Jud dakayu bai tasulat h^ si UUa Musa
JUD PANAGNAAN
BAB 1
^Bai awal tagnk tdongan lag! pinapanjari langit
maka dimya he Tuhan. Deom dxinya itu bai
ajagjag kamemon, halam asilang luana.
Kalendoman bai bohd ma sakalingkal dimya, ati
lum'ngngan na pain Nyawa Tuhan min kulit timbang
inan.
Magtui amalman Tiihan. Yukna, "Pani^im
sawa.'' Magtui pania sawa. Pag'nd& Tuhan ma
sawa inan, ahap na kb hfe. Magtui pinagbahagi
hdna kasawahan maka kalendoman. la pangon
Tuhan ma kasawahan, llaw\ la pangonna ma
kalendoman, 'sangom^ Nilibanan pkin kohap, b6
t^abut subu, iampa nionan dang'Uaw, dambahangi.
Na, amalman lag! Tuhan. Yukna, "Pani^un
na ayan ma tongkan bohd deb maka bohfe diatk, abb
ania pagbahagian. " Ati tahinang hfe Tuhan ayan
Jud Panagnkan 1
inan pagtong^an bohe deb maka bohd diatk. Sakali
pania na. la pangon Tuhan ma ayan inan, *langit^
Libanan p&in kohap, bo t^abut subu, iampa jukup
duang' llaw , duambahangi .
"^Amalman isab Tuhan. Yukna, ^^Pagdakayuun
bohd min deb langit supaya patuk tan^ atohb. '^
Magtui patu^ . la pangon Tuhan ma tank atohb
inan, *dea^ la pangonna ma bohb bai pinagtipun
Inan, 'dilaut^ Pag^nda Tuhan ma hinangna inan,
ahap na kb he. Man jar i amalman gi Tuhan.
Yukna, *^Patombun ginisan parang ma dunya itu,
sampay tinanom amuan bigi. Patombun isab,"
yukna, "kayu amuan bua, indaginis basta bua
bigian. '' Sakali pania na. Patomb kaparangan
ma dunya, tinanom amuan bigi ma ginisanna,
sampay kayu amuan hvik bigian ma ginisanna isab.
Pag'ndk Tuhan, ahap na kb hb. ""^^Libanan pain
kohap, bb taabut subu, iampa jukup t'llungllaw,
t'llumbahangi.
14
Na, amalman lagi Tuhan. »^Papanjarihun,"
yukna, "sawa ma ayan langit abb tasilang Haw
Jud Panagnkan 1
maka sangom, ati sawa inan subay pamandogahan
musim maka Haw maka tahim. Hinangun sawa
inan,'' yukna, ''pamasawa ma b'ttong langit abb
amuan sawa mareom dunya.'' Magtui pania.
Ati dua sawa aaslag nihinang hb Tuhan. la
maaslag tbongan, bai tahinangna pamandogahan
waktu Haw. la sawa pasimu aslagna inan, sampay
bituun, tahinang hfena pamandogahan waktu sangom.
17
Ginindanan he Tuhan ma b'ttong langit pamasawa
1 R
doom dunya. Tahinang hena pamandogahan
waktu Haw maka waktu sangom, abb anik
pagbahagian ma kasawahan maka ma kalendoman.
Pag'nda Tuhan ma hinangna, ahap na kb he.
Libanan pkin kohap, bb tkabut subu, iampa jukup
mpat Haw, mpat bahangi.
20
Amalman gi Tuhan. Yukna, "Papanjarihun
ai-ai magbaan mareom tahik. Paleangun isab
manuk-manuk indaginis ma tongkan ayan. " Ati
pinapanjari he Tuhan sasuku sattua ma dilaut
sampay binangsa kamemon ai-ai palele atawa
Jud Panagnkan 1
palangi mareom tahik. Pinapanjari isab manuk-
manuk kamemon taga-kepet. Pinapanjari ginis-
ginisan kamemon, Pag'ndl Tuhan ma hinangna ,
22
ahap na ko hfe. Manjari itu, binuanan barakat
he Tuhan ma bai pinapanjari hena. ''Anganak na
kam paheka/' yuk Tuhan, "abb paheka mareom
tahik. Paheka isab kam saga manuk-manuk ilu,"
yukna, ^'bd aheka ma dea/V Libanan pain kohap,
b5 taabut subu, iampa jukup limangllaw,
limambahangi.
24 ^
Amalman lagi Tuhan. Yukna, ''Papanjarihun
binangsa ai-ai ma dea; saga hayop, saga ai-ai
palele, saga sattua katalunan isab. Papanjarihun, '*
yukna, "ma ginis-ginisanna." MagtuipaniS.
"^^Sakali pinapanjari he Tuhan binangsa sattua ma
dea magginisan. Pinapanjari isab hayop kamemon
ma ginisanna, sampay kamemon maglelean ma
kulit tana ma ginisanna isab. Pag'nda Tuhan ma
hinangna, ahap na kd hd.
Jud Panagnkan 1
Pinapanjari manusia he Tuhan
Amalman gi Tuhan. Yukna, "Papanjarita na
manusi^ pinaka na kita, ati dalua du maka kita.
Gllalta siga makapagagi ma daing, sampay ma
manuk-manuk, sampay ma hayop kamemon.
GinUlal siga nakura ma kaluh^an dunya, sampay
ma kamemon maglelean ma kulit tank. " ^'^Sakali
pinapanjari manusik h6 Tuhan dalua du maka luana,
Lua Tuhan bai pangahinangan ma manusik, Ilia
28
maka d^nda. Binuanan siga barakat isab hb
Tuhan. Yuk Tuhan ma siga, "Anganak na kam
paheka," yukna. "Subay kam aheka mareom
dunya itu, ati makapagparinta kam ma daing tahik,
ma manuk-manuk, sampay ma kamemon taga-
napas, sasxiku pal'ngngan ma dunya." ^^ Amalman
isab Tuhan. Yukna ni manusik, "Ndaunbi na.
Pamuanku ma kaam tinanom bigian kamemon ma
dunya itu," yukna, "balanjkbi. Pamuanku kaam
isab bua kayu kamemon basta bigian bukna. "
Jud Panagn^an 1,2
30
Amissala isab Tuhan ni hayop kamemon ma dea,
sampay ni manuk-manuk kamemon, sampay nl
kamemon palele ma kulit tan^. Hatina amissala ia
ma kamemon taga-kallum mareom diinya itu.
Yukna, ''Buananta na kam datin parang kamemon.
Ia na h^-i kapamanganbi.'' Na, tajari na,
31
Nililing h^ Tuhan kamemon bai pinapanjari h^na,
ati tandana ahap toongan. Libanan p^in isab kohap,
b6 tkabut isab subu, iampa jukup nnom llaw, nnom
bahangi.
BAB 2
Minne asampxiln^ bai tapapanjari hh Tuhan
langit maka dunya itu, sampay kapanyapanna^
Taabut na llaw dapitu, iampa atammat na Tuhan
ma hinangna. Pahali na ia maghinang min
hinangna inan ma llaw dapiti!i inan. ^Ati
binarakatan llaw dapitii inan, tahinang h^ Tuhan
llaw mullia, sabab ia hh bai llaw pahalina min
Jud Panagnkan 2
hinangna, ia bai magpapanjari langit maka dunya.
'*Na, ia na ko itu pagsalsilahan pasal langit
maka dunya bang buattingga bai nihinang he Tuhan.
Bai pagpapanjari lagi Tuhan Allahu Taala ma
langit maka dimya itu, bai halam gi ania tinanom
mareom dunya. Bai halam gi ania amatua daxmna
ma huma sabab halam gi ania ulan bai pinabea he
Tuhan Allahu Taala ni dunya. Halam gi anik isab
manusi^ maghuma, ®sagu^ ania husbu bai paluas
min deom tana pamusug diat^ tana kamemon. Na,
nik bagunbun min tana he Tuhan Allahu Taala , ati
kinompol hena bar an aa. Manjari nihinansongan
h6 Tuhan napas kallum nireom ung baran ^a hfe.
Sakali ia tahinang manusia taga-nyawa allum.
Q
Manjari itu pinatomb dakayii jambangan he Tuhan
Allahu Taala ma lahat Eden, tampal ni mata-llaw.
Xti pinat'nnk hena mareom jambangan inan ia ^a
bai nihinang hena. Na, ia pinatomb h6 Tuhan
Allahu T^ala ma tank jambangan inan kayu ginisan,
sastiku ahap nind^ maka ahap kinakan buana.
8
Jud Panagnian 2
Pinatomo hena isab Kayu Makakallum ma t'ngnga
jambangan i, maka Kayu Pangitau-ahap-maka-
alaat.
^^Na binoa ka inan Ke Tuhan Allahu Taala.
Pinat^nna hfena ma jambangan Eden inan supaya ia
maghuma maka anunggu main^an. -^"Manjari
pinalmanan aa inan hh Tuhan Allahu T^ala. Yukna
ni aa, '^Makajari kakannu buk kayu kamemon
mareom jambangan itu. "'^'^Sagu^," yukna, '*subay
d^a kakannu buk Kayu Pangltku-ahap-maka-al^at.
Ia Haw pamangannu bu&na i, ia na he Haw
kamataynu. '*
^^Amissala gi Tuhan Allahu Tskala. Yukna,
"Mbal ahap bang TUa itu dangan-danganna,
Hinanganku ia limbang katopan ma ia/^ Na,
kinompol tank hh Tuhan Allahu Tkala, ab5 nihinang
hayop katalunan kamemon, sampay manuk-manuk
kamemon.Ubus pkin nihinang i, na binoa hfe Tuhan
ni Ilia inan; abo niada he Tuhan bang ai pangon
hayop maka manuk-manuk inan hk 111a h^. Ati
Jud Panagnaan 2
ingga ia bai pangon he I'Ua ma sasuku taga-nyawa
20
inan, ia na he onsiga. Nionan hayop kamemon
h^ aa inan, sampay manuk-manuk kamemon;
sampay sattua katalunan kamemon isab nionan
hena. Sagua halam ania limbangna tinop ma
da i, ^^Sakali pinaddok tuli aa inan He Tuhan
Allahu Taala. Addok pain hena atuli, nia dakayu
gusukna he Tuhan, ati ia panaplok loang bai
22
pangaan gusuk h6, isi bararaia du. Sakali
gusuk bai nia he Tuhan Allahu Taala min baran
Ilia he, tahinang d'nda na. Binoa na d'nda h^
Tuhan ni Ilia h^. ^^Ahlling Ilia h^. Yukna,
^'Itia na bai lagaranku. Tdolangna itu asal
min t6olangku. Isina itu asal min isiku.
Pihagonan ia d'nda sabab bai nik min baran
Ilia/*
24
Angkan itu alaan Ilia min mattoana abb amikit
ni h'ndana, Tahinang si^ duangan dabaran du.
2^ \ \
Anantang sali-sali Ilia inan maka h'ndana,
sagua halam siga aia.
10
Jud Panagn^an 3
BAB 3
Tagna magdusa si Mbb Adam maka si Sitti Hawa
"''Na, dakayii soa itu bai atah^ akkalna min
kamemon hayop kataliman bai pinapanjari h^ Tuhan
AllahuTaala. Ytik soa ni d^nda, ^^B^nnal du? Bai
na kam bahk sinohd hh Tuhan daa amangan buk
2
kayu jambangan itu?" Yuk d^nda ma soa,
"Makakakan du kami bua kayu min jambangan itu.
^Sagua," yuk d^nda, "kayu ma t'ngnga jambangan,
sinohb kami hb Tuhan dka amangan buana, Sinohb
kami dka minsan pkabut tangankami, bb mbal kami
amatay." "* Yuk soa ma d^nda, "Mbal du kam,"
yukna, "amatay. ^Angkan kam sinohb buattb,
kinatkuan h^ Txilian, apuas sajja kakanbi bua kayu
h^, asawa magtui hbbi ang'nd^. Hatina tahinang
kam," yvk soa, "sail Tuhan makasilang kahapan
maka kalkatan." ^Sakali itu, pag'ndk d'nda ma huk
kayu inan takilana ahap kinakan. Ahap nind^ isab.
Jud Panagnkan 3
11
Magtui ia napsuhan amangan supaya alalom t^una.
Ni& pkin huk kayu inan, na kinakan hb d'nda. Sinalu
isab h^llana, ati kinakan isab hbna, hb TUa inan.
'^Magtui asawa hbsiga ang'nd^, ati kinatkuan hbsiga
anantang siga sali-sali. Pagsayusiga anantang na
siga, na tinahian hesiga daun hupi nihinang soUet
pas'mmeksiga.
8
Manjari itu, pagsMdop Haw na, wai
takalesiga Tuhan Allahu T^ala lum'ngngan mareom
jambangan. Magtui siga patapuk maglaki-bini ma
t^ngi^k kakayuhan jambangan inan, abd siga mbal
patampal ni Tuhan Allahu T^a-la. ^Saguk
angalingan Tuhan Allahu T^ala ma Ilia hb. Yukna
ma ia, "Ma ai na ka?" yukna. •'^^Ati yiik Ilia,
"Takaleku bahonosnu mareom jambangan itu,
Magtui aku aik sabab anantang aku. Angkan aku
atapukan di-ku." ^"'^Yuk Tuhan isab, "Sai bai
amatku kka anantang na ka ? Bai bahk kakannu huh,
12
kayu, ia bai sohoku mbal kinakan ma kka?" Yuk
Ilia hb, "Bai aku sinalu huk kayu inan hb d*nda, ia
12
Jud Panagn^an 3
13
pamalimbangnu aku. Angkan takakarfcu/' Sakali
atilaw Tuhan Allahu Taala ma d'nda. '»Ai itu,"
yukna, ''bai hinangnu?" Yuk d'nda, "Bai aku
niakkalan hh soa itu, angkan takakanku."
^^Amissala Tuhan Allahu T^ala ma soa.
"Sababbuattilu,*^ yukna, "hinangnu, talu^ ka
sapda labi min hayop kamemon; labi isab
min sattua katalunan kamemon.
B'ttongnu ia parngnganannu na; bagunbim ia
kinakannu sat'ggolnu aUum.
^^Boataka," yuk Tuhan, *'magbanta maka
d'nda itu. Magbanta sampay panubiinu
maka panubuna salama-lama tahun.
Koknu ilu tagiik du hk dakayii panubiina. Bull-
tapfe panubuna hh abakat isab hfenu.
''Na, »' yuk TiAan ma d'nda,
"k'nnopanku t6ongan p'ddinu ma paganaknu.
Kap'ddian ka amaluas saga anaknu.
Daipara minsan ka kap'ddian anganak, amasi
ka bilahi ma hllanu. Ia ia makapagagi ma
16
Jud Panagnkan 3
13
17^
kka.'V
'Yuk Tuhan ma si Adam,
"Kaa ilu bai angasip ma panohoan h'ndanu.
K^a,'' yukna, '*bai amangan bua kayu ia bai
sohdku d^a.
Na, kalna buattd hinangnu sinapdahan na tank
ilu ma sabab kaa. Magsangsk ka,'' yuk
Tuhan, "amiha kallimian min tan^ ilu,
sat'ggolnu allum.
18
Pasubud p6on puhung, pbon ittngan kamemon
ma humanu. Ia kinakanbi na tinanom huma.
19
^"^Nihulasan ka angusaha sampay ni Haw
pamol^nu nireom tana, sabab tank du bai
pangahinangan kka.
Bagunbun k6 k^a ilu, ati amolfe du ka ni
bagunbun pabing. "
20
Na, ia pangon I'Ua ma h'ndana, 'Hawa',
Hatina, iaonnahfe, 'Hum', sabab tinagnkan min
deom kandangna binangsa ka kamemon. Ni^ na
kulit hayop h6 Tuhan Allahu T^ala, nihinang
14
Jud Panagnkan 3 , 6
s'mmek pan^mmek si Adam maka h^ndana.
^^Amikil Tuhan AUahu Tkala. Yukna, "Kilaku
manusik itu buat du kita na, sabab atku na siga
anilang ahap maka alaat. Kalu p^abut tangansiga
ni Kayu Makakallimi. Kalu isab kinakan bukna, ati
23
allum siga sampay ni kasaumulanj' Angkan
pinaluas manusid hd Tuhan Allahu Tkala min deom
jambangan Eden. Sinohd siga anunggii tank bai
24
asal pangompolan siga. Manjari ka inan bai
tin'ggal paluas hk Tuhan Allahu Tkala. Pinat'nnk
malkikat hd Tuhan anganjaga ma tong jambangan
tampal ni sobangan. Pinat^nnk isab kalis anulapput
keat solabna. Kalis i maglabad na pain parambilk
maka parambilk, bd mbal anik palabay ma Ian tujju
ni Kayu Makakallum.
Bahagi kitab min
Kitab Awal-Jaman
min Jud Panagnaan, Jud Pagluasan, Kalangan
Pagsanglltan Tuhan, Maka min Jud si Nabi Isaya.
Summer InslituU of LiBjuistics - Philippines, inc
Translators PuMisliers
1969