Full text of "Rituale Strigoniense, seu Formula agendorum in administratione sacramentorum, ac cæteris ..."

See other formats

Google 



This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scannod by Google as part of a projcct 

to make the world's books discoverablc online. 

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 

to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 

are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discover. 

Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journcy from the 

publisher to a library and finally to you. 

Usage guidelines 

Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materiais and make them widely accessible. Public domain books belong to the 
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prcvcnt abuse by commcrcial parties, including placing technical restrictions on automatcd qucrying. 
We also ask that you: 

+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuais, and we request that you use these files for 
personal, non-commercial purposes. 

+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machinc 
translation, optical character recognition or other áreas where access to a laige amount of text is helpful, please contact us. We encouragc the 
use of public domain materiais for these purposes and may be able to help. 

+ A/íJí/iííJí/i íJíírí&Hííon The Google "watermark" you see on each file is essential for informingpcoplcabout this projcct andhclping them find 
additional materiais through Google Book Search. Please do not remove it. 

+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can'l offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search mcans it can bc used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite seveie. 

About Google Book Search 

Googlc's mission is to organize the world's information and to make it univcrsally accessible and uscful. Google Book Search hclps rcadcrs 
discover the world's books while hclping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full icxi of this book on the web 

at |http : //books . google . com/| 



Google 



IJber dieses Buch 

Dics ist cin digitalcs Exemplar cines Buchcs, das seit Generationen in den R^alcn der Bibliotheken aufbewahrt wurde, bevor es von Google im 

Rahmen eines Projekts, mit dem die BLicher dieser Welt online verfugbar gemacht weiden sollen, sorgfáltig gescannt wurde. 

Das Buch hat das Uiheberrecht uberdauert und kann nun õffentlich zuganglich gemacht werden. Ein õffentlich zugângliches Buch ist ein Buch, 

das niemals Urheberrechten unterlag oder bei dem die Schutzfrist des Urheberrechts abgelaufen ist. Ob ein Buch õffentlich zuganglich ist, kann 

von Land zu Land unterschiedlich sein. Õffentlich zugangliche Bucher sind unser Tor zur Vergangenheit und stellen ein geschichtliches, kultuielles 

und wissenschaftliches Vermõgen dar, das hãufig nur schwierig zu entdecken ist. 

Gebrauchsspuren, Anmerkungen und andere Randbemerkungen, die im Originalband enthalten sind, finden sich auch in dieser Datei - eine Erin- 

nerung an die lange Reise, die das Buch vom Verleger zu einer Bibliothek und weiter zu Ihnen hinter sich gebracht hat. 

Nu tzungsrichtlinien 

Google ist stolz, mit Bibliotheken in partnerschaftlicher Zusammenarbeit õffentlich zugângliches Material zu digitalisieren und einer breiten Masse 
zuganglich zu machen. Õffentlich zugangliche Bucher gehoren der Õffentlichkeit, und wir sind nur ihre Huter. Nichtsdestotrotz ist diese 
Arbeit kostspielig. Um diese Ressource weiterhin zur VerRigung stellen zu konnen, haben wir Schritte untemommen, um den Missbrauch durch 
kommcrzielle Parteien zu veihindem. Dazu gehoren technische Einschrankungcn fiir automatisiertc Abfragen. 
Wir bitten Sie um Einhaltung folgender Richtlinien: 

+ Nuizung derDateien zu nkhtkommerziellen Zwecken Wir haben Google Buchsuche Túr Endanwender konzipiert und mõchten, dass Sie diese 
Dateien nur fúr personliche, nichtkommerzielle Zwecke verwenden. 

+ Keine automatisierten Abfragen Senden Siekeine automatisierten Abfragen iigendwelcher Art an das Google-System. Wenn Sie Recherchcn 
Liber maschinelle Ubersetzung, optische Zeichenerkennung oder andere Bereiche duichfúhren, in denen der Zugang zu Text in groBen Mengcn 
niitzlich ist, wenden Sie sich bitte an uns. Wir fordem die Nutzung des õffentlich zugãnglichen Materials Rir diese Zwecke und konnen Ihnen 
unter Umstanden helfen. 

+ Beihehallung von Google-MarkenelemenlenDas "Wasserzeichcn" von Google, das Sie injeder Datei fmden, ist wichtig zur Information úbcr 
dieses Projekt und hilft den Anwendem weiteres Material Liber Google Buchsuche zu fmden. Bitte entfemen Sie das Wasserzeichcn nicht. 

+ Bewegen Sie sich innerhalb der Legalitãt Unabhãngig von Ihrem Verwendungszweck mussen Sie sich Direr Verantwortung bcwusst sein, 
sicherzu stellen, dass Ihre Nutzung legal ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass ein Buch, das nach unserem Dafúrhalten fúr Nutzer in den USA 
õffentlich zuganglich ist, auch fiir Nutzer in anderen Landem õffentlich zuganglich ist. Ob ein Buch noch dem Urheberrecht unterliegt, ist 
von Land zu Land verschieden. Wir konnen keine Beratung leisten, ob eine bestimmte Nutzung eines bestimmten Buches gesetzlich zulãssig 
ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass das Erscheinen eines Buchs in Google Buchsuche bedeutet, dass es in jeder Form und iiberall auf der 
Welt verwendet werden kann. Eine Urheberrechtsverletzung kann schwerwiegende Folgen haben. 

tJber Google Buchsuche 

Das Ziel von Google besteht darin, die weltweiten In formationen zu organisiercn und allgemcin nutzbar und zuganglich zu machen. Google 
Buchsuche hilft Lesem dabei, die Bucher dieser We lt zu entdecken, und unterstiitzt Au toren und Verleger dabci, neue Zielgruppcn zu erreichen. 
Den gesamten Buchtext konnen Sie im Internet unter |http: //books .google .comi durchsuchen. 




^ 



^*^x^ 



-•^-> ■*''- 



Vi**- ■ 

■*.■■■.-■»■.■ . 



\.. 




./•., 



r.' 












"•• .. 




^ *« 



V" 



ir^ 



\ , 






M 




.•^ 






..*■ 



-■-/i ' 






n 



• • 



^^^^■-" aàMÉÕãi^^^^i 




íp 









-<^.»V'' 



■■\ 



'^4» 




fRlTUALEl 

li STRIGONIENSE, 1 1 

|Í FORMULA AGENDORUM Í| 

|Í| ADWIINISTRATIONE SACRAMENTORUM, ||:| 

fte cÍSteris ecclesIíE pubucis 

Ill ]USSU, ET AUTHORITATE 

1*1 EMlNElSiriSSIMl, ÃC SERENISSlAi 
"*- S. R. E. '^ 

PRESBYTERI CARDINALI 

VOMINI, TtOMIKl 

CHRISTlANTf 

AUGUSTI É 

NATIONIS GERMÂNICA', PRO-fl|| ^ 

TECTOPIS, ARCHI.EPISCOPI STRIGONL «?S -• 
ENSIS.ETS.R.I. PRINCIPIS, DUCIS SAXO- íltft <: 

NliE, JULIiE, CLIVIJE, Sc.&c. fl*! 

Jíl ******************** Aii:**Aft*ÃftJfft lí|^- + 
fl*l TYRNAVI^ffi Typis Academicis, per FrWericum Gall. §í» 

í!*g Ajioo Doiiiiui M. DCC. XV, VZ^ r- 



tHRlSTIANUS 

AUGUSTUS 

S.R. E. PR ES BYT ER 

C ARDINA LIS. 

NATIONIS GERMANICJE 

PROTECTOR, 

ARCHI-EPISCOPUS STRIGONIENSIS, 

SACRI ROMANI IMPERII 

PRINCEPS, 

Sanâ;« Sedís /^poílolics Legatus Natus > Primas Rcgní 
Hungaris , Ejusdémque Sumtnus & Secretarius Cancel- 
larius» Epifcopatús Jaurineníis Adminiílracor , nec non 
Comitatuum Strigonieníis , & Jaurineníis Supremus, 
ac Pcrpetuus Comes : Dux Saxonía;, Julís , Clívise^óc 

; Montium» etiam Angarias» 6e 'Weílpnalix > Landgravi- 

' us Thuríngiae , Marchio Mifniae , Superíorís inferíorís- 
que Lufatis Comes; Princeps Hennebcrgenfís ,* Mccro- 

,poIícan«9 & Eledtoralis Ecclefis Colonienfis Prspoílcus 

& Thefaurarius ; Comes Marchis > 6c Ravenfperga; \ 

DQminus Ravenfteinii BalliviasyThuríngenfís Locum* 

teaeixs$ SacrsCjefareaeRegixqueMajeftacisCoa* 

r éiiartus A^ualis Incimus ^ 6cc &c. 





llluftnjftmis ^ 'Reverenãfftmis t Ampliftmis, Aànoduru 

Reverendis, Revemdis, Venerabílihus Dorfíínis,DomÍKÍs Epifiopút 

A^tatièuTf Prafio/ttit, Arcbi-Diaconh, Canúnich, Parocbir f 

(atçrisque omniòur , quorum cura animavum 

imereji. 

SALUTEM, ET PATERNAM IN DOMINO 

BENEDICTl^ONEM. 

Tctnpore adcpci ex gratia DEI per nos Archi» 
Epifcopanis Strigonicnfis, juxta Paftoralis Of- 
ficii Nbftri curam, atque folicitudinem . nihil 
ardenciús defideravimus. quàm ut antiquiflimi, 
& laudatiflimi memoratae hujus Ecclefiz Mecropolicanz 
Scrigonienfis in Âdminiftrandis Sacramencís , csterísque 
Sacris funâionibus adímplendis, Ritus ab univerfis flib 
Archi-Dioecefí Noftra conftitutisi quantúm in Domino 
Aeti poteft omnimodc obrerrencur, Tum exco videlicet, 
tumverò,quòdRegnis&ProvinciisadSacramRegniHun- 
garis Coronam olim fpe£tancibus>Divioo auxiliante Numi- 
ne, per ri<5trícia,& gloriofa, SacraciíTims Csfarezi Rcgiarquí 
Majellacis,DominiutpotenoftriCIemenci(nmi,arniaèma- 
aibaSi&poteftate Turcarum,vix noninintegcurapoftlimi- 
X » "'^ 



niô ereptis, in dies magis, & magis Chriítianus accrefcat po- 
pulus.adcuiuserudiciooem plutes eciam Sacerdotes, atque 
Ecclefiarum Paftores requirantur. Inccrmitcere haud potut 

mus.quinRicualiaproufuSacerdotum.&maxítnèPlebano- 
rumquàmplurimúmneceíTariaiRituaH Romano per omnia 
conforroata.perfelicisquondam reminifcentÍE Przdeceífo- 
res noftros Archi-Epilcopos itidem Strigonienfes > Petruta 
nimirum Cardinalem Pazmati , &GeorgiutnSzelepcsényi, 
ílterumveGeorgiumSzéchenyi iniucem quidem iteratisvi- 
cibus edita, verúm intcrvenienctbusprsceritarum revolutio- 
num temporibus, & glifcentibus dcpravacarum Hzreíutn er- 
ioribus,quaft atuirá, &ruppreira, denuoreciidj £icíainus. 
Vos igiturFtatresdikílilfimi, quorum cura animaruminter- 
ell.Patcmo affeâu inDomino Dortamur,atque in vitcuteSao- 
âz,&Salutaris obedientis íirmicer ptzcipimus, ut in Saaa- 
mentis, iãcrísquefun<Aionibusperageadis,hÔG Sacro RitUr- 
ali tnamtni ; nec quis alios, in iis perficiendis Ritus adhibere 
audeac vel ptsfumat > ftib pcena graviilimxanimadveríionis 
noftrx t fed itudete omnes vos huic Ecclcfiz conformare. 

Valete, & Omnipotentem Deum etiam pr o nobis orate^ 

Datum Tytaarizez Caria noftraÂrchi-Epilcopali. 

AnnoDomini 171 5. 




DE 




Situale Stfigonienfe. - í 

■^*^^M•*-^-^*♦■♦***<M-H-#-^-w•^fr^M-4+♦♦■4-^**■M^^♦*♦•M-í• 

QUM IN SACRA^IENTORUM 

ADMINISTRÁTIONE 

GENERALITEK SEKVANDA SUNT. 

^ ea , qux ex aTUiquis Catholica Ecclcjue injtitu- 
tir , iyfacrontm Canonum Summorúmque PontíJU 
tum decretís , de Sacramentorum ritihui ac caremo- 
niJT hoc Libro prajcrièuniur , quapar eft àíligentici 
ac relígione cujtodiatitvr , íy ubitjue jideliterjerve»' 

^ /«r in ProvÍTtcijr Afetropotitana^ Bcciefla Strigonien- 

J!s; ÍBaãítiteômnia feire &ohfeTviireco7ivenit,qaodSaaofi»Sa Tri. 
demitia Synodurdi ijs ritilurdecrevit iubac verba. 

Si quis dixerit , receptos & approbacos Ecclefis Ca- 
tholicarltus.^ in folemni Sacramentorum adminiftiatio- 
ne adhiberi confvetos , aut contemni, aut fine peccato à 
miniftrispro libito omitti.autin novos alios per quem- 
cunque Ecdefiarum Paftorem mutari pofle 5 anachcma 
flt. Í#7.C«».I3. 

Cnm igitur in Ecclepa DEI nibilfanSus aut utiliur ,níKl. 
que excellentiu! aut magir divinum baheatur , quàm Sacramenta ad 
bumani generii faltttemaCbrijíoDominoinjiítula ; Parocbui,Teí qui~ 
vil alius Sacerdor , ad quem eorum adminijiratio pertinet , memim([e 
in prtmit debet , fe fanSa traSare; atque omni feri ttmporis momen- 
to adtamfanSit adminiftrationis officium paratum effe óportere. 

Q^amobrem illud perpettii curabit , ut integre , cajíè , piéque vi. 
tam agat. Kam etji Sacramenta ab impuris coinquinari noa poj^ 
Junt, neqiie à pravir minijlrit eorum tffeBai impediri ; impurit*- 
meiêjy indigne ea minifir antes , in aterna mortir reatum incumtnt, ■ 



i Rituale Strígonieníe* 

Sacerdos ergd , Jtfuerit peccati mortalh Jlbi confcim ( quoã abjk ) ai 
Sacramentorum adminiflrationem non audcat accedere , nf/t priusxor^ 
• ie paniteat: feíjt habeat copiam Confejfarij ^.^ temporislocíque ratio 
ferat ^x:onvenit confiteri. s 

Q^acunqke diçi ac noãir borâ *ad Sacramenta minijlranda 'voca^ 
bitur.^ nuUam officiofuo pr afiando (prafertim ji necejjitaí ur^eat ) 
moram interponat. Ac propterea populum pepè -^ proi/t Jefe ojferet^cc^ 
eafíOj pramonebit , ut ckm facro minijlerio opu^ /uerit^ fe quampri^ 
mUm advQcet.j nuUa temporis aut xujufcunque ipijcommoãi habita r/u 
tiont. 

Ipjh v&ò antequamadhujnfmoãiadminiflrattonem acceâat^pau^ 
lulum , Jt oportunitar dabitur , orationi , iS^facra rei qnam aãf^ruf ejl 
meditationi vacabit , atque ordinem jninijlrandi , tr carémornar pro 
tempori^ Jffatio pravidebit , íy perleget. 

In omni S.acramentorum adminijlratione fiibcrpeUiceoJtt Í7tdtttns^ 
tr deJuperJlol2 ejur coloris quem Sacramenti ritut expofcit / nijl in Sa^ 
cramento Panitentia minijhando ocçafio , veLconfvetudo , vel locur in* 
terdum aliterjvadeat. 

Adbikebit quoquè unum faltem 9 Ji habeat vel plurer Clericor ^ 
proí4t loci ir SacraiheT^ti ratio pojlulabit y decenti babitu ^ fuperpeUi^ 
ceir pariter indutor. 

Curabit etiam^ trífacra fupel/exy rejler ornamenta linteambia 
^VAfaminiJlerii integra ^nitidáquejtni imunda. 

In Sacramentorum adminijlratione , eorum virtutem , ufum ^ 
ac utHitatem , íy aeremoniarum Jjgnijicationes ut Concilium Triden^ 
twum pracipit ex SanBorum Patrum Í3^ Cathechijmi Romani doSri^ 
nOy iibi commodèjieri poterit ^diligcnter explicabit. 

Dwn Sacramentum aliquod minijlrat^jingula verba^ qu^e ad iltiuT 
formam & minijlerium pertinent , atfentè , diJliuBè , tT piè^ atq ue clara 
você pronunciabit. Similiter í?* aliar orationer íST prócer devote ac reli^ 
giosèdicet ; nec memorize ^ qua plerumque labiturjacilè conjtdet ;fed om^ 
wa recitabit ex libro. Relijuarpraterea cxremoniar ac ritus ita decen^ 

ter 



y 



Rituale Strigonienfe. ^ 

tergfa'iíque aSione perapetytit ad/iantesad Mleftium rerum cogitatiom 
nem erigat^ ÍT attentoí reddat. 

Ad minijlroiii^^im procedens- , rei quam trafíaturus ejl wtejttus^ 

Jitj necdeij^y qua ad ipfam 7ionpertin€7n^ qtitdquam cum alio coUoqua^ 

' " ífrr; in ipsdque adminijhatmie oBualemaítentationem babere íludeat , 

^'el faltem virtutíkm^ cum intentionefaciejídiquod in eo facit Ecdejia. 

Il/ud porro diIige?Jter caveat , nt in Sacramemorumadminijhatio^ 

ne aliqujd , quavis^ caufa velocca/icne , direãe rei indireae , exi^ 

gat aut petat yfedea grátis mini firet yiy ab omni Simonia: atquê ava^ * 

ritiie íufpicioney- ne dum crimine longifnmèabjit. Si quid vero nomi^ 

ne eleimofyna , af4t devotio7mjludíopera8o jam Sacramento y fpontè à 

fdelièus ojftratfiry id licite ypr o confvetudine locorwny accipere pote^ 

. rity nifialiíer Epifcopo videatur. 

Fideliiuí alien^e ParocBia , Sacramenta non minijlrabit , nijt 
wcejptatií causa , vel de licentia Parochi yfeu Ordinarij. 

Omnes amem qui Sacramenta fufcipiunt \ loco & temporeoppor^ 
tuno monebit , ut remoto inani coQoquio tr habitu aBúque indecenti 
pièac devote Sacrameníis intir/fnty& eãquapare/i reverentia fufd^ 
piant. 

Librum Bunc Ritualem ( ubiopmfuerit } Jemper cum mini^ 
• Jlrabit Jecum babebit , ritúfque Ò^ ca:remonias in eoprajcriptas diligen^ 
ter fervabit. 

CaterumiUorumtantumSacramentorum , quorum adminiRratio 
adParocbosperíinet , ritur hcc Opere pr^fcribuntur; ci^jufmodi ftmty 
Bapt i/mus y Panitejítiay Eucharijli a ^ Extrema míBío ^ & Matrimo^ 
. vium. Peliqua n:erd duo Sacrame^ita , Confirmationis ÍT Ordinir , 
cumpropriaJtntEpi^coporumyritus Cuoskabent in Pontijicali prafcri^ 
ptos^ Et ea , qitae de ijy atque alijs Sacramentis feire j fervare íy 
docere Parochi debent y ium ex alijs libris ^ tum praecipn} e:ç Catbe^ 
ebifmoPomanoJumi paffuiit. Siquidem bic deijsjirè tantum a^ere 
injlituti operis ratio pojlulat , qua ad ipforum quinque Sacramcntorum 
ntus pertinent.^ 

A 2 y ^^ P^Ji^mX 



v>A ^. 




DE 

1 V.. iv í\ 2>i L ÍM i O B 

RITE ADMINISTR/ 

A C R TI Jif Bapthma , Cbrijlíaná 
vitét januam , quod inter alia nové 
Cbrífto inftituta primum tenet íocum c 
ceffaríum ejfe , ipfa Veritar tejlatur ih 
V& fueríc ex aqua & Spíritu Sanâo i 
gnum DEL Itaquejumma j ai illud opp(n 
umy acjufcipiendum^ iiligentia adbibenâa e 
Ckm auttm ai boc Sacramentum conferenium 
Mutineceffaria^ut Matéria y FormayMiniJl 
'empertineant^ ut rítur ac caremonia^ quas ex 
'aiitione acceptar tT approbatas y ni/i necejjt 
et: ie ijr aliqua pramonenia Junt » utjac 
fanBè peragatuu 

>De maceria Baptirmi. 

IrrinAm íntettíoA* P^"*-'-'- » • - 



Kitúale Stngonienfò. f 

tUjia^ t'el pouitT Bapti/lerij facrariunf ejfundatur. Si aqua beneiiBa 
tam imminuta Rt ^ ut minhifuffícere vídeatur y alia non bentdiSía admi^ 
fscripotejl y in minori tamen quantitate. 

Si vârd corruptafuerit y aut cffluxerity autquovis modo defecerit ; 
ParocbuT in fontem benè mundatum ac nitidum recentem ajuam iiu 
fundai , tâmqut benedtcat ex formula qua infra prafcribitur. Sedji 
aqua congelai a fít^ cureiur ui liquefiai :Jín auiem exparie congelatajii f 
,aui nimium frigida ypoierii parumaqua naiuralir non benediâa cale^ 
factre , iy aimífcere aqua bapiifmali in vafculo ad id parato y^ chtt^ 
^efííSh ad baptiuandum uti > ne noceat infantulo. 

De forma Bapcírmí. 

2Uoniam Bapiifmi Forma bh verbir expreffa^ Ego te baptizo 
in nomine Patris, & Filij, & Spiritus Sanai » omninò «- 
}a tji ; ideò eam nuUo modo licei muiàre fed eadem verba uno ^ 
iodem iempore^ quo fiiablutio^pronunciandajimt. 

Laiinus Prés fy ter , Laiinâ forma femper uiaiur. 

Ciim Bapiifmum iierare nuUomodo liceat Jl qui^ fub condiiione^ 
iequo infra , Jii baptiç»andur > ea condiiiç explicanda e/l y boc modo : 
Si non es baptizatus , ego te baptizo in nomine Patris, &c. bSa 
tamen conditionali forma ^ non pajjím , aui leviter uti iicei ; ^ fèdpruden^ 
ter y ^ ubi re diligenter perve/ligata , probabilis fubejl dubitatio > Infan^ 
tem non fuiffe bapti^atum. 

Baptijmtís licetferi pojjíi , aui per inf f/tonem aqua^ aui per im^ 
merjionem , aui per afperjionem : primuT tamen veljecundur modur , qui 
magir Junt in ufu , pro Eccle/iarum confuetudine retineaniur ; ita ui 
trini ahlutione caput baptikandi perfundatur ^ velimmergatur in mo^ 
dum Crucif uno & eodem tempore quo verba proferentur , tTidemJit 
équamadbibeníyir^r^erba pronunciam. 

Ubi ver è BaptiCmu^fit per inff^onem aqua , cavendumejlj ne A^ 
fuaexinfantis' capite infontemyJedvelinSacrarium Baptijlerijy propi 
iSfum fontem extrtSum defiuaty autin aliquo vafe^ ad bunc ufum 
. ' A i ^<txex\ 



^ Rituàle Strigonienfc: 

ar ato y recepta y in i^m Baptijlerij y vel in EQckJia Sacrarum effunm 
iatur^ 

De miniftro Baptifmi. 

LEgitimUT quidem Baptiímf mimjler ejl Faroctiufy velalius Sacer^ 
doy à Parocbo 'Vel ab Ordinário loci delegatus : fed quotier injam 
éut aàultus verfatur in vitapei^iculo , potejljtnefokmmtateh quocun^^ 
que haptii^ari in qualiket linguhjive ClericOyJive Laico etiam excom^ 
municato yjive.fidelijtre injtdeli^ji^r^e catholicojtve b^eretico y Jive viro 
Jirejamina yfervata tamen forma ÍT intentione Ecclejíi£. 

Sedji aàjit Sacerdor , uiacono prxferatur y. Diaconur Subdiacono 
Chricu^ laico , ÍT virfaminoi ; nijt pudor i^grat ia ydeceatfoeminam potim 
qu^mvirum kápti^are infantem non omninòeditum'y vel nifi melim 
f gemina fciret formam Í3r modum bapti%andi. Quapropter curare debet 
Parocbw y ut fideler y prafertim Objletrices , reãum bapti^andi ritum 
probè teneant & fervente 

Pater aut mater , propriàm prolem iaptvhare non dèbet , prater 
quam in mortis articulo quando aliur non reperitur qui baptiuet ; nequ^: 
tjuncuUam contrabunt cognationemy, qu^e matrimonij ufum im^ediat^ 

De baptizandis Paryulis. 

OPportunè PàrochuT bortetur eor^ aã'quor ea curapertinet , ut- na^ 
ta^ infantes yfivebaptihato^ yquam primumfieri poterit , ^ qua 
ãèctt Cbrifiiana modeftiajtne pompa vanitate de/erant ad Ecclejiam , 
ne itlií. Sacramentum tantopere necejfarium nirniiim differatur cum pe^ 
riculo Jalutií ; ^ ut ij^yqui ex necejjitate privatim bapti-uati funt y 
conjveta catemonia riimque fuppleantur y omifrã forma & abluiione. 
Kemo ih útero matris claufur bapti^bari debet. ^ SedJi hfamca^ 
fut emi/irity iTpericulum mortis immineaty baptikctur in capite; ne^ 
pojlehji vivur evaferit , erit iterum baptijiandm. Atji aliud mem^ 
brum emiferit y quod' vitalem indicet motum^ in iílò Jt pmculum im^ 
pwdeat ybaptíTieíur i Í3P tuncjlnatusviv^trity evitfub conditione bapth. 

^anditf y 



1 

De Sacramenío Baptlfmi. 7 

%anàm^eo modo quo fupra diãum eji : Sinon es baptizatus, ego 
te baptizo in nomine Patris , &cc. Si vero ità haptihatm , àeinde 
mortum prodicrit exut2ro^ dehet in locofacrofepeliri. 

Si Mater pragnam moYtuafuerit yfo^tm quamprimum cauticx^ 
trahdtur^ acji vivurfuerit ^ bapti%etur ; Jtfuerit moTtuus y b* bapti^ 
%ari non potuerit , in locofacrojepeliri non debet. 

I?/faníet Expqfiti ^trinventijlre diligenter invejligata^ de eorum 
Baptijmo non conjlat , fub conditione bapti^entur. 

In Monjlris verd bapti^andir , Jt cafur ei^eniat , magna cautio 
aãhibenda ejlj dequoJiopf45^fuerity Ordinariur lociy velalijperiti con^ 
fulantfrr , njfi mortif periculum immineat. 

Afonjlrum , quod humanam fj)eciem non pra/eferat ^ baptiífOri non 
debet : de.qr^o ^Jidubiumfuerit , bàptiueturfub hac conditione : ,Si tu es 
homo ego te baptizo, &c. 

Illttd vero , de quo dubium efl , unane aut plure^Jtnt perjona , 
non bapti^etuY ^ donec iã ãifcernatur. Dijíerni autem potejlji habeat 
unum velplur a capita , unum velplurapeBora: tuncenim totidem erunt 
dbrda^ ^ anima hominésque diJlinSi^ ÍT eo caftijingulifeorjim funt baptim 
%^índiyuniiuiquèdicendo': Ego te baptizo &c. Si vero periculum mor^ 
tis immmeat , tempíhque nonjuppetaty Uéjtnguli feparatim bapti%entuf , 
poterit Afinijkrjíngulorum capitibur aquam infundens^ omnesjimulba^ 
pti:: arey dicendo : Ego vos baptizo in nomine Patris, & Fili j & Spi- 
ritus San6ti. Quam tamen formam in ijrjolkm , tTin alijrjtmilibur 
mortif periculif adplurerjimul baptijkayidos , ÍT ubi tempm non patitur 
utjinguli feparatim baptiuentur : aliás nunquamlicet adhibere. 

Quando vero nonejl eertum in monjiro effe duas perjonas y utquia 
duo capita & duo peãora nonbabet benè diJlinBa ; tunc debet primum 
unusabfolutèbapíiTiariytrpo/ieàalterfub conditione yboc modo: Si non 
csbaptizatus, ego te baptizo in nomine Patris, &Filij, & Spiri- 
tus Sanéli. 



X 



i^^ 



^ Rit;uale Strigonieniè. 

Dc Patrinis* 

Flrocbm antequam ad haptiTianium acctdat ab iis , ad quor fpeãaty 
txquirat diligenter ^ quem j velquofSu^eptorerfeu Patrhws e/e- 
gerintjqui Infantem de facto Fonte fujdpiant y neplures quàm Ikeaty 
4ut indignos vel ineptos admittat. 

Patrinus unus tantkmjive virjt^^^^e mulier ^ vel adjummum unus 
^ una adhibeantur ex decreto Concilij Tridentini : fedjimul non admita 
tantur duo viri , aut duce mulier es , neque ipjius baptihaudi pater aut 
mater. 

Hos autem Patrinos faltem in atate pubertatis , ac Sacramento 
Confirmationis conjtgnatos e[fe maxirpi convenit. 

Sciant praterea Parocbi , ad boc múnus non effe admittendos inju 
deles ofdt (quoad ejtisjieripoterit) bareticos , nonpublieè eoccommunica^ 
tos attt interdiBos , non publica crimino/os , aut infames^ nec praterea 
quijana mente non funt 9 nec qui ignorant rudimenta fdei : bac enim 
Patrinijjíiritualesjiliosfuosy quos deBaptismi Fonte fufceperint ^ ubi 
cpusfuerit ^ opportunè docere tenentur. 

Pratereay ad boc etiam admitti non debent Aíonacbi 'vel SanBimo^ 
niales , nequh alij cujmvis Ordinir Regulares àfaculo fegregati. 

De tempore & loco adminjílrandi BapciTmum. 

Vamvir Baptijmur quovh tempore, etiam interdiSi & cefjâ* 
tionis àdivinis , prafertimjí urgeat necefjtfar confeni pojjtt : 
"^^^ tamen duo potijjiifriim ex antiqtàjjtmo Ècckjta ritufacri funt 
àkt,inquibm foíemnicteremonia boc facramenttm adminijlrari maxu 
mè convenit : nempe Sabbatum CanSum Pajcba & Sabhatum Ihttecofíer, 
quihuí diebut $ Baptifmalh Fonth aqua ritè confecratur. Qtfem rL 
tumiquantumjtericommodhpot^, in Adultií bapti%andis , nijt intít 
periculumimineat,retifferi decet, autcertè no»ommnòpraterinitti,pfét» 
tiptiè in Metropolitanir aut Catbedralibus Eccle/ifr. 

Jç licet Hrgentf nccejjitatt ubiquè haptikart mbUimpediat , f *: 

- me» 




l>e Sacramento Baptifm!. 9 

men pnpriusi Baptifm adminiflrandi locurefl Eccle/iay in quajit Fons 
BaptifmaltT , vel certè Bapti/lerium propè Ecclefiam. 

Itaquey ntcejjttate excepú ^ in prtvatir heis ntmo hapti^ari de^ 
htt ; nif forthjtnt Regttm aut magnorum Principum JUij , id ipjt^ ita 
àepofcenúhus y dtmmoiò id jtat in eorum Capeliif , Jeu Oratorijs , íy 
M aqua baptismali de more henediSa. 

Baptijleriumjit decentt loco , ^T forma j materiaquè folida , íy qua 
aquam benè conttneat y decenter ornatum , tT cancellir circumfeptum y 
f^à^ clave munitum^ atquè ita obferatum ^ utpuit^^ir vet aliafyrder 
intra non penetrem : in eoquè y ubi comrnodèferi pote/l y depingatur ima* 
gpftnBi Joannif Cbriftum baptiuantir.. 

_^^^__^ • 

■*■ I .11 I I M , I 

De Sacris Qiéísj & alu» Reg.uíílcís. 

SAcYum Cbrijma ^ tT pínSum Oleum y quod^ Catecbumenorum 
dicitur 9 quorum ufus ejl in Baptismo eodem annojtnt ab Epifco* 
po de more benediSa Feria quinta in CanaDominr. 

Curei ParocBur , ut eafuo tempore quamprimum babeat y tT tunc 
metera in Ecclejia comburat. 

J^eteribur Oleir y nffi necejjttar cogat ^ uítra annum non utatur ; 
ácjidejicereiyideanturj ÍT Cbrijma y aut Oleum benediãum baberi non 
pofjit 9 aliud oleum de divis non benediãum adjiciatur y fed in minori 
quantitate^ 

Cbrijma ?y Oleum facrumjhtt in fuis vafculis argenteis , aut faU 
tem fanneis benè obturatis : quúe vaCcula Jint inter fe dijlinãa ^ & 
propriam unumjuodqu) infcriptione babeat Tnajufculis literis incifam y 
ne quis error comiitatur. 

Ad ufum verdquoiidianum minora babeantur vafcula ex argento 

Ji feri potefí y aut fanno ;fvefeparatafre et iam conjunSa : aptè 

famen dijtinãa^ bote cooperta^kf cumjuis infcriptionibus utfuprày 

ne Parocòus aberret , ^ unumpro altero jumat ^ quod cavere debet dili^ 

ffnttr^ 

JB Itw 



IO - De Sacramento Baptísmi. 

In M igituf ex majoribus vajculis Cbrífmatis , íy olei quod ftfjfftcu 
atj wfundatuTj atquè ut effujtonis periculum caveatur ^ cormnodum 
trit in bis vafculir bombacium fiu quiàjimile babere^ Óleo facro & 
Cbrifmatefeparatimperfufum , ifi quapolex , ciem opur e/ljod inungítu 
dum immittatur. 

Hac vafcuU itaparata ^ in locoproprioy bonefto^ ac mundo^fub clave ^ 
ac tuta ctyiodia decenter affertyentur 9 ne ab aliquo nijih Sacerdote Um^ri 
tangantur 9 aut eisjacrilegè quifpiam aJbuti pojjtt. 

Parocbur quantum fieri potejl , curet , w per laico f 9 fed per/e , w/ 
peralium Sacerdotem vel faltem per alium Eccle/ia minijhrum bac Olea 
deferantur : caveat item ne de ijr quidquam uBz unquam tribuat^ cujuí^ 
vis reipratextu. 

Sal quod in os) bapti^andi immittendum e/ljtt benediSum fuapeculia^ 
ri benediãione j ^ua infràprajcribitur^nequèutdturfaleexorcifiato ad 
benedicendamaquamfjitquèpriusbenèconjraãum^ attritum Jtccnm 
acmundum. Sal ita benediBum nemini tradatur^ nequè etiam ijs ^ qui 
benedicendam attulerint^ reddatur ;fed ad aliot bàptifkandor fervetur 
aut in Sacrarium abjiciatur. 

CiimigiturBaptijmi Sacramentum jam adminijhrandum eft » bac in 
promptu ejfe debent. 

yafculafacri Olei Catecbumenorum ^kT Cbrifmatir. 

Vafculum cumfale benedicendo , vel Jam ^ ut diSum eft , benediBo. 

Vafculum , feu cocbleare ex argento 9 vel alio metallo nitidum , ad 
áquam Baptifmi fundendam fupra caput baptiuandi j quod nuUi pra^ 
terea alij ufui dyerviat. 

Pelvhjèu bacile ad excipiendam aquam ex capite defluentem , niji 
jlatim in Sacrarium dejluat. 

Gojjipium alio nomine bombacium yjèu quidjtmile ad abflergenda hca 
Jacriy Òleis inunBa. 

AíeduUa panir 9 qui inunSi Sacerdotis digiti ^chmmanusla-vat abm 
Jlergantur^ ÇT var pro manuumhtionepoft baptirmum y quod buictan^ 

titm ujui deíervire decet. 

^ Alba 



'toe Sacramento Baptifmi.. • i 

Albtvepsmmodumfalliotiifeu linteolum candidum, mfaatit ca- 
fiti imponertdum. 

Certus Jiucandeln cerea bdpti%ato aràens troÂifrda. 

Hic âaiqui RitunKs liierjttfiiratur,iritm literBaftifiulà, in quo 
itfthkiiti iefitihtmtur. 

Omnibus igituropponurtè prieparat&tSacerdorad ianti Sacramtnti 
áimimjirathnem , htis manibur , fuperpeUicai ÍrJlol3 inàutu! oca. 
dat, dcricumuaumfiu ptum p potijl yfecum adbibent , fupcrptUicto 
pariter iniutos, quífibi mimjlmit. 

Itaparatu! dtítdãt ditimm Ecclepx ubiforii expeSant quimfim. 
ttm tttulemnt. 

Intmopt ( mjíãebirbettifbiconjía ) nnjitfitie Parocbix ; mafculut 
dttfimwa ; tnjit domi baplituuur ,& líquo irquim ritè , IT quífunt 
Compatrajui infamem ttmmtpn etquhrtJJKmitimt ; quorpii ac item. 
ura[l!Jlere,Mfrout opuifuerit, pro baptiiMdtadmicrrogatKiturc 
pondere itdmoneat. 

Et quimium ij' . ?»• baptit^nlm ,tmquamDEI flijT i» Cbrijlo n. 
tmerundir, &i»ijurmilitiitmíidjcribeiidir,m)meii imponiiur , cura, 
mobfianajabuhjã autridicuU, velmamuaiDeorum, vel mpiorum 
Elbriici>rumbommumnommaimp<mMtur:fidpotilts, quãtmusjieri 
pote/l , SanSorum ; quorum exemplisjidcla ad pii vivcniwn exciteth 
tur&pairKimàprotegiuuur. 

Bit igiiur exptditi!, Iifanttfuptrbracbiumiextrumilliutqui mm 
itfm , pofio , ParacbtfT td Saptijmum frocedat , ia bum , jui Jequi, 
tur, modum interrogandà. 




B s 



pRCO 



'* ..._. "RitualeStrigoníeníè. 

ORDO BAPTISxVÍÍ PARVULORITM. 



Síicerdvs. 



Quis vocaris ? 

Rcíp. Patnn- 
Joanes, veJCa^ 
tharina, &c. 

Sacerios. 

N.Abrenuntias^ 
Satanás? 

Refp: Patrin. 
Âbrenuntia 

Sactrdos. 

Et omnibus 
operihusejus? 

Refp. Patrin. 
Âbrenuntia 

Sacevd^s.. 



Súctrãoí. 



Sactrdos. 



I 



Sactrdos. 



Kweved ? | \^ic heiftu ? 
Reíp. Patrin. I Reíp. Patrin. 
JdnoT^ vagyJíT^- Tohannes , Ddei Tan^ lebo 
talm^iSTc. Ikatharina &c. Xatbarmab^c 



' l^Jko ty mtnoi 
Reíp. Patrin. 



Sac erdos. 



K£'Uene modafí e 
d% drdSff$ek ? 

Reíp. Pati-in- 
ESene mondoL 

Sacerdos. 



Et omnibus 
pompis.ejus? 

. Relp. Patrin. 
Abrenuntio. 

Sacerdos. 



Er minâen cftlt^ 
kedetinek ? 

Reíp Patrin. 
EJÍem monioh. 

Sacerdos. 



N. Credis in 
DEum Patrem 
omnipotentem, 
òreatorem coeli 
& terr»? 



Patrin. 
Credo. 



.\ 



Es minde» 
pompÁinak ? 

Reíp. Patrin. 
Ellene monàoky 

Sanrdos. 

KMíJm a mifu 
denbato Atya /- 
flenben y menynek 



Sácerdçs 



N. Widerfageft 
du dem Teufel ? 

Reft). Patrin* 
Ich Widerfàg. 

Sactrdos. 



Sactrdos 



Und alleii feinen 
Werken ? 
Reíp Patrin. 
IchWiderfag. 

Sacerdos. 



Und aller (èíner 
Hofart? 
Refp. Patrin. 
Ich Widerfag. 

Sdcerãof. 



KOdrikafiliCs 
Satana[fofOf ? 
Refp. ' Patrifl. 

Oàrikam^ 

Sacerãos. 



rWJfethym 
skutkomgebó ? 
Refo. Patrin. 
■óàrikam 

Saetrios. 

TWJfèckéi /7- 
cbigeho? 
Reíp. Patrin. 
Odriàam. 

Sacerdof. 



N.Glaubíbu in 
Gott Vatter AU- 

,_-.„..-.- mãchtigen) 

éí^ jild»ek teremJ^Mptttt Him. 
tijébcn ? ' meis uná 4er 

Erdea ? 



i*«HI 



Patrin. 

Hifiek. 



Patrin. 
Ich glaub. 



ti. 



KlVeryfili 
JVBoba Otce 
Jfffemobucibo , 
Stworitek 7íibc 
y ftcme. 

Patrin. 
. IVerym. 

Saçcrdos. 



De Sacramento Baptifmt; 

Sucorios. ' Sa cerdos. I : Sactrdos. 

K. Credirín" K.HUl^Jéfu^ l N. Glaubftu in 

JT:SUM Chri. Krijlusbarp ô eg^yj JESUM ChrU 

ftum filíutn e- ^i^^í» , zw/ Urunk ftum feinen ei- 

/us unicum / ^^;i ^ ^èz jévildgra. nigenSohn un- 



31 



Dominum no- 

ftrum natum, 

tSípaflam? 
Patrin. 

Credo. 

SáccrJos. 



N. Crèdis in 
Spiritum fan- 
âum^ fanâam 
Ecclefíam Ca-í 
tholicam-: faiv 
;âorum conip- 
munionem ^ re- 
mifConem pec- 
catorum^ cai*- 
tiis Tefurrcftio. 
tiem , vitam «- 

temam. 

Patrin.- 

Credo. 



fiuletett 
ér kínt haUlt 
I fitcnveãett ? 
Patrin. 

WJielk. 
Sácerios. 

^•Hifa^e SMtít 
Lélehben y kõ^ 

%ônséges' Kerefu^, 

*tyéfp Anyafittnt. 

eeybdskuty faen^ 
teknek tggyefsé^ 

%Qcsãnattydt , 
iejinek fehtdma* 
ddratj ôrôk 
életet ? 



fem Herriij d er 

gebohm ift und 

geliden hat ? 
Patrin. 

Ich glaul^. 

Sactrdos. 



SacerJôs. 

^.IVj^yfili W 
Gthu Krijla Sy^ 
nagebo geàintbo 
Pana naffebo^ 
naroMnebo , y, 
umucfmebo ? 

Patrin, 
Wtrim ' 

Sdctrdof, 



Patrin. 
HifML 



N. Glaubftu in; 
dê Heiligê geifty 
die áílgemeine 
Chrifflíché Kir. 
chen 9 GemeiTl- 
íchaficderHem- 
gen» Vergebung 
derSánden^AitE- 
feríteliiitig ^dés 
iFleifches, ein 
ewiges Leben." 

Patrin. 
Ich glaub. 



K. fVtryJdi . 
wDucba Swa^ 
tebo SfhaiwCyr^ 
bew JVjJeobecnt^ 
Swaticb Obco^* 
voany Hticbuv» 
Qdpuffteny,^ tjf^, 
Uwíkrijjef^^ 
y Ziwot ^ 

votcuny ? 



: Patrin. 
fVerim 



.■* 



DeindeterexfuíHetleniterin faciem Infantis, &dicat femel.l 

EO ab'^ imnumde Q)irítus, & da locum^iritui Sànâo pã^ 
râcHto. Pofteà polHce faciat fígnum crucis in fronte, .& 
ifl peftore Infantis dicens N. Accipe Signum C|iicis tàm iii 
fronte »ÍS quàm cor de Hb: fume fídem coeleftium praeceptoruin 
& taífs cfto moribus , ut templum DEI jaia ^(^ ^qS&&. ^«««.x 

Bi 



!' » 



' ^ Rituale Strieomeníc. 

PQ remus » 
Reces noftras , quaeílunus Domine , clementer exaudí : 
& iTcdSlr ;«« N. .^'"<^ís Dominicíe impreflione figna;^ 
perpetua virtute cuftodi : ut magnitudinis gloriae tuae rudimen- 
ta íèrvans , per cuílodiam mandatorum tuorum ad regenerati- 
onís gloriam pervenire mereatur Per Chiriílum Dominum no- 
ftnun. 

Refp. ^'"^"• 

^ . ojemus. 

SMnipotens fempitem3eT)eus , Pater Domini noftri Jesu 
Chrifti , refpicere dignare fUper l;rSl.r:«";S K J^ «* 
nenta fidei vocare dignatus es : omnem coecitatem cordÍ9 
ab •* expelle : difrumpe omnes laqueos Satan» , quibus fuerat 

wlílgSír 5 *P^'^ ^^ Domine januam pietatis tuse ut figno fapienti» 

tuae \'ÍJÍ2!* ooipiuni cupiditatum foetpribus, careat> & ad fua- 

vem odorem pneceptorum tuorum , ^ tibi in Ecclefia tuade- 

ferviat, & proficiat de die in diem: Per cundem Chriftum 
pominum noftrum. v f Ameo. 

Deínde Sacçrdoa benedicat Sa!em fi non habpatur benedí- 
éhis: fi veròfemél bénediâushabeatur, aliás ad euádem luam 
defervire poteft. 

Penedidío Salis. 

«-O^orcízo te creatura Salis , in nomrae DEI Patrís omnipo- 
JH tentií,^ & in chatítatc Domini noftri JESU Chrifti ^ 
crm virtute^piritils San^ ^Ejcorcizo te per Deum vivum oc« 
per Deum verum a|p«r Deum Sanâum á^ pcr Deum ^ quf 
te ad tutelam huoumi generis procreavitr« populo venienti 
^á credulitatem pí;ríèryos fuos coníècrari prsecepit : ut inno- 
mine £m£be Trinitátís » eiSciarís íàlutare Sacramentum.» ad eíRu 
gandum ioimicum. Proinde rogamus te> Domine Deus nofter , 

uthanc 



•.^ .-^rf--^ ---J^v ^ ^-->^«^-Vrffe 



De Sacramento Baptlfini. ^ 

ut hanc creaturam Salis fan^ificaiido fanftifices * & benedícen« 

do benedica^ ^utfiatomnibusaccipientibusperfefika medicina, 

permanens m viíceribus eorum:in nomine cjusdem Domini 

noftrijEsu Chrifti, quiventurus eftjudicare vivos & mortu-i 

os, &JfBculHçipetigncm.,, •^^h'^ • í." ,. 

Deiíide immitcat modicum Salis benediai m os infantis di- 

tcns: N^ Accipe Salem &pientis: propitiatio fit tibi in vitam 
Kternam. ^^^P^ Xm^ Sacerdosí Pax tecum. -^^ÍP- Et cúm 

Spiritu tuo. 

^emus. 
T""y US Patnim noftronim, DEUS uni vcrf» cgnditor veritatís, 
JL^ te Aipplicescxoramus, ut ía*^^'fiímí/arí«m refpicere dig- 
neris propitius ; & hoc primum pabulum falis guílantem non 
diutiús efurire permittas ^ quo miníis cibo expleatur codefti , 
quatenus fit femper fpiritu fer vens > fpe gaudens , tuo femper 
nomini fer viens. Perduc «^ Domine quaefumus , ad novae rc- 

generationis lavacrum , ut cum iidelibus tuts promiitionum tusu 
rum «temapraemiaconfequimereatur : Per Chriftum Dominum 
noíh-um. Rcip# Amen. 

Exorcizo te immunde ípiritus , in nomine Patris , ^ & Fila 
>b & SpiritOs fanéH ^ut exeas, & recedas ab *J^',^Í^"Í^^ Dei ^* 

ipfe enim tibi imperat^ maledifte damnate, qui pedibus fuper 
maré ambulavit, & Petro mergenti dexteram porrexit. 

Ergo maledtâe Diabole , recognofce fententiam tuam, & da 
honorem Deo vivo & vero , da honorem Jesu Chrifto Filio 
ejus, & Spiritui Sanfto , & recede ab ^ ^^ Dei ^'quialJ;™ fibi 

Deus & Dominus nofter Jesus Chriftus ad íuam fanftajn gra- 
tiam, & benediftionem^ fontemquè Baptiânatis vocare digna- 
tus eft. 

Hic pollice in Fronte fignatlnfantem, dicehs : Et hoc fig^ 
num Sanaas crucis í^quod nosfrontieiusdainuSítu maledifte 



\ 



i6 ■ Ktu^c Sfcrigonicnfe.' . 

diabolenutiqtáintiudeásvioráre: Pereundém Chriftum Domi- 
nmn noãruia Reíp. Ameo.. 

Mòximponit manum fuper Caput infantis, Sc dicit : , 

O remus;. 
7r?Tèrnam ac juftiflimampietatem tuam dèprecor Domine 
^jtl, fan£Be Pater omnipotens aeteme Deus auéíror luminis & 
veritatis,. fuper |;:;;::Sumí:.™ ut digneris ij'- illuminare lumine 
intelligentíae tuae : munda ™™ & fanftifica , da€i fcientiam veram 
ut K* gi'*tiâ Baptifini tui ^^;j^ teneat firmam fpem , confilium; 
redum, doftrinam íànélam : Per Chriftum Dominum noftrum. 

Kefp. Amen.. • 

Legat Sacerdos fequehs Evangeliunt 

Sacerdost Dominus vobilcumi. Reíp. Etcúmípiritutuo. 
Sequentia Sanéli Evaij^elij lècundíxm Matthaeum. 

Reíp. Gloria tibi Domine;- 

IN illò tempore : Oblati funt JESU parvuli , ut manus eiis inii^ 
poneretr& oraretyDiícipuli autem increpabant eoSi JESUS^ 
vero ait illis: Stínite párvulos y &'noIíteeosprohibere ad me ve- 
nire, talium eft enim regnum coelòrum. Et cíim impoAiiflèt eis» 
manus, ábijtinde.Rcfp. LaustibiChrifte« 
Finito Evangelio, monentur Patrini & circumftantes ut geni- 
busflexis dicant: Pater nofter. A.ve Maria.- Credo;. 

Exordfmus 

Exorcizo te omnis ipiritusimmunde, innomihe DEI Patris 
omnipotentis ^ & in nomine JESÚ Chrií^r filij ejusv Do* 
jnini & Ju4icisnoftri^ & in virtute SpíritQs SàrsSá ^ ut diice^ 
das ab hpp pfalmate DEIíC qu9,d!Poininus nofter «íd templum 
iknStMtí\ fiíum vocare dignatuséjtjút fíat templum.DEI vivi, 
& Spiritus Sanéhas habitet ineo: Pereundèm Chriftum Domi^ 
num noftrum, qui venturus^eft judicáre viyos & mortuos, & 
Ifaeculum pet* ignem. Reíp. Aitiea^ 



De Sacramento BaptífmL ty 

PofteàSacerdos fumat paríim pulverisin volam fíniftrae,manus, 
cum Iputo íuo faciat lutum, & tangat aures ,&nares infantis: 
tangendo vero Aurem dexteram , & finiftram , dicat : Ephphe- 
tha , quod eft Adaperire. Deinde tangai Nàres , dicenS : In odo- 
rem iVavitatis. Tu autem eíFugare Diabole,- appropinqua- 

bit enim judicium D £ L 

Pofteà vero Sacerdos imponit extremam Partem Stol« 
fuper Infantem 5 & introducít eum in Ecclefiam., dicens : N* 
Ingredere in tètnplum PEI, ut habeas partem cum Chrift© 

in vitam «ternam. ReTpJ AmenJ 

Ubi perventum fuerit ad Baptillerium , Infante conftitu- 

to in manibus Patrini , vel Matrinae , Sacerdos ínterogat; 

' • " • •• • ' ■ ■ ^- 



Sãctrdos. 



Eftne Infans 
baptizatus? . 
Réfp. Pàtrinus 

vel Matrin. 
Non. 

Saardos. 



Sãcerdõf. 



ÁfegJberefítcl. 
tetett^ée oycrmtkí 






Quis vocaris ? 

Refp. Patrin. 
JoanneSjVel Ca^ 
harina) &c. 

If, Abrenuntias 
Satanse ? 

Refp. Patriíi. 



Refp. Patrin; 
Kem. 

Sacerdos. 



Kineved ? 
R^fp. Patrini 

Katalin , ^c. 
' Sacerdos* 

N. ElUmnieiu 

daf%-t ai» ôrdôg^ 

nek? 

I Refp. Patrin. 
\JElleM mondok. 



Sacordoí. 



líl das Kindlein 
gctauífi: ? 
Keíp. Patrin. 

■ 

Nein. 

Sdderdos^ 



Wic heiftu ? 
Reíp. PatrinJ 
JohanneSjOder 

Kat^arina , &c. 
SÀcerdou 



Sacerdos. 



Krjleneli geji 

dijtc ? 
Reíp. Patrin. 

Keny. 

Sacerdbs. 



í«M««iwímM^ 



^ «1 



N. W^iderfa- 
geO: du dem 
TeufFel? 
Re^. Patrin. 
Ich Widerfag J 



Tako ty meno ? 
Relp. Patrin 

Katbarinai^c, 

Sactrdos. 

k. OdrikafilL 
fe SatattafjoiVÊi? 

"Rt^. ftatria. 
Odrikam. '> 

SaeerJ»: '* 



1 « Rituale Strigònienfe7 



Sacerdos. 



Et omníbus 
opcribus ejus ? 

Refp. Patrin. 
Abrenuntio» 

Sácerãos. 



Etomnibus 



SacerJof. 



Es minden cfele^ 
ktictinck ? 

Reíp. Patrin. 

EUcf^e mondok. 

Sacerdoí. 



pompis ejus ? ^ 

Refp. Patrin; Refp. Patrin 



Es minden pcnu 
pdinak ? 



Abrenuntio. 



Elíene mondok. 



Sactrioí. 



Und allen fei- 
nen^Terken ? 

Reíp. Patrin. 
Ich Widcrfag. 

Sfictrdos. 



Und alierieiner 

Hoflirt ? 

Reíp Patrin. 

Ich Widerfag. 



Sacerãos. 



Twjètkym 
skutkom^ebo ? 

Reíp. Patrin, 

Odrkkam. 

Sacerdof. 



Tyofseckei pijcbi 

sfbo ? 

ReÇ. Patrin^ 

Odriekam. 



•'wiw 



Deinde Sacerdosiatingítpollícèm m Óleo CatechmrenG. 
rum , & Infantem ungit in peélore , & inter Icapulas in modum 
crucis, dicens: 

Egotç linío *01eolkhitis ^inChriíiôjIlSU Domino no^ 

ftro, ut habeasvitam alternam. ^^ip*Amen. 

Suhinde pòUicem, & inunftaloca, abftergit bombaç!0,vel 

refimiji: & interrogat exprcílb nomine l^aptizandum Patrino 

rclpondente: .... 

r 5líeérJof{ .. Sacírdos, 

^•Glaubftu in 



SaeerdAt 



Sacirdôh 

^* Credís in ^-3^- e i 
Deum Patrem mindcpJ>atoJtya 



GòttVatterAU- 



/v. íVeryfsli w 
Boba Otce íVJJe^ 
mobuciho^ Stwo^ 



creatorem coê-Ue;êi > és fSlàheÚSth&pfl^rliirúÀritelenebeyyíte» 

teremtôjéoen ? 'méis, und der \ me. 



li & ternèr? 



Cre3«. 



Patrin; 
' Hilfàk. 



Erden ? . . 

v.Patriai 
ichglàub. 






Pátria^ ,. 

ÍVtrym. 

Sacer^ 



De Sacramento Baptifini. 19 



SamrJos, 



SíKfrdçS' 



t . 



N. Crediis in 
JEfum Chri- 
{lum jfíiíum e- 
jus unicum^ 
Dominum n<v 
ftrum natum ^ 
& paílum ? 

'■ •• PatriHr' 
Credo. 

Sacad os^ ^ 

N. Credis in-j^ N. Hifi-^ S%ent 
Spiritum ím^i Lélehheff , kô^ 
ôam 5 íànftam ^ônséger Kerefh^ 
Eccleíiam Ca^ íj^n Anyajíenu 
tholicam , fan- 
Aorum com- 
munionem , re- 



N. Hifi^-e Jefus 
Kriflurban õ e^y 

fiaban , MÍ- -U^ 
runkban^kievu 
lÁffa fhúltteit y 
Ít kínt baUh 
fíenvedett ? 

Patrin. 

Hifiek. 

Snctrãos. 



Sactrdos. 



A 



Saardos. 



N. Glaubftu in 
JEfum Chri- 
ílumfeinen ei- 
nigen Sohn un- 
íèna Herrn , dér 
gebohm ift,und 
gelitten ? 

Patrin. 
Ich glaub 

Sãctrdos 



egybd^at , yiew- 
teknek cggyefsé'' 



N. Glaubftu in 
denHeiligen 



N. IVeryfrli w 
Ge%u Krijla Sy^ 
ua gebo gedimbo 
Pana najfeboy na^ 
roMneboy y umu» 
cMnebo ? 



Patrin» 

IVertm. 
S.wrdof^ 



K. fVeryfili w 
Ducha Swatehoy 



Gei ft, die aJlge- 1 Swatu Cyrktw 
meine Chriftli- \^ffeobe\nu ^ 
che Kirchen ^^SíVaticb Obco^ 
GemeinfchafFt \'wanyy Hriecbow 



get jbônõhíekbo^ áQV Heiligcn ^\^àp^[fteny , ti'^ 
raifíxon^mipeo-Urdnattydt y tejl^ Vergebung derj/^ ^^^(ilfc^y > y 
catorum , car^ineà fèl^tdmadd^ Súnden 9 Auf- Ziwot wecny ? 



nis rcffurrefti- 
onem , vitam 
setemam. 

Patinn. 
Credo. 



sat 5 irôk éktet ? 



Patrin* 
HifíeJh. 



ferftehung d es 
Fleifches , ein 
ewiges Leben. 

Patrin. 
Ich Glaub. 






Werím. 



Subinde èXpreíTo.nomine.baptizandí, Sacerdos dicit: 

Sitcndoú I Siictirdos. I Sãctrdos^, \ Saeer dof. 



jj^ Vis bapti- 2^^ JJhar^r^e ke^ 



zari 



Kcíb. Pátria 



re^íteíretni ? 

•Refp. Patrin. 



faufíi; ^eíden ? 

Kclb. Patrin. 
Ta ich wiil. 

C a 



\ 



Kfjljti? 
Refo.. iPatría. 



»• f Rituale Strlgoftieníc. 

Tunc Patf inô , vel Matrinâ , vel utróque ( fiambo admittan- 
tur ) Infantem tenente, Sacerdosvaltulo,feuurceoloaccipit A- 
quam Baptifmalem , & de ea ter fundit fuper Caput infantis in mo- 
dum. Crucis, & íunui verba pro^erens, femel tantíim diílinft^, 
& attentè dicit : ■ . 

N. Ego te baptizo in nomine Patris t-h fundat primo ; & FiJij ," 
)^ fundat fecundo ;&: Spíritàs )^ Sanfti, fundat tertiò. 

Si vero dubitatur,an Infacts fuerit baptizatus, utatur hâc for- 
ma :. N. Si non es baptizatus, ego tebi^tízo in nomine Patrít 
»^ ,& FilJj t^ & spiritàs ){< Sanai. 

Deinde intingit poUicem in facro Chrifinate, & tingit Infan- 
tem in íummitate Capitis in modum Crucis , dicens. 

D Eus omnipotens, Pater Domini noftri JEfu Chrifti , qui- 
te regenerayit ex aqua, & Spiritu Sanâo , quique dedit ti- 
bi remiílionem omniumpeccatorum, ( hincinnungit , ) ipíè te li. 
niat Chrifmate falutis, in eodemChrifto JEfu Domin* noíbro 
invitam seternam. Reíp. Âmen. 
Sacerdo5 : 

Tum bombacio , aut re fimili , abftergit pollicem fuum , ^ 
locum inun6lum , & imponit Capiti ejus linteolum candidum lo- 
co Veftis albse , dicens : 

Accipc Veftem candidam , quam immaculatam perferas an- 
te tribunal Domini noftri JEAi Chrifti » ut habcas vitam «temam. 
Rcfp.Amen. 

Poftca dat ei , vel Patrino , Cándelam acceníàm dicens : 

Accipe lampadem ardcntem, & irreprehenfibilis coftodi Bap- 

tiflnum tuum : ferva DEImandata: ut ctim Dominusvenerit ad 

nuptias , poílis occurrere eijUna cum omnibus Satoétís ^n aula coe- 

Icfti, habeásque vitam «temanii, & vivas inf«cula laeculorum, 

Reíp^Amen. 

Poftremò dicit : N. Vade in pace , & Dominus fit tecupi. 

RclJ>. Amen. ' S* 



I . 






De Sacramento Baptífmi. ai 

Si ver6fuerjntplufcsbaptízandi,five mafcuU,íive fbemin»: 
in Catechifmo Maículi ftatuantur ad dextram , Focminae vero ad 
finiftram; & omnia pariter dicantur utfuprà, in próprio genc- 
rc> enumero plurali. Veríim prima Nominis interrogatío 
Exfuflãúo , Crucis impreíllo^feu fignatio , Taftus aurium, ôc na- 
ríum cum faliva^ Abrenuntiationis interrogado, Unftro Olei 
* Catechumenorum 5 interrogatió de Fide,íeu Symbolo, & ipfc 
Baptismus, inunftio Chrismatis, cândidas Veftísimpofito, átque 
accenfae Candelae traditio, fingulariter íingulis , & primíitn maíícu- 
lis , deinde focminis fieri debent. 

Si infans veladultus aegrotus adeò graviterlaboret,ut pe- 
riculum immíneat,ne pereat, antequam Baptifinus perficiaturt 
Sacerdos omiíIjs,qu2e baptífinum praecedunt, eum.baptizet ; ter, 
vel etiamíèmel iníundensaquam íuper caput ejus in modum Cru^ 
ci9 , dicens : Ego te baptizo in nomine Patrís »í< &c. a? . 

Sinonhabeatur aqua Baptiíinaiis , & periculumimpendeat^ 
Sacerdos utatur aquâ fimplici. 

Deinde fi habeat Chrifma, liniat eum in vértice , dicens : 

Deus omnipotens^PaterDomini noftrijcfu Chriftíf &c. a}/ 

Poftea dat ei linteolum candidum y dicens 
&c.a3« 

Ac deinum det ei ceream Candelam acceníam, dicens: Acci- 
pe lampadem, ut fuprà. Si fupervixerit^ fuppleantur alij ri- 
tos omiíli. 

JÍimonendi JUnt Sufceptortf iefptritudli cognatione^quam contrai 
ocerunt cum bapti%ato 9 bapti%antique pater ^ iX mater y qu£ cognatio 
impeàit matrimonium ^ ac iirimit. 

Curtt Parochuf parentes Infantis aâmoneri^ ne in leSo ficum íjj/i> 
íi)el nutricet parvulum babeant y propter opprejjtonis periculum : Jed eum 
aiigtnter eujioiiant , tT opportunè ad Cbrijiianam difciplinam i$^i^ 
tusnt. 

■ix^KdmmoHendifunt ethmparentefjtr alij yjicpurfuerit nefiiof\^e^ 



^ 




» Rituale Strigonienfc. 

liTar,iiliíireiufdeliiur,veltttn>Mfmulitriturullomedi> laSanãm 
aut nutrimios tr&àánt. 

Antequím Infam ex Ecclejia arponitur, ant Sujceptorerdifcedunt 
eorum nomha , CT alia de adminijiratc Baètifmo , ad prajcriptam for 
mtm in Baptifmali lihro Parocbui accuraté deferibat. 

«<Ht«iBHHfiHtiHHHBKKH(ÍM- . -iHBtiHKíftíHHHKHBÍ-ií-ií-i 

DE BAPTISMO ADVLTORVM, 

J qtth adtthuTjit i/tt)tií,a»duí,def'et priUr fecHnàUm Jpo/ii>l: 
cara regulam in Cbrijli/inajide,acfanBiím<yribusdUigertu 
iTiflrui ,93" per aliifuot dier i» operjbtfr pietatir exerçert , ejrit 
que vohtmaíyiTpropoJítumfapiitTexpíoríiri^^non ni/ífcí 
enr,&volem,proèéqtfemJlruãutbaptJkari. J4t vero ^/t quhy du» 
itiflruittir y in mortis periculum itKidat , èsptharíque volurrit ^ hai» 
ta ratione periculif 'Oelnecejjttatiibaptiítíur. Adultorum Baptifmus 
•uhi commod^fieripotefi , ad Epi/hopum deferatur , utji Hli placuerit 
ah fí} folemniítT co»feratur í alioqui» Parocbur ipfe haptihet ifiata ca 

remoni^. » ./• 

Vecet autemhujuíoiodiBapttJmum ex Apoflolico inJliiuto,in Sabta 
tofanão Pafcbíttii, i^el Pentecofies , folemniter celehrari. 

Quare ijicirca, bac têmpora Catechumenr Jínt hapíiíandi, ;» pjòs 
dier^Ji nibil impediat Baptifmum dijferri corwenit. 

Ver^mjtciraixfmpofitempus PetftecoJieT aliqui converRJuerint 
qui agrèferant fuum Baptifma in hngum tempm dijferri , o* ad illu, 
fefííMtit jinfiruSíquetOcrite parati effe nofcantur, citOts haptibari poj 

&ttt. 

CattcbumenuíinjlruBushaptiiteturin Eccle/ta, Jeuin Baptijleric 
Pitríttffí ei tjljfi'*^ ^ ¥f' Catecbumenuf ad Sacerdotir interrogai ione 
re^pcrdeat: niji mutift fuerit ^ aut omnitti .fttrdui , rei ignota Irngtia 
ttteo caCtf 1 i'el per Patrinum , Ji iUum inteUígat , aut aliuM iffter 
pretem-t "cei m^tumconfenfum explicetftíujfí. 

Fto bujutMfíonveneriuioneBàcramemiitamSacfíriatfíihqui adulto 

bap 



De Sacramento Baptifmi. ^^ 

baptiíÊabit^ quhm ipfot aiultof^ qui f^ni funty convenit ejji jejunc^. 

Qvare nonpoft epular , autprandiãyfei ante merídiem (nijtfx ratio^ 
nahili caufa aliterfachnàuTn effet ) eorum Baptijma cekbretur. 

Admomndur ejl Caucbumenmj ut peccatòrumfuorumpomtuau 
AmtAitt^jurioJxnon baptiutntur^niiiuU^ à nativitatefuerintztunc 
Mim de iff ideyn judicium Jaciendum ejl y quod de infantibuí : dt^ue in 
fideEcçlyue bapti%ari poíjunt 

Sedji dilucida habeant iniefvalla , dum mentis compoterfunt^ bap^ 
tfíkentur Jtvelint. Si verá antequam inCanirent yfufcipiendi Baptijmi 
iefiderium ojienderint , ac vita periculum immineat ^etiam/i nonjtnt com^ 
potes mentis , bâptiuentur. 

Idemquè dicetidumejl deeoy qui lethargo^aut phrene/t íabofat : uttan^ 
titm V7gilà?isy & ir;tel!ígens bapti-^ettir : 7ii/I periculum mortis impendeat j 
Ji in eo prius apparuerit Baptijmi dejiderium. 

Sacerdoí diligenter curet , ut certior fiat deJlatUy tT c^nditione eu 

rum y qut baptiuari petunt , prafertim exierorum. De quilusfaBa di* 

ligentiinquijitioneynum alihsyoc ritèjint bapti7»ati\ caveaty ne quis 

jam bapti%atus , imperiti^ , 4^^/ errore , aut ob quíejlum ^ vel ob aliam 

caufam y fraude dolove iterum bapti^ari vetit. 

Omnes autem y de quibf4Sy te diligenter invejligatay probabilis dubi^ 
tatio ejlj an baptikati Juerint y Ji nibil aliud impediat yjub conditione 
baptruentur. 

Haretidverd ad Catholicam Ecclejiam venientis y in quorum Baptif* 

mo debita forma^ aut matéria fervata non e/Z, riti baptihandi Cunt : fed 

priíis errorf4m Juororumgravitatem agnojcant y tT detejleníur y & injide 

Catbolica diligenter injlruantur: ubi vero debita fármay ^matéria ^- 

n^ataejiy omijjatantiim fuppleantur y ni/i rationabili de cauja aliter Epi^ 

Jcopo videatur. 

Caterkm legantur yb^Jérventur y quafupràdeBaptiJmoin comtfni 
ptitfcripta funt. fól. tf. ' ' 



* ■ j 





a4: Rituale Strigonienfe 

ORDOBAPTISMI ADULtORUM 

i primis Sacerdos paratis his, quae fiiprà de obfervan- 
' (Jisiri adminiftratione Sacramenti Baptismi parvuloruin 
' dicuntur,indutusfuperpellicio & fl:olâ,veI etiamplu- 
' viali violacei coloris, cum íuis Clericis accedit adqva- 
dus AJtaris ; & genibus flexis , pias mente ad Deum preces eíHin- 
dit, ut tantum Sacramentum digne yalcat miniítrare; & ad im- 
plorandum divinum auxilium, furgens fe fignat > & fi tempo- 
ris ratio ferat,dicit: Deus in adjutorium meum intende.- Refp. 
DonÚDcadadjuvandummefeílina. Gloria Patri. &c. Sicut erat 
Poftcà incipiat ,profequentibus QehciS) Antiph. 
Efiundam Aiper vos aquam nmndam , & mundabimini ab omni- 
bus inquinamentis veftrís , dicicDominus. Pfalm. 8. 

DOmine Dominus noííer: quàmadmifabile eíl nomen tuum 
in univei-fa terra ! 
Quoniam elevata eft magnifícentia tua: íupercoelos. 
Ex ore infantium,& laâentium perfecifti laudem tuam» pro- 
pter inimicos tuos: utdeílruas inimicum^&ultorem. 

Quoniam videbo coclos tuos » opera digitorum tuonun : lunam» 
&^dlas, qustu fundâftí, 

Quid eft homo , quòd memor es ejus ? aut filtus hominis , quo- 
niam vifitas eum ? 

Minuifti eum paulò miníis ab Angelis, gloria, & honore co- 
ronâClí eum: &conftituifti eum fuper opera manaum tuarum. 

Omnia lubjecifti fub pedibus ejus,oves, & boves univerías : in- 
fuper & pecora çampi, 

Volucres coeliV& pifces marís : qui perambulant femitas 
maris. 

Domine Dominus noíler, quàm admirabile çft nomen tuom 
in uni/erfa terra ! 

GlonaPatrí:Sicut eiat. 

■^-firte 



De Sacramento Baptilhii. af 

Pfalmus^S» 

Á Fferte Domino filij Dei : afFerte Domino filios arietunfO. 
jnL Affcrte Domino gloíiam^à honorem, afferte Domino glori- 
am nomíni ejus: adorate Dominum in átrio íanâo ejus. 

Vox Domini íuper aquas > Deus Majeftatis intonuit : Dominas 
íiiper aquas multas. 

Vox Domini in virtute: vox Domini in magniíiccntia. 

Vox Domini confringentis cedros: & confringet Dominus 
cedros Libani. 

£ t comminuet eas tanquam vitulum Libani : & dileâus quem^ 
admodum fílius unicomium. 

Vox Domini intercidentis ílammam ignis: vox Domini con- 
cutientis deíèrtum > & commovebit Dominus defertum Ca.. 

Vox Domini praeparantis cervos, & revelabit condena : & in 
templo ejus omnes dicent gloriam. 

Dominus diluvium inhabitare facit : & fedebit Dominus Rex 
instemum. 

Dominus virtutem populo Aiodabit: Dominus benedicetpo- 
pulo fuo in pace. 

Gloria Patri. &c. S içut erat 

• Pfalmus. 4T. 

QUemadmodum deliderat cervus ad fontes aquarum ita defíde- 
rat anima mea ad te Deus. 

S itivit anima mea ad Deum fontem vi vum : quando veniam > 
& apparebo ante faciem Dei ? 

puerunt mihi lachrymas me« panes die , ac noâe: dumdicitur 
mihi quotídie , ubi eíl: Deus tuus ? 

H 9ec recordatus fum , & eíRidi in me animam meam : quoniam 
traji^boinlocum tabemaculiadmirabilis, úsquead domumDeL 

Xn você exultationis , & confeílionis: ibnus epulantis. 

Q uaf etriílis es anima mea : & quare conturbas me ? 
^^ D ^^^-^ 



i€ Rituale Strigonienfe. 

S pera in Deo , quoniam adhuc confitebor illi ; íalutare vultíis 
mei,& Deus meãs. 

A d meiplum anima mea conturbata eft : proptereà meraor 
ero tui de terrajordanis , & Hermonijm à monte módico. 

A byíTus abyílum invocat : in você cataraftarum tuarum. 

mnia excelia tua , & fluátus tui : fuper me traniierunt, 

1 n dicmandavit Domínus miíèricordiam íuam: & noite can- 
ticum e)us. 

Apud me oratio Deo víte ms: dicam Deo, Sufceptor meus 
es. 

Qjuare oblitus esmei ? & quare contriftatus incedo , dum affli- 
git me inimicus? 

D um confringuntur oÚà mea : exprobraveruntmihi, qui tri- 
bulant me inimici mei. 

D um dicunt mjhi per fingulos dies , ubi eft Deus tuus ? quare 
triftis es anima mea, & quare conturbas me? 

Spera in Oco, quoniam adhuc confítebor illi: falutare vultiís 
mei , & Deus meus. 

G loría P atri. &c. Sicuterat. 

tt repetitur Antiph. EfRindam íupcr vos aquam mundam. 
Qaírepetita, dicitur: Kyrie eleifon. Chrifte eJèifon. Kyrie elei- 
íbn. Paternofter.Verf Etnenos inducasin tentationem, Rclp, 
Sed libera nos à maio. Verf. Domine exaudí oratiotlem meam. 
Reíp. Et clamor meus ad te veniat. Verf. Dominus vobilcum. 
Reíp. £c cum Spiritu tuo. 

Orcmus. 

OMnipotens fempiterne Deus, qui dedifti famulis tuis in con- 
feflione veraé fidei, seternse.Trínitatis gloriam agnoíccre & 
in potentia Ma)efl:ati3 adorare unitatem: qusfumus ,ut ejusdeni 
fidei ãrmitate , ab omoibus icmper muniamur adveifis. 

Ora- 



De SacramentoBaptiflni. 37 

Orado. 

ADefto fupplicationibus noftris omnipotens Deus: & quod 
humilicatís notlre gerendum eft miniiterio , tuae virtutís 
impleatuj- efièau. 

Oratio 

DAquaerumus Domine ^!^;„°;;" ut fanais ^'^» myfterijs, & 
renovetur fonte Baptiftnatis , & inter Ecclefise tuas membra 
Bumeretur. Per Chriftum Dominum noftrum. Refp. Amen. 

Si plures fuerint baptizandi , hsc tertia Oratio dicatur in 
numero plurali. 

DeindeSacerdosprocedit ad fores EGclefia, &fl:atin llminc, 
catechizandus vero e^tra iimen. Et fi llint plures' mares , & fce- 
minie,iJli ad dexteramSacerdotiSjhíe vcrò adliniílramftatuantur, 
. & Sacerdos interrogat. 

Quonomine vocaris? Catcchumenus relpondet: N. Sacerdos. 
K. QuidpetisabEcclefiaDEI? Eeíp. Fidem. Sacerdos : Fi- 
des quid tibi prseftat ? Kefp, Vitam leternam. Sacerdos. Si vis 
haberc vitam aeternam , ferva mandata, Diliges Dominum Deum 
tuum, ex totó corde tuo, & ex tota anima tua, & ex tota mente tua , 
■& proximum tuum ficut teipfum. In his duobus mandatis tota 
Lex pendet, &ProphetK. Fidesautem eft, ut unum Deum in 
Trinitate, & Trinitatem in unitate venereris, ncquè confundcndo 
perfonas , ncque fubftantiam feparando. Alia eft enim perlo- 
naPatris, alia Filij, alia Spiritils Sanai ; fed horum trium uaaeft 
fubftantia , & non nifi una Divinitas. 
_Etrurflis interrogat: N. 
Abrenuntias Satanae? Refp. Abreíiuntío. 
Intcrrog. Et omnibus operiBus ejus ? 
Reíp. ADrenuntio. 

.Interrog Et omnibus pompís ejus? Refp. Abrenuntio. 
Deinde Sacerdos interrogat de Sjrmbolofidei, dicens: 
Credis in DeumPatrem omnipotentem,creatorein cccli]& teme? 
Kei^.Credo. D 2 In. 



it Rituatc Strigonienre. 

Intcrrog. Credis & in Jcíum Chríftum fílium ejus unicum , 
Domínumnodrum, naCum, & paflíim? Reíp .Credo. 

Interrog. Credis io Spiritum Sanâum , Sunflam Ecclefiam Ca. 
tholJcamjSan^rumcommunionem, remíllionem peccatorum, 
camis rcfurreaionem, & vitam seteraam ? Refp. Credo. 

Tuno Sacerdos exfufflat ter in faciem ejus , femel dicens : 

Exi abeo ípiritus immunde, &dalocumSpirituiSanftopara> 
djrto: 

Hicin modum Crucis halet in fadem ipnus, & dicat: 

N. Accipe Spiritum bonum per ifbam infufflationem, & Dei 
benediâionem, iíf Pax tibi. Refp. Et cum Spiritu tuo. 

DeindefacitCrucemcumpoliiceinejus fronte, & in peílorc 
dicens : 

N. Accipe Signum Crucis, tam in fronte, i{<quàmincorde: >Jf 
flimme fidem coeleftium pneceptorum. Talis efto moribus, ut 
templum Dei jam eflè pollis J;í;,"J'H'Ecclefiaro Dei , evafiflè te la. 
queos mortis J^ agnoíce, (horrclceidola,refpuefimu!acra) co. 
le DeumPatremOmnipotentem, &Jefum Chriftum Filium ejus 
unicum , Dominum noftrum , qui venturus eft judicare vivos, & 
mortuos, & feculum per ignem. Refp. Amen. 

Hic advertendum eft, quòd dida verba, (horrefce idola, 
Klt>ue fimulacra } dicantur Catechumencqui venit de gentili- 
tatiserrore, lèuEthnicis,& Idololatris. Catechumeno vero ]u 
dreojjfive ex Hebraeis venicnti, loco horum verborum, dicatur, 
( horrefce Judaicam perfidiam,refpueHebraicamíUper[titionem. ) 
Saracenoautem,velTurcae, aut Perfse, five alij ex Mahumet.ins 
ad fidem venienti Catechumeno, loco eorundem verborum dica- 
tur: ( horrefce Mabumeticamperfidiam, refpue pravim fettam 
iii6delitatis. ) 

At Hseretico ad Catholicam Ecclefiam venienti, qui, fij in 
ejus Baptifmo debita forma fervata non eft, baptizari debet, 
áicutm-.ibotteBx htereticam pravitaton, reipue nefarias fcaas 

inw 



De Sacramento Baptiflni. 51 

<+^i^-^«■w♦■«♦•^*+♦♦•t-^^>♦*♦♦♦♦♦♦♦♦*♦♦♦♦♦*♦■*■^« ♦♦ 

impiorum.) Vcl exprimatur próprio nominefeíla, de qua Cat«-. 
chumenusvenit. 

Si plures funt Elefti, omnia Cupradifta dicuntur fingillatimfu • 
per íiaguJos. 



Oremus. Oratio. 



T^. 






E deprccor, Domine ranfte, Pater Omnipotens eterne De.' 
us , ut huic 2j;|;~ N: v^ in hujus fa:culi no£ke vagatur 
acj""" viam veritatis »&agnitioni$ tus jubeas demonftrari: 



iquarenus reíerati! occulis cordis lui, te unum Deum Patrem in 
Filio, & Filiúm in Patre, cum Spiritu fanélo recognofcat, atj; 
hujus confeílionis firuâum & hic, & in futuro âecuio percipere 
meieatur. Per Chriftum Dominum noftrum. Refp,Aine«. 

Si plures fint Elefti, praecedens Oratio dicatur in numero plo- 
rali. ( Sequentes autem Signatiõnes fiant cum fuis verbís iingil- 
iatim fuper íingulos. ) 

Dcinde fignet Eleétum figno Cruéis cum pollice in fronte, di- 
cens : Signo tibi {rontem, ^ utílifcIpiasCrucem Dominl. 

In auribus:Signc tibi aures, >{iutaudiasdÍ7Ína ptsecepta. 

In oculis;Signo tibi óculos, >^ut videas claritatem Dei. 

In naribus : Signo tibi nares,,i{i ut odorem fravitatis Chrifti 
ientias. 

In ore : Signo tibi os, ,{< ut loquaris verba vitat. 

In peíbore: Signo tibipeãus, vjfiut credas in Deum. 

In Tcapulis : Signo tibi fóapulas, i{mt fuíbipias jugum lèrvitutit 
ejus. 

In totó Corporc, illud non tangensmanu, producit fignum 
Crucis, &dicit:Signo te '^ in nomine Patrís,4(& Fili), ifttc 
Spiriti^s, i^SanftiiUt habeasvitun etetnamt & yivasinliecii)* 
feculorum. Refp.Amea. 

D } Qt^TOMav 



3^ Rituale Strígonienfe. 

Orcmus. Oratio. 

PReces noftras , quaefumus Domine j clementer exaudi , 
^ ^\ Eitaam íuam ^^ ^^^ís Domínícae , cujus impreflione «"^™ 
fignamus , virtute cuftodi : ut magnitudinis gloriae tu« rudímenta 
íèrvans, per cuftodiam mandatorum tuorum ad regenerationis 

floriam pervenire mereatur. Per Chrifl: um Dominum noftrum» 
cíp> Amen. O/cmus.^ ^ Orttio^ 

'TaEus , qui humaní generis íta es conditor , ut fis etíam refor- 
J^ mator, propítiare populis adoptivis, & novo teftamento 
fobotem novae prolis adícribe : ut filij promifllonis quod noh po- 
tuerunt aflequi per naturam 9 gaudeant fe recepifíe per gratiam» 

íeríyhriftum Dominum noftrum. .Refo. Amen. 
Tutic imponit manum fuper caput Eleóti , & dicít: 

Oremus* 

OMnipotens fempíternè Deus , Pater Domini noftrí Jefu Chrí- 
fti,refpiccre dignerís fuper haí' wt^^tíIÍST **^ ^^ rudimen- 
ta fidei vocare dígnatus es ; omnem caecitatem cordis ab '^ expel- 
le, disrumpe onines laquèos íktanse^ quibusftterat ^«Hg«us . ^peri 
ci Domine januam pietatis tu« , ut figno íapientiae tuae jm^utus , omni- 
um cupidita^tum foetonbus careat , & ad fvaveín- odorem , praece- 
ptx»rum tuorum,;**," tibi in Ecciefiatua deferviat, & profíciat de 
die radiem; ut '^j;^^ eíBciatur accedere ad gratiam Baptifini tui , 
perceptâ medicina. Per eundera Chriftúm Dominum noftrum. 
Rclp. Amen. 

Si plures fint , haec , & praecedens Oratio, Preces noftras, «Jican- 
tur in numero plurali. 

Deindc Sacerdos benedicit Salem 
_l>ençdiftio Salis dandi Catechúmeno. 

EXorciro te creatura falis, ínnomíne Déí Patrís omnípotentís, 
^ & in charitate Domini noftrí Jesu i|( Chrifti , & in virtute 

Spi- 



De Sacramento Baptifini. j^ 

Spirítus San6t^^>íí Exorcizo feper Dbum vi vum, í^ per Deurn 
verum, >^ per DEUM Sanéhim ,>í< per DEUM, iji qui te ad 
tutelam humaní generis procreavit^ & populo venienti ad cre- 
dulitatem per íèrvos íiios coníècrari praecepit, ut in nomine fan- 
ãx Trinítatís, efHciaris írJutare Sacramentam ad fugandum inimi- 
cum* ' Proinde rogamus te Domine Deus nofter, ut hanc crea- 
turam falis , fandtificando fanétifices , »í &benedicendp benedicaia^ 
flfl ut fiat omnibus accipientibus perfeéla medicina , permaneiis 
in viíceribus eorum , in nomine ejusdem Doihini noftri jEsuChri- 
fti, qui venturus eft judicare vivos, &mortuos, &feculum per 
ignem.Kcíp- Âmen. - 

Tunc pollice ,& índice accipit de ipfo fale , & immittit in os Cate*' 
chumeni , dicens : N Accipe falem lapientiar, propitiatio tibi íit in 
vitam «ternam.Re/p* Amen. 

Sacerdos. Pax tibi.Relp. Et cimi Spiritu tuo. 

Orcmus. Oratio. 

D Eus Patrum noftronim, Deus univeríae condjtpr verítatis,' 
tefupplices e^^oramus, ut Jj^°^^J^^^^'^*^|^^^ N. re^icere dig- 

neris propitius , & hoc primum pabulum falis guftantem, noa 
diutiiis efurire permittas, quò miniis cibo expleatur coelefti, qua^ 
tenuslít femper Spiritu fervens,ípe gaudens, tuo íemper nomini 
íer viens. Perduc ^^JJJ Domine , quaelumus ad novae regenerationis 

lavacrum^utcumfidelibustuispromiífionumtuarum «terna prae- 
miaconfequi mereatur. Per Dominum noftrum.&c. Reíp. Amen. 

Si plurcs fint, dicatur ííngulisrN. [Accipe falem, &c. & pjw- 
cedens Oratio , DEus Patrum noftrorum,in numero plarali. 

Quòd íi Catechumenus fuerit , gentrlís , feu ex idololatris vene-i 
rit ad Fidem, benedifto fale, priufquam ejus medicinam guftet > 
Sacerdos addat icquentem Orationem dicens : 

Ore- 



?» Rituale Strigoníenfe 

Oremus. 

DOmíne fanéte , Pater Omnipoteos ,aetemeDeus, quies, qui 
eras , & qui permanes úsque in finem , cujus origo nefcitur > 
nec finis comprehendi poteft: te íupplices invocamus lupet 
fcunc ftmuium tuam jj quem liberàíti dc erTore centilium j & converíàtio- 

ae turpiflima: dignare exaudire ^'^^ tibicervices ílias humiliat 
ad lavaçri fontem » ut ""•"» cx aqua, & Spiritu Sandio) "jpo««»» ye- 

lenau * ' *- ' czipobata 

terem hominem > índuat novum , qui iècundíim te creatus eft ; 

accipiat veftem incorruptam, & immaculatam , tibique Deo nofbro 

fervire mereatur. Per Chrííhun Dominum noílrum. Keíp. 

Amen. 

Si plures fint, praecedens Oratio dicatur in numero plurali. 
Deinde Sacerdosdicatfuper Mafculum tantiim :Ora Eleâe,âeâe 

gcnua, & dic Pater nofter. Et Eleétus genu flexo orat , & dicit : 
Pater nofter. ít cíim oraverit, & dixerit: Paternofter jUsquè ad : 
Sed libera nos à maio ) inclufivè» Sacerdos fubjungit. Leva ) com. 
pie orationem tuam> & dic: Amen. Et iJIe relpondet: Amen. 
Et Sacerdos dicít Patrino : Si^na eiun* Deinde EleiSto : Accede. Et 
Patrinus poIJice fignat eum in fronte, dicens: Innomine Patris, 
& Fllij ) & Spiritils San£ti. Tum quoquè Sacerdos facit Crucem 
in fronte ejus , íta dicendo: Innomine Patris, &Filij, & Spiritàs 

Sanfti. 

Et imponit manum fuper eum , & dicit : 

Oremus. Oratio. 

D "EUS Abraham, Deus líàâc. Deus» Jacob, Deus , qui Moyfi 
fâmulo tuO in ^onte Sinai apparuiíH) & filioslfraêl de terra 
iEcypti eduxifti , deputans eis Angelum pietatis tuae, qui cufto- 
diret eos die, ac noáe: te qusfumus. Domine , ut mittere dig- 
neris Sanâum Angelum tuum de coeliS) qui fimiliter cuftodiat» 
<& hunc famulum tuum N. & perducat euni ad gratiam Bapti£> 
Bii tui. Per Chriftum Dominum noftrum. Relp:Àmso. 

Exor- 



De Sacramento Baptiími I -f 

Exorciilnus. 

ERgo malediÔe Diabole , recognoíèe fententíam tuam , & da 
honorem Deovívo, & vero,dahonoremJESUChrifto Filio 
cjus, & Spiritui Saneio : & recede ab J»« ^^« Deí N, quia |^ fibi 

DeuS)& Dominus noíler JESUS Chriftus ãd iUam íànâam gratíam, 
fontémque Baptiímatis vocare dignatus eft : & hoc fígnum Ikn- 
ÔSB Crucis , ^ quodnos fronti ejus damus , tu malediÀe diabole, 
nunquam audeas violare.Per eundem Chriftum Dominum noftrum 

5' ui venturus eft judicare vivos,& mortuos , & fgeculum per ignen^. 
élj>. Amen. 

Sed fipluresfintCatechumeni , hic,&in fequentíbus> Sacerdot 
dicat in numero Plurali. 

OrateElec^i, fleâríte genua)&c.utruprà,us4uead finem pr». 
ccdentís Exorcifmi , qni mcipit: Ergo malediále diabolé. 

Item fuper unum fecundo dicat^ Òra Eleéle , fleíke genua » & die 
Pater nofter. Et reliqua^ ut /uprà , fbl. 3 a.usque ad Orationem • 
D eusA brahanKXcluíivè > deinde imponit manum fuper eum, ac* 
dicit: 

OremuSr 

DEUS immortalé práéíidíum òmníum poíhilantíum > líberatío 
llipplicum» paX rogafitium, vi ta credentium, refurreâ:io 
mortuorum ; te invoco lUper hunc famulum tuum N.' qui Ba- 
ptismi tui donum Petens j aeternam Conièqui gratiam i}}íritualí re.- 
generatione defiderat: accipe eum EXomine» & quiá dignatus es 
dicereí Petite, & accipietis ; quaerite > & invenietis ; pulfate^&rape. 
rietur vobis : petenti praemium porrige , & januam pánde puUànti , 
ut aeternam coeleftis lavac#i benediftionem coníècutus j promifli 
tui muneris regna percipiat. Q^ii cum Patrej & Spiritu San£to 
vivis ) & regnas Deus in faecula faeculorumJReíp. Âmeo. 

% Cxor- 



34 Rituale Strrgónlenfo 

]Bxorcismus. 

AUdi maledide Satarut, adjuratus per.nomen stérni Dei; Sc 
Salvatoris noftrijefu Chrifti Filij ejus, cumtua viftus invi- 
dia .^menSjgemensquè diícede ; nihil tibi (it commune cum íèrvo 
Dei", jam coelcftia cogitante, renuntíaturo tibi, & íàeculo tuo , 
& beatae immortalítati viíturo. Da igitur honorem advenienti 
Spiritui Saníto , qui ex ftimma coeli arce defcendens , proturbatis 
fraudibus tuis , divino Fonte purgatum peftus , iànâifícatum Deo 
templum, & habitaculumperfíciat^ut ab omnibus penitíxs noxiis 
praeteritorum criminumliberatusfer\rusDei,gratias perenni Deo 
referat íèmper, & benedicat nomen ían£him ejus in faeoiia íàecu- 
lorum. ^cíp. Amen. 

Item íuper unum Maículum tertiò , dicat , ut íupra. Ora Elefte , 

fle£te genu3 1 & dic Pater noftcr , & usque ad Orationem: Deus 

Abrabam. çxclufivè. Dcinde imponit manum fuper eum , dicens : 

Exorcismus. 

Exorcizo te immundc Spiritus , in nomine Patris^ & Filij ^ 
& SpiritCls Sanai j*!* ut exeas, & recedas ab iipc fâmulo Dei N. 
ipfe enim tibi imperat, maledi(%e, damnate, qui pedibus fuper maré 
ambulavit , & Petro mergeati dexteram perrexit. 

ftxorcismus. 

Ergo malediâe Diabole , &c^ rcpetit totum , ut fuprâ habetur 

Signatio íuper Focminamprimò. 
Super Fceminam vero Saccrdos dicít: O ra Eleôa, fleôe genua , 

& dic : Pater noíler , &<J*t íupra usqfue ad Orationem : D eu4- bra- 
iig^iaCXGhiS.vò» Deindc imponit manum íuper eamt &dicit: 

Oremus. Oratio. 

D Eus coeli, Deus terr*» Deus Angelorum, Deus Archange- 
lorum , Deus Patriarcharum, Deus Prophetarum, Deus Apo- 
ílolorum , Deus Martyrum, Deus Confeflòrum; Deus Virginum, 
Deus omnium benè viventium : Deus , cui omnis lingua confitetur , 
1c Qnlnegenufleaitur,c«leftiuift, tcrreílrium, & mfembrum: te 

in 



De SactãmeStò B^ptifmi. 5? 

invoco Domine liiper hanc famulam tuam K.ut eam cuftodire,' 
&perducere digneris ad gratiam Baptiíini tui. PerChriftum Do- 
mmum noílnim. Reíp. Âmen. 

Delnde dicatur ExorciímusXrgo maledifte Diabole» recogaoíbe 
^níentíam Cuam , &c. ut ruprâ.33. 

Si plures fuerint foeminae Catechumen» 5 híc & jin íèquentiba 
acerdos dicat in numero pluraliOrate £le^,fle£tite genua^Sr 
dicíte Pater noftcr. Et reliqua ut fuprà , usque , ad Oratíonem tDe- 
us Abraham , exclufiyè. Deinde imponit manum fuper capita íin 
gvilarum> & pofteà in eodem numero plurali dicit Orationem: 
Deus cseli, Deus terrae, jkc, &£xorciíhnun : Ergo maledi^e Dia-' 
bole, &c. ut fuprà. 38. 

Super Foeminam iècundò , & tertiò* 
Interiíu fuper unam tantíim, iecundô, &tertiô repctít Ora Ele^ 
fta, ileAe genua, & dic Pater noíler, & reliqua, ut íuprà foL33:> 
usque ad miem Orationis : Deus Âbraham. quâ finita , imponit tn»- 
num fuper caput ejus , & poft tertiam íignationem dicit ; 

Exorcifinus, 

'CXorcizò te ímmuiide Spirítus, per PatíeíA »f( & Fílium *L& 
•t~J Spíritum ){iSanâum, ut ejceás ) & recedas ab haC famula Dei. 
N. ipíèenimtibi iitaperat, maledifte, damnate, qui cseco nato ocií. 

los apperuit, &quatriduanumLazarum de monumento iUícitavit. 
Ergo maJedióle Diabole, &c. totum ut fiiprà. 

Supra utrumq[ue, five mafcuJum , five foeminam > imponit m;^ 
num fuper caput ejus , & dicit: 

Oremus. 

JSptttnaftii ic juftíífímáiii píeéatetii túàxA úcptè&oiff Domine 
-»Jm Sanâe Pater omnipotens j aetei^eDeus>au£torluminis$ & 
vérítatis fuper ^^^ SíSSZ N. «t digneris ^ illuminare hiínine 
Intelíigentiaé túv : munda »a' éc Mâificá» da ei fcientiaiR 
Verâni) ut ^'«"^ ef^ciator accedefe ad gratiam Baptiihii tui>teneat 



$é Rituale Strig«níeníè. 

firmam fpem y coníilium re£tum , doftrínam fanftam , ut.^ 
l^"^ íit ad percipiendam gratiamtuam. Per ChríílumDominum 

neftrum. Re'!?. Àmen. 

Si plures fuerint Elefti, five mares, líve foem'n», precedente» 
Orationes f&Exorcifmi dicantur in numero plurali, &m generc 
próprio, ut fuperiiis difturti eft. 

His peraftis, Sacefdos finiftrâ manu apprehendens dcxteram 
Eleáli propè brachium , vel ei porrígens extremam partem ílolas 
iotroducit eum ínEccleíiam, dicens: N. Ingredere m íanébam Éc- 
•clefiam Dei , ut accipias bcnedi^ionem coeleftem à Domino Jeíu 
Chrífto , & habeas partem cum illo , & Sanóti^ ejus. Reíb. Amen. 
Siplures fuerint , dicat in numero plurali. Ingredimmi in íàn- 
ftam £ccleiiam DEI , &c. & introducat eos , ut (uprà. 

Et ingreflus Eleóhis procumbit, feu profternit fe in pavimento, 
& adorat. 

Deinde íurgit , & $acerdos imponit manum fuper caput ejus , 
& Eleétus cum eo recitat Symbolum Apoftolorum,& Orationem 
Dominicam. 

Ita etiam fiplurcs fuerint, omnesfurgiJnt.& íímul recitant: 

CRedo in Deum Patrem omnipotentem , Creatorem coeli, & ter- 
r8e.EtinJeíumChriftumFliumejus unicum, Dominumno- 
ftrum. Qui conceptus eft de Spiritu Sanfto , natus ex Maria Vir- 
çine. Paflus fiib Pontio Pilato , crucifixus , mortuus,& fepultus. 
Defcendit ad inferos ; tertiâ die reílirrexit à mortuis. Afcendit ad 
eoelos, íèdet ad dexteram Dei Patris omnipotentis. Inde venturus . 
eft judicare vivos,& mortuos. Credo in Spiritum Sanétum. San- 
ôam eccleíiam Catholicam , Sanftorum communionem , RemiC. 
fionem peccatorum, Camis reíurreétionem, Vitam aetemam Amen. 

PAter nofter , qui es in coelis , fan£kificetur nomen tuum: adve- 
niat regnum tuum: fiat voluntas tua ficut in ccelo, &in terra. 
Panem noftrum quotidianum da nobis hodie : & dimitte nobis de. 
bita noftra,(icut & nos dimittimus debitoribus noftris. Etnenosin.. 
^ifans/a tentãtioDemiRcCp, fedliberanosà maio. Amen. Tunc 



De Sacramento Baptífmi. tf 

Tunc niríps Sacerdos imponat manum fupcr 

caput Eleébi , & dicat : 

Exorciítnus 
->^ Ec te JatetjSatana, immíncrc tibi panas, fmminerc 6b! top* 
IM menta , immincre tibi diem judiei), diem fuppMj ftmpitemi ; 
dfcfli , qui vcnturus cft velut ciibanus ardens , in quo tibu_» 
atque univerfis Angelis tuis praeparatus íèmpiteraus crit inten- 
tus. Proinde damnate,átque damnande , da honorem Deo tívo » 
& vero , da honorem Teíii Chrifto Filio ejus , da honorem Spiritui 
SanAo Paraclyto, in cujus nomine,àtque virtute prafecipio tibi, qui- 
cunque es Spiritus immunde , ut exeas,& recedas ab ^^ SS^ ^ '^^• 
quem hodie idem Deus,& Dominus nofter Tefus Chriftus ad íuam fafr 

quam * 

cbam gratiam,& benedi£bionem, Fontem^; Baptismatis dono rocare 
dignatus eft: utíiat ejus templumperaquamregenerationisin rc- 
mifllonem omnium peccatorum. In nomine ejusdem Domini no- 
ftrifjefu Chrifti, qui ventunis cft iudicare vivos, &mortuos^ faí- 
culumperignem.íterp. Amen. ^ 

8imiiiter, fi plures fucrint, iihponit manum luper capita fia- 
guloram , & dicit cundem Exorcismum in numero muititudinis 
& genere íuo. 

Poftea Sacerdos poUice &indiceíumit panim pulveris involam 
finiílrae manus, cum laliva oris fui facit iutum, &: tanmt autt^, 
uares Elc6li:tangendo vero aurem dextram & finiftram, «ícatí^ne* 
ta, quod eft Aclaperire. Deinde tangendo Nares , dicat : Inodorem 
fvavitatis. & fubdit : Tu autem eifugare diabole , appropinquabit 

cnimjudicium Dei. Deinde interroget Ele^um: Ql^s vocaris?^. 
ipfe reípondct : N. 

Inrcrrogct: N AbrenuntiasSatanae? Ke(b. Abrenuntio. 
Interrog. Bt omnibus operibus ejus ? Refp.* Abrenuntio. 
Interrog, Et omnibns pompis ejus ? Reft>.* Abrenuntio, 

Tunc Sacerdos intingit polliccm dextras manGs in Gleo fao^o 
Catechumenorum^ , &inungitEIe£hMn, primimiinpeétore, deinile 
intcrfcapulaSjinmodumCrucis, dicens ^' ^** 



'it , . RitujeStrigònienfe 

Ego te linio ^Oleo falutis íEttnChriftoJdu Domino noílro in 
yitam aeteroam. Eelp. Amen. Faxtibi. 

Relpond£t cumSpiricutúo. Mox bombacío, vel re fimil; tergít 
policcin> ícloca inunda, íc fubjungit dicens: 

Exi immunde fpiritus , & da honorem Deo vivo , St vero. 
Fuge immunde fpiritus , & da locum JESU Clirifto Filio ejus. 
Kecede immunde Spiritus , & da locum Spiritui Sanâo Fará. 
dyto: 

Quando plurcs fiint Eleíli , idem Í5t circa iingulos eorum, & du- 
citur Eleâus ad Baptiílcrium : ubi , li ob aliquam caufam non ha. 
beatur,five praeparata nonfuerit aqua Babtismatis fíat benedióKo 
Fontis, ut infra ponitur. Et ciiní fuerit propè fontem, Sacer- 
dos interrogac Qpis vòcarís? Reipondet; N. 

Interog. N.Credis in Deum Fatran ommpotentem, Creato> 
temcoeli, & terrsí' Kelp. Credo. 

Interrog. Credis in lelumChrilhimiFiliumejusunicum, Pou 
minum noftrum, natum, & paílum? Re^> Credo. 

Interrog. Credis & in SpiritumSaníhim,Sanftam Eccieiiam Ca. 
tholicam» Sanílonim communionem, remiíEonem peccatorum, 
catnis reftureftionem, & vitamstemam? Serp. Credo. 
Iterum Interrogat, dicens: N.Quid peti»? Esíp- Baptilinum. 
Interrog. Visbaptízari? Eelp. Volo. 

.TuncPatrinOjVelMatrinâ, vel utrocjue (fiambo adniitturitui) 
admotâmanu, tenente,feutangenteEle6lum,veI EleíVam, apetfq 
capite, &la3fatis àcollo veílibu$incliníltum,Sacerdo5 vafculo, vcj 
urceolo haurit aquam flaptifmalcm de Fonte, & cum ea ínb tr-.* 
naíupracaputinmodum Crucisinfufione baptizet Eleaum, feú 
Eicélam , in nomine SS. Trinitatis, lie dicens: 

Ego te baptizo iononune Nitris ^ííiridatprimô} ÀFillj ^tuO' 
4at fecundo; &Spiritíis ^SanAi^fund^ teiti6; 
■ Çi aqua>.quse ex capite baptizati defluit, non diiabitur m facra- 
rinmBaptifterij, rccipiaturinfubjeaaaliquabelvij&inilludpoll. , 

aio» 



De Sacramento Baptifmi. ?y 

tnoáum proiieitur. Ciim piares funtEleíli, fiopUatim Cnguliia: 
terrogantur, & baçtizantur.utfuprà-. Si funt mares, & fenunae, 
prímtim mares deinde fsemine. Veríim fi probabiliter dubite- 
tur , an Eleâus fuerit aliás , baptizatus , dicat Sacerdos 

Si non es baptizatus , roo te baptizo > in nomine Patris ^ ft 
Filij^ &Spmt!^ Sanai. 
Deinde Sacerdos intingat poUicem dextrum in Sacrum Chrif 
ma, & perungat verticem Ekíliinmodum Cruéis, dicens: 

D Eus omnipotens , Pater Domini noftri Jefii Chrifti , qui te re^ 
generavic ex aqua, & Spiritu San6to,quíque dedit tibi remii^ 
íionem omnium peccatorum , ipíc te liniat Chrifinatc íkluti^ jc, 
in eodem Chrifto JESU Domino noilro in vitam etemam. Ka^ 
Amen. Ver/; Pax tecumKefp. Et cum Spiritu tuo. 

Tunc bombacio, vel refimili poUicemtergit, & ímpooitca- 
piti Elefti chrifmale, leu candidum linteolum, & dat illi veftera. 
candidam , dicens: 

Accipe Vedem candtdam, & immaculatamy quam perfens an. 
te tribunal Dnmini neftriJeíUChcifti, ut babeas vitam setetnam 
Reíp. Amen. 

Et EeleiSus deponit priores' veftes , & induitur no vis aibi colo 
ris, vel faltem exteriore cândida, quam à Sacerdote accepit Po- 
ftea datei Sacerdos cerecm, lêuCandelamaccenfiun ia manu dex- 
tra dicens: 

Accipe Lampadem ardentem , & irreprehenfibiliscullodi 
Saptifmum tuum: ièrva Dei mandata, ut ciim. Dominusvenerít 
ad nuptias,ponis occiírrer e ei in aula coelelli in vitam aetemanfiel^. ' 
Amen. 

Ipft vero Neophytus^ eundem cercumaccenfummanibuste. 
neat uíque in finem , prasterquàm dum cofirmatur. 

Poftea Sacerdos dicat : N Vade id pice, & Dominus fit te- 
cujnJte^. Amea. 

Si «dfit EptTcopuSi gui ii legitimi praftare pflEt, abeoí 

Neo. 



^ Ktuale Strigonienfe. 

congruens fuerit, celebratur MiiE, cui Neophytí interfunt, fan- 
itUIuium Euchariftiam devote, íufcipiunt 




ORDO SUPPLENDI OMISSA 

sueBK 
BAPTIZATUM. 

f D» urginu mortipericulOtVeluUScoginitntciJJitãufivipãr- 
j vultajiveaâultus ijacrii Precibusjãc Cteremonijr pnetermijjtíy 
, Jiterít baptií^tUT , uèi cottvaluerít,vel cejfaverít perieulumyiT 
tií Ecclejiam delatutjuerit , omiffa omnia fuppleantur : idemque ordo t ac 
riturfinvtur , qui in Baptijmopárvulorum (Jíjuerit parvulur )Jiu aduU 
torumjfifueritadultur^ prãfcriptur eji. Excepto , qudd imevrogatio, An 
velit bapthariijhrniJqta Baptijmit &ahlutio pratermittunturjif qua- 
dam Oratimcr,Ír Exõrcifmifm quiquclott mmutati,ut injriikun- 
tur. . 

Sacerdos igitur, antequamimmJttatfaJemino&baptizátiina- 
unin fuper caput ejus imponens, dicit 

■ Oretnus. Oiatio,. 

OMnipotens fempitetae Deus, tater Domíni noftri Jelíi Chrifti, 
leSpicete digOÈfis flipcr ESÃSS™™^" ?°J: "J^dum ad ru- 
dimenta lidei VOCare' digfaatu» es; omnem oecitatem cordis ab •• 
expelíe , difrumpeòmnesláqueos fetairie ,quíbus fuerat;;[;;|;;;', ape- 
ri ei Domine januam pietatis tut,ut ligoo fapientiK tuse^J;™ ■ omni- 
um cupiditatum /oetoribus careat , & âd Ivavem odorem, praece- 
plorumtuornm,!;!;^ tibi in Eoclefia tuadeferviat, &proficiatdedie 
in diem , ut ij;^ fit ff ui gratiâ Baptifmi tui , quem fufcepit , falis 
perceptímedicini per eundem Chriftum Dominvini noítetiin J^eQi: 
-*"«^ DeinOe 



Deinde pefteaquam modicum íàlisúnmifit in os baptizatia 
iieensi N. Accipe falem fapienti», propitiatio Ct tibi in vitan». 
tetetnàm- Kolp- Amen. dicit: 

Otetavi 

|£us Fatrum aollrorum> Deus univerfae conditor veritatís. 



D' 



ris propitius , ut hoc pabulum falis guftantem nen diutiíís eíurire 
pennittàs , quò miníis cibo expleaturcalefti , quatenus fit fempeí 
4iritufér»ens, fpe gaudeas, tuo fempernommifervlens; & ;^ 
ad nova regenerationis lavacrum perduxilli : quasfumus Domine , 
tit cum fídeíibus tuis promilTionum tuarum seternaproemia coo- 
: fequi mereatur. Per Chriilum Pominum noltrum. Xefp. 

Poflhecfkãofignò Crucis In fronte baptizati, diâísqueiL 
lisVetbis 

Et hoc fignum crucis, iff quod nos frontí ejus damus , tu 
maledifte diabole , nunquam audeas violate. Per eundem Chri^ 
ftumDominumooftrum. Re^. Amen. Maqa fíipercaputejo] 
impofitâidicat: j 

j 'OreMus. 

TpTetflam ac juftiflífflám pietaf em tuam depfeíor Domine Úm- 
uEj Ste Pater omnipotens geteme Delis ) auâor luminis, & ve- 
íitatis, fupef i;:.";^:|.r ™ N- « dignerís^ illuminare lumine 
intelligentise tus: inunda ;;J àfaljáificaí da ei fcientiam ve. 
»W!»> "' fif™ fif frtíigííatiâ Bapfilhli tuiiquemfufcepit: teneat 
firtBam tpem , ooniilium réauní j doariflam fanSam , ut ;j^ fie 
«d ntinendam gratiam Bapcilini tui. Pei Clvillum Dominum 
soítrum. Refp. Amen< 

In Baptifmo autem adultorum, pneterlillaí quse <upr} niv 

tatá limt, quando fuppleacurommiflà, haecmutarí debent Pri> 

miuBinÉxorciimo i Audi malediífteíatailii^ ubi dicitvu: (habicaeu. 

' " f Iviro 



^% Rituaie Strigoníeofi;* 

lum perficiat )*4icatur , • faabitaoidum perfecit. Deindc in Exor- 
cizo. Ncc te latet,ubi dicitur ( ut fiat) dicatur,ut fièret, 

RITUS SERVANDUS/ 

CUM EPISCOPUS í APTI2AT, 

SI Epifcopus , vel S. R. E. Cardinalis párvulos, vel adultos ba- 
ptízare Yoluerit , parantur,& fervantur omnia , ut fuperiiis de 
ordine Baptismi diâmn eft, atque h«cpr«tereà: quae infra no- 
tantur. 

Adfint Capellani, vel alij Presbyterí , & clerici íuperpelliceis 
induti , qui ei afliftant^c miniftrent. 

Ipfe vero fuper rochetum , five fuperpeiliceum , fi eft Regu- 

]aris, accipiat albám, & cingulum)^ & fto.lam> & pluviale vioIa« 

cei coloris , ac mitram : atquè ita paratus cum miniftris procedat 

ad Baptiimi tíiiniftérium. £t dum in^errogat, N. Quidpetis ab 

Ccciefia Dei 9 ac dum facit reliquas interrogationes $ íedet cum 

mitra» çíim vero exTuJBflat , dicendo : Exi ab eo imunde Spiritus; 

iurgít cum mitra. Ruríiis íèdet , ctmi Hgnat Catechumenum fí« 

gno Crucis, in fronte, & in peá»re.> vel dícit: Accipe íignum 

CÍUCÍ5 5rc. &cum dicit Orationes, quapraecedunt, velfequuntur 

benediaionem falis, ftirgit depofitâ mitra: fimiliter cíim ijjfum 

falem benedicit. Cum autem falem! benediétum immittit in os' 

baptizandi , mitram accipit , & fedet. Ciún vero legit Exorcif- 

mos, & dum falivâ aures, & nares Catechumeni tangens dicit, 

Ephetlia 9 ac dum introdudt eum in Ecclefiam , ftat cum mitra. 

Cíim autem dícit, Credo ínDeitmPatrem; &c & Pater nofter. 

Super Catechumenum, ftat fine mitra. Sed ohm nomen quaerit , 

& interrogat , N. Abrenimtias Satanás &c. & baptizandum Olcâ 

facrô inpe6lore,& inter fcapulas inungit , fedet cum mitra: quô 

faftô accipit ftolam,& plúViale album. Et cbm rurfus interrogat de 

Tiàe, Crcdisin Deuih, &«. Vis baptizari, &c.& cíu»Í>aptizat fedet 



DeSacramentoBaptífini. 43 

Cíim demum Chriímatc vetticcm baptizati Jinit, .& dat ei re- 
ftem candidam , & candelam accenfam > ac dicit : yade in p«P 
«C&c» íèdetcum mitra. 

Si autem Pontifex quempiam à presbytero jam catechizatum 

tãntiun baptizare vx>luerit , fie paratus veftibus albis incipiat » 

poftquamadbaptífteriumdeventumfuerit, dicens : Qaónomine 

vocarís? ^elp. N. EpifeopTis interrogat: N. Crcdis ia Deum 

" Patrem Omnipotentem, &c. & profequitur ufquein finem, juxu 

ordinemBaptifini, utftiprà. ; 

BENEDICTIO FONTIS BAPTISMI 

EXTRA SABBATUM PASCH^i ET PENTECOSTES, 

QUaí Aqua çoftjècrata^ no» baUtíur, 

P^imiimlavatur, & mundatur vas Baptifterí] , deíadelimpidâ 
aquâ repletur. Tum Sacerdos cum fuis Clericis , vcl etiam 
alijs Presbyteris , Cruce» & duobus cereis praecedentibus , ac thu- 
ribulo, & incenlò, & cum vaículis Chrilmatis, & Olei Catechu- 
menorum, deícendit adfbntem> & ibivelaate altare Baptiílerij, 
dicitLitaniam ordinariam 

Et ante Verf. lít nos cxaudire d^nensv dicat, & fecundo 
repctat fcquentem Verfum : 

tlt Fontem ííhrni ad regenerandam tibi novam pfolera ;bc- 
tiedicere ifi & coníècrare- ip dignerís : Te rogamus audi ao$^ 

Poteft etiam dici Litania brevior, ut in Midàli in Sabbato 
fanSto : & áião ultimoKyríe eleifon^acerdos dicat : Pater nofter. 
Sr CrCífoití DeumâirC. omnia clara você, quibusfínitic dicat: Verf. 
Apud te Domine efl: Fons vitae; Relp. Etiií lumine tu<> videbt. 
mus lúmen. VeiH Domine exaudi oratíonem meam. Reíb. Et 
clamor meus ad te vemaiC. Veríl Dominus vobiicum^ Rei{>.£t 
com Spiritu tuOr 



44 Ritualc Strigoflienfc; 

Oremus. 

OMnipotens íèmpiterne Deus , adefto magnae pictatis tuae my- 
fterijs , adefto Sacramentís , & ad recreandos novos popu* 
los, quostibi Fons Baptifmatis parturit; ípritum adoptíonis emit. 
te : ut quod noftrse humilitatis gérendiím eft minifterio , virtu- 
tistuae impleatur effèftu. Per Dominum noftrum Jefum Chrí- 
ftum Filium Cuum, quitecumvivit,& regnat inunitatc SpiritíW 
SanftiÕeusyperomniaíaeculaíseculorum. Reíp. Amen. 

ExorcTÍmus Aquae > 

EXorcizo te creatura aquae , per Deum vivum , »ii per Deum 
verum ,4* per Deum San^m , iji per Deum, qui te in prin- 
cipio, verbo íèparavit ab árida, cujusfuperte Spiritus ferebatur* 
qui te de f^nmo m^uiare íuilitf 

Htcmanu aquam divicíat, íc deindede eaelHindat extra maiv 
gihem /ontis versus quatuor Orbis partes > profequens : 

Et in quatuor fluminibustotamterramrigare praecepitt qui 
Ce in deíèrto amaram, perlignum dulcemfecit, at^uepotabilemj 
qui te de petra produxit, ut populum , quem ex^gyptolibera- 
\rerat , fití fatigatum recrearet. Exorcizo te & per Jefum Chriftum 
Filium ejus unicum , Dominum noftrum , qui te in Cana Galilsae 
figno admirabili, fuâ potentiâ convertit in vinum: qui fuper te 
pedi bus ambulavit, & à Joanne in Jordane in te baptizatus eft ; 
qui teunà cum fanguine delatere fuo produxit , & difcipulis fui8 
juífit) utcredentes baptizarent inte,dicens: Ite, docete omnes 
gentes , baptizantes cos in nomine Patris , & Filij , & Spiritíis 
Sanéti; ut cfficiaris aquafanâba, aqua benèdiâa, aqua , quae lavat 
lordes, & mundat peccata. Tibi igitur pracçipio omnis fpirituí 
immunde , omne phantasma, omne mendaçium, eradicare, & efíu- 
gare ab hac creatura aquae , ut qui in ipíà baptizandi erunt , fiat 
eis fons aquae íàli«ntis in vitam aetemam, regenccans eos Deo Pa^ 
tri, & Filio, & Spiritui Sanálo: in nomine ejusdem Dominino- 
ftri Jefu Chrifti, qui venturus eft pidicarc. vivos, &mortuos, & 
^'fcu/um per jgaem^eíp, Amen. ' Oremus 



;í 



De Sacramento Baptífmi. 4T 

Oremu^ Oratio. 

DOffàne GoiSic, Pater õmnipotetis , acterne Deus, aqutnim 
fpiritualium fanftificator, te fuppliciter deprecamur, ut hoo 
tninifteri um humilitatis noftn» refpicere digneris, & fuper has 
açuasabiuendis, &purificandis hominibus praeparatas , Angelum 
lan<aitatis emittas , quò pçccatis vitae prioris abliitis, reatu^*^® 
deteríb , purum fanfto Spiritui habitaculum regenerati effici mc- 
leaotur. Per Dominum noftrum Jeíum Chríftum Filium tuum » 
qui tecum vivit, & regnat in unitaf e ejusdem Spiritíls Sanóti Deu^ 
per omnia íàecula fasculorum Seíp. Ámeo. 

Tunc fulHet ter io aquam^ vershs trcs partes t fecundiím 
iianc figuram y^ deinde imponit incenium in thuribulO) & 
4 Fontem incêiàt PoCbeà infuadens ide Óleo Gatechumenorum 
in aquam in modum Crucis^ clara V4>ce dícit : 

Sanftificetur, & foecunoéturfbns ifte Óleo íàlQtis reoft£eeiiir 
tibus ex eo in vitam eteraam.) innomine Patris > i{( & Fiii) ffi tC 
Spiritíis iji Sanai. Ke p. Xiiien. 

Deinde infundit de ChríTmate, iiiodô, quô fuprà, dicens : 
Infufio Cbrííriíatis Domíni íefu Chriftf , & Spíritíls Sanfti Para- 
clyti, Bat in numioe Sancas Trínitatis. Relp. Anen. 

Pofteà accipit ambas ampuilas diâi Olei San£tj\ & Chrifma- 
tis ) & de uiroque iimul in modum Crucis infundendo dicit : 

Comniixtio Chriúnatíis, íãnftificationis , & Olei unA3*oois> 
Sraquge Baptifmatis pariter fiatínnôminePatrís;»]^ & Fiiij>»{i à: 
S]piútòs>f* San£ti,Feíp. Amen. 

Tum depofitâ ampuHâ, dextra manu Oleum Sanâum> & 
Chrifma inimummifcet cum aqua, &fpargit per totum Fcntem, 
Deinde mcdulla panis manum tergit; &liquisbápti2anduseft) 
€um baptiz<it , ut fuprà. Quòd fi neminem bapcizat > ftatim ma- 
lusabluat) &ablutio eíTiindatur m Sacrarium. 



F» 




^ KitOaIe'Stíigonienft. 

BENEDICtlO FONTIS. IN CASU 

KECESSITATIS- 

Si fontcm benedi^im rion habet SacerdóSt beoaHot hec 
xnoJo: 
yerf.Adíirtormm noftrum in nomíne DDfflihE. 

Re(b.Qui fecit coelum, &tcrram. 
Verí Domine exaudi orationem meam.. 

Rí(b. Et damor meus ad te yenkti 
Vcr^Dominus vobiícum. 
Selp. Et cvim Spiritu tuo. 

Oremns. Oratioj 

Flaudi nos , quarumm omnfpotens Dfeus, írmftofus Aqmç 
rubftaotiam tuam immilce viiíutem;ut abluendus per eam, 
& fanitatem límul,& vitam mereatur accipere seteraam r Per Chri- 
ftum.Do>ntnúlni]olfaiun. SefpJAmen^ 
. Çx<weismus. 

JT^orcizo te creatitta Açn» » m oomine- Dei Patris: ^ o mni. 
T^* potentis^ in charítáce Ijomini. riõílri Jçfil (JiChriiti Filij ejiiSr 
& in virtute SpiritQs Hf Sanéti : OmiiiS virtus adverfarij , omnii 
mcuxfío SatanKyomnis phantafia dgemonum eradícare, &eHuga. 
xe ab hacéreaturaaquíe: ut-fií''®''**1""^'^'f^"Ç'' in vitam aeter- 
nam : & qui ex ea. baptízátús fiíerity fiat templum Dei vivi , & 
Spiricus Sanâúshabitet in eo^ in remiílionem omnium peccaco- 
(um ^ Pec Chríftum Dominum noftrum. Seíp. Amen;^ 

Tone Sacerdos mifceat '{àcrum OTeum> lihabet, cam agoa, 
a4 modum Crucisinfundens, & di<:ens: 

Foecundetnrriàiiííificetur^ Eous ittc renaCwntibuí creo 
m.yicam stecnam. ietp. Ameo, 

Similiter & fknftam Chrifma, fi adeft, ioiiiadeos per mo> 
dvun Crucis, dicac: Perinfufiònem Chriflnatís in nomine" Patris 
i{<^;Fili} i{i, &SpiritiiSi{i Saaâixfiatfoos aguslãUeoeisiii vitam 
iktcmam.. Reíp. Ameo. Dh- 




De Sacramento Poenitentiae. 47 

DE SACRAMENTO 

FOENITEKtl^, 

^^AnBumVcmltentía Sacramentnm tíãeof, quipoJl^apZ 
\ tijmum lapjíjujtt, ingratiam DEI reftitutnãorllCbrí, 
i Jío Domino TJiJlitutumeòdilipentihraàminlfirattdumeJl, 
' quà freqttentioT ejl ejut tt/wr, ÍT quò phtra reqtfiru»^ 
P tur ad lUudreB^-idiffteque traBandum^ acfurcipie»ãam., 

i-í CiimautemaâilhídconjlituendumtriaconcurTant-i w<fc 

teria^ forma, ^minifler: illim quidem remota materiaj«nt peccata, pri^' 
xima veròjhnt aBus patnunth: nempe, contritio^ cotffejjtoi iTjàtit' 
^a3Í0i Forma aatem^ tUa ahfoluthnh verba: Ego te ablblvt)> ire. 
Mimjier ãemque efí Sacerdor-f bahem potéjiatem aifolvenâi, "'el ordu 
nariaTTi, vel deltgatam, SeiR perkulum mortif mmineat^ spprobatâTq; 
iejít Confe[faríiã , quiliètt Sacerdor potejl ã quibuscúnque xxnfwir^ ÍT 
peccath abjhlvere. Tn ejut Minlfiro requiritur etiam honitaí^Jcientiaj 
Mtqzte pruàentia^ cumjtgiõo Jecreta coftjejjíofíir Jitb exaSo, perpetuíque 
Jilentio. Qmíííu-, tTalifradid opportumr utaptmèjittt ittflrtSi, om»i 
Jitfdiõ curare debent CoJtfeJfarij. 

In primis meminerit Confejfarím ■, fi Judieis pariter^jb' Medid per- 
fõnamjufimere-, acdivina jujtitiíeJimu^T mifericndiaminifirumò Deo 
aonjiitutum tffe, itt tsnquam arbiter inter Deum-^ iST Bomimíy bonari 
Divino, ir animarum faluti confulat. 

Ut ergd reãè jndicare queat, dijcemenr inter lepram, ^ lepram, 
Í3f tanquam perituí mediam auimarum morbos prudenter citrare ÍTad- 
ta cuique remedia applitarefiiat, quantam potejl maximam ad idfiú ' 
entiam atque prudentiam-, tum afftduir ad Deumprecibur^ tum expro- 
batjí auBoribur , prajertim é Catecbifmo Romano , ÍT pruderai conJUit 
peritorum ,Jludeat (tbi conquirere. 

Sciat cafur tf cenjurar Sedis Apofiolica,^ Ordinário fuo refervam 
lar, tfijita vujáiijue Ecclf/ue sottftitutionet , eâsque diligenter ob- 
fervtt, 

Du 



4t Rituale Stírgoníenfe. * 

Denique bujus Sacramenti doSfinam omnem reSè nijfe fludebit , 
iy alia ad ejus veBam a^minijirationemneçeffaYia. At^utinbocmi^ 
pi/lcrio íta procedais ut infríi prafcribitur. 







ORDO MINISTRANDI SACRAMENTUM 

POENITENTIiL 

Sjfcerdor ai audimdam confejjtonem voeatur promptum^ facílémquejè 
praèeat: ac priusquhm adaudiendum accedatyjt tempur fuppetat f 
ãdboe miniftefittm[re3èyjan8éque obeunduím ^Divínum auocilíum pij9 
precíbur imploraiit. 

In Eccle/ta j non autem tn prívatiy adíbur, eonfeJJtoneT auãíatf 
nijí ex caujarationabili ; qu^y ckm ivciderit y Jludeattamen in decenti 
4€ patenti locoprajlan. 

HaheatinEcdefía fedem conjeffíon alem j in qua facrar confeJftoneT 
ixciínat: qua fedes patenti j conjpicuo^&apto Eecle/taelocapojitay cr ate 
ferprata inter pcenítentemy ÍT Saeerdotemjtt inflruSa^ 

Superpeãicea^ tTfiotã^violaçei colorir utatur^prout tempufy veíloeò^ 
rumferet Qonfoetndo. 

Pisnitemyji opus fueritj aãmaneatUYy ut qua ãecet bumiíitate mente f 
ir babitíís accedat y fiexir geniburjignff Crucirfe maniata 

Jifox Confeflarifn: inqmrat de iUíus Jlatu ( nífi oHter mturfue^ 
ri0y y ^ quãm pridemjit conf^ffkrytranimpé/ítampcmitefniamadim^ 
pleverit , num ritè, atque integre alih conf0irfuerit y num confcie^ni^ 
amfuamy ut debety priur diligenter iifcf^jerit^ 

Quod/i panitens aliqua cenjhrà vil caju refhrvatojít íigatm 5 ^ qua 
ipfe nonpojj^t ahfolvere y non iàfolvaty. ni/i prifis obtentafacultate i 
Quperiore. 

Si verá ConfeíJariuT pro perfonarum quaíttatei eognoverit prxnim^ 
tentem ignorare Cbrifliana fdei rudimentà ;Jt tempus^ Juppetaty tum 
ireviter injlruat de articula Fideiy ÍT alijf ad falutem cognitu nect{jariir , 
kr ignorantiamejus çarripiat ^ ijl^mgm admoneat y ut eap^modum dilim 



De Sacramento Poenitcotia^ 94 

TumpamunsconfeJJionemgeneralem Latinai vel vulgar i lingn)^ iicati 
fcilicet-, Confiteor &c. veljaltem utatur hir verhii: Confíteor Deo 
omnipoteDti,& tibí Pater. Peccatajua exindè confiteatur-, adjuvante^ 
^uotieíàiítque opu^fuerit i Sacerdote: qui confitentem nonreprebendet^ 
mjtjtniú j ut dicetur, confejjíone ; nequè interptl/abit ^ nijt opuêjuerit 
dliquid meliiis intelligeret proinde fiduciam et pr^èeatyiy bumaniter ft4g- 
gerat , ut omnia peccatafuajitè, ir integre coftfiíeatur , remota Jíultâ ií/Z 
quorundam verecundiâ , qua prapediti yjvadente diabolo , peccata confu 
teri nonaudent. Si pcemtenr f/umerumyiyjj/ederj & circumjidntiar 
peccatorum explicatu neceffariaí non exprefferití ww Sacerdos prudenter 
interroget. Seâ caveaf, se çuriojtr , aut inutiUbHí interrogationibus quem- 
quam âetineat , prafertim junioreíUtriufqu^ !exus,vel aliosy deeo^quoà 
3g»ora»t, imprftdenter interroganTf »e fca»dalum patianturj indéque pec- 
caredifiant. Demitm, audita conjejjíone^ perpendem , peccatorum, qua 
ille admijit magnitudinem, ac multitudinem , pro eorum graiitate , ac poe~ 
nitetitis çonditioue , opportunar correptione^^ ac monitiomr , prout opus- 
ejfe viderit , paterna cbaritate adhibebit ,& ad dolorem , 4?* contritionent 
efíkacibus verbií aãducere conabitur, atquè advita^ em?»dandamy acme~ 
lius injiituendam inducet, remediáque peccatorrim tradet. 

Po/lremèjàlutarem, iX convementem fatiyfaBioneTi , quantitm /J>L 
rituryir prudentia Juggejferit ^injungat , babita ratione ftatur conditi- 
onis , fexur , ÍT atatií , iS difpojitioim Pxnitemium. f^ideátque , wí, Ji 
forte peccatir conniveat , alienorum peccatorum particeps efficiatuY. Id 
verd ante óculos babeat, ut fatirfaãio nonjít tantitm aã nova vitare. 
médium , ÍT infirmitatis medicamentum , fed etiam adprateritorum pec 
eatorum cajligationem. 

Quare euret i quantUm Jieri poteji y ut côntrariaf peccatir paeniteru 
tias- injungat : velnti avarir eleémoíynar , libidinojif jejunia , i-'el alias 
carnis affliãiones , fuperhis bumilitatir officra^ dejidiojh devottonis Jlu. 
Ha. Rariifs amvn , -fel (eriUs confàentibmy vel in peccarafacilè recL 
ientihuí Ktiliffimum fuerit conjfítere: ut Gepè y tiuta 'íwe//» menjèyveí 
eertis àiebns Jokmnibus c$»JÍteantur , iXjt expeiiat , cotffmunicent. 

G Brfii- 



ço Rituale Strigonienfc> 

Panitentias pecuniárias Jíhi ipjtr Confeffarij non applictnt^ neque 
h potnitentibus quidquam tanquam minijlerijjui pramiumpetant^vel 
accipiant. 

Pro pecçatis occuhis t quantumvix gravibus , manifeflam pamttn^ 
tíam non imponat. 

Videat autem diligenter Sacerãos.^ quando^ ^fquibuf conferenda^ 
vel neganda , vel differendajít abfolutio ; ne abfohat eor , qui talir he^ 
neficijfunt incãpaceí i^quaks funt ^ qui nuUa dant figna doloris ^ qui 
odia^ íy inimiçitiar deponere^ aut aliena yjt poffunty rejtituere y autpro^ 
ximam peçcandi oçcafionem deferere ^ aut alio modo peccata derelinquertj 
íy vitam inmelius^ emendare nolunt ; aut qui publicum Jhandalum de* 
derunty niyi publicè Jatirfaçiant ^ iTjcandalum toUant: nequè etiam cos 
abfolvaty quorum peccata Junt Superioribur refervata. 

Si vero quií confiteatur in periculo mortis conjlitutuí ^ abfohyen* 
iur e/l ab omnibu^peccatir^ iX cenjurir^ quantumvir refervatis : ( cejjkt 
enim tunc omnis refervaiio) fed prius ^Ji poteft ^ cui debet j fatirjacuit : 
acj Ji periculum evaferit^ ^ aliqua ratione Superior ij à quo aliás e[fet 
abfolvendus yfe Jijlere teneatur; ciim primum poterit coram eofejiflaty 
quidquid debet prajliturus. 

Quodji inter confitendum^ veletiam antequam incipiat confiterij 
V0X9 bloqueia agrum dejiciat^ nutibuy j tTjtgnis conetur^ quoad ejus 
Jkri poterit , peccata pixnitentir cognofcere ,• quiòuy utcunque vel inge^ . 
nere^ vel inj^£cie cognitir^ veletiam^Jt conjitendi de/iderium^jtveperjè 
Jive per alios ojlenderit , abjhlvendus e/i, 

Meminerit porro Sacerdoí , ^^/V non ejfe i?jjungendam gravem^aut 
laboriofam pxnitentiam ;fed indicendam taníum illam^ quam^Ji conva* 
luerint , opportuno tempore pera^ant. ínterim juxta gravitatem morbi , 

aliqua ratione , aut levi JatisfaBione impojlta^ ÍT acceptatâj 

abfolvantur 5 prout opuí fuerit. 

ÀBSO' 



De Sacramento Foenitentísr.' i ç 

ABSOLUTIONIS FORMAJ 

Cllm igitur poenitentem abíblvere voluerit, injutuStâ eipriiis, 
I & »beo acceptatâ íalutarí poenitentiâ primo dicit: 
Míereatuf tui omnípoteos Deus , & dímiífis peccatis tuis , 

perducat te ád vitam sÊternam^ Amen. 

Deinde dexterâ versiis poenitentem elevatâ, dicit: 

Indulgentiam , abíblutionem , & remiíBonem peccatorum 
•uorumtribuat tibi omnipotensj & mííèricors Dominus, Amen. 

Dominus nofter Jeíiis Chriftus te abfoívat ; & ego auâori- 
tate ipfius te ahfoWo ab omni vinculo excommunicationis , íu- 
fpenfíoniS) áfínterdi^i* in quantíim poflíim , & tu indiges. De- 
inde ego te abíbívo à peccatis tuisy innomind Patris^ í& Filijj 
1^ ^iritús i¥lan£ti.' Amen^ 

Sipoenitens fít Laicus > omittitur verbum íiiípeníi(Kiis« 

Paílio Domioi noftri JÉfu Chrifti% tnerita beatae Maríae Vir- 
ínís , & omnium SanéBorum , quidquid boni feceris , & mali ílu- 
tinueris, (int tibi in remiflíonem peccatorum, augmentum gra- 
ti« , & prsemium vitae seternae. Amen* 

In confeíllonibus autem rrequentíori&us^& brevíoríbus pmit» 
ti poteftMi^reatur, íàtis crit dicere : Dominus nofter JÉfus 
ChriftuSj &c» nt fupra , usquè ad illudPaíEo Domini, &c. 

Urgente vero aliquâ gravi neceflitate is peflculo mortis» 
brcviter dicere potent 

Ego te abíoívo áb omníbus cenfuris, & peccatis, ín nominc 
í atris , &c* 

DE ABSOLUTIONE AB EXCOMMUNICATIONE 

IN FORO EXXERIORL 

Sr^r- Arok^fff^taè txcommunicationh /mentia Sacerãot.i cemif- 
*^Jkfuetit h Superiote, &in mandato certa forma Jit prafiripta, tUa 
•mninò fervanâaejlijtverò inmandatOireucommiJJionidichur ; In forma 
''*^~ confveta abfoívat j bàc fervandafunt , 

G2 ÍVi- 




^x Rituale Strigonienfe. 

Primdi ut excommunicatuí et, ob cujus ojfenfam m excommunícatiom 
nem incurrit , priitrjt pote/l , fatiffaeiat. Quòdji tunc no» pofjh , JufL 
Jicientem cautionem pr^heat ,• aut faltem ,Ji eam prajiare m»potejl , jum 
rety fe , citm primhm poteritfatisfaãurum. 

Secundo Ji crmerti ob quod in excommunicationem inciditijitgrat^ey 
jmamentum ab eo exigatur , de parendo mandatit Ecclejta, qua illijient 
pro tali cauja : de pVtecipuèy ne deincepr delinquat contra illum Canonem , 

vel Decretum, contra quod faciendOi cenjurami»currit. 

Fomiula autem Juramenti ufitata haec eft t quando quis le- 
gitime citatus , noiuit coram Júdice Ecclefiaftico comparerc , reJ 
lèQtentiae fub Excommunicatione lat» obedire : 

Iften tégedet úgy íègéllyen, Bóldog Afzízony, és mind a' t6b 
Szentek , hogy ennek utánna» a' te Egyházi Birád eíótt tôrvényhez 
állafz; azAnyafzentegyháznakengedelmesléfz; és a' mit tôrvény- 
fzerént te néked a' Biro parancíbl , azt meg-miveled : Iften tége- 
det úgy fegéllyen. 

Si vero ob alios calus excommunicatus fuerit, in hunc mo- 

dum jurabít. 

Iften tégedet *ógy íègéllyen , Bóldog Af^fzony, és mind a* 
tôb Szentek, hogy ennékutánna,engedelmesléfz azAnyafzent- 
egyháznak , és a' te Lelki pâfztorodnak, és Iftennek fcgétségével , 
meg óltalmazod magadat effêle vétektdl, mellyért «z-úttal atokba- 
cftél volt : I,ften tégedet úgy fegéllyen. 

Deinde hunc abfolvendi ritum obfervabit: 

Poenítentem coram fe utroq[ue gcnu flexo , in numero ( fi vir fu- 
erit) us^ue ad camifiani exclufivè denudato, vitgâ,aut funiculis 
fedens leviter percUtit, dic«ndo totum Pfalmum, Miferere mei De- 
us , &c.cum Gloria 'Patri. &c. Deinde fui^it, & aperto capite di- 
cit •jKyric eleifon. Chrifte eleifon.Kyrie eleifon. Pater nofter. 
Verf. Et ne nos inducas in tentationem. Refp. Sed libera nos à 
malo^Verr. H^^iaic 2SS«\"ÍS2: Domine Refp. Deus meus fperan- 

tem 



De Sacramento Baptífmi f^ 

temintcVcrf. nihil proficiat inimicus in ^ Reíp. Etfilius iniquita- 
tis non apponat nocere eí. V^f. Efto ei Domine turris fortitudinis«^ 
Refp* A fade inímici.Verí^ DÒmine exaudi orationem meamJJefp. 
Bt clamor meus ad te veniat. VerH Dominus vobiíbiim.Refp. 
Et cum Spiritu tuo. 

Oremus. 

D Eus cui proprium eftmiíèrerífemper,&parcere,fuícipede^ 
precationem noftram, ut írftmílZrak^ííIS excomunicati- 
onis íèntentiaconftringrt^miferatiotuaepietatísclementer abíbl' 
yat. Per Chriílum Dominjum noílrum. Reí[). Âmen. 

Mox fedet) & cooperto capite dícit: 
Dominus nofter Jeíiis Chriftus te abíòlvat : & ego auftori- 
tate ipfius , & íànftiífimi Domini noílrí Papae ( vel Reverendiffimi 
Epilcopi N. vel talis Superioris ) mihi commiísâ , abfol vo te à 
vinculo Excomunicationis , in quam incurrifti (vel incurriílè de- 
claratus es ) propter tale faâum , vel caufam , &c. & reftituo te 
communioni, & unitati iidelíum , & íànâ:is Sacramentis Eceleíise» 
ia Domine Facris » »^ & FiJij ,>f4 &: Spirítúst^ Sanai. 

Qpôd /! Sacerdoti nulla fit à Superiore praeícripta 'forma, 
nec fibi mandatum , ut in forma Eccleílse communi,vel confveta 
abfolvat ; tunc nihilominiis pro rei gtavitate praediftam caeremo- 
niam ) & preces adhibeat: at vero li res non fuerit adeò gravis, 
abfolvere pocerit , dicens : 

Dominus nofter Jefus Chriftus te abfolvat: & ego auâiori* 
tate ipfius, & fanâiífímí Domini noftri Papas (fí à Papa fuerit 
delegatus) (vel Reverendiífimi EpifcopiN. vel talis Superioris) 
mihi «oncefsâ , ahfolvo te , &cut íhprà. 

In foro autem interiori Confellàríus habens facultatem ab- 
íòlvendi Excommuoicatum, abfolvat juxta formam communen^ 
fuprà prs&fcriptam lo abfolutione SacramentaU.' 



G j 




f 4 . Rituale Strígonicnfe^ 

RITUS ABSOLVENDI EXCOMMUNICATUM 

JAM MORTUUM. 

Siquísexcommunícatuscx hac vita decedens, dederí*: ^gnnm 
contritionís , ne Ecclefiafticâ careat fepulturâ , fed Ecciefiae 
fuffraqijs y quatenus fieri poteft, adjuvetur, abfolví poteft hoc 

modo. 

Sí corpus nondum íepuítum fuerít, verberetuf, &: abfol- 
vaturj ut infra; deindc abfalntum in locofacro fepeíiatur. 

Si vero fuerit fepultum in loco pro&no, fi commodè fieri po- 
tcrit, cxhitmabitur , &: eodem modo verberabitur, & poft abíb- 
lutionem in loco facro fepelieturr fed íi commodè exhumarinoEt 
poteft, locus fepulturae verberetur, poílea ablòlvatur 

Quòd fi in loco facro fit fepuftusy non cxhumabítur, fed verbc- 
rabiturfepukhrumr Dkimautem^^rpus ^fivç fepulturâ y^ 
Sacerdos dkat AntipI*^ftabuntDomiilooíla humiliata; píalm. 
Mifererr m^eiDèus, «c. q^ fa^o^ abfolvatur, díccndo xhM&on^ 
tate mihi concefsâ- égo te awoí vo' ã vínculo Excomnntunicationis, 
quam incurriftí , ( ^çjpcurriíle decraratus es> prpp tèr tate faftum, 
& reftituo te communioni fitfeliunt , in nomine Patris, ^& 
Hlij ^&Spiatas ^naiAmen. DeindedicaturPfainP^pi-o- 
fundis?^ jj^ jg0e Réquiem «temam' doiia ei Domine. Refp^Et 
lux perpetua luceat ei. Kyrie eíeifon, Chrifte eleifon. Kyríeelei- 
fon. Pater nofter. Verf.^*^"^ ^^^ inducas in tentationem. Rcfp^ 
Sed fibera nos à malo, Ver^P^^^ inferi. RefpE^ue Eíomí- 
ne animam ejus^ ygj.|- Sequiefcât in pace. Rcíb.Âmen.- Verf. 
Domine exáudi oratioíiém meam. Reíb.^^ clamor meus ad te 
yeniat y^j^Dominiis vobilcum;^ Relp.^*^ cum Spíritu tuo- 

Pcem^us^^ 

^quatluifiuis Domine, ahim« SLSl^^Iíam «xcõmmunícàtíoniis 
cntentia Cònítrinxerat retírigcrij fedem, quietis^ ÊHBatitudi- 
nem, <x fupemi lumínís ckríf atem. Peí Chriftum Oomínum no- 



De Sacra mento Poenitentíae. -- 

DE MODO ABSOLVENDI A SUSPENSIONE, 

Vd 4h InmàíBoy toctra vel intré 
SACRAMENTALEM CONFESSIONEM. 

SlSacerJoti fit commiílâ facultas abfol vendi ali quem à fufpenfl- 
one, vel interdiáto, quamvis nulla verba fint praecipuè deter- 
mínata, utipoterit hac formula 

Pcrnitens dicat: Conírteor Deo , &(Sacerdos : i^iiffereatut 



Au6toritate mihi ab^^ traditâ^^ego abíplvote à vinculo fu^ 



Auctoricacc mmi ao^^* traaita,^go 
fpeníionis,vcJ (interdifti- quam^^^^qu 



tui, &c* Indulgentiam , &c. 

ihi abN- 

J ( interdifti - quam^ ^^* quod ) propter tale fai9tum 
<y^l cafum ) incurrifti , (^" incurrifle declaratus es, ) in nomine 

Patris^ * §íf'^h'$ & ^vmtíis'^ SanftLAinen- ^ ^ - 
Si vero Conrcílano , nve m foro conlcientiae » fivc extra da^ 

ta eft poteftas difpeníandi fuper irregularitate, tone poílquam 

abfolverit à peccatis » addat confequenter ; 

Et eâdem auéloritate diípcníb tccum fuper Irregularitatc,^ 
O^^l irregularitatibus, fi funt plure? ) in auam, ( ^^^ in quas ) 
oh talem , Y^' tales caufas , ^^ exprimendb • incurrifti, & habi. 
lem reddo, & reftituo te executioni Ordinum^ScOíBciorum^ tuo- 
rum* in nominç Patris^^íj. & Filiu &í* Spiritus* Sanfti. Amen. 

Si nuUum habet Ordmcm, dlcatur : Habilem reddo te ad 

omnes OrdÍQCS fulcipiendos , ^^^ etiam ad alia, juxta tenorem 

mandati- , •. n. ^ 

Quod fi neceíle fit titulum Beneíicij reftituere, & fructus 

malè perceptos condonare , fubjungat : 

Et reftituo tibi titulum ( feu titulos ) Benefícij; ( feuBc 




términos excedat. 



R-~~3lt Sa-igomcnft, 

* Soirirls c s-n-í'-"" r "'""■"oanos, Patas, * &Fi||i j 

f. .-.: '■" '■-■"■-■"■•"' ^-if"=.wi.;f>, &c/;u'eoV 

- . ■ --._"^7;/. A';"-^"'"?-'^'",".^'!'^"™. (latim poft Com 

:;: -'.-" -'.".."".'.■, v\"]'.'.-"'^í^'-""**"-'*'°^' vOii' quandóque cj 

;"','."."'""■''•",.'_■.■ •'--■^■"-■- •■-^:f"-i.' ^'um Orationes , qua 

• ; ■-, .."."^y^J" —"-"-:" j;jLr.:^r , ron laJum adiacerdo- 

^; ■.."" V _,■ '---■"■-Co.'^.'r.ur:.-an:?< ibf.-tent. 

. _ _ _. "^ ^"'- - "■:-"":.■ ;-^-"r2::irmo Sanguine, antequam 

" ■■ ~. ^"2' j"-"'\"^~--'-í> •""•'"■=::* íopixide, vdfipauó 

; ■ ^ ■ ■- —-"--irw; lurrr p.Kcn.i.T. . rui ín princípio poíitasfu- 

'■",*■ '■-"■'."?. -V ^í-jr*;:t;: . níniltro ínterim faciente Con- 

'! -;— .u;:u^ri. F>-.';;i verKns is id populum , in comu 

.-;-.- ;:: HÚntatUtTcItiiS:(. & eo . qao lupra diílum 

; '; .-'..". r.-rrc:: C,--— ur.:.'ir.i;? Eucharirtiam , incipiemi 

^. V- *.:•■-..:■■::-: j-.^rt—unijare. Finita Communionc 

. : ; - - i . AJtiTí . nihil áktn$ : & non dat eis besediâioiíeiíiiJ 

,„ : - .;: iofiDelliiSe. Deindcdicitlecrctà Qpodan/iun- f 

fír.u?. Jtl. ■.; : m MilUi ifcpurificat, & MilEm ab/blvit Qiiod li 1 

.- ;. lõhítílitifií , (brim aliquos interdum comi)iunic3<l 

. ;..<:;. rikwadhocptoeiâinAinis.ficramCommiinioneg 
-.-..-. c.i.^fuprá dfSufflC^flÉlifiBil^ 

Th COMMUNIONE Pái^EHÁtl 

'nr>. ■-■ >■-■ '"^«» Itl-I^" 
..-.y-.y.nirrineric, omni» 



De Sacramento Eucharíftids, ^{ 

poenitentiam ftudéat pro viribus adimplere Aiícipiens reverenter> 
ad minus in Pafcha Euchariftiaa Sacramentum ; nifi forte de— ^ 
ConíiUo proprij Sacerdotisa ob aiiquam rationabilem caufam ^ 
ad tempus ab ejus perceptione duxerit abftinendum : alioquin 
& viVcnsabingreflu Ecclefiae afceatur^ & moriens Chriftianâ ca^ 
rcat íèpulturâ, \ 

Ut igitur bocfalutart Concilij Dtcretum inviolàbiliter fervitur^ 
De/cripta Parochm^ hahtat nommafuorum Parochíanorum ; 6^ quidu 
So tempere non communicaverint , \T pofl- OBavam Pafcha eos , quí 
própria falutis immemores : fsepOis aãmomtí^ non obtemperaverint ^ Or^ 

dinario íuo de^mntiet. 

Dabit quoque operam Paroebus 5 quoaâ ejmfieri potejl , ut in ipjo 

Die fanãijymo Pafcha eommunkent^ quodie ipjeperje^ ní/t legitime 
impediatur ^ Parocbia fua jtdelibus boc Sacramentum minijirabit^.^ 

Aliena veri Parachiajidelef adproprium Parocbum remittet ^ praterpe^ 

regrinos ÈT ad-venar , íy qui certum domicilium non babent : quibus 

ipjèfacram prabebit Communionem ^ Ji ad iUum accejferint ritè parati ; 

^el ubi eji ta confuetudo 5 eot ad Catbedralis Ecclejia Parachoy remittet. 

In caterò vero fervabit ea ^ quain libro de JS tatu animar um y ut injrà 

frafcribuntur. 

JEgrotir quoque Parochialibus et iam/t Communionem extra prajcri^ 

ptor Pajchales dies Jumpferint y in Pafchalibur diebus illam deferet acmi^ 

nijirabit. . 







ro>>re5#)r<s 




COMMUNIONE INFIRMORUM. 

yiaticum SacratiJJmi Corporh Dtminimjln JESU Cbriflifummojiu^ 

ãiOf ac diligemia agrotantihut oppwtuno temport procurandum eJi , 

nejortè comingat iUos tanto bono , Parocki incúria y privates decedere. 

Cavetfdum autem in prima eji^ ne ad indignor cum aliorum fcandah <ií- 

ferâtur , qttaler funt- publici ufurarij, comubinarij y notoriè criminoft ^ 

H 1 -«wmCv 





€% itituale Strigonienfe* 

nominatim excommunicati aut denumiatt , niji feft príkT facra ConfeJÍ 
^one purgaverint , ÍT publica offinjioniy prout de jure Jatísfecerint, 

Hortetur Parocbminfirmum^utfacram CommuníonemJumat^tiámS 
graviter nop agrotet , aut mwti pericuíum non immíneat , maximè^Jt Fc- 
Jii alicujm celebritas idfuadeat ; neque ipfe lUam miníjhrare lecujabit. 

Pr o Viaticoautem miniftraòit , ckmprobàbite «/? , quòd eam amplíuf 
Jiimere nonpoterit. QuddJT ager , fumpto l^iatico , díer atiquot viçcerít j 
H)€l pericuíum mor tis evajerit y ÍT commuirícarc volutrit y ejm pio deftde^ 
rio Parochus ncn deerit* 

Potejl quidem Viaticum brevi moriturà dari nonjejuné : id tamen 
iiligenter curandumefi y ne ijs tribuatutyhquíbus ob pbrenejim^jkye ob 
affiduam tujjim y aliumvejimilem morbum y aliqua índecentia cum injtu 
ria tanti Sacramenti timeri potefí. deterá autem infirma , qui ob dévo^ 
tronem in agritudine comrnuniçant y danda efi Eucbariflia ante omnem 
eibum ^ potumy non aliter ac aeterisjidelibury nec etiamper modtoM 
medicina ante aliquid fumere licet. 

Sed alicui aiadorandumjoliimjeuievotionisyjèueujuwisreípra* 
texttty ad qftendendumy non deferatur. 

Deferi autem iebet BocJanSum Sacramejirtum db Ecctefia aiprí^ 
vatar agrotantium ãomosdecenti babituyfuperpofito mundo velamineyma^ 
nifejlèyatque Bomrijtcèy antepéBus cumomni reverentia iST fimoreyjhu 
' ferlumine procedente. 

Parochus igitur procejfurus aâ communicanium ínfrrmpnny aííquot 
campana iBibus jubeat eonvocariParocbianosfeuCor^átternitatemfan^ 
Bijpmi Sacramenti ( ubifuerit in/littítay )feu atios pios CBrjfii f deles f 
quifacram Eucharifliam cum cereis yjeuínturtitijs ccmítentur y tru?n^ 
lellam feu balãacbihum y ubí baberi potefly deferant. Pramoneaty ut 
segeri cubiculum mundetuTy b^ in eo fyaretur menfa lintea mundo coopertay 
in qtra JanHiJJimum Sacramentum decentur deponatur^ 

Parentnr luminária y ac: d^o ^a/cufa , altcrum cum vino y alterum 
€um aqua;praterea linteummundum antepeãus commtmicandi pona^ 

''\ ad ornatfêm lod^pra cujusque facultou^ 

mi 



De Sacramento Eucharifti»* ^j 

Ubi 'rerò convenerint ^ qui Eucbarjftiam commitaturi fant ^ Sa^ 
eeràoí inàutuf fupefpellkeo &Jiúla^^ji baberi poujl ^ pluwali ãlbi 
úoloriTj Acolytbif feu Clerich^ aut ttiam Preybyterir (Ji locmferet ) 
Jhperpelliceo pariter indttíis commitatur decentur^ êlT dâ more acceptat 
aliquot partículas confecratas ^ vel unam tantum (Ji longius aut dif^ 
fkiliiír iterjh faciendum) ponat in pixidt^ feu parva ctiflodia , quhm 
próprio Juo opercnh <:ooperit ^ ^ velum ferkum ^ fuperimponit ^ ipje ve^ 
ri òacerdos impojtto Jtbi priiis ah utroque bumero ohíoííff> velo decenti^ 
fttrdque manu accipiat vas cum Sacramento ^ tT deinde umhellam feu 
ialdacbinum fubeat ^ nudo capite progreflurur. 

Pracedatjèmper Acolytbus ^ vel aliur mini/ler deferenr latemam 

( noSu autem boc Sacramfsntum deferri non debet^ niji nece^itas urgeat^ ) 

fiquantur duo Clerici^ vel qui illcrum vices fupplea^rt ; quorum alter 

Aquam benediBam cum affftrfrrio ^ íy burfam cum corporali^ quod 

Jiipponendum eritvafculo òa^iBifpmi Sacràmenti fuper menfa in cubicuU 

Injirmij tT cum linteolo purifcatorio ad digitor Sacerdotis ahjlergendos ; 

alter bunc librum Ritualem deferat^ ^campanulam jugiterpulfet. Suc^ 

cedant deinde deferentes intcrtitia. Poflremò Sacerdos Sacramentumge^ 

Jlanr elevatum ante peãus fub umhella ^ dicem Pfalmum^ Miferere, íy 

alios Pfalmòs \X Cantica. Q^àdjt longiks aut difjSciliiis iter obeundum 

fít , b^Jòrtaffeetiam equitandum , nece[Jeerit^ vas^ in quo Sacramentum 

defertur 9 bursa decenter ornatã ^ b" ad coBum dppensB , aptè includere^ 

ly ita ad peãus aíligare atque obflr ingere ^ ut neque decidere , neque i 

pixide excuti Sacramentum queat. 

Tngrediens vcrò locum ubi jacet Infírmus, dícatí Paíchuíc 
domuK Rcfp. Et omnibus habitantibus in ea- Tum dcpofitum 
Sacramentum fuper menfamV funpofito Corporali, genuflexus 
adoràt, omnibus in genua procumbentibus 5 &mox acceptâAquà 
bencdiólâ, alpergit Infirmum, &cubiculum, dicens Antiphonam : 
Afperges me Domine hyflopo, & mundabor: lavabisme, &fU- 
pcr nivem dealbabor:& primum veffum Pfalmi, Mifercremei 
Deus, cum Gloria PatrL Sicut erat, &C* Dciadc rcçctitur ^ ^ 



v\v'^r^CVCV9^. 



É4 Rituale Strígonienfc* 

tjphona. Afperges me, -^cpofteà Vcrf Adjutoriumnoftrum 
in fiomine Domini. Refp. Qui fecit caelum & terram. Verí, 
Domine exaudi oratíonem meam. Reíp. Et cJamor mem ad 
te veniat. Veríl Dominua vohifcum. Re£p. Et cum Spiritu tuo. 

Oremus. 

Tr7»Xaudi nos, Domine lànáte , Pater omnipotens , «çtemeDEus, 
g^ j & mittere digneris íànétum Angelum tuum de coelis, qui 
cmtodiat, foyeat, protegat, vifitet atque defendat omnes habw 
tantes in hoc habitáculo.. Per Chriílum Dominum aoílrum. 
Refp. Ameir. 

His diftis accedat ad Infirmum,ut cognoícat, mim fi be- 
nè diípofitus ad fuicipiendum íàcrum Viaticum & utriím velit 
aliqua peccata confiteri; & illum audiat, atque abfòlvat^ quam* 
vis priús deberet eflè ritè confeílus , niíi neceffitas aliter urgeat. 
Pofteà (aSta. de more Confeflione generali , íive ab Infirmo, íive 
ejus nomine ab alio, Sacerdos dicit Míícfcatxir, &c. Indulgecr» 
tiam &c» 

Pe^nde faââgenu flexione, accipit Sacramentum de vaículo, 
atque illud elevans oftendit Infirmo dicens: Ecce Agnus Dei, 
ccce qui tollít peccata mutidi , & more folito ter dicat: Domine 
non fum dignus, ut iotres fub teéEum mexim,reà tantiJm. dic 
verbo, & fanabitur anima mea.. Et infirmus fimul cum Sacerdo- 
te dicat eadem verba , làltem femel fubmiísâ você ; tum Sacerdos 
dans Infirmo Euchariftiam, dicat: Accípc g»;;; Viaticum Corpo-" 

ris Domini nojftrí JÉSU Chriftiy qui te cuftodiat ab hofte m*. 
ligao y & perducat in vitam aeternam» Amen.- 

Si Vero Communio nondaturper modum Viatici, dicat more 
ordinário : Corpus Domioí noftri JÉSU Chrifti , cuílodiat ani- 
mam tuamin vitam aetemam. Amen^ 

Quòd fi mors immineat , & periculum fit in mora, tunc diéto •. 
Mifereatur, &c. pr«didis precibus omnibus , velex parte omiflis, 

€Í 



* • 

De Sacramento Euçharlíliaã^ ^^ 

ei ftatíjn Viaticurft praebeatur. Poftca Sacerdos abiuat dígitos, 
nihil dicens , & Infirmo deturablutio. Deinde dicat Verf. Dq- 

ininus vobiícunir Ke^. Et cum Spiritu tuo^ 

Oremus. 

DOmine , Sanâe Pater Omnípotens, aeterne DEUS , te fideli- 
ter deprecamur, ut acdpienti foVoti"õftí« racrofanaum Corpus 
Domininoftri JESUChriftifilij tui, tam cotpori, quàm aniina 
profit ad remedium fempitermim : qui tecum vivit, & regnat in 
unitate Spiritíis §an6li DEUS , per oamia íãecula fasculorum.»,» 
Relp. JUnen.- 

His expíetís , fi altera partícula Sacramenti íuperfuerit (ft^ 

pereíle autem femper debet praeterquam in cafu jam dido , ) genu 
fleítít, furgit, & accipiensvascumSacran;ento , facítcum eo íí- 
gnum Crucís fuper lafirmum , nihil dicens , & reverenter illud_fl 
deferens ; ordine quovenerat> revertiturad Eccleliam, dicendo 

Pfalmum : taudatcPomiiium decocBs s^ ^^°f ?f^^f o^' ^ ^^^ 
nos , prout tempus féret. Cum perveherit ad tcclefiam , ponit 

Saeramentum Aiper AJtare , adorac. Deinde dicit Verl^ Panem 

de coeJo prfeftitifti eis. -Keíp» Òmiie. delcíífamentum in fe haben- 
tem^ Verf. Dominus vobifòum.- ^^^P* Et cum Spiritu tuo. 

Oremus. 

D Eus y qui nobis fui? Sacrartierito mirabili paífibiiis tu» memo- 
riam reliquifti; tribue,quaeíumus, itanosCorporisy&San- 
guinis tui facra myíleria venerari , ut redemptionis iua? fruétum 
In nobis jugiterfentiamus. Qui vivis,&regnas,&c. ^^^P' Amen. 

Dehde annunciat híiulgentias à Summà Pontijidhsí concejfasfanm 
BtJJtmum Sactamentu>n ccmtantihur. 

Po/lea cum Sacramento in pixide velo coopetiafaciatjignum Crucâ 
fuper populum^ nihil dicens. Po/lremd illud in lòcofuo reponat.- 

Qfiddjí ob dij^ultatím^aut longitudinem itineris y vet qnia e5, quã 
dectt wneratione Saçramintum ad Eçclefiam commodi reportari non po* 



€6 liituale StrigooietaíK 

teR^fumptafuerit una tanthm partícula confecr ata ^utdiSum eji: tuns 
ta Infirmo aàminif.rata ^ Sacerãor pradiSis fyrecibmrtcitatà^ cum manu 
benedicit , d* unh cum alia privato babitu , extinSò luminibm umhtUã 
demifsã^ latente pixide , ad Ecclepam , vel domum quoquejiiam ru 



vertatur. 





DE SACRAMENTO EXTREMA 

UNGTIONIS. 

'Xirema UnSionis Sacramentum , h Chrijlo Domino injlitu^ 
íum 5 tanquam ccslejlis medicina non anima Jòlum , Jèd etiam 
corporifalutarts omnijludio^ ac diligentia periculorè agrotanti^ 
bus , adbibendum ejl i ÍT eoquidem temporeji fieri pojpt , cum 
illtí adbuc integra mensy ÍST ratio : ut ad uberiorem Sacramenti gratiam 
percipienjlam , ipjietiamfuamjidem^acpiamanimivoluntatemconjer^ 
re pojjíút 5 dum Jacro liniuntur Óleo. In quo illud in prima exgenérali 
Eccle/ta confuetudine obfervandum e/l , ut ji tempão , ÍT Infirmi conditio 
permittat , ante extremam UnBionem^ PiJenitentia^ tT Eucbarjfiiíe Sa^ 
cramenta Infirmis prabeantur. 

Haheat igitur Parocbur loco nitido y ÍT decenter ornato , /;; vaje ar^ 

' gefiteoy feujianneo^ diligenter cujloditum faatim oleum Infirmorumy quod 

Jingulís annis Feria V. in Cxna Domini ab Epifcopo benediBum ^ veteri 

combujlo 5 renovandum ejl. Id tamen , Ji forte intra annum aliquo modè 

^ tta deficiat^ ut fujftcere non pojfe videatur neque aliud benediBúm haberi 

queatj módico Óleo non benedião in minori quantitate fuper infufo repa^ 

raripotejl. 

Oleum porro ipjum , velperfolum , vel in bombacioy feu rejimilifer* 
vari pote/l: Jed adevitandum effufionis periculum^ multo commoditis^ aã 
Injirmor defertur in bombacio. 

Debetautem boc Sacramentum Injirmis praberi , qui ckm ad ujiim 
Tétionà pervenerinty tamgraviter labor ant , ut morti$ periculum immi^ 

nere 






De Sacramento es:tr emsB Un(5):ionis« gj 

nere videatur : ÍT tó , quiprajènio dejiciunt ^ ÍT in diem videntur moru 
tUri ) etiamjtne alia infirmitaie. 

Infirma autem ^ quidum/anamentCj & integra fenjíbm ejfent , ilíud 
pitierunt^/euveri/tmiliteppetiijfent^jèudederintjígna contritio7ti$ ; etiam 
fideinde loqutíam amiferintj velamenter effeãijintj veldelirent^aut non 
Jintiant^ nibilominiiy prabeatur. 

Sédfi Infirmm idum pbr ene/t ^ aut amentiã laborai 5 veri/imiliter pqf^ 
ftí quidquamf acere contra rever entiam Sacramentij non inungatur^ nifi 
feticulum toUatur omninò. 

Impoenitentibusverè^ quiinmanífejlopeccatomortalimoriuntur^ tT 
excommunicatíê , ^ nondum bapti%ati$ > penitus denegetur. 

ííon miniflretur etiam pralium initurò ^ aut navigationem ^ aut 
peregrinationem , aut alia per icula fubiturisj aut reis ultimo fupplicio mooê 
affkiendis^ aut pueris rationts ufum non habentibus. 

Si quis autem labor at in extremis , ÍST periculum immineat ^ ne dece» 
dat^ antequamfiniantur UnBioner ; cita ungatur ^ incipiendo ab eo loco : 
Per iftam fanftam Unólionem, &c. ut innà. Deindefi adhuc fuper^ 
^ivat 5 dicantur Orationer pratermiffa , Juo loco po/ita. 

Si verèy dum inungitur^ Infirmm decedat ^ Prerbyter ultra non pro^ 
cedaty &pradiãas Orationesomittat. 

Quòd/i dubitet 5 an vivat adhuc , unSionem profiquatur , fiib con^ 
ãitione pronunciando firmam ^ dicenr : Si vi vis per iftam fanélam_s> 
Unâionem ^ &c, ut infra. 

Si autem acciderit , Infirmumpofl peccatorum fuorum confijfíonem 9 
ad exitum vita properare ^ tunc cumfacro Viatico poterit Oleum Í7i firmo* 
rumad eum defirriy per ipfiim Sacer dotem ^ qui defert facram Euchari* 
fliam. Si tamen alius Prerbyter vel Diaconm , qui Oleum fanBum de^ 
feraty haberipojjit , per ipfum deferatur : qui Juperpelliceo indutus , cum 
Oleofacro occultè delato fequatur Sacerdotem l^iaticum portam em / íy 
fofiquam Infirmm Viaticumfumpfirit^ inungatur à Sacerdote. 

In eadem infirmitate hoc Sacramentum iterarinon debet ^ nifidiutur* 
najit 9 utckm infirmm convaluerit ^ iterum in periculum mortis incidit. 

1 2, Ci^dtw 



•^* RituaIeStríg6nienf& 

Qtíinque vero corports parterpracipuè ungi debent ^ quá$ vdutifèn^ 
fuum infirumema bomini natura tribuit ; nempe oculij aurts ^ nares- ^ 
of^ ^manus : attamen pedes etiam^ & renes ungendi Junt ; fed rtnum 
ufíBio in muUerihus , honejiatis gratiã , femper omittitur ; atque etiajn. 
in viris , quando Infirmus çommodè moveri non potejl. Sedjh^e in mu^ 
lierihus , Jlve in viris^ alia corports pars pro renibus ungi non debet. 

Manusverò^ quareliquà Infirma interiiis ungildsbent^ Presbytt^ 
ris exterius ungantur. 

Dum óculos^ aures y tT alia corports membra^ qu£ paria funt^ Sd* 
cerdos ungit^ ca^yeaty ne altero ipforum inunget^o^ Sacramenti formam 
priiis abfolvat^ quíi>m ambo bujurmodi paria membra perunxerit. 

Si quis autemjit aliquo membro mutiUtus^ pars loco illi próxima 
inungatidr , eadem verborum Jcrma 

Hujus autem Sacramenti forma ^ quafanSa Romana Ecclejta uti^ 
tur , Jolemnis illa precatio e/l ^ quam Sacerdos adjingulas unBiones ad^ 
kibet 9 ciim ait : 

Per iftam fahftam Unftionem, & fuam pijírimam mifericor- 
diam, indulgeat tibi Dominus quidquid pervifum, íive per avu 
ditum, &c. deliquifti. 

ORDO 

MINISTRANDI SACRAMENTUM 

EXTREMiE UNCTIONIS. 

nAcerdos igitur hoc Sacramentum minifraturm'^^ quatenus feri pote^ 
Ò rit^ parar icuret apud Infirmum menfam mappa cândida csopertam^ 
itémque vaSy in quoft bombacium ^Jeu quidjtmile injeptem glóbulos dijlin^ 
ãumj ad abfergindas partes inunHas ; meduUam panis ad detergendos 
iigitos , & aquam ad abluendos Sacerdotis manus ; cercam item cande^ 
Iam y quâ deinde accensâ ipf ungenti lúmen prdtbeas. Deníque operam 
dabitj ut quanta potertt munditíây ac nitore boc Sacramentum miniflre^ 
jj^j,^ Deinde 



Ce Sacramento eXtrem«Unaic«U: . «9 

Deindeconvocatis ClericíSyfeu Minijlris , vel faltem uno Cleríco^ qui 
erucemjíneba/la^ Aquam beneiiãam cum afj>€rforioy & librum Fitua/em 
deferat <^ ipfeParocbMdecenter accipit vau facri OleUnfirmomm facculo 
Jerko violacei colorh inchjumj iílúdque cautè defert y ne effunii pojjtt. 
Quàílfi longius iter peragendum^ aut etiam equitandumjit , vd aliar 
ad/ít perrculum effujtonis^ va$ Okifacculo^autbunaindufum^ utdiBum 
eji ad collum appendat , ut commoàim ^ ^fecurius perferat. Pracedat au^ 
tmjínefanitu campanulít. 

Cíim perventum foerít ad locunj, ubijaçet Infirmus, Sac^« 
dos intrans çubiciílum , dicit : Paxhuic doiriui, j^^^ p^ Et omm- 
f)us habitantíbus in ea. 

Deinde depojíto Óleo fuper menfam^ Juperpelfíceo JloUque vtoíaceA 
indutusy agroto Crucempiè deofiulandam porrigit : mox m modum Cru^ 
tis y eum Aqua benediãa y tTcubkulumy & drcu?n/lantey afpergit ^ du 
sem Antipbonam : Aí perges &c. Q^òdjí^ge^rotus voluerit eonjiteri » 
auiiatillum^ ^ abfolvat. Deinde piú verbj^jtlúm confoletur^ ÍST de bu^ 
jmSacramenti viy atque efficaciayjt tempusferaty breviter admoneat ; tT 
quantum opus Jlt y ejm animam conjirmet y iTin Spemerigat vita aierna. 

JpQftea dicat Vçrficwlum : Adjutorium noftrum innominc 
Domini. Refp. QP^ ^^^^ coelum, & terrairu Verí. J^^minus 
vobilcum. Relp. ^^ ^^ Spiritu tuo. 

IOremus* 
Ntroeat, Domine Jeíu Chriltc, domum hanc fub noftf» hiw 
militatis ingreflii , aeterna felicitas, divina profperitas V fere- 
na laetitia, charitas fruáluofa, fanitas íempitema : eíFugiat ex 
hoclocoacceflusdaemonum; adfint angeli pacis, domúmqifé hanc 
delerat omnis maligna diícordia. Magnifica, Domine, fuper nos 
nomen fanftum tuum ; & benedic ^noftrse converfationi : fan- 
Ãifica noftrae humiliitatis rngreflíim qui fanâus, & pius es , & per- 
manenscum Patre, & Spiritu Sanfto, in faeculafaeculorum. Amen; 
Oremus, & dcprecemur Dominum noftrum Jefum Chri- 
ftum y ut benedicendo benedicat cl hoc tabemacuium, & omnej^ 

15 \ss&SkX 



7© Rítuale Strlgonieníb.. 

habitantes in eo , & det eis angelum bonum cuílodem , & faciat 
eos fibi fervirc ad confiderandum mirabitia de lege lua : avertat 
ab eis omnes contrarias poteftates í eripiat eòs ab omni formí- 
dine , & ab omni perturbatione , ac íànos in hoc tabernáculo cu- 
ftodire dignetur : qui cum Patre, & Spiritu Sando vivit, & regnat 
Deus, in íàecula fseculorum. Âmen. 

Oremus. 

EXaudi nos Domine fanéte, Pater omnípotens seteme Deuj, 
& mittere digneris fanétum Angelum tuum de ccclis,qu{ 
cuílodiat,foveat, protegat, vilítet, atque defendat omnes habitan- 
tes in hoc habitáculo. Per Chriftuiu Dominum noftrum Amea, 
Quae Orationes, fitempus non patiatur, ex parte, velinto- 
tum poterunt omitti. Tum de more faftâ Confeílione generali. 
Latino, vel.vulgari fermone, Sacerdos dicat : Mifereaturtuí, ôcc 
Indulgentiam 9 &CV 

Antequam Parochus incipiat ungere Infírmum , monfeat ad- 
ftantes, lit pro illo orent ? & ubi commodum fuerit, proloco Sc 
tempore , & adftantium numero vel qualitate , recitent feptein 
PfalmosPoenitentialescumLitanijs, vel alias Preces, dumipfe Un- 
ôionis Sacramentum adminiftrat. Mox dicat 

IN nomíne Patrís, * & Filij, * & Spírítus* Saíi<íí:í ejrtíngua-' 
tur in te omnís viitus díaboli ^ per impofitionem manuura 
noftrorum , & per invocationem omnium fanâtorum Angelorum, 
Archangelorum , Patriarcharum , Prophetarum , Apoftolorum > 
Martyrum, Confeílòrum; Virginum slUiuc omnium íunul Saó- 

iQjeinde. intinfto pollicc in Óleo íànílo in modum cnicis, 
tingit ínfirmum in partibus hic Aiblcriptis , aptando próprio loco 
verba formse in hunc modum ; 

Ad oculo^. 

T) í^r íítam fan^am UMoúcífíli^ èc Aiafti pi jftimammíferícof di-^ 
'M^ jujjj mdiúgCAt tibi Doimnus quidquid per vifum «^iJ/^AVi 



De Sacramento cxtremae UtiSlíohis. 71 

Miolftcf vero fi cíb in Sacrisj vel ipíemet Sacerdos» poft 
quamlibet Unâionem tergat loca inunda novo glóbulo bbpi' 
bacii, vel rei fímilis, eáquein vaíè mundo reponat, & ad Êc- 
clefiam poftea deférat, comburat> cinerésque projiciat in Sa- 

crarium, 

Ad Aures. 
Per iílam íànâtam Unílionem ip & fuam pijílimam miíè^ 
ricordiam,indulgeat tibi Domlnus quidquid per auditum deli- 
qmítí. Amen. 

Ad Nares 
Per iftam , íànâam Unítionem ijt &íliam pijlIimam miíèri- 
cordiam , induJgeat tibi Dominus quidquid per odoratum deli- 
quifti. AÁien. ^ 

Ad Os ) compredis labijs. 
Per iAam ranStam Unftionem >ic & íiiam pijífimam miícrí- 
cordiam , indulgeat tibi Dominus quidqviid per guftum» & locu* 
tionem deliquifti. Amen. 

Ad Manus. 
* Per iftam íànftam l{n<%ionem ^ & Aiam pijífimam miíèri- 
cordiam , indulgeat tibi Dominus quidquid per taétum deliqui- 
Çti. Amen. 

Et adverte, qu^d Sacerdotibus, ut diélum eft, manus non 
inungatur interiiis, fed exteriús. 

Ad Pedes. 
Per iftam íanftam Unftionem »ji& íliãln pijílimam miíè- 
ricordiam , indulgeat tibi Dominus quidquid per greílum deli- 
quiíli. Amen. 

Ad Lumbos, five ren«s. 
Per iílam íànâam Un^ionem ^ & íuam pijAimam miíèri- 
cordiam , indulgeat tibi Dominus quidquid per lumborum de- 
kóUtionem deliquifti. Amen. 



74 Eituale StrigoaienTe* 

ParocbiakT fuor^ut ipfum aimontanty ciem aliquem in Paroçbia fua ag^ 
tourt contigerit , pracipuèjl morbur granyiar fucrit. 

Aã hocjuny^bit^prafti-timin amplh Parocbiff^ agrotorum tMam^ 
feu CMtalogum babere^ ut cujisqueJlatum^tT coniitionem çop$ofcat ^ ca- 
rúmque memoriam fadlHiT rerinerey & Ulh opportunè fubvenire pojtt. 
Quddjt Parocbur legitime impeditur , Irijrrmorum , ut quando pluret 
fiint , vijttationi interdum VMarc non pote/l , id prajiandum cf4rabit 
per alios Sacerdotes ^Ji quor babct in Parocbiafua% autjaltem per Laim 
cos bominet pios^ ^ Cbríjiiana çbaritate praditos. Mffotos vijitans% 
€/í , qua Sacerdotes Demini decet , bomjlate ÍJT gravitate fe babeat , ut 
non étffrisfolkmyjedjtbi^ ÍX do?neJiiçis verbo^ iX exemplo projit adfalu^ 
tem. 

Eorum vero pr^cipuam curam geret 5 qui bumanis auxilijs defiu 
tuti^ benigni ac providi Pa/ioris cbaritatem^ íjr operam requirunt. Q^i^ 
bus non potejl ipfe Juccurrere defuo j & eleemojynas illis , prout debet^Ji 
facfiltas fuppetit ^ erogare^ qu^ntumjkri potejl 9 Jive per cbaritatis ^ vel 
alterius nominis ConJraternitatem^Jtinea ci^vitate^ vellocofwrit^Jtye 
per privatas jjive per publicas colleSas ^ eleemojynas^ iUorum necejftta^ 
tibusfuccurrendum erit. 

In primis autem Jfiifitualem £grotantium curam fufcipiat ^ ovu 
Tfêmque diligentiam in eoponaty ut in viafalutis eos dirigatj atque i' 
diabolicis injidijs falutarium adjumentorum prajtdio defendaty ac tueatur, 
Accedat autemut agrotum itaparaius^ inpromptu babeat argumenta ôiL 
perpt^adendum apta : ac prajertim SanSorum exempla ^ quée plurimkm 
valent; quibus eum in Domino conjiletur^ exçitety ac recreei. Hor^ 
tetãrquejUt omnem JJ)em fuam in DE O ponat 9 peccatorum Juorum 
pmniteat^ Divinam mijericordiam *Jmploret 9 ^ infirmitatis pmnas ^ tan* 
quampaternam Dei wJtt4tionem^ patientet Jerat ^ tT aâ falutem fuam 
provenijje credat^ut vitam^ morésqt^Juos meliies inJUtudt. Deinde^ 
qui par eft^prudentiây&chaHtéféibámitii^^J^ in^ 

iucat , èr conjttentem audiat , ctiarnftnyeWtMíuiviiéepecci^^ confiteirtf 
mJÍ ojws fuerit y tom Infirmb^ g«*» ^us familiaiílm^f*H ptbpinqnit 



De Vifitãtione & Cura Infírmorunt 7f 

memoYiam YéixKet^ ^úod Ldt&artenjtt Còncilij^ acpluríumfnmtnum 
ntijicum àMãis cavetúf fub gravíbUsf p^h ^ m Mediei ultriterti^ 
n nyicem agtotcf vífiunti nf/i pttiás ípjis certo çonjletj iUfis Conftjfio^ 
\s Sacfafhmò ríiè expiatorjuíffeí 

tllud fnáttraa diíigmttr fefnyari curràbít^ ne quhpro corporalifa^ 
ti dliquid éegroto Jhí^dt j vel aàbibeat ^ quod tn detrimentU7n anima 
n^iftaiUr^ ííbi vero perícUlwrt tmmineat ^ Parocbur monebit étgre^ 
in^nt demonUfH a/lutia^ neque Áfedíeorum poBicitatimiim j neque 
^píuqtíwumi aíit amtcotam bUnãtt^ffe ulío modo decrpí Jinat j quo 
mies tá i qU£ ad dniiUiéb falUttiH pminent ^ opportunè procuret , ^ 
\a paf ^ devotiúncitr etíeritate ^ jànSa Sacramenta , df4mfana mtns 
, intrique fetifUTi tetígiosifufcipiatscitrhfaUacemiUamyacpernicio^ 
m pt^àjtínationtm y qua pltmnmai aterha fupplkia perduxit , in^ 
isqUefallente diabolo perducít. Quèdjiageraliquisrbcrtatrobibufjacmo^ 
tis Sacerdotum ^ vd amícorufn tT dome/ltcorum co?[/ilijs adduci non 
tejl , tn vdit peccata Jua conjtteriy tunc non omninò dejfíetanda res ejl ; 
iquamdOi iHe vin?ity repetendíe Jitnt frequentes ^ varia , ÍT efficaces 
icerdotum^ If aiiútum piortím bomínum exbortationes f propônendaquc 
'er«a falMis dampíd i & Jhnpiterna mortis Jupplida ; bjtendenddque 
teHfaDeímírericôriíafeUfríadptEnitentiamprovocantis^ ad ignofcendum 
vratijjimL Adhibenãétfunt etiam tumpt^atititum publica ad Dèum pre^ 
Syad Di^ôiítam fatiam impetrandam ptòfalutemiferí decumbentis. 

Pidebit denique Sacerdos^ quibm potijpmkm tentdtiònibiii ^ aut 
'ovis cpimoníbM étger JttfubjeBfis ^ etque j pput opmfuerit ^ apta re- 
iiiãpruâentétadbibebiti _ " ' ' 

Èaifdí Imagines Cbri/li Dtmihi Cftkijióci , hedta ^AKIJE Vir^ 
wtj ^ SanBi y querh â^er pfâcipui vèThrattír ^ pè òaeíof ejM appo^ 
l curabké VafcUlum iteiH ad/ít£^iia benèãiSai ;^ ^uâjrequenterafjjer^ 
.tut. Prtípmet etiam a^òtantij prout ijm conditioferet 5 afiquas bre^ 
fs OratioMSy^piai ménié ad DEUM excitatiéms ; prajertim ver^ 
mlòs è Pfttímanimí libro i ^el Ôratiofêem Dtmnicam y tT Saiutationtm 
nf^Ucam^ Sypéoíum Fídci^ veiPafRonuDomimnoJlrimeditatione^^ 



7^ Rituale Strigonieníè. 

♦ O ♦ ♦ » »♦♦»♦♦♦♦ »»» »»»ft»fr»»»»»»»fr*Mfr^ 

tr Sai$3orum martyriOi tT extmpUt ac cfBÍefiis gloria leatitudinem, Haç 
tome» o^ponuH^i Ó' difcrttè Juggerantur y ne a ff et o m<d^iia,fed leva- 
mt» i^heratttr. 

Çonfoãtur Infkmum , âkem : ft pro eo in Miffit facrificio , íf diyt 
freàbus oraturumt curaturúmque alij itidem pro eojadat/t, idque re 
i/Ja prajia&it. 

Si morbufffavioriVelcumpericulofuerityXffoto (badeat^ut dum in* 
tegri mente efl » tem fitam emnem reStè confiituat , & tejlamentumjom 
dat;JÍ quid babet alientm » rejlituat , tT ad remedium animét fuát pro 
facultatibufy quod in Domino eiplacuerit , difftonat : fedbaejitggerendo, 
cmnir avaritia nota caveatttr, Hortetur denique^ utji convalueritf 
ante omnia ad Ecdepam vettiat ^ ubi DEO gratiar agat de re/iituta va- 
ktudinef ^Jacramcommitnioneiapiè/ujfipiat, ae, deimeps meliorem vi* 

tte difciplinam tentat. 

Sequentes Preces omnes > vel ex parte , prout tempus, & 
Kgrotorum conditio feret , arbítrio Sacerdotis dici » vel omitti 
potíunt. 

Sacerdos igitUr Infiàní cubiculuxningreílus, primúm dicat : 

Pax huic domui* Refp. £t omoíbus habitaotíbus in m. ^^^ 
infirmum , & leétum ejus , & cubiculum afpergat Aquâ benedi- 
élâ, dicens Antiphonam: Aj^^ergesifiê Domine &c, i^eindc erga 
infirmum offiíâum íuúm,praBftet,ut.fuprà diólum eft. Quô 
praeftitô, rél antequàm dijfce^at , dicere goterit fuprà infirmum 
aliquem Plalm. ex quatiibr prioribusPoenítentialibus , vel Piai. >o 
Qui habitat in adjutarió , &c. ut infra foi. 84. cum Gloria P*- 
tri in âne. .Po(bea dicat : Kyrie deiíiMi. Chrjfte deifon. Kyrie 
eleiíòn. Pater àofter^ &c v err. JEt |ie nos' inducas in tentaúo- 
nem. Kcfp. Scd libera Dos,à inalo, Verr^g::: fac ^^Z.'::^ ^^^P* 
DEUS meu» focràntem in te.- Verf. Mittc ci Domine auxilium 
de lànao. Refp. Et de Sion tuere ^S: ^®^^ NihilproHciat inimi. 
cus in 2 Refp. EtfiUu» iniquitatis »6n «pponát nocera ei Vcrr* 

Efto 



77 

Efto ci Domineturris fortítudinis. Reíp* A facie inimici. y^"^* 
Dominus opem fcrat iJIi. Reíp. Super leftum dolorjs cjus. ^^"• 
Domine exatidi orationem meam. Refp. Et clamor meus ad te vc- 
aiat. Verí. Dominus vobifcum. ^^Lp. Kt cum Spirícu tuo, 

Oremus* 

I ^US,cui propriumeft mifereri (êmper, &parccre, fiifcipe 

J— /deprecationem noftram , ut nos, & b?MfemIIuímturm*^"^' ^^ 

Jiâioruin catena conftríngit, miíèratiotusepietatis clementcr ab- 

íolyat. 

DEUS infirmitatís humane fingulare prasfídium^ auxilii tu» 
^V^ ^^^h^^Z^: oftende virtutem , ut ope miíeriçordiae.^ 
tuK l^^Yl EccJcfiae tuae íàník» incolumis repneíèntari mereatur. 

Concede JI^^H^j-j^^^-iqucefumus Domine DEUSj perpe- 
tua mentis , & corporís (ánitate gaudere ; & gloriosa beate M A.- 
KI/E íèmper Virgints interceflione à prsfentiliberarítriftttia, & 
aetemâ perfrui laetitíâ. Per Chriftum Dominum noftrum. Reíp. 
Amen. 

Benediéhio DEI Omm*poteíitis, Patris ,►!<&• Filij , «í» & Spiri. 

tus >3^ Sanai» delcendat fuper te , & maneat íèmper. I^efp.Amea. 

Deínde aípergat eum Aquâ benediftâ 

Quí íèquuntur Piàlmi) &EvangeliacumPrecibus, pro trm- 
poris etiam opportunitate ,& aegrotantiumpiodeiíderío, Sacer* 
dotis arbítrio dici poterunt. 

Pfalmus. 6» 

DOmine,neia fatort tuo at^asme: neque inira tua corri* 
pias me. 

M iferere mei Domine , quoniam infirinus fum : íkna me Dou 
mine > quóniam conturbata Áint oílà mea. 

^ t anima mea turbata eft valde : fed tu Domine uíquequò t 
Convertere Domine , & erípe animam meam: íklyuiti ihe 
£ic propter mifericordiam tuam. _ * 



78 Rituale Strígõnicnfe. 

Qjaoniam non eí^^ ih morte i qui jn^tBor íit tui; in iníemc» 
autem quis coníitebitur tibi ? 

Iiáboravi in gemi tu meo , lavabo ptr ítngulas ào^e» leftvuií 
meum : lachrymis méis íbratum meum rigabo.- 

Turbatus eft àfurore oculus myeus: inveteraví íatet oinííeã 
inimicos meos. 

Diíbedice à me omnes» quí operaminí iniqoitatem: quoaí. 
am axaudivit Dominus vocem fiecús meí. 

Exaudivit Dominus deprecatíonem xneafflj Dominus oratú 
oaem meam fufcepit. 

Erubeíbant & conturbentur vehemeâteromficsinimicímei í 
coQvcrtantur & erubclcant vafdè veíociter. 

<51oria Patri. Sicuterat, &á 

Vcrf. Dominus vobifcuiiT. Rcí^. Eecum: Sjpírítu fu».- 

Verf. Sequentía £inâi Evan^e^ ièciuidiím Matthasunw 

Heíp. Gloria Cibi Domine. 

Dum Sacèrdós dicit: Sequencia, ià&â^^ &^faciat. (ignum 
Crucis de more fuper fe in fronte j òré,^m péítore, fimiliter^ 
ívper infirmum» li Aierit maiculus, &: is ob iofírmicacem non 
poteft fe íignare 

Si autem faerit foemína, dum Sacerdos fc fignat « illa per 
femetip/âm ii\,locis praediébis lefignet, fi poteft; ii verò^non po- 
'teft, alia mulicr cam fignet, &Ííoc idem in fcquentibus tvan- 
gclijs íervetur. 

Matth. «, 

1ÍÍ ilio teipbftí C"hw itífrbiiSet jÉSÚS Capíiàrfíiymi iccetík 
ad eum Centurio» rogans euiii ^ & diéens : ..Domià'e ,j>i\er ínp^ 
ias jaeet in dbiho páràfytricus , St úi^^ tàtqtíetút. Et áit illi 
]EStlS : Ego veniam ,* & cufábo eurt. Et íel|)oi1idetís Centurib 
aít: Domine non ílufi di^Àts, ut ^trfes Aib teâuífo tííeúBii íèd 
tantiim dic Verbo V &" fán^itur puer iiiénsí. Nato Ãr t^ homo 
*am íkb pot«áace conftítutusVhabenâ íub mè milites, & dico 



DeViiitatione & Curalnfitmdrunu 79 

huic: Vade, & vadit; & alij, ▼eiii& venit; & ferro mco: Fac 
hoc, & facit. Audiensautcm JESUS miratus «ft, & fequenti- 
bias fedixií: AmendicoTobis, oon inreni tatitam fidem inlíraSL 
Í}íco auteni robis , quòd mulci ab Oriente^ ír Oceidcotc ve- 
fíient, &recumbent cum Abraham • Ifaac, & Jacob ín Regnocoe* 
lorum : filii autem regni -ejiçientur in teaebras exteriores : ibi erit 
fletus, & ftridor dentium. Et dixk JESUS Centuriooí : Vade , 
ií íicvi|:ere;lídifti« fiat tibc £c ià^aitus eSt puer in illa bora 

Orenaus. 

OMoJpotens íèmpiterae DEUS , falus aetwna credentium-,' 
«xaúdinos pro j"*™» ftmuio wo j^, p^Q <juo mijèrieordi^ tu8B__» 

, ^ infirma bqiula tua i qua 

amploramu^ auxilium ., ut i^dditâ fibi íànitate , gratíarum tibi 
in E^cleiía tua referat a^iojaes. Pe^ CJ^ií^im Úofnmvm jsio- 
ftrjim. ReiJ). Aroeçu 

Pfàlmus i<;. 

COnfenra ine Doraiiie ., tiuoniam. fperavl in te '. Dixi Domi- 
no .> DEUS meus es tu » quoniam bonorum meorum non 




Sanftis, qniíiintin terra éjus, miríficavít omoes vc^untates 
meãs in eis„ 

M Jiltiplicatiiirnttnfirmitatesporum: poftea acceleraveitint. 

K on congregábo conventicula eerum de faogumibus: «lec^ 
inemor eronominum eorum per labía anea. 

D omínus -pars bsereditatis meç , & calicis mei tu «s ^ qni 
reftátucs haeredkaCem meam mihi. 

F unes ceciderui^ mihi igi praedaris : ttemm hsreditas ^ea 
praeciara eft mihi. 

B enedicam Dominum , qui tribuit mihi inteHeâam : infu- 
per,.'&u^ueadaoébem incji^epueruntmeceaes DEI. 

P rovidebam Domin«imin conípeâu DEO iiemper« quoniaiti 
à dexcds^mihi , n€ commovear. 

;^^^foi»terlitfc'tetatumcftfformcttm, & exttltoTitliog««m^ 
wiper»&carojaieaiequieieetinipe. '^^^«íí: 



*<> Rituale Strígonienfè. 

Quoniam non derelinques animam meam in inferno, nec da^ 
bis íà^^m tuum videre corruptionem. 

]^otas mihi fècí ftí vias vitae , ad implebis me Isetitíâ çum wU- 
tutuo : deIe£^ationes in dexteratuausquein finem. 
Gloria Patri. Sicut erat , &c. 

yçfí, Dominus vobiícum. 

jgçfp £t cum Spiritu tuo. 

Verf. Sequentia San^ Evangelijrecundíim Marciun. 
j^çfp] Gloria tíbi Domine. 

Marci lí- ^ 
■JN illo tempore: Rccumbcntibus undecim Díícípulis ápparuit 
I jilis JESUS, & exprobravit incredulitatcm eorum, Sc^d^ritu- 
am cordisi^ quia his, qui viderant eum refurrexiílè , noncredide- 
runt. Et dixit eis : Euntes in mundum univeríum , prsedícate 
Evangetíum omni creaturae. Qvii crediderit, & baptizatus fu- 
erit , íalvus erit : qui vero non crediderit , condemnabitur. Sig* 
na autem cos, qui crediderint, haec fequentur. In nominemea 
daeinonia ejicient: tíngvis loquentiu- novis: lèrpentes tolfent y âc 
íi mortiferum quid biberlnt, non eis nocebit. Super ae^o» ma» 
nus impenent , & bene habebunt. 

Oremus. 

ylrtutum caeleftium DEUS, qui ab humaníseprpQribusom- 
nem langvofèm , & omnem infirmítatem praècepti tui pote- 
ftate depellis : adefto propitius huic £^^ '^ N. ut fugati» infir. 
mítatibas, & viríbus receptis, nomen í^xãom tuum, inftaura» 
ik protini» âaicate benediíait. Per Chrííhun Diominum noflxunu 

Reíp>"^^°^ 

Pfalmus 19. ^ 

-|-^audiat te Domími» íú die tiribuliitiofiis ; priotegát te domeii 

Ki DEI Jacob^ ..••.•;■' ■ .•••:.■• 

"^ j^jittat tibíauxifiufli de fao^o lÀ^e Sie<i fiaentas^te. 




De Vií^tionç & Cura Infirmoiram. tt 

1 ribuat tibi lecundiím cor tuum : & ólnne coníiliiim tuum 

confirmet. 

lr«tabiinur in falutari tuo : & in nomine DEI noftri magni- 

ficabimur. 

Impleat Dominus omnes petitíones tuas, nunc cognovi,quo- 
lúam falvum fecit Dominus Chriftum fuum. 

E Xaudiet illum de coclo fanfto ÍUo : in potentíbus falus dex- 

terae ejus. ^ 

H i in curribus , & hi in equis : nos autem in nomine Domi- 
ni DEI noftri invocabimus. 

Ipíl obligati funt, & ceciderunt: nos autem ÍUrreximus , ,& 

d íumus. 

Domine làl vum fac^ regem: & exaudi nos indie, quâ invo- 
caverimus te. Gloria Patri. 

Verfl Dominus vobiícum. ReíJ). Et cum Spiritu tuo, 

VerH Sequentia Sanfti Evangelij fecundíim Lucam. 

Relp. 61oria tibi Domine. 

Luc. 4« 

IN illo tempore : Surgens JESUS de Synagoga introivit in Do- 
mum Simonis. Soçrus autem Simonis tenebatur magnis fe- 
bríbus : & rogaverunt illum pro ea. Et ftans luper illam impe- 
ravit febri, & dimiíit illam , & continuo furgens mi niftrabat illis. 
Cími autem foi occidiílet, omnes, qui habebant infírmos varijs 
langvoribus , ducebant illos ad JESUM. Ât ille iingulis manus 
imponens, curabat eos« 

Oremuj. 

DOmine íanéte 5 Pateí omnipotens, atenieDEUS, qui fragi- 
litatem humanse conditionis , infusa virtutis tua^ dignatio- 
ne, confirmas, utfalutaribus remedi jspietatistuae corpora noftra 
& mentes vegeteútur: fuper í"ncSr«íl!í propitius intende, ut 
omní neceííitatc corpóreas infirmitatis exclusâ, gratia in ^ pri- 
ftin« j&nitatis perfeftè reparetuf • Per Chriftum Domínum no* 
ftruffl. X€Í>* Amen. L 12^^ 



Ritúale Strigoníenfò. 

Pfalmus 8f* 
clina Domine aurem tuam, & exaudi me : quoniam inops, 
& pauper fum ego. 

Cuftodi animam meam, quoniam fanftus fiim: íalrum fac 
um tuum, DEUS meus, fperantem in te, 
M iferere mei Domine, quoniam ad te damavi totâ die: 
fica animam fervi tui , quoniam ad te Domine animam me- 
levavi. 

Quoniam tu Domine fvavis, & mítis: ir multde mifericor- 
omnibus invocantibus te. 

Auribuspercipe Domine orationem meam: & intende voei 

•ecationis mese. 

In die tribulaticnis meae clamavi ad te : quia exaudífti 

Non eft fimilis tui in dijs Domine: & non eft íecundiím 
a tua. 

mnes gentes quafcunque fecifti , venient , & adorabunt 
m te Domine: & glorificabunt nomen tuum. 
Qiioniam magnus es tu, & facieus mirabilia: tu es DEUS 
u 

D educ me Domine in via tua , & ingrediar in veritate tua: 

tur cor meum, ut timeat nomen tuum. 

C onfitebor tibi Domine DEUS meus intoto corde meo: & 

ificabo nomen tuum in aeternum. 

Qjiia mifericordia tua magna eft fuper me : & eruifti animam 

n ex inferno inferiori, 

DEUS, iniqui iníiirrexerunt Aiper me, & Sinagoga poten- 

1 quaeíierunt animam meam : & non propoíUeruiit te in coa* 
tu fuo. 

Et tu Domine DEUS miferator, & mifericors: patiens, & 
:« miíericordiae , & verax. * 

R efpice in me,& miferere mei : da imperium tuumpuero tuo, 
^vum fzc filium ancill» tu«. F ac 



De Viiitatione & Cura lofirmorum. 8$ 

Fac mecum fignum in bonum ; ut videant, qui oderunt me, 
& confundaDtur: quoDÍam tu Domiue adjuvifti me, & coníbla.* 

tus CS me. 

Gk)ria Patri. Sffcut erat. 

Verf. Dominús vobifcum. RclJ)* Et cum Spíritu tua, 
Verí. Sequentía fanai Evangebj fecuniiim Joannem. 
Rcíp. Gloria tibi Domine* 

rToan* ç. 
r illo tempere : Erat díes feftus Judaonim , & aícendit JESUS 
Jerofolymam, Eft autem Jeroíblymis probatica Piícina , quae 
cognominaturHebraicè Bethfaida, quinque porticus habens. In 
his )acebat multi tudo magna langventium, caecorum, claudorum, 
aridorum 9 expeétantium aqua& motum. Ângetus autem Domi- 
ni deícendebat fecundúm tempus in pilcínam > & movebatur. Et 
qui prior defcendiflèt in pifcinam poft motionem aquae, íànus 
fiebatà quaeunque tcnebatur infírmitate. Erat autem quidam 
homo ibi, triginta, &0(Steannos habens ininfirmita te fiia* Hunc 
ciim vidiílèt JESUS jacentem, & cognoviílêt; quia multumjam 
tempus haberet , dicít ei : Vís fanus fieri ? Refpondit eiíangvidus : 
Domine, hominem non habeo, ut cíim turbata fueritaquamit- 
tat me in piTcinam : dum venio enim ego , alius ante me deícen- 
dit. Dicit ei JESUS, Surge, tolle grabatum tuum, & ambula. 
Et íbitím fanus fa6his eft homo ille , & íuftulit grabatum luum, 
& ambulabat. Erat autem Sabbatum in die illo. Dicebant ergo 
Judaei Uli , qui íanatus fuerat : Sabbatum eft , non licet tibi tol* 
lere grabatimi tuum: reípondit eis: Qui me fanum fecit, ille 
ariihi dixit : Tolle grabatum tuum , & ambula. Interroga verunt 
ergo eum : Quis eft ille homo, qui dixit tibi : Tolle grabatum tuum, 
& ambula? Is autem, qui fanus fuerat efieãus, nelciebat quis 
cflet. JESUS autem declinavit à turba conftitutain loco, Po- 
itea invenít eipn JESUS in templo, & dixit iUi: Ecce lanus fa- 
âus^es; jam noli peccare^ ae deteriustibialiquidcontingat. 



Rittiale Strígónienfe. 

Oremus. 

Domine in itatm ío^ infirmitate fui corporis laborati- 
fc animam refove, quam creâfti: ut caftigationibus 
nuò fe fentiat tua medicina â';;^^ ^^^ Chriftum Do* 
•um. Re/p. Amen. 

Pfalríius. 90/ 

tat in adjutorio Altiílimi : in proteÃione Dei cocli 
orabitur. 

tomino, Sufceptor meus es tu, & refugium meum: 

, Iperabo in eum. 

n ipfe libera vit me de laqueo venantium : & à ver- 

I fuis obumbrabit tibi : &iub pennis ejus ípc- 

ircumdabit te ventas ejus : non timebis à timore no- 

i volante in die , à negotio perambulante in tenebris : 
& daemonio meridiano. 

à latere tuo mílle 9 & decem millia à dextris tuis : ad 
1 appropinquabit. 

:amenoculis tuis confiderabis : & retributionem pec- 
ebis. 

n tu es Domine ípes mea: Altiífimum pofuifti re- 
n. 

:edet ad te malum : & flagellum non appropinquabit 
tuo. 

m Angelis íuís mandavít de te : ut cuftodiant te ia 
tuis. 
3US portabunt te : ne forte oíTendas ad lapidem pe- 

[pidem, & bafiliícum ambulabis : & conculcabis leo- 



• H- I 



DeVifitatione & Cura Infirmorum. ^^ 

CLuoniam in me íperavit> liberabo eum: protegam euiHt 
í|uoniani cognovit nomen meum. 

Glamabit ad me, & ego exaudiam eum: cum ipíb (um in 
tribulatíone, eripiam eum , & glorifipabo eum. 

Longitudine dierum replebo eum» & oftendam illi íalutaire 
meum. 

Gloria PatrL Sicuterat. • 

Oremus. 

OMnipotens íempiteme DEUS, ihfirmitatem ^^l^ propL 
tius refpice ^ átque ad protegendum ^ dexteram tu« 

Majeftatis extende. Per Chriftum Dominum noftrum. Kefp. 
Ameií. 

Completa Orationc ultima , Sacerdos imponat dexteram 
manum fuper caput Iníirmi , & dicat : 

Super aegros manus imponent , & bene habebunt. JESUS 
MariKFilius, mundi falus, & Dominus, meritis, & interceffio-^ 
ne fanâorum Apoftolorum íliorum Petri, & Pauli, & omnium " 
Sanótorum, fit tibi clemens, & propitíus. Amen. Poftca dicat. 
VerC Dominus vobifcum. Re^# Et cum Spiritu tuo. 

Verí. Initium faniii Evangelij feoundíuti Joannem. 

Reip«Gk)ria tibi Domine. 

Joan. 1. 

IN principio erat Verbum: & Verbum erat apud DEUM: & 
DEUS erat Verbimi. .Hoc erat in principio apud DEUM* 
Omnia per ipíum fa£la íunt : & fine ípfo fadlum eft nihil. Quod 
faftum eft, in ipfo vita erat: & vita erat lux hominum: & lux 
in tenebrís luciçt ^ & tenebr» eam non comprehenderunt. Fuit 
homo miflusà *DEO, cui nomen erat Joannes. Hic venit in 
teftimonium , ut teftimonium perhiberet de lumine : ut omnes 
crederent per illum. Non erat ille lux: fedut teftimonium per- 
hiberet de lumine. Erat lux vera , qu« illuminat omnem ho- 

L 5 oiiaetnL 



t$ Rituatt Strigonienfe. 

minem venientem inhunc mundum. In mundo crat: &mun- 
dus per ipfum faétus eft : & mundus eum non cognovit. In pro-^ 
pria venit: & fui eum non receperunt, Quotquot autem rece- 
perunt eum > dedít eis poteftatem filios DEI fieri : his, qui cre- 
dunt in nomine cjus. Qui non ex fanguinibus , neque ex volun- 
tate camis , neaue ex voluntate viri , fed ex DEO nati funt Et 
Verbum Caro taéhim eft t& habitavit in nobis, & vidimusglo- 
riam ejus, gloriam quafi unigeniti à Patre, pknum gratiae, & 
▼eritatis^ Relj). Deo gratias. 

Poftca lienediceíisirífirmum^fubjungat, diccnsí 

Benediâio DEI omnipotentis,Patris, vj! & Filij, >í( & SpiritíJs 
i{Sanâ:i> delcendat fuper te^ & maneatíeniper. Kefp. Amen. 

Deinde Afpergat eum Aquâ benediólâ 

Si fuerint plures Infirmi in eodemcubiculo, vel loco^ Pre« 
ces, & orationes prsediftaí4icantur fuper eos in numero pluraJi, 

Quae omnia etíam poterunt arbítrio Sacerdotis bteviora 

fíeii. 

MODUS JUVANDI MORIENTES. 

INgravefcente morbo Parochus Infírmum frequentiiis vifitabit, 
& ad falutem diligenter juvarc non defínet : monebítque in- 
ftante periculo fe confeftim vocari , ut ín têmpora pra&ftò íit mo- 
rienti; fumptóquefanftiílimô Viaticô, &facra Unílione adhibi- 
tâ> fipericulum immincat, ftatimCommendationísanimaeoíHci- 
um pi3eftabit> de quo infra. Sed íí tempus fuppetat, fequentía 
pietatis ofRcia pra&ftare poterit^ fi íta expedire judícaverit, pro 
conditione perfonae* A.c primo > fi «grotusindulgentiam legiti^ 
ma auâoritate conceflam confequi poílit, eam ílíi reducat ad men- 
tem, propoliátque, quidad eam confequendam;agidebeat; pne- 
fertim , ut contrito corde fanftiflimum nómeq JESU femei, vel 
faepiiis invocet. 

Deinde hôrtetur Infírmum , & excitei , ut, dum mente vi- 
get, eliciat a^sfidei, ípei, charltatis, aliarumque yirtutum} 
nempe: Ut 



De Vifitationc & Cur» Infirtnonim* 87 

Ut firmiter xredat omnes arttcnior Fídeij & quidquid JanBa Ro^ 
lana Ecckjtu Catbolíca^ & Apoftolica credity & ãvcet. 

Tlt ffieret^ Chrijlum Dominum nofirum profua immenfa cíemetu 
iajtitforepropitium^ ÍT mérito ejm ptnSiJJtma Pafjtonir^ trperifu 
rcefftonem beatét MAKIJE^ & omnium SanHorum fjè vitam aternam 
mjecttturum. 

Ut totó corde díligat^ tT maximèdiligerecupiat Dominum DEU M 

I dileãione , qua il/um diligunt Beatiy SanStique omnes, 

Ut oh amorem DEI dokat excordede omniojfenfa^ quãlitefcúnque 
ntra Dominum DE UM^ ^ proximum commijfa. 

Ut ex ccrde ob amorem DEI parcat omnibus ^ quijtbi quoquú 
odofuerunt mêlejíiy aut inimici. 

Ut ab ijsyeniam pojiulet , quos aliquàndo diãir^ autfaãir offendit. 

Ut quem patitur dolorem > ÍT morbi molejiiam , propter DEUM in 
witentiam peccatorum Juorum patienter toleret. 

Utyjt Dominusjibi falutemcorporir prajiare dignabitur ^ proponat 
tatero pro viribus Juir hpeccatis cavere ^ ÍT ejus mandata fervart. 

Horteturpraterea, ut eomodo, quo potefl:> íàltem corde 
L per intervalla precctur : 

M iícrere mei DEUS , fecundími magnam mifericordiam 
iam. 

I n te Domine íperavi : non conflindar in «temum. 

I n manus tuas Domine commendo i^iritum meum : Rede- 
ifti me Domine DEUS veritatis. 

D EUS in adjutorium meum intende : Domine ad adjuvaa- 
im me fcftina. 

E fto mihi Domine in DEUM proteftorem, 

D EUS propitius efto mihi peccatori, 

DuJciíIime Domine JESU Chrifte, pervirtutem íanftiflim» 
lílionis tu», recipe me in numerum eleóborum tuorum, 
D omine JESU Chrifte, fufcipe fpiritum meum. 
M ária Mater grati», Mater mifericordi» , Tu nos ab ha- 
t protege 9 & hora mortis fuícipe* S aor 



** ,,,»,• Kit^aTe Strígonieníb* 

SaiíSte Angele DEI, mihi cuftos aílifte. 
Omnes SanéH Angeli DEI , & omiaes Saa6á intercedite 
pro me , & mihi fuccurrite. 

Haec, & his fimilia poteritpnidens Sácerdos vulgari, vcl La- 
tino fermone , pro períbnae captu , mor ienti fuggerere. 

Deinde fequentes preces, quanta poterit majori devotione 
dicat, admoneátque domefticos , & circumftantes, ut limul orent 
pro moriente. 

ORDO COMMENDATIONIS ANIMJE. 

PArochus ad decedentís animae commendationem accedens^ 
Clericum faltem unum^fi poteft, fecum habeat, qui dcfe- 
rat vafculum Aquae benediólae , fuperpelliceum , &rtolam viola^ 
ceairij quibusiple Sácerdos ante Infirmi cubiculum indutus, los 
cum ingrediens dicat : PaX Huic domui > & omnibus habitantí- 
bus in ca. Deinde afperoat aegrotum, leékum, & circumftantes 
Aquâ benediátâ, dicens: Alpergesmehyflopo, & mundabor. &c. 

Poftea Salvatoris noftri Crucifixi imaginem ôegroto ofculan- 
dam praebeat, verbis eíBcacibus eum ad ípemsetemae falutiseri- 
gens 5 jpfámque imaginem coram eo ponat, ut illam aípiciensíi. 
lutis fuae ípem fumat. 

Deinde accensâ candeia, gcnibus flexis, cum omnibus circum* 
(lantibus^ breves Litanias devote recitet ^ in hunc modum. 

KYrie ekífon : Chrifte eleifon: 

Kyrie eleifon. 

Sanfta MARIA, Ora pro co. (ca.) 

Omncs Sanfti Angeli & Archangeli , Orate pro co. fea J 

SanaeAbel, ora. 

ÓmnisChorus Juftorum, ©rate. 

Sanâe Abraham, onu 

Saneie Joannes Bap tift a , ora. 

Omnes 



Ordo Comendationis Animas* tf 

&Prophetee> ontte* 

ora* 

ora* 

ora. 

ora. 

orate* 

oratc* 

orate* 

ora# 

ora* 

prate. 

ora. 

ora. 

ora. 

orace* 

ora« 
ora. 

orate. 

ora« 

ora. 

orate^ 

intercedite pro eo. (ea.) 

. . Parce ei Domine. 

Exaudí nos Domine. 

Libera eum (eam) Domine. 

Libera. 
Libera. 
Libera. 



Omnes Sanfki 

SanÊte Petre. 

San£te Paule , 

Sanâe Andrea^ 

Ssn^c Joannes 9 

O mnes fanéti Apoftoli, & Evangelift«, 

Omnes fanfili Difcipuli Domini> 

Omnes lanfti Innocentes> 

SanftcStcphane, 

S anfte Laurenti , 

O mnes Sanfti Martyres^ 

Sátiôe Sy 1 vefter. 

Saneie Gregori , 

Sanâe Auguftíne^ 

Omnes San£bi PontifíceSi & Conf e^res, 

Sanã:e Benedi£|e » 

Sanáèe Francífce, 

Omnes fanai Monachí^ & Eremit8&. 

Sanâa Maria Magdalena^ 

Sanâa Lúcia. 

Omnesían6l:aBVirgines,& Vidu«, 

Omnes Sanâi^ & Sanâae Dei> 

l^ropitius eftOf 

V ropitius efto^ 

Ab ira tua) 

A periculo mortis > 

A mala morte » 

Apoenis infemi y 

Ab omni maio 9 

Apoteftate DiaboH» 

Ptt l^ativitatem tuam ^ 




Libenu 
Libera* 



M 



Per 



Rituale Strigonieníe. 



90 

Libera. 
Libera. 
Libera. 
Libera. 
Libera* 
Libera. 
Te rogamus audi nos 
Te rogamus; 



^er Crucem, & Paífionem tuam. 
:^cr Mortem, &fepulturam tuam, 
:^er Glorioíàm Refurreftionem tuam, 
:^wadmirabilem Aícenfionemtuam. 
■*^crçratiam Spiritis San£li Paraclyti, 
I n die Judicij, 
P eccâtores, 
U t ei parcas. 

K yrie eleifon. C hriftc eleifon. 

Kyrie eleifon. 



Deínde cíimínagone íuiexitus anima anxiatur, dicanturfe- 
quentes Orationes : 

ORATIO. 

PRoficiícere anima Chriftiana de hoc mundo , ih nomine DEI 
Patrisomnipotentis, qui te creavit: in nomine JESUChri- 
fti Filij DEI vivi , qui pro te paflus eft : in nomine Spiritiis San- 
fti, qui in te efíufus eft: in nomine Ángelorum, & Archangelo- 
rum: in nomine Thronorum, & Dominattonuní : in nomine Prin- 
cipatuum, & Poteftatum : in nomine Cherubim, & Seraphim: in 
fiohiine Patriarcharum, & Prophetarum : in nomine fanóiiorum 
Apoftòlorum, & Evaiigeliftarum : in nomine Sanftorum Marty- 
rum, & Confcflorum/. in nomine fan<ftorum Monachorum,& Eré- 
mitarum: in nomine Sandtarum Virginum , & omníum San£):o« 
rumj & Sanftarum DEI: hodie íitin pace locus tuus, & habita^ 
tió tua in lanâa Sion. Per eundem Chriftum Dominum noL 

ftnun.R^^* Amen. 

OratioV 

EV-EUS mifericors, DEUS clemeps , DEUS , qui íecundiírii 
J ; ^ultitudinem miferationumAuarum peccata poçriítenti- 
nm deles, & praeteritorum criminum culpas- vehiâ Témiííionís 
eracuas : refpice propitius fliper ^^l ^^"^ J^N. & rcmiffioneni 

emxú^ 



Ordo Commendationis Animoe. ^i 

omnium peccatorum fuorum totâ cordis confeflione poícentem, 
deprecatus exaudi. Renova in *J; pijífime Pater, quidquid ter- 
rena fragilitate corruptum , veJ quidquid diabólica fraude vio- 
latum eft: & unitati corporisEcclefiae, membrum redemptionis 
anneâe. Aliíèrere Domine gemituum , miíèrere Jachrymarum 
cjus: & non habentem fiduciam, nifi inmilèricordia, ad tua^Sa- 
cramentum reconciliationis admitte. Per Chriftum Domínum 
jQoftrum. llcíp: Amen. 

Cimmendote omnipotenti DEO, j};*'^íj™;^«^^^^ cujus es 

creatura , committo : ut cíim humanítatis dd)itun>.niorte in- 
terveniente perfolveris, ad Auétorem tuiun , quite de limo ter- 
rae forma verat , revertaris. Egredienti itaque animae tu» de cor- 
pore, íplendidusAngelorumcoetusoccurrat: Judex Apoílolorum 
tibi fenatus adveniat : candidatorum tibi Martyrum Jriumpha. 
tor exercitus obviet: liliata rutilantium te Confeflòrum turma 
circumdet : jubilantium te Virginum chorus excípiat, & beat» 
quietís in finu Patriarcharum te complexus adftringat: mitisat- 
que feftivus Chrifti JESU tibi afpeóhis appareat^qui te inter 
aiCílentes íibi jugiter mtereíle decemat. Ignores omne, quod 
horretin tenebris^ quod ftridet in ílammis, quod cruciat in tor- 
mentis. Cedat tibi teterrimus fatanas cum latellitibus fuis , in 
adventu tuo te eomitantibus Angelis contremiícat , atque in 
«eteme noftis chãos immane diíHigiaL Exurgat DEUS, & diíl 
íipentur inimici ejus , & fugiant , qui oderunt eum , à facie ejus. 
Sicut deficit fumus, deficiant: ficutfluít cera à facie ignis, ficpe- 
reant peccatores à facie DEI : & jufti epulentur , & exultent in 
conlpeftu DEL Confundantur igitur, & erubeícant omnes tar- 
tareae legiones, & miniftri fatanaeiter tuum impedire non aude- 
ant. Libérette à cruciatu Chriftus, qui pro te crucifixus eft. 
Liberet te ab aeiferna morte Chriftus, qui pro te niori dignatus 
cft. Conftituat te Chriftus Filius DEI vivi intra paradifi fui 

M 2 i^XSM^K. 



f 

^2 Rituale Strigonienfe. 

fèmper amoena vírentia, & iater oves fuás te verus íUe Paftor agno- 
ícat. lUe ab omni bus peccatís tuis te abíbl vat ; atqu e ad dexterant 
fuam ín eleâorum ííiorum te forte conftituat. Redemptorem 
tuum fecie ad faciem videas ; & prasíens íèmper adiTlens , mani- 
feftiilimam beatis oculis afpícias veritatem. Conftitutus igitur 
inter agmina Beatorum , comtemplationis divin» dulcedine po« 
tiarís in íaecula íàeculorum. Reíp. Amen. 

Oratio. 

SUfcipe Domine J^^J,^ in locum í|}erandae fibi falvationis h 
miíericordift tua. ReíJ).Amcn. 

Libera Domine animam ,ÍSíÍ«*j «c omnibus periculis in- 
femi , & de laqueis poenarum , & ex omnibus tribulationibus. 

Reíb. Amen. 

libera Domine animam ^âuíSi. ficutliberâfti Noê de dilurio. 

Reíp. Amen. 

Libera Domine animam .ÍSSL*.!;, ^»cut liberâfti Abraham de 
Ur Chaldaeorum. RclJ) Amen. 

Ijberá Domine animam «Ji.ai,*^'^;, íicut liberâíli Job de paífio. 
nibusAiis. Reíp, Amen. 

Ijbera Domine animam „S"»x. fic^t liberâíti Ifaac de ho- 
ília, & de mana patris fui Abrahae. Reíp. Amen. 

ijbera Domine animam ,|S'uttí, "cut liberâfti Moyfen de 
manu Pharaonis Regis ^gyptierum. Refp. Amen. 

libera Domine animam «"lí*"», ^cut liberâfti Danielcm de 
lacu leonum Refb; Amen. 

ijbera Domine animam Ji^^^t^, íicut liberâfti três pueros 
4e camino ignis ardentis, & de manu regis iniqui. Reíi»*^"^^"* 

libera Domine animam^X\"Í. ficut Hberafti Sufannam de 

fa]^ crimine. Rç^j,. Amen. 



Ordo Commeadationis Anime. ^^ 

Libera Domine animam ,S.'^. fiqut Hberâfti David de ma- 
ouHegis Saul, & de manu Goli«. Rcí*P« Amen. 

Libera Domine animam .Sí Jtrfficut liberâfti Petrum & 

Pauium de carceribús. Reí{).^ Amen. 

Etficut beatiffimamTheclamVirginem, &Martyreni tuam 
de tribus atrociílimis tormentis liberâfti , fie liberare digneris 
animam hujus ancuí.\M, & tecum facias in bonis congaudere coc- 

leftibus. Reíp. Amen. 

Oratio. 

Címmendamus tibi Domine animam S« íS ^' precamúr- 
que te Domine JESU Chrifte Salvator mundi, ut propter 
quam ad terram miíèricorditer deíbendifti} Patriarcharum'tuo- 
rum finibus iníinuare non renuas. Agnofce Domine creaturam 
tuam , non à dijs alíeniscreatant, íèd àte folo DEO vivo, & vero: 
quia non eft alius DEUS praeter te , & non eft (ècundúm opera 
tua. L«tifíca Domine animam ejus in confpeãbu tuo > & memi- 
neris iniquitatum ejus.antiquarum , & ebrietatum, quas íufcitavit 
furor, five fervor mali defidcrij, Jicet enim peccaverit , tamen 
' Patrem , & FiJíum , & Spiritum Sanâum non negavit, fed credi- 
dit, & zelum DEI in Te habuit, & DEUM , qui fecit omnia, fíde« 
iiter aderavit. 

Oratio. 

OWStà juvcntutis, & ignorantias ejus , qu«íumus, ne memi- 
neris Domme , íèd fecundtim magnam miíèricordiam tuam 
jnemor efto illius in gloria claritatis tu». Aperiailtur ei coeli , 
collaetentur illi Angeli.In regnum tuum Domine ^^^J^^ fufòipe. 
Sufcipiat ;^ faaâus Michael Archangelus DEI, qui militia coc- 

leftis meruit principatum. Veniant illi obviam fanai Angeli 
DEI , & perducant ~^ in civitatem coeleftem Jerufiilem. Sut 

cipiat ^ beatus Pctrus Apoftolus , cui à DEO claves regni cotr- 

M 3 leftis 



54 Rituale Strígonieníe. 

leftis traditae funt. Adjuve t ^^ fanâus PauJus Apoftolus , qui 
dignus fuit efle vas eIe6Konis. Intercedat pro *° fanftus ]oan- 

nes eleftus DEI Apoftolus , cui reveláta funt fecreta ccseleftia. 
Orent pro *^ omnes fanfti ApoftoJi , quibus à Domino data eft 

poteQ-as ligandi, atque -abfolvendi. Intercedant pro ^ omnes 
Son6ts &F!efti DEI , qui pro Chrifti nomine tormenta in hoc 
iiecilolultinuerunt: utvinculiscamis^*!!^'' pervenire mereatur 

ad gloriam regnt coeleílis, praeftante Domino noftro JESUChri- 
í\o\ Qui cum Patre, & Spiritu Sanfto vivit, & regnat in faecula 
foculorum. Refp. Amea 

Si vero diutiíis laborat anima , poterit legí íliper eam hoc 
Evangelium íànóli Joannis. 

Joan, 17, 
ÇUblevatís oailís in coelum JESUS, dixit: Pater, venit hora 9 
»3 clarifica Filium tuum , ut Filius tuus clarificet te. Sicut de- 
difti ei poteftatem omnis camis, ut omne , quod dedifti ei, det 
eis vitam «temam. Haec eft autem vita «terna : ut cognolcant te 
folum DEUM verum, & quem mififti JESUM Chriftum. Ego 
te clarificavi fuper terram: opus coníummavi, quod dedifti mi- 
hi , ut faciam. Et nunc clarifica me tu Pater apud temetipfiim, 
claritate , quam habui 5 priusquam mundus eílet > apud te. Mani- 
feftavi nomen tuumhominibus, quos dedifti mihi de mundo* "Tui 
erant , & mihi eos dedifti : & fermonem tuum fervaverunt. I^unc 
cognoverunt quia omnia , ^uae dedifti mihi , abs te funt : quia 
Verba, quae dedifti mihi, dedieis. Et ipfi acceperunt: & cog- 
noverunt verè, quia àteexivi: & crediderunt, quia tu memiíiíu. 
Ego pro eis rogo. Non pro mundo rogo , fed pro his , quos 
dedifti mihi, quia tui ftmt. Et mea omnia, tua funt ; & tu?i, 
mea íunt ; & clarificatus fum in eis. Et jam non fum in mundo : 
& hi in mundo íunt : & ego ad te venio. Pater fanéfce, ferva eos 
ía Qpmine tuo, quos dedifti mihi: ut íint unum> iicut & nos. 

Cíun 



Ordo Commendationis Anlmae^ f í 

Ciim cffèm cum eis , ego fervabam eos in nomine tuo. QuoJ 
dedifti mihi , cuftodivi : & nemo ex í js perijt nili filius perdido^ 
t\is , ut Scriptura impleatur. Nunc autem ad te venio , & h«c 
loquor in mundo , ut habeant gaudium meum ímpJetum in íè- 
metípíis. Ego dedi eis fermonem tuum , & mundus eosodioha- 
buit^quia non funt de mundo , ficut & ego non íum de mundo. 
Non rogo, ut toUas eos de mundo > fed ut ferves eos à maio. 
De mundo non funt, íicut & ego non fum de mundo. Sanfti- 
fica eos in veritate. Sermo tuus veritas eft. Sicut tu me mifi- 
fti iri mundum , & ego mifi eos in mundum. Et pro eis ego fan- 
fibifico me ipftim: ut fint & ipfi fanólificati in veritate. Non pro 
eis autem rogo tantiim, fòd&proeis, quicredituri funtperver- 
bum eorum in me , ut omnes unum lint , ficut tu Pater in me i 
& ego in te , ut & ipfi in nobis unum fint: ut credat mundus, 
quia tumemififti. Et ego ciar itatem, quam dedifti mihi, dedi eis: 
ut fintunum,ficut & nos unum íumus. Ego ineis, & tu inme : ut 
fint confumatiin unum: & cognofcat mundus, quia tu me mifiiii, 
& dilexifti eos, ficut & me dilexifti. Pater, quos dedifti mihi, 
volo, utubifum eg®, & illi fint mecum: ut videant claritatem 
meam , quam dedifti mihi : quia dilexifti me ante conftitutio- 
nem mundi. Pater Jufte , mundus te non cognovit. Ego autem 
te cognovi: & hi cognoverunt, quia tu me milifti. Et notum 
feci eis nomen tuum, & notum faciam: ut dileâiO)^ quâ dilexi- 
fti me , in ipfis fit , & ego in ipfis. 

Paífio Domini noílri JESU Chriíli fecundiim 

Joannem* Cap. 18. 

IN illo tempore : Egrefll^s eft JESUS cum Difcii>ulií Oiis trans 
torrentem Cedron , ubi erat hortus , in quem introivit ipfe ^ 
& Diícipuli ejus. Sciebat autem & Judas , qui tradebât cum # 
locUm,quia frequcfiter JESUS convenerat iliuccum Difcipulis fuia- 
Judas ci^o cími accepiilet cohortem, & à Pontiíicibus &->£hari*% 

âeis 



9^ Rituale Strigonienfe. 

fieis miniftros^ vejiit illuccuinlatemisj&facibus, & armis. JE^ 
SU&itaque fciensomnia, qu« ventura erantfupereum, proceíllt, 
& dixit eis: Qjiem qu»ritis? Refponderunt ei: JESUM Nazaré- 
num. Dicit eis JESUS • Ego fum, Stabat autem & Judas 5 qui 
tradebat eum, cumipfis. Ut ergo dixít eis: Ego fum; abierunt 
retrorfum , & ceciderunt in terram. Iterum ergo interrogavit 
cos: Quem quseritis? lUi autem dixerunt : JESUM Nazarenum^ 
Reípondit JESUS: Dixi vobis , quia ego íum : fi ergo me quaerú 
tis 9 finite hes abire. Ut impleretur íèrmo, quem dixit. Q|ila. 
quos dedifti mihi , non perdidi ex eis quemqam. Simon ergo 
Petrus habens gladium , eduxit eum : & percuílit Pontifíds fer- 
vum: & abfcidit aurículam ejus dextran>. Erat autem nomen 
fervo Malchus. Dixit ergo JESUS Petro : Mitte gladium tuum in 
vaginam. Calicem quem dedit mihi Pater, non bibam iJIum? 
Cohors ergo, & tfibunus^ & miniftri Judaeorum comprehende* 
runt JESUM, & lígaverunt eum: & adduxerunt eum ad Annani 
primam. Erat enim íòcer Caiphse , qui erat Pontifex anni iUiu^, 
Erat autem Caiphas, qui confilium dederat Judaeis ; Quia expe* 
dit , unum hominem mori pro populo. Sequebatur autem JE- 
SUM Simon Petrus , & alius Difcipulus. Difcipulus autem ille 
erat notus Pontifici, & introivit eum JESUin atrium Pontifícis. 
Petrus autem ftabatadoíliumfbris. Exivit ei^o difcipulus ille, 
qui erat notus Pontifícír & dixit oíliaría^: & introduxitPetnuL 
Dicit ergo Petro anciila oftiaría. Numquid & tu ex Difcipulís 
CS hominís iftius? Dicit ille : Non fum* Stabant autem fervi, & 
miniftri ad prunas : quia frigus er^t ^ & calefaciebant íe. £f at 
autem eum eis & Petrus llans^ & calefaciens íe. Pontifex ci^go 
interrogavit JeSUM de Diícipuli» íiiís , & de doSbrína ejus. Bc^ 
fpondit ei JESUS : ego palàmlocutus íum mundo : egoíemper do* 
cui in íynagoga, &in templo 5 quò omnesjudsdconveniunt: & 
in occulto locutus íum nihiL Quid me interrogas ? intetix^^a eos,r 
qui átidifirunt^ quid locutus íimipíis: eccehifciunt^ qusedixerim 



Ordo Conunendationis animoe. 97 

ego. Hkc autem cíim dixiflèt 5 unus aífiftens miniftrorum dedit 
alapam ]ESU , dicens : Sic refpondes Pontifici ? Refpondit ei JE- 
SUS:Si.maIèlocutusfum,teftimonium perhibe de maio: fiau^ 
tem benè, quid me caedis? Et mifit eum Annas Jigatum ad Cai- 
pham Pontifícem. Erat autem Simon Petrus ftans, & calefaci-» 
ens íe Dixerunt ergo ei: Nunquid & tu ex Diífcipulis ejus es? 
Negavit ille , & dixit ; Non fum. Dicit ei unus ex íervis Pon- 
tificís, cognatus ejus , cujus ablcidit Petrus auriculam : Nonne ego 
te vidi in horto cum illo ? Iterum ergo negavit Petrus : & ftatim 
gallus cantavit. A dducunt ei^o JES UM à Caipha in preetorium. 
£rat autem manè^ &: ipíi non introierunt inpraetorium^ ut non 
contaminarentur, íèd utmanducarentPaícha. ExiviteFgoPilatus 
ad eos foras^ & dixit : Quam accuíàtionem afiertis adversíis homi-^ 
nem hunc? Reíponderunt , & dixerunt ei: Si non eílet hic male- 
faâor^ non tibi tradidiflcmus eum. Dixit ergo Pilatus : Acci- 
piteeum vos, & fecundíim legem veftram judicateeum. Dixe- 
runt ergo ei Judaei : Nobis non licet interficere quemquam. Ut 
lermo JESU impleretur: quem dixit fignificans quâ morte eflet 
moritúrus. Introivit ergo iterum in praetorium Pilatus, & vo- 
cavit JESUM, & dixit ei : Tu es Rex Judaeorum? Reípondit JE- 
SUS. Atemetipíò hocdicis, an ali j dixerunt tibi de me ? Refpon- 
dit Pilatus : Numquid ego Judaeus fum ? Gens tua, & Pontífices 
tradideruní te mihi : quid fecifti ? Refpondit JESUS : Regnum me- 
um non eft de hoc mundo : Si ex hoc mundo eílet regnum me- 
um, miniftri mei utique decertarent, ut non traderer Judaeis: 
nunc autem regnum meum non eíl hinc. Dixit itaque ei Pila^ 
tus : Ergo Rex es tu ? Refpondit JESUS : Tu dicis quia Rex fum ego. 
in hoc natusfum, & adhocveniinmundum, ut teftímonium per- 
hibeamveritati: omnis, qui eft exveritate, audit vocem meam. 
Dicit ei Pilatus: Quid eft veritas? Et cúm hoc dixiílet, iterum 
exivit ad Judaeos , & dicit eis : Ego nullam invenio in eo cauíam, 
Eft autem coniVetudovobis> utunumdimittamvobisinpaícha: 

N vultis 



9« 



Rituale Strigonieníc. 



vultis ergo dimittam vobis Regem Jud«oruni? Clamaverunt er- 
go ruríum omnes , dicentes : Non hunc , fed Barabbam. Çrat au- 
temBarabbas latro. Tunc ergo apprehendit Pilatus JESUM, & 
flagellavit. Et milites pledentes coronam de fpinis, impofue- 
runt capiti cjus : & vcfte purpúrea circumdederunt eum. Et 
veniebantad eum, & dicebant t Ave Rex Jud«orum: & dabant 
ei aJapas. Exivit ergo iterum Pilatus foras, & dicit eis: Eccc 
adduco robis eum foras, ut cognofcatis, quia nullam invenioia 
eocaufam. Exivit ergo lESUS portans coronam fpineam, & 
purpureum veftimentum: & dicit eis : Ecce homo. Cbm ergo vidif- 
íènt eum Pontiíices,& miniftri,clamabant dicentes: Crucifige5cruci- 
fige eum. Dicit eis Pilatus : Accipite eu vos,& ci-ucifigite: ego enim 
non in venio^in eo cauíãm. Relponderunt ei Tudaei : Nos legem ha.- 
bemus , & íecundúm legem debet mori, quia Filium Dei fe fecit* 
Ciim ergo audiílet Pilatus hunc fermonem, magis timuit Et in- 
greílus eft pratorium iterum: & dixit ad jESUM: Unde es tu? 
JESUS autem refponfum non dedit ei. Dicit ergo ei Pilatus : Mihi 
non loqucrris? neícis quia poteílatem habeo crucifígere te, de 
poteftatem habeo dimittere te? Reípondit JESUS: Nonhaberci 
poteílatem adversíim me uUam, niíi tibi datum eílet defuper. 
Propterea qui me tradidit tibi , majus peccatum habet. Et exin^ 
de quaerebat Pilatus dimittere eum. Judaci autem clamabant di- 
centes : Si hunc dimittis , non es amicus Casíaris. Omnis eaim» 
aui iè regem facit , contradicit Caefari. Pilatus autem cUm ao^ 
diílet hos fermones, adduxit foras JESUM, & feditprotribunai- 
li , in loco , qui dicitur Lithóílrotos , Hebraicè autem Gabbatha. 
Erat autem parafòeve Pafchas, horaquaíi íèxta: & dicit Judaeis: 
Ecce Rex vefter. Uli autem clamabant : ToUe , tolle , crucifíge 
eumé Dicit eis Pilatus : Regem veífcrum cruciíigam ? ReQx>nd&- 
runt Pontífices: Non habemus Regem , niíi Caefarem. Tuncer^ 
ro tradídit eis illum , ut crucifígeretur. Sulceperunt autem J& 
íUM t & eduxerunt* Et bajuians fibi crucefxi t exirit in eum, 

qui 



I. 



Ordo Commendationis Animae. 99 

qui dicitur Calvariw , locutn 9 Hebraicè autem Gólgotha : ubí 
crucifixerunt eum, & cum eo alios duoshinc, & hinc, médium 
autem jÈSUM. Scripfit autem & titulum Pilatus : & pofuit Hi- 
per crucem. Erat autem fcriptum : JESUS Nazarenus, Rex Ju- 
da^orum. Hunc ergo titulum multi Judseorum legerunt: quia 
prope dvitatem erat locus, ubicrucifixuseft JESUS: & erat feri- 

Í>tumH«braícè,Gr«cè,& Latine. Dicebant ergoPilato Pontífices 
ud«orum : Noli fcriberc^Rex Jud«orum : fcd quiaipfe dixit : Rex 
íUm Judseoram. Reípondit Pilatus: Quod fcripfi, fcripíi. Mi- 
lites ergo cíim crucifíxiílent eum, acceperunt veftímenta qus (& 
fecerunt quatuor partes : unicuique mili^i partem ) & tunicam. 
Erat autem túnica inconAitilis , deíuper cohtexta per totum. Di- 
xerunt ergo ad invicem : Non ícindamus eam , fed íòrtiamur de 
iUa cujus fít. Ut Scriptura impleretur^ dicens : Partití {\intvo» 
ftimenta mea fibi : & in veftem meam mifcrunt fortem* Etmi« 
lites quidem hac fecerunt. Stabant autem juxta crucem JE- 
SU Mater ejus , & Soror Matrís ejus Maria Cleophae , & Maria 
Magdalene- Cúm vidiílet ergo JESUS Matrem, & dilcipulum 
ftantem^quem diligebat^dicitMatrífuas: Mulier^ eccefiliustuus* 
Deinde dicit difcipulo : Ecce Mater tua. Et ex illahora accepit 
eam diícipuras in íiia. Poftea íciens JESUS , quia omniaconíum- 
mata funt, ut confummaretur Scriptura , dixit : Sitio, Vas ei^o 
erat poíitum acetô plenum. lUi autem ípongiam plenam aceto, 
hyflopo circumponentes , obtuleruntoriejus. Ciun ergoaccepiC. 
fet JESUS acetum , dixit: Coníummatum cft. Et inclínato ca^ 
pite tradidit fpiritura, Judaei ergo, (quoniam Parafcéve erat ) 
ut non remaneren t in cruce corpora fabbato(erat enim magnus dies 
illc Sabbati ) rogaverunt Pilatum , ut frangercntur eorum cru- 
ra , & toJIercntur. Venerunt ergo milites 9 & primi quidem fre* 
gerunt crura, & alteríus, qui crucifixus eft cum eo# Ad JEi^ 
SUM autem cum veniílènt, ut viderunteum jammortuum^ noa 
fregcruQt tjus cr ura; fcd unus militum lanceâ latus ejus ape* 

K a rwiit 



ítío Rituale Strigoni«níc. 

ruit, & continuo exi vit fangvis , & aqua. Et qui vídit , teftimo- 
nium perhibuit : & verum eft teftimonium ejus. Et ille fcit, qwía 
vera dicit : ut & vos credatis. Fa6ta Aint enim hsec , ut Scriptara 
impleretur : Os non cominuetis ex eo. Et iterum alia Scriptura àv- 
cit : Videbunt in quem transfixerunt. Poíí: haec au tem rogavi t Pi- 
latum Jofeph ab Arimathaea (eò quòd eflet difcipulus JESU, occul- 
tus autem propter metum Judaeorum) uttolleret corpus] ES U. 
Et permifit Pilatus. Venit ergo,& tuJít corpus JESU. Venit autem 
&Nicodemus, qui venerat ad JESUM noáe primiim, ferens 
mixturam myrrhae , & aloés, quafi libras centum. Acceperunt 
ergo corpus JESU , & ligaverunt illud lintéis cum aromatibus, 
ficut mos eft Judaeis fepelire. Erat autem in loco , ubi crucifi- 
xus eft, hortus: & in horto monumentum novum, in quonon* 
dum quísquam poíítus erat- Ibi ergo propter Parafcéven Ju- 
dgsorum> quiajuxta erat monumentum, pofuerunt JESUM. 

Oratio ad Domínum JESUM Chriftum de fingulis articu- 
lis PaíTionis ejus, dicenda à moriente, vel ab alio proeo. 
Verf* Adoramus te Chrifte , & benedicimus tibi. 
Reíp. Quia per fan^am Crucem tuam redemifti mundum* 

DEUS , pui pro redemptione mundi voluifti nafci , circum- 
cidi, à Judaeis repròbari,à Juda traditore ofculo tradi, 
vinculis aJligari ; ficut agnus innqcens ad viátimam duci , atque 
conípeÔibus Annae , Caiphse, Pilati, & Haerodis indecenter ofler- 
ri; à falfis teftibus accuíàri, flagellis & opprobrijs vexari, fputis 
conípui , ípinis coronari , colaphis caedi , arundine percuti ,. facie 
velari , & veftibus exui , cruci clavis aflSgi , in cruce levari , inter 
latrones deputari , felle & açeto potai-i , & lanceâ vulnerari.* Tu 
Domine per has lanâiflimas poenas tuas , quas ego l^^lf íf recolo, 
& per íanékam crucem, & mortem tuam, libera me ( vel fi alius dioit 
proec, libera a?í^;"S N. ) à pocnis inferni, & pcrducere di- 
gneris, quò perduxifti latronem tecum crucifixum: Qui cum 

. Patrc 



Ordo Comendationis Anim». íõi 

Prtre^ & Spiritu Sanólo , viris > & regnas in focula íteculorum. 

Ântcn« » 

Dici praeterea poílunt fequcntcs Pfalmi. 

Pfalmus 1J7. 

CJniítemíní Domino, quoniam bónus : quoniam in íteculum 
mifericordia ejus. 

IMcat nunc líraêl , quoniam bónus : quoniam in íaeculum 
miíèricordia ejus. 

Dicat nunc domus Aaron : quoniam in feculum miíèricor- 
dia ejus. 

Dicant nunc , qui timent Dominum : quoniam in faeculum 
mifericodia ejus. 

De tribulatione invocavi Dominum : & cxaudivit me in la^ 
titudine Dominus. 

Dominus niihi adjutor : non timebo quíd faciat mihi hom«. 

Dominus mihi adjutor : & ego defpiciam inimicos meos. 

Bonum eft coníidere in Domino : quàm confídere in ha- 
mine. 

Bonum eftfperare in Domino: quàm íperare in principibus. 

Omnes gentes circuierunt me : & in nomine Domini, quia 
ultus fum in eos. 

Circumdantes circumdederunt me : êí in nomine Domini^ 
quia ultus íum in eos. 

C ircúmdederunt me ficut apes , & exarfèrunt ficut ignis in 
fpinis : & in nomine Domini , quia ultus fum in eos. 

Impulíus everíus íum , ut caderem : & Dominus íufcepit mc# 

Fortítudo mea , & laus mea Dominus: & faârus eít mihi in 
íàlutem. 

V ox cxultationis & falutis : in tabemaculis juílorum. 

Dextera Domini fecit virtutem , dextera Demini exaltavit 
Hie ; dextera Domini fecit virtutem. 

Nem moriar, fed vivam: & narrabo opera Domini. 

Nj GA- 



j^ Ritualc Strigonienfe. 

Caíligans caftigavic me Dominus: & mortt non tradidit me. 

Aperite mihi portas juftitise y ingreíRis in eas confitebor Do* 
mino: haec porta Domíní, jufti intrabunt in eam. 

Confítebor tibi, quoniam exaudiíbi me : & faâus es mihi m 
faJutem. 

lapidem, quem reprobaverunt a&diíicantes:hicfaâuseftÍB 
caputanguli. 

A Domino fa£tum eft iílud : & eíl mirabile in oculis 
Doílrís. 

Hsrc eft dies, quamfecit Dominus: exultemus, & laetemur 
ia ea. 

O Domine falvum me fac, ô Domine bene proíperare r bc- 
nediôus, qui venitinnomine Domini* 

Benediximus vobis de domo Domini : DEIÍS I>>minus> & 
iUuxit nobis. 

Conftituite diem folemnem in condenfís: uíquead coma 

altaris. 

DEUS meus es tu > & confítebor tibi : DEUS meus es tu, & 
cxaltabote. 

Confítebor tibi, quoniam exaudifti me : & faâus es mihi in 

falutem^ 

Confítemini Domino, quoniam bónus: quoniam in âecuhun 
mifericordia ejus. 

Gk)ria PatrL &c. 

Pfalm. II 8 

BEatí ímaculati ín via : quí ambufant in lege Domíní* 
Bcatíy qoi icrutantur teftimoniaejus : in totó corde exqnik 
runt eum, 

Non ením, quí operantur íniquitatem: ín vi)s ej[us ambuhu 

rerunt. 

Tu mandâftir mandata tua cuftodirí nímís;. 

Utinam dirigantur vis meãs : ad cuftodiendas juftificatíeu 
nes tuas. Tttnc 



Ordo Comendatíonis Anim«. ^^^ 

X une non confundar : cíim perípexero in omnibus manda^ 
fis tuis. 

Ç onfitebor tíbí ín direârione cordis : in cO| quòd didici ]iá^ 
dicia juftitía? tuas. 

J uilí^catíones tuas cuftodiam : non me derelinquas ufque^ 
quaque. 

I n quo corrigit adoleícentíor viam fuam ? in cuftodiendo 
íènnones tuos. 

I u totó corde meo exquifivi te : ne repelias me à manda* 
tis tuis. 

I n corde meo abícondi eloquia tua: ut non peccem tíbi* 

B enedíiftus es Domine: doce me juftificationes tuas. , 

I n iabijs méis : pronuntiavi omnia judicia oris tui. 

I n via teftimoniorum tuorum deleiâatus fum : ficut in omiii-- 
bus divitijs. 

I n mandatis tuis exercebor : & confíderabo vias tuas. 

I n jníliíicationibus tuis meditabor: non oblivifcar fermo- 
nes tuos. q loria Patri. &c. 

REtribuc fervo tuo, vivifica me : .& cuftodiam ífermones tuos. 
I^ e vela óculos meos : & confíderabo mirabilia de lege tua. 

I ncola ego íumin terra: nonabfcondas àme mandata tua. 

C oncupi vit anima mea defiderare juftificationes tuas : in o^ 
mni tempore. 

I ncrepâfti íuperbos : malediâi^qui declinant à mandatis tuis. 

\ ufer àme opprobrium^ &contemptum: quia teftimonia 
tua exquifivi. 

E tenim federunt Príncipes , & adversòm me loquebantur : 
íèrvus autem tuus exercebatur in juílificationibus tuis. 

I^ am & teftímonia tua meditatio mea eft : & conlilium me- 
um juftificationes tu«. 

X dhaefit pavimento anima mea : vivifica me lecundiím ver- 

bum tuum. 

y ias 



I04 Rituale Strigonieníè. 

Vias meãs enuntiavi , & exaud^tti me: doce me juftificati- 
ones tuas. 

Viam juftificationum tuarum inftruc me: & cxerccbor in 
mirabilibus tuis. 

Dormitavit anima mea prae taedio: confirma me in verbis 

tuis. 

Viam iniquitatis amo ve à me ; & de lege tua miferere meí: 

Viam veritatis elegi: judicia tua non íum oblitus. 

Adhaefi teftimonijs tuis Domine: noli me confundere. 

Viam mandatorum tuorum cucurri : cími dilatafti cor meum. 

Gloria Patri. &c. 

Três pí« utiles morientibus Orationes> cum tribus Pater 
nofter j & tribus Ave MARIA, in agone mortis recitandae. Prim& 
dicitur : Kyrie eleilòn. Chrifte eleifon. Kyrie eleifon. Pater 
nofter. Ave MARIA. 

Oratio. 

DOmine JESU Chrifte, pertuamfan£liíIimamagoniam,&oríu 
tionem , quâ orâfti pro nobis in monte Oliveti , quando fa- 
âus cft fudor tuus ficut guttse fanguinis decurrentis in terram ^ 
obíecro te, ut multitudinem fudoris tuí fanguinci, qnem praeti. 
moris anguftia copiofiífimè pro nobis efFudifti , ofFèrre, & often- 
dere digneris DEO Patri omnipotenti , contra multitudinem 

omnium peccatorum hujus femuii i^ N. & libera í™ in hac hora 
mortis fuae ab ómnibus poenis, &anguftiis, quas pro peccatisftu 
isfe timet meruifle: QuicumPatre, & Spiritu Sanfto vivis, &re- 
gnas DEUS in faecula fseculorum. Reíp. Amen . Secundo dicitur : 
Kyrie eleifon. Chrifte eleifon. Kyrie eleifon. Pater nofter. Ave 
MARIA. 

Oratio. 

DOmine JESU Chrifte , qui pro nobis mori dignatus es ia 
cruce, obfecro te, ut omnes amaritudines paíHonum, & 
pceaarum tuarum, quaspro nobis miíèrispeccatoribusfuftinuifti 

ia 



Crdo CoAcndationis Animac. lOÇ 

•incruce, maximèin illa hora quando fanétiflima anima tua egreflà 
cft de faoaiífimocorpore tuo, oíFerre, & oftendcre digneris DEO 
Patri otnnipotenti pro animahujus ,^»„t«Í N. &libera S« inhac 
hora mortis ab omnibu? poenis,& pairionibus,quas pro Peccatis fuis 
íe timet meruiflè : Qui cum Patre , & SpirituSanfto vi vis, & re- 
gnas DEUS in faecula faeculorum. Reíp. Amen. Tertiò dicitur : 
Kyrie eleifon. Chrifte eleifon. Kyrie eleiíon. Pater nofter. Ave 

AÍARIA. 

Oíátío. 

Domine JESU Chrifte, qui per os Prophetae dixifti; Incha- 
ritate perpetua diJexi te, ideò attraxi te miferans : obfecro 
te : ut eandem charitatem tuam , quse te de coelis in terram ad to- 
lerandas omnium paílionum tuarum amaritudines attraxit , oifèr- 
re, & oftendere digneris DEO Fatri omnipotenti pro anima hu- 
JUS ft^"," *^ N. & libera ^ ab omnibus paíllonibus , & poenis , quas 

pro poccatij Aiis timet fe meruiflè. Et falva animam ejus inhac 
hora exitOs fui. Aperi ei januam vitae , & foc «jj^ gaudere cum 

Sanftis tuis in gloria aeterna. Et tu pijflime Domine JESU Chri- 
fte , qui redemifti nos pretioíiílimo fanguine tuo, miferere ani- 
mfie hujus 5JÍJI'Í'"*' & cam introducere digneris ad femper vireo- 

tia, & amana loca Paradifi , ut vivat tibi amore indivifibili, qui 
à te , & ab eleftis tuis nunquam feparari poteft : Qui cum Pa- 
tre, & Spiritu Sanfto vi vis, & regnas DÈUSàn fsecula faeculo- 
rum. Refp.Amen. 

In Expiratíonc. 

Crm vero teirpus expirandi inftitcrit, tuncmaxímè ab omoí. 
bus circumí!antibu<5 flexís genibus vehemerterorationiiti- 
fl andum eft. Ipfc vero moriens , fi poteft , dicat , vel íi non Po- 
tcft, aíTiftens, fívc Saccrdos pro eo clara você pronuntiet :JÊ- 
SU, JESU, JESU. Quod, & ea, quas fequuntur , ad illius aures, 
fi Tidebitur , ctiam faepiiis rcpetat. In manus tuas Domine conu 

O \!C&'^ 



ío< l^ituale StrígonieMc: '• 

mendo fpiritum meum. Domine JESU Chrifte, fuícipc ípíri- 
tum meum. Sanfta MARIA , orapro me. MARIA Mater gra- 
tiae, Mater mifericordi», tu me aò hofte protege, &horâmortis 
fuTcipe. 

Tunc, ubi viget pia confvetudo, pulfetur Campana Paro^ 
chialis Ecclclm aliquibusiólibus, adlígnificandumíidelibusiQ Ur- 
be, vel loco, aut extra in fuburbanis exiftentibus, inftantem 
mortem expirantis aegroti, ut pro eo DEUM rogare poíUnt. 

Egreísâ anima de corpore> ftatim dicatur hoc. Refp. Subu 
▼enite Sanai DEI, occurrife Angeli Domíni ^ íufcipientes ani- 
mam ejus, oflèrentes eam in conípeftu Altiílimi. Verf. Sufci- 
piat te Chriftus, qui vocavit te , &in íinum Abrahae Angeli dç- 
ducant te. Relp. Sufcipicntes animam ejus: oflèrentes eam in 
confpeftu Altiffimi. Verf. Requiem «ternam dona ci Domine, íc 
lux perpetua luceat ei. Reíp. Oííèrentes eam in confpeftu Altit 
fimi. Kyrie eleiíbn. Chrifte eleiíbn. Kyrie eleifon. Pater 
nofter. v erí. Et ne nos inducas in tentationem. Reíp/ Sed li- 
bera nos à maio. Verf. Requiem «ternam dona ei DomincReíp^ 
Et lux perpetua luceat ei. Verf. A porta inferi. Reíp. Erue j 
Domine animam ejus. Verf. Requiefcat in pace. Reíp. Amen. 
Veríi Domine exaudi oratíonem meam. Reip. Et clamor meus 
ad te vcniat. Verf. Dominus vobifcum. Keíp. Et cum Spi- 

ritu tuo. 

Orcmus. 
Ibi Domine commcndamus animam fj;^^^ ^. ut J^^^T ^ 
culo tibi vivat, & quac per fragilitatem humanae converfa* 
tionis peccata conmúfit, tií veniâ mifericordiífim» pietatis a^ 
fterge. Per Chriftum Dominum noítnim : 

Ínterim detur Campana fignum tranfitus defunvSbi pít> Io- 
ci conlvetudine , ut audientes pro ejus anima DEllM precentur. 
Deinde corpus de more honeftè compoíítum, loco decenticuni 
lumine collocetur; ac parva Crux fuper peéius inter manus de- 

Qin-' 



T 



OfdaCommendationis Anim» 107 

funfti ponatur; autubiCruxdefit, manusínmodumCruciscom- 
ponantur: interdúmque afpergatur Aquâ benediSâ: & Ínterim 
donec efferatur, qui adí~uut> five Sacerdotes, fivealij, orabunt 
pro deiuniSlo. 




DE EXEaUIIS. 

'^Acrar Caremcniar, acritus, quihur ex aittiqui£íma traâu 
tione , iX Summorum Pontifieum inftitutn fanSa Mater Ec^ 
clejia Catbalica in jiliorum fuoruin Exequijr utifolet, tau~ 
quam vera ReUponiimyjkriajCbriJliana^uc pietatis fígaaf 
^ fdelium mortuorum faluherrimajufragia i Parochifitmmojiuâiofei^ 
vare deèeat, atque u/u retintte. 

Ha itaque praãanàU , quã par efl moãefltã, ac àevotione ita fe ba^ 
ítehunt, ut ad def«naorumJalutem,Jtmulquefac vivorum pietateirty quem- 
éídmodum •cerifunt , no» ad quãjium ejmmodi ritus fanai mJiituH 
tffe videantur. 

HnUum corpurfipeUatur,prafertmJi mors repentina fuerit j nijl 
poji debitum temporir intervaUum, ut nullus omnino de morte reliju 
■quatttr dubttandi hcja. 

Quod antiquijpmi eji inflituti, iBud quantum Jieri poterít, retu 
neatur, ut Mijfa prajinte corpore defunSi pro eo eelebretur, antequam 
Jipuhurte tradatur. 

Si quií dte feflojtt fepeliendm i MiJfa própria pro defunSii pr^m 
Jènte corpore celebrari poterit ; dum tamen iZonventualis Mijja , ÍT Offu 
era Divina non impediautur , magnáque diei cehbritas non objiet. 

Caveant omnino Parocbi , aliíqne Sacerdoter j ne fepulturee velext^ 
fuiarum feu anniver^artj mortuorum officij causa quidquampacijcantur, 
attt tanquam pretium exigantr fed ijr ekemqfynàcontentijtnt y qux aui 
probatâ confvetudine dari foknt ,- aut Ordinariuí confiituerit. Neque 
permittant, ut patíia, aut alia Altarir ornamenta ad ornatumferetrijVtl. 
tumbu adbibeantur. 



K>8 IRItualc Strígoni 

Cum amem antiquifjimi rhur Ecçlefia/iici Jtt , Cereot accenfor in 
exequiJF ^ funmbm ieferre : can-eant item ^ ffe ejurmodi ritur omittatu 
tur yocne quid an^ari áut indigne in eo committatur. 

Pauperer t^erd , quibm monuis nibil aut ita parum fuperejl , ut 

propriJT impenjiis bumari non pojjint , grátis omnind fepeliantur ; ac 

debita lumina fieir impen/ir^Ji opur fuerit ^ adbibeant Sacerdote fy ai 

quof dejunãi cura pertinet, vel aliqua pia Confraternitar^Jt fuerit^ 

Juxta hei confvetudtnem. 

Ubi viget antiqua conCvetudo fepeliendi mortuor in Ccemeterifr , 
retineatfir^ CT ubi feri potç/l ^ reflituatur: at vero cui locur fepultura 
dabitur in Ecclejia , bumi tantitm detur. Cadavera autem prope AU 
taria non fepeliantur. 

Sepukhra Sacerdotum^ & Clericorum cujufcúnque Ordinis , ubijt^ 
erifyotejl^ h Jepulcbrh Laicorum feparata Jtnty ac decentiori locojita; 
atque ita ubi commodum fuerit , ut alia pro Sacerdotibus alia pro inje^ 
riorir Ordinir Ecclejta minijlris paratajint. 

SacerdoT^ autcujufvi$ Ordinis C/ericus defunHus ^ vejlibuy fuit quo^ 

tidianir communibuf ufque ad talarem vejlem inclujivè ^ tkm dejuper 

facro 'fejlitu Sacerdotali vel Clericaliy quem Ordinis Jui ratio depojcit^ 

indui debet. Sacerdos quidemfuper talarem vejlem amiSu^alba^ cin^ 

guio , manipulo y fíolâ , tT cafula feu planeta nigrâ feu violácea Jtt in^ 

dutUSy 

Diaconus vero induatur ^ amiSu^ albây cinguWy manipuIS ^ fioli 
fuper humerum Jinijlrum y quajub axiUa dextra anneBatur j & DaU 
maticâ nigra feu violácea. 

Subdiaconus autem y amiBuy alba^ dnguloj manipulo ^ ^ tuní» 
ceUa. 

Alijpraterea inferiorum Ordinum Clericiyfuperpel/iceofupra ve^^ 
Jlem talarem ornar i debent í Jinguli pradiBi cum tonjura^ ac birre^ 
tis fui s. 

^Kulíum porro cadáver perpetua Jepulturée traditum , ex ulla cu^ 
jusvis Ordinis Ecclejia ajportari liceat , nifi de licentia Ordinarij. 

Lai^ 



De Excquijs. 109 

X^íci mí^tw, quolibetffjíerh^ autdigmtath titulo praditm iUt 
fuerit 5 Clerici ne deferant , ^á Laici. 

Corpwadefunãorumj in Ecclejiaponenda fUntpedibm versus Altare 
majus; vclfi conduntur in Oratmjs aut Caf^Uisy ponantur cum pe* 
dihus ver/tr ad illarum Aliaria; quod etiam pro Jitu^ tríocojíat infi^ 
pulcbro, Presbyteri '''erò babeant caput n^ersiis Alt are. 

Qeterhm nemo Cbrfftianus in commumcne Jtdelium defunBus^ eoo 
tra Ecclejxa7ny aut Casmeterium ritè benediSum fepeliri debet : fed fí »e- 
cejjitas cogat ex aliquo eventu aliquando ad tempus aliter fieri , cure^^ 
tur^ ut quatenus jieri poterit^ corpus in locum Jacrum quhm primiim 
transferatut ; & ínterim femper Crux capiti iliim apponi debet ^ adJU 
gnificandum iltum in Cbrijh quievijfey 

Qsiibus non lícet Jare Fcclcnaíl.cam# 

Sepultuíam. 
WGnorare non debet Parochus^ qui ab Eccle/iaflica fepultura ipfo ju^ 
^ re Jint exdudendi : ne quemquam ad illam contra facrorum Cano^ 
num decreta unquam admittat. 

Negatur igitur Ecclejiafticafepultura^ Paganir y Judais^ tTomni* 
bus Tnjidelibufy Hareticir^ ÍT eorum fautor ibusy Apojiatir h Chrijiia^ 
najide; Scbi/maticis^ iTpublicis Excommumcatis majori excommunica^ 
tione; Inter diBis nominatimj & ij^y quifunt in loco interdiãoy eodtu 
rante. 

Se ipfòs occidentibuTob deí^eratiomm y vel iracundiam ( non ta* 
menjtex infama id acddat} njjiantemortem dederintjigna pceni* 
tenti^. 

MorientibuT in Duelío , etiamji ante obitum dederint pvenitentiét 
figna. 

Manifejlify iTpublicifpeccatoribusy quijtnepcenitentia peri^nt. 

lisy de quibuf publicè conftaty quòdfemdin annonon fufceperint 
Sacramenta Confefftonisy ijT Communionis in Pafcbate , C?* absque úllo 
fig$o contritionis obierunt. 

O 5 Tnfan^ 



lie Kituale Str/gopieníe. 

InfantibuT mortuis absque Baptifmo. 

Ubi vcrd in ptétdiBu cajtbus dubium o$curr$rif ^ Ordinarim çon^ 
fulatuT. 

Exequiarum Ordo. 

COnflituto tempore , quS ccrpuf ad Cctmeterium vil Eccleftam áe- 
fírendum ejl^ex Eccle/ia Parocbiali nytl aliOi^juxta loci confoetu^ 
Unem Parocbm^ vtl alius Sacerdos indutUT fupirptUiceo^ tTjiola ni^âj 
vdetiam pluviali ejusdem coloris y Clerico vel alio aliquo praferente Cru^ 
tem y tr alio Aquam benediãam cum a/perforio ^ fiçrtante ^ ad domum de^ 
funãi unh cum alijf procedi t, Pojlquam illucpcrvmmty intortitia,vil 
eerei dijlribuuntur , &* accenduntur. 

ínterim Parochus , vel Saccrdos incipit : 

ORemus pro ifidelíbus defunâís. Chorus profequitur : Re- 
quiem setemam dona eis Domine ; & lux perpetua luceat 
eis. Poftea inchoatur abfalutè invitatoriuití : 

Circumdederunt me gemitus mortis : Dolores infemi cir: 

euttidederunt me. 

Cum Píalmo 94. 

V£nite exultemus Domino^ jubilemus DEO falutari noftro: 
praeocbupemus faciem ejus in confeílione) & in Píalmis ju^ 

bileiíluseii, , 

Cifcúmdederunt me gemitus mortis t Dolores infemi cir« 

cumdedetunt mc*^ 

Q^uoniam DEUS magnus Dominus , & Rex magnus fuper--f 

Dftities Deos : quoniam tion repellet Dominus plebem fuam^ quift 

in mánu ejus ilint omnes fines terrae , & altitudines montium ipíc 

conípicit.* 

Dolores infemi circumdederunt me. 
Quottiâiíl iplius eft mare^ & ipfefecitillud^ &: aridam fundíu 
verutit matius ejus : Venite adoremus> & procidamus ante DEUM : 
ploremus coram Domino ^ qui feCit nos^ quia ipíè eft Domifiu& 
DEUS noíler : nos autempopulus ejus> & ovespafcuaè ejus, 



De Exequijs. Tif 

Circumdederunt me gemitus mortis : Dolores inferní cir« 
curadcderunt me. 

H odie fi vocem ejus audieritis, noHte obdurarc corda re- 
ftra, ficut in exacerbatione fecundiím diem tenta tionís m defer- 
to : ubi tentaverunt me patres vcftri » proba verunt » & yidérunt 
opera mea. 

Dolores inferni circumdederunt me. 
Qjiadraginta anais proxinvus fui generationi huíc, & díxl, 
lèmpcr hi crrant corde: ipfi vero non cognoverunt vias meãs t 
quibus juravi in ira mea, fi introibunt in roquiem mcam. 

Circumdederunt me gemitus mortis : Dolores inferni cir- 
cumdederunt me. 

R equiem «temam dona ei Domine;: & lux perpetua lu- 
ceat ei. - 

Dolores inferni circumdederunt me. 

. Circumdederunt me gemitus mortis : Dolores infemi Ciiu 
cumdederunt me* 

Quô decanta to, Sacerdos incipit Antiphonam: Abfolve 
Domine. Canticum Zachari». Luc. !• 

BEnediâus Dom inus DEUS Ifraêl : quia vifitavit, & fecitre- 
demptionem plebis fuse. 

E t erexit comu íalutis nobis : in domo David pueri fiii. 

S icut locutus eft per os Sanftgrum : qui àíàeculo lunt , Pro* 
phetarum ejus. , . _ 

S alutemex immieis rioftris: & de*manu ònmium) qui o-^ 
derunt nos. 

A d faciendam mifericordiam cum Patribus noftris: & me- 
morar! tedamentí íui ían^. 

J usjurandum, quod juravit ad Âbraham patrem noftrum: 
daturum íè nobis. J : /^ . : ^ 

U t fine timbre de manu iiiimicorum noílrorum libeniti: 
ferviamu» illi. 



1 1 ft IRltuale Strigoniení^. 

I n íanétitate , & ^uftitia cof am ipíb : omnibus diebus noílris. 

Et tu puer, Propheta Altiífimi vocaberis : praeibts enim an- 
te faciem Domini , parare vias ejus. 

A d dandam fcientiam falutis plebi ejus : in remiíHonem pec 
catorum eorum. 

per vilcera milèricordi» DEInoftri: in quibus vifitavit nos 
oríens exalto. 

]lluminare his qui in tenebris» & in umbra mortis fedent: 
ad dirigendos pedes noftrosin viam pacis. Requiem aeternam. 

Antiphona* Abfolve Domine animam fJJ^ãiitM *^ omni vin- 
culo deIÍ£borum > ut in reíurre£tíonis gloria , inter Sanemos tuos 

Pçfteà Saccrdos dicit: Kyrie eleifon. Cbrifte eleífon. Ky- 
rie eleij[pn. Pater nofter. íècrctò. Vcrfl Ec ne nos inducas in 
tentationem: ('quodclarè dicitur:5 ReQ). Sed libera nos à maio. 
Vcrí. Aporta inTeri: RelJ). E*^e Domine animam ejus Vcrf, Cre- 
do videre bona Domini: Kclb. ^n t^'*!*» viventium. VwrH Ne 
tradas beftijs animas confitentes tibi:Refb.Et animas paaperum 
tuorum ne oblivifcaris in finem. Vcrf. Domine JESU Chrifte 
mi/érereei. Reíb. Chrifte parce eí, Vcrf. Domine exaudi ora- 
tionem meam. Reí^. Et clamor meus ad te veniat. Vcpf, Do» 
minus vobifcum. Kefp. ^t cum fpiritu tuo. 

Oremus. 

, Or atio pro Archíepifcopo deíunâo 

DEUS, guí inter Apoftolícos Sâceídotes* famulum tuum N. 
Archiepifcopum» Poiltificali ftcifti digtíitate viger e ; praeíU 
quflefumus , ut eorum quoque perpetuo aggregetur confortio* 
.Per Chríftum Dominum noftrum. Fefp. Ameií. 

O^ratlo pro deíVm^o Epiícopo. 

D Eus, qui inter A^ôRôIícosí Saderdotes, fámutuM tuum N. 
Pontificali fecifti dignítaté Vigere: prseíUquaeíumus^ut 

eorum 



DeExequii$ 115 

eorum quoque petpetuo aggregetur confortio. PerChriftum 
-Dominutti iioítrum. Reíp. Amen. 

Si flierint plures , dicatur in numero plurali. 
Pro Epiícopo Cardinali defun<%o , dicatur : lamulum taam 
1>T. Epiíbopam Cardinalem , Fontificali fecifti dignítate i&c. 
Pro Presbytero Cardinali dicatvtf : Famulum tuumK. Pres- 

• byterum Cardinalem » Sacerdotali fecift t , &c. 

Pro Diácono autem Cardinali dicitur Oratío. Inclina Do- 

- mine , &c. quse habetur paulò infra j hoc modo: Ut animam Êu 

- <nuli tuiK. Diaconi CardínaliS) quamde hocfseculoy &c. 

Pro dcfunélo Sacerdote. Oratio, 

DEUS tuorum gloria Sacerdotum » pra^fta quseíiunus: ut ani-' 
ma famuli tui N. Sacerdotis , in tuorum íulgeat luce Sao- 

• âorum. Per Chriftum Dominum noftrum. Re^, Amen. 

Pro uno defunâio» Oratio. 
7- TNclina Domine aurem tuam ad preces noílras, quibus mí. 
jjt ièricordiam tuam íupplices deprecamur» ut animam famuli 
tui K. quam de hoc íàeculo migrare juílifti , in pacis , ac lucis re- 
gione conflituas , & San^orum tuorum jubeas eíR coníbrtem. 
Per Chriftum Dominum noíbrum. Reíp. Amen. 

Pro una defun6b. Oratio. 

QUseílimus Domine $ pro tua píetate miíèrere aním» âmu^ 
\2s tuaeK. &à contagijs mortalicatis exutam, in setemas 
jàlvationis partem reftitue. Per Chriftum Dominum noftrum. 
Reíp. Amen. 

Poft orationem pro dcfuníli» cantatur Antiph. 
Michael Pr^poíitUS Patadiíi^ ^Uem hoflôríâcaflt Angeloú 
rum eives. 

Vetf, Stetit Angeíus Domini ju5ftá aíàm Umpli* Reíp. H»- 
beas thttribulum aureuiix in manu fua. 

p Ore. 



i 14 Kituale Strigoníenrc' 

Olícmus. 

DEUS, qui miro ordine Aogelorum minrfteria^ hominúnu 
que diípenías: concede propitius, ut à quibus tibi mitiU 
ftrantibus in coelo femper aíIiÃitur , ab his in terra vita noftra 
muníatur. Per Chriftum Dominum noíbrum. Relpi Amen. 

.. Mox ordinatur Proceffío : tT puerhyoc fcbolaribus pracedentibíts^ 
fequuntur Tribm , deinie Confiratenitater ^ tandem RegulatCT^ Jt aâfunt ; 
quor fequitur po/iea Clerus Jlecutarir per ordinem: bimque procedunt 
pralatâ Cruce^ Parocbo pracedente feretrum cum luminibus. Parochtes 
verdj velSaçerdor priurquam efferatur cadáver ^ ajj)ergit illud Aqui be^ 
nediãâ; ^fí aderit Tburibulum^ tburificat. In ProceíTione devo- 
te cantatur Reíponforiuiti : Libera me Domine fvel^Pfalmus Mi- 
ferere tusque ad Templum, vel Ctcmeterium. 
IR T Ibera me Domine, de morte »terna , in die illa tremenda: 
JL^ Quando cceli mo vendi funt, & terra: Dum veneris judi- 
care fieculum per ignem. Verf* Tremens faftus fum ego, & 
timeo, dumdifcuífio yenerit, atque ventura ira: Quando coeli 
movendifiint ,& terra. ^ Verí* Dies illa, diesirae: calamitatis & 
miíèriae , dies magna , & aiílara valde. Dum veneris judicare fòe- 
culum per ignem. Verf. Requiem «ternam dona ei Domine 9 
& lux perpetua luceat ei. Verf. Libera me Domine, &c. ufque 
ad primum Verft vel cantetur. 

Pfalmus fo. 

Mlferere mei DEUS : fecundiím magnam miíericordiam tuam. 
É t fecundiím multitudinem miferationum tuarum : dele inS* 
quitatem meam. 

A mpliiis lava me ab iniquitate mea : & à peccato meo mun- 
da me. 

Q.uoniam iniquitatem meam ego cognofco : & peccatum 
meum contra me eft íèmper. * 



T ifti loii pcccavi 



íèrmonibus 



Ee. 



De Exequíjs. iif 

Êcce-enim in iniquitatibus conceptus fum : & in peccatis 
concepit me mater mea. 

Bcce enlm veritatcm dilexifti : incerta, & occulta fapienti* 
tu« manifeftâfti mihi. 

A/perges me hyíTopo, & miindabor : lavabis me, & lupe» 
^ uivem deaJbabor* 

Auditui me o dabis gaudium, & Is^itiam: & exultabunt ofla 

humiliata. 

Averte £sicíem tuam à peccatis méis : & omnes iniquitates 
meãs dele. 

Cor mundum crea in me DEUS : & ípiritum reftum inno« 
va in vilceribus méis. 

Ne projicias me à facie tua : & ípiritum íani^m tuum ne 
jiuferas à me. 

Redde mihi Isetitiam falutaris tui : & ipiritu principali con« 
firma me. 

Docebo iniquos vias tuas : & impij ad te convertentur. 

libera me de íànguinibus DEUS, DEUS íalutís meae: &e« 
zultabit língua mea juftitiam tuam. ^ 

Domine lábia mea aperies: & os meum annuntiabit hu^ 
dem tuam. 

Quoniam,(i Voluiílesfacrificium, dediílèm utique : holocau^ 
is non deleélaberis. 

Sacrificium Dco ípiritus contribulatus : corcontritum,&hu«^ 
miliatum DEUS non defpicies. 

Benignè fac Domine in bona voluntate tua Sion: ut asdifi^ 
centur muri Jerufalem. 

Tunc acceptabis facrííicium juílitiae, oblationes, & holo» 
cauda : tunc imponent íuper aJtare tuum vitulos. 

liequiem seteroam dona eis domine j & lux perpetua luce^ 
at eis. 

Si Milla erit pro :defunao cantanda , féretro in meáio Tem- 

P A pli 



i 



í ítf Hituale Strlgoníenfe. 

plí átpoCítò^ ita, ut defunfti peJes, ^ ftierít Xaicus, fiot versos 
Altare majus; fi vero fuerit SacerJos, ut diftum eft, caput fit 
vcrsiis ipfum Altare: ílatim S ''.cerdos cun> miniftris paratur ad 
ceJebrandam Míílam proDefurârs. 

Finita Miísâ^ Sacerdos depolltâ Cafulâ, feu planeta y & Ma- 
D^pulô, accipit Pluviale nigri co'oris: & Subdiaconus accipit 
Crucem , & accedit ad feretrum , 5: le íiftit ad caput defunfti cum 
Cruce, medius inter duos Acolythos, vel Ceroferarios , cumcan- 
delis accenfis ; Diácono, & aliis miniíiris illi aífiftentibus cum 
Thuribulo, &NavicuIa incenli , item cum vaie Aquse benedi6':3e, 
& aíperíòrio ; & Acolytho, feu Clerioo tenente librum Ritualem, 
abíòlutè dicit requentem Orationem. 

l^rOn intrcs in judicium cum ^^^Jí^l Domine ', quia nullu» 

lm\ apud te juftificabitur homo , nifi per te omnium peccatorum 
ci tribuatur rcmiífio. Non ergo •^J^; qu«fumus , tua judicialis 

fententia premat , ^J|*|;j tibi vera fupplicatio fidei Chriftian» com- 
mendat, fcdgratiâ tua illi íuccurrente, mereaturevaderejudiciuni 
ultionis, ^i;^ dum viverct, i^g^i[,"* eft fignaculo Sanólae Trinitatis* 

Qui vivis, &regnâsinÍKCúlal«cuIorum. Reíp. Amen. 

Deinde incipit Refponforium: Libera me Domine, &c« utí 
íbprà, foi. 114. quod dum à Choro cantatur, Sacerdos, Acoly- 
tho, feu Diácono minift-rantc, accipit inceníiim de nayicula, & 
ponit in thuribulum , & finito Rcíponforiô, dicit: Kyrie eleiíbn. 
Chrifte eleifon. Kyrie cleiíon. Mox Sacerdos fubjuxigit alta 
voce : Pater nofter. Et fecretò dicitur ab omnibus : & ípfe ín- 
terim accipit à DiacQno> vel Acolytho afperforium Aqu» bcne- 
difihB;'& miniftris utrinque fímbrias pluvialis levantibus, cir- 
cumiens feretrum, ( fí tranfit ante SS. Sacramcntum , • genu fleJ 
£íit, ) afpergit corpus defunfti : deinde reverfus adlocumíUum, 
accipit Thuribulum: & eôdem modo circuit feretrum, & cor- 
pus incenfat , uc afperfcrat : Poftea redditô Thuríbulô ei , à quo 

acce- 



De Eice^uTiJ.' 117 

acceperat, ftans in loco íuo» Acolythô» feualiô miniílrô tenente 
Jibrum apertum ante fe t dicit : 

Verí: Et nc nos inducas in tentationem. Reíb. Sed libera 
nos à maio. Verí. A porta inferi. Reí^. Eme Domine ani- 
mam ejus. Verf.Requiefcatinpace. Rcíp. Amen. Verf. Do- 
mine cxaudi orationem meam. Refp. Et clamor meus ad te \re- 
niat Verf. Dominus yobifcum. Rè^. Et cum ipiritu tuo. 

Oremus. 

yXEus, cui proprium cft mifererilcmper, & parcere , te fiip-^ 
JL.JqpÍices exoram us pro anima êJ*^{J^,*^ N. quam hodie de hoc 

fieculo migrare juíliíli : út non tradas eam in manus inimici , ne- 
queobliyjfirarisin finem: ièd jubeas etim á íànéfcís Angelisíuicipiy 
& ad patriam Paradifí perduci : ut , quia in te iperavit, & 
credidit, non poenas inferni fúftineat , fedgaudiaíèmpiternapol^ 
(ideat: Per Chriftum Deminumnoftrum. Reíp.' Amen. 

Si defun^us fuerít Archiepifcopus , vel Epiicopus, vel Sa^ 
cerdos , in oratione dicatur ; pro anima famuli tuiN. ArchiepiíL 
copl , vel Epiícopí', vdSacerdotis, quam hodie, &c. 

Finita Oratione, corpus defèrtur ad fèpulçhrumi Et dum 
portatur, Chorus cantat. 

yVntiph : In Paradiíum deducant te Angeli , & cum Lazaro 
quondam paupiere yitam habeas fempiternam. Cum Pralmo { 
De profundis, poft quemlibet verfum repetendo Antiphonam: 
In Paradiíiun. &c« 

Pfal. 119. 
E profundis clamáyi ad te Domine: pomine exaudi roJ 
eem meam. " ' 

* In PafadiíUm deducant te Angeli, &c. 
F iaut aures tuas intendentes : in vocem depf ecationls me« 

In Paradifum deducant. 
Si injquitates^bfcxvaveris Domine : Domine quis fuílinebitT 

P 3 In 



D 



j-^^ Rituale Strigonicnfc. 

Iq Paradifpm deducant. 

Quia apud te propitiatío eft: & propter legem tuam fufti-- 
nui te Domine. In Paradifum deducant. 

Suftinuit aoima mea in verbo ejus : íperavit anima mea iu 
DominoJ In Paradiíum deducant. 

À cuftodia matutina ufque ad no£tem : iperet Ifragl in Do« 
miúo. In ParadiíUm deducant. 

Quia apud Dominum miíerícordia : & copiofa apud eum 
redemptio. In Paradiíum deducant. 

£t ipíè redimet Ilraêl: ex omnibus iniquitatibus ejus* 

In Paradifiim deducant. 

Requienveternam dona eis Domine : & lux perpetua Iiu 
ceat eisi. In Paradifum deducant. 

Quando dicitur Officium defunftorum , yel unus faltem 
Nofturnus, autnon cantatur Mifla pro defunfito, neque habe- 
tvr Concio; tunc ftatim fit progreflusad fepulchrum: & cor* 
pore defunfti Aquâ benediclâ afperfo , cantatur : In Paradifum j 
cumPfalmo; De profíindis 5 &c. 

Quibus decaQtatis, dicituír, Kyríe eleííbn , Chrifte eleiíon« 
Kyrle eleílòn. Pater nofter &c. v erf. Et ne nos inducas in tcn- 
tationem^drc^ Verf. Aporta inferi 5 &c« cum reliquís VerfL. 
culis, & Orationibus, eoaemordine, quô ante domum defunai, 
ufque ad Orationem, DEUS qui mito ordíne^ &€• Quâ Ora^ 
tione finita , dicatur. 

Verf. Rcqoiem «ternam dona eí Domine. Reíb. Etluxpcíi* 
petua íuceat ei* Verf. Requieicat in pace. Reíf). Amea. 

Deinde à fepultuta in Ecclefiam, vel in Sacriftiam reverten- 
tts, dicant fine cantu Antjph. Si iníquítates , cum Píalmo. l5e 
P]x>ftindis, &c. . Requiem «temam dona eis Doftiiné y écc. Quu 
bus finitis 5 recedít Clerus. 

Quod fi corpus tunc.ad fepulturamnondeferatur: omifsoj 
In Paradiíunk Fiat Officium, ut fequitur : Antiphoyçia : Ego 5 

lUm 



De Exequijs. i í j 

(hm reÍurreftio.Canticum : BenediÂus Domious DEUS liraél) &c. 

ut fuprà>'f. III. Qiiô decantatô , repetitur Antiphonsu Ego 
futn relurreftío & vita; qui crcclit in me, etiamfi mortuus fue- 
rit, vivet : & omnis, qui vivit , & credit in me , non morietur in 
«ternum. Poftea Sacerdos dicit: Kyrie eleifoií. Chrifte eleifoa. 
Kyrie eleííbn. Pater nofter, &c. ínterim corpus aípergit. Verf. 
Et ne nos inducas in tentationem. ReA). Sed libera nos à ma- 
io. Verf. Aporta inferi. Reíp. Erue Domine animam ejus. 
Verf. Requielcat in pace. Reíp. Amen. Verf Domine exaudi 
orationem meam. Reíp. Et clamor meus ad te veniat. Veri: 
Dominus vobifcum. Relp. Èt cum ípiritu tuo. 

Oreinus. 

FAc quefumus Domine , hanc cum SZIZm^ mifericordi- 
am , ut faékorum fuorum in pcenis non recipiat vicem , ^^ 
tuam in votis tenuit voluntatem: ut ficut hic ^ vera fídesjun- 
xit fidelium turmis, itaillic '^ tuamiferatiofocietAngelicis cho- 

ris : per Chriílum Dominum noftrum. Reíp. Amen. Verí. 
Requiem aetemam dona ei Domine. Reíp. Et lux perpetua lu* 
ceat ei. Verf Requieícat in pace. Refp. Amen. Anima ejus, 
& aniniae omnium íidelium defun^orum , per miíèricordiam 
DEI requiefcant in pace. « i , 

Quando opportunum eíl, in die Depoíitionis defun«Sti, di- 
catur Oflicium Mortuorum cum tribus noéturnis, & Laudibus: 
veifi totum dicinon poflèt , dicatuf faltem unum Noákumum, 

cum laudibus. •' , .: •. ' 

Miííà vero, fi hora fi^eritcongruens, prsefente corpore non 
omittatur:niíi ajiqua magna dieifolemniCas, autaliqua nccellitas 
aliter fvadcat : poít Miflàm vero fiat ut íuprà foi. ii6. , . h 

Si olílcium fuerit pro piuribus defunétis , Oratio, & Verfus 
diçatur in numero plurali. Si fuerit mulier , ingenere foemiôino: 
íi fiierit Sacerdos , vel Epiícopus, inOratione exprimitur nomen 
dignitatis. &c. Ci^- 



420 Kituale Strigonieníè. 

OKDO SEPELIENDI PÁRVULOS 

m 

*/^m Tnfanr , velpuer bapti^atuT defunSmfueritante ujum ration^^ 
^ induitur juocta éttatem , ÍT imponitur ei corona ie Jloribus ^ ftu àt 
htrhh aromaiicífy iT odoriferisy injtgnnm inte^itath earnhj tT vir^ 
ginitatiff tr Parocbur JuperpelliceSy & Jlola alia indutusy íy alij de 
Oeroyjí ad/tnt y pracedente Cruce^ accedunt ad domum deffinSt cum 
Qerico ajperforíum deferente. Sacerdor djpetgit corpus ^ deinde ãiçit. 
Antiphona. Sit nometi Domini. Píalmus 1 1 2. 

LAudate puerí Dominum : laudate nometi Domini. 
I Sit nomen Domini benedí£him: ex hoc minc> & ufque ia 

ía&culum. 

A íblis ortu uíque ad occaftim : laudabiíe nomen Donjini 
£xcelfus fuper omnes gentes Dominus^ & íuper coelos glo^ 

ria ejus. 

Quis ficut Dçminus DEUS nofter 5 qui in altis habitat: & 

humiha refpicit in coclo, & in terra? 

Suicitans à terra inopena : & de ftercore erígens pauperem* 
Ut collocet cum eum principibus : cum principibus po* 

puH íui. 

Qui habitare íacit fterilem in dofmo : matrem filiorum Ias- 

'tahtcm. ■ •': -j"^- • 

Gloria Patri. • 
Antiph. Sit nomen Domim beoediâum^ ex hoc auncy & 
ufque ín laeculum^ 

Dum portatur ad Ecctefiam^ dicatur Pfa&n; Beati immacup 
lati , &c. ut íuprà foL 1 o«. fir, fi tempus fupereft , dici poteft» 

FÊUsnus iA%. 

LAudate Domínuíh' áè cdcíís: íáudate étírtí íií eXcelíís. 
Laudate eum omãeí^ Angeli ejusí laudate éum omfles vir- 
tutes ejus. 

Laudate eum foi, & luna i laudaCei éuiii omxies ÍÍella?> & lu^ 

xnea» 

Xau« 



De Exeqnijs^ ifti 

IjLudate eum coeli coelorum: & aquKomnes, qu«fuper coe- 
los funt , laudent nomen Domini. 

Quiaipfe dixit, & facta funt: ipfc mandavit, &creatafunt. 
Statuit ea in aBternum,& in Ikculum faeculi : praeceptumpo- 

íuit , & non praeteribit. 

I^udate Dominum de terra: dracones, & omnes abyífi. 

Ignis, grando, nix, glacies, Ipiritus procellarum: qu« fa- 
cíunt verbum ejus. 

Montes, & omnes colles:ligna finâ:ifera,& omnes cedri. 

Beftjse, & uni verfa pecora : ferpentes, & volucres pennatae* 

R eges terrae , & omnes populi : príncipes , & omnes judices 
terrae. 

Jiivenes, & virgínes , ienes cum junioribuss , laudent nomen 
Dònruni : quia exaltatum eft nomen ejus íbltus. 

Gonfeífio ejus fuper coelum , & terram : & exaltavit comu 
populi fui. 

I^mnus omnibus San£lis ejus : íilijs Ifraêl , populo appro- 
pinquanti fíbi* 

Pfalmus 14^. 

CAntate Domino canticum novum : kus ejus in Eccleíia Sac- 
: ftorum. 

Laetetur IjQrael in eo , qui fecit eum : & iilii Sion exultent in 
Bege íuo. 

Laudent nomen ejus in choro: in tympano,& píalterio pfal- 
lant ei. 

Quia beneplacitum efi: Domino in populo fuo: &exaltabit 
manfvetos in falutem. 

DoiltabuntSandi in gloria: laetabuntur in cubilibus fuis. 

Dcaltationes DEI in gutture eorum : & gladij ancipites ia 
manibus eorum. 

Aá faciendam vindiââm io natioúibus t íncrepationes ia 
populis. 



tai Rítuak Strigonienfe 

A d aligandos reges eorum in compedibus : & nobilés eorum 
in manicis ferreis. 

U t faciant in eis judicium conlcriptum : gloria h«c eft o- 
mnibus fan6):is ejus. 

Píalmus ifo, 

LAudate Dominum in Sanòlis ejus : laudate eumin firmamen- 
to virtutis ejus, / 

L audate eumin virtutibusejus: laudate eumíècundummul- 
titudinem magnitudinis ejus. 

t audate eum in fono tubae: laudate eum in pfalterio , & cit- 
hara. 

L audate eum in tympano, & choro : laudate eum in chor- 
dis, & organo. 

L audate eum in cymbalis benefonantibus, laudate eum in 
cymbalis jubilactionis : omnis Ipiritus laudet Dominum. 

G loria Patri ,& Filio , &c. 

Ciim autem pervenerít ad Ecciefiam , dicatur Antíphona : 

Hic accepit. &c. 

Pfalmus. 2j* 

DOmini eftterra, , & plenitudo ejus: orbis terranaim, &uni- 
verfi qui habitant in eo. 
Quia ipfe fuper maria fuiidavit eum : & fuper flumina prae- 
paravit eum. 

Q^uis afcendet in montem Domini : aut quis ftabit in loco 
íànáto ejus. 

I nnocens ttianibus, & mundo corde : qui nem accepit in va- 
no animam luam, nec juravit in dolo próximo íiio. 

H ic accipiet benediâionem à Dominou & miíèricordiam à 
DEO falutart fuo. ti.» 

H «c eft generatio quaerentium eum : quaerentium fkciem 
DEI Jacob. 

AttoUite portas príncipes veftras, & elevamini porta ae- 
teoiàles : & iutroibí t Rex gloirí». Q, uis 



De Exequijs i«j 

Qjiis eft ifte Rex Gloriae? Dominus, íbrtis& potens,Dominus 

potens in prKlio. 

Attollite portas príncipes veftras, & elevamíni portae «ter- 

nales : & introibít Rex gloriaer. 

Qlús eft ifte Rex glori»? Dominus vírtutum iple eft Rex 
glorias. 

Gíoría Patrí. &a 

Antiph* Hic accípíet benedi^onem à Domino 5 & miíe^ 
ricordíam à DEO íàlutari fuo , quia haec eft generatio quABrect* 
tium Dominum* 

Poftea dicitur rKyríe eleifon* Chrifte eíeifon. Kyrie e- 
leifon. Pater nofter fecretò» ínterim corpus aipergít; Vefll 
£t ne nos inducas intentationem» Reíp* Sed libera nos à maio. 
Veríl Me autem propterinnocentíam luícepifti* Reíp. Etcon-» 
firmâfti me in conlpcâku tuo in aeternum. ycríl Dominus v<v 
bifcum. Reíp» Et cum Ipiritu tuo. 

Oremus» 

OMnípotenSj&mitiflIme DEUS, quí omníbus parvnlís rensu 
tis tbnte Baptiíinatis, dum migrant à feculo , fine ulliseo- 
rum meritis vitam iJIícò largiris aeternam , fícutaninwehujuspar- 
\ruli hodie creáimus te fecifle , fac nos quaefumus Domine , per 
interceífionem Beatae Mariae femper Virginis, & omnium Saa* 
ârorum tuorum, hic purificatis tibi mentibusfamulari, &in Pa^ 
radifo cum beatis parvulis perenniter íbciari^ Per Chriftumpo- 
minum noftrum Reíp. Amen^ 

Dum portatur ad tumulum, & etiamíi tunc non portctur^ 
dicitur Antipfa. Jurenes, & Vireíneí. Píalmus : Laudate Dou 
jninum de coeíis , &c^ ut fuprà foL I20. & in íine : Gloria 
Patrí , &c. & repetitur Antiph. Juv^ntís 5 & Vírgínes , fene$ 
cum juníeribus íaudent flomen Domini^ 

Kyrie eíeifon. Chriíle eíeifon. Kyrie eIeííoil# Pater ncv 
fttn Verí^ Kt ne nos inducas in tentat ionemu Reíp* Sed libera 

Qji , nos 



X i4 Rituale Strlgonionfe, 

nos à maio. Vcrí Sinite párvulos venireadme. Bcíp Talium 

eft enim regnum coelorum* VerC Dominus vobiícum. BcQ^t 

Et cum ípiritu tuo. 

Oremus. 

OMnipoteos fempíternc DEUS, íanítae puritatis amator , qui 
animam hujus parvuli ad coelorum regnum hodíe miíeri- 
corditer vocare dignatus es : digneris etiam Domine ita nobifl 
cum milèricorditer agere , ut meritís tuae fanftiífimae Paílionis , 
& interceílione beatas Mariae femper Virginis, & omnium Sanâro- 
rumtuorum, in eodem regno nos cum omnibus Sanais ) & ele- 
ftis tuís íemper facias congaudere : Qui vi vis, & regnas cum 
DEO Patre in unitate Spiritíis Sanai DJEUS , per omnia íàscula 
faeculoriun, Reíp. Amen. 

Deinde Sacerdos corpus aípergat Aquâ benediélâ, & thu- 
rificet, íimiliter & tumulum, pofteafepeliatur. 

Cíim autem à fepultura revertuntur in Eccleíiam , dicatur 

Antiph. Benedicite Domino. 

Canticum trium puerorum Dan* 3- 

BEnedicite omnia opera Domini Domino : laudate & íuper- 
exaltate eum in faecula. 

B enedicite Angeli Domini Domino : benedicite coeli Do- 
mino. 

Benedicite aquae omnes, quK fuper coelos funt, Domino: 

benedicite omnes virtutes Domini Domino. 

Benedicite foi, & luna Domino: benedicite íletlse coeli Do- 

mino. 

Benedicite omnis imber, &ros Domino: benedicite omnes 

ípiritus DEI Domino. 

B enedicite ígnis, & seftus Domino : benedicite frígus,& «ílus 

Domino. 

B enedicite rores ,& pruina Domino : benedicite gelu,& fri^ 

cus Domino. 

^ Bene. 



... DeExequfjs* íiç 

B enedicite glacies , & ni ves Domino : benedicite noâtes ) & 
dies Domino. 

Benedicite lux, ártenebrae domino: benedicite fulgura,&nu- 
bes Domino. 

Benedicat terra Domínu : laudet,& fupercxaltet eum in f«cula* 

Benedicite montes & colles Domino : Benedicite univerfa 
genninantia in terra Domino. 

Benedicite fontes Domino: Benedicite maria,& âumina 
Domino. 

Benedicite cete, & omnia quse moventur in aquís Domino : 
benedicite omnes volucres coeli Domino. 

Benedicite omnes beíliae,& pecora Domino : benedicite lilij 
homihum Domino. 

Benedicat Ifraêl Dominum: laudet,& fuperexaltet eum in 
fascula. 

Benedicite Sacerdotes Domini Domino : benedicite fervi 
Domíni Domino. 

Benedicite fpiritus, & animae juftorum Domino! benedici- 
te íanéli , & humiles corde Domino. 

Benedicite Anania , Azaria , Mifael , Domino : laudate, & íii- 
perexaltate eum in faecula. 

Benedicamus Patrem,& Filium eum Sanâro Spiritu : laude- 
mus, & fuperexaltemus eum iníaecula. 

Benediótus es Domine in firmamento coeli; & laudabilis, 
& gloriofus, &fuperexaltatusiní«cula. 

Antiph* Benedicite Dominum omnes eleâi ejus , agite di- 
es Idetitias , & confítemini illi. 

Deínde ante Altare dicit Sacerdos: Dominus vobilcum.Relp. 
Et eum Spíritu tuo. Uremus. 

DEUS, qui miroordine Angelorumminiflreria, hominiimque 
difpenfas : concede propitius, ut àquibus tibi miniíbrantibus 
in coelo íemper aíliftitur, ab his in terra vitanoíbramuniatur. Per 

Dominum noftrum. Beíp. Amen. Q^3 ^^ 




Rituale Strigonieníe. 

DE SACRAMENTO 

MATRIMONIL 

wArochtT aâmonitur ãeaíiquo Matrimonio tff Jua ParocBia cotC 
' trabendo y primiim coenofiat ex bit, ad quor fpeSaty qtti,^ 
V— -.-J qifalerjint y qui Matrimonium contrabere volunt : An inter 
eorjií aliquod Cavonicumimpedimentum : Utrum fpontti libere , iy/ê- 
cundum hoveflatem Sacramenti velint contrabsre :■ Utrumjint in atate 
kgitiwa ;ut vir faltem quatuordecim y mulitrverò duodecim annoí expie- 
t^eritj íy utérque Jciat rttdimenta Fidei, cUmea deinde jUios fuos àoce~ 
re debeant. 

Ko^-ertt ex probatit auBorihuí , qute fint Canónica impediments 
Jifaírimomi contrahendiy ÍT qu^e cofitraSum dirimant ; & quijintffíl^ 
dustcon/ànguinitatis y & affinitatir, ÍT item cognationis Jpiritualit «c 
Bftptifmiy Tcl Confirmationis Sacramento contraBa. 

Habeat in primis ipfe bene cognita praeepta illa ovtnia , qua in 
Mairimoniji rítè conficiendis Jef^ari oportere , facri Cânones, & pra- 
eipuè (anBa Synodut Tridentina jujjit; dabitque operam; ut illa i» 
Parodia fua acafratè, exaãéque ferventur. 

Prtejèrtim 1'erò meminerit. Matrimonia inter raptarem,^ raptam^ 
dum ibfa in raptoris potejiate manjèrit, inita , »ec non dandefUna , iT 
qualibet Mairimcnia , qua aliter, quhm prafènte Paroíbo , vel alio So' 
cerdote, de ipJÍ«í Parccbi, velOrdinarii licentia , ÍT duobuí, vel tribur 
tejiibuT contrabuntuTj ex ipjius Concilijdecretii irrata omninoytc nuUa ejfe. 

EJl atitem proprius Parocbusj qui aãeffe debet, èt i» cujui Paro~ 
cbia Matrimonium celebrai ur ,Jive tnri,Jive mulierir. 

Cai^eat praterea Parocbur , nejacilè ai contrahendum Matrimo^ 
nium admiitaty •ragoriS' peregrinor , ÍT qui incertas babent feder; neq^ 
item eosyqui antea conjugati fuerunt i ut funt uxores millitumyvel cap- 
tivorum , i'e/ alierum , qui peregrinantur ; ni/i dili^ter de ijt omnibt» 
'faBâ inqTífJitione ,ÍTread Ordinaiium deleatã , ab eoque baéitã ejusmo^ ■ 
âi Matrimonij celebraTfdi licentia, qua grátis conçedatur. 

At" 



De Sacramento Matrimoní* iif 

Aífteqtfam Mdtrimowum conirakatur , ter à próprio çontrabentu 
um Parocho , continuir diebnrfejlh in Ecclejia intrh Àíiffiírum folem^ 
nia aã ipjiuy Concilij prafcriptfim ptiblicè dénuntietur y inter quos Ma^ 
trimoniumjtt contrabendum. 

Si rerd virj & mulier Parocbíte ^Jit ien^erfa , in utrdqut Parocbia 
fiant denuntiationef : quibur denuntiationibuf faBis ^Ji nuUum legiti'* 
mum opponatur impedimentum , ad cekbrationem Afatrimonij proceda^ 
Éur. Sed fi qt4Íd ohjiat^ u/trà Parochur nonprocedat. 

Quddjt aliquando probabilir fuerit Jufpicio , vel alia rationabilir 

caufa^ ftihjit arbítrio Epifcopi^ Matrimonrítm malitioyè impediri pojle^ 

Ji tot pr^cejfferi^t denuntiationef •; tmu: de licentia Ordinarij , vel faltem 

. Parocho , CT duobus , vel trihu? tejiibuf pnefentibuf Matrimonium cele^ 

èretur. Deinde ante illiií? confummationem ^ denuntiationes in Ecclejia 

■- Jiant ; ut fi aliqua fi^hfunt impedimenta^ faciliiis' detegant 9 nijialiter õr- 

dinariu^ ipfe expedire judicaverit. 

Has^ autem denuntiationer Parochus' non aggrediatur ^ niji prikt 
de uírví^que contrahentir libero confènfujibi bene conjlet. 

Si rerd infra duor menfey poJijaSay dejmntiationef Matrimonium 
• non contrahatur ^ denuntiationey repetantur , niji aliter Epifcopo vi^ 
deatur^ 

Denuntiationer autem Jiant hoc modo. Inter JSfiJfarum folemnia 
Parochus populum admoneat in hanc Jententiam vulgar i fermone. 



Notum fit ©• 
ipnib9 hic prae- 
fentibus, quèd 

N* vir , & N* 
mulier, ex tali 
vel tali família, 
& Parochia, 
Deo adjuvante? 
inCendunt inter 



Tudva légyen 
mindenehtek 
kik itd jelen vat- 

nakyhcgyK.K. 
IJhnnek fegétsé 

gébôl akarja 

magãnak hd%as^ 

társúl venni, 

N. N. ajiionyt. 



Kund íèy 
allen alhie ge- 
genvvertigen 9 
dasN. N. und 
N. N. willens 
íeyn j mit der 
húJíFGottes, 
íich in dem hei- 
ligen Eheftand 



O^natnugefe 
wjffem Tidepritomm 
nym » &^ tito o£i^ 

biK.KaKH. 
umienili %JpomOm 
ci Bomí dojfavou 
svvatebo Afan^ 
%iljlwa víftf^ 
pit. fírota^^ 

fe 



ia8 Rituale Strigonienfc. 



íe contrahere 
Matrimonium. 
Proinde mone- 
mus omncs , & 
íingulos , ut fi 
quis noverit a- 
liquod conían- 



Annak okaért 
ifPtunk minde^ 
neket , bogy y ba^ 
valaki e%ek kô^ 
%6t valami atya 
fi^dgot 9 sógOTíd^ 
\gotj komardgot 



kdr minému a^ 
kadékot tudna^ 
mdy mi At twk 
fá%'6tt â HÀ%af^ 
rag meg nem 



gvinitatis, vel| 'vagy egyéb a^ 

afBnitatís , aut 

cognationis fpi- 

ritualis, vel 

quodvis aliud 

impedimentum 

inter eos eíle 
quod Matrimo- 
nium contra- 
hendum inví- 
cem impediat > 
illud quàm pri- 
mum nobis de- 
nuntiare debe- 
at. Et lioc ad- 
monemus pri- 

xnò (fi fuerit 
prima: ) vel íe- 

cundò ( fi fiíerit 

fecunda ) vel 
tsxúò ( fi fuerit 
tertia denuiM 
tiatio- ) I 



zubegeben. 

Derovvegen 

vermahnen 



wjftci fpdhí fe na^ 
põmagUjohy geflli 
%e bykdo wedel nt» 



kbetne\ ^stí «ie«- andere verhin- 
nél bamaréb adAátvnus vvufte ^ 
gya értesunkre jdie fievon foi. 
Erre pedig intunk j chem Eheli. 
Elofkôr (hsL er az'cheu Stgtnd mô- 
clsôkihirdetés) 



MdfodjTtúT (ha a* 

máfodikOÍí^í^- 
«i^á/i^r (ha ez a' 

harniadikhirde- 

tés* ) 



vvir alie undijaku prekarkuj 

prateijlva KrvnC' 

boy Dwager/iwaj 

a nebo yaku koU 

I wek ginu prekas» 

kuj kterabi mcTà 

gk' menowanimj 

ÒJfobamJ Man* 

%elflwo prekahit 

mobla ; be?» mefka 

ni na oienamiL A 

to Prwni rau f ge* 

ftlí nay-prwe : > 

Podrube ( geftíi 

druhi raz:) Po 

treti ( geftU tre:- 



jede 9 das vvo 
jemand 2vvi- 
fchen difen bei- 
den Perfonen 
Bluts - Freund- 
fchafft, Schvva- 
gerícaíft 9 Ge- 
vatterfchafíl 
odcr etvan eine 



chte verhin- 

dem, der vvõUe I ti raz íl/? o^na^ 

uns íblches bey mnge* 

ChriíUicherge- 

horfamb aufs 

eheft anzeigen. 

llnd dis verkúndígen vvir zum 

Erftenmal ( fo es die erfte ver-» 

kundígung iíl : ;)ZUmÂndemmal 

C íò es die Andere ift. ) zum 

Drittenmal ( fo es die drítte ver- 

kdndigung ift, ) 



iVÍÕMU 



De Sactaincntõ Matrimonia ^'^^ 

Montai Paro^bur Con^vfges 5 ut ante icmãiSianem Sacerdotakm 
in templo Jufdpiendam tn eadem domo non cobabitent j nique Matrímo^ 
nium conjumment; nec etíamjtmul mamant^ niji aliquibus propinquís^ 
nyel alijr prafentibfís / qf4a Benediãio à ntiUo alio 9 quhm ab ipfo 'Parocbo y 
feu ab alio Sacerdote de ipjiu^ Parocbiy vel Qrdinarij lieentia Jteri diéet. 

Áfatrimonium y in Ecclefia maximè celebrari decct:jedji domi 
cekbratum fuerit , prafenteParocbo , tT tejlibur j Spo^ veniant ad -JE^^ 
clejiam be^tediSíionem acçepturiy tT tunc çaveat Sacerdosy ne iterum à 
contrabentibur ^ànfenfum exigat ; fed tantiim bene^iãionem illn conferft^ 
celebrata Mi ff a , f4t infra dicetur. 

Admoneamur praterea Conjuger , ut an%equam contrahant fué^ 
peccata diligenter confiteantur y tT ad fanSiJJtmam Eucbarijliam y at^fif 
ad Matrimonif Sacramenium Jiífcipiendum piè accedaf$t y & quornodoin. 
eo reB^ , ÍT Cbríjiianè converfari debeanty diligenter infiruantur ex Di* 
vina Scriptura , exemplo Tobia , íy Sara y verH^que Angéli PLa^aXlit 
tos edoçentir y quhm fanSè Cônjuges debeant çonvin^^ere. 

Pojiremd meminerint Parocbi , à Dominica prima Àdvent&s ufque 
ad diem Epiphania y ÍST à Feria quarta Cinerum ufque ad Oãavam 
Pajcbée inclufivè y folemnitates Kuptiarum probibitas ejfe : ut , nuptioi 
beneSicere y Jponfam traducerey nuptialia celebrare convivia. Matriz 
monium autem omnitempore contrabi poteft. ííuptia verdy qua decet mo^ 
ie/liâ & bone/late Jiant, SanSa enim res e/i Matrimonium y fanSe^; 
troBandum. 

Q^a omniaferi ex facri Condlij Tridentini decretis di^mpta y ÔT 
item aliay qune ibi de Àíatrimonio ritè contrabendo pnsçipiuntur yjunt 
diligenter Jervanda, 

RITUS CELEBRÀNDI MATRIMONI 

SACRAMENTUM. 

PArochus igitur Matrimonium celebraturas, publicationíbus 
faftis tribus diebusfeftis, utdíaumeft^fi nuUumobftetJeu 

gitimum impedimentum,mEccleíiaiuperpelliceo& alba ftolâ 

^ indu. 



fio Rítuale Strígoniénfc 

mdntns , adhibito uno faltem Clerico íuperpellíceo pariter induto, 
qui librum, & vas Aquae benediftae cum afperforio deferat^co- 
ram tribus aut duobus teíVibus, viram & mulierem, quos pav 
rentum,vel propinquorum lUoruin praBfentiâcohoneílarí decet, 
de confenfu in Matrimoniam interrpget utrúmque figillatim in 
iianc modam vulgari fermòne: Et primiím quidem Sponfum, 
deinde SponTam. 



Sacerdos. 



Quod eft tibi 

nomen? 

ReJJ). Sponfur : 

Joannes, vel N. 
Sponja : Catha- 
rina,i'e/ N. 

Sactrdos. 

N. Interrogo te 
íub obligamine 
lidei tuíB Chri- 
ftianae, fatearis 
verè, An cui. 



SacerJos. 



Sacerdos. 



Kineved : 
János , a' 

Katalin 3 ^ 
vaey N. 

Saçerdoí. 






N. Kérdlek 
tégedet a' te 
kerefztyén hi- 
tedre, mond 
meg igazán^ 



piam obligave-lNem kôte- 



ris te ad Ma- 
trimonium j 
pneter ^-^, ^^- 

neftam pefíboam 

& anpromiferis 
alicui aiteri ^ 
quòd velis eam 
ducere in lixo- 



lezted-e ma- 
gádat valaki- 
nek máfnak há- 

» tifíie- 



Wie heiftu ? 

Joannes ^ oder 

N. 

Katharina^ 

úier N. 

SACtrdo$. 

N. Ichfragç 
dich beydeiner 
Chriftlichen 
Trcuund Glau- 
ben 9 íag mirs in 
der vvarheit, 
Ob du dich 
jhafl:, 
auílèr 



Sácerdos. 



Yako ty meno ? 

Yan kb^ 

N. 
Katharína 
leho N. 
Sacerdos» 



zafságra^e ^^^ 

jambor 

fzemélynek ki- 

vúUe :' avagy 

nem tettél egy. 

lébnek fogadaft, 
rem?w»i occí/^k Qgy 5tet há. 

rewMaritum? zas-tárful eU * 



Hífer fYf* 

genvvertigen 
ehrlichen J!ít° 



einer 
einem 



Pitam la te- 
ba na tvvogu 
Kreftansku w^i* 
ru y abis mne 
povedel fyli 
zdavvanl zginu 
oflobu ; a lebo 
nie 

Slubiliíy^ man- 
zelftvvo ziad- 
aey druhei 



anderâ"*'^ h^""^^ "»»"}« 



Ehlich verfpro- 
chen : oder ob 
d» nit ^^^ an- 
dern zugefagt | 



tegto poczti wet 
oisobi? 



Spsnjài Kie. 
Spo», 



De Sacramento Matrímoni j. j I ^ 

Sponf. Non. 



-54C* Afflafne 

Atnc hoBf ftaivrpecfoium í 
ifoiíirr borttjlttm ^» *^* 

N. N. 
5/>oii/I Amo. 

Baç. vifne Í»J« 

accipere in 
tuam legitima 
Uxorem 
tuum kgitimum 
Jifaritum ? 

Spont. Vok). 
^^c.Rurfum fub 
bbligamine fi- 
dei ex te quaero 



akarod venni? 

bp^^d akarfjB 

mtnnu 



Spon. Nem. 



S^^ Szeretede 
ezt a' «>f*"í5<g« 



haft 5 dafs du 

fie sui Ehc aehmea 

w^olft: 

I Sponf.^én. 
Haftu*{5 »^g«n^«- 

tige pcifoo 

lieb. 
Sponf.^2Ly ich 

hab ^ lieb. 



Sac, MiJugeôlí 
tutó pocftivtt 
oílòbu? 






k0 



tárful hoz 
2ád venni ? 
ttd menni? 

Sponf. Akarom 
Akarok. 

Sac^égÁs hite- 

dre kérillek Nin- 



wil. 
Saç. Ich frage 
dích aberm^ 
bey deíner 
Cluriftlichen 



za prtvu a ?ernu M íscfkuf 
jnraveto0ivemebo Mom- 

Sponp. Chcera, 
>. £«rJPítám fã te- 
bã jpodruíie , 
trew únd glau- ^bis mnc ozna- 
. , ben. Ift 2wi-|nliInatvirogtt 

An non íic inter csen cti kÓ2Ô^ ícheneuchbey wirtt Kreffiistu, 
vos aliqua con- tetek valami a' den kein Blutsu Nenilimezivi^a, 
íànguinitas, Af- tyaíiság , sógor. 1 Freundfchaflt ^ "if neyakeho 
finitas, cognati o iság, Komaság | Schxrager- Krw^eho 
í^iritualis, Vcl avagyegyébo]y|fchaíft,GeíàtCT- 
quidpiamaliud, dolog, mely-mi- fchaft oder íbn- 



propter quod at házafságra e- 
Matrimonioju. gybe nem adat- 
cí non poflitis ^hatnátok ? 
3/0»/ Non eft.|5j!>od/: Kincfen. 



ftea ctwan eiii verhia 
dernus umb vvelches ve- 
gen. ihr ntchc môchcet 
Ehlich za íànimeff ge- 
gcbca vterdf n > « 

Bp^ £$ il{ keine 
Ri 



telftv^a 5 Sxrai* 
gerft^ra, Kmo* 
terftva^leboncL^ 
yakei gioei pre-' 

kazki , kterafcry mezi 
vvami ílaw Manzdski 
pfeka2i€ mòUs 2 

De- 



j^j Rituale Strigonienfe 

tJeinde Sacerdos eodem modo interroget Sponfam . & iíla. 
reípondeac ut fuprà. » «^» 

His ita aa-fs, iubeat S «cer lo-j Snoníb , & Sponffie, ut anuu- 
Ips ruos ad Altare ponant, 6r benedicat eos hocmodo. 

- Benediòtio Annulorum. 

Vcrí* *■ Pr 

* Adjutorium np{b*tim inhomine Domini. ^^^P'Qui fe- 

f^^^bim & terrani. Domine £xaudi orationem meam. 

Helb,' ^^ clamor mens ad te vèniat. A^^*'*» Dominus vobiicum. 



R 



Et cum ípiritu tuo. ^ 

'^ Oremus. 



nediç Domine hos Annulos , quos in tuo nomine bétiedi- 
cimús: ut qui eos geftaverint in tua pace coníiftant, & ítí 
tua voluntátê permaneant^ & intuoamoré vivánt, &íeneícant, 
& multiplicenttiiiJiUongitàdinfc dierum : Pèi: Chriftum Domi. 

num noftrum. "* Amen. 

Oremus» 

f^eatori Ik cpnfttvator humani gencrisj dator gratise rpiri^ 
^*^ túâiís: tií Domine , mítte Spiritum Satiáúm tuUiri Para- 
cHtum de coelis fuper hos Annulos ; ut armati virtute coelcftiá 
defènfiòpis, illis, qui eos portavcrinj:» proficiaht adfalutem. Per 

"^Tunc Jítóer^alpercac Annulos Aqua oênediftâ in modum 



Crucis. Et^Annulum Sponí» » in digitumdextrse mands Sponii» 
ominimo vicínum 9 qui Annularis vocatur , ponat j íimiliter An- 
nuldm Sponii? iudigitum Sponfse , dicens: 

Iji nofnirie.Pàtrís* , & Fili] ,' «r Spntii'i ^anfti, kme.a. 

Q WJiex'p(ímutriufqúe, tamfcilicet Sponfty quhm Spottfie Kup^ 
^ tU bf prima Jint\ hoceJi,Jt nec Sponjuf aliam uxorem, »ec 
Sponfa alíum virum bahuerit \ Aut verò^JiSponfafolairnuptaJuirí*' 

Verf* adjutorium noftrum in nomine Domini. *^^' Qai- 

fecit 




De Sacramento Matrimonij. 

fecíc coeluni) & terram. VerC Confirma hoc DEUS, qnod ope- 
ratus es in nobis. Reíb. A templo fan6totuó , quodeft in Jeru- 
falem. VerC Benedi^ íttís à Domino. Reij). Qui fedt miin- 
dum ex nihilo. 

Oremus» 

DEUS Abwham, DEUS Ifiiac, DEUS Jacob, bcnc ijl dicado- 
leícentes iílos , & (èmína ^men vitae in Menribus eomm : 
nt quidquid pro fua atilitate didicerínt , hoc facere cupíant. 
Fer Dominnm noftram JEfíim Chriftum recaperatorem homi- 
num , Filiam tuum anigenitum , qni tecum \^t , & -regnat in 
amtate Spiritàs San^ D£US> per omnia íàscuú íàecalonim, 
Refp. Amen. 

riàlmus 127. 

BEati omnes , qni timent Dominam ; qui ambnlant in vi\s 
cjns. . 

L abores manmnxi toaram , qiúa mandocabis : beatos «s » & 
beoe tibi erit. 

U xor toa (icot vitís abondans : in lateribos domôs to». 

F tltj toi fícut novellae olivarum : in drcoíto meníàe toac 

E cce fíc benedidtor homo : qoi timet Dominam. 

D enedicat tibi Donunos ex Sion : & yúkas Bona Jerofalem 
omnibus diebos vitae toa?, 

E t videas Filios filioram toorom : pacem íbper Ifi^I. 

G loría Patri. S icot erat, && 

Kyrie cleifon. Chriile eldíbn. Kyrie eleifon. Paterno, 
lier. Verí! Et ne nos inducas in tentatíonem, Re/p. Sed libe- 
ra nos à maio. Verf. Salvos fàc íèrvos toos. Reíp. DEUS me- 
us íperantes in te. VerC Mítte eis Domine aoxifíom de (àn^« 
tvefp. * Et de Sion toere eos. . VerC Efto eis Domine tarris Gx^ 
titomnis. Refp. A fade inímid. VerC Donune exaadi ora- 
tíonemmeam. Reíp. Et clamor meãs ad te veniat», VcrC Dõ- 
núnas vobiícum. Refp. Et cum Ibirítu tuo. 

R I Ore- 



X34 Rltuale Strigonlenfe 

Oremus, 

REÍjsice , quaefiimut Domine , íbper hanc conventíonem de 
ccelo (ãnélo too ; 8c ficut Te-iam & Saram Angelo pacis co> 
mitante protegebas , ita Sc iftos k mortífera claemonum infeftatto- 
ne protegas , & ab eis mentis 9c corporis advcrfítates repeltas : ut 
munimine tuo protcAi, laudent nomen tnam (ànélnm, quod eft 
benediftum» in íàecala íàecuiorum. Reíp. Âmcn. 

Oremus. 

ADefto Domine rnppUcati(»iibus noftris ; & inftitutis tuis, qni- 
bus propagationem humani generís ordinâíU , benignus Affi- 
fte : ut quod te aii£l(M:e jundtur^ te auxiliante fervetur. Per Chn- 
ftum Dominum noftmm. Keíp. Amen. 

Oremus. 

BEnedic tff Domine JESÚ Chrífte hunc fàmulom , Sc hanc fiu 
mulam toam, ficut benedixiíti familias íiliorum ífíratl per ora« 
tíonem Moyfit ucvenientes per Maré rubrum, inconfpeAu Pha. 
raonis íâtvi fíerent, ita Sc hi in conípefta tuo ^vi fíant in cUe )u<!U> 
cii. Per Chríflxun Dominum ndftrum. RcCp. Amen. 

Benedito. 

BEnedicat * vos DEUS Pater, cuftodiat vos JESUS Chriíhis, 
illunúnet vos Spiritus SanAus : oftendat Dommus faciem 
fbam vobis , & miíèreatur veíbri ; & convertat Dominus vultnm 
fuum fuper vos , & det vobis pacem omnibus diebus ^tae veftrae» 
impleátque vos omm benediéUone coeleflj in remtílionem omniam 
peccatonim veftronim , ut hiòeatís vinm aeternam in íàecnk Gb- 

ctdorunv- ^^^P* Amen. 

Deinceps Sacerdos dextras utriusque jungat , Sc jungias fto« 

lâ circum volva: , ôc hâc forma verborum eos copulet. 

fungo vor In matrimoniaiii f in aoaios Patris >i< Filij , & Spid- 
lOs %i^ > Amsa, 

Poitfemo, pro more in. nac\ Pátria. «fítato , dextris íprornm 
tuper lluiftis reliquijs.., çoUatis , &ciat Sacerdos eos fuagillatim 

. 'A jura- 



Sponf, Beata Virgo MARIA: 
Sac. Et omnes Sanfti DEI, 
Soonf Et omncT SanBi DEL 

Sac* Ouòd ^*"*^ honeftam pcríbnam 

amas, 

SV. QuÒd '**"*^ honeftam perfootm. 
*^ '^ ifMffe bowjtum 

afno.i 
Sacerdos« Amando accipis in 

toam legitimam Usorem , 
tuum iegitimttm MAritttm f 

Sponf. Amando accipio in 

inetm legitimam Uxorem ' 
TKium itQtthnwn M Atitam ? 

Sac* Juxta divínam ordinatione , 

^P* Juxta divinam ordinatione : 

Sacerd. Et fanéte Matris Eccle^ 

fíae ritum: 
Sp. EtfanSa Matris Ecclejia 
ritum : 
' Sacerd, Et. qiaod j^jj^j^ non defe- 
res, ' 
Sponíl Et quod JJjH^ non áe- 
íèram: 
Sac* Tua & iUius vitadurante, 



De Sacramento Matrimonij I5f 

juraret info^ íni^forerendo verba Juramenti in fecunda praeunte ; 
illis vero , in prima perfona íubfequentibus* Et Primo quidem 
Sponlum , deinde Sponiam , hoc modo 

Sacerdos, fiften tégedet úgy fegéllyea, 

Sic te DEUS adjuvet 1 Iflenengemet ágy Jegéuyen: 

• Sponf. SicmebEUSadjuv€t:\Tí6\á<>2^kíz{íoTiy\ 
Sac. Beata Virgo MARIA,' Mdog Afajíony : 

" ^'^^ " Es Iftennek nunden Szentei, 

Ef I/lennekminden S%entei: 
Hogy c' ^5^Í5« fzemélyt 

fzereted. 

faeretem : 
Szeretvén ^^^J^í r^^ házas 

társúl , 
Seretvén hozEámféfecm b^^j^^r 

bozza mígyté J 

tdrsái 
Iftennek rendeléfe« 
fòerént, 
Iflennek rendeléle Jíerént : 
A' Kerelztyén Anyaízentegy- 
háznak fzokáfa ízerént , 
vf Kerefiktyin Anyafuentegybdunak 
Jòokdfa^fíerént : 

Es hogy ôtetel nem ha. 

gyod^ 

Es bogy ótet el nem 

bagyom: 



Hóltodiglan's hóltaiglan. 



Su 



»3<f Rítuale Strigoníenfe^ 

Sacerdos. 



Ais dir Gott helff 

Sponí. Ah mir Gott beíff: 
Snc. Unfer libe Frau , 
Sp. Clnfer libe Frau : 

Sac. Und alie Gottes Heiligcn , 

Sp. Unã alie Gottes Heil 
Sac. Das du ^íj5««g"^""g??^'/oa 

lieb haft , 

lieb hab : 
Sac. Und % zu -:»^ Ehlichen 

Sp. U»d%^uZ^Z. EbHcben 

Sac. Nach der Ordnting Got- 
tes. 



Tak tebe PanBuoch 

pomahai , 
Tak mne Pan Buocb pomahai: 
Blahoslavena Panna Maria: 

Blahoslavena Panna Maria y 
Y wíleczi Bo2Í Swati, 
T wjfecki Btpísi Swati : 
Sp. Und alie Gottes Heiligen^\TLh ty tuto poctivu oflobu mu 
^ '" ■ ^ lugeíT, 

Z^ya tuto pochtiwu ojfobu mi^ 
lugem: 

Miíueiice Za P"^* a ^^*™» Mamacllm 

íebe pogjmaíl^ 

MilusilCe 7sa P'*^ ^ ^*"'" manjsefkii 
I *>^ ftavebo^ vcrvebo Manzti^ 

febepogjmam: 

Podia uftanovenía. 
Bozieho. 
ftáít ujianovenia Bo%iebo 



Sp. Niíci& Jer Ordmmg Gottes. 
Sac. Und nach der Chi iftJichen 
Kirchen Gebrauch: 



Sa^« 
Sp. 

9ac. 



Y podia obíczaga Cyrkwc 

teí wílèobecnei , 
Tpvdle obicTsaga Cirkvve Spvatú 
Sp. XTnd nacb der Cbrifllicben ^ n>v[feobecnei : 

Kircben Gebraucb : í A zè |^ nikda neopuftjíT, 

Und das du % nidit verlaf- 

A M ^ nikda neopuíljm : 



fen wilft, 
Unà das iet J/„ nicbt veríajjè» 

mil : 
So lang du und ^ lebet, j 



Az, do IS. a tví^É^ci %itú 



Sp. 



De Sacramento Matrímoníj* i}7 



vitâ durante: 



Hdltomiglan 
bóltoiglan : 



Sa. Inullane-fSenimi némú 



ceífitatc. 

Sp^ In ulla necef- 

Jitdti : 

SãC. Ita te De- 
us adjuvet , 
Sp. Ita me Deus 
adjUvet. 



nyavaiyájában: 

Semmi nému 
nyavalydjdban : 
Iften tégedet 
ugy fegéllycn , 

I/len engemet ugy 
Jegéllyen. 



So lang kb ^ unà\ A%do ^^y^ amo^ 
^' lebet : \ gey fl^rti : 

"Wzadnem pro 

IVuadnem pro^ 
tiwenjlm : 
Tak tebe Pan- 
Buh poma- 
hai. 



In keinerley 
Noth, undWi- 
derwertigkeit , 
In keinerley Kothy 
und 14^ idervertig^ 

keit : 
Ais dir Gott 

helfF, Tak mne Pan 

Alf mir Gott belff. Bub fomabai 



Poftea fponfam fimilí modo ioteff ogatam , faciat Juf are ! fini- 
toque utriúsque juramento, alpergateos Aquâbenedidtâ, & di- 
mittat in pace 

His expletis, fl benedicendse fint nuptiae, Parochus MTÍlam 
pro Sponlo, & Sponfa, ut in Mifíali Romano, celebret, fervatis 
omnifeus, quae ibi praefcribuntu •. 

Peraftis omnibus , Parochus manu íuâ defcribat in librum 
Matrimoniorum, nomina Conjungum, &teftium,& alia juxta 
formulam praefcrirtam: ídque licèt alius Sacerdos , velab Ordi- 
nário delegatus, Matrímonium. celebraveri. 

De Secundis Naptijs. 
Oíedò parte utriãfque Conjugis bafunt SecUnàa Kuptia^ boe ejlji 
^ utrique l^iduijtnt : Sacerdor , qui eot conjungit , obfèrvet & pera^ 
gat ea^ qua Ordo conjungendi Spúnfum^ tT Sponfam in/acre Eccle/ía yjii^ 
perifif defcriptUs continet j ufque adeumhcum ^ uhi jit Annulúrumfjtonjt 
in digitum jfionfã y & è contfa impofitio^ inclujtvè. BenèdiSionèm au^ 
tem nubeniium ibi fubJeqUíntem omittat y fed ejur loco bane faltem Ora^ 
tionemdicat. Oremus# 

ADefto Domine fupplícatíonibiís tiòftrís ; k iúftítutis tuis^ 
quibus propagatioúemhuiAànigenerisordinâíli, benignus 

S Bflifte 



t^i Rituale Strigonieníe r 

aflifte, utquod te auftore jungitur , te auxiliante fervetun Per 
Chriftum^Dpminuni noftrum Hefp^ Amen. 

Ofatlone finita, jungat dextras (itriuíqfue, & ftolâ circum-- 
Volvat, copulétque per haec verba formalia: 

Ego conjungo vos in Matrimonium, in nomine' Patris >í< ] 
& Filij, & Spiritus Sanfití. Amen. Et ultimo faciat ipíbs jura- 
te, eo modo, qui fuprà habetur deícripcus, 

QUòdJi ex parte tanttím Sponfa Jlint facunda Kuptia^ hoc efiyji 
Sponfa vidua efl yfed Sponjus nondum aliam habuit uxorem: de 
bU^ que Ordo conjugendi Sponfum , ÍT Sponjam fuperim habet , nibil 
quidem omittatur^ verhm BenediBio nubentium fuper folum Sponfum^ 
numero Jlngularij ^ genere mafculino dicatur^ hoc moio: 

Oremus* 

DEUS Abrahám , DEUS Ifaac , DEUS Jacob , bene ifi dic a- 
dolefcentem iftum , & íemina femen vitse in mente ejus ; 
ut quidquid pro íua utilitate didicerit , hoc facere cupiat. Per 
Dominum noftrum Jefum Chriftum recuperatorem hominum, 
Filium tuum unigenitum, qui tecum vivit, & regnat inunitate 
Spiritíis Sanóti DEUS, per omniafaeculafaeculorum, líelp, Amefl. 

V CumPfalmd.^ 
Beati omnes, qui timent Dominum , &c. ut fuprà f.- 1 5 j. & 
in fine Gloria Patri, &c.Qaô finito, fubjungitun.Oratio. 

Oremus. ^ 

BEne ií( dic Domine Jefu Chrifte hunc famulum tuum , ficut 
benedixifti famílias fíliorum Ifrael per orationem Moyfi^ 
ut venientes per Maré rubrum, in confpeftu Pharaonis falvi fi- 
erent, ita & hic in conípeótu tuo lalvus fiat in die judicij : per 
Chriftum Dominum noftrum, Reíj)- Amen. 

Benediálio. 

BEnedicat ijite DEUS Pater, cuftodiat te JESUS Chríftus, 
illuminet te Spiritus Sanátus : oftendat Dominus facíem fu- 
am tíbi, & mifereatur tui; &convertat Dominus vultumfuum 

íupef 



P.^ Sacj^aaiento Mãtrlmomj» í ; ^ 

luper te , & det tibi paceiri omnibus diebus vitae tuae ; impleát- 
que te omini benediâionecoelefti, in remiífionem omnium peo 
catorum tuorum , ut habeas vitam setemam in íàecula íseculo' 

rum» JReíp. Amen. 

Alia omniai utfuprà. foi. i;4» 
BITUS INTRODUCENDI NOVAM NUPTAM 

NOva nupta, dum gratias DEO aélura ad Templum vene^ 
rit, coníiftat ante fores. Ubi Sacerdos íliperpellicep, 5d 
ítolâ indutus , dicat fuper eam hKC , quae íequuntur ; • 

^ Píalmus 66» ,. . 
•j-^US mílereatuf noítfií&befledícát nobis: Ulumioet vul- 

1 Jtum fuuffl fuper nos, & mifereatur noftri. 

Ut cognofcamus in terra viam tuam : in omm'bus gentibu^ 
falutare tuum. 

Q:>nfíteantur tibi populi DEUS : .Confíteantur tibi populí 

omnès. 

I^tentur, & exukent gentes : quoajbun judicat populos 
in aequitate , & gentes in terra dirigis. 

(ynfiteantur tibi populi DEUS > conâteantur tibi populí 
omnes : terra dedit fniâum fuum. 

Bpnedicat nos DEUS , DEUS nofter , benedicat nos DEUS í 
& métuant eum omnes fines terrae. 

(^oria Patri. &c. Sicut erat, &c. Kyrie eleifon. Chrifte elcifon» 
Kyriê eleifon. Pater nofter, &c. Ave Maria, &ç. " 

"Veríl Salvam fac ancillam tuam Domine. Re/b» DEUS me- 
us Ipérantem in te. VerJC Mitte ei Domine auxilium de fan^ 
Sto. Refp. Et de Sion tuere eam. . VetílNihil proficiat inimi- 
cus in ea. Reíp. Et (Ams iniquitatiá "non apponat nocere ei. 
Vexíí Domine exaudi orationem meam. Reíp.Et clamor meu» 
ád te veniat. Verí»I^ominus vobifcumr Rei|r»Et cum ípiri- 
tu tuo. 

Si Ore- 



140 RitUãle Strignríienfe 

Orcmus. 

DEUS, qui mortuam Sarae vulvam, per Abrahae fervi tui 
femen foecundare dignatus es , ut etíam contra ipem , fo- 
boles ei naíceretur : íamulam hanc tuam propitius refpice , ei« 
que partum, & foecunditatem benignus tribue , & proleni} quam 
donaveris benedicito ; Per Chriftum Dominum noftrum. Refp. 
Amen. 

Poftea ftolam det in manus Nov« nuptae , & introducat esinif 
in tcmplum , dicens ; 

Iflgredere intemplum DEI , adora Filíum beatas Marise 
Virginis . ut tibx foecunditatem tribuat prolis. 

Deinde a^ergat ipfam Aquâ hçaediStsí in modum crucis 
dicens: Pax, & benediélio DÉI Omnipotentis , Patrís, & FiJij,& 
Spiritôs Sanai, deícendat fuper te , & maneat femper. 

DE BENEDICTIONE MULIERIS 

POST PARTUM. 

CUm puerpera poft partum , juxta piam » & laudabileni con- 
Ivetudinem ad Eccleíiam venerit, pro incolumitategratias 
DEO aftura : prae foribus Ecclefiae expeálet Sacerdotem , ut ab eo 
benediólionem accipiat. Ubi Sacerdos fuperpelliceo, & ftolâ 
alba indutus , benedicat eam , infraícriptos Pfalmos , & preces 
recitans. 

Veríl ^Adjutorium noftruminnomineDomini. Refp. Qui 
fecit eoelum , & terram. Antiph. Hsec accipiet benediftionem à 
Domino. 

Pfalmus 2j.' 

DOmini eft terra, & plenitude ejus: orbis terrariím, & uni- 
veríi, qui habitant in eo. 
Quiaipfe fuper maria funda vit eum : fuper flumina praepa- 

ravit eum. 

Qiiis afcendet in montem Domini: aut quis íktbit in loco 
^aafto ejus? Imio- 



Introdti(Sbip Mulieris poíl partum 141 

tonocens manibus, & mundo corde: qui non accepitin va* 
no animam fuam> nec juravit in dolo próximo fuo. 

Hic accipiet benediiãionem à Domino : & mifericordiam \ 
DEO íàlutari fuo. 

Haec eft generatío qussrentíum eum : quaerentium faciem 
DEI Jacob. 

Attollite portas príncipes veftras, &elevamini portçaater- 
nales : & introibit Rex glori». 

Qjiis eft ifte Rexgloriae? Dominus fortis, &potens, Domi- 
nus potens in praelio. 

Attollite portas príncipes veftras , & elevamini porta «ter- 
cates. & introibit Rex gloriai. 

Qyis eft ifte Rex glorias ? Domintis virtutum ipíe eft Rex 
glorias. 

Gloria Patri , &c. 

Et Pfalmus- 

B eati omnes aui timent Dominum: qui ambulant in vijs 
ejus, &c. to tus, ut fuprà, foi- ijj- cuxm Gloria Patri, &c. 

Antiph- Haec accipiet bcnediâionem à Domino, & miferi- 
cordiam à DEO falutari fuo : quia haec eft generatio quaerenti- 
um Dominum. Kyrie eleifon. Chrifte eleifon. Kyrie eleiíon. 
Pater nofter. &c. Vcrí Et nenosinducas in tentationem.Relp* 
Sed libera bos à maio. Verf. Salvam fac ancillam tuam Domi- 
ne. Reíp. DEUS meus fperantem in te. Verf. MitteeiDomi* 
ne auxilium de íànfto. Refp J Et de Sion tuere eam. VerH Nihil 
proficiat inimicus in ca. Reíp. Et filius iniquitatis non appo- 
nat nocere èi. Verf. Domine exaudi orationem meam. Reíp. 
Et clamor meus ad te veniat. Verf. Dominus vobifcum. Reíp. 
Et cum fpiritu tuo. 

Oremus.^ 

DEUS, qui per Moyfem famulum tuumlfraeliticaeplebiman- 
dâfti , ut mulier , quae , fUfcep to femine filium parerct , qua- 

S 3 dra- 



144 Rituale Strigonienfe. 

Stan^o femper benedicat, & aperto capite. 

In principio cujusque Benediétionis , dicat Verf* Adjuto- 
rium noftrum in nomine Domíni. Refp. Qui fecit ccelum, & 
terram^ Verf. Dominus vobifcum. Reíp. Et cum íbiritutuo* 
DeÍD le dicatur Oratiopropria una,VelpIures,prout fuôlòcô not*' 
tum fuerit. 

Poftea rem aípergat Aquâ Benediftâ ; &ubínotatum fuerit^ 
pariter incenftt,nihil dicendo. 

Ciim Sacerdos aliquid benediílurus efl: , habeat mmíftruni 
cum vafe Aquae benediftae, &alpergillo; & cumhocRituali libro, 
leu Miflali. 

Caveat,nebenedi£Í:ionis causa ponat aliquíd indecens Aiper 
Altare, veluti efculenta: fedquod ejusmodi eft, ponatur ílipcr 
tnenfam , commodô loco paratam, 

ORDO AD FACIENDAM AQVAM 

BENEDICTAM. 

DTebus Dominicis, & quandocdnque opus fuerit , praeparat» 
Sale , & Aquâ munda benedicendâ in Ecciefia . vel in Sa- 
ciiftia. Sacerdos fuperpelliceo, & ftolâ violácea indutus , primo 
dicit. Veirf. Adjutotitiffl noftrum in nomine Domini. 'ReCp. 
.QÕi featccchim , & terram, Deinde abfolutè incipít Exorclí^ 
mum falis. 

IP Xorcizo.te creáttira; Salis per DeilMA vivxuii) perDeum»jE( 
li verum, per Deum «{«^ íanÃum « per Deum, qui te per Eli- 
íàeunr Prophetam in aquam mítd juílit, ut fanaretur fterilita» 
aquse : ut efficiaris Sal eXorcizatum ío falútem credentium : & 
fis , omnibus ííimentibus te , fanitas animae, & corporis : & effii- 
' giat, attque diícedàtà loco , ití quo afperíura fueris, onínispftaii- 
taj!ía,& nequitía, velverí^jtiá diabolicse fraudís , omnísque ^íritús 
ftnmundus, ád|urattts per eum, qui venturuseft judicare vivo» 
& xnortuos , & fseculuni pçr ignem» Rêíp. Amen. 

Ore- 



E yòrcifmus Aquee bencdiôae. '^^ç 

Oremus. 

IMinenfam clemeDtíam tuam, omnípotens cterne DEUS, ha* 
militer imploramus > ut hanc creaturam Salis, qaammufuin 
generis humaní tribuíílí, benedicere^ &íàaftiíicarél< tuâpiev 
tate dígnerís : ut fit omnibus iumentíbus íklus mentis, & corpo- 
ris, & quidquid ex CO taâum, vel reíperfum fuerít, careat omní 
iminunditia , omníque impugnatione fpiritualis ucquitiae: Per 
Chriílum Dominum noftruin, Reíp» Ameo. 

Exorcifmus Âqu«.: & dicatur fine Oremos. « 

Exorcizo te creatura Aquse , ín nomíne DÊI^ Patrís omnw 
potentís , & in nomíne TÉSU^ Chriíli Fili) e|us Domini 
noftri, & in virtute Spiritâslp San^i: ut fias Aqua exorcizata 
ad eHiigandam omnem poteílatem inimící, & ipíum ininúcujn 
eradicare & explantare valeas cum Angelis fuís apoftatids: Per 
virtutem ejusdem Domini noftri JESU Ghrífti» qui ventuTUS 
eft judicare YÍvos>&mortuos> & faeculum per ignenu Re;^* 
Amen. 

Oremus 

DEUS , quí ad íaíutem hufflani getieris m^^xírns qticeque. Su^ 
cramentâ in aquarum iubítaotia Condídiílt^ âdefto propi. 
tius invocationíbus noftris ; & elemento huíc multímodh puri- 
ficatíonibus praepanito > virtutem tuas betíedlStíanis ^ ín» 
funde : ut creatura tua myfterijs tuis fervíesâ , ad; abigendosdsBi* 
mones, mofbóísqUe pellendos, divin« gfatiaer ftimat eife(Sbum; 
ut qui<{quid in domíbus» ve) iis krcis fidielium hsc unda re- 
íperferit» careat omni immundítiâ, liberetur ànoxa : non íUicre» 
fideat rpiritus pellílens , non auracorrumpens , difcedánt omne» 
infidise latentis ínímici: & íiquid eftfquodautincolumítatífuu. 
bitantium invidièty aat quíetí, áj|)éffioaeVfiU)]ii aqu» iêisàxti 
ut iàlubricas per mvocationem íànâi tui nominis expetita, ab 
omnibus fit impugnationibus» deftiiíà. Per Dominam, noíbum >, 
JeftisL Cbfiftum &c; 



14^ Rituale Strigonieníè^ 

Hic i^iittat falem ia Aquam in modum Cnicis, diceado íe- 
mel : Commixtío falis , & aqu« pariter íiat *. In nomme Patm^, 
írFílíj, qn & Spiritíis iji Sanfti. Refp; Amen.Vern Dominusyo: 
biícum. Rejíp. Et cum fpicvai tuo. 

Oremus. 

DEUS , invi^ virtutis audor , & in íuperabilis imperí) Retf 
ac íèmper magnifícuâ tríumphator : qui adveríàe domina- 
tionis vires reprimis í qui inímici rugientis iaevitiam íuperas: 
qui hoftiles nequitías potenter expugnas : te Domine , tremen- 
tes, & (upplices deprecamur» ac petimus, ut hanc crêaturam 
Salis , &: aqu« dignanter aípicias , benignus illuftres , pieta* 
tis tuae rore lànâifices : ut ubicunque fuerit aíperíà , per in- 
vocationem fan^ tui nominis , omnis infeftatio immundi ípiritôs 
abigatur, terrórque venenofi ferpentis procul pellatur ; & prae- 
fentia Sanai S.piritàs nobis mifericordiam tuam pofcentibus ubí- 
que adeílè dignetur: Per Dominum noftrumJ|ESUM Chriftum 
Filium tuum, qui tecum vivit, &regnat inunitate ejusdemSpiâ 
' i Sanai» &c. Refp. Amen. 
Poft benediáionemáqu», Sacerdos Domínicís diebus, ante- 
quam incipiat MiíTam, afpergit Altare, deindefe, & miniílros, 
ac populum > prout in Miflàli proefcribitur. 

Poftea Chrifti fídeles poflunt de ipfa AqUa benedifta in vaíl 
(fvílis íuis accipere , ôc fecum deferre ad afpérgendos aegros , do- 
mos, agros, vineas, & alia, ad eam habendam in cubiculisfuis> 
ut eâ quotidie, & fsepius aípergi poílint. 

BENEDICTIO CANDELARUM, EXTRA DIEM 

PURIFICATIONIS BEATJ& MARI£ VIRGINIS. 

Verf* Adjutoríimi noftrum in nomine Domini. Reíb. Qs^í 
fedt cfflum, aterram. Verf. Dominus ▼obifcum. Reíb. tX cum 
^zrJtu tuo. 

Ore- 



De Benedi^iombus 



T47 




Oremus* 

Domine JESU Chrifte , Fili DEI vivi , benedic i$i Candeias 
' iftas fupplícationibus noftrís, infunde eis Domine perviTi» 
tutem fãn&x Oucis i^ benedi^lionem coeleftem , qoieas adrei' 
pellendas tenebras humano generi tríbuifti : talémque benedi'âi« 
onem íignacuk> íàn ftae crucisifiaccipiant) ut quibuscúnque lo» 
cisacceniàe, fíve pofítas fuerínt, diicedant príncipes tenebrarum 
& contremiícant, &fugiant pavidícum omnibusminiftrísíliisab 
habitationibus ilUs : nec praefumant amplias inquietare , aut mo» 
leftare fervientes tibi omnipotenti D£0 : Q]ii yivis> & regpias ia 

fócula fsculorum» Reíp; Amen. Foft modiím ai{)ergantur AquE 
bencdíéèt. 

BENEDICTIO DOMÓRUM IN SABBATO 

HAI^CXÓ PASCHiB 

PArochus', feu alius Sacefdos íupefpelliceòi & ftolâ al^rl in» 
dutus , cum miniíliro deferente vas Aquae ex benediétíone 
Fontium ante perfufionem Chriimatis accept», vilitat domos 
iuae Parochiae, aQ)ergensQas eâdemAquâ benedii^â. Ingrediens 
'domum dicit: Pax ímie âosamy & ommbtts habítantibus ía e€ 
Deinde afpergens loca praecipua domils» &eos> qui hàbi» 
tant in ea, dicit Autiphonam; Vídí aqtíam egredienCem de tem- 
pio à bCere á&ítroi allelufa; £t omites > ad quos pervenit aqus 
]fta,falví faâi funty aliei uja aUelufa^ PraImi^*^Q^temini Domino» 
quoniam bónus : quoníam in íséculum míferícordia eju», Glorís 
Pa£ily& Filio» & Spiritm Saoâor SÍcuteratj &c. repetiturAn. 
típb. Vidi aquam, &c» Deinde dicit : Veríl OftendeiiQlMS Do; 
mine milerícotdiam tuam « íiítlv^ju m; £e íahiCare tuumdanobisy 
a&eluja. Veif. Domine exaudi orationem meam. Jiefp, £c cia-- 
mor meus ad te vefiiatr Verf. Dominus votííGxaa.^ Keíb* £t 
auB^iritutuOh 

t* Ofc- 



t4Í Rituale Strigqníeníe* 

Oremus. 

E^aucli nos. Domine íànfte Pater cónnipotens « «eterne DE- 
US, & (Icut domos Hebreorum in exitu de ^gypto, agni 
ranrv'iae linitas < quod Palcha noílrum, ín quo isimolatus efi: 
Chriílus, âgurabat. ) ab Angelo percutíente cuílodiíti; ita & 
mittere dignerú íanâuin Angelum tuum de coelis , qui cuftodi- 
at, foveat* protegat» vifiteC» atque defendat omnes habitantes 
íq hpç habttaciUp, Per eundein Chrií^qm Pomioum oo&rwxL, 
Rerp.Aiaen* 

ALIA BENEDICTIO DOMORUM; 

AUO TEMPORE FACIENDA CUM ASPERSIOlíE 

PAf ochus , íèu alij Sacerdotes volentes aliquam particulareni 
domum, vel generaliter domos fideliiim alio tempore in- 
fra annum afpergere Aquâ benedi^â, ingredientes domum di- 
canf.Pax huic domui, & omnibus habitantíbus in ea." Deinde 
loca aípergendo , dicant Antiph. Aíperges me Domine hyflopcí 
& mundabor. Pfal.. f o.Miferere mei DEUS, fecundími magnam 
mifericordiam tuam. Gloria Patri, & Filio, & Spit-iti^ 'Sanâro. 
Sicut erat. &c. & repetitur Antiph. Aíperges me Domine , &c» 
« Verf. Domine exaudrorationem meam; Reíb.Et clamormeus 
adteveniat. VerfDominusvobiícum. Relp«ttcumfpiritutuo« 

Oremus. 

TTXaudí nos , Domine íhnStt Pater , omnipotens «etemc DE- 

J^^ US, & mittere digneris £inâiim Angelum tuum de coelis, 

qui cuíbodiat, foveat, protegat, vifitet, atque defendat omnes 

habitantes in hoc habitáculo. Per Chriíí um Dominum noftrum. 

Relp. Amcn. Deinde afpergat Aquâ benc4iátsL 

BENEDICTIO LOCI. 

Verf. Adjutorium noftrum in nomine Domini : Reíf). Qui 
fecitcoelum, & terram. Verf. Domine cxaudiorationemmeam. 
?í«$?- Et clamor meusad te veniat Verf. DominUs yobifcam 
" ^' Et Gum pirita tuo. Ore- 



De Beneáiítíonibtts." 14^" 

♦»»< i4 » » 4 ^ ^ ♦ » »»»-»»»»»»»i»»> »»»;»»» » »»♦» » »,» 1 » » » » 

Oremus. 

Kincdic >h Domine DEUS omnipotens '^Zn^Z-. ^t ^t in^ 
fanítas , caftitas , viâoría^virtus , humilitas , bonitas, & man« 
fvetudo , plenitudo legis , & gratíarum aébio D£0 Patri » & Fi* 
]iõ> & Spiritui Sanâo; & haec benediâio maneat íuper hunclo. 
cum, &fuper habitantes in eo nunc, & iemper. Refp. Amen. 
Et aípergat lAquâ benediftâ. 

ALIA BENEDICTIO DOMUS NOV^. 

Verf. Ad]Utoríum noftrum in nomine Domini. Refp.Qiii 
fecit coelum , & terram. Verf. Dominus vobifcum. Refp. Et 
cum ípiritu tuo. 

Oremus. 

T) DEUM Patrem omnipotentem flippliciter exoramus pro 
hac domo , & habitatoribus e]uS) ao rebus : ut eam bene- 
dicere , »{(& fan6ti0care , i^c bonis omnibus ampliare digneris: 
tribue eis Domine , de r ore coeli abundantiam , & de pinguedine 
terrse vitae fubftantiam > & delideria voti eorum ad eí^âum tuas 
miferationis perducas. Ad íntroitum ergo noílrum benedicere, ^ 
&iknâ:ifícare ^ digneris hanc domum , íicut benedícere dignatus 
es domum Abraham» Ifaac, & Jacob: & intra parietes domas 
iftius, Angeli tu» lucis inhabitent, eámque, & ejus habitatores 
cuftodiant Per Chriftum Dominum noílrum. Refp. Amen. 
Delnde aípergat nquâ benediââ. 

BENEDICTIO THALAMI. 

Verf. Adjutorium nofiirum in nomine Domini. Refp. Qm 
fecit coelum , & terram. Verf Dominus vobifcum. Relp. Et 
cum ípiritu tuo. 

Oremus. 
T^nedic )^ Domine Thalamum hunc, ut omnes habitantes 
X3 in eo in tua pace confíílant» & in tua voluntate permané* 
ai^t» & feneícant > St multiplicencur in longítudine dierum , & ad 



1^ Rituale StíigonieDfc^ 

reg^a coelorum perveniant f er Chriíhun Dominum noilrum. 
Râ|i>. Amen. Foílea aipergatur Thalamus Aquâ benedi^ 

BENEDICTIO NOV^ NAVIS. 

Verf. Adiutorimn ooftrum in nomínc Domfm, ^. Quí few 
eitcoetum» & terranu VerC Dominus vobilcunu Reíp.lstcua 
:^iritutuo. 

Oremus. 

F^opitiare Domine fupplicatíonibus noftrís^ , & benedíc >fi 
nav^m iftam dexterâ tuâ fanai, & omnes qui in ea vehentuty 
ficut dignatus es benedicere arcam NoS ambulantem in diluvio ; 
porrige eis Domine dexteram tuam , fícut poirrexifti beato Petro 
ambulantí fuper maré : & mítte íànâriun Angelum cuiun de ca» 
IÍ9„ qui liberet) & cuftodiat eam íèmper à pericuJis univerfis , 
cum omnibus , quae in ea erunt : & fâmulos tuos repulfis adver. 
:Btdtibus, portu íempcr optabiliy curfiique tranquillo txiearisç 
tranía^sque, ac reftè perfeóHs negotijs bnmibus , iterato tem» 
pore ad própria cum omni gaudia revocare digneris» Q^i vi» 
iás>,& regnas y &c- Àípergat navcm Aqui Benc(ítta. 

BENEDICTIO COMMUNIS SUPER FRUGES, 

ET VTNEAS, 

Verf. Adjutoríum noftrum in nomine Domíni. ]^. Quífer 
tStt asfumf &■ terram. J{r, Domine exaudt orationem meam;.- 
■w,. £t clamor meus ad te veniat* ^. Dominus vobiicum» k; 
it cum ^ritu tuo. 

Oremus. 
#'^VRaxnas píetatem tuam ommpotensr DEXIS^ nt has prinú» 
yJláaLS ereatur» tuaBr quasaSns, & pluvie temperamento nu' 
trire dignatus es» benediâionis tuas imbre perfundasf & Gniâns 
terras tuae ulque ad maturitatem perducas; Tríbuasquoquepo^ 
pulo tua de tuis muneribus tibi femper gratias agere , ut à íerti-^ 
Jitate terr» e^iude&tíum animas bonis amuentibua repkas , & 



De BeflediíHcnibus; li;í 

egenus, ^ pauper laudent nomen glorias tu«: Per Chriílum Do- 
aúniini ooihiiaL ^ , Amem Aípergat iilas Aquâ benediââ. 

BENEDICTIO PEREGRINORUM AD LOCA 

SAKCTA PROCEDENTIUM. 

PEregrini, adlocafanfta profefturi, antequam difcedant, jux- 
ta veteris Eccleíí^c inftitutum, deberent accipere Patentes, 
feu commendatitias literas àfuo Ordinário, feu Parocho. Qui- 
bus obtentis , & rebus íuis difpoíitis, faélâ peccatorum fuorum 
confeífione, & audita Mifsí, in qua dicítur Oratio pro Peregri- 
nantibus , lanótiffimam Euchariftiam devote fuícipíunt. Explc- 
tâ Mifsâ, Sacerdos luper eos genuflcélentes dicitfequentes Preces: 
Antiph* In Tiam pacis. Benedidus DominusDtUS Ifi^ael , êrc. 
utíupràfol. III. in íinç Gloria Patri. RepetiturjAntiphk In 
viam pacis, & proíperitaôs dirigat vos omnipotens, & miíericors 
Domtnus, & Angelus Raphaêl commitetúr vobiícum in via, ut 
cum pace, íalute, & gáudio revertatis ad própria. Kyneeleiíon 
C hrifte eleiíbn JCyrie eleifon.P ater noíl:er,&c.^. Et ne nos inducas 
in tentationem. ]^.Sed libera nos à maio. ]ír. Salvos fac íervos tu- 
os. {^. DEUS meus iperantes in te. ^. Mitte eis Dominíe au- 
xilium de fanfto. l^. Et de Síon tuere eos. j^. Efto eis Domi- 
ne turris fortitudims. ijj. A facie inimici. ^, Nihil proficiat^o 
inimicus . in eis. j^. Et filius iniquitatis non apponat nocere 
eis. )J^ Benedióhis Dominus die quotidie. f^. ProíJ>erum iter..^ 
feciat vobis DEUS falutarium noftrorum. ^^ Vias tuas Do- 
mine demonftra nobis. i^« Et Semitas tuas edoce nos. ^^ Utinam 
dirigantur vias noílrs. ^. Ad cuítodiendas juftificàtiones tuas. 
jj/, EruQt praya in direâra. m. Et aípera in vias planas, p^ An- 
gelis fuis DEUS mandavit úc te. ^. Ut cuftodiant te in omni.» 
bjis vijs tuis. }}r. Domine exaudi orationem méam» jjj. Et cla- 
mor meus ad te veniat S/. Domínus vobiíbunu b^. Etcum 
íp^ntatuo. 



/ . 



u* 



Rituale Strigonienfe 




Oremus* 

D EUS 9 qui filios Ifraêl per maris médium íicco veftígio ire fecU 
fti, quique tribusMagis iter ad teftellâ ducepandifti; trL 
bueeis quafumus iter proíperum^ tempúsque tranquiUum: 
ut Angelo tuo fanâo comité ^ ad eum^ quo pergunta locum, ac 
deíhum ad aeternae falutis portum feliciter valeant pervenire* 

DEUS, qui Abraham puerum tu um de Ur Chaldaeorum edu^ 
£kum, per omnes fu« peregrinationis vias itlaefum cuílo- 
diíti r quaefumus, ut hos fâmulos tuos cuftodire dígneris: cfto 
eis Domine in procinftu fulíragium , in via fòlatium , ín «ftu um^ 
braculum , in , pluvia & frigore tegumentum , in laífitudine vcí* 
túoihim • in adveríitate praeiidium y in lúbrico bacuf us y in nau- 
frágio portus; ut te duce,quo tendunt , prolj^rè per veniant> 
&: demum incólumes ad própria revertantur. 

ADeílo qusefumus,^ Domine fupplicationíbus noftris, & vi* 
am famulorum tuorum in falutis tu« prolperitate difpou 
ncy ut inter omnes viae,& vitae hujusvarietatesy tuofemperpro* 
tcgantur auxilio» 

Tj Kiaeíta, quaefumus, omnipotensr DEUS , ut familia tua per 
X. viamlàlutis incedat , & beati Joaonis Prae^curforis hortamen^ 
ta^ feéí-ando ad eum , quem praedixity fecuraperveniatDomJnum 
noUrum JESUM Chrittum filium tuum. 

EXaudí Domine preces noftras , & iter fínnuíOFum tuorum 
propitius comitare , atque miíèrícordiam tuam y ficut \ibu 
que es, itaubique largire ; quatenus à cuitólis adverfitatibustuâ 
opituIatioRede&nfí , gratiarum tíbí refèrant aétionem : PerChri- 
ftum Dominum noftrum. ?t. Amen. Par, Sc benediÔio UEl 
oimiipotentisr,I^2[tniÍ< &Fili)r& SpirítCis Saadi » deíjeadatiuper 
voSí&maneat&ropetiçt, Ameias. Dcínde afpergantur Aqu& 

Quod íi uims ftierit peregrinatvurus , ornais' dicuntur in 

numcw 



^ De Bcnedi6lionibus i^^ 

numero Pt^gulàri; a^ íi Sacerdos ipre, qui benedidt, furrt fo- 
cius peregrinationis, dicat in perfona prima numeri pluralis, 
quatenus, congruere videbitur. 

bElNEDlCTlO PEREGRINORUM POST 

REDITUM^ 

Verf. Adjutorm noftrum ínnomineDominí. Reíp* Quifecit 

cof lum , & terram. Antiph. Ecce lie benedicetur homo , qui 

timet Dominam. 

Pfaímus. 17a. 

BEati omnes , qui timent Dominum : qui ambulant in vijs 
ejus , &:c. ut íuprà foL 1 3 3 . cum Gloria Patri , &c. & rc- 
petitur Antíphona: Ecce fie benedicetur homo, qui timet Do- 
minum. Kyric cJeifon. Chrifte eleifon, Kyrie eleiíon. Pater 
nofter. &c..Verí^ Et ne nos inducas in tentationem. Relp. Sed 
. libera nos à maloJl^. Benedióti qui veniut in nomine Domini J^eíp. 
l Benedifti vos à Domino, qui fecit coelum, & terram. íí^- Re- 
: ípice Domine in lervos tuos, & in opera tua. Refp. Et dirige 
eos in viam mandatorum tuorum. Veri! Domine, exaudi ora^ 
tionem meam. Rcíp. Et clamor meus ad te veniat, Ver£ Do- 
minus vobifcuní. I}l. Et cum Ipiritu tuo. 

Orcmus* 

LArgire quaefumus Domine famulis tuis indulgentiam placai 
tus , & pacem , ut pariter ab omnibus mundentur offen- 
(is, & fecurâ ti bi mente deferviant. 

O mnipotens fempiterne DEUS , noftrorum temporum, vitae- 
c^iue diipofitor, famulis tuis continuae tranquillitatis largire lub- 
Cdium : ut quos incólumes proprijs laboribus reddidifti, tuâ fa- 
cias Proteftione fecuros. 

D EUS humiiium vifitator, qui nos fraterna dileótione con-i 
folaris, praetende focietati noftra^ grátiam tuam, ut per eos, in- 
quibtts habitas , tuum nobis íentiamus adventum. Per Domi- 
nuainoftrum, &€• Deinde a^ergantur Aquâ benediffcâ à m^ 



1^4 Rituale Strigonieníe. 

cêf dote , dicênte : Pax, & benediaio DEI omnipotentis , Patris »í< 
&. FiJi j , & Spiritiis Sanfti defçendat íuper tos , & maacat fem- 

ÉENEDICTIONES ES CULENTORUM, 

PR^SERTIM IN PASCHA. 

Bencdidtio Agni Pafchalis. 

i^' Adjutorium noftrum innotnine Domioi. ^- Quí fecit 
ieoelum , & terram. ^- Dominus vobiTcum. ^- Et cum ípiritu 
tuo. 

Qf.-emusJ 

I ^\EUS qui per famuJum tuum Moylèn , ín liberatione Popu- 
JL^ li tui de iEgypto ) agnum occidi juíllíli, in Hmílítudinêm 
Domini noílri JESU Chrifti, & utrósque podes doxnorum de 
íànguine ejusdem agni perungi prsecepiíli : tu benedicere 'í' > & 
íaDâifícare ^ digneris hanc creaturam carnis » quam nos famuli 
tui ad laudem tuam íumere defideramus, per refurreârionem ejus- 
dem Domini noftriJESU Chrifti. Qui tecum ivit, & regnat in 
fecula fwculorum, ^'«Amen. '^^ "^o^ afpergat Aqua benedidâ. 

BENEDICTIO OVORUM. 

i^' Adjutorium noftrum ín nomine Domini. IH- Qui fècit 

coelum , & terram. ^« Dominus vobiícum. ^ • Et cum ípiritu 

tuo. 

Ofemus. 

lC*Ubveníat, qúsefumus Domine $ tuae bene ^ diâíonis gratia 
>3 huic ovorum creaturae, ut cibus falubris fíat íidelibus tuis» 
in tuarum gratíarum a^ione íumentibus , ob reíurreâionem 
Domini nouri JESU Chrifti» qui tecum vi vit,& regnat in úíoila 
iseculorum. ^- Amen. Aít>er&at Aquâ benediââ. 

BENEDfCTICJ PANIS 

^' Adjutorium noftrum in nomine Domini. '^' Qjii fecit; 
cóelum, &terrBÍji* ^' Dominus vobifcum. ^> Et cum í|>iritu tuo. 



-»■ 




De Benediftionibus. içç 

Oremus. 
Omine JESÚ Chrifte , Fanis AngeIonHn>_Panis vivusséter- 
I nae vitae, bene>j4 dicere^ignare panem iílium, ficut bene- 
SxTfti quinque panes in deferto, ut omnes ex eo guftantes , in-- 
de corporis , & animae percipiant fanitatem. Qiii vivis, & regnas 
in ftecula 0eculorum. iji. Amen. Et afpergat Aquâ Benedi6tâ. 

ALIA BENEDICTIÓ PANIS. 

^. Adjutorium noftnim in nomine Domini. bò. Qui fecit 
coelum» & terram. ^. Dominus vobiícum. i^. £t cum ipiritu 

tuo. Oreihus. 

D Omine íknfte Pater, òmnipotens , seterae DEUS, bene»^ 
dicere dígnerís hunc panem tuâ íanââ ípirítuali benedi- 
âione : ut fít òninibus fumentibus falus mentis, & corporis , atque 
contra omnes morbos^ & univerfas inimicorum infídias tutamen. 
Per Dominum noftrum JESUM Chriftum Filium tuum , panem 
vivum , qui de coelo deícendit , & dat vitam, & falutem mundo : 
& tecum vivit, & regnat in unitaté Spiritus Sanéfci DEUS, peir 
omnia faecula fgeculorura. f^. Amen. Afpergat Aquâ benediftai 

BENEDICTIÓ NOVORUM FRUCTUUM 

Verf. Adjutorium noftrum in nomine Domim. Reib. Qui 
fecítcoelum, & terram. ■^, Dominus vobifcum. j^, Bt cum 
í^iritu tuo. 

Oremuâ. 

BEnedic^ Domine hos novos fruéhisN, & praefta: ut qui 
cx eis in tuo faníto nomine vefcentur , corporis , & anim» 
iâlute potiantur. Per Chriftum Dominum noftrum. ^. Amen. 

Et aípèrgat Aquâ benedi^â. 

BENEDICTIÓ ãD QUODCUNaE CO- 

MESTIBILE 
j^. A djuf onufn noftnim í ti nomine Domííií « 151. Qui fecít coe- 
lum> éc terram. p-. Dominus vobifcum. r. Et cum ipiritu tuo. 

V.a <s«íL-: 



í<^ Rituale Strígonienfc' 

Oremus. 

Knedic »{( Domine creaturam iftam N.ut fit remedium fa- 
lutare generi humano , & pneda per mvocatíonem lan6d 
noministui, ut quicunque exea fumpferint, corporis fanitatem, 
& animae tutelam percipiant. Per Chriftum Dominum noftrum. 
^. Amen. Alpergat id Aquâ benediélâ. 

BENEDlCnO OLEl SIMPLICIS. 

jj^.Adjutorium noftrum in nomine Domlni. ^.Qiii ifecit 
calum, & terram. 

Exordímus.' 

ELorcizo tecreatura OJei, per DEUM Patrem ^omnipo^ 
tentem ) quí fecit coelum, ^ terram, maré, & omnia, quas in 
èis funt. Omnis virtus adveríàri j , omnis exercitus diabo! i , & om- 
nis íncurfus , omne phantaíma iatanss eradicare , & eíHigare ab 
hac creatura olei, ut fiat omnibus, qui eouluri lunt, falus men- 
tis, & corporis, in nomine DEI Patris ijpmnipotentis, &JESU 
^Chrifti Filij ejus Domini noftri , & Spiritas SanAi )l(ParacIi- 
ti , & in charitate ejusdem Domini noftri JESU Chrifti , qui ven- 
turus eft judicare vivos, & mortuos , & íàeculum per ignem. to; 
Amçn. ff. Domine exaudi orationem meam. r. Et clamor 
meus ad te veniat ir, Dominus vobiícum. ^. Et cum ípi- 
ritu tuo. 

Oremus. 

D)minfi DEUS omnipotens , cui aftat exercitus Angelorum 
cum tremore, quorum íervitium fpirituale cognofcitur ? 
dignare reípicere, & bene ijidicere, & íànfti ijificarehanc crea- 
turam olei , quam cx olivarum fucco eduxifti , & ex eo infirmou 
inungi mandâfti, quatenus fanitate perceptâ, tibi DEO vivo^* 
& vero gratias. agerent : praefta quaefumus : ut hi , qui hoç.oJeô 9 
quod in tuo nomine bene ^dicimus , u(i fuerint , ab omni lan- 
gvore, omní^ue infirmitate , atque cunftis infidijs inimici libe- 
reatur, & cunétae adverlitates feparentur à plaíinate tuo , quod 

pre. 



De Benediâionibus.' Tf7 

pretiosô Sanguine Filij tui redemifti ; ut nunquam Isedátur à mor- 
fu ferpentis antiqui. Per eundem Dominum noftrum JESUM 
Chríftúm Filium tuum , qui tecum vivit) & regnatin unita* 
te>&c. Alpergat oleum Aauâ benedidtâ. 

BENEDICTIO CÓMMUNlS AD OMNIA. 

T^US , qui per reíurreaíonem Filij tui Domini noftri JESU 
X^ Chrifti , mundo gaudia çontuliííi : auge , & fanai i^ íicá 

coUata nobis hsec dona tuse larigitatis : mentésque noftras pa,. 

riter ipiritualibus reple delicijs. Per eundem Chriftum Domi. 

aumnoftnim,&c. !|í.Amen. 

Ultimo aípergat A quâ benedi<ãâ. 

BENEDICTÍO Vm , IN FESTO S. TO ANNIS 

EVANGELISTJE. 

Primo legatur Evangeliúm , quod fequitur. 
^. Dominus vobiícum, r. Et cum ^iritu tuo.~ ^. Sei 

quentia fan£ti Evangeli) fecundum Joannem. -^ Gloria tibi 

Domine. 

* 

rToan. 2: 
1 ilJo tempere : Nuptiae factae íUnt in Cana Galiteae ; & erat 
Mater JESU ibi. Voçatus cftautem& JESUS, & difcipuli ejus 
ad nuptias. Et deficiente vinô, dicit Mater JESU ad eum: Vi- 
num non habent. Et dicit JESUS: Quid mihi, & tibi eft mu- 
licr ? Nondum venit hora mea. Dicit Mater ejus miniftris : 
Quodcunque dixerit vobis , facite. Erant autem ibi lapide» 
hydri» fex pofitae , fecundhm purificationem Judaeorum , capi- 
entes lingulae metretas binas, vel ternas. Dicit eis JESUS: Inu 
plete hydrias Aquâ. Et impleverunt eas uíqué ad lummum. 
Et dicit eis Jefus : Haurite nunc, & ferte architriclino. Et tu- 
lerunt : Ut autem guftavit architriclinus aquam vinum faíbam $ 
& non fciebat unde eflèt; miniftri autem fciebant, quihauferant 
aquatti} vocatfponfum architriclinus, & dicit ei: Omnis homo 

' V } pri: 



i 



íf* ^ Rituale Strigonienífe» 

primiim bonum vinum ponít: & ciwn inebriati fuerint, tunc id^ 
quod deterius cft. Tu autem fervâfti bonum vinum ulque ad- 
huc. Hoc fecít initium íigoorum JESUS in Cana Galil«« ; & 
manifeftavit gloriam fuam ; Et crédiderunt in cuxn dilcipiúi 

ejus, Quô finitQ fie conclvidatuf. 

Per iftos fermoncs lanati Evangefii , bene ^4 dicat Dominus 

nofter JESUS Chriftus hanccreaturamVini. 

- ^r^ Adjutorium noílrum in nomine Domini. ^, Qul fecit 

èoelum^ & terram. 

Deinde legatur Pfalmus. az/ 

DOminus regit me $ & ninil mihi deerít : ín loco paícuas ibi 
me coUocavit, 
^per aquam refeótionis educavit me : animam meam con* 
vcrtit. 

j^eduxit me íuper femítas juftití» : propter nomen ílu 

fUn« 

]sjam , & fí ambula vero ín médio umbrse mortis 9 non timebp 
mala: quoniam tu mecum es, 

^firoa tua, & bacúlus tuus: ípfame confolata funt. 

p araíli in conípeâu meo menfam: adversíis eos, quí tríbu^ 

lant me. 

impingi:^âftí in olco caput mcum : & caííx meus inebrians 
quàm prafclarus eft I 

j?t milèricordia tua fubíequetur me: omníbus diebus ví- 
tK me«. 

£t ut infiabítero ín domoDomfní : íníongítudínemdíerum. 

Qloria patri. Sicut erat, &c. 

v^yrie eleilòiii. Chrifte eíeiíon. Kyfíe eleífon, Pater no* 
fter ^ac* ^ Eit ne nosinducasín tentatíonem^ B^, ^d libera nosà 
malo^.j^^ Sãlvosfacfervostuos* w,, DEUS meus fperantes in te* tJt. 
Et fí quídnocivum bíberint. jj^, Non eis nocebit. jjr. Guftate, & 
vjáete^ guouiam ívavis eít Dominus^ ^^ Beatuà vir,quílperat 

io 



I 

De BenedíctioníbuS; \^ !>•• 

ineo. ^- Domine cxaudiorationemmeam. ^* Et clamor me- 
us ad te veniat. * Dominus voòíícum* ^' Et cum Q)iritti 

tuo. 

Orcmus. 

F\EUS, & Pater Domíni noftri JESU Chrifti, cujus rerbô 
JL^ cali firmati funt, cai omnis creatura deíervit, & omnis 
poteftas fubjefta eíl , & quem metuit & expavefcfe : nos te ad au- 
xiiíutn noftruminvocamus, cujus audito nomineíèrpens conqui- 
eícit, draco fugit, vipera filct j Icorpio extingvitur, regulus 
vincitur, & omnia vencnata, ac noxia animalia terrentur: extio- 
gve omnes diabólicas fraudes, &;onines humano generi adver- 
íàntes nequitias; & hunc potum, per interceílionem beatiflim» 
Virginis Marise , & beati Joanriís Apoftoli, & Evangeliftee , & om- 
nium Sanâorum tuorum, tuâ virtute bcne 6Bdic; & omnes ex 
eo guftantes, ab omoi maio cuftodias, & ad regnum gloriae tu« 
perducas: Per eundem Chriftum Dominum noflxum. í^^Amea. 

Oremus* 

IjOmine JESU Chrifte, qul ex quinque panibus, & duobus 
-■^-^ pifcibus, quinque millía homínum fatiâfti; &in Cana Ga-, 
lilseae, vinum ex aqua fecífti; qui es vitis vera, multiplica fuper 
nos mifericordiam tuam, & pietatis tuas clementiam nobis often^ 
de 9 quemadmodum fecifti cum patribus noftris in milcricordia 
tua íperantibus : & bene ^ dicere , ac íanâi ^ ficare digneris 
hanc creaturam Vini , quam ad fuftentationem fidelium tuorum 
tribuifti: ut quicunque hâc uíus fuerit , vel ex ea potaverit, di- 
vinae benediftionis tu« opulentiâ repleatur: QuiyiWs, &regnas 

cum DEO Patre , &c* 5^- Amen 

/ 'Oremus 

í \EUS , cujus poteftate beatus Joannes Evangelifta potum 
JLi^ venenoíum illaefus fuperavit ; bene ^ dicere , & laiKfti ^ 
ficare digneris hanc creaturam Vini; ut omnibus ex eo guftan- 
tibus, expulso omni guílu nocivo, infuso tuas benediéUonis my- 



1 go Rituale Strigonienfc* 

fterio, fit in terris cprporis, Sranimae fanitast, &in coelis peroe- 
tua confolatio. Per Domínum noftrum JESUM Chriftum íilí- 
um tuum, qul tecum vivit & regnat in unitate SpiritCls '^ '^' 
DEUS, peromniafaeculaífeculorum. Reíp. Amen. 

Verf. Dominus vobifcum. Relp, Et cum fpiritu tuo/ 
Benedicamus Domino. Rcíp. DEO gratias. EthenediâioDEI 
omnipotentes , Patris, ^5^ $ & Filij , & Spiritús Sanóti defcendat 
fuper hanc creaturam Vini y & maneât íemper. Reíp. Amen. 
Tunc afpergkur vínum Aquâ bencdiftâ. 

BEKEDICTIO TRIUM MUNERUM PRETIOSO- 

RUM, IN FESTO EFIPHAÍ^Iíí:. DOMINí. 

Verf* Adjutorium noftrum ín nomíne Dominí. Reíp. Qui 

fec't coelum , & terram. Verf. Dominus vobilcum. Keip/ Et 

cum fpiritu tuo. 

Oremus. 

SUfcipe , fanfte Pater, à mè indíprno fâmulo tuo haec munera, 
quas in honorem nominis tui fan£ti , & in titulum omnipoten- 
tiíe tu3B Maieftatis, humiliter tibi offero; ficut fuícepifti íacri- 
licium Abel lufti; & ficut eadem munera, à tribus Magis tihi 
quondam offerentibus , fufcepifti. 

Exorcizo te creatura Auri , Thuris, &MyrrhaB, perPatrem 
>fi omnipotentem> per JESUM Chriftumiii Filium ejus unige- 
ilitum,per Spiritum SanÃum^í* Paraclytum: ut à te diícedat 
omnis fraus, dolus , & nequitía diaboli, & fis remedi um lalutare 
humano generi , contra inlidias inimici : ut quicunque divino fre- 
ti auxilio, te in fuis lociílis, domibus, aut circafe habuerint, 
per virtutem, &meritaDomini, &Salvatoris noftri, acintercc£» 
fionem ejus fanâiflimae Genitricis, & VirginisMariae, ac eonim) 
qui hodie fimilibus muneribus Chriftum Dominum venerati lunt> 
omniúmque Sanâorum, ab omnibus periculis animae, & corpo- 
ris liberentur, & bonis ommbus perâiii mereantur. Reíp« Ameou 

Ore. 



De Benediftionibus. i6i 

Oremu$. 

DEUS inviíibilis, & interniinabilis , pietatem tuam, perfan- 
ftum, ac tremendum Filij tui nomenvíuppliciterdepreca- 
mur : \xt in hanc creaturam Auri, Thuris, & Myrrhae , benc i^i 
didionem, ac operationem tua virtutis^infundas ; ut qui ea penes 
íe habuerint, ab omni segritudinis, & leíionis incuriu tutííint, 
omnes morbos corporis , & anime efíugiant , nullum dominetur 
in eis periculum, & laeti, ac incólumes tibi m Ecclefia tua deler- 
viant: Qui in Trinitate peifeíla vivis, & regnas DEUS, per o- 
mnia faecula ístculorum. i^. Amen. 

Et benedi<aio DEI omnipotentis Patris iji, Filij, & SpirL- 
tQs Sani^i , deícendat íuper hanc creaturam Auri > Thuris , de 
Myrrhse, & maneat femper. I^. Amen. 

Deinde aípergantur Aquâ benedi(£l:a, 

BENEDICTIO POMORUM, IN FESTO 

S. BLASIJ EPISCOPI & MARTYRIS. 

i^, Adjutorium noílrum in nomine Domini. ^. Qui fe- 
cít coclum, & terram. ií, Dominus vobifcum. IJl. Et cumipi* 
ritu tuo. 

OremusT 

BEne »i«dic Domine creaturam iftam Pomorum, ut fítreme- 
dium falutare generi humano: & praefta, oer invocationenr 
fsinStí nominis tui, ^ interceflionem íànfti Blafij Martyristui,ut^ 
quicunque; ex eis íumpferint, falutem animae, & corporis íuíci» 
piant íanitatem. Per Chriftum Dominum noftrum. Keíp* 
Amen. 

Oremti^i 

OMnipotens, mit-ílíme DFUS , qui omníum'mundf rerumdi- 
veríítatem folô verbo creâfti .• & ad hominum reformatía- 
neui illud idem Verbum , per quod fafta íunt omnia , incamari 
yoluifti: & qui magnus es, &immeorus, terribiliS) atque lauda. 

X bilis, 



I íi Rituale Strigonieiife# 

bílis, & faciens mirabilia; pro cujus fidei confeflione, glorioíiis 
Martyr, & Pontífex Blafius, diveríorum tormentorum gemera 
non paveícens, martyrij palmam felicíter çft adeptus; quique 
eidem , inter caeteras gratias, hanc praerogàtivam contulifti 9 ut 
ejus interceílione , gutturis morbos , ciim faluti noftr» expedi- 
ens fiíerít , tuâ virtute curares : Majeftatem tuam fuppliciter ex- 
oramus, ut non inípeftis noftris reatibus, fedejus meritis j&pre- 
cibus , hanc creaturam Pomorum bene >í< dicere , & íanfti ►ífíca^ 
rc tua innumerabili pietate digneris, tuam gratiam infundendo; 
ut onmes, qui ex eis bonâ fide guftaverint, OMOcunque morbô 
fc gravatos íenfcrínt, liberentur, & in Eccíeíia tua íanéla íani, 
& hí lares tí bi gratiarum referant áâiones , &iaudent nomen tuum 

glorioium y quod eít benediâum in fécula ísecuiorum. I^ . Ameou 

Poíleà aípergantur Aquâ benedi£tâ. 

BENEDICTIO NOViE UV^, IN FESTO TRANS^ 

FIGURATIONIS DOMINL 

íí^ Adjutorium noftrum in nomine Domini. l^i. Qui Ife- 
cjt coelum, & terram. ír. Dominus vobiícum. lU. Et cum fpi- 

ritu tuo. 

Oremus. 

Bine fífáíc Domine hos fruóhis Vitium novos, quos perro- 
rem coeli , & innundantiam pluviarum , & têmpora ierena 
atque tranquilla , ad maturitatem perducere dignatus es , ad per- 
cjpiendum nobis cum gratiarum aftione. Per Dom inum noftrum 
JESUM Chriitum Filiumtuum, qui tecum vivit, & regnat ia 
unitate SpiritQs San£ti DEUS > per omnia isecula íasculorum. ^« 

Amea 

Aípergatur Aquâ benedidfcâ. 

BENEDICTIO HERBARUM, IN FESTO 

ASSUMPTIONIS B. MKÍilE VIRGINIS. 
VefL Àdjutohum noftrum in nomme Uomini. Heíp. Qui 

fcdt 



De Benediílionibus. ' i tfj 

fecit coelum , & terraííi. Verf. Dominus .vobifcum. Reíp. Et 
«um ipiritu tuOi 

Oremus. 

BEne^ díc Domine creaturam hanc Florum, Herbarúmque, 
ut Gt remedium iàlutare humano generi , per invocationem 
tui íaaStí nominis ; & quam nobis tua largitas pro coníoktione 
tribuit) proficiat habentibus, & confervantibus, in ianitatem & fo. 
licitatem còrporis, & anima. Per Chriftum Domínum noftrum. 
I^. Amen. Oremus. ^ 

PRopitiare famulis, acfamulabustuis, Domine DEUS, obglo^ 
riam fanâiílimi nominis tui, qui tibi íide deferviunt , & 
coeledia dona íperant: ut tua benedidbio, per fias herbas» & flc 
res ipíis proficiat ad tutelam còrporis» & animae; & flores, ac her- 
basiílas tua benignitas benedicendoí^ benedicat; atque prsefí- 
. dijs tuagratiae, quod fperamus, & credimus unâ fide Catholicâ. 
iníigniti) confequi mereamur, & laudabijiter pbtinere valeamus: 
Pereum, qui nos in Cruce redemit, &falv^it. i|i. Amen. 
Et aípef gantuf Aquâ benedidbâ. / 

BENEDICTIONES AB EPISCOPIS , VEL ALIIS 

FACULTATEM HABENTIBUS, FACIENDíE. 

Benedíítio Sacerdotalium Indumcntorutn 

In genere. 
iJr. Adjutoríum noílrum m nomíne Domini. ijí, Qui fe- 
dt ccelum , & terram. ^. Dominus vobiícuiir. j^. £c cum 
ipiritu tuo. 

Oremus. 

OMnípotens íêmpíteme DEUS, qui per Moyíèn famolum 
tuum Pontiíicaíia^ & Sacerdotàlia, íèu Laevitica Veftimenta, 
ad explendum in conlpe<9tu tuo miniiteiium eorum ad hoao» 
rein, & decorem nominis tuí fíeri dccrevifti : •ádeíkú propitius 
iAVOcationibus noíbis, & hxc indumenta SacerdoCaUa, 4e fuper 



r*4 Rituale Strígonicnfe. 

irrigante gratiâ tuâ, ingenti benedí(Sione per noftr» humilitatis 
lervitium purificare ^ ^ benedicere & , & coníecrare à digac- 
ris: ut di vinis cultibus, & fac^-is myfterijs apta, & bencdifta exi- 
ftant: hisquoque lacris veftibus Pontífices^ & Sacerdotes 5 íeu 
Laevitaetui índuti, abomnibusimpulfionibus, feu tentationibus 
malignorum ípirituum muniti, & defenfi eíle mereantur; tuisq; 
myfterijs aptè, & condignè fervire, & inh«rere, atque in íiis 
tibí placitè , & devote períeverare tribue. Per Chriftum I)o- 
minum noftrum. ijt. Ameú. 

Oremus* 

DEUS, invíStdd virtutís triumphator , & omnium rerumcrc- 
ator, & lanâíficator : intende propitius preces noftras, & 
hBSC indumenta Lseviticae, Sacerdotalis , & Pontificalis gloriae, 
miniftris tuis f ruenda , tuô 'ore próprio benedicere 1^ fan6lif5ca- 
re >^ , & confecrare 1^ digneris , omnéfque eis utentes , tuis my- 
fterijs aptos, & tibi in eis devote, ac laudabiliter fervientes, gra^ 
tos efiBccre digneris. Per Dominum noftrum Jeíum Chriftum, 
&c. ]^. Âmen. 

Orcmu& 

DOmine DEUS omnipotens , qui veftimenta Pontificibus , Sa^ 
cerdotibus, &Levitis in uíum tabernaculi foederis necet 
faria Moyfen famulum tuum agere juffifti, eúmque ípintu íapi- 
cntiae ad id peragendum replevifti : H«c veftimenta in ufum, & 
cultum myfterijtui benedicere, 1^ fanftificare ; ^ & confecrace>Jc 
digneris: atque miniftros altaris tui, qui ea induerint, feptiíor- 
mis Spiritíis gratiâ dignanter repleri, atque caftitatis ftola, bea^ 
ta facias cum bonorum fruftuoperumminifterijcongruentisim- 
mortalitate veftiri. Per Chriftum Dominum noftrum. fjt. Amea. 
Deinde íifperg^h ípfa indumenta Aqiiâ benediélâ 

BENEDIGTIO MAPPARUM, SIVE LINTEA- 

MINUM ALTARIS. 
^ Adjutoriun^ noftrum in nomine Domini. |^^ Quife- 

• cit 



De jSénêaictKDnibusr "^^^ 

cit coelum , & terram. jjr, Dominus vobifcum. |j^. Et cum 
i^ititu tuo. 

Oremus. 

EXaudi Domine preces nollras, & httc linteamina facri alta- 
ris ufui praeparata, henedicere Of & fanftiíicare digneris. Per 
Chriftum Dominum noftrum. Ç. Amen. 

Oremus. 

DOminc DEUS Omnipotens , qui Moyfen femulum tuum> 
ornamenta, & linteamina facere per quadragintadiesdocui- 
iti, quge etiam Maria tèxuit, &fecit in \ifum mynifterij, & ta- 
bernaculi federis: benedicere ij< , fanftificare , >ji& confecrare >Jí 
digneris haec linteamina , ad tegendum, involvendúmque altare 
gloriofiífimi FiJi j tui Domini noftri JESU Chrifti : Qui tecum vi- 
vit, & regiiat in unitate Spiriti^s San£ti DEUS, per omnia Íi9ecu-» 
la faeculorum. Rcíp. Amen* 

Deinde alpergit ea' Aquâ Benedíftâ. 

BENEDICTIO CORPORALIUM. 

^. Adjutorium noftrum in nomine Domini. r. Qui &• 
citcoelum, &terram« ff, Dominus vobiícum. f^. Etcumípi- 
ritu tux>. 

Oremus. 

CLementiífime Domine, cufus iuenarrabilis virtus, cujusmy- 
fteria arcanis mirabilibus celebrantur: tribue, quaeíumus: 
ut hoc línteamen , tuae propitiationis benedi^ione q^ íanftificetur^ 
ad coníecrandum fuper illud Corpus, & Sanguinem DEI , & Do- 
mini noftri JESU Chrifti Filij tui: Qui tecum vi vit, &regnatin 
unitate Spiritús Sanai DE^S, Per omniaíascula fxculorum. m^ 

Amen. Oxcmus. 

OMnipotens íempiterneDEOS, benedicere ^ Ían6tif5care>j4 
& confecrare ^ digneris linteamen iftud , ad tegendum, in- 
volvendúmque Corpus, & Sanguinem Domini noftri Jeíu Chrifti 
Filij tui: Qui tecum vivi t> âcregnat^ &c. b&. Amen« 



i66 Rituale Strigonienfe, 

Oremus. 

OMnípotens DEUS , manibus noftris opem tuae bènedi£btonís 
infunde ; ut per noftram benediéHonem >I< hoc linteamen 
íanftificetur, &Corporis, & Sangvinis Redemptoris noftri no- 
vum fudarium , Spiritils Sanátí gratiâ efficiatur. Per eundem, 
&c. in unitate ejufdem Spiritus San(5ti. ]^. Amen. 
Et afpefgitaquâ beiiedíélâ. 

BENEDICTIO TABERNACULI, SEU VASCULí 

PROr SACRO -SANCTA EUCHARISTIA 

\ , CONSERVANDA. 
Verí Adiu(|oriuíp noílrum in nomine Dominí, Reíp. Qui 
fecit caeíum , & ^rrarn. Verf. Dom jnus vobilcum. Reíp. Et cum 
i|>irítu tuo. Oremus. 

OMnípotens fempiteroe DEtlS , majeftatem tuam fupplicítcr 
deprecamur, ut Vaículum hoc , pro Corpore Filii **** ^o- 
fníní noftri JESU Chrifti in eo condendo fabricatum , benedi- 
a^onisifí tuae gratiâ dicare digneris. Per eundem Chriftum Do- 
snlnum nollrum^ Deinde aípergit illudAquâ Benediíbâ. 

' BENEDICTIO NOV^E CRUCIS, 

Verf. Adíutrríum noftrum ín nomine Domíiii.Reíb. QuI 
feeit ccefum, & terram. Verf. Dominus vobiícuro. Refp. Et cum 
i^iritutuo. Oremus. 

ROgamus te Etomine Sanéte Pater omnípotens, «teme DE- 
US , ut digneris benedicere Çj^ hoc fignum Crucis, ut fit 
rented'um íalutare generi humano; fit foHditas fídci, profeftus 
bonorum opèrum , redemptio animarum ; fit foíamen, & prote- 
a-oyac tu tek contra fieva jacula inimicorum. Per Cíiriftuni 
Dominum noilrum. 151. Ainen, 

Alia Oratio ad idem. 

BEredÍG»3|^ Domine hanc Cnicem tuam i per qoáin eríputítí 
saundum i daemonum potcftate, & ruperâfti paflione tui 

íug. 



/■ 



De Benedi£l:ionibus. 1 67 

fuggeftorem peccati, qui gaudebat in preevaricatione primí homi- 
nis per ligni vetíti íumptionem : (Hicafpergat aquâ benedidaO 
Sanaificetur hoc fignum Crucis, in nomine Patris »í<»& Filij v> 
& Spiritôs >í*San(9:Í , ut oraotes inclinantésque fe pr opter Domi- 
num ante iftam Crucem, inveniant corporis, & anijOiee íaoitatem. 

Per Chriftum Dominum noftmm* l^i.Amejo, 

Poftea Sacerdos genuflexus ante crucem, devote adorat , & 

idem faciunt, quicunque roluerint. 

BENEDICTIO IMAGINUM ]ESU CHRISTÍ 

DOMINI NOSTRI. B. VIRGINIS MARI^ , 

ET ALIORU^I SANCTORUM. 

^- Adjutorium noftrum in nomine Domini* ^* Qui fe- 
cit coelum > & terram. ^* Dominus vobiTcunu W** Et cum 
ípiritu tuo. 

Oremus. 
/"AMnipotensfempiteme DEUS, qui Sanftorum tuonim ^«Jf^^ 

^^ ículpi, aut pingi non réprobas, ut quoties illas oculis cor*, 
poreis intuemur, toties eorumaâus,& íanftitatem ad imitandum 
memorias oculis meditemur: hanc, qu«íumús , }.^^«^|J^^^^ in hono- 

rem, & memoriam "3^^^^^^ Domini noftri JESU Chrift 

( vel beati N. Apoftoli tui. vel Marty ris , vel Confeflbris , aut . 
Virginis ) adoptatam, bencdicere >íf j & íanftificare >í*digneris : & 
praefta: ut quicunque coram illa unigenitum Filium tuum, ( vel 
Beatiflimam Virginem, vel glorioAim Apoftolum, five Marty- 
rem, five Confew>rem, aut Virginem) íimplicíter colere, & ho- 
nprare ftuduerit ; illius meritis , & optentu à te gratiam in pr». 
fenri , or aetemam gloriam obtineat in futurum. Per eundem 

Chriftum Dominum noftrum. llt«Amen« 

Ultimo aíbergat Aquâ benediaâ 

RI- 



i6S Rituale Strígoníenfc 

RITUS BENEDICENDU ET IMPONENDI 

PRIMA RIUM TAPIDEM PRO ECCLESIA íFDIFICANDA^ 
SERVANDUS A SACERDOTE FACULTATEM 

HABENTE AB EPISCOPO. 

f^clefíain ex EpiTcopi audloritate tantíim, juxta íacrcrum 
j Canonum decreta , aedificari fas eft. Si vero Sacerdos ejus 
íedifícationis primarium lapidem benedicendípoteílatem habens, 
cjusmodi funálionem peragat^ hunc ritum fervabit. 

Pridíe,quàm primarius lápis benedicatur, lígneam crucem 
inloco^ ubi debet eííe Altare, fígat, ipfevel alíus Sacerdos. Se- 
quenti vero dic lapis in "Ecdcrr^ fundatione poncndus, qui de* 
bet eíle quadratus, & angularis, benedicatur hoc modo: 

Sacerdos índutus arniélu , aíbã , cíngxiJô, ftoJâ, & pJuviali 
albi coloris, adhibitisaliquot Sacerdotibus, &CIericis, lalem , & 
aquam benedícít ; nifí priiis ín promptu habeat jam benediólam 
ordinária benediáione, utfuprày foi. 144* & Ínterim dum can. 
tatur à Clericis Antiphona cum Pfalmo íequenti 5 afpergitlociuiiT, 
ubi Crux poíita eft, cum Aqua benediíSla. 

Antiph. Sígnum falutís pone Domine Jesu Chrifte : in loco 
ifto, &non permittas Angeluin percutientem. 

Pfalmus. 85- 

QUàm dilefta tabemacula tua Domine virtutum : concupifcit, 
& deficit anima mea in atria Domini. 
Cor meum , & caro mea : exultaverunt in Deum vivum. 
Etenim paíler invenit fibí domum: & turtur nidumfíbi > utó 

ponat pullos íuos. 

Altaria tua Domine virtutum : Rex meus , & DEUS meus. n 
Beati, qui habitant in domo tua Domine : in fabula la&cufo- 

i rum laudabunt te. 

Beatus vir, cutus eít auxilium abs te: aíceníiones ín corde 
fuo dilpoluit in valle lacrymarum, in loco quem poluit. 

EtenJm benedi6tianem dabit legíslator, ibufatde virtute in 

irtutcm DEUS Deorum im Sion* Domi- 



De Eenedi^ionibus. i^9 

Domine DEUS virtutum exaudi orationem meam: auri- 
bus percipe DEUS Jacob. 

Broteftor nofter aípice DEUS , & reípice in faciem Chri- 

fti tui. 

Qpia melior eft dies una in attijs tuis : íliper millia. 

Et eJegi abjeétus eílè in domo DEI mei : magis quàm habi* 
tare in tabernaculis peccatomm. 

Quja mifericordiam, &veritatem diligitDEUS: gratiam, & 
gloriam dabit Dominus. 

Hon privabit boniseos , qui ambulant in innocentia : Domi- 
ne virtutum , beatus homo : qui íperat in te. 

Gloria Patri, & Filio. 

finito Pfalmô, Saccrdos verfus ad locum per eum alJ)eríUm , 

dicit. 

!Oremus. 

Dpmíne DEUS> quilícet, coelô& terra non Câplaris, domuni 
' tamen dignarishabere in terris , ubi nomen tuum jugiter in- 
vocetur, locum hunc , quaBÍumus , beata Marine íèmper Virgi- 
nis, & B.N. (nominando «Sani^um, vcl Stnftam, in cujus honoi 
rem, ac nomen fundabicur Ecdefia ) omniumquè Sanélorum in- 
tercedentibus meritis ferenô pietatistuae intuitu vifita, & per 
infufionem gratiae tuae ab omni inquinamento purifica, purifica-, 
túmque conferva ; & qui dileéli tui David devotionem in filij fui 
Salamonis opere complevifti , in hoc opere defideria noftra per- 
ficere digneris .* effugiántqueomnes hinc nequitiaeípirituales: Per 
Dominum noftrum JESUM Chriftum Filium tuum, qui tecum 
vivit, & regnat in unitate Spiritíis San(âi DEUS, per omnía fae- 
cula làeculorum. jjf,, Amen. Poílea ftans behedicít Primariam 
Iapídcm,dicens. ... 

^,. Adjutoríum noftruih ín nòmine Domini. Ify Qui fecit 
coelum, & terram ^.Sit nomen Domini benediétum íjf„Ex hoc 
nunc, & ufque in faeculúm»' it» Lapfdem ,'quem reprobaverunt 

Y •' Kdifi, 



tj» Ritualé Strígonienfe. 

fledifícantes. '^. Hic feftus eft caput anguli. ^.Tu es Petnis. ijj. 
£t íuper hanc petram sedifícabo Ecdeíiam meam. ;^. Gloria Pa« 
tri , &c. ]^'. Sicut erat in principio , & nunc , & íèmper , fí m 
íteculafaeculorum, Amen. 

Oremus. 
inY>mine JESU Chrifte Fili DEI vivi , qui es verus omnipO' 
J_^ tens DEUS, fplendor, & imago seterni Patris* & vitaseter* 
na , qui es lápis angularis de monte íinè manibus abíciflíus , & im- 
mutabile fundamentum; hunc lapidem coílocandum in tuo 
nomine confirma : '&tu, qui es principium, &fínis, inquoprin^ 
cipio DEUS Pater ab initío tunâa creavit» Ãs quaeíumus , princi- 
pium) & incrementum y & confummatío ipíius operis, quodde- 
bet ad laudem, & gloriam tui nominis inchoarí : Qui cum Patre, 
& Spiritu SanÁo vivis , & regnas DEUS per omnia faecula fseculo* 
rum, IJt.Amen. 

Tunc afpergit lapidem ipfum Aquâ benediélt , & acceptô 
cultrô ; perlingulaspartesfculpitjineoíignumCrucis dicens : In 
liomise Píitris, rhSc Filij> »£<& Spiritus >í< Sanai. i^.Amen. 
Quô faftô dicit : 

Oremus. 
TjEnedic tí* Domine creaturam iftam lapidis, & praefta per ín^ 
Xjvocationem fanai tui nominis , ut quicunquè ad hanc Eccle- 
llam edifícandam pura mente auxilium dederint , corporis fanita- 
tem , & animse medeiam percipiant. Per Chriftum Dominum 
noftrum. l^^ Amen. 

Pofteà dicanturLítaniae ordiníiriae , fine Orationibus in fine 
pofitis ; uti infra inProceíIíone Li taniarum májorum. 

Quibas diétis , paratô caementô , & caementariô aíliílente» Sa-- 
cerdos, mchoat > Clericis prolequentibus Antiphonam : 

XÍanè Ritgens Jacob, erigebat lapidem in titulum» Amdens 
òleum defiiper vptum vovit iSomi^o, verè loous iíle íúiftas eâ* 

dr ego nefciebanu 

Pfali 



De Benediftíonibus. 171 

Pfalmus. i%6. 

Nlfi Dominus açdííTcaverit domum : in vamim laboraveruntt 
qui sedifícant eam. 

Nifi Dominus cuftodíerit cívítatem: fruftrà vígilat ^ qttica- 
((odity eam. 

Vanum eft vobis ante lucem fur^ere: íurgíce, poílquam íè. 
derítísy qui manducaris Patiem dolorís. 

C íim dedcrít dileâis fuís fomuiun : ccce haereditas Dominí, 
Filij mercês, fhi£kus ventris. 

Sícut fagittae in manu potentis : ita fílij excuflòrum. 

B eatus vir, qui implevitdefiderium Xuum ex ipfis : non cobí 
íuodetur , dim loquetui' inimicísúiisio porta» 

Gloria Patri,&c. 

Quô diòtô Sacerdos ílans tangít , & poilít ípíúm primaríum 
lapidem in fundamento, dicens: 

In fíde JESU Chrífti collocanms lapidem ííhim primaríum 
in hoc fundamento, In noniine Patris,)^& Fílíj 1^ & ^iritús ^ 
SanÔi, ut vigeat vera fides hic , & timor DEI , fratemáque dile- 
di\o; & fit hic Jocus deílinatus orationi, & ad ínvocandum, & 
iaudandum nomen ejusdem Domini noftri JESU Chrifti , qui cum 

Patre , & Spiritu Sanftovivit, & regnac DEUS, per omniaíscu- 
la fseculorum. m. Âmeor 

ínterim caementarius locat ipíum Lapidem^cura caementò: 
Poíleâ Satferdos ípargitíuper lapidem Aquam benedi6tam dicens : 
Alpei^cs me Domine hyuõp6, & mundabor; Itvabís me, & fU. 
per ni vem dealbabor. Pfaí. Mifercre mei DEUS , fecundíim ma- 
gnam^ ôrc, ut fuprà , foi. 1 14- dícitur totus cum Gloria PaCn* 

Q^o diélô, Sacerdos fpargit Aquam benedi6l;am peromnía 
flind-imenta, fifunt aperta, cjrcaítalbergendo fundamenta Eccle-- 
fiae dclígnata. Et incjpíens afpergcre,inchoat Aptiph, Clero pro- 
feqúente : 

O qpàm fflítuendus eft íocus iííe í verê flon eft tóc alíudriufi 
domus DEI ,& porta cgtíi. '^ 1. ^^^^ 



i?^ Rituale Strigonieníè. 

Fundamenta ejus in montibus fanétis: diligit Dominus portas 
Sion íupçr pmnia tabernacula Jacob. 
Glorioíà difta íunt de te: civitasDEI. 
Memor ero Rahab, & Babylonis: fcientium me. 
£cce alienigense, & Tyrus, & populus ^thiopum: hi fiu 
erunt iJJic. 

Nunquid Sion dicet, Homo, &homo natus eft in ea: & 
ipfe fundavit eam Altiflimus. 

Dominus narrabít in fcripturis populorum, ôrprincipum; 
horum, qui fueruntinea. 

Sicut laecantium omnium : habitatio eft ín te. 

Gloria Patri, &c. 

Antiph. O quàm metuendus eft locus ifte ! verè non eft híc 
aliud, niff domus DEI, & porta coeli. nterim afpcrgendo pro- 
cedit ufquè ad fundamenta aperta, feu defignata i & repetitâ An. 
tiph. ftans dicit ; Orcmus. Miniftri : Fieítamus genua. iji. Levate; 

OMnipotens, &mifericors DEUS, qui Sacerdotilsus tuis tan- 
tam prse caeteris gratiam contulifti , ut quidquid in tuo no- 
mine digne perfe^éque ab eis agitur , à te fieri credatur , qiiae- 
fumus immenfamclementiam tuam,ut quidquid modo yifita- 
turi fumus, viíites; & quidquid benedifturifumus, bene t^ dicas, 
fitque ad noftrae humilitatis introitum , Sanótorum tuorum me- 
ritis, fuga daemonum , Angeli pacis ingreílus. Per Chriftum Do- 
minam noftrum. i^.Amen. 

DEUS , qui ex omnium cohabitatione Sanétorum setemum 
Majeftati tuae condis habitaculum , da aedificationi tu« in- 
crementa coeleftia; utquod te jubente fundatur:te largienteper- 
ficiatur , Per Chriftum Dominum noftrum. j^, Amen. 

RITUS 



De Benedi£lionibus. lyj 

RITOS BENEDICENDI NOVAM ECCLESIAM^ 

SEU ORATORIUM PUBUCUM, UT IBI SANCTISSIMUM 

MlSS-fi SACRIFICIUM CELEBRARI POSSIT 

S A cerdos novam Ecclefiam de licentía Epiícopi benedi6i:urus , 
ut in ea Divinum facrificium Miflae ritè celebretur , ftolâ, ac 
pluviali albi coloris indutus, aliquot Sacerdotibus , & Clericis 
adhíbitis, praelatâ cruce media inter duos Clericos deferentes ce- 
reos acceníbs ; mane procedit ad primariam Eccleíiae, vel Orato- 
ríj januam ; ubi ftans capite aperto > converíus ad eam, dicit 
abíolutè Orationem* 

ACtiones noftras qu«fiimus Domine, alpirando praeveni, & 
adjuvando profequere: ut cunóta noftra oratio, & opera- 
tio à te íemperincipiat, & per te coepta finiatur. Per Chriftum 
Dominum noftrum. Amen. 

Deinde inchoat Antiphonam. Aíperges me Domine , &c. 
&Clerus alternatimdicit. Píalm. Miferere mei DEUS , ut fuprâ 
foi. i4i.in fine Gloria Patri. ínterim circumdant exteriSs Ec- 
clefiam ( quae intus debet efle vácua, & nuda, & pariter altaria 
nuda , exclufô populô , donec abfoluta fit benediftio ) & Sacer. 
dos , acceptô aípergiliô cx herba hyflbpi , ad ejus dexteram fe 
convertens, parietcs Ecclefiae in fupcriori parte, Ôcinfundamen- 
tis, cum Aqua benediéfai alfaergit, dicens: Aíperges me Domi- 
ne hyflopô, & mundabor, lavabis me, & fuper nivem dealba- 
bor- Reverfi ad locum. Unde Proceífio initium habuit , repe- 
titã Antiphona à Clero, Sacerdos ftans ut priiis versus Eccleíiam 
dicit:Oremus,&miniílri: Fleftamus genua. ^. Levate. 

Oratio. 

DOmíneJDEUS,quilicètcoelo, & terra non capiaris, domum 
tamen dignaris habere in terris, ubinomen tuum jugiter 
invocetur : locum hunc , quaefumus , bcatae Mariaefemper Virgi- 
nis, & beati N, omniúmque Sanftorum iqtercedentibus meritis , 
fereitô pietatis tu« intuitu vifita , &perinJfufionemgrati«tu«ab 

y j omni 



Í74 Rituale Strigonienle. , 

omni inquinamento purífíca, puríficatúmque coníèrva , (& qui di. 
leâi tui David devotionem filij fui Salamonís opere compkví- 
fti , in hoc opere deííderia noftra perficere digneris ; eíTugiánt. 
que oxxmes hinC oe^uitie ípintuales. Fer Dominum noftrums &c. 
Qja fr'<-3 OratJone , omnes bini in Eccleíiam intrantes ai 
Altare nn]vs procedunt, Litanias decantantes; quas vide infra, 
in Proceílioae Litaniarum majprum. 

Ubi diétani fuerit. Ut omníbus fidelibus defimâís reqoú 
em «ternam donace dígg^ris» Te rogamusy audinos, íurgit Sa- 
cerdos, & inteliigibili você dicit: Ut hanc Eccleíiam» & Altare 
ad honorem tuuin , fir nomçn Sanétí tui N. purgare, & benedí- 
cere >í< digneris , Te rogamus , audi nos^ eum dxit : benedicete» 
manu dextra benedicít EccfeíTam , &" Altare: dtinde, ut príiis, 
geiíuflecbit , donec perficiantur Litaniae j & Cantores proíè- 
quuntar: • 

Ut nos exsmékc digneris, Te rogamusy studí nos;, 
F 3if DEI 9 Te rogamus audi nos. A gpus DEI, &c, 
Di£tô ultimo Kyrie eteiíbn, Sacerdos ftansdicitj Orexmub 
Míníftri: Fleâamusr gémia. ijj, Levate. 

F'seveniat nos , quteílimus Domine y mfíéncordfs tU^r^ & 
intercedentibus omnibus San^istuis , vocês noftras ctemea* 
tia tuse propitiatiomsaaticipet: Per Chriftum Dominum no- 
ftrum» 1^. Ameo, 

Tum diftans ab altarí congruenti ípatio geneflexus, & fe 
fíçrmns. dicit : DEUS in Adfotonum meum mtend& & ftatim 
fiirait Clero Refpondente. Domine ad adjuvandumme feftítia^ 
ipíe vero ftans dicit: Gloria Patri, & fínor& Spiritm San^ 
éo. Choros refpomíet: SicUt erat in principio, &c. PofteàSa 
cerdos dicit : OremuSe Miníftri FíeSfeamus genua. jjji. levatc» 

Oratio. 
^^ mnípotcns , & mífèrícors DEUS , quí Sacerdotíbus tuís tao- 
C^ tam prx casteris gratiam contujyiiti ^ ut q^uidquid ifl^ tuo nO' 



De Benediaionihus. .17c 

mine» digoè perfeftéque abeis agitur, àte fieri credatur: qu«íli- 
mus immenòun clementiam tuam , ut quidquid modo vifítaturi 
(Umus, vifítes; & quidquid benediâuri fumus» bene 1^ dícáSi 
sitque ad ndftrse humilitatis inCroitum > Sanélorum tuorum me- 
ritis,fuga deemonum, Angeli pacis íngreflíus. Per Dommum 
noftrum JESUM Chriftum, &c. 

His Diftis inchoat Antíphonam. Bencdic Domine domum 
iftam nomini tuo aedifiçatam. Cum tribus Plàlmis fequenti- 
bus; videlicet. 

Pfalmus. 11^. 

A D Dominum chm tribularer clamavi : & exaudivit me. 
Domine libera animam meam à labijs iniquís : & à língua 
doloíà. 

C^id dejt^ tibi , aut quid apponatur tíbi : ad lingvam do« 
lofain? 

. %gitt9e potentis acutte : cum carbonibus defolatorijs. 
Hsu míhi» quia incolatus meus prolongatus eít, habitavi cum 
habitantibus Cedar : multími íncola fuit anima mea. 

Oim hisf qui oderunt pacem> eram paciiicus: cúm loque- 
bar illis , impugnabant mê gratís. 
Oiotlã Patrí. 

Pfalmus. lao. 

LEvavi óculos meos in montes: unde veniet auxilium mihi. 
i ^xilium meimi à Domino: qui fecit coelum^ & terram. 
Non det in commotíonem pedem tuum:. neque dormitet» 
qui cuftodit te. 

B:ce non dormitabit , neque dormíet : qui cuftodit IfraeL 
DDminus cuftodit te , Dominbs proteâio tua : fuper maoum 
dexteram tuam. 

Per diem foi non uret te: neque luna per noâem. 
Xbminus cuftodit te ab omni tíialo; cuftodiat animam tu.^ 
aaiBominus. 



L 



^76 Rituale Strigònicnfe. 

EK^minus cuftodiat introítum tuum, & exitum tuum: ex 
hoc nunc , & ulque in Is^culum* 
Gloria Patri. 

Pfalmus. III. 
-ff^tatus íum in his, quae dieta funt míhi : in domum Domini 
ibimus^ 

Stantes erant pedes noftri: in atrijs tuis Jerufalem. 
Jerufalem , quae xdificatur utcivitas : cujus participatío ejus 
in idjplum. 

Illuc enim afcenderunttribus, tribus Domini : teílimonium 
líirael ad coiifitendum nomini Domini. 

Quia illic lederunt íedes in judicio: fedes íiiper domum 

Rogatc qu« ad pacem funt Jerufalem : & abundantia dili- 

centibus te. 

pjgit pax in virtute tua : & abundantia in turribus tuis. 

propter fratres meos, & próximos meos: Joquebar pacem 

propter domum Domini DEI noftri : quaefivi bona tibi. 

Gloria Fatri. 
Antiph. Benedic Domine domum iftam nomini tuo «dí- 

iicatam, 

ínterim aípei^it interiíis parietes in parte fuperiori, & info» 
riori) inchoans aíperíionem aparte Evaogelii dicens: Aíperges 
me Domine» &c. tum adAltare reverluSj dicit Oremus. Fie- 
ftamus genua. ^. Levate. 

DEUS qui loca nomini tuo dicanda íàn£lilicas , effundè íuper 
hanc orationis domum gratiam tuam, ut ab omnibus híc 
nomen tuum invocantibus, âuxilium tua; mifericordiae íentiatur. 
Per Dòminum noftrum JESUM Chriftum Filium tuum. &c. 
His pcraiSliSf diciturMiflâ de tempere occurentí,.vel de Sao. 

tto. 



De Benediátionibus, 177 

ão. Ecclefia vero quamvis à fimpljce Sacerdote > ut fuprà, fit 
benediála , ab Epilcopo tamen conlecranda eít* 

RTTUS RECONfCILf ANDI ECCLESIAM VIOLA. 

TAM, SI NONDUMERATABEPISCOPO CONSECRATA. 

ECcIefiae violatoe reconciliatío , per Sacerdotem ab Epifcopo 
delegantum, fiat hoc modo : Altare Ecclefiae omninonudetur, 
provideíitúrque 5 ut Ecclelía poílit libere circumVi^ tam exte- 
riús quàm interius, fi fieri poteft. Paretur vafculum cum Aqua 
^ benediífta , & afpergillum de herbâ hyflòpô faftum. Sacerdos in- 
dutus amiótu, alba, cingulô, ftolâ, &pluv^iali albo adhibíti^ ah- 
quot Sacerdotibus & Clericis j procedi t ad primariam Ecclefiae 
portam > obílans Antiphonam, incipit dicens; Clero proiequente, 

Aíperges me Domine hyflopô , & mundabor ! lavabis me & ítu 

Íper nivem dealbabor. ríalm. Miièrere mei DEUS totus ut fuprà 
ol. 114. cum Gloria Patrit Qpo finito, Antiphona repetitun 

ínterim dum Antiphona, &PlaImus dicitur. Sacerdos cum 
Aqua benediftaafpergitin circuítuextriníeciísEcclefiam, &Cce- 
meterium fimul afpergendo altematimad parietes Ecclefiae ad ter- 
ram Coemeterij prseíertim ad loca contaminata. Quo faólo, re- 
dit ad Jocum, ubi incipit afpergere, & ftans dicit: 

Oremus. 

OMnípotens, & mííerícors DEUS, aui Sacerdotibus tuís tan- 
tam prsB caeterís gratiam contuliíti ut quidquid in tuo nou 
jnine digne pcrfeftéque ab eis agitur, à te fierí credatur: quaeAii* 
mus immeniàm clementiam tuam ^ ut quod modo vifitatufi ío- 
xnus , bene^ dicas ; sitque ad noftr» humilitati» introitum , Sao- 
ftorum tuorum meritis, fuga daemoúum» Angeli pacis ingreí&s* 
Pcc Chriftum Dominum nollirum^ ^« Ameo* 

Deinde Sacerdos incipit Litanias, (q\isí9 vide infrà ín Pro* 

ceífione Litaniarum majorum , ) & ingreditur Ecclefiam cum 

^ Clero CMitaadQ eas: acceditque ante Altare majus> coram quo 

Z " £€. 



1 78 1- ituale Strigonienfe. 

genu fleftit : cúmque diélum fuerit j Ut omnibus fidelibus defun- 
áis requiem, &c. IjL.Te rogamus audi nos. Sacerdos furgit, & 
dará vocedicit: Ut hanc Ecclefiam, Altarehoc, & Coemeterium 
purgare ►!< & reconciliare digneris, Te rogamus, &c. Quibus 
diélis ruríus genu fleait, & Litanias per^ciuntur. 

Quibus finitis Sacerdos versiis ad diòtum Altare , dicit : Ore- 
mus. & Miniftri ; Fleftamus genua. ]^. Levate. 

PRaeveniat nos , qusefumus Domine , mifericordia tua, & in- 
tercedentibus omnibus Sanftis tuis, vocês noftras clementía 
tu« propitiationis anticipet. Per Chriftum &c. i^. Amen. 

L)emde Sacerdos genu fleftit ante Altare, & íè figno Crucis 
muniens, clara você dicit: DEUS in adjutorium meum intende. 
Tum largit,- &Chorus, íèuaftentes Cíeríci reípondent: Domi- 
ne ad adjuvandum me feftina,J& Sacerdos ftans dicit: Gloria Pa- 
tri, & Filio, & Spiritui Sanfto. :^. Siçut erat in principio, & 
nunc , & femper , & in làecula faeculorum , Amen. 

Quo difto , Sacerdos inchoat , Clero profe^uente. 
Antiph. Exurgat DEUS, & diílipentur inimici ejus, & ftu 
giant, qui oderunt eum à facie ejus. 

Pfalmus. 

IN Ecclefijs benedicite DEO Domino: de fontibus IfraeL 
Repetitur Antiphona. 
Km Befliamin adoleícentulus : in mentis exceflíu. rep. Ant. 
Príncipes Juda , duces eorum : príncipes Zabolon, princípes 
Nephtali. repetitui- Antiphona. 

Manda DEUS virtuti tuae : confirma hoc DEUS , quod opc- 
ratus es in nobis. repetitur Antiphona. 

A templo lan^ao tUQJn Jerufalem: tibi offerent Reges jnu^ 
nera. ,iA ' .: >». repetitUR Antiphona.. 

Increpa feras aruadinis, conçregatio taurorum in vâccis 
populorum : ut exdudant eos , qui probati funt argento. 

repetitur Antiphona. 
* DiA 



De BenediíSlionibus. 17^ 

DiíTipa gentes , quae bella voluiít ; venient legati ex iEgypto : 
JEthiopiapraevenietmânusejusDEO. repetitur Antiphona. 

Regnaterrae cantate DEO : Píallite Domino. lepet.Ànt. 

Pfallite DEO, qui aícendit fuper coelum coeli : ad orien4 
tem. fepetitur Antiphona. 

Ecce dabit voei íu» vocem virtutis, date gloriam DEO fu. 
per Ifrael ; magniíicentia ejus, & virtus cjus in nubibus. 

repe ti tur Antiphona. 

Mirabilis DEUS in Sanftis fuis, DEUS líraêl ipfe dabit vir- 
tutem & fortitudinenx plebi fuae : benediéius DEUS^ Et non di-. 
citur Gloria Patri>fed Antiphona repetitur. 

ínterim dum Antiphona & Plalmus Praedifti dicuntur,Sa- 
cerdos círcuít Eccleíiam intriníeciís aípergendo: afpergít etiam 
fpecialiter loca contaminata. Quo faélo , ilans in Presbyterio, 
versus ad altare , dicic : 

DEUS , qui in omni loco dominationis tu» clemens & beni- 
gnus purificatpr aíliftis; exaudi nos, quasAimus, &concft. 
de, ut impofterum Inviolabilis bujus loci permaneat benediâio* 
& tui muneris beneficia uníveríitasíidelium, quae fupplícat, per- 
cipere mereatur. Per Chhftum Doníxinuninoílrunk i^. AraexL 
Deinde dícitur Mifla de die occurrentí, 
Simplex Sacerdos, tantum ex privilegio Sedj<? Apoftolicge ' 
poteft Eccleíiam ab Epilcopo confeçratam reconciliai^. Ettunc 
utaturRitu inPontificalí proeícriptor procedátqueindutus ami. 
a:u, alba, cingulô, ílolâ, &pluvialialbi coloris? adhibitis íecum 
aiiis Presbyteris & Clericis luperpelliceis indutis, cumAquaab 
Epilcopo ad hunc ufum ritè benedióta. 

RITUS BENEDICENDI NOVUM COEMETE. 

lUUM PER SACERDOTEM AB EPISCOPO DELEGATUM 

iRidíequàm í5atbenedi6tio,poniturin médio Coemeteri; bc 
nedicenílo lignea Crux , alta ad ftaturam hominis ; & ante 



p 



1 8o " Rituale Stfigóhienfe.' 

jpfam cmcém , in terra f gítur paxillus tridens lígneus, altus sid 
cubitum unum , aptus ad affigendum iIJi três candeias. 

Sequenti die mane , Sacerdos in Sacriília paratus amiftu, 
alba, cingulô, ftolâ, & pluviali albi coloris; adhibitis aliquot 
Sacerdotibus, & Cleficis indutis fuperpelliceis, quideferantvaf- 
culum Aquasbenediébae, afpergiJIum , &Thuribulum cumincenfi 
navicula, & hoc Rituali libro, &■ tribus Candelis cereis procedit 
ad Coemeterium benedicendum ante Crucem in médio politam, 
& afBguntur,& accenduntur três candeias fuper ligneum paxillum , 
& Sacerdos ante Crucem & Candeias , ftans difcooperto capite , 
dicit: 

Oremus. 

OMnipotens DEUS» tpi es çuftos animarum, & tutela faln- 
tis, fides credentium, refpice propitius ad noftre fervitutis 
oíBcium, & ad introitum noftrum purgetur, i^ benedicatur ^ 
& fanâifícetur íf* hoc Coemeterium: ut humana corpora híc poft 
vitae curíum quiefcentia , in ipagno judiei) die íimul cum felici- 
bus animabus mereantur ad ipifci vitae perennis gaudia. Per Chií- 
ftum Dominum noftrum. ^. Amen. 

Mox ante ipfam Crucem omnes , genibus flexis dicunt Lita- 
nias ordinárias, ( quaefunt infra, in Litaniarum majorum Pro- 
celfione ) incipiente Cantore , ccjeteris relpondentibus , & cum di- 
étumfuerit, Ut omoibus fídeUbus defunâHs, &c. Te rogamus 
audi nos. Sacerdos furgit, & clara você dicit, producens manu 
fígnuni Crucis: Ut hoc Coemeterium purgare, oc benedicer* *t 
digneris, Te rogamus. &c. 

Deinde Sacerdos , ut priíis genu fleítít, & Litaniae perflciun- 
tur. Quibus fínitis , furgunt oinnes & Sacerdos Crucem a/per- 
git Aquâ benediilâ, dicená Anti^honam. A^erges me Domi- 
ne hyi&pô, & mundabor: lavabis me» & luper nivem dealba* 
bor. Miferere mei DEUS &c. dicitur totus ab adftantibus, cum 

■^ ' GI<v 



De Benediaionibus; ^ ^ ^ 

Gloria Patri, &c. utfuprà^ foi. 114. quò diaofepctítuf Antiph. 
Dúm dicitur Pfalmus, Sacerdos circiiit, & perambulat toLum 
Coemcterium , incipiens ad ejus dexteram, afpergens ubique Aqui 
benediftâ. Quo faólo, redit anteCrucem & adipfam relpici>ins 

dicit* 

Oremus. 
T""\EIIS , qui es totius arbis Conditor , & humani generis Hc- 
JLy demptor > cunftarumque creaturarum viíibilium & invifibi* 
Hum perfeftus difpofitor;te íupplici você ac puro corde expot 
cimus , ut hoc Coemeterium , m quo famulorum famularúmque 
tuarum corpora quíefcere debent poft curícula hujus vit« laben- 
tia purgare >íi benedicere ^ & fanóliíicare ijc dignerís : quique 
remiífionem omnium peccatorum per tuam magnam miíericor- 
diam in te confídentibus prseftítifti 9 corporibus quoque eorum 
in hoc Coemeterío quieícentibus , & tubam primi Archangeli ex- 
peAantibus 9 coníblatíouem perpetuam largiter impartire« Per 
Chriílum Dominum noftrum. Âmen. 

Tunc figit in íumitate Crucis unam ex tribus Candelís ar- 
dentibiis, & alias duas íímiiiter ardentes in duobus brachijsejus- 
dem Crucis. Deinde inceníat ipfam Crucem, & aípergens Aquâ 
benedi£fcâ redit cum miniftris in facriíliam* 

ORDO RECONCILIANDI COEMETERIUM ViO- 

LATUM , SIVE ECCLESI^ CONTIGUUM SIT SIVE 
SEPARATUM , UBI ECCLESIA NON EST POLLUTA. 

MAnèdíci, quafaciendaeílreconciliatio, Sacerdos, fiab Epi- 
fcopo facultatem habeat, & adhibitis alijs Sacerdotibus & 
Clericis indutis fupei pelliceis , in làcriftia, aut alio decenti loco, 
veftitus ami6hi, alba cíngulô, ftolâ, & pluviali albi <:oloris ac* 
cedít ad médium Coemeterij , Clerico vafculum Aquae benediólae 
& afpergillum deferente, & ibi íuper tapete genu fleíiit unàcum 
miniftris : & Cantores , aliíqui omnes genibus flexis , dicunt Li- 
tanias ( qux infrà> inLitaniarum majoríun Proceffionehabentur. ) 

X I Ia 



182 Rituale Strigonienfe. 

In quibusj cum diíhim fuerit. Ut omnibus ôdclibus defunais, 
&c. Te rogamus audi nos. Sacerdos furçit, &manu dexterâ pto-. 
ducens fignum Crucis fuper Coemeterium clara você dicit: \it 
hoc Coemeterium reconciliare ►{< & íknâificare digneris. T^. 
' Te rogamus, audi nos; Quibus diftis , ut priíis genu fleftit, Can- 
toribus Litanias perficientibus. 

Qu^bus finitis > lurgunt omnes; & Sacerdos > accepto aí- 
pergillo cum Aqua benediéla^ inchoat Antiph. Aíperges me t^o^ 
mine hyfl(>pô, Clero prolequente, &mundabor; lavabis me^ 
& fuper nivem dealbabor. Pftlm. Miferere mei DEUS , &c, di- 
citurtotus ut fuprâ, foJ. 114. line Gloria Patrh in fine repeti- 
tur Antiph. Aíperges, &c. 

Dum haecdicuntur, Sacerdos circuit totum Coemeterium, 
incípíens ad ejus dexteram , afpergens ubique Aqua bcnediélrâ, 
prse^ertim in loco, ubi violatio commifía eft. Quo peraóka, 
redit ad locum ,ubi Litanias diélae fuerunt , & ibi ftaas dicit: Ore* 
mus. & miniftri : Fleâamus genua. ^. Levatc. 

DOmíne pie , qui agrum fíguli pretio Sangvinis tui in íepul- 
turam peregrinorum comparari voluifti, quaefumus, dig- 
nanter reminlfcere clementiflimi hujus myfteri j tui. Tu es enim 
Domine figulus nofter , tu quietis noftrae ager, tu agri hujus 
pretium. Tu dedifti etiam, & fufcepifti. Tu de pretio tui vi- 
vifici Sanguinis nos requieícere donafti. Tu ergo domine , qui es 
ofíçnfionis noftrae clementiílimus indultor, expeftantiffinius ju^ 
dicator, judiei) tui fuper abundantiífimus miferator, judicium 
tuse fanftiflim» feveritatisablcondenspoftmiferationfm tuae pi« 
redemptionis , adefto exauditor , & efíeftor noftrae reconciliati- 
onis: hócque Coemeterium peregrinorum tuorum , coeleílis pa- 
triae incolatum expeô^futium , benignus purifica & recondtía ; & 
hk tumulatorum , & tumulandorum corpora , depotentia & pi- 
etatetuaerefurreâionis ad gloriam in corruptionis non damnans, 
íed glorificans refufcita : Qui venturus es judicare vivos , & mor«. 
tuos^ & foeculum per igncm. I^. Amen. D£ 




De ProceíTionibus. 18} 

DE PROCESSIONIBUS. 

^Ublicit Jàcra^ae Procejponcf , feu Jupplicatiomr , quihur ex 
antiquijjimo SS. Patrum injiituto Catbolica Ecclcjta i^el ái 
exdtandam Jídelium píetatem j tw/ commemoranda DEI beite- 
^ fida , eique gratm agendar ^ vel ad Dívinum auxilium impht- 
randum uti confk^et-it , quâ par efi religiom celeBrari debent : continent 
tnim magna ac Divina myftcria , fe* jalutaret Cbriftiana pittatit fru- 
ãuT eat piè exequertter i DEO confequuntur ; de quihus Jideles prtemt^ 
ftere íy erudire , quo tempore magir opportunum jiíerit , Parocborum 
offkium efi. 

Videant in primir Sacerdotet , ali/que EcdefiafticiotíUnit y utitfbir 
ProeejJionibuT eamodeftia ac rfí^erentia , tum ab tj^jir, tumMijtj adbú 
ieaíur^ qua pijr tT reltgiojií bujusmodi aBionibuí maximi debetur. 

Omnet decenti baèitu ^ JuperpeUiceir f vel alijr facrir 'oejiibur y fine 
galerif, ni/t pluvia ct^etite t induti graviter ^ modejlè ac devoti éinijuo 
loco procedcnttr y facrir precibur itajint itftenti, ut remoto ri/u , mutui~ 
que colioquio y &* vago oculorum ajpeãu , populum etiam ad piè devote- 
qt4e precandum invitent, 

Laici à Clericif, feminte àvirirjaparata orattter projèquantur. 

Pfíeferatur Crux , Èr uèifiterit confittudo a Vexillum facrir ímOm 
ginibus injígnitum y non tamen faãum militarijeu triangulari Jhrma. 
Edendiac èibendi abujumyjecúmve efculenta iT poculenta defèrendi in 
Jàcrir Proceffíonibusy amtque luflrandity ÈT Jitburbanir Écclejtjt vú 
Jttandir, tolere Parocbijíudeant: acfideler, prafertim dig Dominicãqua 
proximè Rogationer antecedit i quambac dedeceat corruptela ,fapim ad- 
moneat. 

Procejpones priítsjkri debent, deinde MiJJa folemniter cekbrariy 
prater quamy quando confoetudo Miud Jvadet, vel ordinário, autCler» 
jêcííx 'oidetur. 

ProceJJioner autem quiedam Jitnt Ordinária , quajtunt certh diebur 
peraimumy ut in Jejio htrijkiaionis Btata Marixfemper yii%ini^9 fcr 



i84 Rituale Strigonicnfe. 

in Dominica Pafmarum , & in noBe Refurreãionir , ÍT in Litanijr ma^ 
iorihus in Fejlo SanBi Afarei , quo ÍT Cegetes benedicuntur ; ÍST in mi^ 
noribuí Pogationum triduo ante Aícenjionem Domini y&in Fe/lo Cor- 
poris Cbrifli , vet alijs diebus pro conCt^etudine Eccleftafum. Qtiaiam ve^ 
ròfunt Extraordinária y ut quáC varij^ ac publicis Ecclejta de cau/is in 
ditt indicuntnr. 



m^wmmwm^^^ •:^: 




í'«?5fi:5í§:ííR.V^?;«::5íí?iti: 



ProceJJioinDieFeJloPurijtcationiTB. MARIJE Virginisy b^inDa^ 
minica Palmarum jjk prout in Jili[fah\ 

ORDO IN sacratíssima NOCTE RE- 

SURKECTIONIS CHRISTI SERVAT^DUS 

T^OBe borB eonjvetâ , terpulfetur majori {Campana. Et ubi Clems 
•^^ acpopulus convenerit j eatur procejffwnaíiter ad Sepulcbrum^ pra^ 
eedentibus Cereis , VeociBÍT , ac Tburibulo , cum ad Sepukbrum perven* 
tum fuerit j omnes in genua procumbant. Et Officians incipiat : 

ExurgCy Etprofequitm Cborus: quare obdormis Domine? 
Exui^eT&nc repelias in finem. Quare faciem tuam avcrtis; 
oblivifcerís tribulationem noftram; adhaefit in terra venter ncv 
ften Exurgc Ek>mine 5 adjfuva nos, & ii bera nos. 

Po^ea cantatur , vel legendo dicitur P/almus 1 3 S, 

DOminc probâfti me , & cognovífti me: tucognovíftí feC- 
fíonem meam , & relurreétionem meanu 
Intelíexifti cogítationes meãs de longe : femítam meam, & 
funiculúm meum inveftigâftí. 

Et omnes víasmieaspraBvidiftí : quía noo eílrfennoin/íflgua 
mea, 

Ecce Domine , tu cõgflo\ríftí omnía noviflima, & tfatíqua : tu 
formaíH me, &pofuiíti fuper soe maaumtuam* 

** Mirr 



ProceflSo in Noéle Reílirreáfcionis. i8f 

Mirabilis fa£ta eft fcientia tua ex me: confortata eft, &non 
potero ad eam. 

Quò ibo à fpiritu tuo: & qtiò à facie tua fugiam? 

Si afcendero ia coelum , tu illic es : fi defcendero in infer. 
num,ades^ 

Si fumpfera pennas meãs diluculo : & habitavero in extre- 
mismaris. 

Etenim illuc manus tua deducet me : & tenebít me dexte-^ 
ra tua. 

Etdíxf, fbríitaotenebraeconculcabuntme: & nox: illumí-- 
natia mea in deliciís méis. 

Quia tenebrae non obícurabuntur k tCj & nox ficut diesil^ 
luminabitur: íicuít tenebrae ejus, ità & lumen ejus. 

Quia tu poflèdifti renes meos i lufcepifti me de útero ma-^ 
tris me3&. 

Confitebor tibír quia terríbíliter magnifícatus es : mirabiiia 
opera tua, & anima mea cognofcit nimis. 

Non eft occultatum os meum à te > quod fecifti in occulto ; 
& fubftantia mea inínferioribus terrae- 

Imperfedlum meum viderunt oculi tui^ & in libro tuo o- 
mnes fcribentur: dfes fbrmabuntur , & nemo in eis. 

Mihi autem nímis honorificatí funt amicr tuí DEUSr nimis 
cx)nfortatus eft principatus eorum. 

Dinumcraba eos, & fuper arenam multíplícabuntur : exíur^ 
rexi y & adhuc fiim tecum. 

Si occideris DEUS peccatores : virí langvínunt declinap^ 
te à me. 

Quia dicitis ia cogitatione : Accípíent ia vanitate civita-. 
tes tuas. 

Nonne^ quí oderunt te Domine, oderamr êc fuper inimi- 
costuos tabefcebam ? 

Peifeâô odiô oderam illos ; Sc immíci ía^ fúnt tniivL 

Aa 



1 89 RituaJe Strigonienfe. 

Proba me DEUS , & leito cor meum : interroga me ) & co- 
gnofce íemítas meãs. 

Et vide, íí via iníquitatís in me eft: & deduc me in via ea- 
terna. Gloria Patri-&c. Sicut erat, &c. 

Dum PfalmuT canitur > accedit Officiam ad Sacramentum , gentu 
jieBem incenfat:^ b" ex loco^ in quo repojítum erat ^ eximít^ ac decen^ 
ter deponit , vel manu tenet. Finiti Pfalmoy incipit Officians : 

Refurrexit,£/ Chorur projèquitur: & adhuc tecum fum, Al- 
leluja. Pofuifti fuper me manum tuam, Alleluja. Mirabilis fa- 
fta eft fcientia tua , Alleluja. Et ínterim dum boc cantatur^ proce^ 
dunt ad Altare majus. Qt4Ò ubi pervenerit Ojfficianr , & Cborus can^ 
tum abfolveritj versa ad populum fade ^ Sacramentúmque in manu te* 
nens , incipit : 

Pax vobis , ego íum. Alleluja. Cborus refpondet : Nolite ti- 
mere, Alleluja. Et eadem verba ter repetit Officians ^ femper altius 
elevando vocem : tr Cborus terjimili tono refpondet. 

Denique , benediãione pcpulo data Janãijjtmí Sacramenta ^ illud re* 
ponity & incenfat; ac alia você incipit cantum Pafcbalem: Chriftus 
lurrexit, &c. Cantoribus proíeqwntibus. 

In Capitulis autem /pedales Caremonia^ ab antiquo obfervarifo* 
lita ijla Noãe , impojlerum quoque poterunt obfervari. 





«5í©5ía5iií§5Ka»^^:^Ko5 ^tísif^&9&^st:'^ 




ORDO SERVANDUS IN LITANIARUM MAJO- 

RUM PROCESSIONE QU^E DIE FESTO S. MARCÍ 

CELEBRATUR, QUO ET SEGETES BENEDICUNTUR. 

C^Lerusj tT populus borajlatuta mane in Ecclejia coríffregati omnes con^ 
tritOy ^ bumilicorde uEUMjlexis genibus paulijper precentur. Sa^ 
cerdos pluviali cum minijlrisy vel faltem Çuperpelliceo^ & Jiola violacei ca* 
lorifjtt indutusy cujus coloris babitu in reliquis ProceJJtonibus femper 
utatur , praterquam in ProceJJtonibus Cor por is Cbrijli^ OT quttjiuntjo* 
/^mj^ibus diebus vel in gratiarum aBtonem ; quibus diebuf utitur colo- 
re 



Proceífio Litaniarum Majorum. i S7 

♦» < ♦ *»» » ♦*'♦♦ » » *»»*» »»»»»»»»•»"»»•»»»»» » »»'»'»»* ♦» 

re propriit Jotemnitáti congruenti. dettri verd Sacerdotes , & Cleridjiu 
perpeUiceh indutiyfequeutem Antipbonamjlanter condnant : 

Antipb. Exaudi nos Domine, quoniam benigna eft miferi- 
cordiatua: Secundíim multitudinem miferationum tuarumrelpi- 
ce nos Domine, if* Salvumme fac DEUS, quoniam intrave- 
nint aquae ulqae ad animam meam. Gloria Patri , & Filio , & 
Spiritui Sanâo, &c. Secundam multitudinem miíèratíonum tua- 
rum , refpice nos Domine. 

QTf9JitUt$ , Officianr dicat , Verf. Propitius efto peccatis nou. 
ftiis Domine. Kefp. Propter nomen tuum. 

Oremus^ 

PKtct Domine^ parce populo tuo, ut dígnis flageflatíoni bus 
caftigatus, in tua femper miferatione reípiret* Per Cfirí^ 
ftum Domínum noftrunu Iji. Amen. 

Deinie genufleHant omnes , ÔT duo Clerici ante Altar emajur genum 
Jleoci de^rwtè Litaniar cantare incipiant , caterir eadem você reJponãentU 
bus. Citm autem cantatum erify Saoóta Maria) ora pro nobis fur-^ 
gunt omneTj íy ordinatim procedunty egredienter ad locum in quofegetes be^ 
nedici debenpj Litamdrqueprofequentefy precedente Crucej érjequéfu 
te Clero: ultima locd Sacerdor paratur , ut fuprà diãum eft j cum minu 
firis , prout rer j vel locw pojlulat ;Jacris vefíibus indutrr^ 

Si Pfocejjíojit longior ; vel repetantur Litania , vd Litanifp ab^ 
JohitiT ufque ad Preces exclufivèy dicanturaliquil^almex [Pénitenfiam^ 
Hbur^ feu Gradualibw. ^ 

líbiverà ad Segstes pen^entum fuerit ^ mox onmibur gefiufkSten^ 
tibuffTeJumuntur Litania^ tTjuxta ReSoris Cbori dijcretionem abbre^ 
viando decantantur : tTtunc Sacerdos firuges benedicens^er dicat Verfum^ 
Ut fruiSkus terra? dare, ►J* & coníervare digneris. Te rogamus^ ao- 
di nos; Cboríeundem ter remetente. 

Aa 2 



■■m~ . • • 




/. 



I90 Rituale Strigonicnfe. 



Omnes fanétí Sacerdotes , & Le vitae > 

Omnes fanai Monachi, & Eremit»^ 

Saofta Maria Magdalena» 

Sanfta Elifabeth, 

Sanfta Agatha > 

Sanfta Lúcia, 

Saiifta Agnes, 

Sanita Caecilia, 

Saoíta Catharina> 

Sanfta Anaftalía, 

Omnes lanftse Virgines, & Vidu»^ 

Omnes Sanfti, & Sanftse DEI ,. 

Propitius efto, 

Fropitius efto, 

Ab omni maio y 

Ab. omni peccato > 

Ab ira tua > 

Afubitanea, & improvifa morte, 

AbinfidijsDiaboIi, 

Abira, &odio, & onmi mala voluntate^ 

A fpiritu fomicationis , 

A fulgure, & tempeftate, 

A morte perpetua, ^ ^ 

per myfterium fanftae Incarnationis tuar, 

.Per Adventum tuum , 

Per Nativitatem tuam ^ 

Per Baptifmum 5 & íanáum Jejum^um tuum 

Per Cracem, & Paífionem tuam. 

Per Mortem, & Sepulturam tuam ^ 

Per fanftam Refurreólrionem tuain , 

Per admirabilem Afcenfionem tuam. 

Per Adventum Spiritús Sanéli Paracly ti,. 



orate pro nob/s. 

orate pro nobis« 

ora pro nob\^ 

ora. 

ora. 

ora. 

ora. 

ora. 

ora. 

ora. 

orate pro nobiç 

intercedite pró nobis. 

Parce nobis Domine. 

Exaudi nos Domine. 

Libera nos Domine* 

Libera nos Dominr 

Libèranos Domine* 

Libera nos Domine. 

Libera nos Domine. 

Libera nps Domine. 

t ibera nos Domine 

Libera nos Domine* 

Libera nos Domine. 

Libera nos. 

íiibera nos 

Libera nos. 

Libera nos. 

Libera vos. 

: :/^ Libera nos.^ 

yt^ra nos. 

. ''Í^ÍJera hos.. 

JCíWa pós. 

r - *. . . ...■'. 



Procellio Litanianirn Majorum. 191 

In die judiei), Libera nos Domine. 

Peccatores, Te rogamus, audi nos. 

Ut nobis parcas, ^ Te rogamus , audi nos 

Ut nobis indulgeas, Te rogamus, audi nos» 

Ut ad veram poenitentiam nós perducere digneris , Te rog. 

Ut Ecdefiam tuam fanétam regere , & confervare digneris > 
Te rogamus , audi nos. 

Ut Domnum Apoftolicum , & omnes Ecclefiaílicos Ordines in 
fanéta religione confervare digneris , Te rogamus* 

Ut inimicos iànâae Ecclefíae humiliare digneris , Te rogamus. 

Ut Regibus, & Principibus Chriftianis pacem, & veram con- 
cordiam donare digneris , Te rogamus , audi nos. 

Ut cunéèo populo Chriftíano pacem , & unitatem largiri digneris, 

Te rogamus , audi nos. 

Ut nofmetipíbs in tuo fanâo fervitio confortare , & confervare 
digneris , . Te rogamus , audi nos. 

Ut mentes noílras ad coelçftia deíideria erigas , Te roga- 

mus , audi nos. 

Ut omnibus benefaéloribus nodris fempiterna bona retribuas, 

Te rogamus , audi nos. 

Ut animas noftras, fratrum, propinquorum , & benefaéiorum 
noílrorum ab seterná damnatione eripias , Te roga- 

mus audi nos. 

Ut fruftus terras dare, & confervare digneris, Te rogamus. 

Ut omnibus fidelibus defunólis requiem seternam donare dig- 
neris, 1 . Te rogamus, audi nos. 

Ut nos exaudire digneris , Te rogamus , audi nos. 

Fili DEI, Te rogamus^ audi nos. 

Àgnus DEI , qui toUis pecata mundi , Parce nobis Domine. 

Agnus DEI, qui toUis peccíU» mundi, Exaudi aos 

- Domine. 

t Agnus 



}6% Rituale Strigonienfe. 

Agnus DEI , qui toUis peccata mundi , Milerere nobis. 

Chrifte audi nos. Ghrifte exaudi nos. 

Kyrie eleifon. Chrifte eleiíbn. Kyrie eleiíbn. 

Pater noften fecretL ir^ Et ne nos inducas in tentationem. ^. 

fed libera nos à maio. i(. Domine exaudi oratíonem meam. 1^ 

Et clamor meus ad te veniat» f. Dominus. vobiícum. Vf., Et 

ciim fpiritu tuo» 

Oremus. Orath^ 

PTetatem tuam queíumu»» omnipotens DEUS» ut has:primí« 
tias creatur» tuae', quas; aeris , & píuviaef temperamento nu. 
trire dignatus es, bene ^ diârionis tu» imbreperftindas; Sc fru- 
ftus terrae uí^ue ad maturitatem perducas.. Tribuas quoque po- 
pulo tuo de tuis muneribus tibi íèmper gratias agere^ ut à fer- 
tilitate terrae , eíurientium animas bonis aíHuentíbus repJeas, & 
egenus, & paupcr taudent nomen gtorísetuas. Ver Dominuro 
noftrum JESUM Chriftum Filiumtuum, qui tecum vivi t, &rc» 
gnat in unitate Spkitôs San£tí DEUS,, per omnia íàecula fasculo» 

rum. IJt Amem ^ ^ „ 

Pojleh verrã fade ad Orientem y cr pramtlJo verjuy, DominusvcK 

bifcum» IJi. Et cum fpiritu tuo. Camatur > 

t. Initium íàndti EvangeUi íecundum Joannem» 

f^. Gloria tibi Domine^ Jhatr^ i^ 

IN principio erat: Verbum^&c utfuprhfoL Sf. Finito Evan^ 
geli^i dicatur ; *- 

BI. Verbum caro faétum eft > & habítavit ín nobis r Et vi» 
dimus gloriafn > quafi únigeniti à Patre plenum gratiae» &r veri- 
tatis. if. In principio erat Verbum > & Verbum » erat apudDE- 
UM > & DEUS. erat VerbuniL Et vidimus gloriam ejus, glori- 
am quaíí únigeniti à. Patre i, pienum gratite, & veritatis. Glo- 
ria Patri, & Filio, & Spirítui Sanôo.^ Plenum gratiw , & veritatis. 

Deinde Sacerdor dicit Orationem.. 

Ore» 



De Proceílione Litaniarum Majorum 19? 

Oremus. 

B£ne ^ dic Domine hanc creaturam Segetum , ut fit remedi- 
í um falutare humano generi : & praefta per interceífionem 
nominis tui gloriofi , ut quicúnque ex ea fumpferint, íanitatem 
mentis, & corporis, animaeque tutelam percipiant. Per Chríftum 
Dominum noftrum. IJt- Amen. 

Hinc Evangeliumy quod Jequitur y cantetur versa fade adMeridiem 
ir. Dominus vobiícum. IÇò. Et cum fpiritu tuo, 

^ it. Sequencia S. Evrangelíj fecundúm Marcum. 

IJò. Gloria tibí Domine. Marci. ult. 

IN illo tempore: Recumbentibus undecimDilcipuIís, apparuit 
ilJis JESUS, & exprobravit incredulitatem eorum : & duriti- 
am cordis, quia his, qui viderant eum refurrexifle, non credide- 
runt. Etdixit eis: Euntes in mundum univerfum, praedicate 
Evangelium omni Creatur». Qui crediderit, & baptizatus fue- 
rit, falvus erit: qui vero non crediderit, condemnabitur: Signa 
autem eos, qui crediderint, haec fequentur : In nomine meo d«- 
monia ejicient: lingvis Joquentur novis ; ferpentes toUent: & li 
mortiferum quid biberint,non eis nocebit. Super «gros ma^ 
nus imponent, & bene habebunt: Et Dominus quidem JESUS, 
poftquàm locutus eft eis, aíTumptus eft in coclum, & íedet à 
dextris DEL lUi autem profeâi praedicaverunt ubique Domi- 
no cooperante , &fermonem confirmante, íèquentibus íignis. 

I{1. Ite in orbem univerfum , & preedicate , dicentes : Al- 
lelu]a, Qui crediderit& baptizatus fuerit, falvus erit AUeluja, 
alleluja, alleluja. t- In nomine Patris, & Filij, & Spiritõs.Saa- 
6á. Qui crediderit, & baptizatus fuerit, lalvus erit, Alleluja, aL 
leluja alleluja. Gloria Patri, & Filio, & Spiritui Sanâo. AU 
leluja, alleluja, alleluja* 

Oremils* 

OMmnipotens íèmpitertie DEUS^ arbiteí thí-otiU qúí molem 
ttrrsBex nihilo pendentem gubemas^& adufumhomftni ge* 

Bb ''^Rrbíi*^ 



IJ4 Rituale Strigonienfe. 

neris, corporísquc fuftentatíonem , agros operibus excolere juil 
íifti: mifericordiam tuam fupplices exoramus, ut quídquid ia 
hos agros lalubriterfcminatum, atquèplantatumeft, aípeftutvMt 
clementise profpícias, &aeristemperiemmifericorditer moderari 
digneris: ut reíècatô, atque abforptô omnium tribulorum, ípi- 
narumque fquaJlore, cfficíatur foecundum , & ad maturitatem per- 
feélam tribuas perveniretutnosfamulitui, licètindigni, uberem 
tuorum donorum fruftum qum gratiarum aélione pcrcipientes, 
debitas, atquè acccptabiles fanfto nomini tuo laudes referre me- 
reamur. Per Chriftum Dominum noftrum. IJl. Amen. 

Tandem Evangelium Jubjèquenr cantetur verri ^à OcciàtnUm 
fade. 

t- Dominus vobifcura. I}ò. Et cum ípiritu tuo, 

ií. Initium S. Evangelij fecundam Matthaeum* 

IJt. Gloria tibi Domine. Matth. i. 

Líber generationis JESU Chrifti Filij David, filij Abraham- 
Abraham genuit Ifaac. Ifaac autem genuit Jacob. Jacob 
autem genuit Judam , & fratres ejus. Judas autem genuit Pha- 
res, & Zaram de Thamar. Phares autem genuit Efron. Efron au^ 
tem genuit Aram. Aram autem genuit Aminadab : Aminadab 
autem genuit Naáfon. Naáfon autem genuit Salamon. SaJamon 
autem genuit Booz de Rahab , Booz autem_genuit Obed ex Ruthi 
Obed autem genuit Jefle. Jeílè autem genuit David regem. í>a- 
vid autem rex genuit Salomonem , ex ea quae fiiit Urix. Salo- 
mon autem genuit Roboam, Roboam autem genuit Abiam. Abias 
autem genuit Afa. Afa autem genuit Jofaphat. Jofaphat autem 
genuit Joram. Joram autem genuit Oziam. Ozias autem geDuit 
Jóathan. Joathan autem genuit Achaz. Achaz autem genuit £ze- 
chiam. Ezechias autem genuit Manaflen. Manaíles autem genu- 
it Amon. Amon autem genuit Jofiam. Jofias autem genuit ]e- 
choDiam^ & fratres ejus in tranfmigratione Babyloni& Et poft 

tranT' 



De ProceíGone Litaniâruhi Majorum. tf^ 

tranfmigratiouem Babylonis, Jechonías genuit "Salathiel; Sala- 
thiel autcmgenuitZoróbabel.Zoróbabel autem genuit AbiudAbi* 
^ ud autem genuit Eliacim. Eliacim autcm genuit Azor. Azor 
autem genuit Sadoch. Sadoch autem genuit Achim. Achim 
autem genuit Eliud. Eliud autem genuit Ekazar. Eleazar au- 
tem genuit Mathan. Mathan autem genuit Jacob. Jacob au- 
tem genuit Jofeph virum Marias, de qua natus eft JESUS, ^ui 
vocatur Chriftus. 

Bef^onfof. Felíx namque es facra Virgo Maria, & oinni lâu- 
de digníílima: Quía ex te ortus eít Sol juftitiae, Chriftus ^DE- 
US nofter. f. Ora pro populo , interveni pro clero , intercede 
pro devoto foemineo íexu: fentiant omnes tuum juvameny qui- 
cunque celebrant tuam fanéèam commemorationem. Quia eX 
fè ortus eft Sol juftitiae, Chriftus DEUS nofter. Gloria Patri, 
& Filio, & Spiritui Sanfto. Chriftus DEUS nofter. 

Oremus. 

TE Domine petímus, & rogamus, ut hos fruftus feminum, 
tuis oculis ferenis , hilaríque vultu afpicere dtgneris. Sí- 
cut enim teftatus es per famulum tuum Moyfen filijs Ifrael, ut 
egreífi è terra iEgypti in terram, quam eis daturus eras, primi- 
tias fru6tuum fuorum of?errent Sacerdótibus benedicendas : fie 
nos oramus auxilium mííericordiíe tuaeíuper hasfegetes, utnon 
grando eas luccidat, non turbo íubvertat , non vis tempeftatis 
detruncet, non aêrisíerenitasexaeftuet, ífcinundatio pluviarum 
non exterminet; fed incólumes confervando, proufuanimarum, 
& corporum homínum, ad pleniíllmam matuíítatem perducere 
digneris. Per Chriftum Dominum noftrum. Vf,. Amen. 

Pojhemd boc Evangelium versas Septemtrionalem partem cantetur. 

f. Dominus vobifcum V/l. Et cum fpiritu tuo. 

f. Sequencia S. Evangehj fccundúm Lueam. 

IJl. Gloria tibi Domine. 

Bb % \^K^ 



19^ Rituale Strígoníenrc. ^ 

Luc. I. 

FUit in diebus Herodís regis Judaese facerdos quídam nomi. 
ne Zacharias, de vice Abia» & uxorilliusde fíliabus Aafotv^ 
& nomen ejus Elifabeth. Erant autem juílí ambo ante DEUM» 
incedentes in omnibus mandatis , & juíliíicationibus fínè jjuerela 
& non eratillis fílius, eò, quòd eílèt Elifabeth fterilis, & ambo 
proceíliflènt in diebus luis. Faétum e(l autem cbm íacerdotiô 
fungeretur in ordine vicis fuae ante DEU M ; fecundíim confvetu- 
dinem facerdotij) íbrteexijt, ut inceníum poneret, ingreflus in 
templum Domini : & omnis multitudo populi erat orans foris 
hora incenfí. Apparuit aútem illiAngelus Domini, ítansàdex* 
trís altaris incenfí. Et Zacharias turbatus eílr videns , & timor 
irruit íuper eum. Ait autem ad iJIum AngeJus : Ne timeas Za^ 
charia , quoniam exaudita eft deprecatio tua: & uxor tua Eli- 
fabeth pariet tibi fílium, & vocabis nomen e^us Joannem •. &erit 
gaudiumtibi, & exultatio, & multi in nativitate ejus gaudebunt. 
Erit enim magnus coram Domino : & vinum , & ficeram non bi- 
bet : & Spiritu Sanfto replebitur adhuc ex útero matris fuae , & 
muitos filiorum Ifraêl convertet àd Dominum DEUM ipforum: 
& ipfe praecedet ante illum , in fpiritu , & virtute Eliae ; ut con. 
vertat corda patrum in filios , & incrédulos ad prudentiam jufto- 
rum , parare Domino plebem perfeftam. 

Refj>o»for. Inter natos mulierum non furrexit major Joannc 
Baptiftâ. Qui viam Domino praeparavit in eremo J^. Fuit ho- 
mo miílus à DEO , cui nomen erat Joannes. Qui viam Domino 
praeparavit in eremo. Gloria Patri , & Filio , & Spiritui Sanfto. 

Qui viam. &c. 

Oremus. 

DOmine fanfte Pater omnipotens , aetcme DEUS , quaefumus, 
emitte fanâos Angelos tuos, ut defendant fegetes noftras 
à vermibus, abavibus,& locuftis: ut magnificetur nomen tuum 
DEUS in omni loco. Per Dominum noftrum J ESUM Chriftum 

Fili- 



^ De iProcefliooe Litaniarum Majonun. 1 57 

Fílium tuum, qui tecum vivit, &regnat inunitateSpiritílsSan^ 
Sti DEUS, per omnia ífecula Í«culorum. 150. Amen. 

Subjung^tur Otatio pro Vinearum benediãione , ubifunt Vimta. 

Oremus. 

DEUS, (fui ípiritualis Vineae tuae totó terrarum orbe palmi- 
tcs extendifti: montium noftrorum culturam ad boni o- 
peris fruâum provehe ; his quóque Vineis , bene >i4 diâíonis tu» 
rorem infundas , & à cunélis protegas infeftationibus , augé^ 
que fruâruum earum largitatem. Per Chríftum Dominum no- 
ftrum. 1^. Amen. 

Oremus 

DOmine fanfte, Pater omnipotens, «teme DEUS, qui ca-' 
lum, & terram, maré, & omnia creâfti; te íbpplices ex* 
oramus , ut fruftum hunc terrenum bene >fA dicere, & faníti yfji 
ficarr, & multiplicare digneris: Repleas noílra cellaria , five ha- 
bitacula plenitudine frumenti, & vini; utiaetantes in eis, refera- 
mus tibi laudes , & gratias, Per Dominum noílrum JESUM 
Chriftum Filíum tuum, qui tecum vivit, & regnat in unitatc 
Spiritus Sânfti DEUS, per omnia faecula ficculorum. Vf,. Amen. 
Et benediârio DEI omnipotentis , Patris»{<, & FiJij, &Spi^ 
ritos Sanai , deícendat luper hanc creaturam fegetum , & ma- 
neat femper. I^. Amen. ir. Benedicamus Domino , Alleluja, 
alleluja, alleiuja. Vf.. DEO gratias, Alleluja, alleluja, alleluja. 
Et revertam ur cum ProceJJíonej Clero cum febolaribus in rever/i^ 
07íe cantajÁte Profas. Viftimae Paíchali. Mundí lenovatio, &c. 
Ac poftremdj cUm prope Ecclejiam fuerint , incipiant Hymnum : Te DE- 
XIM laudamus. tT cum eo Templum ingreàiuntur. Ubi pramijfa 
concludantur Suffragio de B. MA R IA Virgine , vel de 

Patrono Ecclefia. 

Bb ? DE 



i.$L& Rituale Strigoníeníc. 

DE PROCESSIONIBUS IN DIEBUS 

ROGATIONUM. 

JTV Litanijr 'Minoribus' Rogationum j ferventur omnia ^ ut Juprh \n 
-* Lita7nJT Majoribuí Fefto S. Afarei ; exceptâ benediãione Segetum. 
Sed Hymni , aut Cantica Utitia , in hiy , aut alijspoemtentia caurâ in^ 
Jlituth ProceJJionibuíj non dicantur. 

Si ad unam , vel plurer Eccleftar in ina Jit diverte?ídum , ingref- 

fuF Eccle/tam^ intermijjísque Litanijs-jji Sacrum habendum ejl^jlatim 

incboabit Sacerdor Sacrum : eéquefnitd , aut etiam exbortatione (Ji 

qua babebitfirj ) fubfequentia cantabuntur ^ vel recitabuntur , Suf^ 

fragia. 

L Fit de SanBoj ad cujur Ecclejtamjtt Procejfto. 

IL De ReCurreãione. Antiphona. Surrexit Domínus de fe- 
pulchro: qui pro nobis pcpendit in ligno, Alleluja, Alleluja. ilf. 
Surrexit Dominus verè, Alleluja. ^. Et apparuit Simoni, AI- * 
leluja. 

Oremus. Oratio. 

DEUS, quí íblemnitatePafchalí, mundo remedia contuliftí: 
populum tuum, quaefumus, coelefti dono proíequeret ut * 
& perfeólam libertatem confequi mereatur , & ad vitam profíci- 

at fempitemam. 

///. De die ipfarum Rogationum. Antipb. Petíte, & accípíc- 
. tis; ut gaudíum veílrum fit plenum : ipíe ením Pater amat vos, 
quia vos me amâftis5& credidiftis , Alleluja. i/. Mane nobifçum Do- 
/ mine, Alleluja. I}í. Quoniam advefperalcit > Alleluja. 

Oremus. 

PRaefta quasfumus, omnipotens DEUS, ut qui in affli6lione 
noftra de tua pietate confidimus; contra adverfa omnw> 
tua femper proteftione muníamur. 

IV. De SanBa Cruce. Antipb. Crucemfanftamíubíjt, qui 
infemum confregit: accínftus eíl potentiâ, lurrexit díetertiâ 
Aljçluja, Alleluja. )í^. Dicí te innationibus, Alleluja. Ç.QuiaDo* 
minusregnavitàligno, Alleluja. Ore- 



T. 



í)e Proceílioni bus in diebus Rogationum 195 

Oremus. Oratio. 

DEUS, qui pro nobis Filium tuum, Crucis patibulum íub^ 
ire voluifti , ut inimici à nobis expelleres poteftatem : con- 
cede nobis famulis tuis, ut refurreétionis gratiam confequamur. 
K De B. MARIA Virgwe. Antiph. Regina cali la^tare, 
Alleluja: Quia quem meruiíli portare, Alleluja: Refurrexit , fi- 
cutdixic, Alleluja: Ora pro nobis DEUM, Alleluja. ir. Gau- 
de, & laetare Virgo MARIA, Alleluja. 1^. Quia furrexit Doml- 
nus verè , Alleluja. 

Oremus. 

DEU3 5 qui per Refurreâionem Filij tui,Domini noftri JESU 
Chrifti, mundum laetificare dignatus es : praefta quaeíumus, 
ut perejus Genítricem Virgínepi MARIAM, perpetuas capia- 
mus gaudia vitae. 

VL De SS. Afio/lolir Petro , & Paulo. Antiph. Fulgebunt ju- 
fti , ficut Sol in regno Patris eorum. Alleluja. i(r. In omnem. 
tcrram exivit fonus eorum, Alleluja. J^. Et in fines orbisterrae 
verba eorum , Alleluja. 

Oremus. 

DEUS , cujus dextera beatum Petrum ambulantem ín flu(9i- 
bus ne mergeretur , erexit ; "& coapoftolum ejus Paulum 
tertiò naufragantem , de profundo pelagi liberavit: exaudi nos 
propitius, & concede, ut amborum mentis, aeternitatis glori- 
am confequamur. 

VIL De S. Adalberto Epifcopo , ííT Mart: vel , de Patrofío E<^ 
clejta. Antiph. Beatus vir, qui inventus eft fine macula, Alle- 
luja : & operatus eft juftitiàm , Alleluja. ir. Gloria, & honorc 
coronâfti eum Domine , Alleluja. fjjL. Èt conftituifti eum íúper 
opera manuum tuarum, Alleluja. 

Oremus. Oratio. 

DEUS, qui beatum AdalbertumMartyremtuum, atquePon- 
- tifícem gloria, & honore coronâfti : concede nobis Êtmo- 

1 



aoo RitUãle Strigonieníè. 

lis tuis, ejus interceílione 9 & meritiS) veniam coníèqiu delíi^o. 
rum 9 ác perfrui gaudijs Beatorum. 

VIII . De omnibm Sanais. Antipb. In coeleftíbusregnisSatu 
âorum habitado eft,Alleluja: & in aeternum requies eorum, 
AUeluja. t* Gaudete jufti in Domino , Alleluja. ^. Reâros 
decet collaudatio> Alleluja. 

Oremus. Oratio. 

DEUS , qui nos omníum Sanftórum tuorum conmiemoratíou 
ne laetificas : eorum quaeíumus precibus , & mentis , fac 
nos aeternae falvationis praefidijs muniri ; & concede : ut eorum 
beatse focietati mereamur conjungi. 

IX. Pro peccatis. Antipbona. Ne reminiícaris, Domine, de- 
liôa noftra , vel parentum noftrorum: neque vindiétam íumas 
de peccatis noftris. if. Propitíus efto peccatis noílris Domine. 
^. Propter nomen tuum. 

Oremus. 

EXaudi y quaeíumus Domine iupplicum preces , & confítenti* 
um tibi parce peccatis; ut pariter nobis indulgentiam trí* 
buas benignus, & pacem. 

X. rra Rege. Antipb. Pr«valuit David in Phíliftaeum in fun^ 
dá, & lapide, in nomine Domini , Alleluja. if. Domine falvnim 
fac Regem noftrum, AUeluja. ^. £t exaudi nos in die,quâia- 
vocaverimus te , AUeluja. 

Oremus. 

QUaeíumus, omnipotens DEUS, utfamulus tuus N. Rex no* 
fter, qui tua mileratione íiifcepit regni gubernacula , vir- 
tutuirTetiamomnium pcrcipiat incrementa , quibusdecenteror» 
natus, & vitiorum monftra devitare, & hoftes fuperare: 5rad 
te, qui via, veritas, & vi ta es, unà cum populo fibi fubjeâo» 
gratiolbs valeat pervenire. 

XL Contra Paganos^ tT Hareticor. Antipb. Conterc, Domi- 
ne > fortitudinem inimicorum Eccleíiaei tuae, & diíperge illos; 

ni 



De Proceífionc in diebus Rogationum ai i 

ut cognofcant, quia noh efl: alius, qui pugnet pro nobis, nifi 
tu DEUS nofter, AUeluja. t. Exurgat DEUS, & diíTipentur 
inímicicjuSvAlIeluja/ ^. Et fiigiant, qui oderunt eum à fa- 
de ejus, Alleluja. 

Oremus, 

OMnípotens íempiterne DEUS, in cujus manu funt omnium 
poteftates, & omnium jura regnorum: refpice in auxili- 
um Chriftianorum , ut gentes Paganorum, & Haereticorum, quae 
in fua feritate , & fraude confidunt dexterae tuae Potentiâ con^ 
terantur. 

XíL Propluvia. Antipb. Domine Rex, DEUS Abraham^ 
dona nobis pluviam fuper facíem terrae , ut íciat populus ifte, 
quia tu es Dominus DEUS nofter, AlleJuja. if. Rigans mon- 
tes de fuperioríbus fuis , Alleluja. 1^. Et de frudtu operum tuo- 
rum fatiabitur terra , Alleluja. 

Oremus. 

DEUS in quo vivimus, movemur, & fumus, pluviam nobis 
tribúe congruentem: ut praelentibus auxilijs fuíBcienter 
adjuti 5 fempiterna fiducialiíis appetamus. 

XIIL Pro Serenitate^ Antipb. Condi toralme fiderum, «ter- 
na lux credentium; qui pro peccatis noílris juftè irafceris, & 
propitiusesclamantibus ad te: Domine, miíèrere nòftri , mifcre- 
re noíiri Redemptor mundi : & per interceífionem B. Marias fem- 
per Virginis, ac San£lorum, Sanâarúmque omnium, da nobis 
ferenitatem aêris: ut cognoícamus , quia tu es folus aJtiíIimus in 
aeternum , Alleluja. ií. Emitte manúm tuam de alto, Alleluja. 
^. Et libera nos de aquis multis, Alleluja. 

Oremus. 

A D te nos. Domine, Clamantes exaudi, & aeris ferenitatem 
nobis tribue íupplicantibus: ut qui j-uftè pro peccatis no- 
(tns affligimur , misericórdia tua prasveniente clementiam feo- 
tiamus ^ 

Ce ^xssr 



y 



*i^ Rituale Strígbnienífc. 

XIV. Pro pace. Antipb. Da pacfem Domine ín diebus no- 
ftris: quia noncft alius, qui pugnet pro nobis, nííi tu DEUS nó. 
fter 5 Alleluja. f. Fiat pax in virtutc tua, Allcjuja. IÇt/ Etabun^ 
dantia inturribustuis. Alleluja. 

Oremus. 

DEUS, à quo fanála defideria, reftaconfilia, {rjuíla funt ope- 
ra ; da ler vis tuis illam, quam mundus dare non pote/l: pa- 
cem: ut & corda noftra mandatis tuis dedíta, & hoftíum íubla- 
tâ formidine, têmpora finttuâ proteôione tranquilla. Per Do. 
minum noftrum JESUM Chriftum Filiumtuum, qui tecumvi- 
vit, & regnat in unitate Spiritôs Sanai DEUS, per omnia l«cu- 
laleeculorum. ^. Ajnen. 

Suffragijr Jimtiy y ittrum rever [uri refumupt Litania?^ Choro in* 
cboante : Aufer à nobis Domine cunftas iniquítates noftras , ut 
mereamur puris mentibus introire ad Santta Sanftorum. Afbocr^ 
puericantant VerJ. Exaudíj exaudi, exaudi Domine preces no- 
ftras,* trimmediatè ex Lítanifr addunt^ Pater de coelis DEUS^ mi- 
íerere nobis. Refpondet Chòruy: Miíerere, miíerere,mifererepo- 
pulo tuo , quem rçdemiftí Sangvine tuo ; ne in aeternum iralca- 
ris nobis. Etjtc femper refpendet Cborur , pueris pr^eanentibus Ver* ' 
fum: Exaudi, ÍTc. cum Litanijs ; quarjímili modo continudnt ^ uf* 
que dum revertuntur eodem ordi^y quiprihs^ad Eccle/tam prineipa* 
lem. Ubi auum perventum fuerit ad Ecclejiamy e^ç qua Proce/po diji 
cefferat^ Primi^^ fecundidte dicitur Commemoratio de J5. Vtrgim^ 
vel de Patrono Eccle/ta. Tertií vero die appropinquantçs Templo can* 
tant: Te DEUM laudamus: ÍT cum Commemoratione de B. Vrr» 
gine , vel d( Patrono Ecclejia , ProçeJJio terminatur. 

DE PROCESSIONE IN FESTO SANCTISSIMl 

CORPORIS CHRISTI. 

/^TIoHiam vetterandum y & adorandum Cbrijli Domini no/hi Corput 
^''i^^ Jàcrí die publicè gejlatur i iT bonorijicentijji/nè colitur^ folem' 

ms 



Proceflio inFefto Corporis Chrifti ^ ãij 

ni? etiam ProceJJío ^ qualir vix totS annS cernitur ^ inflitui fokuacdehet 

in EcclefijSé Proinde ãet opeiam Parochur^ ut ad tantam ProceJJtonem 

fpeBantia^ íempejlk'^è parentur: omnisque húminum ordiner congregen* 

tur ^ qui Catt>oltcam jidem fuam çxtetnd et Lm ritu declarem ^ ac com* 

probent. 

Sacerdor primhm Miffam ceíebfet ^ in qua duar bofliar confecret ; 
C ní/í cou/vetudo in capitulnjit^ ut pridieconfecfeíur^ iy ProceJJto an* 
te J^efjjerar babeatur , ) ÍT (umpta una ^ alteiam in Tabernaculum 
in Procejpone dejerendam ità repónat^ ut "oitrum^ ftu chryjiallumy qui 
ipfum Tabernaculum circum feptum ejfe débet , çxterius adorantibus 
appareat ^ veliíque operiatur ^ donec aujeratur ab altari. Pera8$ au^ 
tem SacriJIcioj & ProceJJÍone jam incboata , ordine , quí jam fuprh di^ 
Sum e/l in Litanijr majaribusy Sacerdox pluviali albS indutur^ ter in* 
çenjit Sacramentum, genufieocus. 

Deinde Diaconus oblongum^ ac decent velum circumponit fcapu* 
IÍT Sacerdotir , qui parte t^eli ante peSuy pendente , utrdque manu coo* 
pertâ , OJlenforium , feu Tabernaculum à Diácono Jibi porreBum reve^ 
renter fti/cipit in fupremo Altaris gradu ; mox ad altare aícendit^ b* 
Sacramentwnantejaciemteneny vertitJeadpopulum^^faBa Cruce 
cum ojlenforio^ defcendit fub umbellam cómitantibur minifírir^ íy duo 
Acolytbi , vel Clerici cum iburibulir effumantibuy pracedunt* 

Sacerdoy fn Janãijjtmo Sacramento , tum gejlando , tum reponen^ 
do^ cautè admodum^ ac reverenter [efe gerat ^ nrc vagetur oculis inter 
eundum^ nec nimium properet : fed pietatem y & gravitatem quandam 
prajeferat y prafèrtim cum Sacramentuni ipfum ajfumem populo benedicit. 
Q^a ratio benedicendiy per totam ÒBa^^am in templo etiam continuatur. 

Omnes pracedent nudd capite , accenfos cereos gejtantey ^ & fequen* 
ter Hymnoy pro longitudirte Procejfioniy devote concinentey. 
r^Um Saeerdoy difcedit ab Altari ^ Ofíiciany cantare incipit Hymnum^ 
^ Pange lingva glorioíi ; vel ( ubi conívetudo tenet in Capitulix ) 
Reíponforium y Homo quidam^ Cbcrd profequente ^ fecit cocnamma- 
gnaiii;& miíit fervum fuum hora coen»dic€re invitatis , ut ve- 



^14 Rituale Strigonietifc. 

nirent: Quia paratafunt omnia. i(r. Venite, comedíte panem 
meurn, & bibite vinum, quod mífcui vobis. Quia parataCuTvt 
omnia. Gloria Patri. &c. Quia parata funt omnia- Quem Hynu. 
num^ feu Pefponjorium^ dnm Ckorm projequiíuTy Procejpo egreditur 
è Temph^ & peraghur more conpi^eti. 

In ProceJJione autem^ pojl Pange lingva , canuntur Hymni: 
Sacris lolemniis. Verbum fupremum prodiens. JESU noftra 
, redemptio. iEterne Rex altiíTime. Aut Proía. Lauda Sion Sal- 
vatorem. & id genm alia Cantíca de corpofe Cbrjjli. Nonnunquam 
tuba^jijlula ^xrgana , ^ alia injlrumenta Mujtca , eidem Procejponiad 
Ckrtjii gloriam 9 & pro devotione fdelium adbibentur. 

Hymnus. S. Tbom. Aquin. 

PAnge lingva gloriofi, Chorus profequitur\ Coq>oris myfterí- 
um,Sanguinísque pretiofijQuem inmundi pretium, Fru- 
Stus ventris generoli, Rex efíudit gentium. '*' Nobis datus, 
nobis natus , ex intafta Virgine, Et in inundo converfatus , 
Sparsô Verbi femitíe. Sui moras incolatíls, Miro clauíít or- 
dine. * In fupremae noéle ccrnae, Recumbens cum fratribus, 
Obíervata legeplenè, Cibis in legalibus, Cibum turbae duodena^^ 
Se dat íuis manibus. * Verbum caro, Panem verum , Verbo car- 
nem efficit: Fítqué Sangvis ChriíVi merum, Etfi íenfus deficit: 
Ad firmandum cor fincerum , Sola fides fufficit; * Tantum 
ergo Sacramentum, Vcneremur cernui: Et antíquum documen. 
tum, Novo cedat ritui: Praeftet fides Aipplementum , Senfuum 
defeâui. * Genitori, Genitóque Laus , & jubilatio, Salus, ho- 
nor, virtus quoque 5 Sit & benediítio: Procedenti ab utróque, 
Compar fit laudatio. Amen, 

Hymnus. S* 7bom. Aquin. 

SAcris íblemnijs junfta fint gaudia , Et ex praecordijs íbnent 
praeconia: Recedant vetera, nova íint omnia, corda, vocês 
& opera. * Noftis recolitur caena noviífima , Quâ Chriftus cre- 
ditur agnum, & ázima, Dediíle fratribus, juxta legitima , Pri.. 

V fds 



V 



De Proceífione in Fefto Corporis Chrifti. 21^ 

íeis indulta patribus. * Poft agnum typicum, expletis epulís, 
Corpus Dominicum datum difcipulis , Sic totum omnibus , quod 
totum fingulis , Ejus fatemur manibus. * Dedit fragilibus cor- 
poris ferculum, Dedit, & triftibus fangvinis pociàlum, Dicehs. 
Accipite quod trado vafculum, Omnes ex eo bibite. * Sic fa-^ 
crificium iftud inftituit? Cujus officium comitti voluit folispres- 
byten>, quibus fie congruit, Ut fumant, & dent ceeteris; * Pa- 
nis Angelicus fit panis hominum : Dat panis coelicus figuris ter- 
minum: O resmirabilis! manducatDominum Pauper,íèrvrus,& 
humilis. * Te trina Deltas, Unáque pofcínius,Sic nos Tu viÉU * 
ta , íícut Te colimus ; Per Tuas femitas duc nos quo tendimus, 
Ad lucem quam habitas. Amen. 

Hymnus. S. Thom. Aquin. 
Erbum fupernum prodiens , Nec Patris linquens dexteram 
Ad opus fuuin exiens, Venit ad vitae veíperam. * In mor- 
tem à difcipulo, Suis tradendus aemulis , Priiis in vitae ferculo 9 
Se tradidít diícipulis. * Quibus fub bina Ipecie, Carnem dedit, 
& fangvinem ; Ut duplicis fubftantiae , Totum cibaret hominçm. 
* Se nafcens dedit focium , Gonvefcens in edulium , Se moriens 
in pretíum, Se regnans dat in praemium. * O lalutarís hoftia, 
Quae coeli pandis oftium : Bella premunt hoftilia , da robur, fer 
auxilium. * Uni, Trinóque Domino , Sit fempíterna gloria ; Quí 
vitam fine termino , Nobis donet in pátria. Amen. 

Hymnus. 

JESU noftra redemptio, Amor, & defiderium: DEUS creaí 
tor omnium , Homo in fine temporum. * Quae te vicit cle- 
mentia, Ut ferres noftra cirimina , Crudelem mortem patiens, 
Ut nos à morte tolleres. * Infemi clauftra penetrans, Tuos ca- 
ptivos redimens, Viítor triumpho nobili, Ad dextram Patris 
refidehs. * Ipfa te cogat pietas, Ut mala noftra íuperes, Parcen- 
do, & voti compotes. Nos tuo vultu fácies. * Tueftonoftrum 
gaudium, Qui esfuturus praemium; Sít noftra in Te gloria, per 
cunfta íèmper faecula. Amen* C* Ci -^ ^^ 



ai 6 Rituale Strigonieníè. 

Hymnus. , * 

TITTerne Rcx altíífime, Redemptor & fidelium , Qao mors 
JLmIj íoluta deperit, Datur Triumphus gratiae. * Scandens tri- 
bunal dexterae, Patris poteílas omnium, coUata JESU^coelitus, 
quae ncn erat humanitus. * Ut trina rerum machina, Cotleíli- 
um terreftrium , Et ínfernorum condita , Fleftat genu jam íub- 
dita. * Ttemunt videntes Angeli , Versa vice mortalium : CuJ- 
pat caro, purgat caro, Regnat DEUS, DEI caro. * Tu efto no- 
flrum gaudium; Manens olympo Praeditum ; Mundíregis quifa^ 
bricam, Mundana vincens gaudia. * Hinc te precantes qusefu- 
mus, Ignoíce culpis omnibus. Et corda furfum lubJeva, Ad te 
fupernâ gratiâ. * Ut ciim repente coeperis CJarere nu be judieis, 
Panas repelias debitas, Reddas coronas perdítas. * Gloria tibi 
Domine , Qui fcandis fuper fidera . Cum Patre , & Sanólo Spiri- 
tu, In fempiternalaecula. Amen. 

Pro/a de SS. Corpore Cbrijlí. 5- Thom. Aquin. 

LAuda Sion Salvatorem , lauda Ducem, & P^ftorem , in hy- 
mnis, & canticis. Quantum potes tanttim aude: quiama^ 
^ joromnílaude: nec laudare tufEcis. ^ Laudis thema: ípecialis, 
Panis vivus, & vitalis, hodíe proponitur ; Quem inlacrae menlà 
Coenae,turbae fratrum duodenae, datum non ambigitur. * Sit 
laus plena, iit íbnora, fit jucunda, fit decora, mentis jubilatio. 
Dies enim Iblemnis agitur, in qua menfte prima recolitur hu- 
jus inftitutio. * In hac menía novi Regis, novum Pafcha, novae 
legisj Fhaíe vetus terminai. Vetuílatem novitas umbram fu- 
ga.t veritas;noftemIux eliminat. * Quod in cdenaChriílusgef- 
fit , faciencJum hoc expreífit , in fui memoriam. Dofti facris \tí^ 
ftitutis, Panem, vinum in faíutis confecramus hoftiami. * Dog- 
ma datur Chriftianis, quòd in carnem traníit panis ,& vinum in 
fangvinem. Quod non capis, quod non vides, animofa firmat 
fides, prseter rerum ordinem- * Subdivéríis fpecibus, fignis taiv 
tíim, & non rebus, latent res eximi ae. Caro cibus, íangvis po- 

tus: 



<\ 



6e Proceífionc ín Pello Corpbris Chriftu iif 

tus : manet Chriftus tamen totus , fub utraque fpecie. * A 
fumente non concifus, non confraótus, non divifus; integcr ac- 
cipitur. Sumitunus, fumunt miile : quantum ifti , tantiim ille : nec 
íumptus cõfumitur. * Sumunt boni Sumut malí : forte tamen inae- 
quali vitae, vel interitús: Mors eft malis, vita bonis: vide paris 
fumptíonis, quàm fit diípar exitus. * Fraftô demum Sacramento , 
nè vacilies: fed memento , tantum elTefub fragmento, quantum 
totó tegitur. Nulla rei 6t íciílura : figni tantum fit fraftura ; quâ ncc 
ftatus , nec ftatura , fignati minuitur. '^^ Ecce Panis Angelorum » 
faètus cibus viatorum: verè Panis filiorum, nonmittendus cani- 
bus, In figuris prasfignatur, cum Ifaacimmolatur, agnusPafch» 
: deputatur : datur manna Patribus. * Boné Paftor Panis vere, JE- 
- SUnoftrimifererettunospafce, nostuere^ tunos bona fac videre 
[ in terra viventiotpr Tu qui cunâa íeis , & vaies; qui nos paícis 
Mc mortales, ttíosibi commenfales, cohaerede$> & fodales, fac 
Sanftorum civium. Amen. Alieluja. 

C^Uret etiam Paroçhus;^ utinquatuor lociy diverjír , ad qudt PrcceJJto 
^ ventura ejl , tempejlivè erigantur^ ornentúrque Aliaria , apud qu£ 
cantentur Evangelia infra fcripta: cumfuiy Ver/tculif^ tT coUeStiff 
popuUqut cum vçnerabili Sacramento benedicatur. 

I. Statio. 
Ubi igitur ad primum Altar e ventum fueritj Sacerdor vdferabile 
Sacramentum fupra iUud decenter coUocet^ eique flexh genibur/reveren^ 
tiam exbibeat , ÍT tburijicef. Veniat deinde ãd ipfUm unf^ ex Dia^ 
coni^yVtl SacerdotibuT (^Ji aàfuerintj alioquin ipjemet P/^ocbur can^ 
tet Evangelia , ÍjT perjiciat reliqua cum mini/Iro , ) iibruih Evangelia^ 
rum ambabuT manibus ante peBuy tenem , qui pro comando Evangtm 
lio^ benediãionem abeoftexiygenibuspetoí^ dicens: Jube Domine be- 
nedicere. Ad quem Sacerdor. Dominus fit in carde tuo , & labijs 
tuis , ut digne pronuncies Evangelium ç]\is. A^o/leà paululum ab 
Aítari recedat DiaconuT^ atque junãir ante pe&us manibus y incipiat: 
VrrJ. Dominus vobifcum. Rejpondet Cbar/ Et cum ípiritu tuo. 



ai 8 Rítualc Strigònienfe. 

1^. Scquentia S. Evangclij íecundúm Joannem. 

^. Gloria tibi Domine. Joan. 6. 

IN illotempore: dixit JESUS turbis Judaeorum: Caro mea 
verè eft cibus : & Sangvis meus verè eft potus. Qui man- 
ducat meam camem, & bibit meum fangvinem; in me manet, 
& ego in illo. Sicut mifit me vivens Pater, & ego vivoPropter 
Patrem : & qui manducatme, & ipfe vivet propterme. Híced 
panis, qui de cario defcendit, non ficut manduca verunt Patres 
veftri manna: & mortui funt. Qui manducathunc Panem, vi- 
vet in aeternum. IJò. Laus tibi Chrifte. 

Uhi Diaconuí Evangelium Jinierit , portei librum aã Sacerdotem^ 
eíque textum cantatum deofculandum exhileat. Ilíe autem JtmB Cru^ 
ciT faBd fuper Evangelicum textum^ eéque exofculato y dicat: Per 
Evangélica difta , deleantur noftra. deliéla, 1^. Amen. 

Tunc omnes jieBant genua ; iy Sacerdosjians verms venerabile Sa^ 
cramentum^ cantet. 

ff. Cibavit eos ex adipe frumenti , Allelujá. IJt. Et de pe- 
tra melle faturavit eos , AUeluja. 

Oremus. 

DEUS , qui nobís íub Sacramento mirabili, paílíonis titaemc- 
mofiamreliquifti, tribue quaeíumus: ità nos Corporis, & 
Sangvitós tui facra myfteriavenerari : ut redemptionis tuae fru- 
Stum in tiobis jugiter fentiamus. Qui vivis , & regnas cum 
DEO Patrç^ in unitate Spiritús Sanéli DEUS 5 per omnia fieco- 
la íseculorum. I^. Amen, 

Poji bac Sacerdoy j faãã Corpori Chrifli reverentia^ ^ tburifica^ 
tiohe pramijsa , QboYium decenter in manusfumat , iUãdqut anteje te^ 
nensy versa adpopulumfacie , cantei. 

ií. Sit nomexi Domini benediéhim. ^.. Ex hoc nunc, & 
ufque in faeculum. if. Adjutorium noftrum in nomine Domi-t 
ni. Ql- Q^^ ^^^^^ coelmn , & terram Deinde populo cirçimjlanti be^ 

mdicat 



Pe Proceflíone in F^fto Corporis Chriftí. 219 

nedicat cum ventrabili Sacramento^ dkens: Benediftio DEI omni- 
potentes , Patris >í< & Fíli j , & Spiritús Sanéli , defcendat fuper 
vos , & maneat femper. IJò. Amen. 

11. Statio. 
Pojleh Cborm continuei praediSum Hymnum ^ vel Refponfòrium , 
pergãtque tota ProceJJÍo ad Altare fecundum. Omniãque^ ^J^^g^^l^ ^^ 
ibi^ (Jícuí-tr.ad tertiumy &quartum Altare^ ) fiantj qua circapru 
mum Altare de [cripta fu7n ; exceptí Evangelii^ Versu , íy Colk3a\ 
quúe babentur^ utjequitur. 

Èvangelium infecunda Stationecantanium. 
il. Dominus vobilcum. Ijt. Et cum Ipiritu tuo* 

f. Sequemía S* E\rangeli) fecundum Lucatn. 

Bi. Gloria tibi Domine* Luc. II. 

IN illo tempore: dixit JESUS difcípulis íliis: Petite,& dabi*. 
tur vobis: quaerite^ & invenietís: pulíate, & aperietur vobis. 
Omnis cnim, qui petit, accipit : & qui quaerit iiivenit , & pulíanti 
aperietur. Quis autem ex vobis patrem petit panem; nunquidla.» 
pidem dabit illi? Aut píícem; nunquid pro pífce ferpentem da* 
oit illi? Aut fi petíerít ovum ; nunquid porriget illi ícorpioneni ? 
Si ergo vos , ciim fítis mali , nôftís bona data dare filijs ve^íris : 
quanto magis Pater vefter de coelo dabit fpiritum bonujn pe- 
tentibus fe? i(r. Panem coeli dedit eis, Alleluja. IJt. Par^m An- 
gelor um manducavit homo , Aliei u j a. 

Oremus. 

DEUS, qui gloríofum Corporis, &Sangvinis D^ini noftri 
JEÍ5U Chrifti myfterium nobifciam manere vsdluifti: dano- 
bis quatíumus, ejus praéfentiam itàvenerari in tçfrisyut de ejus 
vifione gaudere mereamur in coelis. Per eundçíii Chriftum Do 
xninum noftrum. I}ò. Amen*. 

Tunc iterum detur benediãio 5 ut in pfimà fiatione. 

IIL Statio. / 
Dd í' ^ ^•vciâfi- 



I 



a^o Rituale Strigonieníè. 

Evatfgelium in tertia Statione cantandttm, 
ií. Dominus vobifoum. ^. Et cum fpiritu tuo. 

f. Sequencia S. Evangelij íecundúm Marcum. 

]ÇJ. Gloria tibi Domine. Afarei 11. 

IN illo tempore: dixit JESUS difcipulis fui$: Habete fidem DEI 
Amen dico vobis : quia quicun<í[ue dixerit huic monti; 
Tollere , & mittere in maré , & non haefitaverit in cordeíiio^ 
íèd crediderit : quia quodcunque dixerit , fiat, & fiet eí, 
Propterea dico vobis , Omnia quaecunque orantes petitis 
credite, quia accipietis, & venient vobis, ' Et ciim ftabitis, i 
ad orandum , dimittite , fí quid habetis adversas aliquem: ut J 
& Pater vefter, qui incoelis eft, dimittat vobis peccata veftra. • 
Quod li vos non dimiferitis ; ncc Pater vefter, qui in coelis eft» 
dimittet vobis peccata veftra. if. Panem de coelopraeftitifti eis 
Alleluja. ^. Omne deleâtamentum in fe habentem, AUelu^a. 

Oremus. Oratio. i 

FAc nos , quaefumus Domine , Di vinitatis tuae fempitemâ frui- 
tione repleri; quam pretioíí Corporis, & Sangvinis tui teitt. 
poralis perceptio praefigurat : Qui vivis , & regnas per omniaía^' 
çuli ígeculorum. ^. Amen- líerum detur heneâiBios 

IV. Statio. 

Evangelium in quarta Stationt cantanãum. 

"ir. Dominus vobifcum. l^-. Et cum Spiritu tuo. 

f» inícium S. Evangelij fecundúm Joannem. 

^. Gloria tibi Domine. Joan. I. 

IN principio erat Verbum , ^c. utfupròfol. %<;. 
^ir. Educai panem de terra, Alleluja. ^. Et vlnum Jati- 
ficet cor homii^s, Alleluja. 

Oremus. 

DEUS , qui nobis fub Sacramento .mirabili » ^Tc utjuprá 
foL 21 8< 

Itenm 



De Proceflione ad petendam Pluviam. aj i 

Iterum henedíãio detur eddem modS^ qu$ in prima Siatiom. 

Clrca finem ProceJJiomfj in ingfejfu Templi^ incipit Cborur cantare 
Hymnum^ Te DEUM Laudamus, ut infra; Qj/Í decantatS^ ÍT 
venerabili Sacramento ad Ecclepam reportatoy ^ fuper Altare depoJitS: 
Sacerdor incenfat de more , tór tandem ad manw reverent&r fumemy ver^ 
tit fe ad populum cum ojienforio , íy incipit : 

TAntum ergo Sacramentum. Q^em verjum dum Cboruí cantil 
nuat 5 Sacerdos reponit Ínterim ad aítare Ciborium. Finito pra^ 
diBo Verfu; iterum fe vertít Sacerdos ad populum cum Sacramento j^ 
pergít cantando: 

Genitori genitóque . Manétque Sacerdorvers^ad populum Ja^ 
cie , ujque dum Cborur perveniat ad bac verba : Sit 5 & bene >}< di- 
éíioy aua Sacerdos caníts benedicens populo cum Corpore Chrifiiinmo^ 
dum Crucií j reliquum Chorur perfeita Sacerdos autem ^ Cibório reve^ 
renter ad aítare )coDocatíjJlans cantat Verficulum. 

ir. Patvem de coelo praeftitífti eis 5 Alleluja. Ç. Omne de- 
Ie£l:amentum in fe habentem^ Alleluja. ií^ Dominus yobiícunu 
]ÇL. Et cum Spiritu tuo. 

Orefflus. / 

DEUS , quí iiobís lub Sacramento , í^r, utfuprhyfoL 2 1 8, pr 
mum Sacerdos ^faãa genufiexione ^facrofanSam £ucbariftia/^d 
fuum locum reverenter reponit, / 

Hojliam denique iUam^ infejlo Corporis Cbri/ii publicè/^^!^ 
gejlatam , atque per OSavam fubinde adoratam 5 òacerdos pj^^^^ die 
quo pofl Oãavam iÚam celebran^erit ^ lub JMjffafumat^ V 

DE PROCESSIONE AD PETENDAM W«VIAM. 

AGtmtur ovinUi ut fuprh in Litanijr majorièur J^^ ^jtnem 
Litaníarum , in quarum Precibuf his dicitur./. 
Ut congruentem pluviam fidelibus tuis cj^^ere dignerís. 
Te fogamus : audi nos. In fine pojieà dicitur jF^ ru '^^"^'' 
to. ir. Et ne nos inducas in tcntationem, r^ libera nos à 
jnalo. / 



a; a Rituale Strigonienfe. 

PfalmuT 14Í. 

LAudate Dominum, quoniam bónus efl: pfalmus : DEO ivo- 
ftro fit jucunda, decoráque laudatio. 

iEdificans Jeruíalem Dominus : difperlíones líraSIis congrc- 
gabit. 

Qui fanat contritos corde: & alligat contritioncs eorum. 

Qui numerat multitúdinem ftellarum: & omnibtis eis no^ 
mina vocat. 

Magnus Dominus noíler> & magna virtus ejus; & íàpicntte 
ejus non eft numerus. 

Sufcipiens inanfvetos Dominus : humiJians autcm peccato»- 
res usque ad terram. 

Pr^ecinite Domino in confeflione: pfallitc DEO noftro in 
cithara^ 

Qui operit coelum nubibus : & parat terr« pluviam, 

Qui producit in montibus focnum: & herbam fervituti ho- 

minum. 

Qui dat jumentis efcam ipforum : & pullis corvorum in vo- 

'^ntibus cum. 

Noninfortitudine equi voluntatemhabebit: nec in tibíis 

vinbeneplacitum erit ei. 

^eneplacitum eft Domino fupcr timentes cum: & in eis, 
qui fpMrant in mifericordia ejus. Gloria Patri. 

Qlfi finita àicantuY Preces, f. Operi Domine coelum nubi- 
bus. Vf.. Et para terrae pluviam. t. Ut producat in montibus 
foenum. Ij,. Et herbam fervituti hominum. f. Riga montes 
de luperioriLus tuis. I}ò. Et de fruftu operum tuorum fatiabi- 
tur terra. if. Domine exaudi orationem meam.. IJí. Et clamor 
meus ad te veniat. if. Dominus vobifcum. ^. Et cum Spi- 
ritu tuo. Oremus. 

DEUSyin quo vivimus, movemur, & fumus, pluviam nobis tri- 
27uecongruentem;ut praefentibus auxilijs fufficicnter adju- 
^!f i&n/7itefiia £duciaUíis apçcUm^^ Ora^ 



De Proceflíone ad poílulandam SefenitatetiL i^f 

Oratio. 

PRaefta , qú«fumtts omnipotens DEUS , ut qui in affliâione 
n©ftra de tua pietate conHdimus , contra adverfa omnia tuâ 
ftmper proteâione muniamur. 

Oratio. 

DA nobís, quaefumus Domine, pluviam falutarem « &: andam 
terrae faciem fluentis coeleftibus dignanter inÍFunde.,..Pc!i; 
Dominum noftrum , íyc. íí. Dominusvobifcum. Jjf.. Etcum 
ípiritu tuo. fí. Benediçamus Domino. J^. DEO gratías.' ■ 'ft. 
Exaudiat nos omnipotens, & miíerícors Dominus. 1^. Amen. 
fr. Fidelium animas per miíericordiam DEI requiefcant in pacé* 
^. Amén. 

PROCESSIO AD POSTULANDAM ' '^ 

SERENITATEM. 

/^ Tifniajiant utfuprh in Litanijr majorièur; ^ in Litaniarum Pte^ 
^^ cibus bir dicatur : sUt fidclibus tuis aeris íerenitatem conce- 
dere digneris, Te rogamus, audínos. Ad finem obfecrationumdi^ 
aVwr Pater nofter, í^c. Verf. EtnenosinducasintentationeiH. 

Pfalmur 66. 

DEUS mífereatur noftri, & benedicat nobis: í^c. ut fti 
foi 139. )í^. Adduxifti Domine ípíritum tuum llipi 
ram. ^. Et prohibitae funt pluviae de coelo, jl^. Giim oíí^xe- 
ro nubibus coelum. ^. Apparebit arcus meus: & t^^^^^ot 
foederis mei. i/. Illuftra faciem tuam Domine íuper ír^f tuos. 
IJí. Et benedic fperantes ih te. ií. Domine exaudj^^^^^^^^p 
meam. I{í. Et clamor meus ad te veniat. ir. Dp«0"^ robijC 
cum ^. & cum ípiritu tuo. 

Oremus, 

DEUS, qui culpa ofFenderis, poenitcntiâ pl/^^; preces po- 
puli tui fupplicantís propitiiis relpice* /^^g^"^ tuae iri- 
cundi», quae pro peccatis noftris meremur 



^n 



Rítuale Strigonienfe. 

Oratio. 
te nos Domine clamantes exaudi y & aerís íerenítatemno- 
s tribue fupplicantibus : ut qui juftèpropeccatisnoftrà 
ur y miferícordiâ tua prae veniente y clementíam íèntiamus* 

Oratio. 

elumus, omnipotens DEUS, clementíam tuam, utínun-' 
antiam coêrceas imbrium , & hilaritatem vultus tiií no bis 
ri digneris. Per Dominum noftrum JESUM Chriftum 
tiuim> &c« 

Preces ad repellendara Tcmpeftarcm* 

ttter campana ; Í3r qui adejjf pofj^unty in Ecclefiam convocattíy 
intur Litania ordinária, in quibus bis dicitur: A fulgure 9 
►eftate. ^ pojl, Litanias y Orationémquç Dominiçam. 

Ifalmus 147. 
a Jerufalem Dominum: lauda DEUM tuum Síon. 
Luoniam confortavit feras portarum tuarum : benedixít 

s in te* 

.11 pofuit fines tuos pacem : & adipe frumentí fatiat te. 

li emittit eloquium íuum terrae: velociter currit fer- 



?. 



ai dat niyem fícut lanam : nebulam fícut cínerem Ipargit^ 
íttit cryííallum fuam fícut buccellas: ante faciem éigoris 
Liis fuftinebit ? 
nittet verbum fiium 9 & líquefaciet ea : flabí t ípírítus e jus, 

itaquse. 

ui uinuntíat verbum íuum Jacob: jiiftitías , & judiciafua 

bn fecit talíter omní natíoni : & judicia fua non manife-' 
iis. 

Gloria Patrí. 

. Adjutoríum noftrum ín nomine Domíní. IÇt. Qui fecit 
^ & tçxrâtxié íí.. Oftende nobis Domine xniíèf icordiam 

tuaiDr 



De Pfoceflionc ad repellendam Tempeftátcm.^ atjf 

tuam. I|ò £t falutare tuum da nobis. Ur. Adjuva nos DEUS 
falutaris nofter. ^. Et propter gloriam nominis tui Domine Iw 
bera nos. fí. Nihil proficiat inimicus in nobis. Ijí. Et filius 
iniquitatis non apponat nocere nobis. fí. Fiat miíericordia, 
tua Domine fuper nos> JJò. Quemadmodum íperavimus in te. p. 
Salvum fac ^jopulum tuum Domine. ^. Et betiedic haeredita- 
ti tua&. Ur. Non pri vabis bonis eos , qui ambylant in innocentia. ^. 
Domine DEUS virtutum^ beatus homo, qui íperat inte. ir* 
Domine exaudi orationem meam. 1^. Et clamor meus ad te 
yeniat. Ur. Dominus vobilcum. '^. Et cum ípiritu tuo* 

Oremus. 

DEUS, qui cuIpâofFenderís^ poenitentiâ placàris: preces po- 
puli tui fupplicantis propitibs refpice, & flagella tu« ira., 
cundi» 9 qusB pro peccatis noftris meremur , averte. 

OtAtio^ 

A Domo tua 9 qu»Aimus Domine , ípirítuales nequitia repel- 
lantur^ & aerearum diícedat malignitas tempeílatum. 

Oratio. 

OMnipotcns lèmpiteme DEUS, parce metuentibus, propi| 
tiareiiipplicibus ; ut poftnoxios ignesnubium, & vim pi 
cellarum^ in miíericordiam tranfeat laudis comminãtio tej 
fi;atum. 

Oratio. 

DOmine JESU, qui imperâfti ventis, & mari, & f)4a fuit 
tranquillitas magna, exaudi preces familiae tu« i/pi^^fta ; 
ut hôcfignô lanftae Crucis ^ »i* omnis diícedat f«yfi^ tempe- 
ftatum, 

Oratio. 

OMnípotens, & mifericors DEUS, qui nos y Çaftigando fa^ 
nas, & ignoícendo confervas: preefta fup^^ibus tuis; ut 
& tranquillitatibus optatae çoníblationis l«te|í^> & dono tu» 
pietatís femper utamur* Per Donúnum nól>^ > ^^* AÍP^&^ 
tUT Jquâ benedéSâ. 



a-jô Rituale Strigonienfe. 

Preces dicendaç rcmporc Penuris^ & Famis* 

' À^^^^^'^ omnia j t4t Jiiprà in JLitanijr majoribus^ u/que adJínmLu 
•* -* taniarum , in quarum Precibus bis dkitur : Ut fruóhis temt 
dare,& confervare digneris. Poft Litaniai dkitur^ Pater nofter,&c. 
Pfalmus. 21. Dominus regit me, &c. utfuprhjol. i^8. ji'. Do 
mine, non íecundiím peccata noftra facias nobis. I}i. Neque fe- 
cundhm iniquitates noftras retribuas nobis. ií. Oculi omnium 
in te íperant Domine. IJí. Et tu das illis efcam in tempere o- 
portuno. ií. Memento congregationis tuae. IJò. Quam poflè- 
difti ab initio. if. Dominus dabit benignitatem. IJò. Et terra 
noftra dabit frufkum fuum. ilf. Domine exaudi orationem me- 
am. IJò. Èt clamor meus ad te veniat. ir. Dominus vobiícum 
^. Et cum Ipiritu tuo. 

Oremus. Oratío. 

INeffabíIem nobis , Domine, mifericordiam tuam clementer 
oftende , ut fimul nos , &: à peccatis omnibus exuas, & àpoe. 
nis, quas pro his meremur; eripias. 

Oratio. , 

DA. nobis, quaefumus Domine, pÍ8e fupplicatíonis efíeauni/ 
& tamem propitiatus averte; ut mortalium corda cpgao- 
-Icírjt , & te indignante taJia flagella prodire ^ & te miferante 

ceílíre. 

Oratío. 

POpilum tibi fubditum , pro peccâtís íuís famc labofantem, 
ad Ip Domine converte propitiiis; qui quserentibus regnum 
tuum omifá adjicienda eflè dixifti: Qui vivis, & regnáscum 
DEO Patre, &c, 

Pfoteífio temporc í^ortalitatisi & Pcílis- 

Fiat ut fuprh in Litanijs major ibus ^ iy in Litaniafum fírectbus 
dkatur bis: A pefte^ & fame, Libera íios Domine tT infri 
Ju^Joc^, Ut. à jpeMlentíae flagcllo nos liberare digneris y Í3rc. In 



De Proceflionè Tcíripore Mortalitatís^ ajy 

fne Litaniarum dicitur:^ ater nofter, &c. Et ne nos inducas, 
dcc. Pfalm. 6. Domine ne in furore tuo arguas mç , &c. utfupri^ 
foi. 77. fr. Domine non fecundúm peccata noftra facias no- 
bis. ^. Ncque fecundíim iniquitates noftras retribuas nobis. 
Hí. Adjuva nos DEUS falutaris nofter. IJt. Et propter glori- 
am nomínis tui Domine libera nos. ir. Dominp, ne memine- 
ris íniquitatum noftrarum antiquaram. Ij/L. Cito antieipent nos 
mííericordias tuae ^ quia pauperes fafti fumus nimis. ir. Ora 
pro nobis fan(9:e Sebaftiane. ]Çt. Ut digni efficiamur promiflio- 
nibus Chrifti* ir. Domine exaudi orationem meam. IjjL. Et 
clamor meus ad te yeniat ir. Dominus vobiícum. ^.Etcum 
Ipiritu tuo* \ 

Oremus. 

EXaudi nos DEtiS falutaris nofter, & íntercedente beata, & 
gloriosa DEI Genitnce Maria femper Virgine, & Beato Se- 
baftiano Martyre tuo , & omnibus Sanftis , populum tuum ab 
Jracundias tuae terroribus libera ^ & mifericordiae tuas fac largita-- 
te fecurum. ' 

Oratio. 

PRopitíare Domine fupplicationibus noftris,& animaram, & 
corporum medere languoribus: ut remiffione percepta, ia 
tua femper benediótione laetemur. 

Oratio^ 

D\nobís, quasfumus Domine, pí« petitionis efTeâum, & 
pertilentitm , mortalitatémque propitiús averte ; ut mor- 
ta ii um corda cognolcant, à te indignante talia flagella prodire^ 
& te milerante ceflare. Per Dominum noftram. &c. 

Preces dicendx in Licaníjs tempere Belli\ 

JjFraElis cmnibuT ; ut Juprh in Litanijs majoribus^ àdfintm LitàL 
^ niarum didtur: Pater nofter, &c. Et ne nos inducas in teo- 
tationem. J^. Sed libera, (kc. 

Ee P&JU 



^;8 Rituale Strígonienfe. 

PfalmuT. 

DEUS noíler, refugium^ & virtus: ad)utor in tribulatiomhus 
quae invenerunt nos nimis. 
Proptereà non timebimus 9 dum turbabitur terra ; & trans* 
ferentur montes in cor maris« 

Sonuerunt, & turbat» funt aque eorum: conturbati Amt 
montes in fortitudine ejus. 

Fluminis impetus l«tifícat civitatem DEI: fanáHficavit ta- 
bemaculum fuum Altiífímus* 

DEUS, in médio ejus non commovebitur: adjuvabit eam 
DEUS, mane diluculo. 

Conturbata^ funt gentes, & inclina ta íunt regna: dedit vocem 
fuam 9 mota ed; terra. 

Domínus yirtutum nobiícum : Sufceptor nofter DEUS 
Jacob. 

Venite , & . vídete opera Domini , qu« pofuit prodigia íiu 
per terram : auferens bella uíque ad íinem terras. 

Arcum conteret, & coníringet arma: & ícuta combu^ 
ret igni. / 

Vacate, & videte, quoniamego íiim DEUS, exaltaboria 
Çentibus , & ex;altabor in terra. 

Dominus yirtutum nobifcum ; íufceptor nofter DEUS 
Jacob. Gloria Patri. &c. 

ir. flxurge Domine , adjuva nos. 1^. Et libera nos pro- 
pter nonien tuuni. ir. Salvum fac populum tuupi Domine* ^ 
DE(j[é meus ^erantem in te. ir. Fiat pax in virtute tua. 1^. 
Et ábundantia in turribus tuis. ir. Eíbo nobis Domine turrís 
fbrtitudinis. ^. A facie inimicL ir. Arcum contere , & cún- 
firinge , arma. ^. Et fcuta combure igni. ir. Mitte nobis Do- 
mine auxilium de Sanâo. ^. Et de Sion tuere nos. ir* Do- 
mine exaudi orationem meam. I^. Et clamor meus ad te veniat* 
ir. Dominus vobifcum. ^. Et cum Ipiritu tuo« 

Ore* 



Preces dicende Tempore Belli. 2$^ 

Oremus. Oratio. 

DEUS , qui conteris bella^ & impugnatores in te íperantium 
potentiâ tuas defeníióDÍs expugnas ^ auxiliare famulis tvu 
is implorantibus mifericordumtuamrutinimiconimíuorumfe-» 
ritate depreísâ^ inceílabilí te gratiarum aétíone laudemus. 

Oratiò. 

DEUS 9 à quofanftadefíderia, reâra coníilia 5 &jufta ibnt õpe» 
ra^ da fervis tuis illam, quam mundus dare non poteft» 
pacem: ut^ & corda noílra mandatistuis dedita^ &ho(tíuitt ílitv 
latâibnnidiaey têmpora íint tuâ proteftioae tranquilla. 

Oratio. ' 

HOÍlium noílrorum 9 qua^ílimus Domine ^ elide íuperbiam f 
& eorum contumaciam dexteras tuas virtute profterne» 
Per Domioum noftrum JESUM Chríftum &c« 

Si verá bellum ejl contra Twrcarj }T altos infideks yvel Hétreticor 
inter precer Litaniarum bis iicatuf: Ut inimicos fanâa^ Ecciefías 
humiliare dígneris, Te rogamusy&c tT aádatur: Ut Turca^ 
rum ( vel Haereticorum > connatus reprimere^ & ad nihilum re-» 
digere dignerisy Te rogamus^ &c, & Í1S9 ; Pater nofter^ àicatur^ 

VÇahnus 78* 

DEUS9 vetierunt gentes in hasreditatem tuam^pclluerunttenw 
plum fanâum tuum; pofuerunt Jeruialem in pomorum 
cultodíam* 

Po0ierunt morticína iervorum tuomm eícas yolatilibus 
cali : carnes íanftorum tuorum beílijs terras. 

Effunderont íanguínem eorum tanquam aq[nam in circuita 
Jerufalem ; & non erat ^ qui íèpeliret* 

Faâí fumus opprobnum vicinis noftris; fubiannatio^ & iL» 
kifiohísyqui in circuita noftroAint* 

Ufquequò Domine irafceris in finem ; accendetur vel ut ig* 
justdustuus? 

£e j» Efiuo» 



^40 Rituale Strigoníeriíè. . - 

EíFunde iram tuam in gentes , quK te non noverunt : & in re- 
gna, qu3enomen tilum non invocaverunt. 

Quia comederunt Jacob : & locum ejus defolaverunt. 

Ne memineris iniquitatum noftraram antiquaram , cito an- 
tícipent nos mílericordiae tuae : quiapauperesfadtilumusnimis. 

Adjuva nos DEUS falutarisnofter, & propter gloriam no- 
minis tui Domine libera nos: &propitius dto peccatis noftris, 
propter nomen tu um. 

Ne forte dicant in gentibus^ubi efl: DEUS eorum? & in- 
noteícat in nationibus coram ocuiis noftriâ. 

Ultio fanguinis fervorum tuorum, qui eíFuíus eíl: introeat 
in confpeélu tuo gemitus compeditorum. 

Secundíim magnitudinem brachij tui : poíTide fiJics morti- 
ficatorum. 

Et redde vicinis noftris feptuplum in finu eorum: impro- 
perium ipforum , quod exprobra verunt tibi Domine. 

Nos autem populus tuus , & oves pafcuse tu« : confitcbi- 
mur tibi in feculum. 

In generationem , & generationem : annuntiabimus laudem 
tuam. Gloria Patri. &c. 

if. Salvos fac fervos tuos. ^. DEUS meus fperantes intc. 
if. Eftonobis Domine turrisfortitudinis. I}t. A facie inimici. 3Í^- 
Nihil profíciat inimicusin nobis. ^. Et filius iniquitatis no|j 
apponat nocere nobis. il. Hoftium nominis tui Domiae eJíde 
fiiperbiam. 1^. Et eorum contumaciam . dexter» tu«; virtutc 
profterne. il. Fiant tartquam pui vis ante faciem venti.. ^. Et. 
Angelus Dominiperfequatur eos. t* EfFunde iram tuam in gen- 
tes, quae te non noverunt. : ^..Et in rpgna, qu» nomen tuum 
non invocaverunt. ^. Mitte nobis Domine aujçiliuni; de San- 
fto. Ç,. Et de Sion tuere nos. il. Domine exaudi orationecp^ 
meam. IJt. Et clamor meus ad te veniat. il. Dominus vobiC- 
cum. j^ò. Etcumfpiritu tuo. . ,: 

Ore* 



í roceflio Tempere Belli , & in Tribulatione. 141 

Ore mus. . Oratio. 

DA, quaefumus, Eccieííx tu« miíèricors DEUS, ut Sanfto 
Spiritu congregata , hoftili nuUatcnus incurfione turbetur. 

Oratio. 

DEUS, qui culpa offènderis, poenitentiâ placaria, preces po- 
puli tuifupplicantispropitius refpice: & flagella tuse ira- 
cundiae, quae pro peccatis noftrís meremur , àverte. 

Oratio. f 

OMnipotens fempiterne DEUS, in cujus manu funt omnium 
poteftates , & omníum jura regnorum, relpice in auxi- 
lium Chriftianorum : ut gentes Turcarum ( Çeu Haereticorum , } 
quae in íiia fèritate confidunt, dexterae tuae potentiâ conteran« 
tur. Per Dominum noftrumJESUM Chriftum, &c. Exaudíat 
nos Domínus^ Amen, 

Proccífio in quacunquc Tribulatione. 

OErvatis omnibusy utjuprk in Litanijr majoribus ^ jinitúqtíe LitéU 
^ fiijrj dicitur: Pater nofter, &c. ií. Etnenos inducas in ten^ 
tatíònem. ]^. Sed libera nos à maio. 

PfalmuT 19. 

EXaudiat te Dominus in die tribulationis, &c. ut Juprà , 
foi. 80. 

VelPfalm. 90. Qaihabitatinadjutorio, &c. íiíyí//>r^,^A 84* 
Quo fiftitio y dicuntuY J^erfur. }(í. DEUS refugium noftrum, & 
virtus. ^. Adjutor ín tribulationibus. if. Salvos fac fervos 
tuos Doniine. IJi. DEUS meus fperantes in te. íí. Sanftus^ 
DEUS, Sanftus fortis, Sanâus immortalis. i{ò. Miferere nobis 
Ur. Adjuva nos DEUS lalutaris nofter. Vj/L. Et propter gloriam 
nominis tui Domine , libera nos. ir. Domine exaudi orationem 
mcam* I}ò. Et clamor meus adte veniat. Hí. Dominus vobif- 
cum. I{t. Et cum fpiritu tuo. Oremus. 

NE defpicias, omnipotensDEUS, populum tuum affliâione 
cia mantém: fed propter gloriam nominis tui tribulatis fuc« 
cufre placatus. Ee } - Qx^ 



94^ Rituale Strigonieníè. 

»♦♦♦•»»♦»♦ * ♦ * ^ ♦ ♦ ♦ » .-fr»»»fr^ 

Oratio. 

INefíàbilem miíèrícordiam tuam , Domine > nobis demeater 
oftende*. ut fimul nos, & à peccatis omnibus exuasj &\ 
poenis> quas pro his meremur, eripias. 

Oratio, 

COncede nos fâmulos tuos, qusAmius Domine DEUS, per- 
petua mentis » & cofporis fanitate gaudere : & gloríGKsl bes> 
tae M ARI£ femper Virginis ínterceílione , à prsfenti liberaritrí^ 
ftitia , âr .aeternâ perírui ketitiâ. 

Oratio, 

TRibuIationem noftram, quefumus Domine, propitiíis reQ>i* i 
ce ; & iram tU8& indignatíonfs, quam juftè meremur» averte. 

Oratio. 

DEUS refUgium noftrum , & virtus , adefto pijs EccIeíTa» tii« 
precibus auftor ipfe pietatis; & praefta, ut quod fideliter 
petimus , eíficaciter conTequamur. Per Dominum noftrum JE» 
SUMChriftum,&c, 

PRECES DICEND^ IN PROCESSIONE 

PRO GRATIARUM ACTIONE. 

I»itio Procejftonis , cantatur Hymnur, 

TE DE UM laudamus: te Dominum confitemur 
Te setemum Patrem : omnis terra veneratur. 
Tibi omnes Angeli : tibi cali , & uníveríà» poteftateSr 
Tíbf Cherubim , & Seraphim : inceflabili você proclamaQt. 
Sanftus, Sanâus > Sanílus r Pominus DEUS Sabaoth. 
Pleni ílmt coelí » & terra ; Majeftatís glorie tu«. 
Te gloríofus Apoftolorum Qiorus. 
Te Prophetarum laudabilis numeras. 
Te Martyrum candidatus laudat exercitus. 
Te per orbem terrarum , iànâa confitetoHBcclefis » 
Pairem immení» Majeftatis. 



De Procefliooc piro Gratiaram Aftione ^45 

♦♦♦♦»»»fr»fr»H-»»fr-»^^ fr »♦♦ »■»»♦♦♦»■»♦ 

Venerandum tuum verum , & unicam Filiunu 

Sanftum quoque Paraclytum Spirítum. 

Tu Rex glori» Chrifte. 

Tu Patris íempitcraus.cs Filius. 

Tu ad liberaodum fuícepturus homíne : noa horruifti Virginis 

uterum. 
Tu deviStio mortisaculeo: aperuiílicredentibusregnacaelorum. 

Tu ad dexteram DEI íedes : ín gloria Patris. 

Judex crederis efle ve^iturus. 

Te ergo quaefumus j tuis famulis ílibveni : quos pretioíb fangvi- 

ne redemiíli. 
eterna fac cum fanais tuis ; in gloria numeraria 
Sal vum fac populum tuum Domine : & benedic herecUtati tu». 
Et rege eos : & extolle illos uíque in aetemum. 
Per (ingulos dies benedicimus te. 

Et laudamus nomen tuum in fasculum : & in íasculum íasculi. 
Dignare Domine die ido, íine peccato fias cuíbodire. 
Miierere noílri ^ Domine : mifereire noífari. 
Fiat mifericordia tua Domine fuper nos: quemadmodum í|>era« 

vimus in te. 
In te Domine íperavi^ non confundar in aetemum. 

DeindedicipoteruntPfklmiyquiJequunturf prtmt tempufftftt^ 

Pfdmuf 6^. 

JUbilate DEO omnis terra, pfalmum didte nominis ejus:da^ 
te gloriam laudi ejus. 

Dicite DEO, quàm terribilia funt opera tua Domine: in 
multitudine virtutis tu» metientur tibi inmiici tui. 

Omnis terra adoret te , & piallat tibi : pfilmum dicat nomi- 
ni tuo* 

Venite, & videte opera DEI: terribilis in coníili)s fuper fi- 
lios hominunL 

Qui convertit maré inaridam, influminepertraníibuntpe.* 
de: ibi teubimur in ipfo* ^tâè- 



244 Rituale Strigónienfe, 

Qui dominaturín virtutelua in aeternum, oculi ejusfuper 
gentes reípiciunt : qui exafperant, non exaltentur in femecipfis. 

Benedicite gentes D£UM noílrum: & auditam facite yo- 
cem laudis ejus. 

Qui poíiiít animam meam ad vítam : & non dedit in com* 
motionem pedes meos. 

Quoniam probâfti nos DEUS: igne nos examinâfti, íicut 
cxaminatur argentum. 

Induxifti nos inlaqueum, pofuifti tribulationes indoríono- 
ftro : iropoluifti homines fuper capita noftra. 

Tranfi vimus per ignem , & aquam : & eduxifti nos in re- 
frigerium* 

Introibo in domum tuam in holocauftis : reddam tibi vota 
mea 9 quae diílinxerunt lábia mea. 

Et locutum eft os meum : in tribulatione mea. 

Holocaufta meduIJata offeram tibi -cum incenío arietum: 
offèram tibi boves cum hircis. 

Venite, audite, & narrabo omnes, quitimetisDEUM: quan- 
ta fecit anim» meae. 

Ad ipfum ore meoxlamavi: & exultayi fublingua mea. 

Iniquitatem fi afpexi in corde meo : non cxaudiet DomitMS, 

Proptereà exaudivit DEUS : & attendit voei deprecationis 

mese. 

Benedi£hisDEUS: qui non amovit orationem mcãmy & 
mifericordiam fuam à me* 

Gloria Patri, &c. 

Pfalmus 80. 

EXuhate DEO adfutorio noftro : jubílate DEO Jacob. 
1 Sumite pfaimum, & date Tympanum : pfjjterium jucun- 
dum cum cythara. 

Buccinate in Neomenia tuba : in iníigni die folemnitatis 
veftf». 

Qsua 



De Proceffione pro Gratiarum Aélionc. 14^. 

Quia praeceptum in lírael eft: & judicium DEO Jacob. 

Teftimonium in Jofeph polui t illud , cúm exiret de terra 
^gypti : linguam , quam non noverat 9 audi vit. 

Di vertit ab oneribus dorfum ejus : manús ejus in cochíno 
fervierunt. ^ ^ 

In trtbulatione invocâfti me, & liberavi te : exaudivi te in 
abícondito tempeftatis , proba vi te á{)ud aquam contradiftionis. 

Audi populus meus , & conteftabor te : líraçl fi audiêris 
me, non eritinteDEUSrecens,nequeadorabisDElIMaIienum. 

Ego enim fum Dominus DEUS tuus,qui eduxi te de terra 
JEgypti: dilata ostuum, & implebo illud. 

Et non audivit populus meus vocem meam ; & líjrael non 
intenditmihi. 

Et dimiíit eos fecundhm defideria cordis eorum: imbuitin 
adinventionibus fuis. 

Si populus meu», audíílèt me^ lírael in vijs mgis amba> 
lâíTet. • ^ 

Pro nihilo forfítan inimicos eorum humUiâflem : &íupertri- 
bulantes eos mififlèm manum meam. 

Inimici Domini mentiti funt ei : & erit tempus eorum in 
ftecula. 

Et cibavit eos ex adipe frumenti : & de petra , melle íatu« 
ravit eos. Gloria Patri. &c. 

Pfalmur 9f. 

CAntate Domino canticum no vum : cantate Domino onmis 
terra. 

Cantate Doiçino, & benedicite nomini ejus: annuntiate de 
die in diem falutare ejus. 

Annuntiate inter gentes gloriam ejus: in omnibus popu- 
lis mrrabilia ejus. 

Quoniam magnus l)ominus, & laudabilis nimis: terribilis 
eft iUper omnes Deos* 

Ff Xiv 



^4^ ^ Rituale Strigonienfc* 

Quoniam omnes dij genCium demonia : Doniinus autem 
ccrlos fecit. 

ConfeíIiO) & pulchríCudo in conípedu ejus fanâimoma) 
& magnificentia in fanâífícatíone ejus. 

Affèrte Domino patriae gentium, affèrte Domino gloriam 
& honorem : afíèrte Domino gloriam nomini ejus. 

ToUite hoftias , & introite in atria ejus: adoratô Dominum 
in átrio fanâro ejus. 

Commoveatur àfacieejus uníverfa terra : dícite in gentibus^ 
quia Dominus regnavit. 

Etenim correxit orbem terr« ^ qui non commovebitur : 
judicabit populos in «quitate. 

Laetentur coeli, & exulcet terra, commoveatur maré, &ple- 
nitudo ejus: gaudebunt campi, & omniaquae in eis funt. 

Tunc exultabunt omnia ligna fylvarum à facie Domini , quia 
venit : quoniam venit judicare terram. 

Judicabit orbem terrae in aequitáte : & populos in verita- 
tefua. Gloria Patri. &c. 

PfalmuT 99. 

JUbilateDEO omnis terra : fcrvite Domino in laetitia- 
Introite in confpeftu ejus : in exultatione. 
Sei tote, quoniam Dominus ipfe eft DEUS : ipfe fecit nos, 
& non ipfi nos. 

Populus ejus, & oves paícuae ejus: introite portas e/uscon- 

feriione, atria ejus hymnis, confitemini illi. 

Laudate nomenejus, quoniam fvavis eft Dominus, ín«ter- 
num mifericordia ejus: & uíquc in generationem , íS: generatio^ 
nem veritas ejus. 

Gloria Patri. &c. 

Pfalmm. 102. 

BEnedicat anima mea Domino ; & omnia , quae intra me funt 
nomini íanâo ejus. 

Bene* 



De Proceflione pro-Gratiarum A6);ione« ^47 

Benedic anima mea Domino : & noli obliviíci omnes retri- 
butiones ejus, 

Qui propitiatur omnibus iniquitatibus tuis : qui íànat om- 
nes infirmitates tuas. 

Qui rediínit de interitu viam tuam : qui coronat te ín mi- 
lericordia , & miíerationibus. 

Qui replet in bonis defiderium tuum : renovabitur utaqui* 
Ix juventus tua-. 

Faciens mifericordias Dominus : & judicium omnibus inju- 
riam patientibus. 

Notas fecit vias fuás Moyfi : fili|s líirael voluntates fuás. 

Mifereator, & miíericors Dominus , longanimis ^ & multíun 
mifericors. 

Non in perpetuum irafcetur: neque in aeternum commi- 
nabitur. 

Non íecundíim peccata noíbra fecit nobis: neque fecundími 
iniquitates noftras retribuit nobis. 

Quoniamíecundíimaltitudinem coeli à terra; corrobora vi t 
mifcricordiam íuam íuper timentes fe. 

Quantum diftat ortus ab occidente : longe fecit à nobis ini- 
quitates noftras. 

Quomodo miíeretur pater filiorum , mifertus eft Dominus 
timentibus fe : quoniam ipfe cognovit figmentum noftrum. 

Recordatus eft 9 quoniam pulvis fumus: homoficut foraum 
dies ejus , tanquam âos agri fíc eíDorebit. 

Quoniam fpiritus pertranfibit in iJlo 9 & non íubfíftet : & 
non cognoícet ampliiis locum íuum. 

Mi lericordia autem l^omini ab aeterno : Ôc ufque in a^eraum 
íuper timentes eum. 

Et juftitia illius in iilios íiliprum : his 9 qui fervant teftamen« 
tum ejus. 

£t memores íunt m»idatorum ipíius : ad faciendum ea« 

Ffa Dou 



24% Rituale Strigoníenfe. 

Dominus in coelo paravit ledem fuam : & regnum ipíius 
omnibus dohabitur. 

"Benedicite Domino omnes Angeli ejus : potentes virtute; 
facientes verbum illius 5 adaudiendam vocem íermonum ejus. 

Benedicite Domino omnes virtutes ejus: miniftriejus, qui 
facitis voluntatem ejus. 

Benedicite Domino omnia opera ejus: in omni locodomi* 
nationis ejus, benedic anima mea Domino. 
Gloria Patri. &c. 

PfalníUT. iií. 

LAudate Domínum omnes gentes : laudate eum omnes po- 
puli. 

Quoniam confirmata eft fuper nos miíèricordía ejus ; & ve- 
ritas Domini manet in aetcrnum. Gloria Patri. &c. 

Pfalm. 148. LaudateDominum de coelis 5 c«wí dMoi«ryi^«e;/- 
tibuTy ut fÍ4pràjfoL iioT^anticumj Benediftús Dominus DEUS 
Ifrael ; &c. ut fuprà , /ò/. 1 11 . 

Hac autemjrradiãa^ prout longitude itiuerir pojlulaverit , vetomnia^ 
vel ex parte cantari pojfunt. Deinde in Ecckjia , ubijttjlatio , ante 
Altare dicuntur Jèquenter J^erjur j ÍT Orationes. Ur. Benediftus es 
Domine DEUS patrum noftrorum. ^. Etlaudabilis, &glorio- 
ílis in íaecula. ^. Benedicamus Patrem , & Filium cum Sanftat, 
Spiritu. ^. Laudemus , & fuperexaltemus eum in íaecula. ir. Be- 
nediftus es Domine DEUS in firmamento coeli. ^. Et Jauda- 
bilis, & gloriofus, & fuperexal tatus in faecula. f. Benedic ani- 
ma mea Domino. Ijt; Et noli oblivifci omnes retributiones 
ejus. itl. Domine exaudi orationem meam. 1^. Et clamor me- 
us ad te veniat. itr. Dominus vobifcum. IJt. Et cum Ipiri- 
tu tuo, 

Oremus. 

DEUS , cujus mifericordiae non eft numerus, & bonitatísin- 
finitus eft thcíaurus ; pijílim» majeftati tpap pro coUatis 



De Proceílíone pro Gratianim kStiorús. 14^ 

donis gratias agimus 9 tuam femper clementiam exoraotes : ut , 
qui petentibus poftulata concedis eofdem non deferens , adproe- 
mia futura diíponas. 

Oratiõ. 

DEUS, qui corda fidelium Sanfti Spíritíis illuftratione docui- 
ílri ; da nobis in eodem Spiritu reâ:a lapere, & de ejus fem- 
per conlòlatione gaudere. 

Oratio. 

DEUS, qui neminem in te fperantem nímiíim affligí permit- 
tis, fed pium precibus praeftas auditum pro poftulationi- 
bus noftris , votísque luíceptis gratias agimus , te pi jífimè depre- 
cantes , ut» à cunftis femper muniamur adverfís. Per Dominum 
noftrum JESUM Chriftum Filium tuum , &c. 

DE PROCESSIONE IN TRANSLATIONE 

SACRARUM RELIQUIARUM INSIGNIUM. 

TpCcle/taj ^ via ^ per quar tranfeundum ejl^ quhm jteri potejl ^ decen^ 
*-' tiuí ornetur , Sacerdotes ^ tr minijlri^ vejlibm induti albi^ vel ru^ 
bei coloris , prout SanBi , quorum Reliquia tramferuntur , expo^cunt ; 
tr cum luminaribus accenjts omnes procedam , decantantes Litanias^ 
cum invocatione SanBorum , quorum Reliquia deferuntur ; ÍT bym^ 
num^ Te DEUM, &c. Ffàlm. Laudate Dominum de coelis. cum 
duobm fequentibm \ tr alios Pfalmosy ÍT Hymnor de próprio ^ 
vel de communi eorum SanBorum , quorum Reliquia 

tramferuntur. 




Ff j 



DE 




»^ Rituale Strigonietrfè. 

D E 

EXORCIZANDIS OBSESSIS 

A DiEMONIO. 

^Acerdor^feu quivis aliuf legitimar Eccíe/ía mint/Ier, vextu 
tor à damone exorci-Aaturur y eâ , quâ par e/i pietate , prU' 
\ dentia, ac vita integritate praãitur efjè deèet : qui .nonju^, 
' feâ Divina jretut vJnute, ab omnirerum bumanorum cufii" 
dilate alienus, tampium opus ex cbaritatecarífíanter ^ humHiter exe- 
quatur. Hunc pratereÁ matura atatirejfe decet^ iy nonfolum ofJKtOj 
Jed etiam morum grMntatereverendum, 

Ut igiíurfuo munere reSèfutsgatur, cum alta multa Jtbi utilia 
Documenta, qua brevitatií grafia boc loeo pr^termittuntur , exproba^ 
tis auBoribur, iX ex u(u n^ejludeat ; tuas bae pauca magh' necejja* 
riát diligenter obfervabit. 

Inprimis, ne fadlè credat j aliquem hdiemoae ebfejfam efjê ; fiã 
nota babeat eajigna, quibus Obfejur dignofcitur ab ijr , qui , i>tí 
atrãbiíe , vel morko aliquo laborant. Signa autem objulentis damonit 
Junty ignota fíngvã loqui pluribm verbir yvel loquentem intelligere : dí- 
Jlantia , vel occulta patef acere ; virerjuprà atatir , feu conditionir natu^ 
ram ojienderej ÈT idgenus alia, qua, citmplurima occurrunti majtr^ 
Junt indicia. 

Hac autem^magir cognofcaí , poji unum, aut alterum exorcif- 
mum interroget Ohlejfum. Qi*id fenferit animo, vel in corpore utjciat 
etiam , ad quanam verba mag^s éiaboli conturbentur ; ut ia àànapt ma~ 
gís ivcuket i ac repetat. 

jià^-'trtaT f quikus artibui , ae deceptiombur utantur dícmoner ad 
Exorcijiam dectpfendff^ í foknt enim , ut pluriwumfalaciter ref^onde^ 
re, íy d^fjwilèjè mamfeftare, ut exorcijia diU defatigatur dejifiatyau* 
infrmus videatífT non éfe k damonio vexatur. Aliquando, po/Íquàm 
funt manifefli , abjcoffáunt fe , iy relinquunt corpus qua/i liberum ab 
omni molejiia, ut hífitmuí putet Je omnino tffe liberatum: fed cejfare 
non dehet exorcijia, donec videritjígna liberatienis. Aliquando etiam 

damO' 



De Exorchandís Obfcflis à daemohio. aç^ 

âéemones ponunt y quacunque poffunt impedimtnta ^ ne infvrmus Ji fub^ 
jiciat exorcifmir; vtl conatur perfvaáere ^ injhrmitatemeffe naturalem: 
interdum in médio exorcifmifaciunt dormirt injirmum , CT ei vifionem 
aliquam ofltndunt ^ fubtrabendo fe <, ut Infirmur iiberatur videatur. 
Aliqui ojlenáunt faãum malejicum^ ÍT h quibm Jtt faSum^ ÍT modum 
ad iílud dijppandum: Jed caveat^ ne ob boc ad magos , nytl ad fagar^ 
vel alioj^ quàm ad Eccle/ía miníjlros' confugiat^ aut uSã Jhperflitione ^ 
aut alio modo iUicito utatur. Cluanddque diabohis Infirmum quiefcert^ 
tr fujcipere fanBiJpmam Eucbarijliam permittit^ ut dijcejjifje videatur. 
Dentque innumerabiler funt artes , ÍT fraudes di aboli ^ ad decipiendum 
bominem ; quibus nejal/atur ^ Exorci/la cantus ejjè debtt. 

Quare memor^ Dominum nojitum dixi(fe^ genus ejfe damoniorum^ 

quod non^ ejicitur ^ niji per orationem , ÍT jejunium : bac duo potifi 

Jtmum remedia ad impetrandum Divinum auxilium ^ damonésque petten^ 

dosy exemplo fanãorum Patrum^ qucd tjusjieri poterity fum per Ji^ 

tum per alios curet adbiberi. 

In Ecclejtamji commodè Jieri potefi y vel in aiium religiojumy bT 
bonejlum locum fiorjum h multitudine per duBus Energumenus exor^ 
ci^e(ur : fedjífuerit agrotusy vel perfona nobilisy vel Mia bonejlade 
cauja , in domo privata exorci%ari poterit. 

Admoneatur ObJèJfus^Ji mente y ÍT corpore valet^ ut pro fi orei 
DEUMy acjejunety iST Jacra confejjtone^ & Communione Jâepiks y 
ad arbitrium Sacerdotis , fè communiat : & dum exorci%atur ^ totum Jè 
coUigaty & ad DEUMconvertat;^ ac firma jide Jalutem ab eo depofcat 
cum omni humilitate. Et cum vebementius vexatur 5 patienter fu^ 
Jlineat , nihil diffidens de auxilio DEL Habeatpra manibus^ vel in 
conJf>eãu Cruafixum. Relíquia quoque SanSorum 9 ubi baberi pojjtntj 
decenter , ac tutè coUigata , ^ cooperta , ad peãus 5 vel ad eaput Ubfeffi 
reverenter admoveantur : fed caveatur , ne res facra indicie troBentur^ 
aut il/is à damone uUa fiat injuria. Sanãijjtma vero Eucbarijlia Ju^ 
per caput Obfejjt^ aut aliter ejus corporinon admoveatur^ob irreveren^ 
tia periculum. 



aça Rituale Strigonienfe. 

Exorcijla ne vagetur in multiloquio , áut fupeivscaneh'^ ití ci^ 
r/ç^r interrogationibuí , prafèrtim de reburfuturÍT » ÍJT occuhir , 4d Jw. 
«;» munuT non pertinentibus : fei jubeat immundum fpiritum taem^ 
tr ad interrogai a tantum refpondere: neque eicredatur^Jt damonjtmu^ 
laretfe ejfe animam ali€ujus SanBiy vel defunãiy vel Angelum bonum. 
Necejfaria 'uerò Interrogationes funtut de numero^ ^nomiite fpirituum 
cb/ídentiumy de tempore^ quo ingrejjí funt ^ de caufa^ & alijs bujm^ 
modi. deterar autem damonir nugas , rijiir , íy ineptiar Exorcijla 
cohibeat , aut contemnat; ÍT circum/iantes ^ qui pauci eJfe debent^ ad^ 
moneat^ ne bac curent^ nequç ipji interrogent Objejfum ^ Jed potius hu^ 
militer , ÍST enixè DEUMpro eoprecentur. 

Exorei fmos veròfaciat^ aclegat cum império^ iST auSloritate y ma* 
gnajide ÍJT bumilitate^ atque fervere : & cum ^nderit fpiritum "^n^alSk 
torqueri , tunc magis inftet , O* urgeat. Et quoties viderit Obfefjum in 
aliqua corporir parte commoveri 9 aut pungi x àut tumorem alicubi ap* 
parere i ibi faciat Jignum Crucis^ & Aqua benediBà ajpergaty quam 
exorcvkartdo in promptu habeat. 

Obfervet etiam y ad qua verba damoner magh contremifcant : íy 

ea f^apius repetat: quando perveneritadcomminationem^ eam iterum^if 

foepiiis proferat , Jemperpixnam augendo : acjt videatfe projicere , in ipfi 

perfeveret per duas ires^ quatuor boras , íy amplius j prout dowc pott^ 

rit viBoriam confequatur. 

Caveat proinde exorcijla ^ ne ullam medicinam Infirmo i vel Ob^ 
feffo praheaty aut fvadeat;fed bane curam Àfedicis relinquat. 

Mulierem exor evitam ^Jemper fecum habeat bonefias perfonas^ quit 
Obfejfam teneant , dum exagitatur h dominio ; quce quidem perfona fint 
patientij fí Jieri potejl ^ cojinatfone próxima: atque boné/latis memor Ex* 
orcifia^ caveat y jie quid dicat , vel faciat^ quodjibiy aut alijs occa/ío 
eJfe pofítt pran^^a cogitationis. 

Dum exorcrjkaty utaturfacra Scriptura verbis potiusy quifnfuis 

^aut alienis. Jubeat que damnnem dicere , An detineatur in iUo corpore 

oh aliguam operam magicam y aut malejici4 Jtg^a y vd injlrumenta • 

qwty 



De Exof cízandís Obfcflis à*Daemonío. aj f 

fUáS^Ji ObJe{JÍ4f ore ftmpfertt 3 evomat; velji alibi extra corpus fue^ 
* rint ^ ea revelei ^ ^ im?enta comhíirantur . Àfoneatur etiam Obfejfusj 
ut tentationer íuar omner Exorcijla patefaciat. 

Si vero ObfeJJus liberatur juerit , moneatufy ut diligenter Jibi ca^ 
veat à peccatiíy nec occafionem Damoni prabeat in ipjum revertendiy 
nejiant novi^Rtna hominis illius- pejora priorihuí. 

Itaque òaceràor ^Jtve alius Exordjla ritè^ confejfur , aut faltem 
corãe peccatafua detejtam^ peraEíojJt commod^ jieri potejl ^fanBiJJimo 
Mijfa facrijicio , Divinéque auxilio jpiJT precibur implorato : JupwpeU 
liceo j íy ftolã violácea j cujur extrema parr ad ObfeJJt coUum circum* 
ponatufy índutuíf & coram fe hahens: Obfefjum ligatum ^ fi fueritperi^ 
culumy eum y ^ a/lanter communiatjigno Crucis jIt afj>ergat Aquâbe^^ 
nediãâ ^ iy genibur flexis i aliirque re/pondentibuí y dicat Litaniator* 
dihariaíy ufque ad precer exchjivè. Tnjtne Antipbona: 

Ne reminiícaris Domine deliâa noílra , vel parentum no* 
ftrorum y neque vindiétam fumas de peccatis noftris. Pater no- 
fter , &c. :i^. Et ne nos iaducas in tentationem. I^, Sed libe- 
ra no^ à maio. 

PfalmuF ij. 

DEUS ín nomíne tuo falvum me fac: & in vírtute tua judi- 
ca me. 

DEUS exaudi oratíonem meam : auribus percípe verba 
oris mei. 

Qijoníam alíení íriíurrexerunt adverfum me , & fortes quae- 
iiêrunt animam meam: & non propofíierunt DE UM ante con- 
ípeftumfuum. 

* Ecce enim DEUS adjuvat me : & Domínus fuíceptor eft 
animai meae. 

A verte mala inímicis meís: & ín verítate tua diíperde illos. 
Voluntariè íacrificabo tibi : & confitebor nomini tuo Do-*, 
mine 9 quooiam bonHm eft» 

Gg Qacv 



é 

11 í Rítuale Strigomenfcr 

Quoniam ex omoi tribulttione eripuiíli me : & fup^t iaú 
micos meos deípexit oculus meus. Gloria Patn. 

t. Sal-- fac /SXm":": ^- I>EUS meus fperantcm inte. 
*'. Eftoei Domine turris fortítudinis. I}í. Afacie inimici. t^ Nil 
proficiat inimicus in ^ ijt. Et filius iniquitatis non apponatno^ 

cere ei. ff. Mitte Domine auxilium de Sanfto. I{ò. EtdeSion 
tuere ^j^ JÍr. Domine exaudi orationem meam. :^. Et clamor 
meus ad te veniat Jl^. Dòminus vobifcum. :ç. Etcumfpiritutuo. 

Oremus. Orati^. 

DEUS , cuí proprium eftmifereri femper, &parcere, fofcipe 
deprecationem noftram : ut **"°'' ftmui»» luum, qaem deli£):orum 

*- ^ Jianc famulam cuam» quam ' ^^ 

catena conftringit, miíèratio tuae pietatis cicmcnter abíblvat* 

Oratio. 

DOmine íànfte , Pater omnipotens , seteme DEUS , Pater Do* 
mini noftri JESU Chrifti , qui illum refugam tyrannum, 
& appoíliatam gehennae ignibus depntâfti j quique Unigenitum 
tuum in hunc mundum mifífti, ut illum rugi en tem conteret : vc^ 
lociter attende; accelera, ut eripias hominem ad imaginem ^ & 
íimilitudinem tuam creatum , à ruina y & Daemonio meridÂM?a 
DaPomine terrorem tuumfuper beftiam^ quse exterminai vi- 
neam tuam. Da fiduciam íèrvis tuis contra nequiílimum dra^ 
conem pugnare fortiílimè/ne contemnat fperantes inte; &nt 
dicat^ íicut in Pharaone, qui jam dixit DEUM non noW^ nec 
Ifraêl dimitto. Urgeat ipíum dextera tua potens difcedere à 
Smuia íttã! ^* ^ °^ diutiiis prflBÍumat capti vum tenere > quem tu 
ad imaginem tuam facere dignatus es> & in Filio tuo redemifti' 
qui tecum vivit j & regnat, &c. ^. Amen. 

Deinde pracipiat Damoni hunc in modum. 

PRascipio tíbi , quícunque es fpiritus immunde , & omnibus 
focijs tuis, hunc DEI famulum obfidentibus: ut per my- 
ãcíiaIacíaittAtxoià%^ Paâionis> Refurreélionis , & Aícenfionis Do- 

míDi 



De Exorcizandis Obleffis à Daemonio. a j^ 

mini noftri JESU Chrifti , per Miflionem Spiritús Sanfti , &per 
Adventum ejusdem Domini noftri ad judicium , dicas mihi no- 
men tuum , diem , & horam exitQs tui , cum aliquo íigno : & ut 
mihi DEI miniftro , licèt indigno, prorfus in omnibus obedias 
neque hanc creaturam DEI, vel circumftantes , aut eorum bona 
uUo modo of!endas. 

Deinde kgantur fuptr ObJiJJum bac Evangtlia^ vel unumj aut 
alterum. Leftio fanai Evangeli j fecundiím Joannem. Hdtc àictns^ 
Jt^natfe^lS' Obfejfum^ in fronte ^ ore 9 tT peSore. In principio erat 
Verbum, &c. utfup.Jol. %^. 

Ledtío S» Evangeli) fecundúm Marcutn. Marc. is. 

IN illo tempore: dixit JESUS diieipulis fuis : Euntes in mun^ 
dum univeríum, praedícate Evangelium omni creatur». Qui 
crediderit, & baptízatus fuerit, falvus erit: qui vero non credi- 
derit, condemnabitur. Signa autem êos, qui crediderint, h«c 
fequentur. In nomine meo Daemonia ejicient: lingvis loquen- 
tur no vis : ferpentes tollent : & fi mortiferum quid biberint , non 
eis nocebit: fuper angras manus imponent, & benè habebunC. 

Leélio S Evangelíj fecundúm Lucam» Luc. 10. 

IN illo tempore : Reverfi fiint feptuaginta duo cum gáudio , di- 
centes ad JESIIM : Domine,etiam Daemonia fubjiciuntur nobis 
innomine tuo. Etait illis : Videbam Sataoam (icut íulgur decoelo 
eadentem. Ecce dedi vobis poteftatem calcandi fupra íèrpentes, 
&fcorpiones& íuperomnemvirtutem inimici,& nihil vobis noce* 
bit. Verumtamenin hoc nolitegaudere,quialpiritus vobis íubjici- 
untur : gaudete autem , quòdnominaveftra ibriptafunt in coeliis* 

Leâío S. Evangeli) fecundúm Lucam. Luc. lu 

IN illo tempore : Erat JESUS ejiciensDaemoniu, &illuderatmu* 
tum. Et cíim ejeciflet Daemonium, locutus eft mutus,& adminu 
tae funt turbse. Quidam autem ex eis dixerunt : In Belzebub 
pruicipe ds^monioru^ejicic daemonia. Et ali) tentaotes ligou de coelo 



}í%% Rituale Strígoníenfe. 

quterebant ab eo. Ipíe autem ut vidit cogiçationes eorum , úixit 
eis: Omne regnumin feipfumdivifumdeíolabitur, & domus&u 
pra domum cadet. Si autem, & Satanás in feipfum divifuscft^ 
quomodò ftahit regnum ejus ? quia dicitís in Belzebub me ejU 
cere daemonia. Si autem ego ín Belzebub cjicio daemonia5 filij 
veftri in quo ejiciunt? ideò ipfi judices veftri erunt. Porro, fi 
in digito DEIejicio daemonia, profcftò pervenit in vos Regnum 
DEL Ciim fortis armatus cuttodit atríum fiium, in pace funt 
ea, qu« poflidet: fi autem fortior eo fuperveniens vicerit eum 
uni verfa arma ejus auferet, inquibusconfidebat, & fpolia e]us 
diftribuet. íí. Domine exaudi oratíonem meam. ijt. Et cla- 
mor meus ad te veniat. ]^. Dominus vobiícum. ]^. £t cum 
ípiritu tuo* 

Oremus, 

OMnipotens Domine , Verbum DEI Patris , Chriftc ]ESU DE- 
US, & Dominus univerfae creaturae, qui fanftis Apoftolis 
tuis dedifti poteftatem calcandi fuper ferpentes, & fcorpionesj 
qui inter caetera mirabilium tuorum praecepta dignatus es dicere 
Daemones efRigare : cu jus virtute motus tanquam íiilgur de coelo 
fatanas cecidit: tuum íanftum nomen cum timore , & tremore 
fuppliciter dèprecor, ut índigniffimo mihi fervo tuo, datavema 
omnium deliótorum meorum conftantem fidem, & poteftatem 
donare digneris : ut huno crudelem Daemonem, brachi) tui iàn- 
fti munitus potentiâ fidenter , & íècurus aggrediar, per te JE^^ 
SU Chrifte Domine DEUS nofter, qui venturus es judicare vi^ 
vos, & mortuos, & faeculum per ignem. T^. Amen. 

Deinde muniemft^ Í3r Obfeffumjigno Crucisy circumpofiti parte 
Jlola dd coUum ejur^dexterã manufuZ capiti ejuT impo/itaj conflantefj 
& magna cumjide dicat ea , qua fequuntur. i/. Ecce Çrucem Do- 
mini, fugite partes adverfae. I{ò. Vicit Leo de tribu Juda, radix 
David. if. Domine exaudi orationem meam. ^. Et clamor 
i27^^5^d te vejoiat. 7í^. Dominus vobi(cum« ^«Et cum ípiritu tuo. 

Oxe^ 



De Exorcízandis Obfeflis à Daemonio. aj 9 

Oremus. Oratio. 

DEUS, & Pater Domihi noftri JESU Chrifti> invoco nomen 
fanáum tuum , & clemcntiam tuam fupplex expofco , ut 
adverfus hunc, & omnem immundum fpiritum , qui vexat hoc 
plafma tuum, mihiauxiliumpraeftare digneris: Per eundem Do- 
minum noftrum JESUM Chriftum filium tuum, qui tecum vi- 
vit, & regnat in unitate Spiritiis Sanáli DEUS, per omnia faeco- 

la faeculorum. ^. Amen. 

Exorcijmus. 

Exorcizo te immundifljme fpiritus, omnis incurfio adverfari j 
I omnepharitafma , omnis legio in nomine Domini noftn 
JESU Chrifti >Í4 eradicare, & efíiigare ab hoc plafmate DEI, ^ 
Ipíe tibi imperat, qui te de íupernis coelorum in inferiora terr» 
demergi praecepit. Ipíe tibi imperat, quimari, ventis, &tem- 
peftatibus impera vit. Audi ergo, &time Satana, inimice fideí , 
hoftis generis humani, mortis adduftor vit« raptor, juditia^de^ 
clinator, malorum radix, fomes vitiorum, feduáfcor hominum, 
proditorgentium, incitator invidiae, origo avaritiae, caufa diC- 
cordiae , excitator dolorum , quid ílas , & refiftis , càm feias Chri- 
ftum Dominum vires tuas perdere ? illum metue, qui in Ifaac 
immõlatus eft, in Joíèph venumdatus, in agno occifus, in ho- 
mine crucifixus, deindeinfernitriumphator ftiit. Sequentes Crtu 
cesjiant in fronte ObfeJJi. Recede ergo in nomine Pa vp tris , & 
Fi ^ lij, & Spiritíís >Í4 Sanfti: ad locum Spiritui Sanfto, per 
hoc fignum >í< Crucis JESU Chrifti Domini noftri : Qui cum 
Patre, & eodem Spiritu^Sanâo, vivit, & regnat DEUS per om- 
nia íaecula íaeculorum. I^. Amen. itf. Domine exaudi orati<»- 
nem meam. ^. Et clamor meus ad te veniat. ií. Dominas 
vobifcum, Ç, Et cum fpiritu tuo. 

Oremus. . Oratio. 

DEUS conditor, & defeníbr generis humarii, qui hominem 
. ad imaginem tuam formâlti : refpice íupcr ^ ÍI^í}]^ tuíSl 

Gg 3 ' "k 



■"í ... ^.-»— 



240 Rituale Strigonienfe. 

N. *i"^ dolisimmundi fpiritQs appetitur, "^"^1^ vetus adverfarius, 

antiquus hoftis terrge , formidinis horrorecircumvolat, &fetviUTn 
mentis humanas ftupore defígit, terrore conturbat, & metutr^ 
pidi timoris exagitat. Repelle Domine virtutem Diaboli , falia- 
césque ejus infidias amovc ; procul impius tentator aufugiat : fit 
nominis tui figno A ( in jronte ) ^í?Jíl'}!TJT°'-r/' & in anima »«««' 

o ▲ \ k/ ^ xamula tua muDita» tatá» 

& coipore. 

TrcT cruces fequemes jiant h peHore Damoníací. 
Tu peâoris tf* hu jus interna cuftodias. Tu vifcera v^ regas. 
Tu ii< cor confirmes. In anima adveríàtricis poteftatís tenta« 
menta evaneícant. Da Domine ad hanc invocationem íànfti£> 
fimi. nominis tui gratiam, utquihucufque terrebat, territus au- 
fugia, & viausabfcedat, ti bique poíllt ^*J^'"Ji'; & corde «™«^ 
"& mente ^^*^i debitum prabere famulatum. Per Dominum no- 
ftrumJESUMChriftumPiliumtuum, quitecum,&c. ^. Amea. 

* Exoreijhtuy. 

ADjuro te ferpens aatique, per Judicem vivorum, & mor- 
tuoru,per faókorem tuum,perfaélorê mundi,per eum,quilia. 
bet poteftatem mittendi in gchennam, ut ab i^^^*^:^ DEI Jf. 'r| 

ad Eccieíiae finum recurrít,cum metu, &exercitu furoris tuife- 
ftinus difcedas. Adjuro te iterum >fi ( i» fronte ) non meâ infir- 
mítate,fed vírtute Spiritíls Sanfili, utexeasab 5^^',,"^^?'" DEIN. «"^ 
omnipotens DEUS ad imaginem fuam feçit Cede igitur, cede non 
mihi, fed miniftro Chrifti. lUius cnim te urget poteftas, qui 
te Cruci fuae íubjugavit. Illius brachium contremifce , qui dè- 
viftis gemitibus inferni , animas ad lucem perduxit. Sit tihi 
terror corpus hominis >fi ( in peSore , ) fit tibi formido imago 
DEI *ft ( i» fronte ) Non refíftas , nec moreris difcedere ab ho- 
mine ifto quoniam complacuit Chrifto in homine habitare. Et 
DC coflteronendum putcs, dum me peccatorejoi niáiis ãh cog- 

aofos 



De EXofcízandis Obfeífis daemonio. A41 

nofcis. Jtnperat tibiDEUS. ^ Imperat tibi Majeftas Chrifti. ►íc 
Imperai tibi DEUS Pater. >Í4 Imperat tibi DEUS Filius. »í< Impe- 
rat tibi DEUS Spiritus »{4 Sanftus. Imperat tibi Sacramentam 
Crucis >Í4 Imperat tibi fides Sanâorum Apoftolorum Petri, 
& Pauli , & caeterorum Sanâorum. »í< Imperat tibi Martyrum 
fangvis >f4 Imperat tibi continentia Confeflorum. »{< Imperat ti- 
bi pia Sanftorum, & Sanftarumomnium interceílio. >íi Imperat 
tibiChriftianaefidei myfteriorum virtus. >fi Exi ergo tranfgreflbr. 
Exi fedaftor, pleneomnidolo,&fallaciâ; virtutis inimice, inno- 
centium perfecutor. Da locum diriífime ; da locum impijflime ; da 
locum Cfarifto in quo iiihil invenifti de operibus tuis , qui te fpolia- 
vit, qui regnú tuum deílruxit, qui tcviáuligavit & vafa tua diri- 
puit, qui te projecitintenebras exteriores, ubi tibicum miniftris 
tuis erit praeparatus interitus. Sed quid truculente retineris ? led 
quid temerarie detraólas ? Réus es omnipotenti DEO,cujus ílatuta 
. tiranlgreflus es. Réus es Filio ejusJESU Chrifto Domino noílro , 
quem teqtare aufuses, &crucifigére praefumpfííli. Réus es hu- 
mano genericui tuisperfvafionibusmortisvenenum propinâítí* 
Adjuro ergo te draco nequiílime, in domine Agni >f< im- 
maculati qui ambulavit íuper aípidem 9 &' bafílifcum , qui con- 
cuíca vit leonem , & draconem 9 ut difcedas ab hoc homine »{4 , 
ijiat in fronte ) difcedas ab Ecclefía DEI yfi ( fiatjtgnum Crucirju^ 
pet circumJlantCT^ ) contremifce^fc efuge, invocato nomine Do- 
mini illius, quem inferi tremunt; cui Virtutes corlorum, & Po- 
teftates , & Dominationes fubjeft» funt ; quem Cherubim, & 
Seraphim indefeílis vocibus laudant dicentes: San(ftus, Sanólus, 
Sanâus, Dominus DEUS Sabaoth. Imperat tibi Verbum >{< ca. 
ro faétum. Imperat tibi natus >Í4 ex Vírgine. Imperat tibi JE- 
SUS ►$< Nazarenps, quite, ciimdilcipulosejuscontemneres, eli- 
fum, atque proftratum exire praecepít ab homine: quo praeíèn- 
te , cum ab homine íperâílec ; nec porcorum gregem ingredi 
prasfiunebas. Recede ergo nunc adjuratus in nomine ^ ejus ab 



:v,\r. 



\ 



242 Rituale Strigonienfe. 

homine , quem ipfe plafmavít. Durum eft tibí velle refiftcre pfi 
Durum cíl tibi contra ftimulum calcitrare >{< Qsiía quanto tatàius 
cxis, tanto magls ti bifuppliciumcrefcit. Quia nón hominescotw 
temniSjfediJIum, qui dominabitur vivorum , & mortuoruni ; qui 
venturus eft judicare vivos, & mprtuos,& fa^culum per ignem. Ç. 
. Amen. ir* Domine exaudi orationem meam. ^- Et clamor mew 
•us adteveniat. 1^. Dominus vobifcum. ^. Et cumípiritu tuo* 

Oremus. Qratio. 

DEUScceH,DEUSterrae, DEUS AngeIorum,DEUS Archange- 
lorum, DEUS Prophetarum, DEUS Apoftoloním, DEUS 
Martyrum, DEUS Virginum, DEUS, qui poteftatem habesdo- 
nare vitam poft mortem, requiem poft laborem 5 quía non eft 
alius DEUS praeter te, nec eíle poterit verus , niíí tu Creator 
coeli, & terrae, qui verus Rex es, & cujus Regni non erít finis : 
humiliter majeftati gloriee tuae íupplico, ut {iJí^e femíiamtíim ^^ i™" 
mundis fpiritibus liberare digneris. Per Chriftum Dominum 
noftrum. JÇí. Amen. 

* Exorcijmur, 

ADjuro ergo teomnis immundiílime fpiritus, otnne phantããna 
omnis incorfio Satanae , in nomine JESU Chrifti >}• Naza* 
reni, qui poft lavacrum Jordahis in defertum dudtus eft, & te 
in tuis fedibus vicit! utquem ille de limo terrae, ad honorem 
glori» fu3& formavit, tu definas impugnare; & in homine miíe- 
rábilij, non humanam fragilitatem, fed imaginem omnipotentis 
DEI contremilcas. Cede ergo DEO >fi qui te , & malitiam tuam 
in Pharaone , & in exerci tu ejus per Moyfen íervum fuum in 
abyílíim demerfit. Cede DEO ^í^ qui te , per fídeliíllmum íèrvuxn 
fuum David , de Rege Saule fpiritualibus caôticis pulfum fii- 
gavit. Cede DEO >í< qui te in Juda Ifcariote proditore damna- 
vit. Ille enim te di vinis >Í4 verberibus tangit, in cujus conípe- 
€t\iy cum tuis legionibus tremens & clamaos dixifti; Quid no- 



De E^ròfcizandis Obfeffis à Daemonío. ^4 j 

bis, & tibi JESU Fili DEI altiflimí? Venifti huc ante tempus 
torquere nos? Ule te perpetuis ílammis urget, quí in fine tem- 
porum diâufus eft impijs: Diicedite à me melediébi in ignem 
arternum , qui paratus eíl; diabolo , & angelis ejus. Tibi enim 
impie , & angelis tuís , vermes eAint , qui ounquam moríentur. 
Tibi, íc angelis tuis, itiextingvibilepraeparatur incendium: quía 
tu es prínceps malediétí homícidíj , tu auftor inceftQs, tu fa- 
crilegorum caput, tu aâionum peílimarum magifter : tu haere- 
tícíorum dóflror, tu totius obfcocnitatis inventor. Exi ergo HE* 
impie, exi >fi fcelerate, exi cum omni fallacia tua, quia homi- 
nem templum fuum efle voluit DEUS. Sed (juid diutiiis mo- 
rarís híc? Da honorem DEO Patri òmnípotenti, >í<cui omnege^ 
nu fleé^itur. Da Jocum Domino JESU Chrifto, >}< qui probo- 
míne Sangvinem íuum íacratíflimum fudít. Da locum Spiri- 
tui >í< Sdnfto , qui per beatum Apoftolum íuum* Petrum , te 
manifeftè ftravit in Simone mago: qui fallacíam tuam in Ana- 
nia, & Saphíra condemnavit; quí té in Herode Rege, honorem 
DEO non dante, percuífit; quí te in magno Elima, per Apo- 
ftolum fuum P.aulum, caecitatis caJigine perdidit, & pçr eun- 
dem de Pythoniffà verbo ímperans exire praecepít. Difcede er- 
go nunc, HE< dílcede >i< feduftor. Tibieremus fedes eft: Tibi 
habitado, ferpens eft. Humiliare, St proílemere. Jam non 
eft differendi tempus. Ecce enim domínator Domínus proxL- 
matcitò,& ignis ardebit ante ipíum, & praecedet, & inflama- 
bit in círcuítu inimicos ejus. Si enim hominem fefelleris , DEUM 
Don poteris irridere. lUe te ejicit, cújus oculisnihil occultum 
eft. Ule te expellit , cujus vírtutí univerlk íubjefta funt. Dle 
te excludit, qui tibi , & angelis tuis praeparavit aeternam gehen- 
nam; de cujus ore exibíe gladius acutus: qui veiiturus eft |udi^ 
care vivos, & mortuos, àiarculum per ignem. Ijt. Amen. 

PradiHaomnía^ qf4aunm opusjuerity repeti pojfunty ko»ec Oh^ 
fiffus fa omnino libiratus. 

Hh Ja- 



544 Ritualc Strígonien^c. 

Jw^abit pratereh ptnrimum , bac^ qua tnfrh notai^tur-yfu^OSu 
fe(fum devote dkere^fapéque repetere. Pater nofter, &c. Ave^ 
ria , &c. Credo , &c. 

Canticum Beata M^ A RIJE Virginis. Luc. i. 

MAgníficat anima mea Dominum. 
Et exultavit fpiritus meus: in DEO falutari mco. 

Quia reípexit humilitatem ancillae fuae : ecce enim ex hoc 
beatam me dicent omnes generationes. 

Quia fecit mihi magna, qui potens eft : & fanftum no- 
xncn ejus. 

Et mifericordia ejus à progénie in progénies : timentí- 
bus eum. 

Fecit potentiam in brachio íuo: diíperfit fuperbos mente 
cordis fui* 

Depofuit potentes de ^ede: & exaltavit humiles. 

Efuricntes implcvit bonis: & divites dimifit inanes. 

Sufcepit Ifrael puerum fuum : recordatus mifericordí» 

Tu». ' 

Sicut locutus eft ad patres noftros : Abraham , & &mim 

ejus in loecula. 

Gloria Patri. 
Canticum^ Benediftus DominusDEUS líraêl, &c. utfuprl^ 

foi III. 

Symholum SanBi Athanafij. 

QUicunque vult falvus efle: ante omnia opus ejl, t^t teneat 
jCJatholicam fidem. 

Quam nifi quifque integram, inviolatámque íervaverit: 
ftbíque dúbio in arternum peribit. 

Fides autem Catholica h«c eft : ut unum DEUM in Triró- 
tatc , & Trinitatem in unitate veneremur. 

2^egue confundentes perfonas ; neque fubAantíami fepa^ 
nates. Ali* 



De ExorcÍ7an/iís Obíêflis à Daemonío a4f 

AJia eíl; enim perfona Patrís 5 alia Fili) : alia Spiritiis ' 

Sanai. 

Sed Patris , & Fili j , & Spírítas Sanai una eíl divinitas : 
gequalis gloria, coeeterna majeftas. 

Qualis Pater; talis Filius: talis Spíritus Sanftus. 

Increatus Pater, increatus Filius : increatus Spiritus Sanéhis. 

Immenfus Pater, immenfus Filius: immenfus Spiritus San- 

ftus. 

-íltemus Pater, «ternus Filius: aetemus Spiritus Sanôus* 

Et tamen non três «temi : fed unus «temus. 

Sicut non três increati, nec três immenfi : fed unus iiicrea^ 
tus, & unus immenfus. 

Similiter omnipotens Pater, omnipotens Filius: omnipo^ 
tens Spiritus Sanâus. 

Et tamen non três omnipotentes: fed unus omnipotens. 

Ita DEUS Pater, DEUS Filius: DEUS Spiritus Sanftus. 

Et tamen non três Dijr fed unus eft DEUS. 

Ita Dominus Pater , Dominus Filius : Domínus Spiritus 
Sanâus. 

Et tamen non três Domíni : fed unus eft Dominus. 

Quia ficut fingilatim unamquamque Perlonam DEUM, 
ac Dominum confiteri Chfiftianâ veritate compellimur: itàtres 
DEOS% aut Dominós dicere, Çatholicâ religione prohibemúr> 

Pater à nullo eft faâ:us : nec creatus , nec genitus» 

Filius à Patre iblo eft: non faâus, nec creacus, íçd ge« 
nitus* 

Spiritus Sané^us à Patre, & Filio: non faâus> nec creatus > 
nec genitus , fed procedens. 

Unus ergo Pater , non três Patres , unus Filius , non três 
Filij : unus Spiritus Sanâus » non três Spíritus Sanai. 

Et in hac Trinitate nihil priús, aut pofteriús , nihil majus» 
íed ^N» três Perfonse coseternae fibi lunt, & coequales» 

Hh z Ità^ 

i 



«4^ Rituale Strigonienfe. 

Ita, ut per omnia, íícut jam fuprà dx£):am eft) & unitasiii 
Trinitate: &Triaitasin unitate veneranda íit. 

Qui vult ergo lalvus eflè : ita de Trinitate íèntiat. 

Sed neceflàriíim eft ad «ternam falutem : ut locarnationem 
quoque Domini noftri JESU Chrifti fideliter credat. 

Eft ergo fides reâa, ut credamus, & confiteamur: quiaDo<i 
minusnofter JESUS Chriftus DEI Filius, DEUS, & homo eft. 

DEUS ex fubftantia Patris ante fécula gcnitus: &homoex 
fubftantia matris in feeculo natus. 

Perfeòtus DEUS , perfeétus homo: ex aniina~rationali, & 
humana carne fubfíftens. 

^qualis Patri íecundhm divinitatem : minor Patre íècua» 
díim humanitatem. 

Qui hcèt DEUS fit, & homo: non duo tamen, íed unus 
eft Chriftus. 

Unus autem non converfíone divinitatis in carnem , íed aC 
fumptione humanitatis in DEUM. 

Unus omnino non confufíone fubftantidi : fed unitate per* 
íbn«. 

Nam ficut anima rationalis , & caro unus eft homo; Jti 
DEUS , & homo unus eft Chriftus. 

Qui paílíis eft pro falute noftra , defcendit ad inferos ter- 
tia die refiirrexit à mortuis. 

Aícendit ad coelos, fedet ad dexteram DEI Patris omnípo- 
tentis; inde venturus eft judicare vivos, & mortuos. 

Ad cujus adventum omnes homines refurgere habent cum 
corporibus luis : & reddituri funt de faâis proprijs rationem. 

Et qui bona egerunt, ibunt in vitam «ternam; qui vero 
mala, in ignem «ternum. 

HflBc eft fides Catholica .• quam nifi quisque, fideliter, fir- 
mitérque crediderit , lalvus eflè non poterit. Gloria Patri. 
Pfalm. 90. Qgi habitat inadjutofioAltíinmi,&c.íiíyií/r4/b/. ^4. 



De Exorcízíindís Obfeííis à Daemonío.' \=ç^ 

Pfalmuf 6j. ' 

EXurgat DEUS,&diíTípentur ínimici cfus: & fugiant, qui 
oderunt eum , à facie ejus. 

Sicut deficit fumus, deficiant: ficut fluit cera à facie ignis^ 
fie pereant peccatores à facie DEI. 

Et juíH epulcntUTi & exultent incoofpe6íu DEI: & dele-- 
ârentur in laetitia* 

Cantate DEO, píalníum dicitc nomiai ejus: iter facite eif 
qui afcendit fuper occafum, Dominus nomen illi. 

Exultate in confpeéfcu ejus: turbabuntur àfacieejus^ patris 
orphanorum, & judieis viduarum. 

DEUS ia loco fanéèo fuo: DEUS 5 qui inhabitare facit uni^* 
us mofis in domo. 

Qui cdúcít vinâos in fbrtítudine : fímilitereos5 quiexalpc* 
rant, qui habitant in fepulchris. 

. DEUS, ciim egredereris in conípeftu populi tui: cíimper^ 
tranfires in defeito. 

Terra mota efl:, etenim coeli diftillaverunt à facie DEI SL» 
nai : à facie DEI Ifrael. 

Pluviam voluntariam ícgregabis DEUS haereditati tu« , 
& infirmata eft : tu vero pcrfecifti eam. 

Animalia tua habitabunt in ea: parâíli in duicedine tua 
pauperi DEUS. 

Dominus dabit verbum evangelizantibus : virtute multâ. 

Rex virtutum dileâi^ dile£tí : &fpeciei dumàsdívidere fpolia* 

Si dormiatis inter médicos cleros ^ pennae columbas deargen-^ 
tatás : & pofteriora doríi ejus in pallore auri. 

Dum diícernit casleílis> reges fuper eam, nive dealbabun^ 
tur in Selmon : mons DEI , mons pingvis. 

Monscoamilatus, mons i pingvis : ut quid fuípicamini mon-» 
tes coagulatos ? ' 

'Mons, in quo beneplacitum eft D£0 habitare in eo : etenim 
Dominus habitabit ia finem* ^ Hh ^ O^- 



448 Rituale Strigonienfe. 

(jurrus DEI decemmillibusmultiplex,millia laBtantíumtDo* 
minus in eis in Sinai in íànâo. 

Alcendifti in altum, cepifti captívitatem : accepííli dona \ti 
hominibus* 

Etenim non credentes: inhabitarc Dominuní DEUM.. 

Benediólus Dominus die quotidie: proíperum iter faciet 
nobis DEUS falutarium noftrorum. 

DEUS riofter, DEUS falvos^faciendi: & Dominí y Domini 
cxitâs mortis* 

Verum tamen DEUS confringet capita inimicorum fuo- 
rum : verticem capjUi perambulantium in deliftis fuis. 

Dixit Dominus, ex Baían convertam: convertam in pro- 
fundum maris. 

Ut intingatur pes tuus in fangvine: lingva canum tuorum 
cx inimicis ab ipfo. 

Viderunt ingreflíus tuos DEUS: ingreíTus DEI mei, RegiV 

mei 9 qui in fatifto. 

Pr«venerunt príncipes conjun£UgfalIentibus: in médio ju- 
vencularum tympaniftriarum. 

In Ecciefi js bencdicite DEO Domino : de fontíbus lírael 

Ibi Beniamin adoleícentulus: in mentis exceflíi. 

Príncipes Juda , duces eorum : príncipes Zabulon , princi* 
pes Nephtali. 

MandaT3EUS vírtuti tuae: confirma hoc DEUS, quodope- 
ratus es in nobis. 

A templo tuo in Jeruíalem : tibi offerent reges munera. 

Increpa feras arundinis, congregatio taurorum in vaccis po- 
pulorum: ut excludant eos , qui probati funt argento^ 

Diílipa gentes, qu« bella volunt, venient legati ex JEgf^ 
pto: ^thiopia praeveniet manus ejus DEO. 

Regha terrae canta te DEO : píallitc Domino* 
JPíãilitc DEO, q\ii afcenditfupercalum coeli: ad Orientem» 

• ' Ecoe 



De .Exorcizaúdis Obfeílis à Daemonto. 249 

Eccc dabít voei fii« vocem virtutis , date gloriam DEO 
ÍUper Ifrael : tnagnificentia ejus , & virtutes ejus in nubibus. 

Mirabilis DEUS in Sanétísfuis, DEUS Ifrael ípfe dabit vir- 
tutem^ & fortitudinem plebi fu«: bcnediftus DEUS. 
Gloria Patri. PfalmuT 69. 

DEUS in adjutorium meum intende: Domine adadjvandum 
me feftína. 

Confundantur^ 6rrevcreátitur: quiquaerunt animam meara. 

Avertantur retrofum, & erubefcant: qui volunt mihi mala. 

Avertantur ftatim erubefcentes: qui dicunt mihi^Euge» 
euge. 

Exultent, & laetentur in te omnes, qui quaerunt te: & di- 
cant femper^ magnifíceturDominus 9 qui diligunt falutaretuura. 

Ego vero egenus , & pauper fum : DEUS adjuva me. 

Adjutor meus, &protea:or meus es tu: Domine ne mo- 
Tcris. Glória Patri, írc. 

Pfalm. 5^3. DEUS in nomine tuo falvum me fac, &c ut fu^ 
prà^foL a 35:. Pfahn. 117. Coni^temini Domino, quoniam bó- 
nus. &c. utfuprijol. 10 K 

Pfalmur 34. 

JUdica Domine nocentcs me : expugna impugnantes me# 
Apprehende arma » & fcutum: & exurge in adjutorium 
mihi. 

Effunde frameam, &concludeadveríoseos,quiperfequun* 
tur me:dic animae me»: Salustua egòium. 

Confundantur, & revereantur: quaerentes animam meam« 
Avertantur retrorfum, & confiindantur: cogitantes mihi 
mala. 

Fiant tanquam pulvis ante faciem venti : & Angelus Do-^ 
mini coar^ans eos. 

Fiat via illorum tenebrae , & lubricum : & Angelus Domi- 
ni péífequens eos. 



9^o Kituale Strígonienfe* 

Quoniam grátis abíconderunt mihi ÍDteritum laqad fui ; 
ftipervacuè exprobraverunt animam meam. 

Veniat illi laqueus , quem ignorat , & captio , quam abfcoxw 
dit) apprehendat eum: &in laqueum cadat in ipfum. 

Anima autem meaexultabit in Domino: & deíeârabitur íu- 
per falutarí fuo. 

Omnia ofla mea dicent : Domine , quis fímilis tibí ? 

Eripiens inopem de manu fortiorum ejus : egenum y & pau. 
perem à diripientibus eum. 

Surgentes teftes iniqui : q\ix ígnorabam y interrogabant me. 

Retribuebant mihí mala probonis : fterilicatem animaemeae. 

Ego autem y cúm mihi moleíli eílènt . induebar cilicio. 

Humiliabam in jejunio animam meam : & oratio mea in £U 
inu meo convertetUr. 

Quaii proximum^ & quaíi fratrem noílrumy fíc complace^ 
bam : quafí lugens , & contrifliatus fíc humiliabar. 

£t adveríum me la^ati funt , & convenerunt^ congregata 
ílint fuper me ílagella > & ignoravi. 

Diílipati funt, nec compunólí , tentaverunt me, Aibfaona^ 
verunt me íublànatione : frenduerunt fuper me dentibus fuís. 

Domine, quando refpicies? reílitue animam meam à malit 
gnitate eorum y à leonibus unicam n>eam. 

Confitebor tibí in Eccleíia magna : ín populo gravi lau* 
dabo te. 

Non íupergaucíeant mihí 5 quí adveríantur mihi iniqwè: 
i|ui oderunt me grátis y & annuunt oculis^ 

Quoniam mihi quidem pacifícè loquebantur : & m ifacun- 
dia terrae íoquentés , dolos cogitabant^ 

Et dilata verunt fuper me os fuum: dixeruâC^ cuge^ eoge«9 
yiderunt oculi noítrí. 

Vidiílí Domine, ne fileas; Domine ne djfcedas à me. 

Exurge y & intende judicio meo : DEUS meus y & Dominus 
Heus in cauj^ meamr ]vu 



^ • De Estorcizandis Obièílis à Dsemonio* i/r 

Judica me íecundbm juftitíam tuam Domine DEUS meus : 
& non fupergaudeant mihi. 

Non dicant ín cordibus fuís, euge y euge^ animas noftrae: 
nec dicant , devoravímus eum. 

Erubeícant, & revereantur fimul : qui gratulantur malis 
méis. ^ 

Induanturconfuíione^ & reverentíâ : qui magna loquuntur 
fuper me* 

Exultent, firlaetentur, qui volunt juftitíam mcam: & dicant 
íemper , Magnificetur Dominus qui volunt pacem lervi ejus. 

Et lingva mea meditabitur juftitíam tuam: totadie laudem 
tuam. Gloria Patri* 

Pfalmus 30« 

IN te Domine fperavi , non confundar in aetérníim : in juftitía 
tua libera me. 

Inclina ad me aurem tuam : accelera , ut eruas me. 

Efto mihi in DEUM proteâorem , & in domum refugij : 
ut íalvum me facias. 

Quoniam fortitudo mea , & refugium meum es tu:, & pro-^ 
pter nomen tuum deduces me , & enutries me. 

Educes me de laqueo hoc y quem abfcooderunt mihi : quOf 
niam tu es proteftor meus. 

In manus tuas conunendo ipiritum meum : redemifti me 
Domine DEUS veritatis. 

Odifti obfervantes vanitates: fupervacu& 

Ego autem in Domino íperavi : exultabo ^ & lastabor in mim 
fericordia tua. 

Quoniam fuícepifti humilitatem meam: falvâfti dé nece£^ 
fitatibus animam meam. 

Nec concluíifti me iamanibusinimici: ftatuiftiinlocoípa- 
tiolb pedes meo8« 

li Mife^ 



açi Rítuale Strígonicnfc. 

♦»»»»»♦» »♦»♦» ♦ »» »»t^ »»»»»» »♦»♦»»♦»♦♦»-»♦ 

Miferere mei Domine, quoniam tribulor: conturbato cít 
in ira oculus meus , anima mea , & venter meus. 

Quoniam defecit in dolore vita mea : & anni mei in gemi- 
tibus. 

Infirmata eíl in paupertate virtus mea : & oSk mea contur^ 
bata funt. 

Super omnes inimicos meos faftus fum opprobrium , & vi- 
cinis meís valdè: & timor notis méis. 

Qui videbant me , foras fugerunt à me : obli vioni datus fum^ 
tanquam mortuus à corde. 

Faftus íum , tanquam vas perditum : quoniam audivi vitu- 
perationem multorum commorantium in circuitu, 

In eo dum convenirent íimuff adverfum me accipere ani« 
mam meam conGliati funt. 

Ego autem in te fperavi Domine : dixi y DEUS meus es tu, 
in manibus tuis fortes meae. 

Eripe me de manu inimicorum meorum, & à perfequen- 
tibus me. 

Uluftra faciem tuam fuper fenrum tuum, falvumme facin 
mifericordia tua: Domine non confundar, quoniam voca vi te. 

Erubefcant impij , & deducantur in infemum : muta fiant 
labia doloía» 

Quse loquuntur adverfus juftum iniquitatem ; in fuperbia, 
& in abufíone. 

Quàm magna multitudo dulcedinis tuae Domine: quamab- 
fcondifti ti menti bus te. 

Perfecifti eis, qui fperant in te: in conípeftu íiliorum ho- 
minum. 

Abfcondes eos in abícondito faciei tuae : à conturbatfo- 
ne hominum. 

Protegas eos m tabernáculo tuo : à contradiâione lin« 

gvanun. 

Bcne- 



De EiCorcÍ2:andis Obfeílis à Daemonio. 2f ) 

Benediâus Dominus : quoniam miriíicavit miièricordiam 
fuam mihi in civitate munita. 

Ego autem dixi ín exceílu mentis me» : projeâus fum à 
facíe oculorum meorum. 

Ideò exaudífti vocem orationis meae : dum clamarem ad te. 

Diligite Dominum omnesfanfiti ejus: quoniam veritatem 
requiret Dominus ) & requiret abundanter facientíbus fuper*- 

biam. 

Viriliter agite 9 & confortetur cor veftrum: omnes qui fpe^^ 
ratis in Domirio. Gloria Patri. PJalmur %i. 

DEUS DEUS meus, refpice me, quare me dereliquifti ? lon- 
ge à falute mea verba deJiâorum meorum. 

DEUS meus, clamabo per diem, &nonexaudies: & noStÇj 
& non ad infipientiam mihi. 

Tu aut^m in ianâo habitas : laus IfraeJ. 

In te fperaverunt patres noftri : Iperavcrunt , & liberí* 
fti eos. 

Adte clamaverunt, & falvi faâi funt: in te fperaverunt, 
& non lunt confufi. 

Ego autem fum vermis, & non homo : opprobrium homi^ 
num , & abjeâio plebis. 

Omnes videntes me , deriferunt me : locuti funt labi js , & 
moverunt caput* 

Speravit in Domino, eripiateum: falvum íaciat eum, quo- 
niam vult eum. 

Quoniam tu es, qui extraxifti me de ventre: Ipes mea ab 
uberibus matrís meae, in te projeótusfum ex útero. 

De ventre matrís meds DEUS meus es tu : ne diíceíle- 
ris à me. 

Quoniam trí bula tio próxima eft; quoniam non eíl: , qui 
adjuvet. 

Circumdederunt me vituli muiti: tauri pingves obfede- 
tuntme. li a Açe- 



a<4 Rituale Strigonieníe. 

AperueruDt fuper me os fuum: (icut leo rapiens^ & ru- 
giens. 

Sicut aqua efrofus ílim: & diíperfa íunt omnia ofík meau 
' Faâum eíl cor meum tanquam oer a liquefcens : ia médio 
ventris mei, 

Aruit tanquam tefta virtus mea y & lingva mea y adhaefit 
Jfaucibus mets: & in pui verem mortítf deduxifti me. 

Quoniam circumdederunt me canes^nulti: conciliam ma^ 
Jignantium obfedit me. 

Foderunt manus meas^ & pedes meos : dinumeraverunt 
òmniaoíla mea. 

Ipfi vero confideraverunt 9 & inípexerunt me ; diviíè- 
runt fibi veftimenta mea 3 & fuper veftem meam miieruot 
fortem. 

Tu autem Domine ne clongaveris auxiliuift tuum à met 
ad defenfíonem meam confpice. 

Erue àframea DEUS animam meam: & de manu canis uni 

cam meam. 

Salva me ex ore leonis : & à cornibus unicomium humi* 

litatem meam. 

Narrabo nomen tuum fratribus méis : ín médio Ecdcfi» 

laudabo te, 

Qui timetis Dominum ^ laudate eum : univerfum íemen 
}acob glorificate eum, 

Timeat eum omne íemen Ifraêl : quoniam non íprcvit^ne- 
que defpexít deprecationempauperis. 

Nec avertit faciem fuam à me; & cíim clamarem ad eum 9 
exaudivit me. 

Apud te laus mea in Eccleíia magna: vota mea reddain in 
€0tiCpc6bi timentium eum • 

Edent pauperes , & laturabuntur ^ & laudabunt Dominums 
^ui reguirunt eum: yivent corda eoiumio faeoilum iscuii. 



De ExorcizandisObfeíIis à Diemonío. 3f f 

Reminifcentur^ & convertentur ad Dominum : univerfí ú^ 
fies terree. 

Et adorabunt in conípeclu ejus: univeríàe âmiliegentíuni. 

Quoniam Dooiíni eftr^num: Àipíedomínabiturgentiunu 

Manducaverunt^ & adoraverunt omnes píngves terraci ia 
conípe6hi e]us cadeot oxnnesy qui defcendunt in terram. 

£t anima mea illi vivet: & íèmen meum íèrviet ipfí*. 

Annutítiabitiir Domino generatío ventura: & annuntiabunt 
coeli ]u(l:itiam dus populo 9 qui naicetury quemfecit Dominas* 
Gloria Patrí. 

Vfalmuf 5. 

DOtnine ^ quid multtplicati funt y qui tribulant me : multi 
ihíurgunt adrerium me, 

Multi dícunt animas mae : non eíl íalus ipfí in DEO ejus* 

Tu- autcm Domine fuíceptor meus es: gloria mea, & eX- 
altans caput meum- 

Você mea ad Dominum clamavi : & exaudiWtme demon* 
te fanfto fuo. 

Ego dormi vi, & íbporatus fum: & exfurrexi , quia Do- 
minus fufcepit me. 

Non timebo millia populi circumdantis me: exurge Dorni^ 
ne, falvum me fac DEUS meus. 

Quoniam tu percuflifti òmnes adverfantes mihifinè caufa; 
dentes peccatorum contrivifti. 

Domini eíl falus: &propter populumtuum benediâio twu 
Gloria Patri. 

PfalmuT. 10. 

IN Domino confido , quomodo dicitis animas meae ; tranfini- 
gra in montem íicut paller? 
Quoniam ecce peccatores intenderunt arcum : paraverunt 
fagittas fuás in pharetra: ut fagittent in obfcuro reótos corde. 
Quoniam, quasperfeciíti>delbiixerunt: juftus autemquid 

III T^ 



\ 



• ' Rituàle^tfígonieníè. * ' 

"^ Dominus, in templo fanâofuo: Dominus in coelo iedes ejus. 

Oculi ejus in pauperem refpiciunt: palpebrae ejus intctto- 
gant fiHos hominuin. 

Dominus interrogat fuftum, & impium: qui autem diligit 
iniquitatem , odit animam fuam. 

Pluet faper peccatores laqueos: ignis, & íulphur, & fpi, 
ritus procellarum pars calicis eorum. 

Quoniam juftus Dominus ) & tuílitias dilexit: asquitatem 
vidit vultus ejus. Gloria Patri. ac. 

Pfalmm 12. 

USquequò Domine oblivifceris me in finem : uíquequò aver* 
tis faciem tuam à me ? 

Quàmdiu ponam coníilia in.anima mea: doJorem in corde 
meoper diem? 

Ufquequò exaltabitur inimicus meus fuper me: refpice > & 
exaudi me Domine DEUS meus. 

Illumina óculos meos^ ne unquam obdormiam in morte: 
ne quando dicat inimicus meus, pr«valui ad^^erfus eum« 

Qui tribulant me» exultabunt, fí motus fuerp: ego autem 
in milericordia tua fperavi. 

Exultabit cor meum in falutari tuo» cantabo Domino» qui 
bona retribuit mihí: & pfallam nomini Domini altiíIimL 
Gloria Patri, &c. 

' Oratio pojl fíberationem. 

ORamus te, DEUSomnipotens^ ut fpirítus iniquitatis am^ 
plius non habeat poteftatem inj^^g;^^;^^ N.fed ut fugiat, 
& non revertatur: ingrediatur in Jj;jj|' Domine te jubente» bcu 
nítas , & pax Domini noftri JESU Chriítí, per quem redempcí 
íumus y ab omni maio non timemus, quia Dominus nobíi&ara 
cft: Qui vivit, & regnat cum DEO Patre, in unitate SpiritCÍs 
Sandi DEUS» per omnia fsecula íaeculorUm. ^ Axnen* 

FOR- 



Formute. * " 2^7 

FORMULA SCRIBEND^ IN LIBRIS 

HABENDIS APUD PAROGHOS, UT 

INFRA NOTATUR. 
r Iber BaptíTuitorum babeatur in Eccle/tjrj in quibur confertur Bap^ 
-*-' tifma. 

Líber Confirmatorum babeatur in Ecclejtjs ^ in quibus confertur 
Cbrifma. 

Liber Matrimoniorum. 

Liber Status animarum: 

Liber DefunBoru babeatur etiamíHi três babeantur à quolibet Barocbo. 
in omnibus Ecclefijs^in quibusl 
Defunãifepeliu7nur. j 

Advertat in primis Parocbus , ut in Libris tam Bapti^at&rum , ÍT 
Confirmatorum y quhm Matrimoniorum^ iX DeJunBorum^ expri^ 
mat femperj nonfolhm Nomen perfonaruthj qua ibi nominanturj 
fed etiam Jamiliam 

FORMA DESCRIBENDI BAPTIZATOS 

In primo Libro. 

Anno Domini* Die Mênfis Ego N. Parochus 
hujus Ecciefiae S. N. Civitatis , vel loci N. baptizaví infantem, 
die natum , vel natam 9 exN. & N. conjugibus hujus Parochia^^ 
vel S. N. & ex tali Pátria , & Família; cuiimpofitum eft nomen 
N. Patrini fucrunt, N. filius N. ex Parochia,^« loco N. & 
N. Conjux N. filiaN . ex Parochia , feu loco N. 

Si infans non fuerit ex legitimo Afatrimonio natusj nomen faU 
tim alter ius Parentisj de quo con/lat yjcribatur ^ ( omnis tamen infa* 
mia vitetur occajio ^Ji vero de neutro confiaty ith fcribatur. 

Baptizavi infantem ^ cujus Parentes ignorantur^ natum diCf 
&c. utfuprà. 

Si expo/itusjít infans j exprimatur quo diey ubij tT i quo repete 
tusytr quot dierum verifimiliter Jit , & baptihctur fub çonditione jji 
i£ncràíur fuijfe baptiíkatum, 

- í Si 



9,^t Rituale Strigonieníe* 

Si infant iomi ob immimm mortis periculumbapti%aturjit , tu^c 

ith fcribatnr i 

Anno die Mênfis natus efl: N. fiilius N. & ^, 
conjugum ^ &c. utffiprh. quem ob imminens mortis pericUi» 
lum, in domo rítè baptí7a7Ít N. Obftetríx probata^ vel N. fi. 
lius N. ut mihi retulit N. 

Sijuper vixerit infant j ÍT ei adbibitajtnt in Eccle/ta Jactét ca^ 
remotna y ith addatur: 

Die eiufdem Mênfis , ad Eccleíiam portatus eíl infans pre^' 
diftus, ipsíque ego Parochus facras caeremonias , & preces adhí- 
bui y & N. nomen impofui. 

Si forte non Parochur , fed alius baptruaverit > ti exprimatuTy 

Sifuerit bapti%atuT fub conditiont ( Si non es baptízatus^ &c. ) 
id pariter expriwatur. 

FORMA DESCRIBENDI CONFIRMATOS 

in fecundo Libro. 

Anno die menfis Quí fuitdies N* fíliusN. 
& N. Conjugum, velJf. filia N. ( &Ji fuerit nupta , addatur y 
Uxor N. ) Sacramentum Confirmationis accepit à Reverendifs. 
D. N. Epiícopo N. in Ecclefia S. N* Ciritatis, velkici N. Com* 
pater fuit. N. filiusN. Parochi«S. N. Ci\rjtatís, vel loci N. 

Marium deícriptio in una pagina yfeu prima facie folij ^ Foanu 
marum verá in altera fejunSim notetur. 

Si Confrmatur non conjlet , an ex legitimo Matrimonio genit$ir 
Rt^vel Parentes ignorentur i Jervetur y quçi in libro BaptíMtorum 
tTéçícriptum ejl. 

FORMA SCRIBENDI CONJUGATOS 

in tertio Libro» 

Anno die menfís Denuntíationibus praemiâis» 

tribus continuis diebus Feítívis^quarum prima die i. fecundsl 

die a. terciâ die } . inter Miffis Parochialis folemnia , habita eft y 

nuUóque legitimo impedimento deteâô> ego N. Reâor hujus 

£cde» 



Formulse. ^^9 

Ecclelíae Parochialis N. Civitatis, vel loci N. filium N. Paro- 
ohÍ3e S. N. & K filiam t^.feu reliftam qn N. (Ji ^uduafuerit ) 
hujus , feu Parocbisç S. N. in Eecleíia N. mterrogavi , eorum- 
que mutuo confenfu habito, folemniter per verba de praeíenti 
Matrimonio conjuoxi, praefentibus tcftibus notis N. filio N. 
qui habitat ín Parochia S. N. & N- filio N. &c. & N. filio N. 
&c. pofteà eis ex ritu fanítse Matris Ecclefi» (^Jlumen nuptias 
benedixcrit ) in MiflSe celebratione benedixi. 

Si unuy ex iJTy qui Afatrimonium contrabere voluertnt y dlterius 

Parochia fuerit j antequam admittafur^ Parocburj in cujur Eccle/td 

Afatrimomum celebrari debet^ Denuntiationum in ejuy Parochia ritè 

faSarum jidem fcriptam haheat: qua ajjèrvetur^ ÍT res tota exprima^ 

tur in ipTomet libro Áfatrimoniorum 9 bãc ratione. 

Denuntiatíones hu^us Matrimpnijfaâae funt etiam à R. D. 
N. Parocho Ecclefiae S. N* fub cu]us cura diélus N. vel difta N. 
habitat , ut ex ipfius Parocbí fcripto fervato apud me apparet. 
Denuntiationum autem prima fa6ta eft die fecunda , dic 
tertia, die inter Miífe Parochialis folemnia , nullúmque im^ 
pedimentum canonicum deteâum eft. 

Si autem alteruterjtt diverfa Diacejifj tejtímonium Parocbi af^ 

Jirmantií Denuntiationey ejje ritè prajlitaf y nuUiur roboris cenfèatur^ 

niji ab EpiJcopOy nyel ab cjur Vicário Generali illiur Dioece/tr fubfrip^ 

tionejígillo comprobatu Í3r abEpifcopOyCeu ejur Vicário lociyubi contrabitur 

Matrimomumyrecognitumjity ab eique licentia contrabendi fuerit obtenta» 

Ubi vero Ordinarij concejfu ( quod fcripto conjlare debet) Denun^ 
tiationer aliqua differend^y aut omittenda interdumjint , ita notentur. 

Anno Dommi die mentis Denuntiationum una 
dic ritè fa6í:a, reliquisverò dilatis poft Matrimonij celebratL- 
onem , ex facultate fcripto conceflà à Reverendifs. N. fiu à Vi- 
cário N. fub die datis, &c. inhrafcripti tenoris, quam penes 
me lèryo cum alijs hujusmodi facultatibuSj nuUóque proríiis 
imjpeUimentô allatô: Ego, &c. utfuprh. 

K!5 De- 



9.€o Rítuale Strígoníenlcc 

Denurttiationer vero , qu:c pofl contraBum Matrimonium ^mtj 
it^JcrlhAniur: An no die menfís qui íliic Feftuslic. 
& fequenti ,qui fuit Dominicus, &c, ejufdem menfis. Ego N. Re- 
ftor hujus Ecclcfí» S. N. inter Miflarum folemnia Denuntíatío- 
nes habui Matrimonij, jampraeviâopportunâdífpenfatione initi 
inter N. & N. die prima hujus menfis: nuUum tamen Canoni* 
cum impedimentum ab aliquo aJIatum eíl, quo miníis huíus* 
xnodi Matrimoniam ratum, ac firmum efledebeat* 

Si autem denuntiationes omnes omittenéU {tnt , aut differe^àa j itJt 
fcribatur: Denuntíationibus omnibus omillis, vel dilatis y &c. 
cx facultate, &c. Ego Reftor N. &c. utjupra. 

Cateriimyjt alter i Predytero ab ordinário j vel h Parocbo ipjõfa^ 
êultaí faSaJit çonjungendi aliquofy id in libro proprij Parocbi Jic adno^ 

terur ipjif^^ Parocbi manu : 

N. Presbyter, re/CapelIanusEccIefí« N.de lícentía Rev^e- 
rendiílimi Epilcopi l^.feu N. ejus Vicarijloci N. aut mea, qu» 
penes me extat , N. filium N. & N. &c. Matrimonio conjun. 
xit> &c. utjuprà. Et ego N. Parochus N. fubfcripfi, & teftor 

rem ità fe habere. 

Quodjiex Denmitiationibus- compertum Jtt yConjuger aliquffcox^ 

fan^nnitatis > (vut affinitatis: gradu conjunSo^ èffe y nihilomifdf^ dã 

conttahendum fuerit cum ipjjr Apojloliã auBoritate difpenfatum; ãi^ 

notetur Gradus confangvimtatir , vel affinitatif difpenfafa y ÍT com^ 

pendium decreti fuper ea relati cum dicy íy aanoy ac Kotar/jde iOá 

rogati nomint ^ boc modo. 

Anno boroini die menfís praemiílis E>enuntíati- 
onibus^accomperto impedimento fecundi, w/ tertij, aut quar- 
ti gradas coníangvrinitatV , vel affinitatis,ye/í alio quovis , &a 
inter N. & N. &c. obtentóque per eos Apoftolicae Sedís 
mandato difpenfandô y & cum eis per ReverendifiGmum Epí& 
copum N. auBoritate difpcníatô, fubdie Annç> ^ ut oonftat 
^jr^(ff/s Notari; officij pr«diéti Epifcopi, eos Matrímooio con- 
juttxi\ &c. ut in pradiBaSQmula. T>^ 



Formulae. ^^i 

Denutiationet autetnfaãa in diverftf Parochijs , Sponf videli' 
eet , trfponfa , ah utroque Parocbo in libro not/tri debent , etiamjt 
JMatrimotfium nonjequatur, 

FORMA DESCRIBENDI STATUM 

Anímarum m quarto Libro. 

f^Amilia quaque dijlinãè in libro notetur , intervallo reliSo ah una^ 
quaque ad alteram fubfequentem ^ in quojingillatim fcribanturno^ 
mtn 5 cognomen , atarjingulorum , qui cx Família Junt , n)el tanquam 
advena in ea vivant. 

Qf4i vero ad facram Communiênem admijjí Junt ^ hoc Jtgnum C. 

in margine è contra babeant. 

Qui Sacramenta Confirmationis funt muniti ^ boc Jignum ba^ 
beant Chris. 

Q^i ad ali um locum babitandum accejferint^ torum nominajub^ 
duãú linea notentur. 

Hac igiiur ratione fíat^ videlicet. 

Anno die metifis In via, Jeu platea, Jèu pago» 
in proprijs «dibus Pauli N. vel in «Jibus N. à Paulo conduélis 
habitant. chr. Pauius N. Petri filius, annorum, &c. cbr. ApoUo- 
niaejus uxor, filia Jacobi N, annorum, &c. C. Dominicus eo- 
rum filíus. annorum, &c. Lúcia eorum filia • annorum^ &c C 
Cbr. Antonius filius N. famulus, annorum &c C. Catharina N. 
filia N. anGilia, annorum &c.>I<Martinus filius N. annorum &c« 

FORMA DESCRIBENDI DEFUNCTOS 

in quinto Libro. 
T\Ejcribaíur quis^ & qu:s^ cui Sacramenta minijlraverit ^ quandê 
•*-^ qujy moríuusfuerity ÍST ubifepultus ; quod boc paBo f.eri poterit ; 
Anno die menfis N. fiiius , vel filia N^ ex loco N. 
«tatis N. (Ji bac fciri pojjunt. ) in domo N. in communione San- 
ôae Matris Ecclefi» animam DEO reddidit^ cujus corpus die 
lepultum eft in Ecclefia S. N mihi N.^^/N. Confeflàrio probato 
confcfliis, die Saniaiílimoq; Viaticô refe^us, die, & facri Olei 
unâione robpratus etiam per me , die '^LX. % ^^è5<- 



INUEX HUJUS RITUALIS. 

DÇ fcrvandis in Sacramemoram 
adminiftràtione Pag. 1. 

D. Sacramento Bapciími rice idmi- 
niftrando. 4. 

De Matéria Baptifmi. $b$d. 

De Forma Baptilmi. y. 

De Miniflro Baptifmu ^ 

DeB^pcizandis Parvuiis^ Ihirf^ 
De Patrinis. 8. 

De tempere, Sc loco admíniílrandi 
Baptifmum Ji^sJ^ 

De Sacri5 OIeís,&aIijs requifí.j 
tis. 5 

ORDO BAPTiSMI PAUVULO- 

RIIM. 12. 

De Baptirmo adaitoruif), 12. 

Ordo fappleiídi amiífa fupcr Ba. 

ptizatum. 40 

Ritus Tervandus càm Epifcopus 

baptizar» 42. 

Ssftediãio Fonth Baptifmi ixtra Sab 

tatumPafcha^ & PinUtoftcs , chm 

AquA cotíftcratá nonhahtftr. 4J. 

Benedtâo Footisincaru neceíTíta 

tis. 49 

DE SACHAMENTO POENf- 

TENTIiÇ. 47 

AbfoIttUoms formât y 1 . 

De abfolutionc ab Excommuiíicatio- 

ne in foro extcriori. Ibtd, 

Ritus abíõt vendi Excomunicaturr. 

jam roortttum^ f4 

Di^inpdo abíbt vendi à furpenfío. 



ne, vel ab Incerdiao *, e^m 
vcl intra Sacramencalem Confc» 
ífionem. ^^ 

DE SA.MCTISSIMO EUCHA. 

RISTliE SACRAMENTO. ^ff. 

Ordo miniftrandi facram coromuni. 

one»^ yg. 

De Cortimoniofte í^afchali. ia 

De C^mmumovie tfifirmorum. 61. 

DE SACRAMENTO EXTREMíÊ 
UNCTIONIS. 6(í. 

Ordo iríniflraneíi Sacfaipentum 
extremai Undionis. ^ s%. 

De Vífitáúone , O turá Infirmo, 
rum. ^ j^ 

Modus luvandi morientes. ks. 

Ordo commendationis anima. 88. 
In Exfpíraríone. róf 

DE EXEQLlilS. i^rT 

Quibus nan licct dare Ecctefafh'- 

cana Sepultoram* 109. 

Lxcqutâtum Ordo. 1 1 o, 

Orí/o SefUtendi Parqjuhs. 12Õ* 

D£ SACRAMENTO MATRU 

MONII. iz<í. 

RitHs c€Ubr:ind'$ Maírimomj Sâerâ^ 

nffKífémé 129*. 

Brncdiétío Annulorum^ lyj., 

Bcncdiaio Nubtntíum, /W* 

De SecundisNapciis* i 57. 

ifr/«i InfrodHCcndt Ncvjím Nnpt^m 

h trmfÍNm fofl niffilss^ 1 j^. 

De 






j)e Binedêóíiomes Mulíens foft 
pãrium. 140» 

Dt BENEOICTIONIBUS Regula 

gencrales. 14}. 

O/y/* 4rf fàciendám Aqujim ientdt 

ffám. 1 44* 

IBenedíílió Candelaram etcradi 

cm Purif. B. Mari* Virg. 14^, 
Beoedictio Domòrum in Sabbato 

SanÔo Pafchíp. 147. 

Alia Bcnediâio Domorutn alio 

tempore facicnda^ 148. 

Êenediâioloci. ibtd. 

Ali^iBeoedidlíoDõmâsnova^. 149* 
Benedidio Thaiami» Ihid. 

Benediflío novx Navis. ifo, 

Bencdiâio cotnxnanis Tuper Pru. 

g«s, Vincas. ibid. 

jieneâ$£Íso Peregrinorum ad loca pM- 

{f/í froctdtnúum^ i f i . 

Bcnedidlio Pcregrinomm pod rc- 

ditum, 15J 

BENtDlCTlONES ESCULENTO 
RUM prxrcrtim in Pafcba. 1^4. 
Rcnediâio Agni Parcbalis. Ihid. 
Bcocdiílio Ovorum thid. 

Bcnediâío PanlS. Ibtd^ 

Alia Bencdiaio Panis. i f f 

BcíiedííJioNovorunifrudlotini Ibtd 
Benediítio ad quodcunquc come 
ftibiic ^ ihU 

Bencd élio Olci fimplicís. 1 ;6 
Bcnedlâio Coídriuqís ad omoiíi 

M7- 



Bemdíãio Vim , in ftjlo S. Joannis iS- 

vângeUjiã. Ihíd. 

Bifíediàto Trium munerum pnuojo^ 

rum infifio Eptphant€ Domini^ 1 6 O» 

Bcnediílto Pomorum ín fejlo S. Bl^Jij 

Epif. cr Mdrt. 161. 

BinedrSiío Novx Uvd in fefío Trátisfi^ 

gurat, Domni. \6Z^ 

Btmdiclto HcfbxYtim^ in fefl$ Jijfnm* 

pU B. V. MârU. ibtd. 

Benediftíones ab Epifcopís, vel 

alijs iàculcatcm habcncibus fàci* 
cndae. lè^fi 

BenediBiotífÈ Sâcerdotalium indumen^ 

-tortim In gcneti. íbid. 

Beòedidio Mapparum five Uotcami» 

num Alcaris, 164^ 

Beftcdií^ió Córpôfalíum^ \6f. 

Bcnedidio Tabcrnacuíi, Teu vaículi 
pro Sacrofanâa Euchariília confcr 
vanda. i6Ç, 

BenedidJio Mov« Cfuch^ ibid^ 
Bcncdiaiolmaginum lESU Cbrifti 

Donlini hoftri, B. V. Mariat , & 

aliorum Sandorum^ \Çj^ 

Hitus betieditendijò: ímponendi prí- 

mariuml^ípidcm pro Eccicfia ardi» 

fícartda, íel-vandusà Sacerdote 61. 

CUlcaté habenteab EpiTcíopo léTg. 
RitHS benfdtctndt novam Eccltlhm , 

feu Ofâtorium publuum , ut tbí S ?, 

Mt/fa Sácnjícium celebrãrt fojjit^ 

17?. 
Ritut reconciliandi EccUÍIam vi« 



Kk I 



olait^Qk 



olacam, fi nondum crat ab EpKlProccflio cempore Morcalium, Sc 



Pcopo confecrata. i77« 

Rícus benediceodí novum Coetnece* 

rium per Saccrdocem ab fpifcopo 

deicgacuin« 17^. 

Ordo reconciliandi Coemeccrium 

violatum,/ive EcclefiaBConcíguam 

íic, íivc feparacuoiy ubi Eccicíia 

noncft poliuca. 181. 

DE PROCESSIONIBUS. ijj, 

Ord0 in Noíle Ri/krreílêonis Chr$Jlt. 

184. 
Ordo in Litâmjs Mtjoribuí ftfto Sdn* 
£f$ Mírâf quo a' Segetcs bintdt 
€U9JtHr. 186. 

Lícaniz Majores, 1S8 

De Procejfiombus m ditbus Rogâtto- 
num. 1^8 

De Proceffiont in fcflo Sinãsjjími Cor- 
por$s Chrifli. 212, 

De Proceílione ad psténdam plu 
viam. 2;i. 

Proceflio ad poílalandam Scrcníta. 
tem. 2J3. 

Preces ad repellendam Tcmpeft^iem. 

2J4- 

Preces diccndas tempore Peouríae & 



Peftis. IW: 

Preces dicendac in Lttáníys tempon 

BcllL ij7^ 

Proceílio in quacanque Tribulaci- 

on€. 241. 

Preces' dicendas tn ProceíEone pro 

Gratiarum aâionc, 242. 

De ProceíITone in Traoslatione Ta* 

crarum Reliquiarum iníignium 
249. 

DE EXORClZANDlS ObícíCs à 
dfipmonio. 150, 

FORMUL-^SCRIBEND^ In libris 
habendis apud Parochos^ utin* 
fra notacur» 25-7, 

Forma fcribendi Baptizatos in PW. 
mo libro. Ib':J. 

Forma fcribendi Confirmacos inS^T 
cundo libro 2f8, 

^orma fcribendi Conjugacos in Ter. 
cio Iibro« Jiid, 

Forma defcribendi Scatum anima* 
rum in Quarto libro* 261* 

Forma defciibendi defunâosín Qoin* 
Co libro* Ibid. 

DECREJA SYNODI PROVIN^ 
Cl A LIS I Tyraavi« habicat^ Ao. 



o. A. M. D. G. B. V. M. 

00. SS. H. 



DE 



YX 






\ 



^ S Y N o D I , 

PROVINCIALIS 

DECRETA, 

Annó M. DG. XI. TYRN AVI^E 

CELEBRATM, 

PER 

ILLUSimSSlMUM, JC REVERENDISSIMUM 

DOMINUM 

FRANCISCUM FORGACH 

DE GHIMES, 

S.R.E. PRESBYTERUM CARDINALEM, 

ARCHI.EPISCOPUM STRIGONIENSEM 

Rituati Strígonien/t annexoj 

JUSSU, ET AUTHORITATE 

£ MJ KB NTJ SSIMI 

S. R. E. PRESBYTERI CARDINALIS 

CHRISTIANI 

A U G U S T I 

NATIONIS GERMANICiE PROTECTOPIS, 

ARCHI-EPISCOPI STRIGONIENSIS, ET S. R. I. PRINCIPIS, 
DUCIS SAXONIiE , JULI^ , CLlVIiE , &c. &c. 

Hthr. n . V. 1 7. 
Obedite Praepofitis veftris, &fubjacetecis: ipfi enim pervigilant, 
quafi rationem pro animabus veftris reddituri. «. 



— ^■^'^'Wi I . .. . PI 



TYRNAVííE, Typis Acatiemicis , |;ec Fh4sn!e«cn VxnnVbiwik <òi!íw 



Synodus Tyrnavicníís. 




iâif9&^^§ífímí^^. 




«? 



Aomina cuflodiantur : ne, quod huctK*que rtâum cft mortuô Epifcopói Jiberquoque pcc* 
eit, in 4U0 Ordíoatorum aominacontintntur* 

VII. Reverendidifnt EpifcéPi, ut fmo muneri féttsféciénU doo illa à ConcUtoTridentiao 
Gbi pr«{crtpta, diligcncillimè obfjrvire oicantur. 

fírimè : Ui ( quod proprium eft Bpircoporum. ) (•) tcneantur per feipfof , fi kgitími 
impcdiíi non furrinc,Bd prxdicandum Eran)ielium, ac oves fibi cocnmiílàs pabuIocaJeiU 
pafccndas, Iiaquc nQllo modo omitunt , quin Ivpiut in anuo, per íeipíos ad populum 
Verba faciant. Vai enim illis, G non evangflizaverint. Dominós quoquc Canontcoí, 
praptertim fcftivis diebus^ad vicjno^ pagos bpHcopus emittat, cum nccefliut exigir, Imò 
ad Parochias quoque recendas, fine f^duraprovent uuro Capitulariam 9 coo fuetudinibnt, 
ac privilcgiis non obftantibuS| cum itá cxprdire videbitur , deftínabit« Et qui dctrefta- 
rent haec mínifteria,puniantur« Hxc tam^n ficri debebunc, Gnéintermiffione Divini Oí^ 
' ficii in Ecclefiis Caihedraltbus. F.C proventus l'arochix, pro rau labor» partf percipiaC it 
Canonicus, qui ouera Parochiae obibic* ( a ) Sejf. /• cãp. a. 

Setuniò ; Áurea illa ejurdem Concilii verba, non fnluni in oculíi, accorde clrcuinfif^ 
rant Epircopi, verúm etiam moribus expriraere nicantur, qo» Ge habcnt ( b ) Dobitan* 
'dum non eft, fidclcs ad Religionem,innocent*àroque faciliíis inflammandoí « fi praapo&toi 
fnoi vidcríoc, non ca, quarmundi funt, fed animarum falutem, ac caleftem patriam co» 
gitantes. Harc cíim ad refticueodam Ecclefiafttcam difciplinam , prarcipua eHc iànâaSr* 
Bodus ad^ercat: admonet Epifcopos, ut fecum eafvpius meditanies fiftit caiam ipuf| 
ac vitae aâionibus, q uoH cft vcluti perpetuum praKiícandi genus, fe muneri fao conformei 
oftcndant. In primis vero, mores fuos ita componani, ut reliqai abeii« frugalitatif , 
liiodeftiae,contint ntiae, ac qu» nos tantoptrrí cnmmcndat DEO íânâ» humilitatít ejr- 
empla petere poflint. Qyapropter non foliim jubet : ut Epifcopi, modeftâ rupelledtili«d: 
siensâ, acfrugali vidu conte nti fint : verúm ttiam in reiiquo vitae generet actocfteiua 
domo, caveant, ne quid appareac, qtiod á fando boc inftitoto Gt alienum ; quódcjue non 
fimplicitatem,0£l zelum, ac vanitatum contempcum praefeferat. Omnino vero iis In* 
terdicit, ne ex rcdditibui EcclcGae, con&pguineot , ramiliaréfque fuoa augere findcaaiv 
.Q>) SeJJi IX. caf. s: 

VIU. Epifi^i^ nifi legitime impediantur, irthri^ãC diligenter SacrtitmmtikhTéAmlfhu 
áidnt. Dicbtjf cerce feftivi>, nec ipfi , nec (?anonici intermitteredebent^quin pro fe, ac 
populo,incruencum DEO Sacrifíciom offcrant: CanoniHus item Sacrit, & ipfeintcrril 
Epifcopus, & Canónicos incercíT.' jubeat. Nec folúm horas Canónicas, qaas fubpeccaco 
mortali, ac oòlig^cione ínfuperrefticutionis TruAjum perccptorum , qooiidie tenencaC 
perfolverCi devote, ac atcente recitent : veríim etiam pcrrnni orttiooit fludio,al&di]« 
Ãque divinarum rerum medttaiione, animum á terrcnis avocent « ac corlelUbus jam nnoc 
aíTuefaciant dclieiis : Gnéquibus contemm baec, quae vidcntar caduca, ac finsa^hauA 
poflunt. 

IX* FMmitísmfritâfétmlMtiémtEfifcê(i : Numeras queque eonun ia (tf 9^^ >^ 



Synodus Tymar. Caput I. De Epifc. Officio. 




CONSTITU 

TIONUM SYNODI 

PROVINCIALIS, 
C A P U T L 

DE IIS. (XUrn PERSONAS REVEREN- 

DISSIMORUM EPISCOPORUM 

CONCERNUNT. 

EMpIum, & iiluftre múnus eft concreditum EpifcopiSf quos* 

; pankipalã tnonerit fui funâionc, prJncepi Paftoruni Chrillus animil 
r bomintim divina legc imbucndii pnrfrcit ; calot pandcre^ vtl ob> 
\ fcnre útdit : (a) Non igiiur ad própria comirod* , aon ad divitiat, 
« intlazum, feà ad ]aborei,& follícitudinrt, pro DEI gloria vocati 
^ Tuot Epílcopi. NatD, utrett^Sanãu* B«rrardui iroDuit: \. b)'Et 
Pro^beti,cuoiairuineretiir, audívit rUtcvcllaifA dcAruat, & didí- 
' pei.A: dilperdBi,vdificet,& plantei. Quid horom faftuin fonatl 
ruBicani cnagij fudorii fchetnaie «juédain labor fpiritualit ezprefTut eSt. Skut ergo Ga 
dera rplendorem habcnt, (cd ut moruIiDtn nRbus defcrviaot ; íu EpITccpi di^nitíteir* 
Ceà cum mnnere, odiciói^ue dcvinftam operori^ Quocirca ut cz ufu hoc munere fungi 
& defungi pofiint Prar/ut" Ecclefiv, non irodd Eait «c fcopui vocatiotiii lu* aO áoi ot» 
verfari aniiriii ipforiim debrt ; vctíiii) ciiam perituli rra^oitudo « íd qi>a vtihii (Oi >:■ * 
ctffècfl^quí de toianintanitnmiJIibui, prcitcfoCbrifii htigt^itiK icdtnj t>f.fitiãi0(raiD 
DfcO AukC Kddituii ntioaem ; (c) &j ttgo Jatent lób nodío, is^uit 5. Bemudi'! , noa 
A s cuidem 




t Sjrnodis Tymayieníis. 

kl FEBRUARIO: Feftum Parjficatiaois B. Vir^iniff, cajá» Vigília ex d€Totioiie\t«* 
j^oio dcpuucur ; & Feftum S. MatthU Apoftolí^ cui jejunium ex praecepto praemittitur. 

Ia M ARTiO • Feftam AoHundationif B. VIrginit, cum Vigília lege ptmCcnptà. Mam 
Feftum S. Grcgorii Pap«^ ioter fefta de?9tK>Ais compatacor. 

In APRILI: Sanfti Adalberct^ & S. GeorgiiMartyris âieaíblemaeafaat: Fefton 
vero S* Afarei^ deirodoni fidclium coleodusn reJin^uicur,. 

I« M A J O ; SS. Pbitlppi ^ & Jacobl^ac ifiraper Inveoiio S. Grucis» 

Ia J U NK) : FefttimS. Joannis Baptift»» «um VigiHa praecepa : & Lidlialai Begil : 
S& Peiri &r PauU^cam ea^qa« expraiccpio tnuceilil» Vi^iiuu 

In JÚLIO : Feftam Vifiutionis BeatiflTmae Virgínia • ca')ua Vigília ez devottme 
obfenracur: S. Mari«MagdaIenv^ S« Jacobi Apoíloli, ad cujas pem/^lium legibus kÍ^- 
nii adftriogimur : Dica vero & Margaritae^ ac S. Anna?» devotionl popaioriua rcíiogo untar, 

In A U G U S T O r Celebrei dfes font, TransCgarationia Domini x S. UurentíKconi 
Vfgilta prarcepta : AíTumptionis Beatiflimap D£] Gcnitricts, com VigUia itidem yf «cepta : 
S. Stephani Regis : S. Bartholomaet Apoftoli »cum Vigília es praecepto : Dks vcrò S. Ma- 
ri« adNivea(ficút& ejua Vigília } inter eoacoropuucur» qai ex dcvotiooeobreffvaDtun 

4 

In S £ F T £ M B^R I : Nativiras Beatiflimar Virginis , cui ex devotione popoli , reja- 
iiiam pr«mitiitur: £xalcatioS. Crucia : DieaS»Mattfa»t £Tafigcliftai)Com Vigtlíb pr«* 
cepta: Dica item S»Michaelif. 

In OCTOBRI: SS.Simon is, &JadaafeftQm»ac Vigília» ex praecepto obligaatxDtes 
fCf ò S. Lttcar^ devotioni i eli&quttur» 

In NOV EMB RI : Feftam Omniam Sandorum, & eios VigUia^praocepta fant: fi- 
to t & Fefiom S«Emerici, S. Mar tini, S. Eiirabethar, S, Calhar. S. Andreai, cum Tua Vigília^ 

In D B C E IVI 6 R I : Conceptio Beatiífimae Virginis ^ co)as jej uniam devotioni relin- 
fuitur : S. Thomai dies^qu;» jeiunii l^^^e praefcripcam Vigiliam habet: Diet Nativitatis 
Domini Noftri,quam praicediíiejunium : Feftum ium& Stephani f S« Joannis : SS. ha* 
Aocentium. 

Jmmtã biotc igitur rttmm^ fiêUtâri iiinafNihtímmt Rfii Mes ^ áci ejumiéh pridie wo- 
f Om cclebranda : atque jnxta decretum Goncilii Tridentini. (a) ab omnibus, etlam Ke» 
golaribos obfcrvanda. Qiiatuor veròanoi temporibus, folemnia Ecdtfiai iqania^fuia 
oup^e lemporibus denuntiabuntur. (a) tridini. Sif t^. caf. i u àar. i* di hfrrm* 

MV. Demqac. ul fumiMtim malta compleftamitfsK0?crcadiâÍmi EpiTcopi ídicDI- 

' í ■ ■ 



♦• 



Capttt I. De Epifcoporam Oflíicio. 





g^:í@s^6w^ 




•4odrína« mores, ac fides ipíius diligenter examinetur. Si qul vero ex aliena Dia^cefi ad 
Ordtnes venerint : nec Capítulorunii (c) niG ia cafu i Concilio Tridenttn« admífTb, 
Sefn7. cap. lo. ) nec cujulvis aluríus commendatione, acteAimonio, promoveantur: 
(d) nifi â próprio Epiftopo, probitatis, ac raorumcefiimonium adíêrant : (e) aue trien- 
nio cum Epifcopo fuerinc commoratl. Q^a qaidera in re confcienciam Vicariorum, ac 
«ffteroram,qui ad examinandumdeputati fant^ obligatam volumos. .Quia vcrò ea ve| 
iD»ximé de cauft Parochias detreâare nonnulli vldetitur, <|uod, ubi feind in Parochiam 
fniífí funt, rpem nuNam videantur hibere de prorootione. £ó quòd ad Canonicatus, ii 
plerumque prorooveacitur, qui ante ocuios,;.& ad latusPrselati ^cr6ntur: habeatur ratio 
corum in pronioc<ombus adCanonicatam.qui in Parochiis bene^ac fruâuosé, cum »dí6« 
catione populi foerinc verfati. C*) ^dfS'^^* >• l-^fiàiS^ah Êâf.i%, (b) &ffl i^. 



V, Duo siHfiêi^conWL facrorum Canonom praercriptnm, Inoleverunt htiereot^ pn &u 
rris imétiãntmr : 

I¥i9rttk: qudd poR ordfnationem^ libere ad quwis locaiprofuoarbitratucommi- 
grani: Parochias abfque Epifcopi fiicukate, & pr» vi» examine occupaot : ac ubícolli*. 
bítom iliís faerit, mutanC íedes, noaconíulcoOrdinarto. Qupd quia facris Canon ibof^ 
ac re€b»adminiftrationt, falutíque animam adverfatnr, mulcáque fecura trahit in* 
commoda, «c pericuia: idcircò dtftriâé iohiberous ^ ne nllni in pofterara Parochiam 
tillam obtineat, nifi àloci Ordinário facultatemin fcrípco (grátis peromnia ab Epifco-. 
po dando ) obdneat. £tt fi qnando Parochia matanda efi fimlli formula obcineatur 
licentta. Servetárqo« Canon Synodi Thdentín» : ut (a) fi quis fine iicefitia Ordinarii 
locum deferuerít, et Sacrorum exercitiom interdlcatur. Epifcopi vero , decretum Sy» 
fiodi Trideniinae, SeC 2t4« ^^P» i3« de examínandisiia. quibus animarum cura concfc» 
ditur, obrervabant« £t antequamcura Parochiaalicuicòmmittatur « (b) Profcdio* 
nem fidel, íaxta Cânones , emi(út, Apoílatae vero Monachi , ad Parochias noa admit- 
Uin«ar« ( a ) TtUiai. Sejf. aj, caf. 1 6. (b) Tn^nvr. Sif. 14* tép. tu Siff^ %r. tsp. a« 

Mn ille efi Abnfaa : quòd ftatim ac ad (âcrom Pcesbyieraiâs Oráinem promoveo* 
tnr; abfque ulia Epifcopi licencia » Confeffíoiies excipiant. in poftenim igicur obfer* 
▼eiut decretam Concilii Tridentini : (c) nullus adaudiendas Conicffiones admittatur« 
nifi mut examine pnevtò licentiam obtineat, aut aiii rationc idoaeus reperiatur. E& 
«utem tempore» qaó Ucentia concedicur^, Vicárias, ac alíi ad boc defténaii, expiicabunt 
prascipoa capita Cafuam refervâtomoi, qui crehcioref eflc folenc ( c ) TriJmi. Seffl %$^ 

yi. Qglad facrosOrdínetpromoveadl í^ntJCaihêtkáfÀtíffêfeffimmttfém Mr^ffi/f. 
tkmt : tfCí^^t rei tefttmooium, prooriâ manu fu6fcriptiim,relinquanK, Inrupen nt C^v* 
9mhnmri9rum Jâtril^ nturrãimr^ com fe fpoote^ac libere io ea «ute, qti» perfeâé ;q* 
dicare poteft . ad clftitatem adftrin^anc : Epiícopus eot n^uncrit Aji commone&ciac anta 
Sobdiaconatum 1 ac operam, & cautelam omne:ni adfaibeat, ut i ían^propofito noa de* 
liàfcaot. Habeat porro Vicarius librom in Capitulo aflcrvanáiia , Ui ^g Ordioatorum 



IO Synodus Tyrnavicnfis* 

«dmodum enim iãus , Hcf c bene temperaio enfe , à languido, luxatóque brachio inv%\&» 
dus eft :^4ic ipfa divinorum eloquioruai, quovit ancipiti gladio pcaíirabUiòram, predica* 
tio infrudoofafitn-ceílecíliljmorum inttgriute vejut nervus deftícuatur. Nam nccia 
«lioconfidentcrreprchendisea, in quibts tpfe dclinquis: nec emendas, fed provocai, fi, 
quod arguis, facis. Uc igitur Príncipes , faciendo docentCivcs fuos Tc6tè racere,ciiin 
quidquid illi faciunt, pr^cipere videancur : fie in cora bac, adminíflr.}tionêque anima* 
rum, m«Uò id ampliíi^ locum habct, Sc vcloci á fole, in fubjcâo orbe, Juz, aui tenebrat; 
fie à PaftoreC in qoero, ut ait Tridentina Synodus, (e) tamquam fpecDlum , reliqui óculos 
conjiciont)apud fubditosipleraque prava, auc re6(a« AtqueideoreâèPatresTridtncinai 
Synodl monent: (f) Exemplo pr?pdicare debere eum, qui cum froâa praeeft ovibot 
Ghrifti^ £c DEUS ipfe, (g) caufam omnem diílipati gregis foi, ftultitiam, & á raitonit 
orbita evagantemPafiorumvitaroeflèdixit (a) MTitumi.v.g. (b) 2,Corin.6.'v.h (c) 
Eoní.2,6.v.z^ (d) Sejf.ó.cap.i. (c) Seffl'22,cif.u (,£) Seffl2j. caf.í. çg) Jferem to.v.2i. 
IJaU 24. V» 2í. 

Ne igiturjure nobis quoqiie dicatur r (h) Qplalios doces , teipfum non doces ? qui 
praidicasnonftrandam,íuraris? qui dicis non moechandum, moecbaríi ? Serve nequam^ 
cxoretuo te judico: íciens, & non façicns voluntatem Dominí, vapnlabis muicís. Ne 
iiludobjeâetur: quarc tu enarras juflitíam meam, tu veróodiílt difcípUnam} &c, foUi^ 
dié cu rand um eft, utánoílra, & eornm, quorum curam gerimus, causa» momnibuanos, 
|lt Dtl Minifiros exhibeamus, non dantes ullam offènfionem. (h) Rom,2. v.ii. 

I. Principio ígitor , (a) Clnici omner , habUum Clmcâkm, ^ tonfuram deceniet gerant : nec 
iietum,ac ad fxcularrmbabitumaccedentem índucant: ncvecoloribusaliis, quám ni« 
gro, & violáceo utantur : pallia tamen folum nigra habeant. £t cúm fe DEI fervitio de- 
votos n6rint,in iís, qu» fui muneris funt, alfiduí verfentur. Divinum offidum nulló dic 
intermittant, nifi infirmitasgravis coegerií. Sacrum ,minimum diebus Feftis, ac Oooií- 
Bicíc faciant* prxmiftã ante ( fi alitujus peeeati mortaiis , mens Gt conrcia ) faluurí pecca* 
torumConrcHionc,aut , fi eopia non cíTctConfeíTdrii, urgente neccffitate, conlriti ceie- 
brabunt: poílea vcrò, qu^mprímíim ficri poterit ( juxta Dccretum Concilii Tridenlini 
(bjconfiubuntnr: fibíque perfuadeant, ut Judam olim, hôc Sacramento pollutâ confci* 
enciâ vefcentem, Doemon occupavit, & per graviílimum proditionis DE! crimeo, «d m- 
teriíum pqrduxit fempiternum: ftchod»éq,ue viiiô nuliô perícuioGíis Diaboluro iiictiro 
homines,quam fi perfuarcrit, pollutâ confcientiâ Dominicam Canam manducare. C^) 
Trident, Òejf, 14. cap. 0. ^tjf. 24. cap, 12. ( b ) Trident, Sejf, 13. cap, 7. de Euchâripã. 

II. Porro non folíim juxta datam DEO fidem, cãfie, impolutique inv/wt com DET gra- 

tia 9accrdot«« ; fcd abo»nni eiiann ípecic mali abftincfndo, juxta Canoneivetcraro Conci- 

liorum,(c) F«mínisdequibu^ fufpicio aliqua hiberi poírct,nuUô modo eohabitent, »«• 

cumiilis cnnverf/ntur.- Et eontrweni<rntvís , fccundíim Decretum TridentinI Coocí/iU 

punidntur^rufjjsft» uitem non habeniur, próximo gradu confanguioitatis conjuo^^vcl 

»nu«, fcu VíTtulde decreoit«« Si qu* tamen . x his ipfii(,)Qdieio Epifeopi, atit Viarii fuCpe» 

&M fiiit, juxri Conciii jm eum iis proctídat .r. De veftimentis enim, ait Sapiens, fà')pro- 

dictiaea: &i'BJliíre ini ^uicas viri. Br-vis enim omni< malitia, fuper malitum ino* 

Mcíis, Ltf oídiox eft mit^uius viri 1 q uám muliec benefacieos. Ogio eaim tuin-4 plori- 

mwam 



Caput I. De Epifcoponira Officio^ 




^:>^ 






ceflitaci frrvíat, ne ta, qo» patiperíbus Iftrgiendaeflcrntfinftilíter abíumant. Habcat Epu 
Icopus certos ílrftmatos dics annt folcmníorei, quibus famtili, quoi Catbolicos babuerit, 
ab ipio Epifcopo facram Synazim percipíant. 

X. QuiafitnoDnunquafii,tilexincritoplcbíf,Epifcnpiqiioqiie dcprtrcntor: Dili- 
gentei atlendtni Epifcopi* ut gti/centtum i» fiehe Jltightormm feminé^ i» bifha oppriméniur^ 
nc fi ínvalefcaoc, rtmediom omiie rtfpuant, ac íitni iocurabilia« Icaque íuperftitiofas cu. 
rationei vetularum,Biarpbtmias,Ebrieti)tcs, &quipallim invalefcere caprrunt,Ururariot 
concradus^gr^viílifrié pio Concione in(cãcntur|ac fi ppus Ot|panis Ecdclítfticis^ & tem* 
poralibus, dclinquenies puntant* 

Xr PUrkqmTempU tnbvnis ÍVWjAaffOKryfaperioribos bellis itfoUta^ etiamnam de« 
ferta roanent : Quamobrem curalidum eft, uc hacio parte Viris ricalaribas exemplo pras* 
luceant, ac iubditos ad reftauratioDein teinplorum orontno cogant : ac ipli quoque opcm 
iliquam cooferant, quo faciJius D£I cultua reftiiai io iis locii ppffit. 

XII. Qyamvii famnoa feinper fuerit Eeeltfi4tCãtb9licMmrihusfiãeiconfíanfiã,a^fifmi» 
t9/,atqQc unóoreomneSflocorum rpatiit,acTeaip)orum ilitervalJis fejundiiidcieSyidein 
Icnierint, ac docuerinc : In lU.uraen, 91M ãi riíui externos fpeHãnt^ pro Iocorum,ac tem« 
plorum varietate, quxdam vel adllrifla valid*íis, vd nonnihil xtmxíU fnnt ah Ecclefia, pro* 
ot iidelium utilicas ezigere vidcbacur. (^ocir«.a cuiti ín bitc fenticencis mundi »iatt', cha» 
ritas quoque niultor um frigeícat: quemadmodum IpG quoque ApoftoH, ut ovibus con* 
fuierent, aliquandofangutnrm, ac íutfòcata prohibutruni : poftmodum vero eorundem 
uíuro pcrmii«rtnt: lià rupplicandum vldetur Sommo Pontifici, ut i^uod vicinU Províq» 
ciisconreíTumrcimuf^Httiigari» quoque, & Regnti, ac Provinciis iJltannexis indulgere 
vejic; aciaâiciniorum«ovorvímqueurumdicbus)eiunit licitum cffl jubeat« Cúmentm 
in ipfis Hungaridp limitibus, hancnonnulli libertaiem lacticiJiiis vc-fcendi con/piciántur; 
fibi quoque candem ultrò aíTumunt libcrtatem. Kon advertentes, inohrdienti» vitio 
irrttiricos, qui Kcclcíi^ pr«cepta , d confucc dines transgrediontur Parochí ve rò | & 
Concioratorcs,diligentrr populotxpficabunt kga jejunii : quae id txigunt, uiunicácibi 
refcftionc, eáque non jihie, t|Uàni ctrcm* ridicm Tumptâ, contenii firr. Hanc igitur Je« 
gem Ecclefiaí, ipii in primu Sacerdotes dilig nter obf rvrnt. Oeinde, popolo quo<|Ue in« 
iimtntnecnifiinCiífibusà jujepcrmiã]»)di<pieniaiioadmictatur« (a) ^^.iç. o. i^. 

XIIU Tm FefhvitatmH qtioqui ceUntéttèus^ nonnulU cernitur divcrfitai. Ut ígitur 
liíc quo^ut ioníiilatur ! d. iibi », «c umtteitmu* s quêqme firvitmr \ Statult fanéla S/nodut^ 
prdEtrr dies Vaironoriim^ac Dcdtcacicnit Eccirliarum, atqur prxier Fifta mobília, Frrià 
íexcjtm iorí<i: ruichatii^cumduobuslequtntibn diebus: i^tn€tcoiles,cum d'jr.bui ict-m 
adfUR^if di( bus, ac Vigiha de prarccpto : Aktnfionis, & Gorporis Domini : H«€ (b*a ¥^. 
fta, k^e ^ rxtiiptã, d Tub precato oblervanda ciíè 9 qD« fubncduntur. 



c • > 



Nempe in JAMUAKlO : Kftuin aicimcifioiiJf|£pfflmni«, & GoAVcr&onb 

S^Paulk' 



I2fc Synodus Tyrnavicníis. 

ter pcccati reatam, frtiftíbus qaoque Alcarívprivantur, prorawjpartc temports^ qoo ne* 
gligunt minillcrium fuorn : & ú admomti, perganc negltgcre omcium fuom, Ordinaru^ 
privabit iJios Altaríâ, f^ineas vnò Bentficiorum, ac Domos, G negiiganc Benefidati : Epifcopat 
poft adroonitioDeiD» ex frtâibus ejurdem bcneficii «difícare oon intermiitat» 

VII« Rixasy contentionesf convitiã , omni contefiHonefu^úmt : pacem cum omoíbaa habeant : 



r«^ vcru, moucitCf ac revcrcntcric geranc« ^anonici, qui nnc ncceiíiiace, a v«aoro, ic 
Otiicío Divino abfunt, ad Epifcopum deferantur à Vicário, Caetera vero, qu» in Gngults 
G<ipitulis jam pridem ordinata funtStatota, utdiligenter obrerventor» Eptfccpi advigila- 
bunc« Si quae infâmia gravif de aliquo Clertco, veialiís indiciis futfacicntibut, vel ptt« 
Wicâ fama, lit evulgtia fecunducn Jura Canónica contra illumagat Ordiciariíif^ 

VIII. Sàentiãy fecondô loco ejl Clmcõ necejfaria ; Gnè qua ncc Aiam ipfe vitam, occ mo- 
res populi, ad earaexigcrc nortppm poted, quam DEUS requirit: a(que ideòcaalam-fo- 
iut» vit;r|ignoratiooem inprimiieíle Paílorum t (a) DEUS ipfe trílator. Fieri enim 
non poceá, ut capcÂ ignoraoii» no£^e obvolutus ipíê, tacem praiferat, fctc otiam faiutú det 
plebi 0£I, ne ín vários pervcríarum opínioaum laqueosabducatur. (a) (|iuso.'v.fi. 

Curem igitur omnes, ut quotidie temporis aliquid ftudio rerum dívmarum dcftU 
fient, lurpiilimumentm eíl,adde,tiiam pcricuioAim, ignori>r^ ea^quai foi miineru.runt : 
cum error Sacerdotum, noo tcmporalis vitae ( quen)admodum in Mcdicocum corportii* 
um erroribus ufuvcnit, ) fcd aeterna íalutis difpendio peníetur. 

NemOf fine liceniia retineat libros hétreticos , mcftfpnjlitiofos, ^lafcivos : fcd Catholicos , &. qui 
Concionibus,Confcflionibus utilitcr excipi<;ndis, pietati, ac timori DEI augendo, uciief 
fint fucuri. Intcn'gant veróaíinéexprcín' iicentianonlicerelegcre,aut tem re libros h«^ 
reticos, fnb pana Excemmunicationis Bulis Ca n» Domini, ipsô faÃô incurrendx : quòd 
etiam populo expjicare convenic, nc fenlim « ufu malorum librorum tlleftui , in errores 
pertrahatur, 

Ordinem, & rihtm aJminiftrandorum Sacrâtmerttorum, £^ ea omma, qué libro RUuaRyJtu Agenda. 
kãbentttr, ãddifcéutt : atque finguli Parochi hunclibium babe.«nt, curandum erit. loíopct 
alium quempiam librum, de Cafibus confcicntiar^adcaptuiii) etiam mediocritct 
Doftorum confcriptum curcnt , fibique faciant íimiiiacem. 




CA- 



Cáput IL De Clcricorura Officio. 



9' 





aant, e.m fibi ab Occumenico Concilio Tridentino dtUm eíh potéftttcm : (aj Uc mtffi 
Ciertci.fué JurisdifUoni/mhitfíU príPteitu uUius Priviletçii, tx9mfttjm$^ qué minas eorum 
CXc-írusàPr»lato,tiD<|uam tdhoc Apoftolic«SectJsLtj|íto,corfigtntur (b) Quineciam 
Ktgnlérets extra Mottaftcria deg ntes , pari ratiope corrigant. £t, rieortin ^perip|-^<^vr^ 
•dmoniti, vífitarc,ac reforniare Monafierla fubjcôa oeglcxcriar : (c) Epifcopi, ^^^''^wáF'* 
A poílol ic« delcgati, id facere poflunt. (a) &^ 1 4. Cêf. 4» y(b} ^J[i^^éf4 ^ i(e tkfifmT 



-«; ■ 



Mmiâlimm Ciéufiirém^ juxta Decreta Concilii Tridentini, ScíT af.cap.f. Ordlnari 
non nrgli^ant : ac ca, <)U« de crebro ufo Sacrafnentortmi,déqQe Conreiniriif (d^ allignan* 
dis praeicribic eadcm facra Sy nodus, obfcrvabuiit. Çf) SêJ. xs. caf. f#. 



i accipi-ni Laoi9ã vero^ noo niu i^cucu») 111 «ju^ rcnucnci rciui«juanC| uc siDliotncci 
erí^i in fingulis Gapi(u|if pbííic. /» Parotbiis qoo^ue , iEditui idipfum obrerv^bunl , ui 
fcílicci i (Sognatis Parochi dcfunâi, nullo modo libres, & facram rapelJeftilcm 1 etiani 
própria pecunâ ab illocomparatam, diripi paciaotur: fed pro ufu fcqoentium Parocho» 
rum conferventor. In relitjois aotem rcbus omnibus ^ tam mobilibus , q*âm immobí« 
iibuSfTcftamtntariardirpofitionesjuxtaUudabilcsricus, & confuctudines cojofque Eccie» 
fiae , in Tuo vigore remaneant. 

Caetert, quap de boneftate ac integriíate Ecclefi afticoram dicenda íopèrfont : ca ibi Ia 
primis obr.rvanda (ciant ReverenditãmiEpifcopi. 




^ 



% 











^^^ 



CAPQT 11. 

DE HÒNESTATE, AC STUDIIS 

CLERICORUM. 

GRaviflimis verbis bortatur Apcftolos, omnes quidem, qui Chri4o nomen dedére ia 
primi^ vtro cos qui veioti fai , conciifndiscorrigendifqac aJtorum pororibus fuqt 
drftinati, (a) lalem inter gentes cònverfaiioncm habcant ut, qui ex adverío eft. 
erubefcat, non babtnsquod iure ob ettet: (b) ut non vitopereturroinifterium noílrum 
ncc fancta per nos poiluantur : (c) nrc ( quod gr^viJim^ DEUS queritur) bJarphemctur 
DEI nomen per nos : Sed potius , Chrífti bónus «dor fimus , ut qui nos vidr nt glorifi. 
ccnt Patrem ealeftem. ReAè cnim alicubi diftom áCyriiio: Bkizi eíTc dcberc velutí 
manos ci«qui adducAidis Chriílo hominibus cHdcftinatus; Fx-mpiorum alteram • ^he^ 
ram félobrium monitorum : multo tamcn exempla crabant etficaciiis, quám verlm. & 
àt ConciHum Tridentimun ait : (dj imcgritai PrcCdentiumyialin eft fiibditoram. Quem« 

^ admo. 



i 



14 Synodiis Tymavicnfis. 

VII. Non licct uUo caru, SacrumAliJfxOfficiíon, venibus , Cálice ^ Còrporali , hoaV^o» 
Dfdiftis, celcbrarc : in loco vero non coníecrato, & sede aliqua privata , abfque lIccnVBi 
Epiícopi vet]Cuni eft MiíTas pera^ere. TridaiL Sejl 22. Dtcrttode Vitandisin CtlebrãU 



\hvci Cofnpftter, una Commdtcr eligac< r. Komina autem Compatris , aut Commairif| 
& ipfius Baptizatictiamli in cafu necelfrtatis domi tb Obfiecricibus baptiza 



VIU. In aJmmifirathne Baptifmi, Decretum ConciliiTridentlniobrervetor, Dt unos (6* 

aut Commairifi 
tizaretur, tu li» 
bruii) ad bocdciiinatum rcfcrentur. Stjf,2^.cap.2. 

ly. In Aiahimonii admimjhatione, illud in prímis obrertrtbítar : Ne temporibus abEc^ 
«leOa prchti)uis, & in Concilio Tridentino Self 24* cap. 10. expreflii^ hoc Sacramcntum 
adcnini^^retur. bciniie: anteqoam copulentur « ter in Kccletia,tribus continuis diebm 
fc it: deniinticturi ut , ti quod impedimentum íonè intcrcurreret 9 intelligi polCc» Qiiod 
liaU4iiandoprobabilisfucrit furpicio, Matrimonium malitiosé imfiedin poflc, fi lotprai* 
ceircMntdenuntiatiane&: tunc vel una tanium denantiatio iiat : (t) vel ft Item Paro choy 
d. duobus^ ve) tribus tefttbus pr^fentibus Matritnoníum celebretur : deínde , ante illiui 
con^ummacionem, denuntiationes in F.ccJeíía fiant, ut, G aliqua fubAint impedifuentai 
faciiius dtiegantur: nifi Ordinarius ipfeexpcdire judicaverit, ut prapdiâaedeiioniiatioBet 
rcmittantur, quodilliusi rudentise, òc judicio, íanda Synodas relinquit. ^ Praeter Paro» 
cbom autem, duo, aut três ad minimumiadeiledtbent teíles, cílcn Matrímonlum con- 
trabiiur. Nomina ctiam Contrahentium, ac Teílium , annus » dtei , & iocus contraâu^ 
in libro ad hoc deftinatoannotanda erunt. Curetur etiam, ne contra ejurdem Concilu 
Decretum,(b) vagi, erronéfque Matrimonio conjungantur ; nec fi fieri poteft-, nifi in 
Templo, ritu íbiitò hat copulatio. Quòd fi quisex Dominis Canonicis, vel aliis perfo* 
nis in dignitate conllitutis , ad baptixandom , vel copulaodup « funai efièrendom , &c, 
vocecur : donaria,qu« ofteruntur , Parocho, vel Capelíanis £ccleCae alíigncniiiri (d) TW- 
dent. Sejf. 24. cap. /. (e) ÒVJ/. cap. 7, 

X. M SacrMmentumPKnitentiéíy cTchràfidcletnYiorientuT. Paroch! vcrò ci}reDt,atrir- 
ca P^^rchafjQxtfiprxfcipium £ccleri»,confíteantur,accommunicentomncs. £t ubiMo*' 
aafteiia babenLui,niOneatur populus,utcircaPafcha omnes in íua FarochiaconununicenC 

XI. ^b his autem, qUAP kquuiítur PeccaHs, fim Hcentiâ Epijcopi, nuUus idfohi pòtejl : Abh«- 
reíf txttrna. A ráptu Virisinis : Ab incoeftu; Aprocuratoabortu. IncendiaricM item : Vi* 
olatorcs Ecclefic : VoJuntarlos homicidas: Parentum percuílbrea: Magicis,a< veneficia 
artibus deditos : Falfarios monetarum,ac ponderam, abfolveretTnè licentin £pilcofí 
non dtbcnt« Concubinarii vero abfolvi non poíFunt, niG dimiitant Concabiftai. 

Experientia docuit, plerofque ie^/i^ EucharifiU J^ecies e&iCtim poftulaniet, fob toe 
quafi velo utriufque fpeciei, latentes errores tegere : Atque ubi ufas utriuf^uc ípecieipcc* 
SDittitur,inluisquidcmerroribus hxrere» ac nihilomintts Sacramenta in Ecclefia percU 
pere. Idcircu cíim Eccitfia nulii unquam aíum utriufque fpecieipermiferit, oecpermit* 
tere poflit, nif* qbi firmiter credat, quod Tridontina Sjnodni Sed 2i«cap. i. Sc fe()aenti« 
busdefinit; Laicos nimirbm, d: CJeriíos non conficientesJegeDivinÂobligaioa non cllfe 
fkú uuiui^ue i^iecici fumpucMien ; ncc plui uíUíuuí fpiritujilla ex aaiiii| ^wn tx viiiafiB 



Caput IIL De Sacramcatorum Adminiílratione. IÇ 

fpcciei ufu In eôs derivari, haec vero, qai reftê crcdit, nulltm habct caufam, cur utramque 
fpecicm pcrvicacitcrcxpctat: Omnino inhibemus, ncullus ia poftcrum fubutrtQue fpc- 
clc Eucbarilli* Sjcramentum diftribuat , fiquidcm Sc Tridentína Synodos ( * ) ad íblura 
Romanum Pontificcm , hanc facultatcm concedcnd» uiriufqac fpcciei rcjecit. Si quis 
contrariam attentàrit : ipsô faftô bencficiii Ecclcfittticis fpolictur. Si vcrô Regularis fu- 
trit, ab omni otScio Ecclefiaftico fufpenfus maneat* Ablntionem quoquc non dent in eo 
ipfo Cálice, in quo S ic<'rdos celebrac : ne populas deciptaturi exiftimaQs Te rangoinem fu* 
mcrc. (*) Seffl 22. infinc. 

XII. Parochi dillgtnter incumbanttmeréí éttaHs mfhttBUmu (a) Diebui fcftivis i prandio hcMri 
fiatotâ curent, utconvenianc pueri,ac puelU ad Templum|ibíqueChriftianam doârinam 
eis tradant : qoae taii ordine inftitui debebit : Habeanc nomina omnium fuap Ptrochiv , ad 
capeílendam dodlrinam idoneorum. Deinde, viros aliquof bonos promoveant , ut in re 
tam faittcari Parochuoi adjuvem : qal & ififtígare cseteròs poterunt , ut fuos iiberos in« 
ftrui velint, & foo temporead tempium cogani. Similíter vetulasaliquasdeputent, quaa 
pueilas ad templura deducant. Quòd G , qul noilent fuos Iiberos accedrre, Ecciefíafticis 
poenisoompellidcbebunc. Ubi in teiDpJumc-onvenerint: canent io primis Pater noder» 
Ave Maríi, Credo, Dccalogum, Prscepca Ecclefix, Succeffu cemporis , Opí^ra mifericor- 
di>« &c. prout in G-iiiecbirmo btbcntur, edocebuntur. Quòd fi qui grandiores etiam, haec 
nefcíant^eosCproponendo quám indigna, ac D£0 ingrata res fit, capita, ac cardiaes Chri* 
ftian« Rcligionis ignorare )indQcent, ut & ípíi h«ç addifcant. Et faltam Oritionem 
Domioicam , Salutationcm Angeltcam, Symboium Apoftolorum, acdecem DEI Pra^» 
cepta . feire unufquifque eorum deberet « qui Ghriftjanônonriinegloriantur. Qj.'arr^ fi In 
ConFeíIíonei vel alio modo advertat Parocbus aliquem h»c ignorare, íerià injungal^ ut 
ifta addifcat. SimiJiter etiam graviíer reprehendat Patresfamilias» qui cogerenegligunt 
Iiberos ac familiam, ut feíllsdiebus ad Chriftianam doârinam convcniant ; tófque de (u« 
Qfum ignorantiaf ratlonem rcddituros demonftret, (a) 3ejf 24. cap. 4. 




poflit 

bactdmittatur dcfcâus? Et, Gqmdnrg'igentii ._ , r 

ato per íc boc pio opere ) Parochos ad idem faciendum inftruet , inflammabítque. ln<« 
ruper,menribus(ingulis(eòu(qQe,damresftabilita, ac ufu recepta fiierit ) adn.oneat Pa« 
rochus Epifcopum, de fuccefllj hujus ttm fandi operis* in Ecclefiis vero Cath^dralibus» 
& Collegiatis, £piícopus« vel Prarpofítus, ex Canonicís , vel alils , idoneum unum, vel pia- 
res aífígnet, qui hoc munere fungi debe^inc. 

XJII» Si aliquisParochorum,IfJwLf0f/7n(i»^4Íf^: fs^utCatholfcut ihonfftífquerao- 
ribusrftycurabit. Quare anteqliam admittatur ad docendum, fidei prorcHion<.m edat: 
libros non habeat, muito minusdoceat, prohíbitos» & obfcanos. Et dr huj' sqDoque 
doârina, moribus, acdocendi ratione, Àrchi« Diaconu^c tempore Vifitationi' inquirat. 
Diebtts auttm feftis | praetcr Catechifinum , oalla alia ieâio doceatur in Schoiis. TrUent. 

Sejf.2$^çãp. 2. 

XIV, Si qoea jravlier útprmari infm tâncbUi advertat ; euo). etiam non vocatus, ad- 

ibit; 



i6 Synodus Tyraavierifis. 

ibtt : óc^6 paupertas c jui po&ulet ( Gquidem , utTridefitinQm Seff! >)» cap. i. de V 
ipac. ait : Prapcepto Divino incombit Harocho , Oves Itlai paícere r paupcrum , «c m 
biiium perfcmarum, patcrnam coram gerere, ) eum íuvarcin neceflàriis conetur, v 
rato etiam, fi res poftulet, Epifcopt auxilio. Oeinde ut matura, antecjuatn vl9 morl 
res aními dcbllhec , reconcilieiur^ curabic, ne ullos abfque Sacramentis Ecchfiar, < 
e)us fieri poterit, moriatur Inteiligãique Paroci;us ^ c^uòd fi ipfius negligeutiâ ^ i 
Sacumcntis quispiam mortuus drprrhcDdaturi praeter graviflimum Ictbaiis culps 
tum» tiiam Epifcopo fe poenas daturum. 

* 

y V. IncântaHonesyAiagié » Di'vmãti»nes » Sortilf gia , ChiromatiCi»^ Top' r(liiioí« c 
onesinfirmitatum^acvulnerum, per verba, ac fi^naoccoita, certo tempere, ac loco 
aehrò ^no Conciooc reprehendantur. £t, íi (jUi buiusmodi nalcficiis inctiti intej 
tur»de iis Lpifcopum natuiéadmoneat Parochua. 

yVI. Utrcflivisdicbus curare debebit« ne Tervilia opera exerceaot Sobditi; u 
am, necarnes,alnc)uecibi prohibiu jcjoníorum temport comedantur, Lcciefiaftic 
diebus Jejuniorum noilos ciboi vetitos proponanc borpitibus, 

CAPUT IV. 

DE BONIS ÉCCLESI^. 



A 



I. 

\DBomTtm EccIeftafHconfm coxíTcrvttiOTítm iHud ín prmiis racif, «r ^nguçrer/far ^ * 

alioientz/r, Quociro ^ tociu^ Sync*(li nominc, Sacram Regum M-jcAatcm di 

obr^crannis* nt àiligt ntti ^ccum, ac com fuis Conbhariit i3rcretQm Tiidtmiii 

ciliiconlidcret, qi]od fichabet: i *) Si quem CKricorum, ve) Laicorum^^bâcun^uc 

gnit^tr, tive Impi riali,auc Regali prapiulgcat , in tantom. maloium on;niufn raiiix 

dicas ocLupat cr t,i t ahcnyus hcckfiap,íeucujuK'isS«cu>aris, vc] Rtgulariftbrcclíc-^ 

liuro pietatift,tl:onrmi{tpiorum iocorum )urifdiâiones,bona,crAfus,ac jura»etiam{ 

}ia,òe rmphitemica,rrudtos,emo)iimr ma, íeu quafconque obventiooes, quaí id Mii 

rum, (k pav.ptrum ntctffitaief converti debeni : pcrr Ic, vel aiios, vi « vcl limore in 

fcu cttaoiper luppoútas pcrfon^tsClcricorumfaut Laicorum.ícli qu:ciinq;arir,aDtqL 

que 4U«t*ttr> colore, ii>pioprfo> ufus convertere^iilófq^e ufurpare ppapAjmpfriH^íwU i 

dirc^n. jbiiSf^ft ^uosfurc pertinent,f)ercípianti<r: is Anarbcmati ttmdiu íubiaceac,q 

diu Ji>n5didione^«bon /e^jiird^fructus, òc redditusquos occupav^ rit»vel quiad eum 

mod cttn(|uc. eiiam ex don<iiione fuppoiítap perfbn?e , pervcneríat, £cclc(t« ^ e)6ítf^^ 

0iinfllr<icoruíiveBenrfT: toJoC'.grèret)ituerit, acdcrindeà Romauo 1'onttfice. toh 

ncrnob-mucnt. Qiòd \)' iMc isEcclefívpacronui foerit; eritm Jure Fau^naCâs ^ 

prvJiâif ^(j:nts,eo píbpnvACas exiíldC^Cler^cas vero, qoi nefanda íraodiSyÃ utui 

•Qia imjurniodi Cibricatofi feo coureutieaa fueric ; eiídem pQ;nif fubjaccUf ncc noj 



Caput IV. De Bonis Ecclefia^» xj 

«íf ít-»-íB«H««HBí* -it-ií^íí^íí-ÍHí^-iHHHHBHÍ- -^-IHHHBHBl-ÍHH* 

bufconque beneficiis privatas Cr, Sc adqa;«cuoque alia beneficia inhabílft efiiciatnr: Sc à 
fuorum Ordinom exccutionei etiaixi poft integram fatisfaâlonem ^ & abíolutionein « fui 
Ordínarii arbicriô faípcndatur. (a) TridotLStff.21.caf.1j. 

Iterum lgíiuro*tertímque obtedtmur Suam SacratiíTimam Maieflatenu^ut memor De» 
cretorumSacratiíIiiQi (b) Ferdinandi Imptiratorís^acaliorum pioruniRegnro, felicis me* 
moriae : Sua quDque Majeftas, hac in pcrte, indemnitati Eccleiíaruro proípiciat. lá quod 
pro fua pietate Mít jeftatem Suam faduram omnino confídit fanâa Synodus. (b) Ftrd. in 
Decret, An. ijóo. 5. Stefh. lib. 1, caf. /. ^ 3. jlndreAs jecun. ar. 17. UladisU Decret. 3. Mi. /;• 

II, lllud quoqaegraviflimum Bonif Ecclefiafiicls ac Rtlígiooi itiflíxit vulnus : qoòd 
jírchi- Epifcopatus, E^ifcopatus, tháque Beneficia Ecdeli adíca^p/uri^f// nonnunquam anrtis ^vacãrenfm 
Qpa ex re, multa, acgcaviiliiriaincoromoda illata funt Reiigíoni. Qpocirca Sacratifiima 
Majeftas Sua, memor ohlígacionis, quám Jus Patronatus fecum anhexam habei : pro fua 
in DEUM, Sc Eeclt fiam pietaiei oicratempus Jure Canónico praefixum vãcare EccleGag 
non patiatur. 

III. Paucicabhinc annfs, abfque alio Irgum patrocínio mtrodu6Ueftconruettido,ue 
Comera, mortuiPrdelati hona prorfus omnía abripiac, ita ut vix Srpulcur» neceflaria.relinquan- 
tur. Debita vero , ft qu» pofl fe relinqaunt Prviati , ftuc pia legata ^ nullâ modó perfoi* 
vantur. Hsee incommoda, ut Majeâas Suaclementeremendare, acftacum Eccioíiaâicum 
priftinae libercati rcftituere digneiur, humiUimé precamur. 

IV« Ciim fit extracontroverGamt & inre Regnl , Sc ufa perpetuo , ac diuturna prae» 
fcriptione, Cenfus Cathedraticos, VãUatâquej Prétpofitortim,fí^ Archi-Diaconorum redditibusaccen- 
feri : Suam Majeílatem Regiam humiJlimé rogat iacra Synodus, ne patiatur eos proven* 
tus legitimis poíIèíToribus adimi , ac Prxdicantibus contra omnia Jura applicari ; fcd qui* 
bus antea pendebantur, deinceps quoque dependantur* 

V. (c)DfDfctmfV£rr/f/ídedLbitis,cIementerdigneturSaa Ma jedtt providerc , utin il« 
Jarum perceptione, impedimenta nulJa fiant á Domínis S«cu]aribus. Quin etiam $u« 
Majeftas, clemeater dignetur cauías Dtcimarum , ad caeierat fori EcdeliaAici caufas revo- 
care. (c) Trident. Seff. ij. cap. 12. Decreto 2. de ReformaU 

VI, Beneficia Ecclefiaflica, confeni non poíTr ullis^ ante annum 14. nempe iic , qui mino* 
ribui Ordinibusinitiatinon funt, Tridcntina 5ynodus dedaravit. Curabunt vero Ordí« 
BaTÍí|Utad 6eoetíciaEcclfrfaflicaiJJipToniovcantur,qui morei probatos» acdoârinaroi 

ad fuum múnus pbcundum neceiurtam habmt, Expeâativx etiam grati», á Tri*< 

dcntino Concilio prohibitae^ in Beneficiis Jbcclefiafticis nulló modó admitti 

d'.btAt* Trident. Seff. 2}. cap. 6. TridenU Seff. 24^ cap. lií^ 



^^^-^m-^m^ 



c 



CA. 



j8 Synodus Tyrnavicnfis. 

CAPQT V. 

DE VISITATIONE AB ARCHI-DIACONIS 

INSTITUENDA. 

I. 

JÊRchi-Diaconus ncnfolim probiiate, ac ícicntiâ infignís eíTe deb«t : & omnino talis, qat- 
Al lem Tridcntina Synodus Self. 24. cap. 12. de Reform. exigi c: fedetucn invígilare 
y M debet^tanqutmrationem DEO rcdditurus dcParochíis (ibi commiflis. Easigicuc 
inprimis, (a) juxta Statut« Tridcntini Concilii, annisCognIU vifítaretenetur: fícut & 
Dominus ArchuAbbàt, te caetetí PrarpoGci, ^uibus múnus viGtandi incumbit. C^^ Sejf.2^ 
€ap,3. 

II, 'U| «atem fciant.tain ipfc Archidiaconus, quám Parochi, QuMutm tmpore Vifitatio-^ 
nis, in exjmen utmre debeoiít: Primo ea, quae ad DEI culcum : Oeinde « quae ad ípíani Parochi 
períontin : Detnum, qu« ad òubditos fpedlant,iuftrabit Archidiaconui. 

' Jg^tar, Primo onmiítm, vifitabit Ttmpltm ? An farta tedla confervetor facra JEdcs ? an muii« 
da ? An Euchariftia mundè tíTcrvetur , & fuis témporibus renovetur ? An qu» Sacrifício 
ferviont, purificatoría, corporaiia, paIJ?p, cálices, patena?, &c. nítida ? An Altare tot niap* 
pas btbct| quotexpraefcripto requiruntur, ReliquiiTque (ít inilniâum ? An Olcom fan- 
âum, aqca Baptiílerii, reâc aíTcrventur ? An locus in templo ( Sc non in Sacriftia) Confeí- 
iionibus audiendis fítaptatus ? An Hbri exient, in quo Baptizacorum, Coropatrum^Con- 
lirmatorum tb Epifcopo, Matrimonia contrahentium nominaadfcriptafint ? Inquirat eti* 
tro, an Sacrum diebus fcílis^Concio, DoârináqueChriíliana habcatur? Et audito aiiquo* 
ties Parocho Sacrum celebrante, advertat, an in Caeremoniis &c« crrorero aiíquem cora^ 
míttat ? cúmque correólum inílruat. Similiter Concíonem, & Doârinam Chriftianam tra- 
dentem audire, ac corrigtrc debuitin fpiritu ienitatis» Inventarium fupelJeâiiis Templi 
conficiet, inqúod Redditus,acBonáTempli,unácum Legatis piisreferet: & copiam^di- 
tuo 9 ac Judiei tradat, ut, C quando Piptrochus fedem mutet, juxta Inventarium res Tcmplí 
conGgnet integras. 

Circãipfumrarochumy\nx.c\\\^t\ inprimis: An Breviarium fciat? An folcat recitarc? Aa 
librosprobibitos habeat? An libri^, quorum íupràroentio fad^aeftinftruâus fit? (b) An 
ritus ai) Agenda Strigonieníi praefcriptos, in Sacramentorum adnniniftratione obfcrvcc, & 
formas Sacramentorum, praefertim Bapcifmi, &Po:oi:enti« ritè teneat ? Qusdam item 
ex CaGbus confcientiae, de iis, quse in illa Parochia accidcre poflênt « à Parochis inquiret : 
& quonam modóin rebus limilibusfegrrere foleat cum pornitcnte ? Qpem icem mo* 
dum in audiendis Conreílionibus tiabeat, ind «gtbit: hortabitiírque, ut aiiquid temporif^ 
iludio Cafuum attribuat. VtGtabit item : An Supelicdlilem Templi, re aiiqffà auxerir« 
ab ultima ViGtaiione ? An fundos Pirochi^ opptgnoraverit^ relelocaveric : vel Cooto* 
gnineos bonisEcclcfixauxeric: quod in Tridentmn profcibetur. (c) Inquirat prrcerc» 
à viris ^ravioribus,an bçneaudiacfarochus? Num ebrietati , liberse^ue vitae fíc<teditu8? 
An cohabitet cum faminis ? An rogatus Sacramenta prompté adminiftret? Etf num aii- 
quis ob ejus negligcntiam ^ Gne Saccamcnto obicni ? ^t | fi quid in fopradjftis cum deli* 

^ quiiío 



w 

CaputV. De Vifitationc' 19 

quiíTeadvertitfCoinmunicdtoinrebutgravioribas cumEpifcopo confíliOi ipíum puniat. 

M Súbditos ParochU quoá attitict, inquiret Archidiaconas: An SubdJti Templa ade- 
ant? An HberosadChriAianamdoârinam irecompellant? An omnes Catholicam ConcU 
onem audiant ? Anad Pafcba^cx pr» (cri pto Eccleliae^ omnes fintconfeíli ; Et, fi quos id 
neglexiíTe advertet , primo moneat ; aliis dcínceps annii , etiam puniat. An Ludimagiftri 
tales finC) qualcs Tupraeílè debere diximus ? 

Exhortationes ad populof Archidíaconus habeat^eórque ad omnem pietatem inflam- 
met : ac, ut Sacris interfini crebro, EccIcGv^ue Sacramenta non negligant, diligenter mo* 
neat : & fuavicer eis perfuadeac, ut íinguli pro Templi Fabrica, ac fupelleftili , Icgare pro fuA 
lenuitace velint : idque, fi iieri poffit, communí coníeníuiii Leges referri deberet. 

In heis vero dejlituiis Parocho, convocandus Jndex, Jurati, cnm JFdituo: examinantur- 
qaehísderebus, anfiotCttholici? Sacramenta ubi percí^júant? Miflàt^Concíonei ubi au- 
diant? EcclenavelParochus,habeâtneredditu<:?Quos? Quis adminiftrac? Quo reponun- 
tur? Poílea videndum, an debeant, & poífínt aggregari vicinae Parochiae : vel alendas 
proprius rarocbus, vei ex Capitulo cxcurcendum alicui. 

Abfolutâ Vifítatione,iaxta Decretum ConcilliTridentini SeíT. 2 4« cap. 2. & ;« Omnia 
ãUa Vtfitatitmis, infaipto traJet jlrchUúfcont/s Epifcopo; Ut is faarnin Ovium ftatum cognofcens, 
prolpicere in tempore poflic fpirituali eorum neceflitati : Et quod tbi rigidé cavet Tci« 
dcntinum* caveat Arcbidiaconus, ne onetoíus fit Parocbis, 

Quia Vifiiathnes in DiJlriEluCryõngjSfienfi peragi ab Archidfacotiis commod^ non poííuni: 

Sacra Synodus Parocho Gy6ogyò(icnQ moderno, plenariam authoritatem largitur, ut Fa« 

rochias adjacentes vifitet: atque ut Decreta huJDsfacraeSynodí, exa£(é obferventur, cu- 

ret: déque Vífitatione rua,ad IlluAriflimumCardinalem, primo qaoqot tempore refe« 

rat. In pofterum vero , Arcbidiaconus Hevefienfis, Sede Agrienfi vacante, cum con- 

fenlu Illuftriflimi Archi-Epifcopi, vel illo non exiílente, SeniorisSufiraganei 

idoneum Vice-Archidiaconum conftituat* 

LAUS DEO, VIRGINIQUE 

MATRI MARliE. 




SUB- 



SUBSCRIPTIONES. < 

NosFrancifciis Forgach S. R. E. Prcsby ter Cardinalis," mifcrationc DiviA 

Sanas ScrigonienfísEccleriaBArclií-Epifcopus, de coafiiio, & aíTenlu Rcverendillinionim Cch 

Epilloporum iioihorum, deíinienccs iubrcrípíimus» Manu própria. 
Dcmecriíis N.iprAg)'i, ArclH-Epifcopus ColocenTis» & Adminillrator Jauríneníis EpilcopatDs « coa* 

ic*'.*"itíns rubfcripfi , M, P. 
Fr. Simon iirathulith, Epifcopus Zaerabienfís, confentiens fubrcripfi» M. P. 
Francilcus Erghelius, Epifcopus Veiprimieníis, confentiens fubrcripfí» M. ?• 
Valeiuiiius Lcepes, Epifcopus Nítrieníis, confentiens fubfcripli, M. P. 




Joanncs Telegdinus, Eleólus Epifcopus Bofnenfis, confentiens fubfcriplí, ^f.p. 
NicoUus Novák, Archidiaconus Zolicnfis, fuo, & Capitulí Strigonienfis nomínei M. P. 
GcorgiusSzlatinai, Archidiaconus Neogradienfjs , Uio,&CapituliStrigonJenlis noniine^ M. ?• 
Andreas Heginus, fuo, 5c Venerabilis Capituli Axneniis nomtne fubícripfí, M. P. 




Paulas David , Leâor Nitrienfis» fuo, Sc Capituli fiomine confentiens fubfcripíí. M. P. 

Emericus Lofi, Canónicas Pofonicnfis norainc Pracpofiti, & Capituli ejufdem EccL fubfcripfi, M . P. 

ScephanusFronyaH. Cantor» &CanoiiícusEccl.Scepuíienfis> fuo, Prspolui, fie Capituli nouiiuibus 
iubfcripfí, M. P. 

Ego Joannes Papai, Ctnonicus Caílrif^rreí, nomine Capituli confentiens fub/críbo, M. T. 

Ego Georgius Himelretch, Archi-Abbas Sanai Martini, confentiens fubfcribo, M. P. 

Ego MartinusZetfrunichjAbbasPecIwaradicníís, confentiens fubfcribo» M.P. 

Ego Tliomas, Fulei AbbasPiliílicnfís, confentiens fubfcribo, M. P. 

Ego Andreas Vafvári, Abbas S. Adriani Martyrís de Szjlavár, M. P. 

Ego Pecrus Kali, Abbas SzékfzArdicníts, 5c Prxpolltus de Chorna. M. P. 

Ego Pctrus Pazmany»Societ.uis JESU, nomine Prispoíiti Thurocieníis íubícripíi, M, P, 

Et ego Paulus Ruber, Prjcjwfitus U> MARIíE Vírginisde Sa»g, & S. Thomae» M» P. 

Joannes Pyber, Praepolitus Fólhevizienlis, confentiens (ubfcripii, M. P. 

PauluA David, Praepoíitus Orodienfis, & Abbas de Ludín fubfcribit, M. Pr 

XC^oOfgangus Kaprooczai, Prxpofitus Ticclienlís fubfcribit, ^1. P, 

Nicolaus Jalkòc7i, Praepoíitus Demcfieníís, M. H. 

Ei;o Stcphaniis Telekeli,Praepoíítus B. MARI-<E Virgínis de Als6 Tfirjeyconféntíeas fubfcribo, MJP» 

Ego Georgius Duboczky.PracpofitusS.MARlyE de Uyhely, fubfcriplí, M.P* 

Ego Jo;i nncs tóntôs, Praepofkus B. Mariae Magdalcna de Felsó Eôrs , 5t Abbas Dãmóikenlis , cox»- 
fcntieas fubfcribo, M. P- 

Stcplwnus JBaklai, Abbas Lebeníenfis, & Canoiíícus Jauríneníís fubfcribg> 36 CoaicRtio» M, P. 
Mgo Andreas Pgloíliczai^ Gruciget Sopronienfis > fubfcribor 

k 




' I 

f 



• . w 






m 



r- 



«. ft 



•» , ■• 



"**, 



'1 



A--- 



IBT-V A-
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Rituale Strigoniense, seu Formula agendorum in administratione sacramentorum, ac cæteris ..."

See other formats
