   (Ar.  Dubr.  XIV). 
Jan  Ościk  1608—1609  (A.IZR  II  i  Ak. 
T.  VIII). 


Skarbnicy. 

Troccy.    W^iśko  Jwaszkiemcz  1510  r.  (ML  8) 
Wacław  Sfń/towicz  1514  r.  (ML  11). 
Wacław  Iwanowicz  1529  r.  (ML  54). 


SokolnlczoYsrle. 

Nowogrodzcy.     Tysza   Bezan   1532  r.  (ML 

24). 
Bohusz   Szczehnnoicz    umarł    przed    13 

maja  1539  r. 
Olcrhno    Panłwzetoicz    mian.    13    maja 

1539  r.  (ML  .30),  1.540  r.  (ML  39)." 

Witebscy.      Niekrasza  Iwanowicz  1538  r.  (M 
L27). 

Staroótowic, 
Namicótnicy  \  Dzierżawcy. 

Aińscy.     Jacko  ftahmski  1516  —  1.522   (ML 

10  i  15). 
Wasil  Czyż   1525  r.    (ML  15),    1534  r. 

(xML  2).  Nie  żył  w  1.538  r.  (ML  30). 
Mikita  Andrejetcicz    nie    żył    W   1541  r. 

(ML  53V 
Kniaź    Iwati   Wasilewicz   Sołnmerecki    0(1 

21  paźdz.  1541  r.  (ML  .53). 


STAROSTOWIE. 


XXV 


Wa.s/l  Tyszkiewicz  1570  r.  (Arch.  ZI)or. 

l^ulc.  IX).  "Umarł  13  sierp.    1571  r. 

((irol)y  Tyszk.). 
^llcksaiidcr  Chodkifiirkz    1577  r.    (Arch. 

Zl)or.  Dok.  IX).    Umarł  w  1578  r. 
Osiafi  Tyszkiewicz  1580  r.   (Kat.  Wolf. 

f.  m). 
Ksirtię  Krzyszbtf  Hadziuułl  1508  r.  (Ak. 

T.  VIII).  Umarł  w  l(J03  r. 

Bełżyccy.     Niekra.t  Wolodkowicz  1409  r.  (St. 
Lit.). 

Blałocerkiowscy.     Książę    Janusz     Ostrogski 

1503  roku  (MK  l.'?8  f.  185).    Umarł 
w  1520  r.  (Star.  IV[on.).» 

Ksiifżf  Pymitri  Jerzy  Wiś/iiowiecki  nd  () 
pażdz.  1663  r.  (Sig.  7).  Umarł  w  r. 
1G82. 

Bieliccy,    pydko   C/nrpłowicz  1502  r.  (ML  5). 
Andrej  Drozczn   1502  r.  (ML  5). 
Kniaź  Juri  Aleksandrowicz  {JloUzańnki) 

1504  r.  (ML  G). 

Jerzy  Radziwiłł  1528  —  1540   (ML  15 

i  27).  Umarł  w  1541  r. 
Stanisffiw  Jakubowicz  Skop  I54G  r.   (ML 

46).  Do  24  lipca  1547  r. 
Ksitfżc   Mikołaj    Radziwiłł  od   24   lipca 

1547  r.  (ML  02),  1564  r.  (Arcli.  Zbór. 

Dok.  IV  Nr.  60).  Umarł  w  1584  r. 

Bielscy.     Semen  Sabnroto  r.  ?  (ML  27). 

Olechno  Sufwwicz   za   Kazimierza  Jag. 

(Arch.  Zbór.  Dok.  I  f .  19). 
Bartosz  Mantowto7vicz  1484  i".  (ML  4). 
Mikołaj  Badziwiłłowicz  14S8  r.  (ML  4). 
Mikołaj  i\nkołajewiez    Radziwiłł  1404 — 

15()3  (ML  6  i  5). 
Kniaź  j\fic/fajło  Lwowicz   Illiński  \50^ — 

1506  (Voi.  Leg.  i  ML  5). 
Wojtek  Janowicz  {Kłoczko)  1506  —  1512 

(ML  8  i  10). 
Olbr7/cf)(  Gasztold  1513  -  1536  (ML  U 

1  2).     Umarł  w  1538  r.  ') 
Piotr  Koniński  od  3  maja  1549  r     (ML 

50)  1553  r.  (ML  51).' 
Juri  Cfiodkiewicz  1556  r.  (Kat.  Wolffa), 

1563  r.  (MK  57  f.  653).    Umarł  w  r. 

1560. 
.}rikołai  Kiszka  1576  r.  (Vol.  Leg).  Urn. 

w.  1587  r. 


')       Pnil    1522    r.    występiijfi    Jan    Mikiilnjcwicz 
Rnilziwilł   raz  jcdan  jako  starosta  hiciski  (ML   1  o). 


Birsztańscy.      Fedko     Ilry/ioricwiez    1.502   r 

(ML  5). 
Knioż    Mdtfinj    Mikilynicz    1507  —  15;J0 

(ML  41  i  37).     Umarł  w  1530  r. 
hran  Jlornoslnj   1530  r.    (ML  37).     Do 

12  paźdz.  1551  r. 
Szczastmi  Tlern/k    od  12  pnźdz.    1551  r. 

(ML  .53). 

Dobrujscy.     Tryzna  1508  r.  (ML  8). 

J.ew  Iwanowicz  Roski    1538-1539  (Ar 

Dubr.  III  i  ML  27). 
Jan  Hlebowicz  od  20  maja  1542  r.  (ML 

53).     Umar.  w  1540  r. 
Wasil  Tyszkiewicz  1540  r.  (ML  65). 
Sla7nsłfiw  Dowojno  1560—1561  (ML  2). 

Bohusławscy.      Ksiqzc  Janusz  Ostmgski    1506 

roku  (A.  Tryb.  Lub.  Woj.  Kij.)  Urn. 

w  1620  r.  (Star.  Mon.). 
Borysowscy.     Olbrycht  Gasziold  1525—1533 

(ML  15  i  2(5).  Umarł  w  1530  r. 
Jan  Hlebowicz  od  20  maja  1512  r.    (jMI* 

53),    1546  r.  (ML  46)    Umarł  w  r. 

1540 
Książę  Mikołaj  Jiwowiez  Radziwiłł  1 55 1 

-15.58  (ML  48  i  MK  01  f.  85). 
I\siqżc  Mikołaj  Juriewicz  Radziwiłł  1 567 

1570  (ML  57  i  Akta  T.  VIII). 
Książę  Krzysztof  Radziiciłł  1570  —  1588 

(MK  123  f.  53  i  Ar.  Zb.  Dok.  VII). 

Umarł  w  1603  r. 
BotOCCy.   Ks'qzc  Władysliic  Andre/ewicz  Zba- 
raski 1573r.  (A.TZR.  I). 
Bracławscy.     Kniaź  Fedko  Nieśwtcki  1434  r. 

(Skarb.  Dan.). 
Kniaź  Wasil  Sanguszkowtcz   1443    roku 

(Ant.  Gram.). 
Kniaź  Miehail  Wasilewicz  Czartoryski  za 

Kazimierza  .Tag.  (ML.  8).     R.  1463 

(Bal.  Star.  Pola.). 
Kniaź  Michajło  Wasilewicz  Zbaraski  (  Wi- 

śniowiecki)  za  Aleksandra  Jagieł.  (M 

L8). 
Kniaź    Konstanty    Iwanowicz     O.tfrogski 

1498  r.  (ML  5).  Dostał  sia  do  niewoli 

w  1 500  r. 
Kniaź  Konstanty  Iwanowicz  Ostrogski  27 

listopada    1507  r.   (ML  8).     Do   26 

stycznia  1.017  r.  (AJZR.  II). 
Kniaź  Roman    Andrejewirz  Sanguszko  od 

26  stycznia  1517  r.  (AJZR.  U).  Urn. 
Kniaż  Konstanty  Iwanowicz  Ostropski  151S 

roku  (ML  12).  Umarł  w  1530  r. 
K?iiaź     Ilia     Konstanty  nowicz     Ostrogski 

1530  r  (ML  24).  Umarł  w  1530  r. 


XX\T 


STAROSTOWIE. 


Kniaź  Semen  IJlchowicz  Pini^shi  1540  — 

1541  (]\rr>3n). 

Kniaź  Fedor  Aiidrcjcuńcz  Sangii^zko  1546 
rokn  (ML  (51).  Nie  żył  w  1548  r.  ^ML 
f)2). 

Knini  Hohusz  Korecki.  1551—1565  (ML 
53  i  Pod.  Wol.  rif.  117). 

Brahlmscy.     Kniaź  Mirhajh  Wasilewicz  Zha- 
rasfci  od  25  pftźdz.   1509  r.  (ML  8). 

Brańscy.     Kniaź  Jlymitri    Viilialijcz    1487  — 

1488  (ML  4). 
Kniaź  Fedor  Iwanowicz  Zasławski  1494 

1499  (ML  6). 
Itvan  Sapieha  1505  r.  (ML  5). 
Mtkołaj  Korycki  I5:{7  r.  (ML  :}9). 
Andrzej  Kunirki  l.'»45  r.  (ML  55). 
Tomasz  Owsiany  1549  —  1553    (ML  50 

151). 

Brasławscy.     Bohdan   Andrejewicz     1473    r. 
(Skarb.  Danii). 
riotr    Janowicz     ^fondiqirdowicz     okolo 

1480  r.  (Kat.  Wolffa). 
Kniaź  Fedor   Czelwerłyński  1492  r.   (M 

Ii  6). 
Jtiri  Zrnowiewicz  1494  —  1499   (Skarb. 

Danii,  i  ML  5). 
Stanisław  Jmwwicz  Z<jbrzeziński    1500  — 

1501  (ML  G  i  36). 
Iwan  Sapieha  1502  r.  (A.TZR.  I).  Umarł 

w  1517  r.  (ML  10). 
Paweł  Sapieha    1517—  1546   (ML   10 

161). 
Stanisław  Skop  od  24  lipca  l.'ł47   r.  (M 

L62),  151!)  r.  (MI,  65). 
Stattis/aw  Kiszka  1552  r.  (ML  2).    Um. 

w  1554  r. 
Kniaź    Iwan  Kroszyński    1555  r.    (Akta 

T.  XT). 
Juri  Ościkowicz  1565  r.     TIm.  W  1579  r. 

(Kat.  Wolffa). 
Fedor  Skumin   TyszkieiDicz\^9i\  v.    (Ak. 

T.  I). 
Janusz  Skumin  Tyszitiewicz    1607 — 1633 
(Vol.  Leg.).     Umarł  w  1642  r. 

Brzoscy.     Naczko  1441  r.  (Skar.  Danii.). 
Olechno  Dowojnowicz  1452  r.  (ML  36). 
Jan  Nasnlicz  lilo  r.  (ML  5). 
Jakub  Niemirowiez  1483  —   1487  (ML  4 

i  Kat.  Wolffa). 
Jan  Bnjanowiez  (?)  Niemirowiez  1489  r. 

(Indykcya  VII.  ML  4). 
Seń/^o  Olizarnwici  1495  -  1496  (ML  G 

i  6). 


Stanisław  Fic/kowicz  1498  —1503  (Kat. 

Wolffa),  1499  —  1501   (Vol.  JjOfr). 
Kniaź  ]l'asil  Lwowicz  llłiiiski  od    1506 

roku  (ML  5),  1507  r.  (ML  8). 
Kniaź    Aleksander    Juriewicz  Jhlszaiiski 

1.508  r.  (ML  8).  Umarł  przed  4  maja 

1510  roku. 
Juri  llinicz  mian.    4  maja  1510  r.  (ML 

8),  1522  r.  (ML  33).  Nie  żył  w  1527 

roku. 
Aleksander    Chodkiewicz    1529  —   1547 

(Arch.  Zbór.  Dok.  IX  i  ML  54).  Um. 

w  1549  r. 
Ksiriźc  Mikołaj   Iładziioiłł  1551   —  1563 

(ML  48  i  57). 
05^/;?  iro/oM'!c:  1567  -  1587   (ML  57 

i  Akta  T.  VIII).  Umarł  w  1587  r. 
Jan  Kiszka  1589  r.    (Arch.  Zbór.  Dok. 

XI).  Umarł  w  1591  r. 

Bysłrzyccy.     Wasil  Jhchorowicz  1513  r.  (M 
L2). 
Jan  Kiszka  1590  r.   (AIZR.  I).    Umarł 
w  1591  r. 

Czarnobyiscy  ').    j)fichait  Fawsza]^>22r.  (M 

L  15). 
KrztfSztof  Kmicic  1523  r.  (ML  15). 
^^aciej 7Mmorenokm\n,n.  I2.styc7..  1526  r. 

(ML    15).     Zamoreuok    trzyma   ten 

ziimek    w  1531,   1539   i  1540  r.  (ML 

24,  39  i  61). 
Jtoitn  Połoz    mian.    31    marca   1527  r. 

(ML  15). 
Jacek  Jelec  mian.  19  czerw.  1527  r.  (M 

L  17).     Ma   trzymać    zamek   przez 

dwa  lata. 
Krzysztof  i  Pi/yntiri  Iwaszencowicze  przed 

1531  r.  (ML  24). 
Iwan  Połoz  mian.  27  marca  1531  r.  (M 

L  24). 
Lew  Połozowiez  1633  r.  (ML  24). 
Olizar     ]J'ołczkoioirz    mian.   20    lutego 

1533  r.  (ML  19).     Ma   trzymać   za- 
mek przez  dwa  lata. 
}falfie;  Proskura  mian.  30  marca  1533 

roku  (ML  19). 


')  Znmok  C7.iirnol)_vl.ski  dnwiiny  liyl  niejedno- 
krotnie w  riifi^ii  roku  kilka  osobom,  ktdrc  co  atoli 
mi.ily  olijrjrf  w  posimlnnie  dopioro  po  nst.-tpinniu  po- 
przedniku. Lntn.  w  kto'rych  drinriawcy  tr?.ym«li  len 
zaniok,  są  niepewne.  Podnjomy  ich  listę  w  poriijdku 
nadnnia. 


STAROSTOWI     lv 


XXVII 


Maknrt/  /irn.tzrncoiinr:  mian.  2  (irndni.a 
15:^;'$  r.  (ML  24). 

Iwa.tzko  Nicmiriicz   \^^?>(\  r.  ML  28). 

Srnien  Kmirk  mian.  12  pa/.dz.  \W^^^  r. 
(INlfi  150).  ^^a  trzyinaó  zamok  w  ri.-j- 
gu  lat,  czternoii. 

Oliznr  Wolczkowicz  i  Tijszkn  rroxknra 
mian.  3  wrzp.ś.  1541  r.  (A[L ;'.!!).  Ka- 
żden  7.  nich  ma  trzymać  ton  zamek 
przez  dwa  lata;  pierwszy  w  latach 
1543  —  154.5,  dniiG^i  w  latach  l.')45— 
Lit 7  (ML  fil). 

Slas  Siin/nowicz  i  Sofłnn  Stcclcowicz  mian. 
w  1547  r.  (ML  fil).  Każden  z  nich 
ma  trzymać  zamek  przez  dwa  lata: 
pierwszy  w  1547  i  1548  r.  (ML  fil), 
drnn;i  w  latach  1540—1550  (ML  62). 

Mikołaj  riotroinirz  Kii  chmishzowiczm  i  an. 
w  1547  r.  (ML  62).  Ma  trzymać  za- 
mek przez  dwa  lata. 

Kniaź  Fryderyk  Proński  1552  —  1554 
(AIZR,  1).' 

Skunuu  Lwowicz  Ti/szkiewicz  1559  roku 
(ML  57). 

Filon  Kmiia  1565  r.  (Malin,  i  Przezdz. 
U.  f.  319).  Otrzymał  zamek  ten  na 
własno.ść  w  15fiG  r. 

Czeczerscy.     Jan  Niemńowicz  1510  —  1511 

(ML  8  i  11). 
lutiaź  Srmrn  Aleksandrowicz  Czarłon/ski 

1518  -  1524  (ML  13  i  15).     Umarł 

w  152t  r. 
.Kniaź   Fedor   }[ichtjilnwir.z    Wiśniowiecki 

od  12  czcr.  1524  r.  (ML  15),  1529  r. 

(ML  10). 
Ostnji  Daszkuwiez  umarł  w  1535  r. 
Kniaź   Jwan    Michajhv)icz    Wiśniowiecki 

od  12  stycz.  1536  r.  (ML  24),  154.3  r. 

(ML  fil). 
Juri  Zenowiewicz  1547  —  1570  (ML  4fi 

i  Akta  T.  IV). 
Krzijxz(of  Zcnowicz  1577  —  1500  (Akta 

T.  VIII  i  Arch.  Dnhr.  V). 

Czerkascy.     Kmila   Aleksandrowicz    1404  — 

1495  (ML  6  i  5). 
Kniaź  Wa.til  JJaszkowifz  Tlfi/iski  1506  r. 

(ML  8).     Nie  żył  w  1508  r. 
Kniaź  Timnjicj  Kapusta  1511  r.  (]\IL  8). 
O stafi  Daszkiewicz  1528—  1531  (Skarb. 

Danił    i  ML  20).     Umarł  w  1535  r. 

(ML  24). 
Wasil  Tyszkiewicz  1536-1537    (ML  28 

i  33). 
Jan  riotrowicz  Peitkn  1539  r.   (i\[L  29). 


rcwiiie  jodna  osoba  z  Janem  Pinhn- 

wiczem   Niemirowirrcm,   Ictóry  nie  żył 

już  w  1540  r.  (ML  30;. 
Kniai   Andrej  proiiski   od    12   rznrwca 

I54()r.  (MI.  30),  1541  r.  (ML  53). 
Onikej  f/nrnnsłaj  1516  r.  (ML  61).     Do 

6  września  1547  r.  (ML  62). 
Jan  Chrzczonowicz  1550  —  1551  (ML  66 

i  53). 
Kniaź  Micha jh   Aleksandrowicz  Wiśnio- 

?6v>c/,n560r.  (AIZR,  ID. 
Kniaź   Aleksander  ^firlin/hwirz    Wisnio- 

wtecki  1590—1503  (Vol.  Lejr  i  A.Tr 

Lnb.  Woj.  Woi.). 
Ksitjźc  J,nn/sz  Ostrog:iki   1506  i*.  (A.  Tr. 

Lnb.  Woj.  Kij.).  "^  Umarł   w  1(520  r, 

(Star.  Mon.). 
Ksiiize    Knndanhj    Wiśniowiecki   \C-,2'i  \\ 

(Vol.  Leg: ).     Do  12  stycz.  1638  r. 
Ksiii^ę    Aleksander    Wiśniowiecki   od    12 

Stycznia    1638  r.   (MK   182  f.  357). 

Umarł   przed  5  listopada  1639  roku 

(MK  186  f  60). 

Dorsiiniscy.  hwi  Dowofnowirz  1400  (ML  0). 
Ihhroijost  Narhrtfowirz  1501  r.  (ML  5). 
We?iclaw  Koslcioicz  1510  —  1511  (ML  8 

i  10). 
Kmaz  N.  Osowicki  1514  r.  (ML  7). 
Juri  Ośicikowicz  1517  r.  (ML  lOł. 
nrehorif  Ościkowicz  1518  r.  (ML  12). 
Olhr,jrld  Gaszłnld  1523—1524  (]ML  15). 
^flkohlj  Zahrzezi/iski    1524    r.    (ML  15). 

Nie  żył  w  1.527  r.  (ML  15) 
Iwan  Ilornostaj  1527  r.  (ML  16).  Do  \?. 

paźdz.  1551  r.  '). 
Iwan  Iwanowicz  Hornosfnj  od   12  paź<lz. 

1551  r.  (ML  53). 
rawH  Pac  1569  r.  (iNfon.  Pac). 
Kniaź  Stefan  Andrejewicz  Zbaraski   1580 

r.  (ML  57).     Nie  żył  w  1586  r. 

Dowgialiscy.    Iwan  Bo/iowiti/n  1546  (ML  61). 
Fctr  Narhutowicz  1551  r.  (MTi  65). 

Dowgowscy.    Juri  Fowojnowicz  1507  (ML 8). 
Bohusz  BohowHijnowicz  od  1509  r.  (ML 

8)  do  25  kwiet.  1518  r.  (ML  13). 
Juri  Xicmirowicz  od  4  lipca  1518  roku 

(ML  12). 


')  W  akcie  z  153  1  r.,  którym  król  Zygmunt  po- 
zwolił ks.  Kros7yiiskioj  zapisa<;  Duliicri  krcilowój  Ronie, 
jpst  wł.minnkn  o  nieżyj.-jrym  jaż  wo'ivcz!>5  Kopciu  Wafi- 
lewiczUj  (l/.iorźttwcy  dorsuniskitu    (Ml,  4l). 


XXVIII 


S    T    A     u    o    S    T    o    w     I     R. 


Jan  7Aihrzrzi>Uki  1519  -  lóHO  (ML  2 
i  21). 

Lf^w  Dijmńrirwirz  ISoT  r.  (ML  ?>?i). 

Scbasti/nii  Jtindzill  umarł  przed  24  mar- 
ca l"55l  r.  (ML  ni). 

SUnńsław  Powojno  1500  —  l,ń()3  (Mli  2 
i  AIZR.  ir). 

Ilirho}//  Wohwirz  1569  r.  (K.  Wolf.). 

Drohiccy.     «/"''    Andmjciriiz    Niemirowicz   za 
Kazimierza  Jag.  (ML  5). 
Iwrtszko  llinicz  147.')  r.  (ML  5). 
Jahib  Dowojtiotctrz  1486  —  1499  (ML  4 

i  Vol.  Leg ). 
Jan  Silrcko  1501  —  1508  (Vol.  Leg.  i  M 

L  8). 
Jan   Litairor   Chrejiłowicz    1509  —  1.'>I2 

(ML  8  i  7). 
^flko/aJ  Błrhowicz  \h\2  V.  (ML  7).    Nie 

żyt  w  1 5 14  r.  (ML  11). 
Jnn   Zahrzcziński  1514  —  1510   (ML  7 

i  11). 
Nirmira  nnjinaUcz  1510  r    (INfL  10). 
Jan  UndziwiU  od  1518  r.  (ML  13)    Um. 

prź.fld  ^  lipca  1522  r. 
Piotr   Stanisławowirz    Kiazita   od  1.^22  r. 
(ML  10,  12  i  13).     Do   3  listopada 
15,32  r. 
Iwan  Fnpirha  od  .3  listop.  IÓ32  r.   (ML 
24),   1511   r.  (ML  43).     Utraci!  sta- 
rostwo w  1541  lnl)  l.")12  r. 
Iwan    Bohiiszcwicz    Boluncityn    \^\1   r. 

(ML  41). 
Andrzfj  Falk  v.  Falknwirz  1545  —  15.'i4 

(ML  55  i  57). 
i\ftko}nj  Kiszka  1.561-1509  (Vol.  Leg.). 

Umarł  w  1587  r. 
^[iknłaj  Kiszka   od  O  stycznia  1588  r. 
(MK  130  f.  22(>).     Umarł    przed   30 
czerwca  1020  r.  (MK  KiO  f.  l."?2). 
Dryscy.     Stanisław  Dowojno  1554  r.  (ML  57). 
Dnbiccy.    Jan  Jundihwicz  ustąpił  za  konsen- 
gem  z  1520  r. 
Andrzej  Doiro/nowirz  nal)yl  za  konscn- 
sera  z  1.520  r.  (ML  12).  Umarł  przed 
7  sierp.  1527  r.  (ML  15). 
Oni/cej  Kornostaj  1533  —  1541   (ML  24 

i  4M). 
Stanisław  Kiezgajło  1546—1549  (ML  48 

i  05). 
Jan  Szymkowicz  1551  V.  (ML  57). 
llrehory  Wołowicz   1565  —  1569   (Akta 
T.  L  i  Kat.  Wolf ). 

Dubiniccy.     Bartosz  Taborowicz  1494  —  1505 
(ML  6  i  5). 


Iwan  Andre jewicz   1507  —  1503   (ML  8 
i  AIZR,  1). 

Dusiaccy.      Kniaź   Iwan    Boratyński  za  Zy- 
gmunta I  (ML  61). 
Kniaź    Andre/  Iwanowicz    Oziererki    od 
1546  r.  (ML  61). 

Dynaburgscy.  Mikołaj  Talwosz  1566  r.  (Kat. 
Wolf.)  M,  1509—1577  (Skarb.  Danił., 
ML  57  i  Akta  T.  VTII). 

Dziśnieńscy.   Jnri  Zenowiewicz  1577  r.  (Akta 

T.  Ylll). 
Paweł  Pac  od  1584  r.    "Umarł  w  1 595  r. 

(Mon.  Pac). 
EjSZyscy.      Piotr  Rrtdziwiłłowicz  1496  —  1199 

(ML  5  i  Stat  Lit.). 
Andrzej  Powojnowirz   1510   V.    (ML  8). 

Umarł  przed  7  sierp.   1527  r.  (ML 

15). 
Kniaź    Iwan   Michajłowicz    Wiśniowieeki 

15.33  r.  (ML  22)' 
Pcw  Czyi  1536-15.39  (ML  33  i  37). 
Bohdan  Cłireptowicz  1547  r.  (ML  62). 
llrehnni  Wołowicz  1565  —   1569  (Akta 

T.  I.  i  Kat.  Wolf.). 

Gieranojscy.  Paweł  Szymfiowia  Gedrojc  1545 

r.  (ML  65). 
Krzi/szłnf  Komorou-ski  1546  r.   (ML  48). 
Mikołaj  Kiszka  od   1641   r.   (MK  185  f. 

610).     Umarł  w  1641  r. 

Grodzieńscy.     Lałnsz  1452  r.  (ML  36).     Le- 

Insz  (ML  29). 
Olcchno  za  Kazimierza  Jag.  (Akta  T. 

Vn.  f.  62  i  63). 
Stanico  Sndiwojemcz  za  Kazimierza  Jag. 

(Akta  T.  V1L  f.  62  i  6.1  i  Arcłi.  Zb. 

Dok.  T.  f.  19). 
Kuczuk  za  Kazimierza  Jag.  (Akta  T. 

VII). 
Jan  Na.ftitowicz  1484  r.  (ML  41). 
Kniaź   Aleksander  Jnricwicz  Holszański 

1485  —  1504  (ML  4  i  5). 
Jan  Jnricwicz  Zabrzeziński  1505  —  1507 

(ML  5  i  22).     Um.  w  1508  r. 
Słanisłaic   Piotrowicz  [Kiszka)    1508  — 

1512  (ML  8  i  Skarb.  Danił.).  Umarł 

w  1513  lub  1514  r.  (Kat.  Wolf.). 
Jerzi/  Badziwłłł  od  20  kwietnia  1514  r. 

(ML  7).    1540  r.   (ML  27).     Umarł 

w  1541  r. 


')       Mylnio    w    KitaloKti    nszwnny    slBrosl;|    dyne- 
mtindzkitii. 


STAROSTOWI  E. 


XXIX 


Aiulrzrj  Nirprzrrki,   .ailiiiiiiistratoi'  sta- 
rostwa w  15ir,  r.  (MFi  r.R). 
Wo/riflf//  Kir>iJ>fir.  namiostiiik  królowój 

I?ony  1  r.  17-1  .">:")  1  (^rii  ir,  i  BI). 
I.rw  Mirhdjlouńfz,  namiestnik  królowej 

Bony  0(1  27  listop.  ITkYJ  v    (Mli  .")!). 
Minsfi/iin  ])>/hi}i(xlct\  sprawra  starosiwa 

1557  —  15G2  (AiT.h.   Z1)or.  Dok.  T. 

VII  i  I). 
Ihelwrtj  Chodkiewicz  150.?- l.OGO  (Akta 

T.   XI.    i    Skarb.   Danii).      Umarł 

w  1572  r. 
Jlrkso/tder     Chodkiewicz    1576  —   1577 

(ML  57    i   Arch.  Zhor.  Dok.   IX). 

Umarł  w  1578  r. 
Frdor  Skinnin  T'/xzkicu)irz  1(108  —  ■  IGI 5 

(AIZR,  II.  i  Akta  T.  I). 

Homelscy.     Kuiaz  Aleksander  A/idreJew/cz  Saii- 

giiszko  hoszfjrski  od  21  wrześ.  1535  r. 

(ML  28). 
Kninź  Wasil  Jnriciricz  Tohrzi/iiski  od  27 

maja  153G  r.  (ML  28). 
Jan  Chrzczonowicz  1546  r.  (ML  4G).  Do 

6  września  1547  r. 
Onikfj  llnrnodiij  od  G  wrze.ś.  1 547  roku 

(MLG2),  15r)2r.  (ML  05). 
Hohdaii  Sopichn  1570  r.  (Kat.  WoliTa). 

Horiuhowscy.  Wastl  Chrcpłonirz  1400  —  150! 
(ML  5). 

HorodeCCy.     Jwnn  ^Prha)lowicz  1534  —  1539 

(AIZR,  I.  i  ML  37). 
Pdr   Kirdejeiricz   Mi/lski    1545  —  1552 

(Rew.  pnszcz.). 
fi(aiiislaw    Falczewski.   od    1552   r.    (ML 

51),  1559  r.  (AIZR,  II). 

Horodyscy.      Stanisław  <)len,iki  (Olędzki)  1530 
rokn  (Mli  16).     Um.  ri-7.ed  25  kwiet. 
1533  r.  (ML  24). 
Łowryn  {Wawrzyniec)  Wolski  od  3  maja 
1533  r.  (ML  24),  1535  r.  (ML  24). 

Horwolscy.  Bohdan  Szolitcha  1510  r.  (ML 
fS).    Um.  przed  8  stycz.  1531  r. 

Maciej  Zarrwrcnko  od  ^  stycznia  1.531  r. 
(ML  24)  Otrzymał  nominacy.*}  po- 
przednio,  12  maja  1520  r.  (i\IL  15). 

K.ttążę  .Janusz  lloUzański  -  Dnhrowicki 
1540  r.  (ML  29).   Um.  w  1518  r. 

Izblańscy.      }rarcin     Clirrplowicz     1407    roku 
(ML  5). 
Andrej  Lh-ozcza  1502  r.  (ML  5). 

Jaświońscy.  Wojciech  Narhifowicz  1498  — 
1509  r.  (ML  5  i  .Skarb.  Danił.). 


Iwan   l'lrxzczrji'w   Jinioin    1510  —  1520 

(ML  11  i  12). 
hniaz  Mic/iiii/.  O.ioiricki   1525  —  1541    ') 

(Ml^  15  i  39). 
JJionniin  Kwilceki   1503  —  1570    (Ardi. 

Zhor.  Dok.  [.  i  Akta  T.  VIII). 

Jezierzyscy.  Slnnishiw  l\ixzka  1552  r.  (ML 
2).   Umarł  w  1551  r.  (Wit.  Star.). 

Jurborgscy.    Iwan  Sapieha  od  1.502  r.  (ML  2). 
linan   Knncriricz,   namiestnik  królowej 

13ony  153G— 1548  (ML  2  i  50). 
Fedor  S/fumin  Tyszkiewicz  1608  —  1015 

(AIZR.  II.    i  Akta  T.  Ii.      Umarł 

w  1G18  r. 
Janusz  Skiimin  Tyszkiewicz  I02()r.  (Vol. 

Leg.). 

Kamienieccy  (podolscy).  Jozy  Gedrjgold  1415 
—   1423    ((Jod.   Epist.  Vit.   i   Kod. 
Racz.). 
Iwan  Moniwid  1437—1438  ■')  (Cod.  Ep. 
s.  XV.  i  AIZR,  I). 

Kamienieccy  (brzescy).  Pac  za  w.  k.s.  Ka- 
zimierza Jag.  (Rew.  puszcz,  f.  162). 

Jan  Nasuiicz  za  w.  ks.  Kazimierza  Jag. 
(ML  7). 

Iwaszko  Knhaiyifski  za  króla  Kazimie- 
rza Jag.  (T\IL  7). 

Fedor  Olizarmcicz  za  króla  Kazimierza 
Jag.  (ML  7). 

Alekmndcr  Drozdcza  za  króla  Kazimie- 
rza Jag.  (Arch.  Zbór.  Dok.  I.  f.  19). 

Kniaż  Semen  Jnriewicz  Hohzański  1489 
(Radzim.  Frzeg.  Pols..  sierp.  188r>), 
1501  r.  (ML  5). 

Kniaż  Semen  Alek.sandi-otoicz  Czartoryski 
1507  r.  (ML  8).  Do  25  kwietnia 
1518  r. 

Bohusz  Bohowifynnwicz  od  25  kwietnia 
151.S  r.  (ML  13).     Um.  w  1530  r. 

Mdcolaj  Paccwicz  1532  r.  (ML  24).  Um. 
przed  23  marca  1546  r. 

hninz  Kiizwn  Iwanowicz  Zasłnwski  oil 
23  marca  1540  r.  (ML  61). 

Gmnyl  //omostaj  15(i8  —  1570  (Akta 
T.  II  i  VII). 


')  Pnia  22  wrr.r^^nia  152G  r.  olrzjmnl  stiro.stwo 
ja4wiot'iskio  Jiinin  PlcszCfjrw  Jnrlnw^  nln  jiii  10  listo- 
piic!r\  t.  r.  zwrócono  jo  Osowiokicmii  (ML   I  5). 

^)  Lnutowsliy  stnro.^itii  l;iiiiii(^r>iocti  (?)  Iłn7  r. 
(^tI,    20). 


xxx 


STAROSTOWIE. 


Kaniowscy.       Os('ifi   Daszkiewicz     1520    Y6k.\\\KokQX\\\di\\%t^.  K-siązę  Krzijsztoj  Radziwiłł  ]^1 3 


(Skarb.   Danii.).     Umarł   w  153.i  r. 
(ML  24). 
Wnsil  ^ysr^•l>w^■cz^^.SO— 1.537  (ML  28 

i  33). 
Jan  Piotrowicz  Fcńko    l.ó:!n  r.   (jML  29). 
Pewnie  jedna  osoba   z  Ja  nr  m  Plo/m- 
uńczem  Niemirowiczcm,  kłóry  nio  żył 
jnż  w  1.540  r.  (ML  30). 
Nikifor   Wasilewicz  Bohojrd  od  12  czer- 
wca 1.540  r.  (ML  30). 
Onikcj  Hnriwstaj  1546  r.  (iML  Gl);  do  6 

września  1547  r.  (ML  (j2). 
Jan   Chrzczonowicz    1550  —  1551    (ML 

66  i  53). 
Kniaź  Michajh  Aleksandrowicz    Wiśnio- 

wiccki  15G0  r.  (A.JZR.  II). 
Kniaź  Aleksander    Michujhnuicz    Wihńo- 
wiecki  1.581—1503    (Źr.  Dłcj.  V  i  A. 
Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
Książę  Janusz  0.v/»v)(7.tA/ 1.596  r.  (A.  Tr. 
Lnb.  Woj.  Kij.).     Umarł    w  1620  r. 
(Star.  Mon.). 
Kiernowscy.   Kniaź  Semen  Jnmoniowici  I''od- 

htreski  1.522-  1527  (ML  2  i  17). 
Kleccy.     /»'««  Michajhwicz  1524—1530  (Al 
ZR.  I  i  ML  37  ). 
Ptir    Kirdejewicz  Mijlski   1551  —  1552 

(Rew.  Puszcz.). 
Stanisław  Fnlczcwski  od    1552  r.    (ML 
51)  1559  r.  (AIZR.  II). 
KłeSZCZelowacy.    Ksifjżf   Janusz   Porr/cki    \im. 
przed  28  lutego  1616  r.  (MK    158  f. 
235). 
Książe  Alekaander  Pori/cki  umarł  przed 
9  marca  1619  r.  (MK  163  f.  160). 
Kni-lŻyCCy.      Kniaź   yfatfiej  ,}rikiti/nicz  1502  r. 
(AIZR.  I  i  ML  41).     Urn.  w. 1530  r. 
Knyszyńscy.      Aleksander     Chodkiewicz    1530 
—  1547  (ML  16  i  51).  Um.   w  1540  r. 
Piotr  Falezewski  1551  r.  (Akta  T.  XI). 
Nie  żył  w  1569  r.  (MK  105  f.  130). 
Kobryńscy.     Niekras  1401  r.  (AIZR.  I). 

Wenclaw  Kostewiez  od  1510  r.   (ML  2). 

Umarł  w  1532  r.  (ML  24). 
Iwan  jnchniłoivicz  1534—1530  (AIZR. 

I  i  ML  37). 
Adam    Jwaclnw   Skureńca    {z  Knrzeiica) 

1.541  r.  (ML  2). 
Stanisłftiu  Falezewski  1548—1559    (ML 

50  i  AIZR.  II). 
Słani.slaw  Pownjno  1563  r.  (AIZR.  II). 
Oslo  fi   Wołowicz  1567  —  1587   (ML  57 
i  Akta  T.  VIII). 


r.  (AIZR    I). 
hsiąze  Krzysztof  Radziwiłł    od   3  grud. 
1588   r.  (MK   135   f.   357).     Umarł 
w  1  ()fl3  r. 
Koniawscy:    J-m  Jnndil)wicz  ustąpił  za  kon- 
sensem  z  1520  r. 
Andrzej  Dowojnnwicz  nabył  za  konsen- 
sem  z  1.520  r.  (ML  12).     Um.  przed 
7  sierp.  1527  r.  (ML  15). 
Onikcj  HornosłaJ  1533  —  1541    (ML  24 

i  43). 
Stanisław  Kiezgajlo  1546-1549  (ML  48 

i  65). 
Jan  Szijmkowicz  1551  r.  (ML  57). 
JIrrhorif   Wołowicz  1565  —  1560   (Akta 
T.  I.  i  Kat.  Wolf.). 
Kormiałowscy.        Wn/łek   Janowicz    {Kłoczko) 
mian.  przez  Aleksandra  Jag.;  1507  r. 
(ML  8).     Umarł  w  1514  r. 
Stanisław   Ilryhorieioicz   Ościkofvicz  nm. 

w  1510  r.  (ML  17). 
Jadwiga  Stanisławowa  O^cikowa  umarła 

w  1526  lub  1.527  r.  (ML  17). 
Iw(/n   Iio/iowit'/nowicz   od   28   kwietnia 

1527  r.  (ML  17). 
Kniaź  Jnri  Semenowicz  Słucki  od  14  aier. 

1527  r.  (ML  15). 
Kniaź  Semen  Bielski  1534—1538  (ML  7). 
j\[icl>ajło   Wasłlcioiez   Świniuski   1538  r. 

(AIZR,  I). 
Iheliary  {Chodkiewicz    1551—1563   (ML 
65  i  57). 
Korsuńscy.      Kniaź   Aleksander    ^[ichajł/)wicz 
Wiśnioicieeki  1502-1593  (A.Tr.Lub. 
Woj.  Kij.  i  Woł.). 

Kowelscy.       Bohdan   Siemaszko,   namiestnik 
królowej  Bony  154.3  -i  1549  (ML  29 
i  50). 
Kowieńscy.      Snniqajło   {Jan)    1398  —  1415 
(Skarb   Danił.  i  Cod.  Epist.  Vit.). 

SudiwoJ  1451  —  1464   (AIZR,  II  i  M 
L  3). 

Jiiri  Paceiricz  za  Kazimierza  Jag.  oko- 
ło 1480  r.  (Kat.  Wolf.). 

Stanisław  Koste.wicz  1492  —  1498  (ML 
5  i  20). 

Wojciech  Janowicz  (Kłoczko)  1490  —  1512 
(Vol.  Leg.  i  ML  10).    Um.  w  1514  r. 

Jiiri  Iłinicz  1514  r.  (ML  10). 

Abraham  J()zejoivicz  1515  r.  (Wolff;  Żyd 
ministrem).     Um.  w  1519  r. 

Janusz  Kistcwicz  1523  r.  (IML  16),  1527 
(ML  17).     Umarł  w  1527  r. 


STAROSTÓW 


XXXI 


■Jau  nadzucill  15;!1  — I r.:}(!  (ML  L'0  i  ID). 
llyrhoT)!  Ośrikniricz  \T):V.)  V.  (MIj  ;57). 
Jan  W„hn,i,)ski  1541  r.  (Ml,  2!)). 
Hrrlwru  Chodkiewicz   1546—1551   ')  (TNI 

L  02  i  (-.5). 
Jan  horiiajrwski  1555  r.  (y\kf,a  T.  XI). 
Ksi'!i{'  Mikofnj   Rnilziwiłł   1560  —  1503 

(AIZR,  I.  i  ML  57). 
Jon  Chodkiewicz  15(10 -1578  (Arch.  Zh. 

Dok.  TV.   i  MK  118  f  :}!)5).     Uinarl 

4  sierpnia  1579  r. 

Ksi<(zc  Alberl  Undziwiłl  1580-  1581   (M 
K  121  f.  101  i  MK  124  f.  140). 
Kraśniccy.     Lawryn  Wojna  1500—1560  (Ar. 
Zl)or.  Dok.  ni.  i  Skarb.  Danii.). 

Krasnnslelscy.     Kniaź  Jwan  Korecki  1402  r. 
(ML  6). 
Iwaszko  Zenowiewicz  1502  —  1513  (ML 

5  i  11). 

Hohuc/twal  Di/mńrieinicz   1525   r.    t]\IL 

1.5). 
Ihchory  Bromyka  1520  r.  (ML  16);   do 

30  czerwca  1533  r. 
Waxil  Tiiazkicwicz  od  30  czerw.  1533  r. 

(ML  24),  1534  r.  (ML  3(5). 
Nikifor  Wdsilcunez  liobojcd  1538-1547 

(ML  30  i  63). 
/(rzysziof  Zmcisza  1552  r.  (IML  65). 
M'as/1  Ti/^zhirwicz  1554  r.  (ML  57). 
Jan  Rajko  15(>6  r.  (Kat,.  Wolf.). 

Krewscy.     Gnazlold  1401   r.   (Cod.  Eni.st,.  s. 

XV.). 
Wn.ńl  Zenowiewicz  za  w.  ks.  Zvgni'inf.a 

(ML  41,  akt  z  1468  r.). 
Piołr    Hlrbowicz  1511  —  1522   (ML  11 

i  15). 
Andrcj  Eplmnchowicz   1532  r.   (ML  21). 

Umarł  przed  27  maja  153.3  r. 
hlkodeni   Janowicz  Jec/ionowski  ( Ciecha- 
nowiecki) od  27  mają  1533  r.  (ML  24). 
Miehajło  Wnailewicz   Siciniuski   1533  — 

1538  r.  (ML  .36). 
Jfikołaj   Narhni    1540—1555    (AIL  31 

i  Akta  T.  XI). 
Mikołaj  Ościk  1560  r.  (AIZR.  II). 
Kniaź  Andrcj  Kłirhski  1566  r.  (AIZR.  I). 
Ksi'jfzc    Jjnka.tz    Bolesłuwowicz     Swirski 

1560  r.  (Skarb.  Danii.). 

Kryńscy.    Jerh/  Badziwilł  od  28  lipca  1518  r. 
(ML  12). 


')      Alcksmukr  Lnszi:,   stiirosta  kowieński  (?)  kró- 
lowej Bony   1550  r.  (ML  5l). 

Poczet  rodów. 


Uohdnn  Iln/idcnu-iez  Woiarjcz  15:!7  roŁn 

(ML  33).     Uniarl  przed  14  kwio.tnia 

1530  r.  (ML33). 
Lew  Mirhajlawic:,  (nninifstnik  królowój 

P.ony)  1516-1550  (ML  ()l  i  51 ). 
Miliolaj  Nowirki   (naniic.^^lnik  knJluwM 

Bony)  1540  r.  ?  (ML  .50). 
Krzemienieccy.      Kniaź  Fedko  Nieiwicki  1 4.34 

r.  (Skarb.  DaniJ). 
Moniwid  {Iwan)  14.38  r.  (.AIZR,  [). 
Jursza  1442  r.  (Skarb.  Danii.). 
hninź  Andrej  Aleksandrowicz  Sangnszho- 

vicz  1.198—1502  (ML  5). 
Lero  BohoiDilynowicz  1502  r.  (ML  5). 
,hiri  Michaj łowicz  Monlowtoiaicz  1507  r. 

(]ML  8). 
Jahih    Monion-loicicz    1508    r.    (ML    R) 

1527  r.  (AIZR.  II).     Urn.  w  15'J0  v. 

CSU,  16). 
Jan  z  hmąiąt  litewskich   bisknp  wileński 

od   1520   r.  (Inw.  Arch.  Kor.  Wnj. 

Wof.),  1.5.33  r.  (ML  24). 
Dachno     Wosilewiez    1536    V.    (ML    28). 

Urn.  przed  30  czer.  1533  r.  (IML  30). 
Stanisław   Falrzcwski   1541  —  1542   (A 

Apel.  Z.  Pódl.  II). 
Szczasiny  Hcrcf/k   1545  r.  (Rew.  Zani. 

Krzem.). 
hoan  Bohnwittjn  1548  r.  (ML  ÓO). 
Petr   Siemaszko   1552—  1550    (ML  51 

i  Kat.  Wolf). 
Ksiiji{'    Mikołaj    Andrcjeancz    Zbaraski 

1.563  —  1571  (Ant.  Gram.  f.  "O  i  Żr. 

Dzioj.  V.  f.  170). 
Książę     Janusz     Mikolnjewi.rz     Zbaraski 

1574  —  1607  (Akta  T.  II.  f.  234  i  A. 

Tj-.  Lub.  Woj.  Woł.). 
Książę  Krzi/sztof  Zlmra.ski  1610  r.  (A.  Tr. 

Lnb.  Woj.  Wol.).     Umarł  w  1627  r. 

(Star.  Mon.). 
Książę  Janusz   Konstantynoimcz   Wiśnia- 

wiecki  1620  r.  (MK  177  f.  207).    Urn. 

przed  16  Jistop.  1636  r.  (MK  182  f. 

134). 
Książę  Janusz-Antoni  Wiśniowiecki  ofl  20 

paźdz.  1701  r.  (MK  210  f.  324). 
Krzyczewscy.     Zanko  Żaba  1500  r.  (ML  5). 
Fctraszko  Jepimac/ioa)icz  1504  r.  (MTj5). 
Jan  Zahrzcziński  1506  -  1507  (ML  8). 
Wasil  O.izHszkin  1508  r.  (ML  8). 
Jurt  Nicmirowicz  1511  r.  (ML  11). 
Kniaź  Wasil   Scmenowicz  Zi,liii'^ki    1516 

—1527  (ML  10  i  7). 
Wasil  Cz>/ż  1530  r.  (.ML  16).    Nie  żył 

w  1538  r.  (ML  30). 

66 


XXJCII 


STAROSTOWIE. 


Andrcj  Szohicha   1544  -  1552  (ML  39 

i  AIZR.  U). 
Knitiż    Tinhdan   Bohdanowicz  Sołoitterncki 

1594  r.  (Akta  T.  VIU). 

Kwasowscy.  Ławryn  Wojna  15G2  —  1578 
(A ich.  Zbór.  Dok.  I). 

Lachowiccy.        Kniaź   Jarosław    Jfaf/łcjetuicz 
Mikiiynicz  1549  r.  (ML  65). 
Wohdimir    Zahnlocki    1566    r.    (Pani. 
Jewł.). 

Laiscy.  Osłnji  Tyszkiewicz  1601  r.  (Vol 
Legr),  'lo  10  grudnia  1611  r.  {UK 
154  f.  206). 

Lepelscy.     Juri  Zcnotcifwicz    1570  r.  (Akta 
T.  IV). 
^^lkohj  Dorohnsfa/ski  1577—1589  (Akta 
T.  VIII  i  AIZR,  I). 

Lepuńscy.     Jakóh    Kunr.owirz    1504   —    152.3 

(ML  5  i  1.5). 
Mncirk  Kiincowicz  1524  —  1529  (MIj  16 

i  15). 
Andre;  Mackiewicz  1538—1541  (ML  30 

i  53). 
Wojciech   Szymknwicz  Jiindziłl  od  1541 

r.  (ML  5.3);  1542  r.  (UL  39). 
Juri  Wolczkowicz  1546  —  1549  (ML  6! 

i  66). 

Lidzcy.    Jifi  Knczuk   1473—1478  (Skarb. 

Danii,  i  Kat.  Wolf.). 
Pcłraszko  Paszkoioicz  1483  —  1484   (M 

L  4). 
Stanisław  Petraszkowicz  1493—1409  (M 

L  3  i  Vol.  Leg.). 
Jurt    Iwanowicz    llinirz    150]    r.    (Vo]. 

Leg.),  1502  r.  (ML6). 
Andrzej  Aleksandrowicz  1505 — 1507  (M 

L  5  i  8). 
Juri  Iwtniouńcz  Jlinicz  1507  r.    (ML  8), 

1508  r.  (ML  10).    Nift  żył  w  1527  r. 
Jerzif  nadziwili  \h2^  r.  (ML  15).    15 10 

r.  (ML  27).     Uninrł  w  1541  r. 
Slamsław  Jakóhowirz  Skop  1 546  r.    (ML 

46).     Do  24  lipca  1517  r. 
Książę    Mikołaj   Radziwiłł   od    24   lipca 

1547  r.   (ML  62).  1579  r.  (Akta  T. 

XI).     Umarł  w  1584  r. 

Lubeccy  (woj.  smoleńskie).     Niemir  Jakubo- 
wicz 1494  r.  (ML  6). 
Bolidan  SapieJta  1494-1496  (ML  6  i  .5). 

Lubeccy    (woj.    kijowskie).       Iwan    Słuszka 
1553  r.  (Arcłi.  Zbór.  Dok.  I). 


Paweł  Sapieha    1565   r.    (Kat.  Wolłla), 

1576  r.  (ML  57).     Umarł  w  1.580  r. 
Kniaź    Andrzej   Jwanowirz    W>xnioirierki 

1581  —  1582  (ML  hi  i  Wyr.  Tr.  Lnb. 

ks.  14  f.  325). 
Książę  Aleksander  Michajłowirz  Wiśnio- 

tnrcki  1592—1593  (A.  Tr.  Lub.  Woj. 

Kij.  i  Woł.). 
Luboszanscy.      Kniaź  Wasil   Andrejewicz  Po- 

łuhniski  1515—1516  (ML  11). 
Jan  Zawiszi/c  ustąpił  za  kousensem  z  r. 

1519. 
Kniaź  Wasil  Sołomereeki  uabyl  za  kou- 
sensem z  13  czer.  1519  r.  (ML  13). 
Jan  Niemirowicz   od    20   lutego    1520  r. 

(ML  12),   1533  r.  (ML  24).    Umarł 

w  1533  r. 
Kniaź  Semen  Odynccicicz  otrzymał  eks- 

pektatywę  na  to  starostwo  po  Nie- 

mirowiczu  w  1532  r.  (ML  24);  1541 

r.  (ML  29). 
Oiiikej  JJornostaj  1546  —  1555  (ML  61 

i  AktaT.  XI). 
Lucyńscy.     Mikolij  Ościk  \m\  r.  (MK  95  f. 

565). 
ŁojOWSCy.       Książę    Aleksander    Michajłowiez 

Wiśniowicrki  1.592—1593  (A.  Tr.Lub. 

Woj.  Kij.  i  Woł.). 

Łosiccy.     Niemira  IJrymalicz  150C>  r.  (ML  8). 

Łuccy.     Kniaź   Fedor    Danitowicz    Ostrogski 

1386  —  1388  (Inw.  Arch.  Kor.  Woj. 

Woł.  i  Skarb.  Danii.). 
Kniaź  Borys  Wasilewicz  Ilubkin  Roslow- 

skiT.  ?  (ML  27). 
Iwan  Pełrowicz  r.  ?  (ML  27). 
Jursza  1431  r.  (Cod.  Epist.  s.  XV). 
Nienńrn  Bezanotoicz  1445  —  1451  (Skar. 

Danił.  i  Rew.  puszcz.) 
Michnjło  Montowlowicz  146.1 —  1475  (K. 

Wolf.). 
Iwan  Chodkiewicz  za  Kazimierza  Jag. 

(ML  5,  akt  z  1498  r.) 
Olizar  Szyłowicz  1480-1484  (AIZR,  II 

i  ML  4). 
Piolr  Janowicz  {,}rondiffirdowicz)  1486  — 

1489  (ML  4). 
Kniaź  Semen  Jtiricwicz  Jlolszański   1489 

—  1499  (Radzim.  Pzeg.  Pols   sier- 
pień, 1885  r.  i  ML  5)., 

Kniaź  Michajh  Iwanowicz  Ostrogski  1 500 

—  1501  (ML  6  15). 
Kniaź  Semen  Juriewicz  Tlolszański   1 503 

—  1505  (ML  5).    Umarł  w  1505  lub 
1506  r. 


STAROSTOWIE. 


XXXTII 


Frdor  Janunzewicz   ir,0(>— If5n7  (i\[[i  8). 

Zóst.  star.  włoilz.  2.1  s^nul.  1507  r. 
Kn/fiź  Konsłanlt/  Iwaiinw/rz  < ).^l roczki  j\\v/, 

24  listopjida  l.'')()7  v.  (ML  8),  '  1^)22  r. 

(MT,  12). 
hninż  Fedor  Mirhajlowicz  Czminyii^hi  od 

ir.23  r.  (ML  ir,),    ir>40  r.  (ML  20). 

Umarł  przed  18  grud.  1542  r. 
Kinaz  Aitdrrj   j]ricIi'iflowicz    S/Jiifjii^zko- 

wicz  Ao.cryr.cA/ mian.  18  gnid.  l.'")42  r. 

(ML  30),  L554  r.   (ML  57).     Umart 

w  1500  r.  (Kat.  Wolf.). 
Kniaź   Bolnisz  Korecki  mian.  4  grudnia 

IBfiO  r.     Został  woj.  \volvń.  w  1.t72 

r.    Urn.  w  L576  r.  (Kat.  Wolf.). 
Kniaź  Aleksander  Proński  l.")81  —  158G 

(Kat.  Wolf.). 
Ksinic    Mladi/słmo  -  Dominik    Zushiwski 

mian.  23  grudnia   1G30  r.  (MK  ISi? 

f.  114).    Um.  w  l(5r)6  r.  (Rudawski). 

Łuczyńscy   (Łuczyn  horodok).     Kniaź   Ole- 
rhnn  lUazynn  149(3  —  1500  (ML  5). 

Markowscy.     Fiołr  Jminwicz  1403  r.  (ML  3). 
Żdan  Wojłkowicz  1502  r.  (ML  5). 
Mordax  Miszkowicz    1508  —  1512  (ML 

10). 
Jan  Znhrzcziński  1518  r.  (ML  12). 
Jan  nadziwili  1520—1534  (ML  12  i  2G). 
Jnn  Narhutotoicz  1536  —  1542  (ML  19 

i  62). 
Lev)  Roski  1543  —  1551    (Arcb.  Dubr. 

III.  —  r.  1544,  ML  30,— r.  1551,  ML 

65). 
.Anicofa/  Knrnszeuńcz  1558—1574  (Kat. 

Wolf.  i  Arch.  Zbór.  Dok.  III). 

Mceńscy.     Kniaź   Bymilri  Fntiulycz   1486  r. 
(Skarb.  Danii.). 
h'iemir  JahJhomicz  1404  r.  (ML  6). 
Bohdan  Sopeka  1494—1496   (ML  6  i  5) 

Mejszagolscy.     Kniaź   Web    Proński  1493  — 

1494  (Indykcya  XI  i  XII.  ML  25). 
Bartosz  Taborowicz  1494  —  1505  (ML  6 

i  5). 
Jerzy  Radziwiłł  1507  r.  (ML  8). 
Iwan  Andrejewicz  1507  —  1508   (ML  3 

i  AIZR.  I). 
JnriJedko  1514—1517  (ML  1 1  i  0). 
Jerzy  Badziuńll  od  28  lipca  1518  roku 

(ML  12). 
Mikotaj  Bndih   1540  —  1542    (ML  31 

i  32). 
Mikołaj  Dorohssłajski  1500  r.   (Skarb. 

Danii.). 


Kniaź  .Jan  Tiolfsłnwouńnz  ŚioirsJci  1577 
- 150:;  (Akta  T.  VITI.  f.  407  i  464). 
Umarł  w  1507  r.  (Kat.  Wolf.). 

Memescy.    Jon  /^/W»>»'7V;r  1546  r.  (ML  61). 

Mereccy.       Mirlml   ,\rarcinowicz    1485    r.   (M 

L  4). 
Stanisław  Hlebowicz  1402  -  J405  (Stat. 

Lit  i  ML  6). 
Hre/ion/  Slanisławotvirz  Ościkoiricz  1495 

—  1.500  (ML  5  i  6). 
A>;iV7i  ,\ficliajlo  Lwon-icz  TłUiiski  1502  — 

8  luty  1.505  r.  (ML  6  i  5). 
Jnri  Pacorirz  7  marzec  1505  r.  (Mli  5). 
Stanisliw  .lauowicz  Zubrzeziiiski  1506  — 

1507  (ML  8). 
Jerzy  Badzitoiłł  1508—1514  (]\1L  8). 
Ihebory  Ościkowic:  1514  r.  (AIZR,  I). 
Juri  Illelioiuicz  od   1514  r.    do  4  lipca 

1518  r.  (ML  12). 
Stanisław  Ościkowicz  od  4  lipca  1518  r. 

(ML  13).     Nie  żył   w   1519  r.  (ML 

13). 
Jan    Zabrzezitiskt   nabył    za  konsonsem 

z  1520  r.  (ML  12).     Nadanie  otrzy- 
mał w  1521  r   (ML  2).   1530  r.  (ML 

24)   '). 
Maciej  Wojricrhowicz  {Kłoczko)    1532  — 

1533  (ML  24  i  10). 
Jan    Zaln-zczińsfci   1536—  1537   (ML  2 

i  30). 
Miko/aj  Jundziłł  1539  —  1541    (ML  41 

i  29). 
Stanisław  Dowojno  1 54 1  —  1 563  (MIj  2 

i  AIZR,  II). 
Hr chory    Wołowicz    1576   ]•.    (Akta   T. 

vni). 

Kniązc  Mikołaj  Jiiricwicz  Radziwiłł  1579 
r.  (Akta  T.  XI). 

Książę  Mikołaj  }rikołajcwicz  Radziwiłł 
1.580  —  1588  (MK  123  f.  393  i  Arcłi. 
Dubr.  XIV).     Umarł  w  1589  r. 

Miadziolscy.  Andrej  Sakowicz  za  Kazimie- 
rza ,lag.  (ML  41). 

Bohdan  Andrejewicz  Sakouncz  od  1484  r. 
(ML  41).     Umarł  w  1490  r.    < 

Lew  /{oski  1547  —  1549  (Arch.  Dubr. 
III). 

Milcołnj  Naruszewicz  1558  —  1574  (1.559 
r.  Kat  Widf.  1550  r.,  Akta  T.  XI. 
1574  r.  Arch.  Zbór.  Dok.  III). 


')  Jerzy  Mikotajewip?,  Radziwiłł  otrzymał  w  1  520 
roku  konsnns  na  nykiipionio  starostwa  mcrcckiego  t  r.ik 
Zabrzczifiskicgo  (ML   1  2). 


XXXIV 


STAROSTOWIE, 


Mieilniccy.     Korcjim  I.300  r.    (Skar.  DnniK). 
Kniaź  Wdnil    Scmenotcicz   Zi/himki  1507 

—  1514  (ML  8  i  7). 

Kniaź  Iwan   Jln/horiewicz  Sirń.tlci   1519 

—  ir)23  (ML  If)). 

Kopot  \V<mlewicz  1529  r.  (ML  24). 
}ficftajJi  W"silf!wicz    Sioiwiiski   \')'.',l  — 

1538  (AIZR,  L  iML;?fi). 
Kniaź     Fedor    Wasilewicz     Solomererki 

1540  r.  (ML  53). 
Stanisław  Skop    1541  —  1!3'I2    (ML  39 

i  43). 
Michaiła    Wasilewicz   Swiniuski    1543  r. 

(AIZR,  I). 
Iwan  Z:rtrAjl.')4Gr.  (ML48). 
Ostnfi  Wolowicz    15:>2  —  1500  (1\[L  .')4 

i  Arch.  Zbór.  Dok.  Tli). 

Mielniccy.     Niemira  Jlnjmalicz   1499  —  1.533 
(Vol.  Lej?,  i  JML  2ł).    Uin.  w  1533  r. 

Mikołaj  Atidru.tznricz  od  10  ilst.  1533  I". 
(ML  24),  1535  r.  (ML54). 

Nikodem  z  Circhunoitwa  1537 — 1549  (M 
L  37  i  05).  I 

Bnf.dan  Siemasrko,  namiostiiik  królowej  j 
Bony  1513-1549  (ML  29  i  50).  Kró- 
lowa Bona  ustąpiła  nni  .sł.iioatwa  17 
sierpnia  l.")49  r.  (MF-  50). 

Jan  hrezkowicz  z  Batik  1554  r.  (ML  57). 

Maciej  Sawicki  1509  r.  (MK  105  f.  110). 
Zrezygnował  w  157(1  r. 

Wojciech  Sawicki  od  1576  r.  (MK  114 
i  72);  do  25  grud.  IG11  r.  (MK  154 
f.  153). 

Mińscy.       Knini     Iwan    Jitriewicz    7,asławski 

1468— 1 473  (Kat.  Wolf.). 
Kniaź    Iwan    Wasi/ewcz    1487  —  1489 

(Kat.  Wolf.  i  ML  41. 
Mikołaj  Iliriicz  1494—1498    (ML  3  i  5ł. 
Kniaź  Bohdan  Iwanoiricz  Zaslawski  1499 

—  1519   (ML  5  i  13),    1525   r.  (Kat. 

Wolf.). 
Jan  Stecko  O/bidka  1533-1540  (ML  26 

i  31).     Umarł  w  1541  r. 
Wasil  r)/szkietrirz  154(5  —  1569  (ML  48 

i  Skarb.   Danił).     Umnrt   13  sierp. 

1571  r.  (Groby  Ty.szk). 

Mohilewscy.     Mifko  Sfarodnb   od  1481  r.  (M 

L4). 
Kniaź  j\/a(Jiej  Mikilijnicz    1507  —  1508 

(ML  41). 
Jnri  Zenowipwicz  od  7  kwietnia  1514  r. 

(ML  7),  1516  r.  (Mli  11). 
Jan  Szczi/towicz  od  listopada  151  (>  roku 

(ML  7),  1518  r.  (ML  13). 


Kniaź  Wasil  hranniricz  Sołnmererki  1520 

— 1.')3(;  (MIj  12  i  28 <. 
Fedo7-  Haka  1540  —   1547  (MTi  39  i  46). 
Księże    Janusz     Ilolszafiski  -  I >nhvowicki 

0(1  23  marca  1547  r.  (ML  62). 
Slanisłuw  Kielrjajło  1552—1554  (ML  65 

i  Skarb.  Danił.). 
Ostafi    Wołouncz    1554  —  1560   (ML  57 

i  A  rob.  Zbór.  Dok.  III). 
Ilrehon/  Chodkiewicz  1564—1569  (Arch. 

Zbór.  Dok.  IV.  i  Skarb.  Dan.).   Urn. 

w  1572  r. 
Aleksander  Chodkietcicz  1576-1577   (M 

L  57  i  Arch.  Zbór.  Dok.  IX).     Urn. 

w  1578  r. 
Lew  Snpiełia  1599  r.    (Ar.  Zb.  Dok.  Ilł. 
Mdiołaj  Kiszka,  nmart  w  1644  r.  (MK 
188  f.  112). 

Mołodoczeńscy.      IMidan    Korejwicz    1499    r. 
(ML  <;  i  5). 
luan  Kaszka  1500  r.  (ML  5). 
Mozyrscy.     Michał  Hahin  1501  r.  (ML  5). 

Jakiih  hcaszencowicz  1506  r.  (ML  8). 
Andre j  Kiemimwicz  1509  r.  (ML  8). 
Jerzy  nadzlwiU  1511  — 1 5 14  (ML  9  i  8). 
Olhryrht  Gasriold  1515  -  1536  (ML  10 

i  2).   ITinarł  w  15;'.9  r. 
^[iko}aj  j\.irh,i  1542  r.  (ML  32). 
Ksiqic  Mikołaj  Jiirieiricz  Itadziwiłł  1550 

—  1575  (Arch.  Dnhr.  IlL  i  Akta  T. 
Yiri). 

Książę    Mikołaj    Mikolajewicz    Radziwiłł 

1580-1588  (Arch.  T)ubr.XIV).  Urn. 

w  1.089  r, 
MŚCibohoWSCy.      Iwan  7/(jr«()^^;/  1534— 1535 

(ML  2  i  20).     TJmarł  w  1.5.5S  r. 
Ilrehorif  Wołowicz  1559  —  1566  (Rew. 

puszcz,  i  Kat.  Wolf.). 

Mścisławscy.  Jeszcze  za  życia  ostntnieojo 
właściciela  Mścisławia.  kniazia  Ali- 
chajła  Iwanowicza  Zasław.skiego- 
M.ścisławskiego.  król  Zygmnnt  za- 
mianował pierwszych  dzierżawców 
Mścisławia. 

Jan  JUcłinwicz  1527  r    (ML  15). 

Jan  llinirz  1528  r.  {Uh  15). 

Jitri  Zcnowiewicz  od  2  listopada  1529r. 
(ML  7).  1534  r.  (ML  26(. 

Kniaź  Wasil  Andrejewicz  Połuhiiiski  1535 

—  1550  (ML  28  165). 

Kniaź  Iwan  Wasilcioicz  Fołiibiński  1551 
r.  (ML  .53). 
Niemonojscy.     Piołr  Ołechnotcicz  1494—1502 
(Kat.  Wolffa  i  ML  6). 


S    T     A     R    o    S     T     o     w     I     R. 


XXXV 


Jan  Jiniewicz  Zabrzezińslci  od  IHOl)  r. 
Umnił  w  ir)08r.  (ML21 

Jan  Jfiiwwicz  Znhrznzinsla  od  1508  r.  (M 
L  2).  Oti-zymat  starostwo  to  na  wła- 
sności w  1510  r.  (Ml;  2).  Umarł 
w  IB."^?  r.,  zapisawszy  dobra  te  w  r. 
15:j(5  królowi  Żygnuintowi  i  królowej 
Bonie  (ML  2). 

Sfnuiilmo  Iłnjski  1540  r.  (ML  CC). 

Nowodworscy.     Iwan    Sapieha    1400   r.    (M 

L  G). 
SImcon  Gec  1540  r.  (Akta  T.  I). 
Andrzej  Nicprzecke  1515  r.  (ML  58). 
Sehaatyan  Ihfhowski    1!340  —  1562  (ML 

50  i  Arch!  Zbór.  Dok.  I). 
Jdnusz  Sfcitmin  Tynzkicwirz    KM  1— 1013 

(Vol.  Leg.). 

Nowomolscy.  Książę  Krzyaziof  BaihiwiU  1508 
r.  (Akta  T.  VTII).  Umarł  w  IGOa  r. 
(MR  150  f.  237). 
Fedor  Skiimin  Tyszkiewicz  1608  —  IfiU) 
(AIZR.  II  i  Akta  T.  I).  Umarł  w  r. 
1618. 

Obelscy.     Hrehon/    Afananasowicz     Mosalski 
1577  r.  (Akta  T.  VIII). 

Oboleccy.     Jnri  Hlebowicz  1500  r.  (AIZR  I). 

Kniaź  Fedor  Iwannwicz  7Mslawski  1504  r. 
(ML  5). 

Mida  Jwanowicz  1510  r.  (ML  8). 

Kniaź  Wasil  Semenowicz  Sokałiński  r.  ? 
(ML  41). 

Maeiej  Wofciec/iowlcz  (Kłoczko)  1533  — 
1542  (ML  19  i  30).  Umarł  11  kwie- 
tnia 1543  r. 

Kierdej  llnjczynowicz  1548  r.  (ML  50). 

Oliccy.     Jan  Jnriewicz  Zahrzeziński  od  1402  r. 

(Mil  2). 
Piotr  Olechnowicz  1404—1503  (K.Wolf. 

i  ML  6). 
Jan  Jnriewicz  Zahrzeziński  1506  r.  (ML 

5).     Umarł  w  1508  r. 
Jan  Janowicz    Zabrzezmski   od    1536  r. 

(ML  2). 
Paweł  Szijmkowicz  Ged.rojc  1511  r.  (ML 

43). 
f^tanisław  Rajski  1540  r.  (ML  66). 
Łaioryn  ' Wojna  1574  -1580    (Ar.  Zl»or. 

Dok.  Illi  I).  Umarł  w  1580  r. 
Fedor  Skumin   Tyszkiewicz    1581—1610 

(Akta  T.   I   i   AIZR.    II).     Umarł 

w  1618  r.  .• 


Onikszłynscy.     Radziwiłł  0-<cikowicz  od  14  10 

r.  (Skarb.  Daniłł.)    Urn.  w  U77  r. 
Ilrc/iori/  Ościkowicz    1404  —  1500  (ML 

5  i  6). 
Kniaź  Micha jlo  Jwowicz  Tlliiiski    1501  r. 

ML  5). 
Kniaź  }ralfiej   Mikifynirz   1507  r.    (ML 

41). 
Jiiri  0.<cikowiez  1514  —   1532   (ML  10 

i  24),  j 

Kmita  Kuncewicz  1.536   -  1547  (ML  24 

i  4S). 
Jan  Kmila  1554  r.  (IML  57). 
Jan  niehowirz  1575  —  1570   (MK  113  f. 

431    i  Arch.   Zbór.  Dok.  III).    Urn. 

w  1591  r. 

Orszańscy  (Rożscy).     Juri  Hlebowicz  1500  r. 

(AIZR.  I). 
Kniaź  Fedor  Iwannwicz  Zaslawsfri   1501 

r.  (ML  5).     Do  13  lutego  1.5.38  r. 
/Oiinź    Was/l  Jnriewicz    Tołoczyński   od 

13  lutego    1538  r.   (ML  30),'  1546  r. 
(ML  48). 
Ktiiaż  Andrej  Iwanowicz  Ozierpcki  \TACy 

—  1.551  (ML  48  i  53). 
Filnn  Kmita  1566  r.     Urn.  w  15S7  r. 
Mikołaj  Sapie/ia  1588  r.  (Akta  T.  III). 
OstrSCy.      KJiiaż    Fryderyk    Proński    1546    r. 

(ML  61). 
Filon  Kmita  1562  r.    (Arcłi.  Zlior.  Dok. 

I  i  IV). 
Ławrm   Ualoinski  tim.  w  1504  r.  (Akta 

T.  vin). 

Michał    Ratomski    1615    r.    (Akta    T. 

vni), 

Ostryńscy.     Kniaź  Hlcb  Proński  1501  r.  (M 
L  5). 

Fedito   Chrehłowirz  1507  r.  (ML  8). 

Stanisław  Skinder    1514   —   1516    (ML 
11). 

Aleksander     Chodkiewicz    1518  —  ir)47 
(ML  12  i  54).     Urn   w  1549  r. 

S^basli/an  Di/howski  \h60  r.{ Arch.  Zbór. 
Dok.  III). 

Slanidnw  Howojna  1503  r.  (AIZR.  II). 

Iwan  Aleksandrowicz  Soltan  od  1  czer- 
wca 1.566  r.  (Mon.  Pac.  f.  259). 

Jarosław  Soltan  1586  r.  (Akta  T.  III). 

Lew  Sapieha  1590  r.  (Arch.  Zbór.  Dok. 
II). 
Oszmiańscy.     Gedynold  \'i^l  Y.{^\iQ.vh.  Da- 
nii.). 

Kniaź  Andrej  Konstanti/nnwiez  Prihabski 
1.507  r.  (ML  8). 


XN-xvi 


STAROSTOWIE. 


Kniaź  Wohdko  hcnnowicz{Uorxki)  IBlf) 

r.  (ML  11). 
Mikolnj  Kiezf/a/li)  ustąpił  za  konsensmi 

z  20  czerwca  1520  r.  (Mli  12). 
Jan  Jundzill  od   20  lipca   ló20  r.  (ML 

12). 
Jan  Janowicz  Zf/hrzrziiiski  nĄ  I:)22  r.  (M 

L  13).  Po  22  s^nul.  1.^)22  r. 
Jinkolaj  Zfihrzezwsfri  od  22  jriud.    1522 

r.  (ML  15).     Nie  żył  w  1.520  r. 
Jan  Janowicz  Zahrzeziu.tki  152G  —  1530 

{^Uj  15  i  24). 
Jlicmnim    Chodkiewicz  \r):\Q  —  \M\   (ML 

.30  i  39). 
Kniaź  Jur  i   Wnsilmoirz  Sohmererki  1540 

—  1550  (ML  65). 

Juri  Chodkiewicz  1.554  r.  (i\lL  57). 
Jan  Jlnjko  1555  r.  (Akta  T.  II),  1566  r. 

(Kat.  Wolffa). 
Książę  Mtkohij  Radziwiłł   1570  —  1580 

(Akta   T.   XI    i   ML    57).     Umarł 

w  1584  r. 
Stanisław  Narhnt  1585  —  1.501    (Arcli. 

Dubr.  IV  i  V). 

Owruccy.    Jlomodaj  Romnnowicz  1487—1403 
(ML  4  i  3). 
Kniaź  Jlr chory  Borysowic:  {Illiński)  1406 

—  1501   (iU,  5). 

!>evko  Romanowicz  1506  —  1507  (ISIL  5 

iAIZR.  II). 
Seriko  rołnznwicz  1510  r.   (ML  8). 
Michajfo  Chalrcki  1522  r.  (ML  10).  Um. 

przed  5  maja  1534  r. 
Krzysztof  Kmita  od  5  maja  1534  r.  (ML 

24). 
Andrzej  Nietnirowicz  1536 — 1539  (ML 

28  i  61). 
Krzysztof  Kmita  od  16  sierpnia  1540  r. 

(ML  39). 
Kniai  Andrej  Kapusta  154t»  — 1550  (ML 

61  i  Źród.  Dziej.  V). 
Józef  Chalecki    1551  —  1.553   (ML   57 

i  "Źród.  Dziej.  V  f .  82). 
Kniaź  Andrej    Kapusta    1555    —   15(50 

(Przpg.  Arcłi.  1881  r.  f.   460  i  Vol. 

Leg.    Um.  w  1572  r.  (Przegl.  Arch. 

f.  461). 
Książę  Michał   Wiśniowiechi  1606  i*.  (A. 

Tr.  Lub.  Woj.  Braci).  Um.  przed  15 

lutego  1616  r.  (MK  158  f.  234). 

Ozierscy  v.  Ozierzyscy  (Ozero).  Jerztf  Radzi- 
wiłł od  28  lipca  1518  r.  (^[L  12). 
Bohdan    Jlryńhowiez   Wołowicz    1537    r. 


(ML  33).     Umarł  przed  14  kwietnia 

1530r.  (ML.33).  . 
Stanisław  Kiszka  1552  r.   (^IL  2).     Um. 

w  1554  r. 
Sehaatyan  Dybowski  1557 — 1562. 

OŻSCy.     Andrej  Olechnowicz  1494   r.  (ML  6). 
Kniaź   Iwan    Lwowicz   Jłłi/nki    1495  — 

1501  (ML  6  i  5). 
Wojciech  Nartnitowicz  1508-1509  (ML 

8  i  Skarb.  Danił.). 
Mikołaj  Pacewicz  1510  —  1516    (ML  8 

i  11). 
Jfinusz  Knstewicz  1520  —  1526  (IML  12 

i  15).  Umarł  w  1527  r. 
Piotr  Stanisławoiricz  {Kiszka)     1520   — 

1532  (ML  16  123). 
Mikołaj  Androszewicz  1530  r,    (ML   7). 

Umarł  przed  6  sierpnia  1548  r. 
Jan  Komajewski  od  6  sierp.   1548  r.  (M 
L62),   1554  r.  (ML  57), 

Peniańscy.     Rojwid  1398  r.   (Kod.  Racz.  f. 

2.ń6  in  Pennaw?). 
Ośctk   za  Kazimierza  Jag.  (ML  8  akt 

z  1510  r. 
Rndzhnłt  (hcikowicz  1442  —  1477  (ML 

8  akt  Z  1510  r.) 
Mikołaj  Radziwiłłowicz  nmarł    przed  2 

maja  1510  r. 
Jlrehory  Striuisłaicowicz  Ościkowicz  od  2 

maja  1510  r.  (ML  8).    Umarł  w  r. 

1518. 
•Slnjtisław  Ościkowicz  od  1519  r.  Umarł 

w  1519  r.  (ML  13).    Wdowa  po  nim 

nstapiła  za  konsensoin  z  1510  r. 
Mikołaj  Radziwiłł  nabył  za  konsensem 

z  1519  r.  (ML  13). 
Stanisław   Radziwiłł  1522  —   1530  (ML 

2  i  24). 
Szi/mko  Mać/eiewicz  1532  —  1511  (ML  16 

i  39). 
Wojciech  Szymkowicz  Jundził  od  1542  r. 

(ML  53). 
Fawcl  Szipnkowicz  Gedrojc  1545  —  1552 

(ML  60  i  62). 
Wojciech  Jasieński  1558—1560  (MK  91 

f.  l36iMK95f.  324). 
}hlcołaj  Naruszewicz  1567  —  1574  (ML 

57  i  Arch.  Zbór.  Dok.  III). 

Perejasławscy.  Książę  Janusz  OstrogskilGl5 
r.  (Źr.  Dziej,  V).  Umarł  w  r620  r. 
(Star.  Mon.). 

Peremilscy.  Kniaź  Iwan  Futiatycz  1507  r. 
(ML  36). 


STAROSTOWIE. 


xxxvn 


Persttlńscy.      Ihcfionj    Ofnnnaowir.z  yfosdhki 
otrzyma!'  t,e  dzierżawę  od  Zyp^mmita 
Augusta.  lf>77  r.  (Akta  T.  VIII). 
Pińscy.     Kniaź  Jurt  Scmcnotoicz  za  Kazimie- 
rza Jat^.  (Rew.  puszcz.). 
Iwan  Mic/iajlouńcz  1520  —   1,').']9  (Ilcw. 

puszcz  i  ML  37). 
Adnm  Iwachno  Skineńca    (z  Kurzeiica^) 

15-11  r.  (ML  2). 
P/ołr  Kirdejexvicz  ^fr/lski   1545  —  1.552 

(Rew.  Puszcz.). 
Stanisław  Falczcw^ki   od    1552   r.   (ML 

51),  15.59  r.  (AIZR.  11). 
Stanisław  Bowojm  1562—1563  (AIZR, 

Wasii  Tyszkiewicz  1569  r.  (Sk.  Danii.). 

Um.  13  sier.  1571  r.  (Groby  Tyszk.). 
Łaiwijn  Wojna  1574—1580  (Arch.  Zb. 

Dok.  III.  i  Vol.  Leg.).  Um.  w  I  .')80  r. 
Książę    Janusz    ]\fiknłnjf;wicz     Zhnrnski 

1581-1584  (Źród.  Dziej.  XI.  f.  204 

i  213  i  Arch.  Zhor.  Dok.  VI). 
Książę  Jerzy  Januszewicz  Zbaraski  1607 

-1629  (MK15I  f.  133  i  MK  177  f. 

446).  Um.  w  1631  r.  (MK  178  f.  371). 
Książę  Janusz- Antoni  Wiśniowiccki  1697 

r.  (Kat.  Wolf.). 
Książe    Michał  -  Seriuacy    llisniomiecki 

od  1701  r.  (Notatki  ks'.  Mich.  Wi.śn.). 
Płotelscy.     Jerzy  Bielewicz  1536-1540  (iNIL 

30  i  31). 
Hieronim  Chodftiervicz  l.')46— 1554  (ML 

46  i  57).    Umarł  w  1561  r. 
Jan  Bierojiimnwicz  Chodkiewicz  1566  — 

J571  (Arch.  Zb.  Dok.  I  i  IV).    Um. 

4  sierpnia  1579  r. 
•"•ropojscy.  Mikołaj  Juriewicz  1514  r.  (ML  U) 
Kniaź  Semen  Czartonjslti  o<\  1518  r.  (M 

L   13),   1524   r.   (ML   15).      Umarł 

w  1524  r. 
K7iiaź  Fedor  Michajłowicz  Wiśniowiccki 

od  12  czer.  1524  r.  (ML  15),    1529  r. 

(ML  19). 
Ostafi  Daszkowicz  um.  przed  12  stycz. 

1536  r. 
Kniaź  Iioan   Michajłowicz   Wiśniowiccki 

od  12  stycz.  1536  r.  (ML  24),  1543  r. 

(ML  61). 
Jurt  Zenowiewicz  1547  —  1570  (^[L  46 

i  Akta  T.  IV). 
Krzysztof  Zenowiewioz  1577_-1590  (Ak 

T.  VIII.  i  Arcii.  Dubr.  V). 
Przełajscy.  Kniaź  Iwan  T^wowicz  Htifiski  1495 

—  1502  (ML--6  i  5). 


Bohusz  BohnwUipiowicz  1503  r.  (ML  6). 
Michał  Basa  1519  r.   (Mli  13).     Umarł 

w  l.V25  r. 
Iwan  Mirliajłowicz  Basa  od  19  stycznia 

1526  r.  (iML  15). 
Lcio  Dymitriewlcz  (namiestnik  królowej 

Bony)  1537  r.  (ML  33). 
Bohdan  Dowf/ird  1538  r.  (ML  7). 
Sebastyan  Jumlziłł  um.  przed  24  marca 

l.'j51  r.  (ML  51). 
Stanisław  Doicojna  1560  —  1563  (ML  2 

i  AIZR,  II). 
Hrcliory  Wnłomcz  1569  r.  (Kat.  Wolf.). 

Przełomscy.     Andrej  Olechnowicz   1494  roku 

(ML  6). 
Kniaź  Iwan  Lioowicz  Jlliński  1495 — 1501 

{Uh  6  i  .5). 
Wojciech  Narlm łowicz  1508  —  1509   (ML 

8  i  Skarb.  Danił.). 
Mikołaj  Facewi.cz  1510  —  1516   (ML  8 

i  11). 
Janusz  Kostewicz  1520  —  1526  (ML  12 

i  15).     Umarł  w  1527  r. 
Piotr    Stanisławotoicz    (Kiszka)    1529  — 

1532  (ML  16  i  23). 
}fikołaj   Androszewicz    1539   r.  (ML  7). 

Umarł  przed  6  sierpnia  1.548  r. 
Jan  Komnjewski  od  6  sierpnia  1548  r. 

(ML  62),  1554  r.  (ML  57). 

Przewalscy.      Uryńko    Chodkowicz    Wołowicz 

1503  r.  (ML  5). 
Fedko    Michajłowicz    Świetosza   1508  — 

1514  (Kat.  Wolf.  i  ML  9). 
Kopot    Wasilewicz  1516  —  1529  (ML  7 

i  24). 
Bohdan  Dowgirdowicz  1538  r.  (ML  7). 
Kacfcr  Kimceivicz  1546—  1549  (ML  48 

i  65). 
Krzysztof  Zaunsza  1554  r.  (ML  57).  ' 
J^aweł  Śapiełia  1576  r.  (ML  57).   Umarł 

w  1580  r. 

Puńscy.     Iwan  Litawor    Chrepłowicz    149t  r. 

(ML  6). 
Stanisław  Barłoszemcz    (Monłowiowicz) 

1499  r.  (ML  6). 
Aleksander    Chodkiewicz    1501  —  1506 

(ML  5  i  6). 
łysinie  Paiueł  Holszański  od  1527  roku 

(ML  2). 
Jan   Zabrzeziński    od    1536  r.   (ML  2) 

1537  r.  (ML  30). 
Juri  Aleksandrowicz  Chodkiewicz  1568  r. 

(Arch.    Zbór.    Dok.    IX;.      Umarł 

w  1569  r. 


xxxvin 


STAROSTOWIE. 


Putywelscy.      Raman  Itraszkowicz   I  182  roku 

(lAlL  4). 
Kmita  Aleksandrowicz  14.S0  r.  (ML  4). 
Kniiiż  Bohdan  Fedorowicz  IlUński   1495 

—  141)9  (ML  5). 

Radomelscy  (wnj.  mścisł).  Jitri Zr»oivinvicz 
0(1  4  listop.  1529  r.  (ML  7\    1534  r. 

(ML  26). 
Kniaź  Wasil  A>idre/acirz  Polubińakt  1525 

-1550  (Arch.  Zbor.  Dok.  II.  i  ML 

65). 
Kmaź  Iwan  Wasilewicz  Fołubiński  1551 

r.  (ML  53). 
Fawei  Pac  1584  r.    Umarł  w  1595  roku 

(Kat.  Wolf.). 

Radomelscy  (pow.  kijowski).  Kniaź  Timofcj 
/wanowicz  Kapusta  1511  r.  (ML  8). 

RadoszkOWSCy.     Jan  Hlebowicz  1570  —  1579 
(Źród.  Dzioj.  IV.  i  Arch.  Zbor.  Dok. 
III).     Umarł  w  1591  r. 
Jan  Hlebowicz   1594  r.  (Akta  T.  VIII). 
Umarł  w  IGOl  r.  (Kat.  Wolf). 

Raduńscy.     Janusz   Kostewtcz    1498  —  1527 

(ML  5  117). 
Jan  Hlebowicz  1527  r.  (ML  15). 
Szi/mko  MacTciewicz  1532—1541  (ML  16 

i  29). 
Stanisław  Kiezgajło  1540-1549  (ML  48 

i  65). 
Augustyn  Fursowkz  1551  r.  (ML  65). 
Ju<i  Wołc.zhuivicz  1556  r.  (ML  57). 
Jan  Hrrcyk  1569  r.  (Arch.  Dubr.  XIV). 
Mikołfij  Tahcosz  1581  r.  (ML  57). 

Rakiscy.  Kniaź  Timofiej  Kroszyiiski  1518  r. 
(ML  12). 

Rałneńscy.  Stanisław  liojski  1541  —  1542 
(ML  40). 

Rajgrodzcy.  Jan  }[ikolajcwicz  nadziwili  1508 
r.  (ML  8). 

Roliaczewscy.  Iwan  Michajłowicz  1534  — 
15:?9  (AIZR.  L  i  ML  37). 

Michno  Jakóbowicz  1545  roku  (Rew.  Z. 
Winnic). 

i'aivel  Popcliyhski  (dzierżawca  królo- 
wej Bony)  1549— 1  .'.52  (ML  51). 

Bohdan  IJolmat  (sprawca)  1552  (ML51). 

Macic/    Wojcicchowicz    1555   r.  (llewiz. 

pUi5ZCZ.). 

Hrehory  Baka  1556  r.  (Akta  T.  XI). 
Kniaź   Bohdan    Wasilewicz    Solomerecki 

15(^2-  1563  (Akta  T.  XI.  i  Arch.  Zb. 

Dok.  VI). 


Boman   Wołowicz   1594  roku   (Akta  T. 
VIII). 

Rosieńscy.     Paweł  Namszcioicz  1512  r.   (ML 

62). 
Wcncław  Mikołajeuncz  1547—1556  (ML 

62  i  Kat.  Wolf.  f.  2G8). 
Wacław  Szemet  1575  r.  (Ar.  Dubr.  V). 

Rudniccy.  Hieronim  Wołowicz  1609  —  1615 
(Akta  T.  VII  i  I). 

Rumborgscy.  Ks/<fżę  Albert  Badziwiłl  od  18 
września  1589  r.  (MK  13.=)  f.  657). 
Umarł  przed  23  grudnia  1592  r. 

Rumszyscy.  Hrehory  Chodkiewicz  1551  r. 
(ML  6.5). 

Rzeczyccy.     Kwacz  od  1481  r.  (ML  4). 

i^icidio  Polozotińcz  1522  r.  (ML  10).   Um. 

przed  20  lutego  1532  r. 
Kniaź    Aleksander  Michajłowicz    Wiśnio- 

wiecki  od  20  lutego  1532  r.  (ML  22). 

1545  r.  (Rew.  Z.  Woł.). 
Onikej  Hornostaj  1555  r.  (Akta  T.  XI). 
Oslafi  Wołowicz  1576  r.  (ML  57). 

Rzeźyccy.  Mikołaj  Ościk  1560-1561  (AIZR, 
U.  i  MK  95  f.  565). 

SieleCCy.     Abraham  Józefowicz  um.  W  1519  r. 
Iwan  Michajłowicz  1539  r.  (ML  37). 
Stanisław    Falczewski   z    żoni^     Barbarą 

Falkijwną  1554  —  1555  (Arch.  Zbor. 

Dok.  IV.  i  ML  2). 

Skidelscy.     Jerzy  Badziwiłl  od  1520  r.  (ML 

12). 
Bohdan    Ilryńkowtcz    Wołotoicz    1537    r. 

(ML  33).     Umarł  przed  14  kwietnia 

1539  r.  (ML  331. 
Iwan  Wotowicz  1541  r.  (ML  31). 
Lew  Michajłowicz  (namiestnik  królowej 

Bony)  1546—1550  (ML  61  i  51). 
Mikołaj  Nowicki  (namiestnik  królowój 

Bony)  1549  r.  (ML  50). 

Skirstomońscy.    Fedko  Jamisz/ciewiez  1502 — 

1503  (AIZR,  I.  i  ML  5). 
Piotr  Olfcłiuowicz  1505  —  1507  (ML  5 

i  8). 
Siantsłfiw  Skopy.  Anelino  1524  r.  (ML 

15).  Anelino  1526  r.  (ML  15),  1532r. 

(iML  24). 
J^awcł  Naruszewicz  1536—1542  (ML  24 

i  62). 
Wcnclaw  Mikołajewicz  1547  -  1556  (ML 

62  i  Kat.  Wolf.). 
Wacław  Szcmct  1575  r,  (Ar.  Dubr.  V). 


S    T     A     R    o    S    T     O     W     I     E. 


X\XIX 


Słonimscy   ^.nllan  AhkunndmwJrz  14R.T  — 1400 

(Mr.  n. 

Iwiin    Lilau-nr  Chrrpiowicz  1402  —  1409 

(MT-;?  i  5). 
Kińnż  Janusz  Alrksandrnicicz    {Ilohzań- 

sli)  ir.OI  r.  (ML  41). 
Jtin  nadziwili  ]5()(;  r.  (ML  H).     Uiiiiirl 

przed  5  lipca  1522  r.  (ML  12). 
Holiusz  Jh/fowili/iinwicz  1522— l.^HO    (M 

L  15  i  IG).     Umarł    w  1530  r.   (Mfj 

10). 
Jioan  JJoriinńnj  1531  r.  (ML  24). 
Książę  }rikohij  Radziwiin^^^A  r.  (RIcarl). 

Danii..). 
Jlirlwn/  Bohdanowicz  Wotmeicz  1500    — 

l563(AktaT.  Vir  i  ML  .-.7). 
HrcJion/  Hn/ńkoiuinz   Wnlowirzr    I5()()   — 

15R3    (Kat.  Wolffa    i   Arcb.    Zl)or. 

Dok.  IV). 
Leii>  Sapielia  1590  r.  (Arrli.  ZI)or.  Dok. 

II). 

Somiliscy     Mikołaj  Narhdoiuicz   1503  r.    (M 

L  5). 
Kninż  Pdr  Timoficjewicz  Mo  Salski  1518 

-1520  (ML  13  i  12). 
Jojł  Zahrzcziński  1533  —  1540  (Mli   7 

i  2). 
0/ci'hno  Kryicier.  1 54G  r.  ("ML  40).  Nie 

żył  5  niąja  1548  r.  (ML  62). 
Książę  Mikohj   Undziwiłl  0(1    14  paźdz. 

1551  r.  (ML  53),  1504  r.  (Ar.  Zbór. 
Dok.  IV,  Nr  60). 
Książe  Siffan  Aiidicjrwicz  Zdaraslfi  1570 
—  15H0  (ML  54  i  57).     Nie  żył  w  r. 
1580. 

Stokliscy.     Fedko  Bryhoricwirz  1408  -  1500 

(ML  5  i  Skarb.  Danii). 
Michał  Basa  1514  r.  (MLII). 
Kniaź  Pelr  Massalski  1519  -  1520  (ML 

13  1  12). 
Jakub  Kuncewicz    nabył   za  konsensnm 

z  1520  r.  (ML  12),    1523  r.  (ML  15). 
Kniaź  Iwan  Riazański  r.  ?  (ML  26,  akt 

7.  r.  1.534). 
Michajlo  Wasilewicz    Swiniuski  1534  — 

1.538  (ML  26  i  AIZR.  I). 
Kniaź  Semen  Bielski  1534  —   1538  (M 

L  7). 
Surażscy.  Mikołaj  Korycki  1537  r.  (ML  30) 
Andrzej  Knnic/ti  1545  r.  (ML  55). 
Tomasz  Owsiani/   n.amiestnik   królowej 

Bony  1 549  - 1 553  {Ml,  50  i  5 1 ). 
Stanisław  Pac  1576  r.     Umarł  w  1588  r. 

(Mon.  Paców). 


Mikołaj  Sapieha  1501  —  1507  (Akła  T 
III  i  VI).    Umarł  w  1.59!t  r. 

ŚwisłOCCy.     Iln/ńko   llromijka  1511    —   ]518 

(.ML  2  i  12). 
]]'<}jcirrl,.  yosilowski  od    15I.S    r     (ML 

12).  Umarł  w  1522  r.  (ML  15). 
Andre j  Aiemirniciez  1522  r.  (ML  15). 
Kniaź    Kaima  Iwanowicz  Zaslawski    od 

3  września  1540  r.  (ML  30>. 
hniaż      Wasil    Mieliajlowicz     S'Vtąuszl(o 

KnwrJski  1546—1552  (ML  40  i'  65). 
j\rirhał  Uarabin-da  1566  —  1571    (ML  2 

i  Ar(  li.  Zhor.  Dok.  III). 

Szawelscy    (Rzowleńscy).      ^ni-ołaj  Baczlcn- 

iricz  1507-  1510  (ML  8  i  14). 
Jan  z /rsitfżai  lilewskich  bisknp  wileński 

1528  r.  (ML  15). 
Jerzy    Falczewski  bisknp    łncki    do    21 

listop.  1546  r. 
Książę   }fikołaj  liadziwiłł   od    21  li-<5top 

1540  r.  (^IL  40).  1553  r.    (MK  91,  f. 

8.1). 

SzeraSZOWSCy.     Pmreł    Szymkowi.cz     Gedrojc 
15.37  r.  (ML  33). 
Mikołaj  Dorohoiłajski  1576—1581  (ML 
57). 

Telszewscy.     Jerzy   Bielewicz   15.36    r.   (ML 

30). 
JJicroni?n  Chodkiewicz  1546  —1554  (Mli 

46  i  57).  Umarł  w  1561  r. 
Jan  Jlin  onimowicz  Chodkiewicz     1566  — 

1578  (Arcb.  Zbór.  Dok.  I  i  MK  118 

f.  305).     Umarł  4  sierp.  1579  r. 

Tełeryńscy.      Kniaź   ^rałfiej    ^fikitynicz   1502 
r.  (ML  41  i  AIŻRI). 
Kniaź  Wasil  Połabiiltki    1515  —   151 G 
(ML  11). 

Toropeccy.      Zeńko    Jcwłaszkowicz     1403    — 
1408  (ML  3  i. 5). 

Trabscy.     Sfanisław  Pac  ]5ri9—lbG4    (Mon. 
Parów). 
Jan  Ilajko  15G0  —  1575  (Skarb.  Danił. 

i  Akta  T.  VIII). 
Wołodjmir  Zdwłocki  \^^0y.    Um    w  r 
1.580  (Pam.  Jewł.). 

Tykocińscy.     Ihehory   Chodkiewicz    1544    r. 

(ML  55). 
Jan  /?a''c(iŁv7n547  — 1550(iML62  1  Pis 

Ilist.  Bal.  IL  f.  289). 
Slani.-^ław  Kicż</ajło  1552- -1554  (ML  05 

i  Skarb.  Danił.). 


Poczet  rodów. 


B9 


XL 


RT     A     ROSTOWIE. 


Jan   Szymkowlcz    1551  — 15(i8  (ML  57). 

Uciańscy.     Iwan  Lilawor  C/irrpfounc:  1480  r. 

(ML  4). 
Wojtek  Janowicz  {Khczkn)  1493   —  1409 

(Skarb.  Danii,  i  'S\h  b). 
Kniaź  Michailo  Licouncz  Jlliński  1499 — 

150G  (]\IL  0). 
Kniaź   Iwan    TACOwicz  WitUki    1500   l". 

(ML  8). 
Jerzfj    RarlziwiU  1510  —  1512    (ML    8 

i  10). 
riofr  Olechnowicz  1514  —  1516  (i\IL  9 

i  10). 
Slanisłaio,   Jitri   i  Hrchonj    Oicikowiczc 

iisttipili  za  konspusem  7.  1519  r. 
Olbracht  Gasztnhl  nabył   za  konsensem 

z  1519  r.  (MTj  13). 
Jan     Ahrnhamowicz    Józcfoincz     od    11 

czerwca  1527  r.  (ML  15). 
Maciej  Mdnmoicz  )5ll  r.  (MI^  431. 
Ale/rsy  Pawłowicz  154(3-  1547  (ML  01  | 

i  02).  I 

Nikifor  Wasilewicz  Bobojed  1549—1551 

(ML  65). 
Bohdan  Wasilewicz  1551  r.  (Mli  06). 
Jan  Hajko  1558  r.  (ML  57). 

Uniccy.     Kniaź    Konstanty  Ostrogski   1529    r. 

(ML  36). 
Michajło    Wasilewicz    Swinittski    1540  r. 

(ML  36). 
Stanisław  GaszłoJd  1542  r.  (ML  53). 
Kjiiaź    Iwan  Kroszyński    1546  r.    (ML 

46). 
Ilrehon/    Ościk   1546  —  1554   (ML  46 

i  57).     Umarł  w  1557  lub  1558  r.  (K. 

WolITa). 
Kniaź   Fctr    Kro.izipiski   1579  r.   (Akta 

T.  xn. 

Jan  Hlehowirz  1.585-1587  (MK  131,    f. 

68  i  Akta  T.  VI). 
Jan  niehoiLHCz  1590—1594  (K.  Wolffa 

i  Akta  T.  VHI).     Uni.  w  1604  r. 
Tlieronim  Wołowie:  1615  r.    (Ak.  T.  I). 

UŚwiaccy.     Kierdej   Hrtjczynoioicz  1548  r.  (M 

L  50). 
Stanisław  Kiszka  1552  r.  (ML  2).    Uin. 

w  1554  r. 
Uszpolscy.     Oieik  za  Kazimierza  .lag.     Urn. 

w  1442  r  (ML  8). 
nadziwili  Oicikowicz  1442   —   1477   (M 

L  8). 
Mikołaj  liadziwillowirz    1478  r.  (ML  8). 

TTinarl  przed  2  maja  1510  r. 
Jlreliory  Słanisłuwawicz    O.śeifcowiez    od 


2  maja  1510  r.  (ML  8).     Umarł  w  r. 

1518. 
Stanisław  Oscilcowicz  od  1519  r.;  mnarl 

w  1519  r.  (ML  13).    Wdowa  po  nim 

ustąpiła  za  konsensem  z  1519  r. 
Milcolnj  Radziwiłł  na!)ył   za  konsensem 

z  l.-łlOr.  (ML  13). 
Stanisław  Badziiciłł  od  1522  r.  (ML  2), 

15.30  r.  (ML  6). 
Szymko  Mackiewicz    1532  —  1541  (1\[L 

22  i  39). 
Wojciech  Szymkowlcz  Jundziłł  od  1542  r. 

(ML  53). 
Faweł  Szymkowicz   Gedrojc   1545  —  1552 

(ML  00  1  (52). 
Wojeifeh  Jasieński  15.58— 1.5f)0  (MK  91 

f.  130  i  MK  95  f.  324). 
Mikołaj  Naruszewicz  1507  —  1574  (ML 

57  i  Arch.  Zbór.  Dok.  III). 

j  Wasiliscy.     Jan  Steckowicz  1499  r.  (?)  Indyk- 
cja  2-a,  ML  10  '). 

Jnn  Badziwiłł  1500  -  1501    (ML  6  i  5). 
I  Kniaź    Masil  Ltcotoicz  Jlliński     1501  — 

1504  (ML  5  i  6). 
Stanisław  riotrowicz(Kiszlai)  1505  -1506 

(ML  5). 
Jan  Szczytotoicz  1507  —  1515    (ML    8 

i  11). 
Jakńh  Kuncewicz  1518— 1523  (ML  2). 
Jan   Badziwiłł  1523  —  1541  (ML  15  i  43). 

Umarł  w  1542  r.  (Kat.  Wolffa,  •'). 
Kacper  Kuncewicz  1546  r.  (ML  48). 
Ksiąie  Miliohij  Radziwiłł  1540  —  1554 

(ML  61  i  Skarb.  Danił.). 
Jan  Wołezłcowicz  1569  r.  (Skarb.  Dan.). 
Wieliscy.     Owdor  1481  r.  (ML  4). 

Stanisław  l'nn  1582  V.   Um.  W  1588  r. 

(Mon.  Paców). 
Mikołrij  Sapielia  1591  —  1597  (Akta  T. 

Ul  i  VI).     Umarł  w  1599  r. 

Wielońscy   Kniaź  Jnri  Aleksandtotcicz  Ifołszań- 
ski  1502  r.  (ML  41). 
Jerzy   Badziwiłł  1507  —  1508  (ML  8). 


')  Jan  DoW(jirilnwicz  3  stycinia,  liidykcyi  3 -ej 
(ML   II). 

-)  Iwnn  Jcsnionowici  olrr.ynii'  fi  p.iziUicrmka 
1532  r.  konsens  na  wykupienie  te^n  stiirostwn  z  rąk 
Rndzlwilta,  który  jo  triymnł  w  1000  kopach;  w  kilku 
mipsii^cy  pujiiiioj,  ho  1  1  grudnia  t.  r.  olrzynial  Jcsma- 
nowicr.  prrywili-j  na  to  starostwo,  lecr.  widocnic  go 
nic  wykupił,  lio  Radziwiłł  pn.aiadnł  je  do  .śmierci  (ML 
2«).' 


STAROSTOWIE. 


Xhl 


Iwan  Andrejewicz  150!)  r.  (JIL  8).    Urn. 

w  1Ó54  r.  (Arch.  Zbór.  Dok   VI). 
J<in  Szymkoioicz  lófiS  Y.  (ML  57). 
Mikoł(i)  T)oro/K).<tiajski  1506—1593  (Kat, 

Wolffa  i  Akta  T.  YIII). 

Wilkiejscy.     Jan  ItadziwHł  1495  —  1501  (M 

L  5^. 
Dohek  Sklłondnwicz  1522  r.  (IML  41). 
Aleksander  Chodkiewicz  1522  —  1547  {Jsl 

L  10  i  54).     Umarł  w  1549  r.  ')• 
Hieronim  Chodkiewicz   1550  —  1554  (IML 

65  i  57j. 
Jan  Majko  1566  r.  (Kat.  Wolf.). 
Kninż  Aleksander  Połiihińslci  1586   roku 

(Kat.  Wolf.). 

Wiłkomirscy.      Wiqaił  (czy  nie  AVeżo;ajlo?) 

1398  r.  (Skarb.  Danił.). 
^[ichał   Kiezgnjło    1410   r.    (Cod.   Epist. 

Vit.). 
Borys  Semcnowicz  1501  r.  (ML  5). 
Juri  Dowojnowicz  1517  —  1522  (ML  10 

i   13). 
Stanisław   Radziwiłłowiez    od   14  listop. 

1524  r.  (ML  15),  1527  r.  (ML  15). 
Kmita  Kuncowicz  1532  —  1547  (ML  22 

i  48). 
Jan  Kmila  1554  r.  (ML  57). 
Paweł  Pac  1576  r.  (Mon.  Pac).    Umarł 

w  1 595  r. 
Mikołaj  Kiszka  1631  —  16-38  (Arcli.  Zb. 

Dok.  VIII.  i  Vol."Iieg.). 

Winniccy.  Kniaź  Konstanty  Iwanowicz  Ostróg- 

ski  1498  r.  (ML  5).     Dostał  się  do 

niewoli   w    1500  r.     Następnie  "był 

znów  starostą  27  listopada  I.Ó07  r. 

(ML  8)  do  26  stycznia  1517  r. 
Kniaź  Roman  Andrejewicz  Sanguszko  od 

26  stycznia  1517  rokn  (AIZR,  II). 

Umarł. 
Kniaź    Konstanty     Iwanowicz     Ostrogshi 

1518  r.  (ML  12'.   Umarł  w  1530  r. 
hnini    Ilia     Konsłantt/nowicz     Ostrowski 

1530  r.  (ML  24).    Umarł  w  1539'r. 
Kniaź  Semen  Hlebowicz  Proński   1 540  — 

1541  (ML  39). 
Kniaź  Fedor  Andrejewicz  Sangiiszko  1546 

r.  (ML  61).    Nie  żył  w  1.548  r.   (ML 

62). 
Kniaź  Bohusz  Korecki  1551  —  1505   (ML 

53  i  Malin,  i  Przezdz.  II.  f.  117). 


')      UroIioryChoilkiewict  wymieniony    jako   (Uicr- 
iawt-a  wilkiejski  w   15  16  r.  (.ML  18). 


Kniaź  Roman  Fedorowicz  Sangnszko  1566 
r.  (Kat.  AVolf.).     Umarł  w  1571  r. 

Książę  Karol  Korecki  od  11  marca  1()2-'' 
r.  (MK  160  f.  .584).  Ustąpił  ze  sta"- 
rostwii.  zostawszy  kasztelanem  wo- 
łyńskim w  1023  r. 

Włodzimierscy.     Paszko  Dachnowicz  14.52  r 

(ML  36). 
Kniaź  Aleksander  Sanguszkowicz  za  Ka 

zimierza  Jag  r.  ?  (Żr.  Dz.  VI.  f.  6). 
Olizar  Szyhntńcz  1401  r.  (Stecki  M.  Ró- 
wne). 
Iwan  Ju.rsza  1488—1489  (ML  4). 
Wojciech  Kucznkowicz  1494  —  1495   (M 

L  6). 
Wasil  Chreptouncz  1495  —  1501    (ML  6 

i  5). 
kniaź  Juri  Iwanowicz  1502  r.  (ML  5). 
Fedko  Jannszkiewicz  1503  — 1505  (ML  5 

i  8). 
K?naź     Wasil     Andrejewicz     Połnbiński 

1.506-1507  (:\rL8). 
Fedh o  Januszewicz  od  23  grud.  1507  r. 

(ML  8).     Urn.  przed  26  maja  1508  r. 
K7ńnż  Andrej  Aleksa ndronncz  Sanrjnszko 

od  1508  r.  (ML  8),  1528  r.  (ML  16). 
Kniaź    Fedor  Andrejewicz  Sangnszko  od 

21  sierpnia  1531  r.  (ML  24).     Umarł 

przed  4  maja  1548  r. 
Piotr  Kiszka  od  4  maja  1548  r.  (ML  62). 

Umarł  w  1550  r.  (ML  65). 
Kniaź  Wdsil-I^rinstanty  Ostrogski   1551 

—  Li77  (ML  5.",  i  Akta  T.  VIII). 
Kniaź  Konstant//  Konsłantynowicz  Ostrog- 
ski 1580  r.  (Conv.  Warsz.  I.  f.  387). 
Kniaź  Wasil  Konstanty  Ostrogski  1588 — 

16(,)5  (Vol.  Leg.  i  AIZR,  II). 
Książę  Janus;  Konsłantynowicz  Ostrogski 

1605  r.  (AIZR,  II).     Urn.  w  1()20  r. 

(Star.  Mon.). 
Książę  Adam- Aleksander  Sangnszko  nst^i- 

pił  za  konsensem  z  27  wrześ.  1625  r. 

(MK  173  f.  148  i  251). 
Książę  Jerzy  Zaslawski  umarł  przed  20 

paźdz.  1636  r.  (MK  182  f.  125). 

Wolkiniccy.     Jnkóh   Kuncowicz   1504  7-  1523 

(ML  5  i  15).     Umarł  w  1523  r. 
Maciek  Kuncewicz  1524  —  1529  (ML  16 

i  15). 
Andrzej  JFadkowicz  1538—1541   (ML  30 

i  53).     . 
Wojciech  Szymkowicz  Jundzi/ł  od  1541  r. 

(ML  53),  1542  r.  (ML  39). 


XLH 


STAROSTOWI     E. 


Juri  Wokzkoicłcz  1540 
i  fi6). 


154!)  (ML  61 


Wołkowyscy.    henn  Dnwojnowicz  1484  —  1494 

(ML  4  i  6). 
Wojciech  Kitrzukow/cz  1406  —  lóOó    (M 

L  5).  I 

Jdfł    Z'ihrzczv'isl(i   1506—   1500    (ML  8' 

i  Skarb.  D.anil.). 
Kniaź  Jntiiisz  Alelt-tnndrowicz  (Jlolazmi- 

ski)  1511  r.  (ML  11). 
Juri  Hlebowicz  od  7  lipca  1518  r.  (ML 

12),  1520  1-  (ML  14). 
Maciej    Wojciechowicz   Khczko    1522  — 

1543  (ML  10  i  2).    Umarł   II  kwie- 
tnia 1543  r.  (Star  Mon.). 
Wttsi/  Ti/szUewicz  154G-1552  (ML  48 

i  Arrh.  Zbór.  Dok.  III). 
Mikołaj  Kariiszetnicz   1 550  r.  (Rewizya 

puszcz.). 
Jmi  Ti/szkirwicz    1557  --  1575    (Groby 

Tyszk.  f.  0.  i  Arch.  Dnbr.  V). 
Mikołaj  Dorohosiajski  1576—1581  (ML 

57). 
Mikołaj  Kiszka   1637  r.   (Akta  T.  XI). 

Czy  nie  Wiłkomirski? 

Woniaczyńscy.     Semen  Kmicic  do  lf,47  r. 

Kniaź    l)ijntitii   Iwanowicz   M'iśnioiriccki 
od  14  sierp.  1547  r.  (ML  62). 

Worniańacy.     Kniaź   Ju-an    Mic/iajłotvicz    117- 
i!/iiowiecki  1533  r.  (ML  2^). 
Lew  Czyi  153!)  r.  (ML  37). 
Bohdan  Chyplowicz  J.^JT  r.  (ML  62). 
Jlrehory  Wolowicz  l.'J6.5— 1569  (AktaT. 
L  i  Kat.  Wolf.). 

Wysoccy.     Słanisfaw    Olędzki    1530    r.    (ML 
16).     Umarł  przed  25  kwiot.  ir-33  r. 
(ML  24). 
Ławnjn  Woliki  1533—1535  (ML  24). 

Wysokotiworscy.       Hnlidan   Sapieha    1508    r. 

(ML  8.). 
Jiiniisz  Świi-fizczowski    l.''i22  r.   (ML  161 

Ustąpił  za  koiisensom  z  l.'>2r)  r. 
Jan  Sioirficki  nabył  za  konson.  z  152.")  r. 

(ML  15).  Ustąpił  za  konsen.  z  1525r. 
Kniaź  Juri  Slucki  nal»vł  za  konsensom 

z  1525  r.  [Uh  l.i). 
Stanisław  Dowgirdowicz  1530  r.  (ML  24). 

Wyszgorodzcy.    Maciej  Stcckowicz  1501  roku 
(ML  14). 
Stanisław   Skop    1541  -  1542   (ML  39 
i  43). 


Zablelscy.     Jfanej  Lewicki   1550  r.  (ML  .^4). 
Fiotr  F^dczcicski  1554  r.  (Akta  T.  XI). 
Nie  żył  w  1569  r.  (MK  105  f.  1.39). 

Zdołbiccy.    UasH  Chrepfow/cz  1495  r.  (;ML6). 

Zdziłowscy.      (htafi    ]J'asiłewicz     Tyszkiewicz 
1589  r.  (Kat.  Wolf.). 

Zelwieńscy.      fwan  HomostaJ   1535   r.  (ML 
20).     Umarł  w  1558  r. 
łlrchor'!  Wolowicz  1565  --  1566  (Akta 
T.  I.'  i  Kat.  Wolf.). 

Zwiaholscy.     Jacek  }fiezinca  1494 — 1496  (M 
L  6  i  Ant.  Gram). 

Zwinogrodzcy  Kniaź  Konstanty  hranowicz 
Ostrogski  1493  r.  (ML  5).  Dostał  się 
do  niewoli  w  1500  r.  Następnie  od 
1507  r.  do  26  stycznia  1517  r.  (ML 
11). 
Kniaź  lloman  Sangiiszko  od  26  stycznia 

1517  r.  (AIZR,  II).     Umnrł. 

Kniaź     Konstanty    Iwanowic:     Ostrowski 

1518  r.  (ML  12).   Urn.  w  1530  r.  ' 

Zygwulscy.     Jan  Hlebowicz  lź>n— 1^79  (Ak. 
T.  VIII.  i  Arch.  Zbór.  Dok.  III). 

Zyżmorscy.      Fedho    Januszkiemcz    1495  — 

1499  (ML  .5). 
hran  Sapieha  1500  —  1507  (Kat.  Wolf. 

i  ML  10). 
lUhiisz  liohowitynorticz  1508 --  1509  (M 

L8). 
Kopot    Wosdewicz   1510  -  1512  (Kat. 

Wolf.  i  ML  10). 
Jan   Hlebowicz   ustąpił   za  konsensem 

z  1519  r. 
Jan  Zawiszifc  nabył  za  konsensem  z  18 

sierpnia  1519  r.  (ML  13).     Ustąpił 

w  \b'>i  r. 
Paweł  Naruszewicz  od  28  sierp.  1524  r. 

(ML  15). 
Kniaź  Semen  Bielski    1534  —  1538   (M 

L  7). 
Aui}ust>/n  Fnrsowtcz  1546  —  1550   (ML 

4S  i  65). 
Stanisław  Komorowski  1550  —  1553  (K. 

Wolf.). 
hsi'iż{-  Krzysztof  Radziwiłł  1576  —  1579 

(Źr.  Dziej.  T.  IV.  i  MK  119  f.  203). 

Żołudzcy.     Marcin  Chrcptowicz   1501  —  1508 
(ML  5  i  8). 
Mikołaj  Faccwicz  1510  r.  (ML  S). 
Kniaź   U'asil  Fo/ubiiiski  od  I5IG  r.  (ML 
11),  15.33  r.  (ML  26). 


STOLNICY.  -  WO.IEWOUOWIK. 


Lxm 


Żorosławscy,    J»yi  Żdcpucha   1530  r.  (ML 
24). 

Żytomirscy.  Scńko  Iłomanowicz  148Gr.(]\IL4). 

]Ji/miin'    Aleksandrowicz     150)    —   l.iOS 

(Rew.  Z.  Żyt.  i  ML  5). 
Jan  z  f<su(Z(]t  LHcwsldch   biskup   wileń- 
ski od  18  wrzes.  1525  r.  (ML  15). 
Kmai  Semen  Prnński  1.538  r.   (ML  ."^0). 
Kniaź  Bohusz  Korcchi  1544  — L51G(M 

L48). 
Kniaź    Dymitri    Fedoroioicz     S(in(jtiszko 

1550  r.  (AIZR,  1).  Uin.  w  1555  r. 
Kniaź     Roman  -  Fedorowicz     S'tnfjttszko 

1557  r.   (Bart),    1569  r.  iVol.Leg.). 

Umarł:  w  1571  r. 
Kniaź    Konstanty    Wiśniowiecki  158.3  r. 

(Wyr.  Tryb.  Lub.  ks.  17  f.  14). 
Książę  Janusz  Zasławski  1604  r.  (Akta 

T.  I). 
Książę  Aleksander  z  Ostroga    Zasłaioski 

1607  r.  (A.  Tr.  Lub.  Woj.  Woł.1,  do 

4  lipca  1626  r.  (MK  173,  f.  361). 

Stolnicy.   ') 

Litewscy.     Stanisław    Janowicz    Zabrzeziński 
z  podstołego  1501  r.  (ML  36). 
Jan  Zawisza   z   podstołego;    wzmianka 
o  nira,  jako  o  stolniku,  w  akcie  z  1531 
r.  (Mli  44,  f.  873). 
Jan  Narbutoivicz  1.520  r.  (Vol.  Leg.). 
Książę    Janusz   Holszański  -  Dubrowicki 

1540  r.  (ML  29).*  Został   woj.  kij. 

w  1542  r. 
Sł'Viisfiiw  Mikołajewicz  Kiezgajło  1545 — 

1551  (Kat.  Wolffa). 
Juri  Chodkiewicz  mian.  1  wrześ.  1554  r. 

(Kat.  Wolf.  i  ML  57). 
Książę  Semen  Juricwicz  Holszański  -  Du- 
browicki 1556  r.     Umarł  av  tymże  i'o- 

kii  (Kat.  Wolffa). 
Jan  Chodkiewicz  1550  r.   (Kat.  Wolffa). 
Mikołaj  Dnrohostajski  mian.    2.1   marca 

1:>66  r.  Został  woj.  połoc.  w  157G  r. 

(Kat.  Wolffa). 
kniaź  Aleksander  Proński   1576  —  1586 

(Kat.  Wolffa). 
Andrzej  Sapieha  miiin.  30  marca  I588r. 

(Kat  Wolffa). 


Jan  Jllcbowicz   mian.    19  kwiet.  1500  r. 
Umarł  w  1604  r.  (Kat.  Wolffa). 

Kijowscy.     Kniaź    Mati/s   Woroniccki   IGI 3  r. 
(A.  Tr.  Lub.  Woj.  Bract.). 

Wojewodowie 
V.  Namiestnicy. 

Bracławscy.     Kniaź  Roman  Fedoroioicz  San- 

guszko  mian.  w   1566  r.  (K.  Wolffa) 

Umarł  w  1571  r. 
Kniaź   Andrej    Iwanowtcz    Wiśniowiecki 

mian.  4  lipca    1572  r.  (Kat.  Wolffa) 

Został  woj.  wołyń.  w  1576  r. 
Książe    Janusz     Mikolojewicz    Zbaraski 

1576-1607    (Akta  T.  II,  f.  237  i  A. 

Tr.  Lub.  Woj.  Woł.). 
Książę  Aleksander  z  Ostroga   Zasłaioski 

1615  r.   (Źród.    Dziej.   V).    Został 

woj.  kij.  w  1628  r. 
Książę  Konstanty  Krzysztof  Wiśniowiecki 

1(576  r.  (Vol.  Leg.). 

Brzescy.     Juri  Wasilewicz  Tyszkiewicz  mian. 

w  1566  (ML  57),    1575  r.   (A.  Dubr. 

V).     Umarł  w  1575  lub  1576  r.     , 

Gawryl  Ilornosła}  mian.  w  1576  r.  (Zr. 

Dziej.  IV  i  Ak.  T.  VII).     Um.   w  r. 

1587  lub  1588  r. 

Mikołaj  Sapieha   miau.    6  kwiet.  1588  r. 

Zost.  woj.   witeb.   10  paźdz.  1588  r. 

(Kat.  Wolffa), 
Krzysztof  Zicnowicz  mian.    20  grudnia 

1588  r.  (Kat.  Wolffa),    1613  r.    (Vol. 
Leg.).    Um.  w  1614  r.  (Kat.  Wolffa). 

Oslnfi.  Tiiszkiewicz  1616  r.  (Vol  Leg.) 
Umarł  w  1G31  r.  (Kat.  Wolffa). 

Kijowscy.  Jursza  1437—1438  (Cod.  Epist. 
s.  XV  i  Kat.  Wolffa). 

(W  latach  1443  —  1470.  posiadali  Ki- 
jów kniaziowie  Aleksander  Wołodi- 
niirowicz  i  syn  jego  Semen  Aleksan- 
drowicz). 

,\farcin  Gasztold  1471  r.  (ML  2).  Został 
woj.  troć.  w  1480  r.  (]\IL  2). 

Iwan  ChodtdrwiczW^^Y.  (Sk.  Danii.). 

Jun  Faccwicz  14S6  —  1489  (ML  4).     , 

Kni'iź  Di/milri  lunnowirz  Putiniycz  1402 
—  15()2  (ML  3  i  5).  Umarł  w  1505  y. 
(Kat.  Wolffa)  •). 


')  Urzędy  sUiIników  i  p<><K<tnlivli  czysto  z  sobii 
mięsznno,  trndno  zntem  stnnowczo  orzec,  czy  ZnNrzo- 
ziński  i   Zawiszn  stolnikami  liyli 


')      Pan  S....cki    w  occnio   JzicI    p.    WollTii   (At<5- 
nciiin  I,    lPS6r.)     podaje  ilatę     iirzfldownnia    Tutiatyczn 


XLIV 


WOJEWODOWIE. 


Kniaź  Twan  Lwowhz  Jlliński  150t>  r.  (M 

L  5).     Został  woj.  nowogr.  w  stycz. 

1507  r. 
JuriWnc/m/łoiotrz  ,}roiilnwf.owicz  1 1  marca 

1507  r.  (ML  8),  1508  r.  (ML  8). 
hiiiaź    Jiiri    Alekf:andiowicz    Ilolszn/iski 

mian.  24  pażdz.  1508  r.  (J[L  8)  1510 

r.(AIZR,  I). 
Jerz,/  Radziwiłł  1511  r.(AIZR.  U),  1514 

r.  (ML  8). 
Andrzej  Piotrowicz  ?  1514  r.    (ML  11). 
Andrzej  Niemirowicz  1515  —  1510   (Kat. 

WolITa).     Nie  żyl  IG  sierp.    1540  r. 

(Ateneum,  styczeń  1886  r.). 
(Sprawcie  województwa  hyl   w  1541  r. 

Kniaź  Andrej  Mirhajłowicz  Sanguszko 

(ML  39  i  53). 
Książę    Janusz   Dnhrowicki  -  Ilolszański 

mian  24  maja  1542  r.  (MI;  53). 
(Sprawcjj,  województwa    był    w  1543  r. 

Kniaź  Wolodjmir  Jnrirwirz  Dnhrnwi- 

c/ci-Holszaiiski  {Ar.  Zbór.  Dok.  VII). 
Kniaź  Frijderyk  IJlehowirz  Pieński  1546 
-  1554  (MLGl  i  AIZLl.  I). 
Ilre/iory     Chodkiewicz     1555     r.    (Socz. 

Maks.  I),   1558  r.  (Źród.  Dziej.  V,  f. 

82). 
Kniaź  Wasil  Konstanty  Oslrogski  mian. 

5  jcrud.  1550  r. (Kat.  Wolffa),  1605  r. 

(AIZR.  II).    Umarł  w  1608  r.  (Socz. 

Maksira). 
(Sprawcami   województwa  byli:  kniaź 

Mikołaj    Andif/euncz     Zbaraski    1550 

i  156ł  r.  (Ant.  Gram.,  f.  30  i  AIZR. 

I  i  II)  i  kniaź  Władijslaw  Andrcjeicicz 

Zbaraski  w  1573  r.  (AIZR.  D. 
Ksiqię    Aleksander    z  Ostroga    Zasłnwski 

mian.  około  30  sierpnia  1628  r.  (MK 

177  f.  69). 

Mińscy.  Gawnjł  Ilomosłuj  miau.  22  marca 
1566  r.  (Kat.  Wolffa),  1.5(i6  r.  (MK 
100,  f.  186).  Został  woj.  brzes.  w  r. 
1576. 

Miholitj  Sapif/ia  mian.  9  lijica  1576  r.; 
został  woj.  brzes.  w  158S  r.  (Kat. 
Wolffa). 

Bohdan  Sapieha  mian.    21  maja  1588  r.; 


na  rok  I  49 1,  poiiinwnż  powoLiny  akt  oinnczony  jest 
datą  20  piiżiU.  InJ.  XI,  Alo  Imlykcya  XI  z.riczyniijrjoii 
się  wo  wrześniu  14  92  r.,  ton  rok  jako  wlnłciwy  (Unnktii 
wskaz.ujfl.  DaW  20  puzilj.  14  94  r.,  ojpciwintln  indykcyi 
XIII.     (Grotofonil,  Hnndhuch  ilor  histor.  Chronologio). 


nniarł  przed  22  czerwca  1503  r.   (K 

Wollfa). 
Andrzej  Zawisza  1596  r.    Został  podsk. 

ziems.  w  1598  r.  (Kat.  Wolffa). 
Piołr  Tijszkiewirz  mian.  6  wrześ.  1618  r. 

1620  r.  (Kat.  Wolf.). 

Mścisławscy.    Jmi  Oicikowicz  mian.  w  1566 

r.     Został   woj.  smoleus.  w  1578  r. 

(Kat.  Wolf.). 
Paweł  Pac  miau.  W  1678  r.  Został  kaszt. 

wił.  w  1.593  r.  (K.Wolf.). 
Jan  Zawiszu  mian.   w   1596  r.     Został 

woj.  witeb.  w  1599  r. 
Ostali  Tyszkiewicz    miau.    9  list.  1611  r. 

Został  woj.  brzes.  (K.  Wolf.). 
Janusz  Skinnin    Tyszlcieteicz  mian.  w  r. 

1621.     Został  woj.  troć.  w  1626  r. 
.}fiko/af  Kiszka   mian.  około   29  paźdz. 

1627    r.   (MK    176,    f.    87).     Został 

kaszt.  troć.  w  1636  r. 
Krzysztof  Kiszka  mian.  18  sievp-  1636  r. 

(K.  Wolf).    Został  woj.  wilebs.  w  r. 

16.39. 

Nowogrodzcy.     Pełr  (Pcłrasz)  Mondiger dowieź 

1424  r.  '  (Akta  T.  XI),  1430  —  1452 

(Cod.  Epist.  Vit.  i  ML  41). 
}r<irein  GaszłoUowicz  1464  —  1471  (K. 

Wolffa). 
^fichail  Montowtouncz   14S3  —  1484  (M 

L  4). 
Sołtnn  Aleksandrowicz  148<)  — 1487  (Kat. 

Wolffa  i  Skarb.  Danił.). 
Mikołaj  nadnwilłowicz  1488-1490  (ML 

4  i  K.  Wolf.). 
Juri  Pacewicz   1492   —   1496  (ML  6). 
Jan  Jurinwii-z  Zahrz/^zmski    1496  —  1498 

(Kat.  Wolf.  i  ML  5). 
I\r/tn  Litairor  Chreptowicz  1409  r.    (Vol. 

Lec.  i  ML  5). 
Kniaź    Semen  Juriewicz  Ilolszański  1500 
—  1.501  (ML  6  i  5). 
Piotr  nirbowicz  1502  r.  (MIj  5). 
iUbryrht  Gasztold  1503  —  1500    (ML  6 

i  5). 
Kniaź    Iwan    Lttowicz    llliński   mian. 

w  styczniu  1507  r.   (ML  8).    Utracił 

urząd  w  1508  r. 
Olbryclt  GasztoU  1508  —   1509   (ML  8 

i  Kat.  Wolffa). 
Jan   ZAibrzeziiiski  1510  —  1530  (ML  8 

i  24)  '). 


')      Noiiiinicys  na   ton  iirz.id,     wyilana    ZnhrzeziA- 


WOJEWODOWIE, 


XLV 


Stanisław    GnsztoU    1530   r.    (ML  24), 

1541  r.  (jML  63).    Został  wojewodą 

trockim  w  1542  r. 
Hrehory  Ościkowicz  mian.  24  maja  1542 

r.  (ML  53).    Został  kasztelanem  wi- 
leńskim w  1544  Y. 
Aleksander  Chodkiewicz  1545 — 1547   (M 

L  57  i  54).     Umarł  w  1549  r. 
(Sprawcą  województwa  był  w  1551  r. 

kniaź  Iwa?i  Arrdrejewicz  Połubiiiski  (M 

L  65). 
Iwan  Hornostaj  1551  r.  (ML  57).    Um. 

w  1558  r.  (Kat.  Wolf.). 
Paweł  Sapieha  mian.   22  grud.   1558  r. 

Umarł  w  1579  r.  (Kat.  Wolf.). 
Książe  Mikołaj  Radziwiłł  mian.  18  paźd. 

1579  r.    Um.  w  1589  r.  (Kat.  Wolf.). 
Fedor  Skiimin   T]jszlciexvicz  mianow.  13 

marca  1590  r.    Umarł  w  1618  roku 

(Kat.  Wolf.). 
Podlascy,     hoan  Sapieha   1513  r.   (MK  28  f. 

95)  ').     Umarł  w  1517  r.  (ML  10). 
Janusz  -Kostewicz   1520  —  1527    (Kat. 

Wolf.  i  ML  17).    Umarł  w  1 527  r. 
Iwan  Sapieha  1529—1541  (ML  20  i  42). 

Utracił  urząd  w  1541  lub  1542  r.  «) 

(ML  42). 
Mikołaj  Pac  mian.  w  1543  lub  w  1544 

r.   (Kat.   Wolf.).     Umarł   przed   23 

marca  1546  r.  (ML  61). 
Mikołaj  Nar  but  1551  —  1555  (ML  57 

i  Akta  T.  XI). 
Paweł  Sapieha   1557  r.   (Kat.  Wolffa).' 

Został  wojew.  nowogr.  w  1558  r. 
Wasil  Tyszkiewicz  mian.  w  1558  r.  (ML 

57).  Utracił  urząd  w  15G9  r.. 
Mikołaj  [uszka  mian.  2  maja  1569  roku 

(MK  107  f.  46).  Um.  przed  26  kwiet. 

1588  r.  (MK  134  f.  375). 
Książę  Janusz  Zasławski  mian.  18  mar- 
ca 1591  r.   (MK  136  f.  137).    Został 

wojewodą  wołyńskim  w  1604  r. 

Podolscy.     Książę  Adam  Sanguszko  Kosz?/rski 


skiemn,  podług  Katalogu  p.  WolCfa  na  dniu  2  6  lutego 
1.509  r.,  a  podług  naszego  suraaryusza  w  1508  r.,  zo- 
stała skasowaną. 

')  W  tymże  1513  r.  Jan  z  Toczyna,  zapisując 
posag  swej  żonie,  a  córce  Iwana,  zwie  tegoż  wojewodą 
podl.iskim.  '  Porównaj  Katalog  Wolffu,  podług  którego 
miał  zostać  wojewodą   dopiero  w   1  5  1  -ł  r. 

*)  W  sprawie,  którą  miał  w  154  2  r.  z  niieszcz.i- 
nami  droliickimi,  nazwany  niegdy  wojewodą  podlaskinr 
i  starostą  droliickim  (ML  4  2). 


mian.  25  paźdz.  1621  r.  (MK  167  f. 

55).     Został  wojewodą  wołyń.  około 

4  kwietnia  1630  r. 
Książę  Konstanty-Krzysztoj  Wiśniowiecin 

mian.  12  maja  1673  r.  (Si*.  12). 
Połoccy.     Mondigird  1396  —  1400  (Cod.  Ep. 

Yit.  i  A.  Rus.  Liw.). 
Kniaź  Iwan  Semcnowicz  1409  r.  (A.  Rus. 

Liw.). 
Jan  Niemir    1412  —  1413   (Cod.  Epist. 

Yit.  i  R-/yszcz.  i  Muczk  ). 
Andrej  Sakowicz  z  namiestnika  smoleń- 
skiego, 1450  --  1457  (ML  3  i  Żyw. 

Bisk.  Wił.  f.  55). 
Olechno  Sudimontowicz  z  Chozowa   1466 

—1475  (Kat.  Wolf.). 
Bohdan   Andrejewicz   Sakowicz   1480  — 

1483  (Kat.  Wolf.  i  ML  4). 

Jan  Juriewicz  Zabrzeziiiski  10  paździer. 

1484  r.  (ML  41),  1496  r.  (ML  6). 
Juri  Pacewiez  1496—1.500  (ML  5  i  Kat. 

Wolf.). 
Stanisław  Hlebowicz  1502  roku  (ML  6). 

W  1505  r.  zaczyna  sie  tytułować  wo- 
jewodą (Vol.  Leg.).   r511  r.  (ML  8). 
Olhrycht  Gasztold  mian.  w  1514  r.  (ML 

8).    Został  woj.  troć.  w  1519  r. 
Stanisław  Hrykoriewicz  Ościkowicz,  kraj- 

czy  lit.,  mian.  w  1519  roku,  umarł 

w  tymże  roku  (ML  13). 
Piotr   Stanisławowicz   (Kiszka)     1521   r. 

(ML   12).    Został  kasztel,  trockim 

w  1532  r. 
Jan  HlchouHcz  mian.  11  listop.  1532  r. 

(ML  20).    Został  woj.  wil.  w  1542  r. 
Stanisław  Dowojna  mian.  24  maja  1542 

r.  (ML  53),  1571  r.  (MK  110  f.  146). 
Mikołaj   Dorohostajski  mian.   w  1576  r. 

(ML  57).    1593  r.   (Akta  T.  VIII). 

Um.  w  1597  r.  (Kat.  Wolf.). 
Andrzej  Sapieha  mian.  23  lipca  1597  r. 

Ustąpił  z  ui-zedu  w  1613  roku  (Kat. 

Wolf.). 
Janusz  Kiszka  mian.  11  paźdz.  1621  r. 

Umarł  w  1653  r.  (Kat.  Wolf.). 
Smoleńscy.    Kniaź  Andrej  Dymitrowwz  Woło- 

drmirowicz  Rosłowski  r.  ?  (ML  27). 
Jan  Gasztold  1436  r.  (luw.  Arch.  Kor. 

Woj.  Pódl.). 
Andrej  Sa/cowicz  1440  r.  (Kat.  Wolf.). 
Seiiko  Gedgołdowicz  1450  —  1451-  (Kat. 

Wolf.). 
Michał  Kiezgajło  1451—1458  (K.Wolf.). 
Iwaszko  Wiażewicz  1459  —  1466  (Kat. 

Wolf.). 


XLVI 


W   O   j  E  W  O   n  O   W  I  E. 


Mikołaj  Niemirotcicz  1467  r.  (K.  Wolf.) 
Mkolij  Badziwillowicz  1482— 148G  (M 

L  4). 
/wa7i  llinicz  1487-  1^89  (ML  4  i   K;it. 

Wolf.). 
Jiiri  nichowicz  1492—1499  (ML  3  i  6). 
Mikołaj  Iłliiicz  1499  r.  (ML  6)   ')• 
Stanisław   Piotrowicz    {Kiazka)    IHOO  — 

1503  (ML  6). 
Ju)'t  Andrejfwicz  SoUohuL  1503  —  1507 

(Kat.  Wolf.  i  ML  8). 
Juri  Zenowiewicz  1507—1508  (ML  8). 
Juri  Hlehoiuicz  mian.  w  1508  r.  (ML 

8).   1514  r.  (ML  8). 
Wasil  Tyszkiewicz  mian.  w   1569  roku 

(Skarb.  Danii.).     Umarł  13  sierpnia 

1571  r.  (Groby  Ty.szk  ). 
Hreltonj  Wołowicz   1573  —  1576   (.Kat. 

Wolf.  i  Akta  T.  VIII). 
Juri  Ościkowicz  mian.  1.3  kwiet.  1578  r. 

Umarł  w  1579  r.  (Kat.  Wolf.). 
Fdon  Kmita  mian.  18  paździer.  1579  r. 

Umarł  w  1587  r.  (Kat.  W()lf.\ 
Mikołaj  Hlcbou'icz  mian.  i  1  sier.  1611  r. 

(Kat.  Wolf),  1611  r.  (Yol.  Leg.). 
Andrzej  Sapiełta  mian.  w  1621  r.     Um. 

w  tymże  roku  (Kat.  Wolf.). 

Troccy.     Ginewił  1398  r.  (Skarb.  Danił.). 

Jan  V.  Jaumuia  h.  Zadora,  1412  —  1432 
(Skarb.  Danił.). 

Piotr  Lełusz  1434  —  1436  (Skarb  Dan. 
i  ML  41).  1440  r.  (Kat.  Wolf.). 

Iwaszko  Gasztołdmcicz  1440 — 1442  (Sk. 
Danił.  i  Kat.  Wolf.). 

Iwan  Moniwid  1444  r.  (AIZR,  I).  Zo- 
stał wojewodą,  wileńskim  w  1458  r. 

Andrej  Sakowicz  r.  ?  (ML  41). 

Iwaszko  Wiazcwicz  r.  ?  (Kat.  Wolf.). 

Radziwiłł  Ościkowicz  1466—  1477  (A. 
Rus.  Liw.  i  ML  29). 

Stańko  Sudiwojcwicz  1478  roku  (AGZ. 

VI)- 
Marcin  Gaszlold  1480—1483  (K.  Wolf. 
i  ML  2)  2).    Umarł  w  1483  r. 


')  P.  Radzimiński  w  Przeglądzie  Polskim  za  sier- 
pień 188  5  r.,  mieszaj.-łc  Iwana  Ilinicza  z  Mikołajem 
Iwanowiczem  Iliiiiczem,  chce  mieć  te^o  ostatnie-jo  na- 
miestnikiem smoleńskim  w  1492  r.  Akt,  na  który  się 
p.  R.  powołuje,  opatrzony  data  1  czerwca  Ind.  II  ozna- 
C7,a  149  9  r.  Pomyłka  kopisty,  który  zamiast  7  00  7  r., 
wpisał  do  aktu  7  000  r.,  wprow.idzila  w  liład  wydawców 
aktu  i  p.  R.   (Arch.  Zl.or.  Dok.  II  f.  f.   1  ). 

-)      Podług    powołaiiycli    w  ICalalogu   p.  J.  WolITu 


Bohdan    Andrcjewicz   Sakowicz   1484 

1490  (ML  41  i  14). 
Piotr   Janowicz  Mondigcrdoioicz   1491  

1495  (ML  29  i  6). 
Jan  Juricwicz  Zabrzeziński  mian.  W  1498 

r.  (ML  5).   Jednocze-śnie  i  kasztelan 

1498  —  1499  CML  6  i  Skarb.  Danił.). 

Utracił  urząd  w  1505  r. 
Mikołaj  Radziwiłł  mian.  w  1505  r.  (ML 

6).   Został  woj.  wil.  w  1510  r. 
Ilreliory  Stanisławowicz  Ościkoioicz  mia- 
nowany 20  czerwca  1510  r.  (ML  8). 

1517  r.  (ML  2).     Umarł  w  1518  r. 

(Kat.  Wolf.). 
Olłirycht  Gasztoid  mian.  5  mar.  1519  r. 

(Kat.  Wolf.).    Został  wojew.  wileń. 

w  1522  r. 
Kniaź    Konstant]/    Iwanowicz    Ostrogski 

mian.  25  marca  1522  r.   (MK  35  f. 

750).     Umarł  w  1530  r. 
Jan  Zabrzeziński   1531  —  1538  (ML  19 

i  Ateneum,  I.  1886  r.). 
(Sprawcą  województwa  wiat.  1538  — 

1 541  był  Iwan  Homostaj  (ML  30  i  Ar. 

Zbór.  Dok.  II). 
Stanisław  Gasztoid  mian.  5  maja  1542  r. 

(ML  53  i  Ateneum,  I.  1886  r.).    Um. 

w  1542  r.  (ML  2). 
Książę   Janusz    Dubrowicki  -  Ilolszariski 

1546  r.  (ML  46).     Umarł  w  1549  r. 

(Kat.  Wolf.). 
Książę  Mikołaj  Radziwiłł  1550  —  1566 

(ML  2  i  Kat.  Wolf.). 
J^siążę  Slejan  Andrejewiez  Zbaraski  mia- 
nowany 18  mar.  1566  r.  (Kat.  Wolf.). 

1582  r.  (MK  127  f.  247). 
Jan  Hlebowicz  mian.  30  marca  1586  r. 

(Ateneum,  I.  1886  r.),   1590  r.  (Vol. 

Leg.).    Umarł  w  1590  r. 
Książę  Mikołaj-Ki-zysztof  Radziwiłł  mia- 
nowany 10  sierp.  1500  r.  (K.  Wolf.). 

Został  woj.  wil.  w  1604  r. 
Janusz  Skiimin  Tyszkiewicz   mianow.  20 

marca  1626  r.    Został  wojew.  wileń. 

w  1640  r.  (Kat.  Wolf.). 
Wileńscy.      Hanko  1385  r.  starosta.  (Cod. 

Epist.  3.  XV). 


aktów,  Marcin  Gasztoid  olijal  urząd  wojewody  trockiego 
w  14  80  r.;  w  sumaryuszu  zaś  naszym  znajdujemy  akt 
z  20  kwietni.'\  148  1  r.,  którym  tenżo  Gasztoid,  jako 
marszałek  ziemski  i  starosta  (wojewoda)  kijowski,  na- 
l)ył  dolira  Przyśledy  (ML  2).  Być  jednak  może,  że 
data  podana  w  .sumaryuszu  jest  niedokladaą. 


w     o    J     E     w     o     D    o    w     I     E. 


xr.vii 


Andrzej  Ga.izłold  1387  r.  starosta.   (Sk. 

Danił.). 
Minignjlo  i:W.T  r.  starosta.   (K.  Wolf.). 
Moniicid  V.   Wojciech  1300  —  1422   (Sk. 

Danii.). 
Gcdi/f/old  V.  Jeiztj  142(5  —  1432  i.Skaib. 

Tianil.)  ■)• 
Jan  Dowgiid  1434  —  1442  (Sk.  Danii.). 
Jan  GrtsztoU  I44.Ó  —  1457  (Kat.  Wolf. 

i  Skarb.  Danii.). 
Iwan  ifnnirińdnwicz  1458  r.   (K.  Wolf.). 
Michał   Kiezgnjhwicz    14.=)9   —    1476   -) 

(ML  20  i  Kat.  Wolf.). 
OUchno   SudimonfowiCz  z  Chozowa   1177 

-1490  (ML  2  i  Cod.  Epist.  s.  XV). 
Mikołaj    liadzitriUowicz    1491    r.    (Kat. 

Wolf.).  1509  r.  (Skarb.  Danił.).  Um. 

przed  2  maja  1510  i.  (ML  8). 
Mikołaj  Mikołajewicz  Radziwiłł  mian.  20 

czerwca  15  i  O  roku  (ML  8).     Umarł 

w  1522  r.  (ML  10). 
Olhryrtti  Gasztold  mian.  25  mar.  1522  r. 

(ML  21,  L'539  r.  (Kat.  Wolf.). 
Sprawcą    województwa    byl  w  latach 

1540 —  1541  Szymko  Mackiewicz  (ML 

39). 
Jan  Hlebowicz  mian.  5  maja  1542  roku 

(:ML  48  i  Ateneum,  I.  1886).    Umarł 

przed  9  maja  1549  r. 
Sprawcjj,  województwa  był  od  9  maja 

1549  r.  Iiuan  Jlornostaj.  155U  r.   (ML 

G.^.). 
Książę  }[ikołnj  Radziwiłł  mian  przed  21 

czerwca    1551   r.    (Rai.  Pis.  hist,  ^l. 

f.  26(5),  1564  r.  (MK  96  f.  330). 
Sprawcą  województwa  był  w    1565  r. 

OsUifi  Wołowicz  (Kat.  Wolf.) 
Książę  ^[ikołaj  Radziwiłł  mian.  przed  16 

marca  1566  r.    Umarł  w  1584  roku 

(Kat.  Wolf.). 
Książę  Krzysztoj  Radziwiłł  mian.  15  li- 
stopada 1584  r.     Umarł  w  1603  r. 

(Kat.  Wolf.). 
Ksifjzę  Mikoinj-Krzysztaf  Radziwiłł  mia- 


')  V.  n.idzimiński  powołując  się  dh  akt  z  nrchi- 
wiim  sławnckic^o,  prawdopodobnie  ile  odrrjlany  twier- 
dzi, że  Oedycold  hył  wojewod.-i  wileńskim  jni  w  1420 
rokn.  Wojewodą  wileńskim  w  14  22  r.  był  jeszcze  Mo- 
niwid,  n  Geily^^old  jni  w  14  15  roku  .starosta  podolski 
(Cod.  Epist.  Vit.),  jest  nim  jeszcze  w  1423  r.  (Kod. 
Racj:.  f.  302).    Przegląd   l'olski  za  m.  sierpień    1885  r. 

^)  Wojciech  3foriiieiilowicz,  starosta  wileń.  14GI 
roku  (ml  2). 


nowauY  2(J  marca  1()04  roku.  Umarł 
w  1616  r.  (Kat    Wolf.). 

Janusz  Slcinnin  Tyszkiewicz  mianow.  we 
wrze.śniii  164()  r.  Umaił  27  maja 
1642  r.  (Kat.  Wolf.  i  Oroby  Ty.szk.). 

Ksiiiżę  Janusz- Anioni  Wiśniowiecki  mia- 
nowany 4  lut.  1704  r  (Kat.  WolfTai. 
Został  woj.  krak.  25  maja  1706  roku 
(Się.  16). 

lisiążę  !\[ichał  -  Serwacy  Wiśniowiecki 
mian.  przed  12  czerwca  1706  r.  Re- 
zygnował w  1707  r.  Mianowany  I 
marca  1734  r.  adininistrator«m  wo- 
jewództwa, a  9  listop.  1735  r.  woje- 
woda, umarł  16  września  1744  roku 
(Jvat^  Wolffa). 

Witebscy.     Bumpold  (starosta)  1422  r.  (Sk. 

Danił.). 
ICniaż  Wasil  1431  r.  (Skarb.  Danił.). 
Iwan    Gojcewicz  1452  —  1454   (ML  36 

i  Kat.  Wolf.).  _ 
Mikołaj  i^iemirowicz   1466   r.  (A.  Rus. 

Liw.). 
Iicaszko  Chodkiewicz  5  marca.  Ind.  LX. 

1476  r.?  (ML  23). 
hoaszko  llinicz  1482  r.  (Kat.  Wolf.). 
ICniaż  Iwan  Juriewicz  Zasłnwski  9  sty- 
cznia.  Ind.  IIL  1485  r.?  (ML  23). 
Kniaź  Fedor  Iwanowicz  Zasłnwski  1492 

r.  (Kat.  Wolf.). 
ICniażjricIiajło  Iwanowicz  Z'7słau;ski\49^i 

-149Ó  (ML  6  i  Wit.  Star.  f.  3.1). 
Stanisław  Hlehmuicz  1496  —  1501    (ML 

5  i  AIZR,  I). 
Jiiri  Hlebowicz  1503—1508  (JkIL  6  i  8). 
hvan  Sapieha  1508  r.  (^lalin.  i  Przezd. 

II.   f.  387).     Od   lóU   r.  wojewoda 

(ML  8).    1513  r.  (ML  10\ 
Janusz  Kostewicz   1514  —  1520  (ML  8 

ł  12). 
Iwan  Sapieha  1520-1528  (ML  12  120). 
Jan  Hlebowicz  1529  r.  (ML  20).    Został 

woj.  połoc.  w  1532  r. 
chciej  Wojciechowicz  Kłoczkowicz  mian. 

10  listopada  1532  r.  (ML  24\  1542  r. 

(ML  32). 
Jnri  Nasiłowski  mian.  24  maja  1542  r. 

(ML  53).    Umarł  w  1544  roku  (Kat. 

AVolf.). 
Stanisław  Kiszka   1545  —  1552   (ML  58 

i  2;.  Um.  w  1554  r.  (Kat.  Wolf.)._ 
Hrehory  Chodkiewicz  1554  r.  (ML  57). 
Kniaź  Stefan  Andre jewicz  Zbaraski  1555 

r.  (ML  57).    Został   kaszt,  trockim 

AV  1564  r. 


Poczet  rodów. 


Xlviii 


WOJEWODOWIE.  —  WOJSCY. 


Sprawcą    województwa    był    w   1563 

i  1565  1".  Sła?iis/aw  Pac  (Arcli.  Diibr. 

T.  IV.  i  Kat.  Wolf.i. 
Stanisław  Pac  mian.  16  marca  1566  r. 

Um.  w  1588  r.  (Kat.  Wolf.). 
Mikołaj  Supieha  mian.  10  paźdz.  1588  r. 

Um;  w  1599  r.  (Kat.  Wolf.). 
Jan  Zawisza  mian.  30  grudnia  1599  r. 

Um.  w  1626  r.  (Kat  Wolf.). 
Krzysztof  Kiszka  mian.  2  lipca  1639  r. ; 

Um.  w  1646  r.  (Kat.  Wolffa).  j 

Wołyńscy.  Kniaź  Aleksander  Fedorowicz  Czar- 
toryski mian.  12  września  1566  roku 
—  1570  r.  (Kat.  Wolffa). 

Kniaź  Bohusz  Fedorowicz  Korecki  mian.  I 
4  lipca  1572  r.  Um.  19  sierp.  1576  r.  i 
(Kat.  Wolffa).  ■       ^  | 

Kniaź    Andrej   Jicanowicz    Wiśniowiecki>^ 
mian.  przed  12  grud.  1576  r.   (Akta! 
T.  II.  f.  237)   '),   1583  r.   (Ai-.  Zbór.  i 
Dok.  IV).     Umarł  w  1585  r.  (Kat. 
Wolf).  I 

Książę  Junusz  Ostrogski  1587  r.    (Kat.  | 
Wolf.).    Został  kaszt.  krak.  25  lute- 
go ló93r.  (MK  138  f.  29). 

Książę  Aleksander  Ostrogski  mian.  6  ma- 
ja 1593  r.  (Kat.  Wolf.).  Umarł  w  m. 
grudniu  1603  r. 

Książę  Janusz  Zasławski  mian.  10  kwie- 
tnia 1604  r.  (MK  148  f.  280).  Umarł 
przed  28  sierpnia  1629  r.  (MK  177 
f.  421). 

Książę  Adam- Aleksander  Singuszko-Ko- 
szijrski  mian.  około  4  kwiet.  1630  r. 
(MK178f.  44),  8  pażdzier.  1648  r. 
(Vol.  Leg.).  Umarł  w  1648  lub 
1649  r. 

Żmudzcy  ^starostowie).  Rumbold  1411  r.  (Sk. 

Danii.). 
Michał  Kieżgajh    1412—1432   (Skarb. 

Danił.). 
Moniowt  1438  r.  (ML  19). 
Michał  Kiezgajto    1445  —  1448    (Kat. 

Wolf.). 
Jan  Kieżgajłowicz  1465  —  1484    (Kat. 

Wolf.  i  ML  4). 
Stanisław  Janowicz  (Kieżgajło)    1486  r. 

(JNIL  4).     Umarł  przed  28  kwietnia 

1527  r. 


')      Pod  tą  datą  Zbaraski,    następca  Wi^niowieekie- 
go,  liył  już  wojewodą  braclawskim. 


Stanisław  Stanisławowicz  Janowicz  (Kież- 
gajło) mian.  28  kwiet.  1527  r.  (ML 
15).  1531  r.  (ML  20).  Um.  w  1532  r. 

Piotr  Stanisławowicz  (Kiszka)  mian.  10 
listop.  1532  r.  (ML  24)  Nie  żył 
w  1534  r.  (ML  20). 

Sprawcami  starostwa  byli  w  1534  r. 
Jan  Stankiewicz  Bielewicz  i  kniaź  Se- 
men Oduncewicz  (ML  26). 

Jan  Radziwiłł  1535  r.  (Kat.  Wolffa), 
1541  r.  (ML  63).  Umarł  w  1542  r. 
(Kat.  Wolf.). 

Maciej  Wojciechoidcz  Kłoczko  mian.  24 
maja  1542  r.  (ML  53).  Um.  11  kwie- 
tnia 1543  r.  (Star.  Mon.). 

Juri  Jfarcinowicz  BHewicz  1543  r.  (Kat. 
Wolf.). 

Hieronim  Chodkifiwicz  mian.  31  sierp. 
1545  r.  (Kat.  Wolf.),  1546  r.  (ML46). 
Um.  w  1561  r.  (Kat.  Wolf.). 

Sprawcą  starostwa  był  w  1563  r.  Hre- 
hory  Cliodkiewicz  (Kat.  Wolf). 

Jan  Cliodkiewicz  1564  r.  Um.  4  sierp. 
1579  r.  (Kat.  Wolf.). 

Jan  Kiszka  1579—1589  (Conv.  Warsz. 
L  f.  2  i  Arcli.  Zbór.  Dok.  IX). 

Hieronim  Wołowicz  mian.  w  1619  roku 
Um.  w  1636  r.  (Kat.  Wolf.). 

W  o  j  5  c  y. 

Bielscy.     Paweł  liaczko  151 1  —  1524  (ML  10 
i  15). 
Andrzej  Falk  v.  Falkowicz  1533  —  1554 
(ML  2.i  i  57). 

Brzescy.      Tworian  Bremlik  1516  r.  (ML  11). 
Andrej  Łozka  1525  r.  (ML  15).    Umart 

przed  20  lutego  1534  r. 
Marcin   Tur  mian.  20  lutego  1534  roku 

(:ML24),  1547  r.  (ML  62>. 

Drohiccy.     Marcin  Zarankowicz  1516  —  1523 

(ML  9  i  16). 
Maciej  Dąbrowski  został  pisarzem   19 

maja  1534  r.     Nie  żył  w  1536  r. 
Jan    Sirieticki  (Święcicki)    1536  —  1539 

(ML  28  i  MK  57  f.  39). 
Maciej  Saiuicki  1569  r.  (MK  105  f.  110). 

Zrezygnował  10  września  1570  r. 
Wojciech  Sawicki  mian.  11  wi*ześ.  1570r. 

(MK  108  f.  341). 

Grodzieńscy.  Bohdan  Hryńkowicz  Chodkowicz 
(Wołowicz)  1Ó29  1-.  (ML  41).  Umarł 
przed  14  kwiet.  1539  r. 


WOJSCY.  -  WOSKOWMCZOWIE.  XHX 

Andrej  Steckowicz  Sopofko  rnianow.  U  |  Wawnyniec  (Ławryii)  Wolski  mian    '^5 

kwietnia  1039  r.  (ML  37 j.  Niespra-i  kwietnia  1533  r.  (ML  24),    I535'r 

wował  urzędu.                                     j  (ML  24). 

Mikołaj  Jiindzilł  mian.  2  maja  1539  r,  i  Olechno  Bokij  1536-1547  (ML  24  i  47). 

(ML  30).  3rikoi(ij   Nieciecki   ]554    —  1558    (ML 

Benedykt   Wasilewicz  Protasowicz   1550 '  2"'0  B.) 

—1551  (ML  65).                                   !  .. 

Pmscy.    Iwa7i  Poloz  1524  1-.  (ML  39). 

Kamienieccy.  Fedor  Wahanowski  1533-1541 '  '^^"ZtJF'"''  ^^^^  ~  ^^^^  ^^''^^='' 

CKn  9i  i  9Q"i  i  puszcz.^. 

^iv±i^  ^4  w. ;.  I  Stanisław   Szyrma    1569   roku   (Skarb. 

Kobryńscy.     Makary  Marcinowicz  1557  roku 

Słonimscy.     Hryńko  Kryicy  1536—1541  (ML 

28  i  31). 

"Woóko\Vniczo\Vie. 

Smoleńscy.     Waśko  Kostiuszkowicz  1508  r 
(ML  8). 


(Rew.  puszcz 

Krzemienieccy.    BohowUyn  Piotrowicz  mian. 
15  lipca  1528  r.  (ML  16). 

Mielniccy.    Stanisław  Olenskl  ( Olędzki)  umarł 
przed  25  kwietnia  1533  x'. 


\)  It  J  j 


Str.  3  wiersz  11. 


IG 


74 


78 


«    88 


1(1. 


Iłi 

' 

27. 

2.1 

Ifi. 

38 

39. 

49 

1 

4. 

54 

(!. 

54 

X 

25. 

57 

27. 

57 

^ 

32. 

62 

^ 

31. 

09 

„ 

2(t. 

3(). 


80 

3ł 

80 

^ 

40 

8(5 

^ 

5 

8(5 

„ 

2« 

Dodnj:  Antmi!^  archimnnrlrytn  pieczer- 
tkiij  łiiwrt/  w  Kijowiti  w  lutach 
l.'}2r,  —  t52S. 

Zninin<!f  c/ioiniostwa,  r7.ytj\]  martzal- 
howsltea. 

Dodiij:  Borychowskl  Piotr,  rhmąh/ 

drofiirki  w    iS.lfi  r.      Bor)fS  SettlB- 

nowicz,  oknlniciy  smolfAtkiie  latnch 

149!) —  t.JOl,  nnmi'^lnik  wilkomir- 

»ki  w  J.501  I. 
Oodnj:  2    Brzezia   Llllko,  pitart  lit. 

w  latach   1429~H:in. 
To   mtjszitffoltki  (lofloj:   tt>    lóiO  r. 
Po  iBiMfki   ilndftj:   i   ętarosta  tnohi- 

lein^ki. 
Zniliinst  l'i  acfawaki  r7,\t.  bratlnwtki. 
Zniii.    ir  lalach  1510  — IMS  czyłftj: 

W  I.UO  .. 
Zaiii.  po  150!)  r.  rzyt.  pizrrt  15(j9r. 
T>oiIfij:    Fedko  Hawryłowicz,  pi*arz 

lit.  w  UnO  r. 

Po  i.-iOS—l.Wfi  dndftj:  i'  150S—  t509. 

Zniii.ia  l.')2t  r.   r7,\f.   w  152,7  r. 

W.ylucSIj.':   (AW.  haet). 

Vo  mat  ftalhirm  jt/rf/.  dodnj:  ilzirrinw- 
cą  irilkin/.fKim  i  kinfnnsiehkim. 

W  rodowodzie  Illplłowirznw  pod  N. 
córk^  Jnripj^O  dodaj:  m.  .Stanitłnm 
Mnnto-jotowicz. 

Zaiii.  V!  lotach  1119—  HOn  Hamita 
hicki  I  mii.izalck  czyi.  m  lalach 
1419^  1499  ttnroftn  łucki  i  w  1494 
r.   mnrfzntfk. 

Zn  III.  w   lóOl  r.  rzyt.  w  l.$OS  r. 

Zftlil.  pitiskie  rzyt.  puAtkie. 

Zniii.  w   1523  I.  czjt.  H>    1517  r. 

Zaiil.  Wiatach  1551— 1552  hytpifa- 
rzem  hdlfwskim  czyt.  W  1551  r. 
bylpifnrzrm  imarinałkiem  król. 

W  rodowodzie  Jfoinosłnjów  popraw 
dnfc  sSiiiierri  Iwaiin.  wojowody  no- 
w  oRrodzkirgi^  z  1554  r.  na  155S  r. 

Zaiti.  llymitriemi^zowi  rzyt.  Dgmi- 
triewiczowi. 

Dodaj:  Kniaź  f/rehoiy  żnnatf  ht/l 
z  kniażna  Ihmilą  nohditntfwna  Zet- 
tław»k'i  md.  fjed.f.  41).  Odpo- 
wiedni dodatek  zrobiń  w  rodo- 
wodzie Horskich. 


f^łr.  ?'         .I.S7,  22.     Zaiii.  w  150-3  r.  rzyt.w  1499  r. 
vi  „      II.    Zaiii.  Jan  Filip  ozjt.  lan  Filipowicz. 

.,  1(1.        „         9.     Wykroślir,:  Jona,  metropolila  tijow- 

.iki  «T  t.wr  r. 

Zaiil.   ylgntt   rzyt.   August. 

Itodnj:  Dnnedykt,  martznlek  krdlewtki 

w  1509  r. 
Zniii.  1437— 14iS  czyt. 14-37~n3S. 
Znni.    W  1522  r.  rzyt.    II'  1552  r. 
Zniil.  braclawski  CZjt.  bi  atlawtki. 
Wjkroiilić:    i   dommitkim.       Przcfl 

przcwalskim  dodaj:  i. 
Zain.  mif  czyt.  imię. 
I)odaj:  Startułaie  Koryckie  poJitaio- 

(cibraAtkiw  1537  r. 
'\\'_vkre!S|i(1:    miał  brata  Iwana  i  lio- 

ttrf  llannf. 
Po:   Miikrpeijoiri   dodnj:    w   1532  r. 
Zain.  w  1499  r.  czyt.  wiatach  1496— 

1509. 
Zain.   ttnrotta  czyt.   horodniczg. 
Podaj  na  knilrn  wier-łza:  (1HL3S). 
W.vkre.<S|ii':  mozt/mkii  i. 
po  mceń^ki  dodaj;  i  lubecki. 
Po    w  1506  r.    dodaj:,  o  drohickim 

w   15  te  .. 
2.     Dodnj:  Jan  Biijanowicz  (?)  Nieml- 

rOWlCZ.  nnmiemnik  biehki  le  1  iS9  r. 
(Ind.   ril.   ML  4). 

22.     Znni.  w  1437  r.  czyt  »  1434  r. 

34.  Dodaj:  Anditj  Olechnowicz  Rymowi- 
dowicz  »p>  zfdal  Janowi  Znbi  zeziA- 
tkicmn  Kniahinią^  Kiywiczt  etc.; 
Aleksander  Jaq .  potwierdził  tf  uprze- 
dni w  1 493  r.' (ML  3). 

24.     Zniii.  .''A.cirao  czyt.  Slnckao. 
5.      Dodnj:   Ploir.   martzatek  nadwor.   lit 
w   1422  r. 

33.     Dodaj:    Iwan,    sfdzia    ziemski  piAfki 
w  155/!  r.  Iwan,  ifdzia  grodź.  loiteĄ- 
tki  w  1579  r. 
8.      Dodaj:  Andrzej- Alrktander Siemaizko 
jmdknmorzji  włodzim.  >n  1509  r. 

14.     Dodnj:     Michajło,  władyka  chełmski 
ibeizki  w  1543r.  {MKe5  f.  330). 
„   38.3         „        32.      Zain.  konicwski  czyt.  koniawski. 
V.  czcś<5  I.  w.  14.     Zain.  Żaba  czyt.  Żaba. 

VI.         „       I.    „   37.      Zain.  liertnĄscy    czyt.  Heriańscy. 

xxv.   „   I.  „  14.  Zt^m.ir  1520  r.  czyt.  w  1620  r. 


113 

V   11 

114 

„    9 

U4 

,   18 

127 

,   28. 

127 

,   29. 

139 

,   10. 

140 

1. 

140 

,   22. 

1.59 

,   37. 

173 

,     2<;. 

174 

.   14 

178   . 

,   14. 

ISO 

,   10. 

l!>7   , 

.   .37. 

204 

0. 

204   , 

,   17. 

2(1.8 


209 
218 


„  2.33 
„  248 

„  203 

„  312 
.:  333 


CIP  -  Kurztitelaufnahme  der  Deutschen  Bibliothek 

INSTITUT  FOR  ANGEWANDTE  SOZIALGESCHICHTE 


D-SJtOO  Bonn  1 .  Mo/artstraUe  52,  Tel.  0:28  /  637772 
Post  fach  22  43 


Bonn:  Yerlag  Institut  fur  angcwandte  Sozialgeschichte  (Schriftenreihe  fiir  sozial- 
wissenschaftliche,  genealogische,  heraldische  und  historische  Studien  des 
Instituts  fur  angewandte  Sozialgeschichte)  = 

StudlaS 


OŚRODEK     KULTURY     POLSKIEJ      NaD     ReNEM 


StudlaS 

1 


Stanisław  Potrzebowski 


ZADRUGA 

6ine  oolkifche  Bctocgung 
in  polcn 


Institut  fiir 
angewandte 
Sozialgeschichte 
Bonn 


StudlaS 
5 


Institul  fiir 
angęwandlę 
Sozialgeschichle 
Bonn 


EDITH  ZINTEL 

Rei sel i t era t ur  des  19.  Jahr^ 
hunderts:  MUHAMMAD  BAIRAM  V 
iiber  ALGERIEN 


1  ' ,. 


S   V.  M 


"^.^ — ^'d^' 


•r».  ' 


;itH;^ 


T  ,  r  t  • 


Ganzleinen 


ISBN  3-923'i28-21-9 


StudlaS 

8 


ifH 


?T^ 


de*' 


tt 


Ht 


HS^»! 


f  5 


tHV 


0^^  de^vrv;Qr»p';;.go 


•  itll-^ 


de' 
■,nVe 

66. 


■;ev 


l-J 


p'3 


ef^' 


Oł^ 


le 


i-t^ 


en 


ise^ 


Insłitul  fiir 
angęwandię 
Sozialgeschichle 
Bonn 


V 


Co 


•  ,4.i-cj..«U»..-rr....#.?-r»v...,i.,..i,,    Rm...,J?p,,^'' 

M^    /V.:    l»../... /*...>!    ••y**'"!    Nt-.I.    Cvu4I....^/ 


STANDARTWERK  - 
Freisgekrbnt  1984  aJs 
Gr un d lagen  1  i t e r a t u r  ! 


1 


StudlaS 

Schlesinger 

Am 

Ybrabend 

des 

IlWelt- 

krieges 


s*s  • 


StudlaS 

9 


A^ 


^*?> 


-\>- 


•a\>* 


>>• 


Edward  v.  Schlesinger 

Am  Yorabend 

des 

IlWeltkrieges 

Dio  tw^ueTschecho-Slowakische 

Republik 

vom  30.  S«ptember  1938 

bijl5.Mftrzl939 


r-ę,r 


Inslifulfiir 
angęwandle 
Sozialgeschichle 
Bonn 


E.  V.  SCHLESINGER  :  AM  WORABENO  DES  ZUEITEN  WELTKRIECES. 
Ein  Beitrag  zur  Ceschichte  dar  Zwoiten  Tschecho  -  Słowa- 
klschen  Republik  vom  30.  September  1938  bis  15.  nari 
1939.  2.erw9lterte  und  Uberarbel tete  Auflage,  ca.  300  S. 
8  Karten,  Dpkumentenanhang,  Bibi ipgraphie ,  chronologl- 
scher  Ablauf  der  Ereignlsse,  NamensindBx. 
ISBN  3-923628-01-4  66,90  OH 


Am  Beispiel  der  Tsc hechoslowakel  wird 
die  na 1 1  onalsozial i s 1 1 sche  Expansions- 
polltik  in  der  kritischen  Zeit  1938/3^ 
verdeutlicht .  Erstmalige  Analyse  der 
Strategie  und  Erfolge  Hitlers  unmit- 

telbar  vor  der  "Losung  der  polnischen- 

Ftt 
ragę  . 


wmBammmmeam 


StudlaS 
15 


inslitul  fiir 
angęwandte 

Sozialgeschichle 
Bonn 


Edward  v.  Schlesinger 

ARCHlVARBElr 
IM  PER  SCHULE.  Z 


P  r  e  u  O^e  n  ,,-- 


'^Paderborn 

_,  *i,^v     R  t.  n 

Km. 


-S  j  c^^h  $  e'  n 


/    •    yrurtlembero^yT 


tr.!  ^^    eh  yie    i^    -./^         ^  n  /         --,       r 

(         '         i*       ^ 
^)^  a  I  i  e  n  ^-^       ^o^, 


^^/ 


700  bu 


Gan  zlei  nen 


ISBN   3-923^28-1 5-A 


StudlaS 
16 


Edward  v.  Schlesinger 

Recht  und  Reohtsprechung 


Institulfur 
angęwandlę 

Sozialgeschichle 
Bonn 


Ganzleinen 


ISBN  3-923A28-30-8 


POLSKA 

SZLACHECKA 


>  \ 


HERB    TOPÓR 


^        SVYDAWNICTVVO  INSTYTUTU    KULTURY    HISTORYCZNEJ 


WARSZAWA    MaMXXXV 


Fnstitut  fiJr  angewandte  Sozialgeschichte 
Bonn 


ISBN   3-923428-32-/^         — 

ISBN   3-923/i28--43-X 


c 

Ol 

c 

•H 

V 
s: 

u 

!/) 
U. 
UJ 

T, 
1J 


Ot. 
'Z 
i_i 
Tl 
D 
U, 

x: 

Xl 

*"5 


O 

in 
E 

N 

W 
CD 

■< 

<c 
u^ 
:?: 

►-J 
CQ 


E 

E 


Jn   den  Jahren    I9n5/I9n6   er.iclie  Irit.    In   l.uynmburc;,    Honn   unM    Wllinlngloii 
(in   der   Schr  I  n  cnrelhe      fUr   .'^071b1wI  nnenr-chn  ftl  1  che,    gonenlortnclio, 

horeldlsche   und    hlstorlscho      Studlen   dos    InRtllutn    fdr   nnp.nwnnd  I  p 

Sozlalgeachlchte) 


n    E   F'  n    I    M   T 


OFR      rOLMlSCItEN 


A    U  E    I.   r.   F.   N   Z    Y   K   L  U    r   A    [)    1    K 


POLSKA  ENCYKLOPEDJA 
SZLACHECKA 

TOM  I  -  xn 
WYi)AWNi(:rwf>^iNs  r Yj^ii  ni  K  u i.T  nn  V   ii i st o n  y r. /.h k i 

WAUSJ.  AW^  1935/39    ^~  -'-^-■r-rrr^ 


Nummeiierte  Auflage  In  HALBLEDER  ! 


I)p.«;   Work    knnn   iiui     {^'^•^<"hl  oar.rn    l>eeogeii   wrrcicn. 


Hel   Bpstelluiipcn,dlp   nnch   dem    30.AprlJ    1905   t^lnp.phen, 
erfolgt   bandwelpe   Herechnung  und    Mer^riing  n^c^l   Kr- 
nchelnrn    7.um   Dondprel.n    von  OM 

dtT   elnrm   Go?;nmtprel5^    von    l.?(iO.-   PM   ontpprlrhl 


105.- 


Hummerlortc   Jubi  IHunisaungflbe    zum   50.  JnhrPKt^-g  dc.''    Krucholnf^ns    - 
limHlrtle      AufJngn   voti   300  ExemplRren 

f^nnd    1.    bereltn   erschleiien.    Allr>   welt.orpn    Im   ZweJmonetfinbfltnnd . 
(XX,'i70  r.plten  I  lXX,3n()      bl-.      XX.'/9(i   r>płt"n1 

Hor  Relneriys   kommt   dem   Instltut    fllr   angpwnndtp   nozlnlgpgchichte 
7.ugijte,    alg   Ullfe    fUr  wpił.pre   hilf  gwlnaenschaf  tU  che   Kor?^chungen 
und   die   Vorof f entlichung  neuer   Forpchnngsergebnlsne    In  def   Gchrlf- 
icnrnlhr   flłr   sozlalwlosenschaf  tl  Iche,    gone?logi5jche,    heraldlsche   'ind 
łiłntorlsche   Studien  des    Instltuts    fdr   nngpwandtp   Dozialgpschichte 
C-ShudlaS). 

DIprp   Enzyklopydle   r.iellt   dps   neue.^jtp   der   g?nz   wenlgen   abgeschlos- 
Roncn  Werke   (Iber  den  polnischen   Ade]    (37,lnchtn)    und   dns   polnlsch  e 
Wappensyr. tpm  dar.    Dan   Original   eieclilpn    In   elner   klelnen   Auflngfi  un- 
mittelbar  vor  dcm  Ausbruch  dps   Zweiten  Welikrleges    (bis   Fpbruar   1939 


Alilftnk. 


AfMn""^, 


Alrvi.k 


Die  12-bandige  Enzyklopadie  stellt  eln  In  sich  gpsclilossenes  Nach- 
schlagewerk  zu  allen  wichtłgst.en  Frpgen  der  Struktur  des  alten  Po- 
l3n  dar. 

S")  wlrd  im  Ud.  1.  dle  Rolle  der  szlachta  in  der  historlschon  Enl- 
wicklung  gpwUrdłgt  und  das  polnl5?che  Wopponsystem,  dns  einen  vom 
Ubrigen  Kuropa  abv/elchenden  Ursprung  und  Aufbau  verzelchneł.-  Ist  nus- 
fJhrllch  dargestellt  und  dessen  Entwlcklung  ei-kl§rt.  Im  drltten  Kapl- 
t-^l  wlrd  die  rechtliche  Stellung  der  auslSnd  j  schen  Adelstitel  in  Fo- 
l»;n  behandelt  und  Im  vlerten  werden  die  tl  telf  libr^nden  Famllłen  mlf: 
Ouellenangaben  und  hlatorlschen  wotlzen  nngpfUhrt. 
In  den  DHnden  2  und  3  werdrn  die  Wappen  mit  dereń  Abwandliingen  in 
a.phabetischer  Reihenfolge  ihrer  Bezelchnung  aufgelistet,beschriebpn 
und  abgeblldet.  Ein  Kreuzlndex  hllft  bei  mehrfacher  Bezelcbnung  da.T 
zutreffende  Wappen  im  Text  aufzufinden.  Dles  ist  besonders  bel  den 
otganisch  g'»wnchsenen  hlstorischen  Wnpp^iirufen  bedeutsam  und  stellt 
elne  wichtlge  Hllfe  ff)r  Hlstorlker  und  Genealognn  dar. 
Dśnde  ^-12  dea  Geaamtwerkes  (auch  al?  DHnde  I-1X  des  Nachwei.^es  dpr 
pclnlschen  Adelsfamil  ien  bezeichnet)  flihren  nuf  3.'i70  .leiten  fJb^^r 
bC.OOO  adHge  Famillen  auf.  In  der  Aufst^lJung  wird  neben  der  Berllck 
sichtlgung  von  abwelchenden  Namensformen  der  Familie,  dereń  Woppen- 
zugehorigkelt,  erstes  urkundliches  Auftreten  mit  Jahresznhl  und  l?e- 
głon,  Geblete  des  hlatorl^chen  Auftretens  der  Familie,  heraur^ragen- 
den  Pergf5nllchkelten  oder  zusaatzliche  biogrephische  Anmerkungen  der. 
Ncbllltlerten  mit  Ouellenangabe  verzelchnet.  Bei  einer  nichtpolni- 
schen  Abstammung  wird  daa  Herkunftslnnd  npezl f iziert . 

Entsprechend  der  Zusammensetzung  der  szlachta  umfasnt  die  vorlle^en- 
de  EnzyklopSdie  Tnusende  von  fremdlHndischen  Familien  von  der  TMrkrl 
»bi»r  Ttnlien,  Frenkrelch  bis  nanh  Grosa-Britańlen,  von  Skandinnvłpn 
bis  zu  Familien  tatarisrher  Horkunft.  Bedeutsam  igt  fUr  den  Benutz^r 
dif^sos  Werkes,  ńese   auch  Nobilltierungen  aun  der  ZeJt  nach  den  polni- 
schen  Tollungen  Im  18.Jahrhundert  in  daa  Verzelchnln  Ełngang  gefunden 
hapcn.  Durch  dle  Elnbeziehung  der  prcunnir,chpn  Lander  und  der  deut- 
schen  Or^tgeblete  stellt  e.-^  elne  v/lrhtipe  Hilfe  fllr  die  Erforscłiung 
territorlalpr  MobllltHt  und  sozlaler  Asnimllation  dar. 
Alle  BSnde  verfUgen  Ober  einen  ausgezpJchneten  wlssenschaf tlichen 
Apparat.  So  Jst  doR  Work  durch  zahlreirhe  Indices  erschlossen  und 
um^angreiche  abgeschlosgene  Blbllogrophien  helfen  dem  Leser  bei  wel- 
teren  Forschungen.  FtJr  dle  geogrnphlsche  Zuordnung  de?  repionalen 
Auitretens  Ist  dle  Aufntellung  der  Vprv/a ltunp;?5struktur  Polena  und 
die  Auf  stellung  der  wlchtigr^ten  Amter  in   der  polnir^chen  Republik  łm 
Band  'ł  vorgestellt. 

Die  Druckfehler  des  Orlginals  wurden  im  Reprint  korrlgiert.  Gleich- 
2e:^tlg  ist  der  FnzyklopHdie  fUr  den  nicht  polnischsprachigen  Leser 
eine  deutsche  Arbeitsanleitung  b'?ignrtlgt,  die  mit  dom  deutschspra- 
chlgen  AbkHrzungsvnrzeichnis  elne  Nutzung  ermoglicht. 

DuTch  die  Aufnahme  zahlreicher  FnmllJpn  nur>  dem  deutschen  AdpT  und 
Bflrgertum  und  der  JUdlschen  Konvertitrn  In  die  nzlachta  bis  zu  den 
Tellungen  stellt  dle  Yorllegende  EnzyklonJidip  eln  grundlegendeg  vrrrk 
bei  der  BeschMf tlRUng  mit  Froblemen  der  sozlnlon  Schichtung  in  fllt- 
tel-  und  Osteuropn  dnr  und  sollte  in  kelner  Dlbliothek  fehlen. 


Institul  fiir 
angęvsrandle 
Sozialgeschichle 
Bonn 


ISBN    3-923A28-51-0 


Lf§[]5^[??_5?yCyTY_ POLSKIEJ  WŁADYSŁAWA  NOWINA-CHRZANOWSKIEGO 

Honn  u.Luxemburg  190^.  Nummerlerte  Aij3gnbe.l09  Selten 

6.906  WapppnBbbildungen. 

I3g1  dem  vorllegenden  Werk  hnndelt  es   olch  urn  clle  fakolmlllerte 
Flornur.gabo  def  Orlglnalh^ndschrlf  t  dea  Yerfnr.seis .  F,a   stellt  dn.i 
Ergobnlri  oiner  Uber  f łlnf zlgJMhrłgen  BeschRf tlgung  des  Autors  mit  den 
heinldipchrn  und  genenlogłschen  Problemen  der  polnischen  Gegchlchte 
dar. 

Wlndyslnw  Nowlna-Chrzanowskl ,  In  der  Volkf3republlk  Polen  von  der 
Pre?;se  ais  der  "letzte  Herold  Polens"  gefelert,  legt  dem  Benutzer 
mit  d leser  Arbelt  elne  der  umfassendsten  Sammlungen  mit  6.986  Wappcn 
?ibbll(Jungen  In  gedruckter  Form  vor. 

Aus  ratlonellen  ErwMgungen  wurden  die  Wappen  Jn  schema tlslerter  Form 
wl edergcgeben,  d.h.  das  Woppenblld  und   -   falls  vorhanden  -  dle 
ilelmzler.  Dle  Anordnung  der  Woppenbllder  erfolgt  nach  dem  polnlscłien 
Alpłiabet. 

biirch  dle  grosse  Anzohl  der  Wappen  stellt  diese  Arbelt  elne  bedeutcn 
de  nilfe  fUr  Hlstorlker  und  alle  dlejenlgen  dar,  dle  mit  den  Methoder 
der  hlstorłschen  Hllfswlssenschaf ten  sozlal-  und  wirtschaf tswlssen- 
pcbaftliche  Fragen  des  polnischen  Gesellschaftssystems  der  Yergangcn 
iielt  zu  losen  versuchen- 

Po]nische  Fassung  (sof ort  li ef er  bar): 


GANZLEINEN 


llmltierbe  Auflage  von  nur 


80,00  DM 
300 


nummerierlen  Exemp1aren  ! 

ISBN    3-923428-51-0 


SludlaS    R    1^       POLNir.CHES    WAPPENBUCH    \/0N    Uli' ADYTil^nW    u.     NOWINA     - 

CHRZANnWSKI.    Nummerierle    Faksiinile    dei    HandschiiFt, 
6.906    Wappenahbi  Idungen    atif    109    SeiLen.Zum    ersten 
Małe    der    ttf  rent  1  ichkei  t    ^urjanglich. 
ISBN    3-923626-52-9  80,00    On 

Deutsche  Fassung  (lieferbar  ab  Juli  1985) 


limitierte  Auflage  In  Ganzlelnen  von 
300  nummerlerten Fxemplaren   ! 


StudlaS 


PRZFDRUK       I5Z1F.    LA 


Institul  llir 
angęwandle 
Sozialgeschichle 
Bonn 


LUDWIK  KORWIN 


KORWINOWiE 


VIII.  TABLIC  BARWNYCH 


KRAKÓW      1935 

SKŁAD    GlOWNY    W    KSIEGAtm    STANISŁAWA    LISOWSKIFCO 
KiAICOW.    fL.    MADACKI  7 


StudlaS 


Inititul  (lir 
angęwandile 
Sozialgescl\ichle 
Bonn 


LUDWIK   KORWIN 


SZLACHTA  POLSKA 

POCHODZENIA  ŻYDOWSKIEGO 


■  lAtOW     lf)S 


Schriflenrtihe  (u»  łoiiilwiwnurhjfllichf.  |tfnf»lo|i5«he 
IwnIdiKhf  und  hiłtorijche  S(udi»n  dcl 
Inttiluls  Dr  «nt««indte  SotiłlftKhJchle 

SludliSNr.         R    18  (?) 


InsliM  lur 
angewandle 
Sozialgeschichle 
Bonn 


PRZIDKUK       DZIIIA 


LUDWIK  KORWIN 


ORMIAŃSKIE 

RODY  SZLACHECKIE 


X  TABLIC  BAUWNYCM 


KRAKÓW    1"»S4 


Schriftcnreihe  fiJr  sozialwisscnschaflliche.  genfaIogi"!chc 
łieraldiscilc  und  hi^lori^che  Sludien  des 
Instituts  Tur  angewandtc  Sozialgeschichle 


StudlaS  Nr.         R    //  (P) 


StudlaS 


PRZEDRUK      DZIELĄ 


i 


DES 


MONNAIES  POLONAISES 

DU  MOYEN-AGE. 
TRADiaiOy  PF,  i;onVRAGE  POLOXAIS 

ICRIT  PAS  LiBBJ  U.  CHiS-łISg 
lONACE    POLKOWSKI 

1  UBOSTROi 


.łal^MLB  (m^ilftu  Bmtna.- 
TlittL 


Inslitul  liir 
angewandlę 
Sozialgeschichle 
Bonn 


GNlTSEy. 

j.-a.   Liioi,   iM^tiacam-LiacAiis- 

187«. 


SZWEDE  SLAVIU  Buyjj 
PAIOJLTO,  CA  94302 


CS 

886 

B65 

1887 

Cl 

ROBA