100
iOO
!<0
u
,'•/
/^'
Presented to the
LIBRARY ofthe
UNIVERSITY OF TORONTO
by
DR. J. R. WYNNYCKYJ
Dokiadny slownik
jezyka polskiego i niemieckiego
w eztereeh tomaeh
opracowali
Franciszek Konarski, Adolf Inlender,
Dr. Feliks Goldscheider i Dr. Albert Zipper.
Dzial pierwszy:
Czesc polsko-niemiecka.
Tom II.
P. — Z. oraz spis imion wtasnych.
Wieden.
Nakiadem c. i k. ksiegarni nadwornej Maurycego Perlesa
I. Seilergasse 4.
(Warszawa: G. Centnerszwer i Sp.)
Pollftciitbtaes
'',mu,t>tcr Bänden
V - '■• • '
bearbeitet pott •
€rfte Zlbtcilung:
PoIntfd^=bcutfd]er Ceti.
IL :Banb
'^.—3. unb 35ergeid)ni§ ber (Eigennamen.
r'criag, bcr f. u. t t7ofbud)t)an5Iung lUorife Perlei
I. f eilergaffe '^.
(IX)arfd?au: (S. dcittnei-famer & (£.)
Wszelkie prawa za str zezono.
0. i k. nadworiia ilrukarniii Karola Procliaski w Cieszynie.
tiefer giueite 33anb be!§, p9(n^ifd)fbevt}]rf)en %eWi^ unjereS ^anblüörter*
hü(i)e§> i[t mit Unterftü^ung fodihinbiger ' greunbe vbon 2)r. '^iü^ ©o(b=
fc^eiber in 3.^ien bearbeitet/ unb oom UnterjeicJiHeYeii^iu berfelben 2Betfe wie
ber erfte 33anb burdjgei>f)^t. ^l;|n^%VöVi^)ni'ffe bir (Eigennamen ^^u (Snbe be§
$ESer!e§ mürbe befonbere ©örffirit gemib4net. 2)ie 9fied]ttcf)rei6ung ift fott)o^(
für bte po(nijd)e mie für bie bentfd)e ©pradje bie ^eute aflgemein gebrauchte.
Wk^v ai§> ein Sal)r,^el)nt ift üerftridjen, feitbem bie erften ^efte hkit^
reidj^attigften unb mobernften aller §anbmörterbüd)er ber potnijc^en unb
beutfd)en @prad)e in bie §änbe be§ '';pub(itume gelangt finb. 2)er gortfe^ung
unb S^ollenbung be§ SBerfe^ ftellten fid) miebert)oIt nid)t geringe ©d)mie=
rigfeiten entgegen. 5tllein treu i^rem SBalilfprud) „Perseverantia et labore"
üerftanb ^§> bie i8er(ag!§t)anblung, alle ^inberniffe au§ bem Sßege ^u röumen
unb i)a§' nertranenSüod begonnene Unternehmen bem gtüdlidjen Slbfc^Iuffe ^U'
5ufüt)ren. <Bo möge benn ha^ umfangrei^e SSerf, ba§ ber 53üd)ermorft nur
allzulange oermi^te, t)inge^en in bie meiteften Greife ber Sntereffenten, allen
ermünfd)te 5(ufid)Iüffe erteilen unb fo feine ^Infgabe erfüllen!
Semberg, im Cttober 1907.
^rof. fr. zitiert ?ipper.
aßrnmmnttft^e glbhürjmtgen. - Skröcenia gramatyczne.
act. Slftiüum, tätige gorm, strona czynna.
adi., acljecf. 3lbjeftiü, Sigcnfd^aftetöcrt, przymiotnik.
adv. 9lbDcrt>, Umftanb^rooit, pizjslowek.
coli., collect. ^oUeftinum, ©ammeliiame, imit- zbiorowe.
coni., conjuncf., 5?oniunftton, Sinberoort, spöjnik.
dim., dimin. Simtnutiuum, S^erfleitieiungßroort, imie zdrobniale.
/. j^t'ntininum, lüeifelid^en ®c|d^Ic(^te6, rodzaju zeiiskiego.
frequenf. grcquentatiDum, czasownik czestotliwy.
imperf. 55cr6um imperfcttum, unoollenbcteä 3£it"'ort, czasownik niedokonany.
indecl. ®u6[tantiDum inbcflinabile, unabänberlic^eä Öauptrcort, rzeczownik nieodmienny.
int., interi, ^ntcrjeftion, ©mpfinbungäioort, wykrzyknik.
m. 3)tasfu(inum, männlichen ®ei'c^Iecf)tä, rodzaju meskiego.
n. Dleutrunt, fäc^lic^en ®efct)le(i)tg, rodzaju nijakiego.
num. Stumerate, 3'if)'f™ort, liczebDik.
part. ^artijip, DJlittelrDort, imieslow.
pass. ^affiDum, (eibenbe ^-orm, strona bierna.
pp., part. perf. {pass.), '^artijip perfeEti (pafftDx), 9Jiitte(roort ber SSergangenfjeit (ber reiben=
ben ;50flTt), imieslow czasu przeszlego (strony biernej).
perf. SBerbum perfeftum, üoHenbeteä 3«itwort, czasownik dokonany.
pl, plur. %[Vi.xa\, Md)Xia{)i, liczba mnoga.
pl. t., plur. tant. '^lurate tantum, 6(0^ in ber SJJefjrsal^I gebräuc^Iid^eä ^anptroort, rzeczo-
wnik tylko w liezbie mnogiej uzywany.
ppr., part. praes. ^artijip präfentig, SRittelroort ber ©egenroavt, imieslow czasu terazniej-
azego.
praep. ^räpofttion, SJorroort, przyimek.
pron. 'Pronomen, gürrcort, zaimek.
r., refl. reficriö, rüdbejüglic^, zwrotny.
s. ©ubftantiü, öauptinort, rzeczownik.
sf. iSubftantiüum femininum, roeiblic^eä ^auptinort, rzeczownik zeüski.
sm. ©ubftantioum maäfuHnum, männlid^eä §auptrcort, rzeczownik me'ski.
an. ©ubftantiönm neutrum, fäd^Hd^eä ^auptroort, rzeczownik nijaki.
sing. tant. Sintjutare tantum, b(o& in ber ©inja^jt gebräud^H^eä Öauptroort, rzeczownik
tylko w liezbie pojedynczej uzywany.
V. SSerbum, ^i'itroort, czasownik.
va., vtr. SSerbuni aftiüum, tranfitiBum, tätig überge[;enbe§ Qeitraort, czasownik przechoJni.
vn. SSerbunt neutrum, unübergc^cnbcä '^ixivooxt, czasownik nieprzechodni.
»., vrefl. SSerbum reflerinunt, vüdbcjügtid^e^ 3«itw£*rt, czasownik zwrotny.
V.. = ribe, fiel)e, zobacz.
©ifenbafjnro., 33ecgn)., öeilf. ic. = ßifenba^nroefen, Sergroefen, §eitfunbe u.
Sbwnik polsko-niemieeki.
JJjilmfilj-Jifutrrijfs pifrleiintilj.
P. 71. indecl. [iebsel^nter
Suc^ftabe beg polnifd^en 9lt=
p[;abetä.
P. 2l&!ür3ung für §err ober
grau; = pan, pani.
Paca, -cy, pl. -ce, sf. 5ßatfd^e
/., Stetigen «. ; (üJZaurcr»
roetfjeug).
Pacha, -chy, pl. -chy, sf. ;
Paszka, -i, pl. -i s/. fZiw?.
2ldE)je[^ö^[e /.; — sklepienio-
wa ©eiDÖIbeipitifel m.; niese
cos pod pacha unter bem
Slrme tragen.
Pachciarz, -a, jj?. -e, sw.;
Pachciarka, -i, pl. -i, -rek,
s/. 2)lttct)päc{)ter »?., 3JJitd^=
päditerin /.
Pachnac, -ne, -nalem, vn.
imperf. buften/ried^cn, einen
©eru':^ oon fic^ geben ; - czem
nad^ elra. riechen ; wiesz czem
to pachnie? (roört[i(^: tnei^t
bu roonaf^ boä ried^t? =
roei^t bu roa§ für j^olgf" i'ifg
r^abrn !ann?).
Pachol§, -cia, pl. -ta,
-lat, 6». climin. Pacholatko,
-a, pl. -a, -tek, sn. i) Knabe
7».; 2) SBaffenttäger m.
Pacliolek, -Ika, pil., -Iki,
-ikovv, sm. 1) SBurjc^e (53e=
bienter) m. ; chudy — ein
armer ©cbtudfer; 2) ©tiefet»
f nec^t m.; 3) 33oQer tm., ein ^'\a.\)\
auf einem Schiffe, bic ©eile
baran ju binben.
Pachwina, -ny, pl. -ny, s/.
1) Seifte /., Seiften p)lur.,
Slownik polsko-niemiecld.
P.
Seifiengegenb /.; 2) j^Ied^tei
roeic^eg Seber.
Paciepnica, -cy,pl. -ce, sf.
= sosnöwka, liefern«
fpanner m.
Pacierz, -a, pl. -e, -y, sni.
1) 3]aterunfet n., ®ebet «.;
— odmawiac baä ©ebet Der»
tickten; 2) SSüdgrat n.
Pacierzowy, adi. ba§ ®e=
bet, baä 3^ütfgrat betreffenb,
®ebet=, ^lüdgrat»; kose -owa
atücfgratöbein n. ; mlecz —
3iü5enmarf n.
Pacierzyczka, -ki, sf.
©forpiontraut n.
Paciorek, -ika, pl. -rki,
-rkow, 1) dimin. t)on Pacierz;
2) ©(aöperte /.; 3) -rki,
3iofenfranj m.
Paciuk -a, pl. -i, -6w, sm.
grifdiling in., junger ©ber.
Pacnac, = palcac.
Pacyent.-aj^J?. -nci,-nt6w,
sm. Paqyentka, -^,pl. -i, -tek,
sf, iiatient m., Patientin /.
Pacyfikacya, -cyi, -eye sf.
g^riebensaftion /., Serul^i-
gung /. ; = uspokojenie.
Pacyfikacyjny, adi. beru=
^igenb, ben ^rieben betreffenb ;
sejm — ^riebengreid^ätag m.
Pacytikalj -u, pl. -y, sm.
^oftienfd^ad^tet /.
Paczes, -si, pl. -si, sf.
§eibe ?«., feinereä Sßerg
(SCßerrid)) n.
Paczesny, adi. = zgrzebny
Don feinerem SBerg gemacht,
^eibe«.
Paczka, -ki, xü. -ki, -czek,
sf. ^ädc^en, /.; ^^afetn.
Paczyc sig, tr. imperf.
fid^ raerfen, frumm anlaufen,
fic^ biegen; drzwi sie pacza,
eine 2;ür wirft fic§.
Padac, vn. imperf, -am,
-asz, -alem, 1) faEen; padam
do nog id^ {)cAt bie S^re;
pada deszcz e§ regnet; pada
snieg eg f^neit; pada grad
eö fjagelt; padl na mnie los
ba§ So§ traf mid^; 2) mw
fommen; 3) üerredEen, ein=
ge^en.
Padaczka, -ki, sf. gaEfuc^t
f, ©pUepfte /.
Padalec, -Ica, pl. -Ice,
-Icöw, sm. Stinbfd^leid^c f.
Padlina, -ny, pl. -ny, sf.
2laä n.
Padol, -u, pl. -y, sm. %<xl
».; — placzu gammertat n.
Pagoda, -dy, pl. -dy, sf.
^agobe /.
Pagoreczek, -czka, pl.
-czki, sm. ^ügeld^en n.
Pagorek, -a, pl. -i, sm.
§ügel m.; ciag pagorkow
lliqeKette.
Pagorkowaty, adi. [)ügelig.
Pajac, -a, pl. -e, sm. §an§=
rourft m., äßurftel m.
Pajak, -a,^^. -\,sm.; Pa-
jaczek, ezka, pl. -czki, dim.
1) Spinne /.; — krzyiowy
Äreujfpinne/. ; — morski ©ee»
fpinne /.; 2) ßronleucf)ter m.;
3) eine 2trt ä jour=Stidterei;
4) SBuc^erer m.
Pajgczyna
Palowad
Paj§czyna, -ny, pl. -ny «/.,
©pinnaeraebe n., Spinnenge»
roebe n.
Pajuk, -a, ^;Z. -i, sm. 1)
Äammetbiener wz.,Scibiäger in. ;
2) ©eric^tsbiener m. ; 3) %ÜX'
ftef)er w.
Paka, -ki, -pl. -ki, «/.,
1) ^afet n. ; 2) ^ifte /.
Pakiet, u, p^ -y» sm. Pa-
kiecik, -a, pl. -i, f/iw. 'i^afet
«., ^'ädc{)en n.
Paklak, -u, pl. -i, sm.
^(ad)e /., grobeä %y\6) n.
Paklakowy, adi. üon
grobem 3:ucf).
Paklepie, -pia, sn., -py, -lep
.if.plur. S^<xx\\: ober glad^ä»
füllen.
Pakowac, -kuje, -walem,
va. impcrf. 1) padfen, ein»
paden, einjc^lieBen ; 2) qierig
effen, treffen; Pakowanie sn.
^aden n.
Pakowie, -wia, .'ting lant.
= pak6wki^^ tant. Änofpen
j)l. ; — puszczac 5l'nofpen
treiben.
Pakowny, adi. geräumig.
Pakt, -u, j;Z. -a unb -y
sm. 1) SSertrag m., 33erg[ei(|
«j. ; 2) SSerpac^tung beö SSief^ä;
Paktarz = Pachciarz.
Paknly, pl. tant. Sßcrg n.
Pakunek, -nku, pl. -nki,
(Sepäcfsftücf n., ®epöcE n. ; j)^-
-nki ©epädt n.
Pal, -a, j)?., -e, -i, am.,
^fa^l ?"., ^\iod m.\ wbijac
na pal pfQi)[en; odbic od -a
mit bem ©c^iffe ablegen.
Pala, -i, pl. -e, s'f. 5?elc|=
tuc^ n.
Palacz, -a, lA. -e, sm. 1)
^eijer ?«.; 2) JBrenner m.\
3)ä5erBrenner (bei £eidE)name);
4) — w6dki Sranntioeinbren«
ner vu; h) 3:;abafraucf)er m.
Palanka, -ki, pl. -ki, .s/. 1)
^lanfenjaun m. ; 2) Sßerji^an»
jung /. ; 3) Sranntroein m.
Palankin, -u, j)^- -y> sm.
©önffc /'., Xraflfeffet m.
Palant, -a, pl. -y, sm.
SBaUftocf m., SaUjpiei n.
Palantowac, -tuje, -wa-
lem, in. imperf. burci(iprügcln.
Pälarnia, -ni, pl. -nie, .v/.
Stennerei f.
Palcat, -a, jd. -y, sm.)
gtecfcn m., ©tödfd^en «. ; gra
w palcaty SBaUfpiet n.
Palcowy, adi. i'Jinger= ;
koid -wa '^tngerbein n. ; ziele
-we g^ingerlrout n.
Palczasty, Palczysty,
adv. mit gingern, fingerig;
koJo -ste Äammrab n.\ wal
— .'RammiDarje f.
Palec, -Ica, pl. -Ice, sm. ;
Paluszek, -ka, ^)?. -ki, sm.
dim. 1) ginger WJ.; — wielki
üDaumen m. ; — wskazujacy
Zeigefinger in.; — sredni
Siittelfinger; — serdeczny
©olbfinger; — maiy Heiner
ginger m. ; patrzec przezpalce
biirc^ bie ginger fc^auen; palca-
mi wytykac mit gingern
roeifen ; znac, umiec na palcach
auöroenbig lönnen; z palcam
nie wyssaJ id) ^abe eö nirf)t
au§ bem ginger gefogen; —
Boiy ©ottc§ ginger; goly jak
— fef)r arm; dlugopaicy
adi. biebifcf) ; 2) — (a nogi)
Qiiji', chodzic, stac na
palcach auf ben Siij^n gelten,
fte^en; 3) — u kola 2Birbet im
Äammrabe; 4) na — szeroki,
dlnei fingerbreit, =Iang.
Palecznik, -a, pl. -i, sm.
©tö(fcf)entaften in.
Palenie, -nia, 2^- -nia, sn.
93retinen n.,3lauc^en n.; fiel^e:
Falle.
Palenisko, -ka,p?. -ka, sn.
= palisko geuerraum m.
Paleontologia, -g-yi, sing,
tant. sf. ^etrefaftenfunbe /.,
SSerfteinerung^funbe /.
Palestra, -try, sf. IboO'
laten nebft @e[)itfen unb Solli=
i^itatoren (im alten ^olen),
tiarrrait n., 9(büo!atenl&eruf m.
Palestrancki, adi. 3u=
riften«, 2tniuatt5=.
Palestrant,-a,2)/. -nci, sm.;
Palestrancik sm. dim. 9löD0»
fat m. aicc^täanroalt »».^urift m.
Palet,-'-!, pl. -y, sm. BJaut-,
3ofl=, Quartierjettet m.
Paliö, -le, -liÜem, va. per/.
I, 1) brennen — .swiece eine
Äerje brennen; — w6dke
Sranntinein brennen; — im'-
szczyc mit geuer unb ©c^roert
oerroliften; — koperczaki ben
,pof machen; — komplimenta
Slrtigf fiten fagcn; 2) ^eijen, —
w piecu im Dfen tjeijen; w
starym piecu dyabel pali SUter
fd)li^t oor Sor^eit nicfit; 3)
fd)if^en, feuern; — z strzelby
feuern, geuer geben; 4) rau=
c^en; — fajke eine ^pfeife rau=
d;en; II. paiic sie, vr. im2)erf.
brennen; pali sie! e§ brennt!
geuer; robota pali niu sie
w rekach bie SItbeit brennt
if)m in ben ^änben, (er arbeitet
fe^r rafd)); rzeczy sie na
nim pala er nü^t bie ©as
c^fu fefjr fc^neU ab; — sie
coraz bardziej immer leiben»
fd^afttidier, brünftiger merben;
— sie O.o kof^o für jmnbn (in
Siebe) entbrennen; coraz sie
bardziej do niej pali er brennt
immer l^eftiger für fic; pali sie
do tego, do tej rzeczy er cnt=
(ilü[)t bafür, gibt fid^ biefem,
biefer 'Bad^e mit gonjer ©eelc
^in; wlosy mu sie pala er
l^at rcteä §aar.
Palik, -!i,pl.-i, sm. dim. oon
Pal; = kclek;«ßflod7»., 216»
ftedpfä^Id)en.
Palisada, -dy, ^jZ. -dy, sf.
^alifabe f., ©c^anjpfat)! m.
Palisadowaö va. imperf.
palifabieren.
Paliusz, -si,pl. -e, sm. ^aU
lium 11., ^.Bifdjofämontel in.
Paliwoda, -dy, 2)1. -dy, sm.
leiditfinniger öraufetopf, fd)uf=
figer ajlenfd^.
Palma, -my, 2)1. -my, sf. 1)
^alme /., ^almbaum ?m.; 2)
^afme atg ©iegeäjeid)en ; otrzy-
mac palme fic| mit 3iuf)m bi-
beden; 3) ^almämeig.
Palna6, -ne, -niesz, -ralem,
va. imperj'.l)anir\; palnac kogok
iinnbm einen §ieb oetfe^^en;
— g-tupstwo unüberlegt eine
©umm^eit fagen.
Palnik, -a, jjZ. -i, sm. 1)
SBo^nenbaunt in. ; 2) Srenner m.
l'ompenbrenner m.; 3)Kot;len»
ftoff m.
Palno^c, -.sei, sing. tant.
sf. arennbarreit /.
Palny, adi. brennenb, jün=
benb, brennbar; bron palna
geuerroaffe /.
Palony, adi. gebrannt; pa-
lona sköra gebrannte^ Seber.
Palowad, -lujo,-lesz, -watem,
va. imperf. ^fä|(e einfdjtagen.
Paluch
Panienstwo
Paluch, -a, pL -y, sm. 1)
ein großer, ftarter ginger; 2)
jjingetüberjug m. ; 3) ®äum=
lina m. am Segengefä^.
Paluszek, -a, pl. -i, sm. di-
min. oon Palec; ^^ingeid^en n.
Palusznik, -a, pl. -i, sm.
(rosl.) eine 2lrt genc^, S8irfe=
graö n.
Pala, SJ-. = palka.
Palac, -a, ^^?. -e, sm. Pa-
lacyk dim., ^^ataft ni., ^alaiä
n.
Palac, -iam, -lalem, vn. im-
perf. glüf)en, brennen, ent=
brannt fein; — nienawiscia
oor §aß fliül^cn; twarz mu
pala [ein ©eft^t glü^t.
Palasz, -a, ])l. e, sm. Sä=
bei m., ^aßafd) m.; Palasik,
sm. dim.
Palaszowac, -szuje, -szo-
waiem va. imperf. 1) mit
öem ©äbel l^auen; 2) tüd^tig
effen.
Pal^g, Pal%k, -u, fl. -i,
sm. ftummer ^iigel m.
Paleczka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ©täbc^en n. ; 2) ©daläget
TW., Klöppel 7«._
Palecznik, -a, pl. -i, sm.
1) 2ldermo^n m.\ 2) «Ringer»
fifd^ w.
Palka, -^\,pl. -ki, s/. 1) ßeu(e
f., Änüttel m., bicfer >£totf w. ;
bic sie -kami fic^ mit Änütteln
fd^fageu; 2) 2:romme(= ober
5pau£enfrf)Iä9el »?.; 3) ©amen=
folben einiv^er ©eroädjfe; 4)
(bi[bl.) Äopf m. ; zabita — ein
birfcc ©d;äDel ; zalac -ke [ic^ be=
trinken; szalona — %oVi,=
fopf OT.
Paluba, -by, yl. -by, sf. 1)
93ebecEung f., SBagcnbecfe/.; 2)
©tamm m., ©trunf m. (eineä
Sauiiieä); 3) alte 35ettet.
Pamflet, -u, pl. -y, sm.\
Pamflecik, -a, pl. -i sm. dim.
^^ampfjlet n., ©cf)mä[)fc^rift /.
Pamiatka, -ki,^/. -ki; Pa-
mi^teczka, -k'\.pl. -ki dim. sf.
1) iJlnöenten »., (Erinnerung/.,
©ebäc^tniä n. (einer ©ac^e);
dac Da -ke al6 2Inbenf m geben ;
obcliod na -e czegos eine ®e=
bäd)tniäfeier; 2) Senfiettel m.,
2)enfjtid)en n., Senfmal «. ;
to pamiatki naszych przod-
kow baä finb bie ®en!mä[er,
bic unä an un[erc aSorfal^ren
erinnern.
Pamigc, -ci, sing. taut. sf.
1) ©ebäc^tniö n. (eine ^raft ber
©eele) ; miec dobra — ein guteS
©ebä^tniä rjaben; umiec na
— auSioenbig !önnen; hyc bez
-ci befinnungsloä [ein; wypa-
dto ml z -ci eötft mir entfallen ;
wbic CO w — inä ©ebäc^tnig
einprägen; 2) 2lnbenEen n.,
©rinnerung /.; ^yje — jego
bie (grinnerung an il^n lebt;
svvietej pamieei (abgeEürjt: s.
p.) bei 6l&rtften, blogosta-
wionej pamieei (abgeÜirjt: bt.
p.) bei :3uben: jeligen Slnt^e«
benfcnä, ber, bie [eltge; mied
w swiezej -ci im frijd^en 2ln=
ben!en l)aben; uwiecznic —
czyja jmnbä 2lnbeafen cerenji»
gen ; za ludzkiej -ci [eit ''Sllen=
[c^engebenfen; 3) ©ebanfe m.
Pami§tac,-tam,-tasz, -talem,
va. imperf. gebenden, im ©e=
bäc^tniö behalten; — o kim
an jmnbn benfen; -taj o mnie
gtbente mein; bede ci to -tat
eate zycie baö nnö id^ bir jeit«
lebenä gebenden; — o przy-
rzeczeniu eingeben! fein beä
58er[prec]^enä; — o sobie an
[id) benfen.
Pamigtnik, -a,pl.-i, sm.\
Pamigtniczek, -czka, pl.
-Cüki sm. dim. 1) ©tamin=
bud^ n.\ 2) 2)iemoiren^Z.,2)en!=
roüibigfeiten p>^ i 3) 2;agebuc^
n.; — lekarski mebi^intfc^eä
Siagebud^; — polityczny polis
tifd)e§ Journal.
Pamigtny, adi., Pamig-
tnie, adv., bentiDürbtg.
Pan, -a, -u, pl. -owie, sm.
1) §err m.\ — domu ^auä»
l^err «?.; — Bog Herrgott m.'.
— mlody 33räutigam m. ; byc
z kims za — brat mit jmnbm
fef)r üertraut fein; 2) ^err
(alä ©(bieter); jaki — taki
kram roie ber §err fo ber
Änec^t; 3) @runbt)err m.,
©Delmann m., grofier §err; —
z panow oon Dotne^mer 216=
fünft; na -a chorowac »or=
ne^m tun ; najgorszy — z chto-
pa eä ift fein 3Weffer, ba§ är=
ger [ediert, als roenn ber Sauer
^belmann wirb ; — krakowskl
= kasztelan krakowski.
Panak, -u, sing. tant. sm.
^;ßanaj;fraut n., §eilrourj=
gummi m. (thapsia asclegium)
Pancernik, -a, jj?. -cy, sm-
1) ©epan^erter m.; 2) ©urtel.
tier «.; 3) ^anjer[d)i[f n.
Pancerny, adi. bepanjert
towarzysz — polnifc^er Äü=
raffier tn., jur bepanjerten 2tb=
teilung gehörig.
Pancerz, -a, pl. -e, sm. ;
Pancerzyk, -ka, ^j?. -i sm.
dim. ^Janjer m., iQa.xr\\\6) m.
Pandekty, Pandekta, -töw,
pl. tant. ^Uanbeften pl.
Paneczek, czkajjp?. -czkow,
sm. aud) Panek, -uka, pl.
-nkow, sm. 1) ein jungeä^ecr'
d^en; 2) ©ecngrofe m.
Panegiryk, -a, 2^1- -', sm.
SobreDe /., Sobjc^rift /.;
= mowa pochwalna; pismo,
dzieto pochwalne.
Panegiryczny, adi. tob»
rebnerifd).
Panegirysta, -ty, pl. -kcx
sm. iiobrebner m.\ = cüwalca.
Panew, -uwi, pl. -nwie, sf.
^Pfanne /, Äeffel m.
Panewka, -ki, pl. -wek,
sf. ^ünbpfanne /. (beim
©c^iefegen)et)r); spatifo mu sie
na -wce baä ©eme^r üetfagte
i^m, e§ mar erfolglos (bilbl.).
Pani, — pl. -nie, pan,
sf, ^errin/., grau/., gnäbige
grau, ©ebieterin/., Same /.;
moja — meine grau; jak sie
ma panska — toie gel)t eä Q^rer
grau; — raego serca bie
S)ame meinet §erjenS.
Pani§,tko, -ka, pl. -ka,5».;
Pani^teczko, dimin. |)errs
c^en n., baä iunge 5?inb ber
^crr[d)aft.
Panicz, -a, pl. -e, sm.\
Paniczyk, -a, pl. -i sm. dim.
1) reid}er, junger §err m., le»
biger ©o^n beä^errn; 2) ein
oerbälfc^flter, fauler Qunge.
Paniczny, adi. panifc^ ;
stracii — pauifc^er ©d)re(f.
Panienka, ki, pl. -ki, sf.
dim. uon Panna = (jungeö)
gräulein.
Panienski, adi. Jungfrau«
lid); 3ungterii=>,3tot\nen=; stan
— 3jungfern[tanb ?». ; klasztor
— grauenflofter n.
Panienstwo, -wa, sing. tant.
1*
Panisko
Paradny
sn. Sungf rauf dj oft/. Sungfer»
fd^aft /.; odebrac— cntjutig^
fern.
Panisko, -a, pl. -a sm. imb
sn. guter §err.
Panna, -y, pl. -j, -nien, sf.
1) Jungfrau /., iJtäutein n.,
Jungfer /., iiebige /., 3)?äD=
d^en n. ; nMJswietsza — TjelUge
Jungfrau /. ; — sJuzaca ilam=
tnerjungfer /". ; — domu §auä=
fräulein n.; stara — alte
Jungfer /. ; — kasztelanka
bie ilaftellanötod^ter; 2) eine
2lrt SBiriie; a) §anb-- unb §al§=
feffeln; 4) S»ngfra" «>" Öini»
mel; 5) wodna — ÜibeKe/. ; 6)
Äantie/'.
Pauosza, -szy, j^l- -sze, sm.
reidier, i)oc^mütigei §err.
Panoszyc sig, -sze, -ysz,
-ylem, sie vr. imperf, tiid),
gro^ tun, ftoläiercn, |offärlig
fein.
Panowac,-nuje,-waiem,t;H.
imperf. Ijettfd^en, regieren.
Panowanie, -nia, ^jZ. -nia,
SReciierunfl /., §errfct)aft /.
Pantaion, -a, pl. -y, sm.
^ausrourft m.
Pantalony, -nöw^pl. tant.
sn. 4)oien pl., Seintieib n.
Panteista, -ty, jJ>?. -sei, sm.
5ßantl)eift w.
Panteistka, -\<.\,pl. -ki, sf.
5l!antf)etftin /,
Pantera, -ry, pil- -ry, sf.
^^antljer m., 5ßantt)ertier n.
Pantofel, -fla, pl. -fle, sm.]
Pantofelek, -Ika, pl. -Iki sm.
dim. 5)Jantoffel m.; byc pod
pantofletn unter betn Pantoffel
fielen ; jezyk mu chodzi w -flach
er fann faum fprec^eu (oon
einem SBetrunfenen).
Pantomima, -my, pl. -my,
sf. '^awXoxnmuf. ; 3Wienenfpiel
n.
Panuj§,cy, -cego, pl. -cy
sm. .tiertfc^er m., gürft m.
Panujacy, mli. t;erif^enb.
Paiiski, wU. 1) bem §errn
gehörig. Ijerrfc^aftlic^; $errn»=;
iaska -ka na pstrym kouiu
jfczdzi öerrengunft iDÖfirt nicJjt
lange ; -kie oko konia tuczy ba§
2luge be§ £)ausf)errn roac^t om
beften über bie Sßirttc^aft; 2)
tjerrlid), Dorne^m, flott; -kio
obejscie »omeljme iy^anicron;
zyc po -ku ftott iiUn:, 3) ©ott
ben §errn betreff enb; aniol —
baä ©ebet ber SSerfünbigung ;
wieczerza -ka ber %\\6) bes
§errn, ba§ beil. 2lbenbma^l.
Panskosc, -ci, sing. tant.
sf. Ijerrtjc^eö äBefen n.
Panstwo, -wa, pl. -wa, sn.
1) §eirf c^aft/., ^err unb {Jrau ;
— mlodzi SJrautpaar n.;
2) ©tant m., 3ietc^ n.
Panszczyzna, -ny, pl. -ny,
sf. g-ronöienft w., gron=
arbeit /. ; robicjakza -ne un»
gern, nacf)[äjfig etroaä tun.
Papa, -py, I. sm. 5ßapa m.;
II. sf. aJJauI; dac w pape =
w pysk eine Slkulfd^eHe, eine
D()rfeige »erfe^en.
Papawa, ober P^pawa, -wy,
pl. -wy, sf. Suiterblumc /',
^-pfaffen^, SJönc^ßblatt n.
Papier, -u, pl. -y, S7n. 1)
Rapier n.; 2) ©c^riftftücf, 2)0*
fuinent; wazny — ein mid)^
tigeg ©d^rtftftüd-, jego -y feine
3)ofumente.
Papierek, -rka, pl. -rki,
sm.äim. 1) ein ©tuet ^fapier,
^apterfc^ntgel m.\ 2) S3anf=
note /.
Papiernia, -ni, pl. -nie, sf.
^^apietfabnt/., Papiermühle/.
Papiernictwo, -wo, sing,
tant. sn. ^^apterfabrifation /.
Papiernik, -a, pl. -nicy,
sm. ^^Japietfabrifant m.
Papieros, -a, j)^- -y, sm.]
Papierosik, -ka pl. -ki,
sm. dim. 3'gttrctte /.
Papierosnica, -cy, pil. -ce,
sf. ^igaretlenbofc /.
Papierotka, -ki, j;?. -ki, sf.
^apierbaum in.
Papierowka, -ki,^^;. -ki, sf.
eine ^pfelart.
Papierowy, adi. ^apier^,
papieren.
Papieski, adi. päpftlid^.
Papiestwo, -a, sing. tant.
sn.-^.ipfttum «., ''Vapftroürbe/'.
Papieäi, -a, pl. -e, sm.
^'apft m.
Papieznik, -a, pl. -cy, sm.
■ipapiu m.
Papilot, -a, x>l. -y, sm.
^apiUote /., §aarn)i(Iel m.
Papinkowaty, adi. oer«
n3eid)lid)t, oerjogen.
Papka, -ki, pl. -ki, sf. Äin=
berbrei m.
Papla, -11, pl. -le, .sm. unb
sf. ©c^iüä^er ?«., ©(^loä^erin
/., i^[appermau[ n.
Paplac, -lam, -laiem, vn.
imperf. f^ma^en, plappern.
Paplanie, -nia, sn. Papla-
nina, -y sf. ©eic^mäg n.,
^ßlappern n., ©eplopper n.
Paproc, -ci, pl. -cie, sf.,
garntraut n., gemeine^ (Sngel=
füB ; kwiat — Sßunbcrblume /.
Paprociany, adi. gorn=
traut=.
Paprocica, -ry, pl. -ce, sf.
93Iafenfatn m.
Paprotka, -ki, pl -ki, sf.
©d)ilbfarn m., g-rauentjiiar n.
Paprotnica, -cy, pl. -er, sf.
SJiiläfraut n.
Paprotnik, -a, pl. -i, sf.
©aumfavn m.
Papryka, -ki, sing. tant. sf.
^^aprifa m.
Paprzyca, -cy, pl. -ce, sf.
2}Jül)leifen «., 2)Juf;lbod m.
(tDOcauf ber SDiüI^lftein rul}t).
Papuc, -cia, pl. -cie, sm.
gihoberfdjuf) ni.
Papuga, -gi, pl. -gi, sf.\ Pa-
puzia, -zi, pl. -zie, Papuzka,
-ki, pl. -ki sf. dimin. ■^'a^
pagei w. ; paplac jak —
Unftnn fc^roa^en, unüberlegt
reben.
Papuzi, adi. ^kpagei=.
Para, -ly, j^l- -ry» sf. I.
^5aar n. ; mloda — baö junge
(Sl^epaar; parami paorroetfc;
do pary entfprec^enb, juein»
anber pafffn; II. l)S)ampfw.,
SJunft m. ; -re wypuszczac
bampfen, bunften; 2) Sltem
m. ; nie pu=zczal -ry er rebete
gor niclit, fi^roieg ftd) aug.
Parabola, -li, pl. -le, sf.
1) ^^Jarabel/. (Äegellinie); 2)
©leic^nis n., '^varabel /.
Paraboliczny, adi. para*^
boliic^.
Paraö sie. -ram, -raiem, vr.
imperf. fic^ abgeben.
Parada, -dy, pl. -dy, sf.
^arabe/.; $rac^t f, ^|'omp
tn., byc czems od -y itxo.
jum ©d^cin blofs fein; miec
glowe od -y ben Äopf jum
©d)ein, I)aben (bunim fein).
Paradny, adi. Paradnie,
Paradowac
Parsk
adv. 1) parabe=; 2) ptöd^tig,
mm-
Paradowac, -duje, -dowa-
lem, va. imperf. parabieren,
[tofsieren, ©taat ntadjen.
Paradowanie, -a, sn. ?ßava»
bieten n., (Stolzieren n.
Parafia, -fii, pl. -fie, -fii,
sf. Äirc^fprengel m., ^farr=
jprfitgel m., Pfarre /.
Parafialny, adi. ^farr=,
szkoia -a ^farrf^ule.
Parafianin, -a, pl. -ie,
fem. Parafianka -ki, pl. -ki,
1) ^fartünö n. ; 2) Spießbürger
711., -in/.; Kfeinftäbter m., =in/.
Parafianski, adi. po para-
fiansku adv. üeinfläbtifd;,
fpiefebürgerttc^.
Parafianstwo, -wa, sing,
taut. Äleinitäbterei /., ©pie|=
6ürgerliil)teit /.
Paragraf, -u, jj?. -j, 1)
«Paragraph m.; 2) Sd^marre
/., £>ie5 ü6erg ©eficfet.
Paralityk, -a, pl. -cy, sin.
©ic^tbrüd^iger w., ©etä^mtev m.
Paraliz, -u, pl. -e, sm.
gä)lagfluß w., Säfjmung /.;
tkniety, ruszony -em oom
Qäliag^t getroffen.
Paralizowac, -zuje, -zowa-
lem, va. imperf. lähmen.
Paralizowy, adi. Sä^=
niungs=; ziele paraliÄowe
©ic^t., ©d^Iüffetbrume /.
Parapet, -u, pl. -y, sm.
^arapet w., SSruftroe^r f.
Parasol, -a, pl. -e, sm.
3?egenfc^irm m., Sd^irm m.,
©onncni'd^irin ni.
Parasolka, -ki, pl. ki, sf.
©onncnfc^trm in.
Parasolnik, -a, pl. -cy,
sm. ; Parasolniczka, -ki, 2)1.
-ki sf. ©dt)irmnia(^er tw., Auf.
Parawan, -a, pl. -y sm. ;
Parawanik, -ka, pl. -ki sm.
dimin. Dfenfrfiirm »»., fpo=
nifc^e äBanb/., Söanbfd^irm m.
Parazyt, -a, pl. -y, ^^a=
rafit m., Sd^maro^er m. ; = pa-
sozyt.
Parch, -u, pl. -y, sm. ;
Parchy, -6w, pl. tant. (Srinb
m., Staube/., Ärä^e/. ; parch,
-a (oeräd^tlic^) ^Ji'auf^el in.,
^ube m.
Parcianka, -ki,^;?. -ki, sf.
grober Seinroanbütter.
Pai'cie, -cia, pl. -cia, sn. 1)
©rängen n., 2)rürfen «.; 2)
S8Iät)ung /.
Parcyalnosc, -sei, sing,
tant. sf. ^artei(id^!eit /". ; =
stronniczosc.
Parcyalny, adi. Parcy-
alnie adp. parteiifd^, par=
teilid^ ; = Btronniczy.
Parczoch, -a, pl. -y, ©olb-
bifter /:
Pardon, -u, sing. tant. sm.
^arbon m., Sßerjei^ung /.,
Segnabigung /. ; bez -u ol^ne
©nabe.
Pardwa, -wy, pl. -wy,
(Scöneebu[}n n.
Pareczka, -ki, 2^1- -^h di-
min. von Fara sf. '^äv=
d^en n.
Parek, -rka, pl. -iki, sm.
eine 2lrt ©d^langen, bie paar*
raeife leben.
Parentela, -li, ?:)?. -le, sf.
©efd^Iec^t n., gamilie /. ; = po-
kolenie, röd.
Parepa, -py, jpL -py, sf.
Parepka, -ki, 2)1. -ki sf. dim.
fleineö, fd^ted^teä ^:pferb.
Pargamin, -u, pl. -y, sm.
Pergament n.
Pargaminowy, adi. ^er=
gament».
Park, -u, _2^?. -i, sm. 1)
^ar! in., ©arten m.; 2) 2lr=
tillerieporf.
Parka, -ki, pZ, -kl, sf. 1)
^är^en «.; 2) ^arje /.
Parkacz, -a, p?. -e, sm.
ein alter, fttnfenber S3oö.
Parkan, -u, pl. -y, sm.
i8retter=, ?ßranfengaun m.
Parkocic sig, vr. imperf.
jidfeln, 'S'iäel werfen.
Parkot, -u, sing. tant.
sm. 58odsgefian! m.
Parlament, -u, pl. -y, sm.
Parlament n., Sleid^srat m.
Parlamentarnosc, -sei,
siiiff. tant. sf. ^atlamenta-
riämuä m., 5ßerfaffung§mäfiig=
feit /
Parlamentarny, adi. Der=
faffungämäfiig, partamentarifc^
(ber aßürbe beS ^ßarlamentä
entfprec^enb).
Parlamentarz, -a, 2^2!. -e,
sm. 'ißarlamentär m., Unier=
^änbler m.
Parlamentowac, -tuje.
-waiem, vn. imperf. unter«
l^anbeln, parlamentieren.
Parlamentowanie, -nia,
pl. -nia, sn. Unter[)anöeln n.,
Untet[)(tnblung /.
Parlatoryum, pl. -y;i, sn,
©prediujnnter n. (in Ätöftern).
Parnica, -cy, pl. -ce, sf 1)
roarmeä S3abejimuier «. ; 2)
2lberfatn m,
Parnik, -a, 2^1- -cy, ©d^tä=
gelgefell m.
ParnoSc, -sei, sinr/, tant.
sf. §i^e f., ©c^roüle /.
Parny, adi., Parno, adv.
fd^roiU.
Parobek, -bka, ^)?. -bki,
ober -bcy, = Parobczak, -a,
2)1. -i, 5?«. ; Parobeczek,
•czka, 2)^- ^^''i *''^- dimin.,
Änec^t m., ©auäfnedit m., gc=
funber, junger 33auer m.
Parobkowac, -kuje, -wa-
lem, vn. impierf. atä^ncc^t
bienen.
Paroch, -a, 2^1- -owie, sn.
5ßfatrer m. ; = proboszcz.
Parochia, -ü, pl. -ie, sf.
?ßfarre /'. ; = probostwo.
Parokonny, adi., Paro-
konnie, adv. jroeifpännig.
Paroksyzm, -u, pl. -y, sm.
5paroEi6mu3 m., 2lnfaff in.
Parol, -u, pl. -e, sm. So=»
fungäiDort «., ^arole /.
Parolist, -u, pl. -y, sm.
So^nenfaper/.,n)itber kapern»
ftraud^ m.
Parostatek, -tku, 2)1- -'^1,
sm. 35ampffcf)tff n.
Parow, -owu, p?. -owy,
©cötud)t /.
Parowac, -ruje, -rowaiem,
vn. imperf. 1) bunftcn, trfin=
fpitteren; 2) parieren.
Parowanie, -ia, si)ig. tant.
sn. SSerbampfung /., ^Uiäbün«"
ftung /.
Parowiec, -wca, pl. -wce,
S)ampfic^iff n.
Parownica, -cy, pl. -ce, sf.
1) 2lbbampf5fd^ate /.; 2)
SDampferjeugcr m.
Parowoz, -wozu, pl. -wozy,
sm. Sampfitiagen m., 2oIomo=
tioe /.
Parowy, adi. S)ampf*;
mlot — Sampf^ammer.
Parsk, -u, i)^- -'> ^"'- 1)
©c^nauben «.; 2) louteä So-
Parska6
Pasc
d^en n.; 3) ©lube /. (um
gtücfite unb (Stböpfel aufju=
beit)al)ren); 4) ©rfjjüüte /.,
Söellommen^eit/.; 5) — kozi
eine ^flanjenart.
Parskaö, -kam, -katem.vn.
imperf.^ Parsknac, -kne,
-kualem,t'n.2Jer/. l)fc^naubcn,
f Knäufen; 2j praffetn, ji^c^en;
3) in lauteä jc^aüenbeä ©e-
läd^ter ausbrechen.
Parsknif cie -cia, pl. -cia,
sn. ctnntaligeg Sluflac^en.
Parszywiec, -wca, _pl.
-v/cj,sm. (iJtinbigec m., ßrä|i=
ger m., SRäubic»er m.
Parszywiec, -wieje, -wia-
lern, vn. imperf. täubig, irä^tg
werben; sparszjwiec vn. perf.
Parszywy, adi. frä^ig,
täubig; — odlew Irä^iget
Part, -'J, sififf. taut. sm.
grobe ^odEfeiniDonb /.
Partacki, adi. po partacku,
adv. fiümperfiaft, ptu!cl)eil)att;
robota -i'ka ©tümpetatbeit /.,
sßfufc^erei /.
Partactwo, -wa, pl. -wa,
©tümperei /., fcl)lcc^te 5Hr^
beit /.
Partacz, -a, pl. -e, sm.
©tümper m., ^fufci)et tu.
Parter, -u, sm., ßtbgejdiofi
n., ^artetre n. \
Parterowy, adi. ebenerbig,
parterre».
Partya, -tyi, pl -tye, sf.
1) ^axtii f. ; 2) «partei /., |
gratiion /.; 3) Sabung /.; i
kilka-tyiwiua einige Sabungen 1
SBein. 1
Partyka, -ki, i)?. -ki,*/. 1)
ein tüchtiges ©tücE O^irot,
gleif*), Portion /., 2) em
formloleg ©tüd ©afj; Par-
tyczka dimin.
Partykularny, adi., Par-
tykularnie, adv. prioat,
portifulär.
Partykularz, -a, pl. -e,
sm. 1) "iprioolmann m.; 2)
«ßtioatteben «.; 3) ßlein»
ftabt /., Utätjroinfel »».
Partytura, -ry, pl. -ry, sf.
«Partitur /.
Partyzana, -ny, pl. -ny, sf.
«Pattifane /.
Partyzancki, adi. ^artei=
sänget«.
Partyzant, -a, pl. -auci,
^porteigängct m.
Parzelina, -ny, sf. Zxao^xa.
f. m^<^w)-
Parzenie, -nia, pl. -ma
sn.;l) 33ä{)ung/.; 2) ^:paaren
n. ; — !»ie Söegattung /.
Parzyc, -rze, -rzylem, I. va.
imperf.; 1) brennen, bren=
nenbe'®mpfinbung oeiutfacben-,
pokrzywa parzy bie Slt-ffcl
brennt; 2) brüf)en, mit Sörü^=
roaffer begießen; 11. — sie
ftcf) brennen; 2) fid6 paaren.
Parzydlo, -dia, pl. -dia, sn.
©pierftaube /.; — wiazowe
©umpf fpierftaube /., 3o£)anniä»
raebet m.
Parzysty, adi. gueinonbet
1 paffenb, gerabe; liczba-sta ge=
rabe ^'i.i)i.
Pas, -a, pl. -y, sm. 1)
©ürtel m., ®utt m., bie breite
©c^ätpe in bet polnifc^en
9JationaUtad^t; — rycerski
güttergüttel m., Drbenebanb n.;
■2) Stiemen m., ®urt »?.; -
tasmowy Sanbgurt m.; —
stolcowy ©pannriegel; 3) bie
SZitte beä Seibeä, %a\^t f.;
4) (Stebensatten:) za pasem
lüor ber Sür (bitbl.); zima
za pasem ber 3Bintcr x\ai)t ;
' wziac nogi za — jdönell
! taufen fliegen, g-erfengelb ge«
Uen; 5) §immelägüttel m.;
\ 6) Streifen ?«. ; suknia w -y
1 ein geflreifteä 5lleib.
I Pasac,va. \xx\t>v7i.frequent.
I üon Pnki.
I Pasaz, -u, p7. -e, sm. ^aj=
j fage/.,S)urc^gangwi.;=prze-
I chod, przejscie.
Pasazer, -a, pl. -rowie,
'MiägiiJ >»; 9}eifenbc(r) m.
Pascha, -cby, pl. -cliy, sf.
1) Cftetn 2)1] 2) Dfterbrob n.
Pasek, -ska, pl. -ski, sm.
©ürtel m. ; ©treifen m. ©ängel'
banb V.
Pasibrzucli, -a, pl. -y, sm.
©cf)lemmer ni., greffcr m.,
Sdjmavoljcr m.
Pasiecznik, -a, pl. -cy, sm.
^iencniüärtcr m., SBienen»
gättner vi.
Pasieczny, adi. Sienen=
garten» ; pszczota -na (Satten"
biene f.
I Pasieka, -ki, pi. -ki, sf.
1) Sienengarten j«.; 2) Setl^au
m.; 3) Slcfettanb im SBalbe
mit §ol3[tü(Ien umgeben; 4)
md m.
Pasienie, ober Paszenie,
-nia, sing. tant. sn. SBeiben n.,
§üten n.
Pasierb, -a, pl. -y, sm.
1) ©tieffotjn m.', 2) blinber
Stuäraurf)^ am ©tamme; 3)
3aunftü^e f.
Pasierbica, -cy, sf. -ce, sf.
©tieftocbter /.
Pasigfba, -by, 2^1 -by, sm.
= Pasibrzuch.
Pasikonik, -a, pl. -i, sm.
®roöf)üpfer m.
Paskowka, -ki, pl. -i, */•
Sucbä m.
Paskuda, -dy, pl.-ij, sj. 1)
$äfeUd)feit /.; 2) unfoubereä
3eug, Unflat «., Unreintg!eit
f., itnfeufc^^cit /.
Paskudiiica,-cy,jp?. -ce, sf.
Unflätige/., Unfaubete/., l)ä^=
tidieä, f^mul^igeä, eIeU)atteö,
unfittUc^eö SOSeib.
Paskudnik, -a, pl. -cy, sm.
unflätiger, unfauberer, l)äB=
lid)er, elel^after, unfittUcf)et
Paskndnosc, -sei, jj/. -sei
sf ^äfjUc^teit f., Unteinigteit
/., Unteufcbl^eit f.
Paskudny, adi., Paskn-
dnie, adv. I)ä6lic^, gaiftig.
Paskudziö, -dze, -dzifem,
va. imperf; 1) fuöetn, üer=
unteintgen, fc^mu^en, 5«otbutft
am unricbtigen Drt »errichten;
2) »erpfufc^en.
Paskndztwo, -a, 2)1. -a, =
Paskuda.
Pasmo, -ma, pl. -ma, S7i. di-
min.; Pasemko, -ka,2)?. -ka,
sn. 1) ©ebinbc n., Steilje /.;
2) Äette f.; — g<5r ©ebirgö»
fette /.; 3) ©treifen «»• ;
4) ©trät)nd|en n.
Pasmuga, -gi, pl -gi, sf. ein
Sßiejenftri^ im äUalbe, einem
58ttd) entlang.
Pasorzyt, = Pasoiyt, -a,
p/. -y, ,iw.; ©d)niarot?er m.;
©'d)maro5cr., SBud^erpflanje /".
Pa^ö, -se, -slew, va. per/.:,
Pasa6, -sam, -salem, va. im-
perf. 1) SJiel^ l)üten, roeiben;
2) füttern.
Pas6
Patron
Pasc, padam, padasz, pa-
diem, va. perf. fallen.
Pasne, -go, sn. sing. taut.
Süeiberfcfit n., |)utred^t n.
Pasnik, a, ])l. -cy, sm.
©Urtier m.
Pasowac, -suje, -warem,
va. imperf. gunt JHitter fcl)la=
gen; vn. imperf. paffen (^u
etroas); — sie, vr. imperf.
rttic^en, !ämpfen.
Pasozyt, -u, pl. -y, sm.
©d&maroi3er m.
Pasozytny, adi., Paso-
zytnie, adv. fd^maroljcraitig,
©d)niaro^er=.
Pasowka, -ki, pl. -ki, sf.
Sapfbirne /.
Passya, fie^e: Pasya.
Pastela, -li, pl. -le, sf. %a.--
fteH VI., ^^paftelgemälbe n.;
^pafteCfarbe /.
Pasterka, -ki, pl. -ki, sf
dimin. Pastereczka ; 1 ) @c^ä=
fertn /., §irtin f.\ 2) Sac^ftelje
/.; 3) eine Slrt Sipfel; 4) §ir=
tenmeffe /.
Pasternak, -a, pl. -i, S7n.
5ßa[tinaf m., ^^afterna! m.,
§irfd&möl^re ./., 2)?o[)rnjurjel/.
Pasterski, adi. $itten=
©cöäf er= ; kij — §trtenfta6 m.
Pasterstwo, -wa, sing,
taut. sn. §irtenleben n., §irs
tenftanbm.; — duchovvnegeift»
lid&fä §tdenamt n.
Pasterz, -a, jjl- -e, -y, sm.
1) §irt m., ©d)äfer m..; 2)
©eelen^itt m.] 3) — rbiov/y
Siofenbroffel /.
Pastewne, -go, sing. tant.
sn. äBeiöegelb f.
Pastewnik, -a, pl. -i, sm.
umger)egter 3Beibepla§ m.
Pastewny, adi. Sßeibc« ;
burak — Surnipärilbe /,
Pastka, -ki, 2Ü. -ki, sf.
gaUe /., «klappe /., ®ede /.
Pastor, -a, pl. -owie, sm.
^aftor m., (eoangelifd^et)
^Pfarrer.
Pastoral, -u, pl. -y, sm.
S8tfdE)ofgftab m.
Pastorowa,-wej,p^ -rowe,
sf. ^tau ^^aftor /.,' ^afto=
rin f.
Pastorski, adi. ^aftor=,
paftorenl)oft.
Pastuch, -a, pl. -y, sn.
SSie^^itt ?«., Pastuszek, dim.
Pastuszka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
§iittn/.; 2) ^iutenüogel m.
Pastuszy, adi. Wirten», nac^
^irtenart.
Pastwa, -wy, sing. tant. 1)
SSie^futter «.; 2) Staub m.,—
plomieni ein 3Jaub ber glam:
nxen; wydac na -we komu ber
©raufamfeit jnmbä preisgeben.
Pastwic, -wie, -wisz, -iiem,
sie vr. imperf. — nad czem nad
kirn feinen ^orn, feine ®rau=
famfett, an imnbm anblaffen;
fid^ an imnbä UnglüdE rotiben,
fein 3DJütcf)en an imnbm
füljfen.
Pastwisko, -ka, pl. -ka,sn.
S8ie[)raetbe /., Srift /.
Pastylka, -ki, pl. -ki, sf.
^aftiue/., .^uöerln., fettet n.
Pastynak, -a, pl. -i, sm.
@tac^elrod)e /.
Pasya, -yi, pl. -ye, sf. 1)
Seibenfd^aft/'., $affion/. ; pa-
syami leibciifcf)aftlic^ ; ü) 3orn
?«., aiufregung /.; -e mnie
biora id^ bin i)or Soi^"«u&f'^
mir; 3) ^affion, vetbenSge»
fc^idtite 6f)tiftt, baä Äceuj mit
einem (S[)riftugbi(be.
Pasyjka, -jki, pl. -jki, sf.
fleine i^eibenfii)aft ./.
Pasyonat, -a, pl. -naci, sm.
leibenfcftaftlid^er ÖJenfc^ m.,
33raufe!opf in.
Pasyonatka, -ki, pl. -tki,
s/.letbenfcl)aftlicl^e,^efttge5i;au.
Pasza, -szy, pl. -sze, sf.
Sßeibc /., 3Sier;futler n.
Paszcza, -y, pl. -e, sf. diix=
c^en ?«.; ©d)lunb m., 216=
grunb m.
Paszczak, -a, pl. -i, sm.
©onnenfifcö m.
Paszczgka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
3iacf)en w.; 2) (Scf)lunb m.,
Sergfdölunb m.; 3) oitinbifd)e
^tarjiffe (curligo).
Paszczgkowaty, adi. xa=
d^enförmig.
Paszka, -ki, 2>l. -ki sf. ftel^e :
Pacha.
Paszkot, -a, pl. -j, sm.
SJiiftelDroffet /.
Paszkwil, -u, pl. -e, sm.
5ßaöqui(I n , ©d^mälifd^tift /.
Paszkwilant, -a, pl. -ci,
sm. aud^ Paszkwilarz, -a, pl.
-e, sm. ^aöquiltant ?«., 35er=
faffcr von ©c^mäfifc^riften.
Paszkwilowac, -luje, -wa-
lem, va. unb vn. imperf.
©d^mäl)fd^riften »erf äffen;
\d)mäl)en.
Paszowac, -szuje, -wa-
lem, vn. imperf. 1) roetd^en;
2) abmagern.
Paszport, -u, ^;Z. -y, sm.
']3nft m., 3ieifepa6 m.
Pasztecik, -a, pl. -i, sm.
'^aftetc^en vi.
Pasztet, -u, pZ. -y, sm. 1)
'^apti f; 2) (bilbl.) 33efc^e=
run.:i /. ; ladny — eine fc^öne
Sefc^erung.
Pasztetnik, -a, 2)1. -cy, sm.
ißaftetenbädEec m.
Pasztetowy, adi. ^afte=
ten=.
Patelnia, -ni, pl. -nie, sf.
(fladie) Pfanne /.
Patent, -u, pl, -y, sm. 5ßa=
tent n. ; ©tplom n., ®eiüer5c=
fd)ein m.; — nauczycielski
2ef)rbefäl^igung^3cugntä n.
PatentoTvac, -tuje, -wa-
lem, va. imperf. patentieren.
Patentbwy, adi. patent-.
Patentowe, -go, sing.
tant. sm. ^^atentgebü^ren pl.
Pater, -tra, pl. -trowie sm.
^alcr m.
Patetycznie, adv. pat[)e=
tifcf).
Patetycznosc, -sei, sing,
tant sf., pat^etifd^eä SBefen.
Patetyczny, fff/?'. pat^etifc^.
Patka, -i, pl. -i, sf. ^attc
/., Safc^enbedel m.
Patoka, -k\,pl. -ki, sf. gnng^
fernl^onig m., geläuterter ^onig
m.
Patolog, -a, pl. -owie sm.
'I^at^olog »M.
Patologia, -gU, sf. sing,
tant. $atologte /.
Patologiczny, adi., Pato-
logicznie, adv. pat^ologifc^.
Patos, -u, si)tg. tant. sm.
'^alfjos n.
Patroch, -u, 2^1- -Ji sm.
©ingeroeibe n.
Patrol, -u, 2^1- --', sm, '^a=
trouiüo /■
Patrolowaö, -luje, -lowa-
tem, vn. imperf. patrouillieren.
Patrolowanie, -nia, sn. 5ßa=
trouiHieren n.
Patron, -a, pl. -owie ober
•y, stn. 1) ^atron, ©c^ufe=
Patronka
Pedal
l^eilige »?.; 2) 2lbDoIat m.,
©ad^aatter m., Slnroalt «?.;
©önner m. ; 3) patron, -u, jjü.
•y, SWalfc^ablone /'.
Patronka, -ki, pl. -ki,
sf. ©d^ufelKiligc /., ©d^u^l^er--
ttn /.; ©önnerin /.
PatiBjszyc, -sze, -szylem,
va. impkrf. aufbred^en, nuf=
roerfen (baä SBilb), baä ®in=
gerocibe I^eraiigne^men, au§=
rceiben.
Patry, -row, 2>^ <a«^. §afen=
aucien -pl- ; = slepie.
Patryarcha, -chy, -chowie,
sm. ^atriarc^ m.
Patryarchalny, adL, Pa-
tryarchalnie, adv. patttar=
(fioliic^.
Patryarchat, -u, 2^?. -y,
^atriard^eniDütbe /,, patriae»
(^at m.
Patrycyusz, -a, pl. -e, sm.
^ßatri^ter in.
Patry cyuszka, -ki, pl. -ki,
sf. ^^atrijierin /,
Patryota, -ty, pl. -ci, ^a«=
tttot m.
Patryotka, -ki, pl. -ki, sf.
Patriotin /.
Patryotyczny, adi. ; Pa
tryotycznie, adv. patnotifd^.
Patryotyzm, -u, seH^r. ian^.
sm. ^atriotismuö m., SSater«
lanbsliebe /.
• Patrzaö, Patrzyc, = Pa-
triec.
Patrzec, -trze, -trzyfem, I.
vn. imperf feigen, jc^auen, jU'
fd^ouen; — na wszystkie stro-
ny bic 2(ugen (^etuin)[c^roetfcn
loffen; jest na co — eä ift
fel^enäroett; II. — kogo, czego,
va. ctroag abtxiarten, pftegen;
— konca baä (Snbe aöroarten;
III. — sie, vr. iniperf. 3U'
fd^auen, anfrf)auen; dorn jak
sie -trzy ein §auä itiie fid^ä gc=
r;ört.
Patrzenie, -nia, sn. ©d^au-
cn n.
Patyczek, -czka, pl. -czki,
sm. ^ötjc^en «., ^ünbl^öljd^en
n.
Patyk, -a, /jZ. -i, sm. ©tödE=
c^en «., |)öl3^en «., aBgefat=
lener ober abgebrod^ener ijroejg.
Patyna, -y, pl. -y, s/. 1)
^atene/., DblatentelTer m.\ 2)
sjiatina /.
Patynka, -i, pl. -i, s/. 5ßan=
toffel TO.
Pauper, -pra, pl. -pry, sw.
Söettelftubent »j., ^Bettcljunge m.
Pauza, -zy,pl. -zy, «/. ^^aufe
/.,Untcrbre4ung /.; = przer wa.
Paw, -ia, ])l. -ie, sin.
^fau w,
Paw§z, -a, ^Z. -e, sm.
länglicher mit SeberüDeräogener
©4ilb.
Pawgznica, -cy, pl. -ce, sf.
äWeergraö «.; — psia ©tein=
lefcermooä «.
Paw^znik, -a, ^J?. -cy, sm.
©dbtiDfnappc m.
Pawi, at??'. ^fau=, 5ßfauen*,
pfauenl^aft.
Pawian, -a, pl. -y, sj». ^ßa«
utan m.
Pawicsig, -wie, -wilem,tr.
imperf. fid^ fprei^en^aufblafen.
Pawica, • cy , pl. -ce, sf. ^f au=
i^enne /.
Pawieniec, -nca, pl. -nee,
sm. ^fauenforaUe /.
Pawik, -a, pl. -i, sm. 1)
Pfauenauge «. ; 2) Pfauen»
fc^roanj w. ; 3) ^faud^en n.
Pawil.on, -u, pl. -y, sm,
^aottton jw.
Pawiniec, -nca, pl. -nee,
sm. 5}3fauenftout «., ^fouen=
fptegel m., "ißfirfid^fraut n.
Pawioczxib, -a, jj^- -y, sm.
^fauenfafan m., geber5uidj=
träger m.
Pawiowka, -ki, pl. -ki,
6/. ^jauentaube f., Pfauen:
niörod^en n., ^^fauenfc^roan^ m.
Pawloczny, adi. Pa-
wlocznie, a^fj;. fd^arlad^färbig,
fetn;(eugtq.
Pawioka, -ki, pl. -ki, «/.,
feineg fd^artac^farbigeä ®e=
lüebe.
Pawiowka, -ki, pl. -ki,
,s/. eine ^pfelgattung.
Pazlotka, -ki, pl. -ki, sf
®olb=, ©ilberta^n m.
Paznokie6, -kcia,^?. -kcie,
sm. 9lagel m. (am ginger unb
an ber ^z\)t).
Pazucha, -chj^pl. -chy, sf.
Sufen am icteibe; wloiyc co
za -che etro. in ben a3ufen
[tedPen.
Pazur, -a, pl. -y, sm. 1)
DJagel w., ßtauc Z'., Äroae/.;
2) Sünbel n.
Paz, -a, pl. -y, s?». ^fel3
OT. ; = nakladka, fuga,
wpust.
Paz, -zia, pl. -ziowie, sm.
^jaae m.
Pazdziernik, -a, 2)1. -i, sw.
Dftober m.
PazdzJerz, -a, pl. -e, sf.
{Jtac^gac^eln pl., 2lgern pl.,
g-lad^§= unb |)anf[plitter pl.
Paczek, -czka, pl. -czki,
s?w. i) Änofpe/., 33aumfnofpe
/.; 2) ilrapfen m., «JJfann»
fudjen «». ; oplywa jak —
w masle er ^at alleä doU auf.
P^jk, peku,^^Z. peki sm. =
paczek.
P^tlik, -a, pl. -i, sm. m^'
förmig gearbeitete §aube /.
P|,tnik, -a, pl. -i ober -cy,
sm. Pilger m., SBanber§=
mann m.
Patnictwo, -wa, sing. tant.
sn. ^ilgertum n., ^tlgerfc^aft/.
Pce, pcow, plur. tant. Sa»
gerbaum m.
Pchac, pcham, pchalem,
va. imperf. ; 1) fto^en, btängen,
f^ieben, brüden; — nozem
mit einem DJ^effer ftec^en;
2) abfdE)iden.
Pcliadlo, -la, pl. -la, sn.
Söffel m.
Pchanie, -nia, sing. tänt.
sn. Stangen «., ©tofeen n.
Pchla, -iy, pl. -ly, sf. glo^
m. ; — ziemna @lbflol§ tn. ; —
wodna Sßafferflol^ m. ; dimin.
Pchelka.
Pchli, adi. ^10^=, ^[ö^e».
Pchlica, -cy, pl. -ce, sf.
SBanjenfraut n.
Pchlid, -chle, -chli?em, va.
imperf. flöticn.
Pciilisty, adi. coU g-Iöf)e.
Pchnigcie, -cia, pl. -cia,
sn. ©tof} m.
Pczelnik, -a, pl. -i, sm.
I^itronenmeliffe /. ; — polny
ftinfenbeä äBanjenfraut n.
Pecka, -ki, i^l. -ki, sf =
pecyna sf. ©d^amottc /.
Pedagog, -a, p/, -gowie,
sm. ^äDagog m.
Pedagogia, -gü, 2)1. -gie,
sf. ^äbagogie /., ßräte^ungä-
lebre /.
Pedagogiczny, adi. Peüa-
gogicznie, adv. päbagogifd^.
Pedal, -u, pl. -y, sm. 1)
Pedant
Perspektywka
sßebat n.; 2) gu^roer! n.,
Trittbrett n.
Pedant, -a, pl. -nci, sn.
^pebant m., ©d)ulfuc^ä m.
Pedanterya, -ryi, sf. ^e=
banterie /., 2l!furate[fe /.
Pedantyczny, adi.\ Pe-
dantycznie adv. pebantifc^
Pedantka, -ki, pl. -ki,
sf. ^ebautiu /.
Pedel, -a, pl. -e, sm. ^e=
bell m. [gafuä m.
Pegaz, -a, pl. -y, sm. ^e=
Pejs, -a, 2^i- -y, -6w, sm.
©djläfenlocfe /.
Pejzaz -u, pl. -e, s/w.
Sanbjc^ajt/., 8anb)c^afts6itb n.
Pejzazysta -j,x>l. -sei, sw.
iJanbfc^attsmarer m.
Pektoral -u, pl. -y, sm.
^eftoral «., ^ettorallceus n.
Pela, -li, p?. -le, sf. g(ocE=
jeibe /.
Peiargonia, -nü, pl. -nie,
sf., Ätanici^=, ober ©tord^-
fd)nabel m., ^ettargonic /.
Peleryna, -y, ?j?. -y, sf.
ßraflen w., ^e(erine /.
Pelikan, -a, pl. -y, sm.
^elifan w., l?ropfaan§ /.
Pelnia, -lui, pZ. -Jnie, s/.
1) güHe /. ; w (calej) pelni
ganj unb gar, ooUftänbtg,
BoUfommen; 2) syoümonb m.
Pelnic, va. imperf. ou§:
füKeu, erfüllen, oollbringen;
— obowiazki feine ^flid|ten
erfüllen, feinen ^fltc^ten nad^=
f ommen ; — slu^be ben Stenft
oerfe^en.
Pelnica, -cy, pl. -ce, grül^=
lingsnieärourjel.
Pelnienie, -nia, sing. tant.
sn. (SrfüCen n., 33oÜ6rin=
gen n.
Pelnik, -a, pl. -i, sm. %vo\i=
b(ume /.
Pelniusienki, adi. ganj
toll, überfüllt.
Pelno, adv. DoH, fe^r oiel.
Pelnoletni, adi. grofe=
lästig, DoUjä^rig, majorenn,
münbig.
Pelnoletnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©ro^jä^rigJeit/., 5SoÜ=
jäörigteit /., fflJünbigfeit./.
Pelnomocnictwo, -wa,
pl. --v^a, sn. 3SoUm«d^t /.
Pelnomocnik, -a, pl. -cy,
sm. SeBoBmäc^tigter m.
Pelnomocnosc, -sei, sf.
S3eoolImäcf)tigung /. ; ©üttig=
leit /.
Pelnomocny, adi. t)oII=
mäd^tig, noUgütttg, SSoQ«
ina^tö«.
Pelnosc, -sei, sf. g-üUe /.,
35oafein n., «öttigfeit /.
Pelnowladny, adi. Pel-
nowladnie, adv. fetbftn)al=
tenb, unuinfd^tänJt.
Pelny, adi. üoH angefüllt.
Pelzac, -zam, -zarem, vn,
imperf. fried^en; = czol-
gac.
Pelzacz, -a, pl. -e, stn.
Saumläufer m., a)ünnfcl^näb=
ler 7n.
Pelzn^c, -zne, -nalem, vn.
perf. 1) fdjie^en, oerfd^ieBen, bie
garbe oerlieren, oergefien, j)er=
fc^roinben; pelzlo na niczem eä
rourbe ju Sßaff er ; 2) vn. perf.
oon peizac.
Pendent, -u, pl. -y, sm.
S)eaengef)enf.
Pendzel, -dzla, pl. -dzle,
^infel m.
Pendzlik, -a, pl, -i, dimin.
sm. ^infel^en n.
Pendzlowac, va. imperf.
pinfetn.
Penitencyarz, -a, pl. -e,
Seid^toater m.
Penitent, -a, pl. -nei, sm.
SBü^er; = pokutnik.
Penitentka, -ki, pl. -ki,
sf. öü^erin; = pokutnica.
Pensum, pl. pensa sn.
5ßenfum n., 9(ufgabe /. = za-
danie, lekcya.
Pensya, -syi, pl. -sye, sf.
1) ^:iienfion /., ®e§alt m., 2)
'^enfionat «., ^^penfion /., ®r=
Siebungganftatt ./'.
Pensyjka, -ki, pl. -ki, sf.
!(eine 5ßenfion /., fleineä ®in=
fommen.
Pensyonarka, -ki, pl.
-ki, sf. ^enfionärin f ; 33arf=
fifdä m.
Pensyonowac, -nuje, -no-
walem, va. imperf. penfio=
nieren, in SRul^eftanb x)er=
fersen.
Percepta, -ty, pl. -ty, sf.
@innoE)me /.; = doehod.
Perczowiec, -wca,p?, -wce,
sm. ©ullapevc^abaum m.
Perelka, -ki, pl. -ki, sf.
^ertd^en «., ffeinc ^erle /.;
^erjd^cn n., Siebd^en n.
PerewiÄka, -ki, pl. -ki, sf.
2:igeri[tiä m.
Perfekcya, -cyi, pl. -eye,
sf. SBoUfommenl^eit /. ; = do-
skonalosc. ^
Perfuma, -my, pl. -my, sf.
^atfum n.
Perfumerya, -ryi, pl. -rye,
sf. ^arfümerie f.
Perfumowac, -muje, -mo-
walem, ca. imperf. parfü=
mieren. [fümiert.
Perfumowany, adi. par=
Pergamin, -u, pl. -y, sm.
'Pergament n.
Pergamotka, -ki, pl. -ki,
sf. Sergamottenbirnc /.
Perkai, -u, pl. -e, sm.
feinerrcei^er Kattun, ^erfat m.
Perkalowy, adi. ^er!al=.
Perkoz, -a, pl. -y, sm.
Steißfu^ in. (JauöicrDogel).
Perlanka, -ki, pl. -ki, sf.
^erlenbefo^ m., ^ßerlenborte /.
Perlica, -cy, pl. -ce, sf.
5pcrlf)u[)n n.
Perlik, -a, pl. -i, sm.
^anbfäuftel w., ©d^Iägel m.,
g^auftl^ammer m.
Perlisty, adi. mit perlen
befe^t, bepertt; pot — spadal
mu z czola ber ©d^roei^ fiel
i^m in tropfen üon ber ©tirn.
Perla, -ly, pl. -ly, sf.
1) ^erle/.; 2) perly pl. runbe
Ijöljierne ©c^eiben pl.
Perloplaw, -u, pl. -y,
sm. ?ßerlmufd^el /.
Perlowiec, -wca, pl. -wce,
1) ^erlDogel m. ; 2) ^.ßerlit n.
Perlowy, adi. 'ipert-, perlen«;
-wa kasza Perlgraupen pl. ;
- wa macica, masa ^.^erlmutter/.
Perora, -ry, pl. -ry, sf.
jRebe f., ©trafprebigt /.; =
mowa.
Perorowac, -ruje, -wa-
tem, va. imperf. »iel reben,
eine©trafprebigt^atten;=du-
i.0 mowic.
Perpendykul, -u, pl. -y,
sm. ^erpenbifel m. /., ^enbcl
m. \ = wahadlo.
Perspektywa, -wy, pl. -wy,
sf. ^erfpeftioe /. ; Sluäfic^t /.
Perspektywka, -ki, pl.
-ki, sf. gernro^r ».; = daleko-
widz.
Perswadowac
10
Pftac
Perswadowaö, -duje, -wa-
Jem, va. imperf. ; — komu
jmnbm etio. ouöveben, jmnbn
gu etiü. bereben;= odwodzic;
namawiac.
Perswazya, -zyi, pl. -zye,
sf. Qüidcn 71. ; = namowa.
Persyko, indecl. n. ^fitfic^j
branntroein m,
Pertraktacya, -cyi, id.
-eye, sf. S8er[)anblung /.
Pertraktowac, -tuje, -wa-
iem vn. imperf. »er^anbetn,
fic^ in Untet^onblungen ein=
laffen.
Perucznik, -a, pl. -i, sm.
©etberbaum m.
Peruka, -ki, pi^- "'^') ^f-
^erüde/. ; rf»«?«. Peruczka.
Perukarz, -a, pl, -e, sm.
^erüdenmac^er m., grifeur m.
Peryod, -u, pl. -y, sm.
1) ^ertobe /., 3« 'träum m. ;
=:: czasokres, okres ; 2) 2)Jen=
ftruation /., monatliche ^^\'
nigung.
Peryodyczny, adi., Pe-
ryodycznie, adv. periobifc^;
= okresowy, okresowo.
Perz, -u, sing. tant. sm.
1) Cucden pl., QucdengraS «.,
Untraut im ©ras; 2) gloden
ph, äÜoQe auf einigen Äräu»
tern unb ©tauben.
Perzasty, adi. Dott Dueden.
Perzyd si§, -rze, -rzylem,
vr. imperf.; 1) glimmen,
brennen; 2) aufbraufen.
Perzyna, -ny, sing. taut,
sf. 2oöera)d;e /.
Pestka, -ki, j)!. -ki, sf.
grudjtfern ?«., ©tein m.
Petarda, -dy, pl. -dy, sf.
^etarbe /.
Petrel, -a, pl. -e, sm.
©tutmüogel m.
Petycya, -cyi, pl. -eye, sf.
Petition/.; = Prosba. j
Pewien, adi. = Pewny. j
Pewnik, -a, pZ. -i, sm. \
2Jrtom w., abfolut magrer ®a^ ; j
-iein ftc^er. I
Pewno, adv. q^m\^, guoer»
läffig, ftdjec.
Pewnos6, -sei, ^jZ. -sei sf.
©tf^erfieit /., ©eiüife^eit /.
Pewny, adi. geroi^, juoer-
läfi'tg, fidler.
Pgca, -ey, pl. -ciny, sf. gal»
fengefc^ü^e «., Stiemen m.
Pgcak, -u, 1)1. -i, sm. ©er»
ftengraupe /,, äUeijengraupe /.
Pfcherz, -a, pl. -e, S77i.
Slaie/., öarnblafe/.; 2)5ßedi=
ober Teerofen; 3) ©elbbeutel
m.
PgcherzoTviec, -wca, ^j?.
-wie, sm. SBlajeneibed^fe /.
P§cherzowy, adi. ^Ia|cn=;
katar — SBlafenfatarrf) m.
Pfcherzyca,-ey,^j/. -ce, sf.
1) jvatntraut n. (ozothalia;;
2) 3il^f"^il^fc^e /. (physalis
alkokea^i).
Pgcherzyk, -a, pl. -i, sm.
SBläsc^en n. ; — zölciowy ®al=
lenbla[e/.; — uasienny ©a=
nienblofe /.
Pgcina, -ny, pl. -ny, sf. Steffel
m., {%i\l beö ^fcrbefugeä
jroifd)en Äöte unb jTrone.)
Pgczek, -czka, pl. -czki,
sm. ^ünbeld^en »., knoten m\
— z6tty grü^ltngöaboniä /h;
— brunatny geuerrööcben n.
Pgczniec, -nieje,-nial, -nia-
iem, vn. imperf. onfd^roeHen,
aufquellen, ouflaufen, [trogen.
Pfczyna, -ny, pl. -ny, sf.
©rbfaftanie /., ©afranbolbe /.
Pf d, -u, pl. -y, sm. fd^neHer
Sauf m., ©trömung /.; -em
adv. I&urttg, f^nell.
Pgdrak, -a, pl. -i, sm. 1)
(Sngerling m.\ 2) ilnirpä «j.,
fleine§ SJännc^en «.
Pgdzel, -dzia, pl. -die, sm.
%\n\i[ OT.; — murarski 3)Jau=
rerpinfet.
Pfdzelnica, -ey, pl. -ce, sf.
eine 'iirt §oniggraö.
Pfdzic, -dze, -dzilem, va.
impeif. 1) treiben, jagen; —
bydto baä SJicf) treiben; —
inoez ben Urin treiben, för=
bern; 2) beftillieren; — wodke
33ranntrocin beftillieren, ab=
jicl^en; a) — Äyeie boä Seben
jubringen, nerbtingen; — iy-
cie na proiniactwie baö Sebcn
mit 3Jhi6iggang uertreiben; 4)
— vn. imperf. jagen, rennen,
fc^neü taufen; — z miasta »on
ber ©tabt gerannt fommen;
— za kims jmnbm nac^ren=
nen; pedzi jak wiatr er
jagt, eilt roic ber SBinb.
Pfdziwiatr, Pgdziwichr,
-a, pl. y, -cbröw, 67«. , SBmb«
5eutel 7)1., ©auferoinb w.
Pgdziwol, -woJa, pl. -woly,
s/n. Oc^fentreiber w/.; = wolarz.
Pgdzlak, -a, pl. -i, stn.
eine ©diimmelpiljgattung.
Pgk, -u, 2^^- -'h *'»• S3unb
m., ^iinbet «.; Sufc^en 7«.,
^afet n., ©arbe /.
Pgkac, -kam, -kafem, vn. im-
perf. planen, betften, reiben.
Pgkaciec, -cieje, -cialem,
vn. 7mpe7f. baud)ig roerben.
Pgkacina, -ny, pl. -ny, sf.
Söetren be§ fd^roarjen Siol^an-
nisbeerenftrttudjeg.
Pgkatka, -ki, pl. -ki, sf.
fd^roarje Johannisbeere f.,
2Üanjenbeere /.
Pfkatosc, -sei, pl. -seie, sf.
SBaucfiigfeit/. ; ®mbonpoint ?t.
Pgkaty, adi., Pgkato, adv.
bauiDia; runbbäuc^ig.
Pgkn%c, -kne, -küem, per f.
von Pekac.
Pgkni§cie, -cia, pl. -cia, sn.
©pringen «., Werften «. ;
©prung ?«,, 3iif[ in., Sli^e f. ;
— resoru 2ragfeberbruc|; —
osi Slc^fenbrud).
Pfknigty, adi. gefprungen,
geborfteu.
Pfp, -a, pl. -y, sm. ^apfen
771., 3apf 7n., SBerjapfung /.;
— kaniasty ©c^roalben=
fd^mang.
Pf pawa, -viyjpl. -wy, sf. 1)
S'lottieitrcur^el f., ^ui^rrourjel,
/., ©iebenfingerfraut n. ; 2)
5ßatmblatt »., ^almftengel ;».
Pfpek, -pka, pl. -pki, S7n.
1) 9iabet tm.; 2) 3Kagen i7i.,
(beö ©eftügelö); 3) eine '^itj=
ort (boletus luleus).
Pfpkowaty, adi. nabelför=
mig.
Pfpkowy, adi. 3tabel«.
Pepowina, -ny, pl. -ny, .y/".
3iabel)c^nur /".
Pfpowka, -ki, pl. -ki, sf.
eine ^tec^tengattung (umbili-
caria).
Pfpownica, -ey, pl. -ce, sf.
Sßaffernabel m. ; — pospolita
3lrt 9iabelfraut (cotyledon or-
biculata).
Pfpownik, -a, pl. -i, sm.
©urc^rooc^sfcaut n.
Pfpuszek, -szk^,pl. -szki,
S7n. 5fabclc^en m.
Pftaö, -tarn, -lafem, va.i)7i-
perf. binben, feffeln, loppeln.
F^telka
11
Pieczgtowac
Pgtelka, dim. ton Petla;
= kluczka.
Pftla, -\,pl.-2,sf. ©d^(in=
ge /., ©(greife /., Slajc^c /.
Pgtlica, -cy,p?. -ce, = Petla
Pgto, -ta, pl. -ta, sn. (meift
im $[ura[ geBräuc^licf)) ^^ff^'^
f., §anb= unD gufefct)eUe /.,
3ocö n.
Pfe interi. pfui.
Piac, pieje, pialem, vn.
imperf. 1) fräfien; 2) fingen
(nur poelifd)).
Plana, -ny, pl. -ny, sf.
©c^aum m. \ — zbiaiek ©c^nie
in.
Pianie, -nia, sing. tant. sn.
j?rä^en n.
Pianista, -sty, pl. -sei, 6/«.
^[aDieroirtuofe »?., Ätapier^
fpieler m., ^ßianift m.
Pianistka, -ki, pl. -ki, sf.
Klaoieripieledn/., ^Jioniftin/.
Pianka, -ki, pl. -ki, sf.
fpanifc^er SBinb m.; — morska
3JJeerfcJ)aum.
Piasczysty, adi. Piasczy-
sto, adv. fanöig.
Piaseczek, -czka,^Z. -czki,
feinet ©anb.
Piasecznica, -cy, pl. -ce,
sf. ©anbraeHe /.
Piaseczniczka, -ki, pl. -ki,
*/. ©ueuianöbüc^fe /.
Piasecznik, -a, pl. -i, sm.
1) ©anbpilj m.\ 2) ©onbutir
f.; 3) ©anDaal m., ©anbfifc^
m.; 4) ©anbfäfer m.
Piasek, -sku, pl. -ski, vi.
©anb w. ; — lotoy g-Iugfanb m.\
— przelotny ©taubfanb m.\
— gliniasty 2et)mfanb m.; —
ziarnisty grober ©anb j«.; -ski
fanbige ©egenb /.
Piaskarnia, -nia, pl. -nie,
sf. ©anögtube /.
Piaskocica, -cy, pl. -ce, sf.
eine %xi SlfterjEorpion (sol-
puc^a).
Piaskogrzeb, -bia, pl. -bie,
sm. HJlafrele /'. (mastacembe-
lus,
Piaskokrusz, -u, pl. -e,
sm. ©anberg n.
Piaskowiec, -wca, pl. -wce,
sm. 1) ©anbftein /«.; — ciosowy
Quaberfanbftein m.\ 2) ©anb-
bu^n n.; 3) ©anbfäfer w.;
4) ©anbftaut «.; 5) aJJecr«
jd^roolbe /.
Piaskownia, -ni, pl. -nie,
sf. ©anbgrube /.
Piaskownica, -cy, pl. -ce,
sf. ©anbtraut n.
Piaskowy, adi. fanb=.
Piasta, -ty, pl. -ty, sf. ^a^t
f. jh'abnabc/. ; — korby J{ur=
belnabe.
Piastowac, -tuje, -walem,
va. imperf. 1) auf ben 2lrnien
tragen, rcarten, pflegen; 2) ein
3lmt befleiben, oerrcalten; 3)
mit einem järtlid^ tun, jmnbn
ääctlic^ be^anbeln.
Piastun, -n, pl. -owie, sm.
Äinbcrroiirter »?.-, Srjie^er,»?.
Piastunka, -ki, pl. -ki,
sf. j?inbern)ätterin /., ßinbä=
frau /. ; (Srjie^erin f.
Pi%c si§, pne, pialem, vr.
flimmen, fleitern, ficft hinauf»
arbeiten, cmporftreben.
Pi^tek, -tku, pl. -tki, sm.
{Jreitag m.; wielki — 5lar=
freitag m.
Piatka, -ki, pl. -ki, sf.
Jünfer m.
Piaty, num. ber, bie, ba§
fünfte.
Pica, -y, pl. -e sf. ; Piczka,
-i, pl. -ki sf. dim. rctiblicfie
©d&am.
Picie, picia, sing. tant. sn.
Sprinten n.
Picowac, -ciije, -walem,
va. imperf. furagieren.
Picownik, -a, pl. -i, sm.
jyurageur ?«., »^uttetl^olcr m.
Piczny, adi. feift, fett ; -ua
kuropatwa ein ffttcä 3'leb=
^ubn.
Pic, pije, pitem, va. imperf.
trinfcn, faufen; — do kogo
jmnbm jutrinfen; — mi sie
chce mi^ bürftet; 2) fangen,
einfaugen, in \\d) ^iefjen.
Piec, -a, ^;Z. -e, sm. Dfen
m., ^eijofen m.; — hutniczy
S^meljofen; — piekarski
Sacfofen; — ciagowy 2Bet=
terofen; — czerpakowy
Ärummofen; — ßmolowy
Jeerofen; — wapienny ^alU
ofen; — w kopalni ©tedfe
/., ^offnungsfc^tag m. ; spasc
z -a na leb oom Stegen
in bie 2;raufe fommen; cho-
wany za -em ^interm Cfen
(ol)ne ®ifal^rung) erjogen.
Piec, -ke, -czeszj -ktem,
va. imperf. Batfen, braten,
brennen ; -cze mnie w gardle
Ca brennt mic^ im ^alfe; slon-
ce piecze bie ©onne brennt;
— raki erröten.
Piechota, -ty, sitig. tant.
sf. ^u^oolf n., Infanterie/.;
isc -t^ ju guf; gefjen; rzecz,
ktora nie chodzi -ta feine ÄIet=
nigffit.
Piechotnik, -a, pl. -nicy,
sm. gu^gänger m., ^nfanterift
m.
Piechur, -a, jjI. -y, sfn.
= Piechotnik.
Piecownik, -a, pl. -nicy,
sm. Dfenfefter m., Dfenmad^er
TW.; = zdun.
Piecowy, -wego^j?. -wi, sm.
©d)lägelgejelle m., ©trcdtin=
^auer m.
Piecuch, -a, pl. -y, sm.
Dfent)ocfet m., ©tubenl^otfer m.
Piecyk, -a, pl. -i, sm. ein
Heiner Dfen; — do palenia
kawy ^affeetromtnel /. ; —
przed zRprawa ^ünbunggofen.
Piecza, -czy, sing. tant. sf.
Dbfjüt f., ©orge /., gürforge
/.; mied o kim -cze für jmnbn
€orge tragen.
Pieczara, -ry, pl. -ry, sf.
^me f., ttuft /., ©rotte /.
Pieczarka, -ki, p)^- -ki, sf.
^errenptlj m., (S^ampignon in.
Pieczarkarnia, -rni, pl.
-raie, sf. 6t)ampignonbeet.
Pieczatka, -ki, pl. -ki, sf.
©iegel n., ißetfc^aft n., ©tam=
piglie /.
Pieczen, m,2}l. -nie,«/. 33ra'
ten m.
Pieczeniarstwo, -wa, siiig.
tant. ©c^maro^erei /.
Pieczeniarz, -a, pl. -e, sm.
©c^temmer w.,©(^maro|erw. ;
= darmojad.
Pieczennik, -a, ^Z. -i, stn.
^ammerfiraud) m.
Pieczfc, -ci, pl. -cie, sf.
©iegel «.; — otowiana ^tom^
be /. ; — wainicza 35Jiege=
ftempet m.
Piecz§tarz, -a, pl. -e, sm.
1) ©iegelberoa^rer m; 2)
©icgelftec^er m., ©raoeur m.
Pieczftnik, -a, pl. -i, sm.
9telfenftein m., üerfteinerte Äo»
raae /.
Pieczgtowac, -tujej-waJem,
Pieczolowitosc
12
Pieprzyk
va. imperf. ftegern, befiegeln,
uerfiegeln; — sie czem etroaS
im 3i5appen fül^ren.
Pieczolowitosc, -sei, sin;/,
tant. sj. a3eforgt|eit /., ©org^
famfeit /. ; = piecza.
Pieczolowity, adi. Pie-
czolowicie, adv. forg|am,
fieforgt.
Pieozonka, -ki, pl. -ki,
sf. freiner 23raten.
Pieczony, adi. gebraten.
Pieczyste, -go, j)^- — /
sn. ©ebratene(6) n., 93raten m. ;
— ziele Seifii^ m., ©ftragon m.
Pleczywo, -wa, pl. -wa, sn.
(Sebäd n.
Pieg, -a, pl. -i, sm. ober
Piega, -g') V^- -gi) «/■ ©ommer»
fproffe /.
Piegowaty, adi. [ommer^
fpr offig.
Piegza, -zy, pl. -ze, sf.
©rosmücfe /.
Piekarczyk, -a, pl. -i, sm.
aSäderjunge m., S3ä(ferlel^r=
lina m.
Piekarka, -ki, pl. -ki,
sf. 58äderin.
Piekarnia, löötferei /.,
aSacfftube /.
Piekarski, adi. SSäder*.
Piekarstwo, -wa, sing,
tant. sn. SBäder^anbraerl n.
Piekarz, -a, pl. -e, sm.
SBäder m.
Piekielko, -ka, pl. -ka,
= Przypiecek.
Piekielnica, -cy, pl. -ce,
sf. ööUenraeib n., gurie /.
Piekielnik, -a, pl. -i, sm.
SBerbaininte(r) »?., §öllen=
flirft m., ©atan m., Sßeiruc^ter
m.\ 2) SuriaSbaum m. (®u=
pborbiengattung).
Piekielny, arf«., Piekiel-
nie adv. ^öUen=, Ijöllijc^;
-na brama ^ößenpforte /.;
— ogien §öEenfeuer n. : lalter
SBranb m. ; — kamien ^öüen-
ftein m.; -ne ziele Rotten»
fraut n., SBolf^rourj /.
Pieklo, -la, pl. -fa, sn.
1) ^öüe/. ; wstapic do piekiel
einen Umroeg machen ; 2) §öl«
lenmatttr /., ^ößenpein /.
Piel, -i, pl. -e, sf. ^unbS«
biac/.
Pielacz, -a, pl. -e, sm.
^äter m.
Pielaczka, -ki, pl. -ki,
Täterin m.
Pielenie, -nia, sn. Qöten n.
Pielesz, -y, pl. -e, sf.
DIeft n. eineä Slauboogclä,
§or[t »2.
Pielggnowac, -nuje, -wa-
lem, va. imperf. pf(egen,
raarten.
Pielggnowanie, -nia, pl.
-nia, sn. %\{tü,t f., äßartung/.
Pielgrzan, -u, sing. tant.
sm. afrifanifd^er ^ifang m.
Pielgrzym, -a, pl. -i
ober -ovvie, ober -y, sm. 1)
^ttger m., ^ilgrim »?.; 2)
gelbtrabbe /.
Pielgrzyniek, -mka, pl.
-raki, sm. 5^Ioppttiufd^el /.,
oerfteinerte Sajaruöüappe.
Pielgrzymka, -ki, pl. -ki,
sf., l)^ilgerfaljrt/., SBaßfa^rt
/., ^ßilgerfc^aft /.; 2) ^ii=
gerin /.
Pielgrzymowac, -muje,
-watem, vn. imperf. raanbetn,
reifen, roaUfa^ren, pilgern.
Pielgrzymski, Pielgrzy-
mi, adi. $ilger=.
Pielgrzymstwo, -wa, sing,
tant. sn. ^ilgerfal^rt /.
Pielucha, -chy, p?. -chy, sf.
SBinbel/.; dimin. Pieluszka/.
Pien, pnia, pl. pnie, sm.
»£tamm m. eineS Saumeä ; wy-
ciac w — in bie 'ißfanne Ivanen,
aüeä über bie klinge fpringen
laffen; wypchac na — do
lasu fid^ in ben Söalb begeben
jur Sataufna^me eine§ ^olj-
biebftal^le§; zboze sprzedac
na pniu (betreibe auf bem
§atme oetloufen; — macie-
rzysty SJluttetftod m.; — ko-
wadl'a aimbolflod m., 61)a=
bottcnftod w., ^lanunerftod m.
Pienia6 sig, -uiam, nia-
lern, vr. imperf. projeffieren.
Pieniacki, «f/z. Pieniacko,
adv.^ prosefefüc^tig.
Pieniactwo, -wa, pl. -wa,
sn. ^rojef;)uc§t /.
Pieuiacz, -a, pl. -e, sm.
^ro3e6füc^tigo(v) m.
Pieniaczka, -ki, p>l- -k', sf.
^ro^eM'üdt)tige /.
Pieni%dz, -a, pl. -e,
sm., ©elbftüd «., aJlünje /. ;
pl. -0 ©elb n.
Pieni^zek, -ika, pl. -iki,
sm. 1) ©elbfiüdd^en «.; 2)
^fennig!raut «., SOßiefengelb «.,
iiinfenftein m.
Pienic, I. -nie, -nitem, va.
imperf. ©d^aum matf)en ;
II. — sie, vr. imperf.;
fd^äumen; — sie ze zlosci
cor SBut fd^äumen.
Pieniek, -nka, -iiki, sm.
üeiner ©tamm n., 93IodE m.,
Heiner Älolj m.\ — zeba bie
SBurjeleineg^olineä; — piora
jjeberücl m.; mamy cos z soba
na -nkii rcir l^aben miteins
anber ein §ü[)nd)en ju rupfen.
Pienigznia, -ni, -pl. -nie,
sf.\ Pienigznica, -cy, pl.,
-ce, sf; 1) aJüinje /., ÜJJün3=
prägeanftalt; = mennica /.;
2) ©dja^fammer /.; = skar-
bieo, skarbnica.
Pienigzny, adi. Pienig-
znie, adv. ©elb»,
Pienigzyc, -4e, -zylem, va.
imperf. gu ©elDc mad^en.
Pienislawa, -wy, pl. -wy,
sf. oftinbifd)e Drdjibee /.
Pienisty, adi. Pieniscie,
adv. fc^äumenb.
Pienka -ki, sf. ßanf m.
Pieprz, -u, sing. tant.
sm. $feffer m. ; — polski
Äorianber »?. ; — murzynski
^eperi m. ; gdzie — rosnie
reo ber Pfeffer mäd^ft (fel^t
roeit roeg); rozumiec sie na
czeraä jak kura na -u
fid^ auf etraas »erfte^en rcie
baä ©^raein ouf bie (Särt^
nerei.
Pieprzniczka, -ki, pl. -ki,
sf. ^refferbüd)fe /.
Pieprznik, -a, pl. -i, sm.
fpanifc^er 'iJfeffer, SBei^beere/.,
^fefferfd^mamm m., pfiffet«
Unq m.
Pieprznosö, -sei, sing,
tant. sf. bie pfefferige ©d}ärfe.
Pieprzny, adi. Pieprzno,
adv. gepfeffert, ^feffer=.
Pieprzojad, -a, pl. -y, sm.
^pfefferoogcl 7;?., ^fefferfra^ m.
Pieprzowy, adi. pfeffer^.
Pieprzyc, -rze, -rzyjem,
va. imperf. pfeffern.
Pieprzyca, -cy, sing. tant.
sf. — wieika «Pfeffetftaut «.;
— mala milbe ilreffe /.
Pieprzyk, -u, sing. tant.
sm. 1) rcürjiger ©efd^mad cineä
Pierca
13
Pierzchnia
alten Sßeinc§ ; "Hvoma n. ; 33fume
/■; 2) 9Jtuttennal n., <S)6)'ii\\=
Ijeitsmal n.
Pierca, -cy, pl. -ce, sf. 1)
^elfter 11., Riffen m.\ 2; sm
^UTigcnbrefc^er m., SRabuUft m.
Pierdel, -dla, pl. -die, sm.
aSinb w., '^uxi m., j^arj w.
Pierdolic, -le, -lilem, va.
imperf. 1) fabeä ^^^"9 fcl)tüa^en,
plappern; 2) oögeln.
Pierdziö, -dze, -dziiem, la.
imperf. SCßinbe taffen, furzen,
farsen'.
Piernacik, -a, pl. -i, sw.
äimin. »on Piernat.
Piernat, -a, pl. -y «w.
f?ebecbett n., geberbeäe /.,
^(umeau n.
Piernik, -a, x>^- "'? *"'•
^reffex!u(ften w., Sebfud^en w.,
dimin. Pierniczek.
Piernikarka, -ki, f)l. -ki,
s/. ^feffetfiic^Ierin /.
Piernikarz, -a, pl. -e,
sm. ^fefferfüd^ter m., £e5=
luc^enbäcEer «»., Seblüclrer ?n.
Piernikowy, adi. £eb=
!ud)en=.
Pierszen, -nia, pl. -nie,
*»2. toilbe aSerlvamrourjel /'.
Piers, -si, i)l. -si, sf. 95u(en
w., Stuft /. ; puchlina piersi
Söruftroafferfuc^t; dziecie przy
-si ein ©ciugUng ; odsadzic od
-si entiDÖ^nen; chory na
•si bruftfran!; uderzyl sie
w -si er jtf)lug an jetne Stuft;
sniezna — ein ftf)neetnetJ5cr
33ufen ; — pieca Dfenbruft /.
Pierscien, -nia, pl. -nie,
sm.. 1) 3ting m., gingerring
m. ; — slubny S^tauting m. ;
— z pieczatka(8ygnet) (3icgel=
ring m. ; 2) iiitng m., Slinget
n. (jum ©teeren); gonic za
-iem nacf) bem Siinge rennen;
gonitwa do -nia JHingelftecfjen
lt., klinge trennen n. ;3)|)aar=
ringet n. ; wtosy ukladac
w -nie baä ^aar in 3iingel
fräujeln; 4) Sanb m., 3ting
m. ; — drewniany mainicowy
S)ic^tungg=, (Staub[d)eibe /.;
— mimosrodowy Sjjentec»
reifen m.\ — pilsaiowy %\ii=
ring m.; — soczewkowy
SDic^tungälinfe /. ; — tloka
Äolbenring m; 5) Stippe /,
Sitte /.
Pierscieniec, -nca, pl.
-nee, sm. Siingbtume /.
Pierscieniogrdykowy,
adi. Äef)Ifopf5, ©d)(unb=.
Pierscieniopletw, -a, -pl.
-y, sm. ©ecfd)ne(!e /.
Pierscieniowaty, adi.
ringförmig; — a clirzastka
©cbilbfnorpeL
Pierscieniowy, öfZi. Stitig«,
3iingct=; dziaio -we 9tingge=
fc^ü^ n. [ringelt.
Pierscienisty, adi. ge-
Piersciennica, -cy, pl.
-ce, sf.; 1) Stingelrourm m.;
2) 3Jing«, @ci^mutf!äftd)cn n.
Piersciennik, -a, pl. -i,
sm. Stingelfpinner »»., ^ingel=
raupe /'.
Pierscionek, -nka, pZ.-nki,
sm. 3ting w., 3iingtein «.
Pierscionkowe, -go, ä?';?^^.
tovii;. s». 9iabe(gelb n. ber
Königin.
Piersiowy, adi. 33ruft= ;
-wo chory bruft!canf.
Piersisty, adi. l^od^=, ftar!=
btüflig, =bufig.
Pierwak, -a, pl. -i, sm.
SJorfd^roarm (m) ber SBienen.
Pierwiej, adv. »orl^er,
früöer, el^er.
Pierwiastek, -tka, pl.
-tki, 1) Urftoff m., ©runb»
ftoff m., (Element n. ; 2) SBurje I
/. ; — kwadratowy Duabrat=
raurjel /'.
Pierwiastka, -ki, pl. -ki,
sf. grau, bie baä erftemal
geboren l^at; Ru^, ©tute, bie
bo§ erftemat !a(bt, fo^tt.
Pierwiastkowosc, -sei,
sing. tant. sf. Urfprünglid^feit
f., bie urfprünglid^e Sef^af=
fenbeit.
Pierwiastkowy, adi. ;
Pierwiastkowo, adv. ur=
fprüng[ic^.
Pierwiosnek, -snka, pl.
-snki, sm. a\x6) Pierwiosnka,
-ki, sf. sprintet /., ©c^lüffel
bliimdien n.
Pierwobion, -u, pl. -y,
sm. baS im äßaffer litgenbe
©teine bebcdfenbe aJJooä (pro-
toderma).
Pierwociany, adi. ur=
fprünglic^, anfänglid^.
Pierwociny, -ein pl. taut,
sf. ©rftlinge m. pl.
Pierwokupno, -na, pl. -na,
sn. 5^aufrcc^t n., Sorfaufä-
redjt n.
Pierworaz, -u, pl. -y, sm.
iJieubruc^ m., 2)rffi[anb n.
Pierworodnosc, -sei, sing,
tant. sf, (grftgeburt /., baö
Slecbt ber ©iftgcburt.
Pierworodny, adi. 1) erft=
geboren; 2) angeftammt, an«
geboren ; grzech — (grbjünbe ./'.
Pierworodztwo, -wa, sing,
tant. sn. = Pierworodnosc.
Pierworys, -u, pl. -y, sm.
Slbrif! m., ©lijäe /:, "^(an=
aufnaljme ./'.
Pierwotek, -tka, pl. -tki,
sm. Urfügeld^en n. ; saieÄay
— roter ©^nee.
Pierwotnie, adv. urfprüng«
üd).
Pierwotnik, -a, jjI. -i, sm.
SRabifat n., Sßur^ehoort n.
Pierwotny, adi. urfprüng«
rid); — uklad Urgebirge n.
Pierwotwor, -woru, pl.
-wory, sm. Crtginahoert n.
Pierwowzor, -wzoru, pl.
-wzory, sm. Urt^puä m.
Pierwszenstwo, -wa, sing,
tant. sn. Sßorjug m., 33or=
rong m.
Pierwszy, adi. erfte ; po raz
pierwszy jum erftenmal.
Pierwszyna, -ny, sing,
tant. sf. bie elfte ^anblung,
2at; wszak to mi nie — C5
ift mir bod) nid^tä 9lmeö.
Pierzany, adi. g-eber=, ^i'
bern=.
Pierzastodzielny, adi.
feberfpattig.
Pierzasty, adi. feber^, ge=
fiebert; — katnien ^cber»
roeif; n.
Pierzchac, -chara,-chalem,
vn. imperf. fliegen, auörei^en,
roegtaufen, auseinanberftieben;
— z placu o.\x^ bem 2;reffen
roeicben.
Pierzchliwosc, -sei, sing,
tant. sf. ©c^eu /., gurd^tfam--
feit ./'. "; 9Uiörei^erei /".
Pierzchliwy, adi. ; Pierz-
chliwie, adv. flüchtig, furd^t=
fam, jagbaft.
Pierzchnac, vn. perf. uon
pierzchac.
Pierzchnia, -ni, pl. -nie,
sf. SBrcc^eifen «., ^roerc^ai-t /.
Pierze
14
Pifta
Pierze, -rza, sitif/. taut,
sn. 1) gebern pl., @efieber
n. ; porastac w pierze JU
äJetmögcn, ju 2lnfef;en f ommen ;
2) glodcn pl. an einigen
^flanjen.
Pierzeje, pl. tant. sn. %üx=
ftüc^el pl. = dizwi pl.
Pierzga, -gi, i)l. -gi, <?/.
33Iumenniff;t n., Siorfto^ w.
bec 33tenen, Sßorgeroäc^ä n.,
Stopfroac|ä n.
Pierzgn^c, (auc^ Pierz-
chn^c,) -gam, unb -cham,
-gnaiem, unb -chnaiem, vn.
per]', betften, auffpringen (oon
öer" |)autj.
Pierzgnif ta, -ni^t, pl. tant,
^ontgäptet pl.
Pierzonogi, adi. feber=
Pierzyc si§, -rze, -rzylem,
vr. imperf.\x^ maufern,g-ebern
be!ommen.
Pierzyna, ny, pl. -ny, sj.
gebetbelt «., 2^ud|ent /.'
Pierzynka, sf. dimin. oon
riprzyna.
Piei'zysko, -ka.,pl. -ka, sn.
bufc^ige ßolbe f., ©onnen=
flrau^ m.
Pierzystyj«t?/. Pierzysto,
adv. ffberig.
Pies, psa, pl. psy, psow,
sm. 1) $unb m.; — domowy
^auö^unb; — mysliwy 3<Jgb=
r^unb; — pasterski ©c^äfers
l^unb; gfodny jak — [)ungrig
roie ein SBoIf, bodaj cie psy
zjadfy ba§ bid^bcr^enfa f)ote;
nie ciag psa za ogon, bo ukasi
ben jc^'lafenbtn §unb foK man
nid)t toedfen; 2) ber §unb im
@cftirn; 3) in ben Öergroerfen
benütüeä Sßägelc^en, §unt m.
Piesek, -ska, pl. -ski, 1)
$ünbd)en n.\ 2) — u skrzyp-
cow ©aitenbrettc^cn bei ber
SSioItne; 3) -ski pl. ©c^Iag«
pulöabetn.
Piestrak, -a, pl. -i, sm.
Trüffel ./•.
Piestrec, -rca, pl. -rce, sm.
93auinfrf)roQmm=, pifj m.
Piestrzenica, -cy, pl. -ce,
sf. stein:, (Sumpfmorc^et /".
Pieszczenie, -nia, sing,
tant. sn. 5ßer^ätid^e(n n.
Pieszczoch, -a, pl. -y, sm.
©^oJ5finb n., SIebling ?«. ;
3ärtnng »?.,^I)tUltecf()l^n^en n. ;
S5etcftling m.
Pieszczocha, -chy, pl. -chy,
5/'. 6ct)o^ftnbct)cn (3Käö(^en).
Pieszczoszek, -szka, pl.
-szki, sm. dimin. oon Piesz-
czoch.
Pieszczoszka, -ki, pl. -kl,
dimin. oon Pieszczocha.
Pieszczony, adi. 1) Der=^
jättelt; •-;) laxt, rceic^.
Pieszczota, -ty, pl. -ly, sf.
Ötebfojung ./'., 3ättUc^!eit /.
Pieszczotka, -ki, pl. -ki,
sf. Sd)ö^c^en n., Sicbc^en n.
.t)erscf)en ».
Pieszczotliwy, «f?/. Pie-
szczotliwie, adv. jart, roeid),
liebfofenb, einfc^meidielnb.
Pieszka, -kl, pl. -ki, sf.
Srbpapagei m., ©rbfittic^ m.
Piesznia, -ni, pl. -nie,
'i3eut^acfe /., §ofj(eifen n.
Pieszo, adv. jju gu^.
Pieszy, orfe. gwB'/ 3" S"l
gef)enb; wojsko -sze g-ufeoolf ??. ;
putk — ^nfanterieregimnit n.
Piescic, -szcze, -sciiem, va.
imperf. liebfofen, ^ätfc^etn —
tänöeln, järtüc^ tun; — sie,
vr. imperf. fid^ gieren,
tieblid) fprcc^en rooUen, fofen.
Piescidlo, -dla, pl. -dia, sn.'^
dimin. Piescidelko, Sieb=
ling m., ©djälic^en n., ®ngel=
c^en n.\ ettüa6 2merlieb|'tc?,
gar gaubereö, 3JtebÜc^eä.
Piesniarstwo, -wa, sing,
tant. sn. 2ieberbid^tung f\ ®i*
fang m.
Piesniarz, -a, pl. -e, sm.
SicbecDic^ter m. 2)id)ter; 2ieber=
jünger m., ©änger tn.
Piesn, -siii, pl. -sni, sf.
Sieb n., ©e[ang 7«.; — piesai
i?ieb ber Sieber, baö ()o^e Sieb.
Pietrasznik, -a, pl. -j, sm.
5elb[(eite /., ^liettenferbel ./■.
Pietruszka, ki, pl. -ki, ,s/".
■^eterfitic ,/'.
Pietuch, -a, pl. -y, stn.
^abn 7«.; = kogut.
Pietyzm, u, sing. tant.
sm. 'liietät /'.
Pigc, -ciu, num. mit borauf:
folgenbem gen. fünf.
Pigödziesiat, -sieciu, nu7n.
mit Dem gcn^ fünf jtg.
Pi§6dziesigcioro, num.
fünfjig ©tüd oerfc^iebencr 2lrt.
Pigciokat, -a, 2^f- -y, sm.
günfecf n.
Pifciokwit, -u, pl. -y, sm.
oerfeinerte ©eelitie /., aileer=
paime /.
Pigciolecie, -cia, ^j?. -cia,
sn. Zeitraum m. oon fünf
Sauren, Cluinqucnjiium n.
Sul'trum n.
Pigcioletni, adi. fünfiä^=
rig.
Pifciolist, -u, sm. ^yinger-»
!raut n., günffingerfraut n.,
pnfblatt n.
Pi§cioprgcikowy, adi.
fünfmänneng, mit fünf Staub«
fäben.
Pigcioraki, num. fünferlei.
Pigcioro, nu7n. fünf.
Pifckroc, num. fünfmal,
aud) fünfmal f)unbert 3;auftn^.
Pigckrotny, adv. Pieckro-
tnie, adv. fünffad).
Pigcset, num. fünf^unbert.
Pigcsetny, adi. fünf^un»
bertfte.
Pi§dz, -dzi, pl. -dzie, sf.
Spanne/. ; g-auft/. (alä «ßferbe-
mafe); ani na — nicl)t einen
ginger breit.
Pigkniec, -nieje, -niatem,
vn. imperf. fd^öner roerben.
Pi§kno, -na, sn. ©(^öne n.
Pi§knosc, -sei, pl. -sei, sf.
Sdiön^eit /., Schone n.
Pigknokwiat, -u, pl. -y,
sm. Sc^bnftenbel m., (molut=
fifdie |)eilpflanje).
Pigkny, adi. ; Pigknie,
adv. ld)ön; -napiec baß jc^öne
©efd)ted)t.
Pigkroszka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ein fc^öneegigürdjen n. ;
2) ©c^muder 7??., ^|5u^tnac^c=
rin f.
Pigkszyc,-sze, -.szylem, va.
imperf. fc^ön machen, ocrfc^ö:
nern.
Pifsciennik, ■!\,pl. -i, sm.
^äuttling 7?»., gßuftllocf m.
Pigsc, -sei, 2^7. -sei, sf.
iJauft /. ; jak — do nosa raie
bte ^aiift ttiif^ 2luge; bic sie
na -.sei fid) bp^'en.
Pigta, -ty,pl.-ty,sf g-erfe
/. ; po -fach komu deptac
jmnbm auf Stritt unb 2;ritt
folgen; ma wiecej w piecie
nii; ty w giowie bu reid^ft il}m
baä SBaffer nid)t; poszlo mu
Pi§tak
15
Piortinnj%cy
w- -ty er l^at e§ enipfun=
Pigtak, -a, pl. -i, sm. 33ei=
|er m. (3J?aurerfjanbroetI).
Pi§tka, -ki, pl. -ki, sf.
Qapfen m., j?arnies n., @e[iinä=
tranj m. ; = Pep.
Pi§tnascie, num. fünfäcl^ti.
Pi^tnasty, adi. fünfjef)ntc.
Pigtno, -na, pl. -na, su.
33ranöäeic^en n., 5öraubmal n.
Pigtnowac, -nuje, -wa-
lem, t;rt. imperf. branötnarfert.
Pigtny, adi. %tx\ix\.=.
Pigtro, Piatro, -ra, pl. -ra,
sn. ©tod »(.."igtage /"., ©toö»
roet! »., @e)'(^o& n.
Pi§trzyc, -rze, -rzytem,
ro. imperf. türmen, auftür»
mert ; — sie, vr. imperf. fit§
empor^e5en,fic^ tünjien,empor-
fteiaen.
Piglowka, -ki, fl. -ki, sf.
eine Slrt SSitnen.
Pigulka, -ki, fl. -ki, */.
5ßiüe/. ; gorzka to dla mnie
— e§ ift eine bittere ^iUe für
micft.
Pigwa, -wy, pl. -wy, sf.
üuitte /., Cluittenbautn n.
Pigwica, -cy, pl. -ce, s/.
©aqatiU=, öretapfelbaum ?n.
Pigwiczka, ki, pl. -ki, s/.
Sreiapfelbaum ?«.
Pijacki, adi. \ po pijacku,
ado. fäufeii[c^, nac^ ©äufer»
ort.
Pijaczka, -ki, pl. -ki, s/
©äuferin f.
Pijaczysko, -ka, sm. ©auf=
auä w., elenber 2;run!en=
bolD. [fer m.
Pijak, -a, pl. -cy, sm. ©äu--
Pijanica, -cy, pl. -ce, 1. stti.
©üffling 7)1., ^rotefrtonätrin!cr
m.\ ir. ©iimpf^eibelbecre /.
Pijanstwo, -wa, siiiff. tant.
SU. 3;runf)uc^t /".
Pijany, adi. trujifen, be-
trunfert, bef offen; po pijane-
mu in betrunfenem ^uftanbe;
— jak Bela total betrunfen.
Pijatyka, -ki, pl. -ki, sf.
©aufgelage n., ^ec^gelage n.
Pijawka, -ki, pl. -ki, sf.
Slutegel m.\ — morska Sam=
prete /.
Pika, -ki, pl. -ki, sf. 1)
5pic!e f., «ßifee m. (©toff);
2) ©pief m., 5ßife f.
Pikieta, -fy, pl. -fy, sf.
gcIbIagerioad)e /., ^ifett n.
Pikinier, -a, pl. -rzy, sm.
'^itenträger m.
Pikowac, -kuje, -walem,
va. imperf. fteppen.
Pikowy, adi. gefteppt; ^i=
!ee-.
Pilarnia, -ni, pl. -nie, sf.
1) aSaU^auä n. ; 2) ^oly., 3J{ar=
morfc^neibeanftalt /.
Pilch, a, pl. -y, sm. Sir^--
mauä /■.
Pilic, -e, -item, va. imperf.
1) feiten ; 2) brängen, \iz\i){tW'
nigen.
Pilik, -a, pl. -i, sm. 5RogfI»
fd^nabel m.
Pilnik, -a, pl. -i, sm ; 1) jjnic
/., 2| 33aaitocf m.
Pilnikarz, -a, pl. -e, sm.
5eiten[)auer m.
Pilno, adv. bringenb, un=
auffc^iebbar; — mi id^ E)obe
(gife.
Pilnosc, -sei, sing. tant. sf.
%\i\% m.
Pilnowac, -nje, -walem,
va. imperf. lauten, ad^t geben,
etroa§ abroarten, nic^t au^cr
ac^t laffen, beroad^en, beauf«
fic|ttgen; — szklanki, butelki
bem Sirunfe ergeben fein.
Pilny, adi. fleißig ; bringenb,
unaufict)iebbar.
Pilsn, -ni, sing. tant. sf.
'^\\.\ m.
Pilsnianka, -ki, pl. -ki, sf.
gilSroc! m., g'Ijfc^"^ m., gilj=
mü^e /'.
Pilsniany, adi. ^\\l=.
Pilsniarz, -a, pl. -e, sm.
(^ifi^fabrifant m.
Pilsnic si§, vr. imperf fid^
netfit^en, roie gifj tjerroirren.
Pilsniowy, adi. (5'^3=-
Fila.,-ty, pl. -iy,sf 1) ©äge
f.; — tracka ©4irottfäge /.;
— klodowa ßtoppfägc /.; —
okragia Äreisfäge /. ; — re-
czna §anbfäge/, fyud^sfc^roanj
m.; 2) ©c^neibcmü^te ./■. 5 3)
Säqefifc^ m., ^-eifcnntufcbet /.
Pilarz, -a,2)l. -e, stn. 33rctt=
fd^neibcr tn.
Pilka, -ki, 2)1. -ki, .tf 1)
33aII m.; gra w -ke 93all)ptel;
2) !(eine ^anbfäge.
Pitkarnia, -ni, pl. -nie, sf.
58aUt)au§ n.
Pükowy, adi. SaK»-.
Pilo'orzuch, -a, pZ. -y, sm.
©äaebauc^ m.
Pilosz, -a, pl. -e, sm. ©ec=
frebs m. (lupa).
Pilowac, -liije, -watem,
va. imperf fügen, feilen.
Pitowiec, -wca, pl. -wce,
sm. ©ögeblodf m.
Pimelet, -u, pl. -y, sm.
^Rid^elgriin n.
Pimpinella, -li, ^jZ, -le
5/^'. SiberneKm., Sec^erblumc/.
Pindyrynda, -dy, pl. -y,
sf. ©te^apfel m.
Pinna, -ny, pl. -ny, sf. ©tedf=
mufd^el f.
Pinowca, -ci, sf. eine 2lrt
Dlainfarn, grauenminje ./'.
Piolun, -u, 2^^- '7» *'^*-
SBermut m.
Piolunek, -nku, sing. tant.
sm. 1) Sßermutroein m. ; 2)2Ber=
mutgefd^macE m.
Piolunowka, -ki, j)J- -ki,
sf. Sßetmutbrnnntroein m.
Piolunowy, adi. föermuts;
smak — äßermutgefc^mad m.
Pion, -u, /jZ. -y, stn. 1)
Senfel n., ©enfbfet n., 2ot n.,
33[eifrf)nur/".; 2) ©onbiernabel
f., ©onbeur m. (ber 2Bunb=
är^te); 3) 58auer m. (©c^ad^=
fpiel).
Pionowac, -nnje, -watem,
va. imperf. 1) mit bec Slei»»
fd^nur meffen, ablöten, abbtci»
en; 2) eine SBunbe fonbieren.
Pionowy, adi.] Pionowo,
adv. fenfrec^t, oertitat; —
korzeii ^fofitraurjet /.
Piorun, -u, pl. -y, sin.
2)onner jw., 33[i§ »j., ®onner=
fc^Tag TM.; jak -em razony niie
Dom 93li§ getroffen; do stu
-6w ©onnerroetter ! ; a bodaj
cie — ■ trzasl bafe bic^ ber
©onner!; idz do -na gef) jum
teufet.
Piorunek,-nka,^/. -nki,sjM.
Slit^ro^r M., ©onnerfeil m.,
Sonnerftein m.
Piorunochron, -u, pl. -y,
sm. iüliliableiter m. ■
Piorunowac, -nuje, -wa-
tem, vn. imperf. bonnern,
ftucfien, bonnern unb rcettern.
Piornnowy, adi. 33lit=/
2)onner=.
Piorunuj^cy, adi ; Pioru-
Piosenka
16
Pinska
nujaco, adv. Änall«, S^onner=;
-cezitoto ÄnaUgotb; -ce spoj-
rzenie ein nieberjd^iuctternber
SBlitf.
Piosenka, -ki, 2)7. -ki, aud^
Piosnka sf. Sieb n., Siebc^en
n. ; gluchemu -ke spiewac
tauDen D^rcn prebigen; te
saina -ke spiewac bie alte Seier
anftimmen.
Piörko, -ka, pl: -ka, su.
%it)ivd)in n., eine Keine j^'eber
./. ; — do zebow 3ci^nj't0(^ev ni. ;
lekki jak — feberlei(|t.
Piörkowaty, adi. feber=
artig.
Piorkowka, -ki, pl. -ki, sf.
1) geberborflengraä n. ; 2)
gennic^ m.
Piornik, -a, pl. -i, S7n. 1)
geberbüc^fe/., ^ennat n ; 2j
5^-eber^ülfe /. bec feinen Sßin»
fei; 3) ©aumfarn m.; 4)
Sidfetmotte/".; 5)Jaufenbbratt n.
Pioro, -ra, j^/. -ra, s)i. 1)
gebet/., ©c^teibfeber /.; —
swidra ^^o[)rfpi^ n. ; — kiucza
©c^lüffelbart m.\ 2) bie 2lrt
ju fc^reiben, ber ©til; bohater
-ra ber g'^^^'^'^^'^i 3) -ra u
walca bie SDäicbel im 5lamm=
rab; 4) 3tuberblatt n., 3luber=
platte/.; 5) gto^feber/., (beim
gifd)); 6) ein ©tern, ein gled
von einer anberen garbe bei
einem ^fevb; 7) 5acn{raut=
männleiii n., SBafferfeber r-;
8) bie giiidenborftcn bc§ Sßi'lb«
fi^iueincg, bas 3ottitje .^aar ber
Söu(fetod)fen.
Piorokrusz, -u, i)l. -e, sni.
geberetj n.
Piöropusz, -u, pl. -e, sni.
geberbufc^ m.
Piöropusznik, -a, pl. -i,
sm. ©trauBfeberfarn m.
Pipa, -py, 2^i- -py, ,.«/'• ^'Pe
/., langes SBein» ober Dlfofe n.,
?Hö^r(^en n., geberüel m. ; Pip-
ka dimin.
Pipi6 sig, IT. impcrf. J^e-
bern bekommen, fieroorroad^fen,
leimen.
Piple, -li, Pipelki, -tek,
Pipowki, -wok, pl. taut.
^ipenftäbe pl.
Piramida, -dy, jd. -dy, sf.
1) ^4ivramibe /. ; 2) aaum«
Iud)en m.
Piramidalny, adi.; Pira-
midalnie, adv. ptjromibal,
pyramibenföcmig.
Pirog, -roga, p7. -rogi, sm.
1) 3JlauItafc^e f. ; 2) gef üater
Pisaö, -sze, -salem, va.
imperf. fd^reilcn; — sie,
VT. imperf. fid^ fd^reiben, fid)
nennen; — sie na co einer
©ac^e ("ilufid^t) beitreten, bei=
pflichten ; jak cie widza tak cie
pisza Äteiöer mad)en Scute.
Pisanka, -ki, ^jZ. -ki, s/.
gefärbtes, bemalteä Dfterei n.
Pisarstwo, -wa, pl. -wa,
vn. ©direiberamt n.; ©d^rift=
ftfllerei /. ; Schrifttum n.
Pisarka, -ki, pl. -ki, sf.
©d;reiberin /. ; ©c^riftftellerin
f.
Pisarnia, -ni, pl. -nie, sf.
Stan^le'i f.
Pisarski, adi. ©d^retbei=,
Scbreib=.
Pisarz, -a, i)l. -e, 1) ©d^rei=
ber m. ; — warsztatowy 2ßcrf=
ftättenfc^reiber; — sadowy ©e=
rid^tSfd^reiber m.] — miejski
©tQbtf(^reiber m. ; 2) ©^rift=
fteUer w.
Pisemko, -ka, pl. -ka, sn.
tieine ©c^rift, ©c{)riftd^ert n.,
53rof(]^üre /.
Pisemny, adi. Pisemnie.
adv. fd^rifttidj.
Pisk, -u, pl. -i, SDi. ?ßtepcn
»., Öepiepe n., ©equietfd^ n,
©efreifd^ n.
Pisklf, -cia, pil. -ta, sn.
Jlüdölein «., fiiid^elc^en n. ; ditn.
Pisklatko.
Piskliwy, adi. ; Piskliwie,
adv. pfeifenb, freifc^enb; -wy
ton ein fcbneibenber %on.
Piskornik, -a, ?;Z. -i, sm.
Jarpfenartiger gifc^ (porecilia).
Piskorz, -a, pl. -e, stn.
iBei^tcr m., ^ei^fet jh.,
©d;(ammpei(}fer; wije sie jak
— er madjt 2luöflüc^te.
Pismak, -a, /vZ. -cy, ober
-i, sm. ©d)mierer w., fdjted^ter
©dbteiber, ©tribter in.
Pismo -ma, pl. -ma, sii.
©c^rift /., ^^ud)[tabcnfd^iift
/. ; na -6mie fdjrütlid); —
swiete bie [jeiÜge 3c^rift; zwa-
cbac — nosem Sunte ricd;en.
Pisn%c, -ne, -uatem, i'/(.
IJcrf. piepen, ntudfen, pfeifen;
ani — feinen Saut von fi^
geben, nid)t einmal mudfen.
Pisnigcie, -cia, sinff. tant.
üuietfd)en ;(., ©efreifc^ n.
Pisownia, -ni, pl. -nie, sf.
©cbreibart /'. ; SRe^tfdireibung/.
Pistacya, -cyi, pl. -eye, sf.
grüne SUanbel/'., ^JÜimpernu^/,
Ätappernufe /., ^ßiftajie /.
Pistakowiec, -wca, pl.
-wce, sm. %\\i^\^f., ^ifta3ien=
bauiu m.
Pistal,Pistol, Pisztal, -u,
pl. -y, 6»?. 3}}örferteule /'.
Pistolecik, -a, pl. -i, dim.
üon Pistolet.
Pistolet, -u, pl. -y, sm.
^iftolc /.
Pistoletowy, adi. 5ßiftolen».
Pistuga, -gi, 1)1. -gi, sf.
SJaipelfilc^ m.
Pisywa6, -suje, -waJem,
iterat. von Pisac.
Piszczalka, ki, pl. -ki, sf.
1) pfeife /■., Stoljrpfeife /,
iHötirc /., ^irtenpfeife /. ; —
w organach Drijelpfeife; 2) —
wodna Sßaffetfc^ierling m. ;
3) ^feifenfif^ »'•
Piszczalkowaty, adi. rol^r=
förmig.
Piszczeö, vn. imperf. fiel^e:
Pisnnc.
Piszczek, -czka, pl. -czki,
sm. 1) ^:ßfeifer m. ; 2) 9timmer=
fatt m.
Piszczel, -i, pl. -e, sf. 1)
Orgelpfeife /.; 2) SRo^rbetn n.,
3lo|rfnod^en 7w.; 3) airmfpiUc
/., Slrmfpeid^e /.
Piszczelisty, adi. fifte[=
förmig.
Piszczelny, pfeifen«.
Pismidlo, -dta, pl. -dl'a, sn,
©efdimiere n.
Pismiennica, -cy, pl. -ce,
sf. ©d)riftgelel)rte /'., ©(au=
ftrumpf m.
Pismiennictwo, -wa, pl.
-a, sn. Siteratur /., ©c^rift«-
fteHerei /.
Pismiennik, a, pl. -nicy,
sm. ©cbrifti^e[el;rte(i) m.
Pisinienny, adi.; Pismien-
nie, adv. ©c^rift», £d)reibe=,
fc^riftlicg, fdjriftftetterifdj,
fc^rifthmbig; nie -ny ber nidjt
f^reiben fann.
Piuska, -ki, pl. -ki, sf.
^riefterföppd^en /.
Piwko
17
Pl%s
Piwko, -ka, dim. oonPlwo
sn. Sierd^en «., ein guteö
fd^mad^afteä S:er; 2) Sffiarm»
biet «.
Piwnica, -cy, pl. -ce, s/.
Roller »j., SBierfeller w?., aCBein=
l<;IIer «z. ; dim. Piwniczka.
Piwniczny, adi. Heller».
Piwniczy, -czego, sm. ßel^
lermeifter m.
Piwnik, -a, pl. A^stn. ©au=
erborn m., äBeinjd^äbUng m.,
SDBeinUng m.
Piwny, adi. 33icr=, Bierfor=
6tg.
Piwo, -wa, pl. -wa, sn. Stet
«.; dac komu na — jmnbtn
ein 3;rinf gelb geben; uawarzyc
sobie piwa fic^ eine ©uppe
cinbroden, fid^ m Sßerlegentieit
bringen.
Piwonia, -nii, pl. -nie, sf.
ponie /., ^^fiiigftrofc /.; —
wonna grauenminje /.
Piwosz, -T, pl. -e, sm. S8ter=
irtnfer m.
Piwowar, -a, pl. -rzy, sm.
aSievbrauer w.
Piwowarczyk, -a, pl. -i,
^w. Scauersfo^n m., äJrauer»
lebrtinj w.
Piwowarka, -ki, pl. -ki,
5/. iöierbrauerin /.
Piwowarnia, -ni, pl. -nie,
sf. Bierbrauerei/.; = Browar.
Piwowarski, adi. 58ter=
brauer'*, bierbrauerifc^ ; sprzety
-9 Sraugeräte pl.
Piwowarstwo, -wa, sing,
tant. sn. söierbrauerei /.
Piwsko, -ka, sn, jd^le:^tc§,
efenbes 33ter.
JPizda, -jfpl.sJ .fi£]^J, Pica.
rizemko, -ka, pl. -ka, sn.
Stfamfraut «., 33ifam m.,
SJJofc^ug m., SBtfameibifd^ 771.,
33tfampappet /.
Pizmak, -a, pl. -i, sm.
2lbeImof:^u3 m., 3iifattt[trauc^
m.
Pizmo, -ma, sing. tant. sn.
SJiofc^u? m., 33i[am m.
Pizmoswin, -ni, pl. -nie,
S7H. Sifarnfc^oicin n.
Pizmoszczur, -a, pl. -y,
sm. 1) iüijam=, 3'&etmau§ /.;
2) a3ifam=, 3JJojc^u?ratte f.;
3) Sifambiber m.
Pizmowiec, -wca, pl. -wce,
sm. SBijam», aSofcfiugtier «.,
Slownik polsko-niemiecki.
33ifam=, 3)Iofd^u§^irf(]^ m.,
Sitam=, 3Wofc^usfäfer m.
Pizmowy, 58ifam5,3JZo|c^u§-.
Plac, -u, ^?. -e, sw. 1)
^[a^ TW., freier SRaum m.;
— wojny ©(^[ac^tfelb n. ; —
targowy SKatflpIa^ m. ; —
zuzlowy ©d^ladEenpIa^ m. ; dac
— nieprzyjaciolowi bem {Jeinbe
ein S^reffen anbieten; na —
z czemS wyjechac etro. auf§
SCapet bringen; 2) jRaum »w.,
Spielraum m., (Seregenl^eit /.
Placek, -cka, pl. -cki, sm.
glabcn m., Iluc^en m.; 2)
5iD?utterfud^en m.; 3) pasc
plackiem auf ba§ ©efi^t
fallen ; 4) Särenpfote /.
Placenta, -ty, sing, tatit.
sf. giicfcgeburt /., «püjenta f.
Plachownica, -cy, pl. -ce,
sf. iöruftfc^ilö n.
Placowe, -go, sing. tant.
sn. ©tanbgetb, ^ta^gelb «.
Placowy, adi. ^la§=.
Placöwka, -ki, pl. -ki,
sf ^elbroac^e/., SSorpoften m.
Placuszek, -szkh, pl. -szki,
sm. Slütenfuc^en m., ^iUe
f., 5paftiae/'.,aJJunb!ügcrd^en n.
Placyk, -a, pl. -i, sm.
?p[ä^r^en n. ; dimin. t)on Plac,
Plaga, -gi, pl. -gi, sf 1)
|)ieb »M., ©c^Ittfl TW., ©to(f=»
ftreic^ ?«.; dostac pare plag
ein paar ^'ahi befommen;
2) ^^age /., ^eintiucbung /.
3) SEBeltgegenb /., ^immclö»
[iridö TW.
Plagiat, -n, pl. -y, sm.
^tagiat n., ^Rac^a^mung /.
Plama, -my, pl. -my, sf
g^feden tw., ©d&mu^flctf m.',
dim. Plamka, Plameczka .sf.
Plamic, -mie, -milem, va.
imperf fd^mu^ig machen,
befielen, fdöänben.
Plamisty, adi. 1) flecfig;
2) Ietcf)t fletf enb ; kolor — eine
garbe, bie leicht fledig rairb.
Plamowiec, -wca, -wce,
sm. eine 2lrt bunter $eu=
fc^rerfen.
Plan, -u, pl. -y, sm.
^[an TW., ©runbrt^ tw., (BnU
rcurf m. ; — pokladowy
©rubenriffe /., giöbfarte /.;
pomiesza6 -y bie 5ßläne üer^
eiteln.
Planeta, -ty, pl. -ty, sf
5ß[anet tw., SBanbelftern tw. ;
droga planet ^.anetenba^n /.
Planetarny, adi. plane=
tarifc^.
Planetowy, adi. Planeten-.
Planimetrya, -yi, sing,
tant. sf, Planimetrie /.,
S'Iäc^enme^Iunft /.
Plankt, -u, pl. -y, «tw.
Ä(agc/., S;rauerneb n., Trauer»
gefaitg m.
Plantacya, -cyi, pl. -eye,
sf ^(antage /., ^flcinjung/.,
^romenabe /.
Plantowac, -tuje, -walem,
va. imperf. ebenen, planieren ;
— gory Jüer^e abtragen.
Plask, interi. ptau§ !
perbau^ !
Plask, -u, pl. -i, sm. ®e=
plätfd^er n., Älatfd^en n.
Plaskac, -kam, -katem,
va. imperf. ; Plasnac, -ne,
-na?etn, va. per/, ptätfc^ern, ein
ftatfd^enbeä ®eräufd& t)erur=
facbm.
Plaster, »stru, ph -stry,
sjw. ^flafter w,; — miodu
|)omgfci^eibe /., ^onigraabe
/. ; dimin. Plasterek.
Plastrowac, -ruje, -Wä-
hlern, va. imperf. mit ^flafter
belegen; e-.nen Saum ofu=
Heren.
Platerowa6, -ruje, -wa-
iem, vn. imperf. plattieren.
Platforma, -my, pl. -my,
sf. ^[attform/.; SBlodfroagen
TW.; — do budulca Sangj^olj"
tranSportnjagen tw.
Platyna, -ny, sing. tant.
1) ^[atm n.; 2) ^latinc /.,
f5lacl)itäbe pl.', — luftowa
gautenblcd^ n., ^Iintenfd^lo|=
blecft n.
Platynek, -nka, sing. tant.
sm. ^latinoEgb n.
Pladrowac, -ruje, -walem,
va. imperf. plünbern, burd^=-
plünbern.
Pi^drownik, -a, pl. -cy,
sm. ^[ünberer.
Pl^druj^cy, adi. ^[ünber= ;
-ce gospodarstwo jjle^mel-,
«ßfenterroirtfc^aft /.
Pl%s, -a, pl. -y, sm.
©prungfpinne /.
Pl§,8, -3u, s»w. gen), plur. -y,
11 Xanj TW., ©pringen n., §üp=»
Flasac
18
Plisia
fcn n., Sprünge pl; 2) Slrt
luftiger @ebic{)te.
Plasac, -sam, -salem, vn.
imperf. tanjen, ppfen, fprin==
gen.
Plasacz, -a, ?j?. -e, sm.
(Saufler »«., einer ber tangt
unb geftifiiliert.
Plasanie, -nia, sing. tant.
Sanken n.. Springen n.
Pl%sawica, -cy, sing. tant.
Sßeitstani.
Platac, -tarn, -talem, I. va.
imperf. luicfeln, oerroicfeln,
uerroirren, Derfi|en; II. — sie
vr. imperf. ficf) üerroirren,
»erroicEeln; jezyk mu sie pJa-
cze er rebet wirreö ^fü%, er
ftottert; placze mi sie ua je-
zyku eä fc^rcebt mir auf ber
3unge; nogi mu sie placza
er roanft, er ftrau^elt.
Platanina, -ny, pl. -dt, sf.
©crotrr n.. oerraorreneä ^eug.
Pleban, -a, pl. -ni, sm.
Pfarrer m.
Plebania, -nii, pl. -nie, sf.
Pfarre /, ^farrrcol^nung /.,
«jSfarrfiauö w., «PfarrfteUe /.
Plebanski, adi. ^farrfr=;
-skie obowiazki bie -^flt^ten
bei Pfarrers.
Plebeusz, Plebejusz, -a,
pl. -e, sm. Unabeliger m., ^pie-
bejct m.
Plec, piele, pieliJem, va.
imperf. jäten.
Ple6, -ei, pl. -cie, sf. gle^t--
roer! n.
Plecha, -chy, pl. -cby,
?5Ietfttenblatt «., giec^tenlaub n.
Plechomcliy, -cbovv, pl.
tant. Sebeimoofe pl. '
Plecionka, ki, pl. -kl, sf.
%UiiU f., ©eflec^t n.
Pleciony, adi. geflochten.
Plecy, -cöw, plur. tant.
©c^utier f., 3lüden vi.\ uiesc
na -ach auf bem Siüden trogen ;
miec mocne — üiel ertragen ;
miec za soba — einen ^üt=
fprec^er l^aben, ^roteftion
^aben, eine Stülje, einen DlüdE»
l^alt ^abcn,
Pleczny, adi. ©d^ulter^.
Pleczysty, adi. breit=
flar!ic^u(tfrig.
Plegotac, -tarn, -talem, va
Imperf. \) fc^reien roie bieSol^'
le; 2) jc^raa^en.
Plemif , -mienia, pl. -mio- ' Pleszowaciec, -cieje, -cia-
na, sn. Stamm m., ©efc^Iec^t iem. sn. imperf. fa^t roerben.
n., ^yairitie/. Pleszowatosc, -sei, sing,
Plemiennica, -cy, pl. -ce, tant. sf. Äa^lföpfitjfeit /.
sf. Sect=, Stammutter/. 1 Pleszowaty,arfi. faf)I, ^aar«
Plemiennik, -a, pl. -cy, loe.
sw.Oejeugte^r) m., 91b!ömmling i Pletliwosc, -sei, sing. tant.
im., Sot)n m.. Stammerbe vi., sf. Sc^roa^fjaftigfett /.
j Stammgenoffe 7n. Pletliwy, adi. ; Pletliwie,
! Plemienny, ac?i. Stamm», | at^t-. fc^rca^^aft, plauber^aft;
; 3eugungs=. : -e mowy (SSefd^roä^ n.
'■ Plemnik, -a, pl. -i, sm. Pletnia, -ui, pl. -nie, sf.
; Samentiercfien «. ; geflochtene ^eilfd^e f., Äant=
! Plenic, -nie, -nilem, I. va. fd^u in.
imperf. 1) »erroüften, 'ottl)tt= Pletniak, -v, pl. -i, sm. ein
; ren, plünbern; 2) fruct)tbar auä 9ieifig geflochtener ^aun
mad^cn, befru(^ten; II. — sie, t mit eingelegten ^Pflöcfen.
vr. imperf. ficf) fortpflanjen,
r)ermet)ren.
Plenipotencya, -cyi, pl.
-eye = Pelaomocnictwo.
Plenipotent, -a, x)l. -nci,
= Pelnomocüik.
Plennosc, -sei, sing. tant.
Pletnica, -cy, pi^- -^e, sf.
geflochtenes jRorbroerf n.
Pletwa, -wy, pl. -wy, -tw,
sf g-loffe /., 5-roBfeber /.
Pletwokret, -a, pl. -y, sw.
SBaffermauliöurf m.
Pletwonogi, adi. Sc^n)imm=
jjruc^tbaifeit /., (grgiebig= j pfötler m.
Uli f. I Pletwolot, -a, pl. -y, sm.
Plenny, ac?t. ; Plenno, adv. glieoifilcf) m., gloffenflügler m.
frud&tbar. j Pletwolusk, -a, pl. -i, sm,
Plesc, plote, plotiem, va. , StiEac{)5 in.
m^er/. 1) flechten; 2) fd)iDa^en, ; Pleura, -y, sing. tant.
Unftnn reben, fc^naäen; plecie 33ruft', atippenfeU n.
jak o zelaznym wilku er Plewa, -y-y, pl- -'^J, sf. 1)
fc^roaljt inä 33Iaue binein; — Spreu /., |)ütfe /., Schale/.;
koszalki opaiki Unfinn reben, j 2) aSift m., Äe^ri^t m., fc^lec^»
fafetn. te§ S^ug n.
Plesii, -sni, sing. tant. sf. i Plewiacz, -a, p
Sc^tnimei m., !Ra\)m m.; — SötsJ^ 'w
-e, sm.
drzewiia öauöfc^roamm m
Plesniawki, i^l. tant. 3Kunb;
fäule/., Sc^raämmc^en n. pl.
im DJJunbe.
Plesniec, -nieje, -nialem,
vn. imperf. fcfiimmelig roerben.
Plesnik, -a, pl. -i, sm. fpar=
rige Sürrrourj /'., gro^eä j-Iö^s
traut n., gelbe äJJinje /.
Plesniowaty, adi. fd^im«
metartig.
Plesniwosc,-sc;i, sing. tant.
sf. ScbimniUc^feit/'
Plewiaczka, -ki, j^jZ. -kf^
sf. Täterin /.
Plewiasty, adi.] Plewia-
sto, adv. Spreu% fpreuartig.
Plewic, -wie, -wiiem, va.
imperf. jäten.
Plewisty, Plewny, adi.
Doü Spreu, fpreuig.
Plewka, -ki, pl. -ki, sf.
üeine Slumenfc^eibe, ÄoraHeii^
fpelje bei ben ©räfern; — czer-
wonawa eine ber ^obenpute.
Plewnia, -ni, pl. -nie, sf.
Plesni-wy, adi. Plesniwie, Spreufammcr /., eine 2trt
adv. fc^immelig. I ^flug.
Plesz, -u, pl. -e, sm. ^^latte Plichta, -ty, pl. -ty, sf.
f.. Sonfur /. eineö ©ciftlic^en. Äajüte /. auf bem Hinterteile
Pleszek, -szka, ^9?. -szki, be§ A-(u^fc^iffeö.
sm. SJruftftücf n. etneö .£"iarni= i Plik, -u, ^jZ. -i, sm. ^ää=
fd)eö, ^Hiicfenble^ n. i d^en n., 93ünbel m., Sto^ m.,
Pleszka, -ki, ;^/. -ki, sf.
1) SJägcUnopfflädfie /., SJabeI=
fnopf m.] 2) grucf)ttager n.
ga^^fel >n. unb n.
Plisia, -s'),2)l. -sie, sf.^lü\(^
m.
Pliszka
19
Placzowy
Pliszka, -ki, pl. -ki, sf.
SacfifleUe /., aBippfd^roans m.
Pliszki, jjZ. taut, gu einem
^inberfpifl Dienenbe ©täbdjen.
Pliwa, -wy, pl. -wy, sf.
bünne §aut /. ; dim. Pliwka.
Pliwczany, adi. bünni)äu=
tig, feinputig.
Pliwkowaty, aäi. tjäut=
eigenartig.
Plomba, -by, pl. -by, sf.
^lombe/., Sleiäei^en «., blei«
erneä Siegel n.
Plombowac, -buje, -walem,
va. imperf. plombieren.
Plombowanie, -nia, sing,
tant. ^^lombieren n.
Plön, -u, lil. -y, sm. 1) ®r=
trag JK.,2luö beute/.; 2) grüd^te
2)/., ernte /.
Plondrowac, -druje, -wa-
lem, va. imperf. plünbern,
Derroüften.
Plonowac, -nuje, -walem,
va. imperf. blühen, ju btül^en
anfangen.
Plotka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
glec^te /., ©eftoc^teneä ?;.; 2)
Jilatfd^erei ./., falfc^eä ©ecid^t,
gabel /., 3Rärc^en n.
Plotkarka, -ki, pl. -ki, sf.
^(atfd^roeib «., Plappermaul n.
Plotkarstwo, -wa, yl. -wa,
sn. mci\.\<i)\\\6)i f.
Plotkarz, -a, pl. -e, sm.
Slatfc^peter m.
Plucha, -chy, pl. -chy, sf.
ein unfauberer ^Jienfc^ m.,
®cb lange /.
Pluchota, -ty, sing. tant.
sf. SRegenroetter n., fc^mu^igeä
SBetter n.
Pluchowaty, adi. unfau=
ber.
Plucie, -cia, Plwanie,
-nia, si7ig tant. sn. ©pucfen n.
Pluc, -pluje.-plulem; Plwac,
-warn, -walem, va. imperf. ;
Plun^c, -ne, -nalem, va. perf.
fpucfen, fpeien; — krwia 33(ut
ipeten ; — w oczy inä ©eftd^t
fpeien.
Plurderki, = Pludry.
Pludrak, -a, pl. -i, sm.
^luberöcjenträger m.
Pludry, -dröw, pl. tant.
5ßluberf)ofen pl.
Plugastwo, -wa, pl. -wa,
sn. Unfläterei /., Unrat w;
Ungejiefer n.
Plugawic, -wie, -wilem, va.
imperf. unflätig machen, be=
fubeln, nerunreinigen.
Plugawiec, -wca, pA. -wcy,
S7n. ein unflätiger Dienf^.
Plagawstwo, = Pluga-
stwo.
Plugawy, adi. Plugawie,
adv. unflätig, unfaubev.
Plun%c, fie^e: Pluc,
Plusk, I. i}iteri. ^tatfcf)!
^litfc^!; II. -, -u, pl. -i,
sm. 1) Äfalfc^en «., ®e=
plät|(^er «., Stegenroetter ». ;
2) — rybi gifcfjfc^roanj m.
Pluskac, -kam, -kalem, va.
imperf. ; Plusn^c, -sne, -sna-
lem, va. perf. 1) pläts
fdjecn, jappein; -ka w wodzie
er plätfc^ext imSBaffer; 2) be=
fpri^en, fpri^en, fprubetn; —
sie vr. fd)roimmenb p(ät=
fd)ern. [fd^ern «.
Pluskanie, -nia, sn. SßläU
Pluskiewka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) eine Heine 2ßanje /.; 2)
©pannagct w.
Pluskiewnik, -a.,pl. -i, sm.
Sßanjenblume /., SBanjenge»
fid^t n.
Pluskota, -ty, sf. JRegen»
njetter n.
Pluskotac, ftel&c: Pluskac.
Pluskotny, adi. regnerif^.
Pluskowiec,-wca,ß/. -wce,
stn. SBafferrcanje /., SBaffer=
Iau§ /.
Pluskwa, -wy, pl. -wy, sf.
1) Sßanje/.; 2) eine 2lrt Sac^--
ftelje/. ; 3) SBanäenfamen m.
Pluskwica, -cy, pl. -ce, sf.
SBanjenfraut n.
Pluskwowaty, adi. n)an=
jenartig.
Plusnac, fie^e: Pluskac.
Plusz, -u, Plisz, -u, sing,
taut. sm. ^lüfd; 7n.
Pluszowy, adi. ^Iüfd}s.
Pluszcz, -a, pl. -e, sm.
1) ©c^raä^er m. ; 2) 2Baffer=
amfel /., SBafferftaar m.
Pluszczec, -szcze, -szczesz,
-szczatem, va. imperf; Plu-
szczyc, -szcze, -szczysz,
-szczylem, va. imperf. unauf=
i)'övii(i) regnen, träufeln, tröp>
fein, plätfc^ern, laut fprubeln.
Pluta, = Pluskota.
Plutka, -ki, pl. -ki, sf.
2;äubling m.
Plutny, fiei^e: Pluskotny.
Pluton, -u, pl. -y, sm. Slot"
te /., ^eloton n.
Plnwial, -u, 2^^- -y> *"*•
^appe /., üJJontel m. ber ®eift=
licften.
Plwacz, -a, pl. -e, sm.;
Plwaczek, -czka,-czki,s»?. l)
©peitr m. ; 2) ©c^aurnjüabe
/.; 3) itucfucEä^, grofc^fpeic^et
m., jj'^ü^lingöfclaum ???.
Plwaczka, -ki, pl. -ki,s/. 1)
©peierin /.; 2) ©putf=
napf m.
Plwociny, -cir, pl. tant.
2lu5n)Uif m., (iEpeftoration /.,
ber auggeiDorfene ©petc^el.
Plwac, ftefje: Pluc.
Placa, -cy, pl. -ce, sf. ^al}«
lung /., 2o^r\ m.; jaka praca
taka — roie bie 2lrbeit fo ber
2oijn; — roczna i^af^reäge^alt
m.
Placenie, -nia, sing. tant.
sn. Sat)ktx n.
Plachciany, adi. pon gro=
ber Seinroanb.
Plachcina, -ny, pl, -ny, sf.
elenbcc Sappen m.
Plachetka, -ki, pl. -ki, sf.
1) !Öogenrunoung /., Üüölbung
/.; 2) feine Seinroanb.
PlacMa, -ty, pl. -ty, sf.
Safen m., %iax\tf., grobe Sein=
luanb /"., ©egeltud) n., 3a3t>=
becEe (Sflebplncr uxiü anbere
SSiJgel ju tebccfen).
Placic, -ce, -cilem, va. im-
perf. jaulen,' bejahten, belo^»
nen, lohnen.
Placinek, -nka, pl. -nki,
sm. Seinroanbfledfdjen n.
Placz, -u, pl. -e, sm.
Söeinen n., ©eroeme n. ; padol
-czu Jammertal n.
Placzek, -czka, 2>^.-czkowie,
sm. 2Beiner m., ©reiner m.
Placzka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
J^Iaqefrau /.; 2) ©reinerin /.
Placzlin, -u, pl. -y, sm.
ajlaftirbaum vi.
Placzliwosc, -i, sing. tant.
sf. lüeinerlic^eä SBefen n.
Placzliwy, adi.\ Placzli-
wie, adv. 1) ineinerlic^; 2)
3um Steinen geneigt; 3) be-
raeinenäroürbig, tränenerre»
genb ; punkta -we bie S^ränen-
roinfel yl.
Placzowy, adi. 2;ränen=.
2*
Placzyca
20
Plawnisko
Placzyca, -cj-, pl. -ce, sf.
^iinb§gal)n m.
Plaka6, placze, -kalem, 1)
vn. imperf. roeineti; 2) ptn-
kac kogo va. imperf, jmnbn
beiüeincn.
Ptaksa, -sy, pl. -sy, sm.
lücinerlic^er SDieiijc^ m.
Planetnik, -a, pl. -cy, sm.
5planetenlef«v m., QaübetiV m.
Plask, -u, pl. -i, sm. 1)
Stäche/., ftad^e a3reite/.,58Ialt=
!cebg m.
Plaskaty, adi. ftad^.
Ptaskawy, adi. etroaS flad^.
Piaski, adi., Plasko, ade.
1) ftad), glatt, feiert; 2} ^o^I,
abflcfc^macft, fabe.
Plaskodenny, adi. mit
«irtem flad^eu 5boben.
Plaskokat, -a, pl. -y, sm.
ein flacher ^iiifel.
Plaskonogi, adi. ptattfü^ig.
Plaskonka, -ki, ?;Z. -ki,
Plaskonos, -a, pl. -y, 5?».
Steitfc^näblec m., 2öffe(=
ganä /.
Ptaskonosy, adi. plott=
na^ig.
Plaskorog, -rogu, pl. -rogi,
sm. asärenirebä w.
Plaskorzezba, -by, pl. -by,
S3a6reltcf n. .
Plaskos6, -sei, p^ -sei, sf.
1) gläct;e/.,^rac^^eit/.,©eic^t=
l^eit /.; 2) ®emeinpIo| «i.,
Plaskosz, -a, pi^- -e» s^-
Älumpfilrf) w.
Plaskoszczyt, -u, pl. -y,
«w. ©ebirgsplatte /., ^ocI)ge=
birge «.
Plaskowas, -a, pl. -y, sw.
eine 2lrt ©^leimfifc^.
Plaskowzgorze, -a, lü. -a,
^[at^au «., §ocf)fIäc^e /.
Piaskur, -a, ?jZ. -y, «w. 1)
ein runbeS flac^eä ©tüd; 2;
Dblate /., baä geroeifite SBrot
ia bec 'gtiec^ifd[}en ^ird)e; 3)
jn)ei3einge gtojje ©ecfte; 4)
Jöanf /., ©rjjc^ic^te /.
Plaszcz, -a, p?. -e, sm. 1)
ÜJlantet m., ©ecftnantel «i.;
— z futrem ^eljmantet; —
cylindra j^-unfi'nfängermantcl
m.; — kotla Sv'ifelbetleibung
./. ; 2) ©eefajan m.
Plaszcza, -czy, pl. -cze, sf.
ieber platte ober Breite gifd^,
©döoHe /., }\Iunber /.
Plaszczak, -a, pl, -i, sm.
flacf)e§, auf fceiben ©eiten be=
I;aueneä §o[j.
Plaszczek, -czka, pZ.
-czki, sm. ©eefifd^ w., ©pie»
gelfi^d^ m.
Plaszczenica, -cy, pl. -ce,
sf. leinenes (Svabtud^ n.
Plaszczka, -ki, pl. -ki, sf.
^ßtatteis j(., gemeine ©:^olIe/.,
©tad^elrod^e /.
Plaszczowy, adi. SRantel'.
Plaszczyc, va. imperf.
etiöag plattöi'üäen, ^yd^tagen,
ftac^ mad^en; ziemia jest ku
biegunom splaszczona Sie @rbe
ift on ben ^oten obgeplattet;
— sie, vr. imperf. fic^ er«
niebrigen, fid^ btidEen, fid^ flad§
mad^en; — sie przed kim t)or
jmnbm ftiedien.
Plaszczyca, -cy, pl. -ce,
sf. Sßanje /. ; = Pluskwa.
Plaszczyk, -a, pl. -i, sm.
dim. ü. Pkszcz ; 1) üJJäntelc^en
n. ; 2) ©d^ein m., ^Oorroonb tn.,
2lnjtrtd^ m.; pod -kiem cuoty
unter bem Sedfmantel ber
S^ugenb.
Plaszczyna, -ny, ^jZ. -ny,
sf. ein armfetiger 3Rante( m.
Plaszczyzna, -ny, pl. -ny,
sf. gläc^e /., ebene /.; —
sniegu ©c^neetel^ne /. ; —
podstawowa ©runbebene /.
Plat, -u, 2)1. -y, sm. 1) iiap=
pen m., ©tücE §aber; 2; ^Ud)
n., statte/.; 3) Sa^hmg /.,
So^n w., ©olb VI.; jezyk w —
davvac jemanb für (Selb »er«
tcibtgen.
Piata, -y, pl. -y, sf. 1) =
plat 3); 2) — w krajiiiku
5?ranäUfte /. (Slrd^iteltur).
Plata6, -tarn, -talem, va.
imperf. 1) f palten, auf f palten,
auffd}ii^en; 2) figle — tolle
©treirfje mad^en, jpielen.
Platek, -tka, lü. -tki, sm.
Süppchen n., ^Wdi^tw n., {yleö»
d^on n. ; idzie jak z -tk i eä gel^t
toie gcfd^miert, nad) SBunfdj;
— sniegu ©c^neeflocl'e/'. ; dim.
Platuszek, -szka, pl. -szki,
sm.
Platew, -twi, pl. -twie, sf.
S)ad)pfettc /. ; — grzbietowa
I girftpfettc /.
Platewka, -ki, pl. -ki, sf.
©c^cit n. $o(j.
Platka, -tki, pl. -tki, sf.
Salilung /., iöejatilung /.
Platkonog, -noga, pl. -nogi,
sm. ai> äff er treter w., Sisfibi^
m.
Platkowy, adi. in 33lätt=
d^en, in 2äppc^en.
Platnerz -a, pl. -e, sm.
Sßaffenfrfjmieb 7n., ^arnifc^»
mac^cr m., 5ßlattner w., 3-"S=
fc^mieb m.
Platnia, -ni, pl. -nie, ,<tf.
— kowadla ^ammerbal^n f.,
.^ammerpinnc /.
Platnik, -a, pl. -nicy, sm.
3al&tmeiftec m., 2lu§jäl)ler m.
Platnosc, -^ci, sing. tant.
sf. 3al)tbarfeit /.
Ptatny, adi. 1) befolbet,
bejal^It; 2) lo^nenb, gafjlbar.
Platwa, -wy, p>^- -wy, sf.
1) 5tö&e/.,!e)ot5fIöBe/.; 2)
©ad^fc^iuelle /., 2)a^ftu^t=
fc^roeHe/., 3JJaurerlatte /.
Plaw, -n, pl. -y, sm. 1)
SBaffergefd^öpf «., äBaffertier
n., ©c^altiec n.\ 2) ©c^if=
fen w., ©d^iffa^rt /. ; 3) -y
bie ©d^roimm^öljer, bic ba§
9le^ über bem SDdaffer l^alten;
w — fd^rotmmenb.
Plawaczka, -ki, pl. -ki, sf.
©d)a)immgurtel m.
Plawiarnia, -ni, pl. -nie,
sf. ©c^Iammftube /.
Plawiarz, -a, pl. -e, sm.
©d)tämmer m.
Plawiö, -wie, -witem, I. va.
imperf. 1) fc^roemmen ; — cza-
rovvuice eine ^ej:e bic SBaffcr=
probe beftel)en laffen ; 2) gu
Sßaffer roegfc^affen, fd^iffen;
3) — kruszce WetaÜe fc^mcl=
jen laffen, fd^lämmen ; 4) —
sie, vr. imperf. I^inüber=
fc^roimmen.
Plawica, -ey, pl. -ce, sf.
©d^iff n.
Plawidlo, -la, pl. -la, sn.
©c^lammtrüdEe /'., ©d^lamm»
lüfte /. [gelforl m.
Plawik, -a, pl. -i, sm. 2ln=
Plawnica, -cy, pl. -ce, sf.
©icbertrog m.
Plawnisko, -ka, pl. -ka,
sn. ©d^[amml)erb m.\ — ni-
clioine ©tofc^crb n.\ — zamia-
talne Äe^rl)erb n.
Plawny
21
Plonny
Plawny, adi. ; Plawno,
adv. fc^ifftar, )d)i[fenb.
Piaz, -n, yl. -y, sm. ]) ©c»
roürm n., £urc^ m., 2Im^i^ibie
/. ; 2) bie f[act;e iHtJige /. ; -em
mit bcr flauen Minge, mit
ber flad^en Seite; puscic co
-em l^inQe[}en laffeit, burd^ bie
g-inger fe^en; 3j '•ßlattfletn m.,
Cluabetftein m.
Plazac, -zatn, -zalem, va.
imperf. friedjeiT.
Plazowac, -uje, -walem
va. im^yerf. mit bcr flachen
Älirge fctiager.
Plciowy, adv.Q,i\6)lt6)il\6)\
cLoroby -we ®cfc^[ecf)tgftant=
Reiten /. pl.
Pleö, plci, pl. pJcJe, .9/.
1) ©efc§lccf)t n.; — piekna
baä fd)öne ©cfdEiIed^t; 2_)'@c=
ftditSfatbc /., §QUt/.,2;einl m.
Pleszka, -ki, pl. -ki, sf.
ein fleiner %\cl^.
Pleszne, -go, sing. tant.
gli'tltraut n.
Plet, -u, pl. -y, sw. g-toB
m., j^IoBbaiim ni.
Pleto-wnik, -a, p/. -5, sm.
§oI;(fIöfeer »?.
Pletwa, sf., Pletwisty,
ftefie: Plytwa, PJytwisty.
Plocha, -tliy, p?. -cby, «/.
1) Sü-eterfanm»?., aOOeberblatt
lt.; "J) femin. ron PJochy.
Plochacz, -a, pl. -e, sm.
glüagoogel »?.; — gorry 211=
petifänget m.; — pokrzywni-
ca SBrauncÜe /".
Plochliwosc, -sei, sing.
tant. sf. Unbeftanb m., £eid)t=
finn m., glatterfiaftigfeit /.,
®cf)iid^terr|^eit/.
Plochliwy, adi. Plochli-
"wie, adv. unbcftönbig, flüd^s
tig, [eidjt, fc^cu, j^iid)tern.
TlochosCj-ci, sing. iant. sf.
=- Plochliwosc.
Plochowiec, -wca, pl.
-wce, sm. DIeonber m., 2ox=
Beerrrfe /.
Plochy, adi.', Plochli-wy,
adi. ; Plocho, PlocMiwie,
adv. flüt!^ttg, unbefomim,
f(altet^aff, futc^tfam, fc^eu,
eitel, jd;uiatf).
Plocica, fiel^e: Pioc.
Plocina, -ny, 2^?. -ry, sf.
@eflc4t n., gred)te /.
Ploc, -c', 2I. -cie, .ff. ; Plo-
cica, -cy, 2)1. -ce, sf. ; Plotka,
-ki, p?. -ki, .v\5piö^e/.,2BeiB=
fifcft w?., JJotauge «.
Plodniczek, -czka, pl.
-czki, s»z. ©amerbel^älter ber
3if)i3o[permen, Salg w., ©{aub=
6eutel w. ber männlichen SKoog»
bliite, gd^einfru(^t /.
Plodnolist, -u, ^j?. -y, sm.
(bryopbylluni) fübafiati[d)er
biäblätiriger ^albftraud^ m.
Plodny, adi. ; Plodno, Plo-
dnie, adv. fruchtbar; -ny pi-
sarz ein fruc^tfiarer ©d^rift=
[letter.
Plodonosny, adi. ; Plodo-
rodny, adv. fruc^ltragenb,
fruc^terjeugenb, frucf)tbrin=
genb.
Plodozmian,-u,sm.3^ru(^t»
roedbfel m.
Plodozmienny, adi. ne
gospodarstwo grud^lmcd^jel^
n)itt[($aft /.
Ploducha, -chy, pl. -chy,
sf. eine Auf), bie gefalbt Ijat.
Plodzenie, -nia, pl. -nia
SM. 3f"!^""S /•
Plodziciel, -a, j;?. -e, sm.
Jenaer m. ßtjeuger m.
Plodzi6, -dze, dzisz, -dzi-
l'em, va. imperf. 1) jcugen,
etjeugen; — sie vr. \\6) Der-
meieren (burc^ ^«"öung); 2)
j^ernorbringen, etfinnen.
Plodzieniec, -lica, pl. -uce,
sm. Sößacbtelroeisen m.
Plodzien, -duia, pl. -dnie,
sm. SHanneätrcue /.
Plodzisamiec, -mca, pl.
-mce, sm. SU]a(b^irfd)!raut n.
Srcnnftaut n.
Plodzist, -tu, sing. tant.
sm. SBir.terjroiebd m.
Plodzisz, -fza, sing. tant.
sm. = PJlodzisamiec.
Plodziszek, -szka, sing,
tant. sm. SBalbtaud^ m., SDBi(b=
faudö m.
Plomieniak, -a, pl. -5, sm.
giammenofen m., Umid^mcr^»
ofen m.
Plomienic, -nie, -nisz, -ni,
-niferr, ta. imperf.; Plo-
mieniec, -nieje, -nialem, vn.
imperf. flammen, frammig
madien, rcetben, entflammen.
Plomienisty, adi. PJo-
tnienny, adi. Plomieniscie,
Plomiennie, adv. gfamme n=,
feuetig; -ny piec fjlamm»,
3ugofen.
Plomiennik, -a, pl. -5, sm.
@geltrout n.
Plomienny, fit^e: Plo-
mienisty.
Plomienczyk, -a, pl. -i,
sm. 1) geuer|tein w., geuer=>
nelfc/., toteä |)immclävj)5lein,
SerufalemSbrume /., 5«="
rufaremäfteuj n.; '■i) Kernen»-
flecötc /.
Plomyk, -a, pl. -i, sm.
1) j^lämmd^en n. ; — aw. Elmy
@t. ©rmöfeuer; 2) rotgelber
aSernftein m.; 3) glammen=
blume /., ?5«"«i^l'w[t^^ /•'» ^)
2Jianbragora /., Saw6ci=/
aUraunmursel f.
Plon^c, -ne, -nalem, va.
imperf. 1) flammen, in 5[am=
men ftel^en, 00m gcuer oer=
Sel^rt merben; 2) entbrennen,
auBer fid^ fein.
Plonia, fie^e : Pion.
Plonica, -cy pl. -ce, sf.
1) baumlofer SBeibepla^, 2llm
f., 2IIp_ /.; 2) ©djarrad^ m.
Plonic, -nie, -nilem, va.
imperf. 1) unfrud^tbar machen,
auslrodtnen; 2) — sie vr. rot
n; erben.
Ploniec, -nieje, -nialem,
vn. iwperf. unfruchtbar rcer»
ben, burd^ ju gro^e §i^e bie
grud^tfarfeit »erHeren.
Plonina, -ny, pl. -ny, sf. ;
Plonia, -ni, pl. -nie, sf., ein
Irodener unftud^tbarcr ^oben.
Plonipka, -ki, pl. -ki, sf.
©paltfäbler m. (Stemodia).
Plonka, -ki, pL -ki, sf.
1) Sßirbling m., roilber Dbft=
bäum w. ; 2) ^ftanjling m.,
^fropfreig m.
Plonnik, -a, pl. -i, sm.
1) «aumfAuIe /., ^fla^3=
garten -m.; 2) Äa^enroebel m.;
— wodriy rolny Änötcric^ m ,
SOBegetrilt m.\ 3) Saubmoog»
gatturg /., (polytrichen); —
pospolity gotbener äBibetton.
Plonnosc, -sti, sing. tant.
sf ]) Unfruc^tbarfeit f\ 2)
Sßergeblidifeit /"., (Sitelfeit /.
Plonny, adi. Plonnie, adv.
1) unftud)tbar, bürr; 2) Teer
ungcgrünbet, oergeblic^, eitet;
3) -na ziemia taube Sibe /", totcä
©ebirge n. ; -na ruda füufer
Plön
Flyng-c
3iüidE)er m., toter ©ang m.;
4) — macica eine (S(|ling=
pflanje (Tamus communis).
Plön, -ni, pl. -nie, Plonia,
-ni, pl. -nie, sf. SSlenbe /".,
(giöiDul^ne /■.
Plosa, -sy, pl. -sy, s/. 1)
Slrfermafj «., {yelbftrid) w. im
SBttlbe, ^rut /: ; 2) ©tabeifen n.
Ploskon, -ni,^?. -nie, sm.
^immel tn., männlicher ^anf.
Ploskur, -ru, sing. tant.
sm. ; Ploskurnica, -ey, sinr/.
tant. sf. breitätjrigcä 2)infel=
forn n.
Ploszczycznik, -a, pl. -i,
sm. Sninxenblatt n.
Ploszczyk, -a, pl. -i, sm.
eifernc ©pi^e beS ^feileä /".,
©e^te /.
Ploszyö, -sze, -szytem, va.
imperf. jc^euc|en, oerfd^euc^en,
fc^eu madE)en, — sie vr. fd^eu
rcerben.
Ploszydlo, = StraszydJo.
Plot, -u, pl. -y, sm. 3aun
«?., g-Ccc^tjaun »j.; ^etfe /. ;
— kolowy 3ttun JK., ^fai)[=
gaun m. ; — przeciwsniezny
©c^neefc^uhgaun ?k. ; — ple-
ciony ^ürbung /., gefIod;tene
SBanb /.; — iywy przeciw-
finieÄiiy ©i^neefd)u^^ede f.]
— wiklinowy, uamulny,
©(^lidfjaun »w. ; -tem idzie
tratwa ba§ glo^ fd^iöimmt
quer über auf ber ©eite; trzy-
mac sie jak pijanj'^ -u Don
ctroag nid^t ablaffen; kolo -u
cliodzic um ben örei I)erum=
gelten.
Plotek, -tka, pl. -tki, sm.
1) ein Heiner ^auw] 2) ^euer=
fc^irm w. auf bcm 5'offe; 3)
])i:otki pil. ©offnen gum gan--
gen ber §afel^iir)ner.
Ploten, = Pl'atew.
Plotka, = Pfoc. .
Plowa, -wy, pl. -wy, sf.
taubcg ©ftreibe n.
Plowaty, adi. etrcaö fal^I-
gelb.
Plowiec, -wca, pl. -wce,
sm. 93lei=, ©ilberglatte /.
Plowieö; -wieje, -wialem,
vn. imperf. 1) bleid^gelb, fa[)t
tterben; 2) bie %(xxit t)er=
lieren, fdjiefjen.
Plowoki'usz, -sza,^;Z. -sze,
sm. %\\)[txi n.
Plowosc, -sei, sinff. tant.
sf ^-o^irjeU /., g-albigfeit /.
Plowy, adi. 1) bteid^gelb,
faI)lb[onb; 2) »erf^offen.
Ploz, -u, pl. -y, sm.;
Ploza, -zy, pl. -zy, sf. 1)
Äufe /., ©ciitütenfufe /.;
©d^Iittenbaum m.; 2) iBtab"
etfen «.
Plozic, Plozyc sig, -iq,
-zylem, vr. imperf. j fried^en.
Plocienko, -ka, p?. -ka,
S7L 1) feine Seinraanb/.; 2)
SriHid^ m., gebrudtc bunte
Seinroanb /.
Plocienkowy, adi. Sin»
nen», ®riUtd^=.
Plociennica, -cy, pl. -ee,
sf. 1) Seinraanbnteberlage /.,
i?einraanbgen)ö(be «.; 2) 2ein=-
roanbrod' m.
Plocienniczka, -k\,pl. -ki,
sf. SeiniDanbtueberin /.
Plociennik, -a, pl. -cy, sm.
Seinroanbroeber m., Seinroanb=
j^önbler m.
Plocienny, adi. Sdnroanb^,
Sinnen».
Ploczek, -czka, pl. -czki, sm.
©runäfc^er »??., SBajc^arbeiier m.
Ploczka, -ki, 2)1- -ki, sf.
1) äßafc^roeil n., aBäfc^e /.,
6r;TOäfd^e; 2) ©püttreg m.
Ploczkarz, -a, pl. -e,
sm. SBafclarbeiter m., äßafc^=
junqe ni.
Plocznica, -cy, pl. -ce, sf.
SBafd^fra^e /".jur erjrcintgung.
Ploczyflak, -a, pl -i, s?h.
©ubetfoü) m., Äüd^eniunge in.
Ploczywas, -a, pl. -y, s/w.
©aufauö wj 9Jofetitte[ m.
Plod, plodu, pl. ptody, sm.
1) grud)t/., fieibegfruc^t f-,
— niedonoszony ^yrüfigeburt
/".; 2) (grjeugniä «., Sruc^t/. ;
•y ziemiie ©rberjeugniffe ^jZ.,
(Srbfcüd)te pl., (grbprobuttc
pl. ; 3) i^eiftung /. ; 4) 5Rac^-
fomme m., 9Jad^fommenfd^aft
/., föefd)Ied)t n.
Plokaö, Pliikaö, ptiicze,
pluczesz, plucze, ober pfiikam,
plukasz, pluka, plukalt^m,
fd)n)emmen, fcl^raeifen, fpülcn,
rcafc^en;— gardto gurgeln.
Plökanie, Plukanie, -nia,
pl. -nia, sn. 1) ©urgeln n.,
©püten n. ; 2) ©urgetroaffer n.
Plökanka, -ki, pl. -ki, sf.
1) (Sc^trog V!.; 2) ©urgel^
rcaffer n.
Plotniany, fiet^e: Plo-
cienny.
Plotno, =-na, 2^^- -'^^, sn.
Seina)anb/., Sinnen n. ; blady
jak — blafe lüie Seinroanb;
— druciane 2>ro[)tga5e /.
Pluca, fiel^e; Pluco.
Plucka, -cek, jj?. tant. sn.
fdm^ijelpl; ©efc^linge n.
Plucnica, -cy, pl. -ce, sf.
1) ©d^uppenfted&te/. ; 2) — i8-
landzka iilänbifd^eö aj}oo§ n.
Plucnik, -a, sing. tant.
sm. Sungenfraut n., Sungen=
flegle /'., Sungenmooä n.,
Saumhinge /., ©eetunge /.
Plucny, adi. Sungen= ; cho-
roba -na Sungenfranttjeit /.
Pluco, -ca, pl. -ca, ptac,
sn. Sungenftüget m.; p)lnr. -ca
Sunge /. ; zapalenie ptac
Sungencntjünbung /. ; miec
mocne -ca eine gute Sunge
^aben.
Plug, -a, ^)Z. -i, sm.
^flug VI.
Plugowy, adi. ^ftug=.
Plukac, Plukanie, fiel^e:
Plökac, Plökanie.
Pluzka, -ki, pl. -ki, sf.
Saitenl^älter m., ©aitenfeft n.
Pluzny, adi. ^flug§=,
$flug=; -e Äelazo ^ftugcifen
n., ^flugfd^ar /'.
Pluzyca, -cy, pl. -ce, sf.
5pflug VI. mit |)anblöabcn.
Pluzyc, -5;e, -iylem, I. vn.
iminrf. gelten, SOäert l^aben, im
2lnfe^en fein ; II. — komu vn.
imperf. jmnbm günftig, er=
fpriefilid^, juträgüd) fein; III.
— sie vr. imperf. gebeiijen,
gut fortlommcn, geraten.
Pluzysko, -ka, pl. -ka, sn.
1) '.|JfluggeftelI n.\ 2) ein \)<i%=
Itdöcr aiter 5j]f[ug.
Plyn, -u, 2yl- -y, sm. g^tüf-
fi;ifeit /., flüjfiger ©toff m.
Plynac, -ne, -niesz, -nie,
-nal m, vn. imperf. 1) fliegen,
ftrömcn, rinnen; krew -nie mu
z nosa ba§ SSIut rinnt i^m j
au§ ber Slafc; ir'oAlo jui nie
-nie bie Quelle fliefjt ntc^t
metjr; 2) fd^roimmen, fc^iffen,
üom äßaffcr getragen werben;
de.ska ku nam -nie t)o3 S3rett
!üiumt auf un§ jugefd^room-
Piynienie
23
Pobicie
tncn: 3) — czems ettü. mit fid^
führen; kraj mlekiem i mio-
dem -nacy ein Sanb, roo 3Jii(cö
unb ^onii? ftie^t; 4) z_ toba
ini mile -na chwile mit bir
Derael^t mir öie Qdt angenel^m.
Piynienie, -nia, sing. taut,
sn. glie^en n., 2](u§(auf m. ;
— sokow ©aftauälauf m.
Plynnosc, -i, sing. tant.
sf. 1) §Iüffig!eit /. ; 2) 2iqui=
bität/.; 3) ©eläufiflifeit /.
Piynny, adi.] Plynnie,
adv. 1) flü[fig, flieöenb ; 2) ge=
räufig.
Piynomiar, -u, pl. -j, sm.
glüfftgfeitgroage /
Plyn, -ia, pl. -nie sm. ®at=
tung ber Sßeid^fci^tDanätrebfe
(Albunea),
Plyt, -u, pl. -y, sm. 11 eine
bünne, fd)arfe j?Iäc^e /. ; 2)
^ünä m.\ 3) «piattftein w.,
Quaberftein w.; — ciosany
S8tucf)ftein m.\ 4) — parowy
glofe m.
Plyta, -ty, pl. -ty, sf. 1)
?j]Iatte /.; — ogniskowa
^erbptatte f. ; — resoru 3;rag=
feberplatte /.; — naciskowa
^tefeblatt n.; 2) -ty pl. —
ciosane Stuc^ftein w. ; —
ciosane twarde j^'^''^^ V^- »
— wapienne Äalf fteinfliefe pl. ;
3) ber innere SRaum beä ©iefe»
ofenä.
Plytkawy, a(Zi. etroag ftad^.
Plytki, arft. ; Plytko, adv.
flacö, feiert, nic^t tief.
Plytkosc, -i, sing. tant. sf.
©eid^tigfeit /., %[a^l)t\i f.
Plytnice, -tnic, plur. tant.
sf. ©c^iüimmbänfe pl.
Plytwa, -viy,j}l. -wy, sf. 1)
gloHe/. ; 2) ©c^roimm^aut/.
Plytwisty,«'//. mit ^ [offen,
mit einer ©c^roimm^aut Der=
fet)en.
Plywacz, -a, pl. -e, sm.
©d^TDimmer m., ©c^rocber m.,
Sauc^s, 2öaffer!äfec m.
Plywaczka, -kl, pl. -ki, sf.
1) ©c^TOemme /. ; 2) ©d^n)im=»
metin/.; 3) ©c^roimmgürtel »t.
Plywac, -warn, -walem, vn.
imperf. f^roimmen; drzewo
pJywa po wodzie ba§ ^olj
fdiroimmt auf bem SBaffer;
oczy -waja wefzach bie 2lugen
f^roimmen in 2;ränen ; kluski
-waja w masle bie Stö^e
fc^roimmen in 33utter.
Plywak, -a, pl. -i, sm. 1)
©d)roimmer w. ; 2) ©d)roimm=
ftein m.\ 3) ©c^roimmer m.,
SBaffergefd^roinbigleitämeffer
m., äßaffecftanbäeiger m.
Plywalnia, -ni, pl. =nie,
sf. ©c^iüimmanftatt ./.
Plywanie, -nia, sing. tant.
sn. ; ©d^roimincn n. ; sztuka
-nia ©ct)roimm!unft /.
Plywny, adi. ©dbn)tmm=.
Pneumatyczny, adi. ;
Pneumatycznie, adv. pneu=
matifi^, 2utt=.
Pniak,-a, ^jZ. -i, sm. ©triinf
m., ©tumpf m., ©tammenbe n.,
ber bicfe ©tocf eineö ©traucfteä,
ein obgel^auener Äto^; dim.
Pniaczek.
Pniakowaty, adi. au§
Dielen ©tümpfen beftel^enb ,
©tumpf=, ftumpfarttg.
Pniakowy, adi.; Pniowy,
adi. ®tamm=, Stumpf».
Pniewie, -wia, sing. tant.
sn. ©efträucö n.
Pniewisty, adi. ftraud^ig.
Pniowe, -go, sing. tant.
sn. ©tammgelD «., Stnnjeife»
getb n.
Pniowy, ftel^e Pniakowy.
Po, praep. auf, in, nac^, ju,
big, an, über, von, mit, bei;
1) auf, in, chodzic — linie auf
bem ©eil ge^en; chodzic —
pokoju, mieseie im^iTumcr, in
ber ©tabt [)erumge[)en; biegac
— ulicy auf ber ©trafie Iger«
umtaufen; chodzic — koscio-
lach ßird)en befud^en; — nocy
in ber Stacht, bei ?lac^t; 2) nac^,
bei, ju; jeden — drugim einer
na^ bem anbern; jestem —
sniadaniu id^ bin nad^ bem
(Jrül^ftüd; to mi zostalo —
ojcu baä ift mir nac^ meinem
SSater geblieben ; — niewczasie
jurUnjeit, jur unrichtigen 3«it;
— ksiezycu bei 2)Jonbfdt)ein;
— chwili nac^ einer jßeile;
juz — Dinie eS ift au§ mit
mir, id^ bin nertoren; 3) biä,
um', — kolana biä ju ben
5^men; mam tego — uszy ic^
l^abe eä fatt; isc — wode um
2öaffer gelten; 4) — polsku
polnifd^ ; — niemiecku beutfd^ ;
— Staremu nac^ alter ©itte.
nad^ altem S3raud^ ; — drodze
unter iregä; — co? nioju; —
raz ostatni jum te^tenmat;
cöz mi — tem roaö liegt mir
baran; — dzis dzien biö jum
heutigen 2:age; — dwoch jroei
unb jroei; nie pokazat nie
— sobie er Iie& fid^ nidE)tä an»
merfen; dat kazdemu —
koronie er gab jebem eine
^rone; — nitce dojdziesz do
Webka bcr gaben flirrt jum
Änäuel; — gtosio poznac go
man ernennt i^n an ber ©tim*
me; a ty tu — co? roa§ ^aft
bu l^ier 3u fud^en? — czemu?
raie teuer? nie — tem nid^tä
roert; — calych nocach ganje
Dläd^te i^inburc^.
Po, eine ^artifel in ber 3«='
fammenfegung mit 3eitn)ör=
tem bebeutet: ein roenig, nad^
unb nac^, oiel, eine SJtenge;
bilbet potlenbcte Qixt 3um 33ei=
fpiel: zabijac va. imperf.',
Pozabijac, va. perf.
Pobajac, -jam, -jaJem, va.
imperf. Dtet nac^einanber
fc^roa^cn, Dorptaubern.
Pobalamucic, -ce, -cisz,
-citem, va. perf. Dernjirren,
üerroirrt mad^en; ben Äopf
Derbrel^en.
Pobaraszkowac, -kuje,
-walem, vn. perf. ein menig
fd^äfern, fic§ ein bifed^en luftig
unteri^alten.
Pobawic, -wie, -witem, 1)
vn. perf. — gdzie irgenb=
roo üerroeiten, oerbleiben; 2)
va. imperf. — kogo jmnbn
lurjroeiien, unteröaUen; 3) —
sie vr fi^ ein roenig unter*
l^atten, amüftcren.
Pobazgrac, -ram, -raJem,
va. perf. ein roenig fri^eln,
genug tiinfubetn, befd^mieren.
Pobekiwac, -kuje, -watem,
va. imperf von '^tii ju ^t\i
medEcrn.
Pobial, -u, pl. -y, sm.; Po-
biala, -ly, i^l. -ly, sf. Serjin»
nung /., ©lofur im Innern
ber 2;öpfe.
Pobicie, -cia, pl. -cia, sn.
1) bie Sebedfung be§ SDad^eä,
Da§, roomit eä gebedt ift; 2)
©c^tagen «., Sefiegcn «.; —
nieprzyjaciela ber ©teg Über
ben gctnb.
PobiiS
24
Pobratymiec
Pobic, -bije, -bijesz, -bilem,
va. perf.; Poliijac, -jam, -ja-
terr., va. imperf. 1) f^fa=
gen, beficgen; 2) prügeln,
t)urd)pcüfteln, burc^^auen; 3)
nieber^auen, töten, erfd^Iagen;
4) ein), eintreiben, einfd^togen-,
— beczke Steifen um ein ga^
legen- —'dach baä Za<^ mit
©d)inbern betfcn; 5) — sie
vr. fic^ untereinotiber fc^tagen,
raufen; -bili sie eö i[t jum
^anbgemenge gelommen.
Pobiedz, Pobiegn^c, Po-
bieze6,-gne,-gniesz,-gleiii,t'a.
perf.; Pobiegac, -gam, -ga-
Jem, va. imperf. I^inlaufen,
l^inter imnbm laufen; — po
CO etiDttö ju f)oIen taufen.
Pobiedowa6, -duje, -do-
walem, in. imperf. 3lot
leiben, fic^ quälen.
Pobieg, -n, pl. -i, sm. 1)
etreifjug m., fiineiren «.; 2)
-i, pl. £auf=, 2;rittbretter auf
bem 93orb ber ^4uBfcf)iffe.
Pobiegac, fitl^e Pobiedz.
Pobiegla, adi. — krowa 1 fidjt /.
eine träd^ticic Äu^. 1 Poblaziiwy
Pobiegna6, fief)e: Pobiedz.
Pobielacz, -a, pl. -e, sm.
1) %ün(i)<t m., 2lnftrcid)er tm.;
2) ©lafierer m., SSerjinner m.
Pobielac, -lam, -lalem, va.
imperf; Pobieli6, -le, -l.lem,
va. perf. 1) raeifeen, mit n)ei=
^er garbe, überjiefien, tündjen,
anftrcid,er. ; 2) glafieren, Ber=
gieren; — sie vr. fid^ rcei^
mad^en.
Pobielanie, -nia, sing. tant.
sn. 1) SBcifeen n., Sündjen n.;
2) aSerginnen n.
Pobieli6, fiel^e: Pobielac.
Pobielony, adi. gen)ei|t.
Pobiera6, -lam, -r.lem, va.
imperf. 1) begleiten; — pen-
pye®e^altbejicf)en;2) — uau-
ke' Untetrid^t gcnitfecn.
Pobierki, -kow, pluv. tant.
3(larf)Icfe /., S(u§fftul^ OT.
Pobiesiadowa6, -duje, -wa-
Pobijak, -a, pl. -i, sm.
Älcpfftange beä ^'6\)Ui^ f,
©dilägel w.
Pobijanie, -nia, sing. tant.
sn. 33efd)lagen w.
Pobitka, -ki, pl. -ki, sf. i)
«Rieberlage /.; 2) ©d^fag m.;
3) Slegenbad^ n. über einem
©c^iffe.
Pobladly, adi. btetd^ ge=
roorben.
Pobladn^c, Pobledn^c,
Pobledniec, -ne, -niesz, -dlem,
vn. perf blei^, bla^ rocrben,
erb[eid)en, erblaffen.
Poblizki, adi. no^e gelegen,
nabe, iitl^efti^enb.
Pobliz, -a, sing. tant. sm.
m^t /.; geiDÖ^nlic^ btofe w
poblizu in ber 9fä^e.
Poblazac, zam, -ialem,
vn. imperf. natf)fef)cn, SRad^»
fic^t [)Qben, nadific^tig fein,
burdö bie ginger fc{)en.
Poblaz:anie, -nia, s??.3^ad)=
fidit /.
Poblazliwosc, -i, sf. 5Rad^=
adi. Pobla-
zliwie, adv. nad;fid)tig.
Poblaznic, -nie, -nisz, -ni-
leir, va. perf betören, jum
«Rarren machen; — sie fidö
lädierlt^ nioc^en.
Pobl^dzic, -dze, -dziJem,
vn. perf. fid^ irren, einen gcf)l*
tritt mad^en,
Poblocic, -ce, -cisz, -ci-
ieir, va. perf. foltg madjen,
mit ©trafeenfot befubetn.
Poblocony, adi. !otig.
Poblogoslawic, -w e, wisz,
-wilen', va. unb vn. perf.
feonen, ben ©egen aeben.
Poblysk, -11, pl M, sm. 1)
©ct)iirmfr m., abpraHenber
©lans; 2) SBUl5 m.
Pobocz, Pobok, adv. jur
©eite.
Pobocze, czn. pl. -cza, sn.
1) Sanfett n., »ernte /; —
drogigtro^enbünfettn ,€d;ot
}em, vn. perf eine 3eitlang teibanf/.; 2) trf)lagbaum m.J-
Poboczny, adi. ©eiten=,.
3'Jeben=; rztczy -ue 3leben=
fad)en pl.
Pobojczyk, -a, pl. -i, sm.
Sabeftod m.
Pobojowisko, -ka, pl. -ka,
sn. ©c^lac^lfelb n., 2ßalftatt/.
Pobok, -u, pl. -i, sm. Sffianb
/., Ulme f., ©tofe ?M.; -»
przodka Drtftöfse pl.', —
sztolni ©toQenulmen pl.\ —
szjbu ©^ac|tftD|e pl.
Poborca, -ly, pl. -cy, sm.
©teucreinnel^mer m.\ — obwo-
dowy 5?rei§fteuereinnel)mer m.
Poborczy, Poborowy, adi.
©teuer'.
Poborgowaö, -guje,-gujesz,,
-wflem, va. perf. borgen, auf
$8org geben, mljmen.
Poborny, adi. fteuerbar.
Poborowac, -ruje, -walem,
va. perf. fteuern,' ©teuer
jablen.
Poborowy, adi. ©teuer--.
Pobosc, -bodze, -bodziesz^
-bodleir, va. perf., floficn,
rceiter ftofienb treiben.
Poboznosc, -i, sing. tant.
sf g-römmigfeit /.
Pobozny, adi.\ Poboznie,
adv. fromm, ttnbädt)tig,
Poboj, -boju, pl. -boje, sm.
gemi^el n., -lieber läge /.
Pobor, -born, pl. -bory, 6/«.
©teuer/., 2lbgabe /. = poda-
tek; — wdjska, — Äolnieiza
9lt!ruticrung/.,'älffcntierurg/.,
2;ruiipenau§l)et)ung /.
Pobrac, -bioie, -bieizesz,
-bralem, va. [ erf alleä roeg»
nebmen ; — z soba niitncl)mcn,
— iolnitrza affcnttertn, re«
frutieren, Siuppen ausbeben;
— pleuiadze @elb cinf äff leren,,
f offen; — sie, vr. f\d) mitein=
unter iierfjtiraten.
Pobranie, -nia, sing. tant.
sn. eiiifaffierung /.; Siefru«
tieruiig /. ; — sie Sßeri^eiratuns
bon!eltiertn
Pobiezeö, fie^e: Pobitdz,
Pobietny, adi ; Pobie-
znie, adv. beiläufig, flüchtig;
przegladi alem to -nie ic^ ^abe
eg flüAtig'burd^gefel^en.^
Pobijac, fiel;e: Pobic.
Poböcznica -<v vi -c sf I Pobrata6 si§, -tan), -tatim,
3 ©eitenqangm.; 4) ©fitcn= ^"J,*^?^^"."^^"- ,
äimmer n!; 6) Seifd)läferin f. Pobratei, Pobratymczy,
Pobocznik, -a, ^7. -iry, cid>. Dermanfct, betreunöet,
ober -i, sm. 1) ©eiten-, 3li' ftammücrroanbt, üerbrubeit.
btnmann m. ; 2) Seitenarm m. Pobratymiec, -mca, pl
Pobratymstwo
25
Pochlaniad
-mcy, sm. ^erjetiSfteunb m.,
©lammüerroatibter »M.,®tanim=
firuber m.
Pobratymstwo, -wa, Po-
braterstwo, -wa, shig. tant.
sn. 93rubet((^aft /., Stamm«
»erroanbtfdöaft /.
Pobredzic,-dze,-dzileni, va.
;perf. fafeln, Unfinn fpredien ;
einen !Uinen aSerfio^ fiege^m,
gegen etro. »er fto^en,einen g-cl^I=
tritt tun.
Pobroczyc, -cze, -c/ysz,
-czylen^, va. perf. mit Sölut
betoetn.
Pobrodzic, -dze, -dzisz,
-dz lern, in. perf. ^inmaten,
eine 3«it[ang im SßQffer maten.
Pobroic, -roje, -loisz, -roi-
iexn, va. perf. »itl Ü6el nadE)=
einanber anrichten.
Pobrozdzic, -dzp, -dzisz,
-dziJeni, va. perf. 1) gurd^en
nac^einanbcr fiinjif l^en ; 2)
oerl^ceienb turctjftrdfen, ter=
fjecren, »erroüflen ; 3) S3ernJtr=
rung, Unheil antidjten; 4)
einen Strid^ burc^ bie ^Icd^»
nung madjen.
Pobrudzic, -dze, -disz, -dzi-
ltm,ta.perf. jd^mii^tg mad^en,
Befd^mußen.
Pobrykac, -kam, -kaleni,
vn. perf.] Pobrykiwad, -knje,
-walem, vn. iwperf. mut=
miHig i^itun fpringen, au6ge=
loffen fein, fic^ gütlt^ tun.
Pobryzgac, -gam, -galeir,
va. perf. befpri^en.
Pobrz§kac, -kam, -ka?z,
-kalem, vn. perf; Pobrz§-
kiwac, -knje, -kiwaltm, vn.
imperf. ein bisrfien tlimpein,
ein ©eUimpcr mad^en.
Pobrzeze, -ia, pl. -za, sn.
©iftabe n., jRüfle /., ©tranb
m., ©eftabf-, Äüftenlanb n.
Pobrzezne, -ie»o, sivgr.
tant. s}t. Ufet'', ©tranbgttb n.
Pobrzeznosc, -', Pobrze-
gowosc, -c-7, stiiff. tant. sf.
bie Soge am Ufer.
Pobrzezny, adi.; Pobrze-
znie, adv. iiüften», ©tratib'^.
Pobudka, -ki, pü. -ki, ff.
1) 3iciä m., eintrieb m., 33e=
rccggruiib m., alnfporn m.,
SSeranlaffung/.; 2)3flepeiCe/.,
SÖJcdflieb n.
Pobudlina, -ny, sing. (atit.
sf gül^lfraut n., oftinbifd)e
©auerfleeaottung.
Pobudliwosc, -ci, pl. -ci,sf.
Srreflbarfeit /.
Pobudowa, -wy, pl. -wy,
sf. 33aulirf)feit /.
Pobudowac, -duje, -walem,
va. perf. bebauen, »iet nad^=
einanber Bauen; — sie, vr.
fidö anbauen, ein |)au§ bauen.
Pobudzac, -dzam, -dzasz,
-dzalem, va. imperf-^ Pobu-
dzic, -dze, -dz. lern, va. perf.
1) aufraetfen, errcetfen; 2) an=
treiben, ermuntern, beroegen,
anfpornen.
Pobudzanie, Pobudzenie,
-nia, sn. Slnreijen «., Slnfpor«
nen n.
Pobujac, -jaro, -jt.lem, vn.
perf. l)erumftattern, fc^n)är=
men, bie grei^eit geniefien.
Pobuntowac, -tuje, -walem,
va. perf. aufreihen, auffielen.
Poburzac, -rzam, -rzaiem,
va. imperf. \ Poburzyc, -ize,
-izytem, va. perf. l) einö na^
bem anberen jeiftören, Der=
roüften; 2) aufbringen, auf=
l^e^en, aufregen.
Poburzyciel, Poburzy-
cielka, fie^e: Podburzjciel.
Pobutwie6,-wifje, -wialem
vn. faul, morfd^ raerben.
Pobyc, -bede, -bedziesz,
-bjJem, vn.perf; Pobywac,
-warn, -walem, v. tterat. im-
perf. eine ^eitto^S ütrraeilen,
ftd) auffiaUen.
Pobyt, -u, sing. tant. sm.
2Iufen;[)alt m., SBeilen n.,
Serroetlen n.\ = miejsce -u
2lufcnt{)aItöort m.
Pobywac, fieBe : Pobyc.
Pocalowac, -luje, -w; lern,
va. perf. lüffen, einen Äufi
geben.
Pocalowanie, -nia, sing,
tant. sn. Äufe m. ; z -niem leki
mit |)anbfu^, mit 2^an!bar=
feit.
Pocalunek, -nku, pl. -Lki,
sm. Kufe m., üiifed)en n.
Pocapic, -pie, -pilem, va.
perf. eibafdien. crraijdEicn.
Pocechowac, -cLuje, wa-
lem, ta. perf. mit einim
■ 3«id;en Der|ef)en, jeid^nen;
eidben.
I Pocenie si§, -nia, sivg.
tant. sn. ©d^iüiljcn «.; — mi-
lerza Sd&iuiöen be§ äJJeilerä.
Pochelpic sif , -pie, -piiem,
vn. perf. fid^ brüften, roic^lij
madjen.
Pochew, fiel^e: Pocbwa.
Pochewka, -ki,^?. -ki, s/".
Futteral «., Scheibe /., Äapfet
/. ; — kwiatowa Slütenfc|etbe
/., Safg »?., iBälgetein n.;
— rostkowa SBur^eifc^eibe /.;
— piorkowa ©(^eibe beä
^rattfeberd)enä f.
Pochewkowaty, adi.
fdieibenförmig.
Pochewkowy, adi. ©c^ei«
ben*.
Pochgdozyö, 4e, -Äylem,
va. perf. (aöes nad^einanber)
reinigen.
Pochlebca, -cy, pl. -cy^
sm. ©djmeid^Icr m., 2;cEer='
iecfer m.; — podly, bezwsty-
dny ©peid^ellcdfer m.
Pochlebczy, adi. ©d^meid^»
Ier=.
Pochlebiacz, -a, pl. -e,
sm. Fochlel'CH.
Pochlebiac, -biam. -bia-
lem, vn. imperf.:, Pochlebic,.
-bie, -bitem, vn. perf. fdt)mei=
d)eln; to -bia jego piöznosci
baä fd^meid^elt jeinir (Sigen»
liebe.
Pochlebianie, -nis, sing,
tant. sn. ©rt)meid)eln n.
Pochlebnica, -er, pl. -cr^
sf. ©dimeic^Ierin /.; Po-
chlebnisia, dini.
Pochlebniczek, -czka, pL
-c/ki, sm. = Pochlebca.
PocMebny, adi. Pochle-
bnie, adv. jdimei(^leri|c^,
fdmetdieltiüft.
Pochlebstwo, -wn, pl.
-wp, sn. ©dmeic^letei.
Pochlubic, sie, -bie, -bisz,
-bilem, vs. perf. ]iä) jur (Sl^iC
anredinin, fic^ tiifjmcn.
Pochlubka, -ki, pl. -kJ, sf.
■^irafilerei /., -Huljmreberei /.
Pochlaniac, -niam, -uia-
lem, va. imperf', PocMoDac,
-ne, -niesz, -Lalem, va. perf.
per|df)Iiiigen, üerfc^luden, auf-
netimen ; ogii n wszybtko -chlo-
üalbaä geuer ptrje^tte aüee;
zajecia -chlania wszystek
czas möj Sefc^äfligungen nc^»
men aUe meine S>^it in 2ln'
Pochlanianie
26
Pochwiac
jprud^, abforötfren mic^ gänj=
Itcö.
Pochlanianie, -nia, sing,
tant. sn. S>er[c^üngen; — ga-
zu przez plyn 3lbforption /.
Pochlon, -a, ])l. -j, sm.
S5te[frafe m.
Pochlonac, fiefje: Pochta-
niac.
Pochmiel, -u, pl. -e, sm.
Sierraufc^ m.
Pochmielac, Pochmieliö,
fiel^e: Podchmielac, Pod-
chmielic.
Pochmurniec, -nieje, -nie-
jesz, -niHtem, v7i. iniperf.
trüBe, umroötft roerben.
Pochmurnosc, -sei, sing.
tant. 1) Srübe /., UmiBÖI!t=
\)i\i f.; 2) finftereä, büftereä
SBcicn.
Pochmurny. adi. Po-
chmurno, Pochmurnie, adv.
1) trüOe, ummöttt; -rno sie
robi cä roicb tcüb;; 2) firtfter,
büfter.
Pochmurzyc, fiel^e: Za-
chmurzyc.
Pochoc, -ci, pl. -cie, sf.
finntic^e Setbenjctiaft, finn--
iicöcr ^tteb m.; = Chuc.
Pochod, Pochod, -du, pl.
-dy, sm. 1) (Sang ?)i., SRattci^
m., 3113 *«• i 2) Ursprung m.,
Sibftammung /.
Pochodnia, -ni, pl. -nie,
sf. %add f.; — smolowa
5ßec^=, Sötnbfacf er f., Seuc^te/. ;
Pochodenka, Pochodnicz-
ka, dim.
Pochodnik, -a, pl. -cy, sm.
1) g'Jtf'^^träger ?».; 2) ein
Drangegeroäcbö (Humicum).
Pochoduiowy, adi. j^-adel«.
Poclffob^sc, -sei, sing,
tant. sjfcolöftammung /.
Pocixiny, adi. abgeleitet,
abftammenb.
Pochodowaö, -duje, -wa-
lena, vn. perf. offenen Seib
l^aben, miften.
Pochodzenie, -nia, sing,
tant. sn. Slbltamntung /., Ur=
fptung m., öerfunft /.
Pochodzic, -dze, -dzisz,
-dziiem vn. per/. 1) — sobie
ein roenig f)erumge^en, auf
unb ab ge^cti, fpajieren;
— za czem roegen etraaä
l^erutngefien; 2) [tammen, ab»
ftammen, l^erlommcn, ent=
|prin(]en, ^errü^ren; -dzi ze
szlaciity er ftammt 00m 2löe[
ab; siiad to -dzi, ze? roiefo
fommt h, ba§?; 3) — w
czems ctroaä (oon Äleibern)
tragen; -dzi rok w tych bu-
tacb er roirb biefe ©t^uf)e ein
Qafir traaen.
Pochodzistosc, -sei, sing,
tant. sf. aibfc^üffigfeit/., 2lb=
Inxng m.
Pochodzisty, adi. ab»
fc{)üffig, abfjängtg.
Pochop, -u, pl. -y, sm. 1)
2ln)'a§ m., 2ln[auf m. ; 2) i8e=
roeggrunb m., SCnta^ m., 2ln=
trieb m. ; z wlasnego -u auä
eigenem eintrieb; 3) ©ifer m.
Pochopnosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) gäfjigf eit /., @efrf)icf =
liAfeit /. ; 2) ©eneigt^eit /.
Pochopny, adi. Pocho-
pnie, adv. gefd&idt, geneigt,
frifd^, munter.
Pochorowac, sie, -ruje, -ru-
jesz, -walem, vr. perf. Po-
chorzec, -eje, •al'em vn.perf.
nar&einanber franf werben.
Pochowac, -warn, -walem,
va.pe.rf. ; 1) alleö aufberoai^ren,
ouf^eben, Derfted'en, Berber=
gen ; 2) — kogo j[mnbn be=
graben, beerbigen.
Pochowanie, -nia, sing,
tant. sn. 1) Segraben n., Secr=
bigung /. ; 2) 35erftec£en n.
Pochowek, -wka, pl. -wki,
sm. 33egräbni§ n.; 58er=
[teä n.
Pochramiac, -miam, -mia-
Jem, va. unb vn. imperf. ;
Pochromic, -mie, -railim, va.
unb vn perf. 1) iä.^men, laf)m j
madjen; 2) ein rcenig f;infen. '
Pochrapac, -pic, -pisz,
-patem, vn. perf. ; Pochra- 1
pywaö, vn. iterat. ein bi^: j
c^eu fcf)narc^en, fcönauben. 1
Pochrona, -ny, pl. -ny, 1
sf. '^u\Ux6)i^Qxi m. ; dim. 1
Pochronka.
Pochronid, -nie, -nisz. -ni-
Jem, va. perf. ; Pochraniac, \
-niam, -uiaJem, va. imperf. '
beroal^ren, befc^ü^en, '^\x\i\xi)i }
geroi^ren. |
Poclirypn^6, -ne, -nalem
vn. p-rf. \)i\\zx roerben.
Pochrzciö, -chrzcze,
-ebrzeisz, -chrzcitem, va.
perf. nac^einanber taufen.
Pochrzepcizna,Pochrzyp-
cizna, -ny, pl, -ny, sf. Oa§
©tiicf jroifc^en ben beiben
©cbutterbtättern.
Pochrzesnica, -y, pl. -e
sf. bie (Setaufte, (roeibltd^eg)
2;aufftnb.
Pochrzesnik, -niak, -a,
pl. -cy, sm., ber ©etaufte
(männlid^pg) Tauffinb.
Pochrzyn, -n, pl. -y, sm.
3)amärDur3et /.
Pochrzypazna, fiel^e: Po-
chrzepcizna.
Pochuchn%c, -ne, -niesz,
-naleni, va. perf. ; Pochu-
ch.ywac, -chuje, -eliiwalem,
va. imperf. ant)aucl^en.
Pochudn^c, -ne, -niesz,
-dlem, vn. perf. magerer
roerben, abmagern, abjelren.
Pochutnik, -a, ^j^. -ki, sm.
©djraubenbaum m
Pochutniwac, Pochutny-
wac, -Quje, -waJetn, vn.
imperf. jauc^jen, froI)(o3en,
friji)tid)e ©ebärben machen.
Pochwa, -\vy, pl. -wy, sf.
1) ©ct)cibj /., äUefferfd^eibe/.,
2)egenfd^eibe f. ; miecz dobyc z
-wy ben Segen au§ ber ©d^eibe
,^te[)en; 2) — macicy ©c^eibc,
3Kutterfd)eibe/.; 3) — myszki
'2Ku5fe[[)aut /; 4) — u ko-
nia S(^roanjriemen to. ; —
u z3zbla ©^oBbafg beä ®e=
treibet to. ; 5) ^lütfe f.\ — do
choragiewek^arjnenfutteraln.;
— do pily ©ägenfutterat n. ;
— imadla ©tf^raubenftodE^ülfe
/.; — toporu söeilfutteral n.,
3li'tfutteral n.; — zasuwy
(^ül^rungä^ülfe /. eineä ^m=
get^.
Pochwalaö, -!am, -lalem,
va. imperf. ; Pochwali6, -le,
-lisz, -lilem, va. perf. 1) (be=)
[oben, Sob erteilen; 2) bitti-
gen, gut^eifeen.
Pochwalny, adi. 1) SoB» ;
'•^reiö=; list — Öelobung§=
fd)reibert n., S^renbiplom «. ;
2) = chwalebny.
Pochwala, -l'y, pl. -ly, sf.
Sob n., Setobung /.
Pochwia6, -wieje, -wiejesz,
-wiaieno, vn. perf. ; Pochwie-
wa6, -warn, -walem, vn. im-
Pochwiatka
27
Pociemnieö
¥■
pacfen,
— za
greifen;
-y, sm.
per/, ein bi^c^en
rütteln an etro.
Pochwiatka, -ki, ^;?. -ki,
-s/. (coleus) eine Sippcn&[u=
mengattung aromatifc^er §at6=
ftcäud^er.
Pochwica. -cy, pl -ce,
nf. iSIumenfc^ett n.
Pochwila, -11, 2}l. -le,
2BeiIe f.
Pochwisciel, -a, 2^^- '^j
sm. ; Pochwist, -u, pZ. -y, sm.
faufcnber 9Btnb.
Pochwodziob, -a, 2^^- -yj
SOT. ©c^eiöenoogel m.
Pochwowaty, adi. fd^eis
benartig.
Pochwowy, adi. ©d^eiben«.
Pochwycenie, -nia, sn.
(Sefanc»ennaf)me /.; grEiafc^en
tu. (Ergreifen n.
Pochwycic, -ce, -cisz, -ci-
lem, va. per/. ; Pochwytac,
-tarn, -taiem, va. imperf.
ergreifen, erfiafd^en,
nac^ ctroiä greifen;
orez in bin Söiffen
2) auf=, erfaffen.
Pochwyt, -u, pl
1) (Srgreifen n., /Haub 7M.,'5ctng
m. ; 2) öanbfiabe /.
Pochwytay, adi. t?ang= ;
-ne nozyce gangfi^ere f.
Pochy, -chow, s. pl. tant.
Ißjc^föppel m., (Stampfer m.
Pochyba, -by, sing. tant.
sf., gv't)[)ci^Iagen n., SSerfe^ten
n. ; bez -by jrüeifetso^nc, un=
fe^föar.
Pochybek, -bka, pl. -bki,
sm. ajjanneäblut n., ötut^eil
m.
Pochybnosc, -sei, sing,
tant. sf. Srügtidjfeit /., ^if)i=
Barfett /.
Pochybny, adi. Pochy-
bnie, adi. 1) trüglid^, fef)I=
fc^lagmb, ungeiüip; 2j irrig,
feöler^aft.
Pochychotac, -tarn, -ta-
iem, vn. per/, ein wenig
fiebern.
Pochylac, -lam, -lal^m, va.
imperf.-., Pochylic. -le, -li-
letn, va. perf. neigen, büden,
beugen; — sie vr. fid^ bilden,
neigen; zbozi sie -la ba§
©etreibc lagert ft^".
Pochylenie, -nia, sing,
tant.sn. ^Jleigung f., Beugung/.
roadeln, [ Pochylisty, adi. neig=,
beugbar.
Pochylnia. -ni, pl. -nie,
sf. iöremäberg m., 33cem§njeg
Pochylony, adi. gebeugt.
Pochyl, -u, pl. -y, sm.
Slbbang m.
Pochylosc, -sei, sing. tant.
sf. 3[bic^uffigfeit/.,2Ib[)ang m.,
fc^iefe Sbenc /.; — gor S3ö=
fc^ung /., (SebirgäabfaH w. ;
— drogi ©efätte pl., 5aII w.,
Steigung /.
Pochyly, adi. Pochylo,
adv. 1) fc^ief; 2) abfjäiigii},
abfc^üfftg; 3) geJcümmt, ge=
beugt, niebrig; na -le drzewo
kozy skacza über uiebrtge
Steige ^üpfen alte §unbe.
Pochynac, -ne, -naJem,
vn. perf. ftolpem unb fallen.
Pochytrzec, -trzeje, -trza-
Jem, vn. perf. jc^lauer rajr=
ben.
Pociask, -u, p'. -i, sm.
Scftiammfrüde /., Schaufel /.
Pociac, potne, potniesz,
-ciatem, va. perf.-., Pocinac,
-aam, -nal;m, va. imperf. \
jerfd^neiöen, in ©tüde fdjnei»
ben, umbauen.
Pociag, -u, pl. -i, sm. 1)
2trtaief)ung f., ^Reigunj f.,
Sßeij w.; ozuje w sobie wielki
— do niej icf) fü^te mid^ ftarf
ju i^r r;ingepgen; 2) ^uj w.,
3iei)en n.; — piora g-ebet=
äug m., geberftri^ m.\ 3)
3ug m., (Si)enbal^U3ug ; —
blyskawiczny $8Ii|?ug; — by-
dlecy 3Sief|jU3; — dworski
|»ofäug; — mieszany gemifc^ter
3ug; — kuryarskifturier^ug; —
nadzwyczajay (S^'tra=, Sepa=
rat5ug; — osobowy ^erfo'
nenjug ; — pospieszny Schnell»,
(Sttjug; — rjboezy 2lrbeitä=
jug; — sanitarny Sajarett»,
Sanitätäjug — spacerowyiJer«
gnügungäjug; — towarowy
Safts ©äterjug; — chybit do-
biegu bering t)at ben2tnfc^(ufi
»erfäumt; — wykoleii sie
ber 3i'9 ift entgleift.
Pociagacz, -a, pl. -e, sm.
3ng§ftarige f.
Pociagac, -gam, -galem,
va. imperf.; Poci^gnac,
-ne, -nalem, va. perf. 1) ^tn«
äieöen, in bie Sänge jie[)en,
äiefjen; 2) jief)en, einen S"3
tun; — do siebie an fi(^ äie=
^en; — ze soba tntt fid)
3ie[)en; 3) am Zthtn bleiben
(Don einem ©d^road^en, ßran^
fen); moze jeszcze rok -gnie
er fann nod^ ein '^a.[)X leben ;
4) beftrei(^cn; — sie vr. ftc^
befinen, auSbe^nen.
Pociagajacy, adi. ^injie»
i [jenb, an5tet)eno.
Pociaglosc, -sei, sing,
tant. sf. i^dnglid^Ieit /.
Pociagly, adi. Poci%gle,
adv. lätigltc^.
Pociagnigcie, -cia, sing,
tant. sn. Strich m., Qieiitn «;
— piorem, pedzlem geber»,
'^infelftrid^ m.
Pociagowy, adi. 3ug="/
2;rain^;"kon — ^ugpfei^b «.;
lina -wa Qi^g^^Ctn- /•
Pociazac, -zam, -zaiem,
va. imperf. aHeä ab pfänben,
n)cgne[)men.
Pocichnac, -ne, -niesz,
-chJem, vn. perf. nac^etnanber
üerriummen, fi:^ beruf/igen.
Pocichu, adv. im [tiHen,
ftia.
Pocic sig, -ce, -cisz, -ci-
Jem, vr. impsrf. fd^mi^en.
Pociec. -cieke, -cieczesz,
-ciekiera, vn. perf. I^inftiefeen,
l^erabfiie^en, f)eroorqueCen;
— po czatns über etroaä
rinnen, flicken.
Pociecha, -cby, pl. -ehy,
sf. 1) Sroft m. : sJowa -cby
aßorte beä 2;rofteä; 2) Jvreube
f., SSergnügen n.\ chowa sie na
-che rodzic6w er gebeizt jur
greube fetner Sftern; 3) ©pa§
m., (Srgö^üc^feit /. ; mam
z nim tysiac -ciech id^ fjabe
taufenbfadien ©pa^ mit ii;m.
Pocielnica, fiefie: Pocil-
nica.
Pociem, -cmu, sm. SunTef-
^eit /., bunfter Drt m.
Pociemku, po ciemku,
adv. in ber SunJel^nt, im
gtnftern.
Pociemnic, -nie, -uisz,
-nifem, va. perf. buntler
mad^en,oerbunIeIn, oerfinftern.
Pociemnie6, -nieje, -nie-
jesz, -niatem, vn. perf. bunfel,
finfter werben.
Pocierac
28
Poczgstowac
Pocierac, -ram. -rasz,
-raiem, xa. impcrf. ; Potrzec,
-tre, -tize?z, -tarJ'ero, la. per f.
1) n)ifc|en, reiben, rad^ utib
nac^ jerceibcn; bereiten,
beftreicöcn; 2) jurüctfe^en,
oeräc^lüc^ bel^anbeln.
Pocieranie, -ni«, ]jI. nip,
Pofarcie, -cia, pl. -cia sn.
bleiben n., 33eftreid^en, a3e=
reiben n., ^Reibung /.
Pocierpiec, -pie, -pisz,
-pialem, vn. pcrf. eine ^i\i=
lang bulben, leiben, ©cbulD
f)aben.
Pocierpin, -u, sm. (bello-
nia aspera) bitterer, ^i'\U
Iräftiger ©trauc^ SBeftinbienö.
Pocierpnac, -ne, -niesz,
-natem, tn. perf. ffeif, fturr
rcerben.
Pociesac. Pociosa6, -sam,
-salem, va. perf.; Pociosy-
wac, -suje, -watem, ta. im-
perf.; 1) bejin.mern, be^aien;
2) beffern, feilen.
Pociosanie, -uia, sing.
tant. sn. Sefeilen n., Sejim^
ntern n.
Pocieszac, -szam, -szafz,
-szaiero, va. imperf.; Po-
cieszyc, -sze, -.'zy^z, -szy-
*em, va. perf. ttcften, ^^roft
fpenben.
Pocieszajacy, adi. iEroft
fpenbcnb, trcitücb, erfreulich.
Pocieszalny, adi. %xo\U,
Äonbo[eris=.
Pocieszny, adi. Pociesz-
uie, öf/r. eigö^Iicf), poj[ierlicf),
broßig, fdjtiurrig.
Pocieszyciel, -a, pl. -e,
sm. 2:röfler m.
Pocieszycielka, -Vj, pl.
-ki, sf. Sröftetin /.
Pocieszyc, fit l^e : Pociet z«c.
Poci§cie, -cia, sing. tant.
sn. Qn'itMiln n.
Pocifgiel, -gla, pl.-g\e,sm.
1) Knieriemen m.; 2) ©tange
/. nim 2tuf= uiib 3"n^oti)f"-
Pociety, adi. jerflücfelt.
Pocilcica, -cy, pl. -ce, sf.
Sd^roi^flube /., Sc^raitbab ?t.
Pocinek, -nkii, pl. -nki, 2ib*
fd)ni^el n.
Pocisk, -u, 1,1. -i, sm. 1)
SKurf m., ®efd,o& n., SECurf«
gefd^o^ n., ^ßfeil m.; 2) Stidie«
Ici }.; ilrönfung/.
Pociskac, -kair, -kal'em,
va. impe?-/.] PocisDa6, -ne,
-nalem, va. perf.-. \) ttroaS
brücfen, aHniöi^lid^ preffcn;
2) oHfg f)inn)erfen.
Pocisko-wy, adi. SDbUrf=
©Ct!UB=.
Pocisnac, fifj^e: Pociskac.
Pocisni^cie, -cia, pl. -cia
sn. S)rauilrüden «., Sn;(f m.
Pccukro"wac, -kruje, -wa-
bern ; Pocukrzyc,-krze, -krzy-
lem, va. perf. jiudein, mit
3«der bfftreuen, übtrjieten.
Pccwalowac, fiel^e: Cwa-
lüwac.
Pocwiartcwac, -fuje, -wa-
lun, xa. perf. vierteilen.
Poczarowac,-nije,-\v<'iIeni,
va. perf. äße no^icinanber
bejaubetn.
Poczac, cznp, -czaleir, va.
perf.\ Poczynac, -nam, -na-
ieir, va. imperf. ; 1) anfongen,
ben SInfarg ma^en; — pfa'
kac ju meinen anfangen, in
S^ränen ausbrechen; 'i) (mp=
fanden, fcbrcanger ruerben.
Pcczastka, -kf, pl. -ki, .«/.
ileine d^te /., (Jf;renbeiei=
gung f.
Poczatek, -tku, pl. -IkJ,
sm. 1) jJlnfarg m.\ z -iku,
anfange; z -ikiem nocy beim
2lrbru(^ ber 5Rad)t; -tku pl.
Slnfangögrünbc pl. (einer
SBiffenfcboft); 2) Urfprung w.
Pocz^tkodawca, -cy, pl.
-cy, um. Ui^efcer m., (Srünber
m.. Stnreaer m.
Poczatkowac, -kuje, -wa-
iem, va. unb vn. inperf. l) bc«
cirünben, fd^offcn ; 2) in ben
Slnfärgm iein.
Pocz§,tkowy, adi. Poczat-
kowo, udv. 1) anfänglich, 3ln'
fangg= ; anfangs 2) ©lemenlar';
-we wiadomcsci 6Iemenlar=
fcnntniffe pl.; liczba -wa
@runb=, SDurKerja^t /.
Pocz^tkujg,ca, -ej, -e sf.
2(nfängerin /.
Poczatkuj%cy, -cego, pl.
-cy, 67??. 2lnfängcr m.
Poczatnica, -cy, sf. -cy,
sf. 2(ütta /.
Poczatnik, -a, pl. -i, sm.
2lnfangö"f;üc! n., gdjliiffet m.
(bf§ 33of)re:s).
Pcczcic, -czcze, -czcipz,
-cziilen^, va. perf. — kogo-
jmnbn mit etm.teefjren, imntm
eine S^re erraeifen.
Poczciw, adi. fiil^e: Po-
czciwy.
Pcczciwiec, -wca, pl. -wcy,
im. ein guter, efjtlid^er, bracer
33Jann, eine t^tlic^e |)out.
Poczciwosc, sei, sing,
tant. sf. 1) 3tt^tfd5affenr)eit /.,
e(;rlic^feit /., 3leblic^feit /.;
2) S^re /•.; 3) ebrung /.,
Sierel^vung /., Sfjrerbictung/.
Poczciwy, Poczciw, adi.
Poczciwie, adv. icc^ifc^affen,
efirlic^; jakem -czciw bei
meiner S^re; 2) el;rfcar 8)
ai flänbig.
Poczekac, -kam, -kaletr,
vn. perf. roartcn ; -kaj no
rcarte nur!
Poczerniac, -niam, -n'a-
lem, ta. imperf.; Pcczernic,
-nie, -niltiri, la. perf. fc6roär=
Sen, fct)raai3 macf;en; anfc^mär»
?en, Derleumbtn.
Poczerpn^c, -ne, -niesz,
-ualem, va. perf. etm. fdtjöpfen-,
l^craiiefctiöpfcn.
Poczerwieniac, -niam,
-Dissz, va. impcrf.; Poczer-
wienic, -ijie, -nilem, va.
perf. röten, rot mad^en.
Poczerwieniec, -nifje,
-nij.ltm, vn. perf. rot tr erben,
über unb über errölen.
Poczesne, Poczestre,
-go, sing. tant. sn. '.) 2:rinf=
gelb n.; 2) ©fcnrgefd^cn! n.
Poczesnosc, -sc', sivg.
tant. sf. ül^re /., 6fjircürtig=
!eit /., Sßeri^rung /., 6l^rin=
be^eigung /.
Poczesny, adi. Poczesnie,
adv. 1) i^renroÜ, etrbar,
ad^tungsrcürbig; 2) anfi^nlidf»,
grofe, jablreic^.
Poczestne, fte5e:Pocze.<»Le.
Poczet, cztu, pl. -(zty,
sm. 1) 3abr /., SHeitie /., 2ln=
ia.\){ f; 2) Oefolge n.; 3)
Kompanie /. ; (gcbmabron /
Poczetnik, a, pl. -cy, sm.
^oblmtifier 7«.
Poczfcie, -cia, j.l. -cia^
SM. 1) 2lnfang nt., ^Beginnen
n. ; 2) ßmpfängniö n.; nie-
pokalane — bie unbeflidfle
ßmpfängni^.
Poczestowac, -slujp, -wa-
Poczfstunek
29
Podatkowy
leaa, va. j)^>'f-i beroitten, mit
etroa§ aufroarten, trattieren.
Poczgstunek, -nku, pl. -i,
sm. 2:raftierung /.
Poczmistrz, -a, pl. -e,
sw. ''^oftmeifter m.
Poczmistrzowa, -wej, pl.
-■.ve, sf. ^oftmeiftertn /.
Poczta -ty, pl. -ty, sf.
«Poft /•., '^oftamt n., H^oft»
l^auä w. ; - konna 3intpo[t
/. ; — wozowa ga^rpoft /.
Pocztarek, -rka, pl. -rki
ober -rkowie, sm. ^oftlUon m.,
^oflfuec^t m.
Pocztarnia, -ni, pl. -nie,
sf. $o)tf) alterei /.
Pocztarski, adi. 5ßoft=,
^jftiaon=; trabka -ka '^i\t'
tjorit n.
Pocztarz, -rza, pl. -rze,
^/n. ^)|"t^ alter 7?i.
Pocztmistrz, Pocztmi-
strzowa, fie^e: PoczTiistrz,
Poczmistrzowa.
Pocztowiec, -wca, -wce,
sm. Scieftaube/., ^jfttaube f.
Pocztowy, aii. jum ®e=
folge, jur Sc^roabron ge=
t)örig; $ofl=.
Poczubic, -bie, -bilem, va.
pzrf. beim Äopf nehmen. Beim
Schopf padfen; — sie vr. ftcei=
ten. ^anöcieinein roerben.
Poczucie, -cia, pl. -cia,
sn. ©ejü^l n., empfia=
bung /.
Poczuc, -czuje, -wafem,
va.perf.] Pocznwac, -warn,
-walem, va. imperf.; 1) emp'
finben, füllen, Ipücen; -i) rie-
chen, roittecn; Poczuwac
sig, do czago vr. 1) fic^ ^u
etroaä gebrungen füllen, etro.
alä feine ^flic^t etfeitnen;
— sie do obowiazku fic^ Der=
pfltd^tet füllen;' 2) fid^ ju
etroaä 5e!ennen, fic^ fc^ulbig,
getroffen, füllten.
Poczwara, -ry, pl. -ry,
sf. ij eine gräßliche ©eftalt
/., ©c^redbilö n., Ungel^euer
n., abfd^eulid^e ?)3er[on /.,
aJH&geburt /., 5ßopan3; 2)
©rämter m. (g^lebermaugatt).
Poczwarka, -ki, pl. -ki,
sf. Sarne /", ^uppe eine§
ec^metterlin.iä /., ^Ipmpl^e f.
Poczwarkowaty, adi. lar=
nenartig.
Poczwarnik, -a, pl. -i, sm.
öjcföriemensunge /.
Poczwarowac, -ruje, -wa-
tem, va. perf\ Poczwarzyc,
-rze, -rzyljm, va. imperf,
Diele Umftänbe machen,
bänbeln.
Poczworzac, -rza-n, -rza-
tam, va. imperf. \ Poczwo-
rzyc -rze, -rzjlem, va, perf.
oeroierfac^en.
Poczworny, adi. oierfad^,
oierfpännig.
Poczynac, fidl^e: Poczac.
Poczyscic, -szcze, -scisz,
va. perf. atleB nad)einanber
pufeen, reinigen.
Poczytac, -tam, -tal^m,
va. perf.; Poczytywac, -tuje,
-tywal^m, va. imperf.; 1) für
etroa? erfiären, anfeilen, l^il--
ten ; — komu za zasluge jmnbm
etroag olä SSerbienft anred^-
nen; — to sobie z\ honor
fic^ juc 6^re anrechnen; 2,i
ein"? 3'it^ct"3 lz\tx\.
Pocwiartowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. üierteiten.
Pocwiczyc, -cze, -czyäz,
-czyTem, va. perf. ein bi^:^en
einü&eii; burc^prügjln.
Pocwiertowac, = Po-
cwiartowac.
Pod, praep. mit gen. unb
aV. 1) unter; — stolem
unter bem %\\6)\ — moja
opieka unter meiner £)b'
^ut ; — czyiem dowodztwem?
unter roeffen 5lommanbo?
— panowaniem cesarza unter
ber 3i^gierung beä j?aifer§; —
pozorem unter bem SJorroanb;
2) gegen; — wieczor gegen
2l6enb; 3) ju; apteka — czar-
nym orlem slpotl^efe junt
fd^roarjen Slbler; gospoda pod
gruszka ©aft^af jur S3irne;
4) bei; — kara bei ©träfe;
w bitwie — Waterloo in ber
©c^lad;t Bei SOBaterloo; bitwa
pod Lipskiem bie ©c^lad^t Bei
i!etPäig.
Pod, eine ^irtifet in 3"=
fammenfe^ung mit Sfitn^öctern
bebeutet etroa : unter, ein
raenig, j. S. podpic sobie
ficö ein rcenig beraufc^en.
Podac, -dam, -daJem, va.
perf.; Podawac, -daje, -wa-
lem, va. imperf. 1) reichen.
barreid^en; — reke bie §anb
reicf)en; 2J bieten, barbieten;
-ala mu sie sposobnosc
eä bot ftd^ i^m bie ©elegen»
^eit (bar) ; — komu te mysl
imnbn auf ben ©e'banten
bringen, fmöm einen ®eban!en
eingeben; 4) einreichen, ein=
fomtnen; — o zapamoge um
eine Unterftü^ung einreichen;
5) augfe^en; — sie na po-
smiewisko fic§ bem ©^läd^ter
aulfe^en; 6) ein ©-bot ma=
c^en. Bieten; 7) — do chrztu
3;aufjeuge fein; 8) — sie fi^:^
neigen, brefim; 9) — sie za
kogo ftc^ für jmnbn ausgeben;
10) tyt - Den mMixi teuren,
fliegen; — do s^olu fer=
oieren.
Podagra, -z^j, sing. tant.
sf. ^obagra n., ©ic^t f.
Podagrycznik, -a, sing,
ttnt. sm. gemeiner ©ierfd^ m.,
©nßfuB m., ©ei&=, gtpperletn»
traut n.
Podagryczny, adi. gij^t»
brücf)ig.
Podagryk, -a, pl. -cy, sm.
5p .iDagcift m., (Sic^tbrüc^iger m.
Podajny, acZi. oon ^aub ju
§anb ge^enb ; linka — Seit=
jeit w., Saiifleine /.
Podaminek, -nkn, sing,
tant. sm. Slmmei m., ilo^rcn»
fümmel m.
Podaaie, -nia, pl. -nia, sn.
1) ©efud^ n., (ginjabe /. ; 2)
Überlieferung /., trabition /.
Podarcie, -cia, sing tant.
sn. ^nu\%ix\. 11.
Podarek, -rku,^?. -rki; Po-
darunek, -nku, pl. -nki, sm.
Öefc^cnf n.
Podarzyc, fie^e: Poda-
rowac.
Podatek, -tku, pl. -tki,
sm. ©teuer /. 2tbgabe /. ; —
(osobisty) dochodowy (^ierfo=
nal:) ©infommenfteuer; — za-
robkowy ©rroerbfteuer; woloy
od -tku fteuerfrei; ulegly -tko-
wi fteuerpflic^tig.
Podatkowac, »kuje, -ko-
walem, va. imperf. fteuern,
Slbgaben ga^len.
Podatkowanie, -nia, sing.
' tant. sn. ©teuerf^ftem n.
! Podatkowy, adi. ©teuere
! Slbgaben».
Podawacz
30
Podchwytka
Podawacz, -a, ^Z. -e, S7n.
^anbtanger OT.,S?ori)crmann m.
Podawac, fief)e: Podac.
Podawaiiie,-nia,s/??5f. tant.
Sil. @inretd)en «.; Seroteren n.
Podawca, -cy, pl. -cy, sm.
ilberretd)er m., Sßerleif)er m.,
2lntrag[teUer m.
Podawczy, adi. 33c[te[=
tungä=, ^ertei^ungäs (Sin=
fel5ungö=.
Podazotan, -nu, sm. Unter=
jalpetftfäure /.
Podbaldaszek, -pzka, ?>Z.
-szki, S7n. 2lfter=, Stugbolbe /.
Podbarcze, cza, lA. -cza,
sn. SSorber», SdE)ulter6(att 7?.
eineä 3Sierfüperg, Äegel »j.
Beim ^ferbe.
Podbechtacz, -cza, pl.
-cze, 67«. 2lufl)e^er 7«.
Podbechtac, -tam, -tasz,
-talem, va. per/.; Podbe-
chtywac, -tuje, -walem, va.
imperf. aufF)ei5en, an^e^en.
Podbechtanie, -nia, shtg.
tant. sn. 2luföe^ung /.
Podbereznik, -a, pl. -cy,
sm. görfter m.
Podbestwiac, -wiam,
-wiasz, -wialem, va. imperf.;
Podbestwic, -wie, -wisz,
-wiiem, va. perf. gegen jinnbn
aufbringen.
Podbial, -u, pl. -y, sm.
|)uflattic^ ?w.
Podbicie, -cia, pl. -cia, sn.
1) Unterjochung /.; 2) D6er=
fu% m., §acre /., 5-u|5fef)Ie /.
Podbic, -l)ije, -biiem, va.
per f. \ Podbijac, -jam, -jalem,
va. imperf. 1) unterjocfien,
untevraürfig mad^en ; 2) — co
cEcm »on unten mit etro.
auöftf)Iagen, füttern; dalem
plaszcz — futrem i^ I)a6e
ben 3)JanteI mit %d% füttern
lafjen; 3) in bic §ö^e fteigern,
mef)t bieten; 4) — komu
oczy jmnbm bie 2tugen 6tut'
rünftig fotogen; 5) — sie vr.
fi(6 icftroingen, emporfdöroingcn.
Podbiedz, Podbiegii%6,
-ne, -gtem, va. perf.\ Podbie-
gac, -galem, va. imperf. ; j
laufenb nä^cr fommen, im
Saufe ftc^ näf)ern.
Podbiegunowy,afZi.^o[ar«.
Podbieleö, -lejc, -lafem,
vn. pcrf. raei^lic^ rcerben.
[ Podbierac, -rain, -ralem,
va. im])crf. ; Podebrac, -bioi e,
-bralem, va. perf. 1) Don
unten .etro. I)etousne()men;
2) {\)ix\ ^a\m) abfcf)öpfen,
auäne^men ; (§onig) av.^^
fd^neiben; 3) ab», n)eg=
fpüfen.
Podbijacz, -a, pl. -e, sm.
1) Überroältiger m.; 2) —
podkladow i^tamper m., §au=
frampenarbeiter m.
Podbijac, 1) fiel^e: Podbic;
2) — piasek pod poklady
©d^raelfen mit ©anb unter=
ftoüfen, unterframpen.
Podbijak, -a, pl. -i, sm.
©d&Iagframpe 7".
Podbijanie, -nia, sing. tant.
sn., — pokladow Unterfram«
pung /., Unterftopfung /.; —
na krzyz IreujroeifeUnterftam«
pung f.; — w porecz reil^en=
meife ilnterframpung /.
Podbitka, -ki, pl. -ki, sf.
Unterfuttcr n.
Podbity, adi. 1) gefüttevt;
2) untetfoc^t.
Podbozek, -zka,j3Z. -Äki, sm.
Halbgott m.
Podböj, -hojiT, pl. -boje, sm.
groberuni^ /., Unterjochung/.
Podböj ca, -cy, pl. -cy, sm.
Unterjoc^er m., (Eroberer m.
Podböjczy, adi. unter=
jüdienb, erol)ernb.
Podbrödek, -dka, pl. -dki
Äinn n.
Podbrodny, adi. ^inn-.
Podbronowac, -nuje, -wa-
lem, va. perf. untereggen,
mit ber @g«e bcbed«n.
Podbrzeimiak, -a, pl. -i,
sm. ^apusinerpitj m.
Podbrzusze, -sza, pl. -sza,
sn. Unterbaud) m.
Podbrzuszny, adi. Unter;
baiic^=.
Podbudowac, -duje, -wa-
lem, va. ?;er/. ; Podbudowy-
waö, -wüje, -watem, va. im-
perf. unterbauen.
Podbudowanie, -nia, ^)Z.
-iiin, sn. Unterbau w.
Podbudowywac, fic^e :
Podbudowac.
Podbudza6,-dzam,-dzalem,
va. imperf. ; Podbndzid, -dze,
-dzifern, va. perf. aufmicgcln;
aufregen, erregen.
I Podbudziciel, -a, pl. -e^
sm. 2lufn)iegler m.
Podburzac, -rzam, -rza-
tem, va. imperf. ; Podburzyc,
-fzp, -rzylem, va. perf. auf=
rciegetn, auf^e^en, ju Un=
ru^en reijen, aufrüf)rerifd>
mad&en.
Podburzanie, Podburze-
nie, nia,^^. -nia, «n. Slufrcie»"
gelung /.
Podburzyciel, -a, p)l. -e,
sm. Slufroicgler m., 2luf=
rül^ter m.
Podcechowac, -chuje, -wa-
lem, va. perf. inegefjeim be=
mcrJen, anmerfen.
Podchlebca, Podchlebiac,
etc. fie[)e: Pochlebca, Po-
chlebiac 2C.
Podchmiel, -u, sing, taiit.
sm. 3laufd; m., 3täufd)=
d^en n.
Podchmielac, -lam,-lalem,
va. imperf.; Pochmielic, -le,
-lifz, -lilem, va.perf. t)opfen;
vn. — sobie fid^ ein 5täuf^d)en
antrinfen.
Podchmielony, adi. an=
geßeitert, lienebelt.
Podchodzenie, -nia, pl.
-nia, sn. öeranrüden n.
Podchodzic, -dze, -dzisz,
-dzilem, vn. imperf, ; Podejsc,
dejde, dejdziesz, deszlem, vn.
perf.; 1) fjeranrüdten, r)eran=
fommen, |erangel&en, l|eran»
fd^[eid)en; 2) — kogo jmnbn
|intcrget)en, täufd^en, über=
rumpeln, Überliften.
Podchor^zy, -iego, pl.
-iowie, sm. Unterfäl^nrid; m.
Podchowa6, -wam, -walem,
va. perf. ; Podchowywac,
-wuje, -wywaüem, va. imperf.;
aufiiiebcn, gro§ %\t%t\\.
Podchowek, -wka, sm.,
— bydla ^ungüiel^ n.
Podchowywaö, fiefje: Pod-
chowac.
Podchwycic, -ce, cilem,
va. perf. ; Podchwytywac,
-tiije, -tywalem, va. imperf.;
1) ertappen, er^afd^en, auf=
fangen, aufgreifen; — na
klaihstwie auf einer Süge er-
tappen; 2) faffcn, berüdfen.
Podchwytka, -ki, pl. -ki,
sf. gaUftriä m., üerfängti^eä
Sßort n
Podchwytliwosc
Poddzwieac
Podchwytliwosc, -sei, sf.
SSerfänglic^feit /.
Podchwytliwy, adi. Pod-
chwytliwie, adv. oerfänglid^.
Podchwytywacz, -a, pl.
-e, sm. 2lufpa[fer m., '^\x\''
lauerer m.
Podchwytywanie, -nia,
pl. -nia, sn. Uftigeä 2tuf=
fatigen n.
Podciac, -detne, -cialem, va.
yerf.'^ Podcinac, -nam, -na-
lem, va. imperf.'., 1) oon
unten abl^auen, anf)auen;
2) — jezyk bte angeroadifene
3unge töjen; 3) — biczem
mit ber^ett[cl^er}auen, Sc^mi^e
geben.
Podciag, -u, pl. -i, sm.
Unterjuci m., Unterbalfen m.,
%xag,', üuerbalfen ?n., 2;räger
m. (Slrd^iteftur).
Podci^gac, -eram, -gaiem,
va. imperf. ; Podciagn^c,
-ne, -nateni, va. perj. unter*
5ief)en, unter elroaä gief^en.
Podciec, -cieke, -cieczesz,
va. ;perf.:, Podciekac, -kam,
-kalem, va. per f. unter etro.
^infliefeen.
Podcieknac = Podciec.
Podcienie, -nia, pl. -nia,
bcfc^atteter Drt m.
Podciennik, -a, pl. -i, sm.
§oIs n. für ben groeiten Söe=
trieb int SJlitteliDatb beflimmt.
Podcierac, -ram, -raiem,
va. imperf. \ Podetrzec, -tre,
-trzesz, -tarlem, va. perf.
non unten abreiben, abroifc^en.
Podcies, -si, pl. -sie, sf.
Unterlage /., llnterfd^roeHe f.
Podci§cie, -eia, pl. -cia,
Unterfdjneiben «.,Unterfägen n.
Podciggacz, -a, pl. -e,
sm. ©attetgurt m.
Podcinac, fietje: Podciac.
Podcios, -u, pl. -y, sm.
Sd&ram m., Stuäjdiram m.
Podciosac, -sam, -saiem,
ta. perf ; Podciosywac,
-suje, -walem, va. imperf.
1) unter etroaä l^tnl^auen ober
gimmern; 2) fd^rämen.
Podcycowy, adi. unter
ben ©augtüorjen befinblic^.
Pödcyrulik, -a, pl. -cy,
sm. SBarbiergefjilfe m.
Podczas, praep. mit gen.
raäfjrenb, jur ^eit.
Podczastwo, -wa, j)?. -wa,
sn. 2)funbfcf)enfenamt n.
Podczaszanka, -ki,^?/. -ki,
sf. 2;oc|ter beg a)iunbfd)enfen/.
Podczaszostwo, -wa, sn.
Sliunbjcbenf mit fexner grau.
Podczaszy, -szego, pl.
-szowie, sm. 5Dfunb[djen! w. ;
wielki — koronny ©ro^=
munbfc^enf m.
Poddanstwo, -wa, sing,
tant. sn. 1) Untertänigfeit /.,.
Unterroürfigfeit ; 2) ©IlaDeiei
/"., SeibeigcnfdEiaft /.
Poddarniowa ruda sf.
Siafenerj n.
Poddasze, -sza, pl. -sza,
sn. S)a(§gcfc^oB n., Silad^«
räum ?«., Sad^jimmer n.
Poddaszek, -a, pl. -i, sm.
Podczaszyc, -ca, pl. -ce, I SCBetterbacö
s»^©of)n?H. beöSJunbfc^enfen. { Poddawac, fie^e: Poddac.
Podczaszyna, -ny, pl. -ny,
sf. grau /. beg 33iunbfd^enfen.
Podczerniac, -niam, -niasz,
-niajern, va. imperf.; Pod-
czernic, -nie, -nilem, va.
perf., oon unten f^raärjen,
ein roenig fc^roörjen; — sobie
oczy fic^ bie 2lugen jd^roarj
unterftreid)en.
Podczesac, -sze, -saiem,
va. 'p^i'f-\ Podczesywac,
-suje, -waiem, va. imperf.
l^inauffämmen.
Podczolek, -Ika, pl. -Iki,
syn. ©äulentor /«., ©äulen=
einqang m.
Podczos, Podcios, -u, pl.
-y, sm. Äot)l=, Ärautfproffe m.
Podczyszczac, -szczam,
-szczaieiD, va. imperf. \ Pod-
czyscic, -szcze, -scisz, -sci-
Jem, va. perf. auä bem ®röb=
[ten rein madien.
Poddac, -dam, -dalem, va.
Verf. ; Poddawac, -daje, -wa-
iem, va. imperf.\ 1) über=
Poddac, -dme, -dmiesz, va..
perf.; Poddymac, -mam,
-malem, va. imperf. ouf=>
blafen, auftreiben.
Poddenny, adi. unter bem
93oben eine§ ©e[c^irre§ be=
finblid^.
Poddeptac, -tarn, -talem,
va. perf. ; Poddeptywac,
-tuje, -tywc.'lem, va. imperf.
uriterircten.
Poddlubac, -bie, -baieni,
va. perf. ; Poddlubywac,
-buje, -walem, va. imperf.
oon unten aus^ö^tert.
Poddmuch, -u, pl. -y, sm.
SCnblafen n. ; 3luf|e|en n.
Poddmuclinac, -ne, -niesz,.
-natem, va. perf.'t Poddmu-
chiwac, -chuje, -chiwalemj^
va. imperf.] 1) oon unten
anblafen; 2) |)eimUc^ auffielen.
Poddoic, -je, -doHem, va.
perf. ein roenig melJen, ab=
melten.
Poddroznica, -cy, pl. -ce,
geben ; 2) — sie fid^ ergeben, [ sf. Sßiaöuft m., ^a^xba'i^TX f.
fic^ unterwerfen ; — sie pra- j tiber 3Keberungen.
wom fid^ ben ©efe^en unter= Poddrzewny, adi. — ko-
roerfen; miasto -dalo sie nie- I rzen ^fa^Irourget ./.
przyjacielowi bie ©tobt ergab
ftd^ bem geinbe; 3) unter=
fd^ieben, eingeben; -dai mi te
mysl er J^at mir biefen @e»
banfen eint^egeben.
Poddachowanie, -nia, pl.
-nia, sn. $8ebacf)ung /.
Poddanie, -nia, sn. 1)
Übergabe/.; 2) Unterroerfung f.
Poddanka, -ki, pl. ki, sf.
Untertanin f., Untergebene/.,
Setbetgene /'.
Poddany, -nego, pl. -ni.
Poddymac, fie|e: Poddac.
Poddymiac, -miam, -mia-
lem, va. imperf. \ Poddymic,
-mie, -mifem, va. petf. etro,
räui^erig machen.
Poddymka, -ki, pl. -ki, sf.
geuetroeoet m., geuerfä^er m.
Poddzial, -u, pl. -y, sm.
Unterabteilung /
Poddzielac, -lam^ -lasz,
-lalem, va. imperf.', Pod-
dzielic, -le, -lisz, -lii'em, va.
perf. unterabteiren, in Hei»
sm. 1) Untertane w.; 2) adi. : nerc Seile »erteifen.
leibeigen, Untertan, unter= Poddzwigac,-gam, •gafem,
geben, unterroütfig. va. perf.-, Poddzwignad,
Poddanczuch, -a, pl. -y, -ne, -naiem, va. perf. in bie
sm. elenber ©![aDe. I §o^e §eben.
Pode
32
Podgarle
Pode = Pod.
Podebrac, fte^e : Podbierac.
Podedworze, -rza, pl. -na,
^n. ^orf)Of in.; ^inter^of m.
Podegrzac, -grz^je, -grza-
leT), va. per f.; Podgrzewac,
-warn, -waiem, va impe>'/.
eirt tDenig matm mad^en.
Podejmowad, -muje, -wa-
lem, va. imperf. ] Podj^c,
-dejme, -jafem, va. per/.; i)
übernehmen, etitia§ oon unten
aufgeben, auf \id) nehmen;
2) berotrten, frei l^alten,
(jaftticft aufnehmen.
Podejrzany, adi. Podej-
rzanie, adv. nerbäd^ttg.
Podejrzeß, -rze, -rzysz,
-rzaldm, va. per/.; Podzieraö,
-ram, -ralem, va. imperf.:,
uon unten (an)ie^en; ungefef)en
beobad^ten, betrad)ten.
Podejrzenie, -nia, pl. -nia,
Ä«. S5erl)ad)t m., 3lrgroo^n m.;
byc w -niu im SSerbad^t fte=
t)en; miec na ko^o — SSer»
tac^t, Slrgroo^n gegen imnbn
^eiien.
Podejrzliwosc, -6ci, sing,
tant. sf. baä argnjö^nijctie
aüefen.
Podejrzliwy, adi. Podej-
rzliwie, adv. orgroöf)nifct),
niiBtrauif^.
Podejrzon, -u, pl. -j, sm.
S^raubenrarn m.
Podejsc, fie^etPodchodzic.
Podejscie, -cia, pl. -cia, sn.
2ift /., §interUft /., 58e=
rücfen n.
Podelga, -gi, pl. -gi, sf.
£luctE)oIä n. berbeioen^eid^fel'
arme.
•Podelgnac, -gne, -gnalem,
vn per/. ]ia) unterf)atb an=
fefem, änf leben.
Podelzyc, -ie, -iyliva, va.
perf. etroaö erleichtern.
Podemlid, Podemglid, -le,
-llsz, -lilem, va. per/, etnjaä
fc^rodd^en.
Podemknac, -ne, -natem,
va. perf.; Podmyka6, -kam,
■kalera, va. imper/. unter
etit). fd^teben, lücfen; — sie
poi CO an etra. t)eranfc^leic^en,
tnöge^eim l^eranrüden, ftc^
Dorf erleben.
Podopcha6, -cham, -cba-
lera, va. per/.\ Podpyclia6,
-cbam, -cbalem, va. imperf.
unterfcf)teben, oon unten ^ia=
einbrücfen, l^tneinjroängen.
Podeprze6, -prze, -przesz,
podpartem, va. per/.\ Podpie-
raö, -ram, -ralem, va. im-
perf. unterftü^en, ftü|eu; —
sie fidö auf etn)a§ ftü^en.
Podeptad, -tam, -tatem,
va. per/, mit gü^en treten,
^ertcetea, niebertreten.
Podeptany, adi. jcrtrcten.
Poderwac, -we, -wiesz,
-walem, va. per/.'., Podry-
wa6, -warn, -waiem, va. im,-
per/. ; oon unten fortceifsen,
löjgrei^en, roegfp'i(en; ftarf in
2('ifviruc^ nehmen; — sie tr.
fic^ oerfctilagen, bie 3le^c
b.'fomnien.
Poderwany, adi. burd^
f^Dere 'iUhdx. angestrengt.
Poderzn^c, -ne, -nalem,
va. per/.; Podrzynac, -nam,
-nalem, va. imperf OOn
unten bef:^neiben. nac^ oben
ju f :^neiben ; — komu gardlo
intnbm bie ^e^Ic abf^neiöen.
Poderzni§cie, -cia, sn. i
3lbfcE)neiben n.
Podeschnac, -ne. -niesz, j
-natem, vn. perf. ; Podsy-
chac, -cham, -chatem, -t«. im- 1
perf. Don unten, aümä^Ii^ '
ouftcocEnen, ein roenig, 3iem= !
lid^, nad| unb nac^ trodEen ';
roeroen; jui; znacznie -schlo j
e§ i[t fd^on jiemlid^ trodEen 1
geraovöen. '
Podeslac, -sie, -slesz, ■l\-
\&m, va. per/.- Podsylac,
-tarn,-! item, va. imperf Ijäm'-
tid) abfd)idfen, juftedEen.
Podeslac, fi.'^e : Podscielac.
Podeslaniec, -nca, pl.
-ney, sm. ein ijeimlid^ obge=
jd)idEter.
Podessac, -sse, -ssiesz, -sm-
l-m, va. per/.; Podsysaö,
-sam, -salom, va. imperf
etroa§ au§iau;?en, abfaugcn.
Podeszczwac, -we, -wa-
rem, va. per/. ; Podszczn-
wac. -czujü, -czulem, va.
imperf auf^e^en, an^e^en.
Pode3zew,-szwa,pZ. szwy,
sm.- = podeszwa sf.; —
sztendra ©o[)tpIattC beö ®e=
rüfteg /., gufiplotte /.
Podeszloäc, -Sei, sing.
tant. sf. Sejal^rt^eit /., S8e=
tagtfieit /., oorgerüdEteä Sltter.
Podeszly, adi. 1) bejahrt,
betagt, nid)t met)r jung; 2)
— czems mit etro. untct=
taufen; krwia -szly btut^
unterlaufen.
Podeszwa, -wy, pl. -wy,
sf. ©o^Ie /, ^u^fo^Ie f.;
— wewnetrzna Sranbfoble /. ;
dac -wy do batöw bie ©tiefet
befof)ten ; — w budowie Unter»
fc^mette /.
Podeszwianek, -nka, pl.
-nki, sm. ©o^lenlebJr n.
Podeszwowy, Pode-
szwiany, adi. ©o]^Ien=, ^yu^«
jot)ten=.
Podetkac, -kam, -kaiem,
va. perf. Podtykac, -kam,
-kalam, va. imperf. unter
etro. l^inftedEen, J^infc^ieben.
Podetrzec, [ief)e: Pod-
cierac.
Podewrzec, -wre, -wrzesz,
-dwartetn, va. perf. ; Podwie-
ra6, -ram, -ra^z, -ralem, va.
\ impetf. ctro. auöfieben, ou§=
lochen.
Podezron, -u, pl. -y, sm. —
I zotty ;ßogcImilc§ /., SldEer»
I jnjiebel /.
Podfarbowac, -buje, -wa-
, lern, va. perf.; Podfarbowy-
! wac, -bowuje, -wal^m, va.
i imperf. grunbiercn,bie®runbs
I färbe auflegen, ein wenig
1 färben.
1 Podfutrowac, -truje, -wa-
lem, va. per/, unter füttern,
ausfüttern mit (»rettern, ©tci»
nen 2C.)
Podgajowy, -wego, pl.
-wi, sm. gorftläufcr m., ^orft«-
fne^t m., öegereitcr m.
Podgalac, -lam, -latem,
va. imper/.; Podgoliö, -le,
-lit^m, va. per/, oon unten
' rafteren, abta"tereu.
Podgardle,-la, pl. -la, sn.;
Podgardlo, -li, pl- -ta, sn.;
Podgardlek -dlka, pl. -dlki,
sm. 1) aSorberbatS m., SSor«
bergurgel /.; 2) Sßamme f.;
3) Kc^lbraten m.
Podgardlowy, Podgar-
dlany, adi. 33orDer5alä=, Sior»
bergurget», 2ßammen=.
Podgarle, = Podgardle.
Podgarlica
33
Podkasaö
Podgarlica, -cy, pl. -C3,
sf. Äropf m. einer %(x\xhi.
Podgarnac, -ne, -niesz,
• nalem, va. perf.] Podgar-
niac, -niam, -niasz, -niaiem,
va, imperf. untec etiüoä
fc^ieBsn, raffen, fc^arren.
Podgiac, -deg'ue, -degniesz,
-giafem, va. per/.; Podgi-
nac, -uam, -nalem, va. im-
perf. Don unten l^inaufbiegen,
jurüdbiegen, auffc^ütjen, auf=
frempehi.
Podgladac, -dam, -dasz,
-dalcm, va. imperf.; Pod-
gladnac, -ne, uiesz, -nalem.
va'^ perf. J^eimlid^ beobachten,
befe^en, befc^auen, oon unten
f;ineinfc^auen.
Podgladanie, -nia, sn.
l^etmlict)e'^öeobad^tung /.
Podglfbic, -bie, -bisz, -bi-
lem, va. ;perf.; Podglgbiac,
-biam, -bialem, va. imperf.
untetfol^ren (im Sergbau),
oertiefen; unterfried^en.
Podglowniczek, -czka, sm.
(clinandium) ©taubbCUtc[=
giube /.
Podglowny, adv. unter
bem Äopf tiegenb.
Podgniatac, -fam, -talem,
va. imperf. ; Podgniesc,
-niote, -nieciesz, -niotüem, va.
perf. fneten, ein rcenig eiu=
brücfen.
Podgnic, -gnije, -gniiein,
vn. perf. anfaulen.
Podgniesc, fieöe: Podgnia-
tac.
Podgnily, adi. angefault.
Podgolic, fiel^e: Podgalac,
Podgorywac, -warn, -wa-
lem, vn. imperf. ;|_Podgorzec,
-rze, -rzalem, vn. perf, Don
unten auf brennen.
Podgorzal, -u, sivg. taut,
sm. Spinbeüraut n. (Atrac-
tjlis).
Podgorzalka, -ki, pl. -ki,
sf. 2Bilbente /. [rywac.
Podgorzec, fiel^c: Podgo-
Podgorny, Podg6rski,af7t.
unter einem Serge Uegenb;
•na ulica Sergftrafie /.
Podgorzal, -u, pl. -y, sm.
3«arienl)tftel /.
Podgorze, -rza, pl. -rza,
sn. Untergebirge «., 3Sor=
gebirggterrain «. ; gu| m.,
Slownik polsko-niemiecki.
2161) ing m. eine§ Oebirgeg,
Sanbfd)aft /. am ©ebirgc.
Podgrabiac, -biam, -bia-
lem, va. imperf. \ Podgrabiö,
-bie, -bisz, -bUem, va. perf.
unterrec^en, mit bem 3ted^en
unterf^arren.
Podgradzac, -dzam, -dzasz,
-dzatera, va. imperf.; Pod-
grodzic, dze, -dzisz, -dzitem,
va. perf. biä unter ctroag
dinein^äunen.
Podgrodzie,-dzia,p?.-dzia,
sn. JBorftabt /.; ba§ am gu^e
einer SSurg befinblid^e ©ebiet,
Surgfrei^eit /., Surgglaciä «.,
geftungäglaci-j n.
Podgryzac, -zam, -zalem,
va. imperf.; Podgry^c, -ze,
-ziem, va. perf. (öon unten)
benagen.
Podgryziony, adi, =Nad-
gryziony.
Podgrzebac, -bie, -balem,
va. perf. ; Podgrzebywaö,
-buje, -balem, va. imperf.
untergraben.
Podgrzewac, Podgrzac,
fteiie: Podegrzac.
Podgrzybialy, adi. oom
SlUer etroaä gebiidEt, ein raenig
gealtert.
Podgzemsowanie, -nia,
pl. -nia, sn. geftm§ftü^enbet
Seil.
Podholdowac, -duje, -wa-
lem, va. perf. unterjo^en,
ficö unterroüifig machen.
Podhoroszczyzna, -ny, pl.
-ny, sf, gronreifen pl. (jur 3eit
beä Untertänig!eit5oerp[ts
niffeä).
Podium, sn. indecl. ftel^e:
Podyum.
Podjadac, -dam, -dalem,
va. imperf.; Podjesc, -jem,
•jadiem, va. perf. ; — sobie
ben größten junger ftitlen,
ficf) fatt effen.
Podjadek, -dka, pl. -dkl,
sm, äturjelnnger m.
Podjarzmiac, Podjarz-
mic, ftel)e: Ujarzmiac, Ujarz-
mic.
Podjazd, -u, pl. -y, sm.
Streifpartie /., ©treifjug m.,
3le!ognosjierung /., Sluffal^rt
/., Sufabrt /.
Podjazdowy, adi. Streif»,
jum Streifiug gctjörig;-wojna
-owa, ©ueritlafcieg m., Ätein»
frieg m.
Podj^c, fielje: Podejmowac.
Podjechac, -jade, -jedziesz,
-chalem, vn. perf. ; Podjez-
dzac, -dzam, -dzalem, vn.
imperf. i^eron», nälerfal^ren,
»reiten.
Podjesc, fic^e: Podjadac.
Podjezdek, -dka, pl. -dki,
sm. Älepper m,, fleineS Steit«
pferb.
Podjezdzic,-ädze, -idzilem,
va. perf. ein bificljen bereiten.
Podjezdzac, fie^e: Podje-
cbac.
Podjgcie, -cia, sn. Siuf^"
naüme /.
Podjezyczny, adi. Pod-
jgzykowy, adi. unter ber
Qunge befinblic^.
Podjudzac, -dzam, -dza-
-lem, va. imperf. ; Podjndzic,
-dze, -dzilem, va. perf. auf=
reiben, auffielen.
Podkacie, -cia, sn. Pod-
kacik, -a, sm. Unter^enfer
m., §en!ersfnedE)t m.
Podkadzac, -dzam, -dza-
lera, va. imperf.; Podkadzic,
-dze, -dzilera, va. perf. 2ßetl;=
rau'c^ [treuen, betäudjern.
Podkanclerski, adi. 58ije=
!an3ter=; urzad — SSigefanster^
amt 11.
Podkanclerstwo, -wa, sn.
SSigefanjleramt n.
Podkanclerzy, -rzego,
Podkanclerz, -a, sm. S5i3e=
langer m.
Podkanclerzyna, -ny, sf.
SBisefatijlerSfrau /.
Podkanonier, -a, pl. -rzy,
sm. Unterfanonier m.
Podkarm, -u, pl. -y,
sm. mäfeigeä güttern n. ;
gütteruug /. ; ptterungä=
ptal5 m,
PodkOirmiac, -miaro, -mia-
lem, va. imperf. ;) Podkar-
mic, -mie, -milem, va. perf.
auffüttern.
Podkarmiony, adi. aufge=
füttert.
Podkasac, -sze, -salem, va.
perf, ; Podkasywaö, -suje,
-walem, va. imperf. auf=
fd^ürgen, fc^ürjen; -- sie ficf)
auffclürgen, baä Äleib ^od^
aufgeben.
3
Podkasaiy
34
Podkreslac
Podkasaly, adi. 1) !utj,
aufgejc^üTät; 2) — ptak
©umpfüogel m.
Podkasany, adi. = podka-
saly; — las ein Don ©eflrüpp
unb ©Iraud^TOerf qcretniatec
2BaIb; -ana muza Dperetteu«=,
2;tngeltnnoieImu[e/.
Podkaska, -ki, pl. -ki, sf.
©ürtcl m. ( ium 2luf fc^ürjen beä
Äleibeä), Seibbinbe/. ; Sletfen
über bem ^yu^gelenf bei inan=*
d^eii äüofferoötieln.
Podkasywac, fie^e: Pod-
kasac.
Podkleiö, -klfrje, -kleilem,
va. per/.; Podklejac, -jam,
-jatem, va. imperf. unter»
tlcben, untetleimen, fajrf}ieren,
auffafdjiercn.
Podklejony, adi. üon
unten aufgetut)t, untetitebt.
Podkloc, -a, pl. -e, sm.
(Sentigera) eine Slrt fUigel=
lofer Snfeften.
Podklon, -u, pl. -j, sm.
fletner 2l^ocn.
Podklinowaö, -nuje, -wa-
lem, va. per/, untetleilen,
feftmacfeen.
Podkluczowy, adi. =
Podobojczykowy.
Podklad, -u, pl. -y, sm.
Unterlage/. ; «Sc^roelCe/., Ober»
baufd)iücUe /.; — czotowy
©to^fc^rocHe; — kolejowy
©ijenba^nfc^roelle ; — podiu^ny
iiangjc^roelle'; — poprzeczny
D-uerfc^roeUe; — posredni 2)iit=
tetlt^roelle.
Podkladac, -dam, -dalem,
va. imperf.] Podlozy6, -ic,
-iyiem, va. perf.] 1) unter»
legen, unterbreiten, grunbicren ;
2) (5euer) anlegen; 3) unter»
rcetfen, unterf^icben.
Podkladalny, adi. jum
Unterlegen.
Podkladek, -dka, pl. -dki,
SM». 5örett gur Unterlage ber
SBafferfeige im ©tollen.
Podkladka, -dki, pl. -dki,
sf. 1) ©oite, ber f abliefe ober
^aarä^nlic^e ©tamm ber ga«
benpil5e; 2) Unterlage /. ; 3)
Unterlagsplatte /., platte /. ;
— do haka pociagoweg'o
3ugr)afen=5ü^run9sfc:^abe /'. •,
— koncowa, stykowa ©tofe»
platte /. ; — zwrotnicüwa
SBed^felunterlagSpfatte /.; —
przebijarki Sod^ring m., Ü0dE)=
fd^eibe /. ; — strnga §obel=
\o\)U f.; — srodkowa 2)Uttet=
platte /. ; — w obreczy mi-
mosrodu ©j^enterfutter n.
Podkladzina, -ny, pl. -ny,
sf. 2;rägfr w., 3Jiauer=
l'atte /.
Podklod, Podklod, -u, pl.
-y, sm. }um ^eiDclbaum be»
fiimmter Stomm.
Podklu6, -liJiije, ■•kluiem,
va. perf. »on unten fted^en.
Podkolan, -n, pl. -y, sm.
3n)eiblatt «., jrceiblättrigeä
i^nabenfraut n.
Podkolanek, -nku, pl. -nki,
sm. Podkolanie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) Ä'niefe^le/., Äniebeuge
/.; 2) 5?niepol[ter n.
Podkolankowy, adi. unter
bem Änic befinblic^.
Podkomenda, -dy, pl. -dy,
sf. Unterfomnmnbo n.
Podkomendant, -a, pl.
-nci, sm. Unterfomnianbant m.
Podkomendny, adi. unter=
georbnet, untergeben.
Podkomisarz, -rza, pl.
-rze, sm. Unterfommiffär wa.
Podkomorski, adi. ^äm=
merer^.
Podkomorstwo, -wa, sn.
1) ber JRämnierer mit [einer
grau; 2) ilammerl^errniDürbc
/., ßammetl^errnamt n.
Podkomorzanka, -ki, pl.
-ki, sf. Soc^ter bc§ ^äm=
mercrs.
Podkomorzy, -rzego, pl.
-rzowie, sm. Äämmcrer m.,
Äammerfieir m.
Podkomorzyc, -a, pl.
-e, sm. ©ot)n beS Ääm=
mererä.
Podkomorzyna, -ny, pl.
-ny, sf. üömmererögattin /'.
Podkoniuszy, -szego, pl.
-szowie, S7n. Unter«, 33i3eitall=
meifter m
Podkop, -n, pl. -y, sm.
Untergrabung /., 9Kine /.,
®rube/., gaCfe/., ©totten wf.
Podkopa6, -pie, -pa?ern,
va. perf. ; Podkop3nKra6,
-puje, -wal'em, va. imperf.
1) untergraben, unterminieren,
unterroü^lcn; — sie burc^
SWiniereti fid^ näl^ern, fid^
immer roeiter eingraben; 2)
jd)roä($en, roanfenb ma^cn.
Podkopca, -cy, pl. -cy;
Podkopnik, -a, ])l. -cy, sm.
yjtinierer m.
Podkopny, adi. unlerge=
graben, unterirbifcb.
Podkopywac, fie§e: Pod-
kopac.
Podkorzenny, adi. unter
ber äl>ur;el befinblicf).
Podkoscielny, adi. bei,
an ber Äird)e befinbliit).
Podkosic, -sze, -sitem, va.
perf. ein tnenig abmäßen.
Podkostny, adi. unter bem
J^noc^en befiuDlic^.
Podkoszule, -la, pl. -la,
sn. Unteröemö n.
Podkowa, -wy, pl. -wy, sf.
.•pufeifen n.; przybic koniowi
-we einem ^ferb ein §ufeifen
autid^fagen; -wy za kim zbie-
rac nac^ jmnbm 9]adE)lefe
Italien, in jmnbä J^u^fttJPf«"
treten; — kolo oczu blaue
Slinge um bie 3lugen.
Podkowac, -warn, -walem,
Podkiiwac, -warn, -walem,
va. imperf.; Podkuc, -knje,
-kulem, va. perf. befd^lagen;
— konia ba§ ^^ferb bej^lagen.
Podkowiasty, adi. ^uf*
eüenförmig.
Podkowiec, -wca, pl. -wce,
sm. Statt», ^ufeifen», Äamm»
nafe /. (eine 9lrt glebermaus).
Podkownik, -a, 'pl. -cy,
ober -i, sm. 1) ^uff^mieb m.\
2) Seiltraut n., %i\\^zv. f.
Podkowny, Podkowowy,
adi. ^ufeifen»; — gwoidz,
Hufnagel m.
Podkowka, -ki, <pl. -ki, sf.
1) dim. oon Podkowa; 2)
SBeilfraut n.
Podkradaö, -dam, -dalem,
va. imperf. \ Podkra.sd, krad-
: ne, kradlem, va. perf. l)eimlid^
beftetilen; — sie fic^ Ijeimlic^
^eranfc^leid[)en.
Podkrajac, -jam, -jalem,
va. imperf. ; Podkrawaö,
-warn, -waiem, va. perf. oon
unten obfd^netben ; befdjneibetr.
Podkrasö, fiel;e: Podkra-
daö.
Podkreäla6, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Podkresli6, -sie,
-ölilem, va.perf. unterftreic^eu.
Podkreslenie
35
Podtatad
Podkreslenie, -nia, pl.
-iiia, sn. Unterftreic^en n.
Podkroic, fie^e : Podkrajac.
Podkrzesac, -sze, -satem,
va. yerf. ; Podkrzesy wac,
-suje, -walem, va. imperf.
üon unten be[c^neiben (iiaub=
bäume).
Podkrzew, -u, pl. -y,
sm.; Podkrzewnia, -ny, pl.
-ny, sf. ^albftraud^ m.
Podkrzewny, adi. Pod-
krzewowy, adi: ftanben=
artig.
Podksi§zycowy, adi. Pod-
ksifzyczny, adv. unter öem
SWoHPc btfiiiblic^.
Podkucharz, -rza, pl, -rze,
sm. Unterfoc^ m.
Podkucie, -cia, ^Z. -cia, sn.
Podkowanie, -nia, pl. -nia,
sn. 33efd)lagert n., Säfc^lag m.
Podkuc, fte^e: Podkuwac.
Podkup, -u, pl. -y, sm.
3)^e^rbieten n., Überbieten n.\
Seftecbung _/.
Podkupic, -pie, -pilem, va.
perf.'j Podkupywac, -puje,
-walem, va. imperf, über»
bieten, mef^rbieten; [jeimlid^
befted^en; roegtaufen, mit bem
Äoufe juüorfommen.
Podkupstwo, = Prze-
kiipstwo.
Podkurek, -rka, pl. -rki,
sm. §a^nenrae(fer m; '^xül)=-
flüd n.
Podkurzac, -izam, -rzalem,
va. imperf.] Podkurzy6, -rze,
-rzyJem, va jjer/". ber äußern;
branbfd^a^en.
Podkuty, adi. mit ^uf»
eifen betct)lagen.
Podkuc, Podkuwaö, fiel^e:
Podkowac.
Podkwas, -u, jp?. -y, sm.
©auerftoff m.
Podkwasic, -s^e, -sisz,
-siJem, va. /;er/.:Podkwaszac,
-szam, -szalem, va. imperf.
anfäuern.
Podlac, -leje, -lalem, va.
per f.; Podlewac, -warn,
-walem, va. imperf. begießen;
— kwiaty SBIumen begießen ;
— sie fi(^ beraufd)en.
Podlampek, -pka, yl. -pki,
sm. Sampenarm w., Sampen»
trÖQer m.
Podlasie, Podlesie, -sia,
pl. -sia, sn. ©ebiet an
ber SBolbgrenje.
Podlaszczka, -kl, pl. -ki,
sf. SEßalboeilc^en n.
Podlatac, -tarn, -talem, va.
imperf. ; Podleciec, -lece,
-ciatem, va. perf,] Potla-
tywac, -tuje, -waiem, va.
iterat. emporfliegen, auffliegen.
Podlatarek, -rka, pl. -rki,
sm. Saternenftü^e /., Sater=
nenträger m.
Podie, I. adv. uub praep.
mit gen. neben, nebenbei,
baneben; siedziaJ — kroia er
fa& neben bem Äönig; II. fie^e;
Podly. [sm. ©c^uft m.
Podlec, -dlca, pl. -dlcy,
Podlecie, -cia, sing. tant.
sn. ^w'^it n. beä f^rU^tingö,
grül^=, SSorfommer m.
Podleciec, fie^e: Podlatac.
Podlec, -lej§, -lalera, vn.
imperf. niebertröd^tig, gemein,
rocrbett.
Podlegac, -gam, -gasz,
-galem, vn. imperf. \ Podledz,
Podlegnac, -ne, -glem, vn.
perf. unterliegen; to nie
-ga zadnej watpliwosei baä
unterliegt feinem ß'^eif^^i
-lein jego wptywowi ic^ unter=
lag feinem einflu^; to -ga
karze baä ift unter ©träfe
oerboten; — komu jmnbm
ge^ord^en, unterroürfig fein,
unter imnbö ©emalt fte^cn.
Podleganie, -nia, sn. tln=
terliegen «., 5lad^geben n.
Podleglosc, -sei, pl. -sei
sf. 3lbl)ängigleit /., Unter=
roürfiäfeit /. ; p)^- -^^i bot=
mäßige ©ebiete.
Podlegly, adi. unterroorfen,
untergeben, unter jmnbä ®e=
raalt fte^enb; unter ett»a§
liegenb; — gorze am gufie
beö 33erge§.
Podlegn§,c, fiel^e : Podlegac.
Podlekarz, -a, pl, -e,
sm. Unterar,5t.
Podlepczyca, -cy, pl. -ce,
sf. (galleum spureutn) eine
2lrt SBeifufe.
Podlepiac, piam, -piaJem,
va. imperf. ; Podlepic, -pie,
-pifz, -piJem, va. peif. unter»
leimen, untetlleben.
Podlesiadly, adi, na^e
benachbart.
Podlesie, fiel^e: Podlasie.
Podleszczyk, -a, pl. -i,
sm. SUdte /., ©üfter f., '-piö^e
f., 58leic/.
Podlesniczy, -czego, pl.
-czovvie, sm. Unterjörfter m.
Podlesniczyna, -ny, pl.
-"y. sf. grau /. beä Unter=
förfterö.
Podlesny, adi. am 2ßalbe
lieaenb.
Podlewa, -wy, pl. -wy, sf.
©taniol m., Slattsinn «.,
©ptegclfolie /.
Podlewad, fie^c: Podlac.
Podlewanie, -nia, sn. Se«
gießen n.; — zwierciadel
Spiegelbelegung /.
Podleze, -a, sing. tant. sn.
Slinbbol;! n.
Podleze, -leze, -lazlem, va.
perf.; Podlazic, -ze, -ziiem,
va. imperf. unter etroaä
friecl)en, an etroaä l^eran«
frieden.
Podiice, -lic, pl. tant.
Seberflecfc p)l.
Podlic, -die, -dlisz, -dli,
-düiem, va. perf. J^erabroür-
bigen; — sie vr. imperf.
fic^ erniebrigcn, ^erabn)ütbt=
gen, fid^ burd) etrooä fc^änben.
Podlisc, -scia, pl. -scie,
sm. (piiilüsia) 2lrt Slffeln.
Podlizac, -ie, -zalem, va.
perf. ; Podlizywac, -zuje,
-walem, va. imperf. Don
unten beleden, ausledEen, auä=
fpüten, unterfpülen (oom
ejluffe); — sie komu vr. fid^
bei jmnbm einsufc^meic^eln
fud&en.
Podlizywanie, «nia, pl.
-nia, sn. ilblecfen n., Sluäfpü«
len n.; ©peic^elledEerei /.,
©cbmeic^elci /.
Podlodowy, adi. unter
bem ®is befinblic^.
Podlot, -u, pl. -y, sm.
2lufflug m.
Podlotek, -tka, pl. -tki,
sm. 1) Sadfifd^ m., jungeä
SWäbd^en; 2) flügger SJogel m.\
3) raitbe ®nte /.
Podtamac, -mie, -raal'em,
va. perf ; Podlamywaö,
-muje, -walem, va.. imperf.
Don unten abbrechen, anbre-
chen, anfnidfeit.
Podlatac, -tarn, -talem,
3*
Podlawie
36
Podmorski
ra. pei-f. unter ctroaä l^itt=
fliden. unterfe^en.
Podlawie, -wia, pl. -wia,
sn. bet jHaum unter öer 33anl.
Podlawi6, -wie, -wilem,
ra.^er/. nac^einanber roüraen,
prelfen, einbrüöen, etnpreffen.
Podiaz, -u, pl. -y, sm.
(tro^ulus) 2lrt Spinne.
Podlaziö, ftefie: Podle^c.
Podloga, -gi, pl. 'gl, sf.
5u|=, ;£)uIenboben »?., bret=
trner 33oben; — krzjiowa
polposadzka grieeboben m.,
Äapuginetboben m. ; — slepa
33linbboben »?.; — w trojuit,
w jedlinke ^albparlettbobcn
?«., gifc^ij'^älfufeboben m.\
— taflowa getäfelter %\x%=
Boben m., ^ariett n.; — skle-
jana z tafli ^ufiboben mit
üerleimten Safein.
Podloktek, -tka, pl. -tki,
sm. ^iltintiffen n.
Podlomyslny, acU. Podlo-
myslnie, adv. niebrig
benfenb.
Podlomyslnoid, -sei, sf.
niebttge JDenfatt.
Podlopatkowy, adi. unter
ben ©cbuitctblättern befinblic^.
Podlosc, -sei, pl. -sei, sf.
5JJiebertra1)t /., ©emetn{)eit /.
Podlota, -ty, pl. -ty, =
Poriii)SC.
Podloze, -za, pl. -4a, sn.
SSetiung /. ; ©teinfage /.,
©teinfa^ m.
Podtoienie, -nia, pl. -nia,
sn. Unterlegen n. ; — farba-
mi ©runbieren «., ®run=
lierung /., erftec Ölanftcid).
Podloz;nica, -cy, pl. -ce,
sf. vTietenfopf m.
PodloÄyö, fie^e : Podktadac.
Podlubac, -bie, -baiem, va.
pcrf. ein roenig meißeln, auö=
ffauben.
Podlug,prafp. vaXifjen. nacf),
gemä^; — orygmalu nac^ bem
Drigiiial; — miary i wagi
nac^ 2)iaH unb ©eroic^f; —
okolicznosci ben Uinftänben
gemä^; zostat ukarany —
zwyczaju er TOurbe bem Sraud^e
geträft gefiraft.
Podlugowatosd, -sei, sf.
Sänqlic^tfit /.
Podlagowaty, adi. Podln-
gowato, adv. länglic^.
Podluz, praep. mit gen. in '
ber Sänge, ber Sänge nad^,
entlang.
Podluzac, -äara, -iaienfi,
va. imperf.\ Podluzyc, -ze,
-zylem, va. perf. neriängem,
in bie Sänge gietjen.
Podluzed, -zeje, -zaiem,
vn. pe7f. länger merben.
Podluzka, -ki, pl. -ki, sf.
1) jebe lange ©ac^e, ein fan=
geä Stücf; — grzbietowa
l^firftbalfen m., gir ftpfette /.,
gorfibalten m. ; 2) leinene
^anDage /.
Podluz oy, adi. Podloznie,
adv. länglich; czworokat —
^angoierecf n., die6)ted n.
Podly, adi. Podle, adr.
gemein, nteberträc^tig, fc^änb=
li^, fc^Ied^t, gering; znalazl
sie podle er f)at fic^ fc^änblid)
benommen; to -dlj czlowiek,
ba§ tft ein gemeiner, nieber=
träc^tiqer UTIenfc^.
Podlyzkowy, adi. jur obes
ren Sauc^gegenb gef)i3renb.
Podmaczac, -czam, -cza-
iem, va. imperf. ; Podmoczyc,
-cze, -czytem, va. perf. Don
unten befeu^ten, bene^en.
Podmajster, -stra, pl.
-stry ober -strowje; Podmaj-
strzy, -strzego, ^Z. -strzowie,
sm. ^^olter m., Untermeifter
m., 2lltgefe[Ic m. ; aSerffüf^rer
m.] — na tratwach Unterrott-»
mann m. auf ben ^^löfien.
Podmakac, -kam, -katem,
vn. imperf, ; Podmokn^ö,
-ne, -klem, vn. perf. von unten
na^, angefeuchtet roerben.
Podmalowa6, -Inje, -wa-
lem, va.perf.] Podmalowy-
wa6, -wuje, -walem, va. im-
perf. untermalen.
Podmarszali, -lego, pl.
-lowie, sm. Untermatfc^ttH m.
auf ben glufefd)iffen.
Podmarzac, -zam, -zaIem,
vn. imperf. ; Podmarznac,
-zno, -ztem, vn. perf. ein
roenig jufrieren.
Podmasla6 -lam, -lalem,
va. imperf. ; Podmasliö, -sie,
-.^lifem, va. perf. ein roenig
mit 33ufter anmachen.
Podmatusiala, Podma-
tuskala, adi. ättlic^ (oon
einem gröulein).
Podinawiad, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. ; Podmowiö.
-wie, -wilem, va. perf. be«',
übetreben, auff)efeen; — sobie
fic^ im SDortioec^fel über=
ftürjen.
Podmawiaijie,-nia,^Z. -nia
sn. 33ereDen n , Überreoung /.
Podmazac, -ze, -zale-n,
va. perf.\ Podmazywac,
-zuje, -waJera, va. imperf.
Don unten befc^mieren, 5e=
ftvetcben.
Podmiatac, -tarn, -talem,
va. imperf. ; Podmiesc, -mie-
te, -miotlem, va. perf.
unterfcf)ieben, oerfälfc^en; ab--
lebren.
Podmi^c, -mne, -mialem,
va. perf. etroa§ jerfnittem.
Podmierzic, -rze, -rzilem,
va. perf. büngen.
Podmieszac, -szam, -sza-
tem, va. perf. untermifd^en,
eine geitlang mifdien.
Podmies6, ftt^e: Podmiatac.
Podmiescie, = Przed-
miescie.
Podmign%c, -gn§, -gn^tem,
va. perf. ^eimtic^ einen SBinI
mit ben 3Iugen geben.
Podmiot, -u, pl. -y, sm.
1) ©ubjett n. (in ber iSram=
matif u. f. ro.); 2) etroaö Unter«
gefc^obeneö, SSerfälfc^teg, Un-
ec^te§.
Podmiotek, -tka, pl. -tki,
sm. SBed)felbolg m.
Podmiotka, -ki, pl. -ki,
.s/. ©ipäöecfe /., ^tafonb m.
Podmiotowy, adi. fub»
ieltio.
Podmistrzek, -trzka, pl.
-trzki unb -kowie sm. SUtgefelt
m,
Podmleö, -miele, -mlelem,
va. perf. ein roenig ma[)Ien,
ju mahlen onfangen.
Podmlacaö, -cam, -calem,
va. iinperf. Podmlöcic, -ce,
-cil'em, va. perf. ein roenig
abbrefcben.
Podmloda, -y, sing. tant.
Dberö (Särl)efe /.
Podmoczyö, fie^e: Pod-
maczac.
Podmorski, adi. unter»
feeiic^, in ber Ställe be§ 3J?eere§
bffinblic^.
Podmostny
37
Podobaö
Podmostny, adi, unter
ber Srücfe befinblid^.
Podinoscic, -szize, -scisz,
-scilem, va. perf. überbrücfen,
unter etrcaä ftreucn, unter=
Breiten.
Podmoscie, -cia, pl. -cia,
Sil. ber 3taum unter ber Srüde,
bie ©egenb in ber 3Jä^e ber
Sriicfe.
Podmowa, -wy, pl. -wy,
sf. f)eimlicf)eä Überleben, 2luf=
l)e^en «.; za jego -owa auf
jein Slnftiften.
Podmöwca, -cy, pl. -cy,
sm. %\i\\)i%tx m., 3?äbelä'
füfirer m., Ülnflifter m.
Podmowic, ftel^e: Pod-
mawiac.
Podmrozic, -ie, -züem, va.
per f. ein roenig frieren mad^cn.
Podmrukiwac, Podmru-
knac, fie[)e: Pomnikiwac,
Podmuch, -u, pl. -y, sm.
2lnbla|tn n., 3lufb(afen it.,
Sßelöen «.; ©inftüfierung /.
Podmulac, -lam, -laJem,
va. imperf. ; Podmulic, -le,
-lilem, va. perf. auefpülen,
anfc^Iemmen, ©d^tamm an=
fetjeu.
Podmurny, Podmurowy,
adi. unter ber äJJauer ge=
legen.
Podmurowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf.; Podmurowy-
wa6, -wuje, -wal'em, va. im-
perf. untermauern.
Podmurowanie, -nia, pl.
-nia, sn. Untermauerung /.,
©runbmauer /., Unterge»
mäiier n.
Podmurze, -rza, pl. -rza,
sn. %[a% a\\ ber ©tabtmauer,
Podmuskac, -karr, -k?.lem,
Podmusnac. -ne, -nalena, va.
per/.] Podmuskiwac, -kuje,
-whlem, va. imperf. [treic^eln;
— wfosy bie ^aare fiinauf»
[treiben.
Podmyö, -myje, -mylem, la.
perf. ; Podmy wac, -warn,
-walt-m, va. imperf. üon
unten ^er rcegfpülen, unter»
fpüten.
Podmycie, -cia, pl. -cia,
Untetfpiilung /., llnterroa=
Podnaprawiac, -wiam,
-wiaiem, va. imperf.; Pod-
naprawic, -wie, -wilem, va.
perf. i)i\tt\üd) ju etraaä ab'
rid)ten.
Podniebie, -bia, sing. tant.
Podniebiesie, -sia, sint/.
tant. Ort unter bem freien
:pimmel; -bie nad tronem,
nad oltaizem §immel m. (über
einem S^ronfeffel, 2l(tor).
Podniebienie, -nia, pl.
-nia, sn. 1) ber blaue ^ims
mel; 2) SBöIbung/. ; — pa-
leaiska (Jeuerfaftcnbedc /. ;
— sk'epienia (Semölböleibung
/., innere ©eroölbsflädie/. ; 3)
©aumen m.
Podniebieniowy, Podnie-
bienny, ©aumen-; -a kose
©aumenbein «. ; -a gloska
@aumenbud)ftabe m.
Podniebieski, Podniebny,
adi. unter bem ^immel be=
finMic^.
Podniecac, -cam, -calera,
va. imperf.] Podniecic, -ce,
-cileoi, v.l. perf. anfacf)en,
anblafen; — o^ien baä geuer
fd^üren; — kogo jmnbn an=
fpotnen, antreiben, aufreihen;
to w nim -cilo zadze ^lawy
baä raar für ii^n ein ©porn jum
5Ruf)m.
Podniecanie, Podniece-
nie, -nia, jjI. -nia, sn. 3ln=
fad)en «.. 9tnfpornen n.
Podniecic, fie^e: Pod-
niecac.
Podniecony, adi. angeregt.
Podniesienie, -nia, p?.
-nia, sn. ®rt}ebung /., §e»
bung f.; eteoation /.
Podniesc, -nio-e, -nioslem,
va. per/. ; Podnosic, -sze,
-silem, va. imperf. ^eben,
auff)eben, emporheben, nljeben,
aufrichten; — co z ziemi
etraaä oon ber @rbe auftieben ;
— reke do gory bie ^anb
empotfjeben; — rece do nieha
bie öänbe gegen ben ^immel
er{)eben; — reke na ko^o
bie ^anb gegen jmnbn er»
lieben; — ramiona bie 9lcbfeln
jucfen; — zagle, zasl )ne bie
©egel, benSSor^ang aufjie^en;
— oczybie Singen autfd^Iagen;
— oczy na kogo bie 2tugen
ju imnbm erbeben; — glos
bie ©timme ergeben; — bunt
fid^ empören, fic^ ergeben;
— cene ben ^reiä er^öi^en;
— kogo jmnbn aufrichten;
— sie tr. fid^ erl^eben, ouf«
ricbten.
Podnieta, -ty, pl. -ty,
sf. 3ieij m., SInreiK m., 2tns
trieb m., 3""^^'^ ^-i chci-
wosc jest -ta do ztego bie
$abiudE)t ift 'ber Sleij jum
Söfen.
Podnioslosc, -sei, pl. -sei,
sm. (Si^jaben^eit /.
Podniosly, adi. er[)aben.
Podnizac, -zam, -zalenn,
va. imperf.; Podnizyc, -ze,
-zjiem, va. perf. etroaä er=
niebriaen, bfrablaffen.
Podnosic, fie^e: Podniesc.
Podnosza, -szy, pl. -szy,
sf. t.{)K ©tuf)lbatfen m.
Podnoszenie, -nia, sn. ®r=
Hebung /. ; — dula Stufbre^en
n. beä 3)eulä ; — sie i ^puszcza-
nie tlüka §ubbö[)e /. beä
fiotben^, i^olbenbub m.
PodnoÄe, PodnoÄe, -za,
pl. -za, sn. jjuligefteil n. ;
— gor gu^ m. bes ©ebirgeä ; —
grobli 2)ammfu^ m., ^omm«
foöte f.
Podnoznik, -a, pl. -cy,
sm. ©egenjüfeter m., Sinti*
pobe m.
Podnozny, adi. unter ben
g-üften bffinDlic^.
Podnozek, -zka, pl. -zki,
sm. ©c^emel m., gubfd^etnet
m., ??ufebanf /., ©äulenftiit)!
m., ^ieDeftal m.', — po^as^u
^oftoment n. einer ©tatue;
siuga i — alleruntertänigfter
2)i?ner.
Podnukaö, -kam, -kalem,
va. imperf. ; Podnukiwac,
-kuje, -walem, va. perf. an;
treiben.
Podnurzac, -rzam,-rzaiem,
va. imperf. ; Podnurzyc, -rze,
-rzyiem, ?;a.^er/". U'teitauc^en.
Podoba, -by, pl. -by, sf.
SibnlidjEeit /.; Schablone/.,
SJlufterriB m. ; 33e[)agen n., ®e=
taUen n.
Podobac, -bam, -balem,
va. imperf. — sobie co etro.
lieb gcroinnen; -bam sobie gdzie
eä gefönt ober bebagt mir roo;
— sie tr. gefaßen; kaz-
derou swoje sie -ba jebem
gefaßt baS ©eine; z twarzy mi
Podobienstwo
38
Podpgpcze
sie -basz beitt ®eftc^t gefällt
mir; nadzwyczajnie mi sie
tu -ba f§ gefönt mir ^ier ouf;er=
orbentlic^; tak mi sie podo-
balo cg ^at mir fo gepaßt,
beliebt.
Podobienstwo, -wa, pl.
-wa, sn. 1) ^il)n[id)tcit f.;
wielkie jest micilzy nimi —
eö l)errfc^t groBe^ibnlid)feit jtüi»
fc^en il)nen; 2) Silb n., ©ben--
bilt n. ; cztowiek stworzony
jest na — Bo^a ber 5!J}enfd)
ift nacö bem ®6enbilbe ©otteä
gefd)affen.
Podobizna, -ny, pl. -ny,
sf. gafjimilc «.; Äopie, /.,
^{jl^otoarar^te /.
Podobnica, -cy, sf. $0=
möüplafis /.. ainmac^fett eben»
fo qebilDeter Seile.
Podobno, adv. irie e§
fd^eint, matt fagt fo, att«
geblid).
Podobny, adi. Podobnie,
adv. öljnlid^, iDa^rfd^einlicb,
möglich; byc -nym äf)nli(J)
fein.
Podobniucbny, Podo-
bniutki, Podobniutenki,
odi. dim. con Podobny.
Podobojczykowy, adi.
unter bem Sc^lüffclbeine (be=
finblirf)).
Podoccian, -u, ^j?. -y,
sm. ßffigfauerfalj n. ; —
miedzi ©rünfpan m.
Podochmistrzy, -strzego,
-strzowie, sm. Unterl^ofmditfr
tn.
Podochociö sobie, -oe,
-ciJem, vn. perf. fit^ ein
3läufcbtben antrinfen, fiel)
anbeitern.
Podochocony, adi. ange=
l;eitert.
Podochodzi(5,-dze, -dzifem,
xa. yerf. eine nad) bem an-
beten tnt^ecf■en, etiirünten
Podoczodolkowy, Pod-
oczojamisty, udi. unter ber
2luaeiil)ölile bffinblid^.
Pododmiana, -ny, pl. -ny,
sf. ©pielart /., Unterart /.
Podoficer, -a, yl. -owie,
sm. UnterDifi3ter m.
Podogonie, -nia, yl. -nia,
sn. Sdiroanjriemen m.
Podogoniowy, adi.
©c^n)anjricmen=, 2lfter=.
I Podogonowy, adi. unter
' bem ©djroanj befinbtid^.
Podoid, -doje, -doilem, nad^=
einanber abtnelfen.
Podokienek, -nka,jp?. -riki,
sn. 5en^terfüt)lbanf /.
Podolesty, adi. tjoll Söd^er,
t3oII 2:ä(er.
Podolny, adi. tief liegenb.
Podolac, -Jam, -tajein, va.
perf. ; Podolywac, -iuje,
-vval-:m, va. imperf. gen)acl)fcn
fein, beftreittu fönnen, Der»
möaen, fönnen.
Podolek. -lka,^>?. -tki, sm.
Sd)o^ 7«.; Unterteil m. cincä
Äleibeö, Unterleib m.; •vvziac
dziecko na — ba§ ^inb auf
ben ©(bo& nebmen.
Podolywac, fie^e: Pc-
do'l'Mc.
Podorac, -ram, unb -rye,
-ralem, va. perf. \ Podory wac,
-warn, -rywalem, va. imperf.
ttbacfern, unteradern, unter=
pflügen, ben 2lcfer ftür^en; —
sie vr. in frembeö ©ebiet ein»
bringen, fid) einadern.
Podorgdzie, iia -dziu unter
ber 4>anb, m 33ercitfcf)aft.
Podosek, -ska, jü. -ski, sm.
2ld)feiifc^iene /"., 2id)fenblcc^ n ,
Slrtiieneifen n.
Podosinnik, Podosinow-
nik, -a, pl. -i, sm. Äapu=
jinerpilj m.
Podoskowy, adi. Sld^fen'
blfd)=, 2ld)feneifen'.
Podostatkiem, adv. Doll=
auf, b'nreidjenb, im Überflufi.
Podoatrzac, -strzann, strza-
lem, va. imperf. ; Podostrzyc,
-strze, -strzytem, va. pierf. ein
roenig fd)ärfen.
Podostrzony, adi. ein
menia geidinrrt.
Podowiady wa<5, -duje, -wa-
ieiTi, va. perf. nac^einanber
in (Sifaf)rung bringen.
Podozorze, -rza, pl. -rza,
sn. ileblbraten w?., baö brü=
figc gleifd^ unter ber Dd^feu'
junge.
Podowczas, adv. ju jener
3eit, bamalö, bajumal.
Podpadaö, -dam, -dafem,
vn. imperf. \ Podpasö, -dne,
-duiesz, -dtem, vn. perf. untcr=
liegen, unterrcorfen fein, per«
fallen.
Podpadaiiie,-nia,sn.Unter=
liegen n.
Podpajac, -jam, -jalem, va.
imperf; Podpoiß, -poje, -poi.
lern, va. i)erf. beraufc^en, einem
ein 9läuf*c|fn beibringen.
Podpalac, -lam, -lalem, va.
imperf. ; Podpalic, -le, -lilem,
va. perf. ^euer anlegen, Pon
unten anjünben,branbfd^a^en;
anfeuern ; anreijen.
Podpalacz, -a, pl. -e, sm.
^eucrleger m., Söranbfttfter
m.. 3)lorbbrenner 7n.
Podpalaly, adi. fa^l.
Podpalenie, -nia pl. -nia,
sn. geueranlegen n., 2lnjün =
bung /., SBcanbftiftung/". ; 'Än=
feuern n.
Podpalowac, -Iuje, -lowa-
lem, va jierf. unterpfäl;len.
Podpal, -u, pl. -y, sm. 1)
3ünber w., 2Burfbranber in.\
•2) Slnjünben ?!.; 3) Sranb-
fc^a^ung /.
Podpalka, -ki, pl. -ki, sf.
3ünber m.
Podparafia, -fii, pl. -fie,
sf. Unterpfiuve f., gitialtirc^e/.
Podparcie, -cia, pl. -cia,
sn. ©tüt'e /., ©tü^en n.
Podparty, adi. geftül't.
Podpasac, -sam, -salem,
va. perf. ; Podpasywac, -su-
je, -sywaiem, va. imperf. um«
gürten, untergürten, auffc^ür»
gen, aufbinben.
Podpasac, -sam, -satem, va.
imperf. ; Podpasc, -pastem,
va. perf. fett mäften, mit
gutter, "Siabrung ftäcfen.
Podpasze, -sza, ^j/. -sza,
sn. 3lcl)fell)öble /.
Podpaszny, adi. 2lc^fel=
!^öMen=.
Podpasd, fiet)e: 1) Podpa-
dat': •!) PoHpasac.
Podpatrywac. -truje, -wa-
■tem, va. imperf] Podpatrzyc,
-trze, -trzytem, va.perf. l)Oim=
lid) beobad^ten, befe^en ; -trzyc
CO u kogo jmnbm etniaä ab=
gudfen.
Podpatrzenie, -nia, sn.
2lu5ipionieren n.
Podpelzaö, -zam, -zalem,
va. imperf. ; Podpelznaö,
-DG, -uatem, va. perf. ^eran=
!ricd)en, b^vanfdileic^en.
Podpgpcze, -cza, pl. -cza,
Podpfpny
39
Podpuchn^c
sn. bev Unterleib unter bem
Podpf pny, adi. unter bem
3la^e[ befinbtic^.
Podpiac, -depne, -depniesz,
-pialdm, va. peff.\ Podpinac,
-uam, -naiem, va. imperf.
üon unten anjc^naUen, antnöp=
fen, angürten, feft onfdmallen,
Qnfcf)nüren, ftraff anjic^en, feft
anfpanncn.
Podpic, -pije, -piferr, vn.
peyf.\ Podpijac, -jam, -jalem,
vn. imperf. \ — sobie einen
2;runt Um; fi^ ein 3iäu|c^d;en
anttinfen.
Podpiec. -pieke, -pieklem,
va. perf. ; Podpiekac, -kam,
-kaJem, va. imperf. DOU UUten
anftacfen.
Podpiecek, -cka, pl. -cki,
sm.:, Podpiecze,-cza,2J^. -eza,
sn. Ort am, unter bem Dfen.
Podpiecz§towac, -tuje, -to-
watem, va. perf. fiegeln, mit
bem (Siegel Derfet)en.
Podpieka, -ki, pl. -ki, sf.
V\i braune SBrotfeite.
Podpiekac, fie^e: Podpiec.
Podpienek, -nka, pl. -uki,
sm ©tenget m. b^r ^^tf^e.
Podpierac. -ram, -ralem,
va. imperf. \ Podeprzec, -pre,
podparlem, va.perf. unterflüt;
gSn, ftü^en ; — dorn belkami ein
!pauä mit SBalfen unterflü^en;
— most palami bie Srütfe mit
$fä()len unterftü^en; — sie
ben 5?opf auf bem eilen=
bogen ftü^en; bie 2lrme in bie
©eitert [temmen.
Podpieranie, -aia, sn. Un=
terftü^en n., ©tügen n.
Podpiersieii. -saia, pl.
-snie, Podpiersnik, -a, pl. -i,
sm. 58ruftrtemen m.
Podpiersiowy, adi. unter
ber Sruft bifinDltd^; blona —
3tt)prd)feII n.
Podpifty, adi. gefc^ürjt,
Ijinaufi^i'ftecft, l)i;iaufgffnöpft.
Podpijac, fie^e; Podpic.
Podpilowac, -1 ije, -walem,
va. imperf.-., Podpilowywac,
-wuje, -vvaiem, va. perf. oon
unten burd)fägen, teitroeife
bur(f)fägcn,
Podpily, ädi. angetrunlen,
Bernu)t)t.
Podpinac, fiel)«!: Podpiae.
Podpis, -u, pl. -y, sm. Un=
terfc^rift f.. g-ertigung n.
Podpisac, -sze, -salem, va.
perf. ; Podpisywac, -suje,
-walem, va. imperf. untet=
f (^reiben, (unter)fertigen ; -sany
Unterfiljtic5ene(r), ®nbeögefer=
tigte(r') m. [SWaufc^ m.
Podpitek, -tku, pl. -tki,sm.
Podpity, = PodpiJy.
Podpiwek, Polpiwek, -wku,
sm. ^albbiec n.
Podpiwniczy, -czego, pl.
-czowie, sm. Untcifeflermeifler
m.
Podplatac. -tarn, -talem,
va. imperj. ; Podplesc, -plote,
-plortem, va. perf. unter etm.
[)inf[erf)ten.
Podplatac, -tarn, -talein,
vn. perf. ; Podplaty wac, -tu-
je, -walem, vn. imperf. Der»
flechten, uerraircen, Derjoideln.
Podplesc, fie^e: Podplatac.
Podplomycz, -a, sm. 33rot=
ÄaffaroaiDurjel /.
Podplomyk, -a,jp?. -i;Pod-
plomyczek, -czka, pl. -czki,
sn. 2lfd)enbrob »., glommen»
tucfien m.. ^annentuctjen m.
Podplokac, Podplokiwac,
fiebe : Podplukac, Podpliiki-
wac.
Podplynac, -ne, -nalem,
va. perf.; Podplywac, -warn,
-walem, va. imperf. fjeran»
fc^rcimmen, »fdjiffen; unter
etm. fliegen.
Podpoic, fiel^e: Podpajac,
Podpojoay, adi. angef)ei=
tert = Podchmlelony.
Podpomagac,-?ann,-gafem,
va. imperf. \ Podpomodz,
-möge, -moÄesz, -moglem, va.
per/', aufhelfen, unter bie 2(rme
greifen.
Podpora, -ry, p)l. -y, sf.
StÜ^e /'. ; — inojej starosci
bie ©tül3e meines Sllterg;
©runblage /.; ©preije /.,
©pteijftange/., ©teife /., 33er»
fteifung /.
Podporka, Podporka, -ki,
pl. -ki, sf. dim Don Podpora;
— mazuicowa Mc^fen^alter m. ;
— röwnoleinic $arallellei=
tungsftü^e /. ; — wieszadla
geberftü^e /.
Podporucznik, -a, pl. -cy,
sm. ©efonbe», Unterleutnant m.
Podporzyce, -rzyc, pl.
tant. sf. gtüftciabeln f.
Podpowiadac, -dam, -da-
lem, va. imperf. \ Podpo-
wiedziec, -wiem, -dzialem,
va. perf. ootfagen, cinfagen,
einflüffern.
Podpracowac, -cuje, -wa-
lem, vn. perf. \\i) etroaö mübc
otbciten.
Podpraszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf. ; Podprosic,
-sze, -sllem, va. perf. \)t\va,=-
lic^ um etroaä nad;fu^en, mag
fc^on ein anberer {)at; einem
anberen ein Sein ftel/en.
Podprawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imp>erf.\ Podpra-
wic, -wie, -wilem, va. perf.
unter etro. legen, fe^en, fteUen-,
— kogo do czego jmnbn ju
etroaä abrii^ten, aufteilen.
Podprefekt, -a, pl. -a, sm.
Unterprnfeft m. [szac.
Podprosic, fiel^e: Podpra-
Podprowadzac, -dzam,
-dzatem, va. imperf.; Pod-
prowadzic, -dze, -dzilem, va.
perf. I^eranfül)ten; ^eimlic^
binfü&ren; ein ©tüdE SCBegeä
begleiten.
Podproze, -za, pl. -ia, sn.
Unterfc^welle /.
Podprochniec, -nieje, -cia-
lem, vn. perf. Don unten
morfd) roeröen, anfaulen.
Podpruc, -je, -prulem, va.
perf. biä unter etroaä ^in auf«
trennen.
Podpraszka, -ki, pl. -ki,
sf. (Aehiosticiium) ein garrn=
fraut.
Podprzeor, -a, pl. -rzy,
sm. Unterpcior m.
Podprzeorysza, -szy, pl.
-sze, sf. Unterpriorin /.
Podprzfgac, -eram, -galem,
va. imperf. \ Podprzggn^c,
-gne, -gnafem, va. perf.
unter etro. \\n anfpannen.
Podprzysiadz, -siegne,
-?iao:tem, tu. perf. ; Podprzy-
sifgac, -gam, -galem, va.
imperf. I^eimli^, ^interliftig
fc^roören.
Podpuchly, adi. öon unten
gefrfirooHen, leidet gefc^rooHen.
Podpuchnac, -ne, -lern, v».
perf. pon unten auffc^roeUen,
anfc^roeHen.
Podpxilkownik
40
Podrysztunkowy
Podpulkownik, -a, pl. -cy,
sm. Dberftreutnant m.
Podpustka, -ki, j^^- "l^'?
s/".; Podpuszczka, -ki, pl.
-ki, s/. ; Podpuszczadlo,
-la, pl. -la, sw. 2ab n. (jur
©ectnnung bet Wüil^).
Podpuszczac, -szczam,
-szczalem, va. imperf. ; Pod-
puscic, -szcze, -scilem, va.
perf. 1) Biä roor)m fommen
ober gelten laffen; 2) mit Sab
gerinnen tnod^en.
Podpuszczadlo, fiel^e: Pod-
puszczka.
Podpuszczany, adi. Iünft=
lid) geronnen ; ser — ©al^nen=
fäfc m., ©ü^fäfe m.
Podpuszczka, fief;e: Pod-
pustka.
Podpuszyc, -sze, -szylero,
va. fcrf. aufbraten.
Podpyclia6, ftel^e: Pode-
pchnac.
Podrabiac, -biaro, -biaJem,
va. imperf. \ Podrobi6, -bie,
-bitem, va. perf.\ 1) (ben
©trumpf) anftridfen; 2) \äU
fd^en, na^mac^cn, ctroaS unter»
fd^ieben.
Podraczyc, -cze, -czyJem,
va. perf. — sobie ein rcenig
beraufd^en, fid^ ein 3Mufc^dE)en
antrinfen.
Podrami§, -mienia, pl.
-mioua, sn. Unterarm m.
Podrapa6, -pie, -palem,
va.perf. ; Podrapywaö,-puje,
-walem, va. imperf. jer=
Icatsen.
Podrapany, adi. jerlra^t.
Podrastaö, -stam, -stalün,
vn. imperf. ; Podrosnac, -ne,
-8lerD, vn. perf. aufroacfifen,
l^eranmacfifen, in bie ^öf)e
fd^iefeen.
Podratowa6,-tuje, -walem,
va. perf.; Podratowywa6,
-wuje, -walem, va. imperf.
auö ber ^iot l^elfen.
Podrazni6, -nie, -nilem,
va. perf. ncdfen, reisen.
Podraznienie, -uia, pl.
-uia, SM. (Srregt^cit /., ©e»
reijt^eit /.
Podr^baö, -bie, -bilem,
va. perf. ; Podrq.bywa6, -buje,
-wal'em, va. imperf. Don unten
behauen, anf)auen, rcegljauen.
Podreptaö, -tarn, -talem,
vn. perf. trippeln, mit Keinen
Sd^ritten ge^en.
Podrfcze, -a, pl. -e, sn.
Set)ne/.,^Ärm eines iie^nftul^tef».
Podrgtwiec, Potr§twiec,
-wieje, -wiHlem, erftarreu.
Podrobic, fie^e: Podrabiac.
Podroby, fie^e: Podrob.
Podrosly, adi. geroad^fen,
emcorg^c^offen.
Podrosnac, fiel^e: Pod-
rastac.
Podrost, -u, pl. -y, sm.
1) Srnfroad^fen n.; Slufrouc^S
in., Sun9f)oIä «• (10 att raie ber
33etrieb);2)(Cytinu8hypoci&tis)
eine ©cfimaro^erpftanjc /.
Podrostek, -stka, pl. -stki,
sm. I^albroüc^figer Süngting.
Podrosl, -i, pl. -e, sm.
t)ermifd)teg Qunt^l^orj (3Xnf[ug).
Podrozumiec, -miem, -mia-
lera, va.perf.; Podrozumie-
wa6, -warn, -walem, va, im-
perf. bei etraa§ fubfummiercn,
unter ettüaä mitcerftel^en.
Podrozec, -zeje, -zalem,
vn. perf. teuerer roerben.
Podrozyc, -ze, -zysz, -Äy-
lem, va. perf. oerteuern; —
sie vr. m($t gleid^ auf etro.
einge[)en, fid^ bitten loffen.
Podrob, -drobu, pl. -droby,
sm. ; Po drob a, -by, pl. -by, sf. ;
Podrobki, -bek, pl. ©tfd^linge
«., ©efc^cibe «., ©elänge w.,
Säufc^el n.
Podrownac, -nam, -natem,
ca. perf.; Podrownywac,
-nuje. -watem, ra. imperf.
üon unten ebnen.
Podrownikowy, adi. am
Äquator ge(egen,fubäciuatoria[,
tropifd^.
Podrownywac, [ier^e: Pod-
rownac.
Podroi, -y, pl. -e, sf.
3ieife/. ; robic przygotowania
do -zy 3lnflaltcn jur 9Icife
mad^en; puscic sie w — eine
Steife antreten; szczesliwej
• iy! gUicEtic^e Dfeifc!; koszta
-zy SReifefoften pl. \ towarzysz
•Äy 9leifegefä§rte m.
Podrözna, -nej, pl. -ne,
sf. 3teifenbe /.
Podrozne, -nego, sm. sing,
tunt. 3teifegetb n., SReifetoften
;j^;2Begjer)rung/.;91eifepa^m.
Podröznik, -a, pl. -cy, sm.
1) 3teifenbe(r)w. ;2)— g-elbmegs
raarte/., ^inbräuftc/., Sid^orie
/., Söroenjal^n m.
Podrozny, adi. 5ieifc= ;
-na torba 5teifetafc^e /. ; -ny
pow6z 3ieiferoagen »j. ; po
-nemu adv. reifeniä^ig; suhst.
= podröznik.
Podrozowac, -zaje, -wa-
iera, vn. imperf. reifen, auf
Steifen fein; — po roznycb
miejscach l^erumreifen.
Podrozowanie, -nia, sn.
3fi eif cn n.
Podrukowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. nad^einanber
brucfen, abbrurfen, bebrudfen.
Podrum, -u, pl. -y, sm.;
Podruna, -ny, pl. -ny, sf.
Sßeinfelter m.
Podrusztowac, -tuje, -wa-
Jem, va. perf. ein (Seiüft
auffteHen.
Podruzbic, -bie, -bilem,
va. perj. jur ^oc^jeit bitten,
Srautfü^rer fein.
Podruzgotac, -tarn, -talem,
va. perf. jerfc^lagen, germal=
men, jerfd^mcttern, äertrüm=
mern.
Podrwic, podrwie, po-
drwisz, podrwiiem, vn. perf.
1) einen bummen ©trcic^
mad^en, einen ^ubel fd^ie^en,
ein J?erfe^en mad^en, etro.
oljne Überlegung ma^en; —
sprawe eine ©ac^e oer^unjen;
2) — sobie z kogo fid) über
temanben luftig" mad^en.
Podrybek, -bka, pl. -bki,
sm. i^ac^sforeHe /. ; augge=
rcad^ffner k(xiß.
Podry6, -ryje, -ryjesz, -ry-
lem, va. perf unteriDÜI^len,
untergraben.
Podryg, -u, pl. -i, sm.
Rappeln n., 3udEen n., Rup-
fen n.) ostataie -i bie legten
' 3»tf»ngen.
PodrygacS, -gam, -gafem,
vn.perf. ; Podrygiwac, -guje,
-walem, vn. imperf. ; Podry-
gnaö, -ne, -nal'em, vn. perf.
jappeln, ©prlinge mad)en,
tändeln; franipff)aft judfen.
Podryjek, -jka, pl. -jki,
' sm. (Atteiabus) eine 2lrt
Ääfer.
j Podrysztunkowy, adi.
I unter bem 5ßanjer getragen.
Podryw
41
Podskarbi
Podryw, -u, yl. -y, sm.
3Xuf[jüpfen n. ; Sluffd^toung m.,
ainlauf m.; 3luf[to^ (ber .§ajel=
fjüfincr).
Podrywac, fiel^e : Poderwac.
Podrywka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) Serütfung /., Ü6ev=
Ufluna/., ^aae/.,gaUftrid m ;
2) ©enfe/., (fteineä üierectigeä
Podrz|,dca, -oy, ^j?. -cy,
*>»., Untcpoerroalter m. ; S5ije=
[tattl^alter w?.
Podrzec, -dre, -drzesz,
-darlem, vcLperf. 1) setreifien;
— na kawalki tft ©lüde
rci|en; — sie fid^ jerreiBen;
2) eine Sßiefe mit bem Pfluge
veiijen.
Podi'zewka, -ki, pl. -ki,
sf. eine 2lrt Serd^e.
Podrzezac, -zam, -zalero,
va. per/. ; Podrzezy wac,
-znje, -walem, va. imperf.
üon' unten befd^neiben, (xu^^
f^neiben, anfd^neiben.
Podrzezlina, -ny, pl. -ny,
sf. (Browallia) eine ^flanjen»
att.
Podrzezniacz, -a, pl. -e,
sw. 3U(^a[}inec »?., 3'lad)=
fpotter w.
Podrzezniac, -Diam, -nia-
lem, i'«. unö rn. imperf. nad^'
fpotten, nachäffen, ®e[t(^ter
fc^neiben.
Podrz§diiosc, -sei, sing,
tant. Unterorbnung /., ©u5=
orbtnation /.
Podrz§dny, adi. unterge»
orbnct, fuborDiniert.
Podrzucac. -cam, -calem,
va. imperf.; Podrzucic, -ce,
-ciiem, va. perf. in bie ^öfje
werfen aufraerfen, unter etro.
flinroerfen; — co komu
etn). fjetmlic^ unterlegen, t)iu=
rcerfen, tiinlegen; unter»
fc^ieben; — dziecko ein Ätnb
unte:f(^ie6en.
Podrzucanie, Podrzuce-
nie, -nia, pl. -uia, sn. 2luf=
rcerfen «., Unterlegen n.,
Unterfd&ieben n.
Podrzutek, -tka, pl. -tki,
sm. ginbelftnb n., ginbting
TW.; dorn -tköw 55inbell)auä n.
Podrzutnosd, -sei, sing,
tant. Unterraütfigleit/, Unters
tänigtcit f.
Podi'zutny, adi. Podrzu-
tnie, adv. untcrfd^obni, »er=
fälfc^t, unecht.
Podrzymac, Podrzemac,
-mie, -miesz, -maJem, vn.
perf. ein rcentg fd^fummern.
Podrzynac, -nam, -tialem,
va. imperf. ; Poderzn^c,
-rzne, -rziiatem, va. perf. üon
unten abfc^neibenjerfdjneiben;
— ffardto bie Äel^fe abfdineiben.
Podsad, -u, pl. -y, sm.
Sinjeluntcrtage; — baniasty
fd)a[enförmige ©injeluntertage
f.', — kamienny fteineme
©ingetunlcvrjge/.; — zelazny
eifernc ©injetuntertage /.
Podsada, -dy, pl. -dy, sf.
1) Unteilegen n.. Untergelegte
«.; 2) ^tntcrlift /., §inter=
[)(\{i m., ??alle /.
Podsadka, -ki, pl. -ki, sf
1) 2lu§rcucf)§ m., ^nod^etifort»
|o^ m. ; 2) §ödfer m. an
^flanjenteifen (bei aJloofen),
(grrceiteruag /. an ber S8afi§
ber SSüd^fe.
Podsadzac, -dzara, -dzalem,
va. imperf.', Podsadzic -dze,
-dzilem, va. perf. unter=
regen, unterfteßen, legen; —
miny ajJinen legen; — jagnie
pod maciore ein Samnt jum
Saugen anfe^en; — kogo
jmnbn lieben, emporheben,
emporfteigen Reifen; — sie
pod kogo von I}inten an jmnbn
rüdfen, if}m auf ben §alä rüf=
fen.
Podsalac, -lam, -lalem
va. imperf.; Podsolic, -le,
lilem va. 2.)erf. ein roenig
fafr^en.
Podsaletran, Podsale-
trzan, -u, pl. -y, sm. ©alpe-
teifauerialj n.
Podsaday, adi. cor ©erid^t
geftcllt, befitiblicö, bem ©eri^te
Dorliegenb; sm.2lngeflagte(r)jw.
Podsekretarz^ -a, pl. -e,
sm. Unterfefretür in.
Podsgdek, -dka, pl. -dko-
wie,oDer-dki,5OT.3Uct)ter[te[lDer=
treler m., Unter», 3]ijeric^ter
m. ; ^nftruftionsrid^ter m.
Podsgdkowstwo, -wa, pl.
-wa, sn. Unterrid)teramt «.;
^nftruttionärid^teramt n.
Podsiac, -sieje, -sialem, va.
perf; Podsiewac, -warn,
-walem, va. imperf. unter
etro. fäen, burd)fie6en, fid)ten.
Podsiadaö, -dam, -dalem,
va. unb vn. imperf. \ Podsiesc,
Podsiasö, -siade, -siadziesa,
-siailem, va.MV.'üvn.perf. ein
roenig fi^en bleiben, außtjarren;
— kogo jjmnbm ben i8orfi|
abnct)men,ben Slang ablaufen;
— sie fid^ fe^en, flar rcerben
(Don S'tiiffigffit).
Podsiarczan, Podsiarkan,
-u, pl. -y, sm. Unterfc^tBefelä
fäure /., ©auerfc^roefelfalj n.
Podsiarczyn, -u, pl. -y,
sm. unterfc^roefUge Säure /.
Podsi^kac, -kam, -kalem,
vn. imperf. (oom SIßaffer) »on
unten einbringen.
Podsiesc, fie|e: Podsia-
dac.
Podsiebicie, Podsigbicie,
-cia, pL-cia, s?i. Podsigbitka,
-ki, pl. -ki, sf. ^tafünb tn.,
©ipSbedfe/., getäfelte 3intmer=
bede /.
Podsiec, -ke, -czesz, -klem,
va. perf. ; Podsiekac, -kam,
-kalem, va. imperf. Don unten
roeg^auen.
Podsienie, -nia, pl. -nia,
sn. ; Podsionek, -nka, pl. -nki,
sm. Saube/. (öor bem $aufe),
gebedte Sßorljalle /.
Podsiewac, fiefje: Podsiac.
Podsigbierny, adi.-nQ koüo
unterfdilöd^tigeä SBafferrab n.
Podsiniac, -niam, -niaiem,
va. imperf.; Podsinic, -ni§,
-nilem, va. perf. blau mad^ett,
blau färben.
Podsinialy, adi, blou an=
gelaufen.
Podsiniec, -nieje, -nialero,
vn. perf. blau unterlaufen,
blau irerben.
Podsiodlowy, adi. unter
bem Sattel befinblic^.
Podsitek, -tkn, pl. -tki, sm.
Sieb n.
Podskakiwac, -kuje, -wa-
lem, vn. imperf.; Podsko-
czyc, -cze, -czyctem, vn. perf.
emporfpringen, auffpringen,
Sprünge tun, einen Sprung
tun, aufPpfen, fc^neü in bie
§ö^e fleigen; barometr -ezyl
o trzy stopnie ba§ Sarometer
ift um brei ©rab geftiegen.
Podskarbi, -biege, ^?. -bio-
Podskarbianka
42
Podstolic
wie sjti. ©d^a^meifter w.; —
koronny ßronfcftatimeifter ?h.
Podskarbianka, -ki, pl.
-ki, sf. ©c^a^meifterstod^tec /.
Podskarbic, -a, ^;Z. -owie,
<£dja^meifterfof)n m.
Podskarbina, -ny, jil- -ny,
sf. ^-xaü ti5 ©djalmeiftetö f.
Podskarbini, -ni, pl. -nie,
s/. Äloftcrforbsoftinaltertn.
Podskarbiowski, adi.
©dia^ineifter».
Podskarbstwo, -wa, 2^?.
-wa, 6-*(. ©c^abmcifteramt ?;.
Podskibowiec, -wca, 2^J.
-wce, sw. '!l>flufl m.
Podsklepiac, -piam, -pla-
lem, va. imperf.\ Podsklepic,
-pie, -pildin, va. i)erf. unter=
jüöfben.
Podskoczyc, fief^e: Pod-
skakiwac.
Podskok, -u, pl. -i, sm ,
aiuHprin^en n., Stufiprunfl m.,
©prung vi.; 2tnfa^ m., SHnlauf
j«.; — mlüta §Ubl^ö^e.
Podskornia, -ni, 2>^. -nie,
sf. innere ©ainenI}ixut/.-,Äern=,
:Öeber=, ^er3amentf)aut /.
Podskornik, -a, j;Z. -i, sm.
(rbizomorpha) ^il;(gattung.
Podskorny, adi. unter ber
^aut befinbUd).
Podskorze, -rza, pü. -rza,
5«. UnterleDec n.,®en)eb5[cl^ic^te
unter ber faut.
Podskrobac, -bie, -balem,
va. perf. ; Podskroby wac,
-buje, -walem, va. imperf. oon
unten ah', befragen, fcftaben,
befd^aben; — drzewka Saume
befd)neiPen.
Podskrobany, adi. üon
unten gefragt, gefcbabt.
Püdskrobek, -bka, i>l. -bki,
67«. 5lu(^en m. oon 5ufainmen=
gefragten leigceflen.
Podskroniowy, adi. unter
ber ©(^(öfe befinbtic^.
Podskrzelowy, adi. unter
ben SUemen liegenb.
Podskrzydlny, adi. Pod-
skrzydlowy, adi. unter ben
g-Iüqeln bcfinblid^.
Podskuba6, -hie, -batem,
va. perf. ; Podskuby wa6,
-bujc;, -watom, va. imperf.
(oon unten) berupfen, rupfen.
Podsladzad, -dzam, -dza-
l3m, va. imperf. \ Podslodziö,
-dze, -dzilem, va. perf. ein
lü^nig Dcrfü^en.
Podslodzony, adi. ein
nienig t)ertli|t.
Podsloneczny, adi. unter
ber ©onne (lieaenb).
Podslöj, -loju.jj?. -loje, sm.
2)Jaferbtlbung /.
Podsluch, -u, pl. -y, sm.
S3elaufct)enn.,^ord)en «.;byc
ua -u auf ber Sauer fein;
Sunbfdjaft /. ; stac na -u
auf einem Sunbfdö'ift^pof'c"
fteben.
Podsluchac, -cbam, -cba-
lein, va. perf.\ Podsluchi-
wac, -chuje, -walera, va. im-
perf. belaufeten, l^ord^en, be=
lauern; -wat pod drzwiami er
[}orcl)te, Iau)d)te an ber 3;ür.
Podsluchiwacz, -a, jil. -e,
S7n §)Ocder m.\ Saufdjer m.
Podslupie, -pia, pZ.-pia, sn.
^u^geftcll n. einer ©äutc,
©äulenftut)! »n., ^iebeftal in.
Podslupien, -pnia, pl.
-pnie, sm. ©tteld^en n. beä
SierftodEö.
Podsmazac, -i;am, -iifem,
va. imperf. ; Podsmazyc, -ze,
-zylem, va. ptrf. ein luenig
in ^ett braten, fdimoren.
Podsmazony, adi. von
unten angebraten.
Podsobny, adi. unter je^
manöem befinblic^; kon —
©attelpferb n.
Podsokoly, adi. jum %aU
fenbei^en taugüc^.
Podsolan, -u, 2d. -y, sm.
©auerfa(j u.
Podsoliö, f. PoJsalac.
Podspodni, adi. Unter=.
Podspod, adv. nad) unten,
baruuter."
Podsta6 si§, -stoje, -sta-
le'n, vr. perf.\ Podslawaö,
-warn, -vvateni, vr. imperf.
fic^ fetjen, abf(ären; gerin^
nen, bid roerben.
Podstarosci, -eiego,/;^. -cio-
wie, sm. ; Podstarosta, -8ty,
pl. -stowid, sm. 58iäeburgtid;ter
m., Sijeoogt m., Slmtmann
m.. SSermalter m.
Podstaroscina, -ny, pl. -ny,
sf. bie grau beö Süijeburgric^-
ter^, bea SijeDOätä.
Podstarzaly, adi. ältlic|,
bejal^rt.
Podstarzec, -rzeje, -rzatem,
vn. perf. altern, alt raerben.
Podstawa, -wy, pl. -wy, sf.
5^afiä /., QJruiibliuie /. ;
^oftament n., ©eftea «., Un=
leifa^ m., g-ufe m.\ — komi-
iiowa ©d)ornfteinunlerial5 m. ;
— kowadia Slmbofeblorf JH.,
Slmbo^ftod m., 2lmbof(futter
n ; — lampy Sampenfufj m.,
Sampengeftell n. ; — mlota
^aminergerüft n., §ammerge=
bälf n. ; — obrotnicy S)rel^=>
fc^eibenuntergefteß n.; — war-
sztatu a3ant£ned)tjrt.; ©runb
m., ©tunblage/.; -wa do-
brego rzadu jest . . . ben
©runbpfeiler einer guten 9?e=
gietung bilöet. . .
Podstawek,-wka, pl. -wki,
sm. ©teg m. (an ber äjioline) ;
Unterfa^ m.
Podstawiac, -wiam, -wia-
lam, va. imperf. ; Podstawic,
-wie, -wilem, va. perf. unter
ein), ftellen, fc^ieben, fe^jen,
unterftellen ; — komu noge
jmnbm ein 33ein ftellen.
Podstawka, -ki, lü. -ki, sf.
1) Sraaellog m., Sragebalfen
m., eteije f- \ ©el5=, gutterftufe;
2) Untertaffe /.
Podstawowy, adi. ®£Unb=;
— kamieii ©or;(engeftein n.,
©o[)[enfallftein m.
Podst^pic, -pie, -pilem, va.
unb vn. perf.; Podstgpowac,
-puje,-pywaidm,ua.unö vn.im-
perf. unter elm. treten, bi§ ju
elra. ^eranrüdEen ; — kogo einen
mit Sift fongen, in bie ©djlinge
lodfen.
Podstfp, -u, pl. -y, sm.
Sift/., §inter=, 5(rglift/. ; uzyc
-u eine Sift gebrauchen; -pem
burd) Sift.
Podstgplowac, -pluje, -wa-
lem, va. perf. uuterftü^en
pö(;;en (eine SEanb).
Podstepny,a(/j.podstepnie,
adi\ l)inter=, ariiUftig.
Podstfpowac, fielje: Pod-
stapic.
Podstolanka, -ki, pl. -ki,
sf. XodjterbeSUntertiuc^feffen
/•
Podstoli, -lego, pl. -lowie,
sm. Untertruc^fe^ m.
Podstolic, -a, pl. -e, sm.
©o^n bes Untertruc^feft m.
Podstolina
43
Podsmietana
Podstolina, -ny, pl. -ny,
sf. g-rau bcä Untertru^ftffen f.
Podstolstwo, -wa, pl. -wa,
Sil. boä 2tmt eincä Untettruc^=
feffeii.
Podstopek, -pka, p?. -pki,
sm. — krokwi ©tid^blott n.,
©ttcfibrctt n.
Podstrajac, -jara, -jalem,
va. imjyerf. ; Podstroiß, -troje,
•troilem, va. perf.\ ein lue»
ntg ftimmcn (ein ;5"ft'^"t"«nOj
— kogo na kogo einen
gegen jmnbn ftimmen, nuf=
f)c^en.
Podstrozy, -za,^)?. -ie, sw.
Uiiterntäc^ter w?.
Podstrychuac, -no, -na-
lem, ta. ^je?/. aufftreic^en, in
bie $>öt)e ftreic^en.
Podstrzedz, -strzege, -strze-
glem, va. perf. ; Podstrzegac,
-gam, -gaJem, va. imperf.
[jeimlid^ beoba^ten, aufpaffen,
ausipä^en.
Podstrzegacz, -a, 2>l -ß)
sm. Stuflauerer m., 2(ufpaffer
m.. ©pä^er w., ©pion m.
Podstrzelac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Podstrzelic, -le,
-hlem, va. perf. anfc^iefeen,
eine ©cbuBrounbe beibringen.
Podstrzelczy, Podstrzel-
ny, adi. für einen '^'o^g,tx taug=
lid'.
Podstrzesze, -sza, ^j7. -sze,
sn. S)ad)boben m.
Podstrzydz, -strzyge,
-strzygfem, va. perf. ; Pod-
strzygac, -gam, -gatem, va.
imperf. ein roenig befc^aeioen,
abfcftneibcn, ftu^en.
Podstrzyzyuy, fiel^e: Pü-
strzyzyny.
Podsufitka, -kl, pl, -ki,
sf. f)a[bäöUigeä SBrett, Äiflen=
brett n.
Podsun^ö, -re, -nalem, va.
perf.\ Podsuwac, -wam, -wa-
tem, va. imperf.; unter
etro. I^in fcbieben, rüden, legen;
— stoJeczek pod nogi ben
©dE)emel unter bie %ü.^t fc^ie=
htn\ — CO komu ftunbrn etiü.
einflüftern, eingeben, in bie
§änbe fpielen.
Podsunif cie, -cia, pl. -cia,
sn. Unterjc^ieben n.
Podsnszac, -szatr, -sza-
lem, va. imperf. ; Podsuszyc,
-sze, -szylem, va. perf. OOn
unten etin. ablrodfnen, auf»
trotfnen,
Podsuszony, adi. abge=
trodnet.
Podsuw, -u, pl. -y, sm.
juaeftfcfteä ©efc^en!.
Podsnwka, -ki, pl. -ki, sf.
Seibid)üffe[ /.
Podswarzyc, -rze, -rzylem,
vn. perf. fic^ ein roenig äan=
fen, überroetfen.
Podsycac, -cam, -calem,
va. imperf.:, Podsycic, -ce,
-citein, va. perf. fättigen,
nähren, 3taf)rung geben; -eal
jego uienawisc er nöfjrte
feinen §a§; ein ©elränf mit
etroaä werfe^en, oermifcf)en.
Podsychac, -cham, -cha-
lem, vn. imperf. ; Pode-
schnac, -ebne, -chualem, vn.
perf. ein roenig ttodfen rcerben,
auetrocfnen.
Podsylek, -Ika, pl. -Jki,
sm. 3ufi5iden «., ^us^fc^idte n.
Podsylac, fie^e: PodesJad.
Podsypac, -pie, -palem,
va.perf. ; Podsypywac,-puje,
• walem, va. imperf. \ unter
etro. ftreuen, fc^ütten; —
prochu na panewke ^uToer
in bie 3ünbpfanne fd)ütten;
zboze dobrze -puje baä tS^e=
treibe gibt guten 2luäbrufdi,
piel £c)cner.
Podsypka, -ki, pl. -ki, sf.
1) Unterfc^üttung /. ; 2) Sßui=
Der n. auf ber Pfanne.
Podsypywac, fiel^e: Pod-
sypac.
Podsyta, -ty, pl. -ty, 6^.
Stabrunj? /., ©törhmg /.
Podsytnik, -a, pl. -i, sm.
©afometer ?«., ©asreferpoir n.
Podszafarz, -rza, pl. -rze,
sm. Uiiterfdjaffner m.
Podszancowac sig, -cuje,
-walem, vr. perf. ftc^ üer=
fdianjen.
Podszczepiac, -piam, -pia-
^■em, va. imperf.] Podszcze-
pic, -pie, -pitem, va. perf.
1) üon unten ouf fpalten,
pfropfen; 2) — kogo einem
ein SBein unterfc^ tagen, eine
gaße legen; — co komu einem
etro. abnehmen unb fic^ an=
eignen.
Podszczuc, -czuje, -czulem,
va. perf.\ Podszczuwac,
-wam, -waiem, va. imperf.
auf^eljen, aufroiegeln.
Podszef, -a, pl. -fowie,
Unterc^ef m., SStjec^ef m.
Podszepn^c, -ne, -nalem,
va. perf. ; Podszeptac, -tam,
-tatem, va. perj.; Podszep-
tywac, -tuje, -waiem, va.
imperf juflüftern, jurauneu,
tinflüftern, inö Dljt fagen.
Podszept, -u, pl. -y, sm.
(Finflüftfrung /., Dt)renbtäfer«
f-
Podszewka, -ki, pJ. -ki,
sf. 1) Untecfutter «.; pod-
szewke dac i)od jiliszcz ben
SUantet füttern; 2) trodene
iJJaben)()[jer jur Untertage beö
fd;uieren J^Iofe^oljeg.
Podszewnica, -cy, pl. -ce,
sf. üianitle /. (Epidendruai).
Podszmelcerz, -a, ^;?. -e,
sm. Unterfc^meljec m.
Podsztabniczy, -czego,
pJ. -czowie, .sm. Unter|'teuer=
mann m.
Podsztygar, -a, pl. -izy,
sm. Unterfleiger m.
Podszybie, -bia, pl. -bin,
sn. "Jüllort m.
Podszybowac, -buje, -wa-
l;m, ?•«. perf. untec etro. f)iu5
fct)ieben.
Podszycie, -cia, pl. -cia,
sn. 1) 35orfcf)ut)en n. ; 2) Unters
futter n.
Podszyc. -=zyje, -szylem,
va. perf.:, Podszywac, -wam,
-watem, va. imperf. 1) unter=
nä^en, füttern; 2) pocf.-^ufjen;
3) — sie pod kogo fid; auf
jnmbn berufen, ftd) jmnbn
gum SSorroanb nefjmen; fidö
|inter jmbn ftedCen; nie -waj
sie poiemnie! Ia& mic^ nuä
bem ©piele! — sie pod co
fic^ eiufdlteic^en; 4) las sie
-wa ba§ junge §ol5 roäd^ft.
Podszyjcze, -aza, sn.
fieifc^ige Unterlage beö ^nid)t=
fnoten'g ber ©olbcngcroäd^fe.
Podszyty adi. unternäijt,
gefüttert; lisem — alter guc^ö,
fc^Iauer ©d;oIf; t)interliftig,
gleifenerifc^.
Podscial, -u, pl. -j, sm.
Sticu /'.
Podscielac. fte^e : Podesfac.
Podsmietana, -ny, pl. -ny.
PodänieÄny
44
Podwalny
sf. ; Pod^mietanie, -nia, sn.
nnab(^i'fct)iipfte faiire W\i6).
Podsnieiny, adi. untev
bem ©ctinee bcftnblicl^.
Podswinek, -nka, pl. -nki,
sm. grüf?eieä gcitel.
Podtaczaö, -t-zam, -czalem,
ra. impcrf. ; Podtoczyö, -v'^c,
-czyh'in, la. per/, biö Vüofjin
loUein, lüäljfii, j^iebcn, jd)lcp=
\)cn, tollen; — \v6z pod
dach ben Sßagon unter ^a<i)
bringen ; — kulo pod mar bie
5lugfl biö au bie ^Diauer fc^ie»
ben; — si<j rr. I^intaunicln,
Ijiiirollen.
Podtajac, -jam,-jarom, in.
pcrf. ein wenig abtauen, auf-
tauen.
Podtapia6, -piaiu, -pialem,
va. impir/.', Podtopid, -pie,
-piieni, ra. pcrf. unter äBuffer
fet<en, iibcr)ct)iBei>imeu.
Podtargiwa6, -gnj^, -wa-
lem, va. iinperf. ; Podtar-
gii^<5, -ne, -Djjlem, va. per f.
ein tüoniii oon unten jctren,
jiUiU'n, rci^u'u.
Podtarniowy, adi, = pod-
•lopatkowy; — niuszkul bei'
::ljjuäfel unter bem Slüdtatabe.
Podtka<3, ftclje: Podetkac.
Podtlaczaö, -czam, -i-za-
leni, va. impcrf. ; Podtloczyö,
-cze, -czyiem, va. pcrf. unter
etn)a8 l)inftopfen.
Podtoczy6, fiel^e : Pod-
tai'zac.
Podtopiö, ftel^c: Podtapiac.
Podtorze, -rza, i)l. -rza,
sn. Uutcrbaufrone /'. ; — za-
pasowo SlinbbaOn /.
Podtratowaö, -tuje, -wa-
leni, vu. per/, unter bie ^ü&f
treten, nertieten.
Podtr^caö, -cam, -oalem,
va. impcrf.; Podtraciö, -ce,
-cilem, va. pcrf. ein lucniii
anftoücn, berül)ren.
Podtrzq,sa6, «am, -salem,
vn. impcrf. Podtrzasc, -sc,
-sJem, va. pcrf. uutevftreuen,
untrrfd)ütten.
Podtuczaö, -c'/.am, -cza-
leni, va. impcrf. ; Podtuczyö,
-cze, -czylem, va. perf. 1)
ein rcenig inä[ten; 2) auf-
muntern.
Podtulaß, -lam, -lalem, ra.
imperf.\ Podtulid, -lo, -lilein,
va. perf. unter etrc. f d^miegen,
bcu(\en, oerfteden.
Podtwierdzaö, -dzam, -dza-
Jeni, va. impcrf. \ Podtwier-
dzi(5, -dze, -dzilöiii, va.
perf. unterftülien, Äraft geben.
Podtyczy6, -Cz^ -czylern,
va. pcrf. (popfen) on ©tangen
fe^en, ©taugen binben, mit
©taugen ftii^en.
Podtyc, -tyje, -tylem, vn.
perf. ein luenig fett nierben,
g-ctt anfe^eu.
Podtykad, fielje : Podetkac.
Podubiegac, -gam, -gatem,
V». impcrf. in 2lbna^me
tommen.
Poduboie6 -iojo, -zylem,
rw. perf. oim luerben, in
Strmut oerfallen, ueraimen.
Podubozyc, -ie, -iatein,
va. perf. arm mad)en.
Poduczaß -czam, -czalem,
va. impcrf.-., Poduczyö, -c/e,
-czylem, va. pcrf. Die 2la»
faiujägrünbe beibringen, 'Oiw
©ruub einer SBifjenfdiaft legen,
einen 9lnfang im Unterrid)t
mad)en; — sie vr. czego etil),
ein menig erlernen.
Poduczony, adi. ein wenig
unterrid)tct.
Podufalosc, -sei, pl. -sei,
sf. alljugtofee SSertraulid)-
feit /.
Podufaly, adi. allju ocr»
trnulic^.
Podiimaö, -mani, -matem,
va. pcrf. ein loenig nact)=
benfen; — nad czem über
etiu. nad)finnen.
Podumanie -nia, sn, 9^ad^"
finnen n.
Podupada6. -dam, -dalem,
vn. impcrf. ; Podupasö -pa-
diie, -padlem, vn. perf. l)er»
unterrommen, uevarmen; Her-
fallen, in SJerfuH geraten,
finfen.
Podupadloäd, -sei, sf.
ä>evainuina ./".
Podupadiy, adi. perfaUen,
gejuufcn, Ijcruntergefommen,
uerarnit.
Podusid, -sze, -sisz, -silrtm,
ca. pcrf. alle nad;einanber
ermüigen, eriiidten.
Poduszcza6, -czam, -cza-
lem, va. z>«/>e;-/.; Poduszczyö,
-szcze, -szczyiem, ra. perf.
auf^e^en, tei5en, jum iööfen
üerleiten.
Poduszczony, adi. auf-
gelieljt, «erleitet.
Poduszeczka, -ki, pl. -ki,
sf. dimin. uon Puduszka; —
na szpilki 9iahelfiffen «.; —
do szycia 9(äl)tiffen n.
Poduszeczkowaty, adi.
fiffenförmig.
Poduszka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ftiffen n., Jlopffiffen «.,
^^solfter m ; 2; — do krzy-
äownic Unterlage bcö §erj=
flürfeö; 3) -ki, pl. ©to^=
üffen (im SBaggou); jicei
parallel in ber Sänge bcö
j5-lof5e'j liegenbe §öl3er unter
ber 3Jartfd)enrottlje.
Poduszne, -uego, siny.
tant sn. ifopfgelb n.
Poduszny, adi. unter bem
Dbre beftnbltcb,
Podu4e6, -zejo, -ialem, r».
perf. grofe merben.
Podwadzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. ; Podwadziö,
-dze, -dzilom, va. perf. —
kogo z kim ein lueutg 3u=^
fammenlje^en. in ^<\\\l unb
©treit brinaen.
Podwajaö, -jam,-jal'em,ra.
imperf. ; Podwoiö, -woje,
-woit.-m, va. pcrf uerboppeln.
Podwalaö, -lam, -lalem,
ra. imperf.:, Podwaliö, -le,
-lilein, va. perf; 1) unter
etro. I)inn)ftl3en; 2) unter»
graben, crfd)ilttcin.
Podwale, -la, pl. -In, sn.;
Podwat, -u, pl. -y, sm.
Unterioall wj., ^la^ am SBaHc;
i?ellcriuDljnung /., (Srbge-
fdioft n.
Podwaliaa, -ny, pl. -ny,
sf. Unteifdjiüello /., ©runb-
fc^iüelle /'., Unterbalfcn wi.;
tfrunbmauer /"., Unteifa(} tn.,
©odfel m. ; 33afi'3 /., (^-unba«
ment w., ©runbla^e f.; —
diewnianallntetjug ?«., Unter=-
läge eineö bi^ljemen ©ebäubeö
/. ; — wyzsza ©aum^, 53ruft=
fd^ioeae /., 9luf|a^iol)le /. ;
~ stolcowa 2)ac^|"tu^l=
|d)n)elle /'.
Podwalinka, -ki, pl. -ki,
sf. l'iauerlatte /.
Podwalny, adi. unten am
äQalle gelegen.
Podwal
45
Podwöjny
Podwal, fte^c : Podwale.
Podwalek, -Ika, pl. -Iki,
sm. 1) untere Sruftroe^r
am SBaae; 2) ein %e\l beö
©äulenfapttttlö.
Podwalka, -ki, pl. -ki, sf.
aibfaß m.
Podwalowy, adi. mur —
©tunD-, ^uttermauer /.
Podwarzad, -rzam, -rza-
•Idm, va. imperf.; Podwa-
rzyc, -rze, -rzylem, t?«. per/,
outücbcn, auffoc^en.
Podwazac, -änm, -ialem,
»rt. itnperf.'i Podwazyc, -±e,
■iyifia, va. perf. üon unten
in bie feö^e lieben, mit einem
Seil obec ^ebeboum auf»
ricbten.
Podwaianie, Podwaze-
nie, -nia, sn. §ebert n.
mittefö eines Äeileä ober
^ebebaumö.
Podwazka, -ki, pl. -ki, sf.
5?eil w., ."pebel w.
Podweselac, -lam, -lalem,
ra. imperf. ; Podweselic,
-le, -liiem, ra. per/, erluftigen,
luftig unb frö^Udö machen;
— sie vr. fiot) luftig trinfen.
Podweselony, adi. ange=
l^eitcrt.
Podwfgielny, adi. unter
bem (Sctitdn befinblic^; —
kamien (?(!', ©runbftein m.
Podwiac, -wicje, -wialem,
va. perf. Podwiewa6, -warn,
-walem, va. imperf. Don
unten ann)el)en, rochen.
Podwi^zad, -Xq, -zatem,
va. per/. ; Podwiazywac,
-zuje, -walem, va. imperf.;
1) unterbinben, nerbinben;
2) ein ©erüft unter etro. ma=
c^en, unterbauen.
Podwiazka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) 5^nte=, ©trumpf bonb n. ;
Order -ki ^ofenbanborben m.;
2) Sreu^jod) n. im güQortc
Podwiazkowy, adi.
©trumplbanb=.
Podwiazywaö, fie^e: Pod-
wiazac'.
Podwi|,zany, adi. unter«
gebunbin.
Podwiczka, fiel^c: Podwi-
ka.
Podwiö, -wije, -wilem, va.
perf. ; Podwin^c, -ne, -niesz,
-nalem, va.pcrf.\ Podwijaö,
-jara, -jaiem, va. imperf. auf=
rcidfetn, aufbinben, auffc^ür»
jen; -nela sie noga ber gufe
tft ausgeglitten, auggerutfc^t.
Podwieczorek, -rka, pl.
-rki,s?». S^ja^rbrob n., ^auje/.
Podwieczorkowaö, -kuje,
-watem, va. imperf. jaufen,
pefpern.
Podwieczorkowy, adi.
Sßeiper=, Raufen».
Podwieczorny, adi gegen
abenb.
Podwierac, fiel^e: Pode-
wrzec.
Podwierzgiwac, -ßf"je,
-waicm, va. imperf. \ Pod-
wierzgnaö, -gne, -glem, va.
perf. (oon Ijinten) ausfc^lagen.
Podwiesc, -wiode, -wie-
(iziesz, -wiodlem, va. perf.;
Podwodziö, -t5ze, -dzilem, va.
imperf. 1) = Podprowadzic;
2) aufri^ten, aufl)elfen; 3)
anfpornen, anleiten, auf^c^en;
— na kogo Übel üon jmnbm
reben, jmnbn fnlfdinc^ an=
Ilagen.
Podwiew, -u, ])l. -y, sm.
SQ?el)en n., llnterraetjen n., Un^-
terblafen n.; Sluf^e^en n.
Podwiewac, fie^e: I'od-
wiüc.
Podwiez6, -wioze, -wio-
zlem, va. perf. \ Podwoziö,
-4e, -zisz, -zitera, va. imperf.
biä n)of)in fahren, (^eimlict))
jufii^rcn.
Podwiedn^jC, -die, -diem,
rn. perf. annjelfcn.
Podwijac, fifl)e: Podwic.
Podwika, -ki, pl. -ki, sf.
Podwiczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©c^leier m.\ 2) Sffieibsbitb
n., ai^eibäperfon /.
Podwinian, -u, pl. -y, sm.
— pota:J;u roeinfteinfaures
Podwlec, -wloke, -wleczesz^
-wloklem, va. perf.:, Podwle-
kaö, -kam, -kasz, -kalem, va.
imperf. hinunter fc^teppcn,
sieben.
Podwladny, adi. untet=
geben, untcrroorfen, unterg?--
orbnet, fubnltern.
Podwloka, -ki, pl. -ki, .^f.
Untcruug m.
Podwiosnik, -a, pl. -i, sm.
^ubermantel m.
Podwl6czy6, -cze, -czysz,
-czyfem, va. perf. untereggen.
Podwoda, -dy, pl. -dy, sf.
1) gronfuf)re /., gronoor«
fpann m., gu^rfron m.;
gufire /., guf)rn)er£ n.; 2)
©anöbanf in ber ©ee /.
Podwodnik, -a, pl. -nicy,
sm. gronbote w., §ronful)r=
mann m.\ gul^rmann m.
Podwodny, adi. I . gron=,
33or|pann=; II. unter bcni
ääaffft befinbltcl^.
Podwodzic, fielje : Pod-
wie.sc.
Podwoic, fie^e: Podwajac.
Podwoje, -woi, plnr. tauf.
Sürpfofteu p^., glügeltürc /. ;
%üx=, Xotflügel m.
Podwojenie, -nia, pü. -nia,
sn. Ü^Secbopplung /.
Podwojewodny,-dziego, pl.
-düi, sm. SSi^egejpan m., Un=
teriDoieiDobe m., Unlergefpan
in.
Podwojony, adi. Perbop=»
pelt.
Podwojnica, -cy, pl. ce,
sf. .öalmsfieme /
Podwonik, -a, pl. -i, sm.
SBalfambüd^sc^en 7W.
Podwojski, -kiego, pl. -scy,
sm. ©eric^tsfrcn m.
Podwornik, -a, pl. -cy, sm.
^ofbefi^cr m.
Podworny, Podworowy,
adi. .Sjof^, .t)ofp[a^=.
Podworowe, -wego, pl.
-we, sn. Öofpla^gett» n., 33au-
plal5abgabe /., ©runbfteuer /.
Podwozie, -zia, pl. -zia,
sn. SBagenuntergeftelle n.
Podwornik, -a, pl. -icy,
sm. |jufüE)rer m.
Podwodka, -ki, pl. -ki, sf.
= Przewodnilc.
Podwoj, -\voi\i,pl.-yvoje,sm.
1) (idotex) >2lffelgattung; 2)
^:pfoften m. (älrc^ileftur).
Podwojnolistny, adi. bop=
pelblättrig.
Podwöjnoczek, -czka, pl.
-czki, sm. ^od^gucfer m., 58ier--
auge n.
Podwojnosc, -sei, pl. -6ci,
2)oppeltt)eit /. ; == dwoistosc.
Podwöjny, adi. ; Podwöj-
nie, adv. Doppelt, 3n)eifac^;
-ne drzwi Doppeltür/.; -na
kare poniesc boppelte ©träfe
Podworcowy
46
Podzwonic
Po-
-wozy,
etleiben/; byc w -nem nie-
biezpieczenstwie \xi) in bop=
peltec ©efal^t befinben ; -nie nie-
szezesliwj^ boppelt unglüöltcf).
Podworcowy, Podworzo-
wy, adi. §of=, $ofptQfe=.
Podwörko, -ka, i)L -ka,
sn. lUiner ^of, ^öfi^en n.,
§intctf)of m.
Podworze, -rza, pl. -rza,
sn. ^of m., ^inter^of m., §of=
pla^ m., §ofraum >».
Podworzec, -rca, pl. -rce,
sm. grofisr geräumiger §of»
plaf5.
Podwörzowy, fiel^e:
dworcowy.
Podwoz, -wozu, pl
svi. d,\x\vi\)x f. (fieimlic^e).
Podwracac, -cam, -calem, j
va. imperf. •, Podwrocic, -ce,
-cile.m, va. per}, üoii unten
umraerfen, aufrcerfen; umfe^=
ren.
Podwrotek, -tka, fl. -tki,
sm. ©algbergroetfäbcamtcCc) m.
Podwrocic, ftef)e: Podwra-
cac.
Podwr6t,-wrotu,^Z. -wroty,
sm. Unfaa »i., Um)turj w.
Podwydzialowy, adi. Uns
teraue)c^u^=.
Podwyz, adv. «tiD. in bie
§öf)e, aufraärlS.
" Podwyzka, -ki, fl. -ki, s/.
Grf)ö^ung f.
Podwyzszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf. \ Podwyz-
szyc, -sze, -szyiem, va. perf.
ett)ö^en; — cene zboza ben
^reiä beä ®elreiöe§ et^ö^en;
aufticöten,
Podwyzszanie, Podwyz-
szenie, -nia, pl. -nia, sn. (St=
r)ö()ung /.; — ceny $reieer=
^ö^ung/.; — krzyza Äteuj=
etbö^ung f.
Podybac, -bie, -balem, vn.
perf. lauernb um clro. ^erum=
gellen, auflauern.
Podyktowac, -tuje, -wa-
aiem, va. perf. biftieren.
Podym, -u, pl. -y, sm.
g-uferourjel /.
Podyma, -my, pl. -my, sf.
Tiuerl^olj n. bcr beiben 2)eic^;
feiarme.
Podymie, -mia, pl. -mia,
SM. geuerfteüe f., ^au§ mit
einem 3laud^fange.
Podymne, -go, sing. taut.
giauc^fangfteuer /., 3iauc^pfen=
tiig m.
Podyum, sn. indecl. ^0=
bium n., et{)öt)ung /.
Podzakonny, -nego, pl.
-ni, sm. einem firc^lic^en ©e«
fe^e untertüorfen.
Podzamcze, -cza, ^7. -cza,
sn. bec Dct, %ia^ unter bem
©cfilofe n., ©c^loMtra^e /.
Podzamkowy, adi. unter
bem Sc^loiie befinblic^.
Podzelowaö, -luje, -walera,
va. perf. beiol)len, fohlen.
Podziac, Podzieö, -dzieje,
-dzialem, va. perf. ; Podzie-
wac, -wara, -walera, va. im-
perf. etiu. mo taffen, l)intun;
— sie vr. roo l^tngeraten, l)in=
fommen; nie mam sie gdzie
— id) fann nirgenbä unter»
fommen; nie wiem, gdzie sie
-dzialo id) roei^ nid^t, roo eg
^ingetommen ift.
Podzial, -u, pl. -y, sm.
Teilung /.; - pracy 2ltbeitä=
teilung /.
Podzialac, -?am, -latem,
va. perf. ; Podzialywac,
-iywam, -walem, va. imperf.
rotrfen, (Einfluß üben.
Podzialka, -ki, pl. -ki, sf.
5Dlafe[taf> m., ©fala /.
Podzialowy, adi. %i\=
lungg-.
Podziczec, -czeje, -czalem,
vn. perf. roilb roerDen.
Podzielac, -lam, -laTetn, va.
^ imperf .\ Podzielic, -le, -ü-
lem, va. perf. teilen, »erteilen,
abteilen; nie -lam panskiego
zdania ic^ teile "^^xt 3!)leinung
nicfet.
Podzielanie, Podzielenie,
-nia, pl. -nia, sn. 2;eilung /.
Podzielna, -nej, pl. -ne,
sf. ©iDibenb m.
Podzielnosc, -kci, sing,
tant. sf. 2eilbac!eit /.
Podzielny, adi.; Podziel-
nie, adv. teilbar.
Podzielonka, -ki, pl. -ki,
sf. üülätterfcfttüamm m.
Podziemek, -mka, pl. -mki,
sm. grbeic^el /., (Srbnu^ /.
Podziemie, -mia, ^Z. -mia,
«;». ; Podziemnica, -cy, pl.
-ce, sf. unterirbifc^er Dct m.,
^ettertüol^nung /., Unterge-
jc^ofi n., ©outerrain n.
Podziemny, ar/i. ; Podzie-
mnie, adv. unterirbijc^.
Podzierac -ram, -ralem,
va. imperf ; Podejrzed, -rze,
-rzalem, va. perf. l}infel^en,
^inicf)auen, Ijeimlic^ juf^auen,
belaufeten, beobad)ten.
Podzierzgnac, -gne,-glem,
va. perf. bmDen, tnupfen.
Podziewac, fiel)e: Podziac.
Podzigka, -ki, pl. -ki, sf.
2)anf m., SDanffagung /.
Podzi§kowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. öanlen, 2)anf
jagen.
Podzi^kowanie, -nia, pl.
-nia, sn. = Portzieka.
Podzimek, -mka, pl. -mki,
sm. ; Podzimie, -mia,jp?.-mia,
sn. bec tieranna^enöe üiinter,
Übergang Dom .'oerbft jum
3[ßinter, ';^erbftenbe unb SCiJm»
teranfang, ©pätfietbft m.,
g-rü^», ä>orit)inter m.
Podziobac, -bie, -balem,
va. perf. mit bem ©c^nabel
piden, burd)lDc^ern.
Podziobany, adi. jerpidt,
burc^löc^ert.
Podzisdzien, adv. biä auf
ben l)eultgen 2:ag.
Podziurawic, -wie, -wi-
iem, va. perf. burc^löd^cin,
üiele Söd^er mad^en.
Podziurawiony , adi. burd|=
Iöd)ert.
Podziw, -u, pl. -y, sm. Se=
TOunberung/., Serrounbern n.;
nad — jum SßertDunbern, über
aße 2KaBen, unglaublich,
aufeerorbentlic^.
Podziwiac, -wiam, -wia-
Jem, va. imperf. beiDunbern;
— sie fic^ Derrounbern.
Podziwienie, -nia, pl. -nia,
sn. = Podziw.
Podziwny,a(/t. rounberbar.
Podznaczac, -czam, -cza-
iem, va. imperf. ; Podzna-
czy6, -cze, -czyd:em, va. perf.
unterftreic^en, anmeifcn.
Podznaczny, adi. unter
bem Qiiö^en.
Podzör, -oru, i^l. -ory, sm.
airaroo^n m.
Podzwoni6, -nie, -niiem,
va. perf. ein rocnig üingeln,
läuten.
Podzwonne
47
Pogam%c
Podzwonne, -nego, sing,
tant. baä ©elb, bie 58ejal)lung
für ba§ Sauten.
Podzwrotnikowy, adi. tro»
piic^, fubäqiiatortal.
Podzwig, -u, pl. sing. tant.
3lufncl)tunij /., 2Btebcr^erfteI=
lunq /., 2luftaffen n.
Podz'wiga, -gl, pl. -gi, sf.
(iriartea) petuanifc^e ^a(mcn=
Ott.
Pod^wigac, -oam, -gaTem,
va. imperf.; Podzwignac,
-gne, -giialem, va. per/. auf=
tid^ten, in bie §bl^e ridE)ten,
roteber auftid^ten; — s'e vr.
fic^ aufgeben, ftd^ ^eraug=
Reifen, fic^ aufraffen; fict) burd^
3U jc^roereS ^eben eine 2)fus!cl=
jerrunf? üerurfadjen.
Podzarzac, -rzanit-rzalem,
i-a. imperf.; Podzarzyc, -rze,
-rzyJem, t;a. perf. von unten
au;(ünben, anfaten.
Podzeberny, Podzebro-
wy, adi. unter ben Stippen
befinblid).
Podzebrza, -brzy, phir.
tant. üßeidien 2)1.
Podzegac, -gam, -galem,
va. imperf. ; Podzegnac,
-gne, -gietn, va. perf. auf»
l^e^en, enlflamtnen; czy cie
piekto -ga? bift bu befeffcn?
Podzoga, -gi, pl. -gi, sf.
3ünbet m., 9iäf)rung /. beg
gcuerä.
Podzoladkowy, adi. unter
bcm 9Jtagen liegenb.
Podziipek, -pka, j)l. -pko-
wie, sm. ; Podzupnik, -a, pl.
-cy, sm. ^ergtoerteauffe^er m.
Podzwirowanie, -nia, pl.
-nia, sn. iöouffterung /.
Podzyly, adi. ättlic^, alt;
abaetebt, oerlebt.
Poemat, -u, pl. -y, sm.
©eöic^t n., Sichtung/.; dim.
Poemacik.
Poeta, -y, pl. -ci, sm.
2)icötet TM., ?ßoet m.
Poetycki, Poetyczny,
adi.-., Poetycznie, adv.
poetifc^, bic^tecifc^.
Poetyka, -ki, pl. -ki, sf.
^oetiE /., 2)id^ttunit /.
Poezya, -zyi, p)^- zje,
sf. «ßoefte /., 3)i(^tung /.
Pofajdac, -dam, -dalem,
va. perf. befd^mu^en, befubeln.
Pofaldowaö, -dnje, -wa-
lem, va. perf. in galten legen,
falten, runjeln.
Pofalszowac, -sznje, -wa-
lem, va. perf. oerfälfctien.
Pofantowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. aHeö nad^=
einanber pfänöen, auepfänben.
Pofarbowac, -buje, -wa-
tem, va. perf. an», befätben,
Beftreid)en.
Pofarbowany, adi. gefärbt.
Pofatygowac sig, -guje,
■walirn, va. perf. fic^ Demüf)en ;
-guj sie pan teÄ jutro do niego
\:ja.htn ©te bie ®üte fid^
morgen ju \\)m ju bemühen.
Pofolgowac, -giije, -wa-
tem, vn. perf. ; — komu einem
etro. nac^fe^en, nad^gcBen,
naditaffen.
Poforsowac, -suje, -wa-
tem, va. perf. mit ?JadE)brud
betreiben.
Poforytowac, -tuje, -wa-
lem, vn. perf. begünftigen.
Pofrnwac, -wam, -walem,
vn. perf. t)crumflattem.
Pofryzowac, -zuje, -wa-
iem, va. perf. (aUe nadjein»
anber) frificrcn.
Pofukac, -kam, -kaJem,
va. perf. ausfdjelten.
Pogadac, -dsm, -dalem,
va.perf. — z kirn mit jmnbm
ein roenig reben, fic^ unter«
galten, befprec^en, 3iücffprad^e
nehmen; -damy o tem mir
werben nod^ barüber reben.
Pogadanka, -ki, pl. -ki,
sf. Dertraulicfee Unterhaltung
/"., »ertraulid^eä ©efpröc^ ».,
^louberei /.
Pogadzad, -dzam, -dzaiem,
va. imperf. \ Pogodzic, -dze,
-dziiem, va. perf. üetföl^»
nen, ausfö^nen; — sie z kim
fid^ mit jjmnbm auäjö^nen;
auägleid^en, Dergleichen, einen
©treit Beilegen; in ®in=
flang bringen, »ertragen;
raz chwali, drugi raz gani, jak
to pogodzicV einmal lobt er,
ein anbermal tabelt er, rcic
uerträgt fic^baä mit einanber?
Pogana, -ny, pl. -ny, sf.
fletner 2:abel ni., ^ormurf m.
Poganiacz, -a, pl. -e,
sm. 1) 2:reiber m., SSiel;trci=
bet »«., ^flugtreiber »?.;
^Pferbelned^t m. ; Sterbe«,
Dd^f enlenler beim pflügen ;
2) S8ärenl)äuter m., (ein ®e=
ftirn); 3) 3;reibcmonn m.\ 4)
-e pl. ©eitenbalfen beä ^olj=
ftoiieö.
Poganiaczka, -ki, pl. -ki,
sf. Xreiberin/., ^ieljtreiberin/.
Poganiac, -niam, -nialem,
va. imperf. ; Pogonic, -nie,
-nilem, va. perf.; 1) treiben,
antreiben, vov ixd) t^intreiben;
2) — sie vr. rinbern (oon
Siül)in).
Poganianie, -nia, pl. -nia,
sn. treiben n.
Poganic, -nie, -nüem, va.
perf. tabeln.
Poganiec, -nieje, -nialem,
vn. imperf. I^eibnifd^, §eibe,
gotttoä roerben.
Poganin, -na, pl. -ganie,
sm. JQeibe m.
Poganka, -ki, pl. -ki, sf.
|)eibin f.
Poganski, adi. ^eibnifd^;
— synu! ©ottlofer!
Poganstwo, -a, sing. tant.
sn. ^eibentum n.
Poganszczyzna, -ny, sf.
J^eiDnifc^eg SBefen »., Reiben«
tum n.
Pogarbek, -bka, -bki, sm.
(koenigia) eine ^flanje.
Pogarbic, -bie, -bilem, va.
perf. frümmen, runjeln, bnä--
lig machen.
Pogarbiony, adi. budlig,
frumuT.
Pogarda, -dy, pl. -dy, sf.
Ißerac^tung /. ; spojrzec na
kogo z -da jmnbn über bie
3lcf)fet anfe^'en, auf jmnbn »er»
äc^tlid^ lierabfe^en; mied co
w -dzie etroaä nerad&ten; -dy
godny oerac^tungsroürbig.
Pogardliwy, adi.; Pogar-
dliwie, adv. neräc^tlic^.
Pogardzac, -dzam, -dza-
iem, vn. imperf. ; Pogardzic,
-dze, -dzilem, vn. perf. »er«
achten, cerfdjmälien; boleSc
moja -dza taka pociecha mein
©c^merj oerfc^mä^t folc^en
Sroft.-
Pogarn%6, -ne, -niesz, va.
perf. ; Pogarniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. alle» nat^-
einanber netjmen, 3U)ammen=
raffen.
Pogarszaö
48
Pogorzel
Pogarszad, -azam, -szalem,
va. imperf. ; Pogorszyc,
-sze, -szylera, va. perf. üer=
fd^Ummern, oetfd^tec^tern,
jc^lec^ter, ärgec machen; —
sie vr. fic^ Derfd)ltmmern,
ärger werben; choroba sie
-sra bte Äranf^eit nimmt ju;
zamiast poprawic -szyl sie
ftatt ju cerbeffern, ^at er el
üerfc^limmert.
Pogasic, -sze, -silem, va.
■perf. nac^einanoer auslöjc^en.
Pogasnac, -ne, -niesz,
• nalem, vn. 'perf. nacfiein=
anber erlöfc^en, auägel^en.
Pogatunkowac, -knje,
-waiem, va. perf. in klaffen
teilen.
Pogfbek, -bka, pl. -bki,
sm, Dljcfeige /., äRaulf^eHe /.
Pog§bkowaCj Poggbowac,
-buje, -walem, va. perf. o^v=
feigen.
Pogosta, -sty, sincj. tant.
f/, (modecca) ^flanjenart/.
Pogi%c, -gne, -gialem,
va. perf. ; Poginaö, -nam,
-nähern, va. imp)erf. biegen,
beugen, trumm mad^en.
Pogi§cie, -cia, pl. -cia,
sf. SBtegung /.
Pogi§ty, adi. frumm, ge=
bogen.
Pogin^c, -ne, -nalem, vn.
perf. nad^einanber umfommen.
Pogl^d, -u, pl. -y, sm.
SBIidE m., UberblicE m.; 2lus=
je^en n., perfpeftioifd^e ^txd^'
nung/.; Stnfc^aiiung /".
Pogladac, -dam, -dalem,
va. imperf. ; Pogladn^c ;
-ne, -nalem, va. perf. — na
CO reo f)infe^en, Ijinfc^auen.
Pogl^dowy, adi. 2Infcftau=
ungä=; nauka -wa 2lnf^au=
ung§unterri(^t m.
Poglada, -fly, pl. -dy, sf.
gteroe /., %u^ m.
Pogladziö, -dze, -dzHem,
va. perf. glätten, ftreid)eln,
ausfeilen.
Poglaskac, -kam, -kalem,
tff. perf. ; Poglaskiwaö,
-knje, -waleni, la. impeif.
ftreic^ern.
Poglfbiacz, -a, pl, -e, sm.
= = Po^lebiak.
Poglgbiac, -biam, -bialem,
va. imperf. \ Poglgbi6, -bie,
-bilem, va. perfr, »ertiefen;
— szyb abteufen, ©c^äc^te
abfinfen.
Poglgbiak, -a, pl. -i, sm.
Sagger m.\ — lyzkowaly
Saggerfd^aufet /. ; — szczyp-
cowaty jroeitetliger Äübetbag=
ger m. ; — siatkowy wozkowy
©lielbagger m.
Poglgbiarka, -ki, pl. -kl,
sf. Saggermafc^ine /.; —
czerpakowa Sd^aufel5agger=
mafd^ine /. ; — kubtowa
©imerfettenmafd^ine /. ; —
parowa 25ampfbagger m.\ —
säaca ^uuipenbaggetmafd^ine/.
Poglos, -u, pl. -j, sm.
3la(i,l)aü m.
Pogloska, -kl, pl. -ki, sf.
©erücot n.
Poglowie, -wia, pl. -wia,
sn. 1) üRenjcö w., 'perfou /.,
^opf m.; przez -wia nac^
Köpfen; 2) üJefc^tec^t n.
Poglowczyzna, -ny, pl.
-ny, sf. Äopffteuer /.
Poglowek, -gJöwka, pl.
-glöwki, sm. i?opfnufi /.,
(Sd^Iag auf ben Äopf),
Poglowne, -nego, sing,
tant. 5lopfgelb n., Äopf'
[teuer f.
Poglowny, adi. nad^
Köpfen.
Pogluchnac, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf. nad^tin=
anöer taub rocröen.
Poglupieß, -pieje, -pialem,
in. perf. bumm rcerben.
Pogluszyc, -sze, -szylem,
va. perf. alle natf)einanber
taub mad^en, betäuben, bämp=
fen.
Pogmatwac, -warn, -\va-
lem, va. perf. oermicfeln, ;ier^
fnüUen, jufammenbrütfen,
burd^einanber mengen; -wane
stosunki nerroorrene, fompli=
3ierte S8er[)ä[tniffe.
Pognac, = Pogonic.
Pogngbic, -bie, -bilem, va.
perf. nac^einanber bebrängen,
untabrüden.
Pogngbienie, -nia, pl. -nia,
sn. Untecorüctung /.
Pogniö, -nije, -uilem, vn.
perf. nac^einanber faul
merben, üerfautcn.
Pognieciony, adi. jerlnüllt,
jetmalmt, »erbriidt.
Pogniesc, -niote, -nieciesz,
-niotlem, va. perf. gerbrüdfen,
gerf nullen; -niotla jagody fie
jerbtücfte bie 93ecren.
Pogniewac, -warn, -wa-
lem, va. perf. böä, gornig
machen; — sie vr. bog,
jornig rcerben; — sie z kim
ftc^ mit jmnbm entätceien,
überroerfen.
Pognoic, -noje, -noisz,
-ilem, va. perf. büngen.
Pognoj, -uoju, pl. -noje,
sm. 3)ung m., 2)ünger m.
Pogoda, -dy, pl. -dy, sf.
2Bittv'rung /., jaka mamy
dzis -de? maä für Sßitterung
^aben mir fjeute?; fc^öneg,
Weiteres Söetter; podczas -dy
bei fdjönem Sßetter.
Pogodny, «f/;'.; Pogodnie,
Pogodno, ade. fc^ön, Reiter,
frol); -na twarz ein ^eitereä
©efic^t; -ne niebo ein Weiterer
rcolfenlofer .^immet.
Pogodzenie, -nia, pl. -nia,
sn. 58erföf)nung f.
Pogodzic, -dze, -dziJem, va.
perf. ; Pogadzac, dzam, -dza-
lem, va. imperf. »erfö^nen,
oergleidjeu, au§iöf)nen; —
nieprzyjaciüt ^-finbe aus»
föfjnen; — sie z kim fid^ mit
imnbm ausfö^nen, nergleicfien.
Pogolic, -le, -lilem, va.
perf. nac^cinanber rafieren.
Pogonia, = Pogon.
Pogonic, ficl^e: Poganiac.
Pogoniec, -nca, pl. -nee,
sm. ©pütf^unb m.
Pogon, -ni, pl. -nie, sf. 1)
?Jact)fe^ung /., Serfotgung /.;
puscic sie za kim w —
jjmnbm nac^fe^en ; 2) SBappen
bi§ ^er^ogtumä iJitauen.
Pogonczy, adi. nac^ff^enb,
nadjjagenb.
Pogorszaö, = Pogarszac.
Pogorszenie, -nia,^Z. -nia,
sn. 5Berjc^[immerung /.
Pogorszyc, fie^C : Pogar-
szac.
Pogorywad, -warn, -wa-
lem, vn. imperf. ; Pogorzeö,
-rzeje, -izalem, vn. perf. nad^s
einanber oerbrennen, in geucr
üergef)en, abbrennen.
Pogorzel, -i, pl. -e, sf.\
Pogorzelina, -ny, pl. -ny,
sf. SBranb m. geuersbrunft /;
Pogorzelec
49
Pohanbienie
Pogoi'zelec, -Ica, pl. -Icy,
stn. 2lbg.'branntc(c) m.
Pogorzelisko, -ka,^Z. -k;i,
sn. 58ranoftälte /.
Pogoscic. -szcze, -scitem,
vyi.perf. — gdzie roo »erraeiten,
3U (Saft fein.
Pogotowac, -tnje, -walem,
va. per/, fertig machen, a.^^
Jorfieu.
Pogotowie, -wia, pl. -wia,
sn. '-bereittcftaft /.
Pogotowiu, adv. w — in
Serätic^aft, fertig.
Pograbic, -bie, -bilem, va.
pierf. mit bem ^ti)tn gufant'
meubringen, atleä roegncfjmen,
rae.iraffen.
Pograc, -gram, -gratem,
vn. ■perf. ein roenig fpielen.
Pogranicze, -cza, pl. -cza,
sn. (Srenjfj^eiDe /., (Ji)renäort
?«., ©renje /., ©renjftticf) ?».,
©rengtanb n.; SJiarf/. ; ua
-cza au Der ©ren3e.
Pograniczny, adi. Po-
granicznie, adv. angrenjenb,
an öer t^renje liegenb, tno^»
nenb, befinölic^.
Pograzac, -zam, -iafem,
ta. iniperf. ; Pograzyc, -Äe, |
-zylem, ra. perf. oeifenfen, |
l^ineinftürjen ; — okret ein
©c^iff in ben ©runb bof^ren;
— w wodzie untertauchen ; —
w nedze iug ©lenb ftürjen;
— CO w wiecznej niepamieci
ettDa§ in 5?{rgeffenljeit bringen.
Pogr%zony,afZ?. oerfunfen;
— w rozpaczy in iBerjmeiflung
»etfunfen, »ergttieiflunggooU.
Pogrobek, -bka, pZ. -bk',
sm.\ Pogrobowiec, -ca, pl.
-ce, sm. nacfigeborener So^n
(nacft bes 35aters 3:;obe geboren).
Pogrobowy, adi. Po-
grobny, adi. = Posmiertny.
Pogrom, -n, pl. -y, sm.
9üeberf(^metterung /., üott=
ftänbtge 9tieberlage f.
Pogromca, -cy, jil. -cy,
sm. Sejroinqer w?., SBefieger
m., ÜberroäCtiger m., 33än=
biger ?«.
Pogromiciel, -la, pl. -le,
sm. = Poiri'omca.
Pogromic, -mie, -miJem,
va. perf. befiegen, eine doII=
ftänbtge 3'Jieberiage beibringen,
be^roingen.
Slownik iiolsko-niemiecki.
Pogrozic, -ZG, -zii'erp, vn.
perf. ein roenig bro^en, eine
Sro^ung ergef)en taffen.
Pogrodka, -ki, pl. ki, sf.
©e^ege «.. Seraffe /., ©artens
beet «., SRofenbeet n., 9Saffer=
gerinne «., ©efluber n.; —
odpiywowa Untergerinne n.\
— przypiywowa Dbergerinne
«.; Sßaffergang m.; -ki, pl.
©atter m., (2rf)ul;3atter eineg
Seic^eä.
Pogrozka, -ki, pl. -ki, sf.
2)ro()ung /., fcrol^enöe @r!Iä»
rung /.
Pogrubiac, -biam, -bialem,
va. imperf. ; Pogrubic, -bie,
-biiem, va. perf. bicE ober
grob machen.
Pogrubiec, -bieje, -biatem,
rn. perf. V\ü, grob, fc^roanger
roeroen.
Pogruchotac, -tam,-talem,
va. perf. jerfc^mettern; —
komu kosci imnbm bie Äno=
c^en jerfc^mettern, jmnbn
frunim \xnh lafjm fc^Iagen.
Pogruchotanie, -nia, pl.
-nia, sn. 5?rfct)mettern n.
Pogryziony, adi. serbiffen.
Pogryzmolic, -le, -lilem,
va. perf. fri^etn, DoUfc^miecen,
DoÜfubetn, ein roenig f(^mab=
bern.
Pogryzc, -ryze,-ryzlem, va.
perf. üerbei^en.
Pogrzac, -rzeje, -rzalsm,
va.perf.\ Pogrzewac, -wam,
-walem, va. imperf. ein roenig,
nacfieinanber inärmen.
Pogrzaznac, Pogrzasc,
-zne, -ztcm, va. perf. nac^=
einanber ftecfen bleiben.
Pogrzeb, -u, pl. -y, sm.
aSegräbniö «., Setd^enbegäng^
j nt5 n. ; — komu wyprawic
! imnbm ein Begräbnis t)eran=
ftalten; isc na czyj — ju
( jmnbs Seic^enbegängniä gefien,
t^n gu ©robe geleiten; na —
' dzwonicjum Begräbnis läuten;
, byc na pogrzebie e'.nem 33e»
gtäbntä beiroo^nen.
Pogrzebacz, -a,pl. -e, sm.;
Pogrzebaczka, -ki, x)l. -ki,
sf. 1) ber, bie Segrabenbe;
•-') Sc^ürftpc! wj , Sc^üiftab
m., ©(^iir£)a!en m., DfentrüdEe
' /. : — kowalski ©döroeif m.
Pogrzebac. Pogrzesc,
-bie, -balem, va. perf. be=
graben, beerbigen; bie Srbe
ein roenig auffc^arren, nac^=
graben.
Pogrzebisko, -ka, pl. -ka,
sn. elenbeä, armf eligeä Segräb»
ni§ n.
Pogrzebny, adi. fie^e:
Pogrzebowy.
Pogrzebowy, adi. Segräb;
tiiä=; — bankiet 8egräbniä=
ma^( n. ; obchod — 33c=
gräbniäfeter /. ; kcszta -owe
Segräbnisfoften pl.; dzien
-owy aSegröbntstag m.
Pogrzeszyc, -sze, -szyJem,
va. perf. ein roenig fünbigen.
Pogrzesc, fief)e: Pogrze-
bac.
Pogrzmiec, -mie, -mi, -mia-
lem, vn. perf.; iPogrzmie-
wac, -wam, -walem, vn. im-
perf. ein roenig bonnern.
Pogrzybiec, -bieje, -bia-
lem, vn. perf. aft unb frumm
roerben.
Pogrzybnica, -cy, pl. -ce,
sf. (oxyporus) eine fiäferart.
Pogubic, bie, -bilem, va.
perf oerlieren, na(^einanber
oerlieren, üernitfiten, Der=
berben.
Pogwalcenie, -nia, pl.
-nia, sn. ä>ergeroattigung /. ;
— w6d ©eroältigen ber ©lu:
benroäffcr.
Pogwalcic, -Ice, -ciJem, va.
perf. ©eroalt antun, ausüben.
Pogwizd, -u, pl. -y, sm.
= gwizd, swist.
Pogwizdac. -dam, -dal'em,
vn. verf.\ Pogwizdywac,
-duje, -walem, vn. imperf.
eine 2Bei[e pfeifen.
Pohalasowac, -suje, -wa-
lem, vn. perf. Särm machen,
lärmen; — kogo va, perf.
jmnbn augjanfen, tüchtig au8=
jdjelten.
Pohamowac, -muje, -wa-
lem, va.perf. bänbigen, ^em=
men, bejäfimen; — sie fic§
be^roingen.
Pohaniec, -nca, pl. -ncy,
sm. = Poganin.
Pohanbiac, -biam. -bialem,
va. imperf.; Pohanbic, -bie,
-bitem, va. perf. befc^impfen,
entehren, f^änben.
Pohanbienie, -nia, pil.
4
Pohasac
50
Pojmowanie
•nia, sn. ©d^änbung /.,
©dimad^ /.
Pohasac, -sam, -saiem, va.
2)erf inutrcillig, luftig ^erum»
fpringen.
Poheblowac, -blaje, -wa-
lem, va. per/, glatt l)obetn.
Pohebluwany, adi. gtatt
abaeliobflt.
Poholdowac, -dnje, -wa-
Jem, va. perf. einen nac^
bem anbeten fic^^untertüürfig,
abbän(^ig madjen.
Pohulaö, -lam, -lalem, va.
perf. ein roenig fc^roärmen,
jc^roelgen, luftig unb locfev
leben, tüd^tig effen unb trin=
!en.
Pohulanka, -ki, pl. -ki,
sf. ©elage ?/,, 2;rinfge(age n.
Pohybel, -bla, sing. tant.
1) Untergang mj., äJeröerben
n.\ na — gum SSerbetben;
na — naszego iiieprzyjaciela
ein ^ereat unfcrem geinbe;
2) ber ®algcn.
Pole, -poje, -poilem, va. im-
perf. tränten, ju trinfen ge=
ben; — sie jid) näl)ren; —
sie iiadzieja fic^ einer fc^mei-
d^cl^aften Hoffnung i^ingeben;
— sie rozkosza in äBolluft
f($n)e(flen, SBonne empfinöen.
Poidlo, -l'a, pl. ta, sn.
2:ränfe /.
Poigraö, -sram, -gralem,
vn. perf. ; Poigrawac, Poi-
grywac, -wam, -walem, vn.
imperf. ein nienig fpielen,
tnnDeln, ic^äfern.
Poimac, fiel^e: Pojmac.
Poinaczyc, -cze, -czjlem,
va. perf. nac^einanber üer=
änbern
Poinformowac, -muje,
-wafem, va. perf. informieren,
jmnbm 2luö!unft erteilen.
Pojadac, -dam, -dalem, va.
imperf. \ Pojesd, -jpm, -ja-
dfem, va. perf. aufeffen, auf=
jel)ren, auffrcffen; jak gdyby
wszystkie rozumy -jadt er
tut, als ptte er alle Sßeis^eit
mit Söffein gefreffen.
Pojalowie(5, -wieje, -wia-
lem, va. perf. unftuc^tbat
njetöen.
Pojarmarcze, -cza, pl.
-czH, sn. Xag m. nad^ bem
3Kartte.
Pojasniac, -niam, -nial'em,
va. imperf. \ Pojasnic, -nie,
-nilera, va. perf. t)ell machen,
beleu^ten.
Pojasniec, -nieje, -nialeir,
vn. perf. tjeller roerben.
Pojaw, -u, pl. -y, sm.
ßrirtieinung /.
Pojawiac sig, -wiara, -wia-
lem, vr. imperf. ; Pojawic
si§, -wie, -wilem, vr. perf.
erjc^einen, fic^ offenbaren, fid^
•^eiaen. fi(^ feigen laffen.
Pojazd, -)i, ^?. -y, sm.
1) ^-tttjrieug «., Jlalefd^e /.,
2Bagen w. ; — kolejowy difen»
bal)nfal)r;ieug n.; — drogowy
©trafeenfal;Tjeug n. ; 2) gaf)rt
/., Steife /.; 3) Sffieg m.,
•^iahw f.
Pojazdowy, adi. %!x\)t=
jeua6= 3Baqen=.
Pojazdzka, -ki, pl. -ki,
sf. fleirie ga^rt.
Pojac, -jalem, va. perf.:,
Pojmowac, -muje, -walem,
va. imperf. 1) begreifen,
faffen; on trudno -muje er bes
greift fc^roer; nie möge te»o
— ic^ fann e§ nic^t faffen;
2) nel)men, raegneljmen; -jal
ja za Zone er na^m fie jur
?^rau; — w niewole ge=
fangenne^men.
Pojatrzyc -trze, -trzysz,
-trzylem, va. perf. ein roenig
eitern madEien; aufregen, er=
regen, außeinonberbringen.
Pojechac, -jade, -jedziesz,
-cbalem, vn. perf. ljinfaf)ren,
Einreiten, l)inreifen; — do
Warszawy nad^ äiJarfd^au rei=
fen.
Pojednac, -nam, -naJem,
va. perf.\ Pojednywac, -nii-
je, -watem, va. impeyf. Der=
föl)nen, au§Jöt)nen ; ausgleid^cn,
Derg(cid)en.
Pojednanie, -nia, pl. -nia,
sn. SBecjöi^nung /., 2tu6{ö^=
nung /.
Pojednany, adi. ausge=
föbnt.
Pojednawczy, adi.\ Po-
jednawczo, adv. oeriöönenb,
jd)ieboc<eric^tli^; »etfö^ulid;;
sad -czy @d)icb^gerid)t n.
Pojednaczyd, -cze, -ezysz,
-czyiemj va. perf. in einä Der=
binben.
Pojednywac, fie^e : Poje-
dnac.
Pojedynek, -vik\x,pl. -nki,
sm. ÜDueU n., ^fcfaiupf »».;
-nkiem adv. einjeln; wyzwae
kogo na — jmnbn gum ^roei«
fampfe [jerauäforbern.
Pojedynka, -ki, pl. -ki, sf.
1) g-linte /.; 2) etu^!opf m.
(g^itd)); na -ke einjcln.
Pojedynkarz, -a, pl. -e,
sm. 5}ueUant m.
Pojedynkowac si§, -ku-
je, -walem, vr. imperf. fi(^
Duellieren.
Pojedynczy, adi. Poje-
dynczo, adv. einfach, einjeln.
Pojedynstwo, -wa, p^. -wa,
sn. (gint)eit /.
Pojemnosc,-i,s/. gaffungä»
!taft /"., Saberaum m.
Pojenie, -nia, sing. tant.
sn. Xranten n.
Pojesc, fiel)e: Pojadac.
Pojezdzac, -dzMm, -dza-
lem, va. imperf.:, Pojezdzic,
-dze, -dzilem, va. perf. fut=
frisieren, tüd)ttg jufa^ten, ^in
unb ber fahren, reiten.
Pojgcie, -eia, pl. -cia, sn.
1) g-affungstraft/., gaffung§=
cetmögen n., Segriff m., $öe=
greifen n. ; nie ma -cia o tem
er l^at bauon leinen 33egriff;
to przechodzi ludzkie — baä
überfteigt alle menfd}Iid^en öe=
griffe ; zastosowac aie do czy-
jegoä -cia fic^ nac^ ber g-af=
fungsfraft imnbä rid)ten; 2)
2lbfa)niti m., ^^ifeilerabfc^nittm.
Pojfciowy, adi. SBegriffö=».
Pojgtnosc, -i, sing. tant.
sf gaiiunftßfraft/., gaffungg»
gäbe /., ©ele^rigfeit f.
Pojgtny, adi. Pojgtnie,
adv. gelfl;ng, mit fcftneUcr g-af«
f ungefraf t begabt, leicht faffenb.
Pojma, -my, jH. -my, sf.
1) Sdd^ielbonb «. ; 2) 3:;au='
roafft'r n.
Pojmac, -me, -malern, va.
perf. gcfangenneljincn, feftnel^=
nien.
Pojmanie, -nia, j)l. -nia,
sn. C^^efaiigenna^nie /.
Pojmaniec, -nca, pl. -ncy,
s»i. Wefaniiener m.
Pojmowac, fiel)e: Pojac.
Pojmowanie, -nia, sn. Se=
greifen n.
Pojrzeö
51
Poklepac
Pojrzec, -rze, -rzalem, va.
perf. ; Pozierac, -ram, -ralem,
va. imperf. l)infc^auen, {)in=
blxdtn.
Pojezierze, -rza, pl. -rza,
sji. ©eegebtet n., ©cenplatte f.
Pojne, -neg'o, sing. taut.
Sränfgebü^r /.
Pojuczyc, -cze, -czyJera,
va. yerf. mit bcm Saumfattel
belecken, bepadfen.
Pojuszyc, -3ze, -szylem,
va. petf. bebluten/ blutig ma=
Pojutrze,arf(;. übermorgen;
po — beti Xag nac^ übermor=
gen. [morgig.
Pojutrzejszy, adi. über=
Pokaic sig, -je, -jal'em, fr.
perf.; Pokajac sie, -jam, -ja-
•Jem, vr. imperf. ^u|e tun,
bereuen unö fic^ beffern.
Pokajanie, -nia, iß. -nia,
sn. 3^eue /., Sufie /.
Pokalac, -lam, -lalem, va.
perf. Detunreinigen, bef[e(Jen;
— sie vr. fid) befleden.
Pokalany, adi. bejTftft.
Pokaleczyc, -cze, -czylem,
va. per/. Diele cerraunben.
Pokapac, -pie, -paJem, va.
perf.itroaä ooll träufeln, trau»
felnb Tfledi macfien.
Pokaplonic, -nie, -nilem,
va. per/, einen §al^n nac^ bem
an^eren fapaunen.
Pokarac, -ram, -raJem, va.
perf. mef)rmalä abftrafen, be=
ftrafen.
Pokarbowac, -buje, -wa-
Jem, va. perf. einferben.
Pokarbowany, adi. gefcrbt.
Pokarm, -u, pl. -y, sm. 1)
5Ral^rung /., ©peife /., ^"fter
n.\ mieso jest doskonaljm
-em jj'^'f"^ ift ^'"^ au6ge=
jeid^nete 3lat)rung; 2) aJJutter=
mtlc^ /. ; — zdrow}', obfity ges
funbe, reic^Iic^e 3KuttermiI^;
zboczenie -u 5D?iIc^üerfe^ung f.
Pokarmiac, -miam, -mia-
lem, va. imperf. ; Pokarmic,
-mie, -milem, va. perf. ein
wenig füttern, gu effen geben,
mäften, aUe mit ©peife zx=
quicfen.
Pokarmowy, adi. 3'la'^=
iungg=, ©peife»; pizyrzad —
©peifungsapparat w., ^fJa^»
fütlungäoorric^tung /.
Pokaszlac, -le, -lesz, -la-
uem, vn. perf. ; Pokaszliwac,
-luje, -walem, v7i. imperf. ein
roentg l)uften, tine '^txW.^.wo,
lauften.
Pokatowac, -tuje, -walem,
va. perf. ju (Snöc martern,
oerftüinrntln.
Pokatowany, adi. oerftüm-
weit.
Pokawalkowac, -kuje,
-walem, va. perf. in ©tücJe
gerteilen, .^erfc^lagen.
Pokawic, -wie, -witem, vn.
perf. einen Sod fc^ief;en, ein
SBeifcben maci)en.
Pokaz, -u, pl. -y, sm. 3ets
gen n., Siorjetgen n. ; na —
um ju jetgen, um ju erroeifen ;
als äUufter.
Pokazac, -ze, -zalem, va.
perf. ; Pokazywac, -zuje,
-walem, va. imperf. 1) jei«
gen, rceifen, üorjeigen, feigen,
laffen; — komu list jmnöm
ben SBrtef jeigen; — komu
droge jtnnbm Den ifficg jeigen;
-kaz nam swoja Äone IQ^ uns
beine grau fe|en; skutek to
-zid Die folgen roetben ec geigen ;
2) — CO po sobie ftc^ ettüaä
merfen laffen; nie -kaz tego
po sobie laf; bir ni(^t§ baoon
merlen; 3) geigen, beroeifen,
an ben 2;ag legen; to -zuje
szlachetne zasady boä beroetft
ebte förunbjä^e; Pokazac
si§ vr. per-f. ; Pokazywac
sig vr. imperf. fid) geigen, er=
)c^einen,gumSSorfc^einfommen,
fic^tbar roerben; — we snie
imS^raume erf(^tinen; wysyp-
ka -zala sie ein ^Üusfdjfag
rourbe fic^tbar; unter bie
Slugen treten, fiii fe^en laffen;
nie -zuj mi sie na oczy fomm
mir nidE)t unter bie Slugen;
fic^ crroeifen, beioeifen ; — sie
wdzieoznym fid) bantbar er=
roeifen.
Pokazaly, adi. Pokazale,
aäv. == Okazafy, Okazale.
Pokazanie, -nia, sn.\ Po-
kazywanie, -nia, sn. 3^19«"
«., SSorgeigen n.
Pokazic, -^e, -zisz, -zilem,
va. perf. nad)einanber »er=
berben.
Pokaznosc, -i, sing. tant.
0kaz;ilüsc.
Pokazny. adi. = Okazaty.
Pokad, ado. biä wie toeit,
bis roie lange.
Pokapac, -pie, -palem, va.
perf. eiiiä nai) bem anöeicn
Doben.
Pok^sac, -sze, -salem, va.
perf. nac^iinanber beißen.
Pokasany, adi. gebiffen,
mel)reremal gebiffen, gerbiffen.
Pok^tnik, -a, pl. -nicy,
sm. ibtuJcitioder w., einfamer
SJlenfc^ m.
Pok^tny, adi.\ Pok^tnie,
adv. Der|tol;ten, oerüedt, t)eim=
lic^ ; pisarz — SBinfet»
fc^reiber m.
Pokielzac, -zam, -zalem ;
Pokielzn§,c, -zne, -znalem,
va. perf. alle nad^einanbcr
auf?ounen.
Pokiereszowac, -szuje,
-walem, va. perf. gerl^auen,
mit bem ©äbti Diele Starben,
SQSunben nerfe^en.
Pokiereszowany, adi. mit
bem ©äbel jer^auen.
Pokierowac, -ruje, -walem,
va. perf. Die 3tid)tung geben,
in (i)ang bringen leiten.
Pokinac, -ue, -nafem, va.
perf. ttie^roerfen, öerlaffen.
Pokiwac, ~wam, -walem,
vn. perf. roinfen, jxiniinfen,
nicfen.
Poklask, -u, pl. -i, sm.
Sipplaus w., 53eifaE5flatfd^en n.
Poklaskiwac, -«^kuje, -wa-
lem, va. imperf. ; Poklasnad,
-sne, -snalem, va. perf. 33ei=
falt'ftatftften.
Poklat, -u, pl. -y, sm.
Sßeinlaube /.
Poklac, -klne, -klniesz,
-klalemr va. perf. mit '^\'&i)
belegen, Derflud}en.
Poklaskwa -wy, pl. -wy,
sf. ©temfd)inäßer /«., ©tein=
fcfinäpper m.
Poklecic, -ce, -eitern, va.
perf. nac^einanbec jufammen=
baftetn.
Pokleic, -JQ, -ilem, va.
perf. mit Seim überjief)en,
gufammenteimen.
Poklekotac, -tarn, -talem,
va. perf. Diel ^erfd)raagen.
Poklepac, -pie, -pal^m, va.
perf. flopfen, auf bie ©c^ulter
flopfen.
Pokletnica
Pokost
Pokletnica, -cy, pl. -ce,
sf. 1) 2)a.1) «., Sebac^ung /.,
©eiDÖlbe n.\ 2) 3BeinIaube /.;
3) (sepidiiim) eine Ääferart.
Pokl^kac, -kam, -kaletn,
Poklfknac, -ne, -niesz, -ka-
letn, vn. "^ x>erf. uad)cinanbec
nifberfiiien.
Poklon, -u, pl. -y, sm.
2Jfafel)otber in., SD^afia^orn m.
Pokluc, -iije, -ulein; Po-
klwac, -warn, -waiem, va.
perf. mit bem ©d^nabet pidfen,
jerftecften.
Poklad, -n, pl. -y, sm.
1) öc^id^te /■., Sage /., Untev=
läge/.; — wegla ©teinfo^lea«
lager n. -, — belek Sramlage
/., S^alfentage /.; — faszy-
nowy 5afa)inen[age /. ; —
raostu ^rüdent)a[)ngerippe n.\
— mostu obrotowego S)re[)=
Brücfenba^n /. ; — obrotnicy
S5ref)fd)ei6enptateau n.\ 2)
©c^ipoetbed n.\ 3) — roli
bas «Stürzen beS SIcferg.
Pokladac, -dam, -dalem,
va. imperf. ; Poklasc, -de,
-dlem, va. perf. 1) fjinlCiien,
^in[treden, nieberlegen; 2) —
CO czem mit etiraä auslegen;
3) — w kim nadzieje feine
Hoffnung auf jmnbn fe^en;
4) — konie Detfc^netben,
reaßadöen; 5) — role ben
2(cfec fiür^en, feigen.
Pokladne, -nego, x>l. -ne,
sn. ©tabftättengebül^c /., ©elb
11. für bie i^rabftQtte.
Pokladnica, -cy, pl. -ce,
sf. S;d)a6fammer /.
Pokladnik, -a, pl. -cy,
sm. S)epofitär m., §intei'(eger
cineä Segat^.
Pokladny, adi. jur Sd}au
ausgelegt; — chleb ©c^au=
hxoi n
Pokladowy, adi. geigen».
Pokladziny, -dzin, sf.plur.
tunt. i^eitaaec n.
Poklgbic, -bie, -bilem, va.
verf. älJolten, btd)le SJJaffen
bilden.
Poklon, -u, 'pl. -y, sm.
jlniefall tn., finiebcugung /.,
Sßetbeugung /., SBernetgung/.,
Syerfl)run!i /, j5"fiffi^ '"•> ~
oddac einen il'niefaCl tun,
fic^ gut Gtbe neigen; -y od-
dawac balwanoni ben ®ö§en=
bilbern götllic^e SSeret^rung
6e;(pugen.
Poklonic sig, -nie, -nilem,
vr. perf. ftd) tJtrbeugen, Vit'
neigen; -kion sie twemu
pann grüjje mit bcinen ^eitH-
Poklopotac, -tarn, -tatem,
va. perf. — kogo jmnbn auf=
bringen, unmiHtg mad^en; —
— sie vr. 1) in Streit, ^J'^'f
geraten ; 2 fid) (Sorgen mact)en.
Poklosie. -sia, pl. -sia, sn.
5«acblefe /., Sl^reniefe /.
Poklocic, -ce, -citem, va.
perf. jufammenljetjen, jer=
üanfen, gegen cinanber auf=
bringen; — sie vr. in ^(xxd
unb ©treit geraten.
Pokluc, -je, -Jen), va. perf.
nadieinanber flehen.
Pokochac, -Cham, -lern,
va. iHrf, liebgeroinnen; —
— sie vr. fid) Derlieben.
Pokoic, fie^e: Uspokoic.
Pokoik, -u, pl. -i, sm. ;
Pokoiczek, -czku, pl. -czki,
sm. "^wwvMX^tXK n. ©tüb=
c^en n.
Pokojolomca, -cy, fl. -cy,
sm. g^riebenäftörer jk., %x\i=
ben§bred)er m.
Pokojowa, -wej, pl. -we,
sf.\ Pokojowka -ki, pl , -kl,
sf. ©tnbenmäbdien n.,ftammer--
mäoc^ett «., Kammeriung=
fer /.
Pokojowiec, -wca.^^Z. -wcy,
sm. 1) fiammerbiener m.\
2) g-riebenöant)änger »;.,
griebenciapoftel m.
Pokojowy, adi. 1) ©tuben=,
3immei=; malarz — ©tuben=,
Simntermaler w. ; spizety -e
3tmmergerät n. ; 2) griebeng=;
rokowania -we grieöensoer»
Ijanblungcn.
Pokolanek, -nka, pl. -nki,
sm. Knieftütf n. in ber Sat»
teiie.
Pokolenie, -nia, pl. -nia,
sn. ©efdjled^t n., ©tannn »?.,
©eneration f.
Pokolatac, -tarn, -talem,
va. perf. 1) nac^einanber
atitlopfcn, anpod^en; 2) jer»
floxifen, ;;erfd)Iagen.
Pokolysac, -szo, -saJem,
va. perf. nac^einanber rciegen,
fdjauft-ln.
Pokomosi6, -szo, -silem.
va. perf. entrüftet mad^en,
enfutteien, aufbringen.
Pokonac, -nani, -nalem,
va. perf. Pokonywac, -nuje,
-vvalem, va. imperf. befiegen,
be^roingen, überroältigen, ben
©arauö mad)en.
Pokonany, adi. bejroungen.
Pokonopic, -pie, -pilem,
va. perf. falfatem.
Pokonczenie,-nia, pl. -nia,
sn. ®nbigen n.
Pokonczyc, -cze, -czytem,
va. perf. aUeö nac^einanber
beenfitgeti.
Pokopac, -pie, -palem, va.
perf. ; Pokopywac, -pnje,
-watem, va. imperf. nac^=
einanber graben.
Pokopcic, -ce, -ci.«z, ciJem,
va. perf. mit SRaucI) bejd^mut=
gen, anrußen, berufen.
Pokopciec, -cieje, -ciaJem,
vn.perf. burc^ Siaui^ fd^mu^ig,
rußig roerben.
Pokora -ry, sf.., sing. taut.
Semut /. wilcza — fcöcin=
bare Semut; — obtoki
przebija beä Semütigen ©e-
bet bringt burd) bie 2BotIen.
Pokorniuchny, Pokorniu-
teüki, Pokorniutki, adi.
öui^erft bemütig, untertänig.
Pokornosc, -sei, sf 2)e=
mütiiifeit /.
Pokorny, adi. Pokornie,
adr. bemütig.
Pokorzel, -i, sf. sing,
iant. (catasbaea) Irapparliger
©traudE).
Pokorzenie, Pokorzyc,
fie^e: Upokorzenie, Upoko-
rz-jc.
Pokos, -11, pl. -y, sm. 1)
2lbmäl)en w., 3Jlaf)b/.; 2) ©c^roa«
benwi.; 3) -am adv. Ijingeftredft.
Pokosic, -sze, -siJem, va.
perf. aHeä nadjcinanber a:b=
mäben.
Pokosmacialy, adi. gottig
gcmorben.
Pokosmacic, -ce, -citem,
va. perf. gottig mad)en.
Pokosmaciec, -cieje, -cia-
lem. vn. perf. gottig roerben.
Pokost, -11, jwZ. -y, sm.
Jirniö m., Sadfirnig m.,
2adE m. ; — dac na co etro.
mit i^irniö überftreic^en; —
kopalowy Äopalfirniä w. ; —
Pokostowac
53
Pokrywka
olejny Ö[=, Seinölfimiä m.\
— smolowy 2lfpf;a(tla(f ?«.;
— szybkoschnacy ©itfatiD=
firnig m., Svocfenfirniä in.)
— wyskokowy SßcinßetftftVtiiö
m.\ — zelazny GifeiilariE m.;
— zywiczny ©avjiJlficniö m.
Pokostowac, -tnjej-walem,
va. j)erf. mit {Jirntö über=
gießen, lacfieren, an[treid)en.
Pokostowanie, -nia, ^jL
-nia, sn. l'ttcfiercn n.
Pokostowany, adi. lädiert.
Pokostownia, -ni, pl. -nie,
sf. gitniefabrif /.
Pokosztowac, -tuje, -vva-
lem, va. perf. ein toenig
Soften, cetfucf)en.
Pokotem, adv. nadf) ber
9lei(ie (liegenb).
Pokowa, -wy, pl. -wy, sf.
^onigunö m.
Poköj, -koju, pl. -koje, sm.
1) 3'i"nifi'' n., ©tube /. ; —
jadalny, syplalny, bawialuy,
do przyjecia ©peife=, (Scf)(af=,
Sefuct)äv CSmvfangSjimmer ?».;
— dla dam Samenjimmer n.\
— goscinny (3<x\i=, fyremt)en=
jimmer ».; 2) griebe w.,
3?ul^e /.; — zawrzec grieben
fc^ltefien, machen, fliften; za-
warcie -ju gricbenefdjdife m. ;
daj mi — fa^ mid) in 3ftu[); daj
— laij eä bleiben; nie dac
komu -koju jmnbni feine 9Jvif)e
laffen ; daj mu Paule — wiecz-
ny ©Ott l^abe i^n felig; —
temu domowi griebe bicfcm
§aufe; sedzia -koju bec grie=
beneridifei- m.
Pokpic, -pie, -pisz, -pilem,
va. perf. 1) fic^ über jmnbn
luftig machen; 2) — sprawe
etroag nerberben.
Pokraczki, pl. na -kach
orac jroei ^^urd^en adfern unb
roieber jraei überfpringen.
Pokrajac, -jam, -JHlem,
va.perf. xn ©tücEe jerfd^neiben,
trandjtereit.
Pokrajki, -kow, pliir. tant.
sn. ®nbfeiten pl., ©nben pl.
Pokraka, -ki, pl. -ki, sf.
1) lautes Wutren, ©dielten ».,
San! m., Streit m.\ 2) d\\
Betftümmelter, oerfümmetter
aWenfd); 9JJif3geburt /., ^tüp=
pel m.
Pokrakac, -kam, -kaJem,
vn. perf. Pokrakiwac, -kuje,
-waiem, vn. imperf. eine
3eitlang frädijen.
Pokrapiac, -piam, -piatem,
va. imperf.; Pokropic, -pie,
-pileiu, va. perf. be|prengen.
Pokrasic, -?ze, -silem, va.
perf. fc^ön machen, befd^önigen.
Pokrasc, -dne, -dlem va.
perf. nad) unb nad^ ftel^len,
jafammcnftelilen.
Pokreslic, -le, -lisz, -lilem,
va. perf. mit ©ttidjen be=
3eid^nen; jertri^eln.
Pokrewienstwo, -wa, pl.
-wa, sn. 3]erroanblf(^aft /.
Pokrewna, -nej, ^^?. -ne,
sf. ^enoanbte /., Slutefreun--
bin/.
Pokrewny, adi. üeriranbt,
6rutQoerraanot;58lut5freunb m.
Pokr^cac, -cam, -calem,
va. imjjerf.] Pokrgcic, -ce,
-cilem, va. perf. Ijetumöre^en,
bref)en ; -cifem sie troche po
mieäcie i6) ging ein biöc^en
in ler ©tabt fierum; — wasa
ben ©d^nutrbart aufDref)en.
j Pokrfcony, adi. cerbrcl^t,
< 3ufammengebre[)t.
Pokret, -17, 2}l- -y, sm. §er=
uinbrel)en n., Umroinben «.;
Söinbung /.
Pokretny, adi. f)etunige=
iDunben, ftc^ f)erumn)inbenb.
Pokroczyc, cze, -czysz,
-czyiem, vn. perf. I^infd}reiten,
Borniärtä fdE)retten.
Pokropic, fie^e: Prokia-
piae.
Pokropienie, -uia, pl. -nia,
sn. Seiprengen n., 33ejpri^en n.
Pokropnik, -a, pl. -i, sm.
(aspfrg-illum) Sßurniart.
Pokrostawiec, -wieje, -wia-
lem, vn. perf. mit iiitattern,
{5ted)ten beoetft u»erben.
Pokrotochwilic, le, -lisz,
-lilem, va. perf. Äurjiüeil
treiben.
Pokrowa, -wy, pl. -wy, sf.
55ac^ n.
Pokrowcowy, adi. Ü6er=
3ug^=.
Pokrowiec, -wca,^?. -wce,
sm. \ Pokrowczyk, -a, pl. -i,
sm. Xtberjug m., gutteral n,,
Öülte f., 2)edfe /.
Pokrocic, -ce, -ciJem, va.
perf. fürjer mad)en.
Pokr61owac,-luie, -waten),
va. perf. eine Zeitlang Honig
fein, tierrfdjeii.
Pokrotce, adv. lürjlidi, in
ber Äürje.
Pokrow, -ovi\\,pl. -owy, sn?.
piecowy Ofenfc^irm m.
Pokrowne, -nego, sin;/,
tant. sn. iUil)fteuer /.
Pokruszenie, -nia, ^7. -nia,
sn. ^ermalmung /., ^ixitU-
feiung /.
Pokruszyc, -sze, -szysz,
-szjiem, va. perf. jermalmen,
jerbrödeln, jerftücEeln.
Pokrwawic, -wie, -witem,
va. perf. blutig mad)en, mit
Slut befledfen.
Pokrwawiony, adi. blutig,
blutbeflecft.
Pokrycie, -cia, pl. -eia, sn.
1) Öebadjung /, S)ac^ n.;
Überzug m.\ '43ebedfung /. ;
— kasowe Haffenberfung /. ;
2) SSerbergung /'., $8cr[)el)lung
— suwaka ©ct)ieberbecEung /. •,
dla -cia swego pomieszania
um feine 3Secraircung gu oer=
bergen.
Pokryc, -je, -iem, va.perf.;
Pokrywac, -wam, -vvai'em,
va. imperf. 1) bebadien, bei=
fen, guDecfen, bebeden; —
dorn gontami blä $auö
mit ©c^inbeln beden; —
CO milczeniem etro. mit
©diroeigcn übergel^en ; — szko-
de ben ©d;aDen beden, gut=
machen; 2) Derl^etmlidien, rer»
t)e^len, bemänteln; ma wady,
ale umie je — er l^at '%t\)Ux,
aber roei^ fie ju bemänteln.
Pokrywanie, -nia, pl. -nia,
sn. 2)edung /., ajebedung/. ;
i8err)etmli({)en «./Bemänteln ».,
Sßertiergen «.
Pokryjomu, adv. l)eimlic^,
tiernot)len.
Pokryty, adi. bebedt, über=
sogen.
Pokrywa, -wy, pl. -wy,
sf. 1) 2)erfel w. ; — cylindia
Splinberbede/. ; 2) glügelbede
/. ; ©Qmentapjel f.
Pokrywka, -ki, pl. -ki, sf.
1) dim DOii Pokrywa = 2)ef=
fei m.\ — diawnicy ©topf=
büd)fenbedet m.\ — mazuicy
©d^mierbedel w., 2lc^fenbüc^=
fenbedel m.\ — wtazu 3)iann=>
Pokrzakac
54
Pokwasic
loc^bedEet m.\ — panewki
Sanerpedff [ m.\ 2) 3)ecfmantel m.
Pokrzakac, -kam, -kni'em,
vn. perf. ; Pokrzakiwac, -ku-
je, -waJem, xn. imperf. bann
unö tcatm grunjen, pfteln,
ficf) räufpern.
Pokrz|,tac si§, -tarn, -ta-
lern, vr. ein hx^i^i^zn l^erum=
tDtitfdiaften.
Pokrzepiac, -piam, -pia=z,
-dialem, va. imperf.] Pokrze-
pic, -pie, -pilem, va, j:>e?/.
fläifen erqutcfeii.
Pokrzepiajacy, adi. ftär=
Pokrzepienie, -nia, jjZ.
-nia, &>i. ©tätfung/., ®rquif=
£ung /.
Pokrzesac, -sam, -salem,
va. perf. ; Pokrzesy wac, -su-
je, -Willem, va. x>">'f. behauen,
fiegimmern; — ognia geuer
fc^Iagen (mit bem ßünbfletn).
Pokrzewka, -ki. 2^1 -ki, sf.
©änger m., (Srbjanger in.,
5fJac^ttgaK /. ; — wodniczka
SBinfenfänger m. ; — kopciusz-
ka ^ausrotfc^toänjc^en n. ;
— jarzebiata gefperberte®ras=
mücfe/.; — modra 33laufe^[=
d^en «. ; — czamog^Wwka
^önd& m., ©diroarjfuppel m.
Pokrzyczec, -eze, -czalem,
va. perf. eine ^i^ittang fc^rcien.
Pokrzyk, -n, ?)?. -i. sm,
1) iJärmen 7i., ©c^reien n. ; —
äurawi @efd)rei «., ber kta.=
nic^c; 2) %om\i\6)i /., SUtaun
m.\ — lekarski JoHbeere /.,
Sßotf^ftrfciie /., SettabonnaV-
Pokrzykiwac, -knje, -wa-
tem, va. imperf.; Pokrzy-
kn^c, -kno, -knalem, va. perf.
nac^.inanber fd)reten, ein (^c=
|cf)ret erfjeöen.
Pokrzywa, -wy, pl. -wy,
«/ 9Je)lel/., Örenneffet /. ; —
wielka ©onneineffel f.
Pokrzywdzenie, -uia, /</.
-iiia, sn. Unrecht n.
Pokrzywdzid, -dze, -dzi-
lem, v(t. perf. Unrecht jufügcn,
Befdjäbigen, benachteiligen.
Pokrzywia6 sig, -wiaro,
-wial«m, vr. imperf. ©eficftter
[(ftneiben, jinnont uocl^macf)fn,
ncrfiQtfen.
Pokrzywiany, Pokrzy-
wny, adi. 3üfie(=.
Pokrzywic,-wie,-wilem,tö.
perf. tiumm ma.6)tn, frümmen.
Pokrzywiony, adi. t)er=
friimmt, uerbogen.
Pokrzywka, -ki, jj?. -ki, sf.
1) flaue iöreimeffel f. ; 2) 3ief=
felfeibe/., 5Reffe[ranfe/., 9itf=
jelgatn «., SRefftltuc^ «• ; 3)
^<\\iU, Boun-, ^Weifen-,
©cönee= ober Sßinterfömg w.;
4) 9Jefferau§!cft[ag m.
Pokrzywniczek, -czka, ^;?.
-ezki, am. 3aun'd)lüpfer »?.,
3aunfönia m., 9?effelfönig m.
Pokrzywnik, -a, x)l. -i, sm.
5ReffeIfalter m.
Pokrzy wny, adi. fiefje : Po-
kizywiany.
Pokrzyzowac, -zuje, -wa-
lem, t-«. p>erf. bur(^freu=
gen, ju ©d)anben mad)en; —
komu plauy jmnbm in bie
Quere fommen.
Poksyk, -n,pi^- -h *'"• ®f=
Jifd) n.
Poksykac. -kam, -kalem,
va. impierf.\ Poksykn^c, -ne,
-natein, va. perf. an=, auSgi=
fd)ni, beipöttetn.
Pokuc, -kuje, -kulem, va.
-kuiem, va. perf. nacbein=
anber befd^lagen, in S^ff^l»
fd)Iaqen.
Pokudlac, -lim, -latem, va.
perf. zerraufen, jerjaufen.
Pokulac, -lam, -laJtem, va.
perf la[)menb ge[)en.
Pokulawic, -wie, -wiiem,
va. perf. la^m machen.
Pokulawiec, -wieje, -wia-
}em, vn. perf. i<x\]\\\ roecben.
Pokulbaczyc, -cze, -czysz,
-czvl-ni, va. perf. aUe fatteln.
Pokumac sig, -mam, -ma-
lern, vr. perf. ^eoattt'rfdiaft
macfteii, \\<^ oerbrübcrn.
Pokumany, adi. Bffceun=
bet.
Pokup, -y\,pl. -y, sm. 2luf=
faufen n., ^ujammenfaufen n.,
2Ib)a^ m., 3lbgang m. (im
ilaufe).
Pokupiö, -pie, -pilem, va.
\ perf. riet faufen, an= auffau=
; Tfn.
Pokupnosd, -i, siny. tant.
sf. guter, fc^nellcv 2lbgang ber
Pokupny, adi. gut ab=
I gefienb, gefutf)t (im 5?aufe).
Pokurcz, -a, jJ^. -e, sm. 58a=
[tarbbunb m. Don 2)ogge unb
äBinftfpiel.
Pokurczony, adi. sujam»
menge^oaen.
Pokurczyc, -cze, -cz.ylem,
va. pierf. jujammenjie^en, oer=
füllen.
Pokui'zyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va unb vn.perf. beräu»
dient, beftauben.
Pokusa, -sy, pl. -sy, sf.
SSerfuc^ung /, t)er[ül^rerifd^e
Socfung/ ; Stureijungg^, SSer=
füf)rungämitte[ n. ; — mnie
bierze ic^ gerate in Sßeifuc^ung;
-sie opierac sie ber Socfung
roiberftcben.
Pokusic, -sze, -silem, va.
perf. ; Pokuszac, -sze, -silem,
va. imperf. in 3Ser|u(^ung
jül^ren; — sie o co fic^ ju etro.
üerleiten laffen, in Serfud^ung
geraten (nac^ etip. ju trachten,
fid^ um etro. beroecben); — sie
0 zwyciestwo beu ©ieg an=
ftreben.
Pokuszenie, -nia, ^Z. -nia,
sn. Sßetfuc^ung /. ; i nie wodz
iias na — unb fül^re unS
nidöt in 3]er[uc^ung.
Pokuta, -ty, pl. -ty, sf .
iBufee /. ; -te odprawic !Öu^e
tun; -te oznaczyc eine 35ufee
auflegen; za-te atä Su^e, jur
Strafe; isc ua -te gur Süu^e
get)en; byc na -cie ^öufee üben ;
— koscielna Äirc^enbufie /. ;
dzien -ty 93ufetag m.
Pokutnica, -cy, pl, -ce, sf.
öüfeerin f.
Pokutnik, -ü.,pl. -nicy, sm.
Süfeer m.
Pokutny, adi. bußfertig,
öufe= ; psalm — ©u^pfalm m.\
dzit-n — 93u^tag m.
Pokutowac, -tuje, -walem,
vn. imperf. Sufee tun,
bü§en, ©trofe leiben; — za
will}' niepopelüioue für un=
oerfcfiulbete ©linben büfien.
Pokwapic, -pie, -pisz, -pi-
lem, sie vr. perf. fid^ be=
eilen.
Pokwapliwie, = Skwapli-
wie.
Pokwasic. -.sze, -sisz, -si-
lem, va. perf. alle(§) noc^ein=
anbec fauec mad)en, in
fd)limme Saune bringen.
Pokwfkac
55
Polewaczka
Pokwgkac, -kam, -kalem,
vn. perf ein bifecf)en ftö^nen.
Pokwilac, -lam, laiem, t;w.
imperf.\ Pokwilic, -le, -lisz,
-litrm, vn. perf. roeinettict)
roebttaqen, roiminetn.
Pokwit, -u, pil. -y, sm. Si=
lientiet n.
Pokwitac, -tarn, -talem, vn.
imperf.; Pokwitnac, -ne,
-nalem, vn. perf. 1) eine ge=
n)iiie3«it biüijen; 2) ocrfc^im»
mein.
Pokwitowac, -tuje, -\va-
lem, va. perf. quitttevcn; —
sie z kirn ftd) mit einem a5=
finben, quitt roerben.
Pokwitowanie, -nia, pl.
-nia, sn. Quittung /.
Polac -leje, -lalem, va.
perf.] Polewac, -warn, -wa-
iem, va. imperf. begießen,
übergießen; — garnki Söpfe
glafieren, mit ©lafur über»
sieben.
Polana, -ny, p>^- -nj} */-J
Polanina, -ny, pl. -uj, s/.;
Polanka, -i, j^jZ. -i, sf. 'iHalh^
roieie /. ; 2llm /., öalbe /.
Poiano, -ua, ^j?. -na, sn.
^oljidjeit n.
Polarny, adi. ^ofar=.
Polatac, -tarn, -tHlem, vn.
X)erf. ein biöc^en t)erumfliegen.
Polatka, -ki, yl. -ki, sf.
glittet 7n.
Polatucha, -chy, pl. -chy,
*/. fltegenbeä (Sic^i^öcnc^en n.
Pole, -la, pl. -la, sn. 1)
g-elD «. ; naa obszerne -la ec
t)at gro^e Bieter; — bitwy
©c^(ad)tfelb n. ; wywabic nie-
prz^jaciela na otwarte — ben
g-etnb ins offene gelb locfen;
w — Avyiuszyc z wojskiem
mit bem öeere in§ geib gießen;
stracic — baä gelb läurnen
muffen; dotrzymac -a ätanb
Italien; — dac eine ©c^Iac^t
bieten; nie dawac -a ber
©c^Iac^t ausroeidien; — slawy
bas gelb beä ^u^mä; — elek-
tryczne ele!ttifc^e§ gelb n. ;
— magnetyczue magnetifc^eä
gelb M.; — kopaliiiane ®cu=
benfelb «.; — sztolni ©to[ln=
felb n.'y wy wiese kogo w —
jmnbn anfüfiren, binterä Sid^t
füllten; 2) 3iagöf(ur f., ^sagb=
bejirt m. ; czame — 3Bilb=
iagb/.; ;i) ©elegenf^eit/., Sßir»
fungätreiö vi.:, tu masz — do
pokazania swego talentu ba
^aft bu ©elegen^eit bein 2;a[ent
ju geigen.
Polecac, -cana, -calem, va.
itnperf.] Polecic, -ce, -cilem,
va. perf. einen Sluftrag geben,
beaultragen; empfehlen; -eil
mi go jak najlepiej er ^at i^n
mir aufö befte cmpfofilen; —
sie ßogu fii^ bem göttlichen
©c^u^e anoertrauen; -cam sie
laskawej pamieci ic^ empfehle
mic^ bem gütigen StnbenJen.
Polecajacy, adi. 6mpfel^=
[ungs=; hst — empfe^tungS»
fd)reiben n., »brief m.
Polecanie, Polecenie, -nia,
fl. -nia, SM. 1] Siuftrag »t.,
ticfel^l m.\ mam — pojsc do
niego ic^ bin beauftrogt ju
i^m ju ge^en; z jego -nia in
feinem ^Jiufttage; 2) ©mp;
fel)Iung /. ; twoje — byto mi
bardzo uzyteczne beine ®mp=
fe^Iung roar für mic^ pon
großem 9lu§tn.
Polecie, -cia, yl. -cia, sn.
3^ac^fommer m., ©pätfommer
m., §eibftanfang m.
Poleciec, -ce, ciatem, vn.
perf. ; Polaty wac, -tuje, -wa-
iem, vn. imperf. roegfUegen,
baoonlaufen; — dokad ]^in=
fliegen, i^nlaufen, bine'len; —
w goie in bie §ö^e fteigen,
ftieaen.
Poleczyö, -eze, -Czysz, -czy-
l'era, va. perf. eine S^it'ing
l)ci(en, nacfteinanber l^eilen.
Polednia, -m^pl. -nie, sf.\
Polen, -ni, pl. -nie, sf. §änge=
ftange f.. ©c^roebe /. um etro.
baran;\u^ängen.
Poledz, Polegnac, -ne,
-niesz, va. perf. bleiben, auf
bem ©(ftlac^tfelte fallen, ^in«
fallen, liegen bleiben.
Polegac, -gam, -gatem, va.
imperf. i) fic^ auf etto. tebnen,
ftü|en; -gajac na jego aloze-
niacb fic^ auf feine Stusfagen
ftü^eub; — na kim.s fic^ auf
jinnbn oerlaffen; -gaj na mnie
jak na Zawiszy pertcaue mir
ganj unb gar; 2) auf etro. be=
rubm, üon etro. abtjängen.
Polegly, adi. gefallen (im
i^riege).
Polej, -u, pl. -e, sm. ^otei
n., glo^fraut n.\ — dziki
^oleimeliffe /., Äa^en-, Setg=
min je/. ; — gesi ^fennigfraut
n.\ — zaii :öac^bunge /.
Polemiczny, adi. Pole-
micznie, adv. polemifc^.
Polemika, -ki, pl. -ki, sf.
^otemif /.
Polenic sig, -nie, -nisz, -ni-
lem, vr. imp. faumfelig fein,
faumfelig roeroen.
Polepa, -py, pl. -py, sf.
33eEli tbung /., ^ieibele^m m.
Polepiac, -piam, -pialem,
va. imperf. \ Polepic, -pie,
-pilem, va. perf. btlUbtn,
befleiben.
Polepszac, -szam, -szalem,
va. imperf. \ Polepszyc, -sze,
-szylem, va. perf. in befferen
3uftanb fe^en, oerbi-ffern ; —
gospodarstwo bie 2Bitlftf)aft in
befferen ©tanb fe§cn; — czyjs
stan jmnbä Sage oerbeffecn,
jmnbm unter bie iHrme greifen;
— sie vr. fic^ beffern; choremu
sie -sza bcr Äranfe befinbet fic^
auf bem Stege ber 35ef=
ferung.
Poiepszanie, Polepsze-
nie, -nie, pl. -nia, sn. äüeffe=
rung /.
Polerowac, -ruje, -waiem,
va. imperf. polieren, glätten,
blani machen.
Poler ownik, -a, pl. -nicy,
sm. 1) Poliers, (Slättftal^l n.,
SBolföjal^n m.\ 2) Polierer m.
Polei'owny, adi. poliert,
glatt; gefittet, gebilbet.
Polerunek, -nku,_p?. -nki,
sm. Politur /■.; Äultur/., 2Ib=
gef^ltffen^eit /.
Polesie, -sia, x>l. -sia, sn.
Sßalblano n,
Polesne, -ego, sn. Slbgabe
ber SBalPjeibler.
Polesnia, -ni, p)l. -nie, sf.
(alyzia) 2lpocr)neeiigattung /.
JPoletek, -xk-A, 2)1. -ik\, sm.
ein ^eil, geroö^nli^ ber britte
Seit ber gelber.
Polewa, -wy, pl. -wy, sf.
©tafut /., ®maiUe /.
Polewaö, fiel)e: Polac.
Polewacz, -a, p)^- -c, sin.
Süncber ???., 35erjtnner m.
Polewaczka, -ki, pl. -ki,
sf. @ie|fanne /.
Polewak
56
Potac
Polewak, -a, pl. -i, sm. äer=
Ilüfteter ^yitftjanbftein.
Polewka, -ki, pl. -ki, sf.
©uppe /,, 3itü^e /. ; — mie-
sna 58ouiÖon /.
Polewnik, -a, pl. -i, sm.
33ouiUon in.
Polezc, -leze, -lazlem, vn.
perf. ; Polazic, -faie, -züem,
vn. iinp)cvf. fjtnfriect)en.
Polf dwica, -cy, pl. -ce, sf.
Senbenitüd «., Senöenbraten
»?., Sungenbraten m.
Polekac si§,-kam, -kafem,
tr. imperf.\ Polgknac si§,
-kne, -kiem, vr.perf. ein roenig
erfc^redfen, nac^eiuanbev er=
f^rcden,
Polgnac, -ue, -naieno, vn.
perf. nac^einauber fteCEeix blei=
ben, t)erfin!eiT.
Polica, -cy, pl. -ce, sf.
i) Stifte /■., 2:opf6rett )(.,
gäd^etfc^ranf m.\ SjÄragftein
OT.; 3) — asekuracyjua SSer=
ficfterungöpoUiäe /.
Policya, -cyi, pl. -eye, sf.
%o{\in f-i ©id^tv^eitsbeljöroe
/. ; — tajna ©el^eimpolisei /. ;
dyrektor -cyi ^JJoliäeibireftor
m.; komisarz -cyi ^oU5eifoin=
miffär vi. ; oddac kogos pod
dozör -cyi jmnbn unter polt^ci»
mt 2Iufficf)t ftetten.
Policyant, -a, x>l. -ci, sm.
23act)mannw., ^>oIiäeifo[bat?H.
Policyjny, adi.; Policyj-
nie, adv. polijeilic^; ^l^olijet- ;
ustawie -nej przeciwny polijel:
n)tt»rig.
Policzac, -czam, -czal'em,
va. impcrf.; Policzyc, -czc,
-czylem, v«. pcvf. 3ä^len, o.\>='
jä^Ien, äufaminenjä^ien; —
kogo w poczet svvoich przy-
jaciol jmnbn unter bie ^a^l
feinet f^reunbe oufnel^men.
Policzek, -czka, pÄ. -czki,
sm. 1) SBanqe /., Sacfe/.; 2)
2KttuIfc^eUe/., ohrfeige/., Saf=
fenftreid) ;«., SBatfcfce /.
Policzkowaö, -kuje, -wa-
lem, vu. perf. ohrfeigen, eine
30?aulfc^eKe, einen SBadenftreicf)
geben, »erfei^cn.
Policzkowy, adi. SBacfen^,
2Bangen=.
Policzyd, ficf}e: Policzac.
Poligamia, -ü, sing. tant.
sf. Polygamie /'., i^ielroeiberei/.
Poligamiczny, adi. pohj»
gamifd?.
Poliglotta, -ty, pl. -ty,
sm. ^^ioliiglott m., ein äRann,
ber mehrere ©pracfien be*
i^errfc^t.
Polip, -&, pl. -y, S7n. ^oIi;p
m.
Polipien, -nia, pil. -nie,
sm. ÄoraQe /., fioraUenciff n.
Polipowy, adi. ^olt)p=,
poh)penariig.
Polisty, adi. Doß jyelber,
Politecliniczny, adi.T(iolXj=
tec^nifc^; akademia -na poh;=
ted)nif4e öocbfcbule.
Politechnika, -ki, pl. -ki,
sf. ^oU;tec^nif /., tec^nifc^e
§odöfcf)U[e /.
Politowac si§, -tuje, -wa-
tem, vr. inrf. fid) eibarmen.
Politowanie, -nia, SJi. W\\-
(etDen, ©cßarmen n.
Politura, -ry, pl. -ry, sf.
^olituc /., ©tanj m.
Polityczny, adi. Politycz-
nie, arft;. 1) politifc^, (StaQtö=;
-ne pisma politifcfie ©djrtften;
-nezapatrywaniapo(itifc^e2ln=
fdiauungen; przestepstwo -ne
©taatgDetbredE)cn n. \ -ne prawo
©taaterei^t ?«.; 2) roeltlUig,
l)öftidi, artig.
Polityk, -a, pl. -cy, sm.
1) Staatsmann m.\ ^olttifer
m. ; 2) ein fetner !(uger ajfann,
ein pfifftaer SKenfd).
Polityka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ^oUtif/., ©taatgfunft /.,
biad w -ce popetnic einen
etaatsfel^ter begef^en ; 2) Älug-
^eit /., ööflic^feit /., 2Jiunier=
lidjleit ./■.
Politykowac, -kuje, -wa-
lem, vn. perf. 1) politifieren,
fannegiejjern; 2) fid) l^ofmän=
nif^ bene[)men, auä ^^oliti!
^öf[i^ fein.
Poliwka, = Pülewka.
Polizac, -ie, -zafem, ra.
perf.; Polizn%c, -ne, -nalem,
va. imperf. ein roenig leden,
beletfen.
Pollucya, -cyi, sinfi. tant.
sf. ^oUutton /.
Polnik, -a, })l. -ce, sm.
Grbö ^-elbmauä /.
Polny, adi. S^etb'»; artyle-
rya -na Jyelbartifferie /. ; —
kuzat gclbblume/.; — het-
man g^tö^auptmann m.
Polonez, -a, pl. -y, sm.
^J^otonaife /.
Polor, -u, pl. -y. sm.
©[anj m., ^olitur /.; ©e=
fc^Iiffen^eit /. ; nie ma -ru er
ift ein ungefc^tiffener SKenfc^;
czczy — eitler ©d)immer.
Polot, -u, sm. jjtug m. ;
jednym -tem flugä adv.-y
dac wy^szy — swojej wyo-
brazai einen f;ö^eren ©djiüung
neljmen.
Polotny, adi ; Polotnie
adv. flüc^ug, fd^neUt)infUegenb.
Polowac, -Inje, -waiem, va.
imperf. jagen, i^aijb madjen,
aur ber Qagb fein, auf bie
3agb gelten-
Polowanie, -nia, pl. -nia,
sn. Qagb /.; isc ca — auf
bie 3ifl^ ge^en.
Polowiec, -wca, 2)1. -wee,
sm. (Episinus) epinnen=
gattung.
Polowy, adi. j^elb«; praea
-\va ~;^-e[&arbcit /.
Polowy, -wego, pl. -wi,
sm. gelb=, Stoppeioogt m
Polszczec, -czeje, -czaiem,
vn. perf. potnifd) roerben.
Polszczyc, -cze, -czylem,
va. perf. polonifieren.
Polubic, -bie, -bisz, -biiem,
va. perf. licbgeroinnen, an
etroos Sßolötgefollen finben.
Polubowny, adi. ; Polu-
bownie, ade. fdjieböric^ler»
Uc^; sedzia — ©c^ieböric^ter
m.\ sad — ©c^iebsgcrid^t n.
Poludnic, -nie, -uisz, -nilt-m,
va. perf. beDÖIfern.
Poliitowac, -tuje, -waJem,
va. perf. nad^einanber ner*
löten.
Polzyc, -ze, -iiytem, va.
perf. fd)impfii(^ bcl^anbetn,
befc^impfen ; — sie vr. fic^
Sdimad^ jujie^en.
Pola, -y, pl. -y, /•. 1)
grofecS jiDeiroänbigcs ä5ogeI=
fangnf^; gagbtud) n.\ 2)
— sukni ©d)o|/. am iJleibe;
3) SBvettbrrj n.
Polacac, -cam, -calem, va.
imperf. \ Polaciö, -ce, -cilem,
va. perf. mit Satten belegen,
belatterr.
Pola6, -ci, pl. -cie, sf.
Poladnia
57
Polupac
Öäu[erreifje /'.; — dachu Xnä)'-
feite /. ; — stoniny ©petf=
feite /.
Poladnia, -ni, ^j?. -nie, s/.
©c^önfruc^t /. (malaiiid)e
2Birbelbeere).
Polajac, -jam, -jfitem, va.
per/, an roeuig ausfd^elten.
Polakomic sie, -mie, -rnis?,
-milem, vr. per/, nac^ etlü.
lüflern rcerDen, gelüften.
Polamac, -mie, -matem,
va. per/, jerbrecljen ; — szyki
komu einen auä bem ©eleife
Brinqen.
Polamany, acH. jerbrod^en.
Polapac, -pie, -palem, va,
perf. eil)al'cöen, auffangen; —
sie, ir. ftd^ fierausfinben.
Polapka, -ki, pl. -ki, sf.
1 ) gaUe /. ; 2) (Pedalium) in=
bifctic ^I^flan^e /.
Polapkowy, aäi. g^aE=,
dotek — Fallgrube /.
Polatac, -tarn, -talem, va.
perf. fliden, äufammenfUäen.
Polawiac, -wiam, -wiasz,
-vviatem, va. impcrf.:, Polowic,
-wie, -witem, va. perf. üiel
fangen, fi'^en.
Polawie, -wia, })l. -wia,
sn\ Polawnik, -s, pl. -i, sm.
aSanfp'af^ter n.
Polazic, -ze, -zifz, -zilem,
vn. perf. eine l^eitlang l^erum=
friect)en, raof)in !riecf)en, frie=
d)enb TOO^in gefangen.
Polaczac, -czam, -czalem,
va. im per f.; Polaczyc, tze,
-czylem, va. perf. oetbinbcn,
»ereintgen; — dwoje ludzi
jroei i'eute oer^ciraten; — sie
vr. fid^ oereiiien.
Polaczenie, -nia, 2)i- -nia,
sn. SJereiniiiung f., äJerbinbung
f.; — bezposrednie bitefte
SSerbtnbung /. ; — dwöchto-
row ©leiäanfd()[u^ 7)t.; — ,
zetkoiecie szyn (Sc^ienen=,
Stofioetbirbungy. ; — zebate
^abnoetbinbung /.
Polcha, -y, pl. -y, .<?/, S8i[=
liefe m.
Polechtac, -tarn, -tatem,
va. perf. ein rcenig fi^efn.
Polec, -Icia, pl. -Icie, sm.
©pedfeite /. ; ilasty — sma-
rowac SDoffer in ben 33run=
nen tragen; -Iciem, na -ciu
lezec anägeftredt liegen. ^
Polknac, -i,c, -nie«Zj -na-
lem, va. perf.; Polykac,
kam, -kaiem, va. imiierf.
nerfc^lingen, oeric^rudeu ; —
CO oczyma etwas mit ben
3lugen uerfcftlirgen ; -tykam
slinke eä läuft niT baä Si5affei;
im SOiunb jafammen ; — Izy
bie Sränen cerfc^lutfen.
Pologi, adi. abpngig, &b=
fc^üffig.
Pologowy, adi. SQ]ocI;en=
bett=; goraczka -\va 2Boc|en=
ht\\.=, ^Puerperalfieber n.
Poloic, -loje, -il'em, va. perf.
mit %aia, befc^'mieren.
Polomka, -ki, pl. -kj, sf.
Polonica, -cy, 2)1. -ce, sf.
2tlm /., ?3ergbalbe /.
Polonicznik, -a, sm. (Her-
niaria) i^amfraut n.
Polonka, -ki, pl. -ki, sf.
@{§hlenDe /.
Polotrowac, -iruje, -wa-
Jem, va. perf. ju Sottergc=
finbel, i\x ©pipuben madjen;
— sobie lteberlicf)e ©treid)e
mad&en.
Polowa, -\vy, pl. -wy, sf.
Polowka, -ki, pl. -ki, sf.
dim. -Siälfte/. ; o -we mniejszy
^Olb fo flein; na -we co prze-
lamac in jroei gleiche SCetlc
brecben, entsroeibrec^en.
Polowica, -cy, pl. -ce, sf.
Polowina, -ny, i^l. -ny, sf.
Hälfte /.; ßljpl^älrtc /.
Polowiczny, adi. %\\x
§älfte geljijrig, ^alb unb l^alb;
podziat — 2;eilung ber Öälite
nacfi.
Polowiec, -wca, pl. -wce,
sm. f^-elöfpat m.
Polownik, -a, pl. -i, 57??.
l)§albl)üfnei- ?«., .öalbbauer;
2) -wniak -u, pl. -i, sm.
I^alb öafer, l^alb i^ieifte.
Poloz, -u, pl. -y, sm.
58oa m.
Polozowaz, -wtza, pA.
-weze, sm. iUjt^onf^Iange /.
Polozenie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) Sage /. ; 2) Segen n.,
Einlegen n., Sagern n.
Poloznica, -ey, pl. -ce, sf.
SBödjnerin/. ; odwiedzenie -cy
3i'ocl^enbe)ucb m.
Polozniczy, adi. 2ßod^en=
bett=,§ebaminen5;klinika -cza
©ebärlltnif /. ; sztuka -cza
§ebammen!unft /.
Poloznik, -a, j;Z. -nicy, sm.
®eburt5t)elfer m.
Polozny, adi. = Pologowy.
Polozyc, -ze, -zysz, -iylew,
va. perf. legen, Einlegen; —
trupem tot fjinftredVn; — sie
vr. \\i) Einlegen, l^infireden;
fteöe: Ktasc va. impierf.
Polozysty, adi.\ Polozy-
sto, adv. in gleicher glücke
abl)ängig, abfd^üjfig,
Polog, -log-u. p)l- -fogi, sm.
3Jiebeifunft /., SiJoc^enbett n.,
Äinbbett n., (sntbinbung /.;
Sßoc^en pl.'^ byl eiezki — eg
rcar eine fdiroere ©ntbinbung;
gdy bedzie w -togu rcenn fie ins
3Boc^enbett fommt; umrzec w
-Jogu im 3Boc^enbctt fterben;
szczesliwie odbyJa — fie ift
glüdiicfe entbunben roorben;
trzy dni po -logu brei Sage
nn^ ber (Sntbinbung.
Poiow, lowxx.pl -\o-wy, sm.
j"vang m., 'iQi\nti f.; znaczny —
reiche Seute/.; isc na — auf
iSeute ausgeben.
Poludnica, -cy, pl. -ce, sf.
SDiittagegefpenft n., S)tube /.
Poludnie. -nia, pl. -nia,
sn. Sliittag m., ©üben w. ;
wyjecbac na — nacfe bem ©ü=
ben nerreifen; SJJiltaggjeit /.
Poludnik, -a, ;;/. -i, sin. 1)
2Rtttaggfreiä m., äßetibian w. ;
2) 3afer=, 3)JittogsbIume /.
j Poludnikowy, adi. 2)ieti=
j bian=.
! Poiudniowac, -dninje,
-walem, vn. imperf. 5DMttag,
ajJtttagäic^laf, 3Ktttag§raft
f)alten.
Poludniowiec, -wca, pjl.
-wcy, sm. ©üblänber m.
1 Poludniowowschodni,fl!£?/.
I fiiböftlid).
Poludniowozachodni, adi.
j fübroeftiid).
Poludniowy, adi. 9)lit-
jtag§=; ©üö=, füblic^; wiatr
1 — ©übroinb m.
! Poluja, -ji, sf. bie Hälfte
: ber §onigernte, bie ber 3«ibter
bem ©runb^errn jinft.
Polupac, -pie, -pisz. -pilem,
va. perf. ; Polupy wac, -puje,
-pywaiem, va. imperf. nac^^
etnanber jerfpaltcn.
Polupic
58
Pom§czyc
Polupiö, -pie, -pisz, -pilem,
va. perf. ausplünbem.
Polyk, -u, pl. -i, sm.
©rfjlunhfopf v>.
Polykacz, -a, pl. -e, sm.
3Serfrtliiiger vi.
Polykac, [ief^e: Polknac.
Polykanie, -nia, pl. -nia,
sn. Sierjc^Ungen «., Secfd^ru!»
fen n.
Polysk, -u, pl. -i, sm.
©c^tmmer «?., (Slan^ m., Sü=
ftce «.
Polyskac, -kam, -katem,
vn.pe.rf.\ Polyskiwac, kuje,
-walrttiijtj«. imperf. f^itnmettt,
glänjen, feli^en, blinfen, ftra^=
len.
Polyskanie, Polyskiwa-
nie, -iiia, pl. -nia, sn. ®(^im=
mern «., Jöftterteuchten n.
Polyskliwy, Polysko-
wny. adi. fdiimmernb, bli^enb.
Pomacac, -cara, -faltim,
va. perf. bttaften, befühlen.
Pomachac, -eham, -chatem,
va. perf. ; Pomachii|,c, -ne,
-nalem, va. p)Ci'f- ^ tro. |in unb
{)er beroeqen, fcftroenfen.
Pomachlowac, -lnje, -wa-
iem, t'«. p)erf. üerfälfc^'en.
Pomaczac, -czam, -czalem,
va. perf,\ Pomoczyc, -cze,
-czylem, va. perf. nacfiein»
arber einiueic^en/ «intaucfien,
naf; machen.
Pomada, -dy, pl. -dy, s/.
^omabe /.
Pomadowac, -duje, -watem ,
va. imperf. mit ^oinabc ein»
fc^mieren, falben.
Pomagacz, = Pomocnik.
Pomagac, -gam, -g-asz, -ea-
iem, i'Of. imperf. \ Pomodz,
-möge, -moglein, va. perf.
f)e[fen; — komu w potrzebie
imnbm in ber 9lot i^elfen;
w tej wojuie Ä-ideu inny na-
r6d im nie -gal in biefetn .Kriege
rourben fie üon feinem anbeten
3SoIfe untetflü^t; pomoi mi
szukac f)ilf mit fuc^en; to
lekaistwo mu ponaogio biefe§
aJJittel {)a\\ i^m; tak mi Boze
pom6z fo n)al)i- mir ®ott f)elfe;
to ci nie nie poraoie baö
tüirb bir nid^tg l^elfen, nidjtä
nüßen; — do czego etro. be=
förbern.
Pomaganie, = Tomoc.
Pomagier, -a, pl. -owie,
sm. £)anDlanger ?«.
Pomalenkii, Pomalusien-
ku, Pomalutku, adv. larf)te,
langfam, nac^ unb na($, gang
gern äcö lieft, gan,^ gemadj.
Pomalowac, -luje, -walem,
va. perf. bemalen.
Pomalu, adv. fadste, lang=
fam, gemad).
Pomarancza, -czy, pl. cze,
sf. (citrus aurantium) Orange
/., ^orreranse /•
Poinaranczarnia, -ni, pl.
-nie, sf. Orangerie /., Oran=
gentreibljauS n.
Pomaraiiczowiec, -wca,
2)1. -wce, sm. '!|iomeran3en=
mabe f.
Pomaranczowy, adi. %0'
meranjen=. Orangen»; kwiat
— OrangenbUite /. ; skorka
-wa Drangenfcftale/. ; — kolor
Orangerfaube /.
Pomaranczowka, -ki, ^j?.
-ki, sf. ^omeranj^enbranntiöein
m., 'iComernnscnbittcr m.
Pomarlica, -ey,pl. -ce, sf.
SSie^feuc^e /. ; -ce ^^Z. er»
frorener SBienen^d^roarm.
Pomarmurowac, -ruje,
• walem, va. perf. mit SlJarmor
betreiben; mit 9JJarmormu[tern
bemalen, marmorieren.
Pomarmarowany, adi. mit
SWaimor befleibet; mit 3[)iar=
mormu[tcrn bemalt, marmo=
rtert.
Pomarnotrawic, -wie,
-vvisz, -wiiem, va. _per/'. ; Po-
marnowac, -nuje, -walem,
va. perf. aHeä nac^einanber
burdjbringen, öetfd^roenben.
Pomarszczenie, -nia, pl.
-nia, sn. 3!unjeln n.
Pomarszczyc, -cze, -czysz,
-czytem, va. perf. in gflt^n
legen, runjetn ; czas mu twarz
■czylbie^eitgrub i^m SRunjeln
in§ ®eftd)t. _
Pomartwiac, -wiam, -wia-
lem,ia. imperf. ; Pomartwic,
-wie, -wilem, va. perf. be=
trüben, mit ©erjleib erfüllen.
Pomartwieö, -wieje, -wia-
iem, vn. perf. nadt)etnanber
erftarren, abflerben.
Pomartwiony, adi. ge=
fränft.
Pomarzn%6, -ne, -niesz,
-rzJem, va. perf. fämtlid^ er=
frieren.
Pomarzly. adi. erfroren.
Pomaszczac, -c/am, -eza-
lem, va. imperf. \ Pomascic,
-cze, -cilem, va. perf. nac^=
einanber falben, befalben, mit
Sutter ober "^tii begießen.
Pomawiac, -wiam, -wia-
lem, vu. u. vn. imperf. eine
Sßeile reben; — po kim jmnbä
Sprache nacf)a[)men; — z kim
3tlt(ffprad)e nehmen ; — kogo
jemanben bereben, oon jmnbm
Übleö fagen.
Pomawianie, -nia, ^Z. -nia,
sn. ^.öeteDen «. ; Slaticf)erei /.
Pomazac, -ze, -zaJem, va.
perf. ; Pomazywac, -zuje,
-walem, va. imperf. 1) be=
formieren, befubeln; 2) falben;
— na krola jum Äönig falben.
Pomazanie, -nia, pl. -nia,
sn. 93efubeln n., 53efc^mieren n. ;
(Salbung /.
Pomazaniec, -603,2)?. "^cj)
sm. ®efalbte(r) »?.; — boÄy
ber ®ottgefaibte.
Pomazanka, -ki, pl. -ki,
sf. 33uiterfcbnitte f.
Pomazownik, -a,jj?. -nicy,
-kövv, sm. fein: eiber m,, JrottiCä
rer m., Ouarffalber m.
Pomazywac, fief^e: Poma-
zac,
Pomazywanie, = Poma-
zanie.
Pomacenie, -nia, pl. -nia,
sn. ^iiüöung /.
Pomacic, -ce, -cisz, -ciiem,
va. perf. nadjetnanber trüben,
trübe mad)en; alleg oerroirren.
Pomaczyc, -cze, -czysz,
-czyl'eo, va. perf. mit ä)iel;i
beftteuen.
Pomcha, -chy, pl. -chy,
sf. (Byssus) ^ftan-;enart /.;
= Bisior.
Pomdlec, -dleje, -dlejesz,
-dlnlem, vn. perf. fraftloS,
or)nmüd)tig roetben.
Pomek, poraka, pomki,
sm.; Pomyk, -a. pl. -i, sm.
©prcntel ni., SJögel 5U fangen;
na pomku, ade. bei ber ^anb
berfit.
Pomeczyö, -cze, -czysz,
-czylom, va. perf. alle nad)=
einanber martern, eine 2^^eile
lang martern, mübe mad)en.
Pomgdrkowac
59
Pomimowolny
Pomgdrkowac, -kuje, -wa-
lein, vn. 'perf. eine ^'-'itlcing
Ilüaetn.
Pom^tlowac, -luje, -wa-
lem, va. perf. oertüitfeln, va--
roicen.
Pomglic, -gle, -grlisz, -gli,
-gliiem, ra. perf. mit 9?ebei
l)e^ecfen, benebeln, beroölfen.
Pomian, -na, pl. -ny, sm.
5ßatole /., Sofungäroott n.\
S3a(öed)o n., göriiertojung /.
Pomiar, -u, ^?. -y, sm. 1)
SSermefjung /., ilatafter m.,
3lb=, iluömeffen n., @i;inmetrte
f.; 2) 5!Ka6 «., ajiöfiigung /.
Pomiarka, -ki, pl. -ki, 5/.
ailobeU «.
Pomiarkowac, -kuje, -wa-
lein, I. «a. /jer/. 1) au§=,
Dergleichen, mäßigen ; 2) tncr=
fen, begreifen, faffen; nie
möge go — ic^ fann i^ii nid)t
begreifen, id^ !ann auä t^m
nic^t flug roerben; II. — sie
vr. 1) fid^ ?ure(i)lfiriben;
2) fid) eine§ Seffeten befinnen.
Pomiarkowanie, -nia, pl.
-nia, sn. SJJäfiigung/., 3JJä^ig=
feit f.
Pomiarkowany, cidi. ge=
wäfetgt.
Pomiarowy, adi. 2Ref=
funqe=, jiim äjjeffen gel^örig.
Pomiatac, -tarn, -talem,
va. imperf. 1) I)in=, rcegrcerfen ;
— czem, etroaS »erachten,
iniBac^ten, üeräd)t(id) be f) in=
beln, ju niebrigen 2)ien[ten
gebraud)en; nie -taj mna
tak bardzo ac^te mi^ nidit
fo gering, fc^e micö nicf)l fo
jurüd; 2) Pomiesc, -miote,
-tlem, va. perf. 1) ^u früf)
^unge werfen; »orjeitig ge^
baren; = Poronic; 2) ab'
fef)ren, fegen.
Pomi^c, -mne, -mniesz,
-mialem, va. perf. jertnittern,
gerfnüHen.
Pomidor, -a, pl. -y, sm.
Slbamg», Siebeg=, ^arabieö>
apfel m., 3;omate f.
Pomiecenie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) 3""Sfiöerfen «. ; *2)
Slbortierunci f.-. = Poronienie,
Pomieciny, = Smiecie.
Pomieniac. niam, -nialem,
vä. imperf.-, Pomienic, -nie,
-nilem, va. perf. 1) Der=
taufc^en; 2) nennen, beim
^flamen anfü[)ren ; — sie vr.
mit jirnbrn etroaä auStauf'd^en.
Pomiernik, -a, pl. -i unb
-cy "^elbmtffec m.
Pomiernosc, -sei, sf. 1)
®rb^enDert)ältnig »., iSben=
maß n., ©i)mnictrie /. =
proporcyonalnosc, symetrya ;
■>) gjJittelmäfeigfeit /., wixa,--
feit /. = Pomiaritowanie.
Pomierny, adi. Pomiernie,
adv. f^mmetcijc^, ebenmäßig,
mäfeig, etmef?bar.
Pomierzac, -rzam, -rzalem,
vn. imperf. Pomierzyc, -rze,
-rzyl'-m, va. perf. aUeö naci^=
einanber auemeffen.
Pomierzchliwy, adi. 2)un«
felbeit oerbreitenb, oerfiufternb.
Pomierzchlosc, -sei, sf.
33erfinfterung/. = Zacmienie.
Pomierzchn^c, -ne, -niesz,
vn. perf. nac^gerabe bunlei
raerben.
Pomierzic sig, -rze, -izi-
lem, vr. perf. — z kirn fic^
mit fmnbm überroetfen.
Pomierzwic, -wie, -wJlem,
in. perf. l) büngen, mit
2)ünqer btbedfen; 2) oertüirren.
Pomieszac, -szam, -sza-
}em, va. perf. alleä unter=
einanber mifd)en, oermengen;
— wszystko jak groch i ka-
puste bas ^unbertfte in baä
^auf'enbfte mifc^en; cera)ir=
ren, m Unorbnung bringen;
— komu szyki jjmnbs ^läne
nereiteln; tierroecf)feln ; —
kogo jmnbn üertoirren, fonfuä
machen, aufeer gaffung brin=
gen; — sie rr. fid) t)er=
roirren, in Unorbnung ge*
raten ; -szalo mi sie w giowie
eä ift mir ganj wirr im
ßopfe.
Pomieszanie, -nia, sing,
tant. sn. i) ^erroirrung /.,
Seriüec^flung /. ; — zmyslow
Qrrfinn m., äiSa^nfinn m.;
2) 5beftiiTi(ung /.
Pomieszany, adi. »errairvt;
irrfinnig, triat)iifinnig ; -ne
zyi'y fid) fcbarenbe ©änge.
Poinieszcza<5, -szczam,
-szczalem, va. imperf.; Po-
miesciö, -szcze, -scisz, va.
perf. unterbringen, plajieren,
jHoum geben, faffen; — sie
vr. %{a^ finben; nie -Sei sie
tyle gosci w moim domu fo
Biete ®äftc loerbe ic^ in mei=
nem §aufe nid)t unterbringen
lönnen; to sie w jego glowie
nie -sei baö ge^t über
feinen ^orijont, bögu ift fein
J?opf ju enge.
Pomieszczenie, -nia, pl.
-nia, sn. Unterbringung /.
Pomieszek, -szka,^?. -szki,
sm. ©fmengfel «., 58cimi=
fd)ung /.
Pomieszkaö, -kam, -ka-
lem, vn. perf. eine S^'tfflng
roo roobnen, ficft au(l§alten.
Pomieszkalny, adi. =
Mieszkalny.
Pomieszkanie, -nia, pl.
-nia, AM. SBo^nung /., 2luf=
enthalt m. [szczac.
Pomiescic, fiel^e: Pomie-
Pomiesc, iief)e: Pomiatac.
Pomietlisko, -ka, pl. -ka,
sn. 5?el)rid)tort m.
Pomigcie, -cia, pl. -cia,
sn. ^txtwüilwno, f.
Pomigdzy, = Miedzy.
Pomifkczyc, -eze, -czysz,
-czylem, va. perf. nad) ein»
anber roeic^ madjen, erraeic^en.
Pomiftosic, -sze, -sisz,
-sii-m, va perf. jertnittern.
Pomigty, adi. jertnüüt.
Pomigac, -gam- -galem,
vn, imperf. ; Pomigng,c, -ne,
-glem, vn. perf. roo^in min*
fen, roinfcnb bebeuten.
Pomifac, -jam, -jalem, va.
imperf. ; Pominac, -ue, -na-
lero, va. perf. übergeben, nid)t
bcrüdfic^tigen, »on etiü. ab=
fe^en; pominawszy to, ie ab'
gefef)enDaoon, bafe; przyrozda-
waniu nagröd -nieto go er
n3urbe beim Sßerteiten ber greife
übergangen.
Pomilczec, -cze, -czysz,
-czy, -czalem, vn. perf. eine
Zeitlang fd)roeigen.
Pomilknac, -ne, -niesz,
-nafem, vn.perf. nad^etnanber
oerftummen.
Pomilne, -nego, sn. 3[JJet=
(enget D n.
Pomimo, praep. mit gen.
unb acc. trot?, ungeacbtet.
Pomimowolny, adi. Po-
mimowolnie, ade. unroill»
fürlic^.
Pominac
60
Pomowa
Pominac, fie^e: Pomijac.
Pominki, -kow, plur. taut.
Sil. Stblefen ber Xotenüfle bei
©ebet.
Pomiot, -u, j)Z. -y, sm. 1)
2lugte{;rid)t m., SIusiDUtf m.;
2) SBurf m., Sßtrfen n., ©e=
bäten (oon Vieren); jednym
-em wydala kotka siedmioro
bie Äa^e t)at auf einmal fieben
Qunge geroorfen; c^iy — uto-
piono öer garje SBurf raurDe
ertränft.
Pomiotek, -tka, ^-jZ. -tki,
sm. tote 2eibeefru(i)t /.
Pomiotlo, -la, _/;?. -Ja, ä».
1) ibadforenbefen w., Dfen^
luifc^ m.; 2) j^u^^aber w.,
©pielbaE ni. ; byc czyims-lrfm,
jjmnbö 5"flf)flbcr fein; stac sie
-Item glupiej zadzy ein ©piel=
bau feiner Seibenfcbaft fein.
Pomiotnik, fief)e: Wrzo-
sowka.
Pomirzyc, -rze, -rzytem, ?«.
■per/, auötiieidien, cetjöi^nen.
Pomklica, -cy, 2)1- -ce, ^Z-
Herzezia.
Pomkn^c, -ne, -uiesz, -na-
lem, ra. unb rn. 2)erf. lüeiter
rüden, fcl;ieben, fortfüf}ren, rofd^
Donüärtsftreben; — komu
czetro etrt). E)in3ufügen.
Pomlec, -miele, -mielesz,
-meltem, va. perf. fertig
inaf)[cn.
Pomlodniec, -nieje, nia-
Jem, vn. yerf. lüieber jung
mevben.
Potnlodziö, -dze, -dzicz,
-dzilcm, va. perf. rateber jung
machen.
Pomlotny, adi. im Srefc^en
ergiebig.
Pomlocic, -ce, -cisz, -ci-
lem, va. per/, fertig brefc^en.
Pomnazac, -zam, -zalem,
va. imperf. ; Pomnozyc, -ze,
-zylem, va. p»'rl'. cerDtelfcil'
tigcn, multiplisieren, nermel^»
ren, bereichern.
Pomnazanie, -nia,«n. SDiul»
tiplitatioii/.,:i>erDielfäItigung/.
Pomniec, -no, -niesz, -na-
}em, va. imperf. im ©eböc^t«
niffe bef)alten, gebenden ; -uij
na ojca twego, meiny Achil-
lesie benfe an beinen SSater,
tapferer ^ilc^iUeQ.
Pomniejszaö, -szam, -sza-
tem, va. imperf. ; Pomniej-
szyc, -sze, -szylem, va. perf.
ctrfUincrn, üerminbern.
Pomniejszenie, -nia, sn.
2>ertleinerung /.
Pomniejszy, adi. etiDa§
fieinei, geringer.
Pomnik, -a, pl. -i, sm.
2)enfma[ n, 2Jionument n.
Pomnikowy, adi. Senf«
mal=, monumental; wydanie
-we Slionumentalauägabe /.
Pomniszyc, -sze, -szysz,
-szyiem, va. perf. 1) gum 3JiÖn?
t^e machen : 2) fie^e : Omniszyc.
Pomnozenie, -nia, pl. -nie,
sn. äJermeljrung /., a)iu[lipli=
fatton /'.
Pomnozny, adi. üergrö=
^ernö, Berme[)venb.i
Pomnozyciel, -a, pl. -e,
sm. S)l f)cer m., 3Serme|rer m.
Pomny. adi. eingeben! =
pamietajacy,
Pomoc, -y, pl. -e, sf. ^ilfe
/., Öeiftanb in. \ z boska -a
mit ©otteä Silfe; za -a czego
niittelö, üermittetö; ui;yw8c
czyjej -y imnb§ Seiftanb on=
rufen; na — ju ^ilfe; dawa-
nie -y ^ilfeleiüung /'.; potrze-
biijacy -y l^ilfsbebürftig.
Pomocne, -nego, sn. §i[fö«
[teuer /.
Porno cni ca. -cy, pl. -ce, sf.
©ebilfin /.
Pomocniczy, adi, ^ilfä=.
Pomocnik, -a, pl. -cy, sm.
1) ©et)itfe m, Reifer m.; —
kotlarski .Heffflfc^Iäger m.,
Sleffelf^mieb^eifer ?«.; — kon-
dukrora 3lusf)iIfefonöufteur
7«.; 2) geflecfteö unb bolbigeö
SBinttrgrün n.
Pomocny, adi. 1) belauf =
lid), IjelfenD, nü^lid;; b^l rui
— w tej robocie er mar mir
bei biefer Slrbcit bef;ilflict);
czego sie naiiczysz za mtodu,
to bedzie ci w po^niejszycli
latach -ne mas bu in betner
Sugenb ericrnft, rcirb bir in
fpäteren 3<^f)ren uon ^fJuten
fein; 2) mirlfam, Ijeilfam; to
lekaistwo jesf na kaszel -ne
biefe 2lr3nei ift roirffam gegen
|)uften.
I Pomoczyö, fie^e : Poma-
1 czac.
I Pomodlic sie, -die, -dlisz,
-A\\l^m,vr.perf. eine ßeitlang/
ein roenig beten.
Pomoknac, -r.e, -niesz, fa»
perf. nafe raetben, eine 3cit=
lang im 2Baffer n)eid)en.
Pomordowac, -duje, -wa-
lem, va. perf. alle nac^etnanber
ermovben.
Pomorek, -rku, pl. -rki,
sm. ©euc^e /., S>tef)pe[t /.
Pomornik, -a, jyl. -i, sm.
— gorny ^nq,i\=, gollfrout «.,.
33erg=, SBo^loerleit) ?;;.
Pomorski, adi. am DJfeere
gelegen, Ufer-, Äüften?.
Pomorszczyzna, -ny, sf.
1) iMften=, i£!ee=, Siegenroinb
w?. ; 2) ein mehrtägiger feiner
Siegen bei SBeftrcint'.
Pomort,-u, jj?. -y, S7n. 93a§=
pommer m., Sbrummer m.
Pomorzanin, -a, pl. -anie,
sm. Ätifienberooljner m.
Pomorzanka, -ki, pl, -ki,
sf. i^üitenfceroe.'l)nerin /.
Pomorze, -rza, pl. -rza, sn.
ÄüflenianD n.
Pomorzyc, -rze, -rzy?z,
-rzylem, va. perf. umö Seben
bringen, »erl^nngern laffen; —
siß uerrcefen (oon ©amenför«
nerti).
Pomörzyca, -cy, pl. -ce,
sf. braftiianifc^er Sdilafbaum
m. (anda).
Pomost, -u, pl. -y, sm.
1) jSrüdenbettung /., Sörüden»
becfe /., Sretterboben m.\ —
gichtowy ©i^tbül^ne /.; . —
przesuwany Dioübrücfe f.,
©c^iebctüt/. ; — mo^tu S8rüf=
fcnbelaii m.; — hamuleczny
33remfenplateau n. ; — ladun-
kowy 2luflaberampe /. ; —
wagowy Srüdenroageplateau
n.\ 2) (übertr.) Sürücfe /. ;.
-em adv, maffenraeiä neben«
unb übereinanber.
Pomostuica, -cy, pl. -ce,
sf. 5Brüdenbol)le f.
Pomoscian, u, pl. -y, sm.
SBrelterbrücfe /.
Pomoscic, szcze, -scisz,
-fitem, va. perf. mit Srettem
belegen, bebrücfen.
Pomotac, -tarn, -tatem, va.
perf. oeiiüideln, nerrcirrcn.
Pomowa, -wy, pl. -\vy, sf.;
Pomöwka, -ki, pl. -ki, sf.\
Pomor
61
Pomyslny
Pomöwisko, -ka, pl. -ka, sn. j
üble 'Jiac^rebe /., SSerteum-»
bung /.
Pomor, -u, pl. -y, sm. 6in=
fterben n., ©euc^e f.
Pomowic, fie^e : Pomawiac.
Pompa, -py, ^jZ. -py, sf. 1)
^umpe /. ; — kopalniaua
©c^ac^lpumpe/. ; — ogniowa
g-euetfprt^e /.; — powietrzna
iiuftpumpe/. ; — ssaca ©aiig=
pumpe /". ; — tioczaca ©ru(f=
pumpe f.] — s<^aco tloczaca
@aug= unb Si'udfpumpe f. ; —
zawieszalna öängepumpe /. ;
— obrotowa SfJotattonöpumpe
/.; — odsrodkowa Zentrifugal»
pumpe /. ; — O dzi^laniu po-
jedynczem etrifad^IDlcfenbe
^umpe/. ; — o dzialaniu pod-
wojuem boppelrcicfenöe ^um«
pe /. ; — podnoszaca £iefJe=
pumpe /. ; — smoczkowa
®ampfftra^[pumpe/.; — sprze-
zona ^umpe mit boppettem
Kolben /. ; — tetnicza 2)ainpf=
oafuumputnpe /.; — waha-
dlovva Ds3tlIatioii§pumpe /. ;
— wodna Sßarmroafferpumpe
/.; — zasilajaca ©peifepumpe
/. ; 2) ^omp fn., %vünt m.\
z wielka -pa Avjezdzal do
miasta er jog mit großem
^otnp in bie etabt ein.
Pompadura, -ry,2)l- -ry, sf.
^ompaocurtäfc^c^en n.
Pompatycznosc, -sei, sf.
pompljafteö äBefen.
Pompatyczny, adi. Pom-
patycznie, adL: pompl)aft;
)c^n)ülftia, ^odjtrabenö.
Pompiarz, -a, pl. -e, sm.
^umpeii=, 3ii3örinelfter m.
Pompowac, -puje, -walem,
f«. imperf. pumpen.
Pomroczny, adi.; Po-
mrocznie, adv. trübe, biifter,
finfter.
Pomroczyc, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. überjief^en,
oerfinfiern, cerDunfeln.
Pomrok, -u, 'pl. -i, sm.
Dämmerung f., g'nftemis /.,
2)üftei-E)eit f\ S)unteir;eit /.,
bid)tet 5JebeI vi.
Pomrowie, -wia, siny. tant.
s«.(S)leifee/'.,©artcnf(^ierUngj«.
Pomrozic, -ze, -zisz, -zi-
lem, va. perf. frieren machen,
mit gcoft burc^bringen.
Pomrow, -rowia, pl. -rowie,
sm. sörac^rourm m., ©nger»
(ing m.
Pomroz, -rozu, ^j?. -rozy,
sm. f leiner groft m., falter
©diauber m.
Pomrugac, -»am, -gralem,
vn. perf. ; Pomrugiwac, -gu-
je, -wafem, vn. imperf. \ Pom-
rugnac, -gne. -gnalem, vn.
perf. mit ben Slugm jutuinfen,
jioiufern.
Pomrugliwy, adi. jiDin«
fernb.
Pomruk, -u, pl. -i, sm. ®e=
brumme «., Ö5efnurre n.
Pomrukiwac, -kuje, -wa-
Jem, va. imperf.; Pomru-
knac, -ne, -uiesz, -natem, va.
perf. fnurren, murren, brum=
mcn.
Pomrukliwosc, -sei, sf.
brummigeö Sßefen m.
Pomrukliwy, adi. 6rum=
mig.
Pomrzec, -mre, -rzesz, -mar-
iem, vn. perf. nac^einanber
f)inflerben.
Pomsta, -sty, 2)1- -sty, sf.
diaäji f. ; = Zsrasta.
Pomszyc, -sze, -szysz, -szy-
lem, va. perf. mit ffltooS be=
bfdEen; — sie moofig, jaferig
rocrben.
Pomscic, -szcze, -seisz,
-si.il«m, va. perf. rächen.
Pomucha, -cliy, pl. -chy,
sf. S8iet)jeud3e /.
PomucMa, -chli, pl. -ehle,
1 sf. S)oric^ m., ^amud^el f.
1 Pomulac, -lam, -latem, va.
imperf.; Pomulic, -le, -lisz,
-lildm, va. perf. mit ©cölamm
unb ^ot befubeln, befc^[am=
men.
Pomurek, -ika, jy^- -^ki,
sm. lüittuerflette f., ä)iauer=
läufer m., a)tauetjpec^t vi.
Pomurnik, -a, sing. tant.
sm. (Parietaria)@Ias=, MOLlXiX'
fraut n.
Pomurny, adi. 5Kauer=.
Pomurzyc, -rze, -rzysz,
-rzyiem, va. perf. f(l)n)arj
machen,
Poinuskac, -kam, -kaJem;
Pomusnac, -sne, -sniesz, va.
perf. ; Pomuskiwac, -kuje,
-kiwalem, la. imperf, Teidjt
ftreic^en, beftreid^eii.
Pomycie, -cia, sing. tant.
sn. 'ilbroafc^en n.
Pomyc, -myje, -nfiyjesz, my-
-lem, va. perf. ; Pomywac,
-warn, -waltm, va. imperf.
abmaidjen.
Pomydlic, -die, -dlis/,
-dlilem, va. perf. einfetfen.
Pomyjak, -a, pil. -i, sm.\
Pomyjnik, -a, pl. -i, sm.
©pültafe n., ©ufiftein m.
Pomyje, -jöw, pliir. tant.
sn. ©püUc^t n.
Pomyk, -:i, pl. -i, sm.
©pcenfel m., 2)o^ne /.; —
krokwiowy ©C^ub vi.
Pomykac, fietje: Pomknac.
Pomylic, -le, -lisz, -lilem,
va. perf. »erro irren in U.n=
orbnung Bringen.; — sie vr.
ficö irren, ein SSerfe^en machen.
Pomylka, -ki, pl. -ki, sf.
25erfet)en n., Qrrtum m.
Pomysl, -u, pl. -y, sm.
ßJebanfe m., ©tnfall m.; dzl-
wny — ein eigentümlid^er
Einfall.
Pomyslec, -sie, -slisz,
-slHem, va. perf. benfen, nac^«
beulen, finnen; — o czem auf
etroaä benfen, füretrcaä forgen;
— o kirn für jmnön forgen,
bie Slugen auf jmnbn merfen,
an jmnbn benfen; czas ci
juÄ — o Äonie e§ ift fd^on
3eit, 'to.% bu an beine 35etl^ei=
raiung (an eine %X!\\x) benfft;
-sie i ja 0 tem, aby . . . aud) ic^
toeröe baran benfen, bafe . . . ;
anim nie -slat o tem eä ift
mir nie in ben ©inn gefom=
xatv., "iio.^ f)a&e id; mir nie
einfaEen [äffen.
Pomyslnosc, -sei, pl. -sei,
sf. 3Bol)lftanD m., ai'o^t «.,
eine gute, glüdlic^e, ermunfc^te
Sage /. ; dzieüc z kim -sei
i przeciwDosei ©lud unb Un^
glüd mtt imnbm teilen; tobie
zawiizieczam moja — bit
^abe ic^ meinen SBo^lftanb ju
oerbanfen ; od tego zaleiy —
kraja bas SBo^l be§ ilonbeö
pngt baoon ab; winsznje ci
szczescia, zdro wia i (wszf-lkich)
— id) münfc^e bir ©lud, ©e-
funbl)eit unb 3Sol)lergef)en.
Pomyslny, adi. Pomy-
slnie, adv. erroünfc^t, nacfi
SUunfc^, günftig; — skutek
Pomywacz
62
Ponikac
günfttger grfofg m. ; — wiatr
günftti^er SBtnb »?. ; -slna od-
powiedi giiniiige 2lntn)ort/.;
dotad wszystko rau sztj -slnie
6i§l)ei- ift i{)m aUeä nad)
äBunfd^ gegangen.
Pomywacz, -a. j)^- -ß) ä'^'-
2lufitiä|c^er 7«., Slbiuafc^er tw.*,
— wagonow 3L'agenpu^er w.
Pomywaczka, -ki, pl. -ki,
*/. 2lufroäid)erin /.
Pomywalnia, -ni, pl. -nie,
sf. 2lia) tiftube /.
Pomywalnik, -a,2)l. -i, sw.
2Bafdjfaß n.
Ponabiegac, -gam, -gaiem,
f-n. perf. auflaufen; zjly mu
-galy Die aibetn finb i^m auf=
gelaufen.
Ponabijac, -jam, -jaieni,
va.perf. jaiiillid^ nac^einanber
eirpacfen, DoUfüKen, laben,
6efct)log'n.
Ponabrzmiewac, -warn,
-waicm, tn. perf. aufgebunfen,
aufgelaufen roerben.
Ponabywac, -wam, -wa-
lem, va. perf. fämtUc^ an ftd)
brinaen.
Ponachodziö, -oze, -dzisz,
• dziiem, va. perf. »on allen
©eiten juiammenfommen,
fänttlic^ auffinben.
Ponacinac, -nam, -nasz,
-naiem, va. perf. an Der=
fc^iebenen ©teilen einfiauen,
einlerben.
Ponad, 2^raep. mit bent 4.
unb 6. galt, längel^in; —
rzeka bcm gluße entlang;
hinüber rceg; leciai — dorn
er flog über ha^ §auä ^inraeg.
Ponadawac, -daje, -watem,
va. perf nerlei^sn, geben.
Ponagniata6, tarn, -talem,
va. perf. alle einbrücfen.
Ponakazywac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. oiele ftrenge
33efef)Ie et teilen.
Ponalataö, -tarn, -talem,
vn. perf. uon überall ju=
fammenfliegen; — sie vr. fid)
burc^ »ieles lierumlaufen er=
müften.
Ponalewac, -wam, -wa-
lem, va perf. nac^einanber
ooUgiefeen.
Ponapelniaö, -niam, -nia-
l:em, va. perf. nad) unb nad^
füllen, noc^einanbev füllen.
Ponapozyczac, -czam,
-czalem, ca. perf. »iel bei
allen borgen.
Ponaprawiac, -wiam,
-wialcm, va. perf. alleä au5=
beffern, uetbeffern, tnieber ljer=
fteUen.
Ponarastac, -fam, -talem,
vn. perf. allmäf)lid^ auö=
road^jen, einen 2lugrcuct)ö
bil^en.
Ponarowic, -wie, -wilem,
va. perf. bie ^fetbe r)eni>öl)=
nen, oerberbeii.
Ponaszpilac, -lam, -lalrm,
vu. perf. autfpidfen, auffegen.
Ponascielac, -lam, -lasz,
-lafem, va. perf. nac^einanber
aueftreuen, auebetten.
Ponat§zac, -zam, -zalem,
va. jper/. alle anftrengen.
Ponawiac, -wiam, -wiatem,
vu. imperf. ; Ponowic, -wie,
-wisz, -wiiem, va, perf. er=
neuern, roieber^olen; — walke
ben ^ampf erneuern; —
prosbe bie Sitte rcieber»
l)olen.
Ponawozic, -woze, -zUem,
va. perf. oteleä I)inbringen,
[)infüt)ren.
Ponazywac, -wam, -wa-
tem, ta. purf. aüe benennen.
Poncyny, cyn, plur. tant.
sf. öunjen pl., ^unjen pl.
Poncz, -u, p)^- "®> *''^-
^un](^ m.
Pongcic, -ce, -cisz, -cHem,
va. perf. ein wenig lod^n,
rei;ien.
Pongkac, -kam, -kasz, -ka-
lem, va. perf. 1) su etniaö
antreiben, nötigen; 2) quälen.
Pongta, -ty, pl. -ty, sf.
Sodfpeife /., iiodEung /., 3ieij
m ; — do ztego bie Socfung
gum Söfen.
Pongtlin, -u, j>Z. -y, sm.
^fdcnltiie /.
Pongtny, acli. Pon§tnie,
arlv. lodenb, BerlodEenb, üer=
fül)rerifd).
Poniechaö, -cham, -chasz,
-clialem, va. perf bleiben
laffcn, unterinffen.
Poniedzialek, -Iku, pl.
-Iki, sm. ailontag m.
Poniedzialkowa<5, -kuje,
-wwiüm, vn. perf. blauen
Slioutag Ijaltcn.
Poniedzialkowy, aäi. nton«
läiiltc^, 2JJoiitag5=.
Poniek^d, praep. einiger»
mafeen, gfroiffcrmafeen.
PoniemieCj-mieje, -miaiem,
vn. perf. fäintlicft oerftuntmen.
Poniesc, poniose, ponio-
slem, va. perj.\ Ponosic,
ponosze, pouioslem, va. im-
perf. 1) ertragen, erleiben;
— kleske eine SJieöerlage
erleiben; 2) l)intragen, ^in=
führen; poniose to do miasta
icft njeroe ba§"in bie ©tabt
tragen; pöjde gdzie mnie oczy
poniosa ic^ roill gel)en, n)ot)in
mic^ meine 2lugen führen;
wiatr porwal dach z domu
i poniosl' go na pole ber SDBinb
rife baö 33act) com ^<x\x\t unb
truq e§ aufö Aelb.
Poniewalac, -lam, -lalem,
va. imperf; Poniewolic. -le,
-lilem, va. ptrf. jrotngen,
nötigen.
Poniewaz, praep. rceil.
Poniewazac, -iam, -zaiem,
va. imperf. ; Poniewazyc,
-Äe, -zysz, -zylem, va. perf.
üerune^ren, oeräc^tlic^ bel)an=
beln, für ridjts achten.
Poniewierac, -ram, -ralem,
va. imperf. r;erumfto|cn,
fcftnöbe bctjanbeln, etiüos gu
©c^anDen macf)en, nic^t fcf)o=
nen, befd^mu^en, jerreifefn;
— sie vr. fic^ l^erumtteiben,
l^erumgeraoifen fein; ksiazka
-ra sie po stole baä ^ud^
roirb am 2:ifc^ herumgeworfen;
dac sie komu — [ic^ »on
imnbm als gu^^aber be[;an=
beln luffen.
Poniewierka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ^i'runitveiben «., §er-
um;iieben n.; 2) ^JJh^ad)tung/.
Poniewoli. Poniewolnie,
adv. tüiber SüiUen, gejmungen.
Poniewolny, adi. unfrei»
roillig, roillfurlid).
Ponik, -a, pl. -i, sm. 1)
untairbifc^er SBafferlauf m.,
2Bafferaber /.; ein feiner
iL=afferftrat)f, ein fletneä 4Jäd^=
lein; 2) -ki, p)^- %o.Viin pil.
JattflridEe pl.
Ponikac, -kam, -kalem,
vn. ii)iperf.\ Ponikna(5, -ne,
-klem, vn. perf. jämtlic^ Der=
fdäroinben.
Poniklo
63
Poodmladzac
Poniklo, -kla, sing. tant. sn.
Eleoctiaris (eine ^^flanje).
Poniszczyc, -szcze, -szczy-
iem, va. 'perf. nad) unb nacf)
oetniditen ruinieren.
Poniz,Ponizej, praep. mit
gen. unö adv. unterhalb.
Ponizaö, -zam, -zaiem, va.
imperf. ; Ponizyc, -ze, -zysz,
-zyiein, va. perf. erniebrigen,
bemütigen; kto sie wywj^sza,
bedzie -z;ouy roec fid^ felbft
etfiö^t, tüirb erniebrigt rocrben.
Ponizajacy, adi. erniebti=
genb, bemütigenb.
Ponizanie, -nia, pl. -nia,
sn. ©rniebiigung /., 2)cmü=
ttgung /.
Pono, adv. = Podobno.
Ponocnik, -a, pl. -cy, sm.
SJad^tfctitDärmet; m., ©c^laiaffe
m.
Ponocny, adi. nädE)tUcl5.
Ponosic, ftef)e: Poniesc.
Ponotowac, -tnje, -wafem,
va.perf. anmerf en, aufnotieren,
aufzeichnen.
Ponowa, -wy, pl. -wy, sf.
1) ©cneuerung /. ; 2) frifd^e
SBitDfpur /.
Ponowic, fic^e: Ponawiac.
Ponowienie, -nia, sn. ©r=
neuerung /.
Ponowny, adi roiebcrl^oU,
neuerUcf).
Pons, -u, pl. -y, sm. = pas
f)ocf)rote gatbe /.
Ponsowy, adi. ; Ponsowo,
adv. = pasowy, pasowo
^orfirot.
Pontyfikalny, adi.; Pon-
tyfikalnie, adv. bifc^ijflic^.
Pontyfikal, -u, pl. -y, sm.
Slgenbe /. für bie ^ifc^öfe.
Ponadzic, -dze, -dzisz,
-dzilem, ru. perf. Iang=
raeilen.
Ponukac, -kam, -kalem,
va. perf. ; Ponukiwac, -kuje,
-walem, va. imperf. anfpor=
nen, anreihen.
Ponumerowac, -ruje, -wa-
Jem, va. perf. mit 9iummern
oeriefien, numerieren.
Ponur, -a, p)!. -y, sm.
glutbett «., 2lbfcf;ru65oben
m., Sd^[fu§enboöen m.
Ponurosc, -sei, sing. tant.
Süfterfieit /'., finfteres 2luö=
fernen «., trüber 33litf m.
Ponury, adi. Ponuro, adv.
büfter, finfter, untreunblic^,
unr)eimlict); -ry wzrok em
büfterer finjierer Süd w. ;
-re mysli trübe unb ftnftere
©ebanfen.
Ponurzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf. ; Ponurzyc, -rze,
-rzysz, -rzyiem, va. perf.
untertaucben.
Ponurznik, -a, pl. -cy,
sm. SiJieDertäufer m., 2lno=
baptift m.
Ponczocha, -cliy, pl. -cby,
sf.] Poiiczoszka, -ki, pl.
-ki, sf. ©trumpf m.; -che
robic ©trumpf ftritfen; oko w
-czosze a)iafcf)e /.
Ponczoszkowy, adi.
©trict=, geftricft; -wa robota
©tridarbeit /.; -wa robota
kaftauik ein geftridteä £eib=
c|en n.
Poiiczosznik, -a,^?. -nicy,
sm. ©trumpiroirfer m.,
©trumpfflricfer m.
Ponczyk, -a, ^jZ. -i, sm.
dim. Don Ponez.
Poo-, Poob-, Pood-, ju=
fammengefe^te ^täpofitionen,
bie ben DJebenbegriff einer
Sßieber^olung bec ^anblung
anbeuten.
Poobalac, -lam, -latem,
va. perf. nacf)einanber v.m=
meifen.
Poobcierac, -ram, -raJem,
va. perf. alleä abn)ifcf)en.
Poobdzierac, -ram, -ralem,
va. perf. aUeä abreißen,
rurtbum abreißen.
Poobejmowac, -muje, -wa-
}em, va. perf. umfaffen, über^
nehmen.
Poobciosywac, -suje, -wa-
! Jem, beliauen.
} Poobiedni, adi. na($mit=
tag§=, nachmittäglich.
[ Poobiedzie, -dzia,p?. -dzia,
sn. 9?acf)mittag w., Die '^%\X
nad) bem TOittageffen.
Poobjawiac, -wiam, -wia-
lem, va. perf. offenbaren.
I Pooblekac, -ke, -czesz,
! -klem, va. perf. \ Poobloczyc,
-cze, -Czysz, -czytem, va.
I imperf. beüciben, überjicl^en,
umroölfcn.
Pooblupywac, -puje, -wa-
iem, va. perf. fetalen, uon
ber ©d^ale befreien, runbum
abf'^alten.
Poobmiatac, -tarn, -talem,
va. perf. abfeljren.
Poobracac, -eam, -calem,
va. perf. umfef)ren, umroan=
beln, oerroanbt'In.
Poobry wac, -warn, -walem,
va. perf. cbreifien.
Poobsadzac, -dzam, -dza-
lem va. perf. fcefe|en.
Poobstfpowac, -poje, -wa-
lem, va. perf. umringen.
Poobwijac, -jam, -jalem,
va. perf. umroicteln.
Poobudzac, -dzam, -dza-
tem, va. perf. alle aufroecfen.
Poobwijac, -jam, -jaiem
va. perf. umroidEeln.
Poobwieszac, -szam, -sza-
iem, va. perf. überall auf=
t)ängen.
Poobwiniac, -niam, -nia-
lem, va. perf. be)cE)uIbigen.
Poobwodzic, -dze, -dzisz,
-d/.il'em, va. perf. umgeben,
umfaffen.
Poocierac, = Poobcierac.
Poodbywac, -wam, -wa-
Jem, va. perf. abfertigen, be=
enöigen.
Poodchodzic, -dze, -dzisz,
-dziiem, va. perf. ab=, n)eg=
gelten.
Poodci^gac, -gam, -gaJem,
va. perf. absiefien, abfpenftig
mad)en.
Pooddalac, -lam, -latem,
va perf. roeg;^ebeu, entfernen.
Pooddawac, -daje, -walem,
va. perf. atlee jurüdgeben.
Pooddzierac, -ram, -ralem,
va. perf. abreißen.
Poodejmowac, -muje, -wa-
fem, va. perf. abnehmen.
Poodgniatac, -tarn, -ta-
}em, va. perf abbrücfen.
Poodkladac, -dam, -daJem,
va. perf. perlegen, »er=
fc^ieben.
Poodmarzac, -rzam, -rza-
Jem, va. perf. nac^einanber
abfrieren.
Poodmawiac, -wiam, -wia-
fem, va. perf. abfagen, o^^
fc^Iagen, abipt-nftig machen.
Poodmieniac, -niam, -nia-
fem, va. perf. auöroed^feln,
auetaufcben.
Poodmladzac, -dzam, -dza-
Poodmrazac
U
Popielcowy
lern, va. x>erf. jüngec tna=
d^en, ütTjüngcn.
Poodmrazac, -i;am,-Äaiem,
va. per/, abfrieren, crtriete».
Poodpadac, -dam, -datem,
Vit. i)erf. abfallen.
Poodp§dzac, -dzam, -dza-
leni, ra. 'pcrf. njegjagen.
Poodpinac, -nam, -naJem,
va. perf. auffnöpfcn.
Poodsadzac, -dzam, -dza-
Jein. va. perf. abfegen.
Poodsadzac, -dzam, -dza-
lim, lar _per/. aburteilen,
gerid)tlid3 abfprcdien.
Poodsedniac, -niam, -nia-
iem, va. perf. iDunbreiben.
PoodstepoTvac, Poodstg-
pywac, -puje, -walem, vn.
perf. abtreten, »ertaffen.
Poodsuwac, -warn, -wa-
lem, va. perf. raegfc^tebeu.
Poodzyskiwac, -kuje, -wa-
lem, va. inrf. uad) unb nad)
njieberfletDtnneit.
Poomdlewac, -warn, -wa-
lem, vn. perf. ot)nmäc^tig
werben.
Poopadac, -dam, -datem,
va. unb vn. perf. abfallen,
^erobfallen; Ijerfatlen (über
jmnbn).
Poorac, -ram, -ratem, va.
IKrf. pflügen.
Poorany, adi. burd^furd^t
Poosadzac, -dzam, -dza-
iem, va. perf. anfiebeln, be»
fe|5en.
Poostrzyc, -trze, -trzylem,
vu. perf. fdjärfen, jpi^en.
Pootwieraö, -ram, -ralem,
va. perf. alleä öffnen.
Poozywiaö, -wiam, -wia-
lem. va. perf. beleben.
Poosme, adv. ad^teng, gum
ad£)tmriial.
Pop, -a, pl. -j, sm. ^ope
7)1., (Bricfter ber grie^iid^cn
Ä'irdif); (üetäd)tlic^ ^4ifaffe m.).
Popaczony, Popaczyc,
ftel)e : Spaczony, Spaczyc.
Popadac, -dam, -dalem, vn.
perf. ; Popasc, -dam, -dasein,
vn. pterf. 1) faUen; 2) SRiffe
befommen, aujberften.
Popadya, -yi, pl. -ye, */.
g^rou /. öeä ^open.
Popakowac, -kuje, -wa-
lern, va. perf. einpadten, pal«
fen.
Popali6, -le, -lisz, -lilim,
va. perf. alles perbrennen.
Popamigtac, -tarn, -talem,
va. per/', lange gebenlen.
Popar, -u, pl. -y, sm. @r=
roärinung /, beö (Srbrcid^ä
burcö Sünger.
Poparowy, adi. raoljl ge=
büngt.
Poparszywiec, -wieje,
-wialem, vn. perf. Irä^ig,
räubtg roerben.
Poparzeliny, -in, pl. tant.
sf. SSranbrounben f.pl.., Sranb'
fteCen sf. pl. auf ber §aut.
Poparzyc, -rze, -rzysz,
-izyiem, va. perf. aUeä DCr=
brül)en, üerfengen.
Popas, -u, pl. -y, S7n. güt=
terung /. (auf ber 9ieife n)iil)=
renb beä Siagee), gütterungö»
jeit m.\ obroku wystarczy na
dwa popasy ba3 ^ulter wirb
noc^ für sroeimal reichen.
Popasac, -sam, -salem, va.
unb vn. imperf.] Popasc,
-sze, -slem, va. unb vn. perf.
unt'erroegä füttern; fic^ auf-
Ijalten, oerroeilen; nie dlago
lu bedziesz -sal bu wirft ^ier
nicöt tancje üertüeilen.
Popasek, -ska, ober -sku,
pl. -ski, sm. aSatbroeibe /.,
äBalbniaft m.
Popaskudzic, -dze, -dzisz,
-dzilem, va. perf. »erunrei»
nigen.
Popasc, -dne, -dniesz,
-dlem, vn. perf. I^ineinf allen,
üetf allen; — w chorobe in
Äranltjett serfaHen.
Popatrzec, -trze, -trzalem,
va. imperf. ; Popatrzyd, -trze,
-trzylem va. perf. mit ben 2lu:
gen fud)en, fc^auen.
Popachac, -cham, -chalem,
va. perf. beried)en.
Popclinac,-chne,-chnal'em,
va. perf.; Popychac, -cham,
-chalem, va. imperf. ftofeen;
— kogos w przepasc jmnbn
in ben 2lbgrunb ftürjcn; —
kirn jmnbn ^u allerlei Sicnften,
nadb 93elieben gebraud)en.
Popchnifcie, -cia, pl. -cia,
sn. Sto^ m.
Popek, -pka, p>l. -pki, sm.
®ompiaff m., (Simpel ?;».,
I ^fäfflein n., (SJaitenrotfd^roänj'
d^en n., ©d^marj!el)ld^en n.,
Dfauetnac^tinatl /.
Popelniac, -niam, -nialem,
va. impeif.; Popelnic, -nie,
-nisz,-niiem, va.perf. be^eljen,
perüben; -niles wieikie glup-
stwo buljaft eine gro^e 2)umm=
l^eit begangen.
Popelzac, -zam, -zalero, vn.
perf.\ Popelznac, -zne, zniesz,
-znalem, va. imperf. friec^en.
Popelznac, -zne, -zniesz,
-znatein, vn. imperf. fd^ie^en,
garbe perlieren.
Popf d, -u, pl. -y, sm. Xrieb
»2., ©rang m., ©d)iüung m.\
czuc — do czego einen 3;rieb,
einen Srang ju ctro. füllten;
z wtasnego -u aus eigenem
eintriebe; — plciowy ®e=
fc^ledjtstrieb m.
Popgdliwosc, -i, sf. §aftig=
!eit ,/., öeftigteit f., Unbe=
fonnenfieit /., ^'\%t f-
Popfdliwy, adi. Popfdli-
wie, adi\ ^efttg, l)aftig,
l^i^iq.
Popgdzac, -dzam, -dzalem,
va. irnpierf.] Popgdzic, -dze,
-dzilem, va. unb vn. perf. ^in=
treiben, porroärtö treiben, jagen.
Popekac, -kam, -katem, vn.
perf. berften, fpringen, jerplat=
gen, ?Fliffe befommen.
Popgtac, -tarn, -talem, va.
perf. gufammenfeffetn.
Popi, adz. ^taffen=, ^open=;
-ia glowka ^^^xfaffenblatt «.,
Söroenja^n m.; -ie jajka Säl»
berfopf m.\ -ie oczy gierige
2lugen, bte 2lugen grij^er wie
ber SJiagen.
Popiastowac, -tuje, -wa-
Um, va. perf. eine 3eitlang
pfleaen, b<:tleiben.
Popic, ftel^c: Popijac.
Popiec, -pieke, -piektem,
va.perf. badEen, auöbaden; —
s^e vr. fidj perbrennen, per*
brübeii.
Popieczetowac, -tiije,-wa-
lem, va. perf. alleö befiegeln.
Popielarz, -a,- pl. -e, sm. ;
Popielnik, -a, pl. -cy, sm.
Slfcftecer «f., Slfc^enbrenncr m.,
2lfcbenfd;wäler m.
Popielaty, adi. Popiela-
to, adv. of*grau.
Popielcowy, adi. 2lfd^cr=
mittiPod)=.
Popielec
65
Poploch
Popielec, -Ica, pZ. -Ice, sm. '
2lfcöertDitttDoc^ m. I
Popielec, -leje, -lalem, vn. \
perf. 5U 2lfd)e niecben. j
Popielen, -nia, pl. -nie, sm. j
(gpobtum m.
Popielgrzymowa6, -muje, '
-waiena, vn. perf. pilgern. i
Popielica, -cy, pl. -e, sm.
1) 33Uc^mauä /., JüiCi^ m.\
-ce pil- 33i[c^pei5 m., ije^pelä
>w. ; 2) -^ miedziana (^lö^ijc^c
f., »erlo^lte mit ©anb Der«
mifc^te ©d^toarjerbe f.
Popielic, -le, -lilem, va.
per/. 5U 2lf^e brennen, äfc^ern.
Popielnia, -ni, pl. -nie, sf.;
Popielnica, -cy, pl. -ce, sf.
1) 2lj^enfrug»w., 2lfc^enurne/.;
2) ©taubplal m. in ber Sting»
fd)ute.
Popielniczka, -ki, ^;ü. -ki,
*/. aifd^enfclöale /.
Popielnik, -a, pZ. -i, 1)
ftet)e : Pupielarz; 2) 3lf c^enbed^er
«., Stjd^enjd^ate /".; — pieco-
wy 2t[^enE)erb?w., ^ilfd^entoU m.
Popieluch, -a, pl. -y, sm.
StfcfienbröDel n.
Popielucha, -chy, jil- -sky,
sf. Slfc^enroicfe /.
Popienic, -nie, -nitem, va.
perf. mit ©d^aum bebedten.
Popien, -paia, pl. -paie,
sm. Sbaumftamm m. bis jur
Sll'tentroidEhing.
Popieprzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. J^erf. pfeffern.
Popierac, -ram, -ralem, va.
imperf. ; Poprzec, -pre, -par-
iem, va. perf. unterftü^en,
oerf eckten; — czyja prosbe
wszelkimi sposobami jmnbä
Sitte ouf aUe möglid^e 2lrt
untetftügen; be!räftigen, bc=
legen; — swoje zeznanie przy-
siega feine äusfage eibUc^
beträfttgen.
Popiersie, -ia, p>^- -ia, sn.
Sruftbtlb n., Stifte /.
Popiersnik, -a, pl. -i, sm.
Sruftriemen m.
Popierzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. DoU gebern machen,
etnfebern.
Popiesci6, -szcze, -äcHem,
va. perf. ein wenig liebfofen,
l^ätf^eln.
Popigtka, -ki, pl. -ki, sf.
,?5Iofe n. mit fünf ©perren.
Slownik polBko-niemiecki.
Popiftrzyc, -trze, -trzylem,
va. perf. auftürmen, aufroer«
fen.
Popijac, -jam, -jaJem, va.
imperf. \ Popic, -pije, -pilem,
va. perf. nac^=, braufttinfen,
einen ©cf)IucE nad^ bem anbercn
trinlen; — sobie gemäd^Uc^
trtnfen.
Popilnowac, -nuje.-waiem,
va. perf. eine Si^itlang matten,
ein roenig ad^tgeben.
Popilowac, -}uje, -walem,
va. perf. feiten.
Popiolowy, adi. Slfc^cn«.
Popiot, -piolu, pl. -pioty,
sm. Ulfc^e /. ; w popiele le-
^ec im ©toube liegen, nid^tg
gelten; — cynowy 3t""'
äfc^C /.; — cynkowy 3inf=
afd^e /.; — cyno-oiowiany
3inn= unb SBleioj^b m.\ —
olowiany Sleiafc^e/.; — wuU
kaniczny n)ulfanif(|e 2lfd§e/.;
— kruszcowy |)üttenraud§ m.,
^üttennic^ts m., gluggeftübe n.
Popis, -u, pl. -y, sm. 1)
3Soltö)c|ä^ung /.; 2)3teDue/.,
2Jiufterung /., §eerfd^auy.; 3)
S^etrutierung/., 2tU5^ebung/.,
Sluäfd^reibung /. ber ©o[=
baten, j^onffriptiou /., §eer=
bann m.\ 4) ©d^utprüfung /.,
Prüfung /., ©jamen n.
Popisac, -sze, -satem, va.
perf. ; Popisywac, -suje, -wa-
iem, va. imperf. aufft^reiben,
fct)reiben; cos tam -saJ? raaä
^aft bu bort aufgefd^rieben?;
— sie vr. fic^ l^eroortun, grofe=
tun, mit etro. prallten, ftc^ aug^
jei^nen; popisz sie i ty jeige
aud^ bu beine Äunft ; möge sie
z tem — id^ fonn mic^ bamit
probujteren.
Popisanie, -ia, pl. -ia, sn.
^erüortun n., ^robuftion /.
Poplamic, -mie, -misz,
-miJem, va. perf. befledfen.
Popl^sac, -sam, -satem,
vn. perf. fierumtanäen.
Popl^tac, -tam, -talem,
va. perf. oetroirfeln, oerroir«»
ren.
Poplecznik, -a, pl. -cy,
sm. Sef^ü^er w., SSerfec^ter
m., Reifer w., StüdE^alt m.
Popienic, -nie, -nilem, va.
perf. in bie ©efangenfc^aft
wegführen.
Poplesc, -lote, -lotJem, va.
perf. 1) jufammenfted^ten ;
2) fcbroa^en, ptaubern.
Poplot, -u, pl. -y, sm.
(echites) ^[ammftraud^ m.
Popiota, -ty, pl. -ty, sf.
glec^troer! n.
Popluc, -luje, -lulem, vn.
perf. ; Popluwac, -wam, -wa-
lem, vn. imperf. ^ie unb ba
fpeien, fpudEen.
Poplugawic, -wie, -wiiem,
va. perf. fcf)mu^ig mad^en,
befubeln.
Popluskac, -kam, -kalem,
vn. perf. eine 3fitI<»"S plöt-
fd)ern.
Poplaca6, -cam, -calem,
vn. imperf. gelten, im 5ßreife
fein, SQiJert ]§aben; teraz nauka
nie -ca je^t gilt bie 2S3iffen=
fc^aft nid^t öiel; poczciwosc
nie -ca u takich ludzi 9ie(^t=
fdE)affen[}eit l^at bei folc^en
Seuten feinen SCßert.
Poplacic, -ce, -cilem, va.
perf. bejttl^len; — dlagi bie
©d^ulben tilgen.
Poplakaö, -cze, -kaJem,
vn. perf. ; Poplakiwac, -kuj§,
-walem, vn. imperf. eine
Zeitlang meinen.
Poplat, -u, pl. -y, sm. 1)
Sa^lung/., Seja^lung /.; 2)
Sßertfd^ä^ung f.
Poplatac, -tam, -taiem,
va. perf. .oetüben.
Poplatek, -tku, pl. -tki,
sm. aibgabe /., ©teuer /.
Poplatnosc, -äci, sing,
tant. = Poptat.
Poplatny, adi. »tel gel-
tenb, SBert ^abenb.
Poplaw, -u, pl. -y, sm.
^infliefienn., öinfc^roimmen n.
Poplawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.; Poplawi<5,
-wie, -witem, va. perf, nad)
einanber fd^roemmen.
Poploch., -u, pl. -y, sm.
1) ©(^eu /., ©c^recf w., gurc^t
/., Seftürjung /.; — rzucic
miedzy nieprzyjaciöl eine aH«
gemeine SSerroirrung unter
ben {^«in^^n »erurfa^en, ben
geinb »erjagt marf)en, bem
geinbe ben SJJut nel^men; na
te wiese powstal — w woj-
sku biefe§ (Serüc^t cerbreitete
unter bem ^eere einen oü«
PoploQzic
68
Poprzeczka
gemeinen ©d^rccf, ma(i)U bag
|)eer bcftürjt unb sagi^aft;
2) Äreböbiftel /.
Poplodziö, -dze, -dzisz,
-dzilem, va. perf, erjeugen,
sengen.
Poploszy6, -sze, -szylem,
va. perf. nad^einanber t)er=
fc^eucfien, fdiüd^tern machen.
Poplowiec, -wieje, -wia-
lem, vn. perf. bte ejarbe oev«
Iteren, jd^teficn.
Poplökac, Poplukac, -cze,
-kalem, va.perf jpiUen, nttC^=
jpülcn.
Poplun, -u, pl. -y, sm.
sm. (caladiutn) roeftinbifc^er
fd^ön küf)enber SeerenftraucI).
Poplynac, -ne, -nalem, vn.
perf. n)oE)in jtfiraimmen,
fd^iffen, fegein.
Poplynigcie, -cia, sn. ^in«
jdiraimmen «., §infegeln n.
Popociö si§, -ce, -cilem,
IT. perf. S6)xo\%tx\..
Popodbijac, -jam, -jalem,
va. perf. 1) alte 6efiegen,
unterroerfen; 2) luunb jd)(a=
gen.
Popodkladac, -dam, -da-
lem, va. perf. nadjeinanber
unterlegen.
Popodlewac, -leje, -le-
walem, va. per}. Begießen.
Popodnosic, -sze, -silem,
va. perf. alle auff)eben.
Popodpierac, -raui, -ralem,
va. perf aUe ftü^^en.
Popodsmala6,-lam, -laiem,
va. perf. befengen.
Popoic, -je, -ilem, va.
perf. alle trun!en, befoffen
nta^en.
Popolndnie, -nia, pl. -nis,
sn. Sfiadimtttag m.
Popoludniowy, adi. Po-
poludniu, adv. nachmittäglich,
nacömiUagö.
Poposcid, -fizcze, -scilem,
vn. perf. eine 3«itla'ig faften.
Popotopowy, adi. nacfi=
finlflutig.
Popowa, -wy, pl. -we, =
Popadya.
Popowicz, -a, pl. -e, sm.
©of)n m. bce $open.
Popowski, adi. ©eiftlid^en-^,
«Pfaffen«.
Popoznawa6, -je, -walem,
va. perf. oiel fennen Urnen.
Popor, -u, pl. -y, am.
©tü^en n.
Popowna, -ny, pl. -ny,
sf. 2;od;ter /. beö ^open.
Popracowac, »cuje, -wa-
lem, vn. perf. ein roenig ar=
beiten.
Poprac, -piore, -prslem, va.
perf. alleö au^iraf^en.
Poprasowaö, -suje, -wa-
lem, vn. perf. alleS außbügeln,
auSpreffen, glätten, plätten.
Poprawa, -wy, pl. -wy,
sf. SJeibefferung /., Söefferung
/.; obiecuje -e er »erfprid^t
fid^ gu beffern; dorn -wy S8ef=
ferujig€=, üorreltionßfjauö «. ;
^U($tt)aug n.
Poprawdzie, adv. ber
3Baf)rt)eit gemafi, in SQ3itI=
lidjfeit.
Poprawiac, -wiam, -wia-
Jem, va.imperf.] Poprawic,
-wie, -wilem, va. perf. »er»
beffern, beffer mactien, »er=
ebein, nadE)t)elfen, iorrigieren;
— bledy wymowy bie 3^er)Ier
ber 2lw5fprad]e forrigteren;
— sie z picea na leb eS
fdöted^ter wie fiuüor motf;en;
-wie sie ua drugi raz ein
anbereö SOJal roerbc id^ eä
beffer machen; -raw sobie
wfosy mac^e bir bie ^aare
beffer äured)t; — kogo jmnbm
5ur aSefferung Ijetfen; — ko-
mu jmnbm ben Sofin erE)ö^en,
eine beffere Stellung t)er=
fdjaffen; — zadania bie 2luf=
gaben !orvigieren. ■A".,
Poprawiny, -win, plur.
tant. sf. 9iad}fc|mouS m.,
9Ja^[)odijeit /.
Poprawiony, adi. gebeffert.
Poprawka, -ki, jjZ, -ki, sf.
Äorreftnr/.; 2Imenbement n.;
Diad^tragsprüfung /.
Poprawny, adi. Popraw-
nie, adv. torreft, fehlerfrei.
Poprazyö, -±e, -±ylem, va.
perf. pregeln.
Popr%g, Popr§g, -a, pl.
-i, stn. Süaud^guit /«., ©attel»
gurt 7n.; äciagnac — u konia
ben ©ottelgurt fefler gu=
jiel^en.
Poprgcina, -ny, pl. -ny, sf.
lange bürre ©lange f.
Poprggowy, adi. ©ottel»
ßurt».
Popr§znica, -cy, pl. -ce^
sf. ©ettenaber /'. eineä ^^ferbeä,
Popr§zyc, -ze, -iyiem, va.
perf. nac^einanber ausfpannen,
ouöftredfen, ausrcdfen.
Poprosic, -sze, -silem, va^
perf. bitten, erfucf)en, einloben.
Poprostu, po prostu adv.
gans einfach, geiabeju, fc^led^t»
rceq.
Poprowadziö, -dze, -dzi-
iem, va. perf. fül^ren, j^infü^»
ren, l)inleiten, j^ingie^en.
Popi'ochniec, -nieje, -nia-
iem, vn. perf. fttul unb morfcfy
roerben.
Poproc, fiefje: Popruc.
Poproszyc, -sze, -szylem,
va. perf. beftauben, mit etto.
geinfötnigem beftreuen.
Poproznicy, adv. = da-
remnie umfonft, üergeblicl).
Poproznowaö, -uuje, -wa-
le.Tj, vn. perf. eine Sfitl'i'iS
faulenjen.
Popruc, -pruje, -prulem,!;«.
perf. auftrennen.
Popryskac, -kam, -kaiera,
va. perf. ; Poprysn^c, -sne,
-sraiem, va. imperf. befpri^en.
Popryszczony, adi. üoH
SBimmeil; -a kora eine auf=
gefprungene, üom Ärebä be=
falTene JBaumrinbe,
Poprzasc, -rzede, -rz%dtem,
va. perf. fpinnen.
Poprz^tac, -tarn, -talem ;
Poprzatn^ö, -ne, -uaiem, va.
perf. lüegräumen, auf«, abräu=
men.
Poprzebierac, -ram, -ra-
lem, va. perf. \) umjie^cn,
umtleiben, »erlleiben; 2) aug=
lefcn, ausnjöt^len.
Poprzebijac, -jam, -jaiem,
va. perf. burd^=, nieberfto^en.
Poprzeciq,ga6, -gam, -ga-
lem, va. perf. burd^gie^en.
Poprzeciera6, -ram, -ra-
lem, va. perf. burd)roifd^en.
Poprzecina<5, -nam, -ua-
}em, va. perf. burc^fd)neiben.
Poprzecz, Poprzek, adv.
in bie £iuere, quer burd^.
Poprzecz, -a, pl. -e, sm.
Duerbrett n.
Poprzecze, -cza, pl. -cza^
sn. Duere /'.
Poprzeczka, -ki,^^. -ki, sf,
Querl|ol3 «., ISinfttic^ m.
Poprzecznica
67
Popychadto
Poprzecznica, -cy, pl. -ce,
sf. üuergaffe/., Cluerftange/.,
^reu5ftange /., SiittelftüdE n.
Poprzecznik, -a, pl. -i, sm.
Cluerjd^nitt 7n., D,uer6anb n.
Poprzecznosc, 4ci, sinff.
tant. sf. Querlage /.
Poprzeczny, adi. Poprze-
cznie, adv. öuec», quertiegenb ;
— sztuka Querftüd n., 2og=
^oFs n.
Poprzec, fie^e: Popierac.
Poprzedni, adi. Poprze-
dnio, adv. Dorf^ergeJ^enb/üorig,
ftü^er, Dorgängtg; -niego dnia
am oortgen Sage; ju5;em to
-dnio powiedzial id) ^abe e§
jd^on juoor gefagt.
Poprzedniczka, -ki, pl. -ki,
sf. Vorgängerin f.
Poprzednik, -a, pl. -cy,
5»?. 5iorgänger m , ißorfa^r m.,
23orIäufer »?., äJorberfag m.
Poprzedzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. ; Poprzedzic,
-dze, -dzilfein, va. perf. xsox-
ange^en, oor^ergel^en, Doran»
fd^retten, uorgefjen; konsula
poprzedzalo dwunastu likto-
row idac jeden za drugim Dor
bem ilonful fd^ritten jroölf £if=
toren, einer nac^ bem anbern,
einher; jegoprzybyciepoprze-
dzila wiese o zwyciestwie baö
©erüd^t Bon bem ©iege ging
feiner 2lnfunft »oran.
Poprzedzajacy, adi. t)or=
fierget)enb.
Poprzedzanie, -nia, pl.
-nia, sn. Sßoranfc^reiten n.,
SSorangeJjen».; — katowe mi-
mosrodkow SSoreilen infolge
SSorfteHung beä (£i-jentrif3 um
ben 3Soreilunggn)infct; — od-
pjywu pary SSoröffnung beä
Sluälafelanalg; — przypiywu
pary jßoreilen für ben ©intritt,
SSoröffnung beä ®inla|!anal;
— suwaka linijne lineare
3Sorcilung beg ©c^ie6er§.
Poprzegry wac, -warn, -wa-
lem, va. perf. alleä bur(f)fpie=
len.
Poprzegryzac, -zam, -za-
tem, va. perf. butd^Dei^en.
Poprzekladac, -dam, -da-
lem, va. perf. l^inübertragen,
überfe^en; — czem mit etro.
burd^f^iefien.
Poprzekrawac, -kraje,
-krawaiem, va. perf. burd^=
fc^neiben.
Poprzenosiö, -sze, -siJem,
va. perf. Ijinübcrtragen, »er=
fe^en.
Poprzepasywac, -suje,
-walem, va. perf. umgürten.
Poprzestawac, -staje, -wa-
iem, va. imperf. \ Poprze-
stac, -tane, -talem, va. perf.
aufhören ; — czego etra. fahren
Ittffen, Don etro. abfielen, etro.
aufgeben; — na czem eg babei
beroenben laffen, bie ©ad^e
nid6t raeiter »erfolgen.
Poprzestawiac, -wiam,
-wialem, va.perf. nad^einanber
umfteCen.
Poprzestrajac, -jam, -ja-
tem, va. perf. umfleiben, um=
pu^en.
Poprzetykac, -kam, -ka-
Jem, va. perf. — czem mit
etn). befteden, bur^raeben; —
iglami mit ?^abeln beftecfen.
Poprzewi^zywac, -zuje,
-walem, va. perf. burd^binben,
querüber, feftbinben.
Poprzewracac, -cam, -ca-
lem, va. perf. burc^einanber
merfen, alles um!e^ren, um=
rcetfen.
Poprzychodzic, -dze, -dzisz,
-dzilem, vn.perf. na^einanber
anfommen.
Poprzyczepiac, -piam, -pia-
iero, vn. perf. nac^etnanbec
anhängen, anlieften.
Poprzygotowywac, -wuje,
-walem, va. perf. »orbereiten,
anrichten.
Poprzyja^nic, -nie, -nilem,
va. perf. befreunben, greunb=
fc^aft f^liefien.
Poprzyjezdzac, -dzam,
-dzalem, vn. perf. anfommen
(ju ^ferbe ober ju äßagen).
Poprzyjmowac, -muje,
-waiem, va. perf. annel^men,
aufnel^men; — do sJuzby in
Sienft nebmen, aufbingen.
Poprzykrywac, -warn,
-walem, va. perf. jubedEen.
Poprzypinac, -nam, -na-
iem, va. perf. anl^eften, an=
ftedEen, aufftedfen.
Poprzyprawiac, -wiam,
-wialem, va. perf. jUbereiten ;.
anheften, anmarf)en.
Poprzysi^dz, -siegne, -si^-
glem, va. perf. ; Poprzysie-
gac, -gam, -galem, va. im-
perf. befdjrobren, burc^ (£ib
beträftigen, eiblic^ geloben;
— komu milosc wieczua
imnbm etoige Siebe geloben.
Poprzysuwac, -warn, -wa-
iem, va. perf. I^infc^ieben,
näljcr fd)ieben.
Poprzysychac, -cham,
-chalcm, vn. perf. antrodEnen ;
drogi poprzywycbal'y bic
©tra^fn fiiiD etroaä trodEener
geroorben.
Poprzywlaszcza6, -ezam,
-czaiem, va. perf. fic^ (alleä
ober nad^einanber) aneignen.
Popsn^c sig, -üe, -nalem,
vr. perf. ftolpern; einen SSer=
ftofe begeben.
Popsocic, -ce, -cilem, vn.
perf. einige Streidlie mad^en.
Popsowac, -warn, -walem,
Popsuc, -suje,-sulem, va.^jev/'.
Derberben, neric^limmern ; —
sie vr. perf. D erberben.
Popularnosc, -sei, sing,
tant. sf. Popularität/., SSolls»
gunft /., SJolfstümlidifeit /.
Popularny, adi. Popular-
nie, adv. populär, DoUätüm»»
lid), bem Solte ge|äHig.
Popularzysta, -sty, pl.
-sei, sm. SüolJsfreunb m.;
^upularität^iäger m., ^opu=
laritätöbafdier m.
Popularyzowac, -zuje,
-walem, va. perf. populär
madien, populatifieren.
Popustoszec, -szeje, -sza-
lem, vn. perf. roüft, öbe
roerben, oeröben.
Popustoszyc, -sze, -szy-
lem, va. perf. »erroüften, Der=
oben.
Popuszczac, -czam, -cza-
lem, va. unb vn. imperf. ; Po-
puscic, -szcze, -scilem, va.
unb vn. perf. nac^laffen,
ein roenig nac^laffen; — cugli
bie 3ügel fc^iejjen^ laffen;
zimno, mroz -cza bie ÄäUe,
ber groft läfet nad).
Popycliac, -cham, -cha-
lem, fie^e: Popchnac.
Popychadlo, -dla, pl. -dJa,
sn. SUorgefd^obcne «.; Sücfen-
fiüfeer m., iJJotnagel m., 2lfc^eu="
bröbcl n.; ein 3Kenfc^, ben
5»
Popychanie
68
Pornosc
man überall unb ju aKem
gebraucht.
Popychanie, -nia, pl. -nia,
sn. (schieben n., siorit)ärtä=
jc^iebeii «.; Sd^ub w. ; ©to=
|en «. ; — pociaga 33erf^ic=
Ben beg ^uges.
Popylic, -le, -lisz, -litem,
va. 2)erf. beftauben.
Popyskac, -kam, -kalem,
va. uiiD vn. "perf. mit bem
3{üffet iDÜ^ten.
Popyszczkac, -kam, -ka-
Jem, vn. im-f. fid^ fcf)näbeln.
Popyt, -u, ß. -y, sm. ^a<i)=
fra«e /.
Popytac sig, -tam, -taJem,
vr. x^^rf. na^ftagen/ fid^ tx-
funtigen.
Por, -u, pl. -y, sm. 1) ^ore
/., ©c^iüeifelod^ n., 2lugbun=
ftungäfanal tu. ; 2) ^orrei f.,
5ßürre /., fpauifd^er Souc^.
Pora, -ry, p1- -^T, «/"• 1)
rechte, gelegene ^nt /., ©e=
legenl^eit /.; w sama -e jur
rechten 3^it> teraz nie — na
to je^t t[t nic^t bic rid^tige
3eit baau ; 2) ^eit /. ; — roku
ga^reäjeit /.; w tej -rze ju
biefer ^t\i.
Porabia6, -biam, -biatem,
va. imperf. etn>a§ madE)en, fic^
befc^nftigen; cöz -biasz rcaä
mocift bu? roie gel^t eä bir;
CO tu -biasz roaä madE)i't bu f)ier ?
Porabowac, -buje, -walem,
va. per f. alle berauben, aUeä
roegnel^mcn.
Porachowac, -chuje, -wa-
Jem, va. perf. alleä 5ä(jlen,
berechnen.
Porachunek, -nku,^Z. -nki,
67«. 93ereci)nung /., 2lbredE)=
nung /;
Porada, -dy, pl. -dy, s/.
Beratung /. ; Slnraten n.,
31at TW., iRatf^lag m.
Poradli6, -die, -dlitem, va.
perf. groicbrad^cn.
Poradlne, -nego, sing,
tant. sn. 'i^^ug^, ®runbfteuer /'.
Poradnik, -a, pl. -cy, sm.
5{atgeber m.\ — lekarski
ärjtli^cr Sfiatgeber.
Poradnosö, -äci, sing,
tant. sf. S^äf)tgfeit/. 5um Slat»
geben, Älug^eit /.; Süchtig»
leit /., @e[c^ictlic^feit /., 2ln=
fteüigteit /.
Poradny, adi. Poradnie,
adv. rcofilratenb, gefc^idtt im
3tatgeben; tüd^tig; l)anbfertig;
anfteHig.
Poradowac sig, -duje, -wa-
iem, vr. perf. \x6) ein rcenig
ergoßen, feine ^reubc ju er=
lennen geben.
Poradzic, -dzp, -dzisz,
-dzitem, va. unb vn. perf.
raten, anraten; 9iat jd^affen,
mit etraaä fertig werben ; nie
-dzisz temu 'üu bift ber ©ad^e
nic^t geroadöfen; jn^ teraz
nikt nie -dzi je^t ift jebe §ilfe
umfonft.
Poranek, -nku, pl. -nki,
sm. 3)iorgen m. ; o -nku bei
frül^em ÜJJorgen, bei SDiorgen-
grauen.
Poraiii6, -nie, -nisz, -ni-
lem, va. perf. oerrounben,
äßunben beibringen.
Poranny, adi. Sliorgen»;
modlitwa -na Siorgengebet n.
Porastac, -tam, -talem,
vn. imperf.; Porosn§c, Po-
röse, -ne, -sJem, vn. perf.
beraad^fen; -mchem mit Siooä
beroadifen; — w pierze reid^
roerben, ju 2lnfel^en gelangen,
an 2Bei§^eit guneljmen.
Poratowac, -tuje, -waZem,
va. perf. i^elfen, au»l§elfen,
retten.
Porazac, -zam, -Malern,
va. imperf. \ Poraziö, -ze,
-ziJem, va. perf. ju S3oben
fc^lagen, l^inftrecfen, auf§
§aupt f dalagen; läl)men; -ziJ
nieprzyjaciela er l)at ben
geinb gefd^lagen, bem getnbe
eine SJieberlage beigebrad^t.
Pora:2;enie, -a, sn. 2äl^=
mung /.
Porazka, -ki, pl. -ki, sf.
Siiebertage /., ©d)lappe /.
Porazony, adi. gefdE)lagen,
gelätimt.
Porab, porebu, pl. poreby,
sm. ©ehalte "•> ^ciue/. ; §ol3=
fc^lag »?.; roczny — ^al^rcö»
^olüung /. ; = Poreb.
Por'i^jbaß, -bie, biesz, -ba-
fcm, va. perf. jerl^ndEen, furj
unb Hein ^auen.
Porcelana, -ny, sf. %QX=
jeUan ». ; pl. -ny ^orjellau»
gegenftänbe p?., ?ßorjellan=
nippeS pl.
Porcelg,niec, -nca,^7. -nee,
sm. gelDfpat m.
Porcelanka, -ki, pl. -ki,
sf. 5porjelIanfd)nc(Ie /.
Porcelanowy, adi. Ißor»
jeHan^, ton ^orjeHan.
Porcelanowka, -ki, sf.
5ßor;iellanerbe /.
Porcya, -cyi, pl. -eye, sf,
?ßortion/. ; dac komu dobra
-eye kijow jmnbm eine gute
irad^t trüget geben; dim.
Porcyjka.
Pordzewiec, -wieje, -wia-
lera, vn. perf. roftig werben,
»erroften.
Porgb, -u, pl. -y, sm.
^ Porab.
go, sn. §0l3=
-a, pl. -cy, sm.
Porgbne,
l^auerIof)n m
Porgbnik,
^olii^adtr m
Porgbowy, adi. ©d^lag«,
§au-; -wa wyprawa ©d^lag»
roirtfd^aft /.
Porgcz, -y, pl. -e, sf. ©e=
länber «., Scf)ne/.; krzesto
z -czami 2lrmfeffe[ w., Sel^n=
[tul^l m.; — hamulcowa
Sremfengelänber n. ; — mostu
Srüdfengelänber.
Porgczenie, -nia, pl. -nia,
sn. = Poreka.
Porgcznik, -a, pl. -cy, sm.
aSürge m.
Porgezyc, -cze, -szysz,
-czylem, va. unb vn. perf.
für imnb, für etro. bürgen,
ficö Derbürgen, l^aften.
Porgka, -ki, pl. -ki, sf.
«ürgfc^oft /., Haftung /.,
Haftpflicht /., ©arantie /.
stowarzyszenie z ograniezona
-k^ ©enoffenfc^aft mit Be=
fd^rän!ter Haftung.
Porgkawiczne, -go, sing,
tant. sn. ^anbfc^ulj», 3iabel=,
©d)Iüffe[gelb n.
Porfir, -u, pl. -y, sm.
%W^\)XjX m.; — rogowcowy
©uritporpl^pr; — nelencowy
Sioritporpl^tjr, ©rünfteinpor-
X)iii)x — ilasty tonartiger
^orpl)i)r.
Pornaö, Porkng,c, -ne,
-nalem, va. unb vn.pcrf. unter«
tttudien.
Pornosö, -sei, pl. -sei sf.
fc^arfer ©erud^ m., fc^arfer
©efc^madE m.
Porny
G9
Porozwoziö
Porny, adi. fd^arf ried^enb.
Porobic, -bie, -bisz, -bilem,
va. perf. fertig arbeiten,
mad^en; eine Zeitlang bei ber
2lrt>eit cerroeilcn ; — gfup-
etwa Summl^eiten anfteUen.
Poroczek, -czka, _pZ. -czki,
sm. gerid^tlic|ier 2:;ermtn %a%=
fa^rt /. pl. -czki ©crid^tS»
fef[ion /., @erid)tgfabens y.
(eineä ^roDtn^ialgeriditol^ofeä
in ^olen).
Porodzic, -dze, -dzisz, -dzi-
lem, ra. perf. gebären, jur
Sßelt bringen; — sie vr. Qe=
boren roerbcn.
Porogaciec, -cieje,-cialem,
v7i. per/. §örner bekommen;
l^orntg roerben, t)erf)ärten.
Poronia, -nü, pl. -nie, sf.
(Janthina) Äreijeljd^necfe /.
Poroniatko, fie^e: Po-
roncze.
Poronic, -nie, -nisz, -ni-
lem, va. unb vn. per/. 1)
abortieren, fel^lgebären, ab=
treiben; poroniJa fie iiat eine
^•cl^Igeburt gehabt; 2) roeg»
roerfen, fallen laffen.
Poronienie, -nia, pl. -nia,
sn. griU)geburt /., j^eJ^tge^
burt /., Sibortu'j n.
Poronny, adi. bie 2eibei=
frucfit abtreibenb.
Poronnia, -nii, pl. -nie, sf.
Athatoda.
Poronczg, -niecia, pl. -nie-
ta, sn.', Poroni§,tko, -ka,
pl. -ka, sn. unjeittge Seibeä*
fruc^t /. _ ^
Porosic, -sze, -sisz, -siJem,
va. per/, betauen.
Porosly, adi. beroad^fen.
Porosnaß, fie^e: Porastac.
Porost, -u, pl. -j, sm. 1)
Sßad^fen n., 3Bad£)3tum n.,
SQ}ucf)g m.; 2) Slnroud^ö rn.;
3) §aarn)ucf)ä »z. = zarost;
4) ^Ieci)te /., 2tftermoo§ n.
Porostnica, -cy, pl. -ce,
sf. (Marchantia) ©teinfcaiit
n., Srunneniraut n., Srun'
nenteberfraut n.
Porostnik, -a. ^;Z. -i, sm.
1) 2)ornfuf; w?. (Phoxichilus)
2) (Srunbftoff beä istänbijctien
a)loofe§.
Porostowy, adi. 2lu§=
roudiä", ®emäi)§', auSroüdifig.
Poröse, fiefje: Porastac.
Porosl, -i, pl. -e, sf. ; Po-
roslina, -ny, 2'1. -ny, */. 1)
mit ''^flanjen beraadifener Drt;
2) 3lu§n3ncf)§ m.
Poroslak, -a, pl. -i, sm.
oerfrüppelter Saubfptjftrauc^.
Porozbiegac sig,-gani,-ga-
tem, vr. perf. auöeinanber=
laufen.
Porozbiorowy, adi. nad^
ber Seilung (beftel^enb, übrig
geblieben); Polska -wa ?ßoIen
nad^ ben Sieihmgen; dzieje
Polski -we ©efdjid^te ^olenä
nadö ben 3:eirurgen.
Porozchodzic sig, -dze,
-dzisz, -dzi-fem, vr. perf. auäs
einanbergel^en.
Porozcinac, -nam, -nalem,
va. perf. jerfd^neiben, aug=
einanbetfc^neiben.
Porozdawac, -daje, -wa-
lem, va.perf. (aße§) üerteilen.
Porozdzielac, -lam, -la-
lem, va. perf. »erteilen.
Porozdzierac, -ram,-ralero,
va. perf. jerrei^en, au§=
einanberrcißen.
Pprozganiac, -niam, -nia-
iem', va. perf. au§einanber=
treiben.
Porozgniatac, -tarn, -la-
uem, va. perf. jerquetfd^en,
jermalmen, jerbrüdfen.
PorozjezdzaCj-dzam, -d:Ja-
}em, va. perf. jerfafjren; —
sie vr. auöeiranber fal^ren,
nad^ aEen Süc^tungen fatiren.
Porozkopy wac, -puje, -wa-
■leni, vn. perf. auäeinanber=
graben, aUeä aufgraben.
Porozmawiac, -wiam,
-wiatem, vn. perf. eine 2Beile
fpred^cn.
Porozmiatac, -famj-taJenri,
va. perf.; Porozmiatywac,
-tuje, -waleno, va. imperf
auseinanberfel^ren, gerftreuen.
Porozplatac, -tam, -talem,
va. perf. auffled^ten.
Porozpoczynac, -nam,
-nalem, va. perf. (alle§ ober
nac^einanbet) anfangc-n.
Porozpozyczac, -czam,
-czalem, va. perf. aUeä an=
beren feilten, borgen.
Porozprowadzac, -dzam,
-dzalem, va. perf. ouäein=
anberfü^ren, oerteiten.
Porozpruwac, -warn, -wa-
lem, va. perf. aße§ jertrennen.
Porozprzestrzeniad,
-niam, -nialem, va. perf. (XM^-
breiten.
Porozpychac, -cham, -cha-
Um, va. perf. augeinanber=»
fto^en.
Porozr6znia6, -niam, -nia-
Jem, va. perf. na^einanber
unterfd^eiben.
Porozruszac, -Fzam, -sza-
lem, va. perf. alle in 33e=
roegung feljen.
Porozrywac, -warn, -wa-
lem, va. perf. au5einanber=
reiben, auöeinanbertreiben.
Porozrzucac,-cam, catem,
va. perf. auäeinanberiüerfen.
Porozsadzac, -dzam, -dza-
iem, va. perf. jetfprengen,
jerfe^en.
Porozstawiac, -wiam,
-wiaiem, va. perf. an Dcr=
fdiiebenen Drten ^infteHen;
— warty S5?a(^en auöfteUcn;
— konie ^ferbe unterlegen
(in bie ^oftftationen Dorauä=
fdE)idEen).
Porozsypywac, -P"je,
-waJem, va. perf. cerfd^ütten,
oerftreuen.
Porozszarpywac, -puje,
-walem, va. perf. auäeinan=
betreiben, jerfleijf^en.
Porozumiec sie, -noie,
-miatem, vr. perf.\ Porozu-
miewac sig, -warn, -walem,
vr. imperf. fid^ üerftänbigen;
musze sie z nim — o tem
tc^ ntuf; mit i^m batüber
3tüd'fprad^e nel^men.
Porozumienie, -nia, pl.
-nia, sn. (Sinocrfiänbniä n.,
33er[tänbigung/. ; byc w -niu
z nieprzyjacielem mit bem
geinbe im (SincerflänbniS fein.
Porozwalac, -lam, -lafem,
va. perf. auseinanberroerfen,
äertrümmern.
Porozwiazywac, -z".)'e,
-walem, ra"^ perf. aufbinben.
Porozwijac, -jam, -jalem,
va. perf. auöeinanberraidEeln,
entfallen.
Porozwlekaö, -kam, -ka-
lem, va. perf. auöeinanber=>
fc^leppen.
Porozwozic, -zej-zifem, vn.
perf. überott (mittelä SBagen
Poroze
70
Poryc
ober gu ^ferbe) l^inBringcn,
i^infürjren.
Poroze, -ii, pl. -4a, sn.
©eroeil^ n., ©e^örn «., Ärone
/. (beö 3Bitt)es).
Poröd, -u, pl. -j, sm. ©e»
Biirt /., (Sntbtnbung /., ©e=
baren n.
Poroj, -u, pl. -f, sm. erfler
S^ac^l'c^tüfirm ber Sienen.
Poi'öwnac, -nam, -nslem,
rct.perf.] Porowny wa<S, -nuje,
-walem, va. imperf. Ij üet=
gleichen; — dwie rzeczy ze
soba jroei S)inge miteinanber
oerglet^en; nie moze sie z nim
— et reid^t t^m ba§ 'Sßaffer
ni(^t, er fann fid^ mit i^tn
gar nid^t Derg[ctcf)en; 2) qUid)-
ftetlen, ausgleichen; — zwa-
önionycb bie Streitenben »er-
föbnen ; = Pogodz'c.
Porownanie, Porowny-
wanie, -nia, pl. -nia, sn.
SSergleic^ung /., SSergfeid^ m.;
})ez -nia utiüergfeid^lid); un=
üergleid^bar; fein S5erg[eid^;
w -niu z nim im SSer=
gk'id^ mit il^m; przez — dojse
czeo:o hnx6) SSergteid^ ettraä I
ergrünbeii; — dnia z not-a j
S;ag= unb 9iad)tgteid)e /.; \
2lnquinoEium n. ; stopnie -nia
5ßergIeidE)ung5grabe, =[tufen.
Porownawczy, adi. Po-|
rownawczo, adv. oergleid^enb;
anatomia -cza üergleid^enbe;
Staatomie; tilologia -cza
oergleic^enbe ^[)ilologie.
Poroznic, -nie, -nisz, -ni-
lem, va. per/, entjroeien, t)er=
feinbeu, oeruneinigen; — sie
vi: fid^ entjroeien, fic^ ü5er=
roecfen.
Porozowac, -iuje, -vvatem,
va. per/, rofa färben; —
twarz ba§ ©efid^t rot f c^minfen.
Porefekta, -ty, s/., §erauä=
fjebung /., ©a[3förberung /.
Port, -Uj 1)1. -y, sm. öafen
VI., 3i'ffi'd)t^ort m.\ do -u
zawinac in ben §afen ein»
laufen; smierc jest najpew-
niejszym -em w nieszczeseiu
ber Sob ift ber ficf)erfte |>afen
im Ungtüdf.
Portatyl, -a, pl. -e, sm.
S^ragaltar m.
Porter, -u, pl. -y, sin,
^orter m., Porterbier n.
Portki, -kow unb -tek,
pl. tant.- Porteczki, -kow
unb -czek, dim. ^ofen ^^Z.,
§Ö6d^en pl.
Porto, -ta, pl. -ti, sn.
?porto lt., SriefbefteQgelb n.
= Oplata.
Portorya, -i, sf. = Porto.
Portowe, -gü, sinff. tant.
sn. §afengelb «., §afen=
gebühr /.
Portowy, adi. §afen=;
miasto -\ve ^afenftabt f.
Portret, -u, pl. -y, sm
^orträt n., SBilönis n.
Portrecista, -sty, pl. -sei,
sm. Porträtmaler m.
Portnlaka, -ki, 2)1. -ki, sf.
Surjcltraut n., ^ortulaf m.
Portyer, -a, ^jZ. -rzy, sm.
^ortier 7n.
Portyera, -ry, pl. -ry, sf.
Sortiere /., 33of^ang m.
Portyk, -u, pl. -i, sm.
Säulengang m., SSorl^atte /.
Porubca, Porobca, -cy, pl.
-cy, sm. ^urer m.
Porubstwo, Porobstwo,
-wa, pl. -wa, sn. §ureret /.
Poruch, -u, pl. -y, sm
SSerDegun;^ /.
Poruchacz, -a, pl. -e, sm.
©inpeitfdjer m. (bei ben
ffal)len).
Poruczac, -ezam, -czalem,
va. imperf.; Poruczy6, -cze,
-czylera, va. per/, auftragen,
übertragen; aiinertrauen; an=
empfof)len, auftragen; Boie
w rece Twoje -czara mego
ducba ©Ott in beine ^änbe
empfehle i^ meinen ©eift.
Poruczanie, Poruczenie,
-nia, pl. -nia, sn. 2luftcag m.,
3lnoertrauen n.
Poruczenstwo, -wa, sn.
üb[)ut f., atuffic^t /., Süe»
auftragüng f.
Porucznik; -a, j^l- -cy, sm.
Seutnant m.
Porucznikowstwo, -wa,
pl. -wa, sn. 1) iieutnautöfteße
/. ; 2) ber Seutnant mit feiner
5rau.
Porujnowac, -nuje, -wa-
lem, va. per/, ruinieren.
Poruszad, -szam, -szalem,
va. imperf. ; Poruszyö, -sze,
szylem, va.perf. bewegen, Don
ber ©teile roegrüdfcn, in SBeroe»
gung fe|en, rühren; nie möge
reki — ic^ Tann bie §anb
nid|t betcegen; — niebo i zie-
raie §immel unb Srbe Be=
roegcn; wszystko — aUeS in
öercegung fe|en; — do Jez ju
2;ränen rüf)ren.
Pornszanie, Poruszenie,
-nia, j)l. -nia, sn. Ssroegung
/., 2lnrül)ren «.; — umyslu
©cmütSbercegung /.
Poruszlin, -u, ^;/. -y, sm.
(Desmodium) eine ^flan;ie.
Porwa, interj. anä SCßerÜ
faßt anl
Porwac, -we, -watem, va.
perf. ; ^Porywac, -warn, -wa-
cfem, va. imperf. 1) Ijinrei^en,
fortreiten, entreißen, aufreihen,
roegfc^teppen, fortfc^leppen; —
kogo do wiezienia jmnbn
ins ©efängnis fd^leppen ; ktos
mi ksiazke -wat jmnb ^at mir
ba§ 33uc^ roeggenommen; prad
go -wat er rourbc Don ber
(Strömung fortgeriffen ; dokad
was zapat miodzienczy -rywa
roo^in reijjt eud^ ba§ jugenb-
li^e geuer ; jego wymowa
-rywa umysty leine 93ereb=
famfeit rei|t bie ©emiiter mit
ftcl) fort; 2) greifen, ergreifen;
— za CO ;iu etroaä greifen;
— za bron bie SBaffen er=
greifen; -rywa mnie CO cä er=
greift mic^ etroaä, e§ befällt
mic^ ctroas ; bo!e mnie -rwaty
Srfimerjen ergriffen mic^ ; bo-
daj cie choroba -wala ! ba§
bid) bie fc^roere 9}ot!; bodaj
to dyabli -wali i^ole ba§ ber
|)en!er; 3) — sie vr. auf=
f pringen, ouf fahren, aufbrecöen,
ftc^ eilig fortmod^en; — sie
na CO fid^ über ettnaä %tX'
mad^en, fic| an etioaS roagcn.
Porwanie, -nia, pl. -nia,
sn. (gatfübrung /., 3faub m.\
— Sabinek ber i)iaub ber Sa«
binerinnen.
Porwaniec, -nca, pl. -ncy,
sm. 1) Saferer m.\ 2) ®nt»
fübrte(r) m.
Porwanka, -ki, pl. -ki, sf.
entführte /.
Porwiaz, -a, pl. -e, ^adfan
m. (punbename).
Poryczeö, -cze, -czaJem,
vn. per/, eine Sßeite brüHen.
Poryc, -je, -tem, va. perf.
Poryk
71
Poselski
jerroü^Ien, gergraben, bur(^=
turd^en.
Poryk, -u,pl. -i, sm. ®e6rüll
«., Srüllett w.; SBtunftruf m.
Porysowac, -suje, -walem,
f<i. 2^erf. Dcrfri^etn, jec=
fragen; fiitiseic^nen; SRiffe,
©palten madjen; — sie vr.
Ti[ftg toerben ; mur sie -sowaf
bie 3Jlauer ^at ©prünge 6e=
fommen.
Poryw, -wu, pl. -wy sm.
Sluf l'djroung m. ; Regung /. ;
^öegeifterung /. ; ®loti »i.;
szlachetne -wy eble Siegun»
gen ; za -wem serca bem ^uge
bes $et3eng folgenD; w -wie
gniewa in einer Slnroanbtung
beä Cornea; za pierwszym
-wem beim erften 3(n(auf.
Porywacz, -a, pZ. -e, sm.
(Sntfü^rcr w.
Porywczosc, -ssi, sewp'.
<an<. 5f. §i^e /., $aftig!eit /.,
auffaljrenöeä SBefen, Über»
eiUmg /.; QäflSoi^n '«•
Porywczy, adi. Poryw-
czo, acZy. t)aflig, ^i^ig, iäf),
porcilig, unüberlegt; ja^jor»
nii5 ; -czy krok ein noreiliger,
unüberlegter ©ct)titt.
Porz^dek, -dku, pl. -dki,
sm. ; 1) Orönung /., go^S^"'
reil^e /. ; do -dku przyprowa-
dzic in Drbnung bringen;
w -dka miec wszyst'to aUeä
in Drbnung b^ibcn; -dkiem
ber Drönunii, ber Steige nad^ ;
przyzwyczaic kogo do -dku
jmnbn an Drbnung geroöl^ncn;
zamiiowaaie -dku DrbnungS'
liebe /. ; przeciwny -dkowi
flrönungäroiDrig; do -dku!
jur Drbnung!; 2) ©äulen=
orDnung/.; — ateäski atE)eni=
jc^e ©äulenorbnung; — do-
rycki borifc^e ©äulenorbnung ;
— jonicki jonifcfie ©äuren=
drbnung; — koryncki form=
tbifc^e ©äulenorbung ; —
rzymski römifcbe Drbnung;
— toskaüski toffanifc^e Drb=
nung; 3) -dki pl. @erät=
fcfiaften pl. ; ^euergerät»
fcbaften pl.
Porzadkowac, -kuje, -wa-
fem, va. perf. Drbnung ma=
6)in, orbnen.
Porz^dkowanie, -nia, sn.
Orbnen n., 2lnorbnung f.
Porzadkowy, adi. Drb=
nung§= ;"-wa liczba DrbuungS»
im f.
Porz§,dkowy, -wego, pl.
-wi, sm. ®rof!fned)t m.
Porz^duosc, -sei, sing,
tant. sf. Drbnung§Iiebe/., De»
bentlicbteit /.
Porz^dny, adi. Porz^dnie,
adv. 1) orbentli^; 2) tüd^tig;
dac komu -na porcye miesa
jmnbm eine tüchtige ^^ortion
jyieifd^ geben; -nie komu wy-
garbowac sköre jmnbn tüd^tig
burd^ flauen.
Porzecze, -cza, pl. -cza,
sn. Ufergebiet n.
Porzeczka, -ki, pl. -ki, sf.
So^anniäbeere /., JRibifel /.,
^jobanniätraube /.
Porzeczkowy, adi. Qo»
banniöbecr* ; sok — Qol^annt§=
beerfaft m.
Porzezac, -zam, -zalem,
va. perf. abfc^Iacf^ten.
Porzn^c, -ne, -naiem, va.
perf.-., Porzynac, -nam, -na-
iem, va. imperf. (aUeg)
fiineiben, jerfc^netben.
Porzucac, -cam, -calem,
va. imperf.:, Porzuci6, -ce,
-citem, va.pierf. 1) roegnierfen,
roeggeben; »on etro. lafjen,
ablaffen; oertaffen; — prozna
obawe Don ber eitlen g-urc^t
laffen; -rzuc ten smutek
lais bie§ 2;rauern; -rzuc te
dziecinstwa tafi biefe ^offen;
— dom rodzinny bas Däter=
lic^e §auä oetlaffen; — przy-
jaciela w potrzebie ben g'reunb
in ber ^Wot im ©tid^e laffen;
2) oorjeitig Qunge roerfen,
ficb perroerfen; krowa -cita
bie ^u^ bat (fit^^ perroorfen.
Porzucanie, Porzucenie,
-nia, j)l- -nia, sn. ^tnroerfeu
n., ffiegroerfen «.
Porzut, -u, pl. -y, sm.
Einwerfen n., 2Burf m. ; S3er=
roerfen n.
Porzutek, -tka, pl. -tki,
sm. 1) ginbelf inb n. ; 2) tote
Üeibeäfrucbt.
Porzutka, -ki, pl. -ki, sf.
1) Seriaffene/.; 2) 3Wuttettier
n., bag Dsrroorfen ^at.
Porzysty, adi. porös.
Posada, -dy, pl. -dy, sf.
1 1) 2ln[teblungäort m., ©teUe
/. ; 2) ©runblage /., ©runb-
mauer /., ©odel m.; —
milerza Unter[cbic^te, @runb=
fc^id^te be§ SJJeiterä; — za-
strzatöw 2luflager m. bet
©treber; 3) S)ienftfteae f.,
2lnfteaung /.
Posadne, -nego, sn. Soube:
mium n.
Posadowic, -wie, -wilem,
va. perf. ade fefeen, plazieren;
— sie ficf) (bequem) fe^en.
Posadzaö, -dzam, -dzalem,
va. imperf. ; Posadzic, -dze,
I -dzisz, -dzilem, va. perf.
fe^en, rool^in fe^en, einlegen.
Posadzka, -ki, pl. -ki, sf.
^ar!ettboben m.
Posag, -u, pl. -i, sm.
«rautfcbaft w., 3)litgift /.,
^eiratägut n. ; dat c6rce
wielki — er gab ber S^ocbter
eine grofee ^citgift; panna
bez -u 3)iäbd^eti ot)ne SDiitgift.
Posazny, adi. gut auäge=
ftattet; -na panna 3Jläbd^cn
mit einer namboften 5)litgift.
Pos%dliwy, Pos^dny, adi.
mifetrauifd), leicht SSerbac^t
f(^öpienb.
Pos^dzac, -dzam, -dzalem,
va. imperf. ; Posadzic, -dze,
-dzilem, va. perf. perbäc^=»
tigen, auf imnb iöerbad^t
roerfen, feinen Sirgroobn fcn-
fen ; befcgutbigen, beargroö^»«
neu.
Pos^dzanie, -nia, pl. -nia,
sn. ss'efcbutbigung /., SUer-
bädlttgung /., Serbad^t m.,
Slraroo^n m.
Posag, -u, pl. -i, sm.
Sitbfäule /., ©tatue /".; stala
jak — fie ftanb roie eine
S3i[b)äu[e.
Posagowy, Posazny, adi.
©tatuen=, ftatuen^aft, monu»
mental; -zna kupa getuppeUc
SBilbfäute.
1 Pos^znik, -a, pl. -cy, sm.
I Silbbauer m. = snycerz,
1 rzef biarz.
j Poschn^c, -ne, -niesz,
-naiem, V7i. perf. trodEnen,
au'strodtnen ; l^tnroerfen.
Poschodzic, -dze, -dzisz,
■dzilem, vn. perf. fierunter»
geben; — sie vr. jufammen-
tommen, ftcb perfammeln.
i Poselski, adi. @efanbfen=
Poselstwo
Poskramiad
2l58eorbneten=, Sanb6oten=;
mandat — 2l6georbneten=
manbat n.
Poselstwo, -wa, pl. -wa,
sn. ©efonbtfc^aft /., Sotjd^aft
/.; SlDgeorbnetenomt «.; zdac
sprawe z -wa üBec feine
2;ättgreit olg ©efanbter fte»
ricöten.
Posel, -sia, j)l. -sJowie
ober -sly, sm. 93ote w. ; ®e=
fanbte(r) »?., Sotfc^after «?. ;
2l6georbnete(t) m., Sanbbotc
?M. ; przez -sjy nikt nie tyje
tülUft bu, ba^ e§ geünge, fo
jd^au felbft jum Singe.
Poselka, = Posylka.
Posesor, -a, pl. -owie, sm.
1) SBefi^er m.\ ti) ©utSpäd^ter
»?., ^aditer m.
Posesorka, -ki, pl. -ki, sf.
I)a3efi^etin/.; 2)p^terin/.
Posesya, -syi, pl. -sye,
sf. Sefi^ w., Sefi^tum ».;
?ßad)t /. trzymac w -syi in
«Pad)t Ratten.
Posesyonat, -a, pl. -ci,
sw. (Srbgutbefi^ec w. ; Satt»
junbienbefi^er ot.
Posgpiac, piam, -pialem,
vn. %mperf.\ Posgpiö, -pie,
-pilem, tn. perf. büftet, trübe
roerben, oerfinftern ; trüben;
trübfinnig roerben.
Posgpnosc, -sei, sing,
taut. sf. 5Ctübfinn m., S)ü[ter-
l^eit/. finftereg, büfteres Sßefen.
Posfpny. adi., Posgpnie,
adv.'t)ix\tex, ftnfter; trübsinnig.
Posiaö, -sieje, -siaiem, va.
per/.; Posiewad, -wam, -wa-
lein, va. imperf. fäen, bejäen.
Posiadacz, -a, pl. -e, sm.
Sefitjer m.
Posiadaczka, -ki, pl. -ki,
5/. 58eft^eiin f.
Posiadac, -dam, •dafem,
va. imperf. ; Posi%s6, -siade,
-siadlem, va. per/, befi^cn,
mit einer (Sigenf^aft begabt
fein; — jakis jezyk einer
©prad^e niäd^tig fein; myäli,
Äe -siadi wszystkie rozumy
er tut, alg fiätte er alle Sßeiäs
I)eit mit Sbffetn gefreffen;
nie — sie z radosci Dor
greube aufjer fic^ fein, fic^
nid&t faffen fönnen.
Posiadauie, -nia, sing,
tant. sn. Süeftljen n.
Posiadlos(5, -sei, pl. -sei,
sf. SBefi^tum ti., Sefi^ung /. ;
Slnrcefen n., SRealität /.
Posi§,s6r -siade, -siadfem,
va. per f. 1) fiel^e: Posiadac;
2) Sefi^ ergreifen, in Sefi^
nebmen.
Posiec, -ke, -ezesz, -klem,
va. perf.; Posiekaö, -kam,
-kalem, va. imperf. jerl^aden,
frein ^adten; raunbbauen.
Posiecz, -y, pl. -e, sf.;
Posieka, -ki, pl. -ki, sf.
= Tzei.
Posiedzenie, -nia,2>?. -nia,
sn. ©i^img /. ; zagaic — eine
©i^ung eröffnen.
Posiedziec, -dze, -dzisz,
-dziatem, vn. perf. eine S^lU
lang fi^en, terraeilen.
Posiew, -n, pl. -y, sm.
©aat/.. atußfaat/.; »efäen
n. ; ©aatjeit /.
Posiewacz, -a,pl. -e, sm.
©äer m., ©ämann m.
Posiewka, -ki, 2^1- -ki, sf.
SrodÖDogel m.
Posiewny, adi. ©aat-,
fäbar.
Posikad, -kam, -kalem,
va. perf. befpri^en.
Posila6, -iam, -lalem, va.
imperf; Posilic, -le, -lisz,
-liiem, va. perf. ftäricn, er=
quitfen, beleben; — sie vr.
fid6 laben.
Posilajacy, adi. labenb,
ftätlfenb, fräftigenb, naf^tl^aft.
Posilanie, -nia, sing. tant.
sn. Saben n., ©rquidfen n.
Posilek, -ikii, pl. -Iki, sm.
1) Sabung /., ©tfrifc^ung /.,
©tärfung /. ; SJal^rung /. ; po-
trzebnje -Iku er braucbt Sa=
bung ; bez -Iku o[)ne 9Jai}rung,
ol^ne l'abfar; 2) -Iki pl ^m^-.
truppen pl., SSerftärfungen pl.;
^ilfggelber pl, ©ubfibien»
gelber pl
Posilkowa6, -kuje, -w,-!-
lem, va. imj)erf. ; — kogo
jmnbm ^'\\\t Iciftcn, jmnbn
unterftü^en.
Posilkowanie, -nia, pl.
-nia, sn. ^ilfeleifturg /.
Posilkowy, adi. |)ilfö=;
-wa linia ^Ufälinie/. ; -we
wojska §ilf ötruppen jr;?., ^ilf§-
Dölfer pZ. ;slowo -we ^ilfj^eit»
raort n.
Posilnos6, -sei, sing, tant,
sf Jinfir^aftigfeit /.
Posilny, adi. fraftgebenb,
fräftigenb, fräftig; nal^ri)aft.
Posinic, -nie, -nilem, va.,
perf. blau färben; btau unb
braun fd^tagen.
Posiniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. btau raerben; er=
blaffen; -niaty mu wargi, rece
bie Sippen, bie §änbe finb i^m
blau angelaufen.
Posiodlaö, -Iam, -lalem^
va. perf. aQe fatteln.
Posiwiec, -wieje, -wialem,
vn. perf. grau roerben, er=>
grauen.
Poskakiwac,-kuje,-walem,
vn. imperf.; Poskoczyc, -cze,.
-czygz, -ezylem, rn. perf. auf»
fpringen, einen ©prung tun,
fprtngen, büpfen.
Poskarzac, -rzalem, -r;^asz,
-rzalem, va. imperf., Po-
skarz;yc, -ize, -rzysz,
-lÄylem, va. perf. anflogen,
Itagen, fid) befc^roeren; — sie
tr. fid) beflagen.
Posklepiac, -piam, -piasz,
-piatem, va. imperf., Po-
sklepic, -pie, -pisz, -pilem,
va. perf. überroölben.
Poskladac, -dam, -dalem,^
va. perf. jufammenlegen, ju=
fammenfe^en, jufammenftellen.
Poskocz, -a, pl. -e, sm.
(Eresus) ©attung ber Seiger»
fpinncn.
Poskoczny, adi.; Posko-
cznie, adv. I)üpfenb, fprin»
gerb.
Poskok,
©prung m.\
pjynie ba§
ba{)tn.
Poskoinli6,-le, -li8z,-lilem^
vn. perf. eine jeitlang rcinfcin.
Poskorupiec, -pieje, -pia-
l'em, vn. perf. eine ©daie be»
fommen,t)ou einer ©d^ate über»»
jogen roerben; oetfd^orfen, Dcr»
tjaric^cn.
Poskramiacz, -a, pl. -e,
sm.; Söänbiger »?., 3ä^mer m.y
Sejroinger m.; — rozpedowy
lonifd^or ^^senbet afä 3iep,uIator.
Poskramiaö, -miam, -mia-
tem, va. imperf; Poskromiö,
-mie, -mil'em, va. perf. bäU"
bigen, jäfjmen, l^emmen, hi"
11, pl -i, sm.
, -iem strumien
Söäc^lein ppft
Poskramianie
73
Posoka
jroingen, Bejä^men; -krom l
twöj gniew iTiä|5tge betnen
Poskramianie, -nia, sn.
aSejä^mung/., Sejroingung/.,
Sänbtguna /.
Poskrobac, -bie, -bisz, -ba-
lem, va. perf. ein roenig \<i)a=
bin, be[(i)aben, fragen, ai=-
fragen; — eie vr. n4 fro^f"-
Poskrzypiec, -pie, -pilem,
vn. perf. ein raenig fnarren.
Poskuba6, -bie, -balem, va.
perf. ein roenig rupfen.
Poskwierczy c, -cze, -czysz,
-czyjem, vn. perf. ein roenig
piepen, jroitfc^ern, roimmern.
Poslabiec, -bieje, -biaJem,
vn. perf.', Poslabn^c, -ne,
-njifem, vn. perf. [d^rcad^, un=
rooW roerben.
Poslac, -szle, -slalem, va.
perf.\ Posylac, -lam, -talem,
va. imperf. jc^ttfen, fenben,
l^infci^iöen, l^infenben; musze
— po krawca id^ mu^ um
ben ©d^netbet fc^itfen; czy po-
sylasz dzis kogo do miasta ?
fd^idft bu Tjeute imnbm in bie
©tabt? posyla sie po dok-
tora man Bolt einen 2lrjt.
Poslac, Poscielic, -sciele,
-scielisz, -scieliiein, va. perf
betten, aufbetten, Selten
macfien, ausbreiten ; jak sobie
poscielisz, tak sie wyspisz
roie bu bir betteft,' fo rcirft
bu liegen; roaä bu bir ein«
geBrotft, mu^t bu ouslöffeln.
Poslanie, -nia, pl. -nia, sn.
Soger n., bie 33etten pl.\ —
ze S'fomy ©troJ^lager n.
Poslaniec, -nca, pl. -ace,
sm. aSote w., 2lbgefanbtf(t)
»M.; ©tabtlräger m., Sienft«
mann m., Äommiffionär ?«.;
— niebieski ^limmelöbote.
Poslanka, -ki, pl. -ki, sf.
2l5flefanbte f., Sotin /.
Poslannictwo,-wa,pZ.-wa,
sn. ©enbung f., äBotfcöaft /.
Poslannik, -a, pl. -ncy,
sm. = Poslaniec Stbgefanb»
te(r) m.
Poslanczy, adi. Soten»,
2lbge[anbten=.
Poslodzic, -dze, -dzisz,-dzi-
lem, va. perf. netfüfeen.
Posloneczny, adi. mit ber
©onne ge^enb.
Poslonek, -nka, pl. -nki,
sm. ©onnenröäc^en n., ®tb=
epbeu m.
Posiowa, -wej, pl. -we, sf.
©efonbtin /., ©ema^lin beS
©efanbten.
Poslowac, -Juje, -walem,
vn. perf. Sote, ©efanbter m.,
2tbgeorbneter in., Sßolfäoer»
treter m. fein ; -wal do sejmu
er roar Sanbtagäabgeorbneter.
Posluch, -u, pl. -y, sm.
1) 2lnl)ören n., ®el^ör n, ;
dawac — ©eöör geben, fein
D^r Teilten ; 2) (Serüdjt n.,
§Örenfagen «.; doszedl mnie
— c§ fam mir bag ©etüc^t
ju D^ren.
Posluchac, -cham, -chalem,
va. perf. anhören, gufjöcen;
geöorc^en.
Posluchalnia, -ni, pl. -nie,
sf. Slubiensäimmtr n.
Posluchanie, -nia, pl. -nia,
sn. 2lnt)ören m., ©e|ör w.;
Slubieng /. ; prosze o — id)
bitte mid^ anjubören; dad
komu ■ — jmnbm ©etjör \i)tv.=
!en; jmnbm Slubienj ereilen.
Posluga, -gi, pl. -gi, sf.
aSebienung /., 2)ienft m.,
3)ienflleiftung/.; oddac komu
ostatnia -ge jmnbm ben testen
Sienft, bie le^te @[;re errceifen.
Poslugacz, -a, pl. -e, sm.
Slufroärter m., a3ebient((r) m.;
©tabtträger m., ©ienftmann
?»., ^ommüfionär «z.; —
tlumokowy ©epödfäträger m.\
^ tragarz.
Poslngaczka, -ki, pl. -ki,
sf. 53ebtenerin/., Slufroärterin/.
Poslugiwac,-guje,-wal'em,
vn. imperf. Bebicnen, äluf»
roärterbienfle leiften; — sie
kim ftcb jmnbä bebienen.
Posluszenstwo,-wa, sing,
tant. sn. ® ef)otf am m. ; — komu
okazac jmnbm ©el^orfam lei»
ften ; w -wie ntrzymac im
©efiorfam erfjatten.
Posluszny, adi. ; Poslu-
sznie, adv. ge^orfam, fotgfam ;
-sznym byc ge^Otfam fein;
-sznym byc na czyj rozkaz
jmnbg aSefeöI {volge leiften.
Posluzyc, -ze, -zysz, -zy-
lem, vn. perf. eine 3eitftt"g
bienen; jak mu -zysz ze trzy
lata roenn bu \i)w\ brci 3i<^^re
gebient ^aft; — komn jmnbm
einen 35ienft erroeifen, Don
3Iu|jen fein ; to swiadectwo
mo4e ci — do usprawiedliwie-
nia sie biefeä 3«"S"i^ lann
bir 3Ut 3f{ed^tfertigung bienen ;
jezeli ml zdrowie -ij roenn
e§ meine ©efunbl^ctt erlaubt;
tego roku nie -iyly mi kapiele
biefcä '^a.\)x Fiaben mir bie
Säber nic|t gut getan.
Poslyszec, -sze, -szalera^
va. perf. f)ören, uerneljmen, er»
fahren ; -szalem i ja o tem auc^
td^ ^abe baüon gel^ött; cotylko
-szy, zaraz roznosi roaä er nur
auffängt, ba§ bringt er gleich
unter bie Seute.
Posmak, -u, pl. -i, sm.
SSorgefc^macf w.; SJtad^ge«
fd^marf m.
Posmakowac, -kuje, -wa-
lem, va. unb vn. perf. = Po-
kosztowac.
Posmarowad, -ruje, -wa-
lem, ca. perf. befd^mieren, bes
ftretd^en, befd)mu^en.
Posmazyc, -ie, -zysz, -zy-
Jem, va.perf. badfen, fd^moren.
Posmolic, -le, -lisz, -liiem,
va. perf. bepi^en, bcteeren,
befdbmieren.
Posmrodzic, dze, -dzisz,
-dzitem, va. perf. beftänfern,
unflätig mad)en.
Posmukac, -kam, -kaiem^
va. perf.\ Posmukiwad, -ku-
je, -walem, va. imperf. fd^nat»
jenb anfrifdien, bem ^ferbe
bie Süget geben.
Posmycz, -y, pl. -e, sf. ;
Posmyk, -a, pl. -i, sm. ^in»-
gleiten »., ^erabgfeiten n.,
fd&neüer Sauf.
Posn%c, -sne, -snalem, vn.
perf. einfc^Tofen.
Posnowaö, -warn, -wafem,
va. imperf. ; Posnu<5, -nuje,
-nuiem, ca. perf. umrotnben;
auöfpinnen.
Posoch, -u, pl. -y, sm.
©tab m., ^tvitx n., ©todE m.
Posoczyc, -cze, -czysz,
-czyi'era, va. perf. mit Stut
befubeln.
Posoczysty, adi. »oH 93Iut=»
eiter.
Posoka, -ki, sing. tavi. sf.
(giter mit Slut »ermifcöt, 93lut n.
Sluteiter m. ; zamordowany
Posolic
74
Postaw
zbrodniarz czarna -ka spluga-
wii ziemie ber ermoroete 3Ser=
ftred^cr befubelte mit feinem
fd^roarjcn Öhite bie ®cbe.
Posolic, -le, -lisz, -lilem,
va. perf. fallen, mit ©alj Be=
ftteuen, ein)a[jen.
Posowa, -wy, ])l. -wy, sf.
©tubenbede /., )öretterbetfe /.;
Srettetfufeöoben m.
Posowiec, -wieje, -wiaJeno,
vn. perf. finfter, ttü't>e roerben ;
trübfinnig roerben.
Pospacerowac, -ruje, -wa-
iem, vn. per/, ein roenig fpa=
gieren.
Pospac, -pie, -palem, vn.
perf. ein roentg fc^tafen.
Pospadac, -dam, -dalem,
va. perf. nac^einanber r;crab=
fallen.
Pospajac, -jam, -jalem, va.
perf. jufammenfügen, Der6in=
ben.
Pospiech, -u, pl. -y, sm.
gilc /., (Silfettigfeit /., Über=
eilung/. ;_w -u in bec @iie;
z -u aii§ Übereilung.
Pospieszac, -szam, -sza-
■lem, vn. imperf.; Pospie-
szyc, -sze, -szysz, -szylom,
vn. perf. eilen, fid^ beeilen ;
-szam uwiadomic mego brata
\ä) beeile nüct) meinen Sruber
3U benad^rid^tigen.
Pospieszny, adi. ; Po-
spiesznie, adv. eilig, eilfertig,
fltnE; — poLMaof ©ifjug in.
Pospiewac, -wam, -walem,
va. unD vn. perf. eine SCBeile
fingen.
Pospinaö, -aam, -natem,
va. perj. jufammen^eften,
«nabeln, «taöpfen.
Posplatac, -tarn, -talem,
ica. perf. ; Posplatywa6,
-tuje, -rywaletn va. imperf.
gufammcnflec^ten.
Posplacac, -cam, -cafem,
va. perf. alleä abjaljlen.
Pospolicie, adv. gcrcöf)n=
lid^, inggcmeiti, gemeiniglich;
jak to — bywa rcie eä %\\
gefd^elien pflegt.
Pospolicieö, -cieje, -cia-
iem, vn. perf. gemein, ge«
iDöf)nIic^ roerben.
Pospolitak, -n, Id. -cy,
sm. Sanbfturmmanii ?«., -^eer^
iannift m.
Pospolitosc, -sei, pl. -sei,
sf. 2ltlgemeint)eit /., @einein=
fdE)aft /. ; 2llltagöerfc^einung
/. ; to — 'üa.% ift eiiuaä ®e=
roiJönlic^eä, nic^tä 33efonbereö.
Pospolitowac, -tuje, -wa-
-lem, va. perf. etroaö gemein
matten, entoieiljen, entf)eiligcn ;
— sie vr. fid) gemein machen;
— sie z kim mit jmnbm oer*
trauten Umgang pflegen.
Pospolity, adi. gemein,
gerobt)ntic^, orbtnär; — czfo-
wiek ein gemeiner SJfenfd^ m. \
— przyslowie ein gemeine§
©pric^roort w. ; rzecz — ®e=
meinroefen n. ; 3tepu6lif /. ;
Rzecz Pospolita polska bie
9JepuBlif ^olen.
Pospolu, adv. jufammen,
gemein)ct)aftltc^.
Posporzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, vn. perf. gebei^en,
guten goi^tgang l^aben; -rzylo
mu eä ift ifim rool)l ergangen;
-rzyiy mit dostatki fein 30BoE)l=
ftanb gebie^.
Pospolstwo, -wa, pl. -w3,
sn. 1) baö gemeine ^oll w.,
*^ö6el m.\ 2) ©etneinfc^oft /.
Posprawiac, -wiam, -wiasz,
-wialern, va. perf. alle ab=
fertigen, abtun, abfd^affen; a.v.'
fc^affen.
Posprz^tac, -tarn, -talem,
Posprzatnac, -ne, -nalem,
va. perf. aufräumen; a6=
räumen.
Pospuszczac, -czam, -cza-
lem, va. perf. t)erab=, Ijerunter«
laffen.
Posrebrzad, -rzam, -rzalem,
va. imperf. ; Posrebrzyö,
-rze, -rzylem, va. perf. üec=
fitbern.
Posrebrzanie, Posrebrze-
nie, -nia, pl. -nia, sn. 35er=
filberung /.
Posromid, -mie, -misz,
-milem, va. perf.\ Posro-
mocic, -ce, -citem, va.
perf. befc^ömen, peruncl^ren,
©i^mac^, ©d^aube, ©c^impf
antun; — sie vr. fic^ ent=
el;rcn, feine ©Ijre befleden.
Posronic, -nie, -nisz,
-nil-m, va. perf. bereifen.
Possac, -sse, -ssesz, -ssa-
lem, va. unb vn. perf. eine
SBeile faugen.
Post, -u, pl. -y, sm. Jßften
n., g-aften^eit f.; jese z -em
gaftenfpeifen effen; dzis —
l^eute ift g^afttag; — zacho-
wac gaften beobad^ten ; wielki
— bie groJ5en gaften.
Postac, -ci, pl. -cie, sf.
©eftalt /., gorm /.; ®r=
fc^einung /. ; — zewnetrzna
äußere (Sieftalt; — piekna
i powaina f^öne unb roiirbe=
tolle ©eflalt; zmienic — eine
anbere ©eftalt annel)men ;
pokazal sie w swojej praw-
dziwej — er jetgte fitf) in
feiner roaf)ren (i^iieftalt; ko-
munia w obu postaciacb baä
Slbenbma^l in beiberlei ©e»
ftalt.
Postac, -stoje, -stoisz, -sta-
lem, vn. perf. 1) eine äßeile
fte[)en bleiben; -stoisz tu pare
godziu bu roirft ^ier ein paar
©tunben ftel)eu muffen; '2)
betreten; nie -niesz wiecej
u mnie bu follft meine ©d^roeEe
nid^t roieber betreten; w tem
miejscu uigdy ludzka noga
nie -la ber Drt ift nie pon
einem menfcf)lict)en gu^e 6e=
treten roorben.
Postanawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf; Postano-
wic, -wie, -wisz, -wilem, va.
perf. oerorbnen, befc^liefeen,
X)tn aSefd^tuf!, SSorfa^, faffen,
befttmmen, feflfe^en; -wilem
natychmiast wyjecbac id^
fafete ben (Sntfc^lu^, gleid^ ab=»
gureifen.
Postanowienie, -nia, pl.
-nia, sn. iöefd)lu6 m., ©nt"
fd)luf( m., SSorfa^ m. ; SSer»
orbnung /.
Postarac sig, -ram, -ralem,
vr. perf. Sorforge tragen, fic^
beftreben; — o co etroaä be=
forgen, für etroaö forgen ; -ram
sie o to, by ci na niczem nie
zbywaJo ic^ rciH bafür forgen,
bafe eg btr an nid^tä fehlen
foU.
Postarzed sig, -rzej§,
-rzilem, vr. ^Jer/'., altem, alt
roerben.
Postaw, -u, 2Ü. -y, sm.
1) 33allen m. ; — sukna
S^uc^baHen; — plotna Sein»
roanbbaHen; 2) 2lufjug m.,
bei ben 2Bebern, g-aben m.;
Postawa
75
Postrzygacz
-u wiele, watku malo Diel
©efd^ret unb roentg 2BoIIe.
Postawa, -wy, pl. --wy, sf.
1) ©eftalt /., gigur /., ^aitle
f.; 2) (Stellung/., «ßofitur /.
w jakiej -wie mam cie foto-
grafowac in raaä füc einer
©teßung foH id^ bic^ pf)oto=
grap^ieren; 3) -wy pl. do
walcow SBatgenftänber pl.
SOBaljmgeftelf n.
Postawic, -wie, -wisz,
-wilem, va. perf. MnfteHen,
l^inje^en; aufftetten, fe^en; po-
staw to na stole fteHe eä auf
bcn 2!i[ci^; -wil:'m korone na
loterye ic^ fe^te eine Ärone
in bte Sotterte; — kogo na
nogi imnbm auf bie Seine
'Reifen; — na swojem feinen
Söißcn burd^fe^en; — sie vr.
ftc^ enpetfen; — sie komu
Stellung jmnbm gegenüber
nefimen.
Postawienie, -nia,25?. -nia,
sn. ^infteüen n., §tnie|en n.
Postawuik, -a, pl. -i, sm.
©:^n)ieIenboIbe/.*, — weszko-
waty ^molespermura cicuta-
riura).
Postawny, adi. Posta-
-wnie,afZt:. 1) anfe^ntic^, präc^«
tic»; 2) affeftiert.
Post^pic, -pie, -pisz, -pilem,
va. unb vn. perf.\ Postgpo-
■wac, -puje, -pywalem, va.
unb vn. imperf. fc^reiten, fort»
fc^reiten; einen Schritt tun;
fic^ aufführen, fic^ betragen;
juz za daleko -pil' zeby sie
mogl cofnac er ift fc^on ju
tüeit gegangen um jurüd ju
lönnen; -pujac krok za kro-
kiem dojdziesz do celu [ang=
jam fortf^reitenb roirft bu ang
3ie[ gelangen; nie wiem jak
— w tym wypadka id^ ireife
nid^t wie ic^ mid^ in biefim
gatle benel^men foH; 2) —
sobie fic^ benehmen; z!e sobie
-pües bu f)ai"t bic^ fc^Iec^t
benommen.
Posterunek, -nku, pl. -nki,
sm. Soften w.; — tele-
grafiezny Selegrapljenamt'
©tation /. ; zandarmeryi ®en=
barmeriepoften; na -runku
«uf «ßoften.
Postgkaö, -kam, -kal'em,
«n.^jer/. ; Postfkiwac, -kuje,
-waJöm, vn. imperf. eine
Zeitlang äcf)jen.
Postgp, -u, pl. -y, sm. 1)
^yortfc^rttt »?.; ^^ortgang tm.;
znaczae zrobiies w jezyku
francuskim -y bu l^aft grofee
gortfd^ritte im g'ranjöfifc^en
gemad^t; z -pem czasu mit
bem j^octgange ber 3^'*;
wstrzymac — dzie}a ben
Fortgang beä SCBerleä auf»
l&a(ten;^rogreffion/., fort«
fc^reitenbe ^a^ltnxtx^t.
Postgpek, -pku, pl. -pki,
sm. ßanDlung /., Xai f.,
2luffü§rung /., ^Betragen n.;
I ten — wcale nie chwalebny
biefe %at, ift nid^tö roeniger
a[ä löbfid^; sadz mnie po
-pkach nie po slowach rillte
mt^ nad^ meinen öanblungen
nic^tnad^ meinen 2Borten;jego
-pki nie podobaja mi sie feine
§anbtungärueife gefäEt mir
nicbt.
Postgpowanie, -nia, pl.
-nia, sn. 1) öanbrungäroeife
/., äene|^men »., betragen n.;
I 2j ©d^reiten n. gortfc^reiten n.
I Postgpowiec, -wca, pl.
j -wcy, sm. 5-ortf^ritt(i(^e(r) m.,
gortfc^cittler m., j^ortfcftrittä=
I mann m., gortfct)ritt§=
freunb m.
[ Postgpowy, adi. fort=
fc^rttttic^, fortfc^reitenb.
! Postnica, -cy, pl. -ce, sf.
ijafterin /.
Postnik, -a, pl. -cy, sm.
j^^after m.
Postny, adi. g^aften», ^aft» ;
-na potrawa g^aftenfpeife /.;
— dzien {5*fttag in.
Postoly, -fow, pl. sn. 33aft=
fc^ul^e pl.
Postoj, -u, pl. -e, -j6w, sm.
©tanbquartier n. ; Slufentl^att
m., gugäaufent^alt m.
Postponowac, -nuje, -wa-
lem, va. perf. ^intanfeien.
Postrach, -u, pl. -y, sm.
©c^recf m. ; dla -u um f5"td^t
einzujagen, ^um ©c^redEen;
wystrzelic ua — einen
@d)recE|c§u6 tun; siac —
©d^tecfen nerbreiten.
Postradac, -dam, -dalem,
va. perf. oertieren, einbüfien,
um etroaS fommen; — przy-
jaciela einen greunb oerlieren;
w3zyätko -lern id| l^abe attei
eingebüßt.
Postraszyö, -sze, -szysz,
-szyiem, va. perf. eine '^t\i'
lang fc^reden.
Postracac, -cam, -catem,
va. per/r [jerunterroerfen, fiers
unterfd^meif;en, l^erunter=
ftür^en.
Postroic, -je, -isz, -ilem,
va. perf. aufpu^en, anfleiben.
Poströnek, -nka, pl. -nki,
sm. ©tcitf TW., ©trang m.
Postronny, adi. Postron-
nie, adv. 1) Seiten», kleben»,
©renjs, angrenjenb, benad^=
bart; -a droga ©eitenroeg m.\
-nni nieprzyj aciele bie benac^s
barten geinbe; 2) auglänbifc^,
fremb.
Postrugac, -gam, -galem,
va. perf. fc^ni^en, fetalen.
Postrzal, -u, pl. -y, sm.
1) ©d^ufe w., ©treiffd^u^ m,.;
2) ^ejenfc^ufe m.
Postrzalowy, ac?i. ©d^u^«;
-wa rana ©cf)Ufirounbe /.
Postrzedz, Postrzegad,
-gam, -gatem, va. perf. ge=
roafir »erben, gewähren, be=»
merfen, beobachten.
Postrzelic,-Ie,-lisz, -litem,
t;a.j)er/.an)d^te^en,bur^ einen
©d)u^ oerrounben.
Postrzelony, adi. ange»
fd^offen; toQ^, befeffen; leci jak
— er rennt; roie cerrürft.
Postrzemienny, adi. —
pies ber ein ben ©teigbügel
Deä^ögerä ängebunbene^agb*
l^unb.
Postrzezenie,-aia,23?. -nia,
sn. = Spostrzezenie.
Postrzgp, -u, pl. -y, sm.
(elaeocarpun) ©aniterbaum m.
Postrzydz, -.strzyge,-strzy-
iesz, -strzygiem, va. perf.:,
Postrzygac, -gam, -gatem, va.
imperf. feieren, abfeieren ; jer»
fc^neiben; -iono jui owce man
^at bie ©d^afe id&on gefc^oren.
Postrzygacki, adi. 3;uc^=
fd^erer»; -kie rzemiosio %\xij=
fc^ererljanbroerl n. ; -kie noiyce
Siuc^l^ere /.
Postrzygactwo, -wa, sn.
2;uc^fc6ererei /.
Postrzygacz, -a, pl. -e,
sm. Suc^fc^erer m., ©c^of»
feieret m., äÖoKfc^erer m.
Postrzygalnia
76
Poszcziic
Postrzygalnia, -ni, pl.
-nie, sf. 3;u^fc^erern)et!ftatt f.
Postrzyzyny, -zyn, pl. \)
^aaröeic^neiöunc? /.; 2) aBoU=
jc^ur /., ©(^affc^ur /.
Postudzic, -elze, -dzisz,
-dziiem, va. yerf. aUeä ab=
lüften.
Postukac, -kam, -kalem,
va.perf. eineßeitlang fropfen.
. Postulac, -lam, -lafem, va.
perf. jufamtnenbrücEen ; äujanx'
tnenlegen; aneinanber fcf)mie=
gen.
Postulat, -a, pl. -j, sm.
^Pofiulat n. ; = zadanie.
Postument, -u, pl. -j, sm.
^oftament «., gu^geftelt «.,
33afi§ /■ ; = podstawa.
Postura, -ry, pl. -ry, sf.;
Pozytura, -ry, ?jZ. -ly, sf.
^ofttur f., Haltung/.; = po-
stawa.
Postwarzac, -rzam, -rza-
Jem, va. per/, nacfieinanber
fd^affen, fd^Öpfen, befd)affe«.
Postykac, -kam, -katem,
va. perf. sufammenfto^en, an=
einanberftopen.
Postyla, -li, pl. -le, sf. ^o=
ftille /■., örBauungsBiid) n.
Postylarz, -a, pl. -e, sm. ;
Postylista, -sty, pl. -sei, sm.
^oftillenfc^reiber m , ^oftiüen«
gelehrter m., ^o[ttUenpreoi=
ger m.
Posucha, Posusza, -szy,
pl. -sze, sf. Surre /., Xvodin--
^ctt/.
Posuc, -suje, -SHJesz, -su-
iem, va. perf. auf [treuen, auf=
loerfen.
Posut, -u, pl. -y, -6w, sm.
großer Schlaget m., 2;reibfau=
ftel /.
Posun^ö, -ne, -niesz, -na-
iem, va. unb vn. perf.; Po-
snwac, -warn, -waJem, va.
unb vn. imperf. 1) rlicfen,
oorraärtsrüct'en, t)orrcäct§=
fd)ieben; — wskazowki na
zegarku bte ^t\%it an ber
U^t rürfen; -sim do mnie ta-
lerz fc^iebe mir ben 2;cIIer ju;
2) treiben; — za daleko ju
weit treiben, gefjen; za daleko
-wasz twöj gniew bu treibft
beinen Qoxn ,^u roeit ; proiSby
8woje -nal &i, do upodlenia
in leinen ijitten oerflieg er ftc§
h'x^ 3»ir Srniebrigung; — sie
vr. l^eraufrücfen ; — sie do
czego bi§ eä ju etrca§ fomnien
laffen, fidj ju etir. ^inrei^en
tafffn.
Posuwanie, -nia, sn. 5HÜI-
fen «,. SJorrüdfen n., 33or=
rüdfung /'.
Posuwisty, ndi. fd^teifenb,
ftfliebbar, ^ingleitenb; krok —
ein raf^er, guter, [tarier
©(^ritt; i§c -stym krokiem
[tatfen ©(^ritt gelten; — ta-
niec ein Iang[amer, rDett[d§rit=
tiger San;, ©(eittanj m.
Poswar, -11, pl. -y, sm.\
Poswarek, -rku, pl. -rki, sm.
Poswarka, -ki, pl. -ki, sf.
Sßortroed^fel w., 3QBort[treit m.,
©ejänf n.; -ki szukad §än=
bei [ud^cn.
Poswarzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. aufeinanber
fielen, jerjanfen, uer^e^en; —
sie in ©trcit geraten, [i(^
übern)er[cn.
Poswatac, -tarn, -tafem,
va. perf. ein $aar ju[ammen=
bringen; — sie vr. fid^ r)er=
[c^roägern.
Poswawolic, -le, -lisz, -H-
lem, vn. perf. ein rcenig Iu[tig
[ein, muiroiHig E)eruni[pringen,
[duofem.
Posworowac, Posforo-
wac, -riije, -watem, va. perf.
3uyammcnfoppeIn.
Posylac, [ie^e : PosI'hc.
Posylka, -ki, pl. -ki, sf.
©enbung/.; §erumi(l^idfen w.,
©d^idfen n.\ cljlopak do •■tek
Saufbur[ct)e m.
Posypac, -pie, -palem, va.
perf. ; Posypy waö, -puje,
-walem, va. imperf. be[treuen,
befd^ütten.
Posypanie, Posypywa-
nie, -nia, pl. -nia, sn. 33e«
[treuen m., a3e[d&ütten n., Sc=
[treuung /.
Posypek, -pka, pl. -pki,
sm. Jrauben«, 2ou[enbforn n.
Posypka, -pki, pl. -pki, sf.
S3oaeIne| m., 2odf[peiie /.
Poszaleö, -leje, -laiem, vn.
perf. toben, [df)roärnien, uer^
rücft, toll roerben.
Poszanowa6, -nuje, -wa-
•Jem, va. perf. 1) ad^ten, l[)od^«
ad^ten, oeretiren; 2) [d^onen.
Poszanowanie, -nia, sn,
1) ^oc^oc^tung /., 33erc^rung
/., Std^tung /. ; -nia godny
oc^tungSrocrt; — naleine wie-
kowi podesztemu bie Sichtung
roie [ic bem Sitter gebührt;
2) ©dE)onung /.; miec suknie
w -niu bie Kleiber [c^onen.
Poszanowany, adi. ge=
ad)tet; ge[dE)ont.
Poszargac, -gam, -gatem,.
va. perf. fotig, [d^mu^ig ma»
d)en, be[d)[uttipern.
Poszarpac, -pie, -piesz,-pa-
lem, va. perf. jer[e^en, jer»
reiben.
Poszastac, -tarn, -talem^
va. perf. jerjpalten, jerl^auen,
^ler^ad'en; uerfd^roenben; — sie
vr. [ic^ l^eiumtummeln.
Poszczac, -czam, -czalem,.
va. perf. bepi[[en.
Poszczebiotac, -tarn, -ta-
■Jem, va. perf. eine ß^'tff'nS
jn3it[(^ern, plappern, girren.
Poszczegolny, adi. ; Po-
szczegolnie, adv. einjeln, int
ein^t'Inen.
Poszczekac, -kam, -kalem,
vn. perf. ; Poszczekiwac,
-kuje. -w^Iem, vn. imperf^
eine SBeile bellen, f)ie unb ba
bellen.
Poszczenie, -nia, pl. -nia,^
sn. 5-a[ten n.
Poszczepac, -pam, -palem,.
va. perf. [palten, jer[poltcn.
Poszczepiac, -piam, pia-
iem, va. perf. ju[ammenl^e[ten.
Poszczepic, -pie, -pisz, -pi-
lem, va. perf. 1) pfCanjen,
[el,!cn; 2) imp[en.
Posz:czerbic, -bie, -bisz,
-bifem, va. perf. [c^arttg ma-
chen.
Poszcz§dzic, -dze, -dzisz^
-dzifetr, va. perf. [d^onen.
Poszczgscic, -cze, -szcisz,
-szcilem, va. perf. beglüdfen;
— komu CO imnbm ©lüdE unb
©egen ju etin. geben, etro. ge»
beir}en niadE)en; niech Fan B6g
-sei ber |)immel gebe [einen
©egen; jtzeli mi sie -sei w
maizenstwie roenn meine (S^e
glüdüdö i[t.
Poszcziic, -cznje, -czulem,
va. iw2)erf. ; Poszcznwac,
-warn, -walem, va. imperf.
au[F;e^en, fje^en ; — kogo psa-
Poszczuplac
77
Posledziö
mi bie §unbe auf jmnbn
Poszczuplac, -lam, -lasz,
-lateoQ, va. imperf.; Poszczu-
plic, -ple, -plisz, -lilem, va.
2)crf. fc^mätern, fleiner, jc^tBö»
c^ec machen, fd)roäc^en.
Poszczupleö, -leje, -lalem,
«)w. per/, magerer roerben, ab=
mauern.
Poszczypac, -pie, -piesz,
-pafem, va. per/, fneifen, ab=
jroidEen, sroidfen; abpflücfen.
Poszept, -u, 2^^- "7) *'"•
j^tüftern n., Sinflüfterung /.,
©eflüftec n.
Poszeptac, -tarn, -tatem,
va. unb vn. ]}trf. ; Poszepty-
wac, -tuje, -waleni, va. unb
vn. imperf. I^albtaut fpred^en,
ftüftt-rn, juflüftern, inä D^c
jagen.
Poszew, -wy, pZ. -wy, sf.\
Poszewka, -ki, pl. -ki, sf.
3iec^e /., Überzug m., ^oIfter=
iibcrjug m.
Poszewy, adi. fcumm, ge=
neigt, gefrümmt.
Poszkapic si§, -pie, -pitem,
vr. perf. ftolpern, ftraud^etn;
fic^ oergaüopteren, einen Sod
fc^tefeen, ein Sßerfel^en mad^en.
Poszkaradzic, -dze, -dzi-
tem, va. perf. oerunftalten,
pfeltd) macf)en.
Poszkodzic, = Uszkodzic.
Poszlak, -u, pl. -i, sm.\
Poszlaka, -ki, pl. -ki, sf.
©pur /. ; SSerbac^t m., SSer=
baditägrunb m.
Poszostny, adi.'., Poszo-
stno, adv. fec^äfad^, fec^ä«
jpännig.
Poszpeciö, -ce, -cisz, -ci-
Jem, va. perf. i)erun[talten,
pfeiic^ matten.
Poszpetniec, -nieje, -nia-
lem, tn. perf. ^ä|Iirf) nierben.
Poszpekowac, -kuje, -wa-
}em, va. perf. alleä fpiden.
Poszrotowac, -tuje, -wa-
Jem, va. perf. jerftütfeln.
Posztnkowac, -kuje, -ka-
jesz, -kiwaiem, va. perf. JU»
jammenftüdeln.
Poszturchac, -cham, -cha-
Jem, va. perf. ; Poszturchnac,
-ebne, -chnaiera, va. perf.\
PoszturcMwaß, -chuje, -wa-
Jem, va. imperf. einige ©tö^e
geben, in bie ©eite ftofien, mit
bem (Sllenbogen ftoften ; fc^ledjt
befianbetu.
Poszukac, -kam, -kaJem,
va. perf. fud^en, auffud^en;
-kaj mi chustki fud^e mir ba§
Safc^entud^.
Poszukiwacz, -a, pl. -e,
sm. Sucher m., gorfd^er m.,
3inrf)forfc^er m.
Poszukiwac, -kuje, -walem,
va. imperf. fud^en, nad^for»
fd^en; — czego etroaS fu^en;
— kogo imnbm nad^forfc^en;
— swego prawa fein Siedet
»erfolgen; — szkody auf
©c^abenerfa^ belangen; na
tobie tego — bede bic^ merbe
id; pr )ycrantiDortung jit^en.
Poszukiwanie, -nia, pl.
-nia, sn. Unterfuc^ung/., 91ac^=
forfd^ung /". ; — gornicze 33ec»
fudiäarbeiten pl. ©d^ürfen n.
Poszumiec, -mie, -misz,
-mialem, vn. perf. raufd)en,
lärmen ; fc^roärmen, luftig
leben.
Poszwa, -wy, pl. -wy, sf.
Überzug m., SSettuberjug m. ;
= Poszewka.
Poszwank, -u, pl. -i, sm.
©c^roanfen n., ©traud)etn «.,
SSerle^ung /.
Poszybowac, -buje, -wa-
lem, vn. perf. (öa^in)fd^ieben.
Poszycie, -cia, pl. -cia, sn.
©trot)bac^ «., ^io^rbad^ n. ;
Boze — ©d)opf m.
Poszy6, -szyje, -szyjesz,
-szytem, va. perf. \ Poszy wac,
-wam, -walem, va. imperf.
1) fertig nä^en, mit etroaä über»
jiei)en;'2) ein ©tro^ac^ legen,
beden.
Poszyjek, -jka, pl. -jki,
sm. ©c^lag m. auf ben ^alä.
Poszyjkowac, -kuje, -wa-
iem, va. perf. imnbn in ben
3(Jadfen fdöta^en.
Poszykowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. in ^t\\) unb
©lieb aufftellen, anorbnen.
Poszjrplac, -lam, -laJem,
vn. perf. mit 3^"^^^^" ^i^
3eit »erlieren.
Poszyt, -u, pl. -y, sm.
§eft n., Lieferung /. ; -tami
lieftroeifc.
Poszytowy, adi. in heften.
Poscian, -u, pl. -y, stn.
Sic^tfd^atten m. einei ®egen=
ftanbeä.
Posci%ga6, -gam, -galam,
va.perf. t)erab-, J^erunterjielien,
jufammensie^en.
Poscialka, -ki, pl. -ki, sf.
©treu /.
Poscic, -szcze, -scisz, -Sei-
lern, vn. perf. faften.
Posciel, -i, pl. -e, sf;
Poscialka, -ki, pl. -ki, sf.
Setten pl. Settjeug n.; zie-
mia byta mu -a, niebo przy-
kryciem bie Srbe mar fein
Seit, ber ßimmel feine ®edEe.
Poscielic, -ciele, -lilem,
va. perf. betten, bas S3ett ma=
c^en.
Poscierac, -ram, -ralem,
va. perf. abreiben, abraifc^cn.
Posciez, -y, j)l. -e, sf.
aiüee /., g^u^teig m.
Poscig, -u, pl. •!, sm.
3lac^)eljen n., 3la(i)iag^en n.,
SBerfolgung /., ©inl)olung /. ;
= pogon,
Poscigac, -gam, -galem,
va. imperf. nad^fe^en, nad^=
jagen, uerfolgen.
Poscign^c, -ne, -niesz,
-natem, va. perf. ereilen, ein»
Idolen.
Poscinac, -nam, -nalem,
va. jHrf. abbauen, !öpfen.
Poslad, -u, pl. -y, sm.
^aff m.; 2Iftcrforn n., Slug«
rourf uon ©etreibe ; 2luef c^u& w.
Posladek, -dka ober -dku,
pl. -dki, sm. 1) ^interleule /.,
Öinterüiertel n.; — cieleciny
^alb§!eule/., 5?alb5fd^Iegel w,,
2) Wintere n.
Posladkowy, adi. 1) §in»
ter=; 2) ^= posledni.
Posladowa<5, Poslakowac,
-kuje. -walem, va. perf. ent=
bedten, auffpüren, auf bie
©pur !ommen.
Puslak, Poslaka, fteE)e :
Po'izlak, Poszlaka.
Posledni, adi. Poslednio,
adv. 1) §inter=*, -nie kota
^interräbcr; 2) fc^led^ter, roe-
niger gut, geringer; -nia maka
Slftermel^l n. ; -nie wino ber
fd^ted^tere SBein.
Posledziö, -dze, -dzisz,
-dzilem, va.perf. nadfifpüren;
l^inter etro. fommen, nad^fom=
mcn.
Poslepiö
78
Potajenmy
Poslepid, -pie, -pisz, -piiem,
va. perf. blenben.
Poslepn%6, -ne, -niesz,
-nalem, vn. -perf. etblinben,
fiUnb rcerben.
Poslinic, -nie, -nisz, -niJem,
va. perf. mit ©peic^el fie»
ne^en.
Poslizn^c si§, -ne, -niesz,
-nalem, vr. perf. auägleiteti,
ausglitfd&en, einew gel^ltritt
tun, Derftüfsen.
Posln^c, -ne, -niesz, vn.
perf. erblinben, bltnb roerben.
Poslubiac, -biam, -biatem,
va. imperf.\ Poslubic, -bie,
-bisz, -biiem, va. perf. f)ei»
taten; — komu co jmncm et=
tDa§ geloben, Der[prec^en, ange»
loben.
Poslubiny, -bin, plur.
tant. Trauung /.
Poslubnik, -a, pl. -i, sm.
©tbifc^ m.
Poslubny, adi. ber S^rau»
ung, ber itod^geit folgenb;
podröz -na |)oct)jeitäret[e /.
Posmiac sig, -mieje, -mie-
jesz, -mialero, vr. perf. eine
3etttang tad^en.
Posmiech, -u, pl. -y, sm.
2luslad;en n., ©eläc^ter n.
Posmiertny, adi. x\aä)
bem Sobe [id) julragenb, auä
bem Stac^Iaffc, poftj^um ; dziela
-ne tego autora ber jjad^lafe
biefeä @rf)rif tfteUerä ; dzielo -ne
ein nad^geiaffeneä SBer!.
Posmierzy«5, -rze, -rzysz,
-rzylera, va. perf befänftigen.
Posmiewac, -warn, -walem,
va. imperf. lächeln, guläd^eln;
auSIadtien, nerfpotten.
Posmiewisko, -ka, pl. -ka,
sn. ©eläc^ter «., ©pott w.,
(Sefpött «., SSerfpottung /.;
Bluijc za — jum ®efpött
btenen; wydac siebie na —
fic^ jur 3iciit^"^e i»«^ aÜge»
meinen Spotteä mad^en.
Posniadaö, -dam, -daiem,
vn. unb va. perf. frü^ftüdfcn.
Posniedzieö, -dzieje, -dzia-
}em, vn. perf. oon SKoft an=
laufen.
Posniezyd, -ze, -Äysz,
-iyiem, va. perf. befd^neien,
mit ©d&nee beftreuen.
Pospiech, Pospieszaö,
jiet|e : Pospiecb, Pospieszac.
Posredni, adi. Posrednio,
adv. mittelbar; -nia przyczyna
mittelbare Urjad^e.
Posrednictwo, -wa, pl.
-wa, sn. ^Vermittlung /.; za
jego -wem burc^ feine 23er=
I mittiung.
Posredniczenie, -nia, pl.
-nia, sn. = Posrednictwo.
Posredniczka, -ki, pl. -ki,
sf. SVermittlerin /.
Posredniczy, adi. Posre-
dniczo, adv. tiermittelnb.
Posredniczyc, -cze, -czysz,
-czylem, va. unb vn. perf.
Bermitteln, untetf;anbeln.
Posrednik, -a, pl. -cy, sm.
1) 3Sermiltter »t.; uzyc kogos
za -a jjmnbn alä Sjermittler ge=
brauct)en*, ou byi -kiem po-
koju miedzy obywatelami er
»ermittelte ben grieben unter
ben aSürgern; — posyJek
towarowych ©pebiteuv ?n. ;
2) Sergmtttel 7i., ^xo'\\<i^tTn-'
mittel n.
Posrodek, -dku, pl. -dki,
sm. 1) 2)tilterpun!t m., 3JJitte
/.; 2) aJlittelftüct «., i?uppc=
lungSroeHc /., ^n)ifcf)enmelle/.
Posrod, adv. mitten, in
ber 3JHtte; wybrali jednego
z — siebie fie mäl^Iten einen
au§ ii^rer SJlitte; stanal w —
nich er ftellte fic^ mitten unter
fie.
Poswiadczac, -czam, -cza-
\em, va. imperf.'., Poswiad-
czyö, va. perf. beflättgen, be=
jeuaen, beglaubigen.
Poswiadczanie, Poswiad-
czenie, -nia, pl. -nia, sn.
SBejeugung /., Beglaubigung
/., SBefiätigung /.
Poswiata, -ty, pl. -ty, sf.
|)immel6lid^t «., 2)Jonb^eIIe /.
Poswiecac, -cam, -calem,
vn. imperf.; Poswiecic, -ee,
-cisz, -cilem, vn. perf. leud^=
ten; — komu ze scbodow
jmnbm bie ©tiege herunter»
leud^ten.
Poswiegotac, -tarn , -talem,
vn. perf. ein wenig groitfc^ern,
girren.
Poswierka, -ki, pl. -ki, sf.
2lmmer /., ©erftenammer /.
Poswiernik, -a, pl. -i, sm.
Äetmie /.
Poswifca6, -cam, -calem.
va. imperf. ; Poswif ci6, -ce,
-cisz, -cilem, va. perf. roeil^en,
etnroei[)en, roibmen, opfern;.
— kosciol eine 3lirci)e meinen ;
— caly wolny czas nauUom
feine ganje freie S^it ben
2BiffenfdE)aften roibmen; -cat
sie caty tej sprawie er rotb=
x<a.<dt fic^ ganj biefer ©ad;e;
— komn dzielo jmnbm ein
3BetI roibmen; — zycie oj-
czyznie fein l'eben betn S3ater=
lonbe al§ Dpfer barbringen ; —
sie vr. fid^ opfern; -eil sie
dla brata er opferte fic^ für
feinen Sruber.
Poswigcanie, Poswi§-
cenie. -nia, yl. -nia, sn. 1)
SBeil)ung /., (ginroeifjung /. ;
— kosciola bie ©inroei^ung
berilird^e; 2) aiufopfcrung /.,
Dpfer n.; z wielkim -uiein
j tego dokazat er f)at eö mit
grofier 3lufopferung ju ftanbe
{ gebtadE)t.
Poswigciny, -ein, plur.
I iant. (Sinroeil)ung /., lärtei-
: tung /. ber 3i>eil^e.
Poswietne, -nego, sing,
tant. sn. Äirdiengut n.
[ Poswigtny, adi. gezeitigt,
geroei[)t.
Poswist, -u, pl. -y, sm.
^^fiff OT., ba§ «pfeifen.
1 Poswistac, -tarn, -taJem,
! va. unb vn. perf. ; Poswisty-
j wac, -tllje, -wai^em, va. unb
j vn. imperf. eine SBeile pfeifen.
Pot, -u, pl. -y, sm. ©c^roeil
m., ©d^roi^en n.; — sie ze
mnie leje id^ triefe DOn
®d)roetf5; zimny — mnie ob-
lewa falter ©d^roeife bebecft
meine ©lieber; caly jestem
w -acb ic^ fc^roi^e über unb
über, bin in ©c^roeife ge=
babet; w pocie czola praco-
wac im ©diroei^e beö 2lngc=
fid^teö arbeiten; lekarstwo na
-y ein fd^roeißtrcibenbeä 2ßittet.
Potaczac, -czam, -czalem,
va. imperf. \ Potoczy<S, -cze,
-czysz, -czylem, va. perf.
i^inroäljen, J^infoHern, ^in*
fc^ieben, Einrollen.
Potaic, -je, -isz, -ilem, va.
perf. »etl^eimlic^en, cerbergen.
Potajemny, adi. Pota-
jemnie, adv. geheim, ^eimtic^;
inägel)eim {adv).
Potakiwac
79
Potoczysty
Potakiwac, -kuje, -waJem,
vti. perf. in allem fieipflid^ten,
5U allem ja fagen.
Potakiwanie, -nia,2jZ.-nia,
sn. ajeipfUc^tung /., iöeiftim'
mung /.
Potancowac, -cuje, -wa-
lem, vn. ferf. ein 2;änjc^en
modien, eine äBeile tanjen,
Potaniec, -nieje, -niaiem,
vn. perf. rool^lfeilec roerben.
Potarcie, -cia,^Z. -cia, sn.
Steiben «., ^{eibung /., przess
— bursztyn nabywa elektry-
cznej sily burc^ Steiben erhält
ber Setnftein eleltriic^e Äraft;
za -ciem wydaje bursztyn
zapach gerieben riecht ber
33ernftein.
Potarczka, -ki, 'pl. -ki, sf.
©d&armügel n.
Potargac, -gam, -gaiem,
va. perf. jerjaufen, jerreifeen,
gerfe^en.
Potargnac, -ne, -niesz, -iia-
lem, va. perf. jupfen, reiben.
Potargowac, -guje, -wa-
Um,va.perf. ^anbeln, teilfd^en;
kupic nie kupic — woluo
roenn ic^ auc^ nic{)t faufe \o
fielet eg mir frei, ju feiljc^en;
— sie vr. fianbeln; -guj sie
troche, moze ci co opusci
^anble ein roenig, pieUeid^t
lä^t er etraaä rom ^-Preife nacö.
Potarzyny, -rzyn, pl.
tant. ^Jactj^oc^jeit /'.
Potas, -u, sm. Äalium n. ;
— zwodzony 2Bafferftoff-=
fafium n.
Potasek, -sku, sm. Valiums
ojpb m., Äali n. ; — wodny
Äatil^pbrat m. ; — !ol^[en=
fauteä ilali n.
Potaszczyc, -szcze,
-szczysz, -szczylem, va. perf.
roobin fc^Ieppen.
Potaz, -u, sm. ^ottafd^e/.,
Äali n. ; — gryzacy ä^fali n.
Potazarnia, -ui, pl. -nie,
sf. $otta)d)fieberei /.
Potem, adv. 1) l^ernad^,
nac^f)cr, nad)mal§, l^interl)ec, j
jpäter; na — für bie ^Jufunft; i
da a — chce Äeby mu oddac [
er gibt unb roiU eä f)interE)er
JurüdE^aben; w kilka dni —
einige S^age nac^l^er; przyjdz
— fomme fpäter; 2) = po
tem; cöz — roaö nu^t baS;
c6z mi — rcaä !ann mir
ba'?i nü^en.
Pot^d, adv. \o lange, biä
jje^t, bisher. [paffenb.
Potemny, adi. gelegen,
Potemu, adv. ben^gcmäfi,
touglidb, geroad^fen.
Potencya, -cyi, pl. -eye,
sf. ^otenj /., 2Kad^t/.; ©taat
m., ©ro53mad)t; = mocarstwo.
Potentat, -a, pl. -ci, sm.
^otentat m., ^errf(^er m.,
i)tac^tl)aber m.
Potfga, -gi, pl. -gl, sf.
1) 2)tacöt /., Äraft /.; —
morskaSeemad^t/.; — ladowa
£anbmad)t; z cala -ga mit
ganjer ^Jiac^t; cala ich —
opiera sie na konnicy il^re
ganje SRadbt befielt in ber
SReiterei; 2) ^otcnj/. (a«atl)em.);
wyniesc do drugiej -gi jur
Streiten ^otcng erl)eben.
Potggowac, -guje, -walem,
va. perf. fteigern, pergrö^ern;
potenjieren (ältat^em.).
Potfgowanie, -nia, pl.
-nia, sn. ©teigern «., (3tei=
gerung /.; ^otenjieien n.,
^otenjierung /.
Potgpiac, -piam, -plaiem,
va. ithperf.\ Potgpic, -pie,
-pisz, -pilem, va. perf. »er»
bammen, fc^ulbig erflären,
ben Stab über jmnbm brechen;
nie -piajmy nikogo nie wy-
slucbawszy la|t un§ niemonb
Derbammen, o^ne il^n onju»
pren.
Pot§pianie, Pot§pienie,
-nia, pl. -nia, s7i. ^erbam=
mung/.; Sßerbammniä/.; dla
-nia go um i^n ju üerbam=
men; na wieczne — jitr
eraigen ißerbammniä.
Potgpieniec, -nca, pl. -ncy,
sm. 3Serbammte(r) m., wrzesz-
czy jak — er fd^reit rcie ein
Sefeffener.
Potgsknic, -knie, -knisz,
-knilem, vn. perf. fic^ ein
roenig \d)mn, ^eimroet) t)aben.
Pot§zniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. mäd^ttg roerben.
Pot§zny, adi-, Potgznie,
adv. mächtig, rüftig, ftar!,
Iröftig, geroattig, ja^lreid^.
Potka, -tki, sf. roeiblid^e
©cöam, roeiblid^eä ©lieb.
Potkac, -kam, -kalem, va.
perf.\ Potyka6, -kam, -ka-
iem, va. imperf. treffen,
begegnen, entgegenfommen,
roiberfa^ren ; — sie vr. 3U=
fammentreffen.
Potkn%c sig, -ne, -niesz,
-nalem, vr. perf. flotpem,
ftraudieln.
Potlaczad, -czam, -czalem,
va. imperf. ; Potloczyc, -cze,
-Czysz, -czylem, va. perf.
jerbtüden, nieberbrücten,
nicbfrftampfen.
Potluc, -ke, -czeaz, -klem,
va. perf. jerfc^Iagcn, jerllopfen,
Kerftampfen ; — kogo jmnbn
frumm unb lal^m fd^tagen;
— sobie gluwe fic^ ben Äopf
3erfdE)Iagen ; przy wywrocie
nikt sie nie -kl beim Um»-
roetfen ift niemanb 5u ©d^aben
gekommen; jestem tak -czony,
ze sie ruszac nie möge ic^
bin fo jerfc^lager, ba^ ic^ micf)
nid^t rubren fann.
Potlumiac, -miam, -miaJem,
va. imperf. ; Potlumic, -mie,
-misz, -milem, va. imperf.
unterbtüdfen, etftidEen, bän=
bigen.
Potluscic, -szcze, -scisz,
-scilem, va. perf. fett mad^en,
einfetten.
Potlusciec, -scieje, -scia-
lem, vn. perf. fett roerben.
Potnica, -cy, sing. tant.
sf. übermäßigem ©d^rai^en n.
Potniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. fc^roi|en.
Potnik, -a, pl. -i, sm. 1)
©d^roi^bab «., 2) ©c^roi^banf
/., 3) ©c^roeiBblatt n.
Potny, adi. ©c^roeifl=,
fd)n)i^ig.
Potoczek, -czka, pl. -czki,
sm. SBäc^Iein n.
Potocznik, -a, pl. -i, sm.
1) Serie /., Sac^bungc /.,
aKerf m.; 2) 93runnenf reffe /.
Potoczny, adi. Potocznie,
adv. geroödnlic^, einfach, f (^Itd)t,
gangbar, furrent; -czna mowa
bie aiatagsiproc^c, ©prac^e
be§ 58erfe^r§.
Potoczyd, fiel^e: Potaczac.
Potoczystosö, -sei, sing,
tant. .tf Seroeglic^feit /.,
au|erorbentlic^e @eroanbtf)eit
/'.; — mowy 3iebeflu^ m.
Potoczysty, adi. Foto-
Potok
80
Potrzeszcz
czysto, Potoczyscie, adv.
geroanbt, fliefeenb.
Potok, -u, pl. -i, sm. 93ad^
m., ©ie^bad^ m., Siegenbao) w.,
©tutjbacft m.; izy leja sie
-kiem bie 2;ränen füe^cn in
©trömen; niech sie krew leje
-Idem ba§ Slut \oÜ in ©trö=
men fttefien.
Potomek, -mka, jjI. -mko-
■wie, sm. S'iaci^fomme m., 216=
lömmling m.
Potomnos6, -sei, sing. tant.
sf. 9fa(t)roelt /., 9{ac^fommen=
fd)aft /.
Potomny, adt. Potomnie,
adv. bie Siad^toelt betreffenb,
nad^folgcnb ; jpät; -e wieki
bie fpäten ^aör^unöerte, w -ne
czasy big auf bie fpöte 9la(^=
rcelt.
Potomstwo, -wa, sing,
tant. sn. 31acl^fommenfd^aft /.,
3iad)fommen pl.
Poton§,6, -ne, -niesz, -na-
iem, vn. perf. fämtlid^ er=
ttinfen.
Potop, -11, pl. -y, sm.
©ünbflut (Sintflut) , /.;
©pruugflut, ©turmflut ; Über«
fdiroemmung /.
Potopic, -pie, -pisz, -piism,
va. perf. ertränfen; über»
ftf)n)emmen.
Potopowiec, -wca, pl. -wce,
sm. (Eryon) oerfteinerte Ärebä»
gattung.
Potopowy, adi. ©ünbf[ut=,
bie ©ünbflut betreffenb ; fünb=
flutartic?.
Potowka, -ki, pl. -ki, sf.
©d)roi^=, §iplatter f.
Potracic, -ce, -cisz, -ciJem,
va. perf. aUeä »erlieren; aUe
i^inric^ten.
Potrafi6, -fie, -fisz, -filem,
va. perf. fönnen, üermögen,
tmftanbe fein auäjufüf)ren,
au^äuriditen ; tego nie -fie
boä roerbe ic^'^nid^t lönnen;
— czemu für etiüaä SRat
fd^affen, einer ©ac^e abgul^elfcn,
rciffen, einen 2luön»eg treffen.
Potraja6, -jam, -jaJera, va.
imperf.] Potroi6, -je, -iJem,
va. perf. »etbreifad^en.
Potrapi<5,-pie, -pisZj-piJem,
va. perf. eine Seitlang quälen,
fränfen.
Potratowaö, -tuje, -walem,
va. perf. jerftampfen, nieber«
treten.
Potraw, -u, pl. -y, sm.
JJac^graä «., ©rummet ?w.,
©pätl^eu n.
Potrawa, -wy, pl. -wy, sf.
©peije /., ©eric^t n.\ prawda
jest gorzka -wa äiSa^rl^eit
fd^medt bitter.
Potrawic, -wie, -wisz, -wi-
lem, va. perf. »erbauen; X)er=
Sefiren.
Potrawka, -ki, pl. -ki, sf.
SingemadE)te(g) n., SHagout n.\
— z kurczat |)ü^nerragout n.
Potrabic, -bie, -bisz, -bi-
iem, vn. perf. inä Qagb^om,
in bie 2;rompete fto|en, blafen.
Potracac, -cam, -calem,
va. imperf. ; Potracic, -ce,
-cisz, -ciiem, va. perf. 1)
fto^en, anfielen ; 2) abregnen,
in Slb^ug bringen.
Potrgt, -u, pl. -j, sni.
(Jacintha) ^flangenart /.
Potrojenie, -nia, sing. tant.
sn. i'ecbreifarfiung /.
Potrosze, adv. ein wenig,
na^ unb natf), in fteinen a3i|=
d^en.
Potrojny, adi.; Potrojnie,
adv. breifac^.
Potruchlec, -leje, -lalem,
vn. perf. erfd^redEen, üor 2ingft
erftarren.
Potrncie, -cia, sn. 3]er=
giftung f.
Potru6, -je, -jesz, -lern, va.
perf. alle oergiften.
Potrudziö, -dze, -dzisz,
-dziJem, va. perf. hutcS) 2ln=
ftrengungen ermüben ; be=
niüi^en.
Potrwac, -warn, -walem,
vn. perf. bauern, rcäl^ren.
Potrwozyc, -ze, -Äysz, -4y-
Jem, va. perf. Beft'ürgt mad^en,
erfcfirecten, in 2lngft uer[e^en.
Potrzask, -u, pl. -i, sm.
2)ol)ne /., 3JogelfprenIel m.\
}apac w -i auf ©Dianen fangen.
Potrzaskaö, -kam, -kalem,
va. perf. ä«rtrümmern, ger=
fcl)mcttern.
Potrz^sa6, -sam, -salem,
va. imperf. ; Potrz%sng;6,
Potrz^s<5, -sne, -sniesz, -sn^-
iem, va. perf. \) betreuen; 2)
ftfiütteln, rütteln.
Potrzeba, -by, pl. -by, sf.
1) SBebürfniä n.\ czuje -be
przejscia sie id) fii^le baä a3e=
bürfniä ein wenig 33e!Degung
JU mad^en; nie wiele miec -b
roenig Sebürfniffe l^aben; za-
spokojenie moicb -b bie 33e«
friebigung meiner Säebürfniffe;
2) 3lot /., Slotlage /., SJotfott ;
byc w wielkiej -bie in großer
SJot fein; opuscic kogo w -bie
imnbn im ©tic^e laffen; przy-
jaciela poznajemy w -bie ein
juoerläffiger gi^eunb roirb in
ber 5Jot erfannt; niema -by
eä l^at feine 5Rot, eö ift nic^t
notroenbig; w razie -by im
9]otfall, niJtigenfaUä ; —
prawo famie 9Jot fennt fein
©ebot, «Rot bricht ®ifen; 4)
©c^lac^t /". ; w -bie okaz sie
ineznym im Kampfe geige bei=
nen iDtut; 5) -y pl. 3[u§rü=
ftung /., 3lu§rüftung§gegen=
ftönbe p>^- ) ~y krawieckie
©cfineiberjubel^ör «.; -y kon-
tusza Unterfutter unb 33efa§
be§ ßontufc^; 6) ««otburft/.;
odbyc -be (cielesna) feine
S'Joiburft nerric^ten.
Potrzeba, adv. eö ift nötig,
man mu|, man braucht; -ba ci
wiedziec bu mufit roiffen; je-
Äeli bedzie — rcenn e§ nötig
fein roirb; — mi tego i(|
broud^e eä ; na to — wiele pie-
niedzy baju ift oiel ®elb not=
rcenbig.
Potrzebic, fiel^e: Wytrzebic,
Trzebic.
Potrzebizna, -ny, pl. -ny,
sf. 2Rangel m., SebürfniS n.
Potrzebka, -ki, pl. -ki, dim,
oon: Potrzeba.
Potrzebnica, -cy, pl. -cy,
sf. iöeifc^läferin /.
Potrzebny, adi.\ Potrze-
bnie, adv. bebürftig; notroen»
big, nötig.
Potrzebowac, -buje, -wa-
lem, va. imperf. — czego ctlD.
brauchen, etro. nötig l^aben, be-
bürfen.
Potrzecie, adv. brütend,
jum britten.
Potrzeö, -trze, -trzesz, -tar-
lem, va. perf. fief)C: Pocierad.
Potrzepaö, -pie, -piesz, -pa-
iem, va. perf. ouöflopfen.
Potrzeszcz, -a, pl. -e, sm.
®rau=, ©erftenammec f.
Potrzos
81
Powabiac
Potrzos, -u, pl. -y, sm.
3fiof)rammer»i.,SRo|tfpetlin9»?.
PotrzymaiS, -mam, -malern,
va. perf. eine 2BetIe galten,
an&alten.
Potucha, -chy, pl. -chy, sf.
%xo\i m., Seiftimmung/., 2luf«
tnunterung /.
Potulia, -lii, ph -lie, sf.
SBaiUiantta/. ; galium crucia-
ta.
Potulnosd, -sei, sing, tant.
sf. gügfamfeit /., öanft=
mut m.
Potulny, adi.; Potulnie,
arlo. fttU, Dulbfatn, fanft, füg»
jam.
Poturbowac, -buje, -wa-
iem, va. perf. Beunruhigen,
in SSerroirtung Bringen; —
krgo imnbn übel jurid^ten.
Poturczyc, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. 5um S^ürfen
macfien.
Potuszac, -szaiD, -«zaiem,
va. imperf.', Potuszyc, -sze,
-szysz, -szy'l'em, va. perf. frt=
fcften SJiut mad^en, mieber Be-
feben.
Potwar, -u, sing. tant.
^n. (Calyphtrantes) ©d^Ieier»
Blume /.
Potwarca, -cy, pl. -cy, sm.
3Serleumber m.
Potwarczy, adi. ; Potwar-
czo, adv. üetleumbetifc^.
Potwarczyni, -nl, pl. -nie,
sf. SJetleumberin.
Potwarek, -rka, pl. -rki,
stn. (Richartia) eine 5]iflan3en=
axtf
Potwarz, -y, pl. -e, sf.
50erleumDuiig /.; rzucic na
kogro — oerreumben.
Potwarzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf. ; Potwarzyd,
-rze, -rzysz, -rzylem, va. perf.
»erteumben.
Potwierdzac, -dzam, -dza-
iem, va. imperf.; Potwier-
dziö, -dze, -dzisz, -dzitem, va.
perf. Beftättgen; wiadomosc
ta 8ie -dza biefe Sfiad^rid^t Be=
[tätigt ftdö; — co przysiega
etro. eibiid^ Beftätigen.
Potwierdzenie, -nia, pl.
-nia, sn. S3c[tätigung /.
Potwora, fiel^e: Potwör.
Potwornosc, -i, pl. -i, sf.
Unge^euerhc^feit /., 2lBfd^eu=
Slownik polsko-niemiecki.
lic^fett /., 2lbenteuerlic|fett /.,
©ettfamfeit /,
Potworny, adi. ; Potwor-
nie, adv. mt^geftaltet, abi(^eu=
lid), fettfam, n)ibernatürlic|.
Potworowaty, adi. unge=
l^euerlic^.
Potworzyd, -rze, -rzysz,
-rzyleiD, va. perf. jc^affen, um=
fc^affen.
Potwör, -oru, pl. -ory, sm. ;
Potwora, -ry, pl. -ry, sf. 1)
yjJtfigeBurt /., ©d^eufol ?'.,
Ungefieuer n. ; 2) ©eera^c /.,
^feilbrad^e m.
Potycz, -y, pl. -e, sf. ©tan=
ge Kü.ra 2luf[)ängen ber ^Re^e.
Potyczka, -ki, pl. -ki, sf.
2;reffen M., ©d^atmü^el n.
Potyc -je, -iem, vn. perf.
fett roerben.
Potykac sig, -kam, -ka-
iem, vr. perf. 1) jufammen»
treffen, eintreffen, liefern; 2)
fiebc: Potkac,
Potylica, -cy, pl. -ce, sf.
§inter(opf m.
Potynkowad, -kuje, -wa-
tem, va. perf. üBertünd^en,
tünd^en.
Potyrad, -ram, -ralem, va.
perf. ju Sc^anben treiben, Der»
nac^täff igen ; — sie vr. fic^ ^er=
umtreiben.
Pouchodzid, -dze, -dzisz,
-dzilem, vn. perf. fämtlid^ ba=
Don=, entlaufen, fic^ txn^ bent
iStauBe mad^en.
Pouciekad, -kam, -kalem,
vn. perf. baoonlaufen, entflie=
^en.
Poucierad, -ram, -raJem,
va. perf. obroifd^en, abreiben.
Poucinad, -nam, -naiem,
va. perf. abfc^neiben, Befc^nei»
ben, abbauen.
Pouczad, -czam, -czatem,
va. imperf. ; Pouczyd, -cze,
-Czysz, -czylem, va. perf. be-
leieren.
Poufad, -fam, -faiem, va.
perf:)},txixa\xiin. in imnbn fe^en ;
— komu CO jmnbm etro. an=
üertrauen.
Poufalid si§, -le, -lilem,
vr. perf. fic^ oertraut mad^en,
üertrautcn Umgang pflegen.
Poufaloid, -sei, — pl. sei,
sf. 55ertraulic^feit /.
Poufaly, adi.; Poufale,
adv. pertraulid^ ; prosze nie tak
-le ze mna idE) »erbitte mir
biefe SSertraulic^feit.
Poufny, adi. ; Poufnie,
adv. oertraulic^.
Poukladad, -dam, -dalem,
va. perf. 3ufommcnlegen; orb»
nen, aBfaffen.
Poukonczad, -czam, -eza-
iew, va. perf; Poukonczyd,
-cze, -Czysz, -ezyl'em, trt perf.
fertig machen, ausfertigen.
Poukr§cad, -cam, -calem,
va. perf aBbre^en.
Poukruszad, -szam, -sza-
lem, va. perf. abbrödEeln.
Poulatwiad, -wiam, -wia-
Jem, va. perf. leichter mad^en,
erleid^tern.
Ponmierad, -ram, -raJem,
vn. perf. obfterben, fterben.
Poupierzad, -rzam, -rza-
tem, va. perf. Befiebem.
Pouprz^tad, -tarn, -talem,
va. perf. roegräumen, auö bem
2ßege fc^affen,
Pourazad, -t&m, -znlem,
va. perf. alle »erleben, Belei»
bigen.
Pourzynac, -nam, -natem,
va. perf. nad^einanber aB'
fc^neiben.
Pouspakajad, Pouspoka-
jad, -jam, -jatera, va. perf.
beruhigen.
Poustawad, -staje, -statem,
vn. perf. auff)ören.
Poustawiad, -wiam, -wia-
lum, va. perf. auffteHen.
Poustfpowad, -puje, -py-
walem, va. unb vn. perf raegs
treten, abtreten; jurüdroeic^en.
Pousuwad, -wam, -walem,
va. perf. roegftfiieBen.
Poutracad, -cam, -catem,
va. perf alteä oerlieren.
Pontr%cad, -cam, -calem,
va. perf. abfd&lagen.
Pouwozid,-Äe, -zisz, -zilem,
va. perf. (mittel! Sßagen) roeg«
fiit)cen.
Powab. -II, pl. -y, sm. 1)
SReij m., 2lnmut /'.; -y cia*a
förpeclid^e Steijc; zycie nie ma
jui; dla mnie -u baä SeBen l^at
leinen Dteij für mic§ mel^r; 2)
©pinnfc&ulbigfeit /:
Powaba, -by, pl. -by, sf.
Srntctag m.
Powabiad, -biam, -biaJem,
Powabka
82
Powicie
va. imperf.] Powabic, -bie,
-bisz, -biieni, va. per/, lodm,
reiben, ^erausforbcin.
Powabka, -ki, pl. -ki, sf.
Jietauöforbetung /.
Powabny, adi.; Powabnie,
adv. lotfeno, rei^enb, anmutig
attflie^cnb.
Powadziö, -dze, -dzisz,
-dzRem, va. perf. auf^e^en;
— sie vr. in lätreit geraten,
ftd6 ü'bctroctfcn.
Powaga, -gi, pl. gi, sf.
2lnfe^en n., Slutorität /. ;
(grnft w.
Powala6, -lam, -lalem,
va. perf. 5ef(^mu^en, be-
fc^mieren.
Powalac, -lam, -lalem, va.
imperf. ; Powaliö, -le, -lisz,
-lilem, va. perf. nieberftreden,
nieberroerfen ; — sie fic^ ^tn=
ftürjen, ju SBoben fallen.
Powalanie, -nia, sn. S3e-
y^mu^en n.
Powalenie, -nia, pl. -nia,
sn. SfJieöetroerfen n., $in-=
ftürj^en n. ; Umftiirj m.
Powal, -u, pl. -y, sm. 1)
lEßinbfaU w.; 2) ^inflreden n.,
Stieberljauen «. ; na — in
Raufen ^ingeftredt, aufge«
türmt.
Powala, -ly, pl. -ly, sf.
3immcrbetfe /".. ^tafonb m.\
©(ÄTOettenroerf n.
Powaleczka, -ki, pl. -ki,
sf. ^itte /., airjneifügelc^en n.
Powalka, -ki, pl. -ki, sf,
1) filoB m., ©rbflofi m.; —
chlebna berber sörotroedEen ;
Strmenbrot n.\ 2) (Crataeva)
tropifcöer Äapernftrau^.
Powalkowaö, -knje, -wa-
lem, va. perf. roaÜen.
Powartowa6, -tuje, -wa-
lem, vn. perf. j^erumfud^en,
burc^ftöbern; eine SBeiie oiif
2Ba(^e ftef^en.
Powaryowac, -ryuje, -ryo-
walem, vn. perf. njo^nfinnig,
»errüdt roeröen.
Powarzyö, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. 1) abbrühen,
Io(|en; 2) Derfcngen; (nom
J^roft); jak -y loie not ben
Äopf geflogen.
Powaöniö, -nie, -nisz, -ni-
lem, va. perf. entjveien,
aufbringen.
Powazac, -Äam, -zatem,
va. imperf. fd^ä^en, a^ten,
l^oc^ac^ten; — kogos Sichtung
für jmnbn liegen.
Powalac sig, -iana, -Ma-
lern, vr. imperf. \ Powazyc
si§, -ze, -zysz, -Äylem, vr.
perf. fidd erfü^nen, ft^ unter«
Itel^cn, roagen; nie powaÄ sie
dotkoac tego unterftelje bid^
nid)t e§ anjurü^ren.
Powazanie, -nia, sing,
tant.sn. äilc^tung/., ^od^ac^tung
/. ; z najwiekszem -niem mit
größter §oc^ad^tung; zaÄywal
ogolnego -ia er erfreute ft(^
ber allgemeinen Sichtung.
Po.wazniö sig, vr. perf.
-Änie, -niiem, fid) ein 2ln=
fet)en geben, fid^ niic^tig
machen.
Powazny, adi. Powaznie,
adv. crnft, ernft^aft, graoi»
tätiid^, cbrroürbig, angefel^en.
Powg,cha6, -cham, -cha-
lem, va, perf. riechen, be=
ried^en.
Pow%tlic, -tle, -tlisz, -tli-
Jem, va, perf. fd^roäc^en.
Pow%tpiewa6, -wam, -wa-
lem, va. imperf. ^(roeifein, be=
groeifeln, an^iDeifeln.
Pow^tpiewanie, -nia, pl.
-nia, sn. ^xot\\d m., 3ln=>
aroeiflung /.
Powq,z, -weza, pl. -y, sm.
^eubaum m., Sßiefenbaum m.
Pow^zka, -ki, pl, -ki, sf,
©ei^tuaj n.
Powchodziö, -dze, -dzisz,
• dzilem, vn. perf. nad£)ein-
anber t)creinge^en.
Powci^gaö, -gam, -gai'em,
va. perf. ^inetn jtel^en ; ein=
fcbreiben.
Powdziewaö, -wam, -wa-
lem, va. perf. nad^einanber
onsiel^en.
Powerek, -rka, pl. -rki,
sm. ^ubernange ./"., 3;räger=
ftange /., 3"^ettragftodE m.
Poweseliö, -le, -lisz, -lilem,
va. perf. Reiter, luftig machen,
er{)eitern; — sie vr. luftig,
l^eiter fein.
Powet, -n, pl. -y, sm.
©djabenerfa^ m,
Powetowaö, -tuje, -walem,
va. perf. roieber gut machen,
erfe^en, entfc^äbigert; stracony
majatek — moÄesz, ale stra-
eonego czasu nigdy ba§ Der«
lorcne SSermögcn fannft bu
niieber einbringen, aber bie
verlorene ^i'\i lä^t ftc^ nic^t
erfe^en.
Powetowanie, -nia, ph
-nia, sn. (Sntfdjäoigung /.
Powgdrowac, -drnje, -wa-
lem, vn. perf. i^inroanöern.
Pow§dzi6, -dze, -dzisz,
-dzilem, va. perf. na^ein=
anber räuchern.
Powiac, -wieje, -wialem,
vn. perf. ; Powiewa6, -wam,^
-walem, vn. imperf. meinen,
burdE)n)e6en.
Powiadac, -dam, -dalerr,
va. imperf. ; Powiedziec,
powiem, -dziaJem, va. perf.
fogen, er^ä^Ien, oerlünbigen;
cht na to powiesz n)a§ fngft
bu baju ? CO ludzie na to
powiedza mag rceröenbieSeute
baju fagen; -wiedziano mi,
Äe . . . man Ijat mir gefagt,
Da§ . . • ; powiadaja, Äe . . .
man fagt, ba§ • • •; powiedz
mi bajke erjagte mir ein
3Tiärd)en; — slowo Boze
(Sottet 2Bort nertünbigen,
prebigcn.
Powiadanie, -nia, pl. -nia,
SM. Sagen n., ©rjätilen n.,
Jüerfünbigen n.
Powiadomy, adi. funbig,
erfahren.
Powiastka, -ki, pl. -ki, sf.
©rüä^tung /., ^iflör^cn n.
Powiat, -u, pl, -y, sm.
SSe-iitf >»., Äreiä m., 2)iftrift m.
Powiatowy, adi. Sejirts=,
Äreig=, 2)iftri£tö=; Fedzia —
SBejtrföri4)tfr m.\ komisarz —
S8egir!sIommiffär; sejmik —
Kreistag w.; -wa kasa ScjirlS»
Iaffe/._
Powiatr, -u, pl. -y, sm.
günftiger UlUnb.
Powi%slo, Powiazlo, -ta,
pl. -ta, sn. ©tro^bauD n. gum
58inben ber ®arben.
Powiazaö, -ie, -iesz, -za-
lem, va. perf. btnben, 5u=
fammenbinoen.
Powiohrzyö, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. terroirren,
Hergoufen ; nerf einben ; eine^eit«
lang übel roittfdiaften.
Powicie, -cia, pl. -cia, sn.
Powic
83
Powinnosö
SBinbel n. ; — dziecka ba§ I najdroiszego id^ »ettraue bir
Sßitfetn beg Äinbeä; dziecko
w -ciu SOBitfelfinb n.
Powiö, -wije, -wiJem, va.
per/.', Powijac, -jano, -jalem,
va. imperf. 1) aufroidfeln,
TDidfeln, ininben, roinbeln; 2)
gebäten, nieberfommen, ent=
binben; moja iona. -ia, syna
meine grau i^at einen ©ol&n
geboren, ift oon einem ©o^n
entbunben roorben.
Powidlnik, -a, pl, -i, sm.
2;amarinbe /., oftinbifc^e
©auerbttttel, ©onnenboum m.
Powidlo, 4a, pl. -}a, sn.
SJlug n. ; — ze sliwek ^pjlau»
menmug «., ^oroibl /. ; — z
wisien Sitfd^enmuä n. ; -Ja
smaäyc 5ßflaumenmu§ fod^cn.
Powiedzenie, -nia, pl.
-nia, sn. Oefagte n. ; ^ to
bylo nieostro^ne e§ mar un=
Dcrfid^tig, baä ju fagen.
Powiedziec, fie^e: Po-
wiadac.
Powieka, -ki, pl. -ki, sf.
2lugenUb n. ; zamknac -ki
bie SCugenUber jumac^en, bic
2lugen fc^lic^en, entfc^Iafen;
opad -ki 9lugenIibt)orfaII m. ;
porazenie -ki SlugenlibläJ^»
mung /.
Powiekotworstwo, -wa,
sing. tant. sn. 28tepf)aroptaflif
f., fünftlid^e Slugenlibbitbung.
Powiekowy, acZe.Slugenlibj.
Powiekozlep, -u, sing,
tant. sm. (lippitudo palpe-
brarum) fiebrige 2lugenent=
jünbung.
Powiekozrost, -u, -y, sm.
Derroac^feneä Slugenlib.
Powieranie, -nia, sing,
tant. sji. 2lbergtaube m.
Powiercac, -cam, -casz,
-caJem, Powiercic, -ce, -cisz,
-eifern, va. per/, eine 3cit
mein Seuerfteä an
Powierzchnia, -ni, pl. -ni,
sf. Dberfläd^e f.; — biegowa
kola 3iab lauf fläche ; — ogrze-
wawcza §eijfläc^c, ®rroär=
mungsfläd^e ; — rusztöw 3ioft=
fläd^e; — skosna fd^täge,
fc^iefe ??Iäc§e; -e trace SRet-
bunggfläd^en pl.; -nia nsu-
wowa 3tutfc^fläc§e; — zJomu
Sruc^flä^e.
Powierzchownosc, -sei,
pl. -sei sf. 1) äiu§ere(ä) «.,
Slu^enfeite /. ; ma przyjemna
— er l^at ein angenel^mel
äußere; nie naleiy s^dzic
o rzeczaeh z -sei man mufi
bie ©ad^en nic^t nad& ber
SluBenfeitc beurteilen ; 2) Dber^
pcftlic^feit /.
Powierzchowny, adi. Po-
wierzchownie, adv. äu^er-
li^, oberflächlich.
Powierzenie, -nia, pl. -nia,
sn. ainoertrauen n.
Powiesic, -sze, -sisz, -si-
lera, va. perf. aufl^ängen,
aufl^enJen.
Powiesciopisarka, -ki, pl.
-ki, sf. 3tomanfc^riftfteEerin/.
Powiesciopisarski, adi.
3ioman(bicl)ter).
Powiesciopisarstwo, -wa,
süig. tant. sn. 3tomanfd^rift=
fteüerei /".
Powiesciopisarz, -a, pl.
-e, sm. Stomanfd^riftfteHer m.
Powiesc, -sei, pl. -sei, sf.
Stoman w. ; (Srjäl^Iung/.
Powietka, -ki, pl. -ki, sf.
Suftl)ütte /.
Powietnik, -a, lü. -i, sm.
Äreiäberoo^ner m.
Powietrzalec, -lea, pl. -lee,
sm. (Pterodaktylus) t)orn)elt=
It^cg %\ix.
Powietrze, -trza, pl. -trza,
lang Bobren ; — sie vr. fic^ ' sn. 1) i^uft /. ; — atmosfe-
ein menig l^erumbre^en.
Powiernica, -cy, pl. -ee,
sf. Sßertraute /.
Powiernik, -a, pl. -cy, sm.
33ertraute(r) w., Sufenfreunb m.
Powierzac,-rzam, -rzaJem,
ryczne atmofpprif^e £uft;
— zgeszezone fonbenfterte
Suft; wysadzic co w — in
bie 2uft fprengen; na wolnem
-trzu in freier Suft, im greien ;
2) — morowe $eft /., ©euc^e
va, imperf. ; Powierzyc, -rze, /., ^eftluft /.
-rzysz, -rzylem, va. perf. Powietrznia, -ni sing. tant.
annertrauen ; — sie komu sf. Suftlreis m., 3ltmofp^ärc/.
calkiem fid^ jmnbm ganj on» j Powietrznik, -a, pl. -i, sm.
nertrauen ; -rzam ci co mam I Sßetterfaljne /.
Powietrzny, adi.\ Powie-
trznie, adv. 1) Suft=, luftig;
balon — SuftbaÖon w.; —
Äeglarz Suftfc^iffer w. ; 2)
Mt=; — wrz6d ^eftbeule/.;
-ne ziele ^Peftileuärcurj /.
Powietrzociag, -u, pl. -i,
sm. Suftpumpe /.
Powietrzokr^g, -egu, -egi,
sm. Sunftfreiä m., SuftfreiS
m., Sltmoipbäre /.
Powietrzomierz, -a, pl.
-e, sm. 2lerometer r»., Suft=
brudmeffer m.
Powiew, -u, pl. -y, sm.
SBel^en «., ^inroe^en n., ©äu«
fein n.
Powiewac, fie^e : Powiac.
Powiewny, adi. roel^enb,
flatternb, leicht beroeglid^, luftig;
wiatr — günftiger SBinb.
Powiezc, -wioze, -wieziesz,
-wiczfem, va. perf. ^infol^ren,
Ijinfübren.
Powigdn^c, -dne, -dniesz,
-dlem, vn. perf. roelfen.
Powigksza<S, -szam, -szasz,
-szaJem, va. perf.\ Powi§k-
szyc, -sze, -szysz, -szylem. va.
perf. netgröfeern.
Powifkszanie, Powi§k-
szenie, -nia, pl. -nia, sn.
SSergrölerung /.
Powigzic, -Äe, -zisz, -ziJem,
va. perf.^ einfperren, einferfern.
Powijacz, -a, pl. -e, sm.;
Powijak, -a,pl. -i, sm. SBinbel',
aßidEelbanb n., gatfc^en pl.
Powijaö, fiel^e: Powic,
Powijac sig, -jam, -jalem,
vr. imperf. ; Powin^ö sig, -ne,
-niesz, -n^iem, vr.perf. ftrau»
d^eln, auggteiten; nogamusie
-neZa i upadi er ftrauc^elte unb
fiel; noga mu sie -nela eS
glüdte ifm nic^t, eä miVang
il^m.
Powiklac, -Warn, -kJasz,
-klalem, va. perf. nerroidfetn,
nerroirren.
Powinien, Powinna, Po-
winno, adi. fc^ulbig, »er-
pflichtet; — jeste6 man
mufl, man foQ; nie -ne6 (po-
winien jesteä) sie zaraz gnie-
wac bu follft nic^t gleich böfc
roerben; -nas (powinna je-
stes) za to podziekowac DU
foEft bafür banfen.
Powinnosc, -i, pl. -i, sf.
6*
Pöwinny
84
Powolac
©c^ulbigfeit/., ^flid^t f. ; tojest
twoja — bag ift betne ^ftid^t;
pelnic swoja — feine ^fl'.c^t
tun ; postapic jak — kaze
pfli^tgemäl l^anbetn; = obo-
wiazek.
Powinny, adi. ; Powinnie,
<xdv. fcf)ulbtg, üerppid^tet; byc
komu za co -uym jmnbm für
etto. oerpfUcf)tet fein; z -nem
«szanowaniem mit gebüßten»
ier Sichtung; skJadac komu
-ne podziekowanie jmnbm ben
f($uibigen 2)an! Bejetgen,
Powinowacenie, -nia, fl.
-nia, sn. SSerfc^mägerung /. =
Spokrewnienie.
Powinowacic sig, -ce,
-cisz, -cileiD, vr. imperf. ft^
oetfc^roägern.
Powinowactwo, -wa, pl.
-wa, SM. 1) äjcrfc^roägerung/.,
SSerroanbtf^aft /.; — chemi-
czne 2öaI)It)ern)onbtfd^aft /.,
d^emifc^e SSerroanbtfc^aft /,
2lffinität /., ©tofföern)anbt=
fc^aft /.; 2) Verpflichtung/.
Powinowaty, adi. t)er=
fc^roägert, burd^ §eirat t)er=
roonbt.
Powinszowac, -szuje, -wa-
}em, va. perf. nsünfdien, gra=
tuUeren.
Powinszowanie, -nia, pl.
-nia, sn. ©ratulation f., (Slücf'
njunf(^ m. ; list z -niem ©lütfs
rounfd^fc^reiben n.\ bilet z
-niem ©ratulationsfarte /. ;
z -niem imienin mit ©IÜdE=
rcünfc^en gum Jiamenstage.
Powionac, -ne, -niesz, -na-
tem, vn. ■perf. n)eE)en.
Powisieß, -sze, -sisz, -si-
iem, vn. pcrf. eine 3«itl<ing
Rängen.
Powit -n,pl. -y, sm. aGöiII=
fomm m., Süegrü^ung f.
Powita6, -tarn, -tasz, -ta-
tem, vn. perf. begrüben,
ben)iIlfomm(n)en, roiUfommen
l^eifeen.
Powitalny, adi. 33egrü=
^unqs=, 3i>iUfomm=.
Powitanie, -nia, pl. -nia,
sn. Segrüfeung /"., iSmpfang
m., ScroiUfommnung /.
Powlec, -loke, -leczesz, -lo-
kfem, -16kl', va. perf.\ Po-
wlekaö, -kam, -katem, va.
imperf. 1) überäiel^cn, be=
beden; trzeba — posciel man
mufe bie SBetten überjie^en; 2)
[jinjic^en, ^infc^ Teppen; 3) in bie
Sänge jie^en; — aievr. langfam
gelten, fried^en; nie wiem do-
kad sie to -loki id^ mei^ mtf)t,
iDO er |ingeIrocf)Cn ift ; jeszcze
sie to -lecze jaki tydzien e§
roirb fid^ noc^ eine Sßod^e f|in=
fc^feppen, l^injie^en.
Powladac, -dam, -dasz,
-datem, vn. perf. eine 3«itlflng
l^ertfc^en.
Powlaziö, -ze, -zisz, -ziJem,
vn. perf. l)ineinfriec^en.
Powlocznik, -a, pl. -i, sm.
(Exosporium) eine ©d^raamm=
art.
Powlok, -\x,pl. -i, sm. ; Po-
wloczek, -czka, pl. -ezki, sm.
Siraf; m., ©treid^ne^ n., ^Vi%--
garn n.
Powloka, -ki, pl. -ki, sf.
1) iiberjug m., g^utterat «.,
^üüe /., 2)cdEc /., Semänte»
lung /■.; 2) 2lnftrid^ m.
Powlosta, -sty, pl. -sty,
sf. (Chätogastra) 5^flanjen=
art.
Powloczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) feiner Überjug, ^üße/.; 2)
feine §aut.
Powloczyc, -cze, -czysz,
-czyJem, va. perf. 1) Ü6eräie=
E)en; 2) übereggen, noc^ einmal
eggen ; 3) — sie vr. fid^
Ijerumtreiben.
Powloczyny, -czyn, pl. 1)
|)erumtreiben n., §crumfc^Iep=
pen n.; 2) ©infleibung /.
Powodnik, -a, pZ. -i, sm.
%n\)Xix m., beä §anbpferbeä.
Powodny, adi. 1) teitenb,
antä^Iid), fü^renb; — kon
Seit«, §anbpfcrb «.; 2) -na
strona flägerifd^e Partei.
Powodowac. -duje, -dujesz,
-walem, va. unb vn. perf,
oeranfaffen, beroegen; leiten;
-wany jego prosbami burc^
feine Sitten DeronIa|t; — sie
vr., fid^ leiten laffen; — cu-
dzem zdaniem fidf) oon frember
2)leinung leiten laffen ; dac sie
— namietnoseiom fic^ oon
feinen Seibenfc^aften leiten
laffen,
Powodyr, -a, pZ. -y ober
-owie, S7M. Seit^ammel w/.
Powodzenie, -nia, pl. -nia,
SM. ©rfolg m.; SBefinbcn «.,
2Bo^[erfie|en «.
Powodzic, -dze, -dzisz, -dzi-
Jem, va. imperf.'., Powiesc,
-wiode, -wiodiem, va. perf.
fül^rcn, Ijinfü^ren, leiten, l^in=
leiten ; — sie vr. perf.
gelten, ergetjen, glüdEen; jak
ci sie -dzi mie ge^t eä btr?;
jak warn sie w drodze -dzilo
roie ift e§ euc^ unterroegs
ergangen; jeieli mi sie to
-wiedzre roenn mir bog glfldft ;
to przedsiewziecie nie -wiodlo
sie biefeg Unternel^men ift
nic^t geglüdt; -wodzi mu sie
niezle eö gel^t i^m niditfc^lccl^t.
Powojczyk, -a, pl. -i, sm.
(Linaria Elatini) = Nadwo-
dnik.
Powojnik, -a, pl. -i, sm.
1) (Clemates) 3i5albrebe f.\
— wniesiony SBrennfraut n.\
=■ pryszczenica; 2) SSitfel«
banb n.
Powojowac, -juje, -walem,
va. unb vn. perf. befriegen;
(eine 3Beile) Stieg führen,
am Äriegc teilnehmen.
Powoii, adv. langfam, ge=
matf), aUmä^lic^, fachte; — je-
chac langfam falzten; — po-
stepowac aUmäljlid^ fortfd|rei=
ten; — upadac aUmä^Jic| in
3Serfall geraten; wyciagnat —
chustke z kieszeni fadste gog
er ba§ 2;ud^ aug ber S^afd^e.
Powolniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. fidb oerlangfamen,
langfam, gemäc^ltcö roerben.
Powolniuchny, Powolniu-
tki, adi. au^erorbentlidf) lang»
fam; roiHfäi^rig.
Powolnosc, -sei, sing. tant.
sf. l)Sttngfamfeit/., langfames
aSJefen n.\ 2) SßiUfä^rigfeit /.,
golgfamfeit /.; wielka w tem
okazai — er l^at fid^ ba fe^r
njiHfäl^rig beroicfen.
Powolny, af?i.; Powolnie,
adv. 1) lancifam; — chod ein
langfamer ©ang; — czlowiek
tin langfamer ajJcnfd^; 2)
langmütig ; 3) miUfäl^rig,
folgfam, fügfam ; on jest —
wszystkim moi m iyczeniom
er nnüfä^rt allen meinen 2Bün=
fdEien.
Powolac, -lam, -laiem, va.
perf. ; Powolywaö, -Juje,
Powölanie
85
Powstac
-watem, va. imperf. berufen;
— kogo na swiadka jmnbn
als 36"9«" anrufen ; Pan Bog
-l&i go do swej chwaly ©Ott
^at i|n 3U fic^ berufen ; — sie
fid^ Berufen; — na kogo fic^
auf jmnbn Berufen.
Powölanie, -nia, pl. -nia,
sn. Seruf m., JJeigung/., 33e=
rufung /., 3tuf m. ; czuje w
sobie — na ksiedza ic^ fü^Ie
in mir bie 3ietgung ^riefter ju
luerben; nie czuje do tego
-nia id^ fü^te baju feinen 93e=
ruf; nie z powolania, ale z po-
trzeby zostal nauczycielem
nid&t auä ißeigung, fonbern
au§ S^iot rourbe er Seigrer.
Powonienie, -nia, sn. ©e=
rucf) m., ©eru^finn m.
Powoskowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. mit 2Ba^ä Ü5er=
gießen; BoBnen.
Powozic, -ze, -zisz, -zilem,
vn. imperf. futfci)ieren, faf)ren.
Powoznik, -a, pl. -cy, 47«.
1) Äutfc^ierer m., 2) 3fluberer
m.. Sluberfnec^t m.
Powozenie, -nia, sing,
taut. sn. Äutfc^ieren n.,
Äutf^ierfunft /.
Powod, -u, pl. -y, sm. 1)
Seranlaffung /., lirfac^e f.,
Söeroeggrunb m. ; dai — do
klotni er gaB bie Jßeranlaffung
jum ©Ireit; co bylo -dem
wojny rooö bie Urfac^e be§
Ärieges roar; bez -u obrazil
ja er Beleibigte fie ol^ne ©runb
unb Urfac^e; 2) Seitriemen »?.,
3ugrtetnen m., Seitfeil n. ; dac
sie wiezc na -dzie fic^ am
©ängelBanbe füEiren laffen;
3) 2;onnenleitung /., ©treict)=
tinie /.; 4) — , -da ^[a =
ger tn.
Powodca, -cy, pl. -cy, sm.
= Powodnik.
Powodka, -kl, pl. -ki, sf.
Äläafrtn /.
Powodz, -wodzi, pl. -wodzi,
sf. Überfc^roemmung /.; 3r>ai=
ierflut /.
Powoj, -u, pl. -e, sm. 1)
@feu m., (Sppic^ ?«.; SBinbe/,
SDSinbeglödtein n., aßinbeEraut
n.; — plotowy ^cm^iDinbe;
— poluy Stcferrotnbe; — wouny
kozi ^elängerjelieber n.; —
kolacy oscisty italtcnift^e
©affaparitte; 2) SßidfeK 3QBein=
rcbenraupe /.
Powoz, -u, pl. -y, sm.
^u^tioer! n., SBaqen rw.,
Äutfcl^e /., ilalefc^e f., @qui=
page f.
Powpadac, -dam, -dalem,
vn. per/. l^ineinfaUen.
Powpisywac, -suje, -wa-
iem, va. perf. etnfd)rei6en;
l^ineinfc^reiben.
Powplatac, -tam, -talem,
va. perf. einfle^ten.
Powprowadzac, -dzam,
-dzaiem, va. perf. einführen.
Powpychac, -cham, -cha-
lem, va. perf. ^ineinftofeen.
Powracac, -fam, -catem,
va. imperf.; owrocic, -ce,
-cisz, -ciJem, va. perf. gurüd=
geben, »fteHen; jurüctlEommen,
=!el^ren; gdy -cal do domu als
er auf bem SBege nad^ §aufe
mar; jeszcze nie -eil er ift
nocf) nic^t jurüägefe^rt.
Powroslo, Powroslo,
Powrzaslo, -la, pl. -ta, sn.
©tro[)fetl n., ©trot)«, ®arben=
banb n.
Powrotny, adi. 3fletour=,
jur 3fiücffabrt gültig.
Powrotowy, adi. fjin unb
^er ge^enb.
Powrozek, -zka, pl. -zki,
sm. ©rfinur /.
Powroziany, adi. Powrozi,
adi. ©tridt=; -ziana drabina
StricEIeiter /.
Powrozobiegun, -a, pZ.
-y, sm. ©eiltänjer m.; = li-
noskoczek.
Powrozobiegunka, -ki, pl.
-ki, sf. Seiltänserin /. ; =
Linoskoczka.
Powrozowaty, adi. [trid=,
fetlartig.
Powrozowy, adi. ©tridE=,
©ctt=.
Powroznia, -ni, pl. -nie,
sf. Seileret /'., Seilerbahn /.
Powroznictwo, -wa, sine/,
taut. sn. ©eilerfiantroerf n.
Powroznik, -a, pl. -cy, sm.
©eiler m.
Powrozniczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©eilertn /. grau beS
©eitert.
Powrot, -rotu, pl. -roty, sm.
3Bieberf e^r/.,9tüdf unf t /., mM-.
gäbe /. ; oddac na — jurücf=
geben; w -rocie do domu auf
ber 5iüd^reife; bez -rotu of)nc
äBieberfef)r; jutro spodziewamy
sie go z powrotem morgen et=
»arten roir feine SiücEte^r;
tam i na — Ijin unb jurürf,
l)in unb retour.
Powröz, -rozu, pl. -rozy,
sm. ©trang m., ©tritf m.,
©eil n., %a\x n.
Powrozka, -ki, pl. -ki, sm,.
SOöoBrfagung /., SBor^erjoge f.
Powrozyc, -ze, -Äysz, -iy-
lem. va. perf. roa^rfagen.
Powrzec, -rze, -rzesz,
-rzalem, vn. perf. eine S^it»
lang lochen, fieben, aufJoc^en.
Powrzeszczec, -szcze,
-szczalem, vn. perf. eine ^t\i=
lang freifd^en, fc^reien.
Powrzos, -u, pl. -y, sm,
ßrifa /. = Wrzos.
Powschodzic, -dze, -dzisz,
-dzilem, vn. perf. aufgellen.
Powsiadac, -dam, -datem,
vn. perf. einfteigen, ficf) l^inein=
fe^en.
Powsinoga, -gi, pl. -gi,
sm. öcrumftreic^er m., §erums
treiBer m.
Powstac, -stane, -stalem,
vn. perf":, Powstawac, -staje,
-stawalem, vn. imperf. 1) ent»
flel)en; czlowiek -stai z pro-
cbu i w proch sie zamieni
ber 3Jlenf^ ift auä ©taub
entflanben unb roirb raieber
ju ©taub roerben; chmury
-staja z par bie SSiolfen ent=
fte^en auä fünften; — z ni-
czego CLVL^ nid)tä entfte^en;
-stai wielki smiech e§ enl =
ftanb ein großes ©eläd^ter;
stad -stala sprzeczka barauä
cntftanb ein ©treit; wie'e
choiob -staje z niewstrze-
miezliwosci Diele Äran!beiten
entftefien auä tlnent^altfam=
feit; 2) auffielen, fid) er^eBen;
\\6) oufle^nen, fid) empören;
— z choroby öon ber Äranf^
^eit auffielen; z martwych
— auferftet)en; -stawali
wszyscy alle er^oBen fit^; —
I przeciw naduzyciom panow fic^
' gegen bie 2)ii|bräuc^e ber Ferren
auflehnen ; — na kogo, na
cos jmnbn anfahren, auf jmnbn
toäjie^en, etroaä mi^Bittigen,
tabeln; Slaryusz -wa-l ciagle
Powstanie
86
Powysylac
na durae szlachty 3Katiuä
tabelte immer ben ©tolj beä
SlDelä.
Powstanie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) Slufftanb m., Slufrui^r
m., ©mpörung /. ; — zrobic
einen Slufftanb macficn, erregen,
•anftiften; — wybuchJo ein
Slufrul^r entftanb, brad^ auö;
2)®ntfter)un(5/.; 3) 2luf fielen n.
Powstaniec, -nca, pl. -ncj,
sm. Slufrül^rer m., Smpörer w.,
SReDohitionär m.
Powstanczy, adi. auf=
rüörerifd^, reüorutionär, auf»
ftänbif^.
Powstawanie, -nia, pl.
-nia, sn. Sluffte^en n.
Powstrzymac, -mam, -ma-
i'em, va. perf.\ Powstrzy-
mywac, -muje, -walem, va.
imperf, aufhalten, jutütf=
i^alten; oerjögern, — sie vr.
firf) entl^atten.
Powstrzymywanie, -nia,
pl. -nia, sn. Stuf f)altcn n\
SSer;5Ögern n.
Powstydzic sig, -dze,
-dzisz, -dzilem, vr. perf. ft(^
fd^ämen; nie -dze sie mojej
roboty id^ Brauche mic^ meiner
airbeit nic^t ju fd^ämen; nie
-dz§ sie jego wychowaniem
feine ©rgie^ung roirb mir leine
©cbanbe bringen.
Powszeciinosc, -sei, sing,
tant. sf. Stllgemeinl^eit /.,
3lIIqemeine «., ©emeinroefen n.
Powszechny, adi.] Po-
"wszechnie, adv. allgemein;
ünioerfal, unioerfell; to jest
-na opinia baä ift bie
allgemeine SJieinung; -nie
wiadomo eö ift ollgemein bc«
fannt; -ne dobro bag gemeine
Smo^l.
Powszedni, adi. ; Po-
wszednio, adv. atttäglic^, 21II»
tagg=; — chleb ba§ täglid)e
Srot -nia suknia 2lQtagi»
geroanb n. ; grzech -ni eine
läf?nd^e <3ünbe.
Powszedniec, -nieje, -nia-
üeu), vn. 2}erj'. aHtäglid^ wer»
ben.
Pow6ciq.ga6.-gam,-galein,
va. imperf.; Powsci^gn^d,
-ne, -nalem, va. per/. ^em=
nien, üurüdE^alten; — konia
baö ^ferb ^ügeln; — kogo
imnbn im Saunte l^alten, jü=
geln; — sie vr. fid^ mäfiigen;
— sie w gniewie feinen 3orn
mäßigen.
Powsci§,gliwos<5, -sci,«m^.
tant. sf. (Sntl^altfamfeit /.,
Söiä^igung /., ©elbftbel^err=
fcf)ung /.
Powsci%gliwy, adi.; Po-
wsci^gliwie, adv. mä^ig,
ent^aitfam.
Powtarzac, -rzam, -rza-
lem, va. imperf.', Powtö-
rzyc, -rze, -rzylem, va. perf.
roieberl^olen; to sie -rza od
czasu do czasu e§ roieberl^olJ
fid^ t)on 3«it ä" 3«it; — Ma-
dame bie gorberung n)ieber=
Idolen; wiecznie -rza to samo
er roieberl^ott immer baäfelbe ;
— klase repetieren.
Powtarzaj^cy, pari., adi.
rciebcrl^olenb; — sie n)ieber=
fefirenb.
Powtarzanie,-nia, pl. -nia,
SM. SBieberl^olung /.; Slepetis
tion /. ; — katöw Stepetteren
ber 2ßin!el.
Powtore, adv. jroeitenS,
gum groeiten.
Powtorki, -rek, plur. tant.
Siac^fc^roarm m. ber S3tenen.
Powtorny, adi. Powtor-
nie, adv. roiebcr^ott, u)ieber=
l)olentlid&.
Powtorzenie, -nia, pl. -nia,
sn. SÜieberl^olung f., Stepeti«
tion /.
Powtykac, -kam, -kalem,
va. perf. l^ineinftedEcn.
Powybierac, -ram, -ralem,
va. perf. auälefen, auäroä^len,
f)erauenebmen.
Powybijaö, -jam, -jalem,
va. perf. au8fd)lagen, ser-
fd)Iagen, totfcblagen.
Powyci^gac, -gam, -galem,
va. perf. auejieljen, auäbel^nen.
Powycinaö, -nam, -natem,
va. perf. auefdjueiben.
Powydawac, -je, -jesz,
-watera, va. perf. l^erauSgeben,
ausgeben, ausliefern; — cörki
bie äöd^ter »erheiraten, an ;en
Wlann bringen.
Powydobywa6, -warn, wa-
tem, va. perf. I^erausl}u.en,
berauäbringen, gu SEage f örbern.
Powydr^zad, -zam, -4a-
lem, va. perf. au§pl)len.
Powydzierac, -ram, -ratem,
va. perf. Ijerauöreifien, ent=
reiben.
Powyganiac, -niam, -nia-
Jem, va. perf. j^erauäjagen.
Powykopywac, -puje, -wa-
Jem, ra. perf. ausgraben.
Powykradac, -dam, -da-
tem, ra. perf. J^erauöftei^lcn,
entführen.
Powykrawywac, -wuje,
-wywalem, va. iter. l^erauö=
fc^neiben.
Powykrgcac, -cam, -caiem,
va. perf. auöroinben, auäbre=
^en.
Powylatac, -tarn, -talem,
vn. perf.; Powylatywac,
-tuje, -walem, vn. imperf. auQ-
flieg'en.
Powymykac sig, -kam,
-kapern, vr. perf. entfd^lüpfen.
Powymyslac, -slam, -sla-
iem, va. perf. 1) auäbenfen;
2) befcbimpfen, fluchen.
Powymywaö, -warn, -wa-
iem, va. perf. augroafd^en.
Powynajdywac, -duje,
-wal'em, va. perf. augfud^en,
fierausfinben, ausfinbig ma=
d^en.
Powynosic, -sze, -sisz, -si-
iem, va. perf. fierau§tragen;
eri^eben; — sie vr. ftd^ fämt»
lid^ auä bem ©taube machen,
ba^ 3Beite fudien.
Powypadac, -dam, -dalem,
vn. perf. berauäfaUcn.
Powyplacac, -cam, -calem,
va. perf. auSjablen.
Powyprowadzac, -dzam,
-dzalem, va. perf. I^erauöfül^=
ren ; — sie vr. auöjielien (auä
einer SBol^nung).
Powypychac, -cham, -cha-
\c.m, va. perf. 1) auSftofsen;
2) auSftopfen.
Powyrastac, -stam, -sta-
i'em, vn. perf. augrcadjfen.
Powyrgbywaö, -bu.je, -wa-
lem, va. perf. auSljadfen.
Powyrywac, -wam, -wa-
iem, va. perf. angreifen.
Powyrzynac, -nam, -na-
lem, va. perf. auöf(^neiben,
fjerauäfc^neiben.
Powyskakiwac,-kuje, -wa-
l'em, r;(. 2>cr/. I^erauöfpringen.
Powysylac, -lam, -talem,
va. perf. auäfc^idfen.
Powysledzac
87
Pozbiegac
Powysledzac, -dzam, -dza-
iem, va. perf. außfpionieren,
ausfunbfc^aften, ausforfc^en,
entbeöen.
Powytr^cac, -cam, -calem,
va. perf. ausfto^en.
Powywracac, -cam, -ca-
lem, va. perf. umroetfen.
Powyzdychac, -cham, -cha-
tem, Vit. perf. fäintlic^ !repie=
rtn, üerreden.
Powyzej, adv. f)öl^er, oben,
obert)alB.
Powyzszac,-szam,-szal'em,
va. imperf. ; Powyzszyc,
-sze, -s^yiera, va. perf. er=
l^öben.
Powzdychac, -cham, -cha-
lem, vn. perf einigemal jeuf=
gen.
Powzig.c, -wezme, -wei-
miesz, -wzialem, va. perf.
nehmen, faffen; — zamiar ben
(Snt^c^Iufe faffen; — dla kogo
szacunek Sichtung für jmnbn
faffen; usprawiedliwil -wzieta
o sobie opinie er rechtfertigte
bie oon i^m gefaxte lUieinung;
— o czem wyobrazenie ftc^
einen 33egriff Don etro. mad^en;
— z kasy zaliczke einen S3or=
fc^ufe nehmen.
Poza, -zy, pl. -zy, sf. ^ofe/.
Poza, praep. mit 4. unto
6. gaC (po za) l^inter; z —
hinter . . . beruor.
Pozabiegac, -gam, -galem,
va perf. uorbeugen, Derf)üten.
Pozabierac, -ram, -ralem,
va perf. aUeä roegnef)men.
Pozabijac, -jam, -jalom,
va. perf. töten, totfc^lagen.
Pozachodzic, -dze, -dzisz,
-dziiem, vii. perf. untergef)en,
»erietien, nerCommen.
Pozaciagad, -gam, -galem,
va. perf. jufammenjiel^en, äie=
l)en.
Pozaciesuiac, -niam, -nia-
lem, va. perf. enger madjen.
Pozaczyuaö, -nam, -naiem,
va. perf. aüeö anfangen.
Pozad, adv. I)int«n,iOT 3lüf=
fen.
Pozadlozac, -iam, -Äatem,
va. perf. Derf d^utben ; über»
fdjulben; — »ie vr. \\i) Der=
fd^lilben, in ©c^ulDen ge»
raten.
Pozadzierac, -ram, -ralem,
va. perf. 1) alleg anreihen, 2)
— sie vr.perf. fic^ mit allen
übetraerfen.
Pozagradzac, -dzam, -dza-
lem, va. perf. oerfpcrren.
Pozajezdzac, -dzam, -d:^a-
lem, va. perf. 1) oorfabren,
üorreiten, gu ©dianben reiten;
2) oiele Sänber überfallen, mit
Jirieg übergießen.
Pozajmowac, -muj§, -my-
walem, va. perf. einnehmen;
übernehmen,
Pozajutro, adv. über=
morgen.
Pozakrzywiac, -wiam,
-wialem, va. perf. Derbiegcn,
frumm madien.
Pozaktadac, -dam, -daiem,
va. perf. anlegen, ftiften,
grünben; bin=, einlegen.
Pozaluduiaö, -niam, -nia-
Jem, va. perf. beoölfern.
Pozamarzac, -rzam, -rza-
lem, va. perf. erfrieren, jufrie=
ren.
Pozamawiac, -wiam, -wia-
iem, vn. perf. befteHen; auf=
for^ern, cinlaben.
Pozamykac, -kam, -katem,
va. perj. Derfct)lief;en, oerfper»»
ren.
Pozaniedbywac, -buje,
-walem, va. perf. »ernad^läf»
fiaen.
Pozanosic, -sze, -siJem, va.
perf. Eintragen.
Pozaoczy, adv. (poza oczy)
hinter bem 3lüden.
Pozapadac, -dam, -daJem,
vn. perf. einfallen. Der», ju=
fallen.
Pozapieczgtowywac, -wu-
je, -waiem, va. perf. befiegeln,
oerfiegeln.
Pozapiekac, -kam, -kalem,
va. perf. oer!ruften, mit bün=
ner SRinbe übergießen; — wlosy
bie öaarc brennen.
Pozapisywac, -suje, -wa-
lem, va. perf. einf d^reiben ;
ooUf cßreiben ; oerf (^reiben; —
w testamencie, testamentarnie
»evmacßen (im Seftament).
Pozapominac, -nam, -na-
iem, va. perf. alleö oergeffen.
Pozaprawiac, -wiam, -wia-
iem, va. perf anrichten, ju»
bereiten.
Pozarastac, -tam, -talem,
vn. unb va. perf. Derroad^fen,
übernjud^ern.
Pozarazad, -iam, -Äalem,
va. perf. alle anfteden.
Pozarzynaö, -nam, -nalem,
va. perf. ade abfcßlacßten.
Pozasadzac, -dzam, -dza-
Jem, va. perf. bepflangen;
überall anfftetten.
Pozasiadac, -dam, -dalem,
vn. perf. *ßlafe nel^men.
Pozaspakajac, -jam, -ja-
lem, va. perf. äufriebenfteüen,
befriebigen, berulii^en.
Pozasuwaö, -wam, -waJem,
va. perf. jufcßieben, Dorfd^ie=»
ben, oerriegeln.
Pozastanek, -nkn, pl. -nki,
sm. |)interbüßne/., Drt l;inter
ber ©gene.
Pozaszywac, -wam, -wa-
lem, va. perf. gu=, Der», ein»
nähen.
Pozawierac, -ram, -ralem,
va. perf. gu=, abfd^üe^en.
Pozawieszac, -szam, -sza-
iem, va. perf. Derl^ängen, auf-
l^ängen.
Pozawijac, -jam, -jaiein,
va. perf. einroideln.
Pozawodzid, -dze, -dzifem,
va. perf. täufcßen, liintergeßen,
enttäufd^en.
Pozawracac, -cam, -ca-
iem, va. perf. Derbrel^en, Der«
Eeßren ; umteßren, gur Uinfeßr
Deranlaffen.
Pozawstydzad, -dzam,
-dzatem, va. perf. aüe be»
fcßämen.
Pozazdraszczac, -szezam,
-szczatem. va. imperf.; Po-
zazdroscic, -szcze, -scitem,
va. perf. beneiben.
Pozbawiac, -wiam, -wia-
iem, va. imperf.; Pozbawi6,
-wie, -wisz, -wifem, va. perf.
berauben, um etro. bringen ; —
kogo Äycia jmnbn umä 2ihtx[,
bringen; -wil mnie ostatniej
nadziei er raubte mir bie le^te
Hoffnung.
Pozbawka, -ki, pl. -ki, sf.
(Priva) = konopnica; — pa-
cierzykowata (lappulecca).
Pozbiegaö, -gam, -gatem,
va. perf herunterlaufen; —
sie vr. gufammenloufen; bie-
lizna -la sie w praniu bie
Pozbieraö
Poznac
SBäfc^e ijl beim SBafd^en ein«
geflanqen.
Pozbierac, -rara, -ralem,
va. perf. sujammenf tauben,
gufammennel^men, jufammen=
lefen; — sie vr. fic^ »er»
jammelti.
Pozbijad, -j^m, -jalem, va.
yerf. gujammenfc^lagen; n)iber=
leaen.
Pozblizac, -zam, -i&lem, va.
perf. näljcrn, nä|er Bringen.
Pozbyc, -bede, -bylem, va.
perf. ; Pozbywac, -warn, -wa-
lem, va. imperf. etroaä loa
werben, fic^ nom |)alfe fdj äffen, j
Pozdejmowac, -muje, -wa-
lem, va. perf. I)eruntern£^men,
abnehmen.
Pozdrawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf, \ Pozdro-
wiö, -wie, -wisz, -wiietn, va.
ferf. grüben, bcgrüfien; badz
-wiona Maryo gegtü^et feift
bu SKaria ; -zdrow go ode mnie
überbringe i^m meine ©rü^e,
grüfie if)n »on mir, id^ lafje
i^n grüfien.
Pozdrowienie, -nia, yl. -nia,
sn. ©rufl »2.; serdeczne -nia
l)et3lid)e ©rüfee; — anielskie
ber englifcbe ©ruft.
Pozdychac, -cham, -cha-
lem, vn. perf. frepieren, oers
recfen.
Pozdziera6, -ram, -ralem,
va. -perf. ^eruntcrreifien.
Pozew, -zwu, pl. -zwy, sm.
SSorlabung /"., iSitotion /. ;
dostac — eine SSorlobung er-
hallen; staro6c jest smierci
-zwem ba€ 5Klter ift bie SSor«
labung beg Xobeö.
Pozewne, -go, sing. tant.
sn. SSorlabungsgelb n.
Pozewny, Pozwowy, adi.
SBorlabunqs».
Pozgadywaö, -diije, -wa-
}em, va. perf. erraten.
Pozganiad, -uiam, -nial'em.
va.perf jujammeniagen; oer^
jogen ; — nieprzyjaciöt z pola
ben getnb com ©c^Iad^tfelbe
jagen.
Pozginaö, -nam, -nalem,
va. perf. ^ecabbeugen, ^erob=
neigen; frümmen.
Pozieleniö, -uie, -nisz,
-niiem, va. peif. grün machen,
grün färben.
Pozielenieö, -nie, -nisz, i
-nilem, vn. perf. grün werben,
ergrünen.
Poziemczak, -a, j)^ -\,sni.
©rbbeerenfruc^t /.
Poziemie, -nia, pl. -nia,
sn. Untergefc^oB n., ©rbge=
fcf)ofe «., 5ßarterre n.; = Przy-
ziemie.
Pozierac, -ram, -rasz, -ra- 1
lern, va. imperf. ; Pojrzec,
-rze, -rzalem, va, perf. ^in=
blitfen, ^infei)en.
Poziew, -u, pl. -y, sm.
2)uft 7n., ^ou^ m.
Poziewac, -wam, -walem,
vn. imperf. ; Poziewn%c,
-ne, -nalem, vn. perf. gäf)nen.
Poziewnik, -a, pl. -i, sm.
(Galeopsis) §anf=, 'Xaubneffel
f.\ = koci pysk.
Pozigbic, -bie, -bilem, va.
perf. nacbeinanber etfalten.
Pozimek, -mka, pl. -mki,
sm. Skcferainter m.
Poziolno, -na. sing. tant.
sn. (Trasera) eine ^flanäcnart.
Poziom, -u, pl. -y, sm.
S^iüeau n., ^ortjontale n.,
^orijont m.; ©rbfläc^e /. ;
— morza Dfeereöfpiegcl »;.;
SJieereänioeau n.\ tysiac me-
trow nad -em morza tau=
fenb 3Jleter über bem 3Reeree=
fpiegel, taufenb 3)teter ©ee^ö^e;
— geognostyczny geogno=
ftifd^er ^orijont; — osu-
szony SCBaff erfolgte /.; — w6d
zaskornych SBaff erftege /. ; —
na wierzcbni, — torowiska
S'lioellette /. ; — wody rzeczy-
wisty, prawdziwy n)irflic^e§
SDBafferniofau.
Poziomka, -ki, pl. -ki, sf.
(grbbeere /., 3QBalberb5eere /. ;
— gorna Änaderbbeere /.
Poziomkowy, aüi, (Erb=
beer=; -we ziele ©rbbeeren;
fraut n,\ — sok ©rbbeer»
faft m,
Poziomnica, -ty, pl. -ce,
sf. 1) SBafferrooge f., ©runb--
rcage/. ; =libella; — ciesiel-
ska Sletronge f., ©e^iroage f.,
^enbelraage /.; 2) 2ßaffer=,
©pinnjimgfcr /., Seufels-»
nobel /■.
Poziomowac, -nuije, -wa-
Icin, va. imperf. nioellieren.
Poziomowanie, -nia, pl.
•nia, sn. SRioeHieren n. ; =
niwelaeya.
Poziomy, adi. ; Poziomo,
adv. borijontat, roagrcc^t.
Pozjadac, -dam, -dalem,
va. perf. allcg aufeffen.
Pozjezdzac, -diiam, -dza-
lem, va. aüe beruntermad)en,
Dcrpu^en; vn. perf, l^erunter»
falzten ; — sie Don überaß
gefal^ren fommen.
Pozlatac, -tarn, -talem, vn.
imperf. ; Pozlaty wa6, -tuje,
-walem, vn, imperf. I^erab=
fliegen; fierabfaUen; — sie
jufammcngeflogen fommen.
Pozlepiac, -piam, -pialem,
va. perf, gufammenfleben.
Poziewac, -warn, -waien»,
va, perf. ; jufammengiefien,
jufammenfcbütten.
Pozlacac, -cam, -calem,
va. perf.:, Pozlocic, -ce, -cicz,
-eifern, va. perf. oergolben.
Pozlacanie, -nia, pl. -nia,
sn. Sergolben n.
Pozlocenie, -nia, pl. -nia,
sn. 3Serqolben «. ; SOergolbung /.
Pozlota, -ty, pl. -ty, sf.
Pozlotka, -ki, pl. -ki, sf.
Sßergolbung /. ; giowa do -ty
©rbaföfopf m.
Pozlotnik, -a, pl. -cy, sm.
3SergoIl)cr m.
Pozlotny, adi. jum Sßer=
golben.
Pozmazywac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. n)egn)ifc§en.
Pozmiatac, -tarn, -talem,
va. perf. roegfe^ren, äufam=
menfebren.
Pozmykac, -kam, -kalem,
va. perf. loölaffen (öie ^unöe
Don ber Seine) ; vn. perf. eut-
raiid^en.
Pozmyslac, -lam, -lalem,
va. perf. ausbenten, erbid^ten.
Pozmywac, -wam, -walem,
va. perf. ausiDafc^en.
Poznaczyc, -cze, -czysz,
-czvlem, va. perf. bejetd^nen.
Poznac, -nam, -nalem, va.
perf.\ Poznawa6, -naje, -wa-
lem, va. imperf. etfennen, rcie»
ber erfennen; fennen lernen;
merfen, bemer!en ; einfe^en ;
-jemy Boga z dziel jego roir
erfennen ©ott an^ feinen SBer»
fcn ; tak sie zmienil, zem go nie
-nal er ^ot fid^ \o ceränbert.
Poznajamiac
89
Pozalowaö
bo^ ic^ il^n nid^t erlannt l&abe;
-lern go zeszlego roku w War-
szawie id^ f)a6e i^n Dorigeö
^af)V in SBarf^QU !ennen ge=
Uint; da6 komu cos — itnnbm
etrooS ju erfennen geben ; -naje,
ze sie gniewasz tc^ merte, ba^
bu jornig bift; nie dal — po
sobie zmartwieuia er liefe fid)
bic ßrnnfung nid^t anmerfen;
-naje, zem zlladzil icf) eifenne,
ba^ xc^ 9efef)It l)abe; — sie vr.
perf., — sie z kim jmnbä 33e=
fanntfd^nft machen; — sie na
kim imnbn butcf))c^auen, er=
grünben, genau fennen lernen;
— sie na czem ben Siert einer
©od^c rcürbigen, etniaä rec^t
beurteilen.
Poznajamiac, -iniam,-mia-
lem, va. imperf. ; Pozna-
jomic, -mie, -misz, -milem,
va. perf. be'fannt mad^en.
Poznaka, -ki, pl. -ki, sf.
3Jier!mal n., Äennseic^en n.,
©i)mptom n.
Poznanie, -nia, pl. -nia, sn.
Sefanntfctaft/., Äennenleinen
«.; od chwili naszego -nia
\t\i bem 21ugenblid, öa mir
cinanber !ennen gelernt; 6r=
lenntniö /. ; jak przyjdzie do
-nia bis er jur ©rfenntniä gf=
langt; starac sie o -nie pia-
wdy nad& ber (SvlEenntniä öer
SBa^rtieit flreben.
Poznaszac.-szam, -szalem,
va. imperf.; Poznosid, -s/e,
-sisz, -silem, va. perf. ju»
fammentragen ; aufgeben; -sil
krepujace przepisy er l^ob bie
j^emmenben 3Sorfd)riften auf.
Poznikac, -kam, -kalem,
vn. perf. üerfc^roinbcn.
Pozornosc, -sei, sing. tant.
sf. Sd^einbarfeit /.
Pozorny, adi. Pozornie,
adv. 1) fdjetnbar ; 2) anfetinlid).
Pozostac, -staje, -stalem,
vn.perf. ; Pozostawac, -warn,
-watem, vn. imperf. 5urüd!=
bleiben, fic^ wo aufhalten, an
einem Crte uerroeilen, 5urütf=
bleiben.
Pozostatosc, -sei, pl. -sei,
■«/. Überreft m., 3Jüc£ftanb m.,
Überbleibiel n ; Stad^lafe m.
Pozostaly, adv. übrigge=
blieben, tjinterlaffen, jurütf'
g klaffen.
Pozostawiac, -wiam,
-wiasz, -wialem, va. imperf.;
Pozostawiö, -wie, -wisz, -wi-
Jenti, va. perf. jurüdElaffen,
nerlaffen; l^tnterlaffen.
Pozowac, -zuje, -walem,
vn. perf. pofieren; — komu
imnbm ju einem Silbe fi^en.
Pozor, -zoiu, pl. -zory, sm.
1) aid^tung/., Slufmerffamfeit
/. ; dawac — , daj — Sadöte!
"Slrfitung ! ; 2) Schein m., 2tn=
f c^ein M2.,Slu§feI)en n., ä[u^erc(ö)
«.; na — bem Siufeercn na^ ;
sadzac z -ru nad^ bem Slusf e^en
urteilenb; -y ludza, royla ber
Schein trügt; pod -rem cnoty
unter bem (Sd^eine ber Su»
genb ; -rem szczodrobliwosci
pokrywal rozrzutnose mit bem
©c^eine non J^reigebigfeit be=
mäntelte er feine SSerfc^roen»
bung ; to nie ma nawet -ra
prawdy cä ^at nid)t einmal
ben ©c^ein Don SBal^ri^eit;
3) SSorroanb m.; pod -rem
choroby zostal w domu unter
bem SBorroanbe non Äranf^eit
blieb er ju ^aufe; pod bd'a-
hym, czczym -rem unter
einem nichtigen Sornianbe;
uzyc czego za — ettcaä jum
SBorroanbe nehmen.
Pozrywac, -warn, -waiem,
va. perf. f)crunterrei^en.
Pozrzekac sig, -kam, -ka-
Jem, vr. perf. — sie czegos
auf etroae oergid^ten.
Pozrzucac, -cam, -eatem,
va. perf. i^ctab», l^erunter»
raerfen, fjerabftürjen.
Pozsiadac, -dam, -dalem,
vn. perf. berunterftetgen.
Pozszywac, -wamj-wafem,
va. perf. jufammennä^en.
Pozwabiac, -biara, -biaiem,
va. perf. berlocfcn.
Pozwa6, -zwe. -zwiesz,
-zwalf m, va. perf. ; Pozy wac,
-warn, -walem, va. imperf.;
geridjtlid^ forbern, »erflagen,
Dor föericbt üiel)en.
Pozwalac, -lam, -lalem, va.
impeif.; Pozwolic, -le, -lisz,
-liJem, va. perf. erlauben,
jugeben, julaffen; -zwol mi
wyj.sc erlaube mir ausjugel^en;
jfczeli ckolicznosci -zwola
raenn eä bie Umftänbe er«
lauben; nie möge na to —
id^ !ann e§ nic^t julaffen;
kiedy -zwalasz na jedno,
musisz i na drngie aenn
bu ba§ eine jugibft, mu|t bu
oud^ baä anbete erlauben; —
sobie vr. perf. fic^ erlauben,
fx(§ l)erauänefimcn, fic^ bie
greil)eit nel^men; za wiele
sobie -zwalasz bu nimmft bir
ju niel ^erauä; masz dosyc
pieniedzy by sobie na to —
bu l^a[t ®elb genug, um bit
taä erlauben ju !önnen.
Pozwalanie, -nia, sing,
tant. sn. (grlaubniä /.
Pozwanie, -nia,2JZ. -nia,sn,
SSorlabuiig /.
Pozwieszac, -szam, -s-za-
lem, va. perf. I^erobl^angen
I äffen.
Pozwijac, -jam, -jalem, va.
perf. gujammenroUen ; 5u=
fammenrcicfeln.
Pozwodzic, -dze, -dzisz,
-dzilem va. perf. ; 1) Ju=
fammenfü^ren, 3ufammen=
fügen ; 2) betrügen, nerfül)ren.
Pozwolenie, -nia, pl. -nia,
sn. (Srlaubniä /. ; — miec bie
©rlaubniS l)aben; za twojera
-niem mit beiner ©rlaubni^;
za -niem erlauben fie.
Pozwycigzaß, -^am, -zaiem,
va. perf. alle befiegen.
Pozycya, -cyi, pl. -eye, sf.
l)^.pofttion/.; iiage/.; = po-
totenie; 2) ©teßung /; ^o=
ften m.
Pozyskac, -kam, -kalem,
va. perf. erroerben, geroinnen,
erlangen.
Pozytyw, -u, pl. -y, sm.;
Pozytywek, -wka, pl. -wki,
sm.; Pozytywka, -ki,pZ. -ki,
sf. ^ofitiü n., fleme Drgel /.;
Seierfaften »z., SSogelroer»
!el n.
Pozzymac, -mam, -malem,
va. perf. jufammenfdEirumpfen
lafien.
Pozalic sif , -le, -lilem, vr.
perf. 1) fiel) erbarmen; -zal bie
BoÄe bafe fid) ©Ott erborme;
-zal sie Boze jego o co prosic
ber ift ' ju bebauern, ber il)n
um etroaö bittet; 2) fic^ be-
flagen.
Pozalowac, -luje. -walem,
va. perf. 1) bebauern; 2)
mißgönnen, neiben ; poi;ato-
Pozar
90
Pol
wac komu iyzki wody jmnbtn
leinen ©c^lud 2Ba[fer gönnen.
Pozar, -u^pl.-yfSm.^tanb
m., (veueröbrunft /.; wzaiecic
— emen Sranb oerurfac^en;
— zniszczyl cate miasto ber
SBcanb l^at bte gange lätobt
oernjüftet.
Pozarcie, -cia, sinff. taut.
Sil. ^reffen «•, 2tuffre)fen «.,
%xa.% m.
Pozarnice, -nie, pl. tant.
Sßinbjjocfen pl.
Pozartowac, -tuje, -walem,
vn. perf. eine 3"tlt»ng fpaBen,
fc^etjen.
Poz^c, -ine, -Analem, va.
pert. mölken.
Poz^dac, -dam, -dalem, va.
per/. — czego etroaä begehren,
na6) ctroaä verlangen, lüftern
fein.
Pozadanie, -nia, pl. -nia,
sn. Segel^ren n., SBegierbe /.
Poz§,dany, adi. begef)tt ;
roiüfommen ; gosc — ein niü=
fommener @aft.
Pozadliwosc. -.s"!, pl. -sei
sf. Süfternfieit /., Segierbe /.
Pozadliwy, adi. ; Poza-
dliwie, adv. begefirlid^, ^ab=
jüttig, lüftern.
Pozeglowac, -luje, -waiem,
vn. perf. feaeln.
Pozegnac, -nam, -nalem,
va. perf. älbfd^ieb nehmen ; —
kogo, — sie z kirn oon imnbm
aibfc^ieb nehmen; -gnaj sie
nazawsze z ta nadzieja biefer
Hoffnung f annft bu auf" immer
Seberoobl fagen.
Pozegnalny, adi. 215=
fcf)'ebä=.
Pozegnanie, -nia, pl. -uia,
sn. 2tbfc^ieb m., Seberool^I n. ;
byi u iimie z -niem er roar
bei mir um 2tbJc^ieb ju ncb=
men; bez -nia odejsc ol^ne 2lb=
fc^ieb roeggeficn.
Pozeniö, -nie, -nisz, -niiem,
va. yerf. ueri^eicaten; = sko-
jarzyc.
PoÄerad, ram, -ralem, va.
imperf. ; Pozreö, -ire, -Äresz,
•iariem, va. ycrf. freffcn, auf«
treffen, nctfc^Iingen, t)er=
jel^ren.
PoÄerak, -;i, pl. -i, sm.
iDoffereinlaugenber ©tein.
Pozerakowy, adi. roaffer»
einfaugenb; — szyb roaffet»
einfaugenber ©c^a4)t.
Pozerny, adi. gefräfiig.
Pozoga, -gi, pl. -gi, */.
2)iorbrennerei /., SBranbflif--
tung /., SSeriDÜftung /. butch
jjeuer; szeroko roznosic -gi
SSerroüftungen roeit unb breit
anrichten.
PoÄonac, -ne, -niesz, -ni-
lem. va. perf. bintretben.
Pozolcic, -ce, -cisz, -cilem,
va. perf. gelb moc^en, mit
©i-fb überziehen.
Pozolknac, -ne, -niesz, -n^-
iem, vn. perf. gelb roerben.
Pozuc, -je, -jesz, -lern, va.
perf. fauen, jecfauen.
Pozycie, -cia, pl. -cia, sn.
1) ÖebenäiDeifc/., iiebenäroan»
bei ?«. ; 2) 3ufcimmenleben m.,
SJJiteinanberleben n. ; — mai-
zenskie baö ebelic^e Sehen, St)f=
leben n. ; jakiei; bedzie wasze
— , kiedy sie przed slubem
zgodzic nie moiecie rcie n)er=
bet ibr eucb in ber ©b« "er-
tragen, ba il)r oor ber Xrauung
nicht in (Sintracbt leben fönnt.
Pozyczac, -czam, -czalem,
va. imperf.; Pozyczyc, -cze,
-Czysz, -czylem, va. perf. lei=
ben, borgen, entlebnen; nie
-czaj dobry zwyczaj borgen
macbt ©orgen; -czanemi pie-
niadzmi robic interesa mit
gelicbencm ©elbe ©efd^äfte
mafhen.
Pozyczka, -ki, pl. -ki, sf.
Slnleihe /. ; 2)arlet)en n.;
Seihen n., ^iorgen n.
Pozynki,== DoÄynkijOkre-
zue.
Pozytecznosc, -sei, sing,
tant. sf. !iörauc^bar!eit /.,
3iüfelicbfeit /.
Pozyteczny, adi.; Pozy
tecznie, adv. nü^lid), broud}=
bar.
Pozytek, -tku, pl. -tki, sm.
9lu|en m. ; — przynosic 3hit=
jen bringen, geroäl^ren; nie
pöjdzie ci to na — baä roirb
bir nid)t i(um9lu^enbefommen.
Pozytkowaö, -kuje, -wa-
Jem. va. perf. 9lu^en ;ieben.
Pozytkowny, adi. Stufen
bringenb.
Pozywaö, -warn, -walem,
va. imperf.; PoÄyß, -je, -jesz,
•tem, va. perf. genie|(en, effen,
ner^ehren.
Pozywic, -wie, -wisz, -wi-
lem, va. perf. näbren, jmnbn
fättigen, mit S'Jabrung erquif=
fen; — sie vr. perf. fi(^ burcb
©peife erquicfen; przy nim si§
uikt nie -zywi bei i^m roirb
niemanb fatt, er läfet feinen
fatt raerben; nie -wisz sie
przy tem bu roirft feine ©eibe
babei ip innen, liu xo\x\i bauon
nicht fett roerben.
Pozywienie, -nia, pl. -nia,
sn. ^Jiabrung /.; zwierzeta
siuza uara de pracy i do -nia
bie Siere bienen uns jur 2lrbett
unb %\ix ''Jlal}rung.
Pozywnosc, -sei, sing. tant.
sf. ^.ifahrhaftigfeit /.
Pozywny, adi. nabrt)aft.
Pojscie, -scia, sing. tant.
sn. ©e^en n., ^ingef)en n.\
©ang m.
Pojsc, -jde, -jdziesz, posze-
dtem, vn. perf. geben; -jd£
tu tomm (^iejl}er; -jdz domnie
!omm ju mir; dobrze poszio
eä i[t gut gegangen; — za mai
beiraten; — z kim o zaklad
mit jmnbm eine 3Eette ein=
geben ; wszystko poszio do
czarta aüeä ift baraufgegan»
gen, aUeä \)a.i ber Seufel ge=
holt; — na co gu etniaä t)er=
braucbt roerben; na wystawie-
uie domu poszly roczne do-
chody bie jäbrlid&en ©inlünfte
finb für ben 33au be§ §aufeö
»erbraucbt rcorben; to ci nie
pojdzie na zdrowie baä roirb
Dir nicbt roohl befommen; nie
pojdzie gladko eö roirb nicbt
glatt abgeben; — na grzyby,
maliny Scbroämmc, Himbeeren
fammelu geben.
Poki. adv. fo lange al§, fo
lange hiö; -4 roie lange noch.
Pölko, -ka, pl. -ka, sn.
jyelDchen «., fleineä %tl^\
©tüdE n. 2lcfer,
Pol, indecl. sf. balb, ^älfte
/.; — do dziesiatej halb je^n;
— fiinta ein l^albeö ^funb;
— mili eine b'i'l'c UJieile;
trzy i pöt brei ein Ijalb;
przetamac na — etroas in
groei Jpälften brecben; uj^c
kogo w — jmnbn in ber
a)Utte umfaffen, mitten um
Pötaksamit
91
Pölsukno
ben Set5 faffcn ; na — umarly
Ijaih tot; na — uczony j^alb
Polaksamit, -u, jyl. -J, sm.
^atbfamt m.
Polarkusz, -a, pl. -e, sm.;
Polarkuszek, -szka, pl. -szki,
sm. ein t)alber Sogen.
Polbeczek, -czka, pl. -czki,
sm. l^albe Jionne.
Polbog, -boga, pl. -boffi,
«)M.; Pölbozek, -i\i.&,pl. -zki,
sm. ^albfloft w.
Polcalowka, -ki, pl. -ki,
s/. ^arbaöUigeg Srctt.
Pölczwarta, ww?w. brei
ein balb, üiert^alb.
Polcwiartek, -rtka, pl.
-rtki, sm. Dftaublott n.
Polczyna, -ny, ^Z. -ny, s/.
§a[brunl)I)oIä n.
Pöldarmo, adv. \)a.ih um=
fonft.
Poldniowy, adi. I^albtägit^.
Poldniowka, -ki, pl. -ki,
6/. I^albe Sagcäfd^ic^te.
Poldrapacz, -a, 2?^. -e, sm.
grober iScf)(i(^t^obeI.
Poldziesi^ta, numer. neun
ein balb.
Poldyablg, -ecia, pl. -eta,
«M.öalbteuf et tw., l^alber Seufel.
Poldziewiata, numer. ac^t
«in f)alb, neunt^atb.
Polfuncie, -cia, pl. -cia,
sn. batbeS ^funb, ^albpfunb n.
Pölgarncowka, -ki, pl. -ki,
sf. ein aJta^ non groei Quart,
gm ei Sitcr.
Polgarncowy, adi. groei
Quart, ^roei Siter entbaltenb.
Polggbek, -bka, pl. -bki,
sm. I^aiber SRunb; -bkiem
eradac mit l^albem 3}Junb
reben.
Polggsek, -ska, j^^- -sl^i,
«m. ©pidganö /. geräud^erte
(5}an§, ©änfebruft /.
Polglosem, adv. mit ^a[:
ber, mit leifer ©timme, J^alb-
lauf.
Polglowek, -v/ka., 2)1- -wki,
sm. Sc^ofäfopf w., ®intalt§pin=
fei m., 2;or w.
Polgodzinny, adi. l)alb=
ftünbig.
Polgroszek. -szka, pl. -szki,
sm.; Polgroszowka, -ki, pl.
-ki, sf. j^alber ©rofdöen m.,
I^alber ^eüer, falber «ßfennig.
Polgrzgdek, -dka, pl. -dki,
sm. ©tic^balten m., furjer
SBarfen.
Polhak, -a, ^jZ. -i, «w.
üeine §afenbü(f)fe.
Poljedwab, -iu, pl. -ie,
sm. öalbfeibe /.
Pöljedwabny, adi. l^alb=
feiben.
Polka, -ki, ^jZ. -ki, sf.
^adt n., SBcctt n.
Polkaczka, -ki, pl. -ki, sf.
Saucbente /. (Mergus).
Polkirys, -u, pl. -y, sm.
(Hypotomus) eine 2lrt ^ßanjer»
fifrb m.
Polkmiec, -cia, pl. -cie,
sm. ©albbauer m.
Polkole, -la, pl. -Ja, sn.
§atbäir!c[ m., ^alblceiö m.]
stanac w — einen §albfreis
bitben; — zawieszalne §änge=
jeuq n. mit ©rabbogen.
Pölkoszek, -szka,^Z. -szki,
sm. SBagenflec^te /., 2Bagen=
forb m.
Polkoszulek, -lka,^Z. -Iki,
sm. Sor^embcften n.
Polkraglak, -a, pl, -i, stn.
|)aIbrunb^oIj n.
Polkrgze, -za, pl. -za, sn.
1) §alb!ceiä m., öalbbogen tn.;
2) «u[ft m., Sßterterftab m.
P61krokiew,-kwi,^?.-kwie,
sf. Äel^lfc^ifter m.
Pölkruszec, -szca,^?^. -szce,
sm. ^albmetaii «,, ^a(bpro=
butt n.
Polkryty, adi. l^atbgcbedEt.
Polksigzyc, -a, pl. -e, sm.
1) Öalbmonb m. ; 2) &i^t\i\6)m.
Polkula, -li, 2>i- -ie> */•
|)albfuael /.
Polkwarcie, -cia, pl. -cia,
sn. §atbquart 71., ein l^alber
Siter.
Pollanek, -nka, p>i- -aki,
sm. öatbleinrcanb /.
Pollanek, -nka, ^jZ. -nki,
sm. iialbe öufe.
Pöllokciowy, adi. f)alb=
eüenlang.
Polmartwy, adi. öatbtot.
Polmgdrek, -drka, 2}l- -drki,
sm £)albge[e^rte(r) m.
Pölmiesi^czny, adi. ; P6l-
miesigcznie, adv. f)alb=
monatig.
Pölmisek, -ska, pl. -ski,
sm. ©c^üffel /.
Pölnagi, adi. ; Polnago,
adv. balbnadft.
Pölniebie, -bia, _p^. -bia,
sn. ©cbeitelpunft m., Siabirm.
Polnoc, -y, pl. -e, 6/. 2Jiit-
ternarfjt /., Siorben w.
Polnocnik, -a, pl. -i ober
-cy. sm. SJorblänber m.
Polnocnowschodni, adi.
norböfttic^.
Pölnocnozachodni, adi.
norbroeftlic^.
Polnocny, adi. mitternäcl^t=
rieh. uörbUc^.
Polodrzwiowy, adi., -wa
oprawa i)albc Jürftodjimme»
rung /.
Pölpanek, -nka, pl. -nki,
sm. ©ernegro^ 7n., 2tfter=
^err m.
Polpieta, numer. fünftl^alb.
Polpigtrze, -trza, pl. -trza,
sn. ^oü)", ^ttlbparierrc «.,
3n)tfct)en=, öatbgefc^o^ n.
Polplynny, adi. f)atbflüffig.
Polposadzka, -ki, ^Z. -ki,
sf. .fealbparfettboben m.
Polpos^zg, -za, pl. -za, sm.
Sruftbtlb n., Öüfte/., ^erme/.
Polposcie, -cia, pl. -cia,
sn. SJUttfaften n.
Pölprzezroczysty, adi.
I^albburdific^ttg.
Polrocze, -cza, pl. -cza, sn.
^atbta^r n., ©emefter n.
Pölroczny, adi. ^albjä^rig.
Polrolnik, -a, ^j/. -cy, sm.
^aibbauer m.
Polsetek, -tka, pl. -tki,
sm. .'öalb[)unbert n.
Polskorek, -rka, pl. -rki,
sm. 1) ^albleDereinbanb m.;
2) .<örtlbfai[ertud^ n.
Pölslowko, -ka, pl. -ka,
SU. l^albeS aSoct, Slnbeutung
/. ; wyraÄal sie -kami er
Iprad) in 2lnbeutungen.
Polslupie, -pia, pl. -pia,
sn. öatbjäute /., plafter m.
Pölspust, -u, pl. -y, sm. ;
Polspuszcz, -a, pl. -y, sm.
ijalbe SRaud^banf, grober
©cfilicbtt)obet.
Polstaje, -ja, j)l. -ja, sn.
falber a)Jorgen 2lcferä.
Pölstopa, -py, 2^^- -P.V) */•
Eialber ^u§.
Pölsukno, -na, pl. -na, sn.;
Polsukienko, -ka, pl. -ka,
sn. S^alb=, Saifertud^ n.
Pölszkutek
92
Pragnienie
Pölszkutek, -tka, pl. -tki,
sn. fleineg ^lufef^'fN
Polszorki, -köw, pl, 5pfet=
befialbgeidiirr n.
Polszosta, numer. fed^ft»
f)olb.
Pölton, -u, pl. -y, &m.
I^alber 2;on, §aIbton w., f)albe
!Rote.
Pöltora, numer. anbert=
^alb.
Poltorasta, numer. ^unbert
unb fünfzig, anbert^alb ^un=
bert.
Poltorowka, -ki, pl. -ki,
sf. ]^a[bes ©punbbrelt.
Poltowy, adi. @cf)tt)eme=;
-we mieso ©c^roeinefletfd) n.
Pöltrzecia, numer. britt=
fiolb.
Pöltuzin, -a, pl. -y, sm.
I^albeä ©u^enb, §atbbu|enb n.
Polubrany, adi. ^albange=
fleibet.
Poluczony, adi. f;albgelc{)rt.
Pölwalcowaty, adi. f)alb
tDoIjenförmia.
Polwalczyk, -a, pl. -i, sm.
|)albn)ol3e /., (ard)ite£tonifc^e
3Serüerung).
Polwiadro, -dia, pl. -dra,
sn. ; Polwiaderko, -a ^^Z- -a
sn. (jalber (Stmet.
Pölwiecze, -cza, pl. -cza,
Ä?j. balbeö Q^O'^^uni^ftt-
Polwozie, -zia, pZ. -zia,
«n. ; Pölwözek, -zka, pl. -zki,
sm. ©epäctsfarren m. ; j8orbet=
toagen m.
Polwyrob, -robu,p?. -roby,
am. ^albptobuft n.; — pudlowy
3iof)fc^tcnen /. ; — spawalny
ge5cl)roeifitcö ^albprobuft.
Polwysep, -spu, pl. -spy,
sm. §albin)el /.
Polzegarze, -rza, pl. -rza,
sn. ^niölfftunben-Ufjr /. (im
©egei^fa^ 3uv Sßierunb3iDan3ig=
ftunben=Ut)r).
Polzlotek, -tka, pl. -tki,
sm.; Polzlotowka, -ki, pl.
-ki, sf. ^albgulbenftüdE n.
Polzlobek, -bka, pl. -bki,
S7n. :üiertel^o^lIef)Ie /.
Pölzywy, adi. f)alb'
Icbenb(ig).
Poty, adv. biä ba^in, jo
lange, \o roeit.
Poiniej, adv. fpäter; fiel^e:
POZDO.
Pozny, adi.:, Pozno, adv.
fpät; za -o ju jpät; -o w noc
siedzieli fic fofeen jpät in bie
3ta(|t; juz -o eäift fi^onfpät;
-inegruszkibiefpäten 33itnen;
-zniejsi pisarze bic ipäleren
Sc^riftfteUer; az do -inej no-
cy biä in bie jpäte Stacht f)in=
ein ; -y jeczmieü ©pätgetfte
/. ; -y groch ©päterbfc /.
Pra-, eine untrennbare ^ax-
tt!e[: Ur=.
Prababa, -by, pl. -by, sf. ;
Prababka, -ki, pl. -ki, */.
Urgrofemutter /., 2l^nfrau /.
Praca, -cy, pl. -ce, sf. 2lr=
beit/., äJiül^e/. ; — umysJowa
geiftige Slrbeit /. ; — maszyn y
älrbeit, ^eiftung /. einer 5ÖIa=
fc^ine ; — raechaniczna me=
(^onifcbe 2trbett; — ogniowa
baä treiben beä SReiterä;
przywyknac do -cy fid) an bie
arbeit gemijl^nen ; iyc, bedziesz
z -cy rak twoicb bu rcirft Don
beiner |iänbc Strbeit leben;
— niewdzieczna unbanfbare
2itbeit5 jego uczone - ce
feine geIeJ)rtcn Slrbeiten; zo-
stal nagrodzony za -ce er
rourbe für feine 3JJül^e belohnt ;
wiele mnie to -cy kosztowalo
e§ f)at mic^ Diel DJübe gefoftet ;
to moja gorzka — baä ift mein
faurer ©c^roeift.
Pracodawca, -cy, pl. -cy,
sm. Slrbeitgeber m.
Pracowac, cuje, -walem,
va. unö vn. imperf. arbeilen ;
on -cuje ua nasza zgube er ar=
beitet an unferem Untergange;
-watem przez cala noc id) ar-
beitete bie ganje Jiadjt l^inburc^ ;
— dla ogölnego dobra für ba§
aUgemcine aBoljt arbeiten ; -cuj
a Bog ci dopomoie arbeite unb
©Ott roirb bir f)elfen ; szczerze
nad tem -walem icf) i^abe eä
mit n)aJ)rem ©ifer betrieben;
— nad kirn jmnbn bearbeiten ;
-cuje nad soba, by sie opa-
nowac id^ trad)te eifrigft,
micft ju be^errfd)en ; — na ka-
walek chleba burc^ 2lrbett fein
tägliches 33rob üerbienen.
Pracowanie, -nia, sn. 2lr=
beiten n.
Pracowitosc, sei, sing.
<an^6/. 2lrbcitfamfeit/., raft=
lofe Sätigfeit, ßmfigfeit /.
Pracowity, adi. ; Praco-
wicie, adv. arbeitfam, tätig,
emfig; mü^fom, mü^CDOÜ;
diugie i -te poszukiwania
lange unb emfige Stad^for»
fcl)ungen.
Pracownia, -ni, pl. -nie,
sf. äCrbeitöftube /., 2lrbeit^=
räum »?., 2trbeitsgimmer n\
SBerfftatt, SBerlftätte /.; —
reparacyjna SReparatutroerf»-
ftätte; — telegraficzna %i\t^
grapf)ena)erfftatt; ' — zestaw-
nicza äJiontiernierfftättc; —
chemiczna d)emif^e§ iiabo=
ratorium.
Pracownica, -cy, pl. -ce,
sf. 2lrbeiterin /.
Pracownik, -a. pl. -cy, sm.
3lrbeiter vi.
Pracz, -a, pl. e, sm. 2Cä=
fd)et »!., SBaller m.
Praczka, -ki, pl. -ki, sf
SCBäfc^erin /., Sßafc^frau /.
Prac, piore, pierzesz, pra-
lem, va. imperf maf^en,
— kogo jmnbn fd)logen, l^auen.
Pradawny, adi. uralt.
Pradziad, -a, pl. -y ober
-dowie sm. Urgtofenater m.,
Uraf)ne m. ; miecz -döw baä
Slbnenfcbroert.
Pradziadowski, adi. ur =
grofeüätertict), oon ben SlEinen
^errüljrenb.
Praglec, -glca, vi. -glce,
S7n. g-rül;flad)ä m.
Pragnacy, adi. bürftenb,
roiinfd^enb, begeljrenb.
Pragnac, -gne, -gniesz,
-gnatem, va. unb vn. imperf.
bütften ; roünfd^en, begehren,
ftcö nad) etroaö fcl)nen; -gne
pokoju id^ fe^ne mirf} nad$
Jvrieben ; -gnal^bym dostac
te posade ic^ mödE)te fel)r
biefe ©teHung bekommen; ni-
czego tak goraco nie -ne, jak
widziec cie szczesliwym i^
iDÜnfcbe nic^tä fo fe^nlid^, roie
bic^ glüdElic^ ju fel)en; ja tylko
twego dobra -ne id) rcünfdie
nur bas Sefte für bic^.
Pragnienie, -nia, ^^ -nia,^
sn. Surft m.\ — mied Surft
^aben; — gasic ben Surft Iö=
fd^en; umieram z -nia icft t)er=
burfte; Segierbe /., Slrad^ten
)»., Sßunftf) »n. ; — chwaly
3iu^mfucf)t /.
Praktycznosc
93
Prawie
Praktycznosc, -i, sf. Slug»
lieit /., @rta^rung /., 35rauc|=
barleit /.
Praktyczny, adi.-., Prak-
tycznie, adv. praftifc^.
Praktyk, -a, pl. -cy ober
-owie, sm., ^raltifuä w., er=
fal^tener ÜJJann.
Praktyka, -ki, pl. -ki, sf.
1) 45raEiö f., ©tfa^rung /. ;
mied wiecej -ki jak teoryi tne^r
^rajis als %%zox\t f)a5en; -ke
porzucic bte ^rajtä aufgeben ;
■wiem to z -ki ic^ n)ei§ eä aus
(Srfafirung ; — lekarska ärät=
lidje ^rajiä-, 2) -'ki, pl. Äunft=
griffe i?^.; 3tänfe _?;Z., 3tn=
fd^Iäge jo^
Praktykant, -a, 2>Z. -ci, *?«.
^ra!tifant m.; ^raftifuä m.
Praktykantka, -ki, sf. -ki,
sf. «ßraftifantin /. ; erfaf)rene
$erfon.
Praktykowac, -kuje, -wa-
lem, va. unb vn. imperf. 1)
praftijieren, auäüfien; 2)SRänfe
fd^miebcn.
Praktykowanie, -nia, iH.
-nia, sn. ^caftijieren n.
Pralnia, -ni, pl. -nie, sf.
Sßafctiflube /., anSäfc^erei /'.,
^u^erei /.
Pralnik, -a, pl. -i, sm.
Sßafc^bleuer m., SEafc^^orj «.,
SBafclpracEer m.
Pralactwo, -wa, pl. -wa,
sn. ^i>rälatuc/., ^tälatenn)ür=
be/.
Prälat, -a, pl. -ci, s?m. «ßtös
tat m.
Pranie, -nia, sing. tant. sn.
SBafc^en n. ; öauen «. ; wielkie
— grofee 5ßä)c^e.
Praojciec,-ojca, pl. -cowie,
sm. (Stammoater m., Utnater
m.. Urafine m., S5orfal^r m.
Prapapier, -u, pl. -y, sw.
^ap^rusftaube/. (Cypems pa-
pyrus).
Praprababka, -ki, pl. -ki,
sf. Ururgro^mutler /.
Prapradziad, -a, pl. -owie
ober -y, sm. Uturgroloater m.
Praprawnuczka, -ki, pl.
-ki. sf. Uiurenfelin /.
Praprawnuk, -a, pl. -i, sm.
Ururenfel m.
Prasa, -sy, pl. -sy, sf.
treffe/.; — oliwna DIpreffe;
— drukarska SBuc^brucEer;
pceffe; — do kopiowania
Hopierpreffe, Sopiermaf^ine
/. ; — do prostowania szyn
©c^ienenpreffe; — do proby
rur plomiennych ©iebecol^l=
probtermafc^inc/.; — hydrau-
liczna [j^brauüfd^e |5ceffe ;
— srubowa ©c^raubenpreffe,
^Jrägeroerf n.; cala — mil-
cisy o tem bte gan3e ^ßreffe
fd^roeigt barüber.
Prask! iterject. plau^!
Praskäc, -kam, -kalem,
vn. imperf. ; Prasknac,
-kne, -kniesz, -knalem, vn.
perf. flatfc^en, planen.
Prasol, -a, pl. -y ober
-owie, sm. ©aljoerfäufer »?.,
®aI;ifaftor m.
Prasolka, -ki, pl. -ki, sf.
Satjnerfäuferin /.
Prasolstwo, -wa, sin(/.
taut. sn. 1) ©aljfianbel m.;
2) ©teuer /. com ©aljl^anbel.
Prasowac, -suje, -walem,
va. imperf. ; 1) preffen, feltern;
2) bügeln, plätten.
Prasowaczka, -i, pl. -i sf.
'öüqletin /.
Praszcze, -szczecia, pl.
-szczeta, sn. 1) Spießrute/.;
,2) -szczeta ^Z. 3lotf., ^ein/.
Praszczur, -a, ;;»?. -y, sn.
1) Ururofjne m.; 2) Urur=
enfel m.
Prasnik, Prasnica, Pra-
sny fie^e : Przaznik, Frza-
znica, Przazny.
Prawak, -a, pl. -i, sm.
Siec^ts^änber m. (öer fic^ ber
recöten |)anb bebient).
Prawda, -dy, pl. -dy, sf.
1) 3Bo§r^eit /. ; to — nieza-
przeczona baä ift eine au§=
gemadite SBal^r^eit ; zbli^yc
sie do -dy najbardziej ber
SBo^r^eit am näd^ften fom»
men; podlug -dy ber 2Ba^r^eit
gemä^ ; — w oczy kole 2Ba^r=
^eit l^ört man ungern; po-
wiedz -de fag bie äBa^r^eit;
za -de fürroal^r; do -dy roal^r»
l^aftig, roirflic^; zamilowanie
-dy 5lSaf)r§eit5 liebe f.; czysta
-da bie reine SBa^r^eit; za
-de powiadam warn roa^rlic^,
ic^ fage eud^ ; 2) ©d^üffelring
m., ©d)üffelfranj m.
Prawdolubca, -cy, pl. -cy,
sm. SBat)r^eitäfreunb m.
Prawdolubny, adi. n)af)r=
f)eit€liebenb.
Prawdomowca, -cy, pl.
-cy, sm. 2öaf)r^eitsfpre^er m.
Prawdomownosc, -sei,
sing. tant. sf. atatitJ^aftigteit
/., 2Bapr^eit§liebe /.; aiuf=
ridbtigfeit /.
Prawdomowny, adi. realer»
rebenb, rca^rtieitäliebenb ; auf»
riditig.
Prawdopodobienstwo,
-wa, pl. -wa, sn. SiSa^rfc^ein»
üc&feit /.
Prawdopodobny, adi.
Prawdopodobnie, adi;. xoaijXi
fd^etnl'ic^.
Prawdzic, = sprawdzac.
Prawdziwosc, -sei, sing,
tant. sf. SBa^rfiaftigfeit/. 2Birf=
lic^feit f., ©loubroürbigleit f. ;
Sdöt^eit /.
Prawdziwy, adi. Praw-
dziwie, adv. roirnid^, roatir,
roal^rfiaftig ; ec^t ; -we zdarzenie
eine roafire Segebenl^eit ; to
-we perly ba§ finb ec^te
perlen.
Prawica, -cy, pl. -ce, sf.
SRec^tc /., redete §anb /.
Prawiczka, -ki, pl. -ki, sf.
Jungfer/.
Prawie, -wie, -wilem, va.
imperf. fngen, erjäl^ren, reben,
fprec^en, fc^roa^en; = Powia-
dac; — moraly SRoral pte=
bigen; — duby alberneg 3cu9
Dorbringen.
Prawidelko, -ka, pl. -ka,
sn ^tättlein n.
Prawidlo, -la, pl. -la, sn.
1) üineal n.; 2) Sleirooge /.;
3) ©tiefetE)ols n., ©tteferieifte
f.-, 4) iBorfc^rift/.; 5) Se^re
f., ©4lcibIone /. ; — blachowe
«Icc^Ie^re; — do köl 3iäber=
fpurlel^re; — do naciuania
pokladow ©(^roeUenlel^re,
Sereltebre.
Prawidlowosc, -sei, sing,
tant. sf. Süegelmäpigfeit /.
Prawidlowy, adi. rege[=
mäfeig, regelrecht.
Prawie, adv. 1) faft, bei'
na^e; zabrai — wszystko er
bat faft alleä roeggenommen;
on jui — tak wielki jak ja
er ift faft fo grofe roie i6)] 2)
gebörig, porft^riftämäfiig, gc-
fe^mä|ig.
Prawiejaszczur
94
Precel
Prawiejaszczur, -a, pl.
-j, sm. (plesio saurus) foffileä
^roEobil.
Prawnictwo, -wa, sn.
3lec^t3funbe /., SRed^tStoiffen»
fc^aft f.
Prawniczka, -ki, pl. -ki,
sf. 3iecf)tögeIel^rte/.,Surtftin/.
Prawniczy, adi. Praw-
niczo, adv. 9tecl^tggelef)rten=.
Prawnik, -a, pl. -cy, sm.
3tec6t§gelcr)cte(t) ?«., ^ut\\t m.
Prawnuczka, -ki, pl. -ki,
sf. Utenfelin /.
Prawnuk, -a, pl. -i, sm.
Urenfel m.
Prawny, adi. SRec^täs, ®e=
feH gefc^lic^r 9efe|mä^tg; -ne
postepowanie gcfc^Itdöeä S5er=
fal^ren ; -ne przeszkody gefe|=
Itcfee $inbcrniffe.
Prawo, -wa, pl. -wa, sn.
1) Sied)! «. ; Seved^tigung /. ;
iakiem -wem mit roelcfeem
3tecfete?; dochodzic swego -wa
fein 3te^t »erfolgen; utrzy-
mac sie przy swojem -wie
fein 3tec^t Bel^aupten; sto-
sownie do -a red^tmä^tg;
przeciw prawu red^tötribrig ;
ten czyn daje ci — do mojej
przyjaiai biefe Sat gibt bir
ein atecfit auf meine greunb»
f^aft; nie masz do tego -wa
bu ^aft feine SBereditigung
baju; 2) ®efe^ n., IRt^i n.\
stosownie do -wa gefc^mäfiig
studyowac -wa bie Siedete ftu=>
bieten; — wekslowe, ban-
dlowe 2Bed^feI=, §anbelö=
red^t; — wywJaszczania ®nt=
eignungSred^t ; 3) 2tnfpru(^
m.; on rosci sobie -wa
do korony er mad^t älnfprüc^e
auf bie Ärone.
Prawobierca, -cy, pl, -cy,
sm. Se^nämann m.
Prawodawca, -cy, pl. -cy,
sm. ©efe^geber m.
Prawodawczy, adi. gefe|=
gebenb.
Prawodawstwo, -wa, 2^^-
-wa, sn. ©efe^igebung /.
Prawolomca, -cy, pl. -cy,
sm. Übertreter m. beS ®e=
fetieg.
PrawomocnoBÖ, -hci, sing,
tavt. sf. ailec^tsfraft /.
Prawomocny, adi. red^tä=
fräftig.
Prawoslawie, -wia, sing,
tant. sn. gried^ifd^'orti^oboEes
©laubenöbefenntniö; grte=
c^ifc^^ort^oboje (nic^tuniette)
ßirc|e.
Prawoslawny, adi.; Pra-
woslawnie, adv. ortj^obof,
griecfeifd):nt4tuniert.
Prawosd, -.4ci, sing. tant. sf.
3fJecfet«cf)!ett /., Sopalität /.
Prawoslaz, -u, sing. tant.
sm. (Althea) ©ibifc^ m. ; =
Topolöwka.
Prawowac sig, -wuje,
-walem, vr. ^ßroje^ fül^rcn,
einen Stei^täftreit füfiren, pro=
jeffieren.
Prawowiernosc, -sei, sing,
tant. sf. SRec^tgläubiglcit /".
j Prawowierny, adi. Pra-
I wowiernie, adv. rechtgläubig.
Prawowitosc, -sei, sing.
I tant. sf. Segitimität f.
i Prawowity, adi.; Prawo-
' wicie, adv. legitim.
Prawoznawca, -cy, pl. -cy,
sm. 3lecfetgfenn«r m., 9lec§t§=
funbige(r) m.
Prawoznawstwo, -wa,
sing. tant. sn. Stecfetälennt»
ntg /., SRec^tstunbe f.
Prawy, adi. 1) rec^t; -wo
skrzydlo armü ber redete
gtügel ber 2trmee; boli mnie
-wa reka bie recl)te §anb tut
mir roe^; on jest moja -wa
reka er tft meine rechte ^anb ;
2) red^tlid^, red^tfd^affen ; to
— czJowiek ba§ ift ein recfet' ]
f d^aff ener 2Jf enf d^ ; 3) e^t, wa^r ; 1
najmniej panowie maja -wych j
przyjacioü a najwiecej po-
cblebcöw bie grofien lierren '
l^aben roenig ed^te greunbe, ober
Diele ©d^meic^ler.
Prazma, -my, pl. -my, sf.
^rafem m., ^ßrafer m., Sauc|=
ftein m.
Praznik, -a, pl. -i, sm.
Äird^meffe /., itir^roei^feft n.
Prazelnia, -ni, pl. -nie, sf.
JRöftungäpIal m., Stöftftätte f.,
SRöftc /.
Praielnik, -a, pl. -cy, sm.
1) 3töfter m., Sloftfü^rer m.,
®r;<röfter m.] 2) 9iöftgetDÖIbe n.
Prazelny, adi. Stöft»; —
piec Siöftofen m., glammen-
röftofen; — piec mmfordzki
Äallofen.
Prazenie, -nia, sing. tant.
.sn. Siöften «. ; — rud Siöftung
/. ber (grje.
Prazmo, -ma, pl. -ma, sn.
geröftete nid^t gereifte ^f)ve^
geröfteter SBeijen.
Prazucha, -cby, pl, -cby,
sf. ^eibefterj m. ; -cby pl. ge=
börrte 2Jtel^I!tö6e pl.
Prazyö, -ze, -iysz, -ijiem,^
va. imperf. pregeln, röften
börren; — krnszcze SDietaHe
Jementieren; slonce -zy bie
©onne brennt; — z armat
mit ©ef^ü^fcuer überf^ütten.
Prad, -u, pl. -y, sm.
Strömung /.; (Strubel m.,
2Birbe[ m.; — bierny 'Siu%t='
ftrom m., fonftanter ©trom;
— czynny 2lrbeitäftrom ; —
elektryczny eleftrifc^er ©trom ;
— wzbudzony ^nbuftionä»
[trom; — zmienny Sßed^fel»
ftrom; niesiony -dem Dom
©tromc getragen; nowe -dy
w literaturze neue ©trömun=
gen in ber Siteratur.
Pradomierz, -a, pl. -e, sm.
©tromquabrant m. ; — Volty
syoltameter m.
Pradoskaz, -u, lü. -y, sm.
©aloanoftop m.
Pr^dowina, -ny, pl. -ny,
sf. im ©trombette feftgeronn»
ter Saumftomm.
Pr%dow6d, -wodu,_p?. -wody,
sm. iieitungibral^t m.
Pratek, -tka, pl. -tki, sm.
©erte*^/., ©tiJdEIein «., Stäb=
lein n., bünnc 3Jute; ©taub=
faben m. ber SÖIüten.
Pr^tniakowe, -wycb,^Z«r.
tant. (bryaceae) g^amilie ber
Saubmoofe.
Pratnik, -u, pl, -i, sm.
(bryum) Saubmooögaltung /.
Prazka. -ki, pl, -ki, sf;
Prazek, -zka, pl. -Äki, sm.
©treifc^en n.
Pr^zkowaty, adi. geftrcift,
ooH Streifen.
Prebenda, -dy, pl. -dy, sf.
^^Jräbenbe /., 5ßfrünbe /.
Prebendarka, -ki, pl. -ki,
sf. ^frünbnerin /.
Prebendarz, -a, pl. -e, sm.
^frünbner m.
Precel, -cla, pl. -cle, sm.
»rejel (^rejel) /.; = Obwa-
rzanek.
Preceptor
95
Pr§dki
Preceptor, -ra, pl. -rzy,
sm. Üi\)Xtr: m., ^räjeptor m.
= naiiczyciel.
Precyoza, pl. -z6w, sf.
Äoftbarteiten pl., ^ßretiofen pl.
= kosztownosci.
Precyzya, -zyi, sing, ta-nt,
.9/. «ßtäjifton /., aifurateffe /.,
©enouigleit /,; = scistosc,
dokladnosc.
Precz, adv. voiQ, ^in, fort;
isc — roe^getien; — ode mnie
ge^c mir Dom Seibe, toeg mit
bir; — stad pade bi^ l^inraeg;
— z tem roeg bamit.
Predestynacya, -cyi, pl.
-eye, sf. 33ort)erbeftimmung/.,
^robcftination /. ; = przezna-
czenie.
Predominowaö, -nuje, -wa-
lem, vn. imperf, norl^errfc^en ;
= gorowac, przewazac.
Predykat, -u, pl. -y, stu.
^räbifoi n. ; = przydomek,
tytuJ.
Prefekt, -a, pl. -kci, stn.
^räfeft m. = przeJoi&ony (po-
wiatu, zakladu, bursy).
Prefektowa, -wej, pl. -we,
sf. bie %tau beö ^^räfeften.
Prefektura, -ry, pl. -ry,
*/. ?ßräfeftur /.
Preferans, -a, pl. -y, s7n.
^reference /. (Äattcnfpiel).
Preferencya, -cyi, pl. -eye,
sf. SBorliebe /. ; Sorrang m. ;
58or;iUg m. = pierwszenstwo.
Preferowac, -rnje, -walem,
va. imperf. mefir lieben; =
wolec.
Prejudykat, -u, ^;. -y, sm.
3Sorbeicl)eio m.
Preludyum, indecl. sn.
^rälubium m., SBorfpiel m.
Premia, -mii, pl, -mie, sf.;
Premium, indecl. sn. 5ßretS
m., ^rämium ». ; premium
szkolne ©cbu[prei§.
Premiant, -a, pl. -ci, sm.
^rdmiant m., ^retöträger m.
Premiantka, -i, pl. -i, sf.
^rämiantin/., ^reisträgerin f.
Premiowac, -iuje, -waüem
va.perf. prämiieren, mit einem
^^retfe aus3cicf)nen ; einen ^reiä
juerlennen, jufprec^en.
Prenumerata, -ty, pl. -ty,
sf. Sßorausbeüablung /.; ^rä=
numeration /., Sttbonne ment n. ;
= PrzedpJata.
Prenumerator, -a, pl. -rzy,
sm. Slbonnent w., UJorauäbe»-
jabfer m.
Prenumeratorka, -ki, pl.
-ki, sf. ?lbonnentin /., S3or=
auöbejal^Ierin /.
Prenumerowac, -ruje,
-walem, va. imperf. abon=
nicren, ooraugbejaf^len, prä=
numerieren.
Preopinant, -a, pl. -a, sm.
33orrebner m. = poprzedni
mowca.
Preparacya, -cyi, pl. -eye,
sf. ^rdparation /., SJorberei»
tung /. ; = przygotowanie.
Preparat, -u, pl. -y, sm,
Präparat n, ; — anatomiczny
anatomifc^eö Präparat; —
chemiczny döemifdieä ^räpa=
rat.
Preparowac, -ruje, -wa-
iem, va. imperf. präparieren.
Prerogatywa, -vfj,pl. -wy,
sf. 3Sorrea)t «., ^rärogatioe /". ;
— krolewska tijniglic^e 3Jlac^t=
befugniö, '^rärogatiue.
Preskrypcya, -cyi, pl. -eye,
sf. S^erjä^rung /. ; = Prze-
dawnienie.
Preskrypt, -u, pl. -y, sm.
SSorfc^ri|t /., Sefe^l m.; =
Przepis.
Pretekst. -u, pl. -y, ißor»
rcanb m.', = Pozor.
Pretendent, -a, pl. -ci, sm.
Seroerber m., ^rätenbent m.;
— do tronu, do korony
S^ron», Äronprätenbent; —
do reki tej panny ein 33e=
roerber um bie |)anb biefeg
gröuleinö.
Pretendowac, -uje, -wa-
iem, va. unb vn. imperf.
2Infprüd)C ergeben, praten=
bieren, fic^ beroerbcn; —
o posade fic| um einen Soften
beroerben,
Pretensya, -syi, pl. -sye,
sf. StnfprucQ m., ^^orberung/.,
^4irätenfion /•; roscic sohle do
kogo -sye 2(nfprü(^e, ^yorbe^
rungen an jmnbn ftellen ; czlo-
wiek pelen -syi ein anfpruc^€=
DoHer SRenjcl; on rosci so-
bie -sye do korony er ma^t
2lnfprüc5c auf bie ^rone.
Pretensyonalny, adi. ;
Pretensyonalnie, adv. an=
fpruc^gDoü, prötentiö^.
Prewet, -u, pl. -y, sm. 2lb'
tritt m., Slbort m.
Prezbyterianin, -na, pl.
-nie, sm. ^5re5bi)teriflner wi.,
fd£)ottifd)er 3{eformierter.
Prezbyteryum, indecl. sn.
«ßfarrroo^nung /. ; ^reäbr)te=
rium n,
Prezent, -u, pl. -y, sm.
©efc^euf n., ^röfent «. ;= Po-
darek.
Prezenta, -ty, pl. -ty, sf.
^räfcntatton/., ^räfentatione»
re^t n.; Sefe^ungSoorjc^lag
«?.; — na te posade bie
^räfentation für biefen Soften;
otrzymai -te na probostwo er
rourbe für eine Pfarre t)or=
gefcfitagen.
Prezentowac, -tnje, -wa-
lem, va. imperf. prä)entieren,
Doritellen; bas ^^räfentationS'
red^t aueüben; — kogo na
probostwo imnbn für eine
Pfarrer oorjdjtagcn.
Prezerwatywa, -wy, pl.
-wy, sf. 2lbn)et)rmtttel n.,
^räferoatioe n.
Prezes, -sa, pl. -sowie, sm.
Gräfes m., ^räfibent w., 33or=
fi|enbe(r) m.
Prezesowa, -ej, pl. -e sf.
^räftbentin /.. 5Sorfi^enbe /'.;
grau beö ^räfibentcn.
Prezesostwo, -wa, sn. 1)
^räfibentenomt n., -^räfiben=
tenroürbe/.; 2) ber ^räfibent
unb beffen ©emablin.
Prezydent, -a, pl. -ci, sm.
^räfibent m., SSorftanb w.,
Dbmann »i.; — miasta SBür-
germeifter m.
Prezydowaö, -duje, -wa-
lem, vn. imperf. präftbieren,
ben SSorft^ rühren.
Prgciak, -a, pl. -i, sm. (ba-
culites) ftabförmtgc Sötufd^elart.
Prgcik, -a, pl. -i, sm. 1)
(Serie/., 3iute /.; 2) ©taub»
faben m. ber SBlüten ; 3) 5«erebe=
lungg», ^fropfreiö n.; — szta-
bzokowy @ciöaupfropfi)afcn m.
Prfcikowaty, adi. ftaub»
fabenförmtg.
Prgcikowy, adi. ftangen»
förmig.
Prgciusko, Pr§dziusko,
udr. duBerft fc^neü.
Prg dkl, adi. ; Prgdko, adv.
1) fdE)nea, rafc^, gefc^roinb, ftinf,
Pr§dkobiegacz
96
Procesya.
jä^; -ki kon ic^netteS ^^ferb;
-ka decyzya raf c^er (gntfctitu^;
-ka smierc ein iä^er Zoi',
-dzej fc^neßer, e^er, früher;
im -dzej tera lepiej je et)er,
befto bcffer; -dzej albo p6£niej
früher ober jpäter, über lurj
ober lang; 2) übereilt, l^eftig ;
to — czJowiek baä ift ein
j|äfj;?orniger afienfd^. j
Prg dkobiegacz, -a, pl. -e,
stn. ec^nelläufer m. |
Prgdkolotny, adi. f^netl=
flieqenb. ^ _ !
Prgdkomöwnosc, -sei,
sing. tant. sf. jc^neUeä Sieben-,
bie ®abe jc^neEer 3iebe.
Pr§dkomowny, adi. j^neE=
reöeno.
Prgdkomierz, -a, pl. -e,
sm. ©efc^ioinDigfeitämeffer m.,
Sac^pmeter m.
Prgdkonikly, adi. jd^neK
üerfdjrotnbenb ; Derc<än9Uci^.
Prgdkonogi, adi. jc^neß=
{üfeiq. [flte&enb.
Predkoplynny, adi. f c^neH=
Prgdkosc, -i, sf. 1) ®e=
^cbroinöigfeit /., ©c^nettig»
fett/. ; — biegu pociagu ^V.qß=
gef c^roinbigf eit ; — dozwo-
ioua äutäjftge (SJef c^roinbigf eit ;
— katowa «ffiinfelgefd^roin=
bigleit'; — obrotowa Um= |
bre^ungägefc^rotnbigfeit ; _—
op6£uiona üerjögerte (Sejc^roin' |
bigleit; — poczatkowa 2ln=
fongögefdE)roinbig!eit; — przy-
spieszona beschleunigte ©e» |
fc^TOinbigfeit; — ttoka Äol»
bengej^roinbigfeit f.\ — wy-
ciekania plynu 21u§flu|tge=
^roinbigleit ; 2) ^eftigfeit >'.,
Übereilung /. ; Sä^jorn m.
Prf dziuchny, adi. \ Pr§-
dziuchno, adv. äufeerft jd^nell.
Prfga, -gi, pl. -gi, sf.
©treifen m.\ ©triemen m.; -gi
miec na caiem ciele Striemen
am ganjen fiörper f)aben.
Prggierz, -a, pl. -e, sm.
«Pranger m.; pod -em kogo
postawic jmnbn an ben ^ran»
ger fteHen.
Pr§gowaty, adi. geftreift.
Prfgowiec, -wca, pl. -wce,
sm. Saden^örnc^en «., ®in-
l^ötnd)en n.
Frft, -a, pl -7, sm. l)9lute
/., (^eite /., ©pi^rutc f.,
©tange/.; ©tab m.; ©ticl m.,
— hamulcowy S3remjenjug=
[tange ; — kierowniczy Seit»
ftange; — mimochodowy @r=
äentrifftange-, — naciskowy
hamulca SSremfenbrücfjtange;
— poziomy do zwrotniej Sßerf)«
feläugftange ; — przewodowy
SSerbinbungöftange; — swidra
33o^r[pinber /.; — zaprze-
gowy Äuppeiftange; — zna-
cznika SRieget m. be§ ©treid^» j
' ma|eä; 2)3iute/.(Sängenma|);
I — kwadratowy Cuabratrute. |
j Pr§tnia, -ni, pl. -nie, sf.
1 f)oarlou^ m.
\ Pretooczek, -czka, pl.
-2zki,^ sm. ©tielauge m., ©ttel=
träger m.
Prftowiec, -wca, pl. -wce,
sm. ©preuftein »?., ©fapoUtl^
m., ©tengetftein m.
Prgtowy, adi. ©tedcn»,
® arten».
Prezacz, -a, pl -e, sm.
©prei'je /., ©pannjo^ n.,
©trebeflenget ?«., ©Epanfionä»
traft /.; 2luäöef)nungötä^ig=
feit/. ^ ^
Prfznosc, -sei, smg. tant.
sf. ©pannfraft/., «ttuäbe^nung
1/., ejpanfion /, @Epan[ionö=
fraft/.,2lusbe^nung9fäE)igfeit/".
I Prfzyc, -ze, -*ysz, -±jiem,
va. imperf. fponnen, be^nen,
i au5bet)nen ; — sie fi^ Irumm
' roerfen.
Primadonna, -uy, pl. -ny,
sf ^rtmabonna/., erfte ©än=
gerin.
Probacya, -yi, pl -re, sf.
^tobejeit /'. in einem Cröen;
5?Iofterprüfung /.
Probant, -a, pl -i'', sm.
1) @rfahrene(r) m.\ 2) einer,
ber bie Drbenäprobejeit befte^t.
Probantka, -ki, pl -ki, sf.
eine, bie im Älofler ibre %xobi='
jeit befielt. [öeroeiöw.
Probata, -ty, pl -ty, sf.
Probierczy, adi. probier» ;
-cze iglice ©tridinabeln pl ;
kamieü -czy ^robierflein m.
Probierka, -ki, pl. -ki, sf.
5probier59linöer m.
Probierstwo, -wa, sincj.
I tant. sn. ^^Jrobierfunft f.
Probierz, -a, pl -e, sm.
' «lirobierer m., äßarbein m.,
' ajlünä=, Sergroorbein m.
Problemat, -u, p>l -a, sm.
^:probrem n., ätufgaoe /.
Problematyczny, adi.
Problematycznie, adv. rät=
felfjaft, fraglich, problemotifd^.
Probojowy, adi. — szpona
2BiDerI)afen m., §äfc^en n.
Probostwo, -wa, pl -wa,
sn. %\axtcimi «., $rob[tei /.,
Pfarre /.; ^Marrgebäube n.,
«PfarrerSroo^nung /.
Proboszcz, -a, pl -e, sm.
^>farrer m., ^robft m.
Proboszczowski, adi.
«Pfarrer», «ßrob[t=.
Proboj, -boju, pl. -boje, sm.
1) 2)urd)icf)täger m.\ SDurd^»
fdliag m., auäfd^Iageifen «.,
«oc^etfen «.; 2) ©tielfioben
JH., aSor|a(ter m.
Proca, -cy, pl. -ce, sf. 1)
©dileuöer /.; jj^k z -cy bti^=
jc^neO, oogelfc^neK; 2) ®riE=
jc^lange /
Procar, -a, pl -rzy, sm.;
Procnik, -a, i)l. -cy, sm.
©d)leuberer m.
Proceder, -u, pl. -y, sm.
i 1) ©eroecbe n.\ 2) SSerfa^ren
• n., §anblungöroeifc /., ^roje«
bur /
Procederowe, -wego, smg.
tant. sn. ©eroerbefteuer /.
Procederowy, adi. ®e=
n)erbe=.
Procedura, -ry, pl -ry, sf.
SSerfaljren n.; = Postepowa-
nie.
Procent, -u, pl -y ober
-a, sm. ^.projent n.; -a pl.
3infen pl, ^ntereffen pl; ü-
chwiarskie -a 2Buc^erainfen
pl; brac wysoki — od kogo
^o^e 3in)en üon jmnbm ne^=
men; jeszcze nie zaplacil -u
er ^at bie Sinfen nod^ nic^t
beja^It; oddam ci to z -em
id) roerbe eä bir mit Sinken
, roiebergeben, (bilDl.) id^ roerbe
eä bir ^eimja^Un.
Procentowaö sif, -tuje,
-walem, vr. 3infen tragen.
Proces, -u, pl -a, sm.
^rosef5 m.; — cbemiczny
c^emiic^er ^roje^.
Procesowaö sif, -suje,
-walem, vr. projeffieren.
1 Procesya, -syi, pl -sye,
I sf. ^rojejfion /., Umgang m,;
Procesyonalny
97
Promenada
jutro bedzie -sya morgen tütrb
eine ^rojeffton abgel^alten;
z -sya isc an ber ^rojcffton
teifne^men.
Procesyonalny, adi. ; Pro-
cesyonalnie, afZtJ.projefl'ionä-
möBig.
Proch, -u, pl. -y, sm. ^ul«
Der n.; ©taub w. ; —
strzelniczj ©d^iefipulDer ; —
weglowy Äo^Ienftoub, ©ie^»
ftaub ; z -u powstales w —
sie obrocisz au§ ©taub
bift bu entftanben unb ju
©taub rcirft bu rcerbcn; -u
zniesc nie modz ba§ ^uloer
nic^t ried^en Kinnen; strzelac
bez -u inä Slaue fc^te|en;
(bilbl.) lügen, auffc^neiben.
Prochowac, -chuje, -wa-
tem. va. imperf. beftauben,
ftauben.
Prochowe, -wego, sing,
tant. sn. ©elbftrafe / für (Sr=
fd)iefeen eine§ S'^Ö^'^unbeä.
Prochownia, -ni, pl. -nie,
sf. 1) ^utcecmü^Ie f. ; 2) %v^U
oermaga'jin n., 5ßuloer=
türm VI.
Prochownica, -cy, j)^- -ce,
sf. ^ulüerbüc^fe /., $utt)er=
^orn n.
Prochownik, -a, yl. -cy, sm.
^PuloermüHer m., ^uloerfa»
brüant m.
Prochowy, adi. ^ulücr«».
Prochowka, -ki, pl. -kl,
sf. 1) (Clatbrus) SBofift m.,
©tauber m , ©taubjc^roamm
m. ; 2) aSeftübben n. be§ SKeis
rer§.
Procznik, -a, pl. -i, sm.
(Coricus) ©c^neQfildö 7n.
Producent, -a, pl. -nci, sm.
(Srjeuger m., ^robujent m.',
= Wytworca.
Produkcya, -cyi, pl. -eye,
sf. ®r3eugung /., ^robultion
/. ; = Wytwarzanie.
Produkcyjny, adi. ^ro=
buIttons=.
Produkowac, -kuje, -wa-
lem, va. imperf. 1) erjcugen,
probujiereu = wytwarzac ;
2) Borbringen, oorjcigcn =
okazac; — sie vr. fic^ probu=
jieten, fic§ geigen, ?ßroben ab"
legen, feine Äunft geigen; =
Popisywac sie.
Produkt -u, pl. -y, sm.
Slowaik polsko-niemiecki.
©vgeugniä n., ^robu!t n.; =
Wytwor m.
Profanacya, -cyi, pl. -eye,
sf. jßerunet)rung /., 5ßrofana=
tion /., ©ntl^eiligung /., @ni=
roürbtgung /. ; = Bezczesz-
czenie.
Profanowac, -nuje, -wa-
lem, va. imperf. üerunel^cen,
profanieren; entl^etligen ; =
Bezczescic.
Profanowanie, -nia, sn.
= Profanacya.
Profes, -a, pl. -y, sm.
Wand) m. nadd ber Slblegung
ber ©elübbe.
Profesor, -a, pl. -rowie
unb (feiten) -rzy, sm,. ^co==
fcffor OT, iJe^rer; — gimna-
zyalny (S^mnafiatprofeffor ;
— uuiwersytetu, wszechnicy
UniDerfität§=, ^od^fc^urprofef»
for; — zwyczajny orbentltd^er
^rofeffor; — nadzwyczajny
aufeerorbentli^er ^rofeffor.
Profesorka, -ki, pl. -ki,
sf. ^rofefforin /., iie^rerin /.
Profesorski, adi. ^ro-
fefforen«; katedra -ska SeE)r»
ftubl.
Profesorstwo, -wa,^Z.-wa,
*«.;Profesura,-ry,^Z. -ry, «/.
^:profeffur/.,^rofefforenfteae/.
Profesya, -syi, pl. -sye,
sf. 1) ^rofeffton/., ©tanb ??;.,
^eruf m.; ©emerbe n., §anb=
rocrl n.; 2) SefenntniS n.;
= Wyznanie.
Profil, -u, pl. -e, sm.
^rofil n.
Profesyonista, -sty, pl.
-sei, sm. §anbroer!er m.
Profit, -u, pl. -y, sm. ©e=
roinn w., Profit m.; = Zysk.
Profitka, -ki, pl. -ki, sf.
8td&ttnecftt vi.
Profitowac, -tuje, -waJem,
va. imperf. 31u^en gießen,
profitieren ; = Korzystac, Zy-
skiwac. [^rofoä m.
Pröfos, -a, pl. -y, sm.
Prognostyk, -u, pl. -i, sm.
^rognoftüon n., ^rognofe /". ;
= Wroiba; Sorbebeutung /.
Prognostyka, -ki, sing,
tant. sf. SBa^rfagung /., Sei'
d^enbeutung /. ; ^rognoftif f. ;
^ Wroienie.
Prognostykowad, -kuje,
-walem, va. imperf. t)orf)er=
fagen,prognofti}iercn;= Wr6-
zy6.
Prognoza, -zy, pl. -zy, sm.
^rognofe /., SSoranbeutung/.;
= Przepowiednia.
Program, -u, pl. -y, sm.
Programm m. ; — polityczny
poUtifcöeö Programm ; — par-
tyjiy Parteiprogramm; —
szkoluy Sefjrplan m. ber
©c^u(e; — koncertu Äongert-
Programm.
Progres, -u, pl. -y, sm.
gortfdiritt 7«.; = Postep.
Progresista, -y, pf. -sei,
sm. gortfd^rtttler m., ^ro»
greffift w.; gortfc^rittäfrcunb
m.: = Postepowiec.
Projekcista, -sty, pl. -sei,
sm. ^rojeftenmad^er m.
Projekt, -u, pl. -a, sm.
SSorfc^tag ?m., SSorl^aben n.;
= Zamysl.
Projektowac, -tuje, -wa-
lem, va. imperf. planen, pro«
jeftieren; = Zamierzac.
Proklamacya, -eyi, pl.
-eye, sf. 5ßroflamatton /., Stuf»
ruf w. ; = Odezwa.
Prokura, -ry, pl. -ry, sf.
SBoümac^t /.; ^rofura /.
Prokurat, -a, pl. -ci ; Pro-
kurator, -a, pl. -rzy, sm.
1) ©ad^iuoltcr m.; S8eDolImäc^=
tigter m.; 2) ©taatäanraatt m.
Prokuratorski, adi. ftaat£=
anroaltlic^, ©taatgonroalt«.
Prokuratorya, -ryi, pl. -rye,
sf. Staatäanroaltfd^aft/., ^ro»
furatur f.\ ^rofuratorcnamt
n. ; — skarbowa jyinanjprofu»
ratur.
Proletaryusz, -a, pl. -e,
sm. Proletarier m.
Proletaryat, -u, sing. tant.
sm. Proletariat n.
Prolog, -u, pl. -i, sm. 5ßro*
log m.; SSorfpiel n.
Prolongacya, -cyi, pl. -eye,
sf. ^rolongotion /., S3erlän=
gerung /. ; = PrzedJuienie.
Prolongowac, -guje, -wa-
lem, va. imperf. prolongieren,
perlängern; = Pizedi'uiyc.
Prom, -u, pl. -y, sm. $ram
»?., S-ä^re /., Überfuhr /. ; —
kolejowy Srajeftfd^iff n.
Promenada, -dy, /^Z. -dy,
sf. ^romenabe /., (Spazier-
gang TM., 2lnlage 1'.
Promieniak
98
Prostaczec
Promieniak, -a, pl. -i, sm.
1) (Geaster) ^ilsgattung /.;
2) ©tr agitier n.
Promieniej%cy, adi. ftra^=
lenb.
Promienic, -nie, -nisz, vn.
imperf. ftra^Ien, ' ©tra^len
werfen.
Promieniec, -lica, pl. -nee,
S7n. 1) 3ianfenbarf^ tu.] 2)
©tra^lftein m., SKftinit m.
Promieniec, -uieje,-niaIeiD,
vn. imperf. ftraf)Ien, auäftral^=
leu; -nieje z radosci er ftta^tt
Bor ^i^eube.
Promienienie, -nia, sing,
taut. sn. 2luäftra^lcn n., Strafj»
tenioerfeu w., ©tra^lung /.
Promienistosc, -sei, sing,
tant. sf. ftra^Ienbeä SBefen.
Promienisty, adi.; Pro-
mienisto, adv. [trat)Ienb.
Promien, -nia, pl. -nie, sm.
Stra{)l m.; -nie süoneczne
©onnenftra^len yl.; odbi-
jajpjce sie -nie swiatJa bie gu»
rüdfaHenben Std^tftral^Ien.
Promocya, -cyi, pl. -cyi,
*/. ^Promotion /., SBefiJrbcrung
/., 33erfe^ung /.
Pvomocyjny, adi. 33eför=
bemngä», ^er|e^ungä=; —
egzamin SSerJel^ungäprü«
fung /.
Promot, -a, 2-'^> 'ci, sm.
®rabuierte(r) m., ^romooter»
te(t) m.
Promotor, -a, pl. -owie,
sm. 1) '^comotor m.; 2)
^örberer w. ; — rözanca ber
Sßotftel^er ber 3tofen£ran3=
brubciicf;«it.
Promowac, -wuje, -watem,
va. imperf. 1) fbrbern, be=
günfttgen; 2) promoüieren.
Promyczek, -czka, pl. -czki,
sm. ©trät)Icf)cn n., Heiner
©traf)!.
Promyk, -a, pl. -i, *m.
Keiner ©tra^l; Schimmer m.,
(^unfe »t. ; zniknat ostatni
— nadziei ber le^te ©d^im»-
mer uon Hoffnung fd^rcanb.
Pronuncyacya, -cyi, pl.
-eye, sf. aiusjprad^e /.; =
Wymowa.
Propaganda, -dy, pl. -dy,
sf. ^copaganbo /.; = ßoz-
powszechnianie.
Propagowaö, -guje, -wa-
iem, va. imperf. oer6reiten; =
RozBzerzac.
Propinacya, -cyi, pl. -eye,
sf. ^ropinatton /. ; ^ropina=
tionSrec^t n.; ©d^anfrec^t n.;
SBranntroeinjd^enfe /.
Propinacyjny, adi. 5ßro=
ptnationS=.
Propinator, -a, pl. -rzy,
sm. ©d^anfroirt m.
Propinatorka, -ki, pl. -ki,
sf. ©d^anfroirtin f.
Proponowac, -nuje, -wa-
Jem, va. imperf. üorf^lagen,
in 3Sorfd^Iag bringen, propo=
nieren.
Proporcya, -cyi, pl. -eye,
sf. Proportion/., (Sbenmaft n.
Proporcyonalnosc, -sei,
sf. ®6enmaB n.
Proporcyonalny, adi.;
Proporcyonalnie, adv. t)er=
l^ältniämä^ig, proportioniert,
ebenmäßig.
Proporczyk, -a, pl. -i, sm.
1) ??ä§nrid^ m. ; 2) gä^nlein n.
Proporzec, -rca, pl. -rce,
sm. gal^ne f.
Propozycya, -cyi, pl. -eye,
sf. SSorfd^lag m., Slntrag in.,
^ßropcfition f.
Prorektor, -a, pl. -rzy, sm.
^roreftor m., SReftorftellocr»
treter m.
Proroctwo,-wa, pl. •vfP,sn.
^^rop^eJeiung /. ; ^ropl^eten=
gäbe /.
Proroczy, adi. prop^etifd&.
Prorok, -a, pl. -cy, sm.
^rop[)et m.] falszywy — ein
falf^er ^ropf)et.
Prorokini, -ni, 2)1- -nie, sf.
^rop^etin f.
Prorokowac, -kuje, -wa-
iem, va. imperf. prophezeien,
roafirjagcn.
Prosektoryum, indecl. sn.
^rofeftorium n., ^rofeftur /'.
Prosiak, -a, pl. -i, sm.
gerfel-«., ©d^raetnc^en n.
Prosiatko, -tka, pl. -tka,
sn. ©auferlel «., ©panferfel,
gerilein n.
Prosic, -sze, -sisz, -silem,
va. imperf. I. bitten, erfud^en;
— o CO "um ctroaä bitten, er=
fuc^en; — o reke c6rki um bie
^anb ber 3:;o'c^ter bitten; —
0 przebsczenie um 93ergebung |
bitten ; — itogo na obiad \
jmnbn 311 SDJittag einlaben;
juz cie nie bede 0 nie wiecej
-Sil id^ roerbe b'ic^ um nid)t§
meE)r bitten; -sze grzecznie
ic^ erfu^e fiöfli^; -sze cie,
daj mi pokoj id^ bitte bi^, id^
mic^ in 3luf)e ; nie dac sie dlugo
— fic^ nid^t lange bitten, nÖ=
tigcn laffen; -sze o przyspie-
szenie decyzyi i^ etfuc^e um
Sefc^Ieunigung ber (Snt-
fcfietbung ; — sie vr. inftänbig
unb fie^entlid^ bitten; II. fer*
fein, roerfen.
Prosienniczka, -ki, pl. -ki,
sf.; Prosenka, -ki, pl. -ki, sf.
gerfelfraut n.
Prosiennik, -a, pl. -i, sm. ;
Prosniczek, -czka, j)^- -czki,
sm. 5?often£raut n.
Prosig, -sieci?, pl. -sieta,
sn. g^erfel n.
Prosigcina, -ny, sing. tant.
sf. gerfelfleifd) n.
Prosiecy, adi. ^yerfel».
Proskrypcya,-cyi, p?. -eye,
sf. ^^pvoffriptton /., 33crban=
nung /.
Proso, -sa, sn. (Pani-
cum) öirfe /., fjennid^ m.\
— zwyczajne 3tipfenl^trfe ;
— ber 5lol6en^irfe; —
wröble rcitbe SReer^irfe; —
kozie ammi visnaga; cudze —
oganiac fi^ für anbere Seute
abmüfjen.
Prosownica, -cy, sf. §iife*
graö n.
Prosowy, adi. §irfen=.
Prosöwka, -ki, sf. 1) (Op-
lismenus) ©rannenbart m.;
2) (Miliaria) ^^riefelausf c^Iag m.
Prospekt, -u, pl. -y, sm.
1) ^rofpeft m., au§fü^rUd^e
aingeige ; 2) Sluäfic^t f ; 3) -a
pl. atusfid^ten pl., ^offnun»
gen pl. ; otwarly sie swietne
-a eä eröffneten fid^ glänjen»
be 9lugfid^ten.
Prost, wprost, adv. gerabe«
ju, gerabeauö.
Prostacki, Prostaczy, adi.
ungebilbet, ungefdjliffen, ein»
färtig, grob.
Prostactwo, -wa, sing. tant.
sn. 1) Ungefd^Iiffen^ett /., SRo^»
l^eil /., ©emcin^eit /., Unfle»»
jogen^eit /., ©infart/.; 2) ge»
metnoä aSotf.
Prostaczec, -czeje, -czalem,
Prostaczek
99
Prowadziö
vn. imperf. xo'i), groD, unge=
fd^Iiffen raecben, oerBauern.
Prostaczek, -czka,j??. -czki,
sm. einfacher, ungebilbeter,
einfältiger 2)Zen[c^ ; ungefd^Uf=
fener, ungefc^IadEiter, grober
2)tenfci^ ; z -czkiem trzeba po
prostu auf einen groBen Äto§
gehört ein grober Seit.
Prostaczka, -ki, pl. -ki, sf.
ein einfäUigeä Sßeib.
Prostak, fief^e: Prostaczek.
Prostka, -ki, pl. -ki, sf.
3lo^!pirituä m., orbinärer
Sranntnjein.
Prostnica, -cy, sf. £ieBe§=
gra§ n.
Prosto, adv. gerabe, einfad^,
bireft, fc^Iec^troeg; trzymac sie
— fic^ gerabe Ratten; udal sie
— do krola er l^at fid^ bire!t
an ben Sönig geroenbct; ubie-
rac sie — fid^ einfad^ fleiben ;
sprowadzam towar — z Pa-
ry^a id^ bejie^c bie 5Borc biveft
an^ 5ßarii.
Prostodnsznosc, -sei, sf.
Seeleneinfatt /., |)er3ens =
jc^Iic^t^eit /.; ©tab^eit /.,
Dffen^erjigfeit /.
Prostoduszny, adi. ; Pro-
stodusznie, adv. offenherzig,
jutraulic^.
Prostodziobek, -bka, pl.
-bki, sm. ©erabfc^näbier m.
Prostok^t, -a, pl. -y, syn.
redötiüinfligeä ©reiedf.
Prostok^tny, adi.\ Pro-
stokatnie, adv. rec^troinflig.
Prostokreslny, adi. ge=
rablinig.
Prostomownosc, -sei, sf.
DffenEieit /. ; = Szczerosc.
Prostomowny, adi.; Pro-
stomöwnie, adv. offen, gerabe
l^erauä fprec|enb; = Szczery,
szczerze.
Prostopadly, adi. ; Prosto-
padle, adv. fenfre^t, lotrecht,
üertüai.
Prostorog, -rogu, pl. -ro-
gi sm. (Serab^orn m.
Prostoszpon, -u, pl. -y,
sm. ©pornfu^ m., ©porn«
Iwdwd m.
Prostoscian, -u, pl. -y
sm. 9ied^tedE n.
Prostoscienny, adi. red^t'
jettig.
Prostosc, -sei, sf. ®erab=
^eit /., ©c^Iic^l^eit /., (gin=
facö^eit /.
Prostota, -ty, sf. @(§lid^t=
^eit /., (ginfac^^eit /., Sin-
falt /., ungefünftelteS SBefen;
— w wyraÄenia ba§ ®c^ lichte
unb einfädle im Sluöbrud;
— obyczajow bie ®tnfad^=
fjeit ber ©itten.
Prostowacz, -a, pl. -e, sm.
©eroberid^ter m. ber ©tä6e.
Prostowac, -tuje, -walem,
va. imperf. gerabe machen,
richten, Berieten.
Prostowanie, -nia, pl. -nia,
sn. 9Jid)ten n., ©eraberid^ten
n.; — szyn ©^ienenrid^ten.
Prostownik, -a, pl. -i, sm.
Stretfmusfet /., 2Iuäftred=
mußtet /.
Prosty, adi. 1) gerabe;
w -tym kierunku in geraber
Siid^tung ; -ta droga isc
ben geraben 32 eg ge^en; kat
— ein rechter SBinfel; po-
chodzi w -stej linii od krö-
low er ftammt in geraber Sinie
Don Äi)nigen ab ; 2) einfach
-ste piwo einfod^eä 93ier; iy-
wot — einfa^e Sebenäroeife ;
3) fd^Iid^t, einfättig; to -sta
dusza er ift eine einfältige
Seele; 4) gemein; — iiolaierz
ein gemeiner Solbat; czlo-
wiek -stego urodzenia ein
SUenfd^ »on gemeiner |)erfunft.
Proszczek, -szczka, pl.
-szczki, sm. ^ppreffenfraut n.,
gemeine ©tabärourj.
Proszek, -szku, pl. -szki,
sm. ^ßuloer n., 5ßulDerd^en n. ;
— na przeczyszczenie 2lb=
füEirpuIoer; — na wy-
mioty SBred^puIüer; — do
zeböw 3«^nputt)er; — na
owady^nfeftenputoer; — kar-
bolowy Äarbotpuloer.
Proszenie, -nia, am, Sit-
ten n.
Proszkowac, -kuje, -wa-
Jem, va. imperf. putüerifieren.
Proszkowaty, adi. pulDe=
rig, putoerförmig, ptiloerartig.
Proazniak, -u, pl. -i, sm,.
5}Ju[Derpi[j m.
Prosba, fie^e: Proiba.
Protegowac, -guje,-wafem,
va. imperf. begünftigen, pro=
tegieren, befdöül^en.
Protekcya, -cya, pl. -eye,
sf. ^rotettion f., ©^u^ m.,
(Sunft /. ; wziac kogo pod
swoja -eye jmnbn in feinen
©d^u^ nehmen ; przez -eye cos
osiagnae burd^ ^roteftion
etroaä erreicben.
Protektor, -a, pl. -rzy, sm.
^roteftor m., Sefc^ii^er w.,
©önner m.
Protektorka, -ki, pl. -ki,
sf. ^protettorin /., S3efc|ü^erin
/., ©önnerin /".
Protest, -u, pl. -y, sm.
^roteft m., (ginfprud^ m.
Protestacya, -Gy\,pl. -eye,
sf ^roteftation/., (Sinfpruc^ m.
Protestancki, adi. prote=
ftontifc^.
Protestant, -a, pl. -nei,
sm. ^proteftant m.
Protestantka, -ki, pl. -ki,
sf ^roteftantin /.
Protestantyzm, -u, sm.
5J5roteftantiömuä m.
Protestowaö, -tuje, -wa-
lem, va. unb vn. imperf.
(äinfprud^ ergeben, proteftieren ;
— weksel einen SBed^fet pro»
teftieren.
Protoköl, -u, pl. -y, sm.
5ßrototoa n., fc^rtftlic^e, ge=
ricötltd^e Sßer^anblung.
Protokolarny, adi. proto"
foHarifd), protolollmä^ig.
Protokolista, -sty, pl. -sei,
sm. ^rotofoHfü^rer m., ©d^rift=
fuBrer m.
Prowadnik, -a, pl. -i, sm.
©reitbal^n /., ^ü^rung /.
Prowadzenie, -nia, sing,
tant. sn. i^ü^rung /.
Prowadzic, -dae, -dzisz,
-dzitera, va. imperf. führen,
feiten, l|erleiten; — za rek§
bei ber |)anb fül^ren; — panne
mlod^ do oltarza bie S3raut
jum Slttar filieren ; — psy na
smyczy bie §unbe an ber
Seine fül^ren; — do wiezienia
in§ (Sefängnis führen; —
z kirn rozmowe ein ©efpräd^
mit jmnbm führen; wiesz, do
czego to -dzl roei^t bu, roo^in
ba§ fü§rt ; niecli cie Bog -dzi
©Ott geleite bid^; — do czego
roo l^inauSfü^ren, njoHen ; nie
wiem do czego -dzisz ic^ roei^
ntc^t, mo bu ^inauä roiCft;
— sie vr. imperf. fid^
Prowent
100
Prozniusienki
aufführen; dobrze sie -dzi et
flirrt ftd^ gut ouf; — sie
z kim pod reke 2lrm in 2lrtn
mit jinnbrn ge^en.
Prowent, -u, pl. -y, sm.
einnal^me /., ©infünfte pl.'^
(33oben=) Dienten pl.
Prowentowy, adi. 6in=
na^me»,?3ranntn)etn6rennerets;
pisarz — ©c^teibet Sei einer
Sranntroeinbrennerei.
Prowiant, -u, sm. ^rooiant
m., 3Runboorrat m., ^i^x»
bebarf m., SebcnSmittel yl.
Prowiantowy, adi. ^ro«
oiant».
Prowincya, -cyl, pl. -eye,
sf. ?ßroDinj/.; — koscielna
Äird^enproüing; -eye zabrane,
-eye zachodnie bie Don 3iu6=
lanb anneltierten Groningen
5ßo[en§ (im ©egenfa^ ju Äon=
gre^polen; Sitauen, 2ßoI^t)=
nien, ^obotien).
Prowincyalstwo, -wa, sn.
^roDinjialsmütbe /.
Prowincyal, -a, pl. -owie,
sn. ^roüingtat m.
Prowincyonalizm, -u, pl.
-y, S7n. ^roBingionaliämuä m.,
proDin^ionaie ®igentümli(^feit.
Prowincyonalny, adi. pro«
oinjionat, proDtnsteriid^ ; -nalne
ustawodawstwo ^toüinjgeje^»
gebung /.; -nalne wraienie
proDinjterif^er, länblid^et (Sin=
brudE. [^^rooifor m,
Prowizor, -a, -rzy, sm.
Prowizorytim, indecl. sn.
^roDiforium n.
Prowizya, -yi, pl. -je, sf.
1) ^roDifion /., 3)i'anbt)orrat
m.; 2) SSermittlungägebü^r/.;
SSermittrer^onorar n., ^rot)i=
fion f.
Prowokacya, -eyi, pl. -eye,
sf. §etau§torDerung/., ^toüO=
!ation /. ; ^^ Wyzwanie.
Prowokator, -a, pl. -rzy,
sm. ^roDofateut m.
Prowokowaö, -kuje, -wa-
lem, ra. zmper/. proDOjieren ;
= Wyzywac.
Proza, -zy, pl. -zy, sf.
?Profa/., ungebunbene 3^ebe.
Prozaicznosö, -sei, sing,
tant. sf. profaifc^eä, ttodeneg
ffiefen.
Prozaiczny, adi.\ Pro-
zaicznie, adv. profaifc^.
Prozelita, -ty, pl. -ci, sm.
^projelpt m.
Prozba, -by, pl. -by, sf.
1) Sitte f., asitten «.; na
czyja -be auf jmnbS Sitte;
wysiuehad ezyjas -be jmnbö
Sitte erfiören; 2) ©efuc^ n.,
Sittfd^rift.
Prozek, -Uta, pl. -Äki, sm.
1) fleine SdjroeQe; 2) ©reif»
brett n. auf ber SSioIine.
Proba, -by, pl. -by, sf.
^robe /., «Prüfung /., Serfuc^
w. ; -be robic ^robe f)alten;
przyjsc do -by gur vprobe
fommen; na mnie zrobiJ
pierwsza -be swojej sztuki er
t)at an ^mir' ben erften 33er=
fud^ mit feiner ßunft gemalt;
— zlota ©olbprobe; —
srebra (Silberprobe; — kotla
Äefjelprobe; — wytrzyma-
Josci geftigfeitäprobe.
Probierka, -ki, pl. -ki, sf.
^robieräi}linber m.
Probka, -ki, pl. -ki, sf.
^töbc^en n., Sliufter n., ^robe«
ftange /., SBarenprobe /.
Probny, adi. Slufter-,
^robe=.
Probowac, -buje, -walem,
va. imperf. 1) probieren, D?r«
fu(^en ; — szezeäcia fein ©lud
oerfud^en; — swych sit feine
Gräfte oerfud^en; — suknie
ein ßteib onprobieren; 2) —
ezego foften; = Koszto-
wac.
Probowanie, -nia, sn.
probieren n.
Pröchnian, -u, sm. — am-
monu aimmoniafbittererbe /.
Pröchnica, -cy, sf. faulet,
morfc^cö ©tbreic^, moberiger
Soben, ©taub-, ajlober-,
Samm«, 2Roorerbe f., ^umu§
m.\ niedokwasek -cy §umin=,
SDommerbefäure /.
Pröchnicowy, adi. ^umifd^,
^umusfaucr; kwas — §umin=
fäure /.
Prochniec, -niej(>, -niaJem,
vn. imperf. mobern, nerfaulen,
morfc^, fauf rcerben.
Prochnienie, -nia, sn.
gaulen n., 3Kobern n.
Prochno, -na, pl. -na, sn.
1) 2)Jober Mj., 3)iobcrftaub /«.;
2) morfd^eS ©tüdf Öolj n.,
3unber 7«., 3"ni>"f^'^'""'"
m. ; spalic eo na — etraaS ju
3unber oerbrennen.
Procie, -cia, sn. 2lufiren=
nen n.
Procz, praep. mit bem gen.
au^er, aufgenommen, aufier-
bem, überbieg; — twego ojca
nie bylo nikogo beinen SOttter
aufgenommen mar niemonb
ba*, — tego dostaia wyprawe
i posag aufeerbem be!am ftc
2lu§fteuer unb gjJitgift.
Proc, fie^e: Pruc.
Prog, progu, pl. progi, sm.
1) ©c^rocße f.\ za — kogo nie
wypuscic jmnbn ben guf; über
bie ©d^roelle nid^t fe^en laffen;
za wysokie -i na twoje nogi
bie ©d^roelle ift ju ^od^ für
beine %ü.%i, bu barfft nid^t fo
^od^ fteigen rooKen, man foll
ben g-ufe nid)t f)öl^er ftredEen
al§ bie SedEe gel^t; 2) ©runb»
f)ol5 n., ©o^ll^ols «., ©d^rceUe
/., guBpfal)! m., 2tnpfaf)I »?.,
(Steg m. ; 3) ©tromf c^neHe /. ;
4) — wylotowy g-uc^äbamm m.
Pröszyc, -?ze, -szysz, -szy-
lem, vn. imperf. ftäuben,
©taub ftreuen; snieg -szy ber
©d&nee ftöbert.
Prozen, adi. = Prozny.
Proznia, -ni, pl. -nie, sf.
Seere/., SüdCe/., leerer 3iaum,
Suftleere /.
Prozniacki, Prozniaczy,
adi. mü|ig, gauienjer», müßig-
gängerifd^; prowadzic zywot
— ein mü^tgeS Sebcn fü|ren.
Prozniactwo, -wa, sn. sing,
tant. äJJüfeiggang »«., f5«ul^e»t
/. ; -wu sie oddawad ber %aViU
^eit frönen, ftd^ bem SJlüfiig»
gang ergeben.
Prozniaczec, -ezeje, -cza-
iem, vn. imperf. faul, mü^ig
roerben.
Pr6ä;niaczka, -ki, pl. -ki,
sf. 3)lü|iggängerin f., gau=
lenjerin /.
Prozuiaczyö, -cze, -ezysz,
-czytem, vn. imperf. faulen»
Jen".
Prözniak, -a, pl. -cy, sm.
gaulenjer m.
Pröznica, -cy, pl. -cy, sf.
leere eitle ©a^e; po -cy um«
fonft, Dcrgeblic^.
Prozniusienki, Prozniu-
l tki, adi. rfmm. fie^e: l'rözny.
Prözno
101
Przebaczac
Prözno, adi: leer ; umfonft,
Derqebenö.
Proznoglöwka, -ki,pl. -ki,
sj. leerer fiopf, SBinbbeulel wj.
Pröznomowca, -cy, pl. -cy,
sm. Sc^roä^er w.
Proznomowny, adi.; Pro-
znomownie, «rfi^. gefc^iüägig.
Pr6znosc,-sci, p^. -sei, s/. 1)
Seere /., Secr^cit /". ; 2) ßitel»
feit /. ; zrobil to z -sei er tat
eä auä eitelfeit; 3) 3lic^tigfeit
/"., SJergeblic^feit /. ; — jego
usilowan bie SSergcblic^feit
feiner Semü^ungen.
Proznowac, -nuje, -waJem,
vti. imperf. mü^ig ge^en, fau«
Ien3en, nic^tä tun; nieeh pie-
niadz nie -nuje la.% bag (Selb
nid^t müfiig liegen; i my nie
-nujemy rair bringen unfere
3ett aud^ ni^t müfetg ^u.
Proznowanie, -nia, s».
g-aulenjen n.
Prozny, arZ/. 1) leer; -ne
miejsce ein leerer '$la§; -ue
naczynie ein feereä ®efä|;
-na gadanina leereä ©efctiroäg ;
-ny brzek slow leerer SBort=
fc^roaH; z -nego nie na-
leje roo nic^tä ift, |at ber ^aifer
fein Siecht oerloren; 2) eitel;
Dergeblii); — czlowiek ein
eitltr ajienfc^; -ne nadzieje
eitle Soffnungen.
Pruc, -je, -jesz, -lern, va.
imperf. trennen, auftrennen;
czoino -uje fale baä S3oot
Stefit burd^ bie fluten.
Prüm, sm. = Prom.
Prusyan, -u, siuff. taut,
stn. — potazu Sblutlaugenfalj
n., blaufaureä ©ifenfali.
Prusz, -u, sing. taut. sm.
1) ©emüll }i.; 2) SienenftodE m.
Prychac, cham, -chatem,
vn. imperf. fcftnauben.
Pryciac, Pruciac, -ciam,
-ciateoQ, vn. imperf. roittern,
fc^nuppern.
Prycz, -u, pl. -e, sm. ; Pry-
cza, -czy, pl. -cze, sf. ^ritfc^e/.
Pryk, -a, /;/. -i, sm. Sperr»
ftange /.
Prym, -u, 2>l -y, sm. a3or=
jug TM., SSonang m., ecfte
©timme /. ; — wodzic bie
erfte Qieige fpielen.
Prymarya, -Yyi,pl. -rye, sf.
1) grü^meffe/. ; 2) ^rimariat n.
Prymaryusz, -a, pl. -e,
sm. ^rimararjt m.
Prymas, -a, pl. -owie, sm.
?ßrimaä m.
Prymasowski, adi. 5ßri-
maä«.
Prymasowstwo, -wa, sing,
tauf. sn. SBürbe/. be§ ^rima§.
Prymicya, -eyi, pl. -eye, sf.
^cimijmeffe /.
Prymka, -ki, sing. tant. sf.
Äautabaf m.
Pryncmetal, -u, pl. -e, sm.
^ringmeiaE m.
Pryncypalny, adi.; Pryn-
cypalnie, adv. ^auptfäc^lid),
©runb=.
Pryncypal, -a, pl. -Jowie,
sm. 1) ^rinjipal m., 2ef)r^err
?M., Srotr)err ?«., 'SDieifter vi.;
2) Sauptftimmc /.
Prysk, -u, pl. -i, sm. Sören»
nen n.; glü^enbe 2lfc^e.
Pryskacz, -a, pl. -e, sm.
©pri^fifcft m.
Pryskac, -kam, -kalem, vn.
imperf. ; Prysnac, -sne,
-sniesz, -snaJem, V7i. perf. 1)
fpri^en; bloto -ska na sukuie
ber Äot fpri^t auf bie Äleiber;
jadem -skac ©ift unb ©alte
fpeten; 2) fprubeln, ^etDor=
quellen ; 3) fc^nauben ; 4) fprin=
gen, planen, berftcn; paJasz
-snat na dwoje ber 2)egen
fprang enl^roei; 5) perge^en,
oerfc^roinbcn ; -snat er oer-
fc^roanb.
Pryskanie, -nia, sing. tant.
sn. ©pri^en n., ©pringen n. ; —
surowizny 3to[)cifenfunfen pl.
Pryskawka, -ki, pl, -ki, sf.
Spri^toc^ n.
Pryskirnik, -a,^?. -i, sm. ;
Pryszczeniec, -nca, pl. -nee,
sm. brennenbe SBalbrebe,
SBrennfraut n.
Pryszcz, -a, pl. -e, sm.\
Pryszczyk, -a, pl. -i, sm.
©d^rcär ?«., SBranbblafe /.,
SBimmerl n.
Pryszczawnik, -a, sm. sing,
tant. Äant^aribenfampfer m.
Pryszczec, -czeje, -czaJem,
vn. imperf. blafen, jie^en,
fc^raären; — sie vr. imperf.
Slafen roerfen, fic^ mit 33lofen
bebecfen.
Pryszczel, -a, pl. -e, sm.
= Pryszcz.
Pryszczenica, -ny, pl. -cp,
sf. 1) 3teijfäfer m.; 2) anauer=
Pfeffer m. (Clematis).
Pryszczeniec, -nca, stn.
sinr/. tant. Sörennfraut n.
Pryszczen, -nia, pl. -nie,
sm. ein 2tuäfc^Iag ; = Bellica.
Pryszczowaty, adi. üott
Olafen, mit Sßimmerln be=
bedt.
Pryszczyc, -cze, -czy lern,
vn. imperf. Stafen 'gießen, oer»
urfac^en.
Pryszczydlo, -dia, sing,
tant. sn. Senfptafter m.
Pryszczyk, -a, pl. -i, sm.
1) aSlääc^en ». ; 2) Olafen»
fliege /.
Pryszczyrnik, -a, sing,
tant. S7n.l) (Sedum acre) =roz-
chodnik pospolity; 2) 2)iauer=
Pfeffer m. (Clematis erecta).
Prysnigcie, -cia, sn. ©prin«
gen n., ^la^en n.
Prywata, -ty, pl. -ty, sf.
1) ^riöatlebeu n. ; 2) (gigen=
nu§ m. ; powodowac sie -ta
fidö Don Sigennu^ leiten taffen.
Prywatny, adi.-, Prywa-
tnie, adv. pricat, nic^t öf=
fentlic^ ; czJowiek — ein
^prioatmanu; docent — ^ri=
natbojent m.
Pryzma, -my, pl. -my, sf. ;
Pryzmat, -u, pl. -y, sm.
^cisma n. ; = Graniasto-
siup.
Pryzmatoida, -dy, pl. -dy,
sf. em prismaförmigeä SU»
neral.
Przasnica, -cy, pl. -ce, sf. ;
Przasnik, -a, pl. -i, sm. jü»
bifc^eä Dfterbrot, Sk^e /.
Przasny, adi.; Przasnie,
adv. ungefäuert.
Przadca, -cy, pl. -cy, sm.
©pinner m.
Prz%dka, -kl. pl. -ki, sm.
1) ©pinnerin/. ; 2) — mui-
szka ©innraupe f. ; — towa-
rzysz ^rogefftonöfpinner m.;
— sosnowiec fiicfernfpinner.
Przadnia, -ni, pl. -nie, sf.
©pinnerei /. ; = Przedzalnia.
Przebacza6, -czam, -cza-
Jem, va. unb vn. imperf;
Przebaczyc, -cze, -czysz,
-czylem, va. unb vn. perf.
Bergeisen, »ergeben; — czego
Dergcffen.
Przebaczalny
102
Przeblyskad
Przebaczalny, adi. Derjeil^s
Przebaczanie, Przebacze-
nie, -nia, pl. -uia, sn, SSer«
aei^ung /., 3]ergebung /. ; to
bl^d nie do -nia baä tft ein
unjjerjei^Iid^ec %ti;iltx\ prosze
o — \6) bitte um 3]erjeif)ung.
Przebaczny, adi. nerjei»
r;enb, DerjeiJjlict).
Przebadac, -dam, -daJem,
va. imperf.; Przebadywac,
-duje, -walem, va. perf. Dor=
f)iv ausforjd^en ; burc^forfd^en.
Przebajac, -jam, -jalem,
va. imperf. »erptaubern, mit
5ßtaubetn bie ^eit certreiben.
Przebalowac, -luje, -wa-
lem, va. imperf. mit SäQcn
burt^bringen.
Przebankietowac, -tuje,
-walem, va per/. i)erfd^mau=
fen.
Przebarszczac, -czam,
-ezaiem, vn. imperf. tüäl^Ierifc^
yein, gar gu je|t iDä()Ien; —
nad kirn ffinen -Kutraillen an
iemb auslaffen, jetnb eigen»
mächtig be^anbeln.
Przebarwic, -wie, -wisz,
-wilem, va. imperf. umfärben.
Przebakiwaö, -kuje, -wa-
Jem, va. unb vn. imperf.;
Przeb^knad, -kne, -kniesz,
-knalem, va. unb vn. perf.
halblaut fpred^en, mucfien,
etroaö f)imnurmetn, Ijalblaut
reben.
Przebeczec, -cze, -czysz,
-czaiem, va. imperf, roeinenb
»erbringen.
Przeberowaö, -ruje, -wa-
lem, va. perf. burc^bo^ren.
Przebicie, -cia, pl. -cia, sn.
Surd^ftopcn «.; — tunelu
SDurdlftid^ be§ 2;unnelä.
Przebiö, -bije, -jesz, -lem,
va. perf; Przebija6, -jam,
-jalem, va. imperf. 1) burc^«
fto&en, burc^bringen, burd)»
6of)ren, burc||cl&[agen, bur^=
bringen; — kogo szpada je»
manben mit bem Segen burci&=
bol^ren; — kogo jmnbn er=
fte^en; — poklad w glab
ezybu ein Sager burd)ftn!en;
pokora -bija obloki bes 35emܫ
tigen ©ebet bringt burd^ bie
SBoIten; -bil sie przez srodek
nieprzyjaciöl er f(|lug fid^ mit-
tm burd) bie geinbe burd^ ; 2)
rjj.burd^bringen, burd^Ieu^ten,
burc^jd^einen, burd^fc^immern ;
kolor niebieski -bija przez
biala powloke bie blaue i^-arbe
fc^Iägt burd^ ben meinen Über-
jug burd^; slonce -bija przez
chmury bie ©onne brid^t 3031=
[c^en ben Sffiolfen t)eroor; w
jego pochwalach -bija zazdrosc
auä feinem 2ob fprtc^t ber
9ietb.
Przebiedowac, -duje, -wa-
lem, vn. perf. elenb bur^s
bringen.
Przebiedz, -biegne, -bie-
gniesz, -bieglem, va. perf.;
Przebiegac, -gam, -galem,
va. imperf. burd)[aufen, bur^'
ftreic^en; -glem ulice ic^ burd^«
lief bie ©äffe; zajac -biegl mu
przez droge ein Cttfe lief
i^m über ben SBeg; -glem
cala ksiaike id^ l^abe baä gange
33ud| burc^laufen.
Przebieg, -u, ^;Z. -i, sm. 1)
^unftgriff m., ©treic^ m., Äniff
m.; = Wybieg; 2) ©d^lupf-
n)in!e[ m.; 3) Sauf »?., SJer=
louf m. ; jaki byl — choroby
roie mar ber Sierlouf ber
Sranl^eit.
Przebieganie, -nia, sing,
tant. sn. S)urcf)[aufen «., S5er»
fliegen n.
Przebieglec, -glca, pl.
-glce, sm. ©c^taufopf m.,
ein Derfc^Iagener, cerfdimi^ter
burd^triebener 9Jlenfd^.
Przebieglosc, -i, pl. -i, sf
SDurd^triebentjeit/., ©c^laul^eit
/., ^pfiffigleit /.
Przebiegly, adi. ; Przebie-
gle, adv. burd^trieben, fd^lau,
gerieben.
Przebielaö, -lam, -lalem,
va. imperf.; Przebielid, -le,
-lisz, -lilem, va. perf. burc^=
au§ roei^ machen; frifc^ (mit
Äalfanftrid^) tünrfien.
Przebieracz, -a,j;Z. -e, sm.
1) 5?oftDeräc^ter m.\ n)äl^le=
rifd^ec iKenfd^ ; 2) (Jrjf c^eiber m.
Przebierac, -ram, -ralem,
va. imperf.; Przebrad, -bio-
re, -bratem, va. perf. 1) auS«
tefen, auSroä^len; — w je-
dzeniu roä^Ierifc^ imGffen fein;
ta panna bedzie tak dlugo
— &i osi^dzie na koszn ba§
gräulein rctrb fo lange luä^len
bi§ fie fi^en bleibt; 2) ftdfj
übernel^men, überfd^vetten ; —
miare baä SDJafe überfc^reiten,
-brala sie miarka baä 3JJa^ ii;
überooH toorben; 3) — pal-
cami fingern, in ben %m=
gern fptelen; 4) -brali dziew-
czyne za chlopca fie t)erflei=-
beten ein SKäbd^en a.{% Ä'naben;
— sie vr. \\6j umfleiben, mx-
fteiben ; jeieli wycbodze, musze
sie — loenn i(^ auSgele, mu&
id^ mic^ umfleiben ; 5) erj=
fd^eiben.
Przebieranie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) a[uätüäf)ten «.; 2) Um»
Ileibung /., SBerlteibung /.
Przebierczy, adi. roä^Ie=
rifc^.
Przebiernosc, -i, sing
tant. sf. Seder ^afttg!eit /.
Przebierny, adi. geroä^lt,
foftüerac^tenb, ledEer.
Przebiesiadowac, -duje,
-walem, va. perf. oerpraffen.
Przebijaö, fie^e: Przebic.
Przebijanie, -nia, sn.
©urc^ftofeenn., ®urd^bo|ren«.
Przebijak, -a, pl. i, sm.
©ted^jr ?«., Srennborn m.,
Safteifen «., SauflafifpieB »».,
Sur^fd^lag m , Sluf^auer m.\
— kowalski ©urd^treiber w.,
Stusfc^Iageifen «. ; — trzono-
wy Sur^fd^iagl^ammer m.
Przebijarka, -kl, pl. -ki,
sf. =dziurownica Soc^mafc^ine
/"., Sod^pceffe /., Sod^roerf n.,
3)urd^ftoBmaf^ine /.
Przebi6r,-u, sing. tant. sm.
1) aiuänjaf)! /.; 2j 2lu§=
fc^uf; m.
Przebiörka, -ki, pl. -ki, sf.
SReinfd^eiben n., (grjfc^eiben n.,
Äiauben n., ßlaubarbeit /.
Przebisnieg, -u, j)l. -i, sm.
©dineeglöifc^en n.
Przebitka, -tki, pl. -tki,
*/. S)urc^=, Querfd^lag m.,
OuerftoHen m.
Przeblagaö, -gam, -gasz,
-galeni, va. perf. hutd) glef)en
begütigen, befänftigen, auä=
fijf}nen, cerföfinen, ^erjeil^ung
erlangen.
Przeblagany, adi. »erfö^nt.
Przeblyskac; -skam, -ska-
lera, vn. perf.; Przeblyski-
wa6, -kuje, -walem, vn. im-
Przebogaty
103
Przechodz^cy
per/. 1) burd^fd^immern ; 2)
roettecleuc^ten.
Przebogaty, adi. Ü6er«
reicfe, ungeheuer reid^.
Przebolec, -leje, -lejesz,
-lal, vn. unb va. ^jer/. Der»
fd^merjen, ben Sc^merj ü5er=
tüinben, übetroinben, über«
fteöen.
Przeborek, -rka, pZ. -rki,
sm. ©tirnaberla^binbe /.
Przebosc, -bode, -bodziesz,
-bodiem, va. per/, (mit ben hör-
nern) burd^fto&en, burc^bol^ren,
burc^fted^en.
Przebog, interject. um ®ot=
les roillen, allmäcöti(^er ©ott.
Przeböj, -boju, yl. -boje,
«?w. 1) 2)urd^bre(f)en n. (Der
©d^rad^torbnung), ®urc^f(^ta=
gen n. ; pojsc na — (ic^ in
\ia^ bi^tefte Äompfgeroüf)!
werfen, (bitbl.) allen ©c^idE=
falgunbilDen %to% bieten-,
-bojem burd^ bid unb bünn,
über ©todf unb ©tein; 2)
2)urd^fd^Iag m., Sod|eifen n.
Przebrakowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. auöfonbem,
bracfen, auöfudien.
Przebranie, -nia, pl. -nia,
sn. Serfleiöung /.
Przebraniec, -nca,/)^ -nee,
sm. 2tu5ertefene(r) »?., S[u§=
ctforene(r) m., Sluäcrmä^l*
te(r) m.
Przebrn^c, -brne, -brniesz,
-brnatem, va. unb vn. perf.
1) burd^roaten; 2) überroinben,
burc^arbeiten.
Przebrodzic, -dze, -dzisz,
-dzifem, va. perf. burd^raaten.
Przebronowaö, -nuje, -wa-
lem, va. perf. burd^eggen.
Przebrod, -brodu, pl. -brody,
sm. Surc^raaten n.
Przebrudzic, -dze, -dzisz,
-dzitem ; Przebrukac, -kam,
-kafem, va. perf. burc§ ®c=
braud^ ein roenig befc^mu^en.
Przebrukowac, -kuje, -wa-
Jem, va. perf. ba§ ^ftaftfr
änbern, umpflaftern, neu be=
pflaftern.
Przebrazdzic,-zdze,-zlzisz,
va. perf. burc^furd^en.
Przebrz^kac, -kam, -ka-
}em, vn. perf.\ Przebrza-
kiwac, -kaje, -kiwalem vn.
imperf. einen'fIimpetnben2;on i
Don fic^ geben; bie Seit mit
Älimpern »erbringen, burc^=
Ilimpern; — nad kim jmnbm
mitfpielen, meiftern.
Przebrzmiec, -mie, -misz,
-mi, -iniai:em, vn. perf. vtx=
flingen, terl^allen.
Przebrzydki, adi. unge=
mein l^ä^Ii^.
Przebrzydly, adi. ; Prze-
brzydle, ado. äu^erft oertia^t,
roioerroärtig, abf c^eulic^, fc^eufi«
lieb, abftofeenb.
Przebuc, Przebuwa6,ftel^e:
Przezuc, PrzeÄuwac.
Przebudowa, -wy, pl. -wy,
sf. Umbau m.
Przebudowac, -duje, -wa-
lem, va. perf ; Przebudo-
wywac, -wuje, -wafem, va.
imperf. umbauen.
Przebudza<5, -dzam, -dza-
Jem, va. imperf. ; Przebu-
dzic, -dze, -dzisz, -dzilem,
va. perf. auftoedfen; — sie
vr. aufroad^en.
Przebudzenie, -nia, sn.
Slufroacben n., ©rroa^en n.
Przebycie, -da, sing. tant.
sn. 1) Überfielen ». ; 2)
Surd^gong m., ^affieren n.
Przebyc, -bede, -bedziesz,
-bjlem, t-a. 2>erf. ; Przeby wac,
-wam, -walem, va. imperf.
überfiefien; przeby lem cie^ka
cborobe ic^ überftanb eine
fc^roere Äranff^eit.
Przebyt, -u, jjZ -y, sm.
2lufentöalt m., Übergang m.
Przebytny, adi.\ Przebyty,
adi. überftetiilid^, paffierbar.
Przebywac, -wam, -wafem,
va. unb vn. imperf. 1) [iebe:
Przebyc; 2) oerroeilcn, roeiten,
ficf) aufhatten.
Przebywanie, -nia, sing,
tant. sn. Slufent^alt m., SSer-»
loeilen n.
Przecadzka, -ki, p)^- -ki,
sf. ©urc^fei^et m., SJurc^«
fcf)faii m.
Przecedzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf.) Przecedzid,
-dze, -dzisz, -dzilem, va. perf.
burc^feil^en.
Przecedzanie, Przece-
dzenie, -nia, sing. tant. sn.
2)urc^fei^en n.
Przeceniac, -niam, -nialem,
va. imperf. ; Przeceni<5, -nie,
•nisz, -nitem, va, perf. über»
fd^ä^en, ju [)0i^ anfd^Iogen;
-niasz twoje sily bu über»
fdEjäl^eft bcine Gräfte.
Przechadzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. ; Przecho-
dzid, va. perf. bur(^ langcä
5£ragen abnüfeen; — sie vr.
f)tn unb bcr gef)en, fpa3ieren;
2) fiel^e: Pizechodzic.
Przechadzka, -kl, pl. -ki,
sf. ©pajiergang m.\ pojsc na
-e fpajieren ge^en.
Przecharsly, adi. franf=
§aft judenb.
Przecharsni§cie, -cia, pl.
-cia, .9«. franl^afteä "^w^vck
(ber ^ferbe).
Przechera, Przechyra,
-ry, pl. -ry, sf. 9Jaferoeife(r)
m., S:pötter »?., ilrittter m.,
Gabler m.
Przecherka, -ki, pl. -ki,
sf. Söoctfpiel n.
Przechernosc, -sei, sing,
tant. sf. Siofemeiä^cit /'., 2:a=
belfuc^t /., §interlift f.
Przecherny, adi. ; Prze-
chernie, adv. naferoeiä, tabeU
füc^tig, fpötteinb.
Przechgdozyd, -ze, -zygz,
-ijlem, va. perf. ein menig
reinigen, jäubctn, pu^en.
Przechlubiac si§, -biam,
-biatem, vr. imperf, praf)Icn,
ficb rül^men ; = CbeJpic sie.
Przechladzad, -dzam, -dza-
tem, va. imperf, \ Przechlo-
dzic, -dze, -dzisz, va. perf.
füblenb, erfrifd^en, abfü{)ten.
Przechlostac, -stam, -sta-
iem, va. perf. burd^prügeln,
bur(^l^auen.
Przechodka, -ki, pl. -ki,
sf. (Scatopse) eine 2trt ®elfc.
Przechodni, adi. burd^»
gangö-, burc^gänglid^; -nia
brama ©urc^gangötor n,\ —
dom S)urc^^auä n,
Przechodnia, -ni, pl, -nie,
sf, Stüee /., ^^romenabe /.,
©cbattengang m.
Przechodowac, -duje, -wa-
lem, vn, perf, feine 3^otburft
oerrid^ten.
Przechodowy, adi. SJurc^s
gangä», Sranfito»; -wy utwör
Übe'rgangögebirge n.
Przechodzacy, adi. öorbei=
gel^enb.
Przechodzic
104
Przeci^ganie
Przechodzic, -dze, -dzisz,
-dz\lem,va. unb tn. imperf.\
Przejsö; -de, -dziesz, -sze-
diem, va, unb vn. peif.
1) jißibeweßen, oorüberge^en,
ü6erge|en7o»r^gel^en, über»
fe^en; ipaffieren, übergeben
burc^roanbern; -szediem kraj
cafy t^ burc^rcanbfrte baä
gange 2anb; -jdz przez izeke
gel^e über ben S^ujs; -dziiem
tedy przed dvvoma dniami
td) ging f)ier cor sroei Xagen
oorbei; dom -szedl w jego
rece baä |)auä ging auf il)n
über; on -szedl na wiare ka-
tolicka er trat jum tat^o=
tiid)en'(S[auben über; 2) über=
treffen, überfteigen ; -szedl sam
siebie er übertraf fid^ felbft;
to -chodzi wszelkie ludzkie
pojecia bog übertrifft alle
menfdöli^en Segriffe ; to -cho-
dzi moje sily baö überfteigl
meine Ä'räfte ; to -chodzi gra-
nice prawdopodobienstwa ba§
überfc^reitet bie ©renjen ber
3Ba{)rfcf)einIirf)feit; 3) — przez
mysl in ben ©inn lommen,
einfallen; ani mi to przez
mysl uie -szlo id^ lief; eä mir
nic^t einfallen ; 4) oerge^en, »er«
fliefjen ; -szlo lat wiele Diele
Qal^re finb »ergangen ; 5) — za
mai f)eiraten; -sziabys za
ra^z? möc^teft bu beiraten?
6) fiel^e: Przechadzac.
Przechodzien, -dnia, pl.
-dnie, sm. aSorübergel^enbe(r)
m., ^affant m.
Przechodzisko, -ka, pl.
-ka, sn. Surc^gangäort m.
Przechodzony, ädi. abge=
nufet (oon Äleibern).
Przechorowa6, -ruje, -wa-
lem, va. per/, fran! jubringen ;
-wal caJe Äycie er f)at fein
ganjeä Seben gelränfett; vr.
— sie Iran! gercefen fein.
Przechowaö, -warn, -wa-
Jem, va. perf.\ Przechowy-
wa6, -wuje, -walem, va, im-
perf.; 1) aufberoal^ren, oer»
ir)af)ren; — owoce przez cal-i
zime ^rü(^te ben gangen 3Bin=
ter l)tnburc^ aufberaofiren ; 2)
»er[jef)[en, [)eimlicl^ »erbcrgen.
Przechowanie, Przecho-
wywanie, -nia, siiiff. tant.
sn. Slufberoa^rung /'., Sßer»
raa[)rung /. ; wziac cos do
-nia etrcaä jur 2lu|ben)afjrung
übernefjmen.
Przechowna, -ny, pl. -ny,
sf. (Teehona) ^nfbnum m.
Przechod, -chodu, pl. cho-
dy, sm. ®urcf)gang m., 2)urc^'=
jug ?M. ; — wojska ber 2)urcf)»
gug be§ |)eere§.
Przechöw, -chowu, pl.
-chowy, sm. Seroa^ren «.,
3lufbema[;ren n. ; SSerfjeijIen n. ;
©cblupfit>in!el m.
Przechowek, -wka, -wki,
sm. überrointertcä SSie^.
Przechrapac, -pie, -piesz,
-paleiD, va. per/. burd)f^nar=
c^en, eine S^itlang fc^nar=
c^enb gubringen.
Przechrobry, adi. äu^etft
topfer.
Przechrustaö, -stam, -sta-
lem, va. per/, burc^fnorpetn,
jermolmen.
Przechrzcianka, -ki, pl.
-ki, sf. ©etoufte /., 5«eopl)i=
tin/.
Przechrzcic, -ce, -cisz,
-cilem, va. per/, umtaufen,
taufen; dac sie — fic§ um=
taufen [offen.
Przechrzczenie, -nia, pl.
-nia, sn. Umtaufen n.
Przechrzta, -ty, pl. -ty, sf.
®etaufte(r) ?»., iJieopfjit m.
Przechwalac,-lam, -lalem,
va. per/.', Przechwalic, -le,
-lisz, -litem, va. imperf. feljr
rül^men, übermäfiig loJben ; —
sie vr. profjlen, fid^ rühmen.
Przechwalanie, -nia, pl.
-nia, sn. ^co^Iecei f., 3iul^m=
rebigfeit /'., 3lit^men n.
Przechwalca, -cy, pl. -cy,
sm. ^ro[)[er »j.,^ro^U)anä m.,
©to^tuer m.
Przechwalebny, adi. äu=
^erft lobensrcert.
Przechwala -ty,pl.-ly,sm.
Siul^nitebigfeit/;, ©rofituerei f.
Przechwalka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) «ptaf^lerei /., 2) ^erouö»
forberung /.
Przechwyciö, -ce, -cilem,
va. perf.\ Przechwytywac,
-tuj^,-waleni, va. imperf, vota,«
fd)nappen, auffangen.
Przechybn^6, -bne, -bniesz,
-bnalem, vn.perf. überfc^tagen,
umfippen.
Przechylac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Przechyli6, -le,
-lisz, -iiJem, va.perj. f)inüber=
neigen, fenfen; — szale bie
aBoge finfen loffen ; — sie vr.
fitf) neigen, umfd^lagen; szala
-la sie tite 3Bage befommt einen
2luäf(i)Iag; zwyciestwo -lilo
sie na strone Rzymian bcr
Steg neigte fid^ auf bie ©eite
ber Sfiömer.
Przechylanie, Przechy-
lenie, -nia, pl. -nia, sn. 9Jei=
gen n.
Przechylisko, -ka, pl. -ka,
sn. iät)er 2Jlb^ong.
Pi'zeciq,c, -tne, -tniesz, -cia-
leni, va. per f.; Przecinac,
-nam, -nalem, va. imperf.;
burc^fc^neiben, burc^^auen, ab=
fdineiben.
Przeciag, -u, pl. -i, sm. 1)
S)urd)gug m., ©urdimorfd) m. ;
2) 3ug m., _ Suftgug ?«.;
w tym pokoju jest — in
biefem 3iw"«^ ift C'» S^S;
byc na -u bfm Suftguge
auägeff^t fein; 2) Sauer /.;
— czasu 3eitbauer /. ; w -u
dwoch latzdal wszystkie egza-
raina binnen groei Qa^ren legte
er äffe 'Prüfungen ob.
Przeciaga6, -sam, -gaJem,
va. impe7'f.; Przeci^gnac,
"&"§) -gniesz, -gnatem, va.
perf. 1) ausbffjnen, t)erlän=
gern, in bie Sänge gleiten; —
zabawe az; do rana Sie Unter»
Haltung bi§ gum 2Jlorgen ouä-
beljnen; -gali naumyslnie te
sprawe fie gogen öiefe ©oc^e
abficf)tlt(^ in bie Sänge; 2)
burc^gieben, ^inübergiel^en ;
-gnij sznurek przez kötko
giei) bie ©c^nur burd^ ben
3iing; udalo nam sie — brata
na nasza strone eä ift unä
gelungen, ben 33ruber auf un«
fere ©eite Ijinübergugiel^en ; 3)
be[)nen, gebe^nt auöfpredien;
on -ga z mazurska er fpric^t
mit mafurifd)em ^EonfoH; 4)
vn. burc^gie^en, burd)mar=
fcf)ieren; caly dzien -galy
wojska przez miasto ben gan=
gen Zog gogen Siruppen burd^
bie ©tabt ; tlum -ciaga ulica
bie 'I'Jenge gieljt burc^ bie
Strafte.
Przeci^ganie, -nia, pl.
Przeci^gany
105
Przeciwokresowy
•nia, sn. 1) 2lu§jief}en n., 2luä=
bel^nen n. ; 2) 2)urc^marfd^ m.;
3) ®c^nepfen3ug m., @d^nep=
fenftricö w.
Przeciagany, adi. auäge»
jogen, oeclängert; -na stal
getDaljter ©tal^l, SBal^ftal^l w.
Przeciagly, adi. ; Prze-
ciagle, adv, gebef)nt, auä=
geredt; lang n)äf)rcnb.
Przeciagni^cie, -cia, sin(/.
taut. sn. 2)ur^3ier;en n.
Przeci^zac, -zam, -i;aietn,
va. imper/. ; Przeci|,zyc, -ze,
-zysz, -zylem, t;a. /Jß/'/. über»
laben, überlaften; überpufen.
Przeciazauje, Przeciaze-
nie, -nia, pl. -nia, sn. Ü.bec=
labung /., Überkflung /.
Przecie, Przeciez, adv.
bocft, bennoc^, g[eic^n)of)I,
beffenungead^tet, ja, nic^tä»
beftoraeniger, benn ; zna rzecz,
a — popetail wielki llad
ec fennt bie Sac^e unb
bod^ l^at er einen groben ge^=
ler begangen; chociaz jestes
krolem, — jestes czlowiekiem
ofirao^l bu Äönig bift, bi[t bu
bennoc^ ein JJJenfc^; przysze-
dles — bu bift bod) ge!ommen;
znalem go — ic^ ^obe il^n ja
aefannt.
Przeciec, -kne, -kniesz,
-klem, vn. per/.; Przeciekac,
-kam, -kalem, vn. im per f.
laufen, rinnen, triefen, burc^=
tröpfeln, burc^regnen ; — przez
CO bur^ etroaä triefen.
Przecierac, -ram, -ralem,
va. ivtperf.; Przetrzec, -tre,
-trzesz, -tailem, va, per f.
burd^reiben, reiben; — sobie
oczy ftd^ bie Singen reiben;
auäroifd^en, überreiferen; -trzej
mi okulary »ifd^e mir bie
2lugengtäfer au§; — sie vr.
fi^ burc^reiben, aufheitern,
flären {§immel); niebo sie
-ciera ber §immel Ijeitert fic^
auf.
Przecierpiec, -pie, -pisz,
-pialem, f«. unb vn.perf. auö=
leiben, auäbulben, überftefien.
Przecigcie, -cia, pl. -cia,
sn. 2)ur^fcf)nitt m.\ punkt
-cia ©urd^fc^nittäpunft w.; —
pionowe Slufrife w., S5ettifat=
^'fi; — poziome ©runb«
ii|; — owalne Doalfd^nitt;
— podtuzne Sängenburd^«
fc^nitt; — poprzeczne Q,uer=
fd^nitt; — trapezoidalne 2;ras
pejoibfeftton /.
Przeciftny, adi. ; Przeci§-
tnie, ac/zj ; Przecifciowo, adv,
burc^fd^nittlid^ ; iDurc^fcftnittä»
n. p. miara -na 2)urc|fd()n{ttö=
mafi n.
Przecinak, -a, pl. -i, sm.
3lbfc^röter m., ©tielfc^rot m.
Przecinalnia, -ni, pl. -nie,
sf. Sifenfpalterei /., ©ifenfpalts
icerf »., ©c^neiberoerf n.
Przecinanie, -nia, pl. -nia,
sn. 2)urcl;fd^nciöen n.
Przecinek, -nka ober -nku,
pl. -nki, sm. 1) ^omma w.,
Seiftrid) m.\ 2) Sffiec^fel m.
Przecinka, -ki, pl. -ki, sf.
2Rittelfd^ram vi.
Przeciosac, -sam, -salem,
va. perf. umjimmetn ; in jroei
Steile fpalten.
Przeciskac, -skam, -ska-
lem, va. imperf.\ Przeci-
sn^c, -sne, -snaieni, va. perf.
burd)brü(Jen, bur^graängen,
burc^brängen; — sie vr. fid)
burc^brängen.
Przeciw, Przeciwko,
praep. mit bem gen, unb dat.
rciber, gegen, entgegen; wy-
rufzyl — nieprzyjaciolom er
jog roiber bie jjeinbc; staJo
sie to — mojej woli baä ge=
fc^o^ gegen meinen SBiUen;
CO masz -wko mnie roai f)aft
bu gegen mid^; na -wko tego
domu jest moje biuro biefcm
§auä gegenüber befinbet ftd^
mein SBureau; nie mam nie
-wko teiuii id) fiabe nid^tä ba=
gegen.
Przeciwdzialac, -lam, -Ja-
lern, va. unb v}i. imperf. ent=
gegenarbeiten, entgegenroirler.
Przeciwdlawnik, -a, pl.
-i, sm. ©topfbüd^fenbriHe /.
Przeciw(izialanie,-nia, pl.
-nia, sn. ©egcnroirfung /.
Px'zeciwi(5 sig, fie^e: Sprze-
ciwiac sie.
Przeciwien, -wnia, pl.
-wnie, sm. (Kleinia) S)olbcn=
traubenpflanje.
Przeciwienstwo, -wa, pl.
-wa, sn. 1) ©egenteit n. ;
©egenfa^ m., 5?ontraft m.;
w -wie do tego im ©egen»
fa^e t}ie3u; 2) 2ßibernjättig=
feit /., 2Ki6gefc^icf n.
Przeciwgnilny, adi. fäuU
nigratbrig, fäulnis^inbernb, an»
tifentifc^.
Przeciwkolistkowy, adi.
entacgengefefetblätterig.
Przeciwkolokop, -u, plur.
-y, sm. ©fgenoerfc^anjung /.
Przeciwkostop, -a, pl.
-owie, sm. ©egenfüfeler m.,
Slntipobe m.; = Przeciw-
noznik.
Przeciwkozlek, -Ika, pl.
-Iki, sm. ©egenbod jm. (.^nors
pelbfättdöen am äufeeren Di)x).
Przeciwkozlkowy, adi.
antitragifc^.
Przeciwkurczowy, adi.
frampffttUenb.
Przeciwlegly, adi.; Prze-
ciwlegle, adv. gegenüberlie»
genb, gegenüberfte^enb.
Przeciwmutra, -try, pl.
-try, sf. ©tellmuttcr /., ©egen»
mutier /.
Przeciwnaturalny, adi. ;
Przeciwnaturalnie, adv.
raibernatiitlid;.
Przeciwniczka, -ki, 2^1. -ki,
sf. ©egnerin /.
Przeciwnie, adv. im @e-
genteil, umgefcl^rt.
Przeciwnik, -a, pZ. -ey,
sm. ©egner m., Sßiüerfadier m.
Przeciwnosc, -sei, pl. -sei,
sf. 1) ©egenteil «., ©egenfafe
m.; 2) aJJi^gcfc^idf n., SEBiber»
löärtigfeit /.
Przeciwnoznik, -a, sm.
©eaenfü^ler m., 2lntipobe m.
Przeciwnozny, adi. ©egen=
fü^lers, gegenfüfeterifc^, anti»
pobifd^.
Przeciwny, adi. 1) ent=>
gegen, cntgegengef e^t ; po -wnej
stronie auf bec entgegengefc^=
ten ©eite ; w -wnym wypad-
ku in entgegengeff^tem^aHe;
w -wnym razie roibrigenfallS ;
— rozkaz ©egenbefe^t m.; -na
parfya ©egenpartei /.; 2) roib»
rig, ungünftig ; okolicznosci
-ne roibrige, ungünftige Um-
ftänbe; 3) roiberfprec^enb, roi-
berftreitenb ; to jest wprost
-wne twemu wlasnemu zda-
niu baä roiberfpric^t birett
beiner eigenen Se^auptung.
Przeciwokresowy, adi.
Przeciwprostokatnia
106
Przedalpejski
antiperioDifc^, bie periobifd^e
Sßieberle^r Berl^ütenb.
Przeciwprostokatnia, -ni,
pl. -nie, sf. .^tjpotenuie /.
Przeciwprzodki, -kow, yl.
taut. sm. ©egenorttrciben n.
Przeciwrobaczkowy, adi.]
Przeciwwfzowaty, adi. anii-
periftaltifc^, tiv tuutmför»
migen eingeraeibeberoegung
entqcgenftrebenb.
Przeciwspad, -u, pl. -j,
sm. gaüfdjitm m.
Przeciwatawiaö, -wiam,
-wialem, va. imi)erf.\ Prze-
ciwstawiö, -wie, -wisz, -wi-
lem, va. pei-f. gegenftellen,
entgegenfteUen, gegenüber»
fteQen.
Przeciwstawienie, -nia,
pl. -nia, sn. ©ntgegenfteltung
f. ; w -niu do tego im CSegen=
fafte baju.
Przeciwstopien, -nia, ^jZ.
-nie, sm. ©egenfü^Ier tw.,
2lntipobe m.
Przeciwstopny, adi. ges
genfü^tctifd), anttpobifc^.
Przeciwszyba, ■hy,pl. -by,
sf. ©egenfc^aufel /.
Przeciwszyna, -ny, pl. -uy,
sf. ^nJingjc^iene /., £ett=
fc^iene, gü^runc^äfc^iene.
Przeciwtrucizna, -ny, ^;Z.
-ny, s/. ©egengift n.
Przeciwwaga, -gi, ?^Z. -gi,
sf., ©egengerotc^t n.
Przeciwzolzowy, adi.
jfrofeluiibrtg.
Przecknac sig, -kne,
-kniesz, -kn^l'em, vr. perf.
plö^Iic^ erroa^en.
Przecuchnaß, -ne, -niesz,
-naiem, vn. perf. bur(^[tän=
lern.
Przecucenie, Przecucic,
fief)e : Oeucenie, Ocucic.
Przecudny, adi. ; Prze-
cudnie, adv. rounöerfc^ön,
raunbetDoÜ, ^errlid^.
Przecwal, na, adv. im
jiröBtcn ©alopp.
Przecyganic, -nie, -nisz,
-nitem, va. perf burc^fd^roin'
beln, netfc^ac^ern.
Przecz, praep. loatum,
roeörcegen, loesfialb (oeralt.).
Przeczacy, adi. ; Przecz%-
co, ade. oeineinenb.
Przeczekac, -kam, -kalero.
va. perf. roattenb aushalten,
l^übfc^ lange roarten.
Przeczenie, -nia, pl. -nia,
sn. SSerneinung /. ; Sßerneinen
n.; -^tegation /.
Przeczernic, -nie, -nisz,
-nilem, va. perf mit ©c^roärje
üBerjie^en.
Przeczesac, -sze, -szesz,
-salem, va. perf; Przecze-
sywac, -suje, -walem, va.
imperf. bur'c^fämmen; nod)
einmal fämmcn.
Przeczniak, a, pl. -i, sm.
Ärcu^fteniiel m. an ben SBänben
ber ©trccfe.
Przecznica, -ey, pl. -ce,
sf. 1) nuerftrofee /.; 2) Quer«
fc^tag m.\ 3) diagonale f.
Przecznicowy, adi. ilvuer=,
Siagonal»; — caloksztait
Querbau m., Siagonalbau.
Przecznosc, fie^e: Sprze-
cznosc.
Przeczny, adi. 1) oernei«
nenb, roiberftrettenb, rciber»
fprec^enb; 2) in bie Quere
gel&enb.
Przeczolgac sig, -gam,
-galem, vr. perf. friec^enb
gelangen, burc^friec^en.
Przeczos, -u, pl. -y, sm.
2I.u5f)äutung/., 2luöbalgung/.
Przeczucie, -cia, pl. -cia,
sn. SSorgefüt)! n.,' 2ll^nung f.,
Sßorafjnung /., SJorempfinbung
/. ; mam zl-i -cia id^ a^ne
iixoa^ Söfeä, wir fd^roant
etroaä ©d^timmeS.
Przeczuö, -czuje, -czujesz,
-czulem, va. perf. ; Przeczu-
wa6, -warn, -walem, va. im-
perf. a^nen, norempfinben, eine
2lf)nung [)aben.
Przeczuwanie, -nia, pl.
-nia, sn. = Przeczutie.
Przeczyc, -cze, -czysz,
-ezylem, va. unb vn. perf.
nerneinen, leugnen, ableugnen,
roibetfpred^en; -czy wszyst-
kiemu, co tyiko powiadam er
roiberfprtd^t allem, roaä id^
fage; -czy wszystkim {loglo-
j skom er üerneint oQe ®erüc^tf.
Przeczynia6, -niam, -nia-
lem, va. imperf. \ Przeczyni6,
-nie, -nisz, -nilem, va. perf.
umarbeiten.
Przeczystka, -ki, pl. -ki,
sf. Boerhavia (eine ^^fIanJe).
Przeczysty, adi. unbefledtt,
fef)r rein; -ata Panna un6e=
fledte J^ungfrau.
Przeczyszczac, -czam,
-czalem, va. imperf. \ Prze-
czysciö, -szcze, -seilen), va.
perf. reinigen,' fäubern; —
kogo purgieren; — sie vr.
abführen, toEteren.
Przeczyszczenie, -nia,
sing. tant. sn. Dieinigung /.;
2l6tü^ren n.; srodek na —
Stbfü^rniittel n.
Przeczytac, -tarn, -tasz,
-tatem, va. perf. burd^iefen,
überlcfen.
Przeczytanie, -nia, sing,
tant. sn. iDurc^Iefen n.
Przec, pre, przesz, par-
Jem, va. imperf. 1) brängen,
brüdEen; — nieprzyjaciela na
bagno ben geinb in ben
©untpf brängen; — na kogo,
na CO in jmnbn, auf etroaS
brängen ; prze mnie w piersiach
e§ brücft micö auf ber Stuft;
2) = Zeprzec.
Przec, praeje, przejesz,
przalem, vn. imperf. fic^ er=
\)\%txK, grofee £ii^e tiaben.
Przecwiczyc, -cze, -czysz,
-czyJem, va. perf. 1) tüd^tig
üben, einüben; t) — kogo
jmnbn burd^prügeln.
Przed, praep. mit bem
4. unb 6. galt; oor, im
»orauö; stac — brama oor
bem 2;ore [teilen; — dwudzie-
stu laty cor jraanjig 3al)ren ;
— czasem cor ber ^ixi, ju
jeitlid^, früfijeitig; dal mi
pierwszenstwo — innymi
er gab mir ben 33orrang cor
anberen; uciekac — kim oor
jmnbm fliel^en (2lnmerlung:
man fagt oft in jufammen»
gefegten SBorten przede ftatt
przed; przederana cor mir;
przedewszystkieni oor aHem).
Przedac, Przedawac =
Sprzedac, Sprzedawac.
Przedajnia, Przedaznia,
-ni, pl. -nie, sf. Äauf»
^au§ n.
Przedajnos6, -Sei, sf. Ääuf"
lid)feit f.
Przedajny, adi. ; Prze-
dajnie, adv. fäuflic^, feil, jum
i8evfauf.
Przedalpejski, adi. bieS»
Przedarcie
107
Przedni
feitä ber SUpen liegenb, ciä=
afpin.
Przedarcie, -cia, sing.
tant. sn. aiufreißen n., 3er»
reiben «., Sutd^rei^en.
Przedarowa6, -ruje, -wa-
lixn, va. perf.] Przedarowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
per/, mit ©e[c^cn!en gerainnen,
Beftcd^en.
Przedarty. adi. entjroei»
geriffen, burc^gertffen.
Przedawca, -cy, pl. -cy,
sm. 3Serfäufer ?«.
Przedawczy, arf?. t>er=
fäuflic^, läuftic^.
Przedawnienie, -nia, p?.
-nia, sn. 5Berjäf)rung /.
Przedaz, = Sprzedaz.
Przed%c, -dme, -datem, va.
per/. ; Przedymac, -mam,
-maJem, va. imperf. 1) burd^s
blafen, burd^roel^en, überBIafen;
2) bur^i ju ftarfe§ Slawen
ctraaS jerfprcngen.
Przedbarcze, -cza, pl,
-cza, 6«.-, Przedbark, -u,
pl. -i, s?H. (Antibrachium)
SSorberarm m., DBerorm ?«.;
= Przedramie.
Przedborze, -rza, pl. -rza,
sn. freier 3laum cor einem
Sßatbe, ®egenb f. oor einem
SOßalbe, SBalbeäfaüm ?»., 3Batb-
Uftcre /.
Przedbranmy, adi. oor
bem %oxt befinbüd^.
Przedcal, -a, ?j?. -e, sm.
Borle^teö Oeftöre im pVlofee.
Przedchrzescijanski,'ac?z.
Dord^riftlic^.
Przeddworze, -rza, pl.
-rza, 5«. Sßor^of m.
Przeddzien, -dnia, pl.
-dnie, sm. SSortag m., aSor=
abenb m.
Przedech, -u, pl. -y, sm.
1) Sufttod^ n., Äeßerlo^ n.;
2) Sranfpiration /.
Przededniem, adv. cor
Tagesanbruch, oor 2}lorgen=
grauen.
Przedeptac, -tam, -talem,
va. perf. ; Przedeptywaö,
-tuje, -walem, va. imperf.
bur^trcten-, — scieike einen
gu^fteig (burd^ puftgeS a3e=
ge^en) machen.
Przedestylowac, -luj?,
-walem, va. perf. burd^be»
ftiHieren.
Przedezniwek, -wku, pl.
-wki, sm. S>orerr,tejeit f.
Przed§cie, -cia, pl. -cia,
sn. Surc^Bfafen n.
Przedganek, -nku,^)?. -nki,
sm. (Solcrie /. cor bem §aufe.
Przedglowek, -wka, pl.
-wki, sm. jroeiteä ©eftöre im
glofee.
Przedgiowie, -wia, pl. -wia,
sn. (Caput succedaneum) eine
33eule auf bem ^opfe eine§
3^euge6orenen.
Przedgorze, -rza, lü. -rza,
sn. äJorgebirge «., SSorgebirgä»
terrain n., Sorberge m. pl.;
33ergab^ang ?«.
Przedgranicze, -cza, pl.
-cza, sn. (Srenjgebiet n., ®ren3=
lanb «.; SDiarl f.; wschodnie
— Dftmar!; = Pogranicze,
Kresy.
Przedgrzewacz, -cza, pl.
-cze, sm. SSortBörmer m.
Przedgrywka, -ki, pl, -ki,
sf. SSotfpiel n., (Einleitung/.,
^riilubium n.
Przedhuta, -ty, pl. -ty, sf.
SSorberl^ütte /.
Przedimek, -mka, ^J^ -mki,
sm. ©efc^Ied^tiroort n., 2tr=
tifel m.
Przedjesien, -ni, pl. -nie,
sf. S8oiI)erbrt m.
Przedjutrze, -trza, pl.
-trza, sn. SSortag m., SSor=
abenb m.
Przedkladac, fiel^e : Przed-
loz;yc.
Przedkosciele, -la, pl. -la,
sn. ^irc^enoorfiaae f.; =
Kruebta.
Przedkwitnienie, -nia, pl.
-nia, sn. (Praefloratio) Sage
ber SBtumenblätler cor bem
2luf6Uif)etT.
Przedlas, -u, pl. -y. sm.
93orrca[b m.
Przedlecie, -cia, pl. -cia,
sn. Sorfommer m.
Przedlistnienie, -nia, pl.
-nia, sn. ©eftaltung ber 53Ut=
me in ber 5^nofpe.
Przedlozyc, -ie, -iysz,
-iylem, va.perf; Przedkla-
dac, -dam, -dalem, va. im-
perf. oorlegen.
Przedlubac, -bie, -biesz,
-batem, va. perf. bol^renb,
mei^elnb ausljö^len, burc^=
bohren.
Przedluzac, -zam, -äalem,
va. imperf.; Przedluzyc,
-te, -iysz, -iyJeni, va. perf.
1) oerlängern, in bie Sftnge
^iel^en; 2) überfd^ulben, mit
©d&ulbcn befaften.
Przedluzenie, -nia, j;?. -nia,
sn. 3Ser(ängerung /. ; — okre-
su griftoertängerung /.
Przedluznice, -nie, pl.
tant. sf. ©cbaft w., 3!RitteI=
ftüd n., aSofirftange /., ®c«=
ftänge n.
Przedmiejski, adi. oor=
ftäbtii^.
Przedmieszczanin, -niua,
pl. -anie, sm. S>orftäbtIer m.
Przedmieszczanka, -ki,
pl. -Ui, sf. Sßorftäbtierin /.
Przedmiescie, ci^^pl. -cia,
sn. SSorftabt /.
Przedmiot, -u, pl. -y, sm.
1) ©egenftanb w.; S^DbjeJtn.
Przedmiotowosö, -sei,
iing. tant. sf. Dbjeftioität/. ;
©acf)Itd)feit/.
Przedmiotowy, adi.)
Przedmiotowo, adv. objelti»;
fac^Iicf).
Przedmostek, -stka, pl.
-stki, sm. Sorberteil m. beä
SruftftüdfeS ber gnfeüen.
Przedmostowy, adi. cor
ber Srüde befinblid^; — sza-
niec S8rücfen!opf m.
Przedmoscie, -cia,^;?. -cia,
SM. $Ia§ m. Dor ber ^rüde.
Przedmowa, -wy, pl. -wy,
sf. Sßorrebe /., Sorroort n.
Przedmuchac,-cbani, -cha-
lixa. va. /je//. ; Przedmuchi-
wac, -cbuje, -waiem, va. im-
perf. burc^btafeit, burd^ SBIafen
etroaä f|erau§bringen.
Przedmur, -u, pl. -y, sm.\
Przedmurze, -rza, pl. -rza,
sn. Vormauer /., ©d^u^roefir/;
— cbrzescijanstwa SSormauer
ber 6l^riftenf)eit.
Przedmurowy, adi. 35or=
mouer=, cor, jenfeit ber
Stobtmauer befinblic^.
Przednaroznik, -a, pl. -i,
sm. §aIbmonbfc^anje /., Sü»
nette /.
Przedni, adi. 1) »orber=,
Dor=;-nia czesc Sorberteil w.;
Przednica
1U8
Przedswietny
-nia czesc glowy Sorbet^aupt
«.; -nie zeby SSorberjäfine ^Z. ;
2) — , przednio adv. t)ortteff=
lic^, auägejeicönet, »or^üglic^ ;
fein, oorne^m.
Przednica, -cy, p?. -ce, sf. ;
Przedniczka, -ki, pl. -ki, ä/.
1) iücrberfeite /., ^efa§ »?.;
2) SSoif^neibetin /.; erfte
Schnitterin.
Przednik, fiel^e: Przodo-
wnik.
Przedniosö, -sei, sf, Sßor«
treffltcf)feit /. ; etfte Qualität,
prima Qualität.
Przednowek, -wku, pl.
-wki, S7)i.; Przednowie,-wia,
pl. -wia, sn. Siorernteseit /. ;
na -lu Dor ber (Srnte;ieit.
Przedobiedni, adi. Dor=
mittäglicf), !ßorniittag§=.
Przedonegdajszy, adi. ;
Przedonegdaj, adv. üor=
geftrig-, uorgeftern.
Przedostatni, adi. ber
Dotierte.
Przedostojny, adi. ^od)«
el^rtBürbig.
Przedpieklo, -kla-, Przed-
piekle, -kla, pl. -kla, sn.
)Sovi)öüe f.
Przedpieprz, •izn,pl. -ize,
S771. Habrelia (eine 5ßflanje).
Przedpiersie, -sia, pl. -sia,
SU. ^ruftmauer /.
Przedpiersien, -snia, pl.
-sDie, 67??. Sruftroel^c /.
Przedpokojowy, adi. SSor»
jimmer-.
Przedpoköj, -koju, pl.
-koje, S7)i. SSoiaimmer n.
Przedpoludnie, -nia, pl.
-nia, sn. SSorniittag m.
Przedpoludniowy, adi.
33ormittags=; -we naboieu-
st\voS8ormittag^gotte5bienft7?i.
Przedpostny, adi. t)or=
faflltc^; — dzitn SSorabenb
eincg gafttagcä.
Przödpotopowy, adi. t)or=
fünbflutlid).
Przedrabic, -bie, -bilem,
va. pei-f. ; Przedrabowac,
-buje, -wai'em, xa. perf.
burc^ftreifen.
Przedrami§, -mienia, pl.
-miona, sn. Jßotberarm VI.,
C ber arm m.
Przedrapaö, -pie, -palem,
f«. perf. ; Przedrapywac,
-uje, -watem, va. imperf.
burc^fra^en.
Przedrasna6, -ne, -niesz,
-nalem, va. perf. burc^ri^en.
Przedrodek, -dka, pl. -dki,
sm. 1) asiattanl^ang ber fei=
menben ©amenförner ber
2)loofe unb g-arnfräuter; 2)
^il^ager n.
Przedrozac, -zam, -zaJem,
va. imperf. ; Przedrozyc,
-ze, -i;ytem, va. perf. übet»
teuern, oerteuern; — sie vr.
fid) jieren.
Przedrozenie, -nia, sn.
Überteuerung /.
Przedruk, -u, pl. -i, sm.
SJacöbtucf m.
Przedrukowac, -kuje, -wa-
iem, va. perf.; Przedruko-
wyTvac, -wuje, -walem, va.
impei-f. umbruden ; con neuem
brucfen, nadibtucfen,
Przedrwiwac, -warn, -wa-
^^em, va. imperf. auslachen,
necfen, jpötteln.
Przedrze6, -dre, -drzesz,
-dariem, va. per/.; Prze-
dzierac, -ram, -laiem, va.
imperf. burc^reifeen; — sie
vr. ficö burdjbrängcn; -dzierac
sie z kim jmnbix ncden, reisen.
Przedrzezniac, -niaiu,
-nialem, va. perf. Derfpotlen,
nac^fpotten; — kogo jmnbn
pbnm.
Przedrzymac, Przedrze-
mac, -mie, -maJem, va. pei'f.
fcf)lummernb oerbringen; —
sie vr. ein roentg fc^Iummern.
Przedscena, -ny, pl. -ny,
sf. ijjorbül&ne /.
Przedsienie, -nia, pl. -nia,
sn. ; Przedsionek, -nka, pl.
-nki, sm. Sor^aUe/., aSorf)aus
»., SSor^of 7n., Sorfaal m.,
33eftibül«.; — swiatyui SSor«
^akf beä Stempels.
PrzedsifbiorczosC; -sei,
sing. tant. Unternel^mungä»
geilt m.
Przedsigbiorca, Przed-
sifbierca, -cy, i)l. -cy, sm.
Unternel^mer m.
Przedsifbiorczy, adi. ;
Przedsigbiorczo, adv. \i\\=
ternel^menb.
Przedsigbiorstwo, -wa,
pl. -wa, sn. Unternel)mung /. ;
— budowy Sauunterne^mung.
Przedsifbrac, -biore, -bie»
izesz, -braiem, va. imperf.;
Przedsigwziac, -wezme,
-wezmiesz, va. perf. unter»
nehmen; — sobie fic^ Dor=
nefjmen; -siewzialem so-
bie, ie to zrobie ic^ ^abe mir
oorgenommen, e§ ju tun.
Przedsigwzigcie, -cia, pl.
-cia, sn. SJotfo^ m., Sor^aben
n.; Unternehmen n.
Przedsionek, fiel^c: Przed-
sienie.
Przedskorek, -rka, pl.
-rki, sm. ^oxi^aui f.
Przedskrzynie, -nia, pl.
-nia, sn. äjor^erb wi., 3i5orber»
geftefl n.
Przedslowie, -wia,2>?. -wia,
sn. SSorroort n., 23orrebe /.
Przedsobie, -bia, p>l. -bia,
sn. Strecfe /., gerober ©to§.
Przedsobni, adi. — cato-
ksztait Dctsbau m., ©trebe=
hau m.
Przedstanek, -nku, pl.
-nki, sm. ^rofjenium n.
Przedstanowczy, adi.
-cze roboty 9lU6ri^tung /.
Przedstawiac, -wiam,
-wiatem, va. imperf.; Przed-
stawic, -wie, -wisz, -wilem,
va. pei-f. DorftelTen, barfteHen,
repräfentieren ; -wiam panu
moja Äone ic^ fleUe ^^xitXi.
meine grau oor; to -wia
wartosc dwoch tysiecy koron
baä repräfentiert einen SL'ert
oon 3raeitaufenb Äronen;
— sie vr. fic^ DorfteHen.
Przedstawiciel, -a, pl.
-e, sm. 33ertreter m., 3tepiä=
fentant m.
Przedstawicielka, -ki, pl.
-ki, sf. ^Vertreterin /., 3leprä=-
fentanlin /.
Przedstawicielstwo,-stwa,
dl. -stwa, 5«. Jüertretung /.,
3te»rä)entatton /.
Przedstawienie, -nia, pl.
-nia, sn. 1) äJorfteHeu n. ;
•2) SiorfteCung /.; — ama-
torskie Dilettanten«, Sieb»
^aberoorftoHung.
Przedslubny, adi. ber
2;rauung norangefienb, Bor ber
Srauung. [bem Jobc.
Przedsmiertny, adi. »or
Przedswiftny, adi. Dot=
feftlid), Dorfeiertägig.
Przedswit
109
Przegl^d
Przedswit, -u, pl. -y, sm.
SRorgenbämmerung f., 3Sor=
bömmer m., erfiteä %aqe§=
grauen.
Przedtanecznica, -cy, pl.
-ce, sf. SBortänjerin /.
Przedtanecznik, -a, pl.
-nicy, S7n. SSortänjer m.
Przedtem, adv. e^ematS,
t)orma[5, Dorl^er, früf)er.
Przedngoda, -dy, _p?. -dy,
sf. 1) SSotoettrag m.,
^räUmtnarien 2>^-'i 2) 5ßunf=
tation f.
Przedugodny, adi. DorIäu=
ftg, vräliminär; -dne punkta
?ßrätimtnararttfet pl.
Przedumac, -mam, -malern,
va. perf. in 3Jac^ftnnen, in
S3etrad^tungen Derbringen.
Przedwarzac, -rzam, -rza-
lem, ra. imperf. aufjie^en,
burd^gie^en, bur^^ec^eln.
Przedwczesny, adi. ;
Przedwczesnie, adv. üorjei»
tig, frü^aeitig.
Przedwczorajszy, adi.
Przedwczoraj, adv. Dor=
geftrig; oorgeftern.
Przedweselny, adi. oür
ber ^otfisett.
Przedwieczerze, -rza, pl.
-rza, SM. 2t6enbanbruc^ m.
Przedwiecznosc, -sei, sn.
sf. eroigeä Safein.
Przedwieczny,af?t.*, Przed-
wiecznie, adv. eroig,üon (Sroig»
feit £)er; uralt.
Przedwiekowy, adi. oon
olterä ^er, jeit Qa^tl^unberten.
Przedwiertek, -tka, pl.
-tki, sm. 3Jor6o^rer m.
Przedymac, fie^e: Przedac.
Przedysputowac, -tuje,
-watem, ta. per/, im 3)i§put
burc^bringen, beim 25i§putieren
bie Dber^anb behalten; burd^'
biäputieren.
Przedziac. -dzieje, -dzia-
lem, va. perf. 1) bur'c^bo^ren,
burd^jd^ielen ; 2) umfteiben;
— czysta koszule ein frifd^eä
§emb ontegen.
Przedzial, -u, pl. -y, sm.
1) 2lbtei[ung /. ; — dla dam
S)amencoupe n. ; — dla nie-
palacych ^Jid^traud^ercoupt-' ;
— pakunkowy ^acEraum »».-,
— pocztowy Äorrcfponber3=
COUpe; — na psy §unbc=
faften n.; — w szybie ^-ad^ n.,
©c^a^tfc^eibe/., ^erfad^ung f. ;
— dobywalny 2;onnenfadb,
görberungäabteilung /.; —
pompowy ^umpenabteilung;
— przewiewny Suftlo^ n.,
SBetterfc^eiber w. ; — zjazdowy
5aE)rfc^ad)t j«., 'JJiannä|al^rt f.\
2) ©^eiberoanD ; 3) Unterfc^ieb
m., Srotfi^enraum m., S(b=
ftanb m.\ zbyt wielki jest
miedzy iiami — c§ tft ein
gu großer 2lbftanb, eine ju
roeite ^luft graifc^en un#.
Przedzialka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) fleine SHbteilung /.;
2) fleine ©(^eibereanb ; 3) 2;eil=
ftric^ m. einer a)ic|ffala.
Przedzielac, -lam, -laJem,
va. imperf. ; Przedzielic, -le,
-lisz, -lifem, ■va. perf. teilen,
trennen, f treiben, jonbcrn.
Przedzielanie, Przedzie-
lenie, -nia, pl. -nia, sti.
3;eilung /., (ä^eibung /.,
Trennung /., 3lbfonberung /.
Przedzielny, adi. teil'
bar.
Przedzierad, [iel^e : Prze-
drzec.
Przedzierzgac, -gam, -ga-
iem, va. imperf. ; Przedzierz-
gnac, -gue, -gnatem, va.
perf butd^fc^Iingen, burcf)=
fnüpfen; — sie rr. fic^ ner»
roanbeln.
Przedziurawiac, -wiam,
-wiaiem, va. imperf. ; Prze-
dziurawic, -wie, -wilem, va.
perf. burc^lödöern.
Przedziwny, adv.', Prze-
dziwnie, adv. rounbertJoH,
Dor;üglic|, tortcefflid^, fiJftlic^.
Przedzwaniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. \ Przedzwo-
nic, -nie, -nisz, -nitem, ra.
perf. ausläuten, nac^läuten;
vn. roie ©lodenton erfd^aüten;
-nia mi w uchu eä läutet mir
in ben Dl^ren.
Przedzniwo, -wa, pl. -wa,
sn. SSorerntegeit /. ; = Przed-
nowek.
Przefacyendowaö, -duje,
-walem, va.perf. nertaufc^en;
einen fc^Iec^ten SCaufd^ ma^en.
Przefalszowaö, -szuje, -wa-
lem, va. perf. oerfälfd^en.
Przefarbowac, -buje, -wa-
lem, va. perf. umfärben.
Przeformowa6, -muje, -wa-
tem, va. perf. umformen.
Przefrymarczyc, -cze,
•Czysz, -czylem, va. perf. (un=
e^ren^aft) rjertaufd^en, t)er=
l^anbeln, üerfc^ac^ern.
Przegadac, -dam, -dalem,
va. perf.; Przegadywac, -du-
je, -walem, va. imperf. über«
fä)nja^en-, — kogo jmnbn
burd^ langei Sieben überrcälti^
gen, einen überbigputieren;
przecie^ go -daiem i^ ^oAt
i^n bod) burd^ Ionge§ Sieben
jum ^ ©c^raeigen gebrad^t;
-dales mnie, ale nie przeko-
nates bu ^aft mtd^ überfc^rien,
aber nic^t überjeugt.
Przeganiac, -niam, -nia-
tem, va. imperf. ; Przegonic,
-nie, -nisz, -nilem, va. perf.
j^erumjagen; — kogo jmnbn
überholen.
Przegarbowac, -buje, -wa-
lem, xa. perf. burc|gerben,
burd^prügeln.
Przegarn^c, -ne, -niesz,
-nalem, va. perf. umfd^arren;
— popiöl bie Slfd^e burd^=
jc^arren; — zboi;e w spich-
lerzu bie ©etretbe^aufen im
©peid^er umfc^arren, um=
lagern; — wiosy baä ^aar
fd^eiteln, fic^ burc^ ba§ |)aar
faören.
Przegdakac, -kam, -kaJem,
va. perf übergadfern, burc^
©adEern übertönen; bur^gaf=
lern.
Przegderac, -ram, -ralem,
va. perf. fnurrenb bie ^ixi jus
bringen.
Przegiac, -gne, -gniesz,
-giatem, va. perf.\ Przegi-
nac, -nam, -nalem, va. imperf.
umbiegcn,|inüberbeugen, früm»
men; — sie ftd^ {)in unb fjer
beugen.
Przegigcie, -cia, pl. -cia,
sn. Siegung /.
Przegi§cina, -ny, pl. -ny,
sf.\ Przegiftka, tki, pl. -tki,
sf. Umbeugung f., Krümmung
/., ©elcnf 11.
Przeglad, -u, pl. -y, sm.
Surd^ftc^t/., Überfielt/., 2Ku=
fterung /., ainubf^au f., SRenue
f.\ — wojska ^eerfc^au /.,
— powszeebny allgemeine
Przegladac
110
Przegrzmiec
3iunb)(^au; — codzienny 2:a=
geärunbfc^au (3eitung§titel).
Przegladac, -dam, -dalem,
va. imperf. ; Przegladn^c,
-dne, -duiesz, -dnafem, va,
perf. burc^i'ef;en, überfeinen,
muftern ; — kogo jmnbn butd^«
fc^auen ; — sie vr. fic^ fpiegcln,
ficfi Be[er)en, ficö betrac^len.
Przegladanie,-ma,p^.-nia,
sn. Surc^fe^en n., 2)urc^fc^auen
n. 3:urc^ftcf)t /.,
Przegl^dnosc, Przeglg-
dnosc, -sei, fl. sei, sf. S5or=
auefe^en «., sCorouäftc^t /.;
33orficf)t /.
Przegl|,dowy, adi. Über«
ftc^tä», ü6erft(^tltc^.
Przegladzic, -dze, -dzisz,
-dzifem, va. lierf. glätten,
glatt mad^en.
Przeglodac, -dam, -dalem,
va. imperf, burd^nagen,burd)=
Betfecn.
Przeglodzic, -dze, -dzisz,
-dziJem, va, perf. eine '^i\i=
long ^ungern taffen.
Przeglosowac, -suje, -wa-
lem, va. perf. übetftimmen.
Przeglosowanie, -nia, pl.
-nia, sn. Überflimmung /.
Przeglownik, -a, pl. -i, syn.
2)urd}5inber m.
Przegluszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf.; Przeglu-
szyö, -sze, -szysz, -szytem,
va. perf. betäuben.
Przegnac, fie^e: Frzeganiac.
Przegniatad, -tam, -talem,
va. imperf. ; Przegniesc,
-gniote, -gnieciesz, -gniotlem,
va, perf. burd^fneten.
Przegnic, -gnije, -gniiem,
vn.perf. burc^ unb burd^ faulen,
bucc^fauten.
Przegnoic, -gnoje, -gnoiaz,
-ilem, va. perf. burd|büngen.
Przegodowac, -duje, -wa-
lem, va. perf. burc^banfet»
tieren, mit SBanfettieren ju-
btingen.
Przegoliö, -le, -lisz, -lilem,
va. perf. ein tnenig fd^eren,
tafieren; üertrinfcn.
Przegon, -u, pl. -y, sm. 1)
2)urd)trie5 /«., durchtreiben n. ;
2) 3Siet)trift /., Stift /.; 3)
3Bafferfurd)e /., ^"'^«^^"ft'^i^
m.\ 4) 51!Beltlauf m.
Przegonica, fie^e : Przegon.
Przegonic, fie|e: Frzega-
niac.
Przegonisko, -ka, pl. -ka,
sn. ©ditrienjel m,, ©d()n)emm«
fei m.
Przegorzaly, adi. burcfi-
brannt.
Przegorzan, -nu, sing,
tant. sm. Äugelbiftel /. ; =^
Jeionög.
Przegorzec, -rzeje, -rza-
lem, vn. perf. burc^bcennen.
Przegorzki,afZi. fe^r bitter.
Przegorzknac, -ne.-naJ'em,
vn. perf. bittet roerben, Don
33itterEeit burd^brungen raerben.
Przegorzknialy, adi. burc^
unb burc^ bitter.
Przegospodarowaö, -nije,
-walem, va. perf. ; Przego-
spodarzyc, -rze, -rzylem, va.
perf Derrotrtfd)aften.
Przegotowa.c, -tuje, -wa-
lem, va. perf.'yaiQi^tx^\ noc^
einmal foc^en, überlod^en; <x\>'
focben.
Przegrabic, -bie, -bisz,
-bilem, va. perj. burd^red^en.
Przegrac, -ram, -ralem, va.
perf. ; Przegrywaö, -warn,
•walem, va. imperf.; 1) t)er=
fpielen, beim ©piele uerlieren-,
2) t)or=, burd^fpielcn.
Przegradzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf; Przegro-
dzic, -dze, -dzisz, -dzilem,
va. perf, fc^eiben, trennen,
obteilen, abfcl)neiben ; Francye
od Hiszpanii -dzaja Fireneje
jjrantreicf) tft Don Spanien
burd^ bie 5pt)renäen getrennt;
row ten -dza dwa pola biefer
©raben fd^eibet siuei gelber.
Przegrana, -nej, pl. -na,
sf. 1) oerloreneS ©piel,
iÜerluft m.; 2) 9liebcrlage /.,
oerlorcne @d)ladnt.
Przegraniczy6, = Roz-
graniczyc.
Przegranie, -nia, siitg.
tant. sn. 1) Sßerluft m., SSetlie»
ren n.; 2) SSotfptelen n.
Przegrazac, -Äam, -ialem,
vn. i^nperf. ; Przegrozid,
-ze, -zisz, -zilem, vn. perf.
bro^en; — sie komu gegen
jmnbn Srol^un'gen auäftofeen.
Przegr§plowa6, Prze-
gremplowac, -luj?, -walem,
va. perf. burc^Erempeln.
Przegroda, -dy, pl. -dy,
sf.\ dim. Przegrodka, -ki,
pl. -ki, sf. 1) Sc^eibemanb
/., ^njifd^enroanb /. ; SSerfd^lag
7»., j^"^ ^' ; 8zafa z -dami
ein ©c^vanf mit gäd^ern; —
sprezyn gumowych SBuffer»*
jroifdEienfd^eibe/.; — krazkow
kauczukowych '^xo\\i!)l'^='
fcbeiben für (Summirtnge; 2)
^lüerc^fell n.
Przegrodny, Przegrodo-
wy, Przegrodkowaty, adi.
abteilbar, Slbteilungö«; prze-
grodkowaty rak ©aCert»
!rebä m.
Przegrozka, -ki, pl. -ki,
sf. S)rot)ung /.
Przegrywad, fief^e: Prze-
grac.
Przegrywka, -ki, pl. -ki,
sf. graifc^en», 33or=, 9lad&f piel n.
Przegryzac, -zam, -zalem,
va. imperf. ; Przegryzc,
-ze, -ziesz, -ziem, va. perf. ;
1)' burd)beiBen, butc^freffen ;
materya -zla cialo az do
kosei ber (Siter f)at baä %\t\\i)
bi§ auf ben Änod^en bur^ge=
freffen; 2) oerbeifsen, ju ft^
neljmen, genießen ; musze cos —
id^ muB zixQVi^ ju mir ne^=
men; — wargi fid^ auf bie
Sippen beiden.
Przegryzek, -zka, pl. -zk
sm.; Przegryzka, -zki, pl,
-zki, sf. 1) '^\\=, 3mbi^ m.
2) ©tid^elrebe /., ©tid^elei /
Przegrzac, -rzeje, -rzejesz
-rzatem, va. perf.; Przegrze
wac, -wam, -walem, va. im
perf. burd^märmen; auf=
roörmen; ju fe^r roärmen.
Przegrzanie, -nia, sing,
tant. sn. Überroärmun^ /.,
Überlieijung /.; — pary Übcr=
^i^ung beä 2)ampfeä.
Przegrzebek, -bka, pl.
-bki, sm.; Przegrzebka, -ki,
pl. -ki, sf. (Fecten) Äomm»
mufd^et /.
Przegrzebywac, -wam,
-walem, va. imperf. burd^"
graben; — wegle Äo^len
jieljen unb fortieren.
Przegrzewacz, -a, pl. -e,
sm. Über^i^röljre /.
Przegrzmieö, -mie, -miesz,
-mi, -mialem, fa. jper/. ; Prze-
grzmiewac, -wam, -walem,
Przegub
111
Przejrzen
va. imper/. aufhören 3U bon=
nern.
Przegub, -u, pl. -hy, sm .
Przeguba, -y, pl. -by, sf.
1) ^-bug m., äieugung /.,
Krümmung /".; 2) gälte /.;
3) ©eren! «., ©(garnier m.\
4) Seiftengegenb f.
Przegubiak -a, pl. -i, sm. ;
(Torula) eine ©d^iDamtnatt.
Przegubiatek, -tka, pl.
-tki, sm. Säfetmufd^el /., Rä=
ferf^necfe /.
Przegubny, adi. 1) ©e=
lenf=, gelenfig; 2) jur Seiften»
gegenl) gei^örig, in ber Seiften»
gegenb gelegen.
Przegwarzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. mit ^lau»
bern »erbringen.
Przegwizdac, -dam, -da-
lem, va. perf.:, Przegwizdy-
wac, -duje, -walem, va.
imperf. eine Zeitlang pfeifen;
burd^ ^^feifen übertönen.
Przehajtowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. Der^ütten.
Przehandlowac,-luje, -wa-
lem, va. perf. oet^a'nbeln,
tjetfaufen ; im ^anbel oer=
Heren.
Przeheblowac, -luje, -wa-
lem, va. perf. übert)obeIn,
Durd^fjobeln,
Przehuczec, -cze, -czysz,
-czatem, 1) va. perf. über»
fd^reien, übertofen; 2) vn.
auft)ören gu tofen.
Przehulac, -lam, -lalem,
va. perf. burctifauc^jen, burd^=
iubeln, oerpraffen.
Przeigrac, -gram, -gralem,
ra.^e;-/. mitspielen jubringen.
Przeinaczac, -czam, -cza-
fem, va. imperf. \ Przeina-
czyc, -cze, -czysz, -czylem,
va. perf. umänbern, umfor=
men.
Przeinatka, -ki, pl. -ki,
sf. (Charicis) eine '-ßflanje.
Przeistaczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf. \ Prze-
istoczyö, -cze, -czysz, -czy-
lem, va. perf. ümfdiaffen, Der=
roanbeln.
Przeistoczenie, -aia, pl.
-nia, sn. SSerroanblung /.,
Umgeftaltung /.
Przejadac, -dam, -dalem,
va. imperf.; Przejesc, -jem,
-jadlem, va.perf. ; l)Der3e^ren,
aufeffen, oerfreffen, atteö auf-
effen; — wszystkie pieni^dze,
fein ganjeg ©elb oerfreffen ;
2) — sie vr. ju Diel effen,
fid^ über effen, ftd^ gum isfel
übereffen; beä ©uten genug
fein; jui ml sie -jadl id^ l^abe
i^n fdöon fatt.
Przejazd, -u, pl. -y, sm.
1) ©urcbfa^rt /., Surd^reife
/. ; 2) Übergang »?. ; — do-
lem äBegunterfal^rt /., 2Beg=
unterbrüäung /., Sffiegunter»
fül^rung f.] — gora Über»
fo^it, SßegüberbrücEung ; —
podziemny Sunnel m. ; —
proBty re^troinltiger ^Jiitieau»
Übergang ; — ukosny fc^iäger
3liDeauübergang; — w po-
ziomie SBegüberfe^ung /., 3Ji=
t)eauüber[e|ung, 58af)nübers
gano, 3tampe /.
Przejazdowe, -wego, sing,
tant. sn. g^a^rgetb n.
Przejazdowy, 1) adi.
Surc^fa^rtg-; 2) -wego, pl. -wi,
sm. Stampenraäc^ter m., Sarrie=
renroäd^ter.
Przejazdzka, -ki, pl, -ki,
sf. ©pajierfa^rt /.
Przej^c, -jme, -jalem, va.
perf.\ Przejmowac, -miije,
-watem, va. perf. ; 1) auf=
fangen; — listy Briefe auf»
fangen; 2) ergreifen, burc^=
bringen, rühren; burc^greifen;
strach mnie -muje bic älngft
burd^bringt mein ^tx^ ; zgroza
mnie -jmuje ©nlfe^en ergreift
micb; -jmujaca chwila ein
ergreifenöer 'stugenblidE; 3)
etroaä übernehmen, erlernen,
annebmen; — czyje obyczaje
jmnbä ©itte anncbmen; --
czyj sposöb pisania fi^ jjmnbä
©d&reibart aneignen.
Przej^kac, -kam, -kalem,
va. imperf. ; Przej^knac,
-kne, -knalem, va. perf. Ijers
üorftottern, becaugftottern.
Przejechac, -jade, -jedziesz,
-chalem, va. unb vn. perf.\
PrzejezdÄac, -d:J;am, -dzaiem,
va. unb vn. imperf. burc^=
fahren, burd^reiten, burc^=
reifen, überfahren, DOtbei=
fal^ren; -chal w6z dziew-
czyne ber Sßagen überful^r
einaJläb^en; -jadetedyo trze-
ciej ic^ werbe bo um brei U^r
oorbeifabren; -chai Francye
i Aiiglie er burc^reifte 5'^anl=
reid^ unb ®nglanb; — konia
ein ^^ferb jureiten, abrieten;
— kijem po plecach mit
bem ©todt über ben iHücEen
faf)ren; — sie vr. fpajieren,
fahren, auöreitcn, auäfabren.
Przejeclianie -nia, pL-nia,
sn. 2)urd^fafjren n. ; Über»
fabren n.
Przejednac, -nam, -natem,
va. perf. ; Przejednywac,
-nuje, -walem, va. imperf.
auäfö^nen, octföbnen.
Przejednanie, -nia, pl. -nia,
sn. 2luäfö^nung /.
Przejednawczy, adi. augs
föbnenb, oerfö^nlic^.
Przejgcie, -cia, pl. -cia,
sn. 1) ^üuffangen n. ; 2) ®nt«
jüdfen n.
Przejem, -jmu, pl. -jmy,
sm. Sluffangegelb n.
Przejemca, -cy, lü. -cy,
sm. älufgreifer m.
Przejemny, adi. burd^greifs
bar, burc^fa^bar.
Przejesc, fie^e: Przejadac.
Przejfty, adi. bur^brun=-
gen.
Przejma, -my, pl. -my, sf.
SQ3ed)fel m.
Przejmowaö, fiel^e: Prze-
jac.
Przejmuj^cy, adi. bur^«
bringenb, ergreifenb.
Przejrzadelko,-ka, pl.-ka,
sn. ©piegel m.
Przejrzalosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) SBorfid^tigleit/.; 2)
Überreife /.
Przejrzaly, adi.\ Przej-
rzale, adv. 1) üorfid^tig; 2)
überreif.
Przejrzeö, fie^e; Przegla-
dac.
Przejrzec, -rze, -rzalem,
vn. perf.'., Przejrzewa6,
-wam, -wafem, vn. imperf. 1)
überreifen; 2) bag 2lugenlic^t
roieber erlangen, jur einfielt
fommen; 3) va. oor^erbe»
ftimmen.
Przejrzenie, -nia, sing.
tant. sn. SSorfe^ung f.\ —
panskie göttlicf)e SSorbeftim»
mung.
Przejrzen, -nia, pl. -nie.
Przejrzystosc
112
Przekladac
sm. (Sternoptyx) ©ternfaUen=
fifdö m.
Przejrzystosc, -äci, sing,
tant. sf. Surc^fic^tigteit /.
Przejrzysty, adi. ; Przej-
rzysto, aclv. öurd^fid^tig.
Przejscie, -scia, pl. -scia,
sn. Surc^gang m., Ü6ergang
?H ; Überganggjett /.
Przejsc, fie^e: Przechodzic.
Przekabaciö, -ci, -cisz, -ci-
Jem, va. per/, auf feine ©eite
^tnübergie^eu ; — sie vr. gut
anberen Partei übergel^en,
feine ©efinnung änbetn.
Przekadzaö, -dzam, -dza-
iem, va. imperf, ; Przekadzid,
-dze, -dzisz, -dzilem, va. yerf.
ausräuchern, burd^räud^ern.
Przekalac, -lam, -lalem,
va. imperf .\ Przeklöc, -kloje,
-kole, -ki61em,?;ffi.^er/. burc5=
löd&ern, burd^ftec^en.
Przekapac, -pie, -palem,
va. perf. nertröpfeln, burd^»
tröufefn.
Przekarm, -u, pl. -y, sm.
Überfüttern «., Surc^füttern n.
Przekarmiac, -raiam,
-miasz, -mialem, va. imperf ,',
Przekarmic, -mie, -misz, -mi-
l'em, va. perf. eine 3*^itfttng
füttern, ernäljren; überfüttern.
Przekartowad, -tuje, -wa-
tetn, va. perf. 1) bie harten
mifc^en; 2) umfartieren (bei
ber ^oft).
Przekaszlac, -szle, -szla-
Jem, va. perf. burd^l)Uften.
Przekawgczeö, -cze, -czy-
iem, va. perf. oerroimmem;
— caty rok baS Sanje '^o.\)x
l^inburd^ fränieln.
Przekaz, -u, pl. -y, sm.
1) Slnroeifung/., Überroeifung
/., Übertragung/., affignation
f. ; — pienieiny QJelbanroei»
fung; — pocztowy Loftan«»
roeifung; 2) §inberni§ «.,
Srol^ung /.
Przekaza, -zy, pl. -zy, sf.
§inberniö n.
Przekaza6, -4e, -^.esz, -za-
lem, va. perf. ; Przekazy waö,
-zuje, -walem, va. imperf.
überroeifen, oermac^en, anroei»
fen, übertragen, überliefern;
-zatem mu poczta pieniadze
ic^ fiabe i^m per'^oft ©elb
angerciefen; witk ostatni -zat
naszemu wiele szacownycli
odkryc ba§ le^te ^td^rl^unöert
überroieä bem unfrigen üiele
uiertDoUeSntbedEungen; przod-
kowie -zali mu nieskaione
imie feine 33orfal^ren I)interUe=
^en if)m einen unbeflecEten J^la«
men.
Przekas, -u, pl. -y, sm.
©pott w., ©pottrebe /"., ©ti=
^elei /. ; z -kasem adv. bei«
^enb, üic^elnb, ironifc^.
Przek^sac, -sam, -salera,
va. imperf. ; Przekg,sic, -sze,
-iisz, -silem, va. perf. 1) burd^=
beifien, jerbei^en, beif;en, üer=
beiden; 2) ein wenig effen; —
CO etrc. 3u fid^ nel^men.
Przekaska, -ski, pl. -ski,
sf. 3tnbiß m.
Przekqjtna, -tnej, pl. -ne,
sf.\ Przek^tnia. -ini, pl.
-tnie, sf. 2)iagona(e f.
Przekin^c, -ne, -niesz, -na-
lern, va.perf. umroerfen, überö
Sein roerfen; — sie vr. ab=
fallen, übergeben.
Przekipiec, -pie, -pisz, -pia-
Jem, vn. perf. übetIoc|en, über^
laufen.
Przekisly, adi. burd^ge»
fäuert, gu fauer.
Przekisn^c, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf. burc^=
fäuern.
Przeklarowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. abltäcen; =
Przeczyscic.
Przeklq,6, -klne. -klniesz,
-klalem, va. perf.-., Przekli-
naö, -nam, -nasz, -naiem, va.
imperf, oerflud&cn, oerroün«»
fd^en; — swoich przesladow-
c6w feine SSetfolger t)etflu=
d)en; -klinam swoj los idö t3er=
roünfc^e mein ©c^idEfar.
Przekleiö, -je, -isz, -ilem,
va. perf. umffeben.
Przeklejenie, -nia,pZ. -nia,
sn. UmHeben n.
Przeklekotad, -tarn, -tasz,
-tafem, va. perf. fc^natternb,
plappernb, plaubernb cerbrin»
gen.
Przeklenstwo, -wa, pl.
-wa, sn. iüerraünfc^ung/., 3]er=
flud^ung f., J^Iud^ m.\ jakieö
— ciaiy na tym kraju ein
gluc^ laftet auf blefem l'anbe;
miatac na kogo -stwa gegen je»
manbenSScrroünfd^ungen fc^Ieu^
bern.
Przeklepac, -pie, -palem,
va. perf. 1) burd^Hopfen, auä=
flopfen; 2) ^inplappern.
Przeklfcie, -eia, pl. -cia,
sn. äJerfiuc^ung /.
Przeklgczec, -cze, -czysz,
-czalem, va. perf. eine ^ixi»
lang fnicn.
Przeklgtnica, -cy, pl. -ce,
sf. oerfluditeä SBeib, aSetf(udE)te
/., ^-hic^berabene /.
Przeklgtnik, -a, pl. -cy,
sm. 3Serflud^te(r) m., ^lui)'
belabeneCr) 7w.
Przeklgty, adi. ; Przeklg-
cie, adv. oerftud^t, perjnünfd^t,
oerbammt ; — dzien, w ktorym
sie urodzil Derftud^t fei ber
Jag, an bem er geboren; -ta
gra pozbawila go majatku baä
oerroünfc^te ©piel brad^te i^n
um fein SSermögen; idfeie
-kleci w ogien wieczny fort
mit' eud^ Söerbammten in§
eroige ^euer.
Przeklinanie,-nia,^?. -nia,
sn. 3SerfIuc^en n:
Przekluc, -luje, -lulem, va.
perf. ; Przekluwac, -warn,
-watem, va. imperf. butd^»
pidten (bie ©ifd^ale), au^ ber
(gifc^ale fried^en.
Przeklad, u, pl. -y, sm.
Überlegung /., Übertrat
gung /.
Przekladac, -dam, -dasz,
-datem, va. imperf. ; Prze-
lozyc, -Äe, -Äysz, -iylem, va.
perf. 1) umlegen, anberätoo»
[)in legen; — raaslo z talerza
do garnka bie Sutter com
2;eUer in ben 2;opf legen; —
CO czem burd^fdE)ie§en, ba=»
Sraifd^en legen; pizeWi opiatki
marmelada lege ©alfe jTOtfc^en
bie Oblaten; -iylem kartki
ksiai&ki bibulka irfj legte
©eibenpapier jroif^cn bie
Glättet beg SBud^eä; 2) über»-
tragen; 3) auflegen, erflären,
oorlegen; -Äyiem mu moje
zdanie ic^ ^abe itim meine
liJeinung auäeinanbergefe^t;
krötko panu cala rzecz -}o4e
ic^ rcerbe %\)XKtx\. bie ©od^e
furj crflären; 4) oorsiel^en,
l^ö^er fialten; cnote nad szcze-
scie -kladaj l^altc S^ugenb
Przekladanie
113
Przekroczenie
f)ö^er al§ &tüd\ 5) »erlegen,
»erf (Rieben.
Przekladanie, -nia, pl.
-nia, sn. 1) Umlegen n. ; 2)
2)ur(^fd}ief(en ».; 3) Über»
tragen n. ; 4) SSorsie^en n. ;
5) 3SerIe(?ung /.
Przekladaniec, -nca, pl.
-nee, sm. eine 2trt Andren,
fjäd&erfuc^ett m.
Przekladnia, -ni, pl. -nie,
sf. 2Bortoerfe|ung /.
Przekladny, adi. über=
tragbar.
Przekladowe, -wego, sing,
tant. sn. Umtabegebüfir /.
Przeklopotac, -tarn, -ta-
lem, va. perf. fümmertic^
burcftbrinqen.
Przeklosowaö, -suje, -wa-
lem, va. imperf. bie ^^ren
von oben roegbrefcficn.
Przeklucie, -cia, pl. -cia,
sn. iDurc^fted^en n., 2)urc^=
löcbern n.
Przeklu6, fiel^e: Przekalac.
Przeklusowac, -suje, -wa-
lem, va. perf. burc^traben.
Przekobiecic, -ce, -cisz,
-cilem, va. perf. in ein SBeib
oerroanbeln.
Przekoczowac, -czuje,
-walem, va. perf. fompierenb
burd^bringen.
Przekolatac, -tarn, -talem,
va. perf. bur^Hopfen, mit
5Diüf)e bur(^bringcn; — sievr.
fid) mü^feüg burc^arbeiten,
burd^fc^Iagen.
Przekomarzac sig, -rzam,
-rzalem, vr. imperf, \ \\i)
necEen, gegenseitig ftic|etn.
Przekomarzanie, -nia, pl.
-uia, sn. Sticheln n., 9tef=
!en n.
Przekonac. -nam, -naJem,
va. imperf.:, Przekonywaö,
•nuje, -walem, va, imperf.
Überzeugen, überführen ; jestem
-nany, ze stalo sie nieszczeicie
ic^ bin übergeugt,'bo^ ein\ln=
glticf gefc^el^en ift; -nasz sie,
ze mam slusznosc bu roirft
bid^ überjeugen, ba^ ic^ rec^t
l^abe.
Przekonauie, -nia, pl, -nia,
sn. Überjeugung /. ; z -nia
aus Überjeugung; przyjsc do
-nia jur uberjeugung ge=
langen.
Stownik polsko-nietniecki.
Przekonopczyö, -cze,
-Czysz, -czyiem, va, perf.
bur^fatfatern.
Przekonywaj^co, adv.
über^eugenb.
Przekonywanie, -nia, sn.
Übetjeugen n.
Przekop, -a, pl. -y, sm,.
©raben tm., g^etbgraben w.,
üuergraben m.\ 2lbgrabung f..,
Dkcögraben «. ; ©urc^ftid^ m.
Przekopac, -pie, -piesz,
-patem, va. perf, Prze-
kopywac, -puje, -walem, va.
imperf. burd^groben, bur(^=
ftecben; umgraben.
Przekopanie, -nia, sn.
Surc^graben n.
Przekopcic, -ce, -cisz, -ci-
Jem, va. perf. burd^räud^em.
Przekopcied, -cieje, -cia-
Jem, vn. perf. burd^räud^ert
merben.
Przekopisty, adi, Don
©räben burc^fc^nitten.
Przekopnica, -cy, pl. -ce,
sf. 33orftenf(^n)anj m.
Przekopny, adi. ©raben».
Przekor, -u, pl. -y, sm.\
Przekora, -ry, pl. -ry, sf.
%xt)\ m., Sffiiberftanb w, ;
^ibetiüärtigfeit /. ; §inbetnig
n.; na — jum Xvo^,
Przekornik, -a, 2)1- -', sm.
iBartfäfer m.
Przekorny, adi. n)iber=
jpenftig, roibrig, eigenfmnig.
Przekoatnica, -cy, pl, -ce,
sf. 1) 33ein», Änod^enfjaut f.;
2) = Niesplik.
Przekowac,-wam, -walem,
va. imperf, ; Przeku6, -kuje,
-kulem, va. perf. 1) umfc^mies
ben; 2) burd^fc^Iogen, burq»
^aupn.
Przekowanie, Przekucie,
-cia, pl. -cia, sn. Umfc^mieben
n.\ 25urc^fc^[agen n,
Przekracza6,-czam, -czasz,
-czatem. va, imperf. ; Prze-
kroczyc, -cze, -czysz, -czy-
lem, va, perf. übex\ii)xeiten,
übertreten, überfe^en; -czyl
moj zakaz er Übertrat mein
SScrbot; -czyli pranice fie
überjc^ritten bie ©renje; —
budäet baä Subget über-
fc^reiten; — kredyt ben Are»
btt überschreiten.
Przekraczaj%cy, adi. über«
fd^reitenb; — uklad warstw
übergreifenbe ©c^ic^tung.
Przekraczanie, -nia, j}!,
-nia, sn. Überfc^teitung /.
Przekradac, -dam, -dasz,
-dauern, va, imperf.; Prze-
krasö, -dne, -dniesz, -dlera,
va. perf. einfc^roärjen, ein»
fc^muggeln; — sie vr. burc^»
fc^tüpfen, burrf)fc^leic^en,
l^eimlid) paffieren.
Przekradanie, -nia, j)^-
-nia, sn. ; Przekradzenie ;
Przekradnigcie, -cia, sn.
Surd^fc^muggeln «.; 2)ur^=
fd)leid^en n., j^eimlidje Über-
jd^reitung.
Przekradkiem, adv. ^eim«
Ud); = Ukradkiem.
Przekrasek, -ska, pl, -ski,
sm. Cierus (eine 2lrt i^äfer).
Przekrasny, ac?«. fel^rfd^ön.
Przekrapiac, -piam, -pia-
lem, va. imperf.; Przekro-
pic, -pie, -pisz, -piJem, va.
perf. 1) burd)näffen; 2) burc^«
prügeln.
Przekrapiac, -lam, -lalem,
va. imperf,; Przekroplic,
-pie, -plisz, -plilem, va. perf.
1) burd^beftiHieren, filtrieren;
2) in ^Tropfenform barfteHen.
Przekrawac, -wam, -wa-
lem, va. imperf. ; Przekroic,
-je, -isz, -ilem, va. perf. butc^»
fc^neiben.
Przekrawanie, -nia, pl.
-nia, sn. ©urd^fc^nciben n.
Przekresko wac, -kuje, -wa-
tem, va. perf. überftimmen.
Przekreslac, -lam, -lasz,
-lalem, va. imperf.; Prze-
kreslic, -le, -lisz, -lilem, va.
perf. burd^ftreidien.
Przekreslanie, Przekre-
slenie, -nia, pl. -nia, sn.
©urc^ftreid^en n.
Przekrgcac, -cam, -casz,
-calem, va. imperf. ; Prze-
kr§ci6, -ce, -cisz, -cilem, va.
perf. nerbre^en, überbre^en;
— zegarek, spreiyne bie U^r,
bie %t\>tx überbre^en.
Przekrgcanie, Przekrg-
cenie, -nia, pl, -nia, sn.
aSerbretien n., 5ßerbref)ung /. ;
Slbbre^ung /., Überbre^ung/.
Przekroczenie, -nia, pl.
-nia, sn, Überfc^reitung f.;
Übertretung /.
Przekroczyc
114
Przelatac
Przekroczyc, fie^e: Prze-
kraczac.
Przekroic, fiel^e: Prze-
krawac.
Przekrojenie, -nia, pl. -nia,
sn. Sutc^fc^neiben ».
Przekropiö, [ie^e : Prze-
krapiac.
Przekroplenie, -nia, ^l.
-nia, sn. 3)eniUatton /; 2)or=
fleüung /. in Sropfenfotm ;
= Destylacya.
Przekropliö, fie^e : Prze-
kraplac.
Przekrojj-kroju,^?. -kroje,
sm. 3)ur(^jc^nttt m., Schnitt m. ;
— podluzny 2ä.ngenburc^=
f c^nitt, Sängenprofit n. \
— poprzeczny Querschnitt ;
— stoÄka Äegetfd^nitt.
Przekrwa, -wy, pl. -wy,
sf. Antirrhoea (eine ^ßflanjen»
ort).
Przekrwienie, -nia, sing,
taut. sn. (Hyperaemia) S3Iut«
überfüQe /.
Przekrycie, -cia, pl. -cia,
sn. 1) 2)ccfe, §üae, Um^üKe;
= Pokrycie; 2) U>crfterf nu;
SSetftecEen n., SSerroa^rung /;
= Przechowanie.
Przekryc, -je, -lern, va.
Tperf.-^ Przekrywac, -wam,
-walem, va.imperf. oerbeden;
oet^el^ten, »erftecfen.
Przekrzyczec, -C2e, -czysz,
-czafem, va. jyerf. liberfd^reien.
Przekrzykiwac, -kuje,
-waiem, vn. imperf. DOn ^t\i
ju Seit einen ©c^rei au§s
ftofeen.
Przekrzykiwanie, -nia,
pluir. -nia, sn. 1) (ftoBrceifeS)
Schreien n. ; 2) ber ©c^cei be§
gtiegli^.
Przekrzywiac, -wiam,
-wiasz, -wialem, va. imperf. \
Przekrzywiö, -wie, -wisz,
-wiJem, va. perf. Derbref)en,
»errenlen, frümmen.
Przeksztalcac, -cam, -ca-
lem, va. imperf.; Prze-
ksztalciö, -fce, -cil^m, va.
perf.\ Przeksztaltowa6,-tuj§,
-watem, va. perf. umgeftal«
ten, umbilben, umformen.
Przeksztalcanie, Prze-
ksztalcenie, -nia, pl. -nia,
an. Umgeftoltung /., Um=
bilbung /.
Przekuc, fie^e : Przekuwac.
Przekukac, -kam, -katem,
va. perf. mit iJudtucErufen
üöerf^relen.
Przekulbaczyö, -cze,
-Czysz, -czylem, va. perf. oufä
neue fatteln.
Przekup, -u, pl. -y, sm.
2;röbel^anbet »?.; ©d^ac^er w.;
Sefted^ung /.
Przekupiö, -pie, -pisz, -pi-
lem, va. perf.\ Przekupy-
wac. -puje, -waJem, va. im-
perf. 1) beftec^en; 2) pfen,
|»öferet treiben; 3) einen l^ö=
^eren ^reiS bieten.
Przekupienie, -niap?.-nia,
SM. 1) Seftec^en n. 2) «ßceig'
überbietung f.
Przekupien, -pnia, pl.
-pnie, sm. Sröbler m., ^öfer
m., ^ertäufer m.
Przekupiony, adi. beftos
d^en.
Przekupka, -pki, pl. -pki,
sf. aSerfäufetin /., §öferin f.,
Siröbtetin /.
Przekupny, adi. be«
ftec^Iic^.
Przekupstwo, -wa, plur.
-wa, sn. SBeftec^Iid^feit /., SSer»
fäufüc^reit/. ; Seftec^ung /.
Przekurzaö, -rzam, -rza-
Jem, va. imperf; Przeku-
rzyc, -rze, -rzyez, -rzyiem, va.
perf. burd^räuc^ern.
Przekwas, -u, pl. -y, sm.
überfaurer Äörper.
Przekwasid, -sze, -sisz, -si-
lem, va. perf. übetfäuem,
bur^fäuern.
Przekwasorodniö, -dnie,
-dnisz, -dnilem, va. perf.
ojijbieren; = Przetlenic.
Przekwaszenie, -nia, sing,
tant. sn. überfäuerung /.
Pi'zekwaszony, adi. über=
fäuett.
PrzekTvasny, adi. über«
fauer, übermäßig fauer.
Przekwiat, -u, pl. -y, sm.
Rafflesia (eine ^jlanje).
Przekwilaö sig, vr. im-
perf ziemia -la bie ©rjttber
änbert bie %axbe, gel^t in eine
anbere j^arbe über.
Przekwintarz, -a, pl. -e,
sm. 1) äBorlHauber ?«., ©it-
benftec^er; 2) 2;änbler m.
Przekwintowaö, -tuje,
-wafem, va. perf. mäfeln, ta^
beln; gu geroä^It, jierlic^ fein;
fid^ jieren; fpotten.
Przekwinty, -t6w, plur.
tant. sm. Ziererei/.; ©pott=
reben /.; brac na — jum (Sc-
fpött mod^en.
Przekwitac, -tam, -taez,
-talem, vn. imp>erf. ; Prze-
kwitn^c, -tne, -tniesz, -tna-
lem, vn.[perf. »erblühen, ab»
blühen.
Przekwitanie, -nia, sn.
aSerblü^en n.
Przekwitnica, -cy, pl. -ce,
sf. Medeola (_^flatije).
Przekwitnigcie, -cia, pl.
-cia, sn. 2lbblü§en n.
Przela6, -leje, -laJem, va.
perf. ; Przelewad, -wam,
-wasz, -walem, va. imperf.
1) übergie&en, oug einem @efä^
in ein anbereä gießen, um=
leeren; 2) übetfüHen, ju oiel
eingießen; 3) oergie^en; —
krew niewinnych baä Sfut
ber Unfc^ulbigen oergie^en; 4)
übertragen; -lalem na niego
wszystkie moje prawa id) l^abe
auf il^n alle meine SRec^te über»
tragen.
Prz elaksowa6, -ksuje, -wa-
bern, va. perf. purgieren; =
Przeczyscic.
Przelaksowanie, -nia, p^
-nia, sn. 2Jbfü^reu n., 5ßur=
gieren; = Przeczyszczenie.
Przelanie, -nia, sing. tant.
sn. Umteeren n., SOergiefien n. ;
Übertragung /.
Przelataö, -tam, -talem ;
Przelatywad, -tuje, -wa-
iem, va. unb vn. imperf. ;
Przelecieö, -ce, -ciJem, va.
unb vn. perf burd^fUe-
gen, oorbeifliegen, l^inüber»
fliegen ; ptak -cial przez otw6r
w wieiy ein Sogel flog burc^
bie Öffnung im Surme; -cia-
lem cale niiasto ic^ burc|)flog
bie ganje ©tabt; -cial na dru-
ga strone er flog auf bie on»
bere ©ehe hinüber; burc^»
fallen, ^inburd^faHen; ziarna
-tuja przez przetak bie Äömer
bringen burd^ ba§ ©ieb burc^
unb fallen ^erau8 ; Przelecied
sig vr. ein rcenig gum Vergnü-
gen herumlaufen, l^erumbum*
mein.
Przelatanie
115
Przelyskiwac sif
Przelatanie, Przelatywa-
nie, -nia, sing. tant. sn. SSor«
fceiftiegen n.
Przelac, fie^e: Przeleknac
sie.
Przelecic, -lece, -lecisz,
-lecilem, ra. perf. lou mod^cn.
Przeleczyc, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. bie S^it mit
Kurieren butc^btingen.
Przeledwie, adv. faum; =
Zaledvvie.
Przelegac sie, -gam, -ga-
lem, vr. imperf. \xm >>,t\i{<xna,
im Seite liegen; auf ber faus
len §aut liegen.
Przelew, -u, pl. -y, sm.;
Przelewek, -wku, pl. -wki,
S7n. i8ergie|ctt n.; to nie -wki
ba§ ift fein ©pa^, eg ift roirf-
Itc^e ©efa^r.
Przelewac, fie^e: Przelac.
Przelewanie, -nia, sing,
tant. sn. Umleeren n., Um«
gie&en n.
Przelezc, fie^e: Przelazic.
Przelezec, -ie, -iyaz, -Äa-
}em, I. vn. perf. Itegenb ju»
bringen, baä Sett ^üten; II.
— sie vr. perf. 1) auä-»
tul^enj 2) bur4 SU Ian=
geä Siegen Schaben leiben.
Przelgkly, Przelgkniony,
adi. erfc^roden.
Przelgkn^c, Przelac, -le-
kne, -iekniesz, -leknalem, va.
perf. erfc^reden, in ^c^recfen
fe|en; — sie vr. in ©d^recfen
geraten, erfc^reden.
Przelfkniony, adi. fie^e:
Przelekl'y.
Przeliczaö, -czam, -czasz,
-czalem, va. imperf. ; Przeli-
czyc, -cze, -czysz, -czylem,
va. perf. burd^jä^Ien; — sie
vr. fid^ »errechnen.
Przeliczanie, Przelicze-
nie. -nia, sn. Surc^jä^ten n.
Przeliczkowe, -wego,«tVj^.
tant. sn. gä^Igebü^r /.
Przelina, -ny, pl. -ny, sf.
burc^gericbene ©tette, Sßolf m.
Przeliniö si§, -nie, -nisz,
-nilem, vr. perf. ; Przeliniec,
-nieje, -nialem, vn. perf. bie
^aare, bie §aut an einer Stelle
»ertieren, fic^ burd^=, auärei»
ben; bie ^aare roed^feln (oom
©ommer- jum SBinter^aar unb
umgefe^rtj.
Przelizac, -i,e, -zalem, va.
perf. ; Przelizywac, -zuje,
-walem, ca. imperf. burc^tcden.
Przelot, -u, pl. -y, sm. 1)
Surc^flug m.; w -locie im
gluge; 2) SQBunbfraut n.,
2öoübIume /.
Przelotny, adi.\ Przelo-
tnie, adv. flüchtig, oorüber-
(aufenb, oorbeifliegenb ; piasek
-ny ©taubfanb m, glugfanb;
-ny ptak Söanberoogel m.,
QugoogeC m.
Przeludniac, -niam,-niasz,
I -niatem, va. imperf.', Prze-
Indnic, -nie, -nisz, -nilem, va.
perf. übetDötfern.
Przeludnienie, -nia, pl.
-nia, sn. überoölferung /.
Przeladowac, -duje, -wa-
lem, la, perf. ; Przeladowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
perf. 1) überloben, ju fe^r be«
laben; 2) umtoben.
Przeladowanie, Przela-
dowywanie, -nia, pl. -nia,
SM. Umfabung /.; Über»
labung /.
Przeiaj, -a, ober -u, pl. -e,
sm. 1) (Tamus) eine ©d^ling»
pflanse ; 2) Slbfd^neiben «., SSer«
(egung /. be§ Sßegeä ; na —
über ©tod unb ©tein; isc na
— brauf losgehen.
Przelam, -u, pl. -y, sm.
Ärtfiä/., SBenbeäeit/.; SBen=
bepunft m.
Przelamac, -mie, -miesz,
-maiem, va. perf.\ Przela-
mywac, -muje, -walem, va.
perf. burc^brec^en, brechen;
befiegen, iiberroältigen; —
jego upor id^ ^abe feinen
©torrfinn gebrod^en.
Przelamanie, -nia,^?. -nia,
sn. 2)urd^brec^en «., S)urc^=
brud^ m.\ Sefiegung /"., Über»
roinbung /.
Przelaz, -u, pl. -y, sm.\
Przelazek, -zku, pl. -zki, am.
Überfc^reiten «. ; ber Ort im
,8aun, roo man ^inüberfteigt,
Überftteg m.
Przelazic, -Äe, -zisz, -zi-
lem, va. imperf.; Przelezö,
-leze, -lazlem, va. perf. 1)
burd^Iriec^en, ^inüberfteigen,
^inübert(ettern, burd^brtngen;
mysz t^ dziur^ -zta bte 3Jlauä
ift burc^ biefeä 2oc^ gelrod^en;
-lazi przez raur er ^at bie
SWauer überftiegen; nitka nie
chce -lezd przez uszko od igly
ber '^o.'ütn roitt ni^t burc^ ba§
9iabeiö^r ^inburc|gef)en ; 2)
vn. Dorbeifricc^en.
Przelgaö, gam, -gasz, -ga-
lem, va. perf. \\6) burd^Iügen,
bie 3eit mit Sügen Derbringen.
Przelfcz, -y, pl. -e, sf. 1)
einfattlung /.; 2) ©ebirgä»
pafe m, '^a% m.
Przelknac, -ne, -niesz,
-nalem, va. perf.; Przely-
kac, -kam, -kalem, va. im-
perf. f ^rucfen, »erfc^tudfen ;
nie möge tego — id^ fann
eä nld^t oerfc^tudEen, hin-
unterbringen.
Przeloga, -gi, pl. -gi, sf.
©teUfd^raube /. an einer
treffe.
Przelom, -mu, pl. -my,
sm. ; Przelomek, -mku, pA.
-mki, sm. SJurc^brud^ w.,
«tefc^e /.
Przelomikamien, -nia, pl.
-nie, sm. (Filipendula) 3lot=
fteinbrud^ m., ©rbei^el /.,
SßeinbCume /.
Przelomka, -ki, pl. -ki, sf.
Sislocf; n., Suftloc^ n. im @ife;
= Przerebla.
Przelotrowac, -truje, -wa-
lem, va. perf. ouf Ueberlic^e
Söeife jubrtngen.
Przelozenie, -nia, pl. -nia,
sn. UmfteHen n., Umftettung /. ;
SSerlegung /.
Przeloienski, adi. 9Sorge=
festen». ■
Przelozenstwo, -wa, pl.
-wa, sn. Dberauffid^t /., bie
Sßürbe beä 'JSorgefelten ;
3Sorftanb m.; = Zwierzchnoi^c.
Przeloiony, 1) adi. oot«
gefegt; 2) -nego, pl. -ieni, sm.
25orgefe^tf(r) m., Sßorfte^er m.
Przelozyc, fie^e : Prze-
kladac.
Przelupaö, -pie, -pisz, -pi-
lem, va. perf. ; Przelupywa6,
-puje, -walem, va. imperf.
entjsroeifpalten.
Przelysieö, -sieje, -sialem,
vn. perf. ein roenig fa^l
roerben.
Przelyskiwad si§, -kuje,
-walem, vr. perf. Don ^t\t
ju 3«it tli^en; roetterleuc^ten.
8*
Przemacac
116
Przemifkczyc
Przemacac, -cara, -calem,
va. per/. ; Przemacywaö,
-cuje, -waleni, va. imperf.
burc^fü^ten, burc^greifen,
butc^ Saften etJcnnen, be«
flimmeu.
Przemachad, -cham,-cha3z,
-chatem, va. perf. ; Przema-
chiwac, -chuje, -walem, va.
imperf. ettüttä fc^nell burdö=
laufen, mit etrcaS fd^nett fertig
roerben.
Przemaczaö, -czam, -czasz,
-czalem, va. imperf. \ Prze-
moczyc, -cze, -czysz, -czy-
tem, va. perf. burd^näffen.
Przemagac, -gam, -gasz,
-galem, va. unb vn. imperf;
Przemodz, -möge, -moiesz,
-moglem, va. unb vn. perf.
überrainben, bejroingen, über-
wältigen, bie Dbet^anb
behalten, überrciegen; jego
zdanie -glo feine 3)lctnung
fiegte; bojafd -maga w nim
nad miloscia bie 2lngft
überfteigt in i^m bie Siebe;
— samego siebie ftd^ felbft
überroinben.
Przemaglowaö, -glnje,
-walem, va. perf. überroQen,
übcrmangeln.
Przemakaö, -kam, -kasz,
-kalem, vn. imperf] Prze-
mokn^ö, -ne, -niesz, -n^Jem,
va. perf. na| roetben, burd^«
näfet nierben.
Przemalowaö, -luje, -wa-
Jem, va. ptrf.\ Przemalo-
wywad, -wywuje, -wywaiem,
va. imperf. bur^ntalen, nod^
einmal malen, nad^malen;
übermalen.
Przemarnowac, -nuje,
-walem, va. perf. oertun,
üergeuben, cerbraud&en.
Przemarzaö, fiel^e: Prze-
raorzyc.
Przemarzaö, -zam, zalem,
vn. imp. ; Przemarzn^ö, -zne,
-ziem, vn. perf. burc^frieren.
Przemaszerowaö, -ruje,
-walem, va. unb vn, perf.
burc^marfc|iercn.
PrzemaiScic, -szcze, -äcisz,
-ficiiem, va. perf. burc^falben.
Przemawiaö, -wiam,
-wiasz, -wiateni, va. unb vn.
imperf. ; Przemowid, -wie,
-wisz, -wilem, va. unb vn.
perf. ju fvi^f^^n anfangen,
reben, fid^ üernei^men laf»
fcn; — do kogo jmnbn an»
reben; — za kim für jjmnbn
fprcd^en, fi^ für jmnb. Der»
rcenben; -mow tez za mna
do niegü lege boc^ ein gutel
SBort für mic§ \iz\ i^m ein;
-möwiJ mu do sumienia er
rebete i^m inä ©eroiffen;
wszystko za tem -mawia alles
fprid^t bafür; — sie {vr.)
z kim in 2BortroedE)fet geraten.
Przemawianie, -nia, 'pl
-nia,sn. Sieben n., ©pred^en n,\
S«ebe /.
Przemazac, -4e, -4esz, -za-
lem, va.perf. ; Przemazywa6,
-zuje, -walem, va. imperf.
bur^ftrei^en, auSftreid^en.
Przem^drosc, -sei, /. Sla«
ferceisEieit /.
Przemadry, adi. 1) über»
flug, pfiffig; 2) überauä,
fel;r flug; 3) naferoeiS.
Przem^drzaly, adi. über=
!tug, fuperflug.
Przem^drzeö, -drzeje,
-drzalem, vn. perf. überüug,
pfiffig roerben.
Przemgczyc, -cze, -czysz,
-czyfem, va. perf. Qual, ?ßein
ertragen; — sie vr. fid^ eine
Zeitlang plagen.
Przem§drowa6, -druje,
-walem, vn. perf. ei ju roeit
treiben, e§ ju Ilug machen
rooHen.
Przemian, na — adv. ab«
roed^felnb.
Przemiana, -ny, 2>^- -^7>
sf. Slbraec^flung /., Sluäroed^f«
lung /., Sertaufc^ung /., SJer-
änberung f., SBed^fel m., 3Re-
tamorp^ofe /'.
Przemianek, -nku, pl.
-nki, sm. Sei-, 3"ttttme m.;
:^ Przezwisko.
Przemianowaö, -nuje, -wa-
lem, va. perf. einen anberen
3iamen, eine anbere Senen»
nung geben.
Przemiataö, fiel^e: Prze-
miesc.
Przemi^c, -mue, -mniesz,
-mi.-ilem, va. perf. bÜrt^InüHen.
Przemieniaö, -niam, -niasz,
-nialem, va. imperf.; Prze-
mieniö, -nie, -nisz, -nilem,
va. perf. oerroed^feln, oer-
' änbern, oertaufd^en, t)erroan=
beln, umrocd^feln.
Przemienienie, -nia, sing.
tant. sn. SJeränberung /.,
S^erroanblung /. ; — Pa6skie
ba€ ^yeft ber SBerflärung
[ (Ef}tifli.
' Przemiennik, -a, pl. -cy,
I sm. Umfc^alter m., Sße^fel »«.;
1 = Zwrotnik.
i Przemiennosc, -sei, sing,
tant. sf. SBanbelbarfcit /.,
SSeränberlid^feit /.
I Przemienny, adi. roanbel«
bar, üeränbcrlic^, abroec^felnb;
-ne warstwowanie roed^fel«
rceife ©d^id^tung, ^e^\eU
lagerung /. ; — gospodarstwo
Slieberrcalbroirtid^aft /'.
Przemierzac, -rzam, -rzasz,
-rzalem, va. imperf. ; Prze-
mierzyc, -rze, -rzysz, -rzy-
lera, va. perf. burd^meffen,
nad&einanber meffcn, roieber«
meffen; — sie vr. ftd^ Der«
meffen.
Przemierzlosö, -sei, sing,
tant. sf. S3etl)a^t^eit/., (gflig.
feit /., obfc^reäenbe' §ä|lic^»
feit.
Przemierzly, adi. Prze-
mierzle, adv. roiberlid^, efel=
fiaft, Derl^afet, abfd^eulid^.
Przemierznaö, -rzam,
-rzleui, vn. perf. jum ©fet
roerben; va. perf. äum ©fei
mad^en ; = Obmierznac,
Obrzydzic.
Przemiesi6, -sze, -sisz,
-sitem, va. perf. ben 2;eig
burc^fneten.
Przemieszad, -szam, -szasz,
-3zalera,va.^er/. burc^mifd^en,
burd&rü^ren.
Przemieszkaö, -kam, -kasz,
-kalem, va. unb vn, perf,;
Przemieszkiwaö, -kuje,
-walem, va. unb vn. imperf.
eine B"tlang roo^nen, fic§
auifialten, jubringen.
Przemieszkiwanie, -nia,
sing. tant. sn. 2luf^olten n.,
2lufent^alt m., }eitrceitige8
SBof)nen.
Przemies6, -miote, -mio-
ileia, va. perf,; Przemiataö,
-tarn, -talem, va. imperf. auf
einem ^ledt abfeieren; burc§-
f«^ren.
Przemigkczy6, -cze, -czysz.
Przemifkki
117
Przemyslnos6
-czjlem, vn. per f. rceic^ ma»
c^en, burd^roetc^en, erroeid^en.
Przemigkki, adi.\e^vme\<i).
Przemi§knac, -ne, -niesz,
-naJem, r». per/, roei^ n)«r-
bcn, burcf)roei(^en.
Przemign^c, -ne, -niesz,
-naiem, vn. perf. uorfieiflittt»
mern, flimmernb Derfc^roirt=
ben.
Przemijac, -jam. -jasz,
-jalem, vn. imperf. ; Przemi-
n%c, -ne, -niesz, -nalero, vn.
perf. üergel^cn, fd^iDinben, Der»
laufen ; nie trwalego niema
na swiecie, wszystko -ja ntc^tä
bauert ercig auf ber Sßelt,
atteS »ergebt.
Przemijajacy, adi. »er=
gängHc^, Dorübergel^enb.
Przemijanie, -nia, sing,
tant. sn. Serge^m n., 33er=
gänglic{)fett /.
Przemilczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf.'^ Przemil-
czeö, -cze, -Czysz, -czalero,
va. perf. Dcrfd^roetgen, uner=
roäftnt laffen.
Przemilczenie, -nia, sing,
tant. sn. Serfd^roeigm n.
Przemini§cie, -cia, sing,
tant. 3Setgef)en n.
Przemiotaö, -tam, -talem,
va. perf. burc^ftöbern, burd^=
jucöen; burc^einanber roerfen.
Przemitrf ienie, -nia, sing,
tant, sn. ^ettoertröbeluug f.
Przemitrgzyc, -ä;e, -zysz,
-Äjlem, va. perf. 3eit »ertrö^
beln.
Przemknac, -kne, -kniesz,
-knalem, in, perf. ; Przemy-
kac, -kam, -kasz, -kaiero,
vn, imperf. burc^fc^ieben,
burc^rüden, burdE)brücfen; t)or=
bei^ufcfien; — sie vr. burd^=
fc^Iei^en, üorbeifc^'leic^en, rafc^
t)or5etet(en.
Przemled, -miele, -meöem,
ober -mielilem, va.perf. burd^»
mahlen.
Przemlocic, -ce, -cisz, -ci-
iem, va. perf. burc^brefc^en ;
nocft einmal brefc^en.
Przemna, -ny, pl. -ny, sf.
(Premnas) ^roeiftad^el m,,
(Sc^uppenfloffer) m,
Przemnogi, adi. fel^r jo^t=
reidö; ju jafjlteid^.
Przemnozyc, -ze, -zysz.
-z^lem, va. perf. noc^ einmal
multiplizieren.
Przemoc, -y,'pl. -e, $f, 1)
Übermacht /., ©ercalt /.; -5
mit ©eroolt; musiano uÄyc -y
man muBtc ^njangSmittel an-
roenben; 2) ^ö^ere ©eroalt; =
Vis major.
Przemocny, adi.; Prze-
moznie, adv. übetauä fräftig,
genjaltig.
Przemocowac, -cuje, -wa-
tem, va. perf. überroältigen.
Przemoczyc, ftel^e : Prze-
maczac.
Przemoga, -gi, sf. -gi, sf,
1) Äraft /., SSermögcn «. ; 2)
Übermo^t /. ; 3) (Hypersthe-
nia) übermäßige Sätigfeit ber
^Reroen.
Przemokly, adi. burc^näßt.
Przemoknac, fte^e: Prze-
makac.
Przemoknigcie, -cia, sing,
tant. sn, 2)urd^näffen n.
Przemor, -u, pl. -y, stn.;
Przemorek, -rku, pl. -rki,
sm. |)eiBl^unger ??i., SDBoIfs»
junger m.
Przemorzyc, -rze. -rzysz,
-rzytem, va. perf.\ Przema-
rzac, -rzam, -rzatem, va, im-
perf. mit junger quälen, ^un=
gern laffen; — sie vr. eine
Zeitlang frciroittig ^ungern.
Przemotaö, -tam, -tasz,
-tatem, va. perf. umroeifen,
umroerfen, oerfi^en.
Przemowa, -wy, pl. -wy,
sf. 2lnfpro(^e /., Slnrebe /.,
SRebe /.
Przemozenie, -nia,^?. -nia,
sn. Überrcinbung /., ^ejroin»
gung f
Przemoznosc, -öci, sing,
taut. sf. Übermoc^t /., Hraft
/., gro|e 2)ia($t.
Przemozny, adi. ; Prze-
moznie, adv. 1) übermä^tig,
geroaltig, fräftig, oiel oermö=>
genb; 2) befiegbar. |^gac.
Przemodz, fiefie: Przema-
Przemor, = Przemor.
Przemowienie, -nia, pl.
-nia, sn. 2(nfpra(^e /.
Przemrazac, -zam, -iasz,
-£al'em, va. imperf. \ Prze-
mrozic, -ie, -zisz, -zilero, va.
perf. burrfifrieren loffen; ab=
frieren.
Przemrazanie, Przemro-
Äenie, -nia, sing, tant. sn.
durchfrieren n., stbfrieren n.
Przemruczec, -cze, -czysz,
-czai'em, va. perf. eine 2t^\i='
lang brummen, fnurren.
Przemrzec, Przemieraö,
fie^e: Przymrzeö, Przymierac.
Przemulic, -le,-lisz, -liJem,
va. perf. tjößig oerfc^lammen.
Przemurowac, -ruje, -wa-
fem, ra. perf.] Przemuro-
wywac, -wuje, -walem, va.
imperf. umbauen, ummauern.
Przemurowanie, -nia, pl.
-nia, sn. Umbau m., Um^«
mouern n.
Przemurze, -rza, pl. -rza,
eine SBanb f. im Qnnetn beS
§aufe§, Snnenroanb f.
Przemycacz, -a, pl. -a, sm.
= Przemytnik.
Przemycac, -cam, -casz,
-cafem, va. imperf ; Przemy-
cic, -ce, -cisz, -cilem, va.perf.
fc^roärjen, einfd^n3är3en,f c^mug»
gern, ©c^Ieirfi^anbet betreiben.
Przemycanie, Przemy-
cenie, -nia, pl. -nia, sn.
©d^muggeln n., ©c^raörgen «.,
Sc^mugglergefd^äft n.
Przemycie, -cia, sing. tant.
sn. 2)UT(|n3afc^en «., Stuf»
rcafc^en n.
Przemyc, -je, -jesz, -Jem,
va. perf. ; Przemywac, -warn,
-walem, va. imperf. au§n)a=>
fd^en, reinigen, aufroafc^en.
Przemykac, fief)e: Przt-
mknac.
Przemysl, -u, pl. -y, sm.
Snbuftrie f., ©eroerbe n. ;
^unflfTeiß m., ©eroerbfleiß m.,
Selriebfamfeit /.
Przemyslowiec, -wca, pl.
-vfcj, sm, 3nbuftrieIIe(r) m.,
®en)erbetreibenbe(t) m.
Przemyslowy, adi. 3|nbu»
ftric:', ©eroerbe».
Przemyslac, -slam, -sla-
lem, va. unb vn. perf.\ Prze-
myslitvac, -wam, -walem,
va. unb vn. imperf. über»
ben!en, errcägen, nac^benfen,
überlegen.
Przemyslanie, Przemysli-
wanie, -nia, sing. tant. sn.
Überbenfen n., 5Rac^ben!en n.,
(gtroägung /'.
Przemyslnosc, -sei, sing.
Przemyslny
118
Przenosic
tant. sf. Grfinbungsgeift nu,
Setriebfamfett /.; 2)urd^ttie=
ben^eit /.
Przemyslny, adi.] Prze-
myslnie, adv. erfinbetifc^, be-
triebfam; inbuftnög, finnreid^;
burd^trieben, fintenreich.
Przemyta, -ty, sing. tant.
sf. 1) ©c^ipärjung /., ®in«
fd^roärjung /., ©^muggel m. ;
2) SoHbe^anblung /., gott»«-
fabren n.
Przemytnik, -a, pl. -cy,
sm. ©d^muggler in.
Przemywacz, -a, yl. -e,
sm. Steiniger m.\ — kottöw
^effelreiniger.
Przemywanie, -nia, sing,
tant. sn. äöafcben n , 3teini=
gung /.; — kotia Äe[felreini=
gung.
Przenabozny, adi. fel^r an-
bäcbtig; bigott.
Przenagabac, -buje, -ba-
lem, va. perf.; Przenaga-
bywac, -wuje, -walem, va.
imperf. anfechten, beunrubigen;
überloufen; — sie vr. [ict)
aufbrängen, läftig roerben.
Przenagly, adi.\ Przena-
gle, adv. übercilig.
Przenajac, -jme, -jmiesz,
-jalem, va. perf.\ Przenaj-
mywaö, -muje, -walem, va.
imperf. erfaufen, beftec^en, ju
etn). bingen.
Przenajczystszy, adi. al=
lerreinft; — Paana bie atter=
reinfte Jungfrau.
Przenajdowaö, -duje, -wa-
lem, va. imperf. ; Przenalezc,
-uajde, -najdziesz, -lazlem, va.
perf.'l) uergeraiffern; 2) burd^
SBitten etro. erfinbcn, erlangen.
Przenajmowacjie^e: Prze-
najac.
Przenajswigtszy, adi.
aUerfieiligft; -sza rodzina bie
j^eitige gamiüe.
Przenaznaczyö, -czam,
-czylem, va. per/, beftimmen,
oorbecbeftimmen; = Prze-
znaczyc.
Przenft, -u, sm.; Przeng-
ta, -ty, sf. sing. tant. (Pre-
naiitkes)^af enftroud) tm.,® alb=
lattid) w.
Przenianczy6, -cze,-czy8z,
-czytem, ra. perf. alö Rinber«
roätterin jubringen.
Przenicowac, -cuje, -wa-
lem, va. perf. 1) roenb'en (ein
filetb) ; 2)t>m6)i)i^dn, bereben.
Przenicowanie, -nia, pl.
-nia, sn. 1) SBenben n. ; 2)
$)ec^eln n., Surd^l^ed^eln n.,
^tatfd^en n.
Przeniechac, -chamj-chasz,
-chalem, va. per/, eine 3^1*=
lang ru^en taffen.
Przeniemczed, Przeniem-
czyc, = Zaiemczec, Zaiem-
czyc.
Przeniesienie, -nia, p>^-
-nia, sn. Überttogung /., S3er-
fe^ung /. ; z -nia Übertrag
m. (in §anbel§bü^ern); —
sie überfieblung /.
Przenies6, -niose, -niesiesz,
-niostem, va. per/.; Prze-
nosic, -nosze, -sisz, -silem,
va. imperf. übertrogen, 'i)iV'
überf(^offen, herüberbringen,
oerfe^en; -nies te krzesla do
drugiego pokoju tröge bie
©effel in§ onbere gi'"'"«^;
-niosJem rachunki do
glownej ksiaiki id^ übertrug
bie 3iec|nungen inä |)auptbud^ ;
-nies to do domu bringe e§ inö
§au§ hinüber; mnostwo
urzednikow zostaJo -nych do
innego miasta üiele Seomte
rourben in eine onbere ©tobt
oerfe^t; — sie vr. überfie»
betn, bii^übergiefien; -slem sie
ze Lwowa do Krakowa id^
überfiebelte aui :?emberg nad^
Srofou; ptaki te -nosza sie na
zime do ciepjych krajow biefe
SJögel Rieben für ben SD3inter
in roorme Sänber.
Przeniewalaö, -lara, -lasz,
-latem, tö. imperf.] Przenie-
wolic, -lisz, -lilem, ra. perf.
auf feine ©eite jieben, ftcb
bienftbor macben; fic^ ju
SCßillen macben.
Przeniewierca,-cy,^Z. -cy,
sm.; Przeniewiernik, -a, 2??.
-cy, sm. 2;reulofe(r) tn., SD3ort=
brüc^ige(r) m., 2lbtrünnige(r) w.
Przeniewierczy, adi.;
Przeniewierczo, adv. treu»
Io§, roortbrücbig, abtrünnig.
Przeniewierka, -ki, pj. -ki,
sf.; Przeniewierstwo, -wa,
pl. -wa, sn. Sreulofigfeit /.,
SBortbrücbigleit f.
Przeniewierzac, -rzam,
-rzasz, -rzalem, ra. imperf.',
Przeniewierzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. t)erun=
treuen, befroubieren; — sie vr.
untreu, treuloä roerben, täu=
fd^cn, bie Sreue brechen.
Przeniewierzanie. Prze-
niewierzenie, -nia, pl. -nia,
sn. Veruntreuung /., S)efrau=
botion /.
Przenigdy, adv. nimmer»
mebr, niemals.
Przenikac, -kam, -kasz,
-kalem, va. unb vn. iviperf.;
Przeniknac, -ne, -niesz,.
-naiem, va. unb vn. perf.
1) bur(^bringen ; cieplo -ka
wszystkie ciala bie SQJärme
bur^bringt alle Äörper; bo-
lesc serce mi -ka ber ©C^merj
burd^bringt mein^erj; swiatfo
-ka wszystkie ciaJa przejrzy-
ste bog Sic^t burd^bringt aöe
burd^fid^tigen Äörper ; taki wi-
dok wskros mnie -nat biefer
2lnblid brong mir bur^ SJtarf
unb Sein; 2) burcbfc^auen,
burc^blidEen; nie chcia-
lem — twych tajemnic id^
rcoHte beine ©efieimniffe nid^t
burcbfcbauen ; — czyjes mysli
imnb§ ©ebanfen burcbfd^ouen.
Przenikaj^cy, adi. Durd^=
bringenb.
Przenikanie, -nia, pl.
-nia, sn.y Przeniknigcie,
-cia, pl. -cia, sn. Surc^brin-
gen n., 3)urd^fcbouen «.
Przenikla, -li, sing. tant.
sf. Unscia (eine ^flanje).
Przenikliwosc, -sei, sing,
tant. sf. 2)ur(^bringlicbfeit /.,
©(^arffinn m., ©d^arffic^ttg=
feit /., ©cbarfblidE m.
Przenikliwy, adi.; Prze-
nikliwie, adv. 1) burc^brin»
geuD, burd()bringticb; geHenb;
-we zimno eine burcbbringenbe
Äälte; glos -wy eine gellenbe
©timme; 2) fc^arffid^tig, fd^arf«
finnig.
Przenizac, -zam, -zasz, -za-
lem, va. imperf. einen gaben
burd& eine Uiobel ober burd[)
ein Ileineö Sod^ burd^jiel^en.
Przenocowac, -cuje, -wa-
lem, vn. perf. übernachten ; —
kogo va. perf. jmnbn über
9}acbt beberbergcn.
Przenosic, ftetje : Przenieäc.
Przenosiny
119
Przeparzad
Przenosiny, -sin, plur.
tant. sf. 1) Umjug m., SSer«
fe^ung f., Übertragung /.;
2) ^cimfü^rung /. ber "^iU'
oermä^üen.
Przenoszenie, fiel^e: Prze-
uiesienie.
Przenosnia, -ni, pl. -nie,
sf. 1) a«etapl)er /. ; 2) Ü6er=
tragungäapparat m., 2;ranäla=
tion /.
Przenosnik, -a, pl. -i, sm.
SBinfelmefjer in., 2;ran§por=
leur m.
Przenosny, adv.; Prze-
nosnie, adv. 1) tragbar; 2)
bilbltd^, allegorifd^, metap^O'
Przenudzic, -dze, -dzil'em,
ta. ^er/. laiigroeiienb oer=
i&rtngen.
Przeoblec, -ke, -klem, va.
per/. \ Przeoblekac, -kam,
-ka8z, -katem, va. imperf,
umf leiben; einreiben (oon
Drbensperfonen).
Przeobleczenie, Prze-
oblekanie, -nia, pl. -nia, sn.
UmfleiDen n. ; @infleibutig /
Przeobraza, -zy, pl. -zy,
sf. Umgeftaltung /., Umfor»
mung /.
Przeobrazic, -ze, -zisz,
-zitem, ta. per/.', Przeobra-
zac, -zam, -z;asz, -zalem, va.
imperf. umgeftalten, umfor»
meix, umroanbetn, »erroanbeln,
umbilben; — sie vr. ftc^ Der»
puppen; fid^ »erroanbeln, oer»
hart njerben.
Przeobrazenie, -nia, sn.
Umgeftaüung/., Umtoanblung
f., Umbttbung/.; ^icrflärung/.
Przeoczenie, -nia, pl. -nia,
sn. Überfefien n.
Przeoczyc, -cze, -czysz,
-czylem, va. per/. 1) überfe-
inen, nic^t beachten; 2) burd)
baä (3agb=, glfc^er») dU^
burc^brect)en.
Przeodziac, -dzieje, -dzia-
}em, va. p)^Kf- i Przeodzie-
wac, -warn, -waJem, va. im-
perf. umfleiben.
Przeor, -a, pl. -owie, sm.
2lbt »?z., ^rior m.
Przeorac, -ram, -rasz, -ra-
lem, va. perf.\ Przeorywac,
-warn, -walem, va. imperf.
umpflügen, ftürjen.
Przeorstwo, -wa, sing,
tant. sn. ^riorsroürbe f.
Przeorysza, -szy, pl. -sze,
sf. ^btiffin /., «ßriorin /.
Przeorzech, -a, pl. -y, sm.
§idfort)nu^ /., amerüanifd^er
SSatnu^aum.
Przeostry, adi. übermäßig
fc^arf.
Przeostrzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. überfc^ärfen ;
3U fe^r fc^ärfen.
Przepachnac, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf. mit 3i?o^(=
gerud) burd^bringen.
Przepad, -u, 2^^- -Jj *>«•)
Przepadek, -dku, ^jZ. -dki,
sm. 1) ^^fanboerfaß m.; SBec»
luft m. ; 2) Sold) «?,
Przepadac, -dam, -dasz,
-dalem, vn. imperf. ; Prze-
pasc, -dne, .-dniesz, -dlem,
vn. perf. \) burc^faHen, t)er=
fallen, nerloren ge^en, vtx-
fc^ininben; ksieäyca iwiatlo
-dalo przez galezie be§ 2)?on=
beä Si^t brang burd) bte ^fte;
-dJo, juz za pozno e§ ift »er=
fallen, eg ift )c^on ju fpät; nie
wykupiony zastaw -da ba§
nicfet auögelöfle ^^fanb oer»
fällt ; -dl bez wiesci er
oerfd^roanb unb man f)3t feine
3tad)ric^ten üon i^m; er ift
oerf^ollen; zgin, -dnij! cer»
gel)e, oerf'^roinbe!; bodajbys
-dl! ba^ bic^ ber Seufet |ole,
bafe bid^ bie ^eft; niech -due,
jeÄ^li sklaraalem id) n)iH beö
Sobeö fein, roenn ic^ gelogen ; 2)
— za kim, za czem für imnbn,
für etra. feE)r eingenommen
fein; -dam za ta osoba id) bin
in biefe 5perfon cernarrt ; rozu-
mie sie, ze wszystkie kobiety
ZA nim -daja natürlid^ finb
alte jjrauen in if)n cernarrt;
-dam ze ztosci id^ oergelie cor
3otn.
Przepadanie, -nia, sing,
tant. sn. ; Przepadnigcie,
-cia, sing. tant. sn. Suri^=
fall m., Verfallen «. ; — za
kim bie ©ingenommenl^eit für
jmnb.
Przepadlina, -ny, pl. -ny,
sf. Ijjufammengefaffener Drt;
2) ^^clienfpalt w., .filufty.
Przepadzistosc, -sei, sf.
1) 2lbgrunb wz., bobenlofe
Jiefe; 2) Stbfc^üfftgfeit /.,
©efäße «.; ^etHüftung /. '
Przepadzisty, adi. ; Prze-
padlisty, adi. 1) ooH SiJc^er,
lolperig; jerflüftet; abfc^üf=
fig ; 2) abraed^felnb, unbe=
flänbig; — deszez ein ^it»
gen, ber aufhört unb 5alb roie«
ber beginnt ; — kon ein ^ferb
Don unregelmäßigem ©ang.
Przepakowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. ; Przepakowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
perf. no(^ einmal patfen, um»
padEen; überpacfen; -wany
übergepadEt.
Przepakowanie, -nia, pl.
-nia, sn. Umpatfen n., Über=
podEen n.
Przepalac, -lam, -lasz, -la-
lem, va. imperf. ; Przepalic,
-le, -lisz, -lilem, va. perf.
1) burd^^eijen, oerbrennen; —
w pitcu ein raenig im Öfen
l&eijen; 2) überweisen, ju ftarf
§eijen; 3)ob3iel5en, beftillieren ;
-lismy wodke mir l^aben ben
Sranntroein obgejogen ; —
kruszec ba§ Grj abfc^raefeln,
abbrennen.
Przepalanie, Przepale-
nie, -nia,2)Z. -nia, Ä«. l)3)urcf)--
^eijen «., Slbjiel^en n., Über=
leijen n,\ 2) SBranb m. ber
t'ftanjen.
Przepalanka, -ki, pl. -ki,
sf. abgezogener 53ranntrcein,
Przepalniczek, -czka, pl.,
-rzki, m. Sranbrö^re /.,
SBranbrute /.
Przepalniczka, -ki, pl. -ki,
*/. Sü^iiei^ ^w-) Äartufc|e f.
Przepalony, adi. überJ^eijt,
überbrannt; — i;eIazo oer=
5rannte§, überroärmtes Sifen.
Przepal, -u, sing. tant. sm.
1) ftarl auggebrannte ^itQ,ti\
2) Commersonia (eine 5}^flan3e).
Przepamigtac, -tarn, -tasz,
-talem, va. imperf. — czego
etro. ganj cergeffen.
Przeparac, -ram, -rasz,
-ralem, va. imperf.] Prze-
pruc, -pruje, -prulem, va.perf.
auftrennen,' burd^ftec^en.
Przeparka, -ki, pl. -ki, sf.
au§gebrüt)te Seinroanb.
Przeparzaö, -rzam, -rzasz,
-rzalem, va. imperf. \ Prze-
Przeparzanie
120
Przepis
parzyc, -rze, -rzysz, -rzylem, |
va. per/. burct)brü^en.
Przeparzanie, Przepa-
rzenie, -uia, pl. -nia, sn.
2)urc^brü^en n. }
Przepas, -u, pl. -y, sm.
©urt 7n.
Przepasac, -sze, -salem,
va. pcrf.\ Przepasywaö,
-suje, -walem, va. imperf.
gürten, umfd^nallen,um6inbcn.
Przepasanie, Przepasy-
wanie, -uia, sing. tant. sn.
Umgürten n., Umic^naUen n.
Przepaska, -ki,pl. -ki, s/.
aSinbe/., (Sürtfl m.; Sanb n,
Przepascistosc, -sei, sing,
tant. sf. 3lbfc^üfl'igfett /.
Przepascisty, adi. ; Prze-
pascisto, adv. abf^üifig.
Przepasc, fief^e: Przepa-
dac.
Przepasc, -sei, pl. -scie,
sf. aibgrunb m., ©c^lunb m.,
bobenlofe 2;iefe; stracic kogo
w — intnbn in ben Slbgrunb
ftürjcn; stac nad -äcia am
Dtanbe bc§ Serberbenä ftef)en.
Przepatry wac, -truje, -wa-
Jem, r«. imperf. ; Przepa-
trze6, -trze, -trzysz, -trzyiem,
va. per f. ' 1) butd)fc^auen,
burd^fef)en, burd^[pät)en, burc^=
jud^en; infpisieren, üi|"itleren;
2) Dorausfe^en; 3) — sie vr.
ficö roo itmfe()en.
Przepclia6, -eham, -cha-
}em; Przepclm^c, -chue,
-chnaiem, va. ptrf.\ Prze-
pychac, -eham, -chasz, -cha-
iem, va. imperf. 1) burc^'
fto^en, ^iniiberfto^en; burc^=
bringen, ^inübetbringen; 2)
fc^neß abfegen, [o§ werben ;
3) — sie vr. ftc^ burc^brängen.
Przepelniac, -niam, -niasz,
-nialem, va. imperf; Prze-
pelniö, -nie, -nisz, -nitem, ra.
perf. überfüllen, überlaben,
ju Doß machen; serce moje
-nito sie radoscia mein ^erj
roar üon {J^eube überooH;
sala jest -niona ber ©aal ift
überfüßt.
Przepelzac, -zam, -zaiem,
vn. imperf. ; Przepelzn%ö,
-zne, -zniesz, -znalem, vn.perf.
ftie'c^enb »erbringen; friec^enb
gelangen; burc|., ^inübet-
friec^en.
Przepgdzac, -dzam-, dzasz.
-dzalem, va. imperf, ; Prze-
pfdzic, -dze, -dzisz, -dzifem,
va. perf. 1) Durchtreiben, üor«
beitreiben ; — bydJo przez
wieä baö ySiel^ burc^ bag 2)orf
treiben; 2) beftitlieren; 3) üer=
roeilcn, »erbringen; -dzi-
lem tarn dwa lata icf) uer=
brachte bort jroet 3'*^'^^; ^^-
kacye -dze u mego przyja-
ciela bie g-erien roerbe ic^ bei
meinem gi^eunbe jubringen.
Przepfdzanie, Przepg-
dzenie, -nia, sing. tant. i-n.
SSorbettreiben n. ; SSerbringen
n.; 2)eftiÜation /.
Przepgkaö, -kam, kasz,
-kaJem, rn. imperf. ; Prze-
pfknac, -kne, -kniesz, -kna-
iem, vn. perf.; berften, auf»
plo^en; -peknat wrzod baS
(Sef^tDÜr ift aufgegangen.
Przep§kla, -li, sing. tant.
sf. (_Momordica) Salfamtür«»
bi§ m.
Przepgtlin, -u, sing, tant.
sm. Liparia (eine ^flanje).
Przepiac, -pne, -pniesz,
-piatem, va. perf; Przepi-
nac, -nam, -nasz, -natem, va.
imperf. umftecfen; notf) ein=
ma( ftecfcn.
Przepicie, -eia, sing. tant.
sn. ^ertrinfen n.
Przepic, -pije, -pijesz, -pi-
tem, va. perf. ; Przepijac,
-jam, -jasz, -jaiem, va. im-
perf. Dertrinfen, nerfaufen ;
— sie vr. fid) mit einem
X^rinffi^maufe loäfaufen; fic^
bem Ilrunle ergeben.
Przepiec, -pieke, -pieczesz,
-piektem, va. perf, ; Przepie-
kac, -kam, -kasz, -katera, va.
imperf. ourc^badEen, burd;-
broten, überbraten.
Przepieczftowac, -tuje,
-waiem, va. perf. noc§ ein«»
mal fiegeln, umfiegeln.
Przepiela6, -iam, -lalem,
va. imperf. ; Przepleö, -piele,
-peWem, va. perf. uberoQ aus=
jäten, fteßenraeife ausjäten.
Przepieniaö, -niam, -nia-
fem, va. perf. üerprojeffieren.
Przepieprzaö, -przam,
-przasz, -przaiem, va. im-
perf.-., Przepieprzyö, -prze,
-przytem, va. perf. über«
pfeffern, su ftarf pfeffern.
Przepierac, -ram, -rasz,
-ralem, va. imperf. ; Prze-
przec, -pre, -pailem, va.perf.
Durc^bringen, burc^fe^en; —
sie vr. miteinanber ftreiten,
^abern; raiberlegen.
Przepierac, -ram, -ratem,
va. imperf. ; Przeprac, -piore,
-pratem, va. perf auäiDOfc^en,
burd^ronfcben.
Przepierzchnac, -ne,
-niesz, -naiem, vn. perf. auf«
planen, ouffpringen.
Przepierzenie, -nia, pl.
-nia, sn. 1) Sßetfrf)(og w.,
^roifd^eurcaub /., bünne ©d^ei»
beroanb, SBretterroanb ; 2) —
w szybie Sc^ac^tlatten »«., 33er=»
fc^alung/., ©ctiaircanb/., faule
^tiifc^el.
Przepierzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va.perf. eine ©c^eibe»
raanb je^en.
Przepifcie, -eia, sing,
tant. sn. Umfteden n.
Przepigknosc, -sei, sing,
tant. sf. ul3unberfd^ön^eit /.
Przepi§kny, adi, Prze-
pifknie, adv. rounberfc^ön,
überaus fd)ön.
Przepikowac, -kuje, -wa-
lem, va. j)erf. burd)fteppen.
Przepilowac, -iuje, -wa-
lem, ra. j)erf. bur(^feilen;
burcf)fägen.
Przepinaö, fiel^e: Przepiac.
Przepior, -ra, pl. -ry, sm.
1) (Onyx) eine SBad^tetart;
2) SBa^telruf m. (Srommel
ober ^vfeife jum Soden ber
SEac^teln).
Przepi6rcz§, -czecia, pl.
-czeta, sn. bog 3""S6 ^^^
Przepiorczy, adi. Sßoci^tel'.
Przepiorka, -ki, ])l. -ki,
sf. dim. Przepiöreczka, -ki,
pl. -ki, sf. 3i$ad)tel/.; — bije
Die SBac^tet f^Iäqt.
Przepiorowaö, -rnje, -wa-
lem, va. unb vn. imperf. 1)
trißern, triUernb fingen; 2)
oerfpotten.
Przepiory, pl. tant. SDBac^-
telpfetfen n.
Przepiorzyk, -a, pl., -i, sm.
aSJac^tel-, gauf^u^n n.
Przepis, -n, pl. -y, sm.
Przepisac
121
Przepowiadanie
1) 2lbfc^rift/.; 2) SBorfc^tift
/"., SSerorbnung /". ; -y 3Sor=
fc^riften pl., ^nitruüion /.;
— bezpieczenstwa ©ic^er^ett§s
»orf^tiften ^?. ; — przewo-
zowy Setrtebsreglement n. ;
— sygnalowySignaltfierunggs
porid^rift; — taryfowy %a-=
tifbefttmmungen pl. ; trzymac
sie -s6w bie SJotfd^riften 5e=
folgen; podiug -u oorfc^rittö»
mäfetg.
Przepisac, -sze, -szesz,
-salem, va. perf.; Przepisy-
waö, -suje, -waiem, va. im-
perf. 1) aofcfireiben, fopieren;
2) Dorfcßrciben.
Przepisanie, Przepisy-
wanie, -nia, jü. -nia, S7i.
2lbtc^reiben n. ; Süorfc^reiben n.
Przepiszczec, -?zcze,
-8zczysz, -szczaJ'em, va. perf.
eine ^^itlang piepen.
Przeplatac, -tarn, -tasz,
-talem, la. imperf.; Prze-
plesc, -lote, -lottern, va. perf.
ourc^fled^ten, burc^rceben; —
wlosy kwiataaii bie ^ttttre
mit Slumen burc^fled^ten;
powaina rozmowe -taJ zar-
tami eine ernfte Üntetrebung
burd^flodfit er mit ©c^etjen;
szczescie nieszczesciem -tane
bywa ®lüd unb Unglüd n)e(^=
fein geroö^nlic^ ab, roanbern
auf einem Steig.
Przeplatanie, -nia, sn,
2)urc^flec^ten n.
Przeplenic, -nie, -uisz,
-nildiii, va, perf. 1) bünn
machen, oerringern; 2) »er=
oben, ourc^plünbern, entoöl'
fern.
Przeplewiac, -wiam,
-wiasz, -wialem, ta. imperf.;
Przeplewic, -wie, -wisz, -wi-
Jem, va. perf. burd^jäten, »om
Unfraut reinigen.
Przeplewianie, Przeple-
wienie, -nia, sing. tant. sn.
SluSjäten n.
Przeplacac, -cana, -casz,
-cafem, va. imperf.; Prze-
placid, -ce, -cisz, -ciJem, va.
perf. überjaf)len, überteuer
taufen; — kogo jjmnbn be=
ftecften.
Przeplacanie, Przepla-
cenie, -nia, pl. -nia, sn.
Übersal^ten n.; ■- kogo Se=>
flecöung /.
Przeplakac, -pJacze, -pla-
czesz,-kal:em, va. perf. rceinenb
anbringen, eine Zeitlang mei-
nen, burc^ireinen.
Przeplaszac, -szam, -szasz,
-szalem, va. imperf. \ Prze-
ploszyö, -sze, -szylem, va.
perf. Dcrfc^euc^en.
Przeplatac, -tarn, -tasz,
-taiem, va. perf. flad^ burc^=
^auen,
Przeplaw, -u, pH. -y, sm.
)rbeif(^iffe
(5u ©c^iffe).
S3orbeif(^iffen n
-u, »;. -y
. ; Uberfa
^rt /.
Przeplawiac, -wiam,
-wiasz, -wiaJem, va. imperf. ;
Przeplawic, -wie, -wisz,
-wilem, va. perf. l) über»
fc^iffen, überfe^en, burc^=
fdjroimmen ; 2) läutern, burd^=
f^meljen.
Przeploch, -u, pl. -y, sm.
gcofee äJerrotrrung.
Przeplqdnienie, -nia, sing,
tant. sn. Überfruc^tung f.
Przeplodny, adi. überauä
furchtbar.
Przeplot, -u, p>l. -y, sm.
Seiter /'. jum irodnen beä
©etreibeö.
Przeplokac, -kam, -kasz,
-kaiem, va. perf.\ Przeplo-
kiwaö, -kuje, -walem, va.
imperf, augfpüfen, burc^fpü»
len, abfpülen.
Przeplokanie, Przeplo-
kiwanie, -nia, pl, -nia, sn.
2)urd^=, StuSfpüIen n.
Przeplyn^c, -ne, -niesz,
-naiem, va. perf.; Przeply-
wa6, -warn, -walem, va. im-
perf, burc^f($n)immen, burd)=
fliegen ; ootbeifc^roimmen, cor'
beiflie^en ; -nawszy na drugi
brzeg al§ er ha§ onberc Ufer
erreicht l^atte; Dunaj -wa
Wegry bie ©onau burc^fliefet
Ungarn.
Przeplynigcie, Przeply-
wanie, -ma, sing. tant. sn.
5)urct)f(^n)immen n., S)urc^=
fliefeen n.
Przepocenie, -nia, sing,
tant, sn. 2)urc^fd^n)i^en n.
Przepociö, -c§, -cisz, -ci-
lem, va. perf. butc^-
fc^roi^en.
Przepoczwarzyc si§, -rze.
-rzysz, -rzylem. vr. ftd^ Der=
puppen.
Przepolaczy6,-cze, -czysz,
-czylem, va.perf. polonifteren ;
— sie vr. polnifc^ roerben.
Przepolszczy6, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. inä -^ol=
nifd^e übertragen; polonifie-
ren.
Przepominac, -nam, -nasz,
-naJem, vn. imperf; Prze-
pomniec, -nrne, -mniesz,
-mnialem, va. perf. cergeffen.
Przepomnienie, -nia, pl.
-nia, sn. ^ergeffen n., S3er=
geffentjett/. ; = Zapomnienie.
Przepomödz, -möge, -mo-
Äesz, -mogjem, va. perf. — co
etro. Dermögen, im ftonbe fein.
Przepompowac, -pnje,
-walem, va. perf. überpumpen ;
auöpumpen.
Przepona, -ny, pl. -ny, sf.
1) ^tnoerniö n., ©d^roierig«
feit f.; 2) 3roerc|feU n.
Przeponka, -ki, pl. -ki,
sf. ©amenfapjelfc^eiberoanb /.
Przeponny, adi. -na prze-
pukliua ^roerc^fellbruc^ m.
Przepor, -u, pl. -y, sm.
dim. ; Przeporek, -rka, pl.
-rki, sm. ©c^Ii^ m. am ^leiDe.
Przeposcic, -szcze, -scisz,
-scilem, va. perf. eine 3^^*"
lang faften, tiurc^faften, ftc^
geficirig ausl^ungcrn.
Przepotek, -tka, pl. -tki,
srn. Stiiago (eine ^^Jflanje).
Przepotniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. Don ©c^mei^
burcfibrungen fein.
Przepowiadacz, -cza, pl.
-cze, sm. ; Przepowiednik,
-a, pl. -cy, sw. Jßerfünbiger
m., SBor^erfager m., 2Ba^r=
fager m.
Przepowiadac, -dam, -da-
leva, va. imperf. ; Przepo-
wiedziec, -wiem, -dziaiem,
va. perf. üor^erfagen, propre«
jeien, nerfünbigen; -dziaJem,
mu smutny koniec ic^ ^abe
il^m ein traurigei Snbe oor=
l^crgefagt; prorocy -dali przyi-
scie Mesyasza bie ?)3rop]^eten
»erfünbigten bie 2lnfunft be§
2«effiaä.
Przepowiadanie, Przepo-
wiedzenie, -nia, pl. -nia, sn.
S8orl)erfagenn.,3}etfünbigen n..
Przepowiedai
122
Przepuszczac
SBotl^erfogung f., SJerfunbi»
gung /.
Przepowiedni, adi. oct=
^eriagenö.
Przepowiednia, -ni, 'pl.
-niR, sf.\ Przepowied^, -dzi,
pl. -dzi sf. ^ßrop^ejeiung /.,
SSerlünbtgung /. ; SSorbote in. ;
ta kleska byia -nia przyszJycb
nieszczesc biefer ©d|Iag roar
bcr 33ot5ote fünftig«nUnglütf§.
Przepowijac, -jam, -jatem,
va. imperf.; Przepowinac,
-ne, -niesz, -natem, va. perf.
umroideln (ein fleineä ßinb),
trocfen legen.
Przepracowac, -cuje, -wa-
}em, va. perf. Überarbeiten.
Przepracowanie, -nia,
sing, iant.sn. Überarbeitung/.
Przeprac, fte^e : Przepie-
rac.
Przepranka, -ki, ^^Z. -ki,
sf. f)albgeb[ei(^te Seinroanb.
Przeprasowac, -suje, -wa-
lem, va. perf. burc^bügeln,
burc^plätten.
Przepraszacj -szam, -szasz,
-szalem, va. imperf. ; Prze-
prosic, -sze, -sisz, -sitem, va.
perf. obbitten, um Serseit)ung
bitten, 2lbbitte tun; daj sie
— laB bic^ bejänfligen, öer=
jet^e bem Slbbittenben; -pra-
szam icf) bitte um (gntfrf)ul=
bigung, entfc^utbigen @ie,
nefjmen ©ie eö nicf)t übel; —
sie vr. fic^ au§fi3t)nen.
Przepraszanie, Przepro-
szenie. -nia, pl. -nia, syi.
Slbbitte /., (Sntfc^ulbigung /.,
2iu§fö^nung /.
Przeprawa, -wy, pl. -wy,
sf. 1) Üöerfa^rt /., Übergang
m., Über[e^en n.\ 2) ©c^roie*
rigfeit /.
Przeprawiac, -wiam,
-wiasz, -wialem, va. im^iCrJ.;
Przeprawic, -wie, -wisz,
-wiJeni, va. perf. übcrfe^en,
überführen; — przez rzeke
über bcn ^Iu§ bringen; —
sie vr. paffieren, fit| über-
leben [offen.
Przeprawianie, Przepra-
■vrienie, -nia, sn. Überfe^ung
/"., Überfahrt/., ^affierung /.
Przeprawiny, -win, plur.
tant. sf Überfafjrt f., '^Saf-
foge f
Przepraway, adi. raegfam,
paificrbar, furtbar.
Przeprawowac, -wuje,
-walem, va. perf. t)erpro=
^effieren.
Przeprazyc, -ie, -zysz,
-iylem, va. perf. butc^brü|en,
burd^^i^en.
Przeprosiny, -sin, plur.
tant. sf. ä5erföt)nung f, 2lb=
bitte /.
Przeprostek, -stka, pl.
-stki, S7)i. (Lithuites) ein VCf-
fteinerteä 3Beicötier n.
Przeprowadzac, -dzam,
-dzasz, -dzalem, va. imperf.)
Przeprowadzic, -dze, -dzisz,
dziJem, va. perf. 1) buvd^=
führen, burd^bringen, burc^=
fe|en; -dzil on w szkolach
nowe reformy er fül^rtc in ben
©d^ulen neue Sxeformen buri^;
-dze moje zdanie ic^ roerbe
meine Slnfid^t burd^fe^en; 2)
überfül^ren, ^inüberleiten; 3}
— sie vr. auäjie^en, über=
fiebeln.
Przeprowadzanie, Prze-
prowadzenie, -nia, pl. -nia,
sn. Überfüiirung /"., Überfieb=
Umg f., Stugjiel^en n.\ ~
wiatru SEßinbfü^rung /.
Przeprowadziny, -dzin,
plur. tant. sf. Überfieblung/.
Um^ug m.
Przeprowadzka, -ki, pl.
-ki, sf. = Przeprowadziny.
Przeproclia, -chy, 2^1. -chy,
sf. burc^fto^eneä äliufterbilb,
^^atrone /., ©döabtone /.
Przeprochniec, -nieje,
-nialem, v7i. perf. burd^ unb
burcft morfc^ roerben.
Przeproszyc, -sze, -szysz,
-szytem, va. perf. beflreuen.
Przepryskac, -kam, -kasz,
-katem, va. imperf; Prze-
prysnac, -ne, -niesz, -natem,
va. perf. burc^ unb burc^
fpri^en.
Przeprz%dz, -gne, -gniesz,
-gnalem, va. perf.; Prze-
przfgac, -gam, -gasz, -ga-
iem. va. imperf. umfpannen.
Przeprzag, -egn, ^j?. -egi,
s?«. Umfpann m., Umfpannen n.
Przeprz^sc, -ede, -edziesz,
adtem, va. pt^rf umfpinnen;
burc^fpinnen, mit Spinnen
jubringen.
Przeprzec, fie^e: Prze-
pierac.
Przeprzggowy, adi. Um=
fpann=.
Przepudrowac, -druje,
-walem, va. perf, not^ ein»
mal pubern, mit 5ßuber be=
ftreuen.
Przepuklina, -ny, pl. -ny,
sf. Sruc^ m., Seiftenbrud} m.;
= Ruptura.
Przepuklinny, Przepukli-
nowy, adi. öruc^=; opaska
-nowa 93ru(|banb n.
Przepuklosc, -sei, ^j?, -sei,
sf. 2lufberftung f., Sii^ m.
Przepukn^ö, -kne, -kniesz,
-knatem, va. perf. aufpla^en,
aufbetften.
Przepurgowac, -guje, -wa-
lem, va. perf. purgieren; =
Pizeezyscic.
Przepust, -u, pl. -y, sm.
Surc^la^ w., Sw^titt '"•? —
kryty Serfelbol^le f.\ — ru-
rowy 3iöt)renburd^[afe; -skle-
piony geraijtbter ©urd^Iafe;
— zamykany ©iel »?., ©d^U^=
fiel m.
Przepustka, -ki, pl. -ki,
sf. ^5affierf(f)ein m.\ |»alb=
pafe w.
Przepustnica, -cy. j;?. -ce,
sf. 1) ©c^oblone /.; 2) Äaliber=
ring w.; 3) ©roffeltlappe /.,
2»roffeloentil n.
Przepustnik, -a, pl. -i,
sm. Sampfftappe /.
Przepustny, Przepusto-
wy, adi. 2)urc^rafi=.
Przepuszczac, -czam,
-czasz, -czalem, va, imperf. ;
Przepuscic, -szcze, -scisz,
-iScilem, va. perf. l) burd|-
laffen, uorbeigel^en laffen; sköra
nie -szcza wilgoci bas Sebec
läfet bie geuc^tigfeit nic^t burc^ ;
szklo -szcza swiatto ba§ (Staä
Iäf(t baö Sic^t burc^ ; -seil
go przez brame er liefe il^n
burc^ ba§ %ox b'urc^; 2) oer=
seilen, nad^fic^tig fein, per»
geben ; -szczam mu niejedno
id^ fe^e i[)m mand^eä nad^;
nie -puscil mi ani razu er
pergab mir nic^t ein cin',igeä
93Jal; 3) burc^feif)en; 4) per-
pu^en, uergeuben, perfd^raen-
ben.
Px'zepuszczalnosc
123
Przeryczec
Przepuszczalnosc, -sei.
sing.tant.sf. 1) S)urc^Iäffig!eit
/.,$orofität/.;2)®rIä^[ic^!ett/.
Przepuszczalny, adi.
burc^täfjig; crläfelic^.
Przepuszczanie, -nia, sing,
tanf. sn. SDurc^Iaffen n.; ®r-
laffen n., 3lad)\if)in n.
Przepych, -u, pl. -y, sm.
^rac^t /., ^$runl m., Sujuä ?«.,
Stufroanb m.
Przepyszlin, -u, pl. j, sm.
(Gardenie) ©atbenie /., o[tm=
bif^c Ärappflanje.
Przepysznosc, -sei, sf.
^racfit/., prad^tüoüe ©^önl^eit.
Przepyszny, adi. ; Prze-
■pjszme,adi\ prac^tooll, präch-
tig, gtänjenb, l^ertUcf), n)unbet=
fd^ön.
Przepytac, -tarn, -tasz, -ta-
lem, va.perf. ; Przepytywac,
-tuje, -watem, va. imperf.
nachfragen, nac^forfd^enj auä=
fragen, abfragen; — sie fic^
burd^f ragen; -tasz sie o droge
bu mirft nad^ bem (rid^tigen)
SBege fragen.
Przerabiac, -biam, -biasz,
-bialem, va. imperf. ; Przero-
bic, -bie, -bisz, -bildm, va.
perf. umarbeiten, umfc^offen;
burc^ne^men, burc^arbeiten ;
krawcowa -bila te suknie bie
Sc^neiberin l^at biefeö ^leib
umgearbeitet; -bial ze mna
zadania er machte, na^m mit
mir bie 2(ufgaben burc^; —
surowizne szara na biala 3tcl^=
eifen raeife machen.
Przerabianie, -nia, sn.
Umarbeiten n., durcharbeiten
n., Umarbeitung /., S)urc^=
arbeitung /.
Przerachowac, -cbuje,
-watem, va. perf. burd^ää^Ien,
burd^rec^nen; — sie vr. fic^
oerreci&nen.
Przeradzac, -dzam, -ilzasz, \
-dzatem, va. imperf. ; Przera- i
dzic, -dze, -dzisz, -dzilem, va.
perf. mit feinem Stat burc^=
bringen.
Przeradzac sig, -dzam,
-dzisz, -dzaJem, vr. im])erf.\
Przerodzic si§, -dze, -dzisz,
-dzilem, vr. perf. fic^ umnjan=
beln, fic^ in etro. anberes Der=
rcanbeln: in etra. anberes
übcrgel^en.
Przerastac, -tam, -tasz,
-talem, va. unb vn. imperf,;
Przerosn^c, -ne, -niesz,
-nafem, va. unb vn. perf.
überroad^fen, im 2BudE)fe über»
treffen; burc^road^fen.
Przerastanie, -nia, sing,
taut. sn. 2)urd^road^fen w. ;
Überroac^fen n.
Przerazic,-ze, -zi8z,-ziiem,
va. perf. ; Przerazac, -i;am,
-zasz, -ialem, va. imperf. er-
fc^rcdfen; erfc^üttern, beftürgt
machen, rühren; wiadomosc
ta strasznie mnie -zila biefe
3tac^ricftt erf^recfte, crfd^ülterte
mic§ fef^r; — sie vr. erfd)recfen,
in ©d^reden geraten, fic^ ent»
fe|en.
Przerazliwosc, -.sei, sing,
tant. sf. ©urd^bringtic^feit /.';
©d^riUe /. (oom ©chatte).
Przerazliwy, adi. ; Prze-
razliwie, adr. öurcbbringlic^,
burc^bringenb ; fcf)riil.
PrzeraÄenie, -nia, sing,
tanf, sn. SBeftürjung /., @nt=
fe^en n.
Przerabac, -bie, -bisz, -ba-
lem, va.perf.\ Przer§bywac,
-buje, -walem, va. imperf.
burc^ladfen, burc^fägen; —
sie vr. fid^ burdEiFjauen.
Przerabywanie, Przerg-
bywanie, -nia, sing. tant. sn.
2>urc^f)adEen n., 2)urc6l^auen n.
Przerfbla, -bli, pl. -bie, sf.
©iööuijne /., gislod^ «,, Suft'
locfi n. für bie %\\i)i.
Przerobienie, -nia, plur.
-nia SM. Umarbeitung /.
Przerodnosc, -sei, sing,
tant. sf. 3Jietamerie f. (3}cr=
fc^icben^eit d^emifc^er Sßerbin»
bungen in ifiren (Sigenfc^aften).
Przerodny, adi. 1) aus»
geartet, entartet; 2) fort»
roafirenb fic^ ergänjenb, neu
^eroorroncbfenb; unausrottbar.
Przerodzony, adi. von
erfct)öpfter ©ebärfraft, 3^"=
gungäfraft.
Przerosna, -nv, pl. -ny j
sf. Agathis (eine ^flanje).
Przerost, -u, sitig. tant.
sm. ^tjpertrop^ie f. (fronf=
l^afte SSergrö^erung cinei Dr=
gans).
Przerozkoszny, «di. über»
reiJen^, fet)r ergögenb.
Przerobka, -ki, ^?. -ki, sf
Umarbeitung /.
Przerownac, -nam, -nasz,
-nalem, va. perf. ; Przero-
wnywac, -warn, -watem, va.
imperf, burd^orbnen, burc^=
fd^lic^ten ; — kogo jmnbn über»
treffen.
Przeroznosc, -sei, sf,
Sllannigfaltigfeit f., SSer-
fc^iebenartig!eit f.
Przerozny, adi. ; Prze-
roznie, adv. oerfc^ieben, mx--
fc^tebenarttg, mannigfaltig.
Przerwa, -wy, pl. -wy, sf.
1) Unterbrechung/., ^ßaufe/". ;
möwij godzine bez -wy er
fprac^ eine ©tiinbc o^ue Un=
terbrediung ; bez -wy in einem
fort; z -wami mit Untcrbre»
c^ungen; — pradu ©trom»
Unterbrechung; — ruchu S8er»
fe^rsunterbrec^ung; 2) 3»'=
fc^entiefe/.; 3) Surd&bruc^ w,,
Siift m.
Przerwac, -we, -wiesz, -wa-
lem, va. per}.-.! Przery-
Tvac, -warn, -wasz, -waiem,
va, imperf. 1) burc^reifeen,
bur^brec^en, jerrei§en; -fem
nitke ic^ ri^ ben gaben ent»
jroei; trzesienie ziemi -waio
göre baä ©rbbeben fprengte
ben Serg auäeinanber; 2) un«
terbred^en, bred^en, ftören, in
bie [Rebe fallen; -wano rozmo-
we man unterbrad^ bas ®e=
fpräd^; — mik-zenie '^OA
©d^roeigen bred^en; — komu
imnbn ftören, untetbred^en; 3)
[)ier unb bort ausreißen (ju
bi^t fte^enbe ©eroäc^fe); 4)
— sie vr. gerrei^en, fpringen,
plafien.
Przerwanie, Przerywa-
nie, -nia, pl. -nia, sn. Unter»
bred^en n., '^txxtx'^tv. n.
Przerwiej, -u, sing. tant.
sm. JHü^rfraut n.
Przerwipep, -u, pl. -y, sm.
1) ©urc^roac^s ?«.; 2) Isafen»
öl^rtein v.
Przerwistosc, -sei, .92«^.
tant. sf. JHiffigfeit /.
Przerwisty, adi. ftüftig,
äertlüftet, ooCer ÄUifte,
griffe.
Przeryczec, -cze, -czysz,
-czalem, va. unb vn. perf.
überbrüHen, burd^ ©ebrliH
Przeryc
124
Przesi§kanie
übertönen; (bie S^it) mit
S3rüQen cerbringen.
Przeryc, -je, -jesz, -Jeni,
va. per/, burc^roü^len.
Przerys, -u, pl. -j, sm.
^opic /. einer i3fi'^nwn3"
Przerysowac, -suje, -wa-
lem, va. per/.',, Przerysowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
perf. nm^eid^nen; abjeic^ncn,
nad^jeic^rett, fopieren.
Przerywka, -ki, pl. -ki, sf.
Unterbrechung /.
Przerzasnac, -ne, -niesz,
-snalem, vn. perf. öor (Sc^reE=
fen auffofjren.
Przerzednialy, adi. geltd^=
tet.
Przerzedniec, -nieje, -nia-
lem, un. per/, bünner werben;
fic§ lichten.
Przerzedzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf.; Przerze-
dzic, -dze, -dzisz, -dzHem, va.
per/. bur{^Hcf)ten, üerbünnen;
— sie IT. fic^ lichten.
Przerzedzanie, Przerze-
dzenie, -nia, pl. -nia, sn. S3er=
bünnung /., Surc^lic^tung /.
Przerznac, -ne, -naiem,
va. perf. ; Przerzynac, -nam,
-nasz, -uafem, va. imperf.
burd^fägen, burc^fd)ne;ben,
burc^frf) lagen; — sie vr. burd)-
ringen, ftc^ burd^arbeiten ; bur^
ben geinb burcfebrec^en, fid^
burc^fc^lagen.
Przerzniecie. Przerzyna-
nie, -ia, pl. -ia, sn. 2)urc^=
|d)neiben n., Surc^fägen n.
Przerzucac, -cam, -casz,
-caJem, va. imper/.\ Prze-
rzuciö, -ce, -cisz, -citem,
va. perf. \) burc^rcerfen, ^in-
burc^roerfen, ^inüberroerfen,
[)tnüber)d^reubern; — czem mit
elrc. ^erumroerfen; — ksiaiike
ein $3uc^ burc^blSttern; 2; —
zboie baä ©etreibe burc^fte=
d^en, mit ber ®d^aufe( um=
fc^ütten, fc^roingen, lüften; 3)
— sie vr. Don einer ©eite auf
bie anbere übergeben.
Przerzucanie, Przerzuce-
nie, -nia, pl. -uia, sn. $er=
überroetfen n., §in- unb ^er=
rcerfen n., öft"'nn'erfen n. ;
?Uartcin)ec^jel ;«., (SteUungs=
roec^icl m.
Przerzut, -u, pl. -y, sm.
SDtetaftafe /. (ißerfc^teppung
«ineä ^ranffieitöEeimeä aus
einem Körperteile in einen
anberen).
Przerzutny, adi. 1) unju=
oerläffig, leicht bie Partei
roed^felnb, pon fc^roanlenber
©efinnung; 2) metaftatifc^ ;
— wrzod melaftatifd^eä (Se=
fc^rcür; -ne zapalenie meta=
[tatifc^e ©ntjüntung.
Przesada, -dy, pl. -dy, sf.
Übertreibung/. ; Stffeftation/,
3ieterei /.; pisac bez -dy of)ne
2tffettation fc^rciben.
Przesadny, adi.\ Przesa-
dnie, adv. übertrieben.
Przesadowiö, -wie, -wisz,
-witeni, va. perf. roo anberä
flinfe^en; — sie vr. fic^ roo
anberö, fic^ bequemet l^inje^en.
Przesadzac, -dzam, -dzasz,
-dzalem, va. imperf.; Prze-
sadziö, -dze, -dzisz, -dzilein,
va.perf. 1) umfe^en, per[e|en,
umpflanjen; -dziletn to drzew-
ko id^ [)abebiefeä Säumc^en um«
gepflanjt; musze tych chtopcow
przesadzi6 id^ mu| biefe Söuben
roo anbcrä [e^en; 2) überfe^en,
überfpringen ; na koniu -dzil
röw ju ^ferbe überfe^te er über
ben ©raben; 3) — kogo w
czem einen übertreffen ; 4) vn.
unb va. übertreiben, %\x roeit
ge^en, ju piet Pon etiu. nefimen,
überlaben; w niczem nie na-
lezy — man foU in nid^t§ ü6er=
treiben; — zJe baä Sditec^te
übertreiben.
Przesadzanie, Przesa-
dzenie, -nia, äj'm^^. tant. sn.
Umfe^en «., Übeipflanjen m.,
Umpfianjen n. ; Übertreiben n.
Przesalac, -lam, -las?, -la-
lem, va. imperf. \ Przesolic,
-le, -lisz, -lilem, va. perf. über«
fa^en, ju niel fa[3en, perfaljen.
Przesaczaö, -czam, -cza-
fem, va. unD vn. imperf. \
Przesaczy6, -cze, -czysz,
-czytem, va. unb vn. perf.
burd^fidern.
Przesad, -u, pl. -y, sm.
9CbergIauoe m.; iSorurteit n.
Przes%dny, adi.; Prze-
sadnie, adv. l) abergfäubifc^ ;
DorurteitäpoIT; 2) präjubi;
Sierlic^.
Przesq,dzac, -dzam, -dzasz,
-dzalem, va. unb vn. imperf. \
Przes^dzic, -dze, -dzisz,
•dzilem, ta. unb vn. perf.
Doreilig urteilen, ab|pred)en ;
präjubiäieren.
Przeschna6, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf.; Przesy-
chac, -Cham, -chalera, vn.
imperf. ein roenig trodfnen,
trocfen werben, burd) unb burt^
trodten werben; ju ftarf trodf»
nen; ju trodcn werben.
Przeschnifcie, cia;Prze-
sychanie, -nia, sn. 2lug*
trocfnen n., Surc^trodnen n.
Przesejmikowac, -kuje,
-walem, va. perf. ; Przesej-
mowac, -muje, -watem, va.
perf. bie 3eit mit Beratungen,
auf Sanbtagen üerbringen.
Przesiac, -sieje, -sialem,
va. perf. ; Przesiewac, -warn,
-wasz, -walem, va. imperf. 1)
burd^fieben; — przez sito bur^
ein ©ieb laufen [äffen; 2)
burd^fic^ten, bajwifc^en fäen.
Przesiadac, -dam, -dasz,
-dalem, vn. imperf. ; Prze-
si^sc, -siade, -siedziesz, -sia-
dlem, vn.per'f. l) fic^ wo anberg
fe^en, ben ^[a§ wec^feln; 2)
umfleigen ; na tej linii kolejowej
trzeba dwa razy — auf biefer
93a|nftredEe mu§ man 3weimal
umfteigen.
Przesiadanie, -nia, pl. -nia,
sn. Umfleigen n.
Przesiadywac, -duje, -wa-
lem, vn. imperf. ; Przesie-
dzied, -dze, -dzialem, vn.perf.
lange ft^en, eine 3ci*f'*"3
fi^enb jubringen, niel fi^en;
-wal u mnie po calych dniach
er brachte bei mir ganse 2;age
ju; -dzial trzy noce Drei 9iäc^te
bracbte ec fi^enb ju.
Przesianie, -nia,s?H^. tant.
sn. Surc^fieben n.
Przesiaö, Przesiakn^c,
-kne, -kiiiesz, -knalem. vn.
perf. ; Przesiakac, -iiam,
-kasz, -kalem, vn. imperf.
burd^tränfen, burc^bringen,
burc^näfit werben; einfaugen;
zieinia nasza krwia -kJa imfere
erbe ift mit SBlut burd^träntt;
calkiem -siakl jego zasadami
er ift Bon feinen QJrunbfö^en
gan^ burc^brungen.
Przesi^kanie, -nia; Prze-
Przesiakliwosc
125
Przestaö
si^kniecie, -cia, sing. taut.
sn. S)urc^trän!en «., 2)urc^=
bringen n., 2)urc^fi(fern n.
Przesiakliwosc, -sei, sing,
tant. sf. Sutc^brtngbatleit /.;
Äopittarttät /.
Przesi^kly, adi. burc^=
btungen.
Przesiasc, fiel^e : Przesia-
dac.
Przesiec,-ke, -cze8z,-kiem,
va. perf. ; Przesieka6, -kam,
-kasz, -kalem, va. imperj.
burd^^adEen, burd^^auen.
Przesiecz, -y,^Z. -e; Prze-
sieka, -ki, pl. -ki, sf. Surd^»
l^au m. ; 33er^au m.
Przesieczenie, Przesie-
kanie, -nia, sing. tant. sn.
2)utd)l^acEen n., S5urd^^auen n.
Przesiedlac, -lam, -lasz,
-lalem, va. imperf.; Przesie-
dlic, -die, -dlisz, -dlitem, va,
perf. oer^e^en, ü&ecfiebeln ;
— sie vr, überfiebcin, ben
SBo^nft^ roec^fetn.
Przesiedlanie, Przesie-
dleuie, -nia, sing. tant. sn.
SSecfc^en n., Überfiebeln n.
Przesieka, -i, pl. -i sf.
fieöe: Przesiecz.
Przesiekac.fif^e : Przesiec.
Przesiewac, fie^e: Prze-
siac. i
Przesiewiny, -win, plur.
tant. sf. 2)ui:{:^fieb m.
Przesiewny, adi. jum
S)urd^rte6en, fiebBar.
Przesifgac, -gam, -galeao,
vn. imperf. ; Przesi%gnac,
-ne, -niesz, -nalem, vn. perf.
über etiD. öinauäreic^en, über«
ragen; ju roett greifen, über»
treiben.
Przesila6si§, -lam, -lalem,
vr. imperf.; Przesiliö sig,
-le, -lilem, vr. perf. fe^r an=
ftrengen, mit gu großer Kraft
betreiben, überfpannen; ermat=
ten, fic^ erfc^öpfen ; choroba sie
-la bie Äranl^eit ^at nad^ge^
laffen.
Przesilenie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) Kcifiä /.; 2) — dnia
z noca ©onnenroenbe /.
Przesiodiac, -dlam, -dia-
lem, va. perf. umfatteln.
Przeskakiwac, -kuje, -wa-
Jem, va. unb vn. imperf.;
Przeskoczyc, -cze, -czysz,
-czytem, va. unb vn. perf.
überfpringen; — röw ben
©raben überfpringen; —
dwa wiersze jroei '^dltn über=
fpringen.
Przesklepienie, -nia, sing,
tant. sn. Überrpölbung /.
Przeskoczenie, -nia, sing,
tant. sn. Überfpringen n.
Przeskok, -u, pl. -i, S7n.
Überfpringen «., Überfprung m.
Przeskotnica, -cy, pl. -ce,
sf. ©rbbeerbaum m.
Przeskrobac, -bie, -balem,
va. perf. ; Przeskrobywa6,
-buje, -walöm, va. perf. 1)
burc^fd^aben, burc^tra^en, aus=
rabieren ; 2) vn. über bie ©^nur
^auen, fid^ ettp. gu ©d&utben
fontmen laffcn.
Przeslac, -sie, -slalem, va.
perf. ; Przesylac, -lam, -ta-
lem, va. imperf. fenben, ju=
fenben, überfenben, fd^idfen.
Przeslac, Przescielic, -le,
-lisz, -lilem, va. perf. um=
betten, baä 33ett, baä i]ager
ricbten.
Przesladzac, -dzam, -dzasz,
-dzalem, va. imperf.; Prze-
slodzic, -dze, -dziiera, va.
perf. perfüfien, übermäßig fü=
|en, gu füfe mad^en.
Przeslaniac, -niam, -niasz,
-niatem, va. imperf.; Prze-
slonic, -nie, -nisz, -nilem, va.
perf. oerbängen, perbunteln.
Przeslanianie, -nia, sing,
tant. sn. Sßerfjängen «.
Przeslanie, -nia, sing. tant.
sn. SSerfenben n., SSerfc^idfen n.,
Sttbfenbung /.
Przeslaniec, -nca., pl. -nee,
sm. SSorläufer »«., SSorbote m.
Pi'zeslanka, -ki, pl. -ki, sf.
1) Sorläuferin f., Sßorbotin /.;
2) ^rämiffe /.
Przeslawia<3, -wiam,
-wiasz, -wialem, va, imperf;
rzeslawic, -wie, -wisz, -wi-
lem, va. perf. übermäßig loben ;
— sie vr. ftd^ rühmen, fid^
berü^men, prallen.
Przeslawianie, Przesla-
wienie, -nia, sing. tant. sn.
übermä|igeä Sob; ^ral^Ierei
/., 5Hu^mrebigfeit /.
Przeslawny, adi.; Prze-
slawnie, adv. fei)r berühmt;
berüditigt.
Przeslodki,ac?j. übermäßig
m-
Przeslodzenie, -nia, sing,
tant. sn. Überfüfeen n.
Przeslona, -ny, pl. -ny, sf.
3n)ifd^euDori)ang tn.
Przeslony, adi. ju gefa[3en, *
übermäßig gefaf^en.
Przesluchac, -cham, .cbasz,
-ehalem, va. perf.; Przeslu-
chiwac, -chuje, -walem, va.
imperf. terl&ören; überf)ören.
Przesluchanie, -nia, p?.
-nia, sn. SSer^ör n.
Przesluzyc, -±e, -iyaz,
-Äylem, va. perf. im Sienfte
jubringen.
Przeslyszec, -sze, -szysz,
-szatem, va. perf. ü6erf)ören,
nid^t pernel^men; — sie vr.
Derf)i)ren, nic^t red&t l^iJren.
Przesmrodzenie, -nia,
sing. tant. sn. ®ur;^ftän!ern.
Przesmrodzid, -dze, -dzisz,
-dzilem, va. perf burc^ftäntem,
mit ©eftani erfüllen,
Przesmyk, -u, pl. -ki, 5»».
Snqpa^ m.
Przesnuc, -je, -jesz, -Jem,
va. perf. burrf)fpinnen.
Przesolan, -u, pl. -y, sm.
faljfaureä (gifenojijb.
Przesolenie, -nia, sing,
tant. sn. Serfaljen n.
Przesolony, adi. perfaijen.
Przespac, -spie, -spisz,
-spätem, va. imperf. ; Prze-
sypiac, -piam, -piasz, -pia-
iem, va. imperf. burd^fc^Iafen,
fc^lafenb Einbringen ; — sie vr.
ein Sc^läfc^en machen.
Przespanie, -nia, sing,
tant. sn. 2)urc|fd^rafen n.
Przespiewad, -warn, -wasz,
-walem, va. perf fingenb jus
bringen, burc^fingen.
Przestad, -stoje, -statem,
vn. perf. ftel^enb gubringen;
— sie vr. überreifen.
Przestac, -ne, -niesz, -lern,
vn. imperf. ; Przestawaö,
-taje, -tatem, vn. imperf. 1)
aufhören, innehalten ; -staJ cho-
dzic do szkoly er ^at aufge-
l^ört bie ©d^ule ju befuc^en;
-stan juz raz ^ör' boc^ fc^on
einmal auf; deszcz nie -staje
padac e§ f)ört nid^t auf j;u
regnen; 2) — na czem fid^
mit etroaö begnügen, fid^ mit
Przestaly
126
Przestudzanie
itvoa^ juftie'oengeben ; — na
maiem fic^ mit geringem be-
gnügen; 3) — z kim mit
jmnöm Derfe^ren, fic^ mit
jmnbm abgeben; z jakim -sta-
jesz takira sie stajeaz [age
mir, mit rcem bu umge^ft,
unb id^ rcerbe bir jagen, roie bu
bift ; raer mit §unben fc^Iäft,
fte^t mit giö^en auf.
Przestaly, adi. überreif;
fc^Ie^t oon ju langem ©teilen,
überftanben; -a woda über»
ftonbene§, abgeftanbeneä
SBaffer.
Przestanek, -nku, pl. -nki,
sm. 2Iuf^ören n.; bez -nku
unauf^örUc^.
Przestarzalosc, -sei, pl.
-sei, sm. Veralten «., SSera[=
tete g) n; 2lntiquiertf)eit /.
Przestarzaly, adi. Der=
oüet, antiquiert.
Przestarzec, -rzeje, -rza-
Jem, vn. per/, oeralten.
Przestawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. ; Przesta-
wic, -wie, -wisz, -wUem, va.
perf. umjtellcn, umfe^en, cer=
fe^en.
Przestawianie, Prze-
stawienie, -nia, pl. -nia, sn.
UmfteHen n., Umfe^en n.
Przestawny, adi. üer=
fe^ar, umfteubar.
Przest^piö, -pie, -pisz,
-piiem, va. per/.; Przestg-
pywac, -puje, -walem, va.
imperf. überf^reiten, über»
treten.
Przest^pienie, -nia, ^j?.
-nia, sn. Übertreten n., Über=
fc^reiten n.; Übertretung /.,
Überfc^reitung /.
Przestf kac, -kam, -kalero,
va. perf. jammetnb, äd^jenb
jubringen, burd^ftöl^nen.
Przestgp, -u, pl. -y, sm.
1) Übergang w.; 2) jübifc^e
Dftern (Sibetausbrud) ; 3)
Saunrübc /., §unb§fürbi§;
— pospolity czarny ®i(l^t=
rübe; — bialy rozdzielno-
plciowy jrceiputige ober rot=
früc^tige 3fl'-inrübe.
Przestfpca, -cy, pl. -cy,
sm. Sßerbre(^er m., greoler m.,
©efe^eäubettreter m.
Przestfpczyni, pl. -nie,
sf. ; Przestfpnica, -cy, /;Z.
-ce, sf. Übertreterin /., !8er=
brec^erin /., ^reolerin /.
Przestf pek, -pku, pl. -pki,
sm. Übertretung f.
Przestgpny, adi. übertre-
tenb, über)(^reitenb; rok —
Scfialtja^r n.
Przestfpstwo, -wa, pl.
-wa, Übertretung/., g'^eoet m.
Przestrach, -u, pl. -y, sm.
©c^red m., plö^lid)er ©c^recf.
Przestrajac, -jam, -jalem,
va. imperf.- Przestroic, -je,
-isz, -iiem, va. perf. um=
ftimmen, anberä ftimmen; —
sie vr. fic^ umfleiben, fic^
»erfleiben.
Pfzestraszac, -szam, -sza-
lena, va. imperf. ; Przestra-
szyc, -.«ze, -szysz, -szytem,
va. perf. erfc^rerfen, Sc^reden
einjagen; — sie vr. in (Sc§ref=
fen geraten.
Przestraszanie, Prze-
straszenie, -nia, sing. tant.
sn. (grfc^reden n.
Przestroga, -gl, pl. -gi,
sf. SBarnung /. ; sluchac czy-
jej -gi auf jmnbä Sßarnung
pren ; niech ci to bedzie -ga
[af; eä bir jur äBarnung bie=
nen.
Przestrojnik, -a, pl. -i,
sm. Danans (^nfeftenart).
Przestrojony, adi. um»
geftimmt.
Przestron, -u, pl. -y, sm.
1) Sof)tenfacf m.\ 2) Sauc§ m.
Przestronnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©eräumigfeit /.
Przestronny, adi. Prze-
stronnie, adv. geräumig, roeit ;
-ne mieszkanie eine geräu=
mige 3EBof)nung; mied -ne
serce ein raeiteä ^erj ^aben.
Przestrugad, -gamj-galem,
va. imperf. ; Przestrugiwad,
-guje, -walem, va. imperf.
ju »iel befc^ni^eln; beö ®u-
\tx\. \\x Diel iwx, übertreiben,
über bie ©c^nur flauen.
Przestrzal, -u, pl. -y, sm.
©nfilabe /., 2)urc^f(^u| m.\
okna otworzyc na — in ge»
raber Sinie gegenübertiegenbe
g-enfter öffnen; na — burc^
unb burcb.
Przestrzedz, -ge, -iesz,
-gJem, va. perj,\ Frzestrze-
gaö, -gam, -galem, va. im-
perf. 1) roarnen, auf etroaä
aufmerffam macfien; -gam,
cie jeszcze raz ic^ rcorne bicfi
noc^ einmal; 2) — czego
etro. ^üten, beobachten ; — po-
rzadku bie Drbnung lauten;
piinie -gaja, aby . . . fie fe=
|en forgfättig barauf, bo§ . . .
Przestrzeganie, -nia, sing,
tant. sn. SBarnen «., §üten n.
Przestrzelac, -lam, -lasz,
-lalem, va. imperf. \ Prze-
strzelic, -le, -lisz, -lilem, va.
perf. burd^f^iefien, burc^ unb
burc^ fd^ie^en.
Przestrzelon, -u, sing,
tant. (Amberboa) %\xx6)V0a.i)i
m., gemeine g^[odenbIume.
Przestrzenj aö, -niam, -nia-
iem, rn. imperf.; Przestrze-
nic, -nie, -nilem, vn. perf.
erroeitern; -nie sie vr. \\6)
roeiten, ftc^ bebnen.
Przestrzeniacz, -a, pl.
-e, sm. ©rraeiterer m.\ —
kanalu urynowego jRat^e=»
ter m.
Przestrzenny, adi. j)olu=
minöä, fperrig.
Przestrzen, -ni, pl. -nie,
sf. Siaum m. ; Süeltraum
■m.\ gelb n., ©pielraum
m.\ ciala niebieskie kraza
w -ni bie ^immetöförper
f reifen im SBeltraume; na
catej -ni krolestwa im ganzen
©ebiete beä Äönigtumä; —
nieskuteczna f c^äblic^er 3?aum;
— parowa SJampfraum ;
— roboeza Slrbeitäfd^melj,
©lü^raum; — pod budowe
SaufteOe /.; 2) SBeite /,
grofee 2tusbe^nung.
Przestrzezenie, -nia, pl.
-nia, sn. 3EBarnen n., 2ßar=>
nung /.
Przestrzygac,-gam, -gasz,
-galera, va. imperf. \ Prze-
strzygn%6, Przestrzydz,
-gne, -gniesz, -gnaiem, ta.
perf. burd^fc^neibcn ; ftujjen.
Przestrzyganie, Prze-
strzyienie, -nia, pl. -nia,
sn. 2)urd^fc^neiben n.
Przestudzad, -dzam,
-dzasz, -dzaiem, va. imperf. \
Przestndziö, -dze, -dzisz,
-dzilem, va. perf. fügten,
abfüllen.
Przestudzanie, Przeatu-
Przestwor
127
Przeszlodniowy
dzenie, -nia, sing. tant. sn.
2lbfü^len n.
Przestwor, -wory, pl. -wo-
ry, sm. ; Przestworze, -rza,
pl, -rza, sn. großer, unenbtid)er
3laum,3iBeltraum w.;3'Difc^«n='
räum m., Spictroum.
Przestwornosc, -sei, sing,
tant. sf. Oeräumigfett /.
Przestworny, adi. ; Prze-
stwornie, adv. geräumig,
weit.
Przestygn%6, -ne, -niesz,
-glem, vn. per/, ein wenig
etfatten, abfüllen.
Przesun^ö, -ne, -niesz,
-naiem, va. per/.] Przesu-
wac, -warn, -walem, va. hr-
perf. burc^f^ieben, jc^ieöen;
t)et[d|ie6en; — sie vr. cor*
übergeben, paffteren, oorüber»
fc^Ieic^en.
Przesunigcie, Przesu-
wanie, -nia, pl. -nia, sn.
Sd^ieben n., äJetfd^iebung /.,
35erf(^ieben n.
Przesuszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf.; Przesu-
szyc, -sze, -szysz, -szylem,
va. p^rf. ein roenig trodtnen,
trotfen roerben laffen; äu fe^c
trodnen laffen.
Przesuszny, adi. — mlyn
2;ro(fenmü[)Ie /.
Przesuw, -u, pl. -y, sm.
-y suwacza obere unb untere
©(lieber m., ©d^ubfaften pl.
Przesuwacz, -a, pl. -e, sm.
Schieber m.\ — wagonöw
SD3agenfd)ieber ; — starszy
S^angiermeifter m., Dberf(^ie=
bet.
Przesuwalny, adi. Ber=
fd^iebbar.
Przesuwnica, -cy, pl. -ce,
sf. «Reit--, ©octenftod m., SDode
/., ^o^tbode/.; — , pomostsu-
wany ©d^iebebü^ne /. ; —
bydrauliczna j^tjbraulifc^e
©d^iebebü^ne; — parowa
35ampff^iebebü^ne; — po-
zioma unoerfenfte ©c^iebe«
bül^ne; — zaglebiona cer-
fenüe Schiebebühne.
Przeswarzyc, -rze, -rzysz,
-rzyJem, va. perf. mit 30"^«"
Derbringen; burd^ ^axd unb
©treit überroältigen.
Przeswawolic, -le, -lisz,
-litem, va. perf. bie ^t\i mit
übermütigen Streichen auf-
füllen.
Przesycac, -cam, -calem,
va. imperf.; Przesyci6, -ce,
-cisz, -citem, va. perf. fättigen,
überfättigen.
Przesycanie, Przesyce-
nie, -nia, sing. tant. sn.,
©ätttgutig f., Überfätttgung /.
Przesychac, fie^e : Prze-
schnac.
Przesychanie, -nia, sing,
tant. sn. 2lu§tro(fnen n.
Przesylak, -a, pl. -i, sm.
©enber w., ©enbeapparat ???.;
— telefoniczny Setep^onfen»
ber m., ©pred[)mufc^el f.
Przesylanie, -nia, sn.
©enben n., ©c^idCen «.; —
ruchu Übertragung/., Sranä«
miffion /., Seitung /.
Przesylka, -ki, pl. -ki, sf.
©enbung /., Überfenbung /. ;
— czesciowa ^rad^t in XiiU
labungen; — niedoreczalna
unanbringlic^e ©enbung; -ki
pojedyncze drobne ©tücEgut
n.; — pospieszna ©ilgut «.;
— powolna 5racf)tfenbung.
Przesypac, -pie, -piesz,
-palem, va. perf.', Przesy-
pywaö, -puje, -walem, va. im-
perf. umfd^ütten; sufc^ütten;
— czem bajroifd^en flutten;
— konia ein ^ferb oerfangcn,
re^e machen.
Przesypanie, -nia, sing.
tant. sn. SSerfc^ütten n.
Przesypiac, fiel^e: Prze-
spac.
Przesyt, -u, sing. tant.
sm. Überbru^ m., ©fei m.-,
do -tu biä jum ÜberbruB; —
Äycia Sebenäübcrörufe m.
Przeszachrowac, -ruje,
-watem, va. perf. netfc^ad^ern.
Przeszacowac, -cnje, -wa-
lem, va. perf. überfc^ä^en.
Przeszacowanie, -nia,
sing, tant, sn. Übetfc^äljung f.
Przeszarpad, -pie, -piesz,
-palem, va. perf. burd^jerren,
bur^jaufen.
Przeszarzec, -rzeje, -rza-
lem, vn. perf. grau, abgefd^abt,
fabenfd^einig roerben.
Przeszastac. -stnm, -sta-
lem, va. perf. burd^tummeln,
burt^bringen, oergeuben.
Przeszczekac, -kam, -kasz,
-kalem, va. perf. überbeHen,
übetfd^reien.
Przeszczepac, -pie, -pa-
Jem, va.perf t)urd^j,gerjpalten.
Przeszczepiaö, -piam, -pia-
lem, va. imperf. ; Przeszcze-
pic, -pie, -piiem, va. perf.
Über», umpfropfen; um^eften.
Przeszczuc, -je, -jesz, -lern,
va. perf. ; Przeszczuwac,
-warn, -walem, va. imperf.
burd^fe^en.
Przeszczypac, -pie, -pa-
lem, va. perf. burc^fneipen.
Przeszemrzec, -rze,-rzesz,
-mralem, va. j^erf. on|aItenb
murren.
Przeszeptad, -tarn, -tasz,
-taiem, va. perf.; Przeszep-
tywac, -tuje, -walem, va.
imperf. burc^flüftern, eine Seit«
Tang flüftern.
Przeszkadzac, -dzam,-dza-
lem, vn. imperf.', Przeszko-
dzic, -dze, -deisz, -dzifem, cn.
perf. I^inbern, ftören, oer^in»
betn; nie möge temu — i^
fann e§ nicbt oerl^inbern; czy
nie -dzam ftöre id^ nic^t; sta-
rac sie czemu — etro. jU Ber=
^inbern fuc^en.
Przeszkadzanie, Prze-
szkodzenie, -nia, sn. ©tören
n., |»inbern n., ©törung /.,
aSerl^tnberung /.
Przeszkoda, -dy, pl. -dy,
sf. ©törung /., §inbernt8 n.,
§tnberung /.; byc -da f)inber=
lid^, im 5Bege fein; bez -dy
o§ne öinberniä; — w dosta-
wie a[b(ieferungsl^inberni§ ;
— w jeidzie ga^rtfjinberniä ;
— w ruchu Setriebäftö»
rung .;'.
Przeszkodnik, -a, pl. -cy,
sm. fc^Ied^ter Seiter.
Przeszkodny, adi. ftörenb,
^inberlic§. [szkadzac.
Przeszkodzid, fie^e : Prsie-
Przeszlamowa6, -muje,
-waiem, va. jperf. burc^fd^Iäm='
men.
Przeszlo, adv. mel^r aI8,
über ; uszediem — trzy mile
ic^ bin mel^r alä brei 3!JieiIen
gegangen ; on ma jui — osiem-
dziesiat lat er ift fc^on über
acbtjig SS^JÖre alt.
i Przeszlodniowy, adi. oom
I Dorigen %(x%i, oortagig.
Przeszloroczny
128
Przetaczac
Przeszloroczny, adi. nox-
jäbtic?, com uotigen J^a^re.
Przeszlosc, -sei, sing, tant.
sf. 3]ergant?en^ett /.
Przeszly, adi. oergangen,
ütrfloffen; -lego roku cergan»
genen 3al^reä, üergaitgeneö
3at)E; -Jej niedzieli oortgen,
perfloffenen (Botintag.
Przesznurowac, -ruje,-wa-
lem, va. perf. umfc^nüren.
Przeszorowac, -ruje, -wa-
lem, va. iterf. butd^fd^euern,
butd^ceiben.
Przeszperac, -ram, -ratem,
va. i^erf. burd^fuc^en, bur(^=
ftöBern.
Przeszpilac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Przeszpilic, -le,
-lisz, -liiem, va. perf. um=
ftfden; burc^ftec^en, annabeln.
Przeszpiegowaö, -guje,
-walem, va. perf. auäfpionie»
ren.
Przeszukac, -kam, -kasz,
-kalem, va. perf.\ Przeszu-
kiwac, -kuje, -walem, va.
imperf. bur(ifuc^en.
Przeszumiec, -mie, -misz,
-miaiena, va. perf. bur(^praffen,
auäpraffen.
Przeszustn^d, -ne, -niesz,
-nafem, va. perf. ptö^'ltd^ ^in»
überroerfen.
Przeszycie,-cia, sing. tant.
sn. ®urc^nät)en n., ©urd^fte»
c^en 71.
Przeszyc, -je, -jesz, -tem,
va. perf. ; Przeszywac, -warn,
-walem, va. imperf. 1) burc^«
näf)en, fte^jpen ; 2) bur^ftec^en,
buvc^ftof(en,burc^bol^ren; piers
mu strzala -szyia ein ^feil
burd&bol^rte i^m bie SBruft;
-szyl go wzrokieni er burcf)=
bofirte i^n mit bem Slide.
Przeszydzaö, -dzam,-dzasz,
-dzalem, va. imperf. bucd^'
l)ecfieln, oer^ö^nen,
Przescielac, fte^e: Prze-
slac.
Przescienny, adi. — ka-
raien £luer=, ©teiffteitt m.
PrzescieradJo, -dia, pl.
-dla, sn. Söettuc^ «., Seintud^
«., Settlaten n.
Przescieruszka, -ki, pl.
-ki, sf. (Lucina) ©attung ber
^erjmufc^er.
Przesciga6, -gam, -gasz,
-g^alem, va. imperf. \ Prze-
scignac, -gne, -gniesz, -gna-
lem, va. Übertreffen, überflü=
geln, überholen; — sie vr.
roetteifern ; fic^ ■ felbft über«
treffen ; -gali cie w gi-ze-
cznosciach fie roetteifetten in
Strtigfeitäberoetfen ; -gnal sie
tem dzielem er l^at mit biefem
SBerfe fid) felbft übertroffen.
Przescigla, -li, pl. -li, sf.
(Mauritia) eine ^flanje.
Przescigly, adi. überreif.
Przescignif cie, -cia, sing,
tant. sn. Überholen n., Über-»
treffen n.
PrzesladowaCj -duje, -wa-
iem, va. imperf. cerfolgen.
Przesladowanie, -nia, pl.
-nia, sn. Sßerfolaung /. ; —
chrzescijau ©l^viftenoerfor»
gung.
Przesladowca, -cy, pl. -cy,
stn. 33erfo[ger m.
Przesladowczy, adi. Der=
folgetifd^, S^erfolger«; mania
-cza 3]fifoIqungäroal^n m.
Przesl|,gwa, -wy, sing,
tant. sf. roämarinblättriger
Seibenbaft, ©teinröäc^en n.
Przesl^gly, adi. — kon
^irfcb^alö m.
Przesledzac, -dzam,-dzasz,
-dzalem, va. imperf.] Prze-
sledzic, -dze, -dzisz, -dzilem,
va. perf. buti^fpüren, burd^«
forfc^en; nad^fud&en, nac^f pu-
ren, auffüüren.
Przeslepiaö, -piam, -piasz,
-pialera, va. imperf.; Prze-
slepiö, -pie, -pisz, -pilem, va.
pierf. überleben, nid^t roa^r^
nebtncn.
Przeslepienie, Przesle-
pienia, -uia, pl. -nia, sn.
Überfefien n.
Przeslgczeö, -c/.e, -czysz,
-czalem, va. perf. bie '^txi
mit 5Rac|grübeIn, Slad^finnen,
|)ocf en über 58üdE)ern »erbringen.
Przesliczny, adi.\ Prze-
slicznie, adv. rounberfc^ön,
^errlic^.
Przeslizgad sig, -gam,
-jasz, -galera, vr. imperf.:,
Przeslizn^ö sie, vr. perf.
burc^gteiten, burc^fd)rüpfen,
»orübergleiten.
Przesni<5, -nie, -nisz, -ni-
leni, va. perf. burd^träumen,
mit 2;räumen bie ^ixi »er»
bringen.
Przespiewac, ftel^e: Prze-
spievvac.
Przesrubowac, -buje, -wa-
lem, va. perf. umf (^rauben.
Przeswiadczac, -czatn,
-czasz, -czalem, va. imperf. ;
Przeswiadczyö, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. überjeugen,
überführen.
Przeswiadczenie, -nia, pl.
-nia, sn. Überzeugung /.
Przeswidrowac, -druje,
-walem. va. imperf. ; Prze-
swidrowywac, -wuje, -wy-
walem, va. imperf. burc^=
bobren.
Przeswiecac, -cam, -casz,
-calem, vn. unb va. imperf. \
Przeswiecic, -ce, -cisz,
-eitern, vn. unb va. perf.
burdE)Ieuc^ten, bur^fc^immetn;
anfleud^ten.
Przeswiecanie, -nia, sing,
tant. sn. S)urd)(euc^ten n.
Przeswietlac, -lam, -lasz,
-lalem, va. imperf; Prze-
swietliö, -le, -lisz, -lilem, va.
perf. burcf)[eud[)ten, burd^=
fct)etnen, burcftfc^immern.
Przeswietny, ac?t. ; Prze-
swietnie, adv. 1) glänjenb,
^ertjorglänjeub ; 2) l&od^IiJbUc^.
Przeswifcac, -eam, -casz,
-calem, va. imperf. \ Prze-
swigcic, -ce, -cisz, -cilem,
va. perf. üon neuem roeil^en.
Przeswi§towa<5,-tuje, -wa-
lem, va. perf bie geiertage
lüo 5;ubrincen.
Przeswigty, adi. fel^r l^eillg.
Przeswistac, -tam, -tasz,
-talem, va. perf.\ Przeswi-
stywad, -tuje, -walem, va.
imperf. 1) eine Seitlang pfei-
fen; 2) burcf) bie ©urgel
jagen.
Przeswitaö, -tam, -tasz,
-talem, vn. perf. burd^fd^im-
mern.
Przetaczaö, -czam, -czasz,
-czalem, va. imperf. ; Prze-
toczyd, -eze, -czysz, -czy-
iem, va. perf. 1) burc^roQen,
bur^iuätgen ; 2) rao anberö ^in
rcäljen; umjapfen, auä einem
S3el^ä[ter in einen anberen
füllen-, 3) burd^freffen, öurc^«
nagen.
Przetacznica
129
Przetwarzaö
Przetacznica, -cy, pl. -ce,
sf. iiöwtnmaui n.
Przetacznik, -a, pl. -i,
sm. 1) ©ie&madöer tn., 2)
©l^renpretg m. (ein Äraut).
Przetajac, -jam, -jasz, -ja-
Jem, vii. perf. l)\t unb Da
auftauen.
Przetak, -a, pl. -i, sm.
Saftfteb n.
Przetakowy, ac?^.33aftfteBs.
Przetancowaö, -cuje, -co-
walem; Przetanczyc, -cze,
-Czysz, -czyiem, va. perf.
butd^tanjen, burcf) 3:anjen
oettun.
Przetapiac, -piam, -piasz,
-pialem, va. imperf. ; Prze-
topic, -pie, -pisz, -pilem, va.
perf. burd^fc^melgen, um»
l'c^meljen.
Przetapianie, -nia, sn. Um«
fd^meljen n., Umfc^meljung /.
Przetarcie, -cia, sn. 35urci^=
reiben n., 2luäretben n.
Przetargaö, -gam, -gasz,
-galem, va. imperf.:, Prze-
targnac, -gne, -güiesz, -gna-
Jem, va. perf. Durci^=, t)in=
überjerren; sie vr. fic^ biir^»
arbeiten, burc|brec^en, burd^=
bringen.
Przetargowaö, -guje, -wa-
fem, va. perf. oerfianbeln,
oerfaufen. [rieben.
Przetarty, adi. burc^ge»
Przetchlina, -ny, pl. -ny,
sf. ; Äluft /., 2lbgrunb m.
Przetclilinka, -ki, pl. -ki,
sf. 2ltemi)ffnung /.
Przetf chla, -li, pl. -le, sf.
(Foetidia) eine ^jlanje.
Przetgchn§,c, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf. bur^ unb
burc^ muffig werben.
Przetgsknic, -nie, -nisz,
•nilem, va. perf. burdifd^mac]^»
ten.
Przetkac, -tkam, -tkasz,
-tkalem, va. perf.'., Przety-
ka6, -kam, -kasz, -kaiem, va.
imperf. burc^roeben, burc^=
roirfen.
Przetkn^c, -ne, -niesz,
-natem, va. perf.\ Przety-
kac, -kam, -kasz, -kaiem, va.
imperf. burd^ftec^cn, burc^=
ftedEen.
Przetleö, -tieje, -tlisz, -tla-
lem, vn. perf. »erglimmen.
Slownik polsko-niemiecki.
Przetloczy6, -cze, -czysz,
-czyiem, va. perf. burd^brän»
gen; burc^ftampfen.
Przetluc,-ke,-czesz, -k?em,
va. perf. ; Przetlukiwac,
-kuje, -kiwajem, va. imperf.
burd^ftopfen, jerflopfen, 3er=
ftampfen.
Przetlumaczenie, -nia, pl.
-nia, sn. Überfe^ung /.
Przetlumaczyc, -cze,
-Czysz, -czylem, va. perf,
überfc^en, übertrogen.
Przeto, adv. bttfier, beö=
raeqen, barum, folglich.
Przetoczyc, ficl^e: Prze-
taczac.
Przetopic, fiel^c: Przeta-
piac.
Przetopienie, -nia, sn.
Umfc^mcljen n.
Przetorowac, -ruje, -wa-
Jem, va. perf. bahnen, bic
Sal^n bred^en.
Przetrawiaö, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. \ Przetra-
wic, -wie, -wisz, -witem, va.
perf. 1) Deibauen; 2) auä=
äer)ren.
Przetrawianie, Przetra-
wienie, -nia, pl. -nia, sn.
SSerbauung /.
Przetrawny, adi. Ber=
baulid^.
Przetr^bic, -bie, -bisz, -bi-
ieva, va. perf. ctroaä auf bcr
Srompete Dortragen; eine 3eit=
lang blafen; oerfaufen.
Przetracac, -cam, -casz,
-caJem, va. imperf.'., Prze-
tr§,ci6, -ce, -cisz, -ciiem, va.
perf. 1) burd^ftofsen, entjroei«
f (Wagen, gerfc^Iagen; 2) einen
fleinen ig'^ßife neE)men.
Przetr^canie, Przetrq,-
cenie, -nia, pl. -nia, sn. (Snt»
jroeifd^lagen n.
Przetropic, -pie, -pisz,
-piiem, va. perf. burc^fpüren,
nad^fpiiren.
Przetrwac, -wam, -wasz,
waiem, va. perf. Überbauern,
überleben, aug^alten, ftanb=
l^aft ertragen; niejedna bu-
rze -wal er überftanb ftür=
mifd^e ^^itc"? — burze losu
bie ©türme beä ©d^idffalg be=
fielen ; piramidy Egiptu
-waly (przez) wiele wieköw
bie ^Pgramiben 2tggptenä
überbauerten oiete 3a^rl^un=
berte.
Przetrwanie, -nia, sing,
tant. sn. Überbauern n.
Przetrwoniö, -nie, -nisz,
-nitem, va. perf. oergeuben,
oerfd^roenben, burc^bringen,
Dcrpraffen.
Przetrz^sad, -sara, -sasz,
-saJem, va. imperf.'^ Prze-
trz^sö, Przetrz^sn%c, -sne,
-niesz, -nalem, va. perf. \)
Durc^fcbütteln; 2) bur^ftöbern,
burc^ftören, burd^fudjen; —
wszystkie katy alle SBinfel
bur^fuc^en; -trzesli caly ku-
ferek fie burrfiftöberten ben
ganjen Äoffer.
Przetrz^sanie, Przetrzq,-
snifcie, -ia, pl. -ia, sn.
SDurc^fcfiütteln n., 2iurc^=
fuc^en n.
Przetrzebiaö, -biam,
-biasz, -bialem, va. imperf.'.,
Przetrzebic, -bie, -bisz, -bi-
fem, va. perf. öurd^ %vA^
l^auen lichten.
Przetrzebianie, Prze-
trzebienie, -nia, sn. S)ur^'
lichten n.
Przetrzec, fiel^e: Przecie-
rac.
Przetrzepad, -pie, -piesz,
-pafem, va. perf.\ Przetrze-
pywac, -puje, -walem, va.
perf. burc^f topfen, aueflopfen ;
Durc^roid^fen, burc^prügeln.
Przetrzepanie, -nia, sn.
©urdöflopfen n. ; ©urc^prü=
gein n.
Przetrzezwiad, -wiam,
-wiasz, -wial'em, va. unb vn.
imperf. ; Przetrzezwic, -wie,
-wisz, -witem, va. unb vn.
perf. nüchtern mad^cn; =
ocucic; — sie vr. gu fic^
fommen, ben 3'iaufd^ auS«
fdilafen.
Przetrzymac, -mam, -masz,
-maiem, va. imperf.'., Prze-
trzymywaö, -muje, -walem,
va. perf. auä^alten, ^in^alten,
lange auäbauern.
Przetrzymanie, Przetrzy-
mywanie, -nia, pl. -nia, sn.
2lu9^alfen n., |)inl^aUen n.
Przetulad, -lam, -tasz,
-Jalem, vn. perf. ^erumirren.
Przetwarzac, -rzam, -rzasz,
-rzaJem, va. imperf.; Prze-
Przetwarzanie
130
tworzy c, -rze, -rzysz, -rzylem,
va. per/, umroonbeln, umbils
■bin, umgeftalten, umfc^offen;
— sie V)'. ftc^ umroanbeln,
(in etroaS) übergeben.
Przetwarzanie, Przetwo-
rzenie, -nia, sn. Umraanbetn
n., Umroanblung /.
Przetwor, -oru, pl. -ory,
sm. Umroanblungöpcobiilt n;
— chemiczny c^emifci^eä ^tO=
butt, ^fjcmifalie /.
Przetworca, -cy, pl. -cy,
sm. Umgeftalter m., Umioanb»
ler m, Utnfc^affet m.
Przetycie, -cia, sing. tant.
sn.\ Przetylos6, -sei, sing,
tant. sf. übermäfeigeä 2)idn)et=
ben, gettleibigleit /.
Przetyczka, -ki, 'pl. -ki,
sf. 1) SDuic^fted^er m., ^fet=
fenräumer m.; ^a^nftoc^er m. ;
2) Knebel m., ©panner »?.,
©plint m.
Przety6, -tyje, -tylem, vn.
perf. übermäfig bicf, fett
roetben.
Przetykäc, ficfie: 1) Prze-
tkac; 2)Przetknac. [tkanie.
Przetykanie, ftel^c: Prze-
Przeuczenie, -nia, sn.
übermäßiges Semen.
Przeuczyc, -cze, -czysz,
-czyiem, va. perf. JU üie( Ul^=>
ren; anberä lefiren; sie vr.
5U oiel lernen; umlernen.
Przewabiac, -biam, -biasz,
-bialem, va. imperf.', Prze-
wabic, -bie, -bisz, -bilem, va.
perf. ^inüberloden.
Przewabianie, Przewa-
bienie, -nia, yl. -nia, sn.
^inübetlodcn n.
Przewaga, -gi, pl- -g', sf.
Übergeraic^t n.\ wielksi w
kraju mied -ge grofeeS Über-
geroic^t im Sanbe ^aben.
Przewalaö, -lam, -lasz, -la-
lem, va. imperf. ; Przewaliö,
-le, -lisz, -lilem, va. perf. l)er<=
über, hinüber loälsen, umflogen,
umftürjen, umraerfen; — sie
vr. umftürjen, umfallen;
fic§ j^erumroäljen, fic^ ^in
unb ^er rcäljen; -lit sie na
praws^ strone er rcäljte fic^ auf
bie rechte Seite.
Przewalczenie, -nia, sing,
tant. sn. aiuslämpfett «.,i)ur(^«
fämpfen n.
Przewalczy6, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. im Kampfe
überroinben: burc^tämpfen,
mit Äampf oetbringen.
Przewaleczny,arf». ;Prze-
walecznie, adv. je^r tapfer.
Przewalenie, -nia, sing.
tant. sn. Umroätsen «., uber=
roäljen n.; Umflütjen n.
Przewal, -u, pl. -y, sm. 1)
Überfaa m., ©taubamm m.,
©djluc^tbamm m., 2) aJloräne
/.; 3) Sßoltenbruc^ m.
Przewalkowaö, -kuje,-wa-
lem, va. perf burcl)n)alfen.
Przewarzac, -rzam, -rzasz,
-rzalem, va. imperf; Prze-
warzyc, -rze, -rzysz, -rzylem,
va. perf. burc^roörmen, über=
focben, aujfoc^en.
Przewarzanie, Przewa-
rzenie, -nia, sn. Übertoc^en
n., S)urc^n)ärmen n.
Przewazac, -z;am, -zasz,
-i&iem, va. Ultb vn. imperf;
Przewazyc, -ze, -ä;ysz, iylem,
va. unb vn. perf. 1) abroägen,
bur^raägen; -wai jeszcze raz
maslo möge bie Sutter no(§
I einmal burc^; 2) überwiegen,
baä Übergercic^t l^abcn, baä
Übergeroi^t ertangeit; w tem
towarzystwie -zala intelligen-
cya in bicfer ®cfeafc^aft über=
roog baä inteüigente ^ubli=
lum; poiniedzyobrazami -ialy
krajobrazy' unter bett 33ilbertt
überraogen bie Sonbfc^aften;
litoäc -zyüa nad zloäcia SKitleib
geroann bie Dber^anb über ben
§orn;— 3) sie vr. [lä) hinüber:
biegen, lenfen, baä ©leict^=
geroid^t ücrlieten.
Przewaznosc, -sei, sing,
tant. sf. Übeirolegen^cit f.
Przewazny, adi. ; Prze-
wa^nie, adv. überroicgenb.
Przew^chac, -cham, -chasz,
-cha^'em, va.perf. burc^riec^en,
burc^fc^nüffem, ben SBraten
riechen, etro. mec!en.
Przewq,stka, -ki, pl. -ki,
sf. (Eumenes) biencnartigeä
Przewdziaö, -dzieje, -dzie-
jesz, -dzialem, va. perf;
Przewdziewa6, -warn, -wa-
lem, va. imperf. umflciben,
anaieljen, Äleiber mec^feln; —
sie vr. \i6) umfleiben.
Przewidywanie
Przewdzigkla, -li, pl. -le,
s/.(CoinmeIina)tropifc^eÄnot='
lenpflanje.
Przewertowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. burc^blättem.
Przewgdrowac, -druje,
-watem, va. perf. burc^iDan»
becn.
Przewgdzenie, -nia, smg.
tant. sn. ^bräuc^em n.
Przewfdzid, -dze, -dzisz,
-dzitem, va. perf. burc^ 3fiäu=>
c^ern trocfncn, abtrodnen.
Przewiac, -wieje, -wialem,
I va. perf. ; Przewiewad, -warn,
I -walem, va. imperf. burcl&=
reellen, burc^blajen; — zboÄe
baä ©elreibc fc^raingen, lüften,
umfterfien, roorfeln.
Przewiadywac, -duje, -wa-
lem, va. imperf; Przewie-
dziec, -wiem, -dziaiem, va.
perf burc^forfd^en.
Przewi^slo, -sla, pl. -sla,
sn. Querbanb n.
Przewi^z, - wiezu, pl. -wiezy,
sm. Snfett «., Kerbe /.
Przewi^zac, -ze, -Äesz, -za-
lem, va. perf; Przewi^zy-
wac, -zuje, -walem, va. im-
perf. bur(ibtnben, umbinben,
untetbinben.
Przewi^zanie, -nia, pl.
-nia, sn. Unterbinben n., Um»
binben n.
Przewi^zka, -ki, pl. -ki,
sf 1) 58inbe /, (Sürtcl m.,
Sanbage /.; 2) (Fasciolana)
2lrt ©lad^elid^nede.
Przewicie, -cia, pl. -cia,
sn.; Przewinigcie, -cia, sn.
UmiDicteln n.
Przewic, -wije, -wijesz,
-wiiem ; Przewin%6, -ne,
-niesz, -nattm, va. perf;
Przewijaö, -jam, -jasz, -ja-
tem, va. imperf. 1) umroirfeln,
umbinben, anbetä binben, trof'
len legen; 2) burdjroeben; 3) —
sie vr. fd)nea oorbet=, oorüber»
ge'^en, lierumflreic^en.
Przewidnik, -a, pl. -\, sm.
^erjpeftiüfc^ntdEe /.
Przewidywa6, -duje, -wa-
lem, va. tmperf.\ Przewi-
dzieö, -dze, -dzisz, -dzitem,
va. perf Dor^erfetjen, norauä»»
{eben, .
I Przewidywanie, Przewi-
Przewidzialny
131
Przewodniczenie
dzenie, -nia, pl. -uia, sn. 3Sor»
^erfe^cn n., iWorauäfic^t/'.
Przewidzialny, adi. t)or=
0U6feF)bar.
Przewielebnosc, -sei, ^Z.
-sei, sf. ®t)rn)ürDigfeit /,
®{)rtt)ücbe; wasza — @uec
^ocfiroürben.
Przewielebny, adi. i.\)X=
niüröig, ^oc^tDütoig.
Przewielmozny, adi. übtX'
mächtig.
Przewierca6, -cam, -casz,
-catem, va. imperf.\ Prze-
wierciö, -ce, -cisz, -cHem, va.
perf. butc^bo^ren.
Przewiercanie, Przewier-
cenie, •■a\&,pl.-t\\si,sn. 2)urc^=
bobren «., Surc^bol^rung f.
Przewiercien, -rtnia, pl.
-rtnie, sm. (Bupleurum) '^it
längerjelteber n., ©etfeblatt n.
Przewiertek, -rtka, pl.
-rtki, sm. 58ot)rmufd)Cl /.
Przewierzbia,-bii, o^. -ble,
s/;Dlea[terw., rottberDlbaunt.
Przewierzbowaty, adi.
D(eafter=; -te rosliny olco[ter=
artige ^flanjen.
Przewierzgad, -»am, -gasz,
-gafem, va. irnperf.; Prze-
wierzgn^ö, -gne, -gniesz,
-gn^tem, va. perf. 1) l^etüber«,
umroerfen, einem ein SÖein un=
terfc^Iagen; 2) übergeben, l^er=
überjiel)en; — sie vr. [id^
(plö§li(^, unerraartet) um=
roanöcln.
Przewierzgnik, -a, pl. -i,
sm. (Protacus) ein 3"f"'
fionätietd^cn.
Przewiesza6,-szam,-szasz,
-szaleiB, va, imperf. ; Prze-
wiesiö, -sze, -sisz, -silem, va.
perf. uml^ängen, überhängen,
quer über ettn. Rängen.
Przewiesc, -wiode, -wie-
dziesz, -wiodJem, va. perf. ;
Przewodzic, -dze, -dzisz, -dzi-
lem, va. imperf.; 1) über=
fül^ren, überleben; -wiedzie
nas przewodnik doswiadczony
ein erfal^rener gül^rer wirb
unä überführen; 2) anfüt)ren,
leiten; — nad kim, fomman»
bieren, befehligen.
Przewietrzac, -trzam,
-trzasz, -trzalem, va. imperf.]
Przewietrzyc, -trze, -trzysz,
-trzytera, va. perf. auslüften,
lüften, burd^Uiften; — sie vr.
inä greie ge^en, frtfd^e Suft
fct)öpfen.
Przewietrzanie, Przewie-
trzenie, -nia, pl. -nia, sn.
2üften n., durchlüften n., SSen»
tilatton /.
Przewiew, -u, pl. -y, sm.
Suftjug m., SSentilation /.,
Suftrcec^fel w. ; SBettertöfung
/., 3Bi^^J^g m.
Przewiewnik, -a, pl. -i,
sm. SSentilator m.
Przewiewny, adi. ; Prze-
wiewnie, adv. luftig, bem
^uqe ausgefegt.
Przewiezienie, -nia, sing,
tant. sn. Überführung /.
Przewiezö, -wioze, -wie-
ziesz, -wiozlem, va. perf. ;
Przewozic, -woze, -wozisz,
-wozilem, va. imperf. (im
3Bagen ober gu ^ferbe) über«-
fti^ren, überfe^en; überfdiiffen.
Przewigdly, adi. ; Prze-
wi§dle, adv. ^albroelf.
Przewi§dn%c, -ne, -niesz,
-natem, rn. perf. I^atb oer=
roelfen.
Przewigziak, -a, pl. -i,
sm ©lieoeröütfe /.
Przewi§zica, -cy, pl. -ce,
sf. (Lomentaria) eine 'Älpe.
Przewigzistosc, -sei, sing,
tant. sf. y)eferbtt)eit /.
Przewigzisty, adi. ge!erbt;
lang gcitrecft, fditanf.
Przewigz, -zi, pl. -zie, sf.
SSerbinbung /.
Przewigzniak, -a, ^j?. -i,
sm. (Lomentum) Samenl)ülfe
/., i^ruc^t einer ^flanje.
Przewijaö, -jam, -jasz,
-jalem, va. imperf. fiel^e:
Przewic.
Przewijanie, fiel^e: Prze-
wicie.
Przewilzac, -zam, -4asz,
-zalem, va. imperf. \ Prze-
wilzyö, -ie, -zysz, -Äylem, va.
perf. burc^ leuchten; an=
feudalen.
Przewilzanie, Przewil-
zenie, -uia, sn. 2)ucd;=
feuchten n.
Przewin^c, fiefie : Przewic.
Przewiniac, -niam, -niasz,
-niatem, vn. imperf. ; Prze-
winiö, -nie, -nisz, -iiilem, vn.
perf. oerf^utben, »erroirfen;
— komu fid^ an einem üer=
ge^en, oerfünbigen.
Przewinianie, Przewi-
nienie, -nia, pl. -nia, sn.
SJergtl^en n., SSeifc^utben w.,
SSerfc^ulbung/. /Übertretung/;
Przewini§cie, ftel)e: Prze-
wicie.
Przewion%6, -ne, -niesz,
-nafem = Przewiac.
Przewlec, -leke, -leczesz,
-loklem, va. perf; Przewle-
kac, -kam, -kasz, -kafem,
va. imperf. ; Przewloczyc,
-cze, -Czysz, -czyiem, va. perf.
1) burc^jie^en: nitke przez
igfe ben gaben burd^ bie
3fiatel ^iel&en; l^inüberfcfi(ep=
pen, l^inüberjiefien; — 3)
umjiel^en,umftciben; — suknie
bas ^(eib raec^feln ; 4) — sie vr.
in bie ^änge jie^en, fid^ Der=
JÖgern; wszystko -lekfo sie
przez twoj brak energii aHes
raurbcburc^ beinen a)iangel an
(Energie in bie Sänge ge=
jogen.
Przewlekanie, Przewle-
czenie, -nia, sn. 2)urc^jiel)en
n., §inüber|d^leppen n.\ §in=
äicöen n.
Przewleklos(S, -sei, sing,
tant. sf. äßettfc^roeifigfeit /. =
Rozwleklcsc.
Przewlekly, Przewlekle,
fietie: Rozwlekty, ßozwlekle.
Przewloczny, adi. jögernb,
jaubernb.
Przewloka, -ki, pl. -ki, sf.
1) Sßerjögerung /., 3}etjug w.,
3luffc^ub w. ; 2) Sanöftreic^er,
m.; 3) SRprr^enbolbe /.; 4)
iäpfint m.
Przewloczenie, -nia, sn.
= Przewlekanie.
Przewloczka, -ki, sing,
tant. sf. herumtreiben n.
Przewl6czy<5, fief)e: Prze-
wlekac.
Przewodni, adi. feitenb,
füf)renb; -nia niedziela Der
roeifse ©onntag.
Przewodnia, -ni, pl. -nie,
sf Sü^rung /.
Przewodnictwo, -wa, sn.
1) gü^tung /., Seitung f.\
2) Seitunggfät)igfeit /. ; —
ciepla aBärmeleitungäoermö^
gen n.
Przewodniczenie, -nia,
9»
Przewodniczka
132
Przez
sing. tant. sn. Seiten «.,
güören «.
Przewodniczka, -ki, pl.
-ki, sf. gütjreriu /'.
Przewodniczy, adi. ; Prze-
wodniczo, cidv. füf)renb, lei«
tenb.
Przewodniczyc, -cze,
-Czysz, -czyl'em, vn. imperf,
führen, leiten, ben SSorfi^
fütjcen.
Przewodnik, -ka, jo?. -cy,
sm. gü[)rcr ?n.. Seiter m.,
Sßegroeifer m. ; — ciepJa SBärs
melettcr; — elektrycznosci
eleftri[c^er Seiter, eieltri=
jitätgleiter.
Przewodny, adi. = Prze-
wodni.
Przewodzenie, -nia, sn.
g-ü^ren n., Seiten n.
Przewodzi6, fief^e: Prze-
wiesc.
Przewoina, -ny, pl. -ny,
sf. lauge unb biegjame 3ßei=
ben jum j^led^ten.
Przewora, -ry, pl. -ry, sf.
©c^eiberoanb/. ; ©taUbaum m.
Przewozic, fiel)e : Prze-
wiezc.
Przewozowe, Pi'zewozne,
-nego, sing. tant. sn. g-afjrgelb
n., grad^tgebüfir /., grad&tgelb
n., Stansportgebüf)r./., ^^orto
n.\ — najmniejsze 2JJtninia(=
frad^t/.; — niedobraneju wenig
erhobene grad^t ; — poprzednie
SSorfradjt; — przedplatne
g-ranfatur, 5ran!aturnote /.;
— przekazane iiberroicfene
grad^tgebüf)r/.', — za wielkie
ju ticl erhobene {^rad^t.
Przewozowy, adi. 5äl^r°,
grac^t=, 2;ransport=.
Przewoina, -nej, pl. -ne,
sf. gracbtjettel »»., 5radf)tfd^ein
m. ; Segleitabreffc /.
Przewoinik, -a, -pl. -cy, sm.
göbrmann jw., jyäf^rfne^t vi.
Przewozenie, -nia, sing,
tant. sn. Üüerfül^ren n.
Przewod, -wodu, -pl. -wo-
dy, sm. 1) 2)urc^=, Überfüf)=
rung f.; 2) iieitung /.; %\\.^'-
rungäroeg »?, ; — oddechowy
satmungsrocg ; 2ltmungä=
apparat ?«,, Siefpirator m.\ —
pecberzo-watrobowy Seber»
blajengang m.; — do kurkow
przewiewnych Seitung gutn
3f{einigungs^a|n; — doply-
wowy (Sinftrömungäro^r n. ;
— druciany 2)ra[)tleitung /.;
— odpiywowy 2luöflrömungö=
rccg m. ; — pary 2)anipfror)r n. ;
— pary w cylindrze S)ampf=
roeg m., S5ampf!anal m. ; —
pociagowy Sugüorrid^tung/.;
— podziemny Srbleitung /.;
— ssacy ©augrofir n. ; — tele-
fonowy 2eIep[)onIeitung /.;
— telegraticzny 2;elegrapf)en=
leitung /. ; — wody aBaffer=
leitungsrö^re/. ; — wyplywu
Sluöftrömungäro^r n.
Przewodca, -cy, pl. -cy,
sm. g-üt)rer ?/«., 2infü^rer 7n.
Przewöz, -wozu, pl. -wo-
zy, sm. Überfaf)rt /'., Über»
feigen n.; Überjul^r /. ; 93eför=
berung /., S^ranäport m., s[}er=
frac^lung /.; — bez opako-
wania Siranäport in lo[em
Suftanbe, unoerpadt; — bez-
püatny frachtfreier 2;ranäport,
Stcgietranäport ; — bez-
posredni unmittelbare S)urc^=
ful^r; — pospieszny (gil=
guttran§port; — przecho-
dowy 3;ronfito «., SurdE)gang
m., S)ur(^fu^r /. ; — z prze-
Jadunkiem mittetbarfc S)urd^=
|uE)r; — zwyezajny gratf)t=
guttrangport; masz w6z
i — bu mu^t eing oon beiben
roäbten.
Przewozka, -ki, pl. -ki, sf.
j^örberung /.; — urobku
(Srubenförberung /"., ©tredEen=
föröerung /.
Przewracac, -cam, -casz,
-calem, va. imperf.\ Prze-
wröciö, -ce, -cisz, -ciiem, va.
per f. i) umroerfen, uinftür^en-,
uwaÄaj bo -wrocisz stol gib
ad^t, ionft roirft bu ben Stfc^
umroerfen; 2) wvxU^xtn, um-
roenbcn, umbrefjen; — kartki
ksiazki bie ©eiten beä S3u(i)eä
umioenben; — ualewa strone
auf bie linfe ©eite umroenben;
— oczy bie 2(ugen »erbrefien;
— ulamek ben 33ruc^ um=
leieren; — co do gory uo-
gami, etrcaä ganj »erbreljen,
burc^einanber loerfen; 3)
— sie vr. fallen, umfaQen,
fid) roäijen ; -eilo mu sie w
glowie er ift »errüdEt geroor=
ben; a4 mi sie w gtowie od
jego gadania przewraca eS
roirb mir von feinem 3fJeben
garj roirr im Äopfe.
Przewracanie, Przewro-
cenie, -nia, sn. Umroenben
n., Umroerfen n.
Przewrotny, adi.; Prze-
wrotnie, adv. Dcrtel^rt; Der»
bre^t; roibernatürlic^; -tne
sklonnosci peroerle Steigungen.
Przewrotnosc, -sei, sing,
tant. sf. Scrfet)rt^eit /.; %tx>
Derfität /'.
Przewrot, -otu, lü. -oty,
sm. Umfei^ren w., Umgeftal»
tung /., Umroetfen n.\ grunb'
flürjenbe ^nberung.
Przewrzasn|,c, -sne,
-suiesz, -snalem, vn. perf.
auffd^reien.
Przewrzed, -wre, -vvrzesz,
-wrzHlem, vn.perf. überfod^en,
noc^ einmal lochen; ju oiet
loc&en.
Przewrzeszczec, -szcze,
-szczysz, -szczalem, va. perf.
eine geitlang fd^reien; über=
fd^reien.
Przewyborny, adi.; Prze-
wybornie, adv. ausgegeid^net,
oortrefftic^.
Przewymowny, adi. au^er=
orbentlic^ berebt.
Przewyzka, -ki, pl. -ki,
sf. Übergeroic^t n., ©iffereng
f.,Unterfd)ieb »«., Überfc^u^w.
Przewyzszaö, -szam,
-szasz, -szalem, va. imperf. \
Przewyzszyö, -sze, -szysz,
-szylem, va. perf. überfteigcn,
überragen, übertreffen; dlugi
-szaj^ wartosc döbr bie ©c^uts
ben überfteigen ben Sßert ber
®Üter; on go -wyzsza rozu-
mem er übertrifft il^n an
SJerftanb; to zadanie -sza
moje siiy btefe 2tufgabe über=
fteigt meine Kräfte.
Przewyzszanie, Przewyz-
szenie, -nia, sing. tant.
Überfteigen n., Übertreffen n.,
Überragen n.
Przez, praep. mit bem 4.
galt 1) burc^; isc —
miasto burc^ bie ©tabt gefjen ;
igla przeszia — sukno bie
Üiabei brang burd^ ta^ Xu6);
kula przeleciala — powietrze
eine Äuget flog burc^ bie Suft ;
shiiyl przy wojsku — trzy
Przezacny
133
Przezyd
lata er bientc brei ga^re (fang)
ßetm 3JJilitär; to moina osia-
gnac tylko — protekcye baö
fann man nur bur^ ^rotef=
tton errei(^en; stalem tu —
caia godzine icf) ftanb ba
eine ganse ©tunbe (lang);
zostal zabitj — nieprzyja-
ciela er rourbe tjom ^yeinbe
getötet; — ciebie stracilem
majatek burd) bic^ l)aie icf)
mein Vermögen verloren; —
sie an unt) für [ic^; to sie
rozumie samo — sie baä Der^
fielet fid; von feI6[t;'2) über;
szedlem — most td) ging über
bte S3rü(fe; 3) bei; — Boga
zjwego beim lebenbigen @ott.
Przezacny, adi,; Przeza-
cnie, adv. ]^od)ttn|e§nlici^,
äu^erft cbel oerantagt; ^üc^=
geei^tt.
Przezbytkowac, -tkuje,
•watem, va. j)erf. burd)brin=
gen, üerfdiroenben.
Przezbywäc, -wam, -wasz,
-walem, va. impevf. n)tber=
legen.
Przezglownik, -a, pl. -i,
sm. t\n Sauftein, ber quer
burc§ bie 9JJauer Bi§ auf
beibe DJiauerfläd^en burd^ge^t.
Przezierac, -ram, -rasz,
-ralem, va unb vn. imperf.
burclöfel^en,burd^fd^auen,t)erDor'
fc^immern; baäSlugenlic^t nad^
unb na6) tütebergeroinnen.
Przeziernik, -a, pl. -i, sm.
Siopter m. ; — oczny Dlular^
biopter; — przedmiotowy
DbjeEtiDbiopter.
Przeziew, -u, pl. -y, sm.
2lu§^oud)ung f.
Przeziewac, -wam, -was^z,
-waiem, va. per/, mit ©ät)=
nen jubringen.
Przeziewanie, -nia, pl.
•nia, sji. aiuäbünftung /'.
Przeziewniki, -kow, pl.
tant. 'ißoren pl., ©^n)ei§=
löd&er pl.
Przezigbic (sig), -hie, -bisz,
-bilem,««. («;n)pfr/'.Przezigb-
n§,c, -ne, -niesz, -nalem, vn.
per/, erfälten, fic^ erfälten.
Przezigbienie, Przezi§b-
nigcie, -cia, pl. -cia, sn.
erfältung /., 3Ser!ü^rung /.
Przezim, -u, pl. -y, sm.;
Przezima, -iny, pl. -my, sf.
ttberromterung /.
Przezimowac, -muje, -wa-
lem, vn. perj-. unb va. per/.
überrointern.
Przezimowanie, nia, sm.
Überrointern n.
Przezmian, -u, pl. -y, sm.
Sd)neßtöage/., Salfennjage /.
Przeznaczac,-czam,-czasz,
-czalem, va. imperf.; Prze-
znaczyc, -t;ze, -czysz, -czy-
lem, va. per f. beflimmen;
ojciee -ezyt te pieniadze na
dobroczynne cele ber SSater
befummle baä (Selb für rool^t=
tälige '^voidf., w -czonej na
ten cel sali in bem ju biefem
3n)ede beftimmten ©aale;
smierc i Äona od Boga -czona
ber Xob unb bie grau finb unä
ton ©Ott ror^erbefiimmt (poln.
©prid^roort).
Przeznaczenie, -nia, pl.
-nia, sn. 33eftimmung/. ; udac
sie na miejsce -nia fic^ an
feinen SBeftimmungäort 6ege=
ben; to byto jego -czeuiem
ba§ raar feine Seftimmung;
nie mozna walczyc przeciw
-niu man fann gegen bie 33e=
ftimmung nid^t fämpfcn.
Przezornosc, -sei, pl. -sei
sf., Sorfic^t /., Umfielt /.,
58ebac^tfamfeit /.
Przezorny, adi. ; Prze-
zornie, adv. ootfic^tig, um»
fid)tig, bebad)tfam.
Przezor, -zoru, pl. -zory,
sm. SSorfic^t /.; ?lad^gtebig=
feit /.
Przezrocz, -a, pl. -e, sm.
(Alima) @d)(iufelfrebä m.
Przezrocze, -cza, pl. -cza,
sn. 2)urd^ftc^tige n.
Przezroczystos6, -sei, sf.
SDurd^ficfttigfeit f.
Przezroczysty, adi. ;
Przezroczysto, Przeiro-
czyscie, adv. burd)fic^tig ;
flor.
Przezaö, -zuje, -zujesz,
-zuiem, va. per/.; Przezu-
wac, -wam, -waiem, va. im-
perf. ©d^u^roerf roec^feln. !
Przezwac, -zwe, -zwalem,
va. per f. ; Przezywa6, -wam,
-wasz, -watem, va. imperf.
anberä benennen, einen 33ci=
namen geben; — sie vr. fid^
gegenfeitig fc^etten; einen an^
bereu 3tamen annehmen.
Przezwisko, -ka, pl. -ka,
sti. ^uiame m., SBeiname m.,
©üi^name ?n.
Przezwycigäac, -zam,
-zasz, -zaiem, va. imperf ;
Przezwyci^zyö, -ze, -Äysz,
-zytem, va. perf. überroinben,
befiegen; -zylem jej upör td)
^abe i^ren Sßiberfttnb befiegt ;
— sie fid) überroinben.
Przezwycigzanie, Prze-
zwyciezenie, -nia, siny.
tant. sn. Überroinbung /.
Przezywac, fie^e: Prze-
zwac.
Przezrotka, -ki, pl. -ki,
sf. (Phaüia) eine )^Iiegenart.
Przezrzaly, Przezrzec,
Przezrzewac, fiel^e : Przej-
rzaly, Przejrzec, Przejrzewac.
Przezartowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. mit ©paffen
jubringen.
Przez§,c, -ne, -niesz, -na-
lem, va. perf.; PrzeÄynac,
-nam, -naiem, va. imperf.
burd^mä^en.
Przez^c, -:^me, -Analem, va.
perf; Przezymac, -mam,
•masz, -malern, va. imperf.
ftarf auäbrüdfen, auSpreffen.
Przezeglowad, -gluje, -wa-
lem, va. perf. burc^fegetn.
Przezegnac, -nam, -nasz,
-nalem, va. perf. baä ^i\i)tXi.
beä Äreujeg machen, fcgnen;
— sie vr. fid^ befceuätgen, ba§
Äreuj fc^lagen.
Przezerac, -ram, -rasz,
-ratem, va. imperf.; Prze-
zrec, -4re, -zresz, -hartem,
va. perf. burd^freffen.
Przezuchowiec, -wca, pl.
-wce, sm. ©c^mefterlinggart.
Przezucie, -cia; Przezu-
wanie, -nia, sing. tant. sn.
SBieberfäuen n.
Przezuö, -4uje, -zujesz,
-iiuwalem, va. perf. ; Przezu-
wac, -wam, -wasz, -walem,
va. imperf. roieberfouen,
Dorfauen.
Przezuwacz, -a, pl. -e,
sm. 1) SBiebcrfäuer m.; 2)
3)2eerbra($fe f.
Przezycie, -cia, sing. tant.
sn. Überleben n., SJerleben n.
Prze4y<5, -zyje, -Äylem, vn.
Przezywiac
134
Przybierac
unb va. perf.\ Przeiywac,
-warn, -wasz, -walem, vn. unb
m. perf. burd^Ieben, üerleben,
überleben; on straty tej nie
-Äyje er roirb biejen SSerluft
nic6t überleben.
Przezywiac, -wiam, -wia-
}em ta. imperf. ; Przezywi6,
-wie, -wisz, -wiiem va, perf.
bur^ 3Jäl^ren erhalten, burc^=
füttern.
Przgdka, -ki, j)^- -ki, «/•
= Pfzadka.
Przfdza, -y, ^jZ. -e, sf.
®arn «., ©pinngarn n.
Przgdzalnia, -ni, yl. -nie,
sf. ©pinnerei /.
Przgdzarnia, -ni, pl, -nie,
sf. ^ Przedzalnia.
Przgdzenie, -nia, sing,
taut. sn. ©pinnen n.
Przgdzik, -a, pl. -i, sm.
(Tegenaria) eine ©ptnnenart.
Przgdziono, -na, pl. -na,
sn. = Motek.
Przfdziwo, -wa, pl. -wa,
sn. ©efpinft n., ©pinnnio=
terial n.
Przgslo, -ta, pl. -la, sn.
gacf) n., StDif^enraum gn)i=
td^en jroei ^Jaar Saunpfäi^ten;
^0^ n., Srüdfenjoc^ n.
Przgstka, -ki, pl. -kl, sf
Üto^f^roetf m., Sannen^, SÖBal=
jerroebcl m.
Prz§sl, -i, Sio^jd^roanj vi.,
2)icerfträubel n.
Przf slica, -cy, pl. -ce, sf.
1) 3tocIen[toc! m., ©pinnrocEen
m. ; 2) obereö SßeQjopfentager ;
3) ©tacfeelfaflor m.
Przgslik, -a, 2)1. -i, sm.
ber glad)3 am ©pmnrocfen.
Przgtr, =u, pl. -y, sm.
©peic^er/w.,©etreibemagajin vi.
Przmiel, -i, sf. (Eronymus)
©pinbelbaum m., Serc^enbrot
n., ^faffen^ütd^en n.
Przodek, -dka, pl. -owie,
sm. 1) Sßorfa^re m., Sl^ne m.,
2lf)nl)err m.; 2) -dku, pl. -dkl,
sm. SBorberteil tm. ; — cho-
dnika Drt m.; — ogniska
SSorberb m.
Przodkara, -ry, pl. -ry, */.
^ro^faflen m.
Przodkowa6, -kuje, -wa-
iein, vn. imperf. Doraug=,
oorange^en; bie erfte ©eige
jptelen.
Przodkowy, adi. SSorber«,
üorne befinolic^.
Przodonög, -ga, pl. -g'i,
sm. Sroei^onö /. (@ibect)fe).
Przodowac, -duje, -walem,
vn. imperf. in ber erftcn
Steige fein; bie erfte ©eige
fpielen, bie fü^renbe Slofle
fpielen, führen, leiten.
Przodow^s, -a, pl. -y, sm.
(Archinus) eine Äorpfenort.
Przodownica, -cy, pl. -ce,
sf 1) SSorgängerin f. ; 2) SSor»
arbeiterin /., SSorfclinillertn /.
Przodownik, -a, 2^^- ~^yi
sm. 1) Sßorbcrmann m.;2) SBor-»
fct)nitter m., Sßorarbeiter ?«.
Przodowy, adi. 35orber=.
Przodozgifcie, -cia, jjj?.
-cia, sn.; — macicy bie Um=
beugung ber ©ebärmutter
nacft oorne.
Przod, -odu, pl. -ody, sm.
35orbere n., SSorberteil m.; —
glowy SSorber!opf m.; na —
üorroärtä; poszedt na — er
ift Dorangegangen ; na przo-
dzie, na przedzie oom.
Prztyk, -a, pl, -i; Przty-
czek, -czka, ^j^ -czki, sm.
Dtafenftüber m.
Prztykaö, -kam, -kasz,
-katem, vn. imperf. \ Przty-
kn^c, -kne, -kniesz, -knalem,
vn. perf. 1) ein 5lnipäd)en
f dalagen, fd^naljen; 2) »on ber
Pfanne abbrennen.
Przy, praep. ben VI. JJaH
regierenb, bei, neben, an; sie-
dziec — kim bei fmnbm fi^en;
usiasc — stole ftc^ an ben
%\\<i) fe^en; sluiyl — dworze
er biente bei §of; hj\ poslem
— niemieckich dworach er
rcar ©efanbter bei beutfd^en
§öfen; — stole byla mowa
o tem eö war bei %\\^i bie
3iebe baüon; nie mam — sobie
pieniedzy icf) ^abe fein ©elb
bei mir; aastatem go — ro-
bocie ic^ I)abe if)n bei ber
2lrbeit getroffen; — takim
majatku wszystko idzie la-
twiej alleä gel^t leichter bei fo
einem SSermögen; — 6wiecy
pracowal er arbeitete bei Sic^t;
nie byc — zmysiacb ni(^t bei
©innen fein; wychowai sie
— moich dzieciach er rourbe
mit meinen Äinbern erjo=
gen ; — tem wszystkiem bei
aUbem; — tem babei; —
Boiej pomocy mit ©otteä
§ilfe; stac — czem auf etn).
befleißen; stac — swojem
feine SJJeinung aufred^tl) alten,
bei feiner 2lnfic^t bel)arren.
Przyaresztowaö, -tuje,
-walem, va. perf, arretieren,
gefangennel)men, feftnef)men.
Przybarwic, -wie, -wisz,
-witem, va. perf. garben ^in=
gumifc^en.
Przybawiac,-wiam,-wia8z,
-wialem, va. imperf. ; Przy-
bawic, -wie, -wisz, -wiüem,
va. perf. nod^ mel^r löi"?u=
tun, oetmel^ren ; — sie vr. fic^
nocö mel)r gujte^en.
Przybeczec, -cze, -czysz,
-czaiem, va. perf. abbüßen,
für ettDoö bü^en.
Przybgda, -dy, pl. -dy, sf.
(Tamouea) eine 5^flange.
Przybicie, -cia, sn. 2ln=
fd^lagen n.; Slnlegen n. (eineS
©diiffeö), SJanben n.
Przybiö, -bije, -bijesz, -bi-
iem,t'a.j;er/'.;Przybija(5,-jam,
-jasz, -jaiem, va, imperf.
1) anfd^lagen, annageln, feft=
fc^lagen, gufct)lagen; 2) vn. —
do brzegu lanben.
Przybiedz, -gne, -gniesz,
-glem, vn.p)erf.\ Przybiegac,
-gam, -gasz, -gatem, rn. im-
perf. laufen, laufenb anfom=«
men, l^erbei=, ^erjulaufen.
Przybierac, -ram, -rasz,
-ralem, va. unb vn. imperf. ;
Przybra6, -biore, -bioresz,
-braiem, va. unb vn. perf.
I. va. 1) bajune^men,
annehmen, junel^men; abop«
tieren; — do pomocy jur
$ilfc nel^men ; — za corke
alä 2;oc^tcr anneljmen, abop=
tieren; 2) fd)mütfen, pu^en;
-brali go w ztoto i pur-
pure fie fleibeten il^n in ©olb
unb ^urpur; niebo -brane
w gwiazdy ber mit ©ternen
gefd)müdtte öimmel; — co
w piokne siowka etroaä mit
jierlid)en SQSorten auäbrüdfen;
wiosna -rala ziemie w zielo-
nosc i kwiaty ber Jr^^^'^S
fd^müdte bie 6rbe mit ©rün
unb 33lumen ; 3) — cugli, we-
dzidla bie Sügel angießen ; H.
Przybieranie
135
Przych.odzic
vn. gune^men, anjc^roeHen ; III.
— sie vr. — w co fic^ mit
etroaS oerforgen; — do czego
fic^ gu etroaö anfd^itfen.
Przybieranie, Przybra-
nie, -nia, sn. 1) 3lnne|inen «.;
3unel^men «., Qnnaijme f.,
Söac^fen «.; 2) ^ßu^ »j.; 2luö=
rüftunq /.
Przybijaczka, -ki, ^j^ -ki,
s/. Sßebecfanne /"., äßeöer»
bfatt «.
Przybijac, fiel^e: Przybic.
Przybijanie, -nia, sn. 1)
21nfci^lagen n.; 2) aSefa^ »j..
S3efe^en n. bcc SSo^tlöd^er.
Przybior, -oru, pl. -ory,
5w. ©c^mud m., 5|}u§ TW.
Przybitka, -ki, pl. -ki, 5/.
1) Bufc^Iag '«• ; 2) '^5fropfen »j.
Przyblaknac, -kne, -kniesz,
-k^'em, rn. perf. ein roenig
erbleid^en, erblaffen, bie girbe
verlieren, jcijiefeen.
Przyblizac, -zam, -zasz,
-zalem, va. im2)er/.] Przy-
blizyc, -te, -zysz, -zy^fem,
va. per/, nähern, nä^er rüden,
nä^er bringen, annähern; —
sie tr. fid^ nähern.
Przyblizanie, Przybli-
zenie, -nia, pl. -nia, sn.
9M^ern n., Slnnä^erung /.;
w -ienin annä^emb.
Przybl%kac sig, -kam,
-kasz, -kaiem, vr. imperf.
fid| roo^in neritren, jufällig
raobin fommen.
Przyblgda, -dy, pil. -dy,
sm. iinb */. ®ingeroanberte(r)
m., (in Deräd^tli(^em, gering^
fd^ä^igem ©inner) ^ergelau»
fenc(r) m.
Przyblonek, -ka, pl. -ki,
sm. Dberfjäutc^en n. ber
©cöleim^ute.
Przyblotny, adi. bei, an
©ümpfen befinölic^.
Przyboczny, adi. kleben»,
©eiten», an ber ©eite befinb«
lic^; Seib«; — lekarz iieib«"
ar-it m. ; -na »fraz Seibroad^e /.
Przybole6, -le, -lisz, -laiem,
vn. perf. ; Przybolewaö,
-warn, -waieni, vn. imperf.
fd^merjlid^ empfinben, büfeen.
Przybor, -u, pl. -y, sm.
SKaurernerbanb m.
Przybory, -row, plur. tant.
ütuärüftungaftüdte pl., «Rcqui»
fiten 1)1., Utenfilien pl., ®e=
rötfc^aften ^/.; — do szyn
Äletnmateriat «.; — komin-
kowe Äamingerätc pl. ; — po-
ciagowe 3iigöauärüftungäge»
genftänbe pl.; — do szycia
atjäbjeug n.
Przyborowy, adi. — mur
SJiauer aVL% Cluabern.
Przybosc, -bode, -bodziesz,
-bodfem, va.perf. mit ©tofien
unb ©teeren antreiben.
Przybrany, adi. 1) ge=
fd^mücft, gepult; 2) ange-
nommen; 2lboptiD=, J. 33. -na
corka Slooptiotoc^ter /.
Przybrudzac, -dzam, -dza-
}em va. imperf.; Przybru-
dzic, -dze, -dzisz, -dziJem;
Przybrukaö, -kam, -kasz,
-kalem, va. perf. ein rcenig
befc^mu^en.
Przybrz^kiwac, -kuje,
-waiem, vn. imperf. mit ©oi«
tcnfpiel begleiten, flimpern.
Przybrzeze, -za, pl. -za,
sn. Äüftengegenb /., Äüften=
lanb n.
Przybrzezny, adi. Äüften».
Przybrzydnac, -ne, -niesz,
-dlem, vn. perf. jiemlid^ pf(:
li^ rcerben ; jum ®fel roerben.
Przybudowac, -duje, -wa-
Jem. va. perf; Przybudo-
wywac, -wuje, -walem, va.
imperf. anbauen, jubauen, i^in^
jubauen.
Przybudowanie, -nia, pl.
-nia, sn. |)injubauen n. ; 9fe=>
bengebäubc n.
Przybudowek, -wku, pl.
-wki, sm. 2(nbau m.
Przybudowka, -ki, pl. -ki,
sf. JJebenbau m., ©eitenge=
bäube n., 9Jebengebäube n.
Przybus, -siu, sing. tant.
sm. glu6[c^atten m., giufe»
fannenfraut n.
PrzybyCj -bede, -bedziesz,
-byi'em, vn. perf.; Przyby-
wac, -waffl«^ -wasz, -walem,
vn. imperf. 1) anfommen, an»
longcn; krol -byl do stolicy
ber Äönig !am in ber $aupt-
[tabt an ; -waj na pomoc fomme
ju $ilfe; 2) — czego june^«
men, road^fen, permefren, grj)=
fecr roerben; roboty -wa co
dzren bie 2lrbeit rcirb jeben
Xog größer ; -bylo nam dwöcb
stolownikow bie '^a.'i>i unserer
%\\6)\)txxtn \)(xt fic^ um jroei
permcf^rt; -bywa ksieiyca ber
3Konb nimmt ju, ift im 3""
nebmen.
Przybycie, -cia, sing. tant.
sn. 2intuntt /., Eintreffen «.
Przybysz, -a, pil' "ß> *'"•
1) 2lnfömmling m. ; 2) Äletttv«
pogel m.
Przybyszowy, adi. einge=
fc^altet; rok — ©c^attjal^r n.
= Rok przestepny.
Przybyt, -u, pl. -y, sm. 1)
Eingang m., Äafjaeingang m.;
2) %n\<x% m.
Przybytek, -tku, pl. -tki,
sm. \) §injuIommen n., 3"'
nal^me /., '^xxxoa^^ m.; od
-tku giowa nie boli je mel^r,
befto beffer; 2) ©tiftä^ütte/.,
Bette /-. ; — Fanski bie 2Bo^=
nung beö öertn; swiety —
bie l)etlige §alle.
Przycapic, -pie, -pisz, -pi-
lem, va. perf.; Przycapn^c,
-pne, -pniesz, -pnalem, va,
imperf. plö^tid^ ergreifen,
faffen, paden, erroifd^en, er=
tappen.
Przycliciwic, -wie, -wisz,
-wilem, va. perf. gierig, lüftern
ouf etrc. machen.
Przychgcac, -cam, -casz,
-calem, va. imperf. ; Przy-
chgcic, -ce, -eisz, -eilem, va.
perf. anloden.
Przychfta, -ty, pl. -ty, sf.
Slnlocfung/. ; 2lufmunterung /.
Przychodni, adi. fremb ons
ge!ommen.
Przychodowy, adi. Sin»
naäme-.
Przychodzic, -dze, -dzisz,
-dzilera, vn. imperf. ; Przyjsc,
-jde, -jdziesz, -szediem, vn.
perf. fommen, ^erlommen, an=
fommen; -jde jutro do was
ic^ roerbe morgen ju eucb fom=
men ; -jdz w niedziele do ko-
Rcioia fomme ©onntag in bie
^ird^e; kai, — sluiacemn fage
bem 2)iener, bafe er f)erfommt;
zaraza -szla ze wschodu bie
Seuche fam oom Dften; ten
list wczoraj -dl z Londynu
biefer SBrief fam geftern »on
Sonbon; ci kt6rzy po nas
-jda bie nac^ un§ fommen
roerben ; -jdzie i na ciebie kolej
Przychodzien
136
Przycisk
bie SRei^e roirb au^ an hiä)
fotnmen; -chodzi mi na mysl
eg fommt, eä fäHt mir in bzn
©inn; skad ci to -szlo tüie«
fo ift eä bir gelommeti; ani
mi to na mysl nie -szlo eö ift
mir gar nid^t in ben ©inn ge=
fommen ; lichwa -szedl do ma-
jatku burd^ Süitc^er ift er ju
SSermögen gekommen; -szedl
wreszeie do rozumu enblic^ ift
er ju SJerftanb gefommen; ze-
mdlaJ, ale przyszedJ zn6w do
siebie er fiel in D^nmac^t, tarn
aber »ieber gu fid; (erlangte
roiebcr bie 33efinnung); bez
posrednictwa przyjaciela by-
loby -szJo do procesu o^ne
bie Qnteroention be§ greunbeä
roärc eä ju einem ^roje^ ge=
fommen; -jdzie ci moze ±e-
brad bn roirft sieüeic^t genötigt
fein gu betteln; co ci z tego
-jdzie roas ^aft tiu banon ; z tru-
dnosci^ mi to -dzi e§ !ommt
mir fc^roer an; -jdzie, -szla
kreska na Matyska man foU
ben Sag nic^t oor bem 2Ibenb
loben, ®Iütf unb ©tag roie
reicht brid^t baä.
Przychodzien, -duia, pl.
-dnie, 67«. 3SorbeigeI;enbe(r) m.,
^affant tn., 3lnfömm(ing m.
Przychorowac, -ruje, -wa-
lem, vn. perf. burd^ 5?ranft)eit
für etto. bü^en.
Przychowac, -wuje, -wa-
lem, va. perf.^ Przychowy-
wac, -wuje, -watera, va. im-
ferf. aufjieben, grofijieEien.
Przychowek, -wka, pl.
-wki, sm. jungcö ^u^imtij,
junger ^\ivo<x6:)^.
Przychod, -u, pl. -y, sm.
einnähme /., ®intommen «.,
(Sinfünfte j)^-
Przychrzastnia, -ni, pl.
-nie, sf. (Perichondrium) j?nor=
pelbaut f.
Przychudng;C, -dnej.dniesz,
-dlem, vn. perf. ein raenig ab=
maqern.
Przychwalaö, -lani, -lasz,
-laiem, va. imperf.; Przy-
chwaliö, -le, -lisz, -litetn, va
per/. loben, rüf)men; -lac sie
vr. fic^ rühmen; = Chelpicsie.
Przychwycic, -co, -cisz,
-cilem, oa. perf. ; Przychwy-
tywaö, -tuje, -walem, va. im-
perf. 1) ergreifen, an fid^
reifecn; 2) bei etroaä ergreifen,
betreten; — na goracym
uczynku auf frifd^er XoX, in
flagranti betreten, ertappen.
Przychylac, -lain, -lasz,
-laJem, va. imperf. ; Przy-
cliylic, -le, -lisz, -lirem, va.
perf. neigen, büdfen, biegen;
radbym mu nieba -lic id^
möchte ben $imme[ ju i^m
^erabneigen, ic§ möd^te i^m
boäSefte njünfd^en unb bieten;
— sie, vr. fi(^ geneigt jeigen,
beitreten, beipflichten, geroäl^»
ren ; -Hl sie do jego prosby
er gab feiner 33itte ©epr,
golqe.
Przychylanie, Przychy-
lenie, -nia, sing. tant. sn.
35eugen n., SüdEen n., Jieigen n.
Przychylnosc, -sei, sj.
®enetgtf)eit /., 3"nfi9"n9 /"/>
SBol^trooEen «.; zyskac czyja
— imnbg 3»neigwtig, 3Bof)U
lüollen geroinnen.
Przychylny, a(li.\ Przy-
chylnie, adv. geneigt, juge»
tan, rcobtrooHenb.
Przyciasny, adi. gu eng.
Przyci^c, fie^e : Przycinac.
Przyciq,g, -u, pl. -i, sm.
3]eranterung /.
Przyci%gac, -gam, -gasz,
-gaiem, va. imperf.; Przy-
ci^gn^c, -ne, -niesz, -nalem,
va. perf. jujie^en, %\x fid^
sieben, anjieOen, l^eranäiel^en,
anlodfen, berfc^leppen.
Przyci^gaj^cy, adi. an=>
gieöenb.
Przyci|,ganie, -nia, sn.
ainjiebung /., ^ugfraft /.,
2lnäie^ungäfraft /., 2lttrof-
tion f.
Przyci|.gnif cie, -cia, sing,
tant. sn. Slnjie^en «., ^ui\tl)t\\
n.
Przycichn^ö, -ne, -niesz,
-nal, vn. perf. ftiÖ, ftiller
rcerben, oerftummen.
Przyciemnia<5, -niam,
-niasz, -niaiem, va. imperf. ;
Przyciemnid, -nie, -nisz,
-nilem, va. perf. Derbunfein;
— sie vr. bunfel werben, fic^
Dcrbunfeln.
Przycieniaö, -niam, -niasz,
-niaiem, va. imperf. \ Przy-
cieniö, -nie, -nisz, -nilem, va.
perf. ein roenig befd^atten,
fd&attieren.
Przycien, -nia, pl. -nie,
sm. (Paenumbra) SieöeufdEiot»
ten m.
Przycier, -u, pl. -y, sm. ;
Przycierek, -rka, pl. -rki,
sm. 1) S[flaifdE)trog m.; 2)
Se^fafe »., ©e^roäfc^e /.
Przycierac, -ram, -rasz,
-ralem, va. imperf. ; Przy-
trzec, -tre, -trzesz, -tailem,
perf. ein roenig reiben, ob=
reiben, obnu^en; — komu
rogöw jmnbn bänbigen ; -tart
sobie rogow er t)at fic^ baä
Oeroeil^ abgerieben; \)a.i auö=
getobt.
Przycierpiec, -pie, -pisz,
-piaiem, vn. perf. ein roenig
leiben, bulben.
Przycies, -si, pl. -sie, sf.
Unterlage /., Unterjug m.,
©runbbolfen m., ©c^roelte/. ;
= Podwalina.
Przy ciesniaö, -niam, -niasz,
-nialem, va. imperf.] Przy-
ciesnic, -nie, -nisz, -nilem,
va. perf. ein roenig »erengen.
Przycigcie, -eia, pl. -cia,
sn. 1) 2lb)c^neiben «., 2) ©ti»
c^etei /.
Przycifzac, -iam, -zasz.
-zalem, va. imperf. \ Frzj-
ci§zyc, -ze, -iysz, -zylera, va.
perf. befc^roeren, bebrüdfen.
PrzycigÄszy, adi. ein roe=
nig fc^roer, bejct)roerlid^.
Przycinac, -nam, -nasz,
-nalem, va. perf; Przyci|,c,
• tne, -tniesz, -cialeni, va. im-
perf; 1) abfc^netben, abbauen,
ftu^en; — komu skrzydel
jmnbm bie glügel fluten, be=
fc^neiben; — pioro bie ^yeber
fci)neiben; 2) vn. — komu
ftitfieln, einen ©eitenE)ieb Der=
fe(5en.
Przycinek, -nku, pl. -nki,
s}n. 1) Stichelei /., ©citen^ieb
m. ; -2) <l?ommo n., SBeiflric^ m,
Przyciosac, -sam, -sasz,
-salem, va. perf. jured^tjim-
mern, bel^auen.
Przycisk, -u, pl. -i, sm.
1) S)rud m., Slufbrütfen n. ; 2)
Slfjeiit m., SCon m., ^Rac^brucf
7n., ftarf e ^Betonung ; 3) S8rief=
befc^rocrer m.; 4) ®äumling
m., ^ebebaum m.
Przyciskacz
137
Przydrukowaö
Przyciskacz, -a, pl. -e,
sm. 1) SSrietbefc^iuerer m.;
2) SBaljentDalie /.
Przyciskac, -kam, -kaaz,
-kalem, va. imperf.; Przy-
cisn§,c, -ne, -sniesz, -naJem,
ra. perf. brücken, aujbrütfen,
anbrüden, fiebrürfen; — ko-
go do serca imnöti anä §er3
btüdEen; bieda go -snela bie
3Zot brüdte i^n; — kogo do
sciany jinnbn in bie @nge
treiben, an bie SBanb brüden.
Przyciskowy, adi. — mtot
©döroanj^ammcr m.
Przycisnigcie, -cia, pl.
-cia, S7i. ^ubrüden n.
Przycuchn§6, -ne, -niesz,
-naiem, vn. per/, ftinfenb
roerben.
Przycukrowaö, -ruje, -wa-
iew, va. perf. ein loentg mit
Quda anmachen.
PrzycumowaCj-muje, -wa-
iem, va. perf. mitbem <ödE)iff5=
tau onbinben,
Przycupac, -pie, -pisz,
-pilem, va. perf. erroifd^en.
Przycupnac, -ne, -niesz,
-nai'ejn, vn. perf. fic^ bucfen,
mäuä(f)en[till figen.
Przyczajac, -jam, -jasz,
-jalem, va. imperf.; Przy-
czaic, -je, -isz, -iiem, va.
perf. oerftedten, »erbergen,
^eimlid^ auf 2ßad)e ftellen, auf
bie Sauer legen; — sie vr.
laufd^en, auf ber Sauer fi^en,
ftc^ auf bie Sauer legen, lauern ;
ficö bucfen.
Przyczasnia, -ni, pl. -nie,
sf. innere ©c^äbelbein^aut.
Przyczepa, -py, pl. -py,
sm. unb sf. Slufbringling m.,
i^ubringlic^er Tlen\d), Älette /.
(bitbric^).
Przyczepiac, -piam, -piasz,
-piaiem, va. imperf.', Przy-
czepic, -pie, -pisz, -pilem, va.
perf. anl)äUln, anpngen; —
wagon einen SÖBagcn anf oppetn ;
— sie vr. ftd^ anhängen, an-
ilommern.
Przyczepka, -ki, pl. -ki,
sf. Sln^ängfel n.
Przyczepnosc, -sei, sin(/.
tant. sf aib^äl'ion /.
Przyczepny, adi. 1) an=
pngbar, an^eftbar; 2) obl^ä=
ticrenb; 3) emfig, arbeitfam.
Przyczernic, -nie, -nisz,
-niiem, va. perf. fc^roärjen.
Przyczesac, -sze, -szesz,
-salem, va.perf. ; Przyczesy-
wac, -suje, -walem, va. im-
perf. bie §aare rid)ten, 3u=
recl^tmacf)en ; — sie vr. fic^
baä Saar richten.
Przyczolek, -Iku, pl.
-Iki, sm. 1) iöorgiebel m. eineä
^aufeä; 2) Sanbpf eiler m., 2ßi=
berlager w,, Sriidentopf m.\
pole -Ika ©iebelfelb n.
Przyczolgac sig, -gam,
-gasz, -galem vr. perf. \)ix=
beifriec^en.
Przyczyna, -ny, pl. -ny,
sf. ; dim. Przyczynka, -ki,
pl. -ki, sf. Urfac^e /., 3Seran=
laffuna /., (Srunb m. ; bez -y
obne Urfac^e; szukac -ny do
klotni eine Seraniaffung jum
©treite fud^en; ty jestes -na
mego nieszczescia öu bift bie
Uriac^e meine'ö Unglücfö.
Przyczynek,-nku, pZ. -nki,
sm. 1) äieitrag w. ; 2) ^U'
gäbe /., 2)raufgabe f.
Przyczynia6, -niam, -niasz,
-niaiem, va. imperf. \ Przy-
czynic, -nie, -nisz, -nilem,
va. perf. jugeben, oerme^ren,
^injutun; beitragen; — sie
vr. beitragen, mitit)ir!cn.
Przyczynianie, Przyczy-
nienie, -uia, sing. tant. sn.
^Beitragen n., §in3utun n.
Przyczynny, adi. bettra=
genb, fic^ oerroenbenb.
Przyczynowy, adi. urfäc^=
licö, Äaufal=.
Przycmic, -mie, -misz,
-milem, va. perf. oerbunteln,
in ©chatten ftellcn.
Przycwiczac, -czam, -czasz,
-czaiem, va. imperf. ; Przy-
cwiczyc, -cze, -czysz, -czy-
iem, va. perf. einüben,
jmnön ^u etra. anhatten.
Przydac, -dam, -dasz, -da-
lem, va. perf.] Przydawaö,
-j^, -jesz, -waiem, va. im-
perf. ^injugebcn, jufügen, ^in=
gufegen; — sie w. ju etroaä gut
fein, nü^lid^, braudE)bar fein;
to sie na nie nie -da ba§
roirb gar nicf)ts nii^en.
Przydacznia, -ni, pl. -nie,
sf. Sreifpaltmufd^el /.
Przydarzac sif, Przyda-
rzyc si§ = Przytrafiac, Przy-
trafic sie.
Przydatek, -tku, pl. -tki,
sm. 3u8abe /., 2)raufgabe /". ;
Seilage /., ^uf^Ö ^■
Przydatkowy, adi. J^in^u»
gefegt, l)tn,;}ugetan.
Przydatnosc, -sei, siny.
tant. sf. Srauc^barfeit/., 3iüi'
lic^feit f., SSeiiuenbbarfeit /.
Przydatny, adi. ; Przy-
datnie, adv. braud^bar, nü^»
lid).
Przydg,c, -dme, -dmiesz,
-dmie, -daiem, va. perf. ;
Przydymac, -mam,^ -masz,
-malem, va. imperf. ]^erbet=
btafen.
Przydbac, -bam, -basz,
-batem, va. perf. — czego
burct) ^ilufmert|am!eit, ©org=
fült etrcaä Derme^ren.
Przydech, -u, pl. -y, sm.
§au(^ m., Stfpiration/. ; @pt«
ritiiä m.
Przydechowy, at^j. §aud^';
2l)pirationäs.
Przydenek, -nku, pl. -nki,
sm. öobenfnopf w., Slngu^ m.
am Soöen einer Äanone.
Przydeptac, -tarn, -tasz,
-talem, va. perf.; Przydep-
tywac, -tuje, -tujesz, -walera
va. imperf. niebertreten,nieber»
ftampfen; — trzewik ben
©döu^abia^ abtreten.
Przydgty, adi. ^crbeige=
blafen.
Przydloniak, -nka, pl.
■nki, sm. ^anbrourjcl f., ^anb'
gelen! n.
Przydiugi, adi. überlang.
Przydoic, -je, -isz, -il'em,
va. perf. nod) ein wenig melfen.
Przydomek, -mkn, pl.
-mki, sm. Seiname jw. ; Slbeiä»
ptäbifat n.
Przydreptac, -tarn, -tasz,
-tafein, V7i. perf. trippelnb
an!oinmen, l^erbeitrippeln.
Przydrobid, -bie, -bisz,
-biiem, va. perf. flein bröf=
fein, flein jerbrödfeln.
Przydrozec, -ieje, -zalem,
vn. perf. teurer raerbcn.
PrzydroÄny.arf«. am SBege
gelegen, befinblid); kamien —
Der am SBege liegcnbe ©tein.
Przydrukowaö, -koje, -wa-
i'em, va. perf. f)injubrucfen.
Przydrzec
138
Przygluszanie
Przydrzec, -dre, -drzesz,
-darlem, va. perf. ein toentg
verteilen.
Przydrzeiniac, -niam,
-niasz, -nialem, va. imper^.
nad)öffen, fpötteln, l^änfeln.
Przydu8za6, -szam, -szasz,
-szaiem, va. imperf. ; Przy-
dnsic, -sze, -sisz, -sifem, va.
perf. bämpfen, ntcberbrütfen,
erftidfen; -dusii go do sciany
er brüdte \\)x\. an bie Sßanb;
-dusze ptomien ic^ luerbe bie
glamme erftidfen.
Przyduszanie, Przydu-
szenie, -nia, sn. kämpfen n.,
Siiebecbrüden «., ©rftiden n.
Przydwajaö, -jam, -jasz,
-jalem, va. imperf. \ Przy-
dwöic, -je, -isz, -ilem, va.
perf. oerboppeln.
Przydybac, -bie, -batem,
va. perf. ertappen, erraifc^en,
betreten; begegnen.
Przydymiö, -mie, -misz,
-milem, va. perf. räucherig
mad^en; — sie vr. räu^erig
iD erben.
Przydymiony, adi. räu=
teerig; rosot jest — bie ©uppe
fd^mcdEt nad^ Saud^.
Przydziac, -dzieje, -dzia-
iem,va.perf.\ Przydzialac,
-lam, -lasz, -latem, va. im-
perf. fiinjufügen.
Przydzielac, -lam, -lasz,
-lalem, va. imperf.:, Przy-
dzieliö, -le, -lisz, -litem, va.
perf. juteilen; zostat -lony
do dziesiatego putku er rcurbe
bem je^nten Stegiment juge=
teilt.
Przydzielanie, Przydzie-
lenie, -nia, .sn. ßi^t^i'^rt n.
Przydzierzeö sig, -rze,
-rzysz, -rzylem, vr. czego fil)
nioran Jöalten.
Przydzwonic, -nie, -nisz,
-nilem, va. perf. bur^ Sauten
fierbeirufen, l^erbeitäuten.
Przydzwierek, -rka, pl.
-rki, sm. SSorl)of ?«., Sßor^aHe
/., SBorfat5 jn.Dor ber^aupttür.
Przyfastrygowaö, -guje,
-waiem, va. perf. anheften.
Przygadzac sig, -dzam,
-dzasz, -dzalem, vr. imperf. \
Przygodziö sif , -dze, -dzisz,
-dzi'fem, vr. perf, ficft gu-
tragen, fic^ begeben, fic^ er-
eignen; to mi sie -dzilo przed
dwoma dniami ba§ ift mir
»or jrcei Sagen paffiert.
Przygalopowac, -puje,
-waJem, vn. perf. ^erbeigalop«
pieren.
Przygana, -ny, pl. -ny,
sf. %(i.\it\ m.s 58orn)urf m.;
bez -ny or)ne Xabel.
Przyganiac, -niam, -niasz,
-nialem, va. imperf. \ Przy-
goni6, Przygnac, -ne, -nasz,
-natem, va. perf. ^erbei=, l^er-
ontreiben; -gnano bydto z
paszy man f)at baö SSiel^ t)on
bet Söeibe ^erangetrieben.
Przyganiac, -niam, -niasz,
-niaiem, va. imperf. \ Przy-
ganic, -nie, -nisz, -nilem, va.
perf. tabeln, auöfe^en; —
komu fic^ über jmnbn auf=
galten.
Przyganianie, Przyga-
nienie, -nia, sn. Säbeln n.,
Stusfe^en n.
Przyganny, adi. tabelnä-
racct; tabeljücfttig.
Przygarbic, -bie, -bisz,
-bilem, va.perf. büdEen, bucf=
lig mad^en; — sie vr. fid&
büd en, fid^ frümmen, ein roenig
budEüg rcerben.
Przygarbienie, -nia, sing,
tant. sn. (SebüdEtrocrben n.
Przygarnac, -ne, -niesz,
-nalem, va. perf. ; Przygar-
niaö, -niam, -niasz, -niaiem,
va. imperf. an fic^ jd)ar=
ren, gießen, gu fic^ l^in»
fd^arren, {)inne^men ; -gar-
nal biedna sierote er nal^m
bie arme SBaife gu'fi^.
Przygarsc, -sei, pl. -sei,
^onbouli /.
Przygasac, -sam, -sasz,
-salem, vn. imperf. \ Przy-
gasn^d, -ne, -niesz, -naJem,
vn. perf. nad^ unb nad^ auä=
geben, oerlöfc^en.
Przygasic, -sze, -sisz, -si-
tem, va. perf.\ Przygaszaö,
-szam, -szasz, -szatem, va.
imperf. ouglöjc^en, bämpfen,
erftidfen.
Przygasly, adi. erlofc^en.
Przyggsciejszy, adi. etro.
bicf.
Przygestme6, -niejf, -nie-
jesz, -nialem, vn. perf, ettü.
Detbicfen.
Przygi^c, -gne, -gniesz,
-giafem, va. perf.\ Przygi-
nac, -nam, -nasz, -nalem, va.
imperf. f)cran', nieberbiegcn;
starosc go -giela ba§ 2l(ter
^at ii)m ben iHüdfen gebeugt.
Przygielka, -ki, pl. -ki,
sf. (Rhynhospora) = Sitek,
Dziobak.
Przygigcie, -cia; Przygi-
nanie, -nia, sing. tant. sn,
SJieberbiegen n.
Przygl^daß sig, -dam,
-dasz, -dalem, vr. imperf, ;
Przyjrzec sig, -rze, -rzysz,
-rzalem, vr. perf. betrachten,
ftd^ anfd^auen; musze mu sie
bliiej — id^ mu§ i^'n nä^er
betrachten.
Przygl^danie, -nia, sing,
tant. sn. ^etracfeten n.
Przyglinkowaty, adi.
lef) mattig.
Przygladzac, -dzam, -dzasz,
■dzatem, va. imperf. ; Przy-
gladziCj -dze, -dzisz, -dzilem,
va. perf. glätten, glatt machen.
Przyglaskac, -kam, -kasz,
-kaleni, va. perf.:, Przygla-
skiwaö, -kuje, -walem, va.
imperf. glatt ftreid^eln; n)iU=
fabrcn.
Przyglodek, -dku,^Z. -dki,
sm. £>ungerSnot /.
Przygios, -u, pl. -y, sm.;
Przygloska, -ki, pl. -ki, sf,
Sonjetc^en n., Slfgent m.
Przyglosny, adi. überlaut.
Przyglowek, -wka, pl,
-wki, sm. — sruby ©C^rau-
benfopf^alter w. ; ©d^rauben»
nafe /.
Przyglöwnik, -a, pl. -i,
sm. Settöaupt «., ßopfenbe n.
Przygluch, -u, pl. -y, sm.
$artljörige(r) m., ©c^n)er|öri=
gefr) m.
Przygluchn|,d, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf. ein nicnig
toub roerben.
Przygluchy, adi, fd^roer»
f)iJrig.
Przygluszaö, -szam, -szasz,
-szalem, va. imperf. \ Przy-
gluszyc, -sze, -szysz, -szy-
lem, va. perf. betäuben ;
bämpfen, übertönen.
Przygluszanie, Przyglu-
szenie, -nia, sing. tant. sn.
Setöuben n.
Przygnac
139
Przyjac
Przygnac, fiel^e: Przyga-
niac.
Przygnanie, -nia, sing,
tant. sn. £»ertreiben n.
Przygngbiac, -biam,-biasz,
-biaJeiu, va. imperf. ; Przy-
gngbiö, -bie, -bisz, -biiein,
va. per}, nieberbrücten, unter=
brüden, Bebrüten.
Przygngbianie, Przygng-
bienie, -ma, sing. tant. s)i.
Unterbrüd una/., ^ebrücf ung/.
Przygniatac, -tam, -tas^,
-taJem, va, imperf. ; Przy-
gniesc, -niote, -niecie^z,
-niotiem, va. per/, nieber»
brüden, ausbrücfen.
Przygnic, -je, -jesz, -lern,
vn. per/, anfaulen.
Przygoda, -dy, pZ. -dy,
s/. 1) älbenteuer n., 33ege=
benl^eit f., S^\aU m., (£rei9=
ni§ n. ; w podrozy miafem
wiele -god tc^ erlebte oiele
SCbenteuer auf bet 31eife: 2)
Unglüdsfaü m., a)Ufegefc^iö n ,
3Serf)ängniö n. ; glupi, kto po
szkodzie radzi o -dzie bumm
finb bie, tDenu fie ben ©d^a»
ben jc^on leiben, fic^ Ilug be=
raten, rote er roär' f^u meiben.
Przygodnosc, -sei, sing,
tant. sf. Sßorteil m., 2;aug=
licfefeit f.
Przygodny, adi. ; Przygo-
dnie, adv. l) poffenb, tauglich;
2) gutäaig.
Przygodzic sig, fief)e:
Przygadzac sie.
Przygorzalosc, -sei, sing,
s/. 33ranbgefc^ma(f m.
Przygorzaly, adi. ange=
brannt.
Przygorzec, -rzeje, -rza-
Jem, vn. per/, oerfengen, ans
brennen, »eriengt roeroen.
Przygorzki, adi. ein n)e=
ntg bitter.
Przygorzknaö, -ne, -niesz,
-naJem, vn. per/, bitter
roerben, einen bitterlichen (Sii--
fc^mad befommen, ranjig
roerben.
Przygotowac, -tuje, -wa-
lem, va. per/. ; Przygotowy-
wac, -wuje, -waiem, va. tm-
perf. öorbereiten, bereit galten,
juric^ten, ruften; -wal'em juä
wszystko id^ ^abe fc^on atteg
vorbereitet; — sie vr. fict)
oorbereiten ; -tuj sie do lekcyi
fortepianu bereite bic^ gut Äla=
t)ierftun^e »or.
Przygotowanie, -nia, pl.
-nia, sn. ^Vorbereitung /.,
3urüftung /., 2lnftatt; robic
— Slnftalten treffen; bez -nia
o^ne SSorbereitung; — war-
stwy SJorrid)tung /., be§
©rubenfelbeä; — rud 3luf=
bereitung ber ©rge.
Przygotowawczy, adi.
3SotbcteitungR=; kurs — SSor--
bereitungsfurs m.
Przygorek, -rka, pl. -rki,
sm. *.üor[)ügel m.
Przygrabiad, -biam, -biasz,
-bialem, va. imperf.'., Przy-
grabic, -bie, -bisz, -büem,
va. perf. mit bem Sled^en
übert)arfen, juöorfen.
Przygramolic sif, -le,
-lisz, -lilem, vr. per/, iierbet»
gefrocben fommen.
Przygrodek, -dka, pl. -dki,
sm. iöurgflecfen m.
Przygrodzic, -dze, -dzisz,
-dzilem, va. perf. ba^u ein=
^eaen.
Przygromadzic, -dze,
-dzisz, -dzilem, va. perf. I^in=
jufammeln, aufhäufen.
Przygrozka, -ki, pl. -ki,
sf. = Pügrözka.
Przygruby, adi, ; Przy-
grubo, adv. gu bid, grob.
Przygrywac, -warn, -wasz,
-walenQji'a.u.tn.imp.tnit 3Jiu^
fif begleiten, ottompagnieren.
Przygryzac, zhid, -zasz,
-zalem, va. imper/.\ Przy-
gryzö, -ze, -ziesz, -ziem, va.
per/, jubeifeen, bajroifc^en bei=
Ben, benagen; piiem wode
-zajac cblebem id^ trän! 2ßaf=
fec unb taute bajroifi^en iBrot ;
— wargi ze zlosci au5
3orn bie Sippen gerbei^en;
-zl wargi, by sie nie smiac er
bif! ficf) auf bie Sippen, um
nic^t lochen gu muffen; —
komu flid^eln.
Przygryzliwy, adi. ; Przy-
gryzliwie, adv. beifienb, fti-
c^elnb.
Przygrzac, -rzeje, -rzalem,
va. perf. ; Przygrzewac,
-warn, -wasz, -waiem, va.
imperf. roärmen, ein roenig
aufroärmen.
Przygrzebaö, -bie, -biesz,
-balem, va. per/, bajufc^ar»
ren, gufammenfc^arren.
Przygwizdywad, -duje,
-waieo), vn. imper/. oor
ficf) l)inpfeifen.
Przygwozdziö, -zdze,
•zdzisz, -zdzilem, va, per/,
feft annageln, feftnagetn.
Przyhaczaö, -czam, -czasz,
-czalein, va. imper/.'., Przy-
haczyc, -cze, -czysz, -czyJem,
va. per/, anboten.
Przyimek, -roka, ^;;. -mki,
sm. UVotiDOtt n., '4iräpofi=
tion /.
Przyjaciel, -a, pl. -e, sm.
jjreunb m.; — szmk Äunft=
freunb; — ludzkosci 2JJen=
fc^enfreunb; -u! (lieber)
greunb! (alä Slnrebe); -u,
pokaÄ mi droge greunb, geige
mir ben SBeg; w potrzebie
pozaac -a tn ber 3lot ertennt
man ben realeren gteunb,
Przyjacielski, adi. freunb-
fctiaftlic^, gugetan; po -sku
freunbfcbaftlic^.
Przyjacielskosc, -sei,
sing, tant. sf greunbf(^aft=
Iid)!eit /.
Przyjacielstwo, -wa, sing,
tant. sn. %Teun'0'\<i)ait f.
Przyjaciölka, -ki, j^^- -ki,
sf. greunbin /.
Przyjadac, -dam, -dasz,
-daiem, va. imperf, ; Przy-
jesc, -jera, -jesz, -jadiem,
va. perf. gubeifien, baju effen.
Przyjazd, -u, pl. -y, sm.
ainfunft /., ainfommen «.;
— pociagu 2lntunft beö 3"=
geö; — spözaiony cerfpätete
Slnhmft.
Przyjazny, adi.; Przyja-
znie, adv. freunbfc^aftlic^.
Przyjainic sig, -nie, -nisz,
-nilem, vr. fic^ befreunben,
gum greunbe machen.
Przyjazn, -zni, pl, -znie,
sf. greunbfc^aft /'.
Przyjac, -jme, -jmiesz,
-jatem, va. perf.: Przyj-
mowac, Przyjmywac, -muje,
-waJem, va. imperf emp-=
fangen, annehmen, nehmen ;
— chrzest bie Saufe emp-
fangen; -jeta gosci w sa-
lonie fie empfing bie ©äfte
im ©aton; nie od niego nie
Przyj^drze
140
Przyköp
-jme, id^ raerbe von i^m nic^tg
annel^mcn; jak -jat te wia-
domosö? joie ^at er biefe 9]ac^ä
ric^t aufgenommen? -jalem
äzis dwie sJugi ic^ ^abe Ijeute
graei ®ien[tboten auf(^enom=
men; — sie3Burjel fci)Iagen;
in ©ebrau^, in Slufnal^me
tommen; ten kwiat sie na
tym gruncie nie przyjmie
biefe S3(ume rctrb in biefem
33oben feine SBurjeln fci^Ia=
gen ; ten zwyczaj -ja! sie biefe
(Sitte ift in Slufna^m'e ge=
fommen.
Przyj|.drze, -iza, pl. -rza,
sn. (Epididymis) S'leben^obe/.
Przyjechac, -jade, -je-
dziesz, -chatem, vn. perf.;
Przyjezdzad, -dzam, -dzasz,
-dzalem, v7i. imperf. fommen,
anfommen (ju äüagen, ju
?ßferbe) ; kiedy -dza twoj brat
roann fommt bein Sruber an;
przyjedz raz do nas fomme
einmal gu un§.
Przyjemka, -ki, pl. -ki,
sf. ytebeuöotbe /.
Przyjemnik, -a, pl. -i, sm.
Siejipient m., 2)eftiIIteroor=
löge /.
Przyjemnosc, -sei, pl. -sei,
sf. SMnnefjmüc^feit f., 3Ser=
gnügen n.
Przyjemny, adi. ; Przy-
jemnie, adv. ancjeneljm.
Przyjesc, fie^e: Przyjadac.
Przyjezdny, adi. burcl^=
reüenö.
Przyj§cie, -cia, pl. -cia,
sn. ijluf nat)me /., ßmpfang 7n.,
Übetnal^me /. ; znalezc dobre
— eine gute Slufna^me finben;
u ministra bylo dzis wielkie
-cie beim üJinifter mar Ijeute
grofecr (Smpfang.
Przyjrzec, ftel^e: Pizy-
gladac.
Przyjscie, -cia, smg. tant.
sn. Äommen n.
Przyjsc, fie^e: Przyeho-
dzic.
Przykadek, -dka, pl. -dki,
fleinec 33otticf).
Przykaraß, -rze, -rzesz,
-ralem, ca. perf. ein roenig
befirafen, miibe jüc^tigen.
Przykaz, -u, pl. -y, sm.
ftrenger Jöefe^l.
Przykazanie, -nia, pl. -nia,
sti. ©ebot «., 33efe|l ?«.;
dziesiecioro -zan bie jel^n &('
böte ©otlcä.
Przykazywac, -zuje, -wa-
iem, va. imperf.\ Przyka-
zac, -ze, -zesz, -zaiem, va.
perf. anbefehlen, gebieten.
Przykazny, adi. anemp=
fot)[en unb oerbürgt.
Przyk^sek, -ska, pl. -ski,
sm. = Przekaska.
Przykasic, -sze, -sisz, -si-
lem, va. "perf. jübcifien, ein
roenig abbeizen.
Przykatek, -tka, pl. -tki,
sm. ©citeniriinfel m.
Przykipiec, -pie, -pisz, -pi-
iem, vn. perf. ein roenig
überlaufen.
Przykisn^c, -ne, -niesz,
-naiem, vn, perf. jäuerlic^
roerben.
Przyklask, -u, pl, -i, sm,
Seifaa m., S3etfaCgftatf^en n.
Przyklaskiwac, -knje,
-walem, va. imperf.\ Przy-
klasuac, -ne, -niesz, -nalem,
va. perf. Seifall fiatfd^en, ju»
ftimmen.
Przyklaskiwanie, -nia,
Przyklasnigcie, -cia, pl. -cia,
sn. ^eifaüflutfc^en n.
Przyklejaö, -jam, -jasz,
-jalem, va. imperf.\ Przy-
kleid, -je, -isz, -item, va.
perf. anheben, anleimen.
Przyklejanie, Przykleje-
nie, -nia, sn. Slnfleben ?i.,
2ln(cimen n.
Przyklepac, -pie, -piesz,
-palem, va. perf, ju|ämmern,
juflopfen.
Przyklgk, -u, sm, (Stypo-
scys) ©ärling m,
Przyklgkac, -kam, -kasz,
-kaiem, vn. imperf,; Przy-
klgkn^d, -ne, -niesz, -ualem,
vn. perf. niebetfnien, fid) auf
ein 5?nte niebettaffen.
Przyklad, -u, pl, -y, sm.
1) 33ei|piel n. ; isc za czyims
-dem jmnbä 33cifpiel fol-
gen; dae dobry — ein
guteä 23eifpiel geben ; niech
ci to poslu^y jako odstra-
szajacy — baS foü bir alä
abfc^redenbeä Seifpief bienen;
na — (n, p.) jum SBeifpiel
(3. 33.); i) 2lnfc^Iag m. (eineä
geuergeroel^reä); 3) ©e^l^am-
mer m,
Przykladacz, -cza, pl. -cze,
sm. @e^[)ammet m.
Przykladac, -dam, -dasz,
-daiem, va. imperf.] Przy-
lozyc, -ze, -4ysz, -zylem, va.
perf. anlegen, auflegen, bei»
legen, ^ingulegen ; — dziecko
do piersi baä Äinb an bie
öruft legen; -dac plaster
ein ^flafter auflegen; —
drzewa do ognia ^olj jum
geuer julegen; — pieczec
baä ©iegel anlegen, auj=
brüdfen ; — sie vr. do czego
ju etro. beitragen, Slnteil an
etro. nehmen, fic^ mit (Sifer
beteiligen, ficö einer ©ad^e be=
flei^en, befleißigen; — sie wy-
iacznie do nauk fic^ cinjig
unb allein ben SBiffenfd^aften
raibmen.
Przykladanie, Przylo-
zenie, -nia, sing. tant. sn,
Zulegen n., Seilegen n., Stuf«
legen n. ; — sie ®ifer m.,
glei^ m.
Przykladek, -dka, pl. -dki,
sm.\ Przykladka, -ki, pl.
-ki, sf. 1) Zulage /., ^^\x=
wage /.; 2) Äompreffe/., lei-
neneä Säppd^en.
Przykiadnik, -a, pl. -i,
sm, 3uleginftrument n,, ^yxU^"
jeug n,
Przykladnosö, -sei, sing,
tant. sf. 3«u[terl)aftigfeit /.
Przykladny, adi.; Przy-
kladnie, adv. mufter^aft,
esemplarifc^.
Przyklania6, -niam, -niasz,
-nialem, va. imperf.; Przy-
klonid, -nie, -nisz, -nilem,
va. perf. hinneigen; gtowe
— feinen Sopf l^inneigen.
Przyklonny, adi. geneigt.
Przyklusowac, -suje, -wa-
Jeni, vn. perf, ^erantraben.
Przykoiö, -je, -isz, -item,
va. perf. ein roenig befänf»
tigen.
Przykolatad sig, -tarn,
-tasz, -tatem, vr. fid^ mit
SRül^e burc^arbeiten, unter
2JJü^en unb Slnftrengungen
roo^in gelangen.
Przykomorek, rkajp?. -rki,
sm. 3Jebenjollomt n.
Przykop, -u, pl, -y, sm.
Przykopac
141
Przykupiö
SaufgraBen w., ©raben w.,
%xan<i)ee f.
Przykopac, -pie, -piesz,
-paiem, va. per f.', Przyko-
pywac, -puje, -walem, va.
imperf. bttjugraben; un<er=
graben.
Przykopcialy, adi. mit
3tufe gefc^roärjt.
Przykopcic, -ce, -cisz, -ci-
lem, vn.perf, mit )avL^ jc^iöcr»
5en, anrujjen.
Przykopciec, -cieje, -cia-
lem, t;n. perf. rufiig roerben.
Przykopcony, afZi. ange=
rufet.
Przykopowy, af7«. Sauf=
graben=.
Przykopycie, -cia, pl. -cia.
sn. öacf enftücf n., gerf entebcr m.
Przykoronek, -nka, pZ.
-nki, sm. Stebenblumetifronc/.
Przykorzenic, -nie, -nisz,
-nitem, va. perf. rcürjen, mit
©eroütj ttnmad^en.
Przykosic, -sze, -sisz, -si-
lem, va. perf. ein raenig ab=
mäöen.
Przykostek,-stka,pZ.-stki,
sm.\ Przykostnia, -ni, -nie,
sf. ; Przyko^cie, -scia, sing,
tant. sn. i?noc^ent)aut/., Siein»
^aut /.
Przykostny, adi. am Äno«
d^en befinölic^.
Przykowac, Przykuc,
-kuje, -kulem, va. perf.;
Przykowywac, Przykuwac,
-warn, -walem, va. imi^erf.
anfd)mieben, feffeln.
Przykowanie, -nia ; Przy-
kucie, -cia, sn. Slnfc^mieben
n., geffelung f.
Przykowany, Przykuty,
adi. angefc^miebet; siedzial
jak -ty er |a^ roie angenagelt;
-ty do toza bolesci an baö
Äranfenlager gefeffelt.
Przykradac, -dam, -dasz,
-dalem, va. imperf.; Przy-
krasö, -dne, -dniesz, -dlem,
va. perf. mel^r bajuftel^len ;
— sie vr. ficö ^eronfd^teic^cn.
Przykrajac, -jam, -jasz,
-jaiem, va. imperf.; Przy-
krawac, -wam, -wasz, -wa-
Jem, va. imperf.; Przykroic,
-je, -isz, -ilem, va. perf. 5U=
fc^nciben.
Przykraszac, -szam, -szasz.
-szaiem, va. imperf.; Przy-
krasic, -sze, -sisz, -si'Tem,
va. perf; 1) befd^önigen ;
2) etroaö 5ett baju geben.
Przykrawacz, -a, pl.
-e, sm. 1) ^ufc^neiber m.;
2) 53rettmeiftec m.
Przykrgcac, -cam, -casz,
-calem, va. imperf.; Przy-
krgcic, -ce, -cisz, -cii'em, va.
perf. gubrefjen, bre^enb äu=
fammen Uelzen.
Przykrgcanie, Przykrf-
cenie, -nia, sn. 3ubre^en n.
Przykrgpowac, -puje, -wa-
lem, va. perf. fe[t jufammen=
Hemmen, an etroaä anfd)nüren.
Przykrojenie, -nia, sn.
^ufc^neiben n.
Przykrostka, -ki, pl. -ki,
sf. fleine Unanne^mlic^feit.
Przykrosc, -äei, pl. -sei,
sf. Unanne^mlictifeit /., $8er=
brie^Uc^feit /., 3Bibern)ärtig=
feit /., 5öefcf)roernd)feit/., Sßer«
bru^ m.; wiele musze zno-
sic -sei ic^ mu^ oiele Ünan=
neljmli^teiten ertraflcn; nie
chce mu zrobic tej -sei ic^
roiU eä il^m nic^t antun ; z -äcia
musze skonstatowac mit 3Ser=
bru|! ((eiber) mufe ic^ feft=
[teilen; zrobiles mi wielka —
\iu l^aft mir eine gro^e Unan»
nebmtic^feit bereitet.
Przykrocenie, -nia, sn.
SSerfürjen «., ^Jettürsung /.,
©cfimälerung /.
Przykrocic, -ce, -cisz,
-cilem, va. perf. fd^mätern,
üerfürjen, jügeln; — komu
jmnbm ben S)aumen aufei
Sluge fe^en.
Przykrotki, Przykrotszy ,
adi. ju furj.
Przykruszyc, -sze, -szysz,
-szylem, va.pcrf. ^injubriJtfeln.
Przykry, adi.\ Przykro,
adv. 1) läftig, unangenehm,
befc^raerlid^, rcibrig, peinlich,
äuroiber, oerbriefelic^ ; bardzo
mi — , ze ci to musze od-
möwic eä ift mir fe^r pein^
lic^, bafe id^ bir baä abfc^tagen
mu^; w obejseiu jest on
bardzo -kry im SBetfe^r ift
er fe^r unangenel^m; -kry
czlowiek ein roibriger aJJenjd) ;
-kra praca eine luftige Slrbeit;
2) [teil, iä^.
Przykrycie, -cia, pl. -cia,
sn. 2)ecfung /., , Sw^stf^" "•!
Übcrjug ?«., Überrourf »».,
Secfe /.
Przykryc, -je, -jesz,
-lern, va. perf. ; Przykrywac,
-wam, -wasz, -walem, va.
imperf. bedfen, bebedfen, ju=
beden, nerbetfen; — kogo
plaszczem jmnbn mit bem
Slantel jubeden; — dom baä
§auä mit einem Sad^e »er=
feben.
Przykrytosc, -sei, sing,
tant. sf. ; Przykryctwo, -wa,
sing. tant. sn. §eu^elei /.
Przykryty, «f/i. 1) bebecft;
2) oeriteüt, gleiftnerifd).
Przykrywadlo, -dla, pl.
-dla, sn. iüedel m.
Przykrywanie, -nia, sn.
3ubedten n.
Przykrywka, -ki, pl. -ki,
sf. 55erf cl VI. ; 5)ecte /. ; 2)edE=
mantel m.
Przykrzesac, -sze, -szesz,
-salem, va. perf.; Przykrze-
sywac, -suje, -watem, va.
imperf. bel^auen (DiRauersiegel).
Przykrzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. unb vn. imperf.
— komu CO jmnbm etm. ner»
pfeln ; — sobie co an etm.
Überbrufe empfinben; — sie
vr. komu jmbm überbrüffig
roerben; to mi sie jui przy-
krzy, sprzykrzylo ic^ binbeffen
fc^on überbrüffig.
Przykrzykac, -kam, -kasz,
-kalem, va. unb vn, imperf. ;
Przykrzyknac, -ne, -niesz,
-natem, va. unb vn. perf.
SBeifaH fc^reien.
Przykrzywiac, -wiam,
-wiasz, -wialem, va. imperf.;
Przykrzywic, -wie, -wisz,
-wilem, va. perf. ^inbeugen,
beugen; = Przygiac.
Przyksztalcac, -cam, -casz,
-calem, va. imperf. ; Przy-
ksztalcic, -ce, -cisz, -cilem,
va. perf. nac^ etroaö geftalten,
formen; »erfc^önern.
Przykucie, fiel^e: Przyko-
wanie.
Przykuc, fie^e: Przykowac,
Przykupic, -pie, -pisz, -pi-
lem, va. perf.; Przykupy-
wac, -puje, -walem, va. im-
perf. bajufaufen, ^in3u!aufen.
Przyknpienie
142
Przylbica
Przykupienie, -nia, sing,
tant. sn. ^tnjufaufen n.
Przykupno -na, pl. -na,
SM. Jajugefaufte(e) n.
Przykupny, adi. ba3Uge=
lauft.
Przykurczac, -czam,
-czasz, -czalem, va, imperf. ;
Przykurczyc, -cze, -czysz,
-czyiem, va. perf. oerfürjen.
Przykurza6, -rzam, -rzasz,
-rzaiem, va. imperf. ; Przy-
kurzyc, -rze, -rzysz, -rzylera,
va. perf. beftäuben.
Przykusy, adi. == Przy-
krötki.
Przykuty, üdi. fte^e : Przy-
kowauy.
Przykuwa6, fte^e: Przy-
kowac.
Przykwas, -u, yl. -j, sm.
dim. = Przykwasek, -sku,
pl. -ski, sm. ©äuetUc^fcit /.,
fourer Setgefcömacf.
Przykwasic, sze, -sisz,
-sitem, x)ä. perf.; Przykwa-
szac, -szam, -szaiem, va. im-
perf. fäuerlid) mad^en, einen
fäuerlicfien Seigefd^mad geben.
Przykwasniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. fäuerlid^ roerbcn.
Przykwasny,arf2.fäuernc^.
Przylaß, -leje, -latem, va.
perf. ; Przylewac, -warn,
-wasz, -walem, va. imperf.
^in;sugie|en, jugie§en.
Przylaszczka, Prze-
laszczka, -ki, pl. -ki, sf.
(Hepatica) ©umpfoiole /,
Seberfraut n., äßalD»eiIc^en n.
Przylatac, -tam, -tasz,
-tafem, vn. imperf.; Przy-
latywac, -tuje, -walem, vn.
imperf. ; Przylecie6, -ce,
-cisz, -cialem, vn. perf. ^er=
beif[iegen, angeflogen fommen;
rafc^, fc^nell, eingft fommen,
l^erbcieilen.
Przyl%dek, -dku, pl. -dki,
sm. iyorgebirae »., Aap n.
Przyl^dnik, -a, pl. -i,
sm. (Eriphia) ©tac^elftirn /.
(©Qttung bet ©ptnnfrebfe)."
Przylq,dowaö, -duje, -wa-
lem, vn. perf. fanben, an=
lanben, anlegen.
Przylecenie, -nia, sing,
tant. sn. öerbeifltegen n.
Przylegaö, -gam, -^asz,
-galem, vn. imperf. ; Przy-
ledz, Przylegnac, -ne, -niesz,
-glem, vn. perf. anliegen, btd^t
anfd)lief(en, anfteben; benad^=
bort fein, angrenzen.
Przyleganie, -nia, sing,
tant. sn. ^ilnliegen n., 2ln=
fc^üeßen w., 2lnUeben n. ; 2lb=
I)äfion f.
Przyleglosc, -sei, pl. -sc?,
sf. 5iibet)üt M., aingrenjen»
be(ö) n.
Przylegly, adi.\ Przyle-
gle, adv. anliegenb, angren=
jenb.
Przylen, -nia,^)?. -nie, sm.
träger üJienfc^.
Przylepiac, -piam, -oiasz,
-pialem, va. imperf.; Przy-
lepi6, -pie, -pisz, -pilem, va.
perf. anfleben.
Przylepianie, Przyle-
pienie, uia, sn. 2lnf[eben n.
Przylepka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) aintlebfei; 2) Slanft m ,
^änftc^en n., atnfc^nitt w.;
3) Soquette /.; 4) (bllblic^)
©d6metd)elfa§e f.
Przylepn^c, -ne, -niesz,
-piem, vn. perf. fteben, bleiben.
Przylepny, adi. üebrig.
Przylew, -u, pl. -y, sm.;
Przylewek, -wku, pl. -wki,
sm. Zugießen n., ^ftac^giefsen n.
Przylewac, fie^e : Przy-
lae.
Przylezc, -leze, -leziesz,
-laztera, vn. pßff.; Przyla-
zic, -iaie, -lazisz, -zilem, vn.
imperf. I^erbeifcied^en, Ijerbei»
gefroren fommen.
Przylezytosc, -sei, sf.
-sei, sf. 2?lrlicgenbf(ä) n., an»
liegenoe ©egenb, ©renj», 3Jacf)=
bar=.
Przylgn^ö, -ne, -niesz,
-natem, vn. perf. — do czego
fic^' an etraaö Rängen, an=
hettn; — do kogo jjmnDm
juaetau fein.
Przylgnia, -gni, pl. -pnie,
sf. — wentyla Sßcnttlft^fläc^e
/., 5?entilfpiegel m.
Przylgnifcie, -cia, sing,
tant. sn. Mibtn n., $än=
gen n.
Przyliczaö, -czam, -ezasz,
-czaiero, va. imperf. ; Przy-
liczyö, -cze, -czysz, -czyfem,
va. perf. bajujä^len, ^tnju»
läf)Un.
Przyliczanie, Przylicze-
nie, -nia, pl. -a, sn. ^inju»
jabten n., ^in^jujä^tung /.
Przyliczny, adi. — zlo-
dziej ein 2)ieb, bei bem mon
geftobleneä ßut üorfinbet.
Przylistek, -tkn, pl, -tki,
sm. (ben Stengel umfaffenbes)
2lfterblatt n.
Przylizac, -ze, -zesz, -za-
iem, va. perf.; Przylizywac, ,
-zuje, -walem, va. imperf.
beleien; — sie vr. fid) Durc^
©peid^etfederei einfc^meic^eln.
Przylot, -u, pl. -y, sm.
2lnf(ug m., |)eranfltegen n.;
ä[ngefiogene(5) n.
Przylotny, adi. I^erbei»
fliegenb, [)erbeifommenb.
Przylutowac, -tuje, -wa-
lem, va.perf.; Przylutowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
perf. anlöten, anfc^rocifeen.
Przylutowanie, -nia, pl.
-nia, sn. 2lnlöten »., 2ln<=
lötung /.
Przylagodzic, -dze, -dzisz,
-dziiem, va. perf. = Przy-
got.owac.
Przylamac, -mie, -miesz,
-malem, va. perf.; Przy-
lamywac, -mnje, -walem, va.
imperf. abbre^en.
Przylamanie, -nia, sing,
tant. sn. 2lbbrec^en n.
Przylanek, -nku, pl. -nki,
sm. fleine ^ufe, Ä(einE)ufe f.]
©tüdfcben n. 2l(fer.
Przylaskawic, -wie, -wi«z,
-vvilem, va. perf. bejäi^men,
fid) geneigt machen.
Przylatad, -tam, -tasz,
-talem, va. perf. anftiden.
Przylawek, -wku, pl. -wki,
sm. 3luö(agetifc^ m.
Przylazic, fie^e: Przy-
lezc.
Przylaczaö, -czam, -czasz,
-czalem, va. imperf. ; Przy-
laczyd, -cze, -czysz, -czylem,
va. perf. anfc^lie^en, beis
tragen, binjufügen; — sie vr.
fic^ anjdine^en, anfjängen,
juaefeHen.
Przyliczanie, Przylacze-
nie, -nia, pl. -nia, sn. 2ln»
f^Iie^en m., §injufügcn n.
Przylbica, -cy, pl. -ce, sf. ;
dim. Przylbiczka, ki, pl.
•ki, sf. 1) ©turm^oubc /., j
Przyloga
143
Przymkiiq,c
(gtirnöaube /., SSifter n. ;
§elmfd^nede/. ; 2) perfteinerte
ßnidE^ornart.
Przyloga, -gi, pl. -gi, sf.
©edel m., airbeitäleiflc /'.
Przylomek, -mku, pl.
-mki, sm. untett abgebrorficneä
©tüd w., Svuc^ftücf 7«.
Przylomny,ad«.ab6rcdöbar.
Przylüzenie, fie^e : Przy-
kJadauie.
Przylozyc, fte^e : Przy-
ktadac.
Przylog, -iogu, pl. -logi,
5»?. ^-örac^acfer m., Srac^fetb «.
Przyluda, -dy, ^;. -dy, s/.
Slnloctung /., i.'ocffpeifc /.,
9iei;! m.; ^Eäufd^ung /.
Przyludny, adi. lodEenb,
retj^enö; täujc^enb.
Przyludzac, -dzam, -dza«z,
-dzalem, va. imperf.; Przy-
tndzic, -dze, dzisz, -dzilem,
va. Tßerf. (lifttg) antocfen,
^erbeilodett, anjiel^en.
Przyludzanie, Przylu-
dzenie, -uia, pl. -nia, sm.
2lnlocfen «., |>etbeiIoden n.
Przymacniac,-niaiD,-niasz,
-nialem, va. imperf. \ Przy-
mocnic, -nie, -aisz, -nilem,
va. per f. befcfttgen.
Przymacnianie, -niania,
sn. Sefeftigen n.
Przymaglowac, -gluje,
-waiem, va. perf. überrollen,
übermangetn.
Przymalowaö, -luje, -wa-
iem, va. perf. bajumaleit.
Przymamic, -mie, -misz,
-mitem, va. perf. ^erbeirod m,
£oufeInb ^erbeiloden.
Przymarzad, -rzam, -rzasz,
-rztem, vn. imperf; Przy-
marzn^c, -ne, -niesz, -nalem,
vn. perf. ein wenig gefrieren,
anfrieren.
Przymarzyc si§, -rze,
-rzysz, -rzylem, vr. perf.
einem träumen, im SCraume
»orfommen.
Przymarzni§cie,-cia,5i«^.
tant. S7i. 2lnfcieren n.
Przymaszerowac, -ruje,
-waleir, vn. perf. l^erbeimar»-
frisieren.
Przymaszerowanie, -nia,
sing. tant. sn. ^erbcimar»
fcbieren n., ^erbeimarfc^ m.
Przymawia<5,-wiam, -wiasz,
-wafem, vn. imperf.', Przy-
möwic, -wie, -wisz, -wilem,
vn. perf. [titeln; — sie vr.
komu eine SCnfpietung roorauf
mad^en, imbm feinen Sßunfc^
ju »erflehen geben, feine 2)ki-
nung fagcn; nieznacznie mu
sie -möwil o obietnice bie
(Sefegen^eit benü^enb eriitnette
er i|n an fein SJerfprec^en ;
-mow mu sie, to ci da beute
eö i|m an unb er wirb eä
bir geben.
Przymawianie, Przymo-
wienie, -nia, sn. ©tic^eln n. ;
Slnbeuten n.
Przymfczyö, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. martern,
foltern; burd^ Sflartern gum
©eftänbniä Urningen.
Przymiar, -u, pl. -y, sm.
SCnpaffen n., 2(nmeffen n. ;
3umeffen n.
Przymiarek, -rku, pl. -rki,
sm. Übermaß n., ^\i%a,bt f.
beim 3JJcffen.
Przymiac, -mne, -mniesz,
-mialem, va. perf. ein roenig
fnüüen, fncten.
Przymierac, -ram, -rasz,
-ralero, vn. imperf. ; Przy-
mrzec, -mre, -mizesz, -mar-
tern, vn. perf. langfam fter=
ben; — z giodu junger Iei=
ben, ber ^ungerönot auäge»
fe^t fein.
Przymierny, adi. Sunbeä».
Przymierzac, -rzam, -rzasz,
-rzaJem, va. imperf. \ Przy-
mierzyc, -rze, -rzysz, -izy-
tem, va. perf anprobieren,
meffen, abmeffen, anpaffen;
-rzyiem nowa suknie id^ ^abe
baä neue Äteib anprobiert;
nie uwieizy, az; -rzy er wirb
e§ nid^t glauben, bi§ er e§
nid^t fü^lt; nie -rzajac ol^ne
anjüglic^ ju jein, ol^ne ju t)er=
gteidien, o^ne auf etroaä ax\.--
^ufpieten, mit (grfaubnig.
Przymierzanie, Przymie-
rzenie, -nia, sn. SCnprobieren
»., Steffen n.
Przymierzchnq,c, -ne,
-niesz, -nafem, vn. perf. tixo.
bunfel roerben, bunfeln.
Przymierze, -rza, pl. -rza,
sn. Sünbniä n., Sunb m.;
SßaffenftiUftanb m.; zawrzec
z kims — ein 33ünbni§ mit
imnbm fd^lie^en; ztamac -rze
baä SJünbniä brechen ober
Oerle^en ; — zaczepno-odporne
%t\xi^= unb ©c^u^bünbniä;
arka -rza ©unbeslnbe f.
Przymierzic, Przymier-
zly, fiet)e: Obmierzic, Ob-
mierzty.
Przymieszaö, -szam, -szasz,
-szalem, va. perf. fiinjumifc^en,
beimifc^en.
Przymieszka, -ki, pl. -ki,
sf. Seimifdjuug/., Segierung/.
Przymiesc, -miete, -mie-
ciesz, -miottem, va. perf. ;
Przymiatac, -tarn, -tasz,
-talem, xa. imperf. f)erbei=
febren.
Przymigac, -gam, -gasz,
-gatem, vn. imperf. \ Przy-
mign%c,-Ee, -niesz, -giem, vn.
perf. burd^ ^ui'ittfen feine
iSinroilligung geben.
Przymilac, -lam, -lasz,
-lalem, va. imperf; Przy-
miliiS, -le, -lisz, -lilem, va.
perf. lieblicher, reijeuber ma=
c^en; — sie vr. fid^ bei imnbm
beliebt mad^en, fi(| angenefim
5U machen futfien, freunblic^
tun.
Przymilanie, Przymile-
nie, -uia, iginfc^meic^cln n.
Przymilczyc, -cze, -ezysz,
-czyiem, vn. imperf. ; Przy-
milkng,c, -ce, -niesz, -natero,
vn. perf. ptö|li(^ fc^roeigen.
Przymitowac, -toje, -wa-
iem, va. perf. aneinanber
legen (baäÄuüppel^olä, rcelc^eä
tin ©eftöre bilben foü).
Przymiot, -u, pl. -y, sm.
1) eigenfc^aft /"., Sefc^affenE)eit
/.; — ognisty geuermal n.\
2) Äreujroutä/., 5^reujfraut n. ;
3) -grip^iliä /.
Przymiotnik, -a, pl. -i,
sm. 1) (gigcnfc^oftgroort n..
Seiraott «. ; 2) glö^traut «.,
fpanifc^c Sreffe.
Przymiotny, Przymioto-
wy, ao^«. ; Przymiotowo, adv.
abjcftiDifc^ ;-towe ziele (Herba
consolidae, sarracinea).
Przymkn^c, -ne, -niesz,
-natem, va. perf.; Przymy-
kac, -kam, -kasz, -kalem, va.
imperf. 1) l^eranrüden, ftc^
nähern; 2) anlehnen, ^atb ju»
machen; leifc, fanft fc^lie^en.
Przymknifcie
144
Przyngtny
Przymkniecie, Przymy-
kanie, -nia, sing. tant. sn.
2lnle^nerx n.
Przymlec, -raiele, -mielesz,
-meWem, va. perf. noc^ ein
loenig basuma^ten.
Przymlocic, -ce, -cisz,
-ciiem, va. ■perf. nod^ ein
roenig öajubrefc^en.
Przymnazac, -zam, -Äasz,
-zaJeni, va. iinperf.; Przy-
mnozyc, -ze, -zysz, -iyJem,
va. perf. oermet)ren.
Przymnozek, -zka, pl. -zki,
sm. Qv.ma^ä m.
Przymocnic, ftef)e: Przy-
macniac.
Przymocnienie, fiel^e:
Przymacnianie.
Przymocowac, -cuje, -wa-
lem, va. perf.; Przymoco-
wywac, -wllje, -walem, va.
iniperf. befeftigen.
Przymoczka, -ki, j)^- -ki,
sf. Äataplaäma /., ern)eic]^en=
ber Umfc^Iag.
Przymoczyc, -cze, -ezysz,
-czyleiD, va. perf. ein rcenig
einroei^en.
Przymorski, adi. am
SJieere, an ber ©ee gelegen.
Przymorze, -rza, pl. -rza,
sn. ©cetüfte/., ajJeeregltranb m.
Przymostek, -stku, pl.
-stki, sm. ©eitenbrücfe /., yte«
benbrücfe /.
Przymowa, -wy, pl. -wy,
6/. a3efpred)ung f- (burci§ 3«"=
betfortnelr).
Przymowca, -cy, pl. -cy,
sm. öpötter w?., @tic^el=
rebner m.
Przymowczy, Przymö-
wny, adi. ftic^etnb.
Przymowic, fiel^e : Przy-
inawiac.
Przymowienie, -nia, pl.
-nia, sn. Slnfpieliing /., ©ti=
djelei /.
Przymowka, -ki, pl. -ki,
sf. 2tnjpielung/.,©tic^e(rebe /'.
Przymroczenie, -u\a.,sing.
tant. Sil. Söetfinfterung /.
Przymroczyc, -cze, -czysz,
-czylem, vn. perf. »etfinftern.
Przymrok, -u, pl. -i, sm. ;
Przymroka, -ki, pl. -ki, 6/,
2)ämmern n., Sommerung /.;
— wieczorna abenblic^eä
2)un!e[, Slbenbbämmerung /.
Przymrozek, -zku, pl.
-zki, sm. tkinev groft, fleiner
DJac^tfroft, SSorfroft m.
Przymrozic, -ie, -zisz,
-ziieni, va. perf. ein roenig
gefrieren machen.
Przymruzac, -iam, -iasz,
-zaiem, va. imperf; Przy-
mruzyc, -ze, -^ysz, -i.yiem,
va. perf. bie Slugen l^alb 5U=
brücten.
Przymruzanie, Przymru-
zenie, -nia, sing. tant. sn.
'öa^ |)a(bjubrücEen ber 2lugen.
Przymrzec, fie^e: Przy-
mierac.
Przymszaly, adi. be=
mooft.
Przymulenie, -nia, sing,
tant. sn. SBefc^lämmen n.
Przymulic, -le, -lisz, -li-
lem, ra. 2}erf. bejci)[ämmen.
Przymurek, -rku, pl. -rki,
sm. eine fleine Jlebenmauer.
Przymurowac, -ruje, -wa-
iem, va. perf. bajumauem,
t)in;\umaucrn.
Przymurowanie, -nia,
sn. ^injumauern n.
PrzyDQurze, -a, pl. -a, sn.
^la| m. an einer SKauer,
aJiauerfufe m.; 3roinger m.
Przymus, -u, sm. Si^^niS
m. ; z -u CO zrobic auä 3TOang
etroaö tun; uiyc -u Si^ang
gebraud^en.
Przymusic, -sze, -sisz,
-sHem, va. perf. ; Przymu-
szac, -szam, -szasz, -szalem,
va. imperf. groingen, nötigen.
Przymnskac, -kam, -kasz,
-kalem, va. perf] Przymu-
skiwac, -kuje, -walem, va.
imperf glatt [treic^en.
Przymuszanie, -nia, sii.
3n)lngen n., SJötigen n.
Przymuszczek, -szczka,^;?.
-szczki, sm. ©peicl)eneder m.
Przymuszczka, -ki, pl.
-ki, sf. ©d^meid^elei /. ; äJer-
fteliung ./'.
Przymyk, -u, pl. -i, sm.
\ Scftlagleijten m.
Przymykac, ficlje: Przym-
kn;ic.
Przymysliwac, -warn, -wa-
lem, vn. ijuperf. über etroaä
nad)bcnten.
I Przymytek, -tku, sing.
tant. sm. SBeilarbeit /., ^Üe»
benarbeit /.
Przynaglaö, -glam, -glä-
sern, va. imperf.] Przyna-
glic, -gle, -giisz, -glilem, va.
perf. befd^leunigen, gur (Sile
antreiben; nötigen.
Przynaglajacy, adi. gur
©ile antreibeno.
Przynaglanie, Przyna-
glenie, -nia, pl. -nia, sn.
^43e((^Ieunigen n., 3(ntreiben n.
jur ®ile, (morali}d)e) D^ötigung
/., 3roang m.
Przynajac, -jme, -jmiesz,
-jaiem, va. perf.\ Przynaj-
mywac, -muje, -walem, va.
imperf. bagu mieten ; in ©ienft
nehmen, aufbingen.
Przynajfcie, -cia; Przy-
najmowanie, -nia, sn. SRieten
w., 2tufbingen n.
Przynajmniej, adv. roe=
nigftenö, jum roenigften.
Przynalegac, -gam, -gasz,
-galem, ca. imperf. — na
ko?o imnbm ftarJ gufeöen.
Przynalezec, -z;e, -Äysz,
-Äalem, vn. perf. gel^örcn,
gebüfjren, gulommen ; guträg=
lieb fein.
Przynaleznosc, Przyna-
lezytosß, -sei, pl. -sei, sj.
1) 3ugef)ör n. ; 2) 3uflänbig=
feit /., 3uge]öörigfeit f.\ 3)
|»eimatßberec^tigung f., §ci=
matörec^t n.
Przynalezny, Przynale-
zyty, adi. ; Przynaleznie,
Przynalezycie, adv. guge=
t)örtg ; guftanbig, ^eimatgbe«
rcdjtigt.
Przynawek,-wka, pZ.-wki,
sm. (Schiff äfuttel /"., Äa^n=
mufd^el /., gemeines ©dE)iffä=»
bort, Segler m.
Przynerka, -ki, pl, -ki,
sf. 3lebenniere /.
Przyngcaö, -cam, -casz,
-calem, va. imperf. \ Przy-
n^cic, -ce, -cisz, -cilem, va.
perf. anlocfcn, föbern, ürren.
Przynfcanie, Przyngce-
; nie, -nia, pl. -nia, sn. 5Hn»
1 lüden n., Sodung /.
I Przyn§ta, -ty, pl. -ty, sf.
\ SodEfpeife /., Äöber w.. gang-
! brocfen m.
Przyn§tny, adi. ; Przyn§-
I tnie, adi. ncrlodenb, reigenb.
I
Przyniesienie
145
Przypi^c
Przyniesienie, Przyno-
szenie, -nia, 2)1. -nia, sn.
|»ertroc!en n.
Przyoiesc, -niosej-niostem,
va. perf. ; Przynosic, -sze,
-sisz, -sWem, va. imperf. I)er=
bei« fieräubrtngen, tplen,
bringen; -nies mi szklanke
wody bringe mir ein ©lal
SBaffer; -niostem krzesto z
drugiego pokoju id^ l^olte auö
bem jroeiten Bii^iner einen
©effel.
Przyniewalac, -lam, -lasz,
-laiem, va. imybrf.\ Przy-
niewolic, -le, -lisz, -lilem,
va. perf. nötigen, »eranlaffen,
(moralifc^) jroingen.
Przyniewalanie, Przy-
niewolenie, -nia, sn. ^n)in=
gen n.
Przynozka, -ki, pl. -ki,
sf. 2Binser=, ©ärtnermeffer n.
Przynuczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf. \ Przynu-
czyc, -cze, -czysz, -czylem,
va. perf. graingen, nötigen.
Przynuka, -ki, fl. -ki, sf.
^roang m , yjötigung /.
Przyobiecac, -cam, -casz,
-calem, va.perf.; Przyobie-
cywac, -cuje, -walem, va.
imperf. üetfprec^en, jufagen.
Przyobierac, -ram, -rasz,
-ralem, va. imperf.; Przy-
obrac, -biore, -bralem, va.
perf. nod^ ^tnjuroä^ten.
Przyoblec, -ke, -klem, va.
perf. ; Przyoblekac, -kam,
-kasz, -kaiem, va. imperf.
überäiei^en, belleiben.
Przyoczki, -kow, plur.
tant. sn. SJtuglein pl., ^unft»
ougen jj)^. (ber 3"lcftc")-
Przyodziad, -dzieje, -dzia-
lem, va. per/.', Przyodzie-
Tvac, -warn, -wasz, -walem,
va. imperf. ongie^en, umfüllen,
anfleiben.
Przyodzienie, -nia, pl.
-nia, sti. ; Przyodziewek,
-wku, pl. -wki, sm. Äteibung
/., Slnjug m.
Przyorac, -ram, -rasz, -ra-
}em, va. perf. ; Przyorywac,
-warn, -wasz, -walem, va.
imperf. cinadern, bepflügcn.
Przyozdabiac, -biam,
-biasz, -biaJem, va. imperf. ;
Przyozdobic, -bie, -bisz, -bi-
Slownik poleko-niemiecki.
^'em, va. perf. Derjteren,
fd^müden, auSfd^mütfen.
Przyozdabianie, Przy-
ozdobienie, -nia, pl. -nia,
sn. SSerjierung /'., 2luäfc§müf=
funq /'., Sd^mucI m.
Przypadac, -dam, -dasz,
-dalem, vn. imperf.; Przy-
pas6, Przypadnac, -ne, -niesz,
-dlem, vn. perf 1) ba^ufaHen;
■di do ziemi et butfte ftd^ an
bie ®cbe ; -dt do niego et
ftütäte ?u il^m f)in, auf i^n
loa; 2) auf etroa§ fallen,
treffen; swieto -pada na nie-
dziele ber geiertag fällt auf
einen ©onntag ; wielkie -padlo
na niego dziedzictwo eine
gro^e ®rbfc^aft fiel i^m ju;
kolej -da na mnie id^ bin
an ber Sleilie; 3) — do czego
ctroa§ entfpred^en, auf etroaä
fallen; -dio mi do gustu eä
entfprad^ meinem ®efcl)madE;
to mi nie -pada do humora
eä fagt meiner Saune ntd^t ^u,
Przypadanie, -nia, pl. -nia,
sn. Verfallen n., ^inju»
fallen n.
Przypadek, -dku, pl. -dki,
sm. ; (lim. Przypadeczek,
•czku, pl. -czki, sm. 1) (^aH m.,
SufaH m., ©reigniä n., .ftafuä
m., Gegebenheit /. ; taki mi
sie — wydarzyl w podroÄy
fo" ein ©reigniä erlebte ic^ auf
biefer Sieife; na wszelki —
auf ade gäHe, auf icben gaU;
-dkiem adv. äufälltg ; to zaleiy
od -dku baä ^ängt ootn ^u^aü.
a^'., coÄ cie tu za szczeäliwy
sprowadza — roaS für ein
glüdlid^erßuftttt fül^rt bid^ l^er;
2) Seugefall m., (gnbung /.,
Äafuä; w czwartym -dku im
»ierten %a.Vii.
Przypadkowa6, -kuje, -wa-
tem, va. perf. belUnieren, ab=
änbern.
Przypadkowanie, -nia, pl.
-nia, s«. Wbänberung/., 58eu=
gung /., ®e!lination /.
Przypadkowy, adi. ; Przy-
padkowo, adv. gufätlig.
Przypadlosc, -sei, pl. -sei,
sf. äufäHigc ©igenfc^aft; !ranf»
^after 3"ftanl>>
Przypalac, -lam, -lasz,
•latem, va. imperf.; Przy-
palid, -le, -lisz, -lilem, va.
perf burd^ljeijen, aufbrennen,
anbrennen, oerbrenncn.
Przypalanie, Przypale-
nie, -nia, sn. 2lnbrennen n.
Przypalenie, -nia, sing,
tant. sn. ; Przypalenizna,
-ny, sing. tant. sf. 93ranb m.
ber ^flanjen.
Przypamigta6, -tarn, -tasz,
-talem, vn. perf. fid^ tnä (Se=
bädötniä jurüdErufen.
Przyparka, -ki, pl. -ki, sf
©rraeic^ungämittel n., ei=
roeid^enber Umfd^lag.
Przyparzenie, -nia, sing,
tant. sn. Sebrü^en n., S^ers
brüllen n.
Przyparzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. bebrüten,
oerbtü^en.
Przypasac, -sam, -salem,
va. perf. ; Przypasywac,
-suje, -waiem, va. imperf.
umgürten; — miecz, szable
ba§ ©d^roert, ben ©äbel um=
gürten.
Przypaska, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©ürtelbanb; 2) ©c^nalle /.
am ®urte.
Przypatrywac sig, -truje,
-walem, vr. imperf.] Przy-
patrzec sig, -trze, -trzysz,
-trzylem, vr. perf. jufe|en,
guf^duen, betrad^ten; pozwo),
niech ci sie -trze la^ mic^ bic^
bctrad^ten; -walem sie zaba-
wie td^ fc^aute bem ©piele ju.
Przypchn^c, -ne, -niesz,
-n^iem, va. perf ; Przypy-
chad, -Cham, -chasz, -chalem,
va. imperf. ^erbeifto^en, ^crs
beifc^ieben, ^erbeibrängen.
Przypelzac, -zam, -zatem,
vn. imperf. ; Przypelzn§6,
-ne, -niesz, -n^iem, vn. perf
l^eranfricdt)en.
Przypgdzac, -dzam, -dzasz,
-dzalem, va. impetf.', Przy-
pgdzic, -dze, -dzisz, -dzüem,
va. perf. I^erbeitreiben, ^eran=
treiben ; -pedi krowy do do-
mu treibe bie ßü^e nod6 §aufe.
Przypgdzanie, Przypg-
dzenie, -nia, sn. ^eron»,
§erbeitreiben.
Przypgpie, -pia, sing,
tant. sn. Äennroatje /., Siabel«
roulft m.
Przypi^c, -pne, -pniesz,
-pialem, va. perf.', Przypi-
10
Przypicie
146
Przypodobniac
nad, -nam, -nalem, va. im-
perf. anheften, anfpenbeln, on«
nabeln, an^afteln, anfnöpfen;
-pia6 komu rogi imnbm^örner
auffegen; — kwiatek do ko-
iacha, iehj mu cieplo bylo
unnötigen unb unpaffenben
5ßrunf treiben.
Przypicie, -cia; Przypija-
nie, -nia, pl. -nia, sn. ^utrin-
len n.
Przypiö, -je, -jesz, -Jem,
vn. per/.; Przypijaö, -jam,
-jasz, -jaiem, vn. imperf.
jutrinlen; — do kogo jmbm
jutrinien ; — do kogo, do czego
auf imnb, auf etnj. anfpielen;
— sie vr. ftd^ anfaugen.
Przypiecek, -cka, pl. -cki,
sm. SDJauerbanf /. an einein
Dfen, SRifc^c /. beim Dfen,
ongemauerter ©i| bic|)t am
Dfen.
Przypi ec, -ke, -czesz, -klein ,
va. perf. ; Przypiekac, -kam,
-kasz, -kaJem, va. imperf.
ein roenig rijften; brennen;
überbarfen, überbraten.
Przypieczka, -ki, pl. -ki,
sf. SeituferooCe f.
Przypieczenie, Przypie-
kanie, -nia, sing. tant. sn.
Dtöften «., anbacEen n.
Przypiekle, -kla; Przy-
pieklo, -kla, sinff. tant. sn.
?lebeni)öQe /.
Przypieprzyö, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. jupfeffem.
Przypieraö, -ram, -rasz,
-ralem, vn. unö va. imperf. \
Przyprzeß, -pre, -przesz,
-parJem, vn. unb va. perf.
1) anlef)nen; 2) — kogo
jmnbn in bie Snge treiben,
feft anbtüden; — komu einem
F)art suje^en.
Przypierzchn^ö, -ne,
-niesz, -nalem, vn. perf. mit
etroaä beftreut fein.
Przypierzaö, -rzam, -rzaez,
-rzalem, va. imperf • Przy-
pierzyö, -rze, -rzysz, -rzy-
lem, va. perf. 1) mit ^-ebern
fd^müden; 2) vn. an eliuaö
ftofien, grenzen.
Przypigcie, -cia ; Przypi-
nanie, -nia, sn. 2lnfpenbeln
n., 2lnnabeln n., 2tnfnöpfen n.
Przypigkszaö, -szam,
-szasz, -szalem, va. imperf.;
Przypigkszyc, -sze, -szysz,
-szylem, va. perf. jieren,
auSpu^en, befd^ijnigen.
Przypijac, fiel&e: Przypic.
Przypiliö, -le, -lisz, -litem,
va. perf. in jmnbn brängen ;
eilig fein; -Hlo mu er tiatte
grofee @ile.
Przypilnowaß, -nuje, -wa-
lem, va.perf. fleißig abroarten,
acbtgeben.
Przypilnowanie,-nia, sing,
tant. sn. 2l(f)tgeben n.
Przypilowaö, -luje, -wa-
}em, va. perf. ein raenig ju=
feilen.
Przypina6, fie^e: Przy-
piac.
Przypinanie, -nia, sing,
tant. sn. ^ Przypiecie.
Przypinka, -ki, pl. -ki,
sf. ©efted n.
Przypis, -u, pl. -y, sm.-,
dim. Przypisek, -sku, pl.
-ski, sm. 1) Aneignung /.,
SBibmung /.; 2) ytote f., 2ln=
merf ung /. ; giJad^fcl^rift /.
Przypisaö, -sze, -salem,
va. per/. ; Przypisywaö,
-3uje, -walem, va. imperf. 1)
bajufd^reiben, i^injuic^reiben;
2) jufd^reiben, beimeffen; 3)
roibmen, bebijiieren.
Przypisanie, Przypisy-
wanie, -nia, sn. 1) ^inju»
fc^reiben n. ; 2) Queignen n.,
S^ebijieren w. ; 3nfi9"U"3 /•>
Sebifation /.
Przyplatac, -tarn, -tasz,
-taJem, va. imperf.', Przy-
plesc, -plote, -pleciesz, -plo-
ttem, va. perf. fiinju«, an=
fledbten.
Przyplatanie, -nia, sing,
tant. sn. SDagufled^ten n.
Przypl%tac, -tam, -tasz,
-talem, va. perf. ^injumifc^en;
— sie vr. oon ungefähr ba3u
lommen.
Przypleniö, -nie, -nisz, -ni-
lem, va. perf. t)er mehren.
Przyplesnieö, -nieje, -nia-
ievn, vn. perf. befd^immeln.
Przjrplacac, -cam, -casz,
-calera, va. imperf. \ Przy-
placiö, -ce, -eisz, -ciiem, va.
perf. bajujafilen, h^x^tnx -eil
to zdrowiem er f)at cg mit
feiner ®efunbi)cit gebüfit.
Przypladzac, -dzam
-dzasz, -dzatem, va. imperf,;
Przyplodzic, -dze, -dzisz,
-dziiem, va. perf. cecme^ren,
nocf) me^r etjeugen.
Przyplakac, -cze, -czesz,
-kalem, vn. perf. — czsgo
etn). mit Sffietnen büfien.
Przyplaski, adi. ein rccnig
flacf).
Przyplaszczenie, -nia, pl.
-nia, sn. {^lac^brücfetl n.
Przyplaszczyc, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. flad^' machen,
\Uvi) brüden.
Przyplawiac, -wjam,-wiasz,
-wiatem, va. imperf. \ Przy-
plawic, -wie, -wisz, -witem,
va. perf. l^eranfc^affen (^u 2Baf:
fer), £)cranflöften ; fjeranfd^roem»
men; — }6di do brzegu ben
Äal^n anä Ufer bringen; — sie
vr. l^erangef^iDommen fom=
men.
Przyplodeczek, -czka, pl.
-czki, sm. jjortpflansung^ftaub
m. ber gled^ten, ßeimpuloer
«., ^eimmef)[ n.
Przyplodek, -dku, pl. -dki,
sm. 1) junger ^u^ai^s, junge
3unud)t; 2) natürlicher ©ol^ti.
Przyplodkowy, adi. 3Ser=
I me^runflö=, 2Jiet)r'; grosz -
j ^edgrofcben m.
j Przyplodzenie, -nia, sing,
tant. sn. Söerme^ren n.
Przyplowiec, -wieje, -wia-
Jem, vn. perf. 'ein menig bie
{Jarbe oerlieren, terf^ie^en.
Przyplyn^c, -ne, -niesz,
-narem, vn. perf.\ Przyply-
wac, -warn, -wasz, -walem,
vn. imperf. ]^eranfd)n)immen,
^erpfirömen, tiinjufommen.
Przyplyw, -u, pl. -y, sm.
^injuftrömen «., |)in3ufom=
men «. ; glut/.; — i odplyw
glut unb ®bbe; — pary
©ampfeinftrömung /.
Przypochlebiac, -biam,
-bialem, vn. imperf. \ Pi'zypo-
chlebiö, -bie, -bisz, -bilem,
vn. perf. fcf)mei(^eln ; — sie vr.
ftd) einfc^meic^eln.
Przypodobaö sif, -bam,
-balem, va. perf. — komu
einem ju gefallen fud^en, fic^
beliebt machen.
Przypodobniac, -niam,
-nialem, va. imperf.', Przy-
podobniö, -nie, -nilera, va.
Przypodobnienie
147
Przypuszczaö
affimilieren.
Przypodobnienie, -nia,
sino. tant. sn. Slffimtlierung/.
Przypoic, -je, -isz, -ilem,
va. perf. anfügen, feft anma=
c^en; — sie vr. flc^ anfeilte»
^en.
Przypolnica, -cy, sf. 2Rit=
togSgclpenft «. ; = Poludnica.
Przypoludnica, -cy, sing,
tant. sf. ajiittagsfc^läfc^en «.,
3Kittag§rut)C ./._
Przypoludnik, -a, pl. -i,
sm. 3oct)erbIume /. ; — czer-
wony 3;aufenbfcöön(d^en) n.
Przypominac, -nam, -nasz,
• nalem, va. imperf.\ Przy-
pomn^c, Przypomniec, -ne,
-niesz, -nialem, va. perf. cr=
innecn, in ©rinnerung rufen;
— sobie CO fic^ etro. inä ©e=
bäd^tniä jurüdrufen; -nam go
sobie td^ erinnere mic^ feiner;
-minam sobie dobrze icf) lann
midö ganj gut erinnern.
Przypominanie, -nia, pl.
-nia, sn. (Srinnem w., @rin=
nerung /.
Przypomnienie, -nia, pl.
-nia, sn. ©rinnerung/., 2JJa^=
nung /.
Przypora, -ry, pl. -ry, sf.
©trebepfeiter ni.
Przyporz^dzac, -dzam,
-dzasz, -dzalera, va. itnperf. ;
Przyporzadzic, -dze, -dzisz,
-dziiem, va. perf. f)errid^ten,
Dorberctten, jurit|ten, guberei=
ten.
Przypowiadac, -dam,-dasz,
-datem, va. imperf.\ Przypo-
wiedziec, -wiem, -wiadalem,
va. perf. anlünbigen, onfagen,
anorbnen; — sie do czego fid^
ju ctiD. meiben.
Przypowiastka, -ki, pl.
-ki, sf. 1) ©tttenfprurf) »?.,
«Parabel /. ; 2) 3«ärcf)en n.
Przypowiestny ,a£Zj. fprid^^
njbrttid).
Przypowieszczac, -szczam,
-szczatem, va. imperf.\ Przy-
powieszczyc, -szcze, -szczysz,
-szezytem, va. perf. üur @r=
füttung beä fc^on gefällten Ur=
teils einlaben.
Przypowiesc, -sei, pl. -sd,
sf. ©teii^niärebe/,, ^irabel/.,
®Iei(^niä n.
Przypozew, -zwu,pZ. -zwy,
sm. Siebenjitation /., fernere
SSorlabung.
Przypozwac, -zwe,-zwiesz,
-zwaleru, va. perf.\ Przypo-
zywac, -warn, -wasz, -watem,
va. imperf. mit oerf tagen.
Przypozyczac,-czaLn, -cza-
fem, va. imperf. ; PrzypoÄy-
czy6, -cze, -czysz, -czyJem,
va. perf. t)in;iulei^en.
Przypoznic, -zaie, -zaisz,
-znilem, vn. perf. etroaä fpät
roerben.
Przyprasowac, -snje, -wa-
lem, va. perf. glatt bügeln.
Przyprawa, -wy, pl. -wy,
sf. 1) atnfe^ung /., Stnfügung
/.; 2lnfa^ m.; 2) ^whtxtiiuno,
f., Sutat /., SBürae/.; glöd
jest najlepsza -w^ junger ift
ber befte Äo^; 3) Jierat /.,
Sd)mud m., %\x% m.
Przyprawia6, -wiam,
-wiasz, -wiai^em, va. imperf.]
Przyprawic, -wie, -wisz, -wi-
lem, va.perf 1) anbinben, an=
leimen, onfd)Iagen, anfe^en,
anfügen; — sobie brode fid^
einen falfd^en Sart anfe§en;
rausze Sübie — trzonek do
noÄa id^ m\x'\^ mein SDleffer mit
einem ©tiet tjerfefien; 2) 3U=
beretten, onmad^en, anrid^ten;
kucbarka zie -wila salate bie
Äöd^in ^at ben ©atat fd^tec^t
jubereitet; 3) — o co um etro.
bringen; maJo mnie ta wy-
cieczka o zycie nie -wila biefec
Slusftug f)ätte mtd^ beinahe
um§ Öeben gebrad)t.
Przyprawianie, Przypra-
wienie, -nia, sing. tant. sn.
3ubcreiten «., 3iirid)ten n.
Przyprawnosc, -sei, sing,
tant. sf. 2Bür3ig!eit /., 2Bür=
je f-
Przyprawny, adt. ; Przy-
prawnie, adv. jubereitet, an=
gerict)tet; lünftlid^, falfc^.
Przyprazyö, -ze, -zysz,
-zylem, va. perf. röften.
Przyprowadzac, -dzam,
-dzisz, -dzalem, va. imperf;
Przyprowadziö, -dze, -dzisz,
-dzilem, va. perf. bringen, l^er«
beibringen, ^er=ju=, l^et3U=,[)in=
fütiren; kto cie tu-dziJ? roer
^at bic^ fiergebiad^t ? on mnie
jeszcze do rozpaczy -dzi er
rcirb mid^ nod^ jur Sß.'rjroeif=
lung bringen.
Przyprowadzanie, Przy-
prowadzeuie, -nia, sn. §er=
bringen «., |)erfüf}cen n.
Przyproszenie, -nia, sn.
33eftäubcn n.
Przyproszyö, -sze, -szysz,
-szylem, va. perf. beftauben,
beftreuen, befct)ütten; jui mu
starosc -szyla wlosy f(^on l^at
iöm ba§ 2llter baä ^aar mit
SReif bebedft.
Przyprz^dz, -przege, -prz§-
zesz, -przaglem, va. perf. ;
Przyprz§gac,-gam, -gasz,-ga-
l.^m, va. itnperf. einfpannen,
basufpannen, »orfpannen.
Przyprzg,g, -e?u, pl. -egi,
sm. ^ugefpann n., ^ferb jum
Sufpannen, SSorfpann tn.
Przyprz^sc, -przede, -prze-
dziesz, -przadlem, va, perf.
ba^ufpinnen. [pierac.
Przyprzec, fie^e: Przy-
Przypsn^c, -ne, -niesz,
-naiem, vn. perf. abfallen,
abbred^en.
Przypstrzyc,-8trze, -trzysz,
-strzylera, va. perf. bunt
auefc^mücfen.
Przypudrowac, -druje,
-watem, va. perf. bepubem.
Przypust, -u, pl. -y, sm.
Sutaffen n., Sulaffung /.;
Zutritt m.
Przypustne, -nego, sing,
tant. sn. (Einlaß«, ©intrittä»
gelb n.
Przypustnice, -nie, pl.
Präger pl. unter ben 2)ac^=
fparren ^eroorragenb, um bie
Siraufe breiter ju machen.
Przypuszczac, -czam,
-czasz, -czalem, va. imperf. \
Przypuscic, -szcze, -scisz,
-scitem, va. perf. 1) »orauö»
fegen, anneljmen; -s6my, Äe
fe^en mir oorauö, bafe, nel^men
mir an, ba^; angenommen, ge»
fe^t ben goH, ba|; nie -szczam,
by sie to stac mogio id^ glaube
nic^t,'ba& c§ gefc^e^en !önnte;
-szczat, Äe mu tego nie zro-
bisz, er nal^m an, ba^ bu e§
if)m nic^t antun wirft; 2) gu*
laffen, jugeben; — ogiera do
klaczy ben ^engft ju ber
©tute laffen; 3) — szturm
©türm laufen, ftürmen.
10*
Przypuszczalnosc
148
Przyrzutny
Przypuszczalnosc, -sei,
sing, fallt, sf. ^uläffigteit /.,
ainnef^mbarfeit /.
Przypuszczalny, adi. an=
ne[)mbar; juläffig; möglitf);
benfbac; oermutltc^.
Przypuszczanie, Przy-
puszczenie, -nia, pl. -nia,
sn. SBorausfe^ung /"., ainnal^me
/., 25etmutung f., ^vpot^efe/.
Przypusnica, -cy, pl. -ce,
s/. 2luffc{)übUngwi., Quagenjw.
Przypychac, -cham, -chasz,
-chaiem , va. imperf. ; Przy-
pclin^c, -chne, -ehniesz,
-chnatem, va. perf. ; Przypy-
chac, -cham, -cha?z, -chatem,
va. imperf. f)eranftoften, ^et-
bctftoften.
Przypytac sig, -tarn, -tasz,
-taJem, vr. imperf. ; Przy-
pytywac sig, -tuje, -walem,
vr. perf.; — do kogo, do
czego fid) itnnbm, ftd^ anetroaS
anfc^lte^en; -tal sie do nas
nie wiedziec dlaczego er fd)Io^
fid^ unä an, ©ott roci^ raarum;
skad sie do niego ta choroba
-taia ? roie x\t er ju biefer Bvanh
l^eit gelommen?
Przyrabiac, -biam, -biasz,
-bialem, va. imperf; Przy-
robic, -bie, -bisz, -bilem, va.
perf. baju crraerben, fein SSer=
mögen oernteJiren.
Przyrachowac, -chuje,
-walem, va. per/. bajugä^Ien.
Przyrachowanie, -nia, sn.
Sajured^nen n.
Przyranszy, adi. gar ju
Przyrastac, -tam, -tasz,
-tatem, vn. imperf.', Przyro-
sn^c, -ne, -i^niesz, -slem, vn.
perf. anraac^fen, juraac^fen;
jezyk jest -sniety öie S^S^
ift angeroad^fen.
Przyrastanie, -nia ; Przy-
rosnifcie, -cia, sn. 2lnnjad^-
fen n.
Przyroda, -dy, sing, tant.
sf. Statur f.\ 2lnge6orene(§) n.
Przyrodni, Przyrodny,
adi. 1) angeboren; 2)|)alb=;
— brat >'palbbruber m. \ -na
siostra ^atbfd^roefter /.; 3)
-ne roäliiiy (S(|marolierpftan=
jen pl.
Przyrodnictwo, -wa, sing,
tant. sn. 9?atutforf(^ung /.
Przyrodniczy, adi. SJa«-
tur=, naturroiffenfd^aftlid).
Przyrodnik, -a, pl. -cy,
sm. ^Raturforfc^er m.
Przyrodoznawstwo, -wa,
siyig. tant. sn. ?iat«retlennt=
niä /.
Przyrodzenie, -nia, sing,
tant. sn. ^Jiotur /., angebo=
rene ©igentümlitf)feit, Selc^af»
fen^cit /.
Przyrodzonosc, -sei, sing,
tant. sf. 3latnviü n.
Przyrodzony, adi. ange«
boren, natürlich; -ne prawo
3fJaturred^t «; -na wada an»
geborener gei)ler; -ne nauki
?laturn)iffenfd£)aften pl.
Przyrok, -u, pl. -i, sn.
= Urok. [road^fen.
Przyrosly, adi. ange*
Przyrost, -stu, pl. -sty,
sm. 1) ßuroad^ö m.; 2) 2ln=-
roacöfen «., Slnroud^ö m.
. Przyrostek, -st.ka,^?.-stki,
sm. 1) Sluäroud^ä m., über=
Säfiligeä ©lieb; 2) 2ln|ängfel
n., 2ln[aut m.
Przyrowek, -•wkvt,pl. -wki,
sm. Heiner ©eitengraben.
Przyröd, -rodu, pl. -rody,
sm. natürlid^e ©attung.
Przyröwnac, -nam, -nasz,
-nalem, va. perf; Przyro-
wnywac, -nuje, -walem, va.
imperf. 1) ebnen, gleic^mo»
c^en; 2) oergtetd^en.
Przyrownanie, Przyrö-
wnywanie, -nia, sing. tant.
S7i. 1) a^ergleid^en n. ; 2) (Sb*
nen n.
Przyrnmieniad, -niam,
-niasz, -nialem, va. imperf;
Przyrumienid, -nie, -nisz,
-niiem, va. perf braun rö«
ften, baden, braten.
Przyrwa, -wy, pl. -wy,
sf. SJleerbufen m.
Przyrwac, -rwe, -rwiesz,
-walem, va. perf; Przyry-
waö, -warn, -waiem, va. im-
perf. lurj abreißen ; — czeo^o
abrupfen; — komu zeba
imnbm ben Sa^n abbrechen.
Przyrwanie, Przyrywa-
nie, -nia, sing. tant. sn. "iXh"
biedien n., Slbreifien n.
Przyrynek, -nku, pl. -nki,
sm. 9tebenmor!tpta^ m.
Przyrzq,d, -^du, pl. -ady,
sm. 3Sorrtd^tung/.,Sinrid^tung
/., 2lpparat m., SQJerf n. ; —
gromowy eteftrifc^e Batterie
/. ; — do mierzenia szyb-
kosci ©efd^ircinbigleitSmeffer
m., ©d^nellig!eitgnieffer m.;
— do ciagnienia rur Siö^ren»
jiepanf /. ; — do parzenia
drzewa ^olgbämpfer m.\ —
do poziomowania SRioeHie»
rungäinftrument n.; — Mor-
sego 2)lorfefc|reibapparat m.;
— sygnalowy ©ignatüot»
rid^tung /. ; — wstrzasajacy
S^Üttclroerf n., — zamyka-
jacy 2lbfperrDorrid|tung /.;.
— zasilajacy ©peifeapparat
m.; — zwrotniczy 9Beic^en=
bodE m., SBed^felftänber m.;
-dy fadownicze Saberequifitcn
pl., Sabeutcnftlien pl.
Przyrzg,dzac, -dzam,
-dzasz, -dzalem, va. imperf.;
Przyrz|,dzic, -dze, -dzisz,
-dzilem, va. perf. E)errid&ten,
jurid^ten, oorbereiten.
Przyrza,dzanie, Przyrza-
dzenie, -nia, pl. -nia, sn.
§errid^tung /., SBorbereitung/.
Przyrz^dnik, -a, pl. -i,
sm.; — do smarowania
©djmierbü^fe /.
Przyrzec, -rzeke, -rzeczesz,
-rzekJem, va. perf.; Przyrze-
kac, -kam, -kasz, -kaüem, va.
imperf. oerfpred^en, jufagen,
»erteilen.
Przyrzeczenie, -nia, pl.
-nia, sn. SSerfpred^en «., Su"
faae /'.
Przyrzn^d, -rzne, -rzniesz,
-rznaletn, va. perf. ; Przy-
rzynac, -nam, -nalem, va.
imperf. bid^t ab", befd^neiben,
juic^neiben.
Przyrzucac, -cam, -casz,
-cal'em, va. imperf; Przy-
rzuciö, -ce, -cisz, -cilem, va.
perf. bajurcerfen, J^injurocrfen,
julegen; — sie vr. etroag
umroerfen, fid^ rafd^ mit etroaä
bebedfcn.
Przyrzucanie, Przyrzu-
cenie, -nia, sn. ^uroerfen n.,
anlegen n.
Przyrzut, -u, pl. -y, sm.
.3urt)utf m., Sugabc /.
Przyrzutny, adi. 1) 3U=
fäüig tjinjufommenb; 2) an=
ftedfenb.
Przysada
149
Przyslaö
Przysada, -dy, pl. -dy, */. ;
Przysad, -u, 'pl. -y, sm. 1)
aeimifc^ung /., .^injufügung
/„ Sufa| m.\ 2) Simrei/.,
Slffeftation /.
Przysadczyk, -a, pZ -i, sm.
Sliatenalift m. (älröeiter in
bet ©taäf)ütte).
Przysadek, -dka, pl. -dki,
sm. 3^e6en=, SDedEötatt «.
Przysadka, -ki, pl. -ki, s/.
bie Stelle unter beni ©d^roanj,
roo baä Äreögroeibc^en feine
©ier anfleBt.
Przysadkowaty, adi. 1)
mit aifterblättern nerfe^en;
2) furj unb bid, unterfeßt.
Przysadzac, -dzam, -dzasz,
-dzalem, va. imperf.; Przy-
sadzid, -dze, -dzisz, -dziiem,
va. perf. 1) anlegen, anfe^en;
-dziia dziecko do piersi fie
legte ba§ ftinb an bie Sruft;
— komu pijawke do nosa
jmnbm einen Slutegel an bie
''Sla.\t fe^en ; 2) mef)c baju fe^en,
i)in3utügen; 3) — sie vr. ben
2lnla^ nef)tnen, fic^ anfe^en.
Przysadzanie, Przysa-
dzenie, -uia, s7i. 2tn|e^en n.
Przysadzisty, adv. furj
unb öicf, gebrungen, unterfe^t.
Przysalac, -lam, -laiem,
va. imperf.-., Przysolic, -le,
-lisz, -lilem, va. perf. baju=
faljen, nod) me^r faljen.
Przys^dnik, -a, pl. -nicy,
sm. @ettc^ts5et[i^ec m., 2lf=
jeffor m.
Przys|,dzac, -dzam, -dzasz,
-dzaiem, va. imperf. -.i Przy-
s§,dzic, -dze, -dzisz, -dzitem,
va. perf. jüfpred^en, gerid^t»
lid) juetfennen.
Przys^dzenie, -nia, sn.
3uer!ennung /., erfter 3"=
fc^Icgstermin.
Przyschn%c, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf.\ Przysy-
chac, -Cham, -chasz, -chaiem,
vn. imperf. an ctro. antrocf=
nen, etro. abtrodEnen ; ein roenig
trodnen, gu trocEnen beginnen;
drogi -chaja bie äBege begin-
nen 5U trodnen.
PrzyscMy, adi. angc=
trodnet.
Przysep, -u, pl. -j, sm. 2ln=
jc^utt m.
Przysiaö, -sieje, -sialem,
va.perf. ; Przysiewac, -warn,
-wasz, -walem, va, perf. ba=
neben ^infäen, meFjr bagu jäen.
Przysiadac, -dam, -dasz,
-dai'em, va. unb vn. imperf. ;
Przysig,sc, Przysiedziec,
-siade, -siedziesz, -siadlem,
va. unb vn. perf. 1) [id^ auf
etro. fe^en; — komu suknie
fic^ imnbm nufä Äleib fe^en;
— faldow unabläffig fi^en,
fleißig arbeiten; 2) nieber»
fauetn, nieberbütfen.
Przysi%dz, Przysiggn^c,
•ne, -nieäz, -giem, vn. unb
vn. perf.\ Przysifgac, -gam,
-gasz, -galem, vn. unb va.
imperf. fd^roören, befc^roören,
ben ®ib, ben ©c^rcur leiften;
— na ewangelie auf baä
@DongeIium fd^roören ; —
komu wiernosc jmnbm bie
streue fc^roören; mogübym — ,
i.Q ic^ !önnte fd^roören, baf; . . .
Przysiec, -ke, -czesz, -ktem,
va.perf.; Przysiekac, -kam,
-kasz, -kalem, va. imperf.
noc^ mel^r baju l^aden; noc^
einen |)ieb führen; — szabla
einen ^iad^^ieb (mit bem ©äbel)
fül^ren.
Przysiek, -u, pl. -i, sm.;
Przysieka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
Querast/.; 2)a3anfc /'., ^ac^«.
in bec ©c^eune, Sod^beutel m.
Przysienie, -nia, pl. -nia,
sn. (Atrium) ä5ori)aIIe /.
Przysiewek, -wku, pl.
-wki, sm. ; Przyaiew, -u, pl.
-y, sm. Sei», ^uf aat /., alä So^n
ber Äned^te.
Przysigga, -gi, pl. -gi, sf
©c^rour m., (gib m.; -ge od-
bierac ben (gib abnehmen; -ge
skladad ben ©ib ablegen; -ga
sie do czegos zobowiazac fic^
eiblidE) gu etroaä oerpflic^ten ;
czytac komu rote -gi jmnbm
bie (gibeäformel »orlefen.
Przysifgac, fie^e: Przy-
siadz.
Przysifgly, -ego, pl. -gli,
I. sm. 1) (Sejc^n)orene(t) m. ;
sad -gtych ©efd^roomengeric^t
n.\ 2) Sergfcf)öppe m., S9erggc=
fc^roorene(r) m.\ II. adi. be=
eibet, oereibet, gefc^rooren.
Przysifgoioinca, -cy, pl.
-cy, sm. (giDbrec^er m., (gib»
btüc^ige(c) in.
Przysiggolomny, adi. eib=
btec^ertfc^, eibbcüc^tg.
Przysiggolomstwo, -wa
pl. -wa, sn. (gibeöbruc^ m.
(gibbrud^ m.
Przysi§zny, adi. = Przy
siegiy.
Przysiodlac, -lam, -lasz
-laJem, va. perf. fatteln; —
konia baS ^ferb fatteln
(bilbl. :) unterjod^en.
Przysiolek, -Ika, pl. -Iki
sm. Sßorrocr! n.
Przysionek, -nku, pl. -nki
sm. SJorfaal m., SSot^aQe /.
Przyskakiwac, -kuje, -wa
iem, vn. imperf. -^ Przysko
czyc, -cze, -czysz, -czytem
vn. perf. tierjufpringen, ^er=
anfpringen.
Przyskal, -u, sing. tant.
sm. Slebengeftein n.
Przysk^py, adi. ; Przy-
sk§po, adv. ein roenig fnapp,
Inaufecig.
Przysklepic, -pie, -pisz,
-pilem, va. perf. Überwölben,
bebecEen.
Przyskok, -u, pl. -i, sm.
§erbeiipringen «.,3ufprung w.
Przyskorka, -ki, pl. -ki,
sf. äBiberroärtigfeit /., S8e=
fc^roerlidE)feit /.
Przyskornia, -ni, pl. -nie,
sf. Dberbaut /., (gpibctmiä /.
Przyskorny, adi. Dbec=
l^aut», an bcrDbcrl^aut liaftenb,
epibermifd^.
Przy skr amiac, -miam,
-miasz, -miatem, va. imperf.;
Przyskromic, -mie, .mifem,
va. perf. 1) bänbigen, gäfimen;
2) entf)altfamer mad^en, gurürf»
lialten.
Przyskrzelowy, adi. an
ben Giemen befinbUd).
Przyskrzynic, -nie, -nisz,
-ml&va, va.perf.; Przyskrzy-
nic, -ne, -niesz, -nafem, va.
perf. einflemmen.
Przyskwara, -ry, pl. -ry,
sf.; Przyskwarka, -ki, pl.
-ki, .9/. brüdenbe ^ilje.
Przyskwarny, adi. ; Przy-
skwarnie, adv. btüdenb ^eif|.
Przyskwierac, -ram, -rasz,
-raiem, vn. imperf. — komu
jmnbm gufe^en, jmnbm ben
Äopf roatm machen.
Przyslac, -sl§, -sleBz,
Przysladzac
150
Przystawka
-siatem, va. per f.; przysy-
lac, •l'ara, -lasz, -iai^em, va.
imperf. jufc^idten, jufenben,
I)etfc^icfen ; -lal trzy razy po
mnie breimal l^at er um mic^
gefc^itft.
Przysladzac, -dzatn,
-dzasz, -dzaJeni, va. imperf. \
Przyslodzic, -dze, -dzisz,
-dzitem, va. perf. oerfü^en,
fü^er macfien.
Przyslaniac, -niam, -niasz,
-nialem, va. imperf, \ Przy-
slonic, -nie, -nisz, -niiem, va.
perf. oerbctfen, »erpngen, oer«
füllen, Berfdöletern.
Przyslodki, adi. fü^Iic^,
ein wenig fü§ ; px fü^, ü5erfü§.
Przysloneczny, adi., —
punkt ^Jeri^etium w., ©onnen=
näfie be§ Planeten.
Przyslony, adi. ein wenig
gefallen.
Przyslowie, -wia, pl. -wia,
Sil. ®pticf|iDOtt «., stac sie
-wiem jum ©prid^rcort roerbcn'
Przyslowiowy, adi.; Przy-
slowiowo, adv. jpricfiroörtUc^.
Przyslowny, adi. = Przy-
slowiowy.
Przyslöwek, -wka, pl.
-wki, sm. Umftanbsroort n.,
Slboerbium n.
Przyaluch, -u, sm. 2lug=
lultation /., 2Iusfor[c§ung f.
burc^ §orc^en.
Przyslucliac si§, -charo,
-chasz, -chaleiD, vr. perf.;
Przysluchiwac sif, -chuje,
-wa^^em, vr. imperf. komu,
czemu imbm, einer ©ac^e %\x=
f)ören, jmbn, etro. anhören.
Przysluga, -g-i, pl. -gi, sf.
©efäßigfeit f., Sienftbejeigung
/., 2)ienft m.\ uczynic komu
-ge jmnbm eine OefäHigfeit
erroeifen; wielka mi tem wy-
rzadzil -ge er l^at mir bannt
einen großen Sienft geleiftet.
Przyslugiwac sig, -guje,
-watem, va. imperf.; Przy-
slnzyc sig, -ie, -iysz, -zylem,
vr. perf. — komu jmnbm ge=
fällig fein, 25ienfte erroeifen.
Przysluznosö, -äci, sing,
tant. sf. 3)icnftfertigteit /.,
SienftraiHigteit /.
Przysluiny, adi. ; Przy-
slnznie, adv. bienftferttg,
bienflroiUig.
Przysmaczek, -czku, pl,
-czki; Przysmak, -u, pl. -i,
sm. 1) Scdferbiffen m., 2) söeige^
fc^madt w., Ü^ad^gefc^macf m.
Przysmalac, -lam, -lasz,
-lalem, va. imperf. ; Przy-
smalic, -le, -lisz, -lifem, va.
perf. anbrennen, anfengen.
Przysmazac, -iam, -iasz,
-zalem, va. imperf. ; Pi'zy-
smazyö, -Äe, -iysz, -zyfem,
va. perf. pregeln, fc^moren.
Przysmradzaö, -dzam,
-dzasz, -dzaJem, va. imperf. ;
Przysmrodzic, -dze, -dzisz,
-dzifem, va. perf. fttnfenö
machen.
Przysoliö, fiel^e: Przysalac.
Przyspa, -py, pl. -py, sf.
1) ©egencamm m,.\ 2) ©anb=>
roei^e /.
Przysparzac, -rzam, -rzasz,
-rzal'em, va. imperf.; Przy-
sporzyö, -rze, -rzysz, -rzylem,
va. perf. oermcl^ren, oergrö=
fjcrn ; — komu roboty jmnbm
mel)r 2lrBeit »erfc^offen.
Przyspieszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf.; Przyspie-
szyc, -sze, -fezysz, -szylem,
va. perf. fcefd^Ieunigcn, för=
bern.
Przyspieszanie, Przy-
spieszenie, -nia, pl. -nia,
sn. söefd^teunigen «., a3efc^Ieu=
nigung /'.
Przyspiesznik, -a, pl. -i,
sm. 1) Sreibmuöfel f.; 2)
©dbneUroage /.
Przysposabiac, -biam,
-biasz, -bialem, va. imperf. \
Przysposobid, -bie, -bisz, -bi-
lern, va. perf. 1) juricfiten, ju»
bereiten, öorbereiten; 2) abop=
ticren, an Äinbeä Statt anne^=
men.
Przysposobiciel, -a, pl.
-e, s/M. SlboptioDater m.
Przysposobienie, -nia,
sing. tant. sn. 1) Vorbereitung
f ; 2) aiboption /.
Przysposobiony, adi. oor»
bereitet, t)ergeric^tet.
Przysposobieniec, -üca,
pl. -nee, sm. 3tboptiDfobn m.
Przyssac si§, -ssam,
-ssasz, -ssaüem, vr. perf.
ficö feftfaugen.
Przystac, -dp, -falem, vn.
perf. : Przystawac, -taje,
-walem, vn. imperf. 1) §att
mad^en, ftel^en bleiben; 2) fi^
bf den ; onpaffen, fd^lie^en, an;
liegen; drzwi nie -staja bie
%iXx fdilie^t nid^t gut; deska
nie przystaje ba§ iBrett liegt
nic^t genau an; 3) beitreten,
jutreten, fic^ anfc|itteBen ; —
do wojeka unter bie ©olbaten
ge^en; -stau do nas cerbinbe
bid^ mit unä; — na co in
etroaä einiDiltigen ; 4) paffen,
geüemen, fic^ fcfiidEen; nie-stoi
tak odpowiadac przefoionym
eö fc^idtt fidf) nic^t, ben S5or=
gefegten fo gu antniorten;
dzieciom -stoi milczec, gdy
starsi möwia ben Äinbern
gejiemt eä ju fd^ioeigen, roenn
ältere Seute reben.
Przystan^c, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf. §alt mad^en,
fteöen bleiben.
Przystanek, -nku, pl. -nki,
sm. i)alteftelle /., §alteftation
f., §altepunft ?«., 2lnl^alte=>
punft m.
Przystankowy, adi., —
zawiadowca §alteftellenauf=>
fe^er m.
Przystanie, -nia, sing,
tant. sn. 1) ^Beitritt m.', 2)
©inroilligung /.
Przystan, -ni, pl. -nie, sf.
Sanbungöpla^ m., §afen m.,
?lntanb n., ©c^iffglänbe f.
Przystarczac, -czam,
-czasz, -czalem, va. imperf.;
Przystarczyc, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. »erforgen,
liefern, oerfetien.
Przystarzaly, adi. ältlidö.
Przystaw, -a, pl. -y, sm.
Ministerialis, 23egleiter m.,
2lufjef)er m.
Przystawa, -wy, pl. -wy,
sf. 1) ^-Begleitung /. ; 2) ©tü^e
/., 3lebenpfeiler m., äBanb»
Pfeiler m., aßieberlage /.
Przystawek, -wka, pl.
-wki, sm. Soben-, ©o^lftein
7n. (unter bem ©teingefteüe
beö ^oc^ofens).
Przystawiac, -wiam,
-wiasz, -wiHlem, va. imperf.]
Przystawic, -wie, -wisz,
-witem, va. perf. anfe^en,
^infteüen, ^infe^en.
Przystawka, -ki, pl. -ki,
sf; Przystaweczka, -ki, p?.
Przystawstwo
151
Przyszpeciö
-ki, sf. eine fCelne ©d^üjfet /.;
(gntree «., SSorfpeife /".
Przystawstwo, -wa, pl.
-wa, sn. 1) Stanbort m.,
©tanbquartiern.; 2) aiuffe^er«,
JBcqleitetamt n. ; 3) Lieferung /.
Przyst^pic, -pie, -pisz,
-pilem, vn. petf.; Przystg-
powac, -puje, -walem, vn.
«»tper/.jutreten, beitreten, f|in»
gutreten; — do kogo ju imnbm
treten; — do oltarza, an ben
2ntar treten; — do komunii
jum Slbenbma^I ge^en; — do
jakiegos towarzystwa einer
©efeüfc^aft beitreten; -stapmy
do rzeczy fommen roir jur ©a=
d^e; iehy tylko goraczka nie
-pifa baä iJi«^^'' fott ""t nic^t
bajutreten.
Przystapienie, -nia, siyig.
tant. sn. Seitreten n., S8ei=
tritt tn.
Przysterowac, -ruje, -wa-
Jem, va. perf. ^eran=", |erbei=
fteuern.
Przystgkac, -kam, -kasz,
-katem, vn. perf. ein roenig
feufjen, [lohnen, äd^jen.
Przystgp, -u, pl. -y, sm.
3utritt m., 3ugang m. ; mied
— do kogo 3utritt ju jmnbm
r)aben ; wszyscy maja do niego
— aUe ^aben 3utcitt ju i^m ;
wyspa ta nie ma z tej strony
-u biefe S"icl ift »on bec
©eite nic^t jugänglic^.
Przystgpnosc, -sei, sing,
tant. sf. ^ugänglicbfeit ./.
Przyst§pny, adi.] Przy-
st§pnie, adv. jugängttc^ ;
möRig, nic^t ju ^oc^ im greife.
Przystgpowac, fte^e : Przy-
stapic.
Przystojnosc, -sei, sing,
tant. sf 1) Slnftänbigfeit /.,
©c^icflicfiEeit/., 2Bo^[anftänbig=
feit f, 2(n[tanb m.-, 2) aßo^r»
gel'tatt /.
Przystojny, adi. ; Przy-
stojnie, adv. 1) roo^lgeftaUet,
roo^lgebilbet, oon fc^önem
aSöuc^ö; 2) onftänbig, too^=
anftänbig, fc^idiic^. i
Przystol, -u, pl. -y, sm. '
2iltartt|(^ m.
Przystosowac, -suje,
-watem, va. perf] Przysto-
sowywac, -wuje, -walem, va.
imperf. anpafjen, bequemen.
Przystosowanie, -nia, pl.
-nia, sn. 2lnpaffung /.
Przystrajac, -jam, -jasz,
-jatem, va. imperf. ; Przy-
stroic, -je, -isz, -ilem, va,
perf. oerjieren, [ermüden,
auöpu^en; — sie vr. fic^
fc^mücfen.
Przystrajanie, Przystro-
jenie, -nia, pl. -nia, sn. Sßet=
jierung /., Slusfc^mücfung /.
Przystrzedz, -^e, -zesz,
-gfem, va. perf. ; Przystrze-
gac, -gam, -gasz, -gaiem,
va. imperf. genau beobachten,
galten, achtgeben.
Przystrzydz, -ge, -zesz,
-giem, va. perf.\ Przystrzy-
gac, -gam, -gasz, -galem, va.
imperf. ein roenig abf(^neiben,
[tuöen.
Przystudzac,-dzam,-dzasz,
-dzalera, va. imperf. \ Przy-
studzic, -dze, -dzisz, -dzifem,
va. perf. ein roenig abfüf)[en.
Przyauch, -u, pl. -y, sm. ;
Przysucha, -cby, pl. -chy,
sf. 1) ein Don ber Spedfeite ab«
gefc^nitteneä mageret ©tüd
gteifcb, ^<i.^ man roö i&t;
2) Xrocfenpia^ m.
Przysucie, -cia, sing. tant.
sn. Seftreuen n.
Przysuc, -suje, -sulem, va.
perf. öeftreuen.
Przysunac, -ne, -niesz,
-nalem, va. perf.; Przysu-
wac, -wam, -wasz, -walem,
va. imperf. jui'c^ieben, an=
riicfen, nä^errüden, anjc^ieben.
Przysunigcie, -cia,j)Z. -cia,
sn. äufc^teben n., gurlicfen n.
Przysuszac, -szam, -szasz,
-szaiem, va. imperf.'., Przy-
suszyc, -sze, -szysz, -szylem,
va. perf. ein roentgauftrocfnen,
Irocfen machen.
Przysuwanie, -nia, pl.
-nia, sti. §erf(^ieben n., 3"=
[(Rieben «., S3er[c^iebung /'.
Przysuwnica, -cy, pl. -ce,
sf. ; Przysuwniczka, -ki, pl. \
-ki, sf. 2/tnfc^übling w., ain=
fc^tftgfporren m., Änagge /.
Przyswajaö, -jam, -jasz,
-jaiem, va. imperf.; Przy-
swoic, -je, -isz, -item, va.
perf. fiä) 'aneignen, gu eigen
machen; afüimatifieren; 501^'
men. '
Przyswajalny, adi. an»
cigenbar; afflimatirterbor.
Przyawfdek, -dka, pl. -dki,
sm. ; Przyswgdlina, -ny, pl.
•DJ, sf. 3täuc^erige(ö) n., 2ln=
gebrannt((ä) n., Sranbigfcit/.
Przysw§dzac, -dzam,
-dzasz, -dzafem, va. imperf.;
Przyswfdzic, -dze, -dzisz,
-dzitem, va. perf. anbrennen,
räucherig, brenjtig machen.
Przysychaö, fie^e: Przy-
schnac.
Przysylac, fte^e : Przy-
slac.
Przysypac, -pie, -pisz,
-pafem, va. perf.; Przysy-
pywac, -pnje, -walem, va,
impetf. jufc^ütten, oerfd^ütten.
Przysypisko, -ka, pl. -ka,
sn. älngefc^üttete «., ange=»
fc^roemmteg (grbreid&.
Przyszancowac sig , -cuje,
•walem, vr. perf. in 2auf=
graben anrücEen, fxd) immer
näb'^r angraben.
Przyszarzac, -rzam, -rza-
tem, va. petf. ftarf abnü^en.
Przyszczep, -u, pl. -y, sm, ;
Przyszczepek, -pku, pl. -pki,
sm. Pfropfreis m.; ©c^u^=
fiid m.
Przyszczepiac, -piam,
-piasz, -pialera, va. imperf;
Przyszczepic, -pie, -pisz,
-piiem, va. perf. ju^idfen.
Przyszczepka, -ki, pl.
-ki, sf. ®d)u^flid m.
Przyszczknac, -ne, -niesz,
-knalem, va. perf. na^e am
®nbe abfneipen, abreifien.
Przyszczuwac, -wam,
-wasz, -walem, va. imperf.;
Przyszczwac, -wam, -wa-
lem, va. perf. an^e^en.
Przyszloroczny, adi. Dom
fotrmenben S^^i-
Przyszlosc, -sei, sing,
tant. sf. 3utunft /. ; myslec
0 -sei an bie 3uf"nft benfen;
na — für bie 3"J""ft/ fünf«
tigbin; zapewnic sobie — fi(^
bie 3"^""ft fiebern; w -sei
fünftigbin.
Przyszly, adi. julünftig,
fünftig, fommenb; na -ly rok
tünftigei %^lit; na -ly tydzien
fommenbe 2Boc^e.
Przyszpecic, -ce, -cisz,
-cilem, va. perf. tcrunjlalten.
Przysztukowac
152
Przytrzasn^ö
Przysztukowac, -kaje,
•waiem, va. per/, anftüdeln.
Przysztukowanie, -nia,
pl. -nia, S7i. Slnftücleln n.,
Slnftücfelung f.
Przyszwa, -wy, pl. -wy,
sf. 1) äj'orberteil m. be§ guficö,
gu^rourjfl /. ; 2) ©c^u^o5er=
leber n.
Przyszycie, -cia, sing,
tant. sn. sUnnä^en n.
Przyszyc, -szyje, -szyjesz,
-szyJem, va. per/. ; Przyszy-
wac, -warn, -wasz, -walem, va,
imperf. annäl^en, anheften.
Przyscielac, -lam, -lasz,
-laiem, va. imperf.; Przy-
slac, -slam, -sJaiem, va. p^rf.
bie Settflreue neben etrc. Ijxn-
mad^en, nod^ mel)r bagu betten.
Przyscieuny, adi. an ber
2öanb befinblict).
Przyscignac, -ne, -niesz,
-natem, va. per/, einloten unb
ertappen, erioifc^en.
Przyslubic, -bie, -bisz, -bi-
lem, va. imperf. geloben, gu»
facjen, oerfprec^en.
Przysluzniak, -a, pl. -i,
sm. (Carcinoma epitheliale)
ftebiattigeg 3ieugebi[be auf
ber ©c^leiml^aut.
Przysmiardn^c,-ne, -niesz,
-n^lem, vn. perf. etiD. tanjig,
ftinfenb roerbeu.
Przysmiechn^c sig , -ebne,
-niesz, -nalem, vr. perf. 311=
läd&eln.
Przysmiertny, adi. 3;o=
be§=, beim 3;obe ftc^ ereignenb.
Przysmierzyc, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. ein roenig
besänftigen, fttllen.
Przysmieszny, adi. ; Przy-
smiesznie, adv. (äd^erlic^.
Przysnic sif, -nie, -nisz,
-nilem, vr. perf., — sie komu
im 3:;raume erfc^einen.
Przyspiewac, -wam, -wa-
lem, vn.perf.\ Przyspiewy-
wac, -woje, -walem, vn. im-
perf. baju fingen, mit ®efang
begleiten, cor fti^ j^infingen.
Przyörubowac, -buje, -wa-
lem, va. perf.] Przysmbo-
wywa6, -wuje, -walem, va
imperf. anfc^rauben.
Przyswiadczac, -czam,
-czasz, -czalem, va. imperf. ;
Przyöwiadczyö, -cze, -czysz,
-czylem, va. perf. beifttmmen,
bezeugen, beftätigen.
Przyswiecac, -cam, -casz,
-calem, v)t. imperf. ; Przy-
swiecic, -ce, -cisz, -cilem, va.
perf. 1) Dorleuc^ten, 3U etroas
leuchten; slonce wszystkim -ca
bie ©onne leud^tet aßen; —
przykladem mit bem Seijpiele
Dor(an)[euc^tcn ; 2) p^osp^o=
rcsgieren.
Przytaczac, -czam, -czasz,
-czajem, va. imperf; Przy-
toczyc, -cze, -Czysz, -czylem,
va. perf. 1) f^etbeiroHen, ^er=
beiraäCsen; 2) gitieren, anfü^=
ren; 3) — sie vr. torfein.
Przytaczanie, Przy tocze-
nie, -uia, pl. -uia, sn. 1) §fr»
bciroßen n.\ 2) anführen «.,
f^itieren n. ; Slnfüt)rung /".,
Silat n.
Przytajac, -jam, -jasz, -ja-
tem, va. imperf.; Przytaic,
-je, -isz, -ilem, va. perf. Dcr=
l^eimlic^en; — sie vr. fic^ Der»
fteden, einidE)[eic^cn.
Przytarcie,-cia, sing. tant.
sn. 2lbreiben n.
Przytargac, -gam, -gasz,
-2:alem, va. imperf. ; Przy-
targn^c, -gne, -gniesz, -gna-
lem, va. per}. f)er5eijaufen,
fietbeijctren.
Przytgchn^c, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf. ttro. bump=
fig roerbcn.
Przytgpia, -piam, -piale m,
ca. imperf. ; Przytgpic, -pie,
-pilem, va. perf. abftumpfen,
ftumpf machen.
Przy tgpiec, -pieje, -pialem,
vn. perf. ftumpf roerben.
Przytkac, -kam, -kasz,
-kalem, va. perf; Przyty-
kac, -kam, -kalem, va. im-
perf. anroeben.
Przytkn%c, -ne, -niesz,
-nalem, va. perf.; Przyty-
kac, -kam, -kasz, -kalem, ra.
unb vn. imperf. angrenjen,
an etro. ftofeen, ctro. berüt)ren,
in SBerü^rung bringen; jego
dum -ka do mego fein ^au5
grenzt an meincä an; — komu
flaszke do nosa jmnbm eine
glafctje unter bie Jiafe fe^en.
Przytlec,-tleje, -tlilem, vn.
perf. glimmen.
Przytlaczaö, -czam, -czasz.
-czalem, va. imperf.; Przy-
tloczyc, -cze, -czysz, -czylem,
va. perf. erbrüden, nteberbrüf=
!en, nieberftofien.
Przytluc, -ke, -czesz, -klem,
va. perf. jufommenf^lagen,
quetfc^en.
Przytlumiac, -miam,
-miasz, -mialem, va. imperf.;
Przytlumic, -mie, -misz, -mi-
lem, va. perf. bämpfen, unter=
brüäen, erfticfen.
Przytlumianie, Przytlu-
mienie, -nia, sing. tant. sn.
Dämpfung /., llnterbrüdung/.
Przytoczenie, fte^e : Przy-
taczanie.
Przytocznik, -a, ^^Z. -i,
s?«. 3lufül^rungggei(|en n.
Przytoczyc, fiel)e: Przy-
taczac.
Przytok, -u, sing. tant. s».
2lnld)ie6en n. ber SBagen.
Przytomnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©egenioart /., Se«
finnung /., SBerou^tfein n.;
w mojej -sei in metner ®egen=
wart; — umyslu®eifte§gegen=
roatt /.; stracic — bie Sefin=
nung oerlieren; leÄal trzy dni
bez -äci brei Sage Derblieb er
im Suftanbe ber 8eftnnung§»
toftgteit.
Przytomny, adi. ; Przy-
tomnie, adv. 1) bei Scfinnung,
bei ©innen; 2) geifteägegen=
roärtig; 3) anroefenb, gegen=
roäriig.
Przytorze, -rza, pl.-TZSi,sn.
^Perron m.
Przytracic, -ce, -cisz, -ci-
lem, va. perf, — kant eine
Derlorene Sante machen.
Przytrafiac sif, -fiam,
-fialem, vr. imperf,; Przy-
trafic sig, -fie, -filem, vr.
perf. fid) ereignen, jufto^cn,
ftcö jutragen.
Przytr^cac, -cam, -casz,
-catem, va. imperf; Przy-
trq,ci6, -ce, -cisz, -cilem, va.
perf. ein roenig abfto|en; —
sie fic^ ein roenig ^ineinmi-
fc^en.
Przytrupiec, -pieje, -pia-
lem. vn. perf. erfiatren, eine
^albe Seiche loerben.
Przytrzasnac, -ne, -soiesz,
-snalero, va. perf. mit ®e=
räufd^ jufc^Iagen.
Przytrz^sac
153
Przywiedzenie
Przytrzasac, -sam, -salem,
va. imperf. ; Przytrz^snac,
-ne, -niesz, -naiem, va. perf.
Beftrcuett, ein roenig eric^üt=
tern.
Przytrzec, fiel^e: Przycie-
rac.
Przytrzymac, -mara,-masz,
-matem, va. perf. ; Przytrzy-
mywac, -muje, -wa^em, va.
imperf. an^arten, aufliatten ;
— konia ein ^ferb anhalten ;
— kogjo jmnbn aufj^atten.
Przytrzymanie, Przy-
trzymywanie, -nia, sing,
tant. sn. Sln^alten n., 2lufl^a[s
ten n.
Przytuczony, adi. ein rae=
nia gemäftet.
Przytulac, -lam, -laJem,
va. imperf. \ Przytulic, -le,
-lisz, -lilem, va. per f. an fi^
brüden, j^erjlic^ umarmen; —
sie vr. fid^ an[^mieqen.
Przytulanie, Przytule-
nie, -nia, pl. -nia, sn. Um=
atmung /., SlnfdEimiegen n.
Przytulia, -11, pl. -lie, .<?/.
(GaliuDi) Sabfraut n., ©tetn=,
§onigf(ee m.
Przytulisko, -ka, pl. -ka,
sn. Quftui^täort m., 2lJi)I «.;
SSecforgungäanftalt /., ^ofpitar
n.; — dla starcow ©reiben»
aft)t.
Przytulek, -Iku, pl, -Iki,
sm. 3ufiuc^t /., 3"f^"^i^o'^i
m., 3uf[uc^täftätte f. ; dac ko-
mu — jmnbm eine 3"flu^tä='
ftätte geraäf)cen.
Przytwardy, adi. etroaS
l^art.
Przytwierdzac, -dzam,
-dzasz, -izalem, va. imperf. ^
Przytwierdzic, -dze, -dzisz,
-dzifem, va. perf. 1) befeftigen,
feft anmachen, anheften; 2)
befcäftigen, beftätigen.
Przytwierdzanie, Przy-
twierdzenie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) SBefeftigen n., 2lnmad^en
n.; 2) |)örig!eit /., Seibeigen=
fc^aft /.
Przytwör, -oru,^Z. -or j,sm.
SBor^aUe /. (beä Sempelä).
Przytycie, -cia, sing. tant.
Jöidroerben n.
Przytyc, -tyje, -tyjesz, -ty-
lem, vn. perf. bicfer roerben.
Przytyk, -u, pl. -i, am.:,
Przytyczek, -czku, ^?. -czki,
sm. ©tid^elroort n., ©tic^etei
/., ©eiten^ieb m., 2ln[pielung/.
Przytykac, fie^e: Przy-
tkac, Przytknac,
Przytyskowac, -kuje, -wa-
lem, vn. perf. — komu einem
jufc^en.
Przyabozec, -zeje, -Malern,
vn. perf. ärmer roerben.
Przyuczac, -czam, -czasz,
-czaiem, va. imperf. ; Przy-
uczyö, -cze, -czysz, -czylem,
va. perf. an etroaä geroö^nen,
iivocL§> lehren, ju etroaä on=
Italien.
Przyuczanie, Przyucze-
nie, -nia, pl. -nia, sn. 58e=
letiren n., ©eroö^nen n., 2ln=
Ijalten n.
Przyumierac, -ram, -rasz,
-ratem, va. imperf. \ Przy-
umrzoc, -re, -rzesz, -marlem,
va. perf. butd^ feinen Sob
auf einen fallen laffen.
Przyuzdaö, -dam, -daJem,
va. perf. (ba§ ^ferb) jäumen ;
ein roeuig bänbigen.
Przywabiaö, -biam, -bia-
lem, va. imperf. ; PrzyTvabiö,
-bie, -bisz, -bilem, va. perf,
anloden, berbeiloden.
Przywalac, -lam, -lasz,
-laiem, va. imperf.; Przy-
walic, -le, -lisz, -lilem, va.
perf. auf e'troaö legen, brürfen,
bebeden, juroäljen; -lic otw6r
kamieniem einen Stein auf
bie Öffnung roäfjen.
Przywaliny, -lin, plur.
tant. sf. (über etroaä fjinge*
ftürjte) Saften, Srümmer.
Przywalny, adi. 3BoII=,
beim SßaH befinblic^.
Przywalek, -Iku, pl. -Iki,
sm. Sruftroe^re /.
Przywalkowaö, -kuje,
-walem, va. perf. ein menig
auöroUcn.
Przywar, -u, pl. -y, sm.
Sd^aleneifen n. ; -y nieczystö
ÄnieftöcfUnge p>l., SJarrlinge
pl. -y panownicze 5ßfannen=
ftein m.
Przywara, -ry, pl, -ry, sf.
1) gel)ler m., SDtangel m., ®e«
bred^en «. ; 2) baä ange=
brannte im 2;opfe.
Przywarzaö, -rzam, -rzasz,
-rzalem, va. imperf.'., Przy-
warzyc, -rze, -rzy.sz, -rzylem,
va. perf. ein roenig aufroärmen.
Przywatpiewac, -warn,
-walem, va. imperf. einigen
3roeifel öegen; in einiger 33e=
forqniö fein.
Przywdziac, -dzieje, -dzie-
jesz, -dziaiero, va. perf.;
Przywdziewaö, -warn, -wa-
lem, va. imperf. an3ier)en,
umnetimen, anlegen; — za-
lobe 2;raucr anlegen; -dziej
chustke nimm bir ein %ui) um.
Przywdzigczac, -czam,
-czal'em, va. imperf. ; Przy-
wdzi^czyc, -cze, -czylem, va.
perf. angenei^m ma^en, ein=
labenbcr barftellen.
Przywdzigk, -u, pl. -i, sm.
Siebfojung /.
Przywfdrowac, -druje,
-walem, vn. perf. I^erbeige=
roanbert fommen.
Przywiac, -wieje, -wialem,
va. unD vn. perf. ; Przywie-
waö, -warn, -walem, va. unb
vn. imperf, blafen, roe^en,
juroefien.
Przywianek, -nka, pl,
-nki, sm, 1) SKorgengabe /.;
2) 3iabelgelb n.
Przywi%zac, -ze, zatem,
va, imperf. ; Przywi^zywac,
-zuje, -waJem, va. imperf.
anbinben; — kogo do drzewa
imnbn an einen Saum bin»
ben; — wartosc, znaczenie do
czego einem S)inge SBert, S8e=
beutung beilegen; —sie vr,
fid^ ant)änaen, anfi^lie^en, 3"=
neigung füllen.
Przywi%zanie, Przywia-
zywanie, -nia, sing, tant.
sn. 1) SJinben n., 2inbinben
n., Segen n.; 2) -zanie Sin»
^änglic^teit /.
Przywi%zany,_p_p.unb adi.
jugetan.
Przywidywac sie, -duje,
-walem, vr. impeif.; Przy-
widziec si§, -dze, -dzialem,
vr, perf bünfen, träumen;
-dzialo ci sie tylko bu f)aft
nur geträumt; — sobie fid^
einbilben.
Przywidzenie, -nia, sn,
©utbünfen n., ©inbilbung /.
Przywiedzenie, -nia, sing,
ta7it. sn. herbeiführen «.,
§erbeifcf)affen n.
Przywierac
154
Przywierac, -ram, -rasz,
.raiem, va. imperf.', Przy-
wrzec, -wre, -wrzesz, -war-
lem, va. perf. anlehnen, S"=
machen.
Przywiercic, -ce, -cisz,
■ cilem, va. perf.; - c»/« 1
czego ein 2oc^ in cttcaä bohren
imb botin etroaä be^eftigen.
Przywieszac, -szam, -i^za-
lem, va. imperf.; Przywie-
si6, -sze, -sisz, -silem, va.
perf. bei etroaä fjängen.
Przywiesc, -wiode, -wie-
dziesz, -wiodlem, va. perf;
Przywodzi6, -dze, -dzisz,
-dzHem, va. imperf. I^erbci=
führen, ^erbeifc^affen, bringen,
beibringen, beroegen, ^eran=
sielten ; kogo do rozpaczy lemo
}Ut Sßerjroeiflung bringen.
Przywiez, -zi, p^. -zie, sf.
©ttidE m. jum 3InDinben.
Przywiezc, -wioze, -ziesz,
-wiozrem, va. perf; Przy-
woziö, -±e, -7192, -z.ilem, va.
imperf (}U 3ßagen, }U ©c^iff)
berbeibringen.
Przywifdn%6, -ne, -niesz,
-dlem, vn. perf üerraelfen,
ein roenig roell roerben.
Przywijaö, -jam, -ialem
va. imperf ; Przywin^c,
-ne, -niesz, -nalem, va. perf
am, ouf=, umrcideln, =binben
Przywilej, -u, pl. -e, sm
^ßrioilegium n., SJotrec^t n.,
Slu^natimere^t n.
Przywion%c, fief)e: Przy-
wiac.
Przywitaö, -tarn, -tasz,
-taiem, va. perf. beroittfornm»
(n)en, begrü'pen; — sie vr.
grüben, feinen ©rufe entbieten.
Przywitanie, -m&,pl.-n\a,
sn. SJeroiafommnung /, 33e=
grüfeung /., (Smpfang m.
Przywlec, -loke, -leczesz,
-loklem, -16k}, va. perf.;
Przywlekaö, -kam, -klem,
va. imperf. 1) ^erbeifc^leppen,
I)eranfc^teppen; 2) überjte^en,
bebeden; 3) unteradern.
Przywlaszczac, -czam
-czasz, -czalem, va. perf.;
Przywlaszczyö, -szcze,
-Bzczysz, -szczylem, va. perf.
jueignen, aneignen, ficf) bet=
meffen.
Przywlaszczame, Frzy
wlaszczenie, -nia, sn. Sin»
eignung /., Seimeffung /.
'Przywodzenie, -n>a, pl.
-nia, sn. 2lnfüf|ren n., 2ln=
fübtung /., 3itat «.
Przywodzic, ftcf)e: Przy-
wiesd. I
Przywolac, -tarn, -fasz,
-l«lem, M. i^er/.; Przywo-
lywac, -luje, -walem, va.\
imperf. l^er beirufen, timäu» ,
rufen; oorlaben. !
Przywozic, fie^e : Przy-
wiezc.
Przywod, -wodu, pl. -wo-
dy, stn. »eroecigrunb m., 2ln=
trieb m.; ^ü^rung/.*, Streit»
jug m.
Przywodca, cy, pL -cy,
sm. alnfüfirer m. ; 3iäDelä=
fül^rer w. ,
Przywodka, -ki, pl. -ki, 1
.<?/. 1) eine önfeUenart; 2),
-e lapac baä glo^ bei einer
Untiefe ant)alten. . j
Przywoj, -woju, pl -woje, 1
sm. Sürpfoften m., 2;ürpf ofte/.
Przywoz, -wozu, pl. -wozy,
sm. Bufufir/.; einfuf)C /.
Przywracac, -cam, -calem, 1
va. imperf.; Przywrocic,
-ce, -cisz, -cilem, va. perf.
roiebcrfierfteaen, jurücfgeben ;
CO do dawnego stanu
rzeczy etroaä in feinen «o=
rigen ©tanb öerfe^en; — ko-
mu zdrowle imnbm feine ©e=
funb^eit roiebergeben ; — J^»-
mu tron imnbn auf ben S^ron
roiebereinfe^en.
Przywracanie, Przywro-
cenie, -nia, sn. aüieberl)er«^
fteUung /. . • ^ 1
Przywrotny, adi. iDicber-
I)erfteUbar, xurü(tfer)renb. ,
Przywrot, -wrotu ; Przy- \
wrotnik, -a, sm. ©inau m.,
jfrauenmantel m., Soroen»
fufe m. [wierad.
Przywrzec, fie^e: Przy-
Przywykac, -kam, -kalem,
vn. imperf.; Przywykn%c,
-ne, -niesz, -klem, vn. perf.
fi4 an etroaS geraö^nen, ge-
roöbnt roerben.
Przywyklosc, -6ci, sing,
tant. sf. t^eroo^nljeit ;'.
Przywzi^c, -wezme,
-wzi^lem, va. perf. noc^ bajU'
nehmen.
Przyzuwac
Przyzawieszac, -szam,
-szalem, va. imperf.; Przy-
zawiesic, -sze, -siiem, va.
perf. rocf) baju aufhängen.
Przyzbierac, -ram, -ralem,
va. imperf.; Przybrac, -biore,
-bralem, va. perf. noc^ t)vn=
jufammeln; ^tnsune^men, ^er=
beijief)en.
I Przyzbrajac, -jalem, -jam,
\va. imperf; Przyzbroic,
I -je, -item, va. perf. auö-
; ruften, bewaffnen.
Przyzielenic, -nie, -nisz,
-nitem, va.perf.^xViV. färben,
I ein roenig grün ma^en.
i Przyziemek, -mka, pl.
1 -mki, sm. 2Balblaubt)ogel m.
Przyziemny, adi. an ber
®rbe befinbUc^.
Przyzieraö, -ram, -rasz,
-ralem, va. imperf., — czego
etroaä beobachten, beact)ten-,
_ sie vr. etwaS betrachten,
einer öadje jufeljen. _
Przyzimny, adi. cm n)e=
nig falt.
Przyziomek, -mku, pi.
I -mki, sm. ©runbmauec /.,
lUnterfaft m.
1 Przyznaß, -znam, -znasz,
1 -znalem, va. perf; Przyzria-
I wac, -znaje, -walem, va. im-
\pe,f. 5uerfennen, jufprec^en,
' äugeftet)en,3ugeben; -Jf^^.ef «^j
1 obrazil ic^ gefte^e, bafe ic^ bic^
beteibigt t)abe; — komu pierw-
sza nagrode imnbm ben erften
5Brei§ juerlennen; nawet me-
przyiaciel musi przyznac,
L ... fogar ber ^emb
mufe s"seö«"' .^"^«/r- ;,;
wäzyscy mu to -jq aue fagen
eä if}m nac^; — sie vr. ge=
ftefien; — sie do czego fiq
ju etroaä betennen; nikt sie
do tego dziecka nie chce —
i niemanb roiU fic^ ju bicfem
l Äinbe belennen : — sie do
kradziezy ben 3)iebfta[)l ge=
[teben.
Przyznanie, Przyznawa-
nie, -iiia, sn. 3tner!ennen «.,
I gugeftc^en n.
Przyzostaö, -tane.-taniesz,
l-tatem, vn. perf DOrfte^en
(com Jsagb^unbe).
Przyzuwad, -warn, -wa-
lem, va. imperf.; Przyzuö,
Przyzwac
155
Pstroci(z)na
-zuje, -zutem, va. perf. anste-
hen '(S^ui^e).
Przyzwac, -zwe, -zwafem,
va. perf. ; Przyzywa6, -warn,
-walem, va, imperf. ju fic^
rufen, berufen, ju [tc^ be=
fd^eiben.
Przyzwalac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Przyzwolic,
-le, -lisz, -lilem, va. perf.
einrotHigen, erlauben, einräu-
men, 3ugeftel^en, fid^ etro. ge=
fallen laffen; zdanie -zwolone
ßinräumunciäfa^ m.
Przyzwalanie, Przyzwo-
lenie, -nia,^^. -nia, sn. ©in»
lüiEiqung /., Srtaubniä /.
Przyzwanie, -nia, pl. -nia,
sn. iberufung /'.
Przyzwoitosö, -sei, sing,
taut. sf. 3lnftanli m., ttnftän-
bicifeit/., 2ßof)Ianftänbigteit /.
Przyzwoity, adi. ; Przy-
zwoicie, adi. anftänbig, ge=
5üf)renb, angemeffen, ent=
fprec^enb.
Przyzwolenie, Przyzwo-
lic, fte^e: Przyzwalac, Przy-
zwalanie.
Przyzwyczaic, -je, -ilem,
va. perf. ; Przyzwyczajac,
-jam, -jalem, va. imperf. a,t»
roö^nen, angeroö^nen; — sie
vr. fic^ getDö^nen.
Przyzwyczajenie, -nia,
yl. -nia, sn. ©eroofin^ett /.,
Stngeraö^nung f.
Przyzywac, fie^e : Przy-
zwac.
Przyzarliwy, adi. ju eifrig.
Przyzac, -ine, -Analem, va.
perf. ; Przyzynaö, -nam, -na-
lem, va. imperf. lurj aB=
mälzen.
Przyzegiwa<5, -guje, -wa-
lem, va. imperf. brennen,
ä§en, fautcrifieren.
Przy^olkn^c, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf. nergilben,
ctroaä gelblich roerbcn.
Przyzuchwowy, adi. am
Dberfiefer befinbltc^.
Psalm, -u, pl. -y, sm.
^falm m.
Psalmista, -sty, pl. -sei,
sm. ^fatmenbic^ter m., %\a.U
mift m.
Psalmowy, adi. ^ßfatmen-,
ißfalm».
Psalterysta, Psalterzy-
sta, -sty, pl. -sei, sm. ^faltet»
fänger m.
Psalterz, -a, pl. -o, sm.\
Psalterzyk, -a, pl. -i, sm.
^falter m., ^falmenbuc^ n.
Psammit, -u, sm. Äo^len»
fanbftein m.
Pseudouim, -u, pl. -y, sm.
^feubon^m n.
Psi, adi. §unbe=, §unb§=,
l^ünbiftf); sluchac psiej sköry
ber 2;romme[ folgen; to jest
twoja psia powinnosc baä
ift beine ^unbäpflicfet; —
figiel ^unbsföttifd&er ©tretd^,
©(^ermenflreic^ m. ; psiego
sie waiyc ein ©d^elmftüdE
tüogen; psie zeby komu po-
kazac jmnbn anblecEen; — jad
SCßolföfturm^ut m.\ — Jen
g[o[)fame m.; — mech§unbä=
moog CT., |)unböfled^te f.,
— miecz aßolfämild^ /. ;
psia pasza friec^cnber äßetjen;
— ziemien ^JunbäfamilTe /.,
ftinfenbe Mamille; — ogorek
(Sfetögurfe /.; psia cebula
(Bulbus vomitorius) eine 2lrt
SJJärjbtutne; psia rzeiucba
roilbe Sreffe ; psie mleko ßfelä»
rcotfämilc^ /.; psie koslaski
Änabenfraut >?.; psie wisnie
3ubenfirfcf)en pZ. ; psia lobo-
da ©unbömelbe /.; — jezyk
^unbä^unge /. ; psia krew, psia
jucha §unbeblut n. ; ÄanaiHe
/., Seftie/.; psia kose §unbe^
fnod^en »».; psia dusza §un=
befeete /.
Psiak, -a, pl. -i, sm. !Iei=
ner ^unb.
Psianka, -ki, pl. -ki, sf.
1) gtac^tfc^atten m.; 2) S8itter=
füfe m.
Psiarek, -rka, pl. -rki, sm.
§unben3ärtcr?».,i)unbeiungem.
Psiarka, -ki, pl. -ki, sf.
(Sdile^e /.
Psiarnia, -ni, pl. -nie, sf.
§unbeflaU m. ; ^unbemeute /'.
Psiarskie, -kiego. sing,
tatit. sn. cfiemaUge ^^^flid^t ber
Untertanen, bie lanDcStierr»
üdEien gagbl^unbe ju füttern.
Psiarz, -a, pl. -e, sm.
^unbetcärter ni.; §unbelieb=
t)aber »n.
Psica, -cy, pl. -ce, sf.;
Psiczka, -ki, pl. -ki, sf.
^ünbin f., 33e$c f.
Psig, -eia, pl. -ta, sn.
jungeä ^ünbtfien.
Psiec, psieje, psialem, vn,
perf. fc^lec^t roerben.
Psik, interject. 2lu§ruf
beim ^liefen.
Psikus, -a, pl. -y, sm.
©c^elmenftreic^ m., Streich m.,
©döabernac! 7n.
Psina, -ny, pl. -ny, */. ;
ein armcä elenbca ^ünbd^en;
-ny niewiescie Step^ansfraut
n.. aBalbflette /.
Psiniec, -nca, pl. -nee sn.
|)UnbeftaII m.
Psioczyc, -cze, -czylem,
vn. imperf. na kogo, na co
über jemD, über etro. nieber»
trächtig fd^impfen.
Psisko, -ka, pl. -ka, sm.
ein großer ^unb.
Psiuk, -a, pl, -i, sm. ein
Keiner §unb m.
Psocenie, -nia, sing. tant.
sn. ©c^abernacEfpielen n.
Psocic, -ce, -cisz, -cilem,
vn. imperf. ©d^abernad trei=
ben, einen Strcid^ fpieten;
— sie vr. Unjuc^t treiben.
Psota, -ty, pl. -ty, sf. 1)
©Ireic^ m., ©cf)abernadE m.,
5JtutroiIIen m. ; 2) Unjud^t /.,
Onanie /.
Psotliwosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) ©eil^eit /.; 2)
(^ftxeigtbeit jum SIlutrotllen.
Psotliwy, adi. ;Psotliwie,
adv. 1) geil; 2) jc^etmifdö,
mutroiQig.
Psotnica, -cy, pl. -ce, sf.
fd^elmifc^eä SBeib, ©d^etmin f.
Psotnik, -a, pl. -cy, sm.
©d&elm m., ein lofer SJogeL
Psotny, adi. = Psotliwy.
Psowac, Psowanie, fte^e:
Psuc, Psuwac.
Pst, interject. pft.
Pstr^g, -a, pl. -i, sm.
(Salmo tario) gorclle f.
Pstragodorsz, -a, 2)1. -e,
Satmenart /.
Pstragowka, -ki, pl. -ki,
6^^. eine'^^-birnenart.
Pstrg,zen, -znia, pl. -znie,
sm. eine Untergattung ber
©almbrad^fen.
Pstrobarwny, adi. fcbedig.
Pstrocentkowany, adi.
bunt cefprenfelt.
Pstroci(z)na, -ny, pl. -ny,
Pstroczek
156
Ptaszaruia
«/. Suntfd^ecfic^eä n., Bunteä
allerlei, (Scmifc^ n.
Pstroczek, -czka, pl. -czki,
sm. ©c^attenblume /.
Pstrokacizna, fte^e :Pstro-
ci(z)Qa.
Pstrokacz, -a, pl. -e, sf.
eine ©atlung bet Umbetfifd^e.
Pstrokatosc, -sei, sütff.
tant. s/. Suntfc^edEtgJett /.
Pstrokaty, adi. ; Pstro-
kato, adv. jc^etfig, bunt=
fc^ecfiq.
Pstrokosz, -a, pl. -e, sm.\
Pstrosz, -a, pl. -e, sm.
©cfeetfe /.
Pstrokrusz, -a, pl. -e, S)n.
2ßifmut5lume /.
Pstrost, -a, pl. -y, sm.
aKaricnbifiel /.
Pströzka, -ki, pl. -ki, sf.
^ßfeilf^Ianqe /.
Pstrncha, -chy, pl. -chy,
sf.; Pstruszka, -ki, pl. -ki,
sf. 6unt[ct)ecfige ^ufi, S^^Qe f.
Pstry, adi.; Pstro, adv.
bunt; — koii ©d^ede m.; iaska
panska na pstrym koniu
jezdzi auf ^errengunft nic^t
öou', nocft gutem SBetter Irau' ;
|>errengunft unb Serd^enfang
ftinget rco^t unb raä^rt nic^t
lang; — kot w krobi eine
bunte Äa^e im ©adE ; miec pstro
w gJowie nic^t rec|t gefc^eit
fein, ein Surd^einanber im
Äopfe l^aben.
Psubrat, -a, pl. -da., .tm.
^unbeferl m., ^unb§fott w.,
2;augenic^lä m.
Psu6, psuje, psutem, va.
imperf.\ Zepsnc, -psuje, -psu-
■iem, va. perf. 1) oetberben,
tuinteren; — komu apetyt
imnbm ben 2lppetit uerbetben;
zlym humorera psuje zabawe
mit feiner fc^lec^ten Saune Der«
bitbt er baä ganje ©piel;
szatan milosc wszedy psuje
ber SKeufel fud^t bie iiiebe
überall ju gerftören ; — sobie
krew fi(| umfonft ärgern; —
komu u kogo eä jjmnbm bei
einem Derberben; — komu
kredyt jmnbä Ärebit unter»
groben ; 2) — sie vr. ftd^ »er-
jc^Iec^tern ; f^led)t roerben ;
uerfoulen; psujesz sie z ka-
idymdDiem bu roirft je'ben S^ag
f^Iec^ter; te owoce zaczynaj^
sie — biefe g'^üd^te fangen
an gu foulen.
Pstrzgga, -gi, pl. -gi, sf.
2ironöb[ecJe/, etrunfe/.,9iot=
flreife m.
Pstrzyc, -rze, -rzysz, -rzy-
lem, va. perf. bunt machen,
fdimüden; — sie vr. bunt
fc^immern; bunt werben; fic^
fd^mücfcn.
Pstrzykac, -kam, -kaJem,
va. imperf. ; Pstrzykn^ö,
-ne, -nalem, va. perf. jpri^en.
Psychiatra, -ry, pl. -rzy,
sm. ^fi;d^toter in., Qrren«
arjt /.
Psychiatrya, -ryi, sing,
tant. sf. ^ipditotrie/., Seigre/,
üon ben ©eiflestronföeiten.
Psycholog, -a, pl. -owie,
sm. $fi;c^oIog m.
Psychologia, -gii, sf. ^ft)-
^olcgie /., ©eelenle^re /.,
©eelenfunbe /.
Psychologiczny,a(Z/.;Psy-
cliologicznie, adv. p)v)(^o=
lociifd).
Psychopatya, -tyi, sing,
tant. sn. ©eifteöfronf^eit /.,
franf[;ofte ©etfleäoeranlogung.
Psykac, -kam, -kalem, vn.
imperf; Psyknaö, -ne, -na-
lem, vn. perf. gifc^en ; pft ru=
fett ; proffeln.
Psykanie, -nia, sing. tant.
3iff^en n., ^^raffeln n.
Psylomelan, -u, pl. sing,
tant.sm. ©d)roargbraunftein7w.
Psyt, interject. pft.
Pszczelarz, -a, pl. -e, sm.
Sienenjüditei- m, ^'"J«'^ "*•
Pazczelnia, -ni, pl. -nie,
sf. (Molucella) eine fjflanje.
Pszczelnictwo, -wa, sn.
a3ienenjuct)t ./., ^w^^tei f
Pszczelnik, -a, sm. 1)
pl. -cy, Sienenroärter m., Sie=
nenmann »?.,3«ibler wj.; '2.)pl.
-ki, Sienenftonb »i., Stenen=
garten m., S3ienen^auä n.,
S3icnentagec n. ; 3) 2)racf)en=
topf m., türtifd)e SJleliffe.
Pszczelny, adi. öienen».
Pazczolarz, -a, pl. -e, sm.
SBefpenbuffarb m.
Pszczoia, -\y, pl. -iy, sf.
Sieue /., Sinn^e /.
Pszczolojad, -u, pl. -y, sw.
1) 23ienen=, Smmenroolf m.; 2)
Süefpenfnif m., ©icnengeier w.,
Sienenfpedöt m.; 3) fd^n)arj=
geflecEter Sienenfäfer.
Pszczololupa, -py, pl. -py,
sf. öonigbieb m.
Pszczolowaty, adi. ^axxU
flüaler=.
Pszczolka, Pszczoleczka,
-ki, pl. -ki, sf. SBienc^en.
Pszenica, -cy, sitig. tant.
sf; Pszeniczka, -ki, sing,
tant. sf. SBeijen m.
Pszeniczny, Pszeimy,a(it.
SEßetjen«; — chleb äüetjcnbrot
n.; -na maka Sßeijenme^l n. ;
-ne pole Sffietgenfelö n.
Pszeniczysko, -ka, pl. -ka,
sn. 1) aßeijenfelb n. ; 2) fd^ted^ter
Sßeijen.
Pszeniec, -lica, pl. -nee,
sm. (Melampyrum) äßaci)tel»
»eigen m.
Pszonak, -a, pl. -i, sm.
§eberic^ m., 2idEerrettig tn.,
§eIbfol)l m.
Pszonka, -ki, pl. -ki, sf
getgraaräenronunlcl /.
Pszono, -na, sing. tant.
sn. §irfe f.
Ptactwo, -wa, sing. tant.
sn. Jyeberoie^ n., ©eflügel n.
Ptak, -a, pl. -i, sm. sßogel
m. ; dim. Ptaszek, -szka, pl.
-szki; Ptaszeczek, -czka, ^Z.
-czki, sm. ; Ptaszf , -cia, pl.
-ta, sn., Süöglein n.
Ptakowstrgt, -a, 2^?. -y,
sm. SBogmor n. (S8onb=
fifc^ort).
Ptasi, Ptaszy, öfZ«. Sogel- ;
— srut SJogelbunft m., S3ogeI=
fc^rot m. ; — jezyczek ^nötel
m., SDBegetritt m.; -sia wyka
wiosenna 3?o^=, SDoIbroidte /.,
(Jofonenfraut n.; -sia nözka,
stopka SSogeKIoue /., S^oget»
fufe m.; -sie gniazdo railbe
Wö'^xt f., Sßogelneft w., ^xx\6)=
iDurj /. ; -sie oczko iSomon»
berlein /. ; -sie mleko 35ogeI=
miIc^/.,2I(fergtDiebel/'.;brakuje
mu chyba -siego raleka e§
gebt im febr gut.
Ptasioziob, -u, pZ. -y, sm.
^ortriegel m.
Ptasinög, -a, pl. -i, sm.
aSogelfufi m.
Ptaszarnia, -ni, pl, -nie,
sf; Ptaszyniec, -nca, pl.
-iice, 67M. SSogel^ouä n., SSogel-
^erb m., poliere /'.
Ptasznica
157
Puls
Ptasznica, -cy, pl. -ce, s/.
SSogelflinte /.
Ptasznictwo, -wa, sing,
tant. sn. SSogelfang m., SBogel»
fteüett n.
Ptaszniczy, adi. jum SSo«
gelfang gef)örenb.
Ptasznik, -a, pl. -cy, sm.
1) Vogelfänger m. ; S3ogeI^Qnb=
ler m. ; SSogelroärterw.; Cesarz
Henryk — hälfet §etnnc^ bec
35ogIer,ber jjin^^er; 2)2)(Einier=
fpinne /.
Ptaszysko, -ka, pl. -ka,
sn. l)äBlic^er Sogel.
Pterodaktyl, -a, pl. -e, sm.
^teroboftyluä m. (ein üor»
fintflutlic^cg Sier).
Pteropoda, -dy, p?. -dy, s/.
g^lojfenfü^er w?.
Publicysta, -sty, pl. -sei,
sw. ^ublijift m.
Publicystyczny, adi. ; Pu-
blicystycznie, adv. pu6li=
Siftijcf).
Publicznosc, -Sei, si'n^.
^an^ «/. t^ublifum n.
Publiczny, a£Z^■. ; Publi-
cznie, adv. öffentlich; dobro
-e ©emeinroo^i n., öffentlicfieä
Publikacya, -cyi, pl. -eye,
sf. Sefanntmad^ung /., ?ßubli=
fation f.: Sröffnung /. ; =
OgJoszenie.
Publik owac, -kuje, -wa-
iem, va. perf. üeröffentUd^en,
befanntmad)en, publizieren; =
Ogtosic, Oglaszac.
Puc, -a, pl. -e, sm. ; Pucek,
-cka, pl. -cki, sm. 1) 33au§
7)1., Sauäbade f.; 2) Äriebä
TM., ilerngepufe n. ; 3) -cki u
kar Sartläppc^en pl.
Puch, -u, pl. -y, «w. 1)
glaumfebern pl., Saunen pl.,
giaumen^Z., ^:pflanjenrooIte /. ;
2) fd|äbli(|e Suft im Setgroerfe.
Puchacz, -a, pl. -e, sm.
Ul^u m., Sergeule /.
Pachar, -a, pl. -y, sm. 1)
Boletus ramosus; 2} fiel^e:
Pacharz.
Puchlina, -ny, pl. -ny, sf.
(Sefc^roulft/. ; — wodna 3Baf=
ferfuc^t /.; — Äywota Srom»
melfuc^t ; — powietrza Suft=,
aBinbgefci^njulft m., ©mpljt^
fem n.
Puchnaö, -ne, -riesz, -na-
tem, vn. perf. fd^roeßen, an«
fc^roeUcn.
Pnchowiec, -wca, pl. -wce,
sm. (Sciobenbron m.
Pucka, -kl, pl. -ki, sf. 1)
pauebätfigeä SJiäbd^en «.; 2)
3fiacf)teute /.
Pucolowaty, adi.; Puco-
lowato, adv. pau^bädig.
Puczuk, -a, pl. -i, sm. (Co-
stus arabicus) prächtige Äoft=
rour;^.
Pud, -a, ober -u, pl. -y, sm.
^ub n. (ruffifc^eä ©eroic^t oon
40 «ßfunb).
Pudding, -u, pl. -i, s^w.
2luflauf m., ^o6) m., ^ubbing
nt. (englifc^e 9Jationa[me^(=
fpeife).
Pudel, -dla, pl. -die, sm.
^ubel m.
Pudelko, Pudeleczko, -ka,
pl. -ka, sn. ©c^ac^tet /.;
iScbäd^telc^en n.
Puder, -dru, pl. -drv, sm.
^uber w.
Pudlarski, atZi., -kie walce
Suppenraaljroerf n.
Pudlarz, -a, pl. -e, sm.
^ubler m.
Padlica, -cy, pl. -ce, sf.
^ßubelbünbin /.
Pudling, -u, S7n. ^ubbling
tn., ^ubblingeifen «. ; piec
-gowy 5RüE|rofen vi.
Pudlowanie, Pudlingo-
wanie, -nia, sing. tant. sn.
^ubbeln n., bei ber grifd^arbeit
im glammofen, ^ubblingäar»
beit /.
Pudlo, -la, pl. -la, sn. 1)
©c^ac^tel /. ; 2) SKngen., ^ut=
fc^enfoften m.; 3) g-e^lfd^ufi
m., Rubeln n. ; 4) — toczaka
Äaften unter beni ©d^leifftein.
Pudlowac, -luje, -waiem,
va. imperf. pubein, fe^lfd^ie»
|en.
Pudowy, adi. ^ub=; ein
^iib roiegenb; -wa kapusta
gro^töpfiger Äo^l.
Pudrowac, -druje, -watem,
va. imperf. pubern.
Pudrowanie, -nia, sing,
tant. sn. ^uöern n.
Puf, -u, pl. -y, sm. ^uff=
fpiet n.
Pugilares, -a, pl. -y, sm. ;
Pulares, -a. pl. -y, sm. ; dim.
Pugilaresik, Pularesik, -a,
pl. -i, sm. Portemonnaie n.,
©elbbörfe /.; örteftafc^c /.
Puginal, -u, pl. -y, sm. ;
dim. Puginalik, -a, pl. -i,
sm. (jtaeifc^neiöiger) Xold) m.;
§iftnteffer.
Puha, -hy, pl. -hy, sf. eine
tatarifc^e ^eitjc^e.
Puhacz, fic^e: Puchacz.
Puhar, -a, pl. -y, sm. ^o=
fal m., 5Erinfbec^er m.
Pujna, -ny, pl. -ny, sf.
©teinfc^roeQe /. im ej^^ff^-
Puk, -u, pl. -i, sm. ÄnaQ
tn., ^uff m.
Pukac, -kam, -katem, vn.
imperf. ; Pukn^c, -ne, -niesz,
-nalem, vn. perf. 1) ftopfen,
pod^en ; InaUen ; 2) aufbrechen,
berften ; paczki -kaja bic Änof=
T()tn fpringen auf.
Pukanie, -nia, pl. -nia,
sn. ; Pukanina, -ny, pl. -ny,
sf. Älopfen n., Slnflopfen n.\
j ©eflopfe n.
Pukawka, -ki, pl. -ki, sf.
^naUbüd&fe /.
Pukiel, -kla, pl. -kle, sm.
Socfe /., »üf^er «., |)oar=
büfcbel m.
Puklasty, adi.\ Puklasto,
adv. mit Sudeln befe^t; bau»
d^ia geroölbt.
Puklerz, -a, pl. -e, sm.
©d&ilb m.
Pula, -li, pl. -le, sf. ^utte
/., ber Sinfa? im ©piete.
Pularda, -dy, pl. -dy, sf.
^oularbe /.
Pulchniec, -uieje, -niatem,
vn. imperf. loder werben,
fc^roeßen.
Pulchniutki, adi. fe^r
loder, roeic^ unö gart.
Pulchnosc, -sei, sing. tant.
sn. 1) Sodfer^eit /., <Scbn)eI=
lenbe n., SBeid^^eit /., ^axU
f)eit /. ; 2) aKulm m.
Pulchny, adi. lodfer, gart,
roeic^, fc^roeöenb, mulmid^t.
Pulpet, -u, pl. -y, sm.
eine 3lrt gleifc^fnöbel.
Pulpit, -11, pl. -y, sm.
5ßult n.
Pulpitowy, adi. ^ult=.
Puls, -u, pl. -a, sm. ^ut§
m.; — bije ber ^ulö ge^t,
fd^Iägt; za — kogo bracjmnbm
ben ^ulg fül^len.
Pulsacya
158
Pusty
Pulsacya, -cyi, pl. -eye,
sf. ^ul6fcl)lag m.
Pulsowy, adi. ^ul§».
Pultynek, -uku, pl. -nki,
sm. 3M^piUt n.
Pulweryzacya, -cyi, sing,
tant. sf. ^ßuberijation /.
Palweryzowac, -zuje, -wa-
tem, va. imperf. puluerifieren,
3U ©tau5 reiben.
Pulap, -u, pl. -y, sm.
©lubentedfe /., ^ilafonb m.;
— slepy {5el)(bede f., ©c^räg»
6oben 7n., ©tid)l)ö(3er /.
Pulapka, -ki, pl. -ki, sf.
g-alle /. [giment n.
Pulk, -u, yl. -i, sm. 916=
Pulkownik, -a, pl. -cy, s/w.
Dbcrft m , Dbrift jw.
Pulkownikowa, -ej, pl.
-we, s/', Dberftengatttn f.
Polka, -ki, pl. -ki, sj. JU=
rüdgelaffer.eä taubeä (Sefteitx
im 33ergroerf.
Puma, -my, pl. -my, sf.
%u\x\o. 7)1., ametifaniji^er ©i[=>
Berlöa-e.
Pumeks, Pumit, -u, j^^-
-y, s/w. 2}ims[tein m.
Punca, -cy, pZ. -ce, */.
?unje /.
Punkiel, -kla, ^jZ. -kle, sm.
Äegel w. ober ©tempel tm. jur
ÜJJutter ber Settern.
Punkt, -u. p^ -y, sm.; dim.
Punkcik, Punkciczek, -a,
pl. -i, sm. ^un!t m. ; Spi^e
/l; potoiyc — einen ^Punft
fe^en; to czarny punkt w jego
dzialaniu bas ift ber jc^raarje
^unft in feiner Sätigfeit; na
tym -cie sie nie zgadzamy
in biefem '>45unfte ftimmen
mir ni(^t übecein; — prze-
sawalny 3?eitnafle[ w. ; —
koncowy szlaku kolejowego
Snbpunft ber Sinie; — mar-
twy loter ^un!t; — podpory
©tütipanft m.\ — .stycznosci
SBerüi^rungöpunÜ m.\ — ze-
rowy JiuHpunft m. ; wygratem
piec -tow id) ^i&e fünf '.^ointä
geroonnen.
Punktacya, -cyi, pl, -eye,
sf. 1) ^unttotion/., ilSoroettrag
m. ; ^unltierung /. (c^irurgi«
fc^e Dperotion), Sinftid^ m.
Punktowa6, -tuje, •watem,
va. imperf. punftieren, einen
©inftic^ machen.
Punktualny, adi. ; Punk-
tualnie, adv. pünftlic^.
Punktualnosd, -sei, sing,
tant. sf. ^ünftltc^fcit f.
Pupek, -pka, pl. -pki, sm.
33auct)[tücf n. eineö foftbaren
XierfeUeä, ^eljroerleä.
Pupil, -a, pl. -e, sm.
1) ©djüler ni. = Wychowa-
nek; 2) SRÜnbel m.
Pupiiarny, adi. ; Pupilar-
nie, adv. pupiüarifc^, 5Üiün«
bel= ; sad -ny SSormunbfc^aftä=
gerieft n., SSormunbfc^aftäbe=
^öcbe /. ; papiery -ne pupißar»
ftdjere Rapiere ; = Opiekuüczy.
Pupilka, -ki, pl. -ki, sf.
1) (Schülerin/.; 2) SKünbel/.
Purchatka, -ki, pl. -ki, sf.
Sitnsfteiu m.
Purchatka, Purchawka,
-ki, pl. -ki, sf. 1) Äugel=
fd^wamm m., Sofift m.; 2)
fcf)roammartige ©efdjroulft.
Purchatosc, -sei, sing,
tant. sn. öc^roammigfeit /.
Purchaty, adi. fd^roommig,
lijcöerig, DoU Söc^er.
Pargacya, -cyi, pl. -eye,
s/.; Purgans, -a, pl. -e, sm.
i 2lbfüf)rmittel m., Slbfüi^ren n.
Purgowac, -guje, -walem,
, va.imperf. purgieren, lavieren.
Purpura, -ry, pl. -ry, sf.
! ^urpur m.
i Purpurat, -a, pl. -ci, sm.
j ^itrpurträger m., Äarbinal in,
! Purp uro wac, -ruje, -wa-
lem, va. imperf. purpurn
i färben.
I Purpurowy, Purpurzany,
adi. ; Purpurowo, adv. pur«
purn, purpurrot, purpurfar=
I big; na -o co ufarbowac etrcas
I purpurn färben; -wy ubiör
^urpurfTeib n.; -wy pla^zcz
^urpurmanlet m.
! Purpuryna, -ny, sing. tant.
\ sf. '-l^urpurfarbe f.
Puryfikacya, -cyi,^?. -eye,
sf. '^^ßunfifation /., Steini-
gung /.
Puryfikator, -a, pl. -rzy,
sm. 'ilJurifitator m., Peiniger in.
] Puryfikowaö, -kuje, -wa-
iem, va. imperf. reinigen.
Purytanin, -a, pl. -ie,
sm. Puritaner m.
Purytanizm, -u, sing,
tant. sm. ^uritanertum n.
Purytanka, -ki, pl. -ki,
sf. Puritanerin /.
Pustac, -ci, pl. -cie, sf.
Siorfboben m.
Pustaczka, -ki, pl. -ki, sf.
lofeg, auögelaffenes 3Beib.
Pustak, -a, pl. -i, sm.
iSc^roinöelfopf m., ©pringing»
felb OT. ; ^o^lfopf m.
Pustelnia, -ni, pl. -nie, sf.
Sinfiebelei /.
Pnstelnica, -cy, pl. -ce;
Pustelniczka, -ki, pl. -ki, sf.
Sinfieblerin /., Sremitin /.
Pustelnictwo, -wa, pl.
-wa, sn. ßinfteblerleben n.
Pustelniczy , adi. ; Pastel-
niczo, adv. (sinfiebicr», ein=
fam.
Pustelnik, -a, pl. -cy, sm.
6infi:bler m., ©rcmit m.
Pastka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
(Einöbe /.; raufte ®egenb; -ki,
?J?. Seere f. ; w teatrze byJy
-ki baö Xf)iatit rcar leer;
— w eriowie nichts im Äopfe,
feine ilenntniffe, feine ©eban»
!en ; 2) ©infamtett /.
Pustkowie, -wia, pl. -wia,
sn. raufte Sauftelfe; ciniame
©cgenö, Sßüftung /.
Pustnik, -a, pl. -i, sm.
©alanterieraare /.
Pustoglowy, adi. mut»
roiöig, auegelaffen.
Pustolka -ki, pl. -ki, sf.
2;urmfcilt w?., SBannenreifer m.
Pustorosl, -sli, pl. -sie, sf.
railber <S>d)o% 3iäuber m.
Pustosz, -a, pl. -e, sm. 1)
So^rfäfet w., Söüc^erfc^abe /.;
2) mm f.
Pustoszec, -szeje, -szaiem,
vn. imperf. rauft, einfam,
raerbcn.
Pustoszyö, -sze, -szylem,
va. perf. Det[)eeren, oerraiiften.
Pustosc, -sei, sing. tant.
sf. Seere /.
Pustota, -ty, pl. -ty, sf
Übermut m., ^ÜhitraiHe in.;
Seidjtftnn m.
Pnstuleczka, -ki, pl. -ki,
sf. fteiner Xurmfalf.
Pusty, adi.', Pusto, adv.
1) leer, rauft, unbebaut; -a
izba leere ©tube ; -a gljwa
ein leerer, raüfter Äopf; dorn
stoi -sto baä £)au§ ftefjt leer;
2) mulroiHig, übermütig, leidit«
Postjniia
159
Pysklaö
finnig; — smiech mutroiHigeä
Sod&en.
Pnstynia, -ni, pl. -nie, sf.
SBüfte /., einöbe /.
Pustynka, -ki, pl. -kl, sf.
©infiebelci f.
Pustynny, adi. SBüften».
Puszcza, -szczy, pl. -szcze,
sf. SBilbniö/,, SBalbgebirge n. ;
Uriüttlb m.; — bialowieska
SSialoroiefc^et Urtoalb.
Pnszczac, -szczam, -szcza-
lem, va. imperf; Pascic,
-szcze, -scisz, -scilem, va.
perf.; I. 1) laffcn, loslaffen,
laufen laffen, überloffen, ein=
laffen, fahren Taffen; nie
chce mnie -scic er roill mid^
nic^t gc^en laffen; nie pu-
szcze go wiecej do mego do-
mu ic^ roerbe i^n in mein
§auö nicfit mel^c eintaffen;
pusc, albo ci wezme prze-
moca la^ loa, fonft rcerbe icf)
e§ bir mit ©ejoalt nel^men;
— ptaka na wolnosc einen
SSogel freitaffen; — pogJoske
ein ©erü^t in Umtauf fe^en;
— rakiete eine SHafete fteigen
laffen ; pare — S)ampf geben ;
nie — pary o czems etroas
oerfdjroeigen; — krew gu 2lber
laffen; — co w niepamiec
etroaä obftd^tlid^ oergeffen; '2)
burd^bringen, unterbringen;
-äcil caly swöj majatek er
brad^te fein gan^eä iöermögen
burc^ ; — CO w kurs etroae
in Umlauf bringen, fe^en; 3j
— piec ben Dfen anblofen;
II. vn. auögel^en, abfärben
(jjarbe) te plamy nie -szcza
biefe %käe werben nid^t au§=
ge^en; ta farba -szcza biefe
^arbe gel^t auä; III. — sie
vr. — w droge fic^ auf ben
SGBeg ma^en; — sie w po-
droz fic^ auf bic 3fleife be=
geben; — sie za kims w po-
gon jmnbn »erfolgen; — sie
na morze in ©ee fte^en; —
sie do kogo fidEi um jmnbn be»
werben, jmnbm ben §of ma=
c^en, mit jmnbm onjufnüp»
fen jucken ; — sie na lekki chleb
leichtes 93rot fuc^en.
Puszczädlo, -la, pl. -la,
sn. ©'d^nepper /«., Sofieifen «..
Srolar m.
Pnszczak, -a, pl. -i, sm.
(Ascopbora) (Sattung ber ^a^
ben= ober ©c^immelpitje.
Puszczanie, -nia, sti. Saffen
«., Stberlaffen n.
Paszczanka, -ki, pl. -ki, sf.
^ed)tangel /,
Paszczyk, -a, pl. -i, sm.
S^ad^teuie /., Äaus m., i?5uj-
d^en n.
Paszek, -szka, pl. -szki,
sw. 1) glaum m.; 2) ?ßuber=
quafte /.
Puszenie, -nia, sing. tant.
sn. aiufblafen n. , SHufgcbla«
fenl^eit /.
Puszka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
Sücöfe/., ©patbüc^fe f.; —
dla ubogich 3trmenbüc^fe /.;
2) ÄnaCtapfetbüc^fe /. ; 3) ©po=
renfc^lautf) m., ©c^laud^jelle/.
Puszkarnia, -ni, pl. -nie,
sf. 33üct)fenmad)ern)erfftatt /.
Puszkarski, adi. Sü(^fen=
mad^er», 5euern)erler=.
Puszkarz, -a, pl. -e, sm.
1) Sücf)fenmac§ec m., Süc^fen»
fi^mieb ?«.; 2) Äanonier m.,
2trtiQertft; 3) ©taffierer m.
Pustkorosl, -u, pl. -j, sm.
Solgalge /.
Paszkowy, adi. 93üd)fen=
Puszyc, -sze, -szysz, -szy-
-tem, va. u. vn, imj)etf. hi-
. fiebern, aufblähen; — sie fid)
aufblähen, aufblaien.
Puszysty, adi. aufgequol'
len, aufi^eblafen; mit glaum
bebedft.
Puscizna, -ny, pl. -ny, sf.
; gfJacfeiaft m., aSerlaffenfc^aft /.
Puslisko, -ka, pl. -ka, sn.
©teigbügelriemen m., SBruft^
riemen >». am 3w9f«if-
Putac, -tarn, -tasz, -'a-
tem, va. imperf nergeuben.
Puzan, -u, pl. -y, sm. ^o=
faune f.
Puzdro, -dra, pl. -dra, sn. ;
dim. Puzderko, -ka, pl. -ka,
sn. g-utieral n.; Sefterf n.
Puzna, -ny, pl. -ny, sf.
fetteg Sleb^u^n; = Tlusta
kuropatwa.
Puzyna, -ny, pl. -ny, sf.
oberfte ©pi^e ber Äornäf)re.
Puzyrnik, -a, pl. -i, S7n.
(Ceanothus) ©ädfelbrume f.,
©ätfelftrou^ m.
Pycha, -chy, sing. tant. sf.
©tolg m., §off(»rt /., ^oc^mut
???.; — go ze skory wypycba
bte §offart treibt il^n au§ ber
§aut f)erau§;zrzuc-chezserca
loffc beinen |)od^mut.
Pychalec, -Ica, pl. -Ice;
Pyszalek, -Ika, pl. -Iki, ein
ftol^er. aufgeblafener 'Slienfc^.
Pyka6, -kam, -kalem, va.
unb vn. perf. raupen (eine
pfeife), jd)moudf)en.
Pyleniec, -nca, pl. -nee,
sm. ©teinJraut M.,2einbottern.
Pyli6, -le, -lisz, -lilem, vn.
imperf. ftauben.
Pylny, adi. ©taub«.
Pyl, -u, sing. tant.\ sm.
©taub m., ©taubforn n.
Pylek, -Iku, pl. -tki, sm.
Slütenftoub m.
Pylkowina, -ny, sing. tant.
sf ^ioHenmaffe f.
Pylkowy, adi. -we nitki
©taubfäben pl.; -we Äyjatka
©amentiere pl.
Pylnik, -a, pl. -i, sm. (Pol-
lenium) Slütenftaub m.
' Pypec, -pcia, ^^Z. -pcie, sn.
I ppä m., (^ü^nerlranff)eit);
— miec pipfig fein ; — ze-
I drzec einem §uf)n ben ^ip§
reifeen.
Pyi'cia6, -ciam, -cialem,
vn. imperf. fc^nüffeln (oon
©rf)roeinen).
Pyrka, -ki, pl. -ki, sf. Aar»
toffet /. (im ©cblefifd^en).
Pyrometr, -tru, pl. -try,
sm. ^!;rometer m. (^nftrument
gum Steffen f)o^er Sempera«
turen); = Ogniomierz.
Pyrz, -rzu, sing. tant. sn.
Duecfc /., QuedEengras n.
Pysk, -a, pl. -i, stn.
3Jcaul n., g-reffe /., ©c^nau-
^e /.; dac komu w — jmnbm
eine 2)lauI)d)eQe üerfe^en ; daj
-a gib mir einen Äu^; stul —
ijaWä SJauI; jak by mi w —
dal icfe bin ganj oerbu^t, id)
bin roie aug ben SBotfen ge=
fallen.
Pyskac, -kam, -kalem, vn.
impetf. mit bem 3JüffeI n)ü§»
len.
I Pyskaty, adi.\ Pyskato.
' adv. fd)nau3ig, ber ein lofeä
ma\xl W-
Pysklaö, -iam, -laJem, vn.
imperf. \ Pyskliö, -le, -lilem,
i vn. perf. cerunreinigen.
Pyszalek
160
Racyonaluosc
Pyszalek, [tefje : Pychalec.
Pyszalka, ki, pl. -ki, s/.
aufg^btafenes SBetS.
Pyszczek, -szczka, pl.
-szczki, stn. ©d^ttaujdien n.,
3Räu[(|en n.
Pyszka, -ki, jp?. -ki, sf.
©raupe /., ©erftengraupc /.
Pyszlin, -u, pl. -y, sm.
S)rat)tl)Iume /.
Pysznic sig, -nie, -nilem,
tr. imperf. ftolj fein/ftoljieren,
ftols tun,fi(^ Prüften, aufblafen.
Pysznieö, -nieje, -nialem,
vn. imperf. aufgeblofen tDer=
be«.
Pysznis, -sia, pl. -sie, sm.
= Pychalec, Pyszaiek.
Pysznokwiat, -u, pl. -y,
sm. '!)Jrad)tIilie /.
Pyszny, adi. ; Pysznie,
adv. 1) ftorj, aufgeblofen, l^of=
fättig, ^oc^mütig; 2) pompöö,
Ijertlic^, pracfitDoU, Dortrefflicö,
auägegetc^net, foftbar, föftlic^.
Pytac, -tarn, -talem, va.
imperf. fragen, befragen, au§'
fragen; — kogo o co jmnbn
um etro. befragen; — sie vr.
frogen, fic^ erlunbigen; -tano
sie dzis o ciebie man ^at l^eute
nac^ bir gefragt; nie -taj froge
lieber ntrt)t; — sie o droge
nad) bem SBege fragen.
Pytajnik, -a, pl. -i, sm.
^■ragejeicöen n.
Pytanie, -nia, pl. -nia, sn.
^rage /. ; rozwiazac — bie
grage löfen; przedmiot -nia
gragepunft m. ; to jeszcze — ,
czy . . . eö ift nocf) immer bie
5rage, ob.
Pytel, -tla, pl. -tle, sm.\
dim. Pytlik, -a, pl. -i, sm.
93eutelfieb m., 33eutel in ber
mme.
Pytka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
^^^[umpfacf »i., eine 2trt Kinber=
fpiet; 2) peinliche fjrage f.;
-ki pl. Tortur /. ; wziac na
-ki auf bie ^olter fpanncn.
Pytlowac, -tluje, -walera,
va. impetf. 1) beuteln; 2) ab=
plappern, fc^neH lefen; — je-
zykiem mit ber S^i^S^ brefd^en.
Pytlowy, adi. gebeutelt,
a3eutel=.
Pytlowka, -ki, sing. tant.
sf. JJZaljt», 3)JülIergebül^ren pl.
Pyza, -ry, pl. -ry, */. 1)
Sauöbade f.; 2) eine 2lrt
Ktö&e.
Pyzaty, adi. pauiBädig.
R, a(^jef)nter Sud^ftabe be§
polnifdien unb bcä aUgemei»
nen 2ltpE)abetä.
Rabarbar, -u, Rabarba-
rum, indecl siyig. tatti. sm.
(Eheum) ^{^abarber n.
Rabat, -u, pl. -y, sm. 3fla=
Batt m.
Rabbi, -ego, pl. — sm.
3Jabbi m.
Rabin, -a, pl. -i, sm. 'S(ab'
biner m.
Rabowac, -buje, -walem,
va. unb vn. imperf. plünbern,
rauben.
Rabowanie, -nia, pl. -nia,
sn. plünbern «., ^lünberung/.
Rabunek, -nku, pl. -nki,
sm. 1) ^lünberung /., 9laub
m,. ; 2) Stauben n, §oljrauben n.
Rabunkowy, adi. 5laub= ;
— robota Slaubbau m.
Rabusiowski, adi. röube=
rifd).
Rabus, -sia, pl. -sie, sm.
Släuber m.
Raca, -cy, pl. -cy, sf. 3ia=
fete /.
Rachitis, incZec^.Ät'n^r. tant.
sf. englifc^e i^ronf^eit, Sl^acbi»
tiä /. ; = Angielska choroba.
Rachityczny, adi. r^a(^t=
tifc^.
Rachmistrz, -trza,pZ. -trze,
sm. 3iec^enmeifter vi., Slec^»
R.
nungsfül^rer m., ^alfulant w.,
3tcd^nungä6eamte(r) m.
Rachowaö, -chuje, -walem,
va. unb vn. imperf. red^nen,
;(äl^len; uczyc sie — ted^nen
lernen; — na kogos auf je«
manben red^nen ; — sie vr. ab=
red^nen, Siec^nung galten; —
sie z sumieniem mit feinem
@en)iffen Slec^nung galten ; —
sie z kim, z czem mit jmnbm,
mit etra. redinen.
Rachowanie, -nia, sn.
Jlecbnen n.
Rachuba, -by, pl. -by, sf.
SBcrec^nung /., SRec^nung /.;
podiug mojej -by meiner Söc=
recönung na^.
Rachuneczek, -czku, pl.
-czki, sm. eine fleine 9lec^=
nung.
Rachubnica, -cy, pl. -ce,
sf. — przesuwowa jted^enftttb
m., 3ie(^enfct)ieber m.
Rachubnik, -a, pl. -i, sm.
©efc^roinbigfeitgmeffer m.
Rachunek, -nku, pl. -uki,
sm. 3tec^nung s/.; brai towa-
ry na — Sffiaren auf Stec^nung
nehmen ; ktade to na — twego
pomieszania id^ lege eä auf
Jlec^nung beiner Sßerrairrung ;
skiadac -ki 3iec^nung legen;
prowadzic -i SJe^nungen fü^=
ren; ksiaika -öw 3te(^nungä=
bud^ n. ; — kupiecki gaüura
/., 9?ec^nung /.
Rachunkowosö, -sei, sing.
tant. sf. 93ud)^altung/.; Slec^*
nungäroefen n. ; — paftstwo-
wa ©taatäöerred^nungätunbe
/. ; egzamin -sei Prüfung auä
bem ©taat§Derred}nung§n)cfen.
Rachunkowy, adi. SRed^»
nung§=, rec^nungämäfeig.
Racica, -cy, pl. -ce; dim.
Raciczka, -ki, pl. -ki, sf.
Älaue/., bie gefpaltene Älaue
beä ^Jiinbeä, £irfcf)eä, '^t^t^.
Racicznik, -a, pl. -ki, sm.
(Heterotropa) eine ^^flanse.
Raciczny, adi. ^uf=,
flauen».
Racya, -cyi, pl. -eye, «/.
1) (Srunb m., 9lec^t n., Ur»
fac^e/".; nie masz -cyi, bu bift
nidit im 3iec^t; takie — aud^
eine Urfac^e; 2) Portion /.,
Station.
Racyonalista, -sty, pl.
sei, sm. Siationalift m., SSer*
nunftgläubiger m.
Racyonalizm, -u, sing,
tant. sm. Siationaliämuä m.,
SBernunftglaube m.
RacyonalnoSd, -6ci, sing,
tant. sf. Slaiionalität /.,; 33e»
rec^enbarreit/. ; ©enfoermögcn
n. ; Dcrnunftmäfeige Sefc^af«
fen^eit, 33ernunftmäf(ig!eit /.
Racyonalny
161
Rajczyna
Racyonalny, af?«. rationell,
t)ernunftmä|ig.
Raczej, adv. oielme^r, el^er,
liefier; — umrzec niz . . . .
e^er ftetBcn atä . . . ; to nie
tak zlos6 jak — nierozwaga
baä ift ni4it Soäl^eit a(ä oicr»
me^r Un5e[onnenl^eit.
Raczek, -czka, -czki, m. 1)
dimin. »on Kak; 2) Saum=
feiere /'., äur ^crouSna^mc
Don 5laupenne[tern.
Raczkowac,-kuje, -walem,
vn. imperf. auf allen oieren
Iried^en.
Raczy, Rakowy, adi.
Äreb§-.
Raczyc, -cze, -czysz, -czy-
lem, vn. imperf. 1) geruljen,
Beliehen; najjasniejszy Pan
-czyj wydac to rozporzadze-
nie ©eine Siajeftät ^aben ge»
ru6t, tiefe SSerorbnung ju er=
laffen; 2) berairten, traftieren.
Raö, -ci, sf. Äu^fufl m.,
©eiBfu^ n.
Rad, adi. gufrieben, 5e»
friebigt, gern, lieb, frol^; —
cie widze frol^ 5in ii), bid^
gu fe§en; opowiada — swoje
przygody gern erjäl^lt er feine
Slbenteuer; — bym wiedziai
ic^ mijd^te gern roiffen.
Rad, -u, sm. ; Radium, Ra-
dyum, indecl. S7i. 3tabium n.
Rada, -dy, pl. -dy, sf.
SRat jw.; dawac -de einen Siat
erteilen; madra — ein Iluger
JRat; — miejska ©emeinbei
rat; — zawiadowcza Sßer«
roaltungSrat ; — zwiazkowa
Sunbeärat ; — wojenna
Äriegörat ; na to niema
-dy eS ift fein Stat bofür;
-de dac komu jmnbm 6ei=
loinmen, geroad^fen fein; nie
dam temu -dy baä überfteigt
meine Kräfte ; dac sobie -de fic^
ju Reifen roiffcn; ju4 ja sobie
z nim dam -de id^ roerbe mir
fd^on mit i^m 3tat fd^affen.
Radca, -cy, pl. -cy ober
-owie, sm. 9lat m. ; — cesarski
laiferlid^er 3tat; — dworu
§ofrat; — rzadowy 916=
gierungSrat; — przy najwyi-
szyra trybunale (§of=)3'tat am
D5etften®erid^tä|ofe; — stanu
©taatörat ; — gabinetowy
ÄoDinettärat; — sadu krajo-
Slownik polsko-niemiecki.
wego Sanbeägerid^tärat; —
sadu krajowego wyiszego
D6erlonbeägeric|t§rat ; — skar-
bu ginanjrat; tajny — ©e»
^eimrat. [SRätin/.
Radczyni, -ni, pl. -e, sf.
Radelko, -ka, pl. -ka, sn.
33einfeile /.
Radlanka, -ki, pl. -ki, sf.
3roeibrad^en n., ^roiebrad^en
n. ; jroeibrad^ter 2ldEer.
Radlic, -le, -lilem, va. im-
perf. mit bem §afenpflug
jroeibrac^en.
Radlica, -cy, pl. -ce, sf.
§a!enfc^ar /.
Radio, -dla, pl. -dla, sn.
^afenpflug m.
Radnik, -a, pl, -cy, sm.
^iatämann m.
Radny, 1) -nego, -dni, sm.
©emeinberat m., SRatä^err m.;
2) adi. Diatä=.
Radosny, Radosny, adi. ;
Radosnie, adv. frol^, fröl)lid^,
freubig.
Radostka, -ki, pl. -ki, sf.
Stro^', 'papicrblume/., Sld^il»
leäfraut n.|
Radosö, -sei, pl. -sei, sf.
greube f., 58ergnügen n.; —
komu sprawic jjmnbm ein
SUergnügen bereiten; upojony
-scia freubctrunfen ; ekakac
z -sei cor gJ^eube ppfen.
Radowad sig, -duje, -wa-
lem, vr. imperf. ftc^ freuen,
frol^lodfen; czem über etro.
Radöwka, -ki, pl. -ki, sf.
eine 36 '^tnixmtUx im Um=
fang l^altenbe Secttonnc.
Radykalnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©rünblid^feit/. ; rabi=
fale ©eftnnung.
Radykalny, adi.\ Rady-
kalnie, ac?«.rabifal,grünbli^.
Radykai, -a, pl. -y, sm.
9tabifale(r) m.
Radzenie, -nia, pl. -nia,
sn. "SlixUn m. ; 33eratfd^lagen
71., Beratung /.
Radzic, -dze, -dzisz, -dzi-
lem, va. unb vn. imperf.
raten, S^at erteilen; beraten,
beratfdEilagen ; — komu jjmnbm
raten; nie radze ci rozpo-
czyuac klotni ic^ rate bir
nid^t einen ©treit anjufan»
gen ; — sie vr., ftc^ beraten, fic^
atatä erl^olen; — sie kogo
jmnbn um Slat frogen; —
sobie fid^ Reifen; -dze sobie
jak möge id^ ^elfe mir, wie
id^ fann.
Radziecki, adi. StatSl^errn*,
Statämänner».
Radziectwo, -wa, sn. 3tatä-
i^errnraürbe /.
Rafa,-fy,i>?.-fy,Ä/. l)3tiff
m., 3ftaufe/. im ©taße; SDurc^-
rourf ?w., ateibefieb w.; 2) 3liff
n., g-elfeutiff n., Slipp; /.
Rafinacya, -eyi, sf.\ Rafi-
nowanie, -nia, sing. tant. sn.,
Staffinieren n. ; 3taf finicrt^eit/.
Rafinada, -dy, pl. -dy sf.
Dflaffinabe /.
Rafinerya, -ryi, pl. -rye,
sf. 1) 3laffxnerie /.; — cukru
^uderfieberei / ; — stall
©ta^traffinerie, ©tal^lraffinier»
l^tttte /. ; — zelaza ^^einetfen»
feuer »., 5teineifenfeuer n.,
SBeifiofen m.; 2) Verfeinerung
/.; 3) ©c^lau^eit /., Durch-
triebenheit /., ©erieben^eit /.
Rafinowac, -nuje, -waiem,
va. imperf. raffinieren, oer=
feinern, läutern; crlünftetn;
— stal gerben.
Rafinowy, adi. -we ognisko
eJeinbrenn^erb m., ©ilberraffi=>
nier^erb m.
Rafla, -fli, pl. -fle, sf. eine
2lrt gifc^erne^.
Rafowac, -fuje, -walem,
va. imperf. @rg burd^ baä
ateibfieb burd^roerfen.
Rafowanie, -nia, sing,
tant. sn. ©urc^roerfen n.
Raiciel, -a, pl. -e, sm,
S3ermittler m.
Raicielka, -ki, pl. -ki, sf.
SSermittlerin /.
Bald, -je, -ilem, va. im-
perf. oerfd^affen, »ermitteln,
juroeifen, äufü^ren.
Raj, -u, pl. -e, sm. ^ßarabieö
n., ®ben n., ©otteägarten m.
Raja, rai, pl. raje, sf.
atod^en m.
Rajca, -y, pl. -y, sm.
af^atä^err m.
Bajczanka, -ki, pl. -ki, sf.
2;od^ter beä Slatäl^errn.
Rajczy, adi. 3^at3l^errn=.
Rajczyc, -ca, pl. -ce, sm.
©obn beä Statä^errn.
Rajczyna, -ny, pl. -ne, sf.
grau beä 3tatäl^errn.
11
Bajfklaba
162
Raptowny
Rajfkluba, -by, pl. -by, sf.
— tokarska 3iiciffloben m.
Rajfur, -a, pl. -y, sm.
goltor m., SSermittler m.,
fiuppfcr m.
Kajfurka, -ki, pl. -ki, sf.
Jßctmittlerin /., Äuppictin f.
Rajfurowaö, -ruje, -walem,
vn. imperf. »ermitteln, Äup=
pelet treiben.
Rajgras, -u, pl. -y, sm.
SWiebgraä n.
Rajls, -u, pl. -e, sm.
©d^iene/., ©ifenbai^nfc^iene /.
Rajski, adi. ^arabie6=,
porabiefifd^.
Rajmöwka, -ki, pl. -ki,
sf. Siaumafc^e /.
Rajmowanie, -nia, sing.
tant. sn. Staunten n.
Rajtar, -a, pl. -y, sm.
Äaoallerift m., berittener ©ijlb*
ner.
Rak, -a, pl. -i, sm. 1)
Ärebö m.; -i lapac Ärebfe
fangen; le£c jak — langjam
gelten wie ein ÄreBä ; czerwony
jak — rot rcie ein Ärebg;
spiee -ka (bilbl. :) rot werben;
2) Ärebägefc^roür n., ^rebä=
frani^eit /., Ärebg tn.; 3)
SfJageljiel^ring m., ©d^rau«
Benjief)ring m.; -i pl. Ipt=
gerne Äugeln an bcr 3flat)«=
ftange.
Rakarka, -ki, pl. -ki, sf.
Äreb§i)änblerin/., i^rebjerin /'.
Rakarz, -a, j)l. -e, sm.
1) Jlvebfer m., Äcebg^änbler m. ;
2) ©d^tnber m.
Rakieta, -ty, pl. -ty, sf.
l)3iafcte/.; 2) 3Jafett «., 3(ta=
lette /. (5um SJaUfpiel).
Rakowacieö, -cieje, -cia-
Jem, tn. imperf. Icebäarttg
merben.
Rakowy, adi. ßrebö= ; -wa
zupa J(?rebs|uppe /.
Rakowka, -ki, pl. -ki, sf.
Ärebsftein m., iirebsauge n.
Rama, -my, pl, -my, sf.
Slaljtnen m.] oprawic w -me
einrafimen; — szufladowa
©c^li^e /., galj in berguge;
— zasuwowa ©tänber mit
Seiften unb SRoCen; — dolna
Untetraf)men ; — gornaÄaften»
oberra[)meti; — okienna gen=
fterra^men ; — paleniska
gfeuerbüd^fenra^men; — regu-
latora SReguIatorfü^rung /.-,
— rusztu Stoftra^men.
Rami%czko, -ka, pl. -ka,
sn. ©rtff m., ^enfel m.
Ramienica, -cy, pl. -ce, sf.
(^Pflanje) Slrmleuc^ter m. ; —
zwyczajna Sffiafferfc^aftl^eu n.
Ramienicowy, adi. -we
rosliny (Characeae) 2lrmleuc^=
tergeroäc^fe pl.
Ramieniowy, Ramienny,
adi. 2lrin«=, (Schulter».
Ramienisty, adi. 1) mit
fräftigen Slrmen, ©d^ulterti,
breitfc^utterig ; 2) armig, freuj=
ftänbifc^.
Ramienuik, -a, pl. -i, sm.
SEßeQtranj m.
Ramig, -ienia, pl. -iona,
sn. 2lrm w.; ganje $anb;
©c^ulter /., Sl^fel /.; pa-
trzec na kogo przez — jmnbn
Über bie llc^fel anfd^auen;
-ionami ruszac mit ben Sid^feln
guden ; wysiany z -ienia
rzqdu oon (feiten) ber ^Regierung
gefanbt; z czyjego -ienia auf
roeffen Sefel^l; na — bro61
©enjei^r auf! Schultert! z-ienia
bron! ©eiuei^r ab!; dusze miec
na -ieniu oor g^urd^t l^alb tot
fein; — diwigni §ebelarm;
— draiLka stawidlowego
|)ebe[arm beä 2lnla|^ebelä ;
— korby ßurbetarm; —
}uku S8ogenfd)en!e[ ?«.; —
mafaicowe Sld^ggabelarm ; —
wegieluicy QütiQi beä SBin«
felmafeeä; — s\iy Kraftarm;
— watu SEßeCenarm.
Ramifikacya, -cyi, pl. -eye,
sf. SSerjroeigung /.
Ramiona, -ny, pl. -ny, sf.
inbifdier ^iric^lcrfifc^.
Ramionoplawe malze
Sirmfü^rer pl.
Ramka, -ki, pl. -ki, sf.
dim. oon Rama.
Ramota, -ty, pl. -ty, sf. ;
dim. Ramotka, -k\,pl. -ki,s^".
©c^miererei /., ©ubetei /".,
fc^tec^teg aßerf n.
Raaa, -ny, pl. -ny, sf.'.,
dim. Ranka, -ki, pl. -ki, sf.
Süunbe /.; -ne zadac eine
Sßunbe fc^Iagen; moina go
do -ny przyloiyc er ift fo
gut, ba^ man i^n alä Heil-
mittel gegen SBunben brau=
dE)en fönnte.
Ranek, -nku, pl. -nki, sm.
3)?orgen »?., ber frü^e 3Jlorgen.
Ranga, -gi, pl. -gi, sf.
3tang m.
Ranid, -nie, -nisz, -nilem,
va. imperf. oerrounben, SBun«
ben f erlagen; — smiertelnie
töbtic^ »errounben.
Raniuchny, Ranintki,
Raniuski, adi. ; Raniachno,
Raniusko, Raniutko, adv.
äufeerft frlil^.
Rannik, -a, pl. -i, sm.
Sruc^Icaut n., grüf)[ingönieS«
rourj /.
Ranny, adi. 1) Decirunbet;
2) Slorgen«, f ruf) ; -ne powietrze
ajlorgenluft /.; -na msza
grü^meffe /.; -ny ptaszek ein
grül^aufftefier.
Rano, -na, 2^^- -iia» sn.
grüf)e /., 3Korgen m.
Rano, adv. frül^ ; kto —
wstaje, temu Pan Bog daje
ajJorgenftunbe ^at @olb im
2)Zunbe ; jutro — morgen frül^ ;
bardzo — fe^r frül^.
Ranunkul, -u, pl. -y, sm.
SRanunfel m. ; = Jaskier azya-
tycki.
Rantuch, -a, pl. -y, sm.\
dim. Rantuszek, -szka, pl.
-szki, sm. gro^eä Überfd^lajs
lüc^ ber SOßeiber, {Jürtud) «.;
2Irbeitsfc^urj m.
Rap, -a, pl. -y, sm. Slfpe
/., DJJinne /., SWappen m.,
2ßeiBfifd^ m.
Rapa, -py, pl. -py, sf.
9Ki;Iete f., ©titfalm m.
Rapcie, -ciöw, pl. tant. sn.
©äbel)c^nüre pl., ©äbeltup»
pel /. [JHapier n.
Rapier, -a, pl. -y, sm.
Rapontyk, -u, pl. -i, sm.
aiapontfarcursel /.
Rapontyka, -ki, pl. -ki,
*/. — lisciowa zielna gelb«
falat m., SRapunje/.; — ko-
rzeniowa SRapunjelrourg /.
Raport, -u, ^Z. -y, sm.
Siapport JH., Script m.; =
Sprawozdanie.
Rapowaö, -puje, -walem,
va. imperf. übertünchen.
Rapsodya,-dyi,pZ. -dye,«/.
SR^apfobie /.
Raptem, adv. plö^lid^.
Raptowny, adi.; Rapto
wnie, adv. plö^lid^.
Baptalarz
163
Rdza
Raptularz, -a, pl. -e, sm.
©c^mterbuc^ n., ©ubelbuc^ n.,
Äfobbe /., Äonjcptbud^ n.
Raptus, -a, pl. -j, sm.
|)i^fopf tn.
Rarög, -roga, pl. -rogi, sm.
S3Iaufu^ m., öpreij w. ; spo-
gladac na kogo jak na -roga
imnbn mit großen 2lugen an-
feigen, jmbn roie ein Sßunber»
ticr anftarren.
Rarytas, -u, pl. -y, sm.
3flarttät /., ©jlten|eit /.
Rasa, -sy, pl. -sy, «/.
SRaffe /., ©(^iag w.; czysta
— reine 3taffc.
Rasowosc, -sei, sin^. tant.
sf. ©tammeäeigentümli^feit
/. ; reine Siaffe.
Rasowy, adi. Stoffen-, oon
Slaffe.
Rastrnm, indecl. sn. SHa»
ftrat m., 3lo[tra( m.
Raszka, -ki, pl. -ki, sf.
3tot!ef)Id^en n.
Raszpla, -pH, pl. -ple, sf.
3fiafpet /., Sta^pelftid^ m.
Raszplowaö, -pluje, -wa-
lem, va. imperf. rafpeln.
Raszplowanie, -nia, sing,
tant. sn. S^iafpeln n.
Rata, -ty, pl. -ty, sf.
State /.
Ratg,fia, -fii, sf. 3tatafia/.,
Dbftbranntroein in.
Rataj, -a, pl. -e, sm. gum
Äriegäbtenft ojrpfli^teter
SBauer m., ©anjbauer m.
Ratowaö, -tuje, -walem,
va. imperf. retten, beifte^en,
5U $Ufe fommen; -tuj kto
w Boga wierzy ^elft in ®ot=
teä SRamen; ratujcie! rettet!;
— sie ncieczka fic§ burc^ bie
glucfit retten, fein .^eil in ber
gluckt jucken.
Ratowanie, -nia, pl. -nia,
sn. ^Retten n., Sflettung /.
Ratnnek, -nku, pl. -nki, i
sm. Jlettung /., |»ilfe /. ; i
wzywac kogo na — jtnnbn l
jU ^ilfe rufen; dla mnie nie
ma -ka für mic^ gibt e§ feine \
^itfe. i
Ratunkowy, arfe. 3let=
tungg»^ pogotowle -we 3?et=
tunggbereitfd^aft /., 3icttung§=
ftation /. ; towarzystwo -we
Slettungägefeafd^ift /.; akcya {
•wa SRettungS-, ^iifsaftion f. '
Ratusz, -a, pl. -e, sm.
3iat^auä n.
Ratuszowy, adi. 3iat=
l^auä».
Ratyfikacya, -cyi,pl. -eye,
sf. giatififation /.
Ratyfikowa6, -kuje, -wa-
lem, va. imperf. ratiftjieren.
Raut, -u, pl. -y, sm. 1)
Staute/.; 2) 5Hbenbuntet|aI=
tung /.
Raz, -u, pl. -y, sm. 1)
©tofl m., §ieb tn., Schlag m.,
©c§mi| m. ; zadac komu —
mieczem imnbm einen $ieb
mit bem ©d^roerte »erfe^en;
smiertelny — komu zadac
jmnbm ben 2;obeäfto^ Der=
fe|en; 2) gaH m.; w takim
razie in bicfcm golle; w naj-
gorszym razie im fd^lirnrnften
galle; 3) Tlal n.; trzy razy
breimal; na — auf einmal;
wystarczy na dwa razy e§
n)irb für sroeitnat reichen;
jeszcze tylko ten jeden —
nur no^*^ biefeä eine aRal.
Raz, adv. einmal, ein§,
mal; z -u anfänglid^; — po
— ju roieber^olten 2)talen; od
-u auf einmal, fofort; to
mu w — baö pa|t i^m; ra-
zem jufammen, jugleic^.
Raziö, -ie, -zisz, -zitem,
va. perf »errounben, treffen;
-Äony plorunem »om S3li§e
getroffen; 2) Blenben, fted^en,
übel Berühren; swiatlo muie
-zi baä Sic^t blenbet mid^;
twoje zachowanie -zi mnie
bein Senefimen berührt mid^
übel.
Razowy, adi. gefd^roten;
cbleb — 5lommiProt n.
Razliwy, adi. burd^brin»
genb, fiec^enb.
Raznosc, -sei, sing. tant.
sf. 3Jiunter!eit /., glinf^eit /.,
grifc^e /.
Raf ny, adi. ; Raznie, adv.
rüftig, munter; nett, i)üb\d).
Razenie, -nia, sn. Stref»
fen n.
R%b, rebn, pl. reby, sm.;
dim. R^bek, -bka, pl. -bki,
sm. 3ianb »?., ©aum w., S8e=
fäumung /.; reby bie linle
©eitc eine§ 3^"9^^-
R^bacz, -a, pl. -e, sm.
^oljlne^t m.
R%bad, -bie, -balem, va.
imperf. f)aäin, ^auen; ~
palaszetn na prawo i lewo
mit bem ©ä&el nod^ red^tä unb
nac^ linfä ^auen; gdzie drwa
-bia, tarn trzaski leca roo §olj
gel^adEt rairb, bort fallen ©päne,
rao jjeuer ift, bort raucht e§.
R^balne, -nego, singr.
tant. sn. ^oljfätterlo^n m.
R%banina, -ny, pl. -ny, sf.
©eme^el n., 3Ke^elei /.
R^bek, -bku, j)?. -bki, sm.
©aum m., Sianb w.; ©d^leiec«
flor m.
R^bkowy, adi. von ^^lor-
leintcaitö.
R^czf, -cia, pl. -ta, sn.
§änbc^en n.
R|,czka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ^änbc^en «.; 2) ®riff m.;
^euerl^alter m.; — sprzegJa
z galk^ ©d^raubcnfuppel»
f^romger mit ©eroid^t; —
zwrotnicy äßed^fell^ebel «».;
•ki, pZ. finabenfraut n.; —
Chrystusowa ^änblcinrourj/.
R^cznik, -a, pl. -i, sm.
aßunberboum m.
R^czosö, -iSei, sing. tant.
sf %lmmt f., Slafc^öeit /.,
Se^enbigfeit /., §urtig=
feit /.
R%czy, adi.; R^czo, adv.
flinf, l)urtig, tafc^, b.'^cnb,
R^czyna, -ny, pl. -ny, sf.
ba§ fleine ^änbd(ien.
R|.czysko, -ka, pl. -ka, sn.
bie grofi'?, feifte §anb.
Raest, -u, sing. tant. sm.
(Polygonutn) glÖflfraut n.,
SGBafferpfcffec m., Sürrtourj /.,
ilnöteric^ m., SEegtritt m.;
— woday ©amlraut n.,
i^cofc^latti^ra.; — weiownik
9iatter-=©c^langenn)ur5 /. ; —
czarny 5pfauen=Spiegel=
Ü}Jönc|äfraut n.; — ptasi 58o»
gelfnötetic^ m., ©augraä «.,
Slngerlraut n.
Rdestnica, -cy, pZ. -ce, sf.
— plywajaca gemeiner g^of^»
lai(| m. ; — wazkolistna ^ed|ts
fraut n.
Rdza, -zy, pl. -ze, sf. SJoft
7)1. • — miedziana ©rünfpan
m., — w zbüiu (®etreibe=,
i?orn=)Sranb m.; — miodo-
wa §omggra§ n., ©etüirl «.,
SQßaben pl.
11*
Rdzawic
164
Eegeneracya
Rdzawid, -wie, -wüem, va.
imperf. mit 3Joft bebcdEen.
Rdzawieö, -wie, -wilera,
vn. imperf. to[tig roetben,
rotten.
Rdzawisty, adi. roftfledig.
Rdzawka, -ki, pl. -ki, sf.
2Koorgtunb m.
Rdzawonog, -oga, pl. -ogi,
sm. Keine galEengattung.
Rdzawy, adi. toftig ; bran-
big; roftfatBen.
Rdzeniak, -a, pl. -i, sm. 1)
(FuDgus meduUaris); 2) ^JiOtI=
fd^raamm m.
Rdzennik, -a, pl. -i, sm.
^flansenmatfftofjf m.
Rdzenny, adi. ; Rdzennie,
adv. ßern=; im ©runbe, aus
bem (Srunbe-, — strzat Äern=
fc^U^ m.\ — promien SRarf«
ftraf)[ m.] -ne drzewo Äem«»
^ol^ n.
Rdzen, -nia, pl. -nie, sm.
SKarf n., ßern m.\ — drzewny
Saummarf n., ^erä it.; —
sraby ®d^rau&en!ern n.
Rdzewied, -wieje, -wiaJem,
vn. imperf. roften.
Rdzewienie, -nia, sing,
tant. sn. dto\tin n.
Rdzgbina, -ny, pl. -ny, sf.
SSerpaltfabierung /.
Rea, rei, pl. reje, sf. (Nan-
du) 5RanbuDogel m.
Reagowac, -gaje, -wal'em,
vn. imperf. reagieren; =
Dziai'ac.
Reakcya, -cyi, pl. -eye, sf.
SRealtion /., Diücfroirfung f.,
3lüdffc^Iag m.
Reakcyjny, adi. ; Reak-
cyjnie, adv. reaftionär; =
Wsteczny.
Realista, -sty, pl. -sei, sm.
Stealift m.; 3iealf(i^üler m.
Realistycznosö, -Sei, sing,
tant. sf. miaüinl f.
Realizacya, -cyi, t^l- -eye,
sf. Söerroirflic^ung /., SSeali-
fierung /.; = Urzeczywist-
nienie.
Realizm, -u, sing. tant.
sm. Sffiefen^eitä", SöirUid^Ieitä»
le^rc f., SJtealigmuö m.
Realizowaö, -zuje, -walem,
va. imperf. terroitfUd^en;
flüffig mad^en, realifieren ; =
Urzeczywistnic.
Realnoöö, -sei, pl. -kü, sf.
1) $WeaIität/., SBir![icf)feit /.;
SuDerläffigleit/.; 2) IRtaWiät
f. (®runb= ober ^ausbefi^).
Realny, adi. ; Realnie,
adv. tDirlltd^, roefentüc^, "SiidU ;
szkoJa -na 31eaifd)ute /. ; cie-
Äary, dlugi -Ine ^ppot^e!ar=
[aftcn, =fc^ulben pl.:, apteka
-na 9lealapotf|e!e /., rabi^ierte
2lpot^efe.
Reasumowac, -muje, -wa-
lem, va. imperf. roieber 3U=
fammenf äffen ; reaff umieren ;
— uchwale einen Sef^Iuf;
aufgeben.
Reasumpcya, -cyi, pl.
-eye, sf. 3ufammenfaffung/.;
3leaffumierung /.
Rebelizant, -a, pl. -nci,
sm. 3JebeII m., 2lufftänbifc]^e(r)
}?i. • = Kokoszanin.
Recenzent, -a, pl. -nci, sm.
3iejenfent m., S^ritifer m.
Recenzya, -zyi, pl. -zye,
sf. ^iejenfion /.
Recepcya, -cyi, pl. -eye,
sf. SRejeption /., ©mpfang m.;
= Przyjecie.
Recepis, -u, pl. -y, sm.
3iegepiffe »., Quittung /.
Recepta, -ty, pl. -ty, sf.
dicfiiipt n.
Reces, -u, pl. -a, sm. 3le=
je^ w., 2lbtretung§Dertrag m.,
®v5reje§ w., Slbfc^ieb m., 9tü(f=
ftanb m.; — sejmowy £anb=
tagäabfc^ieb m. (= 5befc^Iufe).
Recydywa, -wy, pl. -wy,
sf. Slüdfall m., Stejibine /.
Recytowa6, -tuje, -walem,
va. imperf. I^erfagen, regitie»
ren; = Wyglaszaö.
Redagowaö, -guje, -watem,
va. imperf. rebigieren.
Redakcya, -cyi, pl. -eye,
sf. 3iebaItion /.
Redaktor, -a, pl. -owie,
sm. Siebafteur 7n.
Redaktorka, -ki, pl. -ki,
sf. 3leba!trtcc.
Redukcya, -cyi, pl. -eye,
sf. 3tebuItion/., Sflebujierung/. ;
= Zmniejszenie.
Redukowad, -kuje, -walem,
va. imperf. rebujieren; =
Zmniejazac.
Rednta, -ty, pl. -ty, sm. 1)
Sieboute/., aKaetcnBaU?«.; 2)
©cl^«n,^e /., SReboute /., Sefe«
ftigungärocrt n.
Redutny, Redutowy, adi.
3flebouten=.
Refa, -fy, pl. -fy, sf. ; Ref-
ka, -ki, pl. -ki, sf. 3leif m.,
9iing m., ©pann=, ^<x■n<^^^^'
rinq m., SJJagb /.
Refektarz, -a, pl. -e, sm. i
^[ofterfpeifefaal m., 3flefe!to= 1
rium m. '
Referat, -u, pl. -y, sm.
Sleferat n., Seric^t m.; =
Sprawozdanie.
Referendarstwo, -wa,
sing. tant. sn. baö 2lmt eineä
Dieferenten, 3teferenbariu§.
Referendaryusz, -a, pl. -e,
sm. ; Referendarz, -a, pl.
-e, sm. 3teferenbariu§.
Referent, -a, pl. -nci, sm.
3flef erent m., Seric^terftatter «t.;
= Sprawozdawca.
Referowäc, -ruje, -walem,
va. imperf. Seriell crftattcn ;
= Sprawe zdawac.
Refleks, -u, pl. -y, sm. 9ic:
fies m., atbglanj m.; = Od-
bicie.
Refleksya, -syi, pl. -sye,
sf. 1) Setrad^tung/., 9tefIe£ion
/.; 2)3iefrei-ton/. (beä SidE)te§>
Reflektowaß, -tuje, -walem,
va. imperf. ermal^nen, auf=
merlfam mad^en; — sie vr.
\\i) anberä ober eineä SSefferen
befinnen.
Reforma, my, pl. -my, sf.
Sleform /., SSeränberung /.
Reformacya, -cyi, pl. -eye,
sf. Sieformation /.
Reformacyjny, adi. SRe»
formation§«=.
Reformator, -a, pl. -rzy,
sm. 5leformator m.
Reformatorski, adi. xt"
formatorifc^.
Reformowad, -muje, -wa-
lem, va. imperf. reformieren.
Refrakcya, -cyi, pl. -eye,
sf. 9lefra!tton /., (Strahlen-
brechung /. ; = Zalamywanie
sie.
Regalia,-lii, plur. tant. sn.
ilronred^te pl., ^rongüter pl.,
SRcgatien pl.
Regal, -n, pl. -y, sm. 9ic-
gal n. in ber Drgel.
Regencya, -cyi, pl. -eye,
sf. aiegentfd^aft /., 3teic^äüer=
raeferjc^aft f.
Regeneracy a, -cy i, 2^^. ■ eye,
Regent
165
Remonstracya
sf. 3iegenerotton /., SBiebetge»
butt f.', = Odrodzenie.
Regent, -a, pl. -nci, sm.
SReflent m.
Regentka, -ki, ^J?. -ki, sf.
3ieqenttn /.
Regiment, -u, pl. -y, sm.
Stegiment n. = Pulk ; ategie»
rung /. ^= Rzad.
Regimentarstwo, -stwa,
sing. tant. sn. ©enetalregi»
mentariat n.
Regimentarz, -a, lA. -e,
sm. ©eneratregimentariuä m.
Reglowka, -ki, "pl. -ki, sf.
^ad&rocrf n.
Regulacya, -cyi, ^jZ. -eye,
sf. 3tegulierung /.
Regulamin, -u, pl. -y, sm.
Steglement n.
Regularnos6, -sei, sing,
tant. sf. 1) 3flegelmä6tg!eit /.;
2) 2)eonat§fIu§ m., Sftegel /.
Regularny, adi. ; Regu-
larnie, adv. regelmäfiig.
Regulator, -a, pl. -y, sm.
Slcgulator m.
Regulowac, -luje, -walem,
va. imperf. regulieren.
Regula, -iy, pl. -ly, sf.\
Regulka, -ki, pl. -ki, sf. 9te=
gel/.,; Drbenäregel /.; Drs
lien m.
Rehabilitacya, -cyi, sf.
SteJ^abilitierung /.
Rehabilitowac, -tuje, -wa-
tem, va. imperf. re^abilitie»
ren.
Reinstalacya, -cyi, jyl.
■ eye, sf. Söiebetinftallierung/.
Rej, -u, pl. -e, sm. Sowang
m., äiorjug w., steigen m.,
SSortanj m.; — wodzic bie
erfte ©eige fpielen.
Reja, rei, pl. reje, sf. 1)
3*10^6 /..©egelflangc/.; 2) ein
in Kroei ©d^i^ten auf bem glo^e
aufgelegter Raufen Älo^l^ol}.
Rejencya, Rejencyjny=:
Keg-encya, Regencyjny.
Rejent, -a, pl. -nci, sm.
3lotar m.
Rejestr, -u, pl. -y, sm. Ste»
giftet n., SSer jeid^mS n. ; = Spis.
Rejestrator, Slegiftrator m.
Rejestratura, -ry, pl. -ry,
8f. 3legiftratur /.
Rejestrowac, -ruje, -wa-
Jem, va. imperf. tegiflrieren.
Rejestrowy, adi. einregi=
ftriert ; kozak -wy ein inä
©taatsregifter eingetragener
Äofaf.
Rejwacli, -u, pl. -y, sm.
©peltafel n.
Rekapitulacya, -cyi, pl.
-eye, sf. Siefapitulation /.,
aOäieberl^olung /.; = Powta-
rzanie.
Rekapitulowaö, -luje, -wa-
Jem, va. imperf. relapitulie«
ren; = Powtarzac.
Reklama, -y,s/. 3ie!(ame/.,
2lnfünbigung /.
Reklamacya, -cyi, pl. -eye,
sf. SJeflamation /.
Reklamowac, -muje, -wa-
lem, va. imperf. re!lamieren.
Rekognicya, -cyi, pl. -eye,
sf. ateiognition /., anerfannte
©döulbnerfc^reibung.
Rekognoskowac, -kuje,
-walem, va. imperf. reJoguoö«
Steten.
Rekolekcya, -cyi. pl. -eye,
sf. 3tefoae!tion /., Öufeanbac^t
/., ©iBauungsflunbe /., geift»
lid^e Übung.
Rekomendacya, -cyi, pl.
-eye, sf. gfielommanbation /.,
@mpfel)lung/. ; = Polecenie.
Rekomendacyjny, adi.
9iefominanbationä=, ©mpfef)-
lungg» ; = Polecajaey.
Rekomendowac, -duje, -do-
watem, va. imperf. refomman=
biercn, etnf(|rei5en (einen
33rief); empfel^len; = Poleeic.
Rekreacya, -cyi, pl. -eye,
sf. 9lefreation /., S^rft^euung
/., ®r^olung /., freie ©tunbe;
== Wczas.
Rekreacyjny, adi. Stefrco-
tion§=, ®rf)olung^=.
Rekrucki, adi. Stefruten*.
Rekrut, -a, pl. -ci, sm.
3iefrut m.
Rekrutacya, -cyi, pl. -eye,
sf. Siefrutierung /.
Rekrutnik, -a, pl. -cy, sm.
Sf^elrutterer w., Sßerbet m.
Rekrutowad, -tuje, -wa-
lem, va. imperf. reltutieren.
Rektor, -a, pl. -owie, sm.
Sleftor m.
Rektorat, -u, pl. -y, 8m.\
Rektorstwo, -wa, pl. -wa,
sn. 3tcftorot n.
Rektorski, adi. 9?eftor§».
Rektyfikacya, -cyi, pl.
-eye, sf. 3teftifiEation /., Se=
rid^tigung /". ; = Sprosto-
wanie.
Rektyfikowaö, -kuje, -wa-
Jem, va. imperf. Beti(|tigen,
reftifijieren ; = (S)prostowac.
Rekurs, -u, pl. -y, sm.
SRefurö m., 33crufung /.
Rekuza, -zy, pl. -zy, sf.
aibfage /., Äor6 m.; = Od-
in owa.
Rekwirowac, -ruje, -wa-
lem, va. imperf. requirieren.
Rekwizycya, -cyi, pl. -eye,
sf. äiequifition /., gorberung
/., Sege^ren n.
Rekwizyta, -low, pl. tant.
sn. ©rforberniffe pl.\ = Przy-
bory.
Relacya, -cyi, pl. -eye, «/.
SKelation /., SBeri^terftattung
/., 33eric|t w.; zdac -eye,
Sett(^t erftatten; = Sprawo-
zdauie.
Relatywny, adi. ; Relaty-
wnie, adv. relatio, üer^ält=
niSmäfeig ; = Wzglednie.
Relegacya, -cyi, pl. -eye,
sf. 3fielegierung /., 2luäf^lie=
|ung /. ; = Wydalenie.
Relegowaö, -guje, -walem,
va. imperf. relegieren, au§-
fd^liefeen; = Wydali«?.
Religia, -gü, pl. -gie, sf.
3teltgton /.
Religiant, -a, pl. -nci, sm.
religiöfer, frommer SKenfc^.
Religiantka, -ki, pl. -ki,
sf. religiöfe, fromme grau.
Religijnosc, -sei, sing,
tant. sf JteligiofitSt /.
Religijny, adi.\ Religijnie,
adv. reUgiög.
Relikwia, -wü, pl. -wie,
sf. gjeliquie /.
Relikwiarz, -a, pl. -e, sm.
3teliquienfäftc^en n., jleli»
quiar n.
Remanent, -u, pl. -a, sm.
3teft m., Übergeblie6ene(s) n.
Remisya, -syi, pl. -sye,
sf. (grlaffung /.
Remisz, Remiz, -za, pl.
-zy, sm. SBfutelmeife /.
Remiza, -zy, pl. -zy, sf.
giemife /., Sßagenfd^uppen m.
Remonstracya, -cyi, pl.
-eye, sf. Diemonftration /.,
SSotfteUung /., ©egenuor-
fteUung /.
Remonstrowac
166
Rewanz
Remonstrowac, -struje,
-•walem, va. imperf. 3Sor=
ftfHungen machen, remon=
ftrieren.
Remuneracya, -cyi, pl.
-eye, sf. Stemuneration /. ; =
Wynagrodzenie.
Ren, -a, pl. -y, sm. 1)
3tennlier «.; 2) ^odfmaft m.
Renegat, -a, pl. -ci, sm.
3lenegat?«.;=0dszczepieniec.
Reneta, -ty, pl. -ty, sm.
SRenelte f., 3tenettapfel m.,
Sebcrapfel m.
Renifer, -a, pl. -y, sm.
SHetintier n.
Renomista, -sty, pl. -sei,
«/". SRenommift w., ^ra^Ier m.
Renowacya, -cyi, pl. -eye,
8f. 3tenoDierung /., ©rneue^
tung /.
Renta, -ty, pl. -ty, sf.
Stente /. ; — gruntowa, ziem-
ska Sobenrente.
Rentowac sig, -tuje,
-walem, vr. imperf. ftc^ ten»
tieren.
Renuncyacya, -eyi, pl.
eye, 5/. 3ienuntiQtion /., SSer-
jic^t m., ®nt)ogung /. ; = Zrze-
czenie sie.
Reorganizacya, -eyi, pl.
-eye, sf. 9teorgani[ation /.
Reorganizowad, -zaje,
-warem, va. imperf. reorgani=
fteten.
Reparäcya, -cyi, pl. -eye,
sf. lierfteUung /., 3tepara=
tut /. ; = Naprawa.
Repertuar, -u, pl. -y,
Repertuarz, -a, pl. -e, sm.
Siepettoire »., ©pielplon m.
Repetent, -a, pl. -nei, sm.
Stepetent m.
Repetowac, -tuje, -walem,
va. unb vn. imperf. tepetie»
ren, roiebet^ofen; in betfelben
Ätaffe Ji^en bleiben; = Po-
wtarzac.
Repetyer, -a, pl. -y, stn.
3lepetictu^t /.
Repetyerka, -ki,^^ -ki,*/.
SRepettergeroe^t n.
Repetytor, -a, pl. -rzy,
sm. äüiebet^olet m.
Replika, -kl, pl. -ki, sf.
SflepUf /., iBeantraottung /.
Reporter, -a, pl. -rzy, sm.
SRepottet m., geitungäbetid^t»
etftattet m.
Reprezentacya, -cyi, pl.
-eye, sf. 5iepröfenton5 /. ;
SSotftettung /.
Reprezentacyjny, adi.
3leptä[entationg=.
Reprezentant, -a, pl. -nei,
sm. SWepröfentant w., SSet»
. ttetet TW.; = Przedstawiciel.
Reprezentantka, -ki, pl.
-ki, sf. 3tepräfcntantin /. ;
= Przedstawicielka.
Reprezentowad, -tuje,
-watem, vn. per f. teptäjen;
tieten, notfteüen; = Przed-
stawic.
Reprodukcya, -cyi, p?. -eye,
sf. Sleptobuftion /., SBiebet«
t)Ctt)otbiingung /. ; Stgän=
aung /.
Reprodukcyjny, adi. 3le*
probuftion§=, te^tobuftiü, er-
gänjenb.
Reprodukowac, -kuje,
-walem, va. imperf. teptobu-
gieren, roiebetetjeugen, raiebef=
ctgänjen.
Reprymenda, -dy, pl. -dy,
sf. Sßettoeiä ?w., '^yxxiifi.xoi\=
fwng /.
Repnblika, -ki, pl. -ki, sf.
Stepubttf /'. ; = Rzeczpospolita.
Republikanin, -na, pl.
-nie, sm. 3tepublifaner m.
Repnblikanka, -ki, pl. -ki,
sf. aiepublifanetin /.
Republikanski, adi. repu«
btifanifc^.
Reputacya, -eyi, pl. -eye,
sf. 9ifputation /., SRuf m.
Reskrypt, -u, pl. -a, sm.
Sefc^eib /;/., 3Ieffript n.
Respekt, -v, pl. -y, sm.
3lefpeft m., Sichtung /.
Respektowac, -tuje, -wa-
iem, va. imperf. tffpeftieten,
ödsten.
Respiracya, -cyi, pl. -eye,
sf. Dtefpitation/., 2ltmung/. ;
= Oddech.
Respirator, -a, pl. -y, sm.
Siefpitatot m., 2ttmungöfdjüt=
jct m.
Resory, -röw, plur. tant.
sn. gebern pl., SBagenfcbetn pZ.
Restancya, -cyi, pl. -eye, sf.
3?eftanj/'.,Übriggebliebenc(ö)M.
Restauracya, -cyi, pl.
-eye, sf. 1) ^Jeftautant n.,
©afl^aug n.; 2) jicftaurotion
/., SBiebet^etfteHung /.
Restaurator, -a, pl. -rzy,
st}i. 1)' SReftoutateut m., SBitt
JM., ©aft^auäbert^ec m.; 2)
SBtebet^etfteHet m.
Restaurowaö, -ruje, -wa-
lem, va. i^nperf. teftautteten,
rotebet^etfteUen.
Restrykcya, •<iy\,pl. -eye,
sf. (Sinjc^tänfung f., 3Sotbc=
t)alt m.
Restytucya, -cyi, pl. -eye,
sf Steftitutton /., Sßiebet^et«
ftcüung /., 3utü(fgabe /.;
= Przywröcenie, Zwrot.
Restytuowac, -tuuje, -wa-
fem, va. imperf. teftituieren,
roiebetFietfteüen, gutüdfgeben ;
= Przywracac, Zwracac.
Resursa, -sy, pl. -sy, sf.
Äafino n.
Reszka, -ki, pl. -ki, sf.
Siolle^ld^en n.
Reszta, -ty, pl. -ty, sf. ;
dim. Resztka, -ki, pl. -ki, sf.
5ieft m. ; -kami gonic au§ bcm
testen So^e pfeifen; zreszta
adv. fd^lie^tid^, übtigen§; na-
reszcie adv. enbltc^.
Resztowac, -tuje, -waiem,
vn.iw^er/.teftieten,t)etbreiben;
= Pozostawac.
Reta, -ty, sing. tant. sf.
gätbetrijte /., Ätapp m.
Retenta, -tow, plur. tant.
sn. Dlücfftänbe pl.
Retentowy, adi. tüd=»
ftänbig.
Retka, -ki, pl. -ki, sf.
«Scbeibcfanim m., Öffnet m.
Retor, -a, pl. -rzy, sm.
Siebnet m., ©d^öntebnet m.]
= Krasomowca.
Retorta, -ty, pl. -ty, sf.
Sietotte /.
Retoryczny, adi. ; Reto •
rycznie, adv. tfjetotif^.
Retoryka, -ki, pl. -ki, sf.
9?^etotiI^ /., Siebefunft /. ; =
Krasomöwstwo.
Retuszowa6, -?zuje, -wa
fem, va. imperf. tetufd^ieren
Rety, interj. ju §ilfe!
Reumatyczny, adi. t^eu-
matifc^.
Reumatyzm, -u, sing,
tant. sm. St^euma n., ©liebet^
teilen?!., 9l^eumatiömuä m.
= Gosciec.
Rewan4, -u, pl. -e, sm. die*
mn<i)i f., SßiebetDetgeltung /.
Rewanzowac sig
167
Rgkawicznictwo
Rewanzowac sig, -zuje,
-vfatem, vr. imperf, \\6) reoan«
d^ieren, 33ergeltung üben.
Rewelacya, -cyi, pl. -eye,
«/. iReoelation /., ©ntbecfung
/., syerlünbtgung /., Offen»
Batung /'.; = Objawienie.
Rewerber, -u, pl. -y, sm.
Saterne /.
Rewerenda, -dy, pl. -dy,
sf. ^^Jrieftetrod m.
Rewers, -u, pl. -y, sm.
©c^ein m.] za rewersem gegen
(gitipfongfc^ein.
Rewia, -wii, pl. -wie, sf.
3Jet)ue /., |)ecr[c^au /., 3Jiu=
fterung /. ; = Przeglad.
Rewidowac, -duje, -waiem,
va. imperf. reoibieren, burd)«
feigen, befic^tigen, »ifttieren.
Rewizya, -zyi, pl. -zye, sf.
Sieotfion f., SJurc^fud^ung /.,
SSifitation /. ; — celna 3olI=
rcDifion.
Rewizor, -a, pl. -rzy, sm.
diim\ox m.
Rewokacya, -cyi, pl. -eye,
sf. SBiberruf m.\ = Odwo-
Janie.
Rewokowaß.-kuje, -walein,
va. imperf. reuojieren, roibsr*
rufen; = Odwotac.
Rewolta, -ty, pl. -ty, sf.
ateoorte /., aiufftanb m.
^; Rewolucya, -cyi, pl. -eye,
' sf. 3teDotutton /.
Rewolucyonista, -sty, pl.
-sei, sm. §ieoolutionift m.,
Süeootutionäc m.
Rewolucyjny, adi.; Re-
wolucyjnie, adv. reoolutio»
när.
Rewolwer, -u, pl. -ry, sm.
3teDo(Der m.
Reza, fiei^e: Ryza.
Rezeda, -dy, pl. -dy, sf.\
dim. Rezedka, -ki, pl. -ki, sf.
Sflefebe /:
Rezerwa, -wy, pl. --wy, sf.
Stefetue/.; SSorbe^oIt w. ; 3"=
rüd^altung /.
Rezerwista, -y, pl. -sei,
sm. Stejeröift m., ki]nvt'\oU
bat m. ; = Zapasowy.
Rezerwowac, -wuje, -wa-
iem, va. imperf. leferoieren,
oorfiel^alten.
Rezerwowy, adi. tefctoiert ;
jur Steferoe gehörig.
Rezolucya, -cyi, pl. -eye.
sf 1) ©ntfc^Ioffenöett /'.; 2)
Sefd^tu^ m., 5H«[oIutton/.
Rezolutny, adi.; Rezo-
lutnie, adv, refotut, entfc^toj»
fen.
Rezolwowaß, -wuje, -wa-
iem, va. imperf. 58e[d^etb ge*
ben,entjci^etben; =» Rozwiazac,
Rozstrzygn^c.
Rezon, -u, sing. tant. sm.
SDlut m., breifteg SBefen; rec^t;
ma — et ^at tedfit.
Rezonowa6, -nuje, -walem,
va. imperf. räfonieten; =
Wygadywac.
Rezaltat, -u, pl. -y, sm.
Sidultat w.; = Wynik.
Rezurekcya, -cyi, pl. -eye,
sf. 2lufetfte^ung /.
Rezurekcyjny, adi. 2luf=
etfte[)ungö''.
Rezydencya, -cyi, pl. -eye,
sf. Stefibenj /., SKefibenj»
ftabt /•
Rezydencyonalny, adi.
Siefiöenj'.
Rezydent, -u, pl. -ei, sm.
Siefibent »i. ; (Sefeßfc^after m.;
Sßetroaltet m.
Rezydentka, -ki, pl. -ki,
sf. afJefibentin f.; ©efeafd^af«
terin /.
Rezydowac, -duje, -watem,
vn. imperf. re[ibteten.
Rezygnacya, -cyi, sing,
tant. sf. SRefignatton /., ®nt=
fagung /., SJergt^tleiftung /.
Rezygnacyjny, adi. 9tefi-
gtiationS=.
Rezygnowaö, -nuje, -wa-
lem, vn. imperf. tefignieten,
entfagen, »erjic^ten.
Rez, -y, sing. tant. sf.
3toggen m. ; — krowia Äu^=
roeigen m.
Rezyser, -a, pl. -rzy, sm.
3^egiffeur tn.
Rgb, -u, pl. -y, sm. ©d^Iag
m., einfc^Iag m., ©el^aue n. ;
— ciemny 2)unfelic^Iag.
R§bacz, -a, pl. -e, sm.
1) ^otj^auet m., $auet m.,
SSetg^auer m.; 2) 3flaufBolb
m., ©erläget m., ged^tet m.
Rgbaniiia, -ny, pl -ny, sf.
©(^tägerei f., ^auerei /., Oe»
fec^t n.
R§bowy, adi. -we gospo-
darstwo öod&roalb=, ©onnen»
!^oIjbettieb tn.
R^czniak, -a, pl. -i, sm.
^anblanget m.
R§cznik, -a, pl. -i, sm.
§anbtu(^ n.
Rgczny, adi. ; Rg cznie,
adv. §anD<=; -a robota §anb<
arbeit /.
Rgczyciel, -a, pl. -e, sm.
Sürge m.
Rgczy6, -cze, -czysz, -czy-
lem, vn. perf bürgen.
Rgdzina, -ny, si7ig. tant.
sf. Streibcmergelerbe f., fd^roe»
ret, fruchtbarer SBoben.
R§ka, -ki, pl. -ce, sf. ^anb
/. ; Sirm m. ; wziac za -ke bei
ber $anb nehmen; prowadzid
sie pod -ke 2lrm in 2lrm ge-
^en; skonal na moicb -kach
er ftarb in meinen 2lrmen;
od reki co robi6 etmaS glei^
mad^en; zaIoä;yc -ce bie 2lrme
oerf klingen; opuscic -ce bie
|;änbe in ben ©d^ofi legen;
-ke komu podac imnbm bie
§anb reichen; na -ce komu
patrzec jinnbrn auf bie Ringer
fd^auen; z r^k co wypuscic
etroaä au§ ben §änben laffen,
auälaffen; pod -kaj byc bei bet
§anb fein; dostac sie w czyje
-ce in imnbg ©eroalt getaten;
Äyc z praey rak swoich uon
feinet ^änbe 2lrbeit leben ; —
rek§ myje eine §anb rcäfc^t
bie anbere; z -ki do -ki oon
§anb ju §anb ; z pröznemi
-koma mit (eeren §änben;
lekkq -ke mied lei^t ©elb
ausgeben," eine offene §anb
^aben; to mi nie jest na -ke
baä pa^t mir nic^t.
R^kacz, -a,pl. -e, sm. ^ufi-
ticr n.
Rfkaw, -a, pl. -y, sm. 2tr«
mel m.
Rgkawek, -wka, pl. -wki,
sm. 1) Ärmelc^en n., §emb-
ärmelranb m.; 2) 3)Zuff m. ; =
Zarekawek.
Rfkawica, -cy, pl. -ce,
sf.', Rfkawiczka, -ki, pl. -ki,
sf. §anbfc^u^ /»., get^t^anb-
ft^ul^ m.
Rf kawicznica, -cy, pl. -ce,
sf. ; Rgkawiczniczka, -ki, pl.
-ki, sf. ^anbfd^ui^mac^erin /.
R^kawicznictwo, -wa,
sing. tant. sn. ^anbfc^u^»
mac^ergeroerbc n.
Rgkawicznik
168
Rodny
Rgkawicznik, -a, pl. -cy,
8m. ßanbfd^u^mad^er m.
Rfkawiczny, adi. §anb=
Rgkawkowy, Rgkawowy,
adi. §anbfc§u[)'.
Rgkoczyn, -u, pl. -j, sm.
Dpecation /. ; -ny SJanöoer n.,
prafti[d^e @efd^üi^Bebienun(^.
Rgkodajny, adi. ; Rgko-
dajnie, adv. auf %xt\x unb
@lau6en oerpfUd^tet, mit bem
^onbfd^rag angelobt.
R§kodzielnia, -ni, pl. -nie,
sf. äl^onufaltur /.
R§kodzielnik, -a, pl. -cy,
sm. D^anufafturift m., ©etoerb»
arbeitcr m.
R§kodzielny, adi. SOlanus
faltur», inbuftrielT.
Rfkodzielo, -ia, pl. -la,
sn. aJZanufaltur /.
Rgkojemca, -cy, pl. -cy, sf.
®ürge m.
Rgkojemstwo, -wa, sing,
tant. sn. SSerbürgung/., 93ürg=
fc^aflsleiftung /.
Rfkojesd, -sei, pl. -scie, sf.
©tiff m., §anbgriff m., §eft
n., ©tiel m.
Rgkojmia, -mi, pl. -mie,
sf. SÖÜrgfc^aft f. ; twoja obe-
CQOSC jest mi najlepsza -mia,
Äe . . . beine 2tnn)efen|eit ijt
mir bie befte aSürgfd^aft,
bafe . . .
Rgkopis, R§kopism, -u,
pl. -y, sm. |)anbfc^rift/., SDitt"
nulfript n.
Rgkopismowy, Rgkopiso-
wy, Rfkopismienny, adi,
SWanufftipt', l^anbfcl^tiftnc^.
Rgkowiny, -win, plur. tant.
an. SSerlöbniö«., Setfpred^en n.
Rob, -u, sing. tant. sm.
©alfc /•.
Robactwo, -wa, pl. -wa,
«?t. ©croürm «., Ungejiefer w.
Robaczek, -czka, pl. -czki,
sm. SBürmc^en n.
Robaczkowaty, adi.
rourmäl^nlid^, raurmartig.
Robaczliwy, Robaczny,
adi. rourmftid^tg, üoQ Sßür»«
tncr.
Robacznik, -a, pl. -i, sm.
SBurmmooä n.
Robaczy, adi. SDSurm«».
Robaczyna, -ny, pl, -ny,
»f. armeä Sffiürmc^en.
Robaczysko, -ka, pl. -ka,
sn. p^lid^er SBurm.
Robaczy wiec, -wieje,-wia-
lem, vn. perf, iDUtmftid^ig
rcerben.
Robaczywosö, -sei, sing,
tant. sf. SBurmfttci^igfdt /.
Robak, -a, pl. -i, sm. 1)
SBurm m.\ 2) 33ienenbrut /.
Robi(5, -bie, -biJem, va. im-
perf. mad^en, tun, acbciten,
»crferttgcn ; — ponczochy
©trumpfe ftriden; cbi. ty ro-
bisz? roaä mad^ft bu?; nie
wiem, CO z tem mam zrobic
id^ rceife nid^t, roaS td^ bamit
machen foU; c6z mialem —
rooä foßte idE) tun; -bie, co mö-
ge id^ tue, roaS i^ !ann; z mu-
chy wofa — einen (Elefanten
ou§ einer SKüdEe machen; r6b,
CO ci sie podoba mad^f, maö
bu roißft; on -bi na tem ma-
jatek er ma^t ein S?etmögen
babei; nie nie — nid^tä tun;
— piersiami mit bcr 33ru[t
arbeiten; — Äarty 'S>i(>a.% ixtv-
ben ; umiec dobrze — bronia
bie Söaffen gut ju führen vix=
fteöen.
Robienie, -nia, sing, tant,
sn. Slrbeiten «., 3Jtad^en «.,
Xun n.
Robocizua, -ny, pl, -ny, sf.
|)onbfrone /., grone /., gron=
arbeit /.
RoboczoSö, -kc\, sing, tant.
sf. 2lrbeitfam!eit /.
Roboczy, adi.\ Roboczo,
adv. 2lrbeit§', arbeitfam; sijy
-cze Slrbeitäfräfte pl.-., —
pszczoJa 2trbeitSbiene f. ; dzien
— Slrbeitätag m., SOöoc^en»
tag m.
Roboracya, -cyi, pl. -eye,
sf. gerid^tli^e Seftätigung.
Roborowaß, -ruje, -walem,
va. imperf. gerid^tlid^ beftö»
tigen.
Robota, -ty, pil. -ty, sf.
SIrbeit /.; — betonowa Se»
tongrünbung /.; — dzienna
Xagarbeit; — gruba kowal-
ska ©robfd^miebearbeit; —
kamieniarska Steinme^arbeit;
— przygotowaweza Vorarbeit ;
— ugodowa 2lfIorbarbeit; —
ziemna Srborbeit, ©rbbau m.\
przyjac u kogo -te bei jmnbm
Arbeit anncFimen; -ty szukac
Slrbeit fud^en ; dac do -ty in bie
Slrbeit geben; miec eo w -eis
etrc. in älrbeit ^aben ; nie miec
nie do -ty nid^tä ju tun l^aben;
to artystyczna -ta boä ift fünft*
lerifc^e 2lrbeit; to jego — bog
ift fein SBerf; uwaiaj, zeby
kjj nie byl w -cie gib ac^t, baf;
ber ©todE nid^t gu fd^offen be=
fommt.
Robotne, -nego, sing. tant.
sn. S)ienftge(b n.
Robotnia, -ni, pl. -nie, sf.
2ßer!flätte /.
Robotuica, -cy, pl. -ce, sf.
2lrbetterin /.
Robotniczy , adi. Slrbeiter».
Robotnik, -a, pl. -cy, sm.
2lrbeiter m.
Robotuosc, -sei, sing. tant.
sf. airbeitäfä^igfeit /.
Robotny, = Roboczy.
Rocha, -chy, pl. -chy, 5/.
^airod^e /.
Rochmanic, -nie, -nilem,
va. imperf. jäl^men.
Roczek, -czku, pl. -czki,
sm. 2iäl^rc|en «. ; -czki pl.
©erid^t^termin m. üor einem
^roDinjio[gerid^t§|ofe.
Roczen, -cznia, pl. -eznie,
8m.\ Roczniak, -a, pl. -i, sm.
1) 3äf)tling m.\ 2) ©piefeer m.
Rocznica, -cy, pl. -ce, sf.
Sabreätag m., 3af)reäfeft n.
Roczuik, -a, pl. -i, sm.
gafjrbuc^ «. ; go^'^öfl^S ^•
einer Leitung, Beitfdjrif t ; -i
2lnnalen pl.
Roczny, adi. ; Rocznie,
adv. Qatjr^, Sa^reä«, jä^rtid^;
CO— aQjäl^rig.
Rod, -u ; Roden, -u, sm.
Siobum n.
Rodaczka, -ki, pl. -ki, sf.
Sonbömännin/., ©ingeborene/.
Rodak, -a, pl. -cy, sm.
Sanbömann m., (lingeborene(r)
w., 6inl^eimifc^c(r) m.
Rodek, -dku, sing. tant.
sm. aUjobiumoi^b n.
Rodnia, -ni, pl. -nie, sf.
©eneratton /".
Rodnica, -cy, pl. -ce, sf,
(Apertura vaginae) äußere
Öffnung ber ©c^eibe.
Rodny, adi. fru^tbar, ^er-
oorbringenb, erjeugenb, 3«"*
gungä-; list — ®eburtS=-
fct)cin m.
Rododendron
169
Rohatyna
Rododendron, -u, pl. -y,
sm. ail^obobenbron n.
Rodopis, -a, pl. -y, sm.
©enealog m.
Rodowity, adi.; Rodowi-
cie, adv. geboren, eingeboren*,
-ty Anglik ein gebürtiger
©nglänber.
Rodowöd, - wodu, pl. -wody,
sm. ©tammroUe/., ©tamm jw. ;
©tammbaum m.; ©enealogie
/.; 5Rationate n. ; — gomiczy
3)Iannfc^aftsbuc|) n.
Rodowy, adi. ©efci^Ied^t§= ;
imie -we ©efd^Ied^täname m,
Rodzaj, -u, pl. -e, sm. 1)
2lrt /., ©attung /.; jedyuy
w swoim -u einjig in feiner
3lrt ; rozmaite bywaj% -e tych
kwiatow e§ gibt »erfd^iebene
©attungen biefer SBlumen ;
jakiego to -u Charakter loaS
für eine 2lrt ©l^arafter ift eg;
2) ©efc^Icd^t n. ; to nieprzy-
jaciel ludzkiego -u baä ift
ein geinb beg menfdE)Iid^en
©efd^lec^teä; jakiego ten rze-
czownik jest rodzaju? roel=
d&eä @ef(|tec^te§ ift biefeä
^auptroort?
Rodzajuosc, -sei, sing,
iant. sf. 5rucf)tbarfeit /.
Rodzajny, adi. fru^tbar,
frud^ttragenb. [niac.
Rodzaj owac, = Odmie-
Rodzajowy, adi. ©e=
fd^led^tg=, generifc^; @enre=;
obrazek — ©enrebilb n. ;
malarz — ©enremaler m.
Rodzenek, Rozynek, -nka^
ä;m. ; Rodzynka, -ki, pl. -ki,
sf. 3]ofine f.
Rodzenie, -nia, sing. iant.
sn. ©ebären n.
Rodzenski, adi. ®eft^n)i=
fter=.
Rodzenstwo, -wa, sing,
tant. sn. ©efc^roifter pl.
Rodzic, -a, pl. -e, sm.
Srjeuger w., SSatec w.; 2ll^ne,
m., Urahne m.
Rodzice, -c6w, phir. tant.
eitern pl.
Rodzicielka, -ki, pl. -ki,
sf. ©ebärerin /"., ÜRutter /.;
Boia — ©otteägebärerin /.
Rodzicielski, adi. elterlid^.
Rodzic, -dze, -dzisz, -dzi-
lem, I. vn. unb va. imperf.
gebären, erzeugen, in ßinbeä-
nötcn liegen; jai -dzila, gdy
przyszedl lekarz fie rcar f^on
in Äinbeänöten, al§ ber Slr^t
fam ; juÄ — nie moze fie lann
feine Äinber me[)r befommcn;
to drzewo obficie -dzi biefer
SBoum trägt reic^Ud^ g^rüc^te;
falszywe pojecia -dza falszy-
we wnioski i s^dy fttlfc^e 33e=
griffe erzeugen falfd)e Urteile
unb ©c^lüffe; IL — sie vr.
imperf. 1) geboren roetbcn;
— z kogo üon jmnbm ab'
ftammen; 2) ^erüorlommen,
gcbeil^en, geraten ; 3) — z czego
entftel^en.
Rodzimek, -mku, pl. -mki,
sm. gebiegeneä (Srj, gebies
geneä äWetaH,
Rodzimosö, -sei, sing. tant.
sf. 5nationate(ä) «., 3SoIfs=
tütnlid^e(ö) n.
Rodzimy, adi. national,
colfölümlic^; ec^t.
Rodzina, -ny, pl. -ny, sf.
jVOntilie /. ; mam liczn^ -ne
id^ ^abe eine jaf)lreid)e gamilie.
Rodziniec, -nea, pl. -nee,
sm. gemeineä SBingelfraut.
Rodzinny, adi. gamilien»,
®cburtö=; miejsce -ne ©e=
burtgort m. ; kraj — ^eimat»
[anb n.
Rodzoniusienki, Rodzo-
niutenki, adi. dim. oon
Rodzony.
Rodzony, adi. geboren,
leibli^.
Rodzynek, -nka, pl. -nki,
fiebe : Rodzenek.
Rogaciec, -cieje, -ciaJem,
vn. imperf. »er^ornen, fiornig
raerben.
Rogacizna, -ny, sing. tant.
sf. ^ornoief) n.
Rogacz, a, pl, -e, sm. 1)
Die^od m. ; 33ocf m. ; 2) §irfd^=
fäfer TM.; 3) §ornfifc^ m.; 4)
^flugfterae /.
Rogaczka, -ki, pl. -ki, sf.
%Q.xi\ii)tnpl., ©c^uppenflec^te/.
Rogal, -a, pl. -e, sm. 1)
fiipfel n., ^ornfuc^en m.\ 2)
©perrl^orn n., ^ornambo|
m. ; 3) §al^nrei »»., $örner=
träger m.
Rogalica, -cy, sing. tant.
(Cenchrus) ©dEiggraä n.
Rogatek, -tka, pl. -tki,
sm. Hornblatt n., ^orngraS n.
Rogatka, -ki, pl. -ki, sf.
©c^lagbaum m., ©perre /.,
^Barriere /., Slbfperrfc^ranfen
m. ; — draikowa ©tangen»
batriere; — l'ancuchowa ^et»
tenbarriere; — mecbaniczna
Siei^barriere, '^\x(^b(\xntxi,
S)raf)tjugbarriere, 2)ra[}tjte()-
barriere; — obrotowa 2)re^-
batriere ; — dwuskrzydlowa
jraeiteilige 2)rel^barriere ; —
zapadowa ©d^Iagbaumbar-'
riere; — zasuwana ©d^iebe»
batriere.
Rogatnica, -cy^pl. -ce, sf.
— korsykanska ai^urmtnooä n.
Rogaty, adi. ; Rogato, adv.
gel^örnt, edfig; -ta dusza fiar-
tcö ©emüt (birbl.)-
Rogaty wka, -ki, pl. -ki,
sf. oieredtge 2Jiü|e /.
Rogojgzykowy, adi. —
mie?ien ^omjungenmuöfel m.
Rogokrusz, -u, sing. tant.
sm. Römers n.
Rogopolykowy, adi. —
miesien ^omfc^Iunbmuöfet m.
Rogowacied, -eieje, -cia-
lem, vn. imperf. I^ornig raer^
ben, fic§ in §orn Derroan=
beln.
Rogowaty, adi. ^ornortig.
Rogowe, -wego, sing. tant.
sn. Slbgabe oom §ornoic^.
Rogowiec, -wca, pl. -wce,
sm. §ornftein m., ^ornfetä
m. ; — drzewny ^oljftein m.
Rogownica, -cy, pl. -ce,
sf. §orn!raut n.
Rogownik, -a, pl. -cy, sm.
1) §ornarbeiter w.,.'Dornbrec^f'
ler 7n.\ 2) ©rat=, (Stfiparren w.
Rogowy, adi. ^orn= Sein?,
prnern, beinern; -wa blona
^ornr)aut f.
Rogozi, adi. Sinfen».
Rogozina, -ny, pl. -ny, sf.
binfiger Drt.
Rogoza, -Äy, pl. -ie, sf. ;
Rogozka, -ki, 2>i- -k', sf.',
Rogoz, -goÄy, pl. -goÄe, sm.
Sinfe/., giofirforbe/".; SBinfem
matte f, öinfenbedfe f.
Rogoznik, -a, pl. -cy, sm.
SBinfenmattenoerfertiger m.
Rogowka, -ki, pl. -ki, sf.
1) JHeifrodE m.; 2) SKieber n.,
Äorfett «.; 3) ^orn^aut /.
Rohatyna, -ny, pl. -ny,
sf. Süurffpie^ m.
Rohatyniec
170
Äopisty
Rohatyniec, -nca, ;pl. -nee,
Rohatnik, -a, pl. -cy, sm.
ein mit bem SBurffpie| S8e=
roaffneter.
Roic, -roje, -roisz, -roilem,
vn. imperf. I. träumen, cinfals
len; — sohle ftd^ einbilben; II.
— sie vr. f^roärmen, «t)im=
tneln ;' co ci sie roi tüttä fällt
bir ein.
Roik, -a, pl. -i, sm. Heiner
©d&roarm.
Rojalista, -sty, pl. -sei,
sm. Ä'önig§an[)änger »?., Sio=
t)a[ift TW. ; = Zwolennik kr6-
lewski.
Rojba, -by, pl. -by, sf.
2lu§f(^n)ärmen n. ber Sienen.
Rojnica, -cy, pl. -ce, sf.
SImeifenlaufen «, Äriebel=
franll^eit /.
Rojnik, -a, pl. -i, sm.
(Sempervivum) immergrün
n., ^ouäiüurj /., $ou§routj=
taud^ m.
Rojnosc, -sei, sing. taut,
sf; ©ercimmcl n., 33ele6t^eit/.
Rojny, adi.', Rojnie, adv.
jd^raärmenb ; lüimmelnb, be=
lebt, DOlIreic^.
Rojownik, -a, pl. -i, sm.
SReliffe /.
Rok, -u, pl. = lata sm.
Qa^r M. ; tego -u, w tym -u
l^euer, in biefem Saläre; na
przysziy — tÜnftigeS ^(Xl)X\
jak — dlugi ba§ ganje '^a'^v
j^inburd^; przed -kiem ein
3af)r ift eg ijex; w trzy lata
poiaiej brei ^ai)Xi [päter; za
— überä ^a^x; — w —
ja^raug, jahrein; co dwa
lata alle groei Sa^re; jui od
-u nie Äyje er ift fd^on feit
einem '^a^xi tot; roki pl.
©eric^tätermin tn. (cor bem
^aupttribunal).
Rokambal, -u, pl. -y, s?}i.
(Alcum Scorodoprasum) 9to=
fambote /., 3todfenboKe /.,
©c^iangenfnoblauc^ m.
Rokicina, -ny, sf. QwiXQ=
nieibe /.
Rokicinka, -ki, pl. -ki, sf.
SDerftraeibe /., langgcfpifete
SBeibe.
Rokiet, -u, pl. -y, sm.
(Hypnum) Saubmooögattung.
Rokieta, -ty, j)l. -ty, sf. 1 )
ß^or^emb n. eineä geiftlic^en
Sßücbenträgerö ; 2) §änge-
birfe /.
Rokietnica, -cy, pl. -ce,
Ä/.§t)pl^äne/., Sebers, SBaben»
patme /.
Rokita, -ty, 2)1. -ty, sf.
©anbroeibe /.
Rokitniczka, -ki, pl. -ki,
sf. 9io^r|änger m.
Rokosz, -u. pl. -e, sm. 2luf=»
ruf|c m., ©mpörung /.
Rokoszanin, -a, pl. -anie,
sm. atufrü^rer m., @m=
pörer m.
Rokoszanski, adi. 2Iuf=»
rül^rer», aufrü|rerifd^.
Rokowac, -kuje, -waJem,
va. imperf. mutmafien, fc^lie»
^en, ©d£)[üffe jiel^en, untetl^an»
beln ; — sobie ^offen, fi^ ^off»-
nungen mad^en.
Rokowanie, -nia, pl. -nia,
sn. Unter^anblung /.
Rokroczny, adi. ; Rokro-
cznie, adv. aUjä^rig, all=
jä^rlic^.
Rola, -li, pl. -le ; dim. Rol-
ka, -ki, pl. -ki, sf. V) SldEer m.,
2ldferfetb «., ©aatfelb; uro-
dzajna — fruchtbarer 2(dEer;
2) 3?oEe /.; dobrze sie -li
uczyc bie ^olle gut lernen, ein»
ftubieren; on gral waina -le
w tej sprawie er fpielte eine
ratdötige 3^oIIc in biefer ©a^e,
Rolnica, -cy, sing. tant.
sf. (Agropyrum) fried^enber
sfceijen.
Rolnictwo, -wa, sing. tant.
sn. 2IdEerbau m., ^^eibbau m.,
Sanbbau ?«., Sanbroirtfc^aft/.
Rolniczy, adi. 2lderbau-,
adterbaucnb, Sanbbau--.
Roluik, -a, pl. -cy; dim.
Rolniczek, -czka, pl. -czki,
sm. 2idEerämann m., Sanb-
roirt m.
Rolny, adi. f^etb», Sanb=.
Roman, -u, sing. tant. sm.
®fe[§-, 39P'^«fffn«'oIf§miId^ /.
Romanek, -nku, sing. tant.
sm. Euphorbia helioseopia
(^ffanae).
Romanista, -sty, pl. -Sei,
Sin. ^JJotnanift m.
Romans, -u, pl. -e, sm.;
dim. Romansik, -u, pl. -i,
sm. 31oman m.; Siebe§uer=
pltniä n., Sicbfc^aft /.
Rcmansista, -sty, pl, -sei ;
Romansopisarz, -a, pl. -e,
sm. Stomanfc^reiber m.
Romansowad, -suje, -wa-
tem, vn. imperf. einen Siebet«"
roman führen, Siebfc^aften l^a»
ben.
Romansowy, adi. ; Ro-
mansowo, adv. 3loman=, xo"
manl)üft, Siebeä^änbeln nac^»-
ge^enb.
Roman tycznosc, -äci, sing,
tant. sf. 3tomantit /.
Romantyczny, adi.; Ro-
mantycznie, adv. romanlifc^.
Romantyk, -a, pl. -cy, sm.
Siomantifer m.
Romb, -u, pl. -y, sm. 3l^om«
bu§ m., SRaute /.
Romboedr, -u, pl. -y, S7n.
Di^omboeber n.
Romboid, -u, pl. -y, sm.
3il^oinboib »., ©tad^etrüden tu.
Rondel, -d\a,pl. -die; Ron-
delek, -Ika, pl. -Iki, sm. Äaffe=
roIIe/.,3;opfpfanne/., ©^mors
lieget m.
Rondo, -da, pl. -da, sti. 1)
atonbeau n., Äreiä m. ; 2) 3tunb«
tang m.
Ronic, -nie, -nilem, I. va.
imperf. fallen laffen, fabren
laffen, üertieren, »errcerfen,
»ergießen; — Izy Xränen oer»
gießen ; 2) roetfen, mi^gebären,
fel}lgebären ; II. — sie vr. fid^
febern, fic^ ^ären, baä ©eiueil^,
bie |)out abwerfen.
Ronienie, -nia, sing. tant.
sn. 1) SSerlteren «.; 2) gei^l-
geburt f.
Ront, -11, pl. -y, S7n. 3tunbc
/., Sionbe /., ^atrouiae /.
Ropa, -py, pl. -py, sf 1)
(älter m., 2»aterie /.; 2) fHo^"
(erb)ö[ n.; 3) ©afjlouge f.,
©ablade /.
Ropi^iCy, adi. eitetttb.
Ropiö, -pie, -pilem, vn. im-
perf. eitern laffen ; — sie (giter
abfegen.
Ropieö, -pieje, -piaJem, vn.
imperf. ju (Stier roerben.
Ropienie, -nia, sitig. tant.
sn. ©iterung /.
Ropien,-pnia, pl. -pnie,ÄW.
2lbfje| JH., ©efd^roür n.
Ropistosö, -sei, sitig. tant.
sf (Sitetige n.
Ropisty, adi. eiternb, eiter-
orttg, DoQ Siter.
Ropiwosc
171
Rowisko
Ropiwosc, -sei, sing. taut,
sf. Slnlage/., 3idgung /. jum
Stfern.
Ropnica, -cy, sing. tant.
sf. (Pyaemia) aSIutoergiftung
/. burdö Siter.
Ropucha, -chy, pl. -chy,
sf. ^töte /.
Ropuszy, adi. Äröten=.
Roraty, -tow, plur. tant.
sm. 2JJorgenanbad^t /. im 2lb=
Dent; ajJcUe/.
Rosa, -sy, sing. tant. sf.
%(xu m. ; — pada ber %a.\\. fäBt ;
po -sie chodzic im %<xw. ^<rum=
Rosaki, -kow, plur. tant.
sn. Jiingertoürmer p?.
Rosiata, -ty, sing. tant. sf.
birfgefoltenc W.\l^ mit @iern.
Rosiczka, -ki, pl. -kj, sf.
©onnentau tn., Qungfernölüte
/., Söffelfraut n.
Rosiö, -sze, -silem, va. im-
perf. betauen, mit Xau 6e=
ne^en, begießen.
Rosisty, adi. ; Rosisto,
adv. üoH S;au; taufrifc^.
Roskosz, fte^e: Rozkosz.
Roslosc, -6ci, sing. tant.
sf. grofeer fräftiger SBuc^ä.
Rosly, ac?2. gro|, ftarf ge«
rcac^fen, rool^IgeBaut.
Rosn^c, Rose, -sne, -suiesz,
-slem, vn. imperf. raad^yen,
gebeil^en, größer toerben, auf=
quiUen; to drzewko pieknie
-snie w göre baä 33äumc^en
roäd^ft fd^ön in bie §ö^e; ta
roslina najlepiej -suie na wil-
gotnych miejscach biefe ^flan«
je gebeult am beften an feud^=
tcn Dtten; kapital -snie ta^
Kapital roäd^ft; choroba -snie
bie ^ranf^eit nimmt ju; stad
dla niego nowe pociechy -sna
barauä erroad^fen i^m neue
{Jreuben.
Rosocha, -chy, pl. -chy, sf.
©aBel^ots «., ©abelftüdE n.
Rosochaty, adi. gabel[tän=
big; ftarf seräftet; bie tfte
roeit auäbreitenb.
Rosolek, fie^e: RosöZ.
Rosolowy, adi. ©uppen=;
-we mieso ©uppenfl'eifc^ n.
Rosomak, -a, pl. -i, sm.
SSielfrafe n. (Galo).
Rososzka, -ki, pl. -ki, sf.
2;rage&anb n., ©tü^e f.
Rososzlg. -li, pl. -le sf.
(Mertensia) eine 2lrt g-arn=
fraut.
Rosöi, -sofu, pl. •aoiy]dim.
Rosolek, -Iku, pl. -Iki, sm.
©uppe/"., ?linb[uppe/.,5reifci^=.
brür)e /.
Rostbif, -u,pl. -y, sm. 9Joaft»
beef n.
Rostek, -stku, pl. -stki,
S7n. Sroeig m., ©prö^ling m.,
©proffe m.
Rostkowac, -kuje, -walem,
vn. imperf. Sproffen treiben.
Rostkowy, adi. SBurjel»;
-wa pochewka 2Bur^eI[c^cibe/.
Rostnik, -a, pl. -i, sm.
i Ttali n., baä nod) feine
I ©proffen treibt.
Rostopasö, -sei, sing. tant.
sf. (Glauciura) gropiöttrigeä
©döJJDfraut.
Rostruchan, -u, pl. -y,
sm. großer ^ofaf.
Rostruchaniec, nca, pl.
-nee, sm. oetfrüppeltec SBaum
mit üertrodtneten Giften.
Rostrucharstwo, -stwa,
sing. tant. sn. 3io|^anbet m.,
SRofeiaufd^ w.
Rostrucharz, -a, pl. -e,
sm. 3lo^täu[c^et w.; ©eelen=
oerfäufer m.
Rostrzal, -u, pl. -y, sm.
©anbbüd^fenbaum m.
Rostwark, Rostwork, -u,
pl. -i, S7n. 3ioftraerf n.
Roszczeuie, -nia, sing,
tant. sn. (Seltenbmac^en n.,
2lnmaBen «., Slnma^ung f.
Roszczka, fiel^e : Roszczka.
Roszt, Ruszt, -n, pl. -y,
sm. ©diroeHenroerf «., 9ioft m.,
geueiroft w., SBeinlatte /.
Roscic, -szcze, -heilem, va.
imperf. beanfprudE)en ; —
sobie prawo fein 3ie(^t geftenb
machen; — sobie pretensye
Stnfprüc^e machen, fid^ etroaä
anmaßen.
Roslimianek, -nku, pl.
-nki, sm. Jungfern», 33läbd^en»
blume /., aSaftarbmuttertraut
n. (Parthenium).
Roslina, -ny, pl. -ny, sf.
^ftanje /., ©eroäc^ä n. ; kro-
lestwo roslin ^flanjenteid^ n,
Rosliniaruia, -ni, 2)1- -nie,
sf. ©eroäc^sr^auä n., %vi\b=
I)au3 n. [reid^.
Roslinisty, adi. pffanjen«
Rosliunoäö, -sei, sing,
tant. sf. ^Paujenleben n.;
33eaetation /.
Roslinny, adi. ^ftanjen»;
sok — ^flanjenfaft m.; -na
sol ^Panjeufalj n. ; -ne cze6ci
^flanjenteite pl.; soki '-ne
^flanjenfäfte pl. ; ziemia -ua
^umu§boben m.
Roslinoznawstwo, -wa,
sing. tant. sn. 5ßf[anjenlennt-
ni§ /. (Phytognosia;.
Roslinozerca, -cy, pl. -cy,
sjn. ^flanjenfreffer m.
Roslinozerny, adi. pftan-
jenfreffenb.
Rosniata, -ty, pl. -ty, sf.
(Lecanium) ein n)anjenäf)n=
tidjeä Snfeft.
Rosnigcie, -cia; Rosnie-
nie, -nia, sing. tant. sn. SDöac^s
fen n., Söac^stum n.
Rosnik, -a, pl, -i, sm. =
Rosiczka.
Rosurta, -ty, sf, (Butomus)
SßafferDiole /., Ölumenbinfe f.
Rota, -ty, pl. -ty, sf. 1)
9?otte /, ©c|ar /.; 2) 'gor-
mel /.; — przysiegi @ibes=
formel /.
Rotabalya, -lyi, pl. -lye,
sf. [c^roebif^e 2lbart ber Äo^l»
trübe.
Rotacya, -cyi, pl. -eye, sf.
Slotation /.; = Obrot.
Rotaczuica, -cy, pl. -ce,
sf. (Rudbeckia purpurea)
ameritanif^e ^^flanje.
Rotgiser, -a, pl. -rzy, srn.
3)ieffinggief;er m., Siotgiefeer m.
Rotman, -a, pl. -ni, sm.;
1) Sotfe m., Sootämann m.]
2) SButterfifd^ w.
Rotmistrz, -a, pl. -e, sm.
jRittmeifter m.
Rotmistrzowa, -wej, pl.
-vre, sf. atittmeifterin /.
Rotonda, Rotunda, -dy,
pl. -dy, sf. 1) 3iotunbe; 2)
^et.^frajen m., Sßerjmantet tri.
Rotowy, adi. ^totten»; —
ogien 3'iottenfeuer n.
Rowek, -wku, pl. -wki,
sm. tUimx ©raben, SBettiefung
/., gurc^e /:, SRut /.
Rowisko, -ka, pl. -ka,
großer, ^ä^Iic^er ©raben.
Rowisty
172
Rozbojniczy
Rowisty, adi. DoH ©räben.
Roz, — eine unjertrenn=
lic^e ^artifel in SSerfiinbung
mit öeitn)örtecn fo Diel alä . . .
itt—, Der—, er—, au§ein=
anber.
Rozbaczaö sig, -czam,
-czalem, rr. imperf.\ Roz-
baczyd, -cze, -czyaz, -czylem,
va. perf. prüfen ; = Rozwaiac.
Rozbaczny, adi. prüfenb,
überlegt.
Rozbadac, -dam, -dalem,
va. perf. überall erforfc^cn,
recfit überlegen.
Rozban, -nia, pl. -nie, sm.
(Balimus) SSielfrofefc^netfe /'.,
Sauc^fd)nedfe /.
Rozbazgrac, -ram, -ratem,
va.perf. auäeinanbcrfd^mieren;
— sie vr. Diel fd^mieren, fd^rei^
ben; = Rozpisac sie.
Rozbawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.; Rozbawid,
-wie, -wiiem, va. perf. unter='
galten, beluftigen, amüfieren;
— sie vr. fic^ ju untert)atten,
beluftigen, amüfieren anfan=
ßen.
Rozbechtac, -tam, -talem,
va. perf. auf^e^ea.
Rozbeczec sig, -cze, -cza-
lem; Rozbeksaö sig, -ksam,
-ksalera vr. perf. in Sßeinen
auäbrec^en, 5U flennen on=
fangen.
Rozbestwiac, -wiam, -wia-
Jem, va. imperf.; Rozbest-
wic, -wie, -wiaiem, va. perf.
iDtlb, raf'cnb, oiej&ifd^ machen;
— sie rctlb rafenb, oie^ifdE)
werben.
Rozbestwienie, -nia, shig.
tant. sn. tierifd^c SBut, §8e-=
ftialität /.
Rozbestwiony,ac?e. tierifd^,
rafenb.
Rozbgbnic, -nie, -nilem,
va. perf. überalt trommeln,
überall ju rciffen geben; aug=
trommeln, bei SCrommelfd^lag
Detfünben.
Rozbicie, -cia, pl. -cia, S7i.
SerfdjeHen «., 3erfd)lagen n.;
— okretu S^iffbrud^ w. ; —
namiotu 2luficf)Iagen n. eincä
3elteä.
Rozbiö, -bije, -bilem, va.
perf. ; Rozbijaö, -jam, -jaJem,
va. imperf. 1) jerfd^lagen, jer=
fd^mettern, fd^eitern machen;
-bij dwa jaja jeri'dölage jroei
(gier; -biiem szybe id^ jer»
fd^lug bie ©d^eibe ; palka -bii
mu glowe mit bem Änüttclsen
fc^metterte er i^m im Äopf;
minister -bil nasze uklady ber
3Jiimfter mad^te unfere SSeretn«
barungen fc^eitern ; 2) ©tra|en»
raub treiben; 3) auffd^lagen;
— namioty gelte auffc^lagen ;
— sie f^eitern, jerfdjeÄen;
okret -bil sie o skaty ba§
©d^iff ift an ben gelfen ge«
fd^eitert; padajac w przepasc,
-bii sie na wystajacych ska-
lach inbem er in' ten 2lb=
grunb flürjtc, gerfd; eilte er an
ben lieroorftel^enben gelfen ;
nasze nadzieje sie -ly unfere
Hoffnungen finb gef^eitert.
Rozbiedz sig, -gne, -glem,
vr. perf.\ Rozbiegac sig,
-gam, -galem, vr. imperf.
augeinanberlaufen, fid^ »er«
laufen; inä Saufen fommen,
burd^ge^en ; biDergiercn.
Rozbieg, -u, pl. -i, sm. 1)
3erftreuung /., 2l&jroeigung
/. ; 2) 2ln[auf m., DoÖer Sauf;
3) — zyl kruszcowycb ^tx=
fe^ung ber ©rjc^änge.
Rozbiegac sig, fte^e: Roz-
biedz sie.
Rozbieraö, -ram, -ralem,
va. imperf. ; Rozebraö, -biore,
-bratem, va. perf.; 1) au§=
treiben, auöjie^en; 2) auä=
einanberne^men, 4egen, =brin-
gen; jerlegen, jerflliebern; —
zegarek eine Uf)r jerlegen;
3j bemolieren, abtragen; 4)
bei fid^ überlegen, überprüfen,
errcägen, untetfud^en, fcitis
fieren ; 5) Dergreifen ; w jednej
chwili rozebrali caty transport
in einem 2lugenblidE loar ber
ganjc Xranöpott occgriffen;
6) burd^bringen; bol mi kosci
-biera ber ©c^merj bringt mir
burc^ bie Änod^eu; 7) d^emifd^
anah) fieren.
Rozbieralny, adi. jerlegs
bar.
Rozbieranie, -nia, sn. Slus»
jie^en «., 3«rlegen n., gerglie»
bern n., 2lnalt)fe /.
Rozbijanie, -nia, sing,
tant. sn. 3«rfd)loöen n.
Rozbiorczy, adi. analijtif d^.
Rozbiöi'ka, -ki, pl. -ki,
sf. aibtragen n., Semolierung
/. cineä §aufe§.
Rozbiorcwy, adi.\ Roz-
biorowo, adv. analptifc^, auf=
löfenb, ijerlegenb.
Rozbiör, -bioru,j3Z. -biory,
sm. 1) '^txUa;ani^ f., Sluä«
einanberne]|men n., S^eilung/. ;
2) 2lnali)fe /., Äritif /., 5ßrü=
fung /. _
Rozbitek, -tka, pl. -tki,
sm. ©c^iffbrüd^ige(r) m.
Rozbitka, -ki, pl. -ki, sf.
©^iffbrüd&ige /.
Rozbitki, -tkow, plur.
tant. sn. krümmer pl. eineS
gefc^eiterten ©c^iffeä.
Rozbity, adi. jerf dalagen.
Rozblask, -u, pl. -i, sm.
(Slan^i, ber fic^ nad» allen Seiten
l^in oerbreitet, (Slaft w. ; —
slonca ©onnenglaft m.
Rozbt^kaö sig, -kam, -ka-
lem, vr. perf. fic^ gänjlic^
Derirren, jerftreuen.
Rozbl^kany, adi. Derirrt,
jerftreut.
Rozblysn%.d, -ue, -nalem,
vn. perf. ; Rozblyskiwac,
-kuje, -walem, vn. imperf.
f)ie unb ba ^eroorbli^en.
Rozbocz, -a, pl. -e, (Isca)
eine Ärabbenart.
Rozbogaca6 sig, -cam,
-catem, vr. imperf.; Rozbo-
gacic sig, -ce, -ciJem, w.
perf. unermeßlich reic^ raerben.
Rozbolaly, adi. fc^merj=
DOU.
Rozboleö, -leje, -lalem,
vn. perf. ya fc^merjen an«
fangen, ©d^mergen befommcn.
Rozböj, -oju, pl. -oje, sm.
©trafecnraub »w.,©tra|enmorb
m., lR(x\xh ni.
Rozbojca, -cy, 2^?. -cy, sm. ;
Rozböjnik, -a, pL -cy, sm.
9Jäuber m., ©traßenräuber ?«.,
33anbit m.
Rozböjka, -ki, pl. -ki, sf.
(Laphria) eine ^njeftenart.
Rozbojnia, -ni, pl. -nie, sf.
Sfiäuberl^öble /., SJäuberneft n.
Rozböjnictwo, -vfa,pl. -wa,
sn. Släuber^anbroerl n., di&U'
ber ei /.
Rozbojniczy, adi.] Roz-
bojczo, adv. iHäuber«, Siaub«,
©traf;enräuber=, räuberifc§.
Rozbojski
173
Rozciec
Rozbojski, adi. = Roz-
böjniczy.
Rozbojstwo, -wa, pl. -wa,
Sil. == Rozböj.
Rozbraja6, -jam, -jaiem,
va. imperf.; Rozbroic, -je,
-ifem, va. jyerf. cntroaffnen.
Rozbrajanie, Rozbroje-
nie, -nia, sing. tant. sn. @nt=
ro Öffnung /.
R.ozbraiiia6, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Rozbronic,
-nie, -nilem, va. perf. ©trei=
tenbe auäeinanberbringen.
Rozbrat, -u, pl. -y, sm.
Sluf^ebung /*., Sluftünbigung/.
(ber g^reunbfc^aft), SBrud^ «».,
SCrennung /., (Sntjroeiung /.;
od dzis dnia czynimy —
ron ^eute an finb wir ge=
fd^iebene Seute; — wziac z
swiatem ber SBelt entfagen,
Don bei- 2BeIt f^eiben.
Rozbratac sig, -tam, -ta-
lem, vr. perf. ftd) entjtueien,
iemonbem bic g'^eunbfc^aft
!ünbigcn, mit imnbnt bred^en.
Rozbroic, Rozbrojenie,
\\i\)i : Rozbrajac, Rozbrajanie.
Rozbronic, fie^e: Rozbra-
niac.
Rozbrykac si§, -kam, -ka-
iem, vn. perf. ouögeloffen, tolt
werben, übermütig roerben ;
-kal sie jak miede ^rebie er
würbe auögelaffen wie ein
iungeä güCen.
Rozbrzechtac, -tam,-talem,
va. perf. jertretcn, jerrül^ren.
Rozbrzmieö, -mieje, -mia-
iem, vn. perf. ; Rozbrzmie-
wac, -warn, -walem, vn. im-
perf. erfCingen, ertönen.
R.ozbndzi6, -dze, -dzisz,
-dzilem, va, perf. aufwetfen,
erroedten, jum Seau^tfetn brin»
gen.
Rozbujac, -jam, -jafem, va.
perf. in ©d^roingung bringen,
ftarf fd^roingen; — sie vr. in
gto^e Seroegung, ©d^roingung
geraten ; übermütig roerben,
auSfd^roeifen, luftig (eben, aug=
geloffen roerben.
Rozbujaly, adi. übermütig,
augfd^roeifenb.
Rozburzenie, -nia, sing,
tant. sn. Zertrümmerung /.,
3erftörung f.
Rozbnrzyc, -rze, -rzyJem,
va. imperf. jerftörcn, 5ertrüm=
mern.
RozcUastac sif, -tam,
-talem, vr. imperf. bie ÄIet=
bung ^erunteretfeen.
Rozchlipac, si§, -pie, -pa-
lem, vr. perf. = Rozbeczec
sie.
Rozchmurzaö, -rzam, -rza-
lem, va. imperf. ; Rozchmu-
rzyc, -rze, -rzyfem, va. perf.
bie aSolfen cerfc^eud^en; —
czolo baö ©efid^t ftären; —
sie vr. fid^ aufl^ettern.
Rozchoduica, -cy, sing,
tant. sf. (Sesuvium) ©lieber»
Jraut V.
Rozchodnik, -a, sing. tant.
stn. 3)Jauerpfeffer m., §auä-
rourj /., $au§laudö m.; bul-
wowy — g^ettl^enne /.
Rozchodowy, adi. 2lu§=
gäbe*.
Rozchodzic, -dze, -dzisz,
-dziiem, I. va. perf. austreten,
auäeinanbertreten, burc^ ba§
©efien erroeitern; II. sie vr.
imperf.; Rozejsc si§, -zejde,
-zeszlem, vr. perf. 1) OUäetn=
anbergel^en, ftd) fd^eiben ; tu sie
nasze drogi -dza £)ier fd&eiben
ftd^ unfere SBege; -zeszlismy
sie przy kupnie o trzy talary
belmÄaufe finb roir roegen jroei
Saler auäeinanbergegangcn ;
2) — sie o CO um etro. gef)en,
lianbeln ; o co sie -dzi ? um roa§
gel^t eä benn? -dzilo sie wla-
snie o to eg f)at fi^ eben bar»-
um gel^anbelt; 3) jergel^en,
oerfd^roinben, jertinnen; jak
sie zeszio, tak sie -szlo roic
geroonnen, fo gerronnen.
Rozchodzisty, adi. ; Roz-
chodzisto, adv. auäfpreijenb.
Rozchorowac si§, -ruje,
-waiem, vr. perf. !ranl rocr=
ben, in eine^ranl^eit »erfaBen.
Rozchöd, -odu, pl. -ody,
sm. Sluögabe /., SSerbraud^ m.
Rozchwiac, -wieje, -wia-
lem, va. perf.] Rozchwie-
wac, -wam, -walem, I. va.
imperf. 1) in Sd^roung Brin=
gen ; 2) ocreiteln, jerf dalagen ; n.
— sie vr. üereitelt roerben, ju
aBaffer roerben, fic^ ^erfd^tagen.
Rozchwycenie, Rozchwy-
tanie, -nia, sing. tant. sn.
SSergrelfen n.
Rozchwycic, -ce, -ciiem ;
Rozchwytac, -tam, -taJem,
va. perf.; Rozchwytywac,
-tuje, -waJem, va. imperf.
roegraffen, an fid) reiben, aus=
einanberrctBen, gierig »et=
greifen, auäplünbern.
Rozchylac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Rozchylic, -le,
-lisz, -lilem, va. perf. ouSein=
anberbiegen; — sie vr. fid)
entfalten, fi^ erfd^lie^en.
Rozciec, -zetne, -ci%lem,
va. perf.\ Rozcinad, -nam,
-natem, va. imperf. ent^roei»
fc^neiben, jerfc^neiben, entgroei-
^auen.
Rozci^gac, -gam, -galem,
va. imperf. ; Rozci^gn§;6,-gne,
-niesz, -nalem, va. perf. a\i^=
breiten, auäfpretgen, ausfpan=
nen, ausbe^nen, ausftredEen;
— skrzydla nad kim bie 5"IÜ=
gel über jmnbn ausbreiten;
— swoje panowanie &i. po
Ren feine §errfc^aft bi§ an
ben 3t^ein ausbreiten ; — swoja
opieke nad kim jmnbm ©dE)U^
angebeil^en laffen; rozporza-
dzenie -nieto na wszystkich
bie SOerorbnung rourbe auf alle
auSgebel^nt; — sievr. fi(^ auS»
breiten, fic^ auSDel)nen, fic^
üerbreiten; miasto -ga sie ai
do rzeki bie ©tabt breitet fidg
bis jum 3 twffe auä ; jego wi'a-
dza nie -ga sie tak daleko
feine ©eroalt reicht nid^t fo
roeit ; jego opieka -ga sie i nad
nami fein ©c^u^ Umfaßt aud^
un§.
Rozci%gadlo, -la, pl. -la,
sn. SluSbe^ner w., ©tretfer m.
Rozci%gauie, -nia, sing,
tant. sn. SluSbe^nen «., 2lug-
ftvedEen n.
Rozci%gliwos6, -sei, sf.
3luäbel}nbarfeit /., 25el^nbar=
leit /.
Rozci§.glosd, -sei, sing,
tant. sf. Slusbei^nung /., Staum
m. ; — warstwy baä ©trei(^en
beä glögeä.
Rozci^gly, adi.; Rozci%-
gle, adv. auägebeljnt, roeit-
löufig.
Rozci^gnifcie, -cia, sing,
tant. sn. Sluäbel^nen n.
Rozciec, -ciek§, -cieklem,
vn. perf.; Rozciekac, -kam.
Bozciecz
174
Kozdrabiac
-kalem, vn. imperj. — sie vr.
Rozciecz, y, pl. -e; Roz-
cieczka, -ki,^;?. -ki, sf. ; Roz-
ciek, -u, pl. -i, S7n. Sfrftiefien
n., Sauroetter n.
Rozciekawia6, -wiam,-wia-
iem, va. imperf.; Rozcieka-
wi6, -wie, -witem, va. perf.
neugierig ma(^en, bie5Reugieröe
erregen.
Rozciemniaö, -niam, -nia-
iem, Da. imperf. \ Rozciem-
niö, -nie, -nilem, va. perf.
auftlären, erl^eUen, bie ginfter»
niö auäeinanbertreiben.
Rozcienczac, -czarei, -cza-
lem, va. imperf.; Rozcien-
czyc, -cze, -czysz, -czylem,
va. perf. Derbünnen.
Rozcieraö, -ram, -rasz, -ra-
lem, va. imperf. \ Rozetrze6,
-tre, -trzesz, -tarlem, vü. perf.
gerreiben.
Rozcieralny, adi. jerreib»
bar.
Rozcieranie, -nia, pl. -nia,
sn. 3«rreiben n.
Rozcif cie, -cia, pl. -cia, sn.
S[uf|cf)neicien n,, ^tx\<i)X[i\'
ben n.
Rozcinacz, -a, pl. -e, sm.
©plint-, ©pattl^antmer m.\
^apiermeffer n., g-aljbein n.
Rozcinanie; -nia, sn. 3fr=
frf)neiben n.
Rozcinek, -nku, pl. -nki,
sm. Slbfd^nitt m., 2lbf^ni^el n.
Rozciskaö, -kam, -kalem,
va. imperf.'^ Rozcisn^ö, -ne,
-uiesz, -nalem, va. perf. jer«
brüdEen, jerfd^mettcrn ; auäein»
anberroerfen.
Rozczarowaö, -ruje, -wa-
Um, va. perf. enttäufd^en;
entzaubern.
Rozczarowanie, -nia, pl.
-nia, sn. ©nttäufd^ung /.
Rozczepiaö, -piam,-pialem,
va. imperf.; Rozczepiö, -pie,
-pilem, va. perf. aufhängen,
ausbreiten.
Rozczepierza<S, -rzam,
•rzalem, va. imperf.\ Rozcze-
pierzy6, -rze, -rzytem, va.
perf. auäfpreijen, ausbreiten.
Rozczesaö, -sze, -salem,
va.per/;Rozczesywa6,-suje,
•walem, va. imperf. auöeinon«
berfämmen.
Rozczlonkowac, -kuje,
-walem, va. imperf. jcrgtie-
bern.
Rozczochraö, -ram, -ra-
lem, va. imperf. jerraufen.
Rozczochraniec, -nca, pl.
-nee, sm. ©trurarcelpeter m.
Rozcznlac, -lam, -lalem,
va. imperf.; Rozczaliö, -le,
-litem, va. perf. tief, innigft
rühren, roefimütig machen, ba§
(Sefül^l errceid^en; — sie fel^r
gerüfirt werben.
Rozczulanie, Rozcznle-
nie, -nia, pl. -nia, sn. ^lüf)»
rung /.
Rozczulony, adi. gerüfirt.
Rozczyn, -u, pl. -y, sm
1) 2J[ufIö|ung /., 3«tf4f« '«•>
^erfe^ung /.; 2) Söfung /.;
3) gefäuerter Seig, Sauer»
teig m.
Rozczyniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf; Rozczynic,
-nie, -nisz, -niiem, va. perf.
einrühren, einteigen, auflöfen,
anma(^en; taka woda naj-
lepiej moÄna — wapno mit
fold^em 2Ba[fer !ann m<xx\ am
beften Kai! aufrühren.
Rozczynnik, -a, pl. -i, sm.
Stuflöl'unggmitter n.
Rozczynny, adi. 2tuf=
löfungä«.
Rozczytac sig, -tam, -ta-
leoQ, vr. perf; Rozczyty-
waö sif, -tuje, -walem, vr.
imperf. lefen, fid^ in§ Sefen
Dertie|en.
Rozczytanie, -nia, sing,
taut. sn. JBertiefen n. m bie
Seftüre.
Rozöwiekla, -li, pl. -le, sf.
(Desmoncus) ©ted^paime f. '
Rozöwiertowac, -tuj e, -wa-
lem, va. perf. üierteilen. I
Rozda3, -dam, -dalem, va. j
perf.; Rozdawac, -daje, -wa-
lem, va. imperf. »erteilen,
aufteilen, t)ergeben,t)erfd^enlen, \
fpenben. \
Rozdanie, Rözdawanie,
-nia, sn. SBerteiien «., S8erge=
ben n.
Rozdarcie, -cia, sn. 3er-
reifeen n., W\^ m.
Rozdarciny, -ein, plur.
taut. sn. jerriffene, abgeriffene
©tüde.
Rozdarlina, -ny, pl. -ny,
sf. 3ti6 m., Trennung /.,
©palte /.
Rozdarowad, -rnje, -wa-
lem, va. perf.; Rozdarowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
perf. fd^enfen; »erfdienfen.
Rozdartki, -lek, phu:
tant. = Kozdarciny.
Rozdarty, adi. gerriffen.
Rozdawca, -cy, pl. -cy,
sm. ©penber m.
Rozdawnictwo, -wa, sing,
tant. sn. 33erteitung f.
Rozd^c, -zedme, -d^lem,
va. perf.; Rozdymaö, -mam,
-malem, va. imperf. aufblähen,
aufblähen.
Rozd§,sa6, -sam, -salem,
va. perf. in 30^"- i" §ar=
nifd) bringen, aufreijen; —
sie vr. aufgebracl;t roerben,
groUen, fc^moEen.
Rozdebka, Rozdepka, -ki,
pl. -ki, sf. ©c^roimmfc^nede/.
Rozdeptaö, -tam, -talem,
I va. perf. ; Rozdeptywaö,
j -tuje, -walem, va. imperf.
\ gertreten, auäeinanbertretcn.
Rozdestnica, -cy, pl. -ce,
sf. (Coccoloba) ©cetraube /.
Rozdfcie, -cia, sing. tant.
sn. 2lufbla[en n., 2lufblä£)en n. ;
SIäf)ung /.; — ioladka a}Ja=
generiüiiterung /.
Rozdlubac, -bie, -balem,
ra. perf. ; Rozdiubywa6,
-buje, -walem, va. imperf.
gerlra^en, gerbo^ren, gerllaii»
ben; auäeinanbernel^men.
Rozdmuchac, -cbam, -cha-
lem ; Rozdmnchn§,ö, -ebne,
-chnatem, va. perf. ; Roz-
dmuchiwaö, -cbuje, -walem,
va. imperf. auSeinanberblafen ;
anfad^en ; — ogien, poiar ba§
geuer, ben SBranb anfadEjen.
Rozdniewaö si§, -warn,
-walem, vr. imperf. ; Roze-
dnied, -nieje, -nialem, vn.perf.
tagen, Sag werben; -nieje eö
tagt.
Rozdobrnchaö sig , -cham,
-chalem, vr. perf. auj^eror»
bentlic^ gut unb gnäbig
roerben, in gute Saune lommen.
Rozdöl, -ola, pl. -oly, sm.
tiefe ^ö[)lung, ©ct)Iud^t /,
Rozdrabiaö, -biam, -bia
lem; Rozdrabuiaö, -niam,
-nialem, va. imperf. ; Roz-
Rozdrabianie
175
Rozejm
drobi6, -bie; -bifem; Rozdro-
bnic, -nie, -nilem, va. per/.
jerftürfeln, jer!(einern, jerörö!-
fein; parjeUieren.
Rozdrabianie, Rozdro-
bnienie, -nia, sn. Qix\iMiln
n. ; 3«rft"df I""S /•
Rozdrapad, -pie, -piesz,
-palem, va. per f. jerfra^en;
(biröl. :) auöeinanberrcifeen, be=
rauben; -pano jego fortune
|ein §ab unb ©ut lüurbe auSs
geplünbett.
Rozdrazniaö, -niam, -nia-
lem, va. imperf.; Rozdra-
zni6, -nie, -nileon, va. per/,
reijen, aufreihen, erbittern, auf=
bringen.
Rozdraznianie, Rozdra-
inienie, -nia, sn. Slufceijung
f., (Srbttterung/., (Erregung f.
Rozdrgb, -u, pl. -y, sm.
©c^önmüge/. (mijttenäfinUd^e
«ßflanse).
Rozdroczyc, -cze, -czysz,
-czylam, va. perf. aufreihen,
aufbringen.
Rozdroga, -gl, pl. -gi, s/.;
Rozdroze, -za, pl, -za, sn.
Äreuj=, ©(^eiöeroeg w.
Rozdrozny, adi. am ©d^ei«
beroege gelegen.
Rozdrzymaß, -mie, -mia-
lem, vn. imperf. ; Rozdrzym-
n^.6, -ne, -n^tem, ij». per/",
im (Schlummer oerfaßen, jd^taf»
trunfen roerben, ficf) beä ®itts
fc^rummernä nic^t crroe^rcn
fönnen.
Rozdwajac, -jara, -jalem,
va. imperf, \ Rozdwoi6, -je,
-iJem, va. perf. jerf palten,
entgroeien, teilen; — umysly
bie (Semüter entjroeien; zda-
nia byly -Jone bie Slcinungen
waren geteilt.
Rozdwojenie, -nia, sing,
tant. 1) iSntjroeiung f., Un=
einigfeit /., ^^uiefpalt m.', 2)
©d^iefer m. im ©tfen.
Rozdwojony, adi. ent=
jtüei gefpalten.
Rozdymac, fiel^e : Rozdac.
Rozdymic sig, -mie, -mi-
}em, vr.perf. Slaud^ enttüicfeln,
raud^en; juraud^en anfangen;
pola sie -mily od mgty bie
gcloer raud^en üon 'iRebel.
Rozdziaö, -dzieje, -dzia-
lam, va. perf.', Rozdziewac,
-warn, -walem, va. imperf.
auätleiben.
Rozdzial, -u, pl. -y, sm.
aSerteilung /. — pary, sil
S)ampf«, ^räfteoerteilung.
Rozdziawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. \ Rozdzia-
wiö, -wie, -wilem, va, perf.
ben SM unb ouffperren, auf=
reifien.
Rozdziawnik, -a, pl. -i,
sm. Dpectorium n. (c^irur=
gifc^eä S'^ftcument juc 2luf»
fperrung beä SKunbeö).
Rozdziczeö, -czeje, -cza-
lem, vn. perf. oerroilbern,
ailD roecben.
Rozdzielad, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Rozdzieliö, -le,
-lisz, -lilem, va. perf. »er«=
teilen; trennen; caJy majatek
-lil roiedzy biednych baä
gan5c SBermögen l^at er unter
bie 2lrmen verteilt.
Rozdzielauie, Rozdziele-
nie, -nia, sn. Verteilung /.,
aibtetlung f., SIrennung /.
Rozdzieliny,-in,j3L s;j-.3lb=
teilung/. ;2;etlung§Derfaf)renn.
Rozdzielnik, -a,pl. -i, sm.
2lb=, '^ixU'xUx m.
Rozdzielnoplciowy, adi.
jmcipefc^lcd^tlidj, graettiäufig;
-plciowe kwlatowe rosliny
3n)eipuäler^?.,btöjifd^e^flan»
5en, welche männlid^c unb
roeiblid^e 33lüten auf befon=
beren Stengeln tragen.
Rozdzieluosc, -äci, siny.
tant. Srennbarfeit /., %i\U
barfeit /.
Rozdzielny, adi, ; Roz-
dzielnie, adv. teilbar, jer«
trennbar; abgcfonbett.
Rozdzieniec, Rozdzeuiec,
-nca, pl. -nee, sm. (Acanthus)
SBärenflau m.
Rozdzieraö, -ram, -ralem,
va. perf. ; Rozedrzec, -dre,
-drze^z, -darJem, va. imperf.
jerrei^en, au§einanberrei&en,
aufreihen; nie möge sie pr2e-
ciei — id^ fann mid) bod^
nid&t jerreificn.
Rozdzieraj^cy, adi. jer»
reiftenb, burc^bringenb, er=
f(^ütternb.
Rozdzieranie, -nia, sn. 3«=
reifiea n.
Rozdzierzgaß, -gam, -ga-
iem, va. imperf.', Rozdzierz-
gn^d, -ne, -nalem, va, perf.
ttuffnüpfeii, aufbinben, einen
knoten töfen.
Rozdzierzgly, adi. auf-
trennbar, aufiöäbar.
Rozdziew, -u, pl. -y, sm.
3Uiffperren n. beä 3lad^enS, be§
3!JJauleg, ber aufgefpercte
3iad^en; „(bilbt.:) üMt /.,
flaffenbe Öffnung.
Rozdziewaö, fiel^e: Roz-
dziac.
Rozdziewalnia, -ni, pl.
-nie, sf. 3lu§fleibejimmer n.,
2;oilette3immec n,
Rozdziewny, adi. aufge-
fperrt.
Rozdziorek, -rka, pl. -rki,
(Anoectantum) eine SJJooäart.
Rozdziwiö si§, -wie, -wi-
letn, vr. imperf, fid^ »erroun»
bern.
Rozdzwi§k, -u, pl, -i, sm.
1) ein n)eitf)in f^allenber
Älong; 2) ©iäl^armonie /".,
Äatop^onie /.
Rozebraö, fielö* : Rozbierac.
Rozebranie, -nia, sn. 2luSs
fleibung /., 2lu8einanberne^=
men «.; 3frglteberung /.,
3lnal9fe /.
Rozedma, -my, pl. -my, sf.
(Emphysema) iölä^ung /.,
SBtnbgefc^roulft /., 2tufgebun=
fen^eit /.; @mp|t)fem n.
Rozednic, -nie, -nilem, va.
perf. Sag, Sid^t mad^en.
Rozedrzeö, fiel^e : ßozdzie-
rac.
Rozegnac, -nam, -nalem,
va. perf.; Rozganiac, -niam,
-nialem, va, imperf. au§etn=
anbertceiben, »jagen, «liehen; —
sie vr. inä Sagen, inS 3?ennert
fommen.
Rozegrac, -ram, -ralem, va.
perf.'., Rozgrywaö, -wam,
-walem, va. imperf. entfd^ei»
ben ; — sie vr. fic^ abfpielen ; fic^
entfd^eiben; fic^ com Spiele
fitnretfjen laffen.
Rozegrzac, -rzeje, -rzalem,
va. perf. ; Rozgrzewac,
-wam, -walem, va. imperf.
erroäcmen.
Rozegzic sif, -ze, -zilem,
vr. perf. in§ geuer geraten,
toüen.
Rozejm, -mu, pl. -y, sm.
Rozejmowac
176
Rozgl^dac si§
aSetgteid^ m., ©d^Ud^ten n.,
SCertragw.; ®tf)ieb§fpcudE) m.;
SBaffenftiaftonb m.
Rozejmowaö, -muje, -mo-
walem, va. imperf.] Rozjq-c,
-zejme, -jalem, va. perf, ger»
teilen/ jerlegen, au§emanber=
bringen; fd)lid^ten.
Rozejmowy, adi. jd^iebÖ=
gertcf)t[i4 3ßaffen[titlftanb=.
Rozejrzec si§, -rze, -rza-
l'em, vr. perf. fid^ überall
iimfc^auen, Umfd^au l^altcn.
Rozejsc sig, -jde, -sziem,
va. perf. fiel^e: Rozchodzic.
Rozemku|;6, -ne, -niesz,
-n^lem, va. perf.; Rozmykac,
-kam, -kaJem, va. imperf.
öffnen, »oneinanber fc^ieben,
aufstellen, auftun.
Rozemknifcie, -cia, sn.
3tufäiet)en n., 9luftun n.
Rozenek, fiefie: Rozynek.
Rozepchac, Rozepchng-ö.
-ne, -naiem, va. perf.:, Roz-
pychac, -cham, -chalem, va.
imperf. 1) auäeinanbetfto^en,
»treiben, -fpreijen; 2) mäften;
3) aufblafen, oergrö^ern.
Rozeprzeö, -re, -parlem,
va. perf.; Rozpierac, -ram,
-ralem, va. imperf. auöeinatt'
berbeE)nen, augeinanberfprei»
jen; aufblafen, aufblähen; —
sie vr. fid^ fpreijen, fid^ breit
tnoc^en.
Rozerwac, -we, -wiesz, va.
perf. ; Rozry wa6, -warn, -wa-
lein, va. imperf. 1) au^ein=
anberreifeen, jerrei&en, cntjn)ei=
reijjen; — zwiazki przyjazai
bie 33anbe berj^reunbfdöaft jer«
reiben; — szyki nieprzyjaciel-
skie bie feinbtid^e ©d^Ia^t=
orbnung jerfprengen, auöein-
anberjagen; 2) — kogo jjmnbn
unterl^alten, jerftreuen; — sie
rr. fic^ unterhalten, jerftrcuen.
Rozerwanie, Rozrywa-
nie, -nia, sn. 1) ^ivxt'x^tn n.,
Sluseinanberreifien n.; 2) 3«r=
ftreuen n.
Rozerzn^c, -ne, -niesz,
-nalem, va. perf.; Rozrzy-
na<S, -nam, -nalem, va. im-
perf. jerfd^neiben, jer^oucn,
auäeinanberfc^neiben.
Rozerznigcie, -cia, sn. Qiv--
fc^neiben n.
Rozeschly, adi. uor Surre
gefprungen, ledf.
Rozesclin^6 sig, vr. perf.;
Rozsychac sig, vr. imperf.
uor ^öütre fpringen, ledf rcerben,
auäeinanberfallen ; »erled^jen.
Rozeslaö, -szle, -slatem,
va. perf; Rozsylac, -tam,
-lalem, va. impierf, üerfc^idEen,
auäfd^icfen, überall l^inf(^idEen.
Rozeslac, -lam, lalem, va.
perf. ; Rozscielac, -lam, -li-
iera, va. imperf. ausbreiten,
Einbetten.
Rozeslanie, -nia, sn. 1)
2luöfd^iden n.; 2)2lu§breiten n.
Rozespac sig, -pie, -paJem,
vr. perf. ; Rozsypiaö sig, -pie,
-paiem, vr. imperf. fid) Dom
Sd^lafe nid^t erholen tonnen,
feft fd^lafen; fc^laftrunfen
raerben.
Rozeta, -ty, pl. -ty; Ro-
zetka,-ki,p;,-ki, sf. 3lofette/.
Rozetkac, -kam, -kaiem,
va. perf.; Roztykac, -kam,
-kalem, va. imperf. 1) aug=
einanberfpreijen ; bid machen,
mäften; 2) ba unb bort ein=
ftedfen.
Rozetrzec, fie^e : Rozcie-
rac.
Rozewrzec, -re, -rzesz,
rozvvartem, va. perf. ; Rozwie-
rac, -ram, -ralem, va. imperf.
()ffnen, aufmad^en ; — oczy bie
2lugen oufma^en; — konia
einem ^pferbe bie Sügel fd^iefeen
laffen; — sie vr. jerberften,
fic^ fpalten ; ziemia sie -warJa
bie ©rbe öffnete fid);' -warJy
sie spusty niebieskie bic
@4lleuf3en beö §immelä öff=
neten ft(^.
Rozeznad, -nam, -naJem,
va. perf.; Rozeznawaö, -na-
je, -walem, va. imperf. unter=
fd^eiben, ertennen; — prawde
od falszu baä äßal^re oon bem
galfc^en unterfd^eiben; nie
moglem go — w takiej od-
legtoöei id^ fonnte i[)n auä
fold^er (Sntfcrnung nid^t erlen»
ncn.
Rozfaldowaö, -duje, -wa-
lem, va. perf. auäglätten, bie
galten glätten.
Rozgadaö, -dam, -dalem,
va. perf. ; Rozgadywaö, -du-
je, -walem, va. imperf. aw^"
plaufd^en, auäplaubern; — sie
vr. inä ^laubern geraten, nid^t
aufl^ören ju reben.
Rozgadanie, -nia, sing,
tant. sn. 1) 3lu§plaubcrn h. ;
2) ©erebe n., ©efd^roä^ n.
Rozgadka, -ki, pl. -ki, sf.
Unterhaltung /.
Rozgalgzicsig, -ie, -zilem,
vr. perf. \i<^ in Qmeiqe auä=
breiten, fid^ cerjroeigen.
Rozgalgzienie, -nia, pl.
-nia, sn. SBerjracigung /.
Rozgania6, fttl^e : Roze-
gnac.
Rozgardyas, Rozgar-
dyasz, -u, pl. -e, sm. 2Birr=
njarr m., 3lummel m., Särm m.
Rozgarn^c, -ne, -niesz,
-iialem, va. perf.; Rozgar-
niad, -niam, -nialem; Roz-
gartywac, -tuje, -tywalem,
va. imperf. ouöeinanbcrfd^ar»
ren, auäeinanberbringen; —
sie vr. fic^ ausfennen, fid;
orientieren.
Rozgarnianie, -nia, sn.
ä[u§einanberfd^arren n.
Rozgarnigcie, Rozgarnie-
nie, -nia, sing. tant. sn. SSer=
nunft /., Überlegenheit/., 58e=>
bad^tfamteit /.
Rozgarnigty, Rozgarnio-
ny, adi. oernünftig, bebac^t=
fam, überlegt.
Rozgaszczaö, -czam, -cza-
iem, va. impetf.; Rozgosci6,
-szcze, -scilem, va. perf. in§
§au§ atg ©aft aufnehmen, ein=
quartieren; — sie vr. feinen
äBol^nfi^ auf längere Qiit ne^=
men, feften jyuf; faffen, fid^ eä
bequem mad^en, fic^ feftfc^en.
Rozgatnnkowac, -kuje,
-walem, va.perf nad) ®attun=
gen, 2lrten oerteilen, fortieren.
Rozgdakaö, -cze, -kalem,
va. perf. inö ©adEern geraten;
(bilbl. :j ausplappern.
Rozggsciö, -szcze, -scisz,
-scilem, va. perf.; Rozggsz-
czaö, -czam, -czalem, va.
imperf. bid^t machen, üer-
bicftten.
Rozgi^d, -zegne, -zgialem,
va. perf; Rozginac, -nam,
-nalem, va. i?nperf. auäein=
onberbtegen.
Rozgladac sig, -dne,
-dniesz, -dlem, vr. imperf;
Rozglaszac
177
Rozhultaic sig
Rozgl^do^c si§, -dne, -dna-
lem, vr. perf. fic^ umfd^auen,
Umfc^au ijalten.
Rozglaszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf. ; Rozglosiö,
-sze, -sitem, va. perf. auöpo»
yaunen, eine 9iac^ric^t rud)bar,
iunbmad^en, oerbreiten.
Rozglaszanie, Rozglo-
szenie, -nia, pl. -nia, sn. 'ba,^
SJerbreiten, ^unbmad^en einer
Sffad^rid^t.
Rozglos, -u, pl. -j, sm.
SBiberl^oQ m.; SSerbreitung beä
©cöaQeä; ©erüd^t «.
Rozglosnos6, -sei, sing/,
tant. sf. SRuc^barfeit f., Äunb=
barfeit /.
Rozglosny, at?i. funbbar,
rud^bar; roeit^in befannt.
Rozgmatwaö, -warn, -wa-
lem, va. per/. ouöetnonber=
roidteln, entroirren.
Rozgniatac, -tarn, -talem,
i;a. imperf. ; Rozgniesc,
-niote, -niotleni, üa. ^er/. 5er=
fneten, jerJnüIten, jerbrüden,
gertreten, jermalmen jer=
quetfc^en.
Rozgnid, -nij§, -niJem, vn.
perf. oecfauten.
Rozgniecenie, -nia, sn.
Serquetfc^en «., Sertnalmen ».,
Vertreten n.
Rozgniewaö, -wam, -wa-
lem, va. perf. cräümen, in
3oin, SBut bringen; — sie
vr. böfe, sornig, aufgebracht
roeröen, in 3orn geraten.
Rozgnoic, -noje, -iiem, vn.
perf. faulen, eitern ma^en;
— sie faulen, eitern, faulig
roerben.
Rozgon, -u, pl. -y, sm.
Slugeinanbcrjagen n., Qex=
fprengung /.
Rozgor^czkowaö sig,
-knje, -walem, vr. imperf,
fid^ erf)i|en, in heftige 2lufre=
gung geraten, in jjieber Der=
fallen.
Rozgorszaö, -szam, -sza-
ieva,va. imperf. ; Rozgorszyö,
-sze, -szysz, -szylem, va. perf.
erbittern.
Rozgorzec sig, -rzeje,-rza-
Jem, vr. perf. fid^ er|i^en,
ft(^ entjünben.
Rozgoscic sig, ftel^e: Roz-
goszczac sie.
Slownik polsko-niemiecki.
Rozgospodarowac, -ruje,
-walem, va. perf. — czem
über etroaä »erfügen; — sie
vr. bie JEöirtfd^aft in ©d^roung',
in SBlütc Bringen; fid^ ein»
quartieren, fid) rco einniften
unb ben iierrn fpielen.
Rozgotowaö, -tllje, -walem,
va. perf. ; Rozgotowywac,
-wuje, -walem, va. imperf.
jerfod^en.
Rozgowor, Rozhowor, -u,
pl. -y, sm. langet ©efpräd^.
Rozgrabiac, -biam, -bia-
fem, va. imperf. ; Rozgrabic,
-bie, -bilem, va. perf. auä=
einanberl^arfen, wegraffen,
auäplünbern.
Rozgradzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. \ Rozgro-
dzic, -dze, -dzisz, -dzilem,
va. perf. burd^ einen 3if ifd^en-
jaun abfonbern; abgrenjen;
trennen.
Rozgradzanie, -nia, sn.
Slb^iäunung sf.
Rozgraniczaö, -czara, -cza-
lem, va. imperf. \ Rozgra-
niczyc, -cze, -czysz, -czylem,
va. perf. abgrenzen, eine
®renje bajtoif^en sielten, tren*
nen, abfonbern.
Rozgraniczaj^cy, adi.
abfonbernb, abgrensenb.
Rozgraniczanie, Rozgra-
uiczeuie, -nia, sn, 2lb)on=
berung /"., Slbgrenjung /.
Rozgrodzenie, -nia, sn.
Sroifc^ensaun m.
Rozgrom, -u, pl. -y, sm. 3ec=
ftreuung /., Döllige Jlieberloge.
Rozgromiö, -mie, -misz,
-milem, va. perf. aufä §aupt
fc^lagen, eine SRieberlage bei*
bringen.
Rozgromienie, -nia, sing,
tant. sn. = Rozgrom.
Rozgryzaö, -zam, -zalem,
va. imperf.\ Rozgryfc, -ze,
-zJem, va. perf. jerbei|en,
jernagen, aufbeißen.
Rozgryznica, -cy, pl. -ce,
sf. (Trogosita) eine 2lrt Ääfer.
Rozgrzac, -grzeje, -grzalem,
va.perf.; Rozgrzewac,-wam,
-walem, va. imperf.', erroär-
men; nie möge sobie rak
-rza6 id^ !ann bie §änbe ni^t
rcarm Bef ommcn ; — sie raarm
roerben.
Rozgrzewaj^cy, adi. er=
roärmenb.
Rozgrzanie, Rozgrze-
wanie, -nia, sn. ©lüljen n.,
(Srroärmung /. ; — do bialoki
Süei^glül^^i^e /. ; — do czer-
wonosci 3iotglü[)^i^e /., 3lot=
glut /.
Rozgrzebaö, -bie, -balem,
va. perf. ; Rozgrzeby wac,
-buje, -Y!3l&m,va.imperf. ouö»
einanberfc^arren, aufgraben.
Rozgrzeszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf] Rozgrze-
szyc, -sze, -szysz, -szylem,
va. perf. loäfprec^en, abfot»
öieren, bie ©ünben erlaffen;
— sie fid^ etttiaä erlauben,
etroaä tun, n)a§ man für uner^
laubt fjält.
Rozgrzeszalny, adi. 31B=
foluiionä--.
Rozgrzeszenie, -nia, pl.
-nia, sn. 2lbfolution f., (Snt=
fünbigung /.
Rozgrzewac, Rozgrze-
wanie, fie^e: Rozgrzac, Roz-
grzanie.
Rozgrzmiec, -mieje, -mia-
iem, vn. perf.; Rozgrzmie-
wa6, -wam, -walem, vn. im-
perf, erbonnern, bonnern.
Rozgrzmocic, -ce, -cilem;
Rozgrzmotn^c, -tne, -tlem,
va. perf, jertrümmcrn.
Rozgurtowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. auf gürten.
Rozgwar, -u, pl, -j, sm.
grofier Särm.
Rozgwiazda, -dy, pl. -dy,
sf, ©eeflern m,
Rozhardziec, -dzieje, -dzia-
lem, vn. perf. ftolj, fe^ n)er=
ben.
Rozhuk, -u, pl. -i, sm.
roeitf^aüenbeä ©etöfe, 2)eto=
nation /.
Rozhukaö, -kam, -kalem,
va. perf. roilb, tobenb mad^en ;
— sie vr. toben, tollen.
Rozhukaly, Rozhukany,
adi. tobfüd^tig, toU.
Rozhulac, -lam, -lalem,
va. perf. auggetaffen, red^t
luftig, lieberlic^ machen; —
sie vr. auggelaffen, luftig,
lieberlid^ roerben.
Rozholtaid sig, -taje,
-ilem, rr. petf. redjt lieberli^
roerben.
12
Rozigrac sig
178
Rozklektac
Rozigrac sig, -gram, -gra-
lem, vr. per/. ; Rozigrywac
sig, -warn, -walera, vr. im-
perf. tecfit luftig roerben, md)t
aufhören ju \6)ö.Uxn.
Rozigrany, adi. ooll Suft,
ganj ber Unterhaltung ergeben.
Rozindyczony, adi. auf»
gebracht, rot cor 3orn.
Rozindyczyc, -cze, -czysz,
-czyJem, va. perf. Vo\(, auf»
gebracht machen (rote einen
äirut^al^n).
Roziskrzony, adi. ooü
gunfen, funfenfprül^enb.
Roziskrzyö, -rze, -rzysz,
-rzylem, va. perf. funfelnb
machen; — sie vr. funfelnb,
fprül^enb roerben.
Rozjad, -u, fl. -y, sm.
Sngtimm m.
Rozjadaö, -dam, -datetn,
va. imperf. ; Rozjesc, -jem,
-jadlem, va. perf. jerfreffen,
gang jerf reffen ; — sie vr. rec^t
tnä ®ffen fommen, ni^t genug
effen fönnen.
Rozjadowic, -wie, -wilem,
va. perf. giftig mad^en, Dcr=
giften; (bilbl. :) — sie vr. ftd^
rec^t fe^c erbofen, ergrimmen.
Rozjasniac, -niam, -iiia-
letn, va. imperf. \ Rozjasnic,
-nie, -nilem, va. perf. ouf=
gellen, aufflären, auf()eitern,
Ieuct)tenb, ^ell matten; — sie
vr. l^eH, leud^tenb roerben,
ft^ aufheitern, aufliellen.
Rozjasnianie, Rozjasnie-
nie, -nia, 5«. 2luf^eitetung/.,
2luff)ellen n.
Rozjasniony, adi. aufge=
^cllf, aufgeheitert, i)tl{, i):\iix.
Rozjazd, -u, ^j/. -y, sm. 1)
Siuöeinanberfa^ren n.\ Sren*
nung /., ©d^eibung f.; 2)
rcitenbe ^alrouiUe; 3) SReb'
^ü^nerne^ n.\ 4) ^er^ftüdf «.,
4)erj n.\ = Krzyiownica;
— lauy ©u^^ergftüd «.; — roz-
warty S5oppelfreugungsftiidE;
— szynowy ©c^ienenfiergftücf ;
— zwrotnica SBcid)e /.; —
lewy linfe SEßei^:.
Rozj^trzaö, -trzam, -trza-
lem, va. imperf.; Rozj^-
trzy6, -trz§, -trzylem, va.
perf. 1) eiternb machen; 2)
etüürnen, ergrimmen, auf=
l^e^en.
Rozj^trzanie, Rozj§,trze-
nie, sn. (Erbitterung /., ©r»
grimmunc? /., aiuftjefeung f.
Rozjechac, -jade, -chalem,
va. perf. ; Rozjezdzac,-d2am,
-dzalem, va. ?w/j«"/. jerfaf)ren,
burd^fa^ren; — co etroaöburd^
Überfal^ren jertrümmern; —
kogo jmnbn übcrfaf)ren; —
sie vr. auäeinanberfa^ren, fid^
trennen, nad^ Der(d)iebenen
3ltd^tungen fahren, reiten;
goscie zaczynaja sie -jezdzac
bie ©äfte beginnen abjureifen-,
juz sie wszyscy -chali alle finb
fÄon roeggefa|ren.
Rozjem, -u, pl. -y, sm.
= Rozejm.
Rozjemca, -cy, pl.-cy, sm. ;
Rozjemnik, -a, pl. -cy, sm.
©c^iebömanu m., ©d^tebs»
ric^ter m.
Rozjemczy, Rozjemny,
adi. fc^iebögcric^tlidE), fc^iebs»
ric^terlid^; ©d^iebg=.
Rozjemstwo, -wa, pl. -wa,
©c^iebsrid^teramt n.
Rozjgdrnic, -nie, -nilem,
va. perf. fernig ma^en.
Rozjgdrnieö, -nieje, -nia-
Jem, vn. perf. femig roerben.
Rozjfdyczyc, Rozjgdy-
czony, fief)e: Rozindyczyc,
Kozinciyczony.
Rozjuczac, -czam, -czalem,
va. impe7f.\ Rozjuczyc, -cze,
-Czysz, -czylem, va. perf. ben
©aumfattel aögürten, (xb"
padEen.
Rozjurzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf .; Rozjurzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. geil mad^en ;
— sie vr. geil werben.
Rozjuszad, -szam, -szatem,
va. imperf. ; Rozjuszyö, -sze,
-szylem, va. perf. in i^'J'^nif^
bringen, tüütenb mad^en; —
sie vr. in ©rimm, 3otn ge»
raten, roütenb, böfe werben,
ergrimmen.
Rozjuszenie, -nia, siny.
taut. sn. 2BilDf)eit/., graufame
Slusgelaffenl^eit.
Rozjuszony, adi. roütenb,
gornig, roilD, ergrimmt.
Rozkaiö sig, -je, -item, vr.
i77iperf. ; Rozkajaö si§. -jam,
-ja-tem, vr. perf. fi(^ gereue«
laffen, bereuen; reumütig
werben.
Rozkal, -i, sing. taut. sf.
2;auen n., 2lufgel)en n. beä
® ifes, ber glüff e ; 2:auroetter '/i. ;
— wiosenna grü^ling5tau=
roetter n.
Rozkarbowac, -buje, -wa-
iem, va. perf. bie galten, bie
Siegungen auSglätten; — sie
vr. roieber glatt roerben.
Rozkaz, -u, pl. -y, sm. 33e=
fe^l w., ©e^ei^ «., ©ebot n.;
wydawac -y S3efe^le erteilen;
zczyjego -u auf meffen 33efel)l;
wy pelnic — ben 33ef el^l erf üUenl;
sluchaö czyich -ow jmnbä
33efjl^len ge^ord^en.
Rozkazac, -ze, -zatem, va.
unb vn. perf.\ Rozkazywac,
-zuje, -walam, va unb vn. im-
perf. befehlen, lieifecn, gebieten,
anbefel)len; -zalem to i to tc^
l^abe bag unb baä befohlen;
umiec — ju befel^leu ners
ftel^en-
Rozkazuj^cy, adi. ; Roz-
kazujaco, ade. gebietenb,
befel)lenb; gebieterif^.
Rozkasac, -sam, -sasz, -.sa-
lem, va. imperf. \ Rozk^sic,
-sze, -sisz, -siiem, va. perf.
jerbei^en, aufbeißen.
Rozkielzn^c, -ne, -niesz,
-naiem, va. perf. abjäumen;
entfeffeln; — konia bas ^ferb
abjäumen, bem ^ferbe ben
Saum abnel^men; — namiet-
nosci feinen Seibenfd^aft'en
freien Sauf laffen.
Rozkisac, -sam, -salem, va.
imperf. \ Rozkisic, -sze, -si-
JetD, va. perf. gären moc^en,
in ©ärung bringen.
Rozkisieö, -sieje, -sialem,
vn. imperf. ; Rozkisnq,6, -sne,
-sualem, vn. perf. gären,
fauer tü.'rben.
Rozklei6, -je, -item, va.
perf.; Rozklejaö, -jam, -ja-
tem, va. perf. ooneinanber-
leimen, auflöten; in grij^^rer
2lnja[)t onf leben; — afisze
Settel (an »ielen ©teilen)
anflfben; — sie vr. auä bem
Seime get)en.
Rozklejanie,Rozklejenie,
-nia, sn. 2luöeinanberfleben «;
— afiszöw ^[afatierung /.
Rozklektaö, Rozkleko-
taö, -lam, -lalem, va. perf.
ou^einanberllöppeln; — komu
Rozklepac
179
Eozkrza
glowe einem ben Äopf burd)
äu öteleg ©c^tüa^en roarm
machen.
Rozklepac, -pie, -palem,
va.perf. ; Rozklepywac, -pu-
je, -walem, va. imperf. jer»
ffopfen, 6reit fd^fagen, bünn
Hopfen.
Rozkloc, -u,pZ. -8,sOT.Srag=
bolfen m. be§ ©teuerrubetä
(auf flad^en gtu^fc^iffen).
Rozklad, -u, pl. -y, sm. 1)
Secregung /., Sluflöfung f.,
ainalpfe /., ^erfc^ung f. ; 3er=
fall m., SSerfaH m.\ — jazdy
ga^rorbnung /. ; — Sit ^iX'
legung ber Gräfte; 2) (Sin=
teilung/. ; — tego mieszka-
uia jest niekorzystny bie @in=
teilung btefer Sßol^nung iftun=
»orteil^aft.
Rozkiadac, -dam, -dalem,
va. imperf. \ Rozlozyc, -ze,
-zylem, va. perf. jeclegen, au§=
einanbertegen, ausbreiten; —
rece bie ^änbe ausbreiten;
-loz wszystko na stole lege
alleä auf ben 2:ifd^ auS; —
spJite na trzy raty bie Sl&^a^«
lung in brei Siatett einteilen;
— sie V7\ fid^ ausbreiten, au6=
5ief)en, i^inftrecEen; fid^ einquar-
tieren; fic^ auflöfen, gcrfallen.
Rozkladalnosc, -sei. sing,
tant. sf. QixUQbailiXt f.
Rozkladanie, -nia, sn.
Slusbreitung/.; 3erlegung/.,
Setfall m.
Rozklopotac, -tarn, -talem,
va. perf. ©otgert bereiten;
— komu gtowe einem burc^
fortroäl^renbe Ungelegen^eiten
ben 5?cpf roirr mad^en; — sie
in ©orgen geraten.
Rozklocic, -ce, -cilem, va.
perf. 3erfprube(n, ^^rquirlen,
jerrü^cen.
Rozklac, -je, -lern, va. perf.
jerftec^en, aufftec^en, burd^
©tecfcen öffnen.
Rozkochac, -cham, -cha-
iem, va. perf.., oerliebt ma»
^en; — sie vr. perf. \\6) jefir
Detlieben, fic^ ergoßen.
Rozkochanie, -nia, sn.
S3erliebt§eit f.
Rozkochany, adi. nerliebt.
Rozkocz, -a, pl. -cze, sm.
(Orchestia) ©atturtg ber 5Iof)=
frebfe.
Rozkoczowaö si§, -czuje,
-walam, vr. perf ^elte auf=
fdtilagen, fic^ lagern.
Rozkokoszyö sig, -sze,
-szylem gar ftofj unb aufge*
blafen (loie ber §af)n im
§üf)nerf)ofe) raerben; ben öal^n
im Äorbe jpielen.
Rozkolec. -Ica, pl. -Ice,
sm. ^ßurpurmuid^el /., ^urpur=
fc^nedfe /.
Rozkolysac, -sze, -salem,
va. perf. inS ©c^aufeln, in
©c^rotngung bringen; — sie
vr. ins ©c^tningen geraten;
morze sie -lysalo baS 9}teer
geriet in raiegenbe 33en)e=
gunq.
Rozkomosic, -sze, -silem,
va. perf. roilD aüsgelaffen
mad^en; — sie vr. roilb auSge»
laffen roerben.
Rozkop, -u, pl. -y, sm.
1) ©renjgraben m., 3töfd^e /.,
©raben, gum Vlblaffen beS Siag»
joafferS; 2) SDurd^ftid^ m.,
2;ranfiiee /.
Rozkopaö, -pie, -palem, ta.
perf ; Rozkopywa6, -puje,
-walem, va. imperf. ausein=
anbergraben, burc^graben, auf»
graben; fd^Ieifen, abtragen.
Rozkorzeniad si§, -niam,
-nialem, vr. imperf.'., Roz-
korzeniö si§, -nie, -nilem, vr.
perf. Sßurjeln oerbreiten, [ic^
oerbreiten.
Rozkosz, -y, pl, -e, */.
SSergnügen n., g-reuoe/., Suft
/.,aBolIuft/.,3ßonne/.; wielka
mi to sprawiJ'} — eS §at mir
großes SSergnügen bereitet; w
-ach äyc in sEßoItuft leben ; od-
dac sie wszelkim -om fi^
aUen äBoHüften ergeben; ach
CO za — ! ac^, roelc^e SBonne!
to prawdziwa — , slyszac jego
gre eS ift eine realere £uft,
feinem (Spiele ju^u^ören.
Rozkosznik, -a, pl. -cy,
sm. äßollüftling m.
Rozkosznosc, -sei, sf. 1)
©rgö^Hc^teit f.; 2) §ang m.
3ur äßolluft.
Rozkoazny, adi.; Roz-
kosznie, ado. frö^lic^, luftig,
oergnügt, ergöi[i(|, föftlic|,
roollüftig, roonnig; -ne miejsce
ein f)errU(^:r Ort; -n% mina
luftige, oergnügtc 2JJienc; to
-ne uczucie eS ift ein roonnigeS
©efü^l.
Rozkoszowaö, -szuje, -wa-
iem, va. perf. jmnbn ergoßen,
jmnbnt grofeeS 3Sergnügen mo«
c^cn, geraä^ren; — sie vr. fic^
über itvo. freuen, etro. genießen,
fic^ an etro. ergoßen.
Rozkosztowac sig, -tuje,
-waiem, vr. perf. — sie w
czem an etroaS großen (Se=
fc^madf fitiben.
Rozkowaö, -warn, -watem ;
Rozkuc, -kuje, -kutem, va.
perf. auSeinanberfd^mieben ;
— kajdany bie ^effeln abne^=
men; — koaie bem ^ferbe bie
^ufeifen abnel^men.
Rozkozlac sig, -lam, -la-
lem, vr. imperf.:, Rozkoilid
sig, -le, -lilem, vr. perf. baS
Saftfeil am ^ol^pflotf, am
32ibelba»m abroinben.
Rozkraczac, -czsm, -cza-
lem, va. imperf.:, Rozkra-
czyc, -cze, -czysz, -czyüem,
va. perf. fpreijen,auSeinanber»
fpreijen ; — nogi bie Seine auS=
fpreijen, üoneinanber fperren.
Rozkradad, -dam, -daiem,
va. imperf. ; Rozkrasö, -dne,
-dlem, va. perf. roegfte^len.
Rozkradanie, Rozkra-
dzenie, -nia, sn. Sßegftelilen «.
Rozkrajaö, -jam, -jatem ;
Rozkrawac, -wam, -walem,
va. imperf. ; Rozkroid, -je,
-iJem, va. perf. 3.'rfd^neiben,
auffc^neiben.
Rozkrgcac, -cam, -calem,
va. imperf.; Rozkrgcid, -ce,
-cilem, va. perf. aufDre^en.
Rozkröj, -oju, pl. -oje, sm.
©urc^fc^aitt m.
Rozkruszac, -szam, -.sza-
Jem, va. imperf.; Rozkra-
szyc, -sze, -szyjem, va. perf.
äecbrödEeln, jertrlimmern.
Rozkrwawia6,-wiam,-wia-
Jem, va. imperf.; Rozkrwa-
wic, -wie, -wilem, va. perf.
6tutig mad^en, blutig fc^lagen.
Rozkrwawiony, adi. ganj
blutig.
Rozkryd, -je, -lern, va.
perf. ; Rozkrywad, -wam,
-watem; va. impefif. oufbedfen,
enthüllen.
Rozkrza, -y, vi. -e, */.
eine 2lrt Sßeic^tier.
12*
Rozkrzepla
180
Roziaczanie
Rozkrzepla, -i, pl. -i, sf.
(Rochea) eine ^flanje.
RozkrzewiaCj-wiam, -wia-
iem, va. imperf. ; Rozkrze-
wic, -wie, -wilem, va. perf.
fottpflanjen, rerbreiten.
Rozkrzewianie, Rozkrze-
wienie, -nia, syi. SJerbreilung
f., gortpftanjung /.
Rozkrzewiciel, -a, pl. -e,
sm. gortpflanjer w., 58er=
Breiter m.
Rozkrzyczeö sig, -cze,
-czaleiD, vr. perf. ins ©d^teien
fommen.
RozkrzyÄowac,-Äuje, -wa-
lem, va. perf. freujroeife an=
bringen, ausbreiten; — rece
bie Sltme !reujroeife augftreden.
Rozkrzyzowany, adi.
Ireujroeife ausgebreitet.
Rozkuc, Rozkuty, fiel^e :
Rozkowac, Kozkowany.
Rozkudlac, -lam, -lalem,
va. imperf.; Rozkudlic, -die,
-dlilem, va. perf. jerjaufen.
Rozkulbaczyö, -cze, -czy-
lem, va. perf. abfatteln.
Rozkup, -u, pl. -y, «?w.
guter 2lbfa^, S}er[d^lei^ m.
Rozknpic, -pie, -pitem, va.
perf. ; Rozkupywad, -puje,
-walem, va. imperf. n)eg=
laufen, aßeä faufen, ouffaufen.
Rozkurczaö, -czam, -cza-
lem , va. imperf. ; Rozkurczy c,
-cze, -czylem, va. perf. auS=
bel^'nen, ausreden, auöftreden,
ausbreiten.
Rozkurzac, -rzam, -rza-
lem, va. imperf.; Rozku-
rzyc, -rze, -rzylem, va. perf.
au€einanberftäuben,jerftäuben,
jerftreuen.
Rozknrzyny, phir. tant.
3Jiet)I, baä beim 5J{al^len be§
®etreibe§ in ber Suft herum-
fliegt, 9Jlar)l[taub m.
Rozkwiecac, -cam, -calem,
va. imperf. ; Rozkwiecic, -ce,
-cisz, -ciiem, va, perf. er-
blühen ntad^en.
Rozkwili6, -le, -lilem, va.
perf. }t\\n\ 2Beinen bringen;
— sie bis jum 3Beinen gerüfjrt
werben, \t\x meinen, greinen.
Rozkwitaö, -tam, -talera,
vn. imperf. ; Rozkwitn^ö,
-ne, -nalem, vn. perf. ouf-
bllil^en.
Rozkwitly, adi. reif, auf«
geblüf)t.
Rozlaö, -leje, -lalem, va.
perf. ; Rozlewaö, -warn, -wa-
Jera, va. imperf. tetfd^ütten,
»ergießen, ausfdiütten, über»
fd^roemmen; — sie vr. ftd&
Derbreiten, fid^ ergiefien.
Rozlan, -u, pl. -j, sm.
(Elaphrium) Seic^t^olä n.
Rozlany, adi. oerfc^üttet,
Dergoffen.
Rozlatywac sif, -tuje,
-walem, vr. imperf. ; Rozle-
cieö sif, -ce, -cialem, vr.
perf. jerfaücn, aueeinanber=
faßen, auSeinanberfliegen, fic^
äerftreuen, auSeinanberftieben.
Rozlazlosc, -sei, sing. tant.
sf. Serfaf^ren^eit /., ^Rac^»
läffigleit /., Qnbolen', /',
Rozlazly, adi.; Rozlazle,
adv. gerfaf)ren, nad^läjfig,
fd)lumprig, inbolent.
Rozl^g, -a, pl. -i, sm.
(Acanthea) eine 2(rt SBanje.
Rozlegac si§, -gam, -ga-
lem, vr. imperf.; Rozledz
si§, -gne, -glero, vr. perf. er»
jd^aUen, ertönen, roiberfiaHen;,
gtos jego -lega sie po pu-
szczy feine ©timme etfd^aüt
in ber Sßüfte; smiech -legt
sie w sali Sachen ertönte im
©aale; gdy sie ta wiese -gta
po kraju alä fid^ baS ©erüc^t
im ganjen Sanbe »erbteitet
^atte.
Rozleglosö, -sei, sing,
tant. sf. grofie 2luSbe^nung,
roeiter 3taum; ®eräumig=
feit /.
Rozlegly, adi. ; Rozlegle,
adv. auSgebe^nt, ausgebreitet;
geräumig, roeit.
Rozlemd sig, -nie, -nilem,
vr. per/. ; Rozleniwieö,
-wie, -wiatem, vn. perf. faul,
träge roerben.
Rozlew, -u, pl. -y, sm. 1)
Sergiefeen «.; — krwi SSlut"
tergiefeen; bez kiwi -u ol^ne
aBlutwergiefeen ; 2) baS auSge«
tretcne SBafjer.
Rozlewaö, ftel^e: Rozlac.
Rozlewny, adi. auS», »er»
giefebar.
Rozlezö sig, -leze, -lazlem,
vr. perf. ; Rozlazic sig, -ie,
-zifem, vr. imperf. jerfried^en,
auScinanberfried^en, fic^ ser=
ftrcuen, auSeinanbergel^en.
Rozliczac, -czam, -czalem,
va. imperf. ; Rozliczyö, -cze,
-czylem, va. perf. abjä^len;
— sie abred^nen.
Rozliczanie, Rozliczenie,
-nia, pl. -nia, sn. 2lbred)'
nung /'._
Rozlicznosc, -sei, sing,
tant. sf. SKannigfaltigfeit /.
Rozliczny, adi. Rozli-
cznie, adv. jal^Ireid^, mannig»
faltig, üielfa^, oetfc^iebentU^.
Rozlisciac sig, -ciam, -cia-
lem, vr. imperf. \ Rozliscic
sig, -scie, -scitem, vr. perf.
fic^ betaüben.
Rozliscianie, -nia, sn. S8e=
laubung /.
Rozlitowac sig, -tuje, -wa-
lem, vr. perf. Slittleib faffen.
Rozlokowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. einlogieren, ein«
quartieren.
Rozlot, -u, pl. -y, sm.
3luSeinanberfliegcn «., 3luS=
fd^roärmeii n.
Rozlotny, adi. jerftreut
l^crumflicgenb, auofc^mätmenb.
Rozlubowac sig, -buje,
-walem, va. perf. fid^ Der=
lieben, SSorliebe, ©efd^matffür
etroaS faffen.
Rozlutowac, -tuje, -walem,
va. perf. auflöten, auSeinan«
bcrlötcn.
Rozladowad,-duje, -walem,
va. perf. auSpadEcn, ablaben.
Rozlakomic, -mie, -milem,
va. perf. lüftertx mad^enji
— sie vr. fid^ tino.^ gelüftenj
laffen.
Roztamac, -mie, -miesz,
-malem, va. perf. ; Rozla- 1
mywac, -muje, -walem, va.
imperf. gerbred^en, entjroei«
bred^en.
Rozlaziö, fie^e: Rozleic,
Rozliczac, -czam, czalem, {
va. imperf. ; Rozl^czy6, -cze,
-Czysz, -czylem, va. perf.
trennen, fd^eiben, abfonbetn;;
trzeba ich -czyc man mu^ fie ]
»oneinanber trennen; musze
sie z toba -czyc id; mufl üon
bir fdjeiben.
Rozliczanie, Rozl^cze-j
nie, -nia, sing. tant. Sc^ei-
bung /., Trennung /.
Roziaczka
181
Bozmigkczac
Rozl^czka, -ki, pl. -ki, sf.
%xenn\ix\% f., ©d^cibung /.
Rozl^czaosö, -sei, sing,
tant. sf. SCrennbatIcit f.
Rozt^czny, adi. tcennBar.
Rozlaka, Rozlgka, -ki,jpZ,
-ki, sf, = Koziaczenie, Koz-
iaczka.
Rozlogowy, adi. tourjel-
jproffenb.
Rozlom, -u, pl. -y, Roz-
lomek, -mku, 2)1. -mki, sm.
Rozlomny, adi. jcrbtedilici^,
jcrbrodicn.
Roztozuia, -ni, pl. -nie, sf.
(Euryale) SUebufenftem m.
Rozlozyc, fie^e: Rozkla-
dac.
Rozlozystosc, -sei, sing,
tant. sf. Tüeite 2lU6bet)nung.
Rozlozysty, adi. ; Rozlo-
zyscie, adv. roeit ausgebreitet,
[ic^ raeitljin auäbreitenb.
Rozlog, logn, pl. -logi, sm.
1) ein roeitec Diaum, eine roeite
©treäc, eine roeite %Ivlx\ 2)
aiabelfraut n., 33enu§nabel «.,
SBurjelfproffe m.
Rozlup, -u, yl. -y, sm. 1)
^(ünbern n, ^lünbccung /. :
2) ©teinbcud) m.
Rozlupac, -pie, -patem, va.
■per f.:, Rozlupywad, -puje,
-waiem, va. imperf. auffpal=
ten, auifnaden.
Rozmachac, -cham, -cha-
Jem, va. per f. ; Rozmachiwac,
-chuje, -chiwalem, va. imperf.
in ©d^roingung, SBeroegiing
bringen; — sie ir. einen
Slnlauf nehmen, fid^ in rafc^e
Seroegung fe^en; tüchtig 3U=
greifen.
Rozmaczac, -czam, -cza-
lem, va. impeif.\ Rozmo-
Czyc, -cze, -czysz, -czylem, va.
perf. erroei(^en, burdjnäffen,
einiüäffern.
Rozmagac sif , -gam, -ga-
Jem, vr. imperf. \ Rozmödz
sig, -möge, -moglem, vr. perf.
fetir ftarf' werben, an Äraft
unb 3)tad)t junel^incn.
Rozmaitosö, -sei, pl. -sei,
sf. Serfc^ieben[;eit/., aiiannig«
faltigfeit f.
Rozmaity, adi.\ Rozmai-
cie, adv. Dcrfd&ieben, mannig=
faltig, Dielerlei.
Rozmakac, -kam, -kalem,
vn. imperf ; Rozmokn%6,
-ne, -klem, vn. perf. burd)ge=>
nä§t, burc^geroeid^t fein.
Rozmama(5 sig, -mie, -ma-
lern, vr. perf. fic^ entblößen,
bie S3ruft entblij^en; fic^ (in
ber Jl(eibung) oernacbtäffigen.
Rozmamany, Rozmam-
czony, adi. nai^läfftg, lieber»
lid^ angezogen.
Rozmarnowac, -nuje, -wa-
iem, va. perf. üerfd^rocnben,
Deraeuben.
Rozmarszczac, -czam,
-czal:;m, va. imperf. \ Roz-
marszczyc, -szeze, -szczylem,
va. perf. entrunjeln, entfalten.
Rozmaryn, -u, pl. -y, sm.
SRoämarin »2.; — polny dziki
Süiutterlraut n.
Rozmarynek, -nku, pl.
-nki, sm. (Aadrotneda) = Mo-
drzewnica.
Rozmarynowy, adi. 3iog=
niarin=; — spirytus3io§marin=
geift m. ; — olejek SRoömarin»
öl n.
Rozmarynowka, -ki, pl.
-ki, sf. atosmariiiapfel m.
Rozinarzac,-rzam, -rzalem,
vn. imperf. \ Rozmarzn^c,
-ne,-nalem, vn.perf. auftauen,
axifgel^en.
Rozmarzenie, -nia, sn.
SCräumerei /'.
Rozruarzyc, -i-ze, -rzyiem,
va. perf. Dufelig macf)en, ben
Äopt oerbreljen, in Siräumerei
oerfenfm; — sie tr. in 2:räu=
u'.erei nerfinfen.
Rozmawiaö, -wiam, -wia-
iem, vn. imperf. ', Rozmowiö,
-wie, -wilem,t'n. lierf. fprec^en,
foncerfieren, ein (Sefpräc^
füfiren, ftfiroa^en, pfaubccn,
fic^ unterl^alten,ficl) untevreben;
wiasnie -wiali o tem fie l^aben
i\>tn barüber gefprotf)en; -wiac
z kim fid^ mit imnbm unterljals
ten; — sie vr. fidE) üerftänbigen,
fpied^en, fid) befpred^en; musze \
sie z nim — i^ mu| mit iljm i
reben; -wilem sie z nim id^ '
^abe mit il)m eine Üntcrrebung
gehabt; jak ty sie z nim -wisz,
kiedy nie rozumiesz po nie-
miecku roie roirft bu bic^ mit
i^m üerftänbigen, roenn bu
nid^t Seutfrf) üerfteljft.
Rozraawianie, -uia, sing,
tant. sn. Sieben n., ©prec^en n.
Rozmazac, -ie, -ialem, va.
perf. ; Rozmazy waö, -zuje,
-walem, va. imperf. 1) jer=
roifd^en, jeiftedtfen; 2) roeiter
bringen, o erbreiten ; 3) — sie
vr. greinen, in Söeinen auä-
bred;en.
Rozmazany, adi. grantig,
roeinerli^.
Rozm^cac, -cam, -calero,
va. imperf. \ Rozmacic, -ce,
-cilem, va. perf. auf löfen, ein=
rühren.
Rozmgt, -u, pl. -y, sm.
3)iittel, um roeidjeö, fpröbe§
eifen gefc^meibiger ju machen.
Rozmiar, -u, pl. -y, sm.
Simenfion /., Slugmeffung /.-,
S3ert)ältniä «., ^Proportion f.,
SKttfeoerpltniä n.
Rozmiarkowac, -kuje,
walem, va. perf. uorauöbe«»
red&nen, merfen.
Rozmiataö, -tarn, -tatem,
va. imperf. ; Rozmiesc, -mie-
te, raiotlem, va. perf. auäein»
anberfegen, auäeinanDerroetfen,
auöeinanberfdtiteubern; wiatr
snieg -ta ber Söinb oerroe^t
ben ©d^nee; wiclier -miotl po
polu brogi ber ©turmroinb l)at
bie öetreibel^aufen auf bem
treibe jerftreut.
Rozmi^c, -zemne, -zmiatem,
va. perf. jerlnittern.
Rozmieniaö, -niam, -nia-
lem, i;a. imperf. \ Rozmienic,
-nie, -uilera, va. perf. um=
roe(|feln, roed^fcin.
Rozmierzac, -rzam, -rza-
lem, va, imperf. ; Rozmie-
rzyc, -rze, -rzyiem, va. perf.
au5meffen •, uermeffen.
Rozmiesiö, -sze, -silem, va.
perf. auäfnelen.
Rozmieszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf. Dermifc^en,
uerrüljren, anmad^en.
Rozmiesc, fie|e: Rozmia-
tac.
Rozmiekac, -kam, -kalem,
vn. imperf. ; Rozmigknac,
-ne, -natem, vn. perf. et=
weicht, aufgcroeid^t werben.
Rozmigkczad, -czam, -cza-
lem, va. imperf. \ Rozmifk-
czyö, -cze, -czylem, va. perf.
erroeic^cn, aufroeid^en.
Rozmijac sif
182
Rozpajac
Rozmijac sig , jam, -jalem,
tr. imperf.; Rozmin§6, -ne,
-n^Jern, vr. perf. einen Mix=
fehlen, mit einem nid^t jujam'
mentreffen, fid^ freuten; listy
sie -minely bie Stiefe l^aßen
fi^ gefreujt.
Rozmilowaö si§, -iuje,
-iowaltm, vr. perf. liebge»
roinnen.
Rozmnazac, -^am, zalem,
va. imperf. \ Rozmnozyc, -ze,
-zylem, va. ferf. bie ^^^l ter=
gröBern, oerme^ren, Den)iet=
faltigen ; — sie vr. fi^ oer»
vielfältigen, fic^' fortpflanjen.
Rozmnazanie, Rozmno-
ienie, -nia, sn. SSeroielfälti»
gung /., 93ermef)rung /.
• Rozmnozny, adi. üermcl^r»
Bar, Dermctjrungsfäi^tg; fort=
pflanjungäfä^ig.
Rozmnozysty, adi. leidet
oerme^rfcar, oetDielfältigungä»
fällig.
Rozmoczkl, -k6w, plur.
tant. 2luf=, 2)urc^iDeid^en n.
be§ (grbrei^g.
Rozmoczyö, ficl^e: Rozma-
czac.
Rozmokly, adi. aufgeroeid^t.
Rozmoku^c, fie^e: ßozma-
kac.
Rozmotac, -tarn, -talem, va,
perf. entroirren.
Roztnowa, -wy, pl. -wy, sf.
©efpräd) n., Unterrebung /.,
Untetfialtung /.
Rozmowny, adi. gefpräd^ig.
Rozmozenie, -nia, sn. -Ber»
mefirung /., SBctftäcfung /.
Rozmödz sif, [ie^e : Koz-
magac sie.
Rozm6wi<5 sif, fiel^e: Roz-
mawiac sie.
Rozmowka, -ki, pl. -ki, sf.
Ueineä ©efpräc^, furje Unter=
tebung; fj?. rozm6wki ©c^
fpräc^e pl. jum ©rlernen einer
©pracf)e,©efpräc{)öübungen pl.;
@efpräc^t)uc^ ii.
Rozmownia, -ni, pl. -nie,
sf. ©prec^jimmer n., ®efell=
jd^aftöjimmer n.
Rozmownica, -cy, pl. -ce,
sf. Sprec^jimmer n. im Älofter.
Rozmra£:a6, -i&m, -iafem,
va. imperf. ; Rozmroziö, -4e,
-ziJem, va. perf. auftauen
laffen, jum 9luftauen bringen.
Rozmroczyc, -cze, -czysz,
-czytem, va. perf. erhellen, bie
{^infterniS »ertreiben.
Rozmrnzyd, -ze, -iylem,
va. perf, — cczy btc ^ugen
aufmacticn.
Rozmyka<5, fie^e: Rozem-
knac.
Rozmysl, -n, pl. -y, sm.
Überlegung /., Sefinnen n.,
5Rac^ben!en n.; z rozmysl'eni
CO robic mit SBorbebad^t etroas
tun.
Rozmyslac, -^lam, -slalem,
f??. unb va. imperf. \ Roz-
myslic, -le, -lisz, -lilem, vn.
unb vu. perf. nad^ben!en, nacf);
finnen, überlegen, SBetrad|tun=
gen aufteilen; trzy lata -slalem
na puszczy brei Qai^re »er=
brad^te ic^ in ber SBüfte mit
Setrad^tungen ; — sie vr. \\ä)
anbfrä beftnnen.
Rozmyslanie, -nia, sn.
^Betrachtung /., 3iad^benfen n.
Rozmyslnosc, -sei, sf.
35orbebac^t m., Überlegung /.
Rozmyslny, adi. ; Roz-
myslnie, adv. abfic^tlid^, mit
33orbebac^t; zrobii to -nie er
l^at eä mit Sorbebac^t getan.
Roznarowic, -wie, -wilem,
va. perf. unartig, irilb mad^en ;
— sie vr. rcilb, fiu|ig
rcerben.
Rozniecac, -cam, -calera,
va. imperf.; Rozniecic, -ce,
-cisz, -cilem, va. perf. an=
fd^üren, erregen, aufflammen;
— ogieü J^euer anmachen ; —
mitosc Siebe entflammen.
Rozniesö, -niose, -niosJem,
va. perf. ; Roznosic, -sze,
-silem, va. imperf. austragen,
um^erreic^en, üetbreiten, auä-
ftreuen, in ©tüdfc gerreifeen.
Roznos, -u, pl. -y, sm.
mw f.
Roznosiciel, -a, pl. -e,
sm. ^erumträger m., 2tuö=
träger m., 3Serbreiter m.
Roznoszenie, -nia, sn.
2lu§tragen n.
Roznosny, adi. auStrag=
bar.
Rozochocenie, -nia, sn.
grofie Suftigteit.
Rozochocic, -ce, -cilem,
va. perf. lufiig machen; —
sie vr. luftig werben.
Rozognic, -nie, -nisz, -ni
fem, va. perf. entflammen;
— czyja zlosc jmnbä SBut
entflammen; —sie vr. fid&ent«
jünben, entbrennen; rana sie
-nila 'tixt Sßunbe ^at fic^
entjünbet.
Rozognienie, -nia, öm.
(Jntjünbung /., ©ntflammung
/., ©ntbrennen r\.
Rozoki, adi. fd^ietenb.
Rozorac, -ram, -ratem, va.
perf.\ Rozorywaö, -warn,
-walem,!-«. imperf. jerpflügen,
aufpflügen; — komu czolo
jmnbm bie ©tirn jerl^auen,
jeratfern.
Rozpacz, -czy, sf. SSer=
jroeiflung /. ; do -czy mnie
przyprowadzasz bu brtngft
mit!) jur Sßerjrociflung ; —
mnie porywa Sßerjmeiflung er»
greift mic^; poddawac sie
-czy fic^ ber SSerjroeiflung löina
geben.
Rozpaczac, -czam, -czalem,
I. vn. imperf. üerjraeifeln,
oerjagen; 11. — sie vr. im-
perf.\ Rozpaczyc si§, vr.
perf. fic^ lüetfen, Irümmen.
Rozpaczaj^cy, adi. rer=
3n)ei''clnb.
Rozpaczliwy, adi. ; Roz-
paczliwie, adv. nerjroeiflungf s
ooll, Derjroeifett.
Rozpaczyc si§, fit^e: Roz-
paczac sie.
Rozpad, -u, pl. -y, sm.
3erfallen «., ^ci^ftttt '"•> 3Ser=
faß »H , Serfc^ung /.
Rozpadaö sig, -dam, -da-
lem, vr. imperf.'^ Rozpasc
sig, -padne, -padniesz, -pw-
dlem, vr. perf. serfaHen, aus«
einanbetfaUen, Haffen, berfter.
Rozpadki, -kow, plur.
tant. abgefallene ©tüdfe.
Rozpadlina, -ny, pl. -nv,
sf Hluft /., ®rblluft /., g=ei=
fenfluft /, 3Ji| m.. ©palte /.
Rozpadlisty, Rozpadzi-
sty, adi. jerflü'ftet, ooll Älüfte,
SRiffe.
Rozpadly, adi. verfallen.
Rozpajad, -jam, -jalero, va.
imperf. ; Rozpoiö, -poj?»
-poifem, va. perf. anä ©au=
fen genjöljnen, trunfen machen ;
— sie vr. fid^ bem ©ufe, bem
SErunfe ergeben.
Rozpakowac
183
Eozpi^tos6
Rozpakowac, -kuje, -wa-
fem, va. per/.; Rozpakowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
per/, augpadfen.
Rozpakowanie, Rozpa-
kowywanie, -nia, sn. 3luä=
^aäm n.
Rozpalac, -lam, -latem,
va. imperf.'y Rozpaliö, -le,
-lilem, va. perf. entjünben,
anjünbcn, entflammen, ent=
brennen ; rozpal w piecu macöe
im Dfen ^euer, jünbe ba§
^cuer im. Dfen an\ drzewo
sie nie chce rozpalic bnä
§ol3 rcitt nic^t geucr fan=
gen; — sie vr. fic^ entjünfcen;
entflammen, entbrennen.
Rozpalanie, Rozpaleuie,
-nia, SM. 2lnjünben n., ®nt=
brennen n.
Rozpalony, adi. entflammt,
entbrannt; — gniewem in
3orn entbrannt.
Rozpamigtywac, -tuje,
-walem, va. imperf. über»
benfen; fic^ in§ ©ebäc^tniä
JurüdErufen ; — swoje grzechy
feine ©ünben überbenlen, inä
©t'bäd^tniä surüdErufen.
Rozpamigtywanie, -nia,
sn. fromme Betrachtung.
Rozpaplaö, -plam, -plalem,
va. perf. auäptaufc^en, aug=
plauöern.
Rozpar, -u, pl. -j, sm.
1) gro^e §i^e /.; 2) 2luä=
bünftung /.
Rozparac, -ram, -ralem,
va. imperf. ; Rozpruc, -pruje,
-prulem, va. perf.\ 1) ger=
trennen, auftrennen, auffd^Itt=
jen; 2) auftiJfen; 3) fc^Iic^ten.
Rozparchowaty, adi. -ta
ruda l^öderige, fd[)uppige ^x^-
aber.
Rozparcie, -cia, sing. tant.
sn. ©palten «.
Rozparny, adi. mitjün»
benb, erbigenb.
Rozparowy, adi. bunft=
förmig.
Rozparzac, -rzam, -rzaiem,
va. imperf.\ Rozparzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. burc^roär»
men, burc^brü^en, erbi^en.
Rozpasac, -sze, -satem, va.
imperf. ; Rozpasywa6, -suje,
-walem, va. perf. 1) auf»
gürten, loögütten, ben ®url
aufmachen; 2) foätaffen, freien
Sauf laffen, ausfcbroeifen; 3)
— sie vr. ben ©ürtel ablegen;
üppig roetben, toben.
Rozpasanie, -nia, sing,
tant. sn. 2lusfcbroeifung /.
Rozpasany, adi. lieberlid^,
auefcbroeifenb.
Rozpaskudziö, -dze, -dzl-
iem, va. perf. perfdt)mieren,
befube(n.
Rozpasc, -se, -siem, va.
perf. ; Rozpasac, -sam, -sa-
iem, va. imperf. auf ber
äBeibe mäften, feift mad^en;
— sie vr. üppig gebeil^cn,
feift roerben.
Rozpatrywac, -truje, -wa-
lem, va. imperf. \ Rozpa-
trzec, -trze, -trzyiem, va.
perf. genau betrachten, burc|=
fc^auen, forgfättig beficbtigen.
Rozpatrywanie, Rozpa-
trzenie, -nia, sn. Sefic^tigung
/., SBi'trad^tung /'.
Rozp§,ki, -köw, plur. tant.
sm. ©preiäflödfc pl. in gifc^er»
ne^en.
Rozpeizac, -zam, -zaiem,
va. imperf. ; Rozpelzn^c,
-zne, -zngiem, va. perf. auö»
einauberfriec^en, 3erfriect)e.t,
ficfi jerftreuen.
Rozp§cznialy, adi. aufge«
quoHen.
Rozpgcznieö, -nieje, -nia-
leoi, vn. perf. aufquellen.
Rozpgd, -u, pl. -y, sm.
j^ejtigec ^auf, ©tur^ m., 2luäs
^olen «., Umlauf m., Sc^roung
m.,, 2lniauf m.
Rozpgdowy, adi. 2lnlauf=>,
Umlauf»; -we kolo ©öpel-
roeCe /.
Rozpgdzac, -dzam, -dza-
lem, I. va. imperf.; Rozpg-
dzic, -dze, -dzitem, I. va.
perf. , auäeinanberjagen, per»
jagen, auäeinanbertreiben, vex--
nje^en, jerftreuen; — bydlo
na pastwisku ba§ SSiel) auf ber
Sßeibe auäeinanbertreiben; 2)
in fcbneHe Seroegung fe^en, ge=»
roaltig antreiben ; II. — sie in§ ;
Saufen fommen, einen Slnlauf
nebmen, ba^in», lo§rennen.
Rozpgkaö, -kam, -kalem,
vn. imperf. ; Rozpf kn§.6,
-ne, -nalem, vn. perf. berften, ;
Serpla^en, aufberften. i
Rozpgtac, -tarn, -talem,
va. perf. entfeffeln, oon
ben 5«[f«Itt befreien, freimachen ;
au§ einem glo^e bie 2;afel=
gebinbe berauäne^men.
Rozpgtlac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Rozpgtliö, -tle,
-tlilem, va. perf. auftüidtcln,
entroidfeln, auöeinanberroidteln.
Rozpi^c, -zepne, -pialem,
\va. perf.\ Rozpinac, -nam,
^ -naiem, va. imperf. auä=
! fpannen, auffnöpfen, auä-
i breiten, mit aiägeln anheften.
Rozpi^ka, -ki, pl. -ki, sf.
©preijt)ol3 n. ber äiSeber.
Rozpic sif, -je, -lern, vr.
.perf.] Rozpijac sig, -jam,
-jalem, va. imperf. fidE) bem
JCrunfe ergeben, faufen.
Rozpiec, -ke, -kiem, va.
perf.; Rozpiekad, -kam, -ka-
lem, va. imperf. erl^i^en, gut
auebacEen.
Rozpieczgtowac, -tuje,
-walem, va. perf.\ Rozpie-
czgtowywac, -wuje, -walem,
va. imperf. entfiegeln, öffnen,
baä ©iegel bred^en.
Rozpieracz, -a, pl. -e, sm.
©pannriegel m.
Rozpierac, fiel^e : Koze-
przec.
Rozpierzac, -rzam, -rza-
lem, va. imperf,; Rozpie-
rzyc, -rze, -rzysz, -rzylem, va.
perf. jerftreuen, jerftieben mo=
c^en.
Rozpierzchac sig, -cham,
-chalem, vr. imperf. ; Roz-
pierzchn^c sig, vr. perf.
fic§ jerftreuen, jerftieben, ani=
einanbertaufen, fic^ nad^ per=
fc^iebeneu Drten ^in^üd^ten,
plö^lid^ bie glud^t ergreifen,
fid& jerftreuen.
Rozpieszczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf. ; Rozpiescic,
-szcze, -scilem, va. perf. Der=
roeicbiid^en, perptfdEieln, per»
järteln.
Rozpieszczanie, Rozpiesz-
czenie, -nia, sn. SSerl^ätfd^eln
»., Sierroeic^lic^ung /.
Rozpieszczony, adi. Der»
ptfcbelt, oerroeid^licbt.
Rozpigcie, -cia, sn. 2luö=,
Sluffpannen.
Rozpigtosd, -sei, sf. ©pann<
raeite /. ; — sklepienia ®e=
Rozpijac
184
Rozporzadzenie
tüölbsfpannireite ; — teore-
tyczna ©tü^roeite /., Xxa^^
rreite; — w swietle Suftroeite,
lid^te SBeite.
Rozpijac sig, [iel^e : Rozpic
sie.
Rozpilowac, -hije,-wa}em,
ra. per/. ; Rozpiiowywac,
-wuje, -walera, va, imperf.
jetfeiien, 3erfä(^en.
Rozpinac, fiel^e: Rozpiac.
Rozpis, -u, pl. -y, sm. Sßi»
berfprud) m.
Rozpisac, -sze, -salem, va.
perf.\ Rozpisywa6, -suje,
-walem, va. imperf. au§fd^rei=
Ben; — sie vr. inö ©einreiben
geraten, tüeittäufta fd^reiben.
Rozpisanie, Rozpisywa-
nie, -nia, sn. 2luäfci)tei6en n ;
— konkursu ^onfurgauSfi^rei:
bung y.
Rozplatac, -tarn, -talem,
va. imperf. ; Rozplesc, -plote,
-plotlem, va. perf. auseitian»
berfled^ten, auffled^ten.
Rozplasac si§, -sana, -sa-
Jem, vr. perf. ins S^anjen ge=
raten.
Rozpl|,tac, -tarn, -talem,
va. perf. ; Rozpl^ty wac, -tu-
je, -wai'em, va. imperf. au§=
cinanberraitfern, au6ctnanber=
tnüpfen, aufmalen, entroirren.
Rozpleciny, -ein, plur.
tant. sf. baä 2tufflecf)ten ber
göpfe oor bec ^oc^seit.
Rozplemiac, -miam, -mia-
lem; Rozpleniac, -niam, -nia-
ievß, va. imperf. ; Rozplemic,
-mie, -milem ; Rozplenic, -nie,
-nilem, va. perf. üerme^ren,
fortpflanjen, Deroielförtigen.
Rozplacac, -cam, -calem,
va. imperf.; Rozplaciö, -ce,
-ciiem, va. perf. auöjafjfen,
abjal^ten; ©c^lu^abrec^nung
pflegen; — sie rr. z kim jjmbä
©d^tu^abred^nung reguUcrcn.
Rozpladzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf.; Rozplodziö,
-dze, -dzilem, va. perf. fort=
pflanjcn, »ermefiren; = Roz-
krzewiac.
Rozplakac sig, -cze, -ka-
lem, vr. perf. ju roeinen an»
fangen ; in Sränen auSbred^en,
in tränen gerflie^en.
Rozplaszaö, -szam, -sza-
lem, va. imperf.; Rozplo-
szyc, -sze, -szylem, va. perf.
auöeinonbertteiben, »erfc^eu»
d^en.
Rozplaszczaö, -czam, -cza-
lem, va. imperf.', Rozplasz-
czyc, -szcze, va. perf. platt,
flac^ machen ; pod mJotem —
abflad^en, plätten.
Rozplata6, -tarn, -taiem,
va. perf. fpalten, gerfpalten;
— rybe fd^tigen, reiben.
Rozplawa, -wy, pl. -wy, sf.
(Pontederia) eine 9Jarjiffenart.
Rozplawiac, -wiam, -wia-
iem, va. imperf. \ Rozplawic,
-wie, -wilem, va. perf. jcr=
fd^ntcljen.
Rozplodzic, fie^e : Rozpla-
dzac.
Rozplodowy, adi. 3wc^t'.
Rozplomieniaö, -niam,
-nialem, va. imperf. ; Rozplo-
mienid, -nie, -nilem, va. perf.
ent;(ünben, entflammen.
Rozplomienianie, Rozplo-
mienienie, -nia, sn. l£nt»
flammung /., ©ntjünbung /.
Rozplon^c, -ne, -nalem, vn.
perf. in t)eüen flammen ent=
brennen, aufflammen.
Rozploszenie, -nia, sm.
SSerfc^euc^en n.
Rozplod, -u,^j?. -ody; Roz-
ptodek, -dku, pl. -dki, sm.
1) junge a3rut/.,3ung5ud^t/.,
©e^ling w.; Keimpflanze /.
2) gortpflanjung /., 35ernie|=
rung /'.
Rozplyn^c sig, -ne, - nä-
hern, vr. perf.; Rozplywaß
si§, -warn, -walem, t??'. im-
perf. 1) jerflie^en, jerfc^melsen;
cukier -wa sie w wodzie ^\\\^
lix gerflie^t in SBaffer ; 2) ait§«
einanber fc^roimmen, fegein,
fd^iffen ; 3) — sie nad czem
fi^ an etrc. ergoßen, oon
etroaS enlsüdt fein; — sie
z radosci oor greube au^er
fii) fein.
Rozplywanie si§, -nia,
sn. 1) ^erfliefebatieii/".; 2)3er=
fliefeen n; 3) (gntjüden n.
Rozpocz^c, -czne, -czaiem,
va. perf. ; Rozpoczynaö,
-nam, -nalem, va. imperf. an»
fangen, beginnen; -cz^fem te
robote przed tygodniem ic^ l)abe
tiefe krbeit oor einer SBod^e
angefangen.
Rozpoczgcie, Rozpoczy-
nanie, -nia, sn. 3lnfang m.,
Slnfangen n, Seginn m.,
beginnen n.
Rozpogadzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. ; Rozpogo-
dzid, -dze, -dzilem, va. perf.
aufheitern; — czolo bie ©ttru
entrunjeln; — sie vr. ftc^
aufl^eittm (com Sißetter).
Rozpogadzanie, Rozpogo-
dzenie, -nia, sn. 2luf^eite=
rung /.
Rozpoic, fiel^e: Rozpajac.
Rozpojony, adi. bemSIrun^
fe ergeben.
Rozpolawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. ; Rozpolo-
wic, -wie, -wilem, va. perf.
in |Ȋlften teilen, l^albieren.
Rozpolawianie, Rozpolo-
wienie, -nia, sing. tant. sn.
2;eilung /. in jroet Steile, §^1=
bierung f.
Rozpominac,-nam,-nalem,
va. imperf. ; Rozpomnie6,
-ne, -nialem, va. perf. bur(i)=
benfen, überlegen; — sie vr.
mit Slufmerffamfeit erinnern,
über etroaä nad^ftnnen.
Rozpona, -ny, pl. -ny, sf.
ausgebreitete^ S:ud^, au§gc=
fpannter SBorlöattg.
Rozponka, -ki, pl. -ki, sf.
(Rapunculus) SRapunjel /.
Rozpora, -ry, pl. -ry, sf.
lel^lbalten m., Querbat!en m.,
ginftrid^ m., ©trebe/., ©preije
/., ©tü^e /., ©pannri«:get
OT., Sruftriegel tn., 2Jitttet=
fd)roellc /. ; — wyisza ^al^n=
balfen m.
Rozporaic, -je, -ilem, va.
perf. oerfc^iebcntUd^ cerf orger,
auSftatten.
Rozporek, fiel^e : Rozpor.
Rozporny, adi. gertrenn»
bar.
Rozporzadzad, -dzam,-dz^-
lem, va. imperf. ; Rozporz^-
dziö, -dze, -dzilem, va. perf.
verfügen, anorbnen, Slnorb»
nungen treffen.
Rozporzadzalnosö, -sei,
sf. Söerfügungsfäl^igfeit /.,
2)iöpofttionöfäl)igieit /.
Rozporz^dzalny, adi. oer*
fügbar.
Rozporz§,dzenie, Rozpo-
rzadzanie, -nia, pl. -nia, sn^
Kozposazac
185
Rozprzataö
SSerorbnung/., Sinorbnung /,,
2)i§po[itton /., Sßerfügung /.
ßozposaiac, -zam, -ia^em,
va. imperf. ; Rozposazy c, -Äe,
-zylem, ta. perf. ausfpenben,
üittiiit, oetLieuben.
Rozpostarcie, -cia, sn.
Sluebreiten n., Slusaiefien n.
Rozpostarty, adi. auögt»
breitet, ausgeftrecft.
Rozposcierac, -ram, -ra-
lem, ta. imperf.; Rozpo-
strzeö, -strze, -starJem, va.
perf. ausbreiten, augftretfen,
ausbetinen ; drzewo -sciera ga-
lezie ber S3aum breitet bie ^fte
a\x%', -sciera nademna swoja
opieke er breitet feinen ©d^ufi
über mic^ aug; — skrzydla
bie j^Iügel ausbreiten; — sie
vr. fic^ breit machen, bie! tun ;
fid^ sieben, bef)nen.
Rozposcieranie, -nia ; Roz-
postarcie, -cia, n. 2tuäbrei=
Xin n., 3[u5be^nen n.
Rozpostarty, adi. au§ge=
breitet.
Rozpotniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. in gd^roei^
^erflie^en.
Rozpotrzebowac, -buje,
-walem, va. perf.\ Rozpo-
trzebywac, -wuje, -waiem,
va. imper/. oerbrauc^en, auf-
nienben.
Rozpowiadac, -dam, -da-
l'em, va. unb vn. imperf.]
Rozpowiedziec, -powiem,
-powiedziafem, va. unb vn.
p)erf. erörtern, urnftänblid^ er=
Säljlen, üvoa^ mel^reren fagen,
erjäfjlen, auäfdjitja^en, aus»
plaubern.
Rozpoznac, -nam, -nalem,
va. perf. ; Rozpoznawac, -je,
-waJem, va. imperf. unter»
fd^etben, erfennen, fennen
lernen, prüfen.
Rozpozyczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf; Rozpozy-
czyc, -cze, -czyiem, va. perf.
»erborgen, ausleihen.
Rozpor, -poru, pl. -pory,
sm, ; Rozporek, -rku, /;/. -rki,
sm. ©c^li^ m.
Rozporka, -ki.^Z. -ki, */. ;
— zwrotnicza Sßec^felüerbtn»
bungsftange /., 2Betd^ent)cr=
binbungSftange /.
Rozprach, -u, siny. tant.
sm. rotbrü^tgeä @ifen.
Rozpragniony, adi. fe^r
bürftenb.
Rozprasz^c, -szam, -sza-
lem, va. imperf.] Rozproszyc,
■sze, -szyiem, va. perf. ytx-
flrcuen, auöeinanberbrinoen.
Rozpraszanie, Rozpro-
szenie, -nia,Än.3erftreuung/.
Rozprawa, -\vy, pl. -wy,
s/.; Rozprawka, -'^\,pl. -ki,
*/. 1) Unterrcbung /. ; SSer«
^anblung /.; Debatte /. —
sadowa gerid^tlid&e SSerl^anb»
lung /.; 2) ©iffertation /.,
atbbanbtung /.
Rozprawca, -cy, pl. -cy, sm.
©d&Itc^ter m., SSermittler m.
Rozprawiad, -wiam, -wia-
l^m, I. vn. imperf.] Rozpra-
wic, -wie, -wiiem, I. vn.
perf. t)erf;anbeln, umfiänblid^,
ein langeä unb breitet fpre?
d^en, reben, fd)reiben, abljan»
beirt, bisputieren ; obszemie
0 lern -wiai er üerbreitete
fic^ umftänblic^ über biefen
©egenftanb (münblid;) ; II. va.
— swoj dorn fein |iauä be=
fteCen, Über fein §au§ Der=
fügen; III. — sie vr. — z kim
fic|i mit jmnbm auieinanber«
fe^en.
Rozprawianie, Rozpra-
wienie, -nia, sn. Unterrebung
/., aiuäeinanberfe^ung /.
Rozprawiczac, -czam, -cza-
Jem, va. imperf.] Rozpra-
wiczyd, -cze, -czalem, va.
perf. entjungfern, fdjrcäd^en.
Rozprawiczenie, -nia,
sn. ©ntjungferung /., ©d^roäs
c^ung /.
Rozprawnis, -sia, pl. -sie,
sm. rebfetiger 3J?cnf4.
Rozprawnosc, -sei, sing,
tant. sf. 3?ebfeligfeit /.
Rozprawny, adi. rebfelig,
gefpräd}ig.
Rozpr§zac, -zam, -Äafem,
va. imperf.] Rozprgzyc, -:ze,
-zyJem, va. perf. auöbef;ncn, :
ausfpreijen, ipannen; clepllk '
•jireäa powietrze ber SBärmes
ftoff bef)nt bie Suft auö; krew
iyly -eza baö Sfut fpannt
bie 3(bern ; bol -preza mi serce
ber ©Corner? fpannt mir bas
$crj; — sie rr. fid^ ausbel^nen. i
Rozprgzanie, Rozprgze-
nie, -nia, sn. Stusbe^nung /.,
©pannung /.
Rozprgzliwosc, -sei, sing,
tant. sf. ©pannfraft /., (Sla=
ftiäität /.
Rozpr§zliwy, Rozprezy-
sty, adi.] Rozprgzliwie,
Rozprfzyscie, adv. elaftifc^,
ausbci^nbar.
Rozpromieniaö, -niam,
-nialem, va. unb vn. imperf,]
Rozpromienic, -nie, -nilem,
ra. unb in. perf. ü6eraCf)in
©trauten n)erfen,ftraf}reu; mit
©tral^ten er^ellen,bur4bringen;
— sie vr. ju ftrat;Ien beginnen,
fü al^len ; (btlbl. :) fid^ aufr;citern,
iü glänjenbe Saune oerfaüen.
Rozpromieniony, adi.
firar)renb;gut gelaunt, ^eiteren
Stntli^eö.
Rozprostowac, -tuje, -wa-
iem, va. perf.] Rozprosto-
wywac, -wuje, -walem, va.
imperf. roieber gerabe biegen.
Rozproszenie, fie^e; Roz-
praszanie.
Rozprowadzad, -dzam,
-dzalem, va. imperf; Roz-
prowadzic, -dze, -dziiem, va.
??cjy'.au§ctnanberfül5ren,!brin=
gen, »oncinanber trennen,
Derteiten, aueeinanbermidfetn.
1 Rozprowadzame,Rozpro-
wadzenie, -nia, sf. SJertei=
lung /.; — pary Serteirung
j beö ©ampfes, Sampfter»
I teifung /.
Rozpryskiwac, -kuje,
-walem, va. imperf. ] Roz-
prysnac, -ne, -nalem, va.
perf. natf) oerf^iebenen ©eiten
^tn fpri^en, jerftieben ; — sie
vr. jerftieben.
Rozprz^dz, -gne, -gJem,
va. perf. ; Rozprzggaö, -gam,
-galem, va, imperf. auö=
fpanncn, auflöfen, trennen,
fc^eiben, jerrütten; — sie vr.
au§ ben gugen geraten,
fid) auflöfen.
Rozprzgganie, Rozprzg
zenie, -nia, sn. Slusfpannen
n., ©Reiben «., auflöfen «.,
Zerrütten «.
Rozprzasc, -przede, -prza-
diem, va.perf. 3erfpinnen,aus=
einanberfpinnen.
Rozprz^taö, -tarn, -talem,
Bozprzedac
186
Rozrodzony
va. imperf. ; Rozprz^tnac,
-ne, -nalem, va. perf. in
Drönung' legen, orbnen.
Rozprzedac, dam, -dalem,
va. perf. ; Rozprzedawac,
-duje, -walem, vn. imperf.
ausüetfaufen.
Rozprzedaz, -y, pl. -e, sf.
SBertauf m., SluäDerfauf m.
Rozprzestrzeniac, -niam,
-niatem, va. imperf.', Roz-
przestrzenic, -nie, -nitem,
va. perf. ctnjfitem, auebel^nen.
Rozprzestrzenianie, Roz-
przestrzenienie, -nia, sn.
2lusbef;nung /.
Rozprzgg, -a, pl. -i, sm.
(Cheilodactylus) eilte 2Ut
Sippfifd^.
Rozprzggad, fie^e : Roz-
przadz.
Rozprzgganie, Rozprz§-
zgnie, -nia, äluöjpanrten n.
Rozpuchn^c, -ne, -chlein,
vn. perf. anj^roeHen.
Rozpuk, -u, sing. tant. sm.
ßerplagen n., ^txbtx\itn «.;
smiac sie do -u [id^ ftanf»
lacfien.
Rozpuklina, -ny, pl. -ny,
sf. ©palte /., aRife m.
Rozpukn%c sif, -ne,-kleiD,
vr. perf. jerberften, serfpalten,
aufipringen.
Rozpulchniac, -niam, -ni-
lem, va. imperf.; Rozpul-
chuiö, -nie, -uilem, va. perf.
auflocfern, lotfcr mad^en.
Rozpust, -u, pl. -y, 8)71.
Söfung /. ; = Roztwor.
Rozpusta, -sty, pl. -sty,
sf. äuägelaffenfieit /., Sügel-
loltgfeit /., aiugfd^roeifung /.
Rozpustnica, -cy, pl. -ce,
sf. auägelaffeneg, Uebctlic^eö
äüeib, Bulletin /.
Rozpustnik, -a, pl. -cy,
sm. aiSoUfiftang /"., 33u^ler
m., ein auäf^rceifenbecSRenfc^.
Rozpustny, adi.\ Rozpu-
stnie, adv. rooltüftig, aug«
fd^toeifenb, lieberli^; -nie ±yc
roollüftig [eben, bet äöoKuft
frönen ; -ne iycie prowadzic
ein ouäjc^tDeifenbeä Seben
füören.
Rozpuszczad, -czann, -cza-
lem, I. va. imperf.; Rozpu-
öcic, -szcze, -scifem, I. va.
perf. I)au6laffen,auöeinanbcr=
[offen, cnttaffen; — wojsko
ba§ ^eer entlaffen; 2) auf»
löfen, gcrtaffen; — maslo bie
33utter jcriaffcn; woda -szcza
sole baä aCBaffet löft bie
Stttje; w tej wodzie mydJo nie
chce sie — in bieftm SBaffer
töiH fic^ bie ©eife nid^t auf=
löfen; — wfosy ba§ §aar
auflöfen; 3) nerbrciten; —
falszyw^ pogtoske eine falfc^e
i)?ad5rid^t üerbreiten; 4) er=
roeitern, rceiter mad^en; te
suknie trzeba — ba§ ßleib
mufe \x\ax\ er roeitern, Quslaffen ;
5) in fd^neHe Scroegung btin»
gen, in ©d^roung bringen,
freien Sauf [äffen; — wodze
imaginacyl ber ®inbi[bungi=
fraft freien Sauf [offen; 11.
sie vr. au§ge[affen raerbcn;
-seil sie jak bicz dziadowski
er lüurbe furd^tbar auäge[affen.
Rozpuszczalnosc, -sei,
sing. tant. sf. 'äluflööbatfeit /".,
Söötic^feit f
Rozpuszczalny, adi. Iöf=
bor, auflöebav.
Rozpuszczanie, Rozpu-
szczenie, -nia, sn. Sluflöfung
/.,58c«brcitung/.,3[us[affung/.
Rozpychac, fiel^e : Roze-
pchac.
Rozpylacz, -a, pl. -e, sm.
Qerftäuber m.
Rozpyskad, -kam, -katem,
va. perf ; Rozpyskiwac, -ku-
je, -walem, va. imperf. mit
ber ©c^nauje äerrcü^[en.
Rozpyskowac sig, -kuje,
-walem, vr. perf. inö a)lou[en
geraten, ber S«"Se freien Sauf
[offen.
Rozpyszniec, -nie, -niaJem,
vn. perf. fto[j roerben.
Rozpytac sig,-tam,-tarem,
vr. perf.] Rozpytywac si§,
-tuje, -watem, vr. imperf.
ausfragen, auäforfd^cn, ft^ er»
funbigen.
Rozrabiac, -biam, -bialem,
va, imperf. ; Rozrobic, -bie,
-bilem, va. perf. einrühren,
anmachen, nerbünuen, auf[öfen.
Rozrachowaö, -chuje, -wa-
lem, va.^Jer/. auä", bered&nen;
— sie vr. z kirn mit jjmbm
abrechnen.
Rozrachnnek, -nku, pl,
-nki, sm. 2[brec^nung /.
Rozrada, -dy, pl. -dy, sf'
SBiberrebe /., Slbrebe /.
Rozradnik, -a, pl. -cy, sm.
SBiberrafer m.
Rozradowac, -duje, -wa-
lem, va. perf. fel^r erfreuen;
— sie vr. f)od^ erfreut fein.
Rozradowanie, -nia, sing.
tant. sn. fjreubenouäbrud^ m.,
i)(üe ^reube.
Rozradzac, -dzam,dzalem,
va. imperf. ; Rozradzic, -dze,
-dzisz, -dzilem, va.perf. ab',
roiberraten ; = Odradzac.
Rozradzac, -dzam, -dzaJem,
va. imperf. ; Rozrodzic, -dze,
-dzilem, va.perf. fortpftonjen ;
— sie vr. ftd) fe^r oermel^ren,
Dcri^roeigen, forlpf[anjen.
Rozramienic si§, -nie, -ni-
lem, vr. perf. fic^ nersroeigen.
Rozramieniony, adi. viX"
aroctgt.
Rozraniac, -niam, -uialem,
va. imperf; Rozranic, -nie,
-nilera, va. perf. oerrounben,
bie ge[;ei[te SiUmbe roieber auf»
reifien; rcunbreiben, rounb
machen.
Rozrastac si§, -tarn,
-talem, vr. imperf.; Rozro-
snf,c, -sne, -slem, vr. perf. fic§
ausbreiten, in bte Sänge wa6)=
fen, an Umfang geroinnen, [joc^
auffc^iefeen; drzewo sie-sta ber
Saum roäd^ft, breitet fic^ au§.
Rozraszczac, -ezam, -cza-
lem, va. imperf.; Rozroscic,
-szcze, -scilem, va. perf. fe^r
grofe mad^en.
Rozrazac, -4am, -Malern,
va. imperf; Rozrazic, -ie,
-zilem, va. perf. jerfc^iogen,
rounbf^[agen, cerrounben.
Rozrg,bac, -bie, -balem, va.
perf. ; Rozrq,bywac, -buje,
-walem, va. imperf. jerl^odfcn,
jerl&ouen, 3erfpa[ten.
Rozrobic, fifj^e: Rozrabiac.
Rozrobienie, -nia, sn. 2ln=
machen n., anrichten n.
Rozrodczy,rtrf/. 3eugungä=;
-cze narzedzie ^t\XO,\XX\o^iox<'
gon 71.
Rozrodnosc, -sei, sing,
tant. sf. = Kozr6d,
Rozrodzic, fiel^e: Rozra-
dzac.
Rozrodzony, adi. o erbrei-
tet.
Bozroic si§
187
Bozsiedlac
Rozroic si§, -je, -ifem, vr.
perf. in ©cfiraätmen ausflie»
gen, auefd^tDärmen.
Rozropic sig, -pie, -pilem,
vr. perf. eitern, eiterig roerben.
Rozrosly, adi. fe^r ftarf
auögeroad^fen, weit untrer ge=
road^fen.
Rozrosn^c, fie^c: Rozra-
stac.
Rozrost, -u, sing, tant. sm.
Sßac^gtum m., 2luäbreitung /.
(bur^ aCad^ätum).
Rozrozek, -zka, pl. -zki,
5»?. (Claviger) eine Ääferart.
Rozrownac, -nam, -naJem,
va perf.^ Rozrownywac,
-nuje, - waiero, va. imperf. aug=
gleic|en, niccHieren.
Rozrozniac, -niam, -nialem,
va. iniperf. ; Rozroznic, -nie,
-nilem, va. per/, unterfc^eiben,
Doneinanber f(|eibcn.
Rozrubaszyc sig, -sze,
szylem, vr.perf. grote, plumpe
DJlaiüeren annetjmen, üer=
bouern ; mutroillig roerben.
Rozruch, -u, 2^?. -y, sm.
Unruhe /., Slufrul^r w-, 3luf=
lauf m., SunrnU «., ©etün-.=
me[ n.
Rozruszac, -szam, -szalem,
va. imperf.; Rozruszyc, -sze,
-szylem, va. perf. in ^en3e=
gung bringen, beroeglicfi mad)en,
aufrühren, et[c^üttern; — sie
vr. fid) rühren, lebl^a^t raerben.
Rozruszanie, Rozrusze-
nie, -Dia, sn. Slufmunterung
/., iSufrü^ren n.
Rozryczec si§, -cze, -cza-
lem, vr. perf inä Srüüen ge:
raten; flennen.
Rozryc, -je, -lern, va. perf.
jetroül^len, aufroü^Ien.
Rozry wac, [ief)e : Rozerwac.
Rozrywka, -ki, pl. -ki, sf.
Setftreuung/., 3«itüertreibung
/., UntetEialtung f.
Rozrywkowy, adi. Unter«
l^altungö«, Serftreuung^-».
Rozrzad, -n, pl. -y, sm. 1)
2lnorbnung /'. ; — domu bie
SefteUung be§ Ciaufeä; 2) 2;c-
ftament n.
Rozrz^dzac, -dzam, -dza-
iem, va. imperf. \ Roz"rz'a-
dziö, -dze, -dzilem, va, perf.
anorbnen, in Drbnung brin=
gen, oerfügen, oerorbnen.
Rozrzedzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. \ Rozrze-
dzic, -dze, -dzitem, va. perf.
üerbünnen.
Rozrzedzanie, Rozrzedze-
nie, -nia, sn. SOerbünnung /.
Rozrzewnia6, -niam, -nia-
iem, va. imperf. ; Rozrze-
wnic, -nie, -nilem, va. perf. JU
3;rönen rlil^ren, SRÜl^rung er-
roecfen; — sie vr, rcefimütig,
gerül^rt roerben.
Rozrzewnianie, Rozrze-
wnienie, -nia, sn. 3tüf)rung /.
Rozrzezwiac, -wiam, -wia-
Jero, va. imperf, \ Rozrzezwic,
-wie, -wifem, va. perf. rciebec
nüc^tern,munter machen; etfri=
|ct)en; — sie tr. fid^ ermuntern.
Rozrzezwieö, -wieje, -wia-
iem, vn. perf. roieber nüd^tern,
munter roerben.
Rozrzncac, -cam, -calem,
va. imperf; Rozrzuci6, -ce,
-citem, va. perf. augeinan=
berroerfen, um^erroerfen, 5er=
[treuen; öerfd^roenben; ah'
tragen, einrcifien, nieberreifien.
Rozrzucanie, Ro/rzuce-
nie, -nia, sn. getftreuung /.,
3Ser[d^roenben n.
Rozrzutnica, -cy, pl. -ce,
sf. SSerfc^roenberin /.
Rozrzutnik, -a, pl, -cy, sm.
3Serfd)roenber m.
Rozrzutnosc, -sei, sing,
tant. sf. S8er[c^roenbung /.
Rozrzutny, adi.\ Rozrzu-
tnie, adv. Derfd)roenberiic^.
Rozrzynad, \xd)t: Roze-
rznac.
Rozsada, -dy, pl. -dy, sf.
©eb=,Äo^lpf(an3e/.,©e^lingw.
Rozsadnik, -a, pl. -i, sm.
©e^pflanjenbeet n.
Rozsadowy, adi. Se^»
pflanjen=.
Rozsadzaö, -dzam,-dzai'em,
va. imperf. ; Rozsadzic, -dze,
-dzisz, -dziiem, va. perf, 1)
üonetnanber [e^en, üerpflon»
Jen; — kapuste 5?c^I an oers
fd)iebenen Drten fe^en; 2)
fprengen, auäeinanberfprengen;
myslafem, i,Q mi glowe -dzi
i^ glaubte, eä roirb mir ben
Äupf 3cr[prengen; — sie vr.
berften.
Rozsadzanie, Rozsadze-
nie, -nia, pl. -nia, sn., Spren»
gung /., 2(uöeinanberfe^en; —
ogniem (yeuerleljen n.
Rozsapac si§, -pie, -pa-
tem, vr. perf. atemloö roerben,
ben 2ttem certieren, fd^nauben,
fc^naufen; — z gaiewu, gnie-
wem Dor ^<ix\\ fd^nauben.
Rozs^dek, -dku, pl. -dkl,
sm. 1) Vernunft /., 5ßetftanö
m., 3)Zenfrf)enDerftanb m. ;
zdrowy — tak radzi bag rat
ber gefunbe SSerftanb; bez -u
or^ne 33ernunft; 2) (Sin[id^t f,
UrteiläJraft /.
Rozs^dny, adi. ; Rozs^-
dnie, adv. üernünftig, gefc^eu.
Rozsadzac, -dzam, -dza-
lem, V7i. unb va. imperf. \
Rozsadzic, -dze, -dziiem, vn.
unb va. perf. fc^Iid^ten, ent»
jc^eiben, baä Urteil fäßen;
-sadi ty fei bu atic^ter.
Rozsgpiac, -piam, -pialem,
va. imperf.] Rozsgpic, -pie,
-pilem, va. perf. entrunjeln,
entfalten. Hären.
Rozsiac, -sieje, -sialatn, va.
perf. ; Rozsiewac, -wam,
-vvalem, va. imperf. ausfäen,
ausftreuen ; Derbreiten, »er»
ftreuen,
Rozsiad, -u, sing. tant. sm.
(Peplis) §er bftäeitlofe f., §er bft«
Mume /.
Rozsiadac sig, -dam, -da-
iem, vr. imperf; Rozsi^sc
sig, -siede, -siadlem, vr. perf.
fict) gemäc|lic^ f)infe^en, ftc^ an
oerf^iebenen Diten fe^en, fic^
breit ^infe^en; wieä-siadia sie
u stop gory ba5 Sorf Breitet
fidö amg-ufie beä Sergej auö.
Rozsiadlina, -ny, 2^?. -ny,
sf. ©palte /., dii^ m.
Rozsiadiy, adi. roeitl^in
angefeffen.
Rozsianie, -nia, sn. 2luä=
fäen n., SCuäftreuen «.
Rozsiany, adi. auögeftreut,
auägefäet.
Rozsiec, -ke, -Wem, va.
perf.; Rozsiekac, -kam, -ka-
■terri, va. imperf. jer^adfen,
jer^aucn, in ©tiicfe Ijauen.
Rozsiedlac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Rozsiedlic, -die,
-dliiem, va. perf. anftebcln,
2Bor;nfi|e anroeifen; — sie vr.
fef;r lauge fi^en, fic^ ^ie unb ba
anfe^en, fid^ anfäffig machen.
Rozsierdzic
188
Rozstrzygac
Rozsierdzic, -dze, -dzitem,
ra.perf. aufbringen, enttüften ;
— sie vr. in ^Qxn geraten,
jorntg merben.
Rozsierdzony, adi. aufs
gebrac{)t, ersürnt.
Rozsiewac, fie^e: Rozsiac.
Rozsiodlac, -dtam, -dla-
Jem, va. 2)erf. abfatteln.
Rozskakiwac, -kuje, -wa-
lem, in. imper}.; Rozsko-
czyc, -cze, -czyiem, vn. per/.
auöcinanberfpringen, »rennen,
»laufen.
Rozskrobac, -bie, -balem,
va. per/, ^^eüra^en, jerfd^aben.
Rozslawiac, -wjam, -wia-
lem, va. imperf. ; Rozslawic,
-wie, -wilem, va. per}, ben
SRul^m ausbreiten, rcett unb
breit rühmen ; — sie vr. raeiten
9iu()m ftrcerben.
Rozslynac, -ne, -nalem,
vn. perf. rudibar, berühmt
raerbcn; = Zaslynac.
Rozsmakowac, -kuje,
-walem, vn. perf. an etraas
®efc|macf finben.
Rozsmyczowac, -czuje,
-watem, va. perf. — charty
Sagb^unbe toslaff en, abfoppeln.
Rozsnowa, -\vy, pl. -wy,
8f. (gntroicflung /.
Rozsnowac etc., jtel^e:
Rozsnuwac etc.
Rozsnucie, -cia; Rozsno-
wanie, -nia, sn. (gntrcicfetn n.
Rozsnuc, -je, -lern, va.
perf. ; Rozsnuwaö, -warn,
-watem, va. imperf. auäein»
anberioidfeln, entrairren.
Rozsnuwacz, -a, pl. -e, sf.
5ffiebetfned^tsfpinne /.
Rozsocha, -cliy, pl. -cby;
Rozsoszka, -ki, pl. -ki, sf.
U!)eroei[)3a(Ie./'.,®en)ei^i(in!e f.:
gabelförmiger 2{ft; 5ßflugfterge
/. ; e^Uiffetbein n.
Rozsochaciec, -cieje, -cia-
lem, vn. perf. gadig rcacfifen,
3acfige ^fte befommen.
Rozsochacz, -a, pl. -e, sm.
1) fpanifc^er jlieiter (.spinberntö
im Selagerungöfriege); 2)
gabeüger SBurffpief;.
Rozsochatosö, -sei, sing,
taut. sf. ^adfigfeit /. ©abeU
förmigteit /.
Rozsociiaty, adi. jacfig,
gabelförmig.
Rozspora, -ry, pl. -ry, sf.
©perr=, Quer^olj n.
Rozsrozec, -ieje, -zalem,
vn. perf.] Rozsrozyc sig,
-ze, -i&ylem, vr. perf. ergrim=
men, erboft roerben.
Rozsrozyc, -ze, -iiylem,
va. perf. erboft machen, er«
jürnen.
Rozstac sig, -je, -lern, vr.
perf.:, Rozstawaö, -warn,
I -walem, vr. imperf. fcf)eiben,
I ftc^ trennen, Slbfc^ieb nef;men;
— sie z swiatem bie Sßett
I üeclaffen; — sie z zyciem
av.?> bem 2.tbt\\ f^eiben.
Rozstaj, -u, pl. -e, sm.
©döeibenseg m., 2iJegfdöeit>e /•
Rozstajny, adi. ©d^eibe»-.
Rozstanie, -nia, ^jL -nia,
sn. 1) ©cf)etben «., Trennung
/., 2lbfd)ieb m.; 2) ©d^eibe=
rceg m.
Rozstawac, fie^e: Rozstac.
Rozstawiac, -wiatn, -wia-
lem, va. imperf. ; Rozstawic,
j -wie, -wiiem, va. perf. aug=
einanberftellen, an üerfd^ie«
! benen Orten ^infteüen; — stra-
fe 2Bad)en augjteöen.
Rozstawianie, Rozsta-
wienie, -nia, sn. 9(uöetnanber=
[teilen «.; — maszyn 2(uf»
[teUung /. ber 2)Jafc^tnen ; —
köl SRababftonb 7«., S^abftanb
m.; — osi ®ntfernung /. ber
2ld)fcn; — spojow 9ugen=
fteaung /.
Rozst^pid sie,-p;e, -piJem,
vr. perf. ; Rozstgpywac sie,
-puje, -walem, vr. imperf.
auöeinanbertreten, ^la^ ma=
d^en; fic^ öffnen, fic^ auftun,
auöeinanberflaffen; oby sie
ziemia -pita podemna bie Erbe
foH ftd^ unter mir öffnen.
Rozst^pienie, Rozstfpy-
■wanie, -nia, sn. 2lugeinanDer=
treten h., 2luöetnanberflaffen n.
Rozstgkaö sie, -kam, -ka-
lem, vr. perf. ferner ä(^5en
unb ft5[)nen.
Rozstgp, -n, pl. -y, sm.
leerer ^la^, Si^tung /'., Öff»
nung /.
Rozstfpka, -ki, pl. -ki,
sf. 2)t[atationöbIec^ n.
Rozstfpny, adi. fid;
öffnenb, auftuenb.
Rozstrajac, -jam, -jalem,
va. imperf. \ Rozstroic, -je,
-iiem, va. perf. üer=
ftimmen.
Rozstrajanie, Rozstroje-
nie, -nia, sn. SSerftimmung /.
Rozstraniacz, -a, pl, -e,
sm. ©jpanfator m.
Rozstraszyc, -sze, -szyiem,
va. perf. oerirf)eud^en.
Rozstronienie, -nia, sing,
taut. sn. (SEpanfion /.,
Sampffpannung /.; — stale
ftete ©Epanfion; — zmienne
loecfefelnbe Spannung.
Rozstroj, -oju, pl. -oje,
sm. 3Jerftimmung f., S)is=
tjarmonic /.
Rozstrychnq,c, -ne,-chtem,
va. perf. ;^erftreucn.
Rozstrystka, -ki, pl. -ki,
sf (Ruellia) eruftoUe /. (tro=
pif(*e ^flanje),
Rozstrzal, -u, pl. -y, sm.
©rfc^ie^en n., ^erf^ie^en n.
Rozstrzelac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Rozstrzelic, -le,
-lilem, va. perf. füfilieren,
burd^ ^ßutoer unb 33lei ^in=
richten, erfd)tepen; 3crfc^ie|cn,
jerfprengen, jerftrcuen; —
czcionki gefperrt fe^en; — sie
vr. \\6) jerftreueu.
Rozstrzelanie, Rozstrze-
liwanie, -nia, sn. y) %ü\\[\t»
rung /., 2) 3erfc^teBen n.,
©perren n.
Rozstrzelony, adi. 3er=
[treut; gefperrt; -ne czcionki
gefperrt« Settern.
Rozstrzeü, -ui, pl. -nie,
sf. ; — naczyn ©efä^Dirfnö=
djerung /'. ; — oskrzelu ®r=
roeiterung ber Suftrö^renäfte.
Rozstrzyg, -u, pl. -i, sm.
®ntfd)eibung /. ; ©paltung f.,
3:;rcnnung /.
Rozstrzyga6, -gam, -ga-
Jera, va. unb vn. imperf. \
Rozstrzygnac, -gne, -gtem,
va. unb vn. perf. 1) entfc^ei'
ben, fc^lid^ten; miecz nieeh
-nie ba§ ©rfiroert foH ent=
fd^eiben; ta bitwa -nie nasz
los biefe ©d^Iadit rairb über
unfer ©^idfal entfd^eiben;
2) jerfc^neiben ; 3) — sie vr.
fid^ entfd^eiben; dzis sie -gnie
nasza sprawa freute löirb
unfere 2lngelegenl^ett fic^ ent»
fd;eiben.
Bozstrzyganie
189
Roztajaö
Rozstrzyganie, Rozstrzy-
gnigcie, -cia, sn. 6ntfcf)ei=
bung /.
Rozsunac, -ne, -naietn, va.
pe7'f.\ Rozsuwaö, -wam, -wa-
iem, va. imperf. auäeinanbers
rüden, auseinanberfd^ieben ; —
sie vr. \\i) auäeiuanberfcfjieben,
auäeitianberiiel^en.
Rozsuwalny, adi. jum
2luäetnanberfc^te6en.
Rozsuwanie, -nia, sn. 2lu§»
einanberfc^ießeu n.
Rozswawolic sif , -le, -li-
lem, vr. per/. Xi<i)t ü&er=
mutig, toE nierbcn.
Rozsforowac, -ruje, -wa-
iem, va. perf. toäfoppetn,
von ber Poppet laffen; —
jezyk ber 3w"ö£ ^i^ 3^9^^
f(^if^en laffen.
Rozsycac, -cam, -caiem,
ra. imperf. ; Rozsycic, -ce,
-cilem, vu. perf. ben §onig
gerlaffen.
Rozsychac, fietje: Eoze-
schnac.
Rozsylacz, -a, pl. -e, sm.
2)ampfoertei[ec m.
Rozsylad, fie^e: Rozeslac.
Rozsylka, -ki, pl. -ki,
sf. 3]ev(dE)tcEung /., Slusfen«
bung/.
Rozsypac, -pie, -palem, va.
perf.\ Rozsypywac, -puje,
-walem, va. imperf. auäfc^üt=
ten, augftreuen, jerftreuen; —
sie vr. auäeinanberfaHen, fid^
Serftrcuen.
Rozsypanie, Rozsypywa-
nie, -nia, sn. 2luä[treuen «.,
Serftreuen n.
Rozsypka, -ki, sing. tant.
*/• 3erftreuung /. ; pojsc w
-ke jerftreut raerben.
Rozsypiiy,«(Zt. jerftreubar.
Rozszafowac, -fuje, -wa-
lem, va. perf. rcic^ltc^ Der»
fd^enfen, fpenben, oertun.
Rozszalaly, adi. rafenb.
Rozszaleö, -leje, -latero,
vn. perf. rafenb, toE
werben.
Rozszarpa6, -pie, -paiem,
va. perf. ; Rozszarpywac,
-puje, -walem, va. imperf.
jercei^en, in ©tüdte reiben, jer»
fiüdteln, jerfletfcfien; psy go
-paly er ift oon ben §unben
jerriffen roorbeti.
Rozszarpanie, -nia; Roz-
szarpnigcie, -cia, sn. yii§ m.,
^erreifien »., Serfleifc^en n.
Rozszczebiotac, -tarn, -ta-
üem, va. perf. ausfd^iDtt^en,
auspraufd^cn; — sie vr. inä
Sd&roa^en, ^taubem' geraten.
Rozszczekac, -kam, -ka-
lem, va. perf. aufbellen; —
sie er. inö Seilen geraten.
Rozszczep, -n, pl. -j, sm.\
Rozszczepek, -pku, pl. -pki,
sm. 1) IRx^ m., 2lufgefpaltenc(6;
«.; 2) SSogetfprenfel m.
Rozszczepiac, -piam, -pia-
lem, va. imperf.; Rozszcze-
pic, -pie, -piiem, va. perf.
auf=, jerf palten.
Rozszczepienie, -nia, sn.
5auf=, 3erfpa(tung f.
Rozszczypac, -pie, -paiero,
va.perf; Rozszczypn^c, -ne,
-plem, va. perf. jer^upfen.
Rozszerzacz, -a, pl. -e;
Rozszerzyciel, -a, pl. -e, sm.
Sßerbreiter m.
Rozszerzacz, -a, pl. -e, sm.
üerbreiternber SJiuäfef.
Rozszerzac, -rzam, -rza-
lem, va. imperf.; Rozsze-
rzyc, -rze, -rzylem, va. perf.
Derbreiten, erroeitern, ausbrei»
ten; — granice paiistwa bie
©renjen eineä Sanbeä erraei»
tern; — sie vr. fid^ oerbreiten,
Dergrö^ern.
Rozszerzadlo, -ta, pl. -Ja,
sn. ©perrer m., Spiegel m.
(c^irurgifd^eä Snflrument).
Rozszerzanie, Rozsze-
rzenie, -nia, sn. SSerbreitung/.,
Siugöe^nung/.; — mostu nad
przyczotkami Stnfal^rtäerroei»
terung /.
Rozszerzalnosc, -sei, sing,
tant. sf SluSbe^nbarfeit /.,
(Sspanfion /.
Rozszlochac si§, -eham,
-cbalem, vr. perf. ins ©d^[U(^=
gen geraten, ju fd^tud^jen an»
fangen.
Rozsznurowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. auffd^nüten; —
sie vr. ba^ SJiieber abnehmen.
Rozszykowac, -kuje, -wa-
iem, va. jjerf. orbnen, in
Drbnung bringen, orbentlid^
abteilen.
Rozscielac, -lam, -Mera,
va. imperf ; Rozesla6, Roz-
scielic, -le, -Hiem, va. perf.
ausbreiten, betten.
Rozscieze, -za, pl. -ia, sn.
= Kozdroze.
Rozsmiad si§,-mieje, -mia-
iem, vr. perf. in lauteä Sattien
aU'jbred^en, 5U [a^en anfangen.
Rozsmieszac, -szatn, -sza-
iem, va. imperf.; Rozsmie-
szyc, -sze, -szyiem, va. perf.
äum iiac^en bringen, Sachen er=
regen.
Rozspiewac, -wam, -wa-
Jem, va. perf. jum ©ingen
bringen.
Rozsrubowac, -buje, -wa-
Jem, va. perf. auäeinanber»
fc^rauben.
Rozswiecac, -cam, -calem,
va. imperf. ; Rozswiecic, -ce,
•cisz, -cilem, va.perf. erfietten,
^eH, lic^t machen, erleud^ten,
aufhären, er^eüen; — sie vr.
ju brennen, ju fc^immern, ju
leuchten anfangen.
Rozswietlac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Rozswietlic,
-le. -litem, va. perf. = Roz-
swiecac, Rozswiecic.
Roz-iwietlec, -leje, -lalem,
vn. perf. flar, l^eU »erben, fid)
aufttäreit.
Rozswietlenie, -nia, sn,
2luf[)eaen «., 2tufflären n.
Rozswietn^c, -ne, -nilem,
vn. perf. ju leuchten anfangen,
fc^immernb roerben.
Rozswiezac, -zam, -ialem,
va. imperf. ; Rozswiezyc, -ie,
-Äyiem, va. perf. gang frifd)
machen, roieber auffrifd^en.
Rozswit, -u, pl. -y, sm.
Sartesonbruc^ m.
Rozswitac, -tam, -talem,
vn. imperf. \ Rözswitnac,
-ne, -lem, vn. perf. %<x% roer»
beit, tagen.
Roztaczac, -czam, -czatem,
va. imperf.; Roztoczyc, -cze,
-czyiem, va. perf. 1) auSein=
anberroaljen, auöroalfen; 2)
jerfreffen (uon Söürmern); 3)
Dergiefien, Derfd^ütten; 4) auä»
breiten; — sie vr. fic^ auä-
be^nen.
Roztaczanie, Roztocze-
nie, -nia, sn. 2tu§breiten n..
Stusroalfen n.
Roztajac, -jam, -jaJem, vn.
perf. auftauen.
Roztancowac
190
Rozum
Roztancowac sig, -cuje,
-watem, n: pcrf. ins 2;an3en
geraten, bem lanje frönen.
Roztapiaö. -piam, -pial'em,
va. imperf. \ Roztopic, -pie,
-piJem, va. yerf. fc^mel5en,
gerlaffen; — sie ?■>-. jecjc^mel=
gen, jergefien.
Roztarcie, -cia, sn. ^tX'
reiben tu
Roztargac, -gam, rgalem,
ra. imperf. \ Roztargnac, -ae,
-lern, va. per/, jerjaujen, 5er=
reifeen.
Roztargnienie, -nia, sn.
3erflreutf)eit /.
Roztargniony, adi. jer=
ftreut.
Roztarty, adi. jertieben.
Rozterka, -ki, ^jZ. -ki, sf.
Srotftigfeit f., '^mt\T()oXt m.,
Qroietrac^t/.
Rozt§sknic si§. -nie, -ni-
tem, vr. perf. ie^niücf)ttg roer--
ben, 6el)ni'ud)t befommen.
Roztlaczac, -czam, -czalem,
va. itnperf. ; Roztloczyc, -cze,
-Czysz, -czylem, va. per/, ger^
marmen, jerbrücten, jer|tamp=
fen.
Roztloczenie. -jia, sn. Qex=
brücfen n., Qe^malmin n.
Roztluc, -ke, -kteoD, va.
per/, jerfc^ragcn, entsroeifc^la»
gen.
Roztocz, -y, pJ. e, sf. -Bers
gießen n.\ — przywlosuy
3«irbe /.
Roztok, -n, pl. -i, sm,
"iia^j DöKije 3(uitauea am ©nbe
beg Sßinterö, Sd^nee- unb ®iä«
laue f.
Roztop, -u, p>l. -y, sm.
glujj m., Siifc^laS »«•; —
ilasty tonartigec gluß; —
wapieuny Äalfjufc^log; -y pl.
j^lufemittet pl. ; — biaJy roeifeer
%{\x^ ; — czarny ic^iüarjer SIujj.
Roztopa, -py, sf. %a.U'
roelter n.
Roztopienie,-a,s«.©d^mel'
jung /., >Jlbfc^melaung /.
Roztopniec, -nieje, -nialem,
rn. perf. jerfdunelgen, f^nicl=
jen.
Roztopny, adi. fc^meljbar.
Roztracac, -cam, -calem,
ra. imperf.; Roztraciö, -ce,
-cisz, -;:ilem, va. perf. Djr=
licren, cergeuben.
Roztratowac, -tuje, -wa-
iem, va. perf. jerftampfen.
Roztr^bic, -bie, -biJem,
va. perf. auspofaunen.
Roztr%cac, -cam, -caJem,
va. imperf.; Roztr%cic, -ce,
-cilem, va. per/, jerfc^lageu,
3erjc|el[en, jerfto^en, ausein=
anberfto^en.
Roztroczyc, -cze, -czysz,
-czyienj, va. perf. aufbinben,
auffc^nüren.
Roztroic, -je, -isz, -item,
va. perf. in brei %i\\t jer=
teilen.
Roztropnosc, -sei, sing,
tant. sf. sßernunft /., Älug^
r^eit /., UmHc^t /.
Roztropny. «rfi. ; Roztro-
pnie, adv. uernünftig, um=
ftd)tig, flug.
Roztruchan, Rostruchan,
-u, pl -y, sm. 1) großer %0'
fal; 2) ^urpurfd^necfe/., ^ur-
puriniif(^el f.
Roztrwaniac, -niam, -nia-
lera, va. imper/. ; Roztrwo-
nic, -nie, -niJem, va. perf.
üergeuben, »erfc^Ieubern, Der=
tun.
Roztryskac, -kam, -ka-
lem; Roztrysn^c, -ne, -na-
iem, vn. perf.; Roztryski-
wac, -kuje, -walem, vn. im-
perf. nad^ Djrfd^ifbenen ©eiten
^in Derfpri^en.
Roztrzaskac. -kam, -ka-
lem ; Roztrzasn^c, -ne, -na-
teni, va. perf.; Roztrzaski-
wac, -kuj§, -kiwatem, va.
impetf. jerfplittern, gerfcf)met=
toni; — sie vr. ^erpla^en.
Roztrzq-sac, -sam, -salem,
va. imperf. ; Roztrz%sn%c.
-ne, -lern, va. perf. 1) Dur:^-,
aufrütteln, fc^ütteln, 2) er*
forfc^en, prüfen, unterfud^en.
Roztrzasanie, -nia, pl.
-nia; Roztrzasni§cie, -cia,
sn. 1) aiufrüttdn «., 2)urd^=
f (Rütteln n.;'i) Uiiterfuc^ung/.,
6rforfd)ung /.
Roztrzebiac, -biam, -bia-
I-ni, va. imperf.; Roztrze-
bic, -bie, -biieoa, va. perf.
auöiiauen, ausronben.
Roztrzepac, -pie, -paJem,
va. per/.; Roztrzepywac,
-puje, -walem, va. imper/.
jerflöpfen, jerfcfilagen.
Roztrzepanie, -nia, sn.
3erftreutf)ett /.
Roztrzepaniec, -nca, pl.
-nee, sm. glatttrgeift m. ein
luftiger, roinbtger ^atron,
3£tnbbeutel w., gerftrsuter
2}Jenfd|.
Roztrzepany, adi. jer=
ftreut, flatterhaft, leic^tfinnig.
Roztrzezwiac, -wiam,
-wialem, va. imperf.; Roz-
trzezwic, -wie, -witem, va,
perf. nüchtern, munter mocfien,
3U ftc^ bringen, aufmuntern.
Roztuczniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. fett rceröen,
ftd) niäften.
Roztuczyc, -cze, -czyJem,
va. perf. mäften, fett roerbett
laffen.
Roztwarty, adi. offen.
Roztwarzac, -rzam, -rza-
Jem, va. imperf.; Roztwo-
rzyc, -rze, -rzylem, va. perf.
1) oerbünnen, auflöfcn; 2)
umfcf)affen.
Roztwarzalny, adi. auf»
lösbar.
Roztwierac, -ram, -ratem,
va. imperf. ; Roztworzyc,
-rze, -rzylem, va.perf. öffnen,
aufmachen.
Roztwieranie, Roztwo-
rzenie, -nia, sn. Öffnen n.,
Slufmocfien n.
Roztworzyna, -ny, sf.
SJutterlauge /.
Roztwor, -vior\x,pl. -wory
sm. i^öfung /., Sluflöfung /.
Roztycie, -cia, sing. tant.
sn. ©idfroerben n.
Roztyc sie, -je, -lern, vr.
perf. bid rc.'rben.
Roztykac, fiet)e: Kozetkac.
Roztylosc, -öci, s/. 2)itfe
/., gettleibigfdt /.
Roztyly, adi. bid, fett,
fettleibig.
Roztyrac, -ram, -ralem,
va.pcr/. jecftreuen, Derfd^iDen=
tim, oergeubcn.
Rozum, -u, pl. -y, sm.
SSerftanb m., iscrnunft /.;
wiele w tem okazal -u er ^at
babei oiel Serftanb beroiefen;
mysli, ie wszystkie -y pojadi
er tut, al§ ob er bie SBeisl^eit
mit fiöffi'ln gefreffcn bätte;
nie wiem, gdzies nabral tyle
-u icf) roei^ nic^t, tüo^er bu fo
Rozumek
191
Rozwidniac
gefc^Ctt 6ift; nauczyc kogo
-u jtnnbm ben Äopf jurec^t»
fe^en, i^n SRoveä lehren; byc
niespeJna -u nid)t red^t bei
©innen fein; tak radzi zdro-
wy — fo rät bcr gefunbe
3Kenfc^enr)erftanb ; masz tez
ty — bift bu benn red)t bei
©innen; kogo Pan Bog cbce
pokarac, tema — odbierze
roenn ®ott einen [trafen vo'iU,
fo tut er il^m bie Slugen ju;
jak na möj — fo m'xi e-j mir
fd^eint, nad^ meinem ®afür=
f)alten.
Rozumek, 1) -mku, pl.
-mki, sm. feiner SBecftanb,
äJiuttertüi^ w. ; 2) -mka, pl.
-mki stn. Skferoeiä m.
Rozumiec, -mie, -mialem,
vn. unb va. imperf. oerftefjen,
einfe^en, begreifen; nie -miem
go ic| cerfte^e i^n nic^t; nie
nie -miera i^ Derfte^e gar
mdE)t§; — po niemiecku
?)eulf(| terftefien; nie -miem,
dlaczegoby to mialo byc
inaczej ic^ Derftel^e nic^t, rcar^
um eg anberä fein foUte;
czy -miesz nareszcie fteljft
bu eö enblid^ ein; nie tak to
-mialem icf) ^abe eä nid^t fo
gemeint; — sie vr. fic^ oer*
ftel^en; my sie juz -miemy mir
t)erftel)en un§ fc^on; — sie na
czems fic^ auf etroaä üerfte^en.
Rozumienie, -nia, sn.
S3erfteE)en n.
Rozamnosc, -sei, sing,
tant. sf. SSerftänbigJeit /.
Rozumny, adi.\ Rozum-
nie,a(7t'.t)ernünftig, oerftänbig,
roeife, f(ug, gelef)rt, gef^eif;
ludzie sa istoty -mne 5!JJen=
fc|en finb oernünftige SBefen;
tos zrobil bardzo -nie bas
^aft bu fe^r gefd^eit gemacht.
Roznmowac, -muje, -wa-
lern, vn. imperf. rä|oni;ren,
Dernünftcin.
Rozamowanie, -nia, sn.
SBernünfteln «., Släfonieren n.,
33eroeiöfüf)run3 /. (burd^ Ser=
nunftgriinöe).
Rozumowy, adi. SSetftan=
bes=, Dernünfttg, üerftanbeä=
mäßig.
Rozuzdac, -dam, -dalem,
va. perf. entjügeln, entfeffe(n,
loslaffen.
Rozuzdanie, -uia, sing,
tant. sn. Bügeüofigfeit /.
Rozuzdany, adi. jügelloä,
auSgelaffen.
Rozwadzac, -dzam, -dza-
Jem, va. imperf. ; Rozwadzic,
-dze, -dzilem, va. per/, ^an»
fenbe ouäeinanöerbringen, oer-
föfjnen.
Rozwaga, -gi, sf. Sebad^t=
fomfeit f., iSrroägung /., Über»
legung /., 9Infc^auung /.,
3iefIeEion /.
Rozwalac, -lam, -laJem,
va. imperf. ; Rozwalic, -le,
-lilem, va. perf. jerftören,
herunterreißen (©ebäube), cnt«
jroei^auen, coneinanber wäU
gen, gertrümmern; — sie vr.
1) auseinanberfaUen, ein»
ftürjen; 2) fiel) müßig auä=
ftrecfen, faulengm, ber Sänge
nad^ l^ingeftcedEt liegen.
Rozwalanie, Rozwalenie,
-nia, sn. 3frtrümmern n.,
3erf)auen n.
Rozwalina, -ny, pl. -ny,
sf. ; Rozwaliny, -lin, pl. tant.
2;rümmer pl., Siuinen pl.
Rozwalisko, -ka, pl. -ka,
sn. 2;tümmer, j^^-i 'Siaintn pl.
Rozwalniac, -niam, -nia-
lem, va, imperf.; Rozwol-
nic, -nie, -nilem, va. perf
na:i)laffen, erleirf)tern, lodvrn,
löfeu; abfüljren.
Rozwalnianie, -nia, sn.
Socfern n.
Rozwalkowac, -kuje, -wa-
tem, va. perf. au§roalfen,
gerroatlen.
Rozwarcie, -eia,6«. öffnen n.
Rozwarty, adi. = Roz-
twarty.
Rozwarzac, -rzam, -rzal'em,
va. imperf.\ Rozwarzyc, -rze,
-rzyl^m, va. perf. gerfoc^en.
Rozwazac, -zam, -znlem,
va. imperf. ; Rozwazyc, -ze,
-iytem, va. perf. 1) abroiegen,
nac^ beai ©eroic^te ücrtetlen;
2) etroa§ überlegen, erroägen,
in SBetrad^tung gieE)en; musze
to sobie dobrze -zyc icft mu§
mir ba§ grünblicft überlegen.
Rozwazanie, Rozwazenie,
-nia, pl. -nia, Überlegen n.,
©rroägen n.
Rozwaznosc, -sei, sing,
tant. sf. = Koznaga.
Rozwazny, adi.] Rozwa-
znie, adv. oernünf tig,bebäc^tig,
beba^tfam, überlegt; — za-
miar ein überlegter ©ntfc^tuß.
Rozwdzifcznia, -ni, pl.
-nie, sf. Jaequinia (eine
^flanje).
Rozweselac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Rozweselic, -le,
-lisz, -lilem, va. perf. cr^ei=
tern, aufmuntern, fröfilic^
[timmen.
Rozwiac, -wieje, -wialem,
va. perf. ; Rozwiewac, -warn,
-waiem, va. imperf. Dir-
me^en, germefien, auöeinanbers
roeöen.
Rozwiany, adi. oermefit.
Rozwi^zac, -ze, -zatem, va.
perf. ; Rozwi%zywac, -zuje,
■zywalem, va. imperf. 1) auf'
binben, losbinben; 2} auftöfen,
löfcn, loSlöfen, nie möge tej
zagadki — ic^_ fann bieieö
3tätfet nidE)t löfen; komisarz
-zai zgromadzenie ber 5{om=
miffär löfte bie SSerfammlung
auf; — komujezyk jemanbem
bie 3""fl6 löfen.
Rozwi^zalny, adi. lösbar,
auflösbar.
Rozwi%zanie,-nia,^Z. -nia,
sn. 1) 8öf ung /"., Stuflöjung /. ;
2) (Sntbinbung /.
Rozwiazany, adi. aufge»
löft, aufgebunden.
Rozwi%zlosc, Rozwig-
zlosc, -sei, sing. tant. sf.
©ittenlofigfeit /., SüS^l^ofig'
feit /-.
Rozwi%zly, Rozwigzly,
adi. fittenlos, gugcllos.
Rozwichrzyc, -rze, -rzy-
lem, va. perf. gerjaufen, ftür-
mif^ auseinanberrcefien.
Rozwic, -je, -Jem, va. pexf.\
Rozwijac, -jam, -jalem,
va. imperf. \ Rozwin%c, -i e,
-naiem, va. perf. aufroideln,
aufrollen, auseinanberrctdfeln,
entfalten; — sie ry. fic^ cnt=
roicfeln, auseinanbcrge^en
aufblühen.
Rozwidlony, adi. gaB.'l=»
förmig, gegobelt; — drag ©a«
bel^olg n.
Rozwidniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. \ Rozwidnic,
•nie, -nilem, va.perf. au[(}eUen,
I fieUer machen ; — sie vr. tagen.
Rozwidniet
192
Rozzuchwalac
Rozwidniec, -nieje, -uia-
lem, vn. perf. lag«n, f)eH
»erben.,
Rozwidnienie, -nia, sing,
tant. sn. Sluf^eUen n.
Rozwiedzenie, -nia, sn.
Slueinanbergel^en n. S(f|fi=
ben n.
Rozwiedziony, adi. 8e[cl^ie=
ben.
Rozwieliczyc, -cze, -czysz,
-czylera, va. per}, fe^r ^(x\)h
retcb maci^en, fe^r oermer)ren.
Rozwielmoznic, -nie, -ni-
lem, va.perf. mächtig tnad^cn;
— sie vr. mäd)ttg joecben;
ben grofien §etrn fpielen.
Rozwierac, fiefje : ßoze-
wrzec.
Rozwieranie, -nia, sing,
tant. sn. Öffnen n.
Rozwiercacz, -eza,^j?. -cze,
S7n. Slufreibbol^rei' w.
Rozwiercac, -cara, -calem,
va. iniperf. gerbo^ren, größer
bol^ren.
Rozwiertak, -a, pl. -i, sm.
3teibar)te /.
Rozwiertnik, -a, j)Z. -i, sm.
Siäumer m.
Rozwieszac, ftel^e : Rozwie.
sie.
Rozwieszanie, Rozwie-
szenie, -nia, sn. 2lU5fpanneu
n., 2luf^ängen n.
Rozwiesc, -wiode, wie-
dziesz, -wiodlem, I. va. perf.',
Rozwodzic, -dze, -dzisz, -dzi-
lem, I. va. imperf. 1) auä»
einanbec führen, trennen, fon-»
bern, fc^eiben; 2) ausbreiten,
auäbe^nen, erroeitern ; 11. — sie
vr. 1) ftd^ fd^eiben, fi^ trennen,
nie mogl sie zgodzic ze zona,
wiec sie -wiedli er !onnte
fid^" mit 'feiner grau nic^t ei=
nigen uub beä^alb IteBen fie
fic^ fd^eiben; 2) — sie nad czem
fiel über etraaä ausläffen, »er»
breiten.
Rozwiewac, fie^e: Rozwiaü.
Rozwiezienie, -nia, sn.
2luöeinanberbringen «., 2luä'
für)ren n. (per Süagen).
Rozwiezc, -vvioze,-wiozlem,
va. imperf. \ Rozwozic, -4e,
-zilem, va.perf. nac^ üerfdjie»
benen Orten fjinfafjren.
Rozwigkszac, -szam, sza- j
lern, va. imperf. ; Rozwigk-
szyc, -.sze, -szylem, va.
perf. oergrölsern.
Rozwigzle, Rozwigzlosc,
Rozwi§zly, fiefie: Kozwiazle,
Rozwiazfosc, Rozwiazi/.
Rozwijac, ficfje: Rozwie.
Rozwijanie, -nia, sn. 2lu§'
roiö'eln w., (gntroidfeln n., äluä«
einanberroidfetn n.
Rozwijalnia, -ni, pl. -nie,
sf. §afpet /'. — jedwabiu
©eibetif^afpel /.
Rüzwijka, -ki, pl, -ki,
sf. (goolute /., *il6roi(f[ungg=
linte /.
Rozwiklac, -Jam, -laiem,
va. perf. entwirren, entroitfeln,
löfen.
Rozwiklanie, -nia, s».2luf"
raidEeln n., ©ntrotdetn n., Sös
fung/.
Rozwilzac, -Äam, -Malern,
va. imperf. \ Rozwilzyc, -ie,
-iyiem, va. perf. burcf)feu(^-
ten.
Rozwilzanie, Rozwilze-
nie, -nia, sn. 3)urd^feuc^ten n.
Rozwin^c, fiel^e: Rozwie.
Rozwinigcie, -eia, sn. =
Rozwijanie.
Rozwiniety, adi. entroif»
!elt.
Rozwity, adi. auäeinanber=
geroidfcit.
Rozwlec, -Icke, -loktem, va.
perf; Rozwlekac, -kam, -ka-
iem, va. imperf. '., Rozwlo-
czyc, -cze, -czyiem, va. perf.
auäeinanberfd^Ieppen, »ätel^en,
=fcftlcifen, auäfäbetn.
Rozwleklosc, -sei, sf. ®e=
be^nt^eil /., SBeiträufigfeit /.,
ba§ Sd^teppenbe.
Rozwlekly, adi. ; Rozwle-
kle, adv. breit, gebel^nt, n)eit=
läufig, umftänbUcp, fd^Ieppenb.
Rozwloka, -ki, pl. -ki, sf.
Sluffc^ieben «., Serfd^ieben n.
Rozwloczenie, -nia, sing,
tant. sn. 3?erfcf)[eppung /.
Rozwloczyc, -czam, -ezy-
tem, va. perf. perfcf)ieppen;
— sie vr. fic^ »esbummeln;
jum üanbftreic^er werben.
Rozwodniac, -niam, -nia-
l'om, va. imperf. ; Rozwodnic, i
-nie, -nitem, va. perf. n)äf=
ferig machen.
Rozwodny, Rozwodowy,
adi. ©rf)eibungä=.
I Rozwodzenie, -nia, sing.
j tant. sn. = Rozwiedzenie.
! Rozwodzic, fie^e: Roz-
wiesc.
Rozwolniec, -nieje, -uia-
' lern, vn. perf. fd)ütterer, lof»
ferer werben, etfd^taffen, jü=> i
geUoä, auefd^roeifenb werben. I
Rozwolnienie,-nia,^?.-nia, '
sn. 1) ©tarcljöe /., 'Ulbroeic^en
n., 2)ur(i)faa ».; 2) SügeUoftg«
feit /., aiuäfcöweifung /.
Rozwolniony, adi. 3Ügel=
Io5, auäfc^roeifenb, lotferer,
fc^ütter.
Rozwolac, -tarn, -lalem,
va. petf.; Rozwolywac, -lu-
je, -waiem, va. imperf. auä=
rufen, ausfd^reien, auäpofau=
nen.
Rozwon, -ni, sf SUagnoIie/.
Rozwora, -ry, pl. -ry, sf.
Äuppetbuum m., SSerlänge»
rungäftange /".
Rozwozic, fie[;e: Rozwiezc.
Rozwozowy, adi. Xxanä-
port=.
Rozwoznik, -a,pl. -cy, sm.
3]erfd^tetfier to.
Rozwod, -wodu, p^. -wody,
sm. ©(Reibung /., Trennung
/. ; isc do -u fic^ fc^eiben laffen;
podac o — bie ©c^eibung an=
tragen.
Rozwor, -woru, pl. -wory,
sm. Öffnung /., ©palte /.
Rozwozka, -ki, pl. -ki, 5/.
SSertrieb m., i5erfc^lei^ m.
Rozwrzeszczec sig, -szcze,
-szczatem, vr. perf. inö
©c^reien geraten, ju fc^reien
anfangen.
Rozwsciec sig , -ke, -kJem,
vr. perf. wütenb werben.
Rozwsciekli6, -kle, -kli-
lem, va. perf. wütenb machen.
Rozynek, -nka, pl. -nki,
sm. äJoftne /.
Rozynkowy, adi. Slofinen».
Rozzieleniac si§, -niam,
-nialem, vr. imperf. ; Roz-
zielenic sig , -nie, -nilem, vr.
perf. grün werben.
Rozzlosci6, -szcze, -sci^:z,
-öciiem, va. perf. jmnbn in
Sorn, Sffiut bringen; — sie
vr. jornig werben.
Rozzuchwalaö, -lam, -lasz,
-laiem, va. imperf. ; Rozzu-
chwaliö, -le, -lüem, va. perf.
Bozzuchwalauie
193
Rowniuchny
fred^ mad^en; — sie fid^ ex=
frechen.
Bozzuchwalanie, Rozzu-
chwalenie, -aia, sn. grec^=
^eit /.
Rozzucie, -da, sn. ©d^ul^«,
©ttefelauäjie^en n.
Rozzuc, -je, -lern, va.perf.;
Rozzuwac, -warn, -walem,
va. imperf. ©d^uf)e, ©tiefet
auäjiel^en.
Rozzalac, -lam, -lalem,
va. imperf. • Rozzalic, -le,
-liiem, va. per/, erroeid^eii,
rühren, fc^mergUc^ berühren;
— sie fid^ erbarmen, gerührt
roerbeti.
Rozzalenie, -nia, sn. Selb
n., JJü^rung /.
Rozzarty, adi. ergrimmt,
grimmtq, erjürnt, bitterböfe.
Rozzarzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf.'., Rozzarzyc, -rze,
-rzylem, va. per/, in (Slut
oerfe^en, entfachen.
Rozzarzenie, -nia, sn. @nt«
fadiung /.
Rozzegac, -gam, -gaiem,
va. imperf. ; Rozzegu§,c, -ne,
-giem, va. perf entbrennen,
erbi^en, anfacl)en.
Rozzucie, -eia, sing. taut,
sn. Qertauen n.
Rozzuc, -je, -lern, va. perf. ;
Rozzuwad, -wam, -waüem,
va. imperf. jerfauen.
Rozaueczuik, -a, pl. -i,
sm. 3tofenbaum ni. ; — kraz-
kowy pieniqzkowy ^^ßatemoftec
n. mit ©dielten.
Rozauiec, -nca, pl. -nee,
sm. — rdzawy alpejski (Rhodo-
dendron ferrugineum) 2llpen=
rofc /.
Rozdrzyca, -cy, sf. (Cera-
topteris) g-arnfrautgattung /.
Rozek, Rozek, -Äka, pl.
-zki. Am. i) ^örnd^en «.,
(Sdd^en n.; ^^puloer^orn «. ;
aSalb^orn n. ; 2) -i, pl. ^o=
^anniäbrot n. ; 3) Slfter^ aWut=
terforn n.; 4) Äipfel n.
Rozen, -Äua, pl. -zny; dim.
Rozenek, -nka, pl. -nki, sm.
©ptefi m., SBratfpiefe m.; pie-
czen na — wsadzic bcn 33raten
an ben ©pie§ ftedcn; pieczen
z -Ana ©piepbraten m.
Rozeniec, -nca, pl. -üce,
sm. (Rhodolia) SQBinbe /.
Slownik polsko-niemiecki.
Rozkowaty, adi. Ijorn«
förmi(^, mit ©den.
Rozkonög, -oga, pl. -ogi,
sm. Äoropl^ie /. (©attung ber
^eufdjrecEenfrebfe).
Rozkowiec, -wca, pl. -wce,
sm. 9io^anniäbrotbaum w. ;
— wlasciwy, prawy 33ocfsr)orn=
bäum m.
Roznielica, -cy, pl. -ce,
sf. §atnblümd)en n.
Roznowaty, adi. fptef!=
förmig.
Rod, rodu, pl. rody, sm.
©tamm m., ©efc^led^t n., ^n--
funft /., 2lbftammung /.,
gomilie /., JDgnaftic/. ; kro-
lowie z rodu Piastöw i^önige
beä ^iaftengefd^Ied^tö ; na nim
wygast rod Jagiellonow mit
il^m ift bte St)na[tie ber 3a=
geUonen erlofclicn; — ludzi
ba§ 2)ienfc{jengefd)led|t; z za-
cuego rodu üon Dornef)mer
|)erfiinft; skad on -dem oon
roo ftammt er?
Rog, rogu, pl. rogi, sm.
1) §orn n., (SJeroeif) n. ; rogi
ksieiyc^ bie §i)rner beä 2Jion=
be§ ; — mu wyrastaja er roitb
tro^ig; przypiac komu —
imnbm §i)rner auffegen; rog
obfitosci j^üü^orn; — kowa-
dla 2lmbof;l^orn ; — struga
^obelnafe /.; w — zatrabic
inä §orn ftofien ; 2) ©pi^e/.,
@d£e/.; na wszystkich rogach
ulic an aKen ©trafieneden ;
3) i5ifti^'&^'" ».; stanik na
-ach eine XaiUe mit gifd^bein.
R6j, roju, pl. roje, sm.
©d^njarm w. ; — pszczöt
Sienenfd^toarm.
Röjka, -ki, pl. -ki ; Rojba,
-by, pl. -by, sf. 2tuäfcf)n)är=
men n. ber dienen.
Röszczka, Rozdzka, -ki,
pl. -ki, sf. QTmü^Uln n. ; j
SReiä n., 3tute/.; — czaro-
dziejska SauietvuU f.
Row, rowu, pl. rowy, sm.
1) ©raben m.; — graniczny
©renjgraben; — kryty ge«
bedter ©raben; — boczny
©eitengraben; — ochronny
©raben am gu^e ber Söfc^ung ;
— odciekowy gibjugögraben;
— osuszajacy ®ntiräfferungä=
graben; — otwarty offener @ra=
ben; 2) Äerbe /., tiinfcfinitt m.
Rowien, adi. = Röwny.
Röwiennica, Rowiesnica,
-cy, pl. -ce, sf.; Rowiesni-
czka, -ki, pl. -ki, sf. 2ltterö=
genoffin /., ©efpielin /.
Rowienniczy, Rowiesni-
czy, adi. gleit^altertg.
Rowiennik, Röwiesnik,
-a, pl. -cy, sm. 2literägenoffe
m., Seitgenoffe m., ©efpiele m.
Rowkowaty, adi. »Ott
einfd)nitte unb jlerben.
Rownacz, -a, pl. -e, sm.
g=Iügelbo^rer m., Soppell^obel
m., SReifeel m. mit Dfiren.
Rownac, -nam, -nalem,
I. va. imperf. 1) ebnen,
auägteid^en, gleidö mod^en ;
smierc nas wszystkich -na
ber 2;ob mac^t ung aUc gtetd);
2) — z kirn mit jmnbm cer=
g[eid|en; on sie z nim — nie
moÄe er fann fic^ mit i^m
nid)t oergleid^en; IL — sie
vr. fid^ gleid^fteUen ; — sie
czemu einer ©ad^e gteid^ fein,
entfpredöen.
Rownanie, -nia, pl. -nia,
sn. ©leic^ung /. ; — milerza
©leicben n. beä SJieilerä.
Röwuia, -ni, pl. -nie, sf.
t ) ®benc /. ; — pochyla eine
f(^iefe ©bene; — pochyJa dia
statköw ©c^iffäeifenbal^n /.;
— z wyci^gnia linowa ©eit=
rampe /., ©eilebene; 2) ©Icid^»
fleUung ,/., ©leic^geroic^t «.
Rowniak, -a, pl. -i, sm.
©d^lid^tfiobel m. ; ©(eid^=
fd^Iegei m.
Röwnianka, -ki, pl. -ki;
Rowuianeczka, -ki,pl. -ki, sf.
1) 3lic^tftro^ m.; 2) ©traug
m., ©träufec^en n., gruc^t»
frfinur /., ©irlanbc /.
Röwniat, -a, pl. -y, sm.
©uttaperc^abaum m.
Rownie, Rowniez, adi.
gleichfalls.
Rownik, -a, pl. -i, sm.
Äquator m.
Rownikowy, adi. äqua=
tor=, äquatorial.
Röwnina, -uy, pl. -ny, sf.
®6ene /.
Rowniuchny, Röwniutki,
Rowniusienki, adi.; R6-
wniutko, Rowniuchno, R6-
wninsienko, adv. eben, ganj
gieic^.
13
Rownobarwny
194
Roznoplemienny
Rownobarwny, adi. gletcf)s
farbicj.
R6wnobocznos6, kcijsinff.
tant. sf. ©teic^feitigfeit /.
Rownoboczny, adi. gteid^'
Rownobok, -u, ph -i, sm
gleic^fettige %'\<ivx.
Röwnobrzmiacy, adi.
gleic^Iautenö.
Rownocieply, adi. ifol^er»
miicf).
Rownoczesny, adi. ; R6-
wnoczesnie, adv. gteic^jeitici.
Röwnoimienny, adi.
gleid)namtg.
Rownokat, -u, lü. -y, sm.
SRec^tecf n.
Röwnok^tny, adi. ; Rö-
wnok^tnie, adv. rec^tedfig.
Röwnolegla, -tej, pl. -le,
sf. ^araHete /.
Rownolegioboczny, adi.
patanelogrammifd^.
Rownoleglobok, -u, pl.
-i, sm. Parallelogramm «.,
gletc]^[eitige§ SSieretf.
Rownolegloci^g, -u, pl.
-i, sm. @egenIcnfungsDorrict)=
tung /.
Rownolegloscian, -u, pL
-y, sm. ^arallelepipeb n.
Rownolegly, adi.\ Rowno-
legle, adv. parallel, gleic^ab»
ftänbig.
Rownoleznica, -cy, pl. -ce,
sf. — cyliudra parowego
©rabfü^rungöltneal n.
Rownoleznik, -a,2>?. -'\,sm.
?ßaralIelfreto m.
Rownoleznosc, -sei, sing,
tant. sf. ^araHeliemug m.,
©leic^tauf w., Ü6eretnftim=
munn /
Rownolusk, -u, pl. -i, sm.
Sartriet m.
Röwnomyslny, adi. gleid^=
benfenb.
Rownoobwodowy, adi.
oon glcid^em Umfange.
Rownoramienny, adi.
gleid^fd^enllig.
Rownorodny, adi. gteicfj«
Büctig; ebenbürtig.
Rownorzutnia, -ni,^;?, -nie,
sf. Parabel /.
R6wno6<5, -sei, sf. ©leid^ä
rjeit /.
Rownouprawnienie, -nia,
sn. ®letct)berec{)tigung /.
Rownowaga, -gi, sf. @lcid^=
gercidöt n.
Rownowarstwowy, adi.
ifobomifcf) ; mur — gleic^ge=
l;aute 3)iauer /.
Rownowaznik, -?, pl. -i,
sm. äquiDalent n., (Sr{a|ge=
roictitgmenge f.
Rownowazyc, -ie, -zylcm,
va. impcrf. bag ®lei(^getDi(i)t
Ijatten, bolancieren.
Rownoziarnisty, adi.
gletd)förntg.
Rownoznacznosc, -sei,
sing, tant, sf. ©ijnonpmität
/., täinnDerroanbtfctiaft /.
Rownoznaczny, adi. ftnn=
uerroanbt, f^nonym.
Rowny, adi., Rowno, adv.
gleich, eben ; -na droga glatter,
ebener 2ßeg; -nego wzrostu
pon gleichem 2Bud^§; -nym
byc komu stanem DOn glet=
djem ©tanbe mit jmnbm fein;
-nym sposobem in gleid^er
SBeife; wlosy -o iiczesac bie
|)aare glatt fämmen; -o z
dniem ntit £oge§anbruc^.
Rozga, -gi, pl. -gi; dim,
Rozeczka, -ki, pl. -ki, sf.
5Hute/., Sroeigm. ; ©pie'^rute
/. ; przez -gi puscic ©ptefe^
ruten laufen laffen; wyrö^c
z -gi ber 3iute entrooä)fen;
-gi pl. _ Diutcnftrafe /. ; —
oliwna ötjroeig m.
Rözgowy, adi. 9Iuten=,
rutenföimig.
Roz, -n, sing. tant. sm.
rote Oc^minfe.
R6za,-Äy,^?.-Äe,5/. l)3loyc
/. ; — polna dzika gelbrofe;
— psia pszczelna §unbä', ^G.'
gerofe; — czama sloneczna
^ippelrofe ; — lisia SD3olfä=
rcurj/.; — kutnerowata ^^ilg«
rofe; — winiowka 3Bein=,
SRoftrofe; — biedrzeuioliscia
^impineHroje ; znikneJy z
twych jag6d -ze bie 3lofen
beiner SBangen finb oerblidien ;
droga -iami usiana ein mit
3'lofcn beftreuter 3Bcg; nie
ma bez koica -iy feine 9io|e
ol)ne 2)ornen; 2) SRofe f, jRot^
lauf m.
Rozak, -a, pl. -i,sm. ^unbä»
rofe /•.
Rozanecznik, -a, pl. -i, sm.
[ui)i: Roianecznik.
Rozaniec, -uea, pl. -nee,
s}n. 1) 9'Jofenfranj m., Slofen' ,
franjgebet n., jRojentranä» |
anbaut/.; — odmawiac ben '
SRofenlranj beten; bractwo-ca
bie ©efetlfd^aft ber SJofentränj-
ler; 2) ^aternoftermerf n., ©i=
merfunft /., Sd^aufelfunft /.
Rozany, adi. Dtofen=; ole-
jek — 3fiofenöl n.
Roznica, -cy, pl. -ce, sf.
Unterfc^ieb m., 2)iffcrenj f.,
9]erfc^iebenl^ett /.; to ml nie
czyni najmniejszej -cy baö
mad^t mir nic^t ben geringsten
Unterf djieb ; bez -cy wyznania
of)ne Unterfcf)ieb ber Äonfcf=
fion.
Roznic, -nie, -nilem, va.
imperf. unterjc^eiben, eipen '
Unterfc^ieb mad^en; — sie vr.
fic6 unterfd&eiben.
Rozniczkowy, adi. biffe»
rential; — rachuaek S)iffe--
rentialred)nung /.
Roznobarwisty, Rozno-
barwny, adi. cerfdjiebenfarbig.
Roznobarwnosc, -sei, sing,
tant. sf. 33erfc{)teöentarbigteit/.
Roznoboczny, adi. itn=
gleidöfeitig.
Roznobok, -u, pl. -i, sm.
S^rapejoib n.
Roznocienni, -nych, plur.
tant. sm. öeiDO^ner pl. ber
bciben gemäfiigten 3""^"-
Roznoglosnosc, -sei, siyig.
tant. sf. 2)t6l^armonie /.
Roznoglosny, adi. bi5t)ar:
monifct).
Roznojgzyczny, adi. »iet-
jünqig, Deri'ctiiebenjpracftig.
Roznoimienny. adi. oer»
fc^tebennamtg.
Roznokreslny, adi. üer=
frf)iebenltnig.
Roznokrgtny, adi. oerf d^ie»
ben gefd)längelt.
Röznoksztaltny, adi. Don
oerfc^ifbenen gormen.
Roznolity, adi. nic^t auä
einem ®ufe.
Röznomyslny, adi. mx=
fd^icben, anbers benlenb.
Roznonarodowy, adi. Don
uerfdöiebenen 9lationalitäten.
Roznopiory, adi. Derf^ie=
ben gefiebert.
Roznoplemienny. adi. t)er=
fd^iebeneu ©tammeö.
Eöznoraki
195
Ruda
Eöznoraki, adi. oerfc^ie*
benartig.
Roznorodny, adi. hetero-
gen, ungleichartig. [leittg.
Roznostronny, adi. Diel=
Roznosc, -sei, pl. -sei, sf.
1) SSerfdiieben^eit /., 3Dtanntg=
faaig!eit /.; 2) Ungreic^ficit/.,
Unä^nUd^feit/.
Röznowierca, -cy, pl. -cy,
sm. 2lnber5gläubige(r) m.;
^äretüer w;., ße^ec m.
Roznowierstwo, -stwa,
sn. Slnberägtäubigfeit /.,
ßeherei /., |)ärefie /.
Roznowierczy, adi. an=
bersaläubig; !e^erifdö, l^äretifd^.
Roznowzory, Roznowzo-
rzysty, adi. »erfc^ieben ge=
muftert.
R6znoz%b, -a, pl. -y, sm.
Äe[tra,5ion m. (§,itfiic^gattung).
Roznoznaczny, adi. Don
Derfcbtebener Sebeutung.
Rozny, adi. ; Roznie, adv.
Dirfc^ieben, mannigfaltig, un=
gteicb, unä{)nlid^, abraeic^enb;
-njmi czasami ju Derfc|te=
benen^fitenj-neg'ojestem zda-
nia ic^ bin einer anberen Slei»
nung; -nie bywa eä ge£)t t)ir=
id)iebentltc§, mannigfaltig ju;
-zai -inie o tem sadza eä gibt
oerid^iebene SReinungen bar=
über.
Rözowac, -zuje, -waüara,
va. imperf. rot f ^minien; —
sie rr. \\ü) (rot) fc^minfen.
Rözowanie, -nia, sn.
©cbminJen n.
Rozowy, adi.; Rozowo,
adv. ro[afatbtg, rofig.
Rozyca, -cy, sf. 1) Roseola ;
•2) Erythema (2luä)C^läge ber
i)aut).
Rozyczka, -kl, i)l. -ki, sf.
1) 3tÖ5(^en n.; — j). Maryi
muiejsza Söec^erblume /. ; 2)
SRofette /. ; 3) -1 pl. w stali
©ta^!roje /. ;
Rtgcica, -cy, sf. Quecf=
ftlberoergiftung /.
Rtf cienie, -nia, sn. 5ßer=
Huictung /., SSermifc^ung f.
mit Quecljilber, 2lmalgamie=
rung /. mit CuedEftlber.
Rtfciek, -u, sing. taut.
sm. CuecffitberoEijb m.
Rtf cik, -a, sing. tant. sm.
Clued|ilbciOEi;bul n. '
Rtfc, -ci, sing. tant. sf.
Guerffitber n.
Rubacha, -chy, pl. -chy,
sm. berber luftiger 5DJenit).
Ruban, -u, p)l. -y; Ruba-
nek, -nku,^Z. -nki, sm. 3tau^=
^obel m., iHaul&banf /.
Rabasznosc, -sei, sf. un=
genierteä SBejen n., 2)erbbcit f.
Rubaszny, adi. ; Ruba-
sznie, adv. ungeniert, geraoe,
berb.
Rubel, -blj, p)l- -ble, sm.
Siubel m.
Rubelit, -u, pl. -y, sm. iRu=
beUit 7«.
Rubin, -u, pl. -y, sm. 9iu=
bin m.
Rubrycela, -li, pl. -le, sf.
Sfiubri^eUe/., 2lu§3ug aus Den
Sreoter.
Rubryka, -ki, pl. -ki, sf.
li Siubrtt /.; 2) 3lot|tift m.,
3iötel m,, jtotftein m.
Ruch, -u, pl. -y, sm. 58e=
raegung /.; ibcrfe^r ot. ; —
jedn^stajnie przyspieszony
gleichförmig bef(^leunigte S8t=
roegung; — jednostajnie op6-
iniony gleichförmig oerjögerte
33en)egung; — katowy Sliinf el=
beroegung; — kolowy Äreiä-
beroegung; — krzywolinijny
frummlinige 33en)egung; —
mimosrodowy eEjentrifc^e !öe=
ro.'gung; — niejednostajay
unglelc^förmigi SBeroegung;
— obrotowy rotterenbc 33e=
flung ; — odwrotny Stiidf»
beroegung; — opozaiony
nicberfteigenbe SSeroegung; —
po linii sercowatej ^frjför»
mige Seinegung; — poste-
powy fottfct)reitenbe 33ea)e=
gung ; — pozorny fd^cinbare i
Sbercegung ; — prostolinijoy |
gerabltnige Seroegung; — j
przeciwdzialajacy @egenbe=
loegung; — rosuacy aufftei=
genbe sieroegung; — rzeczy-
wiity roirfli^e Seroegung; —
tarn i napowröt auf unb nie=
bdr ge^enbe Seroegung; —
wahadtowy OöjiUterenbe Se= \
roegung, ^enbelb^roegung; —
zmienny oeränberlicbe Seroe«
gung; — kolejowy ®i)enbal^n=
betrieb m.; — bezposredni
birelter SSer!ebr; — krajowy
inlänbif^er SS^rfe^r; — oso-
bowy ^Perfonenoerfe^r ?«.,
— przejety Slnfj^Iu^oerfe^c;
Siranfito m. ; — przesyiek
powoloych grad^toerle^r ; —
przesyiek pospiesznych (Si(=
gutDer!el)r ; w — wprawic ma-
szyne eine SDJafd^ine in ®ang
bringen ; w ciagiym -u byc
in bei'tänbigec 33eroegung fein;
bez -u beroegungslos ; — re-
wolucyjuy bie ^^leDolutiong»
beroegung; wielki — pauuje
w miestiie ftarfer 3SerIet)r
^errid^t in ber ©tabt.
Ruchacz, -a, pl. -e, sm.
Crossarchus (Suc^äart).
Ruchadlo, -dla,^?. -Al-\, sn.
©cbroengel m.
Ruchawka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ^anbfturm m., Slufgebot n.;
2) ?snfurrettion /.
Ruchliwosc, -sei, sing.
tant. sf. Seroegtid^Eiit t-
Ruchliwy, adi, ; Rnchli-
wie, adv. beroeglid^, regfam,
munter.
Ruchodawca, -cy, pl. -cy,
sm. äRotor m., beroegenbe
Ä^raft.
Ruchodawczy, adi. trei=
benb ; kolo -cze 2;riebrab n. ;
sila -cza Sriebiraft /.
Ruchomosc, -sji, pl. -sei,
sf. 1) Söeroegung /., SSeroeg»
Ud^feit /. ; 2) -sei pl. 2«obi=
lien pl., beroeglid^e ©üter,
fabrenbe ^xht.
Ruchomy, adi.-.^ Rucho-
mie, adv. beroeglid^, mobil.
Ruciany, aii. 3^auten=.
Ruczaj, -u, pl. -e, sm.
33acl) m., ^äc^lein n.
Ruda, -dy, pl. -dy, sf. ©fj
«.; — drobna ^rubmElein n.\
— gruzlast i ©raupen pl. ;
— przesiana ©tauberj; —
tJuczkowa ^oc^erj; — zbita
©ifenfiein jh.; — mialka
mulmigeä ©ifenerj; — sucha
2)ürrerj; — zimna iiiefeleifen=
ftein m. ; — ostra fpröDes Srg ;
-dy ubogie 5^"B=' Cluidetje
pl., (Semeinfteme ^j?. ; — roz-
prachowata SJotbrucf) m.; —
cjnkowa QinJerj; — cynowa
3innerj; — gniazdowa 9?eft
n., DIefler pl.; — miedziana
Äupferetj, ga^Ierj; — pokla-
dowa glö^erj; — zelazna
eifenerj, ®ifcnftein m.
13*
Rndarnia
196
Run
Rudarnia, -ni, lü. -nie,
sf. 9?oft[tattern pl., 3iöft=
ftabel m.
Rudawiec, -wca, pl. -wce,
sm.roftfatbige giftige ©d) lange.
Rudawizna, -ny, pl. -ny,
ä/. fcf)[ammtgeä ©ifenerj; —
czerwona (gngtifc^rot n.
Rudawy, adi. 1) erjartig,
eräfar&ig ; 2) rötUd^, toftf arbig;
röttid^bionb.
Rudel, -dla, pl. -die, s/h.
Sluber n., ©teuetrubet n.
Rudnia, -ni, ^J^- -nie, sf.
©d&meljfiausi n.
Rudnik, -a, 2)1, -cy, sm.
Secgtnann m., ©ijcnersberg»
mann w., ©cjgräber w., ^^erg=
fnappe ???.
Rudobrody, ac?«. rotbärtig;
Fryderyk — f^ricbric^ ber
3flotbart.
Rudochwost, -u, pl. -y,
sm. 3fiotfdön)än3(j^en n.
Rudokop, -u, pl. -j, sm.
©rjqräberei f.
Rudopior, -pibra,pl. -piory,
sni. ^Braunüogel m.
Rudopstr^g, -ga, pl. -gi,
sm. ^aud)fortUe /.
Rudowlosy, adi. rot=
l^aarig.
Rudunek, -nku, p?. -nki,
sm. Sftobung /.
Rudy, adi. rötlic^, braun=
rot, rothaarig.
Rudziasty, adi. er^j'^altig.
Rudzieniec, -nca, pl. -nee,
sm. 9tuti( m., braunroter
2;itanfc^LirI, ®aUi|tnit m.
Rudzik, -a, pl. -i, sm.
©teinfc^mäfeer m., ©tein=
fc^näpper nt.
Rufa, -fy, pl. -fy, sf. §in=
terteil n. eineä @d;iffeg.
Rüg, -u, pl. -i, sm. 3tüge
/'., gerid^tlic^ie Unterfud^ung ;
-i sejmowe 3Bal^Iprüfungcn
bcr Slbgeorbneten, Prüfung /.
ber älbgeorbnetenmanbate;
-i sadowe, egzekucyjne ge=
rid^tlid^e 33efi§abfprec^ung,
ejetutiDe 3)e[ogierung.
Rugowac, -guje, -walem,
va. imperf. geric^ttid^ unter=
ju^en; gerichtlich entfernen,
certreiben.
Ruina, -ny, pl. -ny, sf.
3luine f., ßwftörung/., SCrüm»
tner pl.
Ruja, -ji, pl. -je, sf. a3runft
/., Srunft f., Jörunflseit /.,
»runftjeit /.
Rujnowac, -nuje, -walem,
va. imperf. ruinieren; — sie
vr. fid^ ruinieren, 5U ©runbe
rid)ten.
Rujnowanie, -nia, sn.
DJuinteren n.
Rukiew, -kwi, pl. -kwie,
sf. (Nasturtium) Srunnen-
treffe /., SRaufe /.
Rukiewnik, -?L,pl. -i, sm.
(Bunias) ©tedrübe /".
Rukwiel, -i, pl. -e, sf.
(Cahile) SKeerjenf m.
Rulada, -dy, pl. -dy, sf.
Sloulabe /.
Ruleta, -ty, pl. -ty, sf.
Sioulette /.
Rum, -u, pl. -y, sm. 1)
5laum m., ^laft wi.; 2) ©tüdö
2Jiinutienfalj n.] 3) ©c^utt
w.; 4) 9tum m.
Rumacya, -cyi, pl. -eye,
sf. Umjug OT.
Rumacyjny, adi. Utn^ugä= ;
termin — Umjugäjeit /.
Rumak, -a, pl. -i, sm.
mutigeä feurigeä SJof;, 3ien=-
ner m.
Rumbarbarum, indecl. sn.
5R^abarber m.
Rumel, -mla, pl. -mle, sm.
^pifetlfpiel n.; w — trafic
gerabe rec^t treffen.
Rumfordzki, adi. -ka
zupa billige ©emüfefuppe.
Rnmiau, -u, sitiij. tant. sn.
ÄamiUe /.; — polny roilbe
Mamille; — wfoski eble
Mamille.
Rumianek, -nku, pl. -nki,
sm. (Matricaria) 1) aJJutter=
fraut «.; — psi Äul^bille /.,
©tinffamiae /. ; 2) Äamiaen=
tee m.
Rumianiawy, adi. rötUc^.
Rumianica, -cy, pl. -ce,
sf. SotiDur;; /.
Rumiankowy, adi. Äa=
miUen=.
Rumianosö, -sei, sing,
tant. sf. ©efic^tgröte /., 9töte
/. ber ^fflangen.
Rumiany, adi. rot, rot=
badig.
Rumieniak, -a, pl. -i, sm.
Hyporhodius (eine ©d^roamm»
art).
Rumienica, -cy, pl. -ce,
sf. 3iotfloffcr m.
Rumienic, -nie, -nisz, -ni-
lem, va. imperf. röten; —
sie vr. erröten.
Rumienidlo, -dla, sn. rote
©cbmtnfe.
Rumieniec, -nea, pl. -nee,
sm. Jtöte /. ber SBangen.
Rumieniec, -nieje, -niaiem,
vn. imperf. rot n)erDen.
Rumieniuchny, -tenki,
-teniuski, adi. löoc^rot, feuerrot.
Ruminowac, -nuje, -wa-
j iem, cn. imperf. überbeuJen,
I überlegen.
j Rumolep, -u, pl. -y, sm.
^ubbing m., ^ubbingftein m.
Rumor, -u, pl. -y, sm.
Sätm m., (55elöfe n.
\ Rumosz, -a, sing. tant.
j sn. eine Slrt eifältenbe ©rbe.
; Rumotac, -tarn, -taüem,
va. imperf. rumoren.
I Rumowac, -muje, -waiem,
va. imperf. Slaum, ^Ia§
mad^en, räumen, auätäumen ;
1 — sie vr. roegjicl^en.
! Rumowisko, -ka, pl. -ka,
sn. ®eröll(e) n., taube ®rbe,
taubeg ©eftein, taube 33crg=
Ott ; 2:rümmerbatbe/., ©eftein=
fialbe f.
Rumowka, -ki, sing. tant.
sn. ©aljminutien pl., 3)iinu=
tienfafj n.
Rumstek, -a, pl. -i, sm.
Ulumfteaf m., auf englifd^e 3ltt
gebratenes SRüdcnftüd.
Rumunek, -nku, pl. -nki,
sm. SBüftung /.
Rnn%6, -ne, -nalem, vn.
perf. plö{?Iic§ umftütjen, (jer^
abftürjen, nieberftürjen, 5U=
fammenfaHen, einfallen ; wieÄa
z okrutnym trzaskiem -eta
ber %\xxxn ftür3te mit cntfe^=
lid^em .trat^en ein.
Runiczny, adi. 3tunen» ;
-czue znaki SJunenjetd^en ^^;
-czne pismo 3{unenfc^rift ./'.
Runo, -na, pl. -na, sn.
3SHe^ n.; zlote — ba§ golbene
9]Ue§; Order zlotego -a ber
Drben beö golbenen Stiege«.
Runy, run, pl. 3tunen pl-,
.^unengeid^en pl., 9'lunen=
fd^rift /.
Run, -ni, pl. -nie, sf. grü»
nenbcä SBintergetreibe.
Rup
197
Rwac
Rup, -pia, pl. -pie, sm.
2Surtn »».; -pie, plur.tant. 1)
(SingeroetDeroürmer pl. (befoit=
ber6 6ei ^fccbcn) ; 2) Kummer
m., nagenber SButm.
Rupiecie, -ci, plur. tant.
alieä ©erümper, ^tunber »?.,
alteö ©eräte.
Rupied, -pci, pl. -pcie, sf.
®eröü(e) n., 33radEen[tein m.
Rupia, -pü, pl. -pie, sf.
3iupic /.
Ruptura, -ry, pl. -ry, sf.
SBrud) m., Seiftenbruc^ m.
Rupturny, adi. 33ru(^=.
Rura, -ry, pl. -ly, sf. 1)
Jtöl^re /., Sratröl^ce /.; —
dmuchawki Staäro^r ; — ka-
nalowa SeitungsroEir ; — ko-
lankowa ßnicrofir, finteftüd n. ;
— krysowa ^lanld^ento^r', —
krzyÄowa Äreujrö^re; — nad-
sztukowana Dcmieteteö 3io{)r;
— ogrzewawcza §eijtö^re,
2Bärmerör)ce ; — osuszajaca
2)rainrßf)re; — parowa smocz-
kowa Qnjeftorträgec w. ; —
plomienna g'Iammenro^r; —
powietrzna äßettertotte /. ; —
sikawki ©prt|rof)r, (ginfptt=
^ungsrö^re; — ssaca ©aug=
röfire; — sciekowa gat[rof)r,
SlfafaUro^r; — tfoczaca 2)rucE=
ro^r; — wypustowa 2luäla^=
ro^r ; — zasilajaca ©peifero^r,
^•üUrol^r; — zlewna '2luägufe=
roijr, Stuäleetungäro^r; — bez-
pieczenstwa ©ic^erl^eitero^r;
— wznoBzenia ©tiefelro^r;
— tlokowa ÄoIbenro[)c; —
wylewka ©uf(rot)r; — wia-
trowa Sßinbleitung /., SD5inb=
ieitungäro^r; 2) DiÖ^rfnod&en
m. ; 3) 3lo^r n., Sauf beä ©e»
lueljreä; 4) ungefc^Uffener ein=
fähiger 3)Jenfd^.
Rurajz,-u,pZ. -y, sm. 3tül^r=
eifen n.
Rurecznia, -ni,^Z. -Die, sf.
Siöl^renforaHe /.
Rurka, Rureczka, -ki, pl.
-ki, sf. Stöfirc^en «., flcineä
iHö|r^en; -ki oddechowe Suft«
rö^rclen pl. ber ^rtfeften; —
bezpieczenstwa Überlauf ungä»
rol^r M.; — do oliwiarki
©(femietri)^rd§en ; — knotowa
SDod^t^atter ?«., SDiße /. ; —
przewiewna ©turmro^r; —
mazaicowa Sagerfcl^mierröf)i;=
c^en; — wodoskazowa Sßaffer»
ftanböglaä n.\ -W,pl. do wJo-
s6w Äolbeifenn., 58renneifen n.
Rurkopysk, -a, pl. -i, sm.
©ro^maul in. (gifd^)-
Rurkowaty, adi. röhren»
förmig.
Rurkowiec, -wca, pl. -wce,
sm. 1) SOBurmrö^re/. ; 2) Un=
terqattung ber glolfrebje.
Rurkowy, adi. Siö^ren-,
röfirenartig, röhrenförmig.
Rurmistrz, -a, pl. -e, sm.
3iöbrenmeifter m.
Rurmus, -u, pl. -y, sm.
SBafferleitung /.
Rumica, -cy, pl. -ce, sf.
ÄüE)Ifafe n. beim ©eftiUieren,
Äül^iDorlage /., trompeten»
bäum m.
Rurnik, -a, pl. -i, sm. Ort,
reo bie SBaffcrrö^ren bur^=
gef)en.
Rurny, adi. 3?ö^ren=.
Rurowanie, -nia, sing.tant.
sn. Ütöl^ren n., 3Serrö^rung /.,
3iö^rung beä 33of)rIoc^eö.
Rurowy, adi. 3iol^r=.
Rurowka, -ki, pl. -ki, sf.
SRö^rentDUrm m., äßurm=
fdjtiedfe /.
Rusak, -a, pl. -i, sm. g[ei=
fd)ermeffec n.
Rusalka, -kj, pl. -ki, sf.
^Rpmp^e f., 3^tEC /.
Rusawy, Rusowaty, adi. ;
Rusawo, Rusowato, adv.
braunrötUc^.
Rusobrody, adi. rotbärtig.
Rusowaciec, -cieje, -cia-
lem, t;n.^er/. rotföpfigroerben,
rote §oarc befommen.
Rusy, adi. = Rudy.
Rnszac, -szam, -szalem, I.
va. imperf; Ruszy6, -sze,
-szysz, -szyJeiu, I. va. per f.
1) rül)rcn, berül)ren ; nie -szaj
cudzej wlasnosci rü[)re nid^t
an frembem (gtgentum; — ra-
mionami bie 2(dE)feln Juden;
2) beraegen; nie moglem —
ani reka ani noga iä) fonnte
roeber $anb nod^ gufe betue»
gen; — konceptem mit einem
JBorfd^Iage J^erüortreten; nie
-izyiem dzis noga z dorau
i^ fe^te l^eute ben '%\x^ nic^t
über bie ©diroeUe ; II. vn. fid^
in Seroegung fcfeen, aufbrechen ;
— dalej bie Sleife fortfe^en;
-szaj faljre Dortcärtä! ge^!,
tauf f^neU ^in! III. sie vr.
fitf) rül^ren, fid) beroegen ; auf-
geben, roacfeln ; ciasto sie -sza
ber 2eig ge^t auf; zab sie -sza
ber ^o.))n rcadelt.
Ruszanie, Ruszenie, -nia,
sn. Süi^ren «., 33erüt)rung /.
Rusznica, -cy, pl. -ce, sf.
Süc^fe/., g-euerbü^fe/., geuer»
geroefir n.
Rusznikarka, -ki, pl. -ki,
sf. ??rau/. be§ Sü^ienmad^erä.
Rusznikarstwo, -wa, sing,
tant. sn. !öüd^fenmad^erf)anb»
n»etf n.
Rusznikarz, -;i,f>Z. -e, sm.
Öüd5fenmacf)er m.
Ruszt, -11, pl. -y, sm. ©e=
ruft «., 9?oft m., geuerroft m.,
3{oftt)aufen m.\ — schodo-
wy 2;reppenroft m.
Rusztbelki, -lek, plur.
tant. sf. Stoftbalfen X)l.
Rusztowaczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©piefe m., ©c^üreifen n.
Rusztowac, -tuje, -walem,
va. imperf. fd^üren, lüften.
Rusztowanie, -nia, pl. -nia,
sn. ©erüft n. ; 33üt)ne/. ; ©d^a=
fott n.
Ruta, -ty, sing. tant. sf.
3iaute f.; — skaina 2JJauer=
raute; — gorna iBergraute;
— ptasza (Srbraud^ »?.'; —
— zölta SBiefcnraute.
Ruten, -u, sing. tant. sm,
3tlÖuteiüum «.
Rutewka, Rutka, -ki, pl.
-ki ; Rutwica, -cy, j)^- ■cy.
sf. ©alegc ./., ©ei^raute /".;
— Äolta Sßiefenraute.
Rutyna, -ny, sing. tant. sf.
9touttne f.
Rwac, rwe, rwiesz, rwalem,
I. va. imperf. 1) reifsen, ab«
reiben, jerreifeen; — nici ben
gaben reiben ; — zeby 3ä^ne
reißen; — za wlosy bei ben
paaren reif;en ; psy rwa jelenia
bie^unbereiBenben^irfd); 2)
pflüdEen, abpflüden; rwe kwia-
ty i^ pftüdEe Slumen ; II. —
sie w. imperf.; 1) reiben,
fpringen, planen; '2) — sie
do czego ftrf) raonad^ brängen,
fid^ ju etro. anbieten ; po co sie
rwiesz do tego, czemu nie
sprostasz tuarum roiUft bu
burc^auä ettü. tun, bem bu
Rwanie
198
Ryj
nic^t getradE)i'en bift; III. —
vn. reiben, jrottfen; rwie mnie
w udzie eä rcifit irtid^ im
©döenfef.
Rwanie, -ma, sn. ^ii^en n.,
^flücfen n.
Rwetes, -u, pl. -y, sm. 1)
Slci^erei /., (Seret^e n.\ 2)
©eff^rei «., ©ejeter n.
Rwislin, -u, -pl. -y, sm.
fübamirifanifc^e ^^^^«"bfunte.
Ryba, -by,^?/. -by, sf. ^ifc^
w?. ; -by lowic ftfc^crt ; w me-
tuej wodzie -by lowic im trü=
fcen Sß>affer fifd^en.
Rybacki, adi. g-tfd^er-.
Rybactwo, -wa, sing,
tant. sn. gifc^erd /., j5ifci)er=
fianbracr! n.
Rybaczka, -ki, pl. -ki, 5/.
j5ifcl;ertn f.
Rybak, -a, pl. -cy, sm. 1)
fyifdjer m. ; 2) ©fejc^iDalbe /.
Rybalt, -a, pl. -Ici, sm.
fal^renbe(r) ©c^üler; 5iirci^en=
Dorfänger m.
Rybeczka, Rybenka, -ki,
pl. -ki, s/. gifc^iein «. ; 2ieb=
c^en n.
Rybi, «c?e. gifd^-; — targ
gifcljmarEt m. ; -bie oko gifd;»
augenftein w.
Rybiat, -u, pl, -y, sm. (Re-
nilla) eine ^oU;penart.
Rybitw, -a, pl. -y, sm. 1)
jyifdjer w., 2) g-ifc^aar m.
Rybitwa, -wy, pl. -wy, s/".
©ee)c^n)aI5e /., 2Jieerfd&iraI6e
/. ; — bialoczelna ^Xü<ixa,='
jc^tratbe; — bialoskrzydla
©ilberffel'd^icalbe.
Rybka, -ki, ^Z. -ki, .s/.
= Kybeczka.
Rybnik, -a, pl. -i, «w.
iyifc^teic^ m., ^ijcöi^älter m.
Rybny, adi. 5i[cf)=, fifc^»
reic^.
Rybojad, -a, ^?. -y; Ry-
bojedz, -a, ;j3;. -e, sm. %'\\6i'
ejfct »?.
Rybojaszczur, -a, pl. -y,
s??». 5^iicl)eibed)fe /.
Rybojez, -a, ^^ -e, sm.
3n)etäa[)n ?;?., Qgelfifc^ m.
Rybolowny, adi. fifc^=
fangenb.
Rybolowstwo, -wa, sing,
tant. sn. %\\ii)\av% m., %^äje-
rei/.
Rybolow, -a, pl. -y, 5w.
1) gifc^ailer m., giu^ablcr
m.', 2) roeifegraue Sliörce.
Rybolöwek, -vika,pl.-vik\,
sm. (Sturmmöroe /'.
Rybolöwka, -ki, pl. -ki,
5/'. PiscidJa.
Rybosz, -a, 2^^- "®j *"'•
5K afferaffe l /.
Rybotruj, Rybotrut, -u, pl.
-y, sm. ?;-i)d)=, 3Konbfame w.
Rybowesz, -wszy, pl
-wszy, s/. gifdirauS /., ?fifc^=
fd)ilbfIo^ m.
Rybozer, -a, pl. -y, ä'W.
D^renrobbe f., gemannter ©ee-
löroe, ©eebät m.
Rybsko, -ka, lol. -ka, sn.
grofeer fjäfilicfier gifd).
Rycerka, -k', jjI. -ki, s/.
^elbtn /'.
Rycerski, adi. ;){ittei;=,
ritterlic^.
Rycerskosc, -sei, sing,
tant. sf. SRitterlid^feit /.
Rycerstwo, -via, sing. tant.
sn. 1) Glittet fcbaft /., 3iilter=
ftanb m.; 2) ^elbenfc^ar /:
Rycerz, -a, pl. -e, sm.
9iitter m. ; §elb w?.
Rychlec, -leje, -lalem, vn.
imperf. fc^nell fein, J^evbeiciten.
Rychlej, adv. früFier,
fd)nel{er.
Rychlik, -a, pl. -i, S7n.
grütifruc^t f.] -kiem, adv.
Rychlosc, -sei, sing. tant.
sf. l?)tfd)it)inbi9feit /.
Rychly, adi. ; Rychlo,
Rycble, adv.]xü\), geitig, balb,
gefdjroinb ; -lo przyjdzieV rairb
er balb fommen?
Rychtowac, -tuje, -walem,
va. imperf. oorbereiten, l^er=
rid)tcn.
Rycie, -cia, sing. tant. sn.
1) 2l5ü[)[eu n.; 2) ©raoieren n.
Rycina, -ny, pl. -ny, sf.
©tic^ m., 33ilD «.; ^ttuftra^
tion /'.
Rycyk, -a, pl. -i, sm.
©umpfläiifer, =iraber ?».,''^ful^['
fd^ncpfe /.
Ryczalt, -u, pl. -y, .s^w.
Jiutlc^etäinö m.\ ^aufct)a(e/. ;
-tem adv. im ganzen, in ^^aufd^
unb Sogen.
Ryczaltowy, arfj. ^au»
fd)al=, @ro&=, engros; handel
-wy ©ro^fjanbet m.
Ryczan, -n, ^Z. -y, äw
Oneus (eine ^flanse).
Ryczeö, -cze, -cza'l'em, vn.
imperf.; Ryknac, -ne, -na-
}em, vn. perf. brüllen.
Ryczenie, -nia, sn. SSrüHen
n., (S5ebiüII n.
Ryc, -je, -Jörn, va. imperf.
1) würfen "(mit ber ©d^nauje);
2)araben ; ;^j graoieren, fted^en.
Rydel, -dla, ^^^-dle; dim.
Rydelek, -Ik^, p)^- -Iki, sm.
©patcn m., ©robfd^eit n.,
©ticbfd^aufel /.
Rydelek, -Ika, pl. -Iki, sm.
1) fietje: Rydel; 2) ©c^itb m.,
©cbtrm m. (an ber -Kii^e).
Rydlec, -Ica, pl. -Ice, sm.
(Ibacus) (ir5attung ber 5-ifc^er=
fc^roanjfrebfe.
Rydwan, -u, pl. -y; Ry-
dwanik, -a, pl. -i, sm. ,^utfct)e
/., Sieiferoagen m., Süagen m.
"(poetifd)). _
Rydykiul, -a, pl. -e, sm.
§anbtäfc^d)cn n., 3teti!ül n.
Rydz, -a, pl. -e, sm.
^teijEer m., 3iötling m.; lep-
szy — jak nie beffer ctroaä
alö gar nid^tS.
Rydzawiec, -wca, pl. -wce,
sm. i8fei=, ©ilberglätte /.
Rydzawy, Rydzy, adi.
fud)ä=, felierrot.
Rydzobranie, -nia, S7i.
©ammeln n., ©uc^en n. oon
^ifjen.
Ryga, -gl, pl. -gi, sf.
Sieibe/., Sinie/., 5iotenIinie/.
Rygal, -a, pl. -e, sm.
3tega( n. unter bem ©ci}rift=
!aften.
Rygiel, -«la, 2;'. -gle, sm
3tiogcl ?«. ; drzwi na — zam-
knac, bie Jür »erriegeln:
-gle, plur. tant. 3Jof)fd)ienen
pl.., Siiiegeln pl.
Rygor, -n, pl. -y, 5W.
©trenge /.
Rygorysta, -sty, pl. -sei,
s?«. ftrenger, genauer 3Kenf^.
Rygowac, -gnje, -walem,
va. imperf. \ 1) mit groBen
©tidjen jufammenl)ef tcn, feft
on[)eften, annähen; 2) 9ioten=
linien jiefjen.
Ryj, -a, pl. -e, sm.\ dim.
Ryjek, -jka, pl. -jki, sm.
Slüffel j» , 3Uiffetd)en ».; —
formy 5)JJunbftücf n. ber gorm;
Ryjaczek
199
Rywalizowac
— miecha SJlunb m. beä S3[afe=
ba[(ieä.
Ryjaczek, -czka, jj?. -czki,
sm. iSisyrinehium) ©c^rcein»
riiffel m.
Ryjek, -jka, pl. -jki, sm.
1) aiüffelfäfer w.; 2) ©aug==
rüffel »«. ber ^ileften.
Ryjkoryb, -a, yl. -y, sm.
(Solenostoma) yiüffelfifc^ m.,
Sangfdjnabel m.
Ryjkowaty, adi. rüffel»
förmia.
Ryjny, adi. grabcnb, loül^''
lenb.
Ryk, -u, pl. -i, Äw. ®e=
Brüll ».
Rykcya, -cyi, -pl. -eye, sf.
(Kiccia) ^led^te /.
Rykiel, -kla, pl. -kle, sm.
Rykliwy, adi. brüCenb.
Rykn^c, fie^e: Ryczec.
Ryknigcie, -cia, sing. tant.
sn. atufbtüHen n.
Rylec, -Ica, pl. -Ice, sm.
1) ©rabftt^el m.\ 2) §ebet=
ftift w.
Rym, -u, pl. -y, 5/». 3teim
OT. ; -my pisac 25erfe fc^reiben,
biegten; to nie do -u baä
reimt fid^ nid^t.
Rymarczyk, -a, pl, -i, sm.
3iiemer[el)rling m.
Rymarka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ajtemeräfrau /: ; 2) Stiemer»
geroerbe n.
Rymarski, adi. 3iiemer=.
Rymarstwo, -wa, sing,
tant. sn. Üiiemer^anbraer! n.
Rymarz, -a, pl. -e, sm.
3f{iejncr m.
Rymopis, -a, pl. -y ; Ry-
motwor- ca, -cy, pl. -cy, sm.
Siebter m., 3fleim[c^mteber m.,
S^eimfd^mieb m.
Rymopisarstwo, -wa,
sing. tant. sn. 5)id)tfunft /.,
3tetmeret /".
Rymotworczy, adi. bid^=
tertfc^.
Rymowac, -muje, -waHem,
va. perf. reimen, btd^ten; —
sie vr. \\6) reimen.
Rymowy, adi. 9teim=.
Ryna, -ny, pl. -ny, sf. 1)
Stinne /. ; 2) Stumpfnafe /.
(ein %m).
Ryneczka, -ki, pl. -ki, sf.
Pfanne /., Steinbel n.
Rynek, -nku, pl. -nki, sm.
giingpla^ m., 9iing m., ajlaift
m., SJiatftpla^ m,
Ryngraf, -u, pl. -y, sm.
atingfcagen m., ,öa(§l)arnifc^
m,., ^ateberi^e /.
Rynienkowaty, adi. rin=
nenförmig.
Rynka, -ki, pl. -ki, sf.
9?einbel n., Schmorpfanne /.,
ÄafferoUe /.
Rynna, -ny, pl. -ny, sf.
Slinne /. ; Sacftnnne /., @e=
rinne n. ; — sciekowa 3tbfott=
rinne; z deszczu pod -ne
üom Stegen in bie Sraufe.
Rynoceros, -a, pl. -e, sm.
= Nosorozec.
Rynsztok, -a ober -u, pl.
-i, sm. Siinnftetn m., ©offe /.,
©erinne n.
Rynsztokowy, adi. Slinn«
fteiti', ©offen=.
Rynsztunek, -nku, pl.
-nki, sm. SJiüftung f.
Rynwa, -wy, pl. -wy, sf.
= Kynua.
liypa, -py, v^- -py, *:/• i)
Sliorärie /. ; 2) -py, plur. 3tip=
pen pl.
Rypa<5, -pam, -paJem, va.
unb vn. imperf. ; Rypn^c,
-pne, -pcalem, va. uno vn.
perf. fc|nell etto. tun; fd^nar»
ren, tnarren; fragen; roerfen.
Ryps, -u, sm. jHipä m. (ein
©toff).
Rys, -u, pl. -y, sm. 1) 3ug
m. ; -y twarzy ©eftd^täjüge pl.,
— charakteru S^arafterjug;
2) 3ii§ m., Slbrifi m.
Rysa, -sy, pl. -sy, sf. ©palte
f., m\i m., JHife m., Äluft /.,
©trtd^ m.
Rysi, adi. Sud^ä».
Rysik, -a, pl. -i, sm, ©rifs
fcl JH., ©c^ief ergriffet m.
Rysica, -cy, pl. -ce, sf.
fiu^öroeibc^en ».
Rysig, -cia, pl. -ta, sn.
£ucbäiunge(§) «.
Rysopis, -u, pl. -y, sw.
©ignalement n.
Rysowac, -suje, -walem,
va. imperf.; 1) jeid^nen; —
z natury nac^ ber 9Jatur jetdö=
nen; 2) äiiffe mad^en; — sie
vr. 3tiffe betommen.
Rysowanie, -uia, sn. 3citf)»
nen n.
Rysownia, -ni, pl. -nie, sf.
geic^enfaal m.
Rysownica, -cy, pl. -ce, sf.
Sletfebrett n., ^zx^tubttii n.
Rysowniczy, adi. jeid^ne»
rifd).
Rysownik, -a, _p?. -cy, sm.
3eic^ner m.
Rysunek, -nku, pl. -nki,
sm, 3eicf)nung/.; nauka -köw
3eidt)entunft /. ; S^i^jenunter»
rid^t n. ; nauczyciel -6w ^ti=
d|en[ef;rer m,; szkola -6w
Seic^enfd^ute /. ; lekcya -u
^eid^enftunbe V". ; — kropko-
wany ^^unftier^cid^nung ; —
szczegolowy Setairjeidinung.
Rysunkowy, adi. ^cic^en»,
jeicöneriicf).
Rys, rysia, pl. rysie, sm.
Suc^ö m.
Rysnik, -a, pl, -i, sm, 3Jei§=
feber /.
Rytm, -u, pl. -y, sm. dil)V)t'()'
muä m.
Rytmicznosc, -sei, sing,
tant. sf. iH^9t^mifd)e(ö) n.;
2;attmä]E!igfeit /.
Rytmiczny, adi.; Rytmi-
cznie, adv. rr)t)t^mifd^; tafts
mäfetg, im Saft.
Rytowac, -tuje, -walem,
va. imperf. ftec^en, grooieren.
Rytowanie, -nia, sn. ©ro=
oicren n., ©tedien n.
Rytownictwo, -wa, sing,
tant. sn. ©terf)en n., ®raoie=
ren n ; ©ted^funft/., ©raüier«
fünft /. ; |)oIjfd)neibefunft /.
Rytowniczy, adi. ©rrt=
Deur=, ©tediers.
Rytownik, -a, pl. -cy, stti.
©raoeur m., ©ted|er m.; ^up=
fer', ©ta^lfte(^er; ^otjfdjnei-
ber m.
Rytualny, adi. rituell.
Rytual, -u, pl. -y, sm. 3lt=
tual n., Stgenbe /., ßirc^en=
agenbe /.
Rywadlnik, -a, pl. -i, sm.
©rabftic^ef m., ©raoiernabcl/.
Rywal, -a, pl. -e, sm. 3ti=
Dal(e) ?»., i^iebenbufjler ??«.; =
Wspotzawodnik,
Rywalizacya, -cyi, pl.
-eye, sf. Stioalifieren n. ; =
Wspolzawodnictwo.
Rywalizowaö, zuje, -wa-
fem, va, imperf. rioalifieren,
wetteifern.
Rywalka
200
Rzecz
Rywalka, -ki, pl. -ki, sf.
9}it)oIin /'., aiebenbu^Ierin /
Rywula, -Ij, pl. -ly, S7n.
feiner 9t^eiiiroein.
Ryza, -zy, pl. -zy, sf. 1)
Siies ?!. (Rapier); 2)^aum m,,
Drbnung /. ; trzymac kogo
w -zie jmnbn furg, ftreng \)(xU
ten.
Ryzowac, -zuje, -watem,
ra. imperf.\ 1) ba§ ©etretbe
umschaufeln; 2) ba§ §oIj ju
g-[öfeen fc^affcn.
Ryzyko, -ka, pl. -ka, sn.
3lif«o «. ; ©efa^r/. ; SBagniä n.
Ryzykowac, -kuje, -walem,
va. imperf. rtöfteren, wagen,
aufö ©piel fe^en.
Ryzykowny, adi. ti§!ant,
geroagt.
Ryz, -u, sing. tauf. sm.
Steig m.
Ryzobrody, adj. rotbärtig,
fudisbärttg.
Ryz ose, -sei, sing. tant.
sf. rote g^arbe.
Ryzowy, adi. !Reiä=.
Ryzowisko, -ka, pl. -ka,
sn. Steisfelb n.
Ryzy, adi. rot, rijtltd^, feuer«
rot, fudjörot.
Rzadki, adi. ; Rzadko, adv.
1) bünn, fc^ütter, loder, fpär=
lid^; -kie mleko bünnefflUIc^;
-kie wiosy fparüd^eä $aar;
-dko tkac loder raebcn; 2)
feiten; niewiasta -kiej piekno-
^ci ein SBeib pon feltener
©d^önl^eit; — ptak ein felte=
ner Söget; to -dko sie zdarza
baä fommt feiten cor; — kie-
dy feiten einmal.
Rzadkobrody, adi. mit
fc^ütterem 93art, bünnbärtig.
Rzadkomierz, -a, pl. -e,
sm. Suftbidötemeffer n.
Rzadkosö, -sei, pl. -^ci, sf.
©elten^eit/., Siarität /'. ; S)ünn»
^eit /.
Rzadköwlosy, adi. bünn=
paarig, fd^ütter bii)aaxt.
Rzadziec, -dzieje, -dziaiem,
vn. imperf. bünn, feiten roer*
ben.
Rzadziuka, -ki, j)l. -ki, sf.
Lophosia (ein S^ffft)-
Rzadzizna, -ny, 2;/. -ny,
3ungmoft m., SOBeinmaifc^e /.
Rzaz, -u, pl. -y, sm. 1)
(Schnitt m. mit ber Säge,
©ägefd^nttt m. ; 2) sing. tant.
= RzeÄucha.
Rz^b, -u, pl. -y, sm. (Ja-
caranda) mejifanifc^er 3tuf?=
boum.
Rz§d, -u, pl. -y, sm. 1)
Stegierung /., (Doefelbe plur.
-dy); komu powierzyc -y?
roem foQ man bie Stegierung
anpertrauen?; za -6w tego
ministra roätjrenb ber SRegic»
rung biefeö aJiinifterö; objac
-y bie Siegierung antreten ; —
krajowy Sonbesregierung /. ;
— wydal nakaz bie 3tegic=
rung ^at ben Sefel^t erlaffen;
2) Drbnung /.
Rz§,d, -edu, pZ. -edy, sm.
3iei^e /., ©lieb «.; w ktorym
-dzie sa nasze krzesla? in
roetc^er 3leilje finb unfere ©ef=
fei?; ustawic w dwa -y in
jtpei 9ieif;en auffteEen; 2) Drb=
nung/., maffe/.; 3) — na
konia ©efd^irr n., 5ßfcrbege=
fd^irr n.
Rz§.dca, Rz^dzca, -cy, pl.
-cy, sm. 9iegent m., §errfc|er
m.; SSerroalter ?w.
Rz|,dczyni, ■i\i,pl. -nie, sf,
3Jegentin/., §errfc^erin/.;35er»
roalterin /.
Rz%dek, Rzfdek, -dku, pl.
-dki, sm. fteine Wi^c, QÜU f.
Rz^dnosc, -sei, sing. tant.
sf. Drbentlic^feit /., SBirtfcfiaft»
lic^feit f., Drbnungsitebe f.
Rz^dny, adi.; Rz^dnie,
adv. orbentlid^, rairtfdiaftlicö.
Rzadowy, adi. Stegierungg».
Rzadzenie, -nia, pl. -nia,
sn. Ütegieren n., Sßerroalten «.,
Seiten n.
Rz%dzic, -dze, -dzisz, -dzi-
iein, I. va. imperf. I^errfd^en,
regieren, leiten, lenfen; —
swiatem bie SQielt regieren ;
i.on& nitn -dzi bie jjrau be=
^errfc^t t^n; wszedzie chee —
er niiH überall ben $errn fpie«
len, ben Äon angeben; przy-
imek rzadzi 4. przypadkiem
baä Sßorraort regiert ben 4.
g^all; II. — sie vr. imperf.
1) baä ^auöroefen, bie ®e=
fd)äfte perroalten ; 2) ben ^errn
fpielen, baä Sicgiment fü|ren;
3) — sie czems etmaä jur
SRic^tfc^nur nehmen, fic^ nac^
etraaä rirfjten; fid) pon etrc.
leiten laffen; wJasna wola
sie -dzi fein SBille ift bie Stic^t-
fc^'nur, v.ol6) meldier er ^anbelt.
Rz^p, -ia, pl. -ie, sm. 1)
©turj m. im ©ermanne ber
Siere; 2) gifterne/., Setfen m.,
3Bafferbet)ältniä n.; 3) ©umpf
m.\ ©c^lid^tfafe *?.; — Wotny
©cölammgraben m.
Rzapiarz, -a, pl. -e, sm.
5Pfüt3er m.
Rz^pek, -ka, pl. -ki, sm.
SSorfumpf m.
Rz%pnica, -cy, jj?. -ce, sf.
Jladie f.
Rzec, -ke, -ktem ; Rze-
ku^ö, -iie, -Jem, va. perf.
fagen, fprec^en, rcben; nie na
to nie rzekJ er fagte ni(^t§
baju; -nij siowo fage nur ein
SBort; i rzekt do mnie unb
er fpradä gu mir.
Rzechlin, -u, pil. -y, sm.
(Petivera) antiüifc^e SKclDe.
Rzechot, -n, pl. -y, sm.
Dualen n., ©equaf.' n.
Rzechotac, Rzegotac,
Rzekotac, -tarn, -talem, vn
imperf. quafen, vedern; — sie
vr. lout lad^en.
Rzechotanie. Rzegota-
nie, Rzekotanie, -ula, sn.
Duafen n., jKeöern n.
Rzechotliwy, Rzegotli-
wy, adi. quafenb.
Rzecz, -y, pl. -y, sf. 1)
©ad)e /'., Sing«., zabra6 swoje
-y, feine ©a(j)en rcegnel^men;
to nie twoja — baä ift nic^t
beine ©a(^e; przystapmy do
-y fommen roir jur ©ac^e;
gadasz od -y bu rebeft nirfit
jur ©ad^e, bu rebeft Unfinn;
jak sie raa ta — toie ftel)t bie
©ad^e; wasze -y stoja dobrzo
eure Slngelegenl^eiten fte^en
gut ; cala — od ciebie za-
wisla bie ganje ©a^e l^ängt
POn bir ab; przyszlych -y
nikt zbadac nie moÄe
jufünftige 35inge fann nie»
manb ergrünben; 2) %ai f.,
^anblung /., SBirllid^feit /.;
jak przyjdzie do -czy raenn
e§ 5ur %ai !ommt; w samej
-y in ber %ai; 3) na jego —
gu feinen Ounften ; wieikie
-y z czego robic grofie ©tüdte
auf etroag balten; do -y paf-
fenb, treffenb; taka -a rcenn
Rzeczka
201
Bzezauy
e§ fo fielet, wenn eä ftc^ fo
oerplt.
Rzeczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) g^lü^c^en n. ; 2) Seiftengrabeit
m., ©äffe /.
Rzecznik, -a, pl. -cy, sm.
©ad^roalter m., Siec^töanroart
«?.. 2lbBo!at m., ^^ürfprec^er m.
Rzeczny, adi. ^lu^*; -na
ryha g-(u^fifcÖ m.
Rzeczownik, -a, pl. -i, sm.
^auptiDort «.. guöftantiu n.
Rzeczownikowy, adi. ;
Rzeczownikowo, adv. fu6=
ftantiotfc^.
Rzeczpospolita. -j, pl.
-te, sf. Siepublif /., greiftaat
m.] — polska bie ^epubltf
«ßoren.
Rzeczywistosc, -sei, pl.
-sei, 5/. äBittlic^feit /.
Rzeczywisty, adi.; Rze-
czywiscie, adv. m'ittiidj.
Rzedniec, -nieje, -niatem,
vn. perf. jc^ütter toerben.
Rzedzic, -dze, -dzilem,
va. imperf. bünn machen,
»erbünncn.
Rzeka, -ki, pl. -ki, sf.
©trom m., ^lufs n.
Rzekomy, adi. ; Rzekomo,
adv. angeblicf).
Rzekot, \\i{)t: Rzechot.
Rzekotka, Rzegotka, -ki,
pl. -ki, sf. J^lapper /., ©c^nar»
re /.
Rzekotliwy, adi. raul§=
tönenb, jc^natrenD.
Rzemienica, -cy, pl. -ce,
sf. Äu^riemen w., Himan-
thalia (eine 2;artge).
Rzemieniec, -nca, pl. -nee,
sm. Sitterfüfi n.
Rzemieniowaty, adi. rte=
menartig.
Rzemienny, adi. lebern,
3ttfmen=; -nym dyszlem je^-
dzic mit l^äufigen Unterbre»
cf)urtgen reifen, überaß ein=
feören.
Rzemien. -nia, -pl. -nie,
sm. 3ttcmen m. ; — okienny
genftträugtiemen.
Rzemieslnictwo, -wa,
sing. tant. sn. ^anöroerferet/.
Rzemieslniczek, -czka,
2)1. -czki, sm. £>anDn)erfsIel^r=
ling m., ^anbroerfsgefeH m.
Rzemieslniczka, -ki, pl.
-ki, 5/. ^anbroetfersfrau /.,
^anbinerferin /., 4>onbarbei=
tertn /.
Rzemieslniczy, adi. ^anb=
n)erfer=, l^anbroerJsmäfetg.
Rzemieslnik, -a, pl. -cy,
sm. ^anbroerfer m.
Rzemioslo, -sla, pl. -sla,
sn. öanDroerE «., ©eroerbe n.
Rzemioslowosc, -sei, sing,
tant. sf. ^anbroertsmäfeigfeit/".
Rzemioslowy, adi.; Rze-
mioslowo, adv. ^anbrcerfs«
mäfeig, geroerbömäfeig.
Rzemyk, -a, pl. -i; Rze-
myczek, -czka, pl. -czki, sm.
3Jtemen m., Sttemd^eu n. ; —
u trzewika ©d^u^riemen m.;
od -a az do stryczka Dom
©teilten eineä 3?temenä lommt
man balD gum ©trid (b. E). an
ben ©atgen).
Rzep, -iu, sing. tant. sn.
2(c!er=, Dbermennig m., £ebcr=
tliÜe f.; — pospolity, swini
©pi^flette; — ptonny Bretten:
gra§ n.
Rzepa, -py, ^J^- -py» sf
roeiße ^übe, SCßafferrübe /.
Rzepak, -a, pl. -ki, Rze-
paczek, -czku, ^^ -czki, sm.
MübinUtjl m., ^übfamen m.,
mi)\aat /., 5RübfenöI n. m^ä
m., diaipi m.
Rzepakowy, adi. StipS*.
Rzepiasty , adi. rübenartig.
Rzepiczyny, -czyn, pluy.
tant. sf. ^(übenftrof) n.
Rzepik, -u,pl. -i, sm. Dber=
mennig m.; — pionny lesny
©änferic^ m.
Rzepikowy, adi. Ober»
mennig=.
Rzepisko, Rzepnisko, -ka,
pl. -ka, sf. Siübenfelb n.
Rzepka, -ki, pl. -ki, sf.
1) 3iübc^cn «.; — zajecza
roei^e ©bermurjel, bolben=
Iroubtge ©tflbiftel; 2) Änie=
l'c^eibe /.
Rzepnica, -cy, ^^?. -cy, sf.
(Ruphanistrum arvense) ^diX=,
§cibenretticf) m., %dbto^l m.
Rzepniczek, -czka, pl.
-czki, sm. Ptychotis.
Rzepnik, -u, pl. -i, svi.
(Bunium) ßrbfnoten ?«., (Srb=
nuß /. ; (Brassica oleifera
campestris) SRapsIo^I w.; —
letni ©ommerrapö m.
Rzepny, adi. 9iüben=.
Rzesza, -szy, pl. -sze, sf.
©c^ar f., ^aufe m. ; — po-
wietrzna bte geflügelte ©d§ar ;
— niemiecka baä Seutfdje
3ieic^.
Rzeszot, -a, pl. -y, sm.
SSortenbrüde f.\ ©atterbrücfe
/, ; ©Otter n.
Rzeszotarz, -a, pl. -e, sm.
Saflfiebmac^er m.
Rzeszotnik, -a, pl. -i, sm.
^fefferfc^roamm m.
Rzeszotny, adi. Saftfieb-.
Rzeszoto, -ta, pl. -ta, sn.
Saftfieb «., ©ieb n.
Rzeski, Rzezki, adi. ;
Rzesko, Rzezko, adv. frifc^,
rüftig, rejc^; munter, hurtig,
fünf, geroanbt, aufgeroedt;
— starzec ein rufttger ©ret§.
Rzeskosd, Rzezkosc, -sei,
sing. tant. sf. äiafdi^eit f.,
2)}unter!eit/.,2tufgeroeclt^eit/. ;
SRüftigleit /., (geiftige unb
iörperlid^e) j^rifd^e f.
Rzetelnosc, -sei, sing,
tant. sf. gteblic^feit /., et)r=
Iid^!ett /., Slufric^tigfeit /.,
Sfieilfd^affen^eit /.
Rzetelny, adi. ; Rzetelnie,
adv. reblic^, aufrid^tig, reci^t=
fc^affen.
Rzewien, -wnia, pl. -wienie
8771. 3tf)abarber m.
Rzewnia, -ni, pl. -nie, sf.
(Casuarina) Äafuar=, ©treit=
folbenbaum ?«.
Rzewnosc, -sei, sing. tant.
sf. innige 3tü^rung, SBe^mut f.
Rzewny, adi.\ Rzewnie,
adv. innig, rütirenb; bitter,
bitterlid^, roe^mütig; -nie pla-
kat er roeinte bitterlid^.
Rzezac, -ze, -zalem, va.
imperf. 1) frfineiben; fc^ni^en,
fc^ni^eln; 2) fc^Ia^ten, fc^äc^»
ten.
Rzezak, -a, pl.-\, ©^lac^t=,
©cf)äc^termeffer n. ; ©arten»
meffer n., ©tro^meffer Jt.;
©temmeifen «., ^-utterf lingc/. ;
— ukosny 53aEeifen 7i.
Rzezanie, -nia, pl. -nia,
sn. ©d^Iac^ten n., ©d)äcf)ten
».; ©c^neiben n., ©d)ni^eln ».
Rzezaniec, -nca, pl. -nee,
S7n. 58eric^nittene(r) ??;., Äa=
firat m.
Rzezany, adi. gefd^ni^elt,
gefc^Iiffen.
Uzezec
202
Rzut
Rzezec, -zca, pl. -zce, sm.
frummeö ^ienenmeffer.
Rzezimieszek, -szka, pl.
-szki, sm. Seutclfd^neiber m.
Rzezimiesznictwo, -wa,
siny. taut. sn. $öeute!)cl^nei=
berei /.
Rzez, -zi, 2)1. -zie, sf. 1)
©diradjten n., aJie|elei /., ©e=
meeet ;(.; 2) ©c^Iad^tban! /.
Rzezba, -by, pl. -by, s/.
©c^iii^reetf n., gefdjni^te
Slcbcit'; Sitb^auetei/., (Sfu(p=
tut /.
Rzezbiarka, -ki, pl. -ki,
sf. 33tlb^auevin /.
Rzezbiarski, acli. Silb=
f)auer=, bilbl^ouerifc^.
Rzezbiarstwo, -wa, sine/,
taut. Sil. 58ilbl)auerfunft /.,
33i[bFiauei-et /., ©tulptur /.
Rzezbiarz, -a, pl. -e, sm.
Sitb^auec m.
Rzezbic, -bie, -biiem, va.
imperf. ausfjauen, fd^nttjen.
Rzezbienie, -nia, p)l. -nia,
sn. 1) aiuö^auen »., ©c^ni|eu
«. ; 2) Scfint^tDerE n. @^ni|e=
leiarbeiten ^j?.
Rzezki, Rzezkosc, fief;e :
Ezeski, Rzeskosc.
Rzeznia, -ni, pl. -nie, sf.
(£ci^Iac^t(}aug n , ÄutteIf)of m.,
©cblac^lban! /.
Rzeznica, -cy, pl. -ce, sf.
= Rzezaia.
Rzeznictwo, wa, sine/,
taut. s)h gleifd^^auerei /.,
gIeifc^^auer(^erocrbe n.
Rzezniczka, -ki, pl. -ki,
s/. ^kiiö)t)amxm f , gteijc^»
^aueröflattiu /.
Rzezniczy, acli. '(^U\\<!^=
flauer-, g-teifc^er».
Rzeznik, -a, pl. -cy, sm.
j^teifc^^auer »»., gteifc^er ?«.,
©c^läc^ter r«., ^ÖJe^gec m.
Rzeznosc, -sei, sf. ©c^net=
biqfeit /■.. ©djärfe /.
Rzezny, adi. 1) f^neibenb,
jc^arf; 2) Sc^Iac^t«, fc^Iac^t=
bar, jum ®cf)Iac^ten reif; -e
by.llo Sd&fac^tDiel^ n.
Rzezwic, -wie, -wiiem, va.
imperf. aufmuntern, erfrifc^en,
beleben.
Rzeiwie(5, -wieje, -wialem,
vn. perf. munter, frifc^ roerben.
Rzezwiuchny, adi. mun=
ter unb gefunb.
Rzezwosc, -sei, sf. 3!)tun=
ter!eit /;, Seb^aftig!ett /.
Rzezwy, adi.:, Rzezwo,
adv. munter, lebl^aft, regjam,
Rzezaczka, -ki, pl. -ki, sf.
^arnjroong /«. ; jripper m.,
©onprrpe /.
Rzezucha, -chy, pl. -cby,
sf. SBergfreffe /., ©auc^btume
/., Sc^aumfraut n.; — la-
kowa, wodua 2Biefen=, 9Bof=
fer=, Srunnenfreffe; — blotna
©umpfranfe, fc^matbtätterige
Serie, 2)itr! n.\ — siewna
ogrodna ©arten=, Stetn!reffe;
— swinia Sc^roemsfreffe; —
zimowa ftumpfblättrige(r)
§ebert^.
Rzezuchowiec, -wca, pl.
-wce, sm. ÄreffcnraiiBUng m.
Rzezuszany, adi. J?teffen=.
Rz§dowy, adi. Steigen»;
— siewnik ©rißmafd^ine /. ;
-wo siac in Siei^en fäen,
brillcn; -wy siew 31ei^en=
[aat /.
Rzgpolic, -le, -litem, vn.
imperf. fc^Iec^t geigen.
Rzepola, -y, -y, sm. elenbev
gjlufitant.
Rz§sa, -sy, pl. -se, sf. 1)
SBimper /. ; 2tugenroimper /. ;
2) Stengel m., Sliecrlinfe /'.,
(Sntengrü^e /., ©ntenfraut n.;
— wietrzna grauen«, SJenug»
nabel m.
Rzgsiec, -sieje, -sialem, vn.
imperf. cer Sänge nad^ einen
3ttB bekommen.
Rz§sistosc, sei, sing. tant.
sf. a)ienge /., Sjiel^eit/., Sic^t»
l)cit/.
Rzgsisty, adt.\ Rz|sisto,
Rzgsiscie, adv. pufig, gal^I=
retc^, reic^lid^, bic^t; -ste okla-
ski raufd)enber SeifaH; -sty
deszcz bid)ter Siegen; -scie
oswietlona sala glänjcnb be=
leud^teter ®aa[.
Rzgsowaty, adi. I§aatför=
mtg, rctmpetförmig.
Rzgsl, -i, pl. -e, sf. 333affer=»
[ttrn m.
Rzgsnia, -ni, pl. -nie, 6^.
6)pat)ette f.
Rz§zic, -ie, -zifem, vn. im-
perf. röcheln, fc^nardien.
Rzezenie, -nia, p\l'- -nia,
sn. 3?öc|eln «., QJeröc^el n.
Rzn^czka, -ki, pl. ki, sf.
S^rtpper m., ®onottf)öe /.
Rznac, Rzn^c, -iie, -naiem,
va. imperf. l) jc^neiben, fägen,
fc^ni^en ; — drzewo §oIj fdineij
ben 5 — cos z kosci sloniowej
«troaä CLU^ ©Ifenöein jd^ni^en;
2) — kogo imnbn tüd)tig ^au=
en, prügeln, bearbeiten; 3)
tüd&tig geigen, auffpielen.
Rzni^czka, Rzni^^czka,
•ki, sing. tant. sf. 3iieb=,
©c^nittgtaä n, fc^ncibenbe
©egge.
Rzodkiew, -kwi,jj?. -kwie,
sf. 3tetttd^ m.
Rzodkiewka, -ki, pl. -ki,
sf. Sietticf) m., SRabtesdjen n.
Rzodkiewnik, -a, pl. -i, sm.
(Sisymbrium) 3tau£e /.
Rzodkwiany, adi. Stettic^».
Rzodkwiarka, -ki, pl. -ki,
sf. 9tettic^uetfäufetin /.
Rzodkwiarz, -a, pl. -e, sm.
3tettic^Detfäufer m.
Rzucac, -cam, -caiem, I.
va. imperf. ; Rzucic, -ce, -ci-
-fem, I. va. perf. raerfen, n)eg=
loerfen, roegfc^meifeen, jd^teu-
bern, t)inn)erten; — kogo o
ziemie imnbn ju 58oben raerfen ;
— zrecznie kamieii gefc^idt
einen ©tein fc^teubern; — ko-
st ki bie SBürfelroerfen; torzuea
zle swiatlo na ciebie ba§ njirft
ein fc^Iec^teä Sic^t auf bid^; —
na kogo podejrzenie auf je»
manben ben SSerba^t rcerfen;
— okiem einen 33Uc£ werfen;
— groch 0 sciane §opfen Unb
9JiaIj üerlieren; II. — sie vr.
1) fic^ werfen, fic^ flürjen ; ■
sie na kogos jmnbn überfallen ;
2)' Krämpfe befommen; 3)
ptö^Ucft r^eruorbred^en; krew
mii sie -cila nosem i ustami
baä ^lut ftürjte i^m a\x%
5Rafe unb 3}{unb.
Rzucanie, -nia, pl. -nia,
sn. SBetfen «., ©tiirijen n.
Rzucawka, -ki, pl. -ki, sf.
g-aüfuc^t f; 6-piIepfie f.
Rzumpiarz, -a, pl. -e, sm.
^fü^er m.
Rzumple, -li, plur. iant.
sm. (Serümpel n.
Rzut, -u, pl. -y, sm. 1)
SQ3utf w. ; — üka SBHdf m.\
na pierwszy — oka auf ben
erften »tict.
Bzutki
203
Sajdak
Rzutki. Rzutny, adi. ;
Rzutko, Rzutnie, adv.\ ge»
rcanöt, fünf.
Rzutkosc, Rzatnosc, -sei,
sing. fant. sf. ®enianbtt)ett/.,
Rzygac, -gram, -galem,
va. imperf. brechen, fo^en,
rülpfen.
Rzyc, -ci, 2^Z. -cie, sf.
Öintere ?n., ©teife m.
Rzygacz, -a, pl. -e; Rzy-
gulec, -Ica, pl. -Ice, sw.9tülp=
|er 7«.
Rzytny. adi. ©teif!=.
Rzysko, -ka, 2^?. -ka, s>i.
Jloggen«, ©toppelfelb n.
S, fieöjel^nter 58ud|fta6e beö
lateinifd^en unb neunjefinter
beä polnifdjen 2IIpl^a6etä.
Sa! sa! tnter j. ein Q^S^'^'
(Sd)alIroort, roomit man bte
§unbe ju ftc^ ruft.
Sabat, Szabas, -", x>^- "7»
sm. Sabbat m.; = Sobota.
Sabatnik, Sabasnik, Sza-
basnik, -a, pl. -i, sm. ©abbat=
leucf)ter m.
Sabina, Sawina, Szawi-
na, -nj, pl. -ny, sf. ©aben=
bäum m., Seroenbaum ?«.,
3{offid)fcf)roanjbaum »?.
Saboty, -töw, 2;?iO'. /anf.
sn. öotjic^ul^e p/.
Sad, -u, pl. -y; (?W2.
Sadek, -dku, pl. -dki; Sa-
deczek, -czku, pl. -czki, sm.
Dbfl=, A-ruditgatten m.
Sadliczka, -ki, pl. -ki, sf.
Sc^raetrourj /., Äeinbotter ?n.,
©teinfraut n.
Sadlisty, adi. feift (oom
SBtlbfd^roeine).
Sadlo, -\h, pl. -la, sn. 1)
©d^mer w.; czuje pies — er
tiec^t ben Sraten; glnpi jak
— bumm rcie ein D^§; 2) —
ziemne Srbped) n.
Sadlowaty, adi. fd^tnierig,
fettig, fpedEig.
Sadlowian, -u, pl. -y, stn.
fettfauereg ©0(5.
Sadlowy, adi. ©^mer=,
gctt=; — kwas ^fettfäure /.
Sadnic, Sednic, -nie, -ni-
lem, va. imperf. Ttiimbreiten.
Sadnisty, Sednisty, adi.
rcimb geritten.
Sadno, Sedno, -a, .sn. rounb
geriebene ©teile, 3Bolf m, ;
trafic w same — ben rcunben
^unlt treffen; inä ©^roarje
treffen.
Sadowic, -wie, -wilem, va.
imperf. fe^en, ^inje^en, p[a=
eieren; — sie vr. fic^ fel3en,
fic^ niebertaffen.
S.
Sadowiec, -wca, pl. -wce,
sm. 3eßen=, Sopejierfpinne/.
Sadowienie, -nia, sn. fein=
fe^en n.
Sadowisko, -ka, pl. -ka,
sn. ©runbtage /., ©runbpfei=
ler m. ; 2ßo^nfi^ m.
Sadownictwo, -wa, sing:
taut. sn. öaum=, D5[tgärtne=
ret /.
Sadowniczka, -ki, pl. -ki,
sf. Saum=, Dbftgärtnerin /. :
Dbftgartenpäd^terin /.
Sadownik, -n, pl. -cy, sm.
Dbftgättner vi. ; Dbftgarten»
pä^ter m.
Sadyba, -by, pl. -by, sf.
aßoDnfie w., SBo^nftätte /.
Sadz, -a ober -u, pl. -e, sm.
Ääfig m. ßaften wz., Sel^älter
m. ; — rybny gifc^faften m.
Sadza, -dzy, sm. Stu^ m.,
^ienruB m.
Sadzac, -dzam, -dzalem, va.
imperf. fe^en.
Sadzak, -a, pl. -i, sm. 2lft
m., ©c^eibcfienftiel m,.
Sadzanie, -nia, pl. -nia,
sn. ©e^en n.
Sadzawica, -cy, pl. -ce, sf.
[^ifc^beplter ??«., 5if<^faften m.
Sadzawka, -ki, pl. -ki, sf.
2ßaffer5e[}älter ?«., ©a^teic^ m.
Sadzawkowy, adi. ©a^=
teid)«.
Sadzawnik, -a, pl. -cy, sm.
3;eic^aufie^er /«., ^yifdimeifter m.
Sadzel, -a, pl. -e, sm. ©e=
fc^ttüc «., ©c^raär vi.
Sadzenie, -nia, sn. 55flan=>
jen n., i^flanjung /.
Sadzic, -dze, -dzisz, -dzi-
iem, 1. va. imperf. 1) fe^en;
— kure na jajach eine §enne
auf ©ier fe^en ; 2) feigen, pflan=
jen; trzeba juz zaczac — kar-
tofle mon mu^ mit Dem ©tb=
äpfelftecfen fc^on beginnen ; —
groch ©rbfcn ftctfeu; 3) Iau=
fen, über etroaS fe^en, ©ä|e
mad^en; 4) — naboje ©Margen
einfe^en; II. — sie vr. imperf.
prunfen, fic^ anftrengen, um
etiP. 33e)onbereö ju jeigen; na
dowcip sie -dzit daremnie er
mad^te Pergc6lid)e 3Serfuc^e,n)it=
jtg 3U fein.
Sadziec, -dzea, pl. -dzce,
S7n. (Eupatorium) äiSafferboft
m., SBaffer^onf m.
Sadznik, -a, pl. -i, sm.
Saumfc^ute /.
Sadzonka, -ki, pl. -ki, sf.
©e^ting m., ©e^rets n.\ —
lozowa SBeibenfel^ling.
Sadzony, adi. gefegt, ge=
pftanjt, @e§=; -ne jaja ©p;e=
geteter /jZ.
Safanduia, -ly, pl. -ly, sm.
©albaber m , ©(^(appä vi.,
©d)Iappatiuö m., ©c^tofmü^e/.
Safian, -u, pl. -y, sm. ©ai=
fian m., 3}iaroquin vi., 3Jia=
rolfoleber n.
Safianowy, adi. -Diaro»
• quin=, ©a!fian=.
Saflor, -u, sing, tant, sn.
©aftor m., Buffer m.
Sagan, -u, pl. -y; Saga-
nek, -uka, pl. -nki, .sm.
^rbting vi., Äüc^cn=, SSJaffer«
feffel VI., (iJrapp m.
Sago, indecl., sn. ©ago n.
Sagowiec, -wca, pl. -wce,
sm. oftinbiic^er ©agobaum.
Sagownica, -cy, pl. -ce, sf.
inbifc^e ©agopalme.
Sagowy, adi. ©ago=; -we
drzewa ©agobttumarten pl.
Sahajdaczny, nego, pl.
-ni, sm. 2lnfu^rer m. öer
8ogenfd)ü|en; ÄofafenJ^et-
man 7«.
Saja, -ji, pl. -je, sm. ©oje
/.. 9Irt 3{afd).
Sajan, -u, pl. -y ; Sajanik.
-a, pl. -i, s?n. SBoffenrodf m.,
Äriegemantel ?».
Sajdak, -u, ^J^. -', sm. ßö;
c^er 7u.
Sajeta
204
Samica
Sajeta, -ty,^jZ. -ty, sf. Äleib
M. Dotx ©oje.
Sak, -u, pZ. -i, sfu. 1) ^aä
JH., iScutel m.; 2) ©adfmantel
m., 3) 9Jeg n., Süurfgarn n.,
äButfne^ «., gälte /.; w —
wpasc in bie ^-aüe geraten.
Sakiewka, -ki, pl. -ki, s/.
33cutel m., ©elbbeutet m.,
©elbbörfe /.
Sakra, -ry, pl. -ry, sf.
^rieftertueifie /., Stfc^ofs=
roeif)e /.
Sakrament, -u, ^j?. -y, sm.
©aframent «.; — oltarza
2l[targia!ratnent n. ; opatrzony
w swiete -a mit ben J^eiligen
©aframenten »eiferen.
Sakramentalny, adi. ©a=
frament3=, ^aframental.
Sakramentarz, -a, ^j?. -e,
67«. ©oframentierer ???., dii=
formierter ni.
Sakryfikowac, -kuje, -wa-
Jem, va. imperf. opfern, fa=
frifijieren; = Poswiecac.
Sakwa, -wy, pl. -wy, sf.
Querfod m., Sludfacf m.
Sala, -li, pl. -le; dim.
Salka, ki, pl. -ki, sf. ©aal
m.\ ©älc^eti n, ; — jadalna
©peifefaat ; — do przyjec
®mpfanggfaal; — koncertowa
Ä'onjertfaar*, — pasazerska
SBarteraum w., Sffiartefaal.
Salamandra, -ry, pl. -ry,
sf. ©alamanber m.
Salamania, -nü, pl. -nie,
sf. türfifd)e Seriüifd^ftöte.
Salamoniak, -a, sing. tant.
sm. = Salmiak.
Salaterka, -iii, pl. -ki, sf
SalatteBer m., ©alatfc^üffel /.
Salceson, -u, pl. -y, sm.
^referourft f.
Saldowac, -duje, -waJem,
va. imperf. falbieren, bie St=
lanj machen, bie Siec^nung o6--
ld)[ie^en. [Salep m.
Salep, -u, sing. tant. sm.
Saletra, -try, sing. tant.
sf. ©alpetcr m. ; — cliilijska
©^i(i= ober Sfiatroufalpeter;
— pospolita 5lalifalpcter; —
szescienna äBürfelfalpeter.
Saletran, -u, sing. tant.
sm. ©alpeterfatj «. ; — .sody
jalpeterfaureä Siatron; — olo-
wiu fatpeterfaureä 39IeioEi;b;
— potaiu j?o(ifalpeter m.
Saletrarnia, -ui, pl. -nie,
sf. ©alpeterfieberei /., ©qI=
peterl&ütte f.
Saletrnik, -a, pl. -cy, sm.
©alpeterfabrifant vi.
Saletrorod, -rodu, pl. -ro-
dy, sm. ©alpetcrftoff m.,
2ljot m.
Saletrowy, Saletrzany,
adi. Salpeters.
Saletrzysty, adi. falpe=
terig.
Salicylowy, adi. ©a(ijpl= ;
— kwas ©aliji)Ifäure /.
Saliua, -ay, pl. -ny, sf.
©aUne /., ©al^grube/., ©al3=
6erg m., ©aljfteberei /.
Saliwacya, -Qyi,pl. -cy e,sf.
©peicfeelflufe m.
Salka, fie{)e: Sala.
Salmiak, -u, sing. tant.
sm. SalmtaE m., 2lminomaf=
fats n.
Salmiakowy, adi. ©al=
miaf'.
Salomonek, -uka, pl. -nki,
sm. 2;eufelsn)urj /., t)iapeß=,
©turm=, (Sifenf)ut m.
Salon, -u, pl. -y; dimin.
Salonik, -n, pl. -i, sm. ©a(on
m., (gmpfangljimmer m.
Salonowiec, -wca, pl.
-wce, sm. ©alonmann m.
Salonowosc, -sei, sing,
tant. sf. ©alonioefen n., ©a=
lonton m.
Salonowy, adi. ©aton«,
falonmäfeig, gefc^Iiffen.
Salopa, -py, pl. -py; diin.
Salopka, -ki, pl. -ki, sf. ©a=
(oppe /., [;altilanger 3ÜianteI.
Salsefia, -fii, pl. -fie, sf.
SBodäbart ot., .ftiferrourj /.
Salsefiny, -tin, plur. tant.
sn. (Scorzonera hispanica)
©c^tDorjrourjcI /.
Saltarel, -a, pl. -e, stn.
§ämmerd)en n. im Ätaoier,
ba§ an bie ©eiten fdilägt.
Saltarella, -li, pZ. -le, sf.
©aÜareUa /. (ein ^anj).
Salutacya, -cyi, pl. -eye,
sf. ; Salutowanie, -nia, sing.
tant. sn. 58egrii^en «., ©alu»
tieren n.
Salutowa6, -tuje, -walem,
vn. imperf. grüfien, folutieren.
Salwa, -wy, pl. -wy, sf.
©aloe f.
Salwowac, -wnje, -walem.
va. imperf. erretten; — sie
vr. fid^ falüieren.
Salaciany. adi. ©alat=.
Salamacha, -chy, pl. -chy,
sf. ^JJJe^lbrei m., Srei m.
Salata, -ty, pl. -ty, sf.
©atatm. ; — ogrodowa @or=
tenfatat; — z ziemniak6w
(Srbäpfelfalat; — z ogörkow
©urfenfatat; — mieszana ge«=
mifc^ter ©alat; — piema
treffe f.
Salatka, -ki, pl. -ki, sf.
2lcfer=, ^ttunlattitf) m., Seber-
biftel /. ; — polna Valeriana
olitoria.
Sam! interj. I^ier! I^iel^erl
Sam, Sama, Samo, ?Jr. 1)
felbft, allein, lauter; — (a nie
kto inny) felbft; — (jeden,
z nikim wiecej) altein; posze-
dlem — do niego id^ bin felbft
ju i^m gegangen; to si§ ro-
zumie samo przez sie baö Der=
fielet fic^DOn felbft; zostal — je-
den na swiecie er blieb gang
allein auf ber SBelt; -me tylko
klamstwa opowiada er erjäl^lt
lauter Sügen; 2) — na —
3JJann gegen iüjann; chce mo-
wic z toba — na — id^ tpill
mit bir unter üicr Slugcn fpre=»
d^en; 3) — bient oft jur ge=
nauen 93cäeid^nung einer ©teile
ober eineö 3eitpwnfteö ; zanu-
rzyl sie po -ma szyje er taufte
bi§ an ben §alä unter; zaru-
mienil sie po-me uszy er ipurbe
biä über bie Citren rot; przy
-mym brzegu bic^t am Stanbe ;
w -ma pore gerabe sur redeten
3eit; 4) ten — berfelbe; taki
— ein eben folc^er.
Samara, -ry, pl. -ry, sf.
®epäcf n. = Juki,
Samarytanin, -a, pl.
-nie, sm. ©amartter m.
Samarytanka, -ki, pl. -ki,
sf ©amaritanertu f.
Samarytanski, adi. ©0=
maritcr=.
Samcoloznik, -a, pl. -cy,
sm. j?nabenfc^änber in., ?ßabes
raft 7M., ^uferant m.
Samcolözstwo, -wa, sing,
tant. sn. ßnabenfc^änbung f.,
^äberaftie /.
Samcowy, Samczy, adi.
männlid^, DJfännc^en«.
Samica, -cy, pl. -ce; dim.
Samiec
205
Sainopsza
Samiczka, -ki, x>l- -ki, sf. 1)
IL^eibdjen n.\ 2) söad^e f.
Samiec, -mca, lü. -mce;
dim. Samczyk, -a, pl. -i,
sm. SOJännd^eu n.
Samit, -u, pl. -y, sm.
(Sammetblume /", Saufenb»
fd^ön n.
Samiuchny, Samiutki,
Samiiit(en)enki, Samiuczki,
dim. DOn iSam.
Samobitnia, -ni, i)l. -nie,
sf. ©elbftfang jw., gatte /.;
SärenfaHe /. ; gargeifen w.
Samobojca, -ey, 2>^- -cy,
sm. ©elbftmörtier vi.
Samobojczy, adi. jeI6fi=
mörberifc^.
Samobojczyni, — , pl. nie,
sf. ©etbftmörberin /.
Samobojstwo, -wa, pl.
-WH, s>j. ©eCbftmorb m.
Samobrzmi^cy, adi.\t{i>\it
tönenb.
Samobytnosc, -sei, sing,
tanf. sf. (Selbftänbigfeit /.
Samobytny, adi. fet5[t=
ftänbig.
Samochc^cy, Samochg-
tny, adi.; Samochc^c, Sa-
mochetnie, adD. gutroillig,
freitüiilig.
Samochlubny, Samo-
chlubca, SaraocUubstwo,
fiel^e: Samochwalczy, Samo-
chwalca etc.
Samochod, -odu, pl. -ody,
sm. 2lutomobiI «., 2Jiotot=
wagen w., ©elbftfa^rer m.
Samochwalczy, adi. pra!^»
Samochwalstwo, Samo-
chlubstwo, -a, sn. (Selb[t=,
(gicienlob n., ^ra^lerei /.
Samochwal, -a, pl. -y;
Samochwalec, -Ica, pl. -Ice,
sm., ^^raf)term., 5ßra[)l^anä r».
Samochwalca, -Icy, p>^-
-Icy; Samochlubiec, -bca,
pl. -bcy, sm. ^raJ^Ter m.,
^raE)[^anä m., (Sro|fpred^er
WZ., ©ro^tuer m.
Samociazki, -kow, plur.
tant, sn. ein ^roeiräbertgeä
SBägelc^en, üon SWenfci^en ge=
gogen, gut feoIgauSfu^r.
Samociek, -u, pl. -i, sm.
1) (Hedwigia) Söaum auf
©an Domingo; 2) eine 2lrt
Samoczwarty, adi. ; Sa-
moczwart, adv. felboiett, mit
brei anberen, gu oieren.
Samodwunasty, adi.', Sa-
modwunast, adv. felb«
jraölft.
Samodzial, -u, pZ, -y, sm.
§auä(einiDanb /., ^auätud^ n.
Samodzialaj^cy, adi.
automatifc^, U'lbfttätig.
Samodzialowy, adi. §au§=
(etnroanb=, ^auötucl^=.
Samodzielnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©elbftänbigteit /.,
Serbftfi-aft /., ©elB[ttQtig!eit
/., ©erbftroirffanticit /.
Samodzielny, arfi.; Samo-
dzielaie, adv. felbflänbig,
felbftroirffam, felbfttätig.
Samodzierczy, Samo-
dzierzny, Samodzierzaw-
czy, adi. felbftt)errfc£)enb,auto5
fratifc^.
Samodzierstwo, -wa, sing,
tant. sn. ©elbft^errfd)aft /.,
2tutofratte /.
Samodzierzca, Samo-
dzierca, -cy, pl. -ey, sm.
@elbftl^errfc&er m., Stutofrat m.
Samodzierzczyni, Samo-
dzierzycielka, -ki, pl. -ki,
sf. ©elbft^errf^etin f.
Samodziesi%ty, adi.\ Sa-
modziesi^t, adv. felb=
gefint, mit neun anberen.
Samogloska, -ki, pl. -ki,
sf. ©etbftlaut m., ©etbftlauter
m., SSotal m.
Samogloskowy, adi.
©ctbftlauter=, Dofalifd^.
Samoglosny, adi. feIB[t=
tijnenb, felbftlautenb.
Samoglow, -owu, pl. -owy,
sm. '>!Kür}(enfteinfiid^ w., ©ta»
c^elbauc^ m.
Samogwalt, -u, pl. -y, sm.
©elbftbeflecfung /., Dnanie /.
Samoistnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©elbftänbtgfeit /.
Samoistny, adi.\ iSamoist-
nie, adv. felöiiänbig.
Samojad, -a, pl. -y; Sa-
mojedz, -a, pl. -e, sm. 3Ren»
fcgenfrefjer m.\ ein %\tx, ba§
2:iere eigenen ®efdt)[ed^te§
frifet.
Samojazd, -u, pl. -y, sm.
1) Sraifine /. ; SSelogipeb n.,
Souftuagen wz. ; 2) = Samo-
chod.
Samojedny, adi. ganj
allein, em cinjiger.
Samojgtny, adi.; Samo-
jgtnie, adv. abgefonbert.
Samokupiec, -pca,^^/. -pcy,
sm. 3meinf)änbler m., 2Rono=
polift m.
Samokupstwo, -wa, pl.
-wa, sn. aiHeinlianbel m.,
3JIonopot n.
Samokwiat, -u, pl. -y,
sm. Bnicrmausia.
Samokwitly, adi. immer
blübenb.
Samolub, -a, pl. -j, sm.
©gotft m., ©elbftjüc^ttgc(r) m.
Samolubny, adi.; Samo-
lubnie, adv. egoiftif^, felb[t=
jüdöttg.
Samolubstwo, -wa, sing,
tant. sn. (St^oiämuä m., ©elbfi»
fucbt /.
Samolowny, adi. t)er=
fänglic^.
Samolöwka, -ki, pl. -ki,
sf. fjaßgrube /.
Samoluda, -dy, pl. -dy, sf.
|)alluäination /., franf^afte
SSifion.
Samolusk, -a, pl. -l, sm.
©laefc^leic^e /.
Samoosmy, adi. felb=
ad^t, mit fieben anberen.
Samopaluik, -a, pl. -ey,
sm. 3)iu5fetier tn.
Samopal, -a, pl. -y, sm.
g^euergeireijr n., 2)tuöfete /.
Samopas, adv. ganj aüein,
jeber für ftd^ felbft.
Samopas, -a, 2)1- -y, sm.
Herumtreiber m., Sßagabunb m.
Samopaska, -ki, pl. -ki,
sf. ^erumtreiberei f.
Samopasnosc, -sei, sing,
tant. sf. Soderfjeit /.
Samopasny, adi. au§gc=
laffen.
Samopi^t, adv. felbfünft,
mit Pier anberen.
Samoplynny, adi. üon
felbft fliefjenb.
Samoplyw, -u, pl. -y, sm.
©djneüfegler vi.
Samopomoc, -y, sing,
tanf. sf ©elbftbtlfc /.
Samopozuanie, -nia, sing,
tant. sti. Selbfterlenntntä /.
Samopsza, -pszy, si/i;/.
tant. sf. (Triticum dicoccum
2lmfl!orn «., (gmmerforn n.
Samorodek
206
Sanitarny
Samorodek, -Aka^pl. -dki.
sm. rcineö (Srj; — z;eiaza ge»
bte(;eneä ©ifen.
Samorodnosc, -sei, sinff.
taut. sf. 9Iatürlidi)feit /., Drt=
ginalität /., Urroüd&figfett /.
Samorodny, adi. ; Samo-
rodnie, adv. natürlidE), ge«
biegen, ungefiinftelt, originell*,
-ne wino SialuttDein ?m.; (5e=
fonbere SBeingattun^) ©3amo5
robnet m.
Samorost, -u, ^jZ. -y, sm.
= Winne ziele.
Samoriich, -u, pl. -y, sm.;
Samoruchaia, -ni, j^l- -Q'e,
if. ein fid) jelbft betoegenbeä
3Ber!,©eIt>ft6eit)egung§mafci^ine
/.,©eI5ftgelriebe ?!.,2lutoniat m.
Samoruchy, Samoru-
szny, adi. felBftberaegUd),
automalif(^.
Samorusznosc, -sei, sinff,
tant. sf. ©elbftberaeglici)feit f.,
©clbftöeroegung /., 2lutoma=
lismuö m.
Samorz^d, =du, pl. -dy,
sm.\ Samowladztwo, -wa,
siny. tant. sn. 1) @et6j't=,
2taeinr)errfc^aft /; 2j aiuto»
nomie /.
Samorz^dca, Samowlad-
ca, -cy, pl. -cy, sm. ©elb[t=
l&errfc^er m., 2(QeinI)ei-rfd)er »?.
Samorz^dczyni, Samo-
wladczyni, -m, pl. -nie, sf.
Selbftf)errf^erin /., 2lllein=
[)errfd^erin /.
Samos^dny, adi. felbft=
ridjtenb.
Samosiodmy,
mosiodm, adv.
mit fed)ö anberen
SamosI:aniec,
-nse, sm ^feuboapoftel m
Samoslanstwo, -wa, sing,
taut. sn. ^jeuboapoftottömuö
?«., ^ieubomiffion f.
Samosmar, -a,
sm. ©elbftöler m.,
fd^mierer m.
Samostrzal, -u,
sm. 1) ©elbftfc^ufe m
gefdöofe «•; 2) Slrmbruft /'.,
Srüdboaen m.
Samostrzelnik, -a, pl.
-cy, sm. ^Irmbruftmad^er vi.
Samoszosty, adi.\ Samo-
szöst, adv. felbfec^ft, mit
fünf anberen.
adi. ; Sa-
felbftebent,
-nca, pl.
pl- -y,
(gelbft*
pl- -1,
©elbft-
Samoszywka, -ki, x>l- "ki,
sf. 3fäl)majc^ine /.
Samotaki, adi. tautolo=
gifcö.
Samotnia, -ni, pl, -nie, sf.
©inöbe /., einfam gelegener
Drt.
Samotnica, -cy, pl. -ce,
sf. ©infame /.
Samotnik, -a, pl. -cy, sm.
1) (£infamf(i-) m.; 2) ©anb»
lauf er m. (Sogel) ; 3) gd^nepfe/".
Samotnosc, -sei, sf. ©in»
famleit /.
Samotny, adi. ; Samotnio,
adv. einfam.
Samotoczka, -ki, pl. -ki,
sf. @arn[)a(pel f.
Samotok, -u, pl. -i, sm.
1) SSorfprung m., SSorlauf m. ;
2) ber beim Äeltern juerft
ablaufenbe -DJoft.
Samotresc, -sei, sing,
tant. sf. Seermoft m., $8eer=
mein m., Sluöbvuc^ m.
Samotrzask, -u, pl. -i, sm.
gaatüre /"., gaUc /., 9Sogel=
ne^ n., SSogelgarn n.
Samotrzeci, adi.; Samo-
trzec, adv. felbbrttt, mit
jroei anberen.
Samotworca, -cy, pl. -cy,
sm. 2lrt ^olärourm (Parthe-
uope).
Samouczek, -czka, pl.
-czki; Samouk, -a, pl. -\,
sm. 1) aiutoöibaft ?«., ©elbft'
ge(et}rter m.; 2) Sebrbuc^ n.
jum ©elbftunterrid&t.
Samouczny, adi. aUto=
biöaftifc^.
Samowar, -u, pl.-y\ dim.
Samowarek, -rku, pl. -rki,
sm. ruffifd^e S^eemaf^ine, See»
feffet m., ©amonjar m.
Samowiarek, -rka,^j>Z. -rki;
Samowiernik, -a, pl. -ey, sm.
einer, ber auf bem ©lauben
atlctn bie ©eligfeit baut.
Samowladca, Samowlad-
czyni, etc. fief)e: Samorzad-
ca etc.
Samowola, -li ; Samowol-
uosc, -sei, sing. tant. sj.
aBiUfür /., Gigenmäcf)tigleit /.
Samowolny, ar/;. ; Samo-
wolnie, adv. eigenmäd)ttg,
roiütürlic^, eigenroiQig; -ne
zapalenie sie ©elbftent3Ün=
bung /.
Samowtory, arf«. ; Samo-
wtor, adv. ju groeien, mit
nur einem nod).
Samozapalnosö, -sei, sing,
tant. sf. ©etbftentgünbbar=
leit /.
Samozluda, -dy, pl. -dy,
sf. ^anujination /.
Samozwaniec, -nca, pl.
-ncy, sm. einer, ber fid) einen
fremben Skmen, eine fal!(f)e
©teßung beilegt; Dymitr —
ber falf^e Semetriug.
Samozwanczy, adi. betrü=
gerifc^.
Samozwanstwo, -wa, sing,
tant. sn. Setrug m., 3::äufcl^ung
/., aineignung f, eineg fremben
3iamen§.
Samsonowy, adi. ©am*
fon=; -wa koiumua ber auä
einigen ©tüdEen 3ufammenge=
fe^te gro^e ajJaft.
Samspad, -a, jil. -y, sm.
2;af(i^entter n., Äusfuä m.,
^$£)alanger m.
Samura, -ry, jjZ. -ry, sf.
Sac^e /., äßilbfau /.
Sancyt, -u, pl. -y, sm.
tReidöstagöbefc^lufe m.
Sandacz, -a, pl. -e, sm.
©anber m., Qarx\)tr: m., ©d)iU
■m., ^o^ofd) tn.
Sandalina, -uy, 2^?. -ny, sf. ;
— muiejsza gcigmarjenranun»
!el /.
Sandal, -u, ^^?. -y, sm.
©anbale /., 3iiemenfcf)ul| m.
Sandalowiec, -wca, p/.
-wce, sm. ©anbel^olj n.
Sandalowy, adi. ©anbel=,
aug ©anbcllpl^.
Sandaraka, -ki, ?jZ. -ki, sf.
1) äSac^olber^arj n.; 2) Zin-
noberrot n.
Sandomirka, -ki, sing,
tant. itf. ©anboni'.rer SBcijen.
Saneczki. dim. üon Sanie.
Sangwinicznosö, -sei, sf.;
Sangwinizm, -jui, sm. ©an=
guintsmuö m. l'^if^l-
Sangwiniczny,«(7/,fangui=
Sanie, -ü; Sanki, -nek;
Sanice, -uic, phir. tant. sf.
1) ©dE)litten m., 2) sauki wo-
dzika i^reujtopfbadfen pl,
Äreujfopffd^litten ni., ©erabe»
fiiljrunc? /'.
Sanitarny, adi. ©anitar»,
®.'funbl)eitö=.
Saukar z
207
Sad
Sankarz, -a, pl. -e, sm.
©cöUttenfutjc^er m.
Sankcya, -cyi,pl. -eye, sf.
©anition/., amtltrt)e, ftaatlid^e
33cftätigung ; — pragmatyczua
pragmattfc|e ©anflion.
Sankcyonowac, -nujfe,
-walöDQ, va. imperf. fanftio =
nieren, bie 33eftättgung bet
©taat^6e{)örbe erteilen.
Sanki, -uek; Saneczki,
-czek, plur. tant. sf. ©ct)lü)=
felbein n. = Obojczyk.
Sanktyfikacya, -cyi, pl.
-eye, sf. ©anlttfifation /. =
Uswiecenie.
Sauktissimnm, indecl. sn.
2lEerl^eiItg[lf(5) n., j^eilige(g)
©alramcnt r= Przenajswietszy
Sakrament.
Sanna, -ny, sing. tant. sf.
©cfiUttenba^n /.
Santalina, -ny, sing. tant.
sf. ©d)roal5enfraut «., ©olb=
roura /.
Sap, -u, pl. -y, sm. flachet
©anbboben, ber gleid) unter
ber erften @cl^id)te, reo Seite
beginnt, feucht ift; ©(^Iief=
boben m.
Sapac, -pie, -palem, va.
imperf. fdE)nau6en, fc^nardien,
yd)nQufen, braufen.
Saper, -a, pl. -y, sm. ©ap=
peur m.
Sapiasty, adi. Derfct)nupft,
fumpfig.
Sapient, -a, j)l. -ci, sm.
— akademicki ^ebeE m.
Sapiezanka; -ki, pl. -ki,
sf. eine Sirnengattung.
Sapisko, -ka, pl. -ka, sn.
= Sap.
Sapka, -ki, pl. -ki, sf. (Cor-
rliyza, Rhinitis) ©c^leiml^autä
cnt^ünbung f. in ber ^Jiafe.
Saporek, -rku, p?. -rki;
Sapor, -u, j)l. -y, sm. 2eäa=
bifjen tn.
Sapowaty, a(?i.;Sapowato,
adv. bumpfig, fumpfig, fc^lie=
fig, feuci)t.
Sarabanda, -dy, pl. -dy,
sf. ©arabanbe /. (ein fpani=
jd^er 2;anä).
Sarafan, -a, pl. -y, sm. ber
2lnjug ber ruffifdjen ^Bauern;
ein (angeö grauenffeiD, ©ct)laf=-
rod w.
Sardela, -li, pl. -le; Sar-
delka, -ki, pl. -ki, s/. ©ar«'
beCe f.
Sardelowy, af7/. ©arbe[=
Ien=; -we mmio ©arbeUen6ut=
ter/.
Sardoniczny, adi. ; Sardo-
nicznie, adv. |ar£aftif(f), fpöt=
tijd), farbonifcft.
Sardonik, Sardyk, -a, pl.
-i, sm. Äarnel m., ©arbontij
m.. ©arber ni.
Sardynka, -ki, pl. -ki, sf.
©arbine /.
Sarenka, fiel^e: Sarna.
Sark, -u,pl. -i, sm. ©d^nau^
fen n.
Sarkac, -kam, -kalem, vn.
imperf.; Sarkn^c, -ne, -na-
iem, vn. perf. fd^lürfen, j(^nor=
d^en; — na, co über etraaS
murren, unjufrieben fein, un=
reinig fein, fc^impfen.
Sarkacz, -a, pl. -e, sm.
©cbnard^ftappe /.
Sarkanie, -nia, pl. -nia,
sn. ©d)norc{)cn n., ©cf)nauben
n., 9^äfonieren n.
Sarkazm, -u, pl. -y, sm.^av
fasinug m., bci^enber ©pott.
Sarkofag, -u, pl. -i, sm.
©arfopfiag m , ©arg m.
Sarna, -ny, pl. -ny; dim.
Sarenka, -ki, pl. -ki, sf. füi^
n., — samiea dlidi f., ©eife /.
Sarni, adi. 31ef)=
Sai'ni§, -niecia, pl. -ieta;
dim. Sarni^tko, -ka, pl.
-ka, sn._ 9ie{)far5 n., Äi§ /.
Sarnina, -ny, sing. tant.
sf. 9ief)fletfc^ n., Sie^raten m.
Sarsaparilla, -li, sing,
tant. sf. ©arfaparille /.
(Slrjncimittel auS ben SBurgeitt
ber ^flange Smelax).
Sas, -sa, pl. -sowie, 6;«.
©adöfe m., Äönig tu. au§ bem
föcbfifd^en ©efd^lec^t.
Sasafrzan, -u, pl. -y, sm.
Saffafraä m., gen^elFioij n.
Sasak, -a, pl. -i, sni. Aar»
toffel /.
Sasanka, -ki, pl. -ki, sf.
Seitlofe /., «perbftseitlofe /.,
SBtnbri3§d)en«., 51'üc|enfct)eüef.
Sasankwa, -wy, pl. -wy,
sf. (Gamellia sasanqua) eine
iJirt Kamelie.
Sasina, -ny, sing. tant. sf.
gefcf)nitteneä ©d^irf a(§ a5ün=
ger benü^t.
Sassolin, -u, pl. -y, sm.
Sorjäure /. in ÄriftaHen.
Saszulka, -ki, j)l. -ki, sf.
©Aote f., $ülfe/. = Straczek.
Satelita, -ty, pl. -ci, sm.
©atellit m.; (bilbl.) ein xtn»
jertrennlidEier ©afäfirte.
Satrapa, -py, ^jZ. -pi, sm.
Satrap m.
Satyna, -ny, 2>i- -^^7, sf.
©atin m. (gemeine ©attung
artras).
Satynowac, -nuje, -walem,
va. imperf. jatinieren, bem
Rapier ©lanj unb ©rätte oer»
reiben.
Satyra, ry, pl. -ry, sf. ^a=
tire /., ©pottfd^rift /., ©pott«
rebe /.
Satyrycznos<5, -sei, sing.
^aM<.s/.fatirtfi)e(ä),jpöttifc^e(5)
Sßefen.
Satyryczny, adi. fatirifc^,
©pott=, fpottenb, bei|enb.
Satyryk, -a, pl. -cy; Sa-
tyropis, -a, pl. -y, sm. ©a=
tititer m.
Satysfakcya, -cyi,^Z. -eye,
sf. ©enugtuung f., ©ati§faf=
tion /.
Sawanna, -ny, pil. -ny, sf.
©aoanne /., frudt)tbares, mit
©rag ober SBöumen bebecftes
giai^ranb in g'lorbamerüa.
Sawantka, -ki, pl. -ki,
$8rouftrumpf yn.
Sawina, -ny, pl. -ny, sf.
©ebenbaum m., ftinfenber
2ßacf)orber.
Sawojka, -ki, sing. tant.
sf. eine ©attung xoti\^tx\ ©a=
lots = Sabaudka.
S%czek, Sgczek, -ezka, pl.
-czki, sm. 1) ftdner Knorren,
.Rnötd^en n.\ 2) ©eil^etud^ n.,
©urcf)fc^lag w.; 3) — u wedki
§afen m., ©tadE)er m. ober
^(x^n m. an ber ^^ifcfianger ;
4) -i pl. 2)rain§ pl.
S^czenie, -nia, s/i.©id ern«.
Sacznica, -cy, pl. -ce, sf.
©rubenroafler n.
Sq,czyc, -cze, -rzylem, vn.
imperf. 1) fidEcrn, triefen, quit=
len ; vvoda -ezy sie do statku
bag SBaffer fidtert in ba§ ©dE)iff
ein; 2) tropfenroeife füepen,
Don fid| geben.
S^d, -u, pl. -y, syn. 1) ©e=
tic^t n.\ nowy budynek -u
Saduy
208
Schlastad
ba§ neue @ericl)täge5äiibe; w
s^dzie sie z kimä rozprawic
gegen jmnbn geri(f)tlid^ Derfal^=
ren; pozwac kogo do -u jmnön
oor @etid;t oerflagen; 2)3ii^=
ierfprud^ m., Urteil n.; — wy-
dac ein Urteil fäHen; -y Bozie
(Sotteöurteit «. ; — ostate-
czny iimg[te(ö) (Serid^t.
Sadny, adi. ®ei'i(^t§=; —
dzien 1) iüngfter %<xa, 2) ä5er=
föf)nungöfeft n. 6ei ben Quben.
S^downictwo, -wa, sing,
tant. sn. ©eric^läroeyen n.,
©erid&tSftanb m., ricfiterUd^e
©eraalt.
Sadowny, adi. getid^ttid}.
S^dowosc, -sei, sing. tant.
sf. gerid^tüc^e ©eraott.
S%dowy, adi. @ericl^t§= ;
rozprawa -wa @i:rtdE)täüerE)anöä
lung /.
Sadzenie, -nia, sn. 9tid)=
ten n.
Sadzic, -dze, -dzisz, -dzi-
lem, va. unb vn. imperf. 1)
rid^ten, (Scrid^t galten, SfJedgt
fpred^en; on nas bedzie -dzil
er «)irb un§ rid^ten; 2) ur=
teilen ; nie sadz o ludziach z
pozoru Beurteile nid^t bie
3Jienfd)en nac^ bem ©d}eine;
niech inni -dza anbete mö»
gen urteilen; jak -dzisz? rate
glaubft bu?
Sag, -u, pl. -i, sm. 9iaum=
Hafter f., Äubifflafter /.,
Äfafter /.
Sagwa, -wy, ^j?. -wy, sf.
eine Ulrt ätegenraurm.
Sasiad, -a, pl. -edzi, sm.
9iad)öar w?.; wiedza -edzi jak
kto siedzi bem fpö[)enben
Sluge beS 3la6)f>ax§ entgel^t
nidötä.
Sasiadka, -ki, pl. -ki, sf.
Jiadjöarin /.
S%siadowa6, -duje, -wa-
lem, vn. imperf. benad^bart
fein, 9iad^6arfd)aft l^alten; —
z kirn imnbä 9JadE)Bar fein.
S^siedni, S^siedzki, adi.
nad)bar[t(^, benachbart.
S^siedztwo, -wa, pl. -wa,
sn. yfac^barfd^aft /.
S^siek, -a, pl. -i, sm.
Söanfe /. ju beiben ©eiten ber
SEenne, ©d^euerfac^ n.
S^zen, -znia, p)l- -^nie, sm.
Älafter /.
S%zniarz, -a, pl. -e, sm.
Älaf terid^läger m., ^oljl^auer m.
S^zniarstwo, -wa, sing,
tant. sn. ^lafterf dalagen n.
SazniowaCj-niuje, -walem,
va. imperf. nad) maftern
meffen.
S^zniowe, -wego, sing,
tant. sn. 5?(aftergelb n.
S§,zniowy, adi. Ä[afler=,
flaftertang.
S%znisty, adi. riefenmäfiig,
tlafterlang.
Scapiec, -pieje, -pialem,
vn. perf. bumm rote ein SBodf
werben.
Scedzac, -dzam, -dzaJem,
va. imperf. \ Scedzic, -dze,
-dzilem, va. perf. abfei£|en,
roegfei^en.
Scena, -ny, pl. -ny, sf.
1) S9ü[)ne /. ; wypadki na -uie
bie 3]orgänge auf ber SBli^ne;
2) ©jene /., 2luftritt m.\
w ktörej to dzieje sie -nie?
in roeld^er ©jene fommt bo§
oor?
Sceniczny, adi. bie Sül^ne
betreffend, bühnenmäßig.
Sceptyzm, -u, sing. tant.
sm.', Sceptyka, -ki, sing,
tant. sf. ©feptijismuä m.,
3roeifetfucf)t /.; = Powatpie-
wanie.
Sceptyczny, adi. ffeptifd^,
jraeifleri)(^, groeifelfüd^tig ; =
Watpiacy.
Sceptyk, -a, pl. -cy, sm.
©feptifer m., Zweifler m. ; =
Powatpiewaj acy o wszystkiem.
Schab, -u, pl. -y, sm.;
dim. Schabek, -bka, pl.
•bki, sm. 1) 3tippenftüdE n.,
©d^roetnärippen^?.; 2)3tippen=
fpeer n.; 3) magerer SRenfd^,
^ungerleiber m.
Schadzad, -dzam, -dza-
iem; Schodzic, -dze, -dzilem,
I. va. unb vn. imperf. \ Zejs6,
-jde, -szedJem, -szlam, I. va.
unb vn. perf. 1) Ijerunterge^en,
berunterfommen, abfteigen,
l^erunterfteigen ; prosze cie,
zejdz na Aöl id) bittf bid^, fomm
[}etunter; -dz^c na döi upa-
dlem im $erunterge[)en bin id)
gefallen; 2) üergefjen, »er=
fließen ; czas -dzi, a mysmy
nie nie zrobili bie ^i'\i MX=
ge^t unb rcir fjoben md)tö
getan; dzien nam zeszedi' bar-
dzo przyjemnie ber 2üag t)er=
ging unä fefir angenet)m;
3) abgeben, roeggel^en, ^er=
untergeljen; ta plama nie chce
zejsc biefer gtetf roill nid^t
roe9(gelÖen); zszedl z tego
swiata er ift non biefer 23elt
abge)d;ieben ; 4) aufjptoff en,
auffcitnen; pszenica jui -ia
ber 3Beijen ift fc^on aufge»
feimt; 5) burc^itreuäen, buvc^=
queren, burd^ge^en; -szedlem
kraj caly a jego nie znala-
ztem ic^ i)a.\it baä ganje Sanb
burd^freujt unb i^n nid^t
gefunben; 6) abtragen; —
suknie bie ßleiber abtragen;
II. — kogo jmnbn über=
rafd^en; III. — sie vr. 1)
liufammenfommen, fid^ Der:
fammeln, fid) begegnen, fid)
ireujen; -szlismy sie na po-
gadanke roir finb ju einem
^[aitberftünbc^en jufammen=
ge!ommen; schadzalismy sie
CO niedzieli roir finb ieben
©onntag gufammengefommen;
-szlismy sie na moscie roir
finb un§ auf ber SrüdEe be=
gegnet; tu sie -dz^ szyny
l^ier freujen fi(| bie ©eleife;
2) ficb mübc ge|en.
Schadzka, -ki, pl. -ki, sf.
^ufammenfunft /., 3ienbe}=>
Douä n.
Scheda, -dy, pl. -dy, sf.
erbe «., (gtbfc^aft /., ©rbteil
n., ^lad^Iaß m.
Schema, sing, indecl. pl.
-ta, sn. ©c^ema n., 3Kufter
n. ; ^ Wzor, forma.
Schematyczny, adi. ;
Schematycznie, adv. fd^e-
matifcfe, bilbltc^.
Schematyzm, -u, pl. -y,
sm. ödöemattämuä m.
Scherzo, -za, pl. -za, sn.
©c^erjo n., ein 2;eil ber ©o-
nate ; = Uatep wesofy sonaty.
Schizma, -my, pl. -my, sf.
©c^iäma n., 2lbfaU m. von
ber ilircl;c, Äird^enfpattung /.
Schizmatycki, adi. fc^iä=
matifd^.
Schizmatyk, -a, pl. -cy,
sm. ©d^iämatifer w.
Schlastac, -tarn, «talem,
va. perf. 1) befpri^en; 2) jer=
fctjen, jerfdilagen.
Schlebiac
209
Sczezn^c
Schlebiac, -biam, -biaJ^em,
vn. imperf. ; Schlebic, -bie,
-WJem, vn. perf. fd)metc^eln.
Schlebianie, -uia, sn.
©cömeic^eln n.
Schludnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©auberfeit /.
Schludny, adi. ; Schlu-
dnie, adv. )au5er, nett.
Schlopiec, -pieje, -pialem,
vn. perf. jum Sauer roetben.
Schlostac, -tarn, -taiem,
va. perf. burd)prügeln.
Schnac, -ne, -naJem, vn.
imperf. ; 1) tro(f nen ; ta farba
schnie jeszcze biefe j^arbe
trodfnet nocf); 2) Tierborten;
drzewa schna w tym upale
bie 33äume cerborren in btefer
$i§e; 3) Derfc^mad^ten, fid^ a6=
jel^ren, Detgefieu; — ze zmar-
twienia, tesknoty nox Äummer,
©elönjud^t Bergeisen.
Schodek, -dka, fl. -dki,
sTO. ®tufe/.;-dki,_p?. SIreppe/.
Schodowy, adi. S;reppen=,
— wzuoszacy catoksztait bu-
dowy gtrftenbau m., ©tre6e=
ftÖBe/. ; — spuszczajacy ca-
ioksztalt budowy ©troffen=
Bau m.
Schody, [ie^e: Schod.
Schodowka, -ki, pl. -ki,
sf. 2;reppenmu[^e[ /.
Schodzenie, -nia, sing,
tant. sn. |)erunterge|en «.,
^erabfteigen n.
Sciiodzic, fiel^e: Schadzac.
Schodzistosc, -sei, sing,
tant. sf. Slbfc^üffigfeit /.
Schodzisty, adi.; Scho-
dzisto, adv. abfc^üffig, ab=
l^ängig.
Scholastycznosc, -sei,
sing. taut. sf. ©c^olaftit /.
Scholastyczny, adi. ;
Scholastycznie, adv. fc^ota»
ftifd^, jcf)ulgerec^t, fpi^finbig.
Scholastyk, -a, pl. -cy,
sm. ©diolaftttuä m., ©d^ola«
fttfer m.
Scholastyka, -ki, sing,
tant. sf. ©c^olaftif /., ©(^ui=
roeis^ett /.
Scholia, -lii, pl. -lie, sf.
©c^olie f. (meift pl. ©c^olien,
@tftärungcn ju öen alten grie=
^ild)en unb lateinifc^en Älafft^
fern).
Scholiasta, -sty, pl. -sei,
SlowQik polsko-niemiecki.
sm. ©d^oliaft m., ©tHärer m.,
aiuäleger m. ber ^(afftfer,
Schorowany, Schorzaly,
adi. fräntUc^, öurdt) i^rant»
l)t\i abgege^rt, J^infäUig.
Schorzalosc, -sei, sing,
tant. sf. ^tänflid^Ieit /.
Schowac, -warn, -walem,
va. perf. öerfteden, oerroa^ren,
aufgeben, oerbergen, fie^e:
Chowac; — sie vr. fic§ oet»
fletfen, fic^ nerbergen.
Schowalnia, -ni, pl. -nie;
Schowek, -ka, pl. -ki, sm. ;
Schowka, -ki, pl. -ki, sf.
Slufberaa^rungöort m.
Schowalny, adi. vexma^v-
Bar.
Schowanie, -nia, sn. 1)
SSarraaörung/., 2tufben)a^rung
/. 'äufberoa^rungäfommer /.
Scböd, schodu, pl. schody,
sm. ©tufe f., Sreppe /.;
schody,_p;. 1) ©tiege/., Steppe;
spasc ze schodow bie SJreppe
ÖerunterfaQen; — boezne
SfJebentreppe ; — dwuramienne
gtoeiarmige 2;reppe; — kre-
cone SBenbeltreppe; — la-
mane gebrod^ene Sreppe, ^o=
befttreppe, abgeftöäte treppe;
— mieszane treppe auä ge=
mijc^tem aJlatetial; — ognio-
trwale feuctfefte ©tiege; —
wewnetrzne eingebaute 2;rep=
pe; — wiezowe Jlurmtreppe;
2) ©tiege f., 2luf[tteg m.] 3)
©troffen pl., ^^irftenbau m.
Schromiec, -mieje, -mia-
iem, vn. perf. la^m loetben.
Schronic, -nie, -nilem, va.
perf. aufBeroa^ren, in ©ic^er-
l^eit Bringen, bergen; — sie
vr. flüchten, fid^ oerbergen,
oerfteden.
Schronienie, -nia, pl. -nia,
sn. aufludet f., ^uflud^tsort m.
Schronisko, -ka, pl. -ka,
sn. 3"fluct)täott m., 2lft)l n.;
©d6ufe{)au§ n., ©c^u^pttc /.
Schropawied, -wieje, -wia-
Jem, vn. perf. vauf) rcerbcn.
Schrupac, -pie, -paJem,
va. perf. auftnabbern.
Scliudnq,(S, -ne, -dtem, vn.
perf. mager merben, abmagern.
Schudni§cie, -cia, sing.
tant. sn. 2lömagerung /.
Schwycenie, -nia, sing,
tant. sn. gangen n.
Schwycic, -ce, -cilem ;
Schwytac, -tam, -talem, va.
perf. ergreifen, padEen, auf=
greifen, auffangen.
Schwyt, -u, pl. -y, sm.
'-öoaelfprenfel m.
Schylac, -lam, -latem, va.
imperf. ; Schylic, -le, -lilem,
va. perf. Buden, beugen; —
sie vr. fic§ Buden, fic^ beugen,
firf) ^eraBloffen ; fie£)e : Cbylac.
Schylanie, Schylenie,
-nia, sn. iöücJen n., Seugen n.
Schylek, -Iku, sing. tant.
sm. 3ieige /„ Slblauf m., bas
nal^e (Snbe ; na -tku, adv. auf ber
Steige, gu @nbe. Beim 2lBIauf.
Schytrzec, -trzeje, -trza-
tem, vn. perf. fc^lou, burd^«
trieben rcerben.
Scyatyczny, adi. §üf troe^».
Scyatyk, -a, pl, -ey, sm.
ein an ^üfiroe^ leibenbcr
aJJenfc^.
Scyatyka, -ki, sing. tant.
sf. §üftnje^ »., S^c^iaä n.
Scudzolozyc, -ie, -Äyiem,
va. perf. jur (S{)eBre(^erin ma=
d^en.
Scudzoziemczec, -czeje,
-czatem, vn. perf. feinem 3Sa=
terlonbc fic^ entfremben.
Scyllityna, -ny, sing. tant.
sf. c^emijc^eä ^ßräparat auä
älieetjroteBet er^äitlic^.
Scysya, -syi, pl. -sye, sf.
äßeinungöoerfc^ieben^eit /.,
3tDift m., ^tfietrac^t /".; =
Niezgoda, Sp6r.
Scyzoryk, -a, pl. -i, sm.
gebermeffer n.
Scyzorykowaty, adi. fe=
bermeff erartig.
Sczerniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. fc^roarj roerben.
Sczerstwiec, -wieje, -wia-
tem, vn. perf. txoden roerben
{vom (Sebäd'.
Sczerwienialosc, -sei, sing,
tant sf. Slötung /'.
Sczerwieniö, -nie, -nilem,
va. perf. rot färben; — sie
vr. rot roerben, erröten.
Sczerwienieö, -nie, -nia-
lem, vn. perf. rot roerben.
Sczesywac, -suje, -walem,
va. imperf. ; Sczesad, -sze,
-salein, va. perf. ^erabJämmeu.
Sczezn^ö, -ne, -aiem, vn.
perf. uerloren gelten.
14
Secina
'210
Secina, -ny, pl -ny, «/•
^unbert ©tüd pL] $unbeii=
icftaft /.
Sedenterya, -ryi, sing.
tani. sf. Penbe SebenSroeije •,
= Zycie siedzace.
Sedno, -na, lü- -°«' ^''"•
»gl. Sadno.
Segieta, -ty, pl. -ty, «/•
Sraflfeffel m., ©anfte /•; = ,
Lektyka.
Sejm, -u, p?. -y, «w. Sanb=
laa »«., gieic^ötag w.
Sejmik, -a, p^. -ki, 0^310 =
üinjial») Sanbtag w. im alten
«Bolen.
Sejmikowac, -knje, -wa-
lem, vn. perf. 1) Sanbtag f)al=
ten, tagen; 2) o^ne Dcbnung
beraten.
Sejmikowanie, -ma, si7tg.
tant. sn. 1) bas 2lbl)alten beö
Sanbtaseö; 2) unnü^e SiStuf =
ftonen.
Sejmowy, adi. 2anbtag^s=,
gteic^stagä».
Sekatura, -ry, pl. -U, «/•
©e«atur/.,3"f«^e"«M = ^°'
kuczanie.
Sekcya, -cyi, pl -eye, s/.
1) ©c!tion f., ^Uiton w.; 2)
atbteilung/.; = oddziai; szef
sekcyi ©ettionöd^ef w.; 3) aef«
lion /., Leichenöffnung /.
Sekiel, -a, pl. -e, sm. fie>
benbürgifc^eg 'ißferb.
Sekowac, -kuje, -walem,
va. imper/. reijer, fef£ieren,
»erfolgen.
Sekowanie, -nia, sing. |
<«Hf. sn. = Sekatura. \
Sekrecya, -cyi, pl -eye, !
sf. Slbfonöerung /., ©e!cetion
f • = Wydzielanie.
" 'Sekrecyjny, adi. 2lbfon«
berung5=.
Sekret, -u, P?- -y', f^"»- i
Sekrecik, -u, pl -i, sw. ®e=
Iieimniö n.; w -rede im ge«=
lieimen; pod -tem unter bem
©iegel ber Sßerjc^roiegen^eit;
prosze o — ic^ bitte eg gcf)eim
ju polten; = Tajemnica.
Sekretarczyk, -a, pl. -'h
sm. ein Seltetär Don geringer
$öebcutung.
Sekretarka, -ki, 2>Z. -ki,
6/.©efretärin/., ®e{)eimfcl)rei=
berin /.
Sekretarstwo, -wa, sn. ]
©efretäramt n., @e!retätroürbe '
/. ; ©etretariat n.
Sekretaryat, -u, pl -y,
sm. ©elretariat n.
Sekretarz, -a, pl -e, sm.
©efretät m., ©ef)eimfd^retber
in., ©efrelariug 7W. ; — gJöwny
®eneralle!retär.
Sekretarzowa, -wej, pl
' -we, sf. ©eicctärin /., bie grau
be§ ©efretärg.
Sekretarzowna, -ny, pi.
-ne, sf. bie Soc^ter beä ©elre-
tärö. .
Sekretarzyk, -a.,pl -i, sm.
©d^reibtifc^ m. mit ®el)eim=
jäc^etn.
Sekretnik, -a, pl -cy, sm.
®et)eimni5»oae(r} m., ®e^eim=
nigtuer m. .
Sekretny, adt. geheim; =
Taietnuiczy.
Seksta, -sty, pl. -ty, sf.
1) ber jec^fte 2;on ber Dttooe;
|-2) ©est f. (©ebetitun-
! ben).
j Sekstans, -u, pl -e, sm.
1 ©c*ftel!ceiö m.
\ Sekstern, -u, pl- -y> «"»•
I ^eft n. ; = Zeszyt.
1 Seksualny, adt. ; Seksual-
nie, adt: lejrueH, gefc^lec^t»
Uc^; =Plciowy.
i Sekta,-ty,i>?.-ty, «/•©«««
/., ©laubenögenoffenfcljatt ;. ;
' «el)r=, Söieinungsjunft /. _
Sektarski, Sekciarski,
adi. jcttiererifcb- , .
Sektarstwo, Sekciar-
stwo, -wa, pl -wa, sn. ©el=
tiererei /., ©eftierertum n.
Sektarz, Sekciarz, -a, pl
-e, sm. ©eÜierer m.
Sekularyzacya, -cyi, pl
-eye, sf. ©ätularifation /•,
SBcrroeltUc^ung f.,©inäte^ung/.
i geistlicher Sefi^ungen.
Sekularyzowa6, -zuje,-wa-
leni, va. perf jälutarifieren,
I geifllic^e ©üter ju meltUc^cm
' ©ebrau^e einjief)en.
I Sekunda, dy, pl -dy, sf.
\ ©efunbe f.
Sekundant, -a, pl -nci,
sm. ©cfuubant m.
Sekundowaö, -duje, -wa-
lem, vn. imperf. felunbieren,
l^elfen.
Sen
Sekutnica, -cy, pl -ce, sf.
ein täftiges äßeib, eine böje
©icben, eine ^eje.
Sekutnik, -a, pl -cy, sm.
spiagegeift m., ein unauäftel]»
Ucf)er g}Jenfc^. „ , ^ .
Sekutny, adi. ; Sekutnie,
adü. läftig, plagenb.
Sekwens, -u, pl. -y, sm.
atei^e /■.; = Kolej.
Sekwestr, -u, p)l -y. *'"• 5
Sekwestracya, -cji,pl -eye,
sf. Sejc^lagna^me f, ©eque=
ftrationf.; = Z-^Jede rzeczy
przez skarb.
Sekwestrator, -a, pil -rzy,
sm. ©cqueltrator m.
Sekwestrowac, -truje, -wa-
lem, va. perf. fequeftrieren.
I Seledynowy, adi. ^ettgtun.
Selen, -u, sing. tant. sm.
' ©elenium n.
Seleneczek, -czku, sing,
tant. sf ©elenoj;9b ^t-
Selenek, -nku, ^^Z. -nki,
g„t _ miedzi Ser^elin m.;
_ olowiu Ätauftalit^ m., ©e=
lenblei n.; — srebra ^Jlttumo«
nit m. ■, u *
Seleniaki, -kow, plur. tant.
sn. ©eteniben i)l, Dem ©ele=
nium Dermanbte DJlineratten.
Selenian, -u, sing. tant.
sm. ©eten^äurc f.
I Selenin, -u, sing. tant. sm.
ielenige ©äure.
I Seienit, -u, pl -J, sm.
9}lonbftein m., 3Jlariengla§ n ,
©BieqeUpat m., ^rauenetö «.
I Seier, -u, pl -y, sm. ©el-
i (gj^g j_ . _ klebiasty Knollen-
(ieüerie;' — uaciowy ©tou=
benfeßerte.
Selterski, adi. ©elterä'.
Semafor, -u, pl -y, sm.
' ©emap^or m., 2lrmfignol n.,
optijcljer Xelegropl); = Za-
mieniec.
Semestr, -u, pl -y, sm.
©emefter «.; = Polrocze.
Seminaryum, indecl. sn.
©eminar n.
Seminarzysta, -sty, 2^'-
4ci, sm. ©eminarift ?«., ö^r
Itng m. beä ©eminorg.
Sen,snu, plmy, sm.\dim.
Senek, -nku, j)?. -nki, s?». 1)
©cfalaf m.; we saie im ©c^late,
— mnie morzy ic^ fann mtd;
beä ©*lafeS nic^t errae^ren;
Senat
211
Serdenko
w glebokim snie im tie[cn
©d£)[afe; przypominam sobie
jak we 6aie . . . ic^ erinnere
mid) n>ie im (Schlafe . . .; '2)
2;rauin m.; dziwue suy mia-
lem ic^ ^atle raunberlid)e Xtäw
nie; ukazat mi sie we saie er
erfcf)ien nur im 2;raume; —
mara Bog wiara Sräume finb
©c^äume; 3) Träumerei /.,
§irnge[pinft 7i.
Senat, -u, pl. -y, sm. ©£=
nat w. ; uchwaia -u ©mats=
befcfjtufe m.
Senator, -a, ^j?. -rzy, sm.
Senator m.
Senatorowa, -wej,^?. -we,
s/. grau /■. bes ©enatorä.
Senatorstwo, -wa, sing,
tant. sn. ©enatorenroürbe /.
Senatorowna, -uy, pl. -ne,
sf. ©enatorstodjter /.
Senes, -u, sing. tant. sm.
(Cassia senna) ©enneibaumwi.
Senesowy, adi. ©enne5=.
Senior, -a, pl. -rzy, sm.
©enior m., 2ilte[te(r) /«.; =
Najstarszy.
Seniorat, -u, pl. -y, sm.
©eniorat n., Erbfolge /. nac^
bem Sitter.
Senliwosc, -sei, sing. tant.
sf. ©djläfrigfcit /.
Senliwy, adi. fc^Iäfcig.
Sennik, -a, pl. -i, sm.
Sraumbud) n. ; Sraumbeuter »n.
Sennodajny, adi. jc^Iaf=
bringjnb.
Sennosc, -sei, sing. tant.
sf. ©c^Iaffud)t /., ©cbtaftrun=
Un\)i\t f., ©c^Iäfrtgfeit /".
Senny, adi.\ Sennie, adv.
Si)Iaf=, bräunt-, fcf)[aitrunfen,
fc^Iäfrig.
Sens, -u, pl. -a, sm. ©inn
m., SSerftanb m., ^n^ilt m.\
w tem nie ma -u baä i^at
feinen ©inn*, — moralny
Se^re /., 2JJora[ f., Qoee /.
Sensacya, Senzacya, eyi,
pl. -eye, sf. ©enjatlon/., 2tuf=
fe^en n. ; = Wrazenie.
Sensacyjny, Senzacyjny,
adi. ouffe^enetregeab.
Sensat, -a, pl. -ci, sm.
ernfter, gefegter 3JJonn.
Sensatka, -ki, pl. -ki, s/.
ernfte, gemeffene Same.
Sentencya, -cyi, pl. -eye,
sf. ©entenj/., ©innjprud^ m.\
9Jleinung /"., ©racfiten n., Ur=
teil n.; ijtuöfpruc^ m.; = Zda-
uie, Mniemanie.
Sentencyonalny, adi. ;
Sentencyonalnie, ade. uoU
©innfprüc^e, ©entenj^n, fen=
tentiöä.
Sentencyarz, -a, pl. -e,
sm. ©timmenprotoEolI n. ber
©eric^tebetfi^er.
Sentencyonowac, -nuje,
-walem, vn. imperf. feine
©timme geben, ftimmen.
Sentyment, -u. pl. -a
ober -y, sm. (Smpfirtbung /.,
©efü^l n. = Uczucie.
Sentymentalnos6, -sei,
sing. tant. sf. ©entimentali=
tat /., ©nrpfirtbfamfeit /.,
©mpfinbelei /.; = Uczucio-
WOSC.
Sentymentalny, adi.\ Sen-
tymentalnie, adv. fentimens
tal, empfinbenb, empfinbfam,
gefül^tDolI ; = Uczuciowy.
Sep, spu, spy, sm. Äörner«
abaabe /., ^örnerjefint m.
Sepa, -py, pl. -py, sf. =
Sapia.
Separacya, -cyi, pl. -eye,
sf. ©eparatton /., firc^lic^e
Trennung; ©c^eibung/.; 2luä=
einanberfe^ung /. ; = Eoz-
laczenie.
Separacyjny, adi. ©epa»
ration5=, 3:rennungg=.
Separatka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©eparatsug m. ; 2) 9ef^ie=
benegrau; = Rozwöika; 3)
Cbambre separee/., Chambre
particuliere im ©aft^aufe.
Separowac si§, -ruje,
-watem, vr. imperf. fic^ tren=
nen ; = Kozlaczyc sie.
Sepia, -pii, pl. -pie, sf.
1) ©epiabein n,, Slocffifi^bein
n. ; 2) ©epiafarbe /.
Septet, -u, pl. -y, sm.
eine Äompofition für fiebm
©timmen ober Qnftrumente,
©eptett n.
Septyma, -my, pl. -my, sf.
ber fiebente Son ber Dftaoe.
Ser, -a, pl. -y, sm.\ dim.
Serek,-rka, ^Z. -rki, sm. Ääfc
m., lopfen m., Ziuatt m.
Seraf, -a. pl. -y, sm. ©e=
lapl) m.\ = Aniol.
Seraficki, adi. fetap^ifd^;
= Anielski.
Seraj, -n, x>l. -e, sn. ©erait;
= Paiac suiiana.
Seraj owy, adi. ©erail=.
Sercak, -a, pl. -\, sm.;
Sercowka, -ki, pl. -ki, sf.
^erjmufc^el /.
Sercaskrycie, -cia, pl.
-cia, sn. gemeine ^erjerbfe.
Serce, -ca, pl. -ca, sn. 1)
^erj «.; — bije bas ^er^
fc^lägt; do -ca przycisnac
anö §erj brüden; na -cu mi
to leiy es liegt mir am §erjcn ;
mied co na -cu etroaä auf bem
^erjen tiaben; z pelnego -ca
aus Doliem §erjen; co na -cu,
to i na jezyku baä $erj auf
ber 3""9^ tragen; co idzie
od -ca, to do -catrafia uia§ pom
§erjen fommt, geljt roieber ju
•Öerjen; z calego -a com gon«
jen Sierjen; z duszy z -ca
tjerjlid^ gern; — swoje komu
otworzyc fein |>er5 por jmnbm
auöf erlitten; brac sobie co do
-ca fitf) etro. ju §erjen nef)=
men; -ce mi sie kraje bas
$erj bricht mir; nabrac -ca
Wüi faffen; moje — ! mein
§erjc^en! przyjaciel od -ca
^etjenäfreunb ; bicie -ca
§erjf (opfen n. ; 2) — dzwonu
©Iocfenf(^n)engeI»2.,J?IiJppelw.
Sercoglow, -own,^^. -owy,
sm. Gcfentopf m. (©c^(ange).
Sercowaty, adi. ^erj=
förmig ; -te drzewo Äernl^olä n.
Sercowy, adi.; Sercowo,
adv. ^erj=; -wa zyla ^etjaber
/.; -wo chory ^erjleibenö.
Serdak, -a, pl. -i; dim.
Serdaczek, -czka, pl. -czki,
sm. Sruftla^ ?«., SBrufttudi n.,
Sufentud^ n., Sauernjade /.,
äßamö n.
Serdecznik, -a, pl. -ki, 67«.
1) |)er5ftein 7n., 2'örven\6)wani
m., ^er^geipan m.; 2) Sau»
fenbpulbenfraut n., fretifc^e
^irfd^raurs, 2llpen=, 2lugen-
njur', /, ^in'c^n'uräel /.
Serdecznosö, -sei, sing,
tant. sf. ^erälic^feit /.
Serdeczny, adi.; Ser-
decznie, adv. f)erjlic^, $er=
jene», |)er5=.
Serdelek, -Ika, pl. -Iki, sm.
^nadE (Burft /.
Serdenko, -ka, pl. -ka, sn.
Siebdjen n.
14*
Serduszko
»12
Sfastrygowac
Serduszko, -ka, pl, -ka,
sn. .^erjcficn n , ^eijtein n.,
§erjtiebcf)en n.
Serduszkowaty, adi. l^erg'
förmig.
Serek, -rka, pl. -rki, sm.
1) mie m.; 2) Ääfeuntex=
Serenada, -dy, pl. -dy, */.
©erenabe /., Stänbd^en «.
Serfinki, -nek, plur. tant.
(serres-fines) bünne (ftirurgif rf)e
Sangen.
Sernica, -cy, pl. -ce, sf.
1) Ääfemtlbe/. ; 2) Ääfe^auä w.
Sernik, -a, pl. -cy, äwj. 1)
Ää[emaci^er w., i?äfef)änbler
jw. ; 2) Ääfe^orbe /., Ääjefocb
m., Ääfel^auä «."; 3) 5läfe=
ludöen w?.; 4) ßäfeftoff m.
Serny, Serowy, adi. Äöfe=.
Serokosz, -a, pl. -e, sm.
großer grauer SBürger, 33erg=
elfter /.
Serokoszek, -szka, pl.
-szki, sm. rotrücfiger SBürger,
2)nrnbref)er /w., 9ieuntötcr m.
Serotoczek, -czka, pl.
-czki, ^äfemilbe /.
Serowatos<5, -sei, sing,
tant. sf. 5?äfigleit /.
Serowaty, adi. fäfeaittg,
!äfig.
Serowian, -u, sing. tant.
sn. Äafein «., Ääfeftoff m.
Serowiec, -wca, pl. -wce,
sm. l)Ääfemit5e/.; 2) Ääfe»
fudöen m.
Serownik, -u, sing. tant.
sm.; — roslinny ^Pflanjen^
fafein ;(.
Serpentyna, -ny, pl. -ny,
sf.; 1) gclbfc^Iange /.; 2)
frummer ©äbel ; 3) ©er}3enti=
nenftrafjc /'., ©trafienroinbung
/., äöinbung f.
Serpentynowy, adi. fer=
pentinen=, fc^langenartig; ta-
niec — ©erpentinentanj m.
Serwantka, -ki, pl. -ki, sf.
©cffpinb m., Seroante /.
Serwaser, -u, pl. -y, sm.
©^eiberoaffer n.
Serwatczanoäd, -sei, sing,
tant. sf. 3«oIfigfeit /., mor=
ftgeä 5ü5efen.
Serwatczec, -czeje, -cza-
lem, vn. imperf. ju 3JJoHe
roerben.
Serwatka, -ki, pl. -ki, sf.
3KoHe /., aWirtfiroaffer w.,
Ääferoaffer n.
Serweta, ty, pl. -ty; dim.
Serwetka, -ki, pl. -ki, sf.
©eroietle /., SKunbtiid^ n.
Serwis, -u, pl. -y, sm.
©eroice «., Siafelgerät «.; —
do kawy i^affeeferüice n.; 2)
Duartiergelb n.
Seryo, adv. ernft, feiiög,
ernftl^aft.
Serzen, -nia, sing. tant.
sm. 5?äfeftoff m.
Serzysko, -ka,^;?. -ka, sn.
Ääfelab n.
Sesam, -u, pl. -y, sm.
©efamfraut n.
Sesya, -syi, pl. -sye, sf.
©effton /., ©i^ung /.; —
parlamentarna ^ar(amentö=
feffion /.
Setek, -tka, pl. -tki, sm.
lunbert ©tütf.
Setka, -ki, pl, -ki, sf.
= Setek.
Setkowac, -kuje, -waletn,
va. imperf. in 2l6teitungen
x)on ^unbcrt einteilen.
Setnia, Sotnia, -ni, pl.
-nie, sf. Stbteilung/. oon l^un-
bert ©olbaten, ©otnie /.
Setnik, -a, pl. -cy, sm.
Slnfü^rer m. oon f)unbert
2)larn, Hauptmann m.
Setny, adi.; Setnie, adv.
1) [junbertfte, l^unbertfältig-,
2) tüd^tig; — cblop ein tüd)»
tig?r Surfd^e.
Sezon, -u, pl. -y, stn. ©ai=
fon /., Safiresjeit f.
Sgczek, -czka, pl. -czki,
sm. ein Heiner Knorren.
Sfczöwka, -ki, pl. -ki, sf.
erüenarlige aßide.
Sfczysty, adi. Inotig.
Sgdzia, -dziego, pl. -dzio-
wie ober -dzie, -dziöw, sm.
Slid^ter m. ; — pokoju 5rie=
benörid^ter ; — polubowuy
©c^iebörid^ter; — ziemianski
Sonbeögeiid^tärat m.; — ape-
lacyjny SlppeUationärat m.
Sgdzianka, -ki, pl. -ki, sf.
Slic^terfltoc^ter /.
Sgdzic, -a, pl. -e, sm.
3li(t)ter§fof)n m.
Sgdzielizna, -uy, pl. -ny,
sf. ; Sf dziol, -u, pl. -y, sm.
@cbneean[)ang in.\ 3{eif m.;
Siebet m.
Sgdzina, -ny, pl. -ny, sf.
3{ic6teröfrau /"., Siid^teräga'ttin /'.
Sfdziostwo, Sgdziow-
stwo, -wa, sing. tant. sn. 1)
Siic^teramt n.; 2) ber iRic^ter
unb beffcn %t\s.\\.
Sfdziowski, adi. 3iid^ter=.
S§dziwosc, -sei, sing. tant.
sf. @^rn)ürbtgfeit/. ; baö t)or=
gef (^ritten e 3liter.
Sgdziwy, adi. e^rroiirbig,
gefegt, alt.
Sgk, -u ober -a, pl. -i, sm.
Knorren w., Knoten m. (im
|)o(3e) ; w tem — ba liegt ber
|iunb begraben, ^ier ftel^en bie
Dd)fen am Serge, ba ftedEt'ä;
w sitowiu -a szukac bort
©d^tüierigfeitenfud)en,n)o feine
finb.
Sfkacz, -a, pl. -e, sm. ein
fnorriger Saum.
S§kacz, -a, pl. -e, sm.
(Eurynome) eine Krobbenart.
Sfkalec, -Ica, pl. -Ice, sm.
ein 8 üfieter langer ^otj^afen.
Sgkatosö, -sei, sing. tant.
sf. Knorrigfett /.
Sgkaty, adi. ; Sgkato,
adv. fnorrig, fnotig, öftig.
Sgkoprzod, -odu, pl. -ody,
sm. (Mene) ©attung ber
©cömalfifd^e.
S§p, -a, pl. -y, sm. ®eier
m. ; — kasztanowaty plowy
nieififöpfiger ®eier; — rdzawy
Lämmergeier; postawic -a na
czole eine büftere 3)itenc ma=
dien, ein finftereä ©efid^t
fd^netben.
Sgpi, adi. ®eier=; -pie oko
©eierauge n.
Sgpic, -pie, -pii!ein, va.
perf. »erfinftern; — sie vr.
fic^ betrüben.
Sfabrykowad, -kuje, -wa-
lem, va. perf. fobrtjieren,
l^erfteüen; fälfd^en; = Wy-
twarzac.
Sfaldowac, -duje, -wafem,
va. perf. in j^alten fegen.
Sfalszowa6j -szuje, -wa-
lem, va. perf. fälfd^en, nad)-
ma^en; = Podrobic.
Sfanatyzowaö, -zuje, -wa-
lem, va.perf. fanatifd^ mad^en,
fanatifieren, aufreihen.
Sfastrygowaö, -guje, -wa-
lem, va. perf. äufammcns
tieften.
Sfatygowac
213
Sidelko
Sfatygowaö, -guje, -watem,
va. perf. mübe tnac|en; =
Zmeczyc.
Sfen, -u, 'pl. y, sm. ©pl^en
»., SEttanit m.
Sfera, -ry^pl. -rj,sf. ©p()ä=
re /., 3tegion /.; w wyzszych
-räch in ööl^eren Jiegionen.
Sferoida, -dy, pl. -dy, sf.
Sp^äroib m., 2lfterfuflel f.,
unuollfommene 5Hunbunn.
Sferoidalny, adi. \pt)ätoi=
bi[4, runblid^.
Sferycznosc, -sei, sing,
taut. sf. SJunbung /., Äugel=
geftatt /. ; = Kulistoö6.
Sfolgowac, -guje, -walem,
va. unb vn. perf. nac^laffen.
Sfora, Swora, Zwora, -ry,
2)1. -ry, sf. Äopvel /.
Sformowaö, -muje, -wa-
lem, va. perf. formen, gefta[=
ten; = Uksztalcic.
Sformowanie, -nia, sn.
g-ocmen n., ©eftaltung /.
Sformulowaö, -luje, -wa-
lem, va. perf. fotmuüeten;
= Utoi&yc,
Sformulowanie, -aia, sn.
g-ormuUerung /.
Sfornosc, -sei, sing. tant.
sf. ?vo[gfam!eit f.
Sforny, adi. ; Sfornie, adv.
folgfam.
Sforowac, Sworowac, -ru-
je, -walem, va. imperf. ju=
jammenfoppeln.
Sforowanie, -nia, sing.
tant. sn. ^ujammenfoppclung/.
Sforsowa6, -suje, -walem,
va. perf. übermäßig anftren-
gen ; = Zmeczyc.
Sforsowanie, -nia, sn.
übermäßige 2lnflrengung f.
Sfragistyka, -ki, sing. tant.
sf. ©iegelletjre /., ©p^ragtfti!
/. ; = Nauka o pieczeciach.
Sfrancuzialy, adi. franko»
ftfdö gerooröen.
Siac, sieje, siaJem, va im-
perf. fäen, bie ©aat BefteEen;
gtupich nie -ja, sami sie rodza
Untraut roäc^ft »on felbft; —
niezgode ^Jroietrad^t fäen.
Siadaö, -dam, -dalem, vn.
imperf.; Sig,sc, siede, sia-
dJem, vn. perf. fid) feigen, nte=
berfe^en, nieberlaffen ; -daj
nehmen «Sie ^tü^ ; nie -dlszy
nie padlszy mir nid^tä bir nidE) tä.
Siadanka, -ki, pl. -ki, sf.
1) 3eibeI6rett «. ; 2) ©i^bretter
pl. ber glößer.
Siadlo, -fa, pl. -la, sn. 1)
©i^ m., Sßol^nfi^ m.\ 2) So»
gelauffaüen n.
Siadly, adi. unterfe^t.
Siadywac, -duje, -walem,
vn. iterat. gu ft^en pflegen.
Siak, adv. in einigen 3ie--
bensarten ber Umgangsfprat^e,
j. 58. ni tak ni — racber fo
no^ fo; jeden tak drugi —
einer fo, ber anbere fo, ber
eine rotß red^t§, ber anbere
Siaki, taki, adi. nid^t
fdE)Iedöt, möglid^.
Sianie, -uia, sing. tant. sn.
©äeu n.
Siano, -na, sn.; dim.
Sianko, -kn, sn. $eu n.; —
wielbtadzie Äamel^CU.
Sianokos, -u, sm] Siano-
zfcie, -cia, sn. Heuernte /.,
^eufc^fag m.
Sianoigc, -ei, pl. -cie, sf.
§eun)iefe /.
Siara, -ry, sing. tant. sf.
Sruftmirc^ f., erfte Wil<S) nac^
bem Äalben.
Siarczak, -u, pl. -i, sm.
©d^wefelüerbinbung /., ©ul=
p^nrit m.
Siarczan, -u, pl. -y, sm.
©d^roefelfäurc f.; — cynku
3inlDitrioI m., ©alijenftein m. ;
— kobaitu roter SBitriol;
— miedzi Äupferüitriol; —
zelaza grüner Sßitriol, (Sifen=
üitriol; — wapna ®ip§ m.;
— olowiu fd^roefelfaureö
SBIeiopb; — wody ©^roe«
felfäurel^t)brat n.
Siarczany, adi. ©d^roefet«,
©d^roefel ent^altenb.
Siarczyk, -u, pl. -i, sm.
©d^roefelftoff w. ; — merku-
ryusza Qinnober tn.; — olo-
wiu ©alen «., SBleiglarj m.,
DfenbrudE) m.; — zelaza Iri«
ftaUifterteS ^ririt; — wodoru
©cöraefelroafferftoffläure /.
Siarczyn, -u, sing. tant.
sm. fcbroefeltge ©äure.
Siarczystosc, -sei, sing,
tant. sf. ©ulfuration /.,
©d^roefelung /., Sßerbinbung /.
mit ©d^roefel.
Siarczysty, adi. ; Siar-
czyscie, adv. fd^roefelartig,
gef diroefelt ; ^i^jig.
Siarek, -rka, pl. -rki, sm.
©ulfat n., aSerbinbung be§
©^roefelä mit einem anberen
Körper.
Siarka, -ki, pl. -ki, sf.
©d^roefel m. ; — surowa 3lo|»=
fd^raefel.
Siarkan, -u, pl. -y, sm.
©ulfat M.; — magnezyi 33it=
terfatj n. ; — wapna ©d^n)e=
fellalf m.
Siarkowad, -kuje, -wa-
tem, va. imperf. fd^rcefern; mit
©dbmefel überjieljen.
Siarkownia, -ni, pl. -nie,
sf. ©d^roefell^ütte /.
Siarkowodor, -oru, sm.
©d&rcefelroafferftoffgag n.
Siarkowy, a(?^. ©d^raefel»;
azoteczek -wy ©d^n)efeIftidE=
ftoff m.
Siarnik, -a, x^l. -i, sm. 1)
©(tircefelfaben m.\ 2) 3ünb=
^ölfic^en n.
Siatczany, adi. ne^förmig,
3ie<5-.
Siatecznia, -ni, pl. -nie,
sf. (Retepora) SRe^foralTe /.
Siatka, -ki, pl. -ki; dim.
Siateczka, -ki, pl. -ki, sf.
9te^ "., Sie^d^en n. ; SRe^Iiaube
/. ; — w oku Ste^ijaut /.; —
pajecza ©pinngemebe n.
Siatkoskrzydly, adi. mit
nefearligen j^lügetn.
Siatkowac, -kuje, -walem,
va. imperf. 3Je^e mad^en, ne^=
äl^nlid) roitfen.
Siatkowaty, adi. neuartig,
ne^förmig, ne^äl^nlid^.
Siatkowiec, -wca, 2:)l. -wce,
sm. eine ©djroammgattung.
Siatkowka, -"kx^pl. -ki, sf.
3(letJbaut f.
Siatkowy, adi. 9ie^» ; mur
-wy römifc^e SWauer.
Siatnik, -a, pl. -ey, S7n.
DZefcftridEer m.
Si%g, -egu, pl. -egi, sm.
Älafter f., ^aben m.
Si%gn%c, = Siegnac.
Siakac, -kam, -iialem, vn.
imperf. ; Si^knaö, -ne, -na-
}em, v7i. perf. ^u]t cinfaugen;
— nos bie 9iafe fc^neujen.
Siasc, fief)e: Siadac.
Sidelko, -ka, pl. -ka. sn.
dimin. »on Sidlo.
Sidlic
214
Siedmpalecznik
Sidlic, -le, -liJem, va. im-
perf. unigotnen, umftrtdEcn, in
eine ©c^linge fanc^en.
Sidlnik, -a, pl. -cy, sm.
©djiingtnftfKer m.
Sidlo, -f«, pl. -la, sn. \ clim,
Sidelko, -ka, pl. -ka, sn.
?Qogergarn n., iBogelne^ n.,
©djünge /. ; -la zastawic
Sd^Hngen legen; wpasc w -la
iii bie ©d^Iinge geraten.
Sidlowy, adi. ©c|lingen=.
Siebie, sie, sobie, soba, ^r.
reflex. [ic^; 1) sobie, sie tu 511»
rüdfü^renberSebeutung, raenn
nämlic^ baä gürnjott fic^ auf
baä SuBjeft bes ©a^eö ßeäiefjt,
bient für olle brei ^erfonen
öer ©injai^l forote ber 2Ref)r=
jaf;!; klade sie do Iczka ic^
lege m\6) in§ 33ett; uwaiam
sie za madrego id^ l^alte mid)
für gefd^eit; ubieraj sie jie^e
bi(^ an; ty sie sam krzywdzisz
bu tuft btr ' felber unrecht ;
bedziemy sie bronic Jüir roer=
fcen unä nerteibigen; nie da-
my sobie zrobic kizjwdy roir
rcerben un§ fein Unrecht an»
tun laffen; wezcie sobie to
nefimt eu^ baö; 2) do litra
wody bierze sie p6r litra octu
3U einem Sitec'SBaffer nimmt
man einen f^alben Siter ©fftg;
konfitury smaia sie w lecie
©ingefotteneä icirb im ©ommer
gefotten; tu sie zatrzymuje
pociag J^ier pü ber 3u9;
3) dziac sie gtfd^el^en; sta-
rzec sie altem; uczyc sie
lernen; smiac sie lachen; po-
leppzac sie beffer roerben; 4)
kochaja sie fie ließen cinan«
ber; siedza przy sobie fie filmen
nebeneinanber; oddaliJ ich
od siebie er fjat fie ocnein=
anber getrennt; 5) przez sie
an unb für ftd), an fid^, burc^
ftd^ felbft; lAi sobie gel^ raeg ;
byc u siebie ju §aufe fein;
odchodzic od siebie bie 53c=
finnung üerliercn ; brac co
na siebie etroag umnef^men;
etioaä auf ft^ nehmen, über=
nehmen.
Siec, -ke, -klem; Sieka6,
-kam, -katem, va. imperf.
^auen, jüc^ttgen ; — kogo r6-
zgami jmnbn mit Sluten jüc^^
tigen; — micczem mit bem
©(^roerte [;auen; 2) f)adfen;
-kac mieso ^-reifd^ I)adfen.
Siecz, -y, pl. -e, sf. ®e=
xni%tl n., tauen n.
Sieczba, -by, pl. -by, sf.
^auen n., 3Jiäl^en n.
Sieczka, -ki, pl. -ki, sf.
^äcf'el n., öäcfeiUng w.
Sieczkarnia, -ni, 2>?. -nie,
sf. §ädfelfammer /., ©iebe=
mafc|irie /.
Sieczkarz, -a, pl. -e, sm.
§ädEfelfc^tietber m.
Sieczna, -nej, ^;?. -ne, sf.
©efante /'.
Sieczny, a(Z^. §ieB=, $au=;
bron -na blanic SBoffe; -na
linia ©efante /.
Siec, -ci, pl. -cie ober -ei,
sf. 9icfe n., guggarn n.
Siedem, ftef)e: Siedm.
Siedlaczka, -ki, pl. -ki, sf.
3eiDelbrett n.
Siedleczka, ki, sf. -ki, sf.
9Burffcbaufel /.
Siedlic sig, -d]e, -dlilem,
vr. imperf. \id) anfiebeln.
Siedlisko, -ka,2>?. -ka, sn.;
Siedliszcze, -cza, pl. -cza,
sn. @i^ ?«., aBo[)nfi| m.
Siedm, Siedem, numer.
fieben.
Siedmdziesiat, Siedem-
dziesiat, numer. fiebrig.
Siedmdziesi§cioletni, «rfi.
fiebsigiäf)rtg.
Siedmdziesiatnica, ■cy,pl.
-ce, sf. ©onntag Septuagesi-
ma. [jigftf-
Siedmdziesiaty, arU. fieb-
Siedmiobarwny, adi. fte=
benfarbig.
Siedmiodniowy, adi. fic=
bentägig.
Siedmiofuntowy, adi.
fieben ^funb miegenb, ficBen=
pfünbig. [ftimmtg.
Siedmioglosy, adi. fieben=
Siedmioglowy, adi. fie=
benföpfig.
Siedmiogodzinny, adi.
ficbenflünbig.
Siedmiokat, -a, pl. -y, sm.
©tebenedE n.
Siedmiok%.tny, adi. ; Sie-
dmiokatuie, adv. ftebencdtg.
Siedmiokilowy, adi. fieben
Äiio miegenb.
Siedmiolatka, -ki, pl. -ki,
sf. ©c^nittlauc^ 7».
Siedmiolecie, -cia, j)Z.
-cia, sn. ein ß^itronw »on
fieben S^l^i^en. Septennium n.
Siedmioletni, adi. ftebeti»
iä^rtg.
Siedmiolistny, adi. fieben=
blättrig.
Siedmiomiesi§czny, adi,
[iebenmonatlid).
Siedmiouogi, adi. fieben»
füfetg.
Siedmiooki, adi. fieben=
äugtg.
Siedmioprgcikowy, adi.
^eptanbiifc^r mit fieben ©taub»
fäben.
Siedmioraki, adi. ; Sie-
dmiorako, adv. fiebenfad^,
fiebenfättiq.
Siedmiornasob, adv. fic=
benmal fo »iet.
Siedmioro, -ga, nt(me>\
fieben ©tüdE.
Siedmioslupkowy, adi.
^eptagt)iiif(^, mit fieben
©riffeln.
Siedmiostopny, Siedmio-
stopowy, adi. fiebenfüfeig.
Siedmiostruny, arfi. fieten;
faltig.
Siedmiotysifczny, adi.
7000 enir)altenö; ftebertau=
fenbfte(r).
Siedmiozgloskowy, adi.
fiebenfilbig.
Siedmkrotny, adi. fteben=
malig.
Siedmlist, -u, pl. -j, stn.
©iebenblatt n., ^iU", 3tul^r=
raur^ef /.
Siedmnastka, -ki, 2^1- -ki,
.<?/. bie ^al^I, 9htmmer fieb=
je^n.
Siedmmiesigczny, adi.
fifbiMinionalHd).
Siedmnastoletni, adi.
fieb?et)niä^rtg.
Siedmnasty, adi. fieb»
3eOnte(r).
Siedmnascie, numer.
fieb;<et)n.
Siedmnascioraki, adi.
fiebjefinfättig.
Siedmnascioro, -rga, nii-
mer. fiebjefjn ©tüd.
Siedmpagorkowy, adi.
ftebenbiigelig.
Siedmpalecznik. •A,pl. -i.
sm. ©änfe-, ©tebenfinger=
traut n.
Siedmset
215
Siestrzaii
Siedmset, numer. fielen»
^unbert.
Siedmsetny, adi. fteben=
l^unbetti'te(r).
Siedza, -dzy, j^i- -dze, sf.
= Siedlisko.
Siedzenie, -nia, pl. -nia,
sn. Si^cn n.; ©i^pla^ jw.
Siedziba, -by, pl. -hj, sf.
®i^ m., SOBo^nfi^ m.
Siedziec, -dze, -dzialem,
VW. imperf. fi^en; — na
}awce auf ber 33anf fi|en;
— w wiezieniu im (55efäng=
niä fi^en ; ten gwözdz mocno
-dzi biefer ?Jage( fi^t feft.
Siedz, -dzia, pl. -dzie, swz.
(Boletus frondusus) 2lftmor=
c^el f.
Sieja, -i, pl. -je, sf. 2(rt
2)!oräne.
Siejba, -by, ^Z. -by, sf.
©aatäeit /., 3Iuöfaat /.
Siek, -u, pl. -i, 1) §teb
W2. ; 2) Steinbeißer m.\ 3)
©c^roanjftücf n. oon einem
gefc^Iac^teten Siere.
Siekac, fiel^e: Siec.
Siekacz, -a, pl. -e, sm. 1)
ßauer n.; 2) §acfmeffer «. ;
3) — krzyzowy Äreujmufc^et/.
Siekaczka, -ki, ^Z. -kl, sf.
|)acEmeffer n., ^ippe /., gelb»
Ijttue /.
Siekalnica, -cy, pl. -ce,
sf. öacJbrett n.
Siekaniec, -nca, pl. -nee,
sm. gef^adteä SBIei jum ©d^ie»
Ben.
Siekanina, -ny, pl. -ny,
s/. 1) (Sememe I n., lUie^etei;
2) gel&adteä gleifc^,
Siekanka, -ki, ^J^. -ki, sf.
^afdjee n., gc^adfteä g^Ieifc^.
Siekiera, -ry, p^, -ry, sf.
2lEt /"., 3ini»nec=, SunbaEt /".,
§anö^acfe /. ; — do wegla
Roblen^arfe.
Siekierka, -ki, ^?. -ki, sf.
fteine 2lj;t; -ki, pl. 3Wer=
gelbtitterfporn w.
Siekierne, -nego, s?'nr^.
ia«i. 6«. eine 3lblö[ung ber
SSauoerpflic^tung.
Siekiernica, -cy, pl. -ce,
sf. ©üfefree wi., ^onigflee m.
Siekiernik, -a, pl. -i, sm.
SBeilftein m.
Siekierowaty, adi. ajt'
förmig.
Siekierzysko, -ka, pl. -ka,
sn. 1) jc^Iec^te %ii; 2) 2lEt-
ftiel »J.
Siekosz, -a, pl. e, sm,
(Hepatus) eine Ärabbenart.
Sielaniu, -a, pl. -lanie, sm.
SJörfter m., Sorfbenjo^ner m.
Sielanka, -ki, pl. -ki, sf.
1) SDorfberoo^nerin/.; 2)Qbtjtte
/., 3bt)Il n., §itten=, ©^äfer=
gebid^t n.
Sielankopisarz, -a, ^Z, e,
sm. 3bt)Itenbicl§tcr m., ^Dyüts
fer m.
Sielankowy, adi. ^b^Öen»;
ibt)t(en^aft, ibijilifcl^.
Sielawa, -wy, pl. -wy;
Sielawka, -ki, pl. -ki, s/.
2)Joräne /. ; — sulwica (Mu-
raenula).
Sielski, adi. länbltd^,
SDotf=.
Sielskosc, -sei, sing. tant.
sf. Sänbtic^feit f
Siemienisty, adi. doH
Samen.
Siemieniucha, -cliy, pl.
-chy, sf. ©uppe/. au§ §anf=
famen.
Siemienny, adi. ©amen-.
Siemiesska, -ki, S2H5'. tant.
s/.^afer m., 5?orn n., ©erfte /.,
ijalb mit Seibegrü^e unterfät.
Siemig, -mienia, pl. -mio-
na, sn. 1) ©amen m., ©0=
menforn n.; 2) Seinfamen m.
Sieuuik, -a, pl. -i, sm.
©trol^fad m.
Sienny, adi. 1) §eu»; 2)
§auöflur=.
Sien, -ni, pl. -nie, sf.
^aueflur /., SBor^auä n.
Siepacki, adi. §en!erä*.
Siepacz, -a, ^/. -e, sm.
§enfetäfne(^t tn., |)äf^er w.
Siepac, -pam, -palem, va.
imperf.', Siepn^c, -ne, -na-
iem, va. perf. rütteln, raufen,
reif?cn.
Sierak, -a, pl. -i, sjn.
grauer Stotf.
Sierciany, Siersciany,
adi. auä Sterl^aaren.
Siercisty, Sierscisty,
adi. ocU futjer §aarc.
Sierc, Siersc, -i, sf. XiiV»
^aar n.
Sierdziö sif, -dze, -dzi-
iem, vr. imperf. \\i) ärgern,
jürnen.
Sierdzien, -nia, pl. -nie,
sm. ©perrnagcl m., Söoljen m.
Sierdzistosc, -sei, siny.
tant. sf. J^eftiger ^Qxn, 2Iuf-
gebrac^t^eit /., ©rimrn w.,
3äf)Sorn m.
Sierdzisty, adi. ; Sier-
dziscie, adi. grimmig, jöt)=
jorntg.
Sierlgcza, -czy, pl, -cze,
sf. ^ißurffc^aufet /.
Siermigga, -gi, pl. -gi, sf.
grober Sauernfittel.
Sierobnia, -ni, pl. -nie, sf.
2Ber![tatt /.
Sierocic, -ce, -eilem, va.
imperf. jur 2i5aife machen.
Sierociec, -cieje, -cialero,
vn. imperf. perroaift werben.
Sieroctwo, -wa, siny.
tant. sn. 3Baifen[tonb m.,
SSerroaift^eit f.
Sierocy, adi. 2Baifen=;
roaifen^aft.
Sierospojka, -ki, pl. -ki,
sf (Nucula) 9iußmufd)el /._
Sierota, -ty, pl. -ty; Sie-
rotka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
aSaife /. ; dorn -r6t 2ßaifen=
^auä n. ; 2) baä bünne ©nbe
beä SBeibenfeilä.
Sierp, -a, j>l- -J> sm. 1)
©ic^el /., 2) förnigtr ©anb=
ftetn; 3) gärbefc^arte /.
Sierpanka, Sierpianka,
-ki, 2>i- -ki, sf. gliegentud; n.
Sierpien, -pnia, pl. -pnie,
sm. 2lugu)'t m., (Erntemonat m.
Sierpik, -a, pl. -], sm. 1)
©rubentic^erper m., 2;fd^etper
m.; 2) ©Charte/., ©d()arten=
fraut n.
Sierpnica, -cy, pl. -ce, sf.
©ic^elfraut n., ©irfielbolbc /.
Sierpniowy, adi. 2luguft».
Sierposz, -a, pl. -e, sm.
Südiermilbe /.
Sierpowaty, adi. fic^el=
förmig.
Sierpowy, adi. ©icl^el=».
Sierszen, Szerszen, -nia,
pl. -nie, sm. .f)orniß /.
Siersc, fie^c-: Sierd.
Sierzant, -a, pl. -ci, sm.
Sergeant tn.
Siestrzan, -u, pl. -y, sm.
2;räger m., Unterbalfen m.,
Unterjugboüen m.
Siestrzan, adi. ©c^roefter«,
fc^roefterUc^.
Siestrzon
216
Sin
Siestrzon, -u, pl. -y, sm.
flippe f.
Sietnica, -cy, sing. tant.
sf. iSiec^tum n.
Siew, -u, pl. -y, sm. ©aat
/., ©aatjeit /., ©äen n.
Siewac, fiel^e: Siac.
Siewca, -cy, pl. -cy;
Siewacz, -a, pl. -e, sm.;
Siewnik, -a, pl. -cy, ©ä=
mann m., ©äer m.
Siewierzec, -rzca,^Z. -rzce,
sm. airftigit m., ©fapol^t^ m.,
^arantf)in|tein »n.,2Bernerit w.
Siewka, -ki, pl. -ki, s/.
1) ©aat /. ; 33aum m. auö
bcr ©amenfc^ule /. ; 2) 3ie=
genpfeifer »».; — obro&na
buntfc^näbliger^aläbanbregenj
Pfeifer; — rzeczna fc^roarg»
fiinbiger Stegenpfeifer, ©anb=
p^nc^en n., ©anbläufer m.,
g=Iufef(j^n)aI6e /. ; — zlota
pluskotna ©olbregen m., ge=
metner, grüner, golbgrüner
Siegen, 33racl^=, ©aat=, Sut«
Dogel »i., grüner Älebi|,
^eibenpfetfer »w.
Siewnia, Siewalnia, -ni,
pl. -ne, s/. ©ätuc^ n.
Siewnica, -cy, pl. -cy, sf.
gefledter Äiebi^.
Siewnik, -a, pl. -cy, sm.
©äemafd)ine /.
Siewny, adi. ©aat^, 2lu§=
faal=; fäbar.
Sif, fiefie: Siebie.
Sigga, -gi, 2??. -gi, s/.
(Sillago) ©tadjeljloffer m.
Siggac, -gam, -galem, va.
unb vn. imperf.'^ Siggn^c,
-ne, -naJem, va. unb ^•/^. perf.
reichen, langen, ftrecEen; jak
daleko -ga jego wladza rt)te
njeit retd^t feine SKac^t; wy-
soko -gac l^odi ^inauä raoHen.
Sifkla, -li, sing. tant. sf.
(Ammannia) inbifd)eä blafett"
jieöenbeS Äraut.
Sifzybob, -obu, pl. -oby,
sm. aJJutterjimt m.
Sigillaria, -rü, pl. -rie, sf.
©igiUarie /. (t)orfintfIuttic|e
^flanjc).
Sika6, -kam, -kal'em, va.
unb vn. imperf. \ Sikn%6, -ne,
-nalem, va. unb vn. perf.
fpri^en, fpri^enb fieroorfpru«
bcin; piffen.
Sikawka, -ki, pl. -ki, sf.
©prtfee /., ^euerfprt^e /. ; —
czterokotowa SBagenj'pri^e;
— dwukoJowa .tarrenfprt^e ;
— przenoäna 58uttenfpri^e;
— reczna §anbfpri^e.
Sikora, -ry, pl. -ry, sf. ; Si-
korka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
DKeife/.; — bogatka So!}!»
meife; — uboga ©umpfmetfe;
2) -rka ^rofitc^en n.
Silec, -\cR,sing. tant. sm.;
— wlasciwy SKooöftärte f.
Siliö, -le, -lifem, va. im-
perf. jroingen, anftrengen; —
sie vr. imperf. fid^ jroingen,
fiel anftrengen, fic^ fe^r an«
ftrengen; napioino sie -liszbu
[trengft bid^ umfonft'on; —
sie o CO mit aller Äraft nac^
etroas fireBen."
Siinia, -ni, pl. -nie, sf.
SDlafdgine /.
Silnica, -cy, pl. -ce, sf.
Äraftmotor m., TOotor m., 33e=
roeget m.\ — elektryczna ®Ie!«
tromotor, eleltrif^er SSeroeger
w.; — gazowa ®aömafd^ine
/., ©agfraftmafd^ine /.; —
hydrauliczna Sßaffermotor,
äBaffcrfraftmotor; — parowa
©ampfmotor, Sampfmafc^ine ;
— parowa o dzialaniu poje-
dynczera einfac^tcirfenbe
S)ampfmafd^ine; — parowa
o dzialaniu podwojnem bop=
peltroirfenbe ©ampfmafd^ine;
— parowa wysokiego cisnie-
nia ^od^bruäbampfmafc^ine;
— parowa pionowa certifale
S)ampfmafd)tne; — parowa
pozioma f)orijontaIe S)ampf=
mafd^ine; — parowa podwoj-
na 3'uintng§bampfmafct|ine;
— parowa przenosna Sofo»
mobile f. ; — parowa stala
f eftfte^enbe Sampf mafd)inc ; —
parowa z rozpreÄeniem 6g=
panfionäbampf mafd^tne ; — po-
wietizna kaloryczna ^etfelufts
mafc^ine, lalorifc^e SKafc^ine;
— wodna Söaffermotor.
Silnoramienny, Silnorg-
ki, adi. ftarfarmig.
Silnosc, -sei, sing. tant.
.9/. Äräftigfcit /., ©tärfe /.
Silny, adi.; Silnie, adv.
ftar!, berb, fräftig; — gJos
eine ftarfe ©timme; ten czlo-
wiek jest zdrow i — baä ift
ein gefunber unb fräftiger
Sßenf d^ ; -ne wra^enie ein ftar=
fer (SinbrudE; -nie go ude-
rzyl er ^at i^m einen beeben
©c^Iag perfekt.
Sila, -ly, pl. -Iv, sf J?raft
/., ©tärfe /., 2Rac^t /.; —
dussy ©eelenftärle ; to wielka
— baä ift eine gro^e a}?ad^t;
ponad nasze -ly über unfece
J^räfte; -la woli burd^ SBiUenä»
ftärfc; — ciazenia ©^roertraft
— bezwladnosci 2iräg^eitö=,
Se^orrungSpermögen «.; —
ciönienia S)rudffraft/. ; — do-
^rodkowa 3entrtpetalfraft; —
draika ^ebelfraft; — nomi-
nalna ^RominaÜcaft; — od-
grzewawcza $eij!raft; — od-
pychajaca 2lbfto6ungs=, SiepuU
fionälraft; — opözolajaca t)er=
jögernbe 5lraft; — parowa
Sampffraft ; — odsrodkowa
ßentrifugalfraft; — pociago-
wa 3^9^'^'*?^? — polaczen
Sinbungstraft; — poruszaja-
ca2;rieb traft ; — pradu ©troni=
ftärte; — przewozowa 2:ron§=
portpermögen n.; — przyspie-
szajaca befc^feunigenbe Äraft ;
— resoru j^eberfraft ; — ro-
bocza Slrbeitöfroft; — rozeia-
gajaca ßugfraft ; — skladowa
Komponente; — skrecenia ^tt'
bref)ungsfraft; — skuteczna
atu^fraft; — stala lonftante,
beftänbige Kraft; — styczna
tangierenbe Äroft, S;angential=
fraft; — scinajaca ^orijontate
©d^roerfraft; — sciskajaca
25rudf m. ; — uderzenia Kraft
bts 3"fttmmenftof;e§, ©tof;=
traft; — wypadkowa, wyni-
kowa refultierenbe Kraft, W\U
telfraft; — wyzsza, przemoc
pr)ere ©eroalt (vis major); —
zgiecia biegenbe Kraft; — zJa-
czenia QJinbungöfraft; — zy-
wa lebenbige Kraft; — sku-
teczna !Ru^effett m., Seiftung/.
Silacz, -a, pl. -e, sm. fröf»
tiger 2Jienfd^, Kraftmenfd^ m.,
Sltfiret m.
Silka, -ki, pl. -ki; Sile-
czka, -ki, pl. -ki, di7n. Don
Sila.
Silomierz, -a, pl, -e, sm.
Kraftmeffer m.., Spnamo»
meter m.
^\n,-\x,sing. tant. sm. Sgan
«., asraufäure /., Slauftoff m
Sinak
217
Siwawy
Sinak, -a, sm. (Boletus
cyanensens constrictus) eine
Wtt ©c^roämntc.
Sinawo-czarny, adi. 5(ctu=°
lid^fi^roarj.
Sinek, -nka, sm. S^anfa»
lium n.
Siniak, -a, pl. -i; Siniec,
-nca, pl. -nee, sm. blauer
glecf (oom ©to|, ©d^fag ober
^m. .
Sinian, -u, sing. tant. sm.
(Epanfäure /.
Sinic, -nie, -nilem, va. im-
perf. ; 1) blau unb braun |cl|ta=
gen; 2) blau färben.
Siniec, -nca, pl. -nee, sm.
l)fte§c: Siniak; 2)§olj=,$of)^
taube /.; 3) (Plumbago) eine
^flanje; 4) eine 2lrt 3Rtneral;
= Olow blyszczacy.
Siniec, -ieje, -ialem, vn.
imperf. blau roetben.
Sinik, -&,pl. -i, -sm.; Sinolo,
-la, sing. tant. sn. (Isatis tinc-
toria) ^aib m.
Sinizna, Sinowizna, -ny,
pl. -ny, sf. ikx)(xno\i f., blaue
g^ledfe am Äörper.
Sinnik, -a, sing. tant. sm.
Staufäureftoff 7n.
Sinobialy, adi, btaunjei|.
Sinodziöb, -a, pl. -y, sm.
©cftroalbenroürgec m.
Sinogarlica, -cy, pl. -ce;
Sinogarliczka, -ki, pl. -ki,
sf. Sac^taube /.
Sinogarliczy, adi. 2a:^=
Sinosc, -sei, sing. tant. sf,
Släue /.; Slau n.
Sinozloty, adi. blaugolbig.
Siny, adi. ; Sino, adv, blau,
btäuUc^, fc^roaräbtau, bleifar=
big, inä Slaue faHenb; — ze
zimna blau Dor Äälte; — ka-
mien ÄupfecDttrtol n.
Siodelko, -ka, pl. -ka, sn.
1) Sc^ienenftu^t m., ©tu^l /».,
©d^ul) m.; — lane przy klocu
hamulcowym Sremsfeit m.,
©teUfcil; — lo^ysko 2luflager
?t., Säger ». ; — plaskie j5lä=
c^enlager; — . przegubowe
©elenflager; — wahadlowe
ßipplager, ^jSenbellager; —
walkowe SloBenlager; — sra-
by hamulcowej S8remä[pinbet=
lager; — zwrotnicze SBec^feU
c^air w., Äreujungöftu^l m ;
— furty Sürfc^meCe /.; 2)'
dim, Don Siodlo.
Siodlarczanka, -ki,^jZ. -ki,
sf. bic Soc^ter bes Sattlerä. \
Siodlarczyk, -a, pl, -i, sm.
1) <2)0^n m, beä ©attlerä; 2)
©attlerlef)rttng m. j
Siodlarka, -ki, pl. -ki, sf, \
bie g^rau beä ©attlerä.
Siodlarnia, -ni, pl. -nie, sf.
©attelfammer /.
Siodlarski, adi, ©attlet*.
Siodlarstwo, -a, sn, ©att*
lerl)anbn3etf n,
Siodlarz, -a, pl. -e, sm,
©attlermeiftcr m., Sattler m.
Siodlad, -l'am, -Jatem, va.
imperf. fatteln.
Siodlak, -a, pl. -cy, sm.
Sanbmann m., Sauecnniirt m.
Siodlanie, -nia, sn. ©at=
teln n.
Siodlaty, adi. mit einem
großen ^-letf auf bem Jtütfen.
Siodlo, -la, pl. -ia, sn. 1)
©attet m.; 2) @mfattetung/,
Sbergeinfattelung ; 3) SRüdCen»
ftüdE, raorein bie 3llten ge=
l^eftet raerben, 2lftenum)c^lag
w.; 4) Ätemmftütf n.; 5)
©tammblocf m.; 6) ©teuer=
rciberlager n., ©tänber, auf
bem baä ©teuetruber liegt.
Siodlosz, -a, pl. -e, stn.
(Clitellaria) eine ^nfeftenart.
Siolo, -fa, pl. -ia, sn. Sorf n.
Sionka, -ki, pl. -ki, sf.
(Sang m., 55or[)äuäc^en «.,
(Sänfe^äuäd^en n.
Siostra, -ry, pl, -ry ; di?n.
Siostrzyczka, -ki, j^i- -ki;
Siostrunia, -ai, pl. -nie, sf.
©c^roefter /". ; rodzona — leib«
Itc^e ©c^roefter; przyrodnia —
§albfd^roefter ; mleczna —
33Jilcf)f(^roeftec; cioteczna —
Safe /., ®oufine /.; -stry
miJosierdzia bie Sarm^etjigen
©d&roeftern.
Siostrobojca, •cy,pl. -cy,
sm. ©diroeftermötber m.
Siostrobojczy, adi. ©(^roe=
ftermörber--,fc^n)efteimörbevi)d^.
Siostroböjczyni, -ni, pl.
-nie, sf. ©cfeojeftermörberin/i
Siostrobojstwo, -wa, sing,
tant, sn, ©ct)n)eftermorb w.
Siostrzan, fie^e: Siestrzan.
Siostrzany,ac?». ©c^roefter«,
fc^roefterlic^.
Siostrzenica, -cy, pl. -ce,
sf. ©c^roeftertot^ter /., 'Juckte /.
Siostrzeniec, -nca, pl. -ncy,
.sOT.t©c^n)efterfol)n m., üfleffe m.
Siostrzyca, -cy, pl. -ce, sf.
©cbroefter /.
Siostrzyczka, -ki. pl. -ki,
sf. 1) fte^e: Siostra; 2) ©tief»
müttercben n., 2)reifaltigfeitä=
blume f.
Siodemka, -ki, pl. -ki, sf.
bie 3a^t, bie 3iff«J; fieben;
©teben /.
Siödmaczek, -czka, pl,
-czki, sm, ©ternblümc^en n.,
©iebenftern m,
Siodmak, -a, pl. -i, sm,
©iebener m., ©c|üler ber
7. Älaffe, DKann m. aus ber
7. aibteilung.
Siodmy, adi. fiebente(r}.
Sit, -a, sing. tant. sm.
(Juncus) 33infe /. ; — zabi
krötenbtnfe.
Sitarski, a^Z«. Siebmad^er=.
Sitarstwo, -wa, sing. tant.
sn. ©iebmac^eret /.
Sitarz, -a, pl, -e, sm. ©ieB"
macöer m.
Sitko, -ka, pl. -ka, sn. 1)
dim. oon Sito; Seefieb «. ;
2) Sraufe /., 3) 33tenenfappe
/. mit ©ra^tgitter.
Sitnik, -a, pl. -i, sm. (Bo-
letus subtomentosus) eine ältt
Sitny, Sitowy, adi.\<Bkb=.
Sito, -ta, i^l- -ta, sn. dim.
Sitko, ©ieb n. ; — wiszace
©e|fieb ; przez — przepusz-
czac burc^ bas ©ieb fd^lagen.
Sitowaty, adi. fiebartig ;
-te drzewo fc^tmmligeo §0(3.
Sitowie, -wia., pl. -wia, sn. ;
Sitowina, -ny, pl. -ny, sf.
Stnfe /"., Öinfengrag n.
Sitowiec, -wca, pl. -wce,
sm. 1) Sßafferniole /., a3lu=
menbinfe /; 2) — pliszka
33infenfänger m., Sinfenbac^»
ftetje /.
Sitowisko, -ka, ^jZ. -ka,
sn. 33ttifengeftrüpp n. ; mit
Sinfen beroac^fener Drf.
Sitowka, -ki, pl. -ki, sf.
l^eurtgeä Samm.
Siwak, -a, ^;/. -i, sm.
^attftein m.
Siwawy, adi. grau ; grau
angelaufen; angegraut.
Siwek
•218
Skarb
Siwek, -wka, pl. -wki, sm.
©diimmel m.
Siwiec, -wca,^Z. -wce, sm.
©raufopf m.
Siwiec, -wieje, -wialem,
vn. per f. grau roerben.
Siwiosnka, -ki, pl. -ki, sf.
SSergpolei m., JRoämarin w.,
58eriUat)cnbel m.
Siwiotek, -tka, pl. -tki,
5?iefern= ober 5i'^tenfd^iDär=
mec m.
Siwiuchny, Siwiutenki,
Siwiusieiiki, adi. Qan', grau.
Siwizua, -ny, p/. -uy, sf.
graueä |)aar, ©rau^eit /.
Siwka, -ki, pl. -ki, sf.
eine graue ©tute.
Siwobroda, -dy, pl. -dy,
sm. ©raubatt m.
Siwobrody, adi. grau=
Bärtig.
Siwoglowy, adi. grau=
föpfig-
Siwojablkowity, adi. —
kon 2lpfelid)tmmcl m.
Siwokrusz, -u, sing. tant.
sm. ©raufupfererj n.
Siwokrzyn, -nu, pl. -ny,
sm. (Pavetta) SdjeHtorn n.
Siwonakrapiany, adi.
grnu gefprenfelt.
Siwooki, adi. grauäugig.
Siwopior, -a, pl. -y, sm,.
Stabenroürger w?., ©rauoogel m.
Siwordzawy, adi. grau»
roftfär&ig.
Siwosz, -a, pl. -e, sm.
©raufopf m., ®rauj(|iimmel m.
Siwosc, -sei, sing. tant.
sf. ©rau[)cit /., graue '^a.xhe.
Siwowasy, adi. mit einem
grouen Schnurrbart.
Siwowlosy, adi. grau=
l^aarig.
Siwucha, -chy, pl. -chy,
*/. ein orbinärer ©ct)nap§.
Siwy, adi. ; Siwo, adv.
grau; -we g^lowki SBergpoIei m.
Skafandra, -dry, jü. -dry,
sf. ©tafanber m., S^auc^er»
ansug m.
Skakac. cze, -katem, vn.
imperf.\ Skoczyd, -cze, -czy-
lein, vn. perf. fprtngen,
Rupfen; — z radosci por
greube l^üpfcn; — jak kto
zagra nad^ jmnbg ^:|Jfeife tan=
%in\ — do gory in bie §öl^«
fpringen.
Skakanina, -ny, pl. -ny,
sf. Springerei /. ; Überfprin»
gen n. pon einem ©egenftanbe
jum anberen.
Skal, -u, pl. -e, sm. ©pur«
Biene /.
Skala, -11, pl. -le, sf.
j 2«a6ftab m., ©!a[a /. ; 2on=
(eiter /. ; na wielka -Je dorn
[ prowadzic grof(cn 2lufroanb
treiben; na mniejsza -le in
fleinerem Siafjftabe.
Skalac, -lam, -lalem, va.
\ perf. befubeln.
Skalcynowac, -nuje, -wa-
lem, va. perf. üerJalfen, in
Äalf oerroanbeln.
Skaleczyc, -cze, -czylem,
va. perf. oerrounben, fie^e :
Kaleczyc.
! Skaiina, -ny, pl. -ny;
Skalubina, -ny, pl. -ny; Ska-
luba, -hy,pl. -by, sf. 1) 2Ifc^en=
I loc^ n. ; 2) 33ru^ m., ^yelfen^,
•■ iöauniftammfpalt m., iüi^ int
2«eta[I.
Skalisko, -ka, ^^Z. -ka, sn.
I großer, fteiler %d§, abge=
[ brodieneg g-elfenftüdf.
Skalistosc, -sei, sing. tant.
sf. ^elädiarafter m.
Skalisty, adi. felfig, felfen«
} ^art, poH Reifen ; fc^roff, ab=
l'c^ümg.
[ Skalkulowac, -luje, -wa-
j lern, va. perf. bered^nen; ==
Obliczac.
j Skalnia, -ni, pl. -nie, sf.
j ©teinbrud^ in.
Skalnica, -cy, pl. -ce, sf.
I — palczasta ©anbfteinbrud^
\m.; — ziarnista lömtger
! ©anbfteinbruc^.
I Skalnik, -a, pl. -cy, sm.
©tein^auet m.
Skalny, adi. gelfen» gelä=;
olej — ©teinöl n., Petroleum
n., 'DfapFjtl^a /.
Skalpel, -a, pl. -e, sm.
Se^jicrmeffer «.
Skala, -ly, pl. -ly, sf.
Reifen m., ge(ä m , j^Itppe/. :
— w morzn 9(iff n. ; twardy
jak — felfen^art; jak —
ninwzruszony felfeufeft.
Skalka, -ki, pl. -ki, sf.
1) tteiner gelä, 9Uff n. 2)
i^eucrftein m. ; 3) ein ipel^er
)vIedE am Sluge; 4) ^olj=
iptiltcr m.
Skalkowka, -ki, pl. -ki,
sf. geuerfdjfofegeroe^r n.
Skaloczepek, -pka, pl.
-pki, sm. (Orbicula) oerftei=
nerte 9iing= ober ©c^eiben=
muff^el.
Skalokur, -a, pl. -y, sm.
(Rupicoia) 5elfcn=, ÄUppen=
^uön n.
Skalosz, -a, pl. -e, sm.
ßüppentier n.,Ärippenbac^g m.
Skaloszyn, -ii, sing. tant.
sf. (Hyrax capensis) 2)a[fen=
pi§ m.
Skalotocz, -a, pl. -e, sm.
(Pholas) Sorjrmufc^er /.
Skaluba, -by, pl. -by, sf.
greifen», öaumffammfpalt m.
Skamieniatosc, -sei, pl.
-sei, sf. Ü^crfieinerung /., 5ße="
trififat n.; -sei, pl. "^goffilien
pl., ^etrefaften pl.
Skamienialy, adi. per»
fteinert.
Skamieniec, -nieje, -nia-
teu), vn. perf. perfteincm.
Skandal, Szkandal, -n,
pl. -e, sm. ©fanbat m.\ =
Zgorszenie.
Skandalicznosc, Szkan-
dalicznosö, -sei, sing. tant.
sf. ':)aä ©fanbalöfe.
Skandaliczny, Szkanda-
liczny, adi. ftanbalöö, ärger=
niöertegenb; == Gorszacy.
Skandowac, -duje, -wa-
lem, va. imperf. fEanDteren.
Skapac, -pie, -palem, 1)
va. perf. betropfen; 2) vn.
perf. ^erabtcäufeln.
Skapcaniec, -nieje, -nia-
iem, vn. perf. I}erunterge=
fommen fein, perarmen.
Skapieö, -pieje, -pialem,
vn. perf. fc^roinben, nerger^en,
berunterfommen.
Skapitalizowaö, -zuje,
-watein, va. perf. !apitalt=>
fieren, ftüffig ma(|cn.
Skaptowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. geroinnen,
cinnebmcn; = Zjeduac.
Skarac, -ram, -ralem, va.
perf. beftrafen.
Skaranie, -nia, pl. -nia,
sn. Söeftrafung /. ; — boskie
©otteögeifeel /. ; Unl^eil w.,
UnglüdE n.
Skarb, -u, pl. -y, sm. 1)
©c^Q^ m.\ — zakopac einen
Skarbic
219
Sk^piec
©d|a^ »ergraben ; mqj -bie 1
jedyny mein einjigcr ©d^a^;
cnota jest to — wieczny bie
^ugenb ift ein unerfd^öpfli^er
©c^aK; 2)3(rrtrn., gi^fuö w.,
Staatsfinanjen pl. ; minister
-u ^inan;sminifter m.
Skarbic, -bie, -bilem, va.
imjyerf. Sd^ä^e janimeln ; —
sobie rr, perf. cos [tc^
iixoa^ fiebern, etroa§ ju er=
roerben fuc^en.
Skarbiec, -bca, pl. -bce,
sjn. Sc^a^fainmer /'., ©if at? m.
Skarbnica, -cy, fl. -ce, sf.
©ctafefaften rM.,©d)a^!äft^en«.
Skarbniczek, -czka, pl.
-czki, sm. leichter a[tmobi[d)er
2Bagen o[)ne gebern.
Skarbniczka, -ki, pl. -ki,
^/. ©parbüc^fe /.
Skarbnik, -a, pl. -cy, sm.
1) ©ct)a^mei[ter m.\ 2) gou»
ragenioagen »?. ; 3) Söerggeift
m., i^obolb w,
Skarbnikowa, -ej, pl. -e,
ä/. Scöo^meifterin /.
Skarbnikowicz, -a, ^^Z. -e,
S7n. ©cfia^meiftersfol^n m.
Skarbnikowstwo, -wa,
sing. tant. sn. 1) ©c^a^meifter§=
rcütbe /. ; 2) ©cf)a|tneifter=
el^eDaar n.
Skarbokradztwo, -wa, pl.
-wa, S7i. ®iebftat)l w. öffent=
lieber ©eiber.
Skarbona, -ny, pl. -ny;
diin. Skarbonka, -ki, pl. -ki,
sf. @ammelbüd)fe /.
Skarbowosc, -sei, sitiff.
tant. sf. Scfia^=, ^inanjroefen
w.; nauka -sei ginanjte^re,
©tnat^n)irti'd)aft5lel)re.
Skarbowy, adi. ©^ati=,
(5ittanj=; dyrekcya -wa j^t-
nan^bireftion.
Skarbowka, -ki, pl. -ki,
sf. ^roDiantbubj /. auf beni
gluMc^iffe.
Skarcenie, -nia, pl. -nia,
sn. Seftrafen n., ^ured^t»
roeiftn n.
Skarga, -gl, pl. -gi, sf.
Älage /., ÄraQe[d&rift /.
Skarlowacialy, adi. jroerg:
artig gcroorben, »etfümmert,
üerfrüppelt.
Skarlowaciec, -cieje, -cia-
iem, vn. perf. jroergartig raer=
ben, uertümmern, certrüppefn.
Skarlupa, -py, pl. -py, sf.
= Skorupa.
Skarmic, -mie, -milem,
va. perf. aufeffen, Derjc{)ren.
Skarogniady, adi. fdiroarjs
braun; — kon Siappe m.
Skarp, -pia, pl. -pie, sm.
1) 3lautenfd)oIIe f., ©tein=
butte/.; 2) SRaute/. ('öer=
ftetnerung).
Skarpa, -py, pl. -py, sf.
Slbba^ung f., SSöfd^ung f.;
@§farpc f.
Skarpetka, -tki, pl. -tki,
sf. ©Ode f., guMotfe /.
Skarpnica, -cy, pl. -ce,
sf. (Cecrops) ^[ufefd^tfflaug /.
Skarpowaty, adi. ab=
[c^üfftg.
Skaryfikacya, -cyi, pl.
-eye, sf. ©cf)röpfen n., ©in*
fcfineiben n.
Skaryfikator, -a, pZ. -y,
sm. ©ct)ti5pf^c{)nepper m.
Skaryfikowac, -kuje, -wa-
leir, ca. imperf. ftf)röpfen.
Skarykaturowac, -ruje,
-walem, va. perf. farificren,
ein ^arifatur mad)cn.
Skarykaturowanie. -nia,
sn. Äatifieren n.
Skarzyk, -a, pl. -i, sm.
aSorfto^ m. im ^iencn!orbe.
Skarzenie, -nia, pl. -nia,
sn. Älagen n., 2tngeben n.;
3lnqebcrei /.
Skarzyciel, -a,^;?. -e, sm.
Kläger m.. 2[ngeber m.
Skarzycielka, -ki, pl. -ki,
sf. Klägerin /., Slngeberin /.
SkarÄyc, -rze, -rzylem, va.
imperf. ftugen, angeben; —
sie na kogo, na co er. jtc^
über jmnbn. über etraaä be=
flogen,
Skatalogowac, -guje, -wa-
lem, va. perf. einen Äatalog
äufammenftellen, fatalogifieren.
Skatowac, -tuje, -waJem,
va. perf. jermartern, tnar«
tern; foft ju 2obe prügeln.
Skaza, -zy, pl. -zy, sf.
1) Heiner glccl, D^in rn.\
^-teden m., ©dianbfled m.\
2) ©d^aben m., 9Jad^teil m.\
3}erberbni§ / ; 3) rofenrote(r)
©ommerrourj.
Skazac, -ze, -zaiem, va.
perf.\ Skazywac, -zuje, -wa-
fem, va. imperf. 1) oerur=
I teilen, »erbammen; -zali go
na smierc przez powieszenie
man l^at if)n ^um 2;ob burc^
ben ©Irang oeturteiltj 2)
raeifen, jeigen.
Skazanie, -nia, pl. -nia,
sn. 55erurteilung /.
Skazaniec, -nca, pl. -ncy,
sm. 3Jerurteilte(r) m. ; 2)clin=
quent w.
Skaziciel, -a, pl. -e, sm.
SBerberber m., SBernic^ter w. ;
©dbänber w?.
Skazicielka, -ki, pl. -ki,
sf. SSerbctbetin f., Seflecferin /.
Skazic, -ze, -zilem, va.
perf. btflt'den, oerberben, t)er=
le|en; fc^änben; — sie vr.
Derbeiben; ftd) befledEen.
Skazitelnosc, -sei, sing,
tant. sf. SJerleparfeit /.,
SBerberbnig f.
Skazitelny, adi. »erle^=
bar, leidjt oerberblic^.
Skazka, -ki, pl. -ki, sf.
©age /.
Skazowka, -ki, pl. -ki, sf.
1) SBeifer m., ^t\%<ix m.; 2)
2lnbeutung /., gingerjeig m.
Skazywac, fiel)e : Skazo-
wac.
Skaznik, -a, pl. -i, sm.
\ ^txo^tx m. ; — pochylosci
drogi 9^eigung§jeiger, ®rabien=
tensetger, ^lioeaubrucbsciger.
j Skazn, -i, pl. -ie, sf.
I 3tid)terfprud^ m.
Skazenie, -nia, pl. -nia,
I sn. SefledEeu n., SJerunrei»
: nigen n. ; S3efledfung f.
Sk%d, adv. roo^er ? t)on rco ?
I Skg^des, adv. pon irgenbmo.
I Skapac, -pie, -palem, va.
\perf. öaben.
[ Sk%panie, -nia, siny. tant.
[ sn. S3aöen n.
Sk%pia, -pi, pl. -pie, sf.
©erberfirauc^ w., ©erbermgrte
/., 5ßeriidfenbaum m.
Skapica, -cy, pl. -ce, sf.
geifsige" ^rau, Änicferin /.
Skapic, -pie, -pilem, vn.
unb v'a. imperf. geijen, {nau=
fern.
Skapiec, -pca, pl. -pcy.
sm. ©eij^alä m., ^nicfer m..
Hnaufer m., ®cij!ragen m.
t Skapiec, -pie, -pilem, vn.
I perf. "fnaui'erig, fnidterig, gei'
! jig raerben.
Sk%pka
220
Skiadac
Sk^pka, -ki, pl. -ki, sf.
Sartfneiper m., 33attmu[c|el /.
Sk^posc, -sei, sing. tant.
sf. Sliangel »«., ^argt)eit /.
Sk^pstwo, -wa, sing. tant.
sn. (5eiä m., Snauferet /.,
giljigleit /., Änitferei /.
Skapy, adi.) Sk|,po, adv.
geijifli ," tnitfcrig, Inauferig, fil=
jig, fnapp; — dwa razy traci
ber ©eijige »erliert boppett.
Sk^sac, -sam, -saiem, va.
perf. ganj jerbet^en.
Skiba, -by, pl. -by; dim.
Skibka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
gurc^e /., erbfurc^e /., @cb=
fc^oße/.; 2) «votfc^nitte /.
Skidac sig, -dam, -dal'em,
vr. perf. üergel^en, ju nid^le
raerben.
Skielzem, adv. fd^ief.
Skierowac, -luje, -walem,
va. perf. Icnfen.
Skin§,c, -ne, -nalem, vn.
perf. rotnfcn, ein 3eic^en ge=
Ben; — glow§ mit bem klopfe
niden.
Skinienie, -nia, ^?. -nia,
sn. aöinfen «., 5ti(fen n.
Skipieö, -pie, -piatem, vn.
perf. überget)en, übetfod^en.
Skisly, adi. oetfäuect.
Skisng-ö, -ne, -natern, vn.
perf. fauer roerben.
Sklecaö, -cam, -calem, va.
imperf. \ Skleciö, -ce, -cilem,
va. perf. jufammenfteHen,
=!teben, =binben, unorbentUc^
madöen.
Skleic, -je, -item, va. perf. ;
Sklejac, -jam, -jaJem, va. im-
perf. jufammenfleben, piden.
Sklejny, adi. f lebbar; ücr=
binbbar; üerträglid^.
Sklep, -u, pl. -y, sm, ®e=
rcölbe n. ; Saben »j., §anblung
f., ©ejc^äft n.
Sklepak, -a, pl. -i, sm. =■
Matecznik.
Sklepia, -pi, pl. -pie, sf.
^omojfraut «., ^eitiDurj /.
Sklepienie, -nia, pl. -nia,
6». Söölbung/., ©eroölbe n. ; —
kolebkowate, Äiobiaste, becz-
kowate 2:onnengen)öIbe; —
oatrokregowe bö^mifc^eei @c=
roölbe ; — gotyckie, dwuluczne
gotifcf)er Sogen; — krzyüowe
^reuiigeroörbe ; — kopankowa-
te, klasztorne ^loftetgercölbe ;
— nieckowe SJtuIbengeroölbe;
— odwodowe odnosne ©trebe»,
©ntlaftungsgeroötbe; — skosne
©d^rägbogen m. ; — zaglaste,
parciaste, kozubkowate So=
genrunbung /.; — sptaszczo-
negebtüdteä ©eroölbe; — pod-
wyÄszone, wzniosle, odpie-
rajace ©ntlaftungsbogen m.\
— rec^teä ©eroölbe, girften=
geiDÖtbe; — prosto spuszcza-
jace sie czyli szyjowe bellet»
f)augmauerung /. ; — krecone
na schody ©c^raubengeraötbe.
Sklepieniec, -nca, pl. -nee,
sm. ©eiDÖtbftein m.
Skiepik, -u, pl. -i, sm. 1)
Äramlaben m., fleiner Saben;
2) guc^ggcrcölbe n.; 3) 2)Juffel=
geroölbe m., fßifd^e /".; -i, pl.
3flaf)me f.
Sklepikarz, -a, pl. -e, sm.
©reigler w., 5?rämer m.
Sklepiony, adi. geroötbt.
Sklepisty, adi. ; Sklepi-
sto, adv. genjötbt.
Sklepnik, -a, pl. -i, sm.
©eroölbftein m.\ 2Bölbung /■. ;
Surcögang m.
Sklepowa, -wej, pl. -we,
6/.; Sklepowka, -i, pl. -i,
sf. Sabenfräulein m., Saben=
mäbdöen f., Sßetfäuferin /.
Sklepowy, adi. Saben=,
©eraölbe=.
Skl§sly, adi. jufammen»
gefallen, eingefallen.
Sklgsn^c, -ne, -nalem, vn.
perf. gufanimenfaHen, einfat«
len.
Sklinowanie, -nia, sing,
tant. sn. — mineralöw 3Jli(=
betung f. ber Äriftalle.
Sklistyn, -u, pl. -y, S7n.
2lugit VI., Äolop^oniumftein
m., ^M^roEeu tn.
Sklud, Sklut, -a, pl. -y,
sm. Seil 71., Sreitbeil n.,
äimmerbeil n.
Sklad, -u, pl. -y, sm. 1)
3ufantinenfe^ung /., ^uft*'"'
menfteHung /. ; w — tego
lekarstwa wchodzi i arszenik
in biefcr älrjnei ift auc^ Sltfe»
nif entl)a[ten; — pociagu
3ugganali)fe /. ; rzeezy w —
czego wchodzace bie 33eftanb=
teile einer ©ac^e; 2) ®eftalt
/., SBilbung /., Sau m.,
©runbril /«., — ciala ilijcpers
bau ; — twarzy ®efici^tä=
bilbung/.; 3) — apostolski
apoftolifc^eä ®[aubens6efennt»
niö; 4) 3iieberlage /., 35or=
ratsfammer/., ©tapelplafe m.,
SKagajin n., Sager n.; — bez-
ptatny greilaget n. ; — celny
^oUfc^uppen m.; — dmgo-
rzedny ^ilial^epot ^(.; — ma-
teryalow ajJaterialbepot n.;
— drzewa ^oljnteberlage /. ;
5) Stocf m. ; — pietrzony
©todtroerf n., 2;rümmerftodE tn.,
©angneti n.
Skladacz, -a, pl. -e, sm.
Sujammenleger, »fe^er m.,
aiuffteßer ?«., ajjonteur m.,
©e^er ??«.
Skladalny, Skladany,
adi. gufammentegbar.
Skiada6, -dam, -datem, I.
va. imperf.; Ztozyc, -ze,
-iyiem, I. va. p>erf. 1) 5ufam=
menlegen, =falten, =fe|5en, 'bil=
ben; z}6z swoje rzeezy w po-
rzadku lege beine ©adlien in
Drbnung jufammen; — rece
jak do modlitwy bie §önbe
roie gum ®ebete falten ; — wy-
razy SBorte jufammenfteUen ;
— list htn Srief sufammeu'
falten; 2) fammeln, fparen;
zl'oi;y'l juz duÄo pieniedzy er
l^at fc^on Dtel ©elb gufammen=
gefpart; — na biednych für
bie Slrmen fammeln; 3) nie=
berlegen, legen, ftredfen, ab=
legen; caly swoj majatek -zyl
w kasie oszczednosci er legte
fein ganjeö Vermögen in ber
©par!affe nieber; -zyl urz^d
er legte baä 2lmt nieber; wrzo-
raj -iono cialo jego w rodzin-
nym grobie geftecn lüurbe
feine Seid^e im gamitiengrabe
beigefe|5t; nieprzyjaciel -zy{
bron ber j$-einb firedEte bie
SBaffcn; nie mam gdzie gtowy
-zyc ic^ J^abe nic^t roo meinen
Äopf nieberjulegen; — ^alobe
bie Trauer ablegen; — przy-
sie;,'e einen ©ib ablegen; 4)
beibringen, barbringen, ab=
ftatten; — otiary bogom ben
©Ottern Dpfer barbringen;
-äyli u nas pierwsza wizyt§
fie ftatteten unä ben erften Se=
fud^ ab; — komu uszauowanie
jembm feine Slufroartung ma»
c^en; II. — co na kogo etroaö
Skladalnosc
221
Skomplikowac
auf jmuDn jc^ieben; -da na
mnie ca!^ wine er jd^iebt mir
bie ganse Od^ulb ju; III. —
sie vr. 1) ftc^ sufammenlegen,
«fe^en; tak sie -da chustki fo
rocrben Slüd^er jufammenge=
legt; mysmy wszyscy sie ua to
-iy\\ wir f)a6en ade baju 5ei=
getragen; — sie we dwoje fid^
tief bütfen, fe^r untertänig
tun; — sie jak scyzoryk fid^
roie ein gebermeffcr 3ufam=
menlegen, nad^geben, bemütig
fein; 2) (beim geilten) fid^
auslegen; 3) fid^ fügen; tak
sie -zylo CS fügte fic| fo.
Skladalnosc, -sei, sing,
tant. sf. ^ufammenfegbarfeit f.
Skiadalny, adi. 3ufam=
menlegbar.
Skladanie, -nia, sn. 3ufam=
men legen n. ; — macbiny,
przyrzadu 'iSau w. ; 3u'^i4=
tung /., SRontierung /., 2liif=
fteQen n.
Skladka, -ki, pl. -ki, sf.
Soüefte /., Sammlung /. ;
-ke zrobic eine ÄoHeJte machen ;
kosei61 wystawiono ze -dek
man l^at bie Sirene auä Sei«
träqen erbaut; — na pogo-
rzelcow eine ©ammtung für
2(bbränbler.
Skladkowac, -kuje, -wa-
iena, va. imperf. beifteuem,
beitragen.
Skladkowy, adi. ©amm=
Iungö=, 33eifteuer=.
Skladnia, -ni, pl. -nie,
sf. 1) Honftruftton /. ; 2) §ar=
monie/. ; 'S) ©tintar/., ^afy
Uf)ti f.
Skladniczy, adi. SBeftanb-
teir=.
Skiadnik, -a, pl. -i, sm. 1)
Seftanbteit m.] 2) Sagerbe»
ft^er 7)1.
Skladnosc, -sei, sitig. tant.
sf. (Meroanbt^eit /., öarmonie
/.; Übereinftimmung /.
Skladny, adi.; Skladnie,
adv. ebenmäfiig, proportioniert,
tDof)Igebitbet, rcol^lgeftaltet,
l^armonifc^, ftd^ reimenb, ge=
fd^idEt, nieb[i(i.
Skladowe, -wego, sing,
tant. sn. Sagergelb n., Soger=
gebühr /., Sagerjinä m.
Skladowy, adi. ?lieber=
Iagö=, Stapel», 8ager=.
Sklamac, -mie, -maJem,
va. unb V7i. perf. lügen, fief)e :
Klamac.
Sklaniac, -niam, -niatem,
I. va. imperf. \ Sklonic, -nie,
-nilem, 1. va, perf. 1) E)in=
neigen, l^inbeugen; — glowe
ben Äopf neigen; 2) oeran»
laffen; co cie do wojny -nilo
roag ^at bic^ jum Kriege üer»
anlaßt; II. — sie vr. fid^ nei=
gen, fic^ beugen; dzien -nia
sie ku koncowi ber %aQ neigt
\iä) ^u @nbe.
Sklanianie, -nia, sn. §in=
neigen n., ^inbeugen n.
Sklgbic, -bie, -biJem, va.
perf. oerroicEeln ; juf ammen-
ballen; ftel^e: Klebic.
Sklonnosc, -sei, pl. -sei,
sf. Steigung /., älnlage /.,
§ang m. ; — do poezyi §ang
jum 25i(^ten; — do placzu
6ang jum SBeinen; zle -sei
fd^le^te aintagen.
Sklonny, adi. geneigt; —
do gniewu jä^jornig, auffal^=
renb; — do pokoju frieblie=
benb, ftiebfertig, friebtid^ ge=
finnt.
Sklopotac, -tarn, -taiem,
va. perf. fteE)e: Kiopotac.
Sklopotany, adi. befüm»
mert, ooH Sorgen.
Sklos, -u, sing. tant. sm.
Strich m. (Jiid^tung beä §aar-
iDud^fes) ; w — gegen ben Stri(^
be§ Sartljaareä.
Sklotnia, -ni, pl. -nie, sf.
^unftforaEe f^.
Sknera, -ry, pl. -ry, sm.
©eij^alä m., Änicfer m., Änau=
fer m., %\\i m.
j Sknerowatosc, -sei, sing.
[ tant, sf. (SJeij m., ÄnidEerei/.,
I finauferfcit/., !nidEetige§, tnau»
I feriqeö SOßefen.
Sknerstwo, -wa, sing. tant.
sn. ®ei} m., ÄnidCerei f., Änau»
] ferei f.
Skobel, -bla, j)l. -bie, sin.
Siiegel m., ©d^liefet)a£en m.,
©d^liefeeifen n. ; Sdöliefsflam^
wer /.
Skobliczek, -czka, pl. -i,
sm. Ätammer /. jum ^ufom=
men[)atten Don 93rettern.
Skobliczka, -ki, pl. -ki,
sf. fleiner fid^elartiger yWeifeel.
Skocz, -a, jyl. -e, sm. (Ca-
tarractes) Sranbente/., gud&g»
gan§ /.
Skoczek, -czka, pl. -czki,
sm. 1) Springer m., Spring»
mauö/. ; 2) §eupferb n., ®raS»
{)üpfer m., gelbgriHe /".; 3)
ijiitteltarpfen m.; 4) — uszaty
^ifabelle/. ; — czerwono kwia-
towy §au§it)urj /.; — wielki
Sßunberbaum to.
Skocznosc, -sei, sing. tant.
sf. Suftigtett /.; ??lottl)eit /.
Skoczny, adi. ; Skocznie,
adv. §üpfenb,fpringenb, luftig,
tanjluftig; — taniee flotter,
l^inrei^enber Sanj.
Skoczoogon, -a, pl. -y, sm.
3Baffetflo^ m.
Skoczyc, fiel^e: Skakac.
Skojarzenie, -nia, pl. -nia,
sn. ^ufammenbringen n., SSer»
binbung /., Sereinigung /.
Skojarzyd, -rze, -rzyiem,
va. perf. jufammenbringen,
=binben, oerbinben, ftel^e; Ko-
jarzyc.
Skojka, -ki, pl. -ki, sf.
(Anodont.) 3::eic^muf^el /.,
gal^nlofe SJufc^el, ©d^roamm»
mufd^et /.
Skok, -u, pl. -i, sm. 1)
Sprung m. ; -kiem fporn=
ftreid^ä, im Sprunge; zrobii
wielki — er tat einen großen
Sprung; 2) Sauf to., ^wfe '"•
bei §afen; 3) Kröpfung /.,
gtabba^n /. ; — tJoka Kolben»
^ub TO., Kolbenfpiel n.
Skokowy, adi.., -wa kose
Sprungbein n.
Skolecyt, -u, pl. -y, sm.
Slolejit TO.
Skolatac, -tarn, -talem,
va. ^er/. 3er [dalagen, jerrütten,
erf(^üttem .
Skolojrza, -rzy, sing. tant.
sf. breiter SBegebreit.
Skolupian, -u, pl. -y, 5»«.
bie griifete 2lrt ber gatnfräuter.
Skomlec, Skomliö, -le,
-lilem, vn. imperf. roinfeln.
Skomoroch, -a, pl. -y, sm.
©autler to,, Sätenfü^rer to..
Spafimad^er to.
Skompletowaö, -tuje, -wa-
lem, va. perf. fomplett ma=
(|en, nerooUftänbigen; = Uzu-
pelnic.
Skomplikowac, -kuje,
-walem, va. perf. fomplijieren,
Skomplikowanie
222
Skosnozab
DcrtDtdetn, fc^ioiertger mad^en ;
= Zawiklac, Utrudnic.
Skomplikowanie, -nia, pl.
-nia, sn. Äomplifation /.,
SSertcicfiung /.; = Zawiklanie.
Skomponowac, -nuje,
-walem, va. perf. fompo»
nieten, oerfaffen; = Uiozyc.
Skou, -u, pl. -j, sm. %0'b
m., ä}etf(^eiben n.; öa§ ScbenS»
enbe n.', wierny do -u treu
btö %nm Sobc.
Skonac, -nam, -natem, vn.
perf. Derfdjeiben.
Skonanie, -nia, sn. 35et=
fd)eiben n.
Skoncentrowac, -ruje,
-waiem, va. perf. fonjentrie=
ten, fammeln (auf einen
^un!t); = Skupic.
Skoncentrowanie, -nia,
sn. Äonjentnerung /. ; =
Skupienie.
Skonfederowac, -ruje,
-walem, va. perf. einen SSunb
birben.
Skonfiskowac, -kuje, -wa-
iem, va. perf. fonflSJteren,
mit aSefc^lag belegen.
Skonfrontowac, -tuje,
-watem, va. perf. nargteid^en,
gegenüberftetten; Ionfrontie=
ren; = Porownac, Przedsta-
wic oko w oko.
Skonfandowac, -duje,
-■waJem, va. perf'. üerroirren,
befc^ämen; = Zmleszac, Za-
wstydzic.
Skonstraowac, -uje, -vva-
fem, va. perf. fonfttuieren,
julammenfteUen ; = Zestawic.
Skonsumowac, -muje,
-walem, va. perf. fonfuniieren,
üeri(ef)ren; = Spozyc.
Skonczenie, -uia, sn. Se»
enbic\ung /.
Skonczonosc, -sei, sin(j.
tant. sf. (gnblic^telt.
Skonczyc, -cze, -czylem,
va. unb vn. lierf. beenötgen,
fertig machen; enben; Der=
fc^eiöen.
Skop, -a, pl. -y, sm. 1)
©c^öps m., ^ammel m.\ 2)
-u, j)l. -y, StbtragSmaffe /.
Skopa6, -pie, -palem, va.
perf. ; Skopywad, -puje,
-walem, va. imperf. 1) ab"
graben; 2) mit bcn gU^en
njegftoBcn.
Skopek, -pka, pl. -pki,
sm. 1) inei^eä SSetlcfien, %xau=
enotole /. ; 2) = Skopiec
3}UIc^fa«i n., SRelteiiner m.,
©eile /.
Skopie, -pie, -piiem, va.
perf. tiammeln, ©c^afböde
faftrieren.
Skopowina, -ny, sing.
tant. sf. S^ammd^k^ii) n.,
@cböpfetne(6) n.
Skopowy, adi. ©^öpfen=,
|)ammel=.
Skopycenie, -nia, sn. ^uf'»
fpalön m. (eine ^ferbetranft)eit).
Skopycic si§, -ce, -ciiem,
vr. perf. ausgleiten.
Skorek, -rka, pl. -rki, sm.
(Forficula) Slffel /., ÄeUer=
rourm m.
Skorochod, -odu, pl. -ody,
sm. ©(i)nellpänger jn.
Skorodrzaly, adi., — dab
Sommereiche f., ©tiele /.
Skorodrzew, -u, pl. -y,
sm. (Ptelea trifoliata) norb*
amerifanifcger Äteebaum.
Skorodyt, -u, pl. -y, sm.
©forooit m.
Skoropis, 1) -u, jil. -y, sm.
®tf)neUfct)cift f., ©tcnograp^tc
/.; 2) -a, J9Z. -y, sm.
©c^nells, ® ef d)n>inbf c^reiber m.,
©tenograpl) m.
Skorostrzelny, adi. fc^nelf»
feuernb; bron-na «äd^nellfeuer«
geroe!)r «.; -na piszczaJka
ajJitrailleufe /.
Skorosc, -sei, sinr/. tant.
sf. ®e)d)ii}inbig!eit /.
Skorosnica,' -cy, pl. -ce,
sf. Seslania.
Skorotop, -u, sing. tant.
sm. glufimittel n. (jur Se«
fc^leunigung beä ©d^meljpro^
Seffee)-
Skorowidz, -u, pl. -y, sm.
alp^abctifc^es Snt)aUäDetäeic^ =
nie, 3tegiftec «.; — eennl-
kowy 2:ariftabeÜe /., Xaxi^"
tableau //.; — odlegtosci
Äilometer5eiger m.; — za-
rzad6w taborowycli Slbreffen«
ücrjeic^niä ber 3BagetiDer=
rcaltungen.
Skorowka, -ki, p?. -kl, sf.
3li^ n. ber 3lac^geburt, Seber»
rjaut /.
Skorpion, -a, pl. -y, sm.
©forpion m.
Skorupa, -py, pl. -py ;
dim. Skorupka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ©ererbe /., Sonfc^erbe f.,
czem — za miodu nasiaknie,
tem na starosc traci juni;
gerooE)nt, alt geton; 2) ©d^ale
/., Ätufte /.
Skorupi, adi. Äcuften»,
©d}ale!i=, ©(f)erben=.
Skorupiak, -a, j)l. -i, sm.
©diäten-, Äcuftentier n.
Skorupiany, adi. aiiö
Sonfdierben, ©c^ecben=.
Skorupiasty, Skorupiaty,
adi. fäkalen», fruftenarttg,
fc^erbenförmta.
Skorupiec, -pieje, -pialem,
vn.perf. eine ilrufte belommen,
fic^ mit einer Prüfte über«
jielöen.
Skornpina, -ny, pl. -ny,
sf. ©dbale f.
Skorupisz, -u, sing. tant.
sm. Ü){argel m.
Skorupka, fie^e : Skorupa.
Skorupokrusz, -u, pl. -e,
sm. ©djerbenfobalt m.
Skorupsko, -ka, pl. -ka,
sn. eine l^ä^üc^e ©c^ate,
©dberbe.
Skory, uii.\ Skoro, I.
adv. fernen, fUnf, Ijurtig, rafdö ;
II. coni. fobalD, fobalö alö,
roie nur; -ro tylko przyjdzie
fobalD er, mte er nur fommt.
Skoryca, -cy, sing. tant.
sf. frül)erec 9tame beä ^\m-
teö; = Gynamon.
SkorzystaC; -tarn, -talem,
vn. unb ca. perf. profitieren,
auänü^en, fie^e: Korzystac.
Skos, -u, 2^1. -y, sm. S3ö=
f(^ung /". ; na — adv. fcl()ief.
Skosic, -sze, -silem, va.
perf. abmäßen.
Skosisty. Skosny, adv.;
Skosisto, Skosno, Skosnie,
adv. fc^ief, f djräge, abfd)ü)ftg ;
-snie ztozyc fdjräg jufoin'
menlegen; plötuo -nie kr«jac
bie Seinrcanb in bie Quere
fd)neiben.
Skostnialy, Skoscialy,
adi. erftarrt, erfroren.
Skostnied, -nieje, -nialem ;
Skoscieö, -cieje, -ciatem, vn.
perf. erftarren, erfrieren.
Skosnozab, -zeba, pl. -ze-
by, sm. (Sinfictf m., SSrt
©almbrac^fen.
Skot
223
Skreslac
Skot, -a, pl. -y, sm. 33iel^
M., Äteinüte^ n.
Skotarek, -rka, pl. -rki,
sm. Stefijunqe m.
Skotarka, -ki, pl. -ki, s/.
SSiel^Öüterin /.
Skotnica, -cy, pl. -ce, sf. ;
Skotnik, -a, pl. -i, sm.
i&\i^voto, m., %x\'\i f.
Skotopaska, -ki, pl, -ki,
sf. öirttn /., ©d^äferin /.
Skotopastwo, -wa, sinff.
tant. .s'H. ötrtenleben n.
Skowac, -warn, -walem;
Skuc, -je, -Jem, va. perf.
3ufamnienjc^mieben, jufam«
mcnlc^roeifeen.
Skowroda, -dy, pl. -dy, sf.
'Pfanne f. o^ne §enfef.
Skowronek, -nka,_p?. -nki ;
dim. Skowroneczek, -czka.
pl. -czki, sm. Serd)e /.; -
dzwoni, przepioruje btC Scrd^e
finqt, jcfitägt.
Skowronczg, -czecia, pl.
-ezeta, sn. üerc^eniunge(6) n.
Skowronczy, a^i". Setd^en'.
Skowyczec, -cze, -czalem,
fn. imperj. ro infein, roimmern.
Skowyra, -ry, pl. -ry, sm.
1) alter unbrauctibaicr Qagbs
l)unb; 2) S3rummtiart ot.
Skora, -ry, _p^- -ry, «/". 1)
^aut /. ; kolor -ry ;^autfatbe
/. ; wysypka na -rze §aut=
auäfd^kg w.; nie tylko —
i kosci na nim er i[t nur
^out unb Änod^en; chcialo-
by sie ze -ry wyskoczyc man
möchte au^ ber ^aut fal^ren;
dac komu w -re jmnbn burd^=
prügeln; on ma twarda -re,
er f)at eine fjarte ^aut, 'er ift
nic^t empfinblic^, er oerträgt
üiel; -re komu wytrzepac,
vvygarbowac jmnbn burc^«
prügeln, bur^bleuen ; nie
chcialbym byc w jego -rze
icf) möchte nt^t in feiner
£out fiecfen, in feiner Sage
fein; drzec, Jupic ko»o ze -ry
jmnbm bie ^aut über bie
Dl)ren sielöen; wrzeszczy jak
gdyby go ze -ry odzierano
er fcf)reit, alö cb er am ©pie^e
ftedte; modli sie przed figura
a ma dyabi'a za -ra cr betet
»or bem Äreujs unb l^at ben
2;eufel in ber ;&aut, (obraz.)
er ift ein $eutf)ler, ein 2;ar=
tüffe; 2) ^aut /., geü «.,
Seber n., ^alg m.; — suro-
wa niewyprawiona roeifs»
gareä, ataungareg Seber; —
zamszona Dlleber n., fä=
mif^gareö Seber; na woto-
wej skorze tegoby nie spi-
sal eine Dd^fenl^aut roüröe
nic^t reichen, um baä alleä
nieberjufd^reiben ; -re z siebie
zrzucac fid^ l)äuten; wola
odzierad ze -ry einem Dd^fen
bie ^aut abstellen; 3) 3tinbe
/. ; 4) eine 2lrt 3Kineral : Aluta
montana.
Skorek, fiebe : Skorek.
Skorka, Skoreczka, -ki,
pl. -ki, sf. 1) §äutc^en «.,
bünne ^aut; 2) Ärufte /.,
Slinbe f.; 3) -rka na biUy
S;augenid)tg m., Sd)elm m.
Skorkowaty, adi.\ Skor-
kowato, adv. t)äutdE)enförmig,
Ȋtinlic^.
Skorkowy, adi. lebern,
geber=.
Skornia, -ni, j)l. -nie, sf.
Stiefelette /., ©amafc^e /.
Skornica, -cy, pil. -ce, sf.
(Dermatocarpon) 1) efebare
£eberfled)te; 2) 3«äufe=, Sebcr=
l^ols n.
Skornik, -a, pl. -cy, sm.
1) Sebertjänbler m., Se=
berarbeiter m.; 2) Icbetner
©cblaucb.
Skorny, atZt. $aut=; choro-
by -ne £iaut!ranf§eiten.
Skorzak, -a, pl. -i, sm.
(Dermea) ein ^113.
Skorzanka, -kl, pl. -ki, sf.
9te^ n. ber 9Jac^geburt, Scber»
t)aut ./.
Skorzany, adi. Seber=, Ie=
bern, üon Seoer.
Skowka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
SSifc^lag m., Steifen m., Sling
m., öelmbtec^ w.; — luto-
wnika ©c^nabet m. eineg Söt=
rol^reä ; — miedziana Sieber=
rol^rtricbter »?.; — resorowa
Sragfeberbanb »., geberbügel
m., gebecbanbring m. ; —
trzonka mlota ^ammerl)elm=
befcblägc pl. ; 2) ^inie /., t)er=
ftäf)le Äante beä ©ctiu^mad^er=
i}ammer§.
Skra, -ry, pl. -ry, sf. =
Iskra.
Skrab, -u, pl. -y, sm. Un=
gleid^^eit /'., §öderigfeit f. ber
Öaumrinbe.
Skrabowaty, adi. pderig,
nic^t glatt.
Skracac. -cam, -calem, va.
impetf. ; Skrocic, -ce, -cilem,
va. perf. abfürjen, Beiüiräen,
lürüen.
Skracanie, Skrocenie,
-nia, pl. -nia, sn. 2lb=, SSerfür«
5ung f.
Skradac, -dam, -dalem, va.
imperf; Skrasc, -dne, -dlem,
va. perf. flehten, njegftet)len;
— sie vr. fic|) t)eranfc^teidt)en;
kot -da sie na ptaka bie Ea^e
befc^Ieif^t ben Siegel.
' Skraisko, -ka, pl. -ka, sn.
ber äuBerfte 3tanb.
Skraj, -u,^Z. -e, 5)«. Stanb tn.
Skrajac, -jam, -jatem,
Skrawac, -warn, -walem, va.
imperf. ; Skroiö, -je, -ifem,
! va. perf. abf(l)neiben, befcf)nei=
I ben, jufd^netDen; — komu
: kurte jmnbm einen ©treic^
I fpielen.
Ski-ajny, adi. am ytanbe
! gelegen, äu^erft; extrem, ra=
bifal.
Skrapiac, -piam, -pialem,
va. imperf. ; Skropic, -pie,
-pitem, va. p^rf. befpri^en,
bene^en, befeuchten, befprengen.
I Skrapiac, -lam, -lalem, va.
imperf. fonbenfieren, jum fUif=
' figen 3"ftinbe jurüctbringen.
Skraplanie, -nia, p>l. -nia,
sn. Äonbenfierung f.; — pary
Äonbenfierung /'., ^onbenfa=
tion /. beä 2)ompfe5.
Skraplarz, -a, pl. -e, 67«.
Äonbenftttor m., Äü^lgefä| n.
Skrawac, fiefie: Skrajac.
Skrawek, -wka, pl. -wki,
sm. 3lbfc^ni§e[ n.
Skr^glac, -lam, -ialem, ra.
imperf. ; Skrq,gli6, -le, -liJera,
va. perf. abrunöen.
Skraz;ac, -zam, -:2;alem, va.
imperf; Skr%zyc, -ze, -iy-
leni. va. perj. 1) in tunbe
©c^nittejerfc^neiben; 2) (einen
Ort) umfrcifen, burd^ftreüen-,
:j) auffcf)ütteln beim 2luf|ic=
ben.
Skredowacina, -ny, pl.
-ny. ,s/. (äSerinnfel n.
Skreslac, -lam, -laJem, va.
imperf. ; SkreslJö, -le, -lüem.
Skrewic
224
Ski-yc
va. perf. ; 1) mit SBorten jeic!^=
nen, ecjä^Ien, oorfteüen; 2)
butc^ftteicften.
Skrewic, -wie, -wilem, vn,
per/, fein Sßort brechen.
Skrgcac, -cam, -calem, I.
va. imperf.\ Skr§cic, -ce,
-ciiem, I. va. perf. l) DreE)en,
gujammenbre^en, umbrel^en,
utnlenfen, roenben; skrec mi z
tych nici sznur bre^e mir biefe
göDeu 511 einem StficE äujam=
men; 2) — njegmaufen, roeg«
f^affen, cerbergen; — w prawo
nac^ rechte raenben, bie 3tic^=
lung na(^ rechts ne&men; —
komu kark jmnbm ben öal§
umbre^en; III. — sie vr. 1)
umfc^Iagen, umfegen; 2) fic^
brc^en unb rcenben, fid^ ntc^t
ju öelfen roiffen.
Skrgcanie, Skr§cenie,
-nia, pl. -nia, sn. 2)rel)ung f.,
SBenben «., SSerbre^ung /'.,
Sorjton /.
Ski'epowac, -puje, -walem,
va. perf. binben, feffeln.
Skret, -u, pl. -y, S7n. 58ie=
gung f.. Sre^ung f., Ätüm«
mung /., Umbre^ung f. ; po-
wröz o trzech -ach ein brei^
bräl^tigeö Seil; -y wlosow
^aarringet n., ^aarlotfen pl. ;
na -cie dro»i bei ber 3Begbie=
gung; 2) Umbre^en «., Um=
lenfen n. ; 3) 2)eic^felarm m.,
^ßfu^t m.] 4) Ärümmling m.,
Ätopfftüd «., Sre^tnirbet m.,
£i^e /. ; — igücy Qun%sn=
lourjet /'., iSurjel /. ber ©pit=
jenf^iene ; 5) Hreifetfrfinede /.
Skrgtek, -tka, pl. -tki, stn.
1) Äugelaffel /. ; 2) (Funaria)
eine 2aubmoo§gattung.
Skretka, -ki, pl. -ki, sf.
ein tangeg SBeiöenfeir.
Skrgtogrodek, -dka, pl.
-dki, sm. •!|5oft^orn|d^ne(Ie f.
Skrob, -'m,pl.-ie,s77t. Äraft-
me^[ «., ©tärfe /.
Skrolaacz, -a, pl. -e, sw.
©c^aber m.
Skrobaczka, -ki, pl. -ki,
sf. ; Szkrobadio, -ta, pl. -a,
sn. Sc^ab=, Ära^eifen n.,
Sc^raper m., ©c^abmeffer n.,
@rünbungöei)enn.,3ief)ninge/.
Skrobaö, -bie, -baiem, va.
imperf. 1) jd^aben, halben, fd^ä»
len ; — marchew, kartofle ^a«
rotten, Srbäpfel fd^aben ; — gto-
we ben Äopf fta^Cft ; — rybe
ben ^^ifd^abfdjuppen ; 2) [tid^eln.
Skrobak, -a, pl. -i, sm.
Qnbre f., ^eigetier n.
Skrobanie, -nia, sn. Krat»
jeii n.
Skrob anina, -ny, pl. -ny,
sf. atbjc^abjet n., @efct)abte n.,
©efra^te h., auärabierteSd^rift.
Skrobanka, -ki, pl. -ki, sf.
ein Äicfernüamm ju Salfen
beftimmt.
Skrobia, -bi, pl. -bie, sf.
= Skrob.
Skrobic, -bie, -biiem, va.
imperf. [tär!en.
Skrobnigcie, -cia, sn. ein»
maliges Äraren.
Slu"ofaliczny, adi. f!ro=
fulög.
Skrofuly, -uJ, pliir. tant.
sm. ©frofeln pl., 2)rüyenan=
idjroeßung f.
Skroic, fier)e: Skrawac.
Skrom, -u, sing. tant. sm.
fcaienfc^mer n., |)afenfett n.
Skromid, -mie, -milem, va.
imperf. bejänftigen, milbern.
Skromnisia, -si, pl. -sie,
sf. ein ftilleä, be)c^eibeneä
Jrauenjimmer.
Skromnis, -sia, pl. -sie, sm.
ein ftiUer, befcbeibener 5Jtenfc^.
Skromniuchny, Skrom-
nintki, Skromniasienki,
adi. ^öd^ft befc^eiben.
Skronmosc, -sei, sing,
taut. sf. 1) ye[c^eibenl^eit /.,
©ittjamfeit /. ; 2) @infac^^eit
/., Söei'^ränft^eit /.
Skromnotka, -ki, pl. -ki,
sf. (Ehretia) eine raui)b[ätte=
tige ^flanje.
Skromny, adi. ; Skrom-
nie, adv. 1) befc^eiben, mä=
^ig, ftttfam, ent^altfam, ein=
fa^, fc^Iid^t; — obiad ein be=
fc^eibeneä 3}}ittageff en ; -na
panna ein be[d^eibene§ grau»
lein ; 2) fett ; — zajac ein fet'
ter Safe.
Skroniowy, adi. ®d^läfen=.
Skron, -ni, 2)1. -nie, sf.
©d)läfe /.
Skropi6, Skroplid, [iel^e:
Skrapiac, Skraplac.
Skroplenie, -nia, pl. -nia,
sn. äJertropfen n. (^^tüfftg»
werben be§ Sampfeä).
Skrostawieö, -wieje, -wia-
iem, v7i. perf. Dou einem Sluä»
jdjiag bebecEt roerben.
Skrocenie, -nia, pl. -nia,
sn. 5)er=, 2Ib!ürjung /.
Skrocic, fie^e: Skracac.
Skrocony, adi. abgelürgt.
Skrucha, -chy,^Z. -chy, s/".
SReue /., _3^rfnir)c^ung /.
Skrupic, -pie, -piiem, va.
perf. bas ©etreibe fc^roten,
grob jermatmen; — sie vr.
na kirn fid^ an jjmnbm rächen;
to sie na nim -pilo er ^at bafür
iü'^tw muffen.
Skrapulat, -a, pl. -ci, sm.
ein i'trupulöfer, peinlid)er,
genauer 93ienfc^, ^ebant m.
Skrapalatka, -ki, pl, -ki,
sf. eine jfrupulöfe, peinliche,
genaue ^y^^au, ^ebantin f.
Skrupulatnosc, -sei, si7ig.
tant. sf. ©enouigEeit/,, %z\i\=
lic^feit /., ^^ünftlic^feit /., ®e=
n)iffen^oftigfeit /.
Skrupulatny, adi. ; Skru-
pulatnie, adv. ffrupulöä, ge=
nau, geroiffen^aft, pünftlid),
peinlid^.
Skrupulizowac, -zuje, -wa-
lem, vn. imperf. ftrupiUieren,
bebenüic^fein; SebenfUd^feiten
madöen.
Skrupul, -u, pl. -y, sm.
Sfrupel TM., ©eroiffensäroeifel
m.. 33ebenf[id^!ett /.
Skraszec, -szeje, -szalem,
vn. perf. mürbe, ' jcrfnirfc^t
roerben.
Skruszony, adi. reuig, be=
mutig.
Skrnszyc, -sze, -szyJem,
va. perf. jerbröcfeln, jertrüm»
mern, äermalmen, jerfnirfc^en ;
— sie vr. in Heine ©tüde jers
fallen ; reumütig roerben.
Skratator, -a, pl. -rzy, sm.
©frutator 771.
Skrutynium, i7idecl. sn.
©frutinium n., ©timmen=
fontroUe /. bei ben äBa^ten.
Skrwawic, -wie, -wilem,
va. peif. blutig machen, mit
5ölut beipti^en.
Skryba, -by, pl. -owie, sm.
©c^reiber ?«., ©tribent ?n. ; =
Pisarz.
Skry(5, je, -lern, va. perf.\
Skrywac, -warn, -walem, va.
impe7f. »erbergen, oerfteden.
Skrypt
225
Skrzynia
Skrypt, -u, pl. -a, sm.
©d^rift /., §anb)c^rtft /., 3te»
oetä m.\ — dluzny ©c^ulb=
jc^ein m., ©c^ulbDerfd^rei»
buncj f.
Skrystalizowac, -zuje,
-watem, va. perf. fnflallifie=
ren.
Skrystalizowanie, -nia,
sn. ÄtiftaUtfterung f.
Skrytek, -ik», pl. -tki, sm.
©inau n., jjrauenmantet m.,
D^nfraut n.
Skrytka. -ki, pl. -ki, sf.
1) ge^eimeö J'ic^' SSerfted n.,
©c^lupfroinfel m., Jiifd^e /.;
2) (Clandestina) Schuppen»
voitl n.
Skrytobojstwo, -wa, pl.
-a, sn. Uteuc^elmorD m.
Skrytoplciowy, frgpto«»
gamifc^, mit unfenntüc^er
%\üii, mit uerBorgenen @e=
jc^Icc^tsteilen.
Skrytosz, -a, pl. -e, sm.
Siftftabbe /. (©attung Der
Slücfcnfüfsier).
Skrytosc, -sei, pl, -sei, sf.
aSerborgen^eit /., Söetftecft^eit
/. ; w -sei im ftillen, terflecft,
^eimlic^.
Skry ty, adi. ; Skrycie,
adv. Dtrborgen, Derftedt,
tieimlic^.
Skrzeczec, -cze, -czafem;
Skrzekotac, -tam, -talem,
vn. imperf. fräc^jen, quafen.
Skrzeczek, -czka, ^?. -czki,
sm. §amfter m.
Skrzeczenie, Ski-zekota-
nie, -nia, sn. Quafen n.,
5trä(^5sn ji., (Sequafe n.,
(Sefräcfjäe n.
Skrzeczka, -ki, pZ. -ki, sf.
©pecfgriebe /.
Skrzek, -u, pl. -i, sm. 1)
©efräc^je n., ©equafe n.,
Äreifc^en n.; 3) giu^mufd^el
f.; 4) — zabi grofc^laic^ m.
Skrzela, -li, pl. -le, sf.
Äiemenöedel pl., gifc^o^ren
pl.; Giemen ?jZ.
Skrzelice,-lic; Skrzeliny,
-lin, plur. tant. sf. '^<x\Qyx=
fien pl., gettftergitter pl.,
©c^aiterlaben m.
Skrzelolusk, -u, pl. -i,
sm. (Pomatus) ein Sarfc^=>
Skrzelowy, adz. Äiemcn».
Slownik polsko-niemiecki.
Skrzelowka, -ki, pl. -ki,
sf. ^a^nfieme /.
Skrzemienialy, adi. Der=
liefelt.
Skrzemienienie, -nia, sn.
aSerfiefelung /,
Skrzep, -u, pl. -y, sin.
geronnene {^iüffigfett, @erinn=
fe[ n.
Skrzepczenie, -nia, sn.
2I5öättung /. [bar.
Skrzepliwy, adi. gerinn=
Skrzeplosc, -sei, pl. -sei,
sf. ©erinuen »., ©rftarren n.;
©erinnfel n.
Skrzeply, adi. geronnen,
[teif, etftarrt.
Skrzepn|,c, -ne, -nalem,
vn. perf. gecinnen, erftarten,
fteif roerben.
Skrzepnielina, -ny, pl.
-ny, sf. ein geronnene^ ©tücf
aiut, Srutfuc^en m.
Skrzesac, -sze, -saJem, va.
perf. bet)auen, abmeißeln; —
ognia geuer [dalagen (mit
bem 'geuerftein).
Skrzesz, -a, pl. -e, sm.
eine 2lrt Äud)en.
Skrzgta, Skrzgtwa, -wy,
pl. -wy, sf. cmfige >2ir5ett.
Skrz§tnik, -a, pl. -cy, sm.
ber emfige, geschäftige 3Jien)c^.
Skrzgtnosc, -sei, sing,
taut. sf. (Smfigfeit /., ®e=
fc^äftigfeit f
Skrzftny, adi.; Skrzgtnie,
ado. emfig, gefc^äfiig.
Skrzyb, -a, pl. -j, sm.
©c^ac^tel[)alm m., £^af!^eu
M. ; — polny ©c^euerfraut n.
Skrzybaczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©c^tageijen n.
Skrzybac, -bie, -balem, va.
imperf. mit ber ©c^aufel
ober bem ©paten roeg!ra|en,
roeafe^ren.
Skrzyö = Iskrzyc.
Skrzydelnik, -a, pl. -i;
Skrzydlatek. -tka, pl. -tki,
sm. §[ügeli(f)nede /.
Skrzydelko, -ka, pl. -ka,
sn. glügelc^en n.; glügelw.am
©pinnraöe, bei ben ©dornet»
terüngöbrumen.
Skrzydelkowaty, adi.
flügelartig.
Skrzydlacz, -a, pl. -e, sm.
(Pterospermum) glügelfctn m.
(aKoroengottung).
Skrzydlak, a, pl. -i, sm.
(Samara) ^lügelfruc^t /.
Skrzydlasty, Skrzydlaty,
adi. geflügelt; -te koto ©c^au«
felrab n.
Skrzydlica, -cy, pl. -ce,
sf 1) i^Uigelfloffer m.; 2)
(Älaria) iange /.
Skrzydlic, -le, -lilem, va.
imperf. beflügeln, mit '^lü'
gcln Derfe[)en.
Skrzydligroch, -u;Skrzy-
dlin, -u, .sing. tant. .sm.
(Pterocarpus) gtügelfruc^t ./'.
Skrzydlisko, -ka, pl. -ka,
sn. großer unförmlicher J'ügel.
Skrzydlo, -dta, pl. -dla,
sm.; dim. Skrzydelko, -ka,
pl. -ka, 5«. 5lügel m.; na
-dlach mitosci auf ben glü«^
geln ber Siebe; obciac komu
-dla jmnbm bie Jtügel ftut'
3en; schronic sie pod czyjes
-dfa fic^ unter jmnbä ©d)U§
begeben; — drzwi S^ürflügel;
— sztolni Stollenflügel ; -dla
upn8tu©c^teufenflügelpZ. •,-dla
rozjazdu ftniefc^ienen, ^lügel»
fc^ienen, §ornfcf)ienen pl.\
— szluzy ©cöleufenflügel pl.
Skrzydlobialy, adi. xotV^"
gcpgelt.
Skrzydloblonisty, adi.
^autflügelig.
Skrzydlolotny, ac^i. fd^nell
fliegenb.
Skrzydlonogi, adi. flügels
füfeig.
Skrzydlopalcat, -a, pl.
-y, sm. ^terobaftplu§ m. (ein
oorfintflutlidöeä 2:ier).
Skrzydloplawy, adi. flof»
fenf ü^ig ; -we raieczaki ^^loffen^
füfiler pl.
Skrzydloryb, -a, pl. -y,
sm. S'lügelfii^ m.
Skrzydloszpon, -u, pl. -y,
sm. SBe^roogel m., ®ro6fu|=
l^u^n «., i^amucfet m., §orn-
träaer m.
Skrzydlowaty, adi. flüget=
artig.
Skrzydlowy, adi. 5[ügel=;
adjutant — l^lügelabjutant m.
Skrzydlowka, -ki, pl. -ki,
sf. (Clio) ©attung ber 2öeic^-
tierftaffe ber gloffenfüpler.
Skrzynia, -ni, pl. -nie, -yi'i ;
dim. Skrzyneczka, -ki, pl.
-ki, sf.\ Skrzynka, -ki, pl.
15
Skrzyniowy
226
Skutek
-kj, sf. Äifte /., Äaften »i.,
Sobe /• ; -aia na ryby J^ifd^be»
^ältcr m. ; — ciepla Sluägul»
faften m., ^eifeer Örunnen ; —
na wode fflafferbefiäUet m. ;
— nurkowa, kesson @enf=,
SJerfenffaften m. ; — plukalna
©e^toäfc^e /., ©e|fa^ n. ;
-nie sitowe nieruchome un«
beroeglic^e 2ßafc§=©c]^[atnm=
^erbe; -nie sitowe potrz^-
salne beroegUc^e §erbc, ©to|=
^erbe pi. ; -nia przesuw
©teuctungebampffaften, -nia
wiatrowa 3Q3inbfpe:rung§=
faften, SBinbftocf m.\ — ce-
meutacyjna 3^'"^"tter!a[ten;
— ogniowa ^euetfaften; -nka
w kopalni ©c^lepptrog m.;
— do formowania j^orm=
faften; — tokarni ®ode /. ;
— do Joju Sialgbüc^fe /.;
— do manometra Hianome»
terge^äufe n. ; — do narzedzi
SEetfgeugfaften ; — do sygna-
low ©ignalgläicrtafc^e /. ; —
opatrunkowa 3iettung6mcbt=
famcntenfaftcn ; — parowa
2)ampf^oube /., ©ampffoffer
m.\ — weutylowa i8entil=
faften; — zwrotnicy 3Bet(^en=
bocf m.\ — na Jisty $brief=
faften.
Skrzyniowy, Skrzynny,
adi. ftal"ten=, 2aDe=, fa[ten=
förmig, faftenartig.
Skrzynkowy, adi. faften«
förmig; — miech Soften»
gebläie n. mit beioegltc^en
Äolben; — piec dementier«
ofen m.
Skrzyp, -u, ^l. -y, sm. 1)
(Sefnarre n. ; 2)-ia, yl. -ie, sm.
®diac^teIt)olm m., Qinnfcout ?;.
Skrzypce, -c6w ober -piec
■plur. tant. sn. ; dim. Skrzy-
peczki, -czek ; Skrzypki,
-pek, plur. tant. ©eige /.,
SJicline /.
Skrzypcowaty, adi. get=
genförmig.
Skrzypcowy, adi. ©eigen«.
Skrzypek, -pka, pl. -pki,
am. (SJeiger w., ©eigenjpiefer m.
Skrzypica, -cy, pl. -ce, sf.
ein öeifitd) (Lyra).
Skrzypiciel, -a, pl. -e, sm.
93ietfieDler m.
Skrzypiec, -pca, jdZ. -pce,
sm. giebel/".; §alöei)en n.
Skrzypie6, -pie, -piaJem,
vn. imperf. ; Skrzypn^c, -ne,
-iialem, vn. perf. 1) fnarren,
fniftern ; buciki -pia bie ©tie=
fei fnarren ; enieg -pi pod
nogami ber ©^nee fniftert
unter ben 5"&en; 2) f^Iec^t
geicien.
Skrzypiolisci, adi., kazwa-
ryna -a ©treitfolbenbaum m.
Skrzypnigcie, -cia, sn.
knarren n., "kniftern «.
Skrzypka, -ki, pl. -ki, sf.
]) ©eigtjrin/., Jsiolinfpielertn
/. ; 2) (Silene inflata) roeifier
JÖefen.
Skrzypliwosc, -sei, sing,
tant. sf. (Sefnarre «., ©efni«
fter n.
Skrzypliwy, adi. ; Skrzy-
pliwie, adv. fnarrenb, fni»
fternb.
Skrzywdzenie, -nia, sn.
Unrecht n.
Skrzywdzic, -dze, -dziJem,
va. perf. jmnbm unreöit tun,
ftefie: Krzywdzic.
Skrzy^ic, -wie, -witem,
va. perf. frümmen, biegen ; —
twarz, — sie vr. ba§ (Seftc^t
üerjiefien, terjerren, fief)e:
Krzywic.
Skrzywienie, -nia, sn. 35er=
bogenbeit /., Krümmung /.
Skrzyzowac, -i;uje, -wa-
Jem, ra. perf. freujen.
Skubac, -bie, -baiem, va.
imperf. ; Skubn§.6, -ne, -na-
Jem, va. perf. jupfen, rupfen,
pflüden; — weiae SBoÜe jup=
fen; — geSeine ®ang rupfen;
— kwiatki Slumen pflüd-'n.
Skubanie, -nia, sn. 3tupfen
n., 3upfen "•
Skubanka, -ki, sf. ©(^ar-
pie /.
Skubnigcie, -cia, sn. ein
einmalipes 5"Pf£»- SRupfen.
Skucie, -cia, an. 3»fttiTf
menfAmieben n.
Skud, fief)e: Skowac.
Skudlac, -fam, -ialem;
Skudlic, -Ic, -lilem, va. perf.
bieöaore oerrotrrcn,serjaufen.
Skudio, -fa, ])l. -la, sn.
©cbmbel f., ©t^ale /.
Sknliö, -le, -lilem, va. perf.
i^ujammenfugeln, 3ufammen=
bauen; — sie vr. fic^ jujam=
menrollen; fiä) bücfen.
Sknlisz, -a, pl. -e, sm. eine
ßeuic^recfenfrebägattung.
Skulptnra, -ry, pl, -ry, sf.
1) ©fulptur f., 35i(btiauerfunft
f. = Rze^biarstwo; 2) ©fulp=
tur /„ Silbfiauerroerf «.; =
Rzezba.
Skulpturowy, adi. ©fulp=
tur=, 33Ub§auer=; =Rze^biar-
ski.
Skuner, -u, pl. -y, sm.
©c^oner m., ein fleiner ^xotv-
mafter.
Skupiac, -piam, -piafem,
va. imperf.; Sknpiö, -pie,
1 -piJem, va. perf. juiammen»
bringen, »rütfen, =pufen, ='ftel-
len; — sie vr. fid) jufammen=
Raufen, =preffen, ^rotten; ftc^
j (geinig) fommeln.
I Skupienie, -nia, sn. (umy-
s}u) ©ammlung /.; Slnba^t
/. ; stuchac ze -niem mit 2fn=
bac^t Juroren.
Skapieniec, -nea, pl. -nee,
sm. Slggre^at n.
Sknpnosc, -sei, sf. Idi^ii
unö fc^neUe '.Bertäufltc^feit.
Skupny, adi. 1) gut abge^
^enb, rafcö »erfäuflic^; 2) ju=
fommengefauft.
Skupowac, -puje, -walem,
va. imperf. ; Skupic, -pie,
-pilem, va. perf. jufammen»
faufen, auffaufen.
Skupowanie,-nia,^i. 2tuf«,
3uiommenfaufen n.
Skurcz, -n, pl. -e, sm.
jlrampf m.
Skarczenie, -nia, sn. 3"=
fammenjtet)en n. ; ©c^roinben «.
Skurczony, adi. jufammen»
gejogen, gefrummt.
Skurczy«5, -cze, -czyfem, va.
perf. suiammenjie^en, früm=
meu ; einlaufen, fdjroinben.
Skurczypalka, -k\,p>l. -ki,
sf. 3;auaeiüc^t§ m
Skasic, -sze, -sitem, va.
perf. nerfuc^en, in Sßerfuc^ung
füf)ren; — sie vr. \\\ SSer-
)ud)ung geraten; fie^e: Kusic.
Skutecznos<5,-sci, sf. SEiif«
famtfit /.. (Sifolg m.
Skuteczny, adi.; Skute-
cznie, adv. rcirfi'am, erfoIg=
reid\
Skutek. -tku, pl. -tki, sm.
Sffiirfung /., iyolge /., ©tfofg
m., ßffeft m.\ wzialem lekar-
Skntkowac
227
Stodkogorzki
8two, ale bylo bez-tku ic^ ^abe
bie airjnei genommen, aber o^ne
SBitfunfl; z dobrym -tkiem mit
gutem ©rfofg; ciekawyjestem,
jakie to bedzie miec-tki ic^ bin
neugierig, rcas für ^yolgen bas
^oben roirb ; w — tego infolge»
b«ffen ; nie watpie o -tkn twojej
prosby tc^ jroeifle nicfit an bem
grfolg beinet Sitte.
Skutkowac,-kuje, -walem,
tm. imperf. roirten, SBirfung
^aben; caükiem nie -waJo es
^at qar nic^t geroirft.
Skntnik, -a, pl. -i, sm.\
g-wözdi — ©c^ifflnagei m.
Sknwac, fie^e: Skuc, Sko-
wac.
Skaty, adi. 1) juiammen»
geiAmiebet; 2) betrunfen.
Skwapliwosc, -sei, pl. -sei,
sf. ^aftiqfeit/., ©aft/., Sereit=
roiaigfeit f., (Sttferttafeit /.;
©ntaegenfommen n.
Skwapliwy, adi.\ Skwa-
pliwie, adv. bereitroiÜig, eit=
fettig, ^aftig; entgegenfom=
menö.
Skwar, -u, pl. -y, sf. Si^e
/., ©tut /., @onnen^i|e /.,
ScfjtDüle f.
Skwara, -ry, pl. -ry, sf.
©cblacfe f.
Skwarek, -rka, pl. -rki;
Skwareczek, -czka, pl. -czki,
sm. Spccfgriebe /.
Skwarnia, -ni, pl. -nie, sf;
— wymiotua brec^enetregenoe
Äopfbeere, ec^te SSrec^rour^el.
Skwarny, adi. ; Skwarno.
adv. {)ei|, fcbroül.
Skwarzyc, -rze, -rzyJem,
va. imperf. 1) pregeln, frö=
fc^en; — torf Sorf oerfoi^Ien;
2) — sie vr. ftö)d^2n; — sie
na sloncu an ber ©onne bra-
ten.
Skwasniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. fauer roeiben.
Skwer, -u, pl. -y, sm. ®ar=
tenanlage /., ©quore n.
Skwierczec, -cze, -czalem,
vn. imperf. 1) jifc^en, raf(f)eln,
frö)c^en,freif(|en; 2)n)immern,
miniein, meinen.
Skwierczenie, -nia, sn.
giften n., Ätöfc^en «., 2Bin=
fein n.
Skwierk, -u, pl. -i, sm.
©efc^roitre n., ©eroimmer n.
I Skwierkliwosc, -sei, sittff.
; tant. sf. ba^ quirrenbe SBefen,
' ba§ 2i5immern unb jammern,
SBe^flagen n., (Stöf)nen n.
Skwierkliwy, adi. ;
Skwierkliwie, adv. ungebul--
big, ftü^nenD, roe^EIagenb,
rolmmernb, jammernb.
Skwinancya, -cyi, sing,
tant. sf. ©alegejc^roür«. (2;ier=
ftanf^ät) = Slinogörz.
Skwitowac, -tuje, -waiem,
va. perf. quittieren; — sie vr.
quitt fein.
Sluks, -v,pl. -y, sm. ©c^Iid
m., ©cölud m. (Öetnftein).
Slabieö, -bieje, -bialem;
Siabn^c, -ne, -btem, vn. im-
perf. f^road^ roerben, etfc^Iaf=
fen.
Slabienki, Slabiutki, Sla-
biuchny, adi. äu^erft fc^roac^,
matt.
Slabizna, -ny, pl. -ny, sf.
32eict)en pl.
Slabnica, -cy, pl. -ce, sf.
eine 2ltt "JU^.
Slabosö, -sei, pl. -sei, sf.
1) Äranft)eit /., ©c^roäc^Iic^-
feit /., Unpäfelid^feit /.; 2)
©cf)n)äd)e /.; ma swoje -sei
er ^at feine fd^mac^en ©eiten;
umiec korzystac z czyjej -sei
jmnDä ©c^roäc^e auäjunü^en
roiff en ; mam dla niego — ic^
l}abi eine Scöroät^e (eingaible)
für i^n; 3) äßoc^enbett n.
Slabostka, -ki, pl. -ki, sf.
Scbroäc^e f., )ii)road)e ©eite.
Slabowac, -buje, -watem,
vn. imperf. fränfeln.
Slabowitos6, -sei, sing,
tant. sf. ^ränflid^feit /.,
©cf)n)äi:^licftfeit /.
Slabowity, adi. fränüid^,
fc^roäcftlic^.
Slaby, adi. 1) fc^roac^;
to -be wino ba^ ift ein fc^roa«
c^er Sßein; — powroz fc^roa»
c^eä ©eil; -ba glowa fcörood^cr
Äopf; -ba strona fc^roac^e
©eite; stawiano — opor fc^roa'
c^er SBiberftanb mürbe ge=
teiltet ; te rymy bardzo -be
biefc ^eime finb fe^r f4)tDac^;
2) frani, unroolil, unpä^Iic^.
Staö, sciele ober slam,
scieliüem ober slafem, va.
imperf. I. 1) ausbreiten,
Ilinftreuen; 2) betten; äciele
wlasoie loika id) ma^e eben
bie aSetten; 3) — droge ben
SQBeg bahnen, bereiten; II. vr.
fi:^ ^inftreden, ^inroetfen; —
sie komu do uog jmnbm JU
J^ü^en fflöen; — sie komu
jmnbm gelingen, fiet)e: Po-
scielic, Poslac.
Slac, szle, sJalem, va.
imperf. fc^icfen, fenben, fte^e :
Posfec, Posylac.
Slaniac si§, -niam, -nia-
lem, vr. imperf. roanfen,
roacfetn, nic^t feft fte^en.
Slawa, -wy, pl. -wy, sf.
^u\)m m., 3iuf m., S^re /. ;
za -wa sie ubiegac nac^ bem
3tu^mc ftreben; to ei -we
przynosi ba§ bringt bir (g^re
-wy komu ujmowac jmnbä
gutem Stufe fd^aben.
Slawetny, adi. ; Slawe-
tnie, adv. ad^tbar, rootjlebet,
e^ren^aft.
Slawiciel, -a, pl. -e, sm.
Soboreifer jm., Sßerfünber m.
Slawicielka, -ki, pl. -ki,
sf. iJobpreiferin f., sßerfünbe=
tin /.
Slawic, -wie, -wilem, va.
imperf. preifen, oerfünben,
lübmen.
Slawienie, -nia, sn. Sob«'
preiiung /., 33er!ünDigung f.
Slawin, -u, pl. -y, sm.
(Tephorsia) Slfc^enmirfe /.
Slawnosc, -sei, sing, tant.
sf. a3erüf)int^ett /., 3flu^m m.
Slawny, adi. ; Slawnie,
adv. berüf)mt.
Slawolubny, adi. ru^m=
liebenö.
Sloboda, -dy, pl. -dy, sf.
SSorroeif n.; Kolonie /., eine
2lrt SBorftabt.
Slocza, -czy, pl. -czy, sf.
3uderratme /.
Slodeczny, adi. \ü.% an-»
gemacht.
Slodkawosö, -sei, sing,
tant. sf. ©üfeltc^feit /.
Slodkawy, adi.; Slodka-
wo. adv. füßlic^.
Slodki, adi. fü^, lieblic^,
anqeneöm.
Slodkobrzmi%cy, adi.
füßfünqenb.
Slodkogorz, -u, sing. tant.
sm. a3itter)UB n. [füfe.
Slodkogorzki, adi. bitter«
15*
Slodkokwaskowaty
228
Stowik
Slodkokwaskowaty, Slod-
kokwasny, adi. fauerfüfi,
jüfefauer.
Stodkomocz, Slcdomocz,
-u, pl. -e, sin. (Diabetes)
3udferfran!^eit /.
Slodkomownosö, -sei,
sing. tant. sf. frcunbltd^e 2ln=
rebe, fuße SBortc.
Slodkomowny, adi. ; Slod-
komownie, adv. fü^ reöenb,
üoH fü|f?er SBotte.
Slodkosc, -sei, siny. tant.
sf. 6üfee /., ©üfiigJeit /. ;
Ulnne^mlicöfeit /.
Slodn§c, Slodniec, -nieje,
-aiaiern, vn. imperf. fü§
roetDen.
Slodnik, -a, pl. -cy, sm.
föüpl n. ; «Süfeftoff m. in
Ölen.
Slüdowa6, -duje, -waiem,
va. imperf. maljen.
Slodownia, -ni, pl. -nie,
2JJa(;il)aus n., SDlalsbörre /.
Siodownik, -a, pl. -cy,
sm. 3JJälger m.
Slodowy, adi. äKatj«; -we
cukierki äßaläbonbonö w. ^Z.
Slodycz, -y, pl. -e, s/. 1)
©ü|e /., ©üfettjteit /,; 2) 2ln»
mut/., Sieblic^fett /.
Slodyczka, -ki, pl. -ki,
«/■. SSerc^fraut n.
Slodys, -sia, pl. -sie;
Slodziuszek, -szka, pl. -szki,
«w. ein i'üfeeä ^errc^en, ©ü|=
j^oliirafpter m.
Slodyszek, -szka, j)Z. -szki,
«OT. Siapöalanjfäfet m.
Slodzenie, -nia, sf. ©üfl»
machen n., ä^t^^c" «•
Slodzid, -dze, -dzilem, va.
imperf. )U^ machen, jutfern,
Derfü^en.
Slodziny, -dzin, pltir. tant.
sf. Srt'bcr pl.
Slodziuchny, Slodziutki,
Slodziusienki, adi. dimin.
Bon flodki.
Slodz, -dzi, pl. -dzie, sf.
(Linctiis) füße ©albe.
Sloik, Slojek, Sloiczek,
-a, pl. -i, sm. ^iiegel m ,
Süc^fe f., ©infiebefllaS n.,
2lpotf)eIerbüd^ye /., firaufe /.
Slojarz, -a, pl. -e, sm.
Süd))en=, Kcau[enmac^er m.
SlojeczQica, -cy, pl. -ce, sf.
(Uroeolaria) eine %\t6)\tnaxi.
Slojowatosö, -sei, si^ig.
tant. sf. ©eäber n.
Slojowaty, adi. ftaberig,
geäbeti, mafetig; büc^[enför=-
mig.
Sloma, -my, pl. -my, sf.
©trof) n. ; -m^ ogien gasic
D[ inä ^euer giefien.
Slomiak, -a, pl. -i, sm.
Sicnenforb m. au§ ©tro^.
Slomianka, -ki, pl. -ki, sf.
©tro^becle /.; ©tiof)forb »j. ;
©tro^f)Ut m.. [gelb.
Slomianozolty, ac?«. ftrol^«
Slomiany, adi. ©ttol)=.
Slomiasty, acZ^.•, Slomia-
sto, adv. fttot)reic^, ftto^artig.
Stomisko, -ka, ^?. -ka, s».
fd^tedöteg ©trot).
Slomka, -ki, pj!. -k', sf.
1) ©tro^t)aIm »?.; 2) SD8alb=
j^nepfe /.
Slomkowy, adi. ©trol^=,
9tetsftro^=.
Slonawy, adi. ein roenig
fal?iig, gefallen.
Sloneczko, Slonko, -ka,
pl. -ka, sn. bie liebe ©onne.
Stonecznica, -cy, pl. -ce,
sf. ©onnenfc^ufe m., ©onnen=
jc^rcäcfte /. ber Stugen, ©on=
nenfoQer m. bei ben ^ferben.
Slonecznik, -a, pl. -i, sm.
1) ©onnenbtume /., ©onnen=
frone /. ; — bulwowy (grb=
birne /. ; 2) Sonnenuhr f.
Sloneczny, adi. ©onnen=,
[onnig; — kamien roei^er
l^elbjpat; — kwiat gemeine
©iftenroje ; -na k^piel ©on=
nen», Sic^tbab w. ; -ne widmo
©onnenfpcftrum n. ; dzien —
fonni(:;er %a.q,.
Sloni, adi. ©lefantcn», ele=
fanten^aft.
Sloniawa, -wy, pl. -wy,
sf. trocfeaer faljiger Sobcn.
Slonica, -cy, pl, -ce, sf.
©lefantentDeibc^en n.
Slonid, -nie, -nifem, va.
imperf. bebetfen, oerbecfen;
— sie vr. 1) fid^ bedfen; 2)
fid6 fonnen.
Stonieö, -nieje, -niaÜem,
vn. imperf. fatjig roerben.
Slonina, -ny, pl. -ny, sf.
©pecf m.
Sloniniec, -nca, pl. -nee;
Sloninnik, -a, pl. -i, sm.
©pedftein m.
Sloninowaty, adi. fped=
artiq.
Sloninowy, adi. ©pecf«.
Sioniorösl, -i, pl. -e, sf.
(Phytelephas) peruanische
Sloniowacina, -ny, 6-/.
eier^antiafiä/.. ÄnoUfud&t /.
Sloniowaty, adi. elcfan-
tenartig.
Sloniowy, adv. ßlfenbein» ;
-wa kose iSifenbein n.
Slonistgp, -a, pl. -y, sm.
(Elephantopus) ©lefanten«-
fufe m.
Slonne, -go, sing. tant.
sn. ©onnenfeite /, be§ @e=
bira€abl)angcg.
Slonomiar, -u, pl. -y, sm.
©olipage f., ©aläfpinbel /.,
©olfnfpinbet f.
Slonosö, -sei, sing. tant.
sf. ©aläigleit f., ©aljge»
l)alt m.
Slony, adi. ; Slono, adv.
\a.{m, gefallen.
Stoü, -nia, pl. -nie, sm.
©lefant m.
Slonce, -ca, pl. -ca, sn.
©onne f.\ wschöd -ca ©on=
nenaufgang w. ; zach6d m,
-ca ©onnenuntergang m.\
grzac sie na -cu fic^ fonnen;
plamy na -eu szukac zxwtn
gled in ber ©onne fudien; nim
— zejdzie, rosa oezy wyje el^e
bie ©onne aufgellt, roirb ber
Zavi bie 2tugen auäf reffen;
e^e baö @raä nadiioäc^ft, ftirbt
bo9 ^ferb.
Sloncokwiat, -u, pl. -y,
sw. ©onnenroenbe/., ©onnen»
roenbftein m.
Slopiec, -pca, pl. -pee,
sm. jyallc /., ©cf)liuge f.
Slota, -ty, pl. -ty, sf.
^legenroetter «., naffe, fc^lec^te
3Bitterung.
Slotny, adi. ; Slotno, adv.
regnetifd).
Slowiczy, adi. 3iad^ti=
ga[l5=.
Slowien, -wnia, pl. -wnie,
sm. ©pätflac^ä m.
Slowik, -ka, pl. -ki ; dim.
Slowiczek, -czka, pl. -czki,
.sm. 5iac^tigatl /. ; — szary,
©proffcr m., polnifd^e, unga=
rijc^e Diad^tigaU ; — rdzawy
gemeine 92acl)ttgall.
Slownictwo
229
Slupien
Slownictwo, -wa, pl. -wa,
sn. 9?omenElatur /. ; — jalowe
SBottfram m.
Slownik, -a, pl. -i, sm.;
dim. Slowniczek, -czka,
czki, sm. SBötterbuc^ n., Seji»
Ion M. ; 3CBörter6ü^(ein «.,
S;afd6eniDÖrterbuc^ n.
Slownikarski, adi. leEtfo»
grapt)ifc^, SBörtcrbuc^^.
Slownikarstwo, -wa, sing.
tant. sn. SeEifogropf)ie /.
Slownikarz, -a, pl. -e, sm.
Sejifograp^ m.
Slownosö, -sei, sing. tant.
sf. Sßortt)alten n., ^ünltlic^«
feit /., ©enauigfeit f.
Slowny, adi. ; Slownie,
adv. tBoct^attenb; raörtUc^ ge»
nau, pünftlid).
Slowo, -wa, pl. -wa, slow,
sn. 2Bort n. ; -wami co wyra-
zic etroag mit äBotten au§^
btütfen; jednem -wem mit
einem SBort; -wem: wszystko
furj: alleö; -wami in 2Borten,
fage; nie mow o tem ani
-wa rcbe baoon fein Sßort;
ostatnie — baä [e^te aCBort;
ostatniemi -wami mnie zwy-
myslal er f)(tt raid^ mit ben
grÖbftenSluöbrüdenbefd^impft;
CO — to kiamstwo foDtet
SBorte fo oiel Sügen; dobre
— ein gutes Söort; — Boze
opowiadaö ®otte§ SBort prebi»
gen; nie dac komu przyj^c
do -wa jjmnbn nic^t p SBorte
fommen loffen; madrej glowie
dose po -wie einem gejc^eiten
Sienf^en genügt ein SÜJort, um
äu üerfte^en ; — dac ba§ SBort
geben; byc po -wie mit bem
^ffiorte gebunben fein ; trzymac
kogo za — jmnbn beim SBorte
Italien; 2) ,^citn)ort n., 3Ser=
bum H,
Slowor6d,-odu,jp?.-ody,sm.
1) ©tammnjort «.; 2) Sßort=
ableitung ./'., ®ti)mofogie /.
Slowosiewca, -cy, pl. -cy,
sm. Sßortfrämer 7n., 3QBinb=
matter m.
Slowotworca, -cy, pl.
-cy, 3ßortmac^et m., SBorter»
finbet w.
Slowotworstwo, -wa, sn.
3öottmact)erei /., 2ßortevfin='
bung /.
Slod, -odu, sm. SJatj n.
Sloj, sioja, pl. stoje, sm.
1) ©tnfiebglaä »., Siegel m.\
— stosowy 33atteciegloä n.\
2) graber /., aKafer/., a)Jafer=
^olj n., ©eäber n. im ^ol^,
(Streif m. im©teine ; 3)Qal^reS'
rinn m. im 5öaume.
Slowko, Sloweczko, -ka,
pl. -ka, sn. äl'öttc^en w., 3So=
fabel /.
Sluch, -u, 1) sing. tant.
sm. ®et)ör «., ^örfraft/., ^ö»
ren n.; miec slaby — »in
fc^roac^eä ©el^ör ^aben; wiem
o tem tylko ze -u iü^ roei^
e§ nur Dom §örenfagen; 2)
-y, plur. tant. iiufer pl.., iJöfel
pl., i^uc^fer pl.\ -y zajaca
Üöffel pl. ; -y psa ©el^änge n.
Sluchacz, -a, pl. -e, sm.
§örer m., ^w^öxex m.
Sluchaczka, -ki, pl. -ki, sf.
Hörerin /.
Sluchac, -Cham, -chalem,
I. vn. imperf. f)or(i)en; -lam
pod dzwiami id) l^ord)te an
ber 2^ür; -chali w mikzeniu
fie l^orct)ten fd^roeigenb ; II. va.
imperf. I. ^ören, jupren, an=
t)ören; nie mam czasu — cie
ic^ ^dht feine 3"t '^^^ atiju»
fjören; lubie go — ic^ l^öre if)m
gern gu; 2) gefiorc^en, folgen,
befolgen, eJolge leiftcn; czemii
nie -chasz roarum gel^ordE)ft bu
nid^t; nie -chaj jego zlych rad
gel^ord^e nid)t feinen fditec^ten
3iat^[ägen.
Sluchalnia, -ni, pl. -nie,
.9/". öörfaat m.
Stuchanie, -nia, sn. §or=
d^en 71. ; ©el^orc^en n., {folgen n.
Sluchawka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©tett)ofEop n.; 2) ^ör=
nudc^el /.
Sluchota, -ty, sf. ©eeor)r=
oerfteinerung /.
Sluchowy, adi. (S5ef)ör-,
Sluga, -gi, pl. -dzy unb -gi,
sm. 2)tener m., 33ebiente(r) m. ;
uniÄouy — ergebenftet Wiener ;
jak pan kaze, — musi raenn
ber §err befiel^lt, mu^ ber
Siener ge^ort^en.
Sluga, -gi, pl. -gi, sf. S)ie=
nenn /., S)ienftmäbc^en n ,
Söebiente /.
Slugus, -a, pl. -y, sm. ein
fd)Iccf)ter S)iener.
Stup, -a, pl. -y, sm. Pfeiler
m., eäu[c /., ?ßfofte/., ©tau-
ber m.; — dymu 5{auc^fäule
f. ; — soli ©üljf äule ; — dro-
gowy SBegroeifer m., SBegfäUie ;
— kilometrowy Kilometer"
pfa[)I m.; — naro^uy klatki
wozowej SBagenfaftenfäute; —
stolcowy dachu ©tu^lfäule;
— telegraficzny Telegraphen»
faule; — wisz^cy $)ängefäule ;
— z ostrzezeniem 3\}arnungs=
tafet/.; — calizny SBergfefte
/. ; — zaprawy ©efteH n. ; —
spodni Siegel m., §erb m.,
UntergefteU n.; — wierzchni
DbergefteH n.; -y podstawowe
wielkiego pieca ©tü^en pl.,
©äulen pl. ; -y rusztowania
mJotowego 2)ral^m-, ^ammer^
faule; -y stawidl'owe w sluzie
^forte /. ; -y naroz;ne Srf'fttele
pl.; -y posrednie^röifd^enftiele
p?.;-y drzwioweSürpfoftenpZ. ;
-y wiaÄace Sunbftiele pl. ; stoi
jak — er fte^t rcie ein ^lo^
oa; oczy mu -em .stanety feine
2lugen mürben ftarr.
Slupek, -pka, pl. -pki;
Slupeczek, -czka, pl. -czki,
sm. ©äult^en n. ; Sotjen m.,
ipreije f., Sragftengel m.;
©tempel m. (Sotanü); —
— boczuy galeryjki hamulco-
wej SBremfengelänberfäule ,/. ;
— poprzeczny do drzwi %üt=
faule für offene Äaftenraagen ;
— poziomniczy JJioettierpflod
m.; — zwrotniczy SBeic^cn=
ftänber m.; -pki do poreczy
©elänberftäbe pl.
Slupiasty, adi. 1) faulen«
förmig; 2) ^oljig.
Slupiatka, -ki, pl. -ki, sf.
graue ;iiieimerbe.
Slupica, -cy, pl. -cy, sf.
eiferner ©tab, ber bie 2)eic^ffl
mit bem ^fluggefteU perbin»
bet.
Slupiec, -pc«, pl. -pce, sm.
1) Sragpfeiler m., S)oct)ftu^U
faule /. ; — wisz^cy 3)ac^-,
©iebelfpi^e f. ; 2) 3(ngelfpi§e/.
an bei- %üv; a) ©piße /. an
einer 2Benbeltreppe ; 4) ©c^aft
m. beä Seudjters; 5) baä bidfie
Dc^fenlcber »onx Äreuge; 6)
Äraft m. (öinterteit ber ©o^Ie).
Slupiec, -pieje, -pialem,
vn. imperf. ftorren, erftarren.
Slupieü,-pnia, s»w.?3afalt /m.
Stupik
230
Smagla
Stupik, -a, pl. -i, sm. eine
Ifetne *5äu[e.
Slupisty, Slupny, adi.
toic eine 'Ääule, fäulenglei(^,
fäulenartig.
Slupkowy, adi. s61 -wa
©teinjalj in SIödEen.
Slupnik, -a, pl. -i, sm.
©äulen^e{lic;e(r) m.
Slupoglow, -owa, pl. -owy,
sm. ©äulenfapitäl n.
Slupopien, -pnia, pl. -pnie,
sm., (gäulenfc^aft m.
Slupopis, -u, pl. -j, sm. ;
Siupopismo, -ma, pl. -ma, sn.
SapiDatjc^rift f.
Slnpostolec, -Ica, 2^1. -Ice,
sm. ©äulenftu^l m., ©äulen=
baftä /., ©äulcnpoftament n.,
©äurenunterfa^ m.
Slupowy, adi. -wa budowa
^ßfeilerbau m.
Slupies, -sia, ^^Z. -sie, sm.
(Columella) Sonnenfäulc^cn n.
Stnsznosc, -sei, sinff. tant.
sf. 1) SiUtgfeit f., Siecht «.;
2) polier 2Buc^§, ©taatri(^=
!eit /.
Siuszny, adi.; Slusznie,
adv. 1) rect)t, billig, (^egiemenb;
-ne zadauia billige '}^-ox=
berungen; 2) gro^, ftattlic^;
kobieta -nego wzrostu eine
jjrau von ftattlic^cm Sßuc^fe.
Sluzalczosö, -äci, sf.
Inec^ti)'d^e(ö) äßcfen ; Siebe,
bieneret /.
SluzaJ.czy,acZ^.*, Sluzalczo,
adv. fned^tijc^; ütbeoieuerifcfe.
Sluzalec, -Ica, j)l. -Icy,
Änec^t m., 2)iencr m.
SIuz§.ca, -cej, 2^1- -ce, sf.
2)ienftmabc^en n., ^Dienerin /.,
Sebienftele/.; panna — Äam=
merjungfcr /.
Sluz^cy, -cego, pl. — , sm.
S)iener m., Sebien[tete(r) m.
SluÄba, -by, pl. -by, sf. 1)
Sienft m. ; -by szukac einen
3)ienit fuc^en; przyjac kogo
do -by jemanben in S)icnft
nel^men ; byc w -bie im ©ienft
fein; -be boÄa odprawiac ben
©otteöbienft oeni'^ten; jestem
dzi6 na -bie id^ ^abe l^eute
2)ien[t; — administracyJDa
SetroaCtungäbienft; — drogo-
wa, szlakowa ^a^net^altungö--
©ttecfenbienft ; — parowozowa
gugfötberungsbienft; — przeto-
kowa 3iangier=, 3}erf d^ubbienft;
przewozowa (gEpebitionö=,
2;ran§portbienft ; — reklama-
cyjna SReflamationäbienft; —
ruchu Settiebäbienft; — sta-
cyjaa ©tationöDienft; — wy-
konawcza (gjefutiobienft; 2)
Sienetfd^aft /,, i^erfonat n.
Sluzbiczka, Sluzebka, -ki,
pl. -ki, sf. ©i^anftifc^c^en n.
Sluzbista, -sty, pl. -sei,
ein bienfteifrtger 3Jlenfc^, S3e»
amter.
Slu^bistosc, -sei, sf.
2)ienfteifrit<feit /. ; S)i§jiplin/.
Sluzbisty, adi. bienft=
eifrig; im Sienfte aufge^enb;
2)i§üplin ein^ottenb.
Sluibowy, adi. 2)ienft=,
S)ienfteö=, bienftlic^.
Stuzebna, -nej, 2^^- "°6»
Sluzebnica, -cy, pl. -ce, sf.
Wienerin /., 3D?agb /.
Sluzebnictwo, -wa, sn.
Sienftpfticbt/., Sienftbarfeit/.
Slviehniczy , adi. bienftbar.
Sluiebnik, -a, pl. -cy,
sm. 1) bicnitbarer (Seift; "2)
Siener w. (®otte§);3)®enc$tä=
biener m.
Stnzebnosc, -sei, sf. 2)ienft=
barfeit /"., ©eroitut n.
Sluzebny, adi. bienftbar.
Sluzenie, -nia, su.Sienen n.
Sluzka, -ki, ^Z. -ki, sf.
1) Wienerin f.; 2) sm. (be=
mutiger) Siener m., unter=
täniger ©eift, ßned^t m.; —
boÄy bemütiger, ergebener
Siener ©otteö.
Sluäyö, -ze, -zylem, vn.
imperf.; 1) bienen, bebienftet
fein ; im Sienfte flehen ; -zyla
u mnie przez trzy lata fie
roar bei mir brei Qal^re be=
bienftet; krolowi wiernie — -
bem Äönig treu bienen; —
w wojsku bienen; -ie panu
ic^ [te^e ju 3f)ren Stenften;
czem möge — ? roomit
fann ic^ bienen? 2) befom«
men, besagen, roo^I tun;
tutejaze powietrze mi nie -iy
bie l^iefige Suft befommt mir
nic^t; czy to lekarstwo ci
-±y? tut bir biefe Slrjnei
gut?; zdrowie mu nie -zy er
^at eine fc^roa^e ®efunb{)eit;
niech to ei -iy eö foU bir
roo^I befommcn; 3) ju etira€
' gut, nüglic^ fein ; kora de-
bowa -zy do garbowania sköry
bie ©td^enrinbe roirb gum
©erben beä SeberS üeriiienbet.
Slych, -u, pl. -y, sm. ©e-
rüc^t n.; ani slyehu eS t)er=
lautet nid^tä, nichts ift ju
l^ören, man »ernimmt nid&te.
Slychac, vn. defectivum
eö oerlautet, man t)ört; nie
nie — mon prt gac ni(^tä;
cöi tarn u was — nowego?
roaä ^ört man bei euc^ ^Reueö?
Slychany, Slyszany, adi.
möglich, befannt, non bem
man fd^on gef)öct tiat; ezy
to -chane rzeczy finb btti
mögltd^e ©ad^en; to nieslycha-
ne naduzycie ba§ ift ein un=
erhörter ajJifibraud^.
Slyn^ö, -ne, -natem, vn.
imperf. berühmt fein, im
Slufe fein; to miasto -nie
z dobrych win biefe ©tabt
ift i^rer guten SBeine raegen
berühmt.
Slynny, adi. berühmt.
Slysz! interj. \)'öu\ t)alt!
Slyszalnosc, -sei, sj.
^örbarfeit /.
Slyszalny, adi. ; Sly-
szalnie, adv. fjörbar.
Slyszec, -sze, -szalera, vn.
unb va. imperf. l^ören; -sza-
tem, Z9 ic^ ^abe gefjört, ba^;
nie nie -sze id^ ^öre gar
nichts ; -szysz ? I^örft bu ? dac
sie — fid^ f)i)ren laff en ; -szalem
eo spiewajacego ic^ ^örte if)n
finqen.
Slyszenie,-nia, sn. §ßren n.
Smaczelina, -uy, pl. -ny,
sf. Gareiana mangostaua (oft=
inbifc^e ©ummipflanje).
Smaczliwka, -ki, pl. -ki,
sf. Äampferlorbeerbaum m.
Smacznosc, -sei, pl. -sei,
sf. ©c^inacf^aftigfeit/., 3BoI)l=
gefdjmadE m.
Smaczny, Smaczniuchny.
adi. ; Smacznie, Smaczniu-
chno, adv. fc^mad[)oft; -nego
(apetytu) guten 2Ippetit.
Smagaö, -gram, -gat^em, va.
imperf. peitfd^en, geißeln, güd)=
tigen.
Smaganiec, -nca, pl. -ncy,
sm. ®epcitfc^te(r) m.
Smagla, -li, pl. -le, sf.
Serglttc^ä m.
Smagliczka
231
Smolany
Smagliczka, -ki, pl. -ki,
sf. (Alyssum) Slumettlauc^
m.. ©aufraut n., ©auranfe/.
Smaglawosc, -sei, sing,
tant. sn. bräunliche ®e[id)tö=
färbe, ©cbräunt^eit /.
Smaglawy, adi.; Sma-
glawo, adv. fc^raärjlic^,
bräunlicb, gebräunt.
Smaglosc, -äei, sing. tant.
sf. 1) ©c^lanf^eit /., ©ejc^niei=
bigteit /•.; 2) bunflc ^aut=
färbe.
Smagly, adi. ; Smagle,
ade. 1) fc^mäc^ttg, fc^lanf,
gefcbmeib'.g, biegfom; 2) oon
bunfler Hautfarbe, gebräunt.
Smak, -u, pl. -i, sm.
1) (Sefc^macf m. ; to ma
dziwny — bas t)at einen
eigentümlichen ©efd^mad; nie
w — mi to idzie baä i[t nicf)t
nac^ meinem ©efc^matf, baö
gefönt mir nid^t; 2) JCunfe /.,
©auce /. pieczen na winnym
-u SBraten in Sßeintunfe.
Smakosz, -a, pl. -e, sm.
geinfc^mccter m., ©ourmanb m.
Smakowac, -knje, -walem,
1) vn. imperf. fc^meden, mun=
ben; 2) va. imperf. foften;
Derfofte«.
Smakowitosc, -sei, sf.
2Bol)tgef^macf m., ©c^mad!=
^aftigfeit /.
Smakowity, adi. ; Sma-
kowicie, adv. fc^mad^aft,
n)ol)l)cf)medenb.
Smakownictwo, -wa, sing,
tant. sn. geinfc^mederei /.,
(Saftronomie /.
Smakownik, -a, pl. -cy,
s7n. geinfc^mecfer m., 2eder=
maul m.
Smakowny, adi. gefd^marfs
ooH; lieblic^.
Smalec, -Icu, pl. -Ice, sm.
©c^malj 71.; — swinäki. gesi
©dbroeins», ©ansfett n.
Smalic, -le, -lijem, va.
imperf. fd^roarj brennen,
fd^toärjen ; — cholewki fic^
bie $)aden ablaufen, ben ^of
mad^en.
Smalta, -ty, sing. tant. sf.
©malte f.
Smaltyna, -ny, sf. ©peiä=
lobalt m.
Smaragd, ftef)e : Szmaragd.
Smarczysty, adi. ro^ig.
Smard, Smerd, -a, pl.
-y, sm.; 1) Unflat m.; unflä=
tiger SKenfc^; 2) ©flaoe wj.,
Seibeigene(r) m.
Smardz, -a, pl. -e, sm.
(Morchelia) ajlorc^el /., mox=
c^elfc^roamm m.
Smark, -u, pl. -i, Smar-
kot, -a, pl. -y, Smarkiel,
-kla, pl. -kle, .sm JRo^ m.
Smarkacz, -cza, pl. -cze,
sm. SRo^bub m., 3loilöffel m.,
grag m.
Smarkaczka, -ki, pl. -ki;
Smarkala, -li, pl. -le, sf.
Sio^mäbel n., ua[en)eife§
3}Jäbcfeen.
Smarkac, -kam, -kalem,
vn. imperf. ; Smarkn^ö, -ne,
-nalem, vn. perf. fc^nüffeln;
ro^en.
Smarkanie, -nia, sn.
Schnüffeln n., Jio^en n.
Smarkatka, -ki, pl. -ki,
J?ocfeUic^t n., fc^led^teä %aia,'
liebt.
Smarkaty, adi. ro^ig.
Smarowac, -ruje, -walem,
va. imperf. fc^miercn, ein=
ftfimiecen.
Smarowanie, -nia, sn.
©cftmieren n., ©d^miererei /.,
Dien n., — wozow 30ßagen=
fc^mierung /. ; — okresowe
periobifc^e ©(^mierung ; —
ustawiczns lontinuierlid^e
©dimicrung.
Smarowidlo, -Al&^pl. -dla,
sn. ©c^mtere /., ©c^mierma»"
terial n., ©t^miermittcl ». ;
— ciekie fliiffige ©cfimiere;
— letnie ©ommerfc^miere;
— geste bidflüffigc ©c|miere;
— stale, ekrzeple fefte, ftarre
©L^miere; — zimowe SBintcr=
formiere.
Smarownik, -a, pl. -cy;
Smarowoz, -woza, pl. -wozy,
sm. ©c^mierer m., SBagen»
fc^mierer m.
Smazenie, -nia, sn. ©teben
n., ©c^moren n., 3flöften n.,
(Sinbtennen n.
Smazyö, -Äe, -zylem, va.
imperf. röften, fd^moren, baf»
!cn, einbrennen; — konfi-
tury Dbft einftebcn, ^onfelt
machen; -ione kurczeta 33adE=
l)ü^ner; — sobie glowe fid^
ben Äopf jerbrec^en; — kon-
cepfa mit Dieler ?lot (Sinfälle
ausl^edEen ; — sie vr. fcftmoren,
röften ; bedziesz smaiyl sie
w piekle bu roirft \n ber ^öUe
braten.
Smazywieche6, -"hcia,^^.
-chcie, sm. ^nicfet m.,
gitS m.
Smelka, -ki, pl. -ki, sf.
aWetilfuppe f.
Smerda, -dy, pl. -dy, sm.
©c^clm m., ^Jiaferoeiä m.,
S3otg m., '^xa^ m.
Sm§tarz = Cmentarz.
Smgtnosc, -sei, sf. 2rau=
rigfeit /., SJielanc^olte /.
Smgtny, adi. ; Smftnie,
adv. traurig, melanc^oli)c|.
Smiöd, -odu, pl. -ody, sm.
Slugenruurj/. ; — bial^y (Dau-
CU8 carota) SaferJraut «.,
fid^elblättrige§ §afeno^r.
Smoczek, -czka, pl. -czki,
sm. 1) fleiner Srac^e; 2)
— parowy ^njeftor m.; 3)
©ougrüffel ber ^nfeften; 4)
§eber m.\ 5) ^benrourm m.
Smocz§, -cia, pl, -ta, sn.
®rac^enj|unge(ö) n., 2)rac^en=
brut /.
Smocznik, -a, pl. -i, sm.
(Trachinus) ©rac^enfifc^ JW.,
i^Setermänncfjen n.
Smoczy, adi. 35rac^en;.
Smoczyca, -cy ; Smokinia,
-ni, pl. -nie, sf. Srac^enweib-
d^en n., weiblicher Srac^e.
Smoczydrzew, -a, pl. -y,
sm. (Draceana) Srajene f.
Smok, -a, pl. -i, sm. 1)
Srac^e m., S)rad^enfd^ lange /.,
eine 2lrt jliegenber (gibec^fen;
2) gufeoenttl n., ©cunb=
oentil n.
Smokiew, -kwi, pl. -kwie,
sf.; Smokowiec, -wca, pl.
-wce, sin. 2)rac^enbaum m.
Smoktac, -tam, -talem,
vn. imperf.-^ Smokn^d, -ne,
-natem, vn perf. fc^mo^en;
va. einen ©c^ma^ geben.
Smolak, -a, pl. -i; Smo
laczek, -czka, pl. -czki, sm.
Äienfpan m., Äienliolj n.,
Äienfacfet /.
Smolanka, -ki, pl. -ki, sf.
ÄudEucfä», geuer-, ©auc^blume
/., aBiefentreffe /, ©^aum=
fraut n.
Smolany, adi. ^ec§=.
Smolarnia
232
Snowidz
Smolarnia, -ni, pl. -nie,
sf. 2;eerbrenneret /., Seer»
jc^roelerct /., ^;|Jec^l^ütte /.
Smolarski, adi. ^ed^=
6renncr=.
Smolarz, -a, pl. -e ; Smol-
nik, -a, pl. -i, sm. %eix>
brenncr /«., Xiex]{i)roilet m.
Smolasty, adi.', Smoli-
sty, adi. pe^ig, voü ^ed).
Smoleniec, -nca, sm. 33erg=
teer m.
Smolic, -le, -lüem, va. unb
vn. imperf. furnieren, fc^mut'
Sen, bepic^en, mit Sieer be=
fd)niieren.
Smolne, -nego, sing. tant.
sn. ©djroelginä m.
Smolnia, -ni, pl. -nie, sf.
Äienbranb m... ÄieafadEel /.
Smolnica, -cy, pl. -ce, sf.
Xeerbüc^fe /., Seerbutte /.,
©cbmiertafe n.
Smolnik, -a, sm. Öfter»
lUi^ei /.
Smolnosc, -soi, sing, tant,
f. öarsigfett /., ^arjfett n.
Smolny, adi. Iiaraig, fett,
ped^tg; -n« drzewo ^eci^t)ol5
n., ^arjtiolij n.
Smoluch, -a, pl. -y, sm.
©cbmierfiuf m.
Smola, -Jy, pl. -ij, sf.
%eet 7/1., ißecf) n.; — z wegli
kamiennych ©teinIo£)ienteer ;
— ziemna 2lfp§alt m.
Smolka, -ki, pl. -ki, sf.
1) SBetfirauc^ m., Seergaüe /.,
<Bä)XDe\^ m. ; 2) fiebrige Sidöt«»
nelte /., ^ec^nelfe /., $ed^'
btume /.
Smolowcowy, adi. 2)ac^»
pappen-, Dort 3)ad)pappe.
Smolowiec, -w(ia,pl. -wce,
*»K. 1) ©runDpftafter n., 6rb=
^arj »., 3"^cnpec^ n., S<irg=
pec^ n.; 2) 3)a(|pappe /.;
;^) ^ec^oogel m.
Smolowien, -wnia, pl.
-wnie, sm. 3fiettntt=^ec^ftem 7«.
Smrodliwosö, -sei, sing,
tant. sf. (£tän!erei /., ©tin=
fett n.
Smrodliwy, adi.; Smro-
dliwie, adv. ftinfig, ftinfenb;
ftätiferifd).
Smrodnik, -a, pl. -i, sm.
Wintere m.
Smrodynia, -ni, pl. -nie,
«/. fc^toarje SBodßbeere.
Smrodzenie, -nia, sing,
tant. sn. ©tinfen «. ; (ötän=
fern n.
Smrodzic, -dze, -dzilem,
vn. imperf. ftänfern, ®e=
ftanf machen.
Smrodzina, -ny, pl. -ny,
sf. gemeine §edenfirfct)e.
Smrod, -odu, pl. -ody, sm.
1) (äeftanf m., übler ©erud^;
2) SRtflfinf m.
Smucenie, -nia, sn. Se=
trübniö /.
Smucic, -ce, -cilem, va.
imperf. betrüben; — sie vr.
fic^ fränfen, betrübt, traurig
{ein.
Smuga, -gl, pl. -gi, sf. 1)
©tretfen m., ein langer, fc^ma*
ler SBiefenflric^, ©trtd) m.;
2) ©c^roiele /., ©trieme /'. ;
3)93eftegTO., ©eleitn.; 4) ©e=
lenqe «., ©ettel w., ©triebet n.
Smugowaty, adi. jd^mal
unb eng.
Smnkad, -kam, -kalem,
va. imperf.; Smukn^c, -ne,
-nalem, va. perf. ftreic^en,
ftreidieln; — »ie vr. fic^ fort=
madien, fid) fdjnett bcrcegen.
Smukla, -li, pl. -le, sf.
Siafpelpaltne /.
Smuklosc, -sei, sing. tant.
sf. ©d)lonf^eit /.
Smnkly, adi. ; Smukto,
Smukle, adv. jc^lanf, ge=
fc^meiBig.
Smukowny, adi. glatt.
Smukwa, -wy, pl. -wy, sf.
(Scolia) bicnenartigeä 9«=
feft.
Smulec, -Ica, stn. unreines
©tetnfalj.
Smutek, -tku, pl. -tki, sm.
3;raurigfett /., Sirauer /.,
S8etrübni§ /.
Smutnosc, -sei, sf. 3;rau=
rtgfeit f., Betrübtheit /.
Smutny, adi. ; Smutno,
Smutnie, adv. traurig, be«
trübt, betrübenb; ezemuä taki
-ny ? warum bift bu fo traurig ?
— koniec miec ein traurigeä
©nbe nct)men ; to -ne widoki
na przysziosc baä ftnb trau=
rige 2lusfid)ten für bie Qu»
fünft.
Smycz, -y, pl. -e, sf. ^tp
riemen m., Goppel /. ; na -y
kogo wodzic jjmnbn am ®ön»
gelbanbe führen; spuscic ze
-y Bon ber Äoppel laffen.
Smyczek, -czka, pl. -czki,
sm. SJtoIin«, giebelbogen m.
Smyczkowy, adi. ©tretet» ;
Instrument — ©c^reld^inftru=
ment n.
Smyk, -a, pl. -i, S7n. 1)
Sofegetgenbogen m.; 2) 2)rcl^=
bogen tn., Sogenbol^rer m.,
Sriabogen m. ; 3) ©Steife f. ;
4) Staufer m., SBinbbeutel m.,
%ant m.
Smyk! interj. ^ufc^ ! I^ui!
Smykac, -kam, -kalem,
vn. imperf.; Smykn%c, -ne,
-nalem, v7i. perf. 1) ^ufc^en,
rajc^ tjorbeilaufen; 2) va.
maufen, entroenben.
Suac, Snadz, adv. üielletcfit,
ficberlid), iBaJ^rfti^einücb.
Snadniuchny, Snadniu-
tenki, adi. aufeerorbentlic^
leicftt.
Suaduosc, -sei, sing, tajtt.
sf. Seicötiqfeit /., ^erttgfett f.
Snadny, adi. ; Snadnie,
Snadno, adv. leicht, fertig,
bereit, gefc^idft gu etroag.
Snazyc sig, -±e, -zyJem,
vr. imperf. ftreben, fic^ an=
ftrengen.
Snop, -a, pl. -y; dim.
Snopek, -pka, pl. -pki, sm.
©atbe f., hunt n.
Snopek, -pka, pl. -pki,
S7n. iBünbet n., ©tTO^=, S)ac^=
fdiaube /.
Snopowy, adi. @ar&en=.
Snowac, -warn, -waJem;
Snuö, -je, -lern, va. i7nperf.
fpinnen, roinben, roideJn, ab*
minöen, fpulen, roeifen ; Parki
snuja pasmo naszego Äycia
bie ^orjen fpinnen ben gaben
unfereä Sebenä ; — si§ vr.
ftd^ entroideln, entfpinnen, fid&
tummeln, oorfc^roeben ; roÄue
mysli snuja mi sie po glowie
oielerlci ©ebanfen freugen fic^
in meinem Äopfe; mnöstwo
Äebrak6w snuje sie po mie-
scie in ber ©tabt roimmelt
eö non Setttern.
Snowidlo, -dla, ^jZ. -dl^,
5». ©atnroinbe /., ©arnl^afpe
/., Sc^erra^mc f., SD3eife /.
Snowidz, -a, ^;?. -e; Sno-
wnik, -a, pl. -cy, sm. Xraum«
fefier m.
Snowieszczek
233
Soköt
Snowieszczek, -szczka,
sm. Sraumöeuter m.
Snoza, -zy, pl. -zy, sf.
®eitenl^ol3 im So^^^e, Ouerl^oti
n., Seiterfprofje /.
Saucie, -cia, sn. Spinnen
«., ffiinben n.
Snu6, jte^e: Snowac.
Snukadlo, -dla, pl. -dJa,
sn. «apulrab n.
Snuz, -a, pl. -e, sm. 'Siawht
Biene /.
Snycernia, -ni, pl. -nie, sf.
©c^nifeerroerfftatt /.
Snycerski, adi. ©^ni^ec=.
Snycerstwo, -wa, sing,
tant. sn. ©c^ni^erei /.
Snycerszczyzna, -ny, pl.
-ny, sf. ©c^m^toerf n., 93ilb=
fcbni^erarbeit /.
Snycerz, -a, pl. -e, sm.
©djntßcr »«., S3ilöfc6ni^ec m.
Sobaczka, -ki, pl. -ki, sf.
©pcrrEjafen m.
Sobaczy, adi. pnbifd^.
Sobaka, -ki, pl. -ki, sf.
§unb m., ^ünbin /.
Sobek, -bka, pl. -bkowie
ober -bki, sm. ©el5ft|ü(^tige(r)
m., ©gotft m. ; pierwej sob-
kowi potem dobkowi jebet
ift fic^ fetbft ber näc^fte.
Sobkostwo, -wa, sn.
SgoiömuS m., ©elbftfud^t /.
Sobkowski, adi. egoiftif^,
felbftiüc^tig.
Sobol, -a, fl. -e, sm.
3obeI m.
Soboli, Sobolowy, adi.
3obeI=, t)on ^ohtl.
Sobolno, adv. in ^ohtU
pelsen.
Sobota, -ty, pl. -ty, sf.
©amstag m.', wlelka — Äar=
jamätag.
Sobötka, -ki, pl. -ki, sf.
So^anniäfeuet «., ©onnroenö«-
feuer n.
Sobotni, Sobotny. adi.
©am§tag», famstägtg, )'amä=
tägltci).
Sobotnik, -a, pl. -cy, sm.
©abbatfeierer m,.
Sobotowaö, -tuje, -walem,
vn. imperf. ben ©abbat feiern.
Socha, -cby, pl. -chy, sf.
t) ©abetfiorj «., ©abelftonge
/., ^fluggabel f., Ärumm^olj
am ^^Jfluge; 2) ein §afen
Sanbeä, ^oJen^ube /.
Socyalista, -sty, pl. -6ci,
sm. ©ojialift m.
Socyalistka, -ki, pl. -ki,
sf. ©osialifttn /.
Socyalizm, -u, sing. tant.
sm. ©ojiiialiömug.
Socyalny, adi.; Socyal-
nie, adv. ©ojial^, fo^ial.
Socyusz, -a, pl. -e, sm.
©efä^ilc m., J^amerab m.;
Kompagnon m.
Soczek, -czka, pl. -czki,
sm. ©äftdjm n.
Soczewicä, -cy, sing. tant.
sf. i;infe /.
Soczewicowaty, adi. Iin=
fcnförmig; linfcnarttg.
Soczewiczka, -ki, pl. -ki,
sf. ^latterbfe/., rote Äic^etn.
Soczewiczny, adi. Sinfen«.
Soczewka, -ki, pl. -ki, sf.
Sinfe /., Sinfenglas n.
Soczewkowy, adi. Sin=
\ixx', 8inferg[as=.
Soczewnik, -a, pl. -i, sm.
Phacidium (Slrt ©c^tuämme).
Socznica, -cy, pl. -ce, sf.
1) Saumf aftäeit /. ; 2) SBenbett«
^ar;5 n., ?|Surgiern)urjeI /.
Soczuik, -a, pl. -i, sm.
(Paraphysis) ©^ö^Ung m. ;
S'iebenfaben m.
Söczyc, -cze, -czylem, va.
imperf. ©oft abzapfen, mit
©aft füUen; — sie vr. ©aft
j^roi^en, fic^ in ©aft auf»
iöfen.
Soczystosc, -sei, sing,
tant. sf. ©aftigfeit /.
Soczysty, adi. ; Soczysto,
Soczyscie, adv. faftig.
Sod, -u, sing. tant. sm.
Statrtum n.
Soda, -dy, sing. tant. sf.
Soba /., fo^Ienfaureä 3latron,
2lfcbenfalj n.; — gryzaca
t^foba.
Sodek, -dku, sn. ^fatrium«
Ojljb n.; — wodny wodecz-
kowy 9Iatconfjt)brat «., äl?»
natron n. ; — chlorowy
(Sl^lornatrium n. (.(lod^faij).
Sodnik, -a, pl. -i, sm.
©aljfraut n.
Sodomia, -mii, sf. ©obo=
mie f.
Sofa, -fy, pl. -fy; dim.
Sofka, -ki, pil, -ki, sf. ©ofa n.
Sofista, -sty, pl. -sei, sm.
©o^-i^ift m.
Sofistycznosc,-sei,^Z. -sei,
sf. ©op^ifterei /"., ©pi^finbig=
feit /.
Sofistyczny, adi.', Sofi-
stycznie, adv. fop^ifttfc^,
fpi^finbig.
Sofizm, Sofizmat, -n, pl.
-y, sm. %x\xq,\(X)iv.^ m., 33er=
nünftelei /.
Soja, -ji, sing. tant. sf.
©oia /., ©oiabofne /. (Gly-
cine Soja); ©Djafauce /.
Sojka, -ki, pl. -ki, sf.
§ät)er w.; — pospolita §o[g»
j^ä^er; — orzechöwka ^u|=
^är)er.
Sojusz, -u, pl. -e, sm.
Sünbniä n. ; Mianj /. ; a5er=
banb VI.
Sojusznik, -a, pl. -cy, sm.
SSerbünbetc(r) m.
Sojuszowy, adi. 93unbei=.
Sok, -11, pl. -i, sm. ©aft
w. ; — drzewny §oIjfaf t ; —
przyrostowy fiombium n. {ß'\U
bungägeroebe n. ber 58äume),
^flangenfaft; — malinowy
§imbeerfaft.
Sokodyniec, -nca, pl. -ney,
sm. ©cöroarjroilbbretjäger m.
Sokola, -ii, sf. — grecka
(Delphinium stapbisagria) 2lrt
Siitterfporn.
Sokolarnia, -ni, pl. -nie,
sf. j^alfen^of m.
Sokolg, -cia, -ta, S7i.
galfeniunge(ä) n., junger
gart.
Sokoli, adi. Ralfen».
Sokolik, -a, pl. -i, sm.
33aumfalf m., ©d^roarjbärf«
dien n.
Sokolnica, -cy, pl. -ce, sf.
g-alfonett n.
Sokolnictwo, -wa, sing,
tant. sn. galfneret /., galten«
beije ./., galftniagb f.
Sokolniczy, adj. jur %Ci\U
neret gebörig.
Sokolniczy, -czego, sm.\
Sokolnik, -a, pl. -cy, sm.
jyaltenier m., gaitenmeifler m.
Sokora, -ry, pl. -ry, sf.
©cbroarjpappel /.
Sokorzyna, -ny, pl. -ny,
sf. ©cf)tüarjpappetf)ain m.
Sokowy, adi. ©oft»,
Sokol, -kola, pl. -koly, sm.
{jalfe m.; — wedrowny 2Ban=
ber=, ©c^le^tfalfe; nie bedzie
Solan
234
Sortowanie
nigdy sowa -kotem eine ©Ute
rotcö nie jum galt«"-
Solan, -u, sm. ©aljfäutc f.
Solanina, -uy, sing. tant.
sf. ©elen n.
Solanka, -ki, pl. -ki, sf.
1) (Sole /., ©atjfote /., ©alj»
quelle/.; — stezona warzeIna
©arfole, ©utfole, ©icbe=
fole; 2) ©alätonne /.; 3)
©alj=, ©obafraut n.; 4) ©alg-
laU f., ^ifdjfauce /.
Solankowy, adi. SoT«.
Solarnia, -ni, pl. -nie, sf.
1) ©algiieöeroer! n.; 2) (gin=
fal^fammer /.
Solarz, -a, pl. -e, sm.
1) ©aljfieber m.; 2) ©alg»
pnbler m.
Solec, -Ica, pl. -Ice, sm.
Ä'teö m. (iSBinbengattung).
Solen, -u, pl. -j, sm.
©cbeibentnufc^el f.
Solenie, -nia, sn. ©aljen n.,
6in[aljen »., ^öfeln «., ©in»
pöfeln n.
Solenizacya, -cyi, pl. -eye,
Solenizant, -a, pl. -nci,
sm. 9Iamenö=, ©ebuttetagä«
finb n. ; (Seteiertc(r) m.
Solenizantka, -ki, pl. -ki,
sf. 9Jomens=, ©eburtstäglerin
/. ; ®ef eierte /.
Solenizowac, -zuje, -wa-
lem, va. imperf. feiern,
feierlich begc&en.
Solennos6, -sei, sf. 1) geft^
lic^feit /., Seierli^feit /.;
2) feiecltc^eä äüefen.
Solenny, adi. feierlid^.
Solenoid, -u, pl. -y, sm.
©olenoib n.
Soliö, -le, -lilem, va. im-
perf. faljen ; cinfaljen, in ©alj
einlegen; einpöfeln ; -loue
mieso ^ö!elflei)d) w. ; — ryby
©aljfifc^e pl.
Solidarnosö, -sei, sf.
©olibarität f., gegenfeitiiie
gemeinschaftliche '^erpfli^=
tunn.
Solidarny, adi. ; Soli-
darnie, adv. folibarifd^, famt
unb fonbers ^aftcnb.
Solidometrya, -tryi, sing,
tant. sf. Solibometrie /.,
©teteometrie /., Äörpermefe=
fünft /. ^
Solirod, -rodu, pl. -rody,
sm. (Salicornia) ©algpflonje
/, ©afäfalat m.
Solista, -sty, pl. -sei, sm.
©olift m., ©olofänger w-,
©olotänscr m.
Solistka, -ki, 2il- -ki, sf.
©oltftin /., ©olo)ängerin /.,
©olotänjerin /.
Soliter, -a, pl. -y, sm.
1) SanbtDurm m.; fiefie: Tasie-
miec ; 2) ©olitär m., ein
grofjer öriUant.
Solnica, -cy, jü. -ce ; Sol-
niczka, -ki, pl. -ki, sf. ©alj'
faf; 11., ©aljmäfte /.
Solniczy, -czego, pl. -czy,
sm. ©a^infpeftov m.
Solnik, -a, pl. -cy, sm.
l)©aljt)änbler tm.; 2)6l)lorn.-,
3) ©aljfraut n.
Solny, adi. ©alj=.
Solo, indecl. sn. ©olo n.
(in ber 3Kufif).
Solowar, -a, pl. -y, sm.
©aUfteöer m.
Solowarnia, -ni, pl. -nie,
sf. ©alsfieberä /.
Solowiec, -wca, pl. -wce,
sm. ©algroaffertrebö m.
Solowka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©aljtonne /. ; 2) ©alä=
ftraucö m.
Solucya, -cyi, pl. -eye, sf.
1) ©olution /., aiuftöfung f.;
Söfung /". ; = Rozwiazanie;
2) iiöfung /.-, = Rozczyn;
3) Btuiil m., (Entleerung /.
Soldat, -a, pl. -ci, sm.
©olDat m. (Deräct)t(i^), ©ölD=
lina m.
Soldziuszka, -ki, pl. -ki,
sf. qemeineä (Sngelfü^.
Soltys, -a, pl. -i, sm.
©cf)uttl)et^ TM., ©c^ulje m.
Soltysi, adi. ©c^uljen»,
©cl)ultl)i.'iiV.
Soltysowstwo, Solty-
stwo, -wa, pl. -wa, sn. ®c^ul=
jenroücbc/., ©rf)ultl)ei&amt n.
Somatologiczny, adi.
fomatolofliic^.
Somatologia, -gü, sing,
tant. sf. ©omatologie /.
Somnambul, -a, pl. -e,
sm. ©omnambule m., 9iac^t=
roanbler m.; = Sennowlok,
Lunatyk.
Somnambulizm, -u, sm.
©omnambuliömuö m., 5}od^t=
roanbeln n.
Sonata, -ty, pl. -ty, sf.
©onate /,
Sonda, -dy, pl. -dy, sf.
©onbe/., ©enlnaDel f., ©enf=
biet «., Sergbo^rer w. ; =
Zglebnik.
Sondowac, -duje, -watem,
va. imperf. fonbieren, mit
ber ©onbe unterfuc^en, aus»
forfc^en; = Zglebiac, Badac.
Sondowanie, -nia, pl.
-nia, sn. ©onbieren n., ©on=
bierung /.
Sonet, -u, pl. -y, sm.
©onett n.
Sopek, -pka, pl. -pki, sm.
©rabpgel in., Sumuluä m.
Sopel, -pla, pl. -ple, sm.
1) Sipfen m., ©talaftit m.,
Sßaijenftein »?., Sropf flein ni. ;
9lafentropfen m.; — lodu ®i§=
japfen m.; 2) SDorn m. im
©c^toffe.
Sopka, -ki, pl. -ki, sf.
3fiauc^roolfe /. eineä feuer-
fpeienöen Serge§.
Sopleniec, -nca, pl. -iice,
sm. 1) 2;ropfftein m.; 2)
^öpfc^enfraut n.
Soplica, -cy, pl. -ce, sf.
(üamiuara) moluffifc^er ^(Xti'
baunt, riemenblumenblätterige
2lgatl)i§. [artig.
Soplowaty, adi. 3apfen=
Sopor, -u, sm. ©c^laf=
fucf)t /
Soporyficzny, adi. fo=
portjp^ifct), ©c^laf», ©tarr=;
= Seuny,
Sopran, -u, pl. -y, sm.
©opran m. ; =ftimme/. ; =fän=
ger ?«., »fängerin /.
Sopranowy, adi. ©opran*.
Soraz, -u, pl. -y, sm.
©d)ürer m.
Sorba, -by, pl. -by, sf.
©orbapfel m., ©orbbirne /.
Sorbac, -bam, -bafem, vn.
imperf. fc^lürfen.
Sorbet, -n, pl. -y, sm.
©orbett n., Äü^ltranl m.
Sorokop, -u, pl. -y, sm.
(Alersisma crispum) 2lften«
morc^el f.
Sortowaö, -tuje, -waJem,
va. imperf. fortieren, nad^
©attuugen teilen; = Gatun-
kowac.
Sortowanie, -nia, sn.
Sortieren n.
Sortyment
235
Spadkobierca
Sortyment, -n, pl. -y, sm.
©ortiment n., 2lu5Jt)a|t /.;
= Zbior wyborowy.
Sortymentowy, adi. (3or=>
timentä», 2luäroaf)l=.
Sos, -u, pl. -y, ÄW. ; clim.
Sosik, -u, pZ. -i, sm. 1)
©auce /., %\xx\U f., 33caten=
brüt)e /"., ©aft m. ; — stony
©atjfager «,; 2) Samte /".;
w zlym -sie in Übler Saune;
nie w swoim -sie ntd^t bet
Saune, nti^geftimmt.
Sosenka, -ki, pl. -ki, sf.
1) (Auemone pulsatilla) eine
Slrt Slnemone = Sosenka
zwyczajna; 2) dim. von
Sosna.
Sosik, -a, pl. -i, sm. 1)
©c^ö|ltng m., f [einer ^nJ^is;
2) — , -u, pl. -i, sm. dim.
üon Sos.
Sosna, -ny, pZ. -ny; So-
senka, Sosneczka, -ki, pl.
-ki, sf. %ii)it f., gö^re /.,
tiefer /., 5ord)e /., ^iene f. ;
— czol^ajaca sie S8erg=
Änie^ofä «., Ärumm^olj,
^raergftefer, Sotfd^e f., (äpurt=
fö^re; — czarniawa @(^roar3=,
öftetreic^tfc^e tiefer; — limba
Sirbelliefer, ^\xhi. f., Slroe f.
Sosnka, -ki, pl. -ki, sf.
Sffiolfömitc^ /., !öifamgün=
fei /.
Sosnoweczka, -ki, pl. -ki,
«/■. 9JoB)c^n)ett w., Sannen»,
Sßafferroebel m.
Sosnowiec, -wca, pl. -wce,
sm. Sitfernborfenfäfer m.,
Äiefcrrüffe[fäfer w.
Sosnowy, adi. ßiefer=,
liefern.
Sosnowka, -ki, pl. -ki, s/.
f^roarjc Steife.
Sosyerka, -ki, pl. -ki, s/;
©auciere /., ©aucenapf m.
Sosznik, -a, pl. -i, sm.
©ec^ M., Spieen am ©abel-
pflug.
Sosnina, -ay, s/. liefern»
f)oIx M. ; ÄtefernroalD «j.
Sotnia, -ni, pl. -nie, s/.
§unöert|(^aft /., Spotte /.;
— kozakow Äofafenfotnie.
Sowa, -wy, pl. -wy ; dim.
Sowka, Soweczka, -ki, pl.
-ki, sf. ©ule /"., Jtad^teule;
— snieÄoa ©ct)neeeule; —
lesaiczka äBtttbo^teute; —
us^ta D^reule; — ptomy-
kowata ©d^leierfau^ m., ^^txU,
glammeneule; bija na mnie
jak wr6ble na -we ic^ bin roie
bic ©ule unter ben 5?rä^en.
Sowi, adi. ®uten=; -wie
oczy (Sulenaugen pl. ; -wia
strzafa 2lftcrbluttraut n.\
mniejsza -wia strzala fteine
33ibernelfe; -wi groch 3BatD=
bol^l^e /.; -wim dniem robic
am ©ulentage arbeiten (bei
9iad^t, t)erfto^Ienerroei)e).
Sowicha, -cby, sing. tant.
sf. Seber», SBabenpatme /.
Sowieö, -wieje, -wialem,
vn. imperf. traurig, mürrifd^
n) erben.
Sowitosc, -sei, sf. 3ieic]^=
lic^feit /.
Sowity, adi. ; Sowicie,
Sowito, ado. reic^Ii^, üoH,
im Überflufi.
Sowiz(d)rzalst"wo, -wa, pl.
-wa, sn. (gulenfpiege[ftrei(^ m.
Sowiz(d)rzal, -a, pl. -y,
sm. SOßinbbeutet w-, ©pring=
inäfelb m., ©ulenfptegel m.
Sowiz(d)rzalowy, adi.
eulcnfpieglerifc^.
S61, soli, pl. sole, sm.
1) ©ais w. ; — amoniacka
©almiaf w.; — gorzka SBitter-
fals; — kuchenna Äod^fatg;
— kopalna ©teinfatg; —
warzelna ©iebfalj; — osa-
dowa ©eefafj; — Bertoleta
S5ertorct[a[j; — szczawikowa
Äleejalj; byc komu -la
w oku jjmnbm ein 2)orn im
SCugc fein; 2) — babia 2JIeer=
fencbel m.
S61, sola, pl. soly; Solek,
-Ika.jjZ. -Iki, sm. ©peic^er m.;
= Zytnica,
Sowka, dim. oon Sowa.
Spacer, -u, pl. -y, sm.
©paüerc^ang w?.; = Prze-
chadzka.
Spacerowac, -ruje, -wa-
lem, vn. imperf. fpajieren.
Spacerowanie, -nia, sn.
©pajteren n.
Spacerowy, adi. ©paner=.
Spachn^c, -ne, -naiem,
vn. perf. rütfroärti geben.
Spachy, Spachowiny, pl.
tant. sf. ©preu /. ; = Plewy.
Spacyum, indecl. sn. 1)
©patium n., S)urc|fc^u^ m.
(SBud^brucferlunft); 2) 3n)i=
fc^enraum m.
Spacyowac, -uje, -waieni,
va. ttnperf. ©patien jroifc^en
bie Settern fc|en, fpationieren.
Spaczenie, -nia, pl. -nia,
sn. üJerjteljen n., aBerfen n.,
Siegen n. (oon ^olj); S8er=
Serren n.
Spacznica, -cy, pl. -ce,
sf. 1) Quer=, Kimmreifen w. ;
2) Ort m. (®nbc einer 2lrbeitg=
ftredEe ober eine« ©toüenä).
Spaczyc, -cze, -czylem,
va. imperf. roerfen, biegen,
Frlimmen, oerbrebcn ; Der^erren,
ing ©egenteil nerfe^ren; — sie
vr. fic^ roerfen,Berjiel^en, frumm
roerben.
Spaö, spie, spätem, vn.
imperf. fd^tafen; — u kogo
bei jmnbm fc^Iafen; — na oba
uszy ganj ruf)ig, feft fd^Iafen;
isc — fd)(afen geöen; — mi
sie chce i(f) bin fc^Iäfrig;
nie — tätig fein; dyabet nie
spi ber Seufel feiert nic^t.
Spad, -u, pl. -y, sm. 2lb=
faK m., fJaE m.; ©efäUc n.
Spadac, -dam, -dalem, I.
vn. imperf.] Spasc, -dne,
-dlem, I. vn. perf. 1) fallen,
^erab=, herunterfallen, ftürjen ;
spadt z konia er ift OOm
5)3ferbe geftütjt; -— ze scho-
dow bie Äreppe herunterfallen ;
zaslona mu spadia z oczu
ber ©d^leier ift i^m oon ben
2lugen gefallen; z nieba —
Bom Fimmel ^erunterfaEen,
^ereingcfcfineit fommen, gonj
unoer^offt aufommen ; 2) fen=
len, abn^^men ; cena zboza -da
ber ^reiä beä ©etreibeö finft;
— z ciaia mager roerben;
II. — sie rr. bcrften, ^ierfaHen.
Spadanie, -nia; Spadnig-
cie, -cia, sn. öevunterfallen n.,
g-allen n., ©infen n.
Spadek, -dku. pl. -dki,
sm. 1) ©efäUe «. ; = Spa-
dzistose; — drogi jieigung/. ;
2) ®rbe «., ®rbfc^aft f., 3fiac^=
lafl m.; wziai po nim —
er i)at \f)n beerbt; 3) Srud)
m., Pfauen n. ; — ceny ^yallen
beä ^reifeä; 4) Honigtau m.;
5) -dki, pl. matten pl.
Spadkobierca, -cy, pl. -cy,
sm. ©rbe m.
Spadkobierczyni
236
Spatrzac
Spadkobierczyni, -nie, pl.
-nie, sf. (Srbtn /.
Spadkodawca, -cy^pl. -cy,
sm. (Si blaff er m.
Spadkodawczyni, -ni, pl.
-nie, sf. öcblafferin /.
Spadkowaö, -wuje, -wa-
lem, va. iniperf. bcflmteren,
abänbern.
Spadkowy, adi. (Srbs, ©rb«
fall6=; -we prawo ©rbtec^t n.,
(gcbfallörec^t n. ; -we dobra^L
©rbgüter _?:*?. ; -wa kapiel ©turj»
bab n.
Spadlisko, -ka, pl, -kä,
sn. ^inge /. ; szereg -lisk
^^ingen^ug m.
Spadnifcie, fiel^e: Spada-
nie.
Spadochron, -u, pl. -y,
sm. Jallfcftitm m.
Spadowka, -ki, pl. -ki, sf.
SBoflung /.
Spadzistois6, -sei, pl. -sei,
sf. ^Jietgung /., (Sefäüe »..
Sabfd&üffigftit /., Slb^ang m.;
— mala üeineä ©efäße; —
srednia mittleteä ©efäße; —
wielka, stroma grofteö, fteilee
©efälle; — zelazka w strugu
©c^räge /., 5Reigung /. beö
§obeIeifen€.
Spadzisty, arfe. ; Spadzi-
sto, udv. ob)c^üffig, iäf)c, fteil.
Spajacz, -a, ^?. -e, am.
3ug^obel m., gügebanf /.
Spaja6, -jam, -jalem, va.
imperf.\ Spoic, -je, -iJem,
va. perf. jufanimenfügen,
=fleben, »leimen, =fnüpfcn,
Derbinben.
Spajanie, Spojenie, -nia,
sn. SJaeinigen n. ; 3"ftttnmen=
Heben n.\ Söten n., Sötung /.,
©cbroeifien «. ; = Lutowauie.
Spalaö, -lam, -lalem, va.
imperf.\ Spaliö, -le, -lilero,
va. perf. oerbtenncn; (bei
einer ^^Jtüfung) roerfen ; — sie
vr. oerbrennen, abbrennen,
nieberbrennen.
Spalenie, -uia, sn. 33er»
brennen n.\ S)ur^faU m. (bei
einer Prüfung).
Spalenisko, -ka, pl. -ka,
sn.'y — lesne iyta Äorn»,
^aulbronb m.
Spalenizna, - ny, pl.^gg., sf.
1) Söranbgeruc^ m.;
gebrannte(s) n.
Spalisko, -ka, pl. -ka, sn.
Sranbftätte /.
Spalisto6<5, Spalnosd, -sei,
sm. ySerbrennbatfeit /., 33renn=
barfeit /.
Spalisty, adi. oerbrenn»
bar, brennbar.
Spalnia, -ni, pl. -nie, sf.
©d&lafsimmer n.
Spala, -ly, pl. -iy, sf.
©infc^nitt m. in einem SBaum
(jur ^arjgeroinnung).
Spalowac, -luje, -watem,
va. imperf. in [jargreid^e
SBäume jur (Seroinnung non
^arg einfc^nctben.
Spamigtac, -tarn, -talem,
vn. perf. im ©ebäc^tniä be=
l^alten, fidi merfen.
Spamigtanie, -nia, sn.
bas 33et)atten im ®ebäc^t=
niffe.
Spanie, -nia, sn. ©c^Iafen
n., ©c^Iaf m.
Spaniolet, -u, pl. -y, sm.
genfterftange /.
Spanoszaly, adi. l^odE)=
mutig, t)offärttg.
Spanoszec, -szeje, -szalem,
vn. perf. Ijoc^mütig, ^offärtig
roerben.
Spanoszyc, -szc, -szylem,
va. perf. t)od^', übermütig
machen; — sie vr. fic^ über-
leben, bcn grofsen §ertn
fpielen.
Spar, -u, pl. -y; Sparek,
-rka, pl. -rki, sm. SodtÖfig m.
Sparafianiec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. ^roDtnjIer
roerben, ^roüinjfermanieren
anne[)men, oerbauern.
Sparalizowa6, -^uje, -wa-
lem, va. perf. parati;fteren,
lähmen, l^emmen, burc^!reujen.
Sparalizowanie, -nia, sn.
Säfimung ,/'., ^araltjfe /.
Sparalizowany, adi. gc=
läbmt.
Sparceta, -ty, sing. tant.
s/.©üfe=,§onigfleem., )pa^nen=
lopf m.
Sparcialy, adi. faferig,
i)0\m, pomilig.
Sparek, -rka, pl. -rki, sm.
'Sct)roüle /. nac^ einem 5ß[o^=
regen.
Sparny, adi. auf bem ©palt,
jroifd^en i^ingern, '^t^tn, Älau«
en befiablic^.
Sparodyowac, -dyuje,
-walem, va. perf. parobieren,
nachahmen; ^Smiesznie nasla-
dowac.
Sparszywialy, adi. fcQ^ig.
Sparszywiec, -wieje, -wia-
lem, vn. perf. frä^ig, fc^äbig
roerben.
Spartolenie, -nia, sn.
^fufc^en n., ©tümpern n.
Spartolid, -tole, -lilem,
va. perf. »erpfufd^en, ftüm=
pern.
Sparzelina, Sparzelizna,
-ny,pl.-ny,sf. ^öranbrounbc/.,
SBranbfd^aben m.
Sparzn^c, -rzne, -rznalem,
vn. perf. ^et^au§ nel^men.
Sparzenie, -nia,^Z. -nia, sn.
perf. Verbrennung/., SJranb=
rounbe /.
Sparzyc, -rze, -rzylem, va.
perf. oerbrennen, perbrü^en ;
abjteben, abbrühen; — sie vr.
fid^ »erbrennen, oerbrü^en.
Spasac, -sam, -salem, va.
imperf.; Spasc, -se, -slem,
va. perf. abroeiben, ablauten;
— sie vr. fid^ anf reffen.
Spaskudzenie, -niR, sn.
SSerefeln w., Sßerunretnigung /".,
Sßerunftaltung /.
Spaskadzic, -dze, -dzilem,
va. perf. perefeln, Derunrei=
nigen, nerunflalten ; — sie^r.
fid) »erunretnigen.
Spaslosc, Ȋci, sf. 3)idEe/.,
gelt^nt /.
Spasly, adi. ; Spasle, adv.
bidf, fett, gcmöftet.
Spasowka, -ki, ptl- -ki, sf.
eine Sirnenart.
Spas, -si, pl. -sie, sf.
33ie[)|(^aben m. [sac.
Spasö, fie^e: Spadac, Spa-
Spasne, -go, sing. tant.
sn. SBeibe«, gütterungögelb n.
Spat, -u, pl. -y, sm. ©pat
TM.; — cynkowy ^inffPf^t ;
— gorzki JBitterfpat; — is-
landzki 5t'alf', Soppelfpot ;
— lodowaty ©tgfpat, glofiger
gelbfpat, 9ti;afolttl^ m. ; — ma-
guezowy 2)}agnefitfpot; —
nianganowy 3JJanganfpat, roter
Sraunftein; — wapienny Äalf=
fpat; — Äelazny ©pateifeU'
ftein m.
Spatrzaö, Spatrzyö, -trze,
-trzylem, va. perf. i) unter=
Spatnla
237
Spiee
fu^en, befic^tigen, fe^en,
fcöauen; 2) oerfu^en; — sie
vr. z kim fid) mit jemonbem
meffen.
Spatnla, -li, pl. -le, sf.
(Spate[ m., f.
Spawac, -warn, -walem,
va. imperf. fd^roei^en; — stal
z zelazem ©ta^I utib (Sifen
äufammenfc^ireilen.
Spawalnosc, -sei, sing,
tant. sf. Scferoeifebatfeit /.
Spawalny, adi. fc^roetfibar;
— piec ©c^roei^ofen m.
Spawanie, -nia, sn. 'SäjmeU
^fcti n.
Spazm, -u, pl. -y, sm.
Krampf m., 3urf"n9 /•; =
Kurcz.
Spazmatyczka, -ki, pl. -ki,
sf. eine, bic an Krämpfen [eibet.
Spazmatyczny, adi. ypoä=
matifc^, frampft)aft.
Spazmatyk, -a, pl. -cy,
sm. einer, ber an Krämpfen
leibet.
Spazmodyczny, adi. an
Krämpfen Ieiöen^, frampf ^aft ;
überfpannt.
Spazmologia, -gii, sf.
Sebrc Don h^n Krämpfen.
Spazmowy, adi. Rrampf=.
Sp^chac, -cham, -cbalem,
vn. per/, roittem; — sie vr.
z kim fid^ mit einem vet=
binben; — sie od kogo fid^
von einem anftcden.
Spag, -u, pl. -i, sm.
©o^ie /., Unterlage /.
Specyalista, -sty, pl. -sei,
sm. epejiatift m.; (Spejia[=
arjt m.
Specyalizm, -u, sing,
tant. sm. ©pejialiftentum n.,
Setreiben n. eincä ©onber=
facfteö.
Specyalizowac, -znje,
-walem, va. imperf. fpejiali=
fieren; unterfct)eiben; — sie
vr. ficft für ein Sonberfad^
außbitben, fic^ einem Sonber=
fodbe roibmcn.
Specyalizowanie, -nia, sn.
©pe,5talifieren n.
Specyalnosc, -sci,jpZ. -sei,
sf. ©pejiaUtät /., befonbere
(Siacntümlic|feit; ©onberfac^n.
Specyalny, adi.; Spe-
cyalnie, adv. ©pejiaU, jpc=
jieU.
Specyal, -u, pl. -y; dim.
Specyalik, -u, pl. -i, sm.
Sfdtcrei /., SedEerbiffen m.,
SDelifateffe /.
Specyficzny, adi. ; Spe-
cyficznie, adv. fpejififc^, be=
fonbetä etgentlimlid^, beftimmt ;
= Wylaczny.
Specjrfik, -u, pl. -i, sm.
(gigenmittel n., eigentümlic^eä
Heilmittel.
Specyfikacya, -cyi, pil.
-eye, sf. ©pejifiEation /., ©pe«-
jifijierung /'., genaue 2luf=
gä[)tung ; = Wyszczegölnife-
nie.
Specyfikowac, -kuje, -wa-
Zetn, va. imperf. fpejift)ieren,
aufüä^Ien; = Wyszczegoluiac.
Specyfikowanie, -nia, sn.
©pejifigierutig /.. 2tufjäf)[ung
f. ; = Wyszczegolnianie.
Spedycya, -cyi, pl. -eye,
sf. ©pebitton /., Seförberung
/.; grac^tgefc^äft n. = Prze-
woÄenie, Wysylanie.
Spedycyjny, adi. ©pebi=
tionö=, SeförDerungä' ; zaktad
— ©pebitionägefd^äft n.
Spedytor, -a, pl. -rzy,
sm. ©pebiteur m., SSerfräcfeter
m ; = Posredoik przesylek.
Spektakel, -klu, pl. -kle,
sm. ©iieftafel/w., n., SlnbUd m.
Spektator, -a, pl. -rzy.
sm. 3ufcbauer m., iöeobad^ter
m. ; = Widz.
Spektatorka, -ki, pl. -ki,
sf. ßufc^auerin /., Seobad^»
terin /.
Spekulacya, -cyi, pl. -eye,
sf. 1) ©pe!u[ation /. ; Iauf=
männifc^e ©croianDorauebe«
rec^nung ; geraagte Unter-
nehmung /. ; = Przedsiewzie-
cie haudlowe; 2) 93etrac^tung
/., 33eoba(^tung /., S'lad^finnen
n. ; = Subtelne rozmyslanie.
Spekulacyjny, adi. ; Spe-
kulacyjnie, adv. 1) @pefu=
lotions», fpefulatio; = Przed-
siebiorczy; 2) forjc^enb, grü=
belnb, untevnel^menb.
Spekulant, -a, pl. -nci,
sm. 1) ©pefutant m., Untet=
nefimer m.\ = Przedsiebiorca ;
2) gotfc^er m.
Speknlantka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ©pefulantin f., Unter-
nehmerin/.; 2) gorjd^erin f.
Speknlowaö, -luje, -wa-
lem, vn. imperf. 1) fpe!ulie=
ren, unternetjmcn, rechnen; 2)
beobachten, nac^finnen,forfc^en.
Spelna, adv. üoß, Pott=
jätjttg; on jest nie — ro-
zumu er ift nid^t bei ooHem
Secflanb.
Spelniac, -niam, -nialem
1) va. imperf. ; Spelnic, -nie,
-nilera, I. va. perf. 1) erfüllen,
ooüjie|en, DoUbringen; 2) aus«
trinfen, teeren, ausbringen,
auf jemanbeä ©efunb^eit
trtnien; II. — sie vr. doUj
bracht werben, su ftanbe
lommen, fic^ erfüllen.
Spelnianie, Spelnienie,
-uia, sn. SSolIbringung /.. (Sr=
füüung /.
Spelzn^c, -ne, nalem, vn.
perf. fcöiefeen (bie jjarbe), j)er=
fc^ioinben; ju nid^te merben;
wszystkie moje piany -zly na
niezem alle meine ^läne finb
ju SBaffer geioorben.
Spencer, -a, pl. -y; dim.
Spencerek, -rka, pl. -rki,
sm. ©pen^er m. ('älrt ^adEe).
Sperka, -ki, pl. -ki, sf.
©ptdgrammel/.; = Skwarek
sloniny.
Spermacet,
rat m.
Spessartyn,
©peffartin m.
granat).
Spestak, -•
©toUengrunb m., ©tolIenerb=
boben m., ©ofile /.
Spfcherzykowanie, -nia,
sn. SlafenbtlDung /.
Spgdzac, -HzaTi, -dzalem,
I, va. imperf. ; Sp§dzi<5, -dze,
-dzilem, 1. va. perf. megjagen,
roegfc^euc^en, ^eruntertreiben ;
— ptod bie Seibesfruc^t ab=
treiben; II. vn. oetbringen.
Spgtac, -tarn, -talem, va.
perf. feffeln, umftricfen.
Sp§tlik,-a, jj/. -i,*w.©d^nal'
Spiczak, -a, pl. -i, sm.
1) aiiilc^bart m.', 2) ©piefeer
m., einiä^riger ^irft^; 3) Äeil-
Ijaue /■., ©ci)tämm^auer m.
Spiee, -ke, -klem, va.
perf. jufammenbarfen,=börren
«trodfnen, »braten; — raczka
rot rocrben, erröten.
-u, sm. 2Bal-
-u, sm.
(3Kanganton=
pl.
Spieka
238
Spiskowac
Spieka, -ki, pl. -ki; Spie-
kota, -ty, 2)1- -ty, sf. §ige/.,
©c^roüte /'., Surre /.
Spieklosc, -sei, sf. 2)ürre
/., atuegetrocfenl^eit /.
Spienic, -nie, -nilem, va.
per/. 3u ©c^autn machen.
Spienigzac, -iiam, -zalera,
va. imperf.; Spieni§zyc, -Äe,
-Äylem, va. perf. in (Selö
umfe^en, ju (Selbe mad^en;
üerroerten.
Spieniony, adi. flaumig,
fd^äumenö.
Spien, -nia, pl. -nie, sm.
1) 2)orn »M. in bet ©cfinaüe;
2) 3""9« /• tttn 2ßebetfcf)iffe.
Spierac, -raro, -raiem, I.
va. imperf. ; Zeprzed, -pre,
spartem, va. perf. juriid»
brängen, jurücfroerfen, ^i;run=
tcrfteinmen, oerbrängeu; II.
Spierac si§, vr. fiü) ftreiten,
av,\ feiner Kieinung beftel^en;
burcbauä rec^t ^aben rooUen;
— z kiraimnöm roiberjpred^en,
roitcrftreiten.
Spierac, -ram, -ralem, va.
imperf. ; Sprac, spiore, -ra-
iem, va. perf. auiroafc^en,
übertDafc^en, ausbrühen; —
kogo jinnöm ben ^elj aug=
flopfen.
Spierzchn§,c, -no, -chtem,
vn. perf. eine @änfet)aut
be!ominen.
Spieszuosc, -sei, sf. @ilc /.
Spieszyc, -sze, -szylem,
vn. imperf. eilen; — sie vr.
ft(^ beeilen.
Spieszny, adi. ; Spiesznie,
adv. eilig, eilenb§.
Spiescic, -szcze, -scifem,
va. perf. öerptfctieln, MtX"
Spifcie, -cia, pl. -cia, sn.
1) ^uiammenfteden n. ; 2)
2lgraffe /"., ©djnalle f.
Spiftrzyc, -trze, -trzyjem,
va. perf. ^o:^ auffteHen, auf=
einanberftellcn, übercinonbfi=
türmen.
Spigtrzenie, -nia, sn. ;
2luteinanber).ürmung f. ; —
wody 2lufqualm m., SBaffer-
ftaming ./'.
Spijac, -JHm, -jatem, va.
imperj.\ Spid, -jo, -Jem, va.
perf, Don oben etroaä roeg»
trinfen, roacfer jutrinfen; —
sie vr. fic^ beraufc^en.
Spikac sig, -kam, -kalem,
i/T. imperf. \ Spikn^c sig,
-ne, -uaiem, vr. perf. fic^ cer=
jc^roören, oereinigen, Der=
binben; wszystko sie na mnie
-kneJo alles bat fic^ gegen
micö oerfc^rooren.
Spikanarda, -dy, sf.
©piefenarö ??;., Saoenbel w?.,
9farbenbartgraä n.
Spikanie, -nia; Spiknig cie,
-cia, s«. 3Jer)c^n)ören »., jßer»
einigen n., Sßerbinben w.
Spilanka, -ki, pl. -ki, «/,
eine ;^va\thi\9xi.
Spilart, -a, pl. -y, sm,.
©cöufternaDel /., 'il^le /.
Spilowac, -iuje, -walem,
va. perf. abfeilen.
Spina, -ny, sf. SiücEgrot n.
Spinacz, -a, pl. -e, sm.
(Sparassus) eine 58oI)rn)efpen=
art.
Spinae, -nam, -naJem, va.
imperf. ; Spi^c, zepne, spi^-
it-m, va. perf. 1) 3ufammen=
fügen, -Si^^zv., »fiafteln, =fpen=
beln; — sprzaczka jufammen=
fc^nallen; — konia popre^ami
boö ^ierb sufammengürten ;
— wozy koltjowe ©ifenba^m
roagen jufamnienfuppeln; 2)
fpannen; — Juk ben Sogen
fpannen; — konia ostrogami
bem ^ferbe bie ©poren geben ;
3) — sie auf bie ^t\)txk treten,
fid^ auf bie gu^ipi^en [teilen,
ficb bäumen.
Spinalny, adi. jufomnien«
fügbar.
Spinanie, -nia; Spigcie,
-cia, sn. 1) ,^ufamment)eften,
»fpenbeln n. ; 2) Äuppelung /.
Spinel, Szpinel, -u, pl.
-e, sm. ©pinell m. (Jlubin).
Spinet, -u, pl. -y, stn.
©pinett n. (SoniDerfjeug).
Spinka ; dim. Spine-
czka, -ki, pl. -ki, sf.
©pange /., ©c^natte/., Änopf
m. ; — do mankietow 2)ian=
fd^ettenfnopf ; — do koszuli
•öembfnopf ; — spieÄynygeber=
nietboljen m.
Spir, Szpir, -u, pl. -y, sm.
Äreusmaft w., bcr britte 2Raft
am binteren ©c^ifföteil. i
Spiracya, -cyi, sing. tant. I
sf. ©piraiion /., 2ltem m.;
ältmung f.; = Tclinienie.
Spiralna, -nej, pl. -ne, sf.
Sc^necfen», Schraubenlinie /.,
©pirale /.
Spiralny, adi. ; Spiralnie,
adv. fpirai, ©piral=, geroun»
ben, fct)nedtn=, fc^rouben«
förmig; = Krecony.
Spireja, -ji^ pl. -je, sf.
©pterftaube f.
Spirometr, -tra, pl. -try,
sm. jJltmungämeff er m. ; = De-
chonaierz.
Spirometrya, -tryi, sf.
aitmungämeffung /". ; = Mie-
rzenie objetosci pluc.
Spirytnalista, Spiryty-
sta, -sty, pl, -sei, S7n. 1)
©piritualift m., Qöeaüft m.;
2) ©piritiii m. ; 3) 2ltfof)oliter m.
Spirytualistka, Spiry-
tystka, -ki, pl. -ki, sf. ©pi=
ritifiin /.
Spirytualizm, -u, sing,
tant. sf. 1) ©piritualismuä m.,
©piritismug m.; = Wiara
w duchy; 2) geifttger, geift=
lid&er (S^aralter.
Spirytualny, Spiryty-
styczny, adi. geiftig, unför^
perlid), überfinnlid^ ; geiftlic^;
= Ducliowy, Duchowny.
Spirytns, -u, pl. -y, sm.
©piritus m.; — winny 2Bein=
geift m.; — mydlany ©eifen»
geift.
: Spis, -u, 2}l- -y, sm. S5cr=
! 3eid)ni5 n., ihegifter n.
j Spisa, -sy, pl. -sy, sf.
I ©pieß m., San je /.
1 Spisac, -sze, -salem, va.
imperf; Spisywac, -suje,
I -walera, va.perf. auf ((^reiben,
oerjeic^nen; — sie vr. \\ä)
auöjeic^nen, fid^ lieroortun.
1 Spisanie, Spisywanie,
-nia, sn. Stuffc^reiben n.,
SUifjcic^nen n.
Spisek, -sku, pl. -ski, sm.
SSerfdjrcörung /'., (Se^eimbunb
m., Äomplott n. ; — ukno-
wac eine SJerfc^roörung aiu
i^etteln; majacy udziat w -sku
2)lit»er)d)n)orene(r) m., %eiU
ne^mer m. an einer ^ecfcfiroös
tung.
Spiskowad, -kuje, -walem,
vn. imperf. Serjd^roörungen
mad^en, SJerfd^roörungen on=
Spiskowiec
239
Splawnik
jetteln, an Serfd^iüörungen
letlne&men, fonfpirteten.
Spiskowiec, -wca, pl. -wcy,
sm. iierfc^roorer m.
Spiskowy, adi. 3Setf(^raö=
rutigö=, Derjc^roörerijc^.
Spisowy, adi. Serjeid^niö',
Sflegifter»; rcgiftctett; kozak
— em teciiftriitter ^ofaf.
Spiwrzöd, -odu, sm. ^^fen=
nigfiaut n., ©gelfraut, gelber
Sßeibetic^; — mniejszy ^löi)'
aiant m.
Spiz, -u, pl. -e, sm. uub
sf. öef^ü^erj n., ©tücfgut «.,
ÄanonenmetaH n., ©rj ?j. ;
— dzwonowy §8ronge /.,
©lodenmctall, ©locfenfpeife /.
Spizowiec, -wca, sm.
Sironjit ?«.
Splamic, -mie, -milem, va.
perf. flecf tg machen ; beflecfen ;
— sie vr. \i6) befleöen, (bitöl.)
fic^ entehren.
Splanchnografia, fii, sf.
bejcöreibenöc (gingeroeiDelel^re;
= Nauka o wnetrznosciach.
Splanchnologia, -gii, sf.
©tncieroeiPeletjre /.
Splanchnologiczny, adi.
©ingeroetöele^re».
Splanchnotomia, -mii, sf.
(gingeioeioegerglieberung /.,
2lnntomie ber (Stngeroeiöe.
Splatac, -tarn, -talem, va.
imperf. ; Splesc. splote,
spleciesz, splotiem, va. perf.
flechten, sujammenftec^ten; —
sie vr. ftc^ fügen; dziwuie sie
splata eä füi^t [td^ fettfam.
Splatanka, -ki, pl. -ki, sf.
©eflec^t n. ; ^-[ec^tarbeit /.
Splataö, -tarn, -talem, va.
perf. üerroicfeln.
Spleczny, adi. oerrenit,
geläbmt.
Spleczyc si§, -cze, -czy-
lem, vr. perf. eine SSetren=
lung, eine Säfimung be=
fommen.
Spled, -ciu, pl. -cie, sm.;
Splecenie, -nia, pl. -nia, sn.
Serrenfung f., Sä^mung /. beg
gu^eö bei ^ferben unb .§un=
ben.
Splenalgia, -gii, sing. tant.
sf. jjiiläftec^en n.; = Cho-
roba sledziony.
Splenetyczny, Spleni-
«zny, adi.; Splenetycznie,
adv. 1) Wdi', miljfüc^tig ;
2) mütrUcf), I)t)pocl^onbrifd^.
Splenizacya, -cyi, sf. S>er=
roanbluiig /. Der öunge in ein
mi(3ä^nltd)eä ©eroebe ; =
Stwardiiiriuie ptuc.
Splenologia, -gii, sf. ajlUg«
Ief)re /, 2lb^anblung /. über
bte 5ÖliIj; = Opisanie sle-
dziony.
Splenopatya, -tyi, sf.
milhUaniijtit /.; = Choroba
sleHziony.
Splenotomia, -mii, sf.
2lnatomie ber Wi^> 'JKilafc^nitt
m., ä)Jirjouäfcf)netbung /.; =
Dyssekcya anatomiczna sle-
dziony.
Splesnialosc, -sei, sf.
SSerfc^immetung /".
Splesnialy, adi. jd^iinme»
Itg, Derjc^im nett.
Splesniec, -nieje, -nialem,
vti. perf. fc^imtnelig roerben,
oerf($tmmc[n.
Splin, Spleen, -u, pl. -y,
sm. ©pleen m., SKtläfucfet f.,
|)t)poc^onbrie /., STielanc^oIie
f.; = Smutnodar.
Splondrowac, Spl^dro-
wac, -diuje, -walem, va. perf.
ausplün'oern, nerroüften, auä=
rauben.
Splot, -", pl. -y, sm.;
dim. Splotka, -ki, pl. -ki,
*/. Siechte /., §aotfIec^te /.,
3oüf "'•
Splugawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. ; Splugawic,
-wie, -wilfm, va. perf. be=
fubeln, unflätig machen.
Splunac, -ne, -nalem, vn.
■perf.; Spluwac, -warn, -wa-
ieni, vn. imperf. fpuden,
auöfpucfen, fpeien.
Splunigcie, -cia ; Spluwa-
nie, -uia, sn. ©puden n.
Spluskac, -kam, -kHiem,
va. imperf.; Splusn%c, -:;e,
-nalem, va. perf. bejpri^en;
oberfläd^lid^ abroafc^en, ob=
fpüten.
Spluwaczka, -ki, pl. -ki,
sf. Spucftaften m., ©pud=
napT m.
Splacac, -cam, -calem, va.
imperf. ; Splacic, -ce, -cilem,
va. perf. aö.^atjlen, ausja^Ien,
abtraqen ; abfiitben.
Splacliec,-chcia.^Z.-chcie,
sm. §aber m., ge^en m.,
©tüdcöen n., Sumpen pl.
Sptakac, sif, -cze, -kalem,
vr. perf. fi§ auäroeinen,
bittere Xränen oergie^en.
Splaszczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf. ; Spla-
szczyc, -szcze, -szczytem, va.
■perf. platt brücten, jufammens
brücfen, flad^ machen; — sie
vr. \\6) bemütig buden, unter»
roürfig tun.
Sptaszczanie, Spla-
szczenie, -nia,s«. ^lattbriicf en
n., glacbmoc^en «.
Splata, -ty, pl. -ty, sf.
Slbso^Umg /., SBesal^lung /'.
rüdflänbiger Beiträge; ^at)=
lungärate /., 3;eir3a|[ung /. ;
na -ty auf Sftaten, gegen %t\U
ja^tungcn.
Splatac, -tarn, -taJem, va.
perf. 1) jerl)auen, (mit bem
Säbel) fürchterlich juric^ten;
2) etroag aufteilen, einen
©treic^ fpielen; — komu
figia imnbm einen ©c^aber=
nacf fpielen.
Splaw,-ii, pl. -j,sm. 1) ab=
fall m. beä glufeloufee, ^lut/. ;
2) Jtöfeen n.; giößerei/., Srift
/., S)rift /. -, 3) -y pl. u sieci
©c^tt)imml)öljer pl. am e5ifc§er=
ne^e; -y,_^Z. f leine gifc^foften.
Splawiac, -wiam, -wialem,
va. imperf. ; Splawic, -wie,
-wilem, va. perf. 1) flögen,
j^erabfc^tremmen; 2) jc^läm-
nten; 3) abfctiroemmen ; —
konie m ber ©c^roemme
baben.
Splawialny, adi. flöpar.
Splawianie, Splawienie,
-nia, sn. 1) ^'öjien n. ;
2) ©cblämmen n.
Splawik, -a, pl. -i, sm.
©dirotmmfc^nede /.
Splawina, -ny, pl. -ny,
sf. Secfreifig m.
Splawisko, -ka, pl. -ka,
sn. 1) aibftuRort m., 2lbfluf!=
ftelle /. ; 1) ^ferbefcbroemmc /.
Splawki, -kow, plur. tafit.
sm. taube Körner.
Splawne, -uego, sing,
tant. sn. ©c^iffgfteuer /.,
glöfeäoU m.
Splawnik, -a, pl, -i, sm.
©c^toimmfotf m. (an ber Sln^
gelfcf)nur, am IRe^) ; = Ply wak.
Splawnosc
240
Spokojny
Splawnosö, -sei, sing,
tant. sf. Sc^iffbarfeit /. eines
gtuffeg.
Splawny, adi. jd&ifföar.
Splodzenie, -nia, sn. ©c«
jeuc^en n., ,'3eugen n.
Splodzic, -dze, -dziiem,
va. perf. jeugen, erzeugen.
Spton%c, -ne, -nalem, vn.
per/, »erbrennen, in geuer
aufae^en.
Splonka, -ki, pl. -ki, sf.
— wybuchowa Änaüfignal n.,
ßnaCtapfer /.
Sploszyc, -sze, -szylem,
va. perf. üerfd^euc^en, tjer=
treiben; fc^cu machen; — sie
Vf. fc^eu roerben, fd^euen.
Splowialy, arfz.oerfc^offen,
gebleicht.
Splowiec, -wieje, -wialem,
vn. perf. fc^ie|en, bie %(xihi
oerlieren.
Splukiwac. -kuje, -walem,
va. imperf.; Splukac, -cze,
-kalem, va. perf. fc^roemmen,
abroaic^en, aDfpüten.
Splyn, -u, pl. -y, sm. 1)
aSermiJi^ung/., Segterung /.,
^Jetaüuerfe^ung /.; 2) ©äu=
lenab[auf m., Unterfaum an
ber ©äule; 3) Slbflufe m.
Splyna6, -ne, -nafem, vn.
perf] Splywaß, -warn, -wa-
iem, vn. imperf 1) ^erab«»
jt^roimmen, »fliegen, =(c§n)e=
ben; — na kogo jmnbm ju
teil roerben; krew jego -nie
na ciebie fein 33Iut roirb über
bic^ fommen; •^) »ergeben;
czas nara mile -wa bie Qiit
rcrgebt un§ angenef^m.
Splyw, -u, pl. -y, sm. 1)
3ufammenf(u| m., 2l6flu^ m.,
§Iufi m.^ 2) aibftic^ TW.; —
solaiiki lad&ippc /.
Splywek, -wka, pl. -wki,
sm. ^oUtet)Ie f.
Spochmurnie6, -nieje,
-nialem, vn. perf. roolfig,
umroöltt, trübe, mürrifd^, Der»
broffen roerben.
Spocic si§, -ce, -cHem,
vr. perf. oeifc^roi^t roerben,
in ©djroeift geraten, fdiroi^en.
Spocznik, -a, pl. -i, sm.
1) iHuljebai^re /., 2tb)o^ m.,
ataft /.; 2) Söofirenbecfe f.
über einem Sumpfe.
Spoczynek, -nku, sm. 1)
3iu5e f,^ aiuäru^en n., 3laft
/. ; udac sie na — fic^ gur
3'iul^e begeben; — wieczny
eroiqe Slu^e; 2) 3tul^eplal^ m.
Spoczynkowy, adi. 3flu|e=,
3fiaft=.
Spoczywac, -wam, -walem,
vn. imperf.', Spocz^c, -czne,
-czatem, vn. perf. auäru^en,
ru^en, fid^ erholen; -nij sobie
troche ru^e bic^ ein wenig
au§; -czywaj w Bogu ru^e
fanft.
Spoczywanie, -nia, sn.
2lU6tu[)en n., Jlu^cn n.
Spodeczek, -czka,p?. -czki,
sm. Untertaffe /.
Spodek, -dka, pl. -dki,
sm. ; dim. Spodeczek, -czka,
pl, -czki, sm. 1) Unterbrett«,
Unterfa§ ?»., Untertaffe f.;
2) Sobenftein m.\ — ma-
iüicy Sagerge^äufeunterteit m.\
— fryszerski gcifc^platte /.,
j^rifd^boben m.\ — w piecach
^oben w., ^erb m.\ — mie-
chow tröjkatnych Unterfaften
m. ber öatgengebläfc.
Spodlenie, -nia, sn. Sr=
niebrigung/., öerabfe^ung /.;
— monety SSerfcfele^terunq /.
ber TOÜnje, beg 2)lün3fuf(eö.
Spodlic, -le, -lisz, -Wem,
va. perf. erniebrigcn; ^erab=
fe^en, fic^ gemein macfien.
Spodni. ac?t. untere, Unter«.
Spoduica, -cy, pl. -ce, sf.\
dim. Spodniczka, -ki, pl,
-ki, sf.] 1) SBeiberrocE m,,
iBeiberunterrocf m.; 2) 2Bogen=
brett n.
Spodnie, -ui, plur, tant,
sm.; dim. Spodeüki, |)ofen
pl, §ofe /., Sein![ei>er pl.
Spodnik, -a, pl. -i, S7n.
Untetffeib n.
Spodniowy, adi. ^ofen»,
33eintleib=.
Spodobaö sig, -bam, -ba-
lem, vr. perf, gefallen.
Spodobelk, -u, pl. -i, sm.
(Epistylium) 2lr(^itrao m.,
)paupt=, ^inbebalfen m.
Spodziewaö sig, -wam,
-walem, vr. imperf, boffen,
erroarten; -wam sie, ie sie
wszystko na lepsze zmieni
icb r)offe, bafi fic^ aUeä jum
©Uten roenbcn roirb; dzisiaj
si§ g-o -wam ^eute erroarte
ic^ i^n; nie -wam sie tegro
ba§ roill ic^ nic^t ^offen; nie
-waiem sie tego po nim baä
l^abe ic^ oon i^m nid^t er»
roartet; predzej bylbym sie
smierci -wai', nii twego przy-
bycia id^ ^ätte cf)er ben @in=
fturj beä |)imme[ä (poln. : ben
Xob) erroartet alä bic^ ; madry
wszystkiego sie -wa ein oer*
nünftiger SWenfc^ ift auf alle§
gefafet.
Spodziewanie sig, -nia,
sn, tSrroatten n., hoffen n,
Spodziewany, adi.', Spo-
dziewanie, adv. erroartet,
erf)offt; nie— unDer[)offt, un=
erroartet; nad — über alle
©troartung.
Spoganieö, -nieje, -nialem,
vn. perf jum Reiben roerben.
Spogl^dac, -dam, -datem,
vn. imperf.; Spogl%dn%c,
-dne, -dualem, vn.perf, Dlitfen,
fc^auen, anfd^auen, f)infe^en.
Spoic, fie^e: Spajac.
Spoistosc, -sei, sf. innere
3Jerbinbung, Swföi^itt^tt^oi'G
m. ber Steile.
Spoisty, adi. oereinbar ;
gufammen^ängenb; äufommen=
jiebenb.
Spoiwo, -wa, sn, Äitt m.,
Sinbemittel n.; Sbinbemotc»
riai n,
Spojenie, -nia, pl, -nia, sn.
g-uge f., ©eienf n.
Spojnia, -ni, pl, -nie, sf.
1) ainjie^ungäfraft /., 2lttraf=
tton/.; 2) )8anb »., Jöinbe=
glicb n.
Spöjnica, -cy, pl. -ce, sf.
33inbe^aut /. ; innere S^leim-
l^aut ber Siber.
Spojöwka, -ki, pl. -ki, sf.
SBinoeljaut /. beö 2lugeä.
Spojrzed, -rze, -rzalem,
vn. perf. ; Spoziera6, -ram,
-ralem, vn. imperf. blirfen,
fd^auen, ^inauefc^auen, an»
fet)cn.
Spojrzenie, -nia, pl. -nia,
sn. JBlidE m., 2lnfe^en n.
Spokojnoäö, -sei, sf, Slu^e
/., Stitte /.
Spokojny, Spokojniutki,
Spokojniuchny, adi, ; Spo-
küjnie, Spokojniuchno,
Spokojniutko, adv, tul^ig,
frieblic^, ftiH; — cztowiek
Spokoj
241
Spostrzeganie
ein ruhiger 2Ken[c]^; — umysi
ein rui^tgeg ©emiit; — sen,
dzien ru[)igec ©c^Iaf, Sag;
-ne morze fttUcä SJieer; ocean
— ber ©title Djean; -ne
iycie prowadzic ein frieöUc^eS
2ebm führen; jestem co do
niego catkiem -ny ic^ bin
feinetroeqen ganj berul^igt.
Spökoj, -u, sm.diüi)ef.; (^aj
mi — Ia& mic^.iit 3Jul^e.
Spokrewniaö, -niaro, -nia-
iera, va. imperf. ; Spokre-
wni6, -nie, -uiiem, va. per/.
oerroanbt mad^en; — sie vr.
üerroanbt werben, fid^ vn=
fd^njögätn.
Spokrewnienie, -nia, sn.
SSerraanötroerDcn n., 3Ser=
fc^roägerung /.
Spoli6, -le, -lilem, va.
perf. üerbinben, äufammen
uereinii^en.
Spolszczy6, -cze, -czylem,
va. perf. 1) in§ ^olnifc^c
überleben; 2) gum ^oten
machen, polonifieren; — sie
vr. jum '^oUn raerben, fid^
pofonifieren.
Spoleczenski, Spote-
czny, adi. ; Spolecznie, adv.
gefeUfc^aftlid), (Seineinfc^aftä=;
fojtal, Boi'iaU.
Spoleczenstwö, -wa, pl.
-wa, s». ©eieU|d)art/., (Senteiu=
jc^aft/ ; bürgerliche ©efeUfc^aft.
Spotecznik, -a, pl. -cy,
sm. i^enoffe m.. Sieilnelimer m.
Spolecziiosc,-sci, sf. @e=
meinic^aft /., ©efeüfc^aft /.
Spolem, adi). jufammcn,
gemeinfam.
Spona, -ny, pl. -ny, sf.
1) geber/., 5^lammer/, $013=
Hammer /., ©infc^ubleiften
m., ©ratleiflen w.; — ka-
niasta ©teinflammer /., S)on=
nerfeil m. ; — resorowa 3;rag=
feberbanb n,, g-eberbinbplatte
f.; — probojowa ^öcfc^en n.;
2) .Ätebfraut n.
Spondaiczny, adi. fpon=
böifc^, au8 jtDei Sängen 6e=
ftel^enb.
Spondylitis, inded. sf.
©ponbt)Utiä /., SBirbelentjün«
bung /. ; ^ Zapalenie kosci
pacierzowej.
Sponka, -ki, pl. -ki, sf.
Älemme /.
Slownik polsko-niemiecki.
Spopielec, -le, -lalem, vn.
perf. fic^ in 2lfc^e oerroanbeln;
in ©taub unö 2lfc^e gerfaUcn,
oermoöern.
Spopielenie, -nia, sn. ©in«
äfdjerung /.; SSermoberung /.
Spopielic, -lam, -lüem, va.
perf. in Slfc^e oerroanbeln,
einäfd^ern.
Spopularyzowac, -zuje,
-wa-tem, va. perf. populör
machen, polfötümlic^ bar=
fteUen.
Spor, -u, sm. Profit m.,
©erotnft m.
Sporadycznosß, -sei, sf.
fporabiic^eä 'iluftreten ; ©eltcn=
^eit /.
Sporadyczny, adi.\ Spo-
radycznie, ado. fporabifc^,
ueremjelt auftretenb.
Sporek, -rka, pl. -rki, sm.
©par! m., ^wttecfraut n.
Spornik, -a, pl. -i, sm.
©egner m., ©treiter m.
Spornostka, -ki, pl. -ki,
sf. Heiner Streit.
Spornosö, -sei, sf. ©trett=
fucöt /., ©treitigfeit /.
Sporny, adi. ; Spornie,
adv. ©treit-, ftreitig; fttät'
füc^tig; ftrittig; strony -ue
[tteitige Parteien, ©treitpar^
teten pl.\ — grünt [trittigeg
®runb|tüd; sprawy •ne©trett=
facben /. pl.
Sporosc, -öei, sf. jiemtid^e
©rö^e, Stenge, 3(n,?a^[.
Spory, adi.\ Sporo, adv.
1) iiiemlicl grofe, j^ienüid) üiet;
jeszcze jest -ry kawal drogi
eä ift noc^ ein gicmlic^ grofieä
©tüd 2ßegeä, ju4 — chtopak
ein giemlid) grofeer 58ur}c^e;
2) jiemlic^ fc^nell; robota idzie
-ro bie Arbeit gel^t gut oon
ber §anb ; nie -ro mii idzie z ro-
bota feine SliU'it fommt nic^t
oorroärtö; 3) auägiebig, er=
giebig; r.hoi^ w tym roku nie
jest -re btt'j (betreibe gibt
l^euer nid^t »tet auö.
Sporysz, -a, pl. -e, sm.
2ltterforn »., -äJintterforn n.,
§arr.!raut n., a5ogetfni)terid&
m., ©augraä n., ilngerfraut
n., 58lutgraä n., 93Iut^irfe /.;
— mleczny 2^eufelömild^ /.
Sporysznik, -a, pl. -i, sm.
(Ergotiuum) igrgotin n., xo'xxh
famer Seftanbteil beä aKutter=
forng.
Sporz§,dzac, -dzam, -dza-
}em, va. imperf. ; Sporz^
dzic, -dze, -dzifem, va. perf.
bereiten, jubereiten, l^erftellen,
einrichten, ouSbeffern, fitcfen.
Sporz^dzenie, -nia, sn.
aiusfertigung /., ^erfteHung
f., Stuäbefferung f.
Sporzyc, -rze, -rzyl'em, va.
unb vn. perf gebei^en, ge=
lingen (äffen; — sie vr. fid^
reicftlic^ oermel^ren, gebeil^en.
Sposobic, -bie, -bilem, va.
perf. ; Sposabiaö, -biam,
-bialem, va. imperf. t)orbe=»
reiten, peronftatten, bereiten;
— kogo w CO jmnbn mit
etroaä nerfe^en, oerforgen ;
— kogo do czegos jmnbn
ju etnj. Dorbereiten.
Sposobnosc, -sei, pl. -kci,
sf. 1) (Gelegenheit/.; szukad
-sei eine günftigc ©etegen^eit
fuc^en; nadarzyia sie — eä
botfic^ bie ©elegenl^eit (bar);
korzystac ze -sei eine ©elegen»
l^eit benü^eu; ergreifen; 2)
gä^igfeit /.
Sposobny, adi. ; Sposo-
bnie, adv. geeignet, paffenb;
tauglicb, nefc^idt, fä^ig.
Sposob, -sobii, pl. -soby,
sm. Slrt /., Sßeife /., aKittel
»., 2lrt unb SBeife; takim
-bem auf biefe Sßeife; roz-
maitymi -sobami auf t)er=
fc^iebene 2lrten; a to jakim
-bem rote fo benn? znajdzie
sie i na to — eä roirb fi^
auc^ bafür ein SWittel finben;
trzeba uzyc wszelkich mo-
zliwycb -bow man muf; alle
mögltd^en 2Jlittel anroenöen ;
na to niema -u bem ift nic^t
ab/(uf)elfen.
Spospolicialy, adi. ge^
mein gerooröen.
Spospoliciec, -cieje, -cia-
tem, vn. perf. gemein roerben.
Spostrzegaö, -gam, -ga-
tem, vn. unb va. imperf.',
Spostrzedz, -ge, -glem, vh.
unö va. perf. crblidfen, be=
merten, geroaljr roerben; beob--
acf)ten; — sie vr. inneroerben,
ficb eine§ Sefferen befinnen.
Spostrzeganie, Spostrze-
zenie, -nia, sn. ®rbliden n.,
16
Spostrzegawczy
242
Spölka
iöemerlen n.; Semerhmg /.;
öeobad)timg f.; robic -ienia
naukowe iriffenfci^aftlici^e a3e=
oba^tungen onfteßen.
Spostrzegawczy, adi.
beobac^tenb ; zraysl, dar —
SBeoba^tiingögabe /.
Spotggowa6, -guje, -wa-
lem, va. perf. Dcrftätlen, t)er=
großem, möd^tiger machen ;
potenjiecen; -wane gospodar-
stwo intenfiüe Sanbroirtfd^aft.
Spotfznieö, -nieje, -nia-
leia, vn. perf. tttäcl^tig(er),
ftätf(er) roeröen.
Spotkad, -kam, -kalem,
vn. per/.] Spotykac, -kam,
-kafem, vn, imperf. begegnen,
treffen; -tkalem go na ulicy
idö bin il^m auf ber ©tra^e
begegnet; — sie vr. fid^ treffen,
fid) begegnen, jufammentreffen ;
ich oczy spotkaly sie it)re
SBlldc begegneten einander.
Spotkanie, Spotykanie,
•nia, SM. Begegnung /.,
3ufammentreffen «. ; treffen
n. ; unikac czyjegoö -nia
jmnbS Begegnung augraeic^cn;
wyjechacna czyjes -nie jmubm
entgegenfal^ren.
Spotnialy, adi. oerfd^rci^t.
Spotniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. \\i) mit ®(f)roei^
bcbedfen.
Spotrzebowac, -buje, -wa-
Ism, va. perf. Derbraud^en,
oerroenben; -walem caJa
sztuke materyi id^ I)abe hak
gandc'Stüdf ©toff cerbraud^t.
Spotwarzac, -izam, -rza-
iem, va. imperf. ; Spotwa-
rzyc, -rze, -rzylera, va. perf.
üerleumben.
Spoufalaö, -lara, -lalem,
va. imperf. \ Spoafaliö, -le,
-lilem, va. perf. üertraulid^
tna(^en ; — sie vr. z kim mit
jmnbm certraut roerben; fic^
mit jmnbm abgeben.
Spowaznieß, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. emft, ernfter
roerben.
Spowiadaö, -dam, -dalem,
va. perf. Seichte fiijren; kto
ciebie -dal bei roem l^aft bu
gcbeid^tetv — sie w. beichten;
— sie komu jmnbm SBeic^te
ablegen; — sie z czego etroaö
bei(!^ten.
Spowiadanie, -nia, sn.
a3eict)ten n., aSeic^tabna^me /.
Spowicie, -eia, pl. -cia,
ÄH. SüJicEeln n., Unirciäelung/.,
UmpHung /.
Spowic, -je, -lern, va.
perf.; Spowijac, -jam, -ja-
lem, va. perf. roicfeln, ein»
rcideln.
Spowiednia, -ui, pl. -nie;
Spowiednica, -cy, pl. -ee,
sf. iBeic^tftuf)! m.
Spowiedniczy, adi. 33eid^t»,
beic&toäterlid^.
Spowiednik, -a, pl. -cy,
sm. Seic^toater m.
Spowiedz, -dzi, pl. -dzie,
sf. «eidjte /".; isc do — jur
^eic^te gelten; — zauszna,
sekretna D^renbeic^te.
Spowinowacac, -cam, -ca-
iem, va. imperf, \ Spowino-
wacic, -ce, -cilem, va. perf.
Derroanbt, oerfc^roägert ma-
d^en; — sie vr. fid^ Der=
fd^roägern; = Spokrewnic.
Spowinowacenie, -nia, sn.
SSerfd)roägcrunq /.
Spowodowac, -duje, -wa-
lem, va. perf. Detantaffen ;
l^erbeifül)ren.
Spowolnie6, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. langfam(er)
werben.
Spowszechnieö, Spo-
wszedniec, -nieje, -nialeni,
vn. perf. allgemein, gemein
roerben.
Spozierac, fiefje: Spojrzec.
Spozimek, -mku, pl. -mki,
sm. 3Jac^rointec m., 2i5inter=
auggang ??t.; Sßorfrü^Ung m.
Spoziomowaö, -muje, -wa-
iem, va. perf. niebrig, mit
bem ©cbboben gfeic^ mad^en;
auf gleiche ^öf)e l^erabbringen,
niöcUieren.
Spozycie, -cia, sn. 3Ser=
je^ren n.
Spozy6, -je, -lern, va. perf. ;
Spozywac, -wam, -waiem,
va. imperf. üerje^ren, auf=
je[)ren, oerbrauc^en.
Spozytkowaö, -kuje, -wa-
lem, va. perf, auänü^en ; üer«
braud)en.
Spozywczy, adi. ®f;=,
i^onjum«; srodki -cze Sebenä«
mittel pl.\ podatek — Sßer--
ge^rungöfteuer f.
Spöd, -odu, pl. -ody, sm.
SSoben w., Unterteil »z.,
Unterlage /., Untergeftell n. ;
na — opadac ju SBoben finfen ;
osiadac na -dzie fid) JU ©oben
fe^en; — powozu baS Unter»
geftell ber lutfd^e; u -u unten;
u samego -u ganj unten;
biore z pod -u weJniana
spodnice t^ nel^me Don unten
einen rooßenen SRodf.
Spoj, -oju, pl. -oje, sm.
1) iJötfteae /., Sötfuge /.,
©d^roeilfteHe /'. ; '^\x\a.vcm.iv,=
fügung/.; Sanb «. ; — pio-
nowy ©tofifuge; 2) 5?onfi=
ftern /.
Spojkowie, -wia, pl. -wia,
sn. Sötmtttel «. ; ©d^roeife»
mittel; — cynowe 35}eic^=,
SBei^lot «., 3i""=/ ©d^nellot;
— miedziane ^art», Äupfer=,
©d^Iags, ©trenglot; — mosie-
Äne Sötjinn n.
Spojnik, -a, pl. -i, sm.
SBinberoott «., i^onjunftion /.
Spojnosc, -sei, sf. 1) Äo=
l^äfion /., gufammen^ang m. ;
2) ©d)roeiBbarfeit /.
Spojny, adi, Ibtbar,fd^roei^"
bar ; äujammenl^ängenb.
Spolbiesiadnik, -ka, pl,
-cy,sm.3)Uti5ec^er?w.,®d^mauS'
teitne^mer, ^«^^tu^ft m.
Spolbrat, -a, pl. -cia, sm,
3JJitbtuber m,
Spolcechowy, adi. mit=
äünftig, 3ur felben 3w"ft 9«=
|örig.
Spöiczncie, -da, sn. 2Jlit=
gefügt n.
Spolczynnik, -a, pl. -i,
sm. Äoeffijient m.
Spöldziedzic, -a, pl. -e,
sm. 2)Jitfrbe m.
Spöldziedziczka, -ki, pl,
-ki, sf. SlUterbin /.
Spolgloska, -ki, pl. -ki,
sf. SJUtlaut m., Äonfonant m.
Sp61istnos6, Spölisto-
tnoäd, -äci, «/.Sßefeneintieit/.,
©emeinfc^aft f. beä ^lL>efen6.
Spolistny, Spölistotny,
adi. g[eid)en SBejenö.
Spölka, -ki, pl. -ki, sf.
©emeinfc^aft /., ©efeßfc^aft
/., J?ompagnie /. ; — handle-
^anbelägefeUfc^aft /.;
rachunek
redjnung /.
-ki ©efeUfc^aftä»
Spolkowac
243
Sprawiac
Spolkowac, -kuje, -watem,
va. perf. 1) ©emein^c^aft
pflegen, ^aben; 2) fid^ fteifd^»
lief) oermifcJ)en, gef^Ied^tlid^
oerfe^ren, ben Äottuä augüben.
Spolmiernosö, -sei, sf.
Proportion /.
Spölmieszkac, -kam, -ka-
lem, va. imperf. mitrool^nen.
Spolmieszkaniec, -nca,
;pl. ncy, sm. Sliteinroo^ner
m., SJlitberoo^ner m.
Spötmilosnica, -cy, pl,
-ce, 6/. ^Jiebenbufilertn /.
Spolnictwo, -wa, sn. %ti{=
naf)mc /., ©emeinfd^aft /.;
Äompagnicoer^ättnig n.
Spölnik, -a, pl. -cy, sm.
S:eilne^mcr m., ©enoffe m.;
Seil^aber m., Kompagnon m.
Spolniczka, -ki, pl. %t\U
nebmerin f., (Senojfin /.
Spolnosc, -sei, sf. (5Je=
meinjcbaft/., ©emeinfamfeit f.
Spolny, adi. ; Spolnie, adv.
gemi'infam, gemeinfc^aftlic^.
Spoiobwiniony, adi. M\U
fcf)Ulbige(r) m., aJlttbefd^ulbig«
te(r) m.
Spolobywatel, -a, pl. -e,
sm. äJUtbürget m.
Spolobywatelka, -ki, pl.
-ki. sf. aJiitbürgerin /.
Spötopieknu, -a, pl. -owie,
sm. SJiitDormunb m.
Spölpracownictwo, -wa,
sn. SUitarbeiterfcbaft /.
Spolpracownik, -a, vi. -cy,
sm. SRitarbeiter m.
Spolpracowniczka, -ki,^?.
-ki, sf. aJIitarbeitertn /.
Spölrz^dca, -cy, pl. -cy,
sm. SJittregent m.
Spolsrodkowy, adi. !on=
jentrifcb.
Spolstolownik, -&,pl. -cy,
sm. Sifcbgenoffe m.
Spolswiadek, -dka, pl.
-dkowie, sm,. SRttjeugc m.
Spoltowarzysz, -a, pl. -e,
sm. ajtitgcnoffe m., ÄoQege m.,
©efäbrte m.
Spoltowarzyszka, -ki, pl.
-ki, sf, a«itgenof[in f., ©e=
fäbrtin /.
Spolubiegaö si§, -»am,
-gatem, vr. imperf. fic^ be=
roerben, fonEurrteren.
Spölnbieganie, -nia, sn.
ajlitberoerbung /"., Sonfurrenj /.
' Spoluczen, -czoia, pl,
-cznie, sm. SöJitfc^üIer m.
' Spötnczennica, -cy, pl.
! -ce, sf. aJiitfc^ülerin f'
Spolwifzien, -znia, pl.
-znie, sm. 3}ittgefangene(t) m.,
§aftgenoffe m.
Spölwinny, adi. mit»
fd^ulDig.
Spölwinowajca, -cy, pl.
-cy, sm. ?Jiitfc^ulbige(r) m.
Spolwlasciciel, -a, pl. -e,
sm. äJUteigentümer m.
Spölwlascicielka, -ki, pl.
-ki, sf. SUiteigentümerin /.
Spölwychowannica, -cy,
2)1. -ce ; Spolwychowanka,
-ki, pl. -ki, sf. igrjic^ungs=
genofftn f.
Spolwychowaniec, -nea,
pl. -ncy, sm. Süttjögling m.,
©rüiebungögenoffe m,.
Spölwygnaniec, -nca, pl.
-ncy, S7n. ^JJZitDerbannte(r) m.
Spolwyznawca, -cy, pl.
-cy, sm. SJlttbefenner w., ©lau»
benögenoffe m.
Spölwyznawczyni, — , pl.
-nie, sf. aKttbefennerin /.,
®[auben§genoffin /.
Spölzalotnica, -cy, pl.
-ce, sf. 3'lebenbul^Ierm /.
Spolzalotnictwo, -wa, pl.
-wa, sn. ^Rebenbu^Ieret /.
Spölzalotnik, -a, pl. -cy,
sm. 3iebenbubler m.
Spolzawodnictwo, -wa,
sn. SBettberoerb m., ^on!ur=
renj /.
Spölzawodnik, -a, pl. -cy,
sm. SRitbetoetber m., Äon*
!urrent m.
Spölziemianin, -a, pl.
-nie, sm. Sanbfd^aftgfamerab
m., SanbSgenoffe m.
Sp6r, -oru, pl. -ory, sm.
©treit m., ^vo\\i m., 3anf m. ;
— rozstrzygnac einen ©treit
fc^Iid^ten, cntf^eiben.
Spö^niac, -niam, -niaiem,
va. imperf] Spoznid, -nie,
-nUem, va. perf. Derfpäten;
— pociag ben 3"9 oerfpäfen;
— sie vr. %\x fpät fommen,
fid^ cerfpäten.
Spöinienie, -nia, sn. Set«
fpätung /.
Spracowac sig, -cuje,
-walera, vr. perf. fid^ mübe
arbeiten, abarbeiten.
Spragniony, adi. burftig,
fd^mac^tenb, lec^jenb ; — czego
id|mac^tenb,Ied)3enb nac^ etroaä.
Spraszac, -szam, -szaJem,
va. imperf. \ Sprosic, -sze,
•sii'em, vn. perf. eiulaben,
äufammenbitten, jufammen=
laben.
Sprawa, -wy, pl. -wy, sf.
1) aingelegen^eit /., ©ef^äft
»., Slffäre /., ©ac^e /. ; co
tu masz za -we roaä für eine
3ipre l^aft bu' ^ier; zla z
nim — eä ift unangenel^m, mit
i^m ju tun ju ^aben; na
dobra -we oon 9le(|tä raegen,
genau genommen, biQiger»
roeife, na^ 3ted^t unb ©ered^tig=
feit; 2)§anblung /., %aif.\ to
znowu twoja — baä l)aft bu
mieber getan, bu trägft roieber
©cf)u[b baran ; ja sam odpo-
wiem za moje -wy meine
^anbfungen roiU id^ felbft
oerantroorten ; 3) 3?ed^täfad^e/.,
^^rogefi m. ; w tej -wie ja
nie möge byc sedzia in biefer
©ad^e fann id^ nid^'t 9iirf)ter
fein; ufam mojej sluszaej
-wie ic§ oertraue auf meine
geredete ©ac^e; 4) 58erid^t m.,
Sert^terftattung /., Sled^en:»
fd^aft /. ; zdac -we z czego
oon etrcoä Sied^enfcfiaft ablegen.
Sprawea, -cy, pl. -cy, sm.
1) Säter m., Ürl^eber m., ©tifter
m. ; to — mojego szczescia
ba§ ift ber ©tifter metne§
©lüdtä; -cy klötni bie Ur=
liebet beg '^anlt^ ; 2) ©ouoer»
neur m., 6^ef m.] S3eauf=
traate(r) »?., ^rofurift m.
Sprawczyni, — , pl. -nie,
sf. Täterin /., ©tifterin /.,
Urbeberin /.
Sprawdzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf.; Sprawdzid,
-dze, -dzilem, va, perf. 1) roal^r
malten, beroabrbeiten ; 2) bic
SBal^r^eit feftfteHen, oerifijie«
ren; — sie vr. fic^ beroa^r^
Reiten, in ©rfüKung ge^en, fic^
erfüllen.
Sprawdzanie, Spraw-
dzenie, -nia, sn. Prüfung f.,
SSerififation /., ^onftotierung
/., ©fontrierung /., a3eroä^=
rung /., Segtaubigung /.
Sprawiaö, -wiam, -wialem,
I. va. imperf; Sprawiö,
16*
Sprawianie
244
Spröchnieö
-wie, -wilem, I. va. perf. 1)
anfd^offen, machen laffcn ;
laufen; -wH sobie nowe ubra-
nie et [)at fic^ einen neuen
änjug angefc^afft; 2) auä=
richten, anrichten, »eturjac^en,
onfteHen, beretten; dobroci^
wiecej -wisz niz gwattem mit
©iite roitft bu mel^r alä ntit
©eroalt ausrichten; nie nie
-wiwszy wrocili fte feierten
unoerttc^tetet Singe jurücJ;
kto chce dobrze — , trzeba
sie zabawic gut S)ing braud^t
Sßeife; -wilel mi tem wielka
radosc bu ^a[t mir bamit eine
grofee greube bereitet; 3)
auffteUen, orbnen; 4) aug=
roeiben; 5) roegid^affen; II.
— sie vr. ftcb benehmen, ouf=
führen, Derf)altcn; jak sie
moja corka -wiala roie f)at
fid) meine Xoc^ter benommen.
Sprawianie, Sprawienie,
-nia, sn. 2Infc^affen »., 2ln=>
fc^affung /. ; 2lugrici^ten n.,
33eteitung /.
Sprawiedliwosc, -sei, sf.
©etec^tigfat /. ; ©erec^ti^feitg-
pflege /.; Suftij f.; — od-
dawac @erec^tig!eit n)iber=
fahren laffen; — czynid @.=
te^tii^!eit üben; oddac kogo
w rece -sei jmnbn 'titn ^änoen
ber ©erec^tigteit überliefern;
miaister -äci Quftijminifter
TM. ; — wymierzac Stecht
fprec^en.
Sprawiedliwy, adi. ; Spra-
wiedliwie, adv. gerecht.
Sprawka, -ki, pl. -ki, sf.
%ai f., ^anblung /,, ©treic^
m. ; äinftiftung /. ; twoja to
— ba€ ift geroife Dein ffierf,
ben «Streich baft bu gefpielt.
Sprawnos6, -st-i, sf. 1) ®e=
fc^idiic^feit /'., ©eiüanbtl^ett/.;
2) Seiftungöiä^igfeit /.; —
fabryki bie Seiftungsfä^igfctt
ber jfabrif.
Sprawny, adi. gefc^idt,
geroanbt, geeignet; leiftunge=
Sprawota, -ty, pl. -ty, sf
^roäebut /., geric^tlid^eg
S8erfal)ren.
Sprawowaö, -wuje, -wa-
iem, va. imperf. (ein 2lmt)
befleiben, oerroalten, etroaä
oerrtt^ten ; — sie vt: ftd^ auf-
fül^ren, betragen; — sie komu
fi^ bei einem red^tfertigcn.
Sprawowanie, -nia, sn.
SSerroaltung /.; — sie Sluf-
fül^rung /,, ^Betragen n.
Sprawozdanie, -nia, pl.
-nia, sn. Söeric^t m., SBeric^t-
erftattung f., 3te(]^enf(^aftö»
legung /., Sleferat n., 9tapport
?w. ; — kwartalne Quartol»
ropport; — o postepie robot
2lrbettöfortfd^rtttsrapport ; —
roczne Qo^r^^iberid^t.
Sprawozdawca, -cy, pl.
-cy, sm. Seric^terftatter m.,
3leporter m.; Steferent m.
Sprawozdawczy, adi.
bericoterftatteno, referiercnb.
Sprawunek, -nku,2)Z. -nki;
dim. Sprawuneczek, -czka,
2jI. -c'zki, sm. äluftrag m., ®e=
fc^äft n., 93 ef orgung /. ; mam
dzis wiele -köw id^ t)obe ^eute
Biete Seforgungen gu machen.
SprgÄa, -iy, pl. -ze, sf.
3iöt)ren)c^roamin m.
Sprgzak, -a, pl. -i, sm.
SfelsgurEe /., ©felßtürbiö m.
Sprgznik, -a, pl. -i, sm.
ÄautfOjuE m.
Sprgzyk, -a, pl. -i, sm.
©pnngfäter m.
Sprgzyna, -ny, pl. -ny, sf.
geber /., apringfeber /., 2ln=
trieb n., gebcr im ©döloffe;
— cylindra parowego Äolben»
feber; — hamulcowa öremjen»
brudtfeber ; — kauczukowa
3ugftangengummifeber; —
klapy bezpieczenstwa jjeber»
roage /". ; — lancucha zapa-
Bowego ^Rotfettcnfeber ; —
nosna Siragfebcr; — odbojowa
Sufferootutfebet; — odwodowa
2lbrei^feber, ©piralfeber; —
pasowa wsporna ^ölattragfeber;
— szczelnicy ©topfbüc^fen»
feber; — delikatoa §aar=
feber; -ny miechowe ©pring=
febern pl.
Sprgzystosö, -sei, sf. (Sla»
ftijiidt f., ©pring=, ©pann=,
geber=, ©cbneQfraft f.
Sprfzysty, adi.; Spr§zy-
sto, adv. elaftijc^, fpanu=
hättig, energiicö.
Sprofanowaö, -nuje, -wa-
ieui, va. per f. profanieren,
entroei[)en.
Sprofitowaö, -tuje,-wai:em,
vn. perf. profitieren, geroin"
nen; == Zyskac.
Sprosic, fiebe: Spraszac.
Sprosnomöwny, adi. un»
ftättfl, unjiücbtig rebenö.
Sprosnosc, -sei, sf. ©es
mein^eit /., Unjüc|tigfett /.,
gemeine^ SBefen, gemeines
Setragen.
Sprosny, adi. ; Sprosnie,
ado.; gemein, unflätig, un=
jücbttg.
Sprostaczec, -ezeje, -cza-
lem, vti. perf. gemein werben,
nerbauern.
Sprostac, -tarn, -talem, vn.
perf. geroad^fen fein, aug»
tickten fijnnen, ben SBergleid^
augi^atten.
Sprostowac,-tuje,-waiem,
va. perf. ridjtigfteüen, be=
ridötigen,bementieren;etflären.
Sprostowanie, -nia, sn.
3tic^tigfteIIung/., 33eri^tigung
/., S)ementi n.
Sproszkowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. puloerifieren,
in ^uloer, in Staub oerroan»
beln.
Sproszkowanie, -nia, sn.
^^ulDcrifatton/., iSinpuIoernn.
Sprosnica, -cy, pl. -ce, sf.
gemeines, unjüc^tigcö SBeib.
Sprowadzac, -dzam, -dza-
iem, I. va. imperf.; Spro-
wadzic, -dze, -dzitem, I. va.
perf. 1) i^etfcfiaffen, ^erbei=
fcbaffen, fommen laffen, l^erbci-
fül^ren; -iem dwie nowe
ksiaiiki id^ ^abe jroei neue
iBüd^er loinmen laffen; to on
-dzii rozmowe na ten temat,
er bat bicfeä ©efpräc^ I)eiDei=
geführt; 2) bringen, l^erbei-
bringen; coraz nowych -dzasz
gosei bu bringft immer neue
©äfle gerbet; 3) besieficn;
skad -dziiefi te towary roo*
^er l^aft bu biefe SDBaren be-
i»ogen ; II. — sie vr. einUel^en,
eine neue $BoI)nung besiei^cn.
Sprowadzanie, Sprowa-
dzeuie, -nia, sn. (Sinjieljen n.,
^erbeijd^affen n., «bringen n.
Sprochnialosö, -sei, sf.
aJiorfc^Deit /.; 5D?orfd)e(6) «.;
SBurmttid) m.
Spröchnialy, adi. morfd^,
rourmttic^ig.
Sprochnieö, -nieje, -nia-
Sprochnienie
245
Spust
lern, vn. perf. oerftocfen,
morfc^iq toerben, oermorfc^en.
Sprochnienie, -nia, sn.
SSermorfc^en n., SSerftoden n.
Sproc, '\\t\)i: Spruö.
Sprych, Szprych, -n, pl.
-y, sm. Sprycha, Szprycha,
-chy, pl. -cby, s/., @peid)e
/., Slabarm m., jHaDfpei($e /.
Sprys, -u, sm. ; Sprysa,
-8y, 8f. 1) SBootö^afen vi.,
©preij», ©c^iffetftange /. ; 2)
Strebepfeiler m.
Sprysak, -a, pl. -i, sm.
©preiiiliaEen m.
Sprysz, -u, pl. -e, sm.
®pn|ltngc pl., ©pre|tingcjp?.,
2lu9tDurf m. auf gefc^molgenem
SilBer.
Spryszczec,-czeje,-czalein,
vn. perf. in eine ©c^roäre Der=
roanbeln; fic^ mit ©c^roären
bebetfen.
Spryt, -u, sing. tant. sm.
©eift m., 2ßi^ m.; ®eroanbt=
l^eit f., Slug^eit /., 2iit /.
Sprytny, adi.; Sprytnie,
flc?«;. getftteid^, roi^ig; aeroanbt,
flua, liftig.
Sprzaczka, -ki, pl. -ki, sf.
Sd&nalle /.
Sprz^dz, -ege, -eglem, va.
perf.\ Sprzfga6,-gam,-galem,
va.imperf. f oppeln, jufammen^
fpannen, cerbinben; — kcla
parowozowe bic Jiäber ber
JioIomotiDe foppeln.
Sprz%g, -egu, pl. -egi, sm.
©efpann n., 3«g m. ; SSetBin»
bung /.
Sprz%glos6, -8ci, sf. ®itl=
tracftt /., roec^fctfeitige §ilfe.
Sprz§,sc, -ede, -edlem, va.
perf. aufipinnen.
Sprzatac, -tarn, -talem, i)a.
imperf. ; Sprz%tn%6, -tne,
-tlem, va. perf. 1) aufcäu-
mcn, inegräumen; musze teraz
— ic^ muf; ie^t aufräumen;
-tnij to ze stolu räume eä Dom
%\\<i) roeg; 2) baä ©etrcibe
roegräumen, einernten; 3) —
Beifeitf fd^affen, enttoenben,
roegraffen, maufen.
Sprz^tanie, Sprz%tni§-
cie, -cia, sn. Siäumen n.,
aufräumen n. ; glöwne —
grünblic^eä 3Jäumen.
Sprzeciwiac sig, -wiam,
-wialem, vr. imperf.', Sprze-
ciwic sig, -wie, -wilera, vr.
perf. n)iberfprerf)en, roiberftrei»
ten, fic^ raiberfe^en.
Sprzeciwianie si§, Sprze-
ciwienie sig, -ma, sn. äi^iber^
fprec^en n., Sßiberfpruc^ m. ;
Sßiberfe^en «., 2ii5iberfe|Iid^=
feit f
Sprzeczac sig, -czam, -cza-
lem, vr. imperf. ftreiten; —
sie z kirn o co mit jemanbem
über etroaä ftreiten.
Sprzeczka, -ki, pl. -ki, sf.
©treit m., äßortroec^fel m.,
^JBortftreit m., feaber m.
Sprzecznosc, -sei, sf.
Söibetfpruc^ m.; byc z czem
w -sei mit etroaä im SBiber=
fpru(§ fein.
Sprzeczny, adi. ; Sprze-
cznie, adv. 1) roiberfprec^enb,
f ontraftierenb ; 2) jänüjc^, ftreit»
|ücf)tig.
Sprzedac, -dam, dalem,
va. perf ; Sprzedawac, -daje,
-dawalem, vn. imperf. oer»
fauffn, feilbieten.
Sprzedajnosc, -sei, sf.
SSerfäufttdjtett /. ; S3eftec^a(|=
feit /.
Sprzedajny, adi. ; Sprze-
dajnie, adD. oerfäuflic^; be=
fte*ric^.
Sprzedanie, Sprzedawa-
nie, -nia, sn. SSerfauf m.
Sprzedaz, -y, pl. -e, sf.
SSerfauf m.
Sprzeniewierzac, -rzam,
-rzalem, va. imperf.; Sprze-
niewierzyc, -rze, -rzylem, va.
perf. Detuntteuen, befraubie=
ren ; — sie vr. untreu roerben ;
-rzyl sie swoim zasadora er
^at feine ©runbfa^e uerraten.
Sprzeniewierzanie ,
Sprzeniewierzenie, -nia, sn.
SSeruntreuung /.; 2reulorig=
feit /., SBortbruc^ m.
Sprzgganie, -nia, sn, Äup«
petung f. ; — wozöw 2Bagen=
fuppeiung.
Sprzgglo, -gla, pl. -gla,
sn. Kuppel/.; Kuppelung f,
Äuppelnorric^tung/".; — fancu-
chowe ©lieberfuppet; — sru-
bowe ©c^raubenfuppel.
Sprzgt, -u, pl. -y, sm.', dim.
Sprzgcik, -u, pl. -i, sm. 1)
©efc^irr n., SKöbet n. ; ©erat n.;
2) ernte jf.
Sprzgzajny, adi. ^ugtier; ;
-na robocizna ©pannbienft m.
Sprzfzny, Sprzgzysty,
adi. jufammenfpannbar.
Sprzyjac, -jam, jalem, t«.
imperf. roo^lrooUen, jugetnn,
geroogen fein, günftig fein.
Sprzyjanie, -nia, sn. @e=
roogenl^eit /., ©^mpattjie /.
Sprzykrzyc, -krze, -krzy-
lem, va. perf. «erefeln, übei=
brüffig machen; — sie vr.
langroeilig, eflig roerben; =
Przykrzyc.
Sprzymierzac sig, -rzam,
-rzalem, vr. imperf.; Sprzy-
mierzyö sig, -rze, -rzylem,
vr. perf. fic^ nerbinben, ein
Sünöniä fc^üefeen.
Sprzymierzanie, Sprzy-
mierzenie, -nia, sn. SöünD=
ni§ n. ; 2tIIiann /.
Sprzymierzeniec, -nea,
pl. -ncy, sm. 33erbünbete(r) m.
Sunbesgenoffe m.
Sprzymierzenski, adi.
Sunbeö=, Sunbeägenoffen».
Sprzysiggac sig, -gam,
-galera, vr. imperf. ; Sprzy-
si^dz sig, -siegne, -siaglem,
vr. perf. fic^ oerfcfjroören.
Sprzysigzenie, -nia, sn.
SSerjc^roörung /.
Sprzysigzeniec, -nca, j;/.
•ncy, sm. U>erfci)n)orenc(r) m.
Sprzysigznik, -a, pl. -cy,
sm. aJlitDerfc^roorene(r) OT.,(Sib=
genoffe m.
Spucbnac, -ne, -nalem, vn.
perf. anfc^roeCen.
Spudlowac, -luje, -wa-
lem, vn. perf. fe|lfc^iefeen,
fet)[en.
Spulchniacz, -a, pl. -e,
sm. aiiiflocferer m.
Spulchniac, -niam, -nia-
lem, la. imperf. auflodern.
Spulchniec, -nieje,-nialem,
in. perf. locfer roerben.
Spulweryzowa<5, -zuje,
-walem, va. perf. gu ^uloer,
©taub moc^en; = Zetrzec na
proszek.
Spust, -u, pl. -y, sm. 1)
^aütür /., ^aßgitter «.; 5i)
SRoHfc^ütte /., ©c^ütte/., ©ti(^
m., ©pur /., ©tef)ötfnung /.,
©c^Iommloc^ «., ©c^Iamm=
fadE m.', — pieca smolowego
^ec^trog m.; — ciesielski ^e=
Spustny
246
Sroka
bei; 3) 2l6Iaf)en n., Slbflu^ m.
bes SBaffecg, e*leufe /.; 4)
©d^neHer ?>i., ®cl)napper m.,
dixe^dm. im Sc^Iofe, 9iu^e/.,
Slaft /. am ©eroe^cfc^toffe;
5) S3ergabf)ang m., Sergletjnc
/. ; — Uflonny ©übfeite /'.•, —
opaczny 5Roröfeite /. ; 6) ^ofj»
fäHen n.
Spustny, adi. abfiängig,
fanft fierab^ängenb, let^t ab=
jubrüden, jum |)erablaffen.
Spustoszalosc, -sei, s/. ;
Spustoszenie, nia, sn. SJer=
rouftung /., Serl^eerung /.
Spustoszec, -szeje, -sza-
lem, vn. per/. Deröbeti.
Spustoszyö, -sze, -szylem,
va. perf. Dcrroüften,
Spuszczac,-czam, czalemj.
va. imperf. ; Spuscid, -szcze,
-scitem, va. perj. [)erabs, l^inab=,
l^eruntetla[[en,fetxfcn; — deszcz
rzesisty einen [tarfen 3iegen
faüen laffen; — cos na szna-
rze etroaä am ©eil l^etunter=
laffen; — glos bie ©timme
fenfen; — oczy bie 2lugen
fenfen ; 2) — drzewo fällen, ab=
l^auen, ftämmen; 3) — wode
ablaffcn; 4) [)crab=, niebriger
ftimmen; — z touu bie ©aiten
i)erabftimmen; gelinbere ©ai»
ten aufjiel^en; — nos na
kwinte bie gl^ügel pngen
laffen; 5) roeglaffen; spusc cos
z ceny laffe etroaä t)om greife
nac^; 6) — rzeka beu ©trom
l)inab=, ^inunterfc^iffen; 7) nie
— kogo z oczu jemanben
nid^t au§ ben 2lugeri Uffen;
8) jufammenraffen ; — klacz bie
©tute befegen, be[d)älen, 6e=
fpringen laffen; — buhaja ben
©tier ^nx Rxxi^ laffen; II. vn.
nad^laffen ; -seili okrucien-
stwa fit t)aben in ben ®rau=
famfeiten nad^gelaffen ; ni. —
sie vr. fid^ l^erat-=, ^erunter=
laffen; fic^ fleifc^tid^ mx=
mifc^en; — s-f na kogo fidt)
auf jemanben oeclaffen, su ie=
manbem Sßcrtrauen l^aben;
mysle, ie sie z tem ua ciebie
— möge ic^ glaube, bafi icft
midli in biefer Sad^e auf bic^
oetlofffn fann.
Spuszczanie, Spuszcze-
nie, -uia, an. §etab», §er"
unlerlaffen n.; — drzewa
^oljfäHen n.; — stawu 2lb»
laffen beä Seic^eä.
Spuscizna, -ny, pl. -ny, sf.
®rb)c^aft J., ^Jac^tag m.
Spychacz, -a, pl. -e, sm.)
— siana |)euf(t)aufel /.
Spychac, -cham, -cbatem,
va. imperf. ; Zepclin^ö, -ne,
-nalem, va. perf.: 1) t)eiab=,
l)inab=, lierunterftofeen ; —
kogo z göry jmnbn öom
Serge Ijinobfto^en; -pchnal
go z muru w morze fr ftürjte
i^n Don ber SJouer ing 2)Jeer;
2) fid& com §alie fd^affen.
Spylic, -le, -lilem, va.perf.
ju ©taub 3ermalmen.
Spytaö, -tarn, -talem, va.
unb vn. perf. anfragen, fragen,
fiel^e: Pytac.
Sracz, -a, pl. -e, sm. 1)
©cbeifiJ^auä n.\ 2) ©c^eifeer m.
Sraczka, -ki, pl. -ki, sf.
SDutctifalX m. ; ©dE)ei§erei /.
Srac, sram, sralem, vn,
imperf. fd^eifeen.
Sralka, -ki, pl. -ki, sf.
©d^lelje /.
Sreberko, -ka, pl. -ka, sn.
lleine§ ©erat üon ©ilbcr.
Srebrek, -rka, sm. ; — ziota
©ilbergolb n.
Srebrniak, a, pl. -i, sm.
©ilbererj n. ; — czerwony
fa^tcä 3Jotgültigerj; — jasno-
czerwony 3flotgültigerj, 3tu&in=
blenbe /. ; — czarny 3töfc^=
geiräd^ä n., ©d^roarjgültigerj.
Srebrnik, -a, pl. -i, sm.,
1) ©ilbergrofcfeen m., ©tlber»
Itng m.; 2) ©ilberarbeiter »t.;
3) ©i(6er=, ©änfefraut n.,
©änfcridö m., rcei^eg günf;
blatt, ^-ünffingerlraut n.
Srebrnobarwny, adi.
filberfarbig.
Srebrnoluski, adi. jtlber»
)cf)uppig.
Srebrnopiory, adi. mit
fitbernem ©efieber.
Srebrnowlosy, adi. ft[5er=
l;aartg.
Srebrny, adi. ©ilber=,
filbern; -ua moneta ©ilbcr=
gelb n.; — ruda ©ilberetj «.;
-nego koloru filberfarben ;
— d^.vviek ©ilberflang m.
Srebro, -ra, lü. -ra, sn.
©Über n.\ — malarskie
SBlattftlber; — zywe Ouedf»
filbcr; — poz^acane t)ergot=
beteS ©ilber ; — zJociste
gülbifc^ gebiegen ©ilber; —
chinskie ©^inaftlber; nowe —
Sieufilber; -ra pl. ©ilbergerät
n., ©itbergefd^irr n.
Srebrodajny, adi. ftlber-^
E)alttg, ©ilber ergiebig.
Srebroglow, -owiu, pl.
-owia, sm. ©ilberftoff /«.
Srebrokres, -u, pl. -j, sm.
©ilberfttc^ m. (Sag)(^metter=
lina).
Srebronosny, adi. filber=
l^altig.
Srebrowy, -wego, pl. -wi,
sm. ©ilberfc^liefier m.
Srebrzyc, -rze, -rzytem,
va. imperf. oeifilbern, mit
©itberhd^t befd^einen; — sie
vr. einen ©ilberfc^ein oon fic^
geben.
Si-ebrzyk, 1) -a, pl. -i, sm.
©ilberfifcl) tw.; 2) -u ©ilber»
ojt)bul n.
Srebrzystobialy, adi.
filbcrroeiB.
Srebrzysty, adi.; Sre-
brzysto, adv. filberartig,
=farbtg, »glängenb.
Sroczg, -cia, pl. -ta, sn.; Sro-
czatko, -ka, pl. -ka, sn.
baä Sunge ber Slfter.
Sroczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) 2ld£er=, gelbritterfporn m.;
2) fiel)e: Sroka.
Sroczy, adi. @lfter=.
Srogi, adi.; Srodze, Sro-
go, adv. 1) graufam, grim«
mig; — czlowiek graufamer
Slienfd^; -ga kara graufame
©träfe; — bol graufamer
©d^merj; 2) furchtbar, fiird)ter=
lic^, fe|r grofj, fel)r ftreng;
-ga zima ein fc^r ftrenger
Sßinter.
Srogosc, -sei, sf. 1) ©rau»
famfeit f., ©rimmigfeit /.;
2) Surc^tbarleit /., ?;ürc^ler=
lic^feit /, ; 3) gro^e ©trengc.
Srojadki, -kow, pltir.
tanf. sn. eine 2lrt ^piljc.
Sroka, -ki,jtj?.-ki, sf.; dim.
Sroczka, -ki, pl. -ki, sf. Slfter
/. ; dwie sroki za ogon trzy-
mac(5roei®lfternbeim©c^n)an=
ge Ratten) Siener jioeier Ferren
fein, jroet |>afen jugleic^ nacf)»
jagen ; nie -ce z pod ogona
wypadlem ic^ bin aud) nid^t
Srokacizna
247
Stal
auf einem Sitflßaufen geBoren,
id^ bin aud^ fein ^ergelou»
fener.
Srokacizna, -ny, pl. -ny,
sf. «unt^eit/.
Srokacz, -a, pl. -e, sm.
©cf)ecfe 7)1., fd^eiicicg 2;ier.
Srokatosc, -sei, sf. =
Srokacizna.
Srokaty, adi.; Srokato,
adv. fc^ecfig, bunt.
Srokosz, -a, pl. -e, sm.
rotfönfigec SBürger, großer
roter ^^Jeuntöter.
Srom, -u, pl. -y, sm.
©cfjam f., ©(^anöe f.
Sromac sig, -mam, -ma-
}em, vr. per f. fi^ jd^men.
Sromifzli-wosö, -sei, sf.
©djamfiaftigEeit /.
Sromifzliwy, adi. fd^am»
j^aft, uerfc^ämt.
Sromocic, -ce, -cilem, va.
per f. fc^änben, Sc^anbc
macfien.
Sromota, -ty, pl. -ty, sf.
©c^am/., ©c^anbe/!, ©(|anD=
tat /.
Sromotnosc, -sei, sf.
©c^änblic^feit /.
Sroniotny, adi. ; Sromo-
tnie, adv. fd)änDlic^.
Srozeö, -zeje, -zalem, vn.
imperf. graufam, grimmig
roerben.
Srozyc si§, -ie, -zylem, vr.
imperf. geroaltig toben, jür=
nen, ergrimmen, roüten; zaraza
-4yfa sie w kraju bie ©fUC^e
mutete im Sanbe.
Srykowka, -ki, pl. -ki, sf.
©et[ n. aug SBeibenbaft.
Ssac, sse, ssiesz, ssie, ssa-
iem, va. unb vn. imperf.
faugcn; dac — dziecku baä
Äinb fangen; zwierzeta ssace
©äugetiere ; pompa »ca ©aug=
pumpe /.
Ssanie, -nia, sn. ©äugen n.
Ssawce, -cow, plur. taut.
sm. ©äugetiere pl.
Ssiekwiat, -u, pl. -y, sm.
©roffelbaumläufer m.
Stabilizowac, -zuje, -wa-
lem, va. imperf. ftabilifieren,
ftänbig anftellen; = Przyj^c
na stale.
Stachunek, -nku, sm.
SHblöfung /.
Staciwo, -wa, sn. ©tefr=
i rcer! «., ©tüdEfiölser pl. be§
I 2Bfbefiut)Ig.
, Stacya, -cyi, pl. -eye, sf.
©tation/. ; — czolowa Äopf=
1 ftation; — dobrzegowa Qugä»
;anf(^[u^ftation; — graniczna
Übergangs», ©renjftation ; —
koneowa Snbftation; — po-
bytu 35omiäilftation; — prze-
kfadowa Umlabeftation; —
rozbiezna SlbäroeigungS«, ©a«
belftation; — towarowa ®ü=
terba^n^of m.\ — wodna
äBafferftation ; — wymijania
^reujungäftation; — zborna
dlawozowSBagenbirigierungä»,
©ammelftation; — zestawni-
cza Siangierba^nl^of m.\ —
zmiany parowozow 2o!omo=
tioroeclfelftation ; — ratuuko-
wa 3iettungsftation.
Staczac, -czam, -czalem,
va. imperf.'^ Stoczyc, -cze,
-czyltm, va. perf. 1) ^erab=,
j l^inab5,f)eruntern)äl3en,'folIein,
»fugein, sroUen; stocz te
t beczke do piwnicy roHe biejeS
i ga$ in ben ÄeHer; 2) fugel»
runb ma^en ; 3) auffreffen
i (oon SBÜrmern) ; 4) — bitwe
eine Sc^Iac^t liefern, fc^Iagen;
— spor einen ©treit führen,
biSputieren: — sie vr. ^erab^
Ijerunterrolten, efollern.
Stac, stoje, stalem, vn.
\perf. I. l)fte^en; — nie möge,
lak muie nogi bola bie %Sx%t
tun mir fo rcel^, ba| ic^ nic|t
fte^en fann; stat jak posag
er ftonb rote eine SBilbfäuIe
ba; jak stoi teraz twoja spra-
wa ? roif fielet e§ je^t mit beiner
©ac^e? l'zy mu staty w oczach
Sränen ftanben i^m in ben
älugen; dorn jego stoi dla
wszystkich otworem fein §auä
ift für aüe offen ; ciagle mi
! to stoi przed oczyoia ba§
' ft«[)t mir immerfort »or ben
Slugen; 2) — na czem bes
rillen, ftc^ grünben, ftü^en;
3) — o CO auf etiDttä achten,
ouf etroaS einen SBert legen,
.Jtc^ auä iixüoA machen; ftc^
um etroaS beroerben ; nie -je
i o to ic^ fte^e nic^t borum,
! ic^ mac|e mir nic^tä bar«
au§, eä liegt mir nic^tä bar=
o.\\\ 4) — za ieb bas umge^
tippte glo^ am 55orberteil an=
binben; II. vn. — l^inreic^en,
juretc^enb fein; — mnie na
to id) bin e§ im ftanbe;
nie wiem, czy jego — na to
ic^ roei^ nic^t, ob er bie SJiittel
baju l^at; III. — sie vr.
gefc^el^en, raerben; co sie tu
-\o roog ift l^ier gefc^e^en; —
sie wielkim gto| roerben;
-lo sie e§ ift gefc|ef)en, cä ift
DoHbradBt.
Stadyum, indecl. sn. 1)
©tabium n. ; 2) Sauf m., Ve-
rlobe /. ; = Okres.
Stadlo, -Ja, pl. -la, sn.
^ßaar n., cSbepaar n.
Stadnicze, -czego, sn.
S5efc^älunggge(b n.
Stadniczy, adi. Se=
fc^äler=.
Stadnik, -a, pl. -cy, sm.
1) ©tamm--, 3"^tod^fe m.,
SuQe w. ; Sw^t^^nsft w-J 2)
33ie^^irt 7n.
Stadnina, -ny, pl. -oy, sf.
©eftüt n., ©tuterei /.
Stadny, Stadowy, adi.
§erben=, ©eftüt».
Stado, -da, pl. -da, sn.
Öerbe /. ; — kuropatw, sko-
wronköw ein ©tric^ Jieb»
pbner, Serc^en.
Stagnacya, -cyi, pl. -eye,
sf. Stocinatton f., ©tiHfianb
m. ; = Nieruchomosc.
Staiska, staisk, plur. tänt.
sn. ^flugroenbe /.
Stajaö, -jam, -jatem, vn.
perf. jerge^en, tauen.
Staje, staj, plur. tant. sn.
1) gelDroeg m. ; 2) j5fIi>maB n.
Don ungefähr 100 Schritt.
Stajenne, -go, sn. ©taU«,
©tanbflelb n.
Stajenniczka, -ki,jp^-ki,
sf. Stallmagb f.
Stajenny, adi. ©tall=.
Stajenny, -nego, pl. -ni,
sm. ötattfnec^t m., Stall»
junae m.
Stafnia, -ni, pl. -nie, sf.\
dim. Stajenka, -ki, pl. -ki,
sf. Stall m.; t^erbeftall m.
Stal, -j, sf. ©ta^I w. ; —
surowa ijio^fta^l, ©d^melj»,
Suppfta^l; — cementowana
Srennftaf)l; — ratinowana
©erbefta^t; — lana ©ufefta^l;
— srebrzysta ©ilberftaf)t; —
damascenska, dziwerowana
Stalagmit
248
Stanowic
©amagjener Bta\)l; — harto-
wana gt-i^ärteter ©taf;l; —
indvjskainbifc^er^ße^l'la^t; —
katalonska Slennflufeftaljl; —
kurczy sie ber ®tat)l roirft
ftc^ ; — miekka roeic^er ©ta^t ;
— nieprzekuta ungefc^miebCs i
ter ©uflfta^I; — ogniskowa ,
naturalua 5ri)d^:®cöme(jftaö[;
— pecherzysta Slafenfta^l;
— pretowa 3{unbfta^I; —
pilnikowa ^yetlenfta^I; — pu- j
dlowa 5ßubbeIfta^I; — rysuje 1
sie, peka, odkrusza ber !
©tal^t reißt auf, fpringt auf, ,
btöcfed ab ; — spawana fii)tDetfe= i
barerSta^I; — specyalnaSBolf"
tamfta^I; — zlewna j^IuJ5=
ftaöl; — Äarowa ®lüf)fta|l.
Stalagmit, -u, 2)1- -J, sm.
Stalagmit »?., 2ropfftein w.;
= Ociek.
Stalaktyt, -u, pl. -y, sm.
©tttlaftit m., 3;ropfj'tein m.\
= Naciek.
Stalica, -cj, pl. -ce, sf. 1)
©ifen^oljbaum m. ; 2) '':polier»
[tol&I m.\ -ce, pl. 5pfä()le pl.
Stalisty, adi. DoH Sto^I^
ftäblern.
Stalic. -le, -lilem, va.
imyerf. ; Stalowac, -luje,-wa-
lem, xa. imperf. ftä^len, oer=
[tätfen, befeftigen.
Stalka, -ki, pl. -ki, sf.
geuer=, S03e^=, 3ie^IltngsftoJ)l
TW.; eta^lfeber /.
Stalogryz, -a, pl. -y, sm.
©ifenfreffet m., SBramarbaö m.
Staloryt, -u, jjI. -y, sm.
©tablftic^ m.
Stalownia, -ni, pil- -nie, sf.
©taölfcbmiebe/., ©tat)Ifabii!/.
Stalowny, adi. geftät)lt.
Stalowoszary, adi. ftal^l=
grau.
Stalowy, adi. ©tal^I'',
ftäb(erti.
Stalowka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©ta^[teber f.. 2) 5.tal^Ierj n.
Staluga, Sztaluga, -gi, pl.
-gi, Sf. ©tttffelei /.
Stalosc, -sei, sf. 58eflän=
bic^Itit /., ©tanb^aftigfeit /'.,
»e^airfic^feit f., 5^-eittgfett /.
Staly, adi. ; Stale, adv.
feft, ftanbf)Qft, beftänbig, be=
|arrlic^; cia*o -Je ein fifter
ÄSrper; lad — baä fefte Sanb;
•le ceny fefte ^^ireife; miec
— dochod ein fefteö, fic^ereS
(Sinfommen fiaben; mam -le
przedsiewzie ie ic^ bin feft
entfd^loffen; -le kochac bcflän=
big in ber 2iebe fein; -le sie
trzyniac swoich zasad feinen
S5orfä^en getreu bleiben.
Stambulka, -ki, pl. -ki,
sf. tütfifc^e ^Pfeife; ^feifen=
fopf m.
Stamtad, adv. von bott
aus, V. b. l)er.
Stan, -u, pl. -y, stn.
1) SaiUe /., Setbftüdf «.;
ta suknia za dluga w -ie
bieieö 5?Ieib ift in ber ZaiUe
ju lang ; 2) ©tanb m. ; to czlo-
wiek nizkiego -u baä ift ein
ajfenfc^ Dom geringen ©tanbe ;
— rycerski SHitterftanb ; -y
panstwa cReid^sftänbe; zwolac
-y bie ©tänbe jufamnienbc»
rufen; 3) ©tanb m., 3uftanb
m.., Umftonb m.; — wody
2Baftfrftanb ; byc w innym -ie
in anberen Umftänben fein;
ten dom jest w bardzo zlym
-ie biefeä ^auö ift in fet)r
f^leöitcm Suftanbe; w takim
-ie rzeezy unter fo(d;en Uin=
ftänben ; nie jestem w -ie
id& bin nic^t im ftanbe; 4)
©taat m., dte'id) n,; Zjedno-
czone -y Ameryki bie S}etei=
niaten Staaten Slmerifaä.
Stande, -De, -naJem, r».
peif.\ Stawac, -wam, -waJem,
vn. imperf. 1) ftef)en bleiben,
^att machen ; -nelo na tem
e§ blieb babei; na czem -ne-
lismy bei roaä f'nb mir fielen
geblieben; 2) jum ©teilen ionv-
men, erftarren, gefrieren;
rzeki -nety lodern bie 3^lüffe
finb jugefroren; 3) fic^ auf=
richten, fielen; wJosy -ja na
glowie bie ^aare fteben ju
Söerge, bie §aare fträuben fidd;
4) fic^ ftetfen ; — na glowie fit^
auf ben Hopf fteHen ; pod mia-
stem -nal obozem er lagerte
fic^ Dor ber ©tobt; 6) treten,
einteeren, anlangen, erreidien;
Izy mu w oczach -i)t>ly tränen
traten il^m in bie Slugen;
-nelismy w gospodzie roir
fetirten im ©aft^of ein; na
wieczör -niemy w niie-seie
abenbs roerbcn roir bie ©tabt
erreichen ; 6) ein ©nbe nel)men,
enben, üBercin!ommen, be=
fd^ tiefen; na czemie -nelo?
roaä l^at man jule^t befd^ (offen ?
7) iVL ftonbe Jommen, ge«
fc^loffen roerben; 8) musialcm
w jego sprawie — przed sa-
dem id^ mu&te in feiner 2ln=»
gelegenl^eit oor ©ericftt erfc^ei»
nen ; 9) — przy kim jeman»
beni betfte^en, jemanben »er»
teibigen ; — meÄüie ficf) aug»
i^eic^nen, feinen SlJann fteHen;
10) fteden bleiben; w gardle mi
-je ba§ bleibt mir fc^on im
|)a[fe ftedfen ; 11) — piecem
ben |)oc^ofeii auslöfd)en.
Stancya, cyi, 2)1. -eye, sf.
©tube/., iöo^nung/., Sogis n. ;
byc u kogo na -cyi bei '\t=
manbem in ßoft unb Üuarticr
fein.
Stangret, -a, pl. -ci, sm.
Äutfc^er m.; SJeitfned^t vi.
Stanie, -nia, sn. ©teilen n.,
©rfc^eincn n. vox ©eric^t;
©tanbort w., ©infe^r/., 2ßo^«
nung /.; ©tiüftanb m.
Stanik, -a, pl. -i, sm.
Worfelt «., aJJieber «.,
Saitte f.
Stannica, -cy, pl. -ce, sf.
©tanbquattiec n.; — kozacka
Äofatenftannije /. = ©arni-
fon/.
Stanowczosö, -sei, sf. (Snt=
fci^i>beii[)ett /.
Stanowczy, adi.; Stano-
wczo, adv. entfc^eibenb, ent=
fc^ieben; refolut, entfc^loffen ;
-cza bitwa bie öntfc^eibungä»
fc^rac^t/. _^
Stanowic, -wie, -wilem, va.
imperf. 1) beftimmen, anorb=
nen, oerorbnen, fefife^en; tak
-wia nasze prawa fo beftimmen
eg unfere ®efe|e; 2) befcf)lie=>
fsen, über etroas entfc^eiben ;
on -\vi o naszem szizesciu er
!ann über unfer ©lücf ent=
fd^eiben; ta bitwa -wi o
naszym losie btefe ©ct)lod^t
roirb über unfer Sc^idfal ent»
fc^eiben; 3) ausmad)en, bilben;
przewaina czesc ladnosci -wia
liasini ben größten %t\i
ber Seoölferung machen bie
3lutf)enen aus ; 4; roic^tig fein,
5u fagen f)aben, bebeuten; to
nie nie -wi baö Ijat nic^tä
}u bebeuten.
Stanowidlo
249
Starszy
Stanowidlo, -dla, pl. -äia.,
sn. 1) 3tücf^alt m., |>em=
mung/.; 2) 35}ef)r n., Sc^Ieu»
fc/-
Stanowisko, -ka, pZ. -ka,
sn. 1) ©tellung /., Stanbort
m., Soften m., ©tanbquartier
«.; 2) Dfieebe /.; 3) Slnftanb
m. bei ben Qägetn.
Stanowniczy, -czego, s»t.
Quartiermacher w., Quartier»
tneifter m.
Stanowny, adi.; — ogier
33ef(^ält)engft m.
Stanowy, adi. Stänbe=.
Stapel, -pla, pl. -ple, sm.
©topel w., ©c^iffötoerfftott/.
Starac sif, -ram, -ralem,
vr. itnperf. trad&ten, ftc^ ht=
mü^en, ficö 3)iü^e geben; -ram
sie wszydtkimi sposobami go
zadowolic ic^ gebe mir alle
erbenflid^e 3Jiul§e, t^n ju 6e=
frtebigen; -raj sie tarn dostac
trachte bortt)in ju gelangen;
— sie o kogos um jemanben
roerBen; musze sie — o
mieszkanie id^ mu^ mtd^ nac^
einer 3Dol^nung umfc^auen.
Staranie, -fiia, pl. -nia,
sn. ^emii^ung /., ©orge /.,
SKü^e/. ; miec o kim — jmnön
betreuen, pflegen.
Starannosc, -sei, sf. ©otg»
falt t-, ©orgfamfett /.
Staranny, adi. ; Stäran-
nie. adv. focgfälttg.
Starcie, -cia, pl. -cia, sn.
1) SSetreiben n., SSerroifc^en n.,
Dteibung f.\ 2) ^ujammen-
ftoß m.
Starczyc, -cze, -czysz,
-czyl'em, vn. imperf. genügen,
au9rei(^en, liefern.
Starek, -rka, pl. -rkowie,
sm. (SJro^oater m. oon mütter»
Iid)er ©eitc.
Starenny, adi. I^od^betagt,
bejnt)rt.
Starenki, adi. alt, uralt,
fet)r alt.
Stargac, -gam, -galein, va.
perf. äerretfeen; jerrütten,
f(^n)äc6en,entfräften,etfc^öpfcn.
Starganie, -nia, sm. '^tX'
reiften n., 3errütten n.
Stargowaö, -guje, -walero,
va. perf. ab^anbeln, ben ^reiä
l^eradötüden; — sie vr. über
ben ^rei§ einig roerben.
Starka, -ki, pl. -ki, sf.
1) alteg gjJütterdjen ; 2) -ki
w ulu bie alten Sienen itn
©tode; 3) alte Sieb^enne;
4) alter abgelagerter 33rannt=
roein; 5) alter 58aum.
Starobabski, adi. 2111=
roeiber* ; -kie gadanie 2llt=
roelbertratfdö m.
Staroboj, -boja, pl. -boje,
sm. alter ,t)aubegen.
Starodawnosc, -sei, sf.
Sntertümlic^feit f.
Starodawny, adi. alter»
tümlic^.
Starodrzew, -u, pl. -a, sm.
alter Soum, alteö -^olg; ^oc^=
roatb m.
Starodrzewny, adi. §ocl^=
toalb^.
Starodub, -a, pl. -y, sm.
1) alter ©infaltäpinfel; 2) @n»
jian m., SJieiflerrourg /,
Starodziejski, adi. alt=
mobtfc^.
Starogrecki, adi. alt=
gried^ifcf).
Starokawalerski, adi.
§ageftols=.
Starokawalerstwo, -wa,
sn. ^agtftoljtum n.
Stare miejski, adi. oIt=
nätitifc^.
Staromodny, adi. ; Staro-
modnie, adv. altmobijc^.
Staropolski, adi. alt=
polnifcfe; po -ku nad) alter
polnitd)er ©itte, 3lrt, 2i>etfe.
Staropolszczyzna, -ny,
sf. 2lltpolnifct)e(5j «.; 2ltt=
polentum n.
Starorodny, adi. pon
altem ^erfommen.
Starosta, -sty, pl. -stowie,
sm. 1) ©tattl)altcr m., ®ou»
perneur m. ; ©taroft m., 33urg5
Hauptmann m. ; 8egirfö^aupi=
mann m., 5lreis^auptmann
m.\ 2) öod^jeitömarfc^aU ;«.,
§odijeit5älte)"te(r) m.
Starostowac, -tuje, -wa-
lem, vn. perf. ; 1) bie SBürbe
eines Ärets^auptmanneö be=
fleiben; 2) §oci)3ett§marfd)atl
fein.
Starostwo, -wa, pl. -wa,
sn. 1) SejirfBljauptmannjc^aft
/.; 2) ©taroftei/. ; ©taroften=
mürbe /".; 3) ber ©taroft unb
feine grau.
Starosciüski, adi. Sta=
roften«; sad — löniglic^e
®ertc^täbel)örbe im alten ^oten.
Staroscianka, -ki, pl. -ki,
sf. Soc^ter /. beg ©taroften,
beö SSejirfe^auptmannä.
Staroscic, -a, pl. -e, sm.
©taroftenfo^n m.
Staroscina, -ny, pl. -ny,
sf. ©taroftenfrau /., Jbegirf)S=
^auptmannögattin /'.
Starosc, -sei, sing. tant.
sf.^ 2llter n., «cia^rt^eit /. ;
zyc do pöznej -öci bt§ in§
©reifenalter leben; doczekac
sie pozQBj -sei ein ^ol^f§ Sllter
erreichen; na — auf bie alten
3!age; — nie radosc baä
2llter bringt feine greuben.
Staroswiecczyzna, -ny, sf.
altDätert)d)eä S^wj-
Staroswiecki, adi. alt=
Daterifd^, altmobtf^, oom alten
©c^tage.
Staroswieckosc, -sei, sf.
alter ©c^lag, baö 2lltmobifd)e.
Starowieczny, adi. uralt.
Starowierca, -cy, pl. -cy,
2lttgläubtge(t) m..
Starowierczy, Staro-
wierny, adi. altaläubtg.
Starowiernosc, -äci, «/. ;
Starowierstwo,-wa, sn. 2llt=
gläubigfeit /'.
Starowina, -ny, pl. -ny,
sm., sf. ; dim. Starowinka,
-ki, pt. -ki, sm., sf. ber, Die
arme 3l(tc.
Starownosc, Starowny
= Starannosc, Staranny.
Starozakonny, adi. ; Sta-
rozakonnie, adv. alttcftamcn=
tari'ci^, iübifi^, mofaifc^.
Starozakonny, -uego, pl.
-ni, S7n. Israelit m., Qube m,
Starozytnosd, -sei, sf. l)
2lltertum n. ; ^)pl. -sei 9Uter=
tümer pl., 2lntiqultäten pl.
Starozytny, adi.; Staro-
zytnie, adv. ollertümttc^, alt,
jcf}r alt, antif (©riechen unb
Sömer); -ne narofly bie alten
SJötter; -ni bie 3llten.
Starszenstwo, -wa, sn. 1)
^öljereö 2llter; prawo -wa ba^
«orrec^t beä2llters; 2) Dber»
auffielt /., Dberoerroaltung/,,
33orfte^.'ramt n.
Starszy, -szpgo, pl. -si,
sm. filtere m., Slltefte m.
Starszyzna
250
Stawowaty
Starszyzna, -ny, sf. bte
SSorgefe^ten pl., öic D6er=
l^äupter yl.
Starty, adi. abgetieben.
Staruch, -a, pl. -y, sm.
ber ailte, alter Äauj.
Starucha, -chy, -pl. -chy,
s/. 2I[te /.
Staruchny, Starnczki,
Starusienki, adi. fe^r alt,
fteinalt.
Starunek, -nku, pl. -nki,
5»2. = Staranie.
Staruszek, -szka, pl. -szko-
wie, sm. öaä gute alte SSäter»
c^en, efirtoütbtgec 2llter.
Staruszka, -ki, pl. -ki, sf.
guteö altes 5DJütterc^en, el)r=
roürbtge Sllte.
Staruszkowatosc, -sei, sf.
baö ältliche 2lu6je^en.
Staraszkowaty, adi. ält=
Kd).
Stary, adi.; Staro, adv.
alt; -ra baba alteS 3Bei6; -ra
rodzina eine alte gamitie; -ra
pani 1) alte grau; 2) (cup^c=
miftifd^) Wintere m., ©teil m. ;
moj -ry mein Sllter; -szy
älter; -szy brat ber ältere
S3ruber; oa -szy odemnie er
tft älter olS id^; 2) -re ziele
siltmannslraut 7i.
Starzyk, -a, pl. -i, sm.
©perlingspapagei m.
Starzec, -rca, pl. -rcy, sm.
®rei5 m.; zgrzybiaty — abge=
lebter ®reiS.
Starze6 si§, -rzeje, -rza-
lem, vr. imperf. altem, alt
n) erben.
Starzejszy, -szego, pl. -si,
sm. ©enior m., ©rubenge^ilfe
m., Ullt[)äuer m.
Starzyzna, -ny, pl. -ny,
sf. 1) altes 3«"9r alte ©adgen;
2) ein feit langer '^iS.i unbe=
bauteä gelb; .s) Slbbau »».,
abgebaute (§rube /.
Stätecznie<5, -nieje, -nia-
tem, vn. imperf. gefegt
roerben.
Stateczno^d, -sei, sf. 1)
©tanbl)aftigfeit /., 33eftänbig=
!eit /. ; 2) (Srnft w., gefelUeä
Sßefen.
Stateczny, adi. ; State-
czaie, adv. ftanbl)aft, beftän»
big, be^arrlid^; gefegt, ern[t=
Statek, -tku, pl. -tki, sm.
1) ©erat n., ©efd^irr n.; -tki
kuchenne Äüd)engefdöirr n. ;
2) ga^rjeug n.; ©d^iff n.;
— wojenny <Rrieg§fc^iff ; —
kupiecki Sauf mannäfd^iff ; 3)
^abe /., §ab unb ®ut =
Dobytek; 4) ©efe^t^eit /.
Statkowac, -kuje, -wa-
lem, vn. imperf. ; 1) orbent=
lic^ leben, fic^ gut aufführen,
beharren, ftanb^aft jein; 2)
auGl^arren, feine 2)ien[<e tun.
Statua, -tuy, pl. -tny, sf.
©tatue /., Silbfäule f.; =
Possag; stata jak — • ekamie-
niala fte ftanb tüie u einer
93ilbfäute erftarrt.
Statura, -ry, pl. -ry, sf.
©tatur /., (Seftalt /".; = Po-
stawa.
Statut, -u, pl. -y ober
-ta, sm. ©tatut n., (S5runb=
gefe^ n.\ = Ustawa, prawo;
wedfug -u ftatutengemä^;
przeciwko -tarn ftatuten=
roibrig.
Statyka, -ki, sf. ©tatif /.,
(Sleic^geroid^tsle^re /". ; — bu-
dowli S3auntec^anif /.
Statysta, -ty, pl. -sei, sf.
1) ©tatift m. ; 2) (ielten)©taatö=
mann m.
Statystyczny, adi.; Sta-
tystycznie, adv. ftatiftifc^.
Statystka, -ki, pl. -ki, sf.
©tatifttn /•.
Statystyka, -ki, pl. -ki, sf.
©tatiftu /. ; ©taatenlunbe f.
Statywa, -wy, pl. -wy, sf.
©tatio M., (SefteH n.
Staw, -u, pl. -y, sm. 1)
%i'\ii) m.,<Ses m.\ — zapasowy
©ammel=, 9tefert)eteic| m. ;
2) ©elenP «.; böl w -ach
@etenffdE)merjen pl.
Stawac, fie^e: Stande.
Stawczyzna, -ny, pl. -ny,
sf. %t\6)%iit) n.
Stawiad, -wiam, -wialem,
I. va. imperf. ; Postawiö, -wie,
-wilem, I. va. per f. 1) ftetten;
— warty przy bramach ißac^en
an bie Sore fteHen; — kogo
na uogi jemanben auf bte
güfje fteHen; -wiam tego poete
wyiej nad innych \6) fteÖe,
fd^ä(}e biefen S)t(^ter ^ö^er aI5
bie anberen; 2) fe^en; czy
czesto -wiasz na loteryi fe^eft
bu oft in bie Sotterie ? 3) -wiac
komu czulo iemanbent bie
©tirn bieten; 4) aufrid^ten, er=
richten, bauen; on -wia te
wszystkie domy er baut aUe
biefe |>äufer; II. — sie vr. fid^
ftelien; — sie do wojska fid^
jur 2lffentierung fteHen; winny
sam sie -wiJ sedziemu ber
©c^utbige l^at fid^ felbft bem
S'Jirflter (^t\ti'Q.i] — sie komu
fid^ jmnbm fteßen, fic^
rciberfe^en, jmnbm bie ©tirn
bieten.
Stawianie, Stawienie,
-nia, sn. ©teilen w., ©teEung
/.; — sie SBiberfe^lic^teit /.
Stawianka, -ki,^Z. -ki, s/.
Slri aingel^afen.
Stawi^czka, -ki, pl. -ki,
sf. (teile ©c^rift.
Stawiarka, -ki, pl. -ki, sf.
2;eic^graben m., 5Ceic^fc{)lamm
m.
Stawidlo, -dla, pl.., -dla,
sn. 1) Steuerung /. ; — ku-
lisowe ^uliffenfteuerung; —
przepustowe Sßentilfteuerung;
— zwrotne Urnfteuerun^; 2)
gaübrett n., ©d^ü|e /"., galle f.,
^emme /., Sammbrett n.,
©d^uprett n,; — nadskoko-
we ÜberfaÜäfc^ü^c; — skoko-
we J)r»droafferf^ü^e.
Stawidlowy, -wego, sm.
Sßaffermann m., SäJafferroerfg;
auffe^er m.
Stawienie, -nia, sn. ©tall=
bäume pl. jroif^en ben^f erben
in ben ©tälleu.
Stawiennictwo, -wa, sn.
bas (grfc^einen »or ©ericf)t,
Xermineinbaltung /.
Stawisko, -ka, pl. -ka, sn.
ein fc^tecf)ter oermad^fener
%ni).
Stawka, -ki, jsZ. -ki, s/. 1)
©tnfa^ m , ©a^ m., (gintage
/. ; 2) ein 33eutel!lot) oben ouf
bem 3«ii'6'baum angebunben.
Stawnica, -cy, pl. -ce, sf.
(Eylais) eine äöaffermitben»
gattung.
Stawniki, -k6w, plur. tant.
sn. ©tef)=, ©tanoreifen (beim
iöüttner).
Stawowatosd, -sei, sf.
©egliebertevö) n.
Stawowaty, adi. geglie»
bert, glieberig.
Stawowy
251
St§kac
Stawowy, adi. ©elenlö-,
®Iteb=.
St^d, Zt§,d, adv. Don l^ier,
bo^er; bestüegen; daleko —
roeit tjon öier.
St^giew, -gwi, pl. -gwie,
s/.,@tänber w., SlBaf|erflänber
m., 93ottic§ OT.
Stagwa, -wy, pl. -wy, s/.
(Flustra) Seerinbe /.
Stagwica, -cy, pl. -ce, sf.
Sonne /. (Sd^netfengattung).
St%pac, -pam, -palem, vn.
imperj.; St^pic, -pie, -pifem,
vn. perf. treten, fc^retten, etn=
l^erjc^reiten, ©c^ritte machen.
Stapienie, -nia, sn. %x\ii
m., (schritt m.
Stupor, Stupor, -a, pl. -y,
sm. Stampfer m., ©töfeer ?«.,
gjoc^rcerfl'a^ m., Untetj^ür /.,
?J3umpenfolben m.
Stearyna, -ny, sf. ®tea=
rin n.
Stearynowy, adi. @tearin=».
Steba, -by, pl. -by, sf.
(Stoebe) fübeuropäifd^e Scc^er»
Blume.
Stebnik, -a, pl. -i, s?n.
SiencnfeUer »j.
Stebnowac, -naje, -wa-
iera, va. imperf. fteppen.
Stebnowka, -ki, pl. -ki, sf.
©tepperei /.; ©tepparbett /.
Stek, -u, pl. -i, sm. ©am=
melpla^ m., ^ufammenflufe m. ;
^ujammentreffen n. ; Slus»
TDUrf m., ©offe /.; — mleczy
S^pluägefäfe n.
Stelmach, -a, pl. -owie,
sm. ©teQ=, SRabmoc^er m.,
2ß(ignec m.
Stelmachostwo, -wa, sn.
©teßmac^er^anbroetf n.
Stelmachowa,-wej, pl. - we,
sf. SteHmac^evin f., 2ßagne=
rin /.
Stelwaga, -^i, pl. -gi, sf.
Sßorberroage/., Jffiage/. an ber
3)ctcf)|et.
Stempel, -pla, pl. -ple,
sm. 1) ©tempet ot.; —
w pompie ^umpenftempeT,
^lungerfolben m., — menai-
czy 2Rünjftempel ; 2) Sabe=
ftodE w. ; 3) @tü^6alfen »j. ;
4) ©tempelpapier n.
Stemplarz, -a, pl. -e, sm.
©tempelfc^neiöer m.
Stemplowac, -pluje, -wa-
lem, va. imperf. 1) ftem=
petn, 5e,^etc^nen ; 2) ftü^en ; 3)
laben, mit bem Sabeftotf ein«
pfropfen.
Stemplowanie, -nia, sn.
©tü^ung /"., Stüftung /. ; ©tem=
peljug m. ; ©tempeln n.
Stemplowy, adi. ©tcmpel=;
— papier ©tempelpapier n.
Stenograf, -a, pl. -owie,
sm. ©tenograpf) w., ©c^nell=,
J^urSfcfireiber m.\ = Skoro-
pisarz.
Stenografia, -fii, sf. ©teno=
grapt)ie /., Äurj^, ©(^nell=
fc^reiberet /., ^ur}=, ©d^neU»
jc^rift/. ; =^ Skoropisarstwo.
Stenograficzny, adi. ;
Stenograficznie, adv. fteno«
grapt)iic^.
Stenografowac, -fuje, -wa-
lem, va. imperf. ftcnogra=
p^ieren.
Stentorowy, adi. ©tentor=,
lauttönenb ; = GIoÄny, diwie-
czny.
Step, -u, pl. -y, sm. ©tep«
pe /., §eibe /., SBüfte /.
Stepowy, adi. ©teppen«,
fteppenartig.
Stepowka, -ki, pl. ki, sf.
©teppenf)uön w.
Ster, -u, pl. -y, sm. 1)
©teuer n., ©teuerruber n.;
byc u -u, przy -rze baä 3iuber
führen ; powierzyc komus —
pailstwa iemanbem baä 3tu=
ber beä ©taateä anoer trauen;
2) ©teuer febern p^ ; 3) ©terj
JH., 2Benbet)orj n.; 5) ©tete/.,
SiloUter n.\ = Metr sze-
scienny.
Sterac, -ram, -raiem, va.
perf. abnü^en, ruinieren.
Stercz, -u, pl. -e, sm. (Pro-
stata) i5orfte|er=, ©amen*
brü'e /.
Sterczeö, Sterczyc, -cze,
-Czysz, -czaiem, vn. imperf.
empor=, ^eroorragen.
Sterczokolc, -a, pl. -e,
sm. (Serinus) .«lippfifd) w.
Sterczolusk, -a, pl. -i,
sm. ©tac^elleguan m.
Sterczopysk,-a, pl. -i, sm.
' (Lepidoleprus) ©renabier m.
I (ein %\\6)).
Sterczozab, -zeba, pl. -ze-
by, sm. (Ancylodonns) Unter»
gattung ber Umberfvfc|e.
Stereografia, -fii, sing. taut.
sf. ©tereograp^ie f., 8et)re
üon ben Äörpern; = Nauka
o bryiacb.
Stereometrya, -tryi, sing,
taut. sf. ©tereomettie f., S,if)ve
von ber ^örpermeff ung ; = Na-
uka o mierzeniu bryl.
Stereometryczny, adi. ;
Stereometrycznie, adv. fte=
reometrifc^.
Stereotyp, -u, pl. -y, sm.
©tereotpp n.
Stereotypia, -pii, sing.
taut. sf. Stereotypie /'.
Stereotypowa6, -puje,
-walem, va. imperf. ftereott)=
pieren.
Sterkulia, -lii, pl. -He, sf.
©tinfmatoe /.
Sternictwo, -wa, sn.
©teuermannäfunft /., ©teue=
runa /., Seitung /.
Sterniczy, adi. SRuber«.
Sternik, -a, pl. -cy, sm.
©teuermann m.; (bübl.) Seiter
m., Senter m.
Sterowac, -ruje, -waiem,
vn. imperf. fteuern, ba§
©teuerruber füf)ren, lenfen.
Sterowanie, -nia, sn. ©teus
erii n.
Sterowy, adi. ©teuer=;
-we piora ©teuerfebern pl.
Steröwka, -ki, pl. -ki, sf.
©teuerfeber /.
Sterta, -ty, pl. -ty, sf. 1)
©cf)ober m., %i^\n m.; 2) -ty
morskie fpi^e §ügel am ©ee=
Ufer.
Stetoskop, -u, pl. -y, sm.
©tetf)offop n. (ärjtlic^eä $ör=
ro&r); = Sluchawka lekarska.
Stgchlina, Stgchlizna,
-ny, sf bumpfige, oeröorbene
Suft, bumpfiger, muffiger
®eru(f(.
Stechlinka, -ki, pl. -ki,
sf. (Sepedonium) ^fianje auf
oerfaulten ^iijen.
StecMy, adi. bumpfig,
anbrüchig, muffig.
Stgchnac, -ne, -nalero, vn.
perf bumpfig, anbrüd^ig,
muffig rcerben.
St§k, -u, pl. -i, S7n. ©tö^=
nen n.
St§kac, -kam, -kalem, vn.
imperf.; St§kna6, -ne, -na-
lem, vn. perf. äd^jen, ftö^nen.
Stfkanie
252
Stokowy
St§kanie, -nia, pl. -nia,
sn. ©tonnen.
Stgkliwy, adi. ftöl^nenb,
rcinimfrub.
St§p, -a, sm. ©^ritt m.,
?ßferbe|d)ritt m.
Stgpa, -py, pl. -py, sf.
^oi)la\\tn m., ©tampfe f.;
— ua sukno SBaUmü^le /. ;
-py kruszcowe ^oc^rocr! n.
Stgpak, -a, pl. -i, sm.
^afegänger m.; ^din m.,
Ätcppec m.
Stgpic, -pie, -pilem, va,
yerf. ftumpf madfeen.
Stgpiec, -pieje, -pialem,
vn. perf. flumpf roerben.
Stfpica, -cy, pl. -ce, sf.
gaßc /.
Stfpka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
Heine ©tampfe; 2) ©c^iffs=
üel m.; '6) ,'3aptenIod| «.
Stgpkarz, -a, pl. -e, sm.
2Itbeitcr m. in bct ©tampfe,
©tompfet m.
Stgpnik, -a, pl. -i, sm.
gauflt)uf)n n.
Stupor, -a, pl. -y, sm.
©tampfer m., ^fiumpenfolben
m., ©tö&?r TW.
Stfpornia, -ni, pl. -nie, s/.
©tampfciang m.
Stgpowac, -P'ije, -walem,
va. imperf.-, St^piö, -pie,
-piJem, va. perf. ; — sukno
baä Xn6) befatieren, frumpen,
främpen, einlaufen laffen.
St^sknic sif, -nie, -nilem,
vr.perf. ©e^nfuc^t befommen,
©el)nfud)t fügten.
Stfzed, -ieje, -Äal'em, vn.
perf. fteif roerben, erftatren.
Stgzenie, -nia, sn. 1) (gr-
ftarcung / ; 2) Äonjentration
/., Sntronfferung /.
Stfzyber, -bru, pL -bry,
«TW. (Eleusine) eine ®raö=
gattung.
Stleö, -je, -lafem, vn. perf.
üevglimmen, glimntenb oer-
brennen.
Stlenienie,-nia,sw. Dgribo»
tion f.
Stli6, -leje, -lalem, va. perf.
beim ©limmen oerbrennen.
Sttaczac, -czHm, -czatem,
va. imperf. ; Stloczyc, -cze,
-czy^'em, va. perf. 1) i\ufam-
menpreffen, =brü"cfen, »roaljen,
'treten ; 2) bicf einlaufen laffen.
Stlaczenie, Stloczenie,
-nia, pl. -nia, sn. 3ufanxmen=
prcffung /.
Stloczny, Stloczysty.
adi. äufammenbrüdbar, »pre^«
bar.
Sttoczystosc, -sei, sf.
^ufammenprt^botfeit /.
Stluc, -ke, -kJem, va. perf.
jerftblagen, jerbred^en.
Sttuczeuie, -nia, pl. -nia,
sn. 3«tjc^[agen «., %ix\iXi=
c^en n.
Stluczyna, -ny, pl. -ny, sf.
jRontufion /., Duetfd^ung /.,
©to^rounbe /.
Stlumiac, -miam, -miatem,
va. imperf. \ Stlumic, -mie,
-milem, va. perf. erDrüöen,
untecbrüder., erftid en ; —
powstanie einen 2lufftanb
unterbtürfen ; — glo% sumie-
nia bie ©timme bee ©eroif»
fen§ erfticfen.
Stlnmianie, Stlumieuie,
-nia, An. ©rbcüdung f., ß'r^
flidung f.
Stluszczenie, -nia, sn.
SSetfettung /.
Stlusciec, -cieje, -cialem,
vn. perf. fett roerben.
Sto, numer. bwnbett; po
— je l^unbert; — razy l^un=
bertmat; — lat [)unbert
Sabre.
Stoarkuszny, Stoarku-
szowy, adi. I;unbert Sogen
[tatf.
Stobarwny, adi. ^unbert=
farbig.
Stochmal, -u, sm. ©taub"
niebt n.
Stoczek, -czka, pl. -czki,
sm. 1) 3i5a(^sftodE m. ; 2) «ßerü!=
fenftod m.\ 3) 2;eIIet|ci^necfe/. ;
4) -czki, pl. 2Btin=, 58ierrefte
im ?5<iB/ ^Ji^ifl«/-! Sobenfa^ m.
Stoczyc, fiet)e: JStaczac.
Stoczysko, -ka, pl. -ka,
sn. 3iH«rn« f-, dueße f-
Stoczystosc, -äci, sf. 216=
fd)üifigfeit /.
Stoczysty, adi. abfd^üffig.
Stodolny , Stodolowy , adi.
©cfteuncn-.
Stodolny, -nego, pl. -ni,
sm. ©cbeunentjogt m.
Stodola, -fy, pl. -Jy, sf.
©rfieune /., ©d)euer f.
Stogon, -a, pl. -y, sm.
(Hyperia) ein frebäorttge^
2ier.
Stoicki, Stoiczny, adi. -y
Po stoicku, Stoiczuie, adv.
ftoifc^, fianbl^att, unempfinb=
lieb.
Stoicyzm, -u, sm. ©toiji§«
muä m., ©tanb^aftigfett f.^
©leid^gültigfeit /.
Stoik, -a, pl. -cy, sm.
©toiter »»., ©tanb^afte(r) m.,
®letcb!iüttige(r) m.
Stojadlo, -dla, pl. -dla, sn.
©länoer tw., ©preije /.
Stojak, -a, pl. -i, sm. 1)
©tänoer m.; — i^orawia
Äranftänbcr, Äranfäule /. ; -i,
pl. ©efteU M., 2) ©tanb'
bilb M., fte^enbe ©tu^Iiäute;
3) $afpelftü|e /.; 4) ©e^»
ftubl m.\ 5) gaulenjer m.
Stojan, -u, pl. -y, sm.
bürre .ftiefcr.
Stoj^cy, adi. ; Stoj^co,
adv. ftet)enb; -ca warstwa
feiperer ^-lö;;, fte^cnber @ang.
Stoj^czka, -ki, pl. -ki, sf.
©te^en n. ; na -ke, w -ki,
im ©teilen, ftef)enb, ftc^enben
gufeeö.
Stojec, -jca, pl. -Joe, sm.
'S:)a6a=, ©iebelfpi^e /.
Stok, -11, pl. -i, sm. 1)
^ujammenfluf; m. beä 3Bafferg,
,Stfterne /. ; 2) baä ©laciä ber
Jeftun g; 3) ^btiang w., ©ebirgö-
ab'att m.; — szkarpa 33ö=
fc^ung /., 2)offierung /.; —
grobli 2)ammböfc^ung ; —
usypu natürlid^e Söfc^ung;
-i od wody Dorbcre SBöfd^ung;.
-i za woda rüdfroärtige Sö=
fcbuug; 4) aibflu^w.; 5) 2tb=
bacbung /., Slbljang m.
Stokfisz, -a, pl. -e, sm.
©todfifrf) m.
Stokfiszowy, adi. ©tocf»
fifrf)=.
Stoklosa, -sy, sf.\ Sto-
ktos, -u, sm. sing. tant.
Srefpe /.
Stoklosiasty, adi. uoQ
2;rifpen.
Stokloska, -ki, sf. ed^ter
rijinifdjer Äüuimet.
Stokfosny, adi. Srefpeu'.
Stokorodny, adi. queüen=
erjcuacnb.
Stokowy, adi. Quellen^,
2lbl^ang»; -wa galerya w pod-
Stokowy
253
Stopniec
kopach bie ©alerie unter bem
®lad§.
Stokowy, -wego, pl. -wi,
sm. Ißöfc^er m., Sojfteier m.,
a3ö[c^ungäarbeiter m. ; = Skar-
piarz.
Stokroc, adv. I^unbertmat.
Stokroc, -ci, pl. -cie ; Sto-
krötka, -]i\,pl. -ki, sf. JDJa^=
liebe /., (Sänfebtümc^en n. ;
— trwala Sittufeilbfcftön n.
Stokrotny, adi. ; Sto-
krotnie, adv. fjunbertföltig.
Stolarczyk, -a, pl. -i, sm.
Slifc^lerlel^iUng m., Stf^ler=
gefeüe m.
Stolarka, -ki, pl. -ki, 5/.
1) Siic^ieriii /.; 2) SBetttifd)
w., ^obelbanf /. ; 3) Sc^reineis,
Stld^lerarbeit f.\ 4) S;ifd)ler=
j^anbroetf n.
Stolarnia, -ni, pl. -nie,
ä/. Sifc^lerroerfftatt /., %i\i^=
lerei /.
Stolarski, adi. Xifd)ler=,
©dbreiner».
Stolarstwo, -wa, sn. Sifc^»
lerei /:, ©c^reinerei /., 2;ifci^=
lerbanbroerf w.
Stolarszczyzna, -ny, sf.
2:ifct)[eratbeit f-
Stolarz, -a, pl. -e, sm.
Sifc^ler w., ©(firemer w.
Stolcobuwie, -wia, sn.
©äulenftu^l m.
Stolcokryw, -u, pl. -j,
sm. ©äulenfu^ m., ©c^aft=
gcjtmS n.
Stolcowy, adi. ©tu^I»;
pas — ©pannticgel »?.; -wa
podwaliua 3)ad^[tu^lfc^tDeUe/. ;
rama -wa ^fette /., Siac^»
rannte /.; ship — 33unb=
pfoften m.
Stolcowac, "Cuje, -walem,
vn. imperf. ©tuf)l ^aben.
Stolec, -Ica, pl. -Ice, sm.
I)©i5 w., %i)Xon m.; Etid^ter»
ftut)t m. ; atefibenj/. ; 2) ©tu^t
m., ©tul^Igang m.; 3) (?$e=
ruft «. ; — dachu Sac^ftui^t;
— posredni ßeergef^serr n.,
jjreigebinb n., Srciid^engefperr
n. ; — wiszacy ^ängerocrf n. ;
4) gefrorene Ärufte einer Quelle
befonber§ am Sergab^ange.
Stolica, -cy, pl. -ce, sf.
^auptflabt /., Stefibcnj / ; —
apostolska päpftltc^er ©tub(.
Stolik, -a; Stoliczek,
-czka, pl. -czki, sm. Xi\(i)ä)en
«. ; Heiner Xi^i)] — mierniczy
"Kefetifcf) m., SRei^tafet /.
Stolnica, -cy, pl. -ce;
Stolniczka, -ki, pl. -ki, sf.
^JJuöei=, ©d)neibe=, ^adtbrett n.
Stolnik, -a, pl. -cy, sm.
1) ^iafelbedcrwt.; S;rud)fefi m. ;
2) ©toüenarbeiter m., ©tein=
fa(,^bauer m.
Stolnikiewicz, -a, pl. -e,
jw. Xtudjfe^fo^n m.
Stolnikostwo, -wa, sn.
1) 2:afelbecter=, 2:;ruc]^fe^amt
«. ; 2) 2;ruc^fefepaar n.
Stolnikowa, -wej, ^Z. -we,
sf. 3;ruc^ief|tn /.
Stolny, adi. ©toIIen=.
Stola, -ly; Stolnia, -ni,
sf. ©toUen m.
Stoleczny, adi. §aupt=
ftaöt=, 3teftDens'.
Stolek, -Ika; Stoleczek,
-czka, pl. -czki. sm. ©tu^l
m., ©tütjld^m n., ©effelc^en
n. 5 -tka komu przystawic
jinnbm ben %u^ unterfteüen ;
na dwoch -Ikach siedziec
auf groet ©tül^ten fi^en ; (sto-
leczek) ©tuf)lgang m. (bei
Äinöern).
Stolowac, -iuje, -walem,
va. imperf. beföftigen, 2;ifc^
geben; — sie vr. fic^ be!ö=
ftigen, rao effen, fpeifen.
Stolowanie, -nia, sn. 1)
Setöftiguug /., ©peifung /. ;
2) ©tollengerüft «., Sretter»
bede /.
Stolowe, -go, SM. ^o[t«
gelb n.
Stolownik, -a, pl. -cy, sm.
S:ifcf)genoffe m., Hoftgängec m.,
©petfegaft m.
Stoiowy, adi. Xif^', ©pei=
fe=, SofeU; -we wino %i\<i)>
roein m.\ -we dobra Safel^
guter pl.
Stolpiasty, adi.; -sta s61
©teinfalj in fleinen Slöden,
^löfeen.
Stonka, -ki, pl. -ki, sf.
^ol^annsblut n., potnifd^cr
Kcrmeä, ©onnenfäfer m.
Stonoga, -gi, pl. -gi, sf
Äeüerrourm w.,2lffel /"., Äetter--
affel/., §olälouö f. 2;oufenb=
fuf[ m.
Stonogowiec, -wca, pl.
-wce, sm. .§irfc^3ungc /.
Stop, -u, pl. -y, sm. 8e=
gierung /. ; — brytanika 33ri=
tanniametaH n.; — dzwonowy
GJtodenipeife /., ©lotfengut ».;
— latwotopliwy ©^ncll»,
2Beid)=, ^'""tot "•; ~ P^"
newkowy Äompofitionä=,
©artmetaß ; — trudnotopll-
wy ©(^[ag=, ^artlot.
Stopa, -py, pl. -py, sf.;
dim. Stopka, -ki, pl. -ki, sf.
l)gufew.,^|5(attfu|,^u6fof)te/.,
gUBtapfe /., gupiatt n.; 2)
Safiä /.; — kowadta SCni=
bofefu^ m., 2lmbo|fc^enM m. ;
3) %u% m. ; — procentowa
ijinöfujß; — monety ajiünj-
fu§; — polska polnifc^er g^ufe;
i;yc na wielka stope auf
großem gu^e leben; 4) kozia
— ©eifsfufs; — nied^wiedzia
33ärenfui; — wronia 2ßcge=>
tritt m.
Stopak, -a, pl. -i, sm.
Sdiladen^afen m.
Stopiö, -pie, -pisz, -pilöm,
va. perf.\ Stapiad, -piam,
-pialem, va. imperf. fd)mel=
ltx\.\ fie^e: Topic; — sie vr.
fc^melsen, gerf dE)meljen ; =
Stopniec.
Stopien, -pnia, pl. -pnie,
sm. ötufe /., ^otenj /., ©rab
m.\ ^ufstritt w(.; — parowo-
zowy Sofomotioenftufe; —
podwojny bopp^Iter j^u^tritt;
— zahartowania .t)ärtegvab;
-nie schodowe ©tufen; -nie
pelne SSottftufcn ; -nie wczo-
powane Derfe^tc ©tufen ;
wiele jest dzis stopni zimna?
roieoiel ©rab Äätte {)aBen
roir beute?; do tego -nia po-
suoal swoja zuchwalosc er
ging fo roeit in feinem Über«
mute; do tego -nia sie roz-
gniewaJ er geriet berma^en
in 3orn; ilosc podniesc do
trzeciego -nia eine ©rö^e jur
britteu ^otenj ergeben.
Stopka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
SSogelfu^ m.\ 2) ©tiel m.,
Stengel m. (am Dbft); 3)
Jeüer», gufehommer m.
Stopkowiec, -wca, sm.
J-ufeblatt «., läntenfufe m.
Stopniarz, -a, pl. -e, sm.
©tieuenreiniger m.
Stopniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. jerfd^meljen.
Stopnik
254
Straceniec
Stopnik, -a, pl. -i, sm. 1)
ein nac^ gufj«« eingeteilter
3)lafi[tab m.\ 2) fd^u^Ianger
Stopniowac, -uiuje, -wa-
iem, va. imperf. fteigern, ob=
ftufen.
Stopniowanie, -nia, sn,
Steigerung /., Äomparation f. ;
©tufengang w., ©tufenfolae/.
Stopniowy, adi. \ Sto-
pniowo, adv. ftufenroeife, aU=
mahltet).
Stopnisty, adi. o&ge[luft,
ftufenroeife fteigenb.
Stopofunt, -a, pl. -y, sm.
gufepfunb n.
Stopowy, adi. einen gufe
lang, fußlang.
Stora, -ry, pl -ry, sf.
j^enfterrottette /., JRouteau n.,
©tore /. ; -ry pl. ^aloufien pl.
Store, Sztorc, Storcz,
-u, pZ. -e, sm. 1) ©tütj m.,
Sürfturs; 2) ©türje /., Ur=
roeUftürje/.j^prattenfür Siedle,
UrroeUftab ««.; 3) aufrechte
ic^arfe Äante; na storc, stor-
cem, auf bet Kante, aufrecht;
3um Xxo^.
Storczyc, -cze, -czysz,
-czylem, va. imperf. aufred)t
fteöen, aufrichten.
Storczyk, -a, pl. -i, sm.
1) ©tenbelrours /., Änaben=
Iraut n., Drcf)iä /. ; -2) 2)ac^=,
©tebetfpi^e f.
Storczykowaty, adi. or»
c^ieartig.
Storczyny, -czyn, sn. plur.
fatü. öafpelftü^en pl.
Storczypi§ta, Storczy-
pigtka, -ki, pl. -ki, sm.
@ro6tuer m., ^pra^I^anä m.
Story, fte^e: Stora.
Storzysko, -ka, ^^Z. -ka,
sn. öeufc^oberpfal^I m.
Storzyszek,-szka,^?. -szki,
sm. (Clinopodium) 3)JaftiE=
fraut n.; — pospolity 2Bir=
belbofte /.
Stos,-u,pl.-y,sm. ©to^m.,
6aufe(n) m., ©^eiter^aufe(nj
VI.; na — kogo skazac
jmnbn gum jjeuertobe Der»
bammcn; — weglarski 3Keilet
m. ; 2) Batterie /. ; — elek-
tryczny eleftrifc^e Batterie;
— galwaaiczny galDantfcf)e
Batterie; — Wolty ooltaifcfie
Lotterie; — wtöry ©efunbäro
batterie; 3) — pacierzowy 2ßit=
beljäute /.
Stosil, -u, pl. -y, sm.
^eilrourj /., ^anajfraut n.
Stosina, -ny, pl. -ny, sf.
bünnerer ©tocf=, g'^berteil tn.
Stosowac, -suje, -walem,
va. imperf. anpafjen; anioen»
ben; ftügen; — -wyrazy do
mysli bie äBorte ben ©ebanten
anpaffen; mozaaby to do
niego — man tonnte eä ouf
i[)n anroenben ; — sie vr.
paffen, fic^ roonac^ richten,
fügen, anbequemen; to sie do
ciebie -suje baä ift an bic^
gerid^tet; szpada -suje sie do
pochwy ber 2)egen pafet in
bie ©d^eibe; umiec sie do oko-
licznosci — fid) ben Um=
ftänöen ju fügen roiffen.
Stosowanie, -nia, sn. Sin«
roenbung /., Stnpaffung /.
Stosowany, adi. ange=
roanbt, angeioenbet ; sztuka
-na Äunftgetoerbe «.; -na che-
mia angetoanbte Gi^emie.
Stosownosd, -sei, sing,
tant. sf. Stngemeffen^eit /. ;
Proportionalität /. ; 3Ser^ält=
niömäfiigteit /.
Stosowny, adi. ; Stoso-
wnie, adv. oerfiältniämäfeig,
entfprecöenb, angemefjen, paf=
fenb, gcmäfi; ta mowa nie
jest -na do okolicznosci bie
9tebe ift ben Umftänben nid^t
angemeffen; -nie do jego
rozkazu, feinem 33efel^le ge=
mä^; ten kapelusz nie jest
-ny do zaJoby biefer |)ut ift
für Stauer nid£)t pa^enb; zo-
stal -nie do swoicti zaslug
wynagrodzony er rourbc feinen
Sßerbienften entfprec^enb be=
lol^nt; postapites nie -nie bu
^aft bic^ unpaffenb benommen.
Stosuga, -gi, pl. -gi, sf.
1) ®elenf «., '^UQt f. ; — po-
zwina Sagerfuge; — pio-
nowa ©tofefuge.
Stosunek, -nku, j}l. -nki,
sn. 3Serl)ältniä n., Proportion
y.; — arytmetyczny, geome-
tryczny aritl)metifd^eö, gcome=
trif(^e§ S3erl)ältni§ ; -nki krzy-
wiznowe Ärümmungöüer^ält=
niffe pl. ; — nachylenia 9iei=
gungsoer^ältniffe; Äyc z kim
w przyjaznych -nkach mit
jmnbm in freunbfdfiaftli^em
5ßert)ällniffc fielen; wejsc z
kim w -nki fic^ mit jmnbm
einlaffen, mit jmnbm eine Sßers
binbung eingel^en; -nki sie
zmienily bie ä>eröältniffe ^a=
ben fic^ geänbert.
Stosunkowy, adi. ; Sto-
sunkowo, adv. Derf)ältniä«
mäfetg, relatio.
Stosygiel, -gla, pl. -gle,
sm. ©tc^t)ebet m.
Stotysifczny, adi. I^un»
berttaufenb-.
Stowarzyszac, -szam , -sza-
lem, va. imperf.; Stowa-
rzyszyc, -sze, -szylem, va.
perf. oerfammeln, vereinen;
— sie vr. fid^ oerfammcln, oers
einen ; — sie z kim mit jmnbm
in Kompagnie treten; in ein
oertrauteä SSerpltnis treten.
Stowarzyszenie, -nia, pl.
-nia, sn. SSerbinbung /., SBer<
ein m.
Stowrzod, -odu, pl. -ody;
Stowrzodowiec, -wca, pl.
-wce, sm. ^fennigfraut n.
Stozek, -zka, pl. -zki, sm.
1) Segel »?.; 2) Suppe /.
Stozkowatosc, -sei, sf
Segelform/.; ÄegelflädE)e /.
Stozkowaty, adi. fegel=
förmig; -ta kapusta ^udEer*
^utölo^t m.
Stozkowy, adi. fegeiförmig;
-we przeciecie Segelfc^nitt m. ;
-wa kula ©pi^gefdE)o^ n.
Stozyc, -ie, -iyiam, va.
imperf. f^obern.
Stol, stolu, pl. stoJy, sm. ;
ditn. Stolik, -a, pl. -i, sm. ;
Stoleczek, -czka, czki, sm.
1) Sifc^ m., Safel /.; ua-
krywac do stotu beu JifdE)
bedEen; dawac na — bie
©peifen auf trogen; do stolu
prosic ju 3;ifct)e bitten; uslu-
giwac, podawac przy stole bei
ber Safel aufroarten, feroieren;
2) S8e!öftigung /., Sffen n. ;
3) galjbociw?.; 4) — panski
l)eiligeö aibenbmaljl, Sommu«
nion /.
Stracenie, -nia, sn. |)in«
ricbtung ./.
Straceniec, -nca, pl. -ncy,
sm. bem 3:obe ®en)ei|te(r) m.,
Strach
255
Str^czka
a5erurteiUe(r) m., Delinquent
m. ; ©d^Iac^topfer n.
Strach, -u, pl. -y, sm.
1) ©c^recf m., ©c^reden
m., gurc^t /., Slngft /.;
— mnie bierze bte Slngft
padt mid^; — pomyslec eä
i[t j^tedliiä^, barau ju benJcn ;
od -u por ©dörecfen, cor g-urc^t ;
nie wiedzifcc co robic ze -u
oor ©c^reden au^er ftd^ fein;
w -u byc in großer 9Ingft
fein ; w okropnym bylem -u
ic^ xocLX in taufenb ^ngften;
zblednac ze -u cor J^utd^t blafe
roerben; — ma wielkie oczy
bie 2lngft l^it grofec *[ugen;
az — jc^redlid^, für^terlic^ ;
2) -a, pl. -y, Ä»2. ©diredbilb n.,
©efpenft w., ©puE m.\ —
nocny SJladltgeipenft ; po-
wiesc o -ach eine ®efpen=
fterqefd)id)te.
Strachac sig, -cham, -cha-
Jem, vr. ftc^ jel^r ängftigcn,
für^ten, 9lngft öaben, fct)euen.
Strachliwosc, -sei, sf.
©cöred=, 3'J3'5iftig?eit f.
Strachliwy, adi. fc^red»,
3ag^aft.
Strachowisko, -ka,p?. -ka,
sn. ©c^redbilb n.
Stracic, -ce, -cisz, -cilem,
I. vn. imperf. oerliecen; II.
va. perf. 1) oetlicren, t)er=
geuben; 2) ^intic^ten, fie^e:
Tracic.
Straconka, -ki, pl. -ki, sf.
üerlorene Bimn^^i^wnS/ S5cr»>
äimmerung /.
Stradac, -dam, -datem, va.
imperf. cerliercn, einbüf;en.
Stradalka, -ki, pl. -ki, sf.
(Moringa) Selben», ÖInufe=
bäum m.
Stragan, -u, pl. -y, sm.
©c^togen m., ©c^arren m.,
Ätambube /., Äram=, SSer=
üaufäbanf /.
Straganiarka, Stragar-
ka, -ki, pl. -ki, sf. SSetfäuferin
/'., ööferin /.; = Przekupka.
Stragarz, -a, pl. -e, sm.
2rage=, QuetbalEen m.
Strangurya, -ryi, */. §arn=
brang m., ^ornjroang m.; =
Trudne odlewauie moczu.
Strapic, pie, -pilem, va.
perf. fränfen, J^ränlung per»
uri'ad^en, fiel^e: Trapic.
Strapienie, -nia, sn. SSe«
trübniö /., Seiben n.
Stras, Strasz, -u, pl. -e,
sm. ©tra^ m.; ^= FaJ<zywy
kamien.
Straszak, -a, pl. -i, sm.
©efpenft n.,; äiSauroau m.,
gra w -a ein Äinberfpiel.
Straszek, -szka, pl. szki,
sm. ^eufc^rtdenf reb§ »«., TlauU
füfiler m.
Straszliwosc Stra-
sznosc,-sci,^Z. -sei, sf. gürc^=
ter=, ©djredltd^feit /'.
Straszliwy, Straszny,
adi. ; Straszliwie, Stra-
sznie, adv. furchtbar, fütct;=
tcrlic^, fc^rcdlici^, fdieuBü^,
fc^auberl^aft; -na potega fürc^=
terlic^e 3)lac^t; -ny widok
ein fc^redlic^er 2lnblid; opo-
wiadac -ne rzecz}' fd^auber»
l^afte Singe erjä^len; -ne
rzeczy (ironifd^) grofee ©adien.
Strasznica, -cy, pl. -ce,
sf. abfc^redenbeä, tiä^Iid^eä
5Beib, ©(^eufal n.
Strasznik, -a, pl. -i, sm.
©dieufal n.
Straszyc, -sze, -szylem,
I. va. imperf. j^reden, er=
fd^rfden, mit ©efpenftern bro-
l^en ; II. vn. imperf. fpufen
(oon ©eipenftern).
Straszydlo, -dla, pl. dla,
sn, 1) ®ejpen[t n., ©cl)redbilb
n., ©dieufal «., ©pulgeift
m.', 2) 3>ogeIfc^euc^e /., ^o=
panj m. ; 3) Slattnafe/. (gteber»
maus).
Strata, -ty, pl. -ty, sf.
S5er[u[t m., ©(^aben m.
Strategia, -gü, sf. ©tta-
tcgie/., ^eerfü^tung/., ßriegä»
fünft f.; = Sztuka dowo-
dzenia woj.skiem.
Strategiczny, adi. ; Stra-
tegicznie, adv. ftrategifc^.
Strategik, -a, pl. -cy, sm.
©tratege m., ^eerfü^rer m.,
gelb^err m.
Stratny, adi. perluftig,
oerfc^roenöerifc^.
Stratowac, -taje, -waiem,
va. perf. nicbertreten, ju=
fammenftampfen, fie{)e: Trato-
wac.
Strawa, -wy, pl. -wy, sf.
Jia^rung /., toft /., @ffen n. ;
stuiiyc za -we jut 31a^rung
biencn; — bydleca SSiel^futter
n.; psia — ^unbefreffen n.
Strawic, -wie, -wisz, -wi-
}em, va. perf. »erbauen, fief)e:
Trawic.
Strawienie, -nia, sn. 3Ser=
bauung /.
Strawin, -u, sm. ^epfin
«., Ü)?agenfaft m.
Strawne, -go, sn. ^oft«
gelö M., 3) täten pl.
Strawnos6, -sei, sf. SSers
bauHd^feit /.
Strawny, adi. (.leicht) oet-
baulid).
Strawowac, -wuje, -wa-
lem, va. imperf. beföftigen,
beroirten ; — sie vr. fid^ be=
föftigen.
Strawunek, -nku, sm. 33e=
föftiflung /., Äoftgeberei /.
Straz, -y, pl. -e, sf. SÜioc^e
f., ©c^ilbraad^e /., §ut /.;
— dzienna Sogn)act)e —
nocna 5fiac^lroa(^e; — hono-
rowa ®f)reniDadic; — gra-
niczaa (Srenjroac^e ; na -y byc
auf Sßad^e fein; -e roz-
stawiac SBacften ausfteHen ;
pod -a osadzic in ©eroa^rfam
bauen; — przednia, tylna
aSor=, 5Rad|^ut.
Straznica, -cy, pl. -ce, sf.
SBac^tturm m., SBarte /.,
2Bartturm m., ©c^ilbcr[)au§ «.
Strazniczy, adi. SBac^t=.
Straznik, -a, pl. -cy, sm.
2luffetierw., SBäc^ter m., {Vorft«
beamte(r) m.\ — graniczny
©rengauffel^er, 3Jtautner m. ;
— wielki ©eneratroac^tmeifter
m.\ — blokowy Silodierrcäc^ter.
Strazyniec, -lica, pl. -nee,
sm. 9Bad^tturm ?w., SReboute/.
Str^cac, -cam, -calem, va.
imperf.; Stracic, -ce, cisz,
-citem, va. perf. l^inabftoßen,
l^erunterftüt jen, abfd^Iagen, ab=
pofien.
Str^canie, Stracenie,
-nia, sn. |)inab=, :pinunter=
ftürjen n., '^väCung /.
Straczasty, Sti'aczysty,
adi. fc^otig, üoH ©cfioten.
Strieze, -cza, sing. tant. sn.
geboten pl.
Str^czek, -czka, j)Z. -czki,
sm. ©c^ötc^en n., $ülfe /.
Str^czka, -ki, pl. -ki, sf.
ätbjug m.
Str^czkowaty
256
Strona
Str%czkowaty, adi. jc^o=
tcnfötmig, fc^otenartig.
Str^czkowy, adi. ©d^o»
ten=; -we roöliny ©c^oten»
gcroädife pl., ^ülfenftüc^te ^^.
Stracznik, -a, pl. -i, sm.
©cftmiiifool)nenftoff m.
Str%czyca, -cy, pl. -ce, sf.
(Halidrys) eine »jllgeiigat»
tung.
Str^czyna, -ny, pl. -ny, sf.
©c^otenpife f., ©c^oten=
fc^are /.
Str^jCzyniec, -iica, pl. -nee,
sm. ^A)(utterjimt m.
Str%k, -a, pl. -), sm.
©c^ote /.
Strq,kojad, -u, pl. -y, sm.
(Bruchus) (grbfenfrejfer m.,
©rbfenfäfer m.
Str^kowacieö, -cieje, -cia-
lem, vn. imperf. ©c^oten tret=
ben, fd^te^en.
Str§,kowaty, adi. \6)oit\\=,
l^ülffnartig.
Strefa, -fy, pl. -fy, sf.
3one /■.; ©tceif m., ©tret«
fen m.
Strefic, -fie, -fifem, va.
perf. 1) ftretfen, mit ©treifen
bejeic^txen; 2) trefe machen
(für ben ®enu^ narf) ben iübi=
1(^en ©päiegefe^eii ungeeignet
mad^en); 3) baä $aar in Sof-
ien brennen.
Strefisty, adi. ftreifig, gc=
ftreift.
Strejk, Strajk, -u, pl. -i,
sm. ©tteiE tm., ^usftanb m.,
2ltbei:äeinfteUung /. ; = Za-
wieszeuie robot.
Strejkowac, Strajkowad,
-kuje, -waiem, vn. perf.
ftretfen, bte 'iMrbeit cinftellen;
strejknjacy ©(reifenbe(r) m.
Streszczac, -czam, -czafem,
va. imperf. ; Streäci<5, -szcze,
-suilem, va. perf. ben 3"^alt
furn angtben.
Streszczenie, -nia, sm.
fur^e 3y"t)aUsangabe.
Str§bowa6, -buje, -wa-
iem, va. imperf. ; Str%bi6,
-bie, -bilem, va, perf. ju)am=
menblafen, bur^ ^-ülafen ner»
jammeln, ^(ufammenrufen.
Strgczarka, Strgczyciel-
ka, -ki, pl. -ki, /'. ^uraeifertn,
:i5ernüetertn /.
Strgczenie, -nia, sn. 3u«
rceifen n. ; biuro -cztn Sßer=
mitttungäbureau n.
Strgczyö, -cze, -czylem,
va. imperf. juroeifen, ju=
jc^anjen, mäfeht.
Str§czyfura, -ry, pl. -ry,
sf. Äomtntjfionär m., ©pebi=
Uut m.
Strgp, -w^pl. -y, sm. 3ei=
belbaum m. com ©türm ent=
gipfelt.
Str§twa, -wy, pl. -wy, /.
^rampififc^ m.
Str§twiec, -wieje, -wia-
}em, vn. perf. erftarren.
Stroczek, -czka, pl. -czki,
sm. (Meruleus) ^utpiljjat-
tung/.; — rosisty geud^t»,
Xränenfdöroamm m.
Stroczyc, -cze, -czylem,va.
perf. sufammenbinben.
Strofa, -fy, pl. -fj, sf;
Strofka, -ki,jD/. -ki, ©tropfe/.
Strofowac, -fuje, -waiem,
va. imperf. fc^elten, oerraeifen,
eine ©träfe geben.
Strofowanie, -nia, sn.
©döelten n.
Stroiciel, -a, pl. -e, sm.
©timmer jk., Älaoierftimmer.
Stroicielka, -ki, pl. -ki, sf.
©timmerin f.
Stroiczka, -ki, pl. -ki, sf.
Sobelie /.
Stroi6, -je, -isz, -ilem, I.
va. imperf. i) fc^müdfen, put»
5en, auäfd^müdfen, aufpu^en;
— olUrz kwiatami ben 2lttar
mit Slumen fd^müdfen; — ro-
zum nauka ben S3erftanb mit
Kenntniffen fc^inücten; 2) be=
reiten, jubereiten, gurec^t=
machen; 3) — miny, g^rymasy
©efic^ter fc^neiben; 4) — so-
bie z koufo Äarty, drwinki fid^
Über jemanben luftig mad^en;
.5) ftiminen; trzeba jui zuo-
wii — fortepian man mu^
roieber ba§ Älaoier ftimmen;
II. — sie, vr. imperf. fic^
fc^mücfen, pu^en, anjiefien; —
sie w cudze piörka fid^ mit
fremben g^ebern fc^mücfen.
Stroik, -u, pl. -i, sm. 1)
Kopfpu^ TM. für Jyiauen; ti)
Slättd^en n., 3""3^"^'fl't *^-»
roelc^eg ouf ben ©c^nabel ber
illarinette geft^jt roirb.
Stroipostawa, -wy, ;yZ. -wy,
sm. (Sleiener m. i
Stroisz, -a, pl. -e, sm.
©tedfpfa^t m.
Stroiszowy, adi. — plot
©tedpfablgaun tn.
Strojka, -ki, pl. -ki, sf. Co-
mellyna <eine Änollenpftanje).
Strojna, -ny, pl. -ny, sf.
ßranic^:, ©tord)fd^nabeI m.
Strojnat, -a,j)?. -y; Stroj-
nis, -sia, pl. -sie, sf. ^Jßu^narr
m., 3'eraffe m.
Strojnik, -a, pl. -cy, sm.
©ttmmt)ainmer m.
Strojnisia, -si, pl. -sie, sf.
Zierpuppe /., ^ßu^füdjtige /.
Strojnoczub, -a.,pl. -y, sm.
©:bopfDogtl m.', = Kruczyna.
Strojnosc, -§ci, sing. tant.
sf. 1) SBeftänöigteit /.; 2)
Harmonie /. ; 3) ^rad^t /.
ber Äleibung; Äleibfamfeit /
Strojny, adi.', Strojnie,
Strojno, adv. 1) gepugt,
äierlic^ gef leibet; Ileibfam; 2)
geftimmt, ^armonifcf),beflänbig.
Stroka, Stroczka, -ki, pl.
-ki, sf. anberäfarbiger ©treifen,
33orte /. ; — morza SDiecr«
[triff) m.
Stromy, adi. ; Stromo,
adv. ftetl, fc^roff.
Strona, -ny, pl. -ny, sK
1) ©eite /. ; przepiszesz te dwie
-ny bu roirft biefe jroei ©elten
abfc^reiben; z tej -ny bte§=
feitö; z tarn tej -ny jenfeitä;
na odwrotnej -nie auf ber ^üdE'
feite; jasna — tej rzeczy bie
l)elle ©eite biefer ©a^e; ze
wszystkich stron von aQen
©eiten; ani z mojej -ny, ani ze
-ny mego brata niema
iadnych przeszkod roeber DOn
meiner ©eite nod| von ber
©eite meines Smberö finb
roetc^e !pinberntffe oovl^anben;
to jest jego sfaba — baö ift
feine f^n)ad)e ©eite; wzi^c
kocro na -ne jmnbn 5ei=
feite nefjmen; Äart na -ne
©djerj bei ©eite; da6 sie po-
znac z dobiej -ny fic^ oon ber
guten ©eite jeigen; kaidy cia-
gnie na swoja -ne jeber fuc^t
ouä ber <S>adje SSorteit ju
gießen; -ml feitioärtä, ftrid^=
roeife, ^ie unb ba; — (wiel-
kiego pieca) robOL'za, spu-
stowa SBoriuanb /., 2lrbeit§»
feite ; — tylna Siüdffeite, 9tüdE=
Stroncyana
257
Strugalka
rcanb; — formowa Ulme/.,
gormfeite; — przeciwwiatrowa
SBinbfate; 2) ©egenb /.; w
obcych -ch in fremben ©e=
genöen; cztery -ny niebieskie
Die öier öimmelägegenben; 3)
Partei /". ; — przedwna bie
©C^enpartei; -ny zawieraj^ce
kontrakt bie fontral^ierenben
^arteten; — pozwana bie be=
langte ^attei.
Stroncyana, -ny, sf.
©trontianerbc/., ©trontian???.
Stroncyanit, -u, pl, -y, S7n.
©tronttantt m.
Stronica, Stronnica, -cy,
pl. -ce,*/. ©eite/., Suc^feite/.,
5]3aatna/.
Stronic, -nie, -nilem, vn.
imperf. fic^ ferne t)a(ten; —
od kogo jmnbn meiben,
fdelöen.
Stronnictwo, -wa, j^Z. -wa,
sf. 1) 'ißarteigeift m ; 2) fjartei /.
Stronniczosc, -sei, sf.
^arteilic^feit /.
Stronniczy, adi. ; Stron-
niczo, adv. ipaxien\d), par=
teilicf), ^attci=.
Stronnik, -a, pl. -cy, stn.
Parteigänger m , ^arteiange=
l^öricie(r) m.
Stronnosc, -sei, sf. ?ßar=
tcilic^feit f.
Stronten, -u, sing. tant.
sm. ©ttontium n.
Strop, "^u, pl. -y, sm. S8al=
fenlage /., ®ebäl! n., 3)ac^ «.,
3immerbecfe/., Sctfenftüc! m.;
— wuekowy, koszykowy, wy-
twornygelbcrbecfe/.; — skrzy-
ni ogniowej 2)ac^ be§ %tmx=
faftenS; — niebios §tmme(ä=
geroölbe n.
Stropic, -pie, -piJem, va.
perf. Don ber gä^rte n)eg=
treiben: — sie t;r. |tc| entfe|en,
in SJerroirrung geraten.
Stropowy, adi. S)c(fen=,
®ebälf= •, -wa oprawa ^örften»
fappe /.
Stroskanie, -nia, sn. 33e=
trübntä /'.
Stroskany, adi. betrübt,
belümmert, gebeugt, getränft.
Strozyny, -iyn, plur. tant.
S<i^ornftetnbaUen pl. au§
glec^tmerf.
Stroj, -oju, pl. -oje, sm.
1) ^u^ m., Slufpu^ m., Älei-
Siownik polsko-niemiecki.
bung /., 2tnjug m. ; narodowy
— 5iationaIfleiDung, 9iationat=
trac^t /. ; zbytek w -jach
ber Sujuä in ber Älcibung;
2) Sßetanftaltung /., 2tn=
orbnung /. ; 3) ©aitenftang
m., ©aitenfpiel n. ; Saiten»
[timmen ».,- 4) -oje §oben pl.
®t\Un pl.; stroj bobrowy SÖi«
beraetl n.
Strona, fiel^e: Struna.
Stroz, -fl, pl. -e, sm. 1)
SEäcljter m. ; öauämeifter m.,
§auäbe|orger m. ; Sefc^ü^cr m.,
SJeroac^er m.\ aniol — (Sc^uö=
engel w. ; — nocuy 9Jac^t=
iräc^ter ; cnota czystosci naj-
lepszym jest -em wiernosci
zon bie 2:;ugenb ber Äeufd^l^eit
ift bie befte Sefd^ü^erin (Der
be[te öort) ber grauentreue;
2) -e, pl. SiabftöBer pl., ^ren=
fteine pl.
Stroza, -zy, pl. -z°, sf.
3]acfttroac^e /.
Strözka, -ki, pl. -ki, sf.
1) :9au3meifterin /., :&aue=
beforgerin /.; 2luffef)enn /. ;
2) ©c^rarfe /.
Strozne, -go, s?i. 3Bä($ter»
gelö n., SBad^gelb n.
Strozowa, -wej, pl. -we,
sf. ^auöbeforgerin /., $auö=
meifterin /'. ; Sßäcftterin /.
Strozowac, -iuje, -waJem,
vn. imperf . roadjen, beiüac^en,
SEßac^e tiatten, 2Bä(!^ter fein.
Strozöwna, -nej, pl. -ne,
sf. ^auemeifterätoc^ter /.
Strucla, -]i,pl. -l«-, sf. ; dim.
Strucelka, -iii, pl. -ki,
©triejel m., f., SDßed'en m.
Struchlatosc, -sei, sf. ©r»
ftorrung /., ©rftarten »or
Sangigfeit.
Struchlaly, adi. etftarrt,
oor ©c^rerfen etftarrt, frf)rect=
gebannt.
Struchlec, -leje, -lalem,
vn. perf. üor gurcfit, S3an=
gigfeit, ©taunen erftarren.
Strucie, -cia, sn. S3er=
giften n.. Vergiftung /.
Struc, -je, -Jem, va. perf.
oergiften, fie^e: Truc.
Strudel, -dla, pl. -die, sm.
Strubel m.\ — z jabikami
tpfelftcubel; — z makiem,
z serem 3Jio^n', Quatf»
(Sopfen=)ftrubcr.
Strudzenie, -nia, sn. ßr=
mübung /'.
Strudzic, -dze, -dzisz,
-dzileiD, va. perf. ermübeti,
fie[)e: Trudzic.
Strudzony, adi. mübe.
Strug, -a, pl. -i ; Struch,
-a, pl. -y, sm. 1) §obeI m.,
©c^ni^meffern. ; — bednarski,
osniak ©c^nitt«, Jieig», 3U9=.
,'3ie^meffer; — boezny SBanb»
F)obeI; — druciak 3ünbl&öl3er«
tiobel; — dwureczny Sanb«,
©pei^enl^obel; — gfadzacy,
podwöjny, gtadzidto S)oppels
fügen^obel, 3lauc^banf /.,
^u^^obel; — gladzqcy po-
jedynczy J^S"/ Sonf^Obct,
iWaut)=, gugebonf; — katnik
©im5=, ©efims^obel; —
katnik krawedziowy '^OiXl'
^obet; — katnik odsadzkowy
SBangen^obel; — katnik uko-
sny ©c^räger m. ; — krajnik
.«el^lt)Obe[; — krzywiak
©cftiei^obet; — listewkowy
Seiftenf)obeI; — okragfy
Siunb^obet; — rozsuwany %a.\i=
^obel; — rowniak ©^lid^t=,
®Iältf)06el; — skrobacz
©c^ab=, ©peid^en^obel; —
spajak {^ugen^obel; — wpu-
stnik Jiut», ©punb^obet; —
wypustnik geber^obel; —
wycinany, gzemsowy, karne-
sowy, Äarnieä=, ©tab", $o^[=
l^obel; — zasuwnik ®ratf)0bel ;
— zebak 3<i^n^o^«I*i — z*o-
bien ' ^ol^Iff^I^obel; — de
l?opyt konskicii SBirfetfen n. ;
2) eine 2lrt iBorfe.
Struga, -gi, pl. -gi, sf.
2Bafferaber /. 2Biefen5ac^
m. ; Quette /. ; gtut f. ; stru-
myk przeplywa pole dwoma
-mi ber 33ac^ burcftriefelt
baä gelb in jroei 2lrme ge=
teilt; — iez ein ©trom »on
2^ränen.
Strugac, -gam, -ga*em,
va. imperf. j^ni|eln, f droben ;
— kartofle ©rbäpfel f(^ä[cn;
— marchew gelbe 3lüben
1 f^aben.
Struganie,-nia,«n. ©iinit»
jeln n.; ©cftälen n.
Strugalek, -Ika, pl. -Iki,
sm. gefc^ni^teg S3ilb.
Strugalka, -ki, pl. -ki, sf.
i ©c^ni^meffer n. ; i)obel m.
Struganina
258
Strzala
Struganina, -ny, pl. -ny,
sf. ©efcftnigel «.
Strugarnia, -ni, pl. -nie ;
Strugarka, -ki, pl. -ki, sf.
^obeimafc^ine /., ^obelbanl
f. ; fcobelroetfftatt /.
Strugarz, -a, pl. -e, sm.
^obler m., ®c|m^(Oer m.
Strukac, -kam, -kalem,
va. imperf. rote ein Äranid^
j^reten.
Struktura, -ry, pl. -ry,
sf. ©truftur/., Sau ?w., Sau«
ort /. ; ::= Budowa.
Strum, -B, p?. -y, sm.
Änopf am §alje.
Strumienisty, adi. »oü
Sädje.
Strumienny, adi. 33ac^=.
Strumien, -nia, pl. -nie,
sm. ^aö) m., reifeenber SBad).
(Ste^bac^ ; krew pjynela -niaini
ba§ SBtut flofi in ©trömen;
-mienie lez wylewac einen
Stcom üon 3;ränen tergie^en;
— wody äßaffetftral^l m.
Strumilka, -ki, pl. -ki,
sf. Malcolmia (eine 'ü^flan;;e).
Strumyk, Strumyczek,
-czka, pl. -ezki, sm. Siäc^lein
n., 33a^ m.
Struna, Strona, -ny, pl.
-ny, sf. ©aite /.
Stranowy, adi. ®aiten=.
Strup, -a, pl. -y; dim.
Strupek, -pka, pl. -pki, sm.
@rino m., ©c^orf ?m. ; Slusjd^lag
m.; -y na gtowie ^opfauö=
fcftlag; slodki — ^onigge=
fc^tOUlft /., mierziony — böjet
©rinb; -y konskie 2)Zaufen pl,
Siapre /. (eine ^ferbefranl^eit).
Strupiasty, Strupisty,
Strupliwy, adi. grinöig,
fd)oifig.
Strupic, -pie, -pilem, va.
imperf. mit ©c^otf, (Srinb
beoetfcn.
Strupiec, -pieje, -pialem,
vn. imperf. fidj mit ©tinb,
©cfeorf bebecfen.
Strupien, -nia, sm. Äopf»
grinb ?«., ^JUiilcbfdjorf 7n.
Strupieszalosc, Strupia-
los6, -s;:i, sf. 3JJürfc^t)eit /.
Strupieszaly, adi. morf^.
Strupieszy6, -.''ze,-szylem,
va. 2>cr;. mot\(i) ma^en.
Strupnica, -cy, */. 9iage(-
ftec^te f.
I Strusi, adi. 1) ©trau|=;
j -e piora ©traufefebecn ; —
i zoladek ©trauftmagcu m..
eiferner Sliagen; 2) -sie piöro
gtügelfarn m.
Strus, -sia, pl. -sie, sm.
Strauß m., ©tcau^oogel m.
Struty, adi. cergiftet.
Struzek, -zka, S7n.; Stru-
zka, -ki, 2}l- -ki, sf. Säd^Iein n.
Struzyc = Strug-ac.
Struzyna, -ny, pl. -ny, sf.
1) ©päne m. pl. beim ©äE)nit=
jeln, §obelfpäne; 2) Slitft m.
Strwonic, -nie, -nisz, -ni-
lem, va. perf. oergeuben,
fiel^e: Trwonic.
Strwonienie, -nia, sn.
SJergeuöung f.
Strwozenie, -nia, .9«. Gr»
fd)re(fen n., SBongigfcit /.
Strwozony, adi. erJd)roden,
bana.
Strwozyc, -ze, -Äylem, va.
perf. crjc^recfen, bang matten;
— sie vr. erfc^redfen, bang niev=
ben, fie^c: Trwozyc.
Strych, -u, i^l. -y, sm. 1)
Soben m., 3Jianfarbe /. ; ide
na — ic^ gelje auf ben Soben ;
pozar wybuclii na strycbu
baä gfuer entftanb auf bem
Soben ; 2) = Sztrych ©trid^ m.,
3Ka§ n., Sinie f. ; wszysey pod
roway — prawa isc musza
aUe muffen fic^ im gletd^en
2)iaf;e bem ©efelje unter=
roerfen; satyry pod jeden —
wszystkich biora bie ©atire
bel^anbelt alle glcid^mä^ig ;
3) 2lrt/., Sffieife/.; daw-nym
-chem budowac nad^ alter
SBeife bauen; kozackim -chem
nac^ Äojafenart;4)Änofterw.,
Änafterbart m.; 5) -y, pl.
©ttidE)e, §ölger im t)alben
3JJonbe am 331afebalge.
Strycharstwo, -wa, am.
^tfaelftreic^erti /.
Strycharz, -a, pl. -e, sm,
Sieaelltreic^ei- m.
Strychnina, -ny, »/".©tr^d^s
nin 71.
Strychninowy, adi.
©ln;c^ntn=.
Strychowac, -cliuje, wa-
lem, va. imperf. ; Strychn%6,
-ne, -nalem. va. perf. 1)
mit bem ©treic^^ofje baö ©e«
treibe im ©ctjeffel abftreid)en,
bcftreid^en ; 2) ba§ ^u^ ftrei=
c^en, tarieren, burdiftrcic^en ;
3) bie 3JleiIerfteIIe aufma(|en,
eben guridjten.
Strychulec, -Ich, pl. -Ice,
sm. ©treic^brett «., ©trtd^--
^olä n., ©tredf^ots n., ©treid^»
pflocE m.
Stryczek, -czka, pl. -czki,
sm. ©iridE, ©trang m.\ na
— kogo skazac jmnbn jum
©trange nerurteilen ; godzien
-czka für ben ©algen reif; do
-czka zdatny er taugt jum
^unbefangen.
Stryczkowaty, adi. ftrtö=
artig.
Stryczkowy, adi. ©trid=.
Stryj, -a, pl. -owie, sm.
1) SSetter m., Dl^eim m. (oon
üäterlid^er ©eite); 2)gün[iiger
aBinb.
Stryj anka, Stryj enka,
-ki, pl. -ki, sf. Sante /".,
Sliu^me /'., bie %x<3ax be§
D^eim§.
Stryjaszek, -szka, pl.
-szkowie, sm. Dn!elcöen n.
Stryjeczny, adi. Df)eim§=;
— brat ©oufin m., Setter m. ;
-na siostra ©ouftne/"., S3afe/.;
-ni biacia ®efrf)n)ifter=, 33ru=
bersftnber pl.
Stryjostwo, -wa, sn.
ber Dnt'el (oäterlid^erfettä) mit
feiner ^yrau.
Stryktura, -ry, pl. -ry, sf.
©trtttur/.jÄanaloerengung/. ;
= Zwezenie przewodu.
Stryszek, -szku, pl. -szki,
sm. tietner 33obcn, SJad^fäm^
merc^en n.
Strywializowac, -zuje,
-watem, va. perf. trioial,
gemein mo^en.
Strzalijad, -u, sn. gefin«
gerter ©c^otenflee.
Strzal, -u, pl. -y, sm.
©d)u^ m.\ — z pistoletu
5ßiftolenjc^u§ ; — armatni
Äanonenfdju^; padl — ein
©d)U^ fiel; zbliiiyc sie na
odlegtosc -u fid^ auf ©c^ufe=
n3ettc nähern.
Strzata, -ly, ^j?. -ly, sf.
l)'^feil»z.; jak — pfeilfc^ncU;
pizylecial jak — er fam
pfeilfc^nclt geflogen; — piers
mu pizeszyia ber ^fetl brang
i^m in bie $8ruft; — proena
Strzalka
J59
Strzelec
Sc^reuberpf«il; -2) SJßiefel n.;
3) ^feil m., ein Seil üon
bem ^alöen 2)urc^nieffer eineg
3irlelä; 4) bie größte innere
§ö^e bec SBöIbung; 5) —
sowia ^pimpinelle/., gefingerter
©(^otenf (ee ; 6) — drzewa
©tod m., ^oläförper m.
Strzalka, -ki, pl. -ki, «/. ;
Strzaleczka, -ki. pl. -ki, sf.
1) ^teird)en n. ; 2) ©tra^I m.,
©tern m., eine fdimale 33Iäffe
an ber ©tirn einiger 2:iere;
3) ^ßfeilfraut n.; 4) ©tra^l
m., ®abei f., ber mittlere
3;eil ber ^Pferbel^ufe ; 5) eifen=
fiel m. an ber tjflugfc^ar; 6)
^olgfeit m.] 7) ^feit m.,
'^fcil^ö^e /., Einbiegung /".;
— krzywizny ^feil|ö[je beä
geberbogenä in unbelaftetem
^uftanbe; — sklepienia 58o=
genflic^ m. ; — magnesowa
iiJJagnetnabel f.
Strzalkowaty, adi. pfeil»
förmig. [f(f)nell.
Strzalolotny, adi. pfeil=
Strzalonosny, adi. pfeil=
traaenb.
Strzalowy, Strzalisty,
adi. ^feil=, ftrol^lenjörmig;
szew -listy, spojenie -fowe
^feilnal^t f. an ber §irnfcf)ale.
Strzaskac, -kam, -kaiem,
va. per/, settrümmern, jer=
fc^mettern.
Strz^sac, -sam, -saiem, va.
imperf.; Strz^sn^c, Strzg-
sn^c, -ne, -natem, va. per}'.
1) abfc^ütteln/ l^erunterf(^üt=
teln; — owoce z drzewa baä
Dbft Dont Saume fc^ütteln;
— kurz z sukni ben ©taub
Dom Äleibe abfd^ütteln; 2)
ausforschen, burc^fuc^en.
Strzasanie, -nia ; Strza-
snifcie, -cia, sn. Slbf^ütteln « .
Strzecha, -chy, pl. -chy,
sf. 1) ©tro^bad^ n.; 2) S)ac^
«.; SSobnung/. ; Dbbacl);6aus
n, ; ^\xä)t f.] pod -charodziuna
im SSaterl)oufe ; pod jedna -cha
mieszkac unter einem ©ad^e
rool^nen ; przyjac kogo pod -che
jmnbm 2)ac^ unb gadE) geroä^»
ren ; 3) §aube f. beä Äol^len=
meitetä.
Strzechalka, -ki, pl. -ki,
sf. ein SIBerfjeug beim ©tro^=
bac^beäen.
Strzecharz, -a, pl. -e, sm.
2)ac^öedEer m.
Strzechwa, -chwy, pl.
-chwy, sf. Grimma (eine
Strzedz, Strzec, -ge, -Äesz,
-glem, I. va. imperf. ^üten,
behüten, beroa(^en, beroa^ren,
achten; pies -ze domu ber
§unb beroac^t baä ^aug; niech
cie Pan Bog -ie ©Ott bel^üte
bidö ; czego -i Boze roaS ®olt
ner^Üte; Bog niech go -ze
przed nieszczesciem ©ott be=
rooljre il^n cor einem Unglütf;
— niewinaoäci swcjpj cörki
bie Unfc^ulb feiner 2o(|)ter be=
luac^en; szesc tam cLoragwi
granicy -ze fed^ä Stegimenter
beroad^en bort bie ©renje;
strzeionego Pan B6g strzeze
ben Vlc^tfamen berood^t ber
§immel, roer fid^ felbft in ac^t
nimmt, ben bcroal^tt auc^ ©Ott
»or bem Unglüd; II. — sie
vr. fic^ pten, auf ber §ut
fein; -z sie ztych towarzyszy
l)üU bxd) vov fc^lediten Äame=
raben; ona sie starannie -ze
zbytkow w ubiorze fie ücrmei^
bet forgfältig jcben Sujuä in
ber ÄletDung.
Strzel, -a, pl. -e, sm.
Brachinua (eine Ääferart).
Strzelac, -lam, -lalem, I.
va. imperf.) Strzelic, -le,
-lilem, I. va. perf. 1) fcliiefeen,
feuern ; — z luku Sogen j
fd^iefien; — do tarczy nac§
einer ©d^eibe fd^ie^cn; -iJc |
z armaty eine Kanone ab'
feuern; — na kogo ouf jmnbn
loifeuern, loäfcftie^en; gniew 1
mu z oczu -la ber ßorn fc^iefit j
il^m au§ ben Slugen; plomien :
-lil do göry bie glamme f^o^ ;
empor ; — komu w leb jmnbn
Dor ben Hopf fcf)ie^en ; —
sobie w ieh fic^ eine Äugel
burc^ ben Äopf jagen; cafe '
noc -lano z szancow bie ganje
3iad^t raurbc Don ben ©(^on=
jen gefc^offen; czlowiek -la
a Pan Bog kule nosi (her ,
Sölenfc^ fd^iefet unb ©ott trägt
bie Äugeln), ber SJlenfd^ benft
unb ©Ott lenft ; -lad bez prochu
o^ne ^uloer fd^iefien, »iel
Särm um nichts mad^en; 2)
— oczyma bie iHugen ^erum=
fd^iefeen laffen, bie SlidEe i^erum»
merfen; — baki tänbeln, bie
3eit oergeuben, faulenjen, 3)
fd^nell rennen; 4) fc^ieben, in
bie ^öi^e fc^iefien, fc|nell em=
porf(|iefien; 5) niedi^wied^ -la
albo wichrzy bcr S3är fc^leu=
bert ©teine, §olj; II. — sie
vr. [\d) bueQicren, auf einanber
fi^iefien,ilugeln roed^feln; przy-
siegli — sie przez niedzwie-
dzia skore fie fcbrouren, auf
bie (gntfernung einer Sären-
Ijaut bie Äugeln ju roec^feln.
Strzelajacy, adi. fc^iejjenb
— jace zioto Änall=, ^la^=»
^raffelgolb n.
Strzelany, adt. -na robota
©prengarbeit /.
Strzelak, -a, pl. -i, sm.
Junten fptül)enbe5, fnifiernbeä
Srenn^olä.
Strzelanie, Strzelenie,
-nia, sn. ©c^it^en n.; -lanie
do kurka baä SSogeljc^iefeen ;
w obozie wiecej grzeszenia niÄ
-lania im Sager wirb mel^r
gefünbigt alä gefd^offen.
Strzelanina, -ny, sf. ©d^te=
^erei /. ; gesta — ^eftigeä
jjeuergefec^t.
Strzelba, -by, pl. -by, sf.
1) ©eroe^r n , Jlinte/., ©c^ie^=
geroe^r; 2) ©d)ie^en n.,
geuern n.
Strzelbiszcze, -cza, sn.
©^u^ioeite /.
Strzelbny, adi. ©d^iefe=
gen)e^r=.
Strzelcowa, -wej, pl. -vre,
sf. bie grau be§ Säflcrs.
Strzelczy, adi. ©(^te^=,
Scf)Uf;= ; -cza reka ©d^ufiweite
/., ©d^uftmäfeigfeit /. ; na -cza
reke przyjsc in ©(juBweite
fom'men, in ben ©d^u^ fommen.
Strzelczyk, -a, /j^. -i, sm.
^ägerburfc^e 7«.
Strzelczyna, -ny, pl. -ny,
sf. Qägerin /., ©c^ü^in /.
Strzelec, -loa, pl. -Icy,
sm. 1) ;3äger m., ©d^ü^e tn.,
^jägerämann m.; dobry z nie-
go " — er ift ein guter ©c^ü^e ;
stizelcy w Austryi maja zie-
lone wylogi bie ^äQiV in
Dfterrei^ l^aben grüne 3luf=
fc^läge; 2) ©(^ie|», 2lugen=,
2lngelf(^lange f.
17*
Strzelecki
260
Studniowka
Strzelecki, adi. '^äg^cx",
©C^Ü^en=; towarzystwo -ckie
©c^ü^enoerein m. ; prawo
-ckie SlÄgetrec^t «.; kai^elusz
— ^äger^ut m. ; po -cku adv.
iäger», fc^ü^enmä^ig.
Strzelectwo, -wa, sn. 1)
n., ©c^ü^cnfunft /.
Strzelica, -cy, t)l- -«e, sf.
©tra^Iw., ©abel/. am sterbe»
Strzeliga, -gi, pl. -gi, */.
Theophrastea (eine amerifa-
ni[^c ^flanje),
Strzelisty, adi.; Strzeli
scie, adv. 1) '-Pfeil», üoU '>:pfeile;
loic ein ^ieil in bie $ö^e
fliegenb; fc^Iantemvorfc^ie^etib,
emporragenb ; -ste wieze miasta
öie fc^lanfen 2;ürme bei ©tabt;
2) inbrünftig, anbäd^tig; akta
-ste ©tofefeufser pl, inbrünftige
©ebete.
Strzelna, -ny, pl. -ny, sf.
Agave, (ameiüaniit^e S8aum=
aloe).
Strzelne, -go, sn. ©cl^u^=,
Saabgelb n.
Strzelnica, -cy, pl. -ce, sf.
1) Sc^iefe^auä n. ; ©c^icfeloc^ n. ;
ec^ie^fct)arte^; ©d^ie^ftätte/.;
2) ©^ü^cn^auä.
Strzelniczy, adi. ©d^tcfi-,
©^ü^en=; proeh — ©(|iefe=
pulüer n. ; bractwo -cze ©c^üt=
genbrtiöerfd^aft /.
Strzemienne, -go, sn.
©atteltrunt m., ©teigbügel=
trun! m., 2lbfc^icb§trunf »«•,
pic — inm aibfd^ieb nod^ eins
auätrinfen.
Strzemienny, adi. ©teig=
bügel»-; — , -nego, pl. -ni,
sm. 3teit!nec^t tn.
Strzemif , -mienia, pl. -mio-
na; dim. Strzemionko, -ka,
pl. -ka, sn 1) ©tetgbügel m.;
2) ©teigbügel({not^en) m. im
D^r; 3) §ängeeifen n., ^änge=
jeua n.
Strzemionko, Strzemi^-
czko, -ka, pl. -ka, sn. 1) fie^e :
Striemie; 2) ©ttippe /.,
©trupfen in. an ben ^ofen.
Strzepaö, -pie, -paiem, va.
perf. ; Strzepn%6, -ne,-nalem,
va.per/. abj^ütien, a'bftopfen;
— proch ben ©taub abfd)üt=
teln; — komu sk6re jmnbm
ben $elä abflopfen.
Strzezek, -zka, pl. -5;ki,
stn. 'IJinot^er m., Pnnien»,
3Ru\ä)ilmä(i)tev m.
Strzezenie, -nia, sn. 2ßa=
d^en w., S3ettio(^ung /.
Strzfpczasty, adi. faferig,
üoE g^l^'^"-
Strzgpeczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©c^euetfcaut n., Äafen»,
©d&ac^tet^atm m.
Strzgpek, -pka, -pki, sm.;
Strzfpka, -ki, pl. -ki, sf.
J^tauie/., gafer/., ^e^en m.;
podrzec co na -ki etnjaö jer»
fe^en, in ge^en gecreifeen.
Strz§pia, -pi, pl. -pie, sf.
(£-in)d)nutöäieget /., 3^eria^=«
nung /., ©c^ma^en m., SDJauer»
f($ma^en m.
Strzgpiasty, adi. üoH %(X=
fern, gaDen, auägefranft.
Strzgpiö, -pie, -pilem, I. va.
perf. 1) ftäufeln, frauä, fafe=
tig madien; 2) — wode SBel=
len loerfen ; 3) — glos IriQern ;
II. — Hie vr. fid^ aufbtiefeln.
Strz§pkowaty, adi. faferig,
fd^ad^telljatmartig.
Strzgpnik, -a, pl. -i, s/.
Euridice (Slffclflattung).
Strzfsn^c, ftef^e: Strzasac.
Strzosowa6, -suje, -wa-
lem, va. perf. an ben ^fat)!
anbinben.
Strzydz, Strzyc, -ge, -äesz,
-gl'eoo, va. imperf. fc^neiben,
mit ber ©d}crc jd^neiben,
feieren; — komu wlosy je«
manbem bie §aare fdineiben;
— owce bie ©c^afe feieren;
— uszami bie D^ren fpi^en,
fte l^in unb iger beroegen; —
oczyma fd^neibenbe Slicfe auf
ctroaä rcerfen; (jak ja) golono,
(to Oll) -iouo fage ic^ roei^, fo
fagt er fd^roarg.
Strzyga, -gi, pl. -gi ; Strzy-
gouia, -iiii, pl. -nie, sf. roeib«
lieber S^ac^tgefpenft, ^eje f.
Strzygon, -u, pl. -y, sm.
männlictjeö 5Rad^tge)penft.
Strzygon, -nia, pl. -nie,
sm. ^ülienartige ©innpflanjen'
gattung.
Strzykaö, -kam, -katem,
vn. unD va. imperf. ; Strzyk-
nq.ö, -kne, -knqJera, vn. unb va.
perf. l)'fpri^en, fprubeln; 2)
[te^en, jroidEen, fneipen; -ka
mi w uchu e§ ftic^t mtc^ im
Dfire.
Strzykanie, -nia, sn. —
u.'^zu D^renrac^ n., D^ren»
fc^mecj m.
Strzykawa, -wy, pl. -wy;
Strzykawka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ©pringbrunnm »«; 2)
©priie f. ; 3) ©pri^=, ^Reroen»
rö^re /.
Strzykaweczka, -ki, pl.
-ki, sf, 1) (Siphunculus)§uber=
njurm m., 2) ©augrüffelc^en n.
Strzyz, -za, sm. ©djur /.
Strzyz, -a; Strzyzyk, -a,
pl. -i, sm. ®oIbl)ät)nd^en n.,
3aun!önig m.
Strzyzenie, -nia, sn. ©c^e;
ren n.
Strzyzeniec, -nca, pl.-nce,
sm. @lattgefc^orene(r) m.
Strzyzyny, -i^yn, plur.
tant. ©cbur /., ©ct;affc6ur.
Stuarkuszowy, adi. $un=-
bertbogen=.
Studa, -dy, pl. -dy, sf.
^ü^lapparat m. cor bem ^ctt=
afcbeofen.
Studencki, adi. ©tubcn=
ten=; — poköj ©tubentenjim'
mer n.; po -cku adv. fd^üler=
mäfeig, ftubentenmäfeig.
Student, -a, pl. -nci ; dim.
Studencik, -a, pl. -i, sm.
©tubent m., ©tubiofu§ m.,
©d)ü[er m.
Studenterya, -ryi ; Stu-
denctwo, -wa, sn. ©(^ütertum
n., ©tubententum n., bie ©tu=
beuten.
Studnia, -ni, pl. -nie; dim.
Studzienka, -ki, pl. -ki, sf.
iöruunen »«., ©c^öpf«, ^ulj'
brunnen.
Studniarz, -a, ^^^ -e; Stu-
dziennik, -a, pl. -cy, sm.
SBrunnengräber w., Brunnen«
meifterm., Srunnenarbeiter m.
Studnica, -cy, pl. -ce ; dim.
Stadniczka, -ki, pl. -ki, sf.
Srunnenquell m.
Studniczysko, Studni-
sko, -ka, pl. -ka, sn. Srunnen»
^öf)[e /., aSrunnengraben m. ;
elenbec Srunnen.
Studniowy, adi. [)unbert=
Studniowka, -ki,«/. göffon»
jiegel m.
Studyowac
261
Stykanie
Studyowac, -dyuje, -wa-
}em, ra. imperf. [tubieten.
Studyum, indecl. -^pl. Stu-
dya, -6w, sn. ©tubtum «. ;
StuDten pl.\ Stubie /; —
z natury !)iaturftubic /,
Studzenie, -nia, sn. ^ül^=
lung /., 2lbfüf)Iung /., — gra-
pia 2ibtü^(en beä ©tfenflum'
pen§; — sztnki 2l&fü^Ien bes
3Reiler§.
Stndziö, -dze, -dzisz, -dzi-
Jem, va. imperj-, füfilcn, ab=
füölen, auätü^len.
Stadzienina, -ny, sf. ®ol=
lertc /■., SDidi'aft w.; @efulj=
tc(€) n.
Studzieuki, -nek, flur.
tant. ©cbultetblätter ■pl.
Studzienny, adi. SBrun»
ncn=; -na woda $8runnen=
raaffcr n.
Stugfbny, adi. j^unbert»
tnünbtfl ; -ua fama bie ]^un=
bertmäuHge fyama.
Stnglowy, adi. fjunbert»
föpfig.
Stuk, -«, ^?. -i, sm. @e=
!(opfe ?j., ©epoltet n., Sätm
w?., Klopfen w.
Stukac, -kam, -kasz, -ka-
tem, va. imyerf.\ Stuknac,
-ne, -nalem, va. perf. flopfCP,
lärmen, poltern, pochen, an=
pochen; — czem mit etroaS
onfc^Iagen; ktos -ka do drzwi
jmnb pod^t an bie %üx.
Stukadlo, -dla, pl. -dla,
sn. Xürflopfer m.
Stukanie, -uia, sn. 2ln-
Kopfen «., ainpoc^en n,, Sär»
men n., «lopfen n.
Stukolumnowy, adi. l^un«
berfäulig.
Stukomnatny, adi. mit
l^unbert ©emadjern.
Stukot, -n, pl. -y, sm.
Särm m., ©epolter n.
Stalac, -lam, -lalem, va.
imperf.; Stulic, -le, -lilem,
va. perf. jufammenbrüden ;
=preffen, [daließen, jufammen=
galten; — powieki bie 2Iugeu
jubrüden feinem ©tcvbenben);
— gebe ben ajJunb fc^Iielen;
stul gebe, pysek fjatt'ä Tlaul;
-la pies ogon ber §unb lö^tben
Sd^roeif pngen; kwiat listki
-la bie Slume faltet i^re
aSIätter jufammen ; — sie vr.
fidi jc^Iiefeen.
Stnlecie, -cia, pl. -cia, sn.
3af)t^unbert n.; w dwunastem
-ciu im jroölften Qa^r^unbert.
Stulejka, -ki, pl. -ki, sf.
— wodna iCor^autoerengung
/. burd^ 2Baffergefd)n)Ulft.
Stulenie, Stulanie, -nia,
sn. ßufammenbrüdEen 71., Qu-
fammenfd)lic^en n.
Stuletni, adi. ^unbert=
iälitig.
Stulistny, adi. I^unbert»
blätterig.
Stulisz, -a, 2^^' -^> *»*•
— wiasciwy ©op^ienfraut n.,
©opl^ienraute/., SBiefenraute/.
Stula, -ly, pl. -ly, sf.
©tota /., gcroeil^tc ^rie[ter=
binbe.
Stulbia, -bii, pl. -bie, sf.
eine ^otr)penatt.
Stupina, -ny, pl. -ny, sf.
3iinber m., Sünbfdinur /.,
— niebezpieczenstwa ©id§et=
l^eitälunte /.
Stupurczyc sig, -cze,
-czaiem, vr. imperf. fic^ btü=
ften, ftoljieren, im ©el^en
affeltieren.
Sturbowac, -buje, -walem,
va. perf. ermüben.
Sturbowany, adi. forgen=
Dotl, niebergej^fagen.
Sturczec, -czeje, -czatem,
vn. perf. %mU werben.
Stustopniowy, adi. I^un=
bertgtabig.
Stwardniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. I)art roetben,
oer^ärten.
Stwai'dzialosc, Stward-
nialosc, -sei, pl. -sei, sf.
SSer^ärtung f.
Stwarzac, -rzam, -rzaüetn,
va. imperf. ; Stworzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. fd^affen,
erfc^affen; i Tys mnie -rzyi,
\ioh tak chciat, Panie unb Su
[)aft mid) gefc^affen, benn bae
roar 2)ein äBiHe, §err.
Stwierdzac, -dzara, -dza-
{em, va. imperf, ; Stwierdzic,
-dze, -dzilem, va. perf. 5e=
ftätigen, befräfttgen, befeftigen.
Stwora, -ry, pl. -ry, sf.
Uiigcrjeuec n.
Stworzenie, -nia, sn. 1) ®e=
fd^Öpf «.; dzikie jakies —
irgenb ein rcilbeä ©efc^öpf;
2) ©d^öpfung /.; — swiata
bie ©d^öpfung ber 3Q3eIt.
Stworzyciel, -a, pl. -e ;
Stworca, -cy, pl. -cy, sm.
©dböpfer m.
Stworzycielka, -ki, pl.
-ki, ©c^öpferirt /.
Stworzystosc, -sei, sf.
erfd)affbarfeit f.
Stworzysty, adi. erfd^aff=
bar.
Stworczy, adi. fd^öpferifd^.
Styczen, -cznia, sm. Sän=
ner ?n., ^«nuflc m.
Styczka, -ki, pl. -ki, sf.
3ufammen[tof; m.
Styczna, -nej, pl. -ne, sf.
3;angente /., 93erüf)runge=
linie f.
Styczniowy, adi. Jänner-,
Scinuar»; -we .rarozy bie
:3ä>merfröfte.
Stycznosc, -sei, sf. 33e'
rül)rung /., 3wf«'"'"en5tt"9
w,, SSerbinbung f. ; nie mam
z nim Äadnej -nosci id^ fomme
mit if)m in gar leine 93e-
tüfirung, id^ »erfe^re mit il^m
gar nic^t.
Styczny, adi. bcrüfjrcnb,
anftofeenb.
Stygnac, -ne, -nai!em, vn.
imperf. o^uö=, abfülilen, fall
roerben, er!aiten; chodz do
stolu, bo zupa juz -nie !omm
gu Sifd^e, benn bie ©uppe loirb
fd^on fatt.
Styk, -\\,pl. -i, sm. 1) ^^ftug=
reute/., ^flugfdjar/. ; 2) 3etbei[=
ftange /. mit ©abetn am bün-
nen ®nbe.
Stykac, -kam, -kplem, va.
imperf. \ Zetknac, -ne, nä-
hern, va. perf. jufammenftedfen,
in SBerütjrung bringen, eine
©ad)e mit etraaä berühren;
kiedy swe usta zetkna} z jej
ustami alä er ibre i^ippen
mit ben feinen 6eriif)rte; —
sie vr. jufammen laufen, ein=
anber berühren, fid) begegnen,
jufammenfontmen ; nigdy sie
prawie z nim nie -kam ic^
!omme faft gar nic^t mit il^m
jufammen; tu sie -kaja te
dwie drogi \)\tx begegnen fi^
biefc jioei 2Bege.
Stykanie, -nia, sn. 33e=
rü^rung /., ^onta!t m.
styl
262
Snbtelniczek
Styl, -u, 1)1. -e, sm. t)
©tit m., Slrt/.; kosciöt w
-u gotyckim eine Äird^e im
gotifd^en ©tU ; miec dobry —
eine gute ©d^reibatt, einen
guten ©ttl l^aben; w görno-
lotaym -u in l^od^trabenbcm
©tit; 2) ©ti;Iuö m., ©d^rcib=
griffet m. ber 9?ömer.
Stylbit, -u, sing. tant.
sm. ©ttjibit m.
Stylisko, -ka, pl. -ka, sn.
^ammetftiel m., Jammer»
i)tlm m.
Stylista, -sty, pl. -sei, sm.
©chönfd^reiber •;«., ©tilift m.
Stylistyka, -ki, sf. ©tit-
Ifl^te /., ©tiliftif /.
Stylizacya, -cyi, sf.
©tiUfierung /.
Stylometr, -u, pl. -y, sm.
©ttulenmeffer w.; = Narze-
dzie do mierzenia kolumn.
Stylometrya, -tryi, sf.
©äulenniefefunft f. ; = Sztuka
mierzenia kolumn.
Stylowy, ad/, ©tit-, ftit=
gerecht, ftiloott.
Styluczub, -a, ?_>?. -y, sm.
§oa,?tn JH., ^aubenfafan m.
Stymulowac, -luje, -wa-
ieoa, va. imperf. anreihen, an«
regen, anfpotnen, anftac^etu;
= Podraänic.
Stynka, -ki, pl. -ki, sf.
©tint m. (gif^).
Stypa, -py, pl. -py, sf.
Setd)m', Trauer», 93egräbniö=
ma^t «., Setc^eneffen n., S8e=
gräbni§f^mau§ m.\ -pt- wy-
prawic einen Seid^enfcfemauö
geben.
Stypendysta, -sty, pl.
•sei, sm. ©tipenbift m.
Stypendyum, — , pl. -dya,
sn. ©tipenoium n.
Stypulacya, -cyi, pl. -eye,
sf. «ebingung f., Seftim»
:nung /., 3Serabrebung /.,
©tipulation /. ; = Umowa.
Stypulowac, -luje, -walem,
ra. imperf. oettragämä^ig
angeloben, ausbebingen, am--
inact)en, abmad}en, teiabreben,
flipu[ieren;:=Wymöwicsobie.
Styrad, fie^e: Sterac.
Styrak, -a, pl. -i, sm.
©toroE m.
Styrakowiec, -wch, sm.
flüffiger 2lmber ober ©toraj.
Styi'k, -u, pl. -i, sm.
©tammftüd m. eineä »om
©türm umgeroorfenen Saumes.
Stysk, -u, pl. -i, sm. (ä5e=
jammev n., (Sellage «., ®e=
roimmer n.
Styskac, -kam, -kalem, vn.
imperf. ! tagen, feufjen; —
sobie überbrüfftg fein.
Subalternacya, -cyi, sf.
SSerfe^ung /., untergeorbnete
©teßung ; = Podwladno^c,
Podrzeduosc.
Subarendowac, -duje, -wa-
lem, va. imperf. on einen
Unterpäcbter oergeben.
Subdelegat, -a, pl. -ci, sm.
Unterabgeornnete(r) m., ©ubbe-
tcgierte(r) m.
Subdyakou, -a, pl. -i,
sm. ©ubbiafon m.
Subdyakonstwo, -wa, sn.
©ubbiatonat n.
Subdywizya, -zyi, pl. -zye,
sf. Unterbioifion /., Unterab»
teitung /.
Suberyna, -ny, sf. ÄorI=
ftoff m., Äotffäure /.
Subhastacya, -cyi, sf.
©uböoftation /., gerichtliche
^erftcigerung.
Subija, -ji, sf. ©d^teget
m., %'ä\x\iii n.
Subjekcya, -cyi, 2^i- -eye,
sf. Ungelegcnt)eit /., Unbe=
quemli(^feit f.; -eye komu
robic jmnbm Ungelegenl^cit
mad^en, Unbequemlid^feit »er»
urfo(^en, jmnbn genieren; je-
Äeli to Panu nie zrobi -cyi
loenn c§ 3f)"cn nic^t befd^roer»
li(^ fein rcirb; nie röb sobie
dla nmie -cyi bemühe bic^
meinetrcegen nid^t, mac^e mit
mir ieine Umflönbe; uzyska-
}em to bez wielkich -cyi ic^
t)abe e§ of)ne gro^e S)Jüf)e cr=
reicbt; bez -cyi ol^ne Um=
ftänbe; = Trud, Niedogodnosc.
Subjekt, -a, pl. -ci, sm.
|)anblung§gel^ilfe »«., SBerfäufer
7n., ©e^ilfc ni., Äommiä m.
Sublimacya, -cyi, sf. <Bnb'
limation /. Säuterung /.,
©mportrcibung /., S3erflüd^=
tigung f.
Sublimat, -u, pl. -y, sm.
©ublimat n.; — gryzacy
Äorroftofublimat.
Sublimowaß, -muje, -wa-
iem, va. ini2)erf. fublimieren,
emportreiben, f)inaufläutern,
Derflücfttigen.
Subordynacya, -cyi, &/.
©uborbinatton /. ; =Karnosc.
Subordynowac, -nuje, -wa-
Jem, va. imperf. unterorbnen ;
:= Poddac.
Snbpetit, -u, pl. -y, sm.
©ubpetitbrudf ?«. (2)rudf um
einen ^unft Heiner alä ber
^etitbrud).
Subretka, -ki, pl. -ki,
©oubrette /. ; Sammerjofe /.
Subrogacya, -cyi, pl. -eye,
sf. ©ubrogaiion /. (@rlan=
gung ber Jlec^te eineä anberen
buvd^ Übertragung).
Subskrybent, -a, pl. -nci,
S7n. ©ubffribent m., 2lbou=
nent m.
Subskrypcya,-cyi,pZ. -eye,
sf. 1) llnterjd)rift/., Unterjeic^»
nung /.; ©ubjfription /.,
Slbonnement «.; 2) ©etbfamm=
lung /.
Substaucya, -cyi, pl. -eye,
sf. 1) ©ubftanj /., ötoff m.\
2) gja^rungeftoff m., Äraft /.,
maxi n., ©aft m.; 3) Sä5e=
fentlic^e(6) n., roefentlid^er 3n=
l^att, lern m., ©e^aft m.\
4) Seben¬burft /., ^ab
unb ®ut, SSermögen n.
Substrakcya, -cyi, sf.
2lbjiel^en n., ©ubtroftion /.;
= Odejmowanie.
Substytucya, -cyi, sf.
Unterfc^ieoung /., ©ubflitu=
tion/., Söertaufc|ung /., ©tett-
oertretung/.; (Sinfc^ung/. an
eines anberen ©teUe, ^rfa^
m. ; = Ustanowienie, Za-
stepstwo.
Substytuowac, -wuje,
-watem, va. imperf. fteUoer=
treten, fubftituieren; = Za-
stepowac.
Substytut, -a, pl. -ci, sm.
©ubftitut?«., 33eüoUmäc^tigter
m., ©teQoertretcr m., 2lmtä=
Dcrtreter m. ; = Urzedowy
zastepea.
Subsystencya, -cyi, sf.
Sebenöunteri^alt m., ©ubfi»
ftenj /., 2luötommen n.; =
Utrzymanie.
Subteluiczek, -czka, pl.
-czki, sm. fubtiler, feiner,
järtlic^cr 2Jlettfd^.
Subtelniec
263
Sukcesyjny
Subtelniec, -nieje,-nialem,
vn. imperf. fubtil, fein, laxi
rocrben.
Subtelnostka, -ki, pl. -ki,
sf. Älemtic^feit /., ©pi^fin=
btgfett /.
Subtelnosc, -sei, yl. -6ci,
sf. l)©ublUität/.,gein^eit/.,
Sattheit /. ; 2) ©djarffinnig»
leit /., ©pi^finbigleit /.,
©rüberei /.
Subtelny, Subtelniu-
chny, adi.; Subtelnie, adv.
1) fubtif, fein, gart, bünn; 2)
fc^acffinnig, fpi^ftnbig, fc^tau,
Derfänglid); zbyt -ne stow
rozbieranie 2Bortftouberei /.
Subtylizacya, -cyi, sf. ;
Subtylizowanie, -nia, sn.
1) 3Q3orttIauberei/., ©op^ifterei
/'.; 2) SSerfeinernng /., 3]er=
bünnung /.
Subtylizowac, -zuje, -wa-
lem, va. imperf.\ 1) fubtili=
fieren, grübeln, flügeln; 2)
verfeinern, oerbünnen.
Sucha, -chej, 6/. 3Jiatcl§ «.,
©c^Iemm m. (beim ©piele).
Suchar, -a, yl. -y, sm ; Su-
charek, -rka, pL -rki, sm.
3n)iebarf m., Sisluit «. ; —
okretowy ©c^ifföjraiebatf.
Sach.arkowy, Sucharo-
wy, adi. 3roiebad=.
Sucharz, Suchurz, -iza,
sm. Derbotrte ifiefer o^ne
3iinbe.
Snchawy, adi. etraaS
trodfen.
Suchedni, — , ylur. tant. sn.
Quatember m. pl., gaften
f. pl.
Suchedniowy, adi. Clua»
tember^.
Sucho, adv. trodEen ; — na
dworze brausen ift e§ iroden;
— odpowiedziec trorfcn ant=
tüorten; — kaszlal er l^uftete
troden; na — o^ne ©träfe,
[trafCoä; tym razem uszliscie
na — bieämat feib i^r
mit l^eiler §aut bat)onge!om=
men; nie ujdzie ci to na —
ba§ foE bir nic^t fo ^inge^en;
nie puszczö tsgo na — baä
werbe id^ nid^t fo EiingeEien
laffen.
Suchobolny, adi. girfjtifd^.
Suchodrzew, -u, pl. -y,
S7)j. 33ein^olj n., ^edfenfirfd^e /.
Suchogrzbiet, -a, pl. -y,
sm. 33orfentier n., ©eefuö /.
Suchokwiat, -u, pl. -y,
sm. ©trot)blume /.
Suchomelszczyzna, -ny,
sf. 9[)iüf)Ienjin§ w. (dou 2Binb=,
$Ro6= unb 6anbmü£)Icn).
Suchooki, adi. ferner jum
SBeinen gu bringen.
Suchor§cz, -a, pl. -e, stJi.
ein trocfener, abgeftorbener
aft, 3teisr)or5 n.
Suchorlawiec, -wieje,
-wialem, vn. imperf. moger
unb bürr roerben.
Suchorlawosc, -sei, sf.
2)ürrfud)t f., SWagerraerben n.
Suchorlawy, adi. fjagcr,
maqer.
Suchorzyna, -ny, sf.
Sßeif!', ©ilberpappel /.
Suchosc, -sei, sf. 1) 3;rof=
fenbeit /.; 2) a«ager!eit /.
Suchotnica, -cy, pl. -ce*,
Sucho tniczka, -ki, pl. -ki,
sf. Sungenfranfe /., ©c§n)inb=
fällige /.
Suchotnik, -a, pl. -ey, sm.
1) Sungen=, ©c^n)inbfüc^tige(r)
m.; 2) gungenmooä n.
Suchotny, adi. f(^rainb=
füdjtig, beftil'c^.
Suchoty, -ebot, plur. tant.
sf. ©c^n)inöfud)t /.; miec —
bte ©c^roinbfucfit l^aben; wpas6
w — bie ©^roinbfud^t be=
!ommen; — gardlowe $atä=
fd^roinbfud^t; — plucne Sun=
genfud)t ; — drzewne S3aum»
frafe ni.
Suchowietrzyca, -cy, sf.
gro^e Xro(fenf)ett ber Sffiitte»
rung.
Suchozylny, adi. 5RerDen=.
Suchy, Suchutki, Su-
chutenki, adi. 1) trodEen;
-che drzewo trotfeneä §olj ; -eha
pora trodfeneä SBetter; -ehy
grunt trodfener Soben; gdy
deszcz pada na sw. Wojcie-
cha, lud pewny jest -chego
lata roenn e§ ju ©anft 2lDa[;
bert regnet, ift ba§ Solf eineö
trodEenen ©ommerg fieser; -cby
cbleb spoiywac trocEeneä
Srot (ol^ne Sutter) nerje^ren;
-chy kaszel trocfener |)uften;
suchemi oczyma patrzal na
swoje nieszezescie tcodEcnen
2tuge§ fd^aute' er fein Un=
glüdE; Izraelici przeszli -eha
noga przez morze bie ^i^'^^*^^
Uten burc^fd^ritten trodenen
gu^eä baä 3Jleer; -ebe farby
trodene garben, ^afteHe; -cba
laznia ©c^roi^bab m.; -eha
kapiel komu sprawic jmnbm
btto %e\i burc^Ilopfen ; -che
razy ©erläge pl, §iebe pl. ;-cliy
las ©pieferuten pl.; -eby b61
®i<i)tf.; 2) bürr, unfrud^tbar;
-chy rok bürreS ^a'^x ; 3) kono-
pie -che jjintmcl m., Säftlittg
»M.; 3) mager, ntc^t fteijc^tg;
4) che drzewo Sac^rceibe /.,
^ciunfirfd^e /., Qäunling »»•
Suczka, Suka, -ki, pl. -ki,
*/. ^ünbin /.
Suczy, adi. ^ünbif^; —
syn |)unbefo[)n nt.
Sudamnosc, Sudannosc,
-sei, sf. (gleganj /., iRicöIic^«
feit /.
Sudamny, Sudanny, adi]
Sudamnie, Sudannie, adv.
elegant, niebtic^, rounberfdiön.
Sufit,-u,^Z. -y,sm. ^ßlofonb
m., ©tuben», Siminerbede /.
Sufitowka, -ki, pl. -ki, sf.
3toörnagel m.
Snfler, -a, pl. -rzy, sm.
©ouffleur m.
Sufieruia, -ni, pl. -nie, sf.
@ouffleurl^äuäcf)enn., =bubc/.
Suflerski, adi. ©ouffleur-.
Snfokacya, -cyi, sf. ®r=
ftiden n. ; = Duszenie.
Sufragan, -a, pl. -owie,
sm. UiSei^bUc^of m.
Suhak, Sudak, -a, pl. -i,
sm. tatarifc^e 2lntitope.
Suka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
|)ünDin/., a3e§e/.; 2)3aud^e
f., Xaitif ; 3) Seic^fel/. eineä
^olgfd^Iittenä.
Sukces, -u, pl. -y, sm.
(Srfolg m.; = Powodzenie;
z wielkim -em mit grofiem
©ifolg.
Sukcesor, -a, pl. -rzy,
sm. Siad^folger m., iSrbe m.
Sukcesorka, -ki, pl. -ki,
sf. 5Rac^foIgcrin /., ©rbin /.
Sukcesya, -syi, pl. -sye,
sf. (grbfc^aft f, 5ioc^folge /.
Sukcesyjny, Sukcesyo-
nalny, adi. erb lief), Sbt^o"'
folget»; wojna -jna Srbfolge-
Irieg tn.
Sakieuka
264
Supuracya
Sukienka, Sukieneczka,
-ki, pl. -ki, sf. ÄletDc^en n.,
Störfcften n.
Sakienko, -ka, pl. -ki, sn.
§ot5tucf) «., 25amentuc^ n.
Sukiennia, -ni, pl. -nie, sf.
Suc^fabrif ./.
Snkiennica, -cy, pl. -co,
sf. SCu^fram m., Suc^gefc^äft
n. ; -ce, pl. Suc^lauben /. ^jL
Sukiennictwo, -wa, sh.
Suc^tnac^ergetüerbe «., 2;ucf)=
fabrifation f.
Sukienniczka, -ki, pl. -ki,
sf. Suc^tiänölerin /.
Sukienniczy, adi. 2ud^ =
mac^er=; cech — 2;uc^madöer=
tnnuna /., =jutift /.
Sakiennik, -a, pl. -cy, sm.
%\x6)m(xä)tx m. : Sluc^pnbler in.
Sukienny, adi. ; Suc^«, Don
Xud^; suknia -na SEuc^fleib n. ;
— przemysl Sud^^aubel w.
Sukmana, -ny, pl. -ny;
Sukmanka, -ki, pl. -ki, s/.
Sauenuoi m. auä Soben.
Suknia, -ni, pl. -nie, ä/.
1) ßtetD «., Jlleibungäftücf «.;
wdzial na siebie -nie kobiece
er 303 grouenffeiber on ; -nia
nie czyni czJowieka baä Äleib
mad^t nicf)t ben aJiann, man foll
nict;t na(| bem 5^Ieibe, nac^
bem ^u^eren urteilen; 2) (Se=
fieber n.
Suknina, -ny, pl. -ny, sf.
armfeliger siotf.
Suknisko, -ka, jjI. -ka, s«.
^äfelic^es fc^rec^teä Xuc^, Äteib.
Sukno, -na, pl. -na, *«.
2;uc^ «.
Suknowalski, adi. -ka
glina 3BaIfer=, güHererbe /.
Suknowiec, -wca, pl. -wce,
sm. 3;uc^fci^abe f., ÄIeiber=
motte /.
Sukrowica, Sukrwica,
-cy. sf. 33luteitcr m.
Suks, -u, -y, sm. miubere
Öattung oon 93ernftcin.
Suknrs, -v, pl. -y ober
-a, sm. ©uüurg ni , ^il\e f.;
= Pomoc.
Snlarz, -a, ^j?. -e, sm.
©cöürer j«. ; = Palacz.
Sulica, -cy, 2^1- -ce, sf.
SDurffpiefe w.
Sultan, -a.j^l. -i unb -owie,
sm. Sultan »i.
Saltaua, -ny, fd. -ny;
Sultanka, -ki, jjI. -ki, s/.
©ultanin /.
Sultanski, adi. ©ultan=.
Sum, -a, pl. -y, sm.
SBelg m.
Suma, -my, pl. -my; divi.
Sumka, -ki, ?:>/. -ki, sf. 1)
©umme f., (Sefbfumme /. ;
zebrac znaczna -me pieniedzy
na biednych eine beträd^tUctie
©elbfumme für Strme f ammeln ;
okragJa -ka eine runbe Summe;
2) {ut3ec Inbegriff, |iauptin=
^alt in.; 3) §od)amt n. ; od-
prawiac -nie boä ^od^amt je(e=
t)rieren.
Sumak, -a, pl. -i, sm.
1) ©umac^ J«. ; — garbarski
©etberbaum m.; — jadowity
giftiger ©umac^ ; 2) = Suhak,
Sumara, -ry, pl, -ry, sf.
©au /., SRutterfd^roein n.
Sumaryczny, adi ; Suma-
rycznie. adv. fummarifc^.
Sumaryusz, -a, pil. -e, sm.
35erjeid;nis n. Don Sof umenten,
Äompenbium n., furjcr 21u§j
Sumiasty, «tZe. meliartiij;
— was ein langer ©c^nauj=
bart.
Sumienie, -nia, sn. ®e=
wiffen n.; miec czyste — ein
reine§ ©erotffen ^aben; we
wszystkieh czynaeh idz za
glosem twego -nia in allen
3;aten folge ber ©limme beines
®erotffen§; — gogryzie er ^at
©enjiffensbiffe; möge z czy-
stem -niem powiedziec, zem nie
nie zawinit icf) iann mit
reinem ©ercifjen fagen, ba^
id^ nic^tä üerbrod^en i^o.'bi',
biore to na swoje — ic^
nel^mc bag auf mein ©eraiffen,
id) roiH e6 cor ©ott Berant=
njorten; — mi na to nie po-
zwala mein ©eroiffen erlaubt
mir nid^t, "ba^ gu tun; masz-
ie 1y tei — bic tak male
dziecko [;aft bu benn !eln ®e=
rotffen, ba^ bu ein ftetneä Äinb
fo fc^Iägft; czlovviek bez -nia
ein geroiffentofer DJJenfc^.
Snmiennosc, -kc\, sing,
tant. sf. ©erctffen^aftiflfeit
f. ; z wielka -öcia spelnial
swoje obowiazki er erfüllte
feine $flid|ten mit großer ®e=
n)tffeni)ofttgfeit.
Snmienny, adi.; Sumien-
nie, adv. geroiffenl^aft.
Sumki, -mek,plnr. tant. sn.
D,uerfäcfe2j?., ©atteltafc^en pl.
Sumowac, -mnje, -wa-
lem, va. imperf. abbteren,
fummteren, sufammenjä^ten.
Sumpt, -u, pl. -a, sm.
Slufroanb m., Soften p>l.:,
wlasnym -em auf eigene
Soften.
Sun^c, -ne, -nalem,i;«. unb
va. imperf. unb^er/. ; Suwac,
-warn, -walem, va. imperf. 1)
fd^reiten, tüdfen; gdzie tak
predko -niesz? n)Of)tn ge^ft bu
fo fc^neß?; -nal naprzod, nie
zwa Äajae na nich er rüdEte Dor ,
o^ne auf fie ju ad)ten-, 2~)
fc^ieben, fd^tetfen; — nogami
bie güfee fd)teifen; 3) — - sie vr.
\\6) fdjieben.
Supel, -pia, pl. -ply ; dim.
Supelek, -!ka, 2^1- -fki, sm.
i^noten m.\ = VVezel".
Superarbiter, -tra, pl.
-owie, sm. Dberfc^iebgrid^ter m.
Superintendencya, -cyi,
sf. ©upertntenbentur /.
Superintendent, -a, pl.
-Gl, sm. ©uperintenbent m.
Superior, -a, pl. -rzy, sm.
©upertor m., Stbt ?».; SDJiUtär«
Pfarrer m.
Superiorka, -ki,;^?. -ki, sf.
Sibtiifin /.; = Ksieni.
Suplika, -ki. pl. -ki ; u-
plikacya, -cyi, lü. -eye, sf.
untertänige Sitte, Sittfd&rift
/.; -eye, pl. Sittgefänge ^jZ.
Suplikant, -a, pl. -ax, sm.
SÜttfteQer m.
Suplikantka, -ki, pl. -ki,
sf. ^Bitti'teUertn /'.
Suplikowac, -kuje, -kowa-
Jem, vn. imperf. bitten, unter=
tänigft bitten.
Suponowac, -nuje, -wa-
lem, va. imperf. oermuten,
anner)men, porouäfe^en; =
Przypuszczac.
Supozycya, -cyi, pl. -eye,
sf. -Cetmutung /., iyorau§fet=
jung /.
Supraport, -u, jü. -y, sm.
©uptoporte /'., Sürauffalj m. ;
= Naddzwierek.
Supuracya, -cyi, sf. ©up=
puration /., (Siterung /. ; =
Matervzowanie.
Snpnracyjny
265
Suszyö
Supuracyjny, adi. eiter=
forDertib.
Surducina, -ny, pl. -ny, sf.
fcf)Ie(^ter, armfeliger IRod.
Surdut, -a, pl. -y ; dim.
Surducik, -a, pl. -i, sm.
S^ocf w. ; DBerrotf m.\ 2Kän=
nerrod m.
Surdutowiec, -wca, pl.
-wcy, sm. etil in einem SJod'
j^eruntgpl^enber, 3tocfträger ?«.
Surdutowy, adi. Döcrrod»,
3tocf=.
Surma, -my, pl. -my, .f/".
Sinfe /. (Mrt ^45feife).
Surmacz, -a, pl. -e, s/w.
,Sinfent)Iä!er ;«.; Pfeifer m.;
Srompeter w.
Surmia, -mii, jjZ. -mie, ä/.
2rompeten6aum m., 2;rompc=
tenblume /.
Surmiczy, Surmikowy,
adi. antimoniaf, fpiepgtanjig.
Sarmiczyny, -yn, pl. tant.
(Antimoniaca) ©pte^glanj«
mittel pl.
Surmik, -a, pl. -i, S7n. (An-
timonium) ©pie^glanj m.
Surmikwiat, -u, pl. -y,
sm. Sroinpetenblume f., ©pie^=
apfel m.
Surogat, -u, pl. -y, sm.
Surrogat n.
Snrojadka, Surojezka,
-ki, pl. -kl, sf. £ionigtäubling
m. (^^ilsaattung;.
Saropieki, -kow, plur.
taut, längltdje gtet^c^flöfee.
Surowica, -cy, pl. -ce, sf.
1 ) — solna ©aljfole /. ; 2)
©erum «.; Slutroaffer n. ;
— przeciw dyfferyi anti=
bipf)tl^crtti{c^e§ Serum.
Surowic, -wie, -wiJem, va.
imperf. f)att unb rau^ machen.
Surowiec, -wca, p>^- -wce,
sm. 1) ^Jio^ftoff m., 3(lof)=
materiat ??.; 2) ro[)eö Seber,
ro^er Sliemen; 3) ro^eä @ifen:
4) $otta[cöenflu^ m.
Surowiec, -wieje, -wialem,
vn. impetf. fjatt unb rauf)
nierben.
Surowizna, -uy, pl. -ny, sf.
1) SRo^cit/.; 2) roljer ©toff;
= Surowiec ; 3) [Rof^eifen n, ; —
biala rankes 31o^eifen,5cifc|fr'
ro^eijen, SBeic^flofe m.; —
listkowa, listkowo-ziarnista
©piegelflofi, öautfto^, 3Jol^=
1 fta^Ieifen, lueifegareä SJoi^eifen ;
— cynku Sßerf», ^Cropfginf w.;
j — cy ny gemeine^ Sinn ; — drze-
i wna §oIäfo^tcnro^eifen; -~
j dziurkowata gabczasta Ioct)t-
ges, luöigeä 3]o|eiffn; — gru-
' boziarnista grobförnigeö 9io^=
j eifen; — jasnoszara tieügraueä
^ioljeifen ; — kamienna ©tein=
fof}lenro^eifen; — koksowa
^ofsro^eifen; — kowna ^änx'
I inetbateS, fdimiebbareä 9iof)=
leifen; — miedzi 9io^=,
Äupferftetn m. ; — oczysz-
! czona ratiaowana ^^ein», 9{ein=
I etfen ; — odlewnicza ©ic=
I feereirofjeifen ; — pclowiczDa
i fialbiertes Slo^eifen; — stali-
I st» ©piegcis, ©pangeteifen,
I ©piege(=, Sflol^ftal^lflofi ; — sza-
ra graueä 3loE)eifcn; — w gra-
piach SJo^eifen in Slöcfen; —
\ w gesiach Sio^eijen in ©tan=
I gen ; — w bochenkach IRoi)"
I eifen in Sarren; — z prze-
lomem luskowym blätterigeä
Sio^eifen ; 4) — w zoladku
etroag UnoecbauUcfieä im ^JJ}a=
gen, ^rubität /.
1 Surowosö, -sei, sf. 1) 310^=
^eit /.; 2) ©trenge /., ©c^ärfe
/'. ; prawo kanoniczne poczelo
w Europie — praw nie-
ludzkich lagodzic boä fa=
nonifdlc 3ie^t begann in ®u=
ropa bie ©trtnge ber un=
menjc^Hc^en (Se[e^e ju milDern;
— kary bie ©d^Qrfe bec
©träfe; 3) D^ol^arbeit /.
Surowy , adi. ; Surowo,
adv. 1) ro^, ungefoc^t; un=
bearbeitet ; -we mieso rof;e§
{^reifet) ; -we plotno ungebleichte
Seinroanb ; -we drzewo nic^t
auögetrotfiteteä ^olj; 2) ftreng,
jc^arf; -wy nakaz ein firenger
)öefe^l; -wa kara eine ftrenge
©tiafe; -wo komu zakazac
imnbni ftreng oerbieten ; -wo sie
z kim obchodzic imnbn ftreng
befjanbeln ; obrocil ku nim
swoja twarz -wa er inanbte
i{)nen fein fttengeg (Seftc^t ju ;
3) ernftl^aft, ernft, f;art.
Surowka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ungebrannter ^\t%tl; 2) un=
gebleichte Seinroanb.
Sus, -a, pl. -y, sm. ©prung
m., ©at? m. (rao^in); da6 -a
einen ©prung mad^cn; biedz
w -ach in ©ä^en fpringen.
Susel, -sla, pl. -sfy, sm.
Biefel w., 3ie)elwttu§ /• ; —
centkowany geperlter ^\i\tl-
Susfal, -u, jo?. -y; Suszfa-
lek, -tka, pl. -Iki, sm. ©d)urj=
feil n.
Suspendowac, -duje, -wa-
lem, ra. imperf. fuspen=
bieren, oec^ängen, ouf ^z\i
abfegen ; = zawiesic ; — urzed-
nika einen Beamten fugpen=
bieren, für einige ^t\i feines
Slmteö entöeben.
Suspendowanie, -nia, sn.
©uäpenbieiung f., Suäpen=
[ton /.
Suspensa, -sy, sf. 2luf=
fd^iebung /., 2lu§fegung /.,
einftnjeilige 2lmtäentfe|ung ;
=r Wstrzymanie, Zawieszenie
sprawy.
Suspensoryum, — , pl.
-rya, sn. ©uäpenfocium «,,
Sragbeutet ?«. ; 58iucf)banb n.
Sustentacya, -cyi, sf. ®t=
l^altung /., ©uftentation t-'i
= Utrzymywanie.
Susz, -u, sm. 1) bürre
Slfte, ^xoim, Späne; 2) ge=
trodEneteä Dbft; 3) leere Ste=
nenjcUen, Söac^öjelle /. o^ne
§onig, SBabe /.
Susza, szy, pl. -sze, sf. 1)
trodfener Soben; 2) ©(irre/.;
uastata wielka — es trat
grofee ®ürre ein.
Suszaluia, Snszaruia, Su-
sznia, -ni, pl. -nie, sf. %xodin=
ftube/., Sarrfammer/., Sarre
f.; — do drzewa 3;rorfen^au5
«.; — slodowa 3Kal3barre.
Suszalny, Suszarny, adi.
2;rocfenl)au5=.
Suszec, -szca, ^j?. -szce,
sm. eine ©c^roammart.
Suszeuie, -nia^ sn. 3^rodf=
nen n., Sörren n.
Suszka, -ki, pl. -ki, sf.
1) 2lfterl|ot3 n., älb^olj n.;
2) gimmel vi., Häftling m.,
gemeiner §anf.
Suszyca, -cy, sf. (Tabe.s
mesenterica) ©elröfebarrfuc^t/.
Suszyc, -sze, -szytein, I.
va. imperf. 1) trodfnen, börren ;
— chmiel .popfen börren; —
bielizae SBäfc^e trodEnen; -one
owoce gebörrteS Dbft ; -one
Sntana
266
Swgdzic
grzyby c^ctrodfnete ^ilje
(©i^roömmc) ; 2) — komu
glowe imnbm ben Äopf
toarm machen ; — komu
glowe 0 CO jmnbm beftänbia
in |ben D^ren liegen ; — sobie
mozg, glowe jtc^ ben Äopf
Xerbred^en; IL vn. imperf.
faften ; III. — sie, vr. imperf.
1) trodnen; bielizna -szy sie
w stoncu bie SBäf^e trodnet
in bet ©onne; 2) jtd^ a6=
f^ärnten,
Satana, Sutanna, -ny,
pl. -ny, sf. ©outane /., S^alar
m., ^rieftercotf m.
Sutek, -tka, sm.; Sutka,
-ki, pl. -ki, sf. 1) roeibUc^e
«ruftroarse, iUUIcöbrüfe f. ;
2) -tki, pZ?«r. tant. enge
Cluergaffe. 1
Suterena, Suteryna, -ny,
pl. -ny, sf ©outecrain n ,
Äellerroo^nung /.
Sutkowy, adi. -wa bro-
dawica ©c^u^blatterpuftel /.
Suty, adt.; Suto, adv.
reic^Uc^, prächtig; suto za-
stawione stoty reid^üd^ ge=
bedfte Stfd^e; -ta suknia ein
reic§ befe^teö Sleib; -to nas
przyjal er f)at un^ reic^ntf)
beroirtet.
Suwac, fiel^c: Sunac.
Suwacz, -a, pl. -e, sm.
Steuerung /., Sc^ubfteue=
rung /.
Suwak, -a, pl. -i, sm. 1)
©c^enfeltier n.; 2) = Sta-
widlo; 3) 2)ampf[d)ieber m.,
Sampfoerteilerm,, ©d^iebcrm.;
— muszlowy aJJufcöelfcftieber ;
— obrotowy ©re^fc^ieber; —
rozpreiniczy ®Epan[ionä=
fd^iebcr.
Suwalny, adi. jc^iebbar.
Suwanie, -nia, sn. ©c^ie=
ben n.
Suweren, -a, pl. -i, sm.
ßanbesfürft m., ^crtf^er m.;
= Monarcha, Panujacy.
Suwata, -ty, sf. Heineä
gifdine^ an jniei ©tangen.
Swacha, chy, pl. -chy, sf.
l)'-örautroerberin/. ; 2) Äupp«»
lerin ./.
Swachna, -ny, pl. -ny, sf.
SBrautjunfifer f.
Swactwo, -wa, sn. 53raut-,
greiroerberei /.
Swadziebny, adi. ^od^=»
Seitlic^.
Swadzba, -by, sf. ^oc^«
seit f.
Swak, -a, pl. -i, sm. 1)
©cöroager ???.; 2) 5Jebenbuf)ter m.
Swakowstwo, -wa, ,sn. 1)
©cbroägerfdjaft /.', 2) Sieben-
bul^lerfdiaft /.
Swalki, -lek, plur. tant.
sf. 2)aumencifen n.
Swar, -u, pl. -y, sm. Sant
7)1., §abcr m., gänlerei /.;
nie chce sie mieszac w wasze
-y i^ 'roiü mid^ in eueren
S<xnt nic^t mengen ; te ciagte
-y musza sie mu w koncu
sprzykrzyc er mu^ boc^
enblid^ biefer eroigen 3änfe=
reien fatt roerben.
Swarliwosc, -sei, sf. 3«n^'
fud^t f., §aberiuc^t, §ang m.
gu 3änfcreien.
Swarliwy, adi.^ Swarli-
wie, adv. jantjüc^tig, äänfifc^.
Swarzenie, -nia, sn. ^an=
fcn «.
Swarzy6 si§, -rze, -rzy-
{em, vr. imperf. jan!en, l)a=
bern; darmo sie -rzycie ifir
janft umfonft.
Swaszka, Swatka, -ki,
pl. -ki, sf. ^eiratäuermittlerin
f., Srautraerberin /.
Swat, -a, pl. -y ober -ci,
sm. sBrautroerber m., $eiratä=
oermittter w. ; w -y jechac
a[§ 33rautroerber roo^in ge^en,
faf)ren; -em byd ben 33raut=
luerber machen; ani mi on
brat ni — er ift mit mir
roeber tierrcanbt nod^ befreun=
bet.
Swatac, -tarn, -ta!em, va.
imperf. ben Sßrautroerber
madien, eine ®^e ftiften, üer=
mittein; -li moja sioslre z tym
mlodym czlovviekiem man
t)at meiner ©d^roefter bie ©r)e
mit biefem jungen 3JJann
atigeraten, angetragen; — sie
vr. freien ; (bilM.i bidEeg-reunb*
ic^aft ict)tie^en.
Swatanie, -nia, sn. SBraut-
roerben «., §eiratSoermittcIn n.
Swawola, -li, pl.^ -le, sf.
eigen», 9JJutn)iIIe m., Übermut
m., Slusgetaffenl^eit /. ; iwoja
— muai byc ukarana bei«
a)lutroiQe mu^ beftroft roerben ;
dose -li, czas przyszedl na
powazniejsze rzeczy genug
beä Übermutes, bie 3«it für
ernftere Singe ift gelommen ; —
i rozpusta panowaty miedzy
mlodzieza ^uägelaffenl^ett unb
2lusfc^roeifung T^errfc^ten unter
bec 3ugenb.
Swawolic, -le, -lilem, vn.
imperf. SKutroillen treiben,
mutroiüig, auögelaffen fein,
fc^äfern; — z dziecmi mit
ilinbern fpieien, fd)äfern; nie
zwazajac na swöj wiek, swa-
wolisz jak dziecie bcin 2llter
nid^t beoc^tenb, bift bu auä=
gelaffen, mutroißig, rote ein
kinb.
Swawolnica, -cy, pl. -ce;
ditn. Swawolniczka, -ki, pl.
-ki, sf. ausgelaffenes, mutroit=
ligeä SJJäbc^en.
Swawolnik, -a, pl. -cy;
dim. Swawolniczek, -czka,
2)1. -czki, sm. mutroiÜiger,
auägelaffener ^nabe, mutroil»
liger, auögelaffener llJenfd^.
Swawolnosc, -sei, sf =
Swawola.
Swawolny, adi. ; Swa-
wolnie, adv. mutroiBig, eigen»
roiHig, auägelaffen, übermütig;
-na dziewczyna skoczyla
przez püot i znikla bttö
Übermütige 3J?äb(^en fprang
über ben Qaun unb oerfd^roanb.
Sw%d, swedu, sing, tant.
sm. fflunft in., 9tauc^ m.:
!öranbgerucf) m.; — jest z
picea ber Dfen ftinft; swedu
narobic 2)unft madien, oerur=
fad^en; psimswedem umfonft,
unnerric^teter '®inge, ol^ne
Siefultat; zbyc kogo psim swe-
dem imnbn mit langer 3la]e
ablieben laffen.
Swadliwy, Swf dliwy, adi.
nadb SBranb ricd^enb, bunftig.
Swgdniec, -nieje, -niatem,
vn. imperf. brenseln, Sranb=
gecud) ucrbreiten, branbig
ried&en.
Swfdra, -ry, pl. -ry, sf.
1) gelber (Rieden auf ber ^aut,
©c^mu^flecEen m, SRoftfledEen ;
2) fc^mufeicier ilerl.
Sw§dzenie, -nia, sn. ^üt'
fen n.
Swfdzic, Swifdzic, -dze,
-dzifero, I. vn. imperf. 1)
Sw§dzik
267
Sygnal
Juden; skora mnie -dzi bie
§aut juclt mic^ ; reka mnie
-dzi, zeby go uderzyc bie §anb
judt mii), i^m einä ju j)er=
fe^eti; 2) bämpfen, ftinfen;
II. f«. imperf. ängftigcn,
Kummer machen; III. — sie
vr. fic^ l&ätmen.
Swgdzik, -a, pl. -i, sm.
iuöenber 3luöf(^[ag.
Swirena, -ny, pl. -ny, sf.
^fetll^ecöt m.
Swoboda, -dy, pl. -dy, sf.
gceifiett f., Unabpngigteit/.,
Ungebunben^ett /. ; -de cenit
nad wszystko er f($ägte bie
{Jtei^eit über aßeä; odzie-
dziczony majatek zapewnil
mii jego -de bag ererbte SSer=
mögen fieberte i^m bie Unab=
pngigfeit; — ruchow bie
grei^eit ber Seroegungen; 2)
-dy pl. greil^eiten, ^rioilegien,
SSorrec^te; kröl im nadal
rozne -dy ber Äönig gab
i^nen »erfd^iebene ^riüilegien;
3) SBol^lftonb w., SBo^lerge^en
n , SBo^Ibefinben n. ; -da du-
szy, Seelenruhe /'., ©eelen»
roofit n.
Swobodniec, -uieje, -nia-
lem, vn. imperf. freier raer=
ben, me^r {Ji^^'^fit erlangen.
Swobodnosc, -sei, sf.
grei^eit/., Unbefangenheit /.;
on traci w towarzystwie cala
swoja — er oerltert in ©e=
feüfc^aft feine gan^e Unbe=
fangenfieit.
Swobodny, adi. ; Swo-
bodnie, adv. frei, unbefangen,
beciuem; od dzis dnia jestes
zapelnie — , postepuj, jak ci
sie podoba oon ^eu'te an bift bu
üoHfommen frei, bu fannft
machen, itaä bu roillft; -ny,
jak gdyby nie nie zaszlo un=
befangen, alä ob gar ni^tä
DorgefaQen roäre; -nie sie roz-
smiala fie lachte ganj unbe=
fangen.
Swobodzic, -dze, -dzifem,
r(t. imperf. befreien.
Swojak, -.1, pl. -ey, sm.
Sanbämann w., G;inr)eimifd^e(r)
w. ; ©o{)n m. eines g^rei=
bauerä.
Swojski, adi. einJ^eimifd^,
ijo^m; §auä=', -kie zwierzeta
t>auötiere pl.
Swojstwo, -wa, sn. Sigen-
tümlid^teit /.
Swojszczec, -czeje, -cza-
lem, vn. imperf . laijm roerben.
Sworzenek, -nka, pl. -nki,
sm. 'JJagel m., (Stift m.
Sworzen, -iznia,2?Z. -rznie,
sm. S3ol3en m., S)öbel m.,
®pann=, Sperriegel ?«. ; —
do krzyzaka ^rcuifopfboljen;
— lubkowy do szyn fiafcften»
bolzen, =f^raube /. ; — kie-
rownika 3)re^fct)emelbof3en;
— opaski resorowtj 2;rag=
feberboljen; — sprzegla Älup=
pelungäboljen; — stawidla
Steuerungsboijen ; — sruby
Sc^raubenpubel m., Scörau=
benbolsen ; — zawiasowy
SIragfeber», ^ängegtiebbolsen.
Swoj, swoja, swoje,
pron. possesiv. 1) fein, feine,
fein; ber, bie, ba§ Seinige;
(aber au(^) mein, bcin, unfer,
euer, il^r ; mam — dorn id^ ^a^i
mein§au§; masz — dem bu
f)aft bein S^a\x%; ma — dorn
er l^at fein, fie f)at i^r &(ku^\
mamy — dom roir f)aben unfer
§auö; macie — dom i[)r ^abt
euer §auä; maj.'j — dom fie
^aben if)r öauä; wzialem —
kapelusz w reke ic^ [jabe
meinen £ut in bie §anb ge=
nommen; zabrat wszystkie -je
ksiazki er J)at alle feine Sucher
mitgenommen; kazdy powi-
nien byc panem -jej woli jeber
foU §err feineä UöiHenö fein;
kaÄdy proteguje -ich jeber fud^t
bie Seinigen ju protegieren;
2) eigen; patrz -jego fümmeve
bidf) um beine eigenen 2lngele=
gen^eiten; widziatem to na
-je oczy ict) ^abe eä mit eigenen
atugen gefef;en; 3) geroö[)nlic^,
natürlich; jestem dzis jakis
nieswoj bin ^eutc nic^t red^t
lOO^t; nie byJ dzis w -im
sosie er roar l^eute übelgelaunt,
er mar ^eute nid^t fo roie
gen)ö§nlic^; -ja smiercia
nmrzec eineä natürüd^en S^obeä
fterben ; 4) po -jemu nad) feiner
gerob^nlid^en 2lrt; trafil —
na -jego er l)at auf ben
Sid^ttgen getroffen, er ^at
feinen SJieifter gefunben; na
-jem postawie baö (Se-
raünfd^te erreichen, mit feiner
SUnfid^t burd^bringen, feinen
SßiUen burd)füt)ren ; wyjsc na
-je gute ®efc^äfte mad^en,
feine SRec^nung babei fmben;
przypomne mu w -im eza-
sie icö roerbe i^n jur rechten
3eit, red^tjeitig erinnern ; -jego
czasu ju feiner ^t\i ; Isto tam ?
Swöj! rcer ba? ®ut greunb ;
mam ja teraz za -je idE) mu^ e§
je^t f^roerbüfeen; dostalza -je
er l^at feinen So^n befommen ;
ja mowie a on zawsze -je ic^
mag reben roaä ic^ xoxU, er
bleibt beim alten.
Sybarycki, adi. fi)baritif^,
fd^roelgerifc^, roeid^licft.
Sybaryta, -ty, pl. -ci, sm.
Si;barit m., 2i5oUüftling m.,
SQ3eid)ling m.\ == Pasibrzuch,
Papinkarz.
Sybarytyzm, -u, sing,
tant. sm. (yenuBfud^t/., Sc^roel«
gerei /.; SBeid^lic^feit /. ; =
Zgnusnialosc.
Sybilla, -li, sf. Sel^erin /.,
Sibylle /., ^eilige SEa^rfage»
rin; = Wieszezka.
Sycenie, -nia, sn. Sätti=
gen n.
Sycic, -ce, -citem, I. va.
imperf. 1) fättigen, nähren;
— glodnycb bic hungrigen
fättigen; 2) miod — SRet
brauen; II. vn. imperf. fät=
tigen; taki obiad nie nie -ci
ein fold^eä 3}{itta9mot)I föttigt
gar nid)t; III. — sie vr. fid)
jättigen.
Sycz, -y, sf. 31öf|re /.
Syczacy, adi. pfeifenb,
äiidjenb."
Syczec, -cze, -czalem, vn.
imperf. ; Sykn^ö, -kne, -kna-
lem, vn. perf. jifdjen; zmija
•czy bie -D^atter jifcftt; — z bolu
oor Sc^merj auffc^reien.
Syfilis, -u, sm. Spp^iüg/.,
2uftfeud)e /.
Syfilizacya, -cyi, sf. li)pl^t=
litifcfte ainltedung.
Syfon, -u, pl. -y, sm. Si:
pl)on m.
Sygnal, -u, pl. -y, sm.
Signal n., ^eic^en n., iiofung
/. ; — akustyczny afuftifcfceö,
f)örbare3 Signal; — alarmo-
wy 5Rot=, aUarmfignal; —
blokujacy Sloclfignal ; — elek-
tryczno-akustyczny eleftro«
Sygnalowanie
•263
Synogarlica
a!uftifc^e§ ©ignal; — hamuj
Sremfen feft; — hamuj mier-
nie Sremfen mä^ig feft; —
jazda freie «5'*'^)'^^» — mane-
wrowy, pizetokowy przy ze-
stawianiu pociagövv ^anflier=
ftgnat ; — naprzod SßoriDättö ;
— wstecz 3utürf, SJüdfioäris;
— masztowy, slnpowy 3Kaft=,
3IügeI=, Stimfignat; — na
zörawiu wodüym ©ignal am
SQöaffetItan ; — ochronny
Sertungsfignat ; — o pomoc
§ilfSfignal-, — podroznych
miedzywozowy Qntettommit=
nifationöfignaf ; — splonko-
wy petardowy ÄnaUftgnal;
— staJy feftfte^enbeä, fi^eä
©ignal ; — przedstacyjny
©iftanjftgnal; — zwrotniczy
SBed^lelftgnat.
Sygnalowanie, -uia, sn.
©ignolifieceu n.
Sygnalowy, adi. ©ignal».
Sygnatura, -ry, pl. -ry, sf.
1) ©ignatur /., Sejetc^nuna /'. ;
2) Unterfdirift /.
Sygnaturka, -ki, 2)1- -ki,
sf. 1) OEtitette f., geltet m. mit
Stuffc^rift; 2) fleinfte 5^trd)en-.
glocie.
Sygnet, -u, pl. -y; ditn.
Sygnecik, -a, pl. -i, sm.
©iet?elring m.
Sygnowac, -u»je, -wa-
lem, va. imperf. 1) fignteten,
on=, bejeic^neu ; unterfcf)reiben,
unterzeichnen; 2) mit bet®locfe
ein ^ixijin geben, läuten.
Syk, -u, pl. -i, sm. ^\\^t\\
lt., ^\\6i/ia\xi m.\ jak — we:5;a
tute bas 3il^^n «ittß'^ ©d^lange.
Sykanie,-nia,sn. ; Syknig-
cie, -cia, sn. ^\\ijtn n., &i'
3if4 n.
Sykofancya, -i, sf. 2lnge=
berei/"., ©t)!opljantie/. ; D^ren=
bläferei /. ; = Zdrada, üszu-
stwo.
Sykofauta, -ty, pl. -ci, .vw.
Singeber m., 2)enunäiant m.,
§allunfe ?«., ©c^uft m.; =-
Obtudnik, Zdrajca, Oszczerca.
Sykomor, -a, 2^/. -y, sm.
©t)!omore f., Üiaulbeetfeigen»
bäum 7)1.
Sylaba, -by, jH. -by, */.
©ilbe /. ; = Zgloska.
Sylabizowaö, -zuje, -wa-
lero, va. imperf. ftjHabifieren.
Sylf, -a, pl. -j, sm. 1) Suft-»
geift JH., ©r)lp^(e) ?«.; 2) Jle«
poxtiv m. (SBarfd^auer ifoiEa(=
ausbrudE).
Sylfida, -dy, pl. -dy, sf.
Suftgeift m., ©plpf^e /.
Sylogistyczny, arfi.; Sy-
logistycznie, adv. fi;Uogi=
fti)*.
Sylogizm, -u, pl. -y, sm.
SpUogiömus m., SJernunft^
fc^lufe m.
Sylogizmowy, adi. ©t)llo=
giömu5=.
Sylurski, adi. fiturifd^ ;
— göiotwor fituttfdiegQebilbe.
Sylwan, -u, sm. ©cl)rift=
er? n.
Sylweta, -tj-, p>l- -ty ; dim.
Sylwetka, -ki, pl. -ki, sf.
©ilt)ouette /.
Symbol, -u, ^?. -e, sm.
©innbilb «., Äennjeid^en n.,
2Bal)liprurf) m.; ®laubensbe=
fenntni§ n., ©t;mbol 7i.
Symbolicznosc, -sei, sf.
ftimbolifc^er ©inn, fi)mbolifc^e
Söebeutung; €i)mboUSmuä m.
Symboliczny, adi.\ Sym-
bolicznie, adv. fpmboltfc^,
finnbtlDlid).
Symbolika, -ki. ä/. ©t;m=
bolif /.
Symbolizowac, -zuje,
-walem, va. imperf. octfinns
liefen, |i)mboltfieren.
Symetrya, -tryi, sf. ©i)mme=
trie /., ©benma^ n., Übercin=
ftitnmung /. aller 2;ei(e.
Symetrycznosc, -sei, sf.
= Symetrya.
Symetryczny, adi. ; Sy-
metrycznie, adv. f^muutrtf d),
gleicbmä^tg, ebenmäßig.
Symfonia, -nü, ^jZ. -nie, sj.
1) ©ijmptjonie /.; 2) ©leid)»
flang m.
Symfonista, -ty, pl. -sei,
sm. ijmpljonift jh., ilompo=
nift m. Don ©tjmp^onien.
Sympatya, -tyi, pl. -tye, sf.
3t}mpatf)ie f., a}Jitgefii^l n.;
©eelenperrcanbtfc^aft /; on
cieszy sie ogolna sympatya
er erfreut fid) allgemeiner
©r)mpatl)ie.
Sympatyczny, adi. ; Sym-
patycznie, adv. ftjmpat^tjcf);
mitfü^lenb; to czlowiek nad-
zwyczaj -ny ba? ift eilt Übet«
auä fgmpat^ifd^er, angenel^mer,
ltebensn)ürt)iger aJZenfc^.
Sympatyzowad, -zuje,
-walem, vn. imperf. ftjmpat^i»
fiercn, mitfül)len, mitempfin»
ben, übereinfttmmen, 2lnteil
nehmen, baben.
Symplak, -a, pl. -cy, sm.
Tofjiv, ungebilDeter, einfältiger
3J}enfc^, ©impel m.
Symptom, -u,^^ -y, S3rm-
ptomat, -u, pl. -y ober -a, sm.
@r)mptom «., Slnjeic^en n.,
Sßorbote w., Kranf^eitä=
jeic^en n.
Symptomatyczny, adi.
ftjmptomattic^, fennjetc^ncnb.
Syn, -a, pl. -owie, oeräc^t'
lic^ -y; dim. Synek, -ukv.,
pl. -nkowie ober -nki; Sy-
naczek, -czka, pl. -czki ober
-czkowie, sm. ©o^n w. ;
©ö^n^en «., ©ötinlein «.;
— zwykle do ojca podobuy
ber ©o^n fielet geroöl)nli^ bem
3Sater ö^nltc^; chrzestny —
^atenfinb; psi — §unbe=
fol)n; poganski — §eiDe m.;
— marnotrawny ber perlorene
©o!)n; — Bozy Ootteäfo^n.
Synagoga, -g\, pl -gi, sf.
©t)nagoge /., Sött^aug n.,
Sempel m.; = Bozniea.
Synal, -a, pl, -e ; Synalek,
-Ika, pl. -Ikowie unö -Iki,
sm. ©obn ?«., ©öbttc^en n.
Synapizm, -u, pl. -y, S7n.
©enf=, ^tel)pflai'ter n.
Syndesmografia, -fii, sf.
©e^nen= unb söänberbefd^rci»
bung f.
Syndesmologia, -gü, sf.
©el)nen= unb iJänberle^re f.
Syndyctwo, -wa, sn. Slmt
n. ober ajjütbe/. beä ©pnbifuö.
Syndyk, -a, pl. -cy, siu.
©pnöituö m., Ülnroalt m.
Synkopa, -py, pl. -py, sf.
1) Sijnfope f., iierfürjung
eineä äüorteö in ber aKitte; 2)
plii^ilic^e Unterbrechung; 3)
plölUi^e (gntfcäftung, Dl^n=
ma^t f.
Synod. -n, pl. -y, sm. ©ij=
nobe f., ßirc^enüeri'ammlung
/., i^onjil n.
Synodalny, adi.; Syno-
dalnie. adv. ji;nobal.
Synogarlica, -cy, pl. -ce,
sf. SJoc^taube /.
Synogarliczy
269
Sjrtuacya
Synogarliczy, adi. Sac^»
tauben'.
Synoniin, -u, pl. -j, sm.
@i;noni)in n., fiiinoeriüanbteä
Sßort.
Synonimowy, adi. fi;no»
nt)m, ftnnnetraanbt.
Synoptyczny,. adi. i't}nop=
tif*, überjic^tlid), furj gefaxt.
Synostwo, -wa, sn. ©o^n=
fc^filt /.
Synowa, -wej, pl. -we, s/.
©d^roiectertoc^ter /.
Synowica, -cy, pl. -ce, sf.
Siiicöte /'., Scuberstoc^ter /.
Synowiec, -wca, pl. -wce,
57W. ^JJeffc »j., S8ruberö)o^n j?i.
Synowski, adi.; po -sku
ct^t.'. ©o^neä», nac^ 2(rt beä
©o&neg.
Syntaksa, -sy, sf. ©i)nta^
/., äi$ort=, ©afefügung /.; ==
Skladiiia.
Syntetycznosc, -sei, s/". ;
Syntetyka, -ki, sf. <Si;n=
tt)etiE /.
Syntetyczny, adi. ; Syn-
tetycznie, adv. ft)nt^eU)c^,
äUJammenSe^enb, oerbinbenb.
Synteza, -zy, ^j?. -zy, 5/.
©gnt^efe /., Suiantmenfe^ung
f., Segriffäoetbinbung /.
Sypac, -pie, -palem; Sy-
pn^c, -ne, -nqlem, I. va.
imperf. \) fc^ütten (oon trof'
!enen ©a^en); — zboze
w wory baä (Setceibe tu bie
©äde fd^ütten; — ziemniaki
do piwnicy Kartoffel in ben
SeUer jd^ütten; — kamienie
na kupe ©teine auf einen
Raufen werfen; jak -nie zlo-
tem, wszystkich wyborcöw be-
dzie mial roenn er reic^li^
®elb ausfc^üttet, rotrb er alle
Sßätiler für fic^ ^aben; 2) auf=
werfen ; -lismy wJasaie szance,
gdy sie w dali jazda nieprzy-
jacielska nkazala wir waren
eben mit betn 2tufwerfen ber
©d^anjen befd^äfligt, a[8 fid^ in
ber gerne bie feinbUd^e Äaöa[=
terie seigte; — groble einen
Samm aufwerfen; 3) — czem
reid)Uc^ fpenben, oerftreuen ;
panowie ci zlotem jak pia-
skiem -li biefe §erren oergeu^
beten ©elb, wie wenn e§ ©anb
wäre 5 pan wielkie -al wy-
datki ber §err gab »iet ®elb
aus ; II. vn. snieg -pie e§ l^crtfcgt
©c^neetreiben, eä ift ein ©c^nee=
geflöber ; III. — sie vr.
1) cerfc^wenbet, oergeubet,
oertan, ausgegeben werben; 2)
firömen, juftrömen; -pia sie
pieniadze Das ©eib ftrömt ju
wie SiJaffe'r; ttumy ludu -pia
sie do miasta 3Sol!§maffen I
fttömen in bie ©tabt ; 3) ^er= ;
auslaufen, fjerausfc^ütten; pie-
rze sie -pie z poduszki jje»
bern laufen a.\x^ bem ^ol|ter
\)txa\\^ \ 4) jetfaHen ; ten je-
dwab sie juz -pie biefe ©eibc
jerfällt fc^on, Befommt 3iiffe.
Sypanie, -nia, sn. 1) ©dEjüt»
ten n.\ 2) ©peic^er wi. ; —
nabojow do wielkiego pieca
aufgeben ber ©testen (Serg»
wefen).
Sypanka, -ki, pl. sf. 1)
©c^laTfteHe /.; 2) ©efäjs n.
jum @infrf)üiten.
Sypiac, -piam, -pialem, vn.
imperf. ju fd^lofen pflege",
fc^lafm; nigdy nie -piam pa
obiedzie id) fc^lafe nie nac^»
mittags; po poludniu -pia er
pflegt nac^mittagg gu fc^lafcn;
po nocach — nie möge id^
bringe bie 3Uäc^te fc^laflol ju.
Sypialnia, -ui, pl. -nie, sf.
©c^lafKiinmer n., ©^taffam»
mer /., Sc^lafgemacfe n.; o-
tworz okna w -ni öffne bie
genfter im ©c^lafjimmer; —
stui&bowa Übernac^tung§=
lo!al n.
Sypialny, adi. ©c^lafs;
poköj — ©c^lafftube/.,©d^laf=
5immer n.
Sypien, -pnia, pl. -pnie,
sm. ©c^üttö ®tc^trtcl;ter m.,
©d)öpfergelte /.
Sypki, adi.\ Sypko, adv.
fcl)üttbar, fleinlörnig, brötfelnb;
— grünt leidE)tec S3oben; —
— kamien ©tein, ber fic^
brörfelt; kasza -0 ugotowana
berb gelochte ©rü^e.
Sypkosc, -sei, sf. ©d^ütt=
barfeit /. ; Soder^eit /.
Syrena, ny, pl. -ny, sf.
1) (Sirene /., oerfü^rertfc^eä
3üetb; ^ kobieta wabiaca
wdziekami; 2) 9iebtl^orn «.;
3) J^tfc^molcö m., ©ecEu^ /.
Syrojeszka, -ki, pl. -ki,
sf. roter 2;öubling.
Syrojeszkowka, -ki, pl.
-ki, sf. Säubling m.
Syrop, -u, pl. -y; dim.
Syropek, -pku, pl. -pki, sm.
©trup m., ^\idtx'\oi.'\i m.; —
dzieciecy j?inbermet 7n.
Syropowy, adi. ©irup'.
Syrynga, -gi, pl. -gi, sf.
©prtge /.; = Strzykawka.
Sysak, -a, pl. -i,sm.] Sysun,
-nia, pl. -nie, sm. Sirufttter «.,
ein noc^ föugenbeä 3:;ier.
System, -u, pl. -y, sm.
©9jtem n., planmäfiige Sßer=
binbung, äwedmä^igeä ©an=
je(Q), DrDnung/.; 3Serfa^ren «.,
5ßlan m.; = Uklad; — sJo-
neczny ©onnenft^üein ; — pla-
netarny ^[anetenft)ftem; ma-
szyna najnowszego -u eine
3Jlafc^ineneuefter5lonftruftion ;
— dziesietny ©ejimalf^ftem ;
— okregovv ^onenfi^ftem ;
— parowozow Sofoniotioen«
fpftem; — wagonöw 2ßagen=
fi;ftem.
Systematycznosc, -sei,
sf. @r)ftematiömu3 m., wiffcn»
fc^aftlic^e Slnorbnung.
Systematyczny, adi. ; Sy-
stematycznie, adv. 1) fgfte=
matifd), plan=, j'Df tf >"äfe JS ;
-nie wydalano z urzedöw
wszystkich innowiercöw ftjfte*
matifd^ würben alle 2lnberä»
gläubigen auä ben Slmtern
entfernt ; 2) wiffenfc^aftlid^
georbnet.
Systematyka, -ki, sf. ©t)=
ftematif /.
Syt, -u, stn. ©ättigung /. ;
do -u jur ©enüge ; najedlismy
sie do -a wir ^oben unä fatt
gegeffen; nabawilismy sie do
-a wir ßaben unö jur ©entige
unterhalten.
Syta, -ty; Sytka, -ki, sf.
1) ^onigwaffer n., §onig=
tranf m. ; 2) -ka, afiildjfraut n.
Sytniec, -nieje, -nialem,
vn. imperf. fatt werben.
Sytnosd, -sei, sf. ?lo^r^af=
tigteit /.
Sytny, adi. ; Sytnie, adv.
na^r^aft, föttigenb; -na ges
fette ©ans.
Sytosc, -sc\,_sf. ©attfein
n., ©ättigung/., ÜDerlabung/.
Sytuacya, -cyi, pl. -eye,
sf ©ituatton /., Sage f.,
Sytuacyjny
•270
Szafa
©teltung /., 3"ftttnb »u; =
PoloÄenie; — stawaJa sie
coraz niemozliwsza bte ©ttUs
atton tüurbe immer unmög»
lid^er; — tragiczna, komiczna
traqifc^e, fomtfd^e ©ituation.
Sytuacyjny, adi. ©ttua=
ttonä=.
Sytnowany, adi. fituicrt,
liegenb, gelegen, befinbltd),
gefteEt ; = PoloÄony; to czlo-
wiek dobrze -ny basi ift ein
gut fituieiter 3Wenfd^.
Syty, adi. fatt, gesättigt,
rool^lgenä^rt.
Sza! interj. '^jft ! ruf)ig!
fua!
Szabalbon, Szabelbon,
-u, sing. tant. sm. (Phaseo-
lu8 vulgaris) gciDÖ^nlic^e %\=
fole.
Szabas, -n, pl. -j, sm.
©abbat m.
Szabasowac, -suje, -wa-
lem, vn. imperf. (Sabbat
feiern.
Szabasowy, adi. ©a&bat=.
Szabasöwka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ttemeä Xalgridjt; 2)
©abbatfc^napä m.
Szabasnik, -a, pl. -i, sm.
®abbatleud)ter m.
Szabasny = Szabasowy.
Szabazyt, -u, pl. -y, sm.
SBücfelgeolit^ m., Göabafit m.
Szabelka, -ki, pl. -ki, sf.
©äbelc^en n.
Szabelnia, -ni, sf. ©äbcl«
fabti! f.
Szabelnik, -a, pl. -cy, S7n.
1) ©äbelmac^er m., ©c^roert^
feger »«.; 2) ©cf)tt)ertträger m.
Szabelny, adi. ©äbet=.
Szaber, -bni, «m.; Szo-
bry, -i6w, plur. tant. ©tein=
fdjlag m., ©teinabfäHe v^-,
i^natf m., ©c^otter m.,
Äie§ m.
Szabeta, -ty, pl. -ty, 6/'.
@ürteltafcf)e /. ber polnifd^en
Söauern.
Szabla, -li, pl. -le, sf.\
dim. Szabelka, -ki, pl. -ki
1) ©übel m.\ na -lach go
roznieäli fie maffaltiecten \[)n
mit i^reu ©äbeln; napadl
przeciwnika na ulicy w jjiec-
ilziesiat -bei er überfiel ben
©egne'c auf ber ©äffe mit fünf=
jig fäbelbemaffneten ^JJJünnern;
2)|)auer m. beäSIDilbfci^roeincä;
3) fäbelförmigeä ©tütf ^ol?.
Szablak, -a, sm. türfijc^e
geuer5oI)ne.
Szablasty,a(?^■. fäbelförmig.
Szablica, -cy, pl. -ce, sf. ;
Szablisko, -ka, pl. -ka, sn.
grofeec ©äbel.
Szablina, -ny, pl. -ny, sf.
elenber ©äbel.
Szablodziöb, -a, pl. -y,
67». ©äbcifc^näbler m.
Szablogrzbiet, -u, pl. -y,
sm. Slieeric^roein n.
Szablon, -u, pl. -y, sm. ;
Szablona, -ny, pl. -ny, sf.
©d^ablone f., Seigre /., 2>re^»
brett w. ; — w formowaniu
odlewow ©d|abIone für bie
Sel^mformerei; wediug -u
nac^ ber ©d)abIone.
Szabota, -ty, pl. -ty, sf.
©djaoette /., Slmbofifutter n.
Szabrowac, -ruje, -wa-
lem, va. imperf. fc^aben, ab'
fc^aben, bie ßöd^er in ber
9}Jauer mit ^iegelftüden au§=
fußen.
Szabrowanie, -nia, sn.
öeic^ottetung /.
Szach, -a, pl, -owie, sm.
1) ©c^a^ m.] 2) -y, pl. ©d^ad^«
fpiel n.\ w -y grac ©d^ac^
fpielen; — krölowi ©d)adö
bem Äönig.
Szacher, -chru, sm. ; Sza-
cherka, -ki, sf ©d^ad)er m., j
unreblic^er 4>anber.
Szaclierski, adi. ©c§adjer=.
SzacWsta, -sty, pl. -sei,
sm. ©c^ac^fpieler m.
Szachowad, -chuje, -wa-
■tem, va. imperf. 1) ©^ad^
bieten; 2) fc^ac^ten, in S3icr«=
ede teilen.
Szachownica, -cy, pl, -ce,
sf. 1) ©c^ac^brett n. ; w -ce co
utoÄyc etroag in fleine ^ier=
ede teilen; 2) ©c^ac^=, 2;iger',
Äiebi^blume /.
Szachowy, adi. ©d^ad^=.
Szachraj, -a, pl. -e, sm,.
©djad)erer m., 33etriiger »«.,
©djininbler m.
Szachrajka, -ki, jp?. -ki, sf.
©c^ad^eiin /'., Betrügerin /.,
©djtuinblerin /.
Szachrajski, adi.'^^a6)ii--,
fc^adjerljaft, betrügcrifd),
fd^rainblerifd;.
Szachrajstwo, -wa, pl.
-wa, *n. ©d)ac^erei/., ©c^ac^er
m., Betrug m.
Szachrowac, -ruje, -wa-
iem, vn. imperf. fdE)adE)ern, be=
trügen.
Szacht = Szyb.
Szachtynowac, -nuje, -wa-
lem, va. imperf. mit bem
©d^ad^tfialm polieren, bie le^te
Politur geben.
Szacbiulec, -loa, sm. uieu»
edEigeS Binbroer*, gefc^ac^teteä
ga^n)erf;ftarteSol)len,S)ieIeu.
Szacisko, -ka, pl. -ka, sn.
fdE)lcdE)te§, elenbe§ Äleib.
Szacowac, -cuje, -walem,
va. imperf. 1) fdjä|en, ab»
fd^ä^en, tarieren; zaprzysie-
zony taksator -wal cale jej
srebro ein beeibeter ©c^ä^-
meifter tarierte i^r gonjeä
©ilber; 2) achten, f^ä^en,
l^OC^^alten; szacujemy zdanie
powainycb mezow rotr achten
bie a)teinung ro'ürbiger SRänner.
Szacowanie,-nia, sn. ©d^ät=
jeii n., ©c^ä^ung /., SaEie=
rung /.
Szacownik, -a, pl. -cy,
sm. ©c^ä^meifter w., S^ajator
m., 2lbfc^ä^er m.
Szacownosc,-sci,«/. ©d^ä^'=
batfeit f.
Szacowny, adi. ; Szaco-
wnie, adv. fi^äpar.
Szacuuek, -nku, sm. 1)
©c^ä^en n., Sanieren n., ©c^ät=
jung f., XaEierung/.; 2) Sld^tung
/., ^od^ac^tung /.; cieszyc sie
ogolnym -kiem ftd^ oHgemei«
ner §oc^ad^tung erfreuen; ona
zasluguje na wszelki — il^r
gebührt alle 2ld^tung; pelen
-nku üoHer Sichtung ; z -nkiem
ad)tungöooll.
Szacankowy, adi. ©d^ät=
jungS»; cena -wa ©c^ä^ungg=
preis m.\ fdjäl^ungSroeife.
Szadawy, adi. grau =
Popielaty.
Szadzas, -a, pl. -y, sm.
geflijppelte 3iei^|c^""r-
Szadzieö, -dzieje, -dziai'em,
vn. imperf. grau roctben.
Szad:f, dzi, pl, -dzie, sf.
3leif TM. = Szron.
Szafa, -fy, pl. -fy, dim.\
Szafka, -ki, pl. -ki ; Sza-
feczka, -ki, pl. -ki, sf.
Szafarka
271
Szalbierz
Sc^ranf /n.,Äaften vt., ©pinb
m.; — na ksiaiki 58üi)et=
faften; — na bielizne 2Bäft^e=
fc^ran!; szafa na suknie
Äteiber[c^tanf; -fka na in-
strumenta ^nftrumenten»
fc^ranf; wsadz te suknie do
szafy lege biefe Kleiber in ben
i^aften ; zapomniaies zamknac
szafe bu l^aft ben ©ii)ran!
absuipercen cergeffen.
Szafarka, -ki,^i. -ki,^/". 33«=
»(^lic^erin /., ©tt)aft(n)enit f.,
iöauö^ättertn /., Sluäteiterin
/. ; Marya — lask boskich
aSJarie, bie Slugtcilerin ber
©naben ©otte§; wlasnej woli
— i^re eigene ^errin.
Szafarnia, -ni, pl. -nie, sf.
©peifefaften m., ©petfe!am=
mer /.
Szafarski, adi. Schaffner»,
©peifefammer; — urzad ©c^off^
neramt n.
Szafarstwo, -wa, sn. 1)
©d^affneret/., ©cf)affneramt».,
§auä^alten n. ; aSerraaltung f.]
2) Serteilung f.
Szafarz, -a, pl. -e, sm.
©(^offner m., 33erroalter m.,
SÖejc^ltefiec m., Sluäteifer m.,
§auä^älter m.
Szafarzyc, -rze, -rzyJem,
va. unb vn. imperf. ©cfjaffneu,
SSerroalter, Se)^Uefeer jein ;
va. imperf. aufteilen.
Szafel, -fla, pl. -fle ; Sza-
flik, -a, pl. -'), sm. ©cf)aff tu,
©c^euer=, ©püI-, 2lbroa)cJ)=
fd^aff, =trog w., ^ufitcanne /.
Szafir, Safir, -u, -pl. -y,
sm. 1) ©ap^ic m. (Sbelftein);
2) ^immelBlaue, japl)irblaue
garbe.
Szafirek, -rka, pl. -rki, sm.
3Wu§!atl)9a3intl^e ./".
Szafirkowad, -kuje, -wa-
tem, va. imperf. — komu
jemanbem rec|t fd^meic^eln.
Szafirowy, adi. ; Szafi-
rowo, adv. ©ap^ir=; [apl)ir'
blau.
Szafowac, -fuje, -waiem,
va. imperf. 1) reict)tic^ auQ =
teilen, »ergeben, fpenben,
fc^alten unb roalten; ostroi;aie
ezem — mit etniag fparfam
umgel^en; nie -fuj tak pochwa-
lami fei nic^t fo freigebig mit
beinen 2obfger^eb«ngen; —
przeklenstwami feine g-lüc^e
fvaren; 2) — komu CO
jmnbm tivocL^ nerfd^affen, Iie=
fern, fc^affen.
Szafowanie, -nia, sn. Sßer=
teitung /., 2luäteilen n.,
©penben n.
Szafowy, adi. haften-,
©diranfs, fd^rantförmig, fa[ten=
artig.
Szafran, -u, sm. 1) ©afran
m.; flaki w -ie Äuttelflecfe mit
©afran jubereitet; lepszy funt
-u niz wöz siana ein 5ßfunb
©afran ift beff er ol§ ein SBagen
§eu; 2) gelbe fafranfarbige
©tiefel; nie kaidy szlach-
cic CO w -ie chodzi tiic^t
ieber, ber gelbe ©tiefel trögt,
ift ein tSbelmann, bie i^appe
madf)t feinen giim 2JJönc^.
Szafraniasty, adi. fafran=
artig; fafrangelb.
Szafraniö, -nie, -nifem, va.
imperf. mit ©afran anrichten ;
— sie vr. fafrangelb roerben.
Szafranica, -cy, sf. ®elb=
raurj f. (ftengeltofe 2lnemonen=
gattunn).
Szafraniec, -nca,j)?. -ncy,
sm. 1) ®elbf)aarige(r) m.; 2)
©afranpnbler m.; 3) (Meme-
cylon) SBeerenbaum m.
Szafranny, adi. ; Szafran-
no, adv. mit ©afran ange^
gemad^t, geroürjt.
Szafranowaciec, -cieje,
-cialem, vn. imperf. gclblid^
TOerben.
Szafranowy, adi. ; Sza-
franowo, adv. ©afran= •,
-wego koloru fafraufarbig.
Szafran owka, -kl, pl. -ki,
sf. S'ifranapfel m.
Szaft, -u, pL -y, sm. ein
3Beberra^men.
Szafuuek, -nku, pl. -nki,
sm. ä^erraalten »., 3Serittat=
tung /. ; 3>ergebung§red^t n.
Szajka, -ki, ^^?. -ki, sf.
iBonbe /., §aufe tu., (Seftn=
bei )(. ; — ztodziejska S!)iebä=
banbe.
Szakal, -a, ^;Z. -e, sm.
©cftafal VI.
Szakalik, -a, pl. -i, sm.
Öolsfpan m.
Szaklaczek, -czka, ^jZ.
-czki, sm. (Pittosporum) ©elb=
beerenftrauc^ m.
Szaklak, -u, pl, -i, sm,
gemeiner Äreujborn, SBege=
born m., j^örber«, Slainbeere
/.; — pstrokaty immergrü=
nenber ^illaternenbaum ; —
kruszyna ^auU, ©pillbaum,
^ult)er=, ^innl^otj «., ©prit=
jer m.
Szaklakowaty, adi. freuj»
bornavtig.
Szal, -u, p?. -e; dim.
Szalik, -a, pl. -i, sm. ©c^al
m.; — koronkowy ©pi§en=
fd^al ; — jedwabny ©eiöen=
fc^al; — turecki türtifd^er
©c^al ; z ramion zrzucila —
fie lief? ben ©d^al von ben
©d^ultern faüen.
Szala, -li, pl. -le; dim.
Szalka, -ki, pl. -ki, sf.
©c^ale/., SBagjc^ale /.; -Iki
plur. ©c^alioage /. ; to duie
nieröwne -le baä finb gicei
ungleiche Sßagfc^alen; kiasc
CO na -Je rozsadku ctroaS OUf
bie SBagfc^ale ' ber SSernunft
legen; — sprawiedliwosci bie
iBage ber ©eced^tigfeit; brac
cos na -le rozumu etroaä mit
bem Serft'anbe prüfen; -le po-
kaza, CO rzeczy zawaza (Die
2Bage rcirb über baä ©eroi^t
ber ©ad^en entfd^eiben), alle§
mu^ geprüft roerbcn, um be-
urteilt roerben ju fönnen.
Szelba, -by, sf. S3oll=
flaut n.
Szalbierczy, adi.; Szal-
bierczo, adv. betrügerifd^,
fc{)roinblertfd&.
Szalbierka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) 33etru3 m., ^Betrügerei f.,
©aufelci /., ©d)n)tnbel m.;
— polityczna potitifc^e &au=
felei; 2) ©auflerin; S3etrüge=
rtn /., ©c^rotnblerin /.
Szalbierowac, -ruje, -wa-
iem ; Szalbierzyc, -rze, -rzy-
lem, vn. imperf. betrügen,
befd^niinbeln, auf 33etrug auä=
ge^en, ©diroinbelcien machen.
Szalbierski, adi. 33etrÜ5
ger=, ©d)ii)inbler=.
Szalbierowanie, -nia;
Szalbierstwo, -wa, pl. -wa,
sn. Söetrug m.
©cbroinbclei f.
Szalbierz,
©outler m,,
©c^roinbler m.
Setrügeret /.
rza, pl.
33etrüger
Szalec
272
Szamotloch
Szalec, -leje, -lalem, vn.
imperf. 1) rafen, tolfen, roüten,
»ertüdt jein; — z rozpaczy
oor 35er3n)etf[ung ben SSerftanb
oettieren; — za kim in imnDn
rafenb »erliebt fein; — za
czem einer ©a(^e ßi§ jur
3iaferei nachjagen, einen 9iat=
ren an etto. gefreffen l^aben;
babsko stare za cblopatnJ -je
bie alte Kachel jagt ben Mm-
nern nad^; 2) toü, ausgelaffen
fein.
Szalej, -u; Szalen, -nia,
sm. Silfen;, itoUftaut n.;
— jadowity Sßafferfc^ierUng
m., aBüteric^ m.\ — nakra-
piany geflecfter ©c^ierling.
Szaiejowy, adi. S8ilfen=
!raut>, 2;oUfraut=; napic sie
odwaru -wego S^oHlcauttee
trinfen.
Szalejnik, -a, sm. Sltropin
n. (Saugcnfalj becSellabonna).
Szalenie, adv. uerrüdEt, ra=
fenD; on ja pomimo jej wad
— kocha ec liebt fie rafenb
tro^ \\)XiX %i^iX] postapic
ßobie — oerrücft, roa|n[innig
fianbeln.
Szaleniec, -nca, p?. -ncy,
sm. 3iajenbe(r)»?.,äßüterid^??2. ;
SSerrücfte(r) »t., 3rrfinnige(t)
m. ; — jakispodpalU dorn wsrod
zamieszania ein Stafenber ftedte
roä^tenb ber äierrairrung bag
§au§ in Scanb; wiele jest
miedzy wami -ncöw, ktörzy
nad upadkiem wlasnym pra-
cuja eä gibt unter eud^ oiele
SSerrüdte, bie an bcm eigenen
Untergange otbeitcn.
Szaleiistwo, -wa, pl. -wa,
sn. 1) Siaferei /., SBa^nroi^
w. ; Söaljnfinn wt., Sollljeit /.,
SoÜrout /. ; wpaäc w —
in Jtaferei geraten, roa^nfinniii,
rafenb werben; bol go do
-nstwa doprowadzal ber
©c^merj macf)te i^n rafenb;
wasza gtupota mo2e mnie do
-stwa doprowadEic eure
Summl^eit fönnte mid^ toH
motten; alei to — z tak
malyrai srodkami zakladac
tak wielkie przedsiebiorstwo
eä ift 2Ba[)nftnn, mit fo fleinen
ajiitteln ein fo großes Unter»
nehmen ju grünben; 2)Sienen=
wut/.
Szalonka, -ki, sf. £umpf=
[)eibelbecre /.
Szalonos6, -sei, sf. 3{a=
ferei /'.
Szalony, ctdi.\ Szalenie,
ade. rafenD, roa^n=, irrfinnig,
toU; gdaie biegaiesz jak —
WO rcnnft bu rote Deriüdt;-na
glowa toller Kopf; -na mysl
toller (ginfall; — wrzask ra=
fenbeä ©efc^rei; -ne wydatki
rofenbe Slusgaben; -na praca
zrujaowa} sobie zdrowie burd)
rca^nfinnige 3lrbeit ruinierte
er ff ine ©efunb^eit; -ne szcze
scie rafenbeä ©lUcf.
Szalotka, -ki, pl. -ki, sf.
Schalotte /.. ©fc^lauc^ m.
Szalowac, -luje, -watem,
va. imperf. Derfd|alen, mit
Brettern oerfd^lagen.
Szalowanie, -nia, sn.
■ßerfc^alung f., SSertäfelung /'.,
aSretteroerfc^lag m.
Szalowka, -ki, pl. -ki, sf.
©d^albrett n.\ — podpodto-
gowa gi'feöobenbrett n.
Szalupa, -py, pl. -py ; dim.
Szalupka, -ki, jjZ. -ki, sf.
Schaluppe/., fleineö ©eef^iff ;
spuszczoao z okretu -pe, by
ton^cycli ratowac man lie^
oom ©cf)iff bie Schaluppe
herunter, um bie ©rtrinfenben
3U retten.
Szalamacha, Salamacha,
-chy, sf. ein ©eric^t aus
ilBeigcnmel^l, ©raupen, ©atj
unb ©ped; ajJifc^mafc^ w.,
(Semcngfct n.
Szalamaja, -ji, pl. -je, sf.
Schalmei /. Öäla5in[tru=
ment).
Szalapuctwo, -wa, sn.
tolle, unruhige, «erfd^roenbe«
rifcöe 2Bittfcbaft.
Szalapnt, -a, jjZ. -ty; Sza-
lawila, -iy, sm. SloHfopf m.,
Sßirrtopf ; SSetfc^roenber m.,
c64 ten — znowa nabroil roaö
f)at biefer 2;ollfopf roteber an=
gerichtet.
Szalas, -u, pl. -y ; dim.
Szalasik, -a, pl. -i, sm.
gelb», iiaubptte/., ^oxaütf.
Szalesznik, -a, sm. %ox=
tulatmelöe /.
Szalsza, -szy, pl. -sze, */. ;
- uowa Sad^enfnoblauc^ ?M. ;
— pierna breitblätterige treffe.
I Szalwia, Szalwija, -ji,
sf. ©albei /*.; — lesna 9iofe=
polei/., 9lnborn m. ; — czarna
©cl)ar;ac^!raut n. ; — rzym-
ska grauenminje /. grofieS
Öalfamfraut ; — fakowa polna
aiilterfceuj n.
Szalwiowy, adi. ©atbei=;
herbata -wa (Salbeitee m.
Szaman, -a, pl. -i, sm.
Stftamane m.
Szambelan, -a, pl. -owie
' ober -i, sm. Äammevl)err m.,
5lämmerer m.
Szambelanic, -a, pl.
-owie ober -e, sm. Äam=
I mer^ecrnfolön »«•
Szambelania, -nii,^^^ -nie,
sf. fiäinmereramt »., sroürbe/.
j Szambelanka, -ki, p?. -ki;
j Szambelanowna, -nej, pl.
-ne, sf. Soc^ter f. beä i?am=
j mer^errn.
I Szambelanowa, -wej, pl.
-we, sf. ©ema^lin/. begSam=
metl^errn.
- Szambelanowac, -nuje,
; -watem, vn. imperf. Äammer=
! Eierr fein, bie Äammer^errn=
; iDürbe befleiben.
i Szambelanski, adi. Äam:
I mcr^err(n)=; klucz — jlam=
mer^errnfc^lüffel m.
1 Szambelanstwo, -wa, sn.
1) Äammerfierrnroürbe/. ; 2) ber
Äammerlierr famt ©emo^lin.
Szamerowaß, -ruje, -wa-
! lern, va. imperf. mit ©d^nü=
I ren befe^en, oerbrämen.
Szamerowanie, -nia, sn. ;
Szamerunek, -oku, sm. ©c^a=
merierung/., SSerfc^nürung /.
i Szamoazyt, -u, pl. -y, sm.
6f)amoafit m.
Szamota, -ty, pl. -ty, sf.;
I Szamotanie, -nia,5».^erum=
reiften «., herumbalgen n.
Szamotac, -tam, -talem,
. va. imperf. rütteln, ^erum=
I reißen, jerren; — sie vr.
\\6) roinben, fi^ ^in unb
\ ^er roerfen; — sie z kim fi^
mit imnbm l^erum balgen;
I dlugo sie z nim -tal, nioa mu
i sie udalo obalic go na ziemie
I er' mufetc lange mit iljm ^et=
umbalgen, Bio e§ i^m gelong,
i^n ju Soben ju rcetfen.
I Szamotloch, sm. Barfra-
I mia (eine aJlooägattung).
Szampan
273
Szariacic
Szampan, -a, pl. -y, sm.
Champagner m., »roetn m.\
— mu w glowie przewrocil
ber S^ampogner tft ifim gu
^opfe geftiegen; tea — jest
falszowany bief er Sl^ampagner»
roein ift pefälic^t.
Szampanka, -ki, pl. -ki,
S^ampagnerflafc^e /.
Szampanski, adi. 6^am=
pagner».
Szaniec, Szanc, -nca, pl.
-nee, sm. 1) «Sc^anje /., UJer-
fc^anjung/. ; -nee sypac Sd^an«
gen aufroetfen, erneuten ; ]n±
przeszli -lice, juz byli pod
waiem fte Ratten f(|on bie
©d^ansen überfc^ritten, fte
roaren fcöon unter öcn SBäHen ;
wszak wiesz, ze miasto nie ma
innych -nc6w procz naszych
raieczy bu n)eif;t boc^, bafe bie
©tobt au|er unferen ©c^n)er=
tern feine anberen ©c^angen
befi^t;^ 2) ©efa^r /.; na —
przyjsc in ®efaf)r geraten ; na
— stawic in bie ©c^ange
jc^fagcn, ber @efa§r auäfelen,
baran roagen; 3) ®infa§ m.
Szanowac, -nuje, -walem,
va. imperf. fi^ö^en, e^ren,
fcf)onen, ad^ten; -nuje twoja
bolescic^ ac^tebeinen >öd^merg;
suknie — Äleiber fc^onen;
— zdrowie bie Sefunb^eit
fc^onen; -nuj twoje oczy, bys
na Stare lata nie oslepl
fd)one beine ?lugen, bomit bu
auf beine alten Sage nic^t
BUnb rotrft; — kogo jmnbn
e^ren, oere^ren, achten; do-
pöki wiara kwitfa, -wano
prawa folangc ber ©taube
Blühte, rourben bie ©eie^e ge«
achtet; -nujmy obyczaje ludu,
ktory na3 przyjal goscinnie
achten trir bie ^räuc^e beö
SSolfeä, ba§ unö gaftfreunblid^
oufna^m^ -nnj te reke ojcow-
ska, CO bije ac|te bie päter=>
lid^e §anb, bie bic^ f erlägt;
jak Pana -je fo roa^r ic^ ©ie
fc^ä^e; 4yl wsrod nich -wany
i lubiany przez wszystkich ec
lebte unter i^nen oon alten
geeiert unb geüebt ; — sie vr.
fic^ fdEionen.
Szanowanie, -nia, sn.
©c^ä^en n. ; ®t)ren n. ; ©d)o=
nen n., ©c^onung /,
Stownik polsko-niemiecki.
Szanownosc, -sei, sf.
aicötbartett J.
Szanowny, adi. a^tbar,
geehrt, e^troürbig, löblich; —
mowca ber oere^rte Stebner;
-ni sluchacze geehrte ^u^örer;
do -nej Redakcyi an öie ge=
e^rte Diebaftion.
Szansa, -sy, pl. -se, sf.
ß^ance /., ^yiioM m.; = Ha-
zardownosc, Obrot rzeezy.
Szanta, -ty, pl. -ty, sf.
2tnborn w.
Szantaz, -u, sm. (Srpref=
funq /. ; = Wymuszenie.
Szanczyk, -a, pl. -i, sm.
fteine ©c^anje.
Szar, -n, pl. -y, sm. eine
auf groei Xiatten genagelte
Steige ©c^inbeln.
Szara, Siara, -ry, pl. -ry,
sf. erfte 2JJuttermir4 33ieft=
mild^ /.
Szaraczek, 1) -czku, sm.
graumeliertes, ofcfigraueS Sucft;
2) -czka, sm. einfad^er, armer
©Delmann.
Szaraczkowy, adi. afd&=
grau, aus afc^grauem Suc^
gemacht ; szlachcic — einfacher,
armer ©öelmann.
Szarafan, -u, pl. -y, sm.
©orafan m., eine 2lrt Kleib.
Szaragi, -gow, plnr. tant.
sm. ßleiberrec^en w., Äteiber»
^afen m.
Szarak, -a, pl. -i, sm.
$aie m., Sampe m.
Szarakula, -li, sf. aUerlei
fd^roimmenDec ©c^mu^.
Szaranek, -nka, pl. -nki, ,
sm. fleiner i?arpfen. '
Szarancza, -czy, pl. -cze,
sf. 1) äiJanber^eufc^rede /. ;
jedzenie JanaChrzcicieia byiy
-cze bie Jla^rung ^o^annes
be§ 2:äuferg beftanb auä $eu=
fc^recfen; 2) großer ©t^roarm,
§aufe ; barbarzyncow ein
unabfeparer §aufc Sarbaren
3) jjaurenget m., unnü^e[r)
Sroteffer; ludzi uczciwych
oddala a otacza sie -cza
dworska er entfernt e^rtic^e
Seute unb umgibt fid^ mit
l^öfifc^en gaulcngern; 4) —
6w. Jana 3o^'^""i^^'^ot n.;
iöodtä^ornbaum m. ; 5) ©am»
I met>=, ©onnen=, 3::oten=,
I ©tubcntenblume /.
Szaranczowy, adi. ^cu»
f(^recfen=; -we drzewo öeu-
f(^recfenbaum m.
Szaranczyk, -a, pl. -i, sm.
^eufc^recfenbiut /.
Szarapata, -ty; Szara-
patka, Szerepetka, -ki, pl.
-ki, sm. abgeriffener, lum-
piger SRenfc^; -tki Sumpen»
gefinbel n.
Szarawary, -röw, plur.
tant. Sil. ^stuber^ofen pl.,
5ßump=, roeite Sleilpfen.
Szarawobialy, adi. grau»»
rcetfe.
Szarawy, adi. ; Szarawo,
adv. graulich, inä ©raue fal»
lenb.
Szarek, -rka, pl. -rki, sm.
1) ©raurodf m.; 2) grauer
$unb.
Szarfa, -fy, pl. -fy, sf.
©c^ärpe /.
Szarga, Szaruga, -gi, sf.
©auroetter n., naffeS, fc^mut-
äige§, efel§afteä äUetter.
Szargaö, -gam, -galem, va.
imperf. ; Szargn%c, -ne, -na-
iem, va. per f. befc^ lumpern,
befc^mugen, in Äot roälgen;
— sie vr. ftc^ beft^tumpern ;
in ©(|ulben geraten.
Szarganiec, -nca, j?Z. -nee;
Szargawiec, -wca, pl. -wce,
sm. fc^lumpiger, fc|ihu^iger
5Ueenf(^.
Szarlatan, -a, pl. -i ober
-y, sm. ©c^arlatan w., DJiarft-
fc^reter tw., QuadEfalber w.,
SBinbbeutel m.\ = Kuglarz
Szalbierz, Oszust.
Szarlatanerya, -ryi, sf.;
Szarlatanstwo, -wa, sn.;
Szarlatanizm, -u, S7n. ©c^ar-
latanerie /., gOJarftfc^reieret /.,
Sßinbbeutelei /.
Szarlatanka, -ki, pl. -ki,
sf. ©ct)arlatantn f., ü,uad-
jatberin /., SWarttfri^reierin f.;
= Kuglarka, Oszustka, Szal-
bierka.
Szarlatanski, adi. ©c^ar-
Iatans=, Quatffalber», fc^atla-
tanbaft.
Szarlota, -ty; Szarlotka,
-ki, 5/. e^orlotte /., ^pfel»
locb m.
Szariacic, Szarlat, ftel^e:
Szkarlacic, äzkarlat i t. d.
18
Szarmaucki
274
Szata
Szarmancki, adi, juoor»
lommenb, jdiarmant ; = Nad-
zwyczajnie ugrzeczniony.
Szarnier, -u, pl. -y, sm.
©cftatnter n.
Szaroczarny, adi. grau=
Szaromiedniak, Szaro-
zniedziak, -a, -pl. -i, sm.
ga^Iera «., Äupferfa^Ierj;
— olowiany Slcifa^IetJ,
©d^ioarjipiegelerj; — srebrno-
nosuy ©ptöbglofererj; —
zelazisty Äuptetfaljletj; —
cynowy 3inn!ieö m.
Szarooki, adi. grauäugig.
Szaropiory, adi. grau
gefiebert.
Szarosiwy, adi. — kon
(Sraufc^imtnet m.
Szaroskal, -u, pl. -y, sm.
©rauftein m.\ = Doleryt.
Szarosc, -sei, */. 1) ^n)ie=
lidit n.; 2) graue garbc.
Szarowaka, -ki, sf. ©rau»
roatfe /.
Szarowakowy, adi. ©rau«
tDacfen=; — lupek @iau=
tradenfc^iefer m.
Szarozielonawy, adi.
graugiüiUicfi.
Szarozielony, adi. grau=
grün.
Szarpacz, -a, pl. -e, S7n.
^lacfer m., Seutequäler m.,
^lünberer tn., SJäuber m.
Szarpac, -pie, -patem, I.
va. imperf. ; Szarpn^c, -ne,
-naiem, I. va. per/, jerren,
teifien, raufen, jaujen, jupfen,
rütteln ; — pazurami mit ben
Silauen jerrci^en ; zgryzota
-pie mi serce ber Äummer
jerfleifct)t mir ba§ ^erj; gtod
-pie wnetrznosci ber junger
jerrt an ben Singeroeibtn;
lödi szarpaua wiatrem Dag Don
bem SBinbe gerüttelte 33oot;
-piaca Polske wewnetrzna
niezgoda ber an ^olcu rül=
teinbe innere Unfriebe; — za
wlosy an ben paaren jaufen;
— za dzwonek an bcr ©locfe
jerren ; — kogo jmnbn fc^inben,
ptünbern, ausrauben; — kogo,
czyjjj ai&we, czyje imie
imnbm 6öfen iJeumunb ma=
c^en, jmnbö gutem SRufe fc^a=
ben; imnbn oerleumben, jmnbn
fränfen, perlenen; II. — sie
vr. 1) fid^ [osgumad^en fud^en,
fic^ ^in unb t)er roerfcn ; jak-
ie sie ten biedak -pie roie
fid^ ber 2lrme i)'in unb i)it
roirft ; 2) — sie z kim fii^
mit jmnbm |erumba[gen,
=roä(jen; 3) — sie na kogo
feinem UnroiÜen gegen jmnbn
freien Sauf laffen; 4) — na
CO fid^ an etraaä roagen, fid)
anftrengen; musiales sie po-
rzaduie -nac, by to kupic bu
l^aft bic^ orbentlic^ anftrengen
muffen, um baä taufen ju
tonnen; 5) — sie o co fic^
um etroas reiben; III. vn.;
-pie miiie w uchu icf) Ijttbe
D^rrei^en.
Szarpak, -a, pl. -i, sm.
©otDat m., ^aubegen m.
Szarpanie, -aia, sn. Ferren
it., Supfen «. ; — parowozu
^udEen n. ober Stücfen n. einer
Sofomotiof, Sto^beroegung /.
beim ©ange ber Sotomotioe ; —
w czlonkach ©lieberrcifeen n.
Szarpanina, -ny; Szar-
paninka, -ki, sf. 1) 3taufen
n, gerieifien n.; 2) f^äger=
red)t «.; 3) w -ke isc jerfleifc^t,
jerfe^t roeiben.
Szarpia, -pü, pl. -pie, sf.
©djatpie /.
Szarpny, adi. rcifeenb.
Szarucha, -chy, sf. graue
Salbe.
Szaruga, -gi, sf. = Szarga.
Szarwarczny, Szarwar-
kowy, adi. Sc^arroetfä«.
Szarwark, -u, pl. -i, sm.
1) Sc^arroert n., gron /. ;
Fronarbeit /.; = RobocixLa;
2) Särm m., SBirrroarr m.
Szarwarkowe, -we^o, sn.
Sosfaufgelb n. (für ^Befreiung
oom (Sc^ara)etf).
Szary, adi.; Szaro, adv.
grau; bteigrau, bunfelgtau;
-ra masc graue ©albe; -re
bielmo grauer Star; -ra go-
dzinaSämmeiftunbe /., kaidy
wilk ma -ig siersc bei 5Rac^t
finb alle Äülje fc^roarj; —
koniec u stolu baä untere
ßnbe beäSÜfd^eä; wszyscygo-
dniejsi wyszli, sani tylko —
koaiec zostal bie angefer)€nen
©äfte roaren alte roeggegangen,
blofe unbebcutcnbe giguren
blieben jurüd.
Szarytka, -ki, pl. -ki, sf.
33aimt)er3ige ©d)a)efter; =
Siostra mi^'osierdzia.
Szarzad, -rzam, -rzalem,
va. imperf. abnü^en, ^erum»
roerfen, befubeln, beff^mu^en ;
— sie vr. fc^mu^ig raerben;
— sie po swiecie fic^ in ber
SBdt ^eiumftofecn.
Szarzec, izeje, -rzalem,
vn. imperf. grau, bunfel
roerben; Dämmern.
Szarzyzna, -ny sj, graueä
illeib; eintönige, einförmige
3Jiaffe.
Szarza, -iy, pl. -ie, sf.
1) ßljarge /., ©Irenfteüe /. ;
2) ^Jlngriff in., 2lttade /.;
= Napad, Atak; 3) ©a^ m.,
©cbarge /.
Szarzowaö, -iuje, -walem,
va. imperf. 1) diargieren, an=
greifen; •^) vn. übertreiben; =
Przesadzac.
Szast ! interj. ^ufc^ !
^lau§ !
Szastac, -tam, -talem, I.
va. imperf.; Szastnad, -ne,
-natem, I. va. perf. 1) mit
©e'räufc^ etroaä ^in unb ^cr
beroegen; — nogami mit ben
gü^en fc^lenfern; 2) — czem
mit etmaä Ijetumroerfen, etroaä
Dergeuben; — pieniadzmi un»
nü^erroeife üiel®elb ausgeben,
©elb oeipraffen; II. — t-ie
vr. fi(6 ^erumtummeln, ^er=
umflattern, l^erumfpiingen;
— sie na kogo auf jmnbn
einen ^irf l^aben; — sie do
dzievvczyny einem SDJäbc^en
ben §of ma(^en.
Szastanie, -nia, 5«. S3e=
roegung /. ; 3<ergcubung f.
Szaszak, Szaszek, -szka,
pl. -szki, sm. ^^ioffenreifeer m.
Szaszanki, -uek, plur.
taut. sn. %aufenbgulbcn=»
traut n.
Szaszor, -a, m. 1) 3'lol)r='
fperling m., SHo[)rfpa§ m ;
2) jd)nelle geiäufc^ooUe S}e=
loegung, ©craffel n.
Szata, -ty, pl. -ty; dim.
Szatka, -ki, pl. -ki, sf.
Äleib «., ©eroanb «. ; mnisie
-ty 3)lönc^ägeroänbcr ; biala
-ta roeifeeä Äleib; swia-
teczne -ty geftgemänbet ;
— dodaje 6mialosci, wiary,
Szatan
275
Szczec
urody, godnosci Äleiber machen
Seutc.
Szatan, -a, pl. -i, sm.
©otatt m.y ©atanag m., Xeufel
?n,; to — nie kobieta ba§
355et6 ift ein roafirec ©atan;
— w swej wiasnej postaci
ber leibfiafttfle ©atan.
Szataniec, -nca, pl. -nee,
sm. Phitecia (eine Slffenart).
Szatanski, adi. ©atanä;,
XeufetSv fatanifc^, tcufli|c§;
— smiech przerwal mu
mowe ein teuflifc^eä Sachen
untetbracfa feine siteöc.
Szatanstwo, -wa, sn. ©a=
tanii'c^e n., ieuflifcfie n.,
Teufelei /.
Szater. -tru, sm.; Szatna,
-ny, sf. 1) 3elt n.\ 2) 2lrt
SSoqelne^.
Szatkowac, -kuje, -walem,
va. imperf. mit beni Ätaut=
f)obel pöbeln, fleiu fc^neiben;
— kapuate .Kraut fd^neiöen.
Szatkownica, -cy, pl. -ce,
sf. Ärout^obel rn.
Szatna, -nej, pl. -ne, sf.
©urberobiere /.
Szatnia, -ni, pl. -nie;
Szatnica, -cy, pl. -ce; Sza-
tarnia, -ni, pl. -uie, sf.
©arberobe/., ßietDcrfommer/.
Szatniczy, Szatny, -nego,
sm. ©arbesobier m., ^Ieiber=
roätter m., Sluffe^ec m. über
bie ^teiberfammer.
Szatyn, -a, pl. -i, sm.
einer, ber bunfelbraune ^aare
Szatynka, -ki, pl. -ki, sf.
eine, bie bunfelbraune ^aaie
^at.
Szawlok, -a, pl. -i, sm.
Seberiacf tn., »fc^Iauc^ m.
Szczaczka, -ki, sf. (ötran-
guria) ^arnbrang m.
Szczad, -cze, -czalero. vn.
imperf. bruti5en,piffen,f)orncn.
Szczaluik, -a, pl. -i, sm.
^iferotutet m., Ulbort m.
Szczapa, Szczepa, -py,
pl. -py, sf. ©pan m., ©c^eit
M. ; — drzewa ©c^eitl^OlJ ».,
©paltbolj, Äluft^olis.
Szczaw, -wiu, sm. ©auer«
ompfer m.] — krwawy
Slutampfer, 2)rac^enblut n.,
tote SHengeiroutä ; — kobyli
©rinbrourj /. ; — jelenl
fleineä SKilc^fraut; — gomy
obr^zkolistuy 2llpenampfer ;
— kedzierzawy fraufer 2lmp=
fer; — tepolistuy 2JJetiget=,
©tcifrourjel ; — wodny gluchy
Siofeampfer;— zajeczySauer»,
^ferbe=, Äucfudsflce m.
Szczawa, -wy, sf. 2J2ine»
talqueUc f.. ©äuerling m.
Szczawian, -n, sm. Mii=
iäure /., ©auerfleefalj n.; —
polny, m;ly, kwasny OEat=
faureö ÄttU.
Szczawik, -u, pl. -i, sm.
©auer=, ^^ferbe«, |)afentlee m.,
^ajenfo|[ m.; 2) ©tidj m.
(ber fäuerlic^c ©efc^macf beä
SBeineä. raenn er gu oerberben
anfängt); 3) ©äuerling m. ;
— zelazisty ®tfenfäuetiing.
Szczawikowy, adi. DicaV,
©auerflee».
Szczawiowy, adi. ©auer=
ampfer=; zupa -wa ©auer=
anrüferfuppe f.
Szczawiomocz, -u, sm.
Cjalurie /., üjaljaure 2)ia=
tl)efe.
Szczawior, -oru, sm. Dei;=
ria ./'. (eine ^2llpenpflanje).
Szczawnica, -cy, pl. -ce,
©äuerling m.
Szczat, -etn,^?. -ety, sm.;
dim. Szczatek, -tku, jj/. -tki,
sm. 3icft TW., Übetbleibfel n. ; do
-etn, ze -etem gänjHd), gang
unb gar, bi^ auf ben ©runb;
-tki rodzimej poezyi bie
Übcrbleibjel ber einfieimifc^en
^^soefie ; uratowal mu choc
-tki tej wielkiej fortuny er
rettete für i^n roenigftenö bie
Überbleibfel biefeö großen
SSermögenä.
Szczebel, -bla, pl. -bie,
sm.] dim. Szczebelek, -Ika,
pl. -Iki ; Szczeblik, -lika,
pl. -liki sm. ©proffe /., Sei=
terfproffe /, ©tufe /.; byl
JQz na przedostatnim -blu,
gdy drabina sie zjamaia er
mar fc^on auf ber oorleljten
©proffe, alä bie Seiter brac^;
tu cywilizacya stanela na
najwyiiszym -blu rozwoju
tjier erreichte bie S'"''*!''*'''"
bie f/örf)fte ©tufe ber ®nt«
rotcf lunq ; wyjsc na najwyiszy
— bie ^ödifte Stufe eireicöen;
po -blach, -blami ftufen=
roeife; -belek u okna Sialjm»
eiffn M., A-enfterfproffe /.
Szczebiot, -u, sm. ; Szcze-
biotanie, -uia, sn. 1) ©e»
fc^roirr «., ®e;iioit)cf)er n., ©e»
3irp(e)n., plappern n., @eplau=
ber 11.; — ptasi budzi mnie
z rana baä iiogelgejroitfc^er
roedt mic^ in ber grüöe;
dziecie uprzyjemuiaio niu
zycie swoim -biotem biis
Ätnb machte i^m burd) fein
©eptauber \)(x^ Sebeu onge=
nef)ni ; 2) ©c^roäßer m., ^lop»
perijanö m.; 3) 2Binb m.,
2l§e[ m., UJrebigerfrätie /.
Szczebiotac, -cze, -talem,
vn. imperf. jroitfc^ern, plap=
pern, plaubern; to dziecko
uieustaunie -bioce bicftä Äinb
plaubert unaufhörlich.
Szczebiotka, -tki, sf
^laubetin/, ©c&roä^erin / ,
iilappermäuldieti n.
Szczebiotliwosc, -sei, s/.
©efc^roägigteit /., glaubet-
fiaftigfeit /.
Szczebiotliwy, adi. ;
Szczebiotliwie, ade. jn)it=
fc^ernb, qefc^roä^tg, ploppernb,
plauber^aft, fd)n)a^baft.
Szczebla, -bli, pl. -bie, sf.
©Iri^e/., ©Uerling m., 3iitter=
fifd) m., 33u^Ii m.
Szczeblisty, adi, »oE
©proffen.
Szczebrzuch, -a, pl. -y,
sm. 1) .'öauögerät n.; 2j
(Scandix) Äerbel m.
Szczeciasty, Szczecisty,
Szczeciany, adi. borftig,
borftenförmtg.
Szczecica, -cy, sf. S8ot=
[tenfennicb m.
Szczecina, -ny, sf. -ny,
sf. SJorfte/., ©d^iPfiräborftc./.
Szczecinka, Sztetynka,
-ki. ,<?/. ©tettmer 2lpfd.
Szczecinowaty, adi.;
Szczecinowato, adv. borfteu'
förmig.
Szczecinowy, adi. Sor»
ften=, borftentragcnb.
Szczeczek, -czka, sm.
SPelferer m., Sßerleumber m.
Szczeczuja, Szczeznja,-ji,
sf. 2;eid)mufc^el /.
Szczec, -ci, sing. tant. sf.
1) JBorfteA ©^roeinäborfte/.;
pendzel ze -ci Söorftenpinjet
18*
Szczegolnosc
27G
Szczerb
tw.; 2) 3Be6et!raut n., Äatben=
biftet/.; 3) abgefaUene 9label;
4) SBlütenfliet m.
Szczegölnosd, -sei, sf.
6ingelne(ä) »., 33efonbere(ö) n.,
©pcgielle(5) «. ; Sefonberl^eit/.,
©onberbarfeit/., 3)lerfn3ürbi9=
feit /. ; klaniaj sie kazdemu
w -nosci grü§e jebcn bef onberä ;
o powinnosciaf.h w ogölnosci
a w -sei o tych . . . Don ben
^ftid^ten im aügemetnen unb
inöbefonbete üon benetx . . .;
— tego wypadku bie ©onber-
barfeit biefeä gaUeö.
Szczegolny, adi.; Szcze-
gölnie, adv. befonbers, inä=
befonbece, einzeln, einjig allein;
fonberbar, merf roürbig ; fpe=
jieU ; to -ny przypadek ftaä ift
«in mertroürbiger ^ufiö/ S^iö;
-ua przykladam uwage do
fachowego wyksztalceuia i(^
lege befonbereä Ocroic^t auf
bie gac^bitbung; zalezy mi
-nie na jego obecnosci eö liegt
mir bejonberö on feiner 2ln=
roefen^eit; jako -na laske
krolewska pozwolono im mie-
szkac w obrebie miasta olö
befonbere fönigficlc ®nabe
routbe ibnen erlaubt, inner-
l^alb ber ©tabigrenjen ju
tDO^ncn; nie niema w fem
-nego baran ift nic^tä SUerf roür--
bigeä, Sefonbereö.
Szczegol, -u, pl. -y ; dim.
Szczegolik, -liku, p/. -liki;
Szczegolek, -Iku, pl. -tki, sm.
(ginselneCs) n., Sefonbere(6) n.,
(ginjel^eit /., ©pejielle(s) n.;
rozpowiedzial cala przygode
wraz z najdrobniejszymi -tami
er erjä^Ite bie ganje 33egeben=
l^eit ^aarttein, mitbenfteinften
©injel^eiten; nie wchodze tu
•we wszystkie -goly i(^ gel^e
l)ter nic^t auf aUe ©inüel»
l^eiten ein; przytac/ac wszyst-
kie -g6*y alle einzelnen Üm=
ftänbe anfüf)ren.
Szczegotowosö, -äci, sf.
Umftänöttcbteit /.
Szczegölowy, adi. ; Szcze-
golowo, adv. fpejiell, einjeln;
umftänblic^, mit allen (Sinjel»
l^eiten.
Szczek, -u, pl. -i, sm.
Oebea n., SöeHen n.
Szczekacz, -a, pl. -e, sm.
33eIIer m., Äläffer m., ©d^ret=
^a(§ m.
Szczekaö, -kam, -kaJem,
va. imperf.\ Szczekn^ö, -ne,
-natem, va. perf. 1) bellen,
fläffen, anbellen; pies -ka
na ztodzieja ber §unb beQt
ben Sieb an; pies co bardzo
-ka, nie bardzo kasa ein
§unb, ber niel beQt, beifit
nic^t, üiel Särm um nic^tö;
t) lügen ; — na kogo
Derleumöen ; wolno psu i na
Pana Boga — bellt bod^
ber §unb felbft ®otte§=
bilbec an, beut boc^ ber |)unb
felbft ben 2}Jonb an, eä ift
feine Sugenb fo rein, baft fie
Dor SJerleumbung fidler roäre.
Szczekanie, -nia, sn.
SJellen «,, (SebeE n.
Szczekliwy, adi. bellerifc^.
Szczekula, -ly, pl. -ty,
sm. ein unauff)örlic^er öeHer.
Szczekuszka, -ki, sf. ^feil-
l^afe m., §afenmau§ /, fibi=
rifcfie ^afenratfe.
Szczelina, -ny, pl. -ny;
dim. Szczelinka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ©palte /., 3ti§e /.;
— struga = dziura klinowa
struga Äeilloc^ n. eineg §obelg,
©panloc^ n., 3)iaul n.\ -ka
w drzewie Äerri^ m., SRi^,
©palt m. im ^olj; 2) ©e^linie
/. ber Suc^bruder.
Szczelinisty, adi. ooß
©palten, riffig.
Szczelnica, -cy, sf. ©topf=
büc^fe /., ©topfungsbüc^fe /. ;
— deszczulka ©taub'
(d)eibe /.
Szczelnienie, -nia, sn. ;
Sichtung /. ; — kregu ttoka
Siberung/. ber iloIbenfcf)eiben,
metaUifd)e Siberung.
Szczelnosc, -sei, sf. 2)id^t«
fieit /., Siebte /., gcnaucö
3ufamnienpaffen.
Szczelny,ac?t. ; Szczelnie,
adv. bic^t, genau jufammen»
poffenb, luftbic^t (oeifc^loffen).
Szczeniak, -a, pl. -i, sm.
grofeer junger ^unö.
Szczeniö sig , -nie, -nilem,
vn. imperf. ^unge merfen,
roötfen.
Szczenienie, -nia, sn.
Qungeroerfen n.
Szczenie, -cia, pl. -ta ; dim.
Szczeni%tko, -ka, pl. -ka,
sn. ^ünDlein n. ; 3""g2(s) «•
ber $unbe, 2Bi3lfe, Särcn,
Jücbfe, iiöroen.
Szczeniuk, -a, pl. -i, sm.
I^äfelic^er junger ^unö.
Szczeuna, adi. trächtig.
Szczep, -u, pl. -y, sm. 1)
pfropf m., Pfropfreis w., ge=
pfropftcr Dbitbaum; 2) ©tamm
m., !Bolfäftamm; te dwa na-
lody z jednego -u pochodz§
Diefe beiDen SSölfer boben einen
gemeinfc^aftlicben ©tamm.
Szczepa, Szczapa, -py, pl.
-py ; dim. Szczepka, -ki, pl.
-ki, sf. öol3f(^eit n.
Szczepa6, -pam, -palem,
va. imperf. fpalten; — sie vr.
ftcb fpalten.
Szczepic, -pie, -pilem, va.
imperf. 1) pfropfen; — za
köre in bie ätinbc pfropfen;
— w szpare in ben ganjen
©palt pfropfen; 2) impfen;
trzeba to dziecko dac — man
mu^ biefeä Äinb impfen laffen;
3) ausbreiten, nerbreitcn, jort-
pflanjen.
Szczepie, -pia^ sing. tant.
sm. gepfropfte Säume.
Szczepienie, -nia, sn. 1)
pfropfen n ; 2) Qmpfen n. ; 3)
^ortpflanjen «., iUuöbreiten «.
Szczepisko, -ka, sn. Ho«
biges ©tücf Jpol;;.
Szczepki, Szczepisty,
Szczepny, adi. fpaltbar,
leid)t 5U ipalten.
Szczepliniak, -a, sm.
©c^ltgblume /.
Szczepnica, -ey, pl. -ce,
s/.; Szczepnik, -a, pl. -i, sm.
$flanäfc^ule /'., ^4>flanj=, Saum=
garten m.
Szczepnik, -a, ^^Z. -ey,
Szczepniarz, -a, pl. -e, sm.
ipflatiji^ärtner m., ^.ßfropfer m.
Szczepnosc, -sei, sf. 1)
Spaltbaifeit/. ; 2) gmpfbarfeit
/., Übcrtragbatfeit f. burd^
3mpfung.
Szczepowy, adi. 1)
©tamm»; 2) 5pfropf=.
Szczerb, -a, pl. -y, sm.;
Szczerba, -by, pl. -by, sf.
1) ©d^arte /., Surfe /.; 3a^n»
lücfe /.; — wargi §afen=
fd^arte /.; 2) Sinfc^nitt m.,
ßinfiau m. ; Äerbc /.
Szczerbak
277
Szcz|sliwiec
Szczerbak, -a, pl. -i, sm.
(SnbiDie /.
Szczerbal, -a, pl. -e, sm.
ein 3)Jenicö, ber ^atinlücfen ^at.
Szczerbaty, adi.; Szczer-
bato, adv. fc^artig; jafin»
lüdig.
Szczerbid, -bie, -bilem, va.
imperf. fct)artig machen; —
sie vr. fc^artig roerben, Süden
bekommen.
Szczerbiec, -bca, pl. -bce,
sm. fc^attiges ©d)raert, fc^ar»
tiger ©äbel.
Szczerbina, -ny, sf.
^luft /.
Szczerk, -u, sm. fiieielcrbe
/., ©rie^fanb m., @rie^=
fioben m.
Szczerkac, -kam, -kalem;
Szczerkotac, -tarn, -talem,
in. imperf. ; Szczerknac,
-kne, -knaJem, vn. perf. f)er=
Dotfptubeln, riefeln; ein fpru=
beinbes ®etöS machen.
Szczerkowaty, adi. doH
fleinet ©teine, fiefel^altig,
fieftg, griefig.
Szczerosrebrny, adi. auä
reinem ©über.
Szczerosc, -sei, sf. Sauters
feit /., Unoerfälfc^fieit/., ec^t=
l^eit /., ä^eblic^feit /., 2lufrid)=
tigfeit /., Dffen^erjigfeit /;
MojÄesz zakazywat kumac sie
zydum z obcckrajowcami, by
— narodu utrzyiuaiia zostala
2)Jofeä oerbot ben 3wi>«"/ f'^
mit aiuslänbern ju oer^rcä-
gern, bomit bie 3ieinl)eit beö
SJolfeö erhalten bliebe; nie
wierze w — jego wyznania
ic^ glaube ni^t an bie (gc^t=
l^eit )eineä93etenntni[feä; gdzie
wiele ceremonii, tarn -sei maio
roo oiel ^^r^i^oniell, bort ift
wenig 2lufric^tig!eit; w =sci
serca mi wyznal er l^at mir
gan', offenherzig befannt.
Szczerozloty, adi. au§
echtem ©olbe.
Szczerozyczliwy, adi.
ganj aufrichtig, ouftid^tig er=
geben, offenljerjig.
Szczery, arf/. ; Szczerze,
adv. 1) n)of)r, aufrichtig, offen=
fierjig, reblic^; -ry przyjaeiel
ein aufrid)tiger j^reunb; -rzo
koehac aufrichtig lieben; tam
watyd — , tam poezciwosc
bort ift roa^re Sd^am, bort ift
@üte; -rze sie rozsmial et
lachte ganj aufrichtig; czy -rze
to mowisz fagft bu baä auf=
ricbtig, ift baä öcin Srnft?; 2)
rein, (auter, ecfet; puhar ze
-rego ziota ein Äelcf) auä lau»
terent ©Olb ; innego napoju nie
pijal tylko -ra wode er tranf
fein anbereä ©etränf qI§ rei=
neä aBaffer; -re pole ntc^tä
aB 5^^^' i«i"e§ offene^ g^lb.
Szczerzyca, -cy, sf. jäl^rigeä
Sinqelfraut.
Szczerzyc, -rze, -rzylem,
va. imperf. — zeby bie ^ä.^x\t
geigen; — zabki do kogo to=
fett fein.
Szczeznac, -zne, -zaie,
-ziem, vn.perf. oerloren ge^en.
Szczezuja, fiel^e: Szcze-
czuja.
Szczgdzic, -dze, -dzilem,
va. imperf. fparen; fc^ü^en,
fct)onen; nie — ani fatygi ani
wydatkow roeber 2)Jü^e nocf)
Soften fparen; w obronie
praw slabszego nie -dzili ry-
cerze zdrowia bei ber 3Sertei=
bigung ber Siechte beä ©cf)roä=
eueren fc^onten bie bitter nic^t
i|r Seben; nie — dla kogo
poehwat mit jmnbs Sob ni^t
fparen.
Szcz§k, -u, pl. -i, sm.
©eraffel n., ©elltrre n., ßlap=
pern n. ; na odgtos -u paJaszy
beim (Scbo be§ ©äbelgefUrrä.
Szczgka, -ki, pl. -ki, sf.
^innlabe /., Äinnbaden m.,
5?iefer 7n. ; — imadla Tlaul n.
beä Scbraubftodeö; — hamul-
ca Sremsbade /.
Szczgkac, -kam, -kai'em,
vn. imperf.; Szcz^knac,
-kne, -knalem, vn. perf. fUr=
ren, raffeln, flappern; — ze-
barai ze zimna cor Äälte mit
ben i^äi)ren flappetn.
Szczgkanie, -nia, sm. @e=
flirre n., Geraffel n. ; ©e=
flapper n.
Szczgkacz, -a, pl. -e, sm.
©d&reifjalä m.
Szczgkomöl, -ola, S7n.
©diabfäfer m.
Szczgkoscisk, -u, sm.
3}lunDfperre /.
Szczgkosz, -a, sm. eine
©oitung 3af)"f"Bt^'^-
Szczfkowy, adi. Äinn=
Iaben=.
Szczgscic, -szcze, -seilem,
vn. imperf. glücfen, ©lütf
geben, ©lud raünfc^en; szezcsc
Boze! ©lud 3u! ©lud oüf!
-sei sie komu w czem e§ glüdt
imnbm bei etro.; ciagle mu
sie -sei er ^at beftänbig ©lud.
Szczgscie, -scia, sing. tant.
sn. ©lud n., S!Bof)lerge^en n.;
slepe — blinbeS, bummeö
©lud ; spuscic sie na — eä betn
©lüde überlaffen, e§ auf ba§
©lud anfommen laffen; na
los -scia auf gut ©lud, aufä
©erateroof)l; — jest fortuna
slepa, niedoskonaia, cnoeie
czestokroc nieprzyjazna, nie-
sprawiedliwa baö ©lud ift
ber blinbe unoollftänbige 3"'
fall, oftmals ber Sugenb feinb=
lief) unb ungerecbt; Pan Bog
-sciem wfadnie ©Ott ift §err
beä ©lüdeä; — poblaia,
nie podnos sie, — sie sprze-
ciwi, nie upadaj, fei nic^t
übermütig im ©lud unb unoer»
jagt im Unglüd; nie — ezJo-
wieka, ale czlowitk — robi,
wszyscysmy -scia naszego ko-
wale feber tft feines ©Iüde§
©d^mieb ; gwiazda -scia Jagiel-
lonow zabiysnel'a jak nigdy
ber ©lüdeftern ber Sagetlonen
erftra^lte rcie noc^ nie; nie
mam -scia znae Pana ic^ ^abe
nic^t bas ©lud, ba§ SSergnügen,
©ie ju fennen; dla mnie -seia
jeno tyle, co przy tubie ic^
bin nur bei bir glüdlid^; miec
— do panien bei ben SBläb«
c^en ©lud fiuben; masz —
bein ©lud; masz — , zes przy-
szedi baä ift bein ©lud, ba^
bu gefommen bift; weale-seia
nie miec roeber ©lud nOC^
©tern ^aben; to jeszcze — ,
jeieli sie nie gorszego nie
wydarzyJo bu fannft noc^ oon
©lud reben, ba^ bir nichts
^Jirgereä rajfiert ift; kiedyi:
mnie spolk;i to — mann mirb
mir biefeä ©lud ju teil; —
jak szklo nierrwale ©lud unb
©laä rcie leictit brid^t baS;
-sciem glüdlid^erraeife.
Szczgsliwiec, -wca. pl.
-•wcy, sm. ©lüdsfinb »j.jSlüdä-
pilj m.
Szczgsliwosc
278
Szczycic sig
Szczgsliwosc, -sei, sf.
©lücffelii^feit /. ; doznawac
-sei wiecziiej bte ctüige @(Ü(J=
{efigfeit geniefien.
Szczfsliwy, Szczgsny,
adi. ; Szczf sliwie, ade. ijlüct=
ItC^, glüdfelig ; -wy jestea w wy-
borze tvvoich przyjaciol' bit bift
in bet 2öat)l beiner greunöc
glücflic^; -wy, koffo Boy: takie-
mi dziecmi obdarzyl glüdfltcft
tft, roen ©ott mit folc^en
Äinbern 5efc^enft f)at.
Szczkaö, -kam, -kalem,
vn. imperf.; Szczknac, -ne,
-iial;m, vn, perf. ©ojluden
f)aber\, fcfilucfen.
Szczkawka, -ki, 2'^- -ki,
fif. ©djlucfen m.
Szczmic, -mie, -raiJein,
va. imperf. 3U)'ammenbrücfen,
gufammen;iielien.
Szczodrak, -a, sm. 1)
S3rot, bas am Sreifönigötage
an bte airmen certeilt roirb;
2) Sttjaroontifraurgel/., ©c^nef»
fenflee m.
Szczodrobliwosc, -sei ;
Szczodrosd, -sei ; Sezodrota,
-fy» sf. ^rtigebigteit/.; — we
srodku raiedzy skapstwem
a rozrzutnoseia po^ozona bte
?5^reigebtg!eit liegt in ber SKitte
groifc^en (Seij iiub 33er)d)roen=
bung; Jacz oszczedno^c z
-scia Bereinige bie ©pariam=
fett mit ber ^-retgebigfett.
Szczodrobliwy, adi.',
Szczodrobliwie, ndv. Irei-
gcbtg.
Sczodry, adi.; Szczodrze,
adv. fretgebtg, milbtätig ;
leitfitidö.
Szczodrzenica, -cy, sf. ;
Sczodrzeniec, -nea, stn.
@et§=, ©c^neeflee m.. 33ofjnen=
bäum m., (äc^otenitrauc^ m. ;
— lezaca, czarnawa wielo-
kwiatowa niebriger, fc^roärj»
lieber, breitblättertger ?3of)nen='
bäum.
Szczolb, -a, 2>^- -Ji *'"•
Xieric^äDel m.; — wolowy
Cc^fenfopf m. (römifc^eä befo=
ratioe§ iWotiü).
Szczotka; dim. Szczo-
teczka, -ki, pj. -ki, sf. 1)
aurfte/.; — do butöw ©c^ub»
bürfte; — do zamiatania
Äetjrbet'en w.; — do mebli
3!)JöbeIbütfle; — do rzeczy
HIeiDerbütfte ; — do armat
Äanonenbürfte, SBtfc^er m.\
-teczka do zeli(5w ^af^nbütfte;
— do Inu "^'lad^Qifidfel m.,
^■rad^gfamm m.; 2) 3)iftcl=
fopf m.; -ki Äarbenbtftfl /.
Szczotkarz, -a,^;/. -e, sm.
SBütttenmac^er m., Surften»
binber m.
Szczotkasty, Szczotko-
waty, adi. btirftenarttg;
jc^atfborftig.
Szczotkowad, -knje, -wa-
lem, ra. imperf. bürften.
Szczotkoz^b, -zeba, pl.
-zeby, sm. Ältppfifc^ m.
Szczotolimba, -by, sf.
eine g-ö^renart.
Szczoty, -töw, plur. tant.
sn. a*td)nungsbrett n.; =
Liczydi'o.
Szczubialka, -ki ; Szczn-
blica, -cy, sf.; Szczublg,
-cia ; Szczublatko, -ka, äh.
ffeiner oect)t, S^ifi)t^tn n.
Szczucie, -cia, sn. ^e^en
n., iJlutbeßen n.
Szczuc, -je, -lern, va. im-
perf. aufj^e^en, Tje^en, auf=
bringen ; — psy na kogo bie
§unbe auf jmnbn be^en.
Szczudlaty, adi. ©tefjen^,
auf ©tetjen; (btlD(.) gefpteijt,
ge^^iert.
Szczudlac, -dlam, -diätem,
vn. impurf. auf ©tetjen
l)üpfen; berumrctfeen, raufen.
Szczudlo, -dfa, pl. -dl'a,
sn. ©teljbein «., ©tclje/.; *e-
brak na -die stanat przed nim
ein 58ett[et mit einem ©telj»
bein ftanb üor if)m; chodzic
jak na -diach roic auf ©te[;(en
geben. [^enartig.
Szczudlowaty, adi ftei=
Szczuka, -ki, pl. -ki, sf.\
Szczupak, -a, yl. -i, sm.
^ed)t m.
Szczupakowaty, adi.
i^edjtartict.
Szczupakowy, adi. $ecl^l=.
Szczupla, -1), sf. ©d^mal=
fopf m.
Szczuplec, -leje, -lalem,
vn. imperf. mager, bünner,
fc^tnäcber, geringer roerben.
I Szczupiiö, -ie, -lilem, va.
j imperf. bünner, geringer
mact)en.
Szczuplinek, -nka, pZ.
-nki, sm. langfüfetge j^aben=
affel.
Szczuplnchny, Szczu-
plutki, Szczuplutenki, adi.
mager, fet)r gering, jpinbet»
bünn.
Szczaploglow, -owu, sm.
Sudis (eine g-tidjart).
Szczuplonog, -oga, pl.
-ogi, sm. iJalea (©attung ber
©pinnfrebfe).
Szczuplosc, -sei, sf. 3Wa=
gerfeit /.; slüinjigfeit/., Ätein»
f)eit /., ©ertngbeit /.
Szczuply, adi. ; Szczuplo,
Szczuple, ndv. gering, roingig,
fletn, jcpmäc^tig; weizl^a osoba
mtoda o -ptej nieznacznej po-
staci eine junge 5ßetfon trat
ein t)on fc§mäc{)tiger unanfe^n=
lieber ©eftalt; pozostaje mu
tylko do Äycia jego -pia pen-
syjka e§ bleibt t^m nur feine
fletne, geringe ^mfion jum
i?ebenöuntert)alt.
Szczur, -a, pl. -y, sm. ;
diin. Szcznrek, -rka, pl.
-rki, sm. l)a{attc/.; •^) gic^»
ten^acfer »2.,g-ic^tenbidff(^nobeI
m., gic^tenfernbeifter m., §af=
fenfernbeifier w., Sienenfrafi
m., Sienenfreffer m.
Szczurowaty, adi. ratten»
artig.
Szczurzy, adi. 3tatten=.
Szczurzyc sig, -rze, -rzy-
l'em, vr. imperf. fnurren,
broben.
Szczutek, -tka, pl. -tki,
sm. 3iafenftüber m.:, dac ko-
mu -tka w nos jmnbm einen
yjafenftüber cerfegen.
Szczutkowaö, -kuje, -wa-
iem, va. imperf. nafen=
ftübern.
Szczwacz, -a, pl. -e, sm,
^e^jäiter m.
Szczwad, -warn, -walem,
va. imperf. mit ^unben jagen.
Szczwalnia, -nia, sf. 2;ier-
l^fl^e /.
Szczwany, adi. 1) mit
Öunoen get)e^t; 2) gerieben, pfif»
fig, fcblau; — to lis ba§ ift ein
jc^lauer, pfiffiger 'DJenfcb.
Szczwöi, -ota, sm. ©c^iet*
linc» m.
Szczycid sig, -ce, -ciJem
sie, vr. ft(^ rüt)men, praßten;
Szczygiel
279
Szelescid
— sie czem fi:^ eitD. ju gute
tun; -ce sie tem, ze vclasna
praca dorobil'em sie majatku
i stanowiska ti) turnte tnic^
beffett, ha^ id) burc^ eigene
aitbeit SSetmögen unb ©te[=
lung crroorben f)aBe; -ce sie
jego przyjazQia ic^ rechne mir
feine greunbfc^aft xur S^re an.
Szczygiel, -gia, pl. -giy,
sm. 1) ©tiegli^ ???.; 2) pfif=
figer SCßenfc^.
Szczykac, -kam, -kalem,
va. imperf. ; Szczyknac, -ne,
-nalem, va. per/, pflürfcn,
abpflüden, abtupfen.
Szczyniac, -niam, -niaJem,
va. imperf. Äöcner fiefien,
burd^ (Sieben fortieren.
Szczyny, -yn, plur. tant.
sf. Ucin 7«., ^arn m.
Szczyp, 1) -a, sm. ©i[5er»
falm m.; 2) -u, sm. j^ien»
fader /.
Szczypacz, -a, pl. -e, sf.
2:;obIer m., Sti(|[et m.
Szczypac, -pie, -pa^'em, va.
imperf.'., Szczypnac, -ne,
-nalem, va. perj. 1) jroicfen,
fneifen, fneipen; — kogo
w ramie jmnbn in bcn 2lrm
fneifen; pieprz -pie w jezyk
ber Pfeffer bei^t auf ber
3unge; 2) pffücfen; owieczka
-pala trawke ba§ Sc^af
pftücfte ba^ G5'ca§; 3) öei§en,
fc^neiöen; dym -pie w oczy
ber 3lau^ beißt in bie Slugen;
mröz -pie w twarz bie Äälte
fc^neibet xn§ ©efic^t; 4) ftic^eln.
Szczypanie, -nia, sn.
^rotdm n., Kneipen n.
Szczypawka, -ki, pl. -ki,
sf. Df)rn)urm m.
Szczypawosc, -sei, sf.
Beifeenöer (Sefc^tnacf.
Szczypawy, adi. beiöenb,
oon bei^enöem (Sefc^macE.
Szczypce, -c6w, plur. tant.
«n. ; dim. Szczypczyki, -köw,
plur. tant.sn. ^ange/., 5?neip'
gange, aaeißjange, Äornjonge;
— do ognia (^«""^'^"SC) —
kondukiorskie ©oupierjange,
Soc^eifeu n. ; — plombowe
^lombenfd^räqer m.\ — do
cukru 3u*ecfc^erc /". ; — do
swiecy ^.ßu^fc^ere, Sic^tfc^ere.
Szczypior, -pioru, sing.
tant. 8m.\ dim. Szczypiorek,
-rka, sm. ©c^nittlaudö m.,
(Sc^nittting m.; abgefc^nilteneg
Äraut ber Smiebel.
Szczypka, -ki, pl. -ki, sf.
1) = Szczypta ?5nfe /. : 2)
©ticfeelrebe /. ; 3) .kneifen n.
Szczypliwy, Szczypny,
adi. beifeenb, fneifenb.
Szczypnica, -cy, sf. SßoK»
frebä m. ; — trojzebna @ift=
Irabbe /.
Szczypta, -ty, pl -ty,
sf. ^^rije /. ; Si^c^en «. ; nie
-tami, ale garseiami dawaJ
er gab nic^t mit g-ingerfpi^en,
fonbern mit ooHen §änben.
Szczyr, -u, sm. SBinger»
f raut n. ; — trwaly ge=
meinet 33tnge[fraut; — ro-
czny jäfirigeg Singeüraut.
Szczyt, -u, pl. -y, sm. 1)
ffiiebel m., Rinnen pl. ; ©pi|e
f., ©tpfel m., ®rat m., ^ix]t
7n. ; -y g6r pokryte byi'y
sniegem bie ©ipfet ber Sirge
roaren mit ©c^nee bebedft; i na
pamiatke zawiesili d«won u
-n wiezy unb jum Slttbenfcn
fjingen fie eine (Sfotfe an ber
©pi^e beä Xurmpg auf ; byt u
-u potegi i chwaly, gdy smierc
nieublagana przerwai^a nie
jego zywota er befanb ftc^ auf
bem®ipfel ber 3Jla<S)t unb be§
3luf)me§, alä ber unetbittUd^e
Xo'ii feinen Sebenefaben jer»
ri§; dostac sie na sam — fic§
auf ben ^ö^ften ©ipfel em=
porfdiroingen; -em mierzyc
gehäuft jumeffen, of)ne mit
bem ©treic^^olje abjuftreid^en ;
2) i^ierbe /.; 3) ©4itö m.
Szczytnik, -a, pl. -cy, sm.
©d)ttömact)er tn.
Szczytnosc, -sei, sf. ©r»
[jaben^ett /., l^öc^fte ©lufe;
— my.sli, poezyi bie Srfiaben»
[jeit ber ©ebanlen, ber ^oefie.
Szczytny, adi. ergaben.
Szczytoowocowy, adi.
f^opffriic^ttg.
Szczytowy, adi. ©iebel=,
®ipfer=.
Szef, -fl, pl. -owie, sm.
Q.l)if m„ 58orgefe^tc(r) m. ;
— binra 33ureaud)ef ; — sekcyi
©eftion§d)ef; to jest moj —
ba§ ift mein SSorgefe^ter ;
= Przelo^ony.
Szejdowac, -duje, -wal'em.
va. imperf. fc^etbcn (in ber
2JietaHbearbeitung).
Szelak, -u, sm. ©^effod m.
Szelag, -a, pl. -i, sm.
®rofc^en m., ©c^iHing m.,
geller m., Pfennig m.; ani
-a nie ustapie ic^ laffe feinen
ÖeQer baoon ab; jestem bez
-a ic§ bin ganj o^ne ®elb,
o^ne Kreujer, o|ne ®rofc^en;
rozumu nie nia ani za -a er
l^at nic^t für einen ®rof^en
SSerftanb; to i -a nie warte
ta^ ift feinen |)eller roert;
zwroci} mu wydatki co do -a
et ^at i^m bie Slusgaben bei
Reiter unb Pfennig roieber
crftattet; rachunek zgadza
sie CO do -a bie 3flec^nung
ftimmt auf geller unb Pfennig ;
kto grosza nie szanuje, -a nie
wart tuet einen ©tojc^en nic^t
ju fc^ä^en roei&, ift felber fei«
nen geller mert, roer ben
Äreujer nid^t e^rt, ift ben
^iüex nid^t mert ; do -a zgral
sie er l^at alle§ Bio jum legten
©tofd^en Derfpielt; znaja go
jak zJy — et ift rate ein f(|[ec^=
ter ®rofc^en befannt; nie wzial
od nikogo ani zJamanego -a
et fiat Don niemanbem au(^
nur einen $eEer genommen.
Szelazek, -zka, pl. -zki,
sm. 1) dim. ton Szelag; 2)
Jlafenblume f., Klappetftaut
n., JEBiefenftappet m., ^aj^nen»
famm m., ^fennigftaut n.
Szel^zkowaty, adi. mit
ein fletnet ©d^ittmg.
Szelest, -u, pl. -y, sm.
©eräufc^ n., ©äufeln n , 9iau*
fcben n.', cisza panowala
w pokoju, przerywana tylko
czasem -em obracanych kar-
tek ©tifle ^errfc^te im 3immer,
bie nur manchmal burc^ ba§
®eräufc^ ber umgefd^Iagencn
©eiten unterbrod)en routbe.
Szelestny, adi. raufd)enb.
Szelescic, -szcze, -seinem,
vii. imperf ; Szelesnaö, -sne,
-snatetn, vn. perf. füufeln, rau=»
fc^en, ein ®eräufc^ machen;
liscie ostroznie rozsuwane
cicho -sciaJy bie porfid^tig
auSeinanbergefd^obenen Stät»
ter raufcf)ten leife; -szczac
jedwabiami dumnie przeszJa
kolo nas mit bem ©eibenfteibe
Szelescik
280
Szeroki
toufcfienb, f^titt fie ftolj an
unä corübcr; wietrzyk po ga-
leziach -sei ein teifer Sßinb
flüftert burc^ bie Slfte.
Szelescik, -u, sm. ©tärf=
Iraut n.
Szelezne, -go, sn. 216«
gäbe /., IranJfteuer /.
Szelgznik, -a, sm. = Sze-
la^ek.
' Szelina, -ny, sf. bicfer
SBttlb, ©ictic^t «.
Szeliuarz, -a pl. -e, sm.
Sufc^iäaer m., 355alDfireic^cr m.
Szelit, -u, sm. Äalf=
jd^eet m.
Szelityn, -u, sm. ©d^eel=
blcierj n., ©toljit m.
Szelka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
^»ofenträgec m., %xaa,banx) n. ;
2) älc^fenfcU n., Sauffeil «.,
©tele /.
Szelma, -my^ pl. -my, sm.
unb sf. ©ct)elm /«., ©d^utfc
m., SBöJeroid^t w., ©anaiHe /.,
©aunerin /.
Szelmostwo, -wa, pl.
-wa, «n. ©c^urferei /., ©ct)els
merei /.; ©c^ut!enftreic^ wz.,
©Äelmftucf n.
Szelmowac, -muje, -watem,
va. impetf.] — kogo einen
unef)rUc^, jum ©d^elm, ©d^ur=
fen machen.
Szelmowski, adi. ; Szel-
mowsko, adv. jc^elmtjc^,
fcöurüg, nicbtömürbig.
Szelomnik, -a, pl. -i, sm.
»erfteinertet ©eeigel.
Szemat, -u, pl. -y, sm.
Stife m., gigur f., 5ßlan m.,
©^ftem n., ©c^ema ». ; =
AVzor, Model.
Szematyzm, -\i,pl. -y, sm.
©chemattämuä m.
Szemraö, -ram, -ralem ;
Szemrzec, -rze, -ralem, vn.
imperf. murmtln, murren;
CO tarn -rzesz roaä murmelft
bu bort; -rali wszyscy prze-
ciwko zwierzchnosci eö murr=
ten alle c»cgen bie DbttgFeit.
Szemranie, -uia, sn. ä)Jur=
mein n., 2fiurreu n.
Szemranina, -ny, sf. ©e-
murce »., (Gemurmel n.
Szendowaö, -Juje, -walem,
va. imperf. l)ei6eS ©laä inä
2Boffet roerfen, fo ba^ eä jet=
fönt.
Szerdec, -nca, pl. -nee, sm.
®Iatt^ol3 n. (Kopiergerät).
Szepietliwy, Szepietli-
wosc = Szepleniacy, Szeple-
uienie.
Szeplenic, -nie, -nilem,
vn. imperf. Itfpeln, unbeutUc^
ausfprec^en, beim Sieben mit
ber 3""8e anftofien.
Szeplenienie, -nia, sn.
Sijpeln n.; älnftoien n. mit ber
^unge.
Szepleniuch, -a, pl. -y;
Szeplun, -a, pl. -ni ; Szepie-
lak, -a, pl. -cy, sm. Si)pler
m.; einer, ber mit ber '^\m%t
anftßfit.
Szeplunka, -nki; Szepio-
tka, -ki, pl. -ki, sf. Siiplerin
/. ; eine, öie mit ber 3w"9e
anftöfit.
Szepn%c, -re, -nal'em, vn.
und va.perf.\ Szeptac, -tarn,
-talem, vn. und va. imperf.
murmeln, flüflern, tufd^eln,
jifcben; -tali cos ze soba fie
tufd^elten et», miteinander;
möwili -cac, by nie zbudzic
krola fie rebeten flüfternb, um
ben Äönig nic^t ju roeden;
czekal smierci -tajac pa-
cierze er ermartete titn Job,
inbem er (^tbtU murmelte;
-tano na dworze o nie-
lasce krolewskiej, ktora spa-
dla na niego man flüfterte
bei SSofe oon ber Uugnabe
beä Äönigg, bie auf il)n ge=
fallen mar.
Szepnigcie, -cia ; Szepta-
nie, -nia, sn. '^\\ii^tl\\ n.,
glüftern «., Sufc^eln n., 3)Jur=
mein «.
Szept, -u, pl. -y, sm. ®e=
flüfter n.
Szeptarz, -a, pl. -e, sjji.;
Szeptuch, -a, pl. -y, sm.
g-lüiterer 7«. ; ®er)etmnie=
främer m.
Szerbel, -bla, pl. -bie,
Szerblat, -u, stn. Suppen pl.,
©c^irbel m., ©(f)erbel tn.,
%en VI.
Szerchla, -chli, sf. jiegen=
paarige frf)lec^te ©cftafrooUe.
Szereg, -u, pl. -i, sm.
^iit)e f., ©lieb «.; Tatarow
jeszcze nie widac, zastania
je — skal, klore sie na przeci-
wnym brzegu rzeki podnosza
bie Xataren ftnb nod^ nid^t
fic^tbar, fie finb oon einer
^ei^e gelfen, bie ftc^ auf bem
entgegengefe^ten g'Iufeufer er-
geben, oerbedt; w tej gazecie
wyszedt caty — artykulöw
o wojnie rosyjsko-japonskiej
in bicfer Leitung er)c^im eine
gange Steige üon 2lrti!eln über
ben ruffif^=iapanifc^en Krieg;
ciagneli krzyzacy niezliczo-
nymi -ami e§ jogetx bie Äreuj=
ritter in unjä^Ibareu Steigen;
do -u in dUxfi unb ©lieb;
kule nieprzyjacielskie prze-
rzedzaiy ich -i bie feinblic^en
ÄUQfln lichteten il^re 3kil&en.
Szeregowac, -guje, -walem,
va. itnperf. in ^ei^' unb ©lieb
fteEen.
Szeregowiec, -wca, pl.
-wcy, sm. (jcnieiner ©olbat.
Szeregowy, 1) ac?«. 3fteil^ens,
®lteb=; 2) -wego sm.\ = Sze-
regowiec.
Szerepetka, -ki, pl. -ki,
sm. abgtriffener,ungefc^(iffener
aJlenfcf).
Szermierka, -ki, sf. gccbt»
fünft/. ; ©treit m., ^olemil/.
Szermierski, adi. j5ec^t=,
fedterifcti, gec^tfunft», glabia»
tortfc^.
Szermierstwo, -wa, sn.
1) gec^tfunft /'.; 2) geber=
frieg m.
Szermierz, -a, pl. -e, sm.
?^ec^ter m., g-ec^tmeifier m.,
Äämpfer m., ©treiter m.,
©labiator m.
Szermowad, -muje, -wa-
lem, vn. imperf. fechten ; —
piörem tinen ^eberlrieg führen,
mit bergeber fed)ten; — jezy-
kiem mit ber ^\xna,t fed^ten;
— na wiatr Suftftreidöe führen.
Szeroki, adi. ; Szeroko,
adv. 1) breit; deska na pol
metra -ka ein einen j^albcn
SDJeter breitet örett; suknia
-kirn pasem aksamitu oblo-
zona ein mit einem breiten
©amtftreifen befe^teö Äleib;
2) roeit, iDeiträufig,au8gebe^nt;
ten pasek jest mi za — biefer
©üttel ift mir 3U roeit; on
ma -kie serce er l)at ein raci"
tc§ ^i^^■^ -kie whisci grofee
©Üter; -ko o tem opowiadal
er erjäl;(te baoon rceitläufig,
Szerokobiezny
281
Szescionogi
ausfül^rlic^, roeit unb fireit,
beö roeiten unb breiten ;
z -kiego serca auä tiefem
§erjen; -ka geba lo)'eS, un=
f)öflic^eä «Jaul.
Szerokobiezny, adi. —
catokszt«lt odbudowy kopal-
ni SBeitungöbau in.
Szerokoboczny, adi.hxtxi'
feitig.
Szerokodziob, -a, pl. -y,
sm.; Szerokonos, -a, pl. -y,
sm. 33teit)d)nabe( m.
Szerokoggbny, adi. breit=
mäultg. [föpfig.
Szerokoglowy, adi. breit=
Szerokogon, -u, pl. -j, sm.
Sreit--, ^lattfc^roanj m.,
©(felange /.
Szerokolistny, adi. breit«
blätterig.
Szerokonogi, Szeroko-
stopy, adi. breitfüßig.
Szerokonosy, adi. breit=
nafig.
Szerokopiersi, adi. breit-
brüfiig.
Szerokopleczny, adi.
breitic^ulteng.
Szerokoramienny, adi.
breitarmig, breitic^ulterig.
Szerokorzutny, adi. breit»
roürfig.
Szerokosc, -sei, sf. 1)
33reite/. ; droga w tem miejscu
ma piec metrow -sei ber Sßeg
ift an biei'er Stelle fünf SJJeter
breit; miejsce to lezy pod
piecdziesiatym stopniem p61-
nocnej -sei biefer Ort liegt
unter bem fünfaigften ©rabe
nörblic^er ^Breite; w -sei in
ber 33reite; — geograficzna
geograpf)ifc^e ^Breite; — toru
©purroette /'. ; 2) 2lugbe^=
nung f., (SeräumigJtit /.,
Sßeiträufigfeit /.; — zyiy
ajiäc^tigteit r. ber erjaber, beä
©angeö,
Szerokotwarzy, adi, brei=
tm (MeRcftteä.
Szerokousty, adi. breite
mäulig.
Szerokowladny, adi. raeit»
^erric^enb.
Szerpentyna, -oj,pl. -ny;
Szerpentynka, -ki, pl. -ki,
*/. frummet ©äbet.
Szerszatka, -ki, ^;?. -ki |
sf. ectiufternabet f. i
Szerszeii, -niii,pl. -nie, sm,
^orniffe /., §ornifc^er m.
Szeryf, -a, pl. -owie, sm.
©^eriff 77t. (engtif cf)er Seantter) ;
= Urzednik municypalny aa-
gielski.
Szerz, w szerz, adv. in
bie S3ieite, in ber breite.
Szerz, -y, pl. -e, sf.
— wicslowa DiuDerblatt «.,
Siuberplatte /.
Szerzyc, -rze, -rzyJem; I.
va. imperf. uerbreiten, aui=
breiten, ausbe^nen, breiter
moc^en; -rzyl niezgodemiedzy
bracmi er tierbreitete Unfrie=
ben unter htn SBrübern; -rzyli
oni miedzy ludeoi wiare i
oswiate fie nerbreiteten unter
bem Sßolfe ©tauben unb 8tl=
bung ; -izac falszy we pogloski
szkodzil mi, jak mögt inbent
er fatf^e ©erüc^te in Umlauf
fe^te, fdiabete er mir, foptet
er nur fonnte; II. — sie vr.
1) fic^ ausbreiten, au3bet)nen,
fic^ Derbreiten; wrzöd sie -rzy
baä ©efc^roür breitet fic^" aus;
w kraju -rzyty sie wtedy
rozae choroby im Sanbe
graffierten bamalä oerfc^ie=
bene Äranfl^eiten ; 2) gro^=
tun, prablen.
Szerzyna, Szerzyzna,-Dy,
pl. -ny, sf, eine fe^r gro^e
örcite, breite glücke; — pod-
szybowa g-üH», 2ln)c^Iageort
m.; — koiowrotowa, maciii-
nowa ^afpeK ^ornfiätte /.
Szezlong, -u, pl. -i, sm.
e^aifelongue /., ©ofa «.;
= Sofa.
Szesnastka, -ki, pl. -ki, sf.
3at)[ fec^jet)n; ©e^ge^ntet n.
(Öucbformat).
Szesnastocalowy, adi.
fe^jefjn 3oU lang, Dreit ober
^orfj, jecf)5ef)n3ÖlIig.
Szesnastodniowy, adi.
fec^äe^ntägig.
Szesnastofuntowy, adi.
fec^5et)n "^^funö roiegenö; fcc^=
3ef)npfünbig.
Szesnastogodzinny, adi,
)ccb»e^nftünöta.
Szesnastoletni, adi. fcc^«
3ebniäl)tig.
Szesnastomiesieczny,
adi. fec^je^nmonatig" !
Szesnastotygodniowy,
adi. fec^^ebnitiiJc^tg-
Szesnasty,a(^t. fcc^üe^nte(r).
Szesnascie, numer, \t^<*
Sefin.
Szester, -a. pl, -y, sm,
©[jefteifäl'e m.; = Ser an-
gieiski.
Szescian, -u, pl. -y, sm,
1) äßürfel m., ^ubuä w.; 2)
Äubifjaf)! /. ; podniesc liczbe
do -u eine Qai)i jur britlen
5l>otenj, guin Äubus erl^eben.
Szescienny, adi. Äubif=,
fubifcft; metr — fiubitmeter m.
Szesciniedzialka, -ki;
Szesciniedzielnica, -cy, sf.
Sßöcbnerin /., ©ec^iroöc^ne«
tin f.
Szescioboczny, adi. fcd)äs
feitig.
Szesciobok, -u, pl. -i, sm. ;
Szesciokat, -a, pl. -y, sm.
(Sediöed n.
Szesciodniowy; Szescio-
dzienny, adi. fetöätägig.
Szescioglosowy, adi.
fedisftiinmia.
Szesciogodzinny, adi.
fed)6ftünbig.
Szesciogran, -u, pl. -y,
sm. <5e(i)jfttnt m., fec^5=
feitigeä ^risma.
Szesciograniasty, adi.
fecftsfaiitia: fedjsecfig.
Szesciokatny, adi. fed^s»
ecfiit
Szesciokonny, adi. fec^s=
jpännig; fec^spferbig ; motor
— SDJotor von fec^ä 5ßferbe=
frätten.
Szesciokrotny, adi. ; Sze-
sciokrotnie, adv. fec^sfoc^ ;
jec^sinat.
Szesciolecie, -cia.s». ^eit»
räum ?n. ton fec^ö ^af)ren.
Szescioletni, adi. fec^ä»
jäbrig. [blätterig.
Szesciolistny, adi. fec^s=
Szescioliscie, -cia, sn.
©ec^sblatt n.
Szesciolokciowy, adi.
fedis (äßen lang.
Szesciomiarowy, adi,
fectjäiüßig; — wiersz §eEa=
meter m.
Szesciomiesifczny, adi.
fecbsmonatig.
Szescionogi, Szesciono-
zny, adi. fec^efü^ig.
Szesciooki
282
Szkic
Szesciooki, adi. jecftsäugig.
Szesciopalcowy, Szescio-
palczasty, adi. fec5öfingeri(j.
Szescioprgcikowy, adi.
fec^ömänneiig, mitfcc^ö ©taub'
fäben.
Szescioraki, adi. fecöferfei.
Szescioramienny, adi.
fedöäarmig.
Szescioro, Szesciorga,
niimer. jec^ä Dcrfc^teDene
©tüde.
Szesciorz|,dkowy, adi.
Szescioskrzydlasty, Sze-
scioskrzydlaty, adi. |edE)ö=
flüaeüg.
Szescioslupkowy, adi.
|eil)ätt)ei5eng, lec^ögriffetig.
Szescioslnpny, adi. fe(^§=
fäuUg.
Szesciostopowy, adi. fe^§s
Seiltg.
Szescioszpar, -a, pl. -y,
sm. Notiolanus (^atft)c^art).
Szesciotysigczny, adi.
\i<i)^ta.\x\in\i\aä) ; auö )'ec^§ %oM'
jenb fiefte^enb; fec^ätaufenb
mann ftarf.
Szesciowiersz, -a, pl. -e,
sm. ^ejameter m.
Szesc, numer. fed^ö.
Szescdziesiat, nutner.
fedl^g.
Szescdziesiatka, -ki, sf.
3at)l fecftiita; ©edisiiiftel n.
Szescdziesi^tletni, adi.
ffd^^tgiäf)rig.
Szesödziesiatnica, -cy, sf.
ber ©oimtag ©t-Eagefimä.
Szescdziesiaty, adi. fec^=
5igfte(i).
Szesckroc, adv. fec^gmat,
fed)9fältig.
Szescset, mint. fed^öf|un«
bert.
Szescsetny, adi. fecf)§«
^«nbertitc(r).
Szew, t-zwu, pl. szwy, S7n.
5Jla^t/. ; nie po szwie niu sie
porze eö ge^t il^m nidöt nac^
Sßunjc^; — pekt Vu ^Raljt i\i
aufgepia^t ; — przedmiotu
odlanego !Jla{)t, gortnna^t,
(Su^na^t, ©unreif m., g^ugen»»
fpur/. ; — wklesly po zeszwej-
Bowaniu ©d^roei^na^t.
Szewc, -a, jü. -y, sm.
©c^ufter m., ©c^uf)mact)eE m. ;
kiedyö — pilnuj kopyta ©{^u=
fler, Bleib bei beinern Seiften;
leci jak — z butami na jar-
mark er läuft rcie ein S3ür[ten=
binber.
Szewcowa, -wej, «/. ©^u=
fterr.n /., ©ct)uf)mac^eröfrau/.
Szewcowy, Szewski, adi.
©cöufter=.
Szewcowna, -nej, sf. ©d^uf)=
madjergtorfatet f.
Szewczyk. -a, pl. -i, sm.
©c^ufterbub(ej m., ©c^ufter»
junge m., ©d^uftergefeK m.
Szewek, -wka, pl. -wki,
sm. fibröje aRuöW^üUe.
Szewlucli, -a, pl. -y, sm.
2::augentc^t§ w., ©c^tnbmä^te/.
Szewstwo, -wa, sn. ©cbulö=
ntac^er[)anbtiierl «., ©d^ul^'
ntadEieret /.
Szkalowac, -luje, -wat^eni,
va. imperf. fc^impfen,' läftern,
fcf)mäf)en, nerleumben.
Szkalownik, -a, pl. -cy,
sm. ©c^mä^ec m., S5erleum=
ber m.
Szkamonia = Socznica.
Szkandela, -li, pl. -le, sm.
Sffiännflaf c^e/., Settroörmer w.,
2:;t)ermop^oc m.
Szkapa, -py, j)l. -py, sf.;
dim. Szkapinka, -ki, pl.
-ki, sf. ®au( in., Wa\)Xt f.,
©cbinßmä^re f.
Szkapi, adi. 3?o§=, ®aul=»,
©döinömät)ten=.
Szkapiaa, -ny, sf. 1)
^ferbefleifc^ n.; 2) armer,
elenber ®au[.
Szkaplerz, -a, pl. -e, sm.
©fapulier n.
Szkaplerzny, Szkaple-
rzowy, adi. ©fapulter=.
Szkarada, -dy, pl. - ly, sf.
5lbf(^euUc^feit /.; ©c^eufal n ,
Ungel^euer n.
Szkaradnica, -cy, p)l- -ce,
sf. \) abfc^eulic^eö, etliges
^-rauen3immer n. ; 2) 3)radE)en="
fildj m.
Szkaradnik, -a, joZ. -cy,
sm. abfc^eulidjer, efelf^after
3JJenfd).
Szkaradnosc, -sei, sf.
.tiQ|[tc^feit./'., atbfc^eulic^feit/. ;
©diänblictifeit /.
Szkaradny, ndi. ; Szka-
radnie, adv. ^äfUic^, grunb»
l)är,lic^, tfel^aft, abfd)eu[ic^,
greulich, fc^eufelic^.
Szkaradzi6, -dze, -'^zH'em,
va. imperf. tjäfeli^ machen,
nerunftalten, nerunglimpfen,
{d)änben.
Szkaradzienstwo, -wa,
pl. -wa, sn. 2lbfc^eulic^feit /.,
öäfeli^feit /. ; ab[c|eulic^e
©ad&e; 9JiebertiadE)t /.
Szkarlaciö, -ce, -ciJem,
va. imperf. jc^artac^rot färben ;
— sie rr. fic^ röten, fid^ rot
färben.
Szkarlatyna, -ny, pl. -ny,
©diartad^ m., ©c^arlacbfieber«.
Szkarlat, -u, pl. -y, sm.
1) ©c^arlac^ m.] ©djarlai^rot
n., ^urpur m.', ©c^arlac^«
tuc^ n.; ©d^arlac^tleib n.\
2) j^-ud^sfd^roanj m., Saufenb»
f^on n. ; a) ©c^arlad^;
6aum m., ©dtiarlac^eic^e /.;
aKuefatellcrfatbei /., ©d^ar»
Iad)fraut «.; A) rötltc^eg
93[eigelb, gebrannte^ Sleiroeife,
3JJennig m.\ — indygowy
fc^roebifd^eä 2Roo§; 5) gflunb»
fc^nede /., Äreifel», 2ßonb=
fd)necfc.
Szkarlacisko, -ka, sn.
etenber ©djarlac^.
Szkarlatek, -tka, pl. -tki,
sm. (Surus) eine ilJilbe oon
ber SöeHenart, 2:aufenb=
fc^öi n.
Szkarlatka, -ki,pZ -ki, sf.
amerifanifc^e ©c^arlad^beere,
Kermegbeere.
Szkarlatnica, -cy, pl. -ce,
sf. Porpliyra (ein öeege=
roäd^ä).
Szkarlatnawy, adi. fc^ar»
lodöattig.
Szkarlatny, adi. fd^arlad^»
rot, ©c^arlacft».
Szkarlatowka, -ki, pl.
-ki, sf. blauer ©(fimucEDogel.
Szkarlupnia, -ni, pl. -nie,
sf. ftacbel^äutigeä ©trauten-'
tier, @(^inobermit w. ; —
gwiazdowa ©eeftem m.
Szkarp, -ti, pl. -y, sm.
2ßaU OT. ; l£ö!arpe /.
Szkarpetka, Skarpetka,
-ki, pl. -kl, sf. ©ocfe /■., 3-u^=
fodfe. j
Szkatula, -Jy, pl. -fy; I
Szkatulka, -ki, pl. -ki, sf. *
©ctiatuUe f.
Szkic, -u, j)^- "ßj *'"•
©üjä« /•
Szkicowac
283
Szkolnosö
Szkicowac, -cuje, -walein,
ra. imperf. |ftj5ieren.
Szkielet, -n, pl. -j, sm.
©!elelt «., ©erippe «.; sehudl
jak — er ift gum (Setippe
obgemagert; — wozu SBageii»,
Äaftengerippe.
Szkielko, -ka, pl. -ka, sn.
©ras n., ©tüd ©lag; — do
zegarka U^rglaä; — do lain-
py Spli^i»«)^ '"^■\ — do oku-
larow SriHenglag.
Szklanica, -cy, pl. -ce, .<?/.
gro^eg ©lag.
Szklauka, -'k.\,pl. -ki; dim.
Szklaneczka, -ki, pl. -ki, sf.
©ta§ n., Srinfglas 71. ; ©läö=
C^en n. ; podajcie mi -ki,
reicht mix bie ©täfer; chcla-
iiva -ka mleka ugasic dre-
czace mnie pragriienie ic^
roollte mit einem ©lafe Wi{6^
ben mic^ plagenben S)urft
löfc^en.
Szklanosc, Szklannosc,
-sei, sf. ©taeaitigfeit /., @lä=
fern^ctt f. ; ©lafigfeit /.
Szklany, Szklanny, adi.
gräfern, ©iaä=, non ©las ; ala=
ftg; -ne uaczynia ©laggefc^irr
«.; -ny serwis ©loöferoice n. ;
-ne okno ©lagfenflcr «.; -ny
dzwon ©lagglocfe /. ; knla
-na ©laefugel/. ; handel -ny
©taS^anbet m.; huta -na
@lagE)ütte /., ©rasfabcif f.\
patrzal na mnie -nerai oczy-
ma er fcf)aute mic^ mit glä=
fernen 2lugen an.
Szklarczyk, -a, pl. -i, sm.
©laferbube m , ©lafergefelle
m., ©laferlel^rling m.
Szklarek, -rka, pl. -rki,
Aeschna (^snfeftenart).
Szklarnia, -ni, pl. -nie,
sf. ©laferroerfftatt f., ©[a=
ferei/.; ©laä^ütte /., ©las«
fabrit f.
Szklarski, adi. ©[afer=.
Szklarstwo, -wa, sn.
©laferfianbroerf n, ©loferei/.
Szklarz, -a, pl. -e, sm.
©lafer w., ©laefc^neiber m.
Szklarzowa, -wej, sf.
©lajerin /.
Szkli6, -le, -li?em, va. im-
perf. in ©lag oerraanbeln ;
— sie vr. gu ©lag roerben;
einen gläfernen ©ranj f)aben,
gläfern fc^immerrt, glängen,
blinlen.
Szklisty, adi. gläfcrn
fd^tmmernb, blinfenb.
Szklistos6, -sei, sf. ©lä»
fern^eit /., ©lafigfeit f.
Szkliwka, -ki, pl. -ki, sf.
®rag=, aic^atfirfd^e /.
Szkliwo, -wa, sn. Sc^melj=
glas n., (Smail n.
Szklo, -la, pl. -?a, sn. ©lag
n. ; — moskiewskie j^^QUf""
glaö, g-enfteri^Iimmer m.; —
wodne 2BaffergIag ; — boczne
Settenglag; — palace 33renn=
glag; — powiekszajace SSer=
gröfierungiglas; — matowe
matteä ©lag; — pelne maf«
ftDCg ©lag; — wodowska-
zowe äBafferflanbeglag; —
czeskie böl^mifc^eg ©lag; —
rzniete gefd^liffeneg ©lag.
Szkoda, -dy, ])l. -dy, s/.;
dim. Szkodka, Szkodeczka,
-ki, sf. ©c^abe(n) m.-. Slac^»
teil m.\ nie bedzie to z twoja
-da eg foQ nic^t bein ©cbaoe
fein; pozar wyrzadzil -de
na przesz-fo sto tysiecy koron
bag g^euer ri^tete einen
©traben oon über ^unbert
taufenb Äroncn an; na moja
-de auf meine 3tec^nung unb
©efa[)r; cieszy sie z cudzej
-dy er ifi fd^abenfrol^ ; -de
przyniesc jum ©c^aben ge=
reichen; czyja szkoda, tego
grzech jum ©c^aben ^at man
immer noc^ ben ©pott, roeff^n
®d^'aben,beffen aucf) bie ©cf)u[b,
mir felber finb an unferem
3!)Ji§gefci^i(I fc^ulb ; — przy-
goda do madrosci droga
©d^aben mac^t flug; madry
Polak po -dzie ber ^ole ift
nac^ bem ©ctiabenflug, b. ^. bie
2Bei6l)eit ift gu fpät gefom=
men, bur^ ©^aben roirb man
Ilug; — w zbozu SSie^',
SBeiocfd^aben; (aboerbiell gc=
braucht:) fc^abe, eg ift f^abe;
— na to wydawac tyle
pieniedzy eg ift fd^abe,
bafür fo ciel ©etb aug:»
jugeben; — go, cziowiek byt
to uczciwy eg ift fc^abe um
i^n, er roor ein el)rlt(6er
SJJenfc^ ; — tego talentu, ktö-
ry tu sie mamuje na pro-
wincyi eä ift fd)abe um biefe
Begabung, bie l^ier in ber ^ro?
Dinj ju ©runbe ge^t; — , Äes
nie przyszedi fd^abe, ba^ bu
nit^t gefommen bift; wielka
— , ie nie mogliscie tego
widziec eg ift cmig fc^abe
ba^ i^r bag nid^t f e^en f onntet ;
— opisywac, bo i tak nie
zrozumia eg t)erlof)nt fit^ nic^t
eg ju befc^reiben, fie roerben
eg fo rote fo nic^t tjerfteljen.
Szkodliwosc, -sei, sf.
©d)äblid)feit /.
Szkodliwy, adi.] Szko-
dliwie, adv. fc^äblic^, nac^=
teilig; chrzaszcz jest owadem
bardzo -wym ber 3Waifäfer ift
ein fel^r fcbäblid^eg ^ttfeft.
Szkodnica, -cy, pl. -ce, sf.
©d)abenftifterin /., ©c^äbi=
gerin /.
Szkodniczy, adi. fd^äbli^.
Szkodnik, -a, pl. -cy, sm.
©c^abenftifter m., einer, ber
Diel ©djaöen anrichtet.
Szkodny, adi. fd^äblic^,
©c^aoen brmgenb, ©c^aben jus
fügenb.
Szkodowac, -duje, -walem,
vn. imperf. ©c^aben leiben.
Szkodzic, -dze, -dzitem,
vn. imperf. fc^aben, fc^äblic^
fein, ©c^aben jufiigen, Derur=
fachen; fc^äbigen; c6z to -dzi
rcag fdE)abetegbcnn; nie nie -dzi
fc^abet nic^t, mad^t, tut nid^tg;
nie -dzi, jezeli mu to powiesz
eä fann nic^t fc^aben, roenn bu
if)m bag fiigft; zimaa strawa
zawsze mi -dzi faltei ©ffen
ift mir immer fd^äblic^; -dzii:
mu, gdzie tylko mogl er
fd^obete il^m, roo er nur
fonnte.
Szkolarski, adi. ©d^u[=
meifter=, fc^ulfteif, pebantifc^,
tieinüd)
Szkolarstwo. -wa, sn.
^ebantorte /., ©cfiulfuc^ferei f.
Szkolarz, -a, pl. -e, sm.
'ipebant m., ©ct)ulfuc^g m..
©cbutmeifter m.
Szkolnictwo, -wa, sn.
©djuttoefen «., ©d^iilfa(^ n.
Szkolnik, -a, pl. -cy, sm.
©c^ulleE)cerm.,©c^u[geIel)tte(r)
m., ©c^ulmeifter m., ©(^ul=
autfe^er m.
Szkolnosö, -sei, sf. ©c^ul=
manier /.
Szkolny
284
Szlak
Szkolny, adi. Sd^ul=; —
kolega Sc^ulfreunb w. ; rada
-na ©d^ultat 7)1.; rada -ua
krajowa ifanbeöfc^ulrat; rada
-na okregowa Sesiitäfc^ulrat ;
rada -na miejscowa DrtS=
l'cftutrat; -ne ksiazki ©c^ul»
bü6)iv pl.; -ne ustawy ©d)ul-
gefe^c pl.
Szkola, -ly, pl. -Jy, «/.;
dim. Szkolka, -ki, pl. -ki,
sf. ©c^ule /. ; — wiejska
SJorffd^uIe ; — ludowa 33oIfs=
fcf)uU5 — wydzialowa S3ür=
gerfd^ute; — srednia 3}iitte(=
fc^ule; — przemyslowa ©e=
irerbei^ulc; — glowna .§oc^=
fc^ule /.; isc do -iy in bie
©d^ute gelten; chodzic do -ly
bie ©d^ule befuc^cn; -Je otwo-
rzyc bie ©c^ulc eröffnen; od-
dac kogo do Jezuitow do -iy
jmnbn ju ben 3«f"iten in
bie ©d^utc geben; -iy nkon-
czyc bie ©lUDieii beenbigen;
dzis nie ma -iy Tjeute i[t
feine ©c^ule; to najlepsza —
doswiadczenia bae ift bie
befte ©ctute ber ©tfa^rung;
pizeszediszy ciezka -le zycia
nad)bem et bie fdE)ii)ere ©^ule
beö idtben^ burc^aemad^t ^atte;
chodzic po za -ie bie ©c^ule
fd^roänsen; ten obraz nalezy
do szkoly flamandzkiej biefeö
SBttb gehört jur flämifc^en
©cfiute ; szköika 33aumfc6ule/.
Szkopek, Skopek, -pka,
pl. -pki, sm. 2}iel£jaf}j n.,
&elti f.
Szkopul, -u, pl. -y, sm.
flippe /.
Szkorbut, -u, pl. -y, sm.
©fotbut nu, ©c^arbod m.;
= Gnilec.
Szkorbutnica, -cy, pl.
-ce. sf. ©toxbutfranfe f.
Szkorbutnik, -a, pl. -cy,
sm. ©forbutfcanFe(r) tn.
Szkorbutyczny, adi. \lox=
butifc^, an ©Jovbut erfcanft.
Szkudlarz, -a, pl. -e, sm.
©ctiinbelmac^er m., ©c^inbel»
becfer m.
Szkudla, -dly, pl. — , /. ;
Szkudto, -dJfa, pl. -dta, sn.
toc^inöel/., Sac^|c^inbel/.(auä
Rattern ."öol^e unb o^ne i)iut).
Szkudlak, -a, pl. -\, sm.
©cf)inbelnagei m.
Szkuta, -ty, pl. -ty, sj.
fladjeö g-lu6|c^iff, ©c^üte /.
Szkutnik, -a, pl. -cy, sm.
l)©c^ütenfü^cer»i.-, 2)©c^iffs=
jimmermaun »«.; 3) S3rett=
naael m.
Szlaban, Slaban, -u, pl.
-y, sm. 1) ©c^lafbanf /".; 2)
©cötagbaum m.
Schlachcianka ; dim.
Szlachcianeczka, -k\,pl. -ki,
sf. ®Delftäu[etn »., ©beifrau/.
Szlachcic, -ce, -cilem, va.
imperf. 1) aDeln, in ben !ttbel=
ftanb etfieben; 2) öf rebeln.
Szlachcic, -a, pl. -e, sm.
©Delmann m., ®bU(r) m., 2lbe=
Itge(r) m. ; dawny — ein ©bei»
mann »om alten 2lbel; -em
kogo zrobic jmnbn abcln;
jnkern — fo TOaljc id& ein
©Delmann bin ; — na zagro-
dzie rowny wojewodzie ber
Jleinfle ©betmann ift bem
SBoirooben gleich, glcic^eö
3lecftt für nUe.
Szlachcina, -ny, pl. -ny,
sm. atmer ©Delmann.
Szlachciura, -ry, pl. -ry ;
Szlachcisko, -ka, pl. -ka,
sm. grober, ungef^liffener,
gemeiner ©Delmann.
Szlachecki, adi. abelig;
— dorn abeligeä &auö; —
— przywilej Slbeleprioilfg
n.; -ka duma Slbelöftolj m.]
— sad 2lbel^geric^t n.; -kie
piwo ^albbier n., S)ünnbier;
po -ku, adv. ebelmännifd^, nac^
2ltt ber ©Delleute.
Szlachectwo, -wa, sn.
2lt)Clsftanb m., Slbel jm. ; na-
dac komu — jmnbn in ben
aibelßftanb etljeben, jmnbm
ben 2lbel cerleil^en; lepsza
cnota bez -wa mt — bez
cnoty beffer ift Sugerb ol^ne
SlDel alä 2lbel ol)nc Sugenb.
Szlachetczyzna, -ny, sf,
aiittergut n., abeliget Sefi^;
2lbel m.
Szlachetka, -ki, pl. -ki, sm.
gelinget, armer, ©oelmann ;
umyslnie ubogiego -tki gral
role er fpielte abfic^tlic^ bie
DloUe eineö armen, unbebeu»
tenben ©belmanneä.
Szlachetniec, -uieje, -nia-
ietn, vn. imjjcrf. ebler, feiner
roetben.
Szlachetnienie, -nia, sn,
©Dlerroerben ». ; i^erebelung/.
Szlachetnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©belmut m., 2lbel m.,
eble (Seftnnung; — rodu
abelige §erlunft; — jego
czynow zawstydziia na8
wszystkich ber 2lbel feiner
§anblungen befd^ämte unä
alle — serca ©bei», §od^=»
l)er3igleit f. ; — widac z jego
twarzy in feinem 2lntli§ malt
fid^ ©eelenabel. ]
Szlachetny, adi. ; Szla-
chetnie, adv. ebet, ebelmütig;
-uiejsze czesei ciala bie ebleren
Drgane; -na postawa eble
©e|talt; to byi uczynek — J
baä roar eine eble Sat; — |
sposob myslenia eble 2)en=
fungsart; -ns metale bie
©Detmetatle.
Szlachta, -ty, sing. tant.
sf. 2lbel 7n.
Szlachtawa, -wy, sf.
Sürtrouij f.
SzlacMuz, -u, pl. -y, S7n.
©c^lad)tl)auö n., ©c^läd^tetei/.
Szlaczek, -czka, pl. -czki> ■
67«. SBefal? m., Sötte /. 1
Szlafmyca, -cy, pl. -ce, sf,
©c^lafmü^e /.; = Czapka
nocna.
Szlafrok, -a, pl. -i, sm.;
dim. Szlafroczek, -czka,
pl. -czki, sm. ^(xxx^lhx'i) n.,
©c^laftodE m., 5DJotgen!leib n.
Szlaga, -gi, sf. ©d^legel
«?., ©ajlage/., ^lolsfd^legel.
Szlagier, -a, sm. ©djläget m.
Szlak, -u, pl. -i, sm. I.
1) äijeg »t., ^ap m. ; — dro-
gowy ©ttafeengug m.\ — ko-
lejowy :öat)nftre(fe /., Sal^n-
linie /. ; — odnajety ^eage»
fttede /. ; — wskazany $5n=
ftrabierung /., Seitung /. ;
wojsko szlo trzema -ami baö
§eer matfc^iette auf btei äBc=
gm; -i niebieskie §imnielö=
gegenben 2:;^ ; -i fatarskie bie
©infaUerouten ber Jataren;
isc czarnym -iem befc^leic^en;
2) SRanb r«., Sefa^ w., 5Jor=
büre f.\ suknia, a na niej
szeroki — krepy baä Äleib
unb auf bem bleibe ein
breiter SJanb au§ i^repp; II.
(in gemeiner Siebe) @::^lag m.,
Szlaka
285
Szmelcowny
©d^Iagftu^ m.; — go trafil
er ift Dom ©c^tage gerührt
iDOrDen ; bodaj by cie — trafil
ber Schlag joH bi^ treffen.
Szlaka, -ki, sf. Sc^lade
f., ^rifc^lacfe /.
Szlakowac, -kuje, -walem,
va, unö im. imperf. ber ©pur
nadöge^en.
Szlam, -u, pl. -y, sm. 1)
©c^tamm w. ; 2) Sauc^ftücEe
pl. bcä Slauc^njetfeä.
Szlama, -my, pl. -my, sf.
1) Jette ®cbe, f)oc^aufIiegenber
Sonboben; 2) äiaud^« unb
©citenfeHe pl, oon güc^fen.
Szlamistosc, -sei, sf.
©c^Iammreic^tum»z.;©c^[amm=
Überfluß 7w.; ©c^lammartigfeit
/., ©d^lammigfeit /.
Szlamisty, adi. ; Szla-
misto, adv. fc^lammreic^ ;
fc^tammig.
Szlamnik, -a, pl. -i, sm.
©umpftüaber m.
Szlamowac, -muje, -wa-
lem, va. imperf. fc^ lammen,
objc^feimen.
Szlamowanie, -nia, sm,
©c^lämmetx «., Söffein n.\
— gliny ©c^Iämmen beä
Soncä.
Szlamowaty, adi.
©^lamm«, fc^lammartig.
Szlara, -ry, pl. -ry; dim.
Szlai'ka, -ki, pl. -ki, sf.
galbel/., 33efa§ m., ©aum m.
Szlaz, Slaz, ^ -u, sm.
©tbifc^ »?., ftef)e: Slaz.
Szl^jg, -u, pl. -i, sm.
55ferbe)c^Itngc /., ©c^Iinge,
©igfc^Iinge, ©eil gum ^erab»
laffen.
Szlemi§, -ienia, pl. -iona,
sn. Querbatfen m., gorft»
balfen m., Querbaum «j.,
Querfiol;; n., girftbalfen.
Szlich, -u, pl. -y, sm.
©c^Iic^ m. (gepulnerte mit
SBaffer Bermifc^tc Srjevbe).
Szlichowanie, -nia, sn.
©cblic^en n.
SzlicMa, -ty, sing. tant.
sf. ©c^üd^te /. ber Seinroeber,
(ein ^^rett, roomit fie ben 2lufs
jug fteifen).
Szlichtada, -dy, pl. -dy,
sf. ©c^attenfa^rt /;, sßie-
rutfc^abe /.
Szlichtowanie, -nia, sn.
©d^tid^ten w.; — -szyn (S5(ci=
c^en n. be§ ©ifenä, 9lbgteic^en;
— drzewa (älattl^obeln n. beä
^olüeä.
Szlifa, Szlufa, -fy, pl. -fy,
sf. ©c^letfe /.; ßpaulette /.
mit 2;robbeIn.
Szlifierka, Szlufierka,-ki,
pl. -ki, sf. ''^otierjc^eibe /.
Szlifiernia, -ni, pl. -nie,
sf. ©c^tdfmü^Ie /.; ©d^Ieif-
anftalt f
Szlifierski, adi. ©^leifer»,
^olierer--.
Szlifierstwo, -wa, sn.
©c^leifet^anbroerl «., ©d^Iei»
ferei /.
Szlifierz, -a, pl. -e, sm.
©c^leifer m., Polierer w.; —
drogich kamieni (Sbetftein=
f d^netber TO.,®bctfteinf (^leif er m.
Szlifowac, -fuje, -walem,
va. imperf. jc^Ieifen, abfc^Iei=
fen, fc^mirgeln, polieren; -wa-
ny kamien gefc^liffener ©tein.
Szlifowaüie, -nia, sn.
©c^leifen n., ^^olieren n. ; —
z grubego 3Sorfc^leifen «.; —
kamieni ©teinfc^neiben n.,
©teinfd^leiferei f.
Szloch, -u, pl. -y, sm.
©ct)lucf)jen n.
Szlochad, -cham, -chalem,
vn. imperf. fdEiludigen, laut
njcinen.
Szlochanie, -nia, sn.
©cblucftjen n., louteä SBcinen.
Szlufa, -fy, pl. -fy, sf.
©cöltife /.
Szlusak, -a, pl. -i, sm.
©cftliefe[)a!en m.
Szluza, -zy, pl. -zy, sf.
©c^teufe /., 2;eic^fc^leufe /.,
j^luttor n. ; — upustowa 3"=
fluf;=, ©inlafefd^leufe; — wy-
pustowa aibflufe', aibtafifcfileu--
fe; — stawowa 2lbfperr=
fd)leufe.
Szlap, -i, sing. tant. sf.
grofecr ^4}ferbef^ritt, Srott m.
Sztapac, -pie, -paJem, I.
vn. imperf. ben ©d^rttt ge^en,
niebertreten, mit ben ©d^ul^en
flappern; — nogami mit ben
güfien fc^lürfen ; kon -pai no-
ge za noga baä ^ferh ging
langfam ©d^ritt für e^ritt;
II. va. imperf. etroaS nieber^
treten ; III. — sie vr. langfam
nad^Iried^en, fic§ nac^fc^leppen.
Szlap ak, -a, pl. -i ; dim.
Szlapaczek, -czka, pl. -czki,
sm. H^ufe», gu^gänger m.
Szlapanie, -nia, sn. ©df)lür=
fen n., SfJadjfc^Ieppen n.
Szlapisty, adi. roeitfc^rei»
tenb.
Szlyk, Slyk, -a, pl. -i, sm.
1) ^o^e fonifd^e ^yiü^e; 2)
^oumraipfel m., fc^lonfer,
fpil5;iulaufenber Soum.
Szmaciak, -a, pl. -i, sm.
Sparassis ; — kedzierzawy
Slftenmorcficl /.
Szmaciany, adi. §c^en=,
Surnpen^; — papier Sumpen»
papier n.
Szmacina, -ny, sf. unf d^ein«
barer, armfeliger Sappen,
gefeen m.
Szmacisko,-ka,^^. -ka, sn.
garftiger Sappen, ge^en.
Szmaga, -gi, pl. -gi, sf.
2lrt leichten SBooteä.
Szmaragd, Smaragd, -u,
pl. -y, sm. ©maragö m.
Szmaragdowozielony adi.
fmaragbgrün.
Szmaragdowy, adi. ©ma«
iaab=, fmaragDcn.
Szmat, -u, pl. -y; dim.
Szmatek, -tka, pl. -tki, sm.
abgeciffeneä ©tuet, gledE m.;
— lasu, roll ein ©tüdE äßalb,
2ldfer; posiadam jeden l^aki
-tek id^ beft^e nur ein giedEc^'en
Sldfer; rozpasc sie na -ty in
©tüdEe jerfallen.
Szmata, -ty, pl. -ty; dim.
Szmatka, -ki, pl. -ki, sf.
^e^en m., Sumpen m., Sappen
m. ; -ty, pl. = gaifgany ^abern
pl., Sumpen pl., ©trafen pl.
Szmelc, -u, sm. ©c^melj
m., ©inail «. ; — kowalski
©d^melje /.
Szmelcarski, adi. ©c^melj«;
sztuka -ska ©c^meljfunft /.
Szmelcarz, Szmelcerz,
-a, pl. -e, sjn. ©c^meljet m.
Szmelcowad, -cuje, -wa-
lem, va. imperf. fc^meljen,
mit ©d^melj überjie^en, mit
©d&meljmalerei nerfe^en.
Szmelcowanie, -nia, am.
©djmeljen n.
Szmelcowny, adi. 1)
fd^meljbar; 2) in ©c^melj ge=
malt.
Szmelcuga
286
Szorowac
Szmelcuga, -gi, pl. -gi, s/.
SBeiDeafcftefabvif /.
Szmer, -u, pl. -y, sm. 1)
©exäufc^ «., S^iaufc^en n.,
SJiurmeln n., ©äufeln n. ; —
powstal w sali im ©aale ent"
ftanb ein (Seröufc^; 2) — pol-
nj XEjtjmiaix m.
Szmeraö, -ram, -ralem, tn,
imperf. raufc^en, fäuieln.
Szmergiel, -glu, pl. -gle,
sm. Schmirgel m.
Szmergiowaö, -luje, -wa-
lom, va. imperf. f(f)mirgeln.
Szmergn^c, -ne, -uatem,
vn. imperf. mit ®eiäu[c^ n)eg=
fiten, ^ufc^en, inä ^olj faö=
ren, tücfen; va. imperf. mit
©eiäufcfe, ^eftig tjintoerfen.
Szmerka, -ki, pl. -ki, ä/.
Stt ^oumläufer.
Szmermel, -mla, pl. -mle,
ÄOT. ©cfttcacmer /«.
Szmiga, -gi, ^;. -gi, sf.
Slaöacm w.
Szmigownica, -cy, sf.
(Stanbfaüc^)e /.
Szmirglowy, adi. — pro-
szek ©cftmirgelputuer n.
Szmirpas, -u, pl. -j, sm.
bernfiein^altige (gröfc^tc^te.
Szmizeta, -ty, pl. -ty ; dim.
Szmizetka, -ki, pl. -ki, sf.
-üor^emb n.; = Potkoszulek.
Szmuklerka, -ki, 2^1- -ki,
«/. >Poi'amentiererin /.
Szmuklerski, adi. ^ofa=
mfnlier=.
Szmuklerstwo, -wa, sn.
^^ofamentier^anbroetf «.
Szmnklerz, -a, pl. -e, sm.
^ofametitierer m.
Sznajdyza, -zy, pl. -zy, sf.
= Gwintownica.
Szuiak, -u, pl. -i, Sfn. 5lIo^
w., auä bem ©c^inbeln ge=
fc^nitten roetben.
Sznic, -u,j3/. -e,sm.Bd)ni^
m., SBafferfeige /.
Sznice, -ic, plur. tant.
S)eic^[elatme pl, ©palte /.,
©diete f. om Sßagcn.
Sznur, -a, pl. -y, sm ; dim.
Sznurek, -rka, pl. -rki, sm ;
Sznureczek, -czka, pl. -czki,
67«.; 1) ©d)nur/, Sc^nürc^en
n., ©trief )«.; — mierDiczy2)ie|;"
fc^nur; ' -rek konopny ^anf»
ftricf; — ciesielski Stic^tfc^nur
ber 3immertcute ; — jedwabny
Seibenfd&nur; krecony -rek ge=
btcljte Schnur; — szmuklerski
^ofamentiererfc^nur; — korali
ÄoraQenfdinur; — ptakow
ciagnie ku potnocy ein ©tric^
3]ögel gief)t gegen ^Jiorben; ua
-rze rozwiesila switÄo wypra-
Da bielizne am ©triefe l^ing
fic bie, frijc^geroafc^ene SEäfc^e
auf; wszystko poszio jak po
-ku aüeg ging roie am ©c^nür»
(ten; pod — ciagnac nac^ ber
©dinur sieben; prosto jak po
-rze Id^nurgetabe, nacö ber
©c^nur; po -rze czegos do-
ciiodzic bem eYtii>en nad^ge^en;
z lepszych czasöw nie mi sie
nie pozostaio procz -rka pe-
rel nic^tg ift mir au§ ben
bcfferen Seiten geblieben aufeer
einer ^ßerlenfc^nur; krwi -rek
ukazaf sie ein formaler ©trei-
fen Slut geigte fic^ ; 2) 3{irf)t-
fc^nur, «Regel /.; 3) (Sefc^irr
M.,^feibege)'c^irr«.;4)(5ä^rte/.
Sznara-, -ry, pl. -ry, sj.
öaitb «., Öinbe /.
Sznureczek. -czka, pl.
-czki, sm. 1) ©c^nürcben n.;
2) gäbc^en, an bem ein ©amen»
forn pngt; 3) Stabelfc^nur /.
Sznurkowac,-kuje,-waJ:em,
va. imperf. mit ©c^uüren aus»
nö&en, befe^en, cinfaffeu.
Sznurkowaty, adi. fctmur«
artig.
Sznurkowy, adi. ©d^nur«.
Sznurowac, -ruje, -walem,
va. imperf. 1) fc^nüren; -wa-
}em wfasnie buciki idj fc^nürte
I Szodo, -da, pl. -da, sn.
S^aubeau m., SBeintunfe /.;
= So8 winny.
Szoldra, -dry, pl. -dry, sf.
l) ©c^roeinöfeule /., ©d^infen
m. ; 2) ©tedmufc^el /.
Szolomid, -mie, -milem,
va. imperf. ; Oszolomic,
-mie, -milem, va. perf. be=
raufc^en, roirr machen, be»-
täuben; bylem jak -miony
ic^ mar roie betäubt.
Szop, -a, pl. -y, sm.
Sßafc^bär m., ©ojuppenbär m. ;
-y, pl. ©c^oppenpelj m.
_ Szopa, -py, pl. -py, sf. 1)
oc^uppen m., ©c^oppen m.]
pracownie stolaraka mial w
-pie er Ijatte feine Sifc^ler«
roerfftatt im ©c^uppen; —
eiekcyjua Süal^lfc^oppen m. ;
2) ©c^raansriegel m.\ 3) ©äu>
Icngang ?«., ©äulenfteHung f,
©äulenlaube /., ^allc/.; =
Wiata, Powifcc, Powietka,
Portyk.
Szopka, -ki, pl. -ki, sf.
Grippe /., äßarionettent^eater,
bie ©ebutt 3^1" batfteüenb;
a to dopiero — baö ift erft
eine jiomöbif, eine 6e|e.
Szopisko. ka,^;. -ka, 5«.
1) fct)lec^ter ©cl)oppenpelj ; 2)
großer ©djuppen.
Szopnik, -a, pl. -cy, sm.
©teuermaixn /«.
Szopny, 1) -nego, pl. -ui,
sm. ©c^uppenauffe^er m.\ 2)
adi. ©d)uppen=,
Szor, -u, pl. -y, sm. 1)
gerabe bie ©d^u^e; — usta ; ©elc^irr w., 'i'ferbegefd^irr », ;
ben 2)Juub äufammenjie^en-, 2) Ungeroitter n., SBetter n.,
l^iefic^ter fc^neiben; 2) ab^
fled)tfn.
Sznurowadlo,-dl:a,^Z.-di3,
sn. ©c^nürgebinbc «.; — do
hucikow ©i^ul)riemen m.,
©döii^anb n.
Sznurowanie, -uia, sn.
©rfjnüren n.
Sznurowy, adi. ©c^nur«.
Sznuröwka, -ki, pl. -ki,
sf. aJiieter n.
Sznurzyd, -rze, -rzylem,
vn. imperf. bie 3lic^tung
änbern (non einer Sr;(aber)
©eefturm /«.; 3) jiBangtg
^aar; — koiuszkow lisich
gn)an5ig ^aar ^uc^öbälge.
Szorbach, -u, sm. =
Szkorbut, Zgnilec.
Szorc, -u, pl. -e, sm.
©c^urüfeli n.
Szorowaö, -ruje, -walera,
va. imperf. i)fc^euern, reiben;
CO soboty -wala podloge i na-
czynie jeben ©amätag frf;eu-
erte fte ben g-ufiboben unb ba§
©efc^irr; myja i -ruj^ a
krwawa plama zej66 nie chce
Sznurzynekj-nka,;:}/. -nki, fie roafc^en unb reiben, boc^
sm. Authura (Slffelgattung). ber blutige e^-tedt roiH nic^t
Sznurzysty, adi. Doli nerfc^iüinben ; 2) ftarf bcroegen,
©d)nüre-. ' fdjüiUln ; lisy ogonami piasek
Szorowanie
287
Szparog
-ruja mit i^ren ©d^roänjen
rühren bie güc^i'e ben Sanb
auf; saaie -ruja w sniegu ber
Schlitten voül)li im ©cfjnee;
— nogami mit ben jjüfien
fd^orren; — lisciem bte J8lät=
ter ftarf beiuegen; suknia
-ruje po ziemi fie fc^Ieift baö
Äleib auf ber (grbe; 3) fc^neQ
ge^en, laufen; 4) — drwa
do picea hucianego ^olg in
ben ©c^euerofeu uietfen.
Szorowanie, -nia, sn.
Scheuern n., 3{ei6en n., -^iu^en
n., Steinigen «. ; — w wiel-
kim piecu 9tetnmod&en n.,
Sleinl^alten «., be§ ©efleHä,
Slengeln n., S)utcf)reiten beä
eijenfaftenä ; — blacby ©c^eu=
ern bet Siedle.
Szorownia, -ni, pl. -nie,
sf. (Sc^euerofen m. in ben
©c6meI}E)ütten.
Szorst, -a, pl. -y, sm.
Micippa (^raböenartl.
Szorstki, adi.; Szorstko,
adv. rauf) ; fteiftiaatig ; fltup=
pig ; ungefc^liffen ; z pracy do-
staiem rece -kie bie Slrbeit ^at
meine §'änbe rau^ gemacht;
-kiem ob^jsciem zrazit sobie
wszystkich buid^ lein rau=
^eä SBene^men ^atte er fic^
aüe feiuölic^ geftimmt; -ka
püwioka, let'z serce ztote,
ba§ Sturere jroar rau^, aber
bafür ein ^erj von ©olb.
Szorstkolusk, -a, pl. -i,
sm. 3lou{)fc^uppe /.
Szorstkosc, -sci^ sf. 3iau=
E)igfeit /., 9iau^eit f.; ©teif=
^uarigfeit /. ; — mowy 3iau=
^igfeit ber Siebe; — sköry
5Iau^ig!cit ber |)aut.
Szorstnik, -a, pl. -i, sm.
©äaefijc^ m.
Szorulec, -Ica, pl. -Ice,
sm. Dfentiürfe /., ©c^ürftodE m.
Szos, -u, pl. -y, sm.
©c^ofe m.; ©teuer /., 216=
gäbe /.
Szosa, -sy, pl. -sy, sf.
(S^auffee /, mit 5?iefeln 5e=
fc^ütteter SiJeg,
Szosowy, adi. ©d^o^= ;
©teuer».
Szostak, -a, pl. -i, sm.
©ecftfer m., ße^nfreujerflücf n.
Szostka, -ki, pl. -ki, 5/.
l)3af)Ifec^ä; 2) = Szostak;
3) ©ec^flel «.; 4) ©ed^äge=
fpann n.
Szösty, adi. fed&fte; —
z rzedu wstal staruszek otä
fec^fter [tanb ein ©reiö auf;
— raz mi sie to zdarza bttö
pafftett mir fc^on jum fer^ften»
mal; wlasnie wybiia -ta
(güdzina) eä t)at gerabe fed)ä
(UE)r) gefc^Iagen; -ta czesc
ludnosci skJ!ada sie tarn z
zydow ber fed^fte S^eil ber
bortiflcn Seoölferung befte^t
auö Qiiben.
Szpachla, -li, pl. -le;
Szpachlowka, -ki, pl. -ki, sf.
3JJaletfpaieI m., temperier»
meffer n.
Szpachlowac, -luje, -wa-
Jem, va. imperf. mit bem
©patel glätten.
Szpaczek, -czka, pl. -czki,
sm. ©tar m.; -czkiem, adv.
mt ein junger ©tar jc^roat»
jenb.
SzpaczkowaiS, -kuje, -wa-
■fem, vn. imperf. raie ein
©tar fcöroa^en, necfen.
Szpaczy, adi. ©tar=.
Szpada, -dy, pl. -dy, sf.
1) S)egen m.\ 2) — morska
©cbroerlfifc^ m.
Szpadel, -dla,^Z. -die, sm.
©paten m.
Szpadowy, adi. Segen«.
Szpagat, -u, pl. -y, sm.
Sinbfaben m., ©pagat m.,
©egelgorn w. ; zwiaz te mala
paczke -em binbe biefeS üeine
5ßafet mit einem SBinbfaben
jufammcn; obwisiza-I mocno
sloik -ein er banb einen
©pagot feft um ba§ ©faä;
— do plombowania ^ßtomtier»
fc^nur /.
Szpagatowy, adi. ©pagat«,
a3int)faben=.
Szpagatowka, -ki, pl. -ki,
sf. gufet ?«., ©c^napö m.
Szpak, -a, pl. -i, sm. 1)
©tar m., ©tarma^ m.,
©pe(f)t m.; gadac jak — rate
ein ©lar fcfiroa^en; -ami
karmiony pfiffiger ^erl; 2)
— solny ©atjfpat m., ÄIuft=,
iBitterfal} n.
Szpakowaty, adi. grau
geiprenfelt; -te wlosy grou
gefprenfelteö,ergrauenbcä §aor.
Szpaler, -u, pl. -y, sm.
Spalier n., ©artengelänber n.,
Sapete /'.
Szpalerny, adi. ©palier=.
Szpalerowac, -ruje, -wa-
lem, va. imperf. mit ©pa=>
lieren belegen.
Szpalta, -fy, pl. -ty, sf.
©patte /., S)rud|palte /.
Szpaldowka, -ki, pl. -ki,
*/. ©paltsiegel m.
Szpanowac, -nuje, -wa-
leui, va. imperf. fpannen,
außfpannen.
Szpara, -rv, pl. -ry, sf.
1) ©palte A, ©d^nitt m., JHi§
m., 3fli^e /. ; — zrobita sie
w scianie bie 3Banb ^at einen
Stil befommen; mysz siedziala
w -ize eine SJJauä fafj in bir
©palte; przez -ry na cos pa-
trzec auf etroaä burc^ bie
ginger fe^en; prztz okiennic
-ry zagladato stonce bie ©ou=
ne festen butc^ bie 'iixi^tn in
ben JvenfterläDen; 2)@tbtluit/.
Szparag, -u, pl. -i. sm.
©pargelrw.; -gi sadzic ©pai='
gel legen; -gi wyrzynac ©par»
gel fted^en.
Szparagarnia, -ni, pl.
-Die, sf. ©pargelbeet n. ;-nie za-
kiadac ©pargelbeete onlegen.
Szparagowiec, -wca, pl.
-wce, sm. ©pargelftein w.
Szparagowy, adi. ©par»
gel».
Szparela, -li, pl. -le, sf.
©onöe f.
Szpargalista, -sty, pl.
-sei, sm. ber mit alten Sbüc^ern,
©c^arleEen ju tun ^ot, 33üc^er=
rourm m.
Szpargat, -u, pl. -y, sm.
alteä Öu^, ©^artete f., äßifc^
m.. alter ©c^möfer.
Szparka, -ki, pl. -ki, sf.
Sf^ißc^tn M., fleine ©üalte.
Szparki, adi.\ Szparko,
adv. )cf)nell, gefcftioinb, rafc^.
Szparkosd, -sei, sf. (Se»
fc^roinbigteit /., Siafc^^eit /.
Szpamo, adv. bid^t.
Szparotwor, -oru, pl. -ory,
sm. Diünbung f.
Szparowac, -rnje, -wafem,
va. imperf. 1) beim Radieren
9tanbftrid)e jietjen; 2) fparen.
Szparog, -ogu, pl. -cgi,
sm. ©perrl)orn «., §orn n.
Szparzyca
288
Szpital
5)ornambo§ m. ; — jednonogi
©alqenambofe m.
Szparzyca, -cy, pl. -ce, sf.
©alpe f., leuc^tenöer 2)iecr=
rourtn.
Szpat, -u, sm. 1) Spat m.]
— islandzki iälänbifd^er ©pat,
2)oppeItipat TM., ^alffpatfri»
ftaH m. ; 2) ^luffpat m. (eine
^ferbefranf^eit).
Szpatel ^ Szpadel.
Szpatulki, -tele, plur.
tant. S)a(^fpäne pl.
Szpaga, -gi, pl. -gi, sf.
Cluerüanb n., Querteifte /.,
©cöiprippe f., Sauc^ftütf n.
Szpecenie, -nia, sn. SSer«
«nftalten n.
Szpecic, -ce, -cisz, -cilem,
va. imperf. üerunftattcn, fiäfe«
li^ mact)en, entfteHen; znaki
z ospy twarz mu szpeca bie
Slattetnarben nerunftalten
fein ©eftc^t; nie -ei cie to
baä bringt bir feine Unefire.
Szpencer, -ra, yl. -ry;
dim. Szpencerek, -rka, pA.
-rki, sm. ©penjet m.
Szperacz, -a, pl. -e, sm.
©rüblpr m., gotjc^ec m.
Szperac, -ram, -ratem, va.
imperf. tDÜ[)ten, Iramen, jorg=
fältig fachen, nad^fudjen, grü»
beln^ nac^fpürcn; caly dzien
tylko -ra po bibliotekach ben
ganjen %<x% tut er nic^t§ alä
Süibliotbefen burc^fud^en.
Szperanie, -nia, sn. ©u=
d^eii «., ai5ü[)[en n., ©rübeln
«., 9iarf)fpüten n.
Szperanina, -ny, pl. -ny,
sf. ©uc^erei /., ©rübelei /.
Szperka, Szpyrka; dim.
Szpereczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©pecf /«., ©pedgriebe /. ;
2) ^rofitd^en «. ; 3) ©perr=
ftunbe /. ; ©perrgelb n , ©petr«
fec&fer m.
Szpernal, -a, pl. -e, sm.
©parrennagel m.
Szperowa6, -ruje, -wa-
lem, va. imperf. bie ©petr=
oorrid)tung einfc^alten.
Szperownik, -a, j»^ -cy, am.
1) 2lut|uc^er TM., Qnbagator
m., ©petrbeamte(r) m.\ 2)
Älif-^eur m.
Szpetnieö, -nieje, -niatena,
vn. imperf. ^äfilic^ roerben.
Szpetnik, -a, pl. -cy, stm.
plUc^er HJienfc^, Äerl.
Szpetnosc, -sei, sf. §ä^-
liefen /.
Szpetny, adi.; Szpetnie,
arff. ^ä&lic^, garfii(^; niemasz
u kobiery -niejszej wady nad
zazdrosc e§ gibt feinen ^äß»
lieferen fye^fcr bei einet grau
af§ ben SReib ; nie taki —
dyabel, jak go maluja ber
Teufel ift ni(§t fo fc^roars, roie
mon if)n malt; -na twarz
cuota ozdobic mo4e, niecno-
cie gtadkosc nie nie pomo^e
bie 2;ugenb fann fogar ein
pfelic^eä ©efic^t oetfc^öncn,
ber Untugenb l^ilft aber feine
©döönbeit.
Szpic, -u ober -a, pl. -e,
sm. 1) Srec^ftange/., ©patel
TM., 9iül^r[tanQe /. ; 2) ©ptge
f., fpigigeö ®nbe; 3) ©pil^ tm.,
©pt^bunb TM.
Szpichlerz, -a, pl. -e, sm.
©peic^er tm.
Szpichlerznik, -a, pl. -cy,
sm. (sspeid)erauffe^er tm.
Szpicruta, -ty, j)l- -ty> sf.
©pi^rute /., afieitpeitfc^e /.
Szpieg, -a, pl. -owie, -dzy
ober -i, STM. ©pion tm., ^unb=
fc^after tm. ; nie chce miec ze
-giem do czynienia id^ roill
nid^t mit einem ©pion gu
tun l^aben.
Szpiegostwo, Szpiegow-
stwo, -wa, sn. (Spionage
/., Äunbfc^afterei J.
Szpiegowski, adi. ©pion«,
fpiomfc^.
Szpiglica, -cy, ^J^. -ce, sf.
©ptrfiiaoel /.
Szpik, -u, pl. -i, sm.
JJIarf Tl.; mroz ai do -u
przejmnjacy burd^ 2)Iarf unb
idiin gcl)enber groft.
Szpikanarda, -dy, sf.
©pidnarb tm., i^acenbel tm.,
3tatbenbartgtaä n.
Szpikowaö, -k'ije, -wa-
}em, va. imperf. fpicten; zajac
-wany slonina mit ©ped ge»
fpidEter §afe.
Szpikowanie, -nia, sn.
©piden n.
Szpikowy, adi. SRatf».
Szpiknlec, -Ica, ^j^ -Ice,
«TW. ©pictnabel /.
Szpil, -u, sm. 3— G SDieter
] langes §olj jum S:opp (Waft=
fpi^e).
Szpilard, -a, pl. -y, sm.
^Pflöcfert TM.
Szpilecznia, -ni, pl. -nie,
sf. (Yucca) 2lbam?inabel /.,
1 Srotrourjel /.
! Szpilcza, -czy, pl. -cze, sf.
I ©paäint^e /.; = Hyacynt.
1 Szpilic, -le, -liiem, va.
imperf. ftedfcn.
Szpilka, -ki, pl. -ki, sf.;
: dim. Szpileczka, -ki, pl. -ki,
\ sf. 1) ©tecfnabel /.; — do
wlosöw ^aarnabel; — do
krawatki Äraroattennabel;
— do kapelusza ^utnabel; na
-ki 91abelgelb; ani na -ke
nidfet ein bi^c^en, nic^t ein
©tauberen; siedziec, stac,
jak na -kach niie auf Sioöcln
fi^en, fielen; -ki jodtowe,
sosnowe Sannen», (yic^ten=
nobeln, Stangel tm., gierten-
fangel tm.; '2) ©tricfnabcl /. ;
3) ©peiter tm.
Szpilkarka, -ki, pl. -ki,
sf. 3iaölerin /.
Szpilkarstwo, -wa, sn.
Slabelfabrifation /.
Szpilkarz, -a, pl. -e, sm.
5Jabler m.
Szpilkobok, -a, pl. -i, «tm.
©ägeldjroanj m.
Szpilkowac, -kuje, -wa-
Jem, va. imperf. mit ©ted*
nabeln anketten.
Szpilkowaty, adi. nabel=
förmit(, nabclarttg.
Szpilkownica, -cy, pl. -ce,
sf. — .swietna Slbamsroutjel
/., Srotrourjet.
Szpilkowy, adi. 9labe[=;
drzt-wH -we 5labelbäume.
Szpinak, -u, sm. ©pinat tm.
Szpinet, -u, pl. -y, sm.
©pinett n.
Szpinka, Spinka, -ki, pl.
-ki, sf. ^emb=, aJianfc^etten»
fnopf TM.
Szpindel, -dla, pl. -die,
sm. Spinbel /., SJodfenfpinbel.
Szpital, -a, pl. -e, sm.'.,
dim. Szpitalik, -a, pl. -i, sf.
Spital n., ^ojpital n., Äron»
fenl)auö n.\ umarl w -u er
ftarb im .«'ranfen^aufe; —
powszecbny allgemeine^ Äran-
fen^auS ; — krajowy SanbeS"
fpital ; — powiatowy Sejirfä»
Szpitalnik
289
Sztandar
fpital; — dla dzieci Sinber=
ipital; — choröb zakazaych
^ßaüiHon m. für anftectenbc
^ranföeiteu.
Szpitalnik, -a, pl. -cy,
sm. 1) Äranfenpftegec m. ; -2)
pufiger Spitatgaft, 5re[t^after
Szpitalny, adi. ©pital» ;
i?raiifenl^aug= ; zupa -na Äran=
fenfuppe /.
Szpon, -u, pl. -j, sm.;
Szpona, -ny, pl. -ny, sf. 1)
Äloue/. eineg SRaufioogelä; co
mu sie w -ny dostanie, nikt
mu jui nie wydrze n)a§ et
einmal in feinen flauen i)at,
baä reifet if)m ntemanb l^er=
au§; jastrzab spuscil sie
z göry jak strzafa i porwal
najpiekniejszego goiebia w
swe szpony ein ^abiä)t flog
roie ein ''^fcil l)erunter unb
fc^teppte bie fc^önfte Saube
in feinen j^ lauen fort; nie
chciaibym sie dostac w jego
-ny id^ möchte in feine 5ltau=
en nic^t geraten; 2) ^[ommer
/., Urninge f.; 3) Querbanb
«., 2öinfelf(o^ ?«., ©cEIeifte/.;
4) Älebfraut n.
Szponder, -dra, pl. -dry,
©punner m., ©pön /.
Szponiatka, -ki, pl. -ki,
sf. Seufelsflaue /., glügel=
fcftncde /.
Szponiasty, adi. mit
Klauen oerfeI)en.
Szponoogon, -a, pZ. -y, sw.
Äcantophis (©attung Don
SSipern).
Szpotawosc, -sei, sf.
Älumpfufe m., Ärummbeintg=
!eit /.
Szpotawy, adi. frumm«
beintg, flumpfü|ig.
Szpryca, -cy; dim.
Szprycka, -ki, sf. ©pri^e /.
Szprych, -u, pl. -y, sm.
SRabfpei^e /.
Szpula, -li, pl. -le; dim.
Szpulka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
©pule f., 2) Seier f. ber
S)raE)t^ütte.
Szpulowac, -luje, -walem,
va. imperf. fpulcn.
Szpunt, -u, pl. -y, sm.
©punb m., %tbix f.; @punb=
loc^ M.; ©punbjapfen m.\ =
Czop.
Siownik polsko-niemieckl.
Szpuntowac, -tuje, -wa-
lem, va. imperf. fpünben; —
drzewo pfropfen (Säume).
Szpuntowe, -go, sn.
^apfengelD n., Sranifteuer /.
Szpuntowy, adi. ©punb=.
Szpuntpal, -a, pl. -e, sm.
©punDpfa^t m.
Szram, -u, pl. -y, sm.;
Szrama, -my, pl. -my, sf.
©cöramme f., ©c^marre /.
Szramowac, -muje, -wa-
iem, va. imperf. 1) imnbm
eine ©cf)ramme oerfe^en, bei=
bringen; 2) %\x6) auf ben
9ia[)men fpannen; 3) fc^ram»
men, fc^rämmen, ein fd^mateg
2o<i) in bie ©eitenroanb eineö
©angeä treiben, eine fc^male
S]ettiefung neben bem So^r«
lod^e machen, roenn man Srj
burc^ ©prengen geroinnen roiH.
Szramowaty, adi. fc^ram«
miq, üoU ©c^marren.
Szranki, -nek, plur. tant.
sn. Sc^ranten /. pl., wstapil
w — er trat in bie ©d^ranten;
pojedynek w -ach 3rt'cifi^nipf
in ben ©c^ranfen; przelamac
— bie ©c^ranfen burc^»
brechen.
Szrankowac, -kuje, -wa-
iem, va. imperf. mit ©d^ran;
len umgeben, umfc^ränfen.
Szrankowy, adi. ©c^ran»
fen-.
Szron, -u, pl. -y, sf. Sleif
m. \ rano dachy pokryte byJy
-em am SWorgen roaren bie
Säc^er mit 9ieif bebedt.
Szrotowac, -tuje, -walem,
va. imperf. abfc^roten, Dor»
[jobeln.
Szrutowaö, -tuje, -walem,
va. imperf. einen Söaum ob=
^ouen, nbfägen.
Szryk, -u, pl. -i, sm.
©perre /., Sperrbalfen m.
jum ain^alten beS gtofee§.
Szrykowac, -kuje, -walem,
va. imperf. fperren.
Sztab, -u, pl. -y, sm.
©tab m.; — glowny, gene-
ralny ©eneralftob m.\ panu-
jacy otoczony -bem przy-
gladal sie cwiczeniom ber
^eirfc^er com ©tabe umgeben
fc^aute ben Übungen ju.
Sztaba, -by, pl. -by, sf. ;
dim. Sztabka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ©tab m., 3ain vi.,
©tange /., ©c^iene /., 33arre
/, ; — stalowa ©ta^lftab m.,
©ta^lftange /. ; — zelazna
eifenftab m., (Sifenftange /. ;
zloto w -bach ©tangengolb
n., Sarrengotb; 2) Sßorberteit
;;. be§ ©c^iffes.
Sztabikowy, adi. ©tab=,
ftabförmig; -we Äelazo ©tab»
eifen «.
Sztabowy, adi. 1) ©tab£= ;
— oficer ©tabgoifiäier m. ;
2) ©tab«; -wa walcownia
©robeifenroargroerf n. ; -wa
forma ©tangengtefeform /.
Sztabrok, -u, pl. -i, sm.
Slrbeitäöffnung /., ©d^au=
locö n., ©päl^Ioc^ n.
Sztabrokowy, adi. -wa
zatyczka pfropf m., ©d^au=
pfropf m.
Sztachetowad, -tuj§, »wa-
iem, va. imperf. cerpalifa»
bieren, mit ©ta!eten ein=
fc^Uefeen.
Sztachety, Sztakiety ;
dim. Sztacheciki, -köw,
plur. tant. sn. ©tofeten pl.
Sztachla, -li, pl. -le, sf;
Sztachulec, -Ica, pl. -Ice,
sm. ^vMi f., ©tec^eifen n.,
^anbftac^et m.
Sztachowac, -chuje, -wa-
Jem, va. imperf. oorbeifteu=
cm, ftauc^en.
Sztafeta, -ty, pl. -ty, sf.
©tafette f., ©ftafette ;•.,
©ilbotfcftoft /.
Sztafirowad, -ruje, -wa-
lem, va. imperf. auspufeen.
Sztak, -u, pl. -i, sm.
ftar!e§ Slau, ©c^iffätau n.,
%m m.
Sztaluga, -gi, pl.
sf
©age=, ^oIsbodE m.; Staffelei/.
Sztamowa6, -muje, -wa-
lem, va. imperf. 1) oer=
ftcmmen, Sö^er ausfüllen;
2) bie beiben Äanten om ©äge»
bod gIeic^f)adEen.
Sztanca, -cy, pl. -cy, sf.
©tanjen^ammer m.
Sztancowac^ -c\i]e, -wa-
Jem, va. imperf. prägen,
preffen, ftanjen.
Sztancowanie, -nia, sn.
prägen n., ©tanjen n.
Sztandar, -u, pl. -y, sm.
1) ©tanbarte /., ga^ne f.\
19
Sztandarowy
290
Szturchac
wojsko bez ioldu -y opuszcza
ba<5 §eer of)ne ©olb üerläpt
bte t^-af^ne; 2) ©tänber m.,
©erüftftänber m.
Sztandarowy, 1) adi.
©tan5atten=; '^) -wego, pl.
-■\vi, sm. ©taubartenträc^er m.
Sztebnöwka, Stebnöw-
ka, -ki, sf. ©ti'ppnaf)t /.
Sztender, -dra, pl. -dry,
sm. ©tänbec m., ©tänberfle«
ruft n. ; -dry balansyera S8ct=
lancierftänber pl.\ -dry to-
karni SredjfleEJ'tänber; —
kragowy Sotfe/. ; -dry wal-
cow 3Ba(,ienftänber.
Szterling, -a, pl. -i, sm.
©terltnq m.
Sztetyna, -ny, pZ. -ny,
sf. ©tetttner 2(pfe(.
Sztok, -u, pl. -i, sm. pi-
jany jak — [todfiefoffen.
Sztokada, -dy, pl. -dy, sf.
geexten n. auf ben ©tief), auf
be.i ©fo|, ©to^fed^ten.
Sztolnia, -ni, yl. -nie, sf.
StoUe /., ©toUen m.\, —
dziedziczna tiefer ©toUen,
@r6=, §aupt", SBafferlofunge»
ftoQen ; — poszukiwalna ©uc^s
ftoHen; — przewozowa %'6x=
berungöftoHen ; — splawna
fd^iff barer ©tollen; — wja-
zdowa ©infafirtSftoIIen.
Sztolnik, -;i, pl. -cy, sm.
iöergmeifter m.
Sztorc, -u, pl. -e, sm. 1)
©turj m., aufredete Äante;
-em coä postawic etiDtt^ ouf
bie Äantc ftetten; 2) UrraeÜ»
flürje/., ©türje/., platten jpZ.
für Sle^e; -e du:Le na blache
kollowa J^effetbled)ftürje ;;Z. ;
— maly na blache pobielana
UrroeQftab m., 3) (bilbl.) -em,
ua — jum %xo\}.
Sztorcista, -sly, j;Z. -sei,
sm. 33afipf«fenblä(er m.
Sztorcowac, -cuje, -walem,
ra. imperf. ftürgen.
Sztorcowy, adi. — mlot
Urroellfiammer m.
Sztorcöwka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) faltbauenbe 2tr6eitö=
biene /. ; 2) ©tauge /. jum
gcft^alten ber {^'tofe^öljer.
Sztort, -u, pl. -y, sm.
grofee öa^pfeife.
Sztos, -a, pl. -y, sm. eine
2lrt Jgafarbfpiet.
Sztraby = Strzepia.
Sztuba, -by, pl. -by, sf.
erfte ©lementartlaffe (üer=
äditricr;).
Sztubak, -a, pl. -i, sm.
©rementarfc^üler m,, 2lbc=
fc§ü^(e) m.
Sztuciec, -cca, pl. -cce,
S7n. 1) ©tufcen m., ©tu^=
bücbfe /.; 2) S3cftedE n.
Sztuczka, -ki, pl. -ki, sf,
1) ©tüild)en «.; 2) Äunft=
ftüdEdöcn n. ; 3;ricf m.
Sztucznosc, adi. Sünft=
lidjfeit f; Äünftelei f.
Sztuczny, adi. ; Sztu-
cznie, adv. fünftlid^; gefün-»
Uelt; to -ne kwiaty baä finb
fünftlic^e ^turnen, ^unftblu=
tuen; ognie -ne g-euerroerf «.;
bardzo to -nie zrobione bttä
ift fe^r funftDoü, lunftreid;
gemadjt.
Sztnfada, -dy, pl. -dy, sf.
gebämpfter, gebünfleter Sraten.
Sztuka, -ki, pl. -ki, sf. ;
dim. Sztuczka ; 1) ©tüd
n. ; — miesH 3?inbfleifd& n.,
ein etüd ^leifc^; -ka plotna
ein ©tüdC ^L'einroanö; resztek
materyi nie mam, aie möge
uciac ze -ki ic^ fjabe feine
©toffrefte, !ann i^nen aber
üom ©tüdfe fdjneibeu; slup
sktada sie z trzecb sztak
bie ©äule beffe^t au^ bret
©tücfen; — zlota ©olbftücf;
kupilem piec sztuk bydJa ic^
f)abe fünf ©tüdE 3?tc^ gefauft;
rozerwaJ je na -ki er ^at CS
tu ©tücfe jerriffen; w tatej-
szym teatrze graue te -ke
pieddziesiat razyz rzedu Diefeä
©tüd l^at mau im l)iefigen
Sfieater fünfjigntal l^intercin--
anber aufgeführt; ostatnia
przez niego napisana — byia
dose slaba ba§ le^te Don ifim
gcfc^riebene ©tüdE roar üiemlid^
fc^road) ; -kami, adv. ftüdfroeife;
robotnik od -ki ©tücEarbeiter
m. ; pJace korone od -ki \6) lafjU
eine .Hrone per ©tüdE; 2)
Äunft f., i?uuftftüdE n. ; -ki pie-
kne bie )d^öneaÄünflc;-ki wy-
zwolone bie freien fünfte;
— stosowana Äunftgeroerbe
M. ; — wspolczesna ma roz-
maite kierunki bie geitgenöffi»
fcfie Äunft f)at tjerf^iebene
Mic^tungen; — plastyczna
bie bilbenbe Kunft; wykony-
wac -ke eine Äunft ausüben ;
— cbleba szuka bie Äuuft
ge|t nac^ SBrot; calkiem sie
-ce poswiecic fid^ ganj ber
Äunft tuibmen; — probowa-
nia kruszcow ^robierluuft,
Sofitnafie /. ; Akademia sztuk
pieknych Äuuftafabemie /.;
tafent do -ki Ä'uuftaulage f.;
powotanie do -ki ^unftbe»
ruf m.] zapal do -ki Äunft-
eifer m. ; milosnik -ki ßuuft=
freunb m. ; dziedzina -ki
Äuuftgebiet n. ; nie — bez-
bronnego zwyciezyc bronia
eä ift feine 5\unft/einen Jßefir^
lofen mit SBaffen ju übcr=
rotnben; dokazal -ki er l^at
ein 5lunftftüdE gu ftaube ge=
brad^t; to nie — bai ift
feine Äunft; pokai twoj'i -ki
lafe beine fünfte fe^eu; 3)
8ift /.; Äunftgriff itt.; -ki
uÄyc firf) eineä Jt'unftgriffeä
beöieneu ; -ka dokazac czego
burc^ 5luuft etroaö erreichen;
4) ©treidj m. ; sptatac komu -ke
fmnbtn einen ©treic^ fpielen.
Sztukaterya,-ryi,2jZ. -rye,
sf. ©tuftatur/. ®ipä=, mötUU
arbeit /.
Sztukator, -a, pl. -rzy,
sm. ©tuftateur m., ©tuffatur=
arbeiter w.
Sztukmisti'z, -a, pl. -e,
sm. itünfifer m., 2;aufeub=
fünflfer; — strzelbowy (yeuer:
roerfer m.
Sztukowac,-kuje, -walem,
vn. unb va. imperf. an=
ftudfeln, ftüdeln, ein ©tüd
einlegen; -kuje jak möge ic^
fuc^e auö5ufommeu, roie ic^ nur
foun; musialam -wac suknie,
bo mi materyi nie starczylo
id^ ijabc ba§ Äfeib anftüdtefn
niüffen, roeit ber ©toff nic^t
ausgereist fjat.
Sztukowanie, -nia, sii.
©tüdfeln «.
Sztukowe, -go, sn. sing,
tant. ©tüdfjoU m. Dom SSie^.
Sztupry, -row, plur. tant.
sn. ©e^^olj n.
Szturchad, Szturkac,
-kam, -kalem, va. imperf;
Szturchn%6, Szturkn^c, -ne,
-n§tem, va. perf. fto^en,
Szturchanie
291
Szukac
einen ©to^ »er[e^en, gcBen;
nie -chaj mnie fto^e mic^
nid&t.
Szturchanie, Sztarkanie,
-nia; Szturknigcie, -cia, sn.
Stofeen n.
Szturchaniec, Szturka-
niec, -nca, pl. -nee, sm.
@to0 m., Siippenfto^ m.\ da-
tem mu dobrego -nca icf) ^abe
ifim einen tüd^tigen ©to^ oer=
W-
Szturm, -u, pl. -y, sm.
©türm m., Slttarfe /. ; —
przypuszczac ©turm laufen;
przypuscic — do miasta bie
©tabt angreifen; -em miasto
zdobyc eine ©tabt im ©türme
trobern; — odeprzec ben
©turm obfcf)[agen.
Szturmak, -a, pl. -i, sm.
1) ©turm-, 5ßicfelf)aube /. ,
2) ©turmf)afen m. ; 3) ©lurm=
büd^fe f.; 4) ungefd^Iac^ter
SJJenfc^ ; ungefdilac^teg grauen^
äintmcr, 2:ruile f.
Szturmowac, -muje, -wa-
iem, vn. unb va. imperf.
[türmen, ©turm laufen; —
kogo jmnbn beftürmen.
Szturmownik, -a, pl. -cy,
sm. ©türmer m.
Szturmowy, adi. ©turm=.
Sztych, -u, pl. -y, sm. 1)
©tic^ m., ©tid^ beim 3iä^en,
3egen[tic|; na — kogo wy-
stawic jmnbn ber ©efat)r
preisgeben; 2) ©tid^, ber mit
bem ©rabfcöeit in ber @rbe
gemacf)t roirb ; 3) ©tid^, Tupfer«
ftid^, ©ta^rftic^ = Miedzioryt,
Staloryt; 4) %(m\6i', ©«(§={
^anbel m.
Sztycharka,-ki,^?. -ki, sf. |
Äupfer=, ©tadlftec^erin /.
Sztycharnia, -ni, pl. -nie, !
sf. ©tec^ermerfftatt/'. ; = Ryto- 1
wuia. j
Sztycharski,ac?i. ©tcdjer»; I
= ßytowniczy.
Sztycharstwo, -wa, sn.
tupfet», ©ta^r=, ^etfc^ier[tec^=
fünft /. ; = Rytownictwo.
Sztycharz, -a, pl. -e, sm.
Tupfer-, ©ta^r=», ?ßetfd^ier=
ftec^er m.
Sztychowac, -chuje, -wa-
lem, va. imperf. fte^en, gra=
oieren; = Ryc.
Sztychowy, adi. ©tid^».
Sztych6wka,-ki,^?. -ki, sf.
©ti(^balfen m.
Sztychalec, -Ica, pl. -Ice,
sm. ©ticfiteiften vi. ber ©cftufter.
Sztyft, -u, pl. -y, sm. ; dim.
Sztyfcik, -a, pl. -i, sm. ©tift
m., ©tiftdjen n.\ — klingi
Singet /:
Sztyftowac, -tuje, -walem,
va. imperf. ftiften, formieren,
bilben.
Sztyftowanie, -nia, sn.
©tiften 11., (formieren n., 93i[=
ben n.
Sztygar, -a, pl. -y ober
-owie, sm. ©teiger m., ®ru=
benfteiger m. ; — mJodszy
Unterfteiger; — starszy Dber=
fteiger ;— plöczki 2Baf c^fteiger ;
— machinowy ßunftfteiger;
— ttuczki ^od^fteiger.
Sztylac, -lam, -lalem, vn.
imperf. fc^roerfäHig gefien,
l^infen.
Sztylet, -u, pl. -y; dim.
Sztylecik, -a, pl. -i, sm. ©titett
«., .Öolc^ m. ; uderzenie -em
Sold^ftic^ m. ; w prawej rece
trzymai mocno — in ber redeten
§anb ^ielt er feft ben S5oId^.
Sztyletnik, -a, pl. -cy,
sm. 1) Sanbit m., ©trolc^ «?.;
2) SDornfu^ m. (Ärabbenart).
Sztylfa, -fy, pl. -fy ; Sztyl-
pa, -py, pl. -py, sf. ©tülpe /.,
©tiefelftütpe.
Sztymbelek, -\ka.,pl. -Iki;
Sztymbloszek, -szka, pl
-szki, sm. ©teuerbalfen m.
auf 3^f"6fc^iffen-
Sztymbor, Sztymbork,
Sztymbort, -u, sm. ©teuer=
borD TM.
Sztynka, -ki, pl. -ki, */.
©tint m.
Sztywniec, -nieje,-niaiem,
vn. imperf. fteif werben, er=
fteifen; rece ml -wnieja ze
zimna bie |)änbe crftarren mir
Dor M\tt.
Sztywnosd, -6ci, sf. ©teif=
l^eit f. ; — jego ruch6w ka-
idemu wpadala w oko bie
©teif^eit feiner Seroegungen
fiel jebem auf.
SztyTvny, adi. ; Sztywnie,
adv. fteif; -wnie chodzic einen
fteifen @ang l^aben; przyjal
mnie zimno i -nie er empfing
mid^ falt unb fteif; wygladal
jak -wua fi^urka z gipsu er
fat) raie eine fteife ©ipäfigur
au§.
Szuba, -by, pil. -by; dim.
Szubka, -ki, pl. ki, sf.
%t[^xod m., ©dEiaube /.
Szubienica, -cy, pl. -ce, sf.
1) ©atgen m.; ujse -cy bem
@a(gcn entgelten; wygiadajak
gdyby sie urwat z -cy er
f^aut aug roie Dom ®a(gen
gefallen; doczeka sie -cy er
roirb eä nod^ gum Öalgen brin«
gen; dostac sie ua -ce an ben
©algen fomnien; nie milo
zlodziejowi patrzec na -ce ber
Sieb fie^t ungern ben ©afgen ;
2) ein UntetJ^altungöfpiel.
Szubienicznik, -a, pl. -cy,
s7n. ©argenftricE m., ®cl^enfte(r)
TW.; ten — naigrawa sie
z mego uieszczescia biefer
©algenftridE fpottet meinem
Unglücte.
Szubieniczny, adi.®alqen'.
Szubkielnia, -nl, pl. -nie, sf.
©c^üppe /., eiferner Söffet in
ber ©c^melj^ütte.
Szubrawiec, -vrca.,pl. -wcy,
sm. Sumpenfert m., Sump m.,
©d&uft m., ©d^ur!e m.
Szubrawstwo, -wa, pJ.
-wa, sn. 1) Sumpengcfinbel
n. ; 2) Sumperei/., ©c^ufterei /".
Szufata, -ty, pl. -ty, sf.
gifc^erne^ n. an jroei ©tötfen .
Szufla, -li, pl. =le; dim.
Szafelka, -ki, pl. -ki, sf.
©dfeaufet /.
Szuflada, -dy, pl. -dy, sf. ;
dim. Szafladka, -dki, pl.
-dki, sf. ©d^ublabe /.
Szuflowaö, -luje, -walem,
va. imperf. fc^aufeln.
Szuja; -ji, sm. ©c^uft m.,
Sump 7n.
Szujowaty, adi. fd^uftig.
Szukacz, -a, pl. -e, sm.
©ud^er m.
Szukac, -kam, -kalem, va.
imperf. fud^en, forfc^en; -ka
a prosi Boga, Äeby nie zna-
lazla fie fuc^t unb bittet ®ott,
ba^ fie eä nic^t finbet; -kajcie
a znajdziecie, möwi pismo
swiete roer fud^t, ber finbet,
fagt' bie ^eilige ©c^rift; — •
przygöd auf Stbenteuer oue»
gelten; ty, widze, guza -kasz
bu fud^ft ©daläge; -kaj sobie
19*
Szukajlo
292
Szwagrostwo
innej zony fu^C bir eine I
anbete grau; teraz takiego 1
ze swieoa -kaj je^t fttunft bu |
folc^e SRenfc^eit mit ber ^erje |
fud^en ; — wiatru w polu etro. |
Unerreichbarem nachjagen. |
Szukajlo, -ly, s?». ©trauc^» j
bieb m., Sufcfillepper »?. ;
Szukalny, adi. fud^bar.
Szukanie, -nia, sn. ©ud^en
n.; wszystko twoje — na-
daremno aU bctn Sud^en ift
oecaeblid^.
Szuler, -a, jjI. -rzy, sm. |
Spieler m., ^a^tij'iipiikt m. \
Szulerka, -ki, pl. -ki, sf. \
1) Spielerin /.; 2) Spielen n. i
Szulerowaö, -ruje, -walem, \
vn. imperf. leibenfc^afttic^ ,
fptelen; fc^roinbeln. I
Szaleruia, -ni, pl. -nie, sf.
Spiel^ö^te /., Spiel^ouä n.
Szulerski, adi. ©piel=,
Sc^roinbeU.
Szulerstwo, -wa,8n. Spte=
lerprofeffton/.; Sd^roinbetei f.
Szulerz, -a, pl. -e, sm.
Dfen^eijer m. in ber ©laä^ütte. j
Szam, -u, pl. -y, S7n. 1)
Saufen n., söraufen «., 9iau= ;
jc^en n., — w uszach Dl^ren= 1
jaujen; — wiatru Staufen j
beä SBinbeä; — lasu 3taufc^en
beä aBatöeä; 2) Sd^aum w. ;
3) unreiner SBernftein; 4)
®rau§ m., girniäftetn m.
Szumbnga, -gi, pl. -gi, sf.
Sauarnt m., gijc^art ber
tjc^e.
Szumiec,-mie, -miatem, vn.
imperf. 1) faufen, braufen,
raufc^en; burza okropnie: -mi
ber Sturm fauft fürchterlich ;
-iace lasy raufc^enbe SBälber;
-mi w glowie eä fauft im
Äopfe; mtodemu zawsze -mi
w glowie bie 3"S^"^ iTt"^
austoben; 2) = szumnie zy6
in Saug unb Srauä leben.
Szumileb, -Ihn, pl. -tby,
sm. Sraufe!opf m., 3Q3irr=,
Xoatopf.
Szumisty, adi. faufenb,
Dotl Sauö unb 33rauä.
Szamno§6, -sei, sf. ®rofe'=
tuerei/., ^ra^terei /., Sebeu n.
in Saus unb Srauä, 2luf»
geblafen^eit /.
Szumny, adi.; Szumnie,
adv. ]) faufenb, braufenb,
raufd^enb; 2) flott; -nie zyc |s?«. Orthotrichum (Saubmoos
flott leben; 2) fc^roülftig, über
trieben; -nie rozprawiac ge
fc^njollen reben ; 4) ftolj,
präd^tig, n)ol}lf lingenb ; -ne ty
gattung).
Szas, -u, 2J^- -J) sm. tol=
ler (SinfaH, Sd^u^ m. ; mied
-a einen ©d^uf; ^aben; -a do-
tuIyftoläe,roo^lflingenbe2;itel;Bt8c einen Sc^u^ befommen;
-nie stapac ftolj unb graüi=jjak mu — przyjdzie do glo-
tätifc^ einlietfd^retten; -no ; wy roenn er einen Sd^u^ be=
dumno a w piety zimno | fotnmt.
ftoljer Settelmann. j Szusowaty, adi.; Szuso-
Szmnowac, -muje, -walem, wato, adv. toll.
va. imperf. 1) fc^äumen, abs i Szust! m^erj. fc^uft! pau^!
fc^äumen;2)fc^aumen,fc^Iotten. ptau^! ^ufc^; — juz go nie
Szumowaty, ac??. fc^aumig; bylo mit einem 3tucf tuar
-ta surowizna lötferigeö 3tol^= er brausen; on do kija a ja
eifen, fc^aumiges (gifen, lodEiger — za piec er griff jum StedEen
gio^, übergateg Slo^eifen. unb l^ufc^! roar icf) l^interm
Szumowiny, -in, ^Zwr. tant. Dfen.
sn. 1) Schaum m., 2lbfc^aum \ Szustac, -tam, -talem, va.
m.; (bilbl.) 2tbfd^aum, §efe/. ; imperf. \ Szustn%6, -tne,
— spoteczenstwaberSlbfc^aum -tualem, vn. perf. 1) raufcf)en,
ber ©efellfc^aft ; 2) 2lbftric^blei I)inraufd^en, l)inplaöen; 2) mit
n., fc^roarje ©lätte.
Szumowisko, -ka, sn. uns
reiner Schaum.
Szumownica, -cy, pl. -ce,
sf ©c^aumliJffel w., 2lbfc^öpf=
löffel.
Szumöwka, -ki, sf. ber
jroeite Sranntroein.
©eräufc^ berumfpringen.
Szuszfalek, -Ika, pl. -Iki,
sm. -Iki, pl. gafern pl.^ 2lb»
fäHe ]}l. ; ßleinigfeiten pl.
Szuwaks, -u, pl. -y, sm.
©d)ut)iDic^fe /.
Szuwar, -u, pl. -y, sm.
Äalmug m., Seetang m., @ee=
Szupina. -ny, pl. -ny, s/. ; 1 gra§ »t.,©c^ilf »j. ; =Tatarak.
dim. Szapinka, -ki, ^;^ -ki, | Szuwata, -ty, pl, -ty,
tangeä gifc^ncl, ©tric^roate/.,
©c^ercn^amen m.
Szwab, -a, pl. -y, sm.
1) (oeräc^tlic^) 2)eutfc^e(r) tn.;
■>) ilüc^enfd^abe /. (Unge=
jiefer;.
sf. ©c^elfe /., 33alg ?n. an
einem ©amenforn.
Szupiniasty, Szupinowa-
ty, adi. ooll ©d^elfen, Sälg»
lein.
Szurac, Szurgac, -gam,
-galem, vn. unb va. imperf; Szwabka, -ki, pl. -ki, /
Szurn%c, Szurgn%c, -ne, (oeräc^tlic^) Seutfc^e /.
-naJem, vn. unö va. perf. i Szwabski, adi. ; po szwab-
fc^ieben, fd^leppen, ©eräufc^ sku, adv. (oeräc^tlic^) beutfc^.
machen, geräufd^ooll beroegen; Szwaczka, -ki, pl. -ki, sf.
nie -raj nogami fc^leppe nid^t 1) Jiä^erin/. ; 2) Dtofepflaumc
fo bie 5"üße nac^; -ruj stad /., Spilling ?«.
fc^au, ba§ bu roeiter fommft. Szwadron, -u, /;?. -y, sm.
Szurganie, Szurgotanie, Sdbroabron /'., Gälabron /.
-nia, sti. Schleppen «., 3iad^< Szwadronowy, arf^. Sc^roo«
jieben n. bron=.
Szurgot, -M, pl. -y, sm. 1) Szwadronowa6,-nuje,-wa-
geräufc^DoUeöSeroegen, 3?üdfen; lem, vn. imperf. fd^roabto=
2) Sd^lampe /., Schlumpe /. ' nieren.
Szarfarz, -a, pl.
Sdbürfer m.
Szurfowanie, -nia, sn.
Sdjürfen n.
Szurpaty, adi. aufgefd^ücft,
rauf) ; -ta kora gefprungene
93trfentinbe.
Szwagier, -gra, pl. -gro-
wie, sm. S^roager m.
Szwagierka, -ki, pl. -ki,
sf ; Szwagrowa, -wej,jpZ, -we,
sf. ©c^roägerin /,
Szwagrostwo, -wa, sn, 1)
Sc^roägerfd^aft/. ;2)berS(^n)a=
Szurpek, -pka, pl. -pki, ' ger mit ber Jrou
Szwagrzyc
293
Szycie
Szwagrzyö sif, -grze,
-grzjlem, vr. imperf. fid^ oer=
f^roägern.
Szwajca, Szwejca, -cy, pl.
-ce, sf. Pfriem m., grofic 2l§(e.
Szwajcar, -a, pl, -y, sm.
2:ürflef)er »i., ©c^rocijer m.,
Sortier w.
Szwajcarski, atZi. fc^roei»
jetijc^ ; ser — ©c^toeigerfäfe m.
Szwajs, -a, s»i. ©d^roeip"
^i^e /. ; = Goraco spawalne.
Szwajsowaö, -suje, -walem,
va. imperf. fc^tneifien.
Szwajsownik, -a, pl. -cy,
sm. ©c^roeifeet m.
Szwajsowny,oc?z. ©c^tüeif;»;
fd^roetfebar ; — piec ©d^roet^=
ofen TW.; = Piec spawalny.
Szwal, -u, sm. ©c^rool m.,
©arfc^Iadfe /.
Szwalnia, -ni, pl. -nie, sf.
gtäöroerlftatt /.
Szwank, -u, pl. -i, s»t.
®cf)aben m., SBefd^äbtgung /.,
$8etluft m., ©efa^r/.; — po-
niesc ju ©c^aben fommen,
©c^aben nel^men, fic§ oerle^en,
Befc^äbigen; spadl z konia,
cieikiego jednak -u nie od-
niösl er fiel oom ^ferbe, er=
litt ober leinen fd^toeren ©d^a=
bcit; na — zdrowie narazic
bie ®e[unb^eit einer ©efa^r
ausfegen; bez -u na czci
i honorze ol^ne feiner 6^re ju
fd^aben.
Szwankowac, -kuje, -wa-
lem, vn. imperf. fd^roanfen,
l)in unb ^er roanfen, ftolpern.
Schaben nehmen; — na co
an etro. leiben; — na oczy
an ben 2lugen leiben; — na
zdrowiu feine fefle ©efunbleit
^aben; — na slawie feinen
guten 3tuf genießen, üblen
Seumunb genießen.
Szwarc, -u, pl. -e, stn.
©diroärje /. ; — do butow
©_cf)u^roid^)e /.; — do kuchni
Dfcnfc^roärje.
Szwargot, -u, pl. -y, sm.
©eptapper n., ^^lappern «.,
unoerftänblic^eä 9teben; nie
rozumiem tego -u biefeS Äau=
berroelfc^ iftmir unoerftänbUc^.
Szwargotac, -tam, -tatem,
^». unb va. imperf. plappern,
unoerftänblic^ reben.
Szwargotka, -ki, pl. -ki,
sf. Plappermaul n., ©^njät»
jerin /.
Szwendac sig, -dam, -dalem
sie vr. fid^ ^in unb ^er be»
roegen, pc^ l^erumbre^en.
Szwendalski, -ego, -scy
Ä1W. ; Szwendalska, -kiej,
-kie, sf. einer, ber, eine, bie
fi^ fortroäl^renb ^erumbre^t.
Szwercya, -c,yi,pl. -eye, sf.
— trwala ©c^roertja /.
Szyb, -u, pl. -y, sm. 1)
©c^ac^t m,; — sciekowy 2lb=
fall5f(|atf)t; — Äorawiowy
Sranjd^ac^t; — dobywalny
^■örber=, Sreib», Äunft=, aKa=
fd^inenf^ac^t; — pocbyly
J8remäfc|acf)t ; — poszuki-
walny SSerjud^öfd^ad^t; —
przewiercony 2BetterfdE)ad^t;
— rudny 35udtel m. ; — stra-
cony cerlorene 3i"^i^f'^u"9;
— swiatowy 2;agesfcf)ac^t ; —
vvjazdowy gal^rfc^ac^t; — wo-
dny Äunftfc^a^t, SBafferl^al»
tung§f(|ac^t; — wierzchni
^oc^ofenoberfc^ac^t ; — kopac
einen ©d^ac^t abfinfen, ab=
teufen ; — cembrowac einen
©c^ad^t austonnen; 2) ©d^ub
m. ; -em, adv. pfeilf d^neH, ftugö.
Szyba, -by, pl. -by; dim.
Szybka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
©c^eibe /., j^^nfterf^eibe /. ;
-be zbic eine ©d^eibe jerfc^la=
gen; -be wstawic eine ©c^eibe
einfe^en ; blask ksiezyca prze-
bijat sie przez -by ber 3Jlonb=
fc^cin gtänjte bur^ bie ©c^ei=
ben; -bki z okna, kafli z pie-
ca mu sie zachciewa er Der»
langt nac^ ben ©fernen üom
^immel; 2) ©c^aufel ./'. ; -by
kola wodnego gebrod^ene
©c^aufcl unb ©egenfc^aufel.
Szybal, -a, pl. -y, sm.
©d^alf OT., Derfc^mi^ter 93e=
trüger.
Szybalski, adi. betrüge=
rifcb.
Szybalstwo, -wa, sn. S3er=
fc^mt^t^eit /., Setrug m.
Szyber, -a, pl. -y, sm. 1)
Etappe/., 3tieger m. ; 2) ©cöie=
ber m. ; dac -a (in ber Äanj=
leifprac^e) bie (Sriebigung eincä
2lfte§ binauäfc^ieben.
Szybiasty, adi. fc^eiben»
förmig.
Szybik, -u, sm. ©efcnf «.,
Siotlfc^ac^t m., 3iot(oc^ n.,
StoUe y., blinber ©d^ad^t.
Szybikowy, adi. ©^ad^t= ;
-wa sol ©c^ac^tfatj n.
Szybki, adi. ; Szybko, adv.
fc^nelX, gefc^minb ; biegl -ko
jak strzaJa er lief pfeil=
fcIncH.
Szybkobieg, -a, pl. -i, sm.
©d)nenäufer(©c^nell=[äufer)»t.
Szybkobiezny, adi. fc^nell»
laufenb.
Szybkolotny, adi. f(^neU=
fliegenb.
Szybkonogi, adi. fd^neC-
fü^ig.
Szybkosc, -sei, pl. -sei,
sf ©dE)neaigfeit /., 3tajd^^eit
/.; -sc jazdy gal^rgef^n)inbiö=
feit f
Szybkostrzelny, adi.
fc^nellfeuernb.
Szybowac, -buje, -walem,
vn. imperf. fd^ieben, fort=
fc^ieben, emporfc^roingen, fic^
jc^neH beroegen ; freifen ; orzel
-buje wysoko ber Stbler ^ie^t
^oc^ feine greife.
Szybowny, adi. fd^iebenb,
f^roingenb.
Szybowy, 1) adi. ©c^ad^t= ;
2)-wego,^Z. -wi, sm. ©C^ad^t-
auffe^er m.
Szych, -u, pl. -y, sm. (un=
ec^teä ©olb ober ©Über, mit
®olb ober ©ilber überzogene
{^•äben) f^-litter m., glittergolb
»., 'g^Utterfilber n.
Szychowy, adi. au§ unedE)=
ten ®olb= unb ©ilberfäben gc=
roirft; giitter=.
Szychta, -fr, pl. -ty, sf.
1) ©ct)tc^te/, ©c^ic^t/., glöJ
n. ; — poidobowa lange ©c^ic^t ;
— nadzwyczajna lebige ©d^ic^t;
2) ®tc^t m., oberer 2;eil
eineä ©c^ac^tofenS, ®eier m.
auf bem ©cf)meIgofen; 3) ^olj»
fd^rageu m., §ol3fc^ranf m.,
eine 3teit)e bic^t aufeinanber
unb nebeneinanber gefegter
^öf^er.
Szychtarka, -ki, pl. -ki, */.
©eierbrüde /.
Szychtmistrz, -a, pl. -e,
sm. ©chic^tmeifter m.
Szychtowac, -tuje, -walem,
va. imperf. fc^ic^ten, juric^ten,
orbnen, jubereiten.
Szycie, -cia, sn. 9?ö^en n.
Szyc
294
Szynkarka
Szyc, -je, -lern, va. unb vn.
imperf. 1) nähert; uczyd sie —
nä^en lernen; -je i tem za-
labiam na zycie \6) näl)e unb
bamit Derbiene td) mir meinen
Sebenäunterl^alt; — bielizne
Wä\6)t nä^cn ; — komu buty
an imnbä 3tieberlage arbeiten,
imnbä Unglüdf üorBereiten ;
2) burc^bringen, [ted^en; —
z luku strzal'ami Pfeile a6=
fd)iefe€n.
Szydebny, adi. fpöttifc^.
Szydelko, -ka, pl. -ka,
sn. öäfelnabet /.
Szyderca, -cy, pl. -cy, sm.
©pötter m., SJerl^ööner m.
Szyderczy, Szyderski,
adi. ;Szyderczo, Szydersko,
adv. fiö^nifc^, fpöttifct); smiech
-rski rozlegj sie po sali ein
pl^nifc^eä Sa^en erflang im
©aale.
Szyderka, -ki, pl. -ki, sf.
Spötterin /.
Szyderstwo, -wa, pl. -wa,
sn. iBert)öIjnen n., ©potten n.,
©pott OT., SSerfpotten n., §ol^n
m., SSer^ö^nung/.; — uie jest
na miejscu, raczej Äalowac go
nalezy ©pott ift ^ier nid^t am
^la^e, er ift eEier ju bebauern.
Szydlarz, -a, pl. -e, sm.
2ll;ten=, ^friemenfdE)mieb w.,
»mad^er m.
Szydlo, -dla, pl. -dla, sn.
1) 2l^Ie /., Pfriem m.; wy-
lazJo -dlo z worka nun fpürt
man ben 93raten, nun jeigt
ber 2;eufel ben ^ferbefufe ;
-dfa komu gola eä fätbecn
imnbm [ogar bie C^fen, aUeö
ge^t il^m nac^ Sßunjc^, ifjm
grünen fogarSefenftiete;-dtein
patrzec fc^ielen; -dtem,
frf)iebenb; 2) (Sabularia)
Sßafferpfriemfraut n.
Szydlowaty, adi. pfrie»
meuartig, pfriemenförmig.
Szydnosc, -sei, sf. Säc^er«
licfjfeit /., Spöttelei /.
Szydny, Szydliwy, adi.
fpötti)*, I)ö^nifcf).
Szydziö, -dze, -dzitem,
va. imperf. i'potten, pf)ncn,
auslachen; kto z dobrych
-dzi, tym sie Qög brzydzi
©Ott nerac^tet benjentgen, ber
bie @ererf)ten auölad^t, üer=
fpottet.
Szyfoniera, -ry, pl. -ry;
dim. Szyfonierka, -ki, pl.
-ki, sf. Äleiberfc^ranl m. (mit
cinfad^er 2;tir).
Szyja, -i, pl. -je; dim.
Szyjka, -ki, pl. -ki, sf. §al§
m.\ dluga, krotka — langer,
furjer §alg; nosic lancuch na
-i eine Äette um ben §olä
tragen; chustke sobie zawia-
zac naokülo -i fid^ ein Sucft
um ben §alö binbcn; rzucic
sie komu ua -je fid^ jmnbm
um ben ^alä roerfen; na Jeb
na -je über §alä unb Äopf;
-je bym da} za to, Äe . . .
ic^ rotH meinen §al0 baran
fe^en, ba^ . . .; na swoj^ -je
CO wziac etroaä auf eigene SScrs
antroortung unternel^men ; na
leb na -je uciekac über ^alä
unb über ^opf roegtaufen ; -je
pod jarzmo poloiyc ben
^ktfen unterä ^o6) beugen,
fic^ unterjod^en laffen; -ja
mufli §alg, Sorkge /. ;
piwniczna — Äeüer^atä; —
w fortyfikacyi Äerjllinieu /. ;
-ka flaszki glafd^cnJ^alä; -ka
osi ©d^enfel m. ; -ka szyny
©cf)iencnfteg m., ©d^ienenf)a[ö ;
-ka ©riffet m.i ©taub=
tue« m.
Szyjkonitka, -ki, pl. -ki,
sf. ©rtffelfäule /.
Szyjnik, -a, pl. -i, sm.
2:radE)r)mene /.
Szyjny, Szyjowy, adi.
§alo».
Szyjolom, -u, pl. -y, sm.
§al6brec^er m.
Szyjowaty, adi. bid^atfig.
Szyk, -u, pl. -i, sm. 1)
Drbnung /., golge /., 3'leif)en=
folge; — stow Söortfügung
/., SDortftellung /, aSort«
folge; — wojenny Sd^tad^t-
orbnung; woisko w -u usta-
wic ba§ ^eer in Steif)'
unb ©lieb fteHen; wojsko w
-u na nieprzyjaciela prowa-
dzic baä §eer in ©dE)lad^t=
orbnung gegen ben g^einb
füt)ren; pomieszac komu -i
imnbm bie ^^täne oerroirren,
jmnbm einen ©trid^ burc^ bie
SRed^nung mad^en ; 2) ©d^id m.,
(Sleganj /. ; z wielkim -kiem
ubraua fic ift mit üielem
©d^idE gefleibet.
Szykana, -ny, lü. -ny, sf.
©cöifane /.
Szykanowac, -nuje, -wa-
tem, va. imperf. fc^itanieren;
= Dokuczac.
Szykowac, -kuje, -watem,
va. imperf.; 1) anorbnen,
in 1JU\\)' unb ©lieb fteßen,
anfd^idfen, in ©cf)Iad^torbnung
ftellen; wyrazy sa ile -wa-
ne bie SBorte finb fd^lec^t ge=
orbnet; — wojsko ba§ §eer
in ©c^lad^torbnung auffteHen;
2) Dorbereiten, bereiten, ju»
red^t mad^en.
Szykowanie, -nia, sn. 1)
Drbnen n. ; 2) SJorbereiten n.
Szykownosc, -sei, sf.
©efc^ictlic^feit/.; DJettigfcit/.,
'^tmni f.
Szykowny, adi.\ Szyko-
■wTiie,ac^i;. fc^idf, fef^, elegant,
nett; gefc^idt.
Szylkrot, -u, sm. ©d^ilb=
patt n., ©c^ilb!rötenfcf)ale /.
Szylnik, -a, pl. -i, sm.
— wodny grofS)lÖffel m.,
Söafferroegerict) m.
Szyna, -ny, pl. -ny, sf.
©d^iene /., ©ifenba^nfc^iene;
dwug^lowa jroeüöpfige
©tul^lfd^iene, ^araEelfcbtene;
— grzybkowa einföpfige
©tul^lfd^iene; — odbojowa
Seitfc^iene; — oporowa ©toc!«,
®egen=, 2tugfd)lagfd^iene ; —
ptaska 3-lod)fc^iene ; — sio-
deikowa ©tu^lfd^iene ; — sio-
diowata ©attelfd^iene ; —
szerokostopowa, — plasko-
stopowa breitbafige ©d^iene,
plattfüfiige ©d^iene; — u
drzwi Slürlauffc^ienc ; —
zebata ^a^nf^icne.
Szynal, -a, pl. -e, sm.
©trafeenfd^ienennagel «2.,
©d^ienen=, jWabnagel.
Szynel, -a, pl. -e, sm.
©olbatenmantel m.
Szynk, -u, pl. -i, sm. 1)
©c^ant m., ©affenfc^anf,
©d^enfe /., ^rug m. ; dniami
calymi przesiaduje w -u tage=
lang fitt er in ber ©diente ;
2) 3Iusfd^anf m.
Szynka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
©cfiinfen m. ; 2) ©tedfmufc^el /.
Szynkarka ;a!w;/. Szynka-
reczka, -ki, pl. -ki, sf. ©c^er-
feröfrau /'., ©c^enfioirtin /.;
Szynkarski
295
Sciaga6
©d^enfer3tod)ter /•., ®c|anf=
mciöd^en n.
Szynkarski, adi. ©c^an!»,
©(Jenfer=.
Szynkarstwo, -wa, s».
Sii)anfi;en)erbe n. ; ©c^enf=
roirtfd^oft /.
Szynkarz, -a, pl. -e, sm.
©dienfer m , <Si^anlmixt m.,
^apfenrotrt.
Szynkiel, -kla, pl -kle,
5«. 2tc^ienfp{$e /., Slrfife /,
Szynkowac, -kuje, -walem,
«;a. unh vn. imperf. [d^enfen,
einjc^enfen, auöfd^enfen, einen
2(u5fc^anf l^alten.
Szynkownia, -ni, yl. -nie,
sf. öcf)enfe /., Sranntroein»
jc^enfe /.
Szynkowny, adi. ©c^en=
fen'.
Szynkwas, -u, yl. -y, «»j.
Sd^enftifc^ jm.
Szynowy, adi. ©d^lenen-.
Szypel, Szypel, -pla, i)l.
-ple, sm. Änoten m.
Szyper, -pra, pl. -prowie
ober -pry, sm. Sootämann
m.. ©cl&ifferwj.,@c§iffäfnec^t m.
Szyperstwo, -wa, sn.
©cbifters^enierBe n.
Szyplad, -lam, -lalem, va.
imperf. jupfen, rupfen, um
fic^ greifen, raufen.
Szyplanina, -ny, pl. -ny,
sf. Älauberei /.
Szyprowac, -ruje, -walem,
vn. imperf. ©c^tffer fein.
Szypszyna, -ny, pl. -ny,
sf. gemeine ©ecf en=, 3aunrofe /.
Szypulatka, -ki, pl. -ki, sf.
Hovenia (Äceujborngattung).
Szypulka ; dim. Szypu-
leczka, -ki,^Z. -ki, sf. ©tiel m.,
©tenger vi., 06ft=, Jjruc^tflier.
Szypulkowy, adi. ©tengel=.
Szyszak, -a, pl. -i, sm. 1)
§etm m., ©turml^ut m., ©turm--
l^aube /. ; 2) öelmpogel m.
Szyszczasty, adi. 3apfen=
artig.
Szyszcze, -cza, sn. 3ir5er=,
Änopfbaum m.
Szyszka, -ki, ^l. -ki, sf.
1) Sannenjapfen m., 3apfen
ber JJabelljöIjer überhaupt;
Ää^c^en n. an ben öaf elftauben ;
2) ^Btutgefcfiraür n. im Seibe.
Szyszkojagoda, -dy, pl. I
-<iy> */. 3t)preffennu| /. I
Szyszkonos, -a, pl. -y, sm.
Äuraffo ?«., ^ocEo m. (Jubane=
fifcbe 5ßuterart).
Szyszkowy, adi. 3apfen=,
DiJabeljapfen', japfentragenb;
— korzeii roei^e 3Jar,üffe ; —
wyrostek ^itbelbrüfe /.
Szyszynka, -ki, pl. -ki,
sf. 3trbelbrüfe /.
Szyta, -tej, sf. ^olgflo^ m.
für Den ©trecfofen in ber
©laä^ütie.
Szyzma, -my, sf. ©d^isma
n., Slbtrünnigfett/.; griec^tfd^=
ort^obcEeä Sielenntniö.
Szyzmatyk, -a, pl. -cy,
sm. ©c^ismatüer m., 2lbtrün=
niger; @riecf)tfc^=ort^obO£e(r) m.
Solana, -ny, pl. -ny, sf.\
dim. Scianka, -ki, pl. -ki, 5/.
1) aßanD /., flauer /., ©c^u§=
iDeF)r /. ; — dworowa naczelna
SJorbermauer; — podnasypo-
wa podwalowa©runb5, gutter»
mauer; — przedogniowa
Sranbmauer; — przedziafowa
©cfjeiberoonb ; — zagrodowa
Umfaffungömauer; — cier-
niowa ©rabiermanb; — dre-
wniana Sinberoerfäroanb ; —
odwiazana S^iegelroanb ; — [
wiszaca ©prengroanb ; — [
szczytowa ©iebel m. ; — od- j
sniegowa ©c^neefd^ulroanb;
— boczna paleniska @eiten=
roanb ber g^uerfifte ; — prze- !
dnia dymnika ©timfeite beö
Slauc^faftenä ; — rurowa pa-
leniska 3iö^renroanb bcä !
{Jeuerfafteng ; — tylna pale- j
niska ^eijtürnjanb ; — solna j
©aljroanb; — we»lowa Äo^=
lentpanb ; o -ue z kim mie-
szkac jmnbg 'SBanbnaci^bar -
fein; rzucad groch o -ne tau=
\itXK D^ren prebigen; powiesic
CO na -nie ctroaä an bie
Sßanb l^ängen; 2) g-[äd^e /.
Scianka, -ki, pl. -ki, sf.
1) dim. Don Sciana; gra w
-nki Sitfdien n., Pfennig»
roerfen n. an bie SBanb ; 21 ®ar=
tenglaspuöc^en «.; 3) -nki,
-plw. Scf)[ippe /., Sranbgaffe
/"., fdimater g'^ifcf^enraum
grotfcöen jroei Käufern; 4) —
pelria ©teljbleci^ n.
Scianwa, -vvy, yl. -wy, sf.
SDßanje/.; == Pluakwa.
Sci^c, fie^e; Scinac.
Sci%ga6, -gam, -gafem, I.
va. imperf.; Sci%gnq,c, -ne,
-nalem, va. perf, 1) t)erab=,
I)erunter=, jufammenjie^en;
•nij mocniej pas jie^e ben
©ürtet ftrammer an; —
plaszcz sprzeczka ben 3Kan
tet mit ber ©(^naCe jufammen-
gießen; — srubami fcf)rauben,
äuf^rauben; — dwie samo-
gloski na dwagtoske jroei
©elbfttaute ju einem 2)oppeI=
laute jufammenjiei^eu; wiua
-gajqce jufammenjiefienbe
SBeine; ocet ma moc -gajaca
ber ©ffig l^at eine 5ufammen=
jie^enbe^roft; -nij no toz poJki
aie^e baä nur tom Siegal
herunter; -nai go z wy^yn
na ziemie er 30g il^n pon ben
|)ö^en jur (§rbe herunter;
-nal buty i ponczochy er jog
©^ul^e unb ©trumpfe I)er=
unter; — z kogo skore jmnbm
baä g-ell abjielien, iiber bie
D^ren jie^en; 2) fic^ guäie^en;
-nai na siebie nienawisc
wszystkich sprawiedliwych er
30g fic^ ben ^a.% oITer ©erec^ten
3U;3)3ufammenfommen laffen,
I oerfammeln, eintreiben, ein=
jiel^en; -nal wszystkie swoje
i pieniadze er machte fein
I ganjeä ®etb flüffig ; -gai do
j siebie wszystkich pro^niakow
er oerfammelte um fic^ alle
i goulenger; — podatki©teuern
eintreiben, einjiel^en;— wojska
j 3;ruppen fonjentrieren; 4) -gac
reke bie ^anb ausftredfen ;
— reke na kogo §anb an
imnbn legen; 5) maufen,
ftel^len, rcegfc^nappen ; przy-
znaj sie, komu -uales te
kieske geftel^e, rcem iu biefe
Söife gemauft ^aft; 6) ah"
leiten, abfliegen laffen, ab'
jie^en ; trzeba wode z pöl
— do rowow man mu§ Daä
äBaffer com gelbe in bie
©räber abfliefjen lafjen; —
wino, piwo z beczelc SOein,
93ier pom gaffe abjiefjen; II,
vn. jufammcnfommen; ludzie
•gaja ze wszystkich stron, by
widziec obraz cudowny bie
Seute fommen Don allen ©e«
genben jufammen, um bas
rounbertätige Silb ju fer;en;
Sci^ganie
29G
Sciezka
wojsko na noc -nie do obozu
bie Sruppen toerben für bte
SfJoc^t im Sager anfommen;
III. — sie vr. 1) fid^ JU=
fammensief)en, gu[atnmenfd^nü=
rcn; gufammenfontmen ; 2)
ft^ auf jmnbn bejte^en; to
sie calkiem do Pana nie -ga
baä bejie^t ftd^ gar nic^t auf
©ie, betrifft ©ie,gor nic|t.
Sci^ganie, Sci%gnienie,
-nia, AM. Suf^ttt^wi^^a^^Ö^" "■»
^eruntergie^en n., aibjiefien n. ;
— vcod 2Bafferf)aItung /. ber
®rube, (Setüältigen n, ber ®ru=
benroäffer; -ganie inila. 216=
roerfcn n. ber ©c^Iaden.
Scichn^ö, -ebne, -ehJem,
vn.^perf. ftiH toerben.
Sciec, -ke, -klem, vn. per/. ;
Sciekac, -kam, -kalem, V7i.
imperf. a6=, ^eruntertropfen,
ab=, f)erunterfltefien, abfidtern,
abtriefen.
Scieg, -u, pl. -i, sm. Stid^
7«. ; to ßzyte jest calkiem
drobnymi -ami ba§ ift mit 9an5
!(einen ©tid^en genäht.
Sciek, -u, pl. -i, sm. 21b»
fluf( m.\ 5?anat m., 2lblauf m.,
aib^ugSfanal w.; linia -u %<xU
roeg m., SRinnfat «., ©trom=
rittne /. ; — dachowy ^el^I=
rinne, 2)a(^!cölc /.
Sciekowisko, -ka, pl. -ka,
sn.^ ©offe /.
Sciekwa, -wy, pl. -wy, sf.
3ifterne /.
Sciel, -i, pl. -e, sf. ©tuben=
bede f.
Scieliö, -le, -liJem, va.
imperf. betten, ausbreiten,
fief),*: Sfac.
Scielka, -ki, pl. -ki, sf.
abgefaßene Saumblätter, Saub»
berfe /.
Sciemnieö, -nieje, -nialem,
vn. imperf. bunfeln, bun!=
ler roerben; — sie, vr. ficf)
oerbunteln ; -mnia sie eä roirb
bunfel.
Sciemniö, -nie, -nilem, va.
perf. ; Öciemniaö, -niam,
-nialem, va. imperf. bunller
mod^en, t)erbunfeln.
Sciennik, -a, pl. -i, sm.
®trä[)n m., ^lanbfiafpel /.
Scienny, udi. aSBanb»; —
zegar SBonbu^r /'.
Scienczac. -czam, -czalem,
va. imperf. ; Scienczyc, -cze,
-czylem, va. perf, bünner
macf)en, oerbünnen; — ielazo
ftreden, ausbe^nfn.
Scienczenie, -nia, sn. 3Ser=
bünnen n.; — zelaza 2lb=
finnen n.
Scierac, -ram, -ralem; I.
va. imperf. :, Zetrzec, -tre,
stariem, I. va. perf.l) jerreiben,
obreiben, mafiten ; zetre cie na
proch i^ roerbe bid) ju ©taub
jermalmen; koniec starf sie
od ciaglego uÄytku bie ©pi^e
l^at fic^ burd^ ben fortrcä^ren»
ben ©ebrauc^ abgerieben, al"
genügt; 2) abroif^en; zetrzyj
w tym pokoja prochy u)ifc|e
in biefem Sii^tttsi^ ^f" ©taub
ab; 3) auffd^ürfcn; starlem
sobie skore na nodze id^ ^o,hi
mir bie |)aut am {^u^e auf=
gefd^ürft; II. — sie vr.
1) fic^ abreiben, abroe^en,
Derroif^en; starlo sie z
czasem pismo bte ©d^rtft
l^at fid^ mit ber Seit oerroifc^t;
2) jufammentreffen, ftd^ fc^[a=
gen, aneinanber geraten; po
raz ostatni starly sie oba woj-
ska 5um te^tenmal trafen
bte beiben |)eece jufammen;
zdania sie starly bie 3)leinun=
gen traten einanber entgegen.
Scieranie, -nia, sn. 216»
n)ifcf)en n., SfRal^len n., ^tx=
martert n., ^txxtxhtn n.
Scierka, -ki, pl. -ki, sf.
1) SBifc^lappen »w., ©d^euer-
läppen, |)aber m., SBifd^tud^
«.,,2) SKeblgraupenfuppe /.
Scierniöwka, -ki, pl. -ki,
if/. ^rzepa — ©tedfoblrübe /.
Sciernisko,-ka, pl. -ka, sn.
©toppelfelb n.
Sciernisty, adi. ftoppeltg.
Scierd, -ni, pl. -nie, sf.
®toppelE)alm in.] ©toppein pZ.
Scierpie6, -pie, -pialem,
vn. perf. leiben, ertragen,
bulben; takiej zuehwalosci —
nie möge [6) fann eine folc^e
gred^^eit nic^t leiben; nie
-pie go dJuiej u siebie ic^
roerbe i^n nid^t länger bei mir
bulben; nie -pie na sobie tej
hanby biefe Sd^anbe roerbe
id^ auf mir nic^t fi(5en laffcn.
Scierply, adi. eiftarrt.
Scierpn^c, -pne, -pJem,
vn. perf. erftarren ; fie^e : Cier-
pnac.
Scierw, -a, pl. -a, sm.;
Scierwo, -wa, pl. -wa, sn.
2laä n. ; £uber w. ; koii na-
biera -wa, traci -wo ba§ ?ßferb
befommt Suber, ba§ Suber
faßt bem ^ferbe oom Seibe;
to -wo lepszego losu nie
warte biefeä Suber ift feineä
befferen Sofeä roert.
Scierwisko, Scierwo-
wisko, -ka,^Z. -ka, sn. ©c^inb=
anger m.
Scierwisty, adi. fett, flei=
fd^ia, feift.
Scierwojad, -u, pl. -y, sm.
§übnergeier m., 2laägeter m,.
Scierwowiec, -wca, pl.
-wce, sm. (Musca Cadaverica)
2laf fliege /.
Scierwowy, adi. 2laö=.
Scierwozer, -u, pl. -y, sm.
§afcnroall m.
Scierwozerny, adi. aaö=
freffenb, ficf) Don Stag nä^renb.
Sciesniaö, -niam, -nialem,
va. imperf.] Sciesnic, -nie,
-niJem, va. perf. enger machen,
befdEjränfen, etnfd^ränfen ; —
suknie w pasie Dttä Hieib ttX
ber 2;ailte enger mad^en; —
czyja wladze jmnbä SJlac^t
einf(|ränlen; — sie vr. enger
roerben, fic^ nerengern.
Sciesnianie, Sciesnienie,
-nia, pl. -nia, sn. ©ngecma^en
n., (ginf d)ränten n. ; enge ©teile ;
— pokiadow ©efc^tebe «.,
SSerbrüdung /.
Sciesnina, -ny, pl. -ny, sf.
(Strictura) Äanaloerengung /.
Sciez, -a, pl. -e, sm.:,
Scieza, -iy, pl. -ie, sf.;
Sciezeja, -ji, pl. -je, sf. Xüvt
Öffnung /.; — okna gen[ter=
Öffnung; drzwi, okna na —
otwarte boä ^enfter, bie Sür
fielet offen, ift fperrangelroeit
geöffnet.
Sciezka ; dim. Sciezeczka,
-ki, pl. -ki; Sciezyna, -ny,pl.
-ny, sf. ^fab m., ^-u^voeQ m.,
gu^pfab m., ©teg »i.; — na
poboczu nasypu j"^ufigänger=
banfett n.; — dylowa §oli=
rutfd^e /., ftoljriefe /'. (mit
Sciezysko
297
Sciskanie
SRunb^orj geftrfierter ©raten,
in bem man t)on |)ö^en §olj
3U Sal rutfd^en tä|t).
Sciezysko, -ka, pl, -ka,
sn. unangenei^mer, 5e[d^n)er=
liefet ^u^rceg.
Scigcie, -cia, 2^1- -cia, sn.
Enthauptung/., ^inriciitung/.
burd) Seit ober ©c^roert.
Scifga, -gi, pl. -gi, sf.
SBanbejparfette f. (Desmo-
dinm).
Sciggacz, Sciagacz, -a, pl.
-e, sm. 1) ^tec^fe eineä 2Ru€=
!elg, ©pannober /'.; 2j 3ie^=
eifen n., gte^ftange /.
Sciggnisty, arf«. breiti'el^»
ntg; -ta pochwa miesni
3)Ju§feI^aut /.
Scifgno, -na, pl. -na,
sn. 1) ©ef^ne /.; 2) 3ug=
ftangc /•
Scigtobrod, -oda, pl. -ody,
sm., (Equula) ©eepferbcfjen n.
Scifty, a(f/. 1) total be=
foffen ; 2) — ostrosiup Segel=
ftumpf m., ©tu^feflel m.
Sciga, -gi, pl. -gi, sf.
(Tachydromus) Säufer m.,
©c^neltoogel m.
Scigac, -g^m, -galem, va.
imperf. ; Scignac, -gne,
-gnalem, va. per/, oerfolgen,
nachlaufen, nad^jagen, nac^=
fe^en, einju^olen jucken; -gany
jego zemsta, nie möglem zna-
lezc nigdzie spokoju Don feiner
3taci)e »erfolgt, fonnte ic^ nir=
genbä SRu^e finben ; -gal go trzy
dni i trzy noce i nie mog}
go schwytac er jagte if)m brei
läge unb brei Släc^tc nac^
uni) fonnte i^n nid^t fangen;
— czego na kim jjmnbn roegen
etn); gur SSerantroortung jie^en.
Sciganie, -nia, pl. -nia, sn.
SSerfoIgung /.
Sciglon, -ni, sf. Visnea
(©tmud)).
Sciglosc, -sei, sf. 3iafc^=
^eit /.; — Charta SRafc^^eit
beä, asinb^unbeä.
Scinac, -nam, -nalem, I. va.
imperf.; Sci%c, zetne, sciatem,
I. va.perf. 1) abfd^neiben; [aU
If n, abbauen, nieber^auen, nie=
bcrfc^Iagen ; — drzewa w lesie
bie Säume im SBalbe fällen;
2) enthaupten, löpfen ; -eto go
z rozkazu przywodcy er rourbe
auf ®e^ei§ be§ |)äuptIingS
entl^auptet; podczas rewolucyi
francuskiej scinano wszyst-
kich zwolennikow kröla n)ä{)°
renb ber fran^öfifdien 3ieöclu=
tion iDurben alle 2tn^änger
beä 5^öntgä geföpft; 3) ab»
nagen, abmäßen, abbeifeen,
rcegbei^en; szarancza scieta ;
zboze bie ^eufd^reden ^aben j
baä ^orn abgenagt; 4) — zeby [
bie Sö^ne sufammenbeifeen ;
— wargi bie Sippen 3ufam=
menbrüden; strach -na jej
wargi ber ©d^red moc^t
if)re Sippen ftarr; 5) erftar=
ren, erfrieren; mroz wode
w 16d -ua ber groft mac^t
baä Sßaffer ju (Siä ge=
feieren; 6) — kogo z nög
jjmnbn ju S3oben roerfen, ju
Soben fd^lagen, entträften,
anö 33ett feffeln; jak gdyby
go z nog 6cial aB roenn man
i^m bie güige roeggef erlagen
f)ätte; II. — sie vr. 1) er*
ftarren, gefrieren, ftoden, ge=
rinnen ; krew -na sie w zjlach
na samo wspomnienie tych
okropnosci baö 23Iut ftocft
in ben Slbern bei ber bloßen
(Erinnerung an biefe ©reuel;
— sie z kim fcfiarf aufein«
anber 'aeraten, mit jmnbm in
einen SBortftreit geraten.
Scinanie, -nia, pl. -nia, sn.
1) fallen n., 2Ibfd)neiben n.,
3ufammenpreffen n., ©rftarren
n.;,2) aibfci^eten n.
Scisk, -u, sm. 1) ©ebränge
n. ; w -u zgubil mi sie möj
towarzysz im ©ebränge l^abe
ic^ meinen ©efä^rten certoren;
— wielki a kaidy pcha na-
przod jak moze ba§ ©ebränge
ift gro^ unb jeber ftf)iebt Bor=
roärtg, roie er fann ; 2) Ärampf
m. (Trismus).
Sciskacz, -a, pl. -e, sm.
Äned^t m., Si'WSe /•, ©te[I=,
©te^tnec^t w., ©(^rauben»
jroinge, Seimfdiroube /".,
Sarge /.
Sciskac, -kam, -kaJem, I.
va. imperf. ; Scisn§,c, -ne,
-nalem, I. va. perf. \) brüdfen,
jufammenbrüdEen, «preffen ;
beengen, jufammenbrängen ; —
1 kogo za reke jmnbm bie §anb
brüdfen; tak -sniony bylem
miedzy dwoma otylemi oso-
bami, ze musiaüem bokiem
siedziec przy stole id^ roar fo
feft 3niifc^en groei beleibten
^erfonen eingeflemmt, ba^
id) bei Sifc^e fc^ief fi|en
muf(te; -naj mocno brzegi
rany a krew przestala ply-
nac er preßte bie betben 3iän-
ber ber SDBunbe feft jufammen
unb ba§ Slut l^örte auf \\x flie^
^en; ta suknia mnie -ka baö
Äletb beengt mid^ ; trzewik mnie
cisnie ber ©c^u^ brücft mid^;
— wargi, zeby bie Sippen,
Saline jufammenpreffen ; —
stowa mit ber ©pra^e nid^t
red^t lieraus moHen; — zgtoski
bie Suc^ftaben gebämpft au§=
fpred^en; musiaJem -nac te
rzeczy w pudle, bo inaczej by
sie nie bjlo zamknelo ic^ mu^te
biefe ©ad^en in ber ©c^ac^tel
äufammenbrängen, fonft roäre
fie nid)t jugegangen; -sniete
powietrze we flaszce wysa-
dzilo korek bie üerbic^tete
Suft in ber «ylafc^c brängte
ben Äor! ^erau§; mroz -aal
bagna ber groft ^at bie ©ümp=
fe l^arfd) gemacht; — serce
baä %txi jerrei^en, gerfd^nei-
ben, oerrounben, -neto mi
serce, gdym ujrzat te nedze
e§ jerfcf)nitt mir baä ^erg,
eä f(|nitt mid| inä ^erg, alä
ic§ biefeä (Slenb erbliöte; 2)
umarmen, <m fid^ brüden;
-kal mnie i caiowal, jak
gdybym mu rodzonem dzie-
ckiem byJ er umarmte unb
!ü^te mi(^, alä ob ic^ fein ei=
geneä 5?inb rcäre; pozwölcie
mi tylko jeszcze raz matce
kolana — erlaubt mir nur
noc^ einmal ber SKutter Änie
umfaffen; II. — sie vr. 1)
fic^ jufammenbrüdten, »preffen,
efrämpfen; -neJo mi sie serce
baä |»erä frampfte fic^ mir im
Seibc 3ufammen; 2) — sie
z kim cinanber umarmen; na
znak przyjaiai braterskiej
•lismy sie jum ^c'c^en ber brü=
berlidien greunbfc^aft ^aben
mir einanber umarmt; 3) fic^
fc^nüren, gefc^nürt fein.
Sciskanie, -nia; Scisnig-
cie, -cia,sn. l)3ufammenbrüfs
Scisliwösc
298
Sledz
fen n., ^uf^^wnienpreffen n.,
©d^nürcn n., Sü^ammempxe\''
fung /'.*, — reki |)änbebriicf m. ;
— powietrza SSetbic^tung /".
ber Suft; 2) Ut"armung /'.
Scisliwösc, -sei, sf. QU'
fammenbrüdbarfeit/. ; i}ufam=
nien^ieöbarfeit /.
Scisliwy, adi. jufammen»
btüdbat, »üiel^bar, prePar.
Scislosc, -sei, sf. 1) ©nge
f.; 2) ©enauigfeit f., 5ßünft=
lid^feit /. ; przedewszystkiem
przestrzegac -sei w wykony-
waniu rozkazöw lekarza DOr
aUent ftnb bie Sefe^Ie beä
SIrjteä pünftlic^ ju befolgen;
3) 3u[«'"i^e"i"^"tl&ar'feit /•>
tompreffibtntät /,
Scisly, adi.; Scisle,
Scislo, adv. eng, gebrangt,
fc^mal; genau, pünftlic^, aufg
genauefte; fcf)avf, ftreng; byl
-iy zakaz opuszczac mury
miasta e§ Beftanb ein ftrengeä
aSerbot, bie ^Kauern ber ©taöt
ju Derlaffen ; -ia. karnosc woj-
skowa ftrenge nttlitärifc^e
^uc^t; w -lern znaczeniu
tego wyrazu, im engen ©inne,
in enger Sebeutung biefes
3Bortcä; najscisiejsze zwicazki
przyjaiai bie engfien 2'i^eunb=
fc^aftöbanbe ; -sie sie trzymac
ustawy fic^ genau an ba§ ®e=
fe^ Eialten ; uauki — bie ejaJten
Süiffenfcfiaften.
Sciszyc, -sze, -szyüem, va.
per/. ftiUer, leifer mad^cn.
Slacharz, -a, pl. -e, sm.
Sauc^ente /., Säget m.
Slad, -u, pl. -y, sm. 1)
©pur /■., guBltapfe /., p^rte
/. ; znac jeszcze na jej twa-
rzy -y dawnej pieknosci man
fie()t noc^ auf i^rem (Sefic^te
bie Spuren einfliger ©4ön[)ett;
w — za nim [)inter i^m ^er,
feinem Seifpiel folgenb; isc
-dem bie Spur uerfolgen, ber
©pur nad^gef)en; wstepowac
w czyje -y in jmnbä gufe»
ftapfen treten; na ciele byiy
widoczne -y zazytej trncizuy
om Äörper roaren fic^tbate
©puren ceä eingenommenen
©ifteä; nie zostato z tego
wszystkiego ani -u e§ ift DOU
bem allem feine Spur geblie=
ben, e§ ift teine ©pur con bem
attem mel^r ootl^anben; gdy-
bym iylko mogl znalezc —
jaki rcenn i^ nur auf irgenb
eine Spur lommen lönnte;
2) §ufc /. Sanbeä ; 3) ©trid^
m., ben bie ^i^^tnerleute mit
ber Sol^Ie auf bem ju jimmern»
ben §oI',e mad)en.
Sladowac, -duje, -walem,
va. iwperf. öer ©pur na(^=
ge^en, nadE)fpüren.
Sladownik, -a, pl. -cy,
5>M/-I5erfoIger ?»., ^^ac^fel^cr ra.
Slamazarnica, -cy,pl. -ce,
sf. utxjuoerläffigeö, fangfameö,
fauleg, nad^läffigeg gcauen=
jimmer.
Slamazarnik, -a, pl. -cy,
sm. unäut)erläffiger,Ian9famer,
fauler, nac^läffiger 2Jlenfd^.
Slamazarnos<3, -sei, sf.
Sangjamteit /., ^-aulfieit /.,
Dtad^täffigfcit/., UnjUDerläffig«
feit, f.
Slamazarny, adi. lang»
fam, faul, unjuoerläffig, nad|»
läffia.
Slaz, -u, sing. tant. sm.
1) (Althaea)2ßalDe /., ^oppeI=
fraut «.; — ogrodowy Stocf=
rofe/., Stofenpappel/., Rappel-
rofe; — polny ■ffietterrösletn
n.; — kedzierzawy ÄoE)[=
matoe*, — wianeczny ©ibifd^
m., 3*''|d) m., (gibifcftfraut n. ;
2) (Jettmngen w., Sab n. (Der
oierte 2Jiagen ber SBieber-
läuer).
Slazibodek, -dka, yl. -dki,
sm. (Monsonia) runbblätt»
riger Storc^fd^nabel.
Slazowaty, adi. malöen=
arttq.
Slazownica, -ey, pl. -ce,
s/., Samtpappet f.
Slazowy, adi. 3J2a(Den=,
(Eibifd^=; -wa berbata (gtbtfc^=
tee 7«.; -we cukierki ®ibifc^=
jutferl pl., (Sibifd^jeltc^en pl.
Slazowka, -ki, lü. -ki, sf.
Lavattiera (3JlalDengattung).
Slaka, -ki, pl. -ki, sf.
äBnlblc^nepfc /.
Sl^zawa, -wy, pl. -wy, sf.
Malope (putpuroiolette ^kx=
pflanje).
Sledczy, adi. Untetfu»
cftungs=; sedzia — Unter»
fuc^ungsricfiter m.
Slednik, -a, pl. -i, sm.
©onbe /.
Sledzenie, -nia, 6«. Unter»
fucljeu n., g-orfc^en ?i. ; Spio=
nieten n.; ^eobac^ten n.
Sledziarka, -ki, pl. -ki,
sf. §eringl^änblertn /'., =Der=
läuferin f.
Sledziarski, adi. gering»
^änbler=,
Sledziarz, -a, pl. -e, stn.
§eringt)änbler m.
Sledzid, -dze, -dzisz, -dzi-
lem, vn. unb va. impe)f.
nad^fpüren, ber ©pur folgen ;
unterfuc^en, forfc^en, beobacJ^=
ten ; fpionieren ; -dzitem z da-
leka wszystkie jego ruchy
\6) beobad)ttte auä öer ^zxnt
aßc feine Seiregungen; -dzili
tak dlugo, aÄ odkryli jego
kryjüwke fie fotfc^ten fo
lange, bi§ fie fein SJerftetf
entbedten; -dzit brat nocne
jego kroki ber $5ruber gina
feinen nächtlichen ©dEiritten
nad^.
Sledziennica, -cy, pl. -ce,
sf. 1) Hiilifraut «., ©teinfreffe
/.; 2) aJliläfucfit /., ©cfiroermut
/., |)t;poc^onörte /.
Sledzieiinik, -a, pl, -cy,
sm. 2}Ziljfüc^tige(r) m., §t)po=
c^onber m.
Sledziona, -ny, pl. -ny,
sf mv, /.
Sledzionka, -ki, pl. -ki, sf.
(Ceteracb, Asplenium) 2)lil}=,
Streifenfarn m.\ — lekarska
2lb«, aüiberton m.
Sledzionowy, adi. SDJitj* ;
zyla -wa ^JUljaber /.
Sledziowy, adi. geringe».
Sledziowka, -ki, pl. -k\.
sf. 1) Äaf)lrüct'en w., ginn»
aal m. ; 2j ^eringstonne /. ;
3) öeringetate /.
Sledztwo, -wa, pl. -wa,
sm. Unterfud^ung /. ; wdro-
iouo ]\xi. — bie Unterfuc^ung
rourbe fc^on eingeleitet; —
zostato zastanowione bie
Unterfuc^ung lourbe einge=
fteßt.
Sledi, -dzia, pl. -dzie, sm.
gering m.\ — wedzony
^äud)er[)ering, 9tauc^t)ering,
iöücfling m. \ — marynowauy
marinierter gering; baitycki
Slemie
299
Sliwiec
Dfljee^ering ; — pocztowy
5)]oft^eting ; wymokJy i chudy
jak — auögeroäffert unb ma^
ger^rote ein gering.
Slemi§, -ienia, pl. -iona, sn.
Sparrenbalfen m.
Slep, -ia, pl. -ie; Sle-
pak, -a, pl. -i, sm./, Sle-
piec, -pca, pl. -pc^ ; Slepek,
-pka, pl. -pki; Slepaczek,
-czka, pl. -czki, stn. ,^ur3=
ftd&ttge(r) m.; S3[inbe(t) m.
Slepak, -a, pl. -i, sm.
^pferbebremi'e /. ; Si^c f.
Slepiac, -piam, -piatem,
vn. imperf. glo^en; — nad
czem bie 2iugen anftrengen;
— kogo imnbn Blenben, blinb
machen.
Slepie, Slipie, -pia, pl.
-pia, sn. Äuglein n., 2luge
n. ; czego strzezysz -pia? roaS
glo^t bu fo?
Slepiec, -pca, pl. -pce, sm,
1) Slinbtier «.; 2) fic^e:
Slpp.
Slepien, -pnia,p?. -pnie,s7w.
1) 3Stepremye/.; 2) Slinb^
fd&retc^c f.
Slepietnia, -ni, pl, -nie,
sf. 33aumf)öl^[e /., in bec 2Baib=
bienen roofinen.
, Slepki, Slipki, -kow;
Slepigta, -piat, plur. taut.
«».^liuglein pl., f^öne klugen.
Slepng,c, -pne, -plem, vn,
imperf. bUnb toerben, er=
blinben.
Sleponarodzony, adi.
blinbgeboren.
Slepota, -ty, smg. taut,
sf. ;:öUnb[)e{t /.
Slepowron, -a, pl. -y, sm.
SRocfetrabe m., ätai^tfc^roatbe /.
Slepucha, -chy, pl, -cby,
sf 1) Ölinbfc^reic^e /.; 2) atte§
blirbeä 3Beib.
Slepuszonka, -ki, pl. -ki,
sf.^Spi^mauö /. ,
Slepy, adi,\ Slepo, adv.
blinb; trzeba byc -pym, by
tego nie widziec man mu|
blinb fein, um "üa^ nic^t ju
fe^en; i -py to widzi baä
leud^tet [ogat einem Slinben
ein ; -po stachal jego rozka-
zow et gel^orc^te blinb feinen
33efef)Ien; -py zabobon btinbet
Slberglaube; co tu mowic
-pemu o külorach rcaö roei^
ein S5linber üon gaJ^ö«"') -V^
babka blinbe ßu^; na -po
blinblingä; trafiJo sie -pej
kurce ziarnko eä finbet roobl
aud^ ein blinbeä §u^n ein
Äörn^en.
Slf czeö, -cze, -czatem, vn,
imperf. über etroaä fi^en,
grübeln, pid)eln, fidö abmüEien;
— nad k8iai;kami fortraäf)renb
über Süd&ern fi^en.
Slgczenie, -nia, sn, 3'iad^"
griJ,beln «., SZac^forfc^en n.
Slicznia, -ni, pl, -uie, sf.
Lambertia (^flanjenart).
Sliczniuchny, Sliczniu-
tki, adi. njunberfc^ön, alter»
licbft.
Slicznosc, -sei, pl. -sei, sf.
Sd)ön£)eit /. ; ^übfc^e ».,
SBunbetfcböne n.
Sliczny, adi. ; Slicznie,
adv.\6)oxK, n)unber|tf)ön, ^übfd^,
nieblic^.
Sliga, -gi, pl. -gi, sf.
©ftnf m.
Slimaczenie, -nia, sn.
©intern n., tröpfeln n.
Slimacznica, -cy, pl. -ce,
sf. /-Botute /., Sd^nedEe /.
Slimacznik, -a, pl. -i,
sm.^ Söffelfamen m.
Slimaczy, Slimakowy,
ndi. frf)necEenattig, ©djneden',
fc^nedfen^aft; -czy krok ©d^ne!--
feni'd)ritt m.\ -kowa linia
©d&nedEenlinie f.
Slimaczyc, -cze, -czyiem,
vn. imperf. 1) fd^leimen,
©d^leim oon fic^ geben; 2)
fintern.
^ Slimak, -a, pl. -i; dim,
Slimaczek, -czka, pl. -czki,
sm. 1) ©cf)ncdEe/., ©^nedt »«.;
lezie powoli jak — er
frtec^t langfam roie eine
©c^necEe; 2) (Cochlea) ©d^nedEe
/■. ^be§ Dl;reä.
Slimaczkowaty, adi.
fd^nedEenartig, fct)necfenförmig.
Slina, -ny, pl. -ny, sf.;
dim. Slinka, -ki, pl. -ki, sf.
©peid^el m. ; möwic, co komu
— do geby przyniesie reben,
roa§ einem auf bie 3""9£
fommt; az — na idzie do geby
ba§ SBaffer löuft einem im
5Runbe jufammen ; -ki ida do
geby e§ rcäffert jmnbm ber
2Jiunb nac^ etroaä; -ki komu
narobic na co jmnbm ben 2Jlunb
roäfferig machen; -ka na co
2Ippetit ouf etroaä; -ke po-
}ykac ©peic^el fc^ludfen, feinen
2lppetjt nid^t befriebigen fön=
nen; oergebenä nacft etrcas
gelüften.
Sliniak, -a, pl. -i, sm.
©etferer m., (Seifermaul n.
Sliniaczek, -czka, pl. -czki,
S3arterl «., (Unterlegtüc^erl n.
für ©äuglinge, ©peic^eltuc^ n.
Sliniany, Slinny, Slinia-
sty, adi. ©peic^el=, fpeic^el=
ortig.
Slinic, -nie, -nilem, I. va.
imperf. begeifern, mit ©peic^el
bene^en; 11. — sie, vr. gei=
fern, ben ©pei^el auä bem
i'Jhinbe fUefien laffen.
Slinienie, -nia, sn. ©ei=
fern «., ©peid^eln n. ; — sie
©eijerung /.
Slinik, -a, pl. -i, sm.
5Racbt=, aSagenfd^ncdfe /.
Slinnik, -a, pl. -i, s»t. 1)
Ptyclinum (im ©peic^el bc=
finblic^ec Urftoff); 2) (Spi-
lanthes) fübamerifanifc^e
glecfenbtume.
Slinogorz, -a, pl. -e, sm.
1) Bombyx neustria (5Ra(t)t=
falterart) ; 2) 33räune /.
Slinogorzowaty, adi.
bräunefranf.
Slinoplyn, -u, pl. -y, sm.
(Salivatio) ©peic^elflu| m.,
franf^afte ©peid)elabfonbe=
Tutig.
Slin, -nia, pl. -nie, sm,
Aphrophora (ffianjenart).
Sliski, Slisko, 2C. fiefje:
Slizki, Slizko 2C.
Sliwa, -wy, pl. -wy, sf.\
Sliwka, -ki, pl. -ki, «/. ; dim.
Sliweczka, -ki, pl. -ki, sf.
Pflaumenbaum m.; pflaume
/.; Sroetfc^e /., ^roetfc^ge f\
~ krzywa ^roergpflaume.
Sliwczanka, -ki, pl, -ki,
sf, ^flaumenfuppe /., ^flau=
menbrei m.
Sliwczany, adi. ?Pflau=
men=, ^nJetfc^S^n--, auä 5JSfIau=
men.
Sliwiec, -wca, pl. -wce,
sm. (Spondias) 3Jlombin=
pflaume /.
Sliwina
300
Smialy
Sliwina, -ny, pl. -dj, s/.
^flaumen^olj n.
Sliwkowy, adi. 5Pf[au=
men», pflaumenförmig, pflou»
menartig; -wego koloru pflau=
menfarbi(:^.
Sliwnica, -cy, pl. -ce, s/.
(Ulva pruuiforinis) ©ecpflttUme
/"., ©attertalpe /.
Sliwnik, -a, j)Z. -i, sm.
^flaumen;;arten m.
Sliwo-brunatny, adi.
pflqumenbraun.
Sliwodaktyl, -a, pl. -e,
sm.^ Sattelpflaume /.
Sliwowica, -cy, pl. -ce, sf.
©UtDoroi^ w.j^flaumenbrannt"
iDetn m.
Sliwowy, adi. ^^flaumcn».
Sliz, -u, pl. -e, sm. ®e»
ftänge n.; = Smyk.
Sliz, Sliz, -a, pl. -e, sm.
©c^merle /., ©runbel/.; —
wJaäciwy gemeiner ©c^mcrl,
©c^merling, öartgrunbel; —
kozka ©teinpei^fer m.
Slizga, -gi, pl. -gl, sf.
©^leimfifdö m.
Slizgac sig, -gam, -galem,
vr. imper/. gleiten, fd^teifen,
glitfc^en; ©c^Iittft^ulÖ laufen;
noga -zga sie na mokrym
bruku ber 3^ufi gleitet auf
bem naffen 5]iflafter auä.
Slizgauie, -nia, am. ®lei=
■ten n., (Slitfc^en n. ; ©ij^Iitt=
fcf)uf)laufen n., ©iälauf m.; —
sieköt ©c^Ieifen n., ber Släber.
Slizgawica, -cy, pl. -ce,
sf.JMattii^ n.
Slizgawka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©c^ltttf^u^taufba^n /.,
©c^fittj(^u^laufplat? m., G)leit=,
(55ritfc^5al)n/'.; 2) ©c^littfc^ul)»
laufen h., ©d^Ieifen.
Sliziennica, -cy, sf. -ce,
sf. 3Ragenrut)t/., 33aucl)flufe m.
Slizki, adi. ; Slizko, adv.
1) glatt, fcf;Iüpfrig, glitfc^ig,
glitfcöerig; -ki jak wegorz
aafqlatt; 2) unfic^er, ungerai^.
Slizkosc, -sei, sf. 1) ©lätte
/., Sc^lüpfrigfeit /.; 2) Un=
aenjtfeljeit f., Unjunerläffig»
feit,/.
Slizoryb, -a, pl. -y, sm.
Lebias (Jtarpjengattung).
Slub, -u, pl. -y, sm. 1)
Trauung f., S8ermäf;lung /.;
dawac — trouen, fopulieren;
brac — j^eiraten; , — sie od-
byJ w kosciele Sw. Szcze-
pana bte Srauung fanb in ber
^ircöe ju ©t. ©tep^an ftatt;
2) ©elü5be n., ©elöbniä «.;
uczynic — ein ©elübbe tun,
ablegen; -u dopeinic fein
©elübbe erfüllen; -y czystosci
Äeufc^l^eitögetübbe; od -u kogo
uwolnic jmnbn feineä ©e=
lübbeä entbinben.
Slubiny, -in; Slubowiny,
-vf'm,plur. tant. Sßerlobung/.
Slubny, adi. 1) 2;rauung§s ;
e^elid); — pierscioaek ^rau=
ring m.\ — suknia S3raut»,
^oc^^eitsfleib n. ; to moja -na
Äona ba§ ift bie mir e^clid^
angetraute ©attin; -ne dziecko
ebclid^eg Ätnb; 2) ©etübbe=,
©elöbniä=.
Slubodawca, -cy, pl. -cy,
sf. ber bie 2:rauung DoUjie^t.
Slubolomca. -cy, pl. -cy,
sm. motu, ©elübbe=, (§,ix>=
brüd^tgc(r) m.
Slubolomny, adi. ; Slu-
bolomnie, adv. roort»", ge=
lübbe=, eibbrüc^tg.
Slubowac, -buj§, -waJem,
vn. unb va. imperf. 1) ge«»
loben, ein ©elüböe ablegen;
bie 2lngelübung leiften; -wal
pielgrzymke do Jerozolimy
er gelobte nad^ ^erufalem ju
pilgern ; 2) efielic^en, fid^ trauen
laffen.
Slubowanie, -nia, sn, ©e«
loben n.
Slusarczyk, -a, pl. -i
ober -cy, sm. ©c^lofferlel^r«
ling w. ; ©c^Iofferge^ilfe m.\
©d^loffergfo^n m.
Slnsarka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ©cf)loffersfrau /".; 2)
©c^lofferarbeit f.\ ©d^loffer=
l^anbroerf n.
Slusamia, -ni, pl. -nie,
©c^lofferet /., ©c^lofferroerf»
ftätte f.
Slusarski, adi. ©d^Ioffer=.
Slusarstwo, -wa, sn.
©d^lofferf^anbroert n.
Slusarz, -a, pl. -e, sm.
©ct)loffer m., ^leinfc^mieb m.
Sluz, -u, pl. -y, sm.
(Numus) ©c^Ieim m.
Sluza, -zy, pl. -ze, sf.
©d&leufe f., fie§e: Szluza.
Sluzak, -a, pl. -i, sm.
©d^leimtier n.
Sluzem, adv. iMi Seite,
überjroerdE), in bie iQuere; —
uderzyc einen Seiten^ieb
geben, führen.
Sluzowy, adi. ©d^[etm=;
btona -wa ©d^letm^aut f.;
zapalenie bJony -wej ©c^leims
l^autentjünbung /.
Smiad sig, smieje, smia-
lem, vr. imperf. lad^en ; — sie z
kogo jmnbn ouälac^en, über
jmnbn lad^en; — sie z czego
über etroaS lachen; — sie
do rozpuku fic^ auäfd^üt»
ten »or Sad^en ; -ej sie z tego
mad}' bir nic^tä baraul, fannft
barüber lacf)en; — sie do
kogo jmnbn antad^en; — mi
sie chce idE) mö(|te lachen;
mnie sie chce plakac, nie —
mir ift Das SBeinen näfier a(§
baä Sachen; oczy mu sie do
tego -eja er ^at Suft baju;
nie smiej sie dziadku z cu-
dzego upadku, co mnie dzis,
tobie jutro byc moze mac^e
bid) über frembeä UnglüdE
nic^t luftig, e§ !ann X>\i) auc^
treffen.
Smialek, -Ika, pl. -tkowie
ober -iki, sm. 1) 3Ba9(e)l^ali
m., SSern)egenc(r) TW. ; i -Iköw
psy kasaja fül)ner 3)Jut f^Ü^t
vX6)i immer cor ©efa^r; 2)
Sßafferf)irfe/.,ai!afferfc^mtelc/.
Smialkostwo, -wa, *n.
aBqgfialfigfett /.
Smialkowa6, -kuje, -wa-
lem, vn. impeif.'oen 5äag(e) =
l)alä fpiclen, ein äBa9(e)ftüdf
auöfül^ren.
Smialosd, -6ci, sf. ©reifttg«
fett/., Äü^nljeit /., ä«ut m.;
mial — mnie sie o to pytac
er l^atte bie Sreiftigfeit, mtc^
batum ju fragen; wybaczcie
moj^ — oerjei^t meine Äü^n»
^eit; — pomyslu bie ßü^n«
l^eit ber Qjbee.
Smialy, adi. ; Smialo,
adv. fü^n, breift, mutig, mag«
^alfig; tylko -lo naprzod nur
mutig üorroärtg ; -Jym skokiem
uszedl niebezpieczenstwa
mit einem fül^nen ©prunge
Smiech
301
Smiesznosc
entging et ber ©efa^t;
-fo! nur dJlntl laffe ben 9JJut
nic^t ftn!en; -ly za plotem
er ift brcift {)inter bem ^oune,
roenn nic^tö ju befürchten
i[t; -lym szczescie sprzyja
bem SRutigen gef)ört bie
SBelt; -lemu najrychlej sie
dostanie aHju fü^n bringt
©c^aben.
Smiech, -u, pl. -y, äw.
Sachen «., ©eläc^ter n.; do
-u pobudzic gum Sachen
rcigen; -u warte eä ift jUm
Sachen*, — wzbudzic w kim
bei jmnbm Sachen erregen;
pekac ze -u Dor andren ber=
ften ; parsknac -em laut
auflad^en; — mnie bierze
baä finbe id^ läc^ertid^; —
powstal eä entftanb aU,=
gemeines G5e[ä(^ter; gdy sie
odezwa}, wszyscy w — alö er
ju reben anfing, entftanb
allgemeine^ ©eläcöter; w —
CO obröcic ctiDttä inä Säd^er»
lic^e sieben; szyderczy —
fpöttifdieä ©eläi^ter.
Smiecie, -cia, pl. -cia, sn.
Äe^ric^t TW., Unrat m., 3Jlift m. ;
wyrzucic co do -ci etlDtt^
raegroerfen ; to nie na twojem
-cio wyrosJo baä ift ni^t auf
beinern ©runb, in beinem
Äopf e geroad^fen ; na wlasnych
-ciacb, na wJasnem -ciu in
eigenem §oufe.
Smieciowy, adi. 5!el^rtd^t',
2Rift=.
Smiecisko, -ka, pl, -ka,
sn. i?e^ric^t^aufe m., 5!J}ift«
l^aufe m., ©emüUe n. ; umrzec
na ;ku elenb gu ©runbe gelten.
Smiecisty, adi. voll Rei)-
tid^t
Smieciuch, -a, p?. -y, sm. ;
dim. Smieciuszek, -szka, pl.
-szki, sm. 1) Sßiebeöopf m. 2)
unflätiger ajienfc^, 3Diiftfin! m.
Smiecincha, -chj,pl. -chy,
sf. ,^aubenlerd)e /.
Smieö, smiem, soiiatem, rw.
u. va. imperf. roagen, fi(^ erbrei=
ften, erfü^nen; nie smiem cie
o to prosic ic^ njage nic^t, bi^
barum ju bitten.
Smielka, -ki, pl. -ki, sf.
(Scleranthus perennis) Änaul
m. ; ^ Sporysz.
Smiercioraz, -u, pl. -y,
sm.^ Sergfc^roaben pil.
Smierciorodny, adi. tob=
erjeugenb, tobbtingenb.
Smiercioskrzydly, adt.
tobtjeflügelt.
Smierd, -ci, sing. tant. sf.
3!ob m. ; — naturalna, swoja
natüttidier Sob; — gwatto-
wna geroaltfamer Xo'ö', nie
swoja -cia zginac feineä na»
türli(|en Sobeä fterben; -ci
smialo w oczy zajrzec bem
Sobc gefönt entgegengehen;
— w oczy zaglada ber 5Cob
fd^roebt tjor ten Slugen, ber
Xo'O na^t; na — skazac
jum 2:obe üerurtciten; na —
isc in ben Xot) ge^en; na —
kogo zbic jmnbn ju 2;obe
prügeln; na to jest kara -ci
bafür fte^t bie ^obeäftrafc; na
— o czems zapomnac etn)a§
gang unb gar üergeffen; bac
sie czegos jak -ci etroaä roie
ben Xot) fürchten; to sie -ci
rownabaäift, umbeä 2lobe§ ju
loerben ; taka niepewnosc
gorsza jest od -ci biefe Un=»
geroife^eit ift ärger alg ber
Xob ; na — niema lekarstwa
für ben Sob ift lein Sraut
geroac^fen; wyrok -ci SCobeä»
urteil n. ; wierny az do -ci
treu biä in ben Sob; blady
jak — totenblaß, bleid^ mie
ber Job ; -ci godny tobeäroert,
tobe§n)ürbig.
Smierdn%6, -ne, -nafem,
vn. imperf. ftinlenb roerben.
Smierdz^cy, adi.; Smier-
dz§,co, adv. ftinlenb; -ce
jaja ftinfenbc, fd&lec^te ®ier;
-cy kamien ©tinf», ©au=
ftein n.
Smierdzenie, -nia, sn.
©tin!en n.
Smierdziec, -dzca, pl.
-dzce, sm. ©tinf-, ©teinbo^nen=
bäum m.
Smierdziec, -dze, -dzialem,
vn. imperf, ftinfeu ; — jak
cap roie ein 33od ftinlen; ni
-dzi ni pachnie e§ riedE)t nid^t
unb ftin!t nic^t, roeber genauen
nocf) geftocf)en.
Smierdziel, -a, pl. -e, sm.
(Mephitis) 1) ©tinftier «.,
eioette /. ; 2) ©tinffäfer m.
Smierdziomuch, -a, 2^Z.
-j, ^sm. Slinffliege /.
Smierdziuch, -a, pl. -y,
sm. 1) ©tinfer m., ©tänfer
m., 2) gra^ m., 3io^löffel m.
Smierdziucha, -chy, pl.
-chy ; dim. Smierdziuszka,
-ki, pl. -ki, sf. 1) fc^mu^igeä,
ftinlenbeg, unflätigeä S5eib ;
2) gufel m.
Smiertelniczka, -ki, pl.
-ki, sf. Sterbliche f.
Smiertelnik, -a, pl. -cy,
sm. ©terblic^e(r) m.
Smiertelnosc, -sei, sf.
Sterblicl)feit /.; w ostatnich
latach zmniejszyla sie — in
ben legten Sauren t)at fid^ bie
©terblidE)!eit oerringert.^
Smiertelny, adi. ; Smier-
telnie, adv. 1) fterblic^; je-
stena tylko -nym czlowiekiem
id) bin nur ein fterblic^er
2)lenfd^; 2) töblic^; -na rana
eine töblid^c äßunbe; -nie
chory lebensgefährlich franf;
-ny raz komu zadac jmnbm
einen töblic^en §ieb oerfe^en;
3) S;obe§=, Sob»; w -nym
strachu in Siobeäangft; -ny
sen ^lobeöfd^laf m. ; -ny grzech
Xobfünbe /. ; 4) ©terbe« ; -na
koszula ©tcrbe^emb ». ; -ne
loze ©terbelager n., Soten»
bett n.
Smiertuszka, -ki, sf. ber
liebe Siob, '^reunb ^ein.
Smierzyc, -rze, -rzylem,
va. imperf. befänftigen, mä=
feigen, fti&en; — böl ben
©äimerj ftillen; — czyj gniew
imnb§ 3ot" befänftigen; —
— glod, pragnienie ben §un»
ger, Surft ftillen ; — swoje
chuci feinen Segietben @in=
^alt tun.
Smieszek, -szka, pl. -szki,
sm. 1) ©pafimac^er m., ^of=
fenreiper /»., ^anärourft w.;
2) Sac^er m., Sac^geift m.;
zjesc -ka in einem fort lad^en,
jum Sad^en aufgelegt fein;
3) anmutigeg, milöes Sockeln.
Smieszka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©pafemac^erin /"., Sac^erin
/. ; /-') Sad^möroe /.
Smiesznosc, -sei, pl. -sei,
sf. Säc^erlic^Ieit /.; ^offier*
lid^teit /. ; Säc^erlic^e(g) n.
Smieszny
302
Spiewaö
Smieszny, adi. ; Smie-
sznie, Smieszno, adv. lä=
^ixix6), pcfftertid^, brottig,
fomtfcfi.
Smieszyc, -sze, -szyterc,
vn. unb va. imperf. lädier»
üi) fein, jum Sachen reiben.
Smietana, -ny, pl. -ny, sj.
3f{o^m m., faureä Oöers; —
wapienna Äalfmtld^ /.
Smietanka, -k\,pl. -ki, sf.
1) ©a^ne /., Dberö n.; —
do bicia ©(f)IagfaE)ne, ©c^Iag=
ober§; 2) baä 33e[te, bie obere
(SefeÜic^aft, ©Ute /., Greme /.
Smietankowy, adi. ©a^=
ne=, Oberä=, aus Saline; -we
masto 2;eebutter f.
Smietnik, -a, ^?. -i, sm.
ÄeEiric^t^oufen r»., ®emüüc=
grübe /.
Smiga, -gi, lü. -gi, sf. 1)
SBtnömü^tenflüget tw.; 2)
ed^miege /., SBintelpaffer m.,
Sdirnngentnol; «.; 3) ©ci^el/.
Smiga6, -gam, -gaJem, I.
va. imperf. 1) jc^mi^m; —
biczem mit ber .^eitfdje fnal=
len; 2) — z luku ^\t\{t
fcf)Ieubern; 3) laufen, fliegen;
II. ca. imperf. — kogo
f(l)I_agen, f)auen.
Smigownica, -cy, pl. -ce,
67". lange 5lanone, gelb»
fc^fange f.
Smigus, -a, pl. -y, sm.
aSefprengen n. mit SGBaffer,
©^madofteru pl.
Sniadac, -dam, -dalem, vn.
unb va. imperf. frü[)[tütfen.
Sniadalny, adi. {^rü^=
[tü(|ä=.
Sniadanie, -nia, j)l, -nia;
dim. Sniadanko, sn. grü[;=
ftüd n.; üunc^ m.\ poköj do
-n ^fjrü^ftüdjimmer n.
Sniadawy, adi. fc^rocrjlid^,
Bräunlidj, falb, fa^I.
Sniadosc, -sei, sf. f(^n)arä=
braune garbe, go^Ie n.
Sniady, adi.; Sniado, adv.
fcf)rnärjH(^, fd^roarjbraun, fafil.
Smat,-u,pü,-y, sm. (Stamm
jw. ^eineä Söaumeä, Älo^ m.
Sni6, snie, snilem, V7i. unb
va. imperf. ; Sni6 sig, vr.
tröumen; ani mi sie nie -lo
eä ift mir nic^t einmal im
Traume eingefallen.
Sniecic, -ce, -citem, v)i.
imperf. branbtg roecben.
Sniecistosd, -sei, sf. 53ran=
bigfeit /.
Sniecisty, adi. branbig ;
-ste iyto ^Öranbforn n.
Sniec, -ci, sing. tant. sf.
(Uredo) 33ranbpil5 m.; —
zbozowa ©aatrüftbranb m.;
— Äytna Sioggenbranb, ®e=
treibebranb, UJJutterforn «.;
-cie, pl. aSranbpilje pl.
Sniedek, -rika,^Z. -dki, sm.
Sßogelmtt^ /., Stern m. auä
33etJ(el^em, ©ternblume f.
Sniednik, -a, pl. -cy ober
-i, sm. 1} ©peifemeifter m.;
2) .^laffmufd^el /.
Sniedny, adi. e^bar.
Sniedziec, -dzieje, -dzia-
lem, vn. imperf. roften,
fd^mu^ig unb roftig roerben,
©rünfpan ttnfe|en, fd^immeln.
Sniedz, -dzi, sf. Stoft m.,
Älupferroft m., (ärünfpan m.,
©d^tmmel m.
Snieg, -u, pl. -i, sm.
©c^nee w. ; — czerwony,
krwisty roter ©^nee, ©d^nee=
urforn n. ; bialy jak — f(|nee5
roei§.
Sniegolom, -u, pl. -y, sm.
©cf)nee=, Suftbruc^ m.
Sniegowczyk, -a, pl. -i,
sm.^ 'JJflugfc^arrc f. ; = Pluzek.
Sniegowiec, -wca, pl. -wce,
sm.^ ©c^neefd)u^ m.
Sniegowy, adi. ©d^nee;
-wa g6ra ©c^neeberg tn. ; -wa
zawierucha ©d^neegeftöber n.
Sniegozwal, -u, pl. -y, sm.
Satpine /., ©c^neeläl^ne /.
Sniegowka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©d)neerooffer n.; 2) —
groniasta, krzewista ©d;nee=
beere /.
, Sniegula, -*y, pl. -iy;
Sniegulka, -ki, pl. -ki, sf.
©cbneeammer /. ; ©c^nee=,
SBinterfperling m. ; ©c^nees
lerd^e /., ©d^neeoogel m.,
©c^neer)uf)n n.
Sniegulec, -Ica, pl. -Ice,
sm.^ ^^eteräfiraud^ m.
Sniegulik, -a, pl. -i, sm.
©dineeflof) m.
Sniezka, -ki, pl. -ki, sf.
©c^neefoppe/. ; ©d^neeball tn.;
©d^neeglödtd^en n.
Snieznica, -cy, pl. -ce, sf.
©c^neegeftöber n. ; ©ctinee»
berg ju.
Sniezny, adi. fd^neetg,
©cf)nee=; -ne drzewo ©d^nee=
flodEenbaum m.; -nej bia-
losci obrus ein fd^necroet^eä
Sifc^tud); — deszcz ©c^nee=>
regen m.', -na droga ©d^nee»
raeg m; Panna Marya -na
SRaria im ©c^uee.
Sniezyca, -cy, pl. -ce, sf.
1) ©c^neegeftöber m., ©c^nee«
metter n.; ©c^neelaroine /.;
2) ©c^nce», Sensglödc^en «.;
©döneelilie/. ; ©c^neeoetld^enn.
Sniezysty, adi. öoU ©c^nee.
Snit, -u, pl. -y, sm. ; Snoza,
-zy, pl. -zy, sf. duerJ^otj n.
Snitka, -ki, pl. -ki, sf.
(Sium) 2)terl n.; 2) (Aegopo-
dium) ©ei^fufl m.
Spi;5,cy, adi. fd^lafenb,
fd^Iftrng.
Spi%czka, -ki, pl. -ki, sf.
©c^lafjuc^t /., Srang m. 5um
©c^Iafe; — mnie napada ic^
lann mid^ beä ©c^Iafeä nid^t
ernje^ren.
Spiczak, -a, pl. -i, sf. 1)
Sßilc^bart m.; 2) einjähriger
ßirfc^, ^iilf)aw jf., ©c^lämm»
l^auer m.
Spica, -cy, pl, -ce, sf.
©pt|e /., ©peid^e /., 3iab=
fpetc|e f
Spiczastoglowy, adi. fpi|=
föpfig.
Spiczastosö, -sei, pl. -sei,
s/. ^©pi^igfeit /.
Spiczasty, adi. fpt^ig,
fd&arf.
Spiesznik, -a, pl. -i, sm.
Saiiffpinne /".
Spieszuosd, -sei, sf. ßife
/. ; ,(£ilfertigfeit /.
Spiew, -u, pl. -y, sm. @e=
fang ?n. ; — koscielny Äirc^en=
gefang.
Spiewad, -warn, -walem,
vn. unb ra. imperf. fingen;
pieknie — fd^ön fingen; cienko
— 'bünn fingen, pfeifen, (bilbl.)
bemütig fein, Hein beigeben;
— piesii na chwale Boga jur
e^re ©otteä ein Sieb fingen,
niedlugo przyjdzie nam jego
piosenke — batb roerben roir
nac^ feiner pfeife tanjen.
Spiewak
303
Srodpiersiowy
Spiewak, -a, pl. -cy, sm.
©änger ?«.; — nadworny
öoffänger, Äammerfänger; —
koscielny Ätrc^enfäiiger ; —
operowy, teatralny Dpem?,
aSü^nenfänger.
Spiewaczka, -ki, pl. -ki,
s/. ^©ängerin /.
Spiewalnia, -ni, 2}i- -nie,
sf. ©ingfaat m.
Spiewanie, -nia, sn. ©in=
gen n., ©el'ang m.
Spiewanina, -ny , pl. -ny, sf.
©ingfang »t.
Spiewka, -ki, pl. -ki, sf.
Sicheren n.
Spiewliwosö, -sei, sf. fin='
genbeg 2Be)en, firtgenber Sott;
^iegfamfeit /. ber ©timme.
Spiewliwy, adi. fingenb.
Spiewnia, -ni, pl. -nie, sf.
crl)ö^ter ^la^ im 25orbetraum
öer, 33iir)ne, ©ängertribüne /.
Spiewnosc, -sei, sf. 2Bof)[=
f [ang m., 2/Jufif al{fd^e(5) n. einer
©timme; ©angbarfelt /".
Spiewny, adi. n30[;lfün=
genb, mufifaltfd^; ©ing«, ®e=
fanq=; biegfam, ^um ©efang
geeignet, fangbar.
Spioch, -a, pl. -y; dim.
Spioszek, -szka, ^jL -szki,
sm.; Spiocha, -chy, ^jZ. -chy;
dim. Spioszka, -ki, pl. -ki, sf.
©c^Iaft)aube /., Songfd^Iäfer
»!.,, ©(^lafmü^e f.
Spiwrzöd, -oia,pl. -oij,sm.
Pfennigkraut n., @gellraut n,
gelber ^ißeiberid^ ; — mniejszy
glö^atant m.
Spizarnia, -ni, pl. -nie,
sf. ©peife^, SSorrats», ^ro-
Diantfammer f.
Spizarniany, adi. ©peife«
!ammer=.
Sredni, adi. ; Srednio,
adv. 1) 3JJttte(=, mittlere;
mittelmäßig; szkoly -nie 2Jlit=
telfc^uleu; kobieta -dniego
wieku eine grau in mittleren
Safiren; — palec -äJIittelfinger
m. ; -dnia droga ber 3JJittel=
roeg; — stan 3)iittelftanb w. ;
— wiek mittlere ^f'i'Ö'^c»
mittlere^ 2(lter: -nie wieki
SJlittelalter ».; czas -dnio-eu-
ropejski mitteleuropäifd^e 3eit;
-dniej jakosci mtttelmäpiger
Cluaütät.
Sredniak, -a, 2^^- -^^h *'«•
3Kittelfne4ft m.
Srednica, -cy, pl. -ce, sf.
i55urcf)mefjer m.
Srednicomiar, -u, pl. -y,
sm. ©abelmaß n.
Sreduiec, -a, pl. -e, sm.
atiegel m., SRtegelbanb n.,
Qucr[)otj n.
Srednik, -a, pl. -i, sm. 1)
©tric^puntt m., ©emitoton
n.; 2) Sogenftüd an einem
gotifc^en ©eraölbe; 3) grieä
?w..^ Sorte /.
Sredniosc, -sei, sf. aJJittel«
mänigfeit /.
Sredniowieczny, adi.
mit;etalterlicö.
Sredniowka, -ki, pl. -ki,
sf. Sä!"i; /•> Sinfd^nttt m.,
^ersetnfc^nitt m.
Sredzina^ -ny, pl. -ny, sf.
1) 5öinnenlanb n.-, 2) Quan=
bei m., 3)ltttelpunft m. eineä
2RcUer6.
Sredziennik, -a, pl. -i, S7n.
3iiciötf<i)eit n., Duanbet m.
Sredzinny, adi. duanbcl^;
— stupek, -na tyka Quanbel=
pfal^l w. ; -na zeidi Quanbel»
ftetfen wi.
Srezoga, -gi, pl. -gi, sf.
1) groftbranb m., groft m. ;
•2) SReltau m.; 3) ju große
5rül^ltng§l^i^e,moburtf) biejun»
gen, J^riebe nerniditet roeröen.
Sroda, -dy, pl. -dy, sf.
DJiittraod) 7n.
Srodek, -dku, pl. -dki, sm.
1) 5JJitte /, ajlittelpunft m.,
Zentrum n.; w samym -dku
gerabe in ber SUtte; — kola
ber SKtttelpunlt beä Äreifeg;
— ciezkosci ©^merpunft m.;
w -dku zimy mitten im 2ßtn-
ter; — cisnienia 3)Httelpunft
bes ©rucfeä ; SrudEpunltw. ; —
obrotuSreJ^ungäpunft;— przy-
ciagania 2lttrattion§5entrum ;
— wahania ©d^roingungä^
mittelpunit; — uderzenia
©toßpunft; 2) -dka, pl. -dki,
sm. 3)tittel n.; takie -dki
nie prowadza do celu fold^e
3!Jitttel führen nic^t jum
3ielc; dawal mu jakies taje-
mue -dki przeciwko tej cho-
robie er gab i^m ©e^cimmittcl j
gegen biefe Äranf^eit; -dki, pl. !
©elbmittel pl. ; jestem catkiem
bez -dkow id^ bin ganj mittel»
loa, ol)ne SJittel, 'ol}ne ©el&;
3) aJlittelroeg m. ;^ SRittelftraße
/. ; -a sie trzymac ben 2JittteI=
roeg einljalten; 4) 2){ebium n. ;
woda jest -dkienj jfesciejszym
od powietrza Sßaffer ift ein
bid^tereS 2)Jebium atä Suft.
Srodkobierny, adi. mittel»
fdiläc^tig; -ne kolo mittetld)läd^=
tigeö SiJaffcrrab.
Srodkowac, -kujc, -watem,
vn. impeif. bie 3J2it'te l^ollen ;
»ermitteln, ben ^ßermittler
mad;en, fid) inö aJUttel fc^lagen.
Srodkowiec,-wca, pl. -wce,
sm. einer, öer iDie SJUtte t}ält,
Stnbänger m. ber Sliittelpartei.
Srodkowy, adi. mittel,
mittler, jentral, in ber Sliitte
befinblid^; — punkt !KitteI=
punft 7n.
Srodopostny, adi. bie W\tU
foften betreffenb.
Srodoposcie, -cia, sing,
tatit. sn. 9JJtttfaften jH.
Srodosloneczny, adi. ^e=
liojeutrifd^; -ne polozenie
planety l)clioäentrijc^e i?age
beg, Planeten.
Srodowisko, -ka, ^jL -ka,
sn.^üJtittelpunft m.
Srodoziemny, adi. geo»
jentrifd).
Srod = Wsrod.
Srödbelk, -ka, pl. -ki, sm.
%xie§ m.
Srodjelicie, -cia, pl. -cia, s«.
— przyokraine ©rtmmbarm=
gefröfc n.; — przyodchodne
SWaftbarmgelröfe n.
Srodmiescie, -cia,^^Z. -cia,
SM., innere ©tabt.
Sr6dmostcze,-cza, sn. 2Rit=
te ./'. beä Sruftbeineä.
Srodnasiennia, -ni, sf.
3raifc^enf)üae /. bei ©amen»
forne§.
Srodnoze, -ia, pl.- za, sn.;
Srodstopa, -py, pl. -py, sf.
gjjittelfuß m.
Srodowocnia, -ni, sf.
gruc^tfleifcft m.
Srodpiersie, -sia, pl. -sia,
sw.,a)Iittc/. bc8 Sruftfd^ilbeö.
Srodpiersiowy, adi. in
ber 2«itte ber Sruft befinblic^;
-wa blona Sruftfell n.
Sr6dr§cze
304
Swiadek
Srodrgcze, -cza,^?. -cza, sn.
aSot», ajattelt)anb /.
Srodsierdzie, -dzia, pl.
-dzia, sn. innere §aut Deä
^erjenä, @nbo!atbium n.
Srodskornia, -ni, ^Z. -nie,
sf. 3eIIgetDebe n. jioifc^en ben
betben D&erputen etneä
Slqtteg.
Srodwaga, -gi, ^Z. -gi, s/.
©^rot=, 33letroage /.
Srödziemny, adi. mittel»
länbifc^ ; -ne morze 3JJttteImeer,
aKittellänbifd^eö Ttiev, 33innen=
meer.
Sruba, -by, pl. -by, sf.;
(lim. Srubka, -ki, pl. -ki, sf.
©c^raube J. ; — bez konca
©cbraube o^ne @nbc,®cl^ned e /.;
— bez mutry Sopffc^raube; —
drzewna |)o[jl'c^taube ; — ha-
mulcowa SremSfpinbet /.; —
klinowa Äeilfc^raube, ©plint»
botjen m. ; — kotwiczna
Slnferfd^raube; — kragfogio-
wa tunbföpfige ©d^raube; —
— lewa linfägängige ©d)rau=
be; — lacznikowa Serbin«
bungsboljen; — mazoicy Sa=
gerge^äufefc^raube; — nacieta
@tein=, Älouenfc^raube; —
nalewna oliwiarki Sager«
formier», Dffnungg[c^raube; —
plaskoglowa ^ad^föpfige
Schraube ; — pochwy zderza-
kowej a3ufferf)ülfen=>Sefefti'
gungäfd^raube; — resorowa
Jleberfd^raube ; — skrzydlata
f^Iügelfdiraube; — sprzegla
^uppelungäboljen; — teowa
X-Sol^en; — umacniajaca
iia[c^enboläen-, — z gtowka
szescienn^ Soläen mit jerf|ä=
feitig Derjd^nittenem Äopf; —
z giowka wpuszczona SBoIgen
mit oerienftem Äopf; —
z gwintem i nasrubkiem
©d^raubboljen mit SHutter;
— z gwintem kwadratowym
floc^gängige ©d^raube; —
z gwintem trojkatnym f^arf'
fantige ©cfiraube.
Srubarnia, -ni, pl, -nie, sf.
©djraubenbre^banf f.
Srubiarz, -a, pl. -e, sm.
©c^raubenmad^er OT., sfc^neiber,
m., «breiter ?«.
Srubibob, -bobu, pl. -boby,
sm. ©c^raubenbaum m.
Srubka, -ki, pl. -ki, sf.
©diräubc^en n. ; — inzyuier-
ska prieme /., SJerjiefifc^raube
f., ,^ra^ne /.
Srubowac, -buje, -walem,
vn. unb va. imperf. fc^rauben,
eine ©c^raubc einfe^en.
Sruboloze, -za, pl. -za, sn.
©d^raubenmutter /., 3JJutter=
fc^raube /.
Sruborosty, -töw, plur.
tant. 1) (Gyrophycae) ©(^rau=
bengänge j)^., ©^raubengefäfee
pil.; 2) ©c^raubentierc^en ijI.
Sruborznica, -cy, pl. -ce,
sf. ©d^raubenlluppe/".,©(^neib=
etfeu n. mit 2Jlutter.
Srubowiec, -wca, pl, -wce,
sm.-, — parowy @c|rauben=
bampfer m.
Srubowy, adi. ©d^raubcn=,
jc^raubenartig.
Srub(o)sztak, -a,pl. -i, sm.
©c^raubftodE w.
Srubunek, -nka, pl. -nki,
sm.^ meffingene ©c^Iaud&rö^re.
Srut, -u, 2^Z. -y, sm. 1)
Schrot m.; ziarnko -u ©c^rot=
lorn n. ; 2) ©d)rotmef|I n.
Srutnica, -cy, pl. -ce, sf,
©c^rotbeutet m.
Srutowac, -tuje, -walem,
1) fc^roten, grob maE)Ien; 2)
fpalten, in ©tücEe ^erlegen;
— mieso gteifc^ auäfd^roten;
3) abfc^roten, cor^obeln.
Srutöwka, -ki, pl. -ki, sf.
©d^rotbüc^fe f.
Srutownia, -ni, pl. -nie, sf.
©c^rotmü^Ie /'.
Srutownik, -a, pl. -cy, sm.
©döröter m,
Srutowy, adi. ©d^rot»,
jd^rptlorngrofe.
Srzez', -zi, sf. ©runbeiä ti.
Srzezny, adi. ©runbeig«;
-na^ osep ©c^üttabgabc /.
Swiadczenie, -nia, sn. 1)
Se^eugen n., (Srroei[en n.; 2)
2eiftung /. ; — pienieine
©elbleiftung ; — na rzecz
skarbu panstwowego (©teuer:)
Seiftung an ben ©taatäfc^a^;
•nia w naturze 9latura[[ei=
flungen pl.
6wiadczy<5, -cze, -czy-
lem, I. vn. imperf. jeugen,
bezeugen, QiUQrxi^ ablegen,
3euge [ein; — o czem für
etioaä jeugen; do dzis dnia
•cza o tem dwie tablice pamiat-
kowe bi§ jum l^eutigen Sage
bejeugen eä jroei ©ebenftafeln;
-cze niuiejszem, ze . . . id^ be=
jeuge ^iemit, ba|...; II. va.
etro. erroeifen, leiften; — ko-
mus przysiuge jmnbm einen
©efaHen erraeiten; — podatki
Steuern leiften; — komu do-
brodziejstwa jmnbm SBol^ltaten
errceifen; — ubogim 2lrme
unterftü^en; III. sie vr. ixä)
auf jmnbn berufen/ jid^ auf
jmnbg 3e"g"i^ berufen, imnbn
atö 3«"gcn anführen; Bogiem
sie -cze ©Ott ift mein 3c"gc*»
-czy sie cygan swojemi dzie-
cmi ber ©auner fü^rt feine
Äinber alö 3^"9£" <>"/ ^^^
35ieb gibt ben ^el^ter alo
3eugen an.
Swiadectwo, -wa, pl. -wa,
sn. ßin^ni^ n., SItteft n., 3cr-
tifitat n., Sefc^einigung /.,
— celne ^oüfc^ein m.] — le-
karskie ärjt(i(i)e§ 3«"gniä*) —
szkolne ©c^uljeugniö; — z
egzaminu ^rüfungöjeugniä ; —
sjjladac ^^ugiiö ablegen; —
komu wystawic jmnbm ein
3eugni§ ausfteHen; — na co
ztoiyc ein 3^"g"i§ für etm.
beibringen ; wystapic ze -ctwem
przeciwko komu^cugniö gegen
jmnbn ablegen.
Swiadeczny, adi. 3cugniä--,
jum 3eugni§ bienenb; — list
ältteft n.
Swiadomca, -cy, pl. -cy,
sf. ilunbige m.
Swiadek, -dka, pl. -dki
ober -dkowie, sm. QexiQt m.;
-dka stawic 3«"gen fteQcn, an=
führen; ja bylem -dkiem ich
nieszczescia ic^ mar 3«ug^
i§reä UnglüdEö; Boga wzy-
wam na -dka id^ rufe ©Ott
3Um 3fUg^na"> wezwac ko-
go na -dka jmnbn alä
3eugen aufrufen; przeslachi-
wanie -dk6w3eugenDerprn. ;
falszywych -dköw podstawic
folfc^e 3«ugen auffteüen; te
rany i blizny sa -dkami jego
mestwa biefe Sßunben unb
Starben finb Qiuqm feiner
3;-apfer!eit.
Swiadomosc
305
Swider
Swiadomosc, -sei, sf.
©rfa^rung /., Äenntniä f.;
Siedienfc^aft/., Söeroufetfein n.\
ona nie zdaje sobie z tego
-6ci fie ift fid^ beffen ni^t
Swiadomy, adi. ; Swia-
domie, adv. funbig; bemüht;
fachJEunbig,
Swiat, -a, pl. -y, sm. 1)
äBett /. ; piec czesci -a
bie fünf SBeltteile; Stworca
-a ber aSettfc^öpfer ; uie-
zliczona ilosc -6w ungejä^lte
2Jlenge von Sßetten; od stwo-
rzeoia -a czegos podobnego
sie nie zdarzyio feit ber @r=
fc^'affung ber Sßelt ift etroag
^t^nlid^eä nid^t paffiert; przy-
fzta na — w noc I3ozego
Narodzenia fie fam jur SBelt
in ber SGöei^nac^tänad^t; wydac
na — jur Söelt bringen;
zejsc ze -a fterben; rozstac
sie ze -em biefe SBelt »er»
laffen, baä SfitUd^e fegnen;
na tamtym swiecie in einer
anberen SBelt, im 2>f»ffit^)
wyprawic kogos na tarnten
— fmnbn in§ ^enfeitä be=
förbern; pojsc w — in bie
SBelt ge^en, auf bie 2öanbe=
rung ge^en; najgJapszy czlo-
wiek na swiecie ber bümmfte
äUenfc^ in ber gonjen Sßelt;
na caJym -ecie takiego nie-
ma in ber ganjen SBelt finbet
man nid)t feineägleic^en ; jak —
-em folange bie SBelt fte^t;
obywatel -a Sßeltbürgcr w. ;
znajomosc -a Sßettf enntniä /. ;
nie znasz -a! bu fennft bie
SSilt nic^t; wielki — bie
grofie, Dorne^me jffielt; zyc
na wielkim -ecie in ber großen,
Dorne^men SBelt leben; caly
— mowi o dzieZach tego
poety bie ganiie Söett fpri^t
oon ben äiierfen biefeä Sic^=
ter§; powiedz mn lano cos
w tajemnicy a wieczor jui
caly — wie o tem fage i^m
in ber grü^ ein ®e^eimni€
unb abenbä mei^ eä fd)on alle
2ßelt; 2) Dffentttditeit f..
^ublüum n.
Swiatek, -tka, pl. -tki, sm.
fleine ffielt ; p6t— öalbroett /.
Swiatlo, -tla, pl. -tla, -tel;
dim. Swiatelko, -ka, pl.
Slownik polsko-niemiecki.
-ka, sn. 1) Sid^t n.; Seteucl|=
tung/. ; — gorne Dberlid^t;
— ladunku 3tormaUabepro=
fit ».; przejazdu Sicfitcaum=
profit; — sklepienia 33ogen=
iic^t; — zarowe ©lüf)li(^t;
— zarowe plomienne Sic^t
beä unooüftänbigen Äontafteö ;
— stonca ©onnenttcf)t; —
ksiezyca SJJonbUd^t; przed-
stawic cos w korzystnem -tle
etroaä im »orteiIf)aften 2ttf)te
barfteüen; to tylko na ciebie
rzuca zle — ba§ roirft nur
ein fc^[ec^te§ Sic^t auf bic^;
przy -tle dziennem bei Xa=
gestid^t; gaszono juz -tJa
man löfd^tc fd^on bie Sid^ter
au§; mied wolny opal i —
freie Se^eijung unb SBeteud^»-
tung ^aben ; 2) 2lufflärung/. ;
©ek^rfamfeit /., Serflanb m.
Swiatlocien, -nia, pl. -nie,
sm.^ Sic^tfc^atten m.
Swiatlodawca, -cy, pl.
-cy, sm. Sic^tgeber m., de»
leuc^ter m.
Swiatlodruk, -u, pl. -i,
sf. Sic^tbrudf m.', ^fjotogra=
P^i? /•
Swiatlokr%g, -egu, pl. -egi,
sm.^ Sicf)tfreiä m.
Swiatlonosny, adi. lid^t»
bringcnb.
Swiatlorodny, adi. Iid^t=
erj^^ugenb.
Swiatlosc, -sei, pl. -sei,
sf. 1) Sic^t «., §eüe /. ; —
wiekuista baä Sic^t teä
eroigen Sebcnä; 2) ®fanj m.;
3) (grieud&tung/., Slufttärung/.
Swiatlowstr§t, -u, sm.
Siditfc^eu /. ber Stugcnlfranfen.
^ Öwiatly, adi.; Swiatlo,
Swietle, adv. i) l^eU, lic^t;
-iie metale roei^e, flare 3JJe=
taöe; 2) gebilbet, aufgeüärt;
-tty rozum tjeHer SSerftonb;
to cztowiek -tty baä ift ein
ouf_gef(ärter 3J?enfc^.
Swiatoburca, -cy, pl. -ce,
sm.^ Sßeltjerftörer m.
Swiatogromca, -cy, pl.
-cy; sm. SBelterobcrer m.
Swiatogromczy, adi. mtlt"
crobernb.
Swiatolubny, adi. roett«
[iebcnb.
Swiatopis, -a, jpZ. -sy;
Swiatopisarz, -a, pl. -e,
sm. ^oämograp^ m., SBelt-
bef^reiber m. ; = Kosmograf.
Swiatopisarski, adi. fo£=>
mograp^if^, roeltbefc^reibenb ;
= Kosmograficzny.
Swiatopisarstwo, -wa, pl.
-wa, sn. äl^ertbefd^reibung /".,
Äo5mograpf)ie /'. ; = Kosmo-
grajia.
Swiatopoglg,d, -u, 2>Z. -y,
sm.^ Sßettanfc^auung /.
Swiatowiec, »wca, pl.
-wcy, sm. Äosmopoüt m.,
ffieUmann m., SBeltgeift m.
Swiatowladca, -cy, pl.
-cy, sm. 2iJeltbef)errfd^er m.
Swiatowladny, adi. roelt-
bebectfc^eiib.
Swiatowosc, -sei, sf.
3BeItlid^f eit/., raettti^es Seben ;
SBeltgeift m.; SBeltton m.
Swiatowy, adi. uiettlic^,
31'ejt=, roelttic^ gefinnt.
Swiad, -u, pl. -y, sm. 1)
Ungeroitter n., ©türm m.,
©c^neeroetter n. ; — ciagnie
po görach im Oebirge l^errfc^t
ein Ungeroitter; 2) = Swad.
Swi^teczny, adi.] Swi%-
tecznie, adv. geiettagä»,
g^eft», fefttic^, fciertäglid^.
Swi%tek, -tka, pl. -tki,
sm., ^eUtge(r) rn.
Swiq,tka, -ki, p?. -ki, sf.
SIrumpf tn.
Swi^tki, -tek, plur. tant.
sn.^ zielone — ^^^fingften pl.
Swiatkowac, -kuje, -wa-
Irm, vn. imperf. 1) feiern ;
2) jjeierabenb mad^en.
Swi§;tnica, -cy, pl. -ce,
s/. Siempel w. ; |)eingtum n.
Swi%tobliwos6, -sei, sing,
tant. sf. ©ottgefäEigfeit /,,
(Sottfcligfeit /., ^eiligfeit /.
Swi%tobliwy, adi. ; Swi%-
tobliwie, adv. gottgefällig;
-wy zywot gottgefälliger Se=
ben§iranbe[.
Swi^tynia, -ni, pl. -nie,
sf. 1) Heiligtum n. ; 2) Scm-
pet,w.
Swider, -dra, pl. -dry, sm. ;
dim. Swiderek, -rka, pl.
-rki, sm. So^rer »?., 3leib=
al^Ie/. ; — angielski, amery-
kanski ®eroinb=, ©cf)rauben=»
boijrer; — centralny gen»
trumbo^rcr; — ciesielski
20
Swidlak
306
Swiekra
drzewny 3""'^^'-'*"'^""s6ol^=
rer; — czworograniasty otcr=
pgcliger Solarer; — kali-
browy ®cf)Ucf)t«, J?ali6er=
Bofjrer; — korbowy 3ictb=,
diaumaf)k; — lyikowy Söffel»
Bof)ver; — odärodkowy 33ot)C«
fd&neibe /.; — okragly ®Iält=,
^onctat)[e; — roz8uwanyUni=
Der)aI6o[)cer; — ziemny
©onbc /., SSifittercifeu «,;
— dlutowy 2)Jei$el ni. mit
3Sor6oI)ret ; — koronowy
gejät^nte 58üd^ye ; — lopatowy
©C^axtfelbo^tec; ©anblöffel
m. ;' — stoikowy ©pi^Bol^rer;
— strzelniczy 2lnbol^rer, 2In=
fanget m.; — zwiniety
i)ol)[iv SBo^rer; — tyblowy
©täber ?«.; -ek 91agel=, f^tett;
bo^rer; -ek nacinany ÄoTben
m., g-rtfierbol^ret; -kiem na-
puszczad anbohren ; -rem, -kiem
patrzec fd^ielen.
Swidlak, -a, pl. -i, sf.
§artriegelftodE m.
Swidrak, -a, pl. -i, sf. 1)
Sol^tläfer ?«., 93o^rrourm ?m. ;
2) (Teredo) 33o^r=, ^^a^U
muf^er f.
Swidroprgt, -a, ^jZ. -y, sm.
33o{)t;ftange /.
Swidrowac, -druje, -wa-
}em, va. imperf. bofircu; —
kogo oczyma imubn mit ben
Stugen burd^bo^ren.
Swidrowaty, adi. ; Swi-
drowato, adv. boJ^rerattig,
-förmig.
Swidrownia, -ni, pl. -nie,
sf.\ Swidrownik, -a, pl. -i,
sm^ Sbobrmafd)inc /.
Swidrowy, adi. S3o^r= ;
przybor — 33of)rgcftänge n.
Swidryk, -a, pl. -i, sm.
SotenuJic /., 3Banbbo^rer m.
Swidrzyc, -drze, -drzy-
lem, vn. imperf. ; — oczyma
bie Slugen netbrel^en, mit ben
2lugen roüen, fc^ielen.
Swidwa, -wy, pl. -wy, */. ;
Swidwina, -ny, pl, -ny, sf.
^iinbsbeerftrau4 m-, ^art=
riegel »;., roitbei Äornelbaum.
Swieca, -cy, pl. -ce; dim.
Swieczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) Sicfct «., Äetje/.; — lo-
jowa Salglic^t; — woskowa,
stearynowa 3Bac6g=, ©teann«
ferje; -ce zasadzic, zapalic,
zgasic eine Äerje auffteden,
onjünben, auslöfd^en; przy
-cy pracowac bei ßerjenli^t
arbeiten; takich ludzi w
dzisiejszych czasach ze -ca
trzeba szukac fotd^e ^eute
mu^ man in ie^igcn ^txUv.
mit einer Saterne fud)en; trzy-
mac sie prosto jak — fi^
ferjengerabe battcn; 2) ilnor=
ren m. mitten am 33aume;3)
Dier3iJIIige Ätcfernftange.
Swiecarnia, -ni, pl: -nie,
sf. fiic^t', Serjenfabrif /.
Swiecarz, -a, pl. -e, sm.
1) üid^t^iel^er w. ; 2) 2euc^t=
junge m., SSorteuditer m., %(xh
feiträger m.
Swieciö, -ce, -cisz, -eilem,
I. vn. imperf. leud^ten, feilet»
nen, »or[eutf)ten ; dniem stoncc,
w nocy gwiazdy i ksiezyc
-ca bei %aq, leud^tet bie
©onne, bei Slad^t ber SUionb
unb bie ©ferne; sionce -ci
w oezy bie ©onne btenbet;
w tym pokoJH cate przedpo-
Judnie stonce -ci in biefem
Zimmer fd^eint bie ©onne ben
ganjen SSormittag; oczy koia
-cily jak dwa zarzace wegle
bie Singen ber Sa|e leud^tetcn
tote jroei glülienbe ilofjten;
cnotami i dobrym przy-
kladem innym -eil er Ieuc|=
tetc mit SCugenben unb gutem
SBeifpieie anberen »or; —
komu jmnbm leucbten; swia-
tlosc wiekuista uiechaj mu
-ci baä Stc^t ber eroigen ©Iüd=
feligleit IcudE)te über tl^n; Pa-
nie swiec nad jej dusza
®ott ^abefie fefig; — lokciami
burc^Iöd^erteSKenbogenjeigen;
— bokami abgeriffen fein;
II. va. — komu bake jmnbm
fd^meic^eln ; — lampe bie
fiampe ansünben; III. sie, t-r.
glönjen, blinlen, lenkten;
wszystko -ci sie jak nowe
aUeä gtänjt rate neu; -ci sie
w pokoju CS ift Sid^t im
3immet; swieca sie zle -ci
bie Äerje brennt fc^tec^t; -cfj
sie zdala stalowe zbroje es
glänjcn in ber gerne bie
Staf)lpan3er; nie wszystko
zloto, CO sie -ci e§ ift nid^t
alleä ®otb, raaä glänjt.
Swiecidlo, -dJa, pl. -dta;
dim. Swiecidelko, -ka, pl.
-ka, Sil. g'Iitter TW.; glitter»,
JBIenbroerf n.
Swiecki, adi. ; po swiecku,
adv. Seit», roettlid), niät
geiftli^; -ki ksiadz 3Bclt=
priefter m., 2BeltgeiftIic^e(r)
w. ; po -ku cbodzic flcf>
roeltlidt fl?iben.
Swieckosc, -sei, sj. SffieÜ»
Iict)feit /., roeltlid&e ©efmnung,
aßettfinn m.; Sßeltton rn.-.,
SBeltieben n.
Swieconosny, adi. Iic^t=
trat^enb.
Swiecoradlo, -di'a, pl.
-dla, Sid)tpu$e /.
Swieozek, -czka, pl. -czki,
sm. igrrlic^t n.; = Ognik.
Swieczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) Ötd)tc^en «., Sid^tel «,,
Äevjc^en n. ; ^ünblidjt n.\ -ke
na kogo zgasic jmnbn in ben
33ann tun; szukac slonca ze
-ka mit bem Sichte bie ©onne
fuc^en; 2) 3Kar! n. im 3lüdE=
grat;3)-czki,j3?.2lugentroftw?.,
3tugenbienft m. (^flanjenart).
Swieczkowy, adi. Si(^t=;
taniec — g-adfel=, Sic^tettanj m.
Swiecznica, -cy, pl. -ce,
sf. (Nitelia) Slrmleu^tergc»
raäd^ä n.
Swiecznik, -a, pl. -i, sm.
1) Seuc^ler w. ; szabasowy
— ©abbatleuc^ter m.\ 2)
Seud^te /., '^itx'tit f.
Swiegot, -u, sm.] Swie-
gotanie, -nia, pl. -nia, sn.
§tDJtf(^ern n., ®e3raitfd;er n.
Swiegotac, -tam, -talem,
vn. imperf. 3it)itfc^ern, f^iuir»
ren, ;;irpen, plaubern,f^roa^en,
fd^nattern.
Swiegotka, -ki, pl. -ki, sf.
©d&roä^crin/, ^laubertafc^e/.
Swiegotliwy, Swiegotny,
adi. fd^roa^^aft, plaubert^aft,
fd^roirrenb, 3rcitfd^ernb.
Swiekier, -kra, pl. -krzy,
sm. ©c^raä^er w/., ©d^iuieger«
uater m. ; -kry, pl. ©d^roieger=
eitern pl.
Swiekra, -kry, pl. -kry,
sf. ©c^rüiegermuttet /.
Swiektac
307
Swifcic
Swiektac, -tarn, -talem, vn.
imperf. befc^mu^cn, Bcfubeln.
Swierczyna, -ny, pl. -ny,
sf. jRottannen=, gidlten^ols "• ;
3iottannen=, 3=l(|tcnn)alb m.
Swiergot, , Swiergotac
= ^Swiegot, .Swiegotac.
Swiergotek, -tka, ^J?. -tki,
stn. ^IJieper »?. ; — drze-wcy
Saumpieper; — feczny 5Bie=
fenlerd^e /. ; — polny 33ra(^=
leic^e, gelbbadiftelje /.
Swierk, -u, pl. -i, stn.
dioitanne f. ; %iii)U f. ; ®räne/.
Swierkowy, acli. SRoltart'
nen=, dioiji^ten>, au§ Sftot^olj.
Swierszcz, -a, pl. -e ; di7)i.
Swierszczyk, -a, pl. -i, sm.
®ri,IIe /., ^eimc^en n.
Swierszczec, -cze, -czalem,
vn.Jmperf. jirpen, fc^tpirren.
Swierszczenie, -nia, sn.
3irpen «., ©e^irp n.
Swierz^bek, -bka,^?. -bki,
«m. (Chaerophyliuin)ÄetBel m.
Swierzb, -u, pl. -y, sm.;
Swierzba, -by, pl. -by, sf.
Ärä^e/.; — n ps6w Stäube/.;
— ^u koni Sd^abe /.
Swierzbi^czka, -ki, ^^Z.
-ki, sf. 1) = Swierzb; 2)
!2iuden n.; — do czego bie
Üuft, bie ©uc^t nad^ etroag.
Öwierzbiö, -bie, -bilem,
vn. imperf. jutfen; jezyk go
-bi e§ \udt if;n auf ber ßunge,
er mö^te etma^ erjäl^Ien; -bi
cie skora? jjutft bic^ bie §aut?
niöd^teft bu ^rügel? dlon mie
-bi bie Saub jjucft mt^, id|
mö;{)te breinl)auen.
Swierzbiec, -bca, pl. -bce,
sm. Mucuna (Brofiltanifc^e
^ülfenpflanäe).
Swierzbienie, -nia, sn.
puffen «., ©ejudfe n.
Swierzbnica, -cy, 2^1- -ce,
sf. (Genta area scabiosa)
©tpc /.
Swierzb owatosd, -sei, sf.
Äröbaugfc^Iag m.
Swierzbowaty, adi. Ität=
äig; iudfenb.
Swierzbowiec, -wca, pl.
-wpe, stn. Ärä^milBe /.
Swierzop, -u, sm. 2lrt
Senf unb Stettig.
Swierzopa, -py, pl. -py,
sf. ungesäumte Stute,
Swietlany, adi. doH Sicf)t,
ieuc^lenb; tict)tumfloffen.
Swietlec, -Ica, pl. -Ice,
sm./, — maly ga^nrourj /.
Swietlec, -leje, -lalem, vn.
imperf. leu^ten.
Swietlenie, -nia, sn.
^^oöp^oresäeiti /".,
Swietlica, Swietlnica,
-cy, pl. -ce, sf. 1) ©aftjimmer
«. ; gute Stu6e; 2) 3]orber=,
©ic^belfeite /. eineä ©ebäubeS.
Swietliczka, -ki, pl. -ki,
sf See[eucf)te /. (gifc^art).
Swietlik, -a, pl. -i, sm.
1) Sic^tftoff ?«., St'ucf)tftoff m;
2) :3o^'i""'5"'"^'"<^f« «•,
Qo^annisfäfer m.
Swietlisko, -ka, s«. elen=
ber^ Schein, e(enbe§ Sicfit.
Swietlisty, adi. DoH Sic^t,
ticötüoa, ii^tftra^tenb.
Swietliwo, -wa, sn. Sid^t»,
Scud^tjtoff m., Sereud^tungä=
material n.
Swietlnik, -a, pl. -i, sm.
1) £ic|t', Suftloc^ «.; 2)
SJJcertDCil^e /. (gifc^art); 3)
leud^tenber Äörper.
Swietluszka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) Sicf)tn)urm m. ; 2) jJJeer«
raeil^e f.
Swietnic, -nie, -nilem, va.
imperf. giänjenb moc|en, per»
j^errlid^en.
Swietniec, -uieje, -uialem,
vn. imperf. glän jen, |dE)imOTern,
erglänjen; gtangenb, fd^tm-
mernb roerben.
Swietnik, -a, pl. -i, sm.
einen 'Dieter longe an einem
®nbe flac^bef)auene Stange.
Swietnoczub, -a, pl. -y,
.9m. SErägoogel m., ^elm^
ludEudE m.
Swietnosö, -sei, sf. ^rad^t
/., ©lanj m., ^runf m.,
Schimmer m.; — jego imie-
nia ber ©lanj feineä 3tamen§;
— jego swity bie ^racöt
feines ©efolgeä.
Swietny, adi.\ Swietnie,
adv.] 1) glänjenb, prac^toott,
föfttid^; -nie zdai egzamin
er ^at bie ^Prüfung glänjenb
beftanben; a to -na historya
bag ift eine föfttid^e ©efc^ic^te;
2) löblich, rao^Uöblid^; do
-nego sadu powiatowego w
X. au baä n)of)Itö5üc^e 33e»
3irfsgerict)t in ^.
Swiezenie, -nia, sn. git=
fcl;en «., jyrifc^proje^ m., — na
stal Stol^frifc^en ; — na zelazo
(Sarfrtfd^en ; — w ognisku
$erbfttf(^cn ; — w iarze ®[ü^=
frifd^en.
Swiezosc, -sei, sn. ^X\^6)e
f ; ,5«cu^eit /.
Swiezuchny, Swiezutki,
Swieziitenki, adi. funfel=
nagelneu, ganj frifc^.
Swiezy, adi. ; Swiezo,
adv. 1) frifc^ ; -ie masto
frifc^e Sutter; wyjsd aby za-
czerpnac -Äego powietrza
frifc^e ' öuft fc^öpfen gelten ;
kwiaty wygladaja jeszcze cat-
kieiii -ie bie Slumen fc^auen
nocö ganj frifd^ auä ; -zo mam
to jeszcze w pamieci ic^ l^abe
e§ nod^ gans frifd^ im ©ebäd^t=
nii; przysylac -ie po-
siiki frifd^e fiilfgtruppen
fc^iden; wygladala -±o jak
kwiat polny fie fa^ fo frifc^
auä roic eine gclbBlume; ran-
kiem powietrze bylo nieco
-ze in btr %xü^ roar bie Suft
ein wenig frif^, lüfil; 2) neu;
-zo mianowani urzednicy bie
neu ernannten Sea'mten; je-
stem jak gdyby -zo naro-
dzony id^ bin roie neuge=
boren ; -äo ukonczona wojna
ber crft unlängft beenbigte
Kriege; to jest -zo sprowa-
dzone ze stolicy eä ift erft
je^t auä ber $ouptftabt be«
Vgen morben.
Swiecenie, -nia, pl. -nia,
sn. 2BeU;e /., ©inroei^ung /. ;
-nia kapJanskie $riefter=
roei^en pl.
Swif cic, -ce, -cüem, I, va.
imperf. roeil^en, feiern, ^eilt=
gen; pamietaj, abya dzieii
swiety -cit bu follft beu 3feier=
tag l^eitigen; — kosciol eine
Äirc^e einroei^en; — kogo na
ksiedza jmnbm bie 5ßriefter»
roei^e erteilen; -ce jego pa-
miec i^ el^re fein Stngebenfen;
iydzi -cili Sabat bie Qw^'^'^
feierten ben Sabbat; II. — sie
vr. 1) gefecjnet fein; swiec
sie imie Twoje 2)ein 3iame
fei gefegnet; swiec sie pamiec
20*
Swigcone
308
Swiniarka
naszego ojca gefegnet jei bag
Stnbenfen unjerel SJaterg-, 2)
Dorge^en; nie wiem, co sie
tarn -ci idö roeij^ nid^t, roa§
bott »orgelt-, jui domysUm
sie, CO sie tu swieci t^ al^nc
jd^'on, roa§ ba oorgef)t; 3)
3:rumpf fein-, Trumpf aut=
jd^tagcn.
Swifcone,^ -go, sing,
tant. sn.; Öwigconka, -ki,
sf. ®en)ei^te(6) n., geroeifiteCg)
Dftermat)!; byc proszonym na
— ju Cftern eingraben fein,
an bem Dfterfrüfiftüa teil=
nehmen.
Swi§dzik, -a, pl. -i, sm.
Äetfmilbc /.
Swigtny, adi. geroeifit,
2;rumpT=.
Swigto, -ta, pl -ta, s?i.
geier», gefttag w., gcft «.;
-ta wielkanocne Dftern pl-',
u leniwych zawsze — bei
ben fjaulen ift immer j^eier»
tag.
Swigtobliwy, ic. fie[)e:
Swiatobliwy 2C.
Swiftochostwo, -wa, sn.
Bigotterie /.
Swigtojanek, -nka, pl.
-rik},sm. 3o]^anniä6rot5aum W2.
Swiftojanka,-ki,«/. 3o^an=
niSbeere /. ; czerwona —
fü^er ©t. 3oI)anniä=21[pfcl.
Swif tojanski, adi. 3o^ttn=
niä=; — robaczek ^o^cinniö«
mürmd^en; -kie ziele ^artl^eu
n., ,3oöannt§fraut n.
Swi§tojanskie, -go, sing,
tant. sn. ain=, SKiet», ^anb- |
gelb «, (gum3of)annistermin).
Swigtokazca, -cy, pl. -cy, j
sf. @ntf)eiUger m., @ntttieif)er
?w.,, ©d^ätxber m., g-reoler m. \
Swigtokafny, adi. mtijt'u
ligenb, freolerilc^. j
Swigtokradca, -cy, ^J?- -cy, i
sm. 1) ^lempeU, Äirc^enräuber ,
m.', 2) gottloser 3Ren\6).
Swigtokradczy, Swi§to- j
kradzki, adi. fird^enfd^änbe» !
rifcb ; gottloö.
Swigtokradztwo, -wa, pl.
-wa, sn. ^iv6)tn', XixmpeU
jc^änbung f.; ©ntroeii^ung /.;
@otttofi9feit/;3rrengio[ität/.
Swigtoknpiec, -pca, pl.
-pcy, sm. ©imonift m., Äöufer
ober Setläufer fird^Iid^er ©a=
c^en, ^mter.
Swiftokupstwo, -wa, sn.
Simonie /. j
Swigtolina, -ny, pl. -ny, !
sf. (Santolina) 3i)preffenlraut ;
n., roeiblid^e ©tabsrourje /.
Swietopietrze, -trza, sing,
tant. sn. H^eteräpfennig m. |
Swiftoszek, -szka, pl.
•szki ober -szkowie, sm.
Scheinheilig e(r) m., grömmler
m., Wudii m., ^ietift m.
Swi§toszka, -ki, pl. -ki,
sf. Scheinheilige /., frömmle«
rin /., ^ietiftin /.
Swi§toszkostwo, -wa, sn.
©d^ein^eiUgtum n., aJlu(!er=
tum m.
Swi§tos6, -Sei, pl. -sei, sf.
1) Heiligtum n.; ckowac co
jak — etroaä rate ein §eilig=
tum bemafiren; 2) ^eiligtcit
y_- — miejsca nie pozwala j
mi na to, inaczej . . . . bie i
^eiUgfeit be§ Drteä erlaubt
e§ mir nid^t, fonft ....
Swigtowac, -tuje, -walem, .
vn. imperf. 1) feiern, 5-eier» I
tag Iiaben-, 2) faulenjen.
Swi§ty, adi.; Swi§cie,
adv. 1) heilig, felig ; -ta Fan-
na Marya bie f)eilige Jungfrau
aJtaria; -tej pamieci feiigen
2lngeben!er§; rocitanb, gott=
felig, felig ; pamiec jego zawsze
pozostanie mi -ta fein Slnben»
!en roirb für mid^' immer l^eilig
bleiben ; pismo -te bie ^eilige
Schrift ; -te prawdy religii bic
F)eiligen Sßabr^eiten ber SReti-
gion ; swieto wszystkich -tych
2lUer^ciligen(tag w.); Ojciec-ty
heiliger äSater; ojca rozkazy
sa mi -te bie a3efef)Ic beä
g]fater§ finb mir l)eilig; -ta
prawda l^eilige, reinfte äya^r=
Ijeit; on tarn nie nie robi,
tylko je i pije, -te 4ycie
tna er mad^t bort niclitö, alä
cffen unb trinfen, er lebt raie
j ein Völlig, er fü^rt ein forgen=
freies Seben ; 2) -tego Piotra
1 lupina (Succisa pratensis)
©c^uppen!opf m. ; -tej Lucyi
drzewo Prunus loahaleb
(^:)3flaumenbaumart).
I Swini, adi. ©c^meine=,
©d^roeinä=; fc^roeinern; -a pie-
czen©cl)iüeinäbratcnw!.;-agio-
wa ©d^roeinälopf m.\ -e
wrzody SSräune /.; -a wesz
gefledfter ©d^ierling; -a
rzeÄucha Äräl^enfuf; m.,
©d^roeinäf reffe /.; -e ziele
g-erfclfraut n.; — mlecz,
pysk 3}jönd^äIopf m.\ Pfaffen-
platte /.; Söroenjatin m.x
Ku^=, Suttcr=, Sotterbtume
/. ; -a salata ©d^roeincfatat
m_ ; _ wrzod 5pfennig!raut n.,
Keines ©d&öaenfraut-, -a
rzepka, — list Sömenblatt
n., Söraenfufe m.\ — mord
I ©änfefufe, ©autob m.
Swinia, -ni, pl. -nie ; dim.
Swinka, Swineczka, -ki,
j pl. -ki, sf. 1) ©c^roein «., ©au
/■.; ©^rceinigel m.; ©<^n)ein=
!erl m.; -ka raorska 3}ieer=
fd^roeinctien «. ; -nia dzika
gßilbfd^mein; -nia umyta
wroci sie do kaluiy roenn
bu ba§ ©c^roein aud^ mäfc^ft,
eö !el)rt in ben ^$ful)l jurüdE,
ber grofd^ ppft rcieber in
ben ^fu^l, raenn er auc^ fäp'
j auf golbenem ©tul^l; -nia
1 kwiczy a wor drze baä
I ©d^roein reifet ben ©adf auf
unb babei fd^reit e§, er )d)Iägt
unb ruft 0 n)e§! -nie tobie
pasc, a nie w urzedzie siedziec
bu paf(t beffer jum ©(^roeine»
^üter atä jum Beamten; -n
ani gesi razem nie paslismy,
wiec skad ta poufalosc mir
^aben meber ©c^roeine nod^
®änfe äufammcn geltet,
rool^er alfo biefe S?ertraulid^=
feit; -nia nigdy sie nie my-
je biefer ©c^roeinigel, biefer
fc^mu^ige aJlenfcb loäfc^t fid^
nie; 2) -nie ubic unoorfic^-
tigerroeife ba§ glof; quer über
ben j^Iufe umroerfen; 3) eine
Jltafter|)oUDon216.t.5-.,beren
©d^eite 6 gufe lang ift; 4) -nka
gflafe/., 5iä6lingw., ©c^raarj»
baud^ m. (gifd)art); 5) -nka
(Rhymovis) Slätterpitj m.,
Saum«, Särd^enfd^röamm m.
Swiniak, -a, pl. -i, sm.
1) aRöfjte /., ^ejenpil} m.,
erbfeige /., (SrbnuB /.; 2)
©d^raeinigel m.
Swiniarka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©c^roeiuemagb /.; 2) Aga-
ricus trivialis (©iftpiljart).
Swiniarski
309
Tabaczniczka
Swiniarski, adi. ©d^tDeinc=
Swiniarz, -a, pl. -e; Swi-
nopas, -a, pl. -y, sm. 1)
<3c^n)einet|itt m., ©c^toein»
Ireiber m.; ©c^roetnpnbler
m.; 2) ©ditüeinigel m.,
©c^raeinel^unb m.
Swiniö, -nie, -nisz, -nilem,
vti. imperf. uerunreinigen
= Paskudzic.
Swinina, -ny, sing. tant.
sf. ©(^roeinefleij(| n.
Swinioboj, -boja, pl. -boje,
sm. ©c^rocinefleifc^fiauet; w.,
©c^roeinefc^läc^ter m.
Swiniogorz = Slinogorz.
Swinnik, -a, pl. -i; Swi-
niniec, -lica, pl. -nee, svi.
©d^toeineftall m.
Swinokrop, -u, sing. tant.
sm. Spergula arvensis (^flan=
jenoitt).
Swinoplot, -u, pl. -j, sm.
Antbracoterium (ntdE)t me^r
eEtftiercnbe ©äugetteratt).
Swintuch, -a, pl. -y, sm.
©ct)Jt)etnef)unD m., ©(^roein»
igef 7)1.
Swinski, adi.; Swinsko,
adv. 1) id^raeinifd^, fäuifc^;
= Swini; -nski targ
©c^roeinematlt m.; -ka skora
©^roeinöleber n. ; 2) fc^mu^tg,
fc^tueinifd^.
Swinstwo, -wa, pl. -wa,
sn. ©c^tueinerei /.; jak mo-
zesz wysiedziec w tem -wie
i brudzie tüie lannft bu in
biefer ©ditDetnerei unb in
biefem ©dömu^e vixiUiben ;
zrobit — , ktorego mu nigdy
nie zapomne er ^ot eine
©d^roeinerei begangen, bie id^
i^m nie oergeffen rcerce; ta-
kich -nstw sie nie powtarza
folc^e ©c^roeinereien roieber^olt
man nid^t.
Swirena, -ny, pl. -ny, sf.
(Sphyraena) ?ßfeill)ed&t m.
Swirzepa, -py, pl. -py, sf.
1) gelbfenf m. ; 2) 2l(Jerrcttt^ m.
Öwisn^c, -ne, -nalem, 1)
vn. per/. fief)e: Swistac; 2)
va. per/, raegfd^nappen, mau=
fen; -nai mi to z przed
nosa er f|at e§ mir oor ber
3lale rocggefd^nappt.
Swist, -u, pl. -y; dim.
Swistek, -ka, pl. -ki, sm. 1)
Steifen n., ^fiff w.; — -wia-
tru baä pfeifen be§ SBinbeä;
2) fettet m. ; ^apierflüd n.
Swistactwo, -wa, sn.
SQßinbbeutetn /.
Swistaczek, -czka, -czki,
sm.^ ^unbepfeife /.
Swistaczka, -ki, pl. -ki,
s/. ^roinbige SBeibeperion.
Swistac, -tarn, -taiem, vn.
imperf.', Swisn^c, -ne, -na-
tem, vn. perf. pfeifen; kula
-nela mi kolo ucha bie ^ugel
pfiff mir am Dl^re üorbei;
szpaka wyuczyJ -tac roÄne
melodye er Ie|rte ben ©tar
Detfcfiicbene 2JJelobien pfeifen;
2) fid^ auä bem ©taube ma=
d^en.
Swistak, -a, pl. -i, sm.
1) aWurmeltter n.\ 2) minbiger
^Patron, SBinbbeutel w.; 3)
SBeifeljette /.
Swistalka, Swistawka,
-ki, pl. -ki, sf pfeife /.;
Sampfpfeife /.; — z plywa-
kiein epeiferufer m.
Swistek, -stka, pl. -stki,
sm. SDßifd^ m., ^^Japierfe^en
w. ; Pfifferling m.\ na -kach
to notowat er notierte eä auf
fteinen ^apierfe^en; co to za
— iDOä ift bog für ein
2Bifc^.
Swistki, adi. ]^orf)genjacf)fen ;
-e drzewo I^O(f)geroad^fener,
fc^[anfer aSauin o|ne Unter»
^ofsi.
Swistula, -\y, pl. -ly, sf.
1) größte ©attung äBilDenten ;
2) gßeifetjeUe /.
Swistun, -a, pl. -y, sm.
1) ^feifente /.; 2) l)oUt SRufe.
Swiszcz, -a, ph -e, sm.
3Jiurtne[tier n.
Swiszcze6, -cze, -czalena,
vn. imperf. pfeifen, jifd^en,
faujen.
Swiszczek, -czka, pl.
-szczki, sm. §amfter m.
Swiszczenie, -nia, sn,
pfeifen n., SUf^f" '^i ®«*
pfeife n., ©ejifc^ n., ©aufen n.
Swiszczypala, -ly, pl. -ly,
sm.^ SÖinbbeutel m.
Swit, -a,pl. -y, sm. S^ageö«
anbruc^ m., SUJorgenbämme»
rung/.; przed -em ootSageS»
anbrud^; wstac ze -em mit
2;ageäan6ruc^ aufftefien.
Swita, -ty, pl. -ty, sf.
©efofge n., ©uite f.
Switka, -ki, pl. -ki, sf.
33ayernrodf m.
Switac, -tarn, -tatem, vn.
imperf bämmern, tagen ; -ta
bie 3)iorgenbömmerung brid^t
an, ber Sag brirf)t an, eS
tagt; -ta mii w glowie e§
rappelt bei ifim im Äopfe;
-ta w worku eö bämmert im
Seutel, ber Söeutel ift auöge»
leert.
Switanie, -nia, pl. -nia,
sm. SOlorgenbämmerung /.
Switek, -tku, pl. -tki, sm.
1) ©roietenie/.; 2) ein 33ünbet
gefämmten g-Iac^feö,
Switlucha, -chy, pl. -cby,
sf. §0laeffi3 '«•
T.
T, jroanjigfter SBu^ftabe ' oerfd^feif! m. ; 2;a6af(ä)=, 3Joud^=
beö polnifd^en 2Up^abetg. ftube /.
Ta, fiebe: ten. 1 m v 7
Tabaczarka, -ki. pl. -ki; L 1%^,^«^^?' ■^' P^' ■"' '""•
Tabacznica, -cy, pl.-oe, sf. ^«^alfc^nupfer m.
Sabaffc^nupferin /. Tabaczka, -ki, pl. -ki, 1)
Tabaczarnia, -ni, pl. -nie, dim. von Tabaka; 2) feiner
sf. Sabafgeroölbc «., 2;aba!= ®rie|.
Tabaczkowy, adi. labaf"»
färben; ZaiaU.
Tabaczne, -go, sn. 2'abaf-
fteuer /.
Tabaczniczka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) Süabaf oerfäuferin /. ; 2)
= Tabaczarka.
Tabaczuik
310
Tajec
Tabacznik, -a, pl. -cy, svt.
2;abafj(^nupfer m.; Xabai-
I)änb(ecw. ; Xaiatp^lan^tv m.;
2;abafraud^er m.
Tabaczy, adi. %abaU=.
Tabaka, -ki, pl. -ki, sf.
%abal m., ©cfinupftaba! wj.;
zaiiywac -ki Xahat ^d)nup\en ;
zazyc -ki eine *$rife ncl^men;
siedzi jak — w rogu ec fit^U
inäuSd^enftiQ ha, ofjne etroag
gu nerfte^en.
Tabakiera, -ry, jpl. -ry;
di)w. ; Tabakierka, Ta-
bakiereczka, -ki, pl. -ki, sf.
%aiaWoo'\e f., Xabaüeic }.
Tabakierczyna, -ny, pl,
-ny, sf. armfelige %abaliho\e.
Tabakierczysko, -ka, pl.
-ka, sf. grope, unförmige
2aBa!^bo[e.
Tabakierkowy, Tabakie-
rowy, adi. Sabafsbofen»;
bofcnförmig.
Tabakiernik, -a, jjI. -cy,
sm. Sabalßbofenfabtilant »m.
Taban, -u, pl. -y, sw. Befte
perfijc^c ©äbelfünge.
Tabela, Tabella, -U.pl. -le,
sf. 'Xabeüe f.
Tabelarny, adi. 2;a6eIIen=,
tabellarif^.
Tabelaryczny, adi.; Ta-
belarycznie, adv. taBeßarifd^.
Tabin, -u, pl. -y, sm. XO"
bin m. (Saffetart).
Tablatura, Tabulatnra,
-ry, pl. -ry, sf. 1) %<xb\(i\.\XX /",,
Sabulatut/., (jBejeici^nung ber
Söne butd^ SUfern unb Suct):
[laben); 2) Drbnung unb "Sit-
gelmä^ig!eit ; z -ry stapa er
ge^t mit allju abgemeffenem
©d&ritt einher.
Tablica, -cy, pl. -ce ; dim.
Tabliczka, -ki, pl. -ki, sf.
%o.\i\ f. ; — kamienna ©tein-,
Schiefertafel; -ce genealogi-
czne geneatogifc^e Slafcin,
©tammbäume pl, — nabo-
jowa Oid^tentafet; — l'ukow
toru kolejowego ©elei§fur=
Dentafet; — ogtoszen Äunb=
mac^ungätafcl; -czka proby I
koti'a atuäraeiätafet ber ÄeffeU
probe; -czka mnoÄenia ®inmat=
ein§ n. ; — kapitelu Sed-
platte eine§ Kapital«.
Tablicowy, ^ Tabliczny,
Tabliczkowy, ' adi. S^afeU,
Saferl", tofelförmig; czeko-
lada -wa Slafelfc^ofotttbe /.
Tabor, -u, pl. -y; dim.
Taborek, -rku, pl. -rki, sm.
1) Sager n., ^Jetblager; w -rze
cyganskim im 3'9eun erlag er;
roztoÄyli sie -rem na görze
fie jc^Iugen i^re Seite auf bem
Serge auf; 2) SBagenBurg /.,
2Bagenparf m.\ — kolejowy
®ifenba^n=,?a^rbetriebömitte[
pl. ; — lokomotyw Sofo=
motiüenpar!; — zbiegly, wo-
zy zbiegle entlaufene, o6ge=
rollte SBagen.
Taboret, Taburet, -a, pl.
-j] dim. Taburecik, -a, pl.
-i, sm. ©tocEert n., S^aborett
n., ©effel m. ol^ne Seltne.
Taborowac, -ruje, -watem,
vn. imp)erf. lagern.
Taborowy, adi. Sager=,
3Bagenburg=.
Tabula, -li, pl. -le, sf.
©runbbud^ n., (Srunbbuc^g»
amt n.
Tabularyusz, -a, pl. -e,
,sm. ®runbbuc^5fü^rer m.
Tabularny, adi. ; Tabu-
larnie, adv. grunbbüd)erlid^,
l^tipot^efarifd^.
Tabulat, -u, pl. -y, sm. J)
blecherne S)ecfe eine§ ©pring»
brunnen§;2) getäfelter 93oben,
S^afcltüerl n., in 3ii"»"etn.
Tabun, -u, pl. -y, sm.
^ferbc^erbe /., ^ferbefoppel/.
Tabunowy, adi. 5ßferbe=
fopppel=; kon — ©teppen«
pferb n.
Taca, 'Cy, pl. -ce; dim.
Tacka, -ki, pl. -ki, sf Äaf=
fee=, 2:ee=', ©erüierbrett n.,
^räfentierteller m. ; -cka do
szczypcow ''^J^u^fd^erenteüer.
Taceta, -ty, pl. -ty, sf.
Sa^ette f., ȟfd^elnaraiffe /.
Tacher, -chru, pl. -cbry,
sm. 2)ecf)er m. (3]?afe im Se-
ber=, ^elj^anbel), ©u^enb n.
Tachlowaß, -chluje, -wa-
lem, va. imperf. fc|ac^ern,
oerfc^ad^ern, oertaufd^en.
Tachlowanie, -nia, sn.
©dbadiern n., Scrtaufc^en n.
Tachometr, -a, jyl- -y, sm.
2:ac^x)meter n., ©efd^rainbig«
leitämeffer m.
Tachygraf, -u, pl. -y, sm.
2:ac^t;grap^ m.
Taczad, -czam, -czatem, I.
va. imperf. roäTjen, rotten,
Dorfd^ieben ; — ciasto ben Seig
roalfen; II. — sie, vr. tor=
fein, taumeln.
Taczanie, -nia, sn. Stollen
n., SBäljen n.
Taczkarka, -ki, pl. -ki, sf.
©c^ubfarrenfc^ieberin/.,©ct)ub5
lätrnerin /.
Taczkarz, -a, pl. -e, sm.
©d^ubfacrenfc^ieber m., ©diubi
f ärmer m.
Taczki, -czek, plur. tant.
sn. ©c^ubfarren m., Sauffar«
ren, ©c^eibtru^e /. ; — dwu-
kolowe ©etreiberoUroagen m.
Taczkowac, -kuje, -walem,
va. imperf. larren, mit bem
©d&ubtarren arbeiten.
Taczkowy, adi. ©c^ub=
farren».
Tadeusza spiewac, an
ben Settelftab fommen; be-
dziesz ty spiewaJ — eä wirb
bir fd^Ied^t ergeben.
Tafelnik, -a, pl. -cy, sm.
2;afelftretfer vi., in ber ©[aö=
l^ütte.
Tafla, -fli, pl. -fle; dim.
Tafelka, -ki, pl. -ki, sf.
3;ofe[/., ©c|eibe /.; — szkla-
na ©toätafer; — marmurovva
3)iarmortafeI.
Taflany, Taflowy, adi.
Safer-.
Taflowac, -luje, -walem,
va. imperf. täfeln, austäfeln ;
-wana posadzka getäfelter
guBboben.
Taflowanie, -nia, sn. Xä'
feiung /., Säfelroerf n.
Tafta, -ty, pl. -ty, sf.
S:affet w., %a\i m.
Taftowy, adi. 3;offet=.
Tai6, -je, -ilem, I. va.
imperf. oerbergen, gel)eim=
galten, oerl^el^Icn, cer^eimlid^en;
— CO przed kim etroaä Dor
jmnbm gel^eiml^atten; II. — sie
vr. gefjeimtun; — sie z czem
ein ©e^eimniä av,^ e'tro. ma»
d)Cn; nie taj sie, powiedz
otwarcie »erbirg, üer^eim-
lic^e nid^tä, fage bie 3Ba^rf)eit.
Tajanie,-nia, sn. ©c^meljen
«., 2:auen n.
Tajeö, -je, -jaiem, vn.
imperf. jdimcljen, jerge^en,
tauen; -je eS taut, eä tritt
Tajemnica
311
Talent
Süauroetter ein; marcowy snieg
-je bet äJJärjfc^nee fcfimitjt.
Tajemnica, -cy, pl. -ce, sf.
©e^eimniö n. ; to nie jest
äadna — ba§ ift fein ©e=
l^eimniä me^r; w tem jest
jakas — bal^inter ftedt irgenb
ein ©el^eimniä; w -cy im gc=
Reimen, inöge^eim; pod -ca
unter bem Siegel ber 3Ser-
j(^tDiegenl^eit.
Tajemniczosc, -sei, sf.
®el^eimniäDoUe(ä) n. ; §eim-
lid^feit /.;l©e^eimniätuerei/.,
»främerei /.
Tajemniczy, adi.; Tajem-
niczo, adv. aei)eimni5öoß.
Tajemnosc, -sei, sf. .^eim=
ndbfett /.
Tajemny, adi.; Tajem-
nie, adv. ^eimlid^, gef)eim,
im gefieimen.
Tajenie, -nia, sn. 3Serfieim=
licfiung /., S3et^ef)[en n.
Tajnia, -ni, pl. -nie, sf.
@ef)etmf(5) n.
Tajnik, -a, pl. -i, sf. ge*
l^eimer SBinfel; ©e^etmfac^ n.
Tajnosc, -sei, sf. §eim=
licöfeit /., ®e^eime(ci) n.
Tajny, adi.; Tajnie, Taj-
no, adv. gefieim; -ny radca
©e^eimer Slat, ©e^eim'
rat JH.; -ne schadzkl ge=
l^eime ^ufammenfünfte; -ny
wplyw gef)eimer (Sinflu^.
Tajstra, -ry, 2)1. -ry, sf. i)
Sorntfter »?., ©c^nappfatf m.]
2) fc^roarjer ©torc^.
Tak, adv. 1) ja; czy la-
dasz tego? Tak nertangft
bu eä? 3a; 2) \o, alfo, auf
biefe SBeife; — sie to robi
fo rotrb e§ gemad^t; rzecz sie
— ma bie ©ad^e octptt fic| \o ;
jui i — masz dosyc bu ^aft
fcf)on fo genug ; nie jest on
— bardzo bogaty er ift ni(^t
fo fe^r reidö'i "'^ — bardzo
dawno eS ift nic^t fo lang l§er;
ot — fo, fo!; — jest fo ift
e§; dobrze i — auc^ fo ift
gut ; — doszedf do majatku
auf Diefe Sßeife fam er su
SSermögen; — möwili fie re-
beten alfo; czy — czy siak
fo ober fo; niech i — bedzie
meinetroegen; jak Kuba Bogu,
— Bog Kubie n)ie bu mir,
fo i^ bir; ^auft bu meinen
3iuben, l^au' id^ beinen ^uben;
jak mozna byc — gtupim
wie fann man fo bumm fein;
i — nam wszystko zabrali
fie ^aben unä fo loie fo alleä
roeggenommen; a gdyby —
byio unb loenn eä fo märe;
— ci freiließ fo ; — ci to na tym
swiecie jo, fo ift e§ auf biefer
aSelt; — czy — fo roie fo;
— sie czesto w zyciu zdarza
fo fo'mmt e§ oft im Seben
Dor; — sie ze mna obcho-
dzisz fo Be^aubetft bu mi^;
— dalej isc nie moÄe fo fann
eö nic^t toetter ge^eri; jezeli
ty to — rozumiesz rcenn bu
eä fo auffaßt.
Taki, Taka, Takie,
pron. fold^er, folc^e, folc^eä;
-ki sam eben fo einer; -ki, -ki,
fo unb fo befdE)affen ; -kim spo-
sobem auf biefe 2irt ; -ki i owaki
fo unb fo einer; wywolywac
na kogos a -ki a owaki jmnbn
mit allerlei Scf)impfnamen be=
legen ; jaki -ki gteic^oielraelcfier,
menn nur einer; -kiz berfelbe;
jaki pan, -ki kram roie ber
§err, fo ber Siener; jaka
praca, -ka ptaca mie bie 2lr=
beit, fo ber So^n; -kicli ladzi
dzis juz mato jest na swiecie
folc^e 3JJenf(^en gibt eä je^t
nur roenige auf ber SCßelt; cos
-kiego mnie sie musi wyda-
rzyc unb fo elraas mufe mir
paffieren ; nie, cos -kiego ! nein,
fo roaä!; -imi sa ci ludzie
fo finb biefe SUenfc^en; -im
dotychczas nigdy wobec mnie
nie byles fo f)aft bu bidE) nod^
nie mir gegenüber benommen.
Taksa, -sy, pl. -sy, sf.
Staje /., äBertbcftimmung /.;
podlag -sy nac^ ber ^^aje;
podwyzszyc -se bie %a^i et=
^ö^en; = Cena, Opiata.
Taksacya, -cyi,^Z. -eye, sf.
©d^ä^ung /'., Slbf ^äl^ung, 5ffiert=
beftimmung /. ; = Oszacowa-
nie, Oeenianie.
Taksator, -a, pl. -rzy, sm.
2;ai-ator m., ©(^ä^meifter m.,
aUertbeftimmer m., Slbf^ät-
jer m.
Taksatorski, adi. ©d^ä§=
meifter».
Taksowac, -suje, -walem,
va. impcrf. tarieren, fc^ä^ett,
ben Sßett beftimmen.
Taksowanie, -nia, sn. Sa»
gieren n., Sffiertbeftimmung /.
Takt, -u, 2)1. -y, sm. 1)
Saft m., 3"t=, 2;onmafe n. ;
— wybijac ben ^aft fd^Iagen ;
wybijac — nog^ ben %<xÜ
mit bem gufie fd^Tagen; —
zachowywac %<xli l^alten;
klaskat w — mnzyki er
ftatfdöte nac^ bem Saft ber
3«ufif; 2) Saft w., ^-eingcfü^I
n.\ brak -u Saftlofigteit /.
Taktownosc, -sei, sf. Saft
m.; Sattgefü[)[ n.
-Taktowny, adi.; Takto-
wnie, adv. »oll Saft, taftooH ;
jego -ne znalezienie sie uJa-
twito nam sytuacye fein taft=
ooüeä 33enel;men l/at un§ bie
Situation erleicf)tert; nie —
taftloä.
Taktowy, adi. Saft-,
Taktyczny, adi.; Takty-
cznie, adv. taftifd^, friegä=
funbig; to byl blad -ny bas
mar ein taftifc^er ^el^ler m.
Taktyk, -a, pl. cy, sm.
Saftifer m.
Taktyka, -ki, sing. tant.
sf. Saftif /., ^riegsfunbc /.;
zmienic swoja -ke feine Saftif
änbetn.
Takze, adv. auc^, eben=
falls, gleid^faUä; ja — chce
p6js6 z wami idE) roitt aud^i
mitge[;en; — cos xo<x% föQt
bir benn ein; i ty — unb bu
audfi; — tak au^ fo; on ja
kocha i ja — er liebt fte unb
ic^ aui^; w tem jest —
zasiuga twojej ciotki baä ift
tetlroeife baä SJerbienft beiner
Sante; przeciei ty — z na-
mi byles bu TOOrft bod^ aud^
mit ung.
Talar, -a, pl. -y; dim.
Talarek, -rka, pl. -rki, sm.
Saler m., 3ieic^ätaler m.\ bity
— parier Saler; 2) Satar 7n.,
langer, faltenreicher 3}Jantel,
geiftltdöeä, ricbtcrlic^eä iUmt»
f leib ; 3) -rek Scheibe/. ; pokra-
jac CO w -rki etto. in Si^eiben
fc^neiben.
Talent, -u, pl, -y; dirn.
Talencik, -a, pil. -i, sm. 1)
Salent n., Slnlage /'., ©abe /'.,
gä^igfeit /., ©efc^itflidifeit '/.;
Talerz
312
Taneczny
to czlowifk z -em baö ifl eilt '
totentDoÜer 2Jicnfc^; to czl'o- ^
•wiek bez -u boi tft eilt ta= 1
leittlofer SJJenfd^; on do tego
nie ma -u er ^at baju feine
93egabuitg ; to dzieJo pisane |
je?t z wielkim -em biefeä SEßer! I
ift mit Dtet Talent gejd^rie6ett; 1
sadzac z tego, ma ona wielki
— do poezyi banacf) ju ur« 1
teilen, befi^t fie eine gro^e
bicfjtetifd^e Segafcung; 2) Sa«
lent m. (oltgried^i|(|e 5Red^=
nungSmünje).
Talerz, -a, pl. -e; dim.
Talerzyk; -a, pl. -i, sm.
Seiler m., SeUcrd^en n., gfe-
boki, plytki, deserowy —
tiefer, flauer, ©effertteHer;
zmienic -e bie SeCer. iüec^=
fein; z cudzego -a zyc, na
cudzy — patrzec tjon anberer
Seute %\\6) effen; oblizywac
-e bie Seßer lecEen, fel^r be=
gierig effen; wyroiyc co jak
na -u etroa§ fo bewtlid^ 5e=
roeijen, ba^ man e§ mit ^än=
bcn greifen lann.
Talerzowy, adi. Setter«,
tettcrgro^.
Talerzykowaty, adi. tel=
lerartip, tellerförmig.
Talizman, -u, pl. -j, sm.
Saliöman m.
Talizmanowy, adi. %a\i^=
man=-
Talia, -lii, pl. -lie, sf. 1)
Saitte /., ©d)lufe n>., 2) ein
©piet, $af( hatten.
Talk, -u, sm. Salf m., gett=
ftein m., ©pfdftein m.
Talka, -ki, pl. -ki, sf.
Xode f, ©träfine /. (©eibe,
3firn).
Talmud, -u, pl. -y, sm.
Salmub m.
Talmudyczny, adi. %al=
mub=, talmubtfc^.
Talmudysta, -sty, pl. -^ci,
sm. Sotmubift »«., Salmub=
qeUijttit m,
Tatalajstwo, -stwa, pl.
-stwa, sn. Sumpenpatf «.,
©efinbel n.
Tarn, adv. bort, ba, ba^in,
bortF)in, jeden — drugi sam
ber eine bal^in, ber anbete
bortf)in; — na dole bort un=
iin\ czy pöjdziesz — mirft
bu borl^in gelten; kto — V
n)er ift ha"} jest — kto ? ift
jmnb ba? gdzie wiara, — mi-
fosc roo ©lauBe, ba Siebe; co
mi — po tem? n)a§ l^abe \^
benn baoon? ale gdzie —
aber mo benn; kto go —
zna wer fennt ifm benn.
Tama, -ray, pl. -my; dim.
Tamka, -ki, pl. -ki, sf. Samm
m., ®ei^ m. ; ©inbau m.\ 53u^nc
y. ; — chwytna kierunkowa
©C^öpfbu^ne; — kobylicowa
£odbuf)ne; — namulajaca
5?ang=, Stnlanbungebul^nc; —
ochronna ©C^U^U^ne; — od-
chylona beüinante 33ubne; —
podJoina ^araHelroerl n., —
poprzeczna Sraüerfe /., Cluer=
bul^ne; — prostopadia fenl«
rechte 93ubne, ©pornbu^nc;
— przedziatowa ©eparation§=
rcer!; — przycbyloua infli=
nante SBubne; — skrzydtowa
gtügelroerf; — spedowa Sreib;
bu^ne; — ukosna fdEiiefe
Sul^ne; — zaporowa ©perr=
buJine; — piaskowa ©anb=
feuerbamm.
Tamarynda, -dy, pl. -dy,
sf. Samarinbe /., @au£r=
battel /.
Tamaryndowiec, -wea, pl.
-wce, sm. ©auerbattel=, ©on=
nenbaum m.
Tamaryszek, -szka, sm,
(Tamarix) Somariefe /.
Tamborek, Tambnrek,
-rka, pl. -rki, sm. ©tid=,
©ttt(f=, Stiäl^rafimen m.
Tambtir, -a, pl. -y, sm.
= Dobosz.
Tamecznosc, -sei, sing,
tant. sf. ^ortige(ä) «., Ja=
fige(s) 11,; Slnioefen^eit f. an
jenem Drte; bortiger 2Bol^n=
Tameczny, Tamtejszy,
adi. bortige(t).
Tamowaö, -muje, -walem,
va. imperf. bämmen, l^emmen;
[topfen; f)inbern; — krew
baö 5Btut ftitten; oddech —
ben 2ltem anl^atten; — bieg
rzeki lem iiaufe beg j5^"fl«^
^inberlid) fein, ben Sauf be§
gluffeä l^enimen.
Tamowy, adi. 2)amm=.
Tampon, -u, 2>^. y, sm.
Sampon m., ©c|arpiebaufc^
m., ©d^roammpfropf ?«.; =
Zwoj waty liib szaipii dla
tamowania krwi.
Tamten, Tamta, Tamto,
pron. jener, jene, jeneS, ber.
Die, ba§ bort; ten tak, —
inaczej biefer fo, jener anberg ;
na -tym swiecie im g^ttfettS,
in jener SBelt.
Tamtfdy, adv. bort burc^,
ba f)inburc5; — przeszli fic
ftnb boit burd^gegangen; —
isc nie moina bort burd^
fann man nid^t ge^en.
Tamtoczesny, adi. au§
jener Seit, bamalig.
Tamze, adv. ebenbort,
ebenbafelbft.
Tan, -u, pl. -y, sm. 1)
Sobe /, ©erberlo^e f.; 2)
Sanj m.
Tanagra, -gry, pl. -gry,
sf. (Tanagra) $rac^tmeife /. ;
— czerwona ©cbatlac^meife;
2) Sanagrafigur /.
Tancerka, -ki, pl. -ki, sf.
Sänjerin /.
Tancerz, -a, pl. -p, sm.
Sönjcr m.
Tancmistrz, -a,pl. -e, sm.
Sonjmeifter tn.
Tancmistrzowski, adi.
Sanjmeifter:.
Tandeciarka, -ki, j;Z. -ki,
.<tf. Sröblerin /.
Tandeciarski, adi. Sröb=
ter=; tröbell)aft.
Tandeciarstwo, -wa, sn.
Sröblertum n., Stöbler=
banbel m.
Tandeciarz, -a, pl. -e;
Tande tnik, -a, pl. -cy, sni,
Sröbler tn.
Tandeta, -ty, j)^- -<y» -'»'•
1) Sröbelmarft »/., Sanbel-
martt in., Srijbel m.; 2)
©c^Ieuberarbeit /., Sanbet»
roare /.
Tandetny, adi. ; Tande-
tnie, adr. tröbletboft; tröb»
lerifc^; 2töbler<, Sröbel-.
Taneczek, -czka, pl, -czki,
sm. Sänjc^en n.
Tanecznica, -cy, pl, -ce,
sf. Sänjerin /.
Tanecznik, -h, pl. -cy, sm.
Sänjer m., Sanjliebl^aber m.
Taneczny, Tancowy, adi.
Sanj".
Tangorzek
313
Targ
Tangorzek, Tangurzyk,
-a, pl. -i, sm. ÄarbinalDogel m.
Tani, adi.\ Tanio, adv.
billig, roo^Ifeit; -ni towar
billige SDBare; w tem miescie
iycie nie jest -nie in
bieier. ©tabt ift boä Sefien
nic^t billig; -nie czasy tDOJ^Is
feile Seiten; za -nie pie-
niadze psy mieso jedza ift
baä gieijc^ rao^lfeil, treffen eä
bie |)unbe, rao^lfeil ^at feinen
2Bert; 2) gering; -nio co
oszacowac etiuaä gering fd^ät:
jen; bedzie on -nszy er roirb
fc^on bemütiger roerben.
Taniec, -nca, pl. -nee, sm.
2:anj m. ; lekcya -ncow
Sanjftunbe /. ; prosic kogo
do -nca jmnbn jum Sanje
bitten, aufforbern; zaprosid
nie[.rzyjaciela do -nca ben
jveinb jum Kampfe l^erauä'
forbern', isc z kim w — mit
jmnbm einen Sanj mad^en; do
-nca i do rozanca gleic^
tücbtig im STanj rcie im 3to=
fenfronj, ber fid^ in jeber Sage
ju benelimen rcei^; — ta-
tarski latarifd^e Äampfnscife;
— marsowy ©d)tad)t f.
Taniec, -nieje, -nialem, vn.
imperf. billiger roerben, n)ol^l=
feiler raerben, im greife fallen.
Taniosß, -sei, sf. Siflig=
feit /.
Tantal, -u, sm. 2;antat m. ;
== Kolumbiur>3.
Tantalowy, adi. ^^antal»;
kwas — 2;antaljäure /. ;
meki -we Siantalu^qualcn pl.
Tantyema, -my, pl. -wj,
sm. Tantieme /.
Tancowac, -cuje, -walem ;
Tanczyc, -cze, -czylem, vn.
imperf. tan3en.
Tani^ty, -niat, plur. tant.
sn. 2Bölbfteine jü. an einem
iBogen.
Tapczan, -u, pl. -y, sm.
^ritfc^e /., gelbbett n.
Tapicer, -a, pl. -rzy, sm.
Sapejierer m.
Tapicerski, adi. 2;ape=
äierer=.
Tapioka, -ki, sf. 2;apiofa
/., 2)fief)l n. auö bem Äuffarca»
ftrauc^.
Tapir, -a, 7;?. -y, sm
Sapir m.
Tapirowac, -ruje, -walem,
vn. imperf. toupieren, baö
§aar toupieren.
Tapirowiec, -wca, pl.
-wce, sm. utn)eltlicf)e§, taptr=
artige^ Sier.
Taraban, -u, pl. -y, sm.
grofee Srommel, ^eevpaufe /.
Tarabanic, -nie, -nilem,
vn. iw2)erf. trommeln, bie
grofee Trommel, bie ^aufe
fc^lagen ; — sie vr. \x<i) l^erum=
jc^lcppen.
Taradajka, -ki,^)^ -ki, sf.
unbequemer, fd^ütlelnber 2Bo=
gen.
Taran, -u, pl. -y, sm.
iDJaucrbred^er m,, ©turmbocf
m., 3Jammb[odE m., 9?amm=
tau n., Sßibber m., ©tö^er
ni., ©tofebe&et '«•
Tarant, a, pl. -y, sm.
2lplelic^immel m.
Tarantas, -u, pl. -y, sm.
Sarantas m., ruffijc^er 3ftiefen=
rcagen.
Tarantela, -]i, sf. 2;aran=
teße /. (italientfc^er a3olfe=
tan;i).
Tarantowy, adi. apfel=
fd^immelig, getigert.
Tarantula, -11, pl. -le, sf.
2;arantelfpinne /.
Tarapata, -ty, pl. -ty, sf.
grofee äSetlegen^eit, 3lot /.;
byc w -ch in großer 3lot
fein; w -te wpasc in bie
"Zinte fommen; w -te kogo
wprowadzic jmnbn in bie
3;inte bringen, fe^en, tunfen.
Tarara ! Tararamtam !
Taramtaram ! inte?-i. trara!
Taras, -a, pl. -y, sm. ;
Terasa, -sy, pl. -sy, sf. 1)
2:erraffe f. ; Saiiei /'., (ffroroaU
m. ; ^lateau n. ; 2) Äerfer m.
Tarasowac, -suje, -waJem,
va. imperf. 1) cerrammeln,
oerriegeln, oerbarrifabieren;
2) einferfcrn.
Tarasowe, -go, sn.
Sutm=, Äerfergelb n.
Tarasowy, adi. 1) Ser-
raffen»; 2) )AixUx=.
Taratatka, -ki, pl. -ki, sf.
potnifc^er Dberrocf.
Tarcica, -cy, pl. -ce; dim.
Tarciczka, -ki, pl. -ki, sf.
gefügtes 33rett.
Tarciany, adi. 33relt=, auä
rol^ gefjobelten 33reltern; —
gw6zdz Srettnagel m.
Tarcie, -cia, pl. -eia, sn.
3?eibung /.; — bezposrednic
unmittelbare SfJeibung; —
posuwiste gleitenbe Jleibung;
— potoczyste roUenbe Stet»
bung.
Tarcza, -czy, pl. -czy, sf.
1) ©cbil^ m. ; 2) ©d^eibe /. ;
— obrotowa SBecf)felfd^eibe ;
— do zamku ©d^lofebtec^ n.,
2)ecEplotte f., SDille /.; —
pretu spadkowego 5JiDclIier=
fcbeibe; — sygnafowa (Signal^
fc^eibe; — sygnalowa bla-
szana blecherne ©ignalf^eibe;
— sygnnlowa na zderzaku
^uffer=», ©ignalfc^eibe; —
sygnaJowa obrotowa 2Benbe=
fc^eibe; — sygnalowa ple-
cionkowa geflochtene ©ignal=
fc^eibe; — sygnalowa samo-
wrotna felbfttätige ©ignal«
f treibe; — sygnalowa zatrzy-
mujaca ^altefc^eibe; — sy-
gnalowa zwrotnicza 3Q3ec^fel=
fd^eibe; — tluczka zderza-
kowego ^uffcrfd^eibe, ^uffer=
teller m.\ — tokarska ^lan»
fd^eibe; 3) ©d^ieMd)ei&e; 4)
@(^ilb m. ber ©^ilbfrijte;
5) ©(|irm m., ©d^u^ m.; ß6g
jest naszym ratunkiem i -cza
©Ott ift untere £)itfe unb unfer
©c^u^; 5) Koniga (Kreus»
blumengattung).
Tarczak, -a, pl. -i, sm.
(PJagusia) Ärabbenatt.
Tarczolusk, -a, pl. -i, sm.
$arniidt)fil(^ m.
Tarczownik, -a, pl. -cy,
sm. 1) ©ct)ilbträger»t.; ©c^ilb-
mac^er m.; 2) = Tarczownica
Parmelia (^tec^tenart).
Tarczowy, adi. ©d^ilb=,
©cbeiben^.
Tarczyca, -cy, pl. -ce, sf.
(Scutellaria) |)alm=, ©d^ilb»
front n.
Tarczyk. -a, pl. -i, sm.
©djilbfäfer m.
Tarecznik, -a, p?. -i, sm.
Tlindersia Cißflonjenarl).
Targ, -u, pl. -i, sm. 1)
3Harft m., aJiarftpla^ m.\ —
na bydlo 3Sie^marft; — wo-
lowy, zboÄowy, swinski
Cd^fem, ©etreibe», ©c^roeine-
morft; — rybi j^ifc^marft;
Targac
314
Taryfa
kupitem to na -u ic^ l^abe eä
auf bem SKarttpIa^e gefauft;
na — wyprowadzic, przynieic
ju anarlte führen, bringen; nie
rada koza na — , ale musi muft
i[t eine ^arte^Ru^; puscic co na
— zagraniczny etroa§ auf ben
augraärtigen äJlavft Bringen;
2)§anber m. ; aKatÜbefurf) m.;
dobilismy -u bcr Äauf ift
petfeft*, sJaby dzis — ber
a)larltbefuc^ ift t)eute fc^raac^,
ber (ßauf»)?}erlc_^r ift f)eute
matt ; zly — po jarmarku bic
günfiige SSerfaufägetegen^eit ift
Dorübergegangen, roer bie ®e=
regenfjeit nic^t ergreift »on
Dorn, ber ergreift fie beim
©d^raeif unb baran ift ein
®orn; 3) |)anbeln n., geil»
fd^en «.; - w — zgodzi-
lismysienalOOkoronnac^bei=
berfeittgem langen §anbeln
finb roir auf 100 J^ronen über=
etngefommen; isc z kim w
-i mit jinnbm feUfd^en; kra-
kowskim -iem nac^ Ära=
lauer 2lrt ge^anbelt, roo man
bie Hälfte bietet.
Targac, -gam, -galem, I.
va. imperf.\ Targn^c, -ne,
-natem, 1. va. j)erf. jerren,
reiben, jaufen, jupfen, raufen,
l^in unb f)er jietjea; — kogo
imnbn jetren; — kogo za
wtosy jmnbn bei ben öaaren
jieljen; wlosy sobie — fic^
bie §aare raufen ; — kogo
za fiuknie, za rekaw jmnbn
beim bleibe, beim ^tmel
jupfen; — Blome ba§ ©trol)
gerjaufen, serpftüdCen; —
zdrowie bie föefunbl^cit unter=
graben; — si^y bie .Gräfte
fd)raäd)en; — wiezy bie Letten
fprengen; — prawa ben ®e=
fe^en ©eroalt antun; II. -
sie vr. 1) fid^ f)in unb [)er roer=
fen; 2) fid| reiben; 3) — sie
na kügo fi(i an jmnDm uer-
greifen rooUen, imnbm ®e-
malt antun rcoüen, $anb an
jmnbn le^eu; — sie na czyjes
i;ycie jmnbm baä iJeben nel^=
men rooEen; — sie na wla-
sne iycie einen ©elbftmorb»
oerfu^ begel^cn; — sie na
czyjas Slawe jmnbS guten
gfluf ' gefäfjrben, jmnbS <S^re
antaften; — sie na prawa
bie ©efel5e geroaltfam um=
ftof;en rcoUen.
Targanie, -nia, lü. -nia,
sn. 1) 3Heifeen n., Ferren n.\
2) Suppenmad^en n. im
«ßubbelofen.
Targaniec, -nca, pl. -nee,
sm. 1) v^upfftridE m. jum Äalfa=
tern; ©c^roungriemen m. am
SBagen; 2) 3af)nbrec^er m.
Targanina, -ny, pl. -ny,
sf. ^Rauferei /., Serrerei f.
Targnifcie, -cia, pl. -cia,
sn. ;>^erren «., 3li^ "'•; —
sie sittentat n.
'Targanka, -ki, pl. -ki, sf.
SBttrftrot) n.
Targowac, -guje, -walem,
vn. uiiD va. imperf. f)anbetn,
faufen, oertaufen, Raubet
treiben; nie kaidy co -guje
kupi ntc^t jeber, ber öanbelt,
toicb laufen; co dzieu -guje
sto koron za towary jeben
Sag oetfaufe id^ SGöare für
t)unbert Kronen ; — sie vr. I^an=
beln, fei(fd£)en; tu sie zawsze
trzeba — , bo zadaja za
wszystko podwojna cene war-
tosci I)ier mu^ man immer
feilfdien, weit man für aUeö
ben boppelten ©elbeäroert »er-
langt; nie -guj sie ze mua,
tylko rob to, co kaze feilfc[)e
nid^t mit mir, fonbern folge
meinen Sefe^Ien.
Targowanie, -nia, sn.
§anbeln n., geilfd^en n.
Targowe, -go, sn. ©tanb=
gelb «., a}iar!tgebü^r /.
Targowica, -cy, pl. -ce,
ä/. ; Targowisko, -ka, pl.
-ka, sn.; Targownia, -ni, ^L
-nie, sf. ajJorttpta§ m., 2«arft=
r^ttlle f.
Targownik, -a, sm. SBergs
f(ee m.
Targowy, adi. ^J)JavIt=;
dziea — SDUrlttag OT.; plac
— 9Jlar!tpla^ m.\ cena -wa
3}lor!tpretä m.; komisarz —
DJJarftfommtffär m.
Tarka, -Ui, pl. -ki, sf.
1) = Tarko, Tarlo, -la, pl.
■Ja, sn. ateibeifen ?^., aieibebrett
n., 3?eibftode m.; 2) geile/.,
Siafpel /., ©lätt^olg ■«.; 3)
(Prunus spinosa) ©d^lel^bornm.
TarkowaC; -kuje, -walem,
va. imperf. bie 2;ünc^e mit
bem ©lätt^olj jerreiben.
Tarlica, -cy, pl. -ce, sf.
1) giad)äbrec^e f.; 2) SKeibe«
brett n.
Tarlisko, -ka, pl. -ka;
Tarlo, -la, pl. -la, sn. 1)
5^ifd)taid[je /., ©treid&en n.,
Sai^iS-nt/.; 2) ?f[atf)äbrec^ort
m.\ 3) ©treic^teid) m.
Tarmosic, -sze, -silem, va.
imperf. fc^ütteln,' jerren ; —
sie vr. z kim mit jmnbm raufen.
Tarni^cy, adi. (pruritivus)
bie §aut giBtdfenb, gudfen t)er=
Dorrufenb.
Tarniec, -nieje, -nialeni.
vn. imperf. erftarren, ftumpf,
fteif roerten, einfd^Iafen; =
Dretwiec.
tarnik, -a, pl. -i, s?n.
3la(pel f.
Tarnina, -ny, pl. -ny, sf.
©c^Iebborngeftväuc^ n., ©c^te=
f)enbidid)t n.
Tarninowy, Tarniowy,
©d^te^enboru".
Tarniowka, -ki,^jL-k;, sf.
©d)Ief)bornbranntn)eia m.
Tarniwon, -ni, pl. -nie,
sf. Borbonia (^:iiflan5enart).
Tarnosliwa, -wy, pl. -wy,
sf. Äriec^en», ^aferfd^lefie /'.
Tarn, -ni, pl. -nie, sf.
©c^Iet;enborn m., ©d^raarj»
born m., ©d^Iefienftrauc^ m.
Tarowanie, -nia, sn. 2a=
rieren n.
Tartak, -u, pl. -i, sm.
1) ©ägemafc^ine /., ©d^neibe»
mafd^ine; 2) ©äge=, ©cf)neibe'
müble /'.
Tartakowy, adi. Säge=
mü[)Ien=.
Tartarog, -ogu, pl. -ogi,
sm. ©diilbfröte /.
Tartas, -u, pl. -y, sm.
Sätm 7n., ©etöfe n.
Tartofla, -fli, pl- -Ae, sf.
2:rüffel /.
Taryfa, -fy, pl -fy, sf.
Sarif m.; 3oataj;e /.; —
bezposrednia biretter Xarif;
— dla koni i bydta Saiif
für ben ^ferbe= unb SSie^=
troneport; — komunikacyi
bezposredniej Slad^bartarif ;
— konkurencyjna zniikowa
Soniurrenjtarif burd^ Unter-
bietung; — miejscowa So!aI=
Taryfowosö
315
Tchnienie
tarif; — miedzynarodowa
internationaler S^arif ; — uaj-
niÄsza SUinimaltarif ; — naj-
wyä;3za aRajtmaltarif ; — ob-
jetosciowa JRaumtarif; —
ogoina allgemeiner Sarif; —
osobowa 5ßerfonentarif, '^a.fjx=
preiötabelle /.; — pouownej
wysylki ^^arif für SCeiteroer»
fenbung; — przesyiek po-
spiesznych ©ilguttarif; —
przewozu przejetego Sranftto»
lattf; — przywozu @infu^r=
tarif, Swiporttorif; — i6i.-
niczkowa Differentialtarif; —
szczegolowa ©pejialtarif; —
tlumokowa, pakunkowa ©e=
pädötarif; — towarowa ®ü=
ter^, Frachttarif; — wyjat-
kowa 2Ju§naf)metarif; —
iiwzgledniajaca ^arttfurar»,
iBegünfltgungötarif; — wy-
wozu ©Eporttarif; — zamor-
ska überfeeijc^er S^arif; —
zastosowana angeroanbter
^arif; — zwiazkowa 33er=
banb^tarif (SScrtefiräro.).
Taryfowosc, -sei, sf. Xa^
rifroefen n.
Tarzac, -rzam, -rzaJem,
va. imperf. roätjen, ^erum=
raäljen; — w btocie im Äot
löerumroälsen, befci^mul5en; —
sie vr. fid) raäljen.
Tarzanie, -nia, pl. -nia,
sn. ^crumroäljen n.
Tarzyca, -cy, pl. -ce,
sf. Scutellaria galericulata
(^ftangenart).
Tasak, Tesak, -a, pl. -i,
sm. furjeg, breitet ^admeffer,
33inbmeffer n., gafcftinenmeffer ;
«pionierfäbelw.; furjeg, breitet
©d&roett.
Tasiemecznik, -a, lü. -i,
sm. Brayera (aöefftnif^er
Saum).
Tasiemiec, -raca, pl. -mce,
sm. Sanbroutm m.
Tasiemka; dim. Tasie-
meczka, -'k\,pl. -ki, sf. 33anb
n.\ — do buciköw gd^ui^banb,
(Sd^iif)rtemen m. ; rozwiazala
mi sie — od spodnicy bie
9tod6änber finb mir aufge=
gangen.
Tasiemkowaty, adi. banb«
förmig.
Tasiemuica, -cy, pl. -ce,
sf. Zostera (^flarjenart).
Tasowac, -suje, -watem,
va. imperf. bie harten mifc^en.
Tasowanie, -nia, sn. 2Jli=
f^en n., bcr Äarten.
Tasza, -szy, pl. -sze, sf.
Sump m. (Siicl).
Taszka, -ki, pl. -ki, sf.
2;äfc^ci^en n.
Tasznik, Tesznik, -a, pl.
-i, sm. (Thlaspi) 2;äf($clfraut
M., aSauernfenf w., §irten=
tafcfie /.
Tasma, -my, pl. -my, sf.
1) Sorte /., ftarfeä SBanb
Sanbfeit n. ; — Morsego %i=
tegrap^enftreifen m.; — pily
Sägeblatt n., Sanb ber ©äge;
2) -my pl. SBänber pl. im
tierifd^en Jlörper.
Tasmia, -mii, pl. -mie, sf.
Ceetum (gallertartige^ ^ßflan«
Rentier).
Tasmiany, Tasmowy, Ta-
siemkowy, adi. Sanb»,
Sorten«.
Tasmiarka, Tasiemkar-
ka, -ki, pl. -ki, sf. Sanb=
mad^erin f., Sortenfled^terin/.
Tasmiarski, Tasiemkar-
ski, adi. Sanbmac|er=, Sor=
ten^ec^ters.
Tasmiarstwo, Tasiem-
karstwo, -wa, sn. Sanb=,
Sortenfabrifation f. ; Sanb=,
Sorten^anbel m.
Tasmiarz, Tasiemkarz,
-a, pl. -e, sm. Sanbmac^er
m., Sanb», Sortenfabrifant m.
Tata, Tato, -ty, pl. -ty;
dim. Tatek, -tka; Tatko,
Tatunio, -nia, Tatuncio,
-cia; Tatulo, -la, pl. -wie
ober -le, sm. ^apa m., 3Säter=
d^en n., SSaterl n., ^papad^en n.
Tatarak, -u, pl. -i, sm.
(Acorus) Äalmuä m.
Tatarakowy, adi. RaU
mu§=.
Tatarczanka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) Sud^roeijenftrol^ «.,
^eibef ornftro^ ; 2) I(einför=
ntge§ ©ifenerj.
Tatarczany, adi. Sud^»
meinen', |)eibeIorn= ; -na maka
Sud^ioeijenmel^t n. ; -na kasza
Sudöroeijen», |»eibegrül3e /.
Tatarczuch, -a, pl. -y, sm.
Srot n., J?uct)en vi., Älö^e
pl. au§ |)cibeme^[.
Tatarczysko, -ka, pl. -ka,
sn. Suc^iüeijenfelb n.\ Suc^=
roeiscnftoppeln pl.
Tatareczka, -ki, pl. -ki,
sf. (Alium schoenoprasum)
©cönitttaud^ m.
Tatarka, -ki, pl. -ki, sf.
Suctitüetjen m., §eibeforn n.
Tatarkowy, adi. ©cf)nitt=
laud^'.
Tatarski, adi. tatarifd^ ;
-e ziele ÄalmuS m. ; -e
obejscie rofjeä Senctjmen.
Tatarszczyzna, -ny, sf.
tatarifd^er ©e brauch ; ©trei=
fereten pl., 3iaubjüge pl. ber
Sataren.
Tatuaz, -u, sm. %'a.iomi-'
rung /.
Tatuowac, -wuje, -walem,
va. imperf. tötoroieren.
Tatusiec, -sieje, -siatem,
vn. imperf. älttic^ raerben.
Tautologia, -gii, sf. S:au=
tologie /. = Pontarzanie
tej satnej mysli w innej formie.
Tawerna, -ny, pl. -ny, sf.
©cbenfe /'., Sier=, 2Seint)au§ n.
Tawula, -ly, pl. -iy, sf.
(Spiraea) ©pierflaubc f.
T^zyc, Tuzyc, -ze, -zy-
lem, va. imperf. ftd^ ängftlic^
fernen, bangen, nad) etroag
Idimaciten; = Tesknic.
Tchawica, -cy, pl. -ce, sf.
SuftröEire /.
Tchawicowy, adi. Suft»
ri3ören=.
Tchlin, -u, sm. Panera-
tium (gietpflanjenart).
Tchn^c, -ne, -niesz, -na-
lem, -nelismy, I. vn. imperf.
1) atmen; — miloscia, ra-
doscig, zemsta Siebe, g^reube,
3^a(^e atmen; -elo to wszyst-
ko prawda bal alleö atmete
SBal^rl^eit; 2) befeelt fein; ten
zapat ktory -nie z kazdego
ich czynii biefe Segeifterung,
bie jebe i^rer Säten befeett;
II. va. imperf. einatmen,
altem Idolen; — w kogo co
jmnbm etroaö ein^aud^en, cin=
flögen ; — w kogo Äycie jjmnbn
beleben.
Tchnienie, -nia, pl. -nia,
sn. Sltemjug m., atmen n.,
§auc^ m. ; wypil caly kielich
jednem -m in einem 3"3e
tranf erben ganjen Sedier auä;
— wiosny grü^tingsfjauc^.
Tchorz
316
Telegrafista
Tchorz, -a, pl. -e, sm.
1) ^Ittä m., ©tänfec m.; 2)
gelgling m., feiger 9JJenfc^,
äliemme /., Iiafentufe m. ; -em
podszjty feig, feig^crjig; —
go oblecial baä §etj ift il^m
in bte ^ofen gefallen.
Tchorz^tko, -ka, pl. -ka;
Tchorzg, -cia, pl. -t?, sn.
1) freiner ^Itiä; 2) freiner
^afenfufj.
Tchörzenie, -nia, sn. ®r=
f^reden n., gurrten n.
Tchorzostwo, -wa, pl.
-wa, sn. g^eig^eit /., ^oltron»
nerie /.
Tcbörzowy, adi. 3rtig=.
Tchorzyc, -rze, -rzylem,
vn. imperf. furc^tfttm, feig
werben, baä §erj in bie §ofen
fallen faffen, fid^ feig Benel^men.
Tchu, fie^e: Dech.
Teatr, -u, pl. -y ober -a,
S7n. ^[jeater n.; — ludowy
SSotfgt^eater «. ; — marione-
tek ajJarionettentl^eater, 5ßupj
pentl^eater; — amatorski
S)ilettantentf)cater, Sitettan»
tenoorfteHung /. ; — wojny
Ärtcgsfc^aupla^ m. ; a to ci
— baö ift aber eine Äomöbie.
Teatralnosc, -sei, sing,
tant. sf. 2;eatraUfc£)e(6) «.,
ßc^aufpielmäfeigf(6) «.; tl^ea=
trattfd^eä SBefen.
Teatralny, adi. ; Teatral-
nie, adv, lf)eatralifct), jc^au=
fptelmäfeig, 2:^eater=.
Tebel, -bla, pl. -ble; dim.
Tebelek, -Ika, pl. -Iki, sm.
Xiibil w., ®ö5el m., E)öljer»
ner ^flodf.
Tebinki, -nek, plur. tant.
©attelüierot m.
Teblowy, adi. 2)ö6el=.
Technicznosö, -sei, sin(/.
tant. sf. terf)nifcf)e ©igentüm»
Uc^feit, görmric^feit, Sinjel^
fieit, Äunftgerec6te(ö) n.; tec^=
nifc^e Seite.
Techniczny, adi. Tech-
nicznie, adv. tec^nifd^, funft=,
tianbroetfämöfiig; — wyraz
terf)nifd)cr jMuebrudf; -na
Bzkola ted^nifd^e 5ad^=, @°=
roerbejc^ule
Technik,
2;ec^niter m.,
bigc(r) m.
Technika,
a, pl. -cy, sm.
ÄunftDerftän=
-ki, pl. -ki, sf.
1) Sec^nif /.; gac^=, ©ejüeröe»
f^ule; 2) Sec^nif/., Äunft-
fertigfeit /., Jlunftlef)re /'.,
SunftDcrfaljren n.
Technolog, -a, pl. -owie,
sm. Xi^noloQ m., ©enierbe«
funbige(r) m.
Technologia, -gii, sing,
tant. sf. Sedinotogie /., ©e»
raerBefunbe /.
Technologiczny, adi. ;
Technologicznie, adv. Ud)"
nologifc^, gercerblid^, geroerbe=
funbig; -ny slownik 2Börter=
bud^ n. ber geroerblic^en Äunft=
fpradE)e.
Te Deum, indecl. SIebeum
«., Sobgejang m. ; = Hymn :
Ciebie Bo^e chwalimy.
Tedy, coni. alöbann; l^ie«
burc^; bann; folglich; widzisz
■ — , ze mialem, slusznosc bu
fiefift folglich, bafs ic^ red^t
tjatte; je^eli jestes moim przy-
jaeielero, — to uczynisz nienn
Du mein greunb bift, bann
rcirft bu es tun.
Tegoczesny, adi.; Tego-
czesnie, adv. je^ig, auä jet'
jiger ,^cit.
Tegomiesif czny, adi. con
biefeni 2)lonat, bieömonatlid^.
Tegoroczny, adi. feurig,
biegjä^rig.
Tein, -u, sing. tant. sm. ;
Teina, -y, sing. tant. sf.
%iina n. ; = Pierwiastek znaj-
dujacy sie w herbacie.
Teka, -ki, pl. -kl, sf.
3JJappe/., ^efttalc^e/., ©c^rift-
tafele ; ^ortefeuiEe n. ; madrosc
jegro w -ce feine ganje Älug»-
fieit ift in feiner 93?appe; — -
na nuty 9Jotentafct)e ; — na
skrypta 2lftentafc^e; — mini-
steryalna äüinifterportefeuiUe
n. ; minister bez -ki SJJinifter
oI)ne Portefeuille.
Tekin, -u, pl. -y, sm. tür=
fifdbfg ©affian(e^er.
Tekst, -u, pl. -y, sm. 1)
XcEt m., Snr)alt m.; 2) ©c^rtft
/'., (^-rafturfclrift.
Tekstualny, adi. ; Tek-
stualnie, adv. luörtlict; ; =
Doslowiiy.
Telefon, -u, pl. -y, sm.
!Jelep[)on n., '^ivn\j()Vi<i)it m.;
— miedzymiastowy interur»
bawe^ Zelep^on.
Telefoniczny, adi.; Tele-
fonicznie, adv. tclep^onifc^ ;
rozmowa -na telep^onifd^eä
©efpräd^; cela -na gernfpre(f)=
jelle f. ; aparat — 2:eIep^ons,
g-ernfpred^apparat m.; pola-
czenie -ne t€[ep{)onifd)e S8er=
bingung; linia -na g-ernfpre^>
linie f.; drut — 5erttfprec^=
leitung /.; urzad — gern=
fprectiamt n., Selfp^onamt «.;.
?luiba -na (^^rnfprec^bienft
m., g-ernfpred^betrieb m., Xde=
p^onbienft, 2:;eIep^onbetrieb m.
Telefonista, -sty, pl. -6ci,
sm. Xelep^onbeamtevr) m.,
Xelcp^onift m.
Telefoni^tka, -ki, pl. -ki,
sf. ^erept)oniftin/; 5[;elep§on=
fräulein/., ^Jelep^onbeomttn/.
Telefot, -u, pl. -y, sm.
Selep^ot n. = Elektryczny
przyrzad do przenoszenia
wrazien swiatla.
Telefotografia, -fii, pl.
-fie, sf. Seleptiotograpl^ie /.
= Fotografowanie oddalonych
przedmiotow.
Telefonowanie, -nia, sn.
g^ernfprec^en n., ieIep^onie=
ren n.
Telega, -gi, pl. -gi, sf.
33auetnn)agen m., %tlec\e f.
Telegraf, -u, pl. -y, sm,
Sielegrap^ m.; — drukujacy
Snicftelegrapt), S^ppenapparat
JM.; — optyczny, powietrzny
optiftfier 2;e(egrapl^, £ufttele=
grapi, ©ignattelcgrap^; —
piszacy fd)reibenber2eiegrap^ ;
— przenosny portatioer 3i*S=
telegrapl^; — wskazöwkowy
3eigcrtelegrap^ ; — wojskowy
gelbtelegrap^; — bez drutu
brafitfofer Setegrap^.
Telegrafia, -fii, sf Xele»
grap^ie /., gernfc^reibef unft/. ;
— bez drutu bra^tlofc %i{i'
gropl^ie.
Telegraficzny, adi.\ Te-
legraficznie, adv. telegras
pt)ifd); -na wiadomoäc tele=
grap[)ifrf)e DMc^ri^t; -nie ko-
mus przeslac pieniadze jinnbin
telcgrapf)ifd& ©elb' anroeifen;
urzaii -ny 2^elegrapf)enamt n.
Telegrafika, -ki, sf. %tU=-
grapE)ie(e[)re /.
Telegrafista, -sty, pl. -sei,
sm. Jelegrap^ift m.
Telegrafistka
317
Teolog
Telegrafistka, -ki, /j?. -ki,
sf. Selegrap^ifttn /.
Telegrafowac, -fuje, -wa-
Jem, vn. imperf. telegrap^ie=
ren.
Telegram, -u, pl. -j, sm.
Selegramm n., SDepefd^e /.,
Sra|tf)erid)t m.\ szyfrowany
— chiffriertes 2;e(egramm.
Telepac, -pie, -palem, va.
hnperf.i fcf)ütteln, rütteln; ten
woz mocno -pie biefer äBa='
gen fd^üttelt ftar!; — sie vr.
fd^racr, ungefd^idt gelten, ft(§
faum fortberoegen.
Telepanie, -nia, sn. 1)
Schütteln n., «Kutteln «.; 2)
©angart /. be§ Sären.
Teleskop, -u, pl. -y, sm.
S:eIeffop n., g-ernro^r n.; =
Dalekowidz.
Teleskopiczny, adi. tele»
jJopifc^, fern fe^enö; — ko-
cioi Seleffopfeffet m.; — ga-
zoraierz ^^eleffopgafonteter n.
Teleskopowy, adi. Xi=
leffop», j5ernrof)c=.
Tellina, -ny, pl. -ny, sf.
Älaffmufc^el /. = Odgietek.
Tellur, -u, smy. tant. sm.
%iU.m n.
Telluran, -n, pl. -y, sm.
2;eIIurfäure /.
Teliurek, -rka, pl. -rki,
sm. S;eUurib n., SeÜuroerbin»
bung /.; — bismutu Xeünt'
roiSmut m. ; — olowiu Sellur«
blei ».; — srebra SeHurftlSer
n. ; — zlota ©d^rifterj n.,
Sßei^fitoanerj; — blaszkowy
ziota, i otowiu 93Iättererj,
SBIätterteüur n., 3Ragpagit n.
Telluryn, -u, sn. teHurige
©äiire.
Telurzaki, -kow, pltir.
tant. 2:;etturer?e jp?., tellur=
l^attige ÜJüneralien.
Temblak, -u, pl. -i, sm. 1)
©äbel=, Segenbanb n., ©äbel»,
3)egenriemen m.\ 2) 2lrm=
binbc /. ; nosic ramie na -ka
ben 2lrm in ber ©d^teife tragen.
Temperament, -u, pl. -a,
sn. ^Temperament n., ®emütö=
ftimmung /.; — krwisty
fonguinifd^eä S;cmperament;
— flegmatyczny p^egmatijd^e§,
langfameä 3;einperament; —
choleryczny, gwattowny ä)C=
lerifc^eä Slemperament; to
cztowiek z -era ba§ ift ein
temperamentooUer, lebfjafter
3Renfc^.
Temperatura, -ry, pl. -ry,
s/. S^emperatur /.
Temperowac, -ruje, -wa-
lern, va. imperf. 1) tentpe=
rieren, mäßigen; 2) — olowek,
pioro ben 33leifttft, bie ^yeber
fpifjen, fc^neiben.
Tempo, -pa, pl. -pa, sn.
2;empo n., 3eitma^ n.\ a —
im urfprünglic^en Sempo
(mufif.) ; 3UC rechten, ^ur
paffenbcn 3«*-
Temporalik, -a, p?. -i, sm.
j^ebermeffer «.
Temprowka, -ki, ^jZ. -ki,
sf S^emperofen ?«.
Ten, ta, to, tego, tej, tego,
pl. ci, te, tych, pron. ber,
bie, bo§, biefer, biefe, bie=
f eä ; pan — a — §crr ©ounbf o ;
— satn berfelbe; ten a ten
ber un^ ber; to a to baS unb
baä ; raz iada tego to znöw
owego einmal öerlangt er
ba§, bann raieber jeneä; ta
osoba, o ktorej ci wspomina-
lam jene ^erfon, bie ic§ fd^on
bir gegenüber ermähnt l)abe;
ta szyje, ten pisze, ten sie
uczy, ta pierze, kaidy sie do
pracy bierze biefe näl)t, ber
fd^reibt, ber anbere lernt, jene
roäfc^t, ieber nimmt fid^ jur
Slrbeit; to zycie jest tylko
snem biefe§ Seben ift nur ein
SCraum; dlatego beöl^alb, bar=
um; CO ci do tego njttä ge^t
baS bic^ an; bez tego ol^nebieä,
ol)ne^tn; bez tego sie nie
obejdzie ol^ne bieS roirb e§ nid^t
ge^en; dostaniesz ty za to bu
roirft fcl)on bafür beJommen;
prosze cie o to ic^ bitte bic^
barum ; nie z tego nie bedzie
barauä roirb nid^tg ; nie po tem
baä nü^t nid)tä, baä ift oer»
gebtid^; do tego baju; jiiz ja
w tem jestem id^ forge fd^on
bafür, lafj baä fd^on meine
©orge fein; mam w tem cos
id^ l)abe eine 2lbfic^t babet;
kto iie, ten i kradnie roer
lügt, ber ftiel)lt auc^; wzialem
to, bo rnoje id^ f)abi eä ge-
nommen, weil e§ mir geljört;
CO ml to za wodz, co swego
wojska nie zna rcaS ift ba§
für ein gelb^etr, ber feine
Gruppen nid^t fennt; tego
miesiaca nie möge ci dac pie-
niedzy biefen Süonat fann id^
bir !etn ©elb geben; ta dro-
ga przyszedlem biefen äUcg
bin ic^ gefommen; tymi dnia-
mi biefer S^age; pod tym
wzgledem in biefer ^infid^t;
tym sposobem auf biefe SBetfe.
Tennantyt, -u, sm. Äupfer=
blenbe /.
Tenardyt, -u, sm. 3lat\xt=
glauberfalj n.
Tender, -dra, pl. -dry, sm.
Senber m., aSorratäroagen m.
Tenor, -n, pl. -y, S7n. 1)
Senorw., Senorfänger ?«.; 2)
Xenorftimme f.; spiewac -em
mit Senorftimme fingen; 3)
3;n£)a[t m., 3D3orttaut m.
Tenorowy, adi. 2:cnor=.
Tenotomia, -i, sf. ©el)ncn=
fd^nitt m.', = Przeciecie
scieajna.
Tentacya, -cyi, pl. -eye, sf
SBerfud^ung /. ; = Pokusa.
Tentent, -u, pl. -y, sm.
|)Uffc^lag m., §ufegeftampf n.,
^ferbegetrampel n.
Tentowac, -tuje, -watem,
va. imperf. nerfuc^en; =
Kusic.
Tentowanie, -nia, sn. aSer=
fud^en «., SBerfud^ung /. ; =
Kuszenie.
Tenuta, -ty, pl. -ty, sf.
^ad^t /. ; wieczna — (grbpad^t ;
= Dzierzawa.
Tenutaryusz, -a, pl. -e,
s/w. ^ädöterw.;= Dzieriawca.
Teobromin, -u, sm. %i)eo-
bromin n.
Teodolit, -u, pl. -y, stn.
2;i)fobolit n. (aReferoerfseug).
Teofania, -nii, sf. 2;^eopl)a=
nie /., (grfd^einung eineg
©otteg.
Teokracya, -cyi, sf. %l)eO'
Iratie /., ©otteg», "^rieftet»
l^errf($aft /.
Teokratyczny, adi. ;, Teo-
kratycznie, adv. ttjeofratifc^.
Teokratyk, -a, pl. -cy;
Teokrata, -ty, pl, -ci, sm.
2:[3eofrat m.
Teolog, -a, pl. -dzy unb
-gowie, sm. S^eolog m., ©otteä«
gelel^rtc(r) m., ©eiftlic^e(r) m.
Teologia
318
Terrakota
Teologia, -gü, sf. X^eologie
f., ©ottesgetelrtrjeit /.
Teologiczny, adi.; Tco-
logicznie, adv. t^cologifc^,
gottfggeletjvt.
Teorban, -u, pl. -y, sm.
3:eorban w. (utrainif^eä SRuft!«
inflrument).
Teoretyczny, adi.', Teore-
tycznie, adv. t^eoretifd^.
Teoretyk, -a, pl. -cy, sm.
Xijeotitihv m.
Teorya, -ryi, pl. -rye, sf.
Sfjeorte /., Sefire/. ; — swia-
tla Sicf)ltl)eorie.
Teozof, -a, pl. -owie, sm.
%\)io\oi()^ m., ©ottroeifer m.,
©rforjc^er m., ber gottHd^en
©eljeimnifjc.
Teozofia, -i, sf. S^eofopl^te
/". ; = Filozoficzne mnie-
manie o Bogu lub bostwie.
Teozoficzny, adi.; Teozo-
ficznie, adv. t[)eofopE|ifd;.
Terac, -ram, -ratem, ra.
imperf. abnüKcn, »ergeuben,
t)erfd)raenben, ruinieren; —
sie vr. fidö i^erumiDÖIgen, l^er=
umtrren, non einem Drt jum
anberen rcanbern.
Terapeutyczny, ndi. ; Te-
rapeutyczaie, adv. tl^eropeu=
tifcl), bie praltifd)e§etlfunbe be-
treffenb.
Terapia, -pii, sf. S^erapte
/., praftiftf|e§ei[funbe ; 5öel)anb=
lung /., Sur /. ; = Leczenie.
Teraz, adv. je^t, gegen»
rcotttg ; — nie czas ua to
je^t ift nid^t bie (rid^tige) 8eit
baju; — nie tak inyslisz, jak
dawniej, a pozniej inaczej
bedziesz myslaJ, jak — jeljt
ben!ft "bw anberä rcie früher
unb fpäter roirft W anberä
benfen raic je^t; — zaraz je^t
gleic^, auf ber ©telffe ; jak na
— to dosyc für je^t ift eä genug.
Terainiejszosc, -sei, sf.
Öegenrcart /., je^ige 3eit,
Se^tjeit /.
Terafniejszy, adi. gegen-
rocirtig, je^ig; w -ch cza-
sacli in je^igen S^it^^i czas
— ^räfeng n., gegenwärtige
^eit, ©egenroart /.
Tercelet, -u, pl. -y, sm.
2er;(tcnftöle /. ber Dtgel.
Tercerola, -li, pl. -le, */'.
2^afd^enpi[tole /., Serjerot n.
Tercet, -u, pl. -y, sm.
%tx%ttt n.
Tercya, -cyi, j??. -eye, sf. 1)
Jerje /'., Sers /.; 2) britte
®t)mnafialflaffe.
Tercyan, -a, pl. -i, sm.
Sdbulötener m., ^ebeH m.
Tercyana, -y, sf. breitä=
gigeä gieber, äBed^felfieber n.
Tercyarz, -a, pl. -e, sm.
granjistanerbtuber mit f)aU
ben delübben.
Teredo, -da, sn. 33of)r5,
5pfaf;tmufd)et /.
Terefere, inter. Äifelfalel!
^opperlapap!
Teresnia, -ni, pl. -nie, sf.
= Trzesnia.
Terkot, -u, pl. -y, sm.
®atf'eI6ans m,, ©d^roä^er m.
Terkotac, -tam, -tafem,
vn. imperf. gadeln, plappern,
fd&raa^en.
Terkotka, -ki, pl. -ki, sf.
©adeatefe/., ^loubertafd^e/.,
©cöroäfeerin /.
Terlarz, -a, pl. -e, sm.
3immerling m., ^erg», ®ru=
ben.ümmermann m.
Terlica, -cy, pl. -ce, sf.
1) ©attel()olj n. ; 2) ©attelbede
/. ; ©d^abradEe /.
Termin, -u, pl. -y ober
-a, sm. 1) Termin m., grift/. ;
w -nie stanae jum 3;ermin er=
fd^einen; — komu wyznaczyc
einen Sennin, eine grift be=
ftimmen, jmnbin einen 2;ermin
anfe|en, anberaumen; — od-
■toÄyc ben Termin, bie grift
auffd&ieben; w -nie zaplacic
jur beftimmten S^it bejo^len ;
prosic o przydluienie -u um
Sluffd^ub ober SSerlängerung
beS Termins, um grifterftref«
furg bitten; 2) Seigre/., iJe^r»
\(Xi)X( pl.; oddac chtopca do
-u einen ^^ungcn in bie Seigre
geben; byc w -nie n stolarza
bei einem 3;ifd^Ier in ber Üei)ti
fein; juÄ cdbyl — er f)at bie
Sel^rjal^re fcf)on überftanben ;
3) geric^tlicbe SSortabung, Sag»
fal^rt /., Sagfa^ung /.; 4)
Umftanb m. ; byc w cie^kicb
-nach ftd^ in einer fdjmierigen
Saae befinben.
Terminalnosc, -sei, sf.
[trifte Terminologie-, 3^ed^tg=
formalität /.
Terminalny, adi. fd^ul=
gerecht, nac^ ben Stec^tsformen.
Terminata, ty, pl. -ty;
dim. Terminatka, -ki, pl.
-ki, sf. 1) fiirjeg SSergeid^ntS ;
2) ©erid^täformel /.; 3) ©e=
ftnbclosfdiein m., ©ntlaffungs»
fc^etn, 2)ien[latte[t n. ber
Sienftboten, beä ®efinbe§,
©ienft^eugnig n.
Terminator, -a, pl. -rzy,
sm. ^anbtrierferlel^rling m.,
Sel^rburfdje m., »iunge m.
Terminologiczny, adi.
termino[ogi[(^.
Terminologia,-gi), sf. Ser«
minologie/. ; jtenntniö f. ber
gac^=, Äunftauäbrüdfe.
Terminowac, -nnje, -wa-
■fem, vn. imperf. in ber Se{)'ce
fein; 'chtopiec -nujacy Se^r=
burfc^e m.
Terminowanie, -uia, sn.
Sebriol^re pl., Se^re /.
Terminowy, adi. Secmin»,
grift=; 2e^r=.
Termobarometr, -a, pl.
-y, sm. 2:{)ermobarometcr n.
Termofor, -a, pl. -y, sm.
S^ermop^or n., Sßärmebes
i)ixltev m.
Termomanometr, -a, pl. i
-y, sm. Sfiermomanometer n. I
Termometr, -a, pl. -y, sm.
S^ermometer «., 2Bävme=
meffcr m. ; = Cieplomierz.
Termometrograf, -a,pl. -y,
sm. ategiftriert^ermometer n.
Termometryczny, adi.
tl^ermometrifd).
Termomultiplikator, -a,
pl. -y, sm. 2;(}ermomuItipIifaä
tor m.
Termoskop, -u, pl. -y, sm.
Sfjermoflop «., SBärmemcffer
m.. ÜBörmejeiger m.
Termy, term, plur. tant.
sn. Söäber pl, roarme Quellen,
äßarmbab n.
Terpentyna, -ny, pl. -ny,
sf. Serpentin m.
Terpentynowiec, -wca, pl.
-wce, sm. Serpentinbaum m.
Terpentynowy, adi. Ser»
pentins — olejek Serpentin»
ijl n.
Terrakota, -ty, 2^1- -ty, sf.
gebrannte @rbe, Serrafotta /.
Terrytoryum
319
Tfpiec
Terrytoryum, indecl. sn.
2;errttorium n., ©cbiet n., i8e=
reicö m.
Terrytoryalny, adi. ; Ter-
rytoryalnie, adv. territotiat,
®e6iets=, S:erritorten='.
Testament, -u, pl. -a;
dim. Testamencik, -a, pl.
-i, sm. 1) 2:eftament n.,
regier 3Biac, te^trciaigc SSer»
fügung; zrobic — baä Sefta--
mcnt tnadien, auffegen; —
obalic bag Seftament um^
fto^en; napisac — ben legten
SBillen nieberfd)rei6en; zwa!-
czac wainoac -u bie ©Ülttgs
feit beä Seftamentä anfed^ten;
2) stary — Sllteg Sefttt»
ment; nowy — ?leueä Se»
flament; = Zakon.
Testamentarz, -a, pl. -e;
Testamentnik, -a, pl. -cy,
Testator, -a, pl. -rzy, s»«.
Seftator «., Seftierer m., ®r6=
laffer m.
Testamentowy, Testa-
mentalny, adi. 2:eftamentä= ;
-tarne rozporzadzenie S^efta«
mentäanorbnung /.
Testator, -a, pl. -rzy, sm.
©rblaffec m.
Testatorka, -ki, pl. -ki,
s/. (grblafferin /.
Testatorski, adi. %i\ia.^
tor=, ®r6[affer§=.
Testymonium, indecl. sn.
Xefttmontum n., ^ewgniä «•;
= Swiadectwo.
Teszlik, -a, pl. -i, «w.
(Pellataria) roteä ©teinbred^.
Tesc, -scia, ^Z. -scie ober
-sciowie, sm. ©c[)n)iegert)ater
m.; -8ciowie, pl. ©d^iüteger?
eitern ^^Z.
Tesciowa, -wej, pl. -we,
sf. ©c^rotegecmultec f.
Tesciowski, adi. f(j^n3teger=
tüterlid); f^rotegermüttetiirf) ;
©cßn)iegereltecn=.
Tetaniczny, adi. ftarr=
frampfig, com ©tartframpf be=
fallen,
Tetanizacya, -cyi, sf. ®t=
jeugung /. oon ©tarrframpf.
Tetanizowac, -zuje, -wa-
lem, vn. imperf. ©tarrframpf
erzeugen.
Tetanus, -u, sing. tant.
sm. ©tarrlrampf m,. ; = Teiec.
Tetrakord, -u, lü. -y, sm.
1) 2;etra(J^orb n., olerfeitige
.^eicr; 3) 3:etrafforb m., bie
otet j^öne einer Quarte.
Tetryczec, -czeje, -czalem,
vn. imperf. uiürrtfd^, un=
fceimbü^, fauertöpfifc^ roer«
ben.
Tetryczenie, -nia, sn.
iTRürrifct)roerben n.
Tetryczka, -ki, pl. -ki,
sf. iiiürrifc|e, unfreutibHc^e
^erfon.
Tetrycznos6, -sei, sf. müv=
rifdbeö, unfreunblidE)cä äßefen.
Tetryk, -a, pl. -cy, sm.
mürrifc^er, unfreunblic|er,
fauertöpfifc^er aJlenfd), SDlurr»
fopf w., ,'öi)pod)onber m.
Teutonizm, -u, sing. tant.
sm. Xeutoniämuä 7n.
Teza, -zy, pl. -zy, sf. Ä^e=
fi^ /., 2:f)efe /., ©a|5 w-,
©trcitfa^ in.
Tez, co?u'. aud), benn, too^I
bod) ; mniej pracuje, mniej
— zarabia er arbeitet raenigec
unb oerbient auc^ roeniger;
my wszyscy — pöjdziemy
roir aüe n)erbeu auc^ mitgeJ)en ;
ani ja — ic^ auc^ nid^t; co
— w teai zawiniatku byc
raoze raaä !ann benn in biejem
58ünbe[ n)of)l fein; moze ci
to pomodz, ale — zaszkodzic
mo;?;e baä tann bir Reifen,
fann bir aber 0.^6^ fd^aben;
dobra to materya, alo — ko-
sztuje dosyc eä ift ein guter
©toff, foftct aber aud^ genug;
CO — ty o tera myslisz rooö
benfft buujofilbarüber; czemu
— nie powiadziales tego
predzej rcarunt [)aft bu benii
baä nic^t frütjer gefagt; gdziez
— caty dzieii byles rco lüarft
bu benn ben ganjen 3;ag;
przyjdz — kiedy i do mnie
!omni bod) aud) einmal %\x
mir; trzeba — przecie miec
jakis wzglad dla wieku man
mufi bod) 3iüdfid^ten gegen
baä 9llter ^aben; niby —
fc^einbar; niby — nie o tem
nie -wiedziales bu luft fo, alä ob
bu ni^tö baoon geraupt |ätteft.
T§chn|,(5, -ne, -fem, vn.
imperf. 1) bumpfig, anbrüd^ig
roerten, muffeln, mufflig votx=
ben; 2) fid) fe^en, üerlaufen,
fallen.
Tgcza, -czy, pl. -cze, sf. 9le=
genbogen m.\ patrzec jak
w -cze jmnbn mit 93eroun=
fcerung anftarren.
Tfczak, -a, pl. -i, sn. ^un^
ferfifc^ m., 3Jieer]uder m.
Tgczowanie, -nia, sn. Ste»
genbogenfptel n.
Tgczowy, adi. Stegen»
bogen=; blona -a 3legenbogen=
^aut /.
T§cz6wka, -ki, pl. -ki, sj.
3iegenbogen()aut /. bes 2lugeS,
Sriö /., '^risl^aut f.
Tedy, adv. I^ieburot, l&in=
buvcb, l)ier burd», f)ier oorüber;
nie — droga ba fü^rt nic^t
ber SBeg burc^; przeehodzil
— przed godzina er ift ba
Dor einer ©tunbe üorüberge=
gangen; — owedy ^ier unb
ba, t)in unb {)er.
Tggi, adi.; Tggo, adv. 1)
fteif, feft, brall, ftarf; — po-
wroz fefleä ©eil; -gie sukno
fefteä %w6)] — mröz fefter
J^roft; -ga zima [tarier, falter
SBinter; gline -go umiesic ben
%QU biddt, feft fneten ; 2) tüd^tig ;
dwa -gie rumaki 5roei tüdE)ttge
§engfte; -go sie trzymaj er
l^ot fic^ tüchtig gehalten; -go
go wyJajal er l^at it)nt einen
tüchtigen Sßerrceiö gegeben; -gi
jezdziec tüd^ttger jteitcr.
T§gokrusz, -u, pl. -e, sm.
ftablDid^teä @rj.
Tggoskor, -a, pl. -y, sm.
§art^autler m. {^Wiaxt).
Tggoster, -a, pl. -y, sm.
^oln^auer»?., i^letterfd^roanj m.
Tggostka, -ki, pl. -ki, sf.
(Desmochaeta) 33anbl)aar n.
Tggopoki-ywy, adi. mit
glügelbecEen Derfel^en, l)orn=
flügetig.
Tfgoryjec, -jca, pl. -jce,
sm. (Singeroeiberourm m. im
3n)ölffingecbaim.
Tggosc, -sei, sf. ©teiffieit
f., ©teife /., geftigleit /.,
Serbljeit /., ©törfe/.; '2üd)=
tig!ctt /■.
Tfpiciel, -a, jj?. -e, sm.
Sluörolter m.
Tgpi6, -pie, -piJem, va.
imperf. 1) ausrotten ; 2) ab;
ftumpfen, ftumpf ma^en.
Tgpiec, -pieje, -pialem,
vn. imperf. ftumpf werben.
T§poglowy
320
Tlenie
T§poglowy, adi. ftumpf=
föpfti?.
Tfpoglow, -owu, 2Jf. -owy,
sm. me(xd\<i)e f., 5Weera[ant m.
Tfpok^tny, adi. ftumpf»
reinilig ; ftumpffantig.
Tfponosy, adi. ftuinpf=
ttartq.
Tfporogi, adi. ftumpfpr»
Tgposc, -sei, sf. Stumpf«
l^eit f.; — stuchu ©tumpf«
l^eit beg ®el^öc§-, — umysiu
©tumpffinn »«.; — pojecia
SBeatiffäftü^tgfeit /.
T§poz§b(n)y, adi. [tumpt=
ja^nig.
Tfpy, adi.\ Tgpo, adv.
1) ftumpf; 2) ftumpf finnig-,
-pa giowa ©c^raac^fopf m.]
-pe pojecie fc^ioere 5-affungä=
iraft; -po pojmowac fdfinier
begreifen.
Tf skliwosc, T§sknos6,
-Bci, pl. -sei; Tgsknota, -ty,
pl -ty ; Tgsknica, -cy, pl.
-ce, sf. eel)nfuc^t/., Sangtg» j
!eit /., Sße^mut /. ; — za kra- |
jero, domem §etmn)e^ ; ücze-
kuje go z -ta ic^ erraacte if)n
init'Seönfud)t. 1
T§skliwy, T^skny, adi. ;
Tfskliwie, Tesknie, Tf skno,
adv. feE)nfüc^tig, fe^nfuc^täüoll,
bange ; -no mi za wami id)
fe^ne mic^ nac§ cud^ ; -ne
dni wlokiy sie powoli bange
Sage jogen fic^'langfam bal^in ;
-no mi tu mit ift f)iet bange.
Tfsknic, -nie, -nilem, vti.
imjaerf. firf) fel^nen, ©e^nfu(^t
l^aben; — do domu, do kraju
§etmtüe^ f)Qben.
T§sknienie, 'Oia, sn. ©el^=
nen n.
Tfsknocin, -u, pl. -y, sm.
Iresine (^flanjenatt).
Tftent, -u, pl. -y, sm. =
Tentent.
Tgtniak, -a, 2>Z. -i, sm.
©d^la(^aber9efc^roulft f.
Tftnica, -ey, ?jZ. -ce, s/.
©d^lagabet /., ^^utöaber, 2(r=
terie f.; wielka — 2lorta f.,
^auptic^Iagater.
Tgtnicowy, Tf tniczy, adi.
©d)lagaber=, arteriell, arteiiög.
Tgtniczka, -ki, ?jZ. -ki, sf.
Keineö atterteatS SÖIutgefä^.
T|tniö, -nie, -nilem, vn.
imperf. 1) pulfieren; 2) tram»
peln, mit ben gUßen ftampfen.
Tgtnienie, -nia, sn. 1)
«liulfieren n. ; 2) Srampetn n.,
(Stampfen n.
Tftnistosc, -sei, sf. (Ar-
terielitaSjHyperynosis) fofettge
SBtutoergiftung.
Tftno, -na, pl. -na, sn.
«Puls m., ^utefc^rag m.
Tftnomnozny, adi. (poly-
sphygmicus) pulsbefc^leuni=
genb.
Tfza, -iy, pl- -ze, sf.
(Agave) amerifnnifc^e S8aum=
malne.
Tgzcowy, adi, ©tarr=
frampf=.
Tfzec, -zca, pl. -ice, sm.
©tarrframpf m.
Tfzec, -ieje, -zalem, vn.
imperf. erftarren, fteif roetben;
; zelazo -je ba§ (gifen mirb
teigig.
Tfzenie, -nia, sn, ®tftor=
ren n., ©teifroetben n.-, — so-
lanki ©rabietung /. ber ©ole;
I — cierniowe Somgrabierung;
— solanki lodowe ©t§9tabie=
i rung; — sloneczne ©onnen»
1 grabierung.
I Teznia, -ni, pl. -nie, sf.
®rabiei{)auä «., ©rabietroetf
n., Sornengrabierung /.
Tfznik, -a, pl. -cy,
©rabterer m.
Tfzyc, -ze, -zyiem,
imperf. fteif mad^en.
Tfu! üiteri. ^fui!
Tiul, -u, pl. -e, sm. 2ÜÜ
TW.; — w punkta Stbfett«
tüU.
Tiara, -ry, pl. -ry, sm.
Siara /., päpftlic^e S^rone.
Tkacki, Tkaczy, adv.
t!Be6er=.
Tkactwo, -wa, sn. SSJebers
l^anbroetE n., SBebetei /. ; SEße;
berbanbel m.
Tkacz, -a, pl
Sßeber m.
Tkaczka, -ki
2ßeberin /.
Tkaczyk, -a
©cbnammotte /.
Tkaö, tkam, tkalem, va.
imperf. 1) ftopfen, brücfen,
^ineinbrüden; 2) roeben; —
pl6tno Seinroanb roeben; zlo-
I tem -ne golbbutc^roirft.
sm.
va.
-e, sm.
pl. -ki, sf.
pl. -i, sm.
Tkalnia, -ai, p)^- -^i'^' ^f-
aBeberei /.; SBebfiu^l m.
Tkanie, -nia, sn. Soeben n.
Tkanina, -ny, pl. -ny ;
dim. Tkanka, ki, pl. -ki,
sf. ©erotbe «., geroebteä 3cu9;
SBanb «., ©treif m., Sefa^ m.
Tkanka, -ki, p)l. -ki, sf.
Seüengeroebe «., ^t^t f. im
Hötper.
Tkankowaty, adi. jeüen»
förmig, ^wellenartig, jeHig.
Tkankowy, adi. ©eitjebe».
Tkliwosc, -sei, sf. 3flü^=
rung /., (ämpfinbfam!eit /.,
grregbarfeit /.
1 Tkliwy, adi.\ Tkliwie,
I adv. tü^renb, cmpfinblic^,
j tübrbar.
Tknac, -ne, -natem, va,
perf \ Tykac, -liam, -kalem,
va, imperf. i) rühren, an=
! rüf)ten; — sie czego an etroai
i bie |Ȋnbe leg'en, etroag fc^arf
! anf äffen; nieprzyjemuie mnie
to tknelo, Äe . , . eä berür)tte
mic^ unangenehm, ba| . . .;
2) burc^bringen, erfc^üttern.
Tykac, -kam, -kalem, va.
imperf. bujen, mit bu an=
reben.
Tkwic, tkwie, tkwitem, vn.
imperf. ftecEen; kula tkwi
jeszcze ciagle w ranie bie
Äugel ftedt'nod^ immer in ber
SCBunbe; to mi tkwi w pa-
mieci bo§ ift mir im ®ebä^t=
niä' geblieben; przesadza, ale
przeciei; czastka prawdy tkwi
w jego stowaeh er über»
treibt, aber eä fledft bod^ ein
2;eil^en Sßa^r^eit in feinen
SBorten.
Tlec, Tli6, -le, -litem, vn.
imperf. glimmen, fc^roelen;
drzewo mokre tli, lecz nie
pali sie naffcS §olj glimmt,
aber brennt nic^t; gdzienie-
gd/.ie tlil jeszcze maly ogien
bie unb ba glomm, noc^ ein
fleineö g-euer.
Tlen, -u,' sing. tant. sm.
©auerftoff m., Djijgen n.
Tlenek. -rka, ^?. nki, 5»?.
Dj^b n.; — wegla ilol)len=
OEC)bgaS >«., Äo^lenfauerftoff
m, ; — azotu ©tidftoffoEi)b n, ;
— ielaza ßifenoE^b.
Tlenie, -nia, sn. ©limmen n.
Tlennik
321
Ttnmaczeuie
Tlennik, -a, pl. -i, sm. 1)
CEi;b n., ©auerftoffoeröinbung
/.; 2) mitaUMt in.', — ze-
lazH 2}fagneteijenftein m.
Tlenosol, -soli, ^;Z. -sole,
s/. © luerftoff fafj n.
Tlo, tra, pl. tla, Sil. 1)
@cunb m., ^intergrunb m.;
to sie bedzie dobrze odbijac
na ciemnem tle bttö iDtrb öon
bem bunüen (Srunbe gut ab=
ftec^en ; te piekne przymioty
stanowia — jego charakteru
btefe icf)önen Sigenfc^aften
bitben ben ©runb feinet S^a»
rafterä; bialy domek odbijal
sie od malowniczego tia sta-
rych debow baä m\^e S)äU5=
4en ftad^ bou Dem malerii'c^en
§intergrunbe beu alten Säume
ab; 2) gu^öoben m., S3oöen
m.; — odlewane gegoffener
eftric^.
Tloczenie, -nia, pl, -nia,
sn. ^reffen n., Etüden n.
Tloczka, -ki, ^;Z. -ki, sf.;
— dobiletöw j?upierftempelm.,
SStUettftempelapparat m.
Tiocznia, -ni, pl. -nie, sf.
1) ?Breffe f., Scuderpteffe;
2) Leiter »?.; 3) ©to^=, $ra=
geroecf n.; — zawiasowa
SHuetfdiroerf.
Tloczyc, -cze, -czyJem,
va. imperf. btüden, prejjen,
SUfornmenbrütfen, jui'ammen«
pteff en ; — maslo w fasce
bte ^Butter im goffe preffen;
— wino, oliwe Sßein, £>[
preffen*, wszystko w kupe
— aUeä jufammenbtängen;
smutek-y mi serce ber Hummer
btüdft mir baä ^Jerj; — stopa
ziemie mit bem gu^e bie (Srbe
brüden; — ksiaiki Sucher'
brudt en ; — sie vr. fic^ brän=
gen, preffen ; -czyli sie wszyscy
ku wyjsciu, tak ze nie sposob
byio sie cofaac aUeä btängte
jum2lulgang,1joba^ eäunmog^
lic^ roar, fi^ suvUtfjiujie^en;
rozne mysli -cza mi sie do
glowy Derfc^ieDene ©ebanten
brängen jid^ mir im ßopje.
Tlok, -u, pl. -i, sm. 1)
©ebränge n. ; taki byl — w
kosciele, z;3 rausielismyczekac
na dworze eö roar fo ein
Öebrönge in ber Äitti^e, ba|
iDir brausen rcarteu mußten;
Slownik polsko-niemiecki.
2) — ; dim. Ttoczek, -czka,
pl. -czki, sm. Äolben »w.,
©tampfec nu, ©tö^el m.,
Stempel w. ; — cylindra pa-
rowego ®ampffol5en; — kla-
powy burc^broc^ener 5lo(6en,
Sßentiltol&en; — maszyny
wodociagowej Sreibfolben; —
pompy ^umpen=, 3}Jönd^§»
totbeu; — przebijaczkiSruiJer
m., ©tempel ober 3Jlönc^ oer
Sod)mafc^ine.
Tloka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
^ilf sbienft m., ^ronbienft w.; 2)
gaid^teinfammlung/., ®rnte/.
Tlokarnia, -::i, pl. -nie,
sf. äßeinfelter m., Ölprejfe /. ;
^^reR^auö n.
Tlokarski, adi. .totben-.
Tlokarz, -a, pl. -e, sm.
Selterer m., ^reffet m.
Tluc, -ke, -czesz, -ktem,
I. vn. imperf. f^tagcn, [iofeen;
— glowa o sciane mit bem i
Äopfe an bie tJBanb fcf)[agen; |
ttukt piesciami o drzwi, az
sie w calym domu rozlegato
er jammerte mit ben Rauften
an bie %\\x, fo baö eä im
ganzen ^aufe brö^nte; II. va.
imperf. jerjc^tagen, jerfto^en;
bearbeiten; — pieprz w mo-
zdzierzu ben ^feff^c it» 3)Iörfer
5Crftof;en; tarcze — oreÄem
mit bem ©d^roertc an ben
Sc^itb fd^Iagen; — co na
iTiiazge etroai ju SSrei ger=
fto^en; — orzechy 3Jüffc
fnacfen ; — kogo piesciami
jmnbn mit ben (Rauften Be=
arbeiten; III. — sie, vr. 1)
fc^ lagen, f topfen, pod^en, Särm
mad^en; — sie jak Marek po
piekle einen Höllenlärm ma=
■ C^en; kto sie tam -cze do
rlrzwi? njer podjt bort fo
l^eftig an bie 2:ür? 2) fid)
[)crumtreiben; — sie po no-
cach bie ganzen 3Md^te Ijerum«
taufen, J^erumfc^roärmen; po-
jade w dzien, bo czemu mam
sie — po nocy id^ rcerbe bei
Sag fahren, benn rao^u foH id)
I midj bei Stacht ftrapa^teren ;
— sie po swiecie fic^ in ber
SBclt herumtreiben.
Tlucarz, -a, pl. -e, sm.
(Sr^ftofter m.
Tlucz, Tlucza, -czy, pl.
-cze; Tluka, -ki, pl. -ki, sf.
SBrei m., §unbe=, S8ügel=
futter n.
Thiczek, -czka, pl. -czki,
sm. otiJBer m., SDlörferfeuIe /. ;
• — zderzaka cylindrowy 33uf=
ferftöfser; — zderzaka o tar-
czy plaskiej 'öuffcrftangc mit
ftadjer Scheibe; — zderzaka
o tarczy wypuklej i8uffer=
ftanae mit ooater Scheibe.
Tluczenie, -uia, sn. 'j^ti'
fd^Iagen »., 3«>;[ta'"Pff" «•>
Serftojjen n. ; — rud ®räpod)en
H. ; — suche 3;vocEenpoc^en
n.; — mokre ?Ja^pod^en ».,
9Jial^lfüf)rung /. ; — mialko
2;ob=, 3^i^pod[)en »•
Tluczeniec, -nca, pl. -nee.
sm. ©ebäd n. au§ gefto^enen
3Jianbeln.
Tluczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©tampfe f.', ^oc^roeiE
n., ^oc^^ammer m. ; — ste-
porowa ©tengeIpod^f)ammer;
— mlotowa ^ammerpodtiroerf ;
2) 3flu^rfa^ n., 93utterrü^rfa§
n.; 3) §erumftreid)erin /.
Tlak, -a. pl. -i, sm. 1)
Stampfer w., ©tijfeer m.\ 2)
^^ftaftertreter m., Siaugenid^tS
m., Siunid^tgut m.
Tium, -u, ^jZ. -y, sm.
Öaufen m., DJiaffe f., Slienge /.,
©d^roarm m. ; -y ludu zebraty
sie przed parlamentem 93oIfä'
maffen fammetten fic^ oor bem
Parlament; w -ie im @e=
bränge; — przykrych mysli
ein ©c^roarm unangenel^mer
(Siebanfen.
Tlumactwo, -wa, sn. 1)
Solmetjc^geroerbe n.. 2)oI'
metfc^erei; 2) Sluftlärung /.,
2lu§Iegung f.
Tlumacz, -a, pl. -e, stn.
Überfe^er w., Sotmetfc^ w.,
S)otmetfc^er »?.; 2luslegcr w.,
©rftärer; — tyclidziel trzymai
sie dokiadnie orygicala ber
Überfe^er biefer SBerte f|ielt ftc^
genau an ba§ Dtigiual; za-
przysieiony — sadowy be=>
eibeter' ©eric^töbolmetf(^ ; on
niech bedzie -etn moicb
uczuc er foE ber !I)o[meifd^
meiner ®efiit;Ie fein; — «a
je«yk niemiecki Überfe^er in§
©eutfdje, Sßerbeutfd^er.
Tlumaczenie, -n\&,pl. -nia,
sn. 1) Übetfe^ung/. ; on 4yje
21
Tlamaczka
3-22
Toczyc
tylko z -czeii er lebt nur
Don Überfe^ungen ; 2) Sluä»
brüden n., 2luälegen «. ; do
-nia mysli swoich um feine
©ebanfen auöpbrücfen; 3) —
sie (gntfd^ulbtgung /., Siecht«
fertigung /'.; to twoje — sie
choroba nie jest prawdopo-
dobne bie Äranff)eit, bie bu
a[§ ®ntfd6ulbigung angibft, i[t
nid^t roal^tfc^eiulid^.
Tlumaczka, -ki, pl. -ki,
sf. Übetfe^ertn/.;2luälegerin/'.
Tlumaczy6, -cze, -czylem,
va. imperf. 1) überfc^en,
übertragen; — co z polskiego
na nieniieckie etroaS auä beut
^otnifc^en inä Seutfd^e über»
fe^en, üerbeutfcf;en ; 2) auä=
legen, erflären; -czylem mu
to, jak moglem, wszystko
nadaremnie ic^ erflärtc eä il^m,
rcie ic^ e§ fonnte, aüe§ umfonft ;
— sny Sräume auflegen; —
CO wedJug swego widzimisie
etraaä beuteln; — komu swoje
uczucia imnbn über feine ©e=
füllte auf Elären ; 3) auäbiücfen,
raiebergeben ; ten wyi az nie
dobrze tlumaczy twa my61
biefer2)[u§brudE gibtnid)t ridE)tig
beinen ©ebanfen rcteber; ja
chce tylko mysl — id^ rotll
bleiben ©ebanfen rciebergeben ;
II. — sie vr. 1) fid^ red^tfettigen,
fid^ entfd)ulbigeu ; 2) — sie
czem etro. üorfd^ü^en.
Tlumic, -mie, -milem, va.
imperf. bämpfcn,unterbrücEen',
crfticfen(bilb(.)*, — ogie nbas
jjeuer unterbrücfcn ; — i'zy
westchnienia S;ränen, ©eufjer
unterbrüdten; staralem sie —
w sobie mysl o zeriiscio id^
trad^tete ben ©ebanftn an
1Ra6)t in mir ju unterbtüdfen.
Tlumny, adi. ; Tlumnie,
adü. ja^Ireid^, gebrängt, l^au=
fenroeife.
Tlamok, -a, pl. -i; dim.
Tlumoczek, -czka, pl. -czki,
sm. aSünbel n., aiänjel n.,
atanjen m., ©epädE «., 5ßafet n.,
SJeifefacE w.; Settfacf m.
Tlustawy, adi. ein roenig
fett; ficb fett anfüfilenb.
Tlustka, -ki, pl. -ki, sf.
Madia (^flanjenart).
Tlustodrzew, -a, ^j?, -y,
sm. ^alfambaum m.
Tlustosz, -a, pl. -e, sm.
gettfraut «., SBürgelfraut n.,
— ezkarJatny roteä Sidtblatt ;
— pomorski ^ortulafmeU
be/.
Tlustoszklisty, adi. fett=
glänjenb.
Tlustosö, -sei, pl. -sei, sm.
1) gett n.; 2) gettigfeit /.;
3) ©d^lüpfttgfelt /.
Tlusty, adi. ; Tlusto, adv.
1) fett; chetnie -to jadac gern
feit effen; wygladac -to bidt
unb fett ouäfel^en; -ty grünt
fetter SBoben; 2) fd^Iupfrig,
fc^mu^ig; -te dowcipy ge=
pfefferte äBi^e.
Tluszcz, -u, pl. -e, sm.
%itt n.
Tluszcza, -czy, pl. -cze.
sm. SBoIfßl^aufe m., 2}Job m^,
^öbel m.
Tluszczak, -a, pl. -5, sm.
gettgefdjroulft /.
Tluszczowy, adi. g-ett».
Tlnscic, -szcze, -sciiem, va.
imperf. fettig,' fd^mtetig
madöen.
Tluscie«5,-cieje,-cialem, vn.
imperf. bidf, fett werben .
Tluscioch, -a, pl. -y, sm.
fetter, bidEer ajJenfd^, 3)icterd;en
»i., 2)idtn)anft m.
Tlusciocha, -chy, pl. -chy ;
dim. Tinscioszka, -kj, pl.
-ki, sf. bide grauengperfon.
To, I. fiel^e: Ten; IJ. coni.
1) jo, bann; gdyby kto inny
byl na czele, — rzeczy by
wzieJy inny obrot njenn jemanb
anberer an ber ©pi^e roäre,
fo roürben bie 2)inge einen an=
beren SSerfauf ncl^men; a jak
uczynie cos iunego, — z two-
jej winy unb roenn idE) rcaä
anberes tun rcecbe, bann ift
eä beine ©d^ulb; 2) — —
balb . . . balb; — ämieje sie,
— ptacze balb lad^t er, bofb
roetnt er; — tak, — owak
balb fo, balb anberö; — na
te, — na tarnte strone bolb
ouf biefe, balb auf jene ©eite.
Tobijak, -a, pl. -i, sm.
©anbaal »«., Sobiasfifd^ m.
Tobola, -ly, pl. -ly, sf.\
dim. Tobolek, -tka, pl. -Jki,
sm. 1) Wirten«, SReifetafd^e /.;
2) ©epfidtsftücf n., ^pafet «.,
SoHen m.
Toczak, -a, pl. -i, sm.
©d^Ieifftein m.
Toczarnia, -ni, pl. -nie, sf.
©dileiferei /.
Toczek, -czka, pl. -czki,
sm. 1) runbe ©d^eibe; 2) run=
ber flacher §ut, Sioque/.; 3)
fteiiier, roter ^of um bie
©c^u^blatternpufteln; 4) —
szlifierski ©ct)mirgelfd^eibe ; 5)
-czkiem, adv. fugelnb, rollenb.
Toczenica, -cy, pl. -ce;
sf. 1) runbe Sßeiberl^aube ; 2r
äüulft m. ; 3) asiertelftob m. ,
Toczenie, -nia, sn. li
SDred^feln «.; 2) Sßäljen n.{
SRoHen n.
Tocznosc, -sei, sf. Sen)eg=
lic^feit /., ©efc^meibigfeit /.,
Söälgbarfeit /.
Toczny, adi. mäljbar, ge»
fd^meibtg, beroeglic^.
Toczyö, -cze, -czylem, I.
va. imperf. 1) rcäljen, rollenz
— kamienie ©teine rcäljen;
— beczke ein ga^ rollen
strumien -czy swe wody prze
doline ber 33ad^ roßt feine
©eroäffer burc^ bag 2:a[; —
oczyma po sali feine 2Iugen
im ©oale uml^erroUen laffen;
2} bredöfeln; 3) fd^Ieifen, rcet»
äen ; 4) japffn, fcf)öpfen, pum=
pen; — wode ze studni baä
Sffiaffcrauä bem Srunnen pum=
pen ; — wino, piwo Sßein, S3ier
japfen; — piane fc^äumen,
©d^aum üon fid) geben ; 4) jerna»
gen, jerfreffcn ; zdrowego drze-
wa robak nie -czy einen gefun-
ben 58aum zernagt ber SBurm
nid^t; smutek serce mu -czy
ber Kummer nagt il^m am ^er«
jen; zazdrosc go -czy ber 5Reib
»ersel^rt il^n; 5) führen; —
z kim rozmowe ein ©ffp äd^
mit jmnbm fül^ren; — z '^im
spör einen ©treit mit im"bm
führen; II. — sie vr. 1) rol«
ten, foHern, fid^ bre^en; stru-
mien w dolinie sie -czy ber
99ad^ roHt burc^ baä %<x\ ba=
I)in ; fortuna kotem sie -czy
©UidE unb ©laä roie' balb
brid;t ba§, ©lud ift üerän-
berlic^; 2) fliegen, ftrömen;
Izy stnimieniem -czyly sie po
jej twarzy 3;ränen flogen in
©trömen Über if)r ©efid^t;
krew -czy sie z rany SÖIut
Toczydio
323
Tonacya
ftrömt auä ber SCßunbe; 3)
im ©onge fein, ftattfinbcn,
geführt Jücrbeii, von fic^ ge^en;
od pieciu lat wojna sie -czy
feit fünf Sauren roirb ber Krieg
geführt ; rozmowa -czyla sie o
polityce bog ©efpräc^ raurbc
über ^olilif geführt; przed
tutejszym sadem -czy sie roz-
prawa o oszustwo oor bem
^iefigen ©erid^te finbet eine
S5er^anbtung über betrug
ftatt ; sprawa sie -czy juz dwa
lata bie ©ac^e ift j($on S^ei
Satire im ©ange.
Toczydio, -dla, pl. -dia,
sn. ©cftleif», 3Be|ftein m.,
^olierfc^eibe /.
Toczysty, adi. runb, toie
gebrecf)felt.
Toc, adv. = Pizecie.
Toga, -gi, pl. -gi, sf. %oa,a
/. ; Xalav m.
Toina, -ny, pl. -ny, sf.
(Apocjnum) §unbSlol^l m.,
§unbörooIIe /.
Tojad, -u, pl. -y, sm.
(Aconitum) ®ifen=, Sturm^ut
m., S5enuä=, ^immeläraagen
m.; — mordownik ^JiappeH',
©turm^ut; — wilkomord
g^ud^ä", aSoIfsflurm^ut.
Tojadnik, -a, pl. -i, sm.
2lfonit n.
Tojesc, -fici, sing. tant. sf.
(Lysimachia) Seibcn», (Sd^toal»
bentDurj /., ^sfulapie /.,
©c^tDatbenlraut n.; — wielka
gelber Sßeiberid^.
Tojowiec, -wca, sm. Mars-
denias (^flanjenart).
Tok, -u, pl. -i, sm. 1)
j^Uc^en n., ©leiten n. ; reget»
möfiiger ©ang, 2au^ m. ; Siic^«
tung /. ; w -u rozmowy wspo=
mnial o diugu im Saufe beä
©efpräd^eS ermöl^nte er bie
©(^ulb; rokowania wziely
pomySlny — bie Unterl^anb=
lungen naf^men eine günfti^e
3lid^tung; rzeczy ida ciagle
tym samym -iem bie ©aci^en
gelten immer ben regelmäfiigen
©ang; iimy jest teraz —
rzeczy bie ©ad^e l^at je^t eine
anbete aßenbuns erhalten, ge=
nommen; — my^li ©ebonfen»
gang; 2) gorm /., ©eftalt f.,
aitt/.; 3) Senne/., ©refc^=
tenne; 4) SOSulft m., SSiertet=
ftab m.; 5) Söpferfd^eibe /.;
6) Sanjenfri^ul^ m, ; Karabiner»-
bafen m.; 7) ©trang m.,
©c^icnenftrang, ©c^ienenrei^e
/".; — luku Äuröenftrang.
Tokaj, -u, pl. -e, sm. Xo=
laier m., Ungatroein m.
Tokarczyk, -a, pl. -ki,
sm. S)rec^flerlel^rling m.,
©rec^ftergefeile m.
Tokarka, -ki, pl. -kl, sf.
1) Sred^flerin /"., 55redöfter=
meiftetin /. ; 2) S)repanf /.,
Srec^felbanf; — do kruszcu
SRetaÜbre^banf ; — do obta-
czania köi Jtäberbre^an!; —
przedmiotow owalnych Dual«
brefiroerf; — pociagowa, me-
chaniczna 3Jiafd^inenbreE)banf ;
— pociagowa z podstawkiem
recznym ©liebcrbre^banf ; —
pod wojna ©uptefbrePanf;
— tarczowa ©d^eibenbre^=
ban!, ^knbreöbanl.
Tokarnia, -ni, pl. nie, sf.
®red^f(erraerf ftatt f., S)rcd^f*
Icrei /.
Tokarski, adi. S)ted^fler=;
-ka robota Sred^flerarbeit /.
Tokarstwo, -wa,sn. S)red^f=
lerbanbreerf n.
Tokarz, -a, pl. -e, sm.
2)re(ifler m.
Tokloska, -ki, sf. ed^ter
tömifdE)er Äümmel.
Tokowac, -kuje, -watem,
vn. imperf. fc^teifen, ballen,
fid^ paaren, fic§ begatten (oon
aruer-, 2ßitb=, ^afetroilb).
Tokowanie, -nia, sn. S3a[=
gen n., ©d^Ieifen n.
Tokowisko, -ka, j;?. -ka, sn.
1) Senne/. ; 2) SBata w., Ort, roo
baä Saljen gefc^te|t.
Toksykolog, -a, pl. -owie,
sm. SoEifoIog m., ©iftfenner
m. ; = Znajacy sie na tru-
ciznacb.
Toksykologia, -gü,«/. %o=
jifologie /., ©tftfunbe /.; =
Nauka o truciznach.
Tolerancya, -cyi, sf. Sote=
rang /., Sulbung /., ®ulb'
famfeit /. ; = Poblaianie.
Tolerancki, adi. ; Tole-
rancko, adv. tolerant, bulb=
fam, nac^ftdEitig.
Tolerowa6, -ruje, -walem,
va. imperf. tolfrieren, bulben,
nad^fi(^tig fein.
Tolerowanie, -nia, sn.
tolerieren n., 2)ulben n.
Tolombas, Tolumbas, -u,
pl. -y, sm. türftfc^e Srommel,
Qanitf^arenpaute /.
Tolp, -pia, pl. -pie, sm.
(Madrepora) ©ternforaHe /.
Tolub, -bia, pl. -bie; dim.
Tolubek, -bka, pl. -bki, sm.
gefütterter DberrodP, ^elgrodf »i.
Toluba, -by, pl. -by, sf.
Crovea (^flangenart).
Tom, -u, pl. -y; dim.
Tomik, -u, pl. -i, sm. SBanö
m., 33änbd^en w.; ju^ wyszedl
drugi — historyi ber jroette
S3onb ber ©efc^ic^te ift fc^on
erfcbienen.
Tombak, -w, sing. tant.
sm. Somba! m., roteä 3Jleffing,
3fiotgufe m., 3JJannl^eimer ©olb.
Tombakowy, adi. %om=
\i<xl', Don Somba!.
Tomilek, -Ika, pl. -Iki,
sm. (Heliotropium] ©onncn=
loenbe /.
Tomka, -ki, sf. gfjied^gtaä n.
Tomkownica, -cy, sf.
^pferbet^rag n.
Tomsonit, -u, sm. S^om»
fonit m., ßoncjtonit m.
Ton, -u, pl. -y, sm. 1)
Son m., ©timme/., Ätanu m. ;
fatszywy — falfc^er Son;
mi-ty — ongenel^mer Son;
dzwon ma przyjemny — bte
©lodc l^at einen fc^önen
Hlang ; slodkie, tkliwe, smu-
tne -y wydobywal ze skrzy-
piee füfie, rül^renbe, traurige
Söne brachte er au^ ber ©eige
l^erBOr; musisz wziac o pol
-u wyiej bu mu^t "am einen
l^olben Son l^ö^er greifen; wy-
pasc z -u auä bem Sone fom=
men; 2) Son m., SRebenjeife /.,
Setragenäart/. ; zuchwaJy —
przybrac fred) werben, in einer
frcd^en Sßeife reben; to jest
— tera^niejszego swiata ba§
ift ber je^t l^errfc^enbe 3Selt=
ton; czlowiek dobrego -u
ein 3)tann oon gutem Son;
to naleÄy do dobrego -u baä
geprt jum guten Son ; spuscil
z -u er ift je^t befc^eibcner
gerootben; w rozkazuj^cym
-ie im befe^lenben Sone.
Tonacya, -eyi,^?. -eye, */.
Sonort /., ©fala /.
21*
Tonac
324
Tor
Ton^c, -he, -ualem, vn.
imperf. ettrinfeii, untergel^en,
311 ©runbe qefien, netfinfen;
okret -nie baö ©ci&iff S'-'^t
unter; -ne w tem Wocie id)
Qil)e in bie[cm Sot unter; —
we tzach tu Sräuen äerfitefeen ;
CO ma wisiec nie utonie Uufraut
oerbirbt utefit; -naey chwyta
sie brzytwy ber (Srtriufenbe
Üatnmert fvi) aud) an einen
©trofi^alm (an ein SRafier»
tneffer).
Tonicznosc, -sei, sf. nor=
male ©pannfraft ber äßuefflu,
2;otiu^ m.
Toniczny, adi. 1) tonifd^,
2:on=; 2) touifd), bie ©paun=
fraft ber ©etoebe betreffenb;
— kurcz ©tarrframpf m.
Tonika, -ki, sf. Xonxia. f.,
©runbton tn.
Tonizowaö, -zuje, -watem,
va. iinperf. ©pannfraft Der=
leiten.
Tonkowiec, -wca, pl. -wce,
sm. 2;onfa5ot)ne /.
Tonna, -ny, pl. -uy, sf.
Sonne/.; — angielska eug=
lij^e 2;onne; — francuska
franjöfifd^e Sonne.
Tontyna, -ny, pl. -uy, sf.
Sontine /., 2eibrentengefeU=
tc^aft f.
Ton, -ni, pl. -nie, sf. 1)
Siefe f., atbcjrunb m., tiefeä
SBaffer; 2) 2)^%m.q,i\ax\g,inn
g{fci)e; 3) -nie ber mit SRc^en
umfteUte ©tritf) be§ SBafferö.
Topaz, -zu, pl. zj, sm.
Sopas m.\ — bialy ^ifnit
m. ; — falflzywy 58ergfri[taQ m.
Topialny, adi. ©d^metj»,
©ie§-.
Topian, -u, sm. Pistia
(^flaujenart).
Topiciel, -a, pl. -e, sm.
©iefeer m.
Topic, -pie, -pitem, I, va.
imperj. 1) ertränfon, crfäufen,
untertaudjen; -iono za da-
wuych czasow mniemane cza-
rownice man erträttfte Dor
Reiten bie Dertneintticfien öejen ;
troski w winie — bie ©orgen
in 2Bein erfäufeu; — okret
ein ©c^iff oerfcnfen, in ®runb
boijten; 2) giefien, fd)mel}en,
?erfliefeen laffcn; — krnszce,
szklo, wosk ©rje, ©laö, SCBac^ä
fdimeljen ; 3) (bilbl.) nerfenlen,
tieften, bol^ren, fto^en ; — wzrok
w sioncu feinen 33liä auf bie
©onne heften, [ie uunerroaubt
auf d^auen ; — wzrok w czyjems
oku feinen Slitf auf imnbä
2luge l^eften; — Äelazo w czy-
ich piersiach ba§ (Sifeu tu
imnb§ ©ruft bolzten, fto^en;
JI. — sie vr. ertrinfen, fid)
üerfenfen, oertiefen; ratujcie
mnie, bo sie -pie rettet mid^,
roeir id^ fortft ertrinke; mysle
isc — sie do "NVisty id^ roiU
3ur SBetd^fel gcfjen, um mid^ ju
ertränfen; 2) sergeljen, fc^mel^
jen, jerfliefien; zmetalöwnaj-
prc'izej -pi sie oWw öou aÜen
ajietatten fdtimiljt SBlei am
fcfineHften.
Topiel, -i, 2>^- -P> sf.; To-
pielisko, -ka, pl. -ka, sn. 1)
äßafferabgrunb m., 2Baffer=
fd^Iunb m., SBafferftrubel m. ;
— morska 3D2eere5fIut f.; "i)
©rtrinlenn. ; ujsc -i ber ®e=
fafjr beä (Srtrinfenö entgelten.
Topielec, -Ica, ^j?. -Ice, sm.
©rttunfene(r) m., üBaffertetd^e
/., SBaffergefpenft «., !fflaffer=
mann m.
Topielica, -cy, pl. -ce, sf.
1) Uöäfferfrau /. ^tijc/. ; 2)®r=.
trunfene/".; 3)(Ranatra)2Bafferä
roanje /.
Topielisty, adi. voU
9Bafferf(^Iünbe.
Topienie, -uia, sn. 1)
gc^meläen n. ; 2) S}erfen!en
n., llntertaud^en n.
Topieii, -nia, pl. -nie, sm.
©dämeljftein m.
Topinambur, -n, pl. -y,
sm. (Helianthus tuberosus)
Topinambur m.
Topliwosd, -sei; Topni-
stos6, -sei, sf. ©d^mefjbarf ett f.
Topliwyi Topnisty, To-
pny, fc^meljbar.
Topnieö, -nieje, -niaJem,
vn. imperf. f^melnen, jer»
gelten; snieg -nieje w s^'oncu
ber ©d^nee fd^mifgt in ber
©onne; metale -nieja w o^niu
bie aRetatte fcfeme[3en im g^euer;
— jak wosk roie 2Bac^§
fd^meljen.
Topnienie. -nia, sn.
©dtimeljeu n., 3«rse^«n n.,
3erfd^me[jen n., 3er|[ief!en n.
Topnik, -a, pl. -i, stn
©djmeljäufdilag w., jylufe m.
g-rufimitte[ «.,'g[u&fpat ??;.
Topograf, -a, ^;^ -owie,
sm. Jopograpf) m , Drt§be=-
I fcbreiber m.
Topografia, -fii, sf. Drtö=
befdjreibuug ;'.. Sopograpi)ie/.
Topograficzny, adi. topo«
grapt)tfd), ortsbefd^reibenb.
Topola, -11, ^;?. -le, sf.
■iliappel /., ^appelbaum »».;
— biala, czarna, wtoska
roeifee, f'-^roarjc, itaüenifc^e
ober ©itberpappet; — nad-
wislanska SiBeid&felpoppel,
©aarloud^baum m., ©aarlaud^-
btec^e/.,©(^eiuroeibe/.,?J?üdctt=
bäum m. ; — osa, osika, drzaca
tTzepieeina 3itterpappe[; —
balsamiczna 93a(fouipappeI.
Topolina, -ny, sf. 'ii5appel=
baum^olj n.; ^appelroälbct)enn.
Topolipka, -ki, ^j?. -ki, sf.
(Thespasia) ©öttermalne f.
Topolisty, adi. doH
^^appeln; fc^tan! rote eine
^apper.
Topologia, -gii, sf. Sopo-»
logie /., Unterftü^ung /. DeS
®ebä(|tniffeä bur^ einen Drt.
Topolowy, Topolny, adi.
^app.ln-.
Topolowka, -ki, pl. -ki,
sf. (Althaea) ^appelfuaut n. ;
— roiowa SRofenpappef.
Toporek, -rka, j^^- -^^h
sm. Keine ^adi, f feinet- Seit ;
— z mlotkiem Sif^ferl^aue
/., ©anbbeit n.
Topornia, -ni, ^^Z. -nie, sf.
£)au=, ^reilenfeuer n.
Toporowy, adi. Seil'.
Toporzysko, -ka, sn. 1)
©tiel m., ^elm m., ibeiH^etm ;
^ammerfttct m. in ben ®ifen=
bämmern; 2) fd^tec^teö, gro^e^
58ctr.
Topor, -pora,^;?, -pory ; dim.
Toporek, -rka, pl. -rki, sm,
Seit n., 'SLpf, Sreit«, 2)ünn=.
3immerbeil ; — motykowa-
ty Sed^fel w., Sec^fel f.,
§aUo /.; — ciesielski 3^'""
merajt /., Sen!beit n. ; — do
podkiadöw ©cüiueltenbeil.
Tor, -n, pl. -y, sm. I. Sa^n
/., gebal^nter äöeg; ©eleifc n.
sprowadzid rozmowe na inne
-y ba§ ©efpröc^ in anbcre Sob-
Tora
TowarzyskosiS
neu lenfen; isc -em cnoty
bie 33a^n ter 2:ugeub rer=
folgen; zbic kogo z -u jmnön
auf Slbroege bringen; — boczny
drogi Äelaznej ^Jieöengeleife,
©eitengeleife; — drewniany
^otjbafjn ; — graniczny ©renj»
geleife; — ladowniSSerlaberams
petigetetfe; - lukowy Suroen«
bogengeteife; — odjazdüwy2l5^
faljvtögeleife; — parowoziami
^etj^auägeteiie; — poziomy
fjüiijontale Sttede ; — przen)} -
slowy S"^"fti^if9£lfi's; —
rdzenny, nawiezuy 3)iutter=,
©tammgeleife ; — rozdzialowy
Sßevkitungä», jRongter=, 2(U5=
tangiergeleife; — szlakowy,
na linii ©trecf«ngeletfe, fui=
rente ©trecf e ; — slepy ©tocf=,
asiinb», (£turjgerei[e ; — wy-
kiadowy, do wyladowania
2ib[abe=, ©ntlobegeleife ; —
zajety üerftelltfi ©eletfe; —
zapasowy 5öerextfc|aft5=, Slufs
fteilungsgeletie, Sieben;, <Seiten=
geletie; — zestawuiczy, ze-
stawowy gotmierungö«, 3"9=
bilöungö^, JRangiergeletfe «.;
-y zbierne %ä6)exitlei\i, fon=
oergterenbe ©eletfe; IL — , -u,
sm. 2;f)orium n. (DJetall).
Tora, -ry, sf. Xt)ora /.,
2ef)te /., ©efe^ n. 2)tofiä;
2:f)oraroUc /., ©efe^esroUe.
Torba, -by, pl. -by; dim.
Torebka, Torbeczka, -ki,
pl. -ki, sf. Xaj^e /., ©acf ?w.,
©ödEdjen n., %aii)ö)en n., IRitu
!ule n.. 33eutel »z.; — po-
drözna S^eifefotf ; — zebracka
Söettelfadf; do -by pizyjsd
an ben iöettelfatf iommen;
pojsc z -mi betteln gelten; to
w6r a to — eines taugt gerabe
fo iDeniij raie bas anbete.
Torbiak, -a, ^jZ. -i, stn.
(Cystoides) 3ufammengeroac^=
fene (SefdjroiUfte pl.
Torbiarz, -a, pl. -e, sm.
SBettUr »i.
Torbiasty, adi. tofc^en',
fadaitig.
Torbiel, -a, pl. -e, sm.
(Cystis) 1) SBIafen-, ©iterge«
fd^roür «., ®efc|H)ul[t /.; "^2)
— woskowy ^orn^aut /., i
©elb^aut nm Sogelfc^nobel.
Torbielec, -Ica, ^jZ. -Ice,
sm. oergrö^erte eitvtge ®rüfe.
Torbomigsak, -a, pl, -i,
sm. 33a[gfleijd)gefcön)ullt /.
Torbotluszczak, -a, pZ.
-i, Stil, g^ettgefrf^roulft /'.
Torbotwor, -oru, pl. -ory,
sm. blafenarttgeä ©tfinge=
bilbe.
Torebczak, -a, pl. -i, sm.
me^ifamii^e ©c^üefefrudjt.
Torebka, -ki, pl. -ki, sf.
1) fie^e: Torba; 2) Äapfel/.,
5-tu*if)üae /., gtucl)tfapiel /.
Torebkowy, adi. i^ülfen=,
Äapfeln=, t)üljen=, tafc^cnartig.
Torebnik, -a, pl. -i, sm.
^adentier n.
Torek, -rka, sm. 3:^ortum=
£)Ei)b »., Sl^orerbe /'.
Torf, -u, pl. -y. sm. %ox^
m.\ — darniowy Siafentotf;
— prasowany gepreßter, ^re^ =
torf; — sJoisty, lisciowaty
Blätter-, ^apiertorf; — tlusty,
smolisty fetter ^orf, ^ed^torf ;
— ziemny ©rbtorf; — zyl-
kowatj' g-afertotf ; — iowiony
33aqgettorf.
Torfiarnia, -iii, pl. -nie,
/.; Torfowisko, -ka, 2>Z. -ka,
sn. Sotfgräbeiei /., Sorffticö
7nx S^orflagcr «.
Torfisty, Torfowy, adi.
%Qx\=\ torf artig, torfiger
Struftnr.
Torfiarz, -a, pl. -e, sm.
2^orffted)er m., «gräber m.
Torfowiec, -wca, pl. -wce,
sm. Jorfmoog n.
Torfowisko, -ka, pl. -ka,
sn. Sorfgrunb m., Torfmoor
n., Soifiager n., Sorfbruc^ m.
Torfowy, adi. %o\\'.
Torhun, -u, sm. S)ragun=,
33eifufe m., (Sftragon w., ^X(xa,=
onfft m.
Toromierz, -a, pl. -e, sin.
(gpurmofi II., ®e[eig[e^re /.
Torowac, -ruje, -walem,
va. imperf. einen SBeg ba^=
nen, ebnen; on pierwszy -wal
droge dla wiedzy er rour ber
crfte/ ber ber 2ßiffenjc^aft ben
SBeq bal^nte.
Torowanie, -nia, sn. 33al^=
nen n. ; Torowisko, -ka, pl.
-ka, sn. 33al^npIonum n., ^|'ta=
tcau n.
Tort, -H, pl,.-y\dim. Tor-
cik, -a, yl. -i, sm. AOtte / ,
^uc^en m.; — migdalowy,
ezekoladowy, jabikowy 3)Jan=
bei', ©c^ofolabc», äpfeltorte.
Tortarz, -a, pl. -e, sm.
2;ortenbä(fer m.
Tortura, -ry, pl. -ry, sm.
S^ortur /., ^-olter /. ; wziac
kogo na -ry jntnbn auf bie
golterban! fpannen; meinie
znosii wszelkie -ry mannf)aft
ertrug et alle Folterqualen.
Torturowy, adi. Sortut«,
5oIter=.
Tornn, -u, sm. ©c^longen^
fraut n.
Toryna, -uy, */. S^orinerbe f.
Torzysniat, ■&, pl. -y, sm.
(Cossus) Jffici beJibof)rer m.
äßcibenfpinner m.
Totumfacki, adi. gafto-=
tum n.
\ Towar, -u, pA. -y, sm.
i SBare /., ©Ut n. ; — braku-
j jacy abgängiges ®ut; — cJo-
wy 3oligut; — doJadowany
3ulabung /., 33eilacung;
— kruchy gerbrecf)lidöeö ®ut;
— nadliczbowy übetjäfltigeö
®ut; — niedoreczony, niedo-
reczalny unbeftellbateä, unan'
bringlid^eS @ut; — nieopa-
kowany, lofcg, Iibigeö ©nt;
— pospieszny ©tigut ; —
przestrzenny fpettigeä, oolu»
ntinöfeä ©ut ; — zawleczony
üerfc^leppteä ©ut; — tobol-
kowy ©tÜdEgut; — wstrzy-
many potentl^attene evrad)t;
— wybrakowany Statfraote;
3tamft^ m.\ — wybucbo-
wy ejp lob i et bater ©egcnftanb,
— wykluczony, wy?;iczony
cd przewozu gefäl^tlicbee, com
3;ran§potte ouögefc^loffeneä
©ut; — wywozowy @£port=
gut; — zapalny btennbarer
©egenftanb;— zbiorowy,wiel-
ki lOJ affengut; -y kolonialne
Äolonialioaren _p?., otogen
pl., SJrogetieroaren; — bla-
watne @cf)nittroaten; — no-
rymbergskie ßutjnjoren.
Towarowy, adi. Sparen»;
®üter=; pociag — ©ütet=
äug m.
Towarzyski, adi.; Towa-
rzysko, adv. gefeEig; gefeU=
fd)aftnd).
Towarzyskosc, -6ci, sf.
©efeüigfeit /.
Towarzystwo
326
Trafnosc
Towarzystwo, -wa, pl.
-wfl, sn. (SefeUfc^aft /. ; ®e=
nofjcnfj^aft /. ; ©emeinjd^oft/.,
SSercinigung f., SSerein m. ;
bylem w -wie kilku zaprzy-
jai^uionych mi osob id^ roar in
bet ©cfeUfd^aft einiger mir
befreunbeter iperfonen; zle —
mialo taki wplyw na niego
fc^Iec^te ©efcHjc^aft fiatte einen
fold^en ©influ^ auf il^n; —
Jezusowe bie ©efeUfd^aft
^efu; — wzajemnej pomocy
gegcnfeitiger Unterftü^ungö=
oerein; — naukowe roiffen»
fc^aftlic^e Oefeßfc^aft; — ak-
cyjne 2llttengefellf c|aft ; —
kolejowe ©ifenBaJ^ngefeCfd^aft.
Towarzysz, -a, pl. -e, sm.
©efä^tte m., ®efeU)d)after m.,
©enoffe m., Äamerab m.', —
podioÄy SJeifegefä^rle; —
broni SBaffenbrubet m.\ —
nieszczescia UnglüdEögenoffe
m. ; — pancerny ^ujar in.
(abettger polnifd^er ^ürojnev).
Towarzyszka, -ki, pl. -ki,
*/. ©ef ä^ttin /., ©ef eOfd^afierin
/., Äomerabin f., ©enoifin /.
Towarzyszyc, -sze, -szy-
lem, vn. imperf. begleiten,
©efeUfd^aft leiften; -lem mu w
tej uciazliwej podrözy id^ be«
gleitete tf)n auf biefer be=
fd^roctlic^en 3?eife.
Tozsamosc, -sei, sf. Sbcn^
tität f.
Tracenie, -nia, sn. Sßer»
lieren n.
Tracheotomia, -mii, sf.
Srac^eotomie /., £uftröl^ren=
fdjnitt m.
Trachitis, indecl. sf. 2uft=
rö^renentjüubung /. ; = Za-
palenie tcbawicy.
Trachoma, -my, sf. %x<i'
c^om n., granulöfe Slugenlib»
euljünbung.
Tracid, -ce, -uisz, -cUem,
1) v7i. imperf. »etlieren; na
tem tylko ja -ce babei Der»
ücre ic^ nur; 2) va. imperf.
»triieren, einbüßen; oerni^ten,
jerftören, ruinieren; — sen,
apetytbenS^laf, ben 2Ippetit
»erlieren; — cafe nadzieje bie
ganje 4)offnung uerliercn; —
glowe ben SOcrfianb, ben ilopf
Devücren; -ci r/)wnocze6nie
dwoch synow er oerliert gteid^»
jeitig sraci Söl^ne; — odwage
ben 3Jlut finfen laffen; nie
-cac czasu ol^ne Diel ^t\i ju
Dcrlieren; nie -c czasu lafi
beine ^t\i nidjt unbenu^t oct=
[treicfien ; -ciJ po kolei wszyst-
kie zyski z roku poprze-
dniego er oerlor nad^einanber
aßen ©ercinn be§ Dorigen
Qai^reg; — caly majatek bag
ganje SSermögen burä)brtngen;
-cisz w jednej chwili honor
i dobra slawe in einem 2lugcn=
bilde bü^eft bu beine e^re
unb beinen guten Flamen ein ;
— pieniadze ©etb Derfc^roen»
ben; — ciaJo jd^roinben, ma;
ger raerben, f^Ieifd^ Derlieren,
Dom j^Ieifc^e abfallen; — pl6d
bie Seibeöfruc^t abtreiben; —
röwnowage a\x^ bcm ®leid^=
gereichte fallen; skapy dwa
razy -i ber ©eijige oerliert
boppelt (fiel^e: Stracic).
Tracz, -a, pil. -e, sm. 1)
©äger w., 33rettfc^neiber m.,
©d^rotter w. ; 2) SBrettfäge /.,
©ägemül^le; 3)iSngefifd^ w.; 4)
Xaud^er m., ©ägetau^er m.
Tradowac, -duje, -walem,
va. imperf. trabieren, über»
geben; uortragen.
Tradowanie, -nia, sm.
SCrabieren n., Übergeben n.;
SSortrag m,.
Tradycya, -cyi, pl. -eye,
sf. 1) Srabitton /'., Über»
lieferung /. ; 2) amtliche Über=
gäbe, Übergabe /. oon §anb
5U §anb.
Tradycyjny, adi. ; Trady-
cyjnie, ade. trabitioneU, über«
liefert, STrabttionä«, Über=
lieferungä».
Traf, -u, pl. -y, stn. 3«=
faß m., jufäHigeg ©tntreffen;
dziwnym -em burö) einen
rcunberlid^cn 3wt«ß; °* —
auf gut ©Kid, oufä ®erate=
iDol^l; -em, adv. jufäHtg.
Trafak, -a, 2^^ -i, sm.
jufäUiucö erjtager, ©tein»
fol^^enflöj 71.
Trafia6, -fiam, -fial'em, I.
vn. unb va. im2)erf.\ Trafiö,
-tie, -fitem, I. vn. unb va.
perf. treffen; — w cel bas
3iei treffen ; — kogo w samo
serce imnbn mitten inö ^erj
treffen; — kogo karaieniem
w glowe jmnbn mit einem
©tein on ben ^opf treffen;
mysli, ze -fit na durnia, ale
grübe sie myli er glaubt, auf
einen Summfopf getroffen ju
^aben, aber er täufd}t fi(^ ge»
rooltig; -fem wlasnie na obiad
id^ lam gerabe jum ÜJlittageffen
an; -fit sw6j na swego er
tiat feineeglei^en gefunben;
nie möge mu — do gustu
id^ !ann nic^t feinen ©efd^macE
treffen; — jak kula w plot
nic^t rid^tig treffen, raie mit
einer 5?ugc[ in ben 3au"; -^a
kosa na kamien bie ©enfe traf
auf einen ©tein, er \)a.i feinen
3)?ann gefunben; — w samo
sedno in§ rid^tige j^kdEc^en
treffen, bie cmpfinbn(|e ©teile
treffen, imnbn ^tx ber f^roac^cn
©cite padEen; fotografia nie jest
dobrze -fiona ba§ 33ilb ift nic^t
gut getroffen; portret dobrze
-fiony ein gut getroffene^ Silb ;
tak byl pijany, ie nie mögt —
do domu er roor fo betrunicn,
ba| er nic^t nad^ ^aufe treffen
tonnte; nie znajac drogi, nie
moglem — do wsi 'üa ic^ ben
SÜeg nid^t fanntc, tonnte id^
nic^t inö ©orf treffen; II. —
sie vr. 1) fid) treffen ; -fia sie
wies tanio do kupienia el
trifft fi^ ein billiger ©utöfauf ;
jak sie -i roie fic^'g trifft;
-lo siejej wyjsc zamni; fte ^atte
©elegenl^eit ju tieiraten; gdyby
sie -fit tanio dom, kupilbym
go natychmiast roenn fi(| bittig
ein §aug träfe, fo möd^te id^ e§
gleich faufen ; 2) fic^ ereignen,
guftofien, jutragen ; -to mu sie
nieszczescie e§ ftte^ i^m ein
UnglüdE ju ; -fi sie i najmedr-
szemu potknac aud) ber
Älügfte tann ftolpern.
Trafienie, -nia, sm. Stef»
fen n.
Trafika, -ki, ^;?. -ki, sf.
%xix\\l f.
Trafikant, -ta, pl. -ci, sm.
2;rafifant m.
Trafikantka, -ki, pl. -ki,
.*/•. Jrofitantin f.
Trafnosc, -s'i, sf. 1) Siref-
fenbe(6) ?(., :hid^tigei6) m.,
jjiid^tigfeit /. ; — twoich uwag
zadziwia mnie bie 9iid^tig!eit
beiner S3emerfungen fe^t mic^
Trafny
32;
Translator
in ^ßeriDunberutic^; 2) 3'reff=
ftc^er^eit /.; 3) XreffUc^feit/.,
aSortrcfflic^Ieit f.
Trafny, adi. ; Trafnie,
aäv. Ireffenb, jutreffcnb, ge=
nau; treffftc^er.
Trafunek, -nku, j??. -nki,
sm. 3ufaü ^•
Trafunkowosö, -sei, sf.
3ufäat3fcit /.
Trafankowy, adi. %\x=
föHig.
Traganek, -nku, ^?. -nki,
sm. S^ragant m.
Tragarski, adi. Äröger».
Tragarz, -a, pl. -e, sm.
1) Präger m., ©epädäträger
m. ; 2) 2:rageBalfen jw., S^rä»
ger \ii.
Tragedya, -dyi, jj?. -dye,
sf. iiauctfpiet M., S^ragöbie/.
Tragedyopisarz, -a, •pl.
-e, sw. S^ragööienoeifaffer »i.,
Srauerfpielbid^ter m.
Tragiczno-komiczny, adi.
traatfomifc^.
Tragicznosc, -sei, sf. %x<x=
gijc^e(3) «., Sragi! /.
Tragiczny, adi. ; Tragi-
cznie, adv. tragifd^.
Tragik, -a, j^l. -cy, sm.
S^raqöbe 7n., Sragüer m.
Trajkotac, -tarn, -taJem,
imperf. plappern, fc^roagen.
Trajkotanie, -nia, sn.
^plappern n.
Trajtak, -u, pl. -i, sm.
2tn;^ebetrog m., ftaften m.
Trakarz, -a, ^;Z. -e, sm.
Xnäev n. (ber baä @rj auf
beiu ©d)ubfarten J^ecöeifüfirt).
Trakcya, -cyi, yj. -eye, */.
S3eförberung /., 2;ra!tion /'.
— podwöjna Seförberung mit
SSorfponn.
Trakt, -n, pl, -y, sm.
Sraf t m., Sanb», ga^r=, i)aupt--
ftrafee /., ß^auffee /. ; ta wies
lezy na -cie biefeS 3)orf liegt
an ber §auptc§au[fe?.
Traktament, -u, yl. -y
ober -a, sw. 1) SBe^anblung
f.\ 2) Sraftament n., Serair-
tung f., ^iluftnartung /.,
©cf)mau8 m. ; 3) ©otb m.,
Söönung /.
Traktat, -n, pl. -y, «???. 1)
Sroftat m., Übereinfunft /.,
Vertrag ?«. ; — handlowy
^anbetöoerlrag m. \ 2) 2tbl^anb=
blung /■., SDiffertation f.
Traktowaö, -tuje, -waJem,
va imperf. 1) aufroorten,
traüieren, beroirten ; -wala nas
wszystkiem, co tylko miata
w domu fie roartete un€ mit
allem, n)a§ fie nur ju §aufe
l^atte, auf; 2) bel^anbeln; 3) —
o CO z kim mit jmnbm um etro.
unter^anbeln.
Traktowanie, -nia, pl.
-nia, sn. 1) 2lufroorten n.,
Serairten «.; 2) Sel^anbeln«.;
3) Unterfjanbcln n.
Traktyernik, -a, pl. -cy,
sm. Speiferoirt m.. %(Xxlo6) m.
Traktyerka, -ki, pl. -ki,
sf. ©peijcroirtirt /.
Traktyernia, -ni, pl. -nie,
sf. ©peifef)au§ «., 3öirtä«
l^auä, n., ©arfüd^e /.
Tram, -ti, lü. -y, sm.
t>nupt=, ^eitbaüeu m.
Trama, -my, pl. -my, sf.
Unter», 58inbebalten7«.,2lrc^i=
trao m., Unterjug m., Dber=
fc^tüeße /.
Tramiec, -mca, pl. -mce ;
Tramek, -ka, pl. -ki, sm. 93al=
Un m.
Tramowanie, -nia, pl. -nia,
sn. ©ebälf n.
Tramowica, -cy, pl. -ce,
sf. Satfentopf m.
Tramowy, adi. 93alfen=;
— gwozdz 33alfennagel w.
Tramwaj, -u, pl. -e, sm.
%xo^xamciV) f., Siramba^n f.;
— elektryczny ele!tcif^e %tavX'-
roai); — konny 'pferbeba^n; —
powietrzny 2)ra^tfeitbai)n /.
Tramwaj owy, adi. %xa.va.-
n)av)=; szyny -we 2ramroax;=
fc^ienenp^; wöz — Sramroat)»
roaaen m.
Tran, -u, pl. -y, sm. %xax{
m., gijd&fett n., gifd^tran;
beczka -u S^ranfofl n.; zapach
-u Srangerudj m.
Trank, -u, sing. tant. sm.
2)ürrit)urj/. ; — jeleni ©d^ar«
tenfcaut n.; — anielski @ns
gelfraut n.. ©ngelfrautrourj
/. ; — 8W. Kunegundy 2Baf=»
ferboft m.
Transakcya, Tranzak-
cya, -cyi, jil. -eye, sf. JranS«
aftion /., ©efc^äft n. ; 3]er=
f)anbhmg f., Untcrl^anblung f. ;
ä>erg(eic^ m., 3Sertrag m.] —
gieldowa Sörfengefcf)äft.
Transakcyjny, adi. %xan^--
aftionä-, ©efd^äftä».
Transatlantycki, adi.
tranäatlantifd), überfeeifc^.
Transkaspijski, adi. jen*
feit beä Äafpiic^en 2Reere§,
tranälafpifd^.
Transkaukazki, adi. jen«
feit beä Äau!afuä gelegen,
tranefaufaftic^.
Transcendentalnosc, -sei
sf. l)Überfinnlic^e(e)n. ;Über-
finnlid)feit /. ; 2) tranfäenbcn=
taler 3uftanb; 3) tranfjenben=
talc ^flttofop^ic; = Nadzmy-
sfowosc.
Transcendentalny, adi.
Transcendentalnie, adv. 1)
überfinnlic^, p[)antoftifcl^, au§-
fc^raeifenb; 2) tranfsenbental,
aprioriftifd^, fpefulatiü, meta=
p^ijfifc^; -na filozofia tranfjen«
bentale ''}5f)itofoplöic-
Transferowac, -rnje, -wa-
lem, va. imperf. transferieren,
übertragen, »erlegen, »erfe^en;
= Przeniesc.
Transfiguracya, -cyi, pl.
-eye, sf. S^ranäfiguration f.,
©eftaltoeränberung /., Um*
geftattung/. ; SSerflärung/. ; =
Przeistoczenie, Przeobrazenie.
Transfigurowac, -ruje,
-walem, va. imperf. umgeftal»
len, umbilben, eine anbere
@eftatt annehmen; uerflären;
= Przeistoczyc, PrzeobraÄac.
Transformacya, -cyi, pl.
-eye, sf. SIranöformatton f.,
Umgeftaltung /., Umbilbung,
SSerroanblung /.; = Zmiana,
Odmiana.
Transformowac, -muje,
-walem, va. imperf. »erman»
beln, umbilben, umgeftolten;
= Pfzemieniad.
Transfuzya, -7ji, 2)1. -zye,
sf. 1) Umgießen «., ^inüber-
giefien n. ;'2) $8luttiberleitung,
Sluttranäfufion /.; Sinfprit»
jung /. Don SJiil^i ober golj«
[Ölung.
Transfuzyjny, adi. ein=
flößbar; übergte^bar.
Translator, -a, pl. -tzj,
sm. ; Translatowac, -tuje,
-walem, va. imperf; = TJtu-
macz. Ttumaczvc.
Ti'anslitawski
328
Trawiennik
Translitawski, adl. \(\\=
fett Der Seitt}a, tranglcitl^anifc^.
Translokacya, -cyi, pl.
-eye, sf. ä5erfe^ung /",. SranS'
lofation /., Drtäperänberung
/. ; ^ Przenlesienie.
Translokowac, -kuje, -wa-
Jem. va. imperf. üerfc^cn,
verlegen; = Przenosic.
Transmisya, -syi, pl.
-sye, /. 1) Übertragung /.,
gortpflatijung /.; 2) 2;rans=
mijftou /.; 2:raußniijfions=
rinnen m., =!elte f. ; 3) Sßarens
fpebition/.jSEarentransportw.
Transparent, -u, ■pl. -a,
sm. 'Stanöpatent n , burc^=
fcf)einenbeä ©emälbe.
Transpiracya, -cyi, pl.
-eye, sf. 2;ranjpiralion /,
^c^TOeifabfonbming f.,B(^m\t-
Jen n.
Transpirowad, -ruje, -wa-
ieoa, vn. impn'/. 1) fd^rot^en,
tranfpirieren; 2) -ruje cä üfr=
lautet; tranfpiricrt.
Transponowac, -nuje, -wa-
teni, va. imperf. 1) überje^en,
üBettragcn ; 2) aus einer 3;on=
art in eine anbere übertragen,
transponieren.
Transport, -u, pl. -y
ober -a, sm. 1) 2;ran§port
m., 58eförbcinng/., gortfc^af»
fen «., 5-ortfc^affung /., g-ort»
bringung /■., S8erfcf)icfen n.,
SSerfenben n.\ koszta -u,
Sranöportfoften; 2) Übertrag
m. (in ber 5Bu(4füf)rung).
Transportowa<5, -tuje, -wa-
lem, va. imperf. tran§portie=
ren, übertragen, fottfc^affen.
Transportowanie, -nia,
sn. Übertragen n., Xranspor«
tiereii n.
Transportowy, adi. ^^ranö«
port=, Srad)t-, iiaft».
Transwersalny, adi. quer«,
biagotiat, tianöoerfat.
Tranzet, -u, pl. -y, sm.
aibort W2., Slbtritt m.
Tranzyt, -n, pl. -y, sm.
Sranfito n., Surc^gang m.
Tr&nzjto-wj, adi. Sranfit»,
2)uvd)gan9(,g)=.
Trapez, -u, j^^- "7' *"*•
Jrapej n.
Trapiciel, -a, pl. -o, sm.
Dualer m., ^tacfer »h.
Trapiö, -pie, -pilem, va.
imperf. quälen, ängftigen,
fränten, forgen: sumienie go
-pl baä ©erciffen quält i[)n,
baS ®en)ifftn lä^t if)m feine
Stulpe; — sie vr. ftc^ fränfen,
fid^ giämen; -pie sie tem baä
fränft mic^ ; -pie sie calymi
dniami i nocami ic^ gräme
micf) tage= unb nöd^tetang.
Trapienie, -nia, sn. ®rä»
men n., Äiänfen n.
Trapista, -sty, pl. -sei,
sf. Srappift m.
Trasa, -sy, pl. -sy, sf.
%xay\i f.
Traser, -a, pl. -rzy, sm.
Xraffterer m.
Trasowac, -suje, -walem,
va. imperf. Irajfteren.
Tratowac, -tuje, -waJem.
va. imperf. fiampfen, iücbei =
treten, 3er=, fefttreten ; — zboze
ßorn niebertteten.
Tratwa, -wy, pl. -wy, sf,
lioljtrafie f., glofi m.\ -
z towarem mit ^ofj auf ber
l^of)cn, fc^moten Seite behauen.
Tratwak, -a, pl. -i, sm.
2;rag-, Sretroer! n.
Tratwiany, Tratwowy,
adi. 5'ofe=-
Tratwiarz, -rza, pl. -rze,
sm. glö^cr m., öofsfiöjjer m.
Trawa, -wy, pl. -wy, sf.
©raä n. ; — angielska, —
blotna ©aljgraä Safsbinfe
/.; — brodata Sart.L^raä,
JJJännerbait m., — boia
33ocf§£)orn n., Äufir^ornftee
m., gried^ifc^eö §eu; —
— kanarkowa ©fanjgras; —
krwawa 33lutgra§ ; — kupko-
wa Änaulfraut n. ; — kwietna
33tumengraö; — miodowa
^oniggraä ; — manniana SKau:
nafäiroingel w.; — pertowa
^erlgraä; — pi6rowa ^frie-
mengraä; — morslta 2l>affer=
riemen m., ©eegraä; — ro-
gata Sgeigfolben m. ediges
©ra§; — sw. Tymoteusza
Siefdigrai ; — turza JiiebgraS ;
— wiechowa ©rasiraut; —
wonna SRied^graö; — iabia
6aljbinfe; — znjecza |)afen=
graä; gryzc -we öraä freffen;
zasiac -wa mit ®ra§ befäen;
-w^ puszezac ju grünen an«
fangen; nie wszystko — co
sie zieleni nid^t aÖcö ift ©rag.
lüag grünt, ber ©d^ein trügt
oft ; styszec jak — ro^nie
baä ©ra§ loac^fen Ijören, fel^r
gefdieit fein; wyjdzie mu na
zdrowie jak psu — bas niirb
il^m bekommen soie bem ^unb
baä ©raS.
Trawersa, -sy, pl. -sy, sj.
Guerballen m.. Querbonb n.,
duertjolj n., Cuerrieget m.
Trawestacya, -cyi, pl.
-eye, sf. Sraoefiie /., cntftf(=
Tenbe SRad^a()mung.
Trawestowac, -tuje, -wa-
lero, va. imperf. tiaüeftieren,
ocrüeiben, entfteUenb nad^=
al^men.
Trawiany, adi. ©raä«,
grafig.
Trawiasty, adi. graäartig.
Trawiaczka, -ki, ^/. ki,
sf. (Febris hectiea) ^t\)X=
fiebt-r n.
Trawica, -cy, sing. taut.
(Lolium temulentum) 2Binter=
lold) m., englifd^eö Äaigraä.
Trawic, -wie, -wWem; I.
vn. imperf. ; Strawiö, -wie,
-witem, vn. perf. 1) Derbauen,
Derfd)IucEcn ; by dobrze — ,
trzeba dobrze gryic um
gut 3U «erbauen, rnuf; man
gut faucn; nie möge — tego
ezlowieka ic^ fann biefen
SRenfc^en nid)t perDauen, ni(^t
leiben ; 2) (xh=, ausjetiren, oer=
braud^en; zgryzola go -wi
Kummer Derjefirt itin; goracz-
ka -wiaca ^efjrfiebir; — sily,
zdrowie bie ilräfte, bie ©e«
funbt)cit aufreiben; 3) »er»
bringen, terroenben; — zyeie
na zbieraniii pieniedzy baö
Seben mit öelDaufl^niifen t)er=
bringen; II. — sie ir. fd^n)in=
ben, abgenüfet rcerbfn.
Trawienie, -nia, sn. 1)
5?erbaucn «.; zle — fc^ted^te
SSeibauung; dolegliwosci pizy
-niii SSerbauungebefd^rccrben
pl.] proces -uia SBerbauunge«
gef(4öft n. ; 2) SJerbringen
n.; — czasu na niczem ^t\i=
Dergeubung _/.
Trawieniec, -nca, jj?. -nee,
sm. BJerter -Wagen, ber Sßie=
berfäucr, 'ilo.^i m., jyettmagen w.
Trawiennik, -s, pl. -cy,
sm. (Pepsiniim) SJJageni^aut«
fc^feimftoff m.
Trawienny
329
Tresö
Trawienny, adi. SSetbau»
Trawisko, Trawsko, ka,
pl. -ka, sn. p^lic^es ©raf.
Trawisty, adi. doU ®ra6.
Trawka, -ki, p^. -ki, s/.
1) (Sräsctien n.; 2) ®raö=
fjalm m.
Trawnica, -cy, pl. -ce, sf
(Zanichellia) ©tra^lenfc^eibe/.
Trawniczek, -czka, pl.
-czki, sm. 1) ©ra£ mütf e /. ;
2) fleirer DJafcnpIa^.
Trawnik, -a, pl. -i, sm. 1)
©tasplag »?., 9ta)en w. ; 2)
Öras^ed^t w., fteiner |)ed;t.
Trawny, «c??. graftg, graä«
retdi; ©rae=; grafenb, graS»
fceffenb.
Traworodny, rtrf«. graf=
rei*.
Trawozerny, grasfreffenb.
Traba, -by, pl_ -by, sf. 1)
Xrompete /., i^orn n., %0'
faune /.; dzwiek -by 2!rom =
peteiifc^all, »Ilar.g m.\ grac na
-bie bie trompete blafen; —
sygDatowa 2ßäcJ)tertufFjoin n. ;
2) Slüffel w., ©[efantentüffet
m., ®e5i^ ?(. ; 3) — powietrz-
na, morska 2Btnb=, ©ee-,
aCBaffer^ofe /. ; 4) — stawowa
^eic^gerinne n. ; — «pustowa
©c^Ieufengerinne «., 33run=
nenftange,/'. ; — wodaa SBaf«
fertrommei /.; — wiatrowa
aEetttitrommel/'., öarjer SDSet'
teria§
Trabczasty, ac//. trotn=
petenarttg, f)örnd^enartig.
Trabic, -bie, -biJem, vn.
impcrf. 1) trompeten, in bie
Srompete blafen, in§ öorn
fto^en ; — do ataku gum 2in=
griff blafen; — do odwrotu
jum 3iüd5ug bfafen; — na
alarm 2llarm blafen; 'i) laut
fcfireien; — komu do uszu
imnbm \a\xi in bie C^ren
fd)reten ; — czyje pochwaJy
jmnb^ Sob auGpofaunen; 3)
feft trinten, faufen.
Trabienie, -nia, sn. Sfajen
«.j^^^oiaunenn,, 2;rompelen n. ;
Saufen n.
Trabik, -a, pl. -i, sm.
Srüüt)orn «., Jronipeten»
i'tf)nedEe /, 9iingl^ornfd)nede/.
Tr^birog, -ro^v, ^^Z. -rogi,
.«?K. £»ornbläier m.
Tr^bka, -ki, pl. -ki, sf.
1) rfm?. pon Traba; — sy-
gnalowa ilonbuUeutruffiorn
«., ©tgnaI[;oru; 2) afJoITe /.,
2)Üte /. ; w -bke co zwinac
etn). jufammenrollen; 3) (Tt-
coma) Srompetenbignomie /'. ;
4) ^*üftr;ornfc{)nedenDer[ieine='
rung / ; 5) — uszna §br-
ro^r n.\ 6) gül^l^orn n., gü^t»
faben w., {Jü^ier m.
Tr^bnik, -a, pl. -i, sm. 1)
Sronipelen», ^Uasi^ornmac^er
»i. ; 2) 35erbinbung6ro^rn. jroi»
fd^en SRetortc unb SSorlage;
3) Äüf)fgefä^ n. jum 2lbfüijlen
ber 3Jö[)rcn in ben 33rauere;en
unb ä3rennereien.
Traborog, -roga, pl. -rogi,
sm. Srompetenmufc^el /.
Tr^cac, -cam, -caieui, vv.
imperf. ; Tracic, -ce, -cilem ;
I. va. perf. anflogen, fto^en;
— kogo pizechodzac mimo
jmnbn \vn Sorübergel^cn flo-=
§en ; -cHem go skrycie, by
milczal ic^ perfekte il^ni {)eim=
lid^ einen ®to|i, bamit er
fd^roeige; II. — vn. izems
nadö etro. riechen.
Tr%canie, Tr^cenie, -nia,
sn. (£tof)en n.
Tr%d, 1) -a, pl. -y, sn.
(Fuchs) ©ro^ne /., S^rutbiene
/., §uinmel m.\ 2) -edu ober
-adu. pl. -y, sm. Sluäfa^ m. \
— sloniowy (Slepl^antiafis /. ;
3) roei^e§ 3)looö (i^ranll^eit
ber Pflaumenbäume).
Trefic, -fie, -fiiem, va.
imperf. 1) friftereu, Iräufeln ;
2) caä i^ofd^ere oerunreinigcn
(bei ben ^^uben).
Trefienie, -nia, sn. 1) SSer-
unreintgcn n.; 2) Jltäufeln n.
Trefniczek, -czka, p)^-
-czkowie; Trefnis, -sia, pl.
-sie, sm. 3Bi§Ung m., Spafe»
pogel 7«., ©pafsmad^er m.,
Hofnarr m.
Trefnosc, -sei, sf. 1) aSer=
unreiniguiig /". ; 2) <Spa^^of=
tigfeit /.
Trefnowac, -nuje, -walem ;
Trefnisiowac, -siuje, -wa-
Jeni, in. imperf. n)i^tg
fd^erjen, ©pafe macf)en, ben
5iarren mad^en.
Trefny, adi. ; Trefnie,
adv. oetunreinigt, nid^t fofc^er.
Trel, -u,jpZ.-e \dini. Trelik,
-a, pil. -i, sm. 1) 2;rtller m.\
2) = Tryl, -a, pl. -e, sm.
2:rcib=, Sreppel», S;ttnhpeg
m. an einem ^I^ffe.
Trelisty, adi.\ Trelisto,
adv. trillcrnb.
Trelowac, -luje, -walem,
1) vn. imperf. trillern,
SriHer fc^lagen; 2) va. ein
©c^iff tretbeln, mit ©eilen
forUiel^en, tredfen.
Tren, -u, p)l. -y, sm. 1)
^[agelieb n.., J:rouergc;angOT.;
2) ©df)(eppe /'.
Trener, -a, pl. -rzy, sm.
Srotner m.\ = üjezdzacz.
Trenowac, -nuje, -waZem,
va. imperf. trainieren; =
Uje^diac.
Trenowanie, -nia, sn.
trainieren n. ; := Ujei;dzanie.
Trenzla, Trendzla, -li, pl.
-le, sf. Jrenje.
Trenzlowe, -wego, sn
©oltelgelb n.
Trepan, -u, pl. -y, sm.
Sirepan m., ©c^äbelbol^rcr m.
Trepanowac, -nuje, -wa-
Jem, va. imperf. trepanieren,
ben ©c^äbel bol^ren, burc^-
löcfiern.
Trepka, -ki, pl. -ki ober
-pcie, sf. §0lj=, Äfü^fc^Ul^ m.
Tresa, -sy, pil. -sy, af.
treffe /.
Treska, Trestka, -ki, pl.
-ki, sf. jRij^rc^en n.
Tresklina, -uy, pl. -ny,
sf. ©procff)olj n., ©prodel»-
raeibe f.
Tresowac, -siije, -wslem
va. imperf. breffiertn, 5äf)men'
abrichten. '
Tresowanie, -nia, sn.
Sreffieren »., SDteffur/., 2lb=
rtc&tung /., 2(bric^ten n.
Trescian, -u, pl. -y, sm.
Seric^t m., Bulletin n. ; =
Biuletyn.
Tresciowy, adi. 3nl&alt=.
Tresciwosc, -sei, */. Sün-
btgfeit r'., ^rägnans.
Tresciwy, adi. ; Tresci-
wie, adv. bünbtg, fernig, präg«
nant, inf^altreic^.
Tresc, -sei, pl. -sei, 57«. 1)
3ni)alt m., furjer Slbrifs; tej
samej -sei gteic|[autenb ; z po-
daniem -sei mit 3;n§altöan-
Tret
330
Troskliwosc
gäbe; 2) ^auptfad^e /., S8e=
ftanb 7»., SBcfen n. ; 3) önnere(^)
n., 3i"n'C"i'i9f(^) "•; 4) 35or=
lauf »?.; — miodu f laver ge»
läutetter ^onigfaft.
Tret, -u, pl. -j, sm, 1)
SBeg m. ; 2) ©ong w. auf bem
©c^iffe, Sri« jm., Sluftriit;
3) 5;röl)elmarlt m.
Treta, -ty, pl. -ty, s/. 1)
SSerroittung f., SBtrrniä ?;.;
2) ©o()Iennal^t/. beim 2)amcn=
fcf)UÖ.
Trgbacki, adi. Trompeters.
Trgbacz, -a, ^/. -?, sm. 1)
3;rompeter m. ; 2) guter %t'
C^er ; 3) Macrorliinus (See»
l^unöarl).
Trgbaczowy, Trgbaczy,
adi. = Trebacki.
Tr§dowaciec, -cieje, -cia-
}em, vn. iwperf. aU5fä|tg
roeröen.
Trgdowaciny, -in, phir.
tant.-^ Trgdowacizna, -ny;
Trgdowatosc, -sei, sing,
tant. sf. atuöfa^ m.
Tr§dowaty, adi. 1) auö»
fäfeig; 2) lupferig im ®efid;t.
Trfdownik, -u, sing. tant.
sm. (Scrophularia) Sraunrourj
/., SertramfamiCfe f.; —
mniejszy fletne-S ©c^öüfraut.
Trgdownikowaty, adi.
-te rosliny Scrophulineae.
Tr§twa, -wy, pl -wy, sf.
= Dretwik.
Trgtwian, -u, pl. -y, sm.
Tetragonia.
Trgtwica, -cy, pl. -ce, sf.
®efüt)Uüfigfeit /., 5Reroener=
ftarrung /.
Trgtwied, -wieje, -wiaJem,
vn. imper/. erftarren, fie^e:
Dretwiec.
Triangulacya, -cyi, pl.
-eye, sf. SCrianguIation /.,
Sanboermeffung /.
Trias, -u, st}i. 3;tio§ /.
Trochf , -chy ; Troszkg ,
-ki ; Trocha, -chy ; Troszka,
Troszeczkg, -ki, sf. Si^c^en
«., ein toenig, ettüaä daj
mi -e pieniedzy gib mir ein
wenig ©elb; to -e mato
ba3 ift etroas ju roenig; on
dzis -e niezdrow ec ift ^eute
ein bifed^en unrool^l; chciata-
bym sie -e zabawic ic^ möchte
mic^ ein nienig unterl)aüen;
I -e pöfno przychodzisz bu
fommft ein roenig gu fpät;
gdybym mial -e czasu rcenn
ic^ tin roenig Qiit ^ätte; po
-sze nad^ unb nac^; po -sze
wydal wszystkie pieiiiqdze
nad^ unb nad^, in f(einen
Wen gen gab er ba§ ganje
©elb au§; po -sze domyslam
sie, o CO chüdzi einigemiafien
errate id^, roorum eä fic^
f)anbeU.
Trociczka, -ki, pl. -ki, */.
SHäuc^erferjcfien n.
Trociny, -ein, plur. tant.
sf. ©ägefpäne pl., '^i\i\'pmi.
Troczyc, -cze, -czytem,
va. imperf. binben, fd^nüren,
feffeln, gufammenbinben.
Troiczka, -ki, pl. -ki, sf.
Manniera (^flangenart).
Troiczlin, -u, pl. -y, sm.
Loddigesia (^flongenart).
Troiö, -je, -iletn, va. im-
perf in brei Seile tet(en; ocr»
Dreifad&en.
Troiskrzyn, -u, pl. -y, sm.
Cofiiaeum (^^^flanjenatt).
Troistosc, -sei, sf. S)rei=
fad)f)eit /., ©reifaltigfeit _/.
Troisty, adi. ; Troisto,
adv. öreifac^, breifaltig.
Troiscina, -ny, pl. -ny, sf
Goodia (^flanjenart).
Trojadek, -dka, pl. -dki,
siu. Gomphocarpus {^flanjen«
arl).
Trojajest, -u, pl. -y, sm.
(Neottia) SBenbelä^re /.
Trojak, -a, pl. -i; dim.
Trojaczek, -czka, pl. -czki,
sm. 1) dreier m., 2)riQing»2.;
2) Sreibtalt n.
Trojaki, adi.; Trojako,
adv. breterlei, breifacb.
Trojakosc, -sei, sf. S)rei=
fad&beit f.
Trojal, -u, pl. -y, sm.
Sandoricum (^flanjenart).
Trojan, -u, pl. -y, sm.
Meryaathes trifoliata; —
wodoy S3itterflee m.
Trojanek, -nka, pl. -nki,
sm. (Hepatica triloba) Seber=
blümc^en n., (Sbeltebertraut n.
Troje, -jga, num. brei,
brei ©tüdE »erfd^iebenet ©at»
tung.
Trojecznik, -a, pl. -i, sm.
Onosoris Cipflansenarf).
Trojednik, -a, pZ. -cy, sm.
Colochortns (^flanjenart).
Trojenie, -nia, sn. 58er=
breifac^en n., Sßerbreifad^ung/.
Trojesö, -sei, sf. Asclepias ;
= Tojesc.
Troki, -kow, plur. tant.
3iiemen pl., ©tridfj pl., Sanbe
pl., ijeffeln i)l.
Trokowac, -kuje, -watem.
va. imperf. ein ©d^iffätau ftarf
an^ifi^en, trecfen.
Trokowanie, -nia, sn.
SredEen n.
Trokowki, -wek, plur.
tant. sf. Qagbgarn n., S<i9^=
ne^ n.
Tron, ■xiL,pl. -y, sm. S^ron
m. ; wstepowac na — ben
2;()ron befteigcn ; z -u zJoiyc
Dom Stjrone ftürjen; oglosic
za zt( ^zonego z -u beä J§rone§
oerluftig crflären; wsadzic
kogo na — jmnbn auf ben
S^ron fe^en, \)thix\., ergeben;
wstapienie na — 2^E)ronbe=
fteigung/. ; nastepca-uSl^ron«
erbe ?«., S^ronfolger m , Äcon»
prinj m.
Tronowy, adi. %ijXon= \
mowa -wa ST^ronvebe; -wa
izba 2;i^ronfaal m.
Trop, -u, pl. -y, sm.
5-at)rte f., ©pur /. ; — zna-
It-zc, wysledzic bie j^'^blte
finben, ausf orfc^en ; pies prze-
ciat — ber |)unb ^at bie
gä^rte gefunben; psy zgubity
— bie |)unbe l^aben bie gä^rte
»ertoren; isc za kims w -y
jmnbä ©pur oerfolgen; bied
za kims w -y jmnbm nad^z
eilen.
Tropi6, -pie, -pHem, va
imperf. luittern, fpüren, ber
©pur nad&gef)en, fie oerfolgen.
Tropowy, adi. ©pur-; —
pies ©pürl)unb m.
Troska, -ki, pl. -ki, sf.
©orge f., Äummer m., ©ram
m.; bez trosk o^ne ©orgen;
pelen trosk forgenooH; -ki
odpedzac bie ©orgen ver-
treiben; — o chleb codzien-
ny bie ©orge ums täglid^e
Srot.
Troskac, Troskanie =
Trcizczyc. Troszczeuie.
Troskliwos6, -sei, sf.
©orgfalt f., ©orgfamfeit /.,
Troskliwy
331
Trucizna
33e?orgt^ett /.; z wielka -scia
ititt großer ©orgjamfeit /. ;
— macierzynska mÜtierltd^C
SBe^orgtliett.
Troskliwy, adi. ; Tro-
skliwie, adv. jorgfam, forg»
fältig, beforgt; -we wycho-
wanie dal swoim dzieciom er
\)a.i feinen Äinbern eine forg-
fäitige Srjie^ung gegeben;
matka nie moglaby byc
wobec mnie -liwsza eine ÜKutter
fönnte mir gegenüber nid^t be«»
forgter fein.
Troszczenie, -nia, sn.
©orgen n., Sefümmern n.
TroszczyiS, -cze, -czylem,
I. va. imperf. 1) forgen,
grömen, fränfen; 2) alte an»
gefaulte ©tämme jerl^otlen ;
IL si§ vr. fid) forgen, ftd&
lümmern, fic^ belümmern, fic|
grämen, fid^ f)ärmen, ftc§ beltü»
Ben; ty sie o to nie -Czysz, wiec
pewnie iXe idzie bu befüm=
merft bic^ nic^t barum, natür=
lid^ h<x% e§ bonn fc^Iec^t ge^t;
•lern sie o ciebie, gdy byies
maJy, teraz musisz sam na
siebie uwazac ic^ forgte für
i»i^, folange bu flein roatft,
ie|t mufit bu felbft auf btd^
achtgeben ; on sie o to nie -ezy
€t fümmert ftc^ nid^t barum.
Trojbarwistosc, -sei, sf.
SJreifarbigfeit /,
Trojbarwisty, adi. ; Troj-
barwisto, adv. breifarbi^.
Trojbocze, -cza, sn. S!)rei=
edEmui(^eI /.
Trojca, -cy, sing. tant.
sf. ©rctetnigfeit /, Dreifal-»
tigfeit f.
Trojczak, -a, pl. -i, sm.
3:!rinitariec m.
Tröjdroze, Trzydroze, -za,
äh bieifacbe SBcgfc^eibe.
Trojdrozny, adi. breiroegig.
Trojdzielny, adi. brei=
ieilig.
Trojganiec, -nca, pl. =nce,
^m. Jrtlemma n.
Trojglos, -u, pl. -y, sm.
bteitöiiigec 2lfforb.
Trojgloska, -ki, pl. -ki, sf.
2)rei[auter »«., Stip^t^ong m.
Trojglowy, Trzyglowy,
adi. breiföpfig.
Trojgran, -u, pl. -y, sm.
Sreüant vi.
Trojgraniastosc, -s^i, sf.
©reifantigfeit /.
Tröjgraniasty, adi. brei»
lantig; breicdig.
Tröjimienny, adi. brei=
namig.
Trojjedyny, adi. breieinig.
Trojka, -ki, pl. -ki, sf.
S)reter m.; Serj /.; 35rtttet
n.\ — walcöw fteine Sßalgen
pl.\ — koni Srcigefpann n.
Trojk^t, -a, pl. -j, sm.
©reied «.; — röwnoboczoy
gteid^feitigeä S5reierf; — pro-
stokatny rec^troinfeligeä S5rei=
ed; — roznoboczny ungleid^=
feitigcä Sreiecf,
Tr6jk%tny, adi. ; Troj-
k%tnie, adv. breiedig; -ay
miech ©pi^balg TW., §ol3»
balg m.
Tröjklapcie, -cia, sn.
2;itiobit TW., breil^ütfige ober
breilappige SSerfteinerung.
Trojkolc, -a, pl. -e, sm.
(Triacantbus) S)ornfifd) w,.
Trojkolorowy, adi. brei«
faröig.
Tröjkonczasty, adi. brei«
fpi^tg-
Tröjksztaltny, adi. brci«
geffaltig.
Tröjkwiat, -u, pl. -y, sm.
(Triplaris) breiblumige 9?ar=
Trojlicz, -a, sn. 3tegelbetrt
f. ; = Regula trzech.
Trojlistny, adi. brei=
blätterig.
Trojibisty, adi. brei=
löpfig.
Trojmnozny, adi. breifad^=
mc&renb.
Trojnasob, adv. breimal
fo oiel; oddac w — breimal
fo »iel surüdfgeben; w —
zwiekszyc breifad^ cergrö^ern.
Tröjnasobny, ac??'. bteifad^,
breifälttg.
Trojnatka, -ki, pl. -ki, sf.
Trichilia (^flanjenatt).
Trojniak, -a, pl. -i, sm.
breiiäf)riger Wet.
Trojnica, -cy, p?. -ce, sf.
(Nica) yixta f., ©arneelcn»
!reb§ m.
Trojnik. -a, pl. -i, sm.
Xiias /.
Trojnit, -u, pl. -y, sm.
^eringägtätenoerbanb m.,
{Jifcfigräte /.; = Jediinka,
Osciez.
Tröjmtnj, adi. breibräl^tig,
breifäbig.
Tröjnog, -noga, pl. -nogi,
sm. 1) Sreifufi m. ; 2) £tattt)
n. beä 3Ke|tifc5e8.
Trojnogi, Tröjnozny, adi.
breifü^ig.
Trojnosc, -sei, sf. 2)cci=>
fatfi^eit f.
Trojoki, Trojoczny, adi.
breiäugig.
Trojpalczasty, adi. brei-
finaerig.
Trojpaszczgki, adi. brei=
fc^lünbtg, brci ©c^lünbe,
SRadöen f)abenb.
Tröjprgcikowy, adi. mit
brci ©taubfäben oerfel^en.
Trojrog, -\ogu,pl. -rogi,«»».
Sreifpi^ m.
Tr6jrz%d, -Tzedvi,pl. -rzedy,
sm. Äiemfopf m. (S5ipt!rn=
gaifung).
Tröjsieczny, ädi. mit brei
klingen oerfefien, breifc^neibig.
Tröjscienny, adi. brei=
feitig; breifanttg; breimanbig.
Trojspiczasty, adi. brei=
fpi^ig.
Trojwr^b, -ebu; Troj-
wrfbek, -bka, pl. -bki, sm.
Sriflltjp^ m., Steifc^Ii^ m.
Tröjz^b. -zeha, pl. -zeby,
sm. S)rei3acf m., Sreijal^n m.
Trojzgbny, adi. brei=
äadig.
Trojzeniec, -nca, sm. Bur-
mannia (isfljnjenart).
Trubadur, -a, iß. -rzy,
Sroubabour m., SRinnefängcr
m., Sänger m.
Truchled, -leje, -lalem, vn.
impeif. fraftlog werben, cor
gurdit erftarren.
Truchlin, -u, pl. -y, sm.
Globba (^ftanjcnart).
Truchliwy, adi. furc^tfam
Tracht, -u; dim. Truch-
cik, -a, sm. %x<xb m., Srott
m. ; = Klus.
Truciciel, -a, pl. -e, sm.
(Siftmifc^er m.
Trucicielka, -ki, pl. -ki,
sf. ©iftmifd^erin. f.
Trucie. -cia, sn. SJer»
giften n., 33crgiftung /.
Trucizna, -ny, pl. -uy, sf.
®ift n.\ gwaltowna —
Truciznodrzew
332
Trupowy
[c^neUroivfenbeg G5ift; wziac-,
zazyc -ny ®ift nehmen.
Truciznodrzew, -u, pl.
-a, sm. Rbux toxicodendron
(pflanjenart).
Truciznowy, adi. ®tft=.
Truc, -je -iem, va. imperf.
1) oergiften; -jace rosliuy
giftige ^flan5en; tml mlode
umysJy er ceri^iltcte bie jurt'-
gen ©emüter; 2) tergeffen,
Dcrnic^ten; 3j — sie vr. fid)
giften.
Trud, -u, j)l. -y, sm. 2)lüf)e
/'., ^(age /"., (Stmübuug /.,
ScfctTDeröe /'., ©trapaje f.,
Slrteit/., äJiü^jat/-., a)Jüt)feag.
feit/.; dzieci bez -u i tiosk
wychowac trudno eS ift fd)lDer,
otine 9JJü^e unb ©orgen Kinbet
ju erjie^en; po tylu -ach nac^
fo ütel aiiögeftanbenen SJlü^en;
-y wojeiine Äciegöftrapojen pl.
Trudnic, -nie, -nifem. ta.
imperf. Wü^t mac|en, befc^af=
tigen, fliiren, beläftigcn; —
sie vr. fid) bcfaffen, fid) be=
f^äfttgen; — sie czems fic^
mit ettu. abgeben, ctro. 5c=
treiben.
Trudnosc, -s(i\,pl. -sei, sf.
©d^raierigfeit /., 3!}IüE)feligf?it
f., Sötfc^ioevlid^fett /. ; prosze
cie, nie robze mi tych -sei
tc^ bitte bicö, ntac^e mir bod^
nid)t biefe S^roierigfeiten ;
z -scia mogj sie tylko posu-
wac naprzod er fonnte fid^
nur mit SJJü^c Borroärtö be=
toegen; — poleganatem, ie. . . .
bie Sc^roierigfeit berutjtbarauf,
ba§....; bez wielkich -sei
o^ne gtofsc ©c|roieri(^!eiten ;
przezwycieiyc wszelkie -sei
alle ©djroietigfeiten übet*
rcinbcn.
Trudnotopliwy,arf?'. ffi^ro«!«
flüifig, jcf)iDer|d)meljbat.
Trudny, adi.:, Trudno,
ade. fd^roer, fd)rcterig, be=
f^iuerlid), miitjfeüg; -ne przed-
siewzieoie ein fc^roereä Untet=
nehmen; -ne zadauie fdircere
Stufgabe; to iest cztowiek
-ny do poiycia baö ift ein
2)lcnic^, mit bem cä fic^ fdiroer
leben läfet; -ne miejsce fc^roie»
tige ©teile; -na rada ba ift
guter 9lat teuer; chcacemu
nie -nego roilligeö .'öerg mac^t
leidste S'Üfee; -no nie pJakac,
kiedy boli eä ift nid^t leicht,
bie 2^ränen ju unterbrüdfen,
roenn eä fc^merjt; -no mi bylo
odejsc, ale musiaJem eä rourbe
mir fd^roer wegäugel^en, aber
id^ mu|te; nie chcesz sluchac,
to -no loenn bu ni^t folgen
rolHft, fo fann id) bir nid)t
Reifen; mnie -no siedziec a ty
mi stac kaiesz mir ift baö
©i^en beft^iDerlidE) unb bu
Der[angftuoumir,ba^ td)ftel^en
foH; -no bedzie skiouic go do
tego fä rcirb fdjroerfatlcn,
i^n baju äu bercegen; w dzi-
siejszych czasach -no o takich
ludzi in l^eutigen 3«iten firb
folc^e SUänner feiten.
Trudzenie, nia, sn. Se=
mül^ung /., SJü^e /".; ®rmü=
ben n.
TruJziczka, -czki, pl.
-czki, sf. Combretum dJflaii»«
^enart).
Trudzic, -dze, -dzisz, -dzi-
lem, va. imperf. ermüben,
mübe mad^en ; betöftigen, be=
fc^roeren, bemühen ; -dzar a
robota ermübenbe SIrbeit; to
mnie nie -dzi ba3 etmübct
mid; gar ni^t, baä faßt mir
gar nic^t fc^racr; — ciato ben
Xieib fafteien; — gtov.-e fi^
ben .Hopf jerbred^en; — sie
vr. fid) bemüfieu; prosze sie dla
mnie nie — bitte fic^ für
mic^ nic^t ju bemüfien; bardzo
mi przykro, ze pan sie po to
sam -dzit eö tut mir fe^r leib,
ba^ ©ie ftc^ felbft barum be=
mül^t l)aben.
Trufla, -fli, pl. -fle, sf.
(Tuber) Sirüffel /. ; pasztet
z -ami 2;rüffe[paftete /.
Truflowy, adi. 3;rüffer=.
Trujetlina, -ny, s}. Dri-
mia (^|5flanjenarl).
Trukac, -kam, -kafem, vn.
imperf. girren.
Trukanie, -nia, sn. ®ir=
ren n.
Trukawka, Turkawka,
-ki, pl. -ki, sf. ^Turteltaube/.
Trukczaszy, -szegu, S7n.
S;ruc^je^ m., Xafelberfer vi.
Trukwa, -wy, pl. -wy, sf.
Ruti'a O^JfIan',enart).
Trumienny. adi. ©arg-.
Trumna, Truna, -ny, pl.
-ny; dim. Trumienka, Tru-
nienka, -ki,2>?. -ki, */. äarg
m., ©ärglein n. ; ziozyö do
-ny in ben ©arg legen ; spu-
scic -ne do grobu ben ©arg
ins ß^rab ^inunterlaffen.
Trun%c, -ce, -nalem, vn.
imperf. mudfeii.
Trunek, -uku, pl. -nki, sin.
©etränf «., 2;ranf m.\ chio-
dzacy — füf^renbeä GJetränf;.
wyszynk -kow ©etränfeauä«
fc^anf ?». ; dobry — na fra-
sunek ber SBein vertreibt
©ritten unb ©orgen; — mi-
Josny £iebe§tranf.
Trunkowy, adi. ©etrön=
ii', 2:ranE=; Dem 2ll!ot)o(genu^
ergeben.
Trup, -a, pl. -y',dim. Tra-
pek, -pka, pl. -pki, sm. Seiche
/., Seid^nam m. ; biady jak
— lei^enbltt^, blafe roie eine
Seid^e; caJe pole pokryte byto
-ami ba§ ganje gelb mar mit
Seidien bebedft; -era kogo po-
lo^yc jmnbn töten; ztozono
-a w trumnie man legte iin
Seid^nam in einen ©arg.
Trupa, -py, pl. -py, sf
iEruppe /, ©c^aufpielet^,
5?lrliftengefeUfd^aft /. ; —
wedrownycli artystow man»
bernbe Sdiaufpielergefettfc^aft,
©d&miere /
Trupi. adi. Set(|en=, Seic^»
namö=; leic^enfiaft; zapach —
Seid)engeruc^ m.\ -a bladosc
Seic^enbläffe /.; -a glowa
Sotenfopf m.; -a gtowka
Sotenfopf (Sd^metterlingöart) ;
-e glöwki fi'einer J^orant.
Trupiasty, adi. leieren»»
artti.
Trupiec, -pieje, -piaiem ;
Trupieszec, -szeje, -szalem,
vn. imperf. erftarren roie eine
Seiche; leid)enbla^ rcerben.
Trupien, -nia, pl. -nie, sm.
Malnm mortuum (2lusfa^art).
Trupisko, -ka, pl. -ka., sn.
Ijäfelidge, miberroätiige 2eid)e.
Trupizna, -ny, sf. Seic^eu»
geruc^ m.
Trupowatosc, -sei, sf.
Seidjenarttgfeit /.
Trupowaty, adi. leid^en»-
artig.
Trupowy, adi. l)Sei(^en=,.
Seic^nams»; 2) Sruppen».
Trusia
333
Trybanal
Trusia, -si, p?. -sie, sj. 1) ]
Saninc^en n.; 2) liebe Uit' !
Trnskawka, -ki, pl. -ki, '
sf. 0artenerö5iere/., 2("aaas» i
teere. 1
Trusklin, -u, j^i. -J, sm. I
Swaiusonia ("^f[anjenart\ j
Truszczelina, -ny. pl. -ny, !
sf. Colutea ; — drzewkowata
gemeiner sölafenftrauc^, f«l=
fc^er Sennesbtattftraucf).
Truszla, -szli, pl. -szle,
sf. Püdalyria ("^^flanjenart).
Trns, Trus. interj. Socf=
ruf für Srutfiä^ne unö Äa«
ninc^en.
Truten, -tnia. pl. -tnie,
sm. 1) Sro^nef. ; — borowy
Sßalöbrol^ne; 2)" 9tarc m., ©[et
»2., S^ummfopf ?»., Saugenic^tS
m., 9iic^t5tuer 7??., Jagbie5 m..
2;ölpel ?«., ©tro£;fopf /«.,
©impel m.
Trutka, -ki, pl. -ki. sf. 1)
©iftmifc^ung /. gegen SBölfe,
güc^fe; 2) (Meaispermum ■
cocculus) Äorfel ?M.
Trutynowac,-nuje,-walem.
va, imperf. erroägen, abroägen,
prüfen.
Trwac, trwam, trwalem, |
vn. imperf. bauern, roä^ren,
ausharren, beharren, au5=
bauern; co dlugo — ma, po-
rzadnie musi byc zrobione
tDa§ lang nauern joU, mii§
forgfälttg gemacht njerben;
cnota trwa najdluz^-j Jugenb
tnäfirt am [ängftcn; — w swem
przedsiewzieciu bei )einem5]cr=
laben beharren ; niedlu^o -la
radosc bie g^reube bauerte ni($t
lange; — przy czem einer
(gac^e treu bleiben.
Trwalic. -le, -lilem, va.
imperf. befefttgen, bauer^aft
machen.
Trwalokwiat, -u, pl. -y,
sm. Mogiphanes ("^flanäenart).
Trwalosö, -sei, sf. S^auet-
^aftigfeit /. ; za — tej mate-
ryi recze i(^ garantiere für
bie Sauer^aftigfeit biefes
©toffei.
Trwaly, adi.\ Trwalo,
Trwale, adi: bauerJ^a^t; -le
zdrowie ausbauernbe QJefunb»
tieit; dlugo -iy oon langer
2)auef, krötko -ly Don fur5cr
ijjauer; nie -lego niema na
ziemi ni(^t§ ift »on 2)auer auf
biefer Sröe; to wino nie jest
-Je biefer 5Bein fann fic^ nic^t
lange fialten.
Trwanie, -nia, sn. 2)auer /.
Trwoga, -gl, p>l. -gi. sf. 1)
gurc^t/., ^;5anif/, 2lngft/,
S^recfen m.\ — mnie ogar-
nia na sama myal o tem
2tngft pac!t mic^ bei bem blo»
^en ®?ban'en baran; -ge sze-
rzyc, rozsiewac Sc^recfen Der=
breiten, fäen; bytem w cia-
gtej -dze td^ roar in beftänbtger
'3{ngft; kiedy — to do ßoga
©Ott ift uni'ere ^\\'\i\xi^t, in
Slngft flehen roir ju @ott; 2)
äUarin w.; dzwonic na -ge
Sturmglocfen läuten; trabic
na -ge Slfarm, Sturm blafen.
Trwoniciel, -a, jj?. -e, sm.
3Seri'cf)n3mDer m.
Trwonicielka, -k-, pl. -ki,
sf. 2ßerfc^TDenberin /.
Trwonic, -nie, -nilem, va.
imperf. cergeuben, tierf':§roen=
ben, ausgeben; — czas ^i'xi
t)eric|nieiiDen; — pieniadze
ßjelb Dergeuben; — do'bro-
dziejstwa SJobttaten Der«
f(|roenben.
Tnvonienie, -nia, .sn. SSer=
fc^rcenDung /.
Trwozliwosc, -sei, sf.
^urc^ifamfeit /., 3ag^aftig=
feit /'.
Trwozliwy, adi.\ Trwozli-
wie, adv. furc^tfain, jagfiaft,
fteinmütig.
Trwozenie, -nia, 5?i. @r=
fcgreden n., 33erfe§en n. in
2lngfi, gur^t.
Trwoznosc. Trwozny =
Trwozliwosc, Trwoiliwy.
Trwozyc, -ze, -äytem, va.
imperf. erfcötecfen, ängftigen,
in 5"^'^^^* Derfegen ; — sie vr.
fid^ fürchten, fid^ ängftigen.
Tryangulacya = Trian-
gulacya.
Tryangul, -u, pl. -y, sm.
1) 'Triangel »j. ; 2) SreiedE n.
Tryb, -u, pl. -y, sm. 1)
2lrt /., Sßeife /, ®ang m.,
Sauf m.\ wszystko szlo zwy-
klym -em alleä ging nac§
gerooEinter 2Beife: — ^ycia
Sebensroeife; — to jest zwy-
czajny — rzeczy ba§ ifi ber
gerob^nlic^e Sauf ber Singe;
rzecz idzie innym -em bic
©ac^e ^at einen anberen S5et=
[auf genommen; zmienic —
rzeczy öer 2tnge[egen^eit eine
anbere Sitc^tung geben; 2)
g)^^bu5 m.. SSeife /., 2lrt /.
(in £>er ©rammatif); — roz-
kazujacy 58efet)[ön)ei)e, be=
fe^tenbe 2irt, Qmperatio m.\
— oznajmTjjacy SlnjeigciDeife,
anjeigenbe 2Irt, Qnbifatio m.\
— faezacy nerbinbenbe 2irt,
.ßonjunftin m. : — warunkowy
Sebingroeife, bebingenbe 2trt,
^onbitionat m.; 3) — ; dim.
Trybik, -a, pl. -i. sm. ®e;
triebe «. ; f leine« ©etriebe;
jRäbertrer! n. ; Sriebrab n. ;
-ik dzwigarki üJu^ /.
Trybarz, -a, ^;?. -e, sm
Jreiber m., ^^ferbefned^t m.
Trybowac, -buje, -walem ;
I. va. imperf. 1) treiben;
— srebro t>ag Silber oou 33Iet
befreien; 2) plagen, martern;
— zab o zab einen Qaim auf
bin anberen brüden; II. rn.
imperf. 1) treiben (oon ©e=
iriäcf)i'en); 2) gären, arbeiten;
piwo -buje ha?, Ster gärt.
Trybowanie. -nia, sn.
treiben 7i.
Trybowy, adi. !) Sreib^t
kolo -we Sreibrab n.; — piec
2'reibofen ??z., 2:reib=, 33[ei^erb
?«.: 2) rectelmöBig.
Trybiila, -li, pl. -le; dim.
Trybnlka. -ki, pl. -ki, sf.
[ (Authriscus) Werbet OT.,©4nitt=
lau* m.
Trybulacya, -cyi. pl. -eye,
sf. Srangfal n., Srübfal n.,
j SBiberroärtigfeit /., Seiben n. ;
= Zmartwienie, Niepjköj.
' Trybularz -a. pl. -e, sm.
3?auc^fa& "■. Jiauc^fäB^en n. ;
= Kadzielnica.
Trybun. -a, pl. -i ober
-owie, sm. Jltibun m., 35oIfs=
tribun; — wojskowy Ärieg§=
tribun ; = Obronca praw
ludu.
Trybana, -ny, pl. -ny, sf.
Sribüne /., 9?ebnerbü^ne /.;
= Möwnica.
Trybunalski, adi. Zxb
bunaU.
Trybunal, -u, pl. -y, sm.
Iribunal «., SRicf)ternu§I m ,
Trybunat
334
Trzaska
©eric^töl^of «?. ; — handlowy
^anbelsgcric^t n.; najwyÄszy
— ber oberfte ©eric^ts^of;
przed -lern sedziow przysie-
gjych Dor bem ©efc^niorenen-»
gertd^t.
Trybunat, -u, pl. -y, sm.
Sribunat n., 2lmt n. beä Xü'
bunen.
Trybunski, adi. 2;ribun=.
Trybus, -a, j^^- -y» *»*.
SreifUB w.; = Tröjnog.
Trybuszon, -a, pl. -y, sm.
^Pfropfen', Äorf-, ©töpfeljiel^er
m.; = Korkociag'.
Trybut, -u, pl. -y, sm.
%vibnt m., 3oli »»., 3wä »?.;
= Pobor, Czynsz, Haracz.
Trycbiasis, indecl. sf.
Sric^iafiä f., einroärtsfel^rung
/. bec älugenroimpern.
Trychina, -ny, pl. -ny, sf.
Srtc^tne /.
Trychinosis, indecl. sf.
Sric^tnoje /., S^ric^inenfcanf»
^eil /.
Trychiniczny, a(f?. tri»
d^inöö, trid^inen^attig.
Trychotomiczny, ade.
breitetlig.
Trychotomia, -mii, sf.
Dreiteilung /.
Trifolium, indecl. sn. Xx'v
folium M., 2)riCing6bo9en m.
Tryglifa, -fy, pl. -fy, sf.
Srtgltp^ m., ©reifdjli^ m.;
= Trojwrab.
Trygonometrya, -tryi,
sf. Trigonometrie/., 3)rcierf§=
berec^nung /., 3)retecf§tel^ce /.,
S)reied§me6funft /.
Trygonometryczny, adi. ;
Trygonometrycznie, adr.
trigonometrifc^.
Tryk, -a, pl. -i; Trykacz,
-a, pZ. -e, sm. Sut^troibber m.
Tryklinium, indecl. sn.
2;rif linium n., römifd^eä @pei[c=
nmmer.
Tryks, -u, pl. -y, sm. §ör=
nerftofe 771.
Tryksaö, Trykaö, -kam,
-kalem, va. imperf. mit ben
Römern ftofsen.
Tryl, -u, pl. -e, sm. =
Trel.
Trylemmat, -u, pl. -y, S7n.
Sriiemma n., breigel^ötnter
©c^luü, ilßaf)! /. jroifd^en brei
9)iöglicf)teitcn ', = Tröjganiec.
Trylion, -u, pl. -y, s/h.
Srittion /.
Trylobit, -n, pl. -y, sm.
(Tribitis) 2;ri)lobtt m. (brei[;ü[=
(ige SOerfteinerung).
Trylogia, -g-ii, pl. -gie, sf.
S^ritogie f., Sffierf n. in brei
Seilen.
Tryna, -ny, sf. g^eilftaub
m., SÖo^rmel^r 71.
Tryngielt, -u, pl. -y, sm.
3;rinfgelb n.; = Napiwek.
Trynitarski, adi. S^rini»
tarier».
Trynitarz, -rza, pl. -rze,
sm. 2:rinitarier m.
Tryper, -pru, pl. -pry, sm.
Sripper m.; = Ezeiaczka.
Trypla, -pli, pl. -ple, sf;
Trypel, -pla, pl. -ple, sm.
2;rippel m., 2;rtppelftein m.;
SSrippeteröc /.
Tryptyk, -u, pl. -i, sm.
2;riptt;^on n., Xxxptvfton «.,
breiteiliger 2lltar, breiteiligeä
93i[b.
Tryskacz, -a, pl. -e, sm.
S3rau)e /., ©pri^rot)r n.
Tryskac, -kam, -kaJem,
V7i. imperf; Trjsng,<5, -ne,
-nalem, v7i. pe7f. fpri^en,
fprül^en, fprubcln; woda -nefa
ze skaJy SBofjer fprubelte au§
bem gelfen ; z oczu ogien
-ska bie 2iugen jprü^en ^^euer ;
— zdrowiem oon ©efunbl^eit
[trogen.
Trysla, -sly, pl. -sJy, sf.
Sol^fud^en m., gebrauchte ©er=
berlol^e f.
Tryszak, -u, pl. -i; dm.
Tryszaczek, -czka, pl. czki,
sm. %vei<i)ad n. (Äartenfpiel).
Tryszernik, -a, pl. -i, sm.
©pri^gurfe /.
Tryton, -a, pl. -y, sm. 1)
SBaffermoId^ m., trompeten»
yc^nede/. ; 2) 2)Jeermann m.,
2;riton m.; 3) übermäßige
Quortc.
Tryumf, -u, pl. -j, S7n,
2;riump^ m., ©ieg m. ■ — od-
bywac einen Xriumpl^ feiern;
— odnieÄc einen Siriump^ er=
ringen; w -fie do miasta
wjeid4ac im 2:riumpl^ in bie
©tabt ein;(ie^en.
Tryumfalny, adi. ; Try-
umfalnie, adv. 2:riumplj=,
©iegeä«; wjazd -ny 2;riump^»
einjug rw.; luk -ny Sriump^«
bogen m.; piesd -na Sriumpt)»
ge[ang m., Sriumpl^Iieb «. ;
wöz -ny ©iegeöroagen 711.
Tryumfator, -a, pl. -rzy,
sm. 2;riumpt)ator w.
Tryumfatorka, -ki, pl. -ki,
sf. Sriumpijatorin /.
Tryumfatorski, adi. tri=
ump^atorii'c^, fiegreid^.
Tiyumfowac, -fuje, -wa-
lem, r«. ii7ipe7f. triumpljieren,
fro^Iodfen, fiegen, ben ©ieg
baoontragcn; -fujacy kosciöt
bie triump^ierenbe ßirc^e.
Tryumfowanie, -nia, sn
©iegen 71., Jriumpl^ieren ».,
grot)loc!en ».
Tryumwir, -a, pl. -owie
sm. Sriumoir m.
Tryamwiralny, Tryum-
wirski, adi. Siriumutts»,
2numoirat3=.
Tryumwirat, -u, pl. -ci,
sm. S:riumDitat n., 5)rei=
l^ertfc^aft /.
Trywialnosc, -kd, sf
SriDialität/., amtäglid^feit/.,
Uubebeuten(b)|eit/. ; = Zwy-
klosc.
Trywialny, adi. ; Try-
wialnie, adv. trioial, ge=
mein, niebrig, geit)i5^nlic^ ; .
= Zwykty, Piaski.
Trza, fie^e: Trzeba.
Trzamoklon, -u, pl. -y,
S7n. Cassonia (^flanjenart).
Trzask, -u, pl. -i, sm.
ÄnaQ m., ©efrac^e «., ftorfeä
©eräufc^; — bicza ^ßeitf^en«
fnaÜ; wiecej -u nii roboty
t>iet ©efd^rei unb roenig SBoHe;
z -iem, adv. frac^enb, Iär=
menb, fnaüeub, mit ©cräufd^ ;
z -iem zapadfy sie drzwi
frad)enb fiel bie %\xx }u;
drzewa z wielkim -iem pa-
daja bie Säume ftürgen fra=
c^?tib.
Trzask, interj. !rad^ ! ; —
i drabina sie zlamala frad^
unb bie Seiter jerbrac^.
Trzaska, Drzazga; dzV«.
Trzaseczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©plitter m., ©plittercbcn
n., ©pan m., §oIjfpan; —
mi wlazla za paznokiec ein
©plitter ift mir unter ben
ERagei geraten; gdzie drwa
r^bi^, tarn -ki lecarco gel^obelt
Trzaskac
33c
Trzebula
roitb, ba fliegen ©pänc, voo
jjeuer ift, ba rauc^t'ä; 2)
Epiphjllum (^ftangenart).
Trzaskac, -kam. -kafem,
I. vn. imperf. ; Trzasn^c,
-re, -ualem, I. vn. per/. 1)
frad^en, fjiaHen, fniftern,
fnatfen; drzewo -ka w piecu
öag fyotj fniftcrt im Df en ; —
palcami mit ben gingern
fnacfen; piorun -nal w dorn
ber Sli^ fci^Iug in baS |iau§;
— drzwiami bie Spüren ge=
räufd^DoQ 5U[rf)Iagen. mit $ef=
tigfeit jurcerfcn; 2) plagen,
jerfptingcn ; szklanka -sJa mi
w rece baö ©laä serfprang mir
in ber §anb ; bodajbjs -sJ
jerfpringen follft bu; II. va.
einen ©d^Iag oerfegen; —
kogo w pape jmnbm eine
berBe Ohrfeige oerfegen; a
bodaj cie piorun -si ba^ btc^
ber Sonnev; III. — sie, vr.
fpringen, au§fafcln, reifien;
fidj roecfen (oon i)oIj); =
Paczyc sie.
Trzaskanie, -nia, ^?. -nia;
Trzasnigcie, -cia, pl. -cia,
sn. 1) ÄnaUen n., fniftern «.,
Jlrac^en n.\ 2) «Springen n.,
3er[pringen; 3) Sdilagen n.
Trzaskawica, -cy, pl. -ce,
sf. Sonnergefrad^ n.; Bonner»
roetter n.
Trzaskawka, -ki, pl. -ki,
sf. ^eitfd^enfc^nur /.
Trzaskowisko, -ka, pl.
-ka, sn. Ort m., xoo §oIj ge=
fäHt roirb.
Trz^sc, -ese, -esiesz,
-estem ober -aslem, I. va.
imperf. ; Trzasn^c, -ne,
-nalem, I. va. perf. 1) jc^üt=
teln, rütteln; — gJowa
ben ^opf fd^ütteln; — drze-
wem ben 33aum rütteln; —
calym swiatem bie ganje
SBelt be^errfc^en ; febra go -esie
er ititrb oom g-ieber ge«
fd^ültelt ; 2) — kogo, CO imnbn,
etmaö burc^fud^en, reoibieren;
II. vn. fd)ütteln, rütteln; ten
w6z -esie w niemoiliwy
sposöb biefer SBagen fd^üttelt
auf eine unmöglid^e SBeife;
ni. — sie, vr. jittem, be6en,
gefd^üttelt roerben ; — sie ze
strachu oor Slngft beben;
podtoga sie -esie pod jego
I ciezkim krokiem ber %\x^=
Bo'ben gittert unter feinem
fc^roeren ©c^ritt; grzmiato, ze
aÄ sie szyby w oknach -s?y
e§ bonnerte fo ftarf, baß bie
©d^eiben in ben ^yenftern
gitterten; — sie od zimna
uor Äälte sittern; -^si sie ze
zlosci, gdy sie o tych plot-
kach dowiedzia} er jitlertc
cor 2ßut, alö er Don biefem
2;ratfc^ erfuhr; reka mu sie
-esJa, gdy podpisy wai bie §anb
gitterte xijxn beim Unter=
fd;reiben.
Trz^sienie, Trz%snienie,
-nia, sn. gittern n., ©(Rüt-
teln n., 33eben n.
Trzcialka, -ki, pl. -ki, sf.
3flöl)rd^en n., $alm m.
Trzcianka, -ki, pl. -ki, sf.
rö^riger ©c^aft.
Trzcina, -ny, pl. -uy, sf.;
dim. Trzcinka, Trzcineczka,
-ki, pl. -ki, sf. ^oijX w. ;
— laskowa fpanifd^eä 3tot;r;
— pospolita ©diilfrol^r; —
bambusowa Sambuöro^r;
— cukrowa ^uütxxo^x'., —
do wyplatania ©cffelroi^r;
staw -na zarosJy ein mit
3io^r bemac^fener %i\ä) ; domy
-ua pokrywac'. ^äufer mit
SRolir bedfen; sufit z -uy
eine SIol^rbedEe; gietki jak —
Bieflfam loie ein SRofir,
Trzcinal, -a, pl. -e, sni.
5ßlafonb=, ®edEennageI m.
Trzciniany, adi. 3io^x=,
©d&ilf=.
Trzciniasty, adi. rol^r»,
fd^ilfartig, rol;rfötmig.
Trzcinisko, -ka, pl. -ka,
sn. ©(^ilffumpf m., Stö^rid^t n.
Trzcinisty, adi. fd^ilfig,
ooU ©c^ilf.
Trzcinka, Trzcineczka,
-ki, pl. -ki, sf. 1) = Trzcina;
2) ©f^ilftö^rc^cn n. in ber
Sßeberfpule.
Trzcinnik, -a, pl. -i; dim.
Trzcinniczek, -ezka, pl.
-czki, sm. 1) jRol^rfperting m.,
3tol;rammer /. ; 2) ©umpf=,
Sartmcifc /. ; 3) (Calamagro-
stis) ateitgrag n.
Trzcinny, adi. S^iol^r»,
©d^ilf»", ft(| im 9iol^re auf-
^altenb; ptaki -ne JtoJ^roögel
pl., SRol^rfongcr pl.
Trzcinokwiat, -u, pl. -y,
sm. 'ölumenro^r n.
Trzcinowac, -nuje, -wa-
iem, va. imperf. ro^ren, be=
rol)ren.
Trzcinowanie, -nia, sn.
Sto^rroet! n.
Trzcinowy, adi. 31ol^r=,
©c^ilf»; -we krzeslo Jto^r»-
feffel OT. ; -wa sciaoa 3'lo^r=
roanb /.
Trzcionka, -ki, pl. -ki, sf.
1) SBafferuad^tigaU f., 3tol)r=
fänqer m.\ 2) = Czcionka.
Trzciun, -u, sm. Gundua
('^flanjenart).
Trzeba (Trza), verb. defect.
man mu^, eä mu|, eä ift
nötig; nie bylo rady, — bylo
wracac piechota eä njaö fein
anberer 3tat, man mu^te ju
%\\'^t jurüdEEc^ren ; tego mi
jeszcze — byjo baö i^abe id^
nocf) nötig gel^abt; — mi be-
dzie jutro z nim pomöwic t^
raerbe morgen mit il^m fpred^en
muffen; — sie bylo jeszcze
babie na stare lata zakochac
bie 2llte mufite fic^ nod^ auf il^re
alten 3;age Dertiebsn; — ci
mianowicie wiedziec bU mu^t
nämlid^ roiffen; do tego —
mite wiele sprytu bagu mu^
man oiel ginbigleit ^abcn.
Trzebiciel, -a, pl. -e, sm.
SSerfc^neiber m,.
Trzebic, -bie, -bilem, va.
imperf. 1) reinigen, roben;
— pole ein Sonb roben; —
zielska w ogrodzie baä Un=
fraut im ©arten jäten; 2)
ausrceiben, bie ©eraeibe ^er=
auänel^men; 3) oerfd^neiben,
faftrieren, roallad^en; 4) au§=
fonbern, lid^ten.
Trzebienie, -nia, sn. 1)
Steinigen n. ; 2) JBerfc^netben
n. ; 3) Sluäroeiben n.
Trzebieniec, -nca, pl. -ncy,
sm. 3Serf_c^nittene(r) m.
Trzebiezi, -y, pl. -e, sf. 1)
3(ioben n., Sluäroben n.; 2)
Slobepla^ w., 3?obeIanb n.;
3) aieiniguufläi^oläfc^lag m.
Trzebucha, -cby, pl. -chy,
sf. (Tordylium) S)rel)fraut M.,
fretifc^et Serglümmel.
Trzebula, -li, i)l. -le, sf.
1) = Frybula; 2) = Bleskot
pospolity.
Trzech
336
Trzeszczec
Trzech, gen. pl. von \
trzy, swieto — kroli 2)161=
lömgsfcft n.
Trzechdzienny, adi. brei j
Sage öauernb.
Trzechglowny, adi. bret=
löpfig.
Trzechletni, adi. brei=
ifit)rig, bcei ^a^re bauernb.
Trzechmiesifczny, adi.
breimonattid^, Drei 'JJJonate
bauernb.
Trzechsetny, adi. hxd-
t)iiuöertfle(r).
Trzechtysigczny, adi.
bri;itaufenbltt(r).
Ti'zeci, -cia, -cie, adi.
1) ber (bie, ba§) brttte; ju4
byla -cia po potudniu eö loar
f^on brei Ufjr iiad^mittag ;
powtarzam ci to jui — raz
ic^ roleber^ote eä bir fd^on
jum brittenmal; znajdziesz
to w -cim tomie bii rairft e§
im brüten S3anbe finben; w
-cim rzedzie tu ber brüten
SfJei^e; to — podobny wy-
padek ba§ ift ber britte ä^n=
lic^e %CL\i] wczoraj urodzito
mi sie -cie dziecko geftern
lüurbe mir ba§ britte ßinb
geboren; mieszkamy ua -ciem
pietrza n)ir TOO^nen im britten
©todE; CO — dzien jeben
britten 2;ag; 2) po -de adv.
britten§.
Trzeciaczka, -ki, pl. -ki,
sf. breitägigeä jyteber.
Trzeciak, -a, pl. -i, sf. 1)
britter Seil ber ©rnte; 2)
©preise /.
Trzecina, -ny, pl. -ny, sf.
britter 2;eil einer $uff.
Trzeciodniowy, Trzecio
miesifczuy, Trzeciotygo-
dnowy, adi. am britten Sage,
Sitonat, in ber britten SBo^e
geic^er)enb, für ben britten
Sag, 2)?onat, für Die britte
SDSod^e beftimmt.
Trzeciorzfdny, adi. in
ber britten gteilje befintlic^;
brittftaffig.
Trzeciorz§dowy, adi. ;
tertiär; -we utwory Settiar=
formatton /.
Trzeciowy, adi. oon britter
Formation.
Trzecizna, -ny, pl. -ny,
sf. drittel n. ; z -ny trzymac
grunta Soben, Sanb pai^ten
gegen ben brüten Seit ber
©rnte.
Trzec, tze, trzesz, tarlem,
I. va. imperf. 1) reiben; tre
oko, bo mie swedzi ic^ reibe
baä 2luge, raeit e'ö mid^ judt;
— cos na tarku etroaä auf
bem SReibeifen reiben; —
chrzan Ären reiben; — co na
proszek etioaä 5U ^^uloer
reiben; 2) brefd^en; — zbo5;e
öag ©etreiöe brefc^en; 3) —
konopie, len §anf, '^•ia6)ä
brechen; 4) fägen; — drzewo
w lesie ba§ $otj im Sffialöe
fägen; 5) — na co auf etro.
bringen, befte^en; II. — sie
rr. 1) [aic^en (Don giften);
2) — sie o CO fic^ an etiD.
reiben; 3) — sie z kitn mit
jmnbm [treiten, aneinanber»
geraten.
Trzej, nutner. brei.
Trzelitka, -ki, 2^1- -ki, sf.
Tridax (^flanjenait).
Trzemcha, -chy, pl. -chy,
sf. 1} = Czeremcha; 2) Phil-
lyrae (^ftan^enart).
Trzeindala, -ly, pl. -ly,
sf. (Dictamnus) falfc^er
S)iptam.
Trzemifta, -ty, pl. -ty, sf.
Espeletia (^^flanjenart).
Trzemuclia, -chy,pl. -chy,
sf. 1) = Trzemcha, Czerem-
cha; 2) (Allium ursinum)
Särentaud^ m.
Trzen, -nia, pl. -nie, sm.
(Cossonus) |)oIjrüffel m.,
©cfinabetfäfcr m.
Trzep, -pia, pl. pi», sm,
Ortalis (^nfeftenart).
Trzepaczka, -ki, pl. -ki,
s/. ^^racfer m., jHopfer /«.; —
na rauchy g^i^S^'l^'^^fl ^-j
jjtiegenüatfc^c /. ; — arle-
kinska ^ritjc^e /.
Trzepaö, -pie, -palem, va.
imperf. 1) flopfen, burd^=
flopfen, ausllopfen; — su-
knie, dywany Kleiber, Seppic^e
flopfen; -pac kogo imnbn
fd^ragen; 2) plappern, fd)nell
i)erfagen; — jak na kolo-
wrotku roic ein ©pinnrab
fd;nurien; — pacierze @e=
bete fd^nell ^erfagen; gra-
matyke -pie jak pacierz bie
[Regeln ber (Srammatif roeife er
^erguptappern roie baä 33ater=
unfer; juies strzepal modli-
twy? Ijaft bu fc^on beine ®e=
bete abgebrofc^en? 3) flatfd^en;
deszcz -pie eö regnet, ba| eä
flatic^t.
Trzepanie, -nia, sn. 1)
i?[opfen n. ; 2) ^(apptrn »?. ;
3) Slatfcben n.
Trzepanina, -ny, pl. -ny,
sf.', Trzepanka, -ki, pl. -ki,
sf. illopfcrei /'., ^rügetei /. ;
-nke dostac ^Brüget befommen;
bedzie -ka eä roiiD ^^rÜ9eI
geben.
Trzepiecina, -ny, pl. -ny,
sf. (Populus tremula) 3itter=
pappel /.
Trzepiotaö, Trzep otac,
-tarn, -talem, vn. imperf.
mit ben g^lügeln fc^tagen,
flattern; — sie vr. flattern,
mit ben ^^^S^'^n fcötagen.
Trzepiotanie, Trzepota-
nie, -nia, sn. '}^la\Uxn n.,
^erumflatteru n., $erum=
fc^lagen n mit ben g^Iügeln.
Trzepn^ö, -ne, -natem, va.
perf. einen ©cbtag oerfe^en;
— kogo w pysk imnbm einS
überä üJJaul geben; — kogo
po plecach jmnbm einen ©cf)tag
in ben diMen »erje^en; —
-ne cie po rekach, jezeli za-
raz nie przestaniesz tc^ roerbe
bir einen ©d^lag auf bie
5>änbe perfe^en, roenn bu nid^t
gleid) auf^örft.
Trzeszcze, -6w, pliir. tant.
§afenaugen pl.
Trzeszczec, -cze, -czatem,
vn. imperf. fniftern, !na^
ftern, frad^en, fnadfen, praffetn;
ci^gnal line, lecz -czala, wiee
bal sie, ie sie urwie er
sog ba§" Sau, aber ba e§ fni<=
fterte, fürd^tetc er, ba^ e8
reiften merbe; 16d -czal, gdy
po nim Stapali baS ®iä frac^te
unter i()ren ©d^rüten; siadl
z tak wielka moca, ie ai lawa
debowa pod nim -la er fe^te
fid^ mit foldier Sßud^t, ba^ bie
®tc^enbanf unter i^m frac^te;
meble nie sa jeszcze suche,
wiee pacza sie i -szcza bie
Wi)bt\ finb'nod^ nic^t trodfen,
barum nierfen fie fic^ unb
frad^en; ogien -cz^cy praffeln»
bfä geuer; -czaca söl Änifter
Trzeszczenie
337
Trzoda
Talj n. ; az mi w glowie -szczy
od jej trajkotania bec Sopf
fcerftet mir von lijum oielen
plappern.
Trzeszczenie, -nia, sn.
Äniftetn n., Jiaffeln n., ^va^in
n., Änacfeii; — cyny Staujc^en
n., ßri^ehi n. beä 3i""-5,
^tnntntrfc^ni ??.
Trzeszczki, 1) -kow, plur.
tant. (Sesamoides) ©elenf»,
©leic^beine ^^, ©efam!«örf)e[=
6)in pl.] 2) — , szczek, 2^?»r.
tant. Catnanühe (^ftaiijeti'
ort).
Trzesnia, -ni, ^j/. -nie, sf.
Äicjc^i /. ; Ättfc^baum m. ;
— grouiasta Sraubentirf^^
bäum »j.
Trzesniobranie, -nia, sn.
^ix\(i)imtnte f.
Trzesniowj,adi. Biv\(S)in''',
fit)d)fart)iq.
Trzewia, [ii^e: Trzewo.
Trzewiak, -a, pZ. -i, sw.
(Stnqiroetoerounn m.
Trzewiczlik, -a, pl. -1;
Ti'zewiczek, -czka, j)!. -czki,
sm. (Cypripsdium) iöeuuä»,
g-rauen=, 3)tatten)cf)u§ m.
Trzewiczne, -go, sm^.
^aw^. sn. ©c^u^gelb n.
Trzewicznia, -ni, j^?. -nie,
^/. 5c^u[)cilume /., inbifc^e
©up^oröenart.
Trzewik, -a, /)Z. -i, sm. ;
dim. Trzewiczek, -czka, pl.
-czki, sm. Sc§ut) m., ©tiefe!
m.; -i wdziewac ©j^utje an=
gießen, fi:^ öefc^ufjen; — mnie
gniecie bec B^n) bcüit mic^_;
te -i sa za ciasue biefe
<B^\if)i [itib 3U eitg, ju flein;
para -6w ein ^ßaac ©d^u^e;
szczotka do -6w ©(^u^=
bürfte /.
Trzewikowy, Trzewicz-
kowy, adi. ©c^u^^.
Trzewiowy, adi. ®inge=
roeibe=; — kamien @elrö)e=
ftein m.
Trzewnik, -a, pl. -i, sm.
Erythronium C'^J^aitjenart);
= Psi zab.
Trzewny, Trzewowy, adi.
Sarm=, ©ebärme=, (Singe«
loeibe».
Trzewo, -wa, pl. -wa, sn. ;
Trzewa, Trzewia, trzew,
2)lur. tant. Sarm m., ®e»
Slownik polsko-niemiecki.
bätme pl., (singeroeiDe pl. ;
nauka o -wach (Sirxgen)etbe=
le^re/., ©pand^nologie f.
Trzezwic, -wie, -witem, va.
imperf. juc Sefiitnung bciiigen,
erquiden, ecfcifc^eu, crmuti:
tertt, munter mac^jit; nüd^tern
mad^en, ben 9tau[ifi oertreibm;
-wili omdlona kobiete octem
i winein min fud^te bie D^ti=
mad^tige mit ®[ftg unb 2Betn
jur Seftnttung ju bringen.
Trzezwiec, -wieje, -wia-
lera, vn. impsrf. jur 33i=
finnung fommen, auä einer
O^nmjc^t roteber ju fic^
fommen; nüd^tccn roecben.
Trzezwienie, -nia, sn.
©rnüd^terung /., 3'-»l'ic^fom=
mm n.
Trzezwosc, -s^i, sf. 'Jiüc^=
ternl^eit /.; — jest jodna
z uajwazaiejeszycL przymio-
t6w u robütnika ?tii^tern^eit
ift eine ber roid^tijften ®i,^en=
fc^iften bei einem 'Jlrbeiter.
Trzezwy, adi.-., Trzezwo,
adi. nüdjtern; po -zwerau
im nüchternen 3iilt-i'^öe; na
te kwe^tye trzeba sie zapitry-
wac -wo i biz santymeatal-
nosd biefi? '^coi^t mu^ man
nüd^tern unb o^ne ©entimen»
tatitiit ermägen; dobrze jest
byc -wym czlowiekiem, ale
trzeba miec takze serce e§ ift
gut ein nüc^iterner 3Dtenf(^ },\x
fein, man mufe aber auc^ ein
§erj [)a6en; cd po pijanemu
raowil, zatowat ziwaze po
trzezwemu roaä er in ber
3;runEen[)eit fagte, bebauerte er
immer im nüchternen gnftanbe.
Trzgsak, -a, pl. -i, sf.
(Cancer colloides) (Sallert»
freb§ m.
Trzgsawa, -wy, pl. -v/y,
sf. ; Trzgsawica, -iy. pl. -a,
sf; Trzesawisko, -ka, pl.
-ka, sn. i) ©umpf m., 9Jlo=
raft m., 2)^oor n., Q,uab6e/.;
2) ßtttern in ben (SJüebern; 3)
^eränbertic^feit /., SBed^fet m.
Trzgsawiec, -wca, pl.
•wce, sm. (Gymnotus) Ritter«
aal m.
Trz§sawisty, adi. moorig,
fumpfig, Dofl 3Jiorä|"te.
Trzgaawka, -ki, pl. -ki,
sf. ^itternabel /., jtitter m.
Trzgsianka, -ki, j)l. -ki,
sf, Ärümm=, ©d^üttftro^ m.
Trzgsiaczka, -ki, pl -ki,
sf. gittern n. ber ©Heber.
Trz§sidlo ; dim. Trzgsi-
delko, -ka, pl. -ka, sn. l)
^[itter m., [^littergolb n.\ 2)
(No3toc) ^i-nmetäbtume /.,
©ternfc^uuppe /.
Trzgsidtowaty, adi. -te
wodororosty Confervinae
(iöafferpflanjenart).
Trzgsiec, -S3a, pl. -See,
Taylona (ißjtan^enact).
Trzgsienie, -nia, ^j?. -nia,
sn. 3ittern n., 9tütte[n n.,
©:^Utte[n n.\ — ziemi ®rb-'
beben n.
Trzgsiogon, -a, pl. -y,
sm.\ Trzgsiogonek, -nka,
pl. -nki, S7n.\ Trzgsidiipka,
-ki, pl. -ki, sf. ffiippi'terj m.,
aSJippfc^rDan} m., Sad^ftitje f. ;
= Pliszka.
Trzgslo, -313,^?. -sta, sn.
Bitrachospermas ('^f(anjen =
art).
Trzgslica, -cy, 2)1. -ce, sf.
Molinia ('üflarijenart).
Trzmic, -mie, -railem, vn.
imperf. ftecfen, ragen.
Trzmiel, -a, pl. -e, sin.
(B)rabus) drb«, gelbbiene /.,
Öuinmel /,
Trzruielina, -ny, pl. -ny,
sf. (E^'onymus) ©pitl=, opul»,
§unbä=, ©pinbelbaum m ,
^?faffenf)of,5 n., ^faffen^üt»
lein n.
Trzmielinowy, adi. ©pinb»
baum=.
Trzmielka, -ki, pl. -ki, sf.
Maliota (bienenartigeä ^n^
Trzmielojad, -ii, pl. -y,
sf. ivalfeneute /.
Trzmielowy, adi. (Scb^^
5e(bbienen=, 6animel=.
Trzmielowka, -ki, /j/. -ki,
sf. Volucelia (bienenartige§
3nlcft).
Trznadel, -dia, pl. -die,
sm. ©olbammer m., ®rün=
fin! m.
Trzn%6, -ne, -natem, vn.
perf.; Trztaö, -tarn, -tatem,
vn. imperf. bünn fr^ei^en,
[jaftigen Surc^faU ^aben.
Trzoda, -dy, pl. -dy, sf. ;
dim. Trzodka, -ki, pl. -ki,
22
Trzodny
33 i
Trzyglosowy
sf. 1) ^Ctbe /.; — bydla,
koni, wolow, swin SJtef)»,
^fetbe», Cc^fen=, (Sc^ireinc=
^erbe; koäciöt jest -da owiec,
ktorych Paa Jesus pasteize-m
bie Äir^e ift eine ^crbe
©cä^afe, bereu ^irt ^err ^e\uQ
ift ; 2) Äleinoiff) n.
Trzodny, adi. §etbtn=; in
gerben lebenb.
Trzon, -u, pl. -y, sm.;
dim. Trzonek, iika, pl.
-Lki, sm. 1) ©tange /. ; —
mimosrodu, ekscentra ©Jjen»
ttifftange, G'Ejentetftange, ^i-
jentergabfl /.; — pompy
"iliunipenftoe! »«. ; — popedo-
wy, drag korbowy Seiftftange,
Iriebftatige, Äutbel», Sleuel-,
^leuelftange; — korby regu-
latora 9Jegulatorfur6el /.; —
sprzegajacy, piet, diag- za-
przegowy Äiippelftange; —
stawidla, drag stawidJa 'S>it\x=
erunftE», Sieoerfierftange ; — ta-
my ^ut)nenn)urgel /. ; — tlu-
czka zderzakowego, draiek
kierowniczy Uuczka, — bu-
forowy 33uffetftange, 33uffer»
fül^tungäftange; 2) ®id)tp[aUe
f.; — pieca Unterlage eines
■^•euerOeibcs; 3) .^eft n., ©tiff
w., ^anbgriffJM.; — dluta®riff
eines ©ted^beiles; 4) gut w.,
©tiet m. eines ©c^ipammeö,
ctncö ^ifgeö; 5) -y, pl. 58af=
fen^ät^ne pl.
Trzonowy, adi. 1) ©lan=
gen'-, 2) £»eft=; 3) zab —
Saden', a)Ja^rja()n m.; wy-
iwac komu zab — jmnbnt
einen Sacfenäal)n jie^en.
Trzonoz^b, -zeba, pl. -•/§-
by, sm. Mylodon (üoifint»
flutlicf)c§ ©äugetier).
Trzop, -u, pl. -y, sm.
^ Czerep, Skorupa.
Trzos, -a ofet -u, pl. -y,
sm.\ dim. Trzosik, -a,
pl. -i, sm. Ä'a^e /., ®elb=
fa^e /"., ©elbgürtel m., ®elD=
tafele /'. ; — pelen zfota eine
Sähe ooU ®olb; poszedl na
wediowke cipasany sporym
-em er ging auf bie Sßanbers
f^oft mit einer jiemlit^ bicfen
©elbta^e.
Trzosla, -si J, plur. tant.
sn. Üenben pl.
Trzoslo, -la, pl. -la, sn.
«l^fiugfterje /.
Trzpiennik, -a, pl. -i, sm.
^oUroefpe /.
Trzpien, -nia, pl. -nie, sm.
1) 2)orn m., ©pi^e /'. in
einer ©djnalle; 2) — wiszacy
^ängefäule /., öängeftänber
»?.; 3) — u zawiasy ©pinbcl
/. ; 4) S)otn »?., 2)obcl m.;
Soljen m.\ — kruka j^egel
m.; — nita 3^tetenBo[3en, 9]iet=
fc^aft m.; — tpreiyny rtsoru
geberniet5ol3en.
Trzpiot, -a, pl. -y, sm.;
dim. Trzpiotek, -tka, pl.
-tki, sm. SäSinbbeufel >«.,
J^Iattergeift w., leic^tfinniger,
flattei^after SWenfc^.
Trzpiotac sig, -tarn, -ta-
lem, vr. imperf. f)erumflat=
tern, leiditftnnig, unüberlegt
^arbern.
Trzpiotalski, Trzpio-
towski, adi. 3Binbbeutet=,
gfattergeiftö flaltetfjajt, un=
überlegt, jerflreut.
Trzpiotalstwo, Trzpio-
tostwo, -wa, pl. -wa, sn.
5vIattcrE)afte n., SBinbige n.,
SBinbbeutelci /., Unüberlegt»
Ijett /.
Trzpiotka, ki, pl. -ki, sf.
leid^lfinnigfä, flatterl^afteä
33iäbd;en, Sßeib.
Trzpiotostwo, -wa, pl.
-wa, sn. Jltttter^aftigfeit /'.*,
leicbtftnniai'(r) ©treid^.
Tr zpioto watosc, - sei , sf. =
Trzpiotostwo.
Trzpiotowaty, adi. flatter«
ijaU, Itid)ifinnig, unüberlegt.
Trztaczka, -ki, pl. -ki, sf.
I^efiiger Surc^faH.
Trzustka, -ki, pl. -ki, sf.
'ÜKagenbrüfe /., Saud^fpeic^els
örüie /.
Trzy, Trzech, immer.
brei; — razy — jest dzie-
wiec bteimal brei ift neun;
pksc, gadae, ii,öwic — po
— ofjne jeben 3"!inimen»
^ang plappern, Unfinn ju»
fainmenreben; trzei.h zliczyc
nie umie er fann nid^t biä
brci jäl^ten, er ift unbeholfen,
er roeife nie fic^ SHat ju
f(l)üffen : — dni, mieeiqce,
lata brei Xage, SKonate, ^af)te:,
— cwierci breioiertel; wsze-
dzie musisz wscibid swojö
— grosze überall mu^t bu
beine ?iafe ^ineinftecfeu ; —
razy z rzedu breimal nac^=
einanber; fiefie: Troje, Trzej.
Trzyczgsciowy, adi. brei=
teilig.
Trzycwierciowy, adi.
2)reit)tettel= ; takt — J^rei»
Dtcrteltatt m.
Trzydniowy, Trzydzien-
ny. adi. breitägig.
Trzydniöwka, -ki, pl. -ki,
sf. brei Sage pl., ijettraum
m. üon brei Jai]eu.
Trzydzielny, adi. brci=
teilto, breiaeteilt; breiteilbar.
Trzydziestka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) bie Sä^I brei^tg; 2)
Silier n. üon brei^ig ^o^ren;
3j Srei|igflet n.
Trzydziestnica, -cy, pl.
-ce, s/. am breifeigften Sage
ftatifinbenbe Slnbac^t.
Trzydziestny, adi. breifitg
entbaltenb.
Trzydziestodzienny, adi.
breifeigtägig.
Trzydziestokrotny, adi.
breifeigmaltg, öreilicifad).
Trzydziestoletni, adi.
breifeigjüljrti^.
Trzydziestomiesifczny,
adi. breifeig ilionaie bauevnb;
breifeig DJJüiiate alt.
Trzydziestoi'oczny, adi.
breifeig 3a^te bauernb; breifeig
3af)re" alt.
Trzydziesty, adi. breifeig=
ftf(r).
Trzydziesci, «um. breifeig;
on juz ma blizko — lat er
ift fc^on talb breifeig Qaljre
alt; -sfu zotnieizy, nie-
46w breifeig ©olbaten, 3JZän=
ner; — kobiet breifeig SBeiber.
Trzydzieäcioro, num. brei»
feig (orrfc^iebemn ober fäcl^li=
<i)cn (Sef(l)led)te§ ober bei plur.
tant.) — dzieci breitig Äin-
bcr; — bydia breifeig ©tücf
Slinber.
Trzyfnntowy, adi. brii»
pfunbig.
Trzyfuntöwka, -ki, pl. -ki,
s/. ©reipfünber m.
Trzygarncowy, adi. brei
Quart entj^altenb.
Trzyglosowy, adi. brei-
ftinimig.
Trzygodzinny
339
Trzymac
Trzygodzinny, adi, biei»-
ftünbig.
Trzygroszowy, adi. S)ret=
grofc^en», brei ©rofc^en
foftenb.
Trzygroszowka, -ki, pl.
-ki, sf. 2)rei9rof(^enftüdE n.
Trzykilowy, adi. brei
^ilo roiegenb.
Trzykonny, adi. brei"'
fpännig.
Trzykorcowy, adi. brei
©c^effel ent^altenD.
Trzykroc, Trzykrotnie,
adv. breimat ; breifac^; — sto
tysieey renskich breimal l^un-
berttaufenb ©ulben.
Trzykrotka, -ki, pl. -ki,
sf. Tradescantia ^^flanjen»
art); = Dobownik.
Trzykrotny, adi. ; Trzy-
krotnie, adv. breimaltg, brci»
fodj.
Trzykwartowy, adi. brei
Cluart ent^altenb.
Trzykwaterkowy, adi.
brei Sßierlel Siter entl^altenb.
Trzylatek, -tka, pl. -tki,
sm. Sreiläufer m. {\co'ö\\ SBoj
c^en alter §afe).
Trzylecie, -cia, pl. -cia,
sn. Zeitraum m. Don brei 3«^=
ren, Sriennium n.
Trzyletni, adi. brcijä^rtg.
Trzylistek, -stka, pl. -stki,
S7n. (Menyanthes trifoliata)
2)rei6Iatt n.
Trzylistnik, -a, pl. -i, sm.
(Satyrium) ©tenbeliDurj /.,
Änafienfraut «. ; — domowy
@cf)a5jtegerf[ee m.
Trzylistny, adi. brei=
blätterig ; -na koniczyna brei=
filätteriaer Älee.
Trzylokciowy, adi, brei
®IIen lang.
Trzymacz, -a, pl. -e, sm.
©c^raubenftod m.\ Hluppe /.
Trzymad, -mam, -malem,
I. va. imperf. 1) fialten; —
top6r za toporzysko ein Seit
am ©tiel galten; — co w
reku etro. iu ber ^anb Italien ;
— kogo za reke jmnbn bei
ber §anb t)alten; — konia
za cugle baä ^ferb bei ben
Bügeln l^alten ; — co pod klu-
czem etra. unter ©(^Io& l^alten;
— dziecko do chrztu ein Kinb
jur Saufe Ratten; — dziecko
na reku ein fiinb auf bem SIrm
galten; — co przeciw swiatlii
etro. gegen bas öic^t galten;'
— kogo za slowo jmnbn beim '•
SBorte f)alten ; — wioske w j
dzierÄawie ein S)orf pad^teu, !
in ^ad^t Eialten ; — kogo w
wiezieniu jmnbn im ©efäng=
niffe Italien ; — zakazane to-
wary na skladzie nerbotene
2Baren auf Säger f)alten ; -tem
go tyle lat darmo, teraz mam
jednak dosyc tego dobrego
id^ l^abe il^n fo niete ^afire
umfonft gel^atten, je^t t;abe
x6) ober beö ®uten genug ; bedac
zazdrosny -mal caly rok ione
na wsi ba er eiferfüd^tig mar,
l^iett er feine %x(x\\ baä ganje
Qa^r auf bem Sanbe; -maj
glowe prosto l^otte ben Äopf
in bie^ij^e; — kogo krotko,
ostro, w ryzie jmnbn furj,
ftreng iu ber 3"^t galten;
— liczna t-lnibe eine ja|lretcl^e
Sienerfcöaft i^atten; — konie
i powoz^ßferbe unb äSagen ^at=
ten; — nauczyciela do dzieci
einen Se^rer für bie J^inber
galten; — miasto w obleze-
niu bie ©tabt betagern; zla-
pal pies zajaca i raocuo go
zebami -ma Der |)unb fing
ben §afen unb ptt il^n mit
ben 3öf)tten feft; zfepaJ ko-
zak Tatarzyna a Tatarzyn
go za ■Jeb -ma bcr Äofaf fing
ben S^otaren, bocb ber 2;atar
ptt i^n beim ©c^opf; —
gtowe wysoko ben Äopf fjOC^
galten; — co w pogotowiu
etiD. bereit l^alten; — co,
kogo cieplo etro., jmnbn roariu
Italien; — co w sekrecie, w
tajemnicy etro. ge^eiml^atten;
— jezyk za zebami jest to
cnota nad cnotami reinen
3}Junb l^atten ift eine grof3e
2;ugenb, hieben ift ©itber,
©c^rceigen ift @otb ; 2) fjatten,
aufhatten; -maj, üapaj zlo-
dzieja l^attet, fonget ben Sieb ;
wiatry go na morzu -maj^
SBinbe Ratten i^n auf bem
3JJeere; — kogo na wodzy
jmnbn im ^anrnt l^atten; 1
— nieprzyjaciela na szabli |
ben geinb mit feinem 35egen
aufhatten; rada ich caly dzieu |
-ia bie Beratungen l^ietten fie i
ben gan5en 2;ag auf; jeszcze
go zfy duch tu -ma? ptt t^u
ber böfe ©eift nod^ ^iei? cho-
roba -la mnie przykutego do
loia bie Äranf^ett ^atte mid&
anä 99ett gefeffett; — z kim
mit jmnbm Ratten, mit jmnbnt
gemeiniame ©ad^e machen ;
mit jmnbm unter einer Sede
ftedEen; ja z nim -mam idE) bin
auf feiner ©eite, ic^ l^atte mit
i^m; .S) — CO o kim =
inniemac urteiten, meinen,
Ratten ; ja to -mam, uwazam
za klamstwo ic^ f)atte eä für
eine Süge; co o nim -masz,
maiemasz mag l^ältft bu üOn
i^m?; wiele o kim — auf
jmnbn grofee ©tüdEe Ratten;
dobrze o kim — , miec o kim
dobre mniemanie eine gute
SReinung »on jmnbm tjaben;
ja go -mam, mam za zlo-
dzieja ic^ ^atte i^n für einen
®ieb; — , s^dzic wiele o so-
bie Biet Don fi^ Ratten; 4) —
w sobie entt)alten, umfaffen;
— w sobie trzy litry brei
Siter entl^atten; 5) — bank
bie 33anf Ratten; — takt
Saft galten, beobad^ten; —
krok ©c^ritt Ratten; II. vn.
imperf. Ratten; kolor -ma
bie garbe l)ätt; wapno, powroz,
sukno -ma ber ÄatI fällt nic^t
ab, ber ©tridf, bas SudE) ^ält,
reifet nic^t; mroz ciagiejeszcze
-ma bcr groft pit noc^ immer
an ; III. 1) — sie vr. ftd^ t;alten ;
— sie dobrze, prosto na
nogach fid) gut, gerabe, auf-
regt l^atten ; — sie ile, krzy wo
fic^ fdjted^t, !rumm l^atten;
ledwo sie -ma na nogach er
ptt ftcö laum auf ben Seinen;
-maj sie ^alte öic^ roader, roeic^e
nic^t, gib nic^t nad^; — sie
cieplo fic^ roarm t)alten;
twierdza sie jeszcze -m.i, ale
nie dlugo bedzie miisiala sie
poddac bie §eftung ^ält fid^
nod^, aber balb rcirb fie fid^
ergeben muffen; — sie za
boki od sraiechu fic^ üOr Sa»
^en ausfc^ütten rootlen, fic^
bie Seiten oor lauter Sad^en
§alteji; czemu sie -masz za
glowe roarutn tjättft bu bic^
beim Äopfe ; — sie muru, po-
reczy fic^ an ber 'JJiauer, am
22*
Trzymaczka
340
Tualeta
©elönber anfialten; — sie
konskiej grzywy fic^ an ber
^ferbemäl}ne anhatten ; 2) ftd^
polten, nicfjt oerberben; owoce
sie nie -ly bie gtüd^tc t^ielten
fic| nid)t; przetopione masto
-ma sie caJa zime Sd^meljbuttet
plt ft^ ben gangen äUtnier:
3) — sie czego fid) an ettoag
Italien; -mam sie przepisow
religii id^ ^alte mid^ an bie
SSotfd^riften ber Sieügion; —
sie kontraktu fid^ an ben 3Ser=
trag l^atten ; — sie czyjego
slowa fic^ an imnbg SJort
galten; — sie pierwotuej
umowy fid^ an bie ur[prüng'
lid^e aSeteinbarung l)a[ten;
nie wiedziec czego sie —
man rceife nid^t, raoran man
ft^ Italien foH; — sie z da-
leka od czego fid^ fern oon
etn). Italien; nie ma sie czego
— er ijat nid^tö, rooran er
ftd^ l^alten !önnte ; — sie kogo
fic^ an iinnbn anfdE)Ue^cn,
e§ mit imnbm l^alten, fid^
an jmnbn galten, an jmnbn
@rfa^an[v!^üci)e [teilen; Jak mi
nie odda, ciebie sie bede -mal
roenn er mir nid^t 'ialjlt^ mu^t
bu mid^ fd^ablo§ galten; — sie
reczycieia fid^ an ben sSürgen
Italien ; 4) — sie kupy 5U=
fammen^alten, gafammenfjän»
gen, jufammenfieben; plecie
trzy po trzy, a co mowi kupy
sie nie -ma er fd^iua^t mirreä
.3eug ol)ne jeben ^wfammen»
[)ang; 5) — sie kogo, czego;
etro. i)< feft an imnbm; bieda
sie go zawsze -ma er mu^
eroig mit bem äRangel fämvfen ;
ie tüi, sie ciebie zawsze zle
Äarty -ja bafe bu boc^ emigju
fcftled^ten ©d)erjen aufgelegt
bift; niechie sie tei. ciebie
takie zarty nie -ja la^ boc^
biefe ©(^crje beifeite.
Trzymaczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©diraubftod 7n., .groinge/.
Trzymadlo, -tlla, pl. -diu,
sm. aBerfjeug n. jum galten,
Kluppe /.
Trzymanie, -nia, sn. ^aU
ten n. ; — sie Haltung /.
Trzymasztowy, adi. brei=
mafiig; — okret 2)reimafter m.
Trzymga, -gi, pl. -gi, sf. j
Trixis (Sßflanjenart). I
Trzymiarowy, adi. Srci=
maß»; — koii brei %anit ^ol^es
«Pfetb.
Trzymiesifczny, adz. brei=
monatig, Quartal»; -czne
wymöwieuie breimonatige
iiünbigung.
Trzymilowy, adi. oon
brei Slieilen.
Trzymonaw, -a, pl. -y,
(Echeneis) ©d^iffg^alter }u.,
©d)i(bfifö) m.
Trzynastoletni, adi. brei»
jel^njä^rtg.
Trzynastu, num. breljel^n
(bei ^erfonen männlid^en ©e=
fc^Iedöte?); — zbojcöw, i;ol-
uierzy, senatorow breijei)n
SHäuber, ©olbaten, Senatoren.
Trzynasty, adi. breijel^n=
te(r).
Trzynascie, 7ium. breijef^n ;
— par breijef}n ^aare.
Trzynascioraki, adi. brei«
jel^nerlei, breijetinfat^.
Trzynascioro, niim. brei'
jebn (bei fäc^lid^em ober oer=
fd^iebenem ®efd)(ed^te ober bei
plur. tant.].
Trzynogi, Trzynozny,
adi. breifüfeig.
Trzynozek, -ika, pl. -zki,
sm. 3)reifu| m. ; = Tröj-
nozek.
Trzyoczny, adi. breiäugifl.
Trzypalcowy, Trzypal-
czasty, Trojpalczasty, adi.
brcifingerig, breifrallig.
Trzypcian, -u, pl. -j, sm.
Triopteris ('^iftan^enart).
Trzypigdzisty, adi. brei«
fpannig, brei Spannen lang;
br« i^^auft r)od^ (oon ^ferben).
Trzypi^trowy, adi. brei=
ftödEig.
Trzypolowy, adi. ®rei=
felber»; bretfiufig; -we go-
spodarstwo Sreifelbernjirt»
fc^aft /.
Trzypotrzyca, -cy, pl. ce,
s/. (Trifolium) Dreiblatt n.
Trzyprgcikowy, adi. brei=
männcrig, mit brei ©taub»
fäben Derfel)en.
Trzyrogi, TrzyroÄny,
Trzyrogaty, adi. breicdEig,
breifontig, Dreil^iirntg.
Trzyrozniki, -k6w, plur.
tant. 5n;goneIIe (oerfteinerte
Trzys^zniowy, adi. brei
j^lafter lang, breit.
Trzyslupkowy, adi. brei=
roeiberig, mit brei ©tempetn.
Trzysta, -stu, numer. brei=
fiunbert; idi do -stu dyablow
gel) ju allen Seufeln.
Trzystawny, adi. brei=
gelcnftg.
Trzystoletni, adi. brei=
Ijunbert ^al)re a[t,bret^unbert=
iäfirig.
Trzystopny, Trzystopo-
wy, adi. brei gu^, brei Sc^ul)
lana.
Trzystronny, adi. brei»
ffitig.
Trzystrunny, Trzystru-
nowy, adi. breifaitig.
Trzyczerepny, adi. brci=
fpaltig.
Trzytulny, adi. — basza
^ajdia oon örei a^ioBfc^raeifen.
Trzyz%b, -zeba, pl. -zeby,
sm. Triodia (^flanjenart).
Trzyzebaty, adi. brei=
Särjnig.
Trzyziarnisty, adi. brei=
förntg.
Tu, adv. [}ier, ba ; kto --
idzie roer fommtbal^er; co —
robisz rcaä mad)ft bu ^ier;
— i owdzie t)ic unb ba; —
i tarn ^ier unb bort; — sie
powiesc uiywa f)ier britf)t ber
Dioman ab; — lezy N. N.
I^ier ru[)t 9f. 31.; — na dole
^ier unten ; jestem — ic^ bin
t)ier ; — w tem miejscu po-
peJniono morderstwo i)iix an
biefem Drte ift ein 3Jiorb be-
gangen iDorben; przychodze
— , aby idE) fomme ^er, um ';
wolalabym, zeby — byi mir
tüäre es lieber, roenn er ^ier
märe; ani — , aui tam rceber
l^ier nodö bort; jak — praco-
wac, kieily niema zyc z czego
rcie foK man ba arbeiten, roenn
man nid^t rooDon ju leben
f)at; CO — poczac rca§ foß
man ba tun, real foH mon
ba anfangen.
Tualeta, Toaleta, -ty, pl.
-ty sf.; dim. Tualetka, -ki,
pl -ki, «/. ]) Toilette /■., Soi«
lettetifd^ tn.; = Gotowalnia;
2) Soilette/., Slnfleiben«.; =
Ubieranie sie; 3) 2:oilette /.,
Tuba
341
Tulow
Ä(eib n., Äleibunoi /., 2lnjug
TM.; = Suknia, Übranie.
Tuba, -by, pl. -by, sf.
2;rompetc /., ©prac^rol^c «.,
Suba f.
Tubalny, adi. laut, bon=
nernb, %\xho.= ; — glos %uba=
ftttnme /.
Tuberkuliczny, adi. 1)
%\xhixliU, tubcihUöä; 2) Äno=
ten=, ^jöcferd^en».
Tuberkuläcya, -cyi, pl.
-eye, «/". 2;ubfifflbilbung /".
Tuberkulizacya, -cyi, sf.
SubetfelbtlDung f., 2uber=
fulofität /.
Tuberkul, -n, pl. -j, sm.
XubixUi m.
Tuberosa, -sy, pl. -sy, sf.
(Polyauthes tuberosa) Xube»
rofe /.
Tubulatura, -ry, pl. -ry,
sf. %\x'b\\iat\xx f; = Szyjka
retorty.
Tubylec, -Ica, i)l. -Icy, sm.
@inE)eitnifcf)e(r)7n.,§ie[tgf(r)w.,
2lutocbt^one in.
Tubylczy, adi. auto(iöt()on.
Tucya, -cyi, sing. tant. sf.
3;utta /'., Dfenbtud) m.
Tucz, -czy, pl. -cze, sf. 1)
^ettigfett /., ^ett n.; 2) JJJait
/., ajläflung /.
Tucza, -C7.y,pl. -czy, s/l 1)
©eiDttterroolfe f., iSeiDttter n. ;
2) — konska raube 5l'aftame ;
3) = Tucz.
Tuczanka, -ki, pl. -ki, sf.
gemäftete |)enne, i^oularbe /.
Tuczec, -i'zca,/)Z. -czce, sw.
©(^ulterbeiu n. eineä 2:icre§.
Tuczenie, -nia, sn. 3Rci=
fien n., ma^t f^
Tuczeniec, -nca, pl. -nee,
sm. Sparaxis (-^iflanjetiart).
Tucznied, -nieje, -nialem,
vn. imperf. feift, bi(J roerben.
Tucznik, -a, sm. (Aesae-
lin) ©c^iHerftoff m., ®naIIo=
d^rom n., ^o(r)c|rom n.
Tucznosö, -sei, sf. ^eiftig»
feit f, Sicfe /.
Tuczny, adi. 1) fett, gemä=
ftet, ma\U] -ny w6l a}}a[toc^g m.;
— wieprz SDJaftfcbraein n. ;
-ua ges SJJaftganö/. ; 2) ra^r=
l^oft, mäftenb; zoladz dla
swin bardzo tuczua Gidbetn
finb jum SRäften ber ©cfiraeine
fe^t gut.
Tuczybrzuch, -a, pl. -y,
sm. i^aucftniäfter m.
Tuczyc, -cze, -czylera, va.
imperf. tuäften, feift, bicJ
machen ; — wieprza, wo-
lu, ges baä ©c^roein, ben
D(^jen, bie ©anä mäften;
panskie oko konia -czy be§
§errn Sluge tnäftet bag ^ferb,
roiüft bu, ba^ cä gelinge, fo
fc^aue jelbft jum Singe; na-
dzieja kogo — jmnbn mit
Teeren Hoffnungen f)in£)alten;
nadzieja karmi, ale nie -czy
Don Hoffnung wirb man nic^t
bitf; — w sercu gniew, nie-
nawisc in feinem Herjen 3otn,
Ha^ näf)ren*, — sie vr. fic^
mäften, fic^ nnfiren.
Tudziez, adv. beög(etdE)en,
ingteid)en, roie auci); wezwal
do siebie rade — senatoiow
er berief ju ftc^ ben 9tat rate
audö bie (Senatoren.
Tuf, Tof, -n, pl. -y, sm.
S^uffftein w. ; = Martwica.
Tuj, interi. Sommanboruf:
„Segt an !"
Tuja, -ji, pl. -je,,«/". Tiiuia
(3t)preffenart); = Zywotüik.
Tujalka, -ki, pl. -ki, sf.
Salpigllossis O^flanje in Sl^ile).
Tuk, -u, pl. -i, sn. 1) gett
n. ; 2) gjjarf n. in ben Änoc^en.
Tukan, -a, pl. -y, sn.
Ramphastos (^fefferfreffer),
Sufan m.
Tukowy, adi. Maxi= ; kose
-wa, 9Jlartbein n.
Tulej, -a, 2>l- -e, sm. Cros-
sandra (Sßftanjenart).
Tuleja, -y,pl. -je, sf. ; dim.
Tulejka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
i-'an^eu», ©peerenbe n. ; 2)
^öd^er m. ; 3) äluffal^ütfe /.,
Sorn^ürfe, StUe /., ©itte /,
2)üfe /.
Tulic, -le, -lilem, va. imperf.
fanft ^rücfen, f)erjen, bergen,
befänftigen, befc^raic^tigen, be=
rul^igen, jur 3iuf)e bringen;
— do piersi an bie 33ruft
brüden; -li rozpiakana dzie-
cine fie berul^igt baä roeinenbe
Äinb; dziecko -li do lona fie
brücft baä .Rinb an bie 33ruft;
wsciekly pies biegnac, -li
ogon pod siebie ein roütonber
Sunb brüöt im Saufen ben
(Sdiroanj unter bie Si^B^i —
siew.fic^brücfen, fid^ anlef^neni
-lila sie z p'Iaczem do matki
fie brüäte fid^ roeinenb an bie
äJJutter; wszyscy sie -la do
niego alles fdE)miegt fid) an if)n,
aUeä begibt fid^ in feineu ©d^u^;
— sie do ziemi fic^ an bie ®rbe
brürfen; — !*ie do poduszki
fi^ an baS ^otfter f(|miegen.
Tulilezka, -ki, pl. -ki, sf.
Roridula (^flangenart).
Tulipan, -a, pl. -y, sm.
%u{^t f. ; — lesny (Tulipana
silveätris) roilbe Slulpe; —
ogrodowy (T. gesneriana)
©artentulpe.
Tulipanowiec, -wca, pl.
-wce, sm.; Tulipanowe drze-
wo (Liriodendron tulipifeia)
3:;urpenbaum m.
Tulipanowy, adi. ^u(pen=.
Tulacki, Tulaczy, adi, ;
Tulacko, Tulaczo, adv.
^erumtrrenb, fierumroanbernb,
j^eimatloö; -kie zycie löeimat«
lofeS, l^erumirrenbeä Seben.
Tulactwo, -wa, sn.; Tu-
laczka, -ki, sf. Herumtreiben
n,, Herumirren n. ; Emigration
/., 3Serbannung /.
Tulacz, -a, pl. -e, sm. 1)
Herumirrenbe(r) m., Heimat-
tofe(r) m., ^erbannte(r) m.,
Emigrant m.; Äjd wieczuy
— ber eroige '^uht; 2) (Ocy-
pode) Sauffrabbe /.
Tula6 sig, -tarn, -lalem,
vr. imperf. tjerumirren, l^ers
umfd^roeifen, ton einem Erben«
rainfei in ben anberen ge=
trieben raerben, fein Dbbad^
finben, l)eimatlo§ fein; — sie
po swiecie fid^ in ber Sßelt
herumtreiben; — sie na wy-
gnaniu in bet SSerbannung
^erumirren ; -lamy sie jak slepi
po omylnych drogach swiata
tego rair irren raie S3linbe
auf ben ^rrraegen biefer SBelt
l^erum.
Talaniesig,-nia,«n.Hcrums
irren n.
Tulow, -owia, pl. -owie;
Tulub, -bia, pl. -bie, sm.
Stumpf m. ; wzieto — meczen-
nika i spalono go na slosie
man nafjm ben Stumpf be§
3Kärti)rerä unb oerbrannte i^n
auf bem Scfieiter^aufen.
Tum
342
Turzyca
Tum, -u, j}l. -y, sm. 1)
Som m., ßair;ebrale /. ; 2)
Äuppel /., S)om m.
Tumak, -a, pl. -i, sm. =
Kuna.
Tuman, -a ober -u, pl. -y,
sm. 1) ©tauBrooIfe /.; Suft^
fpiegelung /. ; — dymu 9iauc^=
tüOlte; wiatr podnosil cale -y
piasku, ktore przyslanialy im
widok ber 3[ßinb trieB ganje
©anbrooKen in bie §ö^e, bie
i^nen bie Sluefic^t Bebföten;
— koma w oczy puscic jmnbm
etro. «^alfrfjeö uorfpiegeln rool=
Icn, imnbm ©anb in bie 2lu=
gen [treuen, j mnbm einen B tauen
S)un[t Dormad^en; jmnbm etro.
einreben raollen ; 2) jerftreuter,
oerqefiHclöer 3)len\(i).
Tamanic, -nie, -niJem, va.
imperf. irreführen, foppen ;
kogo — jmnbm ©anb in bie
2lugen fireuen, jmnbm einen
Blauen 2)unft oormod^en,
jmnbm tuaä einreben moUen.
Tumor, -u, pl. -y, sm.
©efc^rculft /., 2;umor m., ®e=
fd^n>ür n., 3^eugeBiIbe n.\ =
Nowotwor, Guz, Wrzod.
Tumult, -u, pl. -y, sm.
Siumult m., Sßirrraair m.,
£ärm TM.; = Zamieszanie.
Tuna, -ay, pl. -uy, sf.;
dim. Tauka, -ki, pl. -ki, sf.
5äfe(|en n.
Tundra, -dry, pl. -dry, sf.
niüosbebedteS 2)ioor, 2;unbro /.
Tunel, -u, pl. -e, sm. S^un»
nel m.
Tunetek, -tka, j)^- -tki,
sm. ; Tunczyk, a, pl. -i, sm.
(Ttiynnus) 2;unfif(| m.
Tnngsten, -u, sm. 2BoIf=
ram m., Sungften m., ©d^mer«
ftein m.'
Tungstenowy, adi. oon
©c^roerftein, Sd^rcerftein».
Tupac, -pie, -palem, vn,
imperf,; Tupn^c, -pne, -pna-
lem, vn. perf. ftampfen, mit
ben ^ü^en ftompfen; -nai ze
ztosci er ftampfte oor ,i3orn
ben SBoben.
Tupanie, -nia; Tupnigcie,
-cia, sn. ©tampfen n. mit ben
gii^en.
Tupet, -u, pl. -y, sm. Sou»
pet ?!., ^erüdfe /.; = Peruka.
Tupot, -u, _?>Z. -y, sm.;
Tupotanie, -nia, sn. ©tamp=
fen n., ©eftampf(e) n.
Tupota6, -tarn, -talem, vn.
imperf. ftampfen, tärmenb
auttreten.
Tur, -a, pl. -y, sm. Sluer«
octiä m., Ur m, = Zubr.
Turbacya, -cyi, pl. -eye,
sf. ©orge /., Söeunruf)igung/.
Turban, -u, pl. -y, sm.
SiirBan m.\ = Zawöj.
Turbator, a, pl. -rzy, sm.
SöfunruJ^iger w., SRutjeftörer m.
Turbina, -ny, pl. -ny, sf.
SurBine /., ^reifelrab «.; ^
Wirowe kolo.
Turbit, -u, pl. -y, sm.
(Ipomoea turpethum) ^ugel»
Blume /.
Turbowac, -buje, -walem,
va. imperf. Beunruhigen, Be=
läfligen, Unannel^mtic^feiten
Bereiten, ?u fdfeaffen mad^en;
— sie, vr. \\6) forgen, fid^ Be=
unrul&igen, fid) ängftigen; nie
-buj ty sie o to, ja wszystko
zaJatwie beunrul^ige bu bic^
nid^t beäfjalB, td^ merbe alle§
Beforgen.
Turbownik, -a, pl. -i, sm.
Hyhanthus (^pfianjenart).
Turczenie sig, -uia, sn.
ÜBertritt m. jum mol^amme=
banifcBen (SlauBen.
Turczyc, -cze, -czyJem, va.
imperf. jum 2;ürfen machen;
— sie, vr. Stenegat, 2)Jol^am=
mebaner rcerben, jum mo|am-
niebanifd^en OlauBen üBer=
treten.
Turek, -rka, pl. -rki, sm. 1 )
©amtnclfe /. ; 2) gelBe 3tofe.
Turecki, adi. tüiüfdp; —
tyton türfifd)er SlaBa!; goly
jak — swiety f p litter nadft;
arm rcic eine jlird^enmauä.
Turecznia, -ni, pl. -nie, sf.
Lacosonia (^flanjenart).
Turf, -u, sm. %\\x] m,,
StennBa^n /.; = Plac wy-
Äcigfowy.
Turka, -ki, pl. -ki, 6/.
(UroBpermus) ^afevraiirjet /.
Turkawka, -ki,pZ. -ki, sf.;
dim. Turkaweczka, -ki, pl.
-ki, sf. 2;utteltau6c /.
Turkot, -u, pl. -y, sm. 1)
®etöfe n., ©eraffel n.; — po-
■woz6w Sßagen geraffet ; 2)
Sirommcitaube /.
Turkotac, -tarn, -talem,
vn. imperf. raffeln, lärmen;
powöz turkocze po briiku
ber SBagen raffelt auf bcm
5ßflafter.
Turkotanie, -nia, sn.
SfJaffeln «., ©eraffel n.
Turkuö, -cia, pl. -cie, sm.
= Podjadek.
Turkns, -a ober -u, ])l.
-y, sm, Xürfiö m.
Turkusowy, adi. S:ür=
fifen=; pierscien — Xürlifen»
rina m.
Turliban, -u, pl. -y, sm.
Isciolirion (^^ftangeuart).
Turma, -my, pl. -my, */.
©efängnig n., S^uim m.; do
-my wsadzic inä ©efängniS
ftedfen; siedziec w -mie im
2:urm, im ©cfängniä fi|en.
Turmalin, -u, sm. SCur malin
m., eleltrifd^er ©d^örl; —
— czarny fc^rcatjer ©d^örl.
Turnep, Turneps, -u, pl,
-y, sm. (Brassica rapa de-
pressa) ^^uttetrüBe f.
Turnesol, -u, sm. £adfmu§=
farBe /.; = BJekitna roslinna
farba.
Turnia, -ni, pl, -nie, sf.
1) Jlelter m.; 2) (felfigerj 35erg
m.. ^Berggipfel m.
Turniej, -u, pl, -e, sm, ;
Turnieja, -ji, pl. -je, sf. 1)
Surnier n. ; wyprawic -je
ein Slurnier aB^alten; wzific
udzial w -u an einem Surnier
teilnehmen; 2) SSerrairrung
/., ©treit m,, Unrul^e f,,
Äanipf m.
Turniej owac, -uje, -wa-
fem, vn. imperf. tumiercn.
Turnowaö, -nuje, -waJem,
vn. imperf. bie ©timmen nac^
ber Siei^e aBgeBen.
Turnus, u, sm. ©timm=
aBgaBe/'. nad^ ber 9leif)e; 3ttei«
^enfolge /.
Turöwka, -ki, shuf. tant.
sf. (Hierochloe) ^ferbegraS
n. ; = Tomkownica.
Turunda, -dy, pl. -dy, sf.
®efd&iDÜrtampon m.
Turzy, adi. Sluerod^ö» ;
— travva ©anbfegge /'.
Turzyca, -cy, sing, tant.
sf. 1) (Carex) SRiebgras «.,
©egge /. ; 2) Sluerfu^ /. : 3)
§afenfell n.
Tusz,
343
Twardy
Tusz, -M, pl. -e, 67W, 1)
Sufd) m. (c^inefifd&e Sainpen»
rufefirbfc) ; 2) 3;u)c{) m. (in ber
dM^t) ; 3) 2)ufc^e/., Vorauf e/.;
-e zimue, cieple falte, raariue
2)ufc^en.
Tusza, -szy, pl. -sze, sf.
Seibeäftärfc /., Sbeleibtfieit /.,
Äorpuletij/. ; dobra — Sßo^l»
beletbttjeit ; dobrej -szy, n)o{)(»
beleibt, ftarf, bid; czlowiek
raiernej -szy ein Slat\n oon
mittlerer 8eibeöf)ärfe;iiabierac
-szy an Seibeeumfang ju-
nebmen.
Tuszowad, -szuje, -walem,
t'O. imperf. 1) bufd^eu; 2)
tufd^ieren, mit 2ufd)e maten;
3) tuJd^ieren, mit ä^enben
anittetn bfr^anbeln; 4) tot=
fc^roeigen.
Tuszowanie, -nia, sm. l)
®ufc^en n.; 2) Xufc^ieren «.,
Sf^anblung /. mit ä^enben
gjJitteln; b) maUn n. mit
Sufc^e.
Tuszy6, -sze, -szylem, vn.
iwperf. glauben, meinen,
üorausfeEjen, fioften, a^nen;
lue -lern, nie spodziewalem
sie ic^ ijabe eä nidE)t geglaubt,
nid^t erroartel; — sobie co
fi^ mit einer Hoffnung fc^mei»
c^fln, ftc^ einer Hoffnung bin=
geben ; — komu smierc jmnbm
bfn Xo't) tjor^erfagen.
Tus, pron. = tu jestes
i^ier bift bu.
Tutaj, adv. = Tu.
Tutejszy, adi. ^ieHs, V^^^'
frtig; — biskup wydal list
pRsrerski ber ^iffige Sifd^of
[)at einen Hirtenbrief erlaffen;
on — er ift oitcanfäfeig, et
fiamnit oon l^ier.
Tutka, -ki, pl -ki, sf.
1) £üte /., §üife /.; -ki do
papierosow 3i9«retten^ü(fen;
2) (Terebellum) Xutte f.,
(J^ammfiemenfdfinfdengattungj,
©prtnp^örnc^en n.
Tuwalnia, -ni, pl. -nie, sf.
bretteö feanbtud^; 5?omnmni=
fantentud^ n.
Tuz, -a, pl. -y, sm. 3)au§
n., 1) 2lä n.] na co -a ruszac
kiedy mozna szostka zabic
rcatum foQ ntan baä ©auö
oerflcd^en, roenn man ben ©tic^
mit bei- ©ec^ä nehmen fann.
roaS man mit einet 3la'öd
i^erftec^en fann, [oU man nid^t
mit einer l'anje burdjbo^ren;
oczy w kogo wlepic jak w
-a jmnbn unoetiuaubt an=
fd^auen ; 2) -y, pl. ©töfee, §iebe
pl. ; isc z kirn w -y mit jmnbm
eine ©d^Iägerei anfangen; do
-6w przyt'zl'o eä fam ju
©cfilögen; 3) ß'ffiSffP'intt "■
Tuzin, -a, pl. -y, sf. 25ut=
^enb n. ; -ami bu^enbroeife.
Tuzinkowy, adi. fd^Iec^t,
einfach orbinär, Su^enb«; —
towar Su^enbroare /.; -wa
robota Su^cnbarbeit /.
Tuzinowy, adi. com S)ut=
jmb.
Tuzowa<5, -zuje, -walem,
va. imperf. fe[t prügeln,
fd^togen.
Tuz, adv. f)icr gleid^, un=
mittelbar nal^e, fofort; smierc |
jest — za staroscia. ber Xob ift
gleich l^inter bem Silier; szedl
— za nim er ging unmittelbar
l^inter i^m l)cr; — pod mia-
stem zbudowal sobie wille
in ber unmittelbaren 3]ä^e
ber ©tabt baute er fid^ eine
SSiUa; — nad rzeczka l^art
am glü^cf)en; nieprzyjaciele
byli — za nami bte "Jeinbe
maten fnapp binter unö, un§
bic^t auf ben gerfen; pulko-
wnik idzie — po jenerale ber
Dberft folgt unmilttlbar bem
©eneral; — , — fct)on gleid^;
— , — biegt za nim er lief
ibm auf ber ^^^rfe nad^; przy-
ttumil bunt juz — wybuchnac
majacy er erftitfte ben 2lu|=
ftanb, ber eben ausbrechen
foBte.
Twardn^c, Twardnieö,
-nieje, -niaiem, vn. imperf,
l^art roerbcn, Derl^ärten; ziemia
bez deszczu -nieje jak kamien
bie @rbe roirb o^nc Stegen
fteinf)art.
Twardo, adv. 1) l^art; jaja
ngotowac na — bie (Sier
f)art lochen; — zgotowane
jaja l^attgefottene ©ier; na
tym tapczanie — le^ec eä
Uegt fidt) ^att auf btcfer 'itiritfd^e ;
— mi tu siedziec e§ fi^t fid^
fiart f)iet; — sie z kirn ob-
chodzic jmnbn fiart befianbeln;
— ueiskac t)art bebrängen.
jufeljen; 2j ftceng; — poscid
ftreng faften; — obstawac
przy swojem prawie ftreng
auf feinem SRed^t befielen — co
zachowywac ctm. [freng beob»
aditen; 3) feft ; — spi er
fd^löft feft; — spac einen
feften ©d^laf l^aben; 3) fd^roer;
— mu idzie w nauce baä
Semen fäEt il^m fd^roer.
Twardoglowy, adi. 2)id=»
fd^äbel«.
Twardokuty, adi. I^att»
gefrfjmiebet.
Twardoskornpy, adi.
I^ortfcbalig.
Twardoskorny, Twardo-
skory, adi. ()artt)nutig.
Twardosz, -a, pl. -e, sm.
Hypoxis (5ßflanjenart).
Twardoszyjny, adi. fteif»
l^oifig, fteifnacfig, unbeugfam.
Twardosö, -sei, sf. 1)
§arte/.; — serca §artl)er='
jigtett /.; 2) l)arte ©tette,
©cfimiele /.
Twardouchy, adi. j^art«
l^ijrig.
Twardoustosc, -sei, sf.
^artmäuligfeit /.
Twardousty, adi. fjaxt-
mäulig,
Twardy, adi. I^art; -szy
härter; — jak karaieii ^art
rcie ©tein, ftein^art ; porfir -szy
od marmuru ^orp^t;r ift börter
alä üJJarmor; -de *oze Ijarteä
Sager; — chleb l^artcg örot;
-de jaja barte ®ier; -da woda
l^arteg 2Baffer; — orzech
^arte ^Jufe; — orzech do
zgryzienia eine ^arte 3l\i^
■(um l?natfen, eine grofec
©c^roierigfeit jum Überroinben ;
— stolec l^arter ©tu^lgang;
— talar harter mittler; -de
zycie l^arte Sebenönrt ; —
odlew getiärtetes dloi)ei\en,
barter ®ufe; — odlew walcow
Rätter 3t)linbergu6 ; -da robota
l^atte, mül)fame Slrbeit; na -de
drzewo -dej potrzeba sie-
kiery auf einen groben .Klo§
gehört ein grober keil; trzeba
mu czems -dem gfrzbiet prze-
orac man mufe i^n mit etro.
Hartem burc^prügeln ; 2) l^art,
unerbittlich, unerfd^ütterlic^,
ftreng; -de serce t)arteö, un=
barm^erjigeä ^e^'■, — czto-
Twardziczka
344
Tyczec sig
wiek r^arter, unerbiltUdEier
SD?en)d^; w tym klasztorze
jest regula nader -da in
biefem Älofter ift bie Dtegel
überauöftreng; 3) ausbauernb,
gegen Strapazen unempfinb»
lidö; 4) jeft, befefiigt; -de
miejsce befefiif^tcr Dtl; —
sen fefler ©d)lnt; 5) j^roer,
i)axt; -de zadanie jdiroere
Siuf gäbe; -de warunki f;arte
SBebingiitigeii; -da glowa un=
gere^iiger, fcfnüerbegreifenber
^opf, Ijaiter Sc^äbel w;.
Twardziczka, -ki, pl. -ki,
«/. Exallonia (^flanjenatt).
Twardziec, fifl^e : Tward-
niec.
Twardziel, -i, pl. -e, sf.
S3eif)ärtuiig /.
Twardzizna, -iiy, pl. -ny,
sf. 1) fiarttr SBoben, Ijaite
®rbe; 2) ^arte ^aut, SÖeute
/.; 3) ©erijinfef n.
Twarogowy, adi. Xopfeu»,
Duarf».
Twarog, -ogxi, pl. -ogi, sw.;
dim. Twarozek, -zka, pl.
•Äki, SOT. Cluar! »?.
Twarz, -izy, pl. -rze ; c?m.
Twarzyczka, -ki, ^^. -ki, sf.
1) ©eftc^t «., Slntlil «., an=
gefid)t «. ; sciagla — läng»
lic^eä ©eftd)t; — okragJa,
blada, rumiana, ^'adua, Fzpe-
tDa ein runbeö, blaffe§, rofigeä,
fd)öne§, f)ä^Ui^e§ ©efid^t ; —
jest zwierciadlem duszy ba§
2lntli^ ift ber «Epieget ber
©eele; — w — von Stngefid^t
JU 2lngeftc|t; krew mi wsta-
pila w — bag 33Iut ftieg mir
inö ©efic^t; zatlonit — re-
kami i gorzko plakal er t)er=
füllte fein 3lntlili mit fcen
^änben unb meinte bitterlicl^;
dac komu vr — imnbm inä
®eftdE)t fd^togcn ; w — dostac
eine Dfirfeige befommen; padli
na — przed snltauem fie
fielen »or bem ©ultan aufö
©efic^t; cos jest do -y, nie do
-y etm. ftel^t (gut), fte^t nidE)t
(gut) ju ©eftd^t; w czer-
wonyra kolorze jest mi do
-y rote %axiie fte^t mir gut
ju ©efic^t; 2) (Sefid)t, »lief
7n.. 3)liene /. ; wyszta do mnie
z zasmucona -a fie !am mir
mit einer traurigen -DUene
entgegen; nie smiec -y pcd-
niesc do kogo ben S9(id ju
jmnbm nidit ju etl^eben rcagcn ;
3) niema — flummeg ®£=
f^tjpf, unDetnünftige Kreatur.
Twarzysko, -ka, pl. -ka,
S7i. grakengcfic^t n.
Twierdza, -özy, pl. -dze, sf.
1) geftung/., (Scl)ar3e/.. 93efe=
ftigung /., 33urg /'., QitubtUe
/. ; 2) Scfeu^ m., ©djitm m.
Twierdzenie, -nia, pl.
-nia, sn. a3fE|ouptung f., 3je=
jafiung /., 2:[)eorem n.
Twierdzic, -dze, -dzil'en),
va. imperf. bcl^aupten; -dziJ,
ze slosunek ten nigdy nie
istnialer bet)üuptete, ba^ biefeo
3Sert;ältniä nie beftanben l^otte*,
pomimo dowodow -dzi, ze . . .
Iro^ ber »eiieife betjauptet er,
bdfs . ■ .; nigdy tfgo nie
-lern id) t)a6e eg nie btf;aiiptet;
-dzacy adi., — co adr. be=>
ja^enb, bel^auptenb, ajfirmatiu;
zdanie -dzace affirmatiner, bd
jatjenber ©a^; -dzaco skinat
glowa er nirfte befaljenb mit
bem Äopfe.
Tworzenie, -nia, pl. nia,
sn. S3ilbung /., 4'^ert)orbrin=
gung /.
Tworzyc, -rze, -rzyJem, va.
imperf. bilben, ^erootbringen,
fc^affen ; — nowe wyrazy
neue 2lusbrüde bilben; —
koio einen SlreiS bilben;
-lismy lewe skrzydlo mir bil«
beten ben linfen Slügel; —
sie vr. fiel) bilben; na powierz-
chni -rzyJy sie male peche-
rzyki auf ttx Dbcrfläd^e bit=
beten fiel) Heine 33Iääcf)en.
Tworzydlo, -dla, pl. -dla,
sn. 1) gorm /., Ääfeform,
«öfenopf m.\ tleine ©diale;
2) Unfd)ltitbiicö[e /•.
Twoj, Twoja, Twoje, pl.
Twoi, Twoje, pronom. bein,
beme, bein, beiner, beine, bein,
ber, bie, bao beinige ; czy to
-ja wlasnosc ift baä bein
Eigentum; ten twoj wieczny
piacz zaczyna mnio nudzic
bicfeä bein eioigeä SBeinen
fängt an mi^ ju langmeilen;
twoj ci oddany bein bir er=
gebener; m6j brat wyjechai
z -im mein 93ruber ift mit
bem beinigen Derreift; on czy-
cba na -ja zgube er lauert auf
bein Sßerberben.
Twor, -orn, pl. -ory, sm.
©d^ijpfuiig /'., @e[c^öpf n. ; @e=
bilbe n., Sau m. ; to sa -ory
jego geniusza bag finb ©c^öp=
fungen feineä (Senie^.
Tworca, -cy, pl. -cy, sm.
©d)öpfer m.', Uil^ebei- m.;
S^erfcffa m.
Tworczosc, -sei, sf. fd)öp-
ferijdie ilraft, ©d)affenbe(e)
11., ©cl^öpfenbe(§) n.
Tworczy, adi. ; Twörczo,
adv. fc^öpferifd^ ; -cza sila na-
lury fd^öpferifd^e Äraft ber
DIatur; — talent fd)öpferifd}ei
Salcnt; -cza imaginacya er=
finterifclie, etfinbungsreid^e
©mbilbungfiffaft.
Ty, pronom. ciebie, tobie, to-
ba, w tobie, pl. wy, was, wa-
mi, was; bu; lyzes to bift bu
eö; nie ciebie szanuja nidjt
Hd) e^rt man; masz tobie!
ba l^aft bu bie Sefdjerung;
jakie cie nie kochac mie folt
man bid^ nic^t lieben ; w tobie
cala moja nadzieja auf bid^
Baue ic§ meine ganje Hoffnung;
mowic komu ty imnbn bujen;
ty sam bu aßein; szukafem
was od godziny id) fud^tC
euc^ feit einer ©tunbe; moj
Ty Bote kochany bu lieber
^errgott ; wszak bylem z wami
razem id) mar bod^ mit euc^
jufammen.
Tybel = Tebel.
Tycie, -cia, sw. S)id=, gett»
rcerben n.
Tycz, -y, pl. -e, sf.;
Tyk, -11, pl. -i, sm.\ Tyka,
■ki, pl. -ki,/.; dim. Tyczka,
-ki, pl. -ki, sf. bünne ©lange,
©tedEen m.; |)opfen;, Süol^nen-
ftange /. ; 9lebenpfal^l wt.,
Jiebenfteden.
Tyczec sig, Tyczyc sig,
-cze, -tzylem, vr. impetf. 1)
belangen, betreffen, anbelan»
gen ; co sie m.nie -czy inaö
mid) anbelangt; to sie ciebie
nie -czy baö betrifft bic^ nid^t;
CO sie zas twego zMmiaru
-czy maö aber beine 2lbfid;t
betrifft; 2) fic^ bejief)en, an=
gelten ; to sie mnie -i'zy ba§
bejief)t ftd) auf mic^.
Tyczenie
345
Tylko
Tyczenie, -nia, sn. ©tä°
beln «., ^fä^Ien n.
Tyczkowy, adi. Stangen»,
«Pfabl».
Tyczyc, -cze, -czylem, va.
imperf. pföl^ten, ftiibeln, mit
Siebftöcfen [tü^en.
Tyc, -je, -lem, vn. imperf.
bid", fett roerben, an Sdbes-
umfang juncfimen; przy tem
sie nie -je ba6«i roirb man
ni'd^t fett, babei fann man
feine ©eibe fpinuen; — z ra-
dosci cor (jffui'c raad^fen.
Tycki, adi.', Tycko, adv.
fo Hein.
Tydzien, -godnia, pl. -go-
dnie, 4;«. JlBod)e /. ; caiy —
bie gange SBoc^e; caljmi
-goduiaini przesiady wal u mnie
njod^entang fa^ er bei mir;
raz na — einmal in ber
SBodie; co — jebe 5ffloc^e;
w ciagu -godnia im Saufe ber
Sßoc^e; wielki — ^arrooctie
/. ; vv przyszlym -godniu in ber
nä($ften Sßodje ; zadwa -godnie
in Diev^e^n Ziagen; trzy razy
na — breimat in ber Sßodie.
Tyfiarnia, -ni, sf. Reffet»
fd^mtebe /,
Tyfiarski, adi.] — mlot
2;reibe=, Siiej^ommev m.; -skie
diuto ireibbunjen m.
Tyfoid, -u, pl. -y, sm. Ji)-
p^oiö n., &e]ü)XDulit f. beim
Tyfoidalny, adi. ti)p^u§-
attig, tijp^bö.
Tyfomania, -nü, sf. mit
©tumpifinn »erbunbeneä^rte^
fein n. beim 2t)p^iiä.
Tyfon, -u, pl. -y, sm. 1)
SBirbelratnb m., 2;aifun m.; 2)
oftinbifdier Miiijit.
Tyfowany, adi.', -na ro-
bota Äeffelroare /.
Tyfiis, -u, S7n. S^i)p^nä m. ;
=: Dur, LoÄuica.
Tyfusowy, adi. 2;t)pl^uö=.
Tygiel, -yla, pl. -gle, sm. ;
dim. Tygielek, -Ika, pl. -Iki,
sm. Xxe^d m., ©d^metjtiegel;
— destylacyjny ®eftitIationä=
lieget; — gliniany Sontiegel;
— grafitowy ©rapfjittieget;
— porcelanowy >por!^eßan=
tieget; — kruszcowy 2)letoU=
lieget; — ogniotrwaly feuer=
fefter Sontiegel ; — probierczy
^robiettiegel, ^robiertutc /. ;
— wylepiony gefütterter ^0^=
lentiegel; — heaki, passaw-
ski 5)3affauer Siegel, Sute.
Tyglowy, Tyglany, adi.
Siegel»; — piec Siegel»
üfen m.
Tygodnik, -a, pl. -i, sm.
SBoc^enfdjrift /.; — illustro-
wany iUiiftrierte ^od^enfd^rift.
Tygodniowy, adt; Tygo-
dniowo, adv. SBod^eiu, idö=
c^entlid) ; -wa robota, zaplata
SB oc^en arbeit /., SBoc^enlol^n
n. ; -wo zarabiam dziesiec
koron id) Derbiene rcöc^entli'c^
je^n fronen.
Tygrys, -a, ^jZ. -y, sm.
Siger m.; — beugalski iin^
galifd)er Siger.
Tygrysi, adi. Siger»; -sia
skoia Stgerljaut /.
Tygrysica, -cy, pl. -ce,
sf. Sigerin /.
Tygrysig, -Gia,pl. -ta,sn.;
dim. Tygrysi^tko, -tka,
pl.. -tka, s?i. Sigeriungc(ä) n.
Tygrysik, -a, pZ. -i, sm.;
Tygrysowka, -ki, pl. -ki,
sf. Tigridia ('^^flangenarl).
Tygrzyplos, -a, pl. -y, sm.
Lygodium (ipflanjenart).
Tyk, tyk ; tyk, tak, indecl.
Sicftod n. (ber Uljr).
Tyka. -ki, pl. -ki, sf.;
dim. Tyczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) fiel)e Tycz; 2) ©tab m.,
2lugftecf)=, äJifietftab; — sre-
dzienna Ditanbclpfal^l m.
Tykac. -kam, -kalein, va.
imperf. ; Tkn^c, -kne, -kna-
lera, va.perf. 1. berüfjren, rül^^
ren; nie tykaj tego rül^re e§
nid^t an; anim nie tknai tego
nawet ic^ l^abe eö nidit ein=
mal berührt; nieprzyjemnie
mnie to tkneto eö i^at mid)
unangenehm berüfirt; If. tykac
sie, vr. ftd) bujen; — siez kirn
jmnbn bugen.
Tykalny, adi. berü^rbar.
Tykanie. -nia, sn. 1) 3flü^=
ten n. ; 2) SidEen n. ber Uf)r;
3) — sie 2)U3en n.
Tykwa, -wy, pl. -wy, sf.
1) 5lafd)enfürbiä m., 2) S^ürbiä^
flafd)e /. ; w -wy z kim pojsc
fid) bei ben Äijpfcn frtegen.
Tykwiany, Tykwowy, adi.
Slürbiöftafdjen», S^ürbi§=.
Tykwica, -cy, pl. -ce, */'•
Telfaria (-yflanjenart).
Tylczak, -a, p)l. -i, sm.
SQiutm m. (^^ferbefranl^eit).
Tyle, adi. unb adv. fo oiel;
— cnoty, — wäzieküw, —
pieknych przymiotöw fo oiel
Sugenb, fo oiel S)teijc, fo oiel
jcf)öne (Stgenfc^aften ; dwa razy
— äioeimal fo siel; po -lu tru-
dacb nad) fo Diel S)Jül)en;
— zniosfem, — wycierpialem
id^ \)o.ht fo Diel ertragen, id)
l^abe fo Diel gelitten; dam ci
— a — idE) rcerbe bir fo
unb fo oiel geben; — razy
fo Diele SRale; drugie — no^
einmal fo Diel; ile — ein rae»
nig; ani — nid^t einmal fo
Diel.
Tylekroc, adv. fo Diel mal,
fo oft.
Tyli, Tylki, adi. fo gro|i.
Tylko, adv. 1) nur, bfof«,
Icbiglid); powiedziaiem —
kilka slow id^ l^abe nur poar
Söorte gefagt; chciai'em —
wspomniec id^ raoütc nur er«
roäl^nen ; on — sam byl u
mnie er allein nur roar bei
mir; umiem — po polsku ic^
fann nur polnifc^ ; nie — slo-
wem ale przykladem ich uczyl
er leierte fie nirfit nur mit bem
äBorte, fonbern auc^ mit bem
33eifpiele; gdyby — przyszedl
roenn er nur fommen möchte;
zeby to — byla prawda roenn
eo nur xoa^x roäre; — sie
nie gniewaj fei nur nid^t böfe;
— Äe to nie fatwo takiego
czlowieka znalezc eg ift nur
nid^t leicht einen folc^en Sien»
fc^en ju finben; kogo sie —
pytam roen id) nur frage;
— nie badz taki predki fei
nur nic^t fo fc^neU; samo —
opowiadanie mnie rozdrainilo
bie blofie ©rjä^lung f)at mid^
aufgeregt; powiedziaiem mu
— ic^ ^abe it)m blo^ gefagt;
to — kvvestya finansowa bttä
ift lebiglid) eine ^inanjfrage;
2; — CO beinafje, naf)e, faum;
— CO nie upadi er ift beis
nafie gefatten ; tak zfy jest, 4e
— CO nie kasa er ift fo böfe,
bafi er beinahe beifet; — co
go nie widac er mu^ gleich
fommen; — co wyszedleä,
Tylec
346
Tysiacnog
przyszedl tw6j przyjaciel bu
TDorft faum roeg, alö bein |
g-reunb fam; — co wszedlem
do pokoju, gdy powstal stra- l
szny hatas icf) toar faum inä |
3immet eingetreten, alä ein
fltofeer 2ätm (ntftan^.
Tylec, -Ica, pl. -Ice, sm.
müäin w.; — gonta ©c^inbet=
rüden m.
Tylnik, -a, pl. -i, .<?»;.
©diiufenagel m. am Sßagen.
Tylny, adi. ; Tylnie, aciv.
tüdroärtig, hinter»; -ra czesc
§itlteitetl m.; na cze^c domu
§tnter^auä «. ; -na czesc glowy
^intetlovf m.; -ne kolo §in=
tenab ?!.; -na toga §inter=
bein M.; -ny dziedziniec $ir=
teifiof w.; -na izba §inter=
fammer/., |)intei[tu6e /.; -na
OS ^interac^fe /.; -cy poklad
^interbed n.; -ny maszt §in=
termaft m.; -na furtka |)ln=
terpfutte /.; -ne udo §intev*-
jd^enlel m.; -ny iagiel _§in-
terjegel m.; -na lapa §intet=
ta^je /. ; -na straÄ 3'iac^'
^ut /., gJad^trab m.
Tylokrotny, adi.:, Tylo-
krotnie, adv. jo ntel mal,
adi.
adi.
^ODieI=
joDiel-
netfd^ie«
fooielmalig.
Tyloletni,
iäf)ng.
Tylolistny,
Blät'ertg.
Tyloraki, adi. fo
benarttg,
Tylu, ttum. fo niel (bei ^er=
fönen männlichen ©ef^ted^us).
Tyl, -u, pl. -y, sm. §inter=
teil n.; — okietu ^intetteil
be§ ©diiffes; — filaru mostc-
wego ^fcttetl^interf)aupt n.;
— domu ipintet^auä n, —
glowy §lnteifopf w. ; —
— zwierzat Hinterleib m.; na
— nac^ 'rüciroärtö, I)inten
I)inau§; okna wychodza na
— bie ^cnfter ge^en nac^ rüdf-
ttättä; na -le stoja powozy im
^ofe fte^en bie Sßagen ; z -tu na-
pa6c oon tücfroärts überfallen ;
w — Bie cofac ftcb ?iUtÜdE=
jie()en; w -le zoatac jurüdt-
bleiben; — podac nieprzy-
jacielowi bem ^einbe ben SRüt«
len !e{)ren, bie ^lnd)t ergtei«
fen ', -lern 81^ do kogo obrö-
cic imntm bcn Siücfen ju»
lehren; rece komu w — zwiq-
zac imnbm bie §änbe auf
bem §iü(fen binben; zabezpie-
czyc sobie — fid& ben 9iücf^ ,
jug fidlem; — komu zasla- |
uiac jmnbm ben '3iMen beden ; :
upa?c w — rüdling§ faHeu;
-em isc lüdlingä gelten; lewo,
prawo, w — linf§, red)tä um,
feiert euc^.
Tylek, -Ika^ pl. -Iki, sm.
Öinterteit ?'., ©efäfi n.
^ Tylonog, -oga, pl -ogi, sm.
groeifufl m.
Tym, fiel^c: Ten.
Tymczasem, adv. mittler»
roeile, einftroeilen, unterbeffen,
inbeffen; idi^.— do ogrodu gcf)e
einftroeilen in ben ©orten ; ty
pisz a ja — wyjde bu fd^veibe
unb ic^ roerbe einftroeilen augs
gelten; ja ide a ty — wszystko
przygotuj \6) ge^e unb bu be=
reite einftroeilen alles t)or;
cbiecal mi przyuiesc a — nie-
ma go dotychczas er l^at mir
oerfproc^fn KU bringen, inbeffen
ift er nod^ nid)t ba.
Tymczasowosö, -sei, sf.
(5inftroeiligi(6) n., gnterimi»
ftifd^e(§) n., ^roüiforium n.
Tymczasowy, adi. ; Tym-
czasowo, adv. einftroeilig,
intecimiftifc^, prooiforif^;
einftroeilen.
Tymian, -u, sm. ; dim.
Tymianek, -nku, sm. (Thy-
mus vulgaris) 3;^i)mian m.,
D-uenbet vk
Tymf, Tynf, -a, pl. -y,
S7n.; dim. Tymfik, Tynfik,
-a, pl. -i, sm. '-Pfennig m.,
!QCÜev m.
Tymotka, -ki, pl. ki, sf.
Sief^graä n.
Tynk, -n, pl. -i, sm. Xtindie
/., %Vi^ m., ällauerberoucf m.
Tynkowaö, -kuje, -walero,
va. tmperf. tünd^en ; oerpu^en.
Tynkowanie, -nia, sn.
2;ünd)en n., ^Jcrpu^en n.
Tynktura, -ly, pl. -ly, sf.
2;intiur /.
Typ, -u, pl. -y, sm. 1)
itripuö »i., ©epräge n , 3Sor=
bilb n.; 2) 2i)pe /., ©rudf»
bucbftabe »i.
Typiczny, adi. tijpifd^, c^a»
rafteriftifcb.
Typograf, -a, 2)1. -owie.
sm. 'Jt)pograp^ m.. ^öuc^«
^rucfer m., ©e^er ir..
Typografia, -fii, sf. Sppo»
grapl)ie /., 23ud^brudCer!unft f.
Typograficzny, adi.; Ty-
pograficznie, adv. it;pogra=
p^ifc^, Suc^brucferfunfi». '
Typowy, adi. ; Typowo,
adv. = Typiczny.
Tyrac, Tyranie = Terad,
Teranie.
Tyr alier, -a, 2}l- -^^'J> sm
S^iraitleur m.
Tyralierka, -ki, j^?. -ki,
sf. 3::iraillieren n., 2;irailleur'
gefed^t n., ©efec^t n. in auf»
gelöfter ©d^roarmttnie.
Tyran, -a, pl. -i, sm. 1)
Tyrann w., 3^efpot m., ©e»
roallt)ertfc^er m.; 2) ®rau?a=
me(r) m., Sßüterid) m., 3) %r)'
rann m. (Tyranus, 5ßogelart).
Tyrania, -nü, sf. ; Tyran-
stwo, -wa, sn. Jx^rannei /'.,
©eroalt=, 3roang5ljerrfci;aft V.,
®efpotiämu§ m.
Tyranizowac, -zuje, -wa-
tem, va. imperf. tijvaunifietcn,
graufam b^nfd^en.
Tyranka, -ki, pl. -ki, sf.
2;t)rannin /'.
Tyranobojca, -ey, pl. -cy,
sm. 2;i)rannenmörber m.
Tyranobojstwo, -wa, pl.
-wa, sn. 2;x)rannfnmorb m.
Tyranski, adi. ; Tyransko,
adv. itjrannifd).
j Tyras, -a, pl. -y, sm. Tu
I ra& m., Slrei^ne^ n.
i Tyrlicz, -a, pl. -e, sm.
1 5lteu3rour3 f., ©njian m.
I Tysi^c, -ca, pl. -ce, num.
Siaufenb ; dziesiec -ecy ^unbevt
Siaufenb; -cami'ju 3::aufenben;
— razy taufenbmal; cb± masz
z -ecy, gdy je chowasz zamiast
uÄy wacroas [}aft bu oon Saufen»
ben, rcenn bu fie aufl;ebft, ftatt
fie SU gebrauchen.
Tysiaclecie, -cia, sn. ^ai)X'
taufcnb v.
Tysi%cletni, adi. taufenb=
jäbng.
Tysi%clist, -u, pl. -y. sm.
(Miliefoliuni aquaticum) 2;au="
fenbblatt n.
Tysiacuög, -oga, pl. -cgi,
sm. (Scolopendra) Xaufenbfu^
m., ÄeHerrourm m., 2lffel f.
Tysi^coglosny
347
Ubezczynniac
Tysiacoglosny, adi. tau=
•feiibfttmmig.
Tysi^comilowy, adi. tau«
jenMneiiig.
Tysi^czek, -czka, pl. -czki,
g7n. t-mjenb ©tütf.
Tysiaczka, -ki, pl., -ki, sf.
Sauienber m., Xaufenbernote/.
Tysi^cznik, -a, pl. -i, sm.
1) Saufenbmann w. ; 2) Sau«»
fenbblatt n., 2;aufenb9u[bcn=
jraut «.
Tysi§,cznobarwny, adi.
taufenbfarbig.
Tysi^czny, adi. laufenb=
fad), taufenbftc.
Tyszarnia, -ni, pl. -nie,
sf. Steinbruch m.
Tytan, -a, pl. -y. sm. 1)
2;itan(e) m.; 2) %\tan n.,
Sttanium n. (Ttttaü).
Tytanian, -u, sm.; — ie-
laza 3)tenafenetfenftein m.
Tytanit, -u, sm. ebler Xi'
tanit, iSpt)en ?w.
Tytanka, -ki, pl. -ki, if/.
S^itanin /.
Tytanski, adi. titanifd^,
litanent)aft, 2;itanen^.
Tytel, -tla, pl. -tle, sw.
SlbbrcDtaiur /., 2(b!ürjung /.
Tyton, Tytun, -niu, pl.
-nie, sm. Sabal m., diaMä)=
tabaf; — palic, knrzyc Sabaf
raud^en, fct)mauc^en; handel
-niu 2;aba!§f)anbel, %va\it f.
Tytularny, adi. 2;ituIor=;
protesor — Sttufarprofeffor m.
Tytularz, -a, pl. -e, sm.
Sitularbuc^ »., XiUliosr-
jeicl&ni§ m.
Tytulatura, -ry, 2^^- -^J>
sf. Situlatur f.
Tytul, -", pl. -j, sm.:,
dim. Tytulik, -u, pl. -i, sm.
1) %\itl w^. ; sadzic o dziele
z -u ba§ aBetf'nad^ bem %\Ui
beurteilen; pod jakini -em?
unter rcaö für einem 2;itcl?',
— ksiaiecy ^erjogstitel; —
honorowy ©^rentitel; papie^o-
wi daje sie — Swietobliwoäei
bem ^apfte gibt xnäw, ben Xitel
^eirigtett; — wielki, dochod
maiy %\it[ oljnc aüittel; naj-
lepszy — byc poczciwym ber
befte %\Ui ift gut, eJ^rlid^ ju
fein; cöi po -le, kiedy pr6iao
w szkatule? roo§ nü§en2;itel
o^ne3;jitteI?; 2) (9ii(^ts=)Sitel
»»., Stecht n., SJorioanb w.;
jakim -lern wziales te wies w
posiadanie? unter welchem
aSorroonb, mit roelctiem SRed^te
f)aft bu bicfeö ®ut übernom=
men ?; -em poÄyczki unter bem.
Sitel eineö Sarlel^enö; -em
starszenstwa unter bem Sattel
ber (Srftgeburt.
Tytulat, -a, pl. -ci, sm.
332ttterte(r) m.
Tytulowac, -luje, -waiem,
va. imperf. titulieren, nennen,
benennen; kaze sie ksieciem
— er täfet ftd) ^erjog nennen.
Tytulowanie, -nia, sn.
S;ituliercn n.
\ Tytulowy, adi. Site!-;
I kartka -wa Titelblatt n.
Tytnniarka, -ki, pl. -ki,
sf. 2:abQf6f)änblerin /.
Tytuniarz, -a, pl. -e, sm.
S'abaferaud^er m.; Xabalg»
l)änbler m.
Tytuniowy, adi. 2:aba!ä=.
Tytuii, fiet)e: Tyton.
Tyzanna, -ny, pl. -ny, sf.
S^ranf m.: — wiorowa ^olj»
tranf m.
U, indecl. etnunbsroangigfter
Suc^ftabe be§ polnifd^en 2U-
U, l.praep. mit bem ©enetiü,
bei, ju, am ; siedziec — stoiu
bei 2;iictie fi^en; — dwom bei
^ofe ; bylem wczoraj — nie^o
id^ roar geftern bei i^m; siaiy
— meg-o brata er bient lei
meinem 33ruber; pochowano
go — Kapucynow man l^at
i^n bei ben Äapujinern be=
graben ; co ranie — tego po-
ety zachwyca n)a§ mid§ bei
biefem Sinter ent^üdlt; tak
samo jak — nas ganj roie bei
unö; — nas w kraju bei unä
gulanbe; — niego wszyscy
ludzie rowni bei i^m finb
alle SRenfc^en gleid^ ; co to —
niego wydac tysiac koron
roa§ l^eifit ba§ bei i^m, tau»
fenb Äronen auöjugeben; to
— niego nie baä Ijält er für
nid^tä; c6i, — dyabla ma to
znaczyc mag in SeufelS 3Ia=
U.
men foE bas l^eifjen; co —
dyabla raaö jum SCeufel, roa§
jum genfer; czyn,jakby6 byi
— siebie w domu tue, alö
ob bu ju i^ai'fe roäreft; —
twego boku on bciner ©eite;
uwiesil mi sie — szyi er
l)ängte fid) mir an ben |)alä;
IL jufammengefeljt mit QdU
mortem brüdEt au§ 1) bie ®nt=
fernung oon einem Orte; 2)
bie SSerminbcrung um einen
Seil; 3) bie äJoßenbung einer
^anblung.
übaczac, -czam, -czalem,
va. imperf. ; Ubaczyc, -cze,
-czylem, vn. per/. 1) er?pä^en,
ouäerfel)en, oorausfelien ; 2)
einfe^en; b) — sie, vr. in fidi
geben, fxd^ befinnen.
Ubaczanie, Ubaczenie,
-nia, sn. ©rfpaljen n., 33or=
ausfeilen n.
Ubarwiac,-wiam, -wialem,
va. imperf.; Ubarwid, -wie,
-wilem, va. perf. färben,
einen Slnftrid^ geben; (bilbl.)
fd)müc!en, auofc^müdfen, be=
f^önigen, übertreiben.
Ubarwianie, Ubarwienie,
-nia, S7i. 1) jjärben n. ; 2)
3lu§jc^müdEen «.; Sefc^önigung
/, Übertreiben w. ; 3) -wienie
V. garbe/. (beä ©efieöerg, be§
^eljeö); — iubra jotlige§£»oar
be§ Sudcloc^fen.
Ubarwik, -a, pl. -i, S7n.
Panagaeus (Ääferart).
Ubawiac, -wiam, -wiaiera.
va. imperf. ; Ubawic, -wie,
-wifem, va. perf. abnehmen,
etm. roegnei^men, fürjen.
Ubawid, -wie, -wiiem, va.
perf. 1) fie^e: Ubawiac; 2)
unterhalten, jerftrcuen; — sie,
vr. fid^ unterl)alten, fid^ 3er-
ftreuen; swietnie sie tem
-wilismy mir \)0.htK[. unl babet
glängenb untcrljaltcn.
Ubezczynniaö, -uiam, -nia-
lem, va. imperf. ; Ubezczyn-
nid, -nie, -niiem, va. perf.
Ubezpieczac
348
Ublizanie
lähmen, untätü^ machen imnbä
Sältqfeit [al^mifgfn.
Ubezpieczac, -czam, -cza-
iem, va. imperj. ; Ubezpie-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
fidjern, fi(|erftellen, oerfic^crn,
in ©ic^er^cit bringen, üer=
roa^ren, befeftigen; — miasto
od napadownieprzyjacielskich
bie ©tobt gegen feinblid^e
Überfäße fici^etn; — miasto
eine Stabt befeftigen ; — kogo
jnmbn oerfic^ern, äff efuriercn ;
byc -czonym oerfidtiett fein ;
jestem -czouy na czterdziesci
tysiecy koren id) bin auf
oietgigtaufenb Äronen Der=
ftcfjert; dorn ten jest -czony
od ognia biefeö $au§ ift gegen
fjeuerägefa^r cetfic^ert; —sie,
vr. ftc| »erficfiein, fic^ in
©id5erl)eit bringen.
Ubezpieczanie, Ubezpie-
czenie, -nia, sn. $8etfict)ern
«., Sichern «., SBerfi^eruiig f \
towarzystwo -czen Slffefuvanjs
SSerftc^crungsgefelljc^aft f.
Ubezwladniac, -niam,
-aiafem, va. imperf.; Ubez-
wladnic, -nie, -nilem, vn.
per/. läl^mcn, paralpfieren,
niad^tfoä machen.
Ubezwladnianie, Ubez-
wladnienie, -nia, &n. idal)=
men n., ^iaraltifiercn n.
Ubezwlasnowolic, -le,
-litem, va. imperf. entmünbi»
gen, unter Äurntel ftellen.
Ubezwlasnowolnienie,
-nia, S7i. Snlmünbigung /.
— cywilne UnteifurateifteU
lung /.
Ubicie, -cia; Ubijanie,
•nia, Ä«. 2;otfcf)tagen n. ; geft=
fdEiIagen n,, ^eftftampfen n.
Ubiczowac, -czuje, -wa-
lem, va. perf. ju 3;obe
peitfc^en.
Ubic. -bije, -bilem, I. va.
Verf.\ Ubijac, -jann, -jalem,
I. va. imperj. 1) ctfd^Iagen,
nieberftrecfen, töten, %\x jobe
prügeln, totfd) lagen; ubiji]
cie, jeielisifc ruszysz zmiejsca
icf) roerbe bid} totfd&Iagen, roern
bu bid) üon ber Stelle rül^rft;
-biibym takiego bez litosci
ic^ möd)te einen folc^cn o^ne
erbarmen töten; — dzika
ein ffiilbfc^roein erlegen; —
swinie ein "^lo^ burc^ UnBor^
fid^tigfeit umüppen; 2) treffen;
ubii szesc kregli er ^at ferf)S
Äegel gefc^oben ; 3) fcftftamp--
fen, rammen; -ta droga
ein ebener, gebahnter SDBeci;
— snieg ben ©djnee feft
flampfen; 4) fefifc^Iagen; —
piane z biaiek ©d^nee Don
@ierf(ar fd^fagen ; — zöltko
z cukrem bag ©tbotter mit
^ucfer rül)ren; II. -ja6 sie
vr. imperf. \x6) um etro.
reiben, nac^ etra. ringen;
-jaies sie naprzod o ten urzad,
a teraz sie o nie nie tro-
szczysz bu f)aft bidö juerft
um bag 2lmt geriffen unb
je^t fümmerft bu bid^ um gar
nid^tö.
Ubiedzac, -rlzam, -dzalem,
va. imperf ; Ubiedzic, -dze,
-dzilero, va. perf. icoju be=
loegcn, bereben, jmingen, nö=
tigen,
Ubieg, -u, pl. -i, sm. Ser^
ftieften «., SSerflui 2lblauf
m. ; — waznosci 2ib(auf ber
©iltigfeitsbauer.
Ubiegac, -gam, -galem, vn.
unb va. imperf. ; Ubiedz,
Ubiezec, -ge, -glem,t;n. u. va.
perf. 1) oeifUepen, oerge^en;
-gly cztery tygodnie i nikt sie
nie zgiaszal eä »ergingen »ter
SIBoc^en unb niemanb mclbete
fic^ ; dzieje -glych czasow bie
©efc^id^te nergangener 3citf"i
2) laufen ;-gl8zyd\vien)ilepadi'
z wyolenczenia nac^btm er
jroei ^Reiten gelaufen raar, fiel
er Dor (gr mübung nieber ; -glszy
sto krokow stanal nad^bem er
bunberi ©tfiritte geraufen raar,
blieb er fteben; 3) — kogo
imnbm juoortoiiinien, itint ben
Slang ablaufen, jumbn über»
rumpeln; — nieprzyjaciela,
miasto ben tyeinö, bie ©tabt
überrumpeln ; II. -gac sie vr.
imperf. ftreben; ~- sie o co
nad^ etro. trachten, ftreben,
etm. ju erlangen fuc^en; —
sie o czyja laske nad^ imnbs
©unft ftreben; — sie z kim
mit jmnbm tcetteifern; — sie
z kim o pierwszenstwo mit
jmnbm ju^Ieid^ nad) bem 25or=
rang in einer Sac^e ftreben,
imnbm ben SSorrang ftrtitig
ma(^en, tnit jemnb um ben
SSorrang buf)Ien ; — sie za
czenn noc^ etio. ^ofd^er.
Ubieganie, Ubiezenie,
-nia, sn. Sergef)en «.; Saufen
n. ; Streben n.
Ubielac, -lato, -lalem, va.
imperf.; Ubielic, le -lilem,
va. perf. luei^en, roeifi mad^en.
Ubierac, -ram, -raJem, va.
imperf. ; Ubrac, -biore, -bra-
lem, va. perf. anjie^en, an=
f leiben, jd)müdfen; — komu
czepek jmnbm bie §aube auf;
fe^en; — piekne suknie fc^önc
5?leiber aujte^en; suknia -na
kwiatami ein mit 33Iumen
oerfiierteg ^teib ; -H oltarz
kwiatami fie fdimüöten ben
2lltar mit 53Iumen; — kogo'
jmnbn I)ineintegen, in bie
^ilfd^e bringen; a tos mnie
-ta ba l^aft bu mid^ fd^ön t)in=»
eingelegt; 2) abnet)men, njeg=
net)men; ubraJ ml ktos pie-
niedzy eö l§at mir imnb »om
©elbe roeggenommen; — sie
vr. \\6) anjiel^en, anfteiben.
Ubijaczka, -ki, pl. -ki, sf.
©tampfer /«., ©tampfe /.
Ubijatyka, -ki, pl. -ki, sf.
2;otjd^lägere{ /., Äampf m.
Ubior, -u, pl. -y, sw. ; dim.
Ubiorek, -rku, pl, -rki, sm.
1) ältigug m., Jlteibung /.;
wspanialy — prad^tüoHer 2ln=
3ug; dziecimiy -rek ßinber=
ttujug; 2) 55ut5 m., Serjierung,
/. Sefleibung/. ; — nakonia,
^ferbegefd)itr n.
Ubitosc, -sei, sf. gefiig^
feit /., ®tcic^f)eit /.
Ublizac, -iam, -zaJem, vn.
imperf. ; Ublizac, -ze, -Äylem,
vn. perf 1) komu czego
jjmnbiti etro. oermeigern, ent=
jie^en ; 2) komu jmnbn be«
leibigen, jmnbm naljetreten,
jmnbn jurüdffefeen, unraürbig
be[;anbeln; -zylts mi, wiee :&a-
dam zadosciiczynienia bu bift
mir nar^egctreten, je^t forbere
xi.) ©atisfattion; — sobie
fid) etio. »ergeben.
Ublizanie, Ublizenie,
-nia, sn. 9iaf)etreten «., 3"'
rüdffe^ung /.; iadaj uszauo-
wania bez -nia go dnigim
üblagac
349
übroczenie
forbere iJIdjtuncj, ol^ne üe ie=
ioä) anbern ju üermeigem;
nalezy byc grzecznym, ale
bez -nia sobie man mufe
'S)'6^[<i) fein, o^ne ficf) iebod^
«ttf. äu »ergeben; mowie to
bez -nia tobie ic^ jage eä,
ol^ne beiner ®^re 2l55ritcf)
?u tun.
Ublagaö, -gam, -galem, va.
imperf. 1) — kogo jmnbn
burd) ^-Bitten befänftigen, ner»
fö^nen; 2) — co etro. er=
f[e[)en, burd^ Sitten erreid^en.
Ublagalnia, -ni, pl. -nie,
sf. ©üljntempel m.
Ublagalny, adi. ©ü^n= ;
-na otiara ©üt}nDpfer n.
Ublocenie, -nia, sn. Sßer=
fcfemteren n., 33e|c^mu^cn n.
mit 5lot.
Ublocic, ce, -cilem, va.
perf. mit Hot oerfd^mieren,
befrfimu^en; — sie vr. ftd^ be=
f^Iumpern, fid^ !otig madEien,
fiel mit Rot befd^mu^en.
Ubocz, -y, pl. -e, 8f.\
Ubocze, -cza, pl. -cza, sn.
i) abfeitä gelegener Ort; na
-czy abfeitö, fcittid^; wziac
kogos na — jmnbn bei ©eite
ne{)men; staneli sobie na -czu
i cicho rozmawiali fie [tcEten
fid? abfeitä unb jprad^en leife
miteinanbcr; 2) aibmeg »n.;
zejad na — auf ^21broege ge=
raten; zwiesc kogo na —
jmnbn auf 2Ibroege bringen;
wszystko idzie na — sprawie-
dliwosci aüei entfernt fid^
üom 2ßege ber ©ered^tigfeit;
3) 2Ibbad)ung /., Sergfeite f-
Ubocznosc, -sei, sf. Jieben-
fädirid)feit f.
Uboczny, adi. ; Ubocznie,
adv. ©eiten», Sieben», abfeitö,
entlegen; to jest rzecz -na
bas ift Siebenfache; -ny do-
ehod yiebennerbicnft m.; -na
brama ©eitentor n. ; -na droga
Siebenmeg m.\ to tylko -ue
pytanie ba§ ift blofi eine
Siebenfrage; -nie powiedziaw-
szy nebenbei gefagt; -nie po-
loi;one fcitmärt^ gelegen.
Ubodzenie, -nia, sn. ©to§
m.\ ©to^en w., SScrle^en n.
Ubogi, adi.\ Ubogo, adv.
arm, örmlic^; nie ten — ,
kt6ry ma malo, ale 6w, ktory
wiecej mied pragnie nic^t ber
ift arm, ber roenig befi^t,
fonbcrn berjenigc, ber me^r
l)aben voVl; nie jest -gi, bo
moÄe opedzic potrzeby do-
mowe er ift nid^t arm, meil er
ben Iftäuslid^cn SBebarf be=
ftteiten faun; — na ducbu
aeifteäarm; -gi jezyk arme
©prac^e; aVA sie -Äszym w
pieniadze, ale bogalszym w
doswiadczenie er ift ärmer au
@elb, aber reicher au (Srfaf)=
rung geiDorben;tostulecie -gie
jest w poetow Diefeä ^(n^x-
^unbert ift arm an S5idötern;
— jak mysz koscielna arm
roic eine Sirdienmauä; -dzy
i bogaci röwni sa wobec
smierci arm ober rei^, b;r
2:0b mac^t alle gteid); blo-
goslawieni -dzy ducbem, bo
ich jest krolestwo niebieskie
gefegnet bie 2lrmen am ©eifte,
benn iljrer ift baö §immelreid^;
-giego zdanie nie dba nikt
na nie eä flimmert ftc| nie=
manb um beä 2lrmen aJiei=
nung; -go lec^ chedogo
ärmlid) aber rein; -go ubra-
ny ärmlic^ geKeibet; -go Äyc
ein armieligeä 2i\ii\\ füf)ren.
Ubogosc, -sei, sf. 2lrmut
/., 2lrmli(|feit /.
Ubolewac, -wam, -waüem,
vn. imperf. ; — nad czem,
nad kirn etra., jmnbn bemit=
[eiben, bebauern, jmnbm fein
93ei[eib ousbrüdfen; mocno
-warn nad nim er tut mir
fel^r leib, id; bebaure i^n
leb^oft; -warn nad twoim
losem i(^ bebaure bein ©d^id»
fal; -warn nad tem, ze w tej
sprawie nie uczynic nie möge
id^ bebauere fel^r, bo^ ic| in
biefer <Z(x6:)t nic^tä tun !ann.
Ubolewanie, -nia, sn. 33f5
bauetn n., Semitleiben n. ;
Seifeibäbe^eigung /.
Ubosö, -de, -dlem, va. im-
perf. 1) mit ben Römern
fto^en; 2) [tidEieln, fränien,
uerbrie^en; -dt mnie do zy-
wego er l^at mid^ tief geJränIt ;
to mnie -dJo ba§ |at mir
roeb getan.
Uboze6, -Äeje, -äalem, vn.
imperf. arm, ärmlid^ werben,
nerarmen; przez zbytnie po-
datki wiesniacy -zeja burd^
Übermäßige Steuern oerarmen
bie 53auern.
Ubozenie, -nia, sn. 55er=
armen n.
Uboznica, -cy, pil. -ce, sf.
2lrmenf)aug n., 3lrmenf)ofpi=
tat n.
Ubozuchnosö, -sei, sf.
groi^e 2trmut, Sirmlic^feit f.
Ubozuchny, adi. blutarm.
Ubozyn, -u, pl. -y, sm.
Daviesia (^flanäenart).
Ubostwiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. vergöttern,
anbeten, götttid^ üere^ren;
-wiat swoja zone er t»ergöt=
terte feine f^rau.
Ubostwianie, -nia, sn.
SSergöttern n., SSergctterung/.
Ubostwo, -wa, .s«. 1 ) 2f r mut
/.; zyc -wie in 2lrmut ithtn;
popasc w — in 3{rmut ge=
roten; — ducha G)eifte§armut;
— mysli ©ebanfenarmut; —
jezyka Sltmut ber ©pradöe;
— nie hanbi czüowieka 2tr=
mut fc^änbet ntd)t; swiade-
ctwo -wa SlrmutäfdEiein m.,
Slrmutäjeugniä ».; prawo -wa
2lrmenred)t n.\ przysiega na
dowöd -wa 9(rineneib tw. ; 2)
Sürftigfeit /., büiftige §abe.
Ubramowac, -mnje, -wa-
tem, va. perf. Derbrämen,
einf äffen.
Ubramowanie, -nia, sn.
aSerbrämung /., ©infaffung f.
Ubranie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) 2ln,^ug m. ; nowe —
ein neuer Slnjug; frakowe —
gracEan^ug; 2) SSerjierung /.,
©d^mud m , %•&% m. ; — ua
glowe Äopfpu^; — snkni
^erjierung bf§ HieibeS.
Ubranysz, -u, pl. -e, sm.
Amictus (gnfettenart).
Ubrda6, -dam, -dalem,
va. perf. — sobie co fic| etro.
einbilben, fid^ etro. in ben
Äopf fe^en; -dato mu sie,
Äe . . . er !am ouf ben al-
bernen ©infaU, bafi . . .
Ubrdanie, -nia, sn. fomi«
fc^er, närrifdjer Sinfatf, 6irn=
gefpinft n., ©rille /.
Übroczenie, -nia, sn. 33e=
fubelung /. ; Sefubeln n., Se=
gießen n., ©intaud^en n.
übroczyc
350
Ucho
Übroczyc, -cze, -czyiem,
fö. imperf. bejubeln, bef^mie'
ren, eintauchen; — rece we
krwi niewinnych btc ^änbe
in Da§ Slut ber Un^d^ulbigert
Ubrudzenie, Ubrukanie,
-nia, sn. SSefc^mu^ung/., Se=»
fc^mu^en «.
Ubrudzic, -dze, -dzitem ;
Ubrukac, -kam, -kalem, va.
perf. fc^mu^ig mad^en, bc=
l'dimu^en.
Ubrukowac,-kiije, -walem,
va. imperf. (be)pflaftern.
Ubycie, -cia, sn. 2l6na^me
/., Slbnel^men n.
Ubyö, -je, -Jena, rn. perf.\
Ubywac, -wam, -walem, vn.
imperf. abnel^men, uermin»
öern, roeniger roerben;
ksieÄyca -wa ber SJIonb
nimmt ab; -wa mi sil meine
Gräfte nehmen ab; wody juz
duzo -lo baö SBaffcc i[t be=
beutenb gefallen; frzecia czesc
-ta ze spadku uou ber ®rbs
fc^aft ift ber britte %üi abge«
gangen; -byl nam z towa-
rzystwa jeden czlonek unfcre
©efeEfcfiaft f)at ein gWitgrieb
Dertoren, ift um ein SJatgUeb
ärmer geroorben.
Ubywanie, -nia, sn. 35er=
minbern «., Stbnel^men n.,
aibgel^en «. ; 2lbna^me f.; —
siiSlbna^me ber Äräfte, Äräfte«
oerfatl »z.; — ksieiyca 216="
nel^men be§ a3ionbe§; — wody
^aQen n. beg 3Ba[fer§; —
cztonkow 2lbgang m. ber
2)iitg[ieber.
Übyt, -u, pl. -y, «m.; Uby-
tek, -tku, pl. -tki, sm. i)
Slbgang m., Slbnal^me /., SSer-
minberung f., aserhift m. \
teu dochod nie ulega zadne-
mu -kowi biefeä Gtnfommen
unterliegt feiner 2lbna^me,
SSerringerung; — klienteli
martwii go bardzo bie Slb»
na{)me ber Älientet fränfte i^n
fc^r ; — ten wyuagrodze ci
jui jakos biefcn »ilbgang roerbe
icf) Dir fc^on irgenbrcie er=
fe^en.
Ucalkowicid, -ee, -ciiem,
va. perf. »erDoliftänbigen.
Ucalkowienie, -nia, sn.
iöerooüftänbigung /.
Ucalowac, -luje, -watem,
va. imperf. füffen, einen
ÄuB geben; — reke bie ^anb
füffen.
Ucalowanie, -nia, sn. ÄUB
m. ; Äüjfen n. ; — laczek
Jganbfuf! m.
Ucedziö, -dze, -dziJem, va.
perf. abfeilen, abtröpfeln, o.^"
gießen.
Uchlastn^c, -ne, -nalem,
va.perf. anfpri^en, anfc^ütten;
beid)inu^en, befdimieren.
Uchlipnac, -ne, -natem,
va. imperf. abnippen, ab=
fcf)lürfcn.
Uchlustac, -tarn, -tatem,
va. imperf. \ Uchlusn^jC, -ne,
-naJem, va. perf. anfprt^en,
an|d)ütten ; tüchtig befubeln,
befd^mu^en; — sie vr. fic^
befd^tumpern.
Uchmielic, -le, -lilem, va.
perf. i)mit§opfen anmachen,
l^opfen; 2) bcraufc^en.
Ucho, ucha, pl. uszy ober
ucha; dim. Uszko, -ka, pl.
-ka, sn. 1) D^r n. wziae kogo
za — jmnbm beim Dl^r nehmen;
targac kogo za uszy jmnbn
an ben Dl)ren gupfen; rybie
uszy ßieme /. ; = Oskrzela;
pies z wiszacemi uszyma ein
$unb mit bängenben D^ren;
wewnetrzne — mitttercö, inne=
reg D|r; po uszy biä über bie
Ol^ren, biä jum §aI8; zaczer-
wienic sie po uszy biä Über
bie D^ren rot roerben; miec
diugow po uszy big über bie j
Dfiren in ©c^ulDen ftedEen;
byc zakochanym po uszy i
bis Über bie Dfjren cerliebt
fein; dac komu poza uszy '
imnbin einen ©enfjettet geben, [
einä löinterä O^r reiben;
natrzec komu uszu jmnbm ben \
Äopf roarm machen, roafc^en;
dzwonienie w nszach Älingen
n., Sraufen n., ©aufen n.
in ben D^ren, D^renfaufen;
spuscic uszy bie D^ren Rängen
laffen; möwic komu co na —
ober do ucha jmnbm etro. inä
D^r fagen; takie glupstwa
prawi, Äe &i uszy bola er rcDCt
einen folc^en Unfinn jufammen,
ba| einem bie D^ren roel) tun;
na wlasne uszy siyszafem ic^
^abe eä mit eigenen DFiren
ge£)ört; obilo mi sie o uszy
eg brang ju meinen D^ren;
raimo uszu co puszczac etro.
in ben SBinb fc^Iagen, etro.
unbeachtet laffen ; to razi moje
— ba§ »erlebt mein D^r;
spac na oba uszy feft roic eine
Äa^e fc^Iafen; mied gebe od
ucha do ucha ein äRaul Don
einem Dl^r biä jum anberen, ein
lofe§ ÜJJauI t)aben; grac na
skrzypcach od ucha do ucha auf
ber ©eige oon einem Dtir jum
anberen ftreic^en, bie ®eige
red^t tüchtig fragen; z zdro-
wemi, calemi uszami wyjse
mit ganjen Dl^ren, mit einem
blauen 2luge bauonfommen;
zle flysze na to — ic^ ^öre
auf biefel Dl^r fd&led^t, baoon
roiß ic^ nid^t ^ören ; zapisz to
sobie za uszami fc^reibe bir
bag l)interg Dl^r, merfe bir
bag ; miec dyabia za uszami
ben Sc^alf im ^Racfen l^aben;
nadstawiac uszy bie D^ren
fpi|en ; uszy miedzy ludzi
puscic feine Ol^ren unter bie
£eute fc()iden, fiord^en, roag bie
Seilte reben ; jednem uchem
sJucha a drugiem rozpuszcza
ju einem D§i- lä^t er eg hin-
ein, jum anberen läfet er eg
l^inaug, er l)at feine C^ren
bafür, roag man t^m fagt,
baä fc^lägt er in ben SBinb;
jednem uchem wchodzi a
drugiem wychodzi JU einem
Dfjr fommt eg §erein, gum
anberen l^eraug; brad co w
uszy einer ©ad^e ein geneigteg
Dl^r teilen, etro. gern pren;
doszlo do moich uszu, 4e masz
zamiar wyjechac eg ifl JU
meinen Dl^ren gefommen, ba^
bu bie iMbfic^t babeft, roegäu«
fai^ren; 2) D^r n., ®el^ör n. ;
on ma dobre muzykalne —
er i)ixt ein guteg mufifaUfd^cg
Dl)r, ©el}ör; kto ma rozum
a uszy, uiechaj sie domysli
rcer Scrftanb unb ®el)ör |at,
fott eg erroten; skionic ucha
(Set)ör leifien; — jedno daj
skarÄ^cemu, drugie chowaj
obwinionemu lei^e ©el^ör bem
Kläger roie bem Seflagten;
3) swinie — ein ft^mu^iger
Drt, Soc^ n.; 4) — od igly
9iabetöf)r n. ; latwiej wielbia-
Uchaty
351
Uchwyciö
dowi przejsc przez — igielne
wi bogalemu wejsc do nieba
eö gc^t ein Äautil e^er burc^
ein 3JabcIöt)r, benn ein Jleic^ei;
butc^ bie Pforte beä Fimmels ; 5)
Öenfel m., ©c^(eife/"., ©c^Unge
f. \ garnek z dworaa uchami ein
lopf mit jroei ^enfeln ; urwalo
se — od bucika bie ©d^linge
Bom ©tiefel ift geriffen; zbit
— od dzbana er l^at ben
§enfet beim ^tuge jerfd)[agen;
— kotwy 2liiferöfe /., 2lnfer«
äuge n., £)[)v n., ©c^lie^en»
liöe/. ; — siekiery C^c n,
^aube /., .^aug «. ; — z mu-
tia iancucha zapasowego
JtotJi'ttenKoben m.; — rozja-
zdu, — krzyiownicj §erj="
or)r n , ^eijlapp' /. ; 6) —
judaszovve (Tiemella aoricula)
^ubaäo^r; — zajecze 3Durci^=
roodjä JH., §afenö^rrf)en «.
Uchaty, adi. mit ^enfeln
Derfetien.
Uchodni, adi. enlroeid^enb,
entgebenb.
Uchodzenie, -nia, s?i. ®nt=
roeid^cn n., (Sntgefien n., (|nt=
fommen n., ^affieren n.
Uchodzic, -die, -dzis?,
-dzifetn, r;j. imperf.; Ujsc,
-jde, -szedleiD, vn. perf. 1)
entgegen, enifliel)cn, eritmei^
c^cn, entfommen; ujsc niebez-
pieczenstwa ber ®ffaf)r ent»
ge^en ; uchodz poki mozesz
^ie^e jofange eä möglich ift;
uszedi potajemnie ec ift ^eim=
lic^ ent»Dicf)en ; 2) cetmeiben,
entgetjcn; c-zego ujsc inoäesz,
w to sie nie wdawaj raaä bu
»ermeiben fannft, bas Iü| fein ;
to nie uszto jego uwagi bas
entging nidit feiner 3lufmerf=
famfeit ; dziwi mnie, jak to
moglo iijÄc bystrosei twego
rozumu es munbcrt mid^, roie
baä beinem ©döaiffinn eit«
gelten fonnte; to miejsce upzlo
mojfj pamiecl biefe ©teile
ift meinem ©ebäc^tniffe ent=
falten; 3) roeic|en, oergefien,
oerlaffen ; noc przed dniem
-dzi bie 9loc^t roeic^t bem
%<i.%t ; szcze^cie uszJo z mego
domu baä ©lud ^at mein |)au§
nertaffen ; czas -dzi a my do-
tychczas nie nie zdzialalismy
bie 3eit uerg» f)t unb mir l^aben
Bisher nic^tö geleiftet; 4) ficf)
ergie|en, fliegen; Duuaj -dzi
do morza Czarnego bie 2)onau
ergießt fid^ inä ©c^raarje aJJeer;
krew -dzi z rany S3lut fliegt
O.U^ ber aBunbe; wino -dzi
z beczki äiiein fliegt au§ bem
ga&; powietrze -dzi bie Suft
entroeic^t; 5) abgeben; Der»
loren gel)en, ouf bie ©eite
g'^en; fi) cos uchodzi, ujdzie
etn). fd)itft fid^, etm. ge^t an,
ift annehmbar, eä mac^t fi:^;
nie -dzi, tyle razy sie upomi-
nac eö fc^irft fit) nid^t, fo Diele
2Rale ju mahnen ; -dzi komu fid;
füc jmnbn fc^idfen, gejiemen,
jmnbm anfielen; to mu nie
-dzi baä pafit für i^n nid^t ;
myälisz, ie to ci ujdzie na
sucho glaubft, ba^ ba§ bir fo
(ungeftraft) l)inge^en rairb;
jemu wszystko -dzi plazem
if)in lä^t man aHeö ungeftraft
l)tnge^en; 7) — za kogo za co
für jmnbn, für etra. gelten,
gel^alten mcrben; on ogolnie
-dzi za czlowieka uczciwego
er roirb allgemein für einen
e^rlidjen SKenfc^en gehalten;
— za znawce für einen
Äenner gelten; chciec — za
cos fii^ für etro. ausgeben,
für ein), gelten rooUen; n.
va. 1) eine ©tredfe jurüdEtegen,
gef)en; uf'zedlem mile id^ bin
eine äKeile gegangen'; 2) —
kogo jmnbn befänftigen, jä^»
men, für fid^ geminnen; III.
— sie, vr. fic^ mübe gelten.
Uchödzieii, -dnia, pl.
-dnie, sm. glüdjtling m.,
@nlfommene(r) m.
Uchoglöw, -owu, pl. -owy,
sm. Othanthera (©traudE) mit
fauren ??eeren).
Uchotka, -ki, pl. -ki, sf.
Darling m.
Uchowac, -wam, -walem,
va. perf. 1) üerl)üten, be=
roat)ren, bcfc^ü^en, erhalten;
czego B( ie -waj maS ©Ott
Derpte! ©ott bel;üte! 2) fr=
jiel^en, aufstellen, groß sieEien;
— klacz ze stadnikiem eine
©tute befc^älen; — sie vr.
am Seben bleiben; takis ma-
dry, Äe boje sie, ie sie nie
-wasz bu bift fo gefrf)eit, ba|
ii) fürd^te, bu mitft nid^t am
Seben bleiben.
Uchowiec, -wca, pl. -wce,
sm. D^rid^nedEe /.
Uchöd, -odu, pl. -ody, sm.
©ntroeic^en n., ©ntfliel)ea n.,
Jiüd'äug m.
Uchrona, Ochrona, -ny,
pl. -ny, sf.'., dim. Uchronka,
Ochronka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ^ufluc^täort TW., Bufluc^t
/.; 2) SOermeiben «.; 3) —
prawna ®eri(^tsau§naf)me /".
Slf^lort m.
Uchroniö, -nie, -nilem, va.
perf. beiDaf)ren; — kogo od
czego jmnbn Dor etro. beroa^=
ren; etro. Don jmnbm abroen=
ben; — kogo od nieszczescia
jmnbn Dor Unglüdt beroal^ren;
— sie, vr. od kogo, czego
jmnbm, einer ©ud^e entgegen,
fic^ Dor jmnb, etro. beroa^ren,
behüten.
Uchronienie, -nia, sn. 33e=
toafiren n.
Uchronny, adv. oermeib»
bar.
Ucliwalac, -lam, -lalem,
va. imperf.; Uchwali6, -le,
-lilem, va. perf. befd^Ueßen,
Dcrori^nen; na ostatnim sej-
mie -lono to jednogfoäaie in
bem legten Sanbtage rourbe
e5 einftimmig befd^loffen;
-lilisrny w tej sprawie nie nie
( zynic mir befc^loffen, in biefer
©ad&e nichts ju tun.
Uchwalanie, Uchwalenie,
-nia, sn. 33efc^lt€feen n., 3Ser=
orbnen n.
Uchwala, -ty, pl. -ly, sf.
Sefc^luf? m,. ; wedlug -\y lout
33efc|lu| ; — sejmowa 2anb=
tagSbef^hi^.
Uchwycenie, -nia, sn.
Sluffongen n., ©rgreifen n.,
gaffen n.
Uchwyciö, -ce, -ciJero, va.
perf. ergreifen, erfaffcn,
langen, crljofd^en, auffangen;
— kogo za reke jmnbn bei
ber ©anb faffen; — sposc-
bnosc bie ©elegen^eit ergreifen ;
— kogo za slowo jmnbn
beim SBorte nehmen; — mysl
ben ©ebanfen auffaffen; —
sie vr. \\6) ftammern, fic^
faffen; — sie czegos fic^ on
etra. ftammern; — sie za
Uchwyt
352
Uciec
gtowe fid) beim Äopfe fafjen.
Uchwyt, -u, pl. -y, sm.
1) ©r^afc^en «., (Srgreif t n n. ;
2) ^^atrone /. ; — swidrow
Sorirroßc /., ©Ulfe /.
Uchwytnosc, -sei, sf.
©rareif barfeit/., ®retfbai!eit/.
Uchwytny, adi. ecgretfbar,
greifbar.
Uchybiad, -biam, -biafera,
vn. uiib va. imperf.\ Uchy
bic, -bie, -bilem, vn. unb
va. perf. febten, »crfel^Itn,
ücrfto^en, ein 3Serfef)en, einen
SIM^gtiff machen, begel^en'; —
w czem in etro. \i\)U\\ ; —
przeciwko etykiecie gegen bie
©tifette Derfto^en; — komu
jmnbm na^e treten, jmnbn be=
leibigen, — sobie samemu ficf)
felber etro. oergeben; — celu
ba§ '^\tl oerfe^ten.
Uchybianie, Uchybienie,
-nia, sn. SSerfe^ten w., $ßer=
fe^en m., gcl^Ier n., äSetfto^
wi., äJeteibigung /., §inlan=
ff^ung f., ®ering[cf)ä^itng /.;
uwaza to za — sobie er fie^t
baS für eine ®eringfd)ä^ung
an.
Uchylac, -lam, -lalem, I.
va. imperf.; Ucliylic, -le,
• Wem, I. va. perf. 1) roeg»
beugen, ^eben; ein roenig
öffnen; befeitigen, ah", roeg«
roenben; -lli galezi, by wi-
dziec, CO sie dzieje w altanie
er bog bie SrofiS« beifeite,
um gu feigen, roaä in ber Saube
Borgest; — drzwi, okna bie
%üv, bttä genfter ein roenig
öffnen; — przed kim kape-
lusz ben ^ut öor imnbm
lüften; — sukni, zaslony baä
5^leiö, ben SSor^ang in bie
$öf)e lieben; — glowy ben
Äopf neigen; — kolano ba§
Rnie beugen; 2) — co etro.
aufhieben, rütfgängig mad^en;
— testament, ustawe baä %i=
ftament, baö ®efe^ aufgeben;
3) — kogo od czego jmnbn
Don etro. entfernen, jutürf=
brängen; — kogo od tronu
imnbn »on ber 2;i)ronfolge anä--
fc^lie^cn ; — kogo z urzedu
imnbn beö 2lmte§ entfe^en;
II. — sie vr. 1) fic^ neigen;
2) — komu, czemu imnbm,
etro. nad^geben, roeicfien; —
— sie potrzebie ber 3iotiüen=
bigfeit roeid^en; 3) — sie od
czego fid^ entjiefien, auäroei»
(^en; — sie od obowiazkow
feinen ^^^flt^ten nid^t nad)=
ge^cn; — sie calliiem od
rzadu fid^ ganj Don ben öffent»
liefen (Sef^äften surüdE;(ie^en.
Uchylanie, Uchylenie,
-nia, sn. Sengen n., §eben n.,
aufleben n. ; — ustawy baä
Stufl^eben cineä ©ife^eä; -niem
ciala uratowal sobie Äycie
burd^ eilte 3Benbung beö itö:==
perä rettete er fic^ baä Seben.
Uchylek, -Iku, pl. -Iki,
sm. 3uftud[;täort w; SSerftedE
m. unb n. ; uchyikiem adv.
^eimlid^, ^interrüdCö.
Uci^c, -tue, -ciatem, va.
petf.\ Ucinac, -nam, -nalem,
va. imperf. abfc^neiben, ah=
flauen, ablägen; — komu glo-
we, reke imnbm ben S^opf,
bie §anb abt)aueu; — komu
wlosy imnbm bas ©aar a&=
fc^neiben; — mowe plö^lic^
obbredjen; möwit z zapalem,
lecz widzac, ze wiekszosc slu-
chaczy zajeta czem innem,
-oiat nagle i zwrocil sie do
muie ... er rebetc mit gro»
jjem (Sifer, aber^ ba er merfte,
'ha.'i bie 2Jiet)räaf)[ ber ©örer
mit etro. aiiberetn beidf)äftigt
ift, brac^ er plö|tid| ab unb
roenbete fic^ an mic^ ; jak -ciai,
jak siekiera -cial roie dh^t"
I)auen, roie abgefc^nitten; jak
dlugo pytano go z laciny,
sz^o wszystko gladko, ale
gdy przyszfo do greki, jak
gdyby -cial fotange er im Sa=
teinifd^en ejamtuiert rourbe
ging aUeä glatt, roie e§ aber
5um ©ricc^ifc^en !am, blieb er
ftedfen; 2) — sobie walczyka,
vviscika, piosenke einetx 3Bat=
jer fpieten, ein 2ß^iftpavtie=
c^eu machen, ein Sieb anftim»
men; 3) = Dociac.
Uci§,gac, -gam, -galem, va.
imperf. ; Uciagn|,6, -goe,
-gnatem, va. perf 1) — cze-
go etro. ab3iot}en; — wina do
butelek 2Bein in bie J-lafd^en
abjief)en; 2) gießen fönnen, im
ftanbe fein ju ,^ie^en; jeden
kon tego ciezaru pod g6re
nie -gnie ein ^ferb ift nidE)t
im Jtanbe biefe Saft bergauf
ju sie[)eu.
Uci§,gaczka, -ki,^Z. -ki, vf.
^ra^e /., jHaumeifen n.
Uci%game, -nia, sn. 2lb=
jlebei*. n.
Uci^zac, -tum, -zatera, va.
imperf. ; Uciazy c, -ze, -zylem,
va. perf befd)roereu, belaften;
brüdeit, bebrüden, eifd^roecen.
Uci^zanie, Uciazenie,
-nia, sn. S8efd)roeren n., i^e»
[afteu n.; 33ebriidEen n., 33elä=
ftigeit n. ; (grfc^roerung /.,
©rt'd&roeren n.
Uci^zliwosc, -sei, sf. 33es
fd)roerltc^feit f., 5)rud »>j., Saft
/., 53efc^roetbe /'.
Uciazliwy, adi.\ Uciazli-
wie, adi'. befd^roerlic^, läftig,
beläi'tigeub, brüdenb fc^roer;
droga byia bardzo -wa, ber
SBeg roar fe[)r befdiroerlic^;
-wy obowiazelc eine läfttge
^ßfüc^t.
ücichac, -cliam, -chalera,
vn. imperf ; Ucichng,6,
-ebne, -chtem, vn. perf. oer*
ftummen, ftiH rcerben, fic^ bc=
rut)igen; fif) befänftigen, fid^
legen; burza -chla ber Sturm
t)at fic^ gelegt; dziafa -chly
bic ßanonen fiub perftummt;
-cblo wszystko w kolo alleä
ringsum rourbe ftill; plakala
dtugo dziecina, az wreszcie
-chla ba j .tinblein roeinte lange,
biö eä fd^ttepUc^ ftill rourbe;
gwary dnia -chaja ber 2ageä=
lärm uerftuinmt nad) unb
nadö.
Ucichnifcie, -cia, sn. 58er=
ftummett «.
Uciec, -ke, -klem ; Ucie-
kn^c, -kne, -klem, vn. perf;
Uciekad, -Itam,' -kaiem. vn.
imperf. flieljen, entfommen,
roeglaufen; nieprzyjaciel -ka,
ber geinb fliegt ; uciec z wie-
zieuia, z domu rodzicielskiego
auä bem ©efängniffe, auö
bem eitern^aufe fliel^en; —
w pole, w lasy inä ^tlX), in
bie 2BäIber enttommen; -kac
od grzechu üor ber ©ünbe
füefjen ; -kam od niego, jak
od ziego powiet'"za id^ meibe
i^n roie bie ^eft; czas -ka
bic 3«it fliefjt; co sie od-
wlecze, to nie -cze aufgefd^O=
Uciecha
353
Ucisk
6en ift ntd^t aufgel^oben; —
sie, vr. — do kogo, do czego
feine 3"fl"c^t 3« jmnbm, ju
etn). nehmen ; — sie do klam-
stwa feine ^ufluc^t jur Süge
nehmen; — sie do kogos po
ratuiiek fic^ in jjmnbg ©c§u|
begeben.
Uciecha, -chy, pl. -cby,
sf. ^tcutii f., i^ergnügen n.,
Suftbarfeit /., aSetuftigung ./.
wielka mu tem sprawisz -che
bu roirft i^m bamtt eine grofee
greube bereiten; a to mi do-
piero -cha baä nenne id^ eine
fjreube.
Ucieczenie, Uciekanie,
-nia, Ucieknigcie, -cia, sn.
®ntflte[^en n., gtuct)t f.
Ucieczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) j^-luc^t f. ; do -ki zrausic
in bie gluckt f erlagen; —
z Egiptu bie g[uci)t auä ^gt)P=
ten; -ka sie ratowac ftd^ burdE)
bie g'uc^t retten; w -czce
Bzukac ocalenie in ber j^^UC^t
9?ettung fud^en; 2) gufluc^t
f.; jedna mam jeszcze -ke
eine ^wftuc^t bleibt mir nod^
übrig ; Bog jest -czka moja ®ott
ift meine ^uflud^t; — grze-
szaych bie ^wflu^t ber 6ün=
ber = 33iaria, gütfpred^erin
ber ©ünbcr.
Ucieczkowy, adi. g^Iud^t^.
Ucielesniac, -niam, -nia-
Jem, va. imperf.\ Uciele-
snic, -nie, -niiera, va. perf.
oerförpern, ©eftalt, Körper
t)erleif)en; w kazdym zyja-
cym tworze jest -niona je-
dna z myäli bozych in jebem
Tebenben ®efcf)öpfe ift ein ©c=
banfe ®otteg cerförpert.
Ucielesnienie, -nia, sn.
SSerförptirn n. ; 58ev!örperung /.
Uciemigzac, -zam, -zalem,
va. imperf. ; Uciemigzyc,
-ie, -zylem, va. pe,rf. bebrü!=
fen, bebrängen, fned^ten; -zony
narod ba§ bebrüdte ^ßolf.
Uciemigzanie, Uciemig-
zenie, -nia, sn. Sebrüden «.,
Sebrängen n., Aneckten n.;
aSebrüdEung /., SSebrängniS /.
Uciemi§zliwosc, -sei, sf.
aSebtücfenbe n.
Uciemigzliwy, adi. ; Ucie-
migzliwie, adv. bebrüdenö. '
Slownik polsko-niemiecki.
Uciemigzyciel, -a, pl. -e,
sm. ?3cbrüd'er w., Sebrängec m.
Uciemigzycielka, -ki, pl,
-ki, sf. SeörücEerin /.
Ucieniowac, -niuje, -wa-
lem, va. perf. fd^attieren.
ücieraö, -ram, -raidm, I.
va. imperf.-., Utrzeö, -tre.
-tarlem, I. va. perf. 1) reiben,
jerreiben, abreiben, abtreiben;
— cukra, biiJlci, pieprzu
gudfer, ©emme(, 5ßfeffer reiben;
— chrzan Ären (üleerrettig)
reiben; — jaja z cukrem
®ier mit Qwüix abtreiben ; —
komu rogow, nosa jmnbm bie
^örner abfto^en, bie g^tügel
befd^neiben, ben Äopf roafc^en;
2) — droge ben SBeg bal^nen;
isc ularta droga ben gebal^n«
ten, ben geroölnlid^en 2Beg
ge^en; 3) geläufig mad^en; to
sa utai'te wyrazy ba§ finb
getäufije, gongbare Sßorte;
z e/.asem sie ten wyraz utrze
mit ber 3*it rcirb biefeä 3Bort
gebräud^üd^ec roerben; 4) ab=
tüifdEien, puljen; — sobie nos
fid^ bie 9iafe pu^en; — sobie
usta \\6) t)in SRunb abraifd^en;
— swiece bie Äerje, baä 2id§t
pu^en; 5) — co etro. ju ftanbe
bringen; abmachen; II. — sie,
vr. 1) — z kim mit imnbm
einen SBortftreit l^aben, mit
imnbm ftreiten, fämpfen, fd[)ar=
mü^eln; 2) gangbar, geläufig
raerben; utarlo sie eä ift all=
gemein angenommen raorben,
e§fanb2Iunat)me, e§ ift Srauc^
geworben.
Ucieranie, -nia; Utarcie,
-cia, sn. 3teiben «. ; 3ibn)ifd)en
M.; 2lbpu|en «. ; — sie ®e=
läufigroerben n.
Ucierpiec, -pie, -pialem,
vn. u. va. perf. erteiben, er»
bulben, auäftef)en, ©d^aben er=
tragen; jazda nasza wiele
-piata unfece ÄaoaUerie ^at
oiet ©tf)abcn erlitten; — na
majat,ku,nas}awie, nahonorze
am iüermi3gen, am jJiul^me, an
ber ©l^re ©d^aben erleiben;
kolor ten -pial na sloncu biefe
j^arbe l^at in ber ©oune gelitten.
Uciesza6, -szam, -szalem,
va. imperf. ; Ucieszyö, -sze,
-szyfem, va. perf. erfreuen,
ergoßen, {5i^«"i>^ bereiten; nie
bardzo go ta obietnica -szy
biefe§ $ßerfpred^en roirb il^n
nid^t befonberä freuen; -szaJ
go rozmaitemi anegdotkami
er ergögte il^n mit oerfd^iebe»
nen 2lncf boten; niczem byS
ranie tak — nie mogl bu
fiinnteft mit nid^tä anberem
mir eine fold^c greube bereiten;
-szonynaglym zwrotem rzeczy
über bie ptöljlid^e SQßenbung
ber Singe erfreut ; — sie, vr.
fic^ freuen, -szyl sie niezmiernie
ta wiadomoscia er freute fid^
fel^r über biefe Jlad^ricöt.
Ucieszanie, Ucioszenie,
-nia, sn. ©rfreuen n., ©rgö^en
n. \ ^reube /.
Uciesznosc, -sei, sing,
tant. sf. ©rfreulid^fcit /., (5;r=
gölUic^feit /., $of|ierlidE|fett f.
Ucieszny, adi. ; Uciesznie,
Ucieszno, adv. erfreulieb, er«
gb^lid^; beluftigenb, tuflig,
btoHig, poffierlid^, fpa^aft.
Ucigcie, -cia; Ucinanie,
-nia, sn. SBegfd^neiben «., Süeg=
f)auen n. ; ©^nitt m., öieb m. ;
-cie poktadu 2luäfc^neiben n.
Ucinek, -nku, pl. -nki,
sm. i) 2lbfd^m^el w.; dobry
rzemieslnik vasÄo robi -nkow
ein guter Itanbraerfer macbt
rcenig 2lbfc^ni^el; 2) Stid&elei
/., ©tic^elrebe /., farfaftifc^e^
(gpigramm; 3) Slbbrud^ m.,
i'Jangel in.
Ucinkowy, adi. abgeriffcn;
fti*etnb.
Ucios, -u, pl. -y, sm. ^oi^U
!e^le/.,§o^lleifte/., ©e^rung
/. ; — pionowy Sotf(|miege /".;
— boczny 3Bangen=, 33aden=»
fd^miege; — poziomy %u^t
fd^miege, — podwöjny boppelt'
fc^räger ©to^.
Uciosac, -sam, -saiem, va.
perf. obl^auen, abfägen.
Üciosanie, -nia, sn. 2lb=
^aueit n.
Ucisk, -u, pl. -i, sm. Srudt
m., SebtüdEung /., Srangfal
«., 93ebrängniö /. ; zniösJszy
tyle -6w nad^bem fie fo oiele
SÖebrüdEungcn ertragen I)aben;
cieÄki — , ktöry narod dozna-
waf, oburzyi go ber l^arte
2)rud, ben baä Sßolf erlitt, em»
pörte e§; iyc w -u in S8ebräng=
niä Uhtn:, droga do nieba
23
Uciskac
354
Uczgszczac
lylko przez -i bcr Sßeg jum
^immel füljtt nur burc^ a3e=
bränqniffe.
Uciskac, -kam, -katem,
va. imperf. ; Ucisnac, -ne,
-nalem, va. perf. beörüdeit,
Beblängen; edzie czesc oby-
wateli moÄe bezkarnie —
druga, tarn juz niema wol-
nosci roo ein %t\i ber 33ür=
ger ftrafloä ben anbeten 3;ei[
bebrängen fann, bort gibt eS
feine ^^rei^eit; -sniony uarod
pragnal wolncsci baä bebrÜcEte
33oIf »erlangte nad^ g^reifjett.
Uciskadlo, -dla, pl. -dfa,
sn. .Komprefforium «., ^ce^=
binbe /., ^refimajdiine f.
Uciskanie, Ucisnienie,
-nia, sn. Sebtängen «., S3e^
brütfen «., Sebränguiä/., a3e=
btüdung /.
Uciszac, -8zam, -szaJena,
va. imperf.; Uciszyc, -sze,
-szylem, va. per/, beruhigen,
füHen, befänftigen, jum ©d^n)ei=
gen bringen; — sie, vr. \\ä)
benil)igen, fid^ legen, fid^ ftiU
oer^alten; -szcie sie pauovvie
ru^ig, il^r ^lerren; berut)igen
(Sie fic^, meine Ferren; -szylo
eä ift ftiH gerooröen.
Uciszenie, -nia, sn. 33e=
tuhigung f., ©ttHe/., diul)i f.
Ucinlac, -lam, -lalem, va.
X>erf. erjparen, fammeln, ju«»
jammenläppetn; -lalem ladna
sutnke id^ i)abe ein pbfd^eä
©ümmdjen erjpavt.
Uciulanie, -nia, sn. Sr=
jparen n.
Ucukrowac, -kruje, -wa-
lern ; Ucukrzyc, -ize, -rzyJem,
va.perf. bejucfern, jutfern, t)er=
judEern.
Ucukrowanie, Ucukrze-
nie, -nia, 5«, gudetn "•> ^61-=
judEern n.
Ucywilizowac, -zuje, -wa-
iem, va. 2}ei-f. siBilifieren,
bilben; -wany czlowiek jiDi=
liiierter, oebtlbeter 3}Jenfd^.
Ucywilizowanie, -nia, 5».
3iBttifieren n., Silben n.
Uczastek, -tka, pl. -tki,
sm. 2ci(c^en n.
Uczcic, -czo, -0187, -czci-
leni, va. j)erf. e^ren, be«
f^ren, oeref)ren, Si^re ertoei»
fen; — czyja pamiec jmnbS
2Inbenfen efjren ; — kogo po-
mnikiem, bankietem, wiwa-
tem, wierszem imnbm JU
@^ren ein Senfmai ertid^ten,
ein ©aftmal geben, einen %o(x\t
aufbringen, ein ©ebtc^t machen;
' — czyje zwloki pogrzebem
wspaniaiym jmnbä Seiche burd^
ein präcf)tigcä S3egräbniä
ef)ren ; tem go nie -cisz ba=
mit rairft bu if)m feine dl^re
erraeifen; uczciwszy uszy mit
9iefpeft gu fagen; (ironifd))
imnbn übet empfangen, jmnbn
aus[d^impfen, übel juric^ten,
jmnbm eine Sradit ^^rüget
geben; a tos go uczcil bu £)a[t
ifin aber i'c^ön empfangen, ba§
mar ein netter SBiütommen.
Uczciwosö, -sei, sing. tant.
sf. ®^rltcftfeit /., S^rbatfeit
/., 3iec^tfc|affen|eit /., Srao=
t)eit f.\ spuszczam sie na
twoja — tdö üeriaffe mi(| auf
beine ©j^rlicfifeit; na — bei
meiner (S^rtic^fett.
Uczciwy, adi.\ Uczciwie,
adv. e^rlid^, rec^tjcf)affen, el^r=
bar; anftänbtg; -we iycie pro-
wadzic ein eörUd^cö Seben
fül^ren; -wyeh mial rodzicow
er {)atte rec^tfd^affene ®[tecn;
-wie zarobione pieniadze e[;r=
lief) Derbienteö ©elb; -wie zyc
anftänbtg leben; -wie nas
przyjal er l)at ung auf eine
anftänbige SBeife empfangen;
-wie sie wobee nas ziialazl er
l^at fic^' unä gegenüber an=
ftänbig benommen.
Uczczenie, -nia, sn. ®[;rung
/. ; dia -nia go um i^m eine
Sl^re ju erineifen.
Uczenie, -nia, sn. £el;ren
??., Untevrid^ten n., Unterricfit
OT.; — sie Semen n.
Uczennica, cj, pl. -ce,
sf. ©djületin /'.
Uczen, -nia, 2^1- -^^'^ ober
-niowie, sm. 1) Schüler m. ; —
gimnazyalny ®i)mnafialfcf)ü=
ler ; — skoly realnej, hau-
dlowej, przemyslowej 'S{ta{=,
§anbelä=, öeirerbefc^üler; —
szkoJy ludowej SBolfäfc^üler;
2) fsünger m. ; -niowie Jezusa
Chrystusa bte jünger ^i\u
ßfjrtfü.
Uczep, -u, sm. (Bidens)
Sraeijal)« m.
Uczepek, -pka, pl. -pki,
sm. 2;enafe[ »?., kalter m.
Uczepiac, -piam, -piaiem,
va. imperf. \ Uczepic, -pie,
-pifem, va. perf. anl^ängen,
anheften; anfoppetn; — sie,
vr. fid) tlammern, fic^ an^än=
gen; — sie tej mysli fic^ an
biefen ©ebanfen onf lammern;
czegos sie mnie -pil raa§ raiUft
bu Don mir.
Uczepianie, Uczepienie,
-nia, sn. Slnpngen h., 2ln=
ftammern n.
Uczernic, -nie, -nilem, va.
perf. fd^iiiärjen, f^roarj färben.
Uczernienie, -nia, sn.
©dbroärjen n.
Uczerpac, -pie, -patem, va.
imperf. ; Uczerpn^c, -nf ,
-nalenj, va. perf. abfci)öpfen,
ein roenig abf(|öpfen, n)eg=
fdE)i3pfen.
Uczerwienic, -nie, -nilem,
va. perf. röten, rot färben.
Uczesac, -sze, -salem, va.
perf. fämmen, frifieren, ba§
§aar orbnen; kto cie tak
dobrze -sat? mer l^at bic^ fo
gut friftert?
Uczesanie, -nia, sn. %u=
fieren n., griiur/., Jlämmen n.
Uczestniczyc, -cze, -czy-
lem, vn. imperf. teilneljmen,
beteiligt fein; -czyli w tym
konceicie miedzy innymi. . . es
nahmen an biefem Äonjert
unter anberen .... teil.
Uczestnictwo, -wa, sn.
Seitne^men «.. (Semeinfd^aft/.
Uczestniczka, -ki, pl. -ki,
sf. S;eiln€t)merin /., %i\l=
fjabcrin /.
Uczestniczy, adi. %tii'
nebmer*.
Uczestnik, -a, pl. -ey, sm.
2;etlncl)mer m., Setl^aber m.
Uczgstowac, -tuje, -walem,
va. perf. beroirten.
Uczgstowanie, -nia, sn.
Seroirtung /.
Uczgszczaö, -czam, -cza-
leni, vn. imperf. befucften;
l^äuftg befuc^en, frequentieren ;
— do kogo jmnbn befud^en ;
— do szkoly bte ©c^ute be=
fuc^en; — na wyklady bic
Vorträge befud^en; -czane
miejsce ein befugter Ort.
Uczfszczanie
355
Udawad
Uczgszczanie, -nia, sn.
SBei'ucften n.
Uczkur, -a, pl. -j, sm.
§o[enriemen m., iieibriemen m.
Uczlonkowac, -kuje, -wa-
Jem, va. per/, gliebern.
Uczlonkowanie, -nia, s«.
©[ieberunq /.
Uczolga6 sig, -gam, -gu-
tem, vr. jjerf. frtedjenb 3Utüd= j
legen. 1
Uczonosc, -sei, sf. ©e=
Ie^rfam!eit /. ; @elef)rt^ett /.
Uczony, udi. ; Uczono,
Uczenie, adv. geleiert; maz j
bardzo — ein fc^r geleierter j
SJlenfc^ ; — prawnik ein ge=
leEirter J^urift; — wyklad i
ein gelehrter SSortrag ; pro- 1
wadzic -ne rozmowy gelehrte '
©efpräd^e fü&cen ; wprawdzie i
chsesz uchodzic za bardzo i
-na, jednakze nie rozumiesz
najprostszych rzeczy bll rcittft i
jtüar für fe^r gelehrt gelten,
Der[tel)[t aber bie einjadiften i
©a(^en nidjt. j
Uczony, -nego, pl. -czeni,
S7K. @eief|rte(r)?«.; wszyscy-ni
zgadzaja sie na to alle @elef)r=
ten finb barüber einig; -ni
categfoäwiatabieöete^rtenber i
ganzen Söelt. I
Uczta, -ty, pl. -ty, s/.
©c^mauä m., ©aftnia^l n.,
33anfett n. ; -te wyprawic
ein Ssanfett geben; byc na
-cie beim Sc^maufe fein; lu-
kullusowa — Iu!uUif(^e§
Ucztowac, -tuje, -walem,
vn. imperf. fd^maufen, ban=
fettieren.
Ucztowanie, -nia, sn.
©cömaufen n., Sanfettieren n.
Uczucie, -cia, pl. -cia, sn.
@efüt;l n. •, (Smpfinbung /.;
miJe, stodkie -cia angenef)me,
fü^e0efü[)le; przykre, bolesue
-cia unangenefjme, fd^merä»
lic^e ©efiit)le; tego -cia opi-
sac ei nie möge biefeä ©e»
fü[)[ fann id^ bir gar nic^t
befc^reiben; wszystkie ludzkie
-cia w kirn wyniszczyc aL'e
menfd)[icöen ©efü^te in imnbm
ausrotten; moje -cia sa za-
wsze niezmienione meine
©etüf)Ie finb immer unoer»
änbert; z -ciem spiewac mit
©efü^t fingen-, — bolu bie!
(Smpfinbung beä ©(^merje§,
©d)mer3gefü^f ; ten widok
wzbudza w raem sercii przy-
jemne -cia biefer Stnblitf erfüUt
mein ^er3 mit angcne{)men
®mt)finbunoen.
Uczuciowosc, -sei, sf.
©mpfinbung /., @mp|inbfam=
feit /., ©efü^rebufelet /.
Uczuciowy, udi. ©efü^Iä=,
gefüblfOÜ; cziowiek — ge=-
füfitDoDec Mtx\.\ii.
Uczuwac, -wann, -walem,
vn. imperf. ; Uczu6, -je,
-lern, vn. perf. füf)len, emp-
finben; üerfpüren; co w lej
chwili -iem, tego opisac nie
möge n)a§ ic^ in biefem 2tugen=
blid mpfanb, baä fann id) nidit
befc^reiben ; — bol ©c^merj
empfinben.
Uczuwanie, -nia, sn.
®mpftnben n.
Uczyc, -cze, -czyiem, va.
imperf. teuren, unter=
richten, Unterrid)t erteilen; —
kogo czego jmnbn etrc. lehren ;
— kogo pisac, tanco wac jmnbn
fd^reiben, tanjen leljren; —
czego pubüezuie etro. öfffnt=
Itd^ leieren; ten przyklad nas
uczy biefcä SBeifpiel [ef)rt
Unä ; tego uczy zdrowy rozum
ba§ [e^rt ber gefunbe SÜJtenfd^en«
üerftanb; — sie, vr. Ier=
nen, Unterricht genießen; ucz
sie pilnie lerne fleißig ; ucze
sie teraz jezyköw staroÄytnych
id) lerne je^t bie alten ©pra«
c^en; — sie na pamiec aue=
roenbig lernen ; czlowiek uczy
sie do smierci ber Slienf^
lernt bio pm 2;obe.
Uczynek, -nku, x>^- -iiki,
sm. %ixt f. §anblung f.,
Sßerf n. ; na goracym -nku
zlapac auf frif^cr %<xt er=
tappen; z -nku, nie ze stow
czlowieka poznaja ben 2Jlen»
fd)en ertennt man nid)t nacb
ben SBorten, fonbern noc^ 'i>tn
Säten; nie miJujmy slowem
albo jezykiem, ale -nkiem i
prawda lieben mir nicbt mit
'Sorten ober mit ber 3"*^S2/
fonbern mit laten unb in
SBafir^eit; dobry — ein gutes
i Sßjerf; miJosiemy — ein 2Ber!
ber Sarm^erjigfeit.
Uczynic, -nie, -nilem, va.
perf. tun, mad^en, DoQbringen ;
maszli co — , czyri dobize
wenn bu roa§ ju tun ija% fo
lue eä gut; -nii go hra-
bia er l^at i^n jum ©rafen
gemacht; — komu szkode,
krzywde jmnbm einen Schaben
anrid)ten, ein Unrecht tun ;
zadosc — befriebigcn, fie^e:
Czynic.
Uczynkowy, adi. Xat«,
§anblung=.
Uczynnosc, -sei, sf. ®e«
fälligfett /.. ©icnftfertigfeit /.
Uczynny, «d?. ;Uczynnie,
adv. gefällig, bienftfertig ;
badz dia djrugich -nym fei
tan anberen gefällig.
Udac fiel^e; Udawac.
Udanie, -nia, sn. 1) ©elin=
gen n. ; 2) 3SerfteQung /.
Udany, adi. 1) falft^. Der»
ftellt, Sd)ein-; 2) gelungen,
mobtgeraten, mol^lgetroffen.
Udar, -u, pl. -y, sm. ©cblag
m. ; ©tic^ m. ; — sloneczny
©onnenftic^ m.; — serca,
— sercowy öerjfd^lag m.
Udaremniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Udare-
mnic, -nie, -nilem, va. perf.
oereiteln.
Udarowac, -ruje, -walem,
va. perf. befc^enfen.
Udatnosc, -sei, sf. 1) ©e=
fd)idEttcJ)!dt /. ; 2) Slnmut /.,
5Sol)lgeraten^eit /., gefälliges
2i[ufeere(s).
Udatny, adi. ; Udatnie,
adv. rool)igeftaltet, roo^lan=
ftänbig, anmutig.
Udawac, -daje, -walem, I.
va. unb vn. imperf. ; Udaö,
-dam, -dalem, vu. unb vn.
perf. barftellen, oorftetten;
oerfteHen, nad)mad^en, fic^
ausgeben, fic^ ben Slnfcbein
geben, etra. norfpiegeln, Dor-
mac^en, eine StoEe fpielen ; —
glupiegu' ftc^ bumm fteöen ;
— wielkiego czlowieka fic^
ben ©d)ein eineä bebeutenben
2Jlenfc^en geben ; — ojca, starca,
pijanego einen SSater, einen
©reiä, einen SBetrunfenen fpie=
leu; -je bardzo zasmuconego
a w duszy raduje sie z naszego
nieszczeäcia er ftellt fic^ be=
trübt unb innerlich freut er
23*
Udawanie
356
Uderzac
fid^ unfereS Unglüife; -je ze
spi, bo mu sie wstawac nie
chce er ftellt' fid^ fdllafenb,
roeil er nid^t aufftel^en roiH;
-je pana a nie ma centa w
kieszeni er gibt fid^ ben 2ln»
f($em eineä groBen ^errn
unb l)at feinen Äreuger in
ber %a\ä)f, on tylko tak -je
er üerfteüt fic^ nur |o; umie
— er lücif!, er »etftel^t fic^
gu »erftellen; nie -waj »er-
ftette bid) nid^t, ftelle bic^ nid&t
fo; udac CO za co eine ©acf)e
für etro. ausgeben; — co
przed kim jmnbm etro. t)or=
Ipiegeln, roeismad^en, ein=
reben, einjureben fud^en; -wal
przedemna, ie wyjezdia, a
tymczasem widziano go dzis
w miescie er ntad^te mir rceiö,
ba§ er oerreife, unb einftroeilen
l^at man it^n l^eute in ber
©tabt ge[e[)en; — gtosy pta-
köw bie Stimmen ber SSögel
nad^mad^en; II. — sie, vr. 1)
gelingen, glücElitf) »on [tatten
gelten, gut geraten; -lo mu
sie nareszcie znalezc odpo-
wiednie zajecie e§ i[t iE)m
enblid^ gelungen, eine entfpre=
cöenbe ^efc^äftigung sufiaben;
-lo mi sie go przekonac
e§ ift mir gelungen, if|n ?u
überzeugen; -ly sie wszyst-
kie pieczywa oUeä @ib'dä
ift gelungen; nie — sie
mißlingen, fc^led^t geraten;
do czego sie biore, wszystko
sie nie -je roag icf) auc^
anfange, alleä mifilingt mir;
2) — sie dokad fid) n)of)in
begeben, n)of)in reifen; — sie
do kogo fic^ ju imnbm begeben,
fid^ an jumbn rocnben; -dal sie
na spoczynek er begab fic^ jur
3'lu[)e; -dal sie w droge, w
podröi er begab fid^ auf ben
SCBeg, auf bie Steife; — sie
pod czyja obrone, opieke fid^
in jmnb'g ©d^ut* begeben;
-dat sie do mnie z prosba
0 ratunek er menbete fid^ an
nüc^ mit ber 33itte um §ilfe;
udaj sie do niego o porade
roenbe bid^ an if)n um 3flat;
3) ergreifen; — sie do osta-
tecznego 6rodka ba§ le^te
2)littel ergreifen; 4) — sie w
kogo jmnbm nac^raten, jmnbm
ähneln ; dzieci czasem -ja sie
w matke, czasem w ojca bie
Äinber ähneln mand^mat ber
3[)iutter, mand)mal bcm SSater.
Udawanie, -nia, sn. 1)
SSerftellung /., ©dEiein m, ; to
tylko — ba§ ift blo§ ©d)ein;
porzuc to — la^ bod) biefe
SCerfteHnng ; 2) sie ^Begeben n.
Udelikacenie, -nia, sn.
SSerfeiirerung/l, Serjärtelung/.
Udelikacic, -ce, -ciJem, va.
per/. Derfeinern, ücrjärteln.
Udeptaö, -tam, -tal'ein, va.
per/. ; Udepty wac, -tuje, -wa-
iem, va. imperf. etro. feft,
gleid^, bid^t treten; austreten;
— gline ben Sion burd^ treten
bereiten; -na droga ber ge»
bol&nte, ausgetretene SBeg.
Udeptanie, Udeptywanie,
-nia, sni. 3;reten, gefttreten n.
Uderzac, -rzam, -rzalem,
I. va. imperf. ; Uderzyö,
-ize, -rzylem, I. va. per/.
1) f^lageii, ftofeen, etnfc^lagen,
einen ©dtitag »erfe^en; an=
gieifen; — kogo kijera
imnbm einen ©d^Iag mit einem
©tocE Devfel^en; — kogo w
twarz jmnbm einen ©d&Iag
inä ®efidE)t Derfe|cn ; -rzyl go
przechodzac er fd)lug i[)n im
SßorübeigeI)en; — kogo kamie-
niem w glowe jmnbn mit
einent ©teine auf icn Sopf
fd)lagen; — kogo o ziemie
imnbn gu S3oben fc^lagen; —
giowa o mur mit bem £opfe
an bie SCßanb fd^tagen, ben
^opf an bie SBanb ftofien;
2) einen l^eftigen (Sinbrutf
ma^en; — zmysly auf bie
©inne einen (Sinbrudf ma=
d^en; 3) auffaüen, frap=
pieren; gdy tylko wszedl'em,
-rzylo mnie to, i,e wszysey
posmutnieli alg id) nur etn=
trat, fiel eg mir gleidö auf, bafj
alle jo traurig geroorben finb;
-rzylo mnie nadzwyczajne
podobienstwo braci bie unge'=
roöljnti^e ä[)nlic^feit ber 2}rü=
ber fiel mir auf; co go -rzyto
maö it)n frappierte; II. vn.
fc^lagen, ftofien, treffen; —
mieczem o tarcze mit bem
©d^roertc an ben ©d^ilb fc^Ia=
gen ; okret -rzyl o skal^e ba§
©dE)iff fi^lug an einen gelfen;
piata -rzyla e§ l)at fünf Ul&r
gefdilagen; godzina -rzyla bie
©tunbe l^at gefi^lagen; w6z
-rzyl o kamien ber SBagen
ftiefe an einen ©tein ; mieczem
w siebie -rzyl er ftie^ fid^
bai ©djroert in ien Seib;
piorun -rzyl w tea dom ber
■&U^ i)at in biefeä $auä
eingefd^tagen; jak -rzony pio-
runem wie Dom a3li§ ge=
rü^rt; — w co auf etro. loa»
fd^iagen ; — piescia w stöi
mit ber gauft an %in %i]d)
fd^tagen ; — w dzwony bie
©lotfen läuten; — z dzial
bie 5?anonen, ®efc^ü|e ab'
feuern; — w bebny bie
trommeln rül^ren, loätrom=
mein; — na trwoge Särm
f erlagen, ©türm läuten; —
w kogo auf jmnbn loöge^en,
jmnbn angreifen, gegen jmnbn
logbred^en; — na kogo, na
CO jmnbn, etro. angreifen,
jmnbn, etro. überfallen; -rzyJ
z nienacka na nieprzyjaciela
er überfiel plö^Iid^ ben geinb;
kawalerya -rzyla z caJa siia.
na lewe skrzydlo nieprzy-
jacielskie bie .5tat)otteric griff
mit ber gangen Äraft ben
lin!en feinblic^en glügel an;
-rzyl na mnie nagly strach
eä überfiel mic^ ein plöt^lid^er
©dE)re(!en; krew -rzyla na
mözg bag 33[ut roarf fid) aufö
(Se^irn; poty -rzaja na mnie
ber ©djroei^ bri^t bei mir
anö ; cala krew -rzyta mi do
glowy aßeä S3lut ftieg mir
gum ^opfe; — czolem auf bie
Änie fallen, mit ber ©tirn
an bie (Srbe fcf)lagen; — w
placz in 5Beinen, in S^ränen
auöbredEieu; — w lament gu
roeljtlaf^tn anfangen; — w
noge Stei^aug nel;men, bag
^afenpanier ergreifen ; —
gdzie fid^ rooljin roenben, roo
anflopfen, roo berüljren, treffen ;
-rzyl w moja najslabsz^ strone
er berü[)rte meine fd;roäd^fte
Seite; III. — sie, vr. fid^ an-
fd^Iagen, fd;lagen, fid^ fto^en;
— sie w czolo fid^ an bie
©tirn fd)tagen; — sie w
piersi fid^ an bie SBruft fd^la=
gen, in fid^ hinein ge^en, feine
©c^ulD befennen; — - lokciem
Uderzanie
357
Udzielad
0 drzvvi mit bem (SCenbogen
a\\ bte %üv ftoBen; wycho-
dzac -rzyt sie tak nieszcze-
sliwie w glowe beim ^it=
auögel^en ftie^ er fo urg[ü(J=
Itd) mit bem Kopfe an.
Uderzanie, Uderzenie,
-nia, sn. ©d)lag m., §ieb m.,
©to| m.] — do glowy J?on=
geftton /., SBIutanbrang m. ge=
gen beri itopf.
Udlawic, -wie, -wilem, va.
pet-f. erftirfen; erroürgen; —
sie, vr. etfttdfen; — sie czem
an etra. etfticfen; — sie koscia
an einem Änorf)en raürgen.
Udlawienie, -nia, sn. (Bv=
fticfen «., ©rioürgen n.
Udnica, -cy, p^. =ce, sf.
Eumerus (bienenartigeä 3»=
feft).
Udo, uda, pl. uda, sm. ;
rfm. Udko, -ka, pl. -ka, sn.
©c^enfel m., ©dlenfeld^en n.;
Äeule/., ©tiregeljM., ©telje/.
Udobruchac, -cham, -cha-
}em, va. imperf. bejänfttgen,
raieber gutmad)en; — sie, vr.
fid^ bejänftigen, roieber gut
roerben.
Udogodnic, -nie, -nilem,
va. perf. bequemer, leichter
mad^en.
Udoid, -je, -ii'em, va. perf.
ein roenig abmelden.
UdokladniaCj -niam, -nia-
}ero, va. imperf. \ Udokla-
duic, -nie, mJera, va. perf.
genauer ma^en, Dert)oIl[tän=
bigen, üetDoHfommnen.
Udolnosd, -äci, sf. 5Caug=
lic^feit /., pfitgfeit /., ®e=
fct)icflic{)!eit /., Vermögen n. ;
= Zdolnoöc.
Udolny, adi. ; Udolnie,
adv. tauglicö, fä^ig, gefd^itft.
Udoskonalac,-lam, -lalem,
va, imperf. ; Udoskonalic,
-le, -lilea», va. perf. X)erDOß=
fommnen, oerbeffern.
Udoskonalanie, Udosko-
nalenie, -nia, sn. 35erDoU=
lommnung /.
Udostatkowaö, -kaje,-wa-
lem, va.perf. gel^örig cerfe^en.
Udöstojniac, -niam, -nia-
Jem, va. imperf.; Udostoj-
niö, -nie, -nilem, va. perf.
iDürbig madEien, eine 2i5ürbc
Derfeil^en. i
Udowodniac, -niam, -aia-
fem, va. imperf. ; Udowo-
dnic, -nie, -ni^^em, va. perf.
beroeijen, erhärten, barlegen,
bartun ; podejrzenie padio na
sluzaca, ale nie moÄna jej
byio nie — ber aSerbac^t fxel
auf bie Sienftmagb, man lonnte
i^r aber nichts beraeifen; jak
ci to juz -lem roie id^ e§ bir
f^on beroiefen öabe.
Udowodnianie, Udowo-
dnienie, -nia, sn. Seraeiö »«.,
©rmeiö m.
Udowy, adi. ©d^enfel=,
5?eurcn=.
Udoz^b, -zeba, pl. -zeby,
sm. Tropidia (bienenarttgeg
Snfeft).
Udoj, -oju, pl. -oje, sm.
©emelfe n., SßelfergebniS n.
Udramatyzowac, -z"je,
-walem, va. perf. bramatt=
ftcren.
Udramatyzowanie, -nia,
sn. Sramattfierung /.
Udrapac, -pie, -palem ;
Udrapn§c, -ne, -nalem, va.
perf. fragen, ein ©tüdE ab»
trafen, burcb Äraren abreißen.
Udrapn^c, -ne, -natem, vn.
perf. baä aßeite fuc^en, 3lei^=
au§ nehmen.
Udrapowaö, Udrapero-
wac, -tnje, -waiem, va. perf.
brapieren, in 5"^^^" legen.
Udrepcic, -ce, -eifern,
Udreptac, -tarn, talem, va.
perf. niebertreten, austreten,
lefttreten ; mit iEteinen ©d^ritten
ein ©tüctdien SßegeS ge^en.
Udrgczac, -czam, -czalem,
vn. imperf. ; Udrgczyö, -cze,
-czylem, vn. perf. bebrängen,
plagen, mattern.
Üdrgczanie, Udrgczenie,
-nia, sn. 2Jlattern n., Se=
bränqen «., 'plagen n.
Udrobic, -bie, -biJem, va.
perf. gerbtöctcln.
Udry. -drow, plur. tcint. sn.
Siauferei f.; isc na — z kirn
fid^ um etro. reifeei», imnbn
angreifen, jmnbm jufe^en.
Udrzec, udie, udarlein, va,
imperf. ; Udzierad, -ram,
-ralem, va. perf. abreißen,
abbrcd^en.
Uduchownid, -nie, -niiem,
va. perf. »ergeiftigen.
1 Uduchowienie, Uducho-
wnienie, -nia, sn. 3}ergeifti=
gung /.
Udusid, -sze, -silem •, I. va.
perf. 1) erbroffeln, erftiden,
ernjürgen ; -sze go wlasna
reka icf) Hierbe i^n mit eige=
ner §anb erbroffeln ; w' obie-
dzie -siia wtasne dziecko im
aSa^nfinn l^ot fte baä eigene
^inb erroürgt; 2) bünften,
bämpfen; II, — sie, vr, erfticten,
fiA etroürgen.
Uduszenie, -nia, sn. ©r=
broffeiung /., ©rroürgung /.
Udybac, -bie, -bafem, va.
perf, erroifd^en, erlauern.
Udyszec, -sze, -szalem, vn,
perf, au^er altem lommen,
teudften.
Udzial, -u, pl. -y, sm.
Slnteil m., 2;eilnaöme /., Seit
OT.; 2lnteilfcf)ein w. ; miec —
w czem an etro. Slnteil l^aben;
wszyscy mieli wspolny — w
tem przedsiebiorstwie alle
Eiatten gleichen Slnteil an biefem
Unternet)men ; c6z mi przy-
padlo w -le mag fiel mir gu teil ;
bral zywy — w rozruehach
er na^m lebhaften Slnteil an ben
Unruhen; pfacz i nedza sa
moim -lern tränen unb (Slenb
finb mir ju teil geroorben.
Udzialac, -lam, -lalem, va.
perf. ant)aben, antun, »er-
richten, ausarbeiten, nerfer«
tigen.
Udzialowy, adi. pattieß-,
2lnteil=; towarzystwo -we ®e«
noffenfc^aft /. (auf Slnteite);
towarzystwo -we z ograni-
czona poreka ®enoffenfd)aft
mit befd^räntter Haftung.
Udziec, -dzca, pl. -dice, sm.
^eule /., ©c^legel m.\ -sarni
aie^fc^legel, 3iel)teule; — sko-
powy ßammelteule.
Udzielac, -lam, lalem, va.
imperf. ; Udzielic, -le, lilem,
va. perf. mitteilen, oerleiljen,
geben, erteilen, 3uEommen
laffen; pod wielka tajemnica
-liÜ mi tej wiadomosci alä
gro|e§ (Se^eimniä teilte er
mir biefe 3Zac^rid^t mit; -lal
mi lekcyi historyi er erteilte
mir ©eidiid^täftunben; udziel
i mnie takie awojej madro-
sci tafe mir auc§ ein roenig
Udzielanie
358
Uglaskac
Don beinet ©efd^eit^eit gu^
tommen; -Uli mu prawo po-
bierania podatkow fie erteilten
il^tn ba§ dleä)t, ©teuern ein=
5Uf)e5en; -lono mu tytu} taj-
nego radcT man Derlief) if)m
ben Sitei eineä ©el^eimen
9?at€ ; — sie, vr. fid^ mitteilen.
Udzielanie, Udzielanie,
-nia, sn. SDJitteilen n., (Srtei=
len n., Sßetleitjen «.
Udzielnosc, -sei, sf. <Bilh--
ftänbigfeit /., Unabpngigfett
/., ©ouDerätiität /.
Udzielny, adi. ; Udziel-
nie, ach. jelbftänbig, tinab=
pngig, fouoerän; — ksiai;e
reaterenber, founeränet g-ürft.
Udzieranie, -nia, sn. 215=
reinen n.
Udzwign^c, -gne, -glem,
va. per/. t)eDen, aufleben, et=
tragen fijnnen; zna swoje
siJy i wie, i,e ciezar ten —
moze er fennt feine Kräfte
unb n)ei§, ba^ er bie Saft er=
tragen f ann ; tego nie -gne
bas ge[)t über meine Gräfte.
Ufac, -fam, -fafem, vn.
imperf. nettrouen, trauen ;
— w kim auf jmnbn t)er=
trouen; nie utaj Ijlko sobie
trau nic^t nur öir felber;
w Bogu -fam ic^ ücrtraue auf
©Ott; -my w l'aske Panska
rcir »ertrauen auf bie ©nabe
be§ Serrn.
Ufaldowac, -duje, -watem,
va. per/, in galten legen,
falten.
Ufanie, -nia, sn. Sßer»
trauen n.
Ufarbowac, -buje, -walem,
va. per/, färben, g-arbe Bet=
teilen.
Ufarbowanie, -nia, sn.
gärben n.
Ufigurowac, -ruje, -walem,
va. per/, geftalten, ©eftalt
»erteilen.
Ufigurowanie, -nia, 6«.
©eftalten n.
Ufnal, -a, pl. -e, S7}i.;
ditn. Ufnalik, -a, ^;Z. -i, «m.
Hufnagel jw.
Ufnosc, -sei, s/. SSertrauen
«., 3uo erficht/.; — poktadac
w kim fein Sßertrauen auf
jmnbn fe^en.
Ufny, adi. ; Ufnie, adv.
Dertrauenb, suDerfid^tltd^, üoH
3iioerft(i)t; -uy w swoja siJe
feiner Äroft certcauenb.'
Uformowac, -muje, watem,
va. per/, formieren, formen,
geftatten; = Uksztaltowac.
Uformowanie, -nia, sn.
formen «., ©eftalten n.
Ufrakowac, -knje, -walem,
va. 2'>erf. mit eintm %xaä be=
fleiben.
Ufryzowac, -zi'je, -walem,
va. perf. frifieren, fämmen,
Ugadac, -dam, -dalem, va,
imper/.; Ugadn^c, -dne,
-dualem, va. per/, erraten.
Ugadzac, -dzam, dzalem,
I. va. imp>er/. ; Ugodzid, -dze,
-dzifeii), I. va. perf. 1) trefs
fen, nic^t fel^len ; — w cel
bas '^\t{ treffen; — w samo
serce mitten inö ^erg treffen;
2) — w CO nadö etiD. jiflen,
nac^ etrc. trachten, es auf
etro. abgefel^en l^aben, etro.
beabfid^tigen; 3) einen ©d^lag
Derfe^cn; kijem w glowe
— mit bem ©tode auf ben
ßopf fd;Iagen; — mieczem
w piersi ba§ ©d^roert in bie
Sruftfto^cn; W.vn.V) — komu
nachgeben, n)illfal;ren, rec^t
madjen; 2) «ja. etro. bingen, er=
^anbeln; III. — sie, vr. einig
roerbcn, fid) nerglei^en.
Ugaj, -u, pl. -e, sm. §ot=
gungsgered)tig!eit /., 9tei|er=
fammeln n. in ©taatsforften.
Ugajne, -go, sing. tant. sn.
Slbgabe /. für §oljung.
Ugajnik, -a, pl. -cy, sm.
3fietierfammetnberedE)tigte(r) m.
Ugajny, adi.', — dzien
^olütag m.
Ugalonowaö, -nuje, -wa-
lem, va. 2}erf. galonieren, mit
3;reffen auöftaffieren.
Ugalfzienie, -nia, sti.
Sroetge pl.,^ SSerjiDeigung /.
Uganiac, -niam, -nialem^
I. va. imp>er/. ; Ugonic, -nie,
-nilem ; Ugnaö, -nani, -nalem ;
I. va. per/, nad^jagen, narf)=
fejjen, erreid^en; — za zdo-
bycza einer S3eule nad^jagcn;
II. vn. fliegen, ent!ommeu;III.
— sie, vr. herumtollen, fjerum=
laufen, Ijerumrennen; — sie
za dziewczetaini ben SKäb^en
nadE)laufen; — sie za roz-
kosza, za prozaa cliwala
bem 5ßergnügen, bem leeren
Stul^me nachjagen.
Uganianie, -nia, sn. Siod^»
rennen «., üiac^jagen n.
Ugarnirowad, -ruje, -wa-
lem, va. per/, garnieren,
fdimücfen, gieren.
Ugarnirowanie, -nia, sn.
©Qtuierung /., SSergierung /.
Ugaszac, -szam, -szalem,
va. imperf.; Ugasic, -sze,
-silem, va. perf. lö|c^en, OUä=
löfd^en, bämpfen ; — oglen
ba§ geuer auslöfc^en; — pra-
gtjienie ben 3)urft löfc^en.
ügaszczac, -czam, -czalera,
va. iinpur/. ; Ugoscic, -szcze,
-scilem, va. perf. beroirten,
goftfreunblic^ empfangen, auf=
nehmen, bel^erbergen.
Ugaszczanie, Ugoszcze-
nie, -nia, sn. ^eroirtung /.,
Beherbergung /.
Ugaszenie, -nia, sn. Söf d^en
n., Söjc^ung /.
Ugig.c, -gne, -gialem, va.
per/. ; Uginac, -natu, -nalem,
va. imper/. biegen, umbiegen,
beugen, nieberbeugen ; — ezyj
kark jmnbä 9iaden beugen;
— przed kim koiana baä ^nie
Dor imnbm btugen ; — sie, vr.
fic^ beugen, fic^ biegen, fic^
irümmen; fid^ bemütigen;
drzewo -na sie pod ciezarem
owocöw ber isaum beugt fid^
unter ber Saft ber grüd^te;
wszyscy sie przed jego wola
— musza äße muffen fid^ cor
feinem SiSiHen beugen.
Ugier, -gru, pl. -gry, sm.
Oder m.
Ugierowy, adi. Dder=.
Ugigcie, -cia ; Uginanie,
-nia, 67t. söeugen «., Biegen
n., Umbiegen n., krümmen n.
Ugipsowac, -suje, -walem,
va. per/, gtpfen, mit ©ipä
überjietien.
Uglin, -n, pl. -y, sm. Gh'-
nus (ijiflartgenart).
Ugladzenie, -nia, sn. 2luö=
gltttti-n n. ; meltmännifc^eS 58e«
nebmen.
Ugladzic, -dze, -dzilem,
va. perf. auäglätten, glatt
ftreirt;en.
Uglaskaö, -kam, -kalem,
va. per/, befänftigen, jä^men.
Uglaskanie
359
Ujarzmiciel
ÖänDigen; — Iwa, niedzwie-
dzia einen Sötoen, einen 33ä=
ren gä^men.
Uglaskanie, -nia, sn. Qäij=
men w., 3äf)inung /., Sejänf^:
tigen n., 33änbigen n., Sänbi»
gunc? /.
Ugniatad, -tarn, -taüeno,
va. imperf.i, Ugniesc, -niote,
-niotJ'em, va. per/, fneten, fer«
lig Ineten, burc^fnelen, jitfam»
menfneten; — kule ze saiegu
einen ©cf)nee5aU jujammen=
!neten.
Ugniatacz, -a, ^jZ. -e, sm.
j?netmaid)ine /.
Ugniatanie, Ugniecenie,
-nia, sn. 3ufammenfneten n.
Ugnic, -je, -lern, vn. perf.
burd) faulen, abfaulen.
Ugniewac si§, -warn, -wa-
Jem, vr. perf. ftd^ ärgern,
ärger(id) roerben.
Ugniezdzic sig, -idie,
-fdzilem, vr. perf, \\ij ein=
niften, ficö anfiebeln.
Ugnilki, -lok^phtr. tant. sn.
foule 'M\ie pl.'y^auibixnen pl;
ga[I=, ^aulobtt n.
Ugnilosc, -sei, sing. tant.
sf. SurdjgefaulKjeit /.
Ugnily, adi. burc^gefault,
aöaefault.
Ugnoic, -je, -ilem, va.
perf. tud)tig biingen.
Ugnojenie, -nia, sn, S5ün=
gen n., Siingung /.
Ugoda, -dy, pl. -dy, sf. 1)
Übereinfunft /., SSergteic^ m.,
Übereinfommen n., 3]ettrag m. ;
stanela pomiedzy nimi na-
reszcie — es tft jroifclen tl^nen
enbUd) ju einem SSergleidje ge=
fommen; zawrzec z kirn -de
mit jmnbm ein Ü5erein{om=
men treffen;, wedlug naszej
-dy unferer tUereinfunft ge=
mä^; 2) Sof)n m., ©ebinge
71., aifforb 7)1., ^anbafforb.
Ugodny, adi.; Ugodnie,
adv. il5ertrag§=, 55ergleic^ä=,
il6ernnfommen=, im 3Sertrags=
inege.
Ugolic, -le, -lilem, va. perf.
toegrafteren, a6rafieren ; baran«
triegen.
Ugorny, Ugorowy, adi.
brad), brad) Uegenb.
Ugorowac, -ruje, -walem,
I. va. impe7'f. brad^ liegen
laffen; II. tn. imperf. brad^
liegen.
Ugorzalosc, -sei, sing,
tant. sf. 3Serfengt^eit /'. ;
©onnengebräuntl^eit /.
Ugorzec, -rzeje, -rzalem,
vn. perf, uerbrennen. Der«
btannt rcerben ; uon ber ©onne
gebräunt roerben.
Ugorzyc, -rze, -rzaiem,
va. imperf. einen 2l(Jcr
brad^ liegen laffen, einen
2ltfer brachen.
Ugor, -oru, p)l. -ory, sm.
SBrac^c /., Srad^ader m.,
S3rad)fe[b n., -orem leiec brad^
liegen; na -orze eiac in ber
Srad^e fäen; na -orze zosta-
wic brad) liegen laffen.
Ugoszczenie, -nia, sn. S3e=
roirtung f.
Ugotowac, -tuje, -walem,
va. perf, fod^en, fieben, ah'
fod^en, garfoc^en; -tuj te czte-
ry jaja na twardo la^ biefe
Bier (Sier §act foc|)en; — sie,
vr. fic^ fertig foc^en.
Ugotowanie, -nia, sn, 2lb=
focben «., Slbfieben n.
Ugrabacz, -a, pL -e, sm.
3ufammen^arler m. ; =re=
cf)er m.
Ugrabic, -bie, -bilem, va.
perf. I^arfen, rechen.
Ugrabienie, -nia, S7i. §ar=
ten n., 9{ed)en n.
Ugranicze, -cza, pl. -cza,
s7i. (^renUanb n.
Ugraniczny, adi. ®renj=.
Ugruntowad, -tuje, -wa-
lem, i-a.^e>/.ben(55runb legen;
befeftigen, begrünben, feftfehen.
Ugruntowanie, -nia, sn.
58efeuigung /., Segrünbung
/., S3efeftigen n.
Ugrtipowac, -puje, -walem,
va. perf. gruppieren, jufam»
menfteHen.
Ugrupowanie, -nia, «n.
Gruppieren w., (^Gruppierung/.,
^ufammenfteUung /.
Ugryzek, -zku, pl. -zki,
s7n. 1) 2lbgebiffene(g) n., abge=
biffeneg, angcbiffeneä ©tüdE;
Siffen ?«.; 2) ©tictielei/.
Ugryzienie, -nia, sn. S3ift
771., 3lbbei|en m. ; — ^miji
moze byc smiertelne ber 33i^
einer Äreujotter fann töblidj
! fein.
Ugryzc, -ze, -zleno, va.
perf, beiden, obbeifeen.
Ugryzliwy, adi. beifienb,
ftidielnb.
Ugrzac, -rzeje, -rzalem, va.
perf. Böllig auf=, crroärmen.
Ugrz^zc, Ugrzgznac, -ne,
-ziem, vn. perf ftecten blei=
ben; — w btocie im Äote
fteden bleiben.
Ugwiezdzic, -zdie, -zdzi-
lem, va. perf. mit ©lernen
fcfimücfen, bejäen.
Uhaftowac, -tuje, -walem,
va. perf. fticfen.
Uhamowac, -mnje, -walem,
va. perf. ^emmen, mäßigen,
aufbalten.
Ulieblowac,-bIuje, -walem,
va. perf, abl^obeln, fertig
[)obeln.
Uiskrzyc, -krze, -krzylem,
va. perf, mit Junten befäen.
Uistaczac, -czam, -czalem,
va. i7nperf. ; Uistoczyc, -cze,
-czytem, va. perf. oerroirf»
lidien.
Uistaczanie, Uistoczenie,
-nia, sn. SSerroirtlid^ung /.
Uiszczac, -czam, -czalem,
va, imperf. ; Uiscic, -szcze,
-scilem, va. perf. 1) erftatten,
erfüllen; 2) uerfidiern, t)er=
bürgen; 3) erfüllen, t)erroirf=
lidien; nie zapomnij — dana
obietnice üergifi ni^t ba§ ge=
gebene Serfprec^en ju erfüllen ;
— sie, v7-, ©enüge leiflen, fid^
abfinben; — sie z dlugu eine
©d^ulb abja^len, abtragen, be=
glei(^en.
Uiszczanie, Uiszczenie,
-nia, sn, 5l5erbürgung /. Sßcr»
fid^erung/., Erfüllung/., Söer=
roirflid^ung /., SJegleic^ung /.
Ujadac, -dam, -daleni, vn,
imperf, ftarf bellen, l^eftig
bellen, fläffen.
Ujadac, -dam, -dalem, va.
impvrf. ; Ujesc, -jem, -jadlem,
va. perf. ein ©tüdE roegeffen.
Ujadanie, -nia, sn. ^eftigeä
SeUen, ©efläff «.; 2öeg=
beifien n.
Ujarzmia6,-niiam,-mialem,
va. imperf. ; Ujarzmiö, -mie,
-milem, va. perf. unterjochen,
unter ba§ ^ocft bringen.
Ujarzmiciel, -a, pl. -e,
sm. Unterjoc^er m.
Ujarzmienie
360
Ukarmid
Ujarzmienie, -nia, sn.
Unterjochung /.
Ujasniac, -niam, -nialem,
va. hnperf.', Ujasnic, -nie,
-niiew, va. perf. ©lang vei=
leifien; = Uswietniac.
XJjawic, -wie, -wiJem, va.
perf. Bern)ir{lt(^en; — sie, vr.
]\ä) Berrcirflic^en.
Ujawniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf.; Ujawnic,
-nie, -nilem, ta. per/. ent=
becten, ceiijfjentttc^en.
Ujazd, -u, pl. -y, sm. 1)
©ntiBcid^en «., I^eimlic^e 2lb=
reife; 2) ©renj», gelbjeic^cn n.
Uj^c, ujme, ujalem, I. va.
perf. •, Ujmowac, -muje, -wa-
lem, 1. va. imperf. 1} foffen,
nehmen; — co zebami etro.
mit ben ^a^ntn füffcn; —
— kogo za reke jmnbn 5et ber
§anb nel^men, f äffen ; — kogo
w pol jmnbn um ben üeib
f äffen; — co w naleiytekaiby
etro. in Drbnung bringen; 2)
abnel^men, uermmbern, fci^mä=
lern, oerrirgetn; — komu
dochodu, strawy fmnbö ©in»
fommen »erminbem, imnbä
?Jat)rung fc^mälccn; nie njmie
ci to powagi bas rcirb bein
ainfe^en nicf)t fc^mälern; —
komu czegoä jmntm etiD. ai)=
fprec^en ; nie -moje ci wcale
zdolnüsci do malarstwa, ale do
doskonaiosci duÄo ci jeszcze
brakuje id) fpred)e bir ba»
2}ialertalent nici)t ab,iebüd) jur
S3olIfommenf)eit fef)lt bir noc^
üiel; 3) — kogo za seice
imnbä §erj geroinnen, ein=
nel)men; -jeia mnie jego nad-
zwyczajna skromnosc feine
ungeraöönlid^e Sefc^eiben^eit
f)at mid^ für i[)n eingenommen ;
-mujaiy einnetjmenb, gen)in=
nenb ; II. — sie, vr. 1) — czego
etro. anfaffen, etro. Dornei)men,
unternehmen; aby wszystko,
czego sie iijmiecie, szto warn
gladko Camit alleö, rcoä i^r
unternel^men möget, glatt ab-
laufe; 2) — sie za kirn jmnbä
^artei ergreifen, jmnbn in
©c^uti ne[)men, ftd) jmnbs an»
nei)men.
Ujechac, -jade, •cbai'em,
I. vn. perf.; Ujezdzad, -dÄam,
-dialem, I. vn. imperf. fat)«
renb, reitenb jutüdlegen; -cha-
lismy juz .'poiy kawat drogi,
gdy ^postrzeglismy, ze brakuje
nam kufer rotr l^atten fc^on ein
gute§ (Stüd SBeg juiücfgelegt,
aiä mir bemerften, bafe ung
ein Ä'offer fet)It; II. -zdzac,
va. imperf. ; Ujezdzic, -Ädze,
-^dziiem, va. perf. bereiten,
3ureiten ; faf;rbar machen, be=
fal^ren.
Ujechanie, Ujezdzenie,
-nia, sn. |3urüdlegen n.\ 33e=
reiten n. ; iütfal^ren n.
Ujednac, -nam, -natem, va.
imperf.; Ujednywac, -warn,
-walem, va. perf. geroinnen,
einnel^men, oerfc^affen; — sie
vr. ftd) jmntm üermietcn.
Ujednanie, -nia, sn. ©r=
reidjen «., ®eroinnen n.
Ujednostajniac, -niam,
-nialem, va. imperf.; Uje-
dnostajnic, -nie, -nilem, va.
perf. gleic|mä|ig machen, aus»
gleid^en.
Ujednostajnianie, Uje-
dnostajnienie, -nia, sn. 2lue=
gleidjen n.
Ujedwabiac, -biarp, -bia-
i'em, va. imperf.; Ujedwa-
bid, -bie, -biiem, ca. perf.
mit Scibe iibersief^en.
Ujedwabianie, Ujedwa-
bienie, -nia, sm. Ü5er3iif^en
n. mit ©eibe.
Ujemnia, -ni, pl. -nie, sf.
ajegatioe /.
Ujemnosc, -sei, sf. SfJega»
tiBitat/"., aibträgtic^feit/.; —
charakteru SJJtnberroerttgfeit /.
beä Sl^ar öftere; — ksztaJtow
Unaefäüigfeit /. ber 5?ormen.
Ujemny, adi.; Ujemnie,
adv. abtrügtict), negatio, ab»
fäßiq.
Ujezdzacz, -a, pl. -e, sm.
33ereiter m., ^^^ureiter m.
Ujezdzalnia, -ni, pl. -nie,
sf. JHeitfc{)ulc /•., 3ieitbaf|n /.
Ujezdzanie, -nia, sn. ^e=
reiten n, ^xxxnitn n.\ S8e=
fahren n.
Ujgcie, -cia, sn. 1) ©r=
greifen n., Ergreifung /. ; 2)
(Sriff m., ^anbgriff »?. ; —
stizeiby Kolben m.
Ujroa, -my, pl. -my, sf.
2lbnat)me f., 2lbbrudE) m.,
©dE)niälerung /'., (Sntjieljung
/. ; bez -my i bez dodatiiu
ot)ne Slbbru^ unb of)ne 5«=
gäbe; nie czyniac -my twojej
czci ol^ne beiner (Sl^re 2lbbru^
ju tun, nal^e ju treten ; 2) -my
pl. aJJofttaue pl.
Ujmowanie, -nia, sn. 2ln=
faffen n., (Srgreifen n.
Ujrzed, -rze, -rzalem, va.
perf. erblidcn, geroa^r roerben ;
wiectj -rza dwa niz jeden
pei feigen beffer alä einer;
i oto -rzal unD 'ha. rourbe er
gerco^r; — sie, vr. fid^ er=
bliden; -rzaia sie w zwier-
ciedle wody fie erbltdte if)r
S3ilb im SL-afferfpiegel.
Ujrzenie, -nip, sn. @r=
blirfcn n.
Ujsc fief;e Uchodzic.
Ujscie, -cia, yl. -cia, s7i.
1) äRünbung /. ; — rzeki
aiiünbuna eineä gluffeS; —
sztolui ältunbloc^ «., ©toÜ=
munbloc^ n.; SEBeibelod^ n. ; 2)
giudit /.
Ujuczenie, -nia, sn. S3c=
laben «., Sepacten n.
Ujuczyc, -cze, -czylem, va.
perf. beloben, bcpatfen.
Ukajac, -jam, -jalem, va.
imperf.; Ukoic, -je, -ilem,
va. perf. befänftigen, ftiEen;
— czyjs böl jmnbä ©d)mer5
flißcn ; — wzbui Zone umy-
sJy bie aufgeregten ©emüter
berul^igen; — sie, vr. fid; bc=
ruiiigen, fid^ befänftigen.
Ukamienowac, -iiije,
-walem, va. perf. fteinigen;
barbarzyncy opadli go za
miastem i -waii bie Barbaren
überfielen i^n i^inter ber ©tobt
unb [teinigten il^n.
Ukamienowanie, -nia, sn.
©tcinii^ung /.
Ukapki, -köw, plur. tant.
sn. 2;rQuf=,2ropf',i^edrcein»j.
Ukarac, -ram, -ralem, va.
perf. beftrafen ; kogo Bog
— chce, temu rozum odbiera
roen ©ott ftrafen rciü, bem
nimmt er ben Üierftanb ; zostai
-rany za swoja ciekawoiSc
er rourbe für feine ^JJeugierbe
beftraft.
Ukaranie, nia, sn. Se»
flrafung /'.
Ukarmic, -mie, -milem, va.
perf. aufjif^en, aufmäften,
Ukartowac
361
Ukladaö
sie, vr. fid) tüd)tig anfreffen.
Ukartowac, -tuje, -wa-
}em, va. perf. abfariett.
Ukartowanie, -nia, sn.
2lbfarten n.
Ukasac si§, -sze, -salem,
vr. perf. ficf) auff(f)ürjen.
Ukaz, -u, pl. -j, sm. 1)
Seigen n., %QXht\o^tx\. n.; ©r»
fc^einen «. ; 2) Sefel^l m.,
SBerorbnung /., Ufaä m.
Ukazac, -4e, -zaiem, va,
perf. ; Ukazywac, -zuje, -wa-
lem, va. hnperf. jetgen, tot=
jeigen; — paleem mit bem
ginger seigen; — psie zeby
mit einer bei^enben Siebe
l^eroortreten; — sie, vr. er=
fc^einen, fic^ [t^en laffen; —
sie na niebie am ^imnttt
erfd^einen; we snie -zala mu
sie Matka Boska im S^raume
erfc^ien i^m bie 3!Kutter
©otteö.
Ukazanie, Ukazywanie,
-nia, sn. '^ix^tv. n., SSotjeigen
«. ; — sie ©rfd^einen n., ©rs
fcfieinung /.
Uk%sic, -sze, -siiem, va.
perf. beiden, abbeizen; wscie-
kij pies go -s'ii ein toller
^unb {)at i^n gebiffen; -kas
kawalek bei^c ein Stüdf ob;
— kogo w reke jmnbn in
bte ^anb beifeen; pchia go
-sila ein (^(of) ^at i^n ge=
biffen; — sie, vr. fic^ beiden;
-kai sie w jezyk jc^roeige lieber.
Ük^szenie, -nia, sn. 33ifi
m.; ©tief) m. ; — weza
©cblangenbife w?.; — komara
3!)lüdenflict) m.
Ukedzierzawic, -wie, -wi-
lem, t-a./^e?;/. ft äufefn, freppen.
Ukgsla, -sli, pl. -sie, sf.
(Dillenia) Jiofcnapfet m.
Ukisic, -sze, -siiem ; Ukwa-
sic, -sze, -silem, va. perf.
einjäuern, fäuern, einlegen ;
— ogorkow ©urfen einlegen ;
-silem dwie beezki kppusty
{^ l^abe groei Säffec JCraut
eingesäuert ; -szony gefäuert ;
-szony ogorek gafsgurfe /.
Ukisn^c, -iie, -nafem;
Ukwasniec, -nieje, -niaiem,
vn. perf. \ Ukisic si§, -sze,
-silem; Ukwasic sig, -sze,
-sileo), vr. perf. jauer roetben.
Ukiszenie, Ukwaszenie,
-nia, sn. '^ä.'ü.txv. n.
Ukisnif cie, -cia, sn. ©auer*
raetben n.
Ukla, -li, pl -le, sf. SBilb»
entc f.
Uklajstrowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. mit Äleiiter bc=
formieren, beftreid^en.
Uklarowac sig, -ruje, -wa-
lem, vr. perf. fid) flären,
rein, burc^ftcf)tig raerbcn.
Uklecenie, -nia, sn. Qu=
fammenf et) tagen, S""'"^'^" «•
Uklecic, -ce, -cilem, va.
perf. jufammenf dalagen, 3im=
mern.
Ukleic, -je, -iiem, va.
perf. himen, mit Seim l^er=
ftellcn, sujammenleimen.
Uklej, -ji, pl. -je, sf. ; dim.
Uklejka, -ki, pl. -ki, sf.
Utelet /., 3feftltng m., ©(^nei=
betfifd) m., Saugeli n.
Ukleja, -ji, pl. -je, sf.
^ott)p m.
Uklej owaty, adi. polt)pen=
an ig.
Uklepac, -pie, -patem, va.
perf. fefttreten, niebertreten.
Uklekac, -kam, -kalem,
vn. imperf. ; Uklf knaö, -ne,
-klem, V7i. perf. nieberfnien.
Uklfknigcie, -cia, sn.
9Jiebettnien n.
Uklad, -u, pl. -y, sm.
1) Stnoibnung /., ^uf'^wmen»
[teHung/., ^lan »?., gntroutf
w.; Äla)[ififatioti /., ©riftem
n. ; — roslin ^flanjenj^ftem
n.; — mineralow 3}lineralien=
ttaffifijierung /. ; 2) Söerbanb
m.; — spojöw Riegel", Stau«
eroerbanb; = Wiazanie; —
kowadetkowy Stodtocrtaiib,
englifd^er Sßerbanb; — krzy-
Äowy ^reujüerbanb; — twier-
dzowy ^eftungg«, ©tromter=
banb; 3) 5ßergleid) m., Übet =
einfunft/.; Untetf;anbhmg f.]
wchodzic w -y Untei^anb«
tungen pflegen ; robia sie -y
z Augli^ eä raerben Untertianb-
lungen mit ©nglanb gepftc=
gen; zerwac -y bie Unter=
^anblungen abbred^en; zala-
twiono le kwestye podczas
ostatnich -öw biefe (5^ragc
rourbe raäl^renb ber hinten
Untet^anbtungen ertebigt;
wedtug na.'zego wczorajszego
-u unjerem geftrigen Überein»
fommen gemä^.
Ukladac, -dam, -dalem,
1) va. imperf.) Ulozyc, -ze,
-Äytem, I, va. perf. 1) otlinen,
in Drbnung bringen; !ta[fifi=
jieren, f:)ftematifc^ einteilen,
— ksiazkj, papiery 33Üd^er,
Rapiere orbnen; — drzewo
w sagi ^olj in Älafter legen;
poczekaj a.i. sobie -Icze wiosy
roartc, biö \i) mir baö :8aar
in Drbnung gebrad^t fiabe;
2)Derfertigen, mad^en; — testa-
ment, warunki pokoju baö
Seftament, bie griebensbebin»
gungen auffegen; — wielkie
rzeczy grofie ©ntrolirfe ma=
c^en ; — plau wojny ben Äriegä»
plan entroerfen; — dziefo ein
Sßerf entraetfen, nerfaffen ; —
kazanie bie ^rebigt auffegen;
— sobie CO w mysli ficö etiüttö
in ©ebanfen zurechtlegen ; -lo-
iyXeim sobie taki sliczny plan
a przez ciebie wszystko spei-
znie na niczem ic^ f)abe mir
einen jo fd)önen '^tan jured^t»
gelegt unb burrf) bid^ roirb alleä
ju 5ffiaffer; 3) befpred)en, üer-
abreben, einrichten; -lern sie
z moim bratem, zeby mi co-
dziennie masto ze wsi przy-
syJat ic^ l^abe mit meinem
Sruber nerabrebet, bafe er mir
täglid) 58utter com Sanbe
fc^icEe ; -li sie, by razem pojsc
do teatrufie »erabrebeten, mit=
einanber inä Sl^iater ju geljen ;
4) abrichten; bilben; dobrzö
ulozony czlowiek ein vaoijU
gefitterter, artiger 2JJenfc^; 4)
legen ; — kogo w lözku jmnbn
ins 33ett legen, jmnbn betten;
— twarz bas (Sefidjt in (fünft»
lic^e) g^alten legen, eine falfc^e
eit)euct)clte 3JUene nel^men; —
iwarz do usmiechu ein freunb=
lic^e?, läc^elnbe§ @eftdE)t ma-
d^en ; — mine surowa ein
ernfteg, i'trengeä ©efic^t ma=
c^en; — czcionki 2)rudlettern
fe^en ; — II. — sie, vr. 1)
ficf) oibnen; — sie do röwno-
wagi fic^ inä ©teid^gemid^t
fe^en; 2) l^eud^eln, fi^ »er^
ftellen; 3) -dac sie z kirn mit
jmnbm t)erl)anbeln, errcägcn,
etiD. unterfjanbeln, -iyc sie
Ukladanie
362
Ukraca6
z kim mit jmnbm eine Ü5er= 1
einfunft treffen, fic^ mit jmnöm j
Dergleichen; -zyc sie z dluÄni- j
kami fid^ mit ben (Gläubigern
ouggtei^en.
Ukladanie, Uiozenie,
-nica, n. 1) Drönen «., (Sin«»
rid)len n., Verfertigen «., ®nt=
werfen n., 2luffe§en w., Slbtic^»
ten ?i., 2) äufiecer 2lnftanb, 3}e=
net)men n., 3)ianieren jjI.; 3)
— twarzy SSergie^en beö ö)e=
ficfites; 4_) — sie Jßertjanbeln
n., 3Strgleic^ to.
Ukladnictwo, -wa, pl.
wa, SM. ÄlaflifiEation /.,
©i)ftem n., (Sinteitung /.
Ukladnosc, -sei, sf. ©e=
fd^meibigfett; /., ©c^miegfam»
!eit /., ©eroanbtijeit /., ätt^erer
Slnftanb, feines Senetimen.
Ukladny, acli. Ukladnie,
adv. artig, manierlich, ge=
fd)meibig, gefc^tiffen, geroanöt;
raol^t georbnet; leicht ju orbnen.
Uklasc sig, -de, -lo^jlem,
vr. perf. \\i) legen, fi^'nieber=
legen.
Uklon, -u, pl. -y, sm.
SSerbeugung f. ; ®mpfcl)lung /.,
@ru^ in. ; zgrabny, gleboki
— eine 3ierlic|e, tiefe ä5erbeu=
gung; zasytam piekne -ny ic^
fenbe fctörae ©rü^'e, @mpfet)=
lungen; oswiadcz mu moje -y
melbe i^m meine (Smpf t l^lungen.
Uklonic sig, -nie, -ni-
lem, vr. per/', fic^ nerüeugen,
grüfien; -nil mu sie az do
ziemi er Derbeugte fid^ nor
il^m biä jur (Srbe; przechodzac
kolt) okna -nil sie am %in=
ftet üorüberge^enb, 9rü|te er.
Uklonny, adi. roiHfä^rig,
artig, pftic^.
Uklosic, -sze, -silem, va.
j)erf. mit ^t^ren bebeden.
Uklucie, -cia, pl. -cia, sn.
©tic^ m., ©tect/Cn n. ; poczu-
lein w nodze jak gdyby —
igla id^ fpürte imgufjefo etraas
rcie einen Diabelftid;.
Ukluc, -luje, -lulem, va.
perf. ftedjen, einen ©tic^ Der=
fe^en; — sie, tv. fic^ [teeren;
przy upinaniu sakni -lam sie
w palec beim ©tedfen beö illei=
beg ftttcf) icl) mic^ in ben
Ringer.
Uknowad, -warn, -watom.
Uknuc, -Dnje,-nu{em, t'rt. perj.
1) entwerfen, fdimieben, an=
jetteln; — zdrade Sßerratfpins
nen; — podstepy 9iän!efd^mie=
ben; 2) cinbilDen, fid) üor»
fpiegeln.
Uknowanie, -nia; Uknu-
cie, -cia, sn. ©t^mieben
n., ©rfinnen n.
Ukochac, -cliam, -chalem,
va. perf. liebgcroinnen; jam
go -eliaj cala dusza nioja icf)
geroann i[}n auä ganser ©eele
lieb; dziecie moje -chane mein
geliebtes i^inb.
Ukochanie, -nia, sn. ixth«
geroinnen n.
Ukoic fielje Ukajac.
Ukojenie, -nia, sn. 33enil)t=
gung /., ©tiüen w., Sefänfti-
guna /.
Ukolonizowac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. folonificren.
Ukolorowac, -ruje, -wa-
iem, va. perf. färben, '^a.xhi
oerlei^en; t)erfdE)önern, aug=
fd^müden.
Ukolorowanie, -nia, sn.
gärben n., ©inlaffen n. mit
garbe; 2luöfd^miidung /'.
Ukolatac, -tarn, taiem, va.
perf. burc^ Älopfen, ©tofsen
ermüben ; — sie, vr. fic^ mübe
rütteln.
Ukolysac, -sze, salem. va.
perf. emiDiegen, ftillen, beru=
l)igen.
Ukolysanie, -nia, sn. (gtn=
miegen n., ©tillenn., 5öeruf)i=
gen n.
Ukontentowac, -tuje, -wa-
iem, va. perf. jufrieöenfteKen,
befriebigen, mit Sefriebigung
erfüüien.
Ukontentowanie, -nia, sn.
SBefriebigutig /., ^ufrtebenfein
/.; SSergnügen n.
Ukonac sie, -nam, -nalem,
vr. perf.; Ukonywac sig,
-nuje, -walem, vr. iniper}.
fidö röUig ermüben, erfdjijpffn.
Ukonczenie, -nia, sn.
®nbe H., S3eenbung/., ^eenben
71., ©cl)lu^ »;. ; strejk zbliial
sie jui ku -niu ber Sluäftanb
nat}te fii)on feinem ©nöc.
Ukonczyö, -czo, -czyJem,
va. perf. beenbigen, enben,
ju ©nbe fül)rcn; — dzielo
ein SBert üoßenben; -czyli
j jaz uklady fie liaben bie Unter«
l)QnbIungtn fct)on jum 9lb=
fd^lu^ gebracht.
Ukopac, -pie, -palem, va.
\ perf. auä=, abgraben, eine
j beftimmte ©trecEe graben.
Ukopanie, -nia, sn. 2lb=,
j 2luigraDen n.
\ Ukoronowac, -nuje, -wa-
tem, va. perf. frönen, bie
Ärone auf§ |)aupt fe^en;
-wane glowy gefiijnte Häupter ;
-wane dzielo ein preiäge=
fröntes SBerf.
Ukoronowanie, -nia, sn.
5l'rönung /.
Ukorzyc, -rze, -rzylem, va.
perf. bemütigen; — sie, «?r.ftc^
bcmütiqen, beugen.
Ukorzenie, -nia, sn. S)e-
miitigimg n.
Ukos, -u, pl. -y, sm.
fc^räge, fd^icfe ifage, ©c^räg-
i)eit /., 2lbbact)ung f.\ na — ,
z -a, -em, adv. fc^räg, fd^ief,
überjroerc^, überquer; patrzec
r.a kogo z -a jmnön fd^eel
anfeilen.
Ukosnica, -cy, pl. -ce, sf.
1) (Begonia) ©(^lefblatt «.,
tropifdE)e, !rieci)enbe 3i£r=
pflanze; 2) ©teüroinlet m.
©:^miege f.\ 2) diagonale/.
= Ukosnia.
Ukosnosc, -sei, sf. ©c^iefe
/., ©c^räg^eit/.;fc^tefe,fd^räge
Sage, Siictitung; 2lbbac^una/.,
©/fäa(e) ?i., aib^ängigfeit f-
Ukosny, adi. ; Ukosnie,
aO,i\ fc^räg, fdjief, überjiüerc^
gebenb.
Ukowac, -warn, -walem;
Ukuc, -je, -kulem, va. perf.
1cf)mteDcn, bcfdilagen; komu
Bog rozumu nie dal, kowal
mu go nie -je mem ®ott ben
äJerftanb cetfagt l^at, bem roirb
fein ©iftmieb il^n fc^mieben;
— konia ein ^ferb befd)lagen.
Ukowanie, -nia*, Ukucie,
-cia, sn. ©cf)miebeu «., iöes
fc^lagen n.
Ukracac, -cam, -calem, va.
imperf. \ Ukrocic, -ce, -cilem,
va. perf. lürjen, üertürjen,
abfürjen, fürjer mact)en, Der=
ringern, fc^mälem; — nie-
przyjaciela ben geinb bänbi=
jgen; — dume czyjas jmnbö
I ©tolj bemütigen.
Ukracanie
363
Ukwiecac
Ukracanie, Ukrocenie,
-nia, sn. 215=, SSerfürjen n.
Ukradac sie,-dam,-dalem,
ir. imperf. fic^ ^eranfc^Ieitf)en.
Ukradanie si§, -nia, sn.
2lnfd)tetcf)eu w., IHnfd^lic^ m.
(neifto^teneö, ftiUeö ^Rad^je^cn
be§ ©töbertjunbeä mit feltc=
nein anfd)Iag).
Ukradka, -ki, pl. -ki, sf.
©nttoenben n.jSßetfjämlid^enn.
Ukradkiem, adv. oerfto^»
len, l)ämUc^; — sie wysunal
i zniknat micdzy drzewami er
f^Iic^ ft'c^ fieiinlid^ baoon unb
Derfd^tüanb 5n)ifcl^en ben Sau»
men.
Ukradkowy, adi. ; Ukrad=
kowo, adv. fieimlid), Der=
flo fiten.
Ukradzenie, -nia, sn.
©tel)[en n.
Ukrajac, -j«m, -jalem, va.
imperf. ; XJkroic, -je, -item,
va. perf. fc^netben, a5f(^nei=
ben; ukroj mi kawaiek cbleba
fd^neibc mir ein ©tücE 93rot
ah\ ukfoit spoiy kawal ec
fc^nttt ein tüc^tigeä ©tüd ab;
— sie, vr. fi4 fct)neiben, Xiix=
rounben.
Ukrajanie, Ukroj enie,
-nia, sn. Stbfd^neiben n.
Ukrasic, -sze, -sileaa, va.
perf. 1) tievi'ti^önern, Derjieren;
2; färben.
Ukrasc, -dne, -dlem, va.
perf. fte^ten; -dziono mi zloty
zegarek man %<xi mir eine
golbene Uf)r geftol^ren; pewnie
to gdzies -di er f)at eä geroi^
irgenbiDo gefto^ten.
Ukrgcac, -cam, -calem,
va. imperf. ; Ukrgcic, -ce,
-ciJem, va. perf. bre^en, ab=
breiten, burc^bre^en ; formieren,
fertig brc^en.
Ukrgtny, adi. abbrc^bar.
Ukrochmalenie, -nia, sn.
©täifen n.
Ukrochmalic, -le, -lüem,
va. perf. ftärfen, einftärfen.
Ukroczyc, -cze, czylem,
vn. perf. üom SBege abraeic^en.
Ukrop, -u, pl. -V, sm.
©üb m., fiebenbeg SBaffer;
zerwal sie z miejsca jakby
sparzony -em er fprang in
bie öö^e roie mit fiebenbem
SBaffer oerbrannt; ucieka,
jakby go -em zlal er läuft ba»
oon roie ein begofjcner öimb.
Ukrocenie, -nia, sn. 3Ser»
fürj^en n., 33ermtnberung /.
Ukroj, -oju, 2)1, -oje, sm.
1) ^ufd^nitt m.\ 2) ^eibeln n.,
Sefdinetben n. ber Sienenftöde.
Ukruszyc, -sze, -szylem,
va. perf. abbrödeln ; — sobie
zeba ftd) ben '^ix\)n abbred^en;
— chleba Srot abbröcfeln;
— sie, vr. fic^ abbrödeln.
Ukrwawic, -wie, -wilem,
va. perf. mit 93Iut bebecfen.
Ukrycie, -cia, sn. 3Set=
ftetfen n., SBer^cimlic^en n. ;
SSerftec! n. ; w -ciu im SSerftecf.
Ukryc, -je, -tem, va. perf. ;
Ukrywac, -warn, -walem,
va. imperf. ; »erfterfen, tier»
t)eimHc^en, »erbergen; -waJ
to dtugo przedemna er ^at
e§ mir Fange terffeimlic^t;
-ta za firanka, sladziia wszyst-
kie jego rucby [)tnter bem
S5orf)ang oerftedt, oerfotgte fie
jebc feiner 33eroegungen; —
sie, vr. fid) Derbergen, fic^
»erfteden; -wai sie dni
pare, az; uciekl do Niemiec
er ocrbarg fid^ einige 2;age,
big er nac^ Seutfd^lanb ent=
fam; — sie dlugo nie be-
dziesz mogl lange roirft bu
btc^ nitf)t Derbergen !önnen;
to sie — nie raoze baä roirb
fid& nid)t oerj^eimlic^en laffen.
UkrywacZj -a, pl. -e, sm.
Öebfer m.
Ukrywaczka, -ki, pl. -ki,
sf. Öeljlertn /.
Ukrywalny, adi. DerBerg=
6ar, oerftecfbar.
Ukrywka, -ki, pl. -ki, sf.
Sßerfted «.; aSerborgeni^eit /•
Ukrzepiac, -piam, -pialem,
va. imperf. \ Ukrzepic, -pie,
-pitem, va.perf. ftärfen, laben;
befeftigen; — sie, vr. fid^
[tär!en, fic^ laBen. '
Ukrzesac, -sam, -saiem,
va. imperf.; Ukrzesic, -sze,
-salem, va perf. 1) roe^en,
l^auen, fud^teln; — ogien
Breuer fc^Iaaen; 2) Behauen;
(bitbl.:)f(|leiieu, glätteiT,©d^nff
geben.
Ukrzywdzenie, -nia, sn.
aSeeinträcfjtigung /'., ^rän=
fang /.
Ukrzywdziciel, -a, pl. -e,
sm. SBedrüdec m., ber beein»
träc^ttgt, ftänft, unrecht tut.
Ukrzywdzic, -dze, -dzilem,
va. perf. unrecht tun, beein»
träd^tigen, fränfen.
UkrzyÄowac, -iiuje,-waiem,
va. perf. freudigen, ang Äreuj
fffitagen; Chrystus byt -ny
za grzechy nasze d^riftug
rourbe für unfere ©ünben
anä ^reuj gefc^lagen.
Ukrzyzowanie, -nia, sn.
.Rreuügung f.
Uksztalcac, -cam, -calem,
va. imperf. ; Uksztalcic, -ce,
-cilem, va. perf. formen, fd^ö=
nere gormen geben, bilben;
-umysljej juz doskonale -cony
t^r ©eift ift fd)on ootlfornmcn
gebtibet ; cziowiek -cony ein ge=
bilDeter ajtenfd^; — sie, vr,
ftd^ bilben, fid^ formen. "
Uksztaltowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. geftalten.
Uksztaltowanie, -nia, sn.
©eftaltung /., ©eftolten n.
Ukurzyc, -rze, -rzylem, va.
perf. recDt bej'tauben, mit
©taub BcbedEen.
Ukwalifikowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. qualifijieren,
tauglid), geeignet mad^en.
Ukwalifikowanie, -nia, 6«.
Gualififation /., Sauglic^teit
/., eignung /.
Ukwap, -iu, pl. -y, sm,
^iläftaut n., JHut)rfraut n.,
SBiefenrooHe /.
Ukwapic sig, -pie, -pilem,
vr. perf fic^ übereilen.
Ukwapienie, -nia, sn.
Übereilung f.
Ukwapliwy, adi. übereilt,
^aftig.
Ukwasic, Ukwasnic, ftel^e:
Ukisic, Ukisuiec.
Ukwaszanie, Ukwasze-
nie, fiel)e: Ukiszanie etc.
Ukwestowaö, -tuje, -wa-
Jem, va. perf. buri^ ©ammeln
juiammenbrtngen.
Ukwial, -a, pl. -y, sm,
Actinis (^^flanjentierart).
Ukwiecad, -cam, -calem,
va. imperf. ; Ukwiecic, -ce,
-cilem, va. perf. mit Slumen
fdEjmücfen, bebedfen.
Ukwiecenie
364
Ulica
Ukwiecenie, -nia, sn. ®e=
BIümt[)eit f., ©ermüden n.
mit Stumen.
Ul, -a, pl. -e, sm.', dim.
Ulik, -a, pl. -i, sm. SBtenen=
ftocf ?«., ^ienenforb m.
Ulad, -leje, -laJem, va.
per/.; Ulewac, -warn, -walem,
. va. imperf. a6gte|en, gießen,
abformen; surdut lezy jakby
ulal ber ^oc! liegt rate ange»
goffen ; — posag ze zlota eine
Statue aug ®oIb gießen.
Ulamowac, -muje, -waJenij
va. perf. galonieren.
Ulanie, -nia, sn. (Sieben n.
Ulatniac, -niam, -niaüem,
va. imperf.; Ulotnic, -nie,
-niJem, va. perf. üerflüd)tigen ;
— sie, vr. fic^ Derf[ücf)tigen ;
ftd) auö bem ©taube machen,
oerfd^roinben.
Ulatnianie, -nia, sn. 3Ser=
flücötigen n., Syerflü^tigung/.
Ulatywac, -tixje, -walem,
vn. imperf.; Ulatac, -tarn,
-talem, vn. imperf.; Ule-
ciec, -ce, -ciafem, vn. perf.
1) entfliegen, entfliegen, ba=
Donlaufen ; — do nieba
gegen ben §immcl entfliegen-,
2) nerftielen, untfctirainben;
cala moja nadzieja -ciala
meine ganje Hoffnung i[t ent=
fcf)raunben; szczescie z dymera
-ciaio bag ®\iXd ift wie 9lauc^
oerfc^rcunben.
Uleczalnosc, -sei, sf. |)eil=
Barfeit f.
Uleczalny, adi. fjeilBar.
Uleczenie, -nia, sn. ^yx=
rieren n., §et(en n.; Rettung /.
Uleczyc, -cze, czyJem, va.
perf. r;etlcn, gefunb madien
turieren; — kogo z czego
jmnbn non etro. i^eilen; —
chorego einen ßranfea gefunb
machen; jestem ]\\i calkiem
-czony i(^ 6in fc^on oollftänbig
geseilt.
Ulegac, -gam, -galem, vn.
imperf. ; Uledz, -gne, -giQw, I.
vn.perf. 1) erliegen,' unlerlie=
gen ; — nieprzyjacielowi bem
geinbe unterliegen; — przemo-
cy ber Übermarf)t rceic^en ; mia-
8to Diebawem -gnie bie ©tabt
ttirb balb unterliegen; — pod
cieiarem unter ber Äsaft cr=
liegen ; to nie -ga äadnej w%t-
plivFosci bog unterliegt feinem
Sraeifet; 2) ge^orc|en; —
prawu bem ^e^t gel;orc^en;
3) — komu imnbm nac^s
geben, nad^gtebig fein, fid^
jmnbö SBiUen fügen, rctß.
fal)ren; nie przystoi mi nadto
ci — eä fc^icEt ftc^ nic^t für mid^,
bir ju oiel nachzugeben; po
dlugich namowach -gi nad^
Dielem 3u«i>en fügte er fid^ ;
II. — sie, vr. butd) Siegen
reif roerben, fic^ reif liegen.
Uleganie, -nia, sn. gügen
n., SBiltfa^ren n., SBeic^en «.,
Unterliegen n.
Ulegiosc, -sei, sf. ^laä)"
giebigfeit /'., äßillfä^rigfeit /.,
®e[}orfam m., g-ügfamfeit /. ;
-scia tu nie nie wskorasz
mit iRad^giebigfeit wirft bu l^ter
nicbtä erreid^en.
Ulegly, adi. ; Ulegle, adv.
fügfam, folgfam, nachgiebig.
Ulekczac, -czam, -czalem,
va. imperf.'., Ulekczyc, -cze,
-czylem, va. perf. leichter
madöen, erleichtern.
Ulep, -u, pl. -y, sm.; dim.
Ulepek, -pku, pl. -pki, sm.
3ulepp m., ©irup wz., beru=
^igenbfg ®etränf.
Ulepiac, -piam, -piaJem,
va. imperf.; Ulepic, -pie,
-piiem, va. perf. jufammcn«
fleben, =pidEen ; flebenb, picfenö
äufammenfteHen, ^ufammen»
leimen, ix\x^ Se^m formen;
dzieeie male jest jak wosk,
z ktorego aniolka lub szatana
— mozaa ein fletneö i^inb
il"t rote 3Bacf)§, aus bem man
einen Sngel ober einen ©atan
formen fann; garncarz z gli-
ny — moze CO chce ber 2^öpj
fer fann <x\\^ Se^m formen,
raag er rciU.
Ulepianie, Ulepienie,-nia,
sn. i^ufammentleben «., üei=
men n., formen n. aug Se^m.
Ulepszac, -szam, -szalem,
va. imperf.; Ulepszyc, -sze,
-szylem, va. perf. cerbeffern,
ocrebeln; — gmnt, role ben
53oben, ben 9lcf<r tjerbeffern;
— rase bie SHaffe nerebeln.
Ulepszalnosc, sei, sf. ä}er=
befferungsfäfiigfeit f.
Ulepszanie, Ulepszenie,
-nia, sn. SSerbeffern n., iöer=
ebeln n., SSerbefferung /., Ser»
ebetung /., 3Jielioratton /.
Ulewa, -wy, pl. -wy, sf.
©ufiregen m., ^tcgengu^ m.,
5ßla|regen m. ; ciagle -wy an«
l^altenbe Stegetigüffe; zasko-
czyla nas w drodze — unter=
raegä überrafc^te ung ein 'Sit=
genguK
Ulewny, adi. ftrömcnb ;
— deszcz ftrömenber Dtegen,
^la^regen m.
Ulezc, -ze, -lazlem, vn. perf.
friec^enb jitrücf legen ; ledwo
mogiem — ic^ tonnte faum
friec^enb hingelangen.
Ulezalka, Ulggalka, -ki,
pl. -ki, sf. Setg», 2JJoft=,
|)olsbirne /.
Ulezed, -ze, -Äalem, vn.
perf. liegen, liegen bleiben;
nie mozesz chwilk: — spokoj-
nie w lozku bu fannft nic^t
einen SlugenblidE im SBett ru^ig
liegenbleiben; — sie, vr. 1) teig
roerben, burc^ Siegen reif roer=
ben; -zate mieso abgelegene^
g-leifd); 2) burc^ langes Sie»
gen rounb roerben, fi^ rounb
lieqen.
Ulezenie, -nia,s«. Stegen n.
Uleknac si§, -kne, -klem,
vr. perf. erfc^reden; — sie
czego, Dor ctro. erfc^recfen;
-klem sie jego miny surowej
ic^ bin Dor feinem ftrengen
©efid)t erfcörocfen.
Uleknienie sig, -nia, sn.
(Si)d)iecfen n.
Ulga, -gi, pl. -gi, sf. ©r-
letcf)terung /., Sinberung /.;
po lekarstwie tem poczulem
vvielka -ge nac^ biefer Strjnei
l^obe tc^ eine gro|e (grleic^te=
rung gefpürt; to ci sprawi
-ge baö roirb bir Sinberung
t)erfcf) offen; byfaby to dla
niego -ga e§ roäre für iljn eine
Srleid^terung.
Ulgnac, -gne, -gnalem, vti.
perf. ftecfeit bleiben.
Ulica, -iij,pl. -ce, .<?/.; dim.
üliczka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
©äffe/., ©ttafee/.; ©ä^c^en
n.; przy ktörej -cy mieszkasz ?
in roeldjer ®offe roo^nft bu?;
— poprzeczna Cluerftrafee; —
bez wyjscia, — zamknieta
©adfgaffe; wy biegt na -ce er
ift auf bie ©äffe t)inau5geeilt;
Ulicznica
365
Ulozenie
— (z drzew) Slllee /., 33aum=
gang m.; 2) ^auptlauf w.
Ulicznica, -cy, pl. -ce, sf.
©offenmäbc^en n., ©trafen-»
birne f.
Ulicznik, -a, ^jZ. -cy, sm.
1) ©affenjunge m., (Saffen=
bu6e »i.; 2) 2Bad)5=, ^onig«
fc^eibc /. am gluglod^.
Uliczny, a(/?. Strafen»,
©äffen».
Ulik, -a, 2??. -i, «'«• Heiner
SBtenenforb.
Ulistnienie, -nia, sn. SIät=
tet pl., Slättereniroiälung /. ;
Se[au5img /.
Ulokowac, -kuje, -wafem,
va. x^^^f- unterbringen, an»
legen, logieren, placieren; -lern
ja n moich przyjaciöf id) f)aBe
fie Bei meinen greunben un=
lergebrac^t; -wa* wszystkie
pieniadze w akcyach tego
banku er ^at bai ganje ©elb
in ältticn biefer San! angelegt.
Ulot, -u, pl. -j, sm. Sa=
confliegen n.
Ulokowanie, -nia, sn. So»
jieren n., Unterbringen «.,
S[nlegen «., placieren n.
Ulotnienie sig, -nia, sn.
SSerflüc^ttgung /.
Ulotnosc, -sei, sf. sing,
tant. gtüc^tigfett f.
Ulotny, adi. ; Ulotnie,
afZi;. flüchtig; entrinnenb; -ne
pismo ^-[ugfc^rift /.
Ulowaty, adi. SSienenftod»,
bienenforbarttg.
Ulownica, -cy, pl. -ce,
sf. Sienengarten m.
Ulowy, adi. Sienenftodf=,
^ienenforb».
Ultramaryn, -u, sing,
tant. sm. ; Ultramaryna,
-ny, sing. tant. sf. Ultrama»
rinblau «., Ultramarin «.,
Safurblau n.
Ultramontalnosc, -sei,
siyig. tant. sf. ; Ultramon-
tanizm, -u, sing. tant. sm.
Ultramontanismuä m., Slöm»
lingtum n.
Ultramontalny, adi.; Ul-
tramontalnie, adv. ultra:
montan.
Ultramontanin, -a, pl.
-nie, stn. Uttramontaner w.,
SWömling m.
Ultymatnm. indecl. sn.
Ultimatum n., [e^ter 33orfd^[ag,
le^te Jvorberung.
Ulnbiö, -bie, -bilem, va.
perf. liebgeroinnen; -biona po-
trawa Sieblingäfpeife f.
Ulnbienica, -vy, pl. -ce, sf.
©eliebte /., Siebfte /'., goDo=
ritin /.
Ulabienie, -nin, sn. Sieb=
gewinnen n.
Ulubieniec, -nca, pl. -ncy,
sm. Steb)te(r) m., Stebling m.
Ululac, -lam, -laJem, va.
per f. etntuHen, einf dolorem.
Ülzan, -u, pl. -y, sf. He-
darffia (^panjenart).
Ulzenie, -nia, sn. ©rleid^«
tern n., (gntlaftung /., (grleic^»
terung /.
Ulzyc, -i.e, -zylem, va.
perf. erleid^tern, leichter ma=
eben; — komu praey jmnbm
bie 2lrbeit eileidjtern ; zaraz
mi ulzyio es ift mir gleii^
leichter raorben; — sie, vr.
leicbter toerben.
Ulabudac, -dam, -datem,
va. perf. mit 5^ot unb 2JJüf)e
juiammentlauben.
Uiacniac, Ulacnic =
Utatwiac, Ulatwic.
Uladowac, -duje, -waJem,
va. perf. laben, oerlaben,
fertig laben.
Utagadzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf.] Ulagodzic,
-dze. -dzitem, va. perf. be=
fänftigen, milDern, mäßigen;
ledwo zdolaiem — gniew
jeg^ofaum gelang es mir, feinen
3om ju befänfttgen.
Utagodzenie, -nia, s)i. S3e»
fänftigung /., äJJilDerung /.
Ulakomic, -mie, -milem,
I. va. perf. : — kogo na co
in jmnbm bie Segierbe nad^ ettu.
roac^rufen; II. — sie, vr.
na CO auf etro. gierig fein, nad;
etro. ©elüften tragen.
Ulam, -u, ^jZ. -y, sm.
Studö m., Sruc^ftüd n.
Ulamac, -mie, -malem, va.
perf.; Ulamywaö, -muje,
-walem, va. imperf. abbrechen;
-mal koniee noza er l^at bie
üKefferfpi^c abgebrochen ; —
sie, ?•>•, abbredöen.
Ulamanie, UlamyT^anie,
-nia, sn. 2lbbred)en n.
Ulamek, -mka, pl. -mki,
sm. Sruc§ m.. 93rud^ftüd n.;
Sru(^jaf)l /.
Ulamkowy, adi. 33tud^=,
33rud)jal)I=.
Ulan, -a, pl. -i, sm.
Ulane m.
Ufania, -nü, sf. Ulanen pl.
Ulanski, adi. Ulanen».
Ulapic, -pie, -pitero, va.
perf. fangen, gefangen ncl)=
men, erroifc^en, er^afc^en.
Ulapka, -kl, p)l. -ki, sf.
©rtpfen n., ©rapjcn n.
Ulaskawiac, -wiam, -wia-
iem, va. imperf. \ Ulaskawic,
-wie, -wilem, va. perf. 1)
jälimen, ja^m, fanft mad^en;
-wione zwierze 5al)me§ Xier;
2) begnabigen; -wiouo mor-
derce ber Mijrber rourbe be=
gnabigt.
Ulaskawianie, Ulaska-
wienie, -nia, sn. 1) Qä^mung
f. ; 2) »egnabigung /. _
Ulatwiac, -wiam, -wiatem ;
Uiacniac, -niam, -nialem, va.
imperf. ; Ulatwic, -wie,
-wifem ; Ulacnic, -nie, -nilem,
va. perf. erleichtern, bie
©c^roierigfeiten auS bem 2Bege
räumen; — komu nauke
jmnbm ba§ Semen erleichtern;
to mi znacznie -wito rozwi-
Hanie tej sprawy baä l)at
mir ba§ Slbroideln Diefer Sad^e
beöeutenb erleid^tert.
Ulatwianie, Ulacnianie,
Ulatwienie, Ulacnienie,
-nia, sn. (Erleichterung /.
Ulawicenie, -nia, sn.
©d)ic|tung /.
Utawicony, adi. gefd^ic^tet,
in ©c^ic^ten gelagert,
Uloic, -je, -ilem, va. perf.
mit Satg einfd^mieren.
Ulomnosc, -sei, sf. ©ebrec^»
lic^Ieit /., ©c^mäd^e /"., ©iec^s
tum n.\ ©ebrec^en n.
Ulomny, adi. ; Utomnie,
adv. gebrechlich, ficc^, !rüppet-
^afr.
Ulowic, -wie, -wiiem, va.
perf. 1) erjagen, erroifd^en,
er^afd^en, fangen; 2) etro, bur^
Sift befommen, einjagen; —
sie, vr. in§ ^Re^ geraten.
I Ulowienie, -nia, sn. Sr»-
I jagen n.
Ulozenie, -nia, sn. 1) @in=
ri(^ten n., Sefprec^en n , 2ln=
U16w
366
Umgczyc
je^en «., f^eftfe^en ».; 2) a3e=
ncfimen n.
Ulow, -owu, pl. -owy, sm.
3aab6eute /., ©trecfe /'.
Uluda, -dy, pl. -dy, «/.
1) 2:äufd)ung /.; 2) SCnlodung
/., i^odung /., Serfü^rung f.
Uludzac, -dze, -dzilem, va.
perf. tirefü^rcti, täufd^en.
IJlupac, -pie, -paiem, va.
perf. abfpalten, abfc^lagen.
Um, -u, pl. -y, sm. S3er=
ftano m., ajernunft/., ©inn m.
Umacniac, -niam, -nialem,
va. imperf.; Umocnic, -nie,
-nilem, va. perf. 1) befefttgen,
feft machen ; — przyjain bie
j^reunbf4iaft befeftigen; —
miasto bie ©tabt befeftigen;
— mur zelaznemi sztabatni
bie SRauer mit eiferncn ©tä=
bcn bcfeftigen; — przymierze
przez zwiazki malÄenskie
ba§ Sünbntg burd^ (S^coer«
binbungen befeftigen; 2) bc=
fräfligen \ — zeznanie przy-
siegi bie Slugfage burd^ einen
®tb Befräftigen.
Umacnianie, Umocnienie,
-nia, sn. S3efe[tig?n n., 23e=
feftigung /.
Umaczac, -czam, -czaJem,
va. imperf. ; Umoczyc, -cze,
-czylem, va. perf. eintaudE)en,
laud^en, na^ machen, bene^en ;
nie chce w tem rak — id)
roiH ba meine §änbe nid)t
mit im ©piete ^aben; umocz
pioro w atramencie tauche bie
gebet in %\\\it ein; zaledwie
-czyl usta !aum l^atte er bie
Sippen bene^t.
Umaczanie, Umoczenie,
-nia, sn. ©intaudjen n., Se«
nc^en n.
Umaglowac, -luje, -wa-
lem, va. perf. fertig roUen,
mangeln.
Umaic, -je, -ilem, va. perf. ;
Umajac, -jam, -jalem, va.
imperf. belauben, mit Saub
betleiben, mit 33lumen fd^müf-'
fen, befränjen; wstaucie iaki
-Jone fte^t auf i^r mit Slumen
gefdimiidten ^iBtefen; -jano
miasto man f^müdttebie ©tabt
mit iiaub; czas jui — nasze
czola e§ ift fc^on ^t\i, unfere
©titnen ju befränjen.
Umajanie, Uruajenie, -nia,
sn. ©d^müden n. mit Saub,
sölumen.
Umaj^tnic, -nie, -nileni,
va. perf. reid^ matfien, mit
"Vermögen au^ftatten.
Umakac. -kam, -kalem, vn.
imperf. ; Umoknac, -kne,
-klem, va. perf. \\<x% roerben,
Durd&rocicfien, bnrc^näffen.
Umalenie, -nia, sn. 33er=
fletnern n., ^teinermac^en n.
Umalic, -le, -litem, va.
perf. fleineu mad^en, ter=
fleinern.
Umalowac, -luje, -walem,
va. perf. auömalen, bemalen.
Umalowanie, -nia, sn.
Semalen »?.,, 2lu6malen n.\
Semalung /".
Umarly, 1) -lege, pl, -li,
sm. 3Serftorbene(r) m,, Sote(r)
m. ; modlic sie za -ch für bie
2;oten beten; Bog przyjdzie
sadzic zywych 1 -ch ®ott
rairb fommen über bie 8eBen=
bigen unb Soten ©erid^t gu
Ijttiten; 2) adi. tot, üerftorben;
-Je jezyki bie toten ©prac^en;
na wpöl — [)alb tot.
Umarszczenie, -nia, syi.
galten «., Stunjeln n.; gal=
tuna /"., Stunjelung /".
Umarszczyc, -cze, -czyJem,
va. perf. falten, runjeln, in
galten 5ufammenlegen.
Umartwiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.; Umartwic,
-wie, -wilem, va. perf. 1)
baö Seben nelimen, tot, un»
belebt mad^en; 2) friinlen,
grämen; ?•) fafteien, plagen,
mattern, abtöten; — swe ciato
feinen üeib lafteien; 4) —
sie, rr. fid^ Iränfen; fi(i)
lafteien.
Umartwianie, Umartwie-
nie, -nia, sn. S^öten n.\
5?ränfen «.; ßofteien «.,
ßafteiung/.; plagen n., SUai=
tem n.
Umarzad, -rzam, -rzal'em,
va. imperf. ; Umorzyc, -rze,
-rzyJem, va. perf. 1) ben
|)ungertob fterben laffen, J)er=
l)ungern laffen ; 2) oernid^ten,
ftiHen, bänipfen; 3) amorti»
fieren, abtragen; 3) nieber»
fd&lagen; — sprawe t)it ©ad^e
nieberfdjlagen.
Umarzanie, Umorzenie,
-nia, sn. 3Serl)ungern «.; 35er=
nid^tenn.; 3lteberfcl) lagen n.
Umarzalny, adi. amorti»
fierbar.
Umarzn^c, -ne, -iialem,
vn. perf. erfrieren; gu 2;obe
frieren.
Umawiac, -wiam, -wiaJem,
I. va. imperf. ; Umowic, -wie,
-wilem, I. va. perf. befpredien,
Derabreben; — co z kim etro.
mit jmnbm befpred^en, »erab»
reben; -wionym sposobem
oerabrebetermafeen ; wedlug
-wionego znaku nad^ bem
üetabrebeten ^eic^en; -wilem
z nim wszystkie warunki id^
befprad^ mit il^m alle öebin»
gungen; 2) — sobie kogo
fid^ jmnbn befteHen, mieten ; II.
— sie, vr. o co ctio. Derabreben,
über etro. übereinfommen,
eine Serabrebung treffen.
Umawianie, Umowienie,
-nia, sn. 33efprec^en n., S15er=
abreben «., Sefprediung /. ;
SSerabrebung /., Übereta»
fommen n.
Umazac, -ze, -zatem, va.
perf. ; Umazywac, -zuje,
-walem, va. imperf. befc^mie=
ren, bejuöeln, Befclimu^en;
wzieli suknie Jözefowa i -zali
ja we krwi kozla fie nahmen
S'ofep^ä üleib unb befc^mier»
ten eä mit bem Sluie eineä
Sodeä.
Umazanie, Umazywanie,
-nia, sn. Sejc^mtereu «., 33e=
fubeln n., Sefc^mu^en n.
Umoczenie, -nia, sn. Se»
[tauben n. mit 3Jie^l.
Umaczyc, -cze, -czyiem,
va. perf. mit 3J2el^'l beftäuben.
Umbra, -bry, pl. -bry, sf.
1) Umbra /., Umbraun n ,
Umber m. ; 2) Sampenglorfe /.,
2ampenfd^irm /«. ; 3) (Sciaena)
Umberfifcl m.
Umbrela, -li, pl. -le ; dim.
Umbrelka, -ki, pl. -ki, af.
8idit=, ^-'lugenfdjirm m.
Umerlak, -a, pl. -i, sm.
©iec^lini] m., franfl^aft au§*
fel^enber 9Jlenfd^.
Umgczanie, -nia, sn. 1)
2Kartcrn «., ©emarter n.,
©rmübung /.
Uni§czyc, -cze, -czylem,
va. perf. martern, jermartern ;
Umianowac
367
Umilac
ermüben; jestem strasznie
-czony i^ Bin furchtbar er=
mübct.
Umianowac, -nuje, -wa-
iem, va. per/, ernennen.
Umianowanie, -nia, sm.
(Ernennung /.
Umiar, -u, pl. -y, sm.
baä rcdite 33erf)äUniä, (St)mme=
trie /., recöte ^^^roportion.
Umiarek, -rka, pl. -rki,
sm. Homalum (^flan^enart).
Umiarkowac, -kuje, -wa-
lem, va. i^erf. 1) bas redete
3)Ia^, $8eri;ältni3 ftnben, baö
redete 2)fafi treffen, bcftimmeu;
— ciepto baö rechte 3Ser^äIt=
niä ber SBärme finben; —
sile potrzebna do czeg^o btC
ju etro. notiere Sraft finben;
-wany gemäßigt; -wana le-
wjca bie gemöBigte Sinfe.
Umiarkowanie, -nia, sn.
1) älJä^igung /. ; mowic z
-niem mit SlJä^igung fpredjen;
2) rcdfetes SJer^ältnis, 3Rai n.
Umiarkowany, adi. ;
Umiarkowanie, adv. ge=
niä^igt,ir.ä^ig, maBDoH;klituat
-ny gemäßigtes ivUma; ciepto
-ne gemäjjigie SBörme; -na
cena, kara mäßiger $rei§,
mäßige ©träfe; wszystkiego
trzeba uiywac -nie aUe§ mu^
man mit Wla^ geniefeen; mo-
wil' bardzo -nie er fpract) fe^r
ma^OOÜ; to czlowiek z -nym
charakterem ba§ ift ein 2J?enjd)
von gemäfiigtem ©fjarafter.
Umiatac, -tam, -talem,
va. imjyerf. ; Umiesc, umiote,
umiotlem, va. per/. 1) roeg=
feieren, Äel^ricf)t roegräumen;
2) eben machen, ebnen.
Umiatanie, Umiecenie,
-nia, sn. SBegfc^ren n.
Umi^c, umne, umiaJem,
va. per/. gerbrücEen, jerfnüllen,
jerfniitern.
Umiec, umiem, umialem,
va. imperf. fönnen, Äenntniffe
£)aben, »erfte^en, unterrichtet
fein ; — matematyke ÜJZat^e»
matif tonnen; — grac, spie-
wac fpietcn, fingen fönnen;
— milczec fd^ioeigen
fönnen; wiele umie, kto mil-
czec uinie roer ju fdiroeigen
»erfteljt, fann niet; pokaz, co
umiesz jeige, roaä bu tannft;
— sobie poradzic fid^ ju
fietfen roiffen; — sie z kim
obchodzic mit jinnbm umju=
gelten üerfte^en; — sie zasto-
wac do okolicznosci fid^ bcn
Ser^ältniffen anjupaffen oer"
fielen; jak mogles sie brac
do rzeczy, ktörej calkiem nie
umiesz? mie fonnteft bu bid^
an eine ©ac^c magen, bie bu
gar nidEit Berfte[)ft?
Umiejftnosc, -sei, pl.
-sei, sf. 2Biffenfdtiaft f., ©e=
fc^icflic|feit /., Äenntniä /. ;
SSerftnubniö n.\ können n. ;
akademia -sei Slfabemie /. ber
äßiffenfd^aften; -sei matema-
tyczne bie mat|ematif(^en a[ßi}=
fenfd^aften; — zycia baä 35er=
ftänbniä beä Sebenö ; — tary-
fowania SÜartfroefen n.
Umiejgtny, adi. ; Umie-
j§tnie, adv. fenntniäreirf«,
raiffenfdjaftlid^ gebilbet, fünft«
iid^, funftDoH, gefd^idft; -nie sie
wzjqt do tego er l^at fic^ mit
®ef^i(f ba3u genommen; -ne
izadzenie krajem üerftänbtgeä
Dtegieren beö i^anbes; badanie
-ne miffenfc^aftlid^e gor=
fd^ungen.
Umiejscowienie, -nia, sn.
Sofalifierung /. ; — choroby
£o!aIifierurtg ber J^ranf^eit.
Umienie, -nia, sn. Äön=
nen n.
Umierac, -ram, -ralem, vn.
imperf. ; Umrzec, umre, umar-
iem, v7i. perf. 1) fterben ; —
smiercia naturalua,gwaltowna
eineä natürlidien, eineä geroalt=
famen Sobeä fterben; czlowiek
-ra w chwili, gdy sie dusza
od ciala oddziela ber ^IKenfc^
ftirbtin beni Slugenblide, roenn
fi^ bie ©eete Dom Körper
trennt; wole raz -rzec, niz
codzieimie -rac ic^ miß liebet i
einmal fterben, aTä jeben Sag
im Sterben liegen ; -rzec ze sta- ,
rosci, choroby, glodu D0r3llter, I
Äranf[)eit, junger fterben ; na
jaka chorobe umart? on raaä
für einer Äranf^eit ift er ge=
ftorben ? -rzec na suchoty an
ber ©c^iDinbfud^t fterben; -rzec |
na polu chwaly, na Jozu,
na krzyzu auf bem Selbe ber j
(g^re, im SBette, am Äreuje j
fterben; -rzec za ojczyzne, I
za wiare für bag SSaterlanb,
für ben ©lauben fterben ; dla
swiata ju4 dawno -fem für
bie SBelt bin ic^ fc^on lange
abgeftorben ; 2) oerge^en;- ram
ze smiechu, wstydu, teskaoty
id) Derge^e üor 53adE)en, ©cf)am,
I Se[)nfucf)t.
Umieranie, -nia, syi. Ster=
hin n.
Umierzenie, -nia, sn. 2lb»
meffen n.
Umierzyö, -rze, -rzylem,
va. perf. abmeffen, abpaffen,
abfielen.
Umieszac, -szam, -szalem,
va. perf. red^t burc^einanöer
mifdt)fn.
Umieszczac, -czam,
-czalem, va. imperf.; Umie-
seid, -szcze, -sciiera, va.perf.
1) unterbringen, placieren;
zaprosilbym go do siebie, ale
nie mam go gdzie — id^
mödEite if)n 5u mir einlaben,
aber idb ^abe i^n nirgenbä
unterjubringen; -seil syna
u 00. Dominikanow w
mieseie er brachte feinen ©o^n
bei ben PP. Sominifanern
in ber ©tabt unter ; — kapitat
u kogo ba j J?apttal bei jmnbm
placieren; 2) einrüdfen, ein=
fe^en, brucfen; -scilem anons
w gazecie ic^ ^abe eine 21ns
nonce in bie Leitung einrücken
laffen.
Umieszczenie, -nia, sn.
Unterbringung /., 5ßlacierung
/., ©inrücfen n.; — inaeratu
(SinrücEung f. einer 2lnjeige.
Umifcie, -cia, sn. Set"
brücEen n., |3f'^J"üIIen n., ^er=
fnittern n.
Umifkczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf] Umigk-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
erroeid^en, roeicber machen.
Umifkczanie, Umigkcze-
nie, -nia, sn. (grracic^en n.
Umilac, -lam, -lalem, va.
imperf; Umilic, -le, -lilem,
va. perf. angeneljm, lieb
machen; nie bardziej czlowie-
ka nie -la nad radosc nic^tö
macfit ben 2)'lenfcf)en fo an=
genehm alä bie greube ; Bogu
sie najlep'ej podobac i —
pragniemy roir möd^teu am
liebften ©ott gefaHen unb i^m
Umilkac
368
Umotanie
lieb rocrben; — sie, rr.fci|mei=
c^cln, lieb, angenef)m gu roer=
ben tracöten, ftc^ einfc^metd[;eln.
Umilkac, -kam, -kalem,
vn. imperf. ; Umilkn§,c, -kne,
-knalem, vn. per f. Derftum»
men, fdiraeigen, abbred^en, in=
nel^alten, gu reben aufhören;
dzwony -Ikly bie ©lotfen oer=
ftummten; spostrzegl, ze sJu-
chacze roztargnieni, wiec
umilkl er bemerfte, ba^ bie
^ul^örer jerftreut toaren, unb
bra(^ plötüd) ab; -knij, serce!
fc^roeig ftiH, mein §erj!
Umilkanie, -nia; ümil-
knigcie, -cia, sn. 58erftuminen
n., ©c^njeigenw., ^nne^altenn.
Umilowac, -luje, -walem,
va. perf. liebgerainnen ; -walem
ja jak rodzona siostre id^ l^atte
fie rote eine leibliche ©cf)n)cfter
liebgetüonnen; tak Bog -wal
swiat, iz syna swego dal dian
©Ott ^atte bie SBett fo lieb, bafe
er feinen ©o^n für fie I)ingab;
byscie milowali jedni drugich
jako -wat was bamit if)C eud)
untereinanbec liebt, raie er eu(^
geliebt ^at.
Umilowanie, -nia, sn.
Siebgeroinnen n.
Umitrzyc, -trze, -trzyiein,
va. perf, mit ber Stitra be=
fleiben.
Umizg, -u, pl. -i, am. Sieb=
fofen n., ©ddöntun n., Sie=
betn n., Siebfofung /., Som=
pliment n. ; -i, pl. Siebelei /.,
Äofetterie /'.
Umizgac si§, -gam, -ga-
lem, vr. imperf. ; Umizgn^c
sie, -gne, -gnafem, vr. perf.
fdföntun, loteltieren. fd)mei=
c^eln, fareifieren, bie ®our,
ben ^of madien; — sie do
panny einem gräulein ben
§of mactjen ; zawsze sie -gasz
do mnie, gdy ci mqjej pomocy
potrzeba bu tuft immer f(f)ön
mit mir, roenn bu meine
§ilfe benötigft; nie -zgaj sie,
nie ci to nie pomoie f c^meid)le
nic^t, benn eä roirb bir nid^tä
nü^en.
Umizgal8ka, -skiej, pl.
-skie, sf. Sofette /.
Umizgalski, -ego, pl. -scy,
sm. (Sct)meic^[er w., ©c^ön»
tuer m.
Umizgalstwo, -wa, sn.
©d5öiUuerei /., 5^ofetterie /.
Umizgliwy, adi. fofett,
jum Stebäugetn geneigt.
Umkliwy, adi. flin!, ent-
fdjlüpfenb.
Umkn^c, -kne, -knalem,
1. vn. per/. ; Umykac, -kam,
-kalem, I. vn. imperf. 1)
entfd^Iüpfen, entf[ie[)en, ent=
meieren, Sieifiaus nefjmen, ba=
Donlaufen, ftd^ baoonmadjen;
-kaj ! fliebe ! — do kogo ju
jmnbm entftiel^en; — komu
jmnbm auä bem Sßege gelten,
Dor jmnbm fliegen; II. va.
etro. roegrüden, roegfc^ieben ;
— swoja reke feine §anb
üerroeigern; III. sie, vr. 1) n)eg=
ge^en; 2) — sie komu jmnbm
%\a.% mad^en, jmnbm auä
bem Sßege gelten; ziemia -ka
sie nam pod nogami bec SBo»
ben fd^roinbet unä unter ben
güfsen.
Uinknienie,-nia; Umknig-
cie, -cia, sn, iSntfc^lüpfen n.,
(S'ntftte[)en n.
Umlec, -iele, -eltem, va.
perf. fertig ma|len.
Umlot, -u, pl. -y, sm.
2lu6brufc^ m., Srefdjertrag m.
Umlotny, adi. ergiebig im
2)refc%en, ausgiebig, gut fcbüt=
tenb.
Uml6ci6, -ce, -cilem, va.
perf. fertig brefc^en.
Umnictwo, -wa, sn. 2Biff en»
f^aft f., Äcnntnig /.
Umniszenie, -nia, sn. Sias
ftrterung /.
Umniejszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf. \ Umniej-
szyc, -sze, -szylem, va. parf.
Derfleinctn, üerminbern, Der=
ringern.
Umniejszanie, -nia, sn.
^ertteinerung /., 5ßetmtnbe=
rung /.
Umniszyö, -sze, -szylem,
va. perf. faftrieren.
Umnozyö, -ze, -iylera, va.
perf. Dermef)cen, multiplizieren.
Umocniö, fie^e: Umacniac.
Umocnienie, -nia, sn. SBe»
feftigung /"., '-öeftärfung /.
Umocowaö, -cuje, -walem,
ra. perf. ; Umocowy waö,
-wuje, -walem, va. imperf, 1)
befefligen, beftärfen; 2) — do
czegojmnbn guetin. bered^tigen,
beDoQmäc^tigen; -ny SeüoK»
niäcbtigte(r) m.
Umocowanie, Umocowy-
wanie, -nia, sn. Üefeftiqen »t.,
Seftärfung /.; S8er)oIImä(^»
ttgung /., SoHmadit f.
Umodlenie, -nia, sn. @r=
langen «., ©rreicfien n. burc^
©ebete.
Umodlic, -die, -dlilem, va.
perf. burc^ öeten erlangen,
erbeten.
Umokniecie, -da; Umo-
knienie, -nia, sn. ^Ra^tner«
ben 11,
Umolestowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. betäftigen.
Umor, -u, pl. -y, sm. Sob
m. \ do -u, na — auf SCob unb
Seben; do -u bie ju 2obe
prügeln; na — smiac sie fic§
ju Sobe lad&en; pic na —
fid^ ju 'Sobe befaufen ; mestwo
niezlomne az do -u biä jum
2;obe unfeugfamer 3Kut.
Umora, -ry, sf. Geoffraea
C^flanjenart).
Umoralniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Umoralnic,
-nie, -uilem, va. perf. mora=
lifc^ madEicn, fittlic^ beben.
Umoralnianie, Umoral-
nienie, -nia, sn. Hebung /.
ber Sittlid)!eit.
Umordowac,-duje, -walem,
va. perf. ermüben, matt, ^alb
tot ma^en.
Umorusac, -sam, -salem,
va. perf. f(l)mu|jig machen,
cerfdimieren.
Umorusanie, -nia, sn.
SSeric{)UÜeren n.
Umorzenie, -nia, sn. Slmor«
tifierung/., Stieberfd^lagung/.
Umotac, -tarn, -talem. va.
perf. cerroidEeln, umroidfeln,
oerftridfen; -tal pajak muche
w sidla swoje bie ©pinne
üerftridfte bie g^'^S^ '" if)i^
9ie^ ; — sie, vr. \\i) üerftriäen,
fid^ Decroidfeln; -tala sie bie-
dna ptaszyna w sidla i trze-j
poeze bezraduie skrzydetkami ]
öaä arme SJögelc^en Iiat fid^j
in bag 9ie^ Derftridt unb
fd)lägt ratloö mit ben ^-lügeln.
Umotanie, -nia, sn. 28er"
flritfcn )(., Sßeriöidfeln n.
Umowa
369
Unicestwianie
Umowa, -wy, pl. -wy, sf.
Serabreounj /"., Hontraft ?«.,
äJertrag m., Slfforb ?«., Ü6er=
cinfunft/.; ustna — münbli^e
3Serabrebung ; — o dosta we Sic
fetungsfontraft ; — o wzajem-
nem uzywaniu wozow SBagcn»
krtell n.
Umozaikowac, -kuje, -wa-
ietE, va. perf. mit 5Diofaif
oeräieren, Decf eix ; mannigfad^
geftalten.
Umozaikowanie, -nia, sn.
SSerjiereix «., ©ermüden n.
mit ajiojaif. _
Umozebniac, -niam, -nia-
}em, Umozliwiac, -wiam,
-wialem, va. imperf. ; Umo-
zebnic, -nie, -nifem, Umo-
zliwic, -wie, -witem, va.j^erf.
ermöglichen, möglich machen;
aby zwiazek — , trzeba
bylo wprzödy niejedna prze-
»zkode z drogi usunac itm
ba§ Sünfcnis ju ermögtid^en,
mufite man corerft mandies
Sinbcrniä auö bem SBege räu=
men ; -wil mii studya i przez
to zapewnii mu przyszlosc
er ermögüd^te iijm bas @tu=
btum unb fieberte i^m baburc^
eineä^^unft; wlasaie dopiero
to drugie -wia to pieiwsze
gerabeerftbaägroeite ermöglicht
ba§ erfte.
Umowienie, -nia, sn. 9Ser=
abreben n. ; SBerabrebung f.
Umowny, adi. S5erabre=
bungg--, 3]ertragä=.
Umroczenie, -nia, sn.
3SerDunfelung /., S8erfin[te=
runq /.
Umroczyc, -cze, -czyiem,
va. inrf. oerbunfeln, t)erftn=
ftern.
ümundurowac, -ruje, -wa-
tem, va. per/, uniformieren.
Umundurowanie, -nia, sn.
Uniformieren »., Uniformie=
rung /.
Umurzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf.; Umurzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. üerfc^mie=
ren, befcbntu^en, fdöroäri^en.
Umurzanie, Umurzenie,
-nia, sn. 3]er)c^mieren n., ^es
fd^mu^eu m., ©d^märsen n.
Umuskac, -kam, -kaiem,
va. perf. ftrei^etn, ftreic^en,
iieblofen.
SJownik polsko-niemiecki.
Umuskanie, -nia, sn.
©treicfjeln ?!., Siebtofen n.
Umycie, -cia, sn. '^\i\x^(s.=
fc^en n., Slbmafd^ung /.
ümysl, -u, iTil. -y, sm. 1)
©inn m., ©emüt n., ©eift m.\
uspokoic wzbui'zone -y biß
oufgebrad^ten ©emüter berul^t=
gen; wpajad co w czyjs —
imnöm etnj. ju ©emüte füfjren ;
spokojnosc -u ®emütsrul)e /. ;
chory na -sie gemütä=, geifteä=
!ranf; wyksztsicic — feinen
©eift aue&ilDen; wielkosc -u
(SJeifteö^röBe /. ; przytomnosc
-u ©eifteäsegenraart /. ; wzgar-
dzenie znikomosciami tego
swiata okazuje wielkosc -u
bie 93erad^tung ber 5Ud^tig=
feiten biefer SBelt bejeugt
©eiftesgrö^e; przymioty -u
©eifteäanlagen pl., ®eiftcä=
gaben pl. ; 2) 2Ibfi^t /. ; z -u
mit Sibfidjt, obfidE)tlid|; z -u
tarn nie poszedJem ic^ bin
abfid^tUdj nid^t l^ingegangen.
Umyslnik, -a, pl. -i, sm.
StjHogiemuö m.
Umyslowosc, -sei, sing,
taut. ä/. ®eiftige(§) «., ®eiftig=
fett /.
Umyslowy, adi. ; Umy-
slowo, adv. geiftig, ©eiftes»,
®emüt5=; -wa praca geiftige
2lrbeit; -wa choroba ®eifteö=
Iranf^eit /. ; -wo pracowac gci«
ftig arbeiten; wtadza -wa ©ei=
fteöfraft f.
Umyslenie, -nia, sn. S3e=
ic^liefeen n., 33efdE)Iufi m.
Umyslic, -sie, -slitem, va.
perf. befc^Iiefeen, fid^ Dornel^=
men; -tem wycofac sie z tego
przedsiebiorstwa id^ l^abe be=
fc^Ioffen, micö üon biefem Un=
ternei)men jurüdf^uäiefien.
Umyslnosc, -sei, sf. 2lb=
fiditli^feit /.
Umyslny, adi. ; Umyslnie,
adv. al)fic^tlic§, Dorfä^Itc^, mit
fjlei^ ; -slnie udawalem, ze go
nie widze id) [jabe abfid^tlit^
fo getan, olö ob icf) i^a nidit
fef)en mürbe; -ne zabojstwo
abfic^tütficr, tioife^Iicfier ÜJJorb.
Umywac, -wam, -vvalem,
va. imperf. ; Umyc, -je, -tem,
va. perf. abroafc^en, roafc^en;
— dziecko bas Ätnb n)afd;cn;
— sobie twarz, rece fic^ baö
©efid^t, bie §änbe roafc^en;
— rece feine §änbe in lln=
fdE)ulD raafrf)en;r6b sobie za-
tsm, CO chcesz, ale ja sie
wiecej nie mieszam i umywam
od wBzystkiego rece tue alfo,
raaä "bu roiUft, ic^'raerbe mic^
ni^t l^ineinmifc^cn imb mafd^e
meine §änbe in Unfc^ulb; —
sie, vr. 1) fid^ mafdjen ; 2) fic^
oergleidjen, \\6) meffen fönnen;
ani sie nie umyl do poprze-
dniego er fann fid^ mit \>tra
üorigen gar nic|t Dergleichen,
er ^ätt il^m lange nic^t bie 2Bage,
er mufi fid) cor il^m oerftetfen.
Umywalnia, -ni, pl, -nie;
Umywalnica, -cy, pl. -ce, sf.
äi5ofc^faften m., Soiiette /.
Umywanie, -nia, sn. 2Ba.=
fd^ung /., SBafc^m n., 2lb=
raafd)en «.; — nog fyufe=
raafd^ung /.
Unaoczniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Unaocznic,
-nie, -niiem, va. perf. er=
fitötiidE) macben.
Unaocziiianie,Unaocznie-
nie, -nia, sn. ®rfic^tüd§=
matten n.
Uncya, -cyi, pl. -eye, sf.
Unse /.
Uncyowy, adi. Iln3en=.
ündulacya, Ondulacya,
-cyi, sf. Sl^ellenbemegung /.,
Unbulieren «.; = Falowanie.
Undulacyjny, Ondulacyj-
ny, adi. iiß}eUen=-, Unbula=
tion§=; teorya -cyjna 2BelIen=
t^eorie /'.
Undolowac, Ondulowac,
-luje, -walem, vn. imperf.
unbulieren; = Falowac?.
Ungdznic, -nie, -niiem, va.
perf. jum ®tenb bringen,
eienb machen.
Unia, -nii,^;?. -nie, sf. Union
/., ^Bereinigung /., — lubelska
"bie Subliner Union.
Unicki, adi. uniert.
Unicestwiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. ; Unicestwiö,
-wie, -wiJem, va. perf. oers
nid^ten; krepuje i -wia dzia-
lalnosc pojeJynczych osob
er f^inbert unb pernic^tet bie
lätigfeit einzelner '|>erfonen.
Unicest'wiaiiie, Unicest-
wienie, -nia, sn. 93ernid[i=
tung f.
24
TJniejednostajniac
370
Uniwersytet
Uniejednostajniac, -niam,
-niatem, la. hnperf.; Unie-
jednostajnic, -nie, -nilem,
va. perf. ungleid^mä^ig ma=
c^ert, (leftalten.
Uniejednostajnianie,
Uniejednostajnienie, -nia,
sn. '-üerungletcfttnäfeigung /.
Uniepodabniac, -niam,
-nialem, va. imperf.r, Unie-
podobnic, -nie, -nüem, va.
perf. unmöglich machen, cer=
etteln.
Uniepokoic, -je, -il'eni, va.
perf. beunruhigen.
Uniesienie, -nia, sn. 1)
aiufbraufen ?i., ^oxn m., §t^e
/.-, (gntjüdfen n., ©nt^ufiaä»
muä; w -niu dobyt miecza im
3orne jog er baö ©c^rcert;
w -niu go uderzyl er i)at i^m
in ber §i^e einen Sd^lag oer»
fe§t; zawolat w -niu; co za
pieknosc er rief I)tngeriffen :
raaä für eine ©c^ön^eit;
w -niu radosci im {Jreuöcm
taumel.
Unieszczesliwiac, -wie,
-wilena, va. imper/.; Unie-
szczfsliwic, -wie, -wilem,
va. perf. unglüdEIid^ machen,
inä UnglüdE ftürjen; -wii tym
postepkiem cala swoja rodzi-
ne er machte burc^ biefe S;at
feine gamiUe unglücflicö.
Unieszczgsliwianie,Uiiie-
szczgsliwienie, -nia, sn.
Stürzen n. inä Unglücf.
Uniesc, -niose, -niostem,
I. va. ptvf.\ Unosic, -nosze,
-silem, I. vu. imperf. 1) ba=
Dontragen, forttragen; in bie
^'o\)t iieben; entreißen, ent=
führen; konie gouniosiy bie
^ferbe gingen mit i^m bur^ ;
uniösl w nocy polowe kosz-
townosci er tiug in ber
3iac^t bie Raffte ber Äoftbar=
feiten raeg ; camietnoöc, gniew,
zadza go uniosia bie Sei=
benfc^aft, ber 3orn, bie Se=
gierbe riß i^n fort ; wiatr -sil
tumany kurzu ber 2ßinb l^ob
Staubroolfen in bie ^ij^e;
2; ertragen, erfditeppen fön-
nen; 16d nie mogl —
cieiaru i pekt pod jego
nogami baä tSiä lonnte bie
Saft nic^t ertragen unb
barft unter feinen pßen;
3) — ptaka einen StoßDoget
jät)men, abrichten; II. — sie;
vr. 1) fic^ erl^cben, fc^rceben;
— sie w powietrzu in ber
Suft fc^roeben; — sie ponad
wode fic^ über bal aBaf=
fer ^eben ; mgia -nosi sie
nadlasemöerDJebelfc^roebtüber
bemSßalbe; -niösl sie wysoko
w powietrze er f d)raang fitf) ^od)
in bie Suft; 2) fic^ »on etro.
fjinrei^en laffen, gu roeit ge^en,
außer fid^ fein, bi^ig werben,
fic^ ereifern ; -niösl sie stra-
sznym guiewem er ließ fic^
oon einem ungeheuren 3orn
Einreißen; nie unos sie
Pan laffen ©ie firf) nic^t ^in=
reißen, mäßigen ©ie ficö ; 3) —
sie nad czem, nad kim jmnbn,
etro. berounbern, in (Sntjütfen
übet fmnbn, etra. geraten, fid) in
Sobeäer^ebungen über jmnbn,
iixo. ergießen.
Uniesmiertelniac, -niam,
-niaiem, va. iinperf.; Unie-
smiertelnic, -nie, -nilem, va.
perf. unftetblid^, bei ber 9tocl^=
roett berühmt machen; — sie,
vr. \\i) Dereraigen.
Uniewazniac, -niam, -nia-
iem, va. imperf. ; Uniewa-
znic, -nie, -niJem, va. perf.
ungültig mad^en, erfläten ; be»
anftanben; — kontiakt einen
Äontraft ftornieren, lütfgängig
machen ; — marki obliterieren,
abftempetn ; — monete be=
monetifieren ; — maüenstwo
eine (Sfje für ungültig erflären;
-niony testament ungültig er»
flärteä Seftoment.
Uniewaznianie, Unie-
waznienie, -nia, S7i. UngüU
tigfetläerflärung f., 3iücf=
gänjiigfeitäertlärung, ©torno
«., ©tovnicrung /.
Uniewinniac, -niam, -nia-
iem, va. imperf. ; Uniewin-
niö, -nie, -niJem, va. perf.
1) entfc^ulbigen; 2) unfd^ulbig
erflären, freifptec^en; — sie,
vr. fic^ entfd)ulbtgen.
Uniewinnianie, Uniewin-
nienie, -nia, sn. @ntfc^ulbi=
gung /. ; Unfc^ulbigerflärung
/., ?^reifpruc^ m.
Uniewolenie, -nia, sn.
Spinaen n., 3roang m., SSer»
fe^en n. in eine ^niongölage,
äBiUenäberaubung /.
Uniewoliö, -le, -lilem, va.
perj. jtDingen, ©ercalt antun.
Uniform, -u, pl. -y, sm.
Uniform /., äßaffenrod »?.,
Stmtsgeioanb n. ; = Mundur.
Uniformowy, adi. Unt=
form=.
Unikac, -kam, -kalem, va.
imperf.; Unikn^c, -ne, -klem,
va. perf. meiöen, üermeiben,
auöroei^en; -kam go jak
ognia id^ meibe i^n raie öaä
(}euer; -kaj zJyeb, ale nie
pokazuj nigdy, i.& sie ich boisz
meibe bie 53öfen, aber jeige
nie, baß bu fie fürc^teft; -nac
niebezpieczenstwa ber (Sefa^r
entgegen.
Ünikanie,-nia,Unikni§cie,
-cia, sn. SJJeiben «., JBermeiben
n., aiuöroeidien n., (Entgegen.
Unikat, -u, pl. -y, sm.
Unifum n., einjiges @EempIar.
Unikczemniac, -niam,
-niaiem, va. imperf.; Uni-
kczemnic, -nie, -nilem, va.
perf. gemein, niebertröc^tig,
fc^lec^t mad^en.
Unita, -ty, pl. -ci, sm.
Unierte(r) m.
Unitka, -ki, pl. -ki, sf.
Unierte /.
Uniweczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf.; Uniwe-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
üernic^ten, ya, ©c^anben ma=
c^en, Dereiteln.
Uniwersalnosc, -sei, sf.
Untoerfalilät /., Slllgemein»
i^eit /. ; = Powszechnosc.
Uniwersalny, adi,; Uni-
wersalnie. adv. allgemein,
1 uuioerfal, uninerfeH; = Po-
wszechny.
Uniwersal, -u, pl. -y, 5;«.
Umlaufsfc^reiben n., Äui\b=
mac^ung /. ; 2Ranifeft n. an
bie 5iation im alten ^olen.
Uniwersnm, indecl. sn.
j Unioerfum n., SBeltaQ «.; =
' Wszechswiat.
Uniwersytecki, adi. Uni«-
DerfitätSs, $oc^fct|ul=; — bu-
i dynek Untüerrttätögeböute n.
Uniwersytet, -u, pl. -y,
sm. Unioerfität /., §0(f)fc^ule
/. ; = Wszechnica.
Unizac
371
Upaja6
Unizac. -zam, -ialem, va.
imperf. ; Unizyc, -ze, -zjlem,
va. perf. ernteDtigen, niebri=
ger machen; — sie, vr. 1)
ftc^ ^erablaffen; 2) fic^ er=
niebrtgen.
Unizanie, Unizenie, -nia,
sn. Srniebtic(ung /.
Unizonosc, -sei, sf. Unter»
täniflfeit /., (grgeben^it /.,
Unterroürfigfeit /.
Unizony, acli.; Unizenie,
adv. ergeben, getjorfam, un=
tertänig; -zony sluga ge^or=
l'amcr, ergebener Siener;
prosze 0 to -ienie tc^ bitte
barum untertönigft.
Unobilitowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. abeln ; =
Uszlachcic.
Unoszenie, -nia, nn. Gr=
lieben n. ; ©d^roeben n.,
©cöiritngen ?».; — sie Snt=
jücfen »., 3(u^ afid^geraten «. ;
— gniewem 3orn m.
Unurzac, -rzain, -rzaJem,
va. imperf. ; Unurzyc, -rze,
-rzytem, va. perf. taud^en,
etntau^en.
Unuzac, -zam, -^aJem, va.
imperf.:, Unuzyö, -ze, -zy-
lem, va. perf. ermüben, ent=
fräften.
Unuzanie, Unuzenie, -nia,
sn. Grmüben n., (Sntfräften n.
Uobecniac, -niam, -niatem,
va. imperf.) Uobecnic, -nie,
-nilem, va. perf. nergegen»
roärtigen.
Uobecnianie, Uobecnie-
nie, -nia, sn. S3ergegenroärtt=
gung /.
Uobojgtnic, -nie, -nilem,
va. perf. gletd^gültig mad^en.
Uobyczajac, -jam, -jalem,
va, imperf. ; Uobyczaic, -je,
-ifem, va. perf. gefittet ma=
d^en, jioilifieren. !
Uobyczajenie, -nia, sn.
3toinfterung/., 3iotltfation/.
Uogölniac, -niam, -niatem,
va. imperf. ; Uogölnic, -nie,
-nilem, va. perf. DeraIIge=
metnern.
Uogolnianie, Uogolnie-
nie. -nia, sn. 3SeraUgemet=
nerung /.
UoTganizowac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. organtfiercn,
orbnen.
Uorganizowanie, -nia, sn.
Dcganiiieren n., Drgantfie=
rung /.
Uosobiac, -biam, -bialem,
va. imperf, \ Uosobic, -bie,
-bilem, va. perf. nertörpern,
perfontfiäieren.
Uosabianie, Uosobienie,
-nia, sn. SSerförperung /.,
5ßerfonifi!atton /.
Upad, -u, pl. -y, sm.;
Upadek, -dku, pl. -dki, sm.
1) gaUen n., j^aß m., (Stn=
fturg w.; Untergang w. ;
grozic -dkiem ctnjuftürjen
bro^en, baufäHig fein; -dek
Adama ber ©ünbenfaff; —
domu handlowego ber ©turj
eineä ^anbels^aufes; do -dku
przyjsc ben Untergang ftnben;
2) SSerfaH m. ; — panstwa ber
SerfaU beö 9ieic^eö; — sil
^räfteoerfaß; 3) UnglüdE n.,
SSeröerben n. ; przyprowadzic
kogo do -dku jmnbn in§
SBerberben ftür;ien; 4) ©tn=
fen n., Sd^roinben n.; 5)
iBertuft m., 2Ibbrud^ m., ©c^a«
be(n) m.\ 5) gaUenbe(5) n.;
gaUcn n.
Upadac, -dam, -dalem, I.
vn. imperf:, Upasc, -dne,
-dlem, I. vn. perf. 1) fallen;
— na ziemie ju öoben,
auf bie ©tbefatten; posliznal
sie i upad} tak nieszczesiiwie,
ze zlamal noge er glitt aus
unb fiel fo unglüiilic^, ba^ er
ba§ Sein Brac^ ; -dla mi
szpilka na dywan i nie möge
jej znalezc eine StedEnabel
tft mir auf ben 2;eppic^ ge=
fatfen unb i(^ fann fte nic^t
finben; — na twarz auf baä
Q)eficf)t fallen; — na wznak
auf ben 3iüdEen faüen; -dlem
i nabilem sobie guza na gfo-
wie id^ l^aBe mir eine Seule
am 5lopfe gefd^Iagen; -dam do
nög ic^ falle %\)XKtv. ju gü^en ; '
dziecko -dio na röwnej drodze \
ba§ Sinb fiel auf ebener @rbe; j
— na kolana auf bie Knie ]
fallen; wiele domow handlo-
wych -dio oiete ©anbelä=
pufer finb gefallen, ftnb 5an=
ferott genjorben; poczatkowo
go wspiera?, ale widzac, 4e nie
nie pomaga, dal mu — er
unterftü^te t^n juerft, aber ba
er fa^, ba§ e§ nic^tä ^ilft, lief;
I er if)n fallen ; upadi snieg,
I deszcz, grad ^% {)ot gefd^nett,
geregnet, genagelt ; 2) finlen ;
; öom moraüfc^en ötonöpuntt
fallen, fel)len, fünbigen, ju
JyaHe f ommen ; na ten widok
•dla cata moja odwaga ht\ bie«
fem Slnblidift mein ganzer 2Jiut
! ge)unfen;taknizkojuz-d]!es, i;e
] nawet wslydu odczuc me
I umiesz bu bift fo tief gefun-
den, bafi bu nic^t einmal c>(^om
empfinben fannft ; chlubniej
jest podniesc sie z -dku aniieli
nigdy nie — eS tft tU^m»
DoHer, fic^ »om {jalle %\x er=
lieben, alä nie %\x taHen ;
3) fd^roinben, fmten, abnefimen ;
sily moje -daja, czuje, ze zbliza
sie ostatnia godzina mtine
Gräfte fd^rotnben, id^ fü^le, ba^
biele^te©tunbenal)t; zupeJnie
-di na umysle er ift DOlI=
ftänbig geifteöfc^rcac^, [tumpf=
finnig geroorben; — na duchu
mutloä roerben; — na zdro-
wiu anfangen ju fränfeln ;
4) unterliegen, untergeben ;
— pod eiezarem nieszezeäc
ber Saft beä UnglüdEä
unterliegen; 5) — na noge
leinten; II — sie, vr. jer»»
fallen, berften, pla|en.
Upadanie, Upadnigcie,
-cia, sn. galt m., fallen m.,
Einfallen n.
Upadlac, Upadlanie =
Upoiilac, Upodlanie.
Upadliny, -dlin, plur.
tant. sn. 3iuinen pl.
Upadlosc, -sei, pl. -sei, sf.
|)intoUigfe>t /".; Sbauferott w.,
^riba /.; ilon!ur^maffe f.
Upadly, 1) adi. hinfällig,
gefallen, arm, »erfaHen, elenb ;
pracowac do -diego btö jum
Umfinfen arbeiten; do -diego
bronic sie fic^ aufä öufeerfte
nerteibigen; pie do -dfego
biä jum |»inftnfen faufen.
Upajac, -jam, -jatem, va.
imperf; Upoic, -je, -Wem,
va. perf. betäuben, beraufc^en ;
upoi} mnie nadzieja er ^atmic^
mit öoffnung berauf c^t; -jony
radoscia freubetrunlen, Don
3=reube berauf cf)t ; — sie, vr.
beraufc^t roerben.
24*
Upajanie
372
Upchac
Upajanie, Upojenie, -nia, [
sn. 'Jian'id) m., SöeraufdE)en n. ;
Saumel m.
Upakowac, -kuje, -walem,
va. perf. einladen, gut ein»
paden.
Upakowanie, -nia, sn.
®inparfen «.; (ginpaiiung /'.,
®m5aHage f.
Upalac, -lam, -lalem, va.
imperf.-^ XJpalic, -le, -litem,
va. perf. 1) aßbrennen, n)eg=
brennen, ein luenig Brennen;
— kawe i^'affee Brennen; —
wiosöw fid^ ba§ §aar abfengeu ;
2) burd)g[ü[)en, erl^i^en, ent=
jünöen; piec na chleb -lony
ber yaxa ^BadEen beä ^roteä
erl^i^te Dfen; 3) tjertrennen,
Bräunen ;8l'once -lilo mutwarz
bie ©onne i^at if)m bag (SJefic^t
uctbrannt.
Upalacie, Upaleuie, -nia,
sn. 21B=, SBegbrennen n.
Upalikowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. mit ^fäl^len
aBgrenjen, aBfonbern.
Upalisadowac, -duje, -wa-
iem, va. perf. mit einer ^ali»
fabe umgeben.
Upalisadowanie, -nia, pl.
-nia, sn. Serpalifabierung f.
Upalowac, -luje, -walem,
va. perf. bas %lQ^ anpföl^Ien.
Upal, -u, pl. -y, sm. §i^e
/., ©onnenglut /. ; mielismy
tego lata wielkie -y loir
fiatteu biefen ©ommer grofie
^igc ; podczas tycb -6w
wielu ludzi umarlo na udar
sloneczny roäljrenb biefer
6i^e [tarBen oielc Seute an
Sonnenftic^.
Upami§ta6, -tam, -talem,
va. perf. ; Upamigtywac,
-tuje, -waiem, va. imperf.;
3ur SSefinnung Bringen, Be=
fänftigen; — sie, vr. jur
Sefinnung fommen, fid) Be=
ftnnen, in fid^ gefien; ben
3orn fahren laffen; -taj sie,
CO teÄ czynisz, szalony Bc»
finne bid), roaä bu tu[t, SJer»
rüöter; -talem sie nareszcie
1 zaczalem prowadzic spokoj-
ne Äycie id^ lam enblic^ jiir
SBefinnung, ^ur iiernunft unb
Begann ein rut)igeg SeBcn ju
führen.
Upamigtanie, -nia, sn.
SBefinnen n., 9iüdleljr /. jur
SSernunft; daj mu Bo^e wczas
— Ia§ il^n, 0 ©Ott, red^t=
jeitig jur Sefinnung fommen.
Upamigtniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf.; üpami§t-
nid, -nie, -nilem, va. perf.
nereiüigen, unoergefilid^, ben!=
roürbig machen; rozrucby i
rzei upamietnily dzien ten
po wszelkie czasy bie Un=
rul^en unb bie SJie^elei mac^=
ten biefen %<xo, für alle Sei=
ten unoergeßlid^ ; -nil rzady
swoje szeregiem piekoych
czynow er macf)te feine 3te=
gierunggjeit butd) eine SReil^e
öon fdiönen Saaten unoer^
gefelid^.
Upamigtnianie, Upamigt-
nienie, -nia, sn. Sßerercigen
n., UnoergelUdimod^en n.
Upancerzenie, -nia, sn.
aSepanjerung /'. ; ^anjer m.,
^an^erung f.
; Upancerzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. mit ^Panger BeÜciben,
! Bepan^ern.
Uparac, -ram, -ralem, va.
I imperf.] Upruc, -pruje, -pru-
! lem, va. perf. jerttentien; jer»
! fted^en jerfd^neiben.
Uparciuch, -a, pl. -y, sm.
|)artjd^äbel «?., eigenfinniger
3Jlenfd^, ©tarr!opf m.
1 Upartosc, -sei, sing. tant.
' sf. ©igenfinn m., %xoii ?«.,
Sro^igteity., ^olsftarrigf eit/. ;
= Upor.
Uparty, adi. ; Uparcie,
adv. eigenfinnig, ftarrtöpfij,
l^artnädEtg, f)aigftarrig ; —
jak koziol eigenfinnig roie ein
ÖodE; -ta choroba eine Ijart»
nädige Ärantl^eit; -cie sie
trzymal swego punktu wi-
dzenia er Bel^arrte fiartnädfig
auf feinem ©tanbpunft; -ta
bitwa l^artnädiger i^ampf-
Upas, -u, sing. tant. sm.
Strychnos (©iftpflanjenart).
Upasaö, -sam, -salem, va.
imperf.; Upasc, -sze, -^lem,
va. perf. mdften, fett machen,
auf ber äDeibe fett madien.
Upasanie, Upaszenie,
-nia, sn. SüKöften n., SJäftung
/., 3«aft f.
Upatentowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. patentieren,
ein patent, ein Siptom t)et=
leiben.
Upatentowanie, -nia, sn.
patentieren n., ^atentoerlei«
l)ung /.
Upatrek, -trka, j)l. -trki,
sm. (Eupatorium) Soften»
Iraut n., |)irfc^flet ???. =
Sadziec.
Upatrywac, -truje, -wa-
lem, va. imperf; Upatrzec,
-trze, -trzylem va. perf. 1)
feigen, umfe^en, fuäien, BeoB=
achten, roal^rnetimen, ousfu=
C^en; -trzylem sobie na ten cel
bardzo ladny plac przylega-
jacy do naszego domu id^
t)aBe mir ju biefem Swcde
einen fel^r fc^önen ^Ia|, ber
an unjer §auä angrenjt, aus=
gefudE|t; -trzyl sobie dogodna
pore i czas er l^at bie gün»
ftige ®elegen[)eit unb 3eit er-
fefien, raaijrgenommen; ty we
wszystkiem -trujesz cos zlego
bu fie^ft in allem et«. Sd^Iim=
meä; — czlowieka zdol-
nego do tej czynnosci
einen ju biefer 2:ätig!eit
taugli^en 3}ienfd^en erfe|en;
-trzyl ja sobie na synowe er
l^atfiefi'^ pr ©döroiegerto^'ter
erfe^en; — w kim czego etro.
in jmnbm fud^en, finben
rooHen; -jesz zawsze tylko
cudze v/ady a zalet widziec
nie cbcesz 'XiW finbeft immer
nur frembe get)Ier unb bie guten
©igenfd^aften roiUft Du nic^t
fef)en ; — sobie cos do kogo
gegen jmnbn ooreingenommcn
fein, eine irrige SJeinung üon
jmnbm ^aBen; 2) erlauern,
erpaffen, aBpaffen; -trzyl
chwile, gdy go nikt nie ob-
eerwowal, i rzucil sie z dru-
giego pietra na dol er er=
lauerte ben SlugenBlicf, ba
it)n niemanb BeoBad^tete, unb
ftürjte fidi com jroeiten ©todfe
in bie iiefe; 3) »orausfeben.
Upatrywanie, Upatrze-
nie, -nia, sn. Se^en «., ©u=
c^en «., aBaljrnel^mung /.,
33cobad^tung/., Slusfu^en «.,
©rlauern n.
Upchad, -cham, -chaiem;
Upclina<5, -ne, -naiem, va.
Upelnoletniac
373
Upifkszac
pe/'/. f(f)ie5en fönnen, im
ftanbe fein ju fd^ieben.
Upelnoletniac, -niam,
-niafeiD, va. imperf,\ Upel-
noletnic, -nie, -nilem, va.
per/. DoIIjätirig erüärcn, vcia.-
C^en; -niono mnie przy wyj-
sciu za maz man ^at mi(^
bei meiner ^eirat für t)olI=
jährig erflärt.
Upelnoletnianie, Upelno-
letnienie, -nia, sn. S5üH^
iä^rigfeitserllärung /.
Upelnomocniaö, -niam,
-nialero, va. imperf.] Upel-
nomocnic, -nie, -nilem, va.
perf, beDoUmäd^tigen, bie
33oIIma^t erteilen ; -niony
becoUmädjtigt.
Upelnomocnienie, Upel-
nomocnianie, -nia, sn. S3e=
Dollmäd^tigung/. ; 3Soßmacl^t/.
Upelzac, -zam, -zalero,
va. imperf.-, Upelzn^c,
-ne, -nalem, va. perf. frie=
d^enb jurücücgen, erreichen.
Uperfumowac, -muje, -wa-
lem, va. perf. parfümieren,
mit SBo^lgerüd^cn befpri^en,
einreiben; — sie, it. fid^ par»
furnieren.
Uperfumowanie, -nia, sn.
^Parfümieren «., ^arfümie=
rutig /.
Uperlac, -lam, -lalem, va.
imperf. \ Uperlic, -le, -lüem,
va. perf. mit Serien, ^^]er[en=
tropfen bebecfen, beföen; kro-
ple rannej rosy, ktoremi slonce
liscie -la i kwiaty bie 9)Zor=
gentropfen beg %a,v.i%, mit
Denen bie «Sonne bie Blätter
unb aSfumen bebedt.
Upewniac, -niam, -nialem,
va. imperf. ; Upewnic, -nie,
-nilem, va. perf. oerfid^ern,
Dergeraiffern; -niam pana, Äe
niema najmniejazeo;o nie-
bezpieczenstwa id^ oerfid^ere
©ie, bafi nicf)t bie tteinfte ®e»
fafir Dor^anben ift; — sie, vr.
lief) Dergenjiffern ; nim tu wymö-
wie misjsce, musze sie — ,
czy dostane inne zajecie be»
cor id^ ^ier'bie ©tette Eünbige,
muB ic^ mi^ »ergeroiffern, ob
i^ eine anbere aSefc^äftigimg
betommc.
Upewnianie, Upewnienie,
-nia, syi. 3Serfid)ern n., 3Ber=
geroiffern n.
Upfdzac, -dzam, -dzalera,
va. imperf. ; Upgdzic, -dze,
-dzilem, va,. perf. laufenb
jurüdlegen, rcegtreiben, n)eg=
jagen ; — sie, vr. ; — sie
z kim fid) mit imnbm l^erum»
jagen; — sie za czem nac^
etm. f)afcf(en, trachten, einem
Sing-nac^jagen; — sie za
zwierzyna bem Söitbe nad^ja»
gen ; -dzasz sie za glapstwami a
o powaÄnych rzeczacla nie
myslisz bu ^afd^eft nad) 2)umm=
Reiten unb benfft nic^t aw
ernfte '^'mc^z.
Up§dzanie, Upgdzenie,
-nia, sn. ^Jladijagen, ^lac^ren»
nen «.; SBegtreiben n., 2Beg=
joöen n.
Upftac, -tarn, -talem, va.
perf. feffeln, nerftridEen, Ber=
roidfein; — kogo w sidla
jmnbn inä gangne^ oerftri!=
len; — sie, vr. fid^ »erftricEen,
oerroidEeln.
Upgtanie, -nia, sn. SScr=
rcideln «., Jßerftritfen n.,
geffeln n.
Upi§,c, -pne, -pialem, va,
perf. ; Upinac, -nam, -nalem,
vn. imperf. ftedfen, aufftedf-'n;
upnij sobie wJosy wyzej ftede
bir ba§ §aar ^ö^er binauf;
upnij ubranie na sukni a po-
tem zobaczysz, jak calosc \vy-
glada ftedEe 'ütw Stufpu^ am
bleibe feft unb bann roirft bu
fe^en, roie baö ©anje ausfief)t;
upielas to troche zanadto
fantastycznie bu |aft e§ ein
roenig ju originell aufgefted't.
Upic, -je, -fem, va. perf.;
Upijac, -jam, -jaJem, va.
imperf. betrinfen, beraufd^en;
— sie, vr. ficft betrinfen, fid^ be=
raufd)en; -les sie, wiec nie
wieez, co möwisz bu l^aft bic^
belrunfen unb roeifit nic^t, roaä
bu rebeft; -jalem sie jej wi-
dokiem icö berauf($te mid; an
i^reni 2lnbIidEe.
Upiec, -ke, -klem, va. perf.
badfen; braten; trzeba dzis
— ciastka man mu^ ^eute
^uc^en baden; czy g(^3 ]\xi
-czona ? ift bie @anö fd^on ge=
braten ? ; — raczka rot roerben ;
— sie, vr 1) braten, baden ;
2) fic^' oerbrennen; -ktam sie
w palec id^ f)abc mir ben
ginger oerbrannt.
Upieczenie, -nia, sn. 93ra»
ten ?? , SSaden n.
Upienic, -nie, -niJem, va.
perf. mit ©d^aum b(.\>tdtn,
ju ©d^aum machen.
Upierac sig, -r.im, -raJera,
rr. imperf. iJjT^vzec sig, upre,
upariem, vr. perf. roorauf
befielen, befiarren, ftd^ f)art=
nädig l^alten; — sie przy
czem auf etrc. bt'[)arren, bes
fte^en; — sie przy swojem
zdaniu bei feiner 2)ieinung be»
§arren; nie -raj sie przy rze-
czy, ktorej sam nie rozumiesz
beftel^e ni^t auf einer ©acfte,
bie hvi felber nid^t oerftel^ft;
jak sie uprze raz, to go juz
nikt nie przekona roirb er
einmal eigenfinnig, fo roirb if;n
niemanb überjeugen; -ral sie
tak dlugo przy tym jednym
pnnkcie, az postawil na swo-
jem er beftarib fo lange ouf
öiefem einen 'i)3unf'te, biä er
feinen SDBtllen burc^fe^te.
Upieranie sig, -nia ;
Uparcie sig, -cia, sn. 33e=
l;arren «., ^^efte^en n.
Upierwotnianie, -nia, sn.
2)Ietallifierung /., S^ererjung
/., (Srjbilbung/.; = Metaliza-
cya, Odkwasorodnienie,
Upierzenie, -nia, sn. ®c=
fi:ber n.
Upierzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. mit gebern bebeden,
fd)müden, befiebern.
Upigcie, -cia, pl. -cia, sn.
(Sefted n.; ©teden n.
Upigkniac, -kniam. -knia-
iem, va. imperf.; Upigknic,
-knie, -knilem, va. perf. uer-»
fcfeöncrn, f(^müden.
Upigknianie, Upieknie-
nje, -nia. ,9?!. ©ermüden n ,
SSerfc^öncrn.
Upigkszac. -szam, -szalem,
va. imperf. ; Upiekszyc, -sze,
-szylem, va. perf. oerjc^önem,
fc^müden, pufeen; twarz jej
-szona wyrazem wielkiej la-
godnosci i^r ©efidjt burc^
einen Sluöbrud großer SWilbe
oeric^önert.
Upifkszanie
374
Upodwladniac
Upigkszanie, Upifksze-
nie, -nia, sn. aSerJct)önerung
/., ©^miideii «.; ^iixti f.
Upijanie, -nia, sn. S3e-
trinlcn n.
Upilnowac, -nuje, -walem,
va. pcrf. bepten, betoac^en,
burc^ SBad^famfeit beroal&ren,
ein roac^fames Sluge l^aben;
nie mogl jej — aß fein |)ülen
voolx bei it)r nu^loö.
Upilnowanie, -nia, sn.
Ritten n., Sercac^en n.
Upilowac, -iuje, -walem,
va. "perf. abfeilen, roegfeilen,
abfägen.
Upinanie, -nia, sn. ©teden
n., aiuffteden n.
Upiorzyca, -cy, pl. -ce,
sf. ä5ampir m., ^lutfaugerin
/., n)eibli(^e§ ©efpenft.
Upior, -a, pl. -y, sm.\
dim. Upiorek, -rka, pl. -rki,
sin. Sßampir m., $8lutfauger
?«., Sotengefpenft n., ©efpenft
n. \ wiara w -ory ©efpenfter«
glaube m.\ czerwony jak —
tot roie ein 5ßampir.
Upizmowac, -muje, -walem,
va. perf. mit 2Jfofc|uö ein-
reiben, parfümieren.
Uplantowac, -luje, -walem,
va. perf. 1) nioeUieren, pla=
nieren, eben macf)en ; 2j bepflan=
Jen, einen ©arten auelegen.
Uplatac, -tarn, -talem, va.
iniperf.; Uplesc, uplote,
uplotlem, va. per/. 1) flehten ;
-lotia mu z swoich wlosow
piersclonek fie f[ocf)t i^m au§
i^rem §aar einen 3iing; 2)
t)utc^fled)ten, fd^müdfen; mowa
-ciona kwiatami eine blumen=
reicbe Siebe; 3) Derraicfeln, Der=
ftridten; — sie, vr. fic^ Der«
rcicfehi, nerftticfen.
Uplatanie, Uplecenie,
-nia. sn. glec^ten n.
Uplec, -iele, -lilem, va.
perf. jäten, fertig jäten.
Upleniac, -niam, -nialem,
va. perf. ausrotten, roeniger
mad^en, oerminbern; w Por-
lugalii inkwizycya tak -iiila
ludu, ze wieksza czesc ziemi
Ifciy odlogiem in Portugal
f)at bie 3;"1"ifition bie ^e=
Döl!etung fo oerminbert, baß
»er SBoben größtenteils btad^»
liegt.
Uplot, -u, pl. -y, sm.\
dim. Uplotek, -tka, pl. -tki ;
Uplotka, -ki, pl. -ki, sf. @e=
fleckt n., ®ePoc^tene(s) n.
Ä'tanj m.
Uplu6, -luje, -lulem ;
Uplwac, -warn, -walem, va.
perf. befpuden, begeifern,
mit ©eifer befubeln.
Upluskac, -kam, -kalem,
va. perf. bef^tumpem; —
sie, vr. fi^ befc^Iumpem.
Upluskanie, -nia, sn. 33e=
fc^Iumpern n.
Uplacac, -cam, -calem, va.
perf. teilraeife abjablen.
Uplacanie, Uplacenie,
-uia, sn. Stb^afilung /.
Upladniac, -niam, -nialem ;
Upladzac, -dzam, -dzalem,
ta. impert.\ Uplodnic, -nie,
-uilem, va. perf. beftud^ten.
Upladnianie, Uplodnie-
nie, -nia, sn. SÖef ruckten n.\
SBefrud^tung /.
Uplakac, -cze, -kalem, va.
perf.\ — sobie oczy fic^ bie
Slugen rot rceinen ; — sie, vr.
fid) mübe meinen.
Uplaszczenie, -nia, sn.
1) ^-Uiottmadjeu n. ; 2) ßried^erei
/■., Semütigtun n.
Uplaszczyc, -cze, -czylem,
va. perf. platt ma^en.
Uplaw, -M,pl. -y, -6w, sm
1) ^4>oUution /., ©amenfluß
m.\ 2j ^eriobe /. ; glu| m.\
biale -y roeiJ5er glufe.
Uplawic, -wie, -wilem, va.
perf. abfliefsen laffen; -sie,
vr. fidE) baben; -sie we krwi
nieprzyjaciela im SBIute be§
geinbcs baben.
Uplaz, -u, pl. -y, sm. %tx--
raffe /.
Uplazisto, adv. terraffen=
artig ; Srbauffc^iittunn /.
Uplodnik. -a, sm. 33e=
frucfttungsftoff m.
Uploszenie, -uia, sn. Sßcr=
fd)eud)en n.
Upioszyc, -sze, -szylem,
va. p^rf. oerfc^euc^en, n)eg=
fd^eucbeu.
Uplynac, -ne, -nalem, vn.
perf. ; Uply wac, -warn, -wa-
lem, vn. imperf. abfließen, uer»
fließen; »ergeben; czas -wa bie
3eit Dergef)t; wieie wody -uelo
od tego czasu oiel SBaff er ift feit
biefer ^t\i cerftoffen; nie
-nelo i pol godziny, gdy sie
znowu zjawil wsröd nas es
ift nid^t einmal eine l^albc
©tunbe »ergangen, als er
roieber in unferer 2)iitte er=
fcf)ien.
Uplyw, -u, pl. -y, sm. 2lb=
fluß »i.; 2lu§ftrömen n.,
2lU5fluß m.\ — pary Slug=
ftrömen beä 2)ampfe§, 3)ampf=
austritt m., Sampfentraei=
d)ung/. ; — krwi SBlutoerluft
m.; — pradu ©ttomableitung
/. ; ©tromoerjroeigung /.
üpoci6, -ce, -cilem, va,
perf. mit ©4njei6 bebeden;
— sie, vr. fic| mit ©d^roeiß be=
becfen.
Upodlac, -lam, -lalem, va.
imperf. ; Upodlic, -le, -lilem,
va. perf. gemein, nieber»
trä($ttg madE)en, erniebtigen,
l^crabraütbigen; — sie, rr. ge=
mein, nieDrig rcerben, fic^
l)erabiDÜrbigen.
Upodlanie, Upodlenie,
-nia, sn. §etabn)ürbigung f.,
©rnicbrigung f.
Upodobac, -bam, -balem,
va. perf. liebgeroinnen, ©e=
fallen finben; kazdemu wieke
milo, CO sobie -bal febem
ift baä fe^r angemtjm, roas
er liebgcraann ; -bal sohle
biedna dziewczyne i chce ja
pojac za Zone er fonb ®e=
faUen on einem armen 3J?äbc^en
unb roill eö gur grau nehmen;
— sie, vr. gefallen; — sie komu
jmnbm gefallen.
Upodobanie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) ©efoUen m., Vorliebe
/. ; znajdowac w czem —
an etro. ®ef allen finben; we-
dlug -nia nad^ ^Jelieben; po-
stapic wedl'ug swego -nia
feiner Sßorliebe gemäß l)an=
beln; 2) ©efd^niacf m., Nei-
gung /.
Upodobniac -niam, -nialem,
va. imperf. \ üpodobnic, -nie,
-nilem, va. perf. gleich, äf)nlid^
mad^en; — sie, vr. gleid), öl)n»
lid) loeröen.
Upodwladniac, -niam,
-nialem, va. imperf.; Upod-
wladni6, -nie, -nilem, la.
perf. unterroerfen, unter»
geben madien, unterjochen.
Upodwladnianie
375
Upozorowanie
Upodwladnianie, Upod-
wladnienie, -nia, sn. Unter»
rcecfen n., Unterjoc^eu n.
Upogadzac, -dzara, -dza-
lem, va. imperf, ; Upogodzic,
-dze, -dzilem, va. l)erf. be=
ruE)igen, aufheitern, bejänfti-
gen, üöllici ouffieitern.
Upojenie, -nia, sn. Diaufc^
m.\ Taumel »t,; fie^e : Upajanie.
Upokarzac, -rzam, -rzatem,
va. mz?er/. ;Upokorzyc, -rze,
-rzytem, va. perf. bemütigen;
— sie, IT. fic^ bemütigen;
Chrystus sie -korzyl S^rtfiuS
bemütigte fi^ ; -korz sie przed
Panem beinütige bic^ Dor bem
SSertn.
Upokarzanie, Upokorze-
nie, -nia, sti. Demütigung f.
Upokoic = Uspokoic.
Upolerowac, -ruje, -watem,
va. yerf. polieren, auspolieren,
glatt mad^en.
Upolerowanie, -nia, sn.
^polieren n., «ßolitur /.
Upolowac, -luje, -walem,
va. perf. erjagen, auf ber
Qagb fdjic^en, erbeuten, fangen.
Upominac, -nam, -naiem,
va. imperf. \ Upomniec, -ne,
-niatem, va. perf. ermafinen,
ma[)nen; -nat go i chcial
sprowadzic na droge cnoty
er ermahnte i^n unb roollte
if)n auf ben SBeg ber Sugcnb
;\urücffü^ren; — sie, vr. ma^=
nen, etro. jurüdf orbern; -nij
sie u niego o te pieniadze
mal^ne i^n um biefeä ©etb;
dlugo sie nie -naJem o ten
dlug, ale teraz sam jestem
■w potrzebie ic^ ^ttbe lange
an biefe ©c^ulb nic^t gemal^nt,
aber je^t f)abe ic^ eg felber
nötig; kto przypomina, ten
sie -mina rcer erinnert, ber
forbert gurücf.
Upominanie, Upomnie-
nie, -nia, sn. (Scmatinen n.,
aUa^nen n. ;~®arnen n. ; 3u=
rücfforbern n.
Upominek, -nkn, pl. -nki,
sm. iSefc^enf n., 3lnbenfen n.;
przyjmij to w -nku odemnie
nimm ba§ atä ein Slnbenfen
oon mir.
Upominkowa6, -kuje, -wa-
lem, va. imperf. befd)enfen,
jum 2{nben!en f"dE)enfen.
Uporac sig, -ram, -ralem,
va. perf. fettig raerben.
Uporanie sie, -nia, sn.
{yerttgro erben n.
Uporczywosc, -sei, sf.
§artnä(fic(fett /.
Uporczywy, adi.\ Upor-
czywie. adv. ^attnäcfig; -wy
kaszel f)artnädiger Ruften;
-wa obrona twierdzy ber l^art'
näcfige SGBiberftanb ber gc»
ftung ; -wie sie czego trzymac
|tc§ ^artnädig^an etro. galten.
Uporz^dkowac, -kuje,
-walem, va. perf. orbnen,
in Drbnung bringen; -waiem
juÄ wszystkie rzeczy '\6) ^abe
fc^on alle ©ac^cn in Drbnung
gcbrad^t.
Uporz§,dkowanie, -nia,*».
Drbnen n.
Uposadzenie, -nia, sn.
aSett n. (geologifcl); = Lo-
Äygko,
Uposazac, -Äam, -ialem,
va. imperf.; Uposazyc, -ze,
-zylem, va. perf. auäftatten,
auäfteuern; dwie cörki -zy}
i wydai er f)at jroei Söc^ter
ausgeftattet unb »erl^eiratet;
hojnie -zony z natury DOn
ber Statur reic^ ausgeftattet;
wdzieki, ktoremi j^ natura
•iylTi bie SRetje, mtt benen
bie 5Ratur fie auegeftattet ^at.
Uposazenie, Uposazanie,
-nia, sn. ölusfteuern n., 2lus=
ftatten n.; 2lu§[teuer /., 2luä-
ftattung /'.
Uposoczyc, -cze, -czylem,
va. perf. mit 33lut' befubeln.
Upospolicic, -ce, -cilem,
va. perf. gemein, alltägtid)
machen.
Upostaciac. -ciam, -cialem,
va. imperf.; Upostacic, -ce,
-cilem, va. perf. geftalten,
formen.
Upostacianie, Upostacio-
wanie, -nia, sn. ©eftaltung/.
Uposledzac, -dzam, -dza-
üem, va. imperf. \ Uposledzic,
-dze, -dzilem, va. perf.;
benachteiligen, oerlürjer, ^int=
anfe^en, jurücffe^en. Der»
nac^läffigen ; natura go
-dzila bie aiatur bat i^n fttef=
mütterlich bel;anbelt; pod ka-
idym wzgledem-dzoay injeber
^infid^t jurüdgeje^t.
Uposledzanie, Uposledze-
nie, -nia, sn. 33ena^teiligung
/.,SSernac|läffigung/., 3urücf=,
Öintanfe^ung f., 3SerIüt5ung/.
Upotrzebiac, -biam, -bia-
lem, va. imperf.; Upotrze-
bic, -bie, -biJem, va. perf.
»erbrausen ?
Upowaznia6, -niam, -nia-
lem, va. imperf.; Upowa-
zniö, -inie, -znilem, va.
perf. berechtigen, ermäc^ti«
gen, autorifieren, bie SefugniS
erteilen, beooHmäcl^tigen ; -znil
mnie do zastapienia go w tej
sprawie er l^at mic^ ermäd^tigt,
il)n in biefer ©ac^e ju Der=
treten ; co pana -^nilo do tego
kroku ? roaä l^at ©ie ju biefem
©dritte bere_^tigt?
Upowaznienie, -nia, sn.
1) !öerec^tigung ■ /., 33et)oll=
mäd^tigung /., ©rmäd^tigung
/., Befugnis /.; 2) älnroei-
fung /. ; — na wyplate 3of)=
lungsanroeifung.
Upowiö, -wije, -wilem, va.
perf. einroicEeln, in Sffiinbeln
einroideln.
Upowszechniac, -niam,
-nialem, va, imperf.; Upo-
wszechni(5, -nie, -nilem, va.
perf. oeraUgemeinern ; — ja-
kies pojecie irgenb einen Se»
griff Deraügemeinern; — sie,
vr. fic^ oerallgemeinern, vtx-
breitet roerben.
Upowszechnianie, Upo-
wszechnienie, -nia, sn. 'üici'
aßgemeinerung /'., allgemeine
SSerbreitung.
Upowszedniac, -niam,
-nialem, va. imperf.; Upo-
wszednic, -nie, -nifem, va.
perf. aUtäglid^ machen.
Upowszednianie, Upo-
wszednienie, -nia, sn. 3Jer=
alltäglichen n.
Upoziomowac, -muje, -wa-
lem, va. perf. nioellier'en, in
baä gleiche, in bag ridjtige
DfJiueau bringen.
Upozorowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. mit einer 2Sors
fpiegelung becten, ben Slnfc^ein
geben.
Upozorowanie, -nia, sn.
Slnf^ein m., SJorroanb m.
Upor
376
Uprzedzac
Up6r, -oru, jpl, -ory, sm.
©igenfinn m., ^artnädigfeit
/., §a[§ftattigteit f., ©tarr=
finn m.; tutaj -rem nie nie
wskorasz ^icr itiitft bu mit
(Sigenfinn nic^t§ ecretc^eu; na
— niema lekarstwa roem
nic^t ju raten, tem ift auc^
nic^t ju Reifen, gegen ßtgen=
finn gibt eä feine Sliebisin.
Upracowac, -cuje, -walem,
va. perf. crmüben, mübe
machen; — sie, vr. ftd^ er=
müben, fi(^ erfd^öpfen, fid^
mübe arbeiten, fic^ abarbeiten.
Upracowanie, -nia, sn.
(Srmübung /. (är)c|öptung /.
Uprac, -piore, -pralem, va.
perf. auöroafd^en, raafc^en.
Upragnac, -gne, -gnalem,
va. perf. 1) Surft befommen ;
2) — czego etJü. erff[)nen,
^eftig üerlangen, be8et)ren,
je^nfuc^töDoK erraarten ; w kon-
cu nadeszla chwila tak dtu-
go -gniona enbtit^ ift biefer
fo lang erfefinte Stugenblicf
gefommen; gosc -gniony ber
fel^nfuc^töoott erroartete ©aft.
Upraszac, -szam, -szalein,
va. imperf.'y Uprosic, -sze,
-siiem, va. perf. erbitten, er=
fucfjen, bitten; dac sie -sie
fid) erbitten (äffen ; -sie co
etiü. burc^ S3itten erlangen,
erreichen ; -sie sobie co u kogo
fic^ etir. üon imnbm erbitten;
nie dac sie -sie unerbittlid^
fein, fid) nid)t bewegen laffen.
Upraszczac, -czam, -cza-
lem, la. imperf.; Uproscic.
-SÄCze, -scilem, va. perf. Der=
cinfa^en; fkomplikowany ten
System moina bardzo latwo
— biefeä fomplijierte ®i)ftem
fann man fe|)r leicht üerein=
fa^en.
Upraszczanie, Uproszcze-
nie, -nia, 5«. SSereinfacf)ung /.
Uprawa, -wy, pl. -wy, sf.
33au m., Kultur/.; — roli
2tcferbau, j^elbbau, äJeileHung
;". be§ 2(der§; — kopalni
(Grubenbetrieb w., 2tbbau m. ber
CSrube; — umyslu geifiige
Silbung; — serca, woli 58il«
bung beö ^erjenö, bes aöiHenä;
— lesna SBalbbau.
Uprawca, -cy, pl, -cy;
Uprawiacz, -a, pl. -e, sm.
2(nba'.ter m., ^ftanjer m.
Uprawiac, -wiam, -wiatem,
va. imperj.\ Uprawic, -wie,
-wilem, va. perf. J) bearbei=
ten; — pole ba§ gelb beftel=
len; — role ben SIcfer ju»
rirfiten, bauen; — nauki ben
aßiffenfd^aften obliegen; —
sport ben Sport betreiben;
2) ^Bergtau treiben; abbauen.
Uprawianie, Uprawienie,
-nia, sn. = Uprawa.
Uprawialnosc, -sei, Sau=
l;aftbaltung /. Der ©rube.
Uprawniac.-niam, -nialem,
ra. iinperj.; Uprawnic, -nie,
-nilem, va. perf. berechtigen,
atec^täfraft uerleilien, (egiti-
nüeren.
Uprawnieuie, -uia, sn.
Berechtigung /. ; — do wy-
s}lki Sibfertigungöbefugniä /.
Uprawnosc, -sei, sf. 2{n=
bau'äf)igfeit /.
Uprawny, adi urbar gc=
madjt, befteut.
Uprazyc, -ze, -zylem, va.
perf. rollen.
Uprojektowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. projtjtieren,
planen.
Uprojektowanie, -nia, sn.
^»rüieftteren v., ''planen n.
Upromienic, -nie, -nitem,
va. perf. beftratilen, mit
Stral^ien umgeben.
Uproporcyonowac, -nuje,
-walem, va. perf. bie ricl)tigen
Proportionen geben, bie rict)=
ttgeu 3Ser^ältniffe oerlei^en.
Uproscid, fielje: Uprasz-
czac.
UprostOTvac, -tuje, -wa-
iem, va. perf. gcrabebiegen.
Uprostowanie, -nia, s7i.
®eraöemact)en n.
Uprowadzac, -dzam, -dza-
lem, va. hnperf] Uprowa-
dziö, -dze, -dzilem, va. perf.
entfüfiren, roegfü^ren; — ko-
go w bezpieczne miejsce
jmnbn an einen fieberen Drt
entfüt)ren; data sie — bez
uporu fie lieü ficö ot)ne Sffiibers
ftanb entfütircn.
Uprowadzanie, Uprowa-
dzenie, -nia, sn. Gntfü[)rung
/'., äßcafül^rung /.
Uproszyc, -sze, -szylem,
va. perf. ganj beftauben.
üprözniac, -niam, -nialem,
va. inijxrf. ; Uproznic, -znie,
-nilem, va. jjerf. entleeren,
ausleeren; abnehmen, geringer
maclien; — sie, vr. fertig
nierben, fic^ entUbtgen.
Uprzasc, -przede, -prza-
dJem, va. perf. fplnnen, fertig
fpinnen; dziewka pasmo juz
-przedla He 9Jiagb l)at fc^on
\ ben ©trä^n fertig gefponnen;
— sobie CO w giowie fic^ etrc.
auSl^ecten, fici^ etro, einbilben,
fid) etn). in ben Äopf fc^en.
Uprzatacz, -a, pl. -e, sm.
Sßegfdjaffer m., 2li)egräumer
m. ; SEafer m., Sßafenmeifter
m.. ©djinbcr m.
' üprzatac, -tarn, -tatem,
va. imperf. ; Uprzatnac, -ne,
-tiem, va. perf. auiraumen,
roegräumer:, auä beni Sßege
räumen, loegfcbaffen, befeitigen ;
. — w pokoju im 3in^"iei^ f»"!*
räumen; — kamienie z pola
bie Steine com gelbe roeg«
f^affen; — przeszkody bie
^inberniffe befeitigen.
Uprzatanie, Uprzatnie-
nie, -uia, sn. 2lufrctumen «.,
SBegräumen n , äßegfdjaffung
/., iJeJeitigung f.
Uprzaz, -ezy, pl. -eie, sf.
©efc^ur"«., ^.(jferbegefc^'irr n. ;
liSeipiinn n.
Uprzedac, -dam, -dafem,
la. imperf. ; Uprzedawac,
-daje, -waiem, va. imperf.
oon etro. oerfaufen, abfegen;
wiele -les jii^ ze stu, ktore
miates roie Diel l^aft bu fc^on
oon bem ^unbert, ia§ bu l^atteft,
oerfauft.
Uprzedmiotowac, -tuje,
-walem, va. perf. objefti»
üieren.
Uprzedni, adi.; Uprze-
duio, adv. früljer, oorange'
Ijenb, cbig.
Uprzedzad, -dzam. -dza-
lem, I. va. imperf,', Uprze-
dzic, -dze, -dzilem, I. va.
perf. 1) 5UDorfommen, i)or=
eilen, oorauögel)en ; -dzil mnie
i on tei uzyskal te posade
er ift mir juoorgefommen
unb ^at auc^ richtig Die ©teile
erl^alten ; rzecz stworzona nie
Uprzedzanie
377
Urabiac
moze — stworzyciela swo-
jego bie ©d^öpfung fann
i^rem Sc{)öpier nic^t Dorauä=
gefieu; — wojne einem Kriege
oorfieugen; — czyje zyczenie
imnbs ai'ünfcftenjuöotfommen;
rozum czasem -dza lata ber
aSerflanb fommt manchmal
üor ben 3'*^)'^^") — dzajacy
5UüOtfomtnenb, btenftfertig; 2)
üenad)ric^tigen, inarnea; -dze-
ni o przyjezdzie krola przy-
stroili swiatecznie miasto oon
ber 2lr!unft be§ Sönigä 6e=
narf)rtc^tigt, fct)mücftenfiefeier=
üd^ bie ©tabt; -dzam cie, ie
to sie zle skonczy ic^
joarne bic^, ta^ ba§ fc^Ied^t
enbeii roirb; — sadem einen
üortäufigen 3tic^teripruc^ fä[=
lenj 3) — kogo przeciw ko-
niu jmnbn gegen einen ein=
nehmen, if)m eine nachteilige
aiieinung üon jinnbrn bei»
bringen; moziiwe, ze jestem
w tym wypadku -dzony i
nie möge sadzic objektywnie
es ift mögU(^, t>a^ id) in biefem
gaUe cüreingenommen bin
unb nicöt objeftio urteilen
fann; II. — sie, ir. Dorein=
genommen jein, eine üble
2)Jeinung annehmen.
Uprzedzanie, Uprzedze-
nie, -nia, sn. 1) SSorausetlen
n., 3uüor!ommen n. ; 2) Se=
nad)rid)tigen n., SSarnen n.,
S5enac^rict)tigung /., SBarnung
/. ; 3) ißoretngenommenl^eit /.,
Vorurteil «.; sadzic z -niem
mit SSoreingenommen^eit ur=
teilen ; möwie tu bez -dzen
tc^ fpre(jE|e l^ier ofinc 23orurteile ;
czlowiek bez -dzenia ein DOr=
urteilsfreier, Dorurteitslofer.
unbefangener 3Renfcf); miec
wiele -dzen öon oieUn SScr-
urteilen befangen fein.
Uprzejmosc, -sei, pl. -sei,
s/. ieulieligfeit f., greunb=
Iicf)!eit /., ööflic^feit f., Sie=
benösDürbigfeit /., 2ßof;IrooI[en
n,; przyjat innie z wielka
-scia i obiecal uezynic, co
bedzie w jego mocy er emp
fing nüd^ mit grofier ööflictj^
feit unb cerfprad), aUeö ju
tun, ma§ in feiner 2Racf)t liegen
lüerbe; nie wiero, czem zasl'n-
zylem na tyle -sei id^ loei^
nid)t, iDomit icfe fo oiel g^reunb«
(icf)feit uerbient [jabe.
Uprzejmy, adi.; Uprzej-
mie, adv. freunblid^, l^öflict),
leutfelig, n)of)In)oUenb ; byi
dla mnie zawsze nader -my
er mar mit mir immer über»
auö freunbUd) ; -mie kogo
przyjac jmnbn f)öflid^ emp»
fangen; wzywac kogo -mie
jmnbn f)öfUcf) erfuc^en, auf»
forbern.
Uprzestrzeniac, -niam,
-niaiem, va. imper/.; Uprze-
strzenic, -nie, -nilem, va,
per/, cergröfeern, erroeitern;
— komu miejsca jmnbm ^la^
ma^en.
Uprzyjemniac, -niam, -nia-
lem, va. imper/. \ Uprzyjem-
nic, -nie, -nilem, va, per/.
angenehm mad^en; cnoty to-
warzyskie -niaja zycie tych
wszystkicl), co nas otaczaja
bie gefeHfdiafttic^en Sugenben
mad^en allen benen, bie unS
umgeben, baä Seben, angenetim •,
staral sie -nie mi ten nudny
pobyt na wsi, ale nadarem-
nie er trad^tcte biefen lang=
roeitigen 9tufent^alt auf. bcm
Sanbe mir an£^enef)m su macfien,
aber uergeblid^.
Uprzyjemnianie, Uprzy-
jemnienie, -nia, sn. 2lnge«
nebmmac^en n.
Uprzykrzac sig, -krzam,
-krzalem, vr. imperf. ; Uprzy-
krzy<5 sig, -krze, -krzylem,
vr. perf. tüftig, langraeilig
roerben; — sobie co fid^ etro.
überbrüffig mad^en ; -krzony
unangenehm, läftig.
Uprzytomniac, -niam,
-niaiem, va. imperf. ; Uprzy-
tomnic, -nie, -nilem, va.
perf. oergegenraärtigen.
Uprzytomnianie, Uprzy-
tomnienie, -nia, sn. Siec=
gegenn)ärtic(uiig /.
Uprzywilejowac, (praesens
ungibrauc^lidi) -walem, va.
perf. prioitegieren ; -wany pri=
uilegiert.
Upsnac sig, -ne, -natem,
vr. imperf. ftolpetn, mit bem
gu^e anftofeen; — sie, vr. w
czem ein SSerfe^en machen.
Upstrzenie,-nia, sn. 58unts
fcf)etftgfett /'.
Upstrzyc, -trze, -trzytem,
va. perf. buntfc^etfig machen;
— sie, vr. fid) buntfc^edfig
fleiben.
Upudrowac, -druje, -wa-
Jem, va. perf. pubern; -wa-
la sie tak silnie, by pokryc
czerwona od lez twarz fic
^at fid^ fo ftarf gepubert, um
baö Don Sräneu gerötete
2lntlil} ju bcden.
Upudrowanie, -nia, sn,
^ubern n.
Upulchniac, -niam, -nia-
iem, va, imperf. ; Upulch-
nic, -nie, -nilem, va. perf.
roeict) malten, auflocEern.
Upulchnianie, Upulchnie-
nie, -nia, sn. Socfermact)en n.
Upurpurowac, -ruje, -wa-
1dm, va. perf. mit 9tot be=
beden; mit bem ^^urpur be=
fteiben.
Upust, -u, pl. -y, sm. 1)
©dtjleufe /., ©eil «., Sapfen
m.; 2) aiblaffen «., herunter»
laffen n. beä SBafferä.
Upuszcza6,-czam,-czatem,
va. imperf .:, Upuscic, -szcze,
-scilem, va. perf. 1) fallen
laffen, faljren laffen, lo6=
laffen, aus ben ^änben laffen;
— szklanke, zegarek ein
©lag, eine uV fallen laffen;
2) nac^Iaffen, nachgeben; im
©ifer erfalten ; — cos z swoicb
pretensyi etro. ron feinen '.?ln=
fprüc^en nachgeben; — cos z
ceny etn). üom greife nad)=
laffen; 3) ablaffen, abjapf.n;
— komu krwi jmnbm jur Slöcr
laffen.
Upuszczanie, Upuszcze-
nie, -nia, sn. Siac^laffen n.\
üoelaffeu n.\ älblaffen n.
Upuszenie, -nia, sn. Se=
fiebern n.
Upuszyc, -sze, -szyüem,
va, perf. mit Saunen be=
fiebern.
Upysznic, -nie, -nitem, I.
ta.jje>/.fiol5,prun'foollmad^en.
Urabiac, -biam, -bialem,
va. impe7-f.\ Urobic, -bie,
-bilero, va. perf. l) bear=
beiten, oerfertigen, »erar«
beiten, bilben, formen, mobel=
Tieren; 2) feft burd^fneten;
burc^fauen; 3) erarbeiten, uer»
Urabianie
378
Urazac
biencn; II. — sie, vr. 1) fid)
bilben; 2) fid^ abarbeiten.
Urabianie, Urobienie,
-nia, sn. SSeiatbeiten n., S3er=
fertigen n., Silben n., gor=
mcn n.
Uraczac, -czam, -czatem,
va. imper/.\ Uraczyd, -cze,
-czylem, va. per/. 1) be=
Wirten, gaftfreunbltc^ auf»
netimen; hojnie kogo —
jmnbn reid)Iic^ beroirten; 2)
imnbm 3uje§en, jmnbn gut
jurid^ten; a tos go -czyl ba
^oft bu i^n fd^ön gugerid)tet;
— sie, v>\ fttf) gütlid^ tun,
fid6 jd^'mcäen laffen.
Uraczanie, Uraczenie,
-nia, sn. äJeiuittung /.
Urada, -dy, pl. -dy, sf.
S3efc^lufe m., (gntfd^üefeung f.
Uradowac, -duje, -wai^em,
va. per/, erfreuen ; -wal mnie
tem niezmiernie er fjat niic^
bamit ungemein erfreut; —
sie, vr. fidE) erfreuen ; zobaczysz,
ze serce ci sie -duje bu unrft
feigen, ba| bein öerj fid^ er=
freuen rcirb.
Uradowanie, -nia, sn.
g-reube /., ©tfreuen n.
Uradzenie, -nia, sn. 33e=
ratung /., S3efdölu|faffung /.
Uradzac, -dzam, -dzalem,
va. iniperf. ', Uradzid, -dze,
-dziJem, va. per/, befc^üc^en
einen S3efct)tu| im 3iate faffen;
beratfd^tagen; -lismy wczoraj
wyslac do nieprzyjaciela po-
srednika rair ijahen geftern
im State befd^Ioffen, einen
2KittIer gum geinbe gu fc^itfen;
radzili i radzili a nie nie
-dzili fie l^aben I|in unö l^er
geroten unb nid^tä befct)Ioffen.
Uragan, -u, pl. -y, sm.
©türm m., Drfan m., ©türm»,
Sßirbelroinb m.
Uran, -u, sm. Uranium
n.; — czarny ©d^roarjuran«
er3 n., ^ec^uran n., ^ed^blenbe/.
Uraniac, -niam, -uiatem,
va. impefj.] Uroniö, -nie,
-nilem, va. per/. 1) f ollen
laffen, fo^ren laffen; oerliercn ;
ptak locac -ronii pioro ber 33ogel
liefe im' "^[no^e eine geber
fallen; — pierze g^bern
fallen laffen; — • Izy Sränen
»ergießen; i na mym grobie
Ize slodka -roni mit füfeen
3;ränen rairb er mein ®rab
bene^en •, ani Jzy nie -ronil cad
swej zony zgonem feine
Sröne nergofe er über bcn
Xob feiner ©attin ; z wielka
uwaga stuchal'em jego mowy,
nie -lonilem ani slowa mit
großer 2lufmerlfam!eit f)örte
id^ feiner 3iebe ju unb liefe
mir fein SBott entgelten; 2)
üeraeffen.
Uraniaki, -kow, plur. tant.
sn. uroniumljaltige SWinero«
lu'nqruppe.
Uranic, -nie, -nilena, va.
per/, leicht Derrcunben.
Uranit, -u, pl. -y, sm.
llronit m., llranglimmer m.,
Uronfalf m.
Uranityczny, adi. Uronit
betreffenb, =l;oltig.
Uranografia, -fii, sf.
Öimmelsbefc^reibung /.; =
Opis nieba.
Uranograficzny, adi.
tjimmelbeic^teibcnb; = Opi-
sujacy niebo.
Üranologla, -gü, sf.
§immelslef)re /.; = Nauka
o cialach niebieskich.
Uranoskop, -u, pl. -y, sm.
§immelöqucEec m., Uranoff op
n. ; = Narzedzie ulatwiajace
poznanie nieba gwiazdzistego.
Uranoskopia, -pii, sf.
Iiimmelöbeobac^tung/. ; ©tern=
fel^erei /. ; = Badanie i prze-
powieduia z gwiazd.
Uranowy, adi. Uran Be=
treffenb, uranlialtig; -nowa
okra Uranblüte /., Uran=
odfpr m.
Uras, indecl. sm. Srouo-»
fols n., Srono f.
Urastac, -tam, -talem, vn.
imperf. ; Urosö, Urosn%ö,
-ne, -slem, vn. perf. 1)
iDod^fen, geroad^fen fein, gro^
iDOd^fen, oufraad^fen; jeszczefi
nie urös}, aby sie mieszac w
takie sprawy bu bift nod^
nid^t grofe genug geroad^fen,
bu bift noc^ ju junq, um bic^
in foldE)e 3lngelegenl)eiten ju
mifd^en ; jak -sniesz roenn iw
grofe gerood^fen fein rcicft;
chciaiby urosc ciidza krzywda
er möchte burc^ ben ©c^aben
anberer grofe werben ; 2) erroad):
fcn, entfpiingcn; z tego -sly mi
same nieprzyjemnosci bovous
finD mir louter Unonneljmlic^:
fetten erroodifen ; ciekawym,
CO z tego -snie i^ bin neu»
gierig, wag borouö entfpringen
rairb.
Urastanie, Urosnigcie,
-cia, sn. (Srrood^fen n., 2luf=
roa(ifen n., gntfpringeu n.
Urat, -u, sm. l^arnfoure§
©olg.
Uratowac, -tuje, -waleni,
va. perf. retten, ertetten; —
komu äycie jmnbm boä Seben
retten ; -walem z wielka bieda
resztke majatku ic^ l^abe mit
grofeer'jlot ben 3teft be§ aSer=
mögenä gerettet; — miasto
od pozaru bie ©tobt Dor bem
S3ranbe retten; cudem prawie
-wany foft burd^ ein 3Bunber
gerettet ; — sie, vr. fic^ retten.
Uratowanie, -uia, sn.
Sietten n., Stettung /., @r=
retten n.
Uraz, -u, pl. -y, sm. SBer=
lel^ung /., SOcrrenfung /.,
Duetjc^ung /., 2lnftofe m.;
— na grzbiecie konskim od
siodla bie 33ecrenfuug beg
^ferberüdfenö infolge be§
©ottelS.
Uraza, -zy, pl. -zy, sm.
Seleibigung /., Äräntung f.,
©roH »w.; -ze komu darowac
imnbm eine Ärönfung üer=
jei^en; nie czuje do ciebie
z tej przyczyny zadnej -zy
ic^ fü^le bir gegenüber bes^alb
feinen ®roH, id^ trage bir
beSJ^olb nicl)t§ noc^ ; pamietac
-zy bie Seleibigungen im ©e=
bäd^tniä bel^alten; brac co za
-ze et», für eine Äränfung
onfeben.
Uraziciel, -a, pl. -e, sm.
SBeleibiger m.
Urazitelnosc, Urafli-
wos6, -sei, .9/". 1) lei(^te Sßers
le^borfeit, (gmpfinblidjfeit /.,
3lnjüglid^feit /.; 2) Unheil»
borfeit /. einer a£sunbc.
Urazliwy, adi. empfini: =
lid9, anjüglic^, ftänfenb.
Urazaö, -zam, -^aJem, I.
va. imperf. ; Urazic, -ie,
-ziiem, I. va. perf. 1) eine
fd^mersl^afte ©teile, 2Bunbe
berül^ren, anrüf)ren, btüdten;
Urazenie
879
Uroda
roel^ tun, ©c^merjen netur=
fachen; -ziles mnie w bolaca
reke bu fjaft mic^ auf bie
ff^mergenbe §anb gebrüöt;
2) Beleibigen, frän!en, nafie«
treten; stowa te musialy go
gieboko — biefe SBorte
mußten i'i)n tief fränfen; nie
chcialem go wcale — ic^
tDoüte i^m gar nid^t nal^e=
treten; — kogo na siebie
ficö jmnbn abfpenftig mad)en,
bei jntnbm anftofeen; II. —
sie, vr. 1) ficf) rae^ tun, fid^
an einer f^merjenben ©teHe
berühren; -lern sie w noge
iä) f)abt mir an bem gu^e
roel^ getan, id^ l^abe bie fd)mer=
jenbe ©teile be§ gu^eä Be=
rüf)rt; 2) fid^ gefränft fül^Ien;
— sie La kogo jmnbm etnj.
übelnel^tnen.
Urazenie, -uia, sn. SSe»
fd&äbigen n., 33erle^en n.,
Sefc^äDigung /., SSerle^ung /. ;
firänfen n., 33eleibigen n.,
Äränfung /., Seteibigung /.
Urabac, -bie, -balem, va.
^trf. "ab^acEen, a6f)auen, fpa[=
ten; urab troche szcz/pek
fpalte ein roenig Späne;
tego nikt siekiera nie -bie
baä ift niemanb im ftanbe
mit ber älgt ju fiaden.
Ur%bek, -bka, pl. -bki, sm.
(Donax) S5reiedmuf(^e[ /.
Ur^gac, -gam, -galem, vn.
imperf., — sie, vr. jmnbn Der=
p^nen, l^ö^nen, über jmnbn
fpotten, jmnbn nerfpotten;
-ga mi a ja bezbronna jestem
er Dcr^ö^nt mic^ unb ic^ bin
roe^rloä ; nie -gaj sie z biednego
Der^ö^ne nictjt einen Slrmen;
-gali Jezusowi a on im prze-
baczyi fie üerl^öl^nten ^yefu
unb er ^ot i^nen oerjiel^en;
kto czyui krzywde ubogiemu,
-ga Stworzycielowi swojemu
roer einem Slrmen unrecht tut,
fpottet feineä ©c^öpferf'.
Uraganie, -nia, sn. 35er=
fpottung /., SSerl^öfjnung /.
Uragliwy, adi. ; Uragli-
wie, adv. ipottenb, I)ö^nifc^.
Uragowisko, -ka, S7i. ©pott
m., §o^n ?w., syerr)öf)nung /.;
byc -kiem gawiedzi ulicznej
ein ©pott beä ©offenpöbels
rcetben; narazi} mnie na —
wszystkich er I)at mic^ bem
©potte aller Seute preisge»
geben ; na — krölem go na-
zywali jum §ol^ne nannte
man iön Äönig.
Uregestrowac, Ureje-
strowac, -ruje, -walem, va.
perf. regifiricren, orbnen.
Uregulowac -luje, -watem,
va.perf. regulieren, regeln, orb»
nen; Äyje teraz w stosunkacb
zupeinie -wanych er Icbt je^t
in Dottftänbig geregelten SSer=
t)ältniffen.
Uregulowanie, -nia, sn.
Siegeln n., Drbuen n.
Uremia, -mii, s/. Urämie
/., Slutoergiftung f. burd)
^arn ; = Moeznica.
Uremiczny, adi. urämifd^ ;
napad — urämifc^er 2InfaH.
Uretran, -u, sm. l^orn=
faureä Salj.
Uretritis, indecl. sf. ^arn«
röl^renentjünbung /; = Za-
palenie przewodu moczowego.
Uretroskop, -u, pl. -y,
sm. §arnrö^renfpiegel m.\ =
Zwierciadlo do badania cewki
moczowej.
TJretrotom, -u, yl. -y, sm.
|)arnrö^renfpalter m. (instru-
luent chirurga).
Urewiec, -wca, pl. -wce,
sm. ©C^Iacfe^.; — görnisty
©rauni^tä n., Dfenbruc^ m.,
Sutie /. ; — mszysty roei^eä
9lid5tä, ^ompl^oIpE f.
Urgczac, -czam, -czaüem,
va. imperf.\ Urgczyc, -cze,
-czylem, va. perf. nerfid^ern,
bürgen, garantieren.
Urgczanie, Urgczenie,
-nia, sn. SJerfid^em n., 33ürgen
«., ©arantie /.
Urfa, -fy, pl. -fy, sf. (Cy-
prinus Orfus) Drff m. (tyifd)=
ort).
Urjantowka, -ki, pl. -ki,*/. '
^irnenart.
Urlop, -u, pl. -y, sm.
Urlaub »?.; wziac, dac —
einen Utioub nehmen, geben;
byiem trzy tygodnie na -pie
ic^ mar brei äßoc^en auf Ur=
laub; — z povvodu choroby
Urlaub rcegen Äranf^eit; po-
danie o — Urlaubegefuc^ «.;
przedluienie -u Urlaubsber»
längerung /.
Urlopnik, -a, pl. -cy, sm.
Urlauber m., 33eurlaubte(r) m.
ürlopowac, -puje, -walem,
va. perf. beurlauben.
Urlopowy, adi. Urlaub§=;
Urlauber m.\ = Urlopnik.
Urna, -ny, pl. -ny, sf.
Urne /., ©efÖfe n.
Urobek, -bka, pl. -bki, sm.
SCuäbeute/., täglime Slusbeute,
©ingebract)te(ö)n. ; SerbienftTW.
Urobienie, -nia, sn. 2(uä=
bilbung /.; — gJosu 2)Jobu=
lation /. ber ©timme.
Urobny, adi. leicht ju be«
arbeiten.
Urocie, -cia, sing. tant.
sn. bur^ natürlid^e ©renjen
abgefc^Ioffeneä gorftreoier.
Urocznik, -a, pl. -i, sm.
(Umbilicus) Singrour^ f.
Uroczy, adi. ; Uroczo,
adv. 1) bejaubernb, lieblich,
^errlid^; z usmiechem uio-
czym na ustach mit einem
bejaubernbcn SädEieln auf ben
Sippen; -cza pieknosc bejau=
bernbe @c^önf)eit; 2) fd^äblic^,
mit böfer Äraft bel^aftet; -cze
oczv böfer Süd.
Uroczyc. -cze, -czylem, va.
^e;/. bejaubern, bereben; ben
böfen Süd roerfen.
Uroczyn, -u, pl. -y, sm.
(Plumieria) ^[umerie /.
Uroczysko, -ka, pl. -ka;
Uroczyszcze, -szcza, pl.
-szeza, SM. 1) ©renjftein m.,
2JJaI^aufen m.\ 2) oon ®e=
fpenftern, non ^ejcn aufge=
fucfiter Drt.
Uroczystosö, -sei, pl. -sei,
sf. 5-eier /"., geierli(^feit /.,
geftlic^teit /., feierli^e 58 e=
gefiung.
Uroczysty, adi.; Uroczy-
scie, adv. feierlid^, fcftli^,
j5eft=; -ste swieto gefttag wj. ;
CO znaczy ta mina -sta rcas hi-
beutet biefe feierliche SJUene;
zostalem -scie zaproszony ic^
U)urbe feierlidö eingelaben;
CO roku obchodzono -scie jej
imieniny i^c 9iamenölag routbe
jebe€ Stttir feftlicö begangen.
Uroda, -dy, pl. -dy, sf. 1)
iffiuc^ä m., etatur /.,' ©eftalt
/". ; byl -dy niewielkiej er raar
nic^t gro| oon ©eftalt; 2.
©c^ön^eit /., rco^Igefäüigeä
Urodka
380
Urtykacya
säubere; -dy wprawdzie doäc,
ale serca maio oc^ön^eit ift
jroar genug Dorf)anben, c5er
toenig Öerj; — jej byia tak
niezwykta, ie wszystkie serca
ku sobie poeia^ala il^ce
©cf)ön[)eit roar fo ungeioölins
lic^, bafe fie alle ^erjen anjog;
Da -de auf Ärebtt.
Urodka, -ki, pl. -ki, sf.
Callomyia (^nfeftcrart).
Urodlin, -u, pl. -j, sm.
(Asimina) Stitmtne /., 9ia|m=
apfel m.
Urodny, üdi. pb[d|, fc|ön,
rooötgeftaltet.
Urodzaj, -u, pl. -e, sm.
(grnte /".; fruchtbares 3at)r;
w przesziym roku byly nie-
zle -e Dorigeä '^ql\)X roar bie
ernte nic^t fd^Ied^t; -e zna-
cza sie w tym roku bie gelb=
früd^te' laffen in biefem Qa^re
eine gute (grnte ^offen; zie-
mia -u bas oerfprocQene, ge=
lobte, gefegnete iianb.
Urodzajnosc, -sei, sf.
gruc^tbarfeit /.
XJrodzajny, adi. ; Uro-
dzajnie, adv. fruchtbar; zie-
mia -na fruchtbare ©rbe.
Urodzenie, -nia, sn. ©e=
burt /., §ertunft /., 2lb!unft
/. ; wysokiego -nia f)o[;er §er»
fünft, SCbftammung.
Urodzic, -dze, -dzitem, I.
va. perf. gebären ; jakoby ich
jedna matka -la al§ raenu
fte eine SJJutter geboren
|ätte; juz -dziia fie ift
fcf)on niebergefommen; zo-
na mu syna -dzita bie grau
f)at ifjm einen ©o^n geboren;
wysoko -dzony SBo^Ujeboren,
^o^gcboren; nie -dzi sowa
sokoia bie ©ule rairb feinen
^•alten gebären, ber 2tpfet
fällt nid^t rceit com ©tamme;
II. — sie, er. 1) geboren werben,
jur 2BeU fommen, loarfifen;
jeszcze sie tan nie -dzit,
ktoby wszystkini dogodzif
man fann cö nid)t allen redit
machen, berjenige ift nocf) nic^t
geboren, ber eä allen red^t ma=
c^en raürbe; -dzii sie w ma-
lern miasteczkii na Litwie
er raurbe in einer fletnen
gtabt in Sitauen geboren;
2) gebei^en, geraten; pszenica
sie tego roku nie -la ber
SBcijen ift biefeä 3af)r ni^t
geraten; 3) axi^ etro. entftel)en,
burc^ etiD. cerurfac^t, t)eran=
lafst fein; stad -dzito sie kilka
pytan ba§ gab SSeranlaffung
ju mehreren gragen.
Urodziny, -dzin, plur.
tant. sn. 1) ©eburt /.; 2) ®e=
burtötag m.; u protestantow
obchodz^ uroczyscie — au
katolikovv imieniny Bei ben
^roteftanten rcirb ber ®e=
burtstag, bei ben Äatl^olilen ber
3{amenötag gefeiert.
Urodziwosc, -sei, sf.
®cbönf)eit f.
Urodziwy, adi.; Uro-
dziwie, adv. fd^ön, roo^Ige=
ftaltet.
Uroic, -je, -ilem, va. perf.
einbitben; — sobie cos nie-
mozliwego fid^ etw. Uninog»
lid^eä einbilDen; — sie, vr.
defect. entfielen ; -to mu sie
cos w glowie eä ift etiD. in
feinem Äopfe entftanben.
Urojenie, -nia, sn. ^irn»
gefpinft n., (Sinbilbung /. ;
zyje w ciaglych -niach er
lebt in beftänbiger ®inbilbung ;
to jest — powstale w two-
jej fantazyi baö ift ein ^irn=
gefpinft, baä in beiner ^t)ans
tafie entftanben ift.
Urok, -u, pl. -i, sm. 1)
3teij wi., 2lnmut/., Sauger >«.;
juÄ ta rzecz nie ma dla mnie
tego -u CO dawniej bicfc ©ad^e
l)at für mid) nid&t benfelben 9let3
roie früEiet ; pelna -u anmutö^
ooll ; CO za — w jej usmie-
chu xoa^ für ein Sleij in
ifirem Sädjeln; 2) Sefd^reiung
/"., äierufung /., Se^auberung
/. ; bez -u unberufen ; —
zdjac jmnbn cntjaubern; na
psa — unbefcf)rieen, id^ foH
ni^tö üer[cf)reien; roörtlic^: ber
3auber, ba§ Unglüdf foU ben
§unb befaüen.
Uroklina, -ny, pl. -ny, sf.
Laeerstroemia (^^flanücnart).
Urologia, -gü, sf. |)arn=
lettre /., '>it\)xt von ben Sr=
franfungen beä ^arnappa»
rafe§.
Uron, -u, pl. -y, sm. Ga-
lietis (8ud&§ort).
Uronka, -ki, pl. -ki, sf.
Ceratochilus (^flan^euart).
Urosiö, -sze, -silem, ta.
perf. bene^en, betauen.
Uroskopia, -pii, sf. 6arn=
fcf)au /., fearnunterfud^ung
/. ; = Nauka o moczu, ba-
danie moczu.
Urost, -u, pl. -y, sm.
großer 2Bud^ä, ©riJ^e /., §o=
^eit f.
Uroszczenie, -nia, sn. 1)
Slnmafeung /., älnfprud) m.;
•2) Süngen n.
Uroszenie, -nia, sn. Se=
net5en n., öetauen n.
Uroscic, -szcze, -heilem,
va.perf. 1) büngen, fett mad^en ;
ben 2Buc^§ befc^leunigen; 2)
— sobie fid) fd^affen, fic^
au§IÖc<Ien, anmaßen.
Urowany, -na, pl. -ni, sm.
Sroffel /'. ; = Drozd.
Urozmaica6, -cam, -calem,
va. imperf. ; Urozmaicic,
-ce, -cilem. va. perf. mannig'
faltig, 3erfd)iebenarttg geftal=
ten, bilben, Slbioe^ilung
fd^affen ; -eal nam czas rözne-
mi zabawami towarzyskiemi
er fc^affte unS 2lbroed^f(ung
burc^ Derfd^iebene ®efeHfc^aft§5
fpicle; miasta, wsie, pola i
niezliczona ilosc rozsypanych
przy drodze domovv -caly te
podroz ©tobte, 2)örfer, <JeIöer
unb bie unjä&Iigen am 2Bege
oerftreuten Käufer geftalteten
bie SReife mannigfaltig.
Urozmaicanie, Urozmai-
cenie, -ni9, sn. Sierfc^iebcn-
ariigfeit /.
Urownac, -nam, -nalem,
va.perf. ; Urownywac, -nuje,
-walem, va. imperf. ganj
glfic^ unb eben mad|en.
Urson, -a, pl. -y, sm. fa«
nabifd^eS ©tadjelfi^roein; =
JeÄozwierz.
Urty, urt, plur. tant. sn.
©d^af[)ürbc f.
Urtgcianie, -nia, sinff. sn.
!8ermtfc^ung /. mit Guedfilber,
aiuflöfung /. in QuedfÜber,
2lma[gamation /.
Urtykacya, -cyi, sing,
tant. sf. aSeranlaffung /. von
91effetau§f^(ägen.
Urtykarya
381
ürz^dzanie
Urtykarya, -ryi, sing,
tant. sf. 9ie[feIaU3f4lag m.,
Urttfaria /.; := Pokrzywka.
Uruchomiö, -mie, -inilem,
va. perf. in ^ercegung jefeen,
in Seroegung tringen; jno=
Bilifteren.
Uruchomienie, -nia, sn.
^nbiweQunq^i^m n. ; 2)Jo-
bilifierung /.
Urumieniac, -nie, -nitem,
va. imperf. ; Urumienic, -nie,
-nilem, va. perf. röten, 5röu=
nen, rot, braun ma^en.
Urumowac, -muje, -wa-
lem, ta. perf. 3fiaum mad^en.
Urwa, -wy, pl. -wy, sf.
1) j^^lsftüd n., abgeriffeneä
erbftücE, §ängef[uft/.; 2) -wy
plur. tant. Siauferei f., (Scf)tä=
geri-t /.; 3) Urva (£ud^öart).
Urwac, -we, -waJem, I. va.
pe>/. ; Urywa6, -wam, -wa-
lem, I. 'ca. imperf, 1) reiben,
abreißen, raegreifecn, losretjjen,
abpflüden, absroicfen; — kwia-
tek, jablko eine Stutne, einen
2(pfel abpftüden; -Ja lalce
reke fte l^ot ber ^^uppe bie
^anb abgeriffen; jezeli wr6-
cisz bez uiego, -we ci gJowe
roenn 'i)\x oöne i^n surürtte^rft',
roerbe i^ bir ben Äopf ab=
teilen; 2) ab^roatfen, abreißen,
abjiel^en, abred^nen; -tem mu
szesc koron z rachunku id^
l^abe il^m oon ber 5ted^nung
fed^S fronen abgcjogen; —
sobie od geby fid& Dom Siunbe
abbrechen, fid^ oom SKunbe
abfparen, fic^ bie ©peife ab=
batben; — czas od zatru-
dnien feinen ©eftfiäften Seit
roegfte^ten; 3) plö^lid^ in ber
^z^i. ftefjen Bleiben, abbred^en,
ftodfen, [tecfen bleiben, nidE)t
weiter reben; widzac, ze temat
schodzi na nieprzyjemne ml
tory, -wai uag-le rozmowe ba
cc faf), ba^ ber ©egenftanb'eine
mir unangencijme Siid^tung
nafjm, Bradö er plöglidE» bog %f-
[präct) (i^\ -wanym glosem mit
abgerifjener ©timme ; — kogo
imnbn balb »on biefer, balb
oon jener ©eite angreifen;
— nieprzyjaciela z tylu bem
f?einbe uon rüdEroärtg jufe^en ;
II. — sie, vr. abrei&en, fiSi=
gebrod^en werben, fpringen;
wszystkie sprzaczki sie -waly
aEe klammern finb abge»
riffen; struna -wata sie bie
©oite fprang; rozmowa nagle
sie -wata ba§ ©efpräc^ brad^
plö^lic^ ab; -waJ sie od szu-
bienicy ber f)at fid^ »om
©algen Toggeriffen, b. '%.
eigentlid^ foEte er l^ängen;
-waIosieegfe[)(te; -walomusie
er r;at ben 55«^^" »erloren, er
^at auggcfpielt, er f)at nid^t§
mel^r jujufe^en; teu docböd
mu sie -wat er l^at biefeä
®in!ommen oerforen.
Urwaniec, -üca, pl. -ncy,
sm. ©algenflritf w., ©olgen»
Dogcl m.
Ürwanski, adi. täuberifc^,
Jiduber»-.
Urwipolec, -Icia, -Icie, sm,
Siaugentd&tö m.
Urwisko, -ka, pl. -ka, sn.
abgerifjener %t\^, j^elöobl^ang
VI., ^ängefluft /., Slbbruc^
m., Uferbrud^ m.
Urwisty, adi.\ Urwisto,
adv. abfc£)üffig, abgeriffen,
abgebrochen; ooHer Klüfte.
Urwisz, -a, fl. -e, sm.
©auner m., ©dgurfe m.,
©c^elm m., 93eutelf^neiber m.
Urwiszubienica, -cy, pl.
-ce, s)n. ©algenftridE m.
Uryanka, -ki, pl. -ki, sf.
orientalifd^e ^erle.
Urychlic si§, -cble, -chli-
tem, vr. perf. fid^ beeilen,
fid^ tummeln.
Uryk, -u, sm. Uranojtibul n.
Uryn, -u, sm. Urenin n.,
öeitanbteil beä Urinä.
Uryna, -ay, sf. Urin m.
§arn m.; = Mocz; analiza
-ny §arnana[r)fe /.
Urynal, -u, pl. -y, sm.
9iad^ttopf in., 3^atf)tgefc^irr w. ;
Urtngtag n., ^ariiglaä, Urin=
folben m.
Urynometr, -ii, pZ. -y, svi.
§arnmeffer m.
Urynowac, -nuje, -walem,
vn. imperf. urinieren, Ijarnen,
fein ilöaffer abfc^lagen; =
Wypnszczac mocz, Szczae.
Urynowanie, -nia, sn.
tarnen «., Urinieren n.
Urynowy, adi. 1) Urin«,
§arn=, kwas — $nrnfäure f.
rurka -wa |)arnrö^re f.; 2)
urin=, ijarnartig.
Urywanie, -nia, sn. 2lb=
retten n.. Sogreifien «„ 2lb=
Sroicfen n.; Ib^iefien «., 2lb=
rennen n.
Urywczy, adi.; UrjTVczo,
adv. fdjneU einfaUenb, in ber
©efd^roinbigfeit Slbbrui) tuenb,
abgebrod)eii, unterbrochen; ge--
legenttic^.
Urywek, -wku, pi^- -wki,
sm. ÖrudEiftüdE «., Slbbrud^ m.,
2lbaeriffene(§) n.
Urywiec, -wca, pl. -wce,
sm. (Flores zinci) ^tntojtjb n.
Urywkowy, adi. ; Ury w-
kowo, adv. S8rud;ftücf=, abge=
riffen, abgebrochen; bruc^=
ftüdöraeife.
Urz^d, -edu, pl. -edy, sm.
2lmt n.; 33e^örbe/.; 2}}agiftrat
m., byc w -edzieim Simte fein ;
— wysylkowy ©jpebit n., —
przesytek pospiesznycb (gi(=
güterejpebit; — ciowy 3oa=
amt; — podatkowy ©teuer=
amt; sprawowac — ein 2lmt
betreiben : z -edu üon 3Jmts
raegen; starac sie o — fid^
um ein 2lmt beraerben ; na —
auf SefteHung, abfic^tlidE), t)or=
fä^tid^, aiä ob eä fo fein
mü|te; na — ktamac tüte auf
SefteHung lügen.
Urzadzac, -dzam, -dzalem,
I. va. imperf.; Urzadzic,
-dze, -dzilem, I. va. perf. 1)
oeranftaiten; -dziJ wielkie przy-
jecie er oeranftaltete einen
grofien (Empfang ; 2) einrichten;
— mieszkanie eine SBo^nung
einrid^ten ; swie^o -dzony
ftifd^ eingerichtet; 2) — kog'o
jmnbn fjetrid^ten, surid^ten,
imnbn aufft^en laffen; II.
— sie, vr. fid^ einrichten ; ftd^
errid^ten; fid^ juricBten.
Urz^dzanie, Urzadzenie,
-nia, sn. Einrichtung /'. ;
25cranftaltung f. ; lepsze -dze-
nia zaprowadzic w swojem
gospodarstwie beffere ©inricf)=
tungen in feiner SBirtfc^aft
cinfül^ren; -dzenie balu po-
ciaga za soba wielkie koszta
bie Seranftaltung eineö SaUes
jie^t große Soften nac^ fic^;
sprawil sobie do salonu nowe
— er bat fic^ eine frifc^e
Urzec
382
Usiarczyc
Salonetnrtc^tung angefc^afft;
— drogi ielaznej gifcn5a^n=
anlagen vi.; — dylatacyjne
Silatationsüorrid^tung.
Urzec, -kne, -rzektem; [
Urzeknac, -rzeke, -rzeklem,
va. perf. Befc^reien, berufen.
Urzeczenie, Urzekanie,
-nia, SU. ^efdE)reien n., Seru= ;
fen n.
Urzeczywistniac, -niam, ;
-niaiem, va. imper/.; Urze- i
czywistnic, -nie, -nil'em, va.
perf. oerroirf liefen, rearifieren ;
przysztüsc to -stni bte 3"^""^^
roirb €ä Derroitflidien; — sie,
vr. 3ur Sffiir!Iicf)feit roerben,
fic^ oerroitüic^en, rcaltficren;
watpie, czy marzecia twoje
sie kiedykolwiek -nia i^ be=
jrceifle, ob beinc 2;räume \e
jut 3Bir!Ud^!eit raerben.
Urzeczywistmanie, Urze-
czywistnienie, -nia, sn. SSet»
roirfUc^img /., 3tealtfierung /.
Urzekla, -kli, pl. -kle, sf.
Gosteria (^flanjenatt).
Urzet, -u, sm. (Isatis)
gSaib m-, 3Baib!raut n.
Urzetelniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. \ Urzetelnic,
-nie, -nilem, va. perf. er=
füüen, in erfüüung bringen.
Urzezaß, -zam, -zaiem;
Urzn%6, -rzne, -rznalem, I.
va. perf.\ Urzynaö, -nam, -na-
lem, 1. va. imperf. abjagen, ab-- \
jc^neiben; blulnitrcom -nauo je-
zyk ben ©ottesläftcrern rouröe
bie 3unge abgefc^nitten; —
komu reke, noge jinnbrn ben
g-ufe, bie '^anb abfägen; —
kogo w gebe jmnbm aufS
3Jlaut fc^Iogen, jembrn eine
SKaurfd^eUecetfe^en; II. — sie,
vr. 1) M jc^n«iben-, -rznal sie
w palec er f)at fi^ in ben Jyinger
gefc^nitten; 2) feine giotburft
uerric^ten ; 3) fid^ bcttinfen,
befaufen; a to sie -nql ba
^at er fic| orbentltd^ bctrunlen.
Urzezanie, -nia ; Urznigcie,
-cia; Urzynanie -nia, sn. 3lb=
i^neiben n., Sefd^netben «.,
aibfägen n.; Setrinlen n.
Urzezbi6, -bie, -bitem, va.
perf. fc^ni_^en.
Urz§dnicz§ta, plur. tant.
sn. 'öeamtenfinber pl.
Urz§dniczka, -ki, j^l- -k',
sf. Beamtin /. ; ^Beamten« |
frau f.
Urzfdniczy, adi. 33eam=
ten= -, bal — SBeamtenbatt jn.
Urzfdniczyna, -ny, pl
-ny, sm. armer, unanfefinlic^er
^^eamter.
Urzgdnik, -a, pl. -cy, sm.
1) Seamte(r) m.; — eadowy
©eriditöbc amter ; — prywatny
«ßrioatbeamter; 2) 2lmtmann
m.., Sßerraarter m., 2ßirtjcf)aftä=
uerroaUer.
Urzf dowac, -duje, -walem,
vn. imperf. amtieren, ein 2lmt
befleiben, Beamter fein, ein
2lmt nerroalten.
Urzgdowanie, -nia, sn.
amtieren n.,2lmt5t)ern)altung /".
Urzgdownosc, -sei, sf.
\ amtlicher Sf)arofter.
Urzgdowny, Urzgdowy,
adi. ; Urzgdownie, Urzf do- ;
wo, adv. amtlich, oiti3ieü; -we i
doniesienie amtlicher Serid^t;
I mina -wa SCmtömtene /. ; -we
i obowiazki Slmtöpflidjten pl.',
! -wa pieczec Simtsfteget n. ;
-wnie kogo zawiadomic jmnbn
amtlidb benacfirid^ttgen.
TJsadka, Usadzka, -ki, pl.
-ki, sf. X)tnterf)alt m.
Usadowic, -wie, -wilem,
va. perf. fe^en, ^infe^en; —
sie, vr. \iä) fe^en, fic^ ^inje^en;
ftd) feftfe^en.
Usadowienie, -nia, sn. 1)
^infe^en n. Se^en ; 2) ®in=
roaagonierung f.
Üsadzac, -dzam, -dzalem,
I. va. imperf; Usadzic, -dze,
-dzilem, I. va. perf. 1) fe^cn,
pflanjen, [teilen; — ogröd,
winnice einen ©arten, einen [
Sßeinberg pflanjen; 2) — by- j
ka einen SBod fließen, eine
SDummf)eitfagen; II. — sie. n:
etro. iu erreichen traditen, etro.
ju beroerffteütgen fuc^en, ftatt
unb fcft auf etrc. befte^en;
jak sie nieszczescie na kogo
-dzi, ciagle go przesladuje
roenn bal UnglüdE jmnbn ju
oerfolgen anfängt, fo t)ört eö
nid)t auf.
Usadzanie, Usadzeme,
I -nia, sn. pflanjen n., ©eften
n., ©teilen n.
Usamowolnic, -nie, -nilem,
i va. perf. bie 5reit)eit, bie
©elbftänbigfeit geben, eman=
girieren, freilaffcn, freigeben;
für münbig crflären.
Usamowolniciel, -a, pl.
-e, sm. emanjtpator m., Öe=
freier m.
Usamowolnienie, -nia,sn.
©manjipation f., ©emä^rung
ber 3f?ect|tgfreif)eit, fyreilaffung
/.; 2Jlünbig!eitöert[ärung /.
Uschlosc, -sei, sf Brüden'
Ijiitf, 9}erborrt^ett/, ©ürre /.
Uschnac, -sehne, -sehn^-
Ism, vn.^ perf.', Usychac,
-Cham, -chaiem, vn. imperf.
trodnen, oerborren, troffen,
bürr, roerben, abfterben, Der=
fd^mac^ten; roslina ta pozba-
wiona klimatu, w ktorym
wzrosla, powoli -cha biefe
«Pflanze, bem ßlima, in bem fie
aufgeroac^fen, entjogen fttrbt
langiam ab; a bodaj -schla
ta reka, co sie przeciw ojcu
poduiosJa möge bie öanb oer=
borren, bie fi^ gegen ben 35ater
erfioben ^at; odkad zniknela
jak sen jaki zloty, umieram
z Äalu, -Cham z tesknoty
feitbem fie roie ein golbener
2:raum nerfrfiroanb, fterbe ic^
cor edjmer, unb »erfdima^te
Bor ©el^nfuc^t; serce mi -sycha
ze zmartwienia ber i^ummer
Derje^rt mein ^erj.
Usiadac, -dam, -datem, vn.
imperf. ; Usias6, -siade, -sia-
dtem, vn. perf. ft^ fe^en,
fic^ niebertaffen, ftdE) nieber»
fe^en; -siadf, ja ci podyktuje
fe^e bid) unb i^ roerbe bir
bif tieren ; — na gaJezi ftc^ an
einen S^eig fefeen; czart od
poczatku äwiata na tem miej-
scu -siadt, aby nas od prawdy
odwodzic ber Seufel f)ot ftc^
Don SCnfang ber aßelt an
biefem Drte niebergelaffen, um
j unö ber 2Baf)r^eit abfpenftig
HU mad)en ; — sie, vr. \x6)
fenfen; fid) auf ben 33oben
fe^en; fefter roerben.
Usiadanie, Usiedzenie,
-nia, sn. ©e^en n.
j Usiarczenie, Usiarkowa-
1 nie, -nia, sn. ©d^rcefeln n.
I Usiarczyc, -cze, -czylem,
va. perf fc^roefeln, mit ©c^roe»
I fei anmad^en.
Usidlac
383
Uslac
Usidlac, -lam, -lateiii, va.
imperf.; Usidli6, -le, -li-
lem, va. per f. ing 31e^ fon=
aen, oerroicfeln, in Sd^lingen
fanqen, oerftttct'en.
Usidlanie, Usidlenie, -uia,
sn. SSerroideln n., Söerfttiden n.
Usiec, -ke, -klem, Usiekaö,
-kam, -kalem, va.perf. garten,
l^auen, a6=, jer^auen ; abmäE)en ;
oerrounben.
Usieczenie. Usiekanie,
-nia, sn. §atfen »., ^auett
n. : Q^^i^i'«" "•) Stömä^en n.
Usiedziec, -dze, -dziafem,
vn. perf. \\%tn bleiben, fi^enb
auäbauern, abmatten; nie -dzi
ani piec minut spokojnie er
bleibt 'nidit fünf 2JJtnuten
ru^tg ft^en; nie -dzisz na
tym tronie bu roirft bxc^ auf
biefem 2;^rone nic^t lialten.
Usikac sig, -kam, -kalem,
vr. impirf.] Usikn^c sig,
-kne, -klem, vr. perf. \i6) na^
machen, fid) näffen; Sßoffer
abi'c^Iagen.
Usilnosc, -sei, sf. eifrtgeä
aSeftreben, Äraftanftretigung f.,
SBemü^ung /.
Usilny, adi. ; Usilnie, adv.
eifrig, ftäftig; brtngenb, in»
ftänbig, roftloä; -na prosba
inftänbige Sitte; -ne 4adaiiie
eifriges S>erlangen; -ue stara-
nie sie raftlofeg Semü^en;
-nie' sie czegos domagac etro.
bringenb »erlangen.
Usilowaö, -laje, -walem,
vn. imperf. trad)ten, fi^ be=
mül^en, fic^ bie 3Kü§e geben;
— dopiac czego etro. ju et«
reichen ftc^ bemüf)en; -wal
wszystkimi sposobami utrzy-
mac sie na stanowisku er
trachtete' mit allen aKittefn,
fid^ in feiner ©tettung ju er=
f)aften.
Usilowanie, -nia, sn. SJes
mü^ung /., 2lnftrengung /.;
wszystkie jego -nia spelzly
na niczem aÖe feine 'i5emü'=
jungen finb ju nickte geroorben.
Uskakiwaö, -kuje, -walem,
vn. imperf.] Uskoczyc, -cze,
-czylem, vn. perf. jur ©eile
fpringen, beifeite fpringen,
abfpringen, auSroeic^en, ent=
roifd^en; widzac nadjezdzajacy
woz, -czyl zrecznie na bok
ba er ben SCßagen l^eranfa^ren
fa^, fprang er gefc|idt jur
Seite.
Uskakiwanie, Uskocze-
nie, -nia, sn. SlbSpttngen n.,
©prung m. gur ©eite; 2lug=
roetcben n.; (Sntroeic^en n,
Uskarbic, -bie, -bilera, va.
perf. erlangen, erringen.
Uskarbienie, -nia, sn.
(Sriangen n., erringen n.
Uskarzac si§, -riam, -rza-
lem, vr. imperf.; Uskarzyc
sif, -rie, -rÄylem, vr. per}'.;
ftd) betragen, fi^ befd)roeren;
— sie na kogo fic^ über
jmnbn beftagen; — sie na
brak zajecia fic^ über 3Wanget
an 33ef^äftigung bejc^rceren;
nie mam sie nawet przed
kim — ic^ i)abe nid^t einmal
jmnbn, cor bcm id) mitf) be=
fc^roeren fiJnnte.
Usk^piac, -piam, -pia-
lem, va. imperf.] Usk^pic,
-pie, -pilem, va. perf. ab-
groiden, abfparen, aojie^en.
Uskipiec, -pie, -pialem,
vn. perf. fiebenb Überkufen.
Usklepiac, -piam, -pialem,
va. imperf. ; Usklepic, -pie,
-pilem, va. perf. roiJIben, ein
©eroölbe auffteUen.
Usklepienie, -nia, sn.
gertiiiroölben n. ; SCßötbung /.
Uskok, -u, pl. -i, sm. 1)
©prung »2., ©eitenfprung m.]
(gntflie^en »., (gntfpringen m.;
2) ©prung m., Surc^rourf m.,
Sßec^fet m., SBerfc^iebung /.
(©eologie); 3) a3öfcf)ung§»
abfa^ m., Serme /.; 2) 2Bac^:
telflug m., SBegrüdfen n.,
2ßegflreic^en n.
Uskramiac, -miam, -mia-
lem, va. imperf.; Uskromid,
-mie, -milem, va. perf. be=
jä^men, bejroingen, befiegen,
bänbiqen, jügeln, unterbrüiien,
bämpfen ; — swoje namie-
tnosci feine Seibenfd^aften bc=
nähmen; — powstanie einen
2lufftanb unterbrüden ; — dzi-
kie zwierzeta roilbe Spiere
bänbigen; — sie, vr. feine
©efd^äfte abtun, SWu^e befom=
men; — sie z czem mit etro.
fertig roeibcn, fic^ eineä ©e-
fc^äfteä entlebigen.
Uskramianie, Uskromie-
nie, -nia, sn. S3ejäf)men n.,
Unterbrücfen n.
Uskromniad, -uiam, -nia-
lem, va. imperf. ; Uskrom-
nie, -nie, -nilem, va. perf.
befdjeibener machen.
Uskrzydlic, -die, -dlilem,
va. perf. beflügeln, fjlügel
oerteiben.
Uskrzynac, Uskrzypn^c,
-ne, -naleu., va. perf. ab=
quctfc^en, absroitfen, tjertc^en,
einJtemmen; kogo raz-na drzwi,
palca drugi raz miedzy nie
nie kladzie gebrannte Äinber
fürd^ten baä ^yeuer; — sie, vr.
\\i) einüemmen.
Uskubaß, -bie, -balem;
Uskubn^c, -bne, -blem, va.
perf. absaufen, abreifien, ab-
rupfen, loärei^en, abrupfen.
Uskubanie, -nia, sn. 2tb=
jupfen n., Sosreifien n., 2tb-
jaufen n., Slbreifien n.
Uskuteczniac, -niam. -nia-
lem, va. imperf.] Uskute-
cznic, -nie, -nilem, va. perf.
auäfü^ren, oetroirfüc^en, ju
ftanbc bringen, beroerIfteUi=
gen; najlatwiejsza rzecz po-
radzic, ale -nie, to sztuka
Iei(^t ift ju raten, aber o.\x^=
jufü^ren ift eine Äunft ; rozkaz
zostal w tej chwili -niony ber
93efe^I rourbe fofott auäge»
fübrt.
Uskutecznianie, Usku-
tecznienie, -nia, sn. 2luä="
füf)ren n., 3(u§fül^rung /.,
SeroerlfteHigcn w., Seroerf»
fleQigung /., SBerroirflic^en ».,
3Setroit!lict)ung /.
Uskwarzenie, -nia, sn.
Siöften n., traten M.,Ätöf(^en n.
Uskwarzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. freifc^en, fröfc^en,
1 fc^merjen, broten, röften;
— slonine ©petf frtifc^en; —
löj Salg fcf)meljen; — sie,
vr. -rze sie na tem goracu
ic^ roerbe in biefer $i^e
braten.
Uslac, -lam, -lalem;
Uscieli<5, -le, -lilem, va.
perf. 1) betten, ein Säger be-
reiten; — löiko bas Sett
machen; — droge ben SBeg
bahnen, ebnen; 2) beftreuen;
bebeden; — pole trnpami nie-
Uslanie
384
Usposobienie
przyjaciol ba§ j^elb mit ben 1
Seichen ber 5?cinbe bebcdfen.
Uslanie, Uscielenie, -nia,
sn. 1) äietten ti.; 2) 33ebeden
», ; 3) Salinen n.
Uslawiö, -wie, -wiüem, va.
per/, mit Siuljm'bebedfen.
Uslonic, -nie, -nitem, va.
Ijerf. 1) ocrftcöt Ijalten, t)er=
bergen; 2) (öurd^ Setfen) be=-
roatiren, befd^ü^en, f^irmen.
Uslon, -ni, pl. -nie, sf.
©onnenfeite /.
Uslonny, adi. fonnenfeitig.
Usluchac, -cham, -chalem,
va. perf. folgen, ge^orc^en,
©eijör geben; — dobrej rady
einen guten JRat befolgen;
gdybys muie byl -chal,
wszystko byloby inaczej
wypadio menn bu mir ge=
folgt ptteft, märe aüeg anbetö '
ausgefallen.
Usluchanie, -nia, sn. S3es !
folgen n., Sefotgung /., %o\' j
gen n., golgeleiftung /., ©e= I
lord^en n. '•
Usluga, -gi, pl. -gi, sf. 1) j
©ienft m., SBebiemmg /. ; ie- j
Stern na -gi panskie id^ flefje >
ju '^'ijXiXi 2)ien[ten; do usiug
ju 2)ienften, ju Sefe^l ;
— w tym hotelu jest nizej
wszelkiej krytyki bie 58e=
bienung in biefem §oteI ift
unter aller ISritit; dac komu
cztowieka do -gi jmnbm einen
5Dienfd)en jur 58ebienung bei=
[teilen; 2) Sienft m., ©e»
f älligleit /. ; oddac komu -ge
jmnDm einen Sienft erroeifen;
checi^ nie datkiem mierza sie
-gi' bie öeföUigfeiten njerben
nacl) bem aiäiüen, nic^t nad)
ber ©abe gemeffen; — przyja-
cielska greunbfd^attöbienft m.
Uslugacz, -a, pl. -e, sm.
Sebiener »'., Siener m.
Uslugaczka, -ki, pl. -ki,
8f. 33ebienerin f., Wienerin /.
Usiugiwaö, -guje, -waitm,
vn.perf. bebienen, aufroarten;
— przy stole feroieren; —
choryra bie Äranfen bebienen;
samemu sobie — ficfe felber
bebienen; nie zwyklem —
id) bin an baS SBebienen nid^t
gen)öl)nt.
Uslugiwanie, -nia, sn.
33ebienen ».
Usluzenie, -nia, sn. ©ienft
m., Sienftleiftung /.
Usluzyc, -ze, -Äyleni, va.
perf. 2;ien[t(e)" leiften; —
Komu jmnbm einen Sienft,
eine ©eföHigfeit erroeifen, be--
i)ilflid^ fein; je£eli ci möge
w tem — roenn id^ bir babet
bcl^ilflic^ fein tann.
Uslyszec, -sze, -szatem,
va. perf. [)ören, oerne^men,
3U l^ören belommen; pomimo
wielkiego nateienia nie mo-
glem nie z ich rozmowy —
tro^ grof;er 2lnftrengung !onnte
id) nid)tä non i^rem ©efpräd^e
Dernel^men; -szal krzyk prze-
razliwy er l)örte ein burc|=
bringenbeg ©efd)rei; -szawszy
to, wyszedl z pokoju bez po-
iegnania nad^bem er bies
geprt l^atte, nerliefe er baä
gimmer, ol^ne fid^ gu Derab=
fc^iebcn.
I Uslyszenie, -nia, sn.
; ^ören n.
\ Usmalac, -lam, -lalem, va.
I imperf. ; Usmolic, -le, -lilem,
^ va. perf. bepid£)en, mit ^ed)
befd)mieren,anrui3en, berufen;
ansengen, »erfengen.
Usmalanie, Usmolenie,
-nia, SM. Sepicben «.; Söeru=
feen n.] 3]erfengcn n.
Usmarkac sig, -kam, ka-
lem, vr. perf. fi$ bero|en.
Usnadnic, -nie, -nilem, va.
perf. befc^Ieunigen; erleiditern.
Usnadnienie, -nia, sn.
Sefdileunigimg /'.; erteid)tc=
rung /.
Usnac, -ne, -natem, vn.
perf.; Usypiac, -piam, -pia-
lem, vn. imperf. cinfd^lafen;
nie moglem — ze strachu id^
tonnte oor ©d)red" nic^t ein«
)(^lafen; dziecko splakawszy
sie -neio ba€ .^tnb meinte
fii^ auä unb fd)lief bann ein ;
wi'asnie chora -pia, %viec nie
wchodz do pokoju bie ^ran!e
f^täft gerobe ein, alfo gel)
nic^t in§ S»'"'"«'-*-
UsnowaöjUsnud, -je, -lern,
va. perf. ipinnen, ouöbenfen,
jcftaffen; na tem tle -ta bajka
auf biefem ©runbe auöge»
jponneneS 3)iärc^en.
Usnowanie, -nia; Usnucie,
-cia, sn. 2lU5fpinnenM. ; 3hie=
ben!en n.
Uspakajac, Uspokajac,
-jam, -jaJem, I. va. imperf. ;
Uspokoic, -je, -ilem, I. va.
perf. berul)ig£n, befänftigen;
-il mnie i teraz juÄ nie
raam zadnych obaw er l^at
mid) berul^igt unb je^t Ijabe
i^ feine a3efürd)tungen me^r;
— kraj baä Sanb beruhigen;
II. — sie, vr. 1) ftd) beruf)igen;
-köj sie na milosc Boska be^
rul^ige cic^ um ©otteg roillen;
2) [tiH raerben, fid^ legen ; nqd^=
laffen, fic^ oerjieljen; bu-
rza sie -koila ber oturm f)ttt
fic^ gelegt; bole sie -koilybie
©^merjen l)aben nad^gelaffen.
Uspakajanie, Uspokaja-
nie, Uspokojenie, -nia, sn.
a3erul)igung /.; to jest po-
trzebne do (dla) mego -nia ba§
ift JU meiner iüeru^igung not»
menbig; jemu zawdzieczamy
— umystow i^m Bcrbanfen mir
bie Seru^igung ber ©emüter.
Usplawnic, -nie, -nilem,
va. perf. fd)tffbar ma^en.
Uspolenie, -nia, sn. 6ini=
gung /.
Uspolic, -Ie, -iitem, va.
j)erf. einigen, sufatnmenfügen.
Uspoleczniaö, -niam, -nia-
lem, va. imperf.'., Uspole-
cznic, -nie, -nilem, va. perf.
Bergefetlfc^oftlid)cn, gefittet
madien, fultioieren.
Uspolecznianie, Uspo-
lecznienie, -nia, sn. SJerge=
ieafd)aftlid^ung/.,Äultiüieruiig
f., .tuttur /;.
Usposobiac, -biam, -bia-
lem, va. imperf. ; Usposobic,
-bie, -bilem, va. perf. fjeran-
bilben, befäliigcn; — kogo
jmnDu gu etra. oorbereiten,
tü^tig madicn; — kogo na
smierc jmnbn auf ben Sob
oorbereiten; — kogo do
stanu duchownego jmnbn für
ben geiftlid^en Stanb oorberei-
ten, il;n mit ben nijtigen Äennt«
ntffen ausrüften; jestem dzis
ile -biouy ic^ bin l)eute fdE)lec^t
aufgelegt.
Usposobienie, Uspasa-
bianie, -nia, sn. 1) ^üorbe-»
reiten n., S8efal)tgen n. ; 2) ©c-
Usprawiedliwiac
385
Ustauawianie
fc^icftic^Ieit /., 5äf)ifl!dt /.;
SSeranlagung /. ; 3) Saune /;,
(Stimmung /.; nie jestem
dzi6 w -niu do takich giupstw
ic^ bin ^eute ni^t ju folc^en
©umm^eiten aufgelegt, ic^ bin
^eute nic^t in ber ©tnnmung,
folc^e 2)ummf)eiten 5U machen,
gu ertragen ; to zalezy od -nia,
w jakiem go znajdziesz ba§
pngt Don ber ©timmung ai,
in ber bu i^n finbtn raitft.
Usprawiedliwiac, --.viare,
-wialem, ua. m^er/. ; Uspra-
wiedliwiö, -wie. -w lern, va.
2)erf. tntjc^ulbigen, rec^tfet^
tigen; czem -dliwisz twoja
zuchwaiosc womit rcirft bu
beine ^red&l^eit rechtfertigen;
to go w moich oczach nie
-wia ba§ rechtfertigt il^n
nic^t in meinen 2tugen; -wil
8woj^ nieobecnosc er ^ttt
feine Slbroefen^eit entf($ulbigt;
— sie, vr. fid^ entfcfiutbigen,
fi^ rectitfettigen.
Usprawiedliwianie, -nia ;
Usprawiedliwienie, -nia, sn.
©ntfc^utDigung /., 3iec^tferti=
gung/.; dia -nia sie um fid^
gu re^tfertigcn.
Usrac, -sram, -sraJem, va.
yerf. fc^eifjen ; — sie, vr. \\ä)
befc^«i^en, fic^ befubeln.
Usrebrzenie, -nia, sn.
SJerfilbern n.
Usrebrzyö, -rze, -rzylem,
va. perf. »etfilbem.
Ussac, -ssam, -ssalem, va.
perf. ein roenig faugcn; fau^
genb megnefimen.
Usta, iist, flur. taut, sn.;
(lim. Usteczka, -czek,
ylur. taut. sn. 'j/Junb m.,
Sippen pl.\ male, wielkie,
sfodkie — Heiner, großer, füfier
SUunb; woda do ust 9Jlunb=
rcaffer n.; wrzöd w -ch 5Diunb=
gefd^niür n. ; przylozyc reke
do ust bie |)anb an bie Sip=
pen legen; koralowe —
^otattenmunb ; nigdyby cos
takiego przez moje — nie
przeszlo nie njürbe etro. 3t§n=
tid^eg über meine Sippen
fommen; nie ma co do ust
wloiyc er l^at nic^t§ gu beifien;
rozdziawic — ben aJiunb auf=
fperren; caly czas nie otwo-
Siownik polsko-nietniecki.
Tzji ust er l^at bie gonje
Seit ben SDlunb nic^t ouf»
gemacht; zatkac komu —
jmnbm ben SÖJunb jlopfen;
slina mi do ust przychodzi
na sam widok tej potrawy
ber ©peic^el (bag Sßaffer; läuft
mir im 9)lunbe jufammen bei
bem bloßen Slnblidf biefer
©peife ; od ust sobie odejmowac
fic^ 00m 5!Kunbe abfparen;z ust
mi wyjal pan to siowo ©ie
nahmen mir ba§ SDSort aug
i bem DJlimbe; czuc mu z ust
er ried^t aus bem aJJunbe;
sfyszaiem to z jego wlasnych
ust ic^ babe e§ auä feinem
\ eigenen SJJunbe gef)ört; racho-
wac, CO kto do ust wloÄy
imnbm bie S3iffen in ben
3)tunb jä^len; mialem na -ch
gorzka odpowiedi, ale sie
wczas rozmyslilem ic^ i^atte
eine bitlere Slntroort auf ben
Sippen, aber id) l^abe e§ mir
red^tjeitig überlegt ; z pelnemi
-mi mit DoUcm yjJunbe; piane
j miaJ ua -ch er t)atte ©(^aum
auf ben Sippen; usmiech
ironiczny igrat na jego -ch
i ein ironifdbeg Säckeln fpielte
auf feinen Sippen; co innego
ma w -ch a co innego
w sercu er rebet anberä unb
anbecä fü^It er, loaö anbereä
l^at er im 2Kunbe unb mag
anbereö im ^erjen; miod
w -ch a iblö, w sercu
^onig im 3)Junbe unb ©äße
im ^erjen; miec co zawsze
iia -ch etro. immer im
2Jiunbe fül^ren; nie wzialbym
tego do ust id) mürbe baö
nic^t in ben 3Kunb nehmen;
wiefic szybko z ust do ust
przechodzi Daä ©erüd^t gef)t
fcbneil t)on 3)lunb %\x Siunb.
Ustac, -ne, -talem, vn.perf. ;
Ustawac, -je, -walem, vn.
imperf. I. aufhören, nac^Iaffen ;
deszcz, snieg, wojna, zaraza
-Ja ber Siegen, ber ©c^nce,
ber Ärieg, bie ^eft ^aben auf«
gehört; deszcz jui -je ber
Siegen läftt fd^on nac^; nie
-wac ani na chwile w pracy j
nid^t für einen StugenblidE in
ber Slrbeit ru^en; b61 w r§ce
kompletnie ustal, natomiast I
mam inne dolegliwosci ber |
©c^merj in ber §anb l^at Boa=
[tänbig aufgel^ört, bafür l^abe
id^ aber anbete Sefd^roerben ;
dlaczego w ostatuich czasach
pilnosc twoja -je ? marum läfit
in le^ter ^i\i Dein gfeife
Uttd^ ? ; geba mu ani na chwile
nie -je er \)'öxi nid^t auf gu
fc^ma^en, er plaubert in einem
fort, ber 2Kunb fielet il^m nid^t
ftill; II. fielen bleiben; nie
mog§ ]\xi — na nogach
ic^ fann mid^ nitf)t mefjr
auf ben gü^en Italien; czy
nie moiesz — chwili spokoj-
nie fannft bu nid^t einen
SlugenbUd ru^igft«>^en bleiben;
III. — sie, vr. ftc^ fc^en, abfte»
l^en; -Ja woda abgeftanbenes
SBaffer.
Ustanie, Ustawanie, -nia,
sn. 2(uf^i3ren n., ^JJac^Iaffen n.
Ustalaö, -lam, -lalem, va.
imperf.\ Ustalic, -le, -liJem,
va. perf. befeftigen, ftabili-
fieren, ftänbig moc^en, grüm
ben, begrünben; — czyjs los
imnbö Sog begrünben; chciaJ-
bym tem nasza przyjain —
i(| möd^tebamitunferej3Teunb=
fc^aft befeftigen ; — rz^d, pa-
nowanie, swoja wladze bie
3tegierung, bie ^errfc^aft,' feine
SJtad^t befeftigen ; pisowuia nie
jest jeszcze -lona bie Stecht»
fd^reibung ift nod^ fd^roan=
!enb, fielet nocö nicbt feft.
Ustalanie, Ustalenie, -nia,
sn. Sefeftigung /., ®rün»
bung/.
Ustanawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.\ Ustano-
wi6, -wie, -wiJem, va. perf.
bcftimmen, fefife|en,Derorbnen,
einfe^en; — prawo ein ®e=
)e§ geben, feflfteHen, machen;
— kogo swoim nastepca
jmnbn ju feinem 5?ac^foIger
ernennen ; — kogo dozorca
dobr swoieh jmnbn gum
Stuffel^er feiner ©ütfr befiel»
len; — jakies swieto einen
j^eiertag einfc^en; — komi-
sye eine Äommiffion ernennen ;
— kare eine ©träfe oet^än»
gen, mit einer ©träfe be-
legen.
Ustanawianie, Ustano-
wienie, -nia. sn. Smfe^ung
/., ©rnennung/., Grrid^tung/';
Ustanek
386
Ustfpstwo
Ustanek, -nku, pl. -nki.
sm. ^au'lt f., 2lutl)Ören n. ;
bez -nku unaufptlic^.
Ustanie, Ustawanie, -nia,
sn. 2lut^ören n., ^^oufteren «.,
^aufe f.
Ustanowiciel, -a, pl. -e,
sm. SSetorbner m., 2lborbner
m., Stifter m.
üstatkowac, -kuje, -wa-
iem; Ustateczniö, -nie,
-nilem, va. perf. regulieren,
Be[timmen,feftfe|en, oibentlic^,
gefegt machen; — sie, tr.
ft^ 5erut)tgen, oernünftig, or=
bentlid^ roerben, gefe|t(er) tDer=»
ben, ben Sebenänjanbet än=
bern.
Ustatkowanie, Ustate-
cznienie, -nia, sn. (sie) 33e=
rufiiqung /., ©efe|tix) erben n.
Ustawa, -wy, pl. -wy, sf.
1) Sßerorbnung /., SSerfaffung
/., ©efe^ M., ainorbnung /.,
©o^ung /., Statut n.; —
karna ©trafgcfe|; — poli-
cyjna 5ßoUjeigefe^; — ko-
scielna Äirc^engefc^; zbiör
ustaw ©efe^fammlung/.; sam
tylko prawodawca moze -we
zmienic ber ©eje^geber allein
fann ba§ ©e[c| abänbern;
-mi i mezami miasta stoja,
nie murami burd^ ®e|c|e unb
burd^ SDJänner befteöen bie
©labte, nt^t burdj Süauetn;
wedlug ustaw tego towa-
rzystwa moiesz byc przyje-
tym tylko na nadzwyczaj-
nego czJonka naä) ben ©10=
tuten biefer ©efeUfc^aft fannft
bu nur alg au^erorbentlid^eä
3JlitgUeb aufgenommen roerben;
— ogniowa jjeuerorbnung f. ;
— lesna g-orftorbnung /.; —
kasy emerytalnej $enfionö=
[tatut «.; ©tatuten pl. ber
$enfionsfaffe: 2) ©teliung/.,
^id^tung /., iöeftanb m.
Ustawiacz, -a, pl. -e,
Ustawiciel, -a, pl. -e, sm.
2luffieQer ?w. ; — zwrotnic
centralnych 3*ntraln)etc^en=
fteüer sm.
Ustawiac, -wiam, -wialem,
va. imperf.\ Ustawic, -wie,
-wilem, va. perf. aufftellen,
fteHen; — ioiko ein S3ctt
auffteßen; — wojsko w ezy-
k.u wojennym baä §eer in
©d^Iad^torbnung fteßen ; —
i straÄe ©d^ilbniad^en auffleUcn;
— lapke eine gaHe fteüen;
— maszyne eine aJittf^ine
auffteUcn.
Ustawianie, Ustawienie,
I -nia, sn. 2luffteÜen n., 2luf-
ftellung /., ©teilen n. ; —
\ milarza ^ic^ten n. be§ 2)ieiIerS.
Ustawicznosö, -sei, sing.
[ tant. sf. g-ortnjö^ren «., ^ort»
bauer /. ; Unabläjfigfeit /.
I TJstawiczny, adi. ; Usta-
, wicznie, adv. fortbauernb,
! bel^arrlic^, fortroäl^renb, un=
auftiörlic^, unabläffig; -ne
wiatry czynia pobyt tu
niemoÄliwym bie fortntäf)=
renben Sßinbe mad^en ben
2lufentf)alt ^ier unmijglid^ ;
czas jej schodzil na -ch mo-
dlitwach bie ^t\i »erging i^r
unter fottroäfirenben ©ebeten;
na jej -ne proäby ouf i^re be»
^arrlicfeen Sitten.
Ustawnia, -wni, pl. -wnie,
sf. ©teUroerf n. ; — zwrotnic
centralna jentrale 3Beid^en=>
ftellung, jentrole ©teHung
ber Söeic^en.
Ustawniczy, adi. ; üsta-
Tvniczo, adv. 1) auffleUfcar,
2lufftellungä-- ; -cza sruba ©teil«
fc^raube /., Scudfc^taube f.,
3iic^tfd£)raube f. ; -czy klinSteÜ»
feil m. ; 2) burc^ ©efefe fef*S?=
fteUt, gefe^lid^.
Ustawodawca, -cy, pl. -cy,
sm. ©efe|gcber m.
Ustawödawczy, adi. ge»
fc^gebetifc^, gefelgebenb.
Ustawodawstwo, -stwa,
sing. tant. sn. ©efe^gebung/.
Ust§,pic, -pie, -pilem, vn.
perf.; Ustgpowaö, p«je,
-walem, vn. imperf. 1) n)eg=
treten, prüdEtreten, fic^ priidE=
sieben, ftdi entfernen; — z phi-
cu ben ^laß räumen; —
komu czego jmnbm etn?. ab»
treten; — swego miejsca
feinen ^Ia(j abtreten ; — swoje
prawa do panowauia feine
SRed^te on bie §errfd^aft ab»
treten; 'J) nad^geben; piasek
-puje pod nogarai ber ©anb
gibt unter ben j^ü^en nad^;
m^dry glupiemu zawsze -pi
ber illügere gibt nad^; nie
-pie, chocbym wszyslko mial
stracic ic^ roerbe nic^t nac^»
geben, roenn ic^ aud& aUeS
oerlieren follte; Rzymianie
nie -puja Grekom w wymowie
bie 3^öm'er fielen ben ©riechen
in ber Serebfomfeit nid^t nac^;
3) nad^Iaffen ; powiedzialem
ostatnia cene i nie möge nie
— i(§ \)Qihi ben äufeerften
^reiä gefagt unb fann (baoon)
ni(^lä nad^taffen.
Ust^pienie, Ustfpowa-
nie, -nia, sn. ^urücftreten n.,
SBcgtreten «., Surüd^ie^en n. ;
Sflacbgeben «.; 3^ad)Iaffen n.
Usteczka, -czek, plur.
tayit. sn. äJlünbc^en n.
Uster(e)k, Ustyrk, -u, pl.
-i, sm. ©totpern m., ©trou»
d^eln n., ge^ltritt m.\ 3Jii|;=
griff m., §-e^Igriff m.; to sa
-i godne przebaczenia baä
finb ge^ltritte, bie SSerjei^ung
»erbienen; -iem tym popsui
wszystko mit biefem äJii^griff
l^at er alle§ »erborben.
Usterkac si§, -kam, -kalem,
vr. imperf. ; Usterkn^c sig,.
-kne, -knalem, va. perf.
ftolpern.
Ust§p, -u, pl. -y, sm.\
dim. Ustgpek, -pku, pl. -pki,
sm. 1) itapitel n., LUbfd^nitt
m., Spifobe /., 2lbfa^ m.\ ten
— jest zbyteczny biefeä Äa=
pitel ift übetflüfftg ; zazna-
ezylem dwa zajmujace -y
w tej ksiaÄce id^ l^abe jroei
intereffante Äapitel in biefem
Sucf)e bejeidinet; 2) abtreten
«., 2lbtritt m. ; isc na —
abtreten; prosze panow na
— meine öerren, bitte abjus
treten; 3)' Singriff m., (§,ni'
fernung /. ; — na spadku
w robotach 33erme /. ; — ro-
gatki Sluffteltungsplal m. für
f?uf)rn3erfe bei 3tompen; 4>
aibort m., 2l6tritt m.
Ustgpny, adi. roeid^enb,
nad^gebenb, jum ^^lacpgeben
geneigt; — czlowiek ein fon«
jilianter SJJenfc^.
Ustfpstwo, -wa, pl. -wa,j
n. Äonseffion /. ; 9Jac^=
giebigf eit f. ; zadnyeh ustepstw j
feine Konjeffionen ; wymogtem J
na nim to waÄne — ic^ ^abej
bei il^m biefe rcic^tigc Äon«
gejfion errairft; dose z mojejj
üstny
387
Uszamotac
BtroDy ustepstw, teraz kolej
na ciebie i^ f)a6e meinerfetts
genug D^ac^giebigfeit gejeigt,
ie^t ift bte ^ei^e an bir.
Ustny, adi. ; Ustnie, adv.
3ßunb=, münblic^; jama -na
3Kunbp^te /.; krwiotok —
3JlunbBlutflu^ m.; zapalenie
-ne ajiunbentüünbung /. ; -na
harmonika ä)JunbE)armomfo/. ;
karcz — SDiunbftampf m. ;
otwor — 3Kunböffnunq /.;
zapalenie blony -nej 3Jiunb=
fc^reim^autentjünbung f. ; dam
ci -n^ odpowiedi ic^ roerbe bir
eine münblicöe 2lntroort geben ;
-ne zapytanie münblic^e 2ln=
ftoge; -na tradycya münbltd^e
Überlieferunci ; — kontrakt
münb[tcf)er Äontratt; -na roz-
prawa münblicfie S5erf)anblung ;
— testament münblic^eä Xt-
ftament.
Ustoiny, -in, plur. tant.
sf. Sobenfa^ m.
Ustopniowac, -pniuje, -wa-
lem, va. perf. ftufenroeife, grab«
roeife einteilen.
Ustosunkowac, -kuje,
-waJem, va. perf. no(§ bem
SSei^ältniffe jufammenfteEen;
Dcrpltnismäfeig einteilen; in
Da§ richtige 3]erl)ältni§ bringen.
Ustrajac, -jam, -jalem,
va. imperf.; Ustroic, -je,
-ilem, va. perf. fc^müden,
nerjieren, pu^en; — oltarz
kwiatami ben 2Utar mit 33lu=
men fc^müdfen; — panne
mi'oda w welon ber Sraut ben
©c^Ieier auffeilen; — serce
w cnoty ba§ |)er3 mit Sugen«
ben f^müdcn; — rozum
nauka ben SSetftanb mit
Äenntniffen fd^müden ; — sie,
vr. \\<i) f^mücfen, fid^ pu^en.
Ustrajanie, Ustrojenie,
-nia, 5«. $u^en n., ©d^müden n.
Ustrojnos6, -sei, shiy.
tant. sf. gute innere Stn«
orbnung, (Slieberung /.
Ustrojowy, adi. organijc^.
Ustronny, adi. ; Ustron-
nie, adv. abgelegen, entlegen,
etniam.
Ustron, -ni, pl. -nie, sf.
abaelegener Drt, ©infamfeit/.
Ustroj, -oju, pl. -oje, sm.
Crganiämuä m., innerer S5ou;
Softem n.
Ustrugac, -gam, -galem;
Ustruzy6, -ze, -iylem, va,
perf. abfc^iaben.
Ustruganie, Ustruzenie,
-nia, sn. 2lbfd^aben n.
Ustrzat, -u, pl. -y, sm.
1) ©treiffc^u^ m.; 2) Sein»,
Änoc^engej^roulft /.; ©pa^n
JH. (bei ^ferben).
Ustrzedz, -ge, -gJem, va.
perf. beroa^ren, berooc^en, be=
^üten; — co od zepsucia etn).
Dor bem SSerberben beroa^ren ; —
— sie, vr. [ic§ beroa^ren, ftc^
bel^üten; trudno — sie domo-
wegoziodzieja cäift fc^toer, \id)
Dor einem ^ausbieb ju ^üten ;
smierci nikt sie nie -ze nie=
manb fann fic^ »or bem Sobe
beroafiren, bem Sobe entgelten,
gegen ben Sob ift fein JRtaut
gerooc^fen ; '— sie czego butc^
ißcrfic^t ©c^aben cermeiben.
Ustrzelac, -lam, -lalem,
va. imperf.\ Ustrzelic, -le,
-liJem, va. perf. fd)iefeen, mit
einem ©d^u§ ftreifen ; abfd^iefien.
Ustrzelanie, Ustrzeliwa- '
nie, -nia, sn. ©c^iefeen n. ;
Stbfc^ie^en n.
Ustrzygac, -gam, -gatem,
va. imperf.) Ustrzydz, -ge,
-glem, va. perf. mit ber
©c^ere abfc^neiben, abfeieren;
— knot u swiecy ba§ Sic^t
pufeen. i
Ustrzyganie, Ustrzyze-
nie, -nia, sn. 2lbi(^neiben n.,
2lbfc§eten n. i
Ustrzezenie -nia, an. 33e= |
roo^ren n., SeiDOd^en n.
Ustrzyzki, Ustrzyzyny,
-zyn, plur. tant. sn. 1) 2lt)=
fd)ni|el pl. ; 2) oon ber Äetje
abaefc^nittener 35oc^t.
Usun^c, -ne, -nalera, va.
perf.\ Usuwac, -warn, -wa-
^!em, va. imperf. roegf^teben,
jur ©eite fc^ieben, roegrüdfen,
raegräumen, entfernen, befei»
tigen; usun mu sie z drogi,
bo widzisz, i& nie jejt zu-
p.elnie trzeiwy gel) i^m auä
bem SQßege, ba bu fie^ft, ba^ j
er nic^t gouj nüd)tern ift; —
kogo z urzeda jmnbn BOm |
Slmte entfernen, be§ 2lmtei I
entfe^en; — przeszkody bie
^inbetniffe raegräumen ; —
podejrzenie ben SSerbad^t
belieben; — sie, vr. fit^ ent=
^ie^en, jurüdEjie^en, baä gelb
räumen; — sie od wszelkich
spraw publicznych fic^ oon
alten öffentlichen 2lngelegen==
Reiten jurüdfsiei^en; nie chce
ci dluiej przeszkadzacJ, wiec
-warn sie ic^ roiU bt(| nic^t
länger ftören, borum jiel^e id^
mic^ jurüdE.
U8unigcie,-cia ; Usuwanie,
-nia, sn. SEegfc^ieben n., SBeg=
rüden n., (gntfetnen n., SBe»
feitigen n.
Usuwisko, -ka, pl. -ka
SM. SRutfc^ung f., 9tutfc^fteüe/.,
jHutfc^terrain n.
üsycic, -ce, -cilem, va,
perf. fättigen.
Usymbolizowad, -zuje,
-watem, va. perf. f^mboli-
fieren.
Usymbolizowanie, -nia,
sn. ©pmbolifieren n.
Usyp, -u, pl. -y, sm. auf»
gefc^ütteter §aufe, 2luffc^üt=
tung /.
Usypac, -pie, -palem, va.
perf. ; Usypywac, -puje, -wa-
lem, va. imperf. ouff (glitten,
abfc^ütten, jafammenfc^ütten,
aufrBerfen.
Usypanie, Usjrpywanie,
-nia, sn. Sluffc^ütten n., 2tuf=
rocrfen n.
Usypiac, -piam, -piaJem,
1) vn. imperf. fie^e: Usnac; 2)
va. imperf; Uspic, -spie,
-spilem, va. perf. einfc^läfem,
einlullen, etnroiegen; napoj
-piajacy ein einfc^löfember
2^ranf; starat sie -spie swoje
sumienie er fuct)te fein ®c=
roiffen einjufd^läfern.
Usypianie, Uspienie, -nia,
sn. Sinfc^löfern »., einlullen
n.; @infd)lafen n.
Usypnia, -ni, pl. -nie, sf.
©etfengebirge n., ©eifenroerl
n. ; ©anbbänfe pZ.; -nie rudy
cynowej 3i""f«iff /■) S^nn=
feifengebirge n.
Uszak, -a, pl. -i, sm. 1)
3tDergflcbermauä /. ; 2) 2ür=
oeräierung /., SürgefleH «.,
2;ürgerüft n. ; 3) — judaszo-
wy 5iubaSol^r n., ^ollänber=
fd^roamm m., D^rpilj m.
Uszamota6, -tarn, -tatem
va. perf. umreifsen, umroerfen.
25*
üszanek
388
üszlachetniac
Uszanek, -uka, pl. -nki,
sm. Lagotis (ÜJlauöart).
Uszanowac, -nuje, -walem,
va. perf. c^ten, ß^ce bejetgen,
bcel^rcn; — czyja wole jmnbg
äßtllen e^ren ; -nuj moje siwe
wtosy el^re meine grauen §oare.
Uszanowanie, -uia, sn.
©f)rer5tetung /., SSere^rung /.,
G^rfurc^t /., ^od^ad^tung /.;
mam wpiawdzie dla pana
wielkie — , ale ... id^ ^ege
jroar für ©ie grofie 2ld^tung, aber
. . . ; zostaje z glebokiem -m
ic^ oetbteibe mit oorjüglid^er
Öoc^ac^tung ; nie Äadam -nia
dla mej osoby, ale dla wtadzy,
ktora tu reprezeatuje ic^ t)er=
lange feine @^rerbietung für
meine ^^erfon, aber für bie
S3el^örbe, bie id^ fjier oorftelle;
z -m ad)tung€DoII.
Uszancowaö, -cuje, -wa-
lem, va. perf. nerfd^anjen.
Uszancowanie, -nia, sn.
SSerfc^anjung /.
Uszarga6, -gam. -gaiem,
va. perf. mit Äot befd^mu^en,
befd) lumpern.
Uszarganie, -nia, sn. 33e»
fd^mugen«. mitßot, S8efc^Ium=
pern n.
Uszarpac, -pie, -palem, va,
imperf. ; Uszarpn^c, -ne,
-naiem, va. perf. abreißen,
burc^ 3erren abreifien.
Uszarpanie, -nia, sn. 2lb=
reifeen n.
Uszarzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. grau mad&en.
Uszatek, -tka, pl. -tki,
sm. ©efc^irr n. mit §enfeln,
Urne /.
Uszaty, Uchaty, adi.
grofeo^rig, langö^rig; mit
|)enteln, mit D^ren oerfclö«"-
Uszczac, -czam, -czalem,
va. perf. bepiffen.
Uszczanie, -nia, sn. 33 e»
piffen n.
Uszczegolniac, -niam,
-uialem, va. perf. oerein-
fad^en.
Üszczelniak, -a, pl. -i, sm.
SliJbrenftemmer m.
Uszczepa6, -pie, -palem,
va. perf. anfpaüen,' fpalten.
ÜBzczerbek, -bku, pl. -bki,
sm. 5Ubbruc^ m.. ^tad^teil m.,
SBerluft m.; — poniesc na
honorze an feiner ©l^re Slb»
brud^ leiben; — komu przy-
nosic jmnbm 2lbbrud^ tun,
©c^aben uerurfad^en, Slod^teii
bringen; nie chcac ci czynic
-bku ^a. id^ bir feinen 3[b=
bruc^ tun roiH; 2) ©Charte /.
Uszczerbiac, -biam, -bia-
lem, va. imperf. \ -bie, -bi-
fem, va. perf. 1) 2lbbruc^
tun, Schaben oerurfad^en ; 2)
abbrechen, fc^attig werben.
Uszczerbianie, Uszczer-
bienie, -uia, sn. ; = Uszczer-
bek.
Uszczgsliwiac, -wiam,
-wiaiem, va. imperf. ; Uszcz§-
sliwiö, -wie, -wilem, va. perf.
beglüdEen; — ludzi bie S'ien»
fd^en beglüden; tobie to pra-
wie 4adnej nie czyni roinicy
a jego by -wilo bir mac^t
eä faft gar feinen UnterfdEiieb
unb il^n möchte e§ beglücfen;
by} -wiony naszem przyby-
ciem et aar burd^ unfer
kommen beglüdft.
Uszczgsliwianie, Uszcz§-
sliwienie, -nia, sn. 33eglüf=
funa /., ÖeglüdEen n.
Uszczknac, -kne, -kJeni,
va. perf. abpflüdEen.
Uszczknigcie, -cia, sn.
Sibpflücfen n.
Uszczuc, -je, -lem, va.
perf. l)e^en.
Uszczuplac, -lam, -lalem,
va. imperf.; Uszczupli6, -le,
-lilem, va. perf. oerminbern,
tjerringern ; — sie, vr. ftd^
oerringccn, gufamm'enfc^meljen
to -plilo moje i tak maie
dochody ba§ l^at meine fo rcie
fo fleinen ©inna^men nermin»
bert; garstka ich -lala sie
CO raz bardziej i{)r Heiner §au=
f en »erringette firf) immer mei)r.
Uszczuplanie, Uszczu-
plenie, -uia, sn. ?Serringern
«., SSerminbern n.
Uszczypa6, -pie, -palem,
va. imperf. ; Uszczypn^ö,
-pne, -plem, va. perf. 1) gn)lf=
fen; 2) mit bei|enben hieben
oerle^en, ftic^eln.
Uszczypek, -pku, j>?. -pki,
sm. 1) öruc^ftüdE «. ; 2tbbruc^ rw.,
2lbgejn)idEte(g) n.; 1^ £ti(^elei
/., Slnjüglicfifeit f.\ -pkiem
prifenioeiie.
Uszczypliwosc, -sei, sf.
2(ngüglic^feit /., SBiffigfeit /.,
SeiSenbe n.
üszczypliwy, adi. ;
Uszczypliwie, adv. beifienb,
biffig; angüglid^, — jezyk
beifeenbe 3u"gc; nie badz
taki — fei nic^t fo ansüglic^ ;
-wie sie o kim wyrazac fic^
biffig über jmnbn äußern j
-we slowko wystarczyJo, by
go oniesmielic ein beifeenbeä
3Sort ^at genügt, um i^n ein=
3Uld)ücf)tern.
Uszek, -sika,pl. -szki, sm.
Hedyotis ('^flanjenart).
Uszka, -ki, pl. -ki, sf.
Dbrlijffel m., Dl^treiniger m.
Uszkadzac, -dzam. -dza-
fem, va. imperf; Uszko-
dzic, dze, -dzilem, va. perf.
befd^äbigen, ©c^aben jufügen ;
-dzony befd^äbigt, fd^abl)aft;
— sie, vr. fid^ befc^äbigcn,
©c^aben erleiben,
Uszkadzanie, Uszkodze-
nie, -nia, sn. Sefd^äbtgen «.,
Säefcftäbigung /.; — parowozu
Sefeftioerben w., 58efc^äbigung
ber Sofomotiüe.
Uszko, -ka, pl. -ka, sn.
1) DE)rdien rt., ^enfelc^cn n..
flemeg D^r; — od igly 9ia=
belöl^r-, — do klamki S;üren=
e inlegf loben m., ©preijl^afen-
floben; — plombowe 2ür=
plombenöfe/. ; — przy buciku
©trippe /. am ©tiefet; —
sercowe isorfammer /., S3or=
f)of m. beä §erjens; — u
dzbana ber §enfel beim Äruge;
2) SD^rläppd^en n.; 3) — mysze
großes 3)iäufeö^rd^en,§abic^ts»
frout «. ; — niedzwiedzie
Särenö^rlein n., 2turifel /.
Uszkowaty, adi. ol^ren=
artig ; mit §enfeln »erfel^en.
üszlachcac, -cam, -catem,
va. imperf. ; üszlachciö, -ce,
-cilem, va. perf. abeln, 5um
Sbelmanne mad&en, in ben
2lbelftanb ergeben ; — sie, vr.
fidö abcin, fid^ oerebeln.
Uszlachcanie, Uszlach-
cenie, -uia, 3lbeln «., SlDelung
/., Srl^ebung f- in ben 2tbel=
ftanb.
Uszlachetma(S,-uiam, nia-
lem, va. imperf.; Uszla-
chetniö, -nie, -nilem, ca.
Uszlacketnianie
389
Usnigcie
perf. abeln, ccrebcln, cbel
machen; starosc -niJa jej i
twarz baä ailter uercbeltc it)r 1
©eftc^t; — sie, jv.eblertDerben, !
m Derebeln; rodzaj ludzki j
-nia sie i zbliia do dosko- j
nalo^ci ba§ menfd^lid^e ®e=
jc^Ied^t roirb ebler utib näl^ert j
ftÄ ber 35o[I!ommenf)cit.
Uszlachetnianie, Uszla-
chetnienie, -uia, sn. ^er=
eoerung /.
Uszmelcowa6, -cuje, -wa-
lem, va. perf. mit ©maif,
mit Sd^melj überjie^eD, mit
©mail Dersieren.
Uszmelcowanie, -nia, sn.
3jerjieren n. mit ®mail, @mai[=
lierung /.
Uszmola, -Jy, pl. -ly, sf.
SiBoHl^anbfc^u^ m. mit IeDer=
net öanbfläc^e.
Usznica, -cy, pl. -ce, sf.
1) fpatelblätterigeg Scinfraut,
Dl^rlöffelfraut «.; 2) eine 2lit
Dbrcnfr anfielt.
Usznurowac, -ruje, -wa-
}em, va. perf. fd^tiüren, äU=
fa?nnicni'c{)nüren.
Uszny, adi. D^ren«.
Uszyca, -cy, pl. -ce, sf.
(Sagittaria) '^feilfraut n.
Uszychtowac, -tuje, -wa-
teiu, va. perf. fc^id^ten.
Uszycie, -eia, s?i. Sluf=
näfien n., gertignä^en n.
Uszyc, -je, lern, ta. perf.
aufnähen, fertig nä^en; —
suknie, koszule, buty ein
^[eib,ein§emb, Stiefel nä^cn;
— koiru buty jmnbm am
3euge flidfen.
Uszykowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. in 3flei|' unb
©lieb [teilen, orbnen, in
Sc^lac^torbnung auffteüen ;
wojsko -wane, wiec ruszaj-
my ba§ |)eer ift in 3iei^' unb
®Iieb aufgeftellt, alfo oor-
rcärtS.
Uszykowanie, -nia, sn.
Crbnen n. ; et^lac^torbnung/.,
aiufftellen «.; aiuffteßung /.
in ifiiW)' unb ©lieb.
Uscianki, -nkow, plur.
tant. sn. Satten pZ. ; ©nter=
^aten, =pfäl^te, pl.
Uscielaö, -lam, -lalem, va.
imptrf.-^ Uslaö, -sciele, -sta-
iem, va. perf. 1) betten, bae
^öctt machen, 6ebecfen; —
ioÄko iiaä Seit machen ; —
pole trupami ba§ ^zi't mit
Seichen bebeden; 2) bahnen;
— komu droge do czego
jmnbm ju etro. ben 3Beg
bahnen.
Uscig, -a, pl. -i, sm. Sphe-
gina (3nfe!tenart).
Uscign%6, -gne, -gtem, va.
perf. überboten, erreidjen, er--
jaQcn, crbafc^en.
Uscin, -u, pl. -y, sm.
Dombeya (ißflanäenart).
Uscisk, -u, pl. -i, sm.
Umarmung /.
Usciskac, -kam, -kalem,
va. imperf.; Uscisn^c, -ne,
-Dauern, va. perf. umarmen,
umjcl^lingen, an§ öerj brüden;
p6jdz, niech cie -ne fomm,
laB btd) umarmen; -skaj go
serdecznie odemnie id^ laffc
i^n fjerjltc^ft umarmen; -nai
w milczeniu jego reke fcbn)ei=
genb brüdte er i^m bie £>anb.
Usciskanie, -nia; Usci-
snigcie, -cia, sn. Umarmung
/., Umfd^lingen n.; w dlugiein,
niemem -niu in einer langen,
ftummen Umarmung.
Uslinia6, -niam, -nialem,
i va. imperf.', Uslinic, -nie,
' -nilem, va. perf. befpeic^eln,
mit ©peid&el beneiden.
i Uslizgac, -gam, -gaiem,
: va. i mperf. ; Uslizn%6, -ne,
-nalero, va. perf. ausrutfd^en.
aulglfiten.
Üslizganie, -nia; Usli-
znigcie, -cia, sn. 2luerut)c^en
n., aiuögleiten n.
j Usmia6 sig, -mieje, -mia-
lem, vr. perf fid; austod^en,
genug lactien.
Usmiech, -u, pl. -y, sm.
Säd^eln n. ; slodki, uroczy —
fü^eö, bf^aubernbeä 2äc|e[n ;
wabic kogo -em jmnbn mit
einem Sädieln locfen; staral
sie ukryc ironiczny — kraza-
cy mn na ustach er trad^tete
ba€ ironifc^e Säckeln, baö auf
feinen Sippen fpielte, ju oer=
bergen.
Üsmiechac sie, -chain,
-chalem, vr. imperf.\ Usmie-
chn^c sif, -ne, -uafem, vr.
perf. lächeln, fc^munjeln, an=
lä(^e[n, julä^eln; — sie do
kogo fmnbm julöc^eln ;
Bzczesciemu sie -chaba§®lüct
lädjelt i^mju; wszystko ma sie
-cha oUeö läd^elt il^m ju; —
sie ironicznie ironifcfi läd^ern;
— sie nieznacznie faum
merltid^ läcfieln ; nadzieja
krotka tylko mi sie -nela
bie §offnung läd^ette mir nur
furje Seit Cju).
Usmiechanie, -nia ;Usmie-
chnifcie, -cia, sn. Säd^eln
n.. 3utäc^eln n.
Usmiercac. -cam, -calein,
va. impcrf. ; Usmiercic, -ce,
-cilem, va. perf. löten, ten
Job bringen.
Usmiercanie, Usmierce-
nie, -nia, sn. Söten «.,
SoDbringen n.
Usmiertelnic, -nie, -ni-
■Itm, va. perf. fterblic| mo=»
d^en.
Usmierzac, -rzam, -rza-
iem, va. imperf.\ Usmie-
rzyd, -rze, -rzyJem, va. perf.
milbern, linbern, bänbigen,
beruhigen, bef(fin)icl)tigen, au^'
gleid^en; — glod, pragnienie
öen ^»unger, ben ®urft füllen;
— czyj gniew, czyja wscie-
ktosc jmnCii 3otn, 2But be=
fänftigen ; — bol ben ©d^merj
iinbein ; — powstanie ben
2luf rul)r bef(f)iDic^tigen, jä^mcn;
— swoje zadze feine 33e=
gierben jä^men; — swoja
bojain feine gurd^t fahren
laffen; — sie, vr. jur Slube
fommcn, fid^ beruhigen, fid)
befänftigen.
Usmierzanie, Uämierze-
nie, -nia, sn. 58eru^igen n.,
Seru^igung /., 2)tilbern n.
fflJilberung /., Stiüen n.
(Stillung /., Sinbern n., 2in=
berung /., 3ä^"ie" »•) 3«^=
mung /., SJefc^rcic^tigen n.,
33efd)n)idötigung f.
Usmieszek, -szku, pL
-szki, sm. Säckeln n.
Usniedzenie, -nia, sn.
aSebedEen n. mit 3ioft ober
Sd)immel; Serroften n.
Usniedzic, -dze, -dzilem,
va. perf. mit SRoft ober gd^im»
mel bebedEen, roftig ober
fd^immlig ma^en.
Usnigcie, -cia, sn. Sin'=
fd^tafen n.
Uspian
390
Utkwic
Uspian, -u, pl. -y, sm.
Hydnocarpus (^flangenart).
Uspiciel, -a, pl. -e, sn.
{Sinfdöläfcr m.
Uspicielka, -ki, pl. -ki,
sf. (Sinfcftläferin /.
Uspienie, -nia, sn. (gin=
fc^Iäfern «,, ©tnjd^läferung /.
TJspieszyö, -sze, -szylem,
va. per/, überl^olen.
Uspiwrzod, -odu, pl. -ody,
sm. (Lysimachia) ^fenttig-
fraut n.
Uswiatowienie, -nia, sn.
SSi'rmeltlic^ung /.
Uswiatowic, -wie, -wilem,
va. perf. oeriDelttic^en.
Uswietniaö, -niam, -nia-
iem, va. imperf. ; Uswietniö,
-nie, -nilem, va. perf. glän=
jenb machen, ©lanj oerleil^en,
ner^ertttc^cn; — imie, rod
ben 3tamen, bag ®efc^Iecf)t
Detöerrlic|en.
Uswietnienie, -nia, sn.
3Serf)err[ic^ung /., ©ranäoet"
leiöung /.
Uswi§cac, -cam, -calem,
va. imperf. ; Uswigcic, -ce,
-eifern, va, perf. f)eiUgen,
l^eilig macfien; cel -ca srodki
ber '^roid heiligt bie 3Kiüel;
zwyczaj to -eil bie ©itte l^at
e§ gefieiligt; -cony to zwy-
czaj e§ ift eine gel^etltgte
©itte.
Uswigcanie, Uswigcenie,
-nia, sn. ^eiligen «., §etU=
Utaczac, -czam, -ezalem,
va. imperj.; Utoczyc, -eze,
-C'zylem, va. perf. 1) ab=
roüen, abroätjen; 2) ab=
Sapfen, abgiefien, oergiefien ;
powinien byl z jednej tylko
beczki -ezac a nie wszystkie
nadpoczynac er ptte nur aus
einem ?5faffe abjapfen unD
ntd^t olle anftedien foßen;
trocbe krwi -czyc etro. SBIut
abjapfen : dobrzy Äolnierze
krwi za ojezyzne -ezyc sio
nie lekaja gute ©otbaten
fürchten nid^t, i^r Slut für
bas Söaterlonb ju Dcrgiefeen;
2) abbredifeln, runbbrec^fetn,
bred^jeln.
Utaczanie, Utoczenie,
-nia, sn. 1) Slbjapfen n., 33er»
gießen n.\ 2) ®re(^feln n.
Utaic, -je, -ilem, va. perf.
üer^etmlidjen, ge^eimt)alten,
Dcrbergen; -tajone w czlowie-
ku talenta nie przynosza ni-
komu poÄytku "üxt oetl^eim»
Itditen Slnlagen be§ a)2en=
fc^en bringen niemanbem
Diu^en; szydia w worze nie
-isz bie 2lf)Ie ift au§ bcm
©atfe ; — sie, vr. ftcf) »erbergen,
ftdö oerftecEen.
Utajenie, -nia, sn. SSer=
^eimlicften n., Sßerl^etmlic^ung /.
Utajma, -my, sing. tant.
sf. Mitella (ipflangenart).
Utalentowaö, -tuje, -wa-
lem, va. perf. begaben, S5e=
gabung »erleiden; pieknym
go Bog -wal rozumem @ott
^at if)n mit einem fd^önen
35erflanb ieqabt; to ezlowiek
-wany baö ift ein begabter
3nenfc^.
Utalentowanie, -nia, sn.
Seaabung f.
Utamowac, -muje, -walem,
va. perf. I^emmen.
Utapiaö, -piam, -pialem,
va, imperf. ; Utopie, -pie,
-piiera, va, perf 1) üerfenlEen,
oertiefen, tief j^ineinfto^en;
-pii w nim wzrok przenikli-
wy er oerfenüe in iE)n feinen
burd^bringenben Slid; oczy
w ziemie — bie Slujen in
bie (grbe bol&ren, l^artnädig
ju 33oben fenfen; — w kim
miecz in jmnbn baä Sd^iüert
üerfenfen; -pil mu mieez w
piersiaeh er ^at t^m ba§
©dE)roert lief in bie ©ruft
gebol^rt; 2) erfäufen, er=
tränfen; tak go nienawidzi,
Äe -pilby go w lyÄce wody
er ^ofet il^n fo febr, bafe er
\\)n in einem Söffet SDSoffer
erlrän!en möchte; — sie, vr.
fid^ crlränfen; ertrinfen, er»
laufen.
Utapianie, Utopienie,
-nia, sn. 1) SJerfenfen n., Sßer=
tiefen n., |)ineinftof(en n.; 2)
(Srtränfen »., ®rtrinfen n.,
Srfaufcn n.
Utarcie, -cia, sn, Slb«
roifdjen n.
Utarczka, -ki, pl. -ki, sf.
3ufammenftofe m.\ ©^or=
mü^el n., bitwa sie nie
zaezefa a -ki tylko byjy ber
Äampf begann noc^ nid|t, es
gab nur f leine Sujantmenftöfie.
Utarczkowy, adi. Sufam=
menfto^e.
Utargac, -?am, -galem,
va. imperf.; Utargng,c, -ne,
-nalem, va. perf. burd^ "^ixxtn
abreißen, abjaufen.
Utarganie.-nia ; Utargnif-
cie, -cia, sn. Slbreifeen n., Sto»
gaufen n.
Utargowac, -guje, -walem,
va. perf. 1) abt)anbeln, ab=
bingen, er^anbcln; 2) t)er=
faufen, lofen, cinlöfen; przez
cafy dzien nie nie -walem
n)ä|renb beg ganjen Sageg
l^abe id^ nid^tö üerfauft.
Utargowanie, -nia, sn.
1) 2lb^anöf(n n., Stbbingen n.,
©rfianbeln «.; 2) Sofung /.
Utarzac, -rzam, -rzaJem,
va. perf. roälsen, roätjenb
fcbmu^ig machen.
Utensylia, -liöw, plur.
tant. sn. Utenfiüen pl. ; S3erf=
jeuiie pl.; ©ebrautf)ägegen'=
ftänbe pl.
Utgskniac, -niam, -nialem,
ca. imperf; Ut§sknic, -nie,
-aitem, va. perf, ©el^nfuc^t
entacaenbringen.
Utgsknianie, Utgsknie-
nie, -nia, sn. ©e^nfu(^t /. :
z -nieniem wyczekiwac ko-
gos jmnbn mit ©e^nfud^t er=
«orten.
Utkac, -kam, -kaJem, va.
perf. njeben, fertig roeben.
Utkanie, -nia, sn. 3Be=
ben n.
Utknac, -ne, -nalera, va.
perf.; Utykac, -kam,- kaJem,
I. va. imperf. [topfen, guftopfen ;
— okret boä ©d^iff falfatem,
bie i.'c'cEe ftopfcn, bie 9ti^e
üeiftopfen; II. vn. ftolpern,
ftroudiein; ftedfen bleiben;
— na prawa uoge er l^in!t
am redE)ten %\x'^t.
Utknienie, -nia; Utknigcie,
-cia sn. 1) ©tolpern n., ©trau=
c^eln n.,2) ©topfen n., ©tcdEen=
bleiben n.
Utkwid, -wie. -wilem, I.
va. perf.\ Utykac, -kam,
-katem, va. imperf. I^inein»
fteden, ^ineinbo^ren, l^inein=
ftei^en; — komu miecz w
piersiaeh jmnbm ba§ ©d^roert
ütleniac
391
Utrudzac
in bie Sruft fted^cn; — w
kims wzrok ben 33tidE in
jmnbn oerfenfen; — pale w
ziemie bie ^fäf)Ie in bie ®rbe
ftedfen ; II. vn. ftetfen fileiben ;
strzaia -Ja w drzewie ber
5ßfei[ Blieb im 33aume [tedten;
-lo mi to w pamieci eä blieb
mir im ©ebäc^tniä l^aften.
Utleniaö, -niam, -niaiem,
va. imperf.; Utlenic, -nie,
-niiem, va. perf. Of^bicren.
Utlenianie, ütlenienie,
-nia, sn. Djtjbierung/., Dj?»
bation /.
Utlaczac, -czam, -czatem,
va. imperf. ; Utloczyö, -cze,
-czytem, va. perf. etnbrücEen,
crbrüdcn, einfto^en; feftftofien,
feftftampfen.
Utlaczanie, Utloczenie,
-nia, sn. ©rbrücfen n., ®in=
ftofeen n., @inbrüden n. ; ge[t=
ftofeen «., geftftampfen n.
Utluc, -ke, -kiem, va.
perf. fto^en, V^^f^oBen, ger»
Hopfen, jerftompfen; — co
na miazge etro. ju Srci 5er«
flampfen.
Utluczenie, -nia, sn. ^ix=
ftanipfen n., gerfto^en n.
Ui^lumiac, -miam, -miatem,
va. imperf.-^ Utlumiö, -mie,
-milem, va. ■perf. öämpfen,
unterbrücfen.
Utlumianie, Utlumienie,
-nia, sn. kämpfen «., Unter-
brücfen n.
Utluszczenie, -nia, sn.
gettmad&en n., (ginfettunfl /.
ütluscic, -szcze, -scilem,
va. perf. fett ma^en, mit
gett befc^miercn, einfetten.
Utok, -u, pl. -i, sm. Sßebers
bäum m.
Utoiig,c, -ne, -naJem, vn.
verf. ertrinfen; fid^ oerfenfen;
CO ma wisiec, nie -nie Un=
Iraiit Derbirbt nid&t; -nal
w myslach er ift in ©ebanfen
nerfunfen; -nal w kapieli er
ift im Sabe ertrunfcn.
Utonigcie, -cia, sn. 6r«=
trinfen n.
Utopia, -pii, pl. -pie, sf.
Utopie/.; = Rzecz urojona
\v mysli.
Utopistyczny, adi. uto=
pif(^, utopiftif^: = Urojony
w mysli.
Utorowac, -ruje, -watem,
va. perf. bahnen; — komu
droge do slawy jmnbm ben
2Beg 3um SRufjm Bahnen;
droge sobie palaszem — fid^
ben SOßeg mit bem ©äöel
Bohnen; on pierwszy -wal
droge do tego rodzaja poszu-
kiwan er l^at ju beriet Unter=
fud^ungen juerft bie Sa^n
gcbrod^en.
Utorowanie, -nia, sn.
Salinen n.
Utozsamiad, -miam, -mia-
lem, va. imperf, \ Utozsa-
miö, -mie, -miiem, va. perf.
gleti^mad^en ; iocntift^ieren.
Utracac, -cam, -calem, va.
imperf. ; Utracic, -ce, -cH^em,
va. perf. terlteren, einbüfien;
— sluch baä ©et)ör oerlieren;
-ciiem jnz catkiem nadzieje
id& l^abe bie |«offnung fc^on
gan;; oerloren.
Utracanie, Utracenie,
-nia, sn. SJerlteren n., @in=
Büfeen n.
Utracyusz, -a, pl. -e, sm.
SSetfc^roenber m.] -a tego po-
stawiono pod kuratele biefen
SSetfcBroenber ^oit man unter
Anratet gefteßt.
Utracyuszka, -ki, pl. -ki,
sf. SJerfc^oienberin /.
Utrafiac, -fiam, -fialem,
va. imperf. \ ütrafic, -fie,
-filem, va. perf. treffen; "tixz
rid&ticien SUttel ergreifer.
Utrafienie, -nia, sn. Sref»
fen n.
Utraktowa6, -tuje, -wa-
lem, va. perf. Berairten, jmnbm
aufroartcn.
Utraktowanie, -nia, sn.
Seroirtung /.
Utrapic, -pie, -pitem, va.
perf. abplagen, abquälen; —
sie, i-r. fid^ f ränf en, fic^ quälen.
Utrapienie, -nia, sn.
Sränfung /., ^tage /., 93«=»
brängniä /., Qual /., 2ßiber=
raärtigfeit /., Srangfat «.;
a to — z tym czlowiekiem
ift ba§ eine Qual mit biefem
SJJenfc^en; to moje — baö
ift meine Ärätifung.
Utrapieniec,-nca, pl. •iL<i'3.
sm. ^lagegetft vi.
Utrata, -ty, pl. -tv. sf.
Setluft w., einbüße f. ; SSer=
fc^roenbung f. \ — «to puia
szlachectwa Der Sßerluft be§
förabes, beä 2lDelä; — wzro-
ku ber SSerluft ber ©el^fraft;
to poci^ga za soba -te tytula
szlacheckiego baä sie^t ben
3]etluft beä 2lbelätitel§ mit
fic^ ; pod groza -ty czci unter
ber 3)ro^ung beS ©^roer»
lufteä; — krwi SBlutoerluft
Utratnica, -cy, pl. -ce, sf.
SSerfdiroenberin /.
Utratnik, -a, pl. -cy, sm.
SSerfc^roenber m.
Utratnosc, -äci, sf. %tx=
fd^roenbung /"., iBerfd^tnenbungS»
fuc^t /.
Utratny, adi. ; Ufcratnie,
adr. oerfd^roenberifc^.
Utratowac, -tuje, -walem,
va. perf. niebcrftampfen.
Utratowanie, -nia, sn.
Stiebecftampfen n.
Utr^caö, -cam, -calem, va.
imperf, \ Utracic, -ce, -cilem,
va. perf. abfc^lai^en, abfto^en,
2lbbruc^ tun, abbred)en; —
rog od czego ba§ @dE OOn
ettütt? abftofeen; -eil reke posa-
gowi er l^at ber ©tatue bie
§anb aBgebrod^en.
Utrefic, -fie, -tilem, va.
perf. fcäufeln, öa§ ©aar
brennen, frifieren; rozpuscila
na plecy -fione wlosy fie
liefe ba§ frifierte §aar auf ben
3lüden binabfaHen.
Utrefienie, -nia, sn. gri»
fieren n.
Utruda, -dy, pl. -dy, sf.
Tetracera (^flansenart).
Utrudniaö, -niam, -nia-
lem, va. imperf. \ Utrudnic,
-nie, -niiem, va, perf. fd)n)e=
rer mad^en, erfd^nieren, ©(^roie=
rigfeiten in ben 3QCeg legen;
-niasz tylko moje poloienie
bu erfd;n)erft nur meine Sage ;
Starali sie — mu zadanie,
jak tylko 'mogli fie trachteten
il)m bie Aufgabe, foroeit e§
i[}nen möglich roar, 3U er=
fc^roeren.
Utrudnianie, Utrudnie-
nie, -nia, sn. ©cfd^roeten n.,
®rfi)n)erung /.
Utrudzac, -dzam, -dzalem,
va. imperf.\ Utrudziö, -dze,
-dzilem, va. perf. ermüben,
crfc^tüeren, abmatten; czuje
Utrudzanie
392
Utycie
sie strasznie -dzoriy id^ fü^Ie
midö [efir ermattet.
Utrudzanie, Utrudzenie,
-nia, sn. (Srmübuttg f., (Sr=
mattung f., SBefd^roerbe f.
Utrwaö, -warn, -walem,
va. perf. baufrn,
ütrwalaö, -lam, -lalem, va,
imperf.; Utrwalic, -le, -li-
fem, va. perf. baucr^aft ma-
d^en, Det eroigen; fiefeftigen;
-lil swoja wtadze et 5efc fügte
feine ÜKad^t; — obraz ducha
baä SBilb beg (SeifteS t)ere=
roiacn; -loay bawetfjaft.
Utrwalanie, Utrwalenie,
-nia, sn. Sefcftigung/. Sauer»
f)aftmac^en n.
Utrwian, -u, pl. -y, sm.
Moffiphanes (^flanjenart).
Utrz^snaö, -ne, -Datem ;
Utrz^sc, -trzese, -f rzaslem, va.
perf. ; Utrz^sac, -sam, -sa-
iem, va. imperf. abfd^ütteln,
fc^üttelnb f)etuntern)erfen,
ftarf crfd^üttern; — owocow
g=rüc^te abf^ütteln; — sie,
vr. ftd^ 3erfd)ütteln.
Utrzec, ftel^e: Ucieivjc.
Utrz§,snigcie, Utrz^snie-
nie, -nia, sn. 2lbfd^ütteln n.,
©rfdöütten n.
Utrzebid, -bie, -bilem, va.
perf fafttieren, rcoKadien,
tedc^neiben.
Utrzymaö, -mam, -mafem,
I. va. perf. ; Utrzymy wac,
-muje, -watem, I. va. im-
perf. 1) crl^alten, auö^alten;
— w dobrym staiiie in gu=
tem ©tanbe erhalten; — cala
rodzine bie ganje g^amifie er=
galten; 2) [}altfn, galten fön»
nen ; nie bierz tego w reke, bo
nie mozesz tego — nimm eö
nidlt in bie ^anb, bcnn bu
bift nic^t im ftanbe, eö ju
Ratten ; nie mödz — moczu
ben Urin nic^t galten fönnen;
jak mogtes go — w falszy-
wem mniemanin ? rote fonnteft
bu i^n in biefer falfdien
3Jleinung erl^alten? — wielki
porzqdek jest to sztuka, ktorej
nie kaädy potrafi gro^e Orb=
nung erl^alten ift eine Äunft,
bie ni(f)t jjebcr trifft; 3) be»
f)Ouptcn; 011 stanowczo utrzy-
mnje, Äe jest niewinny er ht'^
Rauptet feft, bafe er unfc^ulbig
fei; II. — sie, vr. fid) galten,
fic^ erl^alten, ftc^ galten IiJn=
nen ; -muje sie z pracy rak
swoich er erfcält fi^ ooit
feiner |)änbe 2lrbeil; to isie
diugo nie -ma baö raitb fic^
nid^t lange galten; nie mödz
sie — na nogacii fitf) nid^t
auf ben %ii%tn f)altm fönnen ;
w tym domu zadna süuga
sie nie -ma in biefem §aufe
roitb fid^ fein Sienftbote lange
flttlten; — sie przy czem fid^
bei ein), befiaupten.
Utrzymanie, Utrzymy-
wanie, -nia, sn. (Srt)alten n.,
Unterf)alt m,, galten n., Slus^^
Ijatlen n. ; nie do -nia nid) t
jum ®rl^alten ; — domu w
dobrym stanie ba§ ©tl^alten
beö §aufe§ in gutem S"=
ftonbe; byc na -niu auöge»
i)alten fein; dawac komu —
jmnbm ben Unterhalt geben;
— drogi zelaznej a3a^nerf)a(=
tung /.
Utrzymanka, -ki, pl. -ki,
sf. 2Jlaitreff_e /.
Utuczenie, -nia, sn.
2)Mften n., fflJaft /.
Utuczniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. gemnftet, fett werben.
Utuczyc, -cze, -czyJem,
va. perf. mäften, ausmäfien,
fett machen; -czony kapJon ge=
möfteter ßapaunet; mlekiem
-czony drob milc|gemäfteteö
©eflüget.
Utulenie, -nia, sn. 33eru=
l^igen n., ©tiHen n., 33ejänf=
tigen n.
Utulic, -le, -lilem, va.
perf. befdnftigen, beruhigen,
ftiUen, jur Su^e bringen;
— dziecine bas Ä'inb btru=
i^igen ; — sie, vr. fid) berul^igen.
Utwar,-ru, äw. (Chondrilla)
fpanifdje SBegroarte.
Utwardza6, -dzam. -dza Jem ,
va. imperf. ; Utwardzic,
-dze, -dziiem, va. perf. t)er=
prten.
Utwarzaö, -rzair, -rzalero,
va. imperf.; Utwoi*zy6. -rze,
-rzylem, va. perf bitben,
fd^affen, fliften; on -izyi ten
wyraz er (jat bicfeö SBort ge=
fc^affen; -rzyli nowe stowa-
rzyszenie fie biibetcn einen
neuen 'JBerein; — sie, vr. ftc^
bilben; w zoladku -rzyl sie
wrzod im DJJagen bilbete fic^
ein ©efdimür.
Utwierdzac, -dzam, -dza-
iem, va. imperf. ; Utwierdzic,
-dze, -dzilem, va. perf. be=
feftigen, beftäftigen, beftörfen;
— miasto, oböz bie ©tabt,
bag Sager befeftigen; — swo-
ja wladze feine -öiadQt befe=
ftigcn; — lud w ^vierze bas
SBolt im ©lauben befeftigen;
— kogo w mniemaniu jmnbn
in ber SReinung beftörfen; to
mnie tylko -dzilo w mojem
przekonaniu baö [)at mic^ nur
m meiner 2)ietnung beflärft;
— CO przysiega elro. mit
einem @ibe beftäftigen; — s e,
vr. beftärft roetben; eine
ftarfe ©teQung einnehmen, fic^
betefttgen.
Utwierdzadlo, -dla, pl.
-dia sn. Acntenaculum ii.
(d£)irurgifd^eä 3"fti^"'^^"0-
Utwierdzanie, Utwier-
dzenie, sn. SJefcfligung /'.,
«efräfttgung /., SSeftärfung" f.
Utworzenie, -nia, sn. %\{=
ben n., Schaffen n., Silbuttg
/., ©cl)Qffunu /.
ütwor, -orii, pl. -ory, sm.
1) Sßerf n., ©r^ieugnig n.
^robuft ».; — sztuki Äunft-
roerf; -ory sztuki stosowa-
nej bie Gr^eugniffe te§ j?unfi=
geroerbeö; 2) (^ebirggformation
/., ©ebilte ?t.; -ory azoiczue
ajoifdE)e ober geuergebilbe; -ory
plutoniczne plutonifc^e ©e«
bilbe; -ory wulkaniczne t)U(=
fanifd^e ©ebilbe; -ory osadowe
©ebimentargebilbe; — kam-
bryjski fambrifd^e f^ormotioii ;
— sylurski filurifc^e %tx=
motion; — weglowy Äol^rcn»
formation, Stetnfofjlcngcbilbe ;
— triasowy 2;tiaö /'. ; —
jurajski jutajftfd)? Jormolioii ;
— kredy i opoki Äreibefor»
ir.ation; — trzeeiorzedowy
tertiäre j^otmation ; — spodni
eojäne gormation ; — sredni
micjäne Formation;
wierzchni pliojäne Jyotmat'on;
-ory naplywowe aufgc
fd^niemmte öebilbe, Siluuium
11. unb Slfluüium n.
Utycie, -cia, sn. S)icf«|
roerben «., gettroerben n.
Utyc
393
Uwazac
Utyc, -je, -tem, vn. perf.
bid, fett roeiben, junetitnen.
Utyk, -u, pl. -i, sm. plö^=
üd)eä Stuf^ören, 2lbld)neiben n.
einer ©rjaber.
Utykaö, fifj)e: Utkac,
Utknac, Utkwic.
Utykacz, -a, pl. -e, stn.
Suftopfcr m., Mal}aUt m.
Utykanie, -nia, sn. (Stol-
pern n., §infen n.
Utylitarny, adi. 3(iü^Iid^=
fehä=.
Utylitarnosc, -sei, sf. ma=
terteller 9iu^fn.
Utysk, -17, pl. -i, sm. ÄIa=
gen ?«., Seufzen «., 33ebrü(ftfein
n.. SlJurren n. ; 33ebrängnt§/.
Utyskiwac, -kuje, -kiwa-
lem, vn. imperf. flagen, ttiur=
ren, fic^ 6cf lagen, ur aufrieben
fein; — nad samym soba
ficö felbft bebauern.
Utyskiwanie, -nia, sn.
©eufjen n., Älagen M.,'2)lur=
ren n.
Utyskliwy, adi. ; Utyskli-
wie, adv. feufjenb, flagcnb,
murrenb, mürrifd).
Utytulowac, -luje, -walem,
va. perf. betiteln.
Utytulowanie, -nia, sn.
SBetitelung /.
Uwagä, -gi, pl. -gl, sf. 1)
SKufmettfamfeit /.; zwröcono
moja -ge na wielka jego
zdolnosc man l^at meine 2luf=
metifamfeit auf feine gro^e
aBegabung gelentt; zwr6cic
swoja -ge na co feine 2luf=
merffamfeit auf etrc. rid&ten;
to sciagteto na siebie jego
-ge baä 'f)at feine 2lufnu'Tf=
fam!ett auf fic^ gelenft; to
szczegolnie zajmuje teraz -ge
Indzi bag bcfc^äfttgt je^t be=
fonbers bie 2tufmerftomfdt
ber SUenfd^en; siuchaj z -oa
a witle skorzystasz \)'öxi mit
Slufmerffanifeit ju, bann rotift
bu Diel 3hi^tn laben; 2) Se;
trac^tung /., (srroägung f.,
Überlegung /. ; wziac co na
-ge ctroaö in ©crcägung jiei^en ;
majac to na -dze in Setiac^»
tung, in eiroägung beffen ;
3) Scmerlung /., 2ltimer=
fang, /'. ; t-zy wolno mi zrobic
ci -ge bavf ic^ bir bie Sf=
merlung mad^en; on nie
znosi iadnych uwag er Der« I
trägt feine ^emcrlungen ; poro- i
bil rözne -gi w ksiaice er ^at
im aSudie cerf^iebene 2(nmer=
fungen, ^^oti^en, SBemerfuni.en
gemalt, aufgejeid^nct ; 3) Se«
ad^tung /. ; nie zwracaJ na to
najmniejszej -gi er fdientte
bem Umftanbe nicf)t bie te»
rinyfte Seac^tung; nie zwra-
caj na niego -gi bead^te i^n
ni^t ; to zasluguje na -g e
bas nerbient SBead^tung.
Uwalac, -lano, -lalem, va.
perf. beid)mier£n, befcf)mufeen.
Uwalanie, -nia, sm. Se=
fd[)mieren «., Sefc^mu^en n.,
aSefdimu^ung /.
Uwalniac, -niam, -niaitm,
va. imperf. ; Uwolnic, -nie,
-nifem, va. perf. befreien,
freimacben, freilaffcn; — wie-
inia einen ©efangcnen be=
freien; — kogo od taksy
jmnbn non ber Saje befreien;
— z jaizma nieprzyjaciel-
skiego com feinblid^en^oc^e be»
freien; — kogo od kaiy jmnbm
bie ©träfe fd^enfen ; — kogo od
sluÄby jmnbn freiloffen ; —
kogo od sluzby wojskowej
jmnbn com ajZilitätbienfte be-
freien ; lepiej obwinionego -nie
niz niewinnego zasadzic e§ ift
beffer einen 58ef(^ulbiglen frei=
julaffen, alä einen Unfd^ut=
bigen jUDcrmteiltn; — sie, vr.
fic^ befreien, fic^ frei ma'^en;
•nilem sie na caJy wieczor,
bym go mogi z toba spedzic
id^ f)abe mtc^ für ten ganjen
Slbenb freigemacht, um il^n
mit bir Derbiingcn ju fönnen;
I czy nie moglbys sie — ■
: z tych wiezöw ? fönnteft bu
I bid^ nid^t ion biefen geffeln
befreien?
Uwalnianie, Uwolnienie,
-nia, sn. Befreiung /., grei=
madjunq f., f^reilaffung /.
üwaiaszyc, -sze, -szyJem,
va. perf. befd^neiben, fo^
ftrieren.
Uwalkowac, -kuje, -wa fem,
va. perf. glatt nialfen.
Uwapniac, -niam, -nia-
lem, va. perf. mit Äalf be=
raetfen, anftrei^en.
Uwarowac, -mje, -walem,
va. perf. te^üten: bcrcal^rcn;
— sie, vr. czego entgelten, Dor
dxo. beroa^rt bleiben.
Uwarowanie, -nia, sn.
aSebüten n , Seroabren n.
Uwarowny, adi. gefid^ert,
ficf)ergcftellt.
UwarstwowaC; -wuje, -wa-
iem, va. perf. in ©c^id)ten
legen, fd^icf)ten, in Ätaffen
einteilen.
Uwartalczany, adi. fpin=
beltörmig.
Uwarunkowaö, -kuje, -wa-
lem, va. perf. bebingen.
Uwarzenie, -nia, sn. ©ie«
ben n.
Uwarzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. gar, fertig foc^en,
fieben.
Uwazac, -zam, -ialem, I.
vn. unb va. imperf. ; Uwa-
zyc, -ze, -zylem, I. vn.
unb va. perf. 1) auf=
paffen, ad^tgeben, aufn erf=
fam fein ; — na kogo, na co
auf jmnbn, auf etro. achtgeben;
-Äaj gib ad^t; nie — na co
etn?. auBer ac^t taffen; -iaj
dobrze a potem n>i zdasz re-
lacje paffe gut auf unb bann
otrft bu mir Seiic^t erftatten;
-zaj dobrze przy lekcyi fei
fe^r aufmerffam n)äf)renb ber
©tunbe ; 2) — kogo, co jmnbn
augjeid^nen, einer ©acf)e großen
3i5ett betlegen ; 3) jmnbn, etro.
bemerfen; czy -ialts jego
niewlasciwe zachowanie sie?
I^aft bu fein ungefiiJrigeä Se«
neiimen bemerlt? -zatem ja to
juz od dawna ic^ ^^Oibi fS
fd^on lange bemerlt; -zasz
tego czlowieka tarn w 'lumie?
Bemerfft bu bort biefen SWann
im ©ebränge?; dawno -ialtm,
co sie tarn dzieje id^ ^abf
fc^ou lange bemerft, roaä bort
Borgel^t; 4) beobachten, be=
traditen; ruihy nieprzyjaciela
— bie Sercegungen be§ j^^i"^^ ^
beobachten; — rzecz z innego
stanowiskabieSac^econ einem
anberen ©tanbpunttbetrac^ten;
5) fialten, anfe^cn; ja go
-zam za jednego z najbar-
dziej wyksztalconych ludzi
ic^ ^alte i^n für einen ber
gebilbetften 3JJenfcf)en; po-
wszeciinie -£any za waryata
er roirb altgemein für perrücft
Uwazanie
394
Uwierzyc
geöalten; II. — sie, vr. fic^ ^al=
tcn; — sie za bardzo ma-
dreffo fidö für fef;r flug fialten.
Uwazanie, -nia, sii. äld^ten
«., «Beachten n., Sld^tgeben n.
Uwaznosö, -sei, sing. tant.
s/. ^2lufmetffamleit f.
Uwazny, adi.; Uwaznie,
adv. aufmer!fam, ac^tfant, Be=
t)Utfam; nies -nie, bo zbijesz
trage e§ te^utfam, jonft roirft
bu eö getbrec^en; -nie slachac
aufmerffam ju^ören; -ny
spostrzeg'acz ein aufmerl[amer
SBeoBac^ter.
ITwdzigczac, -czam, -cza-
}em, va. imperf.; Uwdzig-
czyö, -cze, -czylem, va. perf.
einer ©acä&e 3teij cerleitien,
uerjc^önern.
Uwdzigczanie, Uwdzi§-
czenie, -nia, sn. S8erfd^önern «.,
SSerf^önerunq /.
Uwertura, -ry, pZ. -ry, sf.
Duoerture /., ein^iang m.
Uweselac, -lam, -lalem,
va. imperf.; Uweselic, -le,
-lilem, va. perf. erweitern,
rieiter mad^en, ftöl^lid^ ma^en ;
elonce swiat -la bie ©onne
gibt ber SBelt ein fiöt)Iict;eä
|[njel)en.
Uweselanie, Uweselenie,
-nia, sn. ©r^eitem «., '^xU)=
lid^mad^en n.
Uwgdzenie, -nia, sn.
Stäucfiern n.
Uwgdzic, -dze, -dzilem,
va. perf. räud^ern; — sie,
vr. geräuchert yein, j^eräud^ert
roerben.
Uwiadamiac, -miam, -tnia-
lem, va. imperf.'^ Uwiado-
mi6, -mie, -milem, va. perf.
benac^ric^'tigen, in Kenntnis
je^en, berichten, melben, l^in=
ter bringen; nie zostalem o tem
-miony id^ rourbe banon nic^t
»crflänbigt; -dorn twoja sie-
Btre benachrichtige beine Sd^roc»
fter; — sie, vr. o czem fidE)
^enntniä oon etro. uerfcf)affen.
Uwiadamianie, Uwiado-
mieuie, -nia, sn. 33enac^rid^=
tigung /., SSerftänbigung /.,
SBefannimat^ung /., 2tnjeige
/. ; dostaiem — , 4e §lub ich
odbelzie sie w tym miesiqcu
ic^ ^<xhi bie I(n3eige befommen,
bafe i^re ^o^jeit in bicjem
gjfonat ftattfinbe.
Uwi%zac, -ze, -zalem, va.
perf.; Uwi^zywac, -zuje,
-walem, va. imperf. 1) on=
binben, binben, feftbinben; —
psa na lancuchu ben §unb
an bie Hette le^jen; siedze
jak -ny ic^ fi^e roie angebun»
ben; 2) eintoeifen (in «ine
aSefi^ung).
Uwi^zak. -a, pl. -i, sm.
Jtiemen m. (jum 2lnbin=
ben).
U"wi%.zaiiie, Uwiq,zywa-
nie, -nia, sn. 2Inbinben n.,
g-eftbinben n.
Uwicie, -cia, sn. SB i dein
n., ^[ec^ten n., iömben n.
Uwi<S, -je, -Jem, va. perf. ;
Uwijaö, -jam, -jalem, va.
imperf. fled^ten, binben, rciäeln;
— wieniec einen ßrans n)in=
Ibcn; ptaszek gniazdko -wit
I ber SSogel baute fein SJleft.
Uwidoczniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. \ Uwido-
czni6, -nie, -uiJem, va. perf.
fid^tbar mad)en; sie, vr.
fic^tbar roerben, fic^fid^tbar ma=
C^en; ruch najbardziej sie
• fznia w srodku miasta ber
aSevfe^r mad^t fid) in ber inneren
©tabt am meiften ftc^tbar.
Uwidocznianie, Uwido-
cznienie, -nia, sn. ©ic^tbar=
machen n.
Uwidzenie, -nia, sn. ®in=
bilbung /., ©utbünfen n.
Uwidzialnosc, -sei, sf.
2Btü!ürricfefett /.
Uwidzie6, -dze, -dzialem,
va. perf. fid^ etro. einbtiben,
etro. äu jefien glauben.
TJwiecznia6, -niam,-niateiii,
va. imperf. \ Uwieczniö,
-cznie, -cznüeiu, va. perf.
Dcrera'igen; — czyjas pamiec
imnDä 3flu^m »ereroigen.
Uwiecznienie, -nia, sn.
aiereroigen )(., 5öererotgun,( f.
Uwiedzenie, -nia, sn., 1)
entführen n., ©ntfü^rung /;
2) Kerfül^ren n., aSerfii{)rung /.
Uwiekopomniö, -ne, -ni-
lem, va. perf. Der eroigen.
Uwielbiacz, -a, pl. -e,
Ä>H.23erounberer7n..2lnbeterj??.,
SOeref)rer m.
Uwielbiac, -biam, -bialem,
va. imperf. ; Uwielbic, -bie,
-bilem, va. perf. nergöttern,
anbeten, berounbern, »er^err-
lid^en, rütimen, prei|en; -biaj
Pana prcife ben ^etrn.
Uwielbianie, Uwielbie ■
nie, -nia, sn. SSergöttern «.,
23en)unbern n., 2lnbelen n.,
2lnbetung /., ^reil'cn «., 2ob=
pretfen n.
Uwielmoznic, -nie, -nilem,
va. imperf. mac^tDoÜ machen,
bereicftecn, ert)öt)en, aKac^t Der=
Uwienczac, -czam, -czalem,
va. imperf. ; Uwienczyö,
-cze, -czaiem, va. perf. fränjen,
belränjen, fcijnen ; -czony lau-
rami mit Sorbeercn befränjt;
starania jego zostaly -czone
bardzo pieknym skutkiem feine
a3emül^ungen rourben oon einem
je^r fc^öiien @rfoIg gefrönt ; zy-
czenia nasze wkrotee -czone
zosiana unfere aBünfd^e roer»
ben baib gefrönt fein, roerben
baibin ©rfüßung ge[)en; -czony
poeta ein gefrönter ©id^ter.
Uwienczanie, Uwiencze-
nie, -nia, sn. Selränjung /.,
Krönung /.
Uwierac, -lam, -ralem,
va. imperf.; Uwrzec, -wre,
-warlem, va. perf. reiben,
DrüdEen.
Uwierac, -ram, -ralem,
va. imperf.) Uwrzec, -wre,
-warlem, va. perf. öffnen, ein
roenig öffnen.
Uwrzec, -wre, -rzalem, vn.
perf. einfod^en, 'burc^ Äoc^en
roeniger roerben; flar lochen,
fieben.
Uwieranie, -nia, sn. 1)
Dteiben w., 2)rüdfcn n.; 2)
einfoc^en n.\ 3) Offnen n.
Uwiercenie, -nia, sn. So^«
reu n.
Uwiercic, -ce, -citem, va.
perf. bot)ren, fettig bohren,
auebol^ren.
Uwierzenie, -nia, sn.
©luuben n.
Uwierzy6, -rze, -rzylem,
va. perf. glauben, ben (Slau^
htv. annei}men, anerlennen,
©tauben fcftenten ; — komu
jmnbm ©lauben fcl)enfen;
-rzyli w uiego fie Ijaben an
Uwiesic
39i:
TJwonnic
xijn ftCrtlauöt; -rzyiam mu,
a on mnie tak oszukal
id^ f)af>e t^m ®Iauben ge»
fc^enft unb er fjot mid^ fo 5e=>
troqen.
Uwiesiö, -sze, -silem, va.
perf. l)ängen, auffiäiigen, an=
Rängen; — sie, rr, komu na
S7yi fid^ imnbm an ben §alä
i^ängen.
Üwieszenie, -uia, sn. 5luf»
hängen n., Rängen n.
Uwiesc, -wiode, -wiodtem,
va. perf.'^ Uwodzic, -dze,
-dzitein, va. imperf. ent=
führen, roegfül^ren; cerfüi^ren,
oerlciten, täufd^en; Berücfen;
uwiodi biedna dziewczyne a ;
potem ja porzucit et tJetf Üf)rte
ta^ arme SD^äbd^en unb bann
»erlielB er e§; -dziony pro-
^nemi obietnicami burc^ leere
äierfprecftungen oerleitet. :
Uwiezienie, -nia, sn. 2Beg=
füöfen n. (mit Söagen).
Uwiezc, -wioze, -wiozlem,
va. imperf. ; Uwoziö, -ze,
-zilem, va. imperf. 1) roeg»
führen (mit SQäagen), entführen ;
2) etro. ju fahren im ftanbc
fein; nie -wioza takiego ciezaru
te konie biefe ^^^rbe fönnen 1
unmögtic^ biefe Saft fd&teppen.
Uwi§dn%c. -dne, -dlem, vn. \
perf. roelten, roet! nierben,
üerroelfen.
Uwigdly, adi. ; Uwigdle, !
adv. roelf.
Uwifzic, -wieze, -ziiem,
va.perf. arretieren, feftncl^men,
einsperren, cinferfern, ge=
fangenne^men, inä ©efängnü
roerfen.
Uwifzienie, -nia, sn. 1)
airretierung /., geftna^me /.,
(Jtnierferung f., (befangen»
naöme f.; 2) ®tn!(emmung/.
Uwi§zn|,c, -zne, -ztem,
vn. perf. ftetfen bleiben, fteben
lilciben.
Uwi§z, -zi, pl. -zie, sf.
Strtcf w , Sanb n., Äette f. ;
pies na -zi Äettenl^""^ wi.;
byc na -zi angebunben fein.
Uwijaö, -jam, -jaiem, I.
va. imperf; 1) fiel^e: Uwic;
2) Uwin^c, -ne, -nalem, I
va. perf. etniDideln; — dzie-
ciatko w pieluszki ba§ J^inb=
eben in SBinbetn roidPeln;
slowa -jac w bawelne nic^t
getabe ^erau§ fagen, bie
äBorte in SBoHe einroidfeln;
II. — sie, vr. berumfpringen,
fid^ tummeln; ftd^ beeilen, —
sie po polu fic^ auf bem
gelbe l^erumtummeln; -nac
sie z robota mit ber SCrbett
fd^'nell fertig rc erben; predkos
sie -nela bu ^aft bid) ober
beeilt ; -nelam sie, by predko
modz wrocic ic^ ^abc e§
rafd^ abgemad^t, um fJinell
jurüdfle^ren ju fönnen.
Uwijanie, -nia;Uwinigcie,
-cia, sn. ©tniüicfeln «.; — sie
Öerumtummeln »., (Silen n.,
Seeilen n.
Uwiklac, -kiam, -kZaJem,
va. perf. nermidEeln, Der=
ftridEen ; -kM go w jakies
interesa, a teraz rady sobie
dac nie moze er f)at ii^n in
tterf^iebenc ©efd&äfte t)er=
rcidfelt unb je^t fann er fid)
feinen 9lat fc^affen; jelen w
gestwinie -klai rogi ber $trf(^
Derroidelte fein ©eroei^ im
SicEit^t ; — sie, vr. fic^ nerroif»
fein, fid^ nerftriden; tak sie
-ktai*, ze tiudno mu bedzie
wywiktac sie er fjat ftd^ fo Der=
roidfelt, ba§ e§ im fd^roer fein
roirb, n-i) herauäjuroid'eln.
Uwiktanie, -nia, sn. SSer=
roideln n., ^erftridEen n.
Uwiklo, -kla, pl. -kfa, sn.
Oedogronium (^^flanjeuart).
Uwilgotnic, -nie. -nilem,
va. perf. feucht machen, aU'
feuchten, bene^en.
Uwilgotnienie. -nia, sn.
^eucf)tmad^en n., 2lnfeuc^tun i
/■., 33enel3un4 /.
Uwiosniac, -niam, -nia-
fem, va. imperf.; Uwiosnic,
-nie, -nilem, va. perf
f^ön unb jung roie ber ^lüf)"
lina mad^en.
Uwisn^c, -sne, -sJem, vn.
perf. bangen bleiben.
Uwlec, -leke, -lokJem, va.
perf. ]) untereggen; 2) er=
fc^leppen; tego nie -leke ba§
fann ic^ nid^t fortjie^en.
Uwleczenie, -nia, sn. 1)
Untereggen«. ; 2) ©rfd^leppen n.
Uwlaczac, -czam, -czatem,
va. unb vn. imperf.; Uwlo-
czyc. -cze, -czylem, va. unb
vn. perf. 1) fortfc^leppeii,
roegfc^leppen, fc^leifen, fc^lei=
fenb giel^en; 2) — komu
jmnbn jurüdfe{?en, jmnbm
Slbbrudö tun, jmnbm na{)e=
treten, jmnbn nid;t mit ge=
büf)renber Sld^tung be^anbeln,
jjmnbn cerf leincru ; — czyjej.s
chwale, zaslug'om, slawie
jmnbS Sob, SJerbienfte, SRul^m
üerfleinetn, f(^mälern.
Uwlaczanie, Uwlöczenie,
-nia, sn. l) äüegfc^leppen n.,
aBegjie^en n. ; 2; @c^mäle=
rung /. beg guten JJamenä,
Surüdfe^ung f.
Uwladac, -dam, -dal'em,
va. imperf. bie 2J?ad)t er=
teilen.
Uwladanie,-nia. sn.Wa^i'
ertcilung /.
Uwlaszczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf. ; Uwlascic,
-szcze, -sciiem, va. perf.
(Eigentum cerleiEien, jum
©runbeigentümer machen, mtt
©runbeigentum augiftatten ;
— chlopow bie Sauern ju
©runbeigentümern macben.
üwlaszczanie, Uwla-
szczenie, -nia, sn. ®igentums=
oerlet^ung/., ßmansipation/.
Uwlocznik, -a, pl. -cy ;
Uwloczyciel, -a, ^j?. -e, sm.
Serleumöer m., SSerfleinererw?.
Uwodzenie, -nia, sn. 1) 6nt=
fü^rung /., ^JiSegfül^rung /'. ; 2)
aSerfüE)rung /.
Uwodzic. f. Uwiesc.
Uwodziciel, -a, pl. -e, sm.
Serfübrer m.
Uwodzicielka, -ki, pl. -ki,
sf. SSerfü^rerin f.
Uwodziwolek, -tka, pl.
-tki, sm. Dc^Jenbieb m.
Uwodf, -dzia, pl. -dzie,
sm. (Porcellana) 'ij^orjeUan«
freb§ m. ; — plaskokleszcz
SBrcttfd^erc /".
Uwolniciel, -a, pl. -e, sm.
33ef reter m.
Uwolnicielka, -ki, pl. -ki,
sf. SJefreietin /.
Uwolnienie, -nia, sn. Söc«
freiung ./., Freimachung /.,
greigebunc^ f.
Uwonnid, -nie, -nitem, va.
perf. parfümieren, rool^lrie»'
c^enö machen; mydlo olejka-
mi rozmaitymi -nione mit
Uwoskowac
396
Uzda
oerfc^iebenen Dien parfümierte
©eife.
Uwoskowac, -kuje, -wa-
lem; Uwoszczyc, -cze, -czy-
lem, va. yerf. luidifcn, mit
2Ba^§ beftreic^eu, idimieren,
boönen, frottieren.
Uwoskowanie, Uwo-
szczenie, -nia, sn. SBic^fen
«., Sonnen n., grottieren n.
Uwozenie = Uwiezitnie.
Uwoj, -oju, fl. -oje, sm.
©eflfd^t n.
üwracaö, -cam, -calera,
va. imjjerf.; Uwröcic, -ce,
-cilem, va. perf. umbre{)en;
— sie, IT. fic^ ^in unb f)er
bre^eji.
Uwrot, Uwrot, -u, pl. -y,
sm. 1) i<flu6!e^re /., ^^Jflug-
roenbe f.; 2) Tillaca (^Pflon-
jenart).
Uwspanialic, -le, -liiem,
va. perf. praditDoU mad^en,
[)errUc^ ausfdtimücfen.
Uwydatniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf.', Uwyda-
tnic, -nie, -uilem, va. perf.
jur ©eltung bringen, ^ercor-
treten machen; snknia ta -nia
jej ksztaity biefeä Äleib bangt
iJ)re gormen jur ©eltung.
Uwydatnianie, Uwyda-
tnienie, -nia, sn. §erDor=
feEjcen «., ©eltenbmac^en n.
üwyrazniac, -niam, -nia-
iem, va. imperf.-., Uwyra-
znic, -nie, -nitem, va. perf.
öeuilid) mad^en, oerbeutU^ien.
Uwyraznianie, Uwyra-
znienie, -uia, sn. Seutlid^»
werben n. ; SPerbeutlicfien n.
[Jwzgl§dniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. '.i Uwzglg-
dnic, -nie, -nilem, va. perj.
3tücf[ic5t ne£)men, berüc£iict)=
tigen, in SBetrac^t Steffen ; trze-
ba -nie, ze to jest czlowiek
stary i spracowany man
mu| berüdfit^tigen, bafe ba§
ein alter unb abgearbeiteter
aJleni'c^ ift; -niajac opJakane
stosunki majatkowe, w ja-
kich sie znajdowali, obiecaf
wstrzymac egzekucje mit
miSW auf bie (in 53es
rüdfic^tigung ber) traurigen
aSermögenst)erf)öItniffe, in
benen fie fic^ befanben, »er=
iprac^ er bie Gjefution auf«
ju^alten; -dnij i to nimm, jief)
ou^ bag in äietrad^t.
U"wzglednianie, üwzglf-
dnienie, -nia, sn. 4ieiüc!=
ft^tigung /., ^nbetrad^tjie^ien
n. ; 9{ü(f fic^tna^me f. auf etra.
Uwziac sig, -wezme,-wzia-
Uxa, vr". perf. firf) etro. feft
Dornel^men, auf etro. erpicht
fein, fic^ etro. in ben Äopf
fe^en; — sie na kogo aUeS
aufbieten, iim jmnbm ju
fctiaben, jmnbm auffäfft« fein,
roerben; je^eli sie -weimie,
nikt mu tego nie wyperswa-
duje roenn er fic^ etro. in ben
5?c>pf fe^t, roirb i^m baä nie=
manb auäreben; jak sie juÄ
raz na kogo -zmiesz, to juz
wszystko, CO uczyni, co powie,
zle roenn bu einmal gegen
jmnbn eiro. ^aft, fo ift ff^on
alle§, roaä er jagt unb tut,
fc^Iec^t.
Uwzifcie, -cia, sn. 1) SSor=
nehmen n. ; 2) 2luffäffinleit /; ;
fie^e: Uwziac sie.
Uzacniac, -niam, -niaJetr,
va. imperf.', Uzacniö, -nie,
-nilera, va. perf. ebef, er^
f)aben madien, »erebetn.
Uzacnianie, Uzacnienie,
-nia, sn. 33erebelung /.
Uzalezniac, -niam, -nia-
, Itm, va. imperf.', Uzaleznic,
I -nie, -nifem, va. perf. ab=
flängig mad^en; in 2lb^äntii„=
I feit bringen.
Uzamozniac, -niam, -nia-
I l'ero, va. imperf.; Uzamo-
znic, -nie, -niJem, va. perf.
reic^, root)t^abenb machen, be=
rcid&ern.
Uzamoznianie, Uzamo-
znienie, -nia, sn. 3ie\ä)^
mact)en n.
Uzasadniac, niam, -nia-
I lern, va. imperf.; Uzasadnic,
-nie, -nilem, va. perf. be=
' grünben; czem moiesz — to
twierdzenie? roomtt lonnft
j bu biefe SBel^auptung begiün=
1 ben? uczony -dnia swoje
' przypuszczenie na podstawie
I poczynionych doswiadcztn
ber ©elet)rte begrünbet feine
^i>ermutuni7, feine $t)pot^eie
burd) bie gemarfiten (Stfaf)'
rungen.
Uzasadnianie, Uzasa-
dnienie, -nia, sn. 33egrün=
bimg /•
Uzbierac, -ram, -ralem,
va. perf. fammeln, anfam=»
mein; — kwiatow, owocow
SSlumen, g-rüd^te einf ammeln ;
-rai potrzebny materyai et
^at baä nötige 3Waterial ge»
fammelt; -rawszy potrzebne
pieniadze udal sie na \ve-
dr6wke nacf)bem er baö no=
tige ®elb gefammett ^atte,
begab er fid^ auf bie 2Banber=
f^aft; — «iefr.fid^anfammeln;
-raJo sie tyle roboty, ie nie
wie m, od czego zaczac c§ f)at
fic^ fo Diei airbeit angefammelt,
bafe id^ ni^t roeife, roomit ict>
anfannen fofl.
Uzbieranie, -nia, sii.
Sammeln n., ^Infammeln n.
Uzbrajac, -jam, -jalem, va.
imperf.; Uzbroiö, -je, -item,
va. perf. bewaffnen, mit
Saffen r)erfef)en, rüflen, auö'
ruften; roappnen; — wojsko,
üote ba§ $eer, bie gtoltc au5=
ruften; — kogo od stöp do
glow fmnbn Dom i?opf bt§ ]u
ben g-üfeen beroaffnen; -jony
w cierpliwosc mit ©ebulb aue-
gerüftet ;— sie, vr. fic^ roappnen,
i'i^ beroaffnen, fid) auärüften,
fic^ ruften; — sie w psla^^z
fid^ mit einem ©äbel be^
roaffnen ; — ^ sie w odwage,
w cierpliwosc ftc^ mit Sölut,
mit ©ebulb roappnen; — sie
przeciw pokusom fi^ gegen
bie aSerfud)ungen roappnen.
Uzbrajanie, Uzbrojenie,
-nia, sn. 1) ffiappnen «., 'Ik'
roaffnen )(.; 2(uöiü|ten n., diu-.
fumg /., aiuärüflung /., Se»
roaffnung f.; cale jego —
fkladalo sie ze starej strzelby
feine gonieStuQrüj'lung beftanb
au§ einem alten ©eroel^r; -nia
mocarstw bie Stüftunpen
ber SWäd^te; 2) — kotta 2lr=
matur /., ©arnitur /. be6
S)ampffeffelg ; — podniebie-
nia paleniska 2in!erträger m.,
2lnlerbarren m.. Sedfenanfer
m. ber geuerbüc^ie.
Uzda, -dy, pl. -dy, .^f.-
(Jim. Uzdeczka, -ki, pl. -ki,
sf. ^aum m., ^ferbejaum ;
zdjac koniowi -d^ bem ^ferbc
Uzdac
39:
Uzyskac
ben ^anm abne[)men ; spuscic
konia z -dy baä ^ferb BOm
Saume laffen-
Uzdac, -dam, -dalem, va.
per/, jäumen, ben S<i""^ «"'
legen; feffeln, unterjocleix.
üzdatniac, -niam, -nialem,
va. imperf.\ Uzdatnic, -nie,
-nilem, va. perf. braud^bor,
nütltc^ nxad^en, ausbilDen.
Uzdatnianie, Uzdatnie-
nie, -nia, sn. Stauc^barfeit
f., 2luöbUben ?^; Sefätjigunt?/.
Uzdeczka, -ki, pl. -ki, sf.
©teuerruberjc^Iinge/., ©teuer»
ruberbanb n., 2tufpnaung /.
be§ ©teuerruberö.
Uzdolniac, -niam, -niaJem,
va. imperf.; Uzdolnic, -nie
-nilem, va. perf. befähigen,
Begabung, Srau^barleit t)ei;=
leit)cn, fä^ig machen; chJopiec
wprawdzie -niony, ale leniwy
ein jroar begabter, aber fauler
Qunge; to mnie -nito do tej
pracy baä l^at mir ju biefer
2Irbeit ©ignung Berlie^en.
üzdolnienie, -nia, sn. 33e=
gabung /., gäfligleit /., 2ln=
löge /., ®t.mung /.
Uzdrawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.; Uzdrowic,
-wie, -witem, va. perf. ge=
funb machen, ®efunbl^eit Der=
leiten; lekarzu, -row wprzod
samego siebie SCrjt, mad^e
ju aEererft bitf) felber gefunb;
sam jej widok mnie -wil i^r
blofier 2lnblicf l^ot mtc^ gc=
funb gemacht.
üzdrawianie, Uzdrowie-
nie, -nia, sn. ©efunbmad^ung
f., §eilung /.
Uzdrowiciel, -a, pl. -e,
sm. ©ejunbmad^er m.
Uzdzienica, -cy, pl. -ce,
sf. ^alfter m.
üzewngtrzniac, -niam,
-uiaiem, va. imperf. 5 Uze-
wngtrznic, -nie, -nilem, va.
perf. bie äußere jjorm, @e=
ftalt Derlei^en.
Uzewngtrznianie, Uze-
wngtrznienie, -uia, sn. S8er=
leibung /. Der äußeren '^oxm.
Uziaja6 sig, -jam, -jalem,
vr. perf. fic^ etl^i^en, fic$ er=
müDen.
Uzieleniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. \ Uzielenic,
-nie, -nilem, va. perf. grün
machen, mit ®rün übersictjen,
bebedcn; — sie, vr. ju nrü=
nen anfangen; giünen.
Uzielenianie, Uzielenie-
nie, -nia, sn. ©riinen n.,
©rünmad^en n.
Uzierac, -ram, -ralem, va.
perf. mit ben Slugen fud^en,
erblidEen.
Uzifbly, adi. erlattet, cr=
iältet.
Uzigbn^c, -bne, -blem, vn.
perf. erlatten, fatt werben,
erfrieren.
Uzlacac, -cam, -calem, va.
imperf. ; Uzlociö, -ce, -cilem,
va.perf. mit ®olb überjiefjen,
oergolben, mit (Solb bebecfen;
oerfc^önern ; sloüca promienie
-caly wierzeholki gor bie
©tral^ten ber ©onnc oergol=
beten bie ©ipfel ber Serge.
Uzlacanie, Uzlocenie,
-nia, sn. SSergotben n. ; S3er=
ßolbung /.
Uznac, -znaje, -znalem,
va. perf. \ Uznawac, -warn,
unb -znaje, -walem, va. imperf.
anerfennen, einfe^en; — nie-
winnosc czyja j|mnb§ llnfd)Ulb
anerfennen; -wac jakas pra-
wde irgenb eine 3Bat)röeit an=
erfennen; — swöj blad, swoja
wine feinen gel^Ier, feine ©d^ulb
einfefien; — kogo za kröla,
jmnbn alä Äönig aner!ennen;
— dziecko niesiubne ein un:
eJ^elid^eg ^inb anerfennen; —
näytecznosc jakiejs rzeczy
ben Dtu^en einer ©od^e ein=
fe^en ; — cos za stosowne
etro. für rid^tig finben.
Uznanie, Uznawanie, -nia,
sn. 2lnerfennung /., einfel)en
n., @ingeftänbni§ n.; —
dziecka bie Slnerlennung beö
Äinbeä; — wlasnego bledu
ba8 eingeftänbniö be§ eigenen
ge^lerg; — rzadu bie Slner-
fennung ber ^Regierung; nie
znalazlszy -nia u swoich, mu-
sial je szukac u obcych nad^=
bem er htx ben ©einigen
feine Stnerfennung gefunben
^atte, mu^te er fie bei grem=
ben fuc^en.
Uznawacz, -a, pl. -e,
Uznawca, -cy, pl. -fj, sm.
1) 2inetfcnner »«. ; 2) ©d^ieb5=
ricöter m.
Uznoiö, -je, -ilem, va. perf.
in ©c^roeiB ' fe^en, bringen,
baben; czola wasze pozyte-
czna praca -Jone eure ©ttmen
finb burd^'nüfelid^e Slrbeit in
Srfiroeife gcbobet.
Uzuchwalac, -lam, -lalem,
va. imperf- ; Uzuchwalic,
-le, -lilem, va. perf. frec^, fed,
fü^n machen; takie pobla^a-
nie -la go tylko coraz bar-
dziej fold^e 3Iad^fic^t mad^t
il^n nur um f 0 fred^er ; — sie, vr.
ftcft erfrechen, erfül^nen.
Uzupelniac, -niam, -nialem,
va. imperf.; Uzupelnic, -nie,
-nilem, va perf. ergangen,
cerDoUftänbigen ; wysle go
za granice, by — je?o wy-
ksztalcenie idE) roerbe il^n ins
aiuälanb fc^idten, urc. feine
Silbung gu üerooUftänbigen ;
prawo to jeszcze — naleiy
biefeö ©efe| mu^ man no(|
ergänjen.
Uzupelnianie, Uzupelnie-
nie, -nia, sn. SßerüoUftänbi«
gung /., ecgönaung /.; dla
-nia musze jeszcze dodac jur
©cgänjung muf[ ic^ nod^ ^inju»
fügen; do -nia zbioru wiele
je3zcze brakuje jur S5erDolI=
ftänbigung ber ©ammlung feiert
nodö Biet.
Uzurpacya, -cyijjij?. -eye, sf.
Uiurpation /., unre^tmäfeige
2lneignung f. ; = Pochwycenie,
Przywlnszczenie.
Uzurpator, -a, pl. -rzy,
sm. Ufurpator m. ; = Przy-
wlasciciel.
Uzurpowac, -puje, -walem,
va. perf. ufurpieren, fid^ un-
reditmä^ig aneignen; = Przy-
wJaszczac, Zabierac.
Uzwierzgcenie, -nia, sn.
Sttnimalifatton /., 2lnima[ifie=
rung /; aSertierung /., SSer-
tiertl^eit /.
Uzysk, -u, pl. -i, sm. mitt»
lerer Seil beö 3eibelftridfe§.
j Uzyskac, -kam, -kalem,
va. perf. ; Uzyskiwac, -kuje,
I -watem, va. imperf. errei^en,
j geroinnen, erlangen ; nareazcie
-lern u niego podwyÄszeuie
pensyi id^ ^abe enblid^ bei i^m
bie (grptjung ber (Sage er=
Uzyskanie
398
Uzywantus
langt ; cos -kal przy tem ? roas
^oft bu habet aeroonnen?
Uzyskanie, Uzyskiwanie,
-nia, SM. (Stiongen n., ®e=
roinnen n. ; musial poczynic
starania dla -nia paszportu
er mu|te fiel) bemühen, um ben
^:ßafe gu erlangen.
Uzdzienica = Uzdzie-
nica.
TJzalac sie. -lam, -lalem,
vr. imperf. ; Uzaliö sie, -le,
-lilem, vr. perf. fic^ beflagen,
fic^ befc^roeren; — sie nad
kirn imnbn bebauern, mit
jmnbm mitfühlen.
Uä^c, -zne, -zaiem, va.
perf. ; Uzynac, -nam, -nalem,
va. imperf. abmäf)en, mäfien.
Uzatek, -tku, pl. -tki, sm.
1) @emäbte(ö) n. ; 2) 2lbfd)neiben
M. ; 2) 2l5ernten n. ber gclb=
ftücftte; 3) ©rnteertrag m.
Uzebraö, -bram, -bralem,
Uzebrzec, -brze, -bralero, va.
perf. erbetteln, burd^ Settetn
fammeln.
Uzebranie, -nia, sn. ®r=>
bettelung /., 2lnfammeln n.
iuxdj öetteln.
Uzerac, -ram, -ralem, va.
imperf.', Uzrec, -zre,-zarlem,
va. perf. abireffen, beiden, fid)
öoUftopfen, freffen; — sie,vr,
fiabern, fid^ beifjen, fid^ er=
bittert janfen; -ja sie ze ro-
ba caly hoiy dzien fie janfen
mitetnanbcr ben ganjen lie»
ben Xaq.
Uzeranie, -nia, sn, SSeifeen
«., j^reffcn n. ; — sie ^erum=
jan!en n.
Uzlopaö, -pie, -paiem, va.
perf teilrceife faufen, auä=
trinfen; — sie, vr. fid) doQ=
laufen.
Uiyczaö, -czam, -czatem,
va. imperf.] Uzyczyc, -cze,
-czylera, va. perf. oerleitien,
geben, mitteilen, oergönnen ;
— tiojnie reic^Iic^ fpenben;
-Äycz i innym cos z tvrego
majatku oergönne aud| an=
beren etro. oon beinern 35er=
mögen.
Uiyczanie, Uäiyczenie,
-nia, sn. SJerfei^en n., SSer^
gönnen w., 2JtittetIen n.
Uzycie, Uiywanie, -nia,
sn. 3Jenü^en n., SJcnütumg /.,
Sluänü^en n., ©rauchen n.,
SßerbraudEien n., SSerbrauc^ m.,
Oebrauc^en n., ©enteren n.,
®enu§ m.', -nie äycia ber
©enufi be§ Sebeng; to nie
jest wiecej do -cia baö lä^t
fi* nid^'t niel^r brauchen.
Uzyc, -je, -lern, va, perf;
Uzywac, -warn, -watem, va.
imperf l)benü|en, gebrauchen,
brauchen, gentefeen •, üernjenben,
anroenben, fict) bebtenen; -waj
iycia, pokis mlody geniefie
bag Seben folonge bu jung
bift; bron ta jui, dawno u^y-
wana nie byla biefe Sßaffe
rourbc fd^on lange nic^t
benü^t; nie dose na zdolno-
sci, trzeba ja jeszcze dobrze
— eS ift ni^t genug, Sega«
bung ju beft^en, man mufe
fie aud^ gut gebrauchen; umiec
-wac majatku ba§ 33ermögcn
ju gebrauchen »erfteljcn; cza-
sem uczeni rozumu na zle
-waja mand^mal gebraud^en
bie @elef)rten ben SSerftanb
ju fd^lect)ten Singen; -waj
wszelkich sposobow, jakie
sa tylko w twojej mocy
gebrau(^e atte SKittel, bie
nur in beiner ajiac^t fielen;
umiec — palasza ben ©äbel
ju füliren üerftefjen; -wasz
rozmaitych lekarstw a prze-
cie ciagle chorujesz bu ge=
brauc^ft oerfc^iebene 2lr5'
neien unb boc^ fränfelft bu
immer; -wasz mnie do tak
nizkich postug, ie dtuÄej
tego znielc nie möge bU ge=
braud^ft mtd^ ^u fo niebrigen
Sienften, tn^ id^ mir bas
nid^t länger gefallen laffen
!ann; — i-zyjej pomocy, laski
imnbg |)tlfe, ®nobe in 2ln=
fprucf) nehmen ; -waj miernie, CO
ci B6g uiyczyl geniefte mä^ia,
raag bir @ott Derlielöen; —
czegüs z radoscia etro. mit
greube genießen; 2) geltenb
machen, anroenben; — swego
prawa pizeciwko komu fein
gtecf)t gegen jmnbn geltenb
ma(^en; 3) — sie, vr. gebrandet
roerbcn; tego wyrazu sie
wiecej nie -wa biefeö 2ßort
roirb nic^t mef)r gebraucht, an=
geroenbet.
Uzyiowac, -luje, -walero,
va. perf. mit Slbern burc^»
jiefien; -wany geöbert.
Uzytecznosc,-sci, sf. 3l\x%=
lidjfeit /., »rau^barfeit /.;
5ßerroenbbatlett /. ; @emein=
nü^igfeit /. ( — dla spole-
czenstwa) ; nie jestem prze-
konany o -sei tej roboty ic^
bin oon Der 3tü^l\6)U\t biejer
Arbeit nid^t überjeugt.
Uzyteczny, adi.', Uzyte-
I cznie, adv. nü^licl), brau^=
' bar, oerroenbbar ; gemeinnü^ig
( — dla spoleczenstwa) dzia-
I ialnosc jego okazala siebardzo
j -czna feine Sättgfeit bot fic^
I alg fel^r nü|li^, gemeinnüßit]
: erroiefen.
I Uzytek, -tku, pl. -tki, sm.
\ 1) 3lul^en m.; bez -tku nu^=
log, unnü^ ; 2) ©cbrauc^ m. ; do
codziennego-tku jum täglichen
©ebrauc^; na jaki to jest — ?
gu rofrdt)em®ebrauct)bientbas?
zrobic z czego — Don etro-
©ebraud^ machen; 3) 9iie^-
brauch m., 3tu^nießung /.
UzytkowaCj-tknje, -walem,
va. imperf. benü^en, aug»
nü^en, »erbrauc^en, brauchen,
non etro. 3Ju^en jie^cn; 3^u^=
nteBunii i^aben, ^lie^raud)
üben; -wy 5Ru^=; -wy ogrod
Siu^garten m.
Uzytkowanie, -nia, sn.
1) Sraud^en «., 3^erbraud^en n.,
Slusnü^en n.;-i) ^fliefjbraud^ m.,
3(iuönte^ung /.
Uzytkowniczka, -ki, pl.
-ki. sf. 9fJu^nie§erin /.
Uzytkownik, -a, pl. -cy,
sm. Siu^niefeer ?)i.
Uzytosc, -sei, sf. ®rbitt=
üdbtett /., guie^, roeid|eg ^erj.
Uzywalnosc, -äci, sin;/,
tant. sf ©ebtauc^barfett /.,
©eniefebarfeit /'
Uzywalny, adi. gebrauc^=
bor, gum ©ebraud^e bienenb,
genießbar.
Uz3rwanie, -nia, sn. ©e=
brauch m., ©enii^ m.; S3er=-
roenbung /. ; czeste — tego
srodka naoie ci zaszkodzic
ber öftere ©ebrauc^ biefeö
SÖUttelä tann bir fd^aben.
Uzywantus, indecl., sm.
(fc^erj^aft) ©d^maui m., geftt=
Dttät /.
Uzywicic
399
Wabiö
Uzywicic, -re, -ciJem,
va. pei-f. mit ^arg burc^=
tränten.
Uzyzniaö, -niam, -niatem,
va. imperf. ; Uzyinic, -nie,
-nilem, va. perf. frud^tßor ] SBüften toutben burd^ unjet
machen, befruchten; strumyki j SBlut befruchtet,
-niaja pola bie 33äd^e ma^en Uzyfnianie, Uzyznienie,
bie gelber frucf)tbar; krwia [ -nia, sn. JBefruc^ten n.
nasza -nily sie pustynie bie '
W, jroeiunbjwanäigfter SBuc^«
[tobe beö polnifd^en 2Upt)a=
bete; in aibfürjuni^en: W.
ksiaie = Wielki ksiaze ©ro§»
fürft ; W. K. M. = Wasza kro-
lewska Mose (Sure IönigIic{)C
gfRajeftät; W. Ks. L. =
Wielkie ksiestwo litew-
skie ©rofefürftentum Sitauen;
Wielki ksiaze litewski ©rofi'
fürft Don iittauen; W. O.
= Wielebny Ojciec ©eine
^oc^roürben ; WW. 00. =
Wielebni Ojcowie bie cl^rroür»
bigcn ^atreö; Karol W. =
Karol Wielki Äarl ber ®ro|e;
J, W. = Ja^nie wieljDOÄüy
©eine (Suer) |)odE)n)o^ [geboren ;
Str. 15, w. 7.; = Strona pie-
tnasta, wiersz siödmy ©eite
fünfj5e§n, ^^i^c fieben.
W, praep. mit bem 4. jjafl
(auf bie grage: raof^in?) unb
mit bem 7. gaU (auf bie iJrage :
njo?) in, auf, an, ju, nac|,
um, bei ; wpadt — bory, — lasy
geste er geriet in ^orfte, in
biegte SBätbev; wjechali —
miasto fie fuhren in bie ©tabt
hinein; — suknie j^ owineli
fie roidetten fie in Äfeiber
ein ; skoczyi — studnie er
fprang in ben SBrunnen; opra-
wny — srebro in ©über ge=
fa^t; leiec — rowie im
(Sraben Hegen; — biaiym pa-
pierze in roci^em ^ßapier;
— kosciele in ber Äird^e;
utkwic miecz — piersiach ben
Segen in bie Sruft fto^en;
utkwic — pamieci im ®C=
bäc^tniS bleiben; to mu nie
chce wle^c — gl'owe ba§
roiH i^m nid^t in ben ^opf;
powiem mu to — twarz
id^ roerbe e§ if)m in§ ®e=»
fic^t fttgen; poszedl — swiat
daleki i szeroki er ging in
bie gro|e roeitc 2ßelt; — lewo
zwrot ünH fc^roenfen; patrzec
— dal in bie gerne fd^auen;
w.
— bok skoczyc jur ©eite
fpringen; wierzyc — co an
etroaä glauben; ujac — p6I
um bie 2J(titte ncf)men; jechac
— odwiedziny jum 33e=
f uc^c fahren ; jechac — swaty
auf bie greite fahren; czas
nam ruszyc — droge eä ift
3eit,ungaufbenSQ3eggumac|en;
wstapic — stan malÄenski in
ben (S^eftanb treten ; wziac kogo
— soMaty jmnbn jum SJüli»
tärbienfte nehmen; bawic sie
— slepa babke blinbe 9tu^
fpielen ; grac cala noc —
karty bie gange ^Jad^t harten
fpielcn ; obrocic miasto — pe-
rzyne bie ©tabt in ©c^utt
unb 2lfc^e legen; obrocic co
— ;&art etiü. in ©d^erj Ber=
festen; odda6 cos — dwoj-
nasob etro.boppelt gurütfgeben ;
zwinac co6 — klebek etro. JU
einem'Änäueljufammenroitfetn;
materya — paski ein geftreif»
ter ©toff; — takt im iEaft;
— Btosunku im 3Serl^äItniä;
— miete mä^ia, mo^DoH; —
miare stosunkow nad^ 3)l(X%=
gäbe ber 25er^ältniff e ; —
gtos sie rozsmial er ladete
laut auf; — brod przejsc
rzeke ben glufe überfd^reiten ;
üi — pjfc ni — dziewiec
o^ne (aüen) Qulammen^an^:,
przybyJes — czas bu famft
gur richtigen, rechten 3eit ; raz —
raz ein 3)ial nac^ bem anberen;
dzien — dzien %aQ für 3!ag ; —
dzien przed ßoÄem Narodze-
niem am 2:age cor Söeil^»
noc^ten; — post jur j^aften^
jeit; — te trudne czasy in
biefen fd^roierigen Briten; —
tym roku in biefem So^'^e;
pedzic Äycie — nedzy baä
Seben in ^Jlot »erbringen; je-
stem — küopocie ic^ bin in
SSerlegenl^eit; bylem naow-
czas — podr6Äy ic^ toar ba=
mala auf S^ieifen; zycie spe-
dziJ — klasztorze bag Seben
t)erbrad^te er im Älofter; —
jesieni im ^erbfle; — czasie
rozmowy njö^renb beö ®e=
fpräd^eg; caty swöj majatek
ulokowal — papierach er bat
fein ganjeä SSermögen in ^a»
pieren angelegt; daje jej sto
tysiecy — posagu er gibt it)r
l^unberttaufenb alg SJiitgift;
musi — tem byc jakas ta«
jeinnica bal^inter mu^ ein
©e^eimniä fteden; — uocy i
— dzien bei Xaq, unb bei
9lad^t; bogaty — rozum reic^
an 58erftanb; oko — oko Slu^'
in Stug'; calkiem sie wdala —
matke fie ift ganj ber SUutter
nachgeraten ; chiop — chlopa
wszyscy rosli einer loie ber
anbere alte gleich fc^ön ge=
roac^fen; kubek — kubek
ganj baöfelbe, ganj ä^nlic^;
— domu äu §aufe; — dorn
inS §auä.
Wab, -iu, pl. -ie, sm.',
dim. Wabik, -a, pl. -i, sm.
Sodtfpeife /., Sodtmittel n. ;
Socfpfeife /.; ptasznik robi
sobie -bik z kosci ber SSogel»
fteller mac{)t fic^ auS einem
Änocben eine Sodfpfeife; po-
stawifem mu to na -ia tc^
l^abe es il^m alä SodEfpeife
linqefteHt.
Wabiciel, -a, pl. -e; Wa-
bnik, -a, pl. -cy, sm. 1)
i'ocfoogel m. ; 2) 33ertocfer w.,
Slnloder m.
Wabi<5, -bie, -bilem, va.
unb va. imperf. 1) locfen,
»ertodfen, anlocEen; i^okosz
-bi kurczeta bie $enne locft
bie $übner; posag -bil i
uroda ei lodtte bie aJlitgift
unb bie ©d^ön^eit; -bi mnie
ta mysi, lecz mam jeszcze
skruputy eö lotft mic^ biefer
®ebonfe, boc^ ic^ ^abe noc^
©Irupeln; 2) — sie, t;r. nennen,
rufen ; jak sie -bi tego psa ?
Wabidlo
400
Wagowe
roie §ei^t biefer §unb? auf
roeld^en SJamen f)ött biefer
$unö?
Wabidlo, -dta, pl. -dia, sn.
Wabienie, -nia, sn. Sof* 1
fen n. '
Wabikowy, adi. Sod=
mittel», :BocE)pei[e=.
"Wabny, adi. lotfenb, rei=
jenb, öeriodEenb.
Wacek, -cka, -cki, sm.',
Seutel m., ©ad m., ©elbfadf
w., ®clb!afee /.
Wachel, -chla, j??. -chle,
sf. = Wachlarz.
Wachla, -chli, pl. -chle,
*/■. ^:Bec^fa(feI /.
Wachlarz, -a, pl. -e, sm. ;
rfim. Wachlarzyk, -a, pl.
-i, «m. gäc^er w., 2)amen=
fäd^er; — z strusich piör
©traufienfebernfäcf)er ; paw
rozpostarJ ogon niby — bec
5ßfau bteitete feinen ©d^roeif
roie einen gäd^er au€.
Wachlarzoskrzydly, adi.
fäd^erftüseüa; -die owady
Rhipiptera (fäc^erftügeUge 3in=
feften).
Waclilarzowiec, -wca, pl.
-wce, sm, ^öf^erpalme /.
Wachlarzowy, adi. ; Wa-
chlarzowo, adv. fächerartig.
Wachlarzyn, -a, pl. -y,
sm. Ptychoptera (3infeften=
art).
Wachlowac, -luje, -walem,
va. per f. fäd^eln; — sie, vr.
ftd^ fäcf)eln.
Wachlowanie, -nia, S7i.
%ää)dn n.
Wachmistrz, -a, pl. -^,
sm. SBad^tmeifter m.
Wachmistrzowski, adi.
SBac^tmeifter»; road^tmeifter=
^aft.
Wacho, -cba, 2>l. -cba, sm.
§afe m. (in ber ^ägerfprad^e).
Wachta, -ty, pl. -ty, sf.
SBacfie /., ^atroutUe /.
Wachtarz, -a, pl. -e, sm.
SEäcftter m.
Waöpan, -a, pl. -owie, sm. ;
Wacpani, — , pl. -uie, sf.;
Wacpanna, -ny, pl. -ny, */.
Sie (früher gebräuc^lid^e 2ln-
rebc an einen §errn, grau
ober gräulein); byles — w
Warszawie? raaren ©ie in
lü-arfcfiau? -nna nie masz
rozumu gröulein l^aben feinen
SSerffanb.
Wad, -u, pl. -y, sm. iEBab
m.. DKanganfc^aum m.
Wada, -dy, pl. -dy, sf.
j^e^ter m., SRangel m., ®e=
brechen n. ; popedliwosc fest
wielka -da w czüowieku
Säl^jorn ift im 3Wenfci^en ein
qto^er Segler; ka^dy ma
swoje -dy iebctmann I)at feine
%eij[ev; kto kogo miluje, wad
jego nie czuje ein ^^iebenber
ftel)t feine ?^e^rer, Siebe mac^t
(ift) blinb; istotna -da tego
domu jest, ze malo ma
swiatJa ein raefcntlic^er gel^ler
biefe§ |)aufc§ ift, ba^ eä roe=
nig £ic|t beft^t; ma ona ma-
l'a -de w wymowie fie l^at
in ber Sluäfpracge einen flei»
nen J^'^)^«'^; sercowa — ^erj«
feljler ; w tem dziele jest
wiele wad bicfeS 3Berf raeift
öiele g-ei^Ier auf.
Wadium, indecl. sn. S5a=
bium n. \ == Poreczne.
Wadliwy, adi. ; Wadli-
wie, adv. fef)Ier^aft; to urza-
dzenie nowe wydaje mi sie
-wem biefe neue ©inrid^tung
fc^eint mir fefilerfjaft ju fein;
to ma dobra i -wa strone ba§
f)at eine gute unb eine fester«
|afte ©cite.
Wadziö, -dze, -dzilem, I.
va. imperf. — kogo jmnbn
in einen ©trcit oerroicfeln;
3än!ereien ma^en, l^e^en;
II, — komu, vn. imperf.
jmnbm im Sßege fein ; III. —
sie, vr. janfen, ftretten.
Waga, -gi, pl. -gi, sf.
1) SBage /. ; hydrostatyczna
l^i)broftaftifc^e Sßage, ©enf=
rcage; — czuJa empfinblidie
SBage; — dr^ikowa |)eBer=
roage; — dziesietna 2)ejimal=
roage; — metryczna metrifdE)e
SEßage; — nieczula unemp*
finblid^e Sßage; — pomosto-
wa SiüdEenraage; — wodna
«Ranatroagc, SQBafferpofe m.,
3Jöf)renlibeüe f. ; — probiercza
^robierroage; — izymska
©d^nelltoage mit Saufgeroic^t,
römifd^e äüage, Siomana /.;
— setna 3f"t^fiw*'^n'«9f/
^entimcirooge, ffliautroage;
— spreÄynowa geberroage;
przekladac cos z -gi na -ge
etro. üon einer SBage auf bie
anbete legen; 2) ©emic^t n.;
to przekraeza przepisana -ge
baä überfcf) reitet baö oorge=
fc^riebene ©eroid;t; miec -ge
fc^mer fein, baö gel^örigc @e=
roid^t l^aben; -gi u zegaru
sciennego bie (Semid^te an einer
SBanbu^r; na -ge kupowac,
sprzedawac nadE) bcm ®e=
roic^t faufen, oerfoufen; to
idzie podliig -gi bag gel^t
nacb bem ©eroid^t; 3) a3ebeu=
tung /., ©eraid^t «., 2Bic^tig=
feit /., Stnfe^en n.\ nie
przywiazuje do tego najmniej-
szej wagi id^ lege bem Umftanbe
nid^t baä geringfte ©eraidjt bei;
rzecz wielkiej -gi eine ©ad^e
non großer 3Bt^tigfeit; w wiel-
kiej -dze kogo miec jmnbn ^od^'
tialten; gdy w jednej -dze sa
nikczemni z godnymi menu
im gleidien 2lnfe^en bie
Unroürbigen mit ben 2ßür=
bigen ftefien; 4) SBage /.
(©ternbilb im 2;ierfreife) ; 5)
SBagfd^ale /. ; wziac co na -ge
rozsadku etro. auf bie Süag=
fd^ale ber SSernunft legen; 6)
Sßogf)aus n.
Wagabonda, Wagabunda,
-dy, pl. -dzi, sm. Sogabunb
TW., ßanbflreic^er m., ©trolc^m.
Wagmistrz, -a, pl. -e, sm.
Sßaameifter n.
Wagneryt, -u, pl. -y, sm.
SBaqnerit m.
Wagomiar, -u, pl. -y, S7n.
Äoliber n., ©d^u^=, ^uge[=
mafe n.
Wago mierzyö, -rze, -rzy-
*em, va. perf. falibrieren.
Wagon, -u, pl. -y, sm.
©ifenbaljnroagen m., Sßaggon
m.\ — parowoz 2)ampfraag-
gon; — wywracany ©tutj»
raaaen jum Kobtentran§port.
Wagorownosß, Wago-
strychownosö, -sei, sing,
tant. sf. Sotric^tigfeit/., fenf=
redftte ©teUung.
Wagoröwny, Wagostry-
chowny, adi.\ Wagorö-
wnie, Wagostrychownie,
adv. fenfrec^t, lotric^tig.
Wagowe, -go, sn. Sßöge»
gebü[)r /., Sßaggetb n.
Wagowy
401
Walczyc
Wagowy, -wego, pl. -wi,
sm. 3imentterer m.
Wagowy, Wazny, adi.
Wagus, -a, pl. -y, sm.
§eriim=, Sanbftrcidtiet m.
Wahacz, -a, pl. -e, sm.
SaCancter m., ©cbroengel ?«.;
— jednoramienny einseitiger
balancier ; — ramowy geber=>
balancier.
Wahac, -ham, -halera, va.
imperf. ; Wahn%c, -ne, -na-
iem, va. perf. mö SBattten,
in§ ©c^njanfen bringen; —
sie, vr. fc^roan!en, nianfen, fiö)
f)in unb f)er bewegen, pen=
beln, jd^roingen, ©cöroingun»
gen machen; unentfd^Ioffen
fein, Sebenfen tragen; to co
jest dobrze umocowane, uie
-ha sie roa§ gut befeftigt ift,
fcf)roanft nicf)t; — sie, idac
beim ®et)en )^roan!en; -hat
sie miedzy bojazaia i nadzie-
j^'er f^roanfte ärotfd^en Jyurd^t
unb Hoffnung; -ham sie, bo
nie wiera, co czynic i^ bin
unentfc^loffen, roeit id^ ntd)t
roei^, roaö icf) tun foll; -hai
sie dlugo er trug lange 58e»
bcnfen.
Wahadlo, -d}a, pl. -dla
sn. ^enbel n. ^ßerpenbüel n.,
©cbrocngel m.
Wahadlowy, adi. >l.^enbel=
©c^roengeU; mch — ^enbel=
berocgung f.
Wahanie, -nia, sn. ©d^rcin«
gung /., Sc^roonfen n.; —
sie Unentfc^loffeni^eit /.,
©^roanfen n.
Wajdaz, -u, sing. tant.
sm. äijaibalc^e /.
Wajdelota, -ty, pl. -ci,
sm. SBaibelot m., attlitauifd^er
^riefter unb ©änger.
Wajdelotka, -ki, pl. -ki,
sf. altlitauifc^e ^ßriefterin unb
©ängerin.
Wajnsztajn, -u, sm. SBeim
ftein m. ; = Winnik.
Waka, -ki, pl. -ki, sf.
SBadc /. ; — dymna 9lauc|=
roadEe /., ^^^ftei^botomit m.
Wakacye, -cyi, plur. tant.
sf. gerien jpL, ©c^ulf erien pl. ;
na -eye do rodzicöw przy-
jechal ju ben perlen fam er
3u feinen ©item.
Siownik polsko-niemiecki.
Wakancya, -cyi, pl. -eye,
s/. ; Wakowanie, -nia, pl.
-nia, sn. SSafanj /., erlebigte
©teile.
Wakans, -u, pl. -y, sm.
lebige, erlebtate ©teile, ein ju
bc[e^enber Soften; czekac -u
raarten, biä eine ©teüe erle»
bipt roirb.
Wakat, indecl. sm. 1)
SSafat n., unbebrudEteä ^blatt;
2) Slegiment n. of)ne ^n^aber.
Wakowaö, -kuje, -walem,
vn. imperf. najieren, üafant
fein, unbefe|t fein, offen
fielen; -wato biskupstwo kra-
kowskie bag Ärakuer Siö=
tum mar unbefe^it; urzad
-kujacy eint)ofanteß2lmt; -ku-
jacy rzemieslnik ein cagieren«
öer §anbn)er!er.
Walac, -lam, -lalem, I.
va. imperf. 1) fd^mu^en, be=
fc^mu^en, befc^mteren, be«
fubeln; 2) raälsen, roalfen-,
— wosk na kamieniu na
swieczki SBac^ä am ©teine ju
Äerjctien raalfen; II. — sie,
vr. fic^ raäljen, herumliegen,
f)erumgeroorfen inerben ; fic^
^erumfc^mieren, -lal sie jak
swinia w btocie er mätjte fid^
lüie ein ©c^roein im Äot; wsze-
dzie po drodze -li sie ladzie pi-
jani überall am SBege mäljten
fic^ SBetrunfene; suknie -ja
sie po podlodze bie Äteibec
liegen auf ber ®rbe [jerum;
-}o to sie po wszystkich ka-
tach, az daiö wyrzucono nn
.smietnik eö rcurbe in allen
(SdEen J^erumgeroorfen, biö man
eS l^eute auf ben 3)iift^aufen
roarf.
Walanie sig, -nia, 6».
äüjätjen n., §erumroerfen m. ;
äefd^mu^en n. ; herumliegen
n., $erumftrei(^cn n., Um-
l^erirreu n.
Wale, -a, pl. -e, sm. fiel^e
Walec 1).
Walcer, -a, pl. -rzy, sm.
SGöal^ertänger m.
Walcerka, -Y\,pl. -ki, sf.
fflalKertänjerin /'.
Walcowac, -cuje, -walem,
vn. imperf. 1) Söaljer tanjen,
roaljen; 2) roalgen; — Äelazo
eifenn)aljen,obflac^en, plätten.
Walcowanie, -nia, sn. 1)
Si'alj^eu H.; 2) SBal^ertanjen »i.
Walcowaty, Walczasty,
adi. roaljenförmig, 3i}tinber=
förmig.
Walcownia, -ni, ^j^Z. -nie,
sf. SUaljroerl «., ilBaljfiütte/.,
Ui>aljmüt)le f., ©tredtojerf'»
ftätte /. ; — i-ztabowa Stab=
eifenraalgmec!; — relsowa
(Sifenbai^nfc^ienenraaljroerf; —
duza ©robeifenroaljroerf; —
drobna getnetfenmatsroer!.
Walcowniczy, adi. 2Balj= ;
-cze walce SSorbereitungä«,
©treu-, 2uppen=, 3Soc=, ©tab=
! eifen pl., ©c^lt^t«, SSollen-
1 bunQöroaljen pl.
'. Walcownik, «a, pl. -cy,
sm. aBaljarbetter m., SBal»
jer m.
I Walcowy, adi. 1) 3Baljen= ;
2) aBal3er=."
Walcowka, -ki, pl. -ki, */.
SBalüe /. jum äßaljen beä
gepflügten Sobenö.
[ Walczenie, -nia, sn. ^Rämp^
fen n.
Walczyc, -cze, -czylem,
\ vn. imperf. ; fämpfen, fic^
fc^lagen ; -czy rycerz z ry-
cerzem eä fämpft ein 3i\iUx
mit bem anberen; -cze z na-
mietnosciami xi) fämpfe mit
ben Setbenfd^aften; — ze
soba samym mit ftc^ felber
fämpfen; — z losem, z prze-
ciwnosciami, z przeszkodami,
ze smiercia, z niedostatkiem
mit bem ©d^idfal, mit SBiber=
roärtigfetten, mit öinbcrniffen,
mit bem 2:obe, mit bem 2)ian=
gel fämpfen; dwie przeciwne
opiuie -cza ze soba gmei ent=
gegengefetst'e SWeinungen fämp=
fen miteinanber; musi — z
niejednym nieprzyjacielem
er öat gegen mand^en geinb
ju lämpfen; — z urojeniami
gegen ©inbilbungcn, gct^en
aBinbmü^len fämpfen ; —
o byt um feine ©Eiftenj
fämpfen; — za wiare für
ben ©lauben lämpfen; —
przeciw komu, przeciw czemu
roiber imnbn, roiber etro
ftreiten ; ten zarzut najbar-
dziej przeciw niemu -czy
biefer 5>orrourf ift il^m am
meiften entgegen; opinia po-
26
Walczyk
402
Walny
wszechna przeciwko niemu
-czy bie öffentliche Söleinung
ftrcitet tDtbcr il^n.
Walczyk, -a, pl. -i, sm.
1) Üeine aßarje; 2) SRunb-
ftab m.; 3) SUaljcr m.; -a
ucia6 einen Ileinen SBoljer
tanjen.
Walec, -Ica, pl. -Ice, sm.
1) malin m.; — trzykro-
kowy S)reifd)litt m.; grac -Ica
einen SBaljet fpielen; 2) |
äßolje /., S^linbcr m. ; —
rolniczy SßaUbrec^e /.*, -Ice
do blachy ^Btcc^njoUraet! n.;
-Ice do odiiutu «piättroetf ;
-Ice do szyn ©d^ienenroatjen
pl.; -Ice hutnicze Sffialj«
roetf, SCBorgenftra^e f.; -Ice
krajace ©cöneiberoaljen pl.;
(gijenplaüroerf, ©d^neibenjet!;
— do wyginania blachy ko-
tlowej aSIec^Biegentafc^ine f.;
-Ice offolne, uniwersalne Uni»
tjerjalitaljen pl.; -Ice przy-
gotowawcze ^^räpatiernjoljen
pl, ©tredroaljen, aSorroolsen,
^ängenjal^en, auppenraaljcn ;
-Ice wykonczajace, wymiaro-
we, kalibrowe' ©tubojatgen,
gtedraaljcn, SSoüenbungg»
nahen, ©cfilic^troatjen.
Walecznica, -cy, pl. -ce,
sf. §elDin /.
Walecznik, -a, pl. -cy, sm.
§elb ?n., ftömpfer m., tap=
fetet Äticger.
"Walecznosö, -sei, sf. %aip>
ferieit /., aSut m.; dal do-
wody -sei er gab 33en)eife bet
Waleczny, adi. ; Wale-
cznie, adv. tapfer, mutig; -ny
nar6d ein tapfereö 5ßolI.
Waledykcya, -cyi, sf.
Slbftfeieb w.; = Poiegnanie.
Walenie, -nia, sn. 1) Unt=
roerfcn n., Umftürjen n., 2lb=
teilen n.; 2) §auen m.,
©erlagen «.
Waliö, -Ic, -lUem, I. va.
imperf. 1) ' ftürjen, abrei-
ßen, unttDötjen, nieberrei^cn;
— doto, mury, sciany ein
©au§ nieberrei^en, bemolieren,
gjjauern, 2ßänbe nieberreifecn ;
-lil w lesie deby, aosny er
fjieb im Sßalbe (gießen unb
■gidlten nieber; — oltarze
2lltäre umftürjen; 2) fd^Iogen,
prügeln; nie zatuj kija, wal
dobrze fpare nic^t ben ©tod,
f^Ioge gut ju; wal tego
f^Iage tüd^tig ju; 3) — co
gdzie etro. roo Einwerfen, f)in=
fd^mei^en; wszystko -li na
jedna kupe alleS fd^meißt er
ju einem |)Oufen jufammen;
— CO na (papier) etm. ^in=
flecffen, fc^neE aufg Rapier
^inroerfen ; 4) auflabcn, auf»
laften; — co na kogo etto.
lauf imnbn laben, roäljen;
-lil na niego najtrudniejsze
roboty er lub if)m bie fc^roer»
ften Slrbeitcn auf ben ^al§;
prosze nieslusznej nie — na
mnie ' winy bitte bie unDer=
biente ©^ulb nid^t auf mic^
JU rcätjen; 5) etro. fc^nett, un=
gefc^idEt, mit ©eroalt machen;
— asa kozera bo§ 2lfj mit
Trumpf ftec^en; — ■ w usta
jeden kawal po drugim ein
©tüd nac^ bem anberen in
ben aJlunb ftopfcn; — plaszcz
na siebie ben aJlantel umroer«
fen; II. vn. unb va. imperf.;
Waln^ö, -ne, -nalem, vn. unb
va. per f. 'tüd^tig f plagen,
pmmern; — w drzwi an bie
%VLX mit ©eroalt t)ämmern;
— z armat tüchtig feuern; III.
— sie, vr. 1) einftürjen, su=
I fammenbrec^en, jufammenfal» j
I len; mamy baiantarnie a sto-
doly sie -la mir |aben eine \
gafancnjud^t, aber bie ©d^eunen j
fallen jufammcn; niema ra-
tunku, wszystko sie -li e§
gibt leine 9tettung, aüeä ftürjt
jufammen; dom -lacy sie
ein einftürjenbeä ^auä ; — sie
na kogo auf fmnbn foQen,
ftürjen ; ze-wsz^d klopoty, nie-
szcze^cia -la sie na mnie
üon'anen ©eiten'lommt über
mi^ ©orgc unb UnglücE,
©orge unb UnplüdE bringt
auf mi^ ein; — sie na
löÄko ftd| aufä a3ett roerfen;
-1^ sie rzeki do morza bie
glüffe'ftrömenbemaReere ju;
-la sie ludzie do miasta bie
Seute' btängen fid^ in bie
©tabt; krew sie -li z rany
baö Slut ftrömt au8 ber
3Bunbe; wojsko przez miasto
sie -li X)a^ ^tn ftriJmt butc^
bie ©tabt; 2) fid^ gegenfeitig
f^ragen, prügeln.
Walina. -ny, pl. -ny, sf.
einftur j m. ; -ny pl. Stummer
pl., 3fiuinen pl., Srümmec-
Itätte /.
Walisty, adi. roätjbar.
"Waliza, -zy, pl. -zy, 5/.;
dim. Walizka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) SEBagenfaften m. 2)
gfletfefoffer m.; 3flänjel n., %qx^
nifter m.
Walka, -ki, pl. -ki, sf.
Äampf m., ©treit m. ; ~ na
ämierc i zycie ein Äampf auf
I Seben unb Sob ; wydac -ke
einen Äampf liefern; wielka
stoczylem -ke ze soba, nim
do niego poszedlem eö t)at
mid& einen fd^roeren Kampf
gelüftet, ju i^m ju gef)en;
rozpocz^c -ke fid^ in einen
Kampf einlaffen; — publi-
cystyczna ^olemil /., gebet-
frieg m.; — o byt ber Kampf
um§ S)afein; — zywiolow
ber ©treit ber ©lemente; —
z namietnoäciami ©treit gegen
bie Segierben; — nadziei z
rozpacza, cnoty z pokusami
ber ©treit ber Hoffnung mit
ber SSetjroeiflung, ber Sugenb
mit ben SSerfu^ungen.
Walkira, -ry, pl. -ry'i
Walkirya, -ryi, p?. -rye, sf.
I 5aSaIfüre /.
Waln^ö, -ne, -nalem, tJ«.
I unö va. perf. fiel^e: Walic II.
! Walnica, -cy, pl. -ce, sf.
I «Pfannenlager n.; Sagerfc^ate
/., Sagetmuffe /. -ce czopowe
g6rne 3Benen=, Sapfc«'/ 2Bal'
I jenlager.
I Walnifcie, -cia, sn. Sauen
n., ©erlagen n. ; ©c^lag m.,
igieb m.
Walny, adi. ; Walnie, adv.
1) tüchtig, roadfer, brau, top»
fer; -na kobieta ein tü^tigeS
aBeib; — byl z niego go-
spodarz er mar ein roaderer
£anbroirt; — byl obiad eä
roor ein 5!ntttagma[)l,roie eä fic^
gel^ört; — chlopiec braner
gunge ; 2) ipoupt», allgemein ;
— sejm allgemeiner JReidfiS«
tag; -na bitwa ^lauptfd^lacöt
/.,* ®ntfd&cibunggfc^lad)t /.;
-na rada |)auptberatung /.
Walor
403
Wantuch
Walor, -u, pl. -ry, sm.
Sßertw.; = Wartosc; 2Bett=
papier n.
Walorowy, ad«. roertDoH;
= Wartosciowy.
Waltomia, -ni, pl. -nie,
sf. Sßalb^orn n.
Waltomista, -sty, pl. -sei,
sm. 2ii}aIbf)ornbläfcr m.
Waluta, -ty, pl. -ty, sf.
aSaluta /., SBä^rung /.; SQ3ert
m., ©egenroert m. ; betrag m.
Wal, -u, pl. -y, sm. 1)
SOßoU m., ßjc^u^mauer /.,
2)amm »w. ; — usypac einen
aßatt auftüerfen, errichten; na
-ach miasta auf ben SBäHen
ber ©tabt; na -y! do broni !
ouf bie Ställe 1 gu ben 2Baf»
fen! — odsniegowy @d)ttee=
bamm; 2) Söeße /., 2Boge /.;
HJiecveärooge; -y powstaja na
morzu ba§ 3JJeer fc^tägt
333eIIen ; -em, adv. raogenartig ;
-em klaöc ^aufenroeifc ju 33o»
ben ftredfen ; 'S) SDßeQe, SBellbaum
TM.; — do knrk6w przewie-
wnych 2BeIIe ber @turtn=
X0i6)\ti\ — do rury wypu-
stowej SBeHe jum Slbtafero^r;
— glöwny poruszajacy Sirieb«
roelle; — hamulcowy SBremSs
roeHe; — kolankowy, lamany
gefröpfte Sßeae, Äropfac^fe /.,
Ärummjapfemuelle; — kuli-
sowy Äuliffenpenbel m.; —
mlotowy ^awmetroelle /.,
2)aumenn3eIIe /.; — po-
6redni 2JHtterftüd n. bet SCBeUe;
— regulatora SteguratorroeHe,
Stegulatorftange /.; — sta-
widia ©teuetungäroeHe; —
wahadlowy oöjtBierenbc Si?eIIe;
— przesylajacy S^ranömiffi«
onäroellc; — lamany Ärumm=
gapfenw. ; — wspolny 2lcl^fel /.
ber|»ebel; 4) Sßeberbaum wt. ;
5) großer 39tini>er, äßatge /.,
33aÜcn m,
Walach, -a, pl. -y, sm.
aBallad(e) m., perfd^nittenet
^engfl.
Walaszenie, -nia, sn.
SBoUadöen «., ^crfd^neiben n.
Walaszyc, -sze, -szylem,
va. per f. roaUac^en, perjc^net»
ben.
Waleczkowaty, adi. ;
Waleczkowato, adv. roal^en=
förmig, roaljenarti^.
Walecznik, Walnik, -a,
pl. -i, sm. unterfc^lägige
J«ü^Ie.
Walek, -ika, pl. -iki, sm. ;
dim. Waleczek, -czka, pl.
-czki, sm. 1) äBalje/., SBalfer
m., SRoUe /. ; gplinberförmiger
Äörper; — do ciasta Sßirf»,
SBoUeröotj n., Stubelroalfer
»w. ; — do maglowania SKan«
gel^olj «.; 2) 2BuI[t m.,
5)!unö[ta6 m.
Walgs, -a, pl. -y, sm.
(Potamophilus) ©üf;n)affet=,
Siiemenf^necfe /'.
Walgsac sig, -sam, -sa-
Jem, vr. imperf. \\i) ^erum=
treiben, um^erftreifen, ^erum^
ftreic^en, oagabunbieren;
uciekl z domu i -sai sie
przez tydzieii po lasach er
flo^ pom §aufe unb trieb fi^
eine 3Boc^e lang in ben
SEölbern l)erum.
Walgsanie si§, -nia, sn.
herumtreiben n., aSogobun=
bieren n.
Walkarz, -a, pl. -e, sm.
j %ud)n)alter m.
I Walkomiar, -u, pl. -y, sm.
' SEßaljcnric^ter m.
\ Walkonic, -nie, -nitem,
I va. perf. fiieten, brücfen.
■ Walkonienie, -nia, sn.
j Arteten «., ©rütfen n.
Walkon, -nia, pl. -nie,
sm. 3Sagabunb m., §erum=
ftreic^er m.
Walkowac, -kuje, -walem,
va. perf. roalfen, rollen, mit
ber jpanbroCe mangeln; glät=
ten, ebnen; — ciasto, ziemie
ben 2:etg roatfen, bie ®rbe
ebnen; — kogo jjmnbn fc^ta»
gen, bearbeiten.
Walkowanie, -nia, sn.
Sßalfen «., SRoUen n.
Walkowaty, adi.\ Wal-
kowato, adv. roarjig, roaljen«
förmig; -te drzewo D^unb»
^ols n.
Walkowiec, -wca, pl. -wce,
sm. ©tob^obel m.
Walkownica, -cy, pl. -ce,
sf. 1) ^lanbroKe/.; 2) 2ßal=
ferpreffe/., Sßalfbrett n.; 3)
aCöalfmafc^ine f.
Walkownictwo, -wa, sn,
Sßalterfunft f.
Walkowy, adi. SBaljen-.
Walolomny, adi. roall-
brecöenb.
Walowitos6, -sei, 6/.
2)icfteibtgfeit /.
Walowity, adi. bitfleibig.
Walowy, adi. SBaU«'.
Wampir, -a, pl. -y, sm.
SSampir w. ; = Upior.
Wanad, -u, sm. Sßanabium n.
Wanadynit, -u, s»i. S3ana»
binbteierj n.
Wanadzik, -u, sm. 58anab-
fuboj^b M.
Wanatki, plur. tant. sf.
eine Slpfelart.
Wandal, -a, pl. -e, sm.
i'anbol(e) m., SBarbar tw.; =
Barbarzynca.
Wandalizm, -u, sm. 5ßan=
baliemuö m.
Wandalski, adi. panba«
lijcö, barbarifc^.
Wandrutowac, -tuje, -wa-
lem, va. imperf. Die ©^ac^t=
äimmerung itü^en, fiebern.
Wandyna, -ny, pl. -ny, sf.
3Baffernt)mpE)e /., 'JiiEe /.
Wanga, -gi, pl. -gi, sf. l)
SBac^e /.; 2) äßange f. (in
ber Srec^felbanf).
Waniek, -iika, sing. tant.
sm. fd^Iec^ter, fc^immliger,
auögeroitterter SBein.
Wanienka, -ki, pl. -ki, sf
Ilet'ie äöanne.
Wanienny, adi. äBannen=.
Wanilia, -lii, pl. -lie, sf.
SßaniQe /'.
Waniliowy, adi. S^aniHe"».
Wankns, -a, pl. -y, sm.
aßafferguß m., iSingufi m.,
SäJafferfc^roente /.
Wanna, -ay, pl. -ny, sf.;
dim. Wanienka, Wanie-
neczka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
äßanne f., SBafferroanne /.,
SBabercanne f.; sucha —
®ampfbab n. ; sprawic komu
sucha -ne einen tüchtig bur(^s
prügeln; '2) ©trbmunj] /.,
©Irombett n.
Wanton, -n, pl. -y, sm.
giiü;ne5 n.
Wanczos, -u, pl. -y, am.
go6=, Stobf)ol5 «., t?ipen=
ftäbe pl.
Wantuch, -a, pl. -y, sm.
grobes ^acftuc^, grobe ©acf-
leinroanb, SßoUfacf m., $opfen=
fad m., Sieche /.
26*
Wap
404
Wargowaty
Wap, -u, S7n. Äaljium n.
Wapielnia, -ui, pl. -nie,
sf. Äalfbrennerei f.
Wapielnik, Wapiennik,
-Ä, pl. -cy, sm. Äalfbrennet m.
Wapiennia, -ui, pl. -nie;
Wapiennica. -cy, pl. -ce, sf.
Äatfofen m.
Wapiennica, -cy, sf. Äolf=
luaffer n.
Wapienniec, -nieje, -nia-
Jem, vn. imperf. üerfatfen,
äu käit treiben.
Wapienny, adi. Half« ;
ämietana -na ÄaHmilc^ /. ;
zaprawa -na (Änll») Woxitl m.
Wapien, -pienia,^?, -pienie,
sm. Äalf ftein m. ; — zbity, ziar-
nisty bid^tcr, förniger Äalf=
ftein ; — komorkowy geUtger
ÄaHftein, ^eaenfalfftein ; —
lyszczkowy Überganggfttl!,
©ItmmerJalf, ©limmerfd^tefet
m. ; — weglowy 33erg*, 5?o^len=
lal!; — bitumiczny bitumt=
nöfer ^allftein; — cucbnacy
©tin!ftetn; -pienie gruboziai-
niste (Srobfalf ; -pienie mioce-
nowe ©üfnüaffetfalf.
Wapiernia, -ni, pl. -nie;
Wapniarka, -ki, pl. -ki, sf.
5latfgt:u5e /.
Waplinek, -nka, pl. -nki,
sm. <55tp§[raut n.
Wapniak, -a, pl. -i, sm.
Äalfftein m., Salatt w., Sialh
fpat m. ; — gorzki JDotomit
m., SBittetfaK, SSitterfpat; —
muszlowy ajcufd^eüalf ; —
portlandzki ^ortlanbfteitt m.
Wapniarz, -a, pl. -e, sm.
ÄaHbrenitet m.
Wapniasty, adi. faH=
artia.
Wapnic, -nie, -nWem, va.
perf. mit Äalf »crfefeen;
rceifeen.
Wapniec, -nie, -nialeni,
va. imverf. Brennen, Iafgi=
nieten.
Wapnienie, Owapnienie,
-nia, sn. ®tnfat!en n., 33e°
fprißen n. mit Äalfmild^.
Wapnisko, ka, sn. \ijiii6)'
ter Kall.
Wapnisty, adi. ; Wa-
pnisto, adv. !atiig.
Wapno, -na, pl. -na, sn.
Äo[f m., Äalferbe /., S^falf;
— bielace Gl^lorlatl; — ce-
mentowe getnentfalf, 3toman=
jement w. ; — chude, slabo
hydrauliczne magerer Aalt,
fc^rcad^ l^^braulifd^er ^alf,
©raulall ; — gaszone, ognio-
trwale gelöfcf)ter Äalf; —
hydrauliczne, wodotrwale ^5=
braulifc^er Äal!, SQBafferfalf ;
— niegaszone imgelö[ct)ter,
leBenbiger Äalt; — odlezale,
lasowane abgeftorBener, t)er=
roitterter, aBgeftanbener Äalf;
— portlandzkie ^ortlanfc»
lalf; — przepalone totge-
brannter iialf; — rozczy-
nione, mleko wapienne mit
Sßaffer angerüf)rter Äall,
Äalfmilc^; — tiuste gettfat!,
äßeifefa«, fetter Äall; — pa-
lic, gasic Äalf Brennen,
löfd^en.
Wapnowac, - nuje, -wa-
lem, va. perf. in .Ralfiüaffer
roof^en.
Wapor, -u, pl. -y, sm.;
dim. Waporek, -rka, pl.
-rki, sm. 2liiäbünftung ./.,
®unft m.; -y SSapeurö ^Z.,
2Binbe pl.
Wapowiec, -wca, pl. -wce,
sm. jdE)n)er überfteigbaret Serg=
pfab, SßJeg m. an Slbgrünben.
War, -u, pl. -y, sm. ©üb
m., ©ebräu n.
Wara, 1) -ry, pl. -ry, sf.
gefäljrttd^e, fla^e fjtu^»
gegenb ; 2) interj. oorgefe^cn !
rüljr nic^t an! roeg baoon!
unterftel^ bicft nic^t! — tobie
od tego bu barfft eä nid^t an=
rühren, unterfte^ bic^ ntd^t,
e§ anjugreifen.
Warcab, -u, pl. -y, sm.
Samenftein m.; -y Samen«
jpiel n. ; grac w -y Same
fpiefen.
Warcabnica, -cy, pl. -ce,
sf. Samenbrett n.
Warcabnik, -a, pl. cy,
sm. Samenfpieler m.
Warcabny, Warcabowy,
1) adi. Samen|ptel=; 2)
-ego, pl. -bni, sm. ©d^ici^ten»
meifteräabjun!t m.
Warchlak, -a, pl. -i, sm.
grifc^ling m., Sßilbfdiroein«»
ferlel n.
Warcholec, -loa, pl. -Ice,
S7n. frummer (gid^enbalfen
jum ©d^ipBau, ©d^iprippen»
|orj n.
Warcholenie, -nia, su.
3änferei /., §anbel m.
Warcholic, -le, -lijem, vn,
imperf. janfen, Unf rieben
fäen; — sie, vr. fic^ janfen,
§änbel miteinanber l^aben.
Warcholny, Warchotli-
wy, Warchotny, adi. jän»
Warchol, 1) -a, pl. -y, S7n.
Öänbelfuctier m., janlfüc^tiger
SDlenfd^, Unfrieb w., Unru^e=
ftifter w. ; 2) -u, pl. -y, sm.
3anf m., §aber m.
Warcz, -a, pl. -e, sm.
(Ryzaena) ©d^norrtier n.
Warczeö, -cze, -czaiem,
vn. imperf. ; Warkn^c, -kne,
-knalem, vn. perf. fnurren,
tnarren, gurren; -knal pies
i umilkl ber ^unb fnurrte
unb oerftiimmte bann; -czy
mi w brzuchu e§ fnurrt mir
im $8aucf)e.
Warczenie, Warknigcie,
-eia, sn. knurren n., ©urren
n., knarren n. ; ©efnurr(e) n.,
©efnarr(e) n.
Warda, -dy, pl. -dy, sf. ;
Wardak, -a, pl. -cy, sm.
Sintßpnber m.
Wardawy^ adv. lintl«
[jänbig.
Wardaga, -gi, pl. -gi, sf.
SSielÖ n.
Wardgga, -gi, pl. -gi, sf
üanbftretd^er m.
Warek, -rku, pl. -ki, sm.
(Tucus) ©d^ilfrol^r n.
Warga, -gi, pl. -gi, sf.
Sippe /., Sefje/.; — wierzch-
nia, spodnia Ober», Unter=
lippe; gryic -gi bie Sippen
Beiden, nagen ; zajecza - §afen»
fc^arte; -gi szrubsztaka 303an=
gen, Söaden, 9iänbcr beä
©d^raubftodeg.
Wargacz, -a, pl. -e, sm.
(Labrus) Sippenfifc^ m.
Wargaty, Wargowaty,
adi. 1) bidElippig, lefgenartig';
2) am ©tammenbe cäig.
Wargolot, -a, pl. -y, sm.
Chilouycteris (glebermauäart).
Wargowaty, adi. lippen«
artig.
Wargowiec
405
Wartad
Wargowiec, -vfca,pl. -wce,
stn. Sefjentier n., Sippen»
6är m.
Wargowy, adi. Sippen» ;
-wa zgloska Sippenbud^ftabew.
Warioloid, -u, .?»?. SSario»
len pl. (Bodenart).
Wark, -u, pl. -i, sm. 1)
Änutren n. beg ^unbcs; 2)
ärflerniS «., ©rcß m.
Warka, -ki, pl. ki, sf.
©ebräu n.
Warkliwosc, -sei, sivff.
tant. sf. fnurrigeä SBefen.
Warkliwy, adi. fnutrtg.
Warkocz, -«, pl. -e, «w. ;
cZwt. Warkoczyk, -a, ^Z. -i,
«w. 1) äopf w., glec^te /.,
©aarsopf m., ^aarfledite /'. ;
plesc wl'osy w -e bie $aare
in einen ^opf fled^ten; roz-
plataö -e bie gled^ten OiU\=
löjen ; — Inu, konopi glac^ö=,
^anfbünbel n. 2) 3lft m. mit
Dielen l^erab^ängenben S^ei»
gen; 3) einauä SBeibengefloci)»
tencr 3fiing.
Warkoczowy, adi. J?[fci^=
ten=, 3opf= ; -^a lilia Eucomis
(«ßflange).
Warkota6, -tam, -talem,
in. imperj. furrcn, brummen,
fummen.
Warkotanie, -nia, sn.
©urren «., SBrummen n. ;
®eyurr(e) n., ®ebrumm(e) n.
Warnia, -ni, pl. -nie, s/.
a3ül§ne /"., ©c^u^büfine /.,
^Ixtijoxlm. ber Sergleute beim
Sprengen.
Warny, adi. ©ub=, ©e=
brau».
Warowac, -ruje, -walem,
I. va. im-perf. 1) befeftigen,
oerroa^ren; gdy nasi oboz
-wali, oni wypadli z lasu
raäfircnb bie Unfrigen ba§
Sager bcfcftigten, fielen bie
anberen auö bem SBalbe ; 2) etro.
fiebern, jufidiern, fic^ Dorbe=
galten ; — sobie wolnosc re-
ligii fid^ bie 3leIigionäfreil^cit
fidlem; — sobie wolnosc od
podatku fid^ bie ©teuerfrei^eit
auäbebingen ; II. vn. imperf.
nieberburfen unb lauern, fu=
l'c^en; III. — sie, tr. ftc^
fiebern, ficfi (fjinter Äloufeln)
oerfd^anjen ; — sie czego fic^
uor etro. ^üten,-in ac^t nehmen.
Warowanie, -nia, sn.
§üten n.y Sefeftigen «., 3Bal^=
ren «., ©idiern «., SSorbe^at=
ten n. ; Sauern n.
Warownia, -ni, pl. -nie,
sf. geftuns/-, 5e[te/-; z^o-
byl pograniczne -nie er er=
oberte bie ©renjfeflungen.
Warownik, -a, pl. -cy, sm.
@en)äl)römann m., ®en)äf)r=
feifler m.. ©arant m.
WaroTvny, adi.; Waro-
wnie, ade. 1) befeftigt, n)o£)[»
DerfeE)rt, rco^lDctroal^tt; -wne
miasta bie befeftigten Stäbte;
2) gercäl^rleiftenl), gefi^ert,
bürgenb, bebingt; -wny kon-
trakt ein Äontraft, burd^
meieren etro. gefi^ert roirb ;
3) be^utlam.
Warpa, -py, pl. -py, sf.;
Warpisko, -ka, pl. -ka, sn.
ber um eine ©rube aufge[d&üt=
tete ©rbl^ügel, öalbe /'., ^a(=
benfturj m.
Warstewkowy , Warstew-
kowaty, adi.\ Warstewko-
wo, Warstewkowato, adv.
lapen^, jdiid^tenroetfe.
Warst§pel, W arstempel,
-pla, pl. -ple, sm. Sßel^rftengel
»z., Seitftengel m.
Warstowiec, -wca, pl.
-wce, sm. SCBoHaftonit m.,
Siafelfpat m. ©(^aalftcin m.
Warstowny, adi. ou§
©d^tc^ten beftet)enb, aus ©d^icf)=
ten gebilbet.
Warstwa, -wy, pl. -wy,
sf. ; dim. Warstewka, -ki,
_pL-ki,6'/. ©(l)ic^t/'., Sacje/'. ; —
piasku ©dE)ic^t ©anb; —
gliny, kamieni ©c^irf)t Sel^ni,
©teine; — wierzchnia, spo-
dnia gruntu obere, untere,
©runb«, Sobenfc^id^t; — ce-
giel poprzedzielana -wami ce-
mentu eine Sage ^k%d non
^ementfc^id^ten burd)brocf)en ;
— papieru ^apierlage; —
dolna, pierwsza Äwiru crfte
Unterbettung; — wierzcbnia,
druga äwiru jrocite Unterbet=
tung; — zebowa 3toQfc^id^t, '
3?oUfd)ar /. ; promien prze- ;
ehodz^c przez -we powie-
trza zimna .... roenn ber ,
©tra^l burrf) eine faite Suft«
fd)id^t bringt.
I Warstwomifsak, -a, pl.
j -i,5/«.fd^uppigc9(5-leifd^geroä(^ö
I im ©c^lunbe.
j Warstwowaö, -wuje, -wa-
ieni, va. imperf. [d^i(|ten.
i Warstwowy, adi. ©d)id^=
ten=, Sagen=; -we utwory
glöwebirge n.
Warsztat, -\i,pl. -y, sm. 1)
Sßerfftatt/., SCßertftälte /.; ~
stolarski Xijd^Iettüerlftatt ; —
szewski ©(^ufterrocrfftatt; 2)
2Bertti[c^ m., 2Berfban! f.\ —
kolodziejski j^elS^tlban!.
Warsztatniczka, -ki, pl.
ki, sf. äBerfftätterin /., ^ano»
roetfetin /.
Warsztatnik, -a, pl. -cy,
sm. äBerfflätter m., §anb=
roet!er m.
Warsztatny, Warsztato-
wy, adi. 2Berfftätten=.
Warsztatowka, -ki, pl.
-ki, sf. SBerf^oIä n.
Wart, -u, pl. -y, sm.
ftrümmung /. beg •t'oupt»
flromeö eines g-Iuffeö.
Wart, Warty, adi.\W arto,
adv. roert, roürbig, oerbtenenb;
nie — , by sie o niego troszczyc
er ift ni^t roert, bafi man fid^
um i^n fümmert; to wiecej
nie -e baä ift nic^t me^r roert;
czy -0 o tem m6wic? lol^nt
?§ fic^, barüber ju fprec^en?;
to dzielo nie nie -e biejeä
SBer! f)at gar feinen SBert;
-o o tem pomyslec eö roürbe
bafür ftel)en, barüber nac^=
jubenfen; — za to porzadnej
kary er roürbe bafür eine ox-
bcntli(^e ©träfe »erbienen.
Warta, -ty, pl. -ty, 5/.
Sßadje /. ; stae na -cie SBa^e
fielen, galten; poszedl na -te
er ift auf SBac^e gegongen;
Äoinierz stojacy na -cie ber
ouf SBac^e fle^enbe Solbat;
zaciagac -te bie SQßac^e be»=
giel^en; — zaciaga Die Süac^e
jie^t auf; zejsc z -ty oon ber
iffiad^e abjiel)en; przydac ko-
mu -te jmnbm eine S5)ac^e
geben; wziae kogo pod -te
jmnbn unter Sßac^e ftelten.
Wartad, -tano, -talem, I.
va. imperf. ^erumbte^en,
breiten; II. vn. imperf. reprä-
fentieren, roeit fein; III. sie,
vr. fic^ f)in unb ^er bre^en.
Wartaczka
406
Warzy6
Wartaczka, Wartalka,
-ki, pl. -ki, sf. Wixbd m.
einer ©pinbel, ©pinntüirbel m.,
ßreifel vi.
Wartanie, -nia, sn. 1)
3)reöen n.\ 2} Sßettfein n.
Wartki, adi. ; Wartko,
adv. fc^neU, lebhaft, rafcö,
fc^neß ftrömenb; -kie kolo
ein fic^ fc^neU brel^enbeä 9tab.
Wartkosc, -sei. sing. tant.
sf. atofc^^eit /., ©c^ncUig!ett
/., rafc^e ©trömung.
Wartnik, -&, pl, -i, sm.
@ibe£^fe /.
Wartoglow, -glowa, pl.
-glowy, sm. 5lappelIopf »i.,
^irrlopf w«,
Wartoglowny, Warto-
glowy, adi. rappelföpfig,
TBirtföpfig, unrul)tg.
Wartoglowiec, -wieje,
-wiaüem, vn. perf. roirrföpfig,
roüpelföpfia roerDcn.
Wartoglowosc, -sei, sf.
SOöirrlöpfigfeit /., Sßerrüdt^ett/.
Wartosciowy, adi. ; War-
tosciowo, adv. roertooH; pa-
piery -we Sßettpapiere pl.
Wartosc, -4ci, pl. -sei, sf.
3Bert m.\ dlugi przewyÄszaja
— majatku bte Sc^ulben über>
fteigen bcn 3Bert beä SSermö=
gen€ ; nizka — oiowiu ber
niebtige SBert be§ SBIeies; —
wyrobu äßert beä ^robufteö ;
nie ubior ludziom — nadaje
ntc^t bie Äleiber üettei^en ben
ajlenfc^en Sßett; — zasiug
ber äßert ber lüerbienfte; to
w moich oezach nie ma Äa-
dnej -sei ba§ l^at in meinen
2lugen gar feinen 23ert; rzecz
bez -Sei eine roertlofe ©ac^e;
stracic na -sei an SDSert Dei=
lieren; sprzedac poniÄej -sei
unter bem Sßerte »erlaufen;
podac — ka5;dego kawalka
osobno ben SBert jebeä ein=
jelnen ©tüdeg angeben; poda-
nie -sei Süertangabe /.; ozna-
czenie -6ei SBertbeftimmung /.
Wartowaö, -tujo, -walem,
vn. imperf. 1) roac^en, Sßad^e
l^atten; 2) = Wertowac.
Wartowanie, -nia, sn.
Sßacben n.
Wartownia, -ni, pl. -nie,
»/. Sßac^t^auä n.
Wartownik, -a, pl. -cy,
sm. äßäd^ter ?«., Sßac^mann
w., Sßad&tpoften m.
Waruga, -gi, pl. -gi, sf.
©cbiffäroad^e /.
Warunek, -nku, pl. -nki,
sm. 1) 33eblngung /., Sebing»
niö /.; Älaufel /.; Sßor-
bel^alt m. ; pod -kiem, ze unter
ber SBebingung, bafj . . . .;
pod -kiem wzajemnosci unter
ber Sebingung ber (Segenfei-
tigfeit; pod Äadnym -kiem
unter feiner Sebingung; sta-
wiac, przepisywac -ki 33eDins
gungen fteUen, oorfc^reiben ;
przyjac -ki SSebiugungen an»
nel^men, auf bie Sebingungen
eingeben; cieikie -ki f^oiere
Sebingungen ; nieodzowny
— unerläBUd^e SBebingung ;
zlamiesz choc jeden — , jui
cala ugoda na nie n)enn bu
nur eine Sebingung brid^ft,
ift bie ganje SBerabrebung ju
nickte; obiecano oddac twier-
dze, ale pod -kiem wypu-
szczenia cai'ej zalogi wolno
man Dcrfprac^ bie j^eftung ju
übergeben, aber unter ber 33e=
bingung beS freien Slbjugeg ber
qanjen SBefa^ung; zgodze sie
na to, ale pod nastepujacymi
-kami ic^ rcerbe barauf ein:
gelten, aber unter folgenben
Öebingungen ; ki zaplaty
3at)lung§bebin9niffe; -ki do-
stawy Sieferungäbebingniffe;
-ki przewozowe 33eförberungä=
bebingungen; -ki teciiniezne
ted^nifc^e Sebingungen; 2)
$8ebütung.
Warunkowaö, -knje, -wa-
lem, xm. imperf. bebingen.
Warunkowanie, -nia, sn.
33ebingen n.
Warunkowy, adi. ; Wa-
runkowo, adv. a3ebingungö=,
bebingungsroetfe, bebingt; be=
binaenb; ©ercäfirlciftungs»,
©idberöeitä".
Waryacki, adi. ; Warya-
cko, adv. »errüdCt, toQ; twoje
postepowanie jest calkiem
•kie bein Sene^men ift ganj
tierrücEt; calkiem -ko ubrana
ganj cerrüdEt getleibct; -ki
koncept ein toller ©infaH.
Waryacya, -cyi, pl. -eye,
sf. 1) SJoriation /. (in ber
aJiufif, in ber aRat^emattf);
2) SSerrücft^eit /., SBa^nftnn
m.\ coz znowu za — iDaä
ift baä roieber für eine Sßcr=
rüdt^eit; to sie moze czepic
— ba§ ift jutn SJerrüdEtioerben.
Waryant, -a, pl. -y, sm.
SUartante /.
Waryat, -a, pl. -ci, sm.
S5errüdte(r) »i., 2;oIIe(r) m.\
SßalÖnfinnige(r) m., 3rre(r) m.,
3trfinnige(r) m.; aleÄ to
czysty — DaS ift boc^ ein
gonj oerrücfter ÜJJenfc^; —
z mokra glowa ein total
SSerrüdter; dom -tow Slorren»
l^auä n.\ czys — bift bu
tolt.
Waryatka, -ki, pl. -ki,
sf. «Bertücfte /., Soße /.;
3Ba6nfinnige /.
Warycz, -a, pl. -e, sm.
©aUfieber 7w.,^fannmeifter m.
Waryowac, -uje, -watem,
vn. imperf. Derrüdt, n)al&n=
finnig, toll fein, fic^ rote
roabnfinnig gebärben.
Warza, -rzy, pl. -rze, sf.
®efod^tf(s) n., gefoc^te ©peife.
Warz^chew, -chwi, pl.
-chwie; Warzgcha, -cby, pl.
-ehy; dim. Warzfszka, -ki,
pl. -ki, sf. 1) ©cöaumlöffel
m., Äoc^Iöffel m. ; 2) Söffelganä
/.; 2öffetreil)er m.
Warzelnia, -ni, pl. -nie,
sf. ©aline /., ©aljfieberet /.,
©iebel^auä n., ©oljfote /.,
©ubroerf «., ©ubl^ütte f.
Warzenie, -nia, sn. ©iebeu
n.\ — solauki ©iebeproje^ m.
'Warzfc(z)kowy, adi.
©cbaumlöffel".
Warzonka, -ki, pl. -ki, sf.
33runnen=, QueQfalj «.
Warzyctwo, -wa, sn.
©iebmeifterei /.
Warzyö, -rze, -rzyJem, vu.
imperf. 1) fod&en, fieben,
brouen; — piwo SBier brauen;
— kartofle, kapuste @rb=
äpfel, Äraut foc^en; piwo
-rzone w marcu i w kwie-
tniu daje sie dJuÄej przecho-
wa6 im SRärj unb 2lpril
gebrautes 33ier läfet fic^ länger
aufbcroa^ren; jak kto -rzy
takie piwo pije (man trinft
ba§ SBier, bag man ficö ge=
brout l^at), roaä man ft(^
Warzyste
407
Wainy
cingebrodt, mufe man aud^
auälöffeln; 2) fc^iDei^en; 3)
abbatnpfcn ; 4) im ©4Ube
führen, Dotl^aben; — co w
sercu etro. im ^erjen nöl^ren;
5) — sie, vr. fieben, lochen.
Warzyste, =-go, sn. ge«»
fotteneä 5-fci[^.
Warzysty, adi. fod^bar.
Warzywnia, -ni, j)l. -nie,
sf. 1) ©emüfeaufberao^rungö»
ort m.; 2) (Euterpe) Siffar»
palme /.
Warzy wny, adi. ©emüfes ;
ogrod — ©emüfegarten m. ;
handel — ©emüfe=, ©rünjeug»
^anbel m.
Warzy wo, -wa, pl. -wa,
sn. ; c?i/H. Warzywko, -ka,
pl. -ka, *M. ©emüje n., ©rün»
äeua M., ©eföc^ n.
Wasal, -a, 2^^. -e, s»?.
Sßafall w., Sf^nimann w.,
Sienftmann m.
Wasag, -u, pl. -i, sm.;
dim. Was^zek, -zka, pl. -iki,
sm. äBagengefteH «., SBanfe /.,
Äorbroagen m.
Was^gowy, adi. SBogeit' i
gefteU=, a3anfe=, Äotbroageit» ; j
w6z — SBogen »«. o^ne ge=
berung.
Wasigdziej, Wasi§dziej-
ka = Wacpan, VVacpaoi.
Wasilek, -Ika, pl. -Iki,
sm.\ Wasilka, -ki, pl. -ki,
sf. Kornblume, ./., Stjane /.
Wasindziej, Wasindziej- i
ka := Wadpan, Wacpani.
Waskulka, -ki, pl. -ki, .9/.
(Vasculum) ©albötgefäfe n. \
Wasz, pron. posses. euer;
-a to sprawka ba§ ift euer [
SBerf. I
Wasze, siihstant. indecl.
Sl^r, @r (frül^er gebräuc^Iid^e \
ainrebe befonberg an ältliche !
^erfonen, über benen man im
jlange ftonb).
Waszec, Waszmosö, ]
Wasc, -i, pl. -ciowie, sm.
(Suet Siebben (ftott beä beut»
fc^cn „Sie" früher gebraud^t).
Wasniö, -nie, -nilem, va.
imperf. oerl^e^en, gegenein=
anber aufbringen, entjtueien;
— sie, vr. ficf) jan!en, ^abern;
— sie na kogo einen ©roK
wiber imnbn |aben.
Wasnienie, -nia, sn. la-
bern M., 3anf en »2., ©ntsroeien n.
Wasniwy, Wasliwy, adi.
jätifüc^, ftreitfüc^tig.
Wasn, -ni, pl. -nie, sf.
3anf m., ©aber m., ©tieit
m.f ©roß TW.; dajcie spokoj
tym -niom la|t biefe ©treite=
reien; ci^gle -nie miedzy
soba oslabiiy narod bie immer«
roä^renben Qönfereien unter»
einnnber ^aben baä SßoIE ge=
fd^roäc^t.
Wat, -u, pl. -y, sm. SBatt «.
Wata, -ty, pl. -ty, ä/. 1)
3ugne§ n., gegen w.; 2)
SBatte /.
Wataga, -gi, pl. -gi ; Wa-
taha, -hy, pl. -hy; «Zim.
Watazka, -ki, pl. -ki, I.
sw. aiäuber^auptmann tw.,
Stnfii^rcr ?«. einer ©c^ar; 11.
sf. großer §aufc (irregulärer
Gruppen ober atufftänbtjd^er) ;
— kozacka, tatarska, Ä0=
fafen-, Satarcnl^aufen »?.;
— zböjecka 9iäuberbanbe /.
Waterklozet, -u, pl. -y.
sm. ÄIo|ett n. mit SBaffer»
fpütung.
Watka, -ki, pl. -ki, s/.
(Solenia) 3Ba[fergaIIert n.
Watowac, -tuje, -waJem,
va. imperf. mattieren; -ny
mattiert.
Watowanie, -nia, sn.
Sßattieren n.
Watra, -try, pl. -try, sf.
©trofiafd^e f., ©oljafc^e mit
(Srbe uermifc^t.
Wawrzyn, -u, pl. -y, sm.
(Laurus) Sorbeer m., Sorbeer»
bäum m, ; Sorbeertranj m.;
spoczywac na swoich -acli
auf feinen Sorbeeren ru^en.
Wawrzynek; -nku, pl.
-nki, sm. (Daphne) ÄeHer«
^af^ m.
Wawrzynin, -u, sm. 1)
^orbeertinbenejtraft m. 2)
fc^arfeä ©eibelbaftbatg.
Wawrzynowisn, -ni, pl.
-ni«, sf. Sorbeerfirfi^baum m.
Wawrzynowy, adi. Sor-
beer», Sorbeeren»; wieniec —
Sorbeerfranj m. ; gaj — Sor=
beert)atn m.; lisc — Sorbeer=
blatt n. ; drzewo -we Sorbeer»
bäum w. ; las — Sorbeer«
loalb m.
Waza, -zy, pl. -zy, sf.\
dim. Wazka, -ki, pl. -ki, sf.
1) SSafe /.; JBlumenoafe /".;
drogocenna — z chinskiej
porcelany eine foftbare SSafe
aug ß^inaporjeHan ; 2) ©up=
penfc^üffel /. ; — na stole bie
©urpe ift fc^on feroiert.
Waziniec, -nca, sf. -nee,
sm. (Tulloghia) roilber Änob»
laud).
Wazon, -u, pl. -y, sm.\
diin. Wazonik, -a, pl. -i, sm.
aSIumentopf m.
Wazenie, -nia, sn. 1)
Stiegen n., 2ßägen n. ; 2)
Überlegen n., 9lac^benfen n. ;
3) Srauen n., @r!ül^nen n.
Waika, -ki, pl. -ki, «/. 1)
fleine 2Bage; — dukatowa
I 'JJJünj», ©olbroage/.; — pro-
bierska ^ßrobiermage ; 2) ®e=
reicht n. ; 3) äßafferjungfer /.
(3nfe!t), 2\bi\it f.-, ©intagö»
fiteae /.
Wazne, -go, sn. SBiege»
gebübr /.
Waznica, -cy, pl. -cy, sf,
SBage^auä n. ; ©tabtroage /.
Wazniczy, adi. 1) SBiege--;
2) — , -e»o, sm. Sßagemeifter.
Waznik, -a, pl. -cy, sm.
SBaaenmetfter m.
Waznomyslny, adi. rotd^s
tige ©eöanfen ^egenb.
Waznosc, -sei, sf. 1)
SBic^tigfeit /., Söebeutung /. ;
^ebeutfamfeit /. ; byl nadzwy-
czajnie przejety -scia swego
poselstwa et mar oon ber 2Bi^»
tigfett feiner aJJiffion gang
burc^brungen; — tego roz-
porzadzenia nie jest naleÄy-
cie zrozumiana bie SBic^tigfeit
biefer Serorbnung ift ni^t
gef)örtg ocrftanben; — wy-
padköw bie SBic^tigfett ber
SSegebenl^eitcn ; 2) ©ültigf eit f. ;
natychmiast möge ci udowo-
dnic — tego dokumentu ic^
fann bir fofott bie ©ültigfeit
biefer Utiunbe beroeifen;
zwalczat wszystkimi srod-
kami — wyroku er befämpftc
mit aüen 2«itteln bie ©ültig»
feit beä Urteilä; 3) Soaroic^-
tigleit f., t)oIIe§ ©eroid^t; 4)
äßert m.
Wazny, adi.\ Waznie.
adv. 1) ©eroic^t», äl5oge^
Wazyö
408
W%siel
f^roer, roüroiciitig ; 2) rctditig,
fiebeutenb; Bebeutfam; jest to
d]a mnie bardzo -ne ift e§ für
mic^ [e{)r tüid^tig ; to -ny dowod
bog ift ein getoid^tiger 33e=
njeiä; -ne okolicznoäei n)tc^=
tige Umftänbe; -na osobistosc
eine geroitfittge ^erfönlic^feit;
dzieja sie -ne rzeczy e§ ge=
^en njic^tige Singe cor; za-
pomnielismy o jednym -nym
punkcie rcit ^aben einen
roid^tigen ^^unlt cergeffen;
najwazniejsza rzecz bie rctd)'
tigfte ©ac^e; 2) gültig; to
maläenstwo jest -nem tylko
na Wegrzech biefe ®^e ift
nur in Ungarn gültig; te pie-
niadze nie sa ju± -ne biefe
ÜJjiinjen finb jd^on aufeer Äurs
gefegt, l^aben feine ©ültii^feit
mel^r.
WaÄyc, -ze, -iyJem, I. va.
imperf. 1) roiegen, rcögen ;
— CO na szali sprawiedli-
wosci ein), auf bie SBage ber
©ered^tigfeit legen ; — w rece
in ber |)anb roiegen; to mieso
jest ile -Zone bieffg S'f'f'i) !
ift fc^Ied^t geraogen; 2) ni=
üelüeren; mit ber Sßafferroacie
ousrid)ten; 3) erroägen, übe:=
legen, in (Srroägung jiel^en,
genau prüfen; czlowiek ro-
zumny dlugo -hy, nim sie
odezwie ze swem zdaniem
ein gefc^eiter aWenfd^ überlegt
lange, becor et feine SKeinung
fagt; 4) jd^roingen, fc^roingenb
beroegen, fc^auifeln, frfiütteln;
5) rcagen, bararniagen, nufä
©piel fe^en; — Äycie za
kogo fein .^eben für jmnbn
roagen; — wszystko, by
wBzystko uzyskflc aDeö roa=
gen, um oHeö ju gercinnen;
6) achten, fc^ä^en, f)od^^alten-,
nie tylko go mijowali, als
i wielce -4yli ni^t nur liebten
fte tljn, aber fie fd^ä^ten il^n
auc^ fel^r fjocf); zdrowia swego
nie umial — er oerftanb eg ni^t,
feine @efunbf)eit jju jd^ä^cn;
wiecej — ^ö^er fd^ä^en ; za nie
sobie CO — etro. für gar nicfitg
ad^ten; II. vn. imperf. 1)
roiegen, ©eroic^t baben; wlele
-Äy ta ryba? rcieoiel roiegt
biefer gif d) ? ; -4y przeszio trzy
kilo er roiegt über brci R\lti\
2) SCPert l^aben, ©eroidit ^aben,
in 2lnfel)en fielen, bebeuten,
gelten ; wiecej -iy Äyjacy owad
niÄ martwy lew ein lebenbeö
Qnfelt ^at meljr Sebeutung
aB ein toter Sörce; gole
sJowa nie nie -;2;a leere SCBortC
t)aben gar feinen SBert; nie
siuszDosc nie -Äyla taö 3ied^t
galt gar nid^tö ; wiele u niego
■iy eä j^at grofeeö ®eroirf)t
! bei ii^m; u mnie uezciwosc
wiecej -zy niz madrosc id)
fd^ä|e ©l)rlicf)felt ^ö^er ol§
33etftanb; 3) — na co auf
etro. oerroenben ; III. — sie, tr.
1) fi^ roiegen, roägen laffen;
-ie sie co tygodnia ic^ laff'-
micf) jebe SBocfie roiegen; 2)
fdt)roanfen, uneiitfcf)loffen fein,
fic^ bin unb ^er roiegen ; diugo
-ÄyJo sie zwyciestwo, a;&
wreszcie przechylilo sie na
naszastroneber ©iegfdjroanfte
lange, big er fic^ enblic^
auf unfere ©eite neigte; -zyl
sie dni kilka, zanim sie chwy-
ciJ ostateeznego srodka er
roar einige 2;age unentfd)roff en,
big er jum legten 2Kittel
griff; 3) fic^ untetftef)en, fidE)
unterfangen, roagen; ani mi
sie waz unterfte^e bid^
ni(^t; niech sie nie -iy tego
powtarzac, bo bedzie miai
ze mnq do czynienia er foll
ftd^ ni^t unterfle^en, eö 3U
roieberl^olen, fonft rcirb er eä
mit mir ?u tun fiaben; -Äyli
sie nawet groby umariych
otwierac fie roagten cö fogar,
bie ©räber ber Soten ju
öffnen; uikt nie -zyl sie
zbliiyc do niego niemanb
roagte c§, fid^ i^m su näl^ern;
— sie na kogo fid) an jjmnbn
(f)erün)roagen; — sie na czyje
Äycie jmnbg &iitn nod^ftellen.
W^cha6, -cham, -chaJem,
va. imperf. ried^en, ben @i =
rud^ burd) bie iRafe einjiefien-,
— czego etro. roittern ; — sie,
vr. \\i) anried^en.
Wg,chame, -nia, sn. 9iie=
d)m n., Süittern n.
W^chawy, adi. beried^cnb.
W^czyö, -cze, -ezylem, va.
imperf. baä älüeberfc^iffc^en
burd^ ben gaben roerfen.
W^dolisty, adi. doQ
©räben, ©d^iud&ten.
W^dol, -cJu, pl. -ofy, sm.
Äaute /., ©rube /., ©c^luc^t
/., ©raben m., ^o^lroeg m.
W^glik, -a, pl. -i, sm.
©tftbeule /., Sranbfdiroär m.\
= Karbunkul, Iskrzyk.
W^gr, Wggier, -gra, pl
-gry, sm. 1) ginne /.; 2)
3Wileffer m.
W|,growaciec, Wggrowa-
ciec, -cieje, -cialem, vn. im-
perf. ginnen, 2)Uteffer befom=
men, finnig roerben.
W^growaty, Wg growaty,
adi. mit ginnen, ^DJiteffern
bebnftet.
W^krota, -ty, sing. tant.
sf. (,Hydrocotyle) SBaffer»
nabel m.
W§,p, -pia, pl. -pie, sm.
Sßonipe f.
W^s, -sa, pl. -sy; dim.
W%sek, -ska,^^. -ski, sm. 1)
©c^nurr=, £ippen=, ©d)nauj=
bart w.; -a podkrecac ben
©cbnurtbart auf^iroirbeln, in
bieöö|ebrc^en,aufbrel)en; pod
-em jui bytem id^ l^atte
fc^on einen Schnurrt ort; zgo-
lic sobie -y fic^ ben ©c^nurr«
bart abnel^men; co z -a
spadlo roas übrig geblieben
ift; -ik sie wysypnje ber
©d^nurtbart fängt an ju fprie=
^en ; 2) -y, pl. 9?anfen pl. ber
©taubengeroäc^fe; 3) äiiiöer=
l)oten m.
W|,sacz, -a, pl. -e, sm.
1) (Thrissa) gettfloffcnroetS
m.; 2) ©d^nau3bart m., ein
aJienf^ mit einem großen
©^nurrbavt.
Wasag = Wa^ag.
Wasal, -a, pl. -e, sm.
äJJann m. mit langem Sd^nurr=
bart.
W%sat, W%sac, -a, sin;/,
fallt, sm. jlreugfc^mersen pl,
A^enbenlä^mung /.
W^satek, 1) -tka, pl. -tki,
sm. iöartfudud m., öartling
TW.; 2) -tkii, sm. fraufer :pafer.
W^satka, -ki, sing. tant.
sf. rauber 2Bei3en, jHaudi»
roei^en m.
Wg-saty, adi. fc^nurrbärtig.
W^siel, 1) -a, sinrj. tant.
sm. '^uTp^tf. eineg SRad^tf altera ;
W%sienica
409
Wq-tröbowiec
•2) -u, pl. -e, sm. Hugonia
(5ßf[anjenart).
Wasienica, -cy, pl. -ce;
W^sionka, -ki, ^j?. -ki, sf.
3ftaupe /.
Wasieniczny, adi. 3ftou=
pen=.
■W§,sisko, -ka, pl. -ka, sn.
großer, pBlidber ©cf)nurrbart.
W^ski, W^skosö, fie^e:
Wazki, Wazküsc.
W^sowica, -cy, pl. -ce, sf.
©dEirörfel m.
W^sowka, -ki, ^J^- -ki. sf-
Xysta /.(fltegenattigeö^nfeftj.
Wasciafina, -ny, sing.
tant.s/.W estriugisL f. (^:pf[onäC).
Wg^snik, -a, pl. -i. sm.
Nematocera /. Onfeftettart).
W^tek, -tku, swff. tant.
sm. 1) (Sinfc^Iag m., (Sinfc^lufi
m., ©intrag m. ; 2) gaben m. ;
— Äycia smieic przeciela
ber 2ob fdjnitt ben goben
be§ Sebens entjiDei; — stra-
cic w rozmowie ben jj'*^^'^
im ©efprädje oertieten; ju^
mi -tku uiestaje a musze
jeszcze ze dwie strony uapi-
sac baä 2;^ema ift f^on faft
erfd^öpft unb id) niuf( noc^
roenigftenö jraei ©eiten fd^rei«
ben ; i najmedrszemu urwie sie
czasem — eö mag ber SJJenfd^
nod) fo geleiert fein, er erfc^öpft
ficf) bod^ mitunter; urwal sie
— szczescia ber J^fiben beS
©tüdEeä fft geriffen: 3) ^nfialt
JM., (Se^alt ?«.; s^löw wiele a
-tku malo Diele SBorte unb
raenig SSn^alt, üiel ®efcf)rei
unb raenifl 3BotIe; 4) 2)iateria[
n., Söaumateriat n.
W^tlec, -leje, -lalem, in.
imperf. ^art, jc^raac^ roerben;
zdrowie moje coraz bardziej
-leje meine ®e[unbE|eit roirö
immer fc^raädier; -leja sily
bie Gräfte nt^men ab; na-
dzieja nasza — poczyna un=
fere Hoffnung fängt an ju
fd^roiniien.
Wq,tlenie, -nia, sn. 2lb=
jd^tDäc^en n., ©d)raäcf)ern)erben
n., Slbnefimen «.
W^tlic, -le, -lilem, va.
^er/.id)n)ad) machen, fc^roäc^cn.
W^tlik, -a, pl. -i, sm. Ma-
lagas (^flanje).
W^tliklosek, -ska,^??. -ski,
sm. Saururus (^flanje).
W^tluchny, adi. ftf)r
fctjroad) unD jurt.
W^tlosö, -sei, sing. tant. sf.
Qüjvoadji f., 3artf)eit f., Äräfte=
manget m., Dtinmad^t /.
W^tlusz, -a, pl. -e, sm.
(Morhua) ©d^ellfifc^ m.; —
srebrzysty eigentümlic^fr
Sc^eUfifc^; — pomuchla
2)orfc^ m.; — weglarski
Äol^lenmunb m.: — mietusz
Quappe /.", — witlinek SBitt»
ling m.; — pospolity 3JJeer=
^ec^t m.; — molwa Seng
j«. ; — kijaniec ©toöfifc^ «i. ;
— laszek ^oUtt! m.
■W§.tly, adi.; W^tle, adv.
jart, fc^roact), fraftloä; -tiego
byi zdrowia er mar üon
fc^road^er ©efunbfieit; -tle
dziecko ein jartes 5linb; -fla
juÄ tylko mam nadzieje ic^
^abe nur fc^roac^e Hoffnung
iiief)r.
W^tnik, -a, pl. -i, sm.
©infajlagettäbc^en n. bei ben
5öortenrotrfetn.
W%tok, -u, pl. -i, sm.
ÜJIauertanat m.
W^tor, -u, pl. -y, sm. 1)
©ergel w., Kimme /., B^rge
f., ?5uge/. für ben ^a^boben;
2) leberner @d)Iauc^.
W^torowy, adi. äargen=
artig ; wreb — guge /., grofc^=
etnfä)nitt m.
Watornik, -a, pl. -i, sm.
^arcie'nmeffer n.
W^tpiciel, -a, j^^- -^> *»*■
I groeititJ^ "'•
W^tpicielka, -ki, 2)1- -ki,
sf. ."^roeillerin /.
W^tpic, -pie, -piiem, vn.
imperf. iroei\dn, beäroeifeln,
Seoenfen tragen; -pie bardzo,
czy ta ugoda przyjdzie do
t^kutku id) jroeifle fe^r, ob
biefeä Übereinfommen ju
ftonbe fommt;^ kto -piac prosi,
ten odmawiac uezy roer groei»
felnb bittet, ber leljrt Dern)ei=
gern ; nie -pie, ze mi tego nie
odmowisz ic^ jsroeifle nic^t, 'öa'^
\ bu es mir nid^t abjagen roirft;
-pie, czy rzecz sie tak miala,
!jak fy ja przedstawiasz ic^
groeifle, ob bie ®ad)e ftd) fo
jugetragcn ^at, roie bu e§
barfteUft; -pie o prawdziwosei
jego zeznan id^ bejroeifle bie
iBaf)rt)eit feiner 2luöfagen;
--^ o kim an jmnbm äroeifeln,
Watpienie, -nia, sn. ,Rn)ei=
fein n. ;3n)eifel m.; bez -nia
of)ne ^nieifel.
W%tpliwos6, -sei, pl. -sei,
*/. Smeifel ?n. ; Sebenfen n.;
mam pewne -sei, czy to sie uda
tc^ i^abe geroiffe ^roeifel, ob baä
gelingen roiib; wzniecac -sei
^roeifel erregen ; przychodza mi
rözne -sei eö fteigen oerfclie»
bene SBebenfen in mir auf;
usunac -sei etm. au^cr Qwei"
fei fe^en; uwolnic kogo od
-sei fmnbm ben Sroeifel be=
nehmen.
W^tpliwy, adi.; W^tpli-
wie, adv. jroeifel^aft, unent»
f^icben, ungemife, unfid)er ;
bardzo jest -wem, ezy zgodzi
sie na to eä ift fe^r peife[=
l)aft, ob er barauf eingef)en
roirb; -wa bitwa eme unent-
fc^iebene ©^tac^t; -wego po-
chodzenia oon ^roeifel^after
'. §erfunft; -we swiatlo bunfteö
iii^t, S'i'ietic^t "•; -^y ^^^°'
\ wiek ein Dertrauenäunn)ür=
i biger SKenfd^.
W%tra. (Philodendrum)
3et)rn)urjflrau4 m.
Watrawka, -ki, pl. -ki,
sf. Sisyrynchium (?ßflanje).
W^troba, -by, pl. -by, sf. ;
dim. W^trobka, -ki,^;. -ki,
\ sf. 1) üeber/.; zatwardzenie
{ -by Seberoer^ättung /.; zapa-
lenie -by Seberentjünbung /. ;
i smaÄona -obka gebratene Se»
i ber; cieleea -obka Kalbsleber;
2) — siaiczana ©c^mefelleber ;
— arszenikowa 2lrfenifleber.
W^trobiany, adi. £eber= ;
plama -na Seberfled m.
W^trobnica, -<y, pl. -ce,
sf. Sebererj n., Quedfilbererj;
— ziemna ©teinlebermoos n.;
— zrodiowa @tetn[ebermoo§.
Watrobnik, -a, pl. -',
I sm. "l) ifeberfraut n.; 2)
Sebetfifct) m.
W^trobny, W^trobowy,
adi. lieber».
W^trobowiec, -wca, pl.
-wce, sm. Muscus hepaticus
(SJoosatt).
W^wozisty
410
Wchodzic
W^wozisty, adi.\ W^wo-
zisto, adv. fd)Iu(^tenreic^,
W%w6z, -ozu, pl. -ozy, sm.
©ct)luc^t /"., ^o^Irceg m., ©ng=
pafe m. ; nieprzyjaciel napadi
ich w -ozie bet geinb überfiel
fie im ©ngpa^.
W^za, -zy, pl, -zy, s/.
3Ba6e /., |)onign)a5?.
Wg.ziuchny, W^ziutki,
W^ziutenki, adi. fc^mal,
gan» fc^mal.
W%zki, ac^^.; W^zko, atif.
fd^mal, eng; -ka sciezka pro-
wadzi na göre ein fc^maler
$fab fü^rt hinauf; -kie plecy
fc^male Sd^ulletn; -kie piersi
enge 33ru|'t; -kie przejscie
enger Surd^gang.
Wazkolistkowy, Wazko-
listny, Wazkolisty, adi.
fcf)ma[ölättert'[<.
W^zkopletw, -a, pl. -y,
sm. (Trachichthys) 3iau|=
fd^uDpe /.
Wazkosc, -sei, sing. tant.
f. Sc^malfieit /., ®nge /.;
— ulic bie ©nge ber ©äffen.
W^zwa, -wy, pl. -wy, sf.
Brentus (Käferart).
W%z, weia, pl. weie, sm. 1)
©d)Iange /.; wie sie jak —
fic^ raie eine ©erlange n)tn=
ben; — swiety bie {[eilige
©erlange; weza w zanadrzu
wykarmil er ^at eine ©erlange
on feinem 33ufen genährt;
syk weia ©c^Iongengejifc^ n. ,
brzydzic sie kirn jak weiem
jmnbn rote eine ©erlange t)er=
obfcfieuen; — sie w kwiatach
kryje eä lauert unter Slumen
eine ©c^fange; gilzie — gto-
we v/ioiy, tarn wszystek wle-
zie roo bie ©erlange ben Äopf
^ineinftetft, frieiftt fie aud)
gan^ burc^; 2) ©c^Iaud) w. ;
— gumowy @ummi[cf)Iau(^ ;
— kauczukowy Äautfc^ufro^t
».; — konopny, parciany
§anffd)rauc^-, — skorzany
iieberi^tau^; 3) g^elbfd^lange
/. ; Äartaune /.
Wbicie, -cia, sn. §inein-
fc^lagen n.
Wbi6, -je, -}em, va. per/.;
Wbijac, -jam, -jal'em, va.
imperf. 1) einfd^lagen, fiinein-
f(f)lagen; einprägen; einfc^är=
fen; -jac pale w ziemie ^fä^Ie
in bie ®rbe einfc^Iagcn; —
komus miecz w piers jmnbm
ba§ ©c^roert in bie 33ruft
ftoften; -jam gwozdz w sciane
id^ fd^Iage ben ^Ragel in bie
SBanb ein; — w ziemie in
bie @rbe ^ineinfd^iagen, hinein«
treten; — kogo w ziemie
jmnbn in ben ©taub treten;
— pobie CO w pamiec fi(^
ein), ins ©ebäc^tniä, feinem
©eDäd^tniä etto. einprägen;
— komu cwiek do ylowy
jmnbm einen SJaget in ben
Äopf fc^lagen, jmnbm einen
%{oi) ing D^r fe^en; — komu
CO w rece jmnbn jroingen,
etro. anjunei)men; — na pal
pfählen, fpie^en; 2) — ko?o
w dume, w pycbe jmnbn
ftolj, aufgeblafen mad^en; 3)
— .sie, vr. w dumeftoIjTOerDen.
Wbijanie, -nia, sn. (gin=
fc^Iagen n.; ©infc^ärfen ?j.;
(Sinrrägen n.
Wbiedz, -gne, -glem, vn.
perf.\ Wbiegac, -gam, -ga-
lem, vn. imperf. hineinlaufen,
hineinrennen; [)inauf laufen,
^inaufrennen.
Wbrew, praep. (mit bem
©atiD) gegen, tro^, juroiber,
entgegen; musialem w tym
wypadku dziatac — memu
przekonaaiu ic^ mu^te in
biefem %aUi gegen meine
Überjeugung ijanbeln ; —
przyjetym obyczajom ben get-
tcnben ©itten, bem SBrauc^e
juroiber; — mojej woli gegen
meinen SQBitlen.
Wbrodzenie, -nia, sn.
^ineinroaten n.
Wbrodzic, -dze, -dzilem,
v}i. perf. l)ineinroaten.
Wbudowac, -duje, -walem,
va. perf. ()ineinbouen, bajroi-
fc^enbauen.
"Wbudowaiiie, -nia, sn.
Öineinbauen n. ; ßinbau m.,
3n)ifcöen6au m.
Wcale, adv. ganj unb gar,
gänjlic^; czlowiek — uczony
ein rec^t gelel)rter aJlenfc^;
— go nie znam icö fenne i^n
ganj unb gar nic^t; pojad
tego — nie möge ic^ fann
ba§ gar niefit begreifen; —
piekny gor nic^t Übel ; to sie
nam — dobrze udalo boä
ift unö jiemlid) gut gelungen;
— mi sie to nie podoba bas
gefällt mir ganj unb gar niefit.
Wcedzac, -rlzam, -dzaiem,
va. imperf. ; Wcedzic, -dze,
-dziieni, va. perf. t)ineinfeil)en,
feifienb fiineingiefeen.
Wcedzanie, Wcedzenie,
-nifl, sn. $tneinfeit)en n.
Wchodüiczy, adi. ©in«
ganqö=.
Wcliodne, -go, sing. tant.
sn. Sofingelb n., ^luffafirt /.
Wchodowy, Wchodny,
adi. (Singangö-.
Wchodzenie, -nia, sn.
^inetngeöen n. ; hinaufgehen m.
Wchodzic, -dze, -dzilem,
vn. imperf. ; Wejs6, Wnijsc.
-de, -sziero, vn.perf. 1) fiinein«
gefien; fiinaufgefien, fierauf»
getien; cingefien; nie wiedziec
kt6redy-wszedlmanroeif(nid)t,
roie er fiineingefommen ift;
radosc weszta pod dach nasz
g-teube fefirte unter unferem
S)acfie ein; -dzi i wychodzi,
jak gdyby byi u siebie w do-
mu er gefit auä unb ein, alg
ob er bei fid) su |)au)e roäre;
to mi nie -dzi do glowy bas
ge^t mir nidjt in ben Äopf
(hinein); te wszystkie rzeczy
nie wejda w ten maJy worek
aß biefe ©acfien roerben in
biefen f leinen <S>ad nid^t fiinein=
gefien ; szpada zardzewiala i do
pochwy — nie chce ber S)e=
gen ift »erroftet unD roill niefit
in bie ©cfietbe l^ineingefien;
prosze -sc i^ Bitte einjutreten ;
— w stan matzenski in ben
S^eftanb treten; — z kim
w uklady mit jmnbm in
Unterfianblung treten; 2) —
w zwyczaj olä ©itte an=
genommen roerben, gur ©itte
roerben, jur ©eroofin^eit roer«=
ben; 3) gu etro. gelangen, tu
etro. geroten; — w znaczenie
u ludu jum 2lnfe^en unter
bem 3}olfe gelangen ; — w po-
garde in äjerodjtung geraten;
4) etro. berürfficfitigen, beaefi»
ten, ouf etro. SiüdEfid^t nebmen ;
— w czyje poloÄenie ficfi in
jmnb? Sage fiineinbenlen;
trzeba — w przyczyny man
mu§ bie Urfocfien berücEficfiti»
Wchodzisty
411
Wczesny
gen; ja w blizsze szczegolj
nie -dze, ale z wynikiem sie
nie zgadzam xd) ge^e auf
naivere (Sittäell^eiten ntd^t ein,
aber mit bem Stefultat bin ic^
nic^t einoerftanben ; nie wchod^
w to, jak sie staio unterjuc^e
nic^t, roie eä gefd^el^en ift; —
w siebie in ft(^ geöen, ftcb
jelbet prüfen, über fid^ felbft
nö(^benfen ; wejdz w siebie i
zdstanow sie nad tem, kto
w tym wypadku zawinii gel^e
in bic^ unb benfe nodö, met
in biefem ^atte ber <S>6)uU
bige ift; 4) mitbegiiffen fein,
mit aufgenommen fein; tu -dzi
w gre nie tylko rachuba, ale
i ambicya l^ier ift nid^t nur
Sered^nung, aber auc^ ©i^rgeij
im ©piele; w rachunek ten
nie weszl'o jeszcza obliczenie
za naprawe dacbu in biefer
Sfied^nung "ift noc^ bie 33 e-
rec^nung für bie Jieparatur
beä S)ad^e§ nic^t inbegriffen;
5) ju etroaä genommen tnerben,
einen ^^eftonbteiC bilben; do
tego Ifckarstwa -dzi kalomel
ju biefer 2Rebigin rairb uuc^
A^alomet genommen.
Wchodzisty, adi. mit einem
(Sinaang oerfel^en.
Wcias, -u, pl. -y, sm.
^riig=,8agerbaum m., ka^Tpif.
Wci%6, fie^e: Wcinac.
Wci^gad, -ffam, galem, I.
va. imper/. ;Wci^.gn^c, -gne,
-gtem, I. va. perf. ^inein=,
l^ereinjie^en; hinauf jie^en;
^ineinne|men, in fi(^ jie^cn;
— w siebie wilgoc 5eud^tig=
feit aufnel^men; — w siebie
oddech bcn 2Item einjie^en;
— pazury bie Prallen ein-
gießen; — pelnemi piersiami
powietrze bie Suft mit ganjer
33ruft fcßöpfen; — kogo do
pokoju jmnbn ins Sin^mer
jießen; — w6z na göre
ben SBagen auf ben Serg
ßinaufjiel|en; — ko^o do spisku
imnbn in bie SJerfcßroörung
gießen; 2) anjießen; -gnij bu-
ty gieße bie ©tiefet an; II.
vn. eingießen; -gnal kröl do
miasta, za nim wojsko cale
ber Äönig gog in bie ©tabt
ein unb ßinter ißm bog gange
^eer. i
Wci^ganie, -nia; Wciq,-
gniecie, -cia, sn. (Singießen n.,
JÖineingießen n.; ^inaufgießen
n.; — pary ©infttugen «. beg
2)ampfeö.
Wci^z, adv. immer, immer=
lüäßrcnD, immerfort, fort»
rcäßrenb; — mi sie to kreci
po glowie ba§ geßt mir fort=
roäßrenb im Äopfe ßerum; —
jedno i to samo powtarzasz
bu roieberßolft immer ein unb
basfelbe ; — mu to mowie
id^ fagc e§ ißm immer raieber;
— jechac faßren, oßne angu=
ßalten.
Wciec, -ke, -klem, vn.
per/.; Wciekac, -kam, -ka-
lem, vn. imperf. ßineintrop=
fen, ßineinfidfern, ßinein=
fliegen; przez dz iure w dachu
woda do izby -ka Durdß ba§
Sod& im Sacße fliegt äBaffer
in bie ©tube.
Wciekanie, -nia, Wcie-
knigcie,-cia, sn. |)ineinflief!en
n., öineintropfen n.
Wcielac, -Inm, -lalem,
va. imperf.; Wcieliö, -le,
-liiem, va. perf. 1) einüerlet=
ben, anneüieren; ßingufügen;
-lono Wielkie ksiestwo litew-
skie do Polski bai ©rofjfür»
ftcntum Sitauen mürbe ^olen
einoerleibt; 2) — sie, vr.
gleifcß roerben, fid^ oerJörpern,
ffiirflid^feit roerben ; slowo
-lilo sie ba§ 5Bort ift gieifcß
gcroorben, rourbe gur %at. \
Wcielanie, Wcielenie, I
-nia, sn. 1) ©inoerleibung /.,
Slnnejion/.; 2) SSertörpern n. ;
3SetIörperung /.
Wcielony, adi. raaßr, Der»
förpert, leibbaft, leibßaftig ; —
dyabel ber teibßaftige Seufcl.
Wcieraö, -ram, -ralem, va.
imperf. ; Wetrzed, -tre, wtar-
lem, va. perf. einreiben, ßin=
einreiben; masc te trzeba —
w ciaJo chorego biefe Salbe
mug man in ben ,<lörper beö
firanfcn einreiben; — sie, vr.
w coficß in etnj. ßineinarbeiten.
Wcieranie, Wtarcie, -cia.
sn. einreiben n., §ineinreiben
M. ; Einreibung /.
Wcierka, -ki, pl. -ki, sf.
einreibungämittel n.
Wcigcie, -cia ; Wcinanie,
-nia, an. ßinf^neiben n. ;
etnfd^nitt m., ©inbrucß m.
Wcigt, -a, pl. -y, sm.
Sarfdß 7/1.
Wcifty, adi. eingefcßnitten,
gefcftroeift.
Wcinaö, -nam, -nalem, va.
imperf. ; Wci^c, wetne, wcia-
*em, va. perf. einfcßneiben,
einßauen, einferben; — sie,
vr. (ficß) etnfcßneiben; zatoka
-na sie w brzeg bic Sudßt
fd^neibetinä Ufer ein; f(^n)eifen.
Wcinka, -ki, pl. -ki, sf.
Soßen n.
Wciornastek, -tka, pl.
-tki, sm. Sölütenboßrer m.
Wciskac, -kam, -kaJem,
va. imperf. ; Wcisn^c, -ue,
-nal'em,t;a.^er/. ßineinörücEen,
ßineingroängen, ßineinpreffen;
-snal mu w reke pieuiadze
erbrüdEteißm@elD in bic^anb;
— sie, vr. fid^ ßineingroängen,
ßineinbrüdfen, einpreffen; po-
wietrze usiiuje — sie wsze-
dzie bie Suft trad^tet über=
aü eingubringen.
Wciskanie, Wcisnigcie,
-cia, sn. Ginbringen «., §in=
einüroingen n., ^»inetnpreffen n.
Wczas, -u, ^jZ. -y, sm.
2lusrußen n., Sequemlidßfctt
/.,5DIufee/., freie 3eit; zaÄywac
•u frei Don Sefcßäftigungen
fein, gerien ßaben.
Wczas, adv. früß, geitig,
gur recßten 3eit ; — sie o to posta-
raj tracßte gur recßten 3«it'
eä gu befommen; rychio —
eg ift fcßon gu fpat, bu ßätteft
früßer fommen follen.
Wczasowaö si§, -suje,
-walem, vr. imperf. fidß auö=
rußen, raften, ficß bequem
madßen, ber 3tuijt pflegen.
Wczasowanie, -nia, am.
2lu§rußen n., iHuäraften n.
Wczesnosc, -sei, singr.
tant. sf. 1) Sequemltdöleit /. ;
■£) paffenbe, richtige ©e[egen=
ßeit ; 3) Singemeffenßeit f. ;
4) 8eitig!eit /.
Wczesny, adi. ; Wcze-
snie, adi. 1) bequem, gemäcß«
ließ, recßtgeitiq paffenb, ange=
meffen, am ^la^e; 2) geitig,
früßgeitig; -ne zapobieienie
chorobie früßgeitige 3?erßinbe«
Wczesniuchnv
41:
Wdrazac
lung ber Äranf^eit; -na smierc
früf)er Xoh; -ne owoce gtü^--
obft M. ; w tytu roku mamy
-na zime in biefettl ^a1)X(
^aben töir einen frül^en SBtnler ;
-ny ptaszek ein äeitlidE) auf[t(=
l^enbtr 2JJenfd^, gtüFiaufflcl^er
w. ; przyszedles za -snie t)U
bift ju frül^ gefommen; -6nie
wstawac jeitlic^ aufftel^en.
Wczesniuchny, Wcze-
sniutki, adi. ; Wczesniuch-
no, Wczesniutko, adv. fet)t
früö, äettlic^.
Wczolgac sif, -gani,
-galem, t;r. per/". ^ineinfrte=
dien, fid^ fiineinfc^ [eichen; ftd^
^inaufrotnben.
Wczoraj, adv. geftern;
— rano, wieczör geftern frü^,
abenbä; od — za tydzien ge=
ftern über ad^t ^age; odje-
chal dopiero — er ift erft
geftern abgereift.
Wczorajszy, adi. geftrig,
uon geftern; dzien — byl
dla mnie paraietny ber ge=
flrige Sag n)ar für mid^ ben!«
roürbtg; czy pamietasz -sza
uasza rozmowe? ertnnerft bu
bicft an unfer ©efpräd^ üon
geftern?; nasza znajornosc nie
-sza unfere a3efanntfc^aft ift
ni^t »on geftern; ja nie;
-szy idE) bin nid)t von geftern
^er, ic^ raeifs, roas id^ ju tun
i}aie ; szukac dnla -szego ben ;
geftrtgen STag fu($en, ofins
,'jtet l)erumgel)en.
Wczuwad sig, -warn, -wa- |
}em, vr. imperf. ; — sig, -je, |
-lern, vr. perf. fic^ hinein» '
füölen. j
Wczytaö si§, -tarn, -ta^em, |
vr. per f. ; Wczytywaö sig , '
-tuje, -walem, vr. imperf.
ficft f)ineinlefen, burc^ Sefen
gut lennen lernen; fid^ mg
Sefen oerfenlen ; ktokolwiek
-ta sie dobrze w ten poemat,
znajdzie pewne podobienstwo
z Homerem roer fic^ in biefe
2)i<i^tung red^t hineinlieft, roirb
eine geroiffe Sf)nlid^!eit mit
|)omer finben.
"Wczytanie, Wczytywa-
nie sig, -nia, sn. §ineinlefen
n., Vertiefen n.
Wcwiczaö, -czam, -czalem,
vu. imperf .\ Wcwiczyd, -cz«-,
-czylem, va. perf. einüben,
burc^ Übung geläufig machen;
to jest tylko -czone bas
ift nur eingeübt; — sie, vr.
fidö einüben ; — sie w wlada-
niu bronia fic^ in ben Söaffen
einüben ; — sie w muzyce
fid) in SJiufif einüben.
Wöwiczenie sig, -nia, sn.
©itiüben n.
Wdac, -je, -iem, I. va.
perf.; Wdawac, -warn, -wa-
lem, I. va. imperf. l^inein-=
geben, i^ineinleiten, »errcitfetn;
— kogo w nadziejc jmnbm
Hoffnung cinflöfien; — kogo
w podejrzenie jmnbn in 3Ser=
bacf)t bringen; nie chce ciebie
— w klopoty ic^ vo'xü. bic^
nic^t \n ©orgen bringen; nie
-waj mnie w to, nie chce
o tem wiedziec bringe mid)
nidE)t ba l^inein, icb roiä nid;t§
boDon lüiffen; tys mnie wd«!
w ten proces bu t)aft midE) in
biefen ^rojefe üernjicfflt; II.
— sie, vr. 1) fid) einlaffen;
ja sie w polityke nie -je id)
laffe mi^ in ^olitif nic^t ein;
— sie z kim w rozmowe fi^
mit imnbm in ein ©efpräc^
einlaffen; ja sie w to nie -je
id^ rotU bomit nichts j^u tun
{)aben; idö mifdie niic^ ba
nid^t (§in)ein, ic^ gel^e barauf
nic^t ein ; nie -waj sie z tymi
ludzmi laf; bid) mit biefen
Seuten ni(^t ein; — sie z kim
w milostki fid^ mit jmnbm
in einen Siebeäljanbel einlaffen ;
z jakim sie -jesz, takini sie
stajesz fage mir, mit raem bu
umge{)ft, unb id) faoe bir,
roer bu bift ; böfe 58eifpiele
oerberben gute ©itten; 2)
— sie w kogo jmnbm nad^gf=
raten, jmnbm ganj ä^nitcb
fein; caikiem sie wdal w
ojca er ift gauj feinem 9.sa=
ter nod)geraten.
Wdanie, Wdawanie, -nia,
sn. §incingeben «., ^ineiti-
laffen n. ; — sie @inlaffen «.,
3iac^geraten n.
Wdarcie sig, -cia, sn. ge«
roaltiameS hineinbringen.
Wdal, adv. in bie gerne.
Wda6, wedme, wdalem,
va. perj.\ Wdymac, -mani,
-maJem, va. imperf. j^inein-
bloien, einblafen.
Wdeptac, -tarn, -talem;
Wdepn|,6, -pne, -pnalem, vn.
unb va. perf; Wdeptywac,
-tuje, -walem, vn. unD va.
imperf. I^ineinftampfen, l^ineins
treten, auf etm. treten; -pczmy
w ziemie te weze treten roir
biefe ©erlangen in bie @rbc
nieber.
Wdeptanie, Wdeptywa-
nie, -nia, sn. §ineintreten n.,
jQineinftampfen n.
Wdgcie, -cia, sn. @in=,
§incinblafen n.
Wdmuchac, -cham, -cha-
lem; Wdmuchn^c, -ebne,
-chnatem, va. perf.\ Wdmu-
chiwac, -cbuje, -watem, va.
imperf. t)inetnblafen, ein=
blajen.
Wdmuchanie, -nia ; Wdmu-
chnigcie, -cia; Wdmuchiwa-
nie, -nia, sn. §inetnblafin n.,
©inblafeu n.
Wdowa, wy, pl. -wy, sf.\
dim. Wdöwka, Wdowe-
czka, -ki, pl. -ki, sf. 5&.ntroe
/. ; krolowa — bie Äönigin=
^IBilroe.
WdowijWdowienski, adi.
SBitiDens, roitrccnl^ait; stan —
Sßitroenftonb m.; pensya -wia
üJitirenge^alt m.; czepek —
äCitroenl^aube /.; — kwiat
(Scabiosa atropurpurea) 2yit=
loenblume /.
Wdowiec, -wca, pl. -wcy,
sm. aBitrocr m,.
Wdowieö, -wieje, -wialem,
vn. imperf. oerroitroen.
Wdowstwo, Wdowien-
stwo, -wa, sn. SBitroenftano m.
Wdrapa6 sig, -pie, -palem,
vr. perf.\ Wdrapywaö sig,
-puje, -walem, vr. imperf.
I^inauffltttern ; -pal sie na göre
er ift ben Serg Ijinaufijeflettert,
er bat ben Sera erflommen.
Wdrapanie, Wdrapywa-
nie, -nia, sn. ^inauffletiern n.,
(Srflimmen n.
Wdrazac, -Äam, -ial'em, I.
va. imperf. ; Wdrozyö, -ie,
-iylem, l.va.perf. 1) auf ben
3Q3eg führen, leiten; 2) einprä=
gen, einflößen, einbrüdEen ; —
komii mniemanie jmnbm eine
aJleinung beibringen;— wserce
Wdrazanie
413
We
dzieci obyczaje i uczucia in
b te :öerjen öer ftinber ©itten unb
öefü^le einprägen; ludzie
fatalne osobie -zyli mi zdanie
bie SRenfd^en f)aI6en miroonfic^
eine fatale 3Jieimmg eingeflößt;
3) einleiten; -iono jui w tej
sprawie sledztwo in biefer
©ac^c rourbe fc^on bie Unter»
fud^ung eingeleitet; II. — sie,
vr. w CO fic^ an etro. geraö^nen,
fic^ in etro. f^ineinleben;
pomalu -zylem sie do tego
nowego sposobu iycia id^
^abe mid^ langfam an biefe
neue Seben^roeife geroö^nt.
Wdrazanie, Wdrozenie,
-nia, stn. (Sinfü^cen n., lS;in=
leiten n., ©ercö^nen «., ®in=
flöfeen n.
Wdr§,zac, -iam, -Äatem,
va. imperf. ; Wdr^zyc, -ie,
-zytem, va. perf. l)ineinbol^ren,
l^ineinbrüdEen.
Wdrazanie, Wdrozenie,
-nia, sn. öineinbo^ren n.\
Sobrung /., SSectiefuna /■
Wdrobic, -bie, -bilem, va.
perf. l^ineinbroden, einbrodEen;
— chleb w mleko S3rot in
bie äJJilcö einbrodEen.
Wdrobienie, -nia, sn. ^in-
einbrocfen n.
Wdrzanka, -kj, pl. -ki, sf.
(Cissampelos) ©rie^rourjel /.
Wdrzeskalka, -ki, pl. -ki,
sf. Kupellaria (3?erfteinerung).
Wdwojnasob, adv. boppelt.
Wdychac, -cham, -chaJem,
va. imperf. ; Wetclin%c,
-tcbne, -tchnalem, va. perf.
einatmen; einl^aud^en; ein»
blafen.
Wdychanie, -nia; We-
tchnigcie, -cia, sn. (Sinatmen
n. ; ©inbiafen n. ; Sinl^aud^en n.
Wdziac, wdzieje, wdzialem,
va. perf.\ Wdziewac, -warn,
-waiem, va. imperf. anjiel^en,
anlegen, auffegen; wdzial
surdut er 30g ben 3tod an;
— czepek, kapelusz bie §aube,
ben §ut auffegen; — szyszak
bcn §elm auffegen; wdziej
nowa sukuie lege baä neue
Äleib an; wdzial uciet^ gto-
we na szpade er fpie^te ben
abgel^auenen 'Äopf auf ben
S)egen; czarownik kruka po-
stac na sie -wa ber gauberer
nimmt bie @eftalt eineä 3ia=
ben an.
Wdzianie, Wdziewanie,
-nia, sn. ain^ie^en n., »Anlegen
«., aiuffe^en n., Slnneljmen n.
Wdzieraö sig, -ram, -ralem,
vr. imperf. ; Wedrzec sig,
-dre, -darl--m, vr. perf. ; 1) ne-
roaltfam einoringen; nieprzyja-
ciel wdarl sie wgranice nasze i
kraj pustoszy ber geinb brang
in unfere ©cenjen ein unb Der»
rcüftet boä Sanb; buntownicy
-li sie do magazynu broni
bie SJieuterer brangen geit)alt=
fam in bog SÜJaffenmagajin
ein; 2) fic^ aufbrängen; —
sie na tron fic^ gum §errfc^er
aufroerfen, fic^ qeroaltfam
beä 2;^roneä bemächtigen; 3)
l^inaufftettern, erflimmen, er=
fteigen ; — sie na wierzcho-
lek gory ben Serggipfel cr=
f lettern ; — sie na mur po drabi-
nach bie äUauer auf Seitern
erftetgen ; -rat sie na naj wy^sze
gory, gdzie dotad noga ludzka
nie stanela er t'rfletterte bie
l^öc^ften Serge, bie bigl^cr fein
mcnfdblid^er «^-uf; betreten.
Wdzieranie sig, -nia, sn.
^inaufflettern «., (Srflimmen
n. ; (Einbringen n., 2lufbrän=
gen n.
Wdzierca, -cy, pl. -cy, stn.
©inbringlingw., Ufurpatorm.
Wdzierczy, adi. fic^ ein»
brängenb, ufurpatorifc^.
Wdzierka, -ki, sing. taut,
sf. ; Wdzierstwo, -wa, pl.
•wa, sn. ©mbrängen «. ; 3luf=
bringlidifeit /.; älnmaßung /.,
Ufurpation /.
Wdzieczek, -czka, j)l.
-czki, sm. 1) 3Bangengrübc^en
«.: 2) Sieblic^feit f.
Wdzigczenie sig, -nia, sn.
Sd^munjeln n.; ©d^meid^eln
n.; ©efaüfucöt /.
Wdzifczelina, -ny, sf.
Calmia (Wmie)-
Wdzigczka, -ki, pl. -ki,
sf. (Bethylus) ^iaben», ©lfter=
rcürger m.
Wdzigcznica, -cy, pl. -ce,
sf. öulbgöttin /., ©ra^ie /.
Wdzigczniuchny, Wdzig-
czniutki, adi. 1) fe^r an--
mutig; 2) fe^r banfbar.
Wdziecznomowny, adi.;
Wdzigcznomownie, adv. an=
mutiq iprecftenb, fdiönrebnerifd^.
Wdzigcznosc, -sei, siny.
taut. sf. 1) Sanfbarfeit /■.,
5)anl m., (Srtenntlic^teit /. ; —
komu okazac jmnbm 3)anf=
barleit begeigen ; wielka czuje
— dla niego id^ füf)le große
Sanibarfeit i^m gegenüber;
jestes mu zobowiazany do
-äci bu bift i^m jur 3)anfbor=
leit Derpftic^tet ; moze liczyc
na moja — er fann auf meine
©rlenntUc^teit red^nen; z -sei
aug Sonfbarfeit ; przeeiwien-
stwem -.sei jest niewdziecznosc,
niepamiec na dobrodziejstwa
i przysüugi ber ©cgenfa^ ber
SDanfbarfeit ift ber Unbanf,
baö 3Sergeffen ber SBo^ltaten
unb Sienfte; 2) Siebtic^feit /.
2lnmut/.; — glosu, oblicza
bie Siebttc^feit ber ©timme, bei
2lntli^e§.
Wdzigczny, Wdzigczen,
adi. ; Wdzigcznie, adv. 1)
banfbar, erfenntlic^; jestem
ci bardzo — za to id^ bin bir
bafür fefir banfbar; zawsze
— immer banfbar; -ne zadanie
eine banfbore Slufgobe; -na
rola eine banfbare 3toIIe; to
— kolor baä ift eine banfbare
f?arbe; 2) anmutig, angenehm,
lieblich; -nie sie usmiechne-
la fie lächelte lieblich ; -na
jej postac ukazala sie na
seieÄce i^re anmutige ©eftalt
erfcßien auf bem ^fabc.
Wdzigczyö, -cze, -czylem,
va. perf. angenel^m, lieblich,
anmutig madjen; — sie, vr.
fc^meid^eln, lieb, anmutig tun.
Wdzigk, -u, pl. -i, sm. 1)
®anf m., S)antbatfeit /., Se-
loljnung/.; 2) Sleij m., 2ln-
mut /., Sieblid^feit f. ; -u do-
dawac 3^eij »erleifien, ben
3ieij er^ö^en, reijenber machen;
— wJasciwy jej postaci bie
i^rer ©eftalt eigene 2Inmut;
dziewcze to posiada wiele -u
biefeö 3Käbc^en ift Dott 2ln=
mut.
Wdzigkoslawa, -wy, pl.
-wy, sf. (Gloriosa)^ro(^ttilie/".
We, praep. jur SJJilberung
ber 2luäfprai^e anftatt W (fiel^e
biefcö) ; — Lwowie in Semberg ;
Weba
414
Welna
— wszystkich zakiadach in
aUen Slnftolten; stanal —
drzwiach er blieb in ber %ü.v
ftefien.
Weba, -by, pl. -by, sf.
2ßebe /., feinfte Seintoanb.
Weblo, -bla, pl, -hia., sn.
(Zostera) SBaffertiemett m.
Webrn§,6, -brne, -brnalem,
vn. per f. tjineinroaten; l^inein=
geraten; — w btoto in ben
^ot hineingeraten; — w dtugi
(6i§anbie D^ren) inSd^ulben
bineingeraten; — w biede in
3Jot geraten.
Webrnifcie, -cia, sn. §in=
einroaten n. ; §ineinaeraten n.
Wech, Wiech, Wioch, -u,
pl. -y, sm. (Cicuta virosa)
Sßafferf^ierling w. ; = Sza-
lej jadowity.
Wecowad, -cuje, -walem,
va. imperf. 1) roe^ien, fd^ärfen ;
2) jmnDn burd^l^ec^etn, imnbm
berb jufe^cn.
Wecowanie, -nia, sn. SEBet«
jen n., ©t^ärfen n.
Wedeta, -ty, pl. -ty, sf.
SSebctte /., ^o[ten m.
yieA\Q,praep. (mit bem 2.
galt) 1) neben, baneben, bei,
an ; stoi drzewo — wody
eS fielet ein 33aum am SDBaffer;
przeszedlem — ciebie id^
bin an bir üorübergegans
gen; 2) == wedlug, ge=
m'(X%, nac^, roegen, laut, ju=
folge; — prawa laut bem
®efe^; — sil i dostatku
w8zy8tko czyn tue alle§ nac^
Ätäften unb SBermögen; iyc
— przykazan boskich nacl|
®otte8 ©eboten leben ; — przy-
rodzenia iyt ber ^Ratur ge=
mä^ leben; przyszedtem tu
tylko — ciebie ic^ bin nur
beinetroegen l^ergelommen; nie
— mysli nid^t noc^ Sßunf^;
— stawu grobia man mu^ fic^
ftredEen nad^ ber S)edEen.
Wegetacya, -cyi, sing,
tant. sf. Vegetation /. ^flan=
jenroelt f.
Wegetowac, -tuje, -walem,
vn. imperf. oegetieren ; = Zyc
jak roslina bez dzialania i myöli.
Wegna6, -gnam, -gnatem ;
Wgoni6, -nie, -nilem, va.
perf. ; Wgania6, -uiam, -nia-
lem, va. imperf. hineintreiben ;
— trzode do obory bic $erbe
in ben Statt hineintreiben;
— wojsko do miasta baä
§eer in bie ©tabt hinein»
treiben.
Wegnanie, Wgonienie,
Wganianie, -nia, ««. hinein»
treiben «., hineinjagen n.
Wej 1 interj. ftef), ac^, jcftau,
fieb einmal.
Wejrzec, -rze, -rzatem, vn.
perf. ; Wziera6, -ram, -ralem,
vn. imperf. 1) ^ineinfeften,
l^ineinfc^auen, ^incinguden; 2)
infpiäieren, beauffic^tigen; :-i)
— na kogo auf jjmnbn l)inob=,
l)inunterfe^cn, anfd^auen, fei»
nen söIicE auf jmnbn rid^ten;
-rzyj na nas, mocny Bo^e richte
beinen Slitf auf un§, bu ftor»
fer ©Ott; -rzal Pan laskawie
na Abla i jego ofiary @ott
flaute 9lbel unb feine Dpfer
gnäbig an; — ua kogosmiele
jmnbn felbftberoufet anfd^ouen;
4) — w CO etn). unterfudien,
fic^ um etn). bcfümmern, ficb
mit etro. bcfaffen ; = Wgladac.
Wejrzenie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) 33ltct w.;srogie — grim»
miger '$il\d\ bJagam cie o je-
dno laskawe -— i^ fle^e bid^ um
einen gnäbigen 33lidt an\ miec
zle — einen böfen SJtid ^a=
ben; z pierwszego -nia auf
ben erften 33lidE; w -niu jego
malowata sie dobroc i pobla-
zliwosc in feinem SBlidEe malte
ftd^ ©ttte unb ^^ac^ftd^t ; wszy-
scy smutne ku niej zwrocili
— aüe fd^auten fte mit trau=
rigen 2Iugen on; 2) 2lnblitf
m., 2lnfei)en «. ; SluäfeFjen «. ;
z -nia oon 2luäfe[)en.
Wejscie, -cia, pl, -cia, sn.
(gingang m., (gintritt »w. ; —
wzbronione »erbotener ®in=
gang; — pary S^ampfäuflu^
m., 3)ampfeingang, (Sinftrö^
mung /. ; u -cia sta^y dwa
rzedy lokajow beim ©ingang
ftanben jroei 3leif)en Salaien;
— tych dwöch masek do sali
zrobilo ogolne wraÄenie bcr
eintritt biefer jroei SKaöfen
in ben ©aal madEitc allgemei«
neu @inbrudf.
Weksel, -sla, pl. -sie, s»i. ;
dim. Wekslik, -a, pl. -i,
sm. 1) SBec^fel m. ; wyatawic
— einen Söec^fel auSfteHen;
— okazac einen äßec^fet prä»
fentieren; — wypJacic einen
SBedifel augjal^Ien, honorieren ;
— zaprotestowac einen 2Bed^=
fei proteftieren ; — Äyrowac
einen aOSec^fcI girieren; puscic
falszywe -sie w obieg falfc^e
Süed^fel in Umlauf fe^en;
majacy prawo wystawiania
-sli roed^felfäl^ig; prawo wy-
stawiania -sli 2Bec^felfä^igfeit
/.; 2) = Zwrotnica; 3) 5UJed^=
fei», Xrumpfbatlen m.
Wekslarka, -ki, pl. -ki,
sf. SBec^flerin /.
Wekslarnia, -ni, pl. -nie,
sf. ffiec^felftube f.
Wekslarski, adi. <Selb=
n)ecf)fler=,@elbn3erf)fel',S5?ed^fet5.
Wekslarstwo, -wa, sn.
(Selbroed^ fei m., @elbtDecl)feIn
n. ; 3Becbflergefd)äft «., SBeci)»
feloefcbäft n.
Wekslarz, -a, pl. -e, sm.
Sßecbfler m.
Wekslowaö, -luje, -wa-
lem, va. imperf. 1) roec^felii,
®elb auercec^feln ; 2) f(^ab=
l)afte 33a[fen auöfliden.
Wekslowanie, -nia, sn.
2Becbfeln n.
Wekslowy, adi. SBed^fel»,
SBec^f el betreffenb ; prawo -we
SBcdifelrecbt n.
Weldzki, adi. -kie po-
klady SBölberton m., aSälber-
gebilbe n.
Welenc, Welens, -a, pl.
-e, sm. SBaffenrodf m.
Welgn^ö, -ne, -n^lem, vn.
perf. in, an etro. fleben, ftedlen
bleiben; fid^ an etro. geroij^nen,
ficb in etro. l^ineinteben.
Welgnigcie, -cia, sn. 2ln=
fleben n. ; Slngeroö^nen n.
Welin, -n, pl. -y, sm.
SSelin m., SBeUnpapier n., 3Se=
linpergament n.
Weiinowy, adi. SSelin«.
Welon, -u, pl. -y, »»t.;
dim. Welonik, -a, pl. -i,
sm. ©d^teier tn.
Weina, -ny, pl. -ny, sf.
SQBoHe /. ; o kozia -ne sie
spierac um beä ÄaiferS 33art
ftreiten; ta materya tkaaa
z czystej -ny biefer ©toff ift
auö reiner SBoHe geroebt; po-
kryty -na mit SBoße bebedt;
Welniak
415
Werbowanie
wiecej mu choeizi o -ne niz
o owce e§ liegt if)m mef)x an
ber SßoHe alö an ben ©djafen,
eä gei^t im nur um ben D^u^en;
pewnie kai;demu dzis zadrÄy
-na ieber roirb l^eute um [eine
§aut ;;ittetn.
Welniak, -a, pl. -i, sm.
1) grobeä ^albrooUenjieug ; 2)
Bombyx (baumrcoUftauben»
äiprtic^er ©trauc^).
Welnianka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) rooUcner Stocf, rooEeneö
S?reiö; 2) gloden m., SBoIIe
/. an ©eroäc^fen; 3) aBoQ=
graä n., ©eibenbinfe /., 2ßie»
fcnrooUe/. ; 4) >2ltt |)änfling ;
5) 2lrt «Hei^fer.
Welniany, adi. 333oII=,
rooHen; -ne ponczochy rooHene
©trumpfe ; -na koMra raoHene
®edc; -na materya SßoUftoff
n.; -na suknia SBoUffeiD n.;
odpadki -ne SßoHabfälle pl.',
towary -ne SßoHroaren pl;
handel towarow -nych SBoU»
roaren^anbel m.
Welniarz, -a, pl. -e, sm. SOßoHä
f)änb[cr /«. ; SBoUarbeiter m.
Welniasty, adi. rooUartig,
TOOlIic^t.
Welnica, -cy, pl. -ce, sf.
(Anthyllis vulnerana) gemeine
SBoßblume, SBunbJraut n.,
SBunbflec m.
Welniglowka, -ki, pl. -ki,
sf. Protea (^flanje).
Welnisty, adi. ; Welnisto,
adv. rooQtg, 9BolIe tragenb,
mit SBotte Bebedt, l^aarig.
Welpa, -py, pl. -py, sf
Eolidia (Sd^langmart).
Weinkn%c, -ne, -natem,
va. perf: Wmykac, -kam,
-kaiem, va. imperf. unuer«
mer!t bineinfc^teben, einfc^lie?
§en; — sie, vr. I^ineinfd^lüpfen,
ftdb f)ineini(f)[eic^en.
Wemknigcie, Wmykanie,
-nia, sn. unoermerfteä §in-
einfd^ieben; — sie hinein»
fd^Iüpfen n., §ineinfd^[eic^en n.
Wena, -ny, pl. -ny, sf.
Slber /., aScnc f. = ZyJa.
Wendeta, Wendetarka,
etc. = Tandeta, Tandeciar-
ka etc.
Wendeta, -ty, sing. tant.
s/. aSenbetta /., Slutraiie/.;
= Zemsta.
Wenerowaö, -r«je, -wa-
I lern, va. imperf. oece^ren,
achten; = Czcic.
Wenerya, -ryi, sf. Suft=
feuere /.
Weneryczny, adi. Denc-
rifd^, ft)pf)tüttjc^.
Wenerzytka, -ki, pl. -ki,
sf. Venus (9J{ufc^eIatt).
Wenesekcyaj-eyi, pl. -eye,
*/. SJenenijffnung /"., 3"«^«i^'
laffen n.
Wentyl, -u, pl. -e, sm.
SSentil n., trappe/.; — do
obwiazki, — skrzynki suwako-
wej aSentil, ©d^mierbüc^je /.
unb §a^n tw. ; — dwuprzy-
Igniowy boppelft^igeS 3SentiI;
— dzwonowy, dzwonisty
©todfenoentil; — kulisty
^ugeloentil; — naciskowy
©rutfoentir, ®ru(jflappe; —
obrotowy ©re^Dentil; — pa-
rowy 2)ampf=, ©tcueroentil;
— piasecznicy ©anbftreU'
üentil; — podnoszony §e=
bungönenttl; — pompy 5]]um=
penitappe; — posuwisty ®tei=
tungsüentil; — powietrzny
Suftnentil ; — potcylindryczny
ksztaütu D D-Sc^ieber m. ;
— rozdzielajacy SSerteitungä»
oentil; — rozszerzalny (£5=
panfion§=, SlbfperrDcnttt; —
ssacy ©augoentil, (ginfaug=
»entil, ©augHappe; — staJy
fiseä aSentil; — stozkowy
Äegelüentil, fomfd^eö SSentil;
— wpustowy S)roffeIr)entiI ;
— -wylevvu ©peiäfopfuentii;
— wypufltowy 2luä[a§», 2lug=
bla|eöenti[; — zasilajacy ©pei«
fenenttt ; zawiasowy Älappen»
nentil, ©d^arnier', @elent=
tjentit.
Wentylacya, -cyi, sf.
SSentiiation f., Stiftung /.,
Suft<ufu^r/.,8ufterneuerung/.
Wentylator, -a, pl. -y,
sm. SSentiltttor m.; = Wia-
traczek.
Wen, ftatt w niego, in
ii)n, binein.
Wepchn%c, -ne, -naiem,
va. perf.'., Wpychac, -cham,
-chalem, va. imperf. ^incin=
ftoBcn, l^ineinftopfen, ^inein=
brängen, ^ineinbrücfen ; — ko-
mu roiecz w piersi jmnbm baä
©d^roert in bie Stuft ftofeen;
— komn CO przemoca do
reki jmnbm mit ©emaltetro.
in bie §anb brücfen; —
kogo do wiezienia jmnbn
ins ©efängnil roerfen; —
kogo w nieszczescie jmnbn ini
Ung[ü(f ftürjen; ty mnie -niesz
do grobu twoimi postepkami
bu roirft mid^ burd^' beine
Säten in§ @rab ftürjen; —
kogo do klasztoru jmnbn
Sroingen, 2Rönc^ ober iiJonne
ju werben; -nai wszystko
naraz w usta, by sie nie po-
trzebowac dzielic er ftopfte
alleä auf einmal in t)in
2)iunb hinein, um nic^t ge=
nötigt fein, ju teilen ; — sie,
vr. fid^ ^inetnbrängen.
Wepchnigcie, Wpycha-
nie, -nia, sn. .^ineinfto^en m.,
^ineinftopfen n., hinein«
brücfen n., §ineinbrängen n.,
^ineinjroängen n.
Weprze<S, -pre, -wpartem,
va. perf; Wpieraö, -ram,
-ralem, va. imperf. 1) ein=
brüden; — drzwi bie Xüten
einbrüdEen; 2) ^ineinbrängen,
^incinjroängen ; — nieprzy-
jaciela do wsi ben ^^^int) in
ba6 Sorf l^ineinbrängen; —
CO w kogo jmnbm roaä ein=
reben rooßen, jmnbm n»a§
aufbürben rooUen, roa^ roeis»
mad^en rooCen, etro. aufpngen,
auffnüpfen; chcial we mnie
— , ze jestem pijany er moCtc
mit einleben, bafs id^ betrunfen
fei ; wpariem w niego, Äe jest
moim krewnym id^ \)abe i^m
eingerebet, baf; er mein 3Jcr=
njonbter fei; — sie, vr. mit®e=
malt einbringen; — sie w
kogo fid) jmnbm aufbrängen,
auf.^roingen.
Weranda, -dy, pl. -dy, sf.
aSeranba /., 3;crraffe /.
Weratrjma, -ny, sing,
tant. sf. Sieratrin n.
Werbel, -bla, -bie, sm.
3;rommeIn)ir6eI m.., 2BtrbeI m.
Werbowad, -buje, -wa-
lem, va. imperf. werben, an=
roerben.
Werbowanie, -nia, sn. ;
Werbunek, -nku, pl. -nki,
sm. SBerben n., SBerbung /.,
3lnn)crbung /.
Werbowniczy
416
Wesoly
Werbowniczy, adi. 3Ber=
6unc<5=.
Werbownik, -a, pl. -cy,
sm. SiJerber m.
Wereciarz, -a, pl. -e, sm.
3erlumpte(t) m. ; = Obdartus.
Werek, -rka, pl. -rki, stw.
orDtiiäre ©d&lafftette, orbtnäres
58ett.
Wereszka, -ki, pl. -ki, s/.
abaebroc^ener ^feit.
Wereta, -ty, pl. -ty, *f.
grobeg Setntu^, grobeä Suc^.
Werk, -u, pl. -i, s/«.
SSJerf n., Sliec^aniämuä »?. ;
= Mechanizm.
Wermilion, -u. sing. tant.
sm. 3i"nober n.
Werneryt, -u, «?'«^. tant.
äßernertt w«.
Werniks, -u, pl. -y, sm.
Satf >«., {^''Jtbe/. ; = Pokost.
Weronika, -ki, pl. -ki, sf.
(Ehrenpreis m.
Werpnia, -ui, pl. -nie, sf.
Semeoarpus (^flanje); = Slo-
nia wesz.
Wersat, -a, pl. -ci, sm.
burc^triebener 3Ren]6).
Wersatka, -ki, pl. -ki, sf.
burdötriebene grau.
Wersya, -syi, pl. -sye, sf.
'^erfion/. ; wediug innej -syi
nad) einet anbeten SSerjton.
Werteb,Wertep, -u, pl. -y,
sjw. ; Werteba, Wertepa, -py,
pl. -py, sf. aibrceg w., ^rrtneg
m. •, przevvodnik zdrajca na-
prowadzit wojska nasze na
te przeklete -by bet Beträte»
rifc^e j^"^"»^ Btac^te unfer
^eer auf biefe üerbammten
Qrrroege.
Wertel, -tla, pl. -tle, sm.
SBirtel tw., 3)rc[)roIIe /.; ©tu-
fenfcfieibe /., ©tufenroüe /.
Wertowac, -tuje, -waJem,
vu. imperf. blättern, burc^=
fucöen, burd^fd^auen.
Wertowanie, -nia, sn.
Sutc^luc^en n., ©urd&fd^auenn.
Wertykalny, adi.; Wer
tykalnie, adv. fen!re4t, Der«"
tifal; == Pionowy.
Werwa, -wy, siny. tant.
^etoe /., ©c^njung m.\ =
Entuzyazm, Zapal.
Weryfikacya, -cyi, pl.
-eye, */. SSetififation f.\ =
Sprawdzenie.
Weryfikowad, -kuje, -wa-
lem, va. imperf. Derifi3ieren ;
= Sprawdzac.
Werzn^c, -ne, -n^lem, va.
perf. ; Wrzynac, -nam, -iia-
tem, va. imperf. I}tnein=
fcfeneiben; — sie, vr. ein=
fd^nctDen, fc^netbenb etnbrin=
gen; tasiemka -na mi sie
w cialo ba§ 33anb fc^neibet
mir in§ e^^^'f"^-
Werznigcie, -cia ; Wrzy-
nanie,- nia, sn. ©infc^neibeu n.
Wesele, -la, pl. -la, sn.
1) g'cewbe 71., SSetgnügen n. ; po
-lu czesto smutek nastepuje
nad^ 5^eube !ommt oft Srau=
rig!eit, auf greub' f ommt Selb ;
wszystkie uderza struny po
kolei pröcz jednej struny,
procz struny -la et fdltägt
alle ©atten nadjetnanbet an,
eine aufgenommen, bie ©aite
ber gj^^uöe; w -lu i w
smutku in g^teub' unb Seib;
2) ^od^jeit/.; wigilia przed
-m -^olterabenb; — wy-
prawic eine ^oc^jeit mad^en,
ausrichten ; uczta po -lu |)od)=
3eit§mal^[ n.\ srebrne, zlote,
dyamentowe — fitbetne, gol=
bene, biomantene ^oct)äeit;
kiedyz panskie — mann
machen ©te §odE)5eit? byc
zaproszonym na — gut §od)=
jeit gelaben fein; bylem
na jej -lu id^ roar auf il)rer
^OC^jeit; nie rade kury na
— , ale musza bie §ü^ner
motten nid^t auf bie ^orfjäeit,
aber fie muffen boc^, bie
$üf)ner möd^ten nid^t aufge=
geffen fein, SlJu^ ift eine [)arte
9iuf; ; obejdzie sie cyganskie
— bez marcypanöw bie ^i'
geunetf)od)5eit roirb aud^ oi}ne
äßarjipan ftattfinben, baä
muffen rotr nic^t f)aben, roir
l^aben feine fo f)of;en Slnfprüc^e ;
3) aibftofeen n. beö feftge=
fabrenen glofeeö.
Weselenie, -nia, sn. (gr=
freuen «.; — sie greuen m.
Weseliö, -le, -lilem, va.
perf. freuen, erfreuen, erl^ci«
lern; slonce -li doliny bie
©onne etE)ettert bie Säler;
— sie, vr. fidE) freuen, fröl^»
tit^, Utftig, fetter fein; :^li
sila sie — , dobrzy sie -la
bie böfen 2)Jenfd6en jroingen
fid) jur greube, bie ®uten
freuen fid| oon felbft; niema
sie czego — eä ift feine Ur»
facbe gur gteube oor^anben.
Weselina, -ny, pl. -ny,
sf. Graptophyllum (^^sflange).
Weselisko, -ka, jyl. -ka,
sn. gtofie öodijeit.
Weselnik, -a, pl. -cy, sm.
|)0dÖ3ettägaft m.
Weseiny, adi. §0(^3eit5=,
j^od^jeitlic^ ; dar — $oc^3eit5=
gefc^enf n. ; -na piesn öoc^=
jeitätieb n.\ orszak — §0(^=
iseitäjug m. ; obrzedy -ne
§oc^jeitäbräuc^e pl.\ gosc —
§od^((ett§gaft m. ; towarzystwo
-ne |)od)jcitögefeÜfc^aft /.
Weslac, -tarn, -talem,
va. perf ; Wscielac, -lam,
-lalem, va. imperf. einbetten.
Weslac, -szle, -sfaiem, va.
perf. ; Wsylac, -lam, -lalem,
va. imperf. einfenben, l^tncin=
fenben.
Weslanie l) = W8cielanie,
-nia, Art. ©inbettett n.; 2) =
VVsytanie, -nia, sn. (S;in=
fc^iäen n., (Einfenben n.
Wesolnisia, -si, pl. -sie,
.9/. luftiges Sßeibdien.
Wesoluchny, Wesolutki.
adi. ; Wesoluchno, Weso-
lutko, adv. feljr freubig,
Reiter, frö^lid^.
Wesolek, -Ika, pl. -Iki,
sm. 1) Sufltgmacber »?., ©pa^^
madEier w.; 2) (Epilobium spica-
tum) 3Beibentö§d)en n.
Wesolosc, -sei, sing. tant.
sf. grö^Uc^feit /., §'eiteifett
f.', greube /. ; — ustapita
miejsce smutkowi grö^lid^=
feit machte ber 3::rauer i^ia^;
wybuchy -sei 2luäbrücf)e ber
|)etterfett; — twarzy, czola,
oczu bie |»eiterfeit bj§ Q)e=
ftd)teö, bet ©tirn, 'iiev 5lugen.
Wesoly, adi.; Wesolo,
adv. luftig, fteubig, fröf)lic^,
fettet; -le miejsce fetterer
Dtt; -la mina, twarz ^eitere
2)?iene, l^eiteteä (Sefic^t; -la
okolica freunblid^e (Segenb;
-le usposobienio l^eitere§ C^e-
müt; -ly dzieii friJl)Iic^er
Sag; ach jak -lo dzis bylo
na naszem zebrania 0 n)ie
luftig mar e§ ^eute in unferer
Wespol
4i;
Wezbranie
Sevfammrung ; grajcie cos
-üego fptett etro. Sufttgeä {au\)',
-la nowine mam do opowiedze-
nia ic^ f)a6e eine frööltcfie
S^ad^ctc^t gu eiij'd[)kn; badz
•ty fei luftig; -Ja sztuka ein
luftige^, unterfjallenbeg ©tücf ;
kaÄdy sie cieszy, kazdemu -}o
jeber freut fid^, iebem ift frö^-
li^ JU 2J?ute; -te Äycie pro-
wadzic ein frö{)U(^eä Seben
füllten; -ty uastroj fröl^Ud^e
©timmung ; i;ycze warn -lych
swiat ic^ rounfd^e eu^ fröfi=
lic^e g^eiertage; byc zawsze
-lym immer luftig, gut gelaunt
fein; to calkiem nie -ia. rzecz
ba^ ift gar nitf;t luftig; -ty
jak ptaszek luftig roie ein
SOoael.
Wespol, adv. 1) gemein»
fd^aftlic^, jufammen; 2) ju=
gleich, gu gteicf;er S'^ii.
Wesprzec, -pre, -parlem,
la. per/.; Wspierac, -ram,
-raiem, va. imperf. unter»
ftü^en, [tilgen, aufhelfen, 33ei=
ftanb leiften, unter bie 2lrme
greifen; — kogo rada jmnbm
mit feinem 9?at beiftefien;
wparl glowe na reku er ftü^te
ben Äopf auf ber §anb; -yj
ubogiego [)iif bem Slrmen
auf; stal wsparty na kija er
ftanb auf feinen ©tocE ge=
ftü^t; — sie, vr. fi^ ftü^en;
szedi -jac sie na kijach er ging
fic^ auf Ärücfen ftü^enb; —
sie wzajemnie fid^ gegenfeitig
unterftü^en.
Wessac sig, -ssam, -ssa-
iem, vr. per/.] Wsysac sig,
-sam, -sal^em, vr. imperf.
ficfi einfaugen.
Wessanie, Wsysanie,
-nia, sn. ©infaugen n.
Westalka, -ki, pl. -ki, sf.
SBeftalin /.
Westchn^6, -ne, -nalem,
vn. perf.\ Wzdycha6, -cbam,
-chalem, vn. imperf. feufjen,
©euf jer ausfto^en ; czemu
-chasz? roarum feufäeft bu?;
cicho — leife feufjen ; — do
ksifzyca ben 2)Jonb anfd^macf):
ten; — do czego fic^ nac^
etro. fel^nen, na^ etro. Der»
langen; — na co ju etro.
feufgen.
Westchnienie, -nia, pl.
SiowDik polsko-niemiecki.
-nia, sn. Seufzer vi.; eiche
— ein leifer ©eufjer.
Wesz, wäzy, pl. W3zy, sf.
2au§ /. ; — rcÄlinna Slatt»
lauä; — wodna 3Bafferfcl^lan=
genttaut n. ; — swinla ©cf)ier»
iinq 172.
Weszka, -ki, pl. -ki, sf.
1) (lim. von Wesz; 2) 3?äube
/. ; 3) — ogrodna ^unböpe»
terfilic /. ; psia — Slier«
freffe /.
Wet, indecl. sn. — za —
oddac ©leic^eä mit ©leic^em
Dergelten; masz — za — ba
^aft bu ben Sol)n, roie bu mir,
fo ic^ bir, icft ^abe bir blo^
oergolten. [chad.
Wetchnac. fie^e Wdy-
Wetchnigcie, Wtchni§cie,
-cia, sn. ®inblafen n., (gin=
^oucben n.
Weteran, -a, pl. -i, sm.
3]etetan vi., alter ©olbat.
Weterynarski, adi. SSete»
rinär=, tierärjtlid^.
Weterynarya, -ryi, sing,
tant. sf. 2:ier^eilfunbe /.
Weterynarz, -a, pl. -e,
sm. 2:ierar5t m.
Wetkac, -kam, -kalem,
va. per/.; Wtykac, -kam,
-kalem, va. imperf. 1) ^in»
einftopfen; 2) ^ineinuieben.
Wetkanie, Wtykanie,
-nia, sn. 1) §ineinftopfen n. ;
2) ^ineinroeben n.
Wetkn^c, -ne, -naiem, va.
per f.; Wtykac, -kam, -ka-
iem, va. imperf. ^ineinfteden,
in etro. ftecfen.
Wetknifcie, -cia, sn.
^ineinfteden n.
Weto, inded. sn. 33eto «.,
SSetorec^t n. ; — zalo^yc bas
Sßetorec^t ausüben, Sinfpruc^
erbeben.
Wetowac, -tuje, -walem,
va. imperf. 1) ©letd^eä mit
©leic^em oergelten, l^inein»
jaulen; 2) erfe^en, roieber
einbringen, roieber gutmad)en.
Wetowanie, -nia, sn. 1)
SBergelten n., ^iim^aijUn «. ;
2) ©rfe^en n., ©utmac^ung f.
Wetowniczy, adi. Äom-
penfatione:.
Wetrzec, fiel^e Wcierac.
Wety, -tow, plur. tant. sn.
Jiad^tifC^ m., Seffert n.
Wewlec, -wleke. -wloklem ;
Wwlöczyc, -cze, -czylem,
va. perf. ; Wewlekac, -kam,
-kalem, va. imperf. hinein»
jie^en, f)ineinf^leppen, mit
©eroalt t)tnetnbringen, hinein»
jerren; -kli go do wiezienia
fie fc^leppten t^n inä ©efäng»
nis»; — nitki ben gaben
burc^bringen; -kli go do wody
fie fd^lenpten ibn inS SBaffer.
Wewlekanie, Wwlekanie,
Wwloczenie, -nia, sn. Öin=
einfc^leppen n.
Wewn^trz, adv. unb praep.
mit b. 2. '^aü ; inroenbig, innen,
innerlid^, im Qunecn; inner»
^alb ; — kopalui im Qnnern ber
(Srube; ktö^ zgadnie, co sie
— dzieje roer tann erraten,
rcaä innen nörgelt; — domu
innerhalb beä §aufeä; tak —
jak i zewnatrz föroo^l innen
als aufien; dorn byl — urza-
dzony z wielkim przepychem
bag §auö roar innen mit
großer ^rac^t eingerichtet; z
wierzchu biyszczqcy a —
pasty oon au§en glänjenb
unb innen leer.
Wewngtrzny, adi.; We-
wngtrznie, adv. inroenbig,
innerlich, inner; pokoj -ny
ber innere gri^oe; minister
spraw -nych 2Riniftec beä
i^nnetn; nie dose na tem
byc -nie cnotliwym, trzeba
to umiec pokazac cä ift nic^t
genug, innerlich tugenb^aft ju
fein, man mufe eä auc^ seigen
fönnen; ruch -ny ptynu bie
innere Ssroegung ber 5f"[l'S=
feit; -aa czesc oka ber
innere 3;eil be§ 2lugeö;
usmiechal' sie do mnie, a -nie
myslal', jakby sie mnie po-
zbyc er lächelte mir ju unb
innerüc^ backte er barübec
nacb, roie mic^ loa ju roerben.
Wezbraö, -biore, -ratem,
vn. perf.; Wzbierad, -ram.
-ralem, vn. imperf. anfc^roet»
len, fd^roetlen, roac^fen, ju»
nehmen, fteigen, fluten; -ly
rzeki bie g^^ffe fc^rooUen an ;
morze -ra baä iDJeer flutet;
spuchlizna -ra bie Sc^roeHung
nimmt ju.
Wezbranie, Wzbieranie,
-nia, 3)1. ©djroellen n., 2tn=
Wezdma
418
Wgdrowniczy
fd^roetten n., S^nei^men n ;
— wody Slnfci^roellen beä
3Baffer§.
Wezdma, -my, pl. -my,
6/. i) nteDrigcr, fumpfiger mit
"ka^iXK fiebedter Dtt, ber bei
großem SBaffer gehoben loirb,
Sßtefenbruc^ »j., ^rud^boben
m. ; 2) (Tympanitis) a3oucl^=
blä^ung.
Wezdrgn^d si§, Wzdry-
gn%c sig, vr. per/. ; Wzdry-
gac sig, -gam, -galere, iv.
imperf. jutiidfd)aubcrn, 3U=
rücEbefcen, ^uden, fd^aubern;
-gam sie na saraa mysl o fem
irf) fc^aubere hü bem blofjen
©ebanfen baran; serce sie
-ga na mysl o tych okrucien-
stwach baä §erj f^aubert
bei bem blofeeu ©ebanfen an
biefe ©reueltaten ; -nai sie
caly na ten widok er f^redfe
cor biejem 3(nbli(f jurüdE;
popatrzal, -nat sie i poszedl'
dalej er fdiaufc J^in, ^ucfte
cor ©raufen unb ging rceiter.
Wezdrzec, die, -darJem,
va. perj.\ Wzdzierac, -ram,
-raltni, va. imperf. \n bie
|»ö^e jerren, in Die §ö^e l^in»
aufreifecn; — sie, rr. mü^iant
f)inauftlettern.
Wezglowie, -wia, pl. -wia,
sm. ; dim. Wezglöwek, -wka,
pl. -wki, sm. 1) ^^olfter n. (in.) ;
^Ropfpolfter, ftiffen «., 5ßfü^[
m. ; na bogatych -wiach
boginie siedzialy auf reicf)en
Äiffen fo|en bie ©ijttinnen;
— z x'oi, i lilii ein ^olfier
au§ 3tofen unb Silien;
-glowko komu podki'fidac
jmnbm fd;meid)eln, mit il)m
jättlid) tun, mit jmnbm uiet
^JJad)ftd^t bttben; 2) Kämpfer»
fd)td)t(e) /■., ainfaU m.
Wezglowny, adi. ^olfter:,
Äiffen».
Wezuwian, -u, pl. -y, sm.
SSefuoian m., ©geran w.,
^öofraö m.
Wezwaö, -wo, -waltm,
lu. perf.\ Wzywad, -warn,
-wai'em, va. imperf. 1) rufen,
anrufen; — fzyjej pomocy
jmnbä §ilfe anrufen; —
wszystkich swietycli alle
^eiligen anrufen; — kogo
na pomoc jmnbn %\x |)ilfe
1 rufen; — Boga na swiadka
I ®olt jum SfUflen anrufen; 2)
l^erbeirufen, berufen, tommen
laffen; — do siebie ju fid) be»
i fd^eiben, berufen, entbieten;
i trzebaby — lekarza man foHle
j einen 2lrjt fontmen laffen ; -wij
go do siebie'a potem to z nim
omowisz befd^eibe i^n ju bir
unb bann rcirft bu eö mit
i§m befprec^en; zostafem
nagle -ny do domu ic^ raurbe
plö^tid^ nac^ |)aufe berufen;
— kogo na urzad jjmnbn jU
einem 3Imte berufen, jmnbm
ein 2lmt antragen ; — kogo
na nauczyciela jmnbm baä
3lmt eineä Se^rerä antragen.
Wezwanie, -nia, pl. -nia,
sn. Slujforberurg /., 33eru=
fung /., Sluf m.\ przybylem
na jego — id) bin auf feinen
3iuf gefommen; dostal sa-
downe — do spelniacia !
swoich zoobowiazan er be= |
tam eine geric^tlidEie yiuf=
forberurg jur ©cfüüung feiner |
3Serbinblid;teiten ; — do od- 1
powiedzenia na skarge 3luf=
forbcrung jur Ä[agebeantn)or= i
tung; — do sadu gerichtliche 1
SSotlabung; — do bitwy [
3(ufforberung jum Kampfe;
otrzymat — na profesora ana- i
tomii do Wiednia er ^at j
einen Siiuf al§ ^^Jrofeffor ter i
2lnatomienac^ Sßien erfialten;
— pomocy boskiej bic 2ln=
rufum^ ber §ilfe ©otteö.
Wezwlec, -ko, -wloktem,
va. perf.; Wzwlekac, -kam,
-kafem, va. imperf. binauf- j
fd^teppen, f)inauf jenen, ^inaufs }
jieben. \
Wezwrzed, -re, -warleni, vn. j
perf. ; Wzwierac, -ram, -ra- j
iem, tu. imperf. auffiebeu,
auffoc^en, m bie ^öfje
fdUacien.
Wezykatorya, -ryi, pl,
-rye, sf. ©enfpflafter n.,
SB[afcnpf[aft(r n., ^ugpf[afti;r.
'Wezykatoryjny, arf/.Senf«
pflal'ter^. i
Wezyr, -a, pl. -owie, sm.
SBefir vi.
Wezrec sig, -i;te, -iarlem,
vr. perf. ; Wzeraö sig, -ram
-ralem, vr. imperf. fic§ f;in=
einbeifeen, fic^ einfreffen.
Wgborek, -rka, pl. -iki,
sm. ISimer m.
Wgch, -u, sing. tant. sm.
®eru^ m., Stiet^en w., SBittern
«.; 9Jafe/.; ©cruc^sftnn m.;
1 dobry — eine feine ^Jafe; nie-
ktore zwierzeta nie maja caZ-
kiem-u manc^eSiere ^aben gar
feinen ©eruc^finn; -em wilk
sy t nie bedzie com D?iecf)en toirb
ber 3Bolf nid^t falt; za po-
moca -u rozpoznac burc^ "ütn
©eruc^ etfennen; pies z
nierozwinietym -em §unb
mit unentroicEeltem ©erud^.
Wgchina, -my, pl. -my,
sf. Osphromenus (©attung
ber Älippfifc^e).
Wgchosz, -a, pl. -e, 5?«.
©pütf)unb m.
Wgchowy, adi. ©eruc^-;
nerw — ©eruc^sncrD m.
Wgda, -dy, pl. -dy, sf;
dim. Wgdka, -ki, pl. -ki, sf.
gifc^angel /., 2lngel, Singet»
rute ,/'. ; na -ke rjby lapac
mit ber Singet fifc^en, angeln;
»lapac kogo na -ke jmnbn
mit einer Sodfpeife fangen;
zlota -ka ryby }owic mit
golbener Singet fifc^en.
Wgdkarz, -a, pl. -e, sm.
Slngler m.
Wgdlina, -ny, pl. -ny, sf
Slauc^fleifcf) n., ©elct)fldfc^ n.\
-nySBürfte_p/., Selct)n)aren_pZ.;
sklep z -mi ©etc^erlaben m.
Wgdliniarz, -a, pl, -e, sm.
Seldier m.
Wgdny, adi. Slngel»; -na
nie Slngelfaben w., Slngel»
fd^nur r'.; — trzonek Sin»
gelftod m., Stngelrute f.
Wgdrowac, -drnje, -wa-
fem, vn. imperf. roanbem,
^etumiüanbern;-drujaca trupa
aktoröweinen)anbernbe©c^au=
fpiflcrtruppe, ©djmiere /.
Wgdrowanie, -nia, sn.
SBanöern n.
Wgdrowczyk, -a, pl. -i,
sm. ^jßanberburfc^ m.
Wgdrowiec, -wca,j??. -wcj',
sm. 1) SOBanberer w.; 2)
äCanberfal! m., gremblingä»
falf m.
Wgdrownica, -cy, pl. -ce,
sf. aiianbfrerin /.
Wgdrowniczy, Wgdro-
wczy, adi. SBanbercrö-.
Wfdrownik
419
Wgglowodör
Wf drownik, -a, pl. -cy, | -Ika, pl. -Iki, sm. Holzte /. ;
sm. äl8anbetet m. , — drzewny ^oljfol^Ie; —
Wfdrowny, arfz. SBanbers, kamienay ©tetnfo^Ie; —
Tuanbernb; ptaki -ne 2Banber= — brunatny 33raunfo^le; —
Döflef, S^SföSflt P^-) l^y — chudy magere Steinfol^te,
SQSauberftab ni.\ trupa -na ©anbfo^te; — drobny, mial
SÖanbertruppe /. ; lata -ue weglowy Äof^tenflaub, ge^
Söanberja^re pl.] — nau- Jleinte 5?olö[e; — gruby gro6c
czyciel !JBanber[eörer m.; Äo^le, ©tüdfoi^Ie; — kost-
— kaznodzieja SEanberpre» kowy, — 2Bürfel!ol^Ie; — ko-
biget 7M.; pajak — 2öanbec= walski ©c^mtebefo^Ie ; — li-
fptnne f. i sciowaty S3Iättetfol^Ie; — Jup-
Wf drowka, -ki, pl. -ki, sf. kowy, — sloisty ©c^iefet»,
SBanöerfd^aft /., Sßanberung Spltttetfol^te; — niesorto-
/. ; wiele odbyl -wek ec [)at wany {yörbcrfol)le ; — orzesz-
Dtefe äBanberungen gemacht;! kowy Äirfci^en=, ©interfoEire;
podczfls raoich -wek po krajn — plomienisty jjlammfoflle ;
iDä^renb meiner SBanberungen — potyskowy ©lanjto^Ie;
im Sanbe; na -ke kog-o — przesiany Äol^Ienftau6; —
wysJac imnbn ouf bte 9Ban= przycmiony btd^te Steinfof)re,
berfd)aft fdE)iden; — ludöw. ilannenfol^Ie ; — roslinny
narodöw 3Si)lferiöanberung ; oegetabtlifd^e Äof)[e, ^flanjetts
ukonczyl swoja -ke na ziemi j fol^Ie; — spiekowy Sarf=
er ijoi feine irbifd^e 2Banber= | !of)[e; — ttu8ty g^etlfol^fe; —
fd^aft Bottenbet. l torfowy Sotffo^Ie; — topliwy
Wgdrychota, -ty, sf. \ badenbe Äo^Ie ; — zwierzecy
Attiouia (^flanje). i tierifd^e Äo^Ie ; — Predni
Wfdzarnia, -ni, pl. -nie, ; l^albmagere Äof)[e ; — czysty
«/". Stäuc^erfammeu /., ©etd^= ^of)[en[toff m.\ palenie -gli
fammer. Kohlenbrennerei/.; kopalnia
Wedzenie, -nia, sn. Släu» { -gli ©teinfofjlenbergrcec! n. ;
c^ern"«., ©eichen n. | czarny jak — fo^If^roarj;
Wgdzic, -dze, -dziiem, va. komörka na -gle ^o^ten=
imperf. räuchern; feld^en; faminer; oczy sie rau swie-
-dzone ryby geräuäierte jjifd^e; cily jak dwa zarzace sie
-ne mieso geräuc^erteä (^Icifci^; ; -gle bie 2Iugen glänjten
— sie, vi: l)tm5iaud§e f)ängen : j il^m raie sroei giü^enbe ^ofilen.
2) roellen, ftc^ f)ärmen. Wggielnia, W^glarnia,
Wfdzidelko, -ka, pl. -ka, -ni, pl. -nie, sf. 1) Äol^Ien»
sn. 1] dim. oon Wedzidlo ; |»{d^uppen m.\ 2) Äo^Ienbren=
2) Sänbc^en n. unter bei?g=^.«crei /.
3unge, 3i'"92»'&flnb n. * 1 "Wggielnica, -cy, pl. ce,
Wgdzidlo, -dta, pZ. -dla, «/. Smfetma|[ «., Sßinfel zw. ;
sn. ^aum m., ©ebif «. ; — — z pionem ©runbiüage /.,
wlozyc na ^adze bie Segier= ©c^rotioage; — uciosowa
ben im ^(xnxnt Ratten; zr6b (SJeörmafe »., Schmiege/,
sobie — na jezyk ^alte beine Wggielnik, -a, pl. -i, sm.
3unge im 3«"'"«-
W§dzidlowy, adi. 3aum=.
"Wgdzigrosz, -a, pl. -e, sm.
ÄnidEer m., ^its »«•
Wgdzisko, W§dlisko, -ka,
■pl. -ka, sn. 2lnfletrute /.
©dEroinfet m.
Wggielnosc, -sei, smg.
tant. sf. SBintelfpi^e f., '^vo'xU
iti m.
Wggielny, Wg glowy, adi.
1) Äot)len=, oon 5?or}le; 2)
Wgdzonka, -ki, ^?. -ki, s/. ©d=, 2ßinfel=, (S5runb=; ka-
®e{elc^te(g) n., SHauc^fTeifc^ n. mien — ©runbftein m. ; po-
Wggar, -a, pl. -y, sm.; lo4eniekamienia-nego®runb<
rf/>M. Wggarek, -rka, ^?. -rki, fteinlegung /.; poloiyc ka-
siyi. %v.x\'(3.v.ii f., Sürpfoften m. mien — do czyjej wielkosci
Wf giel, -gla, j)l. -gle, sm. ; ben ©runbftein ju jmnbä ®rö=
dim. Weglik, Wggielek, ^e legen.
I Wfgiel, -glH, pl. -giy,sm.
aßintel m., (gde /., ©pi^e /. ;
— zrebu etnfpringenber 303in=
!er, eäfc^aft m.
W§gierka, -ki, pl. -ki,
sf. i) Ungarin f.; 2) unfla=
tijc^e Pflaume; 3) ungart»
f(|er ^eijrod; ungarifdEier ©0=-
Bei; iingarifd)e Wü^t.
Wggierski, adi. ungarifd^ ;
-skie wino Ungarroein m.
Wggierszczyzna, -ny,
sf. Ungarifd)e(s) n. ; Ungor»
tum n.
W§glak, -a, pl. -i, sm.
Karbonib n.
Wgglan, -u, pl. -j, sm.
^loJ^lenfäure /.; — wapna
fo^lenfaurcr Halt.
Wfglanek, -nku, pl. -nki,
sm. Äoölenftoffmetall n.
Wgglarnia, -ni, pl. -nie,
sf. Äo^lenmeilcret /., Äo^Ien»
fc^njefelei /., Äo^fcnbrennerei f.
W§glarski, adi. k'6'i)leV'>;
rzeraioslo -skie Äö^[frf)anb=
nierf n.
W§glarstwo, -wa, singr.
tant. sn. Ifö^Ierl^anbroerf n.
^öl^[erei /., fio^tenbrennen n.
W§glarz, -a, pl. -e,
sm. .HÖt)ler m., Äot)Ienbren=
ner m.
Wf glasty, adi. ; Wgglasto,
adv. 1) fof)Ienartig ; 2) min»
feiig, edEig.
W§glek, Wgglanek, -nka,
pl. -nki, .sm.; — zelaza
^oßlenftoffeifen n.
Wgglenie, -nia, sing. tant.
sn. jto^Ienf(l)roelen n.
Wgglid, -gle, -glilem, va.
perf. gu Äo^Ien Derbrennen.
Wgglik, -a,pl. -i ; Wgglen,
-u, pl. -y, sm. Äof)Ienfioff m.
"Wf glisty, adi. Äo^Ien- ;
foblenarttg.
Wgglniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. cerfo^Ien.
Wfgloblysk, -11, pl. -i;
Wgglowiec, -wca, pl. -wce,
sm. aint^rajit m., Aorten»
blenbe f.
Wgglowisko, -ka, pl. -ka,
sn. Drt m. im SiSalbe, mo Ko^=
Icn gebrannt roerben.
Wfglowodör, -u, sinff.
tant. sm. ®rubenga§ n.,
©umpfruft /.
27*
Wgglowy
420
Wgzyk
Wgglowy, Wgglisty, adi.
Äol^len=;!ol)(enartig; — utwor
Äo^Ienformation f., ©tetnfo^=
lengebilbe n. ; -we drzewo
93tennt)0[j n.
Wgglosz, -a, pl. -e, sm.
Haloragis O^flanje).
Wggornia, -ni, pl. -nie, sf.
Slalliite /., atalfang m.
Wggornik, -a, -pl. -i, sm.
(Gymaomuraena) 5Üiuräne /.
Wggorz, -a, pl. -e, sm.
3lal m.\ polow -y Slalfang
m.\ staw na -e 2la[teic^ m.;
-e w zamecie towic im %xü=
5en fifd^sn; slizki jak —
glatt rote ein 2lal, aalglatt.
Wggorzoryb, -a, pl. -y,
sm. ©eeaal n.
Wggorzosum, -a, pl. -j,
sm. ^ßlattaal m., ^lattleib m ;
aSuntaal.
Wggorzowaty, adi. aaU
förmig.
Wggorzownica, -cy, pl.
-ce, sf. ©c^langenaat m.
Wggorzowy, adi. ^laU.
Wggorzöwka, -ki, pl. -ki,
«/• grofee jc^roarje 3olöanniä=
beere, 2lal=, Sßanjenbeere /.
Wggorzyca, -cy, pl. -ce,
sf. aiatgattung /.
Wggorzyk, -a, pl. -i, sm.
(Vibrio) ©ffigälc^ett n.
Wggorzyna, -ny, sincf.
taut. sf. Slalfteifd^ n.
Wggrowaciec, -cieje, -cia-
lem, vn. imperf. finnig
loerben.
Wggrowatosö, -öci, sing,
tant. sf. ginnen pl, ^iü=
Iran!^eit /., §itfefuc^t f.
Wggrowaty, adi. »oH
ginnen, finnig.
Wggrowiec, -wca, pl. -wce,
sn. ginne /.
Wggrzyn, -a, sm. Ungar-»
mein m.
Wgzelnik, -a, pl. -i, sm.
Phaenocoma (^flanje).
Wgzel, -ziH, pl. -zly, sm.;
dim. Wgzelek, -tka, ^Z, -tki,
sm. 1) Knoten m.; — zawiazac
einen 5?noten ma^cn, fd^ürjen,
fnüpfen; — gordyjski gorbi=
f c^er Änoten ; na — zawiazac
etro. 3u einem Änoten binben;
— rozwiijzac ben Änoten lö»
fen ; rozwiazanie -zla Änoten=
löfung f.; zawiazanie -zia
Änotenfci^üräung /. ; — nito-
wany genieteter knoten; 2)
Sonb n. ; — malÄenski (g^ebanb
11.; spoic — przyjaini bie
33anbe ber greunbfc^aft an=
Inüpfen; laczy mnie z nim
— przyjazni id^ bin mit il^m
burcf) greunbfdöaftöbanbe oer=
bunben; 3) SBünbet n.\ —
kluczy ©d^tüffelbunb m.; 4)
Knotengefd^ioulft /.; 5) —
zywotny Änoten m., ©e(enf
n. sroif^en 33(att= unb ©(f)ul=
tergetenf; 6) — przegubowy
33oljen=, ©elcnfoerbinbung /. ;
7) -zty, pl. aJZonbsInoten pl.,
2)rac^en!opf m,., ©radöe«"
fc^roan^ m., ©anglienj)?. ; 8) —
wilcze ©rbfinge /., ®rbnu^ /.
Wgzelek, -tka, pl. -Iki, sm.
1) dim. oon WezeJ; 2) Sünbel
n., $a!et n.
Wgzina, -ny, pl. -ny, sf.
®ngpa§ m.
Wgzistrgt, -u, pl. -y, sm.
Ophiorrhisa O^^iflanje).
Wfzlica, -cy, pl. -ce,
sf. (Bacomyces) Änoten--
fc^niamm m.
Wgzlowac, -luje, -walem;
Wgzlic, -le, -lilera, va. im-
perf. ilnoten Inüpfen.
Wgzlowanie, Wgzlenie,
-nia, sn. knüpfen n. ber Änoten.
Wgzlowaty, adi. ; Wf zlo-
wato, adv. bünbig, !notig;
krötko i -to furj unb bünbig;
lodyga — fnotiger ©tengel.
Wgzlowy, adi. knoten-.
Wgflisty, Wgzlasty, ädi.
DoH i?noten.
Wgza, -zy, pl. -ze, sf.
SBabe /. im 33ienenftodf.
Wgzg, -cia, pl. -ta, sm.
©ci^[angeniungf(5) n.
Wgznica, -cy, pl. -ce, sf.
(Osciilatoria) fabcnförmiger
2l[aenTörper.
Wgzochwalca, -cy, pl. -cy,
sm. (Sc^langcnanbeter m.
Wgzoglow, -owa, pl, -owy,
sn. (Ophicephalus) ©c^langen=
fopf m.
Wfzogon, -u, pl. -y, sm.
(Ophisurus) ©c^tangenaal m.
Wfzojedzca, -cy, pl. -cy,
sf. ©c^langeneffer m.
Wgzokij, -a, pl. -e; Wg-
zokrgt, -u, pl. -y, sm. 3)ier=
furftob m., ©cf)tangenftab.
Wgiorodny, adi. fcl^Ian=
gengebärenb.
Wgzowatosc, -sei, sing,
tant. sf. (S5efd)längeltf(§) n.;
©dölan^enartigfeit /.
Wgzowaty, adi.; Wgzo-
■wato,«c?t7.©c^(angen=, ©Celans
gel=, fc^Iangenarttg, gefrfilän-
gelt.
i Wgzowiec, -wca, pl. -wce,
sm. ©etp^ntin n.; — szla-
chetny ebteö ©erpentin.
WgÄowisko, -ska, pl. -ska,
sn. ©d^Iangenfiaut /.
Wgzownica, -cy, pl. -ce,
sf. 1) ©d^lange /., ©(l)langen-
ro^r n., gelbfd)Iange ; 2)
©^nede /., ©d^Iangentinie /'.
Wgzownik, -a, pl. -i, sm.
])©d^Iangenfifc^?w. ;2)®c|lan:
genftein m. ; 3) 3fiatterrours / ;
i — wielki punftierter 2lron,
1 ©d^Iangenfraut n.; — biaiy
' Slraäiüurgel /"., beutfc|er Sng=
roer, oirginifd&e ©d^Iangen=
' rourjet, ^fennigfraut n.
Wgzowy, Wgzy, adi.
©d^Iangen» ; -wa skora ©ci^Ian=
genl^aut /. ; z -wa gibkoscia
mit ©d^langengefc^meibigleit ;
sploty -we ©ct)(angengen)inbe
M. ; -wa öcieika ©d^tangen«
pfab m.\ faniec -wy, serpen-
tynowy ©erpentinentanj m. ;
-wy jezyk (Ophioglossumj
©(|tangenjunge /'. ; -wy mord
©cblangenmorb m.
Wgzowka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ^lott m., ©d)IangenoogeI
m.; 2) Lygodium (gam«
froutatt); 3) (Hydroglossum)
grofd^taic^gefd^iuutft /. unter
ber Si'nflc-
Wgzszy, adi. jlomparalio
Don Wazki, fd^mäfer.
Wgzyc, -ie, -iyfem, va.
imperf. enger mad^en, t)er=
engern; — sie, w. enger roer=»
ben, fic^ oerengern.
Wgzydlo, -dla, pl. -dfa,
SM. 3)oppergel^rn)urj /.
Wgzydrzew, -a, pl. -a,
sn. ©d^langenf)ol3 n.
Wgzyk, -a, pl. -i, sm. 1)
üeine ©dblange; 2) tteine
g-etbfd^range '(Kanone) ; 3)
fcblangenförmige Slid^tung,
©d^Iangenlauf m.; strumyk
dzielil sie w -6w tysi.Tce
ber 33ad^ teilte fid^ in taufenb
"Wfzykowatosc
421
Wiaö
fd^Iangenförmige Strme; -a
biegac ben ©d^langeiitauf
mo^en; tatoa w — ein
fd^Iangenförmigeä a3anb.
Wgzykowatosd, -sei, sing,
tant. sf. (Sefcfjlängeltf (ö) n., ®e«=
iDunbenf (ä) «. ; ©erounbenficit/.
Wgzykowaty, adi. ; Wg -
zykowato, adv. gerounbcn,
gefcfilängelt.
Weiiymord, -u, sing. tant.
(Scorzonera) ©forjoniDinjet
/., fd)n)arje §abetn)urjel.
Wgzysko, ka, pl. -ka, sn.
1) grofje E)ä^liclöe ©d^Iange;
2) 3JJeBf c^nur /. ; 3) ©d^Iangen»
[amen m.
Wgzystrgt, -u, pl. -j, sm.
©d)Iangenn)urj /.
Wgajac, -jam, -jatem, va.
imperf.; Wgaic, -je, -ilem,
va. per/, freien ^oljfd^lag
eröffnen.
Wgajanie, Wgajenie, -nia,
sn. (gröffnung /. beä freien
§oIüfc^rageä.
Wganiac, fiel^e: Wegnac.
Wganianie, -nia, sn. §in=
einjagen «., ©injagen n.
Wgarniac, -niam, -nialem,
va. imperf. ; Wgarn^ö, -ne,
-nalem, ra. perf. f)ineinfdE)ie'=
ben, l^ereinfc^ieben.
Wgarnianie, Wgarnigcie,
-cia, sn. §ineinfc^ieben «.,
fi^eretnfd^ieben n.
Wgaszczac sig, -czam,
-czalem, vr. imperf. ; Wgo-
scic sig, -szeze, -sciiem,
tr. perf. fid^ einlaben, unge-
laben einbringen.
Wgi^c, wegne, wgiaiem,
va. perf. ; Wginaö, -nam,
-nalem, va. imperf. I^ineins
beugen, l^incinbiegen, einbiegen.
Wgigcie, -cia ; ■Wginanie,
-nia, sn. |)ineinbtegen n.,
§ineinbeugen n., Einbiegen n.
Wgiftodziob, -a, pl. -y,
sm. ÄaljÜopf m., 3ting=
itotä) m., ^aQ,\xn n.
Wgl^dac, -dam, -dalem;
Wzierac, -ram, -ralem, vn.
imperf, ; Wgl^dn^c, -dne,
-dnalem; Wejrzec, -rze, -rza-
Jem, vn. perf. 1) f)tneinfel^en;
— w czyja du3ze in jmiibä
©eele ^ineinfel^en; — do
ksiaiki in \i(x^ Suc^ l^inein=
feigen ;'— konau w oczy jmnbm
in bie Slugcn l^ineinfel^en; —
2) na CO auf ein), ^inabfd^auen,
l^inunterfc^auen; 3) — w co
auf etra. feigen, Ginfid^t nel^=
men in etro., fic^ mit etro.
befaffcn, fic^ um etro. beiüm--
mern; dobra gospodyni sama
wszedzie -dnie eine gute
^aulfrau betümmert fid^ felbft
um aUeä; nie -dasz w
to, czy dobrze robia, by-
leby wiele bu bcfümmerft bid^
nic|t barum, ob fie gut ar=
beiten, roenn fie nur Diel 2lr=
beit liefern; 4) — w co etro.
unterfuc^en, prüfen; nie mia-
lem czasu -dnac w te sprawe
id^ f)atte feine 3^'*' 'Oiefe SIn=
gelegcnljeit ju unterfud^en.
Wgl^danie, -nia ; Wgl%-
dnifcie, -cia, sn. §ineinjet)en
)}., Unterfudiung /.
Wglfdota, -ty, sf. Calli-
cbroa (^^Pftauje).
Wglabiac, -biam, -bialem,
va. imperf. ; Wglobic, -bie,
-bilem, va. perf. t)ineinpreffen.
Wglabianie, Wglobienie,
-nia, sn. §ineinpreffen n.
Wglfbiaß, -biam, -bialem,
va. imperf. \ Wglfbic -bie,
-bilem, va. perf. »ertiefen; —
sie, vr. \\i) »ertiefen; — sie
w jakis przedmiot fid) in einen
©egenftanb pertiefen.
Wglgbianie, Wgigbienie,
-nia, sn. äJcrtiefen n.
Wglfbka, -ki, pl. -ki, sf.
Kircia (3D]oo§art).
Wgniatac, -tarn, -talem,
va. imperf. \ Wgniesc, wgnio-
le, wgiotlem, va. perf. f)inein=
preffen, f)ineinbriicfen, l^inein=
fneten.
Wgniatanie, Wgniecenie,
-nia, sn. ^ineinpreffen n., ^in«
einfneten w., ^ineinbriidfen n.
Wgniezdza6 sig, -dzam,
-dÄaJem, t?-. imperf. ; Wgnie^-
dzic sig, -dze, -dzilem, vr.
perf, fid^ einniften.
Wgradzaö, -dzam, -dzalem,
vu. imperf.\ Wgrodzic, -dze,
-dziiem, va. perf. mit ein=
saunen, in einem 23eäirFc mit
eiufc^liefjen; — sie, vr. fic^ ein«
brängen; — sie w cudzy
zagen in frembeö ©ebiet ein=
greifen.
Wgradzanie, Wgrodze-
nie, -nia, sn. SKiteinjäunen «.
Wgramolenie sig, -nia,
sn. ^inauftrettern «., öinauf«
Irajcln n., |)inauffried^en n.
Wgramolicsig, -le, -lilem,
va. perf. mit ©diraierigleit
l^inaufflimmen, I;inaufflettern,
^inetnfried}en.
Wgr^zac, -Äam, -Äalem,
va. imperf. \ Wgrazyc, -ie,
-Äylem, va. perf. oertiefen,
oerfenfen.
Wgr^zanie, Wgrazenie,
-nia, sn. Sßertiefen n.., 5?er=
fenlen n.
Wgrozid, -4e, -zilem, burc^
S)rol)en eintreiben, burd^ ©ro»
l^ung etra. erreichen; -- sie, vr.
ftdb fürchterlich ma^en.
Wgrozenie, -nia, sn. ©r»
jroingen n. burd^ SDrol^ung.
Wgryzac sig, -zam, -za-
lem, vr. imperf. ; Wgryizö
si§, -ze, -ziem, vr. perf.
fic^ j^ineinbeifeen; -ze sie jak
dym pod jej powieki i^
roerbe mic^ mie ber SRauc^
unter it)re Siber l^ineinbeifeen.
Wgryzanie sig, Wgry-
zieniesig, sn. ^ineinbei^en n.
Wgryzek, -zka, pl. -zki,
sm. iHüffelfäfer m.
Wgrzebaö, -bie, -baltm,
va. perf. ; Wgrzeby wac,
-buje, -waiem, va. imperf.
tjineinfd^arrcn, einfc^arren, pcr^
f^arren.
Wgwazdzaö, -diam, -dia-
iem, va. imperf. \ Wgwo-
zdzic, -idie, -IdziZem, va.
perf. {)ineinnagcln, t)inein«
feilen.
Wgwazdzanie, Wgwo-
zdzenie, -nia, sn. ©infetUtng
/,, einteilen n.
Whysowaö, -suje, -watem,
va. perf. ^inaufl)iffen.
Wiaö, wieje, wialem, I.
vn. imperf. ; Wiong.ö, -ne,
-n^tem, I. vn. perf. 1) melden;
patrzec, skad wiatr wieje
fd^aueu, Don rco ber SBinb
iDcl^t (fpric^ra.) ben 2}JanteI
na^ bem SBinbe Rängen;
wiatr ^agodny wiat oJ
poJudnia ein milber SBinb
roef)te »om Silben; cblodny
wietrzyk wionat na nia ein
lü^leö SEinbcfien ^auc^te fie
Wiadomosc
422
Wiara
an; wiatr wieje od wybrzeia
ber SBinb raefit oon ber Äüfte;
etro. fäd^eln, SBinb mad)en,
in ber Suft fcl&;DenIen ; —
choragwiami w powietrzu
bic ga()nen flattern faffen; w
dali wial picropusz jego
hetmu in ber gerne welkte
öer geberbufd^ fcineä §clme§;
— papierkiem na swiece
baä Sic^t mit einem Stüdc^en
Rapier anfäcf)eln; ptak skrzy-
dJami wiejgc powietrze rozbija
ber S?ogeI burd^fc^neibet mit
ben S^üS^l^" jct)lagenb bie
Suft; 3) mit bem SBinbe
gelten, üerfd^roinben, üetflin»
gen, in ben Sßinb gefd^Ia=
gen rcerben; i wionela
ogrodem przez ploty, przez
liscie unb fie ocrfc^roanb im
©arten [jinter ben ^öunen
unb Slättern; z grobow wie-
ja inodiy, jeki Don ben
©räbern tiägt ber SBinb
©ebet unb ©tbl^nen l^erbci;
wioDela dawna wiernosc bie
alte 'Sreue cerfclraanb; II.
va. 1) etra. jd)n>ingen, roannen,
ficf)ten, iDÜrfeln; 2) — kogo
jmnbn löegblafen.
Wiadomosc, -sei, pl. -sei,
s/. 1) 5Jac^ricf)t /., Äunbe /.;
inam te — z ust naocznych
swiadköw id^ ^abe bieje 3ta.6)--
x\(i)t von Slugenjeugen; ta
— jest nieco spöztiiona biefe
yta6)x'vi)t ift ein raenig Der=
fpätet; — ta rozeszia sie
lotem bJ'yskawicy po caJem
miescie biefe Siacl^ticlit ocr^
breitete fic^ mit ibli^eöfci^netle
in ber ganjen ©tabt; juz
dawno nie miaJem -sei od
mego syua irf) bin fd^on
lange o^ne 9iacl)rid)t oon
meinem ©ofine; falszywa —
fatf^e Äunbe; 2) Äenntniä
/'., Äunbe /. ; doszlo do
mojej -sei eg ift gu meiner
.Äenntniä gelangt; podajemy
do powszechnej -sei, Äe mir
bringen ju allgemeiner Äennt«
nie, baB . • •*, cä roirb ^ie-
biird) belanntgegeben, bafi . . . ;
przyjac do -sei jur Äenntniä
nef)men; miec o czem — üon
ctro. Äenntniä ^aben ; -sei pole-
gaj^ce na doswiadczeniu auf
©rfai^rung berul)enbe Äennt^
niffe; posiada p'ekne -sei w
literaturze starozytnej er befigt
fc^öne Äenntniffe in ber alten
Siteratur.
Wiadomy, adi. ; Wiado-
mo, Wiadomie, adv. beraubt,
bcfannt; w -mej ei sprawie
wyjecbai za grauice in ber
btr befannten 2lngelegcnl;eit
reifte er inö 2luälaub; nie
byJo mi -mera eg roar mir
nic^t be!annt; calemn swiatu
o tem -mo eä ift ber gansen
SGBett befannt; teu cziowiek
sklamai -mie bicfer 2)lenfc^
l^at beraubt gelogen; -mo ci
byc musi tä mup bir 6e=
fannt fein; pobyt jego nie jest
-my fein Slufentl^alt ift nidE)t
begannt; nie -mo mi, gdzie
to podzial eä ift mir nic^t
befannt, mo er eö l^ingetan
l^at; 0 ile mi jest -mem fo=
rceit meine 5?enntniö rei^t;
-mym sposobem be!annter=
mafien.
Wiadro, -dra, pl. -dra, s)i.'
dim. Wiaderko, -ka, •pl. -ka,
sn. ®imer w.; ^lü^e/., Sübel
?«.;-kopoÄarowe§euereimcr»i.
Wiadrowy, adi. ®imer=,
ein in (iimer faffenb.
Wiadukt, -u, pl. -y, sm.
3]iabuft m., SBegüberfüJ^rung/".
Wialnia, -ni, pl. -nie, sf.
©etretbefic^itungömafc^ine /.
Wianeczaica, -cy, pl. -ce,
sf. .^ranjflcc^terin /.
Wianecznik, -a, pl. -i,
sm. 1) ittanäflec^ter w.; 2)
(Hedychium) Ärangblume f.
Wianeczny, adi. Äranj».
Wianek, -aka, pl. -nki,
sm. ; dim. Wianeczek, -czka,
pl. -czki ; Wianuszek, -szka,
pl. -szki, sm. 1) Kräng m.,
Äränjlein n. ; wie — einen
ilranj flcd)ten; — z roi i
lilii ein aug Stofen unb Silien
geflochtener Äranj; 2) 3ung=
fernfrang m., 5?ränj(|en n.,
ßeufd^l^eit/. ; — pannie odebrad
einer Jungfrau ben Äranj rau=
ben ; — swoj utracilH fie ift um
i^ren Äranj gefommen.
Wianie, -«ia, 6«. Soeben n.
Wiano, -na, pl. -na, sn.
1) üJÜtgift /., Srautfd^a^ m.\
'2) Ülorgengabe /., ©eflenuer'
mäc^tniö n., SBibeclage f.
Wianorostka, -ki, pJ. -kl,
sf. Leofingia (^flange).
Wianotka, ki, pl. -ki, sf.
Fedia (^flange).
Wianowac, -nuje, -waiem,
va. perf. 1) auöfteuern, auä»
ftatten; 2) bie SRorgengabe
fd^enfen, bie 3Siberlage ber
grau werfc^reiben, baä ©egen--
Dermäcf)tntä mod^en.
Wianowanie, -nia, sn,
2tuöftattung /'., ©dE)enfung /.
ber SJlorgengabe, ©egenoer=
mäcbtnig n.
Wianowlocznia, -ni, pl.
-nie, sf. Bestelia (^flanje).
Wianowlosta, -sty, pl.
-sty, sf. Prineiaua (^^Jflange).
Wiara, -ry, pl. -ry, sf.
1) ©laube »j. ; — nadzieja i
miiosc ©laube, Siebe unb
Hoffnung ; — twoja ciebie
uzdrowiia bein ©laube l^at
bic^ gefunb gemacht; — bez
uczynköw jest niartwa ber
©laube oline Säten ift tot;
niech prosi Boga, z -la, nie
nie watpiae er foH ©Ott
»oH ©lauben bitten, aw nid^tö
giueifeln ; — w niesmiertel-
nosc duszy ber ©laiibe an bie
Unfterblic^feit ber ©eele ; akt wj.
-ry ©laubenöaft?«., ©laubens«
befenntniä n. ; silny swoja
-ra feft burc^ feinen ©Iau=
ben; 2) ©laube m., 9te=
ligion/. ; — katolicka, z}-
dowska, ewangelicka ber
fatl^olifd^e, iübifcfte, eoange=
lifd^e ©laube; bye -ry ehrze-
scijanskiej c^riftlid^en ©tau=
benö fein; wyprzec sie wiary
swoicb ojcow ben ©lauben
feiner SSäter »erleugnen; wy-
zuanie -ry ©laubenäbetennt=
niä n. ; brak -ry EDJangel m. a\\
©lauben; wyrzec sie swojej
-ry feinen ©lauben abfc^roören ;
3) ©laube m., ©taubroürbig»
feit /., ©laub^aftigfeit ;.;
dac czemu -re einer Sac^e
©lauben fc^enfen; to -re
przeehodzi baö ift über
allen ©lauben; ta pogioska
u nikogo nie znajduje -ry
V\t§, ©erüd^t finbet hd nie«
manbem ©lauben ; pokladac
w ozem zupelaa -ro feften
©lauben in etro. fe^en; stra-
eil jui u wszystkieh -re er
Wiardunek
423
Wiatromierz
l^at jd^on bei allen ben @Iau=
bin nerloreil; rzecz godoa -ry
eine glaubroütbige ©ad^e; dla
lepszej -ry ber gtöfeeren
©[aubrcürbigTett n}ei?en; 4)
Streue /'., %teu' unb ©tauben ;
spuscic sie na czyja -re ftd^
auf jmnbö Sreue oerlaffen;
pod dobra -ra co obiecac
jmnbm etro. auf Sreu' unb
©lauben üerfprerfien ; docho-
wac -ry treu bleiben; na -re
z kim iyc mit jmnbm auf
Sceu' unb (älaubeu leben;
— raalitnska bie e[;elic^e
Sreue; kto nie moze przy-
jacielowi dochowac -ry roer
feinem greunbe nic^t treu
bleiben fann; zlamac -re bie
Streue breci&(n;5) ©olbaten^Z.,
SßaffenbrüberjsZ.; — naprzod!
Doran, 3BaffenbiüberI
Wiardunek, -uku, ^il. -nki,
sm. SiJierbung m.
Wiarka, -ki, sf. neuer,
falfcfcer (Slaube.
Wiarlina, -ny, pl. -ny, sf.
Milaea (•'l>flan',e).
Wiarliwosc, -sei, sing,
taut. sf. Seic^tgläubigteit /.
Wiarliwy, adi. ; Wiarli-
wie, adv. leicfitgläubig.
Wiarobronca, -cy, pl. -cy,
sf. ©laubenänerteibiger m.
Wiarogodnosc, -sei, sing,
laut. sf. ©loubroürbigfeit /.
Wiarogodny, adi.] Wia-
rogodnie, orfjj. glaubiolirbig;
-na vviadomosc glaublDÜcbige
Stad&rid^t.
Wiarolomca, -cy, pl. -cy,
sm. 3;reuloff(r) m., SBortbrü-
(^tge(r) m.
Wiarolomnosc, -s^i, sf.
SCreulofigfeit /., 5Bortbrüd)ig=
feit /•.
Wiai'olomny, adi. ; Wia-
rolomnie, ade. lüortbrüc^ig,
treubrüchig.
Wiarolomstwo, -wa, pl.
-wa, sn. ^reubrud) m.
Wiarumla, -li, pl. -le, sf
Ruellia ('Pflanze).
Wiarus, -s, ^;Z. -y, sm.
lüd^tiger ^^rieger, 5?riegä=
mann m., alter ©olbat, Ve-
teran tn.
"Wiarzemlina, -ny, pl. -ny,
sf. Petesia (^flanje).
Wiastun, -u, pl. -y, sm.
Volkameria ('^Sflanje).
Wiata, -ty, pl. -ty, sf.
^aüe f., Säulengang m.,
^^ortüuö m. ; — dworcowa
33al^nboföf)alIe; — odjazdowa
2lbfal^rtsf|aIIe; — targowa
aiJarfi^aUe.
Wiatr, -n, pl. -y, sm.;
dim. Wiaterek, -rka, pl.
-iki; Wietrzyk, -A,pl. -i, sm.
1) 3Binb m.\ lagodoy — ge=
linber, fanfter Sffiinb; silny
— ftarter SBinb; — pölQocny,
poludniowy, wschodui, za-
chodni 3florb--, ©ÜC=, Dft=,
SBeftroinb ; — pomyslny,
günftiger SJtnb; plynad z
-em in ber SBinbriditung
fegein; przeciw -owi ply-
iiac gegen ben 3Binb fegein,
roibrigen SBinb tjaben; gnany
-era tu i tarn Dom Sßinbe
l^in unb ]^er gejagt; straszoy
dzis — na dworze eö ift
l)eute fel^r roinbigeä Söetter;
czekac na pomyslniejszy —
auf einen günftigeren SBinb
warten; — wieje z roznych
stron i w rozuym kieriinku
ber Sßinb läuft E)in unb Ijer, ofine
eine fefte 3ticl)tung ju ^aben; —
sie zmienia ber 9ßtnb änbcrt
bie Stiftung, ber SBinb fpringt
um; — robic SBinb machen,
»erurfadben ; — komu odciac
einem ©dE)iffe ben SBinb ab=
fc^neiben, abfneifen; -u nie
czuc wcale ber SBinb lä^t
fic^ !aum fpüren, ber SBinb
ift flau; skad — wieje? n)0=
Ijer !ommt ber SBinb? na —
gadac in ben SBinb, in bie
Suft liinein reben; na — pöjsc
in ben SBinb gefd&lagen xotx=
ben; lecieö jak — roinbfd^neH
laufen; z -em pojsc, ule-
ciec, na cztery -y pöjsc 3U
Söaffer n)erben,'fid^ jerfc^lagen,
burd;gel)ea, in alle SBmbe »er»
ftreut raecben; wynos mi sie na
cztery -y f(f)au, fcafe bu
n)eiterfommft,gel) sum Seufel;
-y gonic ol)ne 'j^Kii f)2tum='
laufen, fid) ^erumtreiben, bem
SB'.nbe nadijagen, einer leeren
Hoffnung nad^gel^en; na —
umfonft,' uergebiic^, o^ne ^ui
unb Ürfacbc; na — gadac
ftummen Dl^ren prebigen; jak
— w polu uubeftänbig roie
ber SBinb im f^elbe; szukaj
-u w polu bein ©uc^cn ift
fo nergeblid), al§ roenn bu
bem SBinbe im g-elbe nac^»
rennen ralirbeft; kto sie -em
nadstawia, -em ginie raer
fi^ mit gtittergolb fc^mücEt,
beffen ©d^mucf oergel^t balb;
kto — sieje, wiatrem zyc
bedzie, albo wiclier Äac be-
dzie roer SBinb fäet, roirb
Sturm ernten; co z -em
przyszlo, z -em uleci roie
geroonnen, fo gerronnen, leicht
erroorben, lei^t oertan; iiäc
za prozaym -era eitlem
3lul;me nac|gel)en; miec -y
w giowie einen leeren Äopf
l^aben; gdzie jezyk -em szu-
mi, tarn pierzchliwe nogi n)0
auf ber Bwos^ ber SBinb
fauft, ba roadeln bie ^ü|e bei
jeber @efal)r, ©rofefpred^erei
nerrät feigeg ^err, '■sm pod-
szy ty leicht, mit SBinD gefüttert ;
2) SBinb m., SBitterung f., ©e-
ruc^ m. ; pies poszedi za
-em ber §unb ging bem
SBinbe nad^; 3) Stauung f..
SBinb m.; jarzyny sprawia-
jace -y nalezy chorym na
Äoladek unikac bie bläljenben
©emüfe foHen »on ben iIJia=
geniranfen gemieben raerben;
fo najlepszy srodek na -y
ba§ ijt ba§ befte SJJittel gegen
93(äf)ungen; -y puszczac
SBinbe fal}ren laffen, SBinbe
ftreidE)en laffen.
Wiati'ak, -a, pl. -i, sm. ;
dim. Wiatraczek, -czka, pl.
-czki, sm. SBinbmü^le f.\
walka z -ami Äcimpf gegen
SBinbmü^len, 5lampf mit
imaginären ©egnern; -czek
SBinbrabgebtäfe n.\ -czek
lampy Sampenblader m.
Wiatrakowy, Wiatracz-
kowy, adi. SBinb mü^len=.
Wiatroci%g, -n, ])l. -i, sm.
8uft=, SBinbpumpe /.
Wiatrolotny, adi. roinb"
fc^nea.
Wiatrolom, -u, pl. -y,
sm. SBinbbru(^ m., SBinb»
fc^aben m.
Wiatromierz, -a, pl. -e,
sm. SBinbmeffer m.
Wiatronogi
424
Wiatronogi, adi.
füfeig, jc^neUfü^ig,
Wiatropfd, -u, pl -y, «'«•
aßinbräcctien n., SSentilator m.
Wiatrop^dny, adi. rcinb-
löfenb, rcmbtreibenb.
Wiatrowa, -wy, sf. Ven-
tilagra (ißflanje\
Wiatrowisko, -ka, pl -ka,
5>?!. 3Binbede f- .
Wiatrowy, ö£?«- 2Bmb=-,
— wieniec Sßinbroje /.;
sJup aßinbt)oie /.
Wiatrozbior, -bioru, pl.
-biory, sm. 3Bmbbe^älter m.,
Sßmbregulalor m.; -ory suche
z übjetoscia stala unreränber-
Itc^e2ßinbbet)äUer; -ory suche
ruchome Sitoctenregulatoren
mit Dcränberlic^cm S"f)al'e,
ScodentBinbbepIter ; — wodny
Sßafternjmbbe^älter, Söaffer»
reautator. !
Wiatrozmian, -u, pl. -y,
sm. 2Betteibläfer m., SBettfr»
födber «.
Wiatrozyl, -a, pl. -y, sm. i
(if)amäleDnn.,et^iUereibec^fe/.
Wiatrowka, -ki, pl -ki,
../•. 1) Sßinbbüc^fe/.; 2) 3Bet.
terlotten m.; 3) H5jeff«iwin3=
braimttDein m.
Wiatrunek, -uku, pl -^^h
sm. a3Iät)ung /., Sßinb m.
Wiatyk, -u, s«"5'- ^«"'•
.s7?z. ©tcrbeja!tamcnte i??.
Wi^d, -u, pl. -y, ^''»n. 2ltro=
pl)ie /, Buionimen^c^rutnp»
jung /. ^ -. 1
Wi^sl, -i, pl. -e, sf. feal-
vinia (^ßflon^e). 1
Wiaz, wiezu,^Z. wiezy, sm. ,
Ulme /., Ulmbaum m., Dlüfiet
^- . _ pospolity ^elbrüfter,
gemeine Ulme; — dlugoszy-
pulkowy ^latterrüfter, 58a(t=
tüft«r, lonqflielige Ulme;—!
brzost, korkowy 5lotIulme.
■Wi%z,wipzu,2)?. wiezy, sw.;
Wieza, -zy, pl -^y, «/•
(qetDÖ^nlid) \m2)li»: gcbrauct)t)
1) SBanb n., M«' /•; «•"f^-'f
w -zach er ift im fteifcr ge=
ftotben; -zy milo6ci SicbfS=
banbe; uwoinic kogo z -zöw
jntnbn von bcngefjeln befreien ;
gdy dusza uwolni sie z -zöw
.iala rcenn fic^ bie ©eele üon
ben Be^ieln be§ Äörperg be=
freit; 2) -zy, pl gafern pl,
3afern pl
Wi^zacz, -a, pl -e, sm.
aSinber m., ®ad)gebinbe n.,
Sac^banb «., S)o#mber-
Balfen m.
■Wi%za6, -ie, -zaiem, I. va.
imperf. 1) binben, anbin»
ben, üerbinben; — snopy ®at«=
ben binben; — mloHy Sefen
binben; — kogo jmnbn bin»
ben; — zboie w snopy (Se=
treibe in ©arben binben; —
komu lece i nogi jmnbm
§anbe uiib güfee binben; mc
nas nie -ie ani obietnica, am
koDtrakt nid)t§ binbet un§,
rceber ein SSerfprec^en nod)
ein kontra»; — siec ein 9^e^
binben; spostrzeg! nagle, Äe
chca mu — oczy er bemerlte
plö^'lic^, ba^ man il)m bie
2lugen jubinoen rooüe; — sio-
1 wa w wiersze 3Borte ju S8er»
fen binben; mowa -zana ge=
bunbene 3Jebe; — Htery w pi-
saniu bie Suc^ftaben beim
i ©direiben ineinanber nerfd^lm»
iQj„. _ nuty3loten ftreidien;
2) oerpfliditen, binben, oer»
binben; prawa nio -ia przed
' ogloszeniem bie föcje^e finb
Bor ber' «ßublüation nid^t
binbenb;' 3) llöppeln; inüp^
fen; flecl)ten ; II. - si?,
IT. 1) fid) binben, H »"=
binben ; nie chce sie — na
cale Äycie id^ »iH mid) nia)t
für mein Seben lang binben ;
nie wiai sie z nikim, swobo-
1 dny bad^ cerbinbe bi* mit
Iniemanbem, fei frei; 2) an=
I fcfeen, fi* Raupten, fic^ fc^Iie=
^en; kwiat sie -ze bie Slume
ifc^lie^t fid); - sie z czego
au§ etn). entftfl)en, fid) auo
ctro. bilben; dab z iotedzi
! sie -ie bie Gi^e feimt auö
einer Sichel; 3) logget)en,f äffen;
I psy -za sie z niediwiedziem
bie Wnbe gef)f" «"^ ^*" *""
ren ^lo§, faffen ben »ören,
l)ängcn fid) an ben 33ären.
Wi^zadlo, -dla, pl -dla,
sn.\ üim. Wi%zadelko, -ka,
p}. -ka, sn. 1) «anb n.
©trang w.; 3) 2ßeibentute /.
jum Steckten,
i Wi^zak, -a, pl -', sm.
Wi^zarka
Sinbcr m., SBürfel^olj n. jum
Sinben ber ©parren.
Wi^zanie, -nia, pH. -nia,
sn. 1) 33inben n., ^ufammen-
binben «., SSerbinben n., Ser^
binbung/.; — ciesielskie %\i.-
gung /., ^imwerung /•> 3""'
merroerf n.; — na zakladke
Slufblattnng /., 3«!«»"'^«""
blatten w.; — na skos fd^röge
SOerbinbung; — na czop
gSerjapfung /. ; — w jaskol-
czy ogon ©dimalbenfdöraans
,„.. _ dachu 3)ad^ftut)l »?.;
— dachowe S)ad)gebinbe «.,
I ©a^bunb m. ; Sunbgefpärre
1„_. — dachowe na koztach
|33o'dpfett<nbad)n.; -dacho-
we na sochacb ©attelbacQ
' mit ^ängeroerf; — dachu pel-
ne 2)ad)binber w.; — dachu
puste Seergefpärre n.\ —
dachu ielazne (gifensug m.,
(gifenroer! n.\ - o atolcu
leiacym 2)ac^gebinbe mit lie»
genbem SDadE)ftul)le ; — o stolcu
stojacym £ac^gebinbe mit
ftet)cnbem S)a(i^ftul)le; — o
wiazaniu rozpierajacem 2)ac^=
gcbinbe mit ©prengroerl; —
0 wiazania wiszacem S)adÖ=
gebinbe mit ^ängercerl; 2)
Slngebinbe «., ©eburtgtagS-,
«KamenötagSgefc^en! n.;otrzy-
maleni ten slownik na —
ic^ ^abe biefeö Sßörterbuc^
jum Slngcbinbe, jum 3Iamene=
tage, jum ©eburtstagc cr=
i)aUen.
Wi^zanina, -ny, pl -ny,
sf. 1) ®ebunbene(ä) n., ®e-
flocbtene(s) «.; 2) Sinben «.;
3) gieimerei/. , ,. .
"Wi^zanka, -k>, pl. -ki, s/.;
dim. Wi^zaneczka, -ki, pl
-ki sf. 1) Sunb m., Söiinbel-
eben n., ȟfc^etw.; - kwia-
töw ein SBüfc^el »lumen; 2)
SSerbnnbflö^e pl
Wiazan, -ni, pl -me, sf.
$öunb m.
Wiazar, -a, pl -J^ sm.\
— wlszacy ^angebodE w.,
^önaercertöbinber m.
Wi^zarek, -rka, pl -rki,
sm 1) Söinbmer! n.; 2) 2ln=
gebinbe »., ^atengefd)eu! n.
Wiazarka, -ki, pl -ki, sf.
k-lofe %«. auö .tlapp» ober
' Sörenn^olj.
Wiaziel
425
Widlakowaty
Wiaziel, -i, pl. -e, sf.
(Gynatropsis) SnJtttetfaper /.
Wi%zka, -ki, pl. -ki, sf.
Sunb n., a3üycf)e( m.; —
drzewa ^o'jbunb; — szpara-
göw Spargelbunb; — siana
§cubunt».
Wiazkowiec, -wca, pl.
-wce, SOT. Himantia (glerf)ten=>
arl).
Wiazkowy, arf?. büfc^el»
förmig, büfc^elatttg.
Wiazowy, adi. UImfn=,
9iüfter=.
Wibracya, -cyi, pl. -eye,
sf. Vibration /., Sd^roingen
«., ©cf)n)inguiig /"., gittern m.,
S3ebtn n, : = Drganie.
Wibrowac, -bruje, -walem,
vn. imperf. ntbrieren, fc^roin«
gen, gittctu, beben; = Drgac.
Wibudlak, -a,' pl. -i, sm.
Martinia (»^vflange).
Wice, SJorfilbe alä Qufa^
ftatt pod ober mtodszy =
Unters, 3Si5e=.
Wiceadmiral, -a, pl. -owie,
5»i. SSijeaMniral m.
Wicedyrektor, -a, pl.
-owie, sm. Sßtjebireftor m.
Wicekonsul, -a^pl. -owie,
sm. StjefonfuI m.
Wicekrol, -a, pl. -owie,
sm. SSijefönig m.
Wiceprezydent, -&,pl. -ci,
S7n. Siijepväftbent m.
"Wicesekretarz, -a, pl.
-üwie, sm. '-ßijei'efcetär m.
Wicewersa, arfr. vice versa
uniQele^rt; = Odwrotnie.
Wicher, -chru, pl. -chry,
sm. 1) ©türm m., ©türm»
roinb m.\ silny — wieje eö
raef)t ein l^jftiger ©türm; na-
gle zerwal sie — plö^Üd)
erf)ob fid^ ein ©turm; gnany
-cbrem :)om ©turmrainb ge=
jagt; 2) unruhiger Ä^opf; 3)
^etc^en n. am ^vferbe; 4)
Wichlin, -u, pl. -y, sm.
Chloranthus (ißflaiije).
Wichrorog, -ogu, /j?. -cgi,
sm. Hermetia (^nfeft).
Wichrowatosc, -sei, sing,
iant. sf. ungeftümeö SBefen.
Wichrowaty, adi. ; Wi-
chrowato, ade. 1) flürmi|dj,
aufrü^rerifc^, unrul)tg; 2) -ta
belkafrummgetaufener 33al!en.
Wichrowy, adi. ©turm=.
Wichrzenie, -nia, sn. 1)
8eunrut)igen n., SSeritiirren
?!.; 2) ©türmen n., 33raufeit
n., Soben n.
Wichrzyciel, -a, pl. -e,
sm. Siu^cftörer m., SJeunrul^ts
ger m.
Wichrzyö, -rze, -rzylem,
va. unb in. imperf. 1) beun=
rul^igen, bie 3tut)e [lören, S?er»
rotrrung üerurfac^en, Unfrie«
ben fäen ; 2) [türmen, braujen
toben.
Wiihura, -ry, pl. -ry, sf.
©türm m.; — snieina ©d^nee«
geftöber n.
Wicin, -u, pl. -y, sm.
Gmelina (']if(angej.
Wicina, -ny, pl. -ny, sf.
glol m., floc^es grufejdiiff,
^eid)tcr w.
Wiciokrzew, -n, pl. -y,
(Lonicera) ©pedlilie/., ®ei^=
blatt n., ^etfenhrfd^e f.
Wiciowaty, adi. loinbenb.
Wiciowy, adi. ®erten=,
Diuten».
Wie, -ü,pl.-ci,sf. 1) ©erte
/., 3iute f.; 2) -ci, pl. 2lut=
gebotsftod m. ; -ci wojenne
Sefef)l gum allgemeinen 2luf=
gebot; trzecie -ci le^ter,
britter 33efe^t gum altgemeinen
Siufgebot; nie czekac -ci ben
SBefebt nic^t abrcarlen.
Wie, -je, -Jein, I. va. im-
perf. 1) fled^ten, binben, rcin»
ben; — wieniec einen Äran]
luinben; — bukiet einen
©trau^ binben; — nici na
klebek baä ©am auf einen
Knäuel rcinbcn; 2) — kregi
ben ÄiJrper in klinge jufam«
menroHen; IF. — sie, vr. i)
fid) rotnben; -je sie jak waz
er rcinbft [id^ rcie eine ©d^tan=
ge; — sie w kolo czego fid^
um ein?, Ijetum loinben, fdE)Iin=
gen; — sie do gory fic^ l^tn«
auf», emporrainben; -je sie
strumyk po kwiecistej dolinie
baä S3äd)Iein fc^längelt fic^
burd)ä blumige 2:al; -je sie
piorun w powietrzu bcr 33li^
burc^fd^tängclt bie Suft; 3)
— sie na jezyku, na mysli,
w pamieci, przed oczyma,
auf bec 3unge, "Ot ben 2iugen
fc^roeben; 3) -je sie co ctro.
gelingt, etro. gel^t gut üon
ftatten.
Wid, -u, sm. ©el^en «. ;
nur gebräuc^Ii^ in ber '3ie=
benäart: ani -u ani slychu
man fiefit unb f)ört nid^tä.
Wida<5, V. defect. man fie^t,
eä ift äU feigen; nikogo nie —
eö ift niemanb gu fel)en; —
stad bylo cala bitwe Don l^ier
überfaf) man bie ganje ©^fad^t ;
z tego wszystkiego — , ±e na-
sze zamiary spelzna na ni-
czem auä aüebem fielet man,
ba^ unfere ^piöne ju SBaffer
werben; — , ze rozumiesz
twoje rzemioslo man fie^t,
ba^ bu bein ^anbroerf t!er=
fte^ft; tylko co go nie —
er mu^ jeben 31ugenblicf ba fein.
Widelcowy, adi. ©abel-.
Widelec, -Ica, pl. -Ice, sin.
1) ®abel /.; 2) — przebijar-
ki grofd)pIatte /. ber Soc|ma=
fd^ine.
Widelnica, -cy, ^;?. -ce,
sf. Perla (^nfeft).
Widelek, -Itja, pl. -Iki, sm.
f leine ©abel; -Iki, pl. 1)
©d)lunb m.; 2) Sruftbein n.
ber Söget; 3) — kierowni-
cze pasa przewodowego 3]ie=
menleiter W2. ; — wychwytowe
2luörücf§ebel w.
Widelkowaty, adi. gabcl»
förmig.
Widenda, -dy, pl. -dy, sf. ;
Widemus, indecl. gerichtliche
©idit.
Widlastosc, Widlowa-
tose, -sei, sing. tant. sf.
©abelf örmig!eit/. ; ©abelung/.
Widlasty, Widlowaty,
arfi.; Widlasto, Widlowato,
adv. gabelförmig; -ta^ todyga
gabelförmiger ©tengel.
Widlica. -cy, 2)1. -ce, sf.
1) öaarnabet /., 2) Srage»
banb n., @tü§e /.; 3) Seber=,
Süabcnpalme /.
Widlik. -a, pl. -i, sm. (Ne-
balia) f^äc^erfd^tüanjfrebg m.
Widlak, -a, pl. -i, sm. 1)
gabelförmiges ^olj ; 2) ©d^ere
/., Slufeenraerf n.; 3) dim.
"Widlaezek, -czka, pl. -czki,
sm. Bärlappen m., aSolfsfufe
m., Äolbenmooö n.
Widlakowaty, adi. bär =
lappartig.
Widlakowy
4-26
Widziec
Widlakowy, arf^■. Söärlapp-,
2ßolfäfufe=, ÄolBenmooS» ; -we
rosliny ^ärlappiieraäc^fe pl.
Widlastodzielny, adi.
ctobelfpaltic?.
WiJlawa, -wy, pl. -wy, sf.
Lisianthus (^flanje).
Widlorög, -ogu, pl. -ogi,
sm. 3lntiIopenart.
Widlosz, -a, pl. -e, sm.
Pisa (ÄrabBenart).
Widloz|,l), -eba, pl. -eby,
sm. Dicranum (SaubmooS:
gattung).
Widly, -dl6w unb widel,
plur. tant. sn. 1) ©abel /. ;
— do siaua §euga5el; — do
gnoju SlJiftgabel; -dfami mu
w glowie niozono er ift nidE)t
rcc^t bei 2;roft; — mazaicy
2lc§§gabel, Sagergabel, Sager»
fd^ere /. ; 2) — u wozu @a=
belbeid)fel /.; 3) gabelföcmi=
ger Ort, ©abelung /.
Widmo, -ma, pl. -ma, sn.
©efpeuft n., (grfd^einitng /.;
Zygmunt ujrzal — Barbary
©iegmunb erbUdte ba§ ®e=
fpenft Sarbaraä; — stone-
czne ©onncnfpettrum n. ; —
powietrzne gata üKorgana /.
Widnokr^g, -egu, pl, -egi,
sm. ^ortjont m., (S)efid&tä=
freiä m.
Widnokrgzny , adi. ant
^ori;(ont fic^tbar.
Widnos6, -sei, sing. tant.
sf. «tieKe /., ©ic^tbarJeit f.
Widny, adi. ; Widno, adv.
I^eü, lic^t; [tc^tbar; — pokoj
ein Iic£)te3 ^immer; noc byfa
-na e§ jpar eine ^elle 9iad^t.
Widocznosö, -äci, sing,
tant. sf. Sic^tbarleit /., Dffen-=
barFeit /.
Widoczny, adi. ; Wido-
cznie, adv. fitf)tbar, äugen-
fcf)einli(^, offenbar; -ne kfani-
stwo eine offenfunbige Sü.qe;
bylo to calkiem -ne eS lüar
ganj offenbar ; -nie nie zgadza
sie na to offenbar gel^t er bar=
auf nic^t ein; -nie nie o tem
nie rozumiesz offenbar oerfte^ft
bu gar nid^tä baoon.
Widok, -u, pl. -i, sm. 1)
Stnblidt m.\ co za — przed-
stawH sie ich oczom roaS füc
«in Slnbiid bot fic§ ii^ren
3lugen (Dar) ; okropny to byt —
baä loar ein furchtbarer 2ln»
blid; — nedzy go nie smuci,
— szczescia go nie weseli
ber 3lnbli(J beö ©[cnbä be=
tmbt i'^n nid^t, ber 2lnbli(f
be§ ©lüdfeä erfreut ifjn nid)t;
na — sultana padii wszyscy
na twarz beim 2lnblicEc beä
©uttang fielen fie aüe aufä
©efid^t; na ten — okropny
strach go przejal furd^tbareä
(Sntfe^en ergriff i[)n bei bie=
fem Sinbliö; 2) Sluäfic^t /.,
2luäblid m., Slnfidbt/. ; z okien
moich mam piekiiy — na
miasto au§ meinen j^enftern
l^abe id^ eine fc^öne aiuäfic^t
auf bie ©tabt; kraj obfity
w piekne -i ein an fc^önen
Slugfic^ten reic|eS Sanb; —
komu zaslonic jmbm bie S[uö=
fic^t benennten; nie mam Äa-
dnych -6w na przysztosc
id^ l^abe gar, feine 2luöfid^ten
für bie 3wfunft; tu dla mnie
niema-6w für mid^ finb ba feine
2lusficl^ten por^anben; -i
Krakowa i jego okolic bie 9ln=
fid^ten oon Ärafau unb feiner
Umgebung; kolorowany —
naszego miasta eine folorierte
Slnfid^t unferer ©tabt; — bo-
czny ©eitenaufic{)t ; — z przo-
du 33orberanfic^t; 3) ©dE)au
/'.; na — publiczny cos wy-
stawic etnj. jur ©d^au auä=
fteHen, öffentlid^ auäfteHen;
stac na -u pornefte^en, bort,
tüo man gefe^en roirb, ftel^en;
gefe()en rcerben; 4) Sd^aufpiel n.
Widokowy, adi. 3lnfid^tö=,
2lnbncf= ©d)au=.
Widoköwka, -ki, pl. -ki,
sf. Stnfic^tßfarte /"., iHuftriette
^:poftfarte.
Widomosc, -sei, sing. tant.
sf. ©ic^tbarfeit f., fic^tbarer
Söeroeiö.
Widomy, adi. ; Widomie,
adv. 1) fic^tbar, ougenfäßig;
jest caikiera -inem eö ift ganj
fid)tbar; 2) fel^enb.
Widowisko, -ka, pl. -ka,
sn. ©c^aufteUung /., ©d£)au-
fpiel n.; uczoszczac na -ka
bie ©d^oufteUungen befud^en;
urz.-idzic — eine ©c|aufteüung
oeranftalten.
Widownia, -wni, pl. -wnie,
sf. SBü^ne /., ©^aupla^ m . ;
©jene /., Sf^eater n. ; na
-wni swiata auf bem 3Belt=
t^eater; wejsc na -nie Äycia
publicznego auf bie 53ü^ne
be§ öffentlid^en Sebenä treten.
Widjnvac, -duje, -walem,
va. imperf. fet)en, öfters fe^en.
Widz, -a, pl. -owie, sm.
3u5d)auer m.
Widza, -dzy, sing. tant.
sf. ülnfc^auung /.
Widzenie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) ©ej^en «.; rzecz godna
-nia eine fe^enäroerte ©ad^e;
przyjechalem do Krakowa
dla -nia mojej raalki i(^
bin nadE) Ärafau gefommen,
um meine üJJuttcr -ju fefien;
2) 2lnf(^auung /., 2lnfitf)t /; ;
z mego puaktu -nia non mei=
nem (iefid)täpunfte; 3) grfc^ei=
nung /., ©efid^t n.; S^raum-
erfd^etnunj /., Sfad^tgefid^t «.;
w goraczce uiiewat -nia im
3;raume ^atte er ©cfdieinun»
gen; 4) — sie ^\\\ammtx\.'
treffen n., ^ufainmenfunft /.,
Segegnung /.; do -nia (sie)
auf Söieberfcf^en.
Widziadlo, -dla, pl. -dla,
sn. @cf (Meinung/., ©efpenft «.;
— powietrzue Suftbitb n.,
Suftipiegelung f.
Widzialnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©id^tbarfeit f.
Widzialny, adi. ; Widzial-
nie, ade. fidE)tbar; golem
okiem — mit bem bloßen
3luge fic^tbar; nie jest dzis —
er ift ^eute nid^t ju fe^en.
Widziec, -dze, -dzialem,
I. va. unb vn. perf.\ Widy-
waö, -duje, -walem, va. imperf.
1) lcf}en ; — w cieranosciach im
2)unteln fetten; -dzialem to na
wlasne oczy ic^ E)abe eä mit ei=
genen 3tugen gefeiten; idi, i
niech cie vviecej nie -dze ge^, I
id^ roiH bic^ nic^t mel^r fefien; ^
nie -dzialem go jui od dluz-
szego czasu id^ Ijabe i[;n fd^on
längere ^t\\. nid^t gefe^en;
-dzial mnie idacego tu er ^at
mic^ l^iel^er gelten gcfefjen;
jak -dze, nie nie bedzie z na-
szych planöw wie ic§ fef)e,
roerben unfere 5ßläne «id^t
auägefül^rt; jak -dze, nie wiesz
jeszcze nie o tem n)ie i(§ fe^e,
n)eif;t bu nod) gar nid^tö bo^
Widziniisi§
427
Wieczorek
Don; Bog- -dzi ©Ott fte^t eä,
©Ott rcei^ e§, ©Ott ift
^euge ; Bog -dzi, ze nie midiem
zamiaru go skrzywdzic ©Ott
ift mein Stvi^i, ba^ td^ nid^t
bie 3lb[ict)t ^atte, if)m unrecht
gU tun; czy -dziates jai cos
podobneg-o? I^aft bu fcf)on fo
roag gefeiten?; a ktoi to -dziaJ
roer l^at eä je gefeiten, (be[on=
berä tabelnb) pfui, fd)äme bic^ ;
-dzisz go fiet)ft bu, f^au mal,
loic gefc^eit, rate flug; -dzisz go,
sam nie nie wie, a starszych
by chciaf uczyc fiel^ mal, toie
flug, felbcr loeifi er gar nid^tä
unb möchte bie älteren Seute
belehren; to sie dopiero da
— bafi rcirb fic^ erft feigen
laffen*, jak cie -dza, tak cie
pisza loie man btc| fielet, fo
bejc^retbt man bic^, man be'
urteilt bic^ nad^ betnem ^1x1=
^ern; -dzacy feöenb; slepych
uczynic -cymi Slinbe fe^enb
ma^en; nie -dze w tem nie
zlego irf) fe[;e barin nid^tä
©d^[eit)tes; 2) fefjen, crfel^»n,
einfet)en; -dze z twego listu
icf) erfe^e auä beinern 33riefe;
-dze, ie rzecz sie rzeczywlscie
tak ma id) fe^e, ba§ bie
©adE)e fic^ toirnic^ fo oer^ält;
-dze teraz, ze miateni nie-
slusznosc ic^ fel^e jf^t ein, bafi
i^ unred^t [jatte; 3) — co
do kogo etil), an jmnbm feigen,
bemerlen ; II. — sie, vr. 1) fid^
feticn, fic^ felber fe^en; rad sie
-dze u ciebie tc^ bin gern bei bir ;
2) fid^ fefieu, jmnbn feigen;
-dzialem sie z nim wczoraj,
ale nie mi o tej sprawie
nie möwil roir ^aben unä
geftern gefeiten, er ^at mit
aber oon biefer 2lngelegen^ett
nic^tä gefagt; -dywatem sie z
nim dawniej w ka\viarai,w osta-
tnich czasach zeszedt mi
z oczu roir i^aben unä früher
öfters im Äaffce^auä gefefjen,
in le^terer Seit ift er mir
aber aug ben 2(ugen gekommen;
ju^esmy sie dzis -3zieli roir
f)aben unä l^eute fc^on gefet)en;
musze sie jeszcze dzis z nim
— i^ mufe i^n nodE) ^eute
fe^en, fpred^en; 3) fd£)einen,
erfcbeinen, oorfommen; -dzi mi
sie, ze wasz stosunek mniej je?t
serdeczny jak dawniej £g f ommt
mir Dor, alg fei euer SÖerJ^ätt-
niä jjeljt roeniger I^erjlid^; eo
sie dobrem -dzi rcaö gut JU
fein fdöeint.
Widzimisig, indecl. sn.
©utbünfen «., iDaf ürf)alten n. ;
SBiUEür /. ; zrobic co wedlug
swego — etro. nod^ feinem
©utbünfen tun.
Wiec, -u, pl. -e, sm. 1)
Solfäcerfammlung f., SSer=
fanimlung /.;Äongre^ m.\ 2)
Sanbqerid^t n.
Wiech, -u, 2^1- -y, sm. gif»
tiger Sßafferfc^ierling.
Wiecha, -y, pl. -y, sf. 1)
©trofiroifc^ m.; SÖierroifd^ m.,
auSgepngtcr 5Eßirtäl^au§=,
©dienftranj; 2) 2lbftedEftange
/.; 3) Süfcfiel m., ««ifpe /.,
©amenftrau^ m.
Wiecheö, -chcia, pl. -chcie,
s}n. ; cliin. Wiechetek, -tka,
pl. -tki, sm. ©trol^=, |>eu=,
5?räuterroifc^ m. ; nie mied
kogo za wiecej jak — jmnbn
roie einen ©tro^roifd) bel^an=
beln ; za — co nie stanie
etro. ift nid^t me^r roie ein
©tro[)roif(^ roert.
Wiechotka, -ki, pl. ki, sf.
Sarothra (^flanje).
Wiechatlowa, -wy,pZ.-wy,
sf. Schiacheria (^flange).
Wiechowy, adi. 3Bifd^=.
Wiecowy, adi. 3Serfamm=
lunaä=, Äongrefe=.
Wieczernia, -üi, pl. -nie,
sf. 9^efper/., Slbenbanbad^t f.
Wieczernik, -a, pl. -i, sm.
1) ©peifeftube /.; 2) = Wie-
czornik, -a, pl. -i, sm. ytad^t=
Diote /., Söenöetblume /.
Wieczerza, -rzy, pl. -rze,
sf. Slbenbbrot n., 2lbenbeffen
n., 2lbenbmalö( n., 3?ac^tma^I
n.; — Panska la§ letjtf
3tbenbma[}[.
Wieczerzaö, -rzam,-rzajem,
va. unb Ol. imperf. ^v. Sbenb
effen, nadötmaljlen, baä 2lbenb=
brot ju fic^ ncf^men.
Wieczerzanie, -nia, sn.
Stacbtmal^ten n.
Wieczko, -ka,^?. -ka, S7i.
1) dim. »on Wieko; 2) 2\x]U
rö^renbedtel w., ^e^lfopf=
biJdfel m.
Wiecznic, -nie, -nilem, va.
eroig marfien, oer=
pl
-1, sm.
kulisty
I imperf.
j eroigen.
! Wiecznik, -
©ompljreaa /.,
Kugelamarant^ m.
Wiecznokwitly, adi. im=
merblüticnb.
Wiecznosc, -sei, sing,
iant. sf. 1) (groigfcit /.; —
Boga bie (groigfeit ©ottes;
przeniost sie do -sei er l)at
ba§ Seitlid^e gefegnet, er ift
inä beffere Qenfeitä l^inüber=
gefd^tummert, er ift entfc^lafen;
po przyjeciu swigtych sakra-
mentöw przeniost sie do wie-
cznosci er ift nad^ ISmpfang
ber legten Ölung entfd)Ium=
mert, oerfcfjieben; 2) ©rbeigen«
tum n., ®rbpad)t /., eroige§
®rbe, eroigeä Eigentum; daro-
wac komu co na — jmnbm
etro. für eroige 3eiten f^enfen ;
to jego — baä ift fein ©rb^
etgentum.
Wiecznotrwaly, adi. im=>
merbauernb, erotg bauernb.
Wiecznozielony, adi. im=
mergrün.
Wieczny, adi. ; Wiecznie,
adv. eroig, immerroä^renb,
immer; zywot — eroige ©e^
ligfeit; na -na pamiatke
jum eroigen 2tnbenfen; na'-ne
czasy für eroig, für immer,
für immerroä^renbe Reiten; —
odpoczynek racz mu dac, Pauie
$ei;r, gib i^m bie eroige SHuf^e ;
pojsc na — pokoj jum eroigen
{^rieben r)inüberfd)Iummera;
— pok6j eroiger gricbe; zyd
— tulacz ber croige Qube;
-ne swiatlo eroigcSoinpe; na-
sza przyja^d -nie trwac be-
dzie unfere greunbfc^aft roirb
eroig roä^ren; -ne potepienie
eroige Serbammniä ; -ne miasto
eroige ©tobt (^om); -nie tyl-
ko stekasz bu äd^jeft nur
immer, bu tuft nid^tä als
äc^jen; ten — niepoköj w do-
mu zaczyna uinie denerwo-
wac biefe eroige Unruhe im
§aufe fängt o.x\ mic^ neroös
äu machen,
Wieczorek, -rku, pl. -rki,
sm. 1) dim. von Wieczor; 2)
Unter^altungäabenb »?.,2lbenb'
unterfialtung /., ©oiree /.
Wieczornica
4-28
Wiek
Wieczornica, -cy, pl. -ce,
sf. ; Wieczorynka, -ki, pl. -ki,
sf, = Wieczorek 2).
Wieczorny, adi. S[benb=,
abcnölicf) ; zebranie -ue 2tbenb=
Derfammlung /. ; -ne nabo=
zeustwo Slbenbanbac^t/. ; -ne
powietrze Stbenbluft/. *, chJod
-ny 2lbenbfü[)[e /. ; -ne wy-
danie gazety 2t6enbougga'be /.
ber Seituns. 2I6enbbIatt n.
Wieczor, -oru,^Z. -ory, sm.
1) Slbenb rw.; o szöstej — um
fec^ö Uijt abenb; wczoraj —
geftern abenb; -orem abenbä;
pod — , z -ora gegen 2lbenb;
dobry — guten 2l6enb; od
rana az do -ora Dcn griU) bis
3lbenb; — zacbodzi e§ roirb
2Ibenb; nie wioce przed -crem
ii) fomme oot bem 2Ibenb
nic^t jurürf; — zycia ber
aibenb beä Sebeng; 2) 2tbenb=
gefeUfdiaft /., ©oiree /.
Wieczystosc, Wieku-
istosc, -sci^ sing. tant. sf.
(Sroi gleit /.
Wieczysty, Wiekuisty,
adi. ; Wieczyscie, Wieku-
iscie, adv. eroig.
Wiedza, -dzy, sing. laut,
sf. SBiffenfc^aft /., Sbiffen n.;
Äennen n., Äenntniö /.; roz-
przestrzeniac granice -dzy
ludzkiej bie ©renjen beä
inenfdE)lid^en 2Biffen§ erroei»
tern; powierzcbowna —
oberfIäd|lic^e§ SBiffen; gle-
boka — tiefet SEiffen;
jego — niewiele warta mit
feinem äBiffen ift es nid^t
loeit I)er; gleboka — przy
iiadzwyczajnej skromnosci
zyskaiy niu wiele stronniköw
tiefes 3Biffen gepaart mit gto=
ßer 33eyc^eibenf)eit geroannen
il^m oiele Parteigänger; bez
mojej -dzy o^ne mein SBiffen,
o^ne mein SSorrciffen ; uszlo to
mojej -dzy 'öa^ entging mir.
Wiedzieö, wiem, -dzialem,
va. unb t-n. imperf. rciffen,
Äenntnig con etrc. ^aben; nie
nie — unraiffcnb fein; cbco —
dokJadnie, jak sie rzecz miala
id^ roill genau roiffen, lote fid)
bie Sadie t)Ert)ieU; wiem, co to
znaczy. . . ic^ roei^, n)a§ eö
bebeutet ; wiesz przecie, ie
przed toba nie mam tajemnic
bu roeifet boc^, ba| ic^ oor bir
feine ®el)eimniffe [)abe; do-
brze, ze wiem, czego sie mam
spodziewac gut, baä id^ roei^,
roaä ic^ ju erroarten l^abe;
nie chce nie o nim wiedziec
\ä) roid nid)tä oon i^m raif-
Jen, ^ören; chciaJbym —
ic^ möd^te gern roiffen; nikt
nie potrzebuje o tem — nic=
manb brautet baoon ju rciffen,
niemanb braurfit e§ ju erfat)=
ren; wiem o tem z wlasnego
doswiadczenia id^ roei^ eä, i(^
fenne eg au^ eigener ®rfa^=
rung; ktoi; to moi;e — iner
fann eä rciffen; Bog raczy
— baä rcei^ ©ott, ®ott mag
cä rciffen, ba§ fann niemanb
rciffen; wiesz co? roei^t bu
rcaö?; trzeba ci — bu mufet
rciffen; o ile wiem fooiel id^
rcei^; co wiesz o tem? roaä
rceifet bu bttöon?; Bog wie,
jak ciezko mi sie z toba roz-
stac ©Ott roeif!, rcie fd^roer eä
mir fällt, mic| üon bir ju
trennen; nie -dzialem nie o
twüjej nieobecnosci ic^ rcu^te
nid^tä üon beiner 2lbrc^fen=
l^eit; nie — o Boiym 6wiecie
Don gar nid^tä eine 2ll;nung
^aben ; nie wiem, na ktörym
swiecie iyje id) bin rcie oon
©innen; nie — czy z potrze-
by, czy z upodobania man
rcei^ nic^t, ob auä Stot ober
SSorliebe; zeby nie wiem kto
innie o to prosil rcenn ber
Äaifer, rcenn ic^ rceif; nid^t,
rcer mic^ barum bitten rcürbe;
nie wiem, co mam czj'nic idE)
rceifi nic^t, rcaä idE) tun foH;
caty 6wiat o tem wie bie
ganje Sßelt rceif; bouon; nie
— po CO man rceifi nid)t
rcoju, ganj unnü^, ganj
unnötig; ukaral go nie
— za CO er l^at ifjn be-
ftraft, ©Ott mag rciffen, rcar»
um; nie — , po co zqowu tu
przyszedieS man roei6 nicf)t,
rcoju bu rcieber f)ergefommen
bift,bubiftgan5 unnötigerroeife
fjergefommen; choebym nie —
wiele miat zaplacic, muszc
to jeszcze dzis miee vatx\\\ idE)
id) rcei^ nid^t rcieütci bafür
}af)[en müfite, mufe id) eä nod^
^eute ^aben; ta praca nie
wiem jakiegoby zmeczyla
olbrzyma biefc Slrbeit rcürbe
felbft einen 3tiefen ermüben;
— co na kogo etro. von
jmnbm rciffen, über jmnbn
etrc. rciffen, in Kenntnis üon
etro. fein, baS jmnbn anbe=
langt, gegen jmnbn etrc. rciffen;
wiem coi na niego i dlatego
reki mu nie podam id^ rcet^
etrc. gegen ifjn unb werbe
il^m bes^alb bie |>anb nid)t
reicf)en ; — co do siebie etro.
uon ftc^ felber rciffen, fid)
beffen berou|;t fein, ba^ man . .
Wiedzenie, -nia, sn. Sen=
fen n., %\x\)XiX\, n.
Wiedzma, -my, pl. -my,
sf. Sieicif, Qanbixinf.; altes
meib, nite SSettel.
Wieja, ■i,pl. -je, sf. ©c^nee=
geftöber ??., Unroetter n.
Wiejacz, -a, pl. -e, S7n.
Äornroerfer m., 5lornftc^ter we.
Wiejaczka, -ki, pl. -ki, sf.
Äornrcerferei/., Äornfid^terei/.
Wiejadlo, -dla, pl. -dta,
sn. Sßurffc^aufel /.
Wiejnik, -a, pl. -i, sm.
SJentitator w.
Wiejski, adi. länbli^,
!?)orf=, i^anbs; -ka dziewczyna
£onbmäöc|en »t.; -kie gospo-
darstwo Sanbroirtfd^aft /.;
muzyka -ka Sorfmuftf /. ;
-kie obyczaje lönblid^e ©itten;
-ka prostota länblic^e @in=>
fatt; Sanbpomeranje /. ; -kie
zycie Sanbfeben n.; po -ku
ubrany borfmäfeig gefteibet.
Wiejskosc, -6ci, sjwß'. taut,
sf. iiänblid^feit /.
Wiejszczyzna, -ny, sing,
tant. sf. länblic^eä äBefen.
Wiek, -u, pl. -i, sm. 1)
SUter n. ; w moim -u in meis
nem 2llter; — mlodzienczy,
meski, podesziy — Qugenb»
alter, 2)Janneöalter, I;ol^e§,
Dorgcrüdteä 2nter; w -u lat
dwudziestu im 2lller oon
ärcanjig S«^""; kaädy —
ma swoja zabawke jebeä
2llter l^at fein ©pieljeug; byc
z kim w rownym -u mit
jmnbm im glcid^en 2ltter
ftef)en; starszy -iem älter;
doiyl p6znego -u er erleble
ein fjo^eä 2Ilter; w sile -u
in ben beften 3a^fe"i ^ -u
Wiekiera
429
Wielkanocny
mu i z urzedu ten zaszczyt
nalezy btefe's^re gebü[)tt i^m
naä) Slltet unb Slang; —
stateczny gefe^teä Sllter; —
sedziwy e^rroürbiflcä Sllter; 2)
Sa^r^unbert w., Qüt f., ^du
aüev n. ; w dziewietnastym
-u im neunzehnten '^a^X"
l^unDctt; Sokratesa nie pojai
— jego ©ofrateä rourbe oon
feinem 3«itttlter ntc^t 5e=
griffen; — nowozytny mo=
bcrneg ^f'^^fter; -i srednie
Wlttelalttt n.] — uczony
ge[e[)rteä 3«italter; w trzecim
-u po Chrystasie im brittcn
Qaf)rl^unbert r\ad) S^riftug ;
— przy szly ba§ f ommf nbe{5al^r=
t)unbett; — zloty baä golbene
^eitaltec; 3) 2eben n. ; naj-
piekniejsze lata mego -u s^
te, ktore z wami spedzilem
bie fd^önften ^a^re meines
£e5en§ ^abe ic^ mit eud^ cer»
bracht; ostatek mego -u
chce przebyc w swojej ojczy-
znie ben 9le[t meinei Sebenä
rotit ic^ in meiner ^eimat »er»
bringen; p6ki -u stanie äeit=
lebenä; 4) 2llter n., (Sroigfeit
/., oergongene 3"^^"; od
-6w Don olterä l^er; od -6w
cie nie widzialem id^ f)abi
bid^ feit einer ßroigfeit nic^t
gefeiten; na -i -6\v, amen in
(graigleit, Slmen; przed -i cor
altera.
Wiekiera, -ry, pl. -ry, sf.
Mactra (aKufd^etort).
Wieko, -ka, pl. -k3, sii.
Secfel m.; — trumny ©arg=
bedfel; — skrzyni Äiftenbetfel;
— cylindra parowego Sedel
beä 39Hni'er^-
Wiekopomnosc, -sei, sitiff.
tant. sf. Senfroürbigfeit f.
Wiekopomny, adi. ; Wie-
kopomnie, adv. croig, un=
fterbfic^, ercig beniraürbig ;
-na slawa unfterblicf)er Slul^m;
chwila ta dla mnie bedzie
-na biefer 2lugenb[idE rcirb für
mtd^ eroig benfroürbig bleiben;
czyn -ny benfroürbige 2;at.
Wiekotrwaly, adi. ^tt^r»
^unbette überbauernb.
Wiekowac, -kuje, -watem,
vn. imperf. ercig bauern,
^roig oerroeilen.
Wiekowy, adi. I^unbert=
iä[)tig, Sa^r^unbert', fef)r alt.
Wiekuistka, -ki, pl. -ki,
sf. (Ammobium) ©anbtmmor=
teüe ./■.
Wiekuistosc, -sei, sing,
tant. ©roigfeit /.
Wiekuisty, adi. ; Wiekui-
scie, adv. eroig, eroiglic^,
eiDtq bouernb.
Wiel^dko, -ka, pl. -ka, sn.
gebünfteter, gefpidter SBcaten.
Wielbiciel, -a, pl. -e, sm.
2inbeter m., 33ere[jrer w.,
äiiil^mrebner w., Sobpreifer m.
Wielbicielka, -ki, pl. -ki,
sf. Slnbetetiii/., SSerefirerin/.,
iHubmrebnerin/., S3obpreiferinf.
Wielbic, -bie, -bilem, va.
imperf. anbeten, oere^ren,
lobpreifen; -bi dusza moja
Pana meine ©eele preift ben
§errn.
Wielbienie, -nia, sn. Sob»
preifen n., SSere^ren n., 2ln=
teten n.
Wielbl^d, -a, pl. -y, sm.
Äamel n.; z muchy robic -a
auä einer fliege ein Äomel
machen, eine j^feinigleit ju
einer grofien ©atfie aufbtafen;
latwiej przejdzie — przez
ucho od igly aniieli bogaty
do raju eä ge^t ein Äamel
leidEiter burdE» ein Stabelö^r a(ä
ein Sletd^er in baä §imme[=
reid&; sierc -a Samelljaar n.
Wielbl^dnik, -a, pl. -i ;
Wielbl^dziarz, -a, pl. -e,
sm. .Kameltreiber ?«.
Wielbl^dokoza, -zy, pl.
-zy, */. ^ameljiege /., Samo
n.\ 9lngorajiege /.
Wielbl|.dorys, -sia, pl.
-sie, sm. Äamefparber m.
Wielblq-dzi, adi. Äamel=;
■a plewa Äamelftro^ n.
Wielbl^dzica, -cy, pl. -ce,
sf. Äamelfu^ /.
Wielce, adv. fel^r, unge=
mein; (oeraltet) mnie — milo-
sciwy panie mir fel^r gnäbiger
§err ; — szanowny fe^r l^od^ge»
ef)rt ; ucieszy t sie — er freute fic^
ungemein; — kosztowny fe^r
foftipielig.
Wiele, adv. üiel; — ludzi
Diele 3Dknfcf)en; i — innych
unb oiele anbere; — mam
z niej pociechy id^ l^abe an
i^r Diel {y>''^"^«i on bardzo
— z tego nie rozumie fe^r
Dieleä bttDon Derfte^t erni^t;
za — dobrego ju Diel beö
©uten; nie — mi na teni
zaleÄy e§ liegt mit nic^t Diel
baran; -lu ludzi utrzymuje
Diele 2}knfcf)en behaupten ;
sluchaj — , malo möw l^öre
Diel ju unb fprid^ wenig; —
mnie to kosztowalo tradu es
l^at mid^ Diel a)Jü^e gefoftet;
nie o — wiekszy nic^t Diel
gröfser; — bym za to dal,
zeby m6dz byc przy tem id^
mii^te Diel bafür geben, um
babei fein ju fönnen; — ci
jeszcze do tego brakuje eä
fel^lt bir nod^ oiel baju; tak
— ? fo Diel?; — Praieoiel?; —
miales z tego dochodu? roie=
Diel einfommcn l^atteft bu
baoon?; — wydales? roieüiel
f|oft bu ausgegeben?; -lu ich
bylo roie Diele roaren i^ret ? ;
— razy bil zegar? roieüiel»
mal ^at bie Ul^r gefd^lagenV;
-lu poleglo'? rote Diele finb
gefallen?
Wielebnosc, -sei, sing,
tant. sf. (S^rroütbigfeit /'.,
Öoc^roürbigTeit /.; wasza —
(@uer)®^rroürben,|)od^»Dürben.
Wielebny, adi. ^oc^=
roürbig ; -nemu Ojcu bem
l^ocbroürbigen 3Sater.
Wielezlego, indecl. sn.
(Arum maculatum) Pfaffen«
binbe /., %\i'btxvouxit{ f.,
©feläol^ren pl., gefledEter Slron.
Wielgoplaw, -u, pl. -j,
sm. §orber m. (2Rofrelen=
gattung).
Wielibrza, -rzy, pl. -rze,
sf. eine ^flanje.
Wielichota, -ty, pl. -ty,
sf Diplotaxis (^^pflonge).
Wieliczata, -ty, pl. -ty,
sf. Sanchesia (^flange).
Wieliperz, -a, pl. -e, sm.
Pterophorus (^nfeftenatt).
Wielkanoc, -iejnocy, sint/.
tant. sf. Dftcrn pl.', na —
ju Dftern.
Wielkanocny, adi. Dfter«,
öfferlic^; -na niedziela Dfter-
fonntag tn. ; -ny ponied^ialek
Dftermontag ?».; -ne swieta
Dfterfeiettage^Z. ; -ny baranek
Dfterlamm n. ; — zajac Dftev^
Wielki
430
Wielkoszpon
^a]e w?.; -na spowiedz öfter»
lidie Seichte.
"Wielki, adi. ; co7}ip. Wig k-
szy, 1) grofe, größer; — czfo-
Aviek großer SUanit, grofee
$erfönltd)fett; — dorn, palac
gro^eä Isaug, großer ^^Jalaft;
— ulica, rzeka gro^e ©tra^e,
großer S"f"6i — wiatr, strach
ijroBer 2Bint>, ©cfirerfcn; —
kawal miesa ein grofeeä ©tüdE
gleifc^ ; uszedletn — kawal
drogi td^ bin ein gro^eä ©tüd
2Dcg gegangen; -e miasto
©rofeftttbt, gro^e ©tobt; -e
miasto pociaga to za soba
bie ©ro^ftobt Bringt ba§ mit
fi^; zyc na -m swiecie tu
ber großen 2Belt leben; -ka
strate poniesc einen großen
Schaben erleiben; -e zdol=>
nosci gro|e Begabung; -e
pieniadze viil ©elb; byl
-m poeta er roar ein großer
3)td^ter*, -e nasze grzechy, ale
Panie, zmilowanie Twoje
wieksze groß finb unfere ©ün»
ben, aber ^err, beine ©nabe ift
nod) größer; zyc na -ka skale,
stope auf großem guße leben;
udawac -ego pana ben großen
Öerrn fpielen; -ka role odgry-
■Nvac eine große Jtolle fpielen;
posiadac -ka naiike große
©ele^rfamfeit befigen ; -em
byto moje przerazenie groß
roar mein ©rftauncn; -ka
zbrodnia großeä SSerbrec^en ;
to rzecz -ej wagi bai ift
eine ©ac^e üon großer 3Bid^=
ttgfeit ; powstal — halas na
ulicy auf ber ©äffe entflanb
ein großer Särm; — Boze
großer ©ott; Kazimieiz —
Äaftmir ber ©roße; — Ocean
ber ©roße D^ean; — ksiaze
©roßlierjog m., ©roßfürft ?«. ;
-e ksiestwo litewskie @roß=
fürftentum Sitauen; — mistrz
krzyiacki ©roßmeifter be§
Äreujritterorbenä ; — kan-
clerz ©roßfangler m.; —
koniuszy koronny Äroii =
großftaUmeifter m.; -ka litera
großer Stnfangsbudöft«^^;
to sTowo pisze sie -ka
litera biefeä iBort rcirb mit
einem großen 2(nfangsbucf)=
ftaben gejc^ricben; jak -im
jest wasz dorn? it>te groß ift
euer §au§ ? ; nie o wiele wiek-
8zy od tego nic^t üiel größer alä
biefeg; rownie — gleid) groß;
nad miare — über alle SUfaßen
groß; dose — jiemlid^ groß;
nadzwyczaj — überaug groß;
2) (eigentümltd^e SBebeutung):
— tydzien Äarrood^c/, aKar=
terrcod^e /.; — czwartek,
piatek, -ka sobota ©rünbon^
nerstag m., Karfreitag «?.,
Äarfamötag ?«.; — cho-
roba gaÜfucfit /., (Eptlepfie
/.; — piec |)oc^ofen m.; —
czas ^öc^fte Qiit', cos z wiek-
szego obrobic etro. au§ bfm
gröbflen aufarbeiten.
Wielkierz, Wilkierz, -a,
pl. -e, sm. 2BtlIfür /. (im
beutfdien 5Recf)t), ©tabtgefe^ n.
Wielkobrody, adi. groß*
bärtig.
Wielkobrzuch, -a, pl. -y,
sm. Dienfc^ m. mit großem
aSauc^, ©idfroanft m.
Wielkoczwartkowy, adi.
©rünbonrcrötag-.
Wielkodusznosc, -sei,
sing. tant. sf. ©roßl^ctjigfett
/., ©roßmut f.
Wielkoduszny, adi. ;
Wielkodiisznie, adv. groß=
ljtt%\(x, großmütig.
Wielkodziöb, -a, pl. -y,
sm. ^abic^t m.\ == Jastrzab.
Wielkogfby, adi. groß-
mäulig.
Wielkoglowy, adi. groß=
föpfig.
Wielkoglow, -owa, sm.
©roßfopf m.
Wielkogroch, -u, sing,
tant. sm. Pisum macrocar-
pum (grbfenart).
Wielkojaszczur, -a, pl.
-y. sm. fofftle SRicienetbec^fe.
Wielkoklosy, adi. 8roß=
äbrig.
Wielkoksiazgcy, adi. groß»
^ernoglic^, großtüritlic^.
Wielkokwiat, -u, pl. -y,
sm. Sinfen=, ^Öo^nenbaum iti.
Wielkoletni, adi. groß=
jäbrig; = Petnoletni.
Wielkolistny, adi. groß«
blätterig.
Wielkolud, -u, pl. -y, sm.
3iicfe m.
Wielkomaly, adi. gern=
groß.
Wielkomiejski, adi. groß»
ftäbtifcb.
Wielkomorszcz, -a, pl.
-e, sm. Macrocystis (3;ang=»
algengottung).
Wielkomyslnosc, -sei,
sing. tant. sf. ©roßmut f-,
©thaben^eit /. beö ©eifteö.'
Wielkomyslny, adi. ;
Wielkomyslnie, adv. groß-
mütig, ergaben.
Wielkonogi, adi. groß-
füßig. [nafig.
Wielkonosy, adi. groß»
Wielkook, -a, pl. -i, sm.
(Ocnlata) ©roßttuge tn.
Wielkooki,af^z. großäugig.
Wielkopanski, adi. groß«
^etrifc^; miewa -e za-
cbcianki er l^at mand^mat
3Bünfc^e, bie für einen großen
^errn paffen trürbcn.
Wielkopaszcz, -a, pl. -e,
sm. ©dinäpper w. ; = Ja-
skolnik.
Wielkopiatkowy, adi.
Äatfreitags=.
Wielkoplaw, -u, pl. -y,
sm. Nomens (^ifc^attj.
Wielkopostny, adi. bie
großen ^ajten betreffenb.
Wielkorak, -a, pl. -i, sm.
(GoDoplax) vSdfc^ilb m.
Wielkorgki, adi. groß=
^änbig.
Wielkorosly, adi. groß
geroacfifcn.
Wielkorog, -ogu, pl. -ogi,
sm. ©teinbodE »z.
Wielkorybnik, -a, pl. -i,
sm. 2Balfifct)lau§ f.
Wielkorzg,dca, -cj,pl. -cy,
sm. ©tatt^alier m., ©ouoer»
neur m. ; ©c^loßl)auptmann m.,
Dbetoerroaltcr ?«.
Wielkorz^dczyni, — ,
pl. -nie, s;'. %taM f. beä
©tattl^alterö, ©ounerneurä,
©tottljalterin /., Dbert)er=
roalterin /'.
Wielkorzadztwo, -wa,
sing. tant. sn. ©tatt^altcr=
fd^at't /'. ; Dberocrroaltung /.
Wielkoskrzydly, adi.
großflügelig.
Wielkoszczok, -a, pl. -i,
sm. 23ttrenräuber m.
Wielkoszpon, -u, pl. -y,
sm. (Megalonyx)iHiefenflaue/.
(uorfintflutli^eä Sier).
Wielkowladny
431
Wielorybig
WielkowJadny, adi. grof;»
ttiäc^ttg.
Wielkosc, -sei, sing. tant.
sf. 1) ©rö^e f.\ naturalnej
-sei Don natürlitf)er ®rö|c; w
calej swojej -sei in fetner
ganjen ©röfee; gwiazdy pierw-
szej, drugiej, Irzeezej -kü
©terne elfter, jiceiter, britter
®rö^e; obydwaj sa rowni co
do -sei fie ftnb beibe gleid^
grofe; posag ten dla swojej
-sei nie raögl byc umieszczony
w koBciele btefe 33Ubfäule
fonnte i^rer QJrö^e roegen
in ber ÄirdEie ntdE)t unterge=
bra(f)t ro erben; — tego za-
dania mnie odstrasza bie
©rö^e biefer 3Iufgabe fd^retft
nüd^ ab ; wyniesiony na naj-
wyzszy szczyt -sei ludzkiej
auf ben f)öc|ften ©ipfel ber
menfd^Udien (Sröfie erhoben;
— duszy ©eelengrö^e; —
umyslu ©eifteögröfie ; 2) atge=
braifci^e®rö^e;-sci, i-ownetejze
samej -sei, s^aröwne mied zysoba
jtüet ©rö^en, bie einer britten
gtcic^ ftnb, finbauc^ unteteinan-
ber gleich; 3) mec^anifd^e ©rö^e ;
— bezwzgiedna sily abfolute
©röfie einer Äraft; 4) gro^e
SJJenge, ^c^i; 5) wasza —
(Siiere fco^yeit.
Wielkotygodniowy, adi.
^arn)Oc&en=.
Wielkouch, -a, pl. -y, sm. \
(Vespertiilo auritus) @ro^=
O^r m.
Wielkouchy, adi. gro|«
ol^rta.
Wielkoiisty, adi. grofe=
mäulig.
Wielkowladny, adi. gro^=
mäcfiiig.
WielkozgTjy, adi. grof!=
ää&ntg.
Wielkozwierz, -a, ^^?. -e,
sm. (Megatherium) 3liefenfaul=
tier n.
Wielmozniö, -nie, -nilem;
Wielmozyc, -ie, -Äylem, va.
perf. mäd)ttg machen, groß
erl^tben ; — sie, ir. czem mit etrc.
grofetun, ftd^ 'brüften, ftc§ groB
unb n)ict)tig machen, ft(^ oer-
^errlic^en, tobpreifen.
Wielmozniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. Dieloermögenb,
^od^abelig roerben.
Wielmoznienie, -uia, sn.
3J(äcf)tigrcerben «., Släd^tig-
ntod)en n.
Wielmoznik, -a, pl. -cy,
sm. f)oc^gefteIIter §err, ®Eje(=
Un f-
Wielmoznosö, -sei, sing,
tant. sf. 1) ^errlid^feit /.,
^rac^t /., Slufroanb m.\ 2)
grofee 5DJacl^t, 33ielt)erini5gen=
|ett; 3) 2Bo^rgeboren^eit f.
Wielmozny, adi. 1) mäd)tig,
t)ielDerniögenti ; 2) prächtig,
l^errlicl; 3) roo^lgeboren; —
pan N. N. ©eine 2Bof)Igeboren,
ber njol^Igcborene §crr 9i. 9i. ;
jasnie — pan N. N. ©eine
|)ocl^rool^lgeboren, ber |oc^=
roobtgeborene ^err 3f. 9?.
Wielobarwnosc, -sei, sing,
tant. sf. SSteIfatbig!eit /.,
'iporycfiromie /.
Wielobarwny, adi. üief=-
farbiq.
Wieloboczny, adi. mtU
fcittg.
Wielobok, -u, pl. -i, sm.
35ieIedE n., üielfeitige ^igur,
■^of^gon n.
Wielobostwo, -a, sing,
tant. sn. 3Sie[götterei /.
Wielobrzmienny, adi.
üieltönig.
Wieloczyn, -u, pl. -y, sm.
^robuft n. (in ber 2JiuUipli=
fotion).
Wielodzialkowy, adi. po=»
Ujpetalifc^, mit Dielen ÄeIdE)=
frfinittcn.
Wielodzielny, adi.\ Wie-
lodzielnie, adv. J)ieljpaltig.
Wieloglosy, adi. x>\tU
ftimmig.
Wieloglowy, adi. t)icl=
föpfig.
Wielogran, -u, pl. -y, sm.
SSielecf «., ^<o!i)eber n.
Wielogroch, -u, sing,
tant. sm. ©tabelerbfe f.
Wielojagoda, -dy, pl. -dy,
sf. Syncarpium n., [Jrud^t»
f)aufe m.
Wielok%t, -a, pl. -y, sm.
SSielftf n., 5|3ort)Cioa n.
Wielok ^tny, adi. la'xiU
edEig, üielfantig.
Wieloklosisty, adi. niel-
ä^rig.
Wielokolorowy, adi. Die(=
farbig.
Wielokr§zek, -Äka, pl.
-zki, sm. glafd^eni5ug m.\ —
roiniczkowy ©ifferentiat-
flafd^crjug.
Wielokrotny, adi. n'xtU
fältig, t)ieImaUfl.
Wieloksztaltny, »iel»
formig, oietgeftattig.
Wielokwiatowy, adi. mtU
blumtg.
Wieloletni, adi, oieljä^rig.
Wielolicowy, adi. tjer»
fc^ieben.
Wielolistny, adi. t)iel=
blätterig.
Wielomoczenie, -m&^sing.
tant. sn. (Polyuria) übermä^i»
geä Urinieren.
Wielomownosc, -sei, sing,
tant. sf. ©efprä^igfctt /.,
©d^raa^laftigfeit /., 33ielrebe=
rei f.
Wielomowny, adi. t)ier>
rebenb, gefpräct)tg, fc^roa^^aft,
Wielonoga, -gi, pl. -gi,
sf. SCaufenbfu^ m.
Wielonogi, adi. tielfü^ig.
Wielon6g,-oga, j3?. -ogi,Äm.
3Sielfü^er m.
Wielonoznosc, -sei, sing,
tant. sf. SSielfü|igfeit /.
Wielooczny, Wielooki,
adi. oiel äugig.
Wielopestkowiec, -wca,
pl. -wee, sm. (Nuciilanium)
35ielfrud)t ;".
Wieloplatkowy, adi. öiel»
Blätterig, poIt)petatifc^.
Wieioplodny, adi. fei^r
fruchtbar, oft ^rüd^te tragenb.
Wieloplonka, -ki, pl. -ki,
sf. Sauvagesia (^flanje).
Wieloprgcikowy, adi.
poirjanbrifd), mit »ieten
©tnubgefäfien.
Wieloraki, adi.\ Wielo-
rako, adv. oieterlei, mannig-
fattiq.
Wielorakosc, -sei, sing,
tant. sf. 5ßterettei^eit /., 93tfl="
facbbeit /., SRannigfaltigfeit /.
Wieloraz, -u, pl. -y, sm.
Quotient m.
Wielorogi, adi. Diell^öcnig.
Wieloryb, -a, pl. -y, stn.
äßalfifc^ m.
Wielorybi, adi. aSJolfifcfi».
Wielorybif, -cia, pl. -ta,
sn. 5ungf(ä) n. be§ Bai'
fifd^eg.
Wielorybolowny
432
Wiernosc
Wielorybolowny, adi.
SBalfifc^fang».
Wielorybolostwo, -stwa,
sn. 3BaIfi!c^fang vi.
Wielorzadny, adi. poh)at=
d^iicf).
Wielorzgdztwo, -wa, sn.
gSieiöerrf^att f., ^orplratic /.
Wielorzgdzisty, adi. Dtel-
rci^ig.
Wielosetny, adi. Diel=
j^unbettjäfing.
Wielosiek, -a, pl. -i, m.
SBo^rcr m. mit Dielen fc^arfen
edfen.
Wielosil, -u, pl. -y, stn.
flriec^ifd^er Salbrian, ©perr»
iraut n., öeiltDUtj /.
Wieloskladny, ac?z o'tet«
tetfia.
Wieloskrzydly, a(^^■. oieU
flüaetig.
Wielosliipkowy, adi. t)iet=
gattig*, -we rosliny Dtelgattige,
Dtetelelic^e ^flan3en.
Wielostronny, adi. x>\^U
feitto.
Wielostrunny, adi. otel=
ftttttg.
Wielosylabny, Wielosy-
labowy, adi. Dtelfilbig; =
Wielozgloskowy.
Wieloszparowy, adi. 1)
Dielflappig; 2) cielfiemtg.
Wielosc, -sei, sing. tant.
sf. asieltieit /.
Wieloscian, -u, pl. -y, sm.
^olgeber n.
Wieloscienny, adi. oon
mel^ceren Jf^ö^^" einge»
fc^toffcn.
Wielotorebka, -ki, ^Z. -ki,
sf. Polytheca (^ßflanje).
Wielowaznie, adi. fel^r
toicfttig.
Wielowladnosc, -sji, sm?^^.
tant. sf. 58teloermögeiif)eit /.,
Jßielgeroalt /., SDlac^t/., grofie
©eroalt.
Wielowladny, ac?z. ; Wie-
lowladnie arftJ.uietrietmögenb.
Wielowlosy, acZ?'. Die[=
paarig.
Wielowrot, -otu, pl. -oty,
sm. ©cfc^üttfrung/., ©c^roin»
gunfl /.
Wielowrotny, adi. fdituim
genb, ogjiaierenb.
Wieloz^b, -ebu, pl. -eby,
sm. Beringeria (^flonje).
Wielozgloskowy, adi.
Dtelftibig.
Wieloznaczny, adi. n'xtU
bebeutenö.
Wieloz%dny, adi. J3iel=
Detfangenb.
Wielozeniec, -nca, pl.
-ncy, sm. ^ot^ganüft m., SSiel»
beroeibte(r) w.
Wielozenny, adi. mzU
raeibig.
Wielozenstwo, -wa, pl.
-wa, sn. Sieltüeibetei /.
Wielubia, -bi, pl. -bie, sf.
Äamelie f.
Wieniec, -nca, pl, -nee,
sm. 1) ßranj w., — miala
na glüwie fie l^atte auf bem
^opfe einen Äcanj; — slubny
^oc^geitöfran;; — z kwiatöw
iölumenfranj; — chwaJy
ß^renfronj; — grochowy
etfifenftrofifranj (alä Äorb
für einen {freier); — z klo-
sow Üi^rcnfrarj ; — wawrzynu
iiotBeerfranj; — zwycieski
©tegeäfranj; — szturmowy
^ed)Iranj ; — wie einen Äranj
roinben, fled^ten; — komu
wlozyc na glowe imnbm
einen jRrans aufä §aupt feften ;
— ostrokolny ^alifabenlranj ;
— kola Slabfranj, SRabfelgen«
Iranj ; — kola zamachowego
©d^iüingring m., Siabfelge /. ;
— wieÄowy, twierdzowy
SWauerfranj ; — korabiowy
©dfliffätrang; — na wino
SBetnfranj, SBeinfd^anltranj ;
-ncein im Äreife, franjartig;
staneli-ncem fie [teilten [id^ i"
einem Äreife auf; oböz -ncem
otoczyc ba§ Sager umzingeln;
-ncem mnie otoezyli fie fteHten
fidE) um mic^ ringg^erum;
2) JJeif m.; 3) 3Jeife=, ©tricf=
fc^eibe /.; 3) aSierung f.,
©c^ac^tlranj m., Steoier «.;
— okliniony ^immerung/., mit
©etriebe, Äeilgeoier n., Seil»
jotf) «. ; -nee poziome a3ol^Ien=
raanb /., 93lodE=, ©t^urj^olb=
roanb.
Wiencarz, -a, pl, -e, sm.
Äranjflec^ter m., ©traupin='
ber m.
Wienczenie, -nia, sn. 33e=
tränen n., Sefränjung /.
Wienczyö, -cze, -czylem,
va. perf. belränjen, frönen.
Wieprz, -a, pl. -e, sm.
S8org m. , gereinigtes, gemäfteteö,
männlit^eg ©d^roein; tlusty
jak — fett rote ein gemäfteteö
©dbroein.
Wieprzak, -a, pl. -i, sm.
junger 33org.
Wieprzarz, -a, pl. -e, sm.
©d&roeine^änbler m.
Wieprzki, -kow, pltir.
tant. sm. ©tad^elbeeren pl.
Wieprzowina, -ny, sing,
tant. sf. ©c^roeinefleifd^ w. ;
©cbroeineBraten m.
Wieprzowy, arfj.Sc^roeinä«;
-we kotlety ©d^roeinSfoteletten
pl.] -wa pieczen ©d^roeinäs
Braten w.;-wa sköra ©c^njeinö=
teber n.; — chleb ©au=
Brot n.
Wieprzyniec, -nca, p)^-
-nee, sm. 1) ©ctjroeine», ©au=
ftatt m.; 2) ©aufend^el m.,
jjerfelfraut n.
Wiercarnia, -ni,^j?.-nie, s/.
Sobrmafd^ine /.
Wiercenie, -nia, pl. -nia,
sn. So^ren n. ; — ziemi Sol^r«
Derfuc^ m., Jitefbol^rung /. ;
— linowe ©eilbol^ren.
Wiercic, ce, -ollem, va.
imperf. 1) bohren; — dziure
ein Üoi) bol)ren; 2) reiben;
— mak w donicy 2Rof)n im
3tei6ofcf) reiben; 3) bre^en,
roinben, fc^roenten, fc^roingen,
umbre^en; 4) — sie, vr. fid^
bre^en, fic^ ^erumbreljen, fid^
fortroä^renb beroegen; -ci sie
ciagle, ani chwili spokojnie
nie nie usiedzi er beroegt fid)
fortroä^tenb, Bleibt nic^t einen
iMuaenblicf ru^ig fi^en.
Wiercimak, -a, ja/, -i ;
Wiercioch, -a, pl. -y, sm.
Dieibfeule /.
Wiercipifta, -ty, pl. -ty;
dim. Wiercipigtka, -ki, pl.
-ki, sf. Suftfpringer /«., SBinb=
Beutel m., ©pringinäfelb m.
Wiercisrodek, -dka, pl.
-dki, sm. 3«"trumBo[)ret m.,
SSerfenfer m.
Wiernik, -a, pl. -cy, sm.
S3ertraute(r) m.
Wiernosö, -sei, sing. tant.
sf. Xvene /'. ; czlowiek dozna-
nej -sei ein ÜJJenfd^ oon er-
probter 2;reue ; przysiega -^ci
Sreuefc^rour m.
Wierny
433
Wierzch
Wierny, adi. ; Wiernie,
udv. 1) treu, getreu; — jej be-
de az do zgonu id^ roerbe
i^r biä jum Sobe treu blei=
6en ; -nie ojczj'inie siuzyc
treu bem Sßaterlonbe bienen;
tajemnicy -nie dochowac btt§
©el^eimniä treu beroatjten;
— sliiga treuer Siener; —
odpis eine getreue Äopie; —
palec ©olbfinger m., 2) gläu=
big, getreu, rechtgläubig.
Wiersz, -a, pl. -e, sm. 1)
Sßerö m. ; (Sebid^t n. ; SWeim m. ;
-e röÄne Dermifc^te ©ebid^te;
— püchwalny Sobgebid&t «. ;
to nie do -a bai reimt] fic^
nicf)t ; w mlodosci pisalem -e
in meiner Qugenb I)abe ic^
SBerfc gefd^rieben *, -ami co opo-
wiadac etu). in 3Ser[en bar^
fteHen, erjäl^Ien; ten poemat
sklada sie ze stu -y biefeä @e=
bid^t befielt auö l^unbert SSer«
fen;'2) Heile/., Diei^e/.; napisz
mi choc paie -y jc^reibe mir
rcenigftenä paor Seilen; po-
myika drukarska jest w trze-
cim -u od göry ber S)rud=
fel^fer ift in ber brüten ^txU
oon oben.
Wiersza, -szy, pl. -sze, sf.
gifc^reufe /.
Wierszokleta, -ty, pl. -ci,
sm. 3teimfc^mieb m., 3Serfe=
tnadöer m.
Wierszopis, -a, pl. -y ;
Wierszotworca, -cy, pl. -cy,
sf. %oti m., Sid^ter m., Serä=
lünfiler m.
Wierszopisarstwo, -wa,
sn. ©id^ten n., SSetsfc^ieiben n.
Wierszowy, adi. SSerä».
Wierszydlo, -dla, p^. -dia,
sn. fc^ lecktet SSerö, fd^lec^te
S)t^tung, Änütteloerö m.
Wierszyk, -a, pl. -i, sm.
Sßersi^en n., f(eines (Sebic^t.
Wiertak, -a, pl. -i, sm.
^urbetboi^rer m., Sruftleier/.;
SBenbetbol^rer m.
Wiertarnia, -ni, pl. -nie, sf.
iBobtmafd&ine /., Sofirlobc /.
Wiertnictwo,-wa, sn. Sief »
boi^vUdjnitf., Siefbo^rf unft /.
Wiertniczy, adi. Xii^"
boljr»; wieÄa -cza So^rturm
m., 3tig m.
Wiertnik, -a, ^^Z. -cy,
sm. SEiefbo^rted^niter ni.
Slownik pclsko-niemiecki.
Wierutny, adi. (Srg«,
abgefeimt; -ne klamstwo un=
üerfdbämfe Süge.
Wierzba, -by, pl. -by, sf.
3Beibe /., SBeibenbaum m.;
— krucha mürbe, S8ruc^=,
SBrörfet-, 5?natf=, Knidf-, fpröbe
iBeibe,©prö(feIn)eibe;— migda-
losva manbelblätterige SBeibe;
— purpurowa, jednopreciko-
wa purpurblütige SBeibe; —
rozmarynowa roämarinblätte»
rige, ©irttoetbe; — piecio-
precikowa fünfmännige 2ßeibe;
— popielata ofd^graue Sßeibe ;
— srebraa raeifee SBeibe; —
boröwkowa ^eibelbeerioeibe;
— siatkowata ©tetfdöerraeibe ;
— macznicowa 33ärentrau="
benroeibe; — palmowa ^aU
menroeibe, ^fetfen^olj «. ; —
rokicina ©albeitoeibe, ffeinc
SBerfttoeibe; — ptaczaca
Srauerroeibe ; — wloska
Sieufd^Iamm m., 2Könd^ä=
Pfeffer in.
Wierzbca, -cy, pl. -ce, sf.
SBeibenbanb n., 2Beiben=
[trief w.
Wierzbienica, -cy, pl. -ce,
*/. ißeiberid^ vk, 33raunn)eibe=
rieb.
Wierzbina, -ny, pl. -ny,
sf 2Beibent)ol3 n., 2Beibe /.'
Wierzbiniec, -nca, pl. -nee,
sm. SBeibenbufc^ m., 3Beiben=
gebüfc^ n.
Wierzbna, adi.; — nie-
dziela ^almfonntag m.
Wierzboloza, -zy, pl. -zy,
sf. Salix caprea (SGßetben=
gattung).
Wierzbowiec, -wca, pl.
-wce, sm. Papillio Salicis
(ffieibenmotte'.
Wierzbowniczka, -ki, pl.
-ki, sf. aSeibenfänger m.,
Sßeibenseifig m., SEßeibcrid^ m.
Wierzbowy, adi. 3Beibe=;
drzewo -we SSeibenbaum m.;
las — SBeibennjotb m.; -wa
niedziela ^attttfonntag m.
Wierzbowka, -ki, pl. -ki,
sf. iaseibenröäd^en n.
Wierzch, -u, pl. y, sm.
l)Dberteiln.,Dbere(ö)n.,Dbers
jeug n. ; — okretu Dberberf n.
eine§ @d^iffe§; — buta Cber=
teil bes ©d^ul^eä; na -u pa-
görka, drzewa oben auf bem
^ügel, bem Soume; na -u
wozu, okretu siedziec oben
auf bem '2Bagen!aften, bem
©c^iffgoerbedE fi^en; na —
wdziai surdut pon oben jog
er ben DberrodE au; — aksa-
mitny, podszewka jedwabna
bag Dbcrjeug oon Samt,
baö j^'^tt*"^ oon ©cite; musze
dac nowy — do raegp futra
id^ muf! einen neuen Überjug
ju meinem ^elj machen laffen;
podszewka droÄsza ni4 —
ba§ Unterfutter foftet mel^r
aU ber Stoff beä Leibes;
na — , na -u obenauf, nad)
oben; z -a spii' smietanke er
l^at bie Sa^ne oon oben 'ab=
getrunfen; wyptynac na —
emporfc^roimmen, auftauchen,
ans 2:ageölid&t fommen; na
— nasypac obenauf fd^ütten;
po -u ptywac obenauf fc^roim^
men; zawsze mocny na -u
a sJaby na spodzie ber ©tar!e
ift immer obenauf unb ber
©c^road^e unten, ber ©(^road^e
unterliegt immer; z -n zJoto,
w srodku bloto nid^t oUeä ift
©olb, rcoä glänjt, Bon oben
^u|, oon unten ©d^mu^;
prawda zawsze wyjdzie na
— bie 3Ba[)rl^eit fomml immer
jum 3}orfc|ein, e§ ift nid^tö
fo fein gefponnen, eä fommt bocb
enblid^ an bie ©onnen; 2)
(Sipfel m., ©pi^e/., SBipfel m.;
©iebel m.; — pudfa ber
S)erfel einer ©c^äd^tel; —
stupa Äopität m. einer ©äule;
woda siegaJa juz pod sam
— dachu ba§ SBaffer reid^te
fc^on an bie ©pi^e beä Sad^eö ;
wyjsc na — göry bie 93erg=
fpi^e crfteigen; — komina
©^ornfteinfappe /'., S£^orn=
fteinfopf ?n.', — inaznicy
©c^mierbedtel ?«.; — sztendra
©attel in., Äappe beö ©tön»
berä; 3) Slu^enfeite f., tufee-
re(ö) n. ; z -u, po -u oon au^en,
auf!erl)alb, äuBerlic^; z -u co
pomalowac ctro. oon auften
bemalen; 4) Siüdfen m.; -em
jecbac reiten; kon dobry do
-u ein jum 9iciten taugli^es
^$ferb; 5) Draufgabe /., 2luf-
mafe n.; 6) 5liff n., Älippe f..
ein auö bem SBaffer ^eroor=
rogenber gelS.
2»
Wierzchni
434
Wieszar
Wierzchni. adi. DBer=,
obere; -e odzienie C6er«
ffeibung /.; — surdut Cber»
rotl m. ; -a czesc Dfietteit m. ;
-a warga Oberlippe /.;
-a skörka Dbet^aut /. ; -a
warstwa Dbetjc^t^te /. ; —
kamien 2)ac^geftein «.; -a
rura pompy \)0\)tx Sa^.
Wierzchniak, -a, pl. -i,
sm. ©dimaro^ertier n.
Wierzchnica, -cy, yl. -ce,
sf. Dbertell». ; — rudy Dberer5=
aöer /.; — domu Dberge»
bäube n.
Wierzcholek, -Ika, pl.
-}ki, sm. 1) ©ipfel m., äu^erfte,
^ö^fte ©pi|e, ©d^eitel m.;
— piramidy (Stpfet einer
^pramibe; -tki drzew chyliJy
sie ku ziemi bie ©ipfel ber
93äume beugten fic^ bt§ yax
ßrbe; — tröjkata ©d^eitel
eineä Steiedg ; — ostrokregu
Sd^eitet beä Äegels ; — stogu
siana ®pi^e eineä ^eufd^obe r§ •,
na samym -iku auf ber äu^er=
ften ©pi^e; 2) fpi^igeS @nbe;
3) Änotrenftücf «.; maly —
fleine ©anbbanf im gluffe.
Wierzcholkowy, adi.
©ipfeK @iebel=, (scf)eiter=; —
punkt ©d^eiterpunft m.
Wierzcholodka, -ki, pl.
-ki, sf. Spierling •;»., 3tteflmg
m., ajiubb m., Subb m.,
©Urrwt., überhaupt %\\iii, bte
fid^ nafie an ber Dbetftäd^e
aufbauen.
Wierzchowaty, adi. ;
Wierzchowato, adv. gtebelig ;
DoQgcpuft ; mit einem ^ernor»
fte^enben ©ipfet.
Wierzchowie, -wia, sing,
taut. SU. Spieen p/. ; —
rzeki oberer Seil beä (2tvo=
mee.
Wierzchowiec, -wca, pl.
-wce, sm. JReitpferb «.
Wierzchowina, -ny, pl.
-ny, sf. Dberflädie /. ; — göry
33ergrüdfen m.
Wierzchowisko, -ka, pl.
-ka, sm. äu^erfter ®ipfcl,
^öc^fte ©pi^e; — rzeki Ui=
iprung m. beg gluffeö.
Wierzchowy, adi. Dber=.
Wierzeja, -ji, pl. -je, sf.
2iirflügel m.
Wierzejny.öd?. 2:ürflügel=.
Wierzenie, -nia, sn.
®Iaube m,\ -nia ludu bie
aSorfteCungen beä 33o(!e§.
Wierzgac, -gam, -gaiem,
vn. imperf. ; Wierzgn^ö, -ne,
-naJem, va. perf. 1) mit ben
|)interfü^en auäf erlagen; 2)un=
bänbig fein, fic^ auflet)nen;
trogen, fid^ Iro^ig, roiber»
fpenftig betragen.
Wierzganie, -nia, sn.
2lu6f^(agen n.\ Slro^en n.
Wierzgliwosc, -sei, sing,
tant. sf. äBiberfpcnftiflfät /.
Wierzgliwy, adi. ; Wierz-
gliwie, adv. ausfc^lagenb,
oufIe[)nenb, loiberfpenftig.
Wierzyciel, -a, pl. -e, sm.
©laubiger m.
Wierzycielka, -ki, pl. -ki,
sf. ©läubigcrin /.
Wierzycielski, adi. ©läus
biger».
Wierzyc, -rze, -rzylem,
vn. imperf. glauben; —
w Boga an ©ott glauben;
— niezacliwianie unerfd^Ütter=
lief) glauben; -rze w Boga
wszechmogacego id^ glaube
an ©Ott ben aDmäc^ttgcn ;
— w niesmiertelnosc duszy
on bie Unfterblid^feit ber ©eele
glauben; — w ducby an
©efpenfter g[ouben; — komu
na stowo jmnbm aufä SBort
glauben; — w przeznaczenie
an bie S3eftimmung, an bag
©d^idEfat glauben; wierz mi
glaube mir; — mi sie nie
chce id^ fann nic^t glauben;
kto nikomu nie -rzyl, temu nikt
nie -rzy rcer niemanbem ge=
glaubt l^at, bem rcirb nid^t
gegtoubt ; nie -rze ja temu, aby
ic^ glaube nidE)t, baf? . . .
predzej bym -rzy}, ie id^ bin
el^er geneigt 3U glauben,
'Ha^ • • . ; kaidy temu rad
-rzy, czego sobie iyczy jeber
glaubt gern an bag, roag er
fic^ njünfc^t ; uszom swoim nie
•lern ic^ "i^cib^ meinen D^ren
nidE)t getraut; czy möge —
moim oczom faun ic^ meinen
Slugen trauen; nie wierz ni-
komu, nikt cie nie zdradzi
trnue niemanbem, fo mirb bidi
aud^ niemonb »erraten ; —
w CO, w kogo auf efm.,
auf jmnbn oertrauen ; jak w
Pismo swiete, jak w ewan-
gfl)§ -rzy w cnote tej ko-
biety mte an bie Seilige
©c^rift, mie an baä @onn=
gelium, fo glaubt er an bie
2;ugenb biefeö SBeibeä.
Wierzytelnosd, -sei, sing,
tant. sf. 1) ©laubroürDigleit
/. ; 2) ©elbforberung /.
Wierzytelny, adi. glaub»
roürbtg, beglaubigt; — list
Seolaubigungsfc^reiben n.
Wiesiolek, -ika, pl. -tki,
sm. (Oenothera) ^lac^tferje /.
Wiesionka, -ki, pl. -ki,
s/. Sungenmujd^el /.
Wieszac, -szam, -szalem,
I. va. imperf. l)ängen, auf»
l^ängen; — bielizne na stry-
chu bie 2Bäf(§e auf ben Soben
fjängen; — cos przy piecu,
by wyschio etm. beim Dfen
pngen, bamit eö oustrodne;
— obrazy Silber anfangen;
— cos na scisnie etm. an bie
Sßanb Rängen; — zJodzieja
ua szubienicy ben Sieb an
ben ©algcn Rängen; II. —
sie, vr. fic^ anpngen, aufs
f)ängen; fid^ anflammern; —
sie komu na szyje fic^ jmnim
an, um ben ^alg pngen;
po urwiskach -ja sie kozy
bie 3'cgen flettern an ben
Klüften ba^in.
Wieszadlo, -dla, pl. -dla,
sn.; dim. Wieszadelko, -ka,
pl. -ka, sn. öängeoorrtc^tung
/. ; §ängcl)afen m.; Äteiber=
rechen m.\ -dla ankrowe u
wierzchu paieniska, dzwi-
gary stropu Sragrtppen pl.
ber geuerf ifte ; -dta ha-
mulcowe Sremfen^ängeifen
n. ; -dla kulisowe, zawiesnik
kulisowy iluliffenpenbel n.;
— spreÄvnowe, zawiesnik
resorowy S^ragfeberpngeglieb
«.; 2;ragfeberftü^e /., 3luf=
bängellobeii m., 5^berauf=
l^änaung /'.
Wieszak, -a, pl. -i, sm.
§utf)aten w., Äleiber^afen.
Wieszanie, -nia, sn. Rän-
gen w., 2luff)ängen n.
Wieszar, -u, pl. -y, sm.\
dim. Wieszarek, -rka, pl.
-rki, sm. §öngettierf n. ; —
walu hamulcowego 33remö=
meQenträger m.
Wieszcz
435
Wietrznica
Wieszcz, -a. ph -e, sm.
Se^er m., ^rop^et m.; Siebter
m.\ SBafirfagcr m.
Wieszczba, -by, pl. -by,
sf. älSa^tfagung /., ^ßrople«
jeinna /'., SBeiöfagung /.
Wieszczbiarka, -ki, pl.
-ki. sf. Stßa^rfagerin /.
Wieszczbiarski, adi. ;
Wieszczbiarsko, adv. ito^r»
fagerifc^, propf)eti|c^, '^ai)x=
fager«, -^rop^el=; — rozdzka
3Bürtfct)eItute /.
Wieszczbiarstwo, -wa,
sing. tant. sn. Sßal^rfage=,
SBetöfagefunft/., SBatirfagerei/.
Wieszczbiarz, -a, pl. -e,
sm. 2ßaf)tfaget m., ©tern-
beuter m., 5ßrop^et m.
Wieszczek, -ezka, pl.
-czki, sm. 1) = Wieszczbiarz ;
2) ©teinbo^le /., ra5enäl^n=
lieber 2ßtebef)opf.
Wieszczenie, -nia, sivg.
tanf. sn. 3Ba[)rfagen n., ©tern»
beuten n., ^Bropj^ejeien n.
Wieszczka, -ki, pl. -ki,
sf. Sßal^rfagerin /., ^ro=
D^etin /., ©ternbeutcrin /'. ;
Sicbterin /. !
Wieszczy, adi. 2Ba^r=
fager», ptopf)ettf(^, roal^rfa«
genb; -m duchem cos prze-
powiedziec etiü. mit propl)e=
tifc^em ®eifte ootöerjagen;
— sen propi)ettfc^et -Etaum. i
Wieszczyca, -cy, pl. -ce,
S771. 9^ac^tge)penft n.; -ce, pl.
SPeidifetjopf m.
Wieszczyc, -cze, -czylera,
va. unt) vn. imperf. »or[)er-
fagen, roaf)rfagen, ptopljcjeien,
iretifagen.
Wieszczyniec, -nca, pl.
-nee, sm. Rafflesia (^^f(anje).
Wies, wsi, pl. wsie, sf.
2)otf n. ; Sanb n. ; Sanbgut n. ;
mieszkac na wsi auf bem
Sanbe tool^nen; wyjechac na
— aufö 8anb faxten; dwie
obok siebie le4ace wsie groei
nebeneinanöer liegenbeSötfer;
po wsi chodzic im ©otfe
^erumgc^en ; powrocil ze wsi
er ift vom Sanbc jurüdge«
fefirt.
Wiescic, -szcze, -scitem,
va. unb cn. imperf. anjetgcn,
oerfünben, bie Äunbc bringen.
Wiese, '6ci,j3Z. -sei, sf. 1)
Äunbe f., Skc^ric^t/. ; ©erüc^t
n. ; 3i(;be f., przepadi bez -sei
er ift Derfrf)oüen unb man
l^at feine 3ia(^rict)t über i^n;
taka jest — bas ift bie 9^ac^«
i ric^t, ein folc^eö ©crüc^t ift
Derbreitet; — sie rozchodzi
es Derbreitet fic^ baä @erücf)t ;
\ dochodza mnie -sei e§ fommt
I ju meinen D[;ren; puscic -sei
I ein ©erüc^t Derbreiten ; 2)
j <Qaat f., Überlieferung /.
j Wiese, wiode, -wiodiem ;
i Wodzic, -dze, -dzilem, I. va.
imperf. tü[)ren, geleiten, Iei=
ten; wiodl ich na göre wy-
soka er füf)rte fie auf einen
^o{)en 33erg; gwiazda moja
mnie tarn wiedzie mein ©tern
fül^rt midö f|in ; i nie wodi nas
na pokuszenie unb füf)re unä
ni(f)t in SSerfucf)ung ; trudno
tego — CO nie moze chodzic
eg ift fd^roer, ben ju führen,
ber gar ni(^t gef)en fann; dro
ga ta wiedzie wprost do zamku
biefer SBeg fü^rt bireft inä
©C^Ioß; — kogo na pasku
jmnbn am ©ängelbanb füf)=
rett; — kogo za nos jmnbn
an ber IRafe f)erumfü^ren ;
wiodl go w dorn swöj er
füfirte i^n in fein §aug ; wiedz-
cie go precz f ü^rt i^n ^inmeg ;
wioda za soba lud zbrojny
f)inter ifinen !ommt beroaffneteS
Uiolf; — kogo po miescie
jmnbn in ber ©tabt ^erum=»
füf)ren; widze, ze wiedziesz
nas na zgube ic^ fe^e, bofe bu
un§ inä as'erber ben füfirft;
— rej bie §auptrolIe fpielen,
bie erfte ©eige fpielen, bie
Sauptperfon fein; — wojoe,
proces Ärieg, ^^irojefe führen;
— zywot tulaczy ein SOßan-'
berieben fül)ren; — iycie
skromne, enotliwe ein be=
fd)eibeneä, tugenbl)afte§ Se=
htn führen; — z kim spor
o CO mit jmnbm über, um
ct«D. flreilen; — rozmowe ein
©efpräc^ führen; — swöj röd
feine ^erlunft ableiten; wiedlj
rod swoj od wielkiego kan-
clerza Zamojskiego fie ftamm=
ten Don bem großen Äoujler
3tttnojäfi ab; — mur eine
3)tauer jie^cn; II. — sie,
er. 1) fid^ ^erumfc^teppen.
lierumge^en; -dzic sie z kim
po sadach fic^ mit jmnbm
Don einem ©erid^te jum on-
beren ^erumfc^Ieppen ; — sie
z kim za Iby fic^ mit jmnbm
^erumfd^lagen ; — sie z mysla
fic^ mit bem ©ebanfen ^erum^
fc^lagen; 2) ge^en, ergeben,
geraten, gelingen; jak ei
sie wiedzie rcie gel^t eä
bir; rzeezy nam sie wioda
wysmienicje bie @a(|en, bie
2lngelegcn^eiten gelingen unä
auägejeic^net; zle mu sie wie-
dzie e§ gef)t i^m fc^lec^t ; nie mu
sie nie wiedzie eä gef)t i^m
ni'c^tö nac^ SBunfd^, eg mife»
lingt il^m aCei; dowiedz sie,
jak mu sie wiodlo w drodze
etfunbige bi^, rcie eä i^m
unterroegg ergangen ift; III.
— vn. führen ; — oczyma
anfdjauen, anblicfen; -dzif po
nich groznemi oczyma er
blid'te fie mit ftrengen 2lugen
an.
Wiesniacki, Wiesniaczy,
adi. bäuerlich, länblic^, l^au'
ern=; proste mieszkanie -cza
skleeone reka eine ''infad^e Don
Souern^anb gegimmerte SBo^»
nun.^; -cze ubranie 33auern=
Ileibung /. ; po -ku, adv.
bäuerlich.
Wiesniactwo, -wa, pl. -wa,
sm. 1) bäuerli4)eä SBcfen,
Sene^men, Sorffitten pl.\ 2)
Sauernfc^aft f.
Wiesniaczka, -ki, pl. -ki,
sf. Säuerin /.
Wiesniaczy, adi. ; Wie-
suiacza, adv. bäuerlich,
33aucrn-.
Wiesniak, -a, pl. -cy,
sm. Sauer y«, ijanbmann m.\
Sötfler m.; -cy, pl. Sanb»
leutc pl., fianbüolf n.
Wietnica, -cy, pl. -ce, sf.
Diotbauä n., Stabt|ouä «.
Wietnik, -a, pl. -i, sm.
Pasiphaea ( ©attung ®ar=
nelenirebfe).
Wietrzed, -trzeje,-trzalem,
vn. imperf. auälüftcn, »er»
roittern.
Wietrzenie. -nia, sn.
Süftcn n., ginraufc^en n.,
3Btttern n.
Wietrznica, -cy, pl. -ce,
sf. 1) aSinbgefpenft n., 2Binbö=>
28*
Wietrznik
436
Wifzienie
braut /., %te f. ; 2) leichte, !
roinbige JBeib^perfon, flattcr^ :
rjafteg,unbeftänt)igeä SWäbc^en ;
3) SBinb^ofe /: ; 4) ätnemonc /.,
3Binbrö§c^eu«., Äüd^enfcl^elle/.
Wietrznik, -si,pl. -cy,-sm.
1) SBinbbeutel m., Sßinbfang
m., SBinbmac^ev m.; 2) 2uft=
loc^ n., SSenttl w., ©augnentil,
2Binbfe[fetw.;3) aBiubfol)ne/.,
•iffietterbaön m.] 4) 3Kannö=
treue f. (^flanje).
Wietrznosc, -sei, sing,
tant. sf. SBinbtgleit /.
Wietrzny, adi. ; Wie-
trznie, adv. 1) roinbtg, lut=
tig; unbeftänbig, flatterhaft;
dzien — ein rotnbigcr %<x%;
2) 2Binb=; — mlyn SBinb»
müf)le /. ; -na puchlina SBtnb=,
Xxommeliu6)t f.; -na ospa
Sßinbpoden^Z. ; — piec SBinb^,
3ugofen m.; 3) blä^enb, SBinbe
Derurfad^enb.
Wietrzyc, -trze, -trzylem,
I. va. imperf. liiftcn, Suft
burc^jtcf)cn taffen; 2) vn. im-
perf. toittern, fpüren; pies
-trzy ber §unb roittert; — po
kuchni in ber Äüc^e ^eruin»
fd^nüffeln; -trzy u mnie pie-
niadze er oermutet bei mir
@elb; III. — sie, vr. fid^
lüften.
Wietrzyk, -a, pl. -i, sm.
äßtnbc^en «., Süftc|en n.
Wietrzysty, adi. ; Wie-
trzysto, adv. roinbig.
Wiew, -u, pl. -y, sm.
SBel^en n., SBIafen n.
Wiewior, -a, pl. -y,
sm. ©c^anfer m.; — prze-
wlokJy ^iad^tripper m.
Wiewiörczy, adi. @ii) =
ftörnc^en'.
Wiewiörka, -ki, pl. -ki,
sf. ; dim. Wiewiöreczka,
-ki, pl. -ki, sf. eid^prn^en
n., ©ic^fa^«; /.
Wief d, wioze, wlozlera ;
Wozic, -ie, -zilein, va. imperf.
fahren, führen (im SBagen ober
per ©^iff); co -ziesz wag fü^rft
bu im SBagen; — kogo do-
kad jmnbn rao^tn führen; —
CO na sprzedaä, na targr etro.
gum SBeriauf, auf ben 3Korft
führen; -zic po okolicy in ber
®egent) ^erumfü()ren.
TiTieia, -iy, 2)1. -±e, sf.
Xüxm m. ; — gichtowa (SJi(^t=
türm m. ; — swidrowa SBo^r»
türm, SBol^r^auä n.; — ko-
scielna Äird^turm; — na
dzwony ©tocfentutm; istna —
Babel ein rca^reä S^aoö:
— wojenna SBeragerungötuvm ;
— straiuicza SBartturm •,
wyjsc na -ze auf ben Surm
1'teigcn; na -iy trabic Dom
2;urme blafen; 2) 2;urm m.,
©efängniä n. ; wsadzic kogo
do -Äy jjmnbn einfperren, in
ben Surm fteden; 3) SRoc^en
m., Surm m. im ©c^ad^fpiele.
Wiezaty, Wiezysty, adi. ;
Wiezato, Wiezysto, adv.
turmarttg, getürmt, mit einem
a;urme oerfel^cn.
Wiezowy, adi. 'Surm-» ;
zegar — Surmu^r /.
Wiezyca, -cy, pl. -ce, sf.]
dim. Wiezyczka, -ki, pl.
-ki, sf. %üvm m., Sürmd^en
n., geftungH @efängniä=
türm.
Wiezyczka, -ki,^Z. -ki, sf.
1) fie^e: WieÄyca; 2) Xuim^
haut n.; 3) Surrilit m.,
3;uvmftein m., cerfteinerte
ilammerfd^nerfe.
Wi§c, cotii. folglid^, al\o,
bemnod^, ba^er; cos siychac
w dali, — nadstawiam ucho
man f)ört elra. au§ ber %exne,
ic^ ftrenge ba^er mein D^r an;
coÄ — roaä ift benn alfo?;
nie pytasz sie, — ei nie po-
wiem bu fragftnic^t, alforoerbe
i^ eä bir ni^t fagen; a — zo-
staje przy pierwotnej umowie
c§ bleibt alfo bei ber urfprüng=
lid^en SSerabrcbung ; tak — f o
alfo, fo nun; tak — czego
nie mogl dokazac proäbami,
dokazaJ przemoca roaS er nun
burd^ 58itten nic^t erreichen
fonnte, beroirfte er burd^ ®e=
malt.
Wi§cej, adv. mel)r; daleko
— Diel meljr; jui — do niego
nie p6jde id^ roerbe ju i^m nic^t
me^r ge^cn; oczy — widza
piz oko jroei 2lugen fe^en
ntp^r al§ ein 2luge; ju4 ni-
gdy — nie mef)r; — m6wic nie
' möge ic^ fann nic^t mel^r
fprec^en ; — powiedzied nie
möge meljr fann id^ ntd^t
fagen.
Wi§cierz, -a, pl. -e, sm.]
Wieciorek, -rka, pl. -rki,
sm. gifc^reufe /., (5trom=
forb m.
Wi§cierzowy, adi. Strom«
forb=.
Wigciorne, -go, sing,
tant. sn. 2lbgabe /. üon 5')'^='
reu Ten.
Wigdiawka, -ki, pl. -ki,
sf. Smithia (^flanje).
Wigdnac, -dne, -dlem ;
Wigdniec, -dnieje, -dnialem,
vn. imperf. raelfen, »erroelfen ;
aueboccen, auäjefiren, abma=
gern; kwiat zerwany -dnieje i
usycha eine abgepflüdte a3lu=
me roeüt unb oerborrt; -dnieje
ze zgryzoty er jet)rt ftc^ au6
DOr Kummer; az uszy -dna
od tego gadania e§ »erborren
einem bie Dl}ren Don biefem
©crcbe.
Wigdnigcie, Wifdnienie,
-nia, sn. SiJeÜen n.
Wigkszosc, -sei, sine/,
tant. s/'._9JJe^r^cit f., fKel)!-
,<a^l /.; Übergeroic^t n.. Über»
tegenl^eit /. ; gri)^erer aioum.
Umfang m.\ projekt zostal
przyjety -seia glosow bie Sor»
läge rourbe mit Stimmen«
me^rbeit angenommen; —
uczestnikow byla po mojej
stronie bie 2Jic^rja^l ber Xeii-
ne^mer war auf meiner ©eite;
musial' ustapic przed -scia
er mufete »or ber 9)Je§rjal^i
rccid^en.
Wif kszy, adi. größer ;
najwiekszy am größten, ber
größte.
Wiekszyc, -sze, -szyJem,
va. imperf. DergröBern.
Wieza, -y, sf. fie^c Wiaz.
Wi§zi<5, -ie, -ziJem, va.
imperf. 1) gefangen l)alten,
in §aft galten, im Äer!er
ic^mad^ten laffen, einftcdEen,
einlerlern, feffcln ; — serce
baä |)erj feffeln; niemaJy
czas go -zili giemlt(^ lang
l^ielten fie i^n gefangen; 2)
Ilöpfeln; 3) f leben, ftedten
laffen, uerfenfen.
Wigzienie, -nia, pl. -nia,
sn. 1) ®efängni§ n., Werfer
»H., §aft /. ; trzy lata spe-
dzone w -nin podkopaJy jego
zdrowie brei im ©efängnts
Wiezienny
437
Wilczy
oerBrad^te ^af)u l^aben feine
^sjefunb^eit untergraben; -nia
sa przepelnione bie ®efäng=
niffe finb überfüüt; skazano
go na trzy lata ciezkiego
-nia er rourbe ju brei ^a[)=
ren [c^roeren .'i^erferö oer«
urteilt; skazauy na doiywo-
tnie — jur IebenöIänflUd)en
iSefängnisftrafe oerurteilt; —
sledcze Unterfuc^ungg^oft /. ;
2) (Sefangenl^aUen n., @infer=
ferung /.
Wigzienny, adi. ©efäng»
niö«, Äet!er=; -na krata @e=
fängnisgitter «., ßerfergitter ;
dozorca — ©efängniätüärter w.
Wigzien, -inia, pl. -inie
ober-zniowie,sm. @efangene(t)
m., ©träfling m., 2trreftant
m.; — stanu Staatägefan«
genc(r) m. ; — wojenny Ärieg§=
gefangcne(r).
Wi§zina, -ny, pl -ny, sf.
Ulmen^olj n. ; Ulnienge^ölj n.
Wifzisty, adi.; Wigzisto,
adv. bünbig.
Wigzlawka, -ki, pl. -ki,
sf. Hermannia (^ftange).
Wigzn^c, -ne, -naJem, vn.
imperf. [tetfen bleibet:, lieben
bleiben.
Wigzokrzew, -u, pl. -y,
sm. ©pierftaube /.
Wigzospoj, -oju, pl, -oje,
sm. '2lber=, ©e^nentierliin=
bung /.
Wigzozold, -u, p?. -y, sm.
Steineiche /.
Wigzy, -z6w, fie^e Wiaz;
Wieza.
Wigz, -zi, pl. -zie, sf. 1)
aSunb m., SBünbet n.;2) 53au
m., ®erü[t n., Äonftrultion /.;
— ciala Körperbau m.; —
zbroi ©tegeägeid^en n. an§
Sßaffen, ^anoplie /.; i?riegs=
gerate pl. ; — drzewna ^olj»
banb n.
Wifzba, -by, pl -by, sf.
93erbanb w., SSerbunb m.,
©erüft »., ©eftü^I n.; —
dacbowa ©tu^IgefteC m., S)a^=
[tu^I m.
Wig^nia, -ni, pl. -nie, sf.
(Holocentrus) Sog^ow., ©Ha-
Denfifcft m.
Wifzniowy, adi. @efon=
genen=, ©träflingä=.
Wigilia, Wilia, -lii, pl -lie,
sf. ]) SSorabenb ni.; w -lie
swego wyjazdu am SJorabenb
feiner Slbreife; w -lie swietego
Mikolaja am 2^age cor bcm
©ontt 9iifo[aug=3^e«e; — bitwy
ber Sßorabenb ber ©c^Iod^t; 2)
äöeinad^täabenb m., ß^rift«
abenb m.; SBei^nac^täma^t n.;
prosic kögo na -lie jjntnbn
jum 3Beinad^t§abenb einlaben;
gdzie bedziesz na -lii? roo
rcirft bu am SBei^nad^tä»
abenb fpeifen?; 3) -lie, pl
Seib», 2ei(i>', ©rabgefänge pl,
SSiailien pl.
Wigon, -nia, pl. -nie, sm.
Sama ti.
Wigust, -u, pl. -y, sm.
Chorizema (ißflanje).
Wij, -a, pl. -6, sm. 2lrt
S^aufenbfufe.
Wija, -i, pl -je, s/. ©e«
ftöber n., Unroettei n., Staub»
regen m., ©d^neegeftöber.
Wijadlo, -dla, j^l- -dla, sn.;
Wijak, -a, pl i, sm. ©arn=
r^afpel /., ©arniöinbe /.
Wije, -j6w, plur. tant. sn.
Myriopoda (^nfeftengattung).
Wijnik, -a, pl -i, sm.
(Clematis) Älematiä /.
Wikary, -rego, pl -rowie,
sm. ; Wikaryusz, -a, pl -e,
sm. SSifar m.
Wikarya, -ryi, pl. -rye, sf.
SBoi^nung/., 3lmt n. beä ^üatö.
Wikaryat, -u, pl -y, sm.
5ßi!ortat n., SSifarfteße /'.
Wikle, -i, plur, tant, sn.;
Wiklina, -nj, pl. -ny, sf. 1)
^urpurroeibe /.; 2) SReifig m.,
Sfeifigfiol? n., SReiä^oIj «. ;
SfJifpengraä n., ©trau^roetf n.
Wiklac, -lam, -feiern, va.
imperf. oerrcirfcrn, üerrairren,
»erfttiden, umgarnen, feffeln;
— wyobrazenia bie SÖegriffe
cerroirren; — sie, vr. fid) oer=
TOicfetn.
Wiklak, -a, pl. -i, sm.
Elaterium ('ißflanje).
Wiklanina, -ny, pl -ny,
sf, 55erit)irfelung /., Sßirr«
roarr m.
Wikotek, -tka, pl -tki,
sm. Royeua (gjflanje).
Wikt, -n, sing. tant. sm.
.Äoft f., Unterhalt m.; oddac
kogos na — i pomieszkanie
jmnbn in Äoft unb Quartier
geben.
Wiktorya, -ryi, pl, -rye, sf.
©ieg m. ; ^ Zwyciestwo.
Wiktowac sig, -tuje, -wa-
lem, vr. imperf. in ^oft fein,
fic^ beföftigen.
Wiktualy, -low, plur.
tant. sn. SSiftualien pl, Se=
ben§mittel pl
Wilczaszek, -szka, pl,
-szki, sm. SBölflein n.
Wilczaty, adi, roolföartig,
rooIfötti)nIicb.
Wilcz§,tko, -tka, pl. -tka,
sn. ; Wilczg, -cia, pl. -ta,
sn. 3Bolf§iunge(6) «., Sffiölftein
«., Sle^JDolf m.
Wilczek, -ezka, jjI -czki,
sm. 1) SBölflein n. ; 2) girft m.
Wilczeniec, -nca, pL -nee,
sm, aJliftel /.
Wilczomlecz, -a ober -u,
si7iff. tant. sm. (Euphorbia)
aBoIfämild) /.
Wilczomleczek, -czka, pl
-czki, sm, ; Wilczomleko-
wiec, -wca, pl -wce, sm,
2ßoIfsmilc]^f4it)ätmer7w.,5)äm<=
merungäfalter m,
Wilczook, -a, pl. -i, sm,
2BoIf=, Slugen», Äa^enftein m.
Wilczooki, adi. molfö»
öugig.
Wilczura, -ry, pl. -ry, 6/.
SBolfäpelj m., SBilDfc^ur /.
Wilczy, adi. SBolfä«; xd'61=
fif^; — g}6d SBolfe^unger m.,
— rynek Sßalblic^tung/. ;— dol
2BoIfäfaae/-'.,aBorfägrube/. ; —
zamysl böfe, fc^äblic^e Slbfic^t ;
-cza pokora oerfteßte S)emut ;
-cze prawo gauftrec^t «.; —
zab 1) aBoIfsja^n m., polier-
fta^t m.; 2) ^^ifaffenfraut n.,
©aurüffel m.; — bob ^jgeU
fnofpe/., Sgelfolbc /., ®e»
genfraut n. ; — grocb erbfen»
artige SBide, füfe^olablätteriger
SCragant; — korzeü 2ßoIfs=
rourjel f., ®ifenf)ut m.; —
ogon Sißeiberic^; — mak
Älatfd^morjn w., ^(atfc^rof e /.;
— mord gud^ötobfturm^ut m.;
— pieprz gemeiner 3«ito"b;
-cza stopa ^erjgefpann n.,
Sffiafferborn m., Seberblümc^en
n. -, -cze mleko 2ßoIf§miIc^ /.,
©onnenroenbe /. ; ®fel§=, 3V=
preffenroolfämild), Teufels»
Wilczyca
438
Wina
milc^; -cze jagoda gemeine
2BoIfsf itfc^e ; -cze iyko 2011=
Iraut n., Äelltt^atä nu, ©ei=
belbaft m.
Wilczyca, -cy, ^>Z. -ce, sf.
Söölfin /•., ^u^Ie f.
Wilczyglgd, -u, pl. -y, sm.
Lycopsis ('^J^anjenart).
Wilczyn, -a, sing. tant.
sm. (Lupinus) Supine /.,
3ßoIfä=, geigbo^ne /.
Wilczyna, -ny, pl. -ny, sf.
^au^ec^el m., ^axil', ©ptll=
bäum m.
Wilczyniec, -neu, 2)1. -uce,
sm. 3Q3oIfgbt(Ji^t tt.
Wilczysko, -ka, pl. -ka,
sn. großer ^ä^Iidier Sä5oIf.
Wilec, -Ica, pl. -Ice, sw.
2:rtc6ter=, ©attenroinbe /.
Wilga, Wy-wilga, -gi, pl.
-gl, sf. (Oriolus) (Solbamiel
/., ?5iro[ m.
Wilgnac, -ne, -naJera ;
Wilgotniec, -nieje, -niatem,
vn. imperf. feucf)t roerben.
Wilgocenie, -nia, sn. 93e=
feuchten n. ; geuc^ttgfeitäaB»
fonberung /.
Wilgocic, -ce, -cilem, va.
per/, feucht machen ; vn. imperf.
%{ud)tiQliit abfonbcrn.
Wilgocina, -ny, pt. -ny,
sf. feuchter sboben.
Wilgociomierz, -a, pl. -e;
Wilgociomiar, -u, pl. -y,
sm. ^^grometer ?«., J^eud^tig»
tcitömeffer m.
Wilgo6, -ci, sitiff. tant.
sf. 5-euc^tigfeit /.; — dzis
na dworze §eute ift feu(^t
brausen ; rozne stopuie -ci i
«uchoBci powletrza oerfc^iebene
©rabe bcr geuci^tigleit unb bcr
3:rocIen^eit ber £uft; -ci
w ciele bie ©äfte im Äörper
Wilgotka, -ki, pil. -ki, sf.
5-eud^tfreunbin /. (HJfTat.je).
Wilgotnienie, -nia, sn.
g^eucf)tit)etben n., 2ln3ie^en n.
t)on geuc^tig!eit; geuc^tigfeiti-
abfonberung /.
Wilgotnik, -a, pl. -i, sm.
ÄeUeraffel /., Slffer.
"Wilgotny, arff. ; Wilgotnie,
adv. feucht; -ua ziemia feuchte
(Stbe ; -ne mieszkanie feud)te
SQBo^nungj-nepowietrzefeudbte 1
Suft. ^ I
Wilgowron, -a, ^Z. -y, sm.
Quißcala (isogelatt).
I Wilia, sf. fie^e Wigilia.
j Wilk, -a, pl. -i, sm. 1)
3QBolf m.: glodny jak — f)Ungs
rig roie ein SBoIf; uchodzac
przed -iem, trafil na niedz-
wiedzia er juc^te bem SBoIfe
auSjiiroeic^en unb fiel bem 330=
ren in bie flauen, er lam
Dom biegen in bie Traufe;
miluja sie jak — i baran
fie lie'ben fic^ raie Äa^e unb
3!Jtau§; -kowi owce poruczyc
ben SBolf jium Wirten befteUen ;
nosit — ponieäli i -a lange
trieb mit ben @(^afen ^-tivei
äüolf ber ©c^ali, er enblid)
bü^en mufit mit feinem eige«
nen 33alg, ber Ärug ge^t jum
Srunnen, bis er bricht; o -u
mowa, a — tu roenn man ben
SBoIf nennt, lommter ^erennt;
i — syt i koza cala ber 2ßoIf ift
fatt unb bie QuQt sanj; fei=
nem unred^t tun, leben unb
leben laffen ; bajac o zela-
zpym -u Unfinn plappern;
möw -u pacierz a — woli
kozia macierz man lä^t ben
Sßolf beten unb \i}n lüftet'ä
nac^ 3ic9cnflfif'^; tmdno z -a
uczynic barana au§ einem
SBoIf ift f(ftroer ein ©c^af ju
macfien, 2lrt Iä§t ni(^t ooii
2lrt, bie Äa^e läfit^ bai 3Dtau=
fen nic^t; wywotac -a z lasu
ben SDBolf auä bem Sßalbe
l^erauälorfen, inä Sßefpenneft
ftec^cn, etiD. burc^ Unbefonnen»
ijeit herbeirufen; nieprzyjaciel
jednany, jest jak — chowany
ein oerfö^nter geinb gleicht
einem gejn^mten 3BoIf; — -a
kasa bie SBöIfe beiden ein»
anber; trudno -iem orac
roer mit bem 2öolf pflügt, roirb
mit bem glegel fc^neiben; -a
za U9zy trzymac jroifc^en XÜV
unb 2lngel fielen; natura cia-
gnie -a do lasu ben SBolf
locft eä immer in ben Sßalb,
mau fann feine Siatur nic^t
änbern ; — w owczej skörze
SBoIf im ©d^afspelj; przez
posly — nie tyje burc^ 2lb=
gefanbte roirb ber 3So[f nic^t
fatt; roo man nic|t fetber mit
$anb anlegt, erreidjt man nic^t
üiel; 2) l^abfüc^tiger, raube»
ritc^er 3)ienfd^, gieriger, ge=
fräfeiger Wlm^dj; S) SRäuber
m. an ben Säumen, am Sichte;
4) aJlofer /. (am ©olje); 5)
jyiuet", Sranbbod m. ; 6) bö§=
artiges ©efc^roür, SBolf m. 7)
SalJfen m. längft ber Kajüte ; 8)
faulenber 33aum im ^-luffe ; 9)
(irbfenroürger m. (©c^maroier=
pflanje); — zielny ©ommer»,
©amenrourj f.; 10) — wo-
doy §ec^t m., — morski ®ee=
Öedjt, §aififc^ ni.; 11) -i, plur.
2ßolf§t)aut f., 2BolfspcIj m.
Wilkolak, -a, ^jZ. -i, sm.
SBetroolf 7n.
Wilkolakowy, adi. SBer»
roolf».
Wilkolowiec, -wca, pl.
-wcy, sm. SBolfijäger tw.
Wilkopies, -psa, pl. -psy,
sm. 3BoIt5t)unb m.
Wilkowaty, adi.; Wilko-
wato, adv. roolfäätinltci^,
niolföartig.
Wilkownia, -ni, pl. -nie,
sf. aßolfggrube /.
Wilkozgby, adi. iDOlfe«
jäbnig.
Willa, -li, pl. -le, sf.
33iIIa f., Sanb^auS n.
Willegiatura, -ry, sing,
tant. sf. ^iüegiatur /'., Sanl)=
aufent^alt m.; = Pobyt letni.
Wilzyö, -ie, -zyiem, va.
perf. feucht macf)en.
Wilzyna, -ny, pl. -ny, sf.
(Ononis) borniger ^au^ectjel;
— wyniosJa ftinfenber £)au=
l^ec^el, Dc^fenauge n., ^ftug=
ftern m.
Wila, -ly, pl. -ly, sf. 1)
rappeliger, unbefonnencr
•Dienfcl^; 2) unbefonnener, oer:
rücfter Streic^.
Wilosö, -sei, sing. tant.
sf 9iarrf)eit /.
Wilowac, -tuje, -walem,
vn. imperf. oeriiidte Streiche
macl)en.
Witowanie, -nia, sn. Der=
rüdteö 2;retben.
Wina, -ny, pl. -ny, sf. 1)
©ct)ulb /., ' 58erfc{)uiöen _ ».;
za -ny ojcow pokutowac bie
©c^ulben ber SSäter büfeen;
moja — mein ift bie Sc^utö ;
-ne komu przypisywac imnbm
bie ©d&ulb geben, beimeffen;
iedeu sklada -ne na drugiego
Winda
43y
Winobluszcz
tiiner fc^tebt bie Sc^ulb auf
oen anbeten; moja to — ,
ze . . . mein ift bie ©d^ulb,
bap . . .; przekonac kogo o
-nie jmnbn [einer ©d^ulb über=
fügten; z wlasnej -ny burc^
eigene Sc^ulb; za -ny niepo-
petuione für unbegangene
©c^ulben; do -ny sie przy-
zuac feine ©d^ulö befennen;
bez -ny fd^ulbloä, unfc^ulbig;
nie moja — , ±es giapi eö ift
nic^t meine ©c^ulb, raenn bu
bumm bift; z twojej -ny to
sie staJo bu bift baran fc^ulb,
ba^ «g gefd^at); ktoz z was
jest bez -ny roer Don eud^ ift
o^ne ©d^utb; 2) Su^c f.,
©elbftrafe /.
Winda, -dy, pl. -dy, sf.
Süinbe /., ^ebejeug n., Äcan
in. • Sift m. ; — srubowa
©diraubenroinbe; — zwyczajna
^orni^afpel /. ; — mlynarska
.#reu3f)afpe[ ; — osobowa Sift
?«.. ^tufjug m.
Windarz, -a, pl. -e, sm.
9Binbenbret)er ?«., Saften»
roinber m.
Windlada, -dy, pl. -dy, sf.
Sßinblabe f: ber Drgct.
Windodr^g, -u, pl, -i, stn,
fenfrec^te Sinie.
Windowac, -duje, -watem,
ta. imperf. roinben, auf=
roinben, in bie §ö^e jiet)en;
— 8ie,tr. ftc^ ^oc^jiel^en, ^inaut=
fieben.
Windowanie, -nia, sn.
Jßinben n., 2lufn)inben «.,
^ocbbeben n.
Windowy, adi. 9Binbe=,
2(uf;»ug-.
Windowka, -ki, pl. -ki, sf.
aBinbenleine /"., Sßinben=
feil n.
Winduga, -gri, pl. -gi, sf.
Sßinbeott ?«., Slblaöepla^ m.
Windykacya, -cy'x, pl. -eye,
sf. SSinbifation /., ^u'^üdEfor-
bening /'.
Windykowac, -kuje, -wa-
iem, va. imperf. Dinbtjteren,
als ©igentum jurüdfforbern,
in Slnfpruc^ nel^men,
Winian, -u, pl. -y, sm.
roeinfaureg ©alj.
Wiuiak, -a, pl. -i, sm.;
SBeinfc^nap» w.; — francnski
Äogna! m.
Winianka. -ki, pl. -ki, sf.
SßeinfuDpe /".
Winiarka, -ki, pl. -ki, sf.
1) aBein^änblerin /.; 2) Sßin»
jerin /.
Winiarnia, -ni. pl. -nie,
sf. Söfinftube /., äBeiufc^enfe
/'., 3BeinfeIIer m.
Winiarniany, adi. 3Bein=
fc^enfe-, 3Beinituben=, SBein=
feller--.-
Winiarski, adi. 3Bein=
tianbler», 2ßnngäctner=, SBtn"
Winiarz, -a, pl. -e, sm.
1) SBeinpnbler w.; 2) 'Bnn--
gärtner w. ; SBinjec m.
Winiö, -nie, -nitem; Wi-
nowaö, -nuje, -walem, va.
imperf. bef^ulbigen, bie
©(|ulb geben, anklagen; nie
-nuja go jeszcze a jui sie
usprawiedliwia man befc^Ul=
bigt i^n nod^ nid^t unb er
re^tfertigt fic^ fc^on; — sie,
vr. \\6) felber befd^ulbigen,
anflagcn.
Winien, Winny, -na, -no,
adi. 1) fc^ulbig, ©c^ulb tra=
genb; kto temu — wer ift
f(|u[b baron; uznano go
-nym man l^at ifin für fc^ulbig
etiiärt; prawa sie -ny boi,
nieszczescia niewinny ber
©d^ulbige fürchtet ba§ ®efe^,
ber Unfc^uibige baä UnglüdE;
stal sie -nym wielkiej zbrodni
er l^at fic^ eineä großen SSer=
bred^enS fd^ulbig gemacht; ja
temu — nie jestem i^ bin
nic^t fc^utb baran, ic^ trage
nic^t bie©:^uIb,baB . . .; cözja
tema — , Äe . . . rooä fann
ic^ bofür, ba& . . . ; 2) fd^utbig,
oerpflic^tet, etro. abzugeben, ju
leiften; nie jestem ci — ani
grosza ic^ fc^ulbe bir leinen
©rofc^en; — mujestes wiele
wdziecznosci bu bift ibm JU
DieC 2)onI6arrett oetpflt^tet;
wszystko — sam sobie er
oerbanit aUeä fic^ felber; -nien
mu jestem odpowiedz na
ostatni list id^ bin i^m bie
Slntroort auf ben legten Srief
fc^ulbig; takim ludziom -ais-
my uszanowanie folc^en
3Jlenfc^en finb mir Sld^tung
fd^ulbig; 3) gebüf)renb; z -nem
uszanovvaniem mit gebüf)ren=
ber ^oc^ad^tung; — czcic
mestwo ten, ktöry zwycieÄa
ber ©ieger foH bie 3;apferf<'tt
e^ren ; -no sie eä gebührt, e§
gesiemt fid^.
Winienie, Winowanie,
-aia, sn. Sefc^ulbigeu n.,
3lnftagen n.
Winieta, -ty, pl. -ty. sf.
aSiguette f.
Winiowka, -ki, pl. -ki, sf.
1) aö;infa& «.; 3) 2S.'infuppe
/'.; 3) SBeinbirne /., 2Bein=
firfc^e /.
Winislad, -u, pl. -y, sm.
(Ampelopsis) ^tetterftraud) m.
Winnica, -cy, j)l. -ce, s/. ;
dint. Winniczka, -ki, pl.
-ki, sf. 1) Sßeingarten m.,
SBeinberg m.; 2) SBeinfeUer m.
Winnictwo, -wa, sing,
tant. sn. SBeinbau m., S3)nn=
fultur /.
Winniczka, -ki, ^;Z. -ki,
sf. 1) fie^e: Winnica; 2)
5fi>einapfel m.
Winniczny, adi. SEBein«
berg-, 3Beinbau».
Winnik, -a, pl. -i, sm. 1)
Sßeinftein w.; 2) Saberute /.
Winnikowy, adi. 1) 2ßein=
ftein=; 2) 58aöerute=.
Winnorosl, Winorosl, -i,
pl. -e, sf. aSeinrebe f.
Winny, adi. 1) = Winien ;
2) 2Bein= ; -na polewka 3Bein»
fuppe f.; — kamien aBein=
ftein m. ; — zapach Sßeinge«
rud^ m.; — ocet Sßeineifig
m. ; — bände] Sßeinl^anblung
/. ; -na s61 SQSeinfteinral^m 7m.;
3) grün (im Äartenfpiel); —
tuz ©rünbaus m. ; -na kralka
(S)rün;ielÖner m.
Wino, -na, pl. -na, sn. ;
dim. Winko, -ka, pl. -ka,
sn. 1) Söein m ; Söeinrebe /.,
Sßeinftoc! w. ; Sßeinranle/.; —
okopy wac,sadzic, uprawiac ben
äöein befiacf en, pflanzen, bauen ;
uprawa -na 93etnbau m.,
kieliszek -na ©tääc^en n.
SBein; kieliszek na — äöein*
glas n. ; stare tokajskie —
alter Solaicr : 2) (Srün n.
(im ^artenfpiel); — swieci
©rün ift S^rumpf.
Winobluszcz, -u. pZ. -e,
sm. (Cissus; Äiimme /.,
njilber 3Bein.
Winobranie
44Ö
Wiosniany
Winobranie, -nia, pl. -nia,
sn. äßemJefe /, äBeinernte/. ;
— odbywac Söeinlefe polten.
Winobraniec, -nca, pl.
-ncy, sm. 3i'einle[er m.
Winobranka, ki, pl. -ki,
sf, SBemlcfetiii /.
Winodajny, adi. roein»
reid}, toeingebenb.
Winodan, -ni, pl. -nie, sf.
(Borassns) gäc^er=, ©c^trm=
palme /".
Winograd, -u, pl. -y, sm.
a5?einranfe /.
Winogrod, -odu, pl. -ody,
67«. SEeiugarien »j.
Winogrodnictwo, -wa,
sing. tant. sn. Söetnbau ??«.,
aßeingättiierei /., SBingerei /.
Winogrodniczy, Wino-
grodny, ach. SBcingättner=.
Winogrodnik, -a, pl. -cy,
Ä»?. Sßetngärtner m., 2ßein=
^auet TM., Sßinjer m.
Winogron, -u, pl. -y, sm.',
Winogrono, -na, pl. -na, sn.
asieinliaubc /. ; wyciski z —
Sßeintrebcr j'?-
Winogronowy, Wino-
gronny, adi. Süeinlrauben» ;
wieniec — 2Beinlraubenfron3
m. ; bJona -wa 2;tauben{)aut
/. ; kuracya -wa Srauben»
für f.
Winomierca, -cy, pl. -cy,
sf. SÖeinmeffer m., 2ßein=
»ifterer m.
Winomiöd, -odu, pl. -ody,
s7n. ^onigroein m., SBein»
•met m.
Winopöj, -oje, pl. oje, sm.
SBeintrinfer m.
Winorodny, adi. mein-
erjeugenb.
Winorosl, -i, pl. -e, sf.
SBeinranfe /., SBeintebe /.
Winoslocz, -y, sittff. tant.
sf. 3ucfetpalme /.
Winotok, -a, pl. -i, sm.
ai"einf)eber m., SBemprüfct m.
Winowac = AViuic.
Winowajca, -cy, pl. -cy,
sm. ©d)ulbigt(t) m., 35erbrcc^er
m., 2)iiffetätet m.
Winowajczyni, -ni, pl.
-nie, sf. ©c^ulbige /., SSer»
bredjetut f., 2JJiffetäterin /.
Winowanie. -nia, sn. Se=
jc^ulbigcn ?;. , SSefdiu ibigung/.
3lnflagen «., SMnflage /.
Winowaty, adi. jc^utbig.
Winozbior, -oru, pl. -ory,
sm. 2BeiiUe|e f.
Winozlop, -a, pl. -y, sm.
SBeinfäufer m.
Winszowad,-szuje,-waiem,
vti. imperf. — komu jinnbrn
roünfctien, gratulieren, jmnbn
beglüdrcünfd^en; -szuje ci
wszystkiego dobrego \6) roün«
\i)Z bir aUeä ©ute; — komu
imienin jmnbm jum JJamenä'
tage gratulieren, @Iüd n)ün=
jd^en ; — komu Nowego roku
imnbm ben 5}euial^r§it)unjd^
barbrtngen, jum neuen Qai^re
©lud iDünjc^en, glücflid^eä
Slcuja^t rcünfc^en; -szuje,
ale nie zazdroszcze ülel ©liicf
jum ©c^maufe, i^ gratuliere,
ol^ne gu beneiben, id) jel^e feine
Urfad^e jur g^reube; mozna
ci — , Äe ci sie to tak udalo
mon fann bid^ beglücfroünfc^en,
bafe e§ bir fo gelungen i[t.
Winszowame, nia, pl.
-nia, sn. ©lüdfmünfc^en n.,
©rotulteren n.
Wio! interi. §o! 3"!^"!»
um bie sterbe jum fd)nelleren
Saufe gu beroegen.
Wiochelnia, -ni, pl. -nie,
sf. Lanaria (^flatije).
Wiochna, -ny, pl. ny, sf.
S3auern=, ifanbmäoc^en n.
Wiola, -li, pl. -le, sf.
SSioIa /., »tatf^e f.
Wiolinista, -ty, pl. -sei,
sm. SBioIinjpieler m.
Wiolonczela, -li, pl. -le,
sf. äJioIoncello n.
Wion^c, -ne, -natem, vn.
imperf. roe^en, annief^en.
Wionifcie,cia;'Wiomenie,
-nia, sn. SÖe[)en n., Slnroe»
I)en n.
Wiorek, -ika, pl. -rki, sm.
©c^nedEe f., SJoIute /. (Äapitel=
jierat).
Wiorkowaty, adi. »oU
Späne.
Wiornik, -a, pl. -i, sm.
|)Obel m.
Wiorsta,
sf 2Berft /. ;
at^äroerft; -
3Bagcnraerft.
Wicrstowe, -go,
tant. Sil. 3Bfrftgelb n
i Wiorstowy, adi. äßgtft,
-sty, pl. -sty,
— osna, üsiowa
— wagouowa
sing.
Wiorzysko, -ka, pl. -ka,
sn. 1) ©pöne», ^WAxmx",
lioljpla^ 7«.; 2) §aufe m.
:goIgipäne.
Wiosenka, -ki, pl. -ki,
sf. dim. oon Wiosna.
Wiosenny, adi. ; Wiosen-
no, adv. grüt)Ungä-; deszcz
— g-rü^lmgsregcn m.; -ne
powietrze ^rül^Ungäluft /.;
— wiatr g^rütiUngsrcinb ?m. ;-ne
kwiaty grii|UngöbIumen pL
Wioska ; dim. Wioseczka,
-ki, pl. -ki, sf. 2)orf n.,
fleineg ©orf.
Wioskowy, adi. 35orf=.
Wioslaty, adt. ruberatttg.
Wioslo, -li, pl. -ia, *«.;
dim. Wioselko, -ka, pL
-ka, sti. 1) 9iuber «. ; -tem
robic rubern; do -sei an
bie 3iuber; -tami pcbac
statek taä ©c^iff mit ^ilfe
ber 3ftuber fcrtberoegen; 2)
Siü^rfc^aufel /.-, 3) g-u^ m.
ber rcilben @nte.
Wioslowac, -luje, -walem,
in. imperf. rubern; fc^roini^
men rote ©d)n)immDÖgeI.
Wioslowanie, -nia, sn.
SRubetn n.
Wioslow^z, -weÄa, ?>?.
-weÄe, sm. äBttffemattcr /.,
Äietrücten m.
Wioslowiec, -wca, ^j^
-wce, sm. Polybius (Äraü=
bengattung).
Wioslowy, adi. 3luber=-,
— okret Jluberfc^iff n.
Wioslowy, -wego, j^l- -wi,
sm. JRubermeifter m.
Wiosna, -ny, pl. -ny, sf.
griit)ling m., i'eng m., tytüij"
ia^r w.; — zycia Sebenöfrü^=
ling, Sens beä Sebeng; na -ne
im J^rü^ling ; z-na im (^rüfinng.
Wiosnowac, -nuje, -wa-
lem, fti. imperf. ben %xüf)=
ling äubringen, überfrül^Iingen ;
bas 5-rü^iaf)r feiern.
Wiosnöwka, -ki, p^. -ki,
sf. {»ungerblümt^cn n.
Wioszczyna, -ny, pl. -ny,
sf. Sörflein n.
Wioslarz, -a, pl. -e, sm.
Siubtrer ?n.
Wioslinek, -nka, pl. -nki,
sm;. 9iubcrlrebä m.
Wiosniany, adi. grü^=
Iings=.
Wiotchos6
441
Wisnia
Wiotchosc, -sei, sing. taut,
sf. söiegjamfett /.; ©c^miefl=
fomfeit /. ; 3Worfd^^eit /.,
Wiotchy, adi. biegfam,
f^miegfam; morfc^, mürb,
alt, fc^iuac^, abgenü^t, ^dilaff.
Wiotech, -Ichu, pl. -ichy,
sm. 1) 3iJeige /., 2lbno^me '/'.
(be§ iRonbeö); 2) 2lb3e^tung
/., ©d^roinbfuclt /.
Wiotesz, -tszy, pl, -tsze,
sf.'i (lim. Wioteszka, -ki,
pl. -ki, sf. Sumpen pl, alter
^^lunber.
Wiotesznik, -a, pl. -cy,
sni. %l\div m., 2;röbler m.,
2lu§befferev m. alter ©a^en.
Wiotki, adi. leicht, bieg»
fam, l)a[tlos; -ka jej postac
t^re biegfame ©eftalt; -ka
tkanina leii^teö, bünneä @c-
rcebe.
Wiotkosc, -sei, sing. tant.
sf. Siegfamfeit /'. ; Seic^tig=
feit /.
Wiotszec, -szeje, -szalem,
vn. imperf. alt, mürbe,
fctinjad^, fc^Iaff, tnotfd^ roerben.
Wiotszyc, -sze, -szylem,
va. imperf. alt, mürbe, morfd^,
fc^laff, frf)it)acl) mad)in, ab--
nü|en, fd^roäc^en.
Wior, -a, pl. -y, sm. ; dim.
Wiorek, -rka, pl. -rki, sm.
©pan w., ^oljipan, §obeI=
fpon ; w cudzym domu drwa
rabia a u nas -y leca bei
j^remben rairb baä ^oij ge=
Ijad't unb bei un§ fliegen bie j
©parte, bic onberen raufen !
unb rcir muffen bic |)aare !
laffen, bie Sted^nung bejahten-,
jakbys -y gryzl eö ift fo
trodfen, fo ol^ne ©cfd;mad, al§
ob bu ^oljfpöne fauen raür=
bcft; suchy jak — bürr rote
ein £»otjfpon.
Wir, -u, pl. -y, sm. 1)
SBtrbf I m., (Strubel m., Sßaffer»
roirbel; — morski 3[ltcere§=
ftrubel; — go porwal ber
©trubel ergriff i^n, er würbe
Dom Sßicbel erfaßt; dostac
sie w — in einen ©trubel
geraten; w -ize zycia im
Strubel beö 2eben§; 2) bie
mit öaaren beroac^fene Saut
be^ Sucfelod^fen.
Wirek, -rka, pl. -iki, sm.
1) dim. üon Wir; 2) SBurjel»
rourm m, ©c^reCf», >ilfter=
polt)p m.
Wirgulcza, -czy, j)l. -cze,
s/. Sirnenart.
Wirowac, -ruje, -walem,
vn. imperf roirbeln, fic^ im
Greife bre|en, freifen.
Wirowaty, adi.; Wiro-
wato, adv. irirbelig, rairbelnD,
Ireifenb.
Wirowy, adi. Sßirbel',
©trubel=; -we koio wodne
jlreifelrab n,
Wirowka, -ki, pl. -ki, sf.
Äreifelrab n., Zentrifuge /.
Wirtuoz, -a, pl. -y ober
-owie, sm. SSirtuog m.', =
Cziowiek biegfy w sztuce lub
w zawodzie. [gorten=.
Wirydarski, adi. Suft=
Wirydarstwo, -wa, sn.
Äunftgärtnerei /.
Wirydarz, -a, pl. -e, sm.;
dim. Wirydarzyk, -a, pl.
-i, sm. Ä'unftgarten m., ©arten»
laube /.
Wirydarznik, -a, pl. -cy,
sm. Äunftgättner m.
Wisiec, -sze, -sialem, vn.
imperf. I^angen, pngen; klucz
wisi na g-woidziu ber ©cl)lüffel
tlängt am 3Jagcl; schudi, ie
suknie tylko -sza na nim er
magerte fo ab, ba| bie Äleiber auf
tf)m fd)lottern ; bedzlesz jeszeze
-sial bu rairft nod^ pngen, bu
mirft am ©algen enben;
brzuch mu -si er f)at einen
^ängebauc^ ; rzecz jeszeze
-si Die ©a(|e pngt noc^,
bie ©ac^e ift nod^ nic^t ent=
fc^ieben; — gdzie roo fi^en,
l)ängen, ileben bleiben; miecz
Damokiesa -si mu nad glowa
baä ©c^roert beä SamoIIel
^ängt über feinem Raupte;
lepiej raz upasc niz — nad
przepascia es ift beff er einmal ju
fallen, alä über bem 2Ibgrunb
fc^roeben, lieber ein ®nbe mit
©c^reden alö ein ©c^reden
o^ne ©nbe; co ma — , nie
uionie roa§ f)ängen foH, rcirb
nid)t ertrinfen, man entgel)t
feiner SBeftimmung nic^t.
Wisielec, -loa, pl. -Icy,
sm. 1) ©algenflrid m., ®al=
qenbieb m., 2:augenid)t§ m.;
2) ®e^enfte(r) m.
1 Wisienka, -ki, pl. -ki, sf.
I 1) fleine Sßeic^fel, §e(fen=
'firfc^e /.; 2) Sein», 3to^r=
f)oU n.
Wisiennik, -a, pl. -i, sm.
Äirfdigatten m.
Wisior, -a, pl. -y, sm.
5-ruc^tfd)nur /., (Sirlanbe /.
Wisior ek, -rka, pl. -rki,
sm. 3lnl^ängfel n., ®ef(änge
n. ; — do zegarka Ul^ran=
l^ängfel.
Wist, -a, sm. SB^ift m.
(Äartenfpiel).
Wistoczenie, -nia, sing,
tant. sn. Serförperung /.
Wistoczyc, -cze, -czyiem,
va. imperf. Derlörpern.
Wisus, -a, pl. -y, sm.
2;augenic^tä m.
Wisz, -u, pl. -e, sm.;
Wiszar, -u, pl. -y, sm. 1)
übcr^angenber ?5el§; 2)
©umpfgraä n. ; 3) bic^t mit
Unfraut beroac^fener Drt,
2)idic^t n.
Wiszarowy, adi. 1)
©umpfgroä'-, 2) 2lbl^angs».
Wiszelina, -ny, pl. -ny, sf.
llhipsalis (^:pflan5e).
Wiszogran, -u, pl. -y,
sm. Unoua (^flange).
Wiszor, -u, pl. -y, sm
Kanonenbiirfte /.
Wiszorowy, adi. Kanonen«
bürften«.
Wiszowaty, adi.; Wiszo-
wato, adv. ftrunüg; —
grünt naffer, unfruchtbarer,
unten mergliger Soben, 33ruc^=
boben m.
Wis, -sia, pl. -sie, sm.
Uropoda (©attung ber ©c^ma=
ro^ermilben).
Wislarka, -ki, pl. -ki, sf.
faure aBeid)felfirf^e.
Wislibob, -obu, pl. -oby,
sm. Connarus (^Pflauje).
Wislignatka, -ki, pl. -ki,
sf. Leucospis (Qnfeltenart).
Wislikrasa, -sy, pl. -sy,
sf. Astrapaea (^^ßflanje).
Wislin, -u, pl. -y, sm.
Stiilingia (^flanje).
Wisnia, -ni, pl. -nie, 1)
Äir)d)baum m. Äirfd^e /. ;
2Beid)felbaum, Söeid^fel "/.,
faureßtrfc^e;2)Äirfcl^bauml)0lj
n.; psia — ^l^iieufitfc^f-
Wisniak
442
Wizytowaö
Wisniak, -a ober -u, yl.
-i, sm. Äitfc^roein »?., SBeic^fel'
roein m.\ Ätrfcf)=, 2öei(^fel=
btanntroein »j. ; ^\x\i)-,
3Setd5fe[met »t.
Wisniasty, adi. ficfci^=,
rcetc^felartig; Iirf^=, roeit^fel-
farbiq.
"Wisnina, -ny, ^Z. -ny, sf.
Ätrfc^=", SBetc^felbaum w. ;
^irf^-, aBeici^fel^olä n.
Wisniobranie, -nia, sing,
tant. sf. Äirfd^en«, aBeid^fel»
lefe f.
Wisniowosc, -sei, siny.
tant. sf. fitfc^rote garbe.
Wisnio-wy, adi. 1) Iirftf)=
rot; 2) Don Äitfdö=, aBei(l)=
fel^olj.
Wisniowka, -ki, pl. -ki,
s/. Äirfc^s 2ßeic^felbrannt=
roein »i., «liför m.
Wisniucha, -chy, pl. -chy,
sf. bunfelcot gefärbte Äui^.
Wit, -a, sm. 3]eit; choroba
sw. -a SSeitstanj m.
Witac, -tarn, -tatem, va.
imperf. bciDiBfommnert, Je«
grüficn, rciUfotnmen l^eifeen;
-tarn SBiQEommen! ; -tam pana
id^ grü^e ©ie, feien Sie mir
gegrüßt; to mi -taj ba§ ift mir
rect,t roiüfommen, ba§ gefällt
mir; -taj fei mir gegrüßt;
— kogo podaniem reki jmnßn
burc^ einen §änbebrurf be=
grüben ; — sie, vr. einanber be=
grüfeen; -11 sie serdecznie
fie begrüßten fi(^' ^erjlic^.
Witalizm, -u, sing. tant.
SSitaliämuä m. \ = Teorya
procesu ;iycia.
Witalny, adi. 33ei?rü=
^ungä:, SöeroiHfommnungä'.
Witana, -nej, sing. lant.
sf. Seiüillfommnung /., 2BiU=
fomm(en) m.
Witanie, -nia, sn. 33c=
grüfeen n., SBen)ilI£omm(n)en n.
Witeczka, Witka, -i\,pl.
-ki, sf. 1) ®erte f, 333eibe=
vute ./■. ; SBeibereif m.\ 2)
junge Sßetnranfe, öaarrebe/.,
:eopfenranfe f.\ -ki fpanlfc^e
©enifte; 3) -ka Äelazna
Sling m.
Witecznik, -a, pl. -i, .sm.
Bosea (15flan3c).
Witeczny, adi. ©ieg=, fieg=
reic^.
Witerunek, -nku, pl. -nki,
sm. Suber n. (Sodfveife füt
ataubtiere).
Witeziowy, adi. ^elb»,
IjelDenfiaft, Stitter-, ritterU^.
Witez, -zia, pl. -zie ober
-ziowie, sm. §elb m., 5litter m.
Witlinek, -nka, pl. -nki,
sm. Sßiltling m., Seef)ecl^t m.
Witryol, -u, sing. tant.
sm. 33itrioI(öl) n.
Witryoliczny, adi. 25i=
trioI=.
Witryfikacya, -cyi, pl.
-aye, sf. ajerroanblung f. in
Witryna, -ny, pl. -ny, sf.
Vitrine /., ©[agjd^ran! m.,
©(aäfaften m.
Wituch, -a, pl. -y, sm.
©äerfd^urj m., ©ämannä«
fdE)ur;( m., ©ätuct) n.
Witulka, -ki, pl. -ki, sf.
(Verbena) @ifcnfcaut n.
Witwa, -wy, pl. -wy, sf. ;
Witwina, -ny, pl. -ny, sf.
Äorb», S8anb=, gifc^er=, Ärebg=
raetbe /.
Wium, Wiun, -a, pl. -y,
sm. ©ct)Iamm6eif!er m., SBals
lerfifd^ m.
Wiwat, -u, pl. -y, sm.
3;oaft m., 2ebe|oc^ n., ®e=
funb^eitötrinfen n., §ocl^ruf m ,
Sßioat n. ; speÜQiac -y @cfunb=
I)eiten aufbringen, f)0^ leben
laffen, toaftieren.
Wiwat! intei-j. oioat! ^od^!
Wiwatowy, adi. Sioat»
Wiwatowka, -ki, pl. -ki,
sf. -ööller m., ©alutmörfer m.
Wiwenda, -dy, pl. -dy, sf.
iäbrlidjes Äoftgelb, 3iente /.
Wiwianit, -u, sm. Si)en=
blau n.
Wiwisekcya, -cyi, pl. -eye,
sf. SStoifcftion /.; = Ciecia,
operacye na iyj^cych zwie-
rzetacb.
Wiza, -zy, pl. -zy, sf.
3Stfum n., SBeftätigung /. burc^
Unterf(^rift; = Zatwierdzenie
podpisem.
Wizerunek, -uku, pl. -nki,
sm. SilD n , Silbniä n., 2105
bilbung /"., (Sbenbilb «. ; ato-
wiek jest -ukiem Boga bct
2)Jcnfdö if^t boä (gbenbilD ©otteä ;
pisanie jest wyobraienie mo-
wy, jakoby — tego, co sie
rztklo bag ©efd^rtebene ift
bie ©arfteHung ber Sprache,
fojufagen, bas Silb beä ®e=
fprodienen ; -nki krolow pol-
skich bie Silbniffe ber Äö=
nige dolens; 2) SarfJeÜung
/.; ©d^ilbecung /.; 3) 3]or=
bilb n., äRufter n.
Wizerunkowy, adi. 1)
93ilD-, @benbilD=, Söilbniä»,
«orbitb=; 2) 2)orfteaungi=,
©cbilberungä''.
Wizmut = ßismut.
Wizowac, -zuje, -walöm,
va. imperf. oifieren, burc^
Unterfd^rift beglaubigen; =
Stwierdzac podpisem.
Wizowanie, -nia, sn. iCi=
fieren «., Söeglaubigen n.
Wizya, -zyi, pl. -zye, sf. 1)
aSifion /. ; = Widzenie ; 2)
SBefid^tigung /'.; = Ogladanie,
Ogledziay.
Wizyer, -a, pl. -y, sm.
35ifier n. ; = Przylbica.
Wizyonarstwo, -wa, sing,
tant. sn. ^iftonärtum n.,
©e^ertum n. ; = Wlasnosc
miewania widztn.
Wizyta, -ty, /)/. -ty, sf. 1)
Sefuc^ ?«.,^ifite/.;oddawac-ty
33efud^e abftatten; z pierwsza
-ta mit bem Slntrittsbefud) ;
byc u kogo z -t^ bei jmnbm
ju 53efudE)e fein, jmbm einen
Sefud^ obf^tatten; 2) «ifitotion
f. ; — koscieina i^irdEjCntlifita»
tion/. ; ksiega -zyt S^ifitations«
bucf) n.
Wizytacya, -cyi, pl. -eye, sf.\
Wizytowanie, -nia, sn. SBi«
fttieren «., ©urc^futf)ung /'.,
Steoifion /.; — celna ^tAU
reoiMon /'.
Wizytator, -a, pl. -rzy,
sm. 93tfittttor m.\ — szkolny
©d)u[Difitator ; — celny 3ofl=
reuifor m.
Wizytatorka, -ki, pl. -ki,
sf. fiifttatortn f.
Wizytka, -ki, pl. -ki, sf.
1) dim. Don Wizyta; 2) 3}i=
fitcunonne /.; — i plur. tant.
S3ifitennortnenf[ofter«.;?jifiten5
firc^e; zakon -tek SJifitinnen-
orben m.
Wizytowac, -tuje, -watem,
va. imperf. 1) befuc^en; 2)
oifitieren, eine SSifttation l}al=
iiw, rcoiöieren.
Wizytowanie
443
Wkladac
Wizytowanie. -nia, sn. 1)
^iiefucfee« n.; 2) Sßifitieren n.,
Steoibieren n.
Wizytowy, adi. Sejud^ä» ;
suknia -wa SSefud^sIIeib «.;
bilet — ggifitfarte /.
Wizytöwka. -ki, pl. -kt,
sf. Stjttfartc /.
Wja'dac sig, -dam, -dalem,
vr, imperf.; Wjesc sie,
wjem, wjadlem, vr. perf. l)in=
einBetf!en;f)tneinf(^netöeu; fan-
cuchy -dÜy mi sie w ciaJo
bie Äetten fc^nitten mir tn§
f^Utfc^ öinein.
Wjadanie si§, -nia, «w.
§inein6eiBen n.\ ,pirteinfd&net=
ben «.
Wjarzmiac, -miam, -mia-
Jem, va. imperf. \ Wjarzmiö,
-mie, -mileni, vu. perf. ins
Qocl^ fpannen, fc^tnieben; un=
terraerfcn.
Wjarzmienie, -nia, «n.
(Spannen n. inö Qod^; Unter«
rcerfung /.
Wjazd, -u. p?. -y, «»?.
Ginfaf)rt /'., Sinjug m.:, od-
prawiac uroczysty — do
miasta einen feierlichen 6in=
jug in bie ©tobt l^alten ; przy
-ezdzie do miasta beim ©injuge
in bie ©tabt; — lokomoty-
wy na obrotnice ßinfaört/. ber
Sofomotiüe auf bie S)ref)=
fc^eibe.
Wjechad, «jade, -chatem,
vn. perf. ; Wjezdzac, -dzam,
-dzalem, vn. imperf. hinein»
fal^ren, l^ineinfommen, hinein»
Stehen, t'\x\\ii^tx\, ©tn^ug l^al=
ten ; cbi ci to -cbalo
w glowe rcaS ift bir nur in
ben fiopf gefahren; -chal
do miasta na czele wojska
er gog an ber ©pi^e beg
öeeceö in bie ©tabt ein;
— na kogo, na co an jmnbn,
an etn). anfahren, anreiten;
— w CO einen (SinfaH tun;
— w czyja majetnosc in
jmnbg aSeft^Uim einen Gin'
faH tun, einen (ginritt unter»
nefimen; — na kogo (bilbl.)
jmnbn anfafjren, feierten.
Wjechanie, Wjezdzenie,
-nia, sn. (gtnfabren n., §inein=
fahren n., hineinreiten n., ßin=
jieben n.
Wjezdny, adi. ©infal^rtä«.
Wkamiennik, -a, pl. -i,
sm. (Lithophagus) ©tetn=
bobrer m., a)attelmufc^el /.
Wkamowac, -niuje, -waiem,
va. perf. I^ineinfügen, ein»
fügen.
Wkamowanie, -nia, sn.
§inetnftigen n., (Einfügen n.
Wkapad, -pie, -pafem, va.
unb vn. perf. ^tneintröpfeln,
[)ineintropfen.
Wkapanie, -nia, sn. §in=
eintröpfeln n.
Wkarbowaö, -buje, -wa-
l'era, va. perf. einferben.
Wkierowac, -ruje, -wafem,
VI. perf. l^ineinbirigieren, ein=
fübren.
Wkierowanie, -nia, sn.
§ineintirtgieren n., @lnfü^=
rung /. _
Wklejac, -jam, -jalem, va.
imperf. \ Wkleic, -je, -ilem,
vu. perf. l^ineinfleben, ein»
Heben, lineinteimen; -ic kar-
te ein Statt (jineinfleben.
Wklejanie, Wklejenie,
-nia, sn. igintieben n.. §inein= ,
fteben n.
Wklepac, -pie, -palem, va. ;
p)ert. Ij einftopfen, Jöinein« '
ic^lagen; einftreuen; 2) ein=
bleuen, eintrichtern.
Wklepanie, -nia, sn. ®in= i
f topfen n., ^ineinfcblagen n.; \
©ini'treuen n.: ©inbteuen «., '
©intric£)tern n.
Wkleszczac, -czam, -cza-
lQm,va. imperf. \'W)s.\eszczj6,
-cze, -czyfera, va. perf. \)\n--
einttammetn, [jineinflemmen.
Wkleszczanie, -nia, sn.
Öineinftammern n.
Wklgsad, -sam, -salem, vn.
imperf. ; Wklf sn§,c, -ne, -na-
lem, vn. perf. t)o\)i einfallen,
narf) innen einfin!en.
Wklesanie, -nia ; Wklf -
snif cie, -cia, sn. ©infallen n.,
(Smftnfen n.
Wklgsek, -ska, pl. -ski,
sm. aiusfe^lung f., (Smgiel^ung
/.; rinnenförmige 3]ertiefung
an ©äulen, i^annetierung /.
Wklgslorzezba, -by, pl.
-by, sf. Xiefrclief n., tertiefteö
Söttbbauer», ©ct)ni^roerl.
Wklgslosc, -sei, pl. -sei,
sf §ot)lt)eit /., §ö^lung /.,
Soufaoität /., £<of)lrunbung
/., ®infen!ung /., eingefaQene
©teHe.
Wklgslowypuklosc, -sti,
pl. -sei, sf. §ot)Ierbaben^eit/.
Wklgslowypukly, adi.
fjo^lertiaben, fotiDej;=fonfaD.
Wklfsly, adi.; Wklgslo,
Wklgsle.arft-. löo^I,eingebogen,
runb auägepblt, ^o^trunb, ein;
gefallen, fonfao ; -sie zwiercia-
dto ^o^lfpiegel m.; — nos
eingefoHene 3^afe.
Wklf snia6, -niam, -niatem,
va. imperf. ; Wklgsnic, -nie.
-nilem, va.perf. in eine Spalte
einücmmen.
Wklgsnienie, -nia,^Z. -nia,
sn. 2Iusgepf)Ite(9) n., @ingefat=
lene(6) n.
Wklinowanie, -nia, sn.
©infeilung /.
Wkiadac, -dam, -dalem,
I. va. imperf.; Wlozyc, -ze,
•Äylem, I. va. perf.\ 1) etn=
legen, hineinlegen, ^tncinftef'
fen; — suknie do kufra bas
^leib in ben Koffer legen;
— pieniadze do kieszeni
baä (Sjelb in bie 2;afd^e ftedfen,
ba§ ®elb einftecfen ; — reke do
kieszeni bie §anb in bie
%OL\i)t ftedfen ; w dzielo to
-Äyi cala swoj^ dusze in bie»
feä 2Berf ^at er feine ganje
©eelc l^ineingelegt; 2) anlegen,
anäicf)cn; jaka sukuie dzisiaj
-iiysz? roelc^fä Äleib roirft
bu ^eute anjie^en?; -zyia jej
wieniec na glowe fie legte
i^r einen Äranj aufä ^aar;
bilo mu serce, gdy jej pier-
scionek na palec wkJadat ba5
^erj fc^lug if^m, alä er i[)r
t)tn 5Ring an ben jjinger ftedfte;
przemoca prawie -iyli mu ko-
roue nagfowe fte festen i^m fau
mit ©eroolt bie Äronc auf§
§aupt; 3) — CO nakogo jmnbm
etro. auferlegen, jmnbn ju etro.
oerpflic^ten ; -iono na mnie obo-
wiazek czuwania nad jego
zdrowiem man Ijat mir bie
5Pflicf)t auferlegt, über feine @e=
funb^eit ju machen ; — na kogo
podatek jmnbm eine ©teuer
auferlegen; — na kogo wiel-
kie ciezary jmnbm große 8a=
ftcn auferlegen; — na kogo
rozpoznanie rzeczy jmbm bie
©rfenntniö einer Sac^e über»
Wkladanie
444
Wkupne
laffen; — co na czyj rozsa-
dek ftro. itnnbö tStn[id)t über-
laffen; 4) etro. über imnbri
bringen ; röine potwarze na
niego wktadali fic brad)ten Über
i^n t)erf($ifbene ^erleumbun=
gen ; — kogo do czego jmnbn ^u
etro. anleiten ; — imie einen 9ia=
men geben ; — apelacye eine 2tp=
peUatton eintecjen; 11.8ie,t?r. i)
fic^ flineinlegen, fid^ einlegen;
2) fic^ geroöl^nen; pomalu sie
w to -zyiem ic| i)aii. mic^
langfam Daran geroö^nt; 3)
fürbitten, einfielen; Chrystus
za nas sie wkJada jako posre-
dnik na8z ßf|riftuä bittet für
unö al§ unfer SSermittler.
Wkladanie, Wtozenie,
-nia, sn. ©inlegen ;?., §inein=
legen n., 3lnjiel)en «.; 2lnlei=
ten «.; — sie (Sic^t)inein(egen
«., ©ic^geraöl^nen n.
Wkladka, ki, pl. -ki, sf.
1) ©infa^ m., @in(age/. ; — do
sukni ^Ieibereinfa§ ; — do löika
Settcinfa^; — do pierscieni
mimosrodkowych ©fjenter»
futter »!.; 2) iBeftanbteil m.,
Qngrebienj f.
Wkolatac, -tarn, -talem,
va. per/, einftopfen.
Wkolo, Wokolo, adv. unb
praep. (mit bem jrcciten %(xüe)
nmf)ix, tingäum; ringS um;
cicho — ftiU ift eä ringsum,
Wkolocieczny, adi. I^erum=
fliefeenb, l^erumtreifenb.
Wkolocienny, -nego, pl.
-ni, sm. 5poIargegenb5en)o^=
ner m.
Wkolokr^tny, adi. ^erum^
lüirbelnb; l^erumDrel^bar.
Wkolowrot, -u, pl. -y,
sm. Äreiöumlauf m.
Wkolowrotny, adi. ; Wko-
lowrotnie. adv. freifenb.
Wkopaö, -pie, -palem, va.
per/. ; Wkopywad, -puje,
-waiem,«;». imperf. eingraben;
-no slup przy drodze man l^at
einen ^fa^l am Sßege cinge=
graben ; — sie, vr. fi(| eingra=
ben, \\ü) f)ineinaraben.
Wkopanie, Wkopywanie,
-nia, sn. ©mgraben n., $in=
etnaraben n.
Wkorzenia<5, -niam, -nia-
iem, va. imperf.; Wkorze-
mt, -nie, -mtem, va. per f.
einrcurjein, tief einpfianjen ;
— sie, vr. fid^ einrourjeln.
Wkorzenianie, Wkorze-
nienie, -nia, sn. ®inrour=
jeln n., ©inpftansen n.
Wkowka, -ki, pl. -ki, sf.
DrtBanb n. om Segen.
Wkraczaö, -czaro, -czalem,
vn. imperf. ; Wkroczyc, -cze,
-czylem, vn. per f. einfcftreiten,
einrüdfen, fic^ einlaffen, ein=
bringen; wojska nieprzyja-
clelskie -czyJy do miasta bie
feinbUdjen 3;ruppen jogen in
bie ©tabt ein; byl zmuszony
-czyc do sasiedniego kraju
ec mar genötigt, in baä be=-
nadibarte Sanb einjumat=
fd&ieren ; — na droge cnoty ben
SBeg ber 2::ugenb fietreten ; — w
czyje prawa in imnbö Siebte
eingreifen; nie clice w to
glebiej — ic§ roill mid^ nic^t
nä^er barauf einlaffen; to nie
-cza w zaiires moich obo-
wi^zkow baä get)ört nic^t in
ben 33ereid& meiner ^flic^ten.
Wkraczanie, Wkrocze-
nie, -nia, sn. ©infd^reiten «.,
©inrüdten n., ©inbringen n.
Wkradac, -dam, -dalem,
va. imperf. \ Wkras6, -dne,
-dfem, va. perf. einfd^mU9=
geln, einfc^roärjen ; — sie, vr.
fid^ einfc^Ieic^en, einfd^roinbeln ;
-dam sie do ralasta ic^ fc^(eirf)e
mid^ in bie ©tabt ein; -dl
sie w jej serce er ftaf)[ fitf)
in il^r §erj ein; — sie w
czyje zaufanie jmnbä S5er=>
trauen erfdileic^en.
Wkradanie, Wkradnif-
cie, -cia, sn. ©infc^muggeln
w., ßinfc^roärjen n. ; — sie
©infrfjleid^en n., (ginftel)len n.
■Wkrajaö,Wkrawac,-wam,
-watem, va. imperf. l)inein=
fd^neibm, einfc^neiben, Hein
fc^neiben unb in etro. tun.
Wkrapiaö, -piam, -piaJem,
va. imperf.; Wkropid, -pie,
-pilem, va. perf. r;ineintri3p='
fein, eintröpfeln; — co w
czyja dusze etro. in jmnbä
©eele einflößen.
Wkrgcaö, -cam, -caJem,
va. imperf.; Wkrgcic, -ce,
-cilem, va. per}, einörefien,
l^incinbre[;en, örefienb hinein-
bringen, einfc^raubcn; —
uoge do stota ben guß dw
ben 2;ifd^ fd^rauben; — korko-
ciag ben ^fropfenjie^er ein=
treten; — czop do beczki
ben 3ttpfen in bog 3apfen-
lod^ f)ineinbre[)en; — sie, vr.
fid) etnfd&Ieid^en, fid) hinein»
jroängen, fic^ einbrängen ; —
sie do towarzystwa fic^ in
eine ©efeQfc^aft einbrängen,
einfd^leid^en; — sie do kogo
fic^ }.\x imnbm einidtleic^en.
Wkrgcanie, Wkrgcenie,
-nia, sn. ©inbre^en «., ®in=
fd^rauben n.; — sie ©in»
fd^Ieidien ??., ©inbrängen n.
Wkrotce, adv. in furjem,
in Äürje, balb; — sie znowu
zobaczymy roir roerben unä
batb roieberje^en; — nastapi
rozczarowanie balb rottb bie
©nttäufd^ung folgen.
Wkrnszac, -szam, -szalem,
va. imperf. ; Wkruszyc, -sze,
-szyJem, va. perf. fiinein»
bröfeln, einbrödteln ; -sz troche
chleba do rosola bröcfle ein
rcenig SBrot in bie (guppe
ein.
Wkrnszanie, Wkrusze-
nia, -nia, sn. ©inbrödfeln n.
Wkrzewia6, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. einraurjeln ;
einpflanjen, einpfropfen.
Wkrzywiaö, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. \ Wkrzy-
wid, -wie, -witem, va. perf.
^ineinbiegen, [)ineinfrümmen.
Wkrzywianie, Wkrzy-
wienie, -nia, sn. ©inbiegen
n., öineinlrümmen n.
Wkucie, -cia ; Wkuwanie,
-nia, sn. ©infd^mieben n.
Wkuö, -je, -lern, va, perf.
einfcömieben, einpmmern.
Wkup, -u, pl. -y, sm.
©infauf m., ©intritt m. nad^
©riegung einer ©umme.
Wkupic, -pie, -pilem, va.
perf. ; Wkupowad, -puje,
-waJem, ca. imperf. ein»
laufen; — syna do jakiegos
stowarzyflzenia ben ©ol^n in
eine ©efeüfd^aft einlaufen ;
— sie, vr. fic^ einfaufen ; -puje
sie do cechu fic^ in eine S""tt
einlaufen.
Wkupne, -go, sing. tant.
sn. ©infaufägelb n.. ©infaufä»
preis ?«.
Wkapno
44:
Wlizac sig
Wkupno, -na, pl. -na, sn. ;
Wkupnosc, -Äci, sing. tant.
sf. (Sttifaufen n.
Wkwaterowac, -ruje, -wa-
lero, va. perf. einquartieren.
Wkwaterowanie, -nia, sn.
©inquortierung /.
Wlaö, wleje, wlalem, va.
perf. ; Wlewac, -warn, -wa-
Jem, va. imperf. 1) einc^iefien,
^ineingiefien ; 2) einflößen,
ein^auc^en; — w czyja dusze
odwage jmnbm in bie ©eele
5[Rut einflößen ; wlal w dzielo
dusze artjBty er l^at bem
.Runftroerfe ben ©eift bcä
Äünftlerä eingehaucht; Bog
wlal w czlowieka dusze ©ott
Ijat bem 3Kenfcl^en bie (Seele
eingeöaud^t.
Wlanie, Wlewanie, -nia,
sn. ©ingiefie« n., §inein=
gießen n. ; ©in^aud^en n. ;
®inflö|en n.
Wlatac, -tarn, -talem ;
Wlatywac, -tuje, -walem,
vn. imperf.; Wleciec, -ce,
-ciaiem, vn. perf. 1) l)inein=
fliegen; wrobel -cial do sto-
do}y ber ©pa^ flog in bie
©d^eune; 2) plö^iid^ hinein«
fallen, l^ineinrennen; jak sza-
lony -cial do pokoju er rannte
wie nerrürf t inä ,Simnxer l^inein.
Wlatanie, Wlatywanie,
-nia, sn. hineinfliegen ». ;
hineinrennen n.
Wlec, -ke ober wloke,
-kfem ober wloklem ; W16-
czyc, -cze, czylem, va. im-
perf.:, I. 1) fd^leppen, fd^Ieifen,
jie^en; — noge zanoga einen
fjufe nad^ bem anberen fc^lep=
pen; — kogo za nogi, za wJo-
sy jjmnbn an ben giipen, bei
"btw paaren fd^leppen; slimak
-cze za soba swoj dorn bie
Sd^nede jieti't il^r ^au§ ^in=
ter fid^; — swoj nedzuy
Äywot fein elenbeä Se5en ba=
l^infc^leppen; — suknie fein
Äleib pngen laffen, fiinter fid^
fc^teifen; wszystko-cze z domu
do zaatawu er fd^lcppt allcä
»om §aufe roeg inä S5erfa|amt;
— kogo po sadach jmnbn
in ben ®erid)ten ^erumfd^Iep-
pen; 2) in bte Sänge jiel^en;
3) eggen; 4) mit bem Quggarn
fifc^en ; II. — sie. vr. 1) fic6
jie^en, fid) fc^teppen; ledwo
sie wloke id^ lann mid^ !aum
fc^leppen; suknia wloczy ci
sie po ziemi baä Äteib
fc^'leift bir auf ber @rbe nac^;
przecieÄ sie poczta -cze
enblid^ fommt bod^ bie ^oft
angefd^leppt; ledwo sie wloke,
tak jestera oslabiona ic^ lanu
mic^ faum fd^leppen, fo f^raad)
fül^le ic^ mic^; proces ju4
sie trzeci miesiac -cze öer
^roje^ iiiel^t fic^' fd^on ben
brüten 3)lonat l^iu; 2) ftapeln,
langfam einf)erfc^reiten ; woj-
sko -cze sie do miasta baä
§eer fc^reitet ganj langfam
unb gemäc^lid^ ber ©tabt ju;
dokad sie -czesz roo ftas
pelft" bu l^'in ; 3) ftd^ löernm»
treiben; cala noc wJoczysz
sie po kawiarniach bu treibft
bic^ bie ganje 5nadE)t in ben
5?affeepufern ^erum.
Wleczenie, Wloczenie,
-nia, sn. Sd&(eppen «., ?Jad£)=
jiel^en n. ; — sie ©id^äief)en n.,
herumtreiben n., ©tapeln n.
Wlepiad, -piam, -piafem,
I. va. imperf. ; Wlepid, -pie,
-pitem, I. va. perf. ^inein=»
lieben; — karty brakujace
w ksiazke bie fcfilenben ©eiten
inä SÜ^ heben ; 2) einprägen ;
— komu CO w panaiec, w
serce imnbm etn). ing ©e=
bäd^tniä, in§ $erj einprägen;
3) einbrüdfen, einflöfien; 3)
— wzrok, oczy ben 33lidE
tieften, inä 9luge faffen, fc^arf
anfe^en; -pil we mnie prze-
razone oczy er l^eftete auf
mid^ feinen entfetten SlicE; II.
— sie, w. fid^ anl^eften,l^inein=
flebcn, l)ineinprägen.
Wlepianie, Wlepienie,
-nia, sn. ^ineinfleben n., ®in=
lieben n., $»eften n., ®in=
prägen n.
Wlepka, -ki, pl. -ki, sf.
Sejteinfc^altung /.
Wlepnac, -ne, -nalem, vn.
perf. ftc^ feftHeben, ei'nbrütfen,
einprägen.
Wlew, -u, pl. -y, sm. 1)
@ingu^ m., ©u^loc^ n.; 2)
eobe /. ; 3) Übergang m. ;
©rblafe m.\ 4) ^effion f.,
Überlaffung /.
Wlewkowy, adi. ©inguß» ;
3effiong=.
Wleizc, wleze, wlaztem, vn.
perf. ; Wlazic, -ze, -zilem,
vn. imperf. 1) ^ineinfried^en,
l)incinfteigen; ^inauf!Eriec|en,
tjinauffteigen ; nie wiedziec,
jaka dzlur^ wle^li man roeife
nic^i, burdf) uvld^eä iiotf) fte
f)ineinge!rod^en finb; w sidla
wlazl er ift in ^^(x^ gangneg
tlineingefroc^en; wilk wlazl
do obory ber SBolf froc^,
fd^lic^ fi(| in ben Sd^afftaU
ein; czy wleziesz jni raz do
lozka? ge^ft bu fd^on einmal
inä Setti* wlezc na drzewo,
na göre auf ben Saum, auf
ben SBerg fteigen; po spu-
szczonej drabinie wlazl przez
okno auf ber l^erabgelaffenen
Seiter froc^ er burd^g genfter;
tak daleko wleic nie möge
ic^ fann nid^t fo roeit ^inein=
f ried^en; ledwo wlazJem na göre
icö bin faum l^inaufge!ro(^en ;
2) {hineingeraten, ^ineinfom»
mcn ; co cL wlazlo do güowy
roa§ ift bir in ben Kopf ge=«
fommen; wlazl w dlugi i
teraz rady sobie dac nie
moie er ift in ©d^ulben ^in=
eingeraten unb fann fid^ jefet
feinen 3iat fc^affen; czemu
mi zawsze wlazisz w droge ?
roarum fommft öu mir immer
in ben SQSeg?; wszystko nie
wlezie do tego kufra alles
finbet in bem Äoffer nidit
%\o.% ; nie chce mi ta naaka
wlo^c do glowy biefe Äenntniffe
rooHen mir nic^t in ben Äopf
(^inein); sam mi wlazl w rece
er fam mir felbft in bie
|)änbe; cos mi w noge wla-
zlo eä ift mir etm. in ben
gufe geraten.
Wliczad, -czam, -czalem,
va. imperf. \ Wliczyc, -cze,
-czylem, va. perf. ba^ujä^Ien,
f)ineinred)nen, miteinjä^ten ;
-ajac ciebie bid^ eingerechnet,
mitgered^net.
Wliczanie, Wliczenie,
-nia, sn. ©ingäl^Ien n., JDJit»
einrechnen n., HUitjä^lung /.
Wlisnik, a. pl. -i, sm.
SBodfäbart m.. ^aferrourj /.
Wliza6 sif, -4e, -zalem,
vr. perf. : Wlizywac sie.
Wlizanie sig
446
Wiasnosc
-zuje, -walem, vr. imperf.
ficfa einfd)meici^e(n.
Wlizanie sie, Wlizytva-
nie sig. -nia, sn. (Stnfc^mei=
t^elung /".
Wlociesz, -a, pl. -e, sm.
Bombylius (^afeftenart).
Wlot, adv. ftug§, t)utttg,
in aller (Sile.
Wlubiö sie, -bie, -bilem,
vr. verf.\ SÖJo^tgefoUen unb
©eicbmacf an etio. finben.
Wladaö, -dam, -dalem, vn.
imperf.\ — cie,m 1) etro. 5e=
t)errfc^en, ^errfc^en, üerroalten,
lenfen, über etro. n)aUen,etra. ju
füE)ren, ju gebrauchen roiffen;
kiedy Rzym swiatem -dai al§
9iom bie SBelt bcl^ert]4)te; w.scie-
klosc mnie opanowala, ale
umialem soba — SBut
ergriff mic§, aber ic^ ocr»
mo^te mic^ ju be^errfcf)en, ic^
fonnte ^err über mtc^ bleiben;
nie daj — soba namie-
tnosciom la^ bid) nic^t Don
ben Seibenfd^aftcn bci^errftfien ;
slepy los nami -da baä blin=
be ©c^itffal leitet une*, übt
feine ©eroalt über uns; —
jezykiem nieraieckim (bieg-le)
bie beutfc^e Sprache (geläufig)
beljerrf c^en •, — wszystkimi euro-
pejskimijezykami aUeeuropäi»
ic^en 6prac^en bel}errfcf)en ; 2)
etro. regen, beroegen fönnen ; tak
byt chorobami polamany, Äe
ani reka ani noga — nie
mögl er rcar bur(^ 5lranf^eiton
fo gebrod)en, ba^ er roeber
öanb noc^ %\x% regen, tül)ren,
fonnte ; slon tak -da traba
jak cztowiek reka ber (Slc=
fant fann ben 3tüffel fo gc=
brouc^en rcie ber llienfc^ bie
^anb; nie modz — ustami
nic^t im ftanbe fein, bie 2ip=
pen fiu beroegen.
Wladanie, -nia, sn. 33e=
berrfc^en »., öerrfd^en n., Sen»
fen «., Sßalten n., SBeroegen
n., Sftegert n.
Wladca, -cy, pl. -cy, sm.
^errfcber m., Se^errfc^er »».,
ilai^t^abcr m.\ Bog — nie-
ba i ziemi ®ott ber Sel^err-
ft^er beg ^immelä unb ber
®j;be; — kraju ber SDiac^t»
bober im Staate^^— swiata
Jßeltf;errfc^er.
Wladczyni, — , pl. -nie,
sf. ^errfdierin /., 33e^errfc^c=
rin/., 2)Jad)t^abertn f., ®ebiete=
rin /.
Wladnictwo, -wa, sn.
Verrieben n., öerrfc^aft /.
Wladnosc, -sei, sing. tant.
sf. a)tad)tl)aben «., ®eroalt /.
Wiadny, adi. mac^tl)abenb,
Diel oermögenb.
Wladowac, -duje, -walem,
va. perf. l)ineinlaben; auf»
laben.
Wladowanie, -nia, sn.
Jgineinlaben n., 2luflaben n.
Wladycki, adi. bifd)öflic^.
Wladyctwo, -wa, pl. -wa,
sn. griec^ifdieö Sietum.
Wladyka, -ki. pl. -ey, sm.
l)griec^ift^er 93tf(^of; 2)prft
m., Stegent m.
Wladza, -dzy, pl. -dze, sf.
1) gjloc^t /., ©eroalt /., $err=
fdjaft /.; — najwyÄsza, nie-
ograniczona, ograniczona bie
l)öd)fte, unbef c^ränüe, befc^ränf«
)c 2)Jac^t; — duchowna geift»
lic^e ©ercalt; — prawodaw-
cza, wykonawcza, sadowni-
cza gefe^gebenbe, ausübenbe,
rirf)terlic^e ©eroalt; -dze uie-
bieskie bic 4>inxmetämä^te;
mite -dze zycia 1 smierci bie
©eroalt über iJeben unb Sob
t)aben; to przechodzi moja
-dze baä ge^t über meine
SJac^t; odebrali mu -dze, gdyz
jej naduÄywal man l^at iljm
bie aJiacbt genommen, ba er
fie mtfebrau^t l^at; dac komu
-dze czynienia czego jmnbm bie
2)iac^t geben, etroag ju tun;
dostac sie pod -dze meza
unter bie '©eroalt beä 9J?on=
ne§ geraten; 2) DJlad^t /.,
^raft/.; SJeroetiungsoermögen
n., Stegungöoermögen «.;
od ostatniego ataku apople-
ktycznego stracilcaJkiem-'dze
w prawej rece feit bem legten
©c|laganfaüe oerlor er in ber
rechten §anb ooUftänbig baä
3iegungäDermögen ; tak wielkie
jest oslabienie, te cliory swo-
ja -dza ruszaö sie nie moÄe
fo grof; ift bie ©d^roäc^e,
bafi ber Äranfe fic^ burd^ ei-
gene Äroft ntcfit beroegen fonn ;
stracic -dze we wszystkich
czlonkach an aUcn ©liebern
gelähmt roerben; zaczyna od-
zyskiwac -dze w rece bie
5?raft im Slrm'e fängt 'bei il)m
an jurüdjute^ren, bie Sä^mung
fängt an ju meieren; -dze
ciafa, duszy, umyslu bic ^ör=>
per-, ©eelen-, ©ctfteäfräfte ;
3) aSe^örbe /. ; trzeba sie
udac ze skarga do odnosnej
-dzy man mufe bie Äloge bei
ber juftänbigen Se^örbe ein=
reichen; -dze krajowe bie
Sanbcäbel^örben; wszystkie
-dze wojskowe i cywilne alle
5Kilitär= unb ^iwilbeliörben.
Wlam, -u, pl. -y, sm.
Überfic^bred^en n., 33ruc^=
han m.
Wlamac, -mie, -malem,
va. perf.:, Wlamywac, -mnje,
-waiem, va, imper/. einbrechen;
— kogo w CO jmnbn in etro.
Scf)roierigem einüben ;- sie, vr.
einbrechen, root)in einbringen;
-li sie do domu Siebe ftnb
in baö §au«i eingebrochen.
Wlamanie, Wlamywanie,
-nia, sn. lginbrec{)en «., (Stii»
brud^ m.\ kradziez z -niem
(ginbrucbebiebftaf)! m.
Wlasic sig, -sze, -sitem,
vr. perf. ftc^ einlc|meicf)etn,
einic^leic^en.
Wlasnodzielnosc, -sei,
sing. tant. sf. ©elbftänbigs
feit/.; felbftänbige ^anblungö»
fäl)tgteit.
Wlasnodzielny, adi. felb-
ftänbig.
Wlasnorgcznosc, -sei,
sing. tant. sf. (£igen^änbig=
feit /.
Wlasnorg czny, adi. cigen-
^änbig; co -m podpisem
stwierdzam roaä td} mit eigen»
^änbiger Unterfd^rift beftätige.
Wlasnorodnosö, -sei,*»««/.
tant. sf. Originalität /., Ur=
tprünglidifeit /.
Wlasuorodny, adi. ort»
ginefl, urfprünglid).
Wiasnosc, -sei, pl. -sei,
sf. 1) (Stgentum n. ; ®runb=
eigentum; to jest moja -^cia
i möge z tem uczynic, co mi
sie podoba e§ ift mein (Eigen-
tum unb id^ fann bamit
tun, tuaö mir gefäüt; pra-
wo -sei a mozoosc rozporz^-
dzania prÄcdmiotem ea w sei-
Wlasnoustny
447
Wlodarski
slym z soba zwiazku boä
©igentumärecfit unb ba§ 33er»
fügung§re({)t über einen @egen»
ftanb finb miteinanber auf§
engfte oerbunben; posiadac co
prawem -sei etro. eigentumä»
rcc^ttid^ befi^en; — dziedzi-
czna ©tbeigentum; — pry-
watna, publiczna ^rinateigen»
tum, öffentIidE)eä ©igentum;
2) ©tgentümli^feit /., eigen=
^eit f., Sefdiaffenfieit /., ®t=
genf^aft /. ; ogolnemi -sciami
cial sa rozciagJosc, po-
dzielnosc, niepfzenikliwosc
i t. d. bie allgemeinen @igen=
fdioften ber Körper finb: bie
3)ei)nbarleit, 2:eilbarfeit, Un=
burc^bringlid^feit u. f. ro.; -sei
jezyka bie ©igen^eiten ber
©prad^e ; wino ma te — ,ie...
ber Sßein l^at bie[e ©igenfc^oft,
bafi . . . ; jest to -scia medrca,
ie .. . eine ©igenfcJjoft beä
SBeijen ift, bafe er ... ; przy
uprawie ziemt trzeba mied
wzglad na jej -sei bei 33ear=
beitung bei* ®cbe mufe man
Siücffic^t auf i^re 33efc^affen=
^eit nel^men.
Wlasnoustny, adi. ; Wla-
snoustnie, adv. iuxd) eigenen
SDiunb, aus eigenem JlJunbe,
perfönlic^.
Wlasnowolny, adi. Wta-
snowolnie, adv. eigen=
rotüig.
Wlasny, adi. 1) eigen; na
-sne oczy to widzialem id^
tjabi e§ mit eigenen Singen
gefef)en ; to twoja -sna wiua
eg ift beine eigene ©d^ulb; —
ma — dorn et l^at ein eigene^
§auä; z -snej woli auä eige-
nem 2lntrieb ; pisalem -sna
reka id^ l^abe e§ mit eigener
§anb gef cl)tieben ; zaböjstwo
popelnione wobronie-snpj oso-
by ein Sllorb in ©elbftoerteis
bigung begangen ; z -snej kie-
szeni au§ eigener 2:afd^e;
imie -sne (Eigenname m.; mi-
losc -sna (Eigenliebe /; Neron
-sna matke z^mordowal 5Rero
^at feine eigene äKutter cr=
morbet; jak z -snym synem
obchodzil sie z nim er be=
^anbelte il^n roie feinen eigenen
©o^n; szatan w swej -snej
osobie ©atan in feiner leib»
l^aftigen (Seftatt; 2) raa^r, ec^t,
rein.
Wlasciciel, -a, pl. -p, sm.
(Eigentümer m., (gigner w. ;
— kamienicy Hauseigentümer ;
— döbr (ziemskich) (55utÖ=
befi^er m.
Wlascicielka, -ki, pl. -ki,
sf. (Eigentümerin f.
Wtascicielski, adi. ®igen=
tümer=.
Wlasciwosd, -sei, sinf/.
tant. sf. \) (i-igentümlic^ffit
/., Qualität /.;^ 2) (Eigenf)eit
/". ; == WJasnosc.
Wtasciwy, adi.'., Wlasci-
wie, adv. 1) eigentlid^; -wie
nie mam tu nie do roboty
eigentlid^ Eiabe ic^ §ier gar
nic|tä JU tun; jakie jest -we
znaczenie tego süowa ? roaö ift
bieeigentlid^eSebeutung biefeä
3Borte§?; -wie ty sam jestes
tu winien eigentlid) bift 'nw
felber l^ier fc^ulbig; 2) rid^tig,
fompetent; znalezienie twoje
nie bylo wlasciwe bein S3c=
nel^men rcar unrichtig ; na -wem
miejscu dowiecie sie o tem
il)r roerbet baoon an ber ric^=
tigen ötelle erfafiren; to nie-
— wyraz dla oddania tej
mysli e§ ift nid^t ber rid^tige
SluäbrudE, um biefen (55eban=
fen mieberjugeben.
Wlascizna, -ny, pl, -ny,
sf. (Eigentum «., 8efi^ m.
Wlasnictwo, -wa, sing,
tant. sn. (gigentum§redE)t n.
Wlasnie, adv. eigentlid^,
gerabe, eben, red^t; — ze tego
nie uczynie ic^ merbe e§ ge»
rabe nid^t tun; tak to jest
— fo ift e§ eben; — wyszedi
er ift eben ausgegangen; —
mowilismy o lem mir f)aben
eben baoon gefprod^en; —
chcialem pojsc do ciebie
ic^ iDoIlte gerabe ju bir ge^en ;
brak mu — tego, czego sie
po nim najwiecej spodzie-
wano ei fe^lt ilm eben bai,
rcaS mon con i^m am meiften
erroartetc; to — bylo przy-
czyna naszej klötni ba§ iien
war bie Urfad^e unfereS
3onfe§; — tyle za to zapJa-
cilem ic^ ^abe gerabe fo Diel
bafür gejault; — jak gdy-
by . . . gerabe al§ roenn . . . ;
I — te± (ironifd^) warum nic^t
gar.
Wlatac, -tarn, -talem, va.
perf. fiineinftopf en, ftinein»
fe^en, l^ineinflidEen.
Wlawiac, -wiam, -wialera,
va. imperf; Wlowic, -wie,
-wilem, va. perf. f)inein=
fangen; — sie, vr. fi(^ i^inein»
i fdileic^en.
! Wlawianie, Wlowienie,
' -nia, sn. Hineinfangen n. ; —
sie öineinfc^leicften n.
Wlaz, -u, pl. -y, sm. 1)
aJlannöloc^ n., ga^rloc^, (Ein»
fteigeloc^; 2) (Einbringung »?.;
3) ©inbringlic^ffit /.
Wlazic, fiefie : Witze.
Wlazenie, -nia, sn. Hin=
einfteigen «., ^'meintxieil^in n.;
Hinauffieigen «., Hinauf»
fried&en n.
Wl^czac, -czam, -czaJem,
va, imperf. ; Wl^czyc. -cze,
-czylem, va. perf. einfügen,
einfc^liefeen, einoerleiben; bei-
füj'.en; -czyl ten folwark do
swoich posiadiosci er I)at
biefen SJleier^of feinen 33efi^un=»
gen einoetleibt.
Wlg,czanie, Wlaczenie,
-nia, sn. 1) ©infügen n., (Ein»
Derleiben «.; 2) (Einfc^altung
/., (Einlegen «., (Einrangie-
ren 7).
Wl^cznie, adv. iiibe»
griffen, einfc^liefilic^, influfioe,
Wlochaciny, -ein; Wlo-
chacinki, -nek, plur. tant. sn.
5?ai'ern, ^Jafern pl. mancher
©eraäcbfe.
Wlocharz, -a, pl. -e, sin. 1)
%t%m., 5,ägername beä a3ären;
2) rau^füfeiger SBuffarb.
Wlochatka, -ki, pl. -ki,
sf. Ceolopa (Qnfeftenart).
Wlochaty, adi. ; Wlo-
chato, adv. paarig.
Wtochynia, -nii, p>l. -nie,
sf. (Vaccinium uliginosum)
©umpf^eibelbeere /".
Wlöczen, -nia, pl. -nie,
sm. iöo^tfifd^ m.
Wloc, -ci, sing. tant. sf,
Paspalum (?ßflan}e).
Wlodarka, -ki, pl. -ki,
sf.; Wlodarzowa, -wej, pl.
-we, sf. SReierin /., SJogtin /.
Wlodarski, adi. 3JJeier=,
5Bogt=.
Wlodarstwo
448
Wloczfgostwo
Wlodarstwo, -wii,pl. -wa,
sn. aSogtei /., 3(mt n. beä
aSoqteg, 9)?eietei /.
Wlodarz, -a, pl -e, sm.',
Wlodek, -dka, pl. -dki, sm.
«Bogt w.; Sc^utje m., S)ocf=
ric^tcr vi.
Wlodarzowac, -rzuje, -wa-
iem, va. imperf. UJogt, ©^ulje,
3)ieicr fein, tüirtfqiaften.
Wlogacizna, -ny, pl. -uy,
ä/. ©pat m., Sä^mung /.,
ber ^interfü^e beim ^ßferbe.
Wlogawy, Wlogaty, arft..
gefäiömt üom ©pat.
Wlom, -u, ^J^. -y? «»»• ®i"=
bruc^ ?H.
Wlos, -a, pl. -y, sw. 1) ©aar
n. ; siwe, blond, czarne, ka-
sztanowe -y graueä, blonbcä,
fc^raarseä, faftanienbtauneö
§aar; szpilka do -6w ©oat=
nobel/.; konskie -y SRofi^aar;
-y na glowie §aupt-, Äopf-
t)aar; szaurek z -6w $aor=
fc^nur /■.; eienki jak —
fein raie ein ©aar, l^aarfein-,
wypadanie -öw ©aarauäfaü m. ;
-y komus odrastaja bie ©aare
raac^fen imnbm vm neutm;
-y sobie wyrywac z rozpaczy
fic^ oor 3Serjroeiflung bie
©aare auärei^en; za -y ko-
gos targac jmnbn bei ben
©aaren ^erren; za -y kogo
wJöczyc imnbn bei ben ©aoren
fd^Ieppen; bez Bozej woli —
ci z glowy nie spadnie ol)nc
ben SCßiüen ®otteä rairb bir
fein ©aar gefrlimmt; o —
bei einem ©aar, um ein ©aar ;
ani na — nic^t um eine5©aare5
Srette ; ani o — sie nie pomylic
etro. aufä ©aar, biS auf ben
aiagel treffen; o — bylby go
zabil um ein ©aar, faft,
eg fehlte nic^t üiel, fo beinahe,
f)ätte er i^n getötet; u uie-
wiasty -y dlugie, ale rozam
krötki bei ber grau finb bie
©aare long unb ber SBerftanb
furj; wiecej raa dlugow n\i
-6w na glowie er f)at me[)r
©c^utben atg ©aare auf bem
Äopfe; ze strachu -y mi po-
wstaj^ na glowie bie ©OOre
ftel)en mir cor ©(^reden ju
löerge; futro pod — glaskac
ben ^elj gegen ben ©trid)
ftreidjeln ; 2) Unruhe /., ©aar=
feber /. ber U^r ; 3) Sc^mtn!= \
beere /., Seermcite /. .
Wlosaty, Wlosisty, adi. j
paarig; t)on ©aar, f)ären. |
Wlosek, -ska, pl. -ski, sm. ;
dhn. Wloseczek, -czka, pl. :
-czki, sm. ©ärc^en n. ; zycie
jego wisialo na -ku fein i.'eben i
t)ing an einem g-aben. 1
Wtosiasty, adi. ; Wlosia- ;
sto, adi. E)iarartig.
Wiosie, -sia, sing. tant.
sn.; Wlosien, -nia, pl. -nie,
sm. 3tofi^aar n., «ßferbe=
t)aar n.
WJosiec, -sieje, -siatem,
vn. imperj. ©aare belommen,
t)aatig werben.
Wlosienica, Wlosien-
nica, -cy, pl. -ce, sf. 1) p=
reneg ©emb, ©eroanb, 33u^=
^emb n.; 2) ©aorgeroebe n.
Wiosieniczny, Wlosien-
niczny, adi. a3ufel)emb=,
©aorgeroebe'.
Wiosieniorög, -ogu, pl.
-ogi, sm. Dixa (^nfelt).
Wlusieniosz, -a, pl. -e,
sm. Sybistroma (^nfelt).
Wlosienkowaty, adi. i
l^aarartig, tjoarförmig, ^aar=
faferig.
Wlosienny, adi. ©aar»,
giofeöaar«.
Wlosien, -nia, pl. -nie,
sm. atofi^oar n.; — lesny
aöalbfiaar n., aßatDrooCe /.
Wlosisko, -ka, pl. -ka,
sn. grofieä, bideä ©aar.
Wlosistosc, -sei, sing,
tant. sf. ©aarig!eit /.
Wlosisty, adi. paarig;
fiaarförmig.
Wloski, itoUenifd), roelfd^;
jezyk — itatienifc^e ©prad^e;
— "^orzech roelfc^e 91ufe; -ka
kapusta göelfd^fraut n.
Wloskowatosc, -sei, sing.
'. tant. sf. Kapillarität/., ©aar=
förmigfeit /, ©oarrö^rc^en»
an;iiel)ung f.
Wloskowaty, adi. bünn
rcie e;n ©ärd)en, l^aorfein,
^aorförmig ; naczynia -te
©aorrö^ren^Z , ©oargefäpe^Z.,
ÄapillargefÖfee pl.
Wlosnitka, -ki, pl. -ki, sf.
Trichostema (^ijjflange).
Wlosoglowka, -ki, pl. -ki,
sm. ©oarfopfiuurm m.
Wlosonog, -oga, pl. -ogi,
sm. ©ei^eljforpion m.
Wlosopad, -u, pl. -y, S7n.
1) ®belftetnatt i 2j ©aaraus=
fall m.
Wlosoplaw, -u, pl. -y, syn.
(Regaleaes) ©eringöfönig m.,
Rotbart m., rote ©eebarbe.
Wlosowki, -wek, plur.
tant. sm. ^auge /. jum 2lus=
reiben non ©aaren, ©aat=
jupfer m.
Wlostolin, -u, pl. -y, sm.
Poivrea (^^fSflanäe).
Wloszczyzna, -ny, sing,
tant. sf. 1) itolienifc^e ©itten,
©prac^e 2C.; 2) ©rünjeug «.,
I ©uppengemüfe n.
Wloscianin, -a, pl. -nie,
sm. Sauer m., Sanbmonn m.
Wloscianka, -ki, pl. -ki,
i sf. SSäuertn /"., Sanifrau /,
! ®orfmabd)en n.
Wloscianski, adi. 8auer=,
Sanbmannä», bäuerlid); -e zycie
Sanlimannäleben n. ; -e grunta
aSouerngrünbe pl.; -ka ko-
misya 2luäeinanberfe|ungö=»
fommiffion f.
Wlosc, -sei, pl. -sei, sf.
S)otf n., Sanbbefi^ung /.; ®ut
n., Seft^tum n.
Wlosnica, -cy, pl. -ce, sf.
Setaria (^flange).
Wlosnik, -a, pl. -i, sm.
1) Sric^ine /., g-abenmurm m. ;
2) ©aarpinfel m.
Wlozenie, -nia, sm. ©in»
einlegen n., Iginlegen n.
Wloczba, -by, pl. -by, sf.
©cf)lepptrog m.
Wloczebne, -go, sing,
tant. s)t. eggengelb n.
Wlöczek, -cz]:a, pl. -czki,
sm. ©gger m.
Wloczenie, -nia, sing,
tant. sn. 1) ©c^leppen n. ;
2) ®ggen n. ; 3) — sie ©erum=
treiben «.. 3Sagabunbieren n.
W16cz§ga, -gi, pl. -gi, sm.
1) Öanbftreic^er m., ©erum-
treiber m., SSagobunb m.,
©troldt) m. ; 2) ©erumtreiben n.,
SBacjabunbieren n., iianbftrei=
6)iXeif. ; 3) (Lycopodium ) S\oU
benmooä «., Särlopp m.
W16cz§gostwo, -wa,
sing. tant. sn. Sonbftret«
d^erei /'.
Wloczka
449
Wnarodowiac
-cy, sm.
Sanken»
Öan3en^
iH. -ka,
Wloczka, -ki, 2)l- -ki, sf.
1) SBoae /., ©ttdiDoae, 'MoU
lengarn n. ; 2) (Sgqen n. ; 3)
— wina gabenätei)en n. beö
SBetneö.
Wloczkowaty, arfi. faben=
gifl^enb; -te wino fabensie^en-
ber 2Bein.
Wlöczkowy, adi. 3BoII=,
^^oI[qarn=, ©tidEgarn'.
Wtocznia, -ni, ^jZ. -nie,
sf. 1) Sanje /., ©pccr n.; 2)
SWiljfraut n., iianjenfarn w.,
©pifant m.
Wlocznik, -a, pl
Saiijenttäger m.,
Incc^t ??t.
Wioczniowy, «c?/
Wiocznisko, -ka,
sn. flto^e San^e.
Wloczyc, fief;e: Wlec.
Wloczydlo, -diu, pl. -dla,
sn. 1) ^ie^inftrumeiu n. ; 2)
0ettcnfetBel /•., §aftboIbe /.
Wloczykj -a, j^^- -h sm.
Sanbftretc^ec w.
Wlok, -u, jß. -i, sm. Q\ig,=
ne^ «.
Wlöka, -ki, pI.
eine $ufe Sanbes;
^$fluqfd)[eife f.
Wlokienny, adi. fa[eng.
Wlokien, -uia, pl. -nie, sm.
5-a[ergen)äct)ä «., ^-aferfrebä m.
Wlokniaki, -köw, plur.
taut. sn. eine ^ilsart.
Wlokniasty, WlöknTsty,
adi. faferig, Dott {>afern, Qa=
fern; korzonek — ©aug=
mund /.
Wloknik, -a, jj?. -i, 5W.
gibrin n., gaferftoff ?«.
Wlöknistosc, -sei,
tauf. sf. g-afetigreit /.
Wlokno, -kna, pl.
sn. ; dim. Wlökienko
-ki,
-ki.
sf.
pl.
sin//.
W16knochrz%stniak, -a,
pl. -i, sm. faferige ®efdE)n)u[[t.
Wloknowatosc, -sei, sing,
tant. sf. g-afevigfeit /., Qa\e=
rigfeit /.
Wloknowaty, adi.; Wlö-
knowato, adv. faferig, ja=
ferig.
Wludzac, -dzam, -dzalem,
va. imperf; Wludzi6, -dze,
-dzilem, va. perf. I^ineintotfeii,
\ einreben ; — sie, vr. ftd^ ein=
frf)Ieiclöen/ ficfe etnfduneid^ern.
Wtudzanie, Wludzenie,
\ -nia, sn. ^ineinloden n., ©in=
[ reben n.
! Wmaczac, -czam, -czalem,
; va. imperf. ; Wmoczyc, -cze,
-czylem, va. perf. eintunfen,
einroeid^en, inä SUaffer legen.
Wmagac sif,-gan),-galem,
vr. imperf. \ Wmodz, wmoge,
wmoglem, t';-. perf. fid^ mit
©eroalt einbrängen.
Wmarzn^c, -rzne, -rzna-
lem, vn. perf. einfrieren,
l^ineinfrieren.
Wmawiac, -wiam, -wiatem,
va. imperf. \ Wmowic, -wie,
-wil'em, va. perf. einreben;
— CO w kogo imnbm roas
einreben; -wia we mnie to,
0 czem ml sie nawet nie
snilo er rebet mir ein, roo=
Don mir nid^t einmal ge-
tröumt fjat ; -wiono w niego,
Äe jest geniuszem man f)at
il^m eingerebet, ba^ er ein
®enie fei; nie dam sobie tego
— id^ toerbe eg mir ni^t ein»
reben laffen; — sie, vr. —
sie do kogo fid^ jmnbm auf=
brängen, anbieten.
Wmawianie, Wmowienie,
j -nia, sn. (ginreben n,
-kna, Wmazac, -ze, -zalem, va.
-ka, Iper/. ; Wmazywac, -zuje,
pl. -ka, sn. gafer /., '^<3\tx f.\ I -walem, va. imperf. ixn\6)m\h
(Seroebe n., ©efpinft «.; na | ren, einfalben.
Wmazanie, Wmazywa
-kna rozebrac jerfafem, ger=
jafern; -kna lataface 2111=
roeiberfommcr '?«.; -kna gi-
bern im tierifdien Körper;
-kna jedrowe jlernfafern f;Z.;
tkaniua tak nabita, ^3 -kna
trudno dostrzedz ba§ ©emebe
nie, -nia, sn. ©infd^inieren «.,
©infalben n.
Wmiatac, -tarn, -tatem,
va. imperf. ; Wmiesc, wniiote,
wmiotiem, va. perf. hinein«
feieren; — sie vr. fic^ rcol^in
ift fo bid^t, bafi man bie gä= | einbrängen; — sie doczego fid^
ben foum fe^en fann; -kna | ju ctro. anbieten," aufbröngen.
pajeczjnybiegäbenbes^pinn: I Wmiatanie, Wmiecenie,
geroebeä. I -nia. sn. §ineinfef)ren n.
Slownik polsko-niemiecki.
Wmierzenie, -nia, sn.
§ineinmcffen n.
Wmierzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. l)ineinmeffen.
Wmiesic, -sie, -silem, va.
perf. ^ineinfnete'n, einrühren.
Wmieszac, -szam, -szalem,
va. perf. [|ineinmif^en, ein«
mengen; calkiem niepotrze-
bnie -szales mnie w to bu
f;aft mid^ ganj unnötig l^in=
eingemengt; — sie, vr. fitf; ein=
mifc^en, ficf) einmengen; -szai
sie do uaszej rozmowy er l^at
fi^ in unfer ©efpräc^ einge»
mengt.
Wmieszanie, -nia, sn.
(ginmengen n., Sinmifd^en n.
Wmieszkac sig, -kam,
-kaiem, vr. perf. fid^ ein=
bürgern.
Wmiotac, -tarn, -talera, va.
perf. ^ineinfc^mei^en, hinein»
rcerfen.
Wmiotanie, -nia, sn. |)tn=
einfc^metfeen n., §ineinn)er=
fen n.
Wmoczenie, -nia, sn. (Sins
raeidöen n.
Wmodlic sif , -die, -dlilem,
vr. perf. ftc^ einbeten.
Wmotac, -tarn, -talem, va.
perf. l)ineinn)idEern, I^inein«
oerroirfeln.
Wmulenie, -nia, sn. ^in«
einftedten n. in S^lamm.
Wmulic, -le, -lilem, va.
perf. in ©c^lamm l)inein=
ftecten.
Wmurowac, -ruje, -waiera,
va. perf. Ijineinmauem, ein=
mauern.
Wmurowanie, Wmuro-
wy wanie, -nia, sn. Ginmauern
«., ^ineinmauern n.\ — pa-
miatkowej tablicy ba§ Gin«
mauern einer ©ebenitafel.
Wmusic, -sze, -silem, va.
perf. ; Wmuszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf. — co w kogo
jmnbm etro. aufjroingen, auf=
brängen, aufnötigen.
Wniuszanie, -nia, stt.
^ineinjraängen n., hinein»
brängen n.; 2Iufnötigen n.
Wmykac, fie[)e : Wemkn^d.
Wnarodowiac, -wiam, -wia-
iem, va. imperf.; Wnarodo-
wid, -wie, -wilem, va. p>^Kf-
einbürgern, SBürgerred^t »er»
29
Wnarodowianie
450
Wnioskodawca
leiten; jum ^Patrioten mad^en;
— CO etro. einem 33olfceintmp=
fen, beibringen; — sie, vr.
fic^ ^eimifc^ alä 5ßattiot füt^Ien,
fic^ bei einem %oiU einbür=
gern, naturolifieren.
Wnarodowianie, Wnaro-
dowienie, -nia, sn. StaturO'
lij'ation f.
Wnatrz = Wewnatrz.
Wnet, adv. balb, in Äürje,
alöbalb, gleich, fogleid^; —
potem balD na(^l^er.
Wnetki, adi. jdE)nfH, eiligft.
Wnetze, adv, balb.
Wngcac, -cam, -caiem, va.
iyytperf.^ Wngcic, -ce, -cilem,
va. i^erj. ^ineinlocfen, an«
loden, anföDern; — sie, vr.
fid) lineinloden laffen, ben
^öber anbeißen; — sie do
czego fid^ rao einfd^muggetn,
auf=, einbrängen.
Wngcanie, Wngcenie,
nia, sn. §inetnlodEen «., 2ln=
loöen «., Stniöbern n.
Wn|k, -u, vi- -i, sm.
SSlenbe/., 3lifc^e/.; — kro-
ku sruby ©d^raubenplatte f.
Wngka, -ki, ^l. -ki, sf.
g-üüung /., SSertiefung f. um
eine j^üöUTig ^eruni.
Wngt, -u, 'pl. -y, sm.;
Wn§ta, -ty, pl. -ty, sjf. Socf=
fpeife /.
Wngtny, adi.\ Wnftnie,
adv. ^meuUodenb.
Wngtr, -a, ^;Z. y, sm. ein
fd^lec^t Äa[trierter, 3Jerfc^nitte=
ner. Älappf)engft m.
Wngtrawiec, -wca, j^^-
-wce, sm. Strongulus (SJBurms
ort).
Wngtrowatosc, -sei, sing,
tant. sf, Sage /., btr öoben
unter bem Sau^ringc (Krypt-
orchidismus).
Wnftrze, -trza, pl. -trza,
sn. 1) ^nnere(9) «., 3nnerfte(5)
n. ; — domu baä 9in"ere bes
§aufeö; przejrzec kogo ai do
-trza jmnbn biä inä ^"»erfte
burc^fdiauen; — ziemi ®rb=
innerf(5) n., Unterirbifc]^e(6)
n. ; wlasciciel -trza Sefi^er
be§ _ Qnnern ; 2) = Wuetrz-
nosc.
Wnftrznik, -a,pl. -i, sm.
Eudocarpou (l^flanje).
Wngtrznosö, -sei, pl. -äci,
sf. 1) Snnci^Ks) «. ; 2) -.sei
pl. ©ingeioeitie n.
Wnftrzorosle, -sli, plur.
tant. s/. Entcphyta (|"cl^marot=
jenöe ©taubpilje).
Wniebowst^pienie, -nia,
s». §immelta{)rt /. ; — Pan-
skie €f)rifti 4>iini"elftt^rt; —
Matki Boskiej SDtariä ^m=
melfa^rt.
Wniebowzigcie, -cia, sti.
^immelfat)rt /. 2)Jariä.
Wniebowzifty, adi. in
ben §immel aufgenommen;
czuje sie jak gdyby — ic^ fü^Ie
mic^ rote in ben ^immel ser=>
[efet.
Wniesienie, -nia, sn. 1)
hineintragen «.; 2) (Singe=
bra:^te(5) n. ; ©inbringen n. ; —
oferty bie Einbringung einer
Offerte.
Wniesc, -ose, -cslem,
va. pe7'f.] Wnosid, -sze, -si-
iem, ra. imperf. 1) ^ineintra=
gen ; -sli go na rekach do sali
obrad man trug i^n auf §än=
ben in ben SBeratungsfaal
hinein; — lözko do pokoju
baä 33ett in§ ^immer tragen;
2) einbringen, l^ineinbringen,
bringen; -osles poköj w ten
dem bu fiaft griebe in biefcö
§au§ gebracht; -osJa mu w po-
sagu wielkie dobra fic l^at
i[;m alö SJUtgift gro^e ©üter
gebrad^t; wszystko co zona
meiiowi-osi Qlleg,n)aä bie grau
bem SUanne in bie ©f^e bringt;
3) eintragen; — co do gto-
wnej käiazki etlD. inä §aupt=
buc^ eintragen; — dlug na
dorn eine ©d^ulb auf baä
|)aug eintragen raffen ; 4) ein=
füf)ren ; — jakis zwyczaj eine
©itte einfüf)ren; 5) ausbrin»
gen; — toast einen Soaft
bringen; — czyje zdrowie
jmnbn fjod^Ieben laffen; 6)
einreichen, beantragen; —
podanie o zniesienie wyroku ein
i>)efuc^ um bie ilaff ation beö Ur=
teils einreichen ; — projekt usta-
vvy einen ©efe^entmurf oor=
fc^lagen; — oferte eine Offerte
einreichen; — za kim prosbe
für jmnbn g-ürbitte einlegen';
7) — z czego auö etiü. fol=
gern, »ermuten, fd^liefeen, an=
nef/men; -sze z twego obej-
scia, ie chcesz zerwac sto-
sunki ze mna ic^ fc^lie^e au§
beinern S8enel)men, bafe bu ben
a}erlel^r mit mir abbred^en
roiQft; z tego — mozesz, jak
wielkie bylo moje rozgory-
czenie barauä fannft bu er=
fe^en, roie gro^ meine @rbit=
terung roar; z tego mozesz
— o przyszlosci barauä
fannft bu auf bie gutunft
fc^liefeen.
Wniewalac, -lam, -lalem,
va, imperf. ; Wniewolic, -le,
-lifem, va, per f. aufjiinngcn,
aufbringen, aufnötigen.
Wnijsc, Wnijscie ^
Wchodzic, Wejscie.
Wnik, -a, pl. -i, sm. 1)
feineä Äanälc^en; 2) SBogel»
garn n. ; 3) galle f. ; we -i
wpasc in bie gaUe geraten;
-1 knuc jmnbm eine galle
legen; 4) Socfung /., ^er=
fü^rung /. ; zbyc -i .swiata
fii) ben Soctungen ber 3Belt
entreißen.
Wnikac, -kam, -kalem, vn.
imperf. ; Wniknac, -kne,
-klem, vn. perf. tief einbringen,
ftc^ Dertiefen, turc^bringen;
twoj gios -kal do serca i za
dusze cbwytai beine Stimme
brang in§ ^erg unb ergriff bie
©cele; nie -naLs w ducha
autora bu bift in ben ©eift
bes Slutors nicijt eingebrungen.
"Wnikanie, -nia; Wniknig-
cie, -cia, sn. (Einbringen n.;
S)urc^bringen ?;.; Sßertiefen ?!.
Wniosek, -sku, pl. -ski,
sm. 1) 2lntrag »?.; popieram
— poprzedniego mowcy id^
untcrftüge ben 2lntrag beä
SBorrebner§; — jego nie zo-
stal przyjetym fein Slntrag
löurbe nic^t angenommen; 2)
Folgerung /., Sc^luf; m.,
golge/., ©c|luBfolge ; wypro-
wadzic z czego -ski gotge=
rungen (xv.% etro. jie^en; stad
wypada taki — ... bar=
auä fann gefolgert merben,
ba^ . . . 3) S3orftf;lag »;.; —
do prawa @efe^üorfdE)(ag, ®e=
fe^entrourf TM.; — prokuratora
ber 2lntrag beä ©taatä«
anroatteg.
Wnioskodawca, -cy, pL
-cy, sm. SlntragfteHer m.
Wnioskowac
451
Wodochwyt
Wnioskowac, -kuje, -wa-
lem, va. imperf. folgern,
l'c^tieSen, bie g-olgerung, ben
@ci^[u|( jte^en; poniewa^ ga-
dasz glupstwa, -kuje stad, ze
jestes glupi roeti bu S)umtn=
fjeiten fprtc^ft, folgere id) bar=
auä, baf( bu bumm bift; z
czego -kujesz to? tiiocaug
fd^Iiefet bu barauf?
Wnioskowanie, -nia, sn.
©d&Iie^en n., gotgern «.
Wnosiny, -sin, plur. taut,
sn, ©injug m. in bie neue 2Bol^=
nung.
Wnoszenie, -nia, sn. ®tn=
tragen n., hineintragen «. ;
Sinbringen n., ©inreid^en «. ;
fyorgern n.
Wnotowac, -tuje, -walem,
va. imperf.; Wnotowywac,
-wuje, -walem, va. per/.
einnotieren, einf(^reiben, baju»
notieren.
Wnotowanie, Wnotowy-
wanie, -nia, sn. Sajufc^reiben
n., ®ajunotteren n.
Wnuczg, -cia, pl. -ta,
sn. ©nfeHtnb n. ; -ta bie (gnfel.
Wnuczka, Wnuka, -ki,
2)1. -ki, sf. ©ntelin /.
Wnuczy, Wnukowy, adi.
eii!er=.
Wnuk, -a, pl. -i, sm. ; dim.
Wnuczek, -czka, pl. -czki
ober -czkowie, sm. @n!el m.
Wnurzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf.'^ Wnurzyc, -rze,
-rzyiem, va. perf. eintauchen,
^ineintauc^en, oerfenfen, t)er=
liefen.
Wnurzanie, Wnurzenie,
-nia, sn. (Sintau^en n., ä)er=
fenfen «., S]ertiefen n.
Woda, -dy, pl. -dy, 5/.
1) SBaff ec n. ; — mineralna 2)it=
neralroaffer; — zrödlana
OueIIn)afiec;--rzeczna,sIodka
©ü^roaffer; — morska a}Jeer=,
©eeraaffer; — deszczowa 3ie=
genraaffer; — swiecona $IBeiF|=
roaffer; — cementowa 3ement=
roaffer; — biezaca fUefeenbeä
3Baffer; — chlorowa ©^[oiroaf=
fer, laoeflifd^e Sauge, (|lor^a[=
tigeä SBaffer; — destylowana
beftiüierteä SBaffer; — stojaca
fte^enbeg, ftagnierenbeä 3Q3af=
fer ; — wapienna Äalf roaffer ; —
zaskörna ©runbroaffer; —
zelaena eifenfjaltigeä Sßaffer;
— dzienna ©et^roaffer, %Cl<?,=
roaffer, ©icferroaffer; — krö-
lewska Äönigöroaffer ; — kry-
stalizacyjna ÄrtftaHifattonä=
roaffer; pJynac z -da, przeciw
-dzie mit Dem Strome, gegen
ben ©Irom f c^roimmen, f diiff en ;
przepadi jak kamien w -de
er ift oerloren gegangen roie
ein inä 3Baffer geroorfener
©tein, er ift gang oerfdjollen;
-da prowadzic towary bie
2Baren ju SBaffer füt)ren;
do -dy jechaö, konie prowa-
dzic jur Sränfe reiten, bie
5pferbe fül^ren; na swoje koJo
-de ciagnac baä Sßaffer auf
feine 9MVe leiten, feinen
SSorteil in ad^t nehmen; -de
do morza nosic SBaffer in ben
SBcunnen tragen; o chlebie i
-dzie bei SBaffer unb SJrot;
w metnej -dzie ryby lowic
im Grüben fiirfien; niegodzien
i -dy podac mu er ift nicf)t
raert, if)m ba§ SBaffer lu
reid^en; trudno plynac przeciw
-dzie e§ ift fc^roer gegen ben
©trom gu fd^n3immcn, gegen
bie allgemeine Diidjtung an^u=
fämpfen; radby go w ?yzee
-dy Utopie er niörfjte il^n in
einem Söffel Sßaffer ertrönfen,
er möchte i^n mit allen mög=
Heften unb unmijgncften SKitteln
befeitigen; krew nie — 33tut
ift nicftt SBaffer, SBIut ift
bicfy; alä SBaffer, ber Wtn\ä)
ift nid)t oon §015; 2) Söaffer
n. ; Urin m. ; -de puszczac
SBaffer abfcftlagen f 3) -Aj,pl.
Sabeort m., S3ab »., ©efunb=
brunnen ?«.; byc u w6d im
33abeorte fein ; do w6d jechac
in§ Sab faf^ren.
Wodan, -u, sing. tant. sm. ;
— ielaza Sifenojtjb n.
Wodewil, -u, pl. -e, sm.
SSaubeoiHe «., ©ingfpiel «.
Wodmoryn, -u, pl. -y,
sm. Slquamartn m.; SBertjü
m., immergrüner ©betftein.
Wodmuch, -u, pl. -y, stn.
3;^Jaffertrommct /., aSaffetfäu^
Ienmafct)tne /.
Wodne, -go, sing, tant,
sn. aßafferjoa m., 3Eaffer=
gebühr /.
Wodniak, -a, j^l- -i, sm,
Pontederia (^^ßftanjc).
Wodnian, -u, pl. -y, sm.;
— zelaza Gifenft^orat n.
Wodnica, -cy, 2)1. -ce, sf.
1) aßafferni)mpl)e/.; 2) SBaffer»
fud}t/.; 3) SBafferfaben m.,
SBurmmoos «., SBurmtang
m., 2)leeralgc f,
Wodniczny, adi. S[Baffer=
fud)t=; roaffer) ücfttig.
Wodnic, -nie, -nilem, va.
l)ert. roäffern, roäfferig machen.
Wodnied, -nieje, -nial'em,
vn. imperf. ju Söaffer, roäfferig
loerben.
Wodnik, -a, pl. -i, sm. 1)
maVLt /.; 2) filbcrroeile
©c^roimmfpinne; 3) 3Baffer=,
ÄQUcftfäfer m.; 3) SBaffer»
mann m. (©ternbilb); 5)
2Bafferftoff ?w.; 6) SBafferarjt ?«.
Wodnistosc, -sei, sing.
tant. sf. Söäfferigleit f,
Wodnisty, adi.; Wodni-
sto, adv, roäfferig, roaffer»
l^altig, roafferreicft.
Wodnocielnosc, -sei, sing,
tant. sf. 3Bafferfucftt /.
Wodnocielny, adi. roaffer=
fücbttg.
Wodnokrewnosc, -sei,
sing. tant. sf. p[)[egmatifcftc§
Temperament, SBIafebiütigJeit/.
Wodnokrewny,af^e. pl^[eg=
matifc^, blaplütig.
Wodnosc, -sei, sing, tant.
sf. aOöäfferigfeit /.
Wodnoziemny, adi. am=
pl^ibial, beiDlebig, im SBaffer
unb auf ber @rbe lebenb.
Wodny, adi. 1) 3Baffer=;
— m}yn 2ßaffermül^Ie /.;
clo -ne SQßafferjott ?h. ; -na
grobla, tama 3Bafferfd^Ieufc
f. ; -na barvva Söafferfarbe /. ;
-na bitwa ©eefcftlacftt /.; —
znak SBafferjeidien n.; -ni
mieszkancy SEBofferberooftner
pl.; — papier ungeteimteä
'Rapier, SDrurfpopier «.; 2)
-na strzala ^pfeilfraut n.; -na
wesz ©cfttangenfrant; -ne nici
Sffiafferfäben pl.
Wodny, -nego, pl. -ni, sm.
SBaffermann m., (Grubenar-
beiter m. jum 9Iuif{^öpfen
bes aBaffer§.
Wodochwyt, -n, pl. -y,
sm. ©oUöffel m.
29*
Wodociag
452
Wodzowski,
Wodociag, -u, i)l. -i, sm.
1) aBafferleitunG /., 2öaffet=
roerl n. ; — podziemny untets
irbifc^e SSafferleitmig ; — vu-
rowy 9löl)venroafferreituitg,
gflö^renfa^rt f.; 2) gBa|jer=
fünft /■.; 3) SBaffergraben m., i
SBafferfuvc^e /.; 4) 2ßa[fer= |
pumpe /.
Wodociaglosc, -sei, sing,
tant. sf. ^rTöinuIiE /., Söaffer-» :
Iraft[e|re /'. 1
Wodociek, -u, pl. -i, sm. '
2l6flu^ m., 3iinnfa( n., Äanat m.
Wodoczyn, -u, pl. -j, sj7i.
aöaffcrftoff m.. ^i^örogen n.
Wododrzew, -a, j)^- -J,
sm. Tetracera potatoria
(^ftanje). :
Wodoglowie, -wia, pl.
-wia, 5«. ; Wodoglow, -own,
pl. -owy, sm. SBafferfopf m.
Wodoklon, -u, pl. -y, sm. \
^latane f., SÜafjeral^orn m. \
Wodokrew, -krwi, sing,
tant. sf. 2lnämie /., 33hit=
atmut /. j
Wodokrocz, -a, pl. -e, sm. :
Hydrophylax (^^flanje). j
Wodolag, -a, pl. -5, sm.
Stratiomys (Qnfeftenart).
Wodolej, -a, 2>^- -e, sju.
Söaffergiefeer m.
Wodolist, -u, pl. -y, stn.
Dodanea (^ftanje).
Wodomiec, -inca,^:)?. -mcy,
sm. ; Wodomcza, -czy, pl.
-cze, sf. 2lbleitung§fanal m.,
Gntroäfierungefanat in.
Wodomierz, -a, ^;?. -e, sm.
SBaffermeffer m., Sßafferpegel
m., §x;brometer n.; — piy-
wakowy ^eget mit ©rf)it)im=
mer; — ro^oiczkowy 3)}ini=
mal" unb aJlajlmalpeget; —
samokreslny }elbftregiftrieren=
ber ^egel; — zegarowy
^eaelufir.
Wodonosiciel, -a, pl. -e,
«7«. Sßaff er träger w.
Wodonosicielka, -ki, pl.
-ki, sf. aL^afferträgertn /.
Wodonosze, -szuw, pltir.
tant. sn. SBaffertragbanb n.
Wodopelny, adi. voll
SBaffer.
Wodoplawny, Wodopla-
wy, adi. im äiJaffer fd)n)im=
menb.
Wodor, -u ; Wodorod,
-rodn, sm. SBafferftoff m.
Wodopoj, -poja, pl. -poje,
sm. 1) äiJaffertrinfer m.; 2)
Srän!e /.
Wodorniaki, -kow, pltir.
tant. sn. ^t)örogenten pl.
Wodorodny, adi. äl5offer=
ftoff=-, — gaz auafferftoffgaö w.
Wodorost, -u, pl. -y, sm.
SBafferpflanje /., ©eegraä n.,
Sirge /.
Wodorosl, -i, pl. -e, sm.
SBafferreiä m.
Wodoselenian, -u, pl. -y,
sm. ©elentüafferftoff m.
Wodosiarczan, -u, pl. -y,
sm. ©c^tDefelroafferftoff m.
Wodosinian, -u, pl. -y,
sm. ctianroafferftofffaureä ©alj.
Wodoskoczny, adi. -na
rurka Sifierro^r n.
Wodoskok, -u, pl. -i, sm.
©pringbrunnen m.
Wodosowka, -ki, i)l. -ki,
sf. äBafjermotte /.
[ Wodospad, -u, 2>h -y> *»*■
I SBafferfaü m.
i Wodosplaw, -u, pl. -y, sm.
1 SBaffergrabcn m.
! Wodostan, -u, ^jZ. -y, s)7i.
2Baffetftanb m.
Wodotok, -u, 1)1. -i, sm.
33afferleitung /.
Wodotrysk, -u, jil- -h sm.
(Springbrunnen m., g-ontänef.
Wodowaga, -gi, pl. -gi, sf.
SBaffermeffer m.
Wodowaznia, -ni, sing,
tant. sf. §t;broftatif /., 2öaffer=
rcägefunft /., aSafjerftanbs»
Ief)re f.
Wodowstrgt, -u, sing,
tant. sm. SBafferfdieu /.
Wodozbior, -oru, pl. -ory,
sm. SBafferfialter m., äßaffer=
bel^älter m., SÜafferrelerDoir ».,
Siejerceteic^ m.
Wodoziemian, -u, pl -y,
sm. tellunüafferftofiiaureö
©arj.
Wodozwodztwo, -twa,
sing. tant. sn. 2BafferIeitungä=
fünft /.
Wodozolw, -ia, p>^- ■iß,
sm. (Süferoaffetfdiilbfröte /.
Wodunka, -ki, pl. -ki, sf.
äl>affevblaje /.
Wodza, dzy, ^;Z. -dze, sf.
1) 3üger w., güfjrung/., Sen-
!ung /., ^(xum m., Seitrie=
nien m.\ puscic -dze swojej
fantazyi feiner ^[^antafie freien
Sauf [äffen; -dze rzadu bie
3üge[ ber ^Regierung; njac
-dze rzadu bie 3ügel ber 9ie=
gierung ergreifen; trzymac
kogo na -dzy jjmnbn im Qant
mc tjalten; trzymac swoj je-
zyk na -dzy feine ^uns^ int
3aumc l^alten; puäcic -dze
zlosci bem 3otne freien Sauf
laffen; puscic -dze komu
jmnbm bie QüQd fd^iefsen
raffen; 2) »efe^I m., SÄnfü^»
rung f., Äommanbo n. ; 3)
-dze röwnoleglociagowe Seil»
fer pl.
Wodzaca, -cej, pl. -ce, sf.
güfirung'^/., ©ieitbal^n /.;
— drazka suwakowego ^Ü'^=
rang ber ©d^ieberftange; —
suwaka ©c^ienenfü^rung,
©c^ieberfüörung f., Schieber»
rahmen »t.; — suwaka, wo-
dzidlo proste ©d^ienenfü^rung,
©c^ieberfüf)rung, ©ct)ieberraf)=
men; — zawiasowa ©elen!=
fül^rung.
Wodzenie, -nia, sn. 5"^=
reu n., herumführen «.
Wodziana, -ny, pl. -ny, sf.
Najas (ffiafferpflan^e).
Wodzianka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) Sßafferfuppe/.; 2) 2lug»
TDUdö§ m. am ©tamme.
Wodzianowaty, adi.', -te
rosliny ©eerofen pl., Slpm«
pf)en 2)1.
Wodziczyn, -u. pl. -y, sm.
(Colonias) ©c^ipinbbtume /.
Wodziö, "dze, -dzilem, va.
imperf. führen, l^er«mfü|reu,
fic^e: Wiese.
Wodzielina, -ny, pl. -ny,
sf. Mintella (^:pf[an3e).
Wodzien, -nia, pl. -nie,
sf. Corethra Onfeft).
Wodzik, -a, pl. -i, sm.
©Iciter m., ^üf)rung /. ; —
kulisowy ®(eit^o(j n , Äulif=
fenftein m., {}üf)rungstopf m.
Wodzirej, -a, pl. e, sm.
58ortänjer w. ; 2lnfür;rer m.,
SJäbelefü^rer m.
Wodzowad, -dzuje, -wa-
l'em, vn. imperf. anfül^ren,
fommanbicren.
Wodzowski, adi. gül^rer«,
3(nfüf)rer=.
Wojacki
453
Wola
Wojacki, adi. ©olbatctt-,
fotbatijc^.
Wojaczka, -ki, pl. -ki, sf.
Solbotenlebenn.; Ätiegäjug m.',
Wojak, -a, pl. -cy, sm.
Ärteger m., ©olbat m., ^riegä«
mann m.
Wojaz, -n, pl. -e, sm.
Steife /.; = Podröz.
Wojazer, -a, xyl. -owie, sm.
3ieifenöe(t) m.\ = Podrozu-
jacy.
Wojazowac, -zuje, -waJem,
' vn. imperf. reifen; = Podrö-
zowac.
Wojazowanie, -nia, sn.
Jieifen n. ; := Podrözowanie.
Wojennosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) i^tiegäroefen n.;
2) fciegerifcfier ®eift.
Wojenny, adi. ^tiegö«;
— podstep Stieciälift /. ; w
-ch czasach in Ätiegöjeiten;
— komisarz KriegSfornmiffäc
m.; — sad ^ticgögettc^t n.;
sztuka -na ßtiegifunft /. ; budo-
wnictwo -ne Ätiegöbaufunft /.
Wojewoda, -Ay,pl- -dowie,
sm. SBottDobe m.; §eräog m.
Wojewodowac, -duje, -wa-
Jem, vti. imperf. bie 3Bürbc
eines Sßoiiooöen ßefleiben.
Wojewodzianka, -ki, pl.
-ki, sf. Socktet /. beä SOBoi»
rooben.
Wojewodzic, -a, pl. -e,
sm. ©o^n m. beö Söoircoben.
Wojewodzina, -ny, pl.
-nie, sf. ©ema^tin J. öeä
SBotrooben.
Wojewodzki, adi. Sßot=
n)obfc^aftä=.
Wojewodztwo, -twa, ^^Z.
-twa, sn. SBoirDObfd^aft /.
Wojlok, -a, pl. -i, svi.
giljtuc^ n. ; gitjbecfe /. unter
Dem ©attef.
Wojlokowy, adi. 5*^3=
tud)=, von giljtucf).
Wojna, -ny, pl. ^ -ny, sf.
ßrieg m.; -ne wydac, wypo-
wiedziec komu jmnbm ben
Ärieg erüären, anfünbigen ;
— wewnetrzna, domowa in=
ncrer Krieg, $8ürgerfrieg ; -ne
z kirn prowadzic mit jmnbm
Krieg führen; -ne wzniecic ben
Krieg ceranlaffcn, terurfadjen;
wypowiedzenie -ny Krtegäet=
flärung /. ; — wybucha ber
Ärieg bricht auä; gotowac
sie do -ny [ic^ jum Kriege bi"
reiten, ruften; bog -ny Äctegä»"
gott w. ; jechac na -ne in ben
Krieg jief)en; wieczna —
w domu erotger Unfriebe Im
§aufe; — pismienna geber»
frieg, ^olemit /.; — kokosza
3flumme[ m.
Wojowac, -juje, -walem,
vn. imperf. Krieg führen, bes
fliegen, fämpfen, ftreiten; ko-
sciol" -jojacy flreitenbe Kird)e.
Wojowanie, -nia, sn. 33e=
friegen n., Kämpfen n., Krieg»
führen n.
Wojownica, -cy, pl. -ce,
sf. Kämpferin /., §elDin f.
Wojowniczy, adi.; Wojo-
wniczo, adv. friegerif c^, Iampf=
luftig ; czemu dzis jestes tak
-czo usposobiony roarum bift bu
l^eute fo tciegerifd^ geftimmt;
duch -czy frtegerif(^er ©eift.
Wojownik, -a pl. -cy, «?n.
Krieger m., §elb w., Kämpfer m.,
KriegSmann m., Sefrieger m.
Wojowny, adi. !riegerifc^,
ftreitbar.
Wojski, -kiego, pl. -scy,
sm. (altpolnifc^er ^Beamter)
KriegöDormunb m.
Wojsko, -ka, pl. -ka, sn.
'§eer n., Kriegs^eer n., 2lrmee f.
SKititär n.; sluzyc w -ku
Beim aJJilitär bienen ; wzieli go
do -ka man T^at i^n jum
3}litität(bienft) genommen; za-
ciagnac sie do -ka beim 2IU«
ntär eintreten; — pod
wodza arcyksiecia baä §eer
unter bem Kommanbo beS ®r3=
^er;?og§.
Wojskowiec, -wca, pl.
-wcy, sm. 9JJiIitärift m.
Wojskowosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) 3Rilitari§muä m. ;
2) ainntär n., ÜJiilitärftanb m.,
Kriegäbienft m.; 3) Kriegärae=
fen n.
Wojskowy, adi.; Wojsko-
wo, adv. militärifc^, 9JUlitär=,
Kriegä=; — stan 2Kilitär=
ftonb m.
Wojskowy, -wego, pl. -wi,
sm. ©olbat m.
Wokabularz, -a, pl. -e,
sm. Süörterbuc^ n., SJofabu»
lar n.
Wokabula, -ly, pl. -iy,
.sf. SBofabet/.
Wokacya, -cyi, pl. -eye,
sf. Berufung /. ; = Powolanie.
Wokacyjny, adi. SBeru«
fungS*.
Wokalista, -sty, pl. -sei,
sm. ©änger m., SSofalift m.
Wokalny, adi. ^Sofal-,
®efangs=.
Wokanda, -dy, ^:»?. -dy,
sf. ^roje^lifte /. bei ben ®e»
rtc^ts^öfen.
Wokolo = WkoJo.
Wola, -li, sing. tant. sf.
1) SBiUe/., SBoßen n. ; badz —
Twoja jako w niebie tak i
na ziemi Sein Sßitle gefcf)e^c
im §immet foroie auf ©tben;
bez -li boskiej wJos ei z gto-
wy nie spadnie ofine ©otteg
aSiEen rcirb bir fein Saar
gefrümmt; wolna — freier
Sßille; z dobrej i nieprzymu-
szonej -li au§ freien ©tütfen,
o^ne jeben ,3""^"9i to byta
— Beza eä roar ©otteä Sßille;
nie miec wlasnej -li leinen
eigenen SBtUen fiaben; bez
moznosci — jest daremna
ol^ne aJiögüd^feit ift ber SQSiHc
nu^Ioä, baä SBoUen genügt
nid^t, man mu& aurf; bie 2Jlög=
lic^Eeit fiaben, eä auszuführen;
stosowac sie do czyjej -li
fi^ na^ jmnbä SDBiHen rieten;
jezeli to twoja — , poddam
sie z pokora roenn e§ bein
SB^iße ift, roe'rbe ic^ mid^ mit
S^emut unterroecfen; gdzie
nie moÄna chciec i niechciec,
tarn obca — panuje voo nion
nicf)t njünfc^en unb nic^t«
roünfdöen fann, bort f)errf^t
ein frember SBiUe; zmusic
kogo do czego pomimo jego
-li jmnbn gegen feinen SBil»
ten äu etro. jroingen; pozo-
stawiam to twojej -li i(§
überlaffe e§ beinern SBiCen; —
stoi za uczynek ber gute
aßille gilt für bie %<xi; byc
dla kogos dobrej -li jmnbm
geneigt, jugetan, I)olb fein; byc
dla kogos ziej -li jmnbm ab-
geneigt, ab[)olb, gram fein;
wszystko mu idzie podlug -li
aUeS gel^t i^tn nacf) äl'unfd^;
do -li nac^ aSelieben, nad)
§et3enSluft, 3ur ©enüge; miec
Wolanin
454
Wolnowierny
czegos do -li ctro. jur ©enüge
l^aben; nasmialismy sie do -li
roir ijaben nac^ öergenähift
gelod^t; juzes sie do -li na-
jadl bu f;a|'t j|e§t genug ge^
geff^n ; nazartowalem sobie
z niego do -li ic^ f;abe mit
ifjm nac^ §erjenäluft meinen
©pa§ getrieben; ostatnia —
Seftament n., le^ter' 'ffiitTe;
Bo^a — ©olteä SBiUe, in=
nerer Sriefc, SBeruf ?«. ju etio. ;
2) S-reija^re ^jZ. beä ßolo»
niften, greifofonie /., greigut
«.; 3) po -li, adv. nac^ SßiHen,
gemütltd^, langfam; 4) mimo
-li, adv. unroillfürUd), of;ne
ju rooUen.
Wolaniu, -a, pl. -nie, sm.
greifaB w.
Wolant, -a, ^jü. -y, s»?.
Sßolant w., geberbatt m.
Wolarek, -rka, pl. -rko-
wie, sm.', Wolarz, -a, pl.
-e, sm. 1) Dclfenl^änbler m.;
Dd^fentreiber m.; 2) Äropf»
iauber ?h.
Wolarka, -ki, 2??. -ki, sf.
1) Dc^jentreibevin /. ; Dd^fen=
pnbletin/. •, 2) Äropftaube /".
Wolarnia, -ui, ^j?. -nie,
sf. Od)icnftaI( m.
Wolaty, Wolowaty, adi.
Iropfig.
Wole, -la, 2^^- — > *«•>
W61, -ola, pü. -ole, sm.
Äropf m.
Wolec, -le, -lalem, vn.
iinperf. oorgier^en, lieber
ttJoHen; -le umrzec nii tyle
cierpiec ic^' jie^e cor ju fter»
ben, alä fo oiet gu leiDen-,
-le ciebie, bo jestes spokoj-
niejszy id) ^,(xbi V\i) lieber,
raeil bu ruhiger bift; w tem
goracu -lalbym jechae noca
ic^ möchte bei Diefer §i^e lieber
beg 9iacf)tä fahren ;powiedz mi,
CO -lisz fage mir, roaä bir
lieber ift.
Wolej, adv. el^er.
Wolfram, -u, sm. 1) 2öolf=
ram w?.;'2) Sßolframfiat)! m.
Wolframek, -mku, pl.
-mki, sm. SBoIframojt)b n.
Wolframian, -u, pl. -y,
sm. iöolframfciure f.
Wolframowy, adi. SBolf"
ramö', oon äßolfram.
Woliglod, -odu, sing. tant.
sm. !rantr)after junger.
Wolina, -ny, pl. -ny, sf.
maaerer, elenber Dc^ö.
Wolnica, -cy, pl. -ce, sf.
fjreimarft ?«.
j Wolnic, -nie, -nilem, va.
imperf. nad^laffen, fc^roäd^er,
geltnber machen; — wode
baä SBajfer (au moc^en.
Wolniec, -nieje, -nialem,
vn. imperf. nad)Iaffen, nad^=
geben, lorferer, lofer rcerben;
woda -uieje baä Söaffer lüirb
tau.
Wolnienie, -nia, sm. 3tac^=
laffen n.
Wolniuchnosc, Wolniu-
sienkosc, Wolniutenkosc,
-sei, sing. tant. sf. gro§e
Sanc^famfeit, (3d;taffr}eit.
Wolniuchny, Wolniu-
tenki, Wolniusienki, adi.\
Wolniuchno, Wolniutko,
Wolniusienko, adv. lang»
\axa, \6)[a\\, fe^r lau, leife;
na -chnytn ogniu piee auf
ganj gelinbem g-iuer baden.
Wolno, adv. 1) lotfer,
fd^Iaff, bünn, lang[am; jechae
— langf am fal^ren ; — co zwia-
zacctro. locfer binben; jedz-niej
fa^re langsamer; namysi sie
— , a wszystko spiesznie czyü
bebenfe langfam unb l^anble
fernen ; 2) frei; pusci6 kogo
— jmnbn freilaffen kon —
chowany ein im freien bref=
fierteä ^pferb; — chodzi er
gcl^t frei lierum; 3) e§ ift
erlaubt, man barf, man fann ;
czy — wejsc? ift erlaubt (ein=
jutreten)?; czy — mi isc na
przechadzke? barf icf| fpajiereu
gel}en?; nie — ci sie ani na
chwilke oddalic bu batfft bid)
audö nic^t für einen 2lugen=
blid entfernen; — mi roblc,
CO mi sie podoba ic^ fann
mad^en, roaä ic^ miü.
Wolnoczynny, adi. ; Wol-
noczynnie, adv. mittfürlid^.
Wolnom6wnosc,-3ci,sj«/7.
tant. sf. Siebcfrei^cit /., ©prec^«
fräbeit /.
Wolnomöwny, adi. ; Wol-
nomöwnie, adv. freirebenb,
freimütig.
Wolnomularski, adi. grei^
maurer=, freimaurerifdj ; -ska
loza gteimaurerloge /.
Wolnomularstwo, -wa,
sn. Freimaurerei /.
Wolnomyslnosc, -sei, sing,
tant. sf. j^reibenferei/., '^xix-
benfertum n.
Wolnomyslny, adi.\ Wol-
nomyslnie, adv. freibenfenb,
freii'innig.
Wolnopalczasty, adi.
freifingerig, getrennt fingerig.
Wolnoprgcikowy, adi.
freiftaubig.
Wolnopromienisty, adi.
freiftrat)lig.
Wolnosc, -sei, pl. -sei, sf.
1) Freiheit /.; — osobista
perfönlic^e ^"'^^'^"t; — > ^ö-
wnosc, niepodleglosc g^rei^eit,
©leic^^eit, Unab^ängigf eit ;
— od podatköw (Steuerfrei=
l^eit; — prasy *Dre^freil^eit ;
— rachöw grei^eit ber Se=
roegungen; na -sei in grei=
Ijeit; wypuscic na — in
fyreif)eit fegen; darowac komu
— imnbm bie %xt.\^t\.t fc^en=
!en, (Xihtw, bogini -sei ©öttin
ber g-rei^eit ; stracid — bie
greil)ät cerlieren; lepszy
w -sei kasek ladajaki nizli
w niewoli przysmak in ber
greif)eit fc^metft maä immer
beffer alä in @efangenf($aft
bie fcinften Sederbiffen ; 2)
©rlaubni^/.; dal mi — od-
jechac do domu er 'ijO.i mir
i£rlaubni§, Urlaub erteilt, nad)
§aufe ju fahren; dac komu
— postapienia z czem, jak
ehce jmnbm bie g-rei^eit laffen
mit einer ©oc^e ju uerfafjren,
tt)ic er roolle; masz — eö
fte^t bir frei; 3) Ungebunben=
tjeit f., 2luägelaffen§eit /.,
Soderljeit /'.; — obyczaj6w
53ocfer^eit ber Sitten; 4) g-rei»
mütig!eit /., greimut ?«.; 5)
greimarlt m., greiplalj «?.,
greibube /'. ; 6) — stolca offener
:^eib, teid)ter ©tul^lgang; 7) —
stanu e^elofiafeit f., Sebigs
feit /.; 8) -Sei, pl. ^4JriDi=
legien pl., grei^eiten pl.
Wolnowierca, -cy, pl. -ey,
sf ^-reigeift m., greibenfer m.
Wolnowierny, adi. frei»
gciftig, freibenferifd).
Wolnowierstwo
455
Womitoi*yum
Wolnowierstwo, -wa, SM?^.
tant. sn. jyreigetfterei/., j$rei=
benferei /.
Wolnowladca, -cj,pJ. -cj,
sm. Setbft^erri'ctiec m.
Wolnowladczyni, — pl.
-nie, sf. Selbfttiercictieriu /.
Wolnowladztwo, -twa, sn.
(SeI6[t()errlc^aft /.
Wolny, adi. 1) frei, una5=
pngig; — naröd ein freieä
SJoIf; — raularz Freimaurer;
uczynic kogo -m imnbit 6c=»
freien; ni -nej mysli, ni
-nego ruchu, ktozby to zoiesc
m6gl? feinen freien ©ebanfen,
fetne freie 33eroegung, roer
Jönntebaä erfragen?; wolana-
sza -ua jest, bo jest w naszej
mocy unfcr SßiÜe ift frei, roeil
er in unferer 2)iad^t liegt;
nie mam ani chwilki -nej id)
^aBe nid)t einen 2lugcnblic!
frei; -na droo:a (öle) 33a^n (ift)
frei; czy masz troche -nego
czasuV [jaft bu ein roentg freie
^eit?; oddychac -nem powie-
tizem freie Suft atmen; zo-
stawic komu — wyborjmnbm
freie 2ßa[;l laffen; wyjsc na
-ne powietrze mö Jreie treten,
flehen; na -nem povvietizu im
g-reien, unter freiem öimmel;
na -nem polu im freien {jelbe;
bjc na -nej stopie auf freiem
gufie fein ; — widok na pole freie
a{usficf)t inä '^ilh; miec —
oddech freien 2Utm tjaben;
miec — stot i mieszkanie
freie Äoft unb Quartier l^aben;
— dziei'i freier Sag; nie bylo
jednego dnia -nego od przy-
krosci es rcar nic^t ein Sag
frei Don Unanneljmlic^feiten ;
ten dorn jest z -nej reki do
sprzedania biefe§ §aK§ ift au§
freier §anb ju oerfaufen; —
od podatkow fteuerfrei; — od
cla jottfrei; port — grei^afen
m.] wstep — freier iSintritt;
2) frei, ' unjebunben, locfer;
— jezykungebunbcneSpradie;
-ne obyczaje locfere ©itten ;
-ne zycie prowadzic ein frete§
Seben füEiren; -no liumaczone
z angielskiego frei auö bem
©nglifd^en übcrfefet; tenstanik
jest mi — biefe %aiüe ift mir
ju loier; — w pasie loder
im ©c^lu|; ta kaszka cal-
kiem -na biefer 93rei ift ganj
bünn giUift; a) lebig, et)eloS;
— stan lebiger ©tano; to
czlovviek -nego stanu baä ift
ein lebiger SRenfc^; 4) gelinbe,
[angfam; piec na -nym ogniu
bei gelinbcr öi^e braten, baden ;
ise -nym krokiem mit langfa=
men ©diritten gefien ; 5) locfer,
bünn (Dom (3tut)lgang) ; 6)
geneigt, jugetan; -ne ueho
geneigtes O^r.
Wolontaryusz, -a, pl. -e,
sm. (5rein)iUige(r) w., S5oIon=
tär m.
Wolowy, adi. Sropf».
Welt, -tu, pl. -ty, sm.
Sßolt n.
Woltyzer, -a, pl. -rzy
ober -owie, sn. SSoItigeur m.,
Seiftänjer m. ; = Linoskoczek.
Woltyzerowac, -rnje, -wa-
Jem, va. imperf. ooUigieren;
= Skakac ua linie.
Woltyzerowanie, -nia, sn.
SSoItigieren n.
Wolumen, -\i,pl. -mina, S7n.
3]oIumen «. ; = Gruby zeszyt,
gruba ksiega; Objetosc.
Wolwas, -u, pl. -y, sm. Ro^=
Tenfc^roinge f., i^o^lenforb m.
Wolacz, -a, pl. -e, sm.
SRufer m., SRufenbefr) m.
Wolac, -tarn, -talem, va.
unb V7i. imperf. rufen ; darem-
nie-lasz, nikt cienieustyszy bu
ruf ft umfonft, niemanb roirbbic^
ijöxin ; — do Boga o pomsfe nie
przestane id) roerbe nic^t cuf*
^ören, ©otteä 9iac^e anjurufen;
to krzy wda -jaca o pomste do
nieba ba3 ift ein f)imme[=
fc^reienbeä Unredit; — kogo
jmnbn rufen; — kogo po
imieniu jmnDn beim ^Jfamen
rufen; — o pomoc um §ilfe
rufen.
Wolak, -a, pl. -i, sm. (Bo-
letus bovinus) Äufj'pifj m.
Wolanie, -nia, sn. Siufen
n., ©(freien «. ; 3iuf ?«.,
©d^rci w.
Wolek, -Ika, pl. -ik'',sm.;
1) dim. Don Wot; 2) j?orn=
rcurm m.; 3) §artrüffel=
fäfer m.
Wologlowy, adi. od^fen»
föpfig.
i Wolok, -a, pl. -i, sm. §eu>
' teng m. (Jifc^/'-
Wolook, -a, pl. -i, stn.
Siinböauge n. ('^flanje).
Wolopas, -a, jjZ. -y, sm.
Dd)ien^üter m.
Woloszka, -ki, pl. -ki, sf.
1) fuciier ©c^nürrocl; 2) blaw
Kornblume.
Wolowacieö, -cieje, -cia-
lern, vn. imperf. träge unb
bumm rcie em Dc^ä roerben.
Wolowatosc, -SC), sing,
tant. sf. Sräg^eit /., Sd^roer»
fäUig!ett /., ?ßtump^eit f.
Wolowaty, adi.; Wolowa-
to, adv. träge, fc^roerfällig,
plump, langfam.
Woiowiec, -wca, pl. -wcy,
sm. Dc^fentretber m.\ Dc^fen=
jtemer m.
Wolowik, -a, pil, -j, sm.
Sßalöerbfe /.
Wolowina, «ny, 9]int=
fteifc^ 11.
Wolowuia, -wni, pl. -wnie,
5/. Dc^ienftall m.
Woiownik, -a, pl, -cy, sm.
Oc^fentreiber m. ; Dc^fen»
l)änbler m.
Wolowy, Woli, adi. Dc^=
fen:; — jezyk ^inbejunge
/.; — targ Cdjfenmarft 7?i. ;
— chod fc^roerer, träger
®ang; -weoko Di'^fenaui^e ».;
tegobynieopisalna- wej skörze
um baä auTjufc^reibcn, genügt
nicöt einmal eine Dd)fenf)aut,
eä ift 3U oief, um eä ju er=
jä^Ien ; -we oko großes
©änfefraut, i?u^auge n., j^elb^
famiae/., gärberfamiHe ; gro^e
bid^te sfeolte ber ©onne gegen»
über; — j§zyk czerwony,
maiejszy SotiüUrj /. ; — jezyk
plonny, wiekszy rotfärbenbe
SllfonnaiDurjel /. ; — jezyk
polowy )öoretfc^ w., (Sur!en=
traut; -we oczy ©ierftüb »z,,
Söroensaljn in.
Wombat, -a, pl. -y, sm.
Beuteltier n.
Womit, -u, pl. -y, sm. ©rs
brechen n., 33rect)en; lekarstwo
na -y Brechmittel n. ; brac na
-y jum Brechen einnehmen;
sprawiac -y iörec^cn erregen;
zbiera mi sie na -y ic^ per»
fpüre Srec^rei].
Womitoryum, indecl. sn.
Sßomitotium n.
Womitowy
456
Woszczek
Womitowy, adi. Srecf)^ ;
— korzen Sred^TOUrjel /.
Womitywa, -wöw, plur.
tant. sn. S3rec6 mittel pZ.
Won, interj. fort ! päd" bid) !
Won, -ni, 1)1. -nie, sf.
2)uft m., ©eruc^ m., SBofiU
gerud^; jak mocna — te
kwiaty maja iraä für einen
ftar!en SuftV^ien biefe S8Iu=
men; -m'a zaprawne mydta
mit SBo^lgetüd^en jubereitete
©etfen.
Woniaczek, -czka, pl. -czki,
sm. n)of)[ried)enbe§ Slümctien.
Wonial, -u, pl. -y, sm.
Calycanthus (^flanje).
Wonianka, -ki, pl. -ki, sf.
1) 3liec^flä[d)d&en, =büci^älein
n.; 2) SBlumenflraufe m.
Woniawiec, •vfca,pl. -wce,
sm. peruanifct)e SBalfamftaube.
Wonid, -nie, -nilem, va.
imperf. buftenö, lüol^tried^enb
tttact)en.
Wonidlo, -dla, pl. -dla,
.sn. 5Kicc^flä|cl^d^en n.
Woniec, -nieje, -nialem,
vn. imperf. buften/ ried)eu ;
— czem na(^ etra. riechen;
-jacy buftenb, rool^tried^enb.
Wonienie, -nia, sn. 3Ue=
^en n.
Wonilan, -u, pl. -y, sm.
(Bosuellia) SoSrcellia f., bur=
ferenartiger oftinbifc^er @um=
ntibaum; — pitkowany inbi=
fd)er Sßeil^raud).
Wonitrawka, -ki, ^^?. -ki,
sf. (Anthoxanthum) 3ited^'
gras n.
Woniwka, -ki, pl. -ki, sf.
Moscharia (^flanj;).
Wonizdradka, -ki, pl. -ki,
sf. Hebenstreitia (^flanje).
Wonnik, -a, pl. -i, sm.
5lraufeminje /.
Wonnosö, -sei, sing, tant-
sf. 2ßot)Igerud) m., ®uit m.
Wonny, adi. ; Wonno,
Wonnie, adv. roo^lriec^eub.
Wora6, -ram, -ralem, va.
peif. ; Worywac, -ruje, -wa-
■fem, ra. imperf. ^ineinpftügen.
Woranie, -nia, sn. hinein«
pflügen n.
Woreczkowaty, adi. tin«
telartig.
Worek, -rka. pl. -rki ; dim.
Woreczek, -czka, pl. -czki,
sm. 1) ©ad m., SSeutel »>.;
-rki proÄno wracajace leer
jurüdge^enbe ©äde; dziurawy
— ein bur^löd^erter ©od;
-czek na pieniadze ©elbbeu»
tel; 2) ©onbban! greif c^en
einer Untiefe unb einem 9Baf=
fertüirbel ; 3) — jqder $oben=
fad m., fiel)e; Wor.
Workolot, -a, pl. -y, sm.
^ßlialanger m.
Workoszczur, -a, pl. -y,
sm. 3Iaflebeutler m.
Workowaty, adi.; Wor-
kowato, adv. beutelartig,
beuteiförmig; napuchnienie
-te beuteiförmige ©d^roeHung ;
narosl -ta a3alggefd)n)ulft /. ;
zwierzeta -te ^Beuteltiere pl.
Workowy, adi. Seutel»,
Workozad, -u, pl. -y, sm.
Sud^ggattung /. ber S3eutel=
tiere.
Woroniec, -nca, pl. -nee,
sm. @ruf(traut n.
Woroszyö, -sze, -szylera,
va. imperf. üerroüften, jer»
trümmern.
Worowatka, -ki, pl. -ki,
sf. S)ede /. non grober <S>o<d^
leinraanb.
Worowaty, adi. fadarlig.
Worowy, adi. ^ad',
S8eutel=; -we plotno <^(xd'
leinioanb /.
Wosk, -u, pl. -i, sm.
SBacbö n. ; — kopalny mine=
ralifdieä 2öod^§, Sergmc^ä;
— nieoczyszczony, ziemny,
ozokieryt ungereinigte^ ®rb=
n)ad)§, Djolerit m., ©rbfett
n.; — oczyszczony, cerezyna
gcreinigteö ©rbiDacbö, Gerefin
n. ; — ziemny, czarny fcbn)ttr=
jeä ©cbrood)ö; — pszczelny
Sienenroad^ö ; — jarzecy
roet^eä Süac^ö; - do piecze-
towania fpaiüfd^eä Sßa^g;
miekki jak — roeic^ löie
SßacbÖ; to czlowiek miekki
jak — ba^ ift ein SJlenfd)
roeid) luie äCadjö, baö ift ein
ffllenfd), ber aUeS mit fid)
mod^cn läfjt; poznasz —
(fpric^rcbrtlid):) bu lüirft feigen,
roaö für ein 5Dlenfc^ baö ift,
er rcirb nid;t SH'adjö in beinen
§är»beu fein; tyle swiecy i
-u baS ift alleg, roaä i(§ |obe,
baä ift mein £e|te§, mel^r be=
fi^e idj nidjt.
Woskodrzew, -a, pl. -a.
sm. (Ceroxylon) SOBac^Spalme /.
Woskoma^, -zi, pl. -zie,
sf. 2Bad)0falbe /.
Woskowac, -kuje, -walem,
va. imperf. n)äd}fen, raid^fen,
mit aSac^ä über^ie^en, be=>
ftreid^en; — podloge ben
^ufiboben einlaffen, bol^nen;
-na posadzka geroic^fter, ein»
gelaffener (^ufeboben; -ne plo-
tno 3Bad)§teinn3anb f.
Woskowanie, -nia, sn.
2Sicbfen »., SBäc^fen n.
Woskowaty, adi.; Wo-
skowato, adv. mad^öarttg.
Woskowina, -ny, pl. -ny,
sf. ; Woskowek, -wka, ^?.
-wki, sm. Dl)renfd^malj n.,
Dbrenroad^ä n.
Woskowiny, -win, phir.
tant. sn. 2Bact)5trä6er pl.
Woskownia, Woskoböj-
nia, -ni, pl. -nie, sf. Sßac^S-
bleid)e /.
Woskownica, -cy, pl. -ce,
sf. (Myrica) aBod^öbaum m.,
^er?enbeerenftraucb m.
Woskowo-szklibty, adi.
roac^ögläfern.
Woskowy, adi.; Wo-
skowo, adv. 2ßad)g-, rcäd^fern ;
— figura aSac^öfigur /.; -wa
cera rcäd)ferne Hautfarbe;
^wieca -wa SBac^eJerje /. ; od-
lew — 3Bac^öabguf5 m. ; mo-
del — ai>ac|ömobell n. ; pla-
ster — SBad^äpflafter «.; -wa
perla ai'ad^sperle /. ; laseczka
-wa SQJacbäftange/. ; polysk —
2ßacf)§glanä m.; masa -wa
do posadzek aBac^6bo^ner=
maffe f.; -wa posadzka ge»
n)id[)fter, cingelaffencr, gebofn»
ter g-ufeboben.
Woskowka, -ki, pl. -ki,
sf. aEad)ö^aut /". am Sßogel-
fdinabel.
Woskowkowaty, adi.
mit einer aüac^s^aut oer--
fel)cn.
Woszczanka, -ki, pl. -ki,
sf. Süad.Gleinroanb /.
Woszczek, -czka, jj?. -czki,
sm. Ceratochilus (ijjflanäe).
Woszczyca
457
Wor
Woszczyca, -cy, pl. -ce,
sf. %xai^amttaut n., 2lnbfatt
«., Oc^nuppenrour^ f.
Woszczyny, -yn, pliir.
tant. sn. SBad^eftfieibe /.,
©eöre f., 3too^ n., ©erotr! n.
Wotowac, -tuje, -walem,
vn. imperf. ftimmen, Dotieren;
— za kim, przeciwko komu
für jmnbn, gegen jmnbn
ftimmen; = Gtosowac.
Wotowanie, -nia, sn.
Stimmen «., Sotteren n.,
©timmenabgabe /.
Wotownik, -a, pl. -cy, sm.
©timmabgeber n.
Wotowny, adi. ©ttmm=.
Wotum, in ber ©injal^I
indecl. pl. sn. 1) Stimme/.;
2) (^elübbe «.; 3) getobteä
©efcöenf, 2Bcil^gefdE)enI n.
Wotywa, -wy, pl. -wy,
sf. gelungene 3)ieffe.
Wozak, -a, pl. -i, sm.
©^(epper m., torenlöufer
m., görberer m., |)unbeftoBer
m., ^unbeläufer.
Wozduch, -u, pl. -y, sm.
1) Suft /., 2ltmofpt)äre /. ; 2)
dim. Wozduszek, -3zka, pl,
-szki, S7n. ürc^lic^eä SSelum.
Wozem, -u, pl. -y, sm.
©tredfer m., Äopfjiegel m.
Wozgrza, -grzy, pl. -»rze,
sm. 9lafenjct)Ieim m., %\)U%=
ma n.
Wozgx'zywosc, -sei, sf.
SSerfc^Ietmung /.
Wözgrzywy, adi. Der=
fc^ leimt.
Woziciel, -a, pl. -e, sm.
SBagenfü^rer m., SBagen»
Ien!er m.
Wozic, -ie, -zilem, ta.
imperf. im SBagen füfjren,
fat)ren ; — kogo do miasta
imnbn in bie ©tabt faf)ren.
Wozina, -ny, pl. -ny,
alter, fc^led^ter SBagen.
Wozisko, -ka, pl. -ka, sm.
grofeer, plumper SBagen.
Woziwoda, -dy, pl. -dy,
sm. 3Bafferfüt)rer m., äßaffer»
träger m.
Wozowe, -go, sn. 2ßagen=
miete /. ; — za czas ^nU
miete ; — za przebieg wozovv
Sauf miete; — za przetrzy-
manie griftüberfd^reitun9ä=
miete.
Wozownia, -ni, pl. -nie,
sf. 3[ßagenfc^uppen m., Sßagen»
ftall m., äi'agenremifc /.
Wozownik, -a, pl. -cy,
sm. Söagenbaucr m., aBogen=
meifter w., Söagnev m.
Wozowny, adi. 2Bagen=
fd^uppen».
Wozowy, adi. 3!Bagen=,
3'abr=; -we sprzety 2öagen=
geiät; -wa poczta tJal^rpoft
/. ; konie -we Sßagenpferbe pl.
Wozowy, -wego, sing. tant.
sm. SSagenauffel^er w., SBagen»
meifter m.
Wo:sba, -by, pl. -by;
Wozka, -ki, pl. -ki, sf. %uijXt
f., jjaj^ren n. ; SBeförberung /.,
Srangport w., ^^o'^tft^'iffung
/., SSerfrad^tung /.
Woznica, -cy, pl. -ce, sm.
1) gu^rmann m., Äutfcfier m.,
Sßagenlenfer m., 2Bagen=
fü^cer m. ; 2) gul^rmann m.
(©ternbilb).
Wo^nictwo, -wa, sing,
tant. sn. 1) (^"^r'üefen n. ;
2) Sugförberungäroefen, 3ug=
förberung /.
Wozniczka, -ki, pl. -ki, sf.
©onnentogel m.
Wozniczowstwo, -wa, sn.
©eric^tsfronbienft m.
Wozniczy, adi. '^\xi)X=
manng=, 5lutfd^erä=.
Woznik, -a, pl. -i, sm.
3ugpferö n.
Wozny, -nego, pl. -ni,
sm. @erict)t€bote m., ®erid^t^=
fron m., öertc^t§bicner m.;
Sureaubiener, Äangleibiener,
Stmtäbiener.
Wozenie, -nia, sn. gurren
n. (im SBagen), gaf)ren n.
Wodczany, adi. ©piritu§=,
©d&napä', Sranntroein-.
Wodka, -ki, pl. -ki, sf.
33ranntroein ?«., ©c^napg m.;
-ke palic, pefizic Sranntiüein
brennen, treiben; -ke prze-
puszczac, przepalac S8rannt=
roein läutern, objiefjtn; —
iytnia Äornbranntracin; —
kartoflana ÄartoffeIbrannt=
roein; — anyikowa, kmin-
kowa, poraaranczowa, waui-
liowa 2lniä=, Äümmet«, Dran-
gen», 2]laniüefc^napS.
Wodkomierz, -a, pl. -e,
sm. 3Iräometer m.
Wodz, wodza,^Z,wodzowie,
sw. güf;rcr m., älnfül^rer jw.;
SBefe^Iä^aberw. ; — wojskna-
szyeh ber Sefe^löi^aber unferer
2:ruppen; — opryszköw ber
ainfü^rer ber Siäuberbanbe,
9läuber[;auptmann m.
Wöjt, -a, pl. -owie, sm.
5Dorfric^ter m., S)orffc|utjc
m., (Semeinbet)orftef)er m. ;
— i cala gromada (xü,i mit»
einanber; zaraz sie tu
zwali — z cala gromada
gteic^ roerben alle ' ©elabenen
unb Ungelabenen ^ier fein.
Wojtowa, -wej,^?. -we, sf.
'^xau f. beä 3)orfric^terg, beö
SDorffc^uIjen.
Wojtowski, adi. ©d^u(3en=.
Wojtostwo, -wa, sn. 1)
SJogtamt n., SSogtei /., ©d^ul»
jen=, ©orfrid^teramt n. ; 2) ber
©d^utje mit feiner grau.
Wojtowna, -nej, pl. -ne,
sf. Soc^tcr beä 2)orfrid^ter§,
Sorffc^ulgen.
W61, wola, pl. wole, sm.
Äropf m.
W61, wclu, pl. woly, sm.
Dc^§ m. ; ryczec jak — njie
ein D(^ä brüllen; pracowac
jak — arbeiten roie ein SSiel^;
zdatny do tego jak — do
karety er taugt baju roie ber
Dc^g jiur Äutfc^e, rcic ber ©fei
^um Sautefc^lagen ; ocieÄaly
jak — fcl)roerfättig roie ein
D^§; cieleciem wyjechawszy
wolem powrocit do domu er ift
<xi^ ein Jlalb roeggefal^rcn
unb al§ ein Dc^ö fommt er
3urüdP, er ift noc^ bümmer
äurüdgete^rt; na jednej l'ace
— trawy patrzy a bocian
zaby auf berfelben Sötefe fudE)t
ber Dd)§ ®raä unö ber ©torc^
einen grofd^ b. l). feber trad&tet
na(4 bem, rcaä iljm frommt.
Wor, woru, p)^- wory, sm.
©ad »2.; — na make SDiel^t»
fadE; wsadzic kogo do wora
jmnbn in einen ©adf ftedfen;
wory pozawiazywaö bie Sät=
fe jubinben; ciemno jak
w worze e§ ift bunfet roie in
einem ©acf; oni zyja ze soba
jak koty w worze fie leben roie
jraei ^ai\ix\ im ©ad, im eroigen
©treit; nie zatai sie szydJo
Woz
458
Wpadanie
w worze bic 2l^te bleibt im
©ac! nid^t lange ocrborgen,
eä t[t nic^tä fo fein gefponnen,
€ä fommt entließ an bie ©on=
ncn; jeden taki jak drugi, to
— to torba einer nite ber an=
bere, einer ift nid)t ntefir
rcett, roie ber anbere.
Woz, wozu, pl. wozy, sm.
1) SBagen m.; — c'ezarowy
SaftJoagen; — chJopski $8au=
crniüagen; — drabiniasty Sei»
lernjagen; — pocztowy ^o[t=
TOagen ; — pogrzebowy Seichen«
roagen; — kolejowy, wagen
©ijenbarjnroagen; — aresztan-
cki, wiezienny 2lrreflantcn=
wagen, ©efangentranöport»
rcjgen; — cystemowy, zbior-
nikowy 3i[t£i^"£fn"l9f" j —
dia bydla ^omnie^roagen,
SSieljroagen; — dla drobiu
2Bagen jum ©eflüge[trang=
port; — dla koni ^ferbe»
raagen; — dla swin 33orften=
Diel)n)agen; — dla palacych
Stauc^iragen ; — dla uiepala-
cych 3'Jid)traudöerroagen ; —
dla rannych ©anitätäojagen;
— do przewozenia ziemi (SrC =
roagen; — dodatkowy 33ei=>
roagen, 9iebcnrcagen ; — dwor-
ski ^ofroagen; — hamulcowy
Sremöroagen; — koiyskowy
^ippraagen ; — klouicowy
Sanüf;oIjtranäportiDagen mit
2)re|)cf)emef, SRungenroagen;
— koneowy ©(f)[uBroagen;
— kryty towarowy gebecftec
©üterroa^en, gebecflec gr'i'i^t»
roagen, 5?af!enrcagen; — na
löd ©ieroagen; — na mieso
5'Ieifc^roagen ; — na 3;wir
©(J)otterroagen; — ochronuy
©d)ii^', Sicfjer^eitäroagcn; —
odkryty, platf'orraa Sorort) mit
Sßänben, Slocfroagen, offener
©iiterroagen; — odkryty, po-
mostowy — ^^fa^caulororlj,
£oron; ol^ne Sßänbe; — pa-
kuukowy (Kepäcföroagen; —
pietrowy ßtogenroagen, groei^
ftöctiger SBajen ; — pomocni-
czy, ratunkowy §ilföroagen,
SlettungsiDagen; — stacyi ra-
tunkowej3iettungäc,e[cIIfcf)aft§»
roagen; — prochowy 'ipuloet»
roagen; — przechodni 3nter-
fommunifationeroaaen; — ro-
boczy 3Ir5eilöiuagcn; — sa-
lonowy ©alonroagen; — sy-
pialny ©d^tofroagen; — towa-
rowy "Qtadjt', ©üterroagen;
— wegiowy ^ol^Ienroagen; —
wolowy D(|fenroagen; ~- wy-
cbodkowy 2l6ortroagen ; — wy-
kolejony entgleifter SBogen;
— zagrzany, grzejacy sie l)ei6=
laufenber SBagen,' §eiEläufer
7M.; — zapasowy Sieferoeraagen ;
— z iorawiem 5?ranicl) wagen;
— tarn musi, gdzie kon cia-
gnie ber SBagen mu§ bal^in,
roo baä $fetb jie^t, b. I;. roer
nnter frember ©eroalt fielet,
mu^ ge^ord^en; bytem na-zie
i pod -zem ic^ roar fd^on auf
bem 2öagen iinb unter bem
SBagen, eä ift mir fct)on fef)r
gut unb fe[)r fc^Iec^t gegangen;
masz — i przewoz bie 3Ba[)l
ftel)t bir frei, e§ liegt an bir,
JU roät)ten; przjjdzie koza do
woza bie 3icG2 "'i'^^ ""^ a^'"
SOßagen tommen, bu roirft mid^
nod) braud^en; 2) gu^re /.;
trzy wozy siana brei ^-ufjren
|)eu; kupii — piasku er f)at
eine gu[)te ©anb getauft ; 3) —
na niebie SBär tn. (©tembilb).
Wozek, -zka, pl. -zki, sm.
SBagen m., 3ißägelc^en 71., Kar-
ren m.; — kolejowy 33af)n»,
jRoUroagen; — dwukolowy
jroeiräbriger SBagen, Sav=
ren; — korbowy 5?urbel=
roUraagen; — pakunkowy
^errongepödEsfarren ; — po-
mostowy, suwany ©d^iebe;
bü^ne /■. ; — tokarski ©dEjlit»
ten TW. für btn ©upport; —
niemiecki, wegierski §unt w.
Wpad, -n, pl. -y, sm. ®in=,
Slnfalt ?«.; Diünbung /.
Wpadac, -dam, -daiem, vn.
imperf. ; Wpasc, -dne, -dl'em,
vn. perf.\ 1) f)ineinf allen;
-dl w row er ift in ben
©raben gefallen; przepadi
jakby -dt w wode tr ift
verloren gegangen, al§ trenn
er inä SBaffer gefallen roäre;
kto pod kirn dolki ko-
pie, len sam w nie -da roer
unter bem anlreren eine ®ru=
be gtäbt, jällt felbft [)inein;
w tem miejsca -da rzt'ka do
niorza an bicfer ©teile faßt
ber 'ütufj inS3Jfeer; — komu
w rece jmnbm in bie ^änbe
fallen; Jadnie -dlem ba bin id^
fd^ön tiineingcfatlen; 2) über=,
ijineinfaüen, einbr ngen, ein=
bredien, l)ineinrennen, l)inein=
laufen; -dl jak wicher do
pokoju er rannte roie ein
SBirbelroinb inä 3^'"'"^'^ ^i"=
ein; -dl konno pomiedzy
tlumy er ritt in baä ®e=
bränge Ijinein; -dl na nich
z Dienacka er überfiel fie
ganj unerroartet; nieprzy-
jaciel -dl do obozu ber
3=einb brang in baä 2ager ein;
3) tinfaffen, auffallen, fallen;
-sc na mysl auf einen ©eban!en
üerfaHen; -dlo mi na mysl eäift
mir eingefallen; co mu tylko
na mysl -dnie, zaraz musi miec
er muJ5 aUeä l)<xhtx\, tuaä i^m
nur in ben ©inn fommt; —
w oczy in bie Stugen faüen,
auffallen ; pieknosc jej kazde-
mu -da w oczy i[)ce ©(^Ön=
l)eit fällt jebcm auf; dlaczego
ubierasz sie zawsze tak-dajaco
w oczy? ro'arum flcibeft bu bid^
immer fo auffalle nb ? ; to mi nie
chce — w giowe baö roiH mir
nid^t in ben i?opf (l)inein), icfj
tann eg nic^t begreifen ; — komu
w ffiowe jmnbm in bie Siebe
fallen, jmnbn unterbrechen;
— komu w ptaki jmnbm
unter tie Sögel fallen unb fie
oerfc^cudEien, jmnbm in bie
Quere fommen, baä ©piel
cetberben; w melancholie in
Srübfinn üetfaHen ; — w sza-
lenstwo in 5iaferci retfallen, ro=
fenb roeröen ; ^ w sucboty bie
©c^roinbfud)t b( fommen; —
w goraezke ju fiebern on=
fangen; — w zlosc in 3°!"
geraten; — w uitlaske in
Ungna^c fallen; — u ko-
gos w laske jmnbS ©unft er=
langen; — na ludzkie jezyki
in ben SOiunb ber Seute fom=
men; zazdrosc i nienawisö
-dla miedzy nich ©iferfuc^t
unb §af3 entflanb unter i^nen;
4) fallen, fpielen (oon ^-arben);
to juÄ nie jest iölte, -da
wiocej w czerwone baä ift
nicl)t me^r gelb, eä fällt mel^r
inä SRote.
Wpadanie, -nia; Wpa-
dnigcie, -cia, sn. g-aHen n.
hineinfallen, (Einfallen.
Wpadlosc
459
Wpisac
Wpadlosc, -sei, sing. tant.
sf. ®ingefaHene(s) n.
Wpajac, -jam, -jalero, va.
imperf.; Wpoic, -je, -ilem,
va. per/, emfe^en, einlegen,
l^inetnfiringen, etnpflanjen, ein=
flöfien, einprägen; -il mu w
serce milosc ojczyzny i roda-
kow ec fen!te il^m inä §ecj
Sieöe gum Sßaterlanb unb ju
ben Sanbäfeuten; — te zba-
wienna nauke w umysl mfo-
dzienca bie[e J^eilfame Se^re
bem ©emüte beä SünglingS
einprägen; jakiez to za-
sady mu -jasz? loaä für
©runbfä§c flö&t bu i^m ein?
milosc ku rodzicom sama na-
tura nam -ila bie SieBe ju
ben ©Itern fjat unä bie Sfia^
tur l'elbft eingeflößt.
Wpajanie,Wpojenie, -nia,
sn. (Einprägen «., ©in^öBen
«., hineinbringen n., @in=
-flößung /., ©tnprägung /.
Wpakowac, -kuje, -watem,
va. imperf.\ Wpakowywac,
-kowuje, -wywalem, va. perf.
einpatfen, l^ineinpadEen ; l^tnein»
bringen ; ^ineinbrüden; Ijinein»
ftecfcn, ^ineinjroängen, l^inein=
[topfen; -walem juä wszystko
do kufra ic^ [)abe fd^on alleä in
ben Äoffer eingepaßt; —
masJo do garnka bie SSutter
in ben Sopf öineinftopfen ; —
caly wielki kawal miesa do
ust ein ganjeä großes ©tüd
fyleifcf) in lixi 3JJunb ftop=
fen; konduktor -wat tyle
osob do tego przedzialu, ze
prawie ruszyc sie nie mozna
ber ^onbufteur Ijat fo üiel
Seute in biefen SlBteil ^inetn=
geftopft, baß man fid^ faum
tü^ren fann; — kogo do
kozy jmnbn in§ ©efängniS
ftedten ; — kogo do powoza,
na konia jmnbn mit 3Kü^e
in ben Sßagen, aufä ^ferb
lieben; — sie, vr. fic^ l^inein»
brängen; — sie aiiedzy sie-
dzacych fid^ stüifd^en bie Sit=
jenben f)inein5roängen.
Wpakowanie, Wpakowy-
■wanie,-nia,sn.|)ineinbrängen \
n., hineinbringen n., §inein= I
ftopfen «., feineinftecfen n.,
§lnein3roängen ?t. i
Wpalac, -lam, -i&tem, va.
imperf. ; Wpalic, -le, -lifem,
va. per/, hineinbrennen, ein=
brennen.
Wpalanie, Wpalenie,-nia,
sn. ötneinbrennen n.
Wparcie, -cia, sn. hinein»
btängen n.
Wparowad, -ruje, -walem,
va. yerf. hineintreiben, ^er=
einiagen.
Wpatrywac sig, -trnje,
-watem, vr. imperf. ; Wpa-
trzec sig, -trze, -trzatem,
vr. perf. feft anfc^auen, ben
SÖIicf oertiefen, 'azn Slicf
l^eften, unuerroanbt anfe^en,
genau betrad^ten ; -trz sie jeno
dobrze, to zobaczysz roznice
betrad^te e§ nur genau, bann
roirft bu fd^on ben Unterfc^ieb
feigen; im bardziej sie w twoja
twarz -trnje, tem wiecej widze
podobienstwa je länger id^ bcin
©efid^t anfeile, befto mel^r ^l;n=
tic^feit finbe id^; coz sie tak
we ranie -trujesz rcaä fd^auft
bu mic^ fo unoenüanbt an.
Wpatrywanie sig, Wpa-
trzenie sig, -nia, sn. Sln«=
fc^auen «., ainfel;en n.
Wpelzac, -zam, -zaiem,
vn. imperf.', Wpelzn|,c, -ne,
-nalem, vn. p^r/. l^tnein=
Jciecften; f)inauff (eitern.
Wpelzanie, -nia; Wpel-
znigcie, -cia, sn. ^inein^cte»
dien jt.; ^inaufElettern n.
Wpgdzac, -dzam, -dzalem,
va. imperf.] Wpgdzic, -dze,
-dzilem, va. pcrf. i)inein-
Ireiben, l^ineinjagen; — by-
dlo do stajni bag 3Siel^ in
ben ©tall treiben; rozpacz
w grob go -dzita SSerjroeifs
lung trieb i^n inä ©rob;
-dzif nieprzyjaciot na göre
er trieb bie g^einbe auf ben
33erg tjinauf; nedza -dzila
go w dlugi baä©(enb jagte iEin
in ©d^ulben, burc^ baä ©lenD
geriet er in ©d^ulben.
Wpgdzanie, Wpgdzenie,
•nia, sn. hineintreiben ».,
hineinjagen n.
Wpgtac, -tarn, -talem, va.
perf. {)inetnfnüpfen, l^inein=
binben, ^ineinfeffetn.
Wpi^c, wepne, wpi^tem,
va. perf.\ Wpinac, -uam.
-nalem, va. imperf. I^inein=
ftcdEen, einfd^nalXen ; -wpiela
r6;^e we wJosy fie ftedfte fid^
eine 3{ofc inä ^aar; — sie,
vr. ^itiaufflettern, ]^inauf=
flimmen.
Wpicie, -cia; Wpijanie sig,
-nia, sn. ^ineinfaugen n.,
(Sinfd^neiben n.
Wpic sig, -je, -lern, vr.
perf.', Wpijac ' sig, -jam,
-jafem, vr. imperf. fic^ ^in=
einfaugen; fid) einfd^neiben ;
pijawki wpify sie mocno w
eiaio bie aiutegel faugten
fid^ feft inä g-Ieifc^ ein; sznur
wpil mi sie w reke ber Strich
fd^nitt fic^' mir ing ^-leifd^
ein.
Wpierac, -ram. -raJem.
va. imperf.; Weprzec, -pre,
wparfem, va. perf. ^inein=
btängen, fiineinjroängen; —
nieprzyjaciela za mury miasta
'titxK geinb l^inter bie ©tabt»
mauern brängeu; — co w
kogo jmnbm tixo. einreben
rooUen, roeiä machen rooüen;
nie -raj tego we mnie, bo i
tak nie wierze rebe fg mir
nid^t ein, benn ic^ roerbe eä fo
roie fo nid;t glauben; — komu
CO jmnbm etro. aufjroingen n)ol=
len ; — sie, vr. firf) einbrängen ;
— sie gdzie fic§ reo l^inein=
brängen, mit ©eraalt ein=
bringen; — sie w kogo fic^
jmnbm aufbrängen, auf^
n3erfen.
Wpieranie, -nia, sn. ^in»
einbrängen, »^raängen n.; @in=
reben n.
Wpigcie, -cia; Wpinanie,
•nia, sn. |)ineinftecfen; n., §in»
aufffettern n.
Wpilowac, -luje, -walem,
va. perf. ^ineinfägen.
Wpilowanie, -nia, sn.
^ineinfägen n.
Wpis, -u, pl. -y, sm. Gin«
fdireiben «., (Eintragen «.,
©infdjreibung /.
Wpisac, -sze, -salem, va.
perf; Wpisywaö, -suje,
-walem, va. imperf. ein=
fc^reiben, eintragen, i^inein»
fc^reiben; wpisz mi ten wiersz
do pamietnika fc^retbe mir bie»
feö ©ebid^t inä ©tammbucö ein;
-saJem cie na liste kaudydatöw
Wpisanie
460
Wprawa
td| I|a5e bic^ in bic Sifte ber
^anbtbaten eingetragen, auf
bie Äanbibatenlifte gefegt; nie
zapomnij -sac tego do ksia-
Äki Dergi§ nid^t, eg in?< Sud^
einzutragen; — sie, w. [\<i)
einfd^reiben, fid^ eintragen; fi^
einjc^reiben laffen; — na ani-
•wersytet fid^ injlfribieren.
Wpisanie, Wpisywanie,
-nia, sn. ©infd^reibeu n., ©in»
tragen «.; SnlfJ^iP^ion /. ; —
do dziennika 3iO"'^nttlij'te=
rung /.
Wpisowe, -go, sing,
tant. sn. ©infd^reibgebül^r /.,
©infd^rciBgelb n., ©infd^reib»
ta^e /.
Wplatac, -tarn, -talem, va.
imperf.', Wplesc, wplote,
wplotlem, va.perf. ^ineinf[ect)=
ten, einfled^ten ; — wstazke we
wlosy ein 33anb inä ^aar
flechten ; — w rozmowe pare
dowcipow einige 355i^e tn§
©efpräd^ flechten; — w kolo
auf baä 9lab flehten ; — sie,
vr. ficß üerftriden.
Wplatanie, Wplecenie,
-nia, SM. ^ineinftcc^ten ».*,
SSerftridfen n.
Wpl%ta<5, -tarn, -talem,
va. per}. \ Wpl^tywac, -tiije,
-walem, t)a. imperf. ^ineinoet»
TOtdEetn, einflec^ten; oerftridfen;
szydelko -tane w baweloe
bie in baä ®arn üerflricEte
^äfelnabel; -tales ranie w
ten proces, radi wiec teraz
bu l^aft mic^ in biefen ^ro=
je^ DerroidEelt, rate nunmel^r;
— kogo w sidla jmnbn um=
garnen ; — sie, vr. \\<S) t)er=
ftridfen, fic§ nerroidteln ; wlosy
-taly sie w galezie debu bie
Öaare cerroidelten fic^ in bic
^l'fe ber @id&e.
Wplatanie, Wpl^tywa-
nie, -uia, sn. (SinioidEeln n.\
Jßerftridfen n., äjerroicfeln n.
Wplunq,6, -ne, -natem, va.
per f.] Wpluwaö, -warn, -wa-
lem, va. imperf. I^inein=
fpuden, f)ineinfpeien.
Wpluni§cie,-cia ; Wpluwa-
nie, -nia, sn. öineinfpucten n.,
§inein)peien n.
Wplaszac, -szam, -szalem,
va. imperf. \ Wploszyc, -sze,
-szylem, va. pcrf. auä einem
Ort ocrfd^eud&en unb in einen
anberen f^ineinjagen.
Wplaw, adv. fd^roimmenb
burc^ ; przebyl rzeke — er
überfc^rttt fd^rotmmenb ben
Stufe.
Wplyn, -u, pl. -y, sm. (Sin^
lauf m.'^ 21blauf m.
Wplyn^c, -ne, -nalem, vn.
perf.; Wplywac, -warn, -wa-
lem, vn. imperf. 1) etnflie«
feen, t)ineinflte^en ; krew -wa
przez zyly do serca baä
Srut fliegt burc^ bic 2lbern
inö |)erj hinein; dzis wielkie
sumy -nely do kasy eö finb
l^eute grofee ©ummen in bic
Äaffe gesoffen; 2) l^inein=
fd^roimmem-, ^ineinfegeln, ein»
taufen ; trzeciego dnia -nelismy
do zatoki am britten Xag
liefen rair in ben ® otf ein ; 3) —
na CO, na kogo etro., jmnbn \>t=
einfluffen, ©influfe auf etro.,
auf jmnbn üben; ta okoli-
cznosc -neta przewaznie na
kierunek obrad biefer Um=
ftanb beeinflußte l^auplfärf)lid^
bie 3iic^tung ber Beratung;
ile to na mnie -nelo ba§
l)at mid^ fd)lec^t beeinflußt.
Wplynif cie,-cia ; Wplywa-
nie,-nia,sn. 1) hineinfließen n. ;
2) §ineinfd)roimmen n., hinein»
fegein «., hineinlaufen n.\ 3)
Seeinfluffen n.
Wplyw, -u, pl. -j, sm. 1)
©tnfluf! m.; — dobrego
przykfadu ber (Sinflufs cineä
guten Seifpielä; — powietrza
na nasze zdrowie ber 6in=
flufe ber Suft auf unfere
®efunbl)eit; szkodiiwy —
fdjäbigenber, cerbcrblid^er ©ins
fluß ; czlowiek majacy -y
ein einflufireid^er 3Jiann; ja
na te sprawe nie mam naj-
muiejszego -u id^ l^abe auf biefe
©ac^e niit ben geringften ©in=
fluß; mied wielkie -y u rzadu
großen ©influf? bei ber 3Je=
gierung t)aben; uzyskac —
(Sinfluß erlangen; — sloüca
na Äycie rofilinue i zwie-
rzece ber Sinfluß ber ©onnc
auf baö ^flonjen= unb XiiV"
leben; — ksieiyca na przy-
plyw i odplyw ber ©influß
beg SlJonbeä auf ©bbe unb
g^lut; on stoi pod -em tej
kobiety er fte^t unter bem
©influffe biefeä SBeibeä; ta
ksiazka moie wywrzec zly
— na umysly biefcä 33uc^
fann einen üblen ®influ|
auf bie ©emüter l^aben; otrzy-
mana wiadomosc wywarla
zbawienny — na jego zdro-
wie bie erl^altene 3^adörid^t
übte einen Ijcilfamen ©influß
auf feine ©efunbl^eit ; 2) ©in«
nabme /.
Wpoprzek, adv. un'opraep.
mit bem jroeiten %(x\i, quer,
querüber, in bie JHuerc; —
drogi quer über ben 2ßcg.
Wposrod, praep. mit bem
jroeiten %o.\i., inmitten; —
nieprzyjacöl inmitten ber
geinbe.
Wpol, atZt;. I^alb, äur^älftc;
— objac kogo jmnbn um ben
Seib faffen.
Wpolbloniasty, adi. ^olb
auä Sinbegeroeben, l^alb auä
{^leifd) beftel^enb.
Wpolglosny, adi. I^alb-
laut.
Wpölpijany, adi. I^alb=
trunlen, ^albbetrunfen.
Wpolzwierzgcy, adi. ^(xih»
tierifc^.
Wpracowywac si§, -wuje,
-walem, vr. imperf.:, Wpra-
cowac si§, «cuje, -walem, vr.
perf. fic^ hineinarbeiten; fid^
an bie Slrbeit geroö^nen.
Wprasowywac, -wuje,
-walem, va. imperf. \ Wpra-
sowa6, -suje, -walem, va.
perf. Ijineinpreffen; l^inein=
bügeln.
Wpraszac, -szam, -szalem
va. imperf.; Wprosic, -sze,
-silem, va. perf. ^ineinbittcn,
burc^ Sitten hineinbringen,
l^ineinbetteln; — sie, vr. fid^
^ineinbetteln, l^ineinfc^mei=
^eln.
Wpraszanie, Wproszenie,
-nia, sn. §ineinbitten n., §in=
einbetteln n.
Wprawa, -wy, pl. -wy, sf.
Übung f., gertigfeit /., ®in=
Übung /., ©eläufigleit f.\Wi-'
ric^tung /.;nabylem wielkiej
-wy w pisaniu na maszynie
id& l^abe große gertigfeit im
5Diafc^inenfc^reiben erlangt;
dla -wy übungä^alber; nie
Wprawdzie
461
Wi'acac
mam w tem jeszcze -wy ic^
^abe batin noc^ feine Übung
erlangt.
Wprawdzie, adv. graar;
aUetbings, freiltd^; — po-
wiedzialem to, ale nie
temi slowy id^ liaBe eä
jraar gcfagt, aber ntc^t mit
bie[en Sßorten; poinojuz — ,
ale musimy jeszcze to skon-
czyc c§ ift sraar fd^on fpät,
aber roir mü[jen eä nod^ ju
Gnbe bringen.
Wprawiac, -wiam,-wialem,
va. imperf. ; Wprawic, -wie,
-wilem, va. per/. 1) einfe^cn,
einpaffen, einfaffen, einheften,
einfpannen ; ten pan ma -wioue
oko biefer §err l^at ein ein»
gefe|teä 2Cuge; dlaczego nie
dajesz sobie — brakujacych
zebow roarum lä|t bu bit bie
fe^lenben 3äi)ne nic^t ein=
fe^en; — kamien w pierscieii
ben (Stein in ben Sling (ein)»-
f äffen; — kartke w ksiazke
ein 93latt in ba§ SSud^ ein«
[jeften; — robote na krosna
bie 2lrbeit in ben ©tidEral^men
fpannen; — wywichnieta reke
ben oerrenften 2lrm einrichten;
2) ^ineinfe^en, =brin3en, =trei=
ben; — kogo w ktopot jmnbn
in SBerlegenijcit bringen; —
kogo w rozpaez jmnbn ^ur
Sßeräroeifhmg treiben; — kogo
w zdziwienie jmnbn in 6rftau=»
nenfe^en; 3) einüben; — kogo
w CO jmnbn in etro. einüben,
i^m in etro. ©eläufigleit bei=
bringen, i^n an etro. geroö^nen.
Wprawianie, Wprawienie,
-nia, sti. 1) (ginfe^en n., @in=
faffen n., (Sinrenfen n., —
kol (Sinbinben n. ber Stöber, ber
2ldE)fen; 2) ©inüben «., ®e=
roö^nen n.
Wprawnosc, -sei, sing.
tant. sf. Oeläufigfeit /., @e=
übtbeit /.; ©efd^icftic^feit /,
Wprawny, adi. ; Wpra-
wnie, adi\ eingeübt, fertig,
gefc^icft.
Wprgzac, -iam, -zalem,
va. imperf. ; Wprgzyc, -i.e,
-Äytetn, va. perf. einfpannen ;
etro. etaftifd^eg f)ineinjroängen.
Wprost, adv. unb praep.
mit bem jroeiten galT, gera-
bean§; gerabe gegenüber; —
mostu gerabeauä Don ber
®rÜcEe; — moich okien mei=
nen g^enftern gegenüber.
Wprowadzaö, -dzam, -dza-
lem, va. imperf.:, Wprowa-
dzic, -dze, -dzitem, va. perf.
I^ineinf uferen, etnf üfjren ; l^inein--
treiben, l&ineinbringen ; —
sonde do ioladka bie ©onbe
in ben SDiagen einfül^ren; -dzil
go w wielki swiat er t)at i^n
in bie grofie SBelt eingeführt;
— towary^ do kraja bie 3Ba=
ren in§ Sanb füf)ren; — no-
we obyczaje neue ©itten ein«
führen; — nowa wiare einen
neuen ©tauben einfüf)rcn; —
kogo na tron jmnbn auf ben
2;^ron fe|en; — kogo na
urzad jmnbn in ein 2tmt
einfüf)ren; — kogo w klopot
jmnbn in 3Ser(egenl^eit brin-
gen; czy chcesz mnie w zly
humor — ? raiHft bu mid^ in
böfe Saune bringen?; to mnie
moze w ztosc — baä fonn
midE) in ^oxn bringen; — sie,
vr. einjiei^en, eine SBof^nung
be(;iel)en.
Wprowadzanie, Wprowa-
dzenie, -nia, sn. @infü{)rung
f.; hineinbringen n.\ — sie
(ginsie^en n.
Wpröszenie, -nia, sti. @in=
ftäuben n., ©infpri^en n. oon
^uloer.
Wpröszyc, -.sze, -.szylem,
va. ferf. »putoer Ijineinftreuen,
l^inetnfprifeen.
Wprzatac, -tarn, -tatem,
va. imperf. ; Wprzatn^c,
-tne, -tnatem, va. perf. l)in=
einräumen.
Wprzasc, -ede, -dlem, va.
perf. I)inetnfpinnen.
Wprz^tanie, Wprz^tnie-
nie, -nia, sn. ^ineinräumen n.
Wprzggac, -gam, -galem,
va. imperf. ; Wprz§gn^c,
Wprz^dz, -gue, -gnalera, va.
perf. einfpannen, ^incin=
fpannen.
Wprzgganie, Wprzgze-
nie, -nia, sn. ©injpannen n.,
^ineinfpannen.
Wprzod, Wprzody, adv.
jiuetft, früi)er, Dörfer, juoor,
guoörberft ; — musisz sie nad
tem zastanowic juerft mu^t
bu bir bie ©ad^e überlegen;
— musze cos innego skon-
czyc früher mufe id^ no^ etro.
anbcrcä fertigfteHen.
Wpust, -u, pl. -y, sm. 1)
J^alü m., 5Rute f., ^uge /.;
2) ©inlafi m., (gintaffen n.;
3) ??eber /"., ©punb m.
Wpnstpal, -a, pl. -e, sm.
gaUpfa^l m., ©punbpfa^l.
Wpustne, -go, S7i. @in=
[a§gelb n.
Wpustnik, -a, pl. -i, sm.
9Iut(en)=, ©punb=, jjugen«
{)obe[ m,
Wpuszczac, -czam, -cza-
iem, va. imperf.:, Wpuscic,
-szcze, -scilem, va. perf. ein»
laffeti, l)ineinlaffen ; lepiej nie
— anizeli wyganiac eä ift
beffer, nict)t l^ineinlaffen al§
(bann) auftreiben; wpusccie
mnie, na mitosc Boga um
®olte§ roiHen lafet mi^ herein;
takiego cztowieka niebezpie-
cznie jest — do domu eä ift
gefä|rlic^, einen folc^en SWen»
fc^en ing §au§ ju^ faffen;
jednem uchem -czac a dru-
giem wypuszczac in baä eine
Di)r ^erein=, burd^ baä anbere
l^erauölaffen ; — pale w zie-
mie ^fä^Ie in bie ©cbe
einlaffen; — nieco octu do
szklanki wody ein roenig
effig in ein ©lag SBaffer
^ineinlaffen; kopano röw a
potem -czauo wen wode
man grub einen ©raben unb
bann Ue^ man Sßoffer hinein.
Wpuszczanie, Wpuszcze-
nie, -nia, sn. Ginlaffen «.,
|)ineinlaffen n.
Wpychacz, -a, pl. -e, sin.
äSattebaufrf) m., 2;atnpon m.^
Wpychac, ficfje : Wepchnac.
Wpychanie, fiel^e: We-
pcbniecie.
Wracac, -eam, -calem, vn.
imperf. ; Wrocic, -co, -cilem,
I. vn. perf. gurüdEfel^ren,
jurüdffommen, roieberfe^ren,
n)ieberfommen; — poczekaj
chwilke na mnie, zaraz
wroce roarte einen 2Iugen=
blid ' auf mirfj, id^ werbe
gleich jurüdffommen ; wracaj do
domu, matka chora fe^re nad)
§aufe liurüdf, bie 3JJutter ift
Iranf; wracam do rzeczy id^
fe^re jur öac^ejurüdE; spotka-
Wracanie
462
Wreszcie
iem go wracajac ze spaceru id;
bin Ujm bei ber SHüdtfefjr »om
©pajiergang begegnet; ozy
wroci kiedys dawna prostota
obyczajow? ictrb je bie jrüs
^eie Ginfac^fieit ber ©itten
roieberlommen?; choroba wraca
bie i?ranEf)eit fommt luieber ;
II. 1) — CO, va. etit). 3urüdge=
ben, rciebergeben ; erfe^en ; wroc
mi pieniadze, ktore za ciebie
zaplaciie'm gib mir ba§ (Selb
prüd, baä ic^ für bic^ bcjafilt j
ijabe; ktoz mi wroci te Izy !
stracoue ? roer tütrb mir bieje |
uerlorenenSiTänenroiebcrgeben ?
CO nieslusznie komu zabrano,
wrocic naleiy n)a§ jmnbm
unred^tmn^ig toeggenommen
iimtbe, muf erfe^t perben;
wracasz mi zycie bu gib[t mir
baä Seben roiebet; III. — sie,
vr. 1) umfefjren, jurüdfe^ren ;
wrocilem sie po swöj kapelusz
id^ bin juiüdgefe^rt, um mei=
nen $ut ju |oIen; radze ci,
wroc sie id^ rate bir, feiere
um; 3) aufi'toBeit, »om 2Jlagen
gurüdfei^ren ; tak sie najadlem,
ze ai mi sie wraca t(ft l)abe
mid) fo »ollgegeffen, ba§ mir
übet jum Gebrechen ift.
Wracanie, "Wrocenie,
-nia, sn. 3"riid!e[;ren «.,
3urüdEfommen n. ; Surüc!=
geben n., SBiebergeben n.
Wrachowac, -chuje, -wa-
lem, va. perf.; Wracliowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
perf. mitelnrec^nen; mitein=
jä^len.
Wrachowanie, Wracho-
wywanie, -nia, sn. §inein=»
jahlen «., aKitred^nen n.
Wradzac, -dzam, -dzalem,
va. imperf.; Wrodzic, -dze,
-dzitem, va. picrj. etnpflanjen,
uon 9latur ausftattm; wro-
dzony, adi. angeboren; — sie,
tr. ; — sie w co etiD. üon
3iatur aus ä^nlic^ fein, nac^=
geraten.
Wradzanie, Wrodzenie,
nia, sn. ©inpftanjen n.\ —
sie 9Jacöraten n.
Wrastac, -tarn, -talem, vn.
imper/. ; Wrosnad, -ne, -na-
Jem, vn. fcrf. fjineinraad^fen ;
paznokiec wrosl mi w ciato
cer S^agel ift mir inö gleifd^
j^ineingeroadlfen ; wieniec cier-
niowy wrösl w nasza skron
bie Sornenfrone ift unä in
bie ©tirn geroad)fen; stali
nieruchomo, jakby w ziemie
wrosli fie ftanbcn unberaeglitf),
alä ob fie in bie ©rbe rjinein»
geirac^fen rcären.
Wrastanie, -nia; Wrosnig-
cie, -cia, sn. ^ineinmoc^fen n.
Wraz, adv. glcid^, fogleid);
jugleid^, Sufammen; — po-
wroce id^ roerbe glied^ jiuriid=
fe^ren; przyszedt — ze mn^
er ift jugreidE) mit mir ge=
fommen; chodzmy wszyscy
— aefien mir alle jufammen.
Wrazic, -ze, -ziJem, I. va.
perf.\ Wrazac, -zam, -zalem,
I. va. imperf. 1) t)inein=
ftofien, l^ineinftedfen ; sam ma
! mief.z -zil w piersi er felber
ftieB i^m ba§ ©c^rcert in
bie SSruft; — oszczep w zie-
mie ben ©pecr in bie ©rbe
fto|en; — komu pieniadze
do reki jjmnbm ©elb in bie
$anb ftcdEen; — palec do
ust ben g-inger in ben 2)lunb
ftecfen; — nos w co bie
aiafe in etro. ftecEen; 2) — co
w kogo jmnbm etil», ein»
prägen, ju ©emütc füfiren:
3) _ kogo na co jmnbn mit
©eraatt auf etro. fe^en; II.
— sie, vr. 1) — sie gdzie fid)
rao^in pd)ten, begeben; 2)
— sie w co fic^ in etm. ein=
mifdben, einmengen.
Wrazanie, -nia, sn. §in=
einreden «., ^ineinfto^en n.
Wrazenie, -nia, sn. Sin=
brudt m. ; ta mowa wywolal'a
wielkie — u sluehaczy bicfe
3lebe f)o_t auf bie 3uf)örer
grojjen (rinbrud gemacDt; sta-
rac sie wywrzec — (Sinbrud
3U erzielen fuc^en; chwilowe
— momentaner (ginbrud;
przystepny dla -ien für @in=
brüde ' empfänßlid^; projekt
zrobil na nas wszysfkich
korzystne — bie SSorlage r)at
auf unä alle einen günftigen
©inbrud gemad)t; on nie
robi na muie -nia czlowieka
bioracego rzeczy na seryo er
mad^'t auf midö nid^t ben 6in=
brud eines 2)UnfdE)en, ber bie
SDinge ernft nimmt; -nia,
ktore czynia na nas przed-
mioty zewnetrzne bie ©in=
brüde, roeldie' auf un§ äußere
©rfd&einungen mad^cn.
Wrazeniowy, adi. ®in=
brüde=.
Wrazliwy, adi. emfinbli^,
für einbrüde empfänglich ;
jestem — na przeciag id) bin
für Suftjug empfinblid| ; —
na pieknosc rauzyki für bie
©c^ön^eit ber Sfufif emp=
-fänali^.
Wr^b, -ebu, pl. -eby, sm.;
dim. Wr^jbek, -bku, pl. -bki,
sm. 1) ©mfc^nitt m., ^erbe
/., ©d^nüte /., Äamm m.,
©infaffe /.; — krzjiowy
Sreujfamm; — w jaskolczy
ogon, w kanie fd)roalben=
firoangförmtger '^afentamm,
©c^roalbenfd^roan5einfdE)nitt,
©c^roalbenfc^roanjblatt «.; —
podktadöw, zacios 3lU5bed)f=
lung/., 2)ed)felflädje/., ©iafer-
benn. ber©d)roellen; — prosty
gerabe Ginfaffe, gerabe Über=
blattung; — zebaty §afen»
famm, äSergabnung f., 33er=
fd^ränfung /.; 2) ^ieb m.,
©dilag m., ®el;aue «. ; 3)
SlnbtudE) m. im Sergbau; 4) —
wosku eine runbe 2öad&§fd)eibe ;
5) -eby wazouowe Dtänber pl.
beä »Blumentopfes.
Wr^bac, -bie, -bal^^m, va.
perf.; Wr^bywac, Wrfby-
wac, -bnje, -walem, va. im-
perf. l)inetn^auen, einliauen;
— sie, IV. \\6) einfjauen.
Wrabanie, Wr^bywanie,
-nia, sn. (ginljauen n., ^in=
einbauen n.
"Wr^g, -egu, pl. -egi, sm.
Änie=, Krumm^olj n.
Wregestrowac, Wreje-
strowac, -truje, -walem, va.
perf. einregiftti'eren, iuS 3ie=
gifter einfdjreiben.
Wregestrowanie, Wreje-
strowanie, -nia, sn. (Sin»
regiftrieren n.
Wreszcie, adv. cnblid^,
fc^Iiefelid^; jule^t; przyszedJes
— enblid) bift bu getommen;
dlugo sie opieral, — przeciez
sie na to zgodzil er miber»
ftonb lange, fdilie^tid^ ift er
bod) barauf eingegangen.
Wrgb
463
Wrobel
Wrgb, -u, pl. -y, sm. 1)
Salbung/.; 2) fd^täger 2Iug'
fcfinitt ber %ÜX' unb gcnfter»
Öffnung, genfteraus)cf)nitt,
genftcrfd&miege /.
"Wrgbne, -go, sn. §oI»
gungägebüfjc /.
Wr^bny, adi. Ginfc|niltä=;
-ne koia jffienbefteife pl.
Wrgcz, adv. gerabeou§,
ol^ne Untfd^roeife, gerabeju, bi=
reft, unumrounben; najlepiej
— pravvde napisac am beften
ift gerabefferauä bie 2Bal^tf)eit
f(^reiben; odmöwil mi — er
l§at mir btreft abgefagt; rzecz
ma sie — przeciwnie bie
©ad^e üerptt fic^ gerabe
mxli^xt
Wrgczac, -czam, -czalem,
va. imperf.; Wrgczyc, -cze,
-izylem, va.per/. eint)änbigen ;
übergeben, -czono mi ten
list dopiero dzisiaj man [)at
mir biefen 58rief erft [jeute
übergeben; imieniem uczniow
-rzyi mu djrektor album
pamiatkowe im Skmen ber
©c^üler fjänbigte iE)m ber
2)ire!tor ein ®eben!buc^ ein*,;
musisz mu to osobiscie —
bu mu|t eä ifjm perfönlidj
einl)änbigen ; — komu pozew
imubm öie gericl)tlic^e aSor»
labung ein^änbigen.
Wrgczanie, Wrgczenie,
-nia, S71. einl)änbtgen n.,
Übergeben n., Ginl^änbigung /.
Wrgczyciel, -a, ^jZ. -e,
sm. Gtn^änbiger m.
Wrgg, -u, pl. -i, sm.
2Bin!eleifen n.
Wrfga, -gi, pl. -gl, sf. 1)
SRippenftüd n.; 2) Warfen»
fc^nedfe /.
Wrggowaty, adi. fiel=
förmig.
Wrocif za, -iy, pl. -ie, sf.
Melochia ('ßflanse).
Wrocznia, -ui, jA. -nie,
s/. Tournefortia (^flanje).
Wrodny, Wrodzony, adi.
anaeboren.
Wrogi, adi.; Wrogo, adv.
feinbIic^,feinbfelig;ondia mnie
— usposobiouy er ift mir feinb=
lid^ gefinnt; -gie moce bie
feinblicöen 2Jläc^te.
Wrokita, -ty, pl. -ty, sf.
Marscus (^ftanje).
Wrona, -ny, pl. -ny, sf.;
dim. Wronka, Wroneczka,
-ki, pl. -kl, sf. 1) Äräf)e /.;
— kracze bie Äräfje Iräf)t;
-mi karmiony (mit ßräljen
gefüttert) burc^trieben ; jeieli
wleziesz miedzy -ny, musisz
krakac jak i one unter W6U
fen mu^ man f)eulen; 2)
©punbloc^ n.\ 3) Sintenflec!
m., Jllecfä m.
Wroni, adi. ßräl^en=; -ie
güiazdo ^räl^enneft n., -ie
piöro ÄrÖl^enfeber/. ; -ie oko
czworolistne Sinbeere /.,
2ßoIfäbeere;-ie masto ©ebener:
murj /., SBunbtraut n.; -ia
noffa ^rä^enfu^ m.
Wroniara, -ry, pl. -ry, sf.
Gompholobium (ißflange),
Wroniawosc, -sei, sing,
tant. sf. ©cbn)ärjltct)!eit /.
Wroniawy,a(Zz. jct)roärjlic|.
Wroniec, -nca, ^jZ. -nee,
sm. Üärlapp m., ©d^Iangen»
moo§ n., Sef)ntraut n.
Wronka, -ki, pl. -ki, sf.
2llüen{räi)e /.
Wronopopielaty, adi. \
Wronopopielato, adv. graus
fct)iüarj, fräbengrau.
Wronosc, -sei, sing. tant.
sf. ©dimärje /., jc^roaräe
garbe.
Wronowy, adi. 5lrä^en«.
Wronog, -oga, pl. -ogi, sm.
Senebiera vronopus (-^Pflonje).
Wrony, adi. f^roarj; —
kon 9iappe m.
Wroslooki, adi. mit feft=
fi^enben Stugen; -ie skoru-
piaki ©d^aitiere pl. mit feft-
fi^enben Stugen.
Wrosnia, -ni, j;Z. -nie, sf.
ßinic^lag m., gaben m.
Wrosniak, -a, pl. -i, sm.
Irametes (i^iijatt).
Wrosnifcie, -cia, sn. ^in«
einroac^fen n.
Wrota, yno\, plur. tant. sn.
1) Zox 11. ; (Sinfal)rt f.; 'Si^eu^
nentür/. ; patrzec jak ciele na
nowe — fo Derrcunbert brein=
fc^auen, raie baä Äalb auf ein
neueg Sor, bafteben roie berDd^S
} Dor bem neuen %ox; niebezpie-
czenstwo przede -ty bie &i=
fal^rifttorber3;ür;maszdotego
otwarte — ber Sffieg baju ftef)t
' bir offen; otworzyc komus
do czego — jmnbm bie luv
ju etro. öffnen; zamknac do
czego — eine ©oc^e cerbauen;
zamkoac komu — do czego
jmnbm einen S)amm entgegen»
fe^en, bie ©elegen^eit ju etrc.
gänjlic^ abfd)neiben, unüber»
n)inbli(f)e ^inberniffe in ben
2Beg legen; 2) Karriere /.,
3;orßarriere, glügeltorbarriere;
— jednoskrzydlowe einfüge»
[ige Sorbarrtere; — suwane
3{oHbarriere; 3) — szybowe
feängebanf /., oerfc^Ioffenc
§ängebanf.
Wrotnica, -cy, pl. -ce, sf.
Sürflüget m.
Wrotnictwo, -wa, sn. XuX"
pteramt n.
Wrotniczy, adi. Sürl^üter'^.
Wrotnosc, -sei, sing. tant.
sf. i^reislauf m.
Wrotny, -nego, ^jZ. -ni, sm.
2;ürbüter m., S:orroä:^ter m.
Wrotny, adi. ; 1) %ox=f
Xixx=; 2) freifenb.
Wrotosierc, -ci, ^j?. -cie, sf.
afrifanijc^e ©ajeHe.
Wrotycz, -a, sm. (Tanace-
tum) 3iainfarn m., 2Burm=
traut n.
Wrobel, -bla, 2^- -bie, sm. ;
dim. Wröbelek, -Ika, ^^L
-Iki; Wroblik, -a, j)l. -i, sm.
©po^ 7n., ©perting in.; —
swiergota ber Sperling 3n3it=
fdert; skaUac jak — na nici
er jpringt ^erum raie ein ans
gebunbener ©pa^ ; cudza psze-
nice ogania, a jego wröbie
pija er Derfd^euc^t eperlinge
Dom fremben Sßeijen, unter=
beä rcirb ber fetnigc von
©perlingen gefreffen, er be=
fümmert fic^ um frembe 2ln-
gelCi^enfjeitcn unb lä^t bie
feinen im ©tid;e; z -blami
w trzcine ^ieipauä nel^men;
trzymac kogo jak -bla na
nici jmnbn in banget 6rirar=
tung [galten, in Ungeroi^i^eit
fcfiroeben laffen, jmnbn jap»
peln laffen; lepszy jeden
— vv gar^ci, niz dziesiec na
dacbu Keffer ein ©paß in
ber $anb als jefjn auf
bem ^ad)e, eg ift beffer, etra.
Sid^ereä in ber§anb ju fioben,
als auf 9Jiög[ic^!eiten 3U bauen ;
— lesny Söaumfperling, Serg«
Wroblg
4G4
Wrzeciono
fpa|; — trzcinny 3flol^i:[per=
iina ; — morski glunber /.
Wröblf, -cia, pl.-ta; dim,
■Wrobl^tko, -ka, pl. -ka, sn.
©perling5iunqe(G) n.
Wrobli, Wroblowy, adi.
©perl{ngö=, fpo^enfiaft; -la
glowa ©perlingSfopf m. \
-le proso SReer^irfe/., ©tetn=
fame(n) m. ; -le proso trzcinne
Sränengrag n., §iobötränen
pl. ; -le jezyczki SJogelfnöle»
rtc§ m., ©augraä n., 3Inger'=
traut n.
Wroblica, -cy, pl. -ce, s/.
©perlinti5tt)eibd)en «.
Wrüblik, -a, pl. -i, s/w. 1)
©pä^c^en w., f leiner ©perling;
2) = Wroblowka, -ki, pl.
-ki, sf. (Passerina) ©pa^en«
ftraud^ m.
Wroblowaty, adi. fper=
Itnqäartig.
Wroblowiec, -wca, pl,.
-wce, sm. Ärä^mi(6e /,
Wrocenie, Wrocic, fiel^e:
Wracanie, Wracac.
Wrozba, -by, pl. -by, sf.
1) $rop[)e5eiung /., 3Ba^c=
lagung /. ; SSorbebeutung /.,
2ln3ei(^en n.\ zta — bö[eg
Slngetcien; — sie spelaila
bte ^ropfjejeiung ift in Sr=
füllung gegangen; Rzymianie
pogfode uwai;ali za dobra
-be bte 3töiner betratf)teten
fd^öne§ SBetter alä gute %ox=
bebeutung ; 2) aBaJ^rjagerei /. ;
2) Sl^nung /., S^orgefül)! n.
Wrozbiarka, Wrozka, -ki,
pl. -ki, sf. ^ro Poetin /.,
äBabrfagerin /. ; ^«uberin /.
Wrozbiarski, adi. 22a^r=
jager=, roa^rfagerifc^.
Wrozbiarstwo, -wa, sn.
SBaf)rfagefunft f.. äBa^tfage^
rei f.
Wrozbiarz, -a, ^^Z. -e, sm.
Sßa^rfager m.
Wrozenie, -nia, sn. SBa^c»
jagen n.
'Wvbiyt, -ie, -4ylem, ra. unb
vn. imperf. propl^ejeien, «)a^r=
jagen; nie -ie stad nie do-
brego id) ptop^e^eic baraug
nid^tS ©Utes; to bJyskanie sie
-Äy pogode biejeä älJetter-
Ieud;ten läfet unö auj jd^öne
aßttterung l^offen; ta postaö
nie dobrego nie -iy bieje ©e«
I ftalt prop^e^eit nid^tä ©uteä ;
czego ludziom trzeba, to so-
bie -za bte 5Dlenjcf;en propfje»
jeien jtrf) baö, mag fie brauchen.
Wrozyk, -a, pl. -i, sm.
langfc^nabeliger ©teljenfucfud.
Wrun^c, -ne, -nalem, vn.
perf. Irac^enb l^tnetnfallen,
l)inetnftür3en.
Wrunigoie, -cia, sn. |)in=
einftürjcn n.
Wrycie, -cia, sn. §inein=
graben n., ©inrcüljlen n.
Wryc, -je, -Jem, va. perf. ;
Wrywac, -wam, -walem,
va. imperf. [;tneinnjü^len;
stac jak -ty lüte angebonnert,
feft, unerjc^ütterlid^ fle[)en ;
— sie, vr. jid) einiüü^lcn, jidj)
einaraben; jid^ fejt einprägen.
Wryjek, -jka, pl. -jki, sm.
2Betn=, SRüffelfäfer m., 3teben=
ftedier m.
Wryjkowaty, adi. roein»
fäferarttg, roeintäferä^nlic^.
Wrywaö, -wam, -waiem,
1) va. imperf. fie^c: Wryc;
2) — sie, vr. imperf. ; We-
rwac sig, vr. perf. einbrin=
gen, jicft ^ineinjroängen.
Wrzankotek, -tka, pil.
-tki, sm. Myoschylos (ijiflanje).
Wrzask, -u, pl. -i, sm.
Säcm w(., ©ejd^rei n.\ c64 to
za — przerailiwy luaä ift baä
für ein burc^brtngenbeä ®e=
jd^rei; -i zwycieskie S^riumpl^s
gefc^ret ; ogluszajacy — ol^ren»
betäubenber Särm.
Wrzaskliwos6, -sei, sing,
tant. sf. jc^reienbeö, Iärmen=
beö Sßejcn. _
Wrzaskliwy, adi.\ Wrza-
skliwie, adv. lärmenb, jc^ret=
enb, gellenb *, teu — glos dziala
mi na nerwy bieje gellcnbe
©timme gel)t mir auf bte
ÜJeroen; — wjazd lärmenber
©insug.
Wrzaskot, -a, pl. -y, sm.
Sronipetenüogel m.
Wrzasn^c, -sne, -stem, vn.
perf. ; Wrzeszczeö, -cze,
-czatom, vn. imperf. jdjreien,
aufjd)reicn, einen ©c^rei tun;
-czy jakby go kto ze sköry
obdzieral er jc^reit, alg raenn
il^m jmnb bie ^aut abjtef;en
roürbe; czego -czysz? roarum
f(^rei[t bu fo?
Wrzasnigcie, -cia, sn.
2Utfjd)reten n., 3(uffdiret m.
Wrzawa, -wy, ^j?. -wy, sf.
£ärm »«., ©eräufd^ n., ©etöfe
«.; — wojenna ^rtcgggetüm=
mel n.; — trab i kotlow
2:rompeten= unb 3;rommel=
jC^aH; nie mogtem z powodu
-wy doslyszec ani jednego
stowa id) fonnte wegen beä
Särmä fein einjigeä SBort
Derftef)en,
Wi'zawliwosö, -sei, siyig.
tant. sf. Särm w., jd^retenbeä
aßefen.
Wrzawliwy, adi.; Wrza-
wliwie, adv. lärmenb, tojenb,
gcräu}d)t)oII.
Wrzacosc, -sei, si7ig. tant.
sf. foc^'enbe, ftebeube §t§e,
©iebebi^e /.
Wrzatek, -tku, sinr/. tant.
sm. fod^enbe glüfftgWt, ©üb
m.; jak -tkiem zlany lüte mit
jiebenbetn SBajfer übergofjen.
Wrzeciadz, -a, ^L -e, sm.
2;ürfette f.", SSorIegefcbio| n.,
©id)cr^eitö!ette /., i^Iange /.,
SlntDurf m., SSortegeeijen n.
Wrzecienica, -cy, pZ. -ce,
sf. Jiäöeroorgelege «., 3a^n=
täberroerf n., Sriebroer!.
Wrzeciennica, -cy, pl.
-ce, sf. 1) ffl{a!rele /.; 2)
Srud)jc^[ange /.
Wrzeciennik, -a, pl. -i,
sm. ©berrourä /., Äannen«=
!raut n.
Wrzecionak, -a, pl. -i,
sm. Fusidium (^irjart).
Wrzecioneczka, -ki, pl.
-ki, sf. Sascha (iötenenart).
Wrzecionek, -nka, pl.
-nki. sm. ©pinbeljdjnedfe /.
Wrzecioniarz, Wrzecze-
niarz, -a, pl. -e, sin. ©pin=
beltrac^er ?h.
Wrzecionkoryb, -a,pl. -y,
sm. ©ornfijd) m.
Wrzecionkowaty, adi.
jpinbelartig, jpinbeljörmig.
Wrzeciono, -na, pl. -na, sn. ;
dim. Wrzecionko, Wrze-
cioneczko, -ka, pl. -ka, sn.
l)SpinbeI/'.,©piUey.;nad-nem
siedziec bie ©pinbel bre^en;
2) aBeKe /., ©pinbel /., ©ttel
m., ^a\)\en w. ; — kamienia
mJyüskiego ©tödd^en n.,
Xtiebjtodf m.; -na kolek ze-
Wrzecionowaty
465
Wsadzac
batych 3labfpiubeln^Z. ; — wa-
'IiiÄuppelungäjapfen; — sprze-
gla srubowego ©dE)rau5enfups
pelfpinbel; — w tokarce 2)rel^«
banffpinbel; — wiertarki
IBo^rraeCe, SBo^rftange /.; 3)
©piEenbiftet /., ©pinbel=
frout n.
Wrzecionowaty, adi. ;
"Wrzecionowato, adv. fpin=
beiartig, iptnbelförmig.
Wrzecionowy, adi. ©pin»
bel=.
Wrzecznik, -a, pl. -i, sm.
(PotamogetoD) ©onnfraut n.
Wrzec, wre, wrzesz, I. wrza-
lem, vn. imperf. 1) fteben, fo=
cf)en; wcda wrze przy stu
stopniach R. baä äBaffer foc^t
ht\ t)unbert ®rob R.; obla-
lem sobie reke wrzaca woda
id^ ^abe mir Die §anD mit
ftebenbem äBaffer begoffen;
wrzaca woda fteoenb f)ei^eö
SBaffer; (bilbt.) krew wrze mi
w zjlach baö 33Iut foi^t mir
tnbeuSlDern; — ze zlosci cor
Sßut foc^en, brennen; wrzaca
krew ^eiigeä 33Iut; wrze
zemsta wszystkim w sercu
allen brennt im bergen bie
3ia^e; 2) brau[en, brobeln;
fürchterlich fc^aHen, tönen;
wre i kipi jak w garnku
e§ brobelt unb foct)t mie in
«inem Sopfe; wre boj zajadly
eö tobt ber roütenbe Äampf;
II. — , wre, warlem, — na
kogo gegen jmnbn loäjie^en,
einem grollen, einen Derur=
teilen, fc^Ied)t t)on i^m reben,
i^n oetfluc^en.
Wrzekoczlek, -a, pl. -i,
sm. iöotferienienjunge f.
Wrzenie, -uia, sn. ©iebcn
n., Äoc^en «.; — wody (Sieben
beö SBafferä; — surowizuy
Äocf)en beä 3fto^eijeng.
Wrzepiac, -piam, -piatem,
va. imperf.) Wrzepic, -pie,
-pilem, va. per/, einftede« ;
— w kogü oczy jmnbn an=
ftarren; — sie, vr. fic^ ein=
niften, einbringen.
Wrzepianie, Wrzepienie,
-nia, sn. Ginfteden n.; —
sie (Sinbiingen n.
Wrzesienny, Wrzesnio-
wy, adi. ©eptember=; fep=
tember^aft; — maik 1) 2llt-
Slownik polsko-niemiecki.
roeiberfommer w.; 2) 2Bac]^§=
baum=, Äer^enbeetftrauc^».
Wrzesien, -snia, pl. -snie,
sm. ©eptember m.
Wrzeszcz, -a, pl. -e, sm.
©döreier m., ©d)reil)alg m.
Wrzeszczenie, -nia, sn.
©d^reien n.
Wrzesnia, -ni, pl. -nie, sf.
1) SBac^äbaum m., Äersen=
Beerftrauc^ m. ; 2) 2;amaris!e /.
Wrzesniak, -a, pl. -i, sm.
1) ©eptemberfüßen n. ; 2)
§erbftling m., ©eptember»
brut /.
Wrzesniwka, -ki, pl. -ki,
sf. Hudsonia (t^ftanse).
Wrzezac, -zam, -zaJem, va.
pcrf. E)inein[d^ni|eln, f)inein«
jd^neiben.
Wrzgciolek, -tka, pl. -Iki,
sm. (Tribulus) Sürjelbom m.
Wrzgsla, -li, pl. -le, sf.
Purshia (^flanje).
Wrzekomo, adv. angeblich ;
Dorgeblic^; fc^einbar, jum
©d^eine.
Wrzodliwy, Wrzodowaty,
adi. ; Wrzodliwie, Wrzodo-
wato, adv. beutenartig, doU
33eulen, ©efd^roüre, eiternb.
Wrzodowaciec, -cieje,
-ciatem, vn. imperf. ®e=
fcftroüre befommen, f(|n)ären;
eitern, oereitern.
Wrzodowca, -cy, pl. -ce,
sm. ein mit ©efc^roüren be=
bedter HKenfd^.
Wrzodowiec, -wca, pl.
-wce, sm. Sßiefenraute /.,
Srunnenfrefle /.
Wrzodowy, adi. ©efd^roür».
Wrzodzianka, -ki, pl. -ki,
*/. ; Wrzodzienica, Wrze-
dzienica, -cy, pl. -ce, sf.
1) offeneä ©efc^iuür; 2)
§iplafe /., fteineä ®e[c^n)ür;
— oczna ©erftenforn n. ; —
morowa ^eftbeule /.
Wrzodzic, -dze, -dziiera,
va. imperf. ©efcfiroüre bilben,
^eröorrufen.
Wrzodziec, -dzieje, -dzia-
leiD, va. imperf. fc^roärig
roerben.
Wrzodzik, -a, pl. -i, sm.
f leineg ©efd^roür ; — pierwotny
kiiawy ft)pl&ilitifc^e§@efc^raür,
©d^anter m.
"Wrzos, -u, pl. -y, sm.\
dim. Wrzosik, -a, pl. -i, sm.
^eibefraut «., Si^ittcrscün n.
Wrzosianka, -ki, pl. -ki,
sf. ^eibefrautroanb /.
Wrzosina, -ny, pl. -ny,
§eibe /.
Wrzosisty, adi. mit ^ii\it'
fraut beroad^fen.
Wrzosowaty, adi. löeibe»
frautarttg ; -te roäliny |)eibe«
fräuter pl.
Wrzosowiec, -wca, pl.
-wce, sm. ; Wrzosowka, -ki,
pl. -ki, sf. ©rbüeferftrauc^ m.
Wrzosowina, -ny, pl. -ny,
sf. öeibefraut 7i.
Wrzosowisko, -ka,^^?. -ka,
sn. ^eibefraut n. ; mit ^eibe«
traut beroad^iener Drt.
Wrzosowy, adi. §etbe=;
-wa ziemia ^eibelanb n.
Wrzod, wrzodu,^?. wrzody,
sm. ©efdjroür n.; — w gardle
§alägef c^roür ; — materyzu-
jacy, ropiacy eifernbeä ©e=
f^roür; — otwarfy offenei
©efdöroür.
Wrzucac, -cam, -caJem,
va. imperf.; Wrzucic, -ce,
-eifern, va. perf. i^ineinroerfen,
§ineinfd^metSen ; — co do
wody etro. inä SBaffer merfen;
— kogo do wiezienia jmubn
ing ©efängniä roerfen; — na
CO l^inaufroerfen; — sie, vr.
[id) öineinftürjen.
Wrzucanie, Wrziicenie,
-nia, sn. ^ineinraerfen n.
Wrzynac, fiel^e: Werznac.
Wsadzac, -dzam, -dzatem,
va. imperf.; Wsadzic, -dze,
-dzilem, va. perf. i^ineinfe^en,
einlegen, §inein[teden; hinauf»
fe^en; starca dwaj sludzy
-dzali do kolaski ^roei Siener
i^oben ben 2llten in ben SBagen ;
— kury do kurnika bie ^ü^ner
ins |)ü^ner^auö fe|en ; — kogo
do wiezienia jmnbn in§ ©e=
fängni'ä ie^en,n)erfen; — kogo
na tron jmnbn auf ben S^ron
ergeben; — kapelusz ben $ut
auffegen; — szpade do po-
chwy ben Segen in bie ©i^eibe
fteden, oerforgen; — rece do
kieszeni bie §önbe in bie
Saferen ftedfen; — chleb do
pieca baä Srot in ben Dfen
fe^en; — drzewko ein
30
Wsadzanie
466
Wskaz
SBäumd^en anfe^en; — kogo
na kogo einen gegen einen
anftiften.
Wsadzanie, Wsadzenie,
-nia, sn. ^ineinfc^en «., (£in=
fcften «., §ineinftedEen n. ;
^inauffe^en n. ; Sluffe^en.
Wsarkac, -kam, -kalem,
vn. imperf. \ Wsarkn^c,
-ne, -ualem, va. perf. ein=
fd^iütfen, (in beti SDiunb ober
in bie 9iafe) l^inaufjier;en.
Wsarkanie, -nia; Wsar-
knigcie.-cia, sn. t>inoufäie^en
«., (Sinfc^Iütfen n.
Wschodek, -dku, pl. -dkl,
sm. Siteppenftufe /. ; -dki,
3:;reppc^en «., Seiterdien «.,
SBagentritt m.
Wschodni, adi. 9J?orgen=,
Dft", morgenlänbifd^, öftlid^,
orientalifd^ ; kraje -e bie öft=
lid^en Sänbet; wiatr — Dft»
rcinb m., Dft m. ; kosciol
— griec^ifc^e ort^oboje Äirc^e;
-a czes6 Europy öftlic^er S^cil
(Suropaä; -e obyczajo orien»
talifc^e ©itten; kwestya -a
orientalifc^e ?^rage; — typ
orientalifc^er 3:i;puö.
Wschodniopoludniowy,
adi. füböftltd).
Wschodniopolnocny, adi.
norböftlic^.
Wschodowy, adi. 2luf=
gangä=, Steppen».
Wschodzenie, -nia, sn.
Slufget)en n., ^inaufgefjen n.
Wschodzic, -dze, -dziiem,
vn. imperf. ; Wznijsc, wznij-
de, wzesziem, vn. perf. 1) Quf=
ge^en ; auftauchen ; sfoüce
-dzi, juÄ wzeszio bie ©onne
gel^t auf, ift fd^on aufgc=
gongen; jako sieje, tak
mu tei -dzi roie er gefäet, fo
ge^t e§ i^m auf; szczescie
-dzi baä ©lud fängt ' an,
jmnbn ju begünftigen ; 2j
^inaufgeficn; — na g6re ben
Scrg f)inaufgef)en, l)inauf--
fteigen.
Wschodzien, -dnia, pl.
-dnie, sm. Dft=, 9Jorboft=,
©üboftroinb m.
Wschodzistosö, -sei, sing,
tant. sj-. ©teU^eit /.; ©tei»
gung /.
Wschodzisty, adi ^Wacho-
dzisto, adv. fteil in bie ^ö^e
geöenb, anfteigenb.
Wschod, wschoda, pl.
wschody, sm. 1) Slufgang m.,
^inaufgang in.; 2) ©tufe /.,
2^reppe /. ; wschody pruste ge«
rabe ©tufen; wschody krecoue
Sßenbeltreppe; 3) Slufgang m. ;
— slonca ©onnenaufgang;
wstalem o wschodzie sionca ic^
bin bei ©onnenaufgang aufge^
ftanben; 4)Drient w., Dften m.,
SUorgen m. ; to miasto lezy
na -dzie btefe ©tabt liegt im
Dften; poplynal ku wscho-
dowi er ift ofttüärtg gefegelt;
podroäowac po wschodzie
im Drient reifen; cafy —
wzial sie do broni ber ganje
Drient g\iff ju ben Sßaffen.
Wsiac, wsieje, wsi ateno, va.
perf.; Wsiewaö, -wam, -wa-
iem, va. imperf. ^ineinfäcn,
einftreuen.
Wsiadaö, -dam, -dalem, vfi.
imperf.] Wsi%s6, -de, wsia-
dlem, vn. perf. 1) fid) ^tneitl»
fe^en, einfe^en, l^tnauffefeen;
I)inauffteigen, befteigen, f)inein=
fteigen ; — na w6z, na konia,
do iodzi ficö auf ben SQSagen,
aufg ^ferb, in ben Bai)n fe^eii ;
— na okret ba§ ©cf)iff be=
fteigen, ficf) einfdiiffen; 2) —
na kogo imnöm jufe^en,
über jmnbn rjcrfuHen, Ioö=
jie^en; czego -dasz na niego,
kiedy on nie w tej sprawie
nie zawinit raarum fättft bu
über ifin l^er, roenn er in ber
©ad^e flar nid^tä uerfc^ulbet
t)at; 3) einfinfen, ftd^ fe^en;
mnr -da bie SWauer feM fitf),
fenit fic^.
Wsiadane, -go, sing,
tant. sn. 1) Sluf», (ginfi^en
«., Sefteigen n. ; 2) |)otn=
fignal n. jum Sluffil^en ; 3) 216=
reife /.; ©atteltrun! m.;
wypic -go bei ber 2l6reife eing
auetrinfen.
■Wsiadanie,-nia;Wsiadnig-
cie, -cia, sn. ^^uffi^en «., §in«
auffegen n., S3efteigen «.;
aiuffäfftgfeit /.
Wsianie, -nia, sn. ©ina
ftreuen n., ^ineinfäeu n.
Wsi^kad, -kam, -kalem,
I. vn. hnperf.; Wsi^knac,
-kne, -kn^ieiu, vn. perf. "l)
einftdEeru, ^ineinfidfern; krew
-kla w ziemie baö 33lut ift in
bie @rbe eingefidEert; 2) — co
etro. roirb oergeffen, fein ^al^n
frä^t banac^; II. va. ein=
faufien, in fid^ eingießen ; -knij
wody do nosa jiel^e SBaffer
burcö bie 3Jafe ein.
Wsi^kanie, -nia; Wsi%-
knigcie, -cia, sn. ©injiefjeti w.,
(Sinfaugen n.; ©inficfern n.
"Wsidlenie, -nia, sn. ,^in«
einoerftticfen n.
Wsidlic, -die, -dlilem, va.
perf. t)ineinDerftriden, in
^Re^e einfangen, umgarnen,
umftricEen.
Wsiec, -ke, -klem, va.
perf. ; Wsiekac, -kam, -kalem,
va. imperf. ^inein^acfen.
Wsieczenie, Wsiekanie,
-nia, sn. §ineinf)acEen n.
Wsiew, -u, pl. -y, sm.
einfaat /.
Wsiggac, -gam, -gaJem,
vn. imperf. ; Wsif gn§,c, -gne,
-gnaiem, vn. perf. ^inetn=
lanaen, reichen.
Wsifganie, -nia; Wsi§gnif -
cie, -cia, sn. hineinlangen n.,
3teic6en n.
Wsikac, -kam, -kaiem, va.
imperf.; Wsiknac, -kne,
-kuaJem, va. perf. hinein»
fpri^en, einfpri^en.
Wsikanie, Wsiknigcie,
-cia, sn. §ineinfpci^en n.
"Wsina, -ny, pl. -ny, sf.
armfetigeg, eleiibes S)oif.
Wsisko, -ka, pl. -ka, sn.
pfelid&eö S)orf.
Wskakiwac, -kuje, -walem,
vn. imperf. ; Wskoczyc, -cze,
-czylem, vn. perf. I)inein=
fpringen; auffpringen; wprzy-
stepie obledu -czyl do rzeki in
einem ainfalle von ®eifteS=
ftörung fprang er in ben g-Iuf; ;
-fem na stopieü,gdy pociag juz
byl w ruchu id) fpcong auf baä
Trittbrett, alä ber 3"9 \^on
in Söeroegung mar; pierwszy
-czyl na raury atä erfter
fprang er auf bie SJJauern.
Wskakiwanie, Wskocze-
nie, -nia, sn. Sluffpringen n. ;
^ineinfptingen n.
Wskaz, -u, pl. -y, Sin.
1) SöiUenöbeutung /'., SlBinl m.,
a3efcf)l m., 2lugfprud^ m.^
Wskazac
46/
Wspak
Sefret n.; 2) ainroeifung /.;
3) SSetbammungäurteit n.
Wskazad, -4e, -zatem, I.
va-ji^er/".; Wskazywac, -zuje,
-waiem, t;«. perf. 1) tüeifen,
Seigen; wska:^ mi wlasciwa
droge geige mir ben rid^tigen
^^9 j — paicem cos, na kogo
ctro., auf etnj., auf jmnbn mit
bem ginger jeigen; palec
-zujacy 3eigefinger w.; 2) be=
fttmmen; oerurtetten, oerbam«
ratn ; — kogo na smierc jmnbn
gum Xobe oerurteilen ; — kogo
na kare wiezienia jmnbn gur
©efängnigftrafe »erurteilen;
3) überroeifen; — komu co
na kogo jmnbm eine 2ln=
nieifung auf jmnbn geben.
Wskazanie, Wskazywa-
nie, -Dia, sn. SBetfen n.,
Seigen n., Seftimmen n.; —
— kierunku drogi 3)Jarfcf|=
route /., Snftrabierung /;
Wskaziciel, -a, pl. -e, sm.
Zeigefinger m.
Wskazöwka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) Seiger ?«.; — zegaro-
wa U^rgeirter; — wagi po-
mostowej feiger ber Srüdfen-
roage; 2) Stnbeutung m., SBinf
w., daj mi -ki, jak mam w tym
wypadku postapic gib mir
Slnbeutungen, wie ic^ in biefcm
gaße »ergeben foü; -ki zacho-
wania sie podczas zarailiwej
choroby 33erl^aItungömaB=
regem roä^renb einer anftef=
fenben ÄtanH^eit.
Wskaznica, -cy, pl. -ce,
sf. Siffetbratt n.; — mano-
meiru Zifferblatt beä 2Rano=
meterg.
Wskfdzierzawic, -wie,
-wilem, va. perf. in bie ßöbe
träufeln.
■Wskin§,c, -ne, -natem, va.
perf.; Wskiwad, -warn, -wa-
lem, vn. imperf. roinfcn, min«
!enb anbeuten.
Wskipieö, -pie, -piatem,
vn. perf. im ©ieben über»
laufen, aufroaaen, auffoc^en.
Wsklöcid, -ce, -eifern, va.
perf burc^ ©prubeln mifd^en,
in W |)ö^c raerfen.
Wskok, adv. im ©prung:
ftugg, fcönea, blt^fc^nea.
Wskopac, -pie, -palem, va.
perf. ; Wskopywac, -puje,
[ -walem, va. imperf. grabenb
aufroetfen.
Wskopanie, Wskopywa-
nie, -nia, sn. 3tufiDetfen n.
burd^ ©raben.
Wskopec, adv. rüdfroörtg.
Wskos, adv. fd^ief.
Wskorad, -ram, -ralem,
va. perf etro. erretd^en, au§=
rid^teu, gut fortfommen; nie
-rawszy nie u krola, wroci}
do domu z niczem nac^bem
er bei bem Ä'önig nic^tä er=
reicht r^atte, fe^rte er mit
leeren §änben nac^ §aufe; uic
nie -rali i wrocili fie feC^rten
unüerrid) teter Singe jurücf.
Wskoranie, -nia, sn. 2tug=
ridbten n., erreichen n.
Wskr6s,(geroöf)nlidö tnaSer=
binbung na — ) l) adv. burdö
unb burd^, burc^ 2Rot! unb
Sein; — przemoklem {(§ bin
burc^ unb burd& na§ gen)or=
ben; krzyk ten przejal mnie
— btefer ©c^rei ging m'ir burd^
aßarf unD Sein; — kogo
przeniknac jmnbn ganj burc^=
fc^auen, crgrünben; 2) praep.
mit bem ätneiten galt; mitten
burd^, biirc^ unb burc^; in=
mitten ; dziura — mura ein
2oß) burd^ bie ganje 2«auer^
ftärfe ; — zametu bitwy in»
mitten beg ©(^[a'ctitgetümmerä.
Wskrzesic, -sze, -siJem,
va. per/.;Wskrzeszac,-szam, \
-szalem, va. imperf. com
2;obe erroeden, neu beteben, I
crraedfen, inä Seben gurürf= 1
rufen; roieber^erff eilen; -sii|
umarlych er erroecfte bie %oUn !
gu neuem Seben ; — nadzieje, '
odwagebie Hoffnung, ben aWut
neu beleben; — dawny po-
rzadek bie frühere Drbnung
mieDer^erfteüen; — wojne
domowa ben inneren Ärieg
rcieber anfangen; — sie, vr.
ouferfte^en, fid) felber beleben ;
Chrystus wszechmocny mögl
sam siebie — S^riftuä ber
2iamä^tigc fonnte fic^ felber
roieber gum Seben erroedfen.
Wskrzesiciel, -a, pl. -e,
sm. 33eleber m., ©croeder w.,
^crfteHer m.; |»eitanb m.,
Sriöfer m,.
Wskrzeszanie, Wskrze-
szenie, -nia, sn. Sßieberer»
roeden «., J^eubetcben n,
Wslawiac, -wiam, -wia-
fem, va. imperf; Wslawiö,
-wie, -wiiem, va. perf. be-
rühmt machen; chciat swa
poboÄnoäc — pomiedzy pra-
wnuki er rooate feine grömmig=
teit unter ben Urenfetn be=
rüfimt machen; — sie, vr,
berül^mt roerben; -wszy sie
rozmaitemi zwyciestvvy burc^
»erfd^iebene ©iege berühmt
geroorben.
Wslawianie, Wslawienie,
-nia, sn, Secü^mtmerben n.
Wsluchac si§, -cbam,
-chafem, vr. perf.; Wslu-
chiwac sig, -chuje, -waiem,
vr. imperf. aufmertfam gu=
\^öxtn, anhören; gang D^r fein.
Wsmarowac, -ruje, -wa-
fem, va. perf.; Wsmarowy-
wac, -wuje, -waiem, va. im-
perf. einfc|mieren, einreiben.
Wsmarowanie, Wsmaro-
wywanie, -nia, sn. ®infc^mte»
ren w., einreiben «. ; @in=
fc^mierung /., Einreibung f.
Wsobiac si§, -biam, -bia-
iem, vr. imperf.; Wsobic
si§) -bie, -bilein, vr. perf
fic^ einfd^Ieid^en, l^interliftig
einbringen.
Wsobianie sig, Wsobie-
nie sig, -nia, sn. (Sinfc^Ieid^en
n., tiintertiftigeä ©inbringen.
I Wsobistosö, -sei, sing,
tant. sf. Qnfic^fein n., S8ei=
fidöfein n.
Wsolic, -le, -lilem, va.
\perf. einfalgen.
Wspaczac, -czam, -cza-
■l'em, va. imperf. ; Wspaczyc,
-cze, -czylem, va. perf. rüdf»
gängig roerben, gurüdge^en,
gurüdfroeidjen.
Wspacznica, -cy, pl. -ce,
sf. 3liidgängigfett /., Z"rürf-
roeicften n.
Wspacznosc, -sei, sing,
tant. sf. Derfef}tte 3?ic|tung.
Wspaczny, adi. ; Wspa-
cznie, adv. rüdtgängig, roiöer»
fprec^enb, oerfe^rt; -ne poje-
cia üerfeörte Slnfc^auungen.'
Wspak, adv. unb praep.
mit bem brüten gaU ; nerfe^rt,
rüdtingä, rüdfroärtö, in ent=
gegengefe^ter SHic^tung; —
30*
Wspamigtac
468
Wspominac
pisac öon ber jRed)tcn juc
Sinfen fc^ceiben; — stawiac
litery bie Suc^ftaben cerfel^tt
fd^rciben; — «sc rüdflingä
gc^en; z dnia noc robia i
wszystko — u nich fie machen
ben %aQ ?ur 3la<i)t unb aHeö ij't
bei if^nen oerfe^rt; — co ro-
bic etn). oerfe^rt mad^en; —
mi to poszlo cä i[t gegsn
meinen aßunfdE) aufgefallen;
— sie obrocic JU nickte
roetben; jeÄeliby sie twej woli
— stawif wenn er fic^ beinern
Seilten entgegenje^en roürbe;
— moim zamiarom meinen
2l6fi(f)ten entgegen,: juiDiber.
Wspami§ta6, -tam, -taiem,
va. perf.] Wspamigtywac,
-tuje, -watem, va. imperf.
inö ®ebäd6tnig surücfrufen.
Wspanialec, -leje, -lalem,
vn. imperf. prätf)ttg raecben.
Wspanialic, -le, -lilera, va.
perf. prächtig ma^en.
Wspanialomownosc, -sei,
sing. tant. sm. ©d^öntebnerei
f. ; ^crrlic^e, gerüäf)Ile ©prad^e,
^rod&tfprad^e /.
Wspanialomowny, adi.;
Wspanialomownie, adv.
fc^önrebnerifc^; prächtig fpre=
(|enb, fioc^tönenb.
Wspanialomyslnosc, -Sei,
sf. G5ro|mut /., Sbelmut m.,
|)oc^^erjigfeit /. ; — twoja
wzrusza mnie wprawdzie, ale
nie möge przyjac tej ofiary beine
§odE)I}er5i gleit rül^rt niicf) jroar,
aber id^ fann biefeä Dpfcr nid^t
annehmen; — i szczodrosc byiy
glownemi cechami jego cha-
rakteru ©belmut unb ^vei"
gebig!eit roaren bie ^aupt»
merfmale feincö (Sl!)arafterä.
Wspaniaiomyslny, adi. ;
Wspanialomyslnie, adv.
l^ocf)E)er3ig, ebelmütig, grofs=
mutig ; przebaczyl mi -nie er
l^at mir großmütig vit^\il)in;
czlowiek -ny nie chwali sie
wyrzadzonemi dobrodziejstwa-
mi ein ebetmütiger 2)lenfc^
brüftet fic^ nic^t mit ben er»
roiefenen SBo^ltaten.
Wspanialosc, -sei, pl. -6ci,
sf. 1) ^rac^t /., ^errlic^fcit
/.; — budowy bie ^rac^t bcä
33auc§ ; — przyjecia przeszla
wszystkie oczekiwania bie
^ract)t bei ismpfangeä über=
traf alle erroartungen ; 2)
©röfie/.; -— umysiu ©rofe=
mut /.; — serca ©jo^^er»
muit f.
Wspanialy, adi.', Wspa-
niale, adv. prät^tig, prac^t=
üoH, maieftätif^, l^errlic^,
großartig ; -ly widok prad^t=
ooUe 2luäfidf|t, ^errlic^er 2tn=
blid; przywiozt od sultana
pare -lych rumakow er brad^te
Dom ©ultan ein ^aar präc^=
tige Sioffe mit; -ta postac
majeflätifc^e ©eftalt; byJo
wprost -le e§ mar einfad^
großartig.
Wspar, -u, pl. -y, sm.
SSoaelfaHe /., Sprenfel m.
Wsparcie, -eia, pl. -cia,
sn. Unterftü^ung /, ; odmo-
wiono mu wszedzie -cia man
l^at il^m überall eine Unter»
ftü^ung oerraeigert; dostac
— od rzadu Don ber 3tegierung
eine Untcrftü^ung erhalten.
Wsparowaö, -ruje, -wa-
lem, va. perf. .ijurüdEDrängen.
Wspai'owanie, -nia, sn.
3urüdEörängen n.
Wsparzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf. ; Wsparzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. auffieben
laffen.
Wspi^c sig, wespne, wspia-
levQ, vr. per/.jWspinac, -nam,
-natem, vr. imperf. I. fi*^ <iuf=
niärtä auöftrecfen, fid^ in bie
§ö[)e bel^nen, fid& l^tnauf'
ranfen, fic^ emporr;eben, em=
porftredfen, oufraärtäftemmen;
fid§ auf bie Hinterbeine [teilen;
I musisz sie — na palcach,
1 jezeli cheesz cos zobaczyc
bu mufit Did) auf bie ginger«
fpi^en ftetten, roenn bu etro.
feigen rcittft; niediwiedz wspial
sie na tylne nogi ber S8ör
^at fid^ auf bie Hintetfillße
aufgeti(^tet; kon sie wspiat
i zrzucil jeidzca baä ^ferb
bäumte fid^ unb roarf ben
■Reiter ab; bluszcz sie po
seianach -na ber ©feu
ronit fic^ an ben Sßänben
empor; -nali sie na najwyi-
sze gory fie ftommen auf
bie f)öd^ften SBerge; II. va. —
konia baö ^^ferb plö^Iic^ au«
' f)alten, fteigen laffen.
Wspieniac sig, -niam.
-nialem, vr. imperf. ; Wspie-
nic sig, -nie, -nilem, vr.
perf. emporf^äumen, auf=
fc^äumen; ft^ mit ©d^aum
bebedfen.
Wspienianie, Wspienie-
nie. -nia, sn. Gmporfc^äumen
n., Sluffdfiäumen n.
Wspierac, -ram, -raJem,
va. imperf. untetftü^en; fiel^e:
Wesprzec.
Wspigcie sig, -cia; Wspina-
nie sig, -nia,sw. Gmporftred'en
n., ßinporranfen ».; Säumen
n.\ — sie warstwy 2luf=
l^ebung /. beä g^öjeä; — sta-
wu S)ämmen n.
Wspigga, -gi, pl. -gi, sf.
©d)min!Do^ne /.
Wspigtrzenie, -nia, sn.
auftürmen n., 9luffpeid^ern n.
Wsplawiac, -wiam, -wia-
Jem, va. imperf. ; Wsplawic,
-wie, -wilem, va. perf. tiinauf«
flöfeen.
Wsplawianie, Wsplawie-
nie, -nia, sn. §inaufflö^en n.
Wsplonac, -ne, -nalem,
vn. perf. auftobern, in glam»-
men aufgeben.
Wsplyn^c, -ne, -uatem, vn.
perf; WsplyTvac, -warn,
-watem, vn. imperf. obenauf
fd^roimmen; ^ernotfc^roimmen,
auftaud^en.
Wsplynigcie, -cia ; Wsply-
wanie, -nia, sn. ^eroorfd^roim«
men n.
Wspomagac, -eam, -ga-
tem, va. imperf.; Wspomödz,
-??i -gJem, va. perf. auf=
f)elfen, unterftügen, öilfc er=
teilen; ktoby rad chcial ubo-
giego — , nie moze, a ktoby
mogi, ten nie chce roer gerne
bem 2lrmcn aufhelfen möd^te,
ift eä nid^t im ftanbe imb
roer im ftanbe ift, e§ 5U
tun, miß e§ nic^t; jednego
-m64 pieniadzmi, innego znöw
dobra rada unterftü^e bcn
einen mit ®elb, ben anberen
raieber mit gutem "Sia^.
Wspomaganie, Wspomo-
zenie, -nia, sn. 2tufOelfen n.,
Unterftü^en n., §ilfe/., Unter»
ftü^ung /.
Wspominad, -nam, -nalem,
va. unb vn. imperf.; Wspo-
Wspominanie
469
Wspöldzierzawca
mn^c, -mne, -mnialem, va.
unb vn. 'perf. — kogo, co
jmnbi, einer ©ad^e ßebenfen,
ficf) einer ©ad^e, an jmnbn,
an etro. erinnern; erroä^»
nen; poki Äycia bede tc
-nal ic^ roerbe jeitlebens beffen
geben!en, baran benfen; nie
moge-nac o tem bez wzdrygnie-
cia sie ic^i !ann beffen nid^t o[)ne
©c^aubern gebenfen; codzien-
nie ciebie -mina er erinnert
fic^ beiner ade Sage; -mnisz
jeszcze na moja przestroge
'^Vi rcirft bic^ noc^ an meine
3Barnung erinnern; czesto go
-namy wir gebenlen feiner oft;
ani slowein o nim nie -mnial
er gebuchte feiner mit feinem
3ßorte; juz nie -mne o tem, Äe
beffen nic^t gu gebenfen, bafe —
-niawszy na mitosierdzie
twoje beiner SBormfierjigfeit
gebenfenb, eingebenf; w ciagu
rozmowy -mnial jego imie im
Saufe be§ ©efpräc^eä errcä^nte
er feinen ?jamen.
Wspominanie, Wspo-
mnienie, -nia, sn. (Erinnerung
/., ©ebenfen n. ; ©rrcä^nen «.,
©rrcä^nung /.; smutne to sa
-nia baä fmb traurige Stin=
nerungen; diogie -nia teure
©cinnerungen.
Wspomoga, -gi, pl. -gi, sf.
Unterftü^ung /., §UfeIeiftung
/., a[us[)ilfe y.
Wspora, -ry, fl. -ry, sf.
58iegung /., 2lnlauf m. be§
©eroölbeä; — podokienna
Sruftmauer /.; — przy scho-
dach Se^ne /.
Wspornica, -cy, fl. -ce, sf.
©tofelabe /.; — gzemsowa
i^ropflabe; — prostokatna
SBinfelftO^tabe ; — sklepienia
= Wezglowie, nasadnik
Kämpfer m., äiJieberlage f. ; —
uciosowa ©e^rma^ n.
Wspornik, -a, pl. -i, sm. ;
Wspornica, -cy, fl. -ce,
sf. Äonfole/., ßonfolenträiier
w„ Äragftein w., Sragfleiu;
— pod belki podpodiogowe
Sinbiatte /., Sragleifte /.,
^olfterljolä «. ; — pod polki
do rzeczy ffeine (Sinfd)u6Ieifte;
— podwozowy Konfole be§
Untergeftelleä; — ruchomy
SürauffpreisDorric^tung /. ;
— ielazny przy klocu ha-
mulcowym Sremäflo^fdiienen»
Sluföängfloben m.
Wsporny, adi. ©tü|e=,
Sel)nc=.
Wspolnictwo, -wa, sn.
©emeinfc^aft /". ; ^ompagnie=
Derßältnig n.
Wspölniczka, -ki, pl. -kj,
sf. ©enoffin /'., Teilnehmerin
f. ; ^ompagnonin /.
Wspolniczy, adi. gemein=
fc^aftlic^.
Wspolniczyc, -cze, -czylem,
vn. imperf. mitarbeiten, mit»
tätig fein; 5?ompagnon fein.
Wspolnik, -a, pl. -cy, sm.
1) Seilne^mer m., ©enoffe
m., Kompagnon m., Äon=
forte m.; poszukuje sie -a
z matym kapitalem ßom«
pagnon mit fteinem Äa=
pitat gefud^t ; 2) 5Kiteigentümer
m., SOlitbefi^er m.; 3) 3Kit)c^ul=
bi9e(r) m., 2JlitDerfd)n)orene(r)
m. ; zrobic kogo -iem swych
zbrodni jjmnbn jum ©enoffen
feiner sßerbred^en machen;
wydac -6\v feine 9JMt)c|ul=
bigen angeben.
Wspolnosc, -sei, sinff.
tant. sf. ©emeinfc^aft /',;
©emeinfamfeit /. ; — maja-
tkowa ©ütergemeinf^aft; —
uczuc ©emeinf djaf t ber ©ef ü^te.
Wspolny, adi. ; Wspolnie,
adv. gemeinfdE)aftlic^, gemein»
fam; urzadzamy -na wy-
cieczke mir neranftatten einen
gemeinfamen 2luöflug; -nemi
silami mit oereinten Ä'räften;
-na armia pemeinfame Slrmee.
Wspol, Wespol, adv. ju=
fammen, miteinanber, ßemein=
fcljaftlic^.
Wspolbiesiadnik, -a, pl.
-cy, sm. 3ecf)genoffe m.,
Xafetgenoffe m., 2;ifc^genoffe m.
Wspolbrat, -a, 2^^- "Oa»
S7n. SJJiitbtuber w. ; dUbin=
menfd^ m., 3läi}^te(x) m.\
©enoffe m., 5?amerab m.
Wspölbraterski, Wspol-
bratni, adi. 3JJitbruber=,
5Räc^ften=, famerabfc^aftlic^.
Wspolbrzmiec, -mie, -mia-
lem, vn. perf. mitftingen.
Wspöibrzmienie, -nia, pl.
-nia, sn. Sliittönen «., 2Jltt=
flingen «., -Dlitflang m.
Wspolchrzescijanin, -a,
pl. -nie, sm. SRitc^rtft m.
Wspolcierpiec, -pie, -pia-
fem, vn. perf. mitfeiben.
Wspolcierpienie, -nia, pl.
-nia, sn. HUtleiben n., 2Rit=
füfllen n.
Wspolczesnosö, -sei, sing.
tant. sf. ©lei^settigfeit /. ;
3eitgenoffenfd^aft /.
Wspolczesny, a(^^.; Wsp61-
czesnie, adv. gteidEiäeitig;
jeitgenöffif^ ; -sni dziejopisarze
Die jeitgenöffifc^en ©efc^ic^t»
fd^reiber; -na literatura jeit»
genöffifc^e Siteratur; -.sni bie
yJIittoelt.
Wspolczucie, -cia,^Z. -cia,
sn. 2)?itgefül^[ «. ; dziekuje
za okazane mi — i^ banfe
für ba§ mir erroiefene 2)lit=
gefübt.
Wsp6Iczuc,-czuje, -czulem,
vn. perf. mitfül^Ien; szczarze
z toba -czuje, lecz poradzic
ci w tym wypadku nie möge
ic^ fü^Ie aufrichtig mit bir
mit, fann bir aber in biefem
g^aUe nic^t f)elfen.
Wspolczynnik, -a, pl. -i,
sm. äJütoerurfa^er m. ; Soeffi»
jient m. ; — predkosci ®e=>
fc^rainbigfeitsfoeffiiient; —
spreiystosci (gtaftiäitätsmobul
m.,' — tarcia Jteibungsfoeffi»
jient; — Avytrzymalosci SBibers
ftanbsfoeffijient.
Wspölczynny, adi. mit«
tätii;; f)ilfäbereit.
Wspöldluznik, -a, pl. -cy,
sm. 2)iitfd)ulbner m.
Wspoldyrektor, -a, ^j?.
-rzy, sm. ^fiitbireftor m.
Wspoldzialacz, -a, pl. -e,
sm. Sliitroirfer m.
Wsp61dzialac,-tam, -lalem,
va. perf. mitroirten; osoby
-lajac3 mihuirfenbe ^erfonen.
Wspoldzialanie, -nia, pl.
-nia, sn. ajHtiDirfen n., 2}Ut=
rcirfung /'.
Wspoldziedzic, -a, pl. -e,
sjn. DJiterbe m.
Wspoldziedziczka, -ki, pL
-ki, sf. 3Jiiterbin /.
Wspoldziedziczyd, -cze,
-czylem, vn. unb va. imperf.
miterben
Wspöldzierzawca, -cy,
pl. -cy, sm. SDJitpäc^ter m.
Wspoldzierzawczyni
470
Wsp61wi§zien
Wspoldzierzawczyni, — ,
pl. -nie, sf. 2Jiitpäc^tertn /.
Wspöldzierzawic, -wie,
-wifem, va. imperf. mitpad^ten.
Wspoldzierzawienie, -nia,
sn. aiiitpad^ten n.
Wspolgloska, -ki, pl. -ki,
sf. = Spotgloska.
Wspolgraj^cy, -cego, pl.
-cy, sm. SJittpieter m.
Wspolimiennik, -a, pl. -cy,
stn. Siamensbruber m., 3fla=
tnenögenoffe m., 5Ramenö«
üettev w,
Wspölimienny, adi. gleid^»
tttttnig.
Wspolkolega, -gi, pl. -dzy,
sw. aUtfc^üler w., 2Rtt«
genoffe w.
Wspolki'olowac, -luje, -wa-
-Jem, t;n. imperf. mitregteren.
Wspolmf czennica, -cy, pl.
-ce, sf. 9Jtitmättt)rerin /.
Wspötmgczennik, -a, pl.
-cy, sm. 2Jiumärtt)rer m.
Wsp61mieszka6, -kam, -ka-
lem, vn. imperf. mitBcraof)nen.
Wspolmieszkanie, -nia,
sn. 9Jütben)0l}nen n.
Wspolmieszkaniec, -nca,
pl. -ncy, sm. 3()titben)ot)ner m.
Wspölmodlic sig, -die,
-dlitem, vr. imperf. mitbeten.
Wspolnabywca, -cy, pl.
-cy, sf a)litfaufet; m., 3)Ut=
crftej^er m.
Wspolnadzorca, -cy, pl.
-cy, sf. aRitauffe(}ec m.
Wspolniewolnik, -a, pl.
-cy, sm. ä)Utgei'angenc(r) m.
Wspolobwiniac, -niam,
-nialem, va. perf. niitbe)cöul=
bigen; -niony 3)lttangeflag=
t£(t) m.
Wspolobywatel, -a, pl. -e,
sm. SOiitbürger m.
Wspolobywatelka, -ki, pl.
-ki, sf. 3)Utbürgetin /.
Wspolopieka, -ki, pl. -ki,
sf. 5)JitDormunbfc^aft /".
Wspölopiekun, -a, pl. -ni
ober -nowie, sm. 5DMtöor=
munb m.
Wspoloskarzaö, -riam,
-rial'em, va. imperf. uiit--
anltagen; -riony ajiitangellag"
1er; -riona SJJitangeflagte.
Wspöloskarzyciel, -a, pl.
-e, sm. yjfitanüägec m.
Wspolpanowac, -nuje,
-walem, vn. imperf. mitl^err=
fd^en, tnitregieren ; -nujacy
35litrcgent m.
Wspolpodroznik, -a, pl.
-cy, sm. ; Wspolpodrozny,
-nego, pl. -ni, sm. SUitiei«
fenbe(r) m., 3ieifegeno[fe w. ,
Steifegcfätirte in.
Wspölpomagac, -gam, -ga-
lem, t'n. imperf. mitt)elfen,
Wspolpomocnik, -a, ^Z
-cy, sm. 3JJitf)eIfer w.
Wpolpomocnica, -cy, pl
-ce, */. ajfttl^elferin /'.
Wspolposiadacz, -a, pl.
-e, ÄW. 3JtitBe[t^er m.
Wspolposiadac, -dam, pl.
-dalem, va, imperf. mitbe=
fi^en.
Wspolpracowac, -cuje, -wa
fem, vn. imperf. mitarbeiten
Wspolpracownica, -cy,
pl. -ce, sf. 9}Jitarbetterin f.
Wspolpracownik, -a, pl.
-cy, sm. yjiitarfieiter m.
Wspölprzyczyna, -ny, pl.
-ny. sf. ^fliturfac^e /".
Wspolprzytomny, adi.
mitqegenttiärttg, mitanroefenb.
Wspölregencya, -eyi, pl.
-eye, sf. SKitregentfc^aft /.
Wspolregent, -a, pl. -ci,
sm. SRittegent m.
Wspölrobotnik, -a, -pl.
-cy, sm. 3)Jttarbeiter m.
Wspolrobotnica, -cy, pl.
-ce, sf. Sllitarbeiterin /.
Wspolrodaczka, -ki, pl.
-ki, sf. Sanbämännin /.,
Äompatriotin f.
Wspolrodak, -a, pl. -cy,
sm. iianbämann m., Äom-
patriot m.
Wspolrowiesnica, -cy, pl.
-ce, sf. Snterigcnofftn f.
Wspolrowiesnik, -a, pl.
■ cy, sm. Slttersgenoffe m.
Wspolruch, -u, pl. -y, sm.
ateficjberoegung /., automati=
fd)e unbetDufite Öercegung
Wspölrz^d, -u, pl. -y, sm.
gjjit^errfc^aft /., asitregent^
fc^oft /.
Wspolrz^dca, -cy, pl. -cy,
sm. Diitregeut m.
Wspolrzgdna, -nej, pl. -ne,
sf. .Üoorbinatc f.
Wspolrzgdny, adi. foor=
biniert, beigeorbnet.
Wspolrzgdnosc, -.sei, sf.
Äoorbinatton /"., 3Serl^öItniä n.
ber SBeiorbnung.
Wspolsgdzia, -dzi, pl. -dzie
ober -dziowie, 9J?itri(^ter m.
Wspolsiostra, -stry, pl.
-stry, sf. 3)iitl(^n)efter m.
Wspolspadkobierca, -cy,
pl. -cy, sm. 2Kiterbe m.
\ Wspolspadkobierczyni,
— , pl. -nie, sf. Siitecbm /.
Wspolsprawca, -cy, pl.
-cy, sf. ÜJltttäter w.
1 Wspolstolownik, -a, pl.
-cy, sm. Stfdjgenoffe m.
Wspolsrodkowy, ad», fon»
jentrifc^.
Wspölswiadczyc, -cze,
i -czylem, vn. imperf. mit»
[ Bejeuaen.
I Wspölswiadek, -dka, pl.
I -kowie, sm. 2Jlitjeuge m.
' Wspoltowarzysz, -a, pl.
j -e, sm. ©enoffe m., ®efäf)rte m.
1 Wspoltowarzyszka, -ki,
\pl. -ki, sf. ©enofftn /., @e=
: fäörtin j.
\ Wspöltwörca, -cy, pl. -cy,
sm. 2JJit|c^öpfer m.
Wspolubiegaö si§, -gam,
•galem, vn. imperf. ftc§ mit=
beroeröen ; tnetteifern ; -jacy
sie SJZitberoerber m.
Wspölubieganie sig, -nia,
sn. ajiitberaerbung /,, SBett-
beroerb m., SBetteifer m.
Wspoluczennica, -cy, pl.
-ce, sf. ajJitf^lilerin /.
Wspoluczen, -cznia, pl.
-czniowie, sm. W\i\i)ü[tX rn.
Wspoluczestnictwo, -wa,
sn. 2:eilne[)men n., Sei[=»
nobme /., 3Jlitgenoffen|cl|aft/.
■Wspoluczestniczka, -ki,
pl. -kl, sf. Seilnefimecin f.
Wspoluczestnik, -a, pl.
-cy, sm. 2;eifne^mer m.
Wspoludzial, -u, pl. -y,
sm. 9Jlitn)irfung /. ; brac —
w czem an etro. tcilnel^men.
Wspolurzgdnik, -a, pl.
-cy, sm. 2Jlitbeamte(r) m.
Wspolustänawiac, -wiaro,
-wialem, va. imperf.; Wspol-
ustanowic, -wie, -wilem, va.
perf. mitbcftimmen.
Wspöluzywac, -wam, -wa-
lem, va. imperf. mttbe=
nüfeen.
Wspölwigzien, -znia, pl.
-2aiowie,sm.5DJitgefangeue(r)w.
Wspolwina
471
Wst^piö
Wspolwina, -ny. pl, -ny,
sf. 2)ntfcf)Ulb /■.
Wspolwinny, adi. mit»
fc^ulbig.
Wspölwinowajca, -cy, pl.
-cy, sm. 3}litfcf)ulöige(,r) m.
Wspolwinowajczyni, — ,
pl, -nie, sf. SDJttfc^ulDige /.
Wspolwladac, -dam, da-
lem, vn. imperf. tniti^errfc^en.
Wspolwiadca, -cy, pl. -cy,
5/. 3Wu]^err)cl^er m.
Wspolwladczyni, — , pl.
-nie, s/. 9)Utt)en)d)erin /.
Wspolwlasnosö, -sei, i)l.
-sei, sf. ÜKiteigentum n.
Wspolwlasciciel, -a, pl.
-e, sw. SDItteigeiitümer m.
Wspolwlascicielka, -ki, pl.
-kl, sf. yjittetgentümerin /'.
Wspolwychowaniec, -nca,
pl. -ncy, sm. älhtjögling m.]
Wspolwychowywac, -wu-
je, -walem, va. impetf. tnit=
ecjiel^en, jufammen er^ietien.
Wspolwydawca, -cy, pl.
-cy, sm. 3){itt)erausge5er m.
Wspolwygnaniec, -nca,
pl. -nee, sm. ä)JitDerbannte(c) m.
Wspolwygnanka, -ki, pl.
■ki, sf. aJiuDecbannte /.
Wspolwyliczaö, -czam,
-czalem, va. imperf. VMU
aufääE)len.
Wspolwyzuawca, -cy, pl.
-cy, sf. ©tuuDenögenoffe m.
Wspolzalotniczka, -ki, pl.
-ki, sf. 9iebenbu[)Ierin /.
Wspolzalotnik, -a, pl. -cy,
sm. 3tebenbu[}ler m.
Wspolzalozyciel, -a, pl.
-e, sm. aJütbegrünber 7n.
Wspolzawodniczka, -ki,
pl. -kl, sf. SJlitbercerberin /.,
iRioalin /., Äonfutrentin f.
Wspölzawodnik, -a, pl.
■cy, sm. iOlitroerber m., 3ii=
»ale m,., Äonturrent m.
Wspolzietnianin, -a, p)^-
-nie, sm. Sanbömautt m.
Wspölziomek, -mka, ^ü.
-mkowie, sm. iianbsmann m.,
Äompatrtot m.
Wspolzolnierz, -a, pl. -e,
sm. äüaffenbrubec m.
Wspor, wsporu, pl. wspory,
S7n. ©tu^e /., Untecftü^utig
/., Setine /.
Wspuszyc, -sz§, -Bzylem,
va. perf. aufblafen, ic^roeüenb
machen.
Wstacza<5, -czam, -czaleno,
va. imperf. ; Wstoczyc, -cze,
-czylem, va. perf. T^inauf»
roUetx.
Wstaczanie, Wstoczenie,
-nia, sn. ^tnaufrotlen n.
Wstac, -ne, -\ejn,vn. perf.;
Wstawaö, -je, -walem, vti.
imperf. auffte^en, ftd) er=
f)eben, [id^ auflichten; wstan
na chwile ftef)e für einen
Slugenblitfauf; -waj, leniuchu
fte^ auf, gaulenget; na znak
uszanowauia wszyecy -li
z miejsc yaxa gelegen ber
©§rfurc^t erhoben fid) alle
oon i^ren ©i^en; kto lano
-je temu Pan Bog daje SRor=
genftunbe E)at ©olb im SJlunbe;
trzeba rano — , by go oszu-
kac man mu^ frül) auffielen,
um i^rt ju betrügen; wlosy
-ja na glowie bie $aare fte[)en
ju Serge; — z martwych auf«
erftef)en.
Wstanie, Wstawanie,
•nia, sn. Slufftef^eu «., @ic^=
ergeben n.
Wstanne, -go, sing. tant.
sm. 3teoeiIIe f.
Wstaw, -u, pl. -y, sm.
2iebe§ring m. ber Sßeic^tiere.
Wstawacz, -a, pl. -e, sm.
Serapie /., ©tenbelraurj /.;
JZieöraurj /., ©umpffraut «.,
— samica Slnisfnabenlraut n.
Wstawiac, -wiam, -wiaiem,
I. va. imperf,; Wstawic,
-wie, -wilem, I. va. perf.
l)^iiietnfte[len,^ineinfe^en; —
beczke do piwnicy, garnek
do picea baä go| in ben
Äeller, ben Sopf in ben Dfen
fteüen; — piwo do piwnicy
ba§ SBier etnfellern, in ben
Äetter bringen; — szybe w
okno eine ©c^eibe inä g-enfler
einfe^en; — komu zeby
imnbm 3ä^ne einfe^en; on ma
-wione zeby er I)at eingefej3te,
falfd^e 3ä^ne; — cos w ra-
chunek etio. in bie 3ledE)nung
fe^en ; 2) einfd^ieben, einfcl^a(=
ten; trzeba pozycye tu —
mon muf( ben ^^ioften ^ier
einfd^alten; 3) einren!en; —
zwichnieta noge einen oer*
renften Suci eiwiditen; 11. —
sie, vr. fid^ einfefeen; — aie
za kim für jmnbn gürbitte,
gürfprarf)e einlegen; -wiala sie
pozornie za nim, a w cichosci
szkodzila mu, jak mogta ftc
tat fc^eiabar gürbitte für il^n
unt) l^eimltc^ jdjabete fie it)m,
roie fie nur fonnte; wstaw
sie za mna, niech mi prze-
baczy bitte für mid^, bamit
er mir oerjci^e.
Wstawianie, Wstawienie,
-nia, sn. §ineinfe^en n., 6in=
i cinftellen n. ; (Sinfe^en n.,
i ©infc^ieben n,, (Sinfc^atten;
— wozöw na szyny ©teHung
/., ©e^en n, ber Sßagen auf
bie Schienen; — sie gürbitte
/., g-ürfprac^e /.
Wstawiennictwo, -wa, sn.
gürbitte /., SSerraenbung /".
Wst^pic, -pie, -piJem, vn.
perf. ; Wstgpowaö, -puje,
-walem, vn. imperf- 1) ein=
treten, treten, einfel^ren; racz
— w nizkie moje progi vxa^t
mir bie @^re, über meine befc^ei»
bene ©c^roellc ju treten; —
w czyje slady in jmnbä guf;=
[tupfen treten; — w bfoto
in ben ^ot treten; — z kim
w szranki mit imnbm in bie
©c^ranfen treten, fi(^ mit i^m
in einen ©treit einlaffen;
idac do miasta moiesz —
u niego, spytac sie, czy juz
zdr6w wenn bu in bie ©labt
gel)[t, fannft bu bei il)m ein»
treten, um ju fragen, ob er
fd^on gefunb fei; -cie na
chwilke do mnie tretet für
einen Slugenblict" bei mir ein;
bedac podehmieleni -epywali
do wszystkich gospöd, wiec
pizy konca byli calkiem pi-
jani fie fe^rten fd^on ein roenig
angeheitert in allen ©aftl^äufern
ein, biö fie jute^t total be=
trunfen roaren; niech w serca
wasza -pi odwaga la^t 2JJut
in eure ^erjen einfe^ren; po
snnierci narzeczonego swego
-pila do /.akouu Siöstr milo-
sierdzia nad^ bem Jobe i^reS
SBräutigamg trat fie in ben
Drben ber Sarmljerjigen ©c^roe»
Wstapienie
472
Wstrzasac
fiern ; dyabel w niego -pil
ber iEeufel i[t in if)n gefahren;
— w stau maJzenski in ben
ben @^e[tanb treten ; — z kim
w zwiazek maJzenski mit
jmnbm ' bie ®^e fd^l'ie^en ;
gdym go zobaczyl, duch we
mnie -pit al§ id^ i§n erblttfte,
feierte mein 3JJut jurüd; 2)
befteigen, ]^tnaufgel)en, l^inauf»
fatiren; — na tron ben 3::^ron
befteiaen; -pujac na schody,
upadi: er fiel beim ©tiegen=
befteigen; Chrystus -piJ na
niebiosa S^riftuö fufjr in ben
^immel empor; — na ru-
sztowanie baä ©ctüft befteigen;
— na trybune (möwnice), na
kazalnice bie^ebnerbül^ne, bie
Äanjel befteigen.
Wst§,pienie, Wstgpywa-
nie, -aia, sn. 1) (Eintreten «.,
Ciinfe^ren n. ; 2) Sefteigen
n., ga^rt /. ; — na tron
2:^ronbefteigung /.
Wst^zka, -kl, pl. -ki, sj. ;
dim. Wstazeczka, -ki, pl,
-ki, s/. Sanö n., 23änbc^en n. ;
— do kapelusza §utbanb n.
Wstecz, adv. jurüdE, rütf-
roärtg, rüdlingg, oerfe^rt; —
sie cofoad gurüdroeidien; —
sie obejrzec ftct; umf^auen.
Wstecza6, -czam, -czalem,
va. imperf. ; Wsteczyc, -cze,
-czytem, va. per/. jUrütf"
ne{)men, jurüdEjie^en ; — sie,
rr. fic^ äurüdjie^en, jurüdE=
geöen.
Wstecznosc, -sei, ^;?. -sei,
sing. tant. sf. S5crfet)tt()eit /. ;
3iücfgängigfeit /., atcaltion /.,
Krebsgang m.
Wsteczny, adi. vüdfgängig,
reoüionär, uerfefirt; — bieg
planety bcr rüdEgäni^ige Sauf
be§ Planeten; to sa calkiem
-ne pojecia ba§ finb ganj
»erlel^tte 2Infi^ten.
Wstgga, -gi, pl. -gi, sf.
btettcö iöanb; — orderowa
•Drbenöbanb.
Wstfgarka, -ki, pl. -ki,
Sf. 23anDniact)erin /.
Wstfgarz, -a, pl. -e, svi.
Saubumc^er m.
Wstfgopletw, -a, pl. -y,
sm. SbauDrücfen m.
Wstfgowaty, adi. banb=
förmig.
Wstggowiec, -wca, pl.
-wce, sm. 1) Sanbmurm m.;
2) ©pi^ld^roanj m., 35egcn»
fifdö m.
Wst§gowy, adi. Sanb».
T7st§p, -u, pl. -y, sm. 1)
©iniritt w., 3"tritt m., @in=
gang m.\ miec wolny —
do kogo freien 3wti^itt gu
jjmnbm l^aben; — wolny freier
©intritt; — wzbroniony t)er=
botener ©inganti; ma — do
obrad er ^at 3ut>;iit JU ben
Beratungen ; — sZonca w znak
raka ber ©intritt ber ©onne in
ba§ 3eic^en beä Ärcbfeö; 2)
©infepr /., ©tnfefjrort w.; '6)
©inleitung /. ; to sluzy jako
— ba§ bient alä ©inleitung;
to dzielo skJada sie z -u,
dwanastu rozdzialovv i za-
konczenia biefeä 2ßct! beftel^t
au§ einer ©inleitung, jroölf
Äapiteln unb einem ©pilog;
4) ainfang m., Ursprung m.,
SSotbereitung /■., ©inleitung /".;
ju£ zrobiono — do ukJadow
o pokoj man l^at fc^on bie
griebenäperl^anbtungen ein=
geleitet; zaraz na -ie oswiad-
czy}, ze sie z nami nie zgadza
gleich ju Slnfang erttärte er,
bafi er mit un§ nicl)t über«
eiuftimme; to byJ — do
wszystkiego zlego baä mor
ber Ursprung aHeä 93öfen; 5)
Slntritt m.; — na tron 2ln=
tritt ber Dlegierung, %l)Xoxibt=
ftetoung f.
Wstf pien, -pnia, pl. -pnie,
sm. 31euling m.^ 9ieuetnge=»
tretene(r) m., 2lnjügler »?.,
^ucftä m.
Wstgpka, -ki, pl. -ki, sf.
Stereocaulon (^flan^e).
Wstgpne, -go, sing. tant.
sn. ©intrittö=, 2lntrittögelb n.
Wstfpny, adi.\ Wstg-
pnie, adv. 1) ©intrittä=, 2ln=
rrittä», 3"tritti»; bilet —
©intrittälarte /.; -na uczta
2lntrittäf(^mauö m. ; — mowa
2(ntrittörebe /. ; -ne poslucha-
nio 2lntrittsaubien3 /.; 2)
©inleitung£=; -ne elowo 3Sor=
mort n.; -na mowa ©inlei=
tungsrebe /. ; ö) Slngriffä«;
— ijoj 2lngrifföfampf m.\ -na
wojna 2lngrtffSfricg nt., nie
waiyli sie -nym bojem poczy-
nac fic trauten fid^ nid^t
angriffen) eife Dorguge^en.
Wstfsknic sig, -nie, -ni-
tem, vr. perf. za kim, za
czem üon ©el^nfuc^t nac^
jmnbm, nac^ etrc. ergriffen
roerben.
Wstgzac, -zam, -zaiem,
va. imperf. ; Wstgzyc, -ze,
-zylem, va. perf. roieber fteif
unb feft machen.
Wstf zeniec, -nca, pl. -nee,
sm. (iSparganium) aßolfä=
bobne /.
Wstgzyca, -cy, pl. -ce, sf.
Halymenia (2ltgengattung).
Wstrg-cac, -cam, -calem,
va. imperf. ; Wstrg,cic, -ce,
-ciiem, va. perf. abpreHen,
jurütffc^lagen ; — sie, vr.
sie od czego abprallen.
Wstracenie, -nia, sn. 21B»
prellen n., 3"i^üö|c^lagen n.
Wstrgt, -u, pl. -y, sm.
1) äurücfprcUcn «., ^inberniä
n.\ 2) äBiberftanb m.\ 3)
3Btbern)illc(n) »?., 2lbfd)eu m.\
mam wprost — do niego ic^
l)abegerabeju2ßibertDißen gegen
ifin; ze -em odwrocil sie ode-
mnie mit 2lbf^eu fel)rte er mir
ben 3iüden; miec — do pracy
SBiberrciUen gegen bie 2lrbeit
l)aben; budzacy — 2lbf(^eu
erregenb; przedmiot jego -u
ber ©egenftanb feineä 2lb="
fd^euä; nawet nie stara? sie
ukryc -u er trad^tete nid^t
einmal feinen 2lbfc^eu ju Dev=
bergen; niepodobna, zeby mial
— do macierzynskiego je-
zyka es ift boc^ unmögli(|,
ba^ er SBiberroiHen gegen bie
äßutteripradie l)ätte.
Wstrgtny, adi. ; Wstre-
tnie.atZf. 1; abgeneigt, fpröbe;
2) elelf)aft, abfd)eulic^; jestes
mi wprost — id^ fann bicf)
einfarf) nid^t auöftel)en; -ue
zachowanie sie ab(rf)eultc^eS
SJene^men.
Wstrzasac, -sam, -satem,
va. imperf. ; Wstrzg.siiac,
-ne, -uaiem, va. perf. fc^Ütteln,
erfc^Ütletn; wicher -snat na-
wet domem bec Difan er=
fdE)ütterte jogar baä ^auö;
•snij dobrze worek, to zmie-
scisz w nim i reszte zboza
f^üttle ben Sad feft, bann
Wstrzasalny
473
Wstydzic
roirb aud^ ber die^t be§ ®e=
treiDeä brin ^(al^ finben; wy-
padki ostatnich dui -sty go
gleboko bie (Sreignifje ber
le^'ten Sage erfc^üttcrten \^n
tief; nerw6w -snionych nie-
ustanne drganie ba§ fott=
tDÖfircnbeSStbriereu berecf^üt«
terten Jieroen; — sie, vr. er=
gittern, SßibermiHen bejeigeti,
erbeben, erfcf)üttect, aufgeregt
loerben ; wstrzasl sie na sama
mysl o tem er erbebte beim
blofecn ©ebanfen baran.
■Wstrz§,salny, adi. ju er=
fd^üttetn.
Wstrz^sanie, Wstrz^-
snifcie, -cia, sn. ©tf (füttern
«., «Schütteln n., ©rbeben «.;
e^of m., (Scfc^ütterung /.,
Slufregung f.
Wstrz^ska, -ki, pl. -ki,
sf. Psychotria (Erappartige
Wstrzelac, -lam, -lalem,
va. imperf.; Wstrzelic, -le,
-lilem, va, perf. öineinfct)ie|en.
Wstrzemigzliwosc, -sei,
sing. tant. sf. 2JJä^ig!cit /.,
@ntt)altfam!eit/.; — wjedze-
niu, oszczednos6 w ubiorze
©ntJ^altfamifeit im Sffen, @par=
famfeit in ber ^teibung; towa-
rzystwo -sei SUä^igfettäoerein
«2.; czlonek m., zwolennik
m. (towarzystw) -sei Siem»
perenjier ?«.
Wstrzemigzliwy, adi. ;
Wstrzemifzliwie, adv. ent=
l^altfam, mä^ig, äurüd^altenb.
Wstrzepac, -pie, -paiem,
va. per/, flopfenb in bie
§öbe bringen.
Wstrzykac, -kam, -kalem,
va. imperf. ; Wstrzykn%6,
-kne, -klem, va. perf. em=
fpri^en.
Wstrzykanie,-nia,Wstrzy-
kniecie, -cia, sn. ©infpriljen v.
Wstrzykawka, -ki, 2>l- -ki,
sf. ©pri^cf)en n.
Wstrzyma6, -mam, -ma-
lern, I. va. perf.:, Wstrzy-
mywac, -muje, -wal'em, I. va.
imperf. anl^alten, jurücf^atten,
^emmen, auffialten; oerjcgern;
nie -muj mnie diuzej, bo sie
spozaie przez ciebie j^alte
mic^ nitf)t länger auf, fonft
raerDe i^ mid^ burc^ beine
©d^ulb oerfpäten; — konie
bie ^ferbe anfialten; — bieg
slonca ben Sauf ber ©onne
l^emmen; nie daj sie — ani
prosba ani grozba la^ btc^
rceber burd^ Sitten noc^ burd^
®rof;ungen jurücfl^alten; -muje
Izy cisnace mi sie do oczu
ic^ [jalte bie mir in bie Slugen
bringenben 2:rätten juriid;
nie go juz; nie -ma nidjtö
me^r fann i^n auff;atten;
wyslano oddzial wojsk», by
-mal poehod nieprzyjacielski
man f(§idte eine ©olbatenab=
teitung, um ben SOlarfc^ ber
geinbe auf jufialten ; — oble-
zenie, wojne, fabryke bie
Belagerung, ben ßrieg, ben
gabrif betrieb einftelten; —
wykonanie wyroku bie Ur=
teilSüoüftredEung oergögern, auf j
f trieben; II. — sie,rr.l)fid^ju»
rütf galten, aufhalten, einhalten,
cntl^alten; -walem sie jak mo-
glem, by mu prawdy w oczy
nie powiedziec id^ ^ielt micf),
raie ic^ Jonnte, yaxM, um i^m
m&ji bie Sßa^r^eit in§ ©c=
fic^t 3U fagen; — sie od je-
dzenia i picia fid^ beä @ffen§
unb 2;rinfenä entl^alten; nie
modz sie — od smiechu fid^
beä Sa(|enä nic^t enthalten
fönnen; nie modz sie — od
gniewu ben ^oxn nid^t unter=
brücEen fönnen; 2) oerjögern,
»ergießen, auff^ieben; -maj
sie jeszcze kilka dni, a po-
jedziemy potem razem l^alte
bic^ noc^ ein paar Sage juuicE,
bann fönnen roir miteinanber
reifen; -maj sie z tem fd^iebe
eä auf.
Wstrzymanie, Wstrzy-
mywanie, -nia, sn. Stn=
l^alten n., 3urüd[)alten «.,
2luff|alten «., SCn^alten «.;
— ruchu SSerfef;töeinfteßung
/'. ; — wysylki gurüd^alten n.
einer ©enbung.
Wstyd, -u, sing. tant. sm.
1) ©djanbe/. ; — przynosicjur
©d^anbegerei^en;okryc8ie-em
fid^ mit ©d)anbe bebeden; bye
chorym, nie jest -era eä ift
feine 'Sd^anbe franf ju fein;
za — CO uwaiae etm. für
eine ©dfianbe l^atten; ze -em j
musze przyznac id^ mu| eö |
ju meiner ©d^anbe geftef^en;
— komu przyniei^cjmnbm eine
©dEianbe antun; 2) ©d^am/. ;
■ — mi popelaionego glupstwa
id^ fd^äme mid) ber began»
genen 2)umm^eit; nie — ci
tego fc^ämft bu bid^ beffen
nic^t; fe, — pfui, fc^ämc bic^;
— mi powtorzyc idE) fc^äme
mid^, e§ ju roieber^olen; fatszy-
wy — falfdie ©d^am; poczucie
-u ©tf)amgefüf;I n.; pozbyc sie
wszelkiego -u alle ©(^am
abgelegt ^aben; bye bez -u
aUer ©c^am bar fein; nie
mied -u w oczach feine ©d^am
me^r Ijaben, raeber ©c^am
noc| ©^anbe l^aben; — stra-
eic bie ©($am ablegen; za-
rumienic sie ze -u oor ©c^am
erröten; ginad ze -u nor
©c^am üerge^en.
Wstydlin, -u, pl, -y, sm.
Tritomonthe (^flanje).
Wstydlinka, -ki, j)l. -ki,
sf. 1) Michauseia (^ffanje);
2) (Mimosa pudica) inbifc^e
©c^ampflanjc.
Wstydliwosc, -sei, sing,
tant. sf. ©c^am^aftigfeit f.;
to sie sprzeciwia -sei baS
üerflöft gegen bie ©c^amf)af=
tigfeit.
Wstydliwy, adi.; Wsty-
dliwie, adv. fd^am^aft; Der«
fd^ämt; — jak panna fc^am=
^aft roie ein {5<^ö"f£'"j -"'i^
spuscila oczy fie fenfte.oer=
fd^ämt ben SlidE; czesci -we
©(ftamteile pl.
Wstydzenie sig, -nia, sn.
©d&ämen n.
Wstydzic, -dze, -dzilem,
va. imperf. bef^iimen; — si§,
vr. fic^ fc^ämen; — sie siebie
samego fi^ feiner fetbft f(§ö=
men; nie -dze sie swego
ubostwa id^ fc^äme mid^ meiß-
ner SIrmut nid^t; wstydz sie
fc^äme bic§; bede musial
-dzic sie ciebie ic^ merbe mic^
beiner fdiämen muffen; -dze
sie powiedziec id) fdjäme mic^
ju fagen ; niema sie czego —
e§ ift feine Utfac^'e »or^an»
ben, fic^ 3u fdiämen; kto sie ludzi
nie -dzi, teu sie i Boga nie
boi rcer üor ben Seuten feine
©c^am fennt, fennt aud) feine
5urcf)t Bor ©Ott.
Wsucie
474
Wszechswiadomosc
Wsucie, -cia, sn. hinein»
fd^ütlcn n.
Wsuc, -je, -lern, va. per/.
I^inetnfc^ülten.
Wsunaö, -ne, -ualem, va.
per/.] Wsuwac, -warn, -wa-
tem, va.impcrf. l)ineinfc^ieben,
einschieben; unDermet!t^inein=
ftcc!en; -nat nii pieoiadz w re-
ke er fdE)ob tnic eine aWünje
in bie ^anb; — reke do kie-
szeni btc feanb in bie Safd^e
fd)ieben; — czapke na uszy
bie aJJüge lief über bie Df)ren
3ief)en; — sie, vr. \\i) ein=
jc^leid^en, cinjd)lüpfen; -nal
sie po cichu do pokoju er
{c^'lid^ letfe in§ 3immet.
Wsnwanie, -nia ; Wsunig-
cie, -cia, sn. ^ineinjd^iebcn n. ;
— formy w oguisko ©inrüden
n. ber J^orm.
Wsylac, -lam, -lalem, va.
imperf.; Weslac, -szle, -sla-
tem, va. per/. t)ineinfdE)iden.
Wsypac, -pie, -palem, va.
per/. ; Wsypy wac, -puje,
-watem, va. tmperf. I^tnein»
fd^Ütten ; — zboze do worka baä
©etreibe in ben ©ad fc^ütten.
Wsypanie, Wsypywanie,
-nia, sn. ^inetnfc^ütten n.
Wsys, -a, 1)1. -j, sm. An-
thosoma (2lrt g-ifdölauä).
Wsysacz, -a, pl. -e, sm.
Saugar m.
Wsysac, -sam, -salem, va.
imperf. ; Wessac, Wssaß,
wBse, wssalem, va. perf. i)in=
einjäugen, einfaugen.
Wsysanie, Wessanie,
-uia. sn. (Sinfaugen n.
Wszak, Wszakze, coni.
boc^, ja bod^, boc^ roo^I, gelt,
nic^it roa^r; — mowilem ci,
ze przegrasz id) [)abe bit bod)
gefagt, ba^ bu oeripielen lotrft ;
— jest jeszcze nadzieja eö ift
ja boc^ iioc^ Hoffnung dov=
^anben; -ze ja ci to da-
i'em baä l^abe id^ bir ja ge>
geben; -i^ nie bedziecie
iadac, aiebym . . . . it)r raerbet
boc^ nid^t forbetn, ba^ id) ;
— prawda? nic^t n)a[}cV
Wszarpn%6, -ne-, -ualem,
va.perf. ^inein/ierren, rei|enb,
jerrenb l^ineinjic()en.
Wszarpmgcie, -cia, sn.
hineingießen n.
Wszarz, -a, pl. -e, sm.
»etlaufter ^erl, Sau§Ierl m.
Wszawiec, -wca, pl. -wcy,
sm. 2)rel^», 2äuje!raut n.,
^irmet m.
Wszawiec, -wieje, -wial'em,
vn. imperf. läufig raerben,
üerlaufen, Saufe befommen.
Wszawosc, -sei, sing,
tant. sf. £äufe!ran!§eit /.
Wszawy, adi. voU Saufe,
loufig.
Wszcz%c, wszczalem, va.
perf.; Wszczynac,-nam, -na-
iem, va. imperf. anfangen,
beginnen; — wojne einen
.^rieg anfangen; — kl6tnie
©trett anfangen; ty zawsze
j estes pierwszy, ktory wszczyna
klotnie bu bift immer ber erfte,
ber bcu 3^"^ beginnt; wszcze-
li uczona rozmowe fie begau«
nen ein' gelehrtes ©efptäcß;
skonczmy wszczeta przedtem
rozmowe laf! unl baä früher
begonnene (Sefpräd^ beenben;
— sie, vr. fid) entfpinnen, fic^
erl^ebea ; entfiel^ en ; wszcz^iy sie
miedzy iiimi kiötnie, niesna-
ski' e§ entftanben ©treitigfei=
ten, Sli^fieEigfeiten unter
il)ncn.
Wszcz^tek, -tku, 2)i- -tki>
stn. 1) Urfprung m., 33eginn m.,
beginnen «.; 2) 3Konabe /.
Wszczepiac, -piam, -pia-
}em, va. imperf.; Wszcze-
pic, -pie, -piJem, va. perf.
einimpfen, eint)aud)en, ein-
ftöfien, einprägen; -piac w ko-
go zasady juiubm] ©runbfä^e
einprägen; 2) einpfropfen; —
szczep gruszkowy w jabtou
baä iReiä ctneö Sirnbaumeö
auf einen Slpfetbaum pfrop=
fen; 3) einflemmen.
Wszczepianie, Wszcze-
pienie, -ma, sn. ©inimpfen
7t., einpfropfen «.;ein[)audöen
n., ©inprägeii «.; @inflem=
men n.
Wszczgcie, -cia;Wszczy-
nanie, -ma sn. Slnfangen «.,
beginnen «., Slnfang m ,
\ Seginn »w.
I Wszczyniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Wszczy-
ni6, -nie, -nilem, va. perf.
hineintun, ^ineinfteden, f|in=
! eiuftofeen.
Wszech, aSorfilbe mit ber
SBebeutung allgemein, aller»,
all=; 3. 33. — polak 7«., — nie-
raiec m., 2l[Ipo[e JW., SlH"
beiitfcb«(r) »w-
Wszechdar, -u, pl. -y,
sm. Agati (ofttnbifd^cr hülfen»
bäum).
Wszechistnienie, -nia, sn.
2lIIfetenbe(5) ». ; SlUbafein n.
Wszechm^drosc, -sei,
sing. tant. sf. SlUroeisl^eit /,
Wszechmilosc, -sei, sing,
tant. sf. 2lUUebe /., uner=
fd)öpflic^e Siebe ober (Snabe.
Wszechmoc, -y ; Wszecli-
mocnosc, -sei. sing. tant. sf.
aiQmac^t /.
Wszechmocny, adi. ;
Wszechmocnie, adv. aH»
mächtig; ßög — ber aHmä^-
ttge eJott.
Wszechmoznosö, -sei,
sing. tant. sf. 2lIImögti^=
ieit/., 2lUmac|t/., Siageroalt/.
Wszechmozny, adi. aÜ=
mögtid), allmächtig, aUge»
roattig.
Wszechnica, -cy, pl. -ce,
sf. £od)fc^uIe /.
Wszechobecnosc, -sei,
sing. tant. sf. SlUgegenroart /.
Wszechobecny, adi. aU=
gegentoättig.
"Wszechpotgga, -gi, sf.
-gi, sf. SlUgeroalt f., 21U=
madE)t /.
Wszeclipot§zny, adi. all=
geraaltig, aUmäcl)ttg.
Wszechprzestrzen, -ni,
sing. tant. sf äßelt(en)raum
w., Unioerfum n.
Wszechstronnosö, -sei,
sing. tant. sf. 2lUfeitig!eit /.,
3Sielfeittgfeit /.
Wszechstronny, adi. ;
Wszechstronnie, adv. all=
feitig, Dielfeitig.
Wszeclistworzenie, -nia,
sing. tant. sn. 2lUfd)öpfung/.
Wszechstworca, -cy, pl.
-cy, sm. 2lUfd)öpfer m.
Wszechstwörczy, adi.
aÜfdjöpferifcß.
Wszechsrodek, -dka, pl,
-dki, sm. Uiiioerfalmlttel n.,
2lUl)eitmittel.
Wszechswiadomosc, -sei,
sing. tant. sf. 2lUroiffenöeit/-
Wszechswiadomy
475
Wsciekliwiec
Wszechswiadomy, adi.
aEtüiffenb.
Wszechswiat, -a, sittgr.
tant. sm. SBeltaH «., Unt=»
Dcrfum n.
Wszechswiatowy, adi.
aßcltalt».
Wszechswigty, adi. all=
fieiltg.
Wszechwidz, -a, pl. -owie,
sm. aiEfe^er m.
Wszechwieczny, adi. ;
Wszechwiecznie, ado. aH=
eroiff.
Wszechwiedza, -dzy, sm(7.
tant. sf. StBroiffen «.
Wszechwladca, -cy, vi-
-cy, sm. 2lIIIöetrf(j^er m.
Wszechwladny, adi. aü.=
geroalttg.
Wszecliwladza, -dzy, sing,
tant. sf. aiEgeroalt /., 2lU=
l^errfd^aft /.
Wszelaki, adi.; Wszela-
ko, adv. allerlei; üielerlei;
bral sie do -ch sposoböw
er benü^'te oerfd^iebene SRittel.
Wszelako, coni. g[ei(^=
n)of)t, beffenungead^tct.
Wszelki, adi. jeber, jeb=
roeber, aller; — duch Pana
Boga chwali alle guten ©eifter
toben ben öerrn; chwytafem
sie -kich ärodkow id) probierte
aQe 3Jtitter.
Wszechmiar, -u, pl. -y, sm.
^antometer m.
Wszerz, adv. unb praep.
mit bem jroeiten gaU; in bie
33reite, bcr 93rcite nac^; przejsc
äwiat — i wdiui bie SOöelt
freu? unb quer burd^raanbern;
— ulicy über bie breite ber
©trafee.
Wszeteczenstwo, -wa, pl.
-wa, sn.; Wszetecznosc,
-sei, sing. tant. sf. Unjuc^t f.
Wszetecznica, -cy, pl. -ce,
sf. 2)irne /., a3uE)lerin /.
Wszetecznik, -a, pl. -cy,
sm. SBollüftling m., unjüc^'
tiger, ^red^er ÄcrI.
Wszeteczny, adi. ; Wsze-
tecznie, adv. unjüc^tig.
Wszewloga, -gl, pl. -gi,
sf. (Meum) SSirnrcurg f.
Wszgdobecnosc, -sei, sing,
tant. sf. ällgegenroart /.
Wszgdobecny, adi. aü=
gegenroättig.
"Wszgdobylski, adi. ^er»
umläufer m., einer, ber überall
fein mu^.
Wszgdy, Wszfdzie, adv.
überall, aßenti^alben; Bog
jest — obecny ®Ott ift über=
aü anroefcnb ; — o tem m6wia
überall fpric^t man baoon;
czy — musisz sie mieszac?
mup bu bic^ überall ein=
mengen?
Wsz§dywscibski, adi.
nafeioeis, ber fid^ überall ein=
mengt.
Wsznurowaö, -ruje, -wa-
iem, va. perf. t)ineinfc^nüren.
Wszol, -a, ])l- "Jj *'^*'
SßieE)laiig /.
Wszpuntowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. einfpunben.
Wszpuntowanie, -nia, sn.
©infpunben n.
Wsztakowac, -kufe, -wa-
lem, va. perf.] Wsztuko-
wywac, -wuje, -waJem, va.
imperf. einftüdfeln, hinein»
fe^en.
Wszyca, -cy, pl. -c, sf.
Sauäart.
Wszycie, -cia, sn. ©in=
nä[)en n,
Wszyö, -je, -fem, va.perf.\
Wszywac, -warn, -waiem,
va. perf. einnäl^en.
Wszystek, Wszystko,
adi. oUeä, aH; -tek lud
powstal bag gefamte SBolf
erl^ob ftc^; nad -kimi ou
göruje er ragt über alle J^ernor;
do -kich dyablow gu aßen
Teufeln; ze -kich sit auä allen
Gräften.
Wszystko, -kiego, sing,
tant. sn. 3llleä n., (yefamtc(ö)
n.', — mu idzie jak z platka
alleä ge^t i^m nad^ Jßunfc^;
— zniknelo jak sen alleä
oerfd^icanb mit ein S^raum;
dziewczyna do -kiego 3Jiäbcf)Cn
für aHeä; kocham cie nad
— id^ liebe bid^ über aUeä;
— mijedno (empfel)len§raerter:
to mi obojetne) eg ift mir aDeä
ein§; nie -kiemu trzeba
wierzyc nid^t alleS mufe man
glauben; — sie na mnie wali
aUeg fällt über mid^ jufams
men; z tem -kiem nie jestem
szczesliwy bei aUebem bin i
id^ nid^t glüdtUd^; -kiemu sie
dziwisz bu rounberft btc^ über
aUeä; ze -kiem ganj, gänjlic^;
nade — über alleä, Dor allem;
po -kiem ®nbe n., ©c^luf; m.,
aUeä ift auä.
Wszystkomocny, adi.
allesDevmögenb, aligenjallig.
Wszystkoplodny, adi.,
Wszystkorodny, adi. aU"
erjeugenb.
Wszystkos6, -sei, sing.
tant. sf. aia^eit /.
Wszystkotrawny, adi.
alleä Deräel)renb, omnioor.
Wszywanka, -kl, pl. -ki,
sf. ©ol)(ennaE)t /'. am 2)amen=
fc^ul).
Wsci^g, -u, pl. -j, sm.
3urücföalten n.
Wsci^gac, -gam, -galem,
va. imperf. ; Wsci^gn^c,
-ne, -nafem, va. perf. jurücf»
f)alten, anjie^en; — kouia
baä ^ferb jurüd^alten.
Wsci^ganie, -nia; Wscig.-
gnigcie, -cia, sn. 3iitüdE=
galten n., 2lnjief;en n.
Wscibiac, -biam, -biafem,
va. imperf. \ Wscibic, -bie,
-bifem, va. perf. l)inetnfteden,
cinftedEen; blazen jestes i
kwita, -biasz nos swoj wsze-
dzie Du bift ein 3Jarr unb
fertig, bu ftedEft überall beine
3Zafc hinein.
Wscibianie, Wscibienie,
-nia, sn. ©tnftcdten n., §inein=
ftecfen n.
Wscibski, adi. naferoeiä.
Wscibskosc, -.sei, si^ig.
tant. sf. Slaferaeisl^cit /.
Wsciec si§, -ke, -kfem, vr.
perf.\ Wsciekac, -kam, -ka-
lem, vr. imperf roütenb
rcerben, in SBut geraten, ra:
fenb, toH roerben; pies sie
vvsciekl ber §unb ift an ber S^oH-
lüut er!rantt ; ledwo sie nie-kne
irf) fönnte toH raerben; czys
^ie wsciekl? bift bu rafenb?
— sie ze zlosci cor 3orn rafen ;
— sie na kogo auf jmnbu
TDütenb fein.
Wsciekanie sig, -nia, sn,
3Jafen n., Sffiüten n.
Wsciekliwiec, -wca, pl.
-wcy, sm. 3EBüterid^ w., 3ta-
fenbe(r) m.
Wscieklizna
476
Wtr§tny
Wscieklizna, -ny, sing,
taut. sf. 2;oQtDUt /"., SOut=
Iranföeit /.
Wscieklosc, -sei, sing.
tant. sf. Slaferei /., 2But/.;
— mnie porywa äBut ergreift
tnid^.
Wsciekly, adi. ; Wsciekle,
adv. rafenb, lüütenb, toU; —
pies raiitenber §unb; — gnie-
wem ra[enb oor Sotn.
Wscielaö, -lam, -lalem,
va. imperf. ftetje: Weslac,
Wslizgac sig, -eram, -g-a-
lem, vr. imperf.; Wslizng,c
sig, -ziie, -ziem, vr. perf, fi^
f)ineinfdE)lcid)en.
Wslizganiesig,-nia;Wsli-
zgnigcie sig, -cia, sit. §in=
einfdölüpfen n.
Wsrod, praep. mit bem
jroeiten gatl; inmitten, in
ber SJJitte; — nocy mitten
in ber 3ia(|)t; Bog jest — Das
©Ott ift in unferer 9JJitte.
Wsrubowac, -buje, -waJem,
va. perf. ; Wsrubowywac,
-wuje, -waleni, va. imperf.
einjdöVauben, f)incinfdirauben.
Wsrubowanie, Wsrubo-
wywanie, -nia, S7i. ®in=
jc^rouben n., §inein|ci^rauben n.
Wtaczac, -czam, -czalem,
I. va. imperf.] Wtoczyc,
-cze, -czyiem, j. va. perf.
1) E)tneingie|en n., f)ineinfüllen ;
2) l^ineinrcäfsen, cinfc^ieben,
l^incinfugeln ; -czam kamien
na göre id^ rcälje ben Stein
auf ben SSerg l)inauf; — po-
w6z do wozowni ben Sßagen
in ben 2Bagenfc{)uppen l^inein=
rollen; 3) einbred^feln -, 4)
etro. »orbrtngm, nnfül^ren-,
— CO do rozulowy etro. im
©cfpräd^ vorbringen ; II. —
sie, vr. j^ineintorfeln, I)inein=
manfen, loanlenb l)ineintreten,
l^ineintaumeln.
Wtaczanie, Wtoczenie,
-nia, sn. 1) ^ineinmälsen « ,
§ineinfugeln n., .s^ineinfc^ieben
«., ^inetnroUen «. ; 2) S3or=
bringen n., hineinbringen n. ;
3) 6iiteinbred)feln 7i.
Wtapiad, -piam, -pialem,
va. imperf.] Wtopiß, -pie,
-pil'em, va. perf. 1) F)inein=
fc^meljen ; 2) ^ineinfenfen,
oertiefen.
Wtapianie, Wtopienie,
-nia, sn. ^inetnfc^meljen n.;
^tnctnfenten, SSertiefen.
Wtarcie, -cia, sn. |)inein=
reiben n.
Wtarczka, -ki, pl. -ki, sf.
©treiferei /., ©ireifgug m..
Wtargac, -e:am, -gaiem,
vn. imperf. ; Wtargn|,c, -ne,
-nalem, vn. perf. einbringen,
einfalfen, einen (ginfaH tun.
Wtargnigcie, -cia; Wtar-
gnienie, -nia, sn. ©infaßen n.,
©tnbringen n.
Wtedy, co7ii. bamalö,
bajumal; bann, alSbann; c6z
poczniesz — ttaä wirft bu bann
tun ; rzecz sie — przedsta-
wiaia irjaczej bie ©ad^e l^at
fiel) bamalg anberö targcfteUt;
— nie wiedziatem, ze bamalä
f)abe id^ nid^t geiou^t, ba^ . . .
Wtem, adv. in biefem
2lugenblt(fe, inbeffen, inbe§,
untcrbeffen, ba, eben; — roz-
legl: sie wrzask ba erfc^oÜ ein
©efd^rei; — mnie kto^ uderzyl
piö^lidö oerfe^te mir jmnb
einen ©d^lag; — wJasnie
ba eben.
Wtenczas, adv. bamal§,
ba, in ber Stxt, bonn; —
wszystko sie zmieni bann
rairb fidE) aöeä änbern; —
wierzylem ci jeszcze öann
l^abc id^ btr noc^ geglaubt;
— dam mu pokoj ba roerbe
xä) i^m 3iu^e geben; — bytes
mlody bamalö marft bu nod^
iuna.
Wtkn|,c, fiel^e : Wetknac.
Wtlacza6, -czam, -czalem,
vä. imperf.; Wtloczyc, -cze,
-czytem, va. perf. I^inein=
ftopfen, l^ineinbrüdEen, l^inein=
preffen, I)ineinprägen; -czono
Jezusowi korone cierniowa
ua czoto man brüctte ^jefu
bie ©ornenfrone auf bie
©tirn; — sie, vr. fid^ etn=
brängen.
Wtlaczanie, Wtloczenie,
-nia, sn. .Igineinbtüdttn «.,
§tneinbrängen «., §inein=
prägen n,, ^ineinftampfen n.
Wtoka, -ki, J}1. -ki, sf.
eingefetUer %kä', = Lata.
Wtorek, -rku, pl. -rki,
sm. 2)ienätag m.
Wtorkowy, adi. Sien§»
tag(§)% bienstägig.
Wtor, -u, pl. -y, sm.
jroeite ©timme; Segleitung /.
in ber SKufif.
Wtörnik, -a, pl. -i, sm.
(Gnathophyllum) ©amelcn»
freböart.
Wtörorodny, adi. jiDeit=
geboren.
Wtororzgdny, adi. von
jtoeiter Drbnung, Qualität.
Wtorowac, -ruje, -waiem,
vn. imperf. begleiten, aI!om=
pagnieren.
Wtorowanie, -nia, sn.
2l!fompagnierenn., ^Begleiten n.
Wtory, adi., po wtore
adv. ber jroeite, jraeitenä.
Wtorzyc, -rze, -rzylem,
vn. imperf. n)ieberl)0len.
Wtr^cac, -cam, -calem,
I. va. imperf. ; Wtr^cic, -ce,
-ciiem, I. va. perf. \) ^inetn=
ftürjen, l^inetnnjerfen, |inetn=
ftofeen; do wiezienia in§ ©C»
fängniä werfen; — kogo
w przepasc jjmnbn in ben
9lbgrunb ftürjen; — kogo
do klasztoru jmnbn tnä
Älofter ftedfeu; 2) einmengen,
oorbringen, erwähnen, faEen
laffen; wtrae w rozmowie
cos o naszych zamiaracb Iq§
im ©cfpräd^e etro. Don unferen
planen faßen, einfließen ;
II. — sie, vr. ftd^ einmengen,
ftd^ einmifd^en; nie -caj sie
do cudzych interes6w menge
bid) nid)t in frembe 2lngelegen=
fieiten ein; poco sie -casz do
rozmowy roo3u mengft bu bic^
in ba§ ©efpräc^ (ein).
Wtr^canie, Wtr|,cenie,
-nia, 5«. §ineinroerfen n.,
^ineinftofeen n. ; ern)äl)nen n. ;
— sie (Sinmengen n., (Stn=
mifd^en «., ©inmengung /.,
(giumif^ung /.
Wtr^bic, -bie, -bilem, va.
perf. \ Wtrgbywa6, -buje,
-watem, va. imperf. Ijinein»
blafen.
Wtrgt, -a, pl. -y, sm. ®in»
bringling m.
Wtrgtnica, -cy, pl. -ce, */.
aufbringli^eö SBeib.
Wtrgtny, adi. ; Wtretnie^
adv. jubringlid^, aufbringlic^.
Wtroczyc
477
Wybajac
Wtroczyc, -cze, -czylem,
va. perf. in bcn ©attelriemen
einbinben, antcenjen.
Wtryskac, -skam, -skatem,
va. imperf.; Wtrysn%c, -ne,
-nalem, va. perf, einfprt^en.
Wtrz^sac, -sam, -saiem,
va. imperf. ; Wtrz^sn^c, -ne,
-nalem, va. perf. ^incitt'
[treuen, f)ineinf^üttefn.
Wtrz%sanie, -nia; Wtrz^-
snigcie, -cia, sn. ^tneinftreuen
n., ömeinfd^ütteln n.
Wtulac, -lain, -lalem, va.
imperf. ; Wtulic, -le, -lilem,
va. perf. ^ineinbrüäen ; —
twarz w poduszke ba§ ßJefid^t
in bie ÄHffen brüdEen; pies
-Hl ogon pod siebie bcr §UtlD
gog ben Sc^roeif ein, ftemmte
ben ©c^roeif ätotfd^cn bie
Seine.
Wtykalnosc, -sei, sing,
tant. sf. einfted6ar!eit /.
Wtykalny, adi. einfted=
Wtykanie, -uia, sn. ®in-
fteden n., ^ineinfteden n.
Wtykanka, -ki, pl. -ki,
sf. ©e^reiä n.
Wiiczac, -czam, -czalem,
va, imperf.; Waczyc, -cze,
-czylem, va. perf. an etto.
gewönnen, ani^atten, anlernen,
beibringen; dzieci do posla-
szenstwa i do pracy -czano
man l^telt bie Äinber jum ®e=
[jorfam unb jur 2(rbeit an;
-czeni w okrucieiistwa an
©raufamfeiten aeroö^nt.
WuczaniejWuczeniej-nia,
sn. SCnrernen m., (Sercö^nen
n., Seibrinqen n., Slnl^alten n.
Wudwudek, -dka, pl. -dki,
sm. SBiebel^opf m.
Wuj, -a, pl, -owie, sm,-^
dim. Wujaszek, -szka, pl.
-kowie, sm.\ Wujcio, -cia,
-wie, sm. Dnfel m., Dn!el-
d^en m., Dl^eim m.
Wnjeczny, Wujenny, adi.
Dnfel£i=, D^eimg=.
Wujek, -jka, pl. -jki, sm.
©d)nepfenfüege /., ^Eanjfliege.
Wxyenka, -ki, pl. -ki, sf.
fytau /. be^ Dl^eimä, Xante.
Wnjo(w)8two, -wa, sn. D^eim
m., Dn!el m. mit feiner grau.
Wulgata, -ty, pl, -ty, sf.
SBibel f. in [ateinifd^er Ü6er-
fegung, SSutgata /.
Wulkan, -u, pl. -y, sm.
Sßulfan m.; feuerfpeienber
öerg, ^Jeuerberg w. ; wybuch
-u Sulfanauäbrud^ m.
Wulkaniczny, adi. %\xU
fan=, öulfanifc^; popiol —
Dulfanifd^e 2tfd6e; wyspy -ne
SJulfaninfein pl.; gbra -na
5BuIfttn m.
Wulkanista, -sty, ^Z. -sei,
sm. SSulfanift m., ^^plutonift
m. (in ber ©eologie).
Wulkanizm, -u, sm. ?ß\xU
fantämuö m.
Wuzdac, -zdam, -zdalem,
va. perf. ben Sauw anlegen.
Wwabiac, -biam, -biafem,
va. imperf.; Wwabic, -bie,
-bilem, va. perf. l^ineinlodEen.
Wwabienie, -nia, sn. ^in»
eintocfen n.
Wwalac, -lam, -latem, va.
imperf.; Wwalic, -le, -lilem,
va. perf. f)ijteinroä[äm, auf=
roätjen, ]^ineinn>erfeu, hinein«
ftürjjen.
Wwalanie, Wwalenie,
-nia, sn. ^ineinroätjen n.,
^ineinftürjen n.
Wwiac, wwieje, wwialem,
vn. unb va. perf. ; Wwiewac,
-warn, -walem, vn. unb va.
imperf. t)ineinn)e^en, l^tnein=
bla[en.
Wwiazanie, Wwi%zy-
wanie, -nia, sn. §inein=
binben n.
Wwiazac, -ie, -zalem, va,
perf. ; Wwiazywac, -zuje,
-waiera, va. imperf. einbin=
ben, fiineinbinben.
Wwicie, -cia; Wwijanie,
-uia, sn. §ineinn)icfe(n n.
Wwic, -je, -lern, va. perf. ;
Wwijac, -jam, -jaiem, va.
imperf. t)ineinn)i(feln, ^inein^
rainben.
Wwiercic, -ce, -ciJem, va.
perf. löineinbol^ren.
Wwiesc, wwiode, wwiodlem,
va. perf.; Wwodzic, -dze,
-dzilera, va. imperf. 1) l^in=
einfül^ren, einführen; 2) ein=
tragen, einrüden-, — sie, vr.
w CO Don etro. Söefi^ er=
greifen.
Wwiezc, wwioze, wwio-
zlem, va. perf. ; Wwoziö, -ie,
-zilem, va. imperf. (511 Sßagen
ober ju ^ferbe) einführen.
Wwikiac, -klam, -klafem,
va. perf. (^inetn)Dern)idEetn.
Wwiklanie, -nia, sn. §in=
einrerroitfeln n., 3?ern)icflung/.
Wwozenie, -nia, sn. §in=
einführen n. mit SB3agen.
Ww6z, wwozu, sing. tant.
sm. ©infuör /.
Wy, pronom., SleJ^rjaf)!
üon ty; t^r; co — na to?
roaä fagt if)r baju?
Wy-, unjertrennn($c ^ar-
tifel auä=, ^erauä-, l)inauä=,
raeg-; pufig bebeutet wy-
eine SSoEenbung ber %&>
tigfeit.
Wyba,czac, -czamj -czalem,
vn. imperf. ; Wyboczyö, -cze,
-czylem, vn. perf. vom SBege
abn)eic£)en, abfd^roeifen, einen
Seitennjeg einfd^tagen.
Wybaczac, -czam, -czalem,
vn. imperf. ; Wybaczyc, -cze,
-czylem, vn. perf. Bergeisen,
Hergeben, gu gute l^atten; daj
mi reke, wszystko ci -czam
gib mir bie §anb, id^ oerjeilöe
bir aUeä; glupiemu trzeba
— bem Summen mu& man
oergeben; -bacz cze^to dru-
giemu, jednak nigdy sobie
oerjei^ oft bem anberen, bod^
niematä bir felber; prosze —
bitte um 33ergebung; -bacz, za
nie möge tego zrobic nimm
e§ mir nic|t übel, (entfd^ulDige,)
bafe idE) eä nic^t tun !ann.
Wybaczanie, Wybacze-
nie, -nia, sn. 3Seräeif;en n.,
S^ergeben n.
Wybaczny, adi. ViV
jeibüd^.
Wybadac, -dam, -dalem ;
va. perf.; Wybadywaö,
-duje, -watem, va. imperf.
ausforfc^en, erforfc^en, an^=
funbfd^afteu ; erfal^ren ; powoli
go -dalem ic^ ^abe i^n Iang=
fam auägeforfd^t; -daj prosze,
czego on sobie wlasciwie iy-
czy forfc^e, ii) bitte bic^, auä,
roa§ er eigentlid^ roünfcbt.
Wybadanie, Wybadywa-
nie, -nia, sn. Suäforfd^en n.,
(Srforfc^en n., ©rforfc^ung f.
Wybajac, -jam, -jalem, va.
perf. ougploufc^en, auö»
fc^roa^en.
Wybatozyc
478
Wybiegaö
"Wybatozyc, -ze, -zyiem,
va. perf. au6peit|d^en.
Wybawiaö, -wiam,-wiaiem,
va. im^erf. ; Wybawic, -wie,
-wiiem, va. perf. erlöfen, 6e=
freien, loämac^en; — kogo
z niewoli jmnbtt au3 bec @e=>
fangenfc^aft befreien; — kogo
/ niebezpieczeiistwa jmnbn
au§ bcr (S5efaf)r befreien; —
kogo od zguby jmnbn Dor
bem SSerberben retten; -baw
Das Panie erlöfe un§ 0 §err.
Wybawiciel, -a, pl. -e, sm. ;
Wybawca, -cy, pl. -cy, sm.
©rlöfer m., 93efreier m.
Wybawicielka, -\i\,pl. -ki,
sf. (Sclöferin /., Befreierin /.
Wybawienie, -nia, sn.
©rlöfung /., Befreiung /.
Wyb§,ka6, -kam, -katem,
va. imperf. ; Wyb^kn^c,
-kce, -knatem, va. perf.
l)erau§ftottern, f)erauSftam=
mein.
Wyb%kanie, Wyb^knie-
nie, -nia, sM.^erauältotternn.,
§erau§ftommeIn n.
Wybeczec, cze, -czalem,
va. p^rf. ausbiölen; — sie, vr.
\\6) ausblöfen ; fid^ auäroeinen.
Wybelkotaö, -tarn, -tatem,
va. perf. f)erausftottern, ftam=
nielnb, unoerftänblicf) Jö^raug-
fanen.
Wybesztac, -tam, -talem,
va. perf. tüchtig auäfdbimpfen.
Wybgbniö, -nie, -nilem,
va. perf. auätronimeln.
Wybicie, -cia ; Wybijanie,
-nia, sn. 1) Slusfc^Iai^en «.,
$erauäf(^Iagen n.\ 2) 5)urc^=
prüc^eln n., Surc^^auen n. ;
3) 3;rei6en «., ^un^ieren n.,
äifelteren n. ; 4) prägen n.;
SSorbrucEenn. ; 5) iapejieren n.,
Siuäfpalieren n. ; Sefpannen n.
mit %\xi) ober fonft einem
©toffe.
Wybiczowad, -cziije, -wa-
tem, va. perf. auäpeitfc^en.
Wybiczowanie, -nia, sn.
Sluspeitfc^en n.
Wybiß, -je, -Jena, I. va.
perf.-., Wybijad, -jam, -jalem,
I. va. imperf. 1) ^erauöfc^Ia«
gen, ausfc^Iaqen, einfc^Iagen,
einjto^en, einbrechen, auä=
brecf)en; — dno z beczki
bem ga^ ben Boben einfd^Ia»
gen ; — dziure w murze ein
Sod^ in bie 3Wauer fd^lagen;
— komu oko, zeby imnbm
ba§ 2tuge, bie 3äf)ne auä=
fd^Iagen; — komu dziure w
glowie imnbm ein Soc^ in
ben Äopf fc^Iagen; upadajac
-bil sobie zab Beim grauen
öat er fid& einen Sa^n ciu§=
gefc^Iagen; — drzwi bie %üx
einfc^Iagen; -to wszystkie
okna w tym domu mon ^at
in biefem §aufe otte genfter
^erfcblagcn ; 2) ousfditagen,
au^tapejieren; wszystkie po-
koje -te byly adamaszkiem
aQe Sitt^ttici^ waren mit 2)a-
maft auögefc^Iagen; — powoz
suknem einen 3Bagen mit
Sud^ auSf^Iagen; 3) fd^Iagen,
prägen, ausprägen; -to na
jego cze8(5 medal pamiat-
kowy man l^at ju feinen ©l^ren
eine ©rinnerunggmebaiHe ge=
prägt; 4) abbrüden, abjie^en,
oorörüdCen, abflatfc^en; — co
na plötaie etm. auf einer
Seinmanb DorbrudEen; twoj
obraz -ty jest w mojem sercu
bein 33ilb ift in meinem ^er=
5en abgebrüdEt; 5) prügeln,
burd^prügeln; je^eli cie je-
szcze raz na ktamstwie zla-
pie, -je cie tak, i.& popa-
mietasz roenn ic| bic^ nod^
einmal auf einer Süge er=
roifdEie, raerbe id^ bid^ fo burc^=
prügeln, bafe bu baran benfen
roirft; — co z kogo an§
imnbm etm. I^erausprügeln,
lerausflopfen, burc^fd) lagen,
auftreiben; — kogo skad
imnbn irgenbroo ^inauä=
treiben; — kogo z döbr,
z majetnosci imnbn au§ feinen
©ütern, auä feinem Befi^tum
pertreiben; — nieprzyjaciela
z kraju ben geinb auä bem
Sanbe pertreiben; — kogo ze
stanowiska jmnbn auä feiner
Stellung perbrängen; 6) —
cos z glowy etro, ouö bem
Äopfe fc^lagen, auö bem ©iune
f dalagen, cto). oergcffen mad^en ;
-bij sobie to prosze z glowy,
bo z tego nie nie bedzie
fd^lage eö bir, bitte, auä bem
fiopte, benn barauä roirb nic^tä ;
to im potrzeba z gtowy —
baä mufe man i^nen auäreben;
i klinem mu tego z glowy
nie -jesz baä roirft bu il^m
aud^ nic^t mit ©eraalt ou§-»
reben; -bij sobie z gtowy te
chimery, te troski la^ bie
©rillen, entfd^lagc bi^ biefer
©orgen; nie da sobie tego
— z gJowy er läfit fic^ ni^t
bapon abbringen; 7) pernid^ten,
ausrotten; alieä erfd^lagen,
töten ; -bil wszystkich do
ostatniego er l)at alle big jum
legten getötet; grad -bit zboie
ber |»age[ uernic^tcte ba§ ®e»
treibe,; 8) fc^lagen; — olej
bag Dl fcf)tagen; — takt ben
3;att fc^lagen; — röw einen
©raben fd^lagen; — godziny
bie ©tunbcn fc^lagen; ten
zegar -ja godziny i kwa-
dranse biefe U^r fc^lägt (bie)
©tunben unb (bie) Biertel-
ftunben ; -ia twoja godzina
beine ©tunbc ^at gefc^lagen;
— poklony fel^r tiefe SBer=
beugungen machen; — klin
klinem Söfes mit Böfem per«
treiben; II. — sie, vr. 1) in
bie §ö^e fommen, fic§ auä=
jeicönen, f)erPorlommen, em-
porkommen, fidb ^eroortun;
patrzcie, jak sie talenta na
wierzcb -jaja fc^aut, raie bie
Begabung jur ©eltung fommt;
2) — sie na wolnosc fic^ bie
greif)eit erfämpfen, fic^ be=
freien, fiel) freimadjen; 3) —
sie ze snu auö bem ©d^lafe
fommcn, bie ©d^lafluft per-
tieren.
Wybiedowac, -duje, -wa-
lem, vn. perf. ''Rot erleiben,
fid) biä sum @nbe plagen,
quälen.
Wybieg, -u, pl. -i, sm. 1)
Sluslauf w.; 2) 2luäfluc^t f.,
Sluörebe f. ; szukac -göw
atuäflü^te fuc^en; to tylko
proine -i baä finb nur leere
aiuäreben.
Wybiegad, -gam, -galem,
vn. imperf. ; Wybiegn%<5,
Wybiedz, -gne, -gfem, vn.
perf. ^eraug=, hinauslaufen ;
J^eroorFommen, jum SSorfd&ein
fommen; empor, in bie §öl)e
fd^iefeen ; na krzyk matki ojciec
z cörka -gli auf baä ©efc^rei
ber 3Kutter liefen äJater unb
Sodjter l^inauä; -guij mu na-
Wybieganie
479
Wybl%dzic
przeciw laufe i^m entgegen;
daleko w przyszlosc mysla.
-gam id^ retd^e mit meinen
©ebanfen roeit in bie Sufunft;
rosöt -biegl' z garnka bie
©uppe ift au^ bem Sopfc ge=
laujen, ift überlaufen; — sie,
vr. genug laufen, fid; müöe
laufen; — sie z kim, przed
kirn um bie äßette laufen,
loetteifern.
Wybieganie, -nia; Wybie-
gnigcie, -cia ; Wybiezenie,
-nia,5w. Sluölaufen n., §inauä=
loufen n.; Überlaufen.
Wybieglosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) gertigfett /., 2luii=
flü(^te3ugebrauci^en; ©erieben^
l^eit f.\ 2) 2(u6lauf m.
Wybiegly , adi. ;Wybiegle,
adv. xi\<i) an Slusflüctiten
unb 3iänten, pfiffig, fc^lau;
-gJe drzewo fc^lanf gen)ac^=
fener Saum.
Wybielac, -lam, -lalem,
va. imperf,; Wybielic, -le,
-lilem, va. per/, ausweisen,
bleichen; oerjinnen.
Wybielanie, Wybielenie,
-nia, sn. Sluäbleid^en n.; S3er=
jinnen n.
Wybielec, -leje, -laieni,
v)i. pet-f. roeift njei'ben.
Wybierac, -ram, -ralem,
va. imperf. ; Wybrac, -biore,
-hralQvo.,va.perf. l)auön)ä^[en,
rcäl^ten, auäerfeljen ; -bieraj
broü, szable czy pistolety
roäl^Ie bie Söaffen, ©äbel
ober ^iflolen; ktöra wiecej
malin zbierze, te za zone pan
-bierze roeld^e me^r Himbeeren
pflüden roirb, biefe roirb »on
bem §errn gu feiner ©emo^Iin
geroä^lt; -bral co lepsze er
|at baä Sefte auögeraä^lt ; nie
miaiem czasu — ic^ ^atte
feine 3eit ju roä^len ; dotycb-
czasowy posei zostat na
nowo -brany ber biä^erige 31b=
georbnete lourbe rcieber ge=
iDÖ^It; -brany auöeriDäblt,
ertöten, auäerlefen ; 2) Eierauä«
nel^men, ausleeren; — ptaki
z gniazda bie Söget aug bem
Siefte f}erauäne^men ; -bralem
wszystkie pieuiadze, ktore
miatem w kasie ic^ ^aht ba§
gan^e ©elb, baä ic^ in ber
Äaffe ^atte, herausgenommen;
— siano z worka baä §eu
au§ bem ©adfe ^erouSnel^men;
— komu oczy imnbm bie
3[ugen l^erauäne^men; 3) ein:
treiben, ausgeben, ergeben;
w bezwgledny sposob -braJ
od cb{op6w podatki auf eine
rücEfic^tßlofe SBeife trieb er
Bei ben Sauern bie Steuern
ein ; — zolaierzy, rekrutow
©olbaten, Stefruten auäf)eben ;
4) teitroeife oon etro. nefimen,
fi^ teilroeife auäjaf)len laffen ;
naleiiytosc -biera po trochu er
nimmt auf 2tb}c^lag feiner
i^orbetung nac^ unb nac^ elrc.,
{ er löfet ftc^ feine gorberung
I teilracife a\x^al)\t\\\ pclowe
[ nalezyto6ci -rai w towarach,
druga polowe w pieni^dzach
er f)at fic^ 'bie eine §älfte
feiner gorberung burc^ ge=
nommene äßaren nac^ unb
nac^ bejafjlt, roäl^renb er bie
anbere C)älftc teilrocife in
barem Selbe belommen ^at;
II. — sie, vr.; — sie dokad fic^
roo^in auf ben SBeg machen;
— sie w podroz fic^ auf Vit
SReife machen, fid^ jur S'ieife
anfc^iden; — sie z czem etro.
ju tun beabfic^tigen; — sie
na poszukiwanie za czem
fic§ auf bie ©ud^e nac^ etro.
mad;en ; a tom sie -brau ba bin
\6) fc^ön angelommen; zles
sie z tem -bral do niego
bu ^aft bid^ bamit an ben
Unred^ten geroenbet, bamit
roirft bu bei i^m nid^tä er=
reichen; nie wczas -brales sie
z takiem zapytaniem gur Un=»
;ieit bift bu mit ber grage
^erauSgerüctt.
Wybieralnosc, -sei, sing,
tant. sf. äßä^tbarteit /.
Wybieralny, adi. rcäl^Ibar.
Wybieranie, Wybranie,
-nia, sn. aBät)len n., SBa^l /.,
2luälefe/. ; — wegla z tilaröw
^feilerauöbou m.
Wybierki, Wybiorki, -ko w,
plur. tant. sn. 2(uöfd^u^roare
/., 2luäfd)ufe tu.; 2luärourf m.
Wybijanka, -ki, pl. -ki,
sf. Kattun m.
Wybijacz, -a, pl. -e, sm.
3BoUfrempler m.
Wybijak, -a, pl. -i, sm.
illopfl^ammer w?., Jöorfc^lag-
f;ammer m.
Wybijalnia, -ni, pl, -nie,
sf. SodE)mafd^ine /.
Wybitka, -ki, pl. -ki, sf.
Slbflatftft m., 2lbbrudE m.
Wybitnia, -ni, pl. -nie, sf.
Slün^preffe /.
Wybitnosc, -sei, sing,
tant. sf. S)eutlic^Ieit /., 3tus»
btud m.; ausgeprägtes Sßefen;
(^erüorragenbe) Sebeutung /.
Wybitny, adi. ; Wybitnie,
adv. beutlid^, ftart betont;
in bie 2lugen faßenb, ouägc=
prägt; ^eroorragenb.
Wybladlosc, -sei, sing,
tant. sf. Släffe /., i2eicf)en=
bläffe.
Wybladly, adi.; Wybla-
dle, adv. bla^, bleic^, er»
blaff enb.
Wybladn^ö, -dne, -diem ;
Wybledniec, -nieje, -nia Jena,
vn. perf. blafe, fa^l rcerben,
erbleichen, erblaffen.
Wyblakn^c, -kne, -kJem,
vn. perf. oerfc^ie^en, au§=
geben, bie ^-arbe oerlteren.
Wyblechowac, -cbuje,
•waiem, va. perf. bleichen,
auäbteid^en.
Wyblich, -u, sing. tant.
sm. Äranffjeit /. ber ©eiben«
fpinner,
Wyblin, -u, pl, -y, sm.
Microstylis (^ftanje).
Wybluc, -bluje, -biulem;
Wyblwac, -warn, -walem,
va. pl. auSroerfen, erbred^en,
auöbred&en, oon fic^ geben.
Wybluzgotac, -tam, -ta-
*em, va. perf. auöfc^roa^en,
ausplappern.
Wybluznic, -znie, -znilena,
vn. perf. ©ottesläfterungen
auSftofeen.
Wyblagac, -gam, -galem,
va. perf. erflehen, erbitten.
Wyblaganie, -nia, sn. ®r=
flel)en n.
Wyblaznowad, -nuje, -wa-
iem, va. perf. burd) 9iarren=
ftreic^c erreichen; — sie, vr.
ficft burd^ ÜJarrenftreid^e retten,
auS ber ©c^linge gießen.
Wybl^dzic, -dze, -dz lern,
va. perf. au§ bem i^^rtum
hinausführen, gured^troeifen;
Wybl%ka6
480
Wybuch.
— sie, vr. auf hen ri(^tigen
SBea surücffcl&ren.
Wybl^kac sig , -kam, -ka-
tetn, vr: perf. ftd^ Jüieber
jurcd&t finbtu.
Wybiocznia, -ni, pl. -nie,
sf. (Aerocomia) roeftinbifd^e
Wyblyskac, -kam, -kalem,
vn. imperf. ; Wyblysnac,
-ne, -nalem, vn. perf. l}erDot=
6Urfen, J^eroorfc^immern.
Wyblyskanie, -uia; Wy-
blysnigcie, -cia, sn. $eroor=
bilden «., ^eroorft^immetn n.
Wybocz, -y, ?jZ. -e, sf.\
Wybocze, -cza, pl. -cza, sn.
Umroeg m., Umfctiroeif »j.
Wyboczenie, -nia. sn.
2l5n)eict)ung /.; Slbfcftroeifung
/'.; — slojow 2)tafef btlöung /■.
Wyboisty, adi. doU Söcfier
unb (Sruben.
Wybojowac, -juje, -walem,
va. perf. burc§ Äriea üer=
brängen, ausfämpfen, im
Kriege ausbiencn.
Wybok, -u, pl. -1, sm.
abaelegener Dct.
Wybolec, -leje, -lalem, vn.
perf. oon ©c^mersen erfc^öpft
roetDen.
Wyborca, -cy, pl. -cy, sm.
2ßä[)Ur m.
Wyborczy, «rf». aBaf)[=,
3Bät)ler=; prawo -cze 2ßafjl=
rec^t »., 3Baf)(gefe^ n. ; walka
-eza 3I:al^lfampf w. ; agitacya
-cza 2Baf)ragitatton/.; kandy-
dat — 2Baf)lf anbibat w.; le-
gitymacya -cza 3ßa[)ttegitima=
tion/.; okreg — SBal^tfretä m.;
ordynacya -cza S!ßa^lorb=
nung /. ; reforma -cza jöal^t'
reform /.
Wybornosd, -sei, sing,
tant. sf. SSottceffad)feit f.,
«oraügUc^feit /.
Wyborny, adi. ; Wybor-
nie, adv. Dortrefflicf), auöge»
getdinet, Dorjügltc^, !öfttic^;
-na mysl ein auögejeidineter
(Sebanfe; a to -nie baä ift
aber föftlid^; -nie sie sklada
ba§ irifft fid^ ausgezeichnet.
Wyborowy, adi. 3fugn)al^t-,
aueerlefen.
Wyboj, -boju, pl. -boje, sm.
<iuägcfa{)reneä Jioc^ in ber
©tra^e; -ho]e.,plur. tant. 9JU=
nutienfafg n.
Wybor, -boru, pl. -bory, sm.
1) 3i5a!^[ f. ; — komu zostawid
imnbm bte 3Ba^[ laffen;
trudny — l'd^roei'C SOBttl^l; po-
chwalam twoj — ic| lobe
beine Sßal^I, i^ billige beine
Sßal^I; nie mialem -boru id;
^atte feine SBal^l ; -bory äßal^Ien
pl. ; -bory do eejmu, do parla-
mentu £anbtag§=, ^arla=
mentäroal^len; -bory gminne
©emeinberoal^ten; czy byles
przy -boracb ? warft bu bei ben
333a^Icn?; — jest niewazny
bie äßa^l ift ungültig; scisty
— engere Sßal^l, ©tic^raal^l;
-bory wypadly wediug na-
szych 5;yczen bie 2Ba[)[en ftnb
nad^ unferen SBünfdien ouä=
gefaücn; 2) 2tu§raa^[ /., 2lug-
criefene(ö) ??. ; Sluötefe /".;
2lntf)ologie /.; Äern m.; —
listow eine Stuäroa^t oon
^Briefen; — dziei auggeroä^tte
Sßerfe; sam — wojska ber
Äerii beS SSeereä.
Wybrakowac, -kuje, -wa-
iem, va. perf. auäbradfen,
aussortieren.
Wybrakowanie, -nia, sn.
Slusbraden n., älusfortieren n.
Wybranie, -nia, sn. 2luä=
roäblen «., iQcrauäncl^men n.
Wybraniec, -nea, pl. -ncy,
sm. aiu§ccn3ä^lte(r) »?., 2lu§=
erforene(r) m.
Wybraniecki, adi. fau-
tions», bienflpfli(^tig.
Wybraniectwo, -wa, sn,
Äantoniftenlo^n ni., !anto=
niftenpflic^tigeö ®ut.
Wybred, -u, pl. -y, sm.
mixMti /., Ärittelet /., sauä=
roäöfen n.
Wybrednica, -cy, pl. -ce,
sf. Sjetvittterin/., ÄoftDerä($=
terin /.
Wybrednik, -a, pl. -cy,
sm. ^e!rittler m., Äoftoet»
ödster m.
Wybrednosö, -sei, sing,
tant. sf. XabelfudE)t /., ©e-
n)äE)ltlÖfit f-> ^eitlec ®e=
fcf)mad'.
Wybredny, adi.; Wybre-
dnie, adv. joä[)(erifc^, tabe[=
füc^tig, foftnerad^teub; --
smak auäertefener ©efrf)macE.
Wybrnac, -brne, -brnatem,
vn. perf. tjerauoroaten, ent=
rinnen; — z niebezpieczen-
stwa ber ©efa^r entrinnen ;
— z bagua fid^ auS einem
©umpfe herausarbeiten; —
z dtugow fid) Don ben ©d^ul=
ben frei mad^en; — z kiopo-
tow fic§ au^ einer 3?erlegen»
l^eit l^elfen; jakby tu z ho-
norem — z tej sprawy? njie
lönnte id^ biefer ©ad^e in
@Örpn loa loerben?
Wybrnigcie, -cia, sn. §CJ:=
auStuaten n., ©ntrinnen n.
Wybroczenie, -nia, sn.
Slutergufi m. im Körper.
Wybroczyna, -ny, sing.
tant. sf. Slutgerinnfel n. unter
ber §aut; — naglöwna SdluU
gefd^iüutft /. teä ©d^äbelä
bei S^eugeborenen.
Wybroczyc, -czam, -czy-
lem, va.perf. ausbluten laffen.
Wybrodzenie, -nia, sn.
Sluöroaten n.
Wybrodzic, -dze, -dzilem,
va.perf. roatenb l^erauSfü^ren.
Wybronowac, -nuje, -wa-
iem, va. perf. I^erauöeggen,
beim ©ggen fjerauSroerfen.
Wybrukowac, -knje, -wa-
lem, va. perf. auSpflaftern.
Wybryk, -u, i>?. „-i, sm.
2luöfd)n)etfung /., Übergriff
m., ©eitenfprung m., geljler
m., g^e^Itritt vi.; popelnilem
wczoraj maly — id^ l^abe
geftern ein ipenig über bie
©djnur gef)auen; -i fantazyi
bie aiusf^roeifungen ber ein=
bifbungslraft.
WybrykiwaiS, -kuje, -wa-
lem, vn. imperf. ; Wybry-
kn%c, -kne, -knafem, vn.
perf. l^erumfpringen, l^erum»
Rupfen; J^erumtoCen.
Wybryzgac, -gam, -gaiem,
vn. imperf. ; Wybryzgnaö,
-zgne, -zgnalem, vn. perf,
fieroors, auSfprüf;en, fjeroor»-
fpril3en.
Wybryzganie, -nia; Wy-
bryzgnigcie, -cia, sn, ^eroor«
fpriöen «., Iteruorfprüljen n.
Wybrzeze, -Äa, pl. -ia, sn.
Ufer n., ©tranb m., ©eftabe
n., Äüfte /.
Wybuch, -u, pl. -y, sm.
aiuSbrud^ m., ®j;p(ofion /.;
Wybuchac
481
Wychodzic
^eroorfttömen n., öerootfpru»
beln n. ; — Wezuwiusza
31uäBntc^ m. be§ SSefuo; —
krwiSBIutfturjw.; — dynamitu
StinamiteEpIofion /. ; wstrzy-
malem pierwsze -y jego
gniewu tc^ l^abe bie erften
aiuöBrüd^e feineg 3»^"?^ o"f=
gehalten.
Wybuchac, -cham, -cbalem,
vn. imperf. ; Wybuchn^c,
-ohne, -cblem, vn. perf. f)et'
t)orpla|en, l^eroor5red)en, auä=
bret^en, eEpIobteren; — w plo-
mien in glammen aufbced^en;
— placzem in ÜBeinen auä=
brcdjen ; krew -chnela stru-
mieniem ba§ SJlut 6rac| in
©trömen fieroor, baä Sdlut
ftrömte l^erauS ; Wezuwiusz
-cha ber 3SefuD ift tätig; -chia
rewolncya bie StcDolutton ift
auägebrocfien ; — z czem mit
etri). ^erauspla5;en.
Wybuchanie, -nia ; Wy-
buchnigcie, -cia, sn. §erx)or=
planen n.. öcroorbrei^en n.
Wybudowa, -wy, pl. -wy,
sf. 2lu€bau f».
Wybudowac, -duje, -wa-
iera, va. per/.] Wybudowy-
wac, -wuje, -watem, va.
imperf. ausbauen, fertig
bauen, aufbauen ; -dowal trzy-
pietrowa kamienice et f)at ein
breiftödtigeg §auä gebaut.
Wybudowaniej-niajSW.SIuö =
bauen n., 2Iufbauen it., 33au m.
Wybujaö, -jam, -jaiem,
vn. perf. üppig in bie §ö^e
fc^iefeen, auffd^ic^en; zboze
zanadto -jalo bie ©aat ift ju
flarl geroac^fen; — sie, t^r. r)in=
iänglid) herumlaufen, fi^ium«
fc^roeifen; fi* austoben.
Wybujalosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) üppiger Sßud^ö, Üp=»
piflfeit T- ; 3iuän)uc^6 m. ; 2)
atugfc^roeifung /.
■Wybnjaly, adi. 1) üppig,
auf gefd^ offen ; 2) ejjentrifcl,
ejaltiert, übertrieben; -jala
fantazya fd^roärmenbe, übec=
fübne ©inbilbungSfraft.
Wybnrczeö, -cze, -czatem,
va. unb vn.perf. augfc^elten;
ju fi^elten aufl^ören.
Wyburdac sig, -dam, -da-
lem, vr. perf. enblic^ von ber
©teile fommen.
Slownik polsko-niemiecki.
Wyburowac, -ruje, -waiem,
va. perf. ausiitjen, herunter«
macben.
Wyburzyc, -rze, -rzyfem,
va. per/, aufgären, auäftür=
men; — sie, vr. fid^ legen, fi^
beruhigen, ftc^ austoben.
Wybyc, -je, -lern, vn,
perf. ; Wyby wac, -warn, -wa-
lem, vn. imperf. biö ju ®nbe
abroarten, gänjlic^ l^inbringen,
jubringen, oerbringen; — sie,
vr. z czego fid) loömad^cn,
Ioä=, banonfommen von etro.
Wybzdurzac, -rzam, -rza-
lem, va. imperf.; Wybzdu-
rzyc, -rze, -rzyiem, va. perf.
abfc^roa^en, burc^ ©c^raa^en
erreichen.
Wycalowac, -luje, -walem,
va. perf. abfüff en ; — sie, vr.
ficb fatt füffen.
Wycedzic, -dze, -dzilem,
va.perf. auäfeil^en, auöjapfen;
ju fenbe filtrieren; — pare
stow ein paar ilBorte langfam
(Durcb bie 3ä^ne) fpred^cn.
Wycelowac, -luje, -waiem,
va. perf. abmieten, l^injielen.
Wycembrowac, -bruje,
-watem, va.perf. auöjimmetn.
Wycembrowanie, -nia, sn.
2tuö)%tmmerung /.
Wycharkac,-kam, -kaiem;
Wycharcze6, -cze, -czalem ;
Wycharkn^c, -kne, -knatem,
va. perf. aug|pu(f en, röufpernb
ansfpuden, ^erauä^uften.
Wyharsn^c, -ne, -natera,
vn. perf. etenb roetben, oer=
trodnen, austrotfnen.
Wycheltaß, -tarn, -talem,
va. perf. abnü^en, abreiben.
Wych§dazad,-Äam, -Äalem,
va. imperf. ; Wychgdozyc,
-ie, -Äylem, va. perf. rein
putsen, auöpu^en.
Wychlastac, -tarn, -talem,
va. perf. 1) auSpeitfc^en ; 2)
au§fcbütten.
Wychladzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. ; Wychlo-
dzic, -dze, -dziiem, va. perf.
auötübten, abfüllen.
Wchladzanie, Wychlo-
dzenie, -nia, sn. 2luäfüt)Ien
»., 2lb!üb[en n.
Wychleptac, -tam, -talem,
va. perf. (gierig) ausf^iürfcn;
mit ber ^nn%t auflegen.
Wychlodn^c, -ne, -chlo-
dtem; Wychlodniec, -nie-
je, -niatem, vn.perf. fic^ aus=
fügten, fic^ abfüllen.
Wychlodzenie, -nia; Wy-
cModnifcie, -cia, sn. 2lb=
lübten n., 2tuglü^len n.
Wychiostaö, -tam, -talem,
va. perf. auspettfc^en.
Wychlostanie, -nia, sn.
2lU6peitfc^ung /.
Wychlysn%6, -sne,-snalem,
va. perf. auöfd^türfen, ]^er=
unterfc^ludEen.
Wychodek, -dku, pl. -dki,
sm. 1) 2lbort m., Slbtritt m.\
5«ettrabc f.\ 2) 3fJotDurft/.
Wychodne, -go, sing.
tant. sn. SluSgel^en n. ; byc
na -m im 3tuäge^cn be=
griffen fein.
Wychodnia, -ni, pl. -nie,
sf. SLuäbetBen n., Sluöftreic^cn
n., Sluägel^enbe(ö'i n.
Wychodny, Wychodowy,
adi. Sluägangä».
Wycliodowac, -duje, -wa-
tem, vn. perf. ©tuf)I ^aben.
Wychodzenie, -nia, sn.
2luägeE)en n.
Wychodzic, -dze, -dzilem,
I. vn. imperf. ; Wyjsö, -jde,
-sztem, 1. vn. perf. 1) avA'^
ge^en, roegge^en, hinaustreten,
fortge£)en, ^inauäge^en ; przed
chwila -szedl z domu er ift
Dor einem 9(ugenblic!e roegge»
gangen; — na przechadzke,
do ogrodu, fpagicren gelten,
in bcn ©arten ge^cn; trzeci
daien juÄ nie -chodze id^ gc^e
fd^on ben brüten Sfag nic^t
auä; wyjdi na chwile z po-
koju ge^ für einen 2lugcn=
blid (xw^ bem 3tni»nsr; oerla^
für einen Jlugenblidf ba§ Sit""
mer; gdym -chodzit z kosciola
alä id^ aus ber Äird^e trat;
-szedlem o piqtej ic^ bin um
fünf U^r ausgegangen; —
komu naprzeciw jmnbm ent<=
gegengel^en ; — z loika aug bem
ißette fteigen; — na göre auf
einen 33erg fteigen, l^inauf=
fteigen ; 2) auSgef^en, fc^rcinben,
»erbraudit fein, erlöfc^en; pla-
my -szly przy praniu bie '^Xt'S.tn
finb beim SBafd^en auägegan»
gen; -szedl mi jai oddech
ber Sltem ift mir fc^on ge=
31
Wychodzca
482
Wychowanie
jd^tDunben, nergangen; -szla
mi juz cierpliwosc meine ©es
bulD i|'t fc^on gu ©nbe, meine
(SeDulb ift etfc^öpft; -sziy mi
jni wszystkie pieniadze mein
ganjeS ®e[b ift fd^on ju ®nbe ;
-sziy mi juÄ wszystkie za-
pasy cukru mein ganzer 3Sor=
rat an Qnd<x ift )d)on Der=
braucht ; na taka suknie -chodzi
10 metrow materyi für ein fol=
c^e§ Äteib Detbraucbt man ge^ii
3Keter Stoff; 3) f|erauäfom=
men, gu Sage treten ; erfc^einen ;
— na jaw befannt, ent=
bedt werben; to dzieJo -szJo
jeszcze tamtego roku biefeä
Söerf ift noc^ ooriges ^a\)v
erfc^ienen; — z ust au5 öem
aJJunbe fommen, auögefproc^en
roerben; nigdy nieprzyzwoite
slowo nie -szto z ust jeg'o
nie ift ein unanftänbigeä
SBort auä feinem 2Jlunbe gc^
!ommen; — na jedno auf einä
l^erausfommen; — na widok
jum SSorfd^ein fommen, fid^
fernen laffen; — na wierzcli
an ben ^ag fommen, in bie
§ö^e fteigen ; oHwa zawsze
-dzie na wierzch Öf jd^roimmt
immer obenauf, es ift ntc^tö
fo fein gefpounen, es fommt
bod^ enblic^ an bie ^Sonnen ; 4)
auftreten; — na scene auf
ber SBü^ne auftreten; 5)'au§=
treten, abgelten, entraac^feu;
— z wojska öom älitlitär ab°
ge^en; — ze szkolbie ©d^ulen
Beenbigen, ber ©d^utpflic^t ent=
roac^fen; — z pod opieki
ber 58ormunbfc^aft eutroac^fen
fein; — na wolnosc bie %vn=
i)iit erlangen; rzeka -szia
z koryta ber glu^ ift aus
feinem 33ette getreten; 6)
abgeben, abftiefjen, abgetrieben
roerben; woda -chodzi z rury
bttä 2Baff er läuft auä bem Siol^rc;
po przecieciu wrzodu -szto
duÄo ropy, materyi nad^ bem
Surd^fc^neiben beö ©efc^umrs
ift Diel ©tter abgegangen; 7)
— z czego auä etro. fommen ;
— z mody av.^ ber SJiobe
fommen ; — ze zwyczaju
außer ©ebraud^ fommen; —
z obiegu aufeer Umlauf Iom=
men; — z zaioienia t)on ber
^orouäfe^ung auäge^en; —
z pamieci, z glowy aü^ bem
©ebäd^tniffe fommen, entfal=
len, oergeffen icerDen; z pa-
mieci mu to ciagle -chodzi
er Bergifet e§ immer; nie chce
mi to — z gtowy baö mill
mir nid^t auö bem Sopfe;
— z fug au§ ben Sugen
ge^en; 8) — na CO auä'
gel)en, münben, jugeroenbet
fein; okna jego pokoju -cho-
dza na ulice bic f^^nft^l^ f^i"
neö Simimvä getien auf bie
®affe; ta ulica -chodzi na
rynek biefe ®affe fü[)rt auf
beu 9iingpla^; — na kogo
ju etro. roerben; staraj sie
— na porzadnego czlo-
wieka trachte ein anftänbiger
SRenfc^ gu roerben; jezeli da-
lej tak gospodarowac be-
dziesz, -dziesz na ^ebraka
roenn bn roeiter fo rcirtfc^af=
teft, fo roirft bu ein Settler
roerben; — na dobre fid^ gum
Outen roenben, rool^l befom=
men, roo^l tun, jum SSorteit
gereidE)en ; badz cierpliwym, a
wszystko ci to na dobre
-dzie fei gebulbig, unb baö
alle§ roirb fic^ noc^ für bid)
jum ©Uten roenben; to ci tylko
na dobre — moze baä fann
bir blofl gut tun, blofj ju beinern
33eften gereichen; — na zle
fc^led^t befomnien, jum 9?ad)=
teil geretd^en, übel auöfc^lagen;
— na czem dobrze bei etro.
auf feine Slec^nung fommen,
gut bei etroaö ausfommen;
nie osobliwie -szedlem' na
tem przedsiebiorstwie ic^ l)abe
bii biefem Unternehmen fein
befonbereg ©efc^äft gemacht;
— na czem jak Zablocki na
mydle bei etro. fel^r fd^led)t
roegfommen; — na swoje
auf ieine Soften fommen;
-chodzi na moje eä fommt
fo, roie ic^ c§ oorauögefai^t
l;abe, meine Sel^auptung be«
roäbrt fic^, meine SJor^etfagung
trifft ein; — ua jedno es ift
alleä einä ; i») befreit fein ; ge=
nefen, überfielen; cudem pra-
wie -ezedJ z tej cieikiej cho-
roby er ift fojufagen burc^ ein
a^unber uon bicfer fc^roeren
Äranf^eit genefen; — z nie-
bezpieczenstwa auäfommen,
ber ©efa^r entgegen, oufeer
©efa^r fommen; nie möge
wyjsc temi pieniadzmi ic^
fann mit biefem ®etDe nidjt
ausfommen; 10) abloufen (oon
einer U[)r); 11) — pod
zagle unter ©egel ge^en; 12)
— za maz heiraten (oon ber
j5^rau); ledwo rok jak -szla
za maz, a dzis ju!& fest wdo-
wa Co ift faum ein ^af)v, ba^
fie geliciratet bat, unb Ijeute
ift fie fc^on SBitroe; II. va.
austreten; burc^ baä ©e^en,
ebnen, erroeitern; III. — sie,
vr. genug ge^en.
Wycliodzca, -cy, -cy, sm.
Slugroanberer m., ©migrantw.
Wychodztwo, -wa, sn.
Smigrantentum «., ©migration
/., äluäroanberfcbaft /.
Wychorowac sig, -ruje,
-waJem, vr. perf. rec^t lang
franf geroefen fein, dou cincc
langen Äranf^eit genefen.
Wychorzeö, -rzeje, -rzatem,
im. perf. tnxö) Äranfl^eit ab"
gcge^rt unb elenb roerben.
Wychowac, -warn, -walem,
va. perf. ; Wychowywac,
-wiije, -walem, va. imperf.
ergieljen, aufergie^en, Srgieljung
unb 5}iflege angebei^en laffen;
jestem juÄ za stary, by sie
chciec dac -wywac id^ bin
fd^on 3U alt, um mid^ crgiel^en
laffen ju rooHen; -chowai ja
w wierze ojcöw swoich er er-«
jog fie in bem ©lauben feiner
SSäter; dobize -wany roobl=
erjogen ; dobrze -wany czlo-
wiek tak nie postepuje ein
rool^lerjogener SRenfc^ ^anbelt
nidit fo.
Wychowanek, -nka, pl.
-nkowie, i?}i. ^ögling »j.,
anünbel n.
Wychowanica, -cy, pl.
-ce; Wychowanka, -nki, pl.
-nki, sf. 3Ö8'i"3 *»• ("On
2)iäbc^en), (^leoin/.; to moja
— ic^ l)a6e fie crjogen, fie ift
bei mir crjogen roorben.
Wychowalnia, -ni, /)L-nie,
.«/. 3ucf)tanftalt /. ; — jedwa-
buiköw ©eibenbaujimmer n.
Wychowanie, -nia, sn.
Grgietiung f.; najdroiszy klej-
not mlodo^ci, dobre — i
Wychowaniec
483
Wyciaga6
pilne cwiczenie baä teuerfte
ivleinob ber ^ugenb i[t eine
forgfäfttge ©rjie^ung unb flei=
^ige Übung; otrzymac przy-
zwoite — eine anftänbige
©rjie^ung genoffen l^aben.
Wychowaniec, -nca, pl.
-ncy, sm. Sögling m., ©d)üler
m. ; ^^flegefol^n m.
Wychowanka, -ki, pl. -ki,
sf. iJögling m., ©d^ülerin/.;
^:pfIegeto4ter f.
Wychowawca, -cy, pl.
-cy, sm. Sr^iel^er m.
Wychowawczyni, — , pl.
-nie, sf. (Srgie^erin /.
Wychowawczy.at/i. ; Wy-
chowawczo, adv. ©rjie^ungßs,
et^ie^erifc^, erjief)lict).
Wychowywacz, -a, pl. -e,
sm. C^rjiie^er m.
Wychod, -odu, jjZ. -ody, sm.
Sluägang m. ; ten dorn ma
dwa -ody biefeä §au§ fiat jroei
Sluögänge; sluga moja ma
— w niedziele i swieta
mein 2)ienflmäb^en ^at on
@onn= unb geiertagen 2tu§=
gang ; jestem wlasaie na
-odzie id^ Bin gerabe im 2lu§=
ge^en begriffen.
Wychow, -owu, pl. -owy,
sm. ; Wychowek, -wku, pl.
-wki, sm. ^u6)i f.
Wyclirapac sig, -pie, -pa-
Jem, vr. perf. fi(^ au§ =
fd^nard^en.
Wychrzcianka, -ki,pZ. -ki,
sf. ©etaufte f., 9Jeopl)t;tin /.
Wychrzcic, -cze, -ci-
lern, va. perf. taufen, jum
c^riftlidien ©lauben übertreten
mai:|en ; — sie, vr. fid^ taufen
laffen, jum S|riftentum über»
treten.
Wychrzczenie, -nia, sn.
2;aufen n.
Wyclirzta, -ty, pl. -ci,
sm. @etaufte(r) m., jum (^rift=
ti^en ©lauten söefel^rter,
•Dteopö^t m.
Wychuchac, -cham, -cha-
lem, va. perf. etro. licbfofenb,
fel^r forgfam, auf=, gro^=
5iefien.
Wychudek, -dka, pl. -dkl,
.'?m. Myra (Ätabbenart).
Wychudnaö, -dne, -diem,
vn. perf. abmagern, mager
roerben.
Wychudnifcie, -cia, sn.
Slbmagern n.
Wychndzic, -dze, -dziiem,
va. perf. mager ma'^sn, auS=
bötren, abjel^ren.
Wychwalacz, -a, pl. -e,
67«. Üobpreifer ZW., Sobrcbner m.
Wychwalac, -lam, -lalem,
va. imperf.\ Wychwali6, -le,
-liiem, va.perf. loben, preifen,
tobpreifen, rüt)men, ergeben;
-lai jego szczodrobliwosc i go-
öcinnosc er lobte feine grei»
gebigfeit unb ©aftfreunbfc^oft.
Wychwalanie, Wychwa-
lenie, -nia, S7i. i,'obcn «.,
M^men n.
Wychwiac, -wieje, -wia-
Jem, va. perf.; Wychwie-
wac, -warn, -walem, va. im-
perf. loSfd^aufeln, burc^ §in=
unb Setbeniegungen losmad^en.
Wychwycic, -ce, -cH'em ;
Wychwytac, -tam, -taJem,
va. perf. ; Wychwytywac,
-tuje, -walem, va. imperf.
aufgreifen, auffangen, aus=
fangen ; — sie, vr. fid^ tog=
reifien; — sie z czem fi^ etro.
enlfdilüpfen laffen.
Wychwyt, -u, pl. -y, sm.
1) Äuppelungöf^eiöe f., 2lu§=
rüd^muffe /., ^aüfünge /'.,
gaürieget w. ; ^emmung /.,
Öemm(un9§)üorric^tung /. ;
2) ©ang m. in ber Ui)r.
Wy chwytliwy, adi. ; Wy-
chwytliwie, adv. oUeö an
fic^ rei^enb, raubgierig; -we
prowadzenie robot ^au5=
bau m.
Wychylaö, -lam. -lalem,
I. va. imperf.', Wychylic,
-le, -lilem, I. va. perf. 1)
^inauäbcugen, ^inouäftecEen,
^erauöftedten ; — glowe z okna
ben .topf jum genfter J^inauS»
fteden; 2) ougfippen, au?>=
leeren, auäftürjen; — kielich
jednym tchera titv. Sedier
in einem Sltem auäleeren; II.
— sie, vr. l)fic^^inau§bcugen,
[)inausneigen ; nie -Inj sie
przez okno beuge bi^ nid^t
jum genfter ^inauä; 2) fic^
entfernen, ausgeben ; jeszczem
sie dzis nie -Ml z domu ic^
l^abe ^eute nod^ nic^t ben jjup
au§ bem §aufe gefegt, ic^ bin
beute no^ nic|t über bie
Sfbmelle getreten.
Wychylanie, Wychyle-
nie, -nia, sn. ^inauäbeugen
n.\ ^uäüppen n., Sluäteeren
71.. Sluöftiirjen n.
Wychytnia, -ni, pl. -nie,
sf. Stenostomum (^^flanje).
Wyci%6, -tne, -cialem, I.
va. perf.; Wycinaö, -nam,
•naiem, I. va. imperf. 1) aug=
f c^nciben ; augjatfen ; — lalki
z papieru puppen nug ^^apier
fd^neiben; — komu narosl
jmnbm eine 3?eubiIbungl^erauSs
fcfineiben; 2) auä=, l^erauä«
^auen, fällen; -cieli eaty las
fie fällten ben gangen SBolb;
— w pien affe(§) nieber=
^auen; -cieto w pien wszyst-
kich jencow man megelte alle
©efangenen nieber; 3) fd^lagen,
einen ©c^tag uerfe^en; —
kogo w twarz jmnbm eine
ohrfeige oerfe^en; wtem jak
go kon nie -tnie kopytem
pW^lid^ oerfe^te i|m ba§
^ferb einen öuffd^Iag; — tanca
frtf^ loö tonjen; II. — sie,
vr. 1) fic^ loämac^en, ent»
fernen; — sie z kim fic^ mit
einem ^ecum^ouen; 2) fic^
auä bem ©(^iffäfeile Io§=
fpannen; 3) fic^ anfc^lagcn.
Wyci%g, -u, pl. -i, sm.
1) Stuöjug m.; zrob mi krotki
— z tego dzieJa mad^c mir
einen f urgen Siuäjug am btefem
äBerfe ; — z zi61 2luäjug auä
Kräutern, Äcäuterejtrolt m.;
2) 2lufäug m., SBinbe /. ; —
linowy ©citaufgug in., Seils
roUe /., Seilmafdltne /.
Wyci%gacz, -a, pl. -e, sm. ;
2luö3tefjer m., 2(uQjte^mafc§ine
/.; Seltner /«., Se^nmafc^inc
/. ; ©tredEer m., ©tredmafc^ine
/. ; — do gwo^dzi Sliagelauä-
gie^er m. ; — do rekawiczek
^anbfcfeul^bebner m.
Wyci^gaö, -gam, -galem,
I. va. imperf.; Wyci%gn%c,
-gne, -glem, I. va. perf. 1)
ausgießen, ^erauäjie^en, ^et=
DorgteE)en ; prawie przemoc^
-gnal' mnie z loika er ^at
mid) fnft mit ©eroalt au§ bem
33ette gejogen ; -gnal szable
z pochwy er jog t)ix\. ©äbel
31*
Wyci^galnosc
484
Wycinek
au§ ber ©c^eibe; — strzale
z rany ben 5PfeiI au§ ber
SBunbe äietien; — gwöidi ze
ficiany Den DJagel au§ ber
SCBanb giei^en; slonce -ga ko-
lory bic ©onne jicijt bic
garBen aus-, 2) auöpreffen,
ousleercn, auäfd^öpfen ; —
wode ze studni SBaffer au§
bein ' SBrunnen fd^öpfen; 3)
auäjtel;en, auäbel^nen, ouä«
fpannen, au^ftreden; szyje
jak bocian -ga et [tredt ben
$alsi roie ein Storc^ auä;
— szyny ©dienen auä'
ftrecfen; — nogi bie gü^e
auäftrcdfen; — wzdlui i wszerz
in bie Sänge unb in bic Sreite
auöbe^nen; — do kogo rece
bie $änbc gu jmnbm auä=
ftreden, il&n um Seiftanb an-
Pc^en; proino ku niebu -ga-
Jem dlonie umfon[t flehte irf)
ben §immel um Sciftanb an ;
byiem zmuszony — do prze-
chodniöw rece id) wat ge=
nötigt bie SSorübcrgetienbcn
onjubetteln; — reke na kogo
bieöanb gegen jmnbn ergeben;
4) l^inaugbtingen, l^eraugbtin=
gen, ^erausjroingen, nötigen ; —
CO z kogo jmnbm etro. ablotfen,
^etauötoden, abnötigen, jmnbn
jroingen, etiD. ju geben, p
»erraten, ju fagen; nie daj
sobie z ust slowo po sJowie
— lo^ bir nic^t ein SBort
nad^ bem anbeten abgroingen;
— kogo na koszta jmnbm
gro^e iloften Derurjad^en; 5)
gießen; — linie eine Öinie
jiel^en; -gnal linie z miasta
do rzeki er fteHte eine Sinie
ouf Don ber ©tabt bis gum
gluff c ; 6) ^inaufjiel)er, herauf»
jiel^en; II. — sie, vr. fic^
(au€)ftredEen, fic§ (auä)be^nen,
fic^ ;iie^en.
Wyci^galnosö, -sei, sing,
tant. sf. Se^nbarfeit f.
Wyci^galny, adi. be[)nBat.
Wyci^ganie, -nia; Wyciq,-
gnigcie, -cia, sn. 2lu6gie()en«.,
'Jiusbel^nen n., 2(u§ftrecl!en n. ;
— pierwiastka Sflabijieten M.,
SButgelauäjtel^en n.
Wycie, -cia, pl. -cia, sn.
beulen n., Oe^eul n.
Wyciec, -ke, -klem, vn.
perf.; Wycieka6, -kam, -ka-
}em, vti. imperj^. 1) ausfliegen, I
augfidern, augtropfen, auö= |
rinnen, auslaufen; z öcz
wszystkie Izy mi -kly aUe
meine Sränen finb fd^on aus=
gefloffen; do6c wlna -kJo
z beczki genug äßein ift aus
bem gaffe geronnen; wiele
krwi -kio eä ift oiel Slut
gefloffen; 2) ouSfaEen; 3)
oerbutten; drzewo -ka ber
Saum treibt ©eitenäfte.
Wycieczenie, Wycieka-
nie, -nia, sn. 1) SluSrinnen
»., 2lu§flie^en n., SCuöIaufen
n., 3luätropfen «., 2lU5flufi
m., giuSftrömung /. ; 2) Slue»
fallen «.; 3) SSerbutten n.
Wycieczka, -ki, fl. -ki,
sf. 1) aiuSflug m.\ — w göry
ein 2luäflug in bie Serge;
2) SCuSfaU m. ; — z twierdzy
zaskoczyla ich wörod nocy
ein 2lugfall au§ ber geftung
überrafc^te fie bei 9iad^t.
Wyciek, -u, pl. -i, sm. 1)
aiuätröpfeln n.; 2) 2lugflu^
m., aibfiu^ m.; 3) ein burc^
bag ffiaffer auggel}öl^Iter Dct.
Wycielic sig, -le, -li^em,
vr. perf. nid^t mef)r falben,
augfalben.
Wyciemnic sif, -mnie,
-mnilem, vr. per f. fic^ aug
bem ginftern ^eraugarbeiten,
ing Klare lommen.
Wycienic, -nie, -nitem;
Wycieniowac, -niuje, -wa-
Jem, va. perf. augfc^attiercn.
Wycienczaö, -czam, -cza-
lein, va. imperf.; Wycien-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
bünn, fd^roadE), fränüid), Itiager
machen, entfräften, erf(^öpfen,
fd^roädöen; -czony nadmierna
praca butc^ übermäßige iMtbeit
erfd^öpft; choroba go -czyta
bie ^ranf^eit l^at i^n ent=
träftet; twarz moja od glodu
-czona mein ©eftc^t ift non
junger obc^emagert; — sie,
vr. fid^ erfd^öpfen ; erfc^öpft
nierben ; -czytem sie do
ostatniego ic^ b^be mtd^ BÖHig
etfdööpft.
Wycienczanie, Wycien-
czenie, -nia, sn. ©rfcböpfung
/., (Sntftäftung/., ©d^roäd&e/.
Wyciencze6, -cze, -czalem,
vn. perf. erfc^öpft, mager,
l)ager, fc^road^, entftäftet
roerben.
Wycierac, -ram, -ralem,
I. va. imperf. \ Wytrzec,
-tre, -tarlem, I. va. perf. 1)
augrciben, roegrciben, aus-
fragen, nieglra^en; 2) ab=,
ougroifd&en; abfeieren; aug»
fegen; — nos bie 3lafe
abroifd^en; — ■ prochy ©taub
abn)ifd|en; -trzyj stöl roifcbe
öen 2;ifc^ ab ; — kominy bie
©d)ornfteine fegen; — cu-
dze katy fid^ in ber fj'^f*"^^
löerumtreiben, unter frembem
Dbbad^ niobnen muffen; 3)
glatt reiben, abnü^en, ab=
tragen; -tarta suknia ein
fabenf(ieinigeg Äleib; -tarte
czoto eine freche, unoetfd^ämte
©tirn; II. — sie, vr. fid^
augfcbleifen; niebo sie -ciera
ber §immel flärt fid^ auf;
ryby sie -tarfy bie %\.\6it
l^aben auggelaid^t, ftrei(f)en
nicbt me^r.
Wycieranie,-nia; Wytar-
cie, -cia, sn. 2lugreiben n.,
2lugn)ifc^en «., Ibroifd^en; —
kominow Äaminfegen n.
Wycierpiec, -pie, -pialem,
vn. perf. augletisen; va. perf.
erletben, erbulben, gebulDig er^
tragen, augfteben; potyla-pia-
nych mekach nad^ fo »iel erlit=
tenen Qualen; nikt nie wie,
wiele -pial'em w ostatnich
czasach niemanb roeifi, roic
Diel id^ in le^ter Seit erlitten
I)abe.
Wyolerpienie, -nia, sn.
©rbulben n., iSrleiben n.
Wycigcie, -cia; Wycina-
nie, -nia, sn. 2Iugf(^nitt m.,
2lugid^neiben n.
Wycinacz, -a, /^Z. -e, sm.
2lug^auer m., 2lugbader »j.,
Socbeifen «., S)urd^fd^lag m.
Wycinac, fiel^e: Wyciad.
Wycinalnia, -ni, pl. -nie, sf.
aJiüngfc^neibetrierf n.
Wycinek, -nku, pl. -nki,
sm. 1) Slusjc^nitt w., S)^xli.U
augfdfinitt; — kuli Äugelaug=
fd^nitt; 2) 2lbfd&ni^el ?;., aug-
gefc^nitteneg ©tücfd^en; — z
gazety SeitunggaugfÄmtt tm.;
3) jroeijä^riget <S,htt, Seiter
TM., 33ad^er 7??., .^auer m.
Wycinka
485
Wyczyniec
Wycinka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©inbruc^ tn. (geologii'c^);
2) ein gum S[usI)oIjen be=
ftimmter SBalbteit, mbl)ut=
juitiiöreDier n.
Wycior, -oru, fl. -ory, sm.
äBifcfter wt., ^anonenroifc^er.
Wyciosac, -sam, -salem,
va. perf.\ Wyciosywac,
-suje, -walem, va. imperf.
auSjimtnern, ausbauen, aug=
fc^ni^en ; geftolten ; swiezo
w skale -sany grob ein ftijd)
im gelfen au§ge|axteneä ©rab;
— belke einen SBalfen au§=
jimmcrn.
Wyciosanie, Wyciosy-
wanie, -nia, sn. 2lU5}im=
mern n., 2luö^auen «.
Wycisk, -u, pl. -i, «m. 1)
aiuäpreffen «. ; 2) 2tbbrud m. ;
3) (gjtraft w., 3(uägepreB=
te(s) n.
Wyciskacz, -a, pl. -e, sm.
ätuöprcffer »?.; ^rägema»
fc^ine /.
Wyciskac, -kam, -kaiem,
va. imperf. ; Wycisn%c, -ue,
-naiem, va. ^er/. 1) au§«
brüden; augpreffen; — sok z
cytryny Den ©aft auä ber ,8t=
trone auöprefjen; -suij gabke
brütfe ben ©ctiroamm auä ; —
wino ben 9Bein ou€prcffen, fet-
tern ; — Izy, westchnienia %vä'
nen, ©euf jer auäpreff cn ; ta mo-
wa i mnie Izy -sJa biefe 3tebe
ijat au6) mir Sränen auä«
gepreßt; 2) erpreffen, abnöti='
gen, erjroingen ; — na kim
. wyznanie jjmnbm ein ®eftänb=
ni§ abnötigen; — komus
tajemnice jmnbm ein @ef)elm=
m§ abpreffen; 4) auf=, ob»
brüden, einprägen; — na
czem swoja pieczec fein
©iegel ouf etm. aufDrüden;
etro. mit feinem ©iegel ocrs
feljen; — w czem in etro.
mobeUieren.
Wyciskanie, -nia; Wyci-
snifcie, -cia, sn. 2luöbrüden
n., Slu^preffen «., (Srpreffen
n., ©rjiroingen w. ; 2lufbtücfen
n., 2lufpreffen n.; — pieczeci
Slufbrüien beä ©iegelä.
Wyciskowy, adi.; ^refe«,
$räg=; -vva glina SRobellier--
ton m.
Wycmokac, -kam, -ka^Tem,
va. perf. abfd^ma^en, fc^mats
jenb abfüffen.
Wycofaö, -fam, -falem, va.
perf. ; Wycofywaö, -fuje,
-walem, va. imperf. jurücl=
gießen, ^erau§jiel)en ; — wojska
bie S^ruppen gurücfiiie^en ;
eoafuieren; — sie, vr. fid)
gurücfäiel^en, jurüdtreten ; —
sie z zycia publicznego fic^
Dom öffentlid^en Seben gurüdE=
jieben.
Wycofanie, Wycofy-
wanie, -nia, sn. Qütüd^ief)en
n., 6erau§3ief)en n.
Wycuchn^6, -chue, -chua-
Jem, vn. perf. ju fünfen ouf=
^ören.
Wycudzenie, -nia, sn.
Sieinitricgeln n.
Wycudzic, -dze, -dzilem,
va. perf. i) blanf pu^en,
rein ftriegetn; 2) auäpcitf^ien.
Wycyrklic. -kle, -kliiem ;
Wycyrklowac, -kluje, -wa-
lem, va.perf. auöjirfeln, abätr«
fein; to sie nie da tak — baä
läf(t fid^ nic^t fo abjirfefn.
Wycyrklowanie, -nia, sn.
Slbjlirfeln «., Slusjirfeln n.
Wyczarnik, -u, pl. -i, sm.
(Nigetella) ©c^roarjftenbel m.
Wyczarowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. bnrc^ Raubet
^eroorbringcn, ^eroorjaubern,
l^eraugl^eEen.
Wyczarowanie, -nia, sn.
$erau§jaubern «., |)erDor=
tiejcn n. [ortig.
Wyczasty, adi. n)i<Jen=
Wyczekac, -kam, -kalem,
va. perf. ; Wyczekiwac,
-kuje, -kiwalem, va. unb v>i.
imperf. erwarten, abroarten,
gebulbig, big jum ©nbe ab=
raarten; — sie, vr. lange
roarten muffen, gu ©cnüge
roorten.
Wyczekanie, Wyczeki-
wanie, -nia, sn. Stbiu arten
n., Srroarten n.
Wyczernic, -nie, -nilem,
va. perf. fdjroarj machen, ooU«
ftönbig fcfiroärjen.
Wyczerpaß, -pie, -palem,
va. perf. ; Wyczerpywaö,
-puje, -walem, va. imperf.
auä=, erfd^öpfen, rein er=
fd^Öpfen; i studnie moina —
aud) einen Srunnen fann man
erfc^öpfer ; -pane wydanie eine
pergriffene äluggobe; — sie,
vr. fic^ erfc^öpfen, oergtiffe'n
werben; -pala sie i jego cier-
pliwosc au(§ feine ©ebulb
mar erfc^öpft; naklad ksiatki
-pal sie ha^ 58uc^ ift Der=
griffen ; najwieksze bo;
gactwa -pia sie auc^ bie
größten Steic^tümer erfd^öp»
fen fic^.
Wyczerpanie, Wyczer-
pywanie, -nia, sn. @r=
fc^öpfen n., Stuäfd^öpfen n.;
©rfd&öpfung /.
Wyczesac, -sze, -salem,
va. perf. ; Wyczesywac,
-suje, -walem, va. imperf. 1)
ausfömmen, auäbürften ; 2)
burcßl^ed^eln, abfd^leifen.
Wyczesanie, Wyczesy-
wanie, -nia, sn. 1) 2lu3=
fämmen «., 2lu§bürften n.; 2)
Surd^l^ec^etn n., Slbfd^teifen n.
Wyczesek, Wyczosek,
i -sku, pl. -ski, sm, ^ec^Clflac^o
I m.; -ski 2lbfäUe oon ge^ed^el=
' tem glad^ä.
' Wyczgstowac, -stuje, -wa-
lem, va. perf. beim 93eroirten
' nerbraucften, oertraftieren.
Wyczka, -ki, pl. -ki, sf.;
I — konieza 3){il^=, S8utter=
j blume /.
[ Wyczolgad sig, -gam,
-galem, vr. perf. ^erauö»
fricd&en, l&inaugf riechen.
I Wyczubic, -bie, -bilem,
va. perf am ©d^opfe l^erum»
i saufen ; — sie, vr. z kim fid) mit
fmnöm tüd^tii ^erumfc^Iagen.
Wyczy, adi. 2Biden=.
Wyczyhac, -bam, -ba-
lem, va. perf. erlaufenen, er=
roifcben.
Wyczyniac, -niara, -nia-
I lern, 1, va. imperf. \ Wy-
j czynic, -nie, -nilem, I. va.
perf. 1) fäubern, reinigen,
fonbern; 2) auötid^ten; komu
CO jjmnbm etro. Beforgen, etro.
für jmnbn ausrichten; II. —
sie, vr. felbftänbig burc& Sat
5ur 2Btrfüd)teit roerben.
Wyczynianie, Wyczy-
nienie, -nia, sn. Säubern
n., ©onbern n.
Wyczyniec, -nca, pl. -ncy,
sm. SKäufegerfte /., Xw\>-
forn n.
Wyczyszczac
486
Wydarzac sig
"Wyczyszczac, -czam, -cza-
ieia, va. imperf.\ Wy-
czyscic, -cze, -scilem, va.
perf. auäpuien, reinigen,
läubern; -czysc mi buty pu^e
mir bie ©tiefel; -czony z
prochu üom ©taube gereinigt,
abgeftaubt.
Wyczyszczanie, Wyczy-
szczenie, -nia, sn. äluS=
pu?cn n., Säubern «., SRei»
nigen n.
Wyczytac, -tarn, -talem,
va.perf. ; Wyczytywac, -tuje,
-wadtem, va. imperf. I)erau5=
lefen, burd) Sefen erfahren;
etra. reo lefen; co ciekawego
-tales w gazecie? niaä fjaft bu
Sntereffanteä auä ber ßeitung
l^erauägetefen ? ; -talem to w Cy-
ceronie id) fiabe e§ im (Sicero
gelefen; — cos z czyieh oczu,
z czyjej twarzy etin. DOn
jmnbä 2lugen, SRienen ablegen.
Wyczytanie, Wyczy-
tywanie, -nia, sn. §ers
auelefen n.
Wyc, -je, -lern, vn. yerf.
idealen; pies -je, gdy smutny
ber |)unb l^eult, roenn ev
trourig ift; — jak pies do
ksieäyca ^eulen roie bec
§unb bei SSotImonb.
Wycwiczac, -czam, -cza-
lem, I. va. imperf.; Wy-
cwiczyc, -cze, -czylem, I,
va. perf. 1) einüben, burc^
Übung ueroollfommnen, ou§=
bilben; -czony w ciezkiej
szkole :^ycia in ber jc^roeren
©c^ule beä SebenS auggebi[=
bet; 2) auSpeitfdjen, burc^=
prügeln ; II. — sie, w. fic^ ein=
üben, fid^ auäbilben.
Wycwiczanie, Wycwi-
czenie, -nia, sn. 2lusüben
n., 2luäbilben «., ©inübung /.
Wy6wierk, -u, pl. -i, sm.
1) Triller m.\ 2) '^xixtxd f.
WyiSwierzac si§, -rzam,
-rzalera, vr. imyerf, fic^
jieren.
Wycwiklin, -u, fl. -y, sm.
(Basella) ^afeDfraut «., in=
btfcber Bpinat.
Wydac, -dam, -dalem, I.
va. perf.\ Wydawa6, -daje,
-wailera, va imperf. 1) auä=
geben ; -dawa6 na gospodar-
stwo wiele pieniedzy für bie
SBirtfc^aft nie! ©elb ausgeben-,
2) fierauägeben ; — zapasy do
kuchni bie SSoträte in bie
Äüc^e fjerauögeben; czy -dales
wszystko CO potrzeba? l^aft
bu alles JJötige i;erausgegeben ? ;
-daj mi moje papiery z biur-
ka gib mir meine Sofumente
auä bem ©cfireibtifd^e [)erau§;
— reszte z korony ttuä einer
Ätone [)erauägeben; ukaz ten
-dano zaraz po smierci cara
biefer ©rla| raurbe gleii^ nadj
bem S;obe bes ^ativ. f)erau§-
gegeben ; — dzielo ein Söerf
herausgeben ; 3) ertaffen, er=
ge^en (äffen; — rozkazy 33e=
fel;le erlaffen; -dal rozkaz do
odwrotu er gab ben 33efel)[
yavn iJiüdsug; 4) ausliefern,
Derraten, entbeden, angeben;
zaprawde powiadam warn,
Äe jeden z was ma maie
-dac vooL[)xl\i) t(^ fage euc^,
einer oon eud) juirb mid^
Derraten; — kogo w re-
ce sprawiedliwosci imnbt;
ben §änben ber (Sered)tigleit
aueliefern; — kogo na smierc
imnbn ?um Siobe ausliefern ; —
kogo na posmiech publiczny
imnbn bem öffentlid^en (Spotte
preisgeben, ausfegen; — czyj
sekret jmnbS ©cl^eimniS preiS=^
geben ; -dam swiatu twoje be-
zecenstwa id^ roerbe ber aCelt
beine Scf)anbtaten entbetfen;
— wspolwinnych bie 3Dlit=
fc^ulbigen angeben; 5) — na
swiat jur SiJelt bringen, in
bie 2Be[t feigen, anS Sid^t brin=
gen, gebären; — owoce grüc^te
bringen, tragen; 6) — za maz
»erl^eiraten ; ostatniadzis corke
za mai -daje ict) Derf)eirate
l^eute meine le^te Soc^ter; 7)
auSbrüden, »orfteHen, bar=
ftellen; tego niepodobna —
4adnemi slowami baS lä^t ftc^
burc^ feine SBorte barfteüen;
— CO lepiej tixQ. l^eroorfieben,
mad^en, bafe e§ fid) beffer aus-
nimmt; to sie tylko w na-
szym jezyku dobrze wyda
baS lä^'t fic^ nur in unferer
Sprache gut auSbrüdten; 8)
jeigen; nieszczeäcie -da wiel-
kosc cztowieka baS Unglüd
geigt bie (Sröfee eines SKen^
fc^en; 9) — wojne Ärieg erflä=
ren; — sadein Urteil abgeben;
IL — sie, vr. 1) ficf) Derraten,
entbedEt roerbcn ; sam sie przez
swoja nieostroznosc -daies
bu ^aft bic^ felber bur^ beine
Unoorfid^tiglett Derraten; gdy-
by sie to -daio, stracilljym
miejsce roenn baS Derraten
mürbe, möchte id^ meinen
■^often Dcrlieren; to sie -da
predzej, czy pozniej baS mirb
früEier ober ipäter an ben
Sag lommen; 2) fid^ opfern;
• dal sie na smierc za lud
swoj er opferte fidö jum
Sobe für fein SSoIf; 3) fdE)ei=
nen, Dorfommen; z daleka
dorn ten -dawal sie wiekszy
Don rocitem fd^ien biefeS öauS
gröfeer; rzeczy -daja sie ina-
czej z daleka a inaczej z
blizka bie Sachen erfc^einen
anberS auS ber %txr\t unb
anberS aus ber 9läf)c; tak
sie -daje fo fd^eint eS; slu-
cbaj, nie jestem tem, czem
sie byc -daje l^öre, id^ bin
nid^t baS, roaS i^ gu fein
fd^eine; 4) in bie 2tugen fal;
len, auffallen, ^ernorfpringen,
FicrDorragen; 5) gerid)tet fein,
bie Stic^tung l^abcn.
Wydajac, -jam, -jalem, va.
imperf.; Wydoic, -je, -ilem,
va. perf. auSmelfen, l^erauS»
melfen.
Wydajnosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) 2luSgiebig!eit f.,
®rgiebig!eit/. ; 2) 2luSbringen
n. ; — kruszcu z rudy (Srg=
gebalt m., ^rogentgel^alt.
Wydajny, adi. ergiebig.
Wydanie, Wydawanie,
-nia, syi. 2luSgeben n., |)erauS=
gcben n., Slbgabe /., 2luSgabe
/., SluSliefern n., ausliefe»
rung /. ; — dekretn §erauö=
geben eineS ®rlaffeS; pierwsze
— tej ksia^ki bie erfte 2luS=
gäbe biefeS 33u^eS; panna na
-daniu ein t)ciratSfä^tgsS 5räu=
lein; — przesylek @üterab=
gäbe.
Wydarcie, -cia ; Wydzie-
ranie. -nia, sn. öerauöret^en
n., ©ntreifeen n.
Wydartek, -tku, pl. -tki,
sm. (gntriffene(6) n., Staub m.
Wydarzac sig, -rzam,
-rzalem, vr. iinperf.; Wyda-
Wydarzanie
487
Wydobyc
rzyc sif, -rze, -rzylem, vr.
per/, [tc^ ereignen, norfornmen ;
to sie -rza raz na dwa lata
baä fommt einmal in jroei
^al^ren oor; to mi sie juz;
dawno nie -rzylo baä ift mir
fc^on lange nid^t paffiert;
-rzyl sie nastepujacy wy-
padek es ereignete fid^ \oU
genber SSorfaH; czy -rzylo ci
sie kiedy ? ift bir je Dorge»
fommen ?
Wydarzanie, Wydarze-
nie, -nia, sn. (Sceigntö n.
Wydatek, -tku, pl. -tki,
sm. aiuögabe /. ; drobne -tki
f leine 2tuögaben*, narazic kog-o
na niepotrzebne -tki jmnbm
unnötige SluägaBen üerur»
fachen; miaJem w tym roku
wiele -tkow id^ l^atte in biejem
^ahxi uieie Sluelagen.
Wydatkowac, -tkuje, -wa-
iem, va. perf. auSgeben.
Wydatkowanie, -nia, sn.
2luäcje5en n.
Wydatkowy, adi. 2lu§»
gabe=.
Wydatnosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) 2luggicbig!eit /.,
(grgiebigfeit /'.; 2) §erDor=
rogenbe(6) «., (gr^abenf)eit /.,
@rbebung /.
Wydatny, adi.; Wydat-
nie, adv. 1) au§,iiebig, er=
giebig; 2) t)ecoorragenb, er=
^aben; fe^r fühlbar, in bic
2lugen faUenb.
Wydawca, -cy, pl. -cy, sm.
Herausgeber m.
Wydawczy, adi. .öerau§=
gebev-.
Wydawczyiii, — , pl. -nie,
sf. öerauögebeiin /.
Wydawnictwo, -wa, sm.
5ßubIifation/., Herausgabe f.,
SSeröffentlicöung /.
Wydawniczy, adi. ^tv-
auögeber=.
Wyd^c, -dme, -dalem, va.
per f. \ Wydymac, -mam, -ma-
lern, va. imperf. aufblähen,
blähen, aufblafen, burc^ 3luf»
blafen auSbel^nen-, [)inauSbIa=
fen ; — sie, vr. fic^ aufbIäE)en.
Wydg,zac, -zam, -zalem,
vn. imperf. \ Wydazyc, -ie,
-Äylom, vn. per/, einholen,
nad^eilen, ereilen, gleid^en
©c^ritt l^alten.
Wydech, -u, pl. -y, sm
2tu5atmung /. ; = Wyziew.
Wydelegowaö, -guje, -wa-
letr, va. per/, abfenbcn, ab«
orbnen, belegieren.
Wydelikacac, -cam, -ca-
lem, va. imperf, '^ Wydeli-
kacic, -ce, -cilem, va. perf.
Der^ärteln, fc^n)ad^,3art machen.
Wydelikacanie, Wydeli-
kacenie, -nia, sii. äJer3ärte=
lung /".
Wydeptac, -tam, -taJem,
va. perf. ; Wydeptywac,
-taje, -walem, va. imperf.
auäftampfen, austreten; scie-
zka -taiia ausgetretener ©teg.
Wydeptanie, Wydepty-
wanie, -nia, sn. 2lu5treten n.
Wydeptywacz, -a, pl. -e,
sm. atuStretec m.
Wyderek, -rku, pl. -rki,
sm.; Wyderkaf, -u, pl. -y,
sm. 2BieDer=, SluSf^lagoer»
fauf m.; 3]orfaufSrec^t n. ;
3itefebraui^ m. oon einem
oerpfönbetcn ©ute bis jur
3tüderftattung beS Untetpfan=
beS. -y, pZ. »er^iüictte 33eftim=
mungen; feltfame Singe.
Wyderkowac, -knje, -wa-
lem, va. imperf. n)ieber=
fäufeln.
Wyderkowy, Wyderka-
fowy, adi. loieberfäufli^,
faufrec^tlic^.
Wydestylowac, -luj§,
-walem, va. perf. au5beftil=
lieren, burc^ Jöeftiüieren t)er=
ausbringen.
Wydestylowanie, -nia,
SM. StuSbeftiHieren n.
Wydgcie, -cia; Wydyma-
nie, -nia, sn. Ulufblajen n. ;
— pieca älufbtafen beS DfenS.
Wydgtosc, -sei, sing. tant.
sf. 1) Höhlung f, 2lufgebla=
fene(3) n.; 2) Slufgebtafen^eit
/., (S5ebläl}t^eit /. "
Wydgty, adi. aufgebla[en,
l^obl; aufgebläht.
Wydlawiac, -wiaro, -wia-
lem, va. imperf.; Wydlawic,
-wie, -wilem, va. perf. 1)
auSpreffen; 2) er Dr off ein.
Wydlawianie, Wydlawie-
nie, -uia, sn. 1) 3lu5preffen n. ;
2) (grbroffeln n.
Wydlubac, -bie, -balem,
va. perf. ; Wydlubywaö,
-buje, -walem, va. imperf.
f)erauS!lauben, auSbö^len.
Wydlubanie, Wydluby-
wanie, -nia, sn. SluSflauben
n., 2liiSl^ö^len n.
Wydlutowaö, -taje, -wa-
lem, va. perf. auSmeifseln.
Wydlutac, -zam, -zaZem,
I. va. imperf.; Wydluzyc,
-ze, -zylem, I. va. perf. Der=
langem, auS^ie]^en,auSbe^ncn;
II. — sie, vr. 1) fic^ be^nen,
jie^en, oertängern; 2) fic^ oon
©cbulDen befreien.
Wydluzanie, Wydluze-
nie, -nia, sn. 2tu§be^nen n.,
2(iiSMcben n., Verlängern n.
Wydma, -my, pl. -my, sf.
1) SlUnbfto^ TW.; 2) ^lugfanb
?«., 2)üne f.; — piaskowa
fliegenbe ©anbf(^oIIe; 3) =
Wydmisko, -ka, pl. -ka, sn.
©AüttfanD m.y ©anbl^ügel m.
Wydmuch, -u, pl. -y, sm.
1) öerauebtafen n.; 2) 3"9
m. beS SßinbeS; 3) Jvlugfanb
ni.; 4) 2luSpuff m.; 33lafema=
fc^ine f. ; — zapalny Släfer
m., 2luSf)aud)ung /.
Wydmuchaö, -cham, -cha-
lem, va. perf. ; Wydmuchi-
wac, -chuje, -walem, va. im-
perf. auS=, ^erauSblafen, auSs
löfcben.
Wydmuchanie, -uia; Wy-
dmuchnigcie, -cia, sn. 2luS=
blafen «., H^tttuSblafen ».,
2luSli3fdöen n.
Wydmuchrzyca, -cy, sing,
tant. sf. (Elymus) Haar-
gras n.
Wydobrzeß, -rzeje, -rza-
lem, in. perf beffer roerben,
gut unb l^eil roerbeu, gencfen.
Wydobrzenie, -nia, sn.
2luöt)eilen n.
Wydoby cie, -cia ; Wydoby-
wanie, -nia, sn. .Herausnehmen
n., Herausholen n., .s!>erüor=
^olen «., HerauSäie^en n. ;
2lbbauen n., ^Ibbau m. (oon
SSergroecfen).
Wydobyc, -bede, -bylem,
va. perf. ; Wydobywaö,
-wam, -walem, va. imperf.
herausnehmen, fjerauSjie^en,
^croor^olen, f)erauSbefommen,
jum ^orfd^ein bringen; —
s61 z kopalni ©alj auS ben ®ru=
Ben J^erDorl^oIen, ©alj bauen;
Wydobytek
488
Wydrzec
— miecza ba§ ©c^roett jie^en;
nie möge — gwozdzia ze
eciany ic| fann bcn -Rac^il
nic^t auä ber Sßanb l^eraüö=
5e!ommen ; — chustke z kie-
szeni bas <Sadtn<i) auä ber
Xafd^c ^croorl^olen; wiecej
nie z niego — nie mog-fcni
mel^r fonntc td^ aug i^m nidjt
l^crausbtingen; — kamienie
z zieini (Steine au§ ber @rbe
^erausgrabeti ; — sie, tr. fic^
herausarbeiten, ftc^ mit SKüfic
loömad^en, ficf) ^erauäbrongen;
-bylem sie z natloku id) ar=
bettete mid^ aus bem ©e=
bränge l^eraug; woda -bywa
sie z ziemi bog SEaffer bringt
auä ber Grbe [|erau§; nie
möge Bi§ stad — i^ fann
con Ijier nic^t losfommen;
— sie na wolno6c fic^ fr^i
ma^en.
Wydobytek, -tku, pl. -tki,
sm. flüffiger Stuäaug, öntu=
fion /.
Wydobywalny, Wydoby-
wczy, adi. abbaufäl^ig, eEplot;
tierbar ; ^etausgubefommen,
eEpIoitationäfä^ig, ertrag5=
fööia, ergiebig.
Wydoic, fiel^e : Wydajac.
Wydojrze^, -rzeje, -rzalem,
tn. perf. reif rcerben.
Wydojrzenie, -nia, sn.
ttöüiqeä SJeifroerben.
Wydolad, -iam, -lalem, vn.
perf. geraac^fen fein, nacf)=
fommen fönnen, beraälligen
fönnen; nie möge — tej ro-
bocie id) fann bicfe Slrbeit
nic^t beroältigen; nie mozen)y
sami wBzystkim sprawom —
mir fönnen allein nic^t alle
Slngelegenl^eiten ertebigen.
Wydoskonalac, -Iam, -la-
lem, va. imperf.\ Wydo-
skonalic, -le, -lifem, va.
perf. uerDoffftänbigen, perfeft,
DoUftänbig machen, ccn)oU=>
fommnen; to ta sama ma-
szyna, tylko -nalona baö ift
biefelBe SJafc^ine, nur DerDoU=
fommnet.
Wydoskonalanie, Wydo-
skonalenie, -nia, sn. )i3er=
»ollfommnung /., SeruoH'
ftänbigung /., ^erfeftion f.
Wydostaß, -tane, -tatem,
va. perf. : ■Wydostawac,
-staje, -watem, va. iwperf.
[jerausbefommen, ^erauäfrie»
gen ; czys -stat od niego pie-
niadze ^aft bu üon ii)m ®elb
^erauibefommen; staraj sie
od niego prawde — trachte
Don tf)m bie !lBal^r^eit heraus»
pbefommen; — sie, vr. loä=
fommen, l^erauöfommen; jak
ja sie stad -ne raie fomme
id^ ba f)eroug; kto wpadt
w jego rece, ten sie tak l'atwo
nie -nie roer in feine §änbe
fiel, raitb nic^t fo leicht l06=
fommen.
Wydostanie, Wydosta-
wanie, -nia, sn. ^erausbe=
fommen n, ^erauefrtegen n.;
— sie, ^erauöfommen n.,
Soßfommen n.
Wydostarczac, -czam,
-czalem, vn. imperf.\ Wydo-
starczyc, -cze, -ezyiero, vn.
perf. ^inreic^en, ausreichen,
tanaen.
Wydoj, -doju, pl. -doje,
sm. Dielf e /., 2luägemelftt(ß) ».,
aOielfertrag m.
Wydra, -dry, pj. -dry, sf.
gifc^otter /.; — egipska
^ßataonsmauä /.
Wydrabiac, -biam, -bia-
lem, va. imperf. ; Wydrobic,
-bie, -bilem, va. per f. aug=
brodeln, üerbrijcfeln.
Wydrabianie, -nia, sn.
äluebrödeln n., SSerbrödeln n.
Wydrapa6, -pie, -palem,
va. perf. ; Wydrapywac,
-puje, -watem, va. imperf.
ausfragen, Ijerausfra^en; —
komu oczy jmnbm bie Slugen
ausfragen; — sie, vr. i^inauf;
flettern, fic^ mit aRü^e ^inaufs
arbeiten; — sie na wysoka
göre auf einen [)0^en 33erg
^inaufflettern; — sie z czego
ftcö au§ etm. ^eraularbeiten.
Wydrapanie, Wydrapy-
wanie, -nia, sn. Stuäfragen
n.; — sie ^tnaufflettern n.;
•herausarbeiten n.
Wydr^zac, -zam, -zifilem,
va. imperf. ; Wydr^zyd, -ze,
-Äylem, va. perf. auGf)öbren,
l^öf)Ien.
Wydr^Äanie, Wydr%ie-
nie, -nia, sn. 2tu6f)ö^len /(.;
3(u5böWung/., 2lugQrabung/.
Wydresowac, Wytreso-
wac, -sHJe, -waiem, va. perf.
breffieren/
Wydresowanie, Wytre-
sowanie, -nia, sn. 2!)ce)fieren
»., Srcffur /.
Wydrgczenie, -nia, sn.
Stuämartern n., §craugquä[en
n., Slbquälen n.
Wydrg czyc, -cze, -ezylem,
va. perf. aoquälen, ^etauS«
quälen, ^erouepreffen.
Wydrobki, -kow, plur.
tant. sn. fjerauögebrocfte J{ru=
men.
Wydroze, -za, pl. -ia, sn.
— skaiiste ^elfen^öf)le /.
Wydrozyc, -ze, -zylem, va.
unb v7i. perf. com Söege
abic^iöeifen.
Wydrukowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. brudfen, ab»
brucfen; -wali to zaraz w
swojej gazecie fic brudten e§
gleich in il^rer 3«itun9-
■Wydrukowanie, -nia, sn.
2)rucfen n.
Wydrwic, -wie, -wifera,
I. va. perf.\ Wydrwiwac,
-warn, -walem, I. va. imperf.
1) auetac^en ; 2) ausfc^roinoeln,
berausfc^roinbetn, ^erouäIof=
ifen; II, sie, vr. ftd) lo£=
I fdiroinbeln, ftc^ burc^ i^i[t be=
I freien, auö bem $anbel aiel}en.
I Wydrwienie, Wydrwiwa-
nie, -nia, sn. 1) äluölac^en
n.; 2) ^erauöf^roinbefn n.
Wydrwigrosz, -a, pl. -e,
sm. ©elbouölocfer m,, ®elb=
ouefc^neiber m., 33etrüger m.
Wydrzec. -dre, -darfero,
va. perf.\ Wydzieraö, -ram,
-ralem, va. imperf. I^eraus=
reiben, fjerauSjerren; — komu
CO z reki ininbm eivo. auä
ber §anb reiben; bylbym mu
oczy -darl icf) l)ätte il^m bie
2lugen ausgefragt; — kartki
z ksiaÄek Slättcr au§ ben
Suchern i}eraugreifeen; — kogo
z rak matki jmnbn ben ^äns
ben ber 2Jlutter entreißen ; —
kogo smierci jmnbn bem
2;obe entreißen; — komu ta-
jemnice jmnbm ein ©el^eimniö
entreißen; — sie, vr. \\<i)
losreißen, fic^ ju entreifeen
fud^en; dar} sie z rak do-
zorc6w i rzucit sie z okna
et enlroanb fid^ ben ^änben
Wydrzec
489
Wydziwiac
ber Sßätter unb ftütjte ftd^
aug bem genfter; — sie z
czyich objec ftc^ au§ jmnbä
Slrmen reiben; — sie do czego
ft(^ um etro. reiben ; jeieli
mi sie uda — sie stad tüenn
eä mit gelingt, mid^ von ^ier
^erauöäureifeen.
Wydrzeö, -drzeje, -drzalem,
Ol. imperf.roii'ü, fc^eu raerben :
entarten.
Wydrzezniaö, -niam, -nia-
lern, va. unb vn. imperf.
nadiäffen, uetjpotten, f)ö^nen.
Wydrzygrosz, -a, pl. -e,
sm. ©elöerpteffer m.
Wydrzyk, -a, pl. -i, sm.
3iaubmön)e /. ; — pasoÄytny
©Irunfjäger m.
Wydrzymac sif, -mie,
-malem, vr. perf. (fic^) 0U6=
l'c^iummern.
WydTibniec,-nieje,-nialem^
»n. jier/. innerlich ^o[)l
roerben.
Wydubnialosc, -sei, sing,
tant. sf. :g»of)l^eit /"., §ö^lung f.
Wyduchn^c, -ne, -nalem,
va. perf. ausf)au(i^en.
Wydnmac, -mam, -ma?em,
va.perf. auSDenlen, erfinnen;
vn. üu finnen aufhören.
Wydnmanie, -nia, sn. (Sr=
finnen n., ©tbenfen n.
Wydurzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf. ; Wydurzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. eijc^roin»
beln, burc^ ©c^roinbel ^erouä«
fiefommen, ausfoppen.
Wydurzanie, Wydurze-
nie, -nia, sf. (grfclrombdn n.,
2tuäfoppen n.
Wydusic, -sze, -aiiem, va.
perf.y Wyduszad, -szam,
-szaiem, va. imperf. ouä»
preffen, ausbrücfen, tietaugj
preffen, erpteffen.
Wyduszenie, Wydusza-
nie, -nia, sn. ^erausprefjen
n., §erau5brücfen n.
Wydychad, -cham, -cba-
lem, I. va. imperf.; Wy-
tchn^c, -tcbne, -tchnaiem, I.
va. perf. auäatmen, auö=
flaueren ; wdychac i — ein»
atmen unb ausatmen; II. vn.
auöfc^nauben, auefc^naufen;
daj mi -tchnac (a^ mtc^ aus=
jc^nauben; dad koniom -tchnac
bie 5ßferbe ausrufen laffen.
Wydychanie, -nia ; Wy-
tchnifcie, -eia; Wytchnie-
nie, -nia. sn. 1) 3lu6aimen «.;
2) 3lu5jd)nauben «., 2(uäfc^nou-
fen n. ; bez -tcbnienia uner=
mübUcfe.
Wydymac, Wydymanie,
[ie^e: Wydac, Wydecie.
Wydyszac, -szam, -s^zaJem,
va. imperf. feud)enb con fic^
geben.
Wydziac, -dzieje, -dzialem,
va. perf. ; Wydziewac, -warn,
-waiem, va. imperf. 1) ou6=
fleiben, aussieben ; 2) a\x^=
orbeiten, oerfertigen.
Wydzial, -u, vi. -y, sm.
2lU6Jc^ufe m.; 2l5teilung /'.;
gatuüät /. ; — krajowy San=
beöauäfc^u^ w. ; — handlowy
fommerjielle Slbleilung; — ru-
chu techniczny tec^nifd^e 3Ser'
feöröabteilung.
Wydzialowy, adi. 2luä»
fd^uB», 2lbteilungö=, gotuU
täts=; szküia -wa Sütger»
fc^ule; -wa pieczec gafut»
tätsfiegel n.
Wydzianie, Wydziewa-
nie, -nia, sn. 1) SSerfettigung
/., Stuäarbeitung /. ; 2) 2lu§=
gießen n., Slusfietben «.
Wydziedziczac, -czam,
-czaiem, va. imperf; Wy-
dziedziczyc, -cz^, -czyiem,
va. perf. enterben, »on ber
©ibfc^aft auQjc^Uepen.
Wydziedziczanie, Wy-
dziedziczenie, -nia, sn. ©nt«
erbung ;'.
Wydzielacz, -a, pl, e,
sm. ©c^eiber m., iÄbjonberer
m., 5)iettibuent m.
Wydzielac. -lam, -lagern,
va. imperf.; Wydzielid, -le,
-lifem, va. perf. 1) austeilen,
abfonbern, suteilen; -lano im
podczas oblezenia tylko i)o
p6t bochenka cbleba dziennie
man teilte i^nen roäl^renb lier
^elogerung nur einen Ijalben
Soib Srottäglid) jU ; — synowi
czesc na niego przypadajaca
bem ©ol^ne ben auf i^n ent=
faHenben S^eil zuteilen ; 2) ab^
fonbetn, ausfonbern, fegregies
ren; te gruczoly wydzielaja
ciecz lepka biefe ©rufen fon=
bem eine ffebrige ©ubftanj
ab; 3) — sie, vr. ftc^ abfon=
öern.
Wydzielanie, Wydziele-
nie, -nia, sn. 1) 2tuötei(en «.,
3Xbfonbern n., 2(bionbetung
/. ; — kruszczu z rudy ©c^ei=
oen n., 2lusfc^eiben n.; —
züota ©olbf^eibung /., 2)
aibfonberung /., ©efretion /.
Wydzielina, -ny, pl. -ny,
(geraö^nlic^ xmplur. gebraucht)
sf. atuäfonberung /., ©efret n.
Wydzielnik, -a, pl. -cy,
sm. jJelDabteiler m.
Wydzielnosö, , -sei, sing,
tant. sf. 2lbfonbetungöfäbig=
feit /.
Wydzielny, adi. ; Wy-
dzielnie, adv. abfonberbar,
abgefonbert.
Wydzieracz, -a, pl. -e,
sm. ©rpreffer m.
Wydzierczy, adi. raube»
rifdb. erpreffenfc^.
Wydziergac, -gam,-galem,
va. perf. fdjlingen, augnö^en.
Wydziergn^c si§, -gne,
-gnalem, vr. perf. fid) ^er»
aueroidern.
Wydzierstwo, -wa, pl.
-wa, sn. 'Sianb m., 9taubfuc|t /',
Wydzierzawiac, -wiam,
-wiai'eiD, va. imperf.; Wy-
dzierzawiö, -wie, -wilem,
va. perf. »erpoc^ten, pacfifen.
Wydzierzawianie, Wy-
dzierzawienie, -nia, sti.
aSerpacbtiing /., ^ac^ten n.
Wydzierzeö, -ie, -zyiem,
va. perf. aushalten.
Wydziöbaö. -bie, -balem,
va. perf. ; Wydziöbjrwaö,
-buje, -wal'em, va. imperf.
ausbecfen, ausptdEen; f)erauö=
Itauben; ptaki -bal'y jagody
bie 3Söget ^aben bie 33eeren
ausaepidt.
Wydziobanie, Wydziöby-
wanie, -nia, sn. äluöpicfen n. ;
Sluäflouben n.
Wydziwek, -wka, pl. -wki,
sm. Apostasia (ißflanje).
Wydziwiaö, -wiam, -wia-
lem, I. vn. imperf. n}unber=°
tid)eö, toüeg, alberneg ^i\x%
treiben; IL — , va. imperf.;
Wydziwic, -wie, -wilem, va.
perf. ©ummöeiten machen;
III. — sie.vr. ftd^ n)unbern,be*
rounbern; nie mögt sie — , 4e
Wydziwianie
490
Wygajac
tak predko skonczylem er
!onnte fic^ nid^t genug n)un=
bern, ba^ id^ fo fd^neü fertig
mar.
Wydziwianie, Wydziwie-
nie, -nia, sn. rüunberttc^e^,
toBcS treiben.
Wydzwaniac, -niam, -nia-
iem, va. imperf.', Wydzwo-
niö, -nie, -nilem, va. perf.
1) ausläuten, auäflinneln;
zegar -wonil szösta bie Uf)r f)at
yec^je gefd^Iagen; 2) in ben
33ann tun, üon ber Äanjel
»erflud^en.
Wydzwanianie, Wydzwo-
nienie, -nia, sn. 1) 2luä'
läuten, §erau5fliuoetn n.,
©tunbenfcf) lagen «. ; ©eläute n.
Wydzwigac, -s:am, -galem,
va. imperf. ; Wydzwign%c,
-gne, -gnalem, va. perf. I^er»
aug^eben, eniporl^eben, roieber
oufrid^ten, Veraufträgen-, —
kogo imnbm auf bie 58eine
f)elfen; — kogo z prochu
jmnbn au§ bem ©taube er=
^eben, — sie, vr. fic^ auf«
tid^ten, fic^ ergeben; — sie
z choroby fid^ Don einer Äranf=
l^eit erholen; — sie z nie-
woli fic^ ber ©ftanerei ent=
raff?n.
Wydzwiganie, -nia; Wy-
dzwignifcie, -cia, sn. 2luf=
richten n., Smporl^eben n.,
§etauäl^eben n.
Wyegzaminowac, -nuje,
-walem, va.perf. ejaininiercn,
ausfragen, prüfen.
Wyegzaminowanie, -nia,
sn. -<!lu§fragen n., ©jaminie»
ren n., ^Prüfen n.
Wyekskuzowac, -z"je,
-walem, va. perf. entfc^uU
bigen; = Usprawiedliwic.
Wyekspedyowac, -dyuje,
-wai^em, va. perf. ejpebteren,
abf^nben; = Wyprawic.
Wyeksplikowad, -kuje,
-walem, va. perf. eEplijieren,
erflären; = Wyjasnic.
Wyeksplikowanie, -nia,
sn. ISrflärung /., SEplifation
y. ; = Objasnienie.
Wyekstabulowac, -Inje,
-waiem, va. perf. ejtabulieren,
im ©runbbuc^e töfc^en; =
Wypisac z ksiegi hipotecznej.
Wyemancypowac, -puje,
-walem, va. perf. emangipie«
ren, felbftänbig machen, bie
Srei^eit geben; — sie, vr. \\6)
emanzipieren, frei machen,
felbftänbig rcerben; = Usamo-
wolni6, Uwolnic.
Wyemancypowanie. -nia,
sn. ©manäiptertn n., %xii-
macben n.
Wyfajdac, Wyfejdac si§,
-dam, -dal'eni, vr. perf. ben
iieib aueteeren.
Wyfalmowac, -muje, -wa-
Jem, va. perf. abfäumen, ben
gaum abfd)öpfen, boägefd)mol=
jene ©las abfc^äumen.
Wyfermentowac, -tuje,
-waiem, vn. perf. au§gären.
Wyfiglowac, -luje, -wa-
lem, va. perf. [jerausfc^roin-
betn, ^erauslodfen ; — sie, vr.
fidb Ijerauöroinben.
Wyfilozofowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. aulpl^iIo=
forbieren.
Wyfolgowac, -guje, -wa-
Jem, va. perf.\ — komu
imnbm gänjlic^ nachgeben,
nadöfe^en.
Wyformowac, -muje, -wa-
lem, va. perf. formen, ©e=
ftatt »erteilen, auäbilben.
Wyforowac, -ruje, walem,
va. perf. oerjagcn; — za
drzwi jur %\xx ^inauäroerfen,
bie Xür roeifen.
Wyforowanie, -nia, sn.
3Seriagen n.
Wyfortelowac, -luje, -wa-
lem, va. perf., t)eraug=, rocg=
fünftein, überliften.
Wyforytowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. — na co ju
etro. beförbern, cerl^eifen.
Wyfryzowac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. auSfrifieren,
brennen.
Wyfukac, -kam, -kalem,
va. perf. burd^ ©rollen, $ol»
tern ergroingen, tüchtig |er=
untermac^en, ausfc^elten.
Wyfutrowaö, -truje, -wa-
lem, va. perf. auffüttern,
oertreiben.
"Wyfutrowanie, -nia, sn.
2lu5füttcrn n., S^erfteibung /. ;
iöretteroerfd^alunfl /.
Wyga, -gi, pl. -gi, sm. 1)
alter s^unb; 2) alte butd^=
triebene, fd^faue i?a^e; 3)
fc^Iauer, burd^triebener, Der=
fdE)mi^ter a)ienf(^.
Wygacenie, -nia, sn. ga=
fc^inierung /.
Wygacic, -ce, -cilem, va.
perf. mit Sleifern, gafdjinen
bebrüd'en, ben 3Beg gangbar
madöen.
Wygadac, -dam, -da fem,
I. va. perf.-., Wygadywac,
-duje, -walem, I. va. perf.
1) auSplaufdien, ausfc^magen,
auäplappern; 2) bereben, rä=
fonieren, f dumpfen; nie -duj
tyle na swoich przyjaciöt
icf)impfe nic{)t fo oiel über
beine g-reunDe; co on tez na
ciebie nie -dywal maä f)at er
nid^t über bicb räfoniert; II.
— sie, vr. 1) fid) fattfam a\x^=
reben, genug reben, plaufc^en ;
-dalem sie za wszystkie czasy
id) ^abe mic^ fo auögeplaufd)t,
bafe i(^ für alle 3eiten genug
l^abe; nie umiec sie — fid)
nid^t ausbrücfen lEönnen, nic^t
re(J)t mit ber ©prad)e tjerauö
fönnen ; 2) auäptappern, aus«
fc^rca^en; nie powierz mu
tajemnicy, bo on lubi sie —
nertraue i[;m fein ®et)eimmg
an, benn er fd^roa^t gern aus.
Wygadanie, Wygadywa-
nie, -nia, sn. 1) SluSfc^roa^en
n., 2lu§plappern n., Siuä»
piaufc^en n. ; 2) Siereben n.\
jitcftfagen n.
Wygadzac. -dzam, -dzalem,
va. imperf. ; Wygodzic, -dze,
-dzitem, tu. perf. onbeque^
men, anpaffen; nad) äßtUen
ma^en, juredfit machen ; Teilten ;
— komu czem jmnbm burd)
etro. aus einer Sßerlegenfjeit auf =
fieifcn, il^m mit etro. bienen,
i^m eine ©efälligfeit erroeifen.
Wygadzauie, -nia, S7i.
Slnbcquemen w., Slnpaffen n. ;
3urec^tmadjen n.; iiei^en «.
Wygajac, -jam, -jalem, va.
imperf.; Wygoid, -je, -ilem,
va. perf. ausweiten; — rane
bie SBunbe auöl^eilen; — sie,
vr. auäl^eilen, ^eit roerben.
Wygajac, -jam, -jalem, va.
imperf. \ Wygaic, -je, -ilem,
va. perf. 1) aug^cgen, im
SßalDe \ia^ ^aureoier aus=
fteden; 2) — kogo jmnbn
oerroeifen, vertreiben.
Wygajanie
491
Wygl^dac
Wygajanie, Wygojenie,
-nia, sn. Slusfjetlen n., feilen n.
Wygajanie, Wygajanie,
-nia, sn. 1) atuä^egen n.; 2)
SSertreiben n.
Wygalac, -lam, -lalem, va.
imperf. ; Wygolic, -le, -lilem,
va.perf. 1) ausradieren, a6ra=
fieren, fa^I faseren; — komu
tonzure imnbm bte Sonfur
augrafieren; 2) — kogo jmnbn
ausrupfen, ber ©etomittel
entblößen; 3) fc^tagen, ohr-
feigen; 4) fernen, tn einem
altem auötrinten.
Wygalanie, Wygolenie,
-nia, sn. 1) S[uö=, 2lbra)'teren
«.; -2) ©ntblöfeen n,; 3) ®cöla=
gen n. ; 4) rafd)es Stustrinfen.
Wyganiaö, -niam. -nialem,
va. imperf. ; Wygonic,
-nie, -niJem; Wygnac, -nam,
-naiem, va. perf. ; 1) a\x^'
treiben, certretben, Der=
jagen, oerroeifen, auäroeifen,
heraustreiben; Oerauäftöbern;
bydlo — na pole baä SStef)
aufö g^elb treiben; — psa
z pokoju ben Sunb a\\§> bem
3tmmer jogen; — nieprzyja-
ciela z kraju ben g^etnb auä
bem Sanbe uertreiben; —
kogos z kraju jmnbn beä
Sanbeä oerroeifen; z ojcöw
swych ziemi przez wroga
-nany aug bem Sanbe fet=
ner ^äter oom 5£i"i>c t)er=
trieben; — mitosc z serca
bie Siebe ous bem §erjen oer»
bannen.
Wyganianie, Wygonie-
nie, -nia, sn. Sluätreiben n.,
SSertreiben n., aSerjagen n.,
SBerroeifen n., 3Serbannen n.
Wyganid si§, -nie, -nilem,
vr. perf. ficft fattfam auö=
tobeln, tabelnb auäjprec^en.
Wygarbiac, -biam, -bia-
lem, va. imperf. ; Wygar-
bic, -bie, -bitera, va. perf.
budeltg madjen.
Wygarbianie, Wygarbie-
nie, -nia, sn. SBudeligmac^en
n. ; 2lu§bu(felung/., aSudelw.
Wygarbowac, -buje, -wa-
iem, va. perf. ausgerben;
burtiöprügeln, burc^roic^fen.
Wygarbowanie, -uia, sn.
Slusgerben n.\ Stuäroi^fen ».,
Sur^prügeln n.
Wygardlowac, -dluje, -wa-
lem, va. perf. mit £ebens=
gcfaör erringen, erfd^roingen.
Wygardlowanie, -nia, sn.
©cfd^tDingen n., (Erringen n.
mit 8eben§gefal;r.
Wygamiac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. \ Wygar-
nac, -ne, -nalem, va. perf.
ausfdE)arren, f^erouäfc^acren,
I)erauö[efen; — ziamka z
g-noju Äörner auö bem SJiifte
tjerauäfctiarren ; — kartofle
z popiotu bie 5^artoffeIn auä
ber 2lfc^e Eierausic^arren; —
sie, vr. jum Sorfc^etn !ommen,
^ei-Dorbrec^en, ^ecDortommen.
Wygarnianie, Wygar-
nienie, -nia; Wygarnigcie,
-cia, sn. |)erauS|c^arren «.,
§erau§[e[en n.
Wygasac, -sam, -sal'em,
vn. imperf. \ Wygasn^c,
-ae, -nalem, vn. perf. auä'
löfi^en, Dertöfc^en, erlöjd^en;
auäge^en ; pamiec jego czyno w
nigdy nie -snie btc (Srinncrung
an feine Säten roirb nie er=
lij)d)en; z nim -sta meska
linia rodziny mit i^m tft bie
männlidie Sinie ber 3=amiüe
erlofc^en.
Wygasanie, -nia; Wyga-
snigcie, -cia, S7i. ßrlöfc^en
w., 2(uägef|en n.
Wygaszac, -szam, -szaJem,
va. imperf. ; Wygasic, sze,
-siJem, va. perf. auälöfc^en,
unterbrücEen.
Wygaszanie, Wygasze-
nie, -nia, sn. SCusIöf^en n.
Wygatunkowac, -kuje,
- walem, ra.^er/. auöfortleren,
auöfonbern.
Wygatunkowanie, -nia,
sn. Stusfonbern n., 2Iuäfor=
tieren n.
Wygawedzenie, -nia, sn.
Sluöplaufc^en n.
Wygawgdzic, -dze, -dzi-
lem. va. perf. auäploufc^en.
Wygdakac, -kam, -kalem,
va. perf. auögad^em.
Wygdakanie, -nia, sn.
aiuöqarfern n. j
Wygderac, -ram, -ral'em, |
va. perf. auäfc^impfen, auä=
janfen; — co etro. erfnurren.
Wygggac, -gam, -gaiem,
va. perf. auöfc^nattern. •
Wyggganie, -nia, sn. Slus:
fcf)nattern n.
Wygiac, -gne, -giaJem, va.
perf.] Wyginac, -nam, -na-
lem, va. imperf. biegen, um=
biegen, aufbiegen, verbiegen,
beugen; calkiem -gielas ka-
pelusz bu ^aft ben §ut ganj
oerbogen; n64 jest calkiem
-giety baö 2)Zeffer tft ganj
Derbogen ; — sie, vr. ficö biegen.
Wyginanie, -nia ; Wygi§-
cie, -cia, sn. Stegen ».;
Ji3iegung f., Sug m., ®in
biegung /. ; — spreiyny @tn
btegung ber (5^eber; — trwale
bleibenbe Einbiegung.
Wygin%c, -ne, -nalem, vn.
perf. ausfterben, ausgeben,
eingeijen ; oerfc^roinben, oer»
fommen, oerloren gelten; ten
rodzaj antylopy -nal cal-
kiem biete 2lntiIopengattung
ift ganj auägeftorben ; wszyst-
kie nam drzewa -nely alle
Säume finb unä eingegangen ;
w tej bitwie wszyr^cy -neli
in btefer ©c^tad^t ^aben aüe
ben Sob (^efunben; caly röd
-nal ba§ ganje ©efd^le^t ift
erlüfd^en.
Wyginigcie, -cia, sn. 3lus=>
fterben n., ©rlöfc^en «., ein=
ge^en n., SJergel^en n.
Wygl^d, -u, pl. -y,
sm. aiusfe^en «.; tw6j zly
— mnieniepokoibeinfd&Iec^teö
2lu§fe^en beunruhigt mtc^.
Wygl^dac, -dam, -dalem,
I. vn. imperf.; Wygl^dnac,
-ne, -nalem, I. vn. perf.\ 1)
auäfel^en, ausfc^auen; czemu
dzis tak zle -dasz? marum
fd^auft bu ^eute fo fc^Iec^t
auä?: to jest czlowiek, ktory
nigdy dobrze nie -da, a
pomimo tego jest zawsze
zdrow baö ift ein SJienfc^,
ber nie gut auäfd^aut unb
tro^bem immer gefunD ift;
teu mi cos -da na zto-
dzieja ber fommt mir une ein
3)tcb oor; jakby to brzydko
-dalo, gdyby . . . roie pßltc^
roitrbe ba§ au§fc|auen,
roenn . . . ; alez to glupio
-dalo baä öat aber bumm
auägefc^aut; 2) ^erauäfc^auen,
f)tnau§fe^en; — przez okno jum
genftcr t)inauäfc^auen; — z
Wygladalka
492
Wygodny
czego auö etiD. ^erauöfc^auen,
^erauägucfen, ^erauäfiängen,
^erouäragen ; II. va. ermatten,
nac^ etiDttö ousfc^auen; — kogo,
czego nad^ imnbm, etro. fd^auen,
jmnbn, etro. erroartcn; -dam
cie od rana icf) erroatte bic^
feit bem 2)?orgen; prozno
-dasz pomocy umfon[t fcf)auft
bu bic^ nad) §ilfe um.
Wyglq,dalka, -ki, ^Z. -ki,
sf. ©ucEtübe f.
Wyglgjdanie, -nia; Wy-
gladnigcie, -cia, sn. 1) 2luä5
jc^auerx n., Sluöfe^en n.; 2)
§inauö^auett n., ^inauö»
jet)en, §inauäguäen n., hin-
ausragen M.
Wyglijowac, -juje, -wa-
iem, ra. per/. 2luöglüf)en n.
Wyglijowanie, -nia, S7i.
Stuögtü^en n.
Wyglizöwac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. ausrotten, Ber=
nid&ten.
Wyglada = ZagJada.
Wygladek, -dka, pl. -dki,
sm. Endomychus (§nfe!ten-
art).
Wygladniec, -nieje, -nia-
iem, vn. perf. glatt werben.
Wygladzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf.\ Wygla-
dzic, -dze, -dzilem, va. perf.
1) auäglälten, glätten, glatt
machen; deske — ein 33rett
obf)o5eln-, 2) certUgen, aus-
rotten; azeby myszy wytrue
i swierszcze -dzic um bie
3)?äuie 3u Dergiften unb bie
©rillen ausjurotten ; — co z
pamieci etro. auä bem ©ebäd^t-
niffe ftrcidöen.
Wygladzad, -dzam, -dza-
lem, va. im per f. \ Wyglo-
dzic, -dze, -dziiem, va. perf.
auet)ungern.
Wygiadzanie, Wygla-
dzenie, -nia, An. 1) 3iuö=
glätten n. ; 2) 2(uörotten w.,
Vertilgen «.; 3) = Wyglo-
dzenie, 9luö^ungern n.
Wygladzonosc, -sei, sing,
tant. sf. ©lätte/., ©lattl)eit/.,
2luggeglöttete(s)n. ; geroanbtes,
roeltmännifc^eö SUcfen, gute
ü)lonietfn.
Wyglaskac, -skam, -aka-
iem, va. perj.; Wyglaski-
wa6, -skuje, -walem, ra.
imperf l)erauSftrcic^eln, glatt.;
flreic^eln; burc^ ©(^meic^elei
erreid^en.
Wyglaszad, -szam, -sza-
lem, va. imperf. ; Wyglosid,
-sze, -silem, va. perf. au^=
fprec^en, Derüinben ; Dor=
tragen; — wyklad einen 33or=
trag iöalten; nie -szaj swych
przewrotnych zasad fpri^
uid^t beine Detfel)rten ®runb=
fä^e auö, Derbreite nid^t 2C.
Wyglaszanie, Wyglosze- [
nie, -uia, SSerfünben n., 3lus=
fprec^en n., 3?ortragen n.
Wyglobiac, -biam, -bia-
}em, va. imperf.; Wyglebic,
-bie, -biJeiD, va. perf. 1)
Deriicfen, augi^ö^len, tief aue=
^ö^ten; 2) ergrünben, er=
forfcöen.
Wyglodniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. auöl)ungern,
hungrig roerben; -nialy aus»
gehungert.
Wyglodnienie, -nia, sn.
2luöget)ungertl)eit /.
Wyglodzic, f. :Wyg}adzad.
Wygmatwac, -wam, -wa-
Jem, va. perf. l)eraufn)icEeln,
entroitren, au^ bem ©eroirr
herausbringen.
Wygmatwanie, -nia, sn.
vSntrcirren n., £erau§roidEeln n.
Wygmeraö, -ram, -ratem,
va. perf. mül)fom ^eraug=
finben, f)erausframen, heraus«
|ud)en.
Wygmeranie, -nia, sn.
§erausfinben n., ^erausfud^en
«., ^eraugframen n.
Wygnaö, fie^e: Wyganiad.
Wygnanie, -nia, sn. 3Set=
bannung /., (Sjil n. ; skazac
na — oerbonnen; trzy lata
spedzilem na -niu brei 3a{)re
^abe id^ in ber SSerbannung
jugebrad^t.
Wygnaniec, -nea,pl. -ncy,
s?M. SÖerbannte(r) m., Sanbeä»
Derroieyene(r) m.
Wygnanka, -ki, pl. -ki,
sf. ä5etbannte /., Sonbeäoer:
roiefene /.
Wygnanczy, adi. 33er=
bannungö», S3erbannten».
Wygnarowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. ernähren, unter-
l^alten.
Wygniataö, -tarn, -talem,
va. imperf. *, Wygniesc,
-gniote, -gniotlem, va. perf.
auäfneten, auäbrürfen, ouö=
preffen; — sok z jag6d ben
(Saft au^ ben Söeeren preffen;
— cos z gliny etro. au§ Son
fncten.
Wygniatanie, nia; Wy-
gnieceuie, -nia, sn. 2lus=
Ineten «., 2luäpreffen n,
Wygniatalnia, -ni, pl.
-nie, 6/. Äeffelfd^miebe /. ;
33lect)prt§an[talt /. ; ^^re6=
mafd^ine f., gormmajc^ine /.
Wygnicie, -cia, sn. 3luea
faulen n.
Wygnic, -gnije, -gnilem,
vn. perf. ausfaulen.
Wygnieciarka, -ki, pl. -ki,
sf. i£tangmafc6ine f., 3iut=
ftoftmafdiine /.
Wygniezdzic si§, -zdze,
-zdzilem, vr. perf. jur ®elt
fommen (oon äJögeln); =
Wylegnac sie.
Wygniotki, -tk6w, plur.
tant. 2;reber pl., Srefter pl.,
S)rüfen pl.
Wygnoic, -je, -ilem, va.
perf. ganj auä-, burd^faulen
laffen; ben 3(der gut büngen,
mitten.
Wygnojenie, -nia, sn.
Surc^büngen n.
Wygoda, -Aj^pl. -dy, sf.;
dim. Wygodka, -ki, pl. -ki,
6/. Sequemlic^feit /., ftomfort
«I,; lubic -de. bie Sequemlic^s
feit lieben; mieszkanie urza-
dzone z wszystkiemi -dami
eine mit allem Äomfort auö=
geftattete Sßo^nung; bedziesz
mial wszelkie -dy, tak jak-
bys byl u siebie w domu bil
wirft jebe S3equemlt(^feit ^a=
ben, alö ob \)\x bei bir ju
§aufe rcöreft.
Wygodnis, -sia, pl. -sie,
sm. 3l^eid^ling m., bie Se«
quemttc^feit liebenber SRenfd^.
Wygodny, adi. ; Wygo-
dnie, adv. 1) bequem, fom=
fortabet, gemäd^lid); prowa-
dzid -ne zycie eiix bequemet
Scben fül^ren; -na droga pro-
wadzi pod göre ein bequemer
iffieg fül^rt bergauf; calkiem
-dnie urzadzone ganj fomfor«
tobel eingcrid^tet; 2) roill=
fahrig, geföttig.
Wygodzenie
493
Wygrzaö
"Wygodzenie, -nia, sn.
2lnbequemen «., 3lnpaffen,
^utcc^tmadöcn n.
Wygodziö, fiel^e : Wyga-
dzac.
Wygoiö, ftel^e Wygajac.
Wygoleö, -leje, -lalem, vn.
per/, nadt, !a^l roctben.
Wygolenie, -nia, sn. Stuäs
rafteren n.
Wygolic, fiel^c Wygalac.
Wygolocic, -ce, -cRem,
va. per/, berauben, entblöfien,
ausleeren.
Wygon, -u, pl. -y, sm.
Srtft f., 3Stcl^n)cg m., SJief)-
roetbc f., SDurc^trieb m.
Wygonic, ficl^e: Wyganiac.
Wygonica, -cy, pl. -ce,
sf. ; dim. Wygonka, -ki, pl.
-ki, sf. U^te Jbeetfurc^e.
Wygonowy, adi. SSiel^=
roetbe=, SSie^raeq», 2;riften=.
Wygorewad, -warn, -wa-
iem, vn. imperf. ; Wygorzec,
-rzeje, -rzalem, vn. perf.
auggebrannt, auögebarrt roer=
ben, ausbrennen.
Wygorewanie, Wygorze-
nie, -nia, sn. Slusbarren «.,
■ausbrennen «. ; — wielkiego
pieca 2luäbranb m. be§ $oc^=
ofen§.
Wygorsowac, -suje, -wa-
lem, va. perf. auöfc^nciben,
entblößen; ein ouSgefd^nitte»
neS Äleib anjte^en; — sie, vr.
bie 33ruft cntbüöfien.
Wygorsowanie. -nia, sn.
aiuäfc^netben n., Sluefc^nitt
m.; ©ntblößcn n. ber a3ru[t.
Wygorzalos6, -sei, sing,
tant. sf. aiuögebrannt^cit f.,
2Iu§aebranntfetn n.
Wygorzelina, -ny, pl. -ny,
sf. ausgebranntes (grbreic^.
Wygospodarowac, -rnje,
-waiem ; Wygospodarzy 6,
-rze, -rzylem, va. perf. au§=
iDtrtfc^aften, burc^ bte 3Birt=
id^aft erretcben; für bte SBirt»
id)aft ausgeben.
Wygotowac, -tuje, -wa-
iem, va. perf. ; Wygotowy-
wa6, -waje, -waiem, va.
imperf. 1) auSFod^en, au§=»
lo(i)tn laffen; 2) ausfertigen;
fertigftetten.
Wygotowanie, Wygoto-
wywanie, -nia, .sn. 1) 3luÖ=
!o(^en n. ; 2) SluSfertigen n. ;
SluSferttgung /.
Wygodka, -ki, pl. -ki, sf.
1) fief)e Wygoda; 2) SIbtritt
m., 2lbort tn., SlbortSgebäube
n., 3letirabe /".; — z zam-
knieciem wodnem SDBaffer»
Ilofett n.
Wyg6rowa6,-ruje, .walem,
vn. perf. fic^ cntporfc^roingen,
ftd^ emporheben, ben ^öd^ften
©ipfet erreid^en, lutminieren;
übertreffen; -wany biS aufS
l)öcbfte geftetgert, übertrieben.
Wygrabiac, -biam, -biaiera,
va. imperf.; Wygrabic, -bie,
-bilem, va. perf. I)eraus=
re^en, ^erauS^arfen; (bilbt.)
auSpIünbern; ausrauben.
Wygrabianie, Wygrabie-
nie, -nia, sn. ijerauSred^en
n., ^erauSbarfen n.
Wygrabki, -köw, plur.
tant. mit ber §arfc auSger{ffe=
neS 3e"9-
Wygracowaö, -cuje, -wa-
lem, va. perf. mit ber §arfe
glatt machen.
Wygraö, -gram, -gralem,
va. perf. ; Wygrywac, -warn,
-waleni, va. perf. 1) gen)in=
nen; — zakiad eine 3Bette
geroinnen ; — bitwe bie ©d^Iad^t
geroinnen; — pieniadze w kar-
ty (Selb im Äartenfpiel ge=
roinnen ; — proces einen 5{5ro«
je^ geroinnen; myslisz, ies na
tem wiele -grat? glaubft bu
baburc^ nie! geroonnen ju
[}aben?; 2) fpielen, mufijteren;
-wac na fortepianie 35erfd^te=»
beneS auf bem .<?Iaüier fpielen.
Wygramolic sig, -mole,
-lUem, vr. perf. fid^ mit 3Jiüf)e
l^erauSarbeiten.
Wygrana, -nej, pl. -nej,
sf. 1) ©teg w. ; " 2) ©eroinft
»w., SCreffer w?. ; dac za -na
ia^ ©pict geroonnen geben;
glowna — Haupttreffer; nie
daje jeszcze za -na id^ gebe
baS ©pie[ nod^ nic^t auf.
Wygraniczaö, -czam, -cza-
iexa, va. imperf. ; Wygrani-
czyö, -cze, -czyJem, va. perf.
abgrenzen, abfonbern.
Wygraniczanie, Wygra-
niczenie, -nia, sn. 2lbgrenjen
n., 2lbfonbern n.
Wygranie, Wygrywanie,
-nia, sn. 1) ©eroinnen n. ; 2)
3[uSfpieIen n.
Wygrazac, -ia.m, -iaiem,
va. imperf.; Wygrozic, -±e,
-zilera, va. perf. öurdE) Siro»
{)ungen abnötigen.
Wygrazanie, Wygroze-
nie, -nia, sn. (Srjroingen n.,
Slbnötigen n. bur^ Sro^ung.
Wygrazac, -iain, -zalem,
va. imperf.] Wygrq.zyc, -±e,
-ijiem, va. perf. unter bem
SBaffcr J^ercor^oten.
Wygrazanie, Wygr^ze-
nie, -nia, sn. ^eroorljolen n.
aus bem SOBaffer.
Wygryz, -u, pl. -y, sm.
SUäufe», SBurmfraf! m.
Wygryzac, -zam, -zatem,
I. va. imperf.] Wygryzc,
-ze, •zl'em, 1. va. perf. ; 1) aus-
beizen, I^tneinbeifeen, auS=
freffen ; — dziure w chlebie
ein 2od) im 33rote auSfreffen;
arszenik -za i;elazo 3lrfeni!
ftigt baS ©ifen auS, greift
baS ®ifen on; ropa -zla
kawal" ciala ber ®iter ^at
ein großes ©tüdE gleifc^ auS»-
gefreffen; 2j aUeS ju Xoht
beifien, erroürgen; wilk -gryzi
cala obore ber SCöoIf l^at ben
ganjen ©toH ©c^afe crroürgt;
3) — kogo jmnbn auSbeifeen,
oertreiben, cerjagen; ciaglerai
intrygami zostal -ziony z tego
domu er rourbe auS biefem
§aufc burc§ eroige ^^tJ^ifl^"
oertriebcn ; stare pszczoJy
-zly mlode bte alten Stenen
^aben bie jungen auSgebiffen ;
II. — sie, vr. fid^ [jerauS»
beiden, ftc^ aufroffen ; fii^ »on
einer ßranffieit eri^olen.
Wygryzanie, Wygryzie-
nie, -nia, sn. 2luSbet|en n.,
^erouefrcffen n.
Wygryzmolenie, -nia, sn.
SluSfri^eln n.
Wygryzmoliö, -le, -lifem,
va. perf. auSfri^eln.
Wygrzac, -grzeje, -grza-
Jem, I. va. perf. ; Wygrze-
wac, -warn, -walem, 1. va.
imperf. auSoiärmen, burc^s
roänttt'n; — dla chorego iöt-
ko baS 93ett für ben Äranfen
burd^roärmen; II. — sie, vr.
ftd^ roärmen, fic^ erroärmen,
ftc^ burc^roärmen; kot sie -wa
Wygrzanie
494
Wyistoczyc
na sioncu btc Sa^e roärmt
fid^ in ber ©onne.
Wygrzanie, Wygrzewa-
nie, -nia, sti. ©rtüärmen n.,
2)ut^n)ärmen n., Slugtuärmen
n.; -wanie dula w ognisku
fryszerskiem SBörmen ber
Sd^ürbel; — wiazek Äelaza
SBätmen be§ ©tfenö; — mi-
ler!?;a ©d^roi^cn n. beö Slleilerg,
örül^cn.
Wygrzebaö, -bie, -balem,
va. wiperf. ; Wygrzebywac,
-buje, -walem, va. perj. auö:
graben, l^erauSjc^arrcn, f)er=
ausgraben, Iieroorgraben; ko-
gut -buje ziarnka z piasku
ber $al)n fdjarrt ©amen auä
bem ©anbe {)erauä; w nocy
ktos trupa -bal in ber IRacftt
l^at jmnb bie Seiche augge=
graben.
Wygrzebanie, Wygrze
bjrwanie, -nia, sn. Sluägra«
ben n., |>erau§fc^arren n.,
ÖerBorgrabcn n.
Wygrzecznic, -nie, -nilem,
va. perf. artiger mactien.
Wygrzeczmec,-nieje,-nia-
tem, vn. perf. artiger rccrben.
Wygrzewacz, -a, -pl. -e,
sni. SSorroärmofen m., S5or=
ro ärmer m.
Wygrzmocenie, -nia, sn.
2)urct)prügeln n., ®urd)roal=
fen n.
Wygrzmocic, -ce, -cilem,
ca. perf. burr()prügeln, burc^s
roalten.
Wygubiac, -biam, -blaJem,
va. imperf.\ Wygubic, -bie,
■bilem, va. yerf. üerüeren,
IjeraitöoerUeren; ausrotten,
ocrtilgen, oernic^ten; -bifem
jjulares z kieszeui ic^ l^abe bie
33ör[e au§ ber %(i.\i!jt uerloren;
-bit ich wszystkich do szczetu
er f)at fie atte big gum testen
ausgerottet.
Wygubianie, Wygubie-
nie, -uia, sn. SSerlieren n.\
Sertilgung f., 2lugrottung /'. ;
srodek na — brodawek,
pluskw aUarjen«, Söanjen»
»ertilgungämittel n.
Wygumowad, -muje, -wa-
iem, va. perf. fteif gum«
mteren.
Wygumowanie, -nia, sn.
Summieren n.
Wyguzdrac sig, -dram,
-dralem, vr. perf. nad^ oiclem
Strubeln, 3öubern fertig
werben.
Wygwarzac, -rzam, -rza-
Jem , va. imperf. ; Wygwa-
rzy<S, -rze, -rzylem, va. perf.
auäplaubern; — sie, vr. fict)
auöDlaufcöen.
Wygwizdac, -dam, -dalem,
va. perf. ; Wygwizdywac,
-duje, -waiem, va. imperf.
auspfeifen, pfetfenb »ortragen ;
sztuke jego -dano w teatrze
fein ©tiidE rourbe im SE^eater
ausgepfiffen; czy potrafisz —
te melodye? roirft bu biefeä
©tüdf pfeifen fönnen?
Wygwizdanie, Wygwi-
zdywanie, -nia, sn. ^U5=
pfeiten n.
Wygwozdzic, -idie, -zdzi-
lem, va. perf. entnageln, bie
5RäaeI ^erauänel^men.
Wygzic, -ze, -zilera, va.
perf. burdö 9{eden üerjagen,
üertreiben, jum Sßegge^en nö=
tigen.
Wyhaftowac,-tuje,-waJem,
va. perf. auäfticfen, auSnäl^en.
Wyhaftowanie, -nia, sn.
2luenäf,en n., Slusftiden n.
Wyhajtowac, -tuje, -w.i-
tem, va. perf. oert)ütten, ganj
ju Slfcbe oerbrennen.
Wyhalasowac, -suje, -wa-
Jem, va. perf. burd^ Särmen
erreidjen.
Wyhandlowac, -luje, -wa-
lem, va. perf. nuSl^anbeln.
Wyhandlowanie, -nia, S7i.
2lu6t)anbeln n.
Wyharowac, -ruje, -wa-
lem, va.perj. 1) burd) fcfiroere
älrbeit erreichen, gewinnen,
müi^fam erarbeiten; 2) ent=
fräften, fd^roäc^en.
Wyhartowac, -tuje, -wa-
iem, va. perf. prten, erhärten.
Wyhasac sif, -sam, -sa-
lem, vr. perf. ft^ fatt, mübe
fpringen, tongen.
Wyheblowad, -bluje, -wa-
tem, va. perf. auäijobeln,
glatthobeln.
Wyheblowanie, -nia, sn.
9luSt)obeln n., ©lattl^obeln n.
Wyhecowac, -cuje, -wa-
lem, va. perf. auSfd^leifen,
polieren, roe^en.
Wyhecowanie, -nia, sn.
2luöfc^leifen n., polieren n.,
SBc^en n.
Wyhodowad, -duje, -wa-
iem, va. perf. aufgießen, ouf=
äüd)ten, burd^ forgfältige
^^flege gro^jietien.
Wyhodowanie, -nia, sn.
Slufjie^en «., 'itufjüc^ten n.
Wyhowka, -ki, pl. -ki, sf.
belgiicfee ©enfe.
Wyhukac, -kam, -kalem,
va. perf. 1) ein ©etöfe oon
fid^ geben; 2) burc^ üärmen
jmnbu »ertreibeu; — co na
kim etra. burdb Carmen bei
jmnbm erreicben.
Wyidealizowac, -zuje,
-walem, va. perf. ibealifieren.
Wyidealizowanie, -nia,
sn. ^beatifieren n.
Wyikrzac, -krzam, -krza-
■lem, va. imperf. ; Wyikrzyc,
-krze, -krzylem, va. perf. Xitn
gifc^rogen f^erauäne^men;
— kogo jmnbn berupfen,
matt madien.
Wyikrzanie, Wyikrze-
nie, -nia, sn. .;0erau5ne^meu
n. uon g-ifc^rogen.
Wyimek, -mku, pl. -mki,
6^/«. äluSgug m.
Wyiskac, -kam, -kalem,
va. perf. nuSlaufcn; forgfäl=
tig, mü{)felig l^eraugfuc^en,
l^erauellauben.
Wyiskanie, -nia, sn. Slu§-
taufen n.
Wyiskrzac, -krzam, -krza-
iem, I. va. imperf.; Wyi-
skrzyc, -krze, -krzylem, I. va.
perf. funtelnb erhellen, ftra|=
lenb erleud^ten ; -krzone
gwiazdami niebo ber ^ellge»
ftirnte |)iminel; II. — sie,
vr. 1) fid) fd^neujen (non
©ternen); 2) fic^ entfräftcn;
3) — sie na okup fid^ (\\x^=
beuteln.
Wyiskrzanie, Wyiskrze-
nie, -nia, sn. ISr^ellen n.,
®rleucf)ten n. ; — sie ©d^neu=
gen n., (Sntfräften n., 9luS=
beuteln n.
Wyistoczenie, -nia, sn.
SSoUfü^rung /.
Wyistoczyc, -cze, -czy-
lem, va. perf. rotrflic^ mad^en,
»oHfüljren.
Wyiscic
495
Wyjednac
Wyisciß, -szcze, -scilem,
va. per/, toa^t machen, ooU=
bringen, DoEfüf)ren.
Wyjadacz, -a, pl. -e, S7tt.
2lu5fteffer m., ©cl^maro|er m.
Wyjadac, -dam, -dalem,
va. imperf.; Wyjesc, -jem,
-jadiem, va.perf. auäeffen, auf=
effen, auf;iel^ren, auäfreffen ; —
sie, vr. fid^ »oHfreffcn, id^ma»
ro^en; — sie z czego fic^
ausbeizen.
Wyjadanie, Wyjedzenie,
-nia, sn. 3(ufeffeit n., 3lug=
treffen w., ätufgel^ren n,
Wyjalowiac, -wie, -wia-
lem, va. imperf. \ Wyjalo-
wic, -wie, -wilem, va. perf.
unfrud&ttar machen.
Wyjalowie6, -wieje, -wia-
tem, vn. perf. unfruchtbar
nierben.
Wyjarzmia6, -miam, -mia-
lem, vr. imperf.; Wyjarz-
mic, -mie, -milem, va. perf.
entjoci&en, com Qoc^e befreien,
a.\x^ bem 3ocf)e auöfpannen.
Wyjarzmienie, -nia, sn.
©ntjoc^en n.
Wyjasniac, -niam, -nia-
iem, L va. imperf. ; Wy-
jasnic, -nie, -niletn, I. va.
perf. 1) aufbettern, auf^eüen ;
-nij czolo fjeitere beine ©ttrn
auf ; — niebo ben §immel öetter
ntai^en; 2) erflären, aufüäcen,
2tuff(^luB geben ; -nij mi prosze
te czesc twego listu erfläre
mir, bitte, btefen 2;eit beincä
Sriefcä ; II. — sie, vr.
1) fic^ aufheitern, fii^ erf)eEen ;
-nia sie eä fängt an, fi^ auf'=
jul^eitern; 2) ficö aufflären;
to nieporozumienie jui; sie
-nilo biefeg HJiifioerftänbnil
rourbe fd^on aufgeflärt.
Wyjasnianie, Wyjasnie-
nie, -nia, sn. 1) (Srflärung
/., 2luffc^luB m.; 2) 2tuf[)et=
lerung /., ßrtiellung /.
Wyjasniec, -nieje, -nia-
i'em, vn. perf. I^ell, l^eiter
ro erben. I
Wyjawiac, -wiatn, -wia- j
lern, va. imperf.; Wyjawic,
-wie, -wilem, va. perf. ent=
pUen, entbeöen, an ben S;ag,
an§ Sid^t bringen, eröffnen,
offenbaren, mitteilen, üer=
raten; — komuÄ tajemnice
[ imnbm ein ©e^etmniö ent«
I betfen; -vvic mysl swoja feine
j ©ebanfen enttjüHen; — sw6j
1 plan feinen $Ian eröffnen;
[ — sie, vr. l^erauäfommen,
belannt werben, jum 33orfct)ein
fommen, fid) jetgen.
Wyjawianie, Wyjawie-
nie, -nia, sn. ©ntbecfung /.,
3Jltttei[ung /., Offenbaren n.
Wyjazd, -u, pl. -y, sm.
2tuäfat)rt /., 3lbretfe /., 316=
fal^rt /., 3luäfabten «.; mu-
siaietn odJoÄyc swöj — ic^
mu^te meine 3tbreife Der=
fd^ieben ; bylismy przy -jeidzie
pociagu mir raaren bei ber
3(6fo^rt be§ Sugeä.
Wyjazdowy, adi. 31b»
faörtö=.
Wyj%c. -jme, -jaJem, va.
perf. ; Wyjmowac, -muje,
-watem, va. imperf. 1) l^erauä=
net)men, ausnel^men, auä=
gießen; — kale z rany bie
^ugel a\x^ ber 3Bunbe l^eraug-
jiel^en; — miecz z poehwy
ba§ ©ctjttiert an^ ber ©d^eibe
jiel^en; -ja! kieske z kie-
szeni er gog bie Sörfe auä
ber 2;af(|e l^eraug; wyjm
wszystko z pudelka nimm aHe§
au§ ber ©ct)ad^te[ f)eraus; —
chleb z pieea ba§ 58rot au§
bem Dfen fc^teben; — komu
cos z ust jmnbm etro. auö ber
©eelc fpred^en, imnbm ba§
2Bort con ber ^vmo^t nel^men;
— najpiekniejsze kawalki z
jakiegos pisma bif fd^önflen
©teEen auä einer ©djrift ^er»
auäneE)men ; 2) au§nel^=
men, auöfc^IieBen; ta ustawa
nie -muje nikogo biefeä ©efe^
mad^t feine Slusnal^men ;
-jawszy mit 2tu5nat)me, au§=
genommen ; -jety z pod prawa
reditloö, ber 3?ed^te ocrtuftig.
Wyjadrzac, -drzam, -drza-
lem, va, imperf.; Wyja-
drzyc, -drze, -drzyiem, va.
perf. 1) ben Äern l^erauä^
nel^men; 2) augeinanberfe^cn,
erflärcn.
Wyj%drzanie, Wyj^drze- ;
nie, -nia, sn. 1) $erau5nef)= j
men n. bes ÄerneS ; 2) 2Iuäein=
anberfe^en «., ®rflären n. i
Wyj^kac, -kam, -kaiem ;
Wyjaknac, -ne, -natem, va.
perf. ; Wyj^kiwac, -kuje,
-walem, va. perf. ^erauä=
ftottcrn, ftotternb l^erauä=
bringen, l^erauöftammeln.
Wyjakanie, Wyj^kiwa-
nie, -nia ; Wyji.knif cie, -cia ;
sn. feerauäftotteru n., §et=
auöftammetn n.
Wyj^tek, -iku, pl. -tki,
sm. 1) Sluöntt^me /.; niema
reguly bez -tku (e§ gibt) feine
Siegel o^ne 3lusna[)me; wszy-
scy bez -tku gtosowali za
nim alle ol^ne Sluönal^me
ftimmten für il^n; 2) Sluögug
w. ; czytalem tylko -tki z
tej powiesci id^ ^abe nur
Sluäjüge au§ biefem Sfloman
gelefen.
Wyjatkowy, adi. ; Wy-
j%tkowo, adv. 2Iuänal^me=,
2lu6na§mg=, au§nal)m§n)eife.
Wyj^trzyc, -trze, -trzy-
lem, va. perf. auäeitetn, au^-
fc^iDÖren.
Wyjatrzenie, -nia, sn.
SHuäcitern «., äbfc^toären n.
^yjec, -jca, pl. -jce, sm.
33rüEaffe m.
Wyjechac, -jade, -chalem,
vn. perf.\ Wyjezdzac, -dzam,
-dzalem, vn. imperf. aus»
fahren, ^inauöfol^ren ; abrei=
fen; — za granice inä 3luö=
tanb fal)ren; — komu na-
przeciw jmnbm entgegen»
fal^ren; -chai w trzy dni po
slubie er ift brei Sage nac^
ber ^od^jeit abgercift; — z
czem mit etiö. Dorgeritten
fommen, etm. auftifdjen, aufä
2;apet bringen ; zawsze -diJasz
ze swoim majatkiem \iVi. er=
jäf)lft mir immer oon beinem
Vermögen; zawsze -dzie z
czems niepotrzebnem er pla^t
immer mit etrc. Unnötigem
^erauä; znowu mi z tem
-dÄasz? fommft "avi mir roieber
bamit?; — z czem jak z
61epa kobyla na targ mit etro.
jur Unjeit ^erauöplat?en.
Wyjechanie, Wyjezdze-
nie, -nia, sn. 2lu§fal)ren ».,
§eraugfai)rcn n., 2tbreifen n.;
^erau9pla(}en n.
Wyjednac, -nam, -natem,
va. perf.; Wyjednywac,
-nuje, -walem, va. imperf.
1) erroirfen, »erfc^affen; —
Wyjednanie
496
Wykaz
komu przebaczenie jjmnbtn
SSerjeU^ung auSroirfert; —
laske ©naDe au§n?irlen; 2)
auöflletc^en.
Wyjednanie, Wyjedny-
wanie, -nia, sn. 1) ©troirfen
n., 3lii5iDit!en n., U5erfc^affen
«.; 2) 9lu§gletc^en n.
Wyjedzenie, Wyjesc,
fiel)e : Wyjadanie, Wyjadac.
Wyjezdne, -go, sing,
tant. sn. 2luöfa^rt f., 21b»
reife /. ; przy -m bei ber
Slbrcife; jestem na -m id^ Bin
im 93egriffe abjureifen.
Wyjezdny, adi. 9lbreife=.
Wyjef dzic, -zdie, -idziJem,
va.perf. ; WyjeÄdzac, -dÄam,
-dualem, va. imperj. auö=
fahren; — konia baö ^ferb
5ureiten*/ — droge ben SDBeg
ausfai^ren; — kogo jmnbn
tüd^tig ^etuntermadien, a\x^=
fdE)eIten.
Wyjezac, -zam, -Äalem,
va. imperf:; Wyjezyd, -4e,
-iylem, va. perf. ©tadjeln
auffteHen, au|jpteisen.
"Wyjezanie, Wyjezenie,
-nia, sti. Sluffteüen n., Sluf«
fpreiiien n. Don ©taci^clti.
Wyjezdzanie, Wyjezdze-
nie, -nia, sn. 2lugfat)ren w.,
9lu§reiteu n.
Wyjgcie, -cia ; Wyjmowa-
nie, -nia, sn. 2litSnef)men n.,
^erauäncl^tnen «., 2Iu§3iet)en
n. ; — k61 3luibinbcn n. ber
3laber.
Wyjgczeö, -cze, -czatem;
Wyjfkn^ö, -kne, -knalem,
vn. unb va. perf. {jerauSä^j^en,
feufüenb, ftö^nenb, äd^jenb t)er»
auQftofeen; — co etro. erfeuf=
gen, er)"li3I)nen.
Wyjgczenie, -nia; Wyjg
knigcie, -cia, sn. ^eraus-
äc^jen n., (Srfeufgen «., (gr=
ftö^nen n.
"^yjf zyczyö sig,-cze,-czy-
lem, vr. perf. fiel) uerftänbi»
gen; nie mödz sie — fid^
nid&t red^t auäbrüdten lönnen.
Wyjrzeö, -rze, -rzalem,
vn. perf.; Wyzieraö, -ram,
-raIem,Dn. imjser/.auäfd^auen,
Ijeraugfc^auen, l^erougfeEien.
Wyjrzenie, Wyzieranie,
-nia, sn. 2luSfd^auen n., §ev»
auäfc^auen n., ^erauäfel^en n
Wyjscie, Wyjsc, fiel^e
Wychodzic, Wychodzenie.
Wyjuczenie, -nia, sn. 2lb=
nel^men n. be§ ©aumfattelö.
Wyjuczyc, -cze, -czylem,
va. perf. ben ©aum[attel aB=
ne[)men.
Wyjurzyc sig, -rze, -rzy-
lem, vr. perf. ausBodEenjcn,
ben SBodfgeftanI ron fid^ geben,
cerfdiroinben inacf)en.
Wyjuszenie, -nia, sn. ©nt=
jaudöen n.
Wyjuszyc -sze, -szylem,
va. perf. entjaud^en, ba§ Xier»
Blut auslaufen laffen.
Wyka, -ki, pl. -ki, sf.
(Vicia) SßidEe/. ; — hiszpan-
ska ©roe f.\ — wonna 3So-
gelrotde; — tyczna S8ol^nen=
©tinfbaum; — siewna 2Bif=
fenilee w., ©fparfette /., tür=
fifcBer Ätee.
Wykadza6, -dzaro, -dza-
*em, va. unb vn. imperf.'.,
Wykadzid, -vize, -dziiem, va.
perf. 1) auäräud^ern; — po-
k6j ba§ ^xmxnn augräud^ern;
2) — kogo jmnbn »erjagen,
Dertreiben.
Wykadzanie, Wykadze-
nie, -nia, sn. 1) 2lu§täud^ern
«.; 2) S^erjagen n.
Wykalaö, -lam, -latem,
va. imperf. ; Wykoln^c, -ne,
-nafem, va. per/. auöftccBen;
— komu czem oczy jmnbm
mit etro. bic 2lugen augfted^en ;
— sie vr. fid^ l^en)or=, fjer^
auöfted^en, fic^ j^erausroinben.
Wykalanie, Wykluwa-
nie, Wyklucie, Wykolnig-
cie, -cia, äw. 2luäfted^en «.,
— sie, |)erDorfted)en n.
Wykalaczka, Wykalacz-
ka, -ki, pl. -ki, sf. i^CL\)n'
ftod&er m.
Wykamieniowad, -niuje,
-walem, va. perf. bie Steine
auötefen, oom 2lder roeg»
fc^affen.
Wykapaö, -pie, -palem,
vn. perf. tropfcnroeifc auä»
laufen; -ny roie auö ben 2hl»
gen gefc^nitten, im l^öd^ftcn
©rabe äl^nlid^.
Wykaplonid, -nie, -nitem,
va. perf. laftrtercn, jum Äa=
. paun madjen.
Wykaplonienie, -nia, sn.
Äaftrieren n.
Wykapturzac, -rzam, -rza-
lem, va. imperf.:, Wykaptu-
rzyö, -rze, -rzytem, va, perf.
bie SKön^gfappe abnebmen;
— sie, vr. aug bem Drben
treten.
Wykarac, -ram, -ralem,
va. perf. auöftrafen, burd^
©traten oerttigen.
Wykarbo-waö, -buje, -wa-
Jem, va. perf. auäfetBcn,
ÄerBen augfc^neiben.
Wykarbowanie, -nia, sn.
2lu6ferben n.
Wykarczowaö, -czuje,
-walem, va. perf. auärobcn.
Wykarczowanie, -nia, sn.
2Iu§roben n.
Wykarmiac, -miam, -mia-
*em, va. imperf. ; Wykar-
mic, -mie, -raifeni, va. perf.
augfüttern, auämäften, auf=
füttern, aufjietjen; grofefäugen,
■Wykarmianie, Wykar-
mienie, -nia, sn. 2luffüttern
«., 2lusfüttern n., 2luämäften
n., @roi53ie[jen «.; ®rofe=
fangen n.
Wykastrowaö, -struje,
-walem, va. perf. faftrieren.
Wykastrowanie, -nia, sn.
Äoftrteren n.
Wykaszlac. -szlam, -szla-
lem, vn perf. ; Wykaszliwad,
■Inje, -walera, vn. imperf.
auö^uften, fiuftenb ^erou§»
roerfen, ooHenbä auSl^uften;
— sie,tjr. fic^ oöHig auäl^uften;
ben |)uften Io§ roerben.
Wykaszlanie, Wykaszli-
wanie, -nia, sn. 2lu§=»
Ruften «.; ^»üfteln n., @e=»
laufte n.
Wykatowac, -tuje, -watem,
va. perf. jmnbn l^enferä=
mäfiig bel^anbeln, prügeln,
peitfd)en, mattern.
Wykaz, -u, pl. -y, sm.
2lusn)etä m., Stad^roeiö m.,
— hipoteczny §t)potl5e!en»
fd£)ein m. ; — dowodW prze-
wozowych Ü6ergab§Derjeic^=
Uta n. ber oerfaubten @üter;
— dowodow przewozowych
nadesziych 2ibgabäoer3ei(^=
ni§ bec angenommenen Srang»
porte ; — gospodarki @e=
barungäausrociä ; — kar
Wykazac
497
Wyklepaö
pienieznjch 2lugtt)ei§ über j
oerjcic^nete ©ttafbeträge; — 1
moaety ^DiünjUfte /., ©orten»
jettel OT. ; — obciazenia po-
eiagu^SugöbetaftunggauätDeiä ;
— odbiorczy ■Ü5erna^möDer=
geidiniä; — odzieÄy slu-
ibowej S)!enfl!leiDer=a3etei=
tungälifte /". ; — ogöluy po-
trzebnych mateiyatow 3Jlate=
riotpräHmtnare pZ,; — oplat
zawierzonych ilrebitierungä«
auäroeiö; — pro^ny gef)laug=
roeiö; — przeladuuku Um^
labefd^ein; — przesylek wa-
Äonych z iirzedu ^onfigtia»
tion /. über nac^geroogene
JJrac^tgüter ; — tabom kole-
jowego aBagenftanbäauöroeiö;
— ttumokow przyjetych Stuf»
gabäprotofoC n. über ©cpäcf;
— wyladowaiiia 2luslabe=
fctietrt, ®ntlabefc^ein.
Wykazaö, -i,e, -zalem, va.
perf. ; Wykazy wac, -zvye,
-walem, va. imperf. auäroei»
feit, beroeifen, tiact)tüeifen, bar=
tun, fe^en laffen; -ze ci z do-
kumentöw, ze jestem w swo-
jem prawie id^ tuerbe btr auä
ben Sofumenlen beiueifen, ba^
ic^ in meinem diid^te bin; —
swöj röd szlacbecki feine abe-
lige ^erfunft augtoeifen; ra-
chunkiem mateniatycznym
-zal mylnoSc. . . . burdj eine
mat^ematifcf)e 3iecf)nung be=
löieS er baä ^jcrtümlic^e . . . .;
-lismy juÄ na inoem miejscu,
46.... roir l^aben f^on an
anberer ©teile nad^geroiefen,
bafe . . . ; — sie, vr. \\ä) auä=
roeifen, fid^ legitimieren.
Wykazalny, nac^roeisbar,
nacbroeielic^.
Wykazanie, Wykazy wa-
nie, -uia, sn. 9lusroeifen ».,
Seroeifcn n., 3^ad^iDeifen n. ;
— sie Segitimation /.
Wyk§,pa6, -pie, -palem,
va. perf. auöbaben ; — sie, vr.
fic^ auäbaben, (fii|)) baben.
Wyk^panie, -nia, sn. 3lu§«
baben n.
Wyk^sac, -sam, -aaJem ;
"Wykq,8i(5, -sze, -silem, va.
perj. auäbei^en, herausbeißen,
raegbeißen, roegfc^eucfien; —
sie, vr. fic^ roed^felfeitig janfen,
Slownik polsko-niemiecki.
ficf) [)erumbeiBen; — sie z cze-
go ficb loämac^en.
Wyk^sanie, Wyk^sze-
nie, -nia, sn. 2tuöbei|en n.,
|)erauö=, äüegbeifeen n., aßeg-
fc^euc^en n.
Wykichac, -cham, -chalem ;
Wykichn^c, -ne, -nalem;
va. perf., auöniefen; — sie,
vr. ftc^ ausniefen; fid^ ooll=
enb§ au§niefen.
Wykichanie, -nia, sn.
äluciniefen n.
Wykielza«5, -zam, -zaiem;
Wykielzn^ö, -zne, -znalem,
va. perf. abjänmen, baä ®e=
bif( abnel^men; — sie, vr.
jü^elloä [oSgel^en, barauf IoS=
[türmen.
Wykielzanie, -nia ; Wy-
kielznigcie, -cia, sn. 2lb=
jäumen n.
Wykierowac, -ruje, -wa-
lern, va. perf. bie gehörige
atid^tung geben, lenten, leiten;
potrafimy sobie zaradzic i iu-
teresa — pomyslnie roir lDer=
ben unä gu raten unb ben ©e=
fc^äftcn eine günftige Stic^tung
ju geben roiffen; — kogo na
CO jmnbn ju etro. mad^en:
— kogos na porzadnego czto-
wieka au§ imnbm einen an=
ftänbigcn 2)lenftf)en mad^en;
— kogo imnbn anführen,
übet beraten, in bie ^atjdpe
bringen; — si§, vr. fic§ in
bie ^atfc^e bringen; — sie
na CO ctro. werben.
Wykierowanie, -uia, sn.
Senfenn., Seiten n., gurren «.;
üblfä 3Jlitfpiften.
Wyking-c, -ne, -naiem. va.
perf. berausroerfen.
Wykipiec, -pie, -pialem,
vn. perf. auöfo^en, auölau=
fen, fo^enb übergeben, über=
ficben.
Wykipienie, -nia, *M._9lu§;
fieben n., Sluslaufen n., Über=
fod^en n.
Wykipnia, -ni, pl. -nie, sf.
(Ag-aricia) ©^roammforalte f.
Wykisie6, -sze, -sileni ;
Wykisn%6, -sne, -sn^Iem, vn.
perf. oöUig auägären, beim
©dren übertaufen.
Wykisienie, -nia; Wyki-
snigcie, -cia, sn. 2luögä=
ren n.
Wykitowac, -tuje, -walem»
va. perf. ausfitten, mit fiitt
auefleben.
Wykitowanie, -nia, sn.
Slusfitten n.
Wykiwa6, -warn, -walem,
va. perf. ^erauärütteln, l^er»
ausjd^ienfcrn; — gwo^i^ z
deski einen 5J^aget auä einem
33rette ^erauofd^tentern; —
kogo imnbn noäfü^ren, in bie
i^lemme bringen.
Wykiwanie, -nia, sn. $er=
außrütteln n., $erauäf(§Ien=
fern «.; übler Sienft.
Wyklajstrowaö, -struje,
-walem, va. perf. auälteBen,
auotteiftern.
Wyklajstrowanie, -nia,
sn. Sluöfleben n., 2lu5flei-
ftern n.
Wyklarowac, -ruj§, -wa-
iera, va. perf. auätlären, ob-
flären, tiar mad^en; — sie, vr.
flar rcerben, fiel) fläcen.
Wyklaskac, -skam, -ska-
lem, va. perf. ; Wyklaskiwaö,
-skuje, -walem, va. unb vn.
imperf. auä=, ^erouä=, ^er»
üorMatfd^en; lange flatfctjen.
Wyklaskanie, Wyklaski-
wanie, -nia, sn. Stuoflatfc^en
n. ; öecDorllatf ^cn n.
Wykl^c, -klne, -kln^iem,
va. ptrf.\ Wyklinaö, -nam,
-nalem, va. imperf. oerflud^cn,
in ben 93ann tun.
Wyklecenie, -uia, sn. §er=
ausbafteln n.
Wykleciö, -ce, -cilem, va.
perf. I^erougbafteln.
Wyklejaö, -jam, -jalem,
va. imperf. \ Wykleid, -je,
-ilem, va. perf. ausfteben,
ouSleimen.
■WyklejanJe, Wyklejenie,
-nia, sn. 3luäfleben n., 2lu6<=
leimen n.
Wyklekotad, -tam, -taiem,
va. perf. ousplappern, auä«
flappern; — co na kim
imnbm etro. abfc^roa^en, ab=
bringen.
Wyklekotanie, -nia, sn.
Sluöplappern n, 2lu§ftap»
pern n.
Wyklepac, -pie, -palem,
va. perf. 1) (^er)auä!lopfcn;
2) abnü^jen, abbrefd^en ; 3)
auäfd^roa^en.
32
Wyklepanie
498
Wykolatac
Wyklepanie, -nia, sn. 1)
(§er)»2lU6flopfen n.; 2) 2lbnür
^en n.; 3lbbrefdE)en n. ; 3)9luö-
jc^tna^en.
Wykl§cie, -cia ; Wykli-
nanie, -nia, sn. Sßetfluc^en
n., SSerroünfc^en «.; 33ann=
fludÖ w.
Wyklfczeö, -cze, -czalem,
ra. per/, ausfnien, but^
Äniett erreid)en, fnienb er»
betteln ; — sie, vr. ausfnten,
gehörige B^it gelniet f)aben.
Wyklgczenie, -nia, sn.
Stusfnien n.
Wyklgslosc, -sei, pl. -sei,
sf. 5«onoejität /., 3iunberl^a=
benbett /.
Wyklfsly, adi.'., Wyklf-
slo, adv. bauchig, runD, ec=
[)aben, fonüej.
Wykl§sn§;<3, -ne, -naiem,
vn. perf. fic^ oon innen l^erauS
erl^eben, ftd) aufbaudEien, ftd^
aufbudeln, baucf)ig, runb, et°
t)aben roerben.
Wyklina, fiel^e; Wiklina.
Wyklinac, -nam, -nalem,
1) va. perf. fie^e: Wyklac;
2) vn. perf. fluchen.
Wyklinienie, -nia. sn.
2luöteilung /.
Wykluczac, -czara, -cza-
lem, va. imperf.-^ Wyklu-
czyc, -cze, -czylem, va. per/.
auöjc^lie^en, ausfc^etben, aus»
ftofien; — kogo z uniwer-
sytetu imnbn oon ber Uni-
oetfität auSfc^Iicfjen ; zostal
-czony z towarzystwa er
rourbe oon ber (SefeUfd)aft
auägejd^Ioffen.
Wyklad, -u, pl. -y, sm.
1) 35ortrag tw.; ©arfteßung
/., 2)ar[egung /. ; -y uniwersy-
tetu ludowego bie SSorträge
ber 33oIföuntDerftlät ; ucze-
szczac na -y bie 'JJorträge be«
jucken, frequentieren; — sy-
steraatyczny filozofii f5ftcma=
tijd^e ©arfteßung ber ^^iIo=
l'opl^ie; z calego tego -u oka-
zuje sie . . . au6 biefem
ganzen SSortrag gel)t fiernor . . . ;
-y jego SS} bardzo interesu-
jace jeine SSorträge finb fel^r
intereffant; 2) Sd^aufteQung
f., Einlegen n., 9luglegen «.;
chleb -öw ©d^aubrot n.;
st61 -6w ber ©d^aubrottifd^ tn.;
3) 2luätegung /., (Srflärung f.
Wykladacz, -a, pl. -e,
sm. äluGleger 7n., ©jeget m.,
@rf lärer m. ; — snöw 2:raum=
beuter m.
Wykladac, -dam, -dalem,
va. imperf. ; Wylozyc, -4e,
-zyJeni, va. perf. 1) auö»
legen, fiinauslegen, l|erauö=
legen; — wszystko z kufra
na stot aßeg au§ bem Äoffer
auf bfn %\\6) le^en; 2) a\x%-
legen, oerfleiben, einlegen; ka-
zal cal'a posadzke — marmu-
rem er tiefe ben gonjen 5u|=
boben mit SRarmor üerfleiben ;
szafa -dana drzewem maho-
niowem ein mit 3JJal)agoni=
l}Olj eingele^^ter ©c^ranf; 3)
üortragen, SSorträge l^alten;
-klada historye na futej-
szym uniwersytecie er trögt
on ber ^iefigen Unioerfität
@efd)td^te Dor; nikt tak
jasno nie -klada jak on
niemanb trägt fo flar nor roie
er; 4) ertläreu, beuten, aug-
legen; — jakiegos autora
einen 9lutor ertlären; rozni
roinie to -dali »erfc^iebcne
^aben eg nerfc^ieben gebeutet;
-Äyli mu sen jego fie I;aben
if)m feinen Sraum gebeutet;
5) üorfd^ie^en, auslegen; -löz
za mnie tymczasem te kwote
a zwröce ci z podziekowa-
nieni lege einflroetlen biefe
©umme für mid^ au§ unb ic^
roerbe fie bir mit S)ant gu=
rüderftatten ; — na co für
etro. oeriDenben; 6) — konie,
wo}y bie 5ßferbe, bie DdEifen
auäfparnen.
Wykladanie, Wylozenie,
-nia, sn. Sluölegen n., 3Jai=
legen n., ©cflären n., S)euten
«., SSortragen ?;., (Sjcgefe /.;
2luäfpannen n.
Wykladnia, -ni, pl. -nie,
sf. Sluslaberampe /.
Wykladniczy, adi. ©Epo»
nentiat=; — rachunek Dtec^-
nung mit ©rö^en »on t)er=
änberltd&en ©jponenten.
Wykladnik, -a, pl. -i, sm.
©Eponent m., 2lnjetger w.,
SOerbältniä», iSBurjeljetger m.
Wykladnosö, -sei, sing,
tant. sf. 3luglegbar!eit /.
Wykladny, adi. ; Wykla-
dnie, adi\ 1) auslegbar, er=
örtert, beutli(t); 2) jum ^u§=
einanberlegen, -floppen.
Wyklamac, -mie, -magern,
va. perf. auslügen, burc^
Sügen erreid)en, erlügen; —
sie, vr. burc^ 2ügen lost ommen,
fict) berauälügen.
Wyklamanie, -nia, sn.
§erau§lügen n., ©rlügen n.
Wyklosic sig, -sze, -siJem,
rr. perf. alte ßijxen befom-
men, in bie 5Sl^ren fdjieften,
gereift fein.
Wyklocenie, -nia, sn^
Slus^anfen n.
Wyklocic, -ce, -eilem, va.
perf. erjanfen, auö^anfen,
ourc^ ^ottfen erreict^en; —
sie, vr. fic^ ausjantcn; ju
janfen auftjören.
Wykluc, -kluje, -klulem,
va. perf. ; Wykluwac, -warn,
-wai'em, va. imperf. auä=
fted^cn, auöptden, burc^piden;
— sie, vr. ^id) burc^ ^tdten unb
©ted^eu l^eroorarbeitcn, auä»
btedjen, au§ bem ©i frieden.
Wykn§,6, -kne, -Wem, vn.
imperf. ftc^ getoöfjnen, ange=
roijtinen.
Wyknigcie, -cia ; Wyknie-
nie, -uia, sn. ©eroö^nen n.,
Slngeroöl^nen n.
Wykocenie sig, -nia, sn.
Sommern n., Riefeln n.
Wykocliaö, -cham, -cha-
lem, I. va. perf. 1) innigft
liebgeroinnen; 2) — rosliny
baä Süac^ätum ber ^ftan^^en
förbern; II. — sie, vr. ftcft
genug lieben, üiel geliebt t)a=
ben; 2) gut fortlommen, üppig
auffd&iefeen.
Wykocic sif, -ce, -cilem,
vr. perf. lämmern, jidcrn,
^unge werfen.
Wykoleic, -je, iiem, va.
perf. entöletfen ; — sie, vr. ent=
gleifen; pociag -leil sie ber
3ug ift entgleift.
Wykolejenie, -nia, sn.
©ntgleifung /. ; — pociagu
Qugöentgtetfung /".
Wykoln^c, Wykolnigcie,
fiebe: Wykalac, Wykalauie.
Wykolatad, -tarn, -talem,
va. per/, auöflopfen, roeg-
flopfen, burd) J!Iopfen erreid^en.
Wykolatanie
499
Wykpiö
auäporfien; — co na kim
bittc^ Bteleä 93itten, 3Jia^nen
etm. von imnbm erteilen;
— sie, er. ftct) mit Tlü^e uttb
9fot ' ^erauäar6eiten, lo§«
machen.
Wykolatanie, -nia, sn.
aiuöüopfen »., 2(uöpocf)en n.
Wykolysac, -sze, -salem,
va. perf. aus=, ^erausfd^auletn ;
lüiegen ; — kogo jmnDn auf;
erjiefien.
Wykolysanie, -nia, sn,
9luS', ^erausfc^aufeln n.
Wykomenderowac, -ruje,
-walem, va. per/, bdac^icren,
abotbnen, abfommanbieten.
Wy körnender owanie, -nia,
sn. SOetac^ieren n., 3(borbnen
n., atblommanbieien n.
Wykomplementowac,
-tuje, -walem, va. perf. ljin=
auäfompKmentieren, burd^
Komplimente tüe^bringen.
Wykonac, -nam, -naJerr,
va ;perf. ; Wykonywac,
-nuje, -walem, va. imperf.
üetric^ten, roUjieI)en, au6=
üben, BoUftreden, boU=, au6=
füf)ren; zaden z nich
nie chcial — okrutnego
rozkazn feiner Don i^nen
rooUte Den graujamcn 93efel^[
DoQfÜfiren; — na kim kare
smierci bie SobeSflrafe an
jmnbm DOÜftrerfen; pojat moj
plan i -nal go jak najdo-
k*adniej er bat meinen «pton |
begriffen unb ir}n aufö ge= :
nauefte auägefül^rt ; -naio sie
eä i[t ooUBrad^t ; — sumien-
nie swoje obowiazki feine
^flic^ten, gunftionen ge= '
roiffenl^aft ausüben, cerrid^ten; '
— przysiege ben (Stb leiften.
Wykonalnos6, -sei, sing,
taut. sf. 2lugfü^rbor!ett f.,
iBoUftredbarfeit /. \
Wykonalny, adi. auä=
füf)rbar, ooüftcecfbar.
Wykonanie, Wykony-
wanie, -nia, sn. SSerric^tung
/■., Sluöübung/., SßoQftredEung
/., 2lu§fü{)ruiig /., SSerric^ten
n., Slusüben n., SoQftrerfen
n., SSoHfü^rcn n.; komu mam
polecic — wyroku ? roem
foU ic^ bie aSoUftrecJung be§
Urteilö auftragen? — tej
rzeiby jest tak delikatne, ze . . .
bie aiuöfü^rung biefer SStlD-
^auerarbeit tft fo jart,baB . . . ;
to niepodobne do -nia ba§ tft
unausführbar.
Wykonawca, -cy, pl. -cy,
sm. 5üouftre(fer /«., ^i5oUfüf)rec
m., SSoßjit^er m., (Sj;e!utor m.
Wykonawczy, adi. doU=
jic^enb, DoUfttetfenb, ejefutio;
wladza -cza üoUjte{)enbe ®e=
matt, ©jefutioe /'. ; — zarzad
I ©jefutiDDerroaltung /. ; -cza
' rada SoUäte^ungörat m.
Wykonawczyni, — , pl.
\ -nie, sf. SSoHftrecfcriti /., 5Boa=
\ äieöerin /.
Wykoncypowaö, -puje,
-walem, va. perf. auöbcnfen,
ausfinnen, fonjipieren, <xu^^
ütiöeln, ausfinöig mad^cn.
Wykoncypowanie, -nia,
sn. 3lu3benfen «., 9(u3finnen
n., Äorijtpteren n., 3lus=
ftüaeln n.
Wykonczac, -czam, -cza-
Jem. va. imperf. ; Wykon-
czy6, -cze, -ozyüem, va. perf.
beenben, ooUenben; ausfer»
tigen, fertigftelten; dzielo je-
szcze nie -czone baä 2ßerf tft
nod^ nid^t üoltenbet; to nie
jest starannie -czone bai ift
nidit forgföUig auggcfertiat.
Wykonczanie, Wykon-
czenie, -nia, sn. SSoIIenben n.,
2luöfertigen »., 5"*^!^^*^ß^"
n., 2[u§arbetten n., ^it^fl'i'
fteren n.
Wykop, -n, 2}l. -j, sm.
®cbau§{)eDung /., 2lbtrag m.;
— boczny ©eitenentna^me /.,
SRatcrtalgraben w. ; — dla
tamy 2ßurjelgraben.
Wykopa6, -pie, -palem,
va. perf; Wykopywaö, -pu-
je, -waiem, va. imperf. auä=
graben; — dol, row, studnie
ein 2o(|, einen (Sraben, einen
Srunnen ausgraben ; — sie, i
vr. fid^ ^erauägraben, fi(^
butd)orbetten.
Wykopalisko, -ka, pl. -ka,
sn. 2luggrabung /.
Wykopanie, Wykopywa-
nie, -nia, sn. älusgraben n.
Wykopka, -ki, pl. -ki, sf.
2lusrobung /.
Wykopycid sif , -ce, -cilem,
vr. perf. 1) Den .'porn^uf t)er=
Iteren, fic| auslaufen, löten;
j 2) Jrepieren, alle oier Don
I fic^ ftrecten.
Wykorcic, -ce, -cilem, va.
{ perf. l^erouöroürmen, ^erouä«
beißen, toegtreiben.
! Wykorzeniacz, -a, pl. -e ;
Wykorzeniciel, -a, pl. -e,
! sm. 2luörotter ni.
Wykorzeniac, -niam, -nia-
tem, va. imperf. ; Wykorze-
nic, -nie, -nilem, va. perf.
auörourjeln, entrourjeln, mit
I ber Sßurjel augretfien ; cer-
nic^ten, ausrotten; — chwa-
j 8ty bag Unfraut jäten; »ta-
I ralem sie nadaremnie — w
! nim te sklonnoäc do klam-
stwa td^ tracf)tete umfonft,
bei ifim btefe 9let,iung jur
Sügc ouöjurotten.
Wykorzenianie, Wyko-
rzenienie, -nia, sn. (Snt'
I rourjeln n., Slugrourjeln n.,
\ 33ernid^ten n,, 2lu§rotten n.
Wykosic, -sze, -si'fem, va.
perf. auämätien.
Wykoszenie, -nia, sn.
2tu§mä^en n.
Wykoszlawic, -wie, -wi-
', fem, va. perf. frumm mo(^en,
üerbre^en ; oerunftaUen.
Wykoszlawienie, -nia, sn.
Serbre^en «., S?cümmen n.
Wykosztowac, -tuje, -wa-
! lern, va. perf. augfoften.
j Wykot, -u, pl. -y, sm.
I 2tu§^ecfen «., ;örut /.
I Wykowac, -warn, -walem;
j Wykuö, -kujt, -kulem, va.
\ perf. auömei|eln, au5fd^mie=
I ben, fertig fd^mieben; au§=
^auen, einprägen, einbrücfen.
Wykowanie, -nia ; Wyku-
cie, -cia, sn. SlUömei^eln «.,
2lu5fd§mteben «., 2(U'o^auen ».,
(ginprägen n.
Wykowina, -ny, pl. -ny,
sf. SBidEenftrof) n.\ -ny pan-
wiowe ^fannenftein m.
Wykowisko, -ka, pl. -ka,
sn. iÜicfenfelD n.
Wykowy, adi. SBiden».
Wykpaö, -pam, -palem,
va. perf. auäf ekelten, ^erunter=
machen.
Wykpic, -pie, -pilem, va.
perf.:, Wykpiwaö, -wam,
waiem, i:r. perf. t)erf)ö^nen;
au§foppen, ouäloden, abloden;
'61*
Wykpicie
500
Wykroj
— sie, ^vr. ftc^ burd^ Stft korau sztuke, karte imnbm 1 ju l^elfen, ftd^ au§ ber ©c^Un--
aug einer Äd^linge sieben. einen ©treid^' jpielen! I ge gu fiepen, fic^ toäjulügen.
Wykpicie, -cia; Wykpi» Wykrawanka, -ki, pZ. -ki, Wykrgcanie, Wykrgce-
wani'e, -nia, sn. Slusfoppcn sf. potnitc^e iBauernmü^e. nie, -nia, sn. |)erausbreben
«., Slusloden «. Wykrawek, -wka, pi. -wki, n,, ^erauöwinben m., §erauä=
Wykpigrosz.-a, pZ. -e, «m. sm. aiuefc^nifel n,, 3[b= jieftm m. ; |)etau§lügen «f.
Settü^er nu, Bauernfänger m. jtfinifeel n. Wykrgt, -u, pl. -y, sm. 1)
Wvkraczaö, -czam, -cza- Wykr^zaö, -zam, -Äalem, , 2luöfluc^t /., Sre^erei /.,
Um. vn. imperf.; Wykro- I- va. imperf.; Wykr^zyö, ©c^roinbelei /.; -y prawne
czvö, -cze, -czytem, t;«. per/". ' '^, "Mein, I. rn. per/, ^erum- jart[Uld)e gtneffen; powiedz
ausfcfireiten, übetfdireitcn, Greifen ; II. m. ^eraugjirfeln, otwarcie bez -ow, z czem cie
übertreten • — za ffranice airfelförmtg t)erau§fdE)neiben. ; tu przystano jage aufrid^tig
' ' Wykres, -u, pl. -y, sm. ol^ne Sluöflüc^te, roomit man
2lbrife m. ' bic^ ^ergefd^icft l^at; 2) Araber
Wykreskowaö, -kuje, -wa- i m., glinten!rä^er, ^ugel=
lern, va. perf. au§baaotie= jieler m.
ren, burc^ 2lbftimmung auö- Wykrgtak, -a, pl. -i, sm.
merjen, bei einer 3öaf)I burct|= (jirunim^olj n., junge »er-
faüen taffen. borrte Äiefer, bie mit ber
Wykreslac. -lam, -lalem, jßurAel {)erauägebreE)t roirb.
va. imperf.; Wykresli6, -le, : Wykrg tarski, arft. f d)n)inb=
lliem, ^va. perf. 1) auö" lerifd).
swoich powinuosci bie ©renje
fetner SBcfugniffe überfc^ret-
ien; — przeciwko prawu ba§
©efe^ tibettreten.
Wykraczanie, Wykro-
ozeuie, -nia, s?i. Slusic^rei-»
tung f., Übertretung /.
Wykradac, -dam, -daJem,
va. imperf; Wykrasö, -dne.
-wa, sing.
entufiren: — panne z kla- ' , .•^'... ' i-^ u »
Wykreslanie, Wykresle-
sztoru ein 3JläDc^en auö bem
Äfofter entführen. ^.^^ -.^j^^ ^„_ ^^ Slueftreicben
Wykradanie, Wykradze- I ,^_ . 2) aibjeicftnen n., 2lb=
nie, -nia, sn. ^erauäfte^Ien j jeidinung /., SKbri^ m., 2luf'
n., entführen n. rife w., geometrifd^e ÄonfttuN
Wykrakaö, -kam, -kafem, j tJo^
«n. /^e»/. Iräi^jenb i^erauäs | Wykreslny, adi. ; -na geo-
genl)eit /., Äniffigfeit y., 3Ser-
fc^mi^tl^eit /.
Wykrgtny, adi. nerfd^ta«
gen, fnifftg, oerfd^mi^t.
Wykrochmalenie, -nia,
sn. 2luöftärfen n., ©teif-
matten «.
Wykro chmalic, -le, -li^em,
bringen, roie ein UnglüdEgrabe meirya barfteUenbe ©eometrie. '«• i^«'"/- flärfcn, mit ©tdrle=
"■"■"-" "-'""'^--" Wykreca6, -cam, -calem, i "^^"^ ausfteifen.
m. 4/5er/--; Wykrgcic, -ce, ,. Wykroczenie, -ma, sn.
■cilem, m. ^er/. auäbte^en, 1 Übertretung /.
fterauäbrelien, fierauäroinben, , Wykroczyciel, -a, pl. -e,
^crauägie^en; nerbre^en; _ sm Übertreter »1.
bielizne SBäfc^e auöroinben; Wykroczy6, fte^e: Wy-
— naboi ze strzelby bie 8a= kraczac.
bung auö ber Stinte f)eraug= Wykrojeme, -ma, sn. 2lu§.
!räci)iien, auöErä^jen
Wykrakanie, -nia, sn.
Stuefcäc^jen n.
Wykrapiac, -piam, -pia-
iem, ra. imperf,; Wykro-
pi6, -pi§, -pilem, va. perf.
1) ougtröpfeln; 2) befpren»
fein; 3) burd)roalfen
Wykrapianie, Wykropie- j jiV^m ; ' choroba -ciia niu fcftneiDen n
ie, -nia, sn. 1) 2(uötröpfeln j ^g^
«. ; 2) Sefprenfeln n.; 3)
Surc^roalfen «.
Wykrasiö, -sze, -silem,
va. perf. »ertc^önern; red^t
fett jutic^ten.
Wykrawa6, -warn, -walem;
Wykrajac, -jam, -jalem, va.
-imperf. \ Wykroiö, -je, -ilem,
va. perf. ausfc^neiben, ^er=
augfc^neiben ; — kawal miesa
ze 6rodka ein ©tüd glcifd)
aus ber aJJitte ^erausfd^neiben ;
— forme na Huknie einen
Äleiberfd^nitt jufc^neiben; —
„szystkie cztonki bie ^ran!- Wykropie, Wjrkropienie,
tieit ^ot i^m aüe ©lieber a\x^:.'- f'f^e- Wykrapiac. Wykra-
qebrebt; — oczy bie 2lugen P'^'®; ^ ,
netbreben; - co od kogo Wykrot, -u, pl -y, sm.
ettt). Don imnbm ^ecau§= »om ©türme entrourjeltet
fc^minbeln, burc^ ©c^roinbet j »o"»"» äBtnbrourf m.
^ecaußbelommen; — czem Wykröj, -ojn, pZ. -oje, sm.
etro. fc^roingen, fc^roenlen ; , 1) 9Xuöic^nitt m.\ 2) ©(^0=
~ sie, vr. fid^ nad) allen 1 btone /.; ©tanje /., ©tamp^
Seiten bre^en. fid^ roinöen ; fe /., aJJatrije /., SCue^auer
fic^ ^erausbte^en; fid^ um- m., 5ßrägftengel w., ©efenf
brefien; — sie na obcasiel«.; — szyny ©infUngung^ /".
fic^ auf bem SKbfa^e umbrel^en,
roeggei^en; on 8i§ zawsze po-
trafi — er roeifs fic^ immer
einer ©d^iene; -oje walca ßa=
libec m., 3Jlattije /., S3«rtie«
fung f.
Wykruszac
501
Wykuwanie
Wykrusza<S, -szam, -sza-
Jem, va. imperf.] Wykru-
szyö, -Fze, -szyiem, va. ferf.
augbrödteln, ausförnen, in
trafen auflöfen unb auä=
faücn Ia[jen, ausreiben, auS=
bröfetn ; — zboäe z klosöw
bag Äorn auö ben ^^ren
reiben; — sie, vr. augbröcfeln,
flüdEn)ei[e ausfallen, ftc^ aug=
reiben; -szyi mi sie zab ein
3a^n ift mir auägebröctelt.
Wykmszanie, Wykru-
szenie, -nia, sn. 2lu5brö(feln
ru; 2tusreiben«. ;2lus£örnen n.
Wykrycie, -cia, fl. -ein,
sn. (Sntbedung /.
Wykryc, -je, -lern, va.
perf. ; Wykry waö, -wam, - wa-
lem, va. imperf. entbedfen,
aufbecfen.
Wykrzesaö, -sam, -salem,
I. va. per/. ; Wykrzesy wac,
-suje, -wai!eui, 1. va. imperf.
1) geuerfunfcu ^erau6|rf)lagen,
anfachen, erroedcn; 2) — kogo
jmnbn abfd)Ietfen, bilben, be=
orbeiten ; II. — sie, vr. fic^ ab»
fd^Ieifen, ficf) bilben.
Wyki'ztusic, -sze, -BÜem,
va. perf. [)uftenb Ijeraugbrin»
gen, {)erau6^u[teii, ^erauä»
roürqen ; fierausftottern.
Wykrztuszenie, -nia, sn.
§eraust)ufien n., §erau§roür»
ijen n. ; |)eiauBftottern n.
Wykrzyczec, -cze, -czalem,
va. perf. f)erauSf(I)reien, burd^
©efc^rei errei(^en, oettreiben ;
— kogo jmnbn befc^inipfen,
auäjc^elten ; — «ie, rr. fid^
auöfdöreien, fid^ Ijeifer fd)reien.
Wykrzyczenie, -nia, sn.
^erousfd)ceien «., %\x%=
ft^reien n.
Wykrzyk, -u, pl. -\, am.
2luöruf m.\ 2luffdt)rei w.; —
boleScii ber 2luffcf)rei beS
©d^mergeä; -1 radoaci ^ubel»
rufe.
Wykrzyknaö, -kne, -kna-
\em,vn.pert. ; Wykrzykiwac,
-kuje, -walem, vn. imperj.
aufl^teien, einen ©dE)rei oon
fidö geben; lärmen, aufrufen;
a wiee -knijmy : „niech iyje"
alfo lafet uns aufrufen: er
lebe l^ocf) ; — z radosci ein
greubengefd^rei erl^eben, iaud^=
jcn; tlum zaczat cok groinie
— bie aiicnge fing an brc».
i)enb ju läcmen; — kogoczem
imnbn ju etro. aufrufen.
Wykrzyknif cie, -cia ; Wy-
krzykiwanie, -nia, sn. 3luf=
fdireien n., 3tu^f4i^eien «.,
Sluerufen n.
Wykrzyknik, -a, pl. -i,
sm. 2lu5rufungägeidöen n. ;
^ntetieltion /., ©mpfinbungö»
roort n.
Wykrzyknikowy, adi.
3luötufunggjeic^en=, ^nterjef^
lion^s.
Wykrzywdzenie, -nia, sn.
©rprefffn n., ©treid^en n.
burdi Ungered^tigteit.
"Wykrzywdzic, -dze, -dzi-
iem, va. perf. burd^ Ungeredö=
tigfeit (rpreffen, erlangen.
Wykrzywia6, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. \ Wykrzy-
wic, -wie, -wilem, va. perf.
oerbrefien, ftummbiegen, fd^ief
machen; — trzewik ben ©c^u^
fc^ieftreten ; — gebe ben SKunb
oeräiel^cn, ©efic^tcr fd^neiben;
— twarz z bolu baä ©cftc^t
Dor ©c^mer^i »etjie^en; — sie,
vr. fiel) Irümmen, breiten,
rcinben.
Wykrzywianie, Wykrzy-
wienie, -nia, sn. iüeräiel)i:n
«., Serbreben «,, 33icgen n.
Wykrywka, -ki, pl. -ki,
sf. Ciififortia C?flanje).
Wyksigzyc, -ze, -zyi'em,
va. perf. 1) bie priefterlid)e
Sßei^e »erleiden; 2) ber prie=
fterlic^en äBeil^e oerluftig er=
hären.
Wyksyka6, -kam, -kalem,
va. perf. auejifc^en.
Wyksykanie, -nia, sn.
Stuö^ilc^en n.
Wyksztalcaö, -eam, -ca-
iem, va. imperf. ; Wyksztal-
cic, -ce, -cilem, va. perf. o^V^.^'
bilden, entroidfeln; — kogos
na muzyka jmnbn JU einem
ÜKufifer au^bilben.
Wyksztalcanie, Wy-
ksztalcenie, -nia, sn. 'älu5=
btlbcn n., 2luäbitbung /.,
Silbung /., (Sntroideln n. ;
odebral staranno — er erf)ielt
eine fotgfättige 2luöbilbung.
Wyksztaltowaö, -tuje,
-waJem, va. perf. formen,
bilben, gorm »erleiden.
Wyksztaltowanie, -nia,
sn. gornien «., Silben n.
Wykucie, fie^e: Wyko-
wanie.
Wykuc, fie^e: Wykowac.
Wykudla<3, -dlam, -dua-
lem, va. perf. tüd)lig saufet'.
Wykup, -u, pl. -y, sm.\
Wykupno, -ua, pl. -na, sn.
2(uä=, iioäfuuf w., Söfegelb n.
Wykupiciel, -a, pl. -e, sm.
Soäfäufcr ?w., 9lu5löfet ot.,
SBefreur m.
Wyknpic, -pie, -piJero, ra.
perf. \ Wykupowac, -puje,
-wafeni, va. imperf. au^Iöjea,
loäfaufen; auffaufen, roeg=
foufen; — coä z urzedu za-
stawniczego etm. au§ bcm
aSerfa|amte auflöfen; — ko-
gos z niewoli jmnbn auä ber
©Hauerei loäfaufen; -piono
cale wydanie man f)at bie
ganj^e Sluögabe aufgelauft.
Wykupny, Wykupowy,
adi. Söfe=, 3lu§töfe=, 2lu6.
j fauf§=.
! Wykupienie, Wykupo-
1 wanie, -nia, sn. 2lu6faufen
w., Soßfaufen «., 2luölöfen n.,
2lusIoufcn n.
Wykurczac, -ezam, -cza-
i'em, va. imperf.; Wyknr-
czyc, -cze, -czyJtm, va. perf.
auöiieid^nen, glatt fireirf)en.
Wykurowad, -rujt}, -wa-
iem, va. perf. ausfurieren,
gefunb machen ; = Wyleczyö.
Wykurowanie, -nia, sn.
2lu6furieren n.
Wykurzac, -rzam, -rzaZem,
va. imperf. ; Wykurzyc, -rz§,
-rzylem, va. perf. 1) auä»
ftäuben; 2) ausräuchern; 3)
oertreiben, herausjagen; mu-
pze go stad — ic^ muß i^n
Don l)ier rcegtreibeu; 3) aus-
rauchen; poczekaj, az -rze
moja fajeczke n)arte, biS id)
mein ^feifc^eii auSrauc^e.
Wykurzanie, Wykurze-
nie, -nia, sn. \) 3luSftauben
n. ; 2) 2lU5räuft)ern n. ; 3) iSer=
treiben, .terouSjagen.
Wykusz, -u, pl. -e, sm.
©rfer w., SßorpuSc^en n.
Wykuwanie, -nia, sn. 1)
fie^e: Wykowanie; 2) — bez-
posrednie Slennorbeit /.
"Wykwakac
502
Wylegac
Wykwakac, -kam, -kalem,
va. perf. au§gacfern.
Wykwasic, -sze, -silem,
va. per/. au§)äuern, ganj
burdb)äuein.
Wykwasniec, -nieje, -nia-
Jem, vn. perf. gang fauer
toerben.
Wykwestowac, -tuje, -wa-
iem, ra. perf. auäbetteln.
Wykwestowanie, -nia, sn.
2tiigbetteln n.
Wykwiczeö, -cze, -czalem,
va. perf. augquietfd^en, aus;
quicfen.
Wykwilenie, -nia,5H. Stus:
lüeinen n., 2luögretnen n.
Wykwilic, -le, -Wem, va.
perf. auäroeinen, auögretnen.
Wykwint, -u, pl. -j, sm.
1) SuEUö 771., ':)(uögt'fucf)tc(^s) n.,
SJorjügUc^eCe) ti.; 2) Ziererei/,
^ufe m., überfeiner ©efd^macE.
Wykwintnisia, -si, pl.
-sie, sf. eine ?vrau, bie 2luä=
pefucftteö, gcineö liebt; äJ«r=
5ärtelte /.
Wykwintnik, -sia, 2^1- -sie,
sm. ein oerroö^nter Sienfd^,
ber nur g^ein^ä »tii) SCuggcjuc^--
teö He6t; ^örtlinti w.
Wykwintnosc, -äci, «/«^.
ian^ «/. Übertreibung /. in
©efd^macfäfac^en, ®efuc$t^eit
/., Slffeftation /.: Äomfort
7n., Sujuä VI.
Wykwintny, adi.; Wy-
kwintnie, adv. auägcfudjt,
Dorjüglic^, luEuricä; stöt za-
Btawionynajwykwintniejszemi
potrawami ein mit ben au5=-
gefud^teften ©peifcn gebedter
3!!ifcf); — sposöb wyrazania
sie feine SiuöDrudEeroeife; -nie
urzadzony luEuriös auäge»
ftattet.
Wykwit, -u, pl. -y, sm.
1) Slüte/. ; to — jego wy-
bujafej fantazyi baä ift eine
33lüte feiner ausic^rceifenben
^f)antofie; 2) Sluäioitterung/.,
äJetfoitterung /.
Wykwitac, -tarn, -taJem,
va. intperf. ; Wykwitnaö,
-tue, -ttem, va. perf. auf»
blühen, t)eröorb[ij^en, 6Iü[)en.
Wykwitanie, -nia; Wy-
kwitnigcie, -cia, sn. 9luf:
Blühen n., ^erDorblüf)en n.
Wykwitowac, -tuje, -wa-
lern, va. perf. ; Wykwitowy-
wac, -wuje, -waiem, va.
I imperf. quittieren, losniad^en ;
j — kogo z czego jmnbn be=
itouben; — sie, vr. fid^ Ioö=
j macben, fidö freimac{)en.
1 Wykwitowanie, Wykwi-
! towywanie, -nia, sn. Quit=-
tieren n., So5mad)en n.
Wylac, -leje, -lalem, I.
\ va. perf.\ Wylewac, -wam.
-walem, I. va. imperf. au6=
gießen, cergiefsen, ergiefien,
auäfd^ütten; — co ze dzbana,
z wiadra etro. auö bem Äruge,
au§ bem Gimer fd^ütten ; krew
-laibym za niego id^ möd^te
mein SBIut für ifjn üergiefeen;
-lej to vvino giffee biefen äßein
auS; — na kogo zlosc swoja
bie ©d^ale feines ^orueS über
imnbn auegiefjen; — przed
kioj swoje uczucia feine ©6=
fü^Ie Dor fmnbm auöfc^ütten;
— CO na papier etiö. ,iu ^a=
pier Bringen, nieberfd)reiBen ;
— na kogo swoje laski jmnbn
mit ©unftbegeigung über-
fc^Ütten ; -lalam niemalo lez
przcz ciebie id^ l^abe beinet=
roegen nic^t raenig Siänen uer»
goffen; byc -lanym dla kogo!
gegen jmnbn au^erorbentlic^
Uebenonjürbig fein; 11. ^■n.au5 =
treten, über bas Ufer treten; j
z powodu czestych deszczüw [
-laly rzeki w okolicy infolge
ber pufigen Siegengüffe traten
bie g^Hiffe in ber Umgegenb axx'i
(ben Ufern); III. — sie, vr. \'i '
fid^ auäaie^en, fic^ ergießen, fid| |
auöfd^ütten, auäflief^en; -lal
sie atrament bie Jinte ift auä=
gegoffen ; — sie dla kogo
fid) für jmnbn opfern, ^in=
geben; cala ztosc -lala sie
na mnie ber ganje ^oxn I)at
fic^ über mid) ergoffen; 2)
Sßaffer obfi)Iagen.
Wy lanie, Wylewanie, -nia,
.9«. ^Jtuögie^en n., iiergiefeen
n., 2(uö)c^ütten n.\ ©rgiefiung
/'., iiiebensrcürbigleit ./'. ; $in=
gebung /'., SUifopferung /.
Wylatac, -tarn, talem;
Wylatywac, -tuje, -walem,
in. imperf. ; Wylecieö, -ce,
-cialem, vn. perf. 1) aus=
fliegen, baoonfliegen; ent=
I füej^eu; ptak -cial z klatki ber
'-Böge! ift aus bem Sauer aus»
gefloqen; strzala z luku -ta
ber ^IJfeit fliegt nom Sogen ab \
— komu naprzeciw jmnbm
entgegenlaufen; jezeli be-
dziesz tak zuchwalym, -cisz
zaraz za drzwi ttienn bu
fo fred^ fein roirft, »nirft bu
gleid^ jur Sür f)inau6ftiegen:
— na ulice auf bie ©trafie
laufen; — w göre auffliegen;
— w powietrze in bie Suft
fliegen; podpalili zapasy pro-
chu tak, ze twierdza -ciala
w powietrze fie jünbeten bie
^uloeroorräte an, fo ba^ bie
gefüing in bie £uft flog; —
uad kogo fid^ über jmnbn
erl&e&en; 2) entfallen, entfc^Iüp-
fen; to mi calkiem -cialo z
pamieci ba^ ift meinem ©e=
üäc^tniffeoollflänbig entfallen;
z zacisnietych ust -cialo prze-
klenstwo feinen gufammenge»
preßten Sippen entfuhr ein
glnd).
Wylatanie,
nie, -nia, sn.
Wylatywa-
2lusfliegen n..
Saoonfliegen n. ; (Sntfallen n. ;
©ntfdtlüpfen u., 2luffliegen n.,
^■herausfliegen n.
Wyl§.dowac, -duje, -wa-
lem, I. rn. perf.:, Wyl^do-
wywac, wuje, -walem, I.
vn. imperf. lanben; II. va.
jmnbn ans Sanb fe^en.
Wyl%dowanie, Wyl^do-
wywanie, -nia, sn. Sanben n.
Wyl^g, -u, 2)1. -i, sm.
Srut ./■., 3luggelroc^cne(ä) u.,
•JJenaeBorene(^) n.
Wylecac, -eam. -calem, va.
imperf.; Wylecic, -ce, -ci-
lem ; Wyletnic, -tnie, -tnilem,
va. perf. lau matten, roärmen.
Wyleczenie, -nia, sn. ^ei=
lang /., 3liisfurieren n.,
§eiün n.
Wyleczyc, -cze, -czylem,
ra. 2jer/'. l)eilen, ausfurieren,
gefunb machen; ja cie kijem
-cze z lenistwa id^ roerbe birfi
mit bem ©todf non ber g-aul«
Ijeit l)eilen; calkiem -czouy
üollftänbig geseilt.
Wylegac, -gam, -galem,
I. vn. imperf. ; Wylegn^c,
-ne, -glera, vn. jtcrf. abliegen
(üou ben ^.pftanjen); II. r«.
Wyleganie
503
Wylot
perf. burd^ Siegen erlangen,
erreichen; II. — sie, vr. 1)
jatt liegen, fic^ fattfam aus=
tu^en; — sie z choroby ge=
nefen, ba§ itranlenbett oer»
lafffn; 2) abgeleam roerDen.
Wyleganie, Wylezenie,
-nia, sn. 1) Slbliegen n.\ 2) —
milerza treiben n. bes SJieilerö.
Wylegitymowac, -muje,
-waiem, va. perf. legitimieren,
beglaubigen, gültig inad)en,
auäroeifen, bie ©c^tl^eit be=
fräftigen; — sie, vr. fic^ le-
gitimieren, fic^ ausroeifen.
Wylepia6, -piam, -piafem,
va. impert.\ Wylepic, -pie,
-pilem, va. imperf. ansfle=
ben, bef leben; — pudtlko pa-
pierem bie ©d^ac^tel mit 5ßa=
piet augf leben; — oczy bie
Slugen roeit öffnen; — oczy
na kogro jmnbn anglo^en.
Wylepianie, Wylepienie,
-nia, sn. Sluäfleben «.; —
oczu ©lolien n., Slnftarren n.
Wylew, -u, pl. -y, sm.
(Srgufe m.j 2lustceten n., Über=
fd^roemmung /. ; w ezasie -u
rzeki raä^renb beö Sluätretenö
beä jjluffes; krölewskich iask
-y bie föniglic^cn (Snaben-
ergüffe.
Wylewacz, -a, pl. -e, sm.
Sluäaiefeer m.
Wylewac, Wylewanie,
fiebe : Wylac, Wylanie.
Wylewczy, adi. leicht
übprftrömenö.
Wylewek, -wku, lyl. -wki,
sm. airm m. emeö gluffcö.
Wylewka, -ki, pl. -ki, sf.
©nftrötire /.
Wylewny, adi. Sluö-,
€rgu^=, auGgiefebar.
Wyleic, -le^e, -lazlem, vn.
perj.\ Wylazic, -ze, -zilem,
vn. imperf. )) l^erauöfriec^en,
auätriedien; l)inaufttiec^en,
fiinauftlettern; — na drzewo
(auf) ben Saum l^inauftlettern ;
robaki -laia z ziemi bie
Sßürmer friec^'en auö ber @rbe
f)erau§; 2) j^erausfallen, auö«
fallen, auäge^en; po chorobie
-laia mi baidzo wlosy nac^
bet kran!6eit ge^en mir fe^r
üiele §aare auö; 3) ^eroor»
treten; z przeraienia oczy na
wierzch mn -lazfy bie 3Uigen
traten it)m cor Sd^reden auä ]
ben §öt)len ^erüor; to mi nie 1
cbce — z glowy baö rcill
mir nid^t auä bem Äopfe
(^erouä); bokiem mu to -lezie
bQ§ rcirb il^m jum ^alä 6er;
auäfriec^en ; 4) fidE) f)erau'j=
arbeiten, fic§ loömac^en, loä=
fommen ; nigdy nie -leziesz
z dlugöw bu rcirft nie bie
gdöulDen log.
Wyl§gac, -gam, -ffalem,
va. imperf. ; Wyl§gn%6, -gne,
-giem, va. perf. auöDrüten,
Qu^beden; — sie, vr. auö»
gebrütet, auöge^edEt roerben.
Wylgganie, -nia; Wyl§-
gnifcie, -cia, sn. 9luäbrüten
«., 2lust)edEen n.
Wylgganiec, -nca, pl. -ucy,
sm. ^Baitarö m.
Wylfkac sig, -kam, -ka-
tem, vr. imperf. ; Wyl§knac
sig, -kne, -ktem, vr. perf.
erfc^recfen, jufammenfoQren,
Dor ©c^redE auper firf) iein.
Wylgkanie, -uia; Wyle-
knigcie, -cia, sn. ©rfc^redEen n.
Wylgn%c sif, -gne, -gna-
lem, vn. imperf. oon etto.
klebrigem loölommen, ftc§
aus bem ©c^lamme l^erauö=
arbeiten.
Wylichwiaö, -wiam, -wia-
tem, i^a. imperf.; Wylichwic,
-wie, -wilem, va. perf. auö»
rou^ern, burc^ SBuc^er er=
lanaen, erfct)n)ingen.
Wylicowac, -cuje, -walem,
va. perf. baö glö^^olj auf
bie fc^önere ©eite umfel^ren.
Wyliczaö, -czam, -czatem,
* va. imperf. ; Wyliczyc, -cze,
-czytem, va. perf. ausjä^len,
ausced^nen, l)ergä^len, berec^«
nen; nie potrafie — wszyst-
kich krzyvvd przez ciebie mi
wyrzadzonych ict) bin nic^t
im ftanbe, all ba§ mir oon
bir angetane Unred^t aufju»
gä^len; -czylpo kolei wszyst-
kicb bioracycb udzial w spisku
er jä^lte nac^einanber alle
%eitne^mer ber SJerfc^raörung
auf; -licz, pro3ze, wiele toby
musiato kosztowac rechne,
bitte, auö, roieoiel baä foften
mü^tc; — komu d wiesele
kijöw jmnbm fünfjig ©todE«
fi^lfige aufjä^len; — komn
tysiac dukatöw jmubm tau»
fenb'SuIaten auäjablen.
Wyliczenie, Wyliczanie,
-nia, sn. 2lu03äblen n., 2luö=
rechnen n., ^lufjä^len h,, S3e=
redjnen «., 9(ufiä[|Iung /., §er=
5ä^lung f.; 3luäbejal)lung /".;
Ubevfc^lag m.\ — kosztöw
Äoüenüberfc^log.
Wylina, -ny, pl. -ny, sf
1) abgelegte ^aut eineä 2;ier£ö ;
2) ^Rtimp^entjäutdien n. ber
SJienenpuppe.
Wylini<5, Wylenic, va.
perf. öie §aut, $aare, gebcrn
oerlieren machen.
Wyliniec, Wyleniec
-nieje, -uiaiem, vn. perf. bie
öaut, §aare, gebern oerlieren,
fit Ijäuten, maufern, baaren.
Wylinienie, Wylenienie,
-aia, sn Rauten n., 2JJaufern
H., öaaren n.
Wylistwin, -u, pl. -y, sm.
Anomatheea ('Cftanje).
Wylizac, -ze, -zalera, va.
perf.; Wylizywac, -zuje,
-walem, va. imperf. ; auäleden ;
erledfen, erfcftmeid^eln; — ta-
lerz ben Seiler au§ledEen; —
plame z atraraentu ben 2iinten«
fledE abledEen; czemus sobie
dzis wlosy tak -zala roarum
^ift bu bir l^eute bie .§adre fo
auägeleclt, roarum Bift >>».
l)eute fo glatt gefämmt; rzeka
-zaJa brzegi ber ©trom l^at
bie Ufer auögefpült; — sie,
vr. fic^ l^erauöleden; — sie
z choroby ficft t5on einer
Äranf^eit mit iUcü^e erholen,
aufraffen.
Wylizanie, Wylizywanie,
-nia, sn. 2luöledEen n.
Wylosowac, -suje, -wa-
fem, va. perf; Wylosowy-
wac, -wuje, -walem, va. perf.
auölofen, bie Siiummer 3iel)en.
Wylosowanie, -nia, sti.
aiuölofung f.
Wylot, -u, pl. -y, sm. 1)
2luöf[ug »»., 5lu5f[iegen n.;
— ptactwa 3(usftiegen ber
"Böget; 2) -y, pl. 2luffc^Iäge
pl. ber Strmel; 3) 3Künbung
/., Öffnung/.; — pieca ®i(^t"
Öffnung; — dziala a)Jfln=
bung einer Äanone; — pary
zuzytej ©ampfabflufiro^r n.;
— sklepienia koziiba ©tic^»
Wylotni
504
Wyludzac
loppe /., ©^itbgeroölbe n.,
Sunette /.; 4) na — burc^
unD but^; znac kogoa na —
jmnbn burc^ unb bitrdö fennett.
Wylotni, adi. auffliegbttr,
burc^ unb burc^ fltegenb.
Wylqtowy, adi. 1) 2lus=»
fluas», Dffnun9§=.
Wyludniac, -niam, -nia-
Jem, va. imyerf. ; Wyludniö,
-nie, -nilem, vo. perf. ent=
Dölfern.
Wyludnianie, Wyludnie-
nie, -nia, sn. ©ntoölfetungy.
Wyludnied, -nieje,-uiaiem,
vn. per f. fid) mtüölfetn, ent»
BÖltett roertcn.
Wyludowiac, -wiani, -wia-
Jeni, ca. imperf.\ Wyludo-
wi6, -wie, -wilem, va. perf.
bes DoUstümlidien Sl^araflerg
berauben, enlnationonftercn.
Wyludowianie, Wyludo-
wienie, -nia, sn. Siauben n.
beS oüllStümlic^en 6^araf=
tcr§, (gntnationalifierung /.
Wylutowad.-tuje, -waiem,
va. per/, auflöten.
Wylutowanie, -nia, sn.
2Iuglöten n.
Wylabudaö, -dam, -dalem,
va. perf. etro. tctiroer etrcidjen,
ctrtngen; — sie, vr. \\6) mit
Ü)^ü^e befreien, fid) uiüf;fam
^eraiiäarbeiten.
Wylabudanie, -nia, sn.
fc^roeteö (geringen; — sie
i>erauiar6eiten n.
Wylacniac, -niam, -nia-
}em, va. imperf.; Wyiacnic,
-nie, -niiem, va. perf. erlcic^=
tern. ben 2lu§gang beföcbetn.
Wyladnied, -nieje, -nia-
iera, 171. yerf. f)übfc^er, fd^ö»
rer roetbeu.
Wyladowaö, -duje, -wa-
lem, to. perf.', Wyladowy-
wa6, -wnje, -waiem, va. im-
perf. nuglaben, ablaben, au§-
paden; — czem mit ctro.
bcpacfen.
Wyladowanie, Wylado-
•wywanie, -nia, sn. 3lii§«=
pacfcix n., SCuä:, Stblabcn n.,
aus», 2tb- ©ntlabung /.
Wylajaö, -jam, -jalem, ra.
perf. ausic^flten.
Wylajanie, -nia, sn. 3luä»
{ekelten n.
Wylaina6, -m'e, -malern,
va. perf. ; Wylamywaö,
-muje, -waiem, va. imperf.
ausbrechen, erbrechen, auf--
brec^en, jptengen; — tegJe
z muru einen ^'^S^l^ <i"ö
bcr 2)2auer brechen ; — drzwi
bie Sür erbrechen ; — sobie
zab fic^ einen '^<il)r\. av.%=
btedicn; — sie, vr. auäbred^en,
abbrechen, fi^ loöjumadjen
jucken; — sie z wiezienia aus
bem ©efängniS brechen; -my-
wac sie z pod czyjej wl'a'^zy
fid^ jmnbö ©ercalt ju ent-
sieben fud)en.
Wylamanie, 'Wylamy-
wanie, -nia, sn. 2lu6bred)en
n., ®rbrec^en «., ©prengen «. ;
— dula ®aaraufbred)en n.
Wylaniac, -niam, -niatem,
va. imperf.\ Wylonic, -nie,
•nilem, va. perf. anä Stc^t,
ju 3;age förbern; — sie, vr.
anö Stdit Ireten; fii^tbar
rccrben.
Wylapac, -pie, -palem, va.
perf. alleä Qb=, auffangen.
Wylapanie, -nia, sn. 3lb=,
Sluffanqen n.
Wylasic, -sze, -silem, va.
perf. abjc^meidjeln.
Wylatac, -tarn, -talem,
va. petf. augfliden, a\\^h<i\=
fern; — komu skore jmnbm
etin. am geß fliden, imnbm
ba§ ^ett ougflopfen, aug=
gerben.
Wylatanie, -nia, sn. 3lu§=
flirfen n., 2liigbefjern n.
Wylawiac, -wiam, -'via-
•lem, va. imperf. ; Wylo"wi6,
-wie, -wiiem, ra. perf. ab=>
fangen, auffangen; auöfifd^en,
— CO od kogu jmnbm etiu.
abfoden.
Wylawianie, Wylowie-
nie, -nia, sn. 2luöfi)(^en n.,
9lb=, 2luSfangen n.
Wylaziö, fie^e: Wylezc'.
WylaÄenie, -nia, sn. ^er^
auf», .tinauffleltern «., 'ger-
au^:, |)innuffrieci^en n.
Wyl^czaö, -ezam, -czalem,
va.imperj.; Wyl%czyd, -cze,
-czyleni, va. perf. auö=
fc^Iiefien, ougfonbern, aug=
jc^aüen; uikt nie fest -czony z
pod tego prawa natiiry nie-
monb i[t Don biefem SHec^te
ber SRatur auägefc^Ioffen ; —
z kosciola Don ber Äirc^e
au§id)Ite§en.
Wyl%czaiiie, Wylacze-
nie, -uia, sm. Slusionbern
«., 2lu§fd)nefeen n, 2lu6=
fdlliefiung /■., Sluöfc^alten n.;
— aparatu telegraficznego
Sluöfc^alten eines 2IpparatS;
— z pociasfu 3luörangterung /'.
Wyl|,cznik, -a, pl. -i, sm\
2luc-ij($alter m.
Wyl^cznosc, sei, sing,
tant. sf. 2luejd)Iiefeli^Ieit /. ;
przywilej -6ci auäfc^liefeltc^e^
5|3rtt)i(egtiim.
Wyl^czny, adi. \ Wy!%-
cznie, adv. ausjc^Itefelic^,
ej;tlufiD ; -ne prawo sprzeda-
i.y ausfc^Ue^Iic^eä SSetfau's«
rerfit.
Wylgac, -gam, -galem, va.
perf. {)erau9liigen; — sie, vr.
fic^ ^erauälügen, fic^ burc^
i^üiien fieraue^elfer.
Wyloga, -gi, pl. -gi, sf.y
Wylog, -ogu, pl. -ogi, sm.
3iutf(^lag m., Slenetg m.,
^:ßatte /, klappe /., Krempe /.
Wylogowy, adi. 3luffd^lä=
gc', 3teDeiS=.
Wyloic, -je, -ilem, va.
perf. mit S^afg owSic^niieren;
— koinu fkore jmnbm baS
geß burc^fiopfen, burc^gerben.
Wylojenie, -nia, sn. 2iuS-
fd^niieren n. mit 3^alg.
Wylom, u, pl. -y, sm.
Srcjc^e /. ; zrobic — eine
S3refd)e fc^Iagcn.
Wylomaö = Wylamac.
Wylowic, ftet)e : Wylawiac.
Wylozyö, fie^e: Wykla-
dac.
Wyluda, -dy, pl. -dy, sf.
9lb=, älueloden n., Sluöfc^roin»
beln n.
Wyludza<S, -dzam, -tiza-
lern, va. imperf.', Wyludziö,
-dze, -dzilem, va. perf. auS=
loden, JöfrauSIotfcn, tjerauS»»
fdiroinbeln, abfc^roinbeln, ab'
loden; -dzil odemnie obie-
tnice er ^at mir ba§ SScr-
fprec^en abgelodt; — od kogo
pieniadze jtnnbm (5clb ah"
fcftroinbeln; — tajemnice ein
(SefjeimniS entlüden; — sie,
vi-. burd> Sd)it)inbereicn Icö»
fommen, ftd) {)erau5f(^n)inbeln.
Wyludzanie
505
Wymamiac
Wyludzanie, Wyludze- '
nie, -nia, sn. ^erauälocf«n n., !
|»eraugjc^a'ini)eln «., 2lb= 1
jcfiiüinbeln n., 2lbloctfn n. !
Wylugowaö, -guje, -wa- '
itm, va. perf. auälau^^en.
Wylup, -u, pl. -y, sm.
1) Sluötiauben w., '2Iu§plünbern
n.; 2luägeIIaubie(s) n., 2lu§ge=
plüni)erte(s) n. ; 2) glac^giel^e '
/'.; — tymowy S^^mjeiDe /'.
Wylupac, -pie, -paJem,
va. perf. ; Wylupywaö, -puje,
-waleiD, va. imperf. auä=
j^älen,aust)ülfen, auöflauben.
Wyiupanie, Wylupywa-
nie, -nia, sn. 3lu5ic^älen «.,
2luäf)ülfeii ?»., 2luäflauben n.
Wylupek, -pka, pl. -pki,
sm. 5luegeict)älte(5) n., Stuä--
9e!laubte(5) n. j
Wylupiac, -piam, -pialem,
va. imperj. ; Wyiupic, -pie, !
-pilem, va. perf. 1) = \Vy-
lupae; 2) auäcei|en, auä=
bred)en, cuöftec^en; — koirai
oczy jnmbrn bie 3lugen auö^
ftec^en; — oczy glogen-, 3) |
rein auöplünbern.
Wylupianie, Wylupienie,
-nia, 1) 2luärei|en n., 2luö= j
brechen w., 3luä[tec|£n n.; 2)
2lugplünbern m. !
Wylaskac, -kam, -ka-
}em, va. perf.\ Wyluski-
wac, -kuje, -waieit 1, va. im-
perf. ausmalen, auGt)ülfen.
Wylaskanie, Wyluski- \
wanie, -nia, sn. Sluäjc^älen i
n., 2luä^ül|fn n. |
Wyluszczac, -czam, -cza- 1
iem, va. imperf. ; Wylu- !
szczyc, -cae, -czyd!em,
va. perf. auldnanbeife^en,
erörtern.
Wyluszczak, -a, p)l. -i,
sn. garj reife Jlufe.
Wyluszczanie, Wylu-
szczenie, -nia, sn. (Stläute=
rung /., ßrörterung /., ä(u§=
einanberjt^ung /.
Wyluszczka, -ki, pl. -ki,
«/. (Sröiterung/., 2;efinttion/".
Wyluszczyciel, -a, pl. -e,
sm. (Srörterer m.
Wyluzac, -zam, -zalem,
va. imperf. ; Wyluzyd, -ie,
-Äylem, va. perf. auölau.\en.
Wylykac, -kam, -kalem,
va. imperf. ; Wylykn^ö, -kr.e,
-kJem. t)a. ^er/. auöjd^Iuden,
auötrinfen.
Wylykanie, -nia; Wyly-
kni§cie, -cia, sn. Sluäfc^luden
«., Sluötrinfen n.
Wylysiec, -sieje, -sialem,
vn. perf. fat)l roerben.
Wylyskac, -kam, -ka-
leui, vn. imperf.; Wyly-
sn^c, -ne, -rafem, vn. perf.
J)en)orbtt^en, ^erDotltraoteu.
Wylz, -u, pl. -e, sm. ein
©tein, auf roelc^cm fic^ Stj
gefegt \)ai.
Wymacac, -cam, -calera,
ra. perf. ; Wymacy wac,
• ciije, -waiem, va. imperf.
(;cruuäfü^len, tjerauätaften,
burc^ 5üf)len, %a\U\\ \)txa\\%=
bringen, entbecfen.
Wymacanie, Wymacy-
wanie, -nia, sn. heraus»
jüf)len «., $erau5ta[ten n.
Wymacerowac, -ruje, -wa-
leni, va. perf. 1) ganj m
einer giüffigfeit burc^roeic^en
; äffen; 2) burc^gerben.
Wymacerowanie, -nia, sn.
2)urc^n)fi(^en n. in einer
glütfigfeit, ©urd^gerben n.
Wymachiwaö, -chuje,
-walem, va. imperf. fuchteln.
Wymachlowaß, -chluje,
-walem, va. perf ouäfd^n)in=
beln.
Wymachlowanie, -nia,
sn. 2luöfc^n)inbeln n.
Wymaczac, -czam, -cza-
}em; Wymoczyc, cze, -czy-
lem, va. perf. 1) austunfcn;
2) auerceic^en, auäroäfjern,
auebaben, auäroafc^en; —
sköre bas Seber im Sü^afftr
roeic^ werben laffen; — sie-
dzia einen |>ering einrceic^en;
— nogi fic^ bie "^ü^t roafdjkn.
Wymaczanie, Wymocze-
nie, -nia, sn. 1) ©tnroeic^en
n., 2luätt)äfffrn n.\ 2lu§=
roafd^en n., 2luöbaben n. ; 2)
2luStunFen n.
Wymadlaö, -dlam, -dlaJem,
va. imperf. \ Wymodliö, die,
• dlilem, va. perf. ouäbitten,
erbitten, erbettn, erflefien, burc^
Scten erreid)en.
Wymadlanie, Wymodle-
nie, -nia, sn. Sluöbittcn n.,
erbitten «., ©rbeten n., @r=
flehen n.
Wymagac, -gam, -gaiem,
va. imperf. \ Wymödz, -mö-
ge, -mogfem, va. perf. 1)
oerlangen, forbern; okoliczno-
sci -gaja tego bie Umftänbc
forbern eä; calkiem tego nie
-gaiem ic^ ^abe cä gar nid|t
«erlangt; -gasz od dziecka
niemoÄliwych rzeczy bu ©et»
langft uon einem Äinbe un=
mögliche ©ac^ien; 2) erjn)tn=
gen; -moglem to na nim ic^
t)abe f§ bei i^ti ergroungen,
erreicht; burc^gtjf^t; 3) ent-
fräften, abmergeln, frafttoä
mad)en, abmatten.
Wymaganie, -nia, sn. 2ln-
fptuc^ JM., gorberung /., 5ßrä=
tenfion /. ; -nia twoje sa
przesadne i nieskromne beine
Slnfprüc^e ftnb übertrieben
unb unbefdieiben.
Wymaglowaö, -gluie, -w?.-
l'em, va. perf. auömangeln,
ougroUeti, vollen; czy bieli-
zna jnz -wana? ift bie 2Ba«
fd^e fcf)on gerollt?
Wymaglowanie, -nia, sn.
2lu§mnngeln n., SluäroUen «.,
a^iollen n., ©lattmangeln n.
Wymagnetyzowac, -z'ije,
-wateui, va. perf. burc^ 3Jlog=
netiämiiQ bfilen.
Wymagnetyzowaiiie,-uiH,
&n. Teilung f. burc^ 3Jiagne=
liämug.
Wymakac, -kam, -katem,
vn. imperf. ; Wyinokii%6,
-kne, -kif-m, vr^. perj. auä^
nieic^en, ftd) ausroäffern, burc^-
nä^t, buvd^roeid^t roerben;
-kla twarz rceid^ltdjeä, fal^Ieä,
blaff f§ ©efic^t.
Wymalowad, -luje, -wa-
iem, va. perf. ausmalen, ma=
len, abmalm; barfteOcn; —
pokoj ein Zimmer (aus)malen;
— portret ein ^orträt malen ;
— komus cos w pieknycli
kolorach jmnbm etro. in jd^ö=
nen garben auämalen, bar»
[teilen, fc^ilbcrn.
Wymalowanie, -nia, sn.
. Sluämaleu n., Slbtnalen n.,
maUn M.; ©orftellen n.; Tar»
fteDung /.
Wyruamiad, -miam. -mia-
lem, va. imperf. \ Wyma-
miö, -mie, -milem, va. perf.
t)erau Hoden, ^erougfdjroinDeln.
Wymamianie
506
Wymgdrowanie
Wymamianie, Wyma-
mienie, -nia, sn. §erauö»
lotfen n., öeiau§f($iöiubeln n.
Wymarcie, -cia; Wymie-
ranie, -nia, sn. 2(u5fter6en n,
Wymarmuruwac, -ruje,
-waletn, va perf. au§marmo:
rieten.
Wymarsz, -u, pl. -e, sm.
Sluämatfc^ m-, 2tbmarfc^ m.
Wymarszczac, -cssam, -cza-
lern, va. imperf. ; Wy-
marszczy6, -fze, -czytem,
va. perf. entiunjeln, glatt
mocöen.
Wymarszczanie, Wy-
marszczenie, -nia, sn. ©nt=
tunjeln «., ©lattmac^en n.
Wymarzaö, -rzam, -rzalem.
va. imperf. ; Wymorzyö,
-rze, -rzyiem, va. perf. au§=
fiungern; — twierdze eine fje»
ftuna aus^unqern.
Wymarzac, -zam, -za-
■tem, v7i. imperf. ; Wjmiar-
zn%c, -zne, -znateni, vn.
perf. au§f rieten.
Wymarzac, -rzam, -rzaJem,
va. imperf. ; Wymarzyc,
-rze, -rzyiem, va. perf. auö=
träumen, etträumen; auo-
benfen, erfinnen.
Wymarzanie, -nia, sn.
Wymorzenie, -nia, sn. 1)
2lu3^unaern n.; 2) = Wy-
marzni§cie, -cia, sn. 3lu6=
frieren n.\ .3) = Wyma-
rzenie, -nia, sn. 2luöbenfen
«., Sluetiäumen n., etttäu=
men n.
Wymaszczenie, -uia, sn.
Slusjc^mieren n., (Sinfc^mie»
ren n., (Sinfalben n.
Wymaszerowac, -ruje,
-walem, vn. perf. ausmar»
fehleren, auörüden.
Wymaszerowanie, -nia,
sn. 2lu5matfcf)ieren n., 2lu§=
rücfen n.
Wymascid, -szcze, -scilem,
va. perf. ausid)mieren, ein:
fcömieren, einfalben.
Wymataö, -tarn, -talem.
va. perf. abfd^roinbeln, ab=
lodfen ; — sie, rr. fid) l^erau§=
ic^tüinbeln, fic^ auä ber ©c^iin;
ge xic^en.
Wymatanie, -nia, sn.
5(U6ic^roiu?eIn n., 3luglocfen n.
Wymateracowa6, -cuje,
-cowalem, va. perf. aus= !
polftern. i
Wymateracowanie, -nia, 1
sn. ^luöpolfiern n.
Wymawiac, -wiam, • wia- j
{em, I. va. imperf.\ Wymo-
wic, -wie, -wiiem, I. va. perf.
1) auöi'prec^en; nie umiera —
tej litery id) fann biejen 33ud)=
[laben nic^t auofpred^en; oby.s
tego w zlej godzinie nie -wil
mögeft bu eg nic^t in einer
böfen ©tunbe gefagt l^aben ;
-möw juz raz, co raasz po-
wiedziec fprirf) bod) fc^on
einmal au^, roaö bu 5U fajcn
[)aft; — wyrazy jasno i do-
hirnie bte SBorti" flar unb nacfc=
brüdlic^ ausjprec^en; 2) auö =
reben, augfprec^en, aUfg auö=
fagen; 3) auöreben, cntfcl^ui=
bigen; -wJal swego przy-
jaciela choroba et entfc^ul=
bigte fäneit greunb mit
^ranf^eit ; 4) tünbigen ; —
reieszkanie bie SlJol^nung
lünbtgen; — slaibe ben 2)ienft
tünbigen; 5) Dor^allcn, DotJ
roetfen, oorriidlen, SSorraürfe
i madjen; dobrodziejstwa —
gorzej, nlÄ odmawiac SBo^I'
taten oorl^alten ift ärger, al§
fie abfc^lagen; nie -wiaj
mi, ze jem twoj chleb, bo mi
i tak Uoscia w gardle stoi
l^alte mir nid)t cor, ba^ ic^
beiu 33rot e[fe, eo bleibt mir
o^nel^in im ^alfe fteden; 6)
— sobie CO tixo. auö machen,
fi^ tixo. au'jbebingen, cttt».
yüx SBebingung nia^en; -wi-
lem sobie wyJaczne prawo
uÄywania ic^ '^ahz mit ba€
auöfc^Ite^lic^e 33enüfeungäred)t
aus bebungen; -wiam sobie
ewentualna wymiane ic^ fiatte
mir einen eoentueUen Um=
taufc^ Dor; II. — sie, vr.
1) 2lu§reben macfien, [ic^ auö«
juteben fuc^en, fid) cnt|(^ul'=
bigen; '2) auigcfproi^en iüer=
ben; tego sitj tak nie -wia
baä roirb nic^t fo ausgefprc-
(^en; 3) — sie od czego etro.
able[)nen, abfc^Iagen, nidE)t an»
nebmen.
Wymawialny, adi. ouä=
fpredjbar.
Wymawianie, Wymöwie-
nie, -nia, sn. 1) ^luojprec^en
n.\ 2) 2luörebeu n., 3j @nt»
fcfeulbigen «., 4) 5^ünbigen n..
^ünbti^ung /. ; 5j Sori^atten
n., SJormerfcn n.\ 5) 9(u§=
madien n., Sluebebingen n.
Wymazac, -ze, -zalem, va.
perf. ; Wymazywac, -zuje,
-wal«;m, va. imperf. aU5=
rot)d)en, ausreiben, au^rabie=
ren, roeglöfdien, roegftreii^en,
n)egn3i|d)en ; — kogo z pamie-
ci jmnbn au% bcm ©ebäc^tnijfe
ftreicbfn.
Wymazanie, Wymazy-
wanie, -nia, 6«. 2tusn)tfc^cn
«., SUisreiben n., 2luörabie=
ren «., Siteglöfdien n , SCeg»
ftreidöen n., SBegroifd^en n.
Wymacenie, -nia, sn. §er=
auööotin'^^i. nuS bem 2;rüben.
Wymacic, -ce, -cilem, va,
perf. auö bem S:rüben ^et=
aust)oleu; im fiöd)ften örabe
trüb machen.
Wymaczenie. -nia, sn.
SJeinigen ii. nom 3J?ef)lftaube.
Wym^czyc, -cze, -czytem,
ra. perf. üom älle^lftaube ret=
nigen.
Wym^drzalosc, -^ci, sin^.
taut. sf. Übertlugteit f.
Wym^drzaly,af/z. überllug.
Wym^drzec, -drzeje,-drza-
lem, vn. ])erf. flüget, gefc^ei»
1er roerbeii; ubcrtlug roerben.
Wymdlenie, -ina, sn. ©nt=
fräftung f.
Wymdlid, -dleje, -diätem,
va. perf. entlräften, fc^rooc^
madier.
Wymgczac, -czam. -cza-
tea. va. imperf. \ Wymf-
czyc, -eze, -czyJera, va. perf.
1) quälen, martern; burc^
Quälen, 93Jartern ctm. Ijerauä«
bringen, abjtoingen; -czyt na
muie obietnice er b^t mir
burd) Quälerei boo SJerfprec^eii
abgejiDungen; 2j eli». mit
:JJiü^e unb ^lage, fc^rocr ju
ftanbe bringen; 3) — sie, rr.
ftd) abquälen, fid^ abmartern.
Wymgczanie. Wymacze-
nie, -nia, 671. 2lbquäteii n.,
2tbniärtern n., 2lbjroingen n.
burdj Quötfn unb 3)}artern.
Wymg drowac, -druje, -wa-
teni, rd. perf. ouötlügeln.
Wymedrowanie, -nia, sn.
2luöflügeln n.
Wymgznieö
507
Wymieszanie
Wymgzniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. männltc|, fraft«
oo'l trerben, jum ÜJiaime [)er=
anroac^ien.
Wymiana, -ny, pl. -uj, sf.
2tii§taufcft m., 2;auic^ m.,
2luätt)ec^f(ung /., Söectfet ?«.;
— mjsli ©ebanfenaustaufd) ;
kantor -ny SBec^felgefc^äft;
liandel polegaiacy na -nie
3;aufc^^anbel m.; — oprawy
zepsutej w kopaliii 2luöit)ecl)f=
lung bec ©rubenäimmerung ;
— kola, osi 2tusroecf)f(unfl
etneä Dtabfs, einet Slc^fe; —
wzajemna wozow 3laturouß =
gletd) m. bet 31Bagen.
Wymiar, -u, pl. -y, sm.
1) Sluämafj n., Simenfton f.,
9(i;sDc^nung /. ; SCuämeffen n,
2tusmeffung/., SSermeffung /. ;
trudiiic sie-em gruntowfi^tttit
bem SBermeffen bec g-elber be«
f (J)Qftigen ;jakie -y ma ten dorn ?
luas für SCuömaße tjat biefeä
^auö?; sa^en kubiczuy ma
sze^c stop \v trzeeh -ach
eine Äubifflaftec Iftält fed^ä
gu^ in brei S)imm[ionen ; —
osi, — rozstawieuia osi ©tic^«
tnof; ber Steffen; — rozsta-
wienia kot Spurmafe, ©pur:
weite /. öet 3läber, 9taDftanb
m., (Sntfernung /. bcr 3Xcf)=
fen; — ukosny, przekatny
Äteujmafe ber Sofomotioe; —
kopalni SSerme[fen n. beä
€)rubenfelbe§ ; 2^ maijlme^ef. ;
3) 3liiGÜbung /., §anb^abung
f.; — sprawiedliwosci ^anb=
l^abung Dfr ©erec^tigfeit.
Wymiarkowac, -kuje, -wa-
lem, va. per/.; Wymiar-
kowywac, -wuje, -watem, va.
imperf. abmeffen, ermeffen ;
abmerfen; -walem tylko tyle
z jego mowy, ie . . . \d) i)abi
nur fo riet auo feiner 5Rcbe
entnommen, ha^. . .
Wymiarkowanie, Wy-
miarkowywanie, -nia, sn.
2lbmeffen /(., ©tnitffen ?i. ;
Slbmetfen n.
Wymiarowy, adi. 9(uä=
mafes -we walce <B6)Uii)t',
SSoUenbunaoioarjen pl.
Wymiatac. -tarn, -taJem,
va. imperf. ; Wymiesc, -mie-
te, -miotlem, va. perf. 1) auö=
lehren, auffegen; — kogo
jmnbn perjagen, üertreiben;
2) erbrechen; fie^e auc^ Wy-
miotac.
Wymiatanie, -uia, Wy-
miecenie, -nia, sn. 1) 2lus»
feieren n., Sluäfegen «. ; 2)
CSrbrec^ex n.
Wymi%c, -mne, -jaialem,
va. perf. perbr'üdEen, jer=
fnüHen.
Wymieciny, -ein, plur.
tant. sn. 1) ^eljric^t m., 5Uu5=
fißricbt; 2) ®rbro(^ene(6) n.
Wymieczowac, -czuje, -wa-
tem. va. perf. baä ©c^roert
poliiren, fegen.
Wymielac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Wymlec. -mle,
-mellem, va. perf. aitsrno^len,
Dermai)Ien.
Wymielanie, Wymiele-
nie, -nia. sn. 2lu§ma^len «.,
iliermal^len n.
Wymielek, -Ika, pl. -Iki,
sm. ^üuer=, SWabImege /.
Wymielka, -Iki, pl. -Zki,
sm. Thalassema (2Burnigat=
tuna).
Wymieniac, -niam, -nia-
fem, va. impei'f.; Wymie-
nic, -nie, -nilem, va. perf.
1) austaufc^en, umtaujc^en,
auön)ec^feln,uinn)ec^feln ; -mien
m.i wtoskie pieniadze na au-
stryackie rütä)\[t mir itaüe»
niic^eä ©elb auf öfterreid^i=
fc^eö um; 2) nennen, ern)äl^=
nen, namijaft madien; -mie-
niat wszystkich po kolei er
nannte alle narfceinanber.
Wymienianie, Wymie-
nienie, -nia, sn. 1) 2[uä=
iDecf)feIn n., äBed^feln n., Um=
taiifd^en n.\ 2j Dfennea «., (gr=
roäbixen «., örroäönung f.
Wymienisty, Wymienia-
sty, adi. mit großen isutern,
grofteuterig.
Wymienitelnosc, -s"),
sing. tant. sf. Senennbar»
feit f.
Wymienitelny, adi. be-
nenn bar.
Wymienny, adi. nertaufc^s
bar, -Xauic^=.
Wymiera6, -Tam, -ralem,
vn. imperf. ; Wymrzec, -re,
-marlem, vn. perf. auöitetben;
ten rodzaj zwierzat juÄ da-
wno -marl biefe Jierart ift
fc^on lange aus.^eftorben; ca-
Ja rodzina -marfa podczas za-
razy bie gange gamilie ift
n)ä|renb ber Spibemie ou5=
geflorben.
Wymiernik, -a, pl. -i, sm.
Slusmefjer m.
Wymiernosc, -sei, sing,
tanf. sf. %u^- /^umz^baxltxt f.
Wymierny, adi. o.v.^=, ju»
mefjbar, Stuämeffungs', 3"=
mffiutige=, (Sicbungä=.
Wyinierzac, -izam, -rza-
iem, I. va. imperf.; Wy-
mierzyö, -rze, -rzytem, I. va.
perf. l)auömeffen,jumeffen,er=
tmeffen; — materye ben ©toff
I auämeffen; — grünt ben Sldec
auämeffcn, permcffen; 2) be=
ftimmcn, auäübeu, ^anb^aben;
— komu kare jmnDm eine
©träfe guerfenncn ; — spra-
j wiedliwosc ©erec^tigfeit au6=
iüben; — kare podlug ciez-
! kosci wystepku bie ©trofe
' uad^ bec ©rö^e beö IKerbre=
c^enä ausmeffen ; ~ komu
uderzenie, policzek jmnbm
einen ©d^lag, eine DIÖrfeigeper=
1 e^en ; — kare beftraf en ; 3) ^in=
jielen, gieten, aufö Äorn nehmen;
-rzyl w serce i trafit er jiette
I inö §er3 unb traf au(^; II.
— sie, vr. 1) — sie z czem
j bas rechte 2)laB beim 3Scr=»
meffen treffen ; 2) — sie komu
j z czego fic^ auöroeifen, fid6
I red^tfettigen; 3) fic^ roofür ab-
: finben, etfel3en, uergelten.
Wytnierzanie, Wymie-
rzenie, -niji, sn. 2luämeffen
n., Semeffen n., ^\ixnt\\tn n.;
©rmeffen n. : i^nexUnnen n. ;
9Iuäüben n., 6anbf)aben n. ;
3ieten n.
Wymierzic, -rze, -rzilem,
va. perf. mit unouäfte^lic^er
3ubrtngÜd)teit abbringen.
Wymierzwiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperj. ; Wy-
rnierzwic, -wie, -wiüem, va.
perf. gut büngen, miften ; au§«
miften.
Wymieszaö, -szam, -sza-
Jem, va. perf. ttuomifc^en,
bur^mifd)en, umrü[)cen, burc^^
einanbertü^ren.
Wymieszanie, -nia, sn.
■iluomifc^en n , 2)urc^mifc^en
n., :Curcf)riif)ren n.
Wymieszkaö
J08
Wymoscic
Wymieszkac, -kam, -ka-
lem, ra. pcrf. abioof)neri, eine
geroifje ^at ^inburc^ roof)nen.
Wymieszkanie, -nia, sn.
2lbn)of)nfn n.
Wymiesß, fie^e : Wymiatac.
Wymieizdzic, -4d4e, -idzi-
lem, ra. perf. baö ^innere,
2Beid)e ^eraiiönel^men.
Wymif , -noieuia,/)^. -miona,
sn. '*uter n., Äul^euter ;
©efäuge n.
Wymifcie, -cia, sn. ^tX"
Inüüen n., ^^rbn'tfe" «•
Wymifdlic, -die, -dlilem,
ta. ;per/. auäriffeln, augräu=
fein.
Wymigkczac, -czam, cza-
Jem, va. imperf.\ Wymifk-
czyc, -cze, -cayiera, va.
perf. ganj öutd)roetc^en.
Wymifkng,c, -kne, -kn§-
iem, t?w. per/, ganj rocic^
roerben.
Wymigkni§cie, -cia, sn.
SDBeict)roeiDen n.
Wymigac sif, -gam, -ga-
Jem, i;r. imperf. ; Wymignaß,
-gne, -glem, ?;»». perf. rajc^
wie ber 28It^ entroifdjen, ent'
Ic^lüpfen ; bli^fc^nell tierocr»
jc^iefeen unb iciebfr t)er(d)TDin=
ben.
Wymiganie, -nia; Wymi-
guigcie sif, -cia, S7i. (Snt=
jc^iüpfen n.
Wymijac, -jam, -jälem,
va. imperf.; Wymin^c, -re,
-nalem, ra. perf. l) auö»
roe'idien, aitg bem äSJege gcfjen;
2) Doraiiöeilen, Dotbetgefien,
»■reiten, fat)ren, juooctommen;
3) Dctfliffien.
Wymijame, -nia; Wymi-
nifcie, -cih, sn. 2luän)eict)ung
y.,2liiän3eici)cpla^m.,äBeic^e/. ;
aiuärueicften n.; SSorauäfilen
w. ; 3u»ot!ommen «.; S8orbei=
ge^en n ; ilictflie^en n.
Wymilczeö, -cze, -czMlem,
t'a. perf. jc^roeigenbauäl^arten;
buid) Scfjroeiflen erreichen.
Wymilczenie, -nia, sn.
jd)n)figenbeö 2lu§^arten.
Wymilowad, -Juje, -wa-
*em, va. perf. öurc^ üiebe er»
reicben.
Wymionowaty, adi. ; Wy-
mionowato, adr. euterortig.
Wymionowy, adi. @uter=,
Wyniiot, -u, pl. -y, sm.
1) Slusnjuif 7»., ^luätDcrfen «.
Äet)ric^t w,; 2) -y, 1?^ 33red}en
OT., ©rbrec^en n. ; zbiera mi
sie na -y ic^ t|obe 33recl)retj,
eg' i[t mir übel, ic^ l)abe Üb=
Ucbfeiten.
Wymiotaö, -tam, -talem,
va. perf. ; Wymiataö, -tam,
-tatem, va. imperf. \)txa\\^=
roerfen; erbred>en.
Wymiotek, -tku, pl. -tki,
sm. -tki soll Heine ©tücfc^en
unreinen ©teinfaljeS.
Wymiotlo, -tia, pl. -tia,
sn. ; Wymiataczka, -ki, pl.
-ki, s/, 3lugfegeroerfjpug n.
Wymiotnica, -cy, pZ. -ce,
sf. (Cephaeli.s) Jt'opfbecre /.,
ec^le iJred^rourjel, ^P^'^af""
anl&a /.
Wymiotnik, -a, pl. -i, »m.
Sredjftoff m., ^rec^ftoffrourj /.
Wymiotowy, adi. 1) 21 uö»
n)urt=, Äebric^t=; 2) Srec^«.
Wymistrzowaö, -trzuje,
-vvatem, va. perf. erfünfteln.
Wymistrzowanie, -uia,
sn. ®rfünfteln n.
Wymkn^c, -kue, -knaiem,
va. perf.\ Wymykac, -kam,
-kiifm, va. perf. fc^neU l)er-
austücfen, Ijetausjc^ieben,
herausholen; — sie, vr. ent-
fcf)Iüpfen, entraifdicp, entfom-
men, fi(i au§ bem ©taube
mad^en; przypadkowo -knelo
mi sie to slowo cierozwazne
jufäElig ift mir biefeö unbe»
bacftte 2Bort entjc^lüpft;
-kiial sie z rjjk opraweow
er entlam ben ^änben ber
genfer; -knaiem sie tylnemi
drzwiami id) uiad)te mid) burd)
bie |)intertür baoon.
Wymknif cie, -cia ; Wy my-
kanie, -nia, sn. i)erauöfd)ieben
n., ^erauöf)oU'n «. ; — sie
(gnlfc^iüpfen n., ®nlroifc^en n.,
(Sntfommcn n.
Wymlacaö, -cam, -calem,
va. imperf. ; Wymlocid, -ce,
-ciJem, t>a. perf. auöbrefd^cn ;
-ccnej slotiiy wiazanka ein
58unb ouägebrofd&eneö ®trof);
— kogo ininbn mit ©tod=
fd)[ägen bearbeitni.
Wymlacanie, Wymlöce-
nie, -nia, sn. 2lu§bref(^en n.
Wymlocek, -cka, pl. -cki,.
sm.\ Wymlocka, -ki, j)?. -ki,
sf. 2lusDref(t)en n., 2lus=
brufc^ m.
Wymlodniec, -nieje, -nia-
fem, vn. perf. oer jungen,
roteber jung rceröen.
Wymlot, Wymlot, -otu,
pl. -oty, sm. 2luäbrufc| m.
Wymlotny, adi. 2luSbrufc^f .
Wymniszenie, -nia, sn. 1)
(Sntmönc^en w.; 2) ^oftrie»
ren n.
Wymniszy6, -sze, -szylem,
va. perf. 1) entmön^cn; 2) fo-
ftrieren.
Wymocowac, -cuje, -wa-
lem, va. perf. mit (Seroalt
iprengen, auäbre^cn, er«
bred^en.
Wymocowanie, nia, sn.
gercattjamei ©prengen, (£r-
bredjen n., 2lu§bred)en n.
Wymocz, -u, pl. -e, sm.
Slußjug m., 2;tnltur /.; =
Teei wyciag.
Wymoczek, -czka, pl.
-czki, sm. Qnfufiong», 2luf=
gu^ticrc^en «. ; pl. wymoczki
3;nfuforien n. pl.
Wymoczenie, -nia, sn.
SluSroeicfcen M.,®ur^n)eicöen n.
Wymocznica, -cy, pl. -ce,
sf. Coceochloris (Soffer-
pflanje).
Wymoczyny, -ezyn, plur.
tant. sf. aiuöroöfferunge-
roaffer n.
Wymodliö, Wymodlenie,
fie^e: Wymadlauie, Wyma-
dlac.
WymoknaiS, fiel^e: Wy-
makac.
Wymordowad, -duje, -wa-
iem, va. perf. 1) auätnorben,
alle morben, töten, burd^
aJtorben ausrotten; ca^ ro-
dzine -wano bie ganje ^amilie
ffiurbe ermorbet; 2) mit ge-
roalf iger Slnftreniiung erreid^en.
Wymordowanie, -nia, sn.
2lu?morben n., (»rmorben n.,
' 2lu6ioltcn n.
' Wymorzenie, Wymorzyd,
I fiel)e: Wymarzauie, Wyma-
I rzac.
I Wymosciö, -szcze, -äcilem,
va. perf. bebrücfen.
Wymotac
509
Wymyszkowac
Wymotaö, -tam, -talem,
va. perf. ; Wymoty wac, -tu-
je, -waiem, va. imperf.
f)erou§toideIn, entroirtcn; —
sie, vr. ftd^ ^erauörotdeln.
Wymotanie, Wymoty-
wanie, -nia, sn. Sluäroideln
n., $erau§it)idfehi n., ®nt=
mitten n.
Wymowa, -wy, pl. -wy,
»/■.Ijaiuofpcad^e/. ; miec piekna
-we w jezyku francuskim eine
j^öne Siuäfprac^e in bet ftan»
äöftid)en ©ptad^e ^aben; miec
bl^d w -wie einen g^l^tet in
bet Slugfptad^e ^aben; 2) 33e=
tebfam!eit /., jieöelunft /.;
moc, jaka — ina nad umy-
elami bie (Seroart, bie bie
Setebfamleit übet bie ©e=
müter übt; — powszechnie
labianego kaznodziei tiafiia
do serc bie Setebfamfeit bee
angemein geliebten $tebi=
geiö fanb i^ten Sßeg ju ben
|>ersen.
Wymowca, -cy, pl. -cy,
sf. grofeet Stebnet.
Wymownosö, -sei, sing,
tant. sf. aerebfamfeit /.,
©uaba/., SRebeflufi m.] ©pte»
d^enbe(6) n.
Wymowny, ad^.; Wymo-
wnie, adv. 1) betebt, beteb=
fam ; bardzo — raol)Ibetebt;
2) nusfptec^bar, öerne[)mbar;
3) oetjei^tic^, @ntfdE)uIbigungis.
Wymozdzenie, -nia, sn.
©jcctebtation /.
Wymödz, fie^e : Wymagac,
Wymog, -opu, pl. -ogi, sm.
gotbetung/., Slnforbetung/.,
StnfptUC^ w. ; -mogi sie co-
dziennie zwiekszaja bie '^OX'
betungen roetben jeben Jag
gtöfeet.
Wymöwka, -ki, pl. -ki,
sf. dim. ; Wymoweczka, -ki,
pl. -ki, 8f. 1) SSotrouif m.\
na te -ki nie zasluijl'em
tc§ l^abe biefe SSotroürfe ntc^t
oetbient; 2) 2luitebe /:, 2lu§-
fluc^t f., ®ntic^urbigung /.;
iatwo o -ke, jeieli kto nie
chce uc7,ynic czego c§ ift
leidet, eine SluäteDe ju finben,
roenn jmnb etro. nic^t tun
roill; widze, Äe szukasz -wek
ic^ fe^e, bu fud^ft Stuäflüc^te.
Wymrazaö, -tum, zalem,
va. imperf.; Wymrozic, -Äe,
-zi-Tem, va. perf. nuöftieten
laffen, butd) gtoft oeinid^ten;
— wszystkie drzewa alle
Säume butd^ ben gtoft ein=
geben laffen.
Wymrazanie, Wymroze-
nie, -nia, sn. Sluäftieten n.,
®inge{)en laffen n. butc^ Stoft.
Wymrozki, -kow, plur.
tant. sn. 9lu^geftotene(§).
Wymruczec, -cz^, -czalem,
va. perf. mutmelnb t)etaug=
fagen, auämutmeln, auäbtums
men; — sie, vr. fic^ auä=
btummen, auf^örtn ju btum=
men.
Wymruczenie, -nia, sn.
2luämutmeln ?;., 3lu§btum«
men n.
Wymrzed. fielie : Wymie-
rac.
Wymulaö, -lam, -latem,
va. imperf. \ Wymulic, -le,
-lilem, va. perf. aug[($läm=>
men, ausfpülen; rcegfpülcn,
untergraben.
Wymulanie, Wymulenie,
-nia, sn. Sluöic^tämmen w.,
9lu§fpülen n.; Untetgroben n.
Wymul, -u, pl. -y, sm.
'iJlusfpülung f., gutc^e /.,
Slu^tife m.
Wymundurowaö, -rvije,
-walem, va. perf. au§mon=
tieten.
Wymurowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. auämauetn,
aufmauetn, ouä Si^gelfteinen
axifbauen.
Wymurowanie, -nia, sn.
2luämauerung /.; 3lu§bouen
«.; — pach sklepienia ®e»
rcölb§rt)a(|mauetung.
Wymus, -n, pl. -y, sm.
Grpreffung /., (Stjroingen n.,
Slbbringen n.
Wymusic, -sze, -silem,
va.perf.; Wymuszac, -szam,
-szalem, va. imperf. etjrt)in=
gen, abbtingen, eipreffen; on
na mnie -sit te strasznq
ofiare et ^at mit biefes
|cr;tetf lid^e Opfer abgebtungen ;
-szony styl gejroungenet, ge^
fünfteltet ©tiL
Wymuskac, -kam, -ka-
fem ; Wymusn^c, -sne, -sna-
Jem, va. perf. ; Wymuski-
wac, -kuje, -waiem, va.
imperf. glatt ftreicfeeln, feinte*
geln; — sie, vr. fid^ glaltftret»
^eln, fic^ l^erauöpu^en, fic^
fc^niegcln.
Wymuskanie, Wymuski-
wanie, -nia; Wymusnigcie,
-cia, sn. ©tattftteicfteln n.,
©cbniegeln n., §erauspu^en n.
Wymusowy, adi. ®tpref=
fungä», ®rjroingungä-.
Wymusztrowaö, -truje,
-walem, va. perf. ein=, auä»
ejerjiieten, einüben.
Wymusztrowanie, -nia,
sn. ©inesjiereu n., ©inüben n.
Wymuszanie, Wymusze^
nie, -nia, sn. ©tpreffung /.,
©ti^roingen n.
Wymuszonosc, -sei, sing.
tant. sf. (Sejroungen^eit /.;
Unnatütlicf)teit /.
Wymycie, -cia, sn. 2lu8-
TO-ifdjen n.
Wymyc, -je, -lern, va. perf. ;
Wymywac, -warn, -watem,
va. imperf. auäroafd^en, roa-
jc^en; nie -myty ungeroafc^en ;
-myj sobie oczy z prochu
roafc^e bit bie Singen oom
©taube rein.
Wymydlenie, -nia, sn,
SUtöfcifen n.
Wymydlic, -die, -dlii'em,
va. perf. auSfeifen, mit ©eife
auSfc^mieren.
Wymyk, -u, pl. -i, sm.
SBteberjug m., ©tteid^en n.,
©c^nepfen^ug m. im %iüif=
ia^te.
Wymykac, Wymykanie,
fie^e: Wymknac, Wymknie-
cie.
Wymysl, -u, pl. -y, sm.
1 ©cDic^tung/., 2lu§gebac^te(§)
«., (Srfonnene(3) n., (ginfaÖ m. ;
to tw6j wlasny — baä l^aft
bu bir felbct etfonnen; c64
to za -y roaä finb ba§ für
(SinfäHe; dyabelski — ein
teufUfcber (Sinfaü; bez -6w
ofine ©tfonneneS, o^ne roä^;
letifd^ jufein; -sly robic elel
tun; na — mit Sebod^t; 2)
ßunftiitiff m.
Wymyszkowac, -knje,
-walem, va. perf. ^erauä-
f^nüffeln, roie eine aWauä
butd^ ©inbtingcn unb ©c^nüf-
Wymyszkowanie
510
Wyniesc
fein etiD. entbecfen ; — sie,
vr. roie eine Warn entfd^Iüpfen.
Wymyszkowanie, -nia,
sn. 3luö|ct)nüffeln n.
Wymyslac, -slam, -slalem,
I. va. imper}.\ Wymyslic,
Wymyslec, -sie, -sliiem, I.
va. perf. ausbenfcrt, erfinnen,
erbic^ten; kto mysli, ten -sli
luer benft, rottb auc^ eljüaä auö-
benfen; -sW sobie te cata
historye er fjat fi^ biefe ganje
©efd^ic^te au§gebad)t; nie
mogl'es — nie lepszego? l^aft
^v. nic^tö Seff ereg erfinnen f Ön=»
nen?; II. vn. 1) fc^impfcn, fein
SWütc^en füllen; — nad
czem an einer ©adje mäfeln; 2)
roäfirerifc^ [ein, tabelfüc^tig
fein, Äoftoeräc^tcr fein.
Wymyslanie, Wymysle-
nie, -nia, sn. 1) Stusbenlen n.,
©rfinnen n., ®rbic{)ten n.; 2)
©^impfen n., Slabeln «.; 'S)
2Bäf)Ien n. \
Wymyslnica, cy, pl. -ce, ;
sf. roät)Ierifc^eä, feifenbeä
aSeib. I
Wymyslnik, -a, pl. -cy,
sm. n)äf)ierifc^er SRenfd;, Soft» \
oeräc^ter m. I
Wymyslnosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) Srbid^tungögabe
/., ©rfinbunggfraft /., Grfin»
bunggoermögett n. ; 2) fünft»-
lid^e SSerfteQung, Äünftlid^» !
feit /.; 3) SobeUuc^l f. \
Wymyslny , adi. ; Wy- j
myslnie, ade 1) mÖ^Ierifc^; '
taDeljüc^tig; 2) etfinberifd),
erfinbunflöreitf); 3) erfonnen,
etDic^tet.
Wymywalnia, -n', p7. -nie, i
sf. (i)olbroäf(fierei /. j
"Wynachodzid = Wynaj- '
dywac.
Wynaczynionka, -ki, pl.
-k), sf. (Extravasatum) Stut-
austritt m. aitö ben ©efä^en.
Wynagradzac, -dzam,
-dzal^em, va. imjierf.; Wyna-
grodziö, -dze, -dziiem, va.
perf. belohnen ; entft^äbigen ;
erfefeen; B6g ci -grodzi ten
dobry nczynek ©Ott roirb
bir Diefe gute Xat lohnen;
jego przyjafn -gradza mi
wszystko feine Jreunbfc^oft
eifert mir aUeö.
Wynagradzanie, Wyna-
grodzenie, -nia, sn. '^<=
loljnen n., ^öelobnung /. ; ©r-
fe^en «., (Sifa^ ???.; ©ntfc^öDis
gung /•
Wynajac, -jmie, -jalem, va.
perf. ; Wynajmywac, -muje,
-walem, ra. imperf. mieten,
uermieten, bingen, in ^adjt
ne^imen; in ^^ac^t geben; przy
jakiej ulicy -jales mieszka-
uie? in roelc^er ©äffe l&oft bu
eine üi<o^nung gemietet?; caly
dorn juz jest -jety baä gonje
§au§ ift fd^on oermietet.
Wynajdywac, -duje, -wa-
leni, va. imperf.:, Wynalezc,
-jde, -lazlem, va. perf. ^erau6=
finbett, auefinbig machen; er--
finben; -lazlem calkiem no-
wy srodek ic^ ^^o.'bt ein gang
neueö 3)litte[ gefunben; -lezc
nowa metode nauczania eine
neue Scl^rmet^obe erfinben.
Wynajdywanie, Wynale-
zienie, -nia, sn. (Sntbfden n.,
öerausfiuben «., 2lU6finben n. ■.
©tfinben n.
Wynalazca, -cy, pl. -cy,
sm. ©rfinber m.
Wynalazczyni, — ,^?.-nie,
sf. ©cfinberin /.
Wynalazek, -zku, pl. -zki,
sm. ®cfinDung /'.
Wynalozyö, -Äe, -zylem,
va. perf. »erinenben, au3=
geben, auolegcn.
Wynanosic, -sze, -silem,
va perf. j^arben auftragen.
Wynarodawiac, -wiam,
-wiatem, va. imperf.:, Wy-
narodowic, -wie, -wilem,
va. perf. entnatioualifieren;
— sie, vr. \\6) entnationali»
fieren.
■Wjmarodowianie, Wyna-
rodowienie, -nia, ®ntnatio=
nafifieren n.
Wynegocyowac, -cyuje,
-waleiu, ra. perf. burc^ 2ser=
l^anblungen erreichen.
WynegocyoTvanie, -nia,
sn. (5;rreia)en n. im SSer^onb»
lungöroegc.
Wyngcenie, -uia, sm. ^er-
aucUocten n., ^erousföDern n.
Wyn§ci<5, -ce, -ciiem, va.
perf. l)ecau§[ocfen, berauö=
föbern.
Wyngdzniac, -niam, -nia-
j lern, va, imperf.; Wyng-
dznic, -nie, -nilem, ca. perf.
elenb, fraftloä mactien, aus»
! mergeln.
■ Wynfdzniec, -nieje, -nia-
I lern, vn. perf. etenb, fraftfoä
; Toerben; oerelenben.
Wyngdznienie, -nia, sn.
®lenbn3erben«.;i5ere[enbung/.
Wjmicowac, -cuje, -wa-
1 ieni, va. perf.; Wynicowy-
wac, -wuje, -waiem, va. im-
perf. auf bie linfe Seite
loenben; burd) unb burd^
[)ecl^eln; — sie, vr. — sie
z czego fic^ ^eraugroinben.
Wynicowanie, -nia, sn.
j SBenben n. auf bie linfe ©eite;
I 3)urrt)f)ecf)eln n.
Wyniesienie, Wynosze-
nie, -uia, sn. 1) §erauätra=
gen n. ; 2) §eben n., ©rl^eben
n. ; 3) ®rl)ebung/. ; ^obium n.
Wyniesc, -niose, -niostem,
I. va. perf. ; Wynosiö, -sze,
-silem, I. va. imperf. 1) auö=
tragen, ]^erau6=, f)inaugtragcn,
wszystko -nosi z domu er
trägt aUeö au§ bem ^aufe;
uiesiono umarlego do kost-
niey ber %oit rourbe in öic
Xotenfammer fjinauSgetragen;
-nies wino z piwnicy trage
ben 2ßein a.yx^ bem Äeller
herauf; nogi nie — za prog
leinen i^ufe über bie ©c^roeDe
fe^en; 2) ergeben, f}eben; er-
nennen; loben, rüljmen; —
kogo do szlachectwa jjmnbn
in ben Slbelftanb ergeben;
— kogo pod niebiosa jninbn
in ben titmmel f)eben, jmnbn
fel^r rüfimen ; — kogo na
najwyzszy urzad jmnbm ba§
^öcöfte 2lmt oerlei^en; 3) au€»
machen, betragen, belaufen;
wiele -nosi twöj rachunek?
roie ^oc^ beläuft fic^ bcine
Slec^nung?; möj docbod tyle
nie wyuiesie mein (Sinfommen
roirb nid^t fo oiel ausmachen;
4) abtragen; -roszony surdut
ein abgetragener 9todE; II. —
sie, vr. 1) fid) aug bem ©taube
macfien, raeggel^en, toegsiefien,
rcegpaden; -nos mi sie w tej
chwili padE bid^ fofort lueg;
-niosl sie cichaczem er
machte ftc^ ^eimlic^ au§ bem
Wyniesmiertelniec
ill
Wyoranie
©taube; -nosze sie stad, by
nigdy juz nie wrocic icf) jiel)tf
Don ^ier fort, um nic|t me^r
3Utü(J5u!e[)ren ; -2) ftcf) erl^eBen,
fic^ übetf)e6en; — sie ponad
innych ftc^ über anbete lieben;
wszelki, CO sie -nosi, zniÄon
bedzie jeber, ber fic^ über=
^ebt, roirb erniebrigt roerben.
Wyniesmiertelniec, -nieje,
-niaiem, rn. perf. utlfterblt^
roerben.
Wynijsc, Wynijscie =
Wychodzic, Wyjscie.
Wynik, -u, pl. -i, sm.
Gtgebniö »., SRcjuttat n ; jaki
byJ — twoich zabiegöw ?
roaö roar baö @rge6ni§ beincr
Semüöungen?
Wynikad. -kam, -kaiem,
vn. imperf. ; Wyniknac, -kne,
-knalem, rn. ^^er/'. 1) ent»
fpringen, juc golge ^aben;
fid^ ets^eben; entftefien, l^ernor»
gcfien; c6z z tego -ka? roa^
folgt baraus?; -kJy z tego
klötnie i bitki barau§ knt=
ftanben QänUxeiin unb ©c^lä-
gereien; z cheiwosci -ka bez-
czelnosc auä |)abfuc^t ent«
fpringt '^xed)^?it ; z tego
moga -knac zle skutki barauo
fönnen übte golgen enlftel^en,
bag fann üble ?5oIgen nad)
fic^ jief)en; 2) ^eroorbrec^en,
fiernotfcfeimmern.
Wynikanie, -nia ; Wyni-
knigcie, -cia, sn. 1) ©ntfte^en
»., golgen ;?., ©ntfpringen ».;
2) ^eroorbrec^en n., i)erDor=
flimmern ».
Wyniklosc,-sci, sing. tant.
sf. ®nt[tanbene(ö) n., Grfol»
genbe(g) n., Srgebni§ n.
Wyniknik, -a, pl. -i, sm.
©cblufefa^ m.
Wynioslosc, -sei, sing.
tant. sf. 1) 6-rt)ö^ung f., ©c»
ftaben^eit /. ; (Erl)abene('ö) ?!.;
2) £»oc^{nut TM., ^offart /".
Wyniosly adi. ; Wyniosle,
adv. l)ert)aben; erf)ötjt; ^oc^«
gipfiiiq; "2) ^od^ttiütig, ^of=
fättig; -sie spojrzenie r)od^=
mutiger 33licf.
Wyniszczaö, -czam, -cza-
Jem, la. imperf. ; Wynisz-
czyc, -cze, -czyiem, va.
perf. nermc^ten, ausrotten ;
augmergern.
"Wyrdszczanie, Wynisz-
czenie, -nia, sn. 3Sernic^ten n.,
Sluörotten n. ; Jlusmergeln n.
Wyniszczed, -czeje, -cza-
lem vn. perf. cemic^tet, aus-
gerottet roerben; ouSgemcrgelt
roerben ; oerelenben.
Wyniszczenie, -nia, sn.
SBerntc^tetroeröen n., 2luö=
gerottctrocrben n.
Wynocowac sig, -cuje,
-walem, vr. perf. ficQ gel^örtg
im ?Rad)tlager auärufien.
Wynosiny, -fi'm, plur. tant.
SU. 2lue3ug m., Sluäjietien n.
Wynucenie, -nia, sn. 2lus=
fiuaen n.
Wynucic, -ce, -cii'em, va.
perf. auffingen.
Wynudzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. ; Wynudzic,
-dze, -dzilem, va. perf. burc^
Sangroetlen abnötigen, er=
fd)i3pfen, erlargen; — sie, vr.
fidö 3u Sobe langroeilen.
Wynukac, -kam, -kal'era,
va. perf. abnötigen.
Wynukanie, -nia, sn. 2tb»
nöliaen n.
Wynurzanie. Wynurze-
nie, -nia, sn. 2tuf tauchen n. ;
(oertraultc^e) 2)iitteitungen^Z.,
©efpräc^e pL, Sefenntntffe pl.
Wynurzac, -rzam, -rzalem,
I. va. imperf.; Wynurzyö,
-rze, -rzylcm, I. va. perf. 1)
auflaueren, Jö^roorfteden, auf=
beben; — glowe z wody ben
Äopf auä bem Sßoffer tieroor»
ftccfen; Bog -rzyt ziemie z
morskich g?ebokosci ®ott Itef(
bie ötbe au§ ben Öteeres«
tiefen emportaudEien; 2) an
ben %aQ, legen, auöfc^ütten,
geigen, befennen; -norz swe
mysli przedemna oertraue mir
beine ©ebanfen an; — komu
ewoja wdziecznosc jmnbm feine
S)anf barfeit bezeigen ; — przed
kim swoje serce jmnbm fein
§eij augfd^ütten; — swoje
cierpienie feinen Sc^metj befen:
nen; 11. — sie, vr. auftauchen,
fic^ emporbeben, ^erDortaud^en,
jum Sotfc^etn fommen; 2)
ang Sid^t fommen, befannt
roerben; 3) — sie komu gegen
jmnbn fein öers auSfc^ütten,
feine ©cfüfife unb (Sebanfen
außbrüdfen.
Wynuzenie, -nia, sn. @r-
niüöen n., Igrmübung /. ;
^Jluömergeln n.
Wynuzyc, -Äe, -iytem, va.
perf. ermul)en; auämergefn.
Wyobcowac, -cuje, -wa-
lem, va. perf. auö ber ®efeD=
fc^aft ausfc^liefsen, oetbannen.
Wyobraziö, -ie, -ziiem,
va. pe>/. ; Wyobrazac, -zam,
-zalem, va. imperf. DorfteHen,
einbilben, bilDlic^ barfteüen,
begreiflich machen, repräfen=
tieren; co to malowidlo -za?
roao ftellt biefe 3)Jaterei oor?;
bozka Apollona -zaja jako
mJodzienca z lii^ w reku
Uxi ©Ott 3(polIo ftellt man
alä einen 3ü"Sling '"»t einer
Scicr in ber ^anb bnr;
-Äam sobie, jakie tarn powsta-
io zamieszanie id^ fann mir
oorftcHen, roaä für eine 33er=
roirrung bort entflanb; nie
mozesz sobie tego — bu
fannft bir feinen Segriff ba=
Don matten.
Wyobrazliwy, adi. bitb=
erroetfenb, t»orfteUungäfät)ig.
Wyobraznia, -iui, sing,
tant. sf. (Sntbilbungäfraft /".,
gSorfteHunggfunft /., ^^Jf|on=
tafie /. ; to wytwor twojej
-zni ba§ ift baö ^robuft bet=
ner ^fiantafie; wybujala —
ausfct)roeifenbe @inbilbungö=
fraft.
Wyobrazanie, Wyobra-
zenie, -nia, sn. 1) SCarftel«
lung /., SJorfteHung /". ; slowa
sa -niem mysli bie SBorte
finb bie äöiebergabe ber ©e=
banfen; 2) 39egrtff m., IHox-
ftfHung; nie ma o tem -nia
er bat feinen 33egriff baoon.
Wyopaczyc, -cze, -czyiem,
va. perf. oon unten nad^ oben
einbre^en, umraerfen.
Wyopalac, -lam, -talem,
ca. yerf. burc^ bie j^uttcrs
fc^roinge reinigen, fiepten,
fc^roingen.
Wyorac, -ram, -ralem, va.
perf.; Wyorywac, -wao),
watem, va. imperf. auSodfern,
auäppügen, beim 3lcfern ber=
au§roerfen.
Wyoranie, Wyorywanie,
-Dia, syi. SluöacEern n., 2lu€»
pflügen n.
Wyoselkowac
>12
Wyparac
Wyoselkowac, -ku je, -wa-
lera, va. perf. auf bcm ©d|leif=
ftetne jc^teifen, fc^arfroe^en.
Wyosobniac, -niam, -uia-
Jem, va. imperf.\ Wyoso-
bnid, -nie, -nilem, «ja. perf.
atiefonbein, abfonbern; oer»
einfamen; — sie, vr. oers
einfnmen, einfam roerben.
Wyosobnianie, Wyoso-
bnienie, -nia, sn. 2l6|onbe«=
runq /. ; Söereinfamung /.
Wyostrzyc, -trze, -trzjlem,
va. perf. fc^arf machen,
f4)[eifen, (ic^avf) rochen.
Wypaczaö, -czam, -czaJem,
va. imperf. ; Wypaczyc, -cze,
-czyleai, va. perf. tiümmen,
frumm machen, werfen, ner-
breiten; -czone pojecie üer=
brel|te, oerfd^robene, oerrcor»
rene Slnftd^ten; — sie, vr.
\xi) roecfen; ta deska sie
-czyla biefeg Srelt f)at ftc^
geroorfen.
Wypaczanie, Wypacze-
nie, -nia, sn. J^rümmen «.,
SBerfen «., Sßerbreöen n.
Wypad, -u, pl. -y, sm.
2tu§faU m.
Wypadac, -lam, -dalem,
I. vn. imperf. ; Wypasc, -dne,
-dfem, I. vn. perf. 1) auä=
fallen, Ijerauös, t) in auöf allen ;
po tyfusie -dly mi wszystkie
wfosy nad^ bem 2:i)p[)uä finb
mir alle §aare ouSgefaUen,
au§.i}egangen*, -päd* z okna
przez nieostrozno6(! bUVC^ Un-
T)orftc^tig!eit fiel er au§ bem
genfter; piorun -padl z chmu-
ry bcr SBU^ fiel au§ ben 2Bol=
lenj -padl ze swojej roli er
fiel auä feiner SfioHe; leniwe-
mu wszystko z rak -da
bem gauten fäUt alles auä
ben ^änben; 2) entfallen;
— z pamieci bein ©ebä(^tniffc
entfallen ; niebaczne slowo
-dlo mu z ust ein unbebad^'
t?ä SCBort entfiel feinem DZunbe ;
3) l^erausftürjen, f)erauäfallen ;
-dli z ukryda fic ftürgten
aus bem SSerftedEe l^eraug; 4)
auffallen, gelingen, ablaufen,
einen SKuägang nehmen; jak
-dlo przedstawienie ama-
torskie? roie ift bie 9Imateur=
»orftellung aufgefallen ? ; to zte
przedsi^wziecie dobrze mu
-dlo biefes fc^limme Unter=
nehmen fiel für if)n gut au§;
CO z tego -dnie? roaä n)irb
barauä folgen?; -da stad bar--
auä ergibt fic^; 5) — z laski
in Ungnabe faiien, jmnbä
(Sunft oerfd^ergen; 6) treffen,
fallen, fomtnen; los -padl na
niego baä Soä fiel auf i^n;
jakikolwiek los nam -dnie
mag für ein 8o§ un§ auc^
beoorfte^enmag; toswieto-da
w niedziele biefer jjeiertag fällt
auf einen ©onntag; wiele
-da na moja czesc? roieuiet
fommt ouf meinen SIeil?; —
ua CO roorauf l)inaugfommen;
to na jediio -da baä fommt
auf einö l^erauä; 6) ju fte^'^n
fommen; jak drogo ci -dly
naprawy przy budowie? raie
l;o^ finb bir bie ^Reparaturen bei
bem SBaue ge!ommen?; tanio
mi -da e§ fommt mir n»olöt=
feil 3U ftefien; II. v. def.
-da eä frf)idtt fid^, eg jiemt
fic^ ; -daloby, byS mu poszedl
podziekowac e§ IBÜrbc fid)
fluiden, bafe bu il)m banfen
ge^ft; nie -da eg fc^icft fid) nicl)t.
Wypadanie, -nia; Wypa-
dnigcie, -cia, an. Slusfallen «.,
herausfallen n., ©ntfallen «.,
^erausftürjen n.
Wypadek, -dka, pl. -dki,
sm. i) Sreignis 7i., jjall m.\
Unfall m.\ smutny — ein
trourigeö (Sreigniö ; nieszcze-
sliwy — Unglürfgfatt; na
; wszelki — aufleben 5all;umial
przewidziec przyszle -dki
er rcufite bie fomincnben ®r=
eigniffe norauösufetien ; takie
-dki czesto sie wydarzaja
fold^e %ü.Vii fommen oft cor,
ber ^aH tritt häufig ein ;
2) Sriiebniö n.
Wypakowa6,-kuje, -walem,
va. perf. ; Wypakowywaö,
-wuje, -walem, va. imperf.
i 1) auöpadlen; 2) üolIpadEen.
Wypakowanie, Wypako-
wywanie, -nia, sn. 1) 2luö=
1 padfen «.; 2) SoHpadEen n.
Wypalacz, -a, pl. -e,
sm. Sluöbrenncr m.\ — ce-
giel ^ifgelfrenner.
Wypalaö, -lam, -lalem,
] va. imperf.; Wypaliö, -le,
I -\x\bm,va.perf. 1) aufbrennen;
malowidlo -laue na drzewie
.'öoläbranbmaterei f.; te ran§
trzeba — biefe SBunbe muf
aufgebrannt raevben ; — dziure
w czem in etm. ein Soc^ (au§:)
brennen; — gorzalke ©d^napä
brennen, treiben; 2) auä=
laueren; poczekaj, az fajke
-le roarte, biä ic^ bie pfeife
auäraud^e; 3) abfeuern, loö=
)d)ie^en, abjdiie^en; — ko-
mu w leb jmnbn nieber=
fct)ie|en; — sobie w leb
fi^ eine Äugel oor ben
i?opf fc^iejjen, in ben Äopf iagen ;
— ognista mowe eine feurige
3tebc galten (loölaffen); —
komu piec kijöw jinnbin
fünf ©tocf [erläge üerfe^en;
kielich duszUiem — einen
pumpen in einem 3"3« 0"^=
ftür^en; 4) — szyh büfc^eln.
Wypalanie, Wypalenie,
-uia, sn. 1) 2Iuöbrennen n.;
— wapna fialfbrennen; —
cegiel 3tegclbrennen; 2) 2luä»
raudien n.; 3) 2lbfeuern n.,
Sosfcfiie^en n., 2lbfcbiefeen n.
Wypalenisko, Wypalisko,
-ka, pl. -ka, sn. eine üom
Sßalbbianb betroffene ©teDe.
Wypalonka, -ki, pl. -ki,
sf. ein burc^ Sranb befd()ä=
bigti-r Saum.
"Wjrpalowac, -luje, -wa-
lem, va. perf. mit Ißfäl^ten
auäfd&logen; ba§ ^-loii oom
^fabte losmad^en.
Wypalowanie, -nia, 5«.
1) aiuöfd^lagen n., mit ^fäl^^
len; 2) Sogmad^en n. beä
{ylofefg i)om ^fa&le.
Wypal, -u, pl. -y, sm. 1)
©d^uB m. ; 2) 2lug6rennen n.,
SluöDörren n.\ 3) Sßetfof)lung
/. beö ajJeilerä; 4) ^auSge=
roebte ßeinroanb.
Wypalaszowad, -szuje,
-walem, va. perf. 1) mit bem
I ©äbel gcl^örig burd^fuc^teln;
! mit bet flachen Älinge burc^-
I prügeln ; 2) ganj rein auf-
: effen, bie ©d)üffel leeren.
Wypaplac, -lam, -lalera^
vn. perf. ausplappern.
Wypaplanie, -nia, «uj
2lu§plappern n.
Wyparad, -ram, -ralemj
Wypruwaö, -warn, -walemJ
va. imperf. \ "Wypruö, -ruj^i
Wyparanie
513
Wypgtac
-rutem, va. perf. auätrennett, ,
auftrennen, ^erauäfcftneiben.
Wyparanie, Wypruwa-
nie, -nia; Wyprucie, -cia, sn.
2luftrennen «., ^erauätrennen '
i\., 6erau§[d)neiben n.
Wyparadowac, -duje, -wa-
}em, vn. perf. ^erüorpara« |
bieven, jum SBorfd^ein fommen,
jic^ fe^en laffen.
Wyparcie, -cia, sn. §er=
auö=, ^inauöörängen n.\ —
sie ßeugnen «., SSerleugnen n.
Wyparowaö, -ruje, -wa-
lem, 1. vn. perf. au§bunften,
auäbampfen; II. va. perf.
ausräuchern, oerbrängen, cer»
treiben; a\\^ bem ©teifc
ficingen.
Wyparowanie, -nia, 5?;.
Slugbunften n., Slugbünftung/.
Wyparskac, -kam, -kalem,
<va. imperf. ; Wyparskn^c,
-skne, -nateni, va. perf. 1)
auSp'raffeln; 2) auäpaften,
augräufpern; — sie, vr. ftd^
auäräufpern, baä Ruften, 'ntn
©d&nupfen loa tuecben.
Wyparskanie, -nia; Wy-
parsknigcie, -cia, sn. 9tuS»
fäufpern n., 2luäpuften n.
Wyparszywieß, -wieje,
-wiatem, vn. perf. ganj
Täubig roerben, oon ber 3fJäube
gans abmergeln.
Wyparzac, -rzam, -rzaüem,
4'a. imperf. ; Wyparzyß, -rze,
-rzytem, va. perf. aUßbrül^en,
aul=, einbrennen; -rzyc skad
Don irgenbrao Derbrängen;
-rzona geba unüerf^ämteö
aRaul.
Wyparzenie, -nia, sn.
3(u«brüten n., 2luöbrcnnen n.
Wypas, -u, pl. -y, sm.
2J?äftung /., §ütung /.
Wypasac, -sam, -saietn,
ra. imperf. \ Wypasc, -se,
-salem, va. perf. 1) au§»
mäften, mfiften, fett mod^en;
2) ouöraeiben, auspten, ah'
il^üten.
"Wypasanie, Wypasienie,
-nia, sn. 1) 2lu§mäften n.,
5Käften n.; 2) SluQroeiben ».,
2luö{)üten »., 2l6pten n. \
Wypasc, ficf)e: Wypadad. i
Wypatroszenie, -nia, sn. j
■Sluönjetben n., 3luSnel^men v.
Slownik pdsko-niemiecki.
Wypatroszyc, -szt', -szy-
2em, va. perf. auärociben,
auönel^men.
Wypatrownica, -cy, pl.
-ce, sm. 3lu§gucfIo(§ n., 2luäs
gutfpla^ m., 2lU6(ug m.
Wypatrywac, -truje, -wa-
tem, va. imperf. ; Wypatrzec,
-trze, -trzylem, va. perf.
genau burd^fel^en, mit ben
SBlidfen forfc^en, fpä^en, auö=
lugen; — sobie oczy fid) bie
3luaen auofel&en.
Wypatrywanie. Wypa-
trzenie, -nia, sn. 35urcl^=
fe^en «., S)urct)forfci^en n.,
ßcfpäf;en n.. 3tuötugen n.
Wypchac, -cham, -chaiem ;
Wypchnac, -ebne, -chnalem,
va. perf. ; Wypychac, -cbam,
-cbalem, va. imperf. 1) auä=
ftopfen; to -chana lalita ba§
ift eine au§geftopfte ^uppe;
— kaoape wlosieniem baä
(Kanapee mit ^ferbel^aaren onö»
ftopfen; 2) l^erauöfto^en, au§=
ftofien, Ijinauäbrängen; —
kogo za drzvvi jmnbn OUö
bem gimmer brängcn.
Wypchanie, -nia ; Wy-
pchnigcie, -cia; Wypycha-
n'e, -nia, sn. 1) 2luäftopfen
)i.: 2) |»tnauöbrängen n.
Wypchlisko, -ka, pl. -ka,
sn.l) 2tu5[treic^en n. ber ©anbs
fteinfelfen; 2) t)om 33ergab=
^ang lerabficfernbeS SCBaffer.
Wypejsachowac, -chuje,
-waJem, va. perf. alleä ju bcu
iübifd^en Dfterfeiertagen rei-
nigen.
Wypelgn%c, -gne, -gna-
Jem, vn. perf. auflobern.
Wypelki, -tk6w, plnr.
tunt. sn. auögejäteteä Unfraut.
Wypelniac, -niam, -nia-
lern, va. imperf.; Wypelniö,
-nie, -nilem, va. perf. 1)
ouefüQen, erfüllen; co sobie
przedsiewzialem, -niJem roaS
id^ mir norgenoramen liabe,
f)abe id^ oud^ DoQbrad^t; -nilo
sie bie 3eit ift gelommen, eä
ift DOßbradlt; — sumiennie
swoje obowiazki gereiffcn^aft
feine 5ßftic^t erfüQen ; 2) aus-
leeren, DerooUftänbigen.
Wypelnianie, Wypelnie-
nie, -nia, sn. 1) 2(U5füQen
)K, erfüllen n.. SSoübtingen
V.., SSolIjiel^en n.; 2) 9luä-
leeren «., SSetooHftänbigen n. ;
3) güüung /., gtiüfc^ac^t m.
Wypelzac, -zam, -zalem,
vn. imperf.; Wypelzn^c,
-zne, -znalem, vn. perf. 1)
f;erouäfriec^en, ^ernorfried^en ;
2) ausfallen; 3) gänglidfieä
SBerid^ie^en.
Wypelzanie, -nia ; Wypel-
znigcie, -cia, sn. 1) ^erauä=,
£>erDorfried§en n.; 2) Sluä»
fallen n.\ 3) gänjlic^eS SSer=
fc^iefeen.
Wyperfumowac, -muje,
-waiera, va. perf. auSparfü»
mieren.
Wyperfumowanie, -nia,
sn. 3lu5parfümieren n.
Wyperswadowa6, -duje,
-walem, va. perf. ouSreben;
— sobie fid^ aus bem ©inne
j erlagen.
Wyperswadowanie, -nia,
sn. äluäreben n.
Wypgczac, -czam, -cza-
Jem, va. imperf.; Wypgczyö,
-cze, -czytem, va. perf. auf=
quellen laffen.
Wypgczniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. ^0(^ auf»
quellen, auflaufen, anfdircelten.
Wypfcznienie, -nia, sn.
ainfc^rcellen n., Sluflaufen «.,
atufqueüen n.
Wypgd, -u, pl. -y, sm.
1) Slustricb m.; 2) burd^
SBrennen geroonnencö "!|>ro»
buft; S8rennDerfal)ren ; —
Bmoly ^ed&fc^roelen n.
Wypgdzaö, -dzam, -dza-
lem, va. imperf; Wypfdzid,
-dze, -dzHem, va. perf,
r)inou9treiben, austreiben;
nertreiben, nerjagen;— kro-
wy na pasze bie ÄÜ^e
auf bie SBeibe treiben; -pedz
to sobie z glowy f(^lage eS
bir aus bem Äopfe; — nie-
przyjaciot z kiaju bie geinbe
aus bem Sanbe nerjagen.
Wypfdzanie, Wypfdze-
nie, -nia, sn. 3luStreiben n.,
äJerjagen n., 58ertreiben n.
Wypgdzlowaß, -dzluje,
-walem, va. perf. auäpinfeln.
Wypgdzlowanie, -nia, sn.
3luSpinfeln n.
Wypftaö, -tarn, -talem, va.
perf. entfeffetn.
33
Wypgtanie
514
Wypisac
Wypftanie, -nia, sn. ©nt»
^effeln n.
Wypiac, -pieje, -piaiem, va.
perf. 1) auäf rä^en ;2) auffingen.
Wypiastowac, -tuje, -wa-
lem, ra. perf. auf jie^en, gto^«
Stehen.
Wypiastowanie, -nia, sn.
Slufsieiien n., ©rofejie^en n.
Wypi%c, -pne, -pialem, I.
va. perf.; Wypinac, -naro,
-naiem, va. imperf. t)erauä-
neOcln; f)erau5ftetfcn; ^eraui»
redten, ^erauefpannen, au§=
«den, anfpannen; — sie, vr.
ficö aiiätedcn, fi^ ftcmmen.
Wypicie, -cia; Wypijanie,
-nia, sm. 2lustrinfcn n.
Wypic, -je, -lern, va. perf. ;
Wypijac, -jam, -jalem, vn.
imperf. auBtrinfen; — kieli-
szek -wina ein ©lää^en SBetn
ou§trin!cn; wypij trinle auö,
Irinle bcin ©lag ju ®nbe.
"Wypieo, -ke, -klem, va.
perf.\ Wypiekaö, -kam, -ka-
lem, va. imperf. 1) auöbacfen,
auSbtaten ; to nie jest dobrze
-czone ba§ i[t nic^t gut auä=
gebacfen; 2) oetbacfen, jum
Saden gebraudE)en; 3) auö=
börrcn, ausbrennen.
Wypieczenie, Wypieka-
nie, -nia, sn. 1) 'jluöbaden
n., aufbraten; 2) SBcrbaden
n.; 3) aiuäbörren n., aus«
Brennen n.
Wypieczgtowac, -tuje,
-walem, oa. perf. ba§ Siegel
aufDtüäen.
Wypieka, -ki, sf. böjc
aSormunbyc^aft.
Wypieknn, -a, pl. -owie
ober -ni, sm. böfer UJormunb.
Wypielaö, -lam, -lalem ;
Wyplewiac, -wiam, -wialem,
va. imperf. \ Wypieli6, -le,
-lilem; Wyplewi6, -wie, -wi-
Jem, va. perf. auSjäten, au§=
reuten; auäroben.
Wypielanie, Wyplewa-
nie, Wypielenie, Wyple-
wienie, -nia, sn. Muäjäteu n.,
aCuäreuten n. ; 2lu§toben n.
Wypielfgnowac, -ffnuje,
-walem, va. ptrf. auäpftegen,
burd^ Pflege groBjie^en, auf»
gieben; bie ©enefung förbern.
Wypielggnowanie, -nia,
in. ^luspflegen «..Oro^jie^en n.
Wypieniac, -niam, -nia?em,
va. imperf. ; Wypienic, -nie,
-nifem, va. perf. 1) erftreiten,
burdö ^pjojejjieren erlangen;
2) auäfc^äumen laffen.
■Wypienianie, Wjrpienie-
nie, -nia, sn. 1) drfireiten
n., 2lu§projeffieren v.. ; 2) 2lug>
fd^äumen n.
Wypierac, -ram, -ralem,
va. imperf. ; Wyprac, -piore,
-pratem, ra. perf. auSroofc^en,
rein roaf^en; — kogo jmnbn
tüd^tig burdiptügcln.
Wypierac, -ram, -ratem,
va. imperf.; Wyprzec, -pre,
-parlem, va. perf. 1) ^erau§=,
j^inauäbrfingen, ^erauö=, l)in=
auSftofien, ^inauSraeifen ; -pari
go z izby er brängte it)n ou§
ber ©tube; — nieprzyjaciela
a kraju ben ^tirCü auä bem
Sanbe oetbrängen ; 2) — sie, vr.
leugnen, ableugnen; — vvJa-
fnego dziecka ba§ eigene Sinb
oerlcugnen; — sie wiary oj-
c6w swoich ben ©lauben feiner
SSätfr ableugnen.
Wypieradlo, -dla, sn. Sßer=
brängungäapparat m.
Wypieranie, -nia, sn. 1)
fie^e Wyparcie; 2) = Wypra-
nie, -nia, sn. 2lu§roafct(en n.
Wypierzac, -rzam, -rzalem,
va. mpe?/.; Wypierzyö, -rze,
-rzylem, va. perf. ber gebern
berauben, ausrupfen ; — wia-
trak bie SBinbrnüI^Ienflügel
herausnehmen ; — sie, vr. l ie
^ebern ocrlieren, fid^ maufern.
Wypierzanie, Wypierze-
nie. -nia, sn. 2luSrupfen n.
Wypierzchac, -Cham, -cha-
lem, vn. imperf.; Wypierz-
chn^c, -ohne, -chlem, vn.
perf. plö^Ud)'^erauSfpringen,
entfpringen, entfd^Iitpfen.
Wypierzchanie, -nia; Wy-
pierzchnifcie, -cia, sn. ^er«
augjprtngen n., (gntfpringen
M., (gntf^Iüpfen n.
Wypieszczac, -szczam,
-szczalem, va. imperf.; Wy-
piesciö, -szcze, -scilom, va.
perf. »erjätteln, oerptfd^eln ;
3cr'tltc^ oufjiel^en.
W3rpieszczanie, Wypie-
szczenie, -nia, sn. S3erjärte(n
n., Ser^älfc^eln n.
Wypigcie, -oia ; Wypina-
nie, -nia, sn. 9lnfpannen n.,
^etauSftredEen n., ^erauä»
ftedfen n.. ©temmcn n.
Wypi§bniac, .niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Wypig-
knic, -nie, -nilem, va. perf.
oerfcbönern.
Wypifknianie, Wypi§-
knienie, -nia. sn. 3Setfd)ö«
nern n.
Wypifkniec, -nieje, -nia-
Jem, vn. perf. fd)ömr roerben.
Wypigknienie, -nia, sn.
©d)ön erwerben n.
Wypigtnowac, -tnuje, -wa-
Jen), va. perf. ein ^zxti^tn
einbrennen, oufbrüdEen, etro.
mit einem Sronbmal bcjei^nen,
branbmarfen, branbmalen.
Wypi§tnowanie, -nia, sn.
SBranbmalen n., S8ranbmar=
fen n., SBranbmarlung /.
Wypi§trowac, -truje, -wa-
lem ; Wypif trzyc, -trze, -trzy-
Jem, va. perf. \Vi ©tocIn)er!en
auftürmen, in bie $ö^e aufs
bauen.
Wypilnowac, -nnje, -wa-
letn. va. perf. DöHtg abmartcn.
Wypilowac, -luje, -walem,
va. perf. ; Wypilowywac,
-wuje, -walem, va. imperf.
auäfägen, t)ineinfägen, auä=
feilen, einfeiren, burd^fcilen,
toeafeilen.
Wypilowanie, Wypilowy-
wanie, -nia, sn. 3luöjägen n.,
^ineinfägcn n., 21uäfeilen n.^
durchfeilen n., aöegfeilen n.
Wypior, orn, pl. -ory, sm.
flügoer Jßogel.
Wypis, -vi,p>l. -y, S7n. Sluä»
gug m., 9lu6gei^ricbene(§) n. ;.
wypisy pl. Sefebuc^ m. ;
-y niemieckie 2lu§^üge au§.
beutfc^en ©c^riftfteüern, beut=
fd)e§ (ecf)Ul=)Seffbuc^.
Wypisac, -sze, -salem, I.
ra. perf. ; Wypisywac, -suje,
-walem, I. ra. imperf. 1)
j^crauSfc^reiben, aueic^teiben;.
abfd^reibcn, auffc^reiben ; —
miejsce z ksiatki eine Stelle
au§ einem 33ucf)e au§=
fdireiben; 2) ic^teibenb Der-
braudE)en, befcf)retbcn. Der«
fc^retben; to pioro ju4 -sane
biefe j^eber ift fd^on burd^ baS^
Schreiben abgcnüt^U; -sal caly
Wypisanie
515
Wyplatac
papier, ktory mialem er i)Cit
i)a§ ganje ?ßapier, ba§ id^ l^atte,
Befd^rieben; 3) augfd^reiben,
auäf^Ue^en, ftreic^en; — kogo
ze szkoly jjmnbn oon ber
©^ullifte ftreic^en; — kogos
z nniwersytetu imnbn eEIttatri:
fultcren; II. — sie, vi: 1) fid^
au^fc^reiben, feine ©ebanfen
fd&riftlic^ auättüdfen; 2) fid^
im ©(^reiben erfc^öpfen, ab=
nü^en.
Wypisanie, Wypisywa-
nie, -nia, sn. 1) 2luöf(^reiben
n., 3lbfc^reiben n. ; 2)aSetfcöret<'
ben n., Sefc^reiben n.; 3) 3Iuq=
fdjreiben }i., Streichen «.,
©Emotrifulieren n.
Wypisnac, -sne, -snalem,
vn. perf. augcjiiietf^en.
Wypiszczec, -szcze, -szcza-
lem, va. per/, burct) ^am«»
metn erreichen.
Wypisnigcie, -cia ; Wypi-
snienie, -nia, sn. 2lu§qutet=
fd^en n. '
Wypitka, -ki, pl. -ki, sf.
Xrinfen «., Xrunf m.
Wypizmowac, -muje, -wa-
Jem, va.perf. mit 33ifam (ffiü=
fd^us) auäparfümieren. '
Wyplanowac, -tuje, -wa- |
lern, va. perf. auöplanieten, \
ebnen.
Wyplanowanie, -nia, sn.
2Iuäplanieren n., (gbnen n.
Wyplatac, -tarn, -talem, ;
va. imperf.^ Wyplesc, -plote,
-plotlcm, va.perf. ausflec^ten,
jled^ten ; ^erauäraircen, auf=
fled^ten, auf löfen ; fertig plec^teit;
-tany geflochten; -tane krzeslo
Sio^rflu^I w. ; — co ein». oug=
pfoubern, ausfc^roo^en. j
Wyplatanie, Wyplecenie,
-nia, sn. 9(u§fle(^ten 7i.\ 3luf=» j
fled^ten »., ^erauäroirren n.,
2lufföfen n.
Wyplatanka, -ki, pl. -ki, '
«/. Flechtarbeit /.
Wypl%drowac,-druje, -wa-
lero, va. perf. auäplünbern.
Wj^l^saö, -sam, -satem,
va. perf. tanjenb ouöfü^ren;
— sie genug tanjen, ft(^ ju
©enügc auätanjen.
Wyplatac, -tarn, -tahm,
va. perf. ; Wyplatywac, -tuje,
-■waiem, va. imperf. clM^^
wirren, entroirren, heraus»
roidEcIn, ^erauäflc^ten •, — sie,
vr. \\6) lerouöarbettcn.
Wyplatanie, Wypl%ty-
wanie, -nia, 5«. 3tuän)trren
m., (gntroirren »., heraus»
roidfeln n., |)erau§fled^ten n.
Wyplecenie, -nia, sn. ;
— konskie ÜberliJten n.
Wypleczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf. \ Wyple-
czyc, -cze, -czyJem, va.
perf. au§=, oerrenfen.
Wyplemieniac, -niam,
-nialem, va. imperf.; Wy-
plemienic, -nie, -nitem, va.
perf. einen ganjen <3tamm
ausrotten, uertifgen.
Wyplemienianie, Wyple-
mienienie, -nia, sn. 2tuä=
rotten n., ?}ertilgen n.
Wypleniac, -niam, -nia-
tem, va. imperf. ; Wypleni6,
-nie, -nilem, va. perf. aus=
jäten, ouärotten, oertitgen.
Wyplenianie, Wyplenie-
nie, -nia, sm. Sluäiäten ».,
2luörotten n., Vertilgen n.
Wyplenniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Wyplen-
nic, -nie, -nilem, va. perf.
frud)t&arer, ergiebiger machen.
Wyplesniac, -sniam, -suia-
lern, va. imperf. ; Wyple-
snic, -snie, -süilero, va. perf.
Dom ©cfttmmel reinigen.
Wyplesniec, -nieje, -nia-
lein, vn. perf. ganj fd^tmme=
Itg rcerben.
Wyplewiad, Wyplewi6,
fteöe : Wypleniac, Wyplenic.
Wyplucie, -cia ; Wypluwa-
nie, -nia, sn. 9luäfpudEen n.,
2lu§fpeten n.
Wypluö, -je, -lern, va.
perf.; Wypluwaö, -je, -lern,
va. imperf. auGfpudfen, auä=
fpeien.
Wypluskac, -skam, -ska-
lem, va. imperf. \ Wyplu-
sn^c, -sne, -soaJcm, va. perf.
ausfpri^en, plätfd^ernb f)erauä=
werfen, ^erauäfpüTen; — sie,
vr. ft^ fatt p(ätfd)ern, nad^
§erjenstu[t auöboben ; tciii
^tätf^ern, ba3 Sab beenben.
Wypluskanie, -nia; Wy-
plusni§cie, -cia, sn. ^erauö«
fprifeen n., ^erauöplätfd^ern n.
Wyplwa, -wy, pl. -wy, sf.
Phoreynia ^flanjenlier).
Wyplacac, cam, -catem,
I. va. imperf. \ Wyplacic,
-ce, -cilem, I. va. perf. auä=
jaulen, obja^ten, bejahten, ab=
tragen; — komu spadek
jmnbm bie ©rbfdöaft auä»
jaulen; — zoM ben ©olb be=
jaulen; — wdzieczuosc fic^
banf bar erroeifen ; ri. — sie, vr.
1) feine ©c^ulb abtragen, be«
jal^Ien ; — sie z dlugu wdzie-
cznosei bie S)anfe5fc^ulb ab"
trogen; — sie co do grosza
feine ©d^ulb bei §eKer unb
Pfennig be^at^ten; 2) — sie
z czego fic^ (oöja^Ien, abfin«
ben, fretmad^en.
Wyplacalnosc, -sei, .sing,
tant. sf. 3tt^tungäfä^igfeit /".,
©olnenj /.
Wyplacanie, Wjrplace-
nie, -nia, sn. ^u%a\)ltx\. n.,
2t5sal^len n., SBejafiten n.
Wyplakac, -cze, -katero,
va. perf auäioeinen; — co
burc^ SBeinen erlangen ; —
kogo burd^ 3Beinen befreien ; —
sobie oczy fxd) bie 9(ugen
ausroeinen; — sie, vr. fid^
fatt meinen.
Wyplakanie, -nia, sn.
2luäroeinen n.
Wyplaszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf. ; Wyplo-
szyc, -sze, -szylem, va.perf.
^eraugfd^euc^en, cerfd^euc^en,
oertreiben.
Wyplaszanie, Wyplosze-
nie, -nia, sn. ©erauöfc^euc^en
«., äSerfc^euc^en «., 5Sertrei=
ben n.
Wyplaszczac, -szczam,
-szczatem, va. imperf.', Wy-
plaszczyc, -szcze, •szczyJem,
va. perf. ^a(^ machen, auä=
ftredfen.
Wyplaszczanie, Wypla-
szczenie, -nia, sn. %la^=
machen «., 2lus[trecfen n.
Wyplata, -ty, pl -ty, sf.
3tuäio^Iung /., 3a^(ung /.,
2luöja^ren /(., Seja^Iung/;
termin -1y 3<»^I""9^t«rmin
m. ; wstrzymac -fy bie Sa\)=
lungen einfteUcn.
Wyplata6, -tam, -talem,
va. perf. ein ©tü(J auä=
fc^neioen, auä^auen; — komu
figia jmnbm einen Streich
fpieten.
33*
Wyplatanie
516
Wypokostowac
Wyplatanie, -nia, sii.
Sluöfc^neiben n., 2luäf)auen n.
Wyplatnosc, -sei, sing,
taut. sf. 3a^luiig§fäl)i9leit f.
Wyplatny, adi. jal^lungS-
fä^ig; safilbac, augja^Ibar;
fättifl.
Wyplaw, -u, pl. -y, sm.;
dim. Wyplawek, -wku, ^jZ.
-wki, sm. 1) 2(uäf(^meljctt ??.,
Sluäfd^roemmcn n., 2luäf(^tne(=
jung f., SluSflufi »t. ; 2)
Wyplawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imi^erf. ; Wyplawic,
-wie, -wilem, va. per/, ^erauös
fc^roemmen, rein fc^tüemmen ;
— kruszec läutern, au§=
fc^meljen.
Wyplawianie, Wyplawie-
nie, -nia, sn. ^erauSfc^JDcm»
men n.; — kruszcuSäutcrn n.,
SluSfc^meljfn n.
Wyplawka, -ki, pl. -ki,
.^f. ^piattraurm m.
Wyplawkowy, Wypla-
wny, adi. au§\^roimmbax,
läuterßar; Säuterungä».
Wyplazic, -ie, -ziJeoi, vn.
perf. auöfried^en.
Wyplazowac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. mit ber flachen
klinge fc^Iagen, prügeln, auä'
fucfeteln.
Wyplazowanie, -nia, sn.
©dalagen n. mit ber fla(i)en
klinge, SCuöfud^teln n.
Wyplodzic, -dze, -dzitem,
va. perf. erzeugen, ouf bie
aßelt bringen; — sie, vr.
feine 3eusw"9^fi^«f^ (^ru(f)t=
barfeit erjc^öpfen.
Wyplomieniac, -niam, -nia-
lem, vn. imperf.\ Wyplo-
mienic, -nie, -nifem, vn.
perf. ^erauöflammen, flam=
menb (jetDorbredien.
Wyplomienianie, Wyplo-
mienienie, -nia, sn. §eraug=
flammen n.
Wyplon^ö, -ne, -nalem,
vn. perf. aufbrennen.
Wyplonieö, -niej§, -niatem,
r/(. perf. unfruchtbar roerben,
bie äewgung^- ober ©ebärlroft
»erlieren.
Wyplowialy, adi. Der»
fd^offen, fal^t, farbloä.
Wyplowic, -wie, -wilem,
va. perf. fal^I mad^en.
Wyplowiec, -wieje, -wia-
lern, vn. perf. faf)I, farbl05
roerben, ocrf^iefien.
Wyplowienie, -nia, sn.
Serfc^iefeen n.
Wyploczek, -czka, j>^-
-czki, sm. auägeroafc^eneö
©tüd Grj.
Wyplöczyny, -czyn, plitr.
tant. ©pülicöt n.
Wyplöczysko, -ka, pl.
-ka, sn. au§gefpülteä Scbreic^.
Wyplukad, -kam, -kaJem,
va. perf. ; Wyplukiwaö,
-kuje, -waiem, va. imperf.
auSfpülen, auäroafd^en, au§=
fc^roemmen, auöf^tenlern ;
— szklanke ein ©ta§ auö=
fpülen; — sobie usta fid)
ben 3JJunb auSfpülen; — bie-
lizne bie 3Bäfrf)e auöfc^roem»
men.
Wyplukanie, Wypluki-
wanie, -nia, sn. 3lusroafc^en
n., 3luäfpülen n., 9lu§fd^n)em=
men n., 9luö|d^lenlern n.
Wyplyn^c, -ne, -nalem,
vn. perf. ; Wyplywac, -warn,
-walem, vn. imperf. 1) auö=
fUefien, auslaufen, auärinnen;
j^erüorqueüen ; entfpringen;
skad -wa ta rzeka ? roo ent=
fpringt biefer 5^"ll^i ^^^
mu -nelo ba§ Sluge ift il^m
auSgeronnen ; woda -wa
ze skaly baä Sßaffer ftrömt
au§ bem gelfen [)ert»or; z tego
-wa barou§ gefjt ^eroor;
2) auftauchen, gum SSorfd^ein
tommen; znowu -nai na po-
wierzchnie er ift TOieber auf
ber Dberflädfie aufgetaucht;
prawda muai na wierzch -nad
bie Söa^ti^eit mufi immer gum
1 Sßorfc^ein fommen ; 3) l^erauö»
fd^roimmen,f(^nnmmen, fegein;
I — na peioe motze ouf bie
I offene (See f)inauäfegetn.
Wyplynif cie, -cia ; Wyply-
wanie, -nia, sn. ^(usfliefeen >(.,
(Sntfpringen n., ^eröorqueUcn
'n.\ Sluftaud^en n.\ (§erauä=)
©d&roimmen »., ©egeln n.
Wyplyw, -u, pl. -y, sm.
l)2lugflu^OT. ;— paryS)ampf=
auöftrßmung /. ; 2) golge y ,
g-olaeerf^dnung / , SBirf ung f.
Wypnieja, -ji, pl. -je, sf.
(Dolabella) $8ei'[fct)nedfe /.
Wypocenie, -nia, sn. 2lu5»
fdjroigenn. ;?lu§fintern«.,9Uiä=
fidern n.\ einlaufen n. (ber
g-enftetfc^eibea ober ©cfäfeei.
Wypoclilebiad, -biam, -bia-
■tem, ra. imperf; Wypo-
chlebic, -bie, -bilem, va.
perf. abfd^meic^eln, erfd^mei»
c^eln.
Wypochlebianie, Wypo-
clilebienie, -nia, sn. 3lb=
fdjmeic^eln »(., ©cfc^mcic^eln n.
Wypochwie, -wia, pl.
-wia, sn. ©c^eiDe /.
Wypociö, -ce, -citem, va.
perf. auäfd^roi^en laffen,
auSfintern, obfc^eiben^ befd^U=
gen (oon genfterfd)eiben, (Me»
fasert u. bgl.); — sie, vr. fic^
auöft^roi^en, tü^tig fc^roi^en.
Wypocz^c, -czne, -czatem,
vn. perf.-., Wypoczywac,
-warn, -walem, vn. imperf.
ausrufen, raften, fid^ erholen;
— po pracy nad^ ber 3(rbeit
auöruf)en.
Wypoczgcie, -cia; Wypo-
cznienie, Wypoczywanie,
-nia, sn. 2luäru[)en n. ; SRaft /.
Wypoczynek, -nku, pl.
-nki, sm. 2luäru^en n., 9lu^e
/■.,9iaft/., ®r[}0lung/. potrze-
buje -nku ic^ bin ert)oIungf'=
bebürftig.
Wypogadzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. \ Wypogo-
dzic, -dze, -dzilem, va, perf.
aufheitern, aufflären; -godz
twe czolo fieitere beine ©tirn
auf, entrungle beine ©tirn;
— sie, rr. fid^ aufheitern,
ftd^ aufklären ; niebo sie -ga-
dza ber ^tmmel flärt ftc^
auf ; czolo jego sie -gadza feine
©tirn l^eitert fid& auf.
Wypogadzanie, Wypogo-
dzenie, -nia, sn. 3luf^eitera
n , 9(uftlären n.
Wypoiö, -je, -item, va.
perf. auöfd^enfen, aüe ©e=
tränfe oerbraurfien.
Wypokladac, -dam, -da-
lem, va. perf. oerfd^neiben,
!aftrieren.
Wypokladanie, -nia, sn.
SJerfc^neiben «., Äaftrieren n.
Wypokostowac, -stuje,
-walem, ra. perf. auöfitniffen,
auoladfiereu, überfirniffen.
Wypokostowanie
517
Wypraszac
Wypokostowanie, -nia, sn.
5luöladieren «., 2luäfimif[en n.
Wypokutowaö, -tuje, -wa-
Jem, (H. pe)-f. auäbüfeen,
büfeen ; — za co etiü. abbüficn.
Wypokutowanie, -nia, sn.
9lugbüfeen n.
Wypolerowad, -mje, -wa-
lem, ra. per/, auöpoüeren,
ausalätten; üetfeinern.
Wypolerowanie, -uia, 5«.
2lu§polieren »., 2lugglättcn n. ;
33erfeinern n.; fllatte^, oerfet»
ncrte§ Sßefen, ©c^[iff m.
Wypoliczkowac, -kuje,
-walem, ra. perf. o^t=
feigen, abo^rfeiflcn.
Wypoliczkowanie, -nia,
Sil. Ohrfeigen n.
Wypolowiö, -wie, -wiJeni,
ra. perf. jur ^äif'te roeg=
TteBmen, oermtnbern.
Wypominac, -nam, -nalem,
ra. imperf. ; Wypomniec,
-mne, -mniaJem, va. perf.
in ©cinnening rufen, erjDä^=
nen'; üor^alten, üotroerfen; —
komu wyrzadzone dobrodziej-
stwa imnbm erroiefene SBo^U
taten Dorl^alten.
Wypominanie, Wypo-
mnienie, -nia, sn. 6troäf)nen
». ; 3]or^aIten n., SBorroerfen ».
Wypompowac, -puje, -wa-
lem, va. perf.\ Wypompo-
wywac, -wuje, -waleir, va.
imperf. auSpunipen.
Wypompowanie, Wypom-
powywanie, -nia, sn. SlUÖ'
pumpen n.
Wyporek, -rku, p>^- •'l^'»
sm. \) 9(ustrennen n. ; Slus«
gctrennte(6) n.\ 2) Äaiferfc^nitt
m.-. 3) auö bem 2KutterIeibe
au^gefc^nitteneä ßinb; •i)-iki
aufgetrennte gäben, 2lu§gerip=
peftf?) n.
Wyporz^dzac,-dznni, -dza-
fem, va. imperf. ; Wyporz^-
dzi(5, -dze, -dzifem, va. perf.
I^erric^ten, auäbeffern, in
[tanb fe^en.
Wyporzadzanie, Wypo-
rz^dzenie, -nia, sn. £>t'r=
rid)ten «., 2(uöbeffern n.
Wyposazac, -zam, -ialem,
la. imperf. \ Wyposazj'C, -ze,
-±jlem, va. perf. ausftatten ;
»erforgen; wszjstkie swoje
siostry -Äyl allen feinen S^rpc''
[tern [|at er eine SMtgift ge»
geben ; bogato -zony przez
natuie oon ber 9Jatur reic^
auggeftattet; — w co mit
etro. auöftatten.
Wyposazanie, Wyposa-
zenie, -nia, sn. 2lugftotten n.\
SSerforgen n.
Wyposzczenie, -nia, sn.
2Uiöfa[ten m., erreichen ;;.
burd) gtiftf";
Wyposcic, -szcze, -sciJem,
va. perf. au^faflen, butc^
gaften eireid^fn; - sie, rr. fid)
ausfaften, genug §unger leiben.
Wypotgzniac, -niam, -nia-
iem, va. imperf. ; Wypotg-
zni6, -nie, -nilem; Wypot§-
gowac, -guje, -walem, va.
perf. mächtig mad^en, ftätEen.
Wypotgzniec, -niam, nia-
tem, rn. perf. mäd^tig roerben.
Wypotniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. auöfd^rai^en, »er=
jc^roigen; ju fdörci^en aufhören.
Wypotrzebowac, -buje,
-waJem, va. perf. neibrau^en.
Wypotrzebowanie, -nia,
s». SJerbrauc^en ».; 3Scr^
braud^ m.
Wypotwarzac, -rzam,-rza.
iem, va. imperf. ; Wypotwa-
rzyc, -rze, -rzylem, va. perf.
burrf) aSerieumbung erreichen,
erlügen, erfd^roinbeln.
Wypowiadac,-darr,-daIem,
va. imperf. \ Wypowiedziec,
-wiem, -dziaJeui, va. perf.
1) ougfprec^en, auofagen; I)er=
jagen, üortragen; erjä^Ien;
— to trudno eä i[t fdiroer, eä gu
lagen; 2) fünbigen, auffagen,
auffünbigen; — komu mie-
szkanie, przyjazn, sluzbe
imnbm \)'\i Ißo^nung, bie
greunbfdEiaft, ben 2)ien[t Iün=
bigen; 3) liinben, cerJünben,
erUüren, anfünbigen; — komu
wojne jmnbm ben Ärieg er»
flären; 4) auäpfappern, ouä»
pfaubern.
Wypöwiadanie, Wypo-
■wiedzenie, -nia, sn. 2luö»
(prec^en «., 2luäfagen n. ; §er-
jagen n.; Vortragen n. ; (Sr=
ää|len n.; Äünbigen n., 2luf=
fünbigen «., j^ünbigung /. ;
Sluffagen /(.; 2lu§plappern »1.;
— wojny Äriegserflärung /.
Wypowied^, -dzi, sincj.
tant sf. 2luffünbigung f.,
Sluffagen n.
"Wypozyczac, czam, -cza-
lem, va. imperf.:, Wypoiy-
czyö, -cze, -czylem, va. perf.
ttuälei^en, ausborgen; »cr=
letzen, »erborgen.
Wypozyczalnia, -ni, pl.
-nie, sf. Seii^anftalt /., Setr;=
inftitut n. ; — ksiazek 8et[)-
bibliot^e! /. ; — fortepianow
Ätaoierlei^anftalt.
Wypozyczanie, Wypozy-
czenie, -nia, sn, 2luälei^en
«., 3luäborgen «. ; Berletf)cn
»., aSerborgen n.
Wypi'acowac, -cuje, -wa-
tem, va. perf. ; Wypracowy-
wa6, -wuje, -walem, va. im-
perf. ougarbeiten; — szkic
bndowy einen ©ntrourf be^
Saueö ausarbeiten.
Wypracowanie, -nia, sn.
1) Sluöarbeiten n. ; 2) fc^rift»
lidöer 2Iuffa^, ßompofition /.
Wypraktykowac, -kuje,
-walem, va. perf. 1) augpra!=
ttjieren; bur^ ^raj;i^ !ennen
lernen, erlangen; erproben,
aUBproben; wypraktykowany
spos6b ein erprobtet 2Ritle( ;
2) burd^ BeicJ^enbeuterei, burc^
^raftifen ^erauäbrinflen.
Wypraktykowanie, -nia,
sn. Sluäprafttjieren ».; Erpro-
ben «., Erprobung /.
Wypranie, -nia, sn. \)
2lu§rottf(^en n.\ 2) 2)urd)n)idj=
fcn n.
Wyprasowaö, suje, -wa-
iem, va. perf. \ Wyprasowy-
wac, -wuje, •wätem, va. im-
perf. 1) aufbügeln; 2) au^=
preffen.
Wyprasowanie, Wypra-
sowywanie, -nia, sn. 1) 2Ui^=
bügeln n. ; 2) 3lU5preffen n.
Wypraszad, -szam, -sza-
tem, I. va. imperf.; Wypro-
sic, -sze, -sitem, I. ra. perf.
1) auöbiiten, erbitten,burc^ Sit«
ten erlangen ; — sobie co u kogo
etro. bei imnbm erbitten ober
bur(^ Sitten erlangen; — kogo
od czego jmnbn loöbitten, loö»
betteln, burc^ Sitten con etro.
befreien; — kogo od smierci
imnbn burcf) Sitten oom Xobe
befreien; 2) ^inau^bitten; —
Wypraszanie
518
Wyprowadzac
kogo za drzwi jmnbm bte
%üx roeifen ; 3) oerbitten, »cr=
bieten; -silem sobie juz raz
podobne iarty id^ l^abe mir
fc^on einmal ä^nli^e ©pä^e
»erbeten; II. — sie, vr. fic^ ent»
fd^ulbigen, um SSerjeil^ung
bitten; um Befreiung, um
(Intl^ebung bitten.
"Wypraszanie, Wyprosze-
nie, -nia, sn. Soäbitten n. ;
erbitten n., 2luäbitten «.;
herausbitten «.; SSerbitten n.,
Verbieten n.
Wypraszczac, -czam, -cza-
tem, va. perf. oereinfad^en.
Wyprawa, -wy, 2^?. -wy, sf.
1) |)tnauäf(^icfen n., 2lbf^icfen
n., 2lbfcnben n., Slbfertigung
/., 3lu§fa^rt /., Sttuöreife /.;
— posJanca ba§ Stbfd^itfen
eines Soten; — wojenna
gclbjug ; — naukowa n)i[fen=
fd^aftlic^e gorld^ungöreife; —
po zlote runo 2lrgonautenjug ;
2) SarfteKung /., Sluäeinan-
berfe^ung /.; 3) Sluöar»
Bettung/., Surid^tung f.; —
skor Sluägerben ber (^eHe; 4)
2luäftaltun(^/. ; dostala opröcz
posagu i piekna -we fte ^at
au|er ber Mitgift ouc^ eine
frf;öne Sluöftattung belommen;
5) ^u^ m., 3Serput|, 915=
pu^, SBemiJrtelung f.; —
cementowa ^CI"« "t^erpu^ ;
— gipsowa ®ipämörte[oerpu| ;
— gladka feiner 2Serpu§,
üoüftänbiger, breifc^id^tiger
^U^ ; — kedzierzawa, — od
jniotly @tepp», SBefenpu^;
— lozyska iagerfutter «.; —
surowa, — pod gont 3(nn)Urf
m., SRau^rcerf «., 58en)urf m.;
— wapienna 9KörtelDerpu|;
— zwirowa ©pi^rourf; 33e=
rapp m., Scrappung /., Ärauö=
pn^ m.
Wyprawca, -cy, pl. -cy ;
Wyprawiacz, -a, pl. -e,
sm. Bearbeiter m.
Wyprawiaß, -wiam, -wia-
lem, 1. va. imperf.\ Wypra-
wic, -wie, -wilem, I. va. perf.
1) abfmben, abjd^idten; abfer=
tigen; — kogo dokad jmnbn
tt)o^in Jenben, fd^icfen; -wil
syna na wojne er fc^idtte bcn
©o^n in ben Ärieg; — po-
filow bie ©efanbten obfc^idten;
z wielkim trudem -wilem go
dziä do miasta mit grofier
2)Jü^e gelang e§ mir l^eute, i^n
in bie ©tobt ju fc^idCen;
2) auSmad^cn ; 3) aufarbeiten,
jurid^ten, aufgerben; bearbei=
ten, ausarbeiten; — sköre
ba§ Seber gerben; — aciane
bie aJJauer tünchen; 4) au§=
roenben, anrid^ten, juricfiten;
— kurczeta bie §ü^ner jum
fiod^en juric^ten; 5) auäric^ten,
anfteüen, geben ; — uczte einen
©c^mauä geben; 6) treiben,
nerriditen, tun; c6i ty za
glupstwa -wiasz loaö treibfi
bu benn für S)umml^eiten;
— dziwy Sößunberbinge t)er=
rid^ten; co on -wial, o tem
nie masz pojecia bu f)aft fei=»
nen 33egrif[, roaä er getrieben
^at; 7) ousftaften, equipicren;
ir. — 8ie,tT. fic^ ju etro. anfd^if"
fcn, fi(^ aufma(|en, fic^ Io§=
mad^en; — sie dokad fic^
roo^in begeben, bai)in reifen;
— sie na wojne in ben ßrieg
jieben.
Wyprawianie, Wyprawie-
nie, -nia, sn. 1) Slbfertigen
M., 2lbfd)idfen n., 2l6fenben
n. ; — pociaga 2lbfertigen
n., 2lblaffen n. eineg 3"Sf^i
2) 2(u§arbeiten «., bearbeiten
n., ^utiti^ten "•) Stnric^ten
n., Sluimad^en n.; 3)
SlnfteUcn »;., S^reiben «.; 4)
Sünd^en n., ^u^en n.; 5)
SluäfJatten n., ©quipieren n.
Wyprawnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©eläufigfeit /., ger»
tigfeit /.
Wyprazac, -iam, -ialem,
va. imperf.] Wyprazyö, -ie,
-zyiem, va. perf. ouöprägeln,
ausfd^moren; — sie, vr. fic^
recöt etl^igen.
Wyprazanie, Wypraze-
nie, -nia, sn. Slus prägein «.,
2lu§i(^moren ?;.
Wyprgzaö, -zam, -ialem,
va. i/wpe?-/.; Wypr§ä:yc, -ie,
-iyfem, va. perf. auöfpannen,
anfpannen, ftroff anjie^en;
— sie, vr. fi(^ auSftrcrfen.
Wyprfzanie, Wyprgze-
nie, -nia, sn. 2iuäfpannen n.,
2tnfpaunen n.
Wypromowac, -mnje, -wa-
tem, va. per/, bcförbem.
Wypromowanie, -nia, sn.
SeförDetung /.
Wyprorokowac, -kuje,
-walem, va. perf. prop^C»
jeien, oorl^erfagen.
Wyprorokowanie, -nia,
sn. ^-propliejeien n., ^^rop^e-
geiung /., SSor^crfagen n.
Wyprostac, -stam, -sta-
lem, vn. perf] — czema
einer ©ac^c gerood^fen fein.
Wyprostowac, -stuje, -wa-
iem, va. perf; Wyprösto-
wywac, -wuje, -wywatem,
va. itnperf. gerabe biegen,
machen, jie^en, flredfen, auä-
ricf)ten; — szyny ©^ienen
ausrichten; — sie, vr. fic^
aufrid^ten, eine gerabe ©tel=
luna annel^men.
Wyprostowanie, Wypro-
stowywanie, -nia, sn. ®es
rabebiegen n., ©erabeftredEen
n., 2(u5ric^ten n.
Wy|)rowadzac, -dzam,
-dzalem, va. imperf. ; Wy-
prowadzic, -dze, -dzitem,
va. perf. 1) auäfül^'ren, ^inauS«
führen, ^erousfüfiren, abfül^ven;
— kogo na przechadzke
jmnbn fpo^ieren führen; —
kogos z pokoju jmnbn auä
bem 3iitt'n«t führen; — to-
wary z kraju SQJaren tn§
2tu5[anb fül^ren; 2) — kogo
z btedu, z bojazai jmnbn
Dom Srrtum, oon ber gurd^t
befreien; — kogo z niepe-
wnosci jmnbn aus einer Unge-
aife^eit reifeen; 3) — kogo
w pole jnmbn ^interä £i^t
fixieren, jum ^Jiarren l^atten;
4) — CO, kogo na jaw, na
.swiat, na widok ctn)., jmnbn
entbedEen, in bie SBelt ein=
führen, ans Sid^t bringen,
jief)en; 5) — co z czego etro.
aus etro. obleiten, herleiten,
l^erDorbringen ; — co z ni-
czego etro. Don nid^ts ob»
leiten; — sw6j rod od kr61a
Salomona feinen Urfpcung
üom Äönig ©alomo ableiten;
6) sieben; linie z danego
punktu — eine Sinie oon einem
gegebmen 5ßun!te jiel^en; —
konain wysoko ben ©d^om»
ftein roeit in bie ^ö^e führen;
7) — z czego wniosek au§
etro. folgen;, fc^ liefen; einen
Wyprowadzanie
519
Wypukac
©c^Iufe sieben, 8) — kogo
z choroby imnbm auö einer
Ä'tanf^eit ^erouöf)etfen, jjtnnbn
feilen, furieren, — kogo z nie-
bezpieczenstwa jmnbn einet
©efa^r entgegen laffen; —
kogo z rozumu jninbu um
ben 2]erftanb bringen; II. —
sie, vr. auöjie^en, eine 333o§=
nung räumen; dzis jeszcze
-dze sie z tego mieszkania
l^eute nod^ roerbe ic^ biefe
2ßo6uung oerlaffcn.
Wyprowadzanie, Wypro-
wadzenie, -uia, sn. 3lu5-
gie^en n., Siusfül^ren n.\ —
towarow za granice bie 2luä=
fuE)c ber Sßiten in§'2tuälanD;
— sie, 2luäjiei)en n., Um^ug
m. ; po mojem -niu sie nad^=
bem ic^ ousgejogen roar.
Wypröbowac, -buje, -wa-
iem, va. perf. ausprobieren,
aueproben.
Wyprobowanie, -nia, sn.
SluQurobieren n.^ (Scproben n.
Wyprochlizua, -ny, pl.
-ny, sf. morfc^e ^i^Ijlung,
auäiiefauüeg Sod^. I
Wyprochxiiec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. motf^, l^o^l
tnerben, auäfaulen, ausftotfen.
Wyprochnienie, -nia, sn.
Sluefaulen »., SUuäftoden n.
Wyproszac, -szam, -sza-
tem, va. imperf.\ Wypro-
szyc, -ize, -szylem, va. perf.
auöl'tauben.
Wyproszanie, Wypro-
szenie, -niajÄM.Stusi'lauben n.
Wyprözniac, -niam, -nia-
iem, va. imperf.\ Wypro-
znic, -znie, -zuiiem, va. perf.
ausleeren, teer machen, auf-
räumen; — kielicb jednym
tchetu ben Helc^ in einem
Sitem auöieeten, auälrinfen;
— s'e, vr. fid^ entleeren,
offenen Scib l^aben.
Wyproznianie, Wypro-
znienie, -nia, S7i. 1) 21 uö-
leeren n., ©ntleeren «. ; 2)
©tuE)[gong m.
Wyprozniec, -nie, -niletn,
vn. perf. leer tuerben, erfd^öpft
fein.
Wypruc, -je, -tem, va.
perf. ; Wypruwac, -warn,
-watem, va. imperf. auä=
trennen, ^eraustrennen.
Wyprucie, -cia; Wypru-
wanie,-nia, sn. 2tuätrennenn.
Wyprysk, -u, pl. -i, sm.
1) aiuöfc^rag m.\ 2j -ski
3luägefprü^te(ä) n.
Wypryskaö, -skam, -ska-
lem, vn. imperf.-^ Wypry-
sn%c, -sne, -snatem, vn. perf.
l^erauä',l^erDorfpri^tn,fprü£)en,
auäfpri^en.
Wypryskanie,-nia ; Wypry-
snigcie, -cia, sn. 2(uäfpri§en,
^ecDorfptitjen n , ©prüfen n.
Wyprzalina, -ny, pl. -ny,
sf. iDunbe, aufgeriebene Äör=
perfteHe.
Wyprz^dz, -egne, -aglem,
va. perf. ; Wyprzggac,'-gam,
-galem, va. imperf. au§i=
fpannen, abfpannen.
Wyprzagnigcie, -cia; Wy-
przgganie, -nia, su. 3lu5=
fpannen n.
Wyprz^sc, -rzede, -rza-
d*em, va. perf. au^ipinnen,
alles auffpinnen, fpinnenb
Derbraucben. |
Wyprz^tac, -tam. -talem,
va. imperf. ; Wyprz^tn|.c,
-ne, -nalem, va. perf. auS=
räumen, roegraumen, leer ma=
d^en, ausleeren ; — mieszka-
uie bie Sßo^nung aufräumen;
— swoje rzeczy feine ©ac^en
rcearäumen.
Wyprz^tanie, -nia; Wy-
prz^tnigcie, -cia, sn. 2lu^.-
räumen n., SKegräumen n.,
2(u 9 leeren n.
Wyprzec, fie^e : Wypierac.
Wyprzec, -prze, -przalem,
vn. perf. fid^ ert)i|en; branbig,
rounb, faul loerben burc^
®ci)i^en; auöfc^n)i|en, au§=
bunften.
Wyprzedac, -dam, -dalem,
va. perf. ; Wyprzedawac,
-daje, -dalem, va. imperf.
auänerfoufen.
Wyprzedanie, Wyprzeda-
wanie, -nia, sn. 2lu3»cttou-
fen n.
Wyprzedaz, -y, pl. -e, sf.
2lu€oafauf m.
Wyprzedzac, -dzam, -dza-
leai, va. imperf. ; Wyprze-
dziö, -dze, -dzilem, va. perf.
Überholen, porauseiten; —
kogo jmnbn überholen, l^inter
ftd^ [äffen, einen SSorfprung
Dor imnbm geroinnen.
Wyprzedzanie, Wyprze-
dzenie, -nia, sn. Überholen
n., 3Sorauäei[en n.
Wyprzodek, -dka, pl. -dki,
sm.', SBettlauf m., aiSctteifer
7n. (oeraltet; nur noc^ ge»
bräuc^a^ in ber Siebenäott:)
na -dki um bie SBette.
Wyprzysifgac, -gam, -ga-
Jem, va. imperf, Wyprzy-
si^dz, -siegne, -siaglem, va.
perf. abfc^roören; — sie, vr.
fict) eiölic^ loäfagen.
Wyprzysigganie, Wy-
przysigzenie, -nia, sn. 2lb-
Ic^roöcen n.
Wypsn%c sig, -sne, -ana-
lem, vr. perf. entfc^Iüpfcn,
cntroifc^en.
Wypstrzenie. -nia, sn.
SBuntmac^en n.
Wypstrzyc, -trze, -irzy-
I Jem, va. perf. bunt machen,
malen.
Wypsuc, -je, -iem, va.
perf. ganj üetnic^ten, aUeä
oerDerben.
Wypsnigcie sig, -cia, sn.
©ntfcplüpfen n., (Sntroifc^en «.
Wypuchaö, -cham, -cha-
lem, va. imperf.; Wypu-
chn^c, -chne, -chnatem, va.
perf. auäbampfen, fc^naubenb
unD bampfenb oon fic^ geben.
Wypuchanie, -nia ; Wypu-
chnigcie, -cia, sn. 2luä-
bampfen n.
Wypucowac, -cuje, -wa-
lem, va. perf. auSpu|en.
Wypaczac, -czam, -cza-
lero, va. imperf. ; Wypu-
czyc, -cze, -czyiem, va. perf.
^etausbeugen, ^erausbiegen,
^eraus!rümmen.
Wypuczanie, Wypucze-
nie, -nia, sn. §erau§beugeii
?;., ^erousbiegcn n., §erau8=
frümmen n.
Wypudrowac, -druje, -wa-
lem, va. perf. au^pubem.
Wypukac, -kam, -kalem ;
Wypukn^c, -kne, -kiem, va.
perf. ; Wypukiwac, -kuje,
-walem, va. imperf, 1) auö*
Hopfen, flopfenb ^erau5brin=
gen, austrommeln; 2) au§=
f^lagen, heraustreten.
Wypukanie
520
Wyrachowac
Wypukanie, -nia; Wypu-
knigcie, -cia ; Wypukiwa-
nie, -nia, sn. 2lugtlopfen «.,
3luätrommeIn n., i)erau§=
ffopfen n.
Wypuklasty, adi. ; Wypu-
klasto, adv. ein roentg ban=
ö^ia. crl^aben.
Wypuklina, -ny, pl. -uy.
sf. SBrud^ ni., Hernie /., 3iup-
tur /.
Wypuklinomierz, -rza,
pl. -rze, sw. Sarintruc^»
meffer n.
Wypuklorzeiba, -by, pI.
-by, sf. 9telief h.
Wypuklosc, -sei, pl. -sei,
ä/*. 1) @r^a6en[)eit /., Äonoe»
Xität /,, 9iunber^abeuf)eit /.,
SBölbung /., SBaut^ung f.:
iiinfenförmigfeit /. ; 2) 93au(^
m. be§ ©angeö (im SBergbau).
Wypukly, adi. ; Wypnklo,
Wypukle, arfr. bauchig, fon=
ucj, runbetl^aben, litifen»
förtr.ig, ^eroorfte^enb; -klo-
-kly fonüeHontff, ^ocf)=«r=
^aben; -klo wklesly fonufE=
fonfat, ^oc^ unb l^ofilrunb.
Wypurgowac, -guje, -wa-
Jero, ra. /?e>y. reinigen, pur=
gieren.
Wypust, -u, j:>^. -y, sni.
1) 2lnäla^ »;/., ^erauslaffen
m. ; 2) 2:tcibe=, SBeibepIafe m. ;
3) Slusflufe ?n.\ 2lusfIu^rocf)
im Schmelzofen; 4) gebet f.,
&tat m., ©punö m.; 5) urX'
beberft (iegenbe gläcf)e ber
©d^iefer unb Sa^jiegef; 6>
— pary @5pau[ion/., j'ampf=
fpannung /.
Wypustek, -stku, pl. -stki,
s/H.; Wypustka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) fie{)e: Wypust; 2;
©c^ö&ling ?«., SQSilbling w. ; |
3) aSefa^ w., '^affepoil m.,
33otid^ub M?., SBorftofe m. \
Wypustnik, -a, pl. -i, sni.
gebet^obel »«.
Wypustny, adi. 2(us(a^'.
Wypustoszenie, -nia, s>i.
»oUftänbige SJerroüftung /.
Wypustoszyö, -sze, -8zy-
Jeiu, va. per/. tJoUflänbig VCX'
rauften.
Wypuszczaö, -czj<m, «cza-
lew, va. imperf. ; Wypu-
sci6, -szcze, -scilem, va. perf.
1) auglaffen, ficrausfaffen,
^inausloffen, loslaffen, frci=
laffen, enUaffen ; — kogoÄ na
wolno^c jmnbn fteilaffen ;
— pare z kotl^a ben Sawpf
aug bcm Äeffel auölaffen; —
bydlo z obory baä 33ie^ au^
bem ©taue l^inauglaffen ; —
jakies tlowo ein SUott aug=
laffen; — suknie w szwach
baö Äleib in ben ^Jä^ten au§=
laffen; psy na kogo — .^unbe
auf jmnbn loöloffen; 2) cr=
laffen ; freigeben, ergef)en laffer ;
— kogo z przysiegi jmnbn
pon einem ©d^rourfreifpred&en;
3) faf)ren laffen, auöloffen;
— zrak gratkefic^ bie(Selegen=
^eit entgelten laffen; 4) —
komu CO jmnbm ettn. per»
pad^len, in ^ac^t geben; 5) üon
ficf) geben, gelten laffen ; — decb,
iadio ben 2Uem au6fto|en,
ben Stachel l^erauc-ftctfen ; —
mocz ben Urin lafjen; 6) fd^ie»
Ben, abfd^ie^en; — strzafe
z iuku einen ^feil pom 5Bo's
gen (ab)fciöicBen ; 7) feimen, irci=
ben, fprie^en, auöfd)lagcn;
drzewa znow listki — zaczy-
naja bie 93äume fangen rcieber
an, Blätter ju treiben.
Wypuszczalny, adi. 2luä«
Ia§=, auSIafebar.
Wypuszczanie, Wypu-
szczenie, -nia, sn. 2luälofftn
H., 2tuätaffung /., Soälaffen
n., ^reilaffen «., SCBeglaffen ».
Wypychacz, -a. pl. -e, sin.
2lusftopfec m.
Wypycha6 fie l^e : Wypchac.
Wypylac, -lam, -laJem, va.
imperf. \ Wypylic, -le, -lilem,
va. perf. pom Staube rci»
nigcn.
Wypylanie, Wypylenie,
-uia, sn. ^teinißen ». DOin
Staube, 2lbftauben n.
Wypyt, -«, sing. tant. sni.
2lu§fotfc^en n., 9lad)frage /.
Wypytacz, Wypytywacz,
-a, pl. -e, sm. 2luö', ^^laü.j=
forf(^er vi.
Wypytad, -tam, -talem, va.
jjer/.; Wypytywac, -tuje, -wa-
lero, va. imperf. ausfragen,
ausforfc^en, nachfragen, nacl^=
forfd^en; per§ören; kazdego
z osobna -taj frage jeben ein=
jeln aus; gdy mnie bedzie o
clebie -tywal, coi mu odpo-
wiem ? nienn er mid^ nad^ bir
fragen roirb, rcaä foU ic^ i^m
antroorten?
Wypytanie, Wypytywa-
nie, -nia, sn. 2tuöfragen m.,
j a'Ja^fragin n., 2lueforfd^en n.;.
1 3Ser|ör «., 9ini>flSation /.
j Wyrabiac, -biam, -bialem,
j I. va. imperf. ; Wyrobic,
-bie, -bilem, I. va. perf. ouö=
I arbeiten, maiien, erzeugen ; per*
I arbeiten; te figurki -labia sie
z gliny biefe Statuetten rocr-
ben ou§ %on gemalt; ciasto
— ben Seig burc^Ineten, burcfi»
luirfer ; kto ci dzis -robil za-
:danie? roer ^at öit l^eute ben
j älufftt^ auögeorbeitet ? ; -rabia
I tkaniny zlotem tkaue et er=
^eugt golbbur^rcirlte ©eiüebe;
2) treiben, aufteilen; co tei ty
z nim za gJupstwa -rabiasz?
rcag treibft bu benn mit il&m
: für 2)uniml^eiten?; — figle
tolle Streiche machen; 3) —
! cos etrc. auSroirfen, errcirfen ;
komu protekcya — urzad
jmnbm burc^ ^roteltion eine
2lnfteIIung perfd^affen; -r6b
mi to u niego erroirfe eä mir
bei ibm; — dla kogos laske
eine ®nabe für jmnbn ern)ir=
fcn; 4) »erarbeiten, arbeitenb
oerbrauc^en; II. — sie, vr.
1) fic^ mad&en, fic^ abarbeiten,
5u ßnbc fommen ; nie modz
sie — mit ber Slrbcit nidE)t
fertig roerben fönnen; 2) arbei»
ten, gären, fertig rcerbcn;
wino sie -rabia ber 3Bein gört;
on sie -robi z czasem et rcirb
fid) mit ber Seit ma^en.
Wyrabianie, Wyrobienie,
-nia, sn. 1) 2luöorbeiten «.,
33erarbeiten n., 2(ugmac^en «.,
Süerjc^affen n., ©rroiifen n.,
2) ©r^eugung /., gof'ritation
/., ^erfteUung f, 2ln=, SKer-
fertigung /".; 3) @ären n.
Wyrabowa6,-buj(', -walem,
va. perf. ausrauben.
Wyrabowanie, -nia, sn.
2Ui6rauben n.
Wyrachowad, -chuje, -wa-
lem, va. perf. ; Wyrachowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
perf. ausrechnen; czys -cho-
wal, na jaki dzien to öwieto
przjpada? ^aft bu fd^ou ous-
gere^net, auf meieren Siag
Wyrachowau ie
5-21
Wyrazny
biefer geiertag fäüt? ; nie badz
taki -chowany fei ntc^t [o
bcred^nenb, auf beinen SSorteil
fiebad^t; — sie, vr. IHed^nimg
abfegen.
Wyrachowanie, Wyra-
chowywanie, -nia, s». 3luä«
re(i)nen n, ä3erec^nen «., Se»
red^ttung /'. ; uczynic co z -nia
etn», auö Sered^nung tun.
Wyradlaö, -dlam, -diaJem,
va. imperf.; Wyradlic, -die,
-dlilem, va. per/, mit bem
^afenpfluge auöadern, bur^=
pPaen.
Wyradlanie, Wyradlenie,
-nia, sH. 2lusacfern n., 2)urct)»
pflüaeu mit bem §afenpfluge.
Wyradzac, -dzam, -dza-
lem, va. imper/.; Wyrodzic,
-dze, -dzUem, I. va. per f. 1)
eine Slbart gebären, fc^Ie^tere
g-rüc^te geben; 2) nnfru^tbar
roerben, feine gcuc^tbatfeit er-
fd^öpft ^aben; II. — sie, vr.
1) aus bec 2lt;t fdE)tagen^ ent-
arten, ouöarten; tys sie cal-
kiem -dziJ bu bift ganj au^
ber SKrt gefd^Iagen; 2) un^
fruditbar roerben; ziemia sie
-dza ber 93oben irirb un-»
frudötbar, erfdiöpft fid^.
Wyradzanie, Wyrodze-
nie, -nia, sn. 3lugarten v.,
entarten «.
Wyrafinowac, -nuje, -wa-
lem, va. perf. etn). fe()r fd^tau
ausrechnen, beted^nen, ausrof=
finieren ; to -wany zlodziej
boä ift ein raffinierter Sieb.
Wyrafinowanie, -nia, sn.
^{affiniertbeit f.
Wyraic, -je, -ilem, va.
perf. eine Q;I)e termitteln,
5U ftanbe bringen; — sie,
vr. an ben 2JJann fommen,
heiraten.
Wyraniac, -niam, -nialem,
va. imperf.\ Wyronic, -nie,
-nilem, va. perf. auäroerffn,
faßen laffen, uerlieren, ocr«
geubcn.
Wyrastac, -stam, -stalem,
vn. imperf. ; Wyrosn^ö, -sne,
-slem, vn. perf. 1) auä=
roac^fen, ^erauäitad^fen, f)er=
»orroad^fen; stanal nagle
przedemna jak gdyby z ziemi
-rösl er ftanb plöfelid^ »or
mit roie aug ber Grbe ge-
roac^fen ; gdzie noga slapi,
6wie4y grob -sta lüo fie I)in'
tritt, rcöc^ft ein frifd^cö ©rab ;
2) beranrcod^fen, in bie ^ö^e
roac^fen; znacznie -sles, od
kiedy cie ostatni raz widzia-
lem bu bift ftar! geroad^fen,
feitbem ic^ btd^ baä le^temat
gefefjen l^abe;tak -rost, ie go
w piervvszej chwili nie pozna-
iera er ift fo grofe geroad^fen,
bafe ic^ i^n im erftcn 2lugens
blidEe nic|t erfannt T^abe; 3)
entojad^fen; — z dziecinstwa
ben Äinberfd^u^en entroad^fen;
juÄ -slem z rözgi id^ bin fc^on
ber 3iutc entrcod^fen ; — z cze-
go etro. auäroac^fen, etro. mit
bem SDSad^Stum ncrlieren, fic^
mit bem SBac^ätum etro. ab=
geroö^nen ; ma to dziecko
wprawdzie zJe nawyczki, ale
z czasem z tego -snie biefe§
Äinb ^at jroar fcblimme ©e=
roo[)nlÖeiten, aber e ä roirb fie fic^
mit ber 3fit fc^on abgercöbnen.
Wyrastanie, -nia ; Wy-
rosnifcie, -cia, sn. 2luö=
roac^fen »., (Snlroac^fen n.,
§erausroac^fen «., .teroor»
rcadjfen n.
Wyratowac, -tuje, -walem,
va. perf. retten, erretten, auö
ber (SJefa^r reiten; przy po-
iarze -wane rzeczy bie bei
ber geuergbrunft geretteten
©ad^en; -tuj mnie z tej ciez-
kiej niedoli rette mi(^ aug
biefer fc^roeren S'Jot.
Wyratowanie, -nia, sn.
(Srretten «., Sietten n. ,
Wyraz, -u, pl. -y, sm.
2lusbru(f m., aBort n.\ dwn- |
znaczny — jroeibeutiger 9lu€=
brud; obelzywy — ein belei=
bigenbeä 33}ort; — sadowni-
czy gerirf)tlic^er Sluöbrudt;
rozwaiäc -y feine SCuöbtüde
rcägcn ; w ogolnych -ach in
allgemeinen SluSbrücfen; bez
-u auöbrucfstoö; twarz o lago-
dnym -ie ein @efi(^t mit
einem milben Slusbrucf ; wtwa-
rzy jego wiele jest -u in fei=
nem ©efid^te liegt oiel 2luös
brurf, fein ®efi(^t ift fe^r auS=
brudtgüoH; — wdziecznosci
2luöbrucf ber S^anfbat!eit ;
przyjm -y gtebokiego wspöl-
czucia empfange ben 2lug=
brudf beg tiefften Seileibg;
nie mam -6\v dla napietno-
wania tak nikczemnego czy-
nu ic^ finbe feine SBorte jur
Sranbmorfung einer fo f^änb=
liefen ^al; — wlasciwy pe-
wnej umiejetnosci ein roiffen»
fdEiaftlic^er Serminug.
Wyrazid, -ie, -zifem, va.
perf.\ Wyrazac, -4am, -za-
i'em, va. imperf. aU6=
brüden, Slugbrud geben, Der=
leil^en, auöfprec^en; — swoje
uczucie wzrokiem, gestami
lub slowaroi feine ©efü^lc
burd^ Slide, ©ebärben ober
SBorte auöbrüden ; twarz jego
-Äa böl fein ©efic^t brüdt
©C^metj aus; to sie nie da
— slowami bag lä|t fic^
burc^ feine SBorte augbrüden ;
— swoje mysli wierszami
feine ©ebanfen in SSerfen
ausbrüden; tego w naszym
jezyku tak dokladnie — nie
moina bog läfet fic^ in unfeter
Sprache nic^t fo genau roieber«
geben ; — zadowolenie, obu-
rzenie, wspotczucie feiner
äufriebenl^eit, ©mpörung,
feinem 2)Htgefü^I Slugbrucf
üerleifien; — sie, vr. fi^ ou^=
fpredien, fic^ ausbrüden; je-
zeli mi sie wolno tak -zie
rcenn ic§ m'id^ fo augbrüden
bavf; — sie w dobranych
slowach fic^ in geroäblten
SBorten ausbrüden; — sie
jasno i dobitnie fid) ftar unb
Deutlich ausbrüden.
Wyrazistosö, -sei, sing,
tant. sf. 9lugbiudgD0lle(s) n. ;
befonbere Seutlic^feit, Älar»
fieit /'.; morfanteg, d^araf»
leriftifc^eg SUBefen, 3lu§fel^en.
Wyrazisty, adi.; Wyra-
ziscie, adv. augbrudsBoU;
(befonbere) beutlic^, f[ar;
marfant.
Wyrazownictwo, -wa, s)u
®ti;moIogie f., äöortfor»
fd)ung /.
Wyrazowy, adi. 2Iug»
brudßs, 3Bort=.
Wyraznosc, -sei, sing.
tant. sf. 3lu5brüdli(^feit /'.,
Seutlit^teit /., Klarheit /.
Wyrazny, adi. ; Wyra-
znie, adv. beutlid^, au§-
brüdlid^, f[ar; jasno i -inie
Wyrazanie
Wyrostek
llar unb beutlic^; na jego
— rozkaz auf feinen auä"
brücfdc^en SBefe^l; zdaje mi
sie. ze -razuiej nie mog} ci dac
poznac, ie . . . tc^ glaube,
äa^ ec bir ntd^t beutUc^ec
ju oerftel^en geben lonnte,
ba^ • - •; widze w tem —
znak iaski Panskiej id) fel^e
borin ein beutUc^eä S^i*^«"
ber ©nabc beä |)errn; -znie
pisac, widziec beutUc^ fcl)rei=
öen, feigen.
Wyrazanie, Wyrazenie,
-nia, SU. SluSbrüden n. ; 2luö=
brucf rn. ; sposob -nia sie
3luäbrucf öroeif e /. ; dla -nia tego
um biefeä auSwbrücfen.
Wyrq-b, Wyrgb, -rebu, pl.
-reby, sm. 2luö|auen n.,
Sluäbau m.
Wyrabac, Wyrgbac, -bie,
-baiem, va. per/.] Wyrfby-
wac, -buje, -waJem, va. itn-
perf. 1) auäf)auen, nieber=
I)auen; — caJy las ben
gongen SßalD niebetl^auen;
— droge przez las einen 2Beg
burc^ ben lEßoIb l^oucn; 2)
l^erauä^auen ; — sie, rr. fic^
i^erauä^auen.
Wyr^banie, Wyrgbanie,
Wyrgbywanie, -nia, S7i.
Sluä&auen »., 9Ueberf)auen n.
Wyrecytowac, -tuje, -wa-
iem, va. perf. rejitieten*,
herunterleiern.
Wyrecytowanie, -nia, sn.
Stejitation /'.
Wyregulowaö, -luje, -wa-
lem, va. perf, rid)ten, regu»
tieren, auörid^ten.
Wyregulowanie, -nia, sn.
Stickten n., ^Regulieren n. ;
— toru Stegulierung /. bcö
(Seleifeä.
Wyr^bla, -bli, pl. -ble, sf.
SBu^ue f., ©lälo^ n.
Wyrgblak, -a, pl. -i, sm.
1) ausgel^aueneö ©tüd; 2)
jum 2luäl)au beftimmter 58aum ;
3; reife 9Ju^, bie üon felber ous
ber ©c^ole fällt.
Wyr§bny, adi.', Wyr§-
bnie, adv. ouäfd^logbor; -ne
go^podarstwo 2lu5)d^lagn)alb-
feetrieb m.
Wyr§cza6, -czam, -cza-
leui, va. impcrf. ; Wyrgczyö,
-cze, -czylem, va. perf. t)cr=
treten ; -recz mnie, prosze, bo
ja mowic nie möge bitte tuC
eä ftatt meiner, benn ic^ fann
nic^trcben; pozwol, niech cie
-cze z tej roboty erlaube, bo^
id^ bi«fe 2lrbeit ftatt beiner
mac|c, bir biefe 2lrbeit ab=
nel)mc; — sie, vr. fic^ Der»
treten loffcn; wszedzie sie
mna -cza alle feine Slrbeit
läfet er bur^ mid^ machen,
überall lä^t er fid^ burc^ mic^
Dertreten.
Wyrfczanie, Wyrgcze-
nie, -nia, sn. Vertreten n.,
SJerlretung /.
Wyrgczyciel, -a, pl. -e,
sm. ©teHoertreter m.
Wyrgczycielka, -ki, pl.
-ki, sf. ©telloettreterin f.
Wyrobek, -bkii, pl. -bki,
sm. 1) aiuiarbcitung f., S3er=
fertigung /".; 2) errcorbener
SSerbienft, ©craerb w., etrcor»
beneö Eigentum; 3) 3lobe=
adler m.
Wyrobic, Wyrobienie,
fiefte : Wyrabiac, Wyrabianie.
Wyrobisko, -ka, pl. -ka,
sn. auögel)aucneä '^dti, alter
93au, alte ^ti^t, toter ©c^ac^t.
Wyrobka, -ki, pl. -ki, sf.
1) SlöBc/.-, 2) Bearbeitung/.
Wyrobkowy, adi. 3Sef
bienft«, ©rroerb', ^anbarbeitö--.
Wyrobnica, -cy, pl. -ce,
sf. Siaglö^nerin /., Siagor»
beiterin /.
Wyrobnictwo, -wa, sn.
2;aglöt)nerarbeit /.; 2;oglöl)=
uerei/.; S^aglöfiner'», 3l[beiter=
flanb m.
Wyrobniczy, adi. %a,%=
löl)ner<=, to(<lö^nerifc6.
Wyrobnik, -a, pl. -cy, sm.
2agH)l)ner m.
Wyrocznia, -ni, pl. -nie,
sf. Dra!el n., Drofelfprut^
m. ; -nie wydac ein Dralel
erteilen, auöfpted^en; odtqd
sie staf -nia calego miasta
felt^er rcurbe er in ber gan«»
Jen ©tobt für ein Drafel
gegolten; -nia zostalo mu prze-
powiedziane burd) ein Drofel
rourbe i^m uerfünbet.
Wyrocznica, -cy, pl. -ce,
sf. Dralelfi^ m.
Wyroczny, adi. ; Wyro-
cznie, adv. Orafel=, ©ct)itl-
fal=, oralell^aft.
Wyroczyn, -u, pl. -j, sm.
— jadowity Pbysostygma ve-
ueiiosum (^jjflojije).
Wyrodek, -dka, pl. -dki,
sm. 2luägeartete(r) m., 6nt=
arletf(r) m] Unmenfcft m.
Wyrodny, adi. ; Wyrodnie,
adv. auägeortet, entartet, un=
geraten.
Wyroic sig , -je, -item, vr.
perf. au§', tierauöfc^roärmen.
Wyrojenie sig, -nia, s?i.
2lug=, ^erouäfc^rcärmen n.
Wyrok, -u, pl. -i, sm. 1)
Urteil n., Urteiläfprud& m.,
®elret n.; — smierci Xo'üe^'
urteil; — sadu polubownego
fc^iebögeric^tlic^eö Urteil; —
przysieglych Urteil ber ®c«
jc^roorenen; — potepiajacy
Derbommenbeö Urteil ; — pro-
wizoryczny üorläufigeg Urteil;
— sadu apelacyjnego Urteil
beö SJerufungägeric^tes ; odwo-
lac sie od -u gegen ein Urteil
Berufung einlegen; samemu
wydac — na siebie fic^ felbft
fein Urieil fprec^en; 2) 3]er«
bängniö «., gatum n., ©c^idt=
fal n., gügung /., ©c^idfung
/. ; uiezbadane sa -i boskie
unergrünblic^ fmb bie g-ü-
gungtn ®otte§.
Wyrokowac, -kuje, -wa-
iem, va. perf. Sluäfprüd^e
tun, belretieren, erfennen;
— o czem über ctro. ent=
fdEietben.
WjTonic, Wyronienie,
fiebe : Wjrauiac, Wyranianie.
Wyron, -nia, pl. -nie, sm.
oltiö ^ferb, boä bie Äernung
üerloren ^at.
Wyropiö si§, -pie, -pilem,
vr. perf. auäfc^roären, ouä=
eitern, ju eitern aufhören.
Wyropienie sig, -nia, sn.
2luS)cftn)ären n., 2luöeitern n.
Wyrosn^c, ftetje : Wyra-
stac.
Wyrost, -u, pl. -y, sm.
2luän)uc^G m., 2lu§n)ac^fen n. ;
suknia na — ein fiir ba§
2luQn)a($fen bered^neteä Äleib.
Wyrostek, -stka, pl. -stki,
sm.] Wyroslina, -ny, pl.
-ny, sf.:, Wyrosl, -i. pl. -e,
Wyroszczenie
523
Wyrwac
-?/. 1) 2luSiDUcl^§ m., Si^ofi
m., @(^ö|ling m.; 2) junger
a3ur[i)e, junger 2Jtenfd); 3)
2(u§roud^ä »t., ßnoc^enfortja^
m., 4) (Selenlenbe n., ber
Sftö{)ren!nocl&en.
Wyroszczenie. -nia, sn.
©rlangen n., iuvd) Slnma-
|(una, Ufurpation /.
Wyroscic, -szcze, -scilem,
va. per/, burd^ 2inmaf;ung
erlangen, ufurpicren.
Wyroz^b, -zebu, pl. -zeby,
5m. iiac^slarpfen m.
Wyrozumialosc, -sei, Äm^f.
tant. sf. einfielt /., 5«ac^fi(^t
/., SSerftänbniS n.; — jest
zaleta rozumu ©infid^t tft
bie (Slgenfc^aft beä SSetftanbes ;
trzeba miec — dla jego wieku
man mu§ 3Ja(^[ic^t für fein
9lUer [}aben ; nie miec ä;adnej
-losci dla drugich a wiele
4la siebie feine ?lacl^ftd^t mit
anberen, Dtel mit fic^ felber
§aben.
Wyrozumiaiy, adi. ; Wy-
Tozumiale, adv. einfi^tig,
einfid^täooE; nac^ficfitig, nac^=
fic^tgooU; nernünftig, biHig
ben!enb; wieIce jestem zado-
wolony, ze z tak -mlaljmi
ludzmi mam do czynienia
ic^ bin f ef)r guf rieben, bafi ic^ mit
fo billig benfenben Seuten gu
tun l^abe.
Wyrozumiec, -mie, -mia-
tem, I. va. perf.; Wyrozu-
miewac, -warn, -walem, va.
imperf. genau Dcrftel^en, Dotl=
[tänbig begreifen; — kogo
jmnbö ©efinnung erforfd^en,
gu erfahren fudE)en, roaö jinnb
ben!t; c6z stad -miewasz?
roaä folgerft bu baraus?; nie
möge go -miec idj fann aU5
i^in nic^t flug roerben, ic^
ifann auö bem, njaä er fagt,
nid^tS fd^Ueften; nie -mialem
cie dobrze ic^ T^abe bid^ nid^t
ted&t begriffen; II. vn. —
komu ^Tcad^fic^t, Siücffid^t mit
im"bm l^aben.
Wyrozumienie, Wyi-ozu-
miewanie, -uia, sn. 1) 3Ser«=
[täntniä », SJad^fic^t /.,
5lüdEftc^t /. ; miec dla kogos
-mienie jmnbm SSerftänbniö
entgegenbringen, jmnbn »er»
ftel^en unb 9}ac^fi^t mit il^m
^aben; 2) Gcforfc^en n., er=
grünben n., Segreifen n.
Wyrozumowac, -muje,
-waltm, va. per/, etro. burd^
3taiionnement l^crauobringcn,
etra. (ogifdE) ecfd^Iiefeen.
Wyrob, -robu, pZ. -roby, sm.
1) ©rjeugen «., ©rjeugung
f: 2) (Srjeugniä n., ^robult
n., g-abrifat n.; -roby reko-
dzielnicze SJlanufafturraaren
pZ. ; sprzedajemy tylko -roby
krajowe mir »erlaufen auö=
fc^Iie^tid^ Sanbesfabrifat;
trwaiosc naszych -robow jest
powszechnie znana bie S)auer=
^aftigfeit unferer Gr3eugniffc
ift allgemein befannt.
Wyrownac, -nam, -na-
lem, I. va. per/. ; Wyro-
wnywac, -nuje, -waiem, 1. va.
imperf. 1) ouägleid^en, ge=
raDe ftreid^en, auäebnen, ganj
gleich machen; czolo wesole
i -nane eine ^eitere unb glatte
®tirn; -nane usposobienie ein
ausgeglichener ©fjarafter; 2)
ausfüllen, crgänsen, ooüjä^lig
jma^cn; — raehunek eine
( Sledjnung Beflleic^en; IL vn.
I gteic^ fein; — komu, jmnbm
gleic^fommen; w tem mu
nikt nie -na barin fommt
i^m niemanb gteid^ ; — komus
w pilnosci i zdolnosciach
jmnbm in %Ui'^ unb Begabung
gleiftfommen.
Wyrownanie, Wyrowny-
wanie, -nia, sn. 1) öbnen n.,
Sluögleic^en n., ©leic^Iommen
\ n. : 2j2(uägeglid^ene(ö); auöge»
fllic^eneä SBefen, Sluägeglid^en-
^eit f.
Wyröwnia, -ni, j;Z. -nie,
sf. aiic^tplatte /.
Wyrozniaö, -uiam, -nia-
lem, va. imperf.', Wyroz-
nic, -nie, -nilem, va. per/.
untcrf treiben, einen Unterfd^ieb
matten ; — sie, vr. ftd^ unter«=
fc^eiben; czlowiek jeden od
drugiego -nia sie fizyogno-
mi.-i ein 2)ienfc^ unterfc^eibet
fic^ »om anberen burc^ bie
*iß[)t)fiognomie.
Wyroznianie, Wyroznie-
nie -nia, sn. Unterfc^eiben «. ;
Unterfc^eibung /. ; Unterfd^ieb
;«., Untetfcftcibungsmerlmal n.
Wyrudowac, -duje, -wa-
tem, va. perf. ausroben, aus=
reuten.
Wyi'udowanie, -nia, sn.
Stuötoben n., 2lusreuten n.
Wyrugowac, -guje, -wa-
iem, va. perf. »erbröngen,
»ertreiben, »erjagen.
Wyrugowanie, -nia, sn.
SBerbrängen n., SSertreiBen n.,
SSerjagen n. ; aSerfc^iebung f.,
SSerrüdung /'., SBerroerfung /.,
!J)urc^n)urf m.
Wyrumowac, -muje, -wa-
iem, va. perf. tDeg=, 0U5=
räumen.
Wyrumowanie, -nia, sn.
2ßeg=, 2lu§iäumen n.
Wyrunac, -ne, -nalem, vn.
perf. fierauöfaüen, f)erauö-
ftür;ien.
Wyrunigcie, -eia, sn. §er=
ausfallen n., Jöerauäftürjen n.
Wyruszac, -szam, -sza-
-lem, va. imperf. Wyru-
szyc, -sze, -szylem, va. perf.
1) burc^ ^in= unb ^erberocgen
luadfelig machen, f^erauägie^en,
{)erauSrei6en, au'i feiner Sajie
bringen; 2) — kogo skad
jmnbn »ertreiben, roegtreiben;
' II. vn. auömarfd^ieren, fic^
j auf ben SBeg machen, auS=
rütfen; o fiwicie -szymy z
I miasta hti 2;ageöanbruc^ »er=
I laffen rcir bie ©tabt; z oba-
wy przed zaraza nie smie
i Dog^ — " domu auä gurtet
Dor ber ©eud^e roagt er cä nic^t,
I ben 5u| über bie ©c^iüettc
JU fe^en; kiedy armia -szy?
roann rüdft bie 2lrmee auö?
Wyruszanie, Wyrusze-
nie, -nia, sn. 1) ^erauöjie^e«
«., ^erauärei^en «.; 2) 2tu§»
rürfen n., 2tuämarfci)teren n.,
gortmac^en n.
Wyrwa, -wy, pl. -wy, sf.
2(u5ti^ 7«., S3ruc^ m., 2lb»
fturj m. ; 2(uöfclfung f., Unter»
roofcftung /.
Wyi'waczek, -czka, pl.
-czki, sm. brei jä^niges 3)ief fing»
räbcöen.
Wyrwac, -rwe, -rwalem,
I. ta.ptrf. ; Wyrywaö, -warn,
-walem, 1. va. imperf. 1)
auöreifeen, l^erauö», ^inau§-
reipen, l^eraiiö=, ^inaus^ie^en ;
— drzewo z korzeniem ben
58aum mit ber SBurjet ^crau§=
Wyrwanie
524
Wyrzedniec
teilen; dac sobie zab —
Ixä) einen gafin jie^en laffen;
woda -waJa tarne bttä Sßoffft
f)at ben 3)amm (auä^, burd) )
geciffen, geferoc^en, ge)pten(^l;
— sobie wtosy z glowy fic^
bie §aare (aue)raufen ; — komu
CO z rak imnbm elro. auo
ben §änbcn reifeen; -wali ja
przemoca z objec tnatki fie
riffen fie geroaltfam ouö
ben 2lvmen ber Siulter;
Bog mnie ze wszystkicb
-wal niebezpieczenstw ©ott
t)at mi(| üUen (Sefa^ren ent-
riffen; gdzieby to — moina?
iDO fönnte man ba§ Iriegen,
aufireiöen? 2) eutreifeen; —
komu przyrzeczenie jmnbni
ein aSerlpred^en entreißen;
— kogo z rak niewiernych
jmnbn auä ben Rauben ber
Unglöubigen befreien; 3) —
kogo jmnbn plöiltd) aufrufen •,
II. — sie, vr. 1) ftd) f|crauö=
reifien, fi'!:^ {)erauö3iel^en, fid)
entreifien, loöreifien, ioömac^en ;
pröino staral sie — z rak
8woicb kat6w üergeblid^ trad)=
Icte er fic^ ben ^änben feiner
genier ju entreißen; gdy sie
bede mogl — chocby na godzin-
ke, przyjde do ciebie po obie-
dzie roenn ic^ mid) roenigftenö
für ein ©tünbd^en freimad^en
fann, roerbe id) nachmittag
ju bit fommen; 2) |erauö=
planen, ungelegen, unoerl^offt
etn). fagen, un»orfid)tigl^erauö=
fahren; znowu sie niepotrze-
bnie -les mieber bift bu un=
nötig l^erauögepla^t -waio
mi sie e§ ift mir unroiüfürlid)
cntfd^IÜpit; — sie jak Fi-
lip z konopi jur ungelegenen
3eit mit etro. Unpaff enbrm
tierauöpla^en.
Wyrwanie, Wyrywanie,
-nia, Sil. 2luörei^cn n., ^erauö;
reifeen ii., ^eraussief^en n.,
aiuG^ie^en ti., 2o§rei|en n.,
entreißen ».; — sie §erauä»
planen ».
Wyrwant, -u, pl. -y, sm.
Siefibanb h. am 3{abe.
Wyrwicz, -a, pl. -e; Wyi*-
Tvikorek. -rka, j}l. -rki, stn.
'^fropfenjiel)er ?«.
Wyrwisko. -ka, ;^Z. -ka,
sn. 2(uöri^ m., 33tuct)ftüd >i.
Wyrybiac, -'^iam, -bialem,
va. imperf.; Wyrybic, -bie,
-bilein, ra. per/, enlfif^en.
Wyrybianie, Wyrybie-
nie, -nia, sn. ©ntfifc^en >i.
Wyrybnik, -a, pl. -i, sm.
(Axolotus) Söäafferfpiel n.
Wyrychtowaß, -tuje, -wa-
lem, va. per f. ausrichten,
juric6ten,roo^in ticl^ten,fet)ren.
Wyrycie, -cia, sn. 2lus=
graben n., eingraben n.; (Sin«
prägen n.
Wyryczec, -cze, -czalem ;
Wyrykn^c. -ne, -nalem, vn.
per/. au§', f)erauöbrüQen; —
sie, vr. ju brüHcn aufhören;
ficft auöbvüüen.
Wyryczenie, -nia; Wyry-
kBi§cie, -eia, sn. ^etauö«
btüUen ti.
Wyryc, -ryje, -rylem, ra.
per f. aug», eingraben, auc=
müßten ; eingtaoieren ; tief
einprägen ; — napis na
marmurze eine (^nfd^rift
in 9JIarmor eingraben; slo-
wa jego na zawsze -ryiy
sie vv mem sercu feine Söotte
fiaben fic^ für immer in mei=
ncm $erjen eingeprägt; swinia
-ly^a ziemniaki z ziemi baö
©c^iDein l^at bie Srböpfel an§
ber (grbe (auöjgeraü^It.
Wyrysowac, -suje, -wa-
lesn, ra. per}, auf-, abjeic^=
nen.
Wyrysowanie, -nia, sn.
3lu8=, Stbjeic^nen n.
Wyry towac, -tuje, -\va-
lem, va. perf. mit bem ©riffel
auf 2)letaU, ^olj, Stein jeid)=
nen, ri^en, graoieren.
Wyrytowanie, -nia, sn.
Jli^en n., ©raoieren ;(. auf
gjJetaU, ^olä, etein.
Wyrywczy. adi. ; Wy-
rywczo, adr. ^erauä=, abge-
riffen, 33ruc^», bruc^ftüdöroeife.
Wyrywka, -ki, pl. -ki,
sf. ^erauöreifien «., $erau§=
geriffenriei; «.; ®tict)probe /'.
pytac kogo na -ki jmnbn
nic^t ber Drbnung nad^, fon-
bern balb o^w^ biefem, ba[b auö
jenem fprungroeife e5aminie=
ren; na -ki au^er ber %i\{)i,
fteüenrceiff, mit, in ®ti^pro=
ben.
Wyrz^dza6, -dzam, -dza-
iem, va. imperf.\ Wyrz^-
dzic, -dze, -dzitem, ra. perf.
1) au§ric|ien; jufügcn, tun,
antun, errceifen, bejeigen, er=
jeigen; — komus wielka
grzecznosc jmnbm einen
großen ©efallen erroeifen;
— komu czesc jmnbm e^r=
erbietung bejeigen; — spra-
wiedliwosc ©ered^tigfeittüiber»
fafiren laffen; niech ci Bog
nie pamieta krzywdy, ktora
mi -dzites ®olt foH bir ba§
Unredit nergeffen, baö bu mir
gugefügt ^aft; — komu psote,
tigla jmnbm einen ©trei^
fpielen; 2) — kogo jmnbn
ejpebieren, megfctiicfen-, — sie,
vr. fic^ roo^in aufmachen,
TOobin aufbrechen.
Wyrzadzanie, Wyrza-
dzenie, -nia, stu 1) 2lu5=
rid^ten n., ^wfügen »., 2ln-
tun n., ©rraeifen ?(., SBejeigen
n.; 2) ©Epebieren n., SEeg-
fc^iden n.
Wyrzec, -ke, -klem, I.
va. pterf. ; Wyrzekac, -kam,
-katem, I. va. perf. ou6=
fprecf)en, auebrüden, au§=
fagen, einen SUiöfptuc^ tun ;
nie -kits jeszcze twego zda-
nia bu l^aft noc^ beine 3JJei=
nung nic^t auägefprod^en;
trudno to wypisac, trudno
tez — slowami eä ift fd^TOCr, cä
nieberjufc^reiben, auc^ fc^iuer
au§3Ufprecfien; II. in. Ilagen,
jammern, roetjUagen; za jego
panowania zaden nieszczesli-
wynie-kaluaprzemocnJä^ienb
feiner Jlegierung flagte fein
Ungtüdlic^er über ©ercali;
III. — sie ficf) loöfagen; —
sie swego syna fic^ üon feinem
(So^re loefagen; — sie swiata
ber 9BeIt entfagen; — si^
wszystkith zaszczytow auf
aUe G^renfteüen üerjic^ten.
Wyrzeczka, ki, pl. -ki,
sf. Alangium (f)of)er bornig?r
$8aiim in Dftinbieti).
Wyrzeczenie, Wyrzeka-
nie, -iiia, sn. 1) 3lußfpred)en
?i., aiuefagen n.\ 2) l^ammern
n., 2ßei){Iagen n.; 2) — sie
Soöfagen n.
Wyrzednie6,-dnieje,-dnia-
lem, vn. perf. fd^ütterer, bün-
ner, lichter roerben.
Wyrzedzic
525
Wysadzac
Wyrzedzic, -dze, -dzilem,
va. perf. bünn mocfeen, lichten.
Wyrzempolic, Wyrzgpo-
lic, -le, -Wem, va. perf, ouä=
fümpern.
Wyrzetelnic, -nie, -nitem,
va. perf. realisieren, erroeifen,
bartun.
auöroerfen, i^ecauäroerfen, f)in=
auöraetfen, ^inauäfc^[cubern,
roegfd^teubern ; — co za okno
etro. jum ^enftec l^inauöajer»
fen ; -rzuc ten caty niepotrze-
bny balast tliitf bie[en gan=
^en umiötigen öaHaft tceg;
ccie zuchwalca za drzwi VOtX\\.
Wyrzewnik, -a. pl. -i, sm. ben frechen SBic^t jur S^ür
Echinus spatangus (^f(anjen=^tnauö; — kogo z raieszka-
iter). nia jmnbn auä bet SBo^nung
Wyi'zezac, -zam, -zaiem, ' l^inauäroecfen, i^n jroingen,
va. perf. 1) auejc^neiben, ! au^jujie^en; chory -cH wiele
auäfägen, ouäl^auen, auä= j krwi ber Rrante rcarf, fpie,
fc^ni^eln; 2) fafirieren, t)ec= j ütel SBtut auä; — co w göre
fdinciben. i etnj. in bie §ö^e fcfjteubetn ;
Wyrzezanie, -nia, sn. 1) morze -cilo na brzeg szczatki
aiusfc^neiben n., ^jtusjägen «., okretu ba§ SJJeer rcarf bie
Slus^auen n., Sluäfc^ni^eln i Srümmer eineä ©c^iffes an ba§
n.; 2) Äaftrierung /., Kaflrie= Ufer (^erauä); 2) oorroerfen;
xen «., SSetfcfineibcn n. ißorroürfe niac|en; przebaczo-
Wyrzezek, -zku, pl. -zki, nej winy — nie powinienes
sm. 2luägefci^nittene(ä) n..
Slusfc^nitt w., 2lbfc^ni^el n.
Wyrzezbiac, -biam, -bia-
iem, va. imperf. ; Wyrzezbic,
-bie. -bilem, va. perf. au6=
[c^nifeen, auä^auen.
Wyrzezbienie, -nia, sn.
21usfc^ni§en n.; ©c^ni^erci
f. ; ©!ulpturar6eit /.
Wyrzn^c, -rzne, -rznalem,
eine üerstei^enc Sc^ulb follft
bu nid^t Dorroerfen; -caJ mi,
ze jem chleb jego et roarf
mir Bot, ba& ic^ fein Srot
effe; II. vn. au§fd^tagen, einen
3lu5fc^Iag üerutfad^en.
Wyrzucalny, adi. au8=
roecfbar.
WyrzucaniejWyrzacenie,
•nia, sn. 1) Sluäroerfen n., §in=
I. fft.^er/. ; WyrzynaCj-nam, j ausroerfen «., 5öegn3erfen n.,
-nalem, I. va. imperf. 1) ©c^Icubern; 2) 3Sorn)erfen «.;
auSfc^neiben, einfd&neiben, ein= i 3) 2lusfc^lagen n.
jc^ni^en; — swoje imie w drze- I Wyrzut, -u, pl. -y, sm
^vie feinen 3^amen in§ §oIj
einfd^neiben ; 2) (oUes; nieber«
machen, niebercne^eln, nieber»
l^auen; — wpienobywateli alle
Bürger nieberinel5eln; 3) Der=
fc^neiben, f aftrieren ; 4) — kogo
jjmnbm einen ©d^lag tjerfefeen.
1) SSorroutf m. ; robic koma
-y imnbm SSorraürfc mad^en;
nie möge ci oszczedzic tego
-u ic^ fann bir biefen SBor«
rourf nic^f erfparen; -y su-
mienia ©eioiff enäbiffe m.pl. ; 2)
2luän)urf m.; 3) Sluäfc^lag
ifinburcfiprügeln, burc^roic^fen; m.\ ten — nie jest zarafliwy
— kogo w twarz jmnbm einen biefer 3tu€fcl^lag ift nic^t ttn=
©c^tag inö ®efttf)t üerfe|en; ftecfenb.
— komu perore imnbm eine ■ Wyrzutek, -tka, pl. -tki,
berbe 2lnrebe l^olten-, II. — sm. 1) 2lu§n)urf m., oerroor'
sie, rr. 1) ft(| burc^brec^en, I fener SJienfc^; — spoteczen-
burc^fd^neiben ; 2) fic^ feft on- stwa Slusrourf ber ©efeUfd^aft ;
fc^lagen. 2) (Prenadilla) SßuIfanroelS m.
Wyrznigcie, -cia ; Wyrzy- Wyrzutnia, -ni, pl. -nie,
nanie, -nia, sn. 1) 2luö= sf. 1) 2tu5laffung /. (eineö
fc^neiben n., ©infc^neiben n., SBortcg im ©a^e); ®llipfe /.;
2) Surd^prügeln n., 2)urc^= 2) ©^nfope/., 2lu§ftof;ung /.
I^auen n., 3) SSecfc^neiben n., (eineä Suc^ftabenä im SBorte;.
^oftrieren n. ' Wyrzutowy, adi. SSor»
Wyrzucaö, -cam, -calem, n)urf6»,2lu8fc^lagä-, SSlattem«.
I. va. imperf. ; Wyrzucic, j Wyrzygaö, -gam, -gaJem,
-ce, -cileni, I. va. perf. \) va. imperf \ Wyrzygnac.
•gnc, -glem, ra. perf. aus«
brechen, tjon fic^ geben, er-
brechen.
Wyrzyganie, -nia-, Wy-
rzygnigcie, -cia, sn. 3luö=
brechen n., ©rbre^en n.
Wyrzynalny, adi. au§=
fd^neibbar.
Wysada, -dy, pl. -dy, sf.
1) Sorberftube /.-, gront /.;
2) Übertreibung /.; 3) ^rioi»
legium «., SSorree^t n.
Wysadka, -ki, pl. -ki, sf. ;
Wysadnik, -a, pl. -i, *»).
©efe», ©amenpftanje f.
Wysadnosö, -sei, sing,
taut. sf. Übettrieben^eit f.,
9lffeltiert^eit /.
Wysadny, adi. ; Wysa-
dnie, adv. 1) übertrieben,
affeftiert, gesiert; 2) auogeftrecEt,
auSaerüdft.
Wysadzac, -dzam, -dza-
lem, I. va. imperf.', Wysa-
dzic, -dze, -dzilem, I. va.
perf. 1) auffeilen, l^inauffe^en,
^inunterfe^en, auöfe^en; —
kogo z powozu jmnbn au5
bem SBagen lieben; — kogo
na lad jmnbn on§ Sanb fe|cn ;
— kogo przez okno jmnbn
mit ©eroalt burcf|g genfter
^inauöfe^en, jmnbn hinaus»
roetfen; — cos na piec etro.
auf ben Dfen fe^en; 2) auö«
fc^teben; — chleb z picea
ba§ 33rot auo bem Dfen fc^ie»
ben; 3) fprengen; — drzwi
bie Xüt fprengen; — fortece
w powietrze bie^e^unLin
bie guft_fprenaen; -— ~I<ogo
z siodJa jmnbn auö bem ©attet
^eben, roerfen; 4) nieberfe^en,
ernennen; — sad ein (Sertrfit
ernennen; — komisye do wy-
badania rzeczy eine Äommif-
fion ernennen, um bie Soc^e
HU unterfuc^en; 5) befe^en, be«
pflanzen; korona -dzana byta
drogimi kamieniami bie Ärone
roar mit Gbelfteinen befeljtj
kazat cala droge — topolami
er liefe ben gongen SBeg mit
I Rappeln bepflanzen ; G) —
i kogo na co jmnbn ju etro.
ergeben; — kogo na glupca
jmnbn jum 5Rarren galten,
machen; 7) alleo auSpflanjen,
pflanjenb oerbrauc^en, ; II. —
sie. vr. fidf) ^erportun, fic^ ai:i-'
Wysadzanie
526
Wysilanie
jei^nen, fi^ ergeben, mit etro. '
großtun.
Wysadzanie, Wysadze- ]
nie. -nia, sn. 1) 3iuäfe§en i
n., 2luffe$en n., 2luä^e5en n.,
— podroznych SluäiDaggonic^ |
rung /. ; 2) 2lu§i(|if ben n. ; :
3) 3tiet>etii^en n., (ginfe^en n.,
ernennen n. ; 4) Sefe^en «.,
Sepflanjen n.; 5) ©prengen n.
Wysapac sif , -pie, -palem,
vr. per/, fid) auäfd^naufen ; '
ftc^ beruhigen.
Wysapanie sig, -nia, sn.
2lusf^naufen n.
Wys%czac, -czam, -czalem,
va. imperf. \ Wysaczy6, -cze,
-czylew, va. perj. auöfidem
laffen, bi§ auf ben legten
tropfen Iceren.
Wysaczanie, -nia, sn.
2lu5fic!a-n n., 5ttu§leeren n.
Siö jum legten tropfen.
Wyschlosc, -sei, sing.
tant. sf. S)ürre f., 2lu§get)örtt=
^eit /.
Wyschly, adi. ; Wyschle,
adv. ouggeöörrt, auögetrotfnet,
ausgemergelt.
Wyschn%6, -chne, -chlem,
vn. per/. ; Wysychac, -cham,
-chatem, vn. imperf. a\x§>=
trocfnen, auäbörren, eintrod'
nen; ausmergeln; abmagern;
atrament caliiiem -sechl bie
Sinte ift ganj eingetrodnet;
woda -schla w strumieniach
ba§ 3Baffer in ben Sä^en i[t
eingetrodnet; -sechl: jak szczy-
pa er ift bünn geroorben rcie
ein öoljjpan.
Wyschnif cie, -da; Wysy-
chanie, -nia, sn. Sluätrodnen
M.; SluSmergeln n., 2lbma.-
gern n.
Wysforowac, -ruje, -wa-
}em, va. imperf. t)erauö=
führen, herausbringen;— sie,
vr. fic^ üoranmac^en, fieroor»
ipringen ; fid^üotroärtS bringen,
Karriere niad^en.
Wysiac, -sieje, -sialem,
va. perf. \ Wysiewad, -warn,
-walem, va. imperf. ouäfäen;
auSficbcn, ausrichten.
Wysiadaö, -dam, -dalem,
vn. imperf. ; "Wysi%§<5, -siade,
-siadlem, vn. perf. auSftet«
gen, abfteigen; — z powozu
aus bem 3i'agen fteigen; kaz
dorozce stanac, bysmy —
mogli lo^ ben SBagen galten,
bomit mir aussteigen fönnen;
na najbliÄszej stacyi wysiede
bei ber nä^ften ^altefteCe
fteige ic^ ab.
Wysiadame, -nia; Wysi%-
dnifcie, -cia, S7i. 2luS=, 3lb=
fteiaen n.
Wysiadka, -ki, pl. -ki,
sn. ©t^banf f. uor bem ^aufe.
Wysiadywac, -3uje, -wa-
lem, I. vn. imperf; Wysie-
dziec, -dze, -dzialem, I. vn.
perf. fi^en, ft^en bleiben;
?u fii5en pPcgen; czy nie
moÄesz spokojnie — ani chwil-
ki? !annft bu nid^t einen 9lus
genblid ruf)ig fi^en bleiben?;
tu — nie podobna ^ier ift
unmögli^ fi^en ju bleiben;
II. va. 1) ausbrüten, ouS=
^eden; kokosz -dzial kureze-
ta bie §enne ^at bie fiüd^Ietn
ausgebrütet; 2) abfi^en; —
swoja kare feine (Strafe ab=
fi§en; 3) — dzieriawe eine ^ac^t
ouS[)alten; 4) — co etro. er«
fi^en, burc^ 6i|en erhalten;
— dziure w czem etro.
burc^fi§en,'ein Soc^ in etro.
fi^en; III. — sie, vr. 1)
red^t lange fifeen; a tos sie
-dzial u niego bu btft aber
lange bei if)m gefeffen; 2)
fic^ roo lange behaupten, ftanb=
galten; 3) fid) mübe ft^en.
Wysiadywanie, Wysie-
dzenie, -nia, sn. 1) 3luS=
1 fi^en n., Slbfifeen n.\ 2) 2luS=
' brüten n., 2luSöeden n.
Wysianie, Wysiewanie,
-nia, sn. 2UiSfäen «.; 3luS=
\ fieben n. ■. 3(uSft^ten n., ©ic^«
ten n.
Wysiakaö, -kam, -katem,
va. imperf. ; Wysi^knac,
-kne, -knatem, I. va. p'-vf.
ftf)neujen; II. vn. auS=
fidern; III. — sie, vr. ft(^
fcf)neujen.
Wysi^kanie, -nia ; Wy-
si^knifcie, -cia, sn. ©c^neu=
jen n. ; SluSfidern n.
1 Wysiec, -ke, -klein, va.
perf. ; Wysieka6, -kam,
-katem, vr. perf. auSl^auen,
I burd^tjauen; nieber^aucn.
Wysieczenie. Wysieka-
nie, -nia, sn. 2luSl)auen n.,
Surc^^auen n., ^iiebcrliauen n.
"Wysiekacki, adi. ged^ter^,'
£)aubegen=.
Wysiekactwo. -wa, sn.
J^ec^tfunft /., Älopffec^ter-
fünft /.
Wysiekacz. -a. pl. -e, sm.
Klopffechter m., ^aubegen m.
Wysiekowy, adi. jum
aiuSf^Iag befttmmt; -we go-
spodarstwo SluSfc^Iagrcalbbe-
trieb »?.
Wysiepad, -pie, -palem,
va. imperf. ; Wysiepn^jC,
-pne, -pnalem, va. perf.
herausreißen, ^erauSjaufen.^
Wysiepanie,-nia ; Wysie-
pni§cie, -cia, sn. §etauS=
reifien n., ^erauSjaufen n.
Wysiew, -u, pl. -y, sm.
3lusfoat /.
Wysiewac. Wysiewanie,
fiebe: Wysiac, Wysianie.
Wysiewek, -wku, pl. -wki,
sm.; -wki, pl. 2luSgefiebtt (e)
n. Dom Korn, Slaff m. ; -wki
herbaty Seebruc^ m., 33ruc^=
tee m.
Wysiewny, adi. 3luSfaat«,
auefäebar.
Wysikaö, -kam, -kalem,
va. imperf. ; Wysikn%c, -ne.
-nalem, va. perf. auS^pri^en.
Wysikanie, -nia ; Wysi-
knigcie,-cia, sn. 2lu§fpri$en n.
Wysilac, -lam, -lalem, I.
va. imperf ; Wysilic, -le,
-liiem, I. va. perf. 1) cnt-
Iräften, erfc|öpfen, ber Kräfte
berauben; 2) anftrengen; -sil
caly twoj rozum ftrenge
beinen ganjen Sßerftanb on;
II. — sie, vr. 1) ftc^ on=
ftrengen, 'aQe Kräfte auf-
bieten; -silic sie powinien
1 kaidy wierny syn ojczyzny,
by . . . jeber getreue ©ot)n
bes -SaterlanbeS foUte oHe
feine Kräfte aufbieten, um ... ;
2) fi^ entfräften, aUe feine
Kräfte oerbraud^cn, fic^ er=
fc^öpfen.
Wysilanie, Wysilenie,
-nia, sn. \) (Srfd)öpfen n.,
©ntlräften n.\ padl nakoniee
z -lenia enblic^ fanl er oor
©rfc^öpfung ^in; 2) 2lnftren=
gung /., Kraftaufinanb m.\
I
Wysüek
Wyslawiaö
wszystkie twoje -lenia sa
daremne alle bcine 2(nflren=
gunflen finb umfonft.
Wysilek, -Iku, pl. -iki,
sm. 2In[ttcngung /., ^roft»
oufroanb m.
Wysinic, -nie, -nilem, va.
perf. ganj braun unb blau
I)aufn.
Wysiniec, -nieje, -niai'em,
vn. perf. ganj blau roerben.
Wysiusiaö, -siam, -sialem,
va. pet-f. mit §arn ablaffen;
— sie, vr. urinieren, SBaffer
abjcblagen.
Wysiusianie, -nia, sn.
tarnen n., 2ßaffcrabjc^ lagen n.
Wyskakac sig, -cze, -ka-
lem, vr. perf. fic^ [ott Rupfen.
Wyskakiwac, -knje, -wa-
tem, vn. imperf.\ Wysko-
czyc, -cze, -czylera, vn. perf.
1) Jvringen, Eierausfpringen,
I)erx)orfpringen, fjetoorppfen,
in bie i>ö^e fpringen, auf=
fpringen; — z powozu au§
bem SBagen fpringen; — z
okna au§ bem genfter jprin=
gen ; -czyli na ulice fte
jprangen auf bie ©äffe f)erau§;
— z radosci Boc greufe auf-
ppfen; -czyt nagle z swojej
kryjowki er fprang pIö^Uc^
au§ feinem SScrftcd Iieroor;
ze skory moznaby — man
fönnte auS bcr ^a\xi fahren;
ledwo dusza nie -czy z ciala
bie ©eele mö^te auä bem
Seibe fahren; 2) au§ bem
©efenfc fpringcn, ^erauäfaEen,
^crauötretcn; kose mu ze
stawu -czyta ber Änod^en
ift tl)m auä bem ©clenfe ge»
fprungen; 3) plö^Iid^ jum
SJorfd^ein !ommen; guz mi
-czyl na czole eine 33eule
ift mir auf ber ©tirn aufge=
loufen; 4) aufgreifen; jedf
CO kon -czy fa|re fo fc^neE
bic^ bal '^ferb nur tragen
lann.
Wyskakiwanie, Wysko-
czenie, -nia, sn. Slusfprinpen
n., §erausfpringen, ^eroor-
fptingen n.\ 9lufF)üpffn «.;
^erauöfafircn n., §erou§=
faQen w., heraustreten n. -,
3lu§greifen n.
Wyskarbic, -bie, -bilem,
ra. perf. — sobie ftd^ eine j
foftbarc ©ad^e crroerben. j
Wyskarzyc sig, -rze,
-riylem, vr. perf. ficf) in '
Älagen erfd^öpfen.
Wysklepiac, -piam, -pia-
tem, va. imperf.'^ Wyskle-
pic, -pie, -pilem, va. perf.
ouäroblben, beroötben.
Wysklepianie, Wyskle-
pienie, -nia, sn. 2lU5=, ibe=
wölben n.
Wyskok, -n, pl. -i, sm.
1) ©prung m., Sßorfprung m.\
^erüorfpringen n., Sluöfprung
m. ; 2) 2lu§lauf m., 2lu§=
fprubeln n.; 3) Sluffc^roung
m., ©d^roung m.\ 4) 35er=
roirrung /. ; 5) ®eift m.,
©piritug TM., Sltfol^ol m.,
©prit m., effenj; ~ winny
SBeingeift w.; 6) -ki, pl.^fX"
liberringe, ^atrijen pl.\ 7) -ki
pl. 2:ropfen m. (in cer 9lrc^i'
te!tur); Saum m., ©erotnbe
n., ©d^raubgercinbe n. (in
ber 2Rec|anif).
Wyskokowy, adi. ©ffenj»,
©pirituö», ^Hfo^ol».
Wyskomlec, -le, -lilem,
va. perf. auSroinfeln, etnj.
burcö SBinfeln erbetteln.
Wyskonilenie, -nia, sn.
2lu§iDinf In «., ©troinfeln n.
Wyskrobaö, -bie, -balem,
va. perf. ; Wyskrobywac,'
-buje, -walem, va. imperf.
ausfragen, ausfcboben; — sie,
vr. fic^ mit 2Jlü^e t|eraus=
arbeiten.
Wyskrobanie, Wyskro-
bywanie, -nia, sn. Sluä'
fragen «., 2luöfc|aben n.
Wyskrobek, -bku, pl. -bki,
sm. 1) ©c^abfel n., 2luä=,
2lbfrf)abfe[ n. ; -bki hutnicze
®elrä^ H., ßräfee f., 5^röö=
blfi n., ÄTö^fupfer n. ; 2)
le^tfä, iüngfteö Äinb.
Wyskubaß, -bie, -batem,
va. perf. ; Wyskubywac,
-buje, -walera, va. imperf.
auö», ^erauäjupfen; — komu
siwe wlosy z gJowy jmnbm
bie grauen ^aare üom Äopfe
gupfen; — gesi pierze ber
©anä bie ^ebern rupfen.
Wyskubanie, Wyskuby-
wanie, -nia, sn. 2lu§jupfen
n., 3upf«n ^-> SWupfen »•
Wyskwarzac, -rzam, -rza-
Jpin, va. imperf. \ Wyskwa-
rzyö, -rze, -rzylem, va. perf.
auäfreifd^en.
Wyskwarzanie, Wyskwa-
rzenie, -nia, sn. 2luätrei=»
fc^en n.
Wyskwierczec, -cze, cza-
lera, va. imperf. ; Wyskwier-
czyc, -cze, -czyiem, va.
perf. auSroinffln, auäroim-
mern, auöpraffeln.
Wyskwierczenie, -nia,
sn. 2luärcimmern u., 2luä-
roinfeln n., 2luöpraffeln n.
Wyslaö, -szle, -slalem, va.
perf. ; Wysylac, -lam, -la-
lem, va. imperf. abfenben,
ab=, auäfd^iden; -Jano mnie do-
ciebie w bardzo delikatnej
sprawie man ^at mid^ ju bir
in einer fel^r belilatcn 2lngele-
gin^eit gefc^idt; list ten na-
lezy — w tej chwili bicfer
Srief mufe fofott abgefcnbet.
werben.
Wyslac, -slam, -slatem,
va. perf.\ Wyscielac, -lam,
-lalem, va. imperf. auäbetten,
auSpoIftern, auflegen.
Wyslanica, -cy, pl. -ce,
sf. jQuattiermeifterbiene /.
Wyslanie, WysyJanie,
-nia, sn. 2lbfd^idfen n., 2lbs
fenben »., 2ruSfd^idEen n.
Wyslanie, Wyscielenie,
-nia, sn. 2lu§polftern n., 2lu§'
betten «., 2tuglegen n.
Wyslaniec, -nca, pl. -ncy,
sm.\ Wyslannik, -a, pl.
-cy, sm. 2lbgefanbt((r) »ra.,
emiffär m., ©enbbote m.
Wyslawiac, -wiam, -wia-
i !em, va. imperf. \ Wyslawiö,
' -wie, -wilcm, va. perf. Iob=
preifen, preifen, rühmen ; -wia
swiete imio er preift ben
h^eiligen 9fomcn; nie mödz
kogo dose — jmnbn nic^t
genug lobpreifen lönnen.
Wyslawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. ; Wyslowiö,
' -wie, -wilem, va. perf. mit
Sßorten ausbrütlen, auSfpre-
c^en, f^ilbern ; kt6z ich Äal
— moÄs? roer fann it)r 33e»
bauern fc^ilbern? tego ani ~
niepodobna bafj lä^t ft(^
I nic^t burc^ Sßorte auäbrücfcn ;
Wyslawianie
528
Wysnowanie
nie -wione uczucie etn un=
auöfprec^lic^eä ©efüi^l; — sie,
t>r. fic^ ausbrüdfen; umie sie
dobrze — er loeif; fid^ gut
au§mbrücfen.
Wyslawianie, Wyslowie-
nie, -nia, sn. Slusfprec^en «.,
SluäbrüdEen n.
Wyslawianie, Wyslawie-
jiie, -nia, sn. 2obpreifen n.,
greifen n., 3lü^men n.
Wystodnac, -dne, -dnia-
tem; Wyslodniec, -nieje,
-nialem, vn. per/, fü^ rcerben,
bie §etb§eit, Sittetfett oer=
lieren.
Wyslnchac, -cham, -cha-
lem, ra. per/. 1) auäl^ören,
6tä gu ®nbe f)ören; — mszy
bie SKeffe I^Ören; -ci)aj mnie,
prosze, ze spokojem tj'öxi mir,
bitte, big an§ (^nii ru^ig ju;
— obydwoch stron beibe $ar=
ieien anhören; -wszy go ze
«pokojem icierpliwoscia, przy-
szedlem do wniosku, ze . . .
nad^bem ic^ i^n mit 9iu^e unb
^ebulb angeprt ^abe, bin ic^
JU bet g-olgerung gelangt,
ba| . . .; 2) erhören; -chaj
naszych prosb, o Panie erf)öre
unfere Sitten, o .^»err ; 3) ab»
laufc^en, auä^orc^en; — czyja
rozmowe pod drzwiatni imnb§
©efpräc^" fjinter ber Sür ab--
laufd^en; 4) üerpren, über=
l^ören; — kogo lekcyi jmnbn
feine Se!tion iiberl^ören.
Wysluchanie, -nia, sn.
2lußf)ören n.. aStr^ören n.,
©rl^ören «., Überfjörenln.; po
-niu swiadkow na^ ä5er^örung
ber Qiuc^en.
Wyeiuga, -gi, pl. -gi, */.
2)ienft m., 2)ienftjcit/. ; 2)ienfts
lo§n m.
Wyslugiwaö, -guje, -wa-
lem, I. va. imperf.; Wyslu-
zyö, -ie, -iyiem, I. ra. perf.
l) abbienen,auäbtenen; — lata
u rzemiefilnika bie Se^rjol^re
bei einem ^anbroerfer aus»
bienen; — swoje lata woj-
skowe feine 2Jttlitärja^re ai=
bienen; -iony zoluierz au§=
flebienter ©olbat; 2) — soMe
CO ein), im 2)ienfte erlangen,
crroetbcn; II. — sie, vr. \) fid)
mit 2)ienen ernäf)ren, fienenb
jubrtngen; 2) — sie komu
jmnbm Sienfte leiflen.
Wyslagiwanie, Wysluze-
nie, -nia, sn. 2luäbienen n.,
SlbDienen «.; — sie 2)tenft=
leiftungen /. pl.
Wysmagac, -gam, -galem,
va. perf. augpeitfc^«"/ wit
Dluten güd^tigcn, ausftaupen.
Wysmaganie, -nia, sn.
3lu§pettfc^en n., Slugftaupen n.
Wysmalac, -lam, -lalem,
ra. imperf.; Wysmolic, -le,
-lilem, va. perf. auäteeren,
au§pid)en.
Wysmalanie, Wysmole-
nie, -nia, sn. 2Uiöteeren n.,
Stugptd^en n.
Wysmarkac,-kam,-kalem,
va. perf. auäfc^neujen; —
sie, vr. fid^ auäf^neujen.
Wysmarkanie, -uia, sn.
3Iuöf^neujen n.
Wysmarowac, -ruje, -wa-
tem, va. perj. \ Wysmarowy-
wac, -wuje, -waiem, va. im-
perf. au§f(|mieren, oerfc^mte=
ren, einreiben; — co smola
etro. einpid^en; — co oliwa
ftro. einölen; — wiele oieju
öiel DI beim Schmieren t)er=
brauchen; — sie, vr. ftc^ au5=,
oerfc^mieren, ftc^ einreiben, fid)
fd^mu|ig machen.
Wysmarowanie, Wysma-
rowywanie, -nia, sn. (Sin=
fd^mieren n., (Einreiben n.,
3lu§fd^mieren n.
WysmaÄaö, -zam, -iai'em,
I. va. imperf.; Wysmazy6,
-4e, -ijttjm, I. va. perf. 1)
ausbodEen, auöfc^moren, auä-
prägeln; 2) %iex fdiraelen; 3)
mit aJiü^e üu ftanbe bringen;
4) auäfünfteln, auäored^fetn;
II. — sie, IV. fic^ auäbadfen,
auöprägeln, auöfd^moren.
Wysmazanie, Wysmaie-
nie, -nia, sn. 1) 5luäbadfen
»., 2luäprägeln «., 2lu^fc^mo»
len n.; 2) S'eerfc^roelen «.
Wysmazka, -ki, j)l. -ki,
sf. a;eerfc^n)elen n., ^ec^=
fieben n.
Wysmoktaö, -tarn, -talem,
va. perf.\ Wysmoktywac,
-tuje, -walem, va. imperf. 1)
ausfc^lürfen ; 2) fcft abfüffen.
Wysmoktanie, Wysmok-
tywanie, -nia, s}i. 1) 2lu§s
fd^lürfen n.; 2) 3(btüffen n.
Wysmrodzic sig, -dze,
-dzilem, vr. perf. ftc^ auä=
ftinfen, auöteeren.
Wysmnkac, -kam, -kalem,
I. va. imperf. \ Wysmukn^c,
-kne, -knatem, I. va. perf.
1) ^erauäftreifen, auäbrücfen;
2) — rece bie ^änbe l^erDor=
ftrecfen; 3) glatt ftreic^en, ^er=
auäpu^en; 11. — sie, vr. 1)
ftd^ fd^ön mad^cn, ftc^ t)eraus=
pu^en; 2) fic^ trauten, ftc^
bälaen, bie §aut ablegen.
Wysmukanie, -nia; Wy-
smuknigcie, -cia, sn. §er=»
auäftteifen «., Sluäbrüdfen n.;
2luöftrecfen n.; — 8i§ ^u|en
«., ©c^niegeln «. ; Rauten «.,
93älgen /(.
Wysmuklosc, -sei, sing,
tant. sf. ©c^Ianfl^eit /.,
©cömäd^tigfeit /.
Wysmukly, adi. ; Wysmu-
kle, adv. fc^lanf, fc^mäd^tig.
Wysmykac, -kam, -kalem,
ra. imperf. ; Wysmykn%c,
-kne, -ktem, va. perf. ab=
ftreifcnb ausgießen; — sie, rr.
entroifd^en.
Wysmykanie, -nia; Wy-
smyknigcie, -cia, sn. 2tb=
ftreifen n., |>erau§jie^en n.,
— s'e, ©ntroifc^en n.
Wysn%6, -ne, -nalem, vn.
perf. auöfterben (oon SBienen
unb gtfi^en)-
Wysnowac, Wysnuc.
-warn, -waitm, va. perf. ;
Wysnowywaö, Wysnuwaö,
-warn, -walem, ra. im-
perf. ^erausfpinnen, au5=
jpinnen, ^erauäfäbeln, ^erau§=
iDidEeln, ausgießen; — nici
gäben auäjie^en; stad -nul
mniemanie barau§ entfpann
er bie SDieinung; — pasmo
dziejöw ben gfaben ber ®e=
fc^ic^te auöfpinnen; — sie, rr.
fid^ auöfpinnen, fic^ entfpin=
nen, ftc^ entroicfeln; z tej roz-
mowy -snula sie klötnia OUö
biefem ©efpräc^ entfpann fic^
ein ©treit.
Wysnowanie, -nia ; Wy-
snucie. -cia; Wysnowywa-
nie, Wysnuwanie, -nia, sn.
2lu'5fpinnen n., Gntfpinncn n.
Wysoce
529
Wyssanie
Wysoce, adv. ftatt Wyso-
ko ^OC^; — wykaztatcony
czlowiek f)oc^(:;e6i(beter SJJenfc^;
— kogo powazac jmnbn f)0(^=
acfcten.
Wysoczyc, -cze, -czyJ'em,
va. jperj. öen ©aft auä»
btüdfen.
Wysoczyzna, -ny, pl. -ny,
sf. öot^ebene f., ^^ilateau n.
Wysoki, adi. ; Wysoko,
ado. fioc^, erj^aben; Wyzszy,
ac?i. ; Wyzej, ac?^ . p^er ; -ka
wieza, göra ein pber Surin,
Serg; saiejj lezy tak -ko ber
©c^nce liegt \o f)oc^; buciki
z -kimi obcasami Sc^uf)e mit
1^0 ^en Stbfä^en; — urzad
^ofieö iUmt; -kie czolo pljc
Stirn ; czlowiek -ki<^go wzrostu
ein 3Jienf(^ Don p^em 3Bu($5 ;
— toupier Jon; wyzszy urze-
dnik p^eter S3eamter; -szym
umiejetnosciom sie poswiecac
fic^ fjö^eren SBiffenfcfiaften
lüiömen; z -szego rozkaza
auf p^eres ©ebot; -ko grac
um p^e ©infame fpielen; do-
stac sie na -szy urzad auf
eine p^ere ©teile beförbert
roerben; -kiego urodzenia oon
f)0^er ©ebutt; w najwyiszej
rozpaczy in f)ö elfter Sßetjroeif»
lung; najwyzsza rozkosz f)öc^=
fter@enu^;najwyÄszyt,rybunal
ber obetfte®etic^töpf ; w -kim
stopniu in f)of)em ®rabe; w
-szych sferach in p^eren
Greifen ; -sza matematyka p» j
^ere EJiatfiematiE ; -ka tempera-
tura f)ot)e 2;emperatur ; naj-
wyzsza istota baö Ijöc^fte :
2Befen; Najwyiszy ter 3lüer= ;
bö^fte, ©Ott ; to dia mnie za l
-kie baä ift mir äu t)Ocö, baö
oecftep id^ nicf)t, liOi^i gef)t j
übet meine_ jyajyungsftaft; za j
-kie progi na jego nogi bie
©^roeUe ift für feine gü^e
ju pc^, er ftrebt über feine
SSerpItniffe, ju pc^ f)inouä, '
baä n)irb er nic^t erreichen;
pairzec z -ka oon oben l^er»
unterfc^auen ; jak juz -zej
wspomnial'em roie ic^ fc^on j
oben erroäpt pbe; -zej
wspomoiauy obenerTDäf)nt; -ki |
piec a3teiboc6ofeti m. !
Wysokodostojny, adi.
fioc^er^aben.
Slownik polsko-niemiecki.
Wysokolotny, adi. pd^»
flifaenb.
Wysokomiar, -u, pl. -y;
Wysokomierz, -a, pl. -e, sm.
^öbenmeffer m.
Wysokomowny, adi. pc^»
trabenb.
Wysokomyslny, adi. ptf)»
finnig,
Wysokopienny, adi. pd^-
ftämmig ; -ne gospodarstwo
t)oc^ftämmiger§oIäic^Iag,§od)j
roalbbetrieb m., ©amenplj'
betrieb; — las ^oc^roalb m.,
©amenioalb, SSauroalb.
Wysokosc, -sei, pl. -sei,
sf. §öf)e /. : — tej gory wy-
uosi .... bie ^ö^e btefcä 33er=
geö beträft...; mezwykia —
ungeroöptic^e §ö[)e; slawa
Panu na -sei (S^re fei ©Ott
in ber §öl^e; wasza — (Suere
Öo^eit ; — odpowiadajaca da-
nej predkosci ©efc^roinbigfeitss
PÖC ; — podnoszenia j^Örber»
böl^e, ^ubf)ö^e; — spadania
^aüpbe; — ssania pompy
@augpi)e einer ?ßumpe; —
tloczenia pompy S)ructpp
einer 5ßumpe; — zeba 3if)"=
Wysolenie, -nia, sn. 3iuä=,
(ginfalgen n.
Wysolic, -le, -lilem, va.
perf. auö=, einfatjen.
Wyspa, -py, pl. -py, sf.;
dim. Wysepka, -ki, pl. -ki,
sf. fsnfel /., (gilanb n.
Wyspacerowac sig, -ruje,
-walem, vr. perf. fic^ ouä-
fpaueren.
Wyspaczac, -ezarn, -cza-
iem, t;a. imperf. ; Wyspaczyc,
-cze, -czylem, va. perf. auä"
Irümmcn.
Wyspac sig, -pie, -palem,
vr. perf.\ Wysypiac si§,
-piam, -pialem, vr. imperf. \\<i)
auSf^Iafen, fid) fttt fc^Iafen.
Wyspanie, Wysypianie
sig, -nia. sn. 2luäj(^Iafen n.
Wyspiarka, -ki, pl. -ki, sf.
SnfeiberootiTierin /"., .3nfula=
nertn /.
Wyspiarski, adi. ^nfel-
ben)ot)ner«, infular; — naröd
gnielüolt n.
Wyspiarz, -a, pl. -e, svi.
Snfelberoo^ner m., %x^\v\^-
ner m.
Wyspiasty, adi. infelreicfi,
Dull Snteln.
Wyspiewac.-wam,-waien],
va. perf.; Wyspiewywaö,
-wuje, -waiem, va. imperf.
1) ougfincien, frö^lic^ fingen,
fingenb oortcagen; od rana
do wieczora -wywai', nie zwa-
äajac na zmeczenie oon %tVi\)
big 2lbenb fang er, of)ne auf
bie ©rmübung gu achten; glos
caJkiem -wany eine Doüftänbig
auägefungene ©timme ; 2) aus-
plappern; befcnnen, geftel^cn;
wziety na tortury -wai
wszystkie szczegoly spisku
auf bie (vofter gefpannt, ge-
ftonb er aCe ginjel^eiten ber
Serfcöroörung.
Wyspisko, -ka, pl. -ka,
sn. qro|e, Pfeltd^e ^n\i{.
Wyspokojniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf ruhiger roerben.
Wyspowaty, adi. ; Wy-
spowato, ado. infclartig.
Wyspowiadaö, -dam, -da-
uern, va. perf. — co etro.
beiditen; — kogo einem bie
S8ei(^te abnehmen, imnbs Seichte
pren; — sie, vr. beichten.
Wyspowiadanie, -nia, sn.
Seiffeten «., Seichte /.
Wyspowy, adi. ^n\iU.
Wysrac, -ram, -ratem, va-
perf. auöfc^eifeen; — sie, vr.
ficb auGfdjeißen.
"Wysrauie, -nia, sn. 9lu§--
fc^eifeen n.
Wysrebrzac, -brzam, -brza-
lem, va. imperf. \ Wysre-
brzyc, -brze, -brzylem. va.
perf. oerfilbern, mit ©über
auffegen, übergiel^en.
Wysrebrzanie, Wysre-
brzenie, -nia, sn. SSerfilbern
«., Slusiegen n. mit ©über,
©Überüberjug m.
Wyssac, -'<sam. -äsalem,
va. perf.; Wysysaö, -sam,
-.<aJem, va. imperf. auSfougen ;
-ssaijadten wraz z mlekiem
z piersi matki swojej er fog
biefeä ©ift auä ber SKutter-
bruft gteic^jeitig mit ber 2}JÜ(^ ;
— z kogo ostatni^ kro-
ple krwi jmnbn biä oufä Slut
ouöiaugcn.
Wyssanie, Wysysanie,
-nia, sn. 9luöfaugen n.
34
Wystaö
J30
Wystawiciel
Wystac, -stoje, -staltm, I.
vn. per f.', Wystawaß, -warn,
-walcm, I. vn. imperf. ftc^en
bleiben, lange fte^en, ftffjcnb
OUSbouein; nie -stoisz tak
dhigo bu roirft ni^t \o lange
fte^enb auä^alten; kwadrans
nie -stoi na jednem miejscu
nid^t eine SSiertelftunbe fann
et auf bcmfclben %Ud ftelien
bleiben; calemi godzinami
-stawai pod jej oknami flunben»
lang blieb er unter i^rem
genfter ftel^en; II. va. burc^
©te^en etreicf)en, erlangen;
III. — sie, vr. 1) rec^t lange
fielen, fic^' [te^cnb ouSrulien;
uiech sie kon -stoi tttog ba§
?ßferb ein rcentg fteben, um
ouäjurul^en; 2) burd^ ©te=
bcn bie get)örige Ätatl^eit,
Sleife, ben gehörigen ©efd^matf
erlangen; woda ta, jak sie
-stoi, bedzie miala jasny kolor
biefeö Söaffer roirö abgefianben
eine flare garbe l^aben; -staJe
piwo auägeftanbeneö, aiiäge»
lagerteä öier; -stale wino
abgeflätter, aufgegorener
SBetn.
Wystac, -tane, -talem, vn.
perf.\ Wystawac, -je, -wa-
■fem, vn. imperf. fiemorfteden,
hervorragen, Iierouäragen, au5:
treten; co ci to -je z kie-
szeni? roaä ragt bir auä ber
Safere ^eroor'?; glowy im tylko
z wody -waJy nur i^re Äijpfe
ragten (x\x^ bem SBaffer empor.
Wystanie, Wystawanie,
-nia, an. 1) @tel)en n., ete^en»
bleiben n.; 2) 2lb!lären «.;
3) |)erüorftecfen n., hervor-
ragen n.
"Wystara6 si§, -rara, -ra-
ttern, vr. perf. oetfcl^affen, be=
forgen, burc^ S^rac^ten, 5D}ü[)e
erreichen; -raj mi sie o jakjjs
posade, a caJe Äycie wdzie-
cznym ci bede Derid)affe
mir einen ^ßoften unb irb
metbe bir mein cionjeS Üeben
banfbat bleiben; ja sie jui
o wszystko potrzebne -ram
ic^ loetDe fcf)on alleä 5Rötige
oetfcfiaffen.
Wystaranie sie, -nia, sn.
SSericftaffen v.
Wystarczaö, -czam, -cza-
lem, V7i. imperf.:, Wystar-
czyc, -cze, -czyJ'em, vn. perf,
i)ouöreic^en, ou§tommen,ou§='
langen; to mi nawet na ty-
dzien nie -czy bamit reiche
ic^ nid^t einmal eine iJßoc^e
au^ ; drzewa mamy dose, -czy
na caJ^ zime wir ^abcn §013
genug, c§ roirb für ben
ganjen SBinter langen; nie
-Czysz tak mai'a suma pie-
niedzy bu lüirft mit fold| einer
fleinen ©elbfumme nic^t auö=
lommen; musisz tem — , bo
wiecej nie dostaniecz bu mu^t
bamit auäfommen, roeil bu
nic^t mebr betommen wirft;
2) fid) mit etro. begnügen, mit
etro. üufrieben fein; twoje to-
warzystwo najzupeJniej mi
-cza beine ©efeßfc^aft genügt
mir voQflänbig; 3) etro. beflrei-
ten fönnen; nie wiem, jak
moze przy tak malym docho-
dzie — na tyle dzieci idl)
roeifi nic^t, roie er hd fo
geringem ®inIommen fo oiel
Äinber erl^alten !ann; skad
bierzesz tyle czasu, hy wszyst-
kim obowiazkom — mo
nimmft bu fo oiet 3cit l^er, um
alten ^^iflic^ten nac^fommen ju
fönnen.
Wystarczanie, Wystar-
czenie, -nia, sn. Sluäretc^en
»., Sluötangen w., Stuätom»
men n.
Wystawa, -wy, pl. -wy,
sf. 1) aiusfteHung ;'.; — sziu-
ki ÄunftauäfteHung ; — mie-
dzynarodowa internationale
2lu§fieDung; — wyrobowprze-
mystu krajowego 2lusftellung
ber ^robufte ber einl)eimifd^en
Snbuftrie ; dzien otwarcia -wy
ber ©röffnungötag ber 5U!§=
fteüung; 2) Sluilage /.; —
skiepowa 2lu§lage eincä ©e=-
fc^äfteä; 3) aiuäftattung /:;
— tej operetki kosztowaia
wiele pieniedzy bie Sluöftat»
tung biefet Operette bat febr
üiel ©elb geloftet; 4) ^^Jrad^t
/., ^cunf m., ©lanj w. ; na
tym bankiecie wiecej bylo
-wy nii poiywienia bei biefem
33anfett roar me^t für ^runf
alö für ©ffen geforgt roorben;
5) 3Sorfprung m., ^erDorra=
gung /., 2luö(abung /., SBor»
louie f. an bem ©ebäube;
6) i^age /., Slufrife m.\ — na-
czelna gront f.; poladniowa
— mittäglid^et 2lb^ang; —
zimowa SBinterfeite /. ; — p6I-
nocna ?lorbfeite /.
Wystawca, -ey, pl. -cy,
sm. aiuäfteUer m.
Wystawiaö, -wiaro, -wia-
lem, va. imperf. ; Wystawic,
-wie, -wiiem, va.perf 1 aU5«=
ftellen, l^erauäfteUen ; trzeba
wszystko — z pokoju, by
modz zmierzyc rozmiary man
mufe aßeö auä bem ^iw^wi^i^
f)inaugftellen, um e§ augmeffen
ju fönnen ; — kwiaty z oran-
Äeryi bie ^Blumen au§ bem
©losl^aufe ^etauäfteHen; —
CO na slonce etm. in bie ©onnc
(teilen; — co na widok pu-
bliczny etro. öffentlich auö-
ftellen; — rachunek eine
aiec^nung augfteöen; — co
na sprzedaz etro. jum Äaufe
auäftelien; 2) ousfegen; —
zycie na szwank bas J^eben
einer ©efa^c ausfegen; — kogo
na publicziie posmiewisko
jmnbn bem öffentlid^en ©potte
ausfegen; 3) auffteUen, bauen,
etlid^ten; -wil sobie w sröd-
miescia trzypietrowa kamie-
nice er baute fid^ in ber in»
neren ©tabt ein breiftödtigeä
^auö; na pamiatke -wiono
krzyÄ na tem miejscu gut
Erinnerung errichtete mon on
biefer ©teile ein Äreug; 4) gu
ftanöe bringen, aufftellen,
auf bie Seine bringen; wla-
snym koaztem -wil putk pie-
clioty ouf eigene Soften fteUfe
er ein ^"fönteriercgiment
auf; 5) DarfteHen, cor*
ftellen; — komu co jasno i
dobitnie jmnbm etro. flar unb
beutlid^ oorfteüen; — sobie
wszystko gorzej niÄ jest w
istocie fic^ cMts, fc^itmmet öor»
ftellen, al§ eö in !lBir£lic^feit
ift; -staw sobie, co mi b\^
staio fteHe bir oor, raaö mit
paffiert ift; 6) fid) brüften,
jur ©c^au tragen ; 2) — komu
jezyk jmnbm bie 3"n9C o"^"
ftredten.
Wystawianie, Wysta-
wienie, -nia, sn. 3lu§fteUen n.
Wystawiciel, -a, pl.
sm. Sluöfteller m.
Wystawka
531
Wystrzelac
Wystawka, -ki, pl. -ki,
sf. itvtev m.
Wystawnosc, -sei, sing,
tant. sf. «ßrac^t /., ^vunt m.,
©latij m.
Wystawny, adi ; Wysta-
wnie, adv. glän^cnb, prächtig.
Wyst%pic, -pie, -püem,
vn. per f.; Wystfpowac,
"Piij§j -waJem, vn. imperf.
1) ^inauätreten, j^ernortreten,
jum Sßorfc^ein fommen; —
z ukrycia au§ bem SBer«
ftede treten; 2) austreten; —
ze slaihy publicznej au öDcm
öffentlichen Jiienfte treten ;
— z jakiegos zwiazku au§
einem SSertanbe treten; rzeka !
-pHa z koryta ber ©trom
trat aiig ben Ufern ; czy '
sluga moie bez wypowie-
dzenia — ? fann ein S)ienft6ote i
o^nc ßünbigung austreten?!
H) auftreten; -pil pierwszy
raz w tej sztnce er trat jum
erften fDiafe in bicfem ©tüde
auf; — na kazalnice bie
Äanjer betreten; cafe 'i&ycie
-powat jako obronca pokrzy-
wdzonych fein ganjeä Seben
lang trat er als SSerteibiger
ber Scbrängtep auf; — przed
kogo oor imnbn ({jin)treten ; -pit
z toastem na czesc zgroma-
dzonych er trat mit einem
Soaft gu ®^ren ber S5erfam=
melten auf; — publicznie
przeciwko komu öffentlid)
gegen jmnbn auftreten; -pil
z calkiem nowym projektem
er trat mit einem ganj neuen
5piane auf; pot mu -pil na
czolo ber ©d^roeife trat ifu auf
bie ©tirn ; krew mu na twarz
-pil'a bog 33lut ftieg ihm inä %t=
fic^t.
Wyst^pienie, Wystfpy-
wanie, -nia, sn. 1) 2lu§=
treten n.\ Stuätritt ?w.; 2;
aiuftritt m., aiuftreten n.;
pierwsze — w teatrzeSebüt n.
Wystemplowa6, -luje,
-waJem, va. perf. auiftem-
pcln.
Wystemplowanie, -nia,
sn. aiuäftempeln n.
Wysterczac, -czam^ -cza-
lern, va. unb vn. imperf. ; Wy-
sterczyc, -cze, -cayJem, va.
unb vn. perf. ^eroorragen ; ^er«
auäftedEen; in bie $öl)e ragen.
Wystgkac, -kam, -kal-ni,
va, perf.; Wystgkiwac,
-warn, -walem, va. imperf.
auäftö^nen.
Wystgkanie, Wystgki-
wanie, -uia, sn. 3(ugftö^nen n. ;
(Seftö^n n.
Wystfp, -u, pl. -y, sm.
1) austritt jw., Sluötreten w.;
2) aSotfprung m., |)erDorra=
gung /., Stugrabung /.; 3)
3tuftreten w.; — goscinny
; ©aftfpiel n.
Wystfpca, -cy, pl. -cy,
sm. Sßerbrec^er m.
Wystfpek, -pku, pl. -pki,
sm. äJerge^en n., greoel m.,
Safter n.
Wyst§pny, adi.; Wystg-
pnie, adv. frcDell^aft, t)etbre=
c^erifc^, tafter^aft.
"Wystopniowac, -niuje,
-walem, va. perf. abftufen. '
Wystopniowanie, -nia,
sn. 2J6flufen «., 2(bftufung /.
Wystosowac, -suje, -wa-
lem, va. perf. öerfügen, er=
laffen ; — do kogo pismo
I ein ©c^rciben an fmnbn
rtcöten.
Wystosowanie, -nia, am.
aSerfügen ?«., ©tiaffen n.
Wystrajac, -jam, -jalem, i
I. va. imperf.; Wystroic, I
-je, -item, I. va. perf. 1) auS» ;
pu^en, r^erauäpu^en; 2) ftim^ >
men; 3) ausfertigen; II. —
sie, IT. ftd^ (auf)pu^en, fid)
f^ön anjiefien.
Wystrajanie, Wystroje-
nie, -nia, sn. 1) 9tufpu^en«.;
2) ©timmen n.-. 3) 2luäfer=
tigen n.
Wystraszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf. ; Wystra-
szyc, -sze, -szylem, va. perf.
roegfc^redcn, fortfd^redEen, per«
fdieuc^en; — co na kim
jmnbm burc^ ©c^reden unb
2)roöen etro. abnötigen.
"Wystrofowac, -fuje, -wa-
lem, va. perf. au6f^elten.
Wystrofowanie, -nia, sn.
2lu§fd^elten n.
Wyströj, -üju, pl. -oje,
sm. älufpufe m.
Wystrugac, -gam, -galem,
va. perf. ; Wystrngiwac,
-guje, -walem, va. imperf.
auäfdinit^eln, auä^obefn; glatt»
pöbeln.
Wystrnganie, -nia, sn. ;
Wystrngiwanie, -nia, sn.
2luäfc^ni^eln «., 2iu^l^obeIn n.
Wystrychac, -cbam, -cha-
lem, I. va. imperf. ; Wystry-
chn%c, -chne, -cbnaiem, I.
va. perf. 1) glatt ftreid)en;
augpu^en, auäft^müden, auä-
fc^niegeln, auäftaf fieren ; 2)
— kogo na co jmnbn ju
etro. machen; — kogo na
dudka jmnbn jum 9?arren
macften, jmnbn jum beften
f)atten; — kogo na rogacza
jmnbn jum t>a^nrei machen;
— kogo jmnbn übel jurid^tcn,
jmnbn in bie 2:tnte Bringen;
II. — vn. in bie §öf)e [trei-
ben; III. — sie, vr. 1) fi^ l^er«=
auSpu^cn; 2) fit^ felbcr übet '
I milfpiefen.
Wystrychanie, -nia; Wy-
I strychnigcie, -cia, sn. 1)
Slugpu^en n., 2lu§ftaffteren
n., 3lu§f^niegeln n.; 2) WW-
ipielen n., gurid&ten n.
Wystrzal, -u, pl. -y, sm.
©d)u| m. ; — armatni Äano-
nenfc^uft; za trzecim -em
dzialo peklo beim britten
©c^u^ ift bas ©efd^üg geplagt;
j styszaJem — i(^ Ijabe einen
©(buf; gp^ört.
i Wystrzalowy, adi. ©d^u^s,
' fd^ufeä^nlicb, fd^ufeartig.
"Wystrzedz si§, -ge, -glem,
vr. perf. ; Wystrzegaö sig ,
-gam, -galem, vr. perf. fic^
Wten, auf ber |»ut fein, fid)
xn acf)t nel^men; — sie czego
etro. meiben, permeiben; -gaj-
eie sie falszywych prorokow
ne^mt eud^ oor falf^en ^ro=
Poeten in ad^t.
Wystrzeganie, Wystrze-
zenie sig, -nia, sn. §uten n.,
SSermeiben n.
Wystrzelac, -lam, -ialem,
I. va. imperf.; Wystrzelic,
-le, -lilem, L va. perf. etro.
1) perfc^ie^en, burc^ ©d^iefien
Dcrbrauc^en; wszystek proch
-lono ba§ ganje ©c§ief(pulper
rourbe nerbraud^t; 2) enttaben;
3) burc^ ©d^ie^en alle töten,
alle burc^ bie 33ant erfd^iefien:
wszystkich buntownikow ka-
34*
Wystrzelanie
532
Wysypad
zal — alle Mmteux lie^ er
erfd^iefjen ; II. vn. 1) lo§=
fc^ie^en, loäfeuetn, loöbtüdEen,
geuer geben; — z pistoletu
eine ^iftole abfc^te^en; — z
armaty eine Äonone abfeuern ;
bron uieostroinie trzyniana
-lila i zabila przechodzacego
czlowieka baö unoorftc^tig
gehaltene ©croe^r ent(ui) fid^
unb tötete einen üotüber=
gel^enbcn äJtenfc^en; 2) ^eroor-
fpri^cn, Ijerootfprubeln, ^et=
oorjc^ie^en; ptomien -lil w
göre bie giamme fcftofe in bie
§Öf)e; z ramion dwa skrzy-
dla -laja auä ben Strmen fcf)ie^
feen gtoei glügel empor; 3)
— z czem mit itvo. I^erau§=
p(a$en,
Wystrzelanie, Wystrze-
lenie, -nia, sn. Sc^iefeen w.,
^erauäfc^ie^en «., 2oßfc^ie|en
ti., Soäfeuern n., 2lb[c^ie^en «.
Wystrzgpiac, -piano, -pia-
rem, va. imperf.; Wystrzg-
pid, -pie, -pilem, va. perf.
auöfranfen, auöfafern.
Wystrzgpianie, Wystrz§-
pienie, -uia, sti. Slusfranjen,
5{lu§fafern n.
Wystrzybka, -bki,^Z.-bki,
sf. Cristaiella (^ftanjentier).
Wystrzyga6, -gam, -ga-
iew, va, imperf.; Wystrzy-
gn%6, -gne, -gnalem, va.
perf. auäfc^eren, aulfc^neiben.
Wystrzyganie, Wystrzy-
gnienie, -nia, sn. äuäfc^neiben
n , aiuöfc^eren n.
Wystrzykaö, -kam, -ka-
lem, va. imperf.; Wystrzy-
kn^c, -kne, -ktem, vr. perf.
auäfpri^eti.
Wystrzykanie, -uia; Wy-
strzyknigcie, -cia, sn. 21110=
iprifeen n.
Wystudzad, -dzani, -dza-
lem, va. imperf.; Wystu-
dziö, -dzo, -dzii'em, va. perf.
füllen, obfü^Ien, ausfüllen,
lübt madEien.
Wystudzanie, Wystu-
dzenie, -nia, sn. 2lußfü^Ien n.
Wystukaß, -kam, -kalein,
vu. imperf. ; Wystukiwad,
-kuje, -waleni, va. perf. aus=
flopfen, ^erouepoc^en ; am-
pauten, burc^ ^|5oc^en ^etauä»
rufen.
"Wystukanie, Wystuki-
wanie, -uia, sti. Sluäflopfen
n., 2(uöpod^en n.
Wystygaö, -?am, -»atem,
vn. imperf. ; Wystygnac,
-gne, -glem, vn, perf. au5=
fübLen, falt rcerben, erfalten.
Wystyganie. -nia ; Wysty-
gnifcie, -cia, sn. 2iu5£ü^len
71.. (ärfalten n.
Wystylizowac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. auögefuc^t,
aupgeroä^It fc^reibcn.
Wysuc, -suje, -auiem, va.
perf. auöfc^ütten ; zboze
-sute w klosy bas ©etretbe,
bag Stieren angefe^t l^at.
Wysucie, -cia. sn. §erauö=,
Sluöfc^ütten n.
Wysun^c, -ne, -nalem, I.
va. perf] Wysuwac, -wam,
-waJem, I. va. imperf. ^erouä»
fc^ieben, auäfdjiebeu ; -sun te
szuflade fc^iebe biefe ©c^ub=>
labe l^erauä; II. — sie, vr.
1) ficft roegfc^Ieic^en, entf'c^Iüp-
fen, ftc^ baDonmad)en, fic^ ent=
fernen; 2j entfallen; 3) ^an=
fenroeife entftrömen.
Wysuwalny, adi. ouä=>
fc^iebbar, augjte^bor.
Wysuwanie, -nia ; Wy-
sunigcie, -cia, sn. §er=
ausfc^ieben n., 3luäjd^ieben
n. ; — sie SBegfri^tetd^en «.,
©ntfallcn n.
Wysuwka, -ki, pl. -kl, sf.
1) ©c^ieber m., SSorfc^ieber ;
2) (§erüftbnlfen m.
Wyswabadzac, -dzam,
-dzalera, va. imperf. ; Wy-
swobodziö, -dze, -dzüem, va.
perf. befreien, frei ma^en;
-dzH go z rak przesladowcöw
er befreite i^n auö ben Rau-
ben ber SSerfoIger; Pan Bog
-dzii Izraelitöw z niewoli
egipskiej ®ott befreite bie
Israeliten auö ber ägi)ptifd)en
Kned)tfc6aft.
Wyswabadzanie, Wy-
swobodzenie, -nia, sn. 93e«=
freiung /.
Wyswatac, -tarn, -taJem,
va. perf. jur (g^c Der Reifen,
jufammenbringen.
Wyswobodziciel, -a, pl.
-e, .sn. 93efreier m.
Wyswobodzicielka, -ki,
>pl. -ki, sf. a3efreierin /.
Wysworny, adi. loäju»
laffen.
Wysworowac, -ruje, -wa-
lem, I. va. perf. 1) toefop»
peln, loslaffen, bie 3^9^^
fc^ie^en laffen, nic^t hemmen;
— swöj jezyk fetner 3unse
freien Sauf laffen; 2) Derbrän=
gen; II. — sie, vr. ficb Io5mo=
c^en ; — sie na co, na kogo ftc^
über imnbn, über etro. ^er«
madien.
Wysworowanie, -nia, sn.
SoSfoppetn «., Äostaffeu n. '
Wyswor, -oru, sing, tant,
sn. 1) Soglaffen «., 2) 2lu^»
breiten n.
Wysycenie, -nia, S7i. (3ät=
tigen n.
Wysychac, Wysychanie,
fiel^e: Wyschnac, Wyschuie-
cie.
Wysycic, -ce, -cilem, va.
perf. DÖttig fättigen, fatt
macfien.
Wysylabizowac, -zuje, -wa-
iem, va.perf. ausbudjftabieren.
Wysylabizowanie, -nia,
sn. 2luö&uc^ftabieren n.
Wysylacz, -a, pl. -e, stn.
Slbfenber m., Stufaeber m.
Wysylac, Wysylanie,
fiebe: Wysüac, Wysianie.
Wysylka, -ki, pl. -ki, sf,
©enbung /., 9lbfenbung; —
pospieszna, umyslna Sil«', (Sr=
prefefenbung ; — towaröw
©üterabfertigung /., ®üter=-
fEpebttion /'.
Wysylkowy, -\vego,pl. -wi,
sm. ©Epebitor m., ©rpe»
bient m.
^ysyp. -u, pl. -y, sm.\
Wysypisko, -ka, pl. -ka, sn.
1; ©d^ütt /., 2lufgefcöüttete(ä)
n., ©anb^ügel m.; 2) Schutt»
ftelle /., 3iblaqerungöftelle für
©d)utt; 3) äerg^albc /., 4)
©turgbüljne /'.
I Wysypac, -pie, -paJem,
I. va. perf. ; Wysypy wac.
-puje, -wateni, 1. va. imperf.
1) auöfc^ütten, ^erouäfc^ütten ;
-syp wazystkie jablka z wor-
ka na ziemie fc^ütte alle
älpfel auö bem ©ad auf bie
@rbe; — popiöl do smieciarki
bie 2lfc^e in baä 9Jtifttift(^en
fc^ütten; 2) uerftreuen, »er»
fc^ütten, ^inftreuen, ^infd^üt-
Wysypanie
533
Wyszczerzanie
ten; — sciezke piaskiem ben
2Beg mit ©anb bcftreuen; 3i
coüfc^ütten, auf! c^ütten ; II.
sie, vr. ftcö von felbft l^erauö=
fd^ütten, ftc^ oerfc^ütten, [tc^
oerftreuen: 2) ^erauäftürjen,
l^erousfttömen : tJum -pal sie
z kosciola bte SJZenge flrömtc
au§ ber Äirc^e (fieraiie); 3) ^er»
Dorbrec^cn, ausfc^Iagen : odra
sie juz -pala bie 5Jiafern [inb
fd)on auögefdjlagen; ospa juz
sie -puje bie flattern brecf)en
ic^on fieroor, bie 33Iattern
fommen fd^on jum Sßorfc^ein;
3) ^etDorfommen, ^etDotfprie«
^en; ledwo mu sie wasik -pat
faum fing i^m ber 8^nurr=
bart on ju fpriefefn.
Wysypanie, Wysypywa-
nie, -nia, sn. Sluäjcfiütten n.,
§erau6fc^üttenn.,S8erftreuen n.
Wysypiac. Wysypianie,
ficbc : Wyspac, Wyspanie.
Wysypka, -ki, pl. -ki, sf.
1) Sluefd^lag m. 2) ®Iatt=
fiafer ?«.; 3) Srbaufroutf m.,
©aum ?n.
Wysysac, Wysysanie,
fiebe: Wyssac, Wyssanie.
Wyszachrowac, -chruje,
-walem, va. perf. §erau6=
fd^tninbelrt, erfcbac^etn.
Wyszachrowanie, -nia, sn.
Öerauöfcbroinbcln n.
"Wyszacowac, -cuje, -wa-
lem, va. perf. bur(f)tied)eln,
biird&muftern, fritifteren.
Wyszacowanie, -nia, sn.
Surc^Öec^eln n., Surr^mu»
flein n.
Wyszafowac. -fnje, -wa-
lem, va. perf.'., Wyszafowy-
waö, -wuje, -walem, va. im-
perf. alles ausgeben, Dergeu=
Pen, üertun.
Wyszafowanie, -nia, sn.
^ergeubcn n., Slusgeben n.,
3? er tun n.
Wyszalbierowac, -mje,
-walem, va. imperf.:, Wy-
szalbierzyCj -rze, -rzylem.
va. -perf. abfc^roinbefn, ©cf)e[=
menitreic^e treiben.
Wyszalec, -leje, -lalem,
vn. perf. fi^ auotobcn, aii?=
rafen.
Wyszamerowac, -ruje.-wa- 1
Jem, i'a. perf. mit ©dinüren
ausnä^en, galonieren.
"WyszameroTranie, -nia,
sn. 3lusnät)en ».mit©d)mtren ;
53erfc^nürung /., @a[onie=
rung /.
Wyszamotac,-tam. -talem,
va. perf. fjerausreifeen, burc^
feerumjerren auöreifeen; —
sie, vr. fic^ burc^ S'erumjerren
freimachen.
Wyszamotanie, -nia, sn.
§erauöreifeen n., §eraus=
jerren n.
Wyszargac, -gam, -galem,
va. perf. abtragen, abnü^en.
"Wyszarganie. -nia, sn.
9(btragen n., 2tbnii^en n.
Wyszarpac, -pie, -paiem,
va. perf. ; Wyszarpn^c, -pne,
-pnalem, va. perf. ; Wyszar-
pywac, -puje, -waiem, va.
imperf. fierauöjerrcn, ^erauss
reißen, ^erauöjaufen,
Wyszarpanie, -nia ; Wy-
szarpni§cie, -cia; Wyszar-
pywanie, -nia, sn. 2lusretfeen
n., §trau§5erren n.. ^{^x^a\x=
fen n.
Wyszarzaö, -rzam, -rza-
}eni, va. perf. abnü^en, a.b=
reiben.
Wyszarzec, -rzeje, -rzaJem,
i:n. perf. grau roerben, ino
©roue oerid^iefeen, fic^ abreiben.
Wyszastac, -stam, -stalem ,
I. va. perf. J) oergcuben,
rerfcbrocnoen; 2) rcegjagcn,
roegfropfen; 3) au§fpülen; II.
— sie, vr. 1) fic^ fc^roäcben,
fi^ eri'cbiipfen; 2) fic^ ous-
tollen; 3) fic^ auobeuteln.
Wyszastanie, -nia, sn.
1) aSergeuben n., aSerfc^roenben
n., (Srictjöpfen n. ; 2) 3I?egfIopfcn
n., SBcgiagen n.
Wyszczac,-szczam, -szcza-
tem, va. perf. auipiffen ; —
sie, vr. fic^ auöpifien.
Wyszczebiotac, -tarn, -ta-
lem, va. perf. augjUiitlc^crn,
jroitfd^ernö herausbringen;
ausplappern.
Wyszczebiotanie, -nia,
sn. SiuSjtDitfcbcrn n.
Wyszczegolniac. -niam,
-niatera. 1. va. imperf.; Wy-
szczegolnic, -nie, -nilem,
I. va. perf. 1) auöjeic^nen ;
cesarz -nil go swoja nad-
zwyczajna iaska ber Äaiier
jei(|nete i§n burd^ [sine bc=
ionberc ®nabeau5;2) einjeln
barfteQen, nad^roeifen, unter=
l'd^eiben, betaillieren; eingeln
aufjä^lcn ; II. — sie, vr. 1)
fid) auöjeic^nen; -nil sie wiel-
ka odwaga er jeicbnete ficö
burc^ gro^e Sapferfeit au§; 2)
fic^ unterf cf)eiben ; unterfd|ie=
ben roerben.
Wyszczegolnianie, Wy-
szczegolnienie, -nia. s)i. 1)
aiuägeic^nung /. ; 2) S^arfteüen
«., Unter^cbeioen n., 3)etaiÜie-
rung /•; 3) aiufjä^lung /.
Wyszczekac, kam, -ka-
lerc, va. perf. ; Wyszczeki-
wac, -kuje, -walem, va. im-
perf. auäbeQen, burd^ Seßen
oerjagen ; -kany czlowiek
gertebener SKenfc^, ber auf
aUeä aintroort roei^, fic^ nie
in Verlegenheit bringen läfit;
-kana geba ein lofeä a}ioul,
bnS feine Slntroort fd^ulbtg
bleibt.
Wyszczekanie. Wyszcze-
kiwanie, -nia, sn. ^JluSbellen
n.; (Gebell n.; (bilöl.:) ®er;e=
benbeit f.
Wyszczepac, -pam,-pa}em,
va. perf. ; Wyszczepywac,
-puje, -walem, va. imperf.
au§=, ^erauäfpalten.
Wyszczepanie, Wyszcze-
pywanie, -nia, sn. 2lu§',
.perauSfpalten n.
Wyszczerbiac. -biam, -bia-
lem, va. imperf.; Wyszczer-
bi6, -bie, -bitem, va. perf.
ic^artig mad^en, ©Charten au^--
brfc^en; noz -biony f(^artige5
5J?effer; -biony talerz fcftar-
tiger ^Celler; — sie, vr. eine
©d&arte befommen.
Wyszczerkac, -kam, -ka-
tem, vn. perf.; Wyszczer-
kiwac, -kuje, -watem, vn.
imperf. ^erauöriefcln, l)erouö»
fprubeln.
Wyszczerzac. -rzam, -rza-
lem, va. imperf. ; Wyszcze-
rzyc, -rze, -rzylem, va. perf.
auö=, tjerauöreden; — zeby
bie 3ä^ne fletfc^en; — oczy
gto^en; — sie, vr. junt ^'or=
fcöetn fommen, l^eroorfc^einen.
Wyszczerzanie.Wyszcze-
rzenie, -nia, sn. 2lus=, |)er-
auörüdfen n. ; <perDorftef)en n.,
."jerDorragen n.
Wyszczuc
534
Wyszukanie
Wyszczuc, -je, -lern, va.
perf.\ Wyszczuwa6, -warn,
-walem, va. imperf. (mit
§unben) [)erausl^e^en, roegl^et«
Jen; — kogo skad jmnbn
auöbetfeen, jmnbn burd^ §e^e=
rcien »ertreiben.
Wyszczupka, -ki, pl. -ki,
sf. Lephocarpae (i^flanje).
Wyszczuplenie, -nia, sn.
9lßmagerung /., 3jetfletne=
runa f.
Wyszczuplec, -lam, -la-
lem, vn. imperf. abmagern,
mager, flein, gering werben,
fitß uerringern.
Wyszczuplic, -le, -lilem,
va. perf. mager mad^en, gang
aufreiben, fteiner unb gerin^
ger ma^en, oerrtngcrn.
Wyszczykac, -kam, -ka-
lem; Wyszczykn%c, -kue,
-knaiern, va.perf.\ Wyszczy-
kiwad, -kuje, -walem, va.
impet'f. aus^iÜfen, auirupfen,
auöpflücEen, ausroerfen.
Wyszczykanie, -nia; Wy-
szczykni§cie,-cia; Wyszczy-
kiwanie, -nia, sn. Sluö&iUfen
n., 3luärupfen «., 2lu§pfl;üden
«., 3luän)erfen n.
Wyszczyniac, -niam, -uia-
lem, va. impevf.\ Wyszczy-
nic, -nie, -nilem, va. perf.
f)eraue-, '^crnorftrcden.
Wyszczynianie, Wy-
szczynienie, -nia, sn. |)er=
auö-, !ö«rDorftrecfen n.
Wyszczypad, -pie, -palem,
va. perf. ; Wyszczypywac,
-puje, -watenn, va. imperf.
ausjroidfen, absnjtcfen, heraus»
jroiden, f)er au Rupfen/ r)erauä=,
abfneipen; — kogo jmnbn
lüd^tig jroicfen.
Wyszczypanie, Wyszczy-
pywanie, -nia, sn. Jperauä»
iiroiden n., ^roidfen n., Sluä»
jupfen n., ^erouäfneipcn n.
Wyszeptac, -tarn, -ta-
lem, va. perf.] Wyszepty-
■wa6, -tuje, -walem, va. ini-
perf. auöflüftern, l^eraus=
flüftern; spowiednikowi -tai
do ucha bem 93ei(^tooter
flüftcrte er inä D[}r; — sie,
vr. ftc^ mübe flüftern; ju
flüftern aufhören.
"Wyszeptanie, Wyszep-
tywanie, -nia, sn. 2lU5=
flüftern n.
Wyszewnik, -&, pl. -i, sm.
(Spatangus) nerfteinerter ©ee«
igel.
Wyszkalowaö, -luje, -wa-
lem, va. perf. tü^ttg ^erunter=
macöen; nerleumben.
Wyszkalowanie, -nia, sn.
tüd^tigeä ^eruntermod^en ;
Serleumbung /.
Wyszlakowac, -kuje, -wa-
lem. va. perf. ^erauöfpüren.
Wyszlakowanie, -nia, sn.
§erouö[püren n.
Wyszlamowad, muje,
-walem, va. perf. ausfc^Iäm=
men, ausfc^letmen.
Wyszlamowanie, -nia, sn.
Slusfc^Iämmen n., 2lu§fd^lei=
men n.
Wyszlifowac, -fuje, -wa-
lem, va. ptrf. aui=, glatt»
fd^Ictfeu.
Wyszlifowanie, -nia. sn.
9tuö=, (Slattfc^Ieifen n.
Wyszlochac, -cham, -cha-
lem, va. perf. auäjc^luc^gen,
^eroorfc^Iuc^jen ; — sie, vr.
ficft auöfc^Iuc^ijen.
Wyszlochanie, -nia, sn.
2luäfc^tuct)jcn n.
Wyszlapac, -pio, -palem,
va. perf. austreten; — konia
bem ^ferbe bas jurütf getretene
Sein gurüdfric^ten.
Wyszlapanie, -nia, sn.
9tuätreten n.
Wyszmelcowac, -cuje,
-walem, va. perf. gla[icren,
mit einer ©lajur beteden.
Wysznurowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. auäfc^'nüren,
feftfc^nüren; — sie, vr. fid; feft
fc^nüren.
Wyszorowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. auereiben, aus»
fc^euern, reinfc^euern.
Wyszorowanie, -nia, sn.
2(uöretben «., äugfd^euern n.
Wyszpecac, -cam, -calem,
va. imp>erf. ; Wyszpecic,
-ce, -eitern, va. perf. uerun-
[trtlten, entfteflcn.
Wyszpecanie, Wyszpe-
cenie, -nia, sn. SJerunftat»
tuna /., ©ntfteUung /.
Wyszperaö, -ram, -ralem,
va. perf. auägrübetn, l^er=
auäfc^arren, müf)fam ^erous=
finbcn, ausframen; gdzies to
-ral? tt)o l^aft bu bo5 aug=
gcframt?
Wyszperanie, -nia, sn.
3luägrübeln n., 2tuäframen n.,
§erau6finben «., ^crau§=
fperren n.
Wyszpiegowac, -guje,
-walem, va. perf. ouäfpio»
nieren.
Wyszpiegowanie, -nia,
sn. 9Iuöiptonieren n.
Wyszpilowac, -Inje, -wa-
lem, va. perf. ganj au§=
fpidEen.
Wyszpin, -u, sing. tani.
sm. (Cucubalus) fitmmenber
Sefen.
Wyszrotowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. augfd^roten.
Wysztafirowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. auäftaffieren.
Wysztafirowanie, -nia,
sn. Stuäftaffierung /.
Wysztukowaö, -kuje, -wa-
lem, va. perf. auäftürfeln,
^erausflüdeln, auöflidEen mit
9Jcüf)e vox^ S'Jot ju ftanbc brin=
gen.
Wysztukowanie, -nia, sn.
2lu§flicfen n., §erauäftüdEcIn n.
Wyszturchaö, Wysztur-
kac, -kam, -kalem ; Wysztur-
chnac, Wyszturkn^c, -ne,
-nalcm, va. perf. ^erous»
fto'lcn; puffen, tüd^tige 3ltp=
penfiö^e oerfe^en.
Wyszturchanie, Wysztur-
kanie, -nia; Wyszturchnig-
cie, Wyszturknigcie, -cia,
sn. öerauäftofeen «., puffen n.
Wyszturmowac, -muje,
-walem, va. perf. burc| ©tür»
men erreid;en.
Wyszturmowanie, -nia,
sn. (Srretc^en n., Grlangcn n.
burdö ©türmen.
Wysztychowac = Wyryc.
Wyszukac, -kam, -kalem,
va.perf. ; Wyszukiwac, -kuje,
-walem, va. imperf. ou§=
fu^en, l^eroorfud^en; juz ja
ci cos takiego -kam, co znaj-
dzie z pewnoscia twoje uzna-
nie x^ roerbe bir fc^on
etro. ausfucben, ba§ geroife
betne Slnerlennung finbcn
roirb.
Wyszukanie, Wyszuki-
1 wanie, -uia, sn. 3lu^fuc^en n.
Wyszukanosc
535
Wysmianie
Wyszukanosc, -sei, smg.
tant. sf. aiuögefuc^t^eit /.;
®cfu(^t6cit /.
Wyszukany, part. adi.
auägefuc^t, ouäerlefen, «tle=
fen ; z -kana grzecznoscia
mit auägefuc^'ter §öfUc^feif,
oajwyszukansze potrawy bte
auäaefucfeteflen ©peifen.
Wyszum, -u, sing. tant.
sm. ; Wyszumialosc, -6ci,
^ing. tant. sf. Diüd^tern«
roerbcn n., ernüd)terung /.
Wyszumiec, -raie, -mia-
Jem, I. vn. perf. ausbraufen,
ouägären, au5f($äumen; -mial'
za mtodu er ^at in feiner
Qugenb auögebrauft; niech
mlode piwko -szumi mag bttS
junge 93ier aufgären, lafit
i^n auäbraufen; il. va. perf-
oerrauc^eii, oetfliegen, t)er=
bampfen; juz mu -mialo wino
z ^lowy ber SBein ift fc^on
bei iE)m oerflogen, er ift fc^on
nücbtern.
Wyszumienie, -nia, sn.
2luögären n., 2(uäbtaufen n ,
äSerraud&en «., Sßerbampfen
«., 3Ser^iegen n.
Wyszumowac, -muie,
-walem, va. j^^Kt- ttbfc^äumen,
au§f(^äumen.
Wyszumowanie, -nia, sn.
2tb=", SluSfc^äumen n.
Wyszwarcowac, -cuje,
-walem, va.perf. ganj fc^roarjs
mad^en; — buty bie ©ttefel
blanf pu^en.
Wyszybowac, -buje, -wa-
Jem, va. unb vn. perf. ber=
auäfcbroingen ; in bie §ö[)e
fc^tueben; — sie, vr. \\ä) t)et=
auö=, fmporfchroingen.
Wyszybowanie, -nia, sn.
§t'rauö=, (Smporfcbroingen n.
Wyszycie, -cia ; Wyszywa-
nie, -nia, sn. 2lu5näl)en n ,
2lu§genä[|te(ä) n. ; ^cfamen»
tterung /., ©alonierung /. ;
treffen pl.
Wyszyc, -je, -lern, va.
perf. ; Wyszjrwac, -warn,
-walem, va. imperf. Quä=
nä^en, benäE)en', bogato zlo-
tem i srebrem -wany r?ic^
mit ®olb unb ©itber benö^t.
Wyszyniec, -nca, pl. -ncj,
sm. f^uc^öfcijroanj m.
Wyszydzac, -dzam, -dza-
tem, va. imperf. ; Wyszy-
dzic, -dze, -dzilem, va. perf.
oetp^nen, ouöfpotten, auä=
f)Öf)nen; — co na kim !)ö^=
iienb unb fpottenb abbringen;
-dzono go publicznie man ^at
itjn öffentlich oer^ö^nt.
Wyszynk, -u, pl. -i, sm.
Sluöfcöonf m.
Wyszynkowac, -kuje,
-w;»lem, va. perf. au§|d|cnfen.
Wyszynkowanie, -nia, sn.
ätuäicßenfen n., Slusfd^anf m.
Wyszyplac, -plam, -pla-
iem, va. perf. ausgupfen,
ausrupfen, auffegen.
Wyszywanka, -ki, pl. -ki,
sf. 9iusnäbatbeit f.
Wyscibiac, Wysciubiac,
-biam, -biatem, va. perf.
f)erDorftrcdEen, auäflrerfen.
Wyscibianie, Wysciu-
bienie, -nia, sm. iQti90X=
ftrecfen n.
Wyscielac, Wyscieli6,
fiel^e: Wyslac.
Wyscielka, -k\,pl. -ki, sf.
1) SÜattterung /., ÜBattieren
n.; 2) gütletung /'. bet ©of)le.
Wyscig, -u, pl. -i, sm.
(geroö^nl. plur.) SBetttauf w-,
Wettrennen n. ; plac -6w
"Siznmpia^ m.; na -i um bie
SBette ; czy byles na -ach ?
roarft bu beim ^Rennen?
Wyscigacz, -a, pl, -e, sm.
äBetttenner m.
Wyscigac, -gam, -gaiem,
va. imperf. ; Wyscignac, -ne,
-natero, va. perf. nac^jogen,
übecöolen, übertreffen; — sie,
vr. z kirn mit imnbm roett»
laufen; roetteifern.
Wysciganie, -nia;'Wysci-
gnigcie, -eia,sw. 3iacfeiagen n.,
Überholen »., Übertreffen n.;
-uie sie SIßetteifer m., 3iJ«tt=
bercerb m.
Wyscigowiec, -wca, pl.
-wcy, sm. 3ienner m., 3tenn=
pferb n.
Wyscigowy, adi. 3Jenn=;
kon — 9tennpferb n.
Wyscinac, -nam, -nalem,
va. perf. niebet^auen, auä=
^auen.
Wyscinanie, -nia, sn.
D^ie^erbauen n., 2lus^auen n.
Wysledzac, -dzam, -dza-
tem, va. imperf. ; Wysledzic,
-dze, -dziiem, va. perf. auä»
forf(|en, erforfd^en, auäfpüren ;
— czyjas kryjöwke jmnbö
^erftecf ausforf^en.
Wysledzanie, Wysledze-
nie, -nia, sn. 2lu§forf(^en n.,
j ©rforfd^en n., 2lusfpüren n.,
2lu5fpürung/., (Srforfc^ung /.
1 Wyslepiac.-piam, -piaiem,
va. imperf. ; Wyslepid, -pie,
I -pitem, va. per/, mit 3Jiü^'e
1 lefen; — oczy bte Slugen on-
' flrcngen.
I Wyslfczac, -C7,am, -cza-
lem, va. imperf. ; Wyälgczyc,
-cze, -czyiem, va. perf. auä»
grübeln, auä^etfen.
Wysliniac, -nlam, -nialem,
i va. imperf. ; Wyslinic, -nie,
j -nilem, va.perf. ausfpeic^etn,
I augfpudEcn, mit bem ©peic^el
tjcraugroerfen.
Wyslinianie, Wyslinie-
nie, -nia, sn. 2lu§fpeic^eln
n., 2tuäfpudEen «.; ©pei^el«
flu% m.
Wyslizgac, -gam, -gaiem,
va. perf. fc^lüpfrig unb glatt
machen; burd^ Eisläufen er-
langen, erreitien.
Wyslizn%6 sig, -zne, -zna-
fem, vr. perf. auöfdjlüpfen,
entfc^lüpfen; ausgleiten; -znat
sie i upadi er glitt auä unb
fiel nieber; nie -^oiesz ml sie
z rak wiecej bu wirft meinen
§änben nid)tme^r entfAlüpfen;
-nelo mi sie nieostroine slo-
wo ein unoorfi^tiges SBort
ift mir entfc^lüpft.
Wysliznigcie, -cia, sn.
©ntfc^lüpfen n.; 2lu§gleiten n.
Wysliz, -a, pl. -e, sm.
Leia (Snfeft).
Wysmia6, -smieje, -smia-
lem, va. perf. ; Wysmiewaö,
• warn, -watem, va. imperf.
auälac^en, nerfpotten ; nie mow
nawet o tej twojej przygodzie,
bo cie wszyscy -smieja er=
jä^le nicbt einmal oon öiefem
reinem 2lbenteuer, benn eä
werben bic^ alle auSlacben;
wysmiany, zawetydzouy,
uciekt CO predzej terfpottet,
befc^ämt machte er fid) fc^neU^
ften§ au§ bem ©taube.
Wysmianie, Wysmiewa-
nie, -nia, sn. 2lu^lac^en n.,
SSerjpotten n.
Wysmiech
536
Wytargowanie
Wysmiech, -u, sing. tant.
sm. Sluslac^en n., ©pott m.
Wyämienitoäö, -sei, sing,
tant. sf. SSortrefflic^teit /'.,
^ot%ü%l\6^ltii f.
Wysmienity, adi.\ Wy-
smienicie, adv. auggejfi(^net,
Dorlrefflic^, oorjügltc^; -ty
obiad ein ausgejeid^netcä
aWittagmaf)!; -cie ci sie to
iidalo baä ii't bir Dottre'fflic^
gelungen; -cie wygladasi;
bu fd^auft rortreffüc^ auö.
Wysmierdn^c, -dne, -dna-
lem ; Wysmierdziec, -dze,
-dzialeiD, vn. perf. ganj
fünf ig roerben; ouäftinfen,
auäflönfern.
Wysmiewacz, -a, pl. -e;
Wysmiewca, -cy, 2)1- -cy, sf.
SBerlac^cr m., SSerfib^ner m.
Wysmiewaczka, -ki, pl.
-ki, */'. SJer^ö^nerin /., 33er=
lacfiertn f.
Wysnic, -snie, -sniieno, va.
perf. ben Xraum beuten, oer»
loirf liefen, rcat)rne[)tnen; —
sie, tr. raa^r roerben, ein»
treffen.
Wyswiadczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf. ; Wyswiad-
czyd, -cze, -czylem, va. perf.
beroeifen, erroeijen, bartun ;
-czylbys mi tem wielka grze-
czuosc bu roürbeft mir bamit
einen großen Sienft erroeifen;
— dobrodziejstwa 333ot)Itaten
erroeifen.
Wyswiadczanie, Wy-
swiadczenie, -nia, sn. iv
roeifen n., örroeifen n., !J)ai=
tun n.
Wyswidrowac,-druje,-wa-
}em, va. perf. nuSbo^ren.
Wyswidrowanie, -nia, sn.
3(u§bo^ren n., 9luöBc^rung /'.
Wyswiecac, -cam, -caltm;
Wyswietlaö, -tlam, -tla-
lem, va. imperf. ; Wyswie-
cic, -ce, -cilem ; Wyswietlic,
.tie, -tiilem, ra. perf. auf=
l^elien, erl^etfen, beleuchten,
^ict.t bringen; trzeba — te
sprawe man mufe Sic^t in
biefe Slngelegenl^cit bringen;!
— kogo imnbn auöroeifen,
oertrciben, oerbannen; jmnbm
I)eimleuc^ten.
Wyswiecanie, Wyswie- ,
cenie, Wyswietlanie, Wy- 1
swietlenie, -nia, sn. (Ec=
tiellen n., 2iuf gellen n,, Sc»«
leuchten n.,; SScrbannung /".
Wyswigcac, -cam, -caicra,
I. va. imperf. \ Wyswifcic,
■le, -cHein, I, va. perf. 1)
meinen; — kogo na ksieriza
^inauätorfetn, fi^ f)inauöroä[=
gen, l^erau§roatfct)cn; 2) an^än»
gig roerben, erörtert roerben.
Wy taczanie, Wytoczenie,
-nia, sn. 1) älusroäljen n.,
SlusroHen n. ; 2) Sßergiefeen n.,
2lbjapfen n. ; 3) SSorbringen n.,
jmnbn jum ^riefter meinen, I ©inleiten n. ; 4) 3(iiöroalfen
jmnbm bie prieftcrlid^e aBeil^el??.; ö) 9lu§brcl)en n.. Sluä»
erteilen; 2) auötrumpfen, ! brec^jeln n.; 6) 2tuöbeifeen n.,
2;rumpf ma^en; II. — sie, [ 3luö^i.i^Ien n.
Wytajac, -jam, -jalero, va.
perf. abtauen.
WytajaDie, -nia, sn. 9lb=
1) bie SBei^en nel^nien;
2) Stumpf roerben.
Wyswist, -u, pl] -j, sm.
2luä;5ifc^en n., aiuöpfeifen n.
Wyswistac, -tarn, -tafem,
va. perf. auspfeifen, auö=
Sifcften.
Wytaczac, -czam, -czaJem,
I. va. imperf.'., Wytoczyc,
-cze, -czylem, I. va. perf. 1)
^erauäroäljen, f)erauGcoUen.
^inauöroälgen, l)tnouöroIlen-,
— beczke z piwriicy "üa^, j^-ofe
au§ bemÄeHer roUcn; — dziala
przed mury bie Äanonen cor
bie SUiauern l^inauöfa^ren ; —
w6z z wozowni ben 3Bagen
au§ ber SQBagenremife rollen;
— kamien na göre Den ©tein
auf ben 33erg fttnaufroßen;
2) rergte^en, abjapfen, a\.\§i-
tauen
Wytancowac, -cuje, -wa-
lem ; Wytanczyc, -cze, -czy-
fem, va. perf. auötanjen,
bur^ 3:anäeu erlangen; —
s'e, vr. fic^ fatt tanjen.
Wytancowanie, Wytaii-
czenie, -uia, sn. %<xv.^fn. n.,
2luötan;;en «., (grlangcn n.
Durcö ianjen.
Wytapiac, -piam, -piaJem,
va. imperf.; Wytopi6, -pie,
-pilem, va. perf. ausfc^mcU
Jen, anblaffen; — maslo S8ut=
ter auslaffcn; — kruszce
borren.
Wytapianie, Wytopienie,
-nia, sn. Sluäjc^melgen m.,
Rapfen; — krew niewinna i 9lus=, Sinfd)m«ljung f., 3tuö=
unfdiulbigcä Slut oergiefeen; | laffen n.; ©orrarbeit /"., Sei»
— koniu Izy jjmnbm Sränen cetung /.
auSpreffen; — piwo z beczki ' Wytarcie, fiel^e: Wycie-
ba§ 33ier an§ bem gaffe ab= ; ranie.
japfen; 3) aufö 2;apet bringen, Wytargac, -gam, -galem,
anl^ängig machen, etro. cor- t- a. jser/'. ; Wytargnfc, -gne,
bringen, in 3lnregung bringen; j -gnatem, va. imperj. saufen,
-czono przeciwko niemu sledz- j auögaufcn, reiften, ausreiften,
two o zdrade stanu man ^at j 5erren, auöjerren ; — komu
gegen i^n eine Unlerfucf)ung
rcegcn ^oc^terrat cingelei=
tet ; — sprawe przed sadem
polubownym eine (£ac|e Dor§
©d)iebägctic^t bringen; —
komu proces gegen imnbn
eine Älage einreidjm; 4) auö=
roalfen; — ciasto Den Seig
aueroalfen; 5) auäbred^feln,
ou§DreI)en; figurki pieknie
z kosci sloniowej -czone in
(gifenbein fc^ön gebredE)felie
©tatuetten; Gj auäbeiften,
aUGl)öi)Ien; rooaki -czyiy
calkiem to drzewo bie 3ÜÜr=
mer ^aben biefen Saum ooll»
ftänbig au§gel)öl)lt; II. — sie,
rr. \) ^erau'o=, f;inau§rolIen;
wszystkie -wicsy jmnbm ttüe
öaare ausreiften.
Wytarganie, -nia ; Wy-
targnifcie, -cia, sn. 3«"j'"
«., steiften n., geircn n., 2Iu6=
jaufen n., 9lusreiften n., 9lu§=
zerren n. ; — mufli Sluäreiften
Der aJJuffcln, 3lusroec^flung/.,
3lu§jier;en n.
Wytargowac, -g«je, -wa-
lem, va. perf. ou5l)anbeIn,
abljanbeln, abbingen; — co
na kirn jmnbn gu eto). bciregen,
etro. öon jmnbm mit SJJljl^e er=
langen.
Wytargowanie, -nia, sn.
3luöl)anbeln n., 9lb^anbeln n.,
9lbbingen ».
Wytarmosiö
537
Wytopniec
Wytarmosic, -sze, -silem,
10. perf. ytxxiw, j(au|en.
Wytarmoszenie, -nia, sn.
3ertin »., Raufen n.
Wytarzac, -rzam, -rzalem,
xa. yerf. roäljen; — sie, vr.
ficft l)etumn)älnen.
Wytarzanie, -nia, sn.
SQBälsen n.
Wytasowac, -suje, -walem,
va. perf. l}od) auftürmen.
Wytchnac, -lehne, -tchna-
lem, I. va. perf. ausatmen; —
ducba ben ®ei[t auäatmen ;
11. vn. perf. ausatmen, aus=
ic^naubcn, aufatmen, auerul^en;
daj4e nii — lofe mtc^ boc^
einen 9(ugen6Itcf ju 2ltem
lommen.
Wytchnienie, -nia, sn.
9luöatmen n ; SRu^e /., SRaft
/. ; ani chwilki -nia nic^t einen
2luflenblicf Siu^e.
Wytecz, -y, pl. -e, sf.
©pal w., 3"öfufe m., ^uft«
Irompf m.
Wyterlika6, -kam, -ka-
?em, va. perf. austtiHem.
Wytfpiac, -piam, -pialem,
va. imperf.; Wytfpic, -pie,
-pilem, va. perf. Ij ganj oer=
tilgen, ausrotten; 2) flumpf
madien, abflumpfen.
Wyt§pianie, Wytgpienie,
-nia, sn. 1) Slusroiteu n.,
SBertilgen n. ; -i) ©tumpf»
machen n. ; ©titmpfroetben n.
Wytgzac, -Äam, -zaJem,
ra. imperf. ; Wytgzyc, -4e,
-iyJem, ca. perf. onntengen;
anfpannen, ausipannen; aw^'
flretfen, au§rccftn; — wzrok
ben 58licf anfttengen; —
wszystkie sify oOe Gräfte
anfpannen; — sie, vr. fic^
orftrencien, ftc^ anfpannen.
Wytkac, -kara,-kal'em, va.
perf.:, Wytykac, -kam, -ka-
iem, va. imperf. 1; ouSroeben,
ab», oetmeben; 2) auöftopfen,
auepolftern.
Wytkanie, Wytykanie,
-nia, sn. 1) 2Iusroeben n.,
3]etroeben n.; 2) Slusftopfen
n., 2tuöpolfttrii n.
Wytkn%c, -kne, -knatem,
va. perf; Wytykac, -kam,
-kalem, va. imperf. 1) ^eraus=
ftetfen, f|erau§itrecfen, ^eroor»
ftrecfen; — glowe przez okno
ben Äopf auä bem genfter
ftredfen; — noge z pod kol-
dry ben gufe unter bet 3)ede
l^erDotfirecfen; 2) abfteden,
abteilen ; troff leren ; — miejsce
na oböz baä Saget abfteden;
— kolej ielazna eine ®ifen=
tai^n traffieren; 3) — kogo
palcami auf jmnbn mit §1"=
gern jetgen ; — kogo w czem
jmnbn einer flrofbaren ^anb«
lung jeif)en; 4) — co etro.
»orrocrfen, eim. rügen, etro.
ausjufe^en ^aben, ^um SSor-
rourf moc^en; btedy ludzkie
-tyka er rügt bie ^el^ter ber
3Jlfnfc^en; ')) au§3et)nten, ben
Reimten erl)eben.
Wytknifcie, -cia; Wyty-
kanie, -nia, sn. l) t>^toor=
ftrecfen n., ^erüorfteden n.,
^erauöftteden m.; 2) 2lb=
ftedcn 11., Slbteilen n.; %xa\-
fieren n.; — kolei 2luäftecfen
«,, gcftftellen n. ber 35al)n; —
Juku Sogenabftecfutig /. ; —
rzednemi biegunowemi 2Ib=
\\idtn bur^ ^olar!oorbinatcn;
— rzednemi od cieciwy 2lb=
fteden burdj Crbinaten cor
ber ©e^ne aus; 3) ^i\a,in n.,
itbcrroeifen «., SSorrcerftn >i.;
4) Slueje^nten n.
Wytlec, -tleje, -tlaJem, vn.
perf. aufglimmen, oug»
fc^roeten.
Wytlenie, -nia, sn. 2lus«
glimmen n., 3lu§fc^roelen n.
Wytlic, -tle, -tlil'em, va.
perf. auslöfc^en, auäglimnien
1 äffen.
Wytlaczac, -czam, -cza-
iem, ra. imperf.; Wytlo-
czyc,-cze, -czylem, va.perf. 1)
ausbrücfen, au5preffen,f)erau5'
brücfen, ^erauöbröngen; —
sok z winogron ben Saft
au% ben Sieben preffen ; cie-
zko z kamienia olej — eä
ift fd^roer, Dl auä einem ©tein
ju preffen, tä ift fcftroer, mit
einem garten SJJenfc^en au§=
jufommen; 2) einen 2lbbrucf
machen, abbrudten; ftangen,
preffen.
Wytlaczanie, Wytlocze-
nie, nia, sn. 2lUGörlicfen n.,
aiuäpreffen n., 2lbbrü(fen n.,
Slbbrudfen; ©tonsen «., 5ßref=
fen n.; — dzior Sod^en n.
Wytloczyny, -czyn, plur.
taut. sn. Sreber pl., 2.rcfter
pl.', wino z -czyn Srefter«
roein m.
Wytloczysty, adi. (au§s)
prefebar.
Wytluc, -tluke, -tlukiera,
va. perf. 1) auöflopfen, ouö»
fd^laiien, auäftofeen; 2) alleä
jerfc^lagen; 3) burd^flopfen,
gut butc^prügcln.
Wytluczenie, -nia, sn. 1)
2luötlopfen n., Sluäfd^lagen n.,
3luäftoicn n.; 2) Serfd^la«
gen n. ; 3) durchprügeln n.
Wytlumaczenie, -nia, sn.
®rflärcn n., 2luölegen n. ;
©rllärung /., 2luälegung f.,
^ecf)lfertigung /.
Wytlumaczyc, -cze, -czy-
lem, ra. perf. 1) erflären,
ou§legen, beuten; — koma
CO jmnbm etro. erflären; jak
sobie tö chcesz — ? rote roißft
bu btr baö erflären?; -czcie
mi, CO sie u was dzieje er«
flärt mir, roa€ bei euc^ nör-
gelt ; 2) (ooUftänbig, ju ®nbc)
überleben; 3) entfc^ulbigen;
— kogo, CO jmnbn, etro.
re^tfertigen, entfc|ulbigen; —
sie, vr. fi6) entfcf)ulbigen.
Wytlumic, -mie, -milem,
va. perf. ousbämpfen, ab-
bämpfen; auäbrürfen.
Wytlumienie, -nia, sn.
Slusbämpfen n., 2luäbrü(Jen n.
Wytluszczenie, -nia, sn.
Serfetten n.; Ujerfettung /.;
gftffledigfeit /.
Wytluszczony, adi. fct=
Itg, fetifledig.
Wytluscic, -szcze, -scil'em,
va. perf. oerfetten, mit g-ett
anmachen; fettig machen, mit
Jett beflerfen.
Wytnia, -ui, pl. -nie, sf.
«ßerbau m., Sinbau m.
Wytok, -u, pl. -i, sf. 1)
§erau§=, .öerablaffen n. ; 2lb=
japfen n, 2lb5aDfung /'.; 2)
2lblaMtcÖe /•; ^Iblafenotric^»
tum /. ; 3) ©attelfnopf m.
Wyton^c, -iie, -nalem, vn.
perf. bem Unterfinfen ent=
geben.
Wytopnieö, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. jerge^en, auä^
tauen, taucnb aug^icfeen.
Wytorowac
538
Wytrz^sac
"Wytorowac, -ruje, -wa-
tem, va. perf. Damnen, auä»
bahnen.
Wytracac, -cam, -cahm,
va. imperf.; Wytraciö, -ce,
-cilem, va. per/, auötotten,
üerttige«, Dctnic^ten, oHe oer»
lieren.
Wytracanie, Wytrace-
nie, -nia, sti. 2luörotten n.,
SJertilgen n., syernicfiten «.;
2lu§rottung /., Sertilgung /.,
SSetnictitung /.
Wytraczaö, -czam, -cza-
lem, va. iwperf.; Wytro-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
entfeffeln, entfoppeln, los=
tnacben.
Wytrapiac, -piam, -pia-
lem, va. imperf. ; Wytrapi6,
-pie, -pilem, va. perf. burc^
Äummer oufteibeit, aufjel^ren ;
— CO na kim imiibm etn).
abotingen.
Wytrapianie, Wytrapie-
nie, -nia, sn. 2tufjef)ren n.
burrfi ßummer.
Wytratowac, -luje, -wa-
lem, va. perf. au§[tampf«n,
gerftanipfen.
Wytratowanie, -nia, sn.
2lusftampteii ».
Wytrawek, -wku, pl.
-wki, sm. S)ige[tionöauf=
gufe m.
Wytrawiac, -wiam, -wia-
iem, va. imperf. ; Wytra-
wiö, -wie, -wilem, va. perf.
1) ^erausbeifien, ^etaue=
je^reu; 2) aufge^ren; 3) er=
fc^öpfen; — sie, tr. fic^ a\x^^
arbeiten, ftc^ abftäcen, \\6)
au9!e^ren.
Wytrawianie, Wytrawie-
nie, -nia, sn. j) herausbeißen
n., ^erausjelnen n.; 2) öluf»
jebren n. ; 3) Srfc^öpfen n.
Wytrawnosö, -sei, sf.
©Cje^rt^eit /'. (öeä Sßeinesj;
©rfa^rung /., (Srfaören^eit /.,
©rünbtic^fcit /., ®e)e§tf;eit"/.
Wytrawny, adi. au5ge=
geirrt, herbe; erprobt, erfahren.
Wytrabic, -bie;, -bilem,
va. perf. austrompeten, auö=
pofaunen, auäbtafen; unter
SCrompetenJc^aU ocrfünbigen;
— kogo imnön unter Srom-
petenfd^aU in bie 2lcht tun;
— psy bie 9itigi' abblafen.
Wytr^bienie, -nia, sn.
2lu3trompeten n., 2lu§pofau=
nen «., 2luäb[afen n. ; 2lbbla=
\i\\ n.
Wytracad, -cam, -calem,
va. imperf. ; Wytrq,cic, -ce,
-cilem, va. perf. 1) auäftofeen,
auäjd^lagen ; — komu co z
reki jmnbm eltn. ouä ber |)anb
ftofeen ; oknem kogo — jjmnbn
bur^ä genfter t)inauäfto§en;
— klio klinen; einen Reil
mit bcm anbercn ouöftofeen;
— komu bron z reki jmnbn
cntroaffnen; 2) auörcnfen; —
palec ze stavvu ben Ringer
ausrenlen, ben i^inger auä
bem ©elenfe fc^Iagen; 3) ab»
gietjen, abrecbneu; ja ci to z
peiisyi -ce id^ roerbe eö
bir non beinern ©e^alt ab=
recfinen.
Wytr§,canie. Wytr^ce-
nie, -nia, sn. 2lU5fto|ien n.,
Sluöfchlagen n.-. Sluörenfen w. ;
Ülbgietien n., Slbrec^nen n.
Wytrelowaö, -luje, -wa-
lem, va. perf. flU§trillern.
Wytresowac, -suje, -wa-
lem, va, perf. breffieren, ab=
tiditen.
Wytresowanie, -nia, sn.
S)reffieren n., 2tbti(^ten n. ;
!Dreffur /. _
Wytropiac. -piam, -pia-
lem, va. imperf.; Wytropiö,
-pie, -pii'em, va. perf. ouö»
fpüren, auffpüren.
"Wytropianie, Wytropie-
nie, -nia, sn. 9luö)püren n.,
äluffpüren n.
Wytropny, adi. ausfpür»
bar.
Wytrucie, -cia, sn. 5ßer=
nicbtung f. burc^ ©ift.
Wytruc, -je, -tem, va.
perf. äße »ergiften, burc^ ©ift
üernichten.
Wytrupieszyc, -szeje,
-szalem, vn, perf. morfdj,
l^oht raerben.
Wytrwac, -warn, -walem,
vn. unb va. perf. auG^arren,
aushalten; auöbauern; -warn
pomimo przeszköd w mojem
przedsiewzieciu i^ roerbe tro^
ber ©chroierigfeiten in meinem
SJor^aben ausharren; niemogli
— oblezenia fie lonnten bie
Belagerung niti^t au^^atten.
Wytrwalosc, -sei, sing.
iant. sf. Stusoauer /"., Öe»
^arrfidjfeit /.
Wytrwaly, adi. ; Wy-
trwale, adv. auobaucrnb,
bebttrrli(^.
Wytrwanie, -nia, sn. 3luä=
bauern n., 2luä^arren n.,
Sluäbotten n.
Wytrwoniß, -nie, -uifem,
va. perf. Dergeuben.
Wytrych, -u, pl. -y, sm.
1) Sietitct) OT., Sperrhafen m.;
'i) iauptfc^lüffel TW., Stieget
m.. ©d&lofe H.; 3) Söeilfraut n.
Wytrykus, -a, pl. owie,
S7n. Äirct)eni)or[te^er m.
Wytrysk, -u, pl. -i, §er-
ousjprubeln «., ©ert)orfpri§en
«., 2lusbred)en m., 2tuäbruch
TW.; ©pcubelrn. ; z -iem pty-
nac j^eroorfprubeln.
Wytryekac, -Uam, -kalem,
vn. imperf. ; Wytrysn^c,
-sne, -snalem, vn. perf. her=
Dorlprißen, f)erDor[prubeIn,
^erauäfprubeln; krew -saela
z rany SBIut fpri^tc au§ ber
aSunbe beroor; Izy jej z ocza
-sly Xränen ftürjten ihr aus
ben 2Iugen; — z czego <xv.i
etip. fliegen.
Wytryskanie, -nia; Wy-
trysnigcie, -cia, sn. §erDor=
fprt^en n., ^eroorfprubeln,
§eraugiprubeln.
Wytryszczek, -szczka, pl.
-szczki, sm. ©d^Ieuber w.,
©porenfc^leuber bei Seber«
moofen.
Wytrzaskac, -kam, -ka-
iem, va. imperf. ; Wytrza-
sn^ö, -sne, -sualem, va. perf.
mit .RnaÖen ober ©eflatfc^
fierauöfchleubern, I^erau9lär=
men; (flat[c^enb) jchlagen;
burchprügeln; I)erausfchlagen,
Ijerhaben, t)oIen, geroinnen;
skad -kales pieniadze? roo
haft bu baä ®elD ^ergenoin»
men?
■Wytrzaskanie, -nia ; Wy-
trzasnigcie, -cia, sn. !perttuS=
i lärmen n.; S)iird^prügeln ?». ;
j erlangen ?/., ©eroinnen n.
"Wytrzq,sac, -«am, -aaleni,
ra. imperf. \ Wytrz^sn%c,
Wytrzq,s6, -sne, -snalem, va.
perf. I)erauGJ(t)ütten, av.^3-
fc^ütten, au5'3euteln, tjeraus»
Wytrz§sauie
539
Wytyczna
jc^ütteln; — co z rekawa
ein), auä bcm ^rmet fc^üt=
teln ; wöz drabiniasty porza-
daie mnie -trzasJ ber 2eiter=
Tüagen fiat mid) tüchtig burc^=
gerüttelt; — fajke bie pfeife
auäflopfen; — sie, vr. \\ö)
auäJd^ütteln, fic^ abbeuteln.
Wytrz^sanie, Wytrzg-
sienie, -nia; Wytrzasnigcie,
-cia, srt. Sluöfc^ütten n., ^iütö'
f^ütteln «.. feerauäfcfeütteln n.
Wytrzebiaö, -biam, -bia-
lem, va. imperf.; "Wytrze-
bic, -bie, -bilem, ta. per/.
1) auäcoöen; 2) Iaftrt?ren.
Wytrzebianie, Wytrze-
"bienie, -nia, sn. 1) 2luörobeti
n. ; 2) Äaftriercn n.
Wytrzepac, -pie, -palem,
va. per/. ; Wy trzepywaö,
-pnj§, -walem, va. imperf.
auäftopfen, burd^f topfen; —
suknie bag Äteib auäftopfen;
sköre ci -pie id) roerbe bit
ba§ -Jeß (auä)f[opfen.
Wytrzepanie, Wytrzepy-
TPanie, -nia, sn. SluöEIopfen
«., Surc^flopfen n.
Wytrzeszcz, -a, pl. -e,
sm. ÜJto^', ©tirnauge n.
Wytrzeszczac, -szczam,
-szczaleiD, va. imperf. ; Wy-
trzeszczy6,-szcze, -szczylem,
va. perf. — oczy ftiercn,
glofeen, gro^e 2lugcn machen,
bie 2lugen auf Sperren; — oczy
na kogo jmnbn mit großen
Slugen anfeöen.
Wytrzeszczanie, Wytrze-
azczenie, -nia, sn. Stnftteren
n., 3IngIo^en n.
Wytrze:swia6,-wian], -wia-
}em, va. imperf. ; Wytrze-
ivric, -zwie, -zwiJem, va.
perf. nüd&tetn mac|fn, ben
SRaufd^ Bettreiben, ernüd^tern;
— sie, vr. nüchtern roerben.
Wytrzezwianie, Wytrze-
^wienie, -nia, sn. Scnüc^»
tern n. ; grnüc^terung /.
Wytrzezwiec, -wieje,-wia-
lem, vn. perf. nüchtern nier=
ben, ftcf) ernüdE)tern, ben gtaufc^
nerlieren.
Wytrzymac, -mam, -ma-
iem, va. perf.\ Wytrzymy-
wac, -unuje, -walem, va. im-
perf. 1) auä^alten, erttogen;
tegoby i äwiety nie -mal
bas roürbe ntd^t einmal ein
^eiliger ertragen; nie möge
tego dluiej — icfi lann es
nic^t länger auä^alten; —
nute eine ^Rote aushalten;
— probe bie ^cobe beft<;^en;
2) — CO etro. eine 3^itlang
feft^alten; — kogo jmnbn
l^tnfialten. ;
Wytrzymalosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) 2tu5Dauer /., 2lb= |
f)ärtung /.; — na zimno 2(b' !
Härtung gegen Äätte; 2) g^e»
ftigfeit /.; — na drganie, —
dwustronna (Scl^n)ingunge =
feftigfeit; — na rozciaga- j
nie, na zerwanie, na ciagnie-
nie, — bezwzgledna abfolute
f^efttgfeit, 3ugfeftig!cit; —
na 8krecanie2;orfionäfeftigI«it,
2)re^ungöfeftigfeit; — na 6ci-
nanie ©c^ubfeftigfett, ©d^nur«
feftigfeit; — ua scisnienie
S)cudEfefHgfeit, 3^'^'f"i*"nS^=
feftigfeit ; — na wygiecie
SBiegungsfefttgfeit, ÄnidEfeftig=
feit; — pierwotua Urfprungä«
feftigfeit; — robocza, usta-
wiczna 2lrbeitäfefttgfeit ; —
spoezynkovva, statystyczna
^iragfeftigfeit ; — uiyteczna
nü^iic|e feftigfeit.
Wytrzymaly, adi.\ Wy-
trzymale, adv. auäbauernb,
bet)artlid&, abgel^ärtet; — na
zimno gegen Äätte abge^är=
tet; to — czlowiek ba§ ift ein
5Jicnfd^, ber oiel auö^atten fann.
Wytrzymanie, Wytrzy-
mywanie, -nia, sn. 2lu5^al=
ten n., 2luä^arren n., 2tuSs
bouern n.
Wytuczenie, -nia, sn.
Sluömäfteu n.
Wytuczyc, -cze, -czylem,
va. perf. auämäften, fett'
mäften; — ges eine (Sana
ftopfen.
Wytupac, -pie, -palem, va.
perf ; Wytupywac, -puje,
-waiem, va. imperf. auö»
pochen, auäftompfen, auä-
paufen; burd) ^od^en, ©tamp»
fen erreichen.
Wytupanie, Wytupywa-
nie, -uia, sn. 2lu§i'tampfen
n., 2luäpod^en n., 2tuäpau=
fen n.
Wyturnica, -jy, pl. -ce,
>>f. laugblättetige SBeibe.
Wytwarzac, -rzam, -rza-
lem, va. imperf; Wytwo-
rzyc, -rze, -rzytem, va. perf.
I^eroorbringen, ^erfteüeu, ic^af=
fen, ^erauäbilben; fünfttid^
l^erfteHen ; — sie, vr. entfielen ;
c6z sie -rza przy polaczeniu
tych dwoch kwasow? n)a§
entftefjt bei ber SBerbinbung
biefer jroei ©äuren?; — sie
z czera gefütiftelt fem, affcf»
tieten.
Wytwarzanie, Wytwo-
rzenie, -nia, sn. ^erDorbrin»
gen «., |»erftellen n., ©c^affen
n., §erausbtlben n.; fünftlic^e
^erfteHung.
Wytwomisia, -si, pl. -sie,
sf. Bierpuppe /.
Wytwornis, -sia, pl. -sie,
S7M. ©ecf m., 3tetbengel m.
Wytwornosö, -sei, sing,
tant. sf. ^rac^t /., ^tac^t=
fuc^t /., ©lanjfuc^t; 3Sortreff=
Itc^tett /., ©rtefen^eit f. ; 3ier=
licbfeit f., @efud)t^ei"t /. •
Wy tworny , adi. ; Wytwor-
nie, ado. proc^tooll; ouäge-
fuc^t, geioä^tt, erlefen; jtetltc^,
Dortrefflic^.
Wytworodnia, -ni, ^J^.-nie,
sf. Calodendrum OCflanjenart).
Wytwor, -oru, ^jZ. -ory,
sm. ©rjeugnig n., gabrifat n.,
^robuft n. — kuty ©c^micbe»
roerf ?i.; wytwory kute, zelazne
i stalowe gef)ämmerte @ifen=
unb ©tabiroaten; — wybu-
chowy eEplobicrmbeä Prä-
parat.
"Wytworczosc, -sei, sing.
tant. sf. iöilbung /.. 5ßrobuf=
tion f.; ^robufttuttät /".
Wytworczy, adi. pro-
buUio.
Wytycz, -y, pl -e, sf.
2tu5t)eben n. ber (Sarben-
sehnten.
Wytyczenie, -nia, sm.
©e^en n. von ©tangen; 315-
ftedfen n., aJIartieren n. mit
©longen; chraielu öopfenran=
fen um Die ©fangen roinben.
Wytyczna, -nej.p^. -ne, sf.
abgeiiecfte Stnie, 3tic^tung f,
Dorgefcftriebene SHic^tung; Seit«
linie /., Sirettioe /". ; — wozu
Snftrabierung /., Seitung /.;
— wozu mylna j^el)[lettung,
falfc^e 5inftrabierung.
Wytycznik
540
Wyw^szyd
2)1. -cy,
Wytycznik, -a
sm. 36l)«nl'*'; »*
gängcr m.
Wytyczny, adi. ; 9Jtd^=
tungs', ^'611=; — oficer ^en)or=
fpringenbet Unterolfijiet ; -i a
dziesiecina (Sarbenjc|ent m
Wytyczyd, -cze, -czylem,
ta. i^er/. ©langen fe^en; mit
©langen aftftetfen, marfieren.
Wytykaö, Wytykanie,
fie^e: Wytknac, \\ytkniecie.
Wytynkowac, -kuje, -wa-
bern, va. pe7-f. übertünd^en,
auslünc^en.
Wytynkowanie, -nia, sn.
Übertünchen n.
Wyuczac, -czara, -czalem,
va. imperf. ; Wyuczyc, -cze,
-czylem, va. perf. auöle^ren,
beibringen, gehörig unter«
rieten; -czyt psa roznych
sztuczek er brad^te Dem $unbe
oerfc^iebene fünfte bei; -czyl
syna wszystkiego, co sam
iimial er brachte bem ©ol^ne
alles, roa^ er felbft f onnte, hd ;
-czony kfamstw in ber Kunft
ju lügen tüof)! unterrid)tet;
— - sie, va. czego elro. aiiä»
lernen, »ollfomnien erlernen.
Wyuczanie, Wyuczenie,
-nia, sn. 2luölel)ren n. ; S8ci-
brtngen n.; 2lu§Iernen «.,
©rlernen n.
Wyuzdac, -dam, -dalem,
va. perf. entjäumen, Ioö=
jäumen; — sie, vr. jügelloö
inerben, tollen, ben Seiben=
id^aftcn bie Süget fc^iefeen
laffen; — sie na
3(uö)d)roeifungen
-dany jügelloö.
Wyuzdanie, -nia
geIIo|igfeit /.
Wyuzdanosc, -sei, sing,
tant. sf. ^ügellofigfeit /.,
Unbänbiflfeit /.
Wywabiaö, -biäm, -bia-
leru, va. imperf.; Wywabiö,
-bie, -biJem, va. perf. E)et=
auBloden, fierDortoden, a6 =
locfen; — co na kirn jmnbm
ctro. abloden; — plamy j^Ietfe
auopu^en, wegbringen ; -biaja-
cy kamicu ©iegelerbe /.
Wywabianie, Wywabie-
nie, -nia, sn. 3lblotfen n.,
(Sntloden n., ^eroorlotfen n.
rozpuste
begeljen ;
sn. 3ii=
Wywabny, adi. ^eraug=
bringbar, jum iccrauslocfen.
Wywaga, -gi, sing, tant .
sf. 2lu§n)iegen « , Sluägerco«
gene(S) n.
Wywalacz, -a, pl. -e, sm.
9lu§ftürjer m.
Wywalac, -lam, -latem,
va. imperf.:, Wywalic, -le,
-lilem, va. perf. 1) ^erou§=
roälgen, ^erau§l)eben; naprzod
ten kamien — potrzeba gu=
erft mufe man bic|en ©tein
l^erauöroäljen-, wiatr deby -la
ber 2ßtnb liebt bie gießen
Ijerauä; 2) [)erau§reden ; —
brzuch ben Öauc^ auöreden;
.8) auöprügeln, bur($roalfen; 4)
— sie, vr. J^oufentoeife ^erauö=
ftürmni, ^erausftvömen, ftc^
^erouäarbetten.
Wywalanie, Wywalenie,
-nia, ^lueroäljen n., S^exau^'
lieben n.\ §erausrü(fen n.\
Surc^ptügeln n.
Wjrwalczaö, -czam. -cza-
lem, va. imperf. ; Wywal-
czyc, -cze, -czyleai, va, perf.
ouß!ämpfcn, erfämpfen; -czy-
lem sobie swoja niezawisiosc
ic^ ^<xht mir meine U.nabf)ängig=
feit erfämpft.
Wywalczanie, Wywal-
czenie, -nia, sn. (grfämpfen n.
Wywalina, -ny, pl. -ny,
sf. ausgebrod)eneö ©tücf
3Jinuer.
Wywalaszyc, sze, -szy-
iem, va. perf. faftrieren, jum
SOBallac^en machen.
Wywalfsa6 sig, -sam.
-salem, vr. perj. fic^ l^erum»
treiben, tagabunbieren.
Wywalkowac, -kuje, -wa-
lem. va. perf. auömalten.
Wywaikowanie, -nia, sn.
3luön)alfen n.
Wywapniö, -nie, -nilem,
va. perf. mit ^aXl auäroerfen.
Wywaporowac, -ruje, -wa-
}em, va. unb vn. perf. au6=
bünflen, ttrftiegen, aböünften.
Wywar, -n, pl. -y, sm.
©uD m, 2lbfubm. ; ©pülic^t
n., ©d^lempe /.
Wywarcie, -cia, sing,
tant. sn. — spusty 2Ius=
reid^en )i. bc§ ©ti(|§ ; — pieca
Slusbrud) m. beg cfenä.
Wywarzac, -rzam. -rza-
Jem, va. imperf.'^ Wywa-
rzyc, -rze, -rzylem, va. perf.
auäfteben, ausfod^cn.
Wywarzanie, Wywarze-
nie, -nia, sn. 2{usfo(^en n.,
aiueiftebcn n.
Wywarzyny, -rzyn, plur.
tant. 3tu§s Stofub m.
Wjrwazac, -Äam, -zalem,
va. imperf. ; Wywazy6, -ie,
-zylem, va. perf. 1) aus-
geben, t)erauä^eben, fiernor»
jie^en; — drzwi bie 2:ür
t|erau§^eben ; — kamieü einen
Stein (mit einem feebel) ^eben;
2) abroägen, ermägen.
! Wywazanie, Wywazenie,
-nia, sm. 1) 9(uöbeben «., ^er=-
au^ßfben n., ®mpor(ieben ?!.;
2) 2tbroäg?n n., ©rroägen «.
Wyw^chac, -cbam, -cha-
Jem, va. perf. aii§[c^nüffeln,
auäfcbnuppern, burd) ©c^nüf»
fein, ©cbnuppern ^erausfinben.
Wyw^chanie, -nia, sn.
aiuäjc^nliffelu n., $erauö=
fd^nuppern n.,§etau§riec^en «.
Wywczas, -u, pl. -y. sm.
Slugruben «., ©r^otung /.,
3fiaft /, 3JJu^e /.
Wywczasowac si§, -suje,
-walem, i-r. perf. fic^ auä»
ru^en, fid) erholen, fi^ ouö»
fc^lafen.
Wywdzigczac si§, -czam,
-czalem, vr. imperf. ^ Wy-
wdzigczyc si§, -cze, -czy-
lera, vr. perf. fid) banfbar er»
roeifen, tergeltcn; -cze ci sie
przy najblizszej okazyi id^
werbe eö bir bei ber nä^ften
i ©eleaenbeit j^eim^ablen.
j ■Wywdzifczanie, Wy-
I wdzifczenie. -nia, sn. S8er=
gelten n., :petmga^Ien n.
j Wywgdrowaö, -druje,
i -wa^'em, rn. perf. augroan»
\ bem.
Wywfdrowanie, -nia, sn.
, 3luöroanbern «., 2Iugroanbe°
runq f.
I Wywfdzenie. -nia, sn.
j 9luScäuc^ern »., 9(u§börren n.,
2hi5ief)ren n.
Wywgdzic, -dze, -dziTem,
' va. perf. ausräuchern, au§=
jet)ren.
I Wywgszyc, -sze, -szytem,
va. perf. auöfc^nuppern.
Wywgzszac
541
Wywietrzalosc
Wywfzszac, -szam, -sza-
iem, va. 'perf. fc^mäUr ma=
c^en, Derfc^mälern.
Wywiac, -wieje, -wialetn,
va, perf.; Wywiewaö, -warn,
-walem, va. imperj. auäiDe=
^en, l^erau§n)ef)en; auä)(^n3tn=
gen, au^toörfeln; auslüften.
Wywiadowczy, adi. 2luä=
funftä=, 2luäfra9e= ; biuro -cze
2lnfrage=, 9lugfunftäbureau n.
Wywiad, -a, pl. -y, sm.
^ntctoiero n., 2iusf orfd&ung /.
Wywiady, -dow; Wywia-
dki, -dkow, plur. tant. sn.
Äunbfc^aft /., S^ac^forfc^ung/. •,
na — isc auf Äunbf^aft
Wywiadywac sig, -dnje,
-wal'em, vr. imperf. ; Wywie-
dziec sig, -wiem, -dzialem,
vr. perf. fic^ erfunbigen, et»
forfdien, ^unbe einsieden, auä=
funbf chatten ; — sie o co ftc^
nod) ettD. erfunbtflen.
Wywiadywanie, Wywie-
dzenie, -nia, sn. ®^cfunbigcn
«., ©tforf^cn «., 9tuäfunb=
fc^aften n,
"Wywiana, -ny, pl. -ny,
«/. fiuftmafihine /.
Wywianie, Wywiewanie,
-nia, sn. §inaugrDel)en n.,
SCuäroe^en n.; Stuäfc^roingen
n., StuäiDÖrfetn n.\ 2tu5=
lüften «.
Wywianowac, -nuje, -wa-
lem, I. va. perf. 1) ben
ajia|[fcl^a| ttusfaufen; 2) au§=
fteuetn; II. — sie, vr. fic^
Dom 2Ra^lfd^a§ loäfaufen.
Wywianowanie, -nia, .9w.
Soälaufen «. com SJia^lfd^a^;
SCugfteuern n.
Wywiazac, -ze, -zaiem,
I. va. perf. ; Wywi§.zywac,
-zuje, -waJem, 1. va. imperf.
I^etauäbinben, etro. (Singebuix"
benes ^erau§ne{)men; — kogo
jjmnbn befreien, i^n losmachen;
II. — sie, vr. 1) [id) ent=
roicfeln, J^eroorbrec^en, fic^ ent=
falten; entftel^en; sp6r, ktorj^
sie stad -zai', przetrwai trzy
pokolenia ber ©treit, ber bar=
auä entftanb, überbauerte
brei (Generationen; przy fer-
mentacyi piwa -zuje sie gaz
weglowy Sei ber ©ärung be§
Siereä bitbetfid^ Äo^lenfäure ;
2) fic^ entlebtgen, ©enüge
leiften; jak -zal sie z tego
tak tradnego zadania? rote
eittlebtgte er ftc§ biefer fo
fc^nieren Slufgabe ? ; sie zdlagu
wdziecznosci bie ©Ct)Ulb ber
S)antborfeit abtragen, ab=
jatilen.
Wywi^zanie, Wywi^zy-
wanie, -nia, sn. ^erauö=
binben n., ®ntfte[;en m. ; @nt=
binben «. ; ©ic^entlebigen n.
Wywichn^c, -ebne, -chna-
lem, va. perf. aiiäcen!en.
Wywicie, -cia; Wywija-
nie, -nia, sn. Sluöroicfeln «.,
©ntrotdeln n.
Wywic, -je, -lern, va.
perf.; Wywijac, -jam, -ja- j
lern, va. imperf. auäroinben, 1
loäroinben, auöetnanberraideln;
-jac czem mit etil). ^erum=
fuchteln •, — sie, vr. fic^ ent=
roideln, entfalten, l^eraustom»
men, entfteiien.
Wywiedzenie, fiel^e: Wy-
wofizenie.
Wywielga, -gi, pl. -gi, sf.
gemeiner ?ßtrol, S^irfc^bieb m.,
iSolbbroffet /., ©olbamfel /'.
Wywierac, ram, -ralem,
va. imperf.; WywrzeiS, -re,
-warlem, va. perf. ouslod^en
auöfieben, auägefotten fein,
auäbünften, l^erauifieben laf=
fen, j^erauäfptubeln ; — na
kogos wp}yw auf imnbn
©influfe üben; — na kims swoja
zlosc feinen 3orn an jjmnbm
auäloffen; — na kims zemste
3lac^e an jmnbm nehmen; —
sie, vr. überfod^en, mit ®e=
nait l^eruorbrec^en.
Wywieranie, -nia; Wywar-
cie, -cia, sn. Sluöfoc^en n., 3luä=
fieben n., §erauäfprubeln n. ;
— wpjywu (gtnftufena^me n.
Wywiercac, -oam, -calem,
va. imperf. ; Wywierciß,
-ce, -ci-tem, va. perf. au5=
bo|ren, l^er ausbohren, burc^=
bohren; — sie, vr. ent»
fd^lüpfen.
Wywiercanie, Wywiei*-
cenie, -nia. sn. 2tugbo^ren
n., §erau^bof)ren «., 2)urc^=
bohren n.; — sie 6nt=
fc^lüpfen n.
Wywierzgac, -gam, -ga-
-ieva, va. perf. mit ben
Hinterfüßen ausfc^lagen, Pp.
fenb ousfd^lagen.
Wywierzganie, -nia, sn.
3luGfcl)logen n.
Wywieszac, -szam, -sza-
lem. va. imperf. ; Wywiesic,
-sze, -silem, va. perf. auss
pngen, t)tnauö^ängen, ^eraus^
Rängen; alle aufl)ängen, auf»
Renten; — uowy szyld ein
neues ©c^tlD aus^änqen —
tablice z napisem eine Safel mit
einer 2luf[c^rift ouöf)ängen;
— choragiew bie ^-afjne auä=
l)ängen; — jezyk .bie 3""3^
auöftreden; — wszystkich
zbrodniarzy atte 33erbrcc^er
auföängen.
Wywieszanie, Wywie-
szenie, -nia, sn. 2tug^ängen
n., öerauäljängen n.
Wywiesc, -wiode, -wio-
dtem, I. va. per/. ; Wywo-
dziö, -dze, -dzilem, I. va, im-
perf. 1) auäfü^ren, heraus»,
hinausführen; — kogo z nie-
woli imnbn ouä ber ®e=
fangenfd)aft führen; — kogo
w pole jmnbn l^interä Sic^t
führen; — dlugo i szeroko
lang unb breit ausführen;
— kogo z ciemnosci jmnbn
au§ ber ffiunlel^eit J^eroor-
giel^en; 2) ableiten, herleiten;
— swoj rod od kröla Da-
wida feinen ©tamm com
5?önia SDaoib ableiten; 3) etro.
in 3luäiüt)rung bringen; —
trele triEern; 4) — poloznice
bie SQBöc^nerin einleiten; II.
— sie, vr. 1) fic^ ableiten,
ftc^ lerleiten; 2) fic^ auä-
roeifen, fic^ rechtfertigen; 3)
Äircftgang galten; 4) weit-
läufig erörtern; 5) anfangen
auä bem 9iefte ju fliegen.
Wywietrzaö, -trzam, -trza-
lem, va. imperf.; Wywie-
trzyc, -trze, -trzylem, va.
perf. ouSlüften, lüften, butd^-
lüften.
Wywietrzanie, Wywie-
trzenie, -nia, sn. 3luslüften
».. Süften n.
Wywietrzalec, -Ica, 2'^'
-ley, sm. Äobaltblume /.
Wywietrzalosß, -sei, sin^.
tatit. sf. ©c^al^eit f.
Wywietrzaly
542
Wywolac
Wywietrzaly, adi.; Wy-
wietrzale, adv. oertntttett,
jdjal.
Wywietrzec, -trzeje, -tiza-
lem, vn. per/. au^=, Dcrrait»
tern, ausid^toi^en, oerfitegen,
jc^al roerbcn.
Wywietrzenie, -nia, sn.
2lu§=, SSetroittern n., 3lu§»
fdiroi^en n.
Wywiew, -u, ^7/. -y, sm.
Slueroe^en «.
Wywiewac, Wywiewanie
fiefie: Wywiac, Wywianie.
Wywiewki, -web, plur.
tant. sm. auägercütfelte 6preu.
Wywiezienie, Wywoze-
nie, -nia, sn. 9lu§fü^ren n.,
|)erauäfa^ren n., hinausfahren
«., Söegfü^tm n.
Wywie:2c, -wioze, -w'ioztem,
va. imperf.; Wywozic, -4e,
-zilem, va.perf. ^tnau§fül^ren,
l^inauäfa^ren, roegfü^ren, meg^
fal^ren ; — kogo za g^ranice
imnbn über bic ©renje fül^ren';
— kogo na Sybir jjmnbn nac^
©ibirien wegführen, beportte»
ren ; — smiecie za miasto ben
3JJift au^er^afb ber ©tabt»
ir.auern fül^ren.
Wywigzic, -wie^e, -zalfm,
va. perf. a\x% beW (S}efäng=
niffe befreien.
Wywijad, -jam, -jalem, I.
va. imperf. ftebe: Wywic; II.
vn. imperf. Wywin^c, -ne,
-naiem, vn. perf. fa^roingen,
bre^en; — ogonem mit Dem
©d^roanje rcebeln; — rekami
mit ben Rauben fcbreufern;
— kijem ben ©tod fc^roingen;
III. — sie, vr. [id^ breiten,
roenben, ber ©efabr auSrceic^en,
fic^ ^erauöroidcln, entrinnen ;
— sie komu jmnbm cntfd^lüp^
fen, entgegen, feinen Sänben
entrinnen; puginal -nai mu
sie z reki ber Sold^ entfc^Iüpfte
feiner §anb*, nie -niesz mi
sie bu roirft mir nid^t ent»
fc^Iüpfen; calo sie — mit
feiler §aut baoonfornmen;
nieszczesciu nie latwo sie
— bem Unglüdfe tft nid)t
fo leicht ju entfc^lüpfen; —
sie w tancu fitf; im Sanje
fd^rolngen.
Wywijanie, -nia; Wy wicie,
-cia, sn. ©c^raingen n., J)re=
^cn n.
Wywiklac, -klam, -ktalem,
va. perf. ; Wywiklywac,
-kiuje, -klalem, va. imperf.
j^erousrotdeln, f)erauäroinben.
Wywindowac, -duje, -wa-
lem, va. perf. ^erauä=, t)in-
aufroinben, f)erauö=, l^inaus:,
lieben, ^tnouö=, ^erauSjie^en.
Wywindykowac, -kuje,
-watem, va. perf. freimachen
Don ©ct)ulben, SSerbinblidi»
feiten.
Wywiostki, -k6w, plur.
tant. sn. ^erauägebor)cte(s) n.,
I^erauggebo^rte ©pänc.
Wywlec, -wloke, -wloklem;
Wywloczyc, -cze, •czyl'ein,
va. perf.-., Wywlekaö, -kam,
-kalem, va. imperf.; 1) ^er=
ouö=, ^inauä)ct)Ieppen, n)eg=
fd^leppen, f)erauöftreden; —
nitke z igly ben gaben aug
ber Sflabel l^eraugjiel^en ; —
kogo na ulice jmnbn auf bte
©äffe fc^Ieppcn; — wszystko
z domu aHeö auä bem liaufe
fd^Ieppen ; — rozmaite sprawy
oerfd^iebene 9lngelegen^eiten
gur ©prad|e bringen, Dor=
bringen, not ba§ öffentliche
gorum fd^Ieppen ; 2) — (brona)
auöeggen; ö) — sie, vr. fidt)
roegfdjleppen, fid^ l^inauöfd^Iep=
pen, ^erauöfried)en; chociaz
chory 1 bezsilny, -wloklem sie
na ulice tro^bem tc^ frani unb
fraftloä mar, fd^Ieppte id^ mi^
auf bic ©offe.
Wywleczenie, Wywleka«
nie, Wywloczenie, -nia, sn.
^erauöfc^leppen n., §inauö=
fc^Ieppen n. ; SSotbringen n. ;
— (brona) Sluöeggen n.
Wywlaszczaö, -czam,
-czaleni, va. imperf.; Wy-
wlaszczyc, -cze, -czyJem,
va. perf. enteignen, ejpropri»
ieren.
Wywlaszczanie, WyTvla-
szczenie, -niä, sn. (Enteignen
«., Snteignung /.. ®Epropria=
tion/. ; — gruut6w ©runb--
einlöfung /., ©tnnbablöfung.
Wywloka, -ki, pl. -ki, sf.
abgcmergelteö ^ferb.
Wywlöcznik, -a, pl. -i,
sf Myriophyllum ($Baffer=
pflanjenart).
Wy wn§trzac, -trzam, -trza-
lem, va. imperf.; Wywng-
trzyc, -trze, -trzyJem, va,
perf. auäroeiDen, bte ©eroeibe
nugne^men; au§ bem 3;nner=
ftcn ^crau§f)oIen, l^erauöfaugen,
auöfc^ütten; — sie, vr. fein
Öerj auffc^Iiefien, fein 3nner=
fteö auftun ; — sie komn
jmnbm bic ©e^eimniffc feinet
|)eri(enä annertrauen.
Wywngtrzanie, Wywng-
trzenie, -nia, sn. 3luänjinben
n., §eraugnel^men n. ; 2luä=
fc^ütten n.; — sie 2luffd^tie=
feen n. feineä Qnnerften.
Wywnioskowac, -kuje,
-walera, va. perf. fd^Iie^en,
einen ©d^Iu^ jiel^en ; — z czego
au§ tiro. fc|lie§en; -walem
z jego zachowania sie, Äe
woli. byc sam ic^ fd^lo^ auä
feinem Scne^men, ba| er üor-
jog, allein ju fein.
Wywnioskowanie, -nia,
sn. ©cfiliefien «., ©c^lu§foIge=
runa f.
Wywodzenie, Wywodziö,
fte[)e : Wy wiedzenie, Wywie6e.
Wywodziny, -dzin, plur.
tant. sn. (erfter) 5^ird^gang m.
einer 'ffiö^nerin.
Wywojowac, -juje, -wa-
lem, va. perf. erfämpfen, au§=
fämpfen.
Wywojowanie, -nia, sn.
2luötämpten n., @rlämpfen n.
"Wywolac, -l'am, -taJem,
va. perf. ; Wywolywac, -luje,
-walem, va. imperf. 1) au§ru=
fen, l&eraiiärufen, leroorrufen;
aufrufen ;-laj mi go na chwilke
rufe if)n für einen 3tugenblid
l^erauä; — kogo do czytania
jmnbn jum Sefen aufrufen;
— diichy z tamtego swiata
©cifteraugbemQenfeitä^erDor-
rufen, bcfd^roören; nie -luj
wilkazla?u(rufenicf)t|ben SCßolf
auä bem SBalbe) male nid^t ben
Xeufcl an bie äßanb; 2) {)cr-
Dorrufeit, l^erbeirufen, oeran=
laffen, cerurfad^en; to -lalo
wojne, ktöra trwala trzydziesci
lat biefe§ gab ©runb ju einem
Kriege, ber brei&ig ^a.^xt bau=
ertc; 3) befanntgeben, auö=
rufen, cerrautbaren ; 4) oer-
bannen, in 2lc^t tun, be^ San-
beö Dcrnieifen; r») — na kogo
Wywolanie
543
Wyzbrojenie
auf jmnbn öffentlid^ fc^impfen,
©(^impfrootte gegen imnbn aus=
ftoftcn.
Wywolanie, Wywolywa-
nie, -nia, sn. 1) ^^luöruftn n.,
herausrufen n., Slujrufen n.,
i)en)orrufen w.; SSerurfa^en
«. ; 2) Sld^tertläiung /., £an=
beSoertuetiunfl /'.
Wywolaniec, -nca, pl.
-ncy, sm. @eäc^tetc(t) m., 35er»
n)iefenf(t) m., ^etbanr\t<{x) m.
Wywolanka, -ki, pl. -ki,
sf\ ©eäc^tete /., SSernJteyenc f.
Wywolywacz, -a, •pl. -e,
sm. Sluörufer m.
W3rwomitowac, -tuje, -wa-
}em, va. perf. augroetfen,
erbredöen.
Wywomitowanie,-nia, sn.
Sluäroerfen «., (Srbrec^en «.
Wywoskowac, -kuje, -wa-
lem, m. 2?er/. au^n)ict)fen, ht--
roi^fen; — posadzke ben
gufiboben rci^jen, einlaffen.
WyTPOskowanie, -nia, sn.
SIuötDic^fen n., SBerotc^fen n.
Wywozid, Wywozenie,
fifl)e : Wy wiezc, Wywiezienie.
Wywod, -odu, fl. -ody,
sm. 1) 3lu§fül^riing /., §in=»
aus», ^erauSfül^ren «. ; -dy
twoje sa nieslaszne i nikogo
nie przekonaja beine 2tuSs
fü^rungen finö unrid^tig unb
roetDcn uiemanben überjeu--
gen; 2) Slblcitung f., i»er=
lettung /.*, — rodu (Stamm-
baum m.\ 3) SBeroeiifü^rung
/., SeroeiS m. ; — siowny münb=
lic^e ®r!Iärung, Slugfage j.\
4) (etfter) Siirc^engang m. einer
SBödönerin.
Wywöz, -ozu, fl. -ozy, sm.
2lugfu{)r /., 2lbta!)ren n., ©£=
port m.
Wywozka, -ki, pl. -ki, 6/.
2lusful)r/., aibfu^r f. ; gtolIen=
förberung f.
Wywracac, -cam, -caJem,
I. va. imperf. ; Wywrocic,
-ce, -cilem, I. va. perf. 1) ums
rcerfen, umftoften, umftürjen;
taki jest niezgrabny, 4e gdzio
tylko sie ruszy, zawsze cos
-wröci er ift fo ungef(^idEt, bafi
er, rool^tn er ftd^ auc^ rcenbet,
ettü. umroiift; wiatr drze-
wo -wrocil' ber SBtnb roarf ben
©cum um; — wszystko do
göry nogami aßeä auf bcn
Äopf [teilen, baä unlerfte ju
oberft fef)ren ;.2) umfe^ren, um=
bre^en, oerfefjten; — cos ua
bok ettü. auf bte ©eite bref)en;
— czyje slowa jmnbä SBorte
Derbref)en; — wszystkie sto-
sunki äße 3SctpItntffe um=
ftürjen; 3) — oczami bie
klugen oerbre^en; 4) — ko-
zioJki S^urjelbäume fc^lagen;
II. — sie, vr. 1) umf allen;
-eil sie na miejscu er fiel auT
ber Stelle um; 2) fid^ um=
breiten, umle^rcn.
Wywracanie, Wywroce-
nie, -nia, sn. Umörel)en ».,
Umfallen n., Umftofeen n,
Umroerfen «., Umftürjen n.\
Umfturj m. : — wszystkich
stosunkow C)(r Umfturj aller
SSerpltniffe.
Wywrot, Wywrot, -oiu,
pl. -oty, sm. i) Umroerfen
n., Umftürjen «., Umfturj
m. ; 2) Umfel)ren «., Um=
bre^en n., Umgefe^rte(S);
ubrac cos na — etro. t)er=
fel)rt anstellen; wszystko
robic na — alleS t)erfel)rt
anfteüen; 3) Sturj w., Äarreu
wj., ©turj^unt w., Sc^anj»
farren w., SBtpproagen m.;
4) -oty pl. umgeflürjte (frtfc^
geäderte) ^cfer.
Wsrwrotka, -ki, pl. -ki,
sf. (Dichoptera) S)oppeltIap=
pe f-
Wywrotnosc, -sei, sing,
tant. sf. 3Serfet)rt^eit /.
Wywrotny, adi. ; Wy-
wrotnie, adv. leicbt Vimi\\=
roerfen, um[tür3en,unbeftänbtfl,
roadfelig; lobtl; uneben; droga
-na ein Sffieg, ouf bem man
leidit umroerfen fann.
Wywrozenie, -nia, sn.
^^rop^ejcien n., SßeiSfagen n. ;
SBeiSfagung /.
Wywrözyc, -ze, -zylem,
va. perf. prophezeien, roeiS=
fagen, mit prop^ettfc^em ©eift
Dorfierfagen.
Wywrze6, Wywrzenie,
fietje : Wywierac, Wywarcie.
Wywrzedzieö, -dzieje,
-dzialem, vn. perf. mit
©c^roären überfc^üttet roerben.
Wywrzeszczec, -cze,
-czalem, va. perf. auS»
fdjreien; — sie, vr. fic^ mübe
fc^rcien.
Wywrzeszczenie, -nia,
sn. 2iu§fit)reien n.
Wywyzszac, -szam, -sza-
lem, I. va, imperf.\ Wy-
wyzszyc, -sze, -szyfem, I.
va. perf. 1) erl)ö^en, €rf)eben,
\^ii\)ix machen, ^ö^cr beförbern;
— inur bie ÜJJauer erl)ööen;
— kogo nad wszystkich
imnbn über alle ergeben;
2) lobpreifen; II. — sie,t>r. fid^
erböten, fic^ ergeben; teo
ktöry sie -sza, ponizon bedzie,
a wszeiki ponizajacy sie -szod
bedzie roer fic^ felbft er^ö^t,
ber roirb erniebrigt, unb roer
fid^ felbft erniebrigt, roirb er=
i)öi)t roerben.
Wywyzszanie, Wjrwyz-
I szenie, -nia, sn. 1) ®rl^ö^en
j Zt., (Sr^eben n. ; — toku
I zewnetrznego w iukach @e=
j leiäüberp^ung /., Sr^ö^ung
j be§ äußeren ©döienenftrangeä;
• 2) c^emif(^e Sublimation /.
I Wywzajemniacsifj-niam,
I -niatero, vr. imperf.\ Wy-
I wzajemnic sig , -nie, -niiem,
vr. perf. oergelten, entgelten;
©letc^eä mit ©leiere m bejo^lcn ;
— sie nailosci^ za milosc
Siebe mit Siebe vergelten;
— sie dobrem za zfe S3öfeö
mit ®utcm tergelten.
Wywzajemnianie si§,
Wywzajemnienie sig, -nia,
sn. Sergelten «., Ssfrgeltung f.
Wyz, -a, pl. -e, sm.
^aufetififd) m., ©tör m.
Wyzabijac, -jam, -jalem,
va. perf. auömorben.
Wyzabijanie, -nia, sn.
9lu§morben n.
Wyzbierac, -ram, -ratem,
va. perf. auöfommeln, aus«
lefen, aUeS auffammeln; —
wszystkiegrzyby aQe Sc^roäm^
me auffammeln ; — kamyki
z drogi alle ©teine oom
3ßege ouffommeln.
Wyzbieranie, -nia, sn.
aiuflefen n., Sluslefen n.,
2lufiammeln n.
Wyzbroiö, -je, -Hem, va.
perf. entroaffnen.
Wyzbrojenie, -nia, sn.
©ntrcaffnen n.
Wyzbytkowac
544
Wyzwalad
Wyzbytkowac sig, -kuje,
-walem, vr. perf. genug ge=
fcf)ä!ert unb Soc^etten getrte»
ben f)aben.
Wyzdradzad, -dzam, -dza-
lem, va. imperf.; Wyzdra-
dzic, -dze, -dziiem, va. perf.
aUe oetralen; elro. i)urd| Sift,
SSerrat abfdöroinbcln.
Wyzdrowiö, -wie, -wUem,
va. perf. gefunb ma^en.
Wyzdrowiec, -wieje, -wia-
lem, vn. perf. gefunb rcerben,
genefen.
Wyzdrowienie, -nia, sn,
©enefung /.
Wyzdrowiny, -win, plur.
tant. sn. Dtefonüateöjenj f.
Wyzdychac, -cham, -cha-
tem, vn. perf. auöfletben,
auefrepieren.
Wyzdychanie, -uia, sn.
3tu§iterben n., 2lu9frepteren n.
Wyzew, -zwu, pl. -zwy,
sm. ^erauöforberung /.
Wyziarniö, -uie, -nilem,
va. perf. auäförnen.
Wyzieraö, Wyzieranie,
fieEie : Wyjrzec, Wyjrzenie.
Wyziew, -u, pl. -y, sm.
Sluäbünftung f., 2)unft m.\
zgnile, üiezdrowe -wy foule,
ungcfunbe Sluäbünftungen ;
-y zapalne fc^lagcnbc äßetter.
Wyziewac, -wam, -watem,
va. imperf. ; Wyzion^ß, -ne,
-nalem, va. perf. auöDünften,
aufatmen, aus^aud^en, au§-
jpeieit, auöroerfen; — nie-
zdrowe mgly ungefuitbe Stebel
augbünften ; — ogieii geuet
auäjpeien; — ducha ben
0eift auö^aucben.
Wyziewanie, -nia ; Wyzio-
nifcie, -cia, sn. 2tuäbünften «.,
aiuöatmen n., 2lu6l)auc^en n.
Wyziewny, adi. 2luäbün=
ftunqs;.
Wyzigbiac, -biam, -biaiem,
va. imperf. ; Wyzigbic, -bie,
-bilem, va. perf. auö£üf)[en,
erlalten moc^en ; nie dla niego
w mem sercu czucia nie
-bi niditö roirb baS @efüf)l
für '\i)n in meinem ^erjen er-
falten macfien.
Wyzifbianie, Wyzigbie-
nie, -nia, sn. (Scfalten «.,
2tu5fü!jlen n.
Wyzigbn%6, -ne, -n^fem,
vn. perf. ganj Iü^[ rcecben,
au6tut)(en.
Wyzimowac, -muje, -wa-
iem, vn. perf. auä=, über=
lüintern.
Wyzimowanie, -nia, sm.
2luä-, Übetrointetn n.
Wyzina, -ny, pl. -ny, sm.
§iiu(enfIeif(S n.
Wyzlacaö, -cam, -calem,
va. imperf.; Wyzlocic, -ce,
-cilem, va. perf. »eraolticn.
Wyzlacanie, Wyzloce-
nie, -nia, sn. SSergotbcn «.,
33eraolbung /.
Wyznaczac, -czam, -iza-
lem, va. imperf. ; Wyzna-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
1 ) bejeic^nen; anjeid^nen ; anbeu-
ten, OOrfteHen ; — monogramem
chusteczki bie SJionogramme
in bie Sajc^entüc^er einftidm ;
2) beftimmen, augfegen; — ko-
mus zakres dziatania jmnbm
ben 3Birtungäfreiö bcflimmcn;
— komu pensye miesieczua
jmnbjn ein 3)ionatgge^alt auä=
feften ; — kogo na urzad
jmnbn gu einem Stinte be=
ftimmen; 3) anberaumen, an-
fc|en; — komu termin jmnbm
bie ?^rtft anberaumen.
Wyznaczanie, Wyzna-
czenie, -nia, sn. Sei^etcbnen
n., 2lnbeuten n., SorfteHen n. ;
SJeftimmen n., Sluäfe^en n.;
ainbetaumen «., 2luäfe^ea n. ;
— drogi 3toutent)orfci)rift f.
Wyznad, -znaje, -znalem,
va.perf.; Wyznawaö, -znaje,
-waiem, va. imperj. betennen,
geftefien; — swoje bfedy
leine geiler belennen; oskar-
zony -zaal wszystko ber
9lngef tagte l^at aQei geftanben;
— komu milosc jmnbm feine
Siebe geftej^en; musze —
otwarcie, 4e jego zachowanie
niepokoi mnie id^ mu^ offen
gefielen, ba^ fein SBene^men
mic^ beunrui^igt; — zasady
swojej wiary bie ©runbfä^e
feineä ©laubenä belennen;
— leligie katolicka fid) jum
latBotifd^en ©tauben be!ennen.
Wyznamionowad, -nuje,
-walem, va. perf. burc^ ^txi^iW
auäbrüöen, anbeuten.
Wyznanie, Wyznawanie,
-nia, sn. Söefennen n., ®e=
ftel^en n.; SJefenntniö n., ®e-
flänbniö n.; — (wiary) ®[aus
benäbelenntniä n., Äonfeffion
/., ©taube m.\ -nia mojze-
szowego mofaifd^en ©taubeng ;
uczyniJ mi — , ktore jednak
zatai<5 mu8ze er t)at mir ein
©eftänbniä gema(it, baä id^
aber für mict) beljalten mufe.
Wyznawca, -cy, pl. -cy,
sf. Selenner m.
Wyzobac, -bie, -balem.
va. perf. auf f (^nabeln, mit
betn (ät^'nabet ^erausfreffen.
Wyzoliö, -le, -lilem, va.
perf. auslaugen, in ber Sauge
fieben.
Wyzucie, Wyzuwanie,
-nia, sn. 1) 2tuöjie|en n. ber
©c^u^e oba (Stiefel; 2) S3e.
rauben «. ; — z czego
SRangel m. an etro.; — wozu
aiuäbinben n. eincG 3Bagen§.
Wyzuc, -je, -tem, I. va.
imperf. ; Wyzuwac, -wam,
-waiera, I. va. perf. 1) 0U§=
jieben; — buciki i poüczochy
©c^uE)e unb ©trumpfe ablegen ;
2) berauben, entblöfien; —
kogos z majatku jmnbn bes
SJermögenä berauben; -zuty
z wszelkiego uczucia wstydu
jeöeä ©c^amgefü^teä bar; II.
— sie, vr. fic^ entblößen, ftc^
enttebigen ; — sie z czego
einer Sac^e entfagen; — sie
z nadziei bie ^offnung ouf=
geben.
Wyzwaö, -we, -walem, va.
perf. ; Wyzywac, -wam, -wa-
iem, va. imperf. 1) f orbern,
^erauöf orbern; — (na po-
jedynek) (jutn Si^eifampf)
forDcrn; -wam cie uroczyscie
i^ forbere bid) feierlich auf;
2) fd&impfen, t)cruntermad^en ;
3) — sie, vr. einanber be=
f^impfen; ^crauöforbern.
Wyzwalac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Wyzwoliö, -le,
-litem, va. perf. 1) befreien;
— kogo z niewoli jmnbn
aug ber ©efangenfc^aft be=
freien; — kogo z wiezow
jmnbn aug ben 33anben be»
freien; 2) freitaffen, freifpre«
d&en; — uiewolnika einem
©llaoen bie greil^eit fc^enfen;
— terminatora (na czela-
dpika) einen Sel^rling frei=
Wyzwalanie
545
Wyzolknigcie
fpred^en; 3) — linke bag |
I)ängen gebliebene StedEfeil i
losloffen. I
Wyzwalanie, Wyzwole-
nie, -nia, sn. greilofjen «.,
greifprec^en n., grei[prec^ung
f., 33efreien n; Befreiung f.
Wyzwanie, Wyzywanie,
-nia, sn. 1) ^erauäforberung
/., gorberung /., |»eraug=
fotbern n., gorbern n. ; 2)
Sefd^impfen «., §erunter=
tnacften «.
Wyzwoleniec, -nca, pl.
-ncy, sm. freigefproc^cner, frei»
geladener SHaoe, 5reigelaf=
|ene(r) m., jyreigefprü^ene(r) m.
Wyzwolenka, -ki, pl, -ki,
sf. fceigetaffene ©ffaoin, gcei=
•getaffene /.
Wyzwoliciel, -a, pl. -e;
Wyzwalacz, -a, pl. -e, S7n.
^Befreier m., greilaffer m.,
greifprec^er m.
Wyzwoliny, -lin, phu:
tunt. sn., Befreiung /., grei=
laffung /., greifptec^ung /.
Wyzwolony, adi. frei,
freigefaff en ; -ne sztuki freie
fünfte.
Wyzysk, -u, pl. -i, sm.
Sluflbeuterei /., Sluönü^en n. ;
Ausbeutung /., aiuönü^ung /.
Wyzyskac, -kam, -kaJem,
va. per/. ; Wyzyskiwac,
-kuje, -waJem, va. imperf.
augnü|en, ausbeuten; — czy-
ja nieswiadomosc prawa ftc^
jinnbä Sted^täunfenntniö ju
nu|e machen; umial — sy-
taacye er Decftanb, bic Sage
auäjunü^en; — sity robocze
bie 2ltbeitäfräfte ausbeuten.
Wyzyskanie, Wyzyski-
wanie, -nia, sn. Sluänüfeen
n.. 2tu§beuten n.
Wyzyskiwacz, -a, pl. -e,
em. Stuäbeuter m.
Wyzywacz, -a, pl. -e, sm.
feerauSforberer m.-. 2lufn)ieg=
ler m.
Wyzywalny, adi. ^erau§=
forbernb.
Wyz, -u, pl. -e, sm. ; Wy-
za, -Äy, pl. -±e, sf. p^e f.]
QJipfel m.
Wyzalenie, Wyzalowa-
nie, -nia, sn. klagen n., 33e=
jammern n.
Wyzalic, -le, -lilem; Wy-
zalowac, -tuje, -waJem, va.
perf. bejammern, bebauetn ;
— sie, vr. fic^ ausjammern.
Wyzar, -u, pl. -y, sm.
burd^ ©cbbranb ausgebrannte
fumpfige ©teKe im Söalbe, an
bcr fidö SBaffer fammelt.
Wyzarzenie, -nia, sn.
2lu§qlü^en «., 2luSbrennen n.
Wyzarzyc, -rze, -rzylem,
ca. perf. auSglü^en, auS=
brennen.
Wyz^c, -Äme, -ialem, va.
perf.:, Wyzymac, -mam, -ma-
lern, va. imperf. auäroinben,
auSbrücfen, auSprcffen; auS»
feltetn.
Wyzac, -zn§, -intern, va.
perf.\ Wyzynac, -nam, -na-
iem, va. imperf. auSmäl^en.
Wyz^dlenie, -nia, «w., @nt'
ftac^etn n., ©ntfernung /. bei
©tacf)eIS.
Wyzadlic, -die, -dlilem,
va. perf. entfta^etn, bei
StadlelS betauben; entlräften;
— sie, vr. fein ®iftDerfpri|en.
Wyzebrac, -bram, -bralem ;
Wyzebrzec, -brze, brzalem,
va. perf. erbetteln, bettetnb
erffelöen.
Wyzebranie, Wyzebrze-
nie, -nia, sn. ©rbetteln n.
Wyzedz, -ge, -glem; Wy-
zegn%6, -gne, -gnaiem, va.
perf.-^ WyÄegac, -gam, -ga-
lem. va. imperf. ausbrennen.
Wyzeganie, -nia, sn. 2luS=
brennen n.
Wyzeglowac, -gluje, -wa-
iem, va. perf. auS=, abfegein.
Wyzeglowanie, -nia, sn.
5UiS=, Slbfegeln n.
Wyzej, ado. comp, öon
Wysoko l)c^er, roeiter oben.
Wyzel, -Äla, pl. -zly, sm. ;
dim. Wyzelek, -Ika, pl. -Jki,
sm. ©pür^unb m., ©uü^=,
§üöner=, Sorftel^ljunb m.
Wyzieracz, -a, pl. -e, sm.
2tuSfreffer tn., unnü^er 58rot=
freffer; Schlemmer w., ©c^ma=
ro^fr m.
Wyzerac, -ram, -ratem,
va. imperf. \ Wyzrec, -4re,
-iarlem, va. perf. auSfteffen,
roegfteffcn ; — sie, vr. )c^lem=
men ; ein ^arafttenbafein fü^=
ren.
Wyieranie, -nia; Wyzar-
cie, -cia, sn. 2tuSfreffen «.,
SBegfreffen n. ; — sie, (Sd^[em=
men n., ©c^maro|en n.
Wyzerka, -ki, pl. -ki, sf.
©c^maro^en «., SßöCerei /.,
greffevei f. ; chodzic na -ki
fc^maro^en ge^en.
Wyzfcie, -cia; Wyzyna-
nie, -nia, s«. 2tuS=, äßeg=
mätien n.
Wyzgac, -gam, -gaiem, va.
perf. IjetauSftec^en, l^erauS=
jagen.
Wyzlg, -cia, pl. -U; Wy-
zl^tko, -ka, pl. -ka, sm.
^sunaeis) «. eines ©pürfiunbeS.
} Wyzli, adi. Sorftc^^unbS".
1 Wytlica, -cy, pl. -ce, sf. ;
dim. Wyzliczka, -ki, pl.
-ki, sf. SJorfte^^ünbin /.,
I ©pürl^ünbin /.
Wyzlin, -u, pl. -y, sm.
(Äutirrhinum) Söroenmaul n.,
Seinfraut n.
Wyzlina, -ny, pl. -ny, sf.
1) auSgefleifc^te ©döof^wj«
eines SEiereS ; 2) §unbefopf m.
Wyzlabiacz, -a, pl. -e, sm.
®runD=, gugen=, 5Rut^obct m.
Wyzlabiak, -a, pl. -i, sm.
2luSrei6er r«., Steiba^Ie /.
Wyzlobia6, -biam, -bialera,
va. imperf. ; Wyzlobic, -bie.
-bilem, va. perf. ouS^ö^ien.
Wyzlobianie, Wyzlobie-
nie, -nia, sn. 2i[u£[}ö^ten n. ;
2lu9^obtung /.
Wyzlopac, -pie, -pateni.
va. perf. auSfd^Iampcrn, auä»
faufen, auflecfen (roie ein^unb).
Wyzlopanie, -nia, sn. 2luS=
f(§Iampern n., 2luSfaufen n.
Wyzni, -nia, -nie, adi.
ober=, Dber=.
Wyznia, -ni, pl. -nie, */.
Dbetteit m. beS ©tromeS,
(©trom«) Oberlauf m.
Wyznik. -a, sm. D6er m.
(im Äartenjpiep.
Wyzölcenie, -nia, sn. (Seib^
machen n., ©etbfärben.
Wyzolciö, -ce, -cilem, rar.
perf. ganj gelb mad^en, gelb
färben.
Wyzölcieö,- cieje, -ciaJIem ;
Wyz61knac,-kne,-knalem,t;n .
perf. gelb roerben, oergilben.
Wyiolknifcie, -cia, sn.
©elbroerben «., SSergilben n.
Slownik poUko-niemiecki.
Wyzipin
546
Wzbraniaö
Wyzpin, -u, sing, tant
(Cucubalus)flimmcnber Selben.
'Wyä!szos6, -sei, pl. -kc'i,
sf. U6erlegen[)eit /., Über»
gcroid^t «., §öBere(ö) n., SBor»
rang m., DBer^anb f. ; — umy-
slowa geifttge Übetlegenl^eit;
— miejsca bte %ö\)txt Sage
eine§ Drte§; miec — nad
kims imnbm überlegen fein.
Wyzszy, adj. comp, oon
Wysoki t)ö^er.
Wyzucie, -cia; Wyzuwa-
nie, -nia, sn. 2lu§Tauen n.
Wyzu6, -4nje, -iulem, va.
perf. ; Wyzuwac, -wam, -wa-
iem, va. imperf. auäfauen,
lauenb au§fougcn.
WyÄwirowac, -ruje, -wa-
bern, va. perf. d)auffieren, mit
Äie§ (©d^otter) auäroerfen, Bc-
betfcn, befd^oltern.
Wyzwirowanie, -nia, sn.
©fiauffieren n., ß^auffteiung
/., Sluöroerfen n. mit ^ic§,
iBefd^ottern n.
Wyzyca, -ey, p?. -ce, sf.
Terminalia ('^ftanje).
Wyzycie, -cia; Wyzywa-
nie, -nia, sn. 1) Verbrauchen
«., aiuäloften n. ; 2) 2lu§leben
«., S)iircbleben n.
Wyzyö, -je, -Jem, I. va.
perf.'., Wyzywac, -wam, -wa-
lem, I. va. imperf. 1) oer«^
braud^en, auöloften ; — tabake
bcn %aba.l auöfd^niipfen; 2)
jubringen, butd)Ieben, erleben,
erbulben, jubringen, auäfte^en;
wiele nieüzczeöc — oiel Un«
glüd erbulbcn; II. vn. auö=
fommen, fein Sluöfommen
[)aben, au§reiclBen; z tego —
nie möge ic^ fann bamit nid;t
au§!ommen.
WyÄygin, -u, jjI. -y, sm.
(Anagyris) ©tinf=, ©teinbol^-
nenbaum m.
Wyzylowac, -Inje, -walem,
va. perf. auääbern, auörippen ;
— kogo jmnbm ben legten
^Blutstropfen abjapfen, jmnbu
bi^ auf§ 33Uit ouofaugen.
Wyiylowanie, -nia, sn.
3lu§äDcrn «., 9Iu§rippen n.
WyÄyna, -ny, pl. -ny, sf.
^oc^ebenc /".; Jßöfe /., 3ln-
^öbe /.
Wyzynki, -nek, plur. tant.
sn. ©(^nitterfeft n., ©tntefeft n.
Wyzywiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.; Wyzywic,
-wie, -wilem, va. perf. tx=
näl)ren, ert)alten, unterhalten ;
— sie, IT. fein SluSlommen
finbcn.
Wyzywianie, Wyzywie-
nie, -nia, sn. ®tnät)rfn n.,
Unterf)alt m.
Wyzywiciel, -a, pl. -e,
sm. ©rnä^rer m.
Wyzywicielka, -k\,pl. -ki,
sf. ©majorer in /.
Wzacien, -nia, pl. -nie,
sm. Sciophila (^nfettenart).
Wzad, adv. rüiroärtS, im
SRütfen, hinter fic^; nac^ rüdt»
n)ärt§, l^interrt)ärt§;l^intenübcr.
Wzajem,Wzajemnie, adv.
gcgenfetlig, roed^felfeitig; ko-
chajcie sie -mnie liebt CUd^
gegenfeitig; kochac i byc —
kochanym lieben unb raieber
geliebt roerben; odwiedzac sie
— fid^ gegenfeitig befugen;
zycze ci wszystkiego dobrego !
na — ! id^ roünfdöe bir aEeä
©Ute! ©leic^faas!
Wzajemnic sig, -mnie,
-mnitem, vr. perj. ©teid^eö
mit ©leid^em nergelten.
Wzajemnosö, -äci, pl. -sei,
sf. SBe^felfettigfeit /., ®egen=
feitigfeit /. ; ©rroiberung /.;
to polega na -sei baä becuf)t
auf ®egenfcitig!eit ; — przy-
jazni gegenfeitigc ^'^eunb»
fd^oft; kochac bez -sei lieben
ol^ne (Segenliebe.
Wzajemny, adi. gegenfei»-
Hg, roec^felfeitig, beiberfeitig,
crroibernb.
Wzamian, adv. in S^aufd^,
anftatt; im 2'aufc^n)cge.
Wzaran, adv. frü^ mor-=
gen§.
Wzaspol, adv. miteinanber,
gemeinfc^aftlic^.
Wzbaczaö, -czam, -ezalem,
va. imperf.; Wzbaczyc,
-eze, -czyl'em, va. perf. mieöer
erinnern, in§ 2lnbenfen rufen.
Wzbaczanie, Wzbacze-
nie, -nia, sn. SBiebererin=
nern n.
Wzbicie, -cia ; Wzbijanie,
-nia, sn. §inauffcf)Iagcn n., ^'uu
aufl^cben n. ; — sie ©mpor-
fc^ratngen w., ^od^flug tw. ; -sie
mysll ^öf)cnflug ber ©ebanlen.
Wzbic, -je, -lern, I. va.
perf. ; Wzbijad, -jani, -jalem,
I. va. imperf. ^tnauff(|Iagen,
in bie $ö^e ^cben; — kogo
w dume j|mnbn ftol^ machen f
II. — sie, vr. 1) fid^ empor»
lieben, emporfliegen, ftc^ em»
porf Urningen; orzel wzbil sie
pod ehmury bec 2lblcr flog
ju ben SBolfen empor; na
sztucznych skrzydl'ach wzbil
sie nad obloki auf liinftlic^en
^Uigeln f(|rcang er fic^ über
bie SBolfen empor; przez
swoje zastugi wzbit sie do naj-
wyszych godnosci burc^ feine
l^erbienfle fd&roang er ftc^ ju
ben ^öd^ften Sßürben empor;
2) auffeftieBen, emporfc^iefien.
Wzbiedz, -ge, -giem, vn.
perf.; Wzbiegaö, -gam, -ga-
lem, vn. imperf. f)inauflaufen,
in bie öö^e laufen,
Wzbieganie, -nia; Wzbie-
gni§cie, -cia, sn., §inouflau=
fen n.
Wzbierac, Wzbieranie,
fiebc: Wezbrac, Wezbranie.
Wzbiesi6, -sze, -sHem, va.
perf. toU unb rafenb madien;
-sie, vr. toQ, rafenb merben.
Wzbiör, -oru, pl. -ory,
sm. Sßafferflut /., SBac^fen n.,
©feigen n. be§ aOBafferö.
Wzbogacaö, -cam. -ealem,
va. imperf. ; Wzbogaciö, -ce,
-cilem, va. perf. t)erei(^ern,
reid^, rooJ^l^abenö mad^en; —
sie, rr. fidEi bereid^ern ; miasto
to -cilo sie handlem i prze-
myslem biefe ©tabt l^at fid^
burc^ $anbel unb ^nbuftric
bereicbert.
Wzbogacanie, Wzboga-
cenie, -nia, sn. 'ijereicfiern n.,
Söereicberung /.
Wzbogacieö, -cieje, -eia-
lem, vn. perf. reid^ werben.
Wzbo^c, -de, -dfem, va.
perf. mit ben Römern (in bie
$öbe) fto^en.
Wzbraniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. \ Wzbronid,
-nie, -nilem, va. perf. oer-
roe^ren, nerbicten; wstep ob-
cym -niony ^^^remben ift ber
(Eintritt üerboten; — sie, vr.
fic^ roeigern ; — sie cos zrobic
flc^ roeigern, elro. ju tun;
-nial sie przyjac pieniadze
Wzbranianie
Hl
Wzemkn^c
er roetgerte fi^ @elb anju=
nehmen.
Wzbranianie, Wzbronie-
nie, -nia, S7i. SSerbicten n.,
SJerroel^ren n. ; — sie Söctgern n.,
SDSetgerung /.
Wzbudowac, -duje, -wa-
iem, va. perf. in Sie ipö§c
tauen; aufbauen, aufrid^ten.
Wzbudzac, -dzam, -dza-
iem, va. imperf.\ Wzbudzic,
-dze, -dziiem, va. perf. et»
iDerfen, erregen; aufregen, ent=
fad^en; postepek ten tylko w
kazdym wstret — musi btefe
%Oii ntufi in jebermann nur
SDSiberroiHen erregen; — w
kim zazdroöc bei jmnbm
©iferfud^t errcedfen; -dzilo to
ogolna wesoloäc baä erregte
attgemeine §eiterfeit; — w
kims chec do czego6 Bei
imnbm Suft ju etro. erregen;
-dzil we mnie miioic oj-
czyzny er erroedte in mir
bie SaterlanbäHebe; to -dza
we mnie bojazii \i<x^ f^Ö^t
mir jjurd^t ein.
Wzbudzanie, Wzbudze-
nie, -nia, sn. ®rn)edten m.,
(grregen «., Sluf regen n.,
®ntfad^en «.; — prada ^n-
buftion /. (eincä ©trome§);
— sie ©rrcad^en.
Wzbujac sif, -jam, -ja-
lem, vr. perf. fi^ ü+)pig
emporfc^roingen, üppig ge=
beiden.
Wzburzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf.] Wzburzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. aufregen,
empören, in Slufregung, ©m=
pörung, SBallung bringen; —
krew baä Stut in SBaHung
bringen; -rzone morze bc=
rocgteä SJleer; to -rzylo umy-
sjy baä erregte bie ©emüter;
— wino ben Sßein in ®ä-
rung bringen; — sie, vr.
fid^ aufregen, in SOBaUung,
@ärung geraten.
Wzburzanie, Wzburze-
nie, -nia, sn. ©mpören «.,
2lufregen «., SBaUung /.,
©ärung /., Slufregung /.,
2lufruF)r m. ; — sie SlufroaUen
n., ©tregen n., (Impören n.
Wzdac, -je, -lern, va. perf. ;
Wzd9,wac, -je, -walem, va.
imperf. einen anberen über=
tragen, übergeben ; — chwale
£ob joüen; — kogo jmnbn
in contumaciam oerurteiten.
Wzdanie, Wzdawanie,
-nia, an. jRontumajierung /.
Wzdg,d, -dme, -dalem, va,
perf. ; Wzdymac, -mam,
-malem, va. imperf. auf=
bläl^en, aufbtafen, auff^mellen ;
— policzki bie SöadEen auf=
blafen; — brzuch ben Saud)
auf b[ä|en ; — iagle bie ©egel
fd^roeHen ; — sie, vr. fid^
aufbraten, f;d^ aufbtafen; an=
f(^n)eüen.
Wzdejmowa6, -muje, -wa-
l'em, va. imperf.; Wzdj^d,
-dejme, -jalem, va. perf. in
bie ^ö^e lieben, abt)eben, n)eg=
tieben; — kogo einen im
Snuerften ergreifen, burd^»
brinqen.
Wzdejmowanie, -nia ;
Wzdjfcie, -cia, sn. 3lb=,
3EBegl)eben n.
Wzdgcie, -cia; Wzdyma-
nie, -nia, sn. 1) 33lät)en n.,
2tnfc^n)eIIen n., 2lnblafen «.,
«räöung/. ; 2) SBIafe/. im®ufe.
Wzdftek, -tka, pl. -tki,
sm. Mietyris (Ärabbenuntfr=
gattung).
Wzdftka, -tki, pl. -tki,
sf. 1) Cyrtus (^nfeftenart);
2) Nicandra (^flaujenart).
Wzd§tos6, -SCI, sing. tant.
sf. aiufgeblafeni^eit n.; 2luf=
geblä^tc(ä) n.
Wzdlaz, adv. löngg, ber
Sänge nac| ; ma trzy metry
— a dwa wszerz e§ ^ot brei
2Jleter in ber Sänge unb jroei
in ber breite.
Wzdluiac, -Äam, -zalem,
va. imperf.; Wzdluzyc, -äe,
-zylem, va. perf. oerlöngern.
Wzdragad sig, -gam, -ga-
lem, vr. imperf. fid^ nieigern,
ntd&t baran rootten.
Wzdraganie sig, -nia, sn.
3Beigern «. ; Sßerroeigerung /.
Wzdrapaö, -pie, -palem,
va. perf. ; Wzdrapywad,
"P'JJfj -waiein, va. imperf.
ouf», munbfra^en; — sie, vr.
in bie §ö^e tiinaufftettern.
Wzdrapanie, Wzdrapy
wanie, -nia, sn. 2luf=, SBunö
fragen n. ; — sie hinauf«
ftettern n.
Wzdrazaö, -iam, -zalem,
va. imperf; Wzdrozyd, -4e,
-Äyiem, va. perf oerteuem,
ben ?ßrei§ er^ö^en.
Wzdrazanie, Wzdroze-
nie, -nia, sn. Verteuern n.,
Verteuerung /.
Wzdrgg, -a, pl. -i, sm.\
Wzdrgka, -ki, pl. -ki, sf
Stotauge «., ^lö^e /.
Wzdrobiö, -bie, -bilem, va.
perf. jer», einbrijcleln.
Wzdryg, -u, pl. -i, sm.
©Zauber m.
Wzdrygaö aig, -gam, -ga-
Jem, vr. imperf'., Wzdry-
gu^6 sig, -gne, -gnalem, vr.
perf. f^aubern, gurüdEbeben,
jurüdfc^redEen ; — sie na sa-
ma my.sl o czemä bei bem
bloßen ©ebanfen an etro.
fd^aubern ; nie -gnie sie przed
Äadna zbrodnia er fd^rcdft Dor
feinem SScrbre^en jurüd.
Wzdryganie, -nia ; Wzdry-
gnigcie, -cia, sn. ©d^aubern
n., Surüdfbeben n., S"i^üdf=
fc^reden n.
Wzdrzemaö sif, -mie,
-malem, vr. perf. dnfd^tum=
mern, in ©c^lummec ge=
raten.
Wzdychac, Wzdychanie,
fie^e : Westchnac, Westchnie-
i nie.
1 Wzdzierac, fie^e: Wez-
drzec.
Wzdziac, Wzdziewac,
I = Wdzia6, Wdziewac,
'■ Wzdzierzec, -rze, -rzylem,
va. perf. gurüdfialten.
Wzdzwigac, -gam, -galem,
va. imperf. ; Wzdzwign%«5,
-gne, -gnaiem, va. perf. in
bie ' ^ö^e ^eben, aufgeben ;
-sie, vr. 1) fid^ emporl^eben ; 2)
ftc^' burc^ Öeben einer Saft
roel^e tun, einen Seibe§fd^a=
ben gujie^en.
Wzdf wiganie, -nia ;
Wzd^wignigcie, -cia, sn.
3luf[}eben n., feinauf^cben n.
Wzejscie, Wzejäö, Wznij-
scie, Wznijsö, \\i\)t: Wscho-
dzenie, Wschodzic,
Wz6mkn%6, -kne, -knalem,
va. unb vn. perf. ; Wzmykad,
-kam, -kalem, va. unb vn.
imperf. in bie $ö^e [)inauf=
fc^icben.
35*
Wzemknifcie
548
Wzjazd
Wzemknifcie, -cia;
Wzmykanie, -uia, sn. §in=
auffc^teben n. in bie |)öl^e.
Wzerwac, -we, -walen),
va. pet-f.; Wzrywac, -waro,
-walem, va. imperf. auf=
retfeen, tu bie ©ö^e jerrcn.
Wzgadac sig, -dam, -da-
tem, vr. perf. übec etn). ins
©efpräd) geraten.
Wzgarda, -dy, pl. -dy, sf.
UJeiac^tung f.; predzej go-
dzien litosci anizeii -dy er
ift et;ev Bebauetnä= a(ä »er-
ac^tungärocrt ; z gteboka -da
odrzucil ich ponizajace \va-
luuki mit tiefer SeradE)tiing
iwieä er il^re erniebrigeuben
58ebingungen jutüd ; lepiej
mi swojej -dy odczuc dac nie
mogi beffer fonnte er mid)
feine SSerai^tung nic^t füt)Ien
laffen; — swiata 2Beltüer=
ac^tung.
Wzgardliwosc, -sei, sitiff.
laut. sf. SSetäc^tlic^feit /.;
Dcräc^tli^e S8el)anblung.
Wzgardliwy, adi. ; Wzgar-
dliwie, adv. 1) üeräd)tlic^,
Bcrac^tenb ; 2) oerad^tungf's
luertj -szego zajecia znalezc
sohle juz nie mogl er fonnte
fid^ !eine oerac^tungöiuürbi=
gere SBefd^äftigung finbeti.
Wzgardzac, -dzam, -dza-
lem, va. i?nperf.] Wzgardzic,
-dze, -dziJem, va. perf. üer=
achten, mit Jßerad^tung con
fiel flogen, roeifen, abroeifen;
aadze, Äe i moim skromnyin
datkiem nie -dzisz id) glanbe,
bu rcirft aud^ meine befd^ei^
bcne 'ü)!y!ot ni^t äurüdroeijcn;
wszystkiem -dzil alleä tüieä
er mit aSerod^tung sutüdf.
Wzgardzanie, Wzgardze-
nie, -nia, sn. SBerac^ten «.,
SSerad^tung /".
Wzgardziciel; -a, pl. -e,
sm. SScräc^ter m.
Wzgai'dzicielka, -ki, pl.
-ki, sf. SSeräc^terin /.
Wzgl^d, wzgledu,^;^. wzgle-
dy, sm. 1) Stüdfic^t /., $)in»
fic^t U 33eaief)ung /, SBe-
trad^t m. ; miec — na co
9iüdEfid)t auf etro. I^aben; pod
kaÄdymwzgledem injeber^in«
ftc^ti przez — na ciehie
railczal'em o tej sprawie au§
9lüd|ic^t für bic^ fc^mieg id^
über biefc Slngelegenl^eit; pod
pewnym wzgledem in geroiffcr
§infid^t; miec wiele wzgledöw
dla kogo Dtel 9tüdfi(t)t auf
jmnbn nel^men; smierc na ni-
kogo wzgledu nie ma ber Siob
nimmt auf niemanben 3iücf=
fid)t; 2) wzgledy pl. ®unft /.,
(SJeroogenfieit /. ; starac sie o
czyje wzgledy um jmnbö ©unft
werben; cieszy sie wzgledami
panujacego er erfreut fic^ ber
(Sunft beä §errfd)erä; pozy-
skac czyje wzgledy imnbä
©unft erlangen.
Wzgl^dac, -dam, -dalem,
vn. imperf. \ Wzglg.dn^c,
-dne, -dnatem, vn. perf. 1)
auff'c^auen, aufblicfen, l)infe[)en,
anjefien; 2) 9iüc!|i^t neiimen,
berüdEfir^tigen.
Wzglgdem, adv. roegen,
mit 3tü(fftd^t, ouf, rüdfic^ttid^,
in betreff; — czego hyJ tu-
taj? raeöiuegen mar er t)ier?;
pamietasz, jak sie — mnie
znalaztes? faiinft i\\ bic^ cr=
innern, rote bu bic^ mir gegen»
über benommen t)aft?
Wzglgdnosd, -sei, sing,
tant. sf. 1) 9tüdEfidE)tnal^me/.,
aSerüdEftc^tigung /. ; 2) 3iela=
linität /"., Sejie^ung /.
Wzglgdny, adi. ; Wzglg-
dnie, adv. 1) rücfftc^täüoll ;
badz cokolwiek -niejszy a
mniej uprzykrzony fei ein
roenig rüdEfiitsüoHer unb nie=
niger aufbringlidE); 2) rücf=
fidöttid^; üerpitniämäBig, be=
SÜglid), retatio; zaimek —
bejief)enbe§ e5"ürn)ort, 3lflatiD=
pronomen n., ciezkosc -na
relatioeö ©eroid^t,
Wzgniewac sig, -warn,
-walem, vr. perf. aufgebrad^t
werben cor ^Qxw, in ^tixxi
geraten.
Wzgörek, -rka, -rki, sm.
2luf)ö^e /., §üget m., ®rbpge(
i m., — krzyzowy Äreujbein=
DOtfprung m.
Wzgorkowatosö, -sei, sing,
tant. sf. bügeltgeö Xerrain.
Wzgörkowaty, adi. f)ügel=
artig, ^ügelig.
Wzgörze, -rza, pl. -rza, sn.
©ö^e/., Slni^b^e/. ; |)oc^lanb n. ;
§ö|enrüdfen m., ^öEienjug ?«.
Wzgrzac, wzgrzeje, wzgrza-
lem, va. perf.; Wzgrzewac,
-waiu, -walem, va. imperf.
aufnjörmen, roärmcnb erl)i^en.
Wzgrzebac, -bie, -baiem,
va. perf • Wzgrzebywac,
-buje, -walem, va, imperj.
aufj^arren, fc^arrenb auf=
fragen.
Wzi^c, Wzi^sc, wezme,
wzialem, va. perf. ] Brac,
biore, bratem, va. imperf.
nef)men; — go, rece zwiazac
sznurem nel^mt i^n, binbet
i^m bie §änbe mit einer
©d^nuv; wziety beliebt, ge=
fucbt; — sie, vr. an etiD. t)er=
antreten, fierange^en, fic^ an
etra. Ijerantoagen, fic^ (ju
etro.) nef)men; nie wiem,
jak sie — do tego ic^ loeife
nid^t, roie id^ mic^ baju nefi»
men foH; fiefje: Brac.
Wzi^tek, -iku,pl. -tki, stn.
®enommcne(6) n., ©innal^me
/. ; ©erainn »?., Seute /.
Wziera6. Wzieranie =
Wgladac, Wgladanie.
Wzieradlo, -dla, pl. -dia,
sn.; Wziernik, -a, pl. -i, sm.
ärjttidjer ©piegel, ©ingudter
m.; — krtaniowy 2an)ngo=
ffop 7n., Suftrö^renfpieget m.
Wziewac, -wan., -walem,
va. imperf.'^ Wzion%c, -ne,
-nalem, va. jjerf. etnotmen,
einfaugen, faugenb einjicl^en.
Wziewadlo, -dla, pl. -dla,
sn. ®matmungä=, Sn|atationä:
apparot m.
Wziewanie, -nia ; Wzionig-
cie, -cia,s». ©tnatmen n., (Sin»
faugen n.
Wziewiny, -win, plur.
tant. sn. ^ntiatationämittel n.
Wziewnia, -ni.pl. -nie, sf.
Snöalatione^allc /.
Wziewnik, -a, pl. -i, sm.
j Stefpirator ?«., (Sinlaud^er m.
I Wzifcie, -cia, sn. SJe^men
i «., Ginnal^me f., Eroberung
/.; — do niewoli ©efüngcn=
nai&me /.
! Wziftosc, -sei, sing. tant.
sf. Beliebtheit f, SRuf m.,
2iufna^me /. ; cieszy sie po-
wszechna -scia er erfreut ftd^
aHqemeiner 33e[icbtf)eit.
Wzjazd, -u, 2*?. -y, sm.
Sluffafrt /.
Wzj^trzac
549
Wzniecanie
Wzj^trzac, -trzam, -trza-
lem, va. imperf.;'Wzjq.trzj6,
-Uze, -trzylem, va. perf. er=
b'xttetn, ouffiringen.
Wzjechac, wzjade, wzjecha-
Jem, vn. per/.\ Wzjezdza6,
-dzam, -dÄalem, vn. itnperf.
^inouffal^ren, in bie $ö|e
fahren.
Wzjeiac, -zam, -zalem, va.
imperf.; Wzje:zyc, -ze, -±y-
lem, va. 2^^'>'f- ^^ ^i^ §ö^e
fträuben.
Wzlac, wzleje, wzlalem, va.
perf.] Wzlewac, -wann, -wa-
■tem, va. hnperf. fjinaufgie^en,
in bie §ö^e giefsen, Ü5er=
ftrömen.
Wzlatac, -tarn, -talem ;
Wzlatywac, -tuje, -watem,
vn. imperf. ; Wzleciec, -ce,
-cialem, vn. p)^^'f- 5inauf=
fliegen, emporfliegen, fid^ l^in=
auffd^tDingen ; auffliegen, in
bie öö^e fliegen, aufflattern;
— ku niebu gegen ben Fim-
mel auffdjroebcn ; — wysoko
fjocö l)inaufftiegen.
Wzlatywanie, Wzlecenie,
-nia, sn. ^inauffliegen «.,
•Smporfliegen «.
Wzlot, -u, pl. -j, sm. yiuf=
flug m., 2tuffc|nmn^l m.
Wzlawiac, -wiam, -wia-
lem, va, imperf. \ Wzlowic,
-wie, -wiiem, va. perf. auf
ber S^gb aufftö&ern.
Wzlotozmian, -u, pl. -y,
sm. ajierle /.
Wzlozyö, -ie, -Äylem, va.
perf. ^mauflegen, l^inauf»
türmen.
Wzmacniaö, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Wzmocnic,
-cnie, -cnitem, va. perf. ftär»
fen, fräftigen, cerftärfen, 6e=
feftigen; po tej chorobie mu-
sze odpoczac i — zdrowie
nac^ biefer Äranflieit mu^ i(f)
(mid^) auäru^en unb meine @e=
funbl)eit ftärfen; — izoladek
lekarstwami ben SJlagen burd)
SHrjneien fräftigen ; — pa-
miec cwiczeuiami ba§ ©ebäc^t«
nis burcf) Übungen ftätfen; —
mury miasta bie Stabtmauern
befeftigen ; — panstwo bas
3ieicf| befeftigen; — zaloge
miasta bie 33efa^ung ber
©tabt oerftärfen; — färbe
bie gilbte fiE'erei-, befid^tigen;
— klamrami mit Ärampen
befeftigen, anframpen ; — ogien
przez oblewanie wegla woda
baö g^euer mit SBaffer bc=
fprengen, beleben; — sciane
eine 2Jlauer feft machen, unter»
ftü^en; — sie, vr. fit^ ftärfen,
fräftigen, fid^ oerftärfen.
Wzmacnianie,Wzmocnie-
nie, -nia, pl. -nia, sn. 1)
©tärfung /., Kräftigung /'.,
l!erftärfung /., SBefeftigung
/. ; potrzebojesz -nia bu be=
barfft ber ©tärfung; — sto-
kow, skosow, skarp 33efefli=
gung f. ber 9Böfd)ungen; —
koipaka 2)timpfbct)älterftär=
fang ; 2) 3lnfdE)lag m., 2ln^efter
m.. älnfleber m.
Wzmagac, -gam, -gaiem,
va. imperf. ; Wzmodz, wzmo-
ge, wzmoglcm, va. perf. fräi=
tigen, l^effen, fiärlen, aufr{^=
ten, aufl)e(fen; üergröf[ern,üer=
mehren; rozprawa, jak nasz
handel — i rozprzestrzenic
eine 2lbl^anbtung über bie
IDJittfl i^ur SSergrö^erung unb
2tusbreitung unfereS ^anbelg;
wiair -ga po^ar ber 3ßinb
fac^t ben 33ranb an; Hczne
strumyki -gaja te rzeke ja^I=
reiche S8ädE)e oerftärfen biefen
glu^; widok jej -ga luiJosc
w mem sercu \\)t 2(nb[icf X)er=
grö^ert bie Siebe in meinem
Öerjen; — sie, vr. roadjfen,
fid^ oetgrö^ern, fid^ oerftärfen,
grijfser, mäct)tigerraerbcn; wiatr
sie -ga ber 2Binb Jüirb ftär«
fer, f(^n)i[lt an, nimmt ju ;
uiezadowolenie kraju -galo
sie bie Unjufrieben^eit im
Sanbe roudis ; goraczka u cho-
rego z kazdym dniein sie
-ga baä ^t^ber bei bem Äran=
fen fleigt mit jebem 2;ag; bole
sie -gaja bie ©c^tner^en ne^=
men ju; na wiese o tem
wzmogl sie tylko gniew jego
bei biefer ?larf)rtd^t rcurbe fein
3orn nur noc^ größer.
Wzmaganie, Wzmozenie
sie, -nia, sn. SBad^fen «.,
©tärfen «., S^etgröfeerutig f.,
Sßerme^rurg /.
Wzmacenie, -nia, sn.
2lufrül)ren «. beä 33obenfa^eä;
Grüben » , Xrübung /.
Wzm^cic, -ce, -cilem, va.
perf. ben ©a^ aufrühren;
trüben.
Wzmianka, -kl, pl. -ki,
sf. ©rn)äl)nung /". ; calkiem
pobieinie uczynit o tem -ke
gans flüchtig tat er bauon
(Srroä^nung.
Wzmiankowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. erioä^nen, ßt«=
raäbnung tun.
Wzmiatac, -tarn, -talem,
va. imperf. ; Wzmiesc,
wzmiote, wzmiotiem, va.perf.
^inauffe^ren, in bie ^ölje
febren, fel^renb aufroirbeln.
Wzmiatanie, Wzmiece-
nie, -nia, sn. 4)inauffel)ren n.,
(SmporiDirbeln n.
Wzmierzic, -rze, -rziiem,
va. perf. rerefeln.
Wzmierzn^c, -rzne, -rzna-
lem, vn. perf. fefjr efel^aft, ab»
fd)eulid) roerben.
Wzmieszac, -szam, -sza-
iem, ra. perf. oufmifd^en,
aufrühren.
Wzmotac, -tarn, -talem, va.
perf. in bie §ö^e f)inauf=
ijafoeln, binaufr)eben.
Wznak, adv. iüdfling6,
auf bem StüdEen; upadl na
— er fiel rüdflinge, ginten=
über.
Wznawiac, -wiam, -wia-
tem, va. imperf. \ Wznowic,
-wie, -wilem, va. perf. er=
neuern, raieberl)erftellen, rcie»
beraufbringen; — dawne zwy-
czaje alte ©itten neu eiu=
füllten; — dawne zwiazki
przyja^^ni alte f^^reunbfc^aftä»
banbe erneuern; — pztuke
ein ©tüd neu auffüören.
Wznawianie, Wznowie-
nie, -nia, sn. ©rncuern n.,
3Bieberaufbringen »., aöteber=
I^erftellen n.; — sztuki
SBieberauffül)rung /.
Wznieca6, -cam, -calem,
va. imperf. ; Wzniecic, -ce,
-cilem, ra. perf. anfachen,
anflammen, anregen, erroecfen ;
— ogien ein g^euer anflammen ;
— wojne domowa ben3}ürget=
frieg anfad^en; — niesnaski
€treit erregen.
Wzniecanie, Wzniece-
nie, -nia, sn. Sntflommen w.,
(Sntfac^en n., Srregen n.
Wzniesienie
550
Wzrost
Wzniesienie, Wznosze-
nie, -nia, sti. ^iben n., @tn=
por|e6en it., ©trid^tm n.,
(3xf)öl)en n. ] ©rl^öl^ung f-^_^
Wzniesc, wzniose, wznio-
sJem, I. va. perf.\ Wznosic,
-sze, -silem, I. va. imperf. 1)
^eb'en, cmpotr;e6en, erl^öl^en; —
oczy ku niebu bie Slugen gum
^tnmtel l^eBen ; -sione w
gore rece bie etnpotgel^o6cnen
ipänbe; — mysli do Boga
bie ©ebanfen ju ®ott ergeben;
— kogo do swego poziomu
jjmnbn gu feinem 9Jioeau er-
geben; 2) errichten, aufdd^ten;
wzniosJ zamki, budowal mia-
sta er errid^tete iöurgen, baute
©tobte; — pomnik ein SKo»
nuntent errid^ten, feien ; II. —
sie, vi: fid^ emporl^eben, fid^
erleben, fic^ auffc^roingen ;
emporragen; emporfommen,
aufblühen; ich zamek -sH
sie nad brzegiem jeziora \\)t
©c^Iof; ragte am ©ceufer em^
vor; ptak wzniosl sie wysoko
I)od niebo bev SSoget erl^ob
fict) l^od^ gegen |)immet;
— sie nad siebie samego
fid^ Über fic^ felbft ergeben;
na skrzydlacli wyobrazni
wzüiösl sie nad obtoki auf
gtügeln ber 5JJI^antafie erl^ob
er jtd& biä über bie SBoIfen;
rtec wzDosi sie w barometrze
bag üuedfitber fteigt im
Sarometer.
Wznikac, -kam, -kaJem,
vn. imperf. ; Wznikn^c, -ne,
-nalem, vn. perf. 1) empor»
leimen, emporroac^fen, luac^fen ;
2) ausgeben.
Wznioslopysk, -a, pl. -i,
sm. filafffc^nabet m.
Wznioslosö, -sei, sinrf.
tant. sf. ®r^abene(§) n., (Sr=
^aben^eit /; 2lnl^ö^e /.
Wzniosly, adi.; Wznio-
sle, adv. ergaben, l^odEitragenb;
— pogl^d na swiat eine erl^a=
beneSBeitanfc^auung; to mysl
-^la, lecz nie daja ca sie przepro-
wadzic baä ift ein erhabener
Öebanfe, ber fici) aber nic^t
burc^fü^ren lä^t.
Wzniz, adv. unterf)aI6.
Wzorac. -ram, -raJeni, va.
perf. ; Wzorywaö, -ruje,
-walem, va. imperf. ouf=
adEetn.
Wzoranie, Wzorywanie,
-nia, sn. 2lufodEern n.
Wzorek, -rku, pl. -rki,
sm. 1) dim. oon Wzör;
-rki wybierac fritifieren,
fplitterric^ten, l^aorfpalten ;
2) öanbarbeitgmufter n.
Wzorowac, -ruje, -walem,
va. perf. nac^a^men, nac^
50orbilbern, 3Ku[tern arbeiten;
— sie, vr. na czem etroaö gum
ajlul'ter nel^men; einem ^or=
bilbc nad^etfern.
Wzorowanie, -nia, sn.
iRacöa^men n.
Wzorowy, adi. ; Wzoro-
wo, adv. mufterl^aft, aJiufter»;
jego -we zachowanie sie fein
mufteri^afteä Senel^men; -wo
zachowywaö sie fic§ mufter=
^aft betragen; -we gospo-
darstwo 3Kuftcrroirtfd^aft /.
Wzorzec, -rca, pl. -rce,
sm. SJiufter n., 2)efftn «.,
^eic^nung/. ; SSorlage f., S3or=
bitb n.
Wzorzyc, -rze, -rzyJem,
va. perf. mit SJiuftern au§=
jieren, muftern, fc^müdfen, bunt
mocben, oerfc^önern.
Wzorzysty, adi.'., Wzo-
rzyscie, adv. bunt, gemuftert,
geblümt.
Wz6r,wzoru,p^ wzory,«»».;
dim. Wzorek, -rka, pl. -rki,
sm. 1) SKufter n., «Kobean.;
— pisania Sd^reiboorlage /'.;
— budowy koscioJa Äirc^en=
bauplan m.\ poddac komu
— jmnbm ein SRufter an=
geben ; pracowac wedlug wzoru
nac^ einem SJiufter arbeiten;
ten dywan ina piekny —
biefer Jleppic^ f)at ein f^öneö
DJIufter; 2) IRufter n., Sei=
fpiei «., 58orbiIb n.; powinien
wszystkim za — stac er foQte
aHen alS (jum) Sßorbilb bienen;
byla wzorem skromnosci fie
mar ein SDJufter ber a3efc^eiben=
f)eit; na — swoich poprzedui-
k6w nad^ bem Seifpieie feiner
SSorgänger; za — braö kogo
fic^ jmnbn gum S3orbilb nef)=
men ; 3) J^ormel /.
Wzrastac, -stam, -stalem,
vn. imperf. ; Wzrosn^ö,
Wzrösc, -osne, -ostem, vn.
perf. t)eranroad^fen, auf-
rcod^fen, gro|n)ad^fen, ju=
nehmen, fttf) pergrö^ern;
dziecinstwo nie dozwala ro-
zumowi -stac bie Äinbtid^feit
läfit ben SSerftanb fic^ nic^t
entroitfeln; st^d -sla tylko
ich nienawific baburd^ Der=
grö&erte fid^ nur i§r §a^;
slawa jego z kaidym dniem
-sta fein Siu^m rairb mit
jebem SJage größer; postep
-stajacy fteigenöe ^ßrogreffion.
Wzrastanie, -nia; Wzro-
snigcie, -cia, sn. Söac^fen «.,
ßmpormad^fen n., 3"««^=
men n.
Wzraz, -u, pl. -y, sm. ;
1) 3lb=, äurücfpraaen n.; 2)
©eftalt f., %Qxm f\ na —
ä^nlic^.
Wzrazad, -zam, -ÄaJem,
va. imperf. \ Wzrazic, -4e,
-zilem, va.perf. 1) jurütf pral-
len macf)en;ab=, gurüdffd^Iagen;
2) ab=, 5urüdEf)alten, hemmen.
Wzrazanie, Wzrazenie,
-nia, sn. S^rücfpretten «.,
3urüdEf erlagen n.; ^wM'
galten n., §emmen n.
Wzrg,b, wzrebu,2>?. wzreby,
sm. Äutfc^Iaften w.
Wzrok, -u, sing. tant. sm.
1) ©efic^t n., ©e^!raft f.,
2luge n.\ dobry — gute ©elö=
traft /., guteä 2tuge; krotki
— Äurgftd^tig!ett f.; bystry
— fc^arfeä 2luge; — stracic
bie ©e^fraft oerlieren; —
opuscic ku ziemi bie 2lugen
gu Soben fenfen; 2) SBIitf m. ;
— w czem Utopie ben SlidE
auf etiti. [)eften; rzucic na
kogo surowy — fmnbm einen
ftrengen ölidE guroerfen; na
— bem S3IidEe, bem ©(^eine
nad&.
Wzrokowy, adi. 93IidE=,
2![ugen=,
Wzrost, -u, pl. -y, sm.
1) äßuc^S WJ. ; cztowieko pie-
kuym -6cie ein fd^ön geroac^-
fener SRenfcf); cziowiek ^re-
dniego -stu ein mittelgroßer
SJenfd^; 2) Suroad^ä m. ; Sluf^
blül^en 11., ©mporlommen «.;
58ergrö6ecung /., ^una^nte f-\
nagly — tego miasta boö
plöfelid^e Slufblü^en biefet
©tabt; — nauk Siufblü^en
Wzruszac
551
Wzerac
ber SBiffenid^aften ; — potegi
3J2ac^tjun)ad^S.
Wzruszac, -szam, -sza-
fem, I. va. imperf. ; Wzru-
szyö, -8ze, -szylem, I. va.
jaerf. 1) auftü^ren, auff(^üt=
Uln, auflodEertt; — ziemie
w kolo drzewa bie ©cbc
runb um betx Saum lodEern;
— pierzä w poscieli bte
^Jcbern in ben Selten ouf-
fc^ütteln; 2) erschüttern; —
posady panstwa bie Ötunb«
tagen beä Steid^eS erbittern
mad^en; trzesienie ziemi
-szyfo cala okolice baä
(Scbbeben etfd^ütterte bie gange
©egenb; 3) anregen, in 2luf=»
regung Bringen, oufrü^ren;
— wymioty ©cbred^en erregen,
herbeiführen; — iotadek ben
äRagen rül^ren; 4) aufflöbern,
aufjagen; — ptaki bie SSögel
aufftöbern; psy — szyly za-
iaca z legowiska bie ^unbe
jagten ben ^afen au§ fei=
Ttem 23erftedEe; 5) aufregen,
aufrciegcln; — umysty bie
©emüter aufregen; 6) rühren;
— kogo aÄ do tez jmnbn
biä 3U 2;ränen rühren; czyi
ptacz matki cie nie -rusza?
rü^rt btc^ baö SBeinen ber
3Kuttec nid^t ? ; II. — vr. 1) fic^
«rfc^üttern, erjittern, fic^ auf=^
rühren, fic^ regen; na gtos
jego -szyla sie ziemia bei
feiner ©timme erjitterte bie
@rbe; iaden sie listek nie
-szy na drzewie fein Statt»
d^en erbittert am Saume;
-sza sie ciecz i fermentuje
c§ rü^rt ficö bie gtüffigfeit
unb gärt; 2) aufgeregt, gc«
rü^rt raerben; czjz sie nie
-szysz widokiem mojej nedzy V
roirft bu bic^ burc^ ben 2tn=
blxd meineö ©tenbä nic^t
rüljren taffen ? ; -szyly sie na
te przemowe i najbardziej
zakamieniale serca bei biefer
Slnfprac^e rourben auc^ bie
cerfteinertften bergen ge=
rüört.
Wzruszanie, Wzrusze-
nie, -nia, sn. 1) SRÜ^ren n.,
2lufrü^ren «., Sodern n., (Sr=
fc^üttern n., ©rgittecn w. ; 2)
Siü^rung /,, ©emütgben)e=
gung/.; — opanowato wszyst-
kie umysly 3tüörung bemöd^»
ttgte fi(| alter ©emüter; tyle
-3zen w daia jednym ziy od«
nioslo skutek na jego zdro-
wie fo Diel ©emütäberoegun»
gen an einem %aq übten eine
fc^ted^te Sßirfung auf feine
Oefunb^eit.
Wzruszyciel, -a, pl. -e,
sm. Siul^eftörer m.
Wzruszycielka, -ki, pl.
-ki, sf. Jtu^eftörerin /.
Wzrycie, -cia, sn. 2(uf=
roüölen n., 2tufgraben n.
Wzryd, -je, -Jem, va.
per/.; Wzrywac, -warn,
-walem, va. imperf. aufraü!^-
len. aufgroben.
Wzrzucac, -cam, -calem,
va. imperf.; Wzrzucic, -ce,
-cilem, va. perf. in bie §öl^e
raerfen, auf werfen; — sie,
vr. fic^ emporbäumen, juden.
WzrzucaniejWzrzucenie,
-nia, sn. Slufraerfen n.
Wzucie, -cia; Wzuwanie,
-nia, sn. Stn^ie^en «., 2(n>
legen n. (beä ©c^u^roerteä).
Wzuc, -je, -lern, va. perj. ;
Wzuwac, -warn, -watem, va.
imperf. (Sc^u^roerf) angießen,
anlegen.
Wzwalac, -lam, -latem,
va. imperf. \ Wzwalic, -le,
-lifem, va. peif. ouf», empor=
rcäfjen.
Wzwalanie, Wzwalenie,
-nia, sn. ©mporroätjen n.
Wzwarzaö, -rzam, -rzalera,
va. imperf. ; Wzwarzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. auffod^en,
auffieben.
Wzwarzanie, Wzwarze-
nie, -nia, sn. 2tufEoc^en «.,
2(uffieben n.
Wzwasniö sig, -nie, -ni-
lem, vr. perf. üanfenS loä=
geben, lositürinen.
Wzwiac, wzwieje, wzwia-
lem, va. perf.\ Wzwiewac,
-wam,-watem, va. imperf. av.\=,
emporroel^en, emporblafen.
Wzwiady, -döw, phir.
tant. sn. Äunbfc^aft f., ©r=
funbigung /". ; wyjsc na —
auf Äunbfdiaft auäUe^c"-
Wzwianie, Wzwiewanie,
-nia, sn. ®mporroel)en n.,
©mcorblafen n.
Wzwicie, -cia ; Wzwijanie,
-nia, sn. ^inaufroicEeln n.,
^inaufroinbcn «.
Wzwic, -je, -lern, va. perf.\
Wzwijaö, -ja.u, -jalem, va.
imperf. in bie ^ö^e roicfeln,
roinben; -^ie, vr. emporllettern,
emporflimmen (gleid^ einer
©c^tingpftange) ; ftd^ empor»
roinben.
Wzwiesc, wzwiode, wzwio-
diem, va. perf. ; Wzwodzid,
-dze, -dzitem, va. imperf. in
bie §ö§e auf^ie^en, ^eroor-
fübren; roieber aufrichten.
Wzwodnik, -a, pl, -i, sm.
aiufrid^temuäfel m., Stufric^«
ter m.
Wzwodny, adi. aufrid^tenb ;
— splot 2lufric^tenero m.
Wzwodzenie, Wzwiedze-
nie, -nia, sn. §tnaufäiel^en n.
Wzwöd, wzwodu, pl.
wzwody, sm. ^uc^hxüüi f.
Wzwracaö, Wzwrot =
Powracac, Powrot.
Wzwyczajad, -jam, -jalem,
va. imperf. ; Wzwyczaic, -je,
-ilem, va. perf. angeiüö^nen,
einüben, gur ©erootjn^eit
machen; -sie, vr. fid^ einge=
roö^nen; eine ©eraoljn^eit
annebmett.
Wzwyczajanie, Wzwy-
czajenie, -nia, sn. Slngeroö^«
nen n., ®inüben n.
Wzwyz, adv. nad§ oben,
hinauf; kolumna na 10 me-
trow — eine 10 Bieter ^o^c
©äule; über; — 20 marek
über 20 SRarf ; gar ju fcl^r.
Wzywac, Wzywanie, fie§e '•
Wezwac, Wezwanie.
Wzdy, conj. gteic^roo^t,
bennod;.
Wzegac, -gam, -galem, va.
imperf.\ Wzegnaö, -gne,
-gnsitem, va. perf. einbrennen.
W±eganie, -nia, Wzegnif-
cie, -cia, sn. Einbrennen n.
Wzerac, Wrzynad, ftel^e :
Weirec, Werznac.
552
Y, y,
STDonjigfter
indecl. bceiunb=
58ud^[ta6c unb
nif(|en
Y.
©elfifilauf beS pol=
2llp^abet§, berfelbe j
fommt nie als 2lnfangsbud;=
ftaBe cor.
Z, z, indecl. üicrutib»
jroanjtgfter SBuc^ftabe be§ por=
nifc{)en 2llp^abctö.
Z, ze, praep. mit bem jroei=
tcn, üietten unb fed^fteu goß; I.
mit bem jroeiten goß: 1) auö,
von (auf bic j^^rageoonroo, nioj
l^er) ; wracaja ze szkoly fie hl)"
len au§ ber ©d&ulc jurüct; ide
— domu ic^ fomme oon ju
Öaufe; Dniestr wypiywa —
Karpat ber Sniefir entjpringt
in ben Äarpatl^en; — gory
»on oben ; — wszystkich stron
von aEen ©eiten; to mi —
glowy wyj^d nie chce haä
min mir nic^t auö bem Äopfe;
— okolic nadrfcnskich au§
ber 9l^eingcgenb; to juz wy-
szlo — mody baö ift fd^on
aus ber 3!)2obe ge!ommen; wy-
^aczyc kogo — towarzystwa
jmnbn auä ber ©efellfc^aft
ausfd^Iie^en ; dizwi zamykaja
sie — wewnatrz bte SÜr fd)liefet
von innen; spasc — konia
Dom ^ferbe faßen; wyjad
— szuflady au§ btr ©c^ub=
labe neljmen ; precz mi —
oczu auä meinen 2lugen ;
— drogi aug bem SBege; 2)
au§, t)on (auf bie grage mo=
von, TOorauä, a\i^ mem); kape-
lu8z ze sJomy ein §ut üon
©trof), 6trol)^ut; porcelane
robi sie — pewnego gatuuku
gliny ^'orjellan lüirb au§ einer
geroiffen ©cttung Xon l)erge=
fteßt', wyslawil sobie dom
— cegiel er ^ot fic^ ein $au^
»on ^iegelfteinen aufgebaut ;
czJowiek skJada sie — du-
8zy i — ciata ber üJJenfc^
beftel)t auä Seib unb ©ecle;
nie raa — czego Äyc er l^at
nic^t rooDon ju leben; on 4yje
nie — zarobku, ale — 4e-
bractwa er lebt nid^t com
SSetbienfte, fonbern oom 33et=
tel; znam cie — gruutu
z.
id^ fenne bi^ »on ©runb auä ;
nie sadz o rzeczach — pozo-
ru beurteile nic^t bie Singe
nad^ bem ©d^eine; odarto go
ze sköry man l}at il)m
bie §aut abgezogen; wielki
— ciebie goraczka bu bift ein
grofier §i|fopf; liscie opa-
daja — drzew bie Slätter
faUen »on ben Säumen;
— röinych wzgledöw au^
oerfc^icbenen Siüdfic^ten ; ro-
dera — Warszawy auä 9Bar=
fc^au gebürtig; urodzony —
ksie^niczki einer gürftin ent«
fproffen ; — ksiazat Lubo-
mirskich hrabina Potocka
©räfin 5ßotoc!a, geborene ^ür-
[tin £ubomirs!a ; Marya — Ko-
ziarskich ober — Koziarskich
Marya Mianowska SWarie
SKianorosfa, geborene Äo3iar=
G!a; znam to — wlasnego
doswiadczenia i^ !enne e§
au§ eigener ©rfal^rurg; —
ciebie nigdy pociecby miec
nie bede id) »erbe an bir
nie g-reube erleben; — na-
tury »on 3Jatur (aus); —
przyzwyczajenia au§ ®e=
rool^nfieit; — urzedu »on
2lmt§ n)egen; umrzed — glodu
»or junger fterben ; — faski
auä ©nabe; — jakiego przed-
miotu padles przy egzaminie ?
in roelc^em (Segenftanbe bift
bu bei ber ^^rlifung burrfige»
fallen?; przywiozlem ci to
— podrozy id) t)abe e§ bir »on
ber jRcife uiitgebrad)t; II. mit
bem »ierlen %aU: gegen, unge=
fäl)r, etnja, beiläufig ; bylo ich —
trzy tysiace e§ toaren i^rer
beiläufig breitaufenb; daj mi
ze dwie korony gib mir etl»a
^lüei Äronen ; uszedtem ze
dwie mile idE) ^abe gegen
jrcei 9JJeiten jurüdEgetegt; IIl.
mit bem fed^ften ^aff: 1)
mit (auf bie ^xa^e mit roem ?
womit ?); wyruszyli — zona-
mi i dziecmi fie mad)ten fid^
mit ^xau unb Äinb auf ben
2Beg; — czem przychodzisz?
womit fommft bu, wog bringft
bu?; prowadzic — kim roz-
movve mit imnbm ein &c-
fpröc^ füljren; toczyc — kim
wojne mit imnbm Ärieg fül)=
ren; czy wziales — soba re-
wolwer? l^aft bu einen fReool»
»er mitgenommen? nie mam
— toba nie wspoluego ic^
l)abe mit bir nic^tö gemein;
ze skrucha musze przyzoac
ic^ muf[ reumütig jugeben;
przyszedl — rozkazem cen-
tralnego komitetu er fam mit
einem Sefebl bcä 3*nt'^'*'^omi=
teeö; — czasem sie wszystko
wyröwna mit ber ^(\t mirb
fid) aßeg auägleid^en; — po-
czatkiem roku im, mit
3lnfang be§ Sai^reö; jedzde
— Bogiem reifet mit ©ott;
— Bogiem mit ©ott; — pa-
nem ßogiem ! gel; in ©ottcä
9^amen ! — pomoca boska
mit @otte§ ^i^i; — szyb-
koscia blyskawicy mit Sli^eö»
fc^neüe ; — ehecia mit Sßergnü»
gen; — czasem mit ber^eit;
— nagta plö^lic^; — blizka
aug ber 9?ä^e; — nienacka
unnetl^offt, unöermutet; IV.
z mit anberen ^^Jräpofitionen ;
— nad über; — pod unter;
— za l)inter; — pomiedzy
au§ ber SJlitte; wyleic — za
picea l^inter bem Dfen l)er=
Dorftied^en; slonce äwieci
— za chmury bie ©onne
fd^eint l^inter ben SÜolIen
l)er»or ; przyszli — za Kenn
fie finb auö ber ©cgenb hinter
bem aii^ein, ben 3il^ein herüber
gefommen; — pomiedzy lylu
nie m6gl wybrac zadnego
unter fo oielen fonnte er fei-
nen einjigen auön)äl)len ;
Za
553
Zabajanie
— za gbry dal sie plyszec
gios hinter bem Serge fd^oll
eine ©timme fieroor.
Za, praep. mit Dem jroei»
ten, üierten unb fec^ften g-all ; I.
mit bem jiceiten ^'»H- ^0^=
tenb, unter, in, jur 3«'*; —
panowania kröla Stanislawa
jur 3eit ber Stegierurg beä
J?önig§ ©tanistauä ; — iyda.
mojej matki ju SeBjeiten
meiner äWutter; — dnia
untertagg, bei Siage; — moich
czasow gu meiner Seit; — da-
wnych czasow in alten Reiten ;
— mojej pamieci to sie nie
staJo i'olange id^ jurüdf=
benfen fann, ift e§ nid(it ge«
f(f)el)en; II. mit bem »ierten
gall (auf bie grage rool^in?)
i) hinter; — pas reke wlozjl
er ftetfte bie §anb "hinter ben
®Ürte[; nie odwaiyJ sie spoj-
rzec — siebie er traute fi(^
nic^t,^ l^inter fiel) ju fd^ouen;
wyjsc — drzwi ^inauöge^en;
2) wyjsc — maz l^eiraten ; wy-
dac corke — kogo feine Sod^ter
an imnbn »eri^eiraten ; miec
kogo — Äone jmnbn pr
grau ^aben; ö) für; oni
walcza — kraj, — wiare,
— swübode fie fämpfen für§
SSaterlanb, für ben (glauben,
für bie grei^eit; trzeba sie
modlic — iywych i uniar-
lych man mu^ für bie iie-
benben foiüie für bie Xoten
beten; kazdy — siebie odpo-
wiada jeter ift für fid^ oer»
antroortlid^; wstydzp sie —
ciebie ic^ frf)äme mic^ für bic^ ;
— kogo ranie masz für men
pltft bu mid^; mied kogo —
durnia jmnbn für einen
2)umm!fopf f)altcn; uwa^a
sie — piekna fie pit fid^ für
fdE)ön ; 4) bei, an ; wziac kogo
— ucho jmnbn beim, am O^t
nehmen; wziac kogo — sto-
we jmnbn beim SBorte nei)=
men ; trzymac kota — ogon
t)ie 5lo^e beim öd^raonje
l^alten; prowadzic kogo —
reke jmnbn bei ber $onb
führen; wodzic kogo — nos
jmnbn nasfütiren; wisiec — no-
gi an ben tyüfeen fjängen; 5)
um ; oko — oko S(ug' um Stuge ;
— darmo umfonft; III. mit
bem fec^ften %aüe: 1) nad&;
jeden — drugim einer nac^
bem anbercn; — mna, bracia
mir nad^, 33niber; zaledwie
nogi wlöczy — soba er fann
!aum feine ^ü^t nad^fd^teppen;
dzieü — dniem uplywa ein
2;ag pergel^t nad^ bem anberen;
powtarzac cos — kim jmnbm
etroaä na^fpred^en; 2) für;
proS — mna bitte für mid^;
wstawic sie — kim für jmnbn
eintreten ; nie — nim nie
przemawia nid)t§ fprtd^t für
i^n ; nie jestem — tem ic^ bin
nid^t bafür; 3) auf, burd^, mit,
in ; poszediem — twoja rada ic^
bin beinem SRate gefolgt; —
pomoca (mit bem 2. i^ail) mit«
tetg, Dermittetö; — po-
moca drabiny mittele einer
Seiter ; — jego protekcya
burc^ feine '^roleftion; —
pauskiem pozwoleuiem mit
Ql^rer (Sriaubniä; — je-
dnym razem mit einem 2Ra(e;
— jednym zamachem mit
einem ©cfitage; 4) {)inter (auf
bie g^rage rooV — obroof)! frei=
lid^ tier -^eutfi)e im ©egens
fa^ jum ^:poIen juroeilen mo=
f)in? fragt); daleko — lasami,
— görami n)eit[}inter aBälbern,
l^inter Sergen; schowal sie —
plecami matki er oerftfdte
fid) [)inter ben Sauden feiner
SRutter; nie powinien byt
tego robic — moimi pleca-
mi er ptte eä nicf)t l^inter
meinem SRüdfen tun foHen ; VI.
mit bem gürroort co : co to —
jeden raas ift ba§ für einer ; co to
— czJowiek rcaö ift t>aä für
ein äWenfc^; co to — prze-
pych! ift baä eine ^rac^t!;
c6z ze mnie — giupiec ! roaä
bin id^ für ein 5Rarr!
Za, ach: ju, ju fef)r ; — duio
dobrego ju oiel beö ©Uten ;
— nadto go wyzy.skiije?z bu
nü^eft il^n ju oiel auS; on juÄ
— stary do tego zajecia er
ift f^on 3U olt für biefe a3efd^äf=
tigung.
Zaabonowac, -nuje, -wa-
leni, va. perf. abonnieren,
pränumerieren.
Zaadministrowac, -truje,
— ivalem, tjo. perf. 1 ) in ^itmaU
tung nef)men ; 2) cerabretc^en.
Zaadmiuistrowauie, -nia,
sn. 1) Sßerrcaltung/.; 2) S3er--
abrei^ung /.
Zaaklimatyzowaö, -zuje,
-walem, va. perf. gcTOÖ^ncn,
arttimatifieren ; — sie, vr. f\d)
eingercö^nen, fic^ einbürgern.
Zaalpejski, adi. hinter ben
Sllpen liegenb, tranSalpin.
Zaambarasowac, -suje,
-walem, va. perf. in 33er»
tegen^eit bringen.
Zaambarasowanie, -uia,
sn. SBerlegen^eit /.
Zaaresztowaö, -sztuje,
-walem, va. perf. »erl^aften:
mit aScfd^Iag belegen.
Zaaresztowanie, -nia, sn-
3}ert)aften n., SSer^aftung /.;
33efc|tagnal)me f.
Zaasekurowac, -ruje,
-walem, m. perf. Derftcf)ern,
affefutieren.
Zaasekurowanie,-nia, sn.
Serfid^erung /., Slffefuranj /.
Zaawansowac, -suje, -wa-
lem, I. va. perf. 1) t)or=»
fd^iefeen; 2) befi)rbern ; II. vn.
perf. beförbert roerbcn, aDan=
eieren.
Zababrac, -bram, -bralem,
va. perf. üerfc^mieren, Derun=
reinigen; befri^eln.
Zababranie, -nia, s)i.
SScrfc^mieren «., Verunreinigen
n. ; 33e!ri^fln n.
Zabacz, -y, pl. -e, sf.
§irngefpinft »., ©rißc /.
Zabaczac, -czam, -czalem,
va. imperf. ; Zabaczyö, -cze,
-czylem, va. perf. au^er acht
laffen, »ergeffen.
Zabaczanie, Zabaczenie,
-nia, sn. Sßergeffen n.
Zabagniac, -niam, -nia-
Jem, va. imperf.; Zabagnic,
-nie, -nitem, va. p(rf.
uerfumpfen ; — sprawe eine
©acbe auf bie longe Sauf
fc^ieben.
Zabagnianie, Zabagnie-
nie, -nia, sn. SSerfumpfen n.,
sBerfumpfung /. ; 2luffc^ub m.
Zabajac, -jam, -jalem, va.
imperf. ju fabeln, ju fc^roal^en
anfangen; — czas bie 3eit
ücric^raa^en.
Zabajanie, -nia, sn. 3Ser=
f(|it) a^en n.
Zabalamucenie
554
Zabiedz
Zabalamucenie, -nia, sn.
Sefd^njinbeln n., SJetören n.,
aSeciüirrunfl /.
Zabalamucid, -ce, -cilem,
va. per/, befc^iuinbeln, be-
tören, oeriDirren ', — sie, vr.
fic^ befc^njtnbeln, betören. Der«
roidCetn, »erroirren laffen.
Zabalkaüski, adi. hinter
bem SSalfan liegenb, trong=
haltan.
Zabarwica, -cy, pl. -ce,
sf. garbenblinbl^eit /., Sal-
tonigmuä m.
Zabarwic, -wie, -wilem,
va. per/, färben, ^arbe t)er=
leiten; — sie, vr. eine '^äv=
bung onnel^men; — sie
mlecznieaKilcl^farbe annel^men.
Zabarwienie, -nia, sn.
J5^ärbung/., garbc/. ; ©c|ön=
färberci /,
Zabarykadowaö, -duje,
-walem, va. per/, cerbarrita»
bieren, oerrammeln, oer=
fperren.
Zabarykadowanie, -nia,
sn. 5}errammeln n., SSerfperren
n., SSerbarrifabieren n.
Zabarylowaö, -luje, -wa-
lem, va. perf. in j^äffer ein=
paden.
Zabatogowac, -guje, -wa-
lem; Zabatozyd, -ie, -zy-
lem, va. perf. ju S^obe prü=
geln, peitfc^en.
Zabawa, -wy, pl. -wy, sf.
1) SSergnüften «., ^eitnertreib
m., Unterfialtung /., Selu[ti=
gung /. ; — ta trwala caly
tydzieii btefe Unterl^altung
roä^rte eine ganje SBoc^e;
sluzyc do -wy jum 3fitt)er=
treib bicnen; dla -wy ber S8e=
luftiguna raegen; — z tan-
cami 2:an3unter§altung /.,
2;an3!tänjdben n.; 2) 6piel
n. ; -wy dzieeinne Einher»
fpiele.
Zabawiaö, -wiam, -wia-
lem, I. va. imperf. ; Zaba-
wi6, -wie, -wilem, I. va.
perf. 1) unterhalten, ergoßen,
lurjroeilen, amüfieren, bie
3eit »ertreiben; 2) aufhalten,
3urüdff)atten; II. vn. üertDei=
len, bleiben; -wie za granica
ze trzy tygodnie ic^ loerbe
im 2luälanbe geaen brei
3Borf)en bleiben; III. — sie,
vr. fid^ unterhalten, amüfieren,
ergöfeen.
Zabawiauie, Zabawienie,
-nia, sn. Unterl)alten n.,
2lmüfxeren n.\ Sluf^alten n.,
3urüdE§aIten «.; SJerioeilcn
«., ^Bleiben n.
Zabawka, -ki, pl. -ki, sf. ;
dim. Zabaweczka^ -ki, pl.
-k', sf. 1) 'äpietjeug n. ; 2)
dim. oon Zabawa.
Zabawnosc, -6ci, sing.
taut. sf. Unter^altenbe(ö) n.,
©rgö^Iic^feit f., %o]\ml\6)-
Idt f.
Zabawny, adi. ; Zabawnie,
adv. unter^attenb, ergöfelic^,
poffierlic^, lomifd), amüfant;
wiesz, to -na historya roei^t
bu, bas ift aber eine amüfante
(Sefc^id^te; to nie -wne, lecz
smutae baä ift nic^t fomifc^,
fonbern trautig.
Zabazgrac, -gram, -gra-
tem, va. perf. befri^eln.
Zabazgrauie, -nia, sn. ÜSe«
!riöeln n.
Zab%knac, -kne, -ktem,
va. perf. et«), brummen.
Zabeczec, -cze, -czalem,
vn. perf. 1) gu blöfen an=
fangen; 2) in SBeinen auä=
brechen.
Zabezpieczaö, -czam, -cza-
l'em, va. imperf. ; Zabezpie-
czyö, -cze, -czylem, va.perf.
Detli(|ern, fid^erfteüen; -czy-
lem go na wypadek mej
sraierei id^ l^abe if;n auf ben
i gaß meines Sobeg »erfid^ett;
mmze wprzod siebie — xä)
mufe juerft mid^ felber fidler»
ftellen; — sie, vr. fic^ cer=»
ft^crn, fic^ ftc^crfteHen, ber
®efof)r »orbeugen.
I Zabezpieczanie, Zabez-
pieczenie, -nia, sn. SJerfic^e»
rung f., ©id^erfteüuug /. ; —
od poiaru geueruerftc^erung;
— od wypadku tlnfaßoerfic^e»
rung; — od wlamauia (Sin=
brud^äoerfic^etung; — do-
stawy na czas Sieferjeitoer-
ftd)erung; — wartosci 2Bert=
oerfid^erung ; — wiekszej
wartosci 3JJel^roerfid)erung.
Zabgbnid, -nie, -nilem, va.
perf. m bie Srommet fc^Ia=
gen, gu trommeln anfangen,
ioätrommeln.
Zabiadac, -dam, -dai^em,
va. perf. gu roel^flagen be=
ginnen.
Zabicie, -cia ; Zabijanie,
-nia, sn. 1) Söten n., 2ot»
fc^Iag m.; oskarzony o -cie
wlasnego brata beä Sotfc^la»
geä an bem eigenen trüber
angeftagt; 2) ^ufc^lasen n.,
Öineinf^lagen n.
Zabiö, -je, -lern, I. va. perf. ;
Zabijaö, -jam, -jaJem, I. va.
imperf. ij löten, totfd^Iagen,
erf erlogen; nie -jaj bu foUft
nic^t töten; -to go, jui nie
Äyje man ^at il^n getötet, er
U\>t ntc^t me^r; ust nie otwo-
rze, chocby mnie i — miano
tc^ roerbe ben 3Kunb nic^t
öffnen, loenn man mic^ aud^
töten fönte; — czas bie ^txi
totf erlagen; kazde jego slo-
wo mnie -ja jebeä fetner
SSBorte tötet mic^; twoimi
postepkami -jasz matke i
wpedzasz ja do grobu burc^
beine Säten töteft bu beine
Slutter unb bringft fic inä
©rab; taka praca mechani-
czna -ja umysl folc^ eine me-
cbanifd^e 2lrbeit tötet ben
©eift; 2) — bydlo baä 5ßtel^
fc^IadE)ten; 3) t)inein=, gufc^Ia»
gen, oernageln, oerfeilen; —
skrzynie bie ßifte üernageln;
— beczke szpontem ein Sajj
gufpunben; — koniowi za
Äywe baä ^ferb oernageln,
il^m ben Silagel burd) ben §uf
in ben %vl'^ treiben; — komu
klin, cwiek w glowe jmnbm
einen 3iagel in ben ^opf fc^Ia»
gen, jmnbm einen glol^ inä
£4^' l'fe^n; *) einfd^Iagen;
— jajem mleko Sier in bie
SOJild^ einfd^tagen; 5) fcblagen
(im Äartenfpiel); ©tocI=>; 6)
-ty eingefleifd&t; -ty Polak
eingefleifc^ter ^ote; -ta palka
ein I)arter Äopf, ein fc^tner
begreifenber 3}fcnfd^; II. —
sie, er. fic^ töten, ben Sob
fiiiDcn.
Zabiedz, -biege, -bieglem,
vn. perf. ; Zabiegaö, -gam,
-galem, vn. imperf. 1) ocr=
rennen, entgegenlaufen, ent^
gegenlommen; -biegli mu droge
fie »errannten i[;m ben Sffieg,
iamen i^n entgegen; zbrojnie
Zabies
555
Zabobonnica
-biegt nieprzyjacielowi droge
geroaffnet lief er bem geinbe
entgegen, cerfperrte er bem
geinbe ben SBeg; 2) roeit Iau=
fcn, weit oorbringen ; Tatarzy
a.i do Krakowa -biegli bie 3Ia=
iaren branden biä nad) ^ra=
tau üor; 3J — o CO fid^ um
etro. bemühen, nad^ cttü. trod^=
ien; 4) — czemu einer ©ad|e
oorBeugen.
Zabieg, -u, pl. -i, sm. 1)
SBemü^ung /, 3;rod^ten n.,
©treben n.; czynic -i, by
<jos osi^gnae ©c^ritte mad^en,
um etro. gu erreid^en; nie
szczedzic -6w feine söemü»
jungen fd^euen; 2) ©treiferei
/., ©tteifäug m. ; 3) 3uftuc^t /.
Zabiegacz, -a, pl. -e, sm.
©treber m., Sc|Ieic^er m.; —
dziedzictwa ©rbfc^Ietd^er m.
Zabiegaczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©trebetin /., ©^leid^erin
/". — dziedzictwa ©rbf^Iei»
(^erin /.
Zabieganie, Zabiegiwa-
nie, -nia, sn. 1) SSerrennen «.,
Entgegenlaufen n., Serlaufen
«., 2) Semül^en n., Semü-
l^ung /.
Zabiegliwosc, -sei, sing,
tant. sf. ^etriebfamfeit/. ; Sßer^
fd^Iagenl^eit /., ©eroanbtöeit /.
Zabiegliwy, adi.; Zabie-
gliwie, adv. geroanbt, betrieb-
fom, oerfd^Iagen.
Zabielaö, -lam, -lalem, va.
imperf.; Zabielic, -le, -lilem,
va. perf. 1) roei^ übertünd^en,
roeifi anmad^en; 2) üer^innen.
Zabielanie, Zabieleuie,
-nia, sn. äßeifien n., Über-
tünchen ».; 3Sergiunen «.
Zabielec, -leje, -lalem, vn.
perf. fid^ mit roei^er garbe,
®Iafur übergief^en, roei^ roer=
ben ; roeif; fc^immern ; — bie-
laty sniezue szczyty gor bie
fc^ncebebecEten Sergfpi^en
rourben fi(§tbor.
Zabieracz, -a, pl. -e, sm. ;
1) 3ZodEe /., SiiodEen m.,
S)aumen m. (bei SRafc^inen);
2) ©d^aber m., Araber m.;
— w tükarce Sred^feleifen n.
Zabierac, -ram, -ratem, I.
va. imperf.; Zabrac, -biore,
-bralem, I. va. perf. l) nel^=
tuen, roegnel^men, entnehmen;
-brano mu caty majatek man
^at il|m baä ganje Vermögen
roeggenommen; po cichu -bral
swe manatki i umknat ftiÜ
padte er feine fteben ©a^en
unb enttarn; to mi za duzo
czasu -biera baä nimmt mir
ju üiel ^i\i roeg; ten stöl:
-biera za wiele miejsca biefer
Sifd) nimmt ju oiet 5ß[a| ein;
-bierz mnie ze sob^, gdy po-
jedziesz w podroi nimm mic^
mit, roenn bu aiif pfeifen
gel^ft; — wielu do niewoli
oiele gefangennel^men ; 2) —
glos baä Sffiort ergreifen, bie
©timme ergeben; jezeli i mnie
w tej sprawie glos — wolno
roenn eä auc^ mir erlaubt
ift, in biefer Slngetegen^eit
baö 2Bort ju ergreifen; 3) in
fic^ aufnel^men, mit fid^ f«ct=
reifien; 4) — z kim znajo-
mosc, przyjazn mit jmnbm
Sefanntfd|aft mad^en, tyreunb=
fd^aft fc^Iiefecn; — nogi za
pas fic^ au^ bem ©taube
mad^en; II. — sie, vr. 1) —
— sie skad fic^ Don roo fort»
moc^en, fortfommen, fort»
padfen; -bieraj mi sie w tej
chwili patfe bi^ nod^ in biefem
aiugenbtitf (fort); 2) — 8i§
w droge fic^ auf ben 2Beg
mad^en; 3) — sie do czego
etro. anfangen, fic^ ju etro.
anfc^idEen, rooju fd^reiten, fic^
an etro. mac|en ; musze sie
nareszcie — do roboty id^
mu§ mid^ enblic^ an bie
Slrbeit mad^en; -brali sie
na seryo do walki fie fd^idEten
ftcp im (grnft jum Äampfe an ;
-biore sie do pieczeni xi) roerbe
xa\6) an ben Sraten ma^en;
-biera sie na co eä lä^t ficf) ju
etro. on, e§ fagt fi^ an, eö
f(§eint ju rcerben, es ftel^t be=
DOr; -biera sie na ostr^ zime
e§ fte^t ein ftrengcr SBinter
beoor.
Zabieranie, Zabranie,
-nia, sn. 3ä}egnef)men n.,
gortnel^men n., aJJitnel^men
n.; ergreifen h. ; 2lnfangen n.
Zabierzyny, -rzyn, plur.
tant. sf. Stlgen pl , 3ßaffer=
pflan3en pl.
Zabijaka, -ki, ^j?. -ki, sm.
9iaufbofb 7n.
Zabijarnia, -ni, pl. -nie^
sf. ajlörbergrube f.
Zabijatyka, -ki, pl. -ki,
sf. 2;otfcftlägerei /.
Zabitka, -ki, pl, -ki, sf.
^fropf(en) m. in ber ^Patrone.
Zabli^niac, -niam , -nia-
lem, va. imperf] Zabli^nic.
-nie, -nilem, va. perf. Der»
narben, oer^eilen, Ijeilen; rana
sie juÄ -nia bie SBunbe fängt
an gu beitcn.
Zablizniauie, Zabliznie-
nie, -nia, sn. SJernarben «.,
Öeilcn n., |)eilung /.
Zablad, -btedu, pl. -biedy,
sm. Serirrung /. ; 3rrg[au=
be(n) »i.; S^^rroeg m.
Zab]t§.dzanie, Zabt^ka-
nie, -nia, sn. 95 erirren n.
SBerirrung /.
Zabl^dziö, -dz§, -dzilem,
tn. perf. fid^ »erirren; -dzi-
lem w lesie i drogi znaleic
nie möge ic^ i^abe mid^ im
Söalöe »erirrt unb fonn ben
2ßeg nid^t ftnben.
Zabl^kac sig, -kam, -ka-
lem, vr. perf. fid^ »erirren,
ficft »erfd^lagen.
Zablocenie, -nia, sn. 33e=
fd^mufeen n. mit ©trafienfot.
Zabiocic, -ce, -eifern, va.
perf. mit ©tra^enfot be=
fc^mu^en; — sie, vr. fic| be=
fc^mugen.
Zablocie, -cia, sn. ein
l^inter ©ümpfen unb 9Jloräften
gelegener Drt.
Zablysn§.c, -sne, -snalem;
Zablyszczed, -szcze, -szcza-
lem, vn. perf aufbüken, ec=
glöngen, emporfd^immern; §er=
oorf^immern ; -sla mi nadzie-
ja i znow znikla cS ging mir
eine Hoffnung auf unb »er»
fc^roanb; i nam -snie szcze-
scie ouc^ un§ roirb ein ©liidtä»
ftern aufgellen.
Zabiysnifcie, Zably-
szczenie, -nia, sn. Grglän=
gen n., ^eroorfc^immern n.,
2lufbli^en «., aufgeben n.
Zabobon, -u, pl. -y, sm.
2lberglaube m.-, poganski —
beibnifc^er Slberglaube; wie-
rzyc w -y abergläubi|4 fein.
Zabobonnica, -cy, pl. -ca.
5/. abergläubifc^eä Söeib.
Zabobonnik
350
Zabudowac
Zabobonnik, -a, pl. -cy,
iin. abetqläubifc^er aJienfc^.
Zabobonnosc, -sei, sing,
tant. sf. abergläubifc^esSBefen.
Zabobonny, adi.'^ Zabo-
bonnie, adr. abergläubif^.
Zabolec, -leje, -lalem, vn.
perf. pIö^Uc^ ?u fc^merjen
anfangen; gwaitownie go
glowa -lala eä ergriff i^n ein
Iieftiger Hopffd^mers ; glowa
o to nie -li ba§ wirb feine
Äopffdimerjen ocrurfac^en,
ba§ njirb !cine ©c^roierig'
feiten machen.
Zabonowac, -nuje, -wa-
bern. 1(7. perf. Der=, gubul^nen,
ben ©toUen mit Srettetn
üerbcden.
Zaborca, -cy, pl. -cy, sf.
(Eroberer m., Äaperer m.,
SRäiiber nu. Ufurpator m.
Zaborowy, Zaborczy,
adi.\ Zaborczo, adv. tSrobe=
lungö»; burc^ (grobevung; Sy-
stem — @roberun9sft;flem n.
Zabo4c, -bode, -bodlem,
ra. perf. mit ctro. ©pi^igem
I^incinftec^en-, totftei^en.
Zaboj, -bojn, pl. -boje,
srn.; Zabojstwo, -wa, pl.
-wa, sn. 2:otfc^Ia9 »z.; na
zaboj auf Sob unb Seben;
zakochac sie w kirn iia —
fic^ in imnbn rafenb Der=
lieben.
Zabojca, -cy, pl. -cy, sw.
Sotfc^Iäger m., aJJörber m.
Zabojczyni, — , v^- -^'^^^
sf. Xoti^lägerin /'., 2Ji5t=
bertn /.
Zaböjczy, adi. ; Zabojezo,
ade. töblit^.
Zabör, -boru, pl. -bory,
sm. 1) Sßegnafime /., ©"1=
rei^ung f., 3iaub m., 2It =
nerton /. ; bas mit ©ercalt
Sßeggenommene ; 2) 33e=
ft^na^me /"., grobetung /'.,
Sefi^ergreifung /., Dflupie»
nmg /". ; po drugim -borze
Polski nad^ bet jraeiten %t\=
lung ^olenö; pod pruskim
-borem in bem üon ^reu^cn
anneftierten iianbe.
Zabrakn^ö, -kce, -kfem,
vn. perf. mangeln, nid)t ouö--
reichen, nidE)t [;in(angen; w
drodze -klo mi pieniedzy
unterrcegö ging mir tv^^ ÖJelb
auö; -klo obleäonym srod-
kow Äywnosci ben belagerten
gingen bic Sebenämittel ouö.
Zabrakowac, -kuje, -wa-
fem, va. perf. in ben Srad
roerfen, augf^ie^en.
Zabraniac, -niam, -nia-
Jem, ra. imyerf.\ Zabroniö,
-nie, -üilem, va. perf. Der»
bieten, unterfagen, Beripgl^ren ;
-niono u n is pojedynköw
bie Sueüe rourben bei ung
perbotcn ; -niam ci prze-
stapic kiedykolwiek prog
mojego domu ic^ oerbietc
bir ie bie ©c^roeHe meinet
§auf eä ju übertreten ; nie -niam
ci niczego ic^ perroe^re bir
gar nid^tö; -niono chore-
mu wszelkie wzruszenia bem
Äranfen rourbe jebe Slufregung
unteifagt.
Zabranianie, Zabronie-
nie, -nia, sn. Unterfagen n..
5ßerbieten n., SSerine^ren n.
Zabrnac, -brne, -brna-
}em, vn. perf. tief l^inein=
inaten ; tief (;ineingeraten, per»
finfen; fid^ pertiefen; -bmat
w dlugi a^ po uszy er geriet
bis über bie D^ren in
©d^Ulben — latwo, ale wy-
brnac trudno e§ ift leidet
l)ineinjugeraten, aber fc^roer
fic^ f)erauöjuarbeiten; za da-
lekos -brnaJ, juz sie cofnac
nie moiesz \i\\. bift JU meit
geraten, fannft nid^t mel^r
jurüdE.
Zabrodzic, -dze, -dzilem,
va. perf. in bie gurt l^in-
einroaten.
Zabrodzien, -dnia, pl.
•dnie, S7n. 3Batne^ n., 3"0=
nflj n.
Zabrona, -iiy, pl. -ny, sf.
Sßerbot «., SSetroel^ren n.
Zabronowac, -nuje, -wa-
leni, va. perf. fertig eggen;
eineggen.
Zabi'uzdzic, -idie, -ilzi-
iem, va. perf. gurc^fn jie^en.
Zabrudzac, -dzaro, -dza-
lem ; Zabrukiwa6, -kujo,
-waiem, va. imperf ; Zabru-
dzi6, -dze, -dziJem; Zabru-
kaö, -kam, kalem, va. perf.
befd)mu^en, frf)mu§ig machen.
Zabrudzanie, Zabruki-
wanie, Zabrndzenie, Za-
brukanie, -nia, sn. S8e=
fc^nm^en «.; 93efd^mu^ung /.
Zabrnkowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. pfloftem.
Zabrukowanie, -nia, sn.
?ßflaftern n., ^flafterung /.;
^flafter n.
Zabrunatnic, -nie, -nitem,
va. perf. braun färben, brau«
nen.
Zabryzgac, -gara, -ga-
lem, va. perf. befpri^en; caly
blotem -gany ganj mit
©tra^enfot befpri^t.
Zabryzganie, -nia, sn.
SSefprigen n.
Zabrz%,kac, -kam, -kaJem ;
Zabrzaknaö, -kue, -knatem,
vn. perf. " lo^flimpem, gu
fUmpern anfangen.
Zabrzeg, -v, pl. -i, sm.;
Zabrzeze, -za, pl. -za, sn.
ienfeitigeg Ufer.
ZabrzeÄny, adi. jenfeitig.
Zabrzezysty, adi. \it\U,
f)0c5uferig.
Zabrzmiec, -brzmie,
-bizraiatem, I. vn. perf. er»
tönen, erfd^atlen, erllingen ;
-brzmialy organy bie Drgel
ertönte ; glos wodza -brzmial
donosnia laut ertönte bie
©limme beä {y^It'^^i^rn ;
-brzmiata tiaba wojeuna baö
^riegs^orn erfc^aHte; -brzmia-
ly smutno dzwony bumpf
unb bang ertönte bas ®IodEen=
geläute; -brzrai mu w obu
uszach eö niirb il^m in beiben
Dl^ren gellen; II. va. perf.
ertönen, erfdiaHen, erflmgen
macfien.
Zabrzmienie, -nia, sn.
©rllingen «., ©rtönen «.,
(Srfcl)allen n.
Zabuchac, -cham, -cha-
iem; Zabuchn^c, -ohne,
-chnaiem, vn. perf. l) ^u Jobe
puffen, auolöfcfien, erftidfen;
2) aufftatfern, aufflammen,
auffc^njflen.
Zabudowa, -wy, pl. -wy,
sf.\ Zabndowanie, -nia, pl.
-nia, sn. mehrere ©ebäube,
©ebäubelomplej «?.; -nia go-
spodardkie 3Bitt}d)aftgge=
bäube pl.
Zabudowac, -duje, -wa-
i'em, va. perf. ücrbauen,
©ebäube auffteEcn ; — sie, vr.
Zabudowanie
557
Zachodzic
oiele ©ebaube befommcn,
mit (Sebäubeu 6efe^t roerbett;
fic^ (ein ^eirn, einen ®e6äube=
iompler) aufbauen; ftc^ an=
Bauen.
Zabudowanie, -nia, sn.
1) = Zabudowa; 2) SSer»
bauen n.
Zabujac sif , -jam, -jalem,
vr. perf. laumelnb, jc^roel= [
genb, träumenb roo^in ge=
raten, fid^ fortteifien laffen.
Zaburczec, -cze, -czalem,
vn. perf. fnurren, l^erau§=
Inurren, einen mutrenben
3;on üon fi^ c^eben.
Zaburtowac,-tuje, -walem,
va. per/, reft anfc^nüren, feft
anfnüpfen.
Zaburzac, -rzani, -rzalem,
va. imperf.'y Zaburzyc, -rze,
-rzyfem, va. perf. aufrüE)ren,
in SSerroirrunct, Unruhe, SBal«
lung bringen, atufrufjr erregen,
ftürmifc^ machen.
Zaburzanie, Zaburzenie,
-nia, pl. -nia, sn.\ Zaburka,
-ki, pl. -ki, sf. SSerroirrung
/., Unruhe /., gSallung /.,
2lufruf)r /w.,'.©turm w.; Un=
lu^eftiftunq /; -nie wewnatrz
kraju bte Unruhen im Qnnern
beä Sanbes.
Zabyc, -byje, -b^'iem, va.
perf.; Zabywac, -wam, -wa-
lem, va. imperf. oergeffen,
ficö aus bem ©inne fc^Iagcn.
Za,bytek, -tkn, pl. -tki,
sm. Überreft m., Überbleibfcl
«.; — przeszlosci Über=
bleibfel ber SSergangen^eit ;
-tki poganskie l^eibnif cf)e Über»
bleibfel; -tki literackie tej
epoki bie Siteraturbenfmäter
biefer @pod)e.
Zabzdurzenie, -nia, sn.
SJerroirren n. ; Sefc^roinbeln n.
Zabzdurzyc, -rze, -rzylem.
va. perf. nenoirren ; bef^roin»
beln; burd^ gafeteien betäuben.
Zacapic, -pie, -palem, va.
perf. ertappen, erl^afc^en, er«
raifc^en.
Zacapienie, -nia, sn. Gr>
tappen n., (Sr^afd^en «., ®r«
raifcben n.
Zacembrowac, -bruje.
-walem, va. perf. oerjimmern,
au^jimmern.
Zaceniö, -nie, -nilem, va.
perf. t)or)'ct)Iagen, ben ^reiä
angeben, forbern, beftimmen.
Zacenienie, -nia, sn. ^retäi
beftimmung f, SSorfct)Iagen u.
Zacerowac, -ruje, -walem,
va. perf. [topfen, auäbeffern ; —
ponczochy ©trumpfe ftopfen.
Zacerowanie, -nia, sn.
Stopfen rt., Jleparieren n.
Zachacie, -cia, sn. ?ßla^
m. binter einer glitte.
Zachcenie, Zachciewa-
uie, -nia, S7i. ; Zachcianka,
-ki, pl. -ki, sf. ©etuft n., !
©elüften n., Sege^ren n. ;
czynil zadosc wszystkim
swoim -kom er befriebigte
olle feine (Seiüfte.
Zachciec, -ce. -ciatem,
va.perf. ; Zachciewac, -wam,
-walem, va. imperf. gelüften,
begehren, Suft auf etro. ^aben,
Suft nuf etro. bekommen,
mögen; -chciales bu möc^teft
root)[; — sie, vr. def. ein £üft=
c^en befommen, gelüflen, bege^=
ren; strasznie mi sie smiac
-chcialo eä ergriff mid^ eine
gro^e Sad^tuft; czego sie tobie
1 wszystkiego nie -chciewa roaö
j bu nic^t aües ^aben moc^teft;
chorema czesto -cbciewa sie
uiemozliwych rzeczy ben
j Sranfen gelüftet eä oft nac^
I unmöglid^en Sad^en.
] Zach§ca6, -cam, -calem,
va. imperf. ; Zachgcic, -ce,
-cilem, va. perf. aufmuntern,
anregen, anfeuern, animieren;
to go powinno — do pracy
baä follte il^n gur Slrbeit auf«
muntern; pochwala -ca dzie-
ci do nauki ba§ Sob fcu=
ert bie Äinber jum Sernen
an; -cony dobrym przykla-
dem burc^ ba§ gute Seifpiel
angeregt; — kogo do siebie
jmnbn für fid^ geroinnen.
Zachecanie, Zachfcenie,
-nia, sn. 9(ufmuntern n., Sin»
regen n., 3lnfeuern n.
Zachgta, -ty, pl. -ty, sf. ;
dim. Zachgtka, -ki, pl. -ki,
sf. 2lufmunterung f.
Zachlapac, -pie, -palem;
Zachlastac, -tam, -talem,
va. perf. befd^lumpern ; be=
fc^ütten, anfcbütten.
Zachlapanie, Zachlastä-
nie, -nia, sn. 33efd^lumpern n.
Zachlusn^c, -sne, -snalem,
va. perf. inö Siaffe fcblagenb
befpri^en; vn. perf. aufgluct=
fen (oon 5lüffig!eitenj, lout
plätf(^ern.
Zachladzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. \ Zachtodzic,
-dze, -dzilem, va. perf. etio.
lübl machen, obfül^Ien.
Zachladzanie, Zachlo
dzenie, -nia, sn. %bl\n^'
len n.
Zachlanny, ar2t.; Zachtan-
nie. adv. gierig.
Zachlostac, -stam, -stalem,
va. perf. ju Xobe prügeln.
ZacMysnac sif, -sne, -sna-
lem, vr. perf. fic^ »erfd^ludfen,
fic^ oerfu^en.
Zachlysni§cie, -cia, sn.
SSerfc^ludEen n., Serfu^en n.
Zachmielic, -le, -lilem, va.
perf. mit topfen anmachen.
Zachmurzac, -izam, -rza-
lem, va. imperf. \ Zachmii-
rzyö, -rze, -rzylem, va. perf.
beroölfen, »erfinftern, mit
SlBoIfcn übergiel^en; -rzyl czo-
lo, zmarszczyl brew er Der»
finflerte bte ©tirn, 30g bie
33rauen 3ufammen; — sie, vr.
fid^ »erfinftecn, [ic^ beraölfen,
fic^ mit SQSolfen überjiel^en;
czemus sie tak -rzyl? roarum
baft bu bein ©efic^t fo 5er=
finftert? uiebo sie -rza bev
Öimmel fängt an, fid^ 5U be=
roölfen.
Zachmurzanie, Zachmu-
rzenie, -nia, sn. SSeroölfen
n., Söeroöltung /., SSerfinftern
n., Sßerfinfterung /.
Zachodni, adi., Zacho-
dnio, adv. roeftlic^, SBeftens;
-dnie kraje bie roeftli^en
Sänöer.
Zachoduik, -a, sing. tant.
sm. äßeftrainb m.
Zachodzenie. -nia, sn.
Untergeben n., Eingeben n. ;
— w glowe SJacbbenfen n.
Zachodzic, -dze, -dzilem,
I. vn. imperf; Zajsö, -de,
-szlem, I. vn. perf. 1) bi"ter
jmnbn, ^nitx etro. gelten;
slonce -szlo za chmury bie
©onne \)<it fid^ hinter bie
SBolfen gebogen; -szedl za
drzewo, by sie ukryd er ging
I f)inter ben Saum, um ftc^ 3Ü
Zachodzisty
Zachrz^sciec
oerfteden; 2) untergeben;
gwiazda jego -chodzi jein
©lern ge^t unter; 3) vooi)in
gelangen, l^in!ommen, einen
Drt erreichen , -szli ai w gl^b
kraju ftc gelangten big tief
in bo§ Sonb t)inein; zajdzie-
my tarn jeszcze przed wie-
czorem wir njcrben no^ cor
9l5enb bort^in gelongen :
nie zajde tak daleko '\6) bin
nid^t im' ftanbe, fo tceit ju
gelten; dalekos jui -szedl
w twojej pracy? bift bu fc^on
in beiner 2lrbeit roeit x)orge=
l^ritten? za daleko -szediem,
cofnac sie ju4 nie möge id)
bin fd^on ju roeit gegangen,
id^ !ann nic^t mel^r jutürf=
treten; 4) — w ciaie fc^roan»
ger roerben; 5) — w giowe
ftc^ ben Sopf getbred^en,
nac^finnen, nad^benfen ; 6)
— komu in ben 3Beg fom=
men, in bie üuere treten; ra-
dze ci, nie -chodz mu w dro-
ge'ic^ rate bir, lomme i^m
ntc|t in ben Sffieg; — kogo
z tyla jmnbm in ben 9iüden
foHen; 7) — de kogo jmnbn
befuc^en; — do panny einem
^räutein ben §of mad^en; 8)
eintreten, oorfaHen, entfielen ;
musiaJo zajäc cos nadzwyczaj-
nego eä ^at etn). 2luf!ergen)i3E)n=
lic^eg Dorfallen muffen; co
-szJ^o miedzy wami? roaä ift
jroifc^en ' eu^ Dorgefaßen?
-szta miedzy nami sprzeczka
ein ©treit ift jrcifdben unä
Dorgefaüen; -sztawainazmia-
na eine wichtige Sinberung
ift eingetreten ; -chodzi tu ja-
kas pomylka f/ter roattet irs
gcnb ein Si^itunt; wielka je-
dnakie -chodzi roinica miedzy
nimi e§ ift aber jroifd^en
itinen ein grofier Untcrfd^ieb ;
-szlo nieporozumienie eä ift
ein aWi^Derftänbniä entftanben;
9) bebedfen, übersteigen, unter»
laufen; krwia -szty oczy bie
9lugen roaren mit Slut un-
terlaufen; oczy -szty mgla
bie 2lugen rourben trüb; oczy
mu -szly bielmem er ^at
bag Slugenlic^t »erloren, er
^at ben Star; 10) — kogo
jmnbn überliften, i^n onfü§=
reu, i^n ^interg Sic^t fül»
ren; II. — sie, vr. = Za-
nosic sie.
Zachodzisty, adi. mit
^ineinge^enb.
Zachorowac, -ruje, -walem,
Zachorzec, -rzeje, -rzalem,
vn. perf. frani werben, er=
franten; -wal ciezko ze
wzruszenia er erfranite fd^racr
üor Slufrcgung.
Zachowac, -wam, -walem,
I. va. perf.; Zachowywaö,
-wuje, -waJem, I. va. imperf.
1) aufberoa^ren, aufgeben, bc=
magren, erhalten, l^alten, be=
i galten; — co na przyszlosc
i etro. für bie 3»f""f' oufbe»
roa^ren; — co w pamieci
etnj. im ©ebäd^tniä bel^alten;
— komu Äycie jmnbm baä
Scben erl^alten, retten ; — ko-
go od szkody jmnbn oor
©d^aben beroa^ren; od takiej
zony -waj mnie Boie oor fo
einer grau foH mic^ ©ott be=
lauten; -waj Boie! (Sott be=
roalirel ®ott bepte! -waj to
w sekrecie l^alte eä geheim ;
2) beobachten, erfüllen; suro-
wo — posty przez kosci61
nakazace ftrcng bie oon ber
Äird^e worgefc^ricbenen gaften
beobachten, (ein)^atten — stare
zwyczaje alte ©itten beobac^=
ten; II. — sie, vr. l)fii:^ er;
l^alten; zwyczaj ten -wal
sie ai do naszych czas6w
biefer 33raud^ l^at fic^ bi§
auf unfere ^txi erhalten;
ogien w popiele dlugo
sie -wnje bag geuer er»-
l^ält ftd^ lange in ber aifc^e;
2) fid^ benehmen, fid^ auf=
führen, jid^ oerl^alten; nie
umiesz sie w towarzystwie
— bu roeilt bid^ nid^t 'w. ®e=
feüfc^aft gu benehmen; -wuj
sie przyzwoicie benimm bic|
anftänbig; jak sie -wywal
podczas rozprawy ? mie bttt er
fid^ roä^renb ber SSer^anblung
benommen? jak sie wobec
tego -wuje ? rote ceri^ält er fid^
baju?
Zachowanie, Zachowy-
wanie, -nia, sn. 1) Seroa^ren
«., 2luf^eben n , ®r^alten «.,
SBe^altcn «.; 2) SBeobad^ten
n , ©riüHen n.; 3) Sene^men
n., a]er^altcn n., Setragen n.,
2luffü^ren n., Umgang m.
Zachowawca, -cy, pl. -cy,
sm. 1) SBeroa^rer m., ©r^alter
m., Grretter m.\ 2) Äonfer-
x)atioe(r) m.
Zachowawczosd, •äc\,sing.
tont. Äonferoatiämuö m., fon»
fcroatioeä äBefen.
Zachowawczy, adi.; Za-
chowawczo; adv, ®r^al=
tungä=, öeroal^rungö», eil^ol»
tenb, lonferoatiü ; instynkt
(samo) — ©elbfter^altungä»»
trieb m.
Zachod, -odu, jjZ. -ody, *»w.
1) SCBeften m.; Dfjibent m.
(®egenja|: Orient); lud na
-odzie powstanie do walki ba§
SBolf im SQBeften roirb fic^ jum
Äompfc ergeben ; 2) Untergang
m.; — slonca ©onnenunter»
gang; 3) ®efc^äftig!eit /.,
aJZü^e /., SBemü^en n. ; 55eran=
ftaltung/.,2lrbeit/.; wymagato
wiele -odu baä »erlangt oiel
SJJü^e; wiele bedziesz miat
-odu bu roirft bic^ rec^t be=
mü^en muffen; nie rob sobie
darmo -odu bemühe btd^
nic^t umfonft; za jednym
-ödem in einem ^\x%, jugleic^ ;
za jednym -ödem dwie rzeczy
zrobic mit einer klappe groei
gliegen totfc^lagen.
Zachowka, -ki, pl. -ki, sf.
Äonferoe /.
Zachrapac, -pie, -palem,
vn. perf. ' gu f^norc^en
anfangen.
Zaclirobotad, -tam, -talem,
vn. perf. ju raffeln onfangen.
Zachromac, -mam, -ma-
lern, vn. perf. lal;m roerben.
Zachronic, -nie, -nilem,
va. perf. roo^in bergen, oer-
rcobren.
Zachrupn^c, -ne, -nalem,
vn. perf. anfangen ju fnuf»
pern; ein fnirfd^enbeä ®e«
räufc^ oon fid^ geben.
Zachrypn^c, -pne, -plem,
vn. perf. l)ei(er roerbcn.
Zachrypnigcie, -cia, sn.
^eifer!eit f.
Zachrzgscieö, -^cieje,
-äcialem, vn. perf. gu roffeln
anfangen, ein raffelnbeä ®e»
räufd^ Bon fic^ geben.
Zachuchac
559
Zaciec
ZachnchatS, -cham, -cha-
}em, va. per/, atil^auc^en.
Zachwalac, -lam, -lalem,
va. tmper/.; Zachwaliö, -le,
-lilem, va. per/, anpreisen ;
— 8w6j towar feine SBare
anpreisen.
Zachwalanie, Zachwa-
lenie, -nia, sn, StnpreUen n.
Zachwaszczac, -szczam,
-szczalem, va. imperf.; Za-
chwascic, -szcze, -seiJeai,
va. per f. mit Uniraut be»
njac^fen, beroilbern laffcn.
Zachwiaö, -ch wieje, -cbwia-
iem, va. per/.; Zachwiewac,
-warn, -wafem, va. imper/.
erfc^üttern, roanfen, f^toanfen
mad^en; to -chwiaJo moje 1
dofychczasowe zaufanie do
niego ba§ l)at mein bisheriges
SScrtrauen 3u il^m erfd^üttett;
stanowisko ministra jest
-chwiane bie ©tellung beö Wu
niftcrä ift erfd^üttert ; to -chwia-
io jego sratosc bag i)at feine
SBeftänbigfeit rcanfenb ge=»
ma^t : — sie, vr. erbittern, an»
fangen ju roanfen, ju roocfeln ;
-chwiala sie i upadta fie
roanfte unb fie( nieber.
Zachwianie, Zachwiewa-
nie, -nia, sn. Stfc^üttetn n.,
(Srjittern n.. ©c^roan!en »;.,
Sßanfen w.
Zach"wyca6, -cam, -calem,
L va. imperf. ; Zachwycic,
-ce, -cHem, I. va. per}. 1)
ergreifen, anpaden, empfangen ;
2) — czego etro. erroifd^en,
üon etro. angeftecft roerben,
ergriffen roerben; 3) entjüden,
bejaubern; -cal wszystkich
swoim spiewem er ent3ücfte
alle burcb feinen ©efang;
-cajaca osoba eine entjüdenbe
^erfon; IL — sie, vr. ent=
jüdEt, bejaubert fein, beroun«-
bern; nie wledziai, czy ga-
nic czy tez sie -cac er roufete
ntc^t, ob er tabeln ober aber
berounbern folle.
Zachwycanie, Zachwy-
cenie, -ma, sn. 1) ©rgreifen
n., 2lnpacEen n., ©rroifd^en n.;
2) (gntjürfen n.; 3) ©fftafe f.,
©tarrfuc^t f.
Zachwyi;, -u, pl. -y, sm.
1) ©ntjütfen «., Serounbern
n.; 2) SBcraüdung/., 3)@fftafe
/., Äafateprte f.
Zachychotac, -tarn, -ta-
lem, vn. perf. gu fiebern an=
^eben.
Zachychotanie, -nia, sn.
ßicftern n.
Zachylac, -lam, -latem,
va. imperf.', Zachylic, -le,
-lilem, va. perf. hinunter«
beugen, —biegen, — fenfen.
Zaci§.(5, -tne, -cialem, I.
va. imperf.; Zacinac. -nam,
-naiem, I. va. perf. 1) Der»
f(^nciben, einfc^neiben, ein=
^auen; — iyie bie 2lber
öffnen, auf[)auen; — sobie
nagniotek fid^ ba§ §iif)ncr=
äuge rounöft^neiben -, — sobie
palec fic^ beim ©c^neiben
ben §'"9^'^ oerle^en; — ol6-
wek, piöro ben Sleifttft fpi^en,
bie geber fc^neiben; 2) an=
peitfc^en, anreijen, anfporncn;
— konie bie ^fecbe anpeit»
fd^en; 3) — zeby bie 3"^"^
jufammenpreffen, oufeinan=
berbci^en; 4) abfc^Iagen;
5) — kamieii ben ©tein
gu befiauen anfangen; 6) —
na CO fic^ einer Unart er»
geben, eine ®croo^nf|eit f)aben;
7) — CO etro. mit Suft unb
flin! machen; II. — sie, vr.
1) ftd^ fpicfeen, fic^ einficmmen,
ficö fc^rcer aufmad^en; 2)
ftottern, in ber a^ebe ftedfen
bleiben; 3) [»arlnädig fein,
beharren, ftd^ ocrbei^en;
— sie w zlosci er be^arrte
tm^orne; 4) bie 2;redEfc^nüre
an§ SredEtau feftbinben.
Zaci^g, -u, pl. -i, sm.
1) ^eranjiie^en «.; Slngug m.,
^ronbienft m., ©c^arroerl
n. ; 2) 21u9^ebung/., SBerben n. ;
wolny od -u bienftfrei; ge=
roorbenc 9JJannfc^af t : czynic
-i 2J2annfd^aften roerben, rc=
!rutiercn; — warty 2Iufjielöen
n. ber SL'ac^e; 3) §anbel »?.,
Streitigfeit /.; 4) ©tar m.,
©tar^aut /. bei ben 2;ieren.
Zaci^gac, -gam, -galem,
va. imperf. ; Zaci^gn^ö, -gne,
-gnalem, va. perf. 1) ^mjiel^en,
öinf'c^Ieppen, mitjie^en, mit»
fc^Ieppen, oerleiten, nerlodfen;
-gnat go do ziego towarzyetwa
er f)at i^n in fc^Iec^tc ®e=
feßfd^oft gegogen; jeden
kon nie -gnie tego pod göre
ein ?ßferb roirb baä nid^t
^inauffc^Ieppen; 2) gujie^en,
jiufammen^ie^en ; — firanki
bie Sßorpnge jujie^en; —
wezel ben Änoten 3ufammen=»
jie^cn; — osnowe ba§ SBsrft
auf bem SBeberftu^Ie ouf="
gießen ; — trzewiki bie ©d^ul^e
fc^nüren ; 4) roerben, ausgeben ;
5) — warte SBac^e aufjiefien;
6) aufnehmen, übernehmen,
eingeben, machen ; — dtugi
i ©dEiulben fontra^ieren, Sin»»
Ief)cn, aufnehmen ; — obo-
wiazki na siebie 5ßflic^ten
auf fid^ nehmen; — dlug na
dorn ba§ §au§ mit einer
§r;potl^ef belaften ; 7) — kogo
w CO jmnbn in etro. rer=
roidefn, fjineinjie^en ; II. sie,
I vr. 1) fic§ bcbeden, fic^ ju-
; jiei^en; te firanki -gaja sie
j za pomoca szuurka biefe
I Sßorl^änge roerben mittels
einer ©c^nur jugejogen;
niebo -ga sie chmurami
ber Fimmel bebedft ftc^ mit
SBoIfen; 2) fid^ bis rool^in
fcf)[eppcn; nie mam eil, do
domu juz sie nie -gne
; id^ ^abe feine' Äräftc, id^
roerbe mic^ ni^t bis jum
Saufe fd^leppen fönnen; 3)
fic^ in bie Sänge lu'ijtn, ftd^
Derfc^Ieppen; sprawa sie
-gneJa i konca jej niema
I bie ©ac^e l^at fid^ oerfcbleppt
j unb fie nimmt fein ©nöe;
i 4) — sie do wojska fic^ an»
' roerben laffen ; 5) -ga sie
na CO eS ift etro. im 3"9^; 6)
' — sie dymem beim Sabttf»
raud^cn ben Jliiud^ fc^Iuien,
tief einjiefic n.
Zaci^ganie, -nia; Zacia-
gnigcie, -cia, sn. ®injtef)en
n., iOJitjiel^en «., ^Mi\tl)tn n.,
SEerben «., 2lufnebmen n.,
(Singe^en n.
Zacichac, -cbam, -chalem,
I vn. imperf.; Zaciclin%c,
1 -ebne, -chnalem, vn. perf.
fttQ roerben, ierftummen.
Zaciec, -cieke, -ciekiem,
I. vn. perf.\ Zaciekac, -kam.
-kafem, I. vn. imperf. 1)
^ ^ineinrinnen, l^ineinfliefien;
^ineintedfen, l^ineinregnen ; 2)
Zaciecz
560
Zaciskac
anlaufen, fic^ entjünben, unter»
laufen; II. — sie, vr. 1) fd^neU
rennen, fic^ »erlaufen, beu
2tnlauf nehmen; 2) ft(^ oer»
tiefen, fid^ I)tnreif[en [äffen.
Zaciecz, -y, pl. -e, sf.
2luötritt m. beä äüafferö.
Zacieczenie, Zaciekanie,
-nia, sn. ©tnletfen «.; ®in=
regnen n. ; einlaufen n.
Zaciekawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.\ Zacieka
wiö, -wie, -wiJem, va. per f.
neugierig machen, 3ieugterbe
erregen.
Zaciekawianie, Zacieka-
wienie, -nia, sn. 9ieugier /.
Zacieklosc, -sei, sing,
tant. sf. iBerbiffentjeit /., Sffiut
f. ; Ungcftüm w., Soäftürmen n.
Zaciekly, adi. ; Zaciekle,
adv. terbiffeit, ungeftüm, auf»
gebiad^t, erjütnt, ergrimmt;
-kfa zlosc roütenbec '$)Qxn,
©rimm m.
Zaciemek, -mku, pl, -mki,
sm. finftcrer Drt.
Zaciemka, -ki, pl. -ki, sf.
©tar m.
Zaciemniac, -niam, -nia-
lem, va. impetf.; Zaciemnic,
-nie, -nilem, va. perf.
oerfinftern, cerbunleln.
Zaciemuianie, Zaciem-
nienie, -nia, sn. SJerbunfeln
n., SSerfinftcrn n.
Zaciemnied, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. fid^ üerbimfcln,
Derbunfelt, oerfinftert ro^rben.
Zacieniaö, -niam, -nialem,
va. imperf] Zacienic, -nie,
-niiem, va. perf. befd^atteu,
überfd^atten.
Zacienianie, Zacienienie,
-nia, sn. Überfd^atten n.,
Sefcf) alten n.
Zacienie, -nia, pl. -nia,
sn. fd^attigeä ^lä|d^en, Saube
/., Saubl)iitte ,/".
Zacier, -u, pl. -y, sm.
9J?aifc^e /.
Zacierac, -ram, -raleni,
I. va. imperf.] Zatrzec, -tre,
-tariem, I. va. 2^erf. 1) ter=
raeic^en, roegreiben, oerreiben,
ju oerbeöen fuc^en, oertitgen;
starac sie — ws/.ystkie älady
olte Spuren ju oettilgen
trachten; — pismo bie ©d;rift
»enuifd^en; — plame na
murze Deti ©d^mu^fledE an
ber aßanb oerreiben; '2)
reiben; — rece z zadowole-
nia bie §änbe cor Vergnügen
reiben; 3) oerteiben, hinein»
reiben ; maifd^en — kaszke
jajami bas ©erftel mit
(Siern einreiben; 4) — z kim
fic^ an jjmnbn reiben, mit
jmnbm anbinben; II. — sie,
vr. fic^ teriüifc^en, r)erfc^n)in=
ben; jai mi sie to calkiem
-tarlo w pamieci baö l^at
fii) fi^on in meinem ©e=
bäcbtniä oecroifc^t, baä ift
meinem ©ebäd^tniä fc^on ganj
entfdimunben; z czasem wszel-
ka roÄnica sie -ra (-trze)
mit ber 3^it »crf^roinbet
(roirb Derfd^roinbcn) jeber Un=
terfcf)ieb.
Zacieranie. -nia ; Zatarcie,
-cia, sn. Serroifc^en, «., 3Ser=
f c^icinben n. ; Sßerreiben »., S3er=
tilgen )t.; (ginreiben >!.,3ieiben«.
Zacierka, -ki, pl. -ki, sf.
1) Sieibebrett n. ber 3Jkurer;
2) 3Ke{)Ifuppe /., Älacfermuä
»., ©iergraupe /.
Zaciernica, -cy, pZ. -ce,
sf.; Zaciernik, -a, pl. -i, sf.
3Jlaifc^bottid^ m.
Zacierny, adi. Dermaif(^=
bar, 2)Jaifc^=.
Zacierp, -u, pl. -y, Dri-
mys (©eroür^rinbe einer 2Kag=
noiiengattung).
Zacierpiec, -pie, -piaiem,
vn. perf [cibenb ertragen,
länger erbulben.
Zaciesniac, -niam, -nia-
iem, va. i»i/»er/. ; Zaciesniö,
-nie, -nilem, va. perf. ViX'
fd^mälern, einengen, oerengen,
beengen ; ta okolicznosc
-snila wezef pr^yjazai infolije
biefeö Ümftanbeä geftattcte
fic^ baä 5reunbfd^aft§oer[;ä[tniS
nod) inniger.
Zaciesniauie, Zaciesnie-
nie, -nia, sn. SBeengen n.,
SJerengen n.
Zacietrzewiö sif, -wie,
-wii'em, va. perf. fic^ Der»
bobren, Derbei|en.
Zacietrzewienie, -nia, sn.
58erbo[)ren n., 5öerbei§en n.
Zacigcie, -cia, pl. -cia, sn.
1) = Zacinanie; 2) ©dEineib
m., Aßeroe f.; ;s) (Srunbjug
m. ; czop z -ciem SSerfa^ung
/., Subnloc^ n.
Zacigtosc, -sei, sing. tant.
sf. ^»atsftarrtgfeit f., @igen=
finn m., ©törrig!eit /. ; ta-
kiej -sei sie po tobie nie
spodziewalem id) l)ätte folc^
eine Störrigfett Don btr nid^t
erroartet.
Zacigty, adi.; Zacigcie,
adv. ftörrtg, unbeugfam, ftarr=
finnig, unerbittlich, IjartnädEtg ;
— w gniewie ftarrfinnig in fei»
nem Qotn be^arrcnb; -ta nie-
nawisc Decbiffener ^afj ; los mnie
-cie przesladuje unerbittlich
»erfolgt mic^ baä Sc^itffal.
Zacigzac, Zaci%za6, -^am,
-ialem, vn. imperf.\ Zacig-
zy6, Zaci§,zyc, -4e, -zyiem,
vn. perf. gur Saft roerben,
fc{)roec fallen, laften; -iyly ci,
zdaje sie, twoje obowiazki
beine ^flic^ten fiub bir, fd^eint
eö, täftig goroorben.
Zacigzec, -ze, -zalem, vn.
perf. fc^roer lüfroen.
Zacigznik, -a, pl. -cy, sm.
©ölbner m.; 9leftut m., ange»
roorbener ©olDat.
Zacigzny, adi. ©c^ariüerfö',
2Bietö-, -ne wojsko 3Jlietö=,
©olbtcuppen.
Zacinanie, -nia; Zacigcie,
-cia, sn. sßerfd^neiben n., ©in»
fd^neiben n.; ©piefjen n., ©tef-
ienbleiben n.
Zacios, -u, pl. -y, sm. 2ln=
^ieb »w., SBerfe^ung /.
Zaciosac, -sam, -salera,
va. perf.\ Zaciosywac, -su-
je, -walem, va. imperf. an»
fjauen, juljauen, jufpil^en.
Zaciosanie, Zaciosywa-
nie, -nia, sn. 3ln^auen n.,
3ubauen «., ^"fpi^cn ''•
Zaciskaö, -kam, -kateni,
va. imperf.; Zacisn^c, -ne,
-natem, va. perf. j;ufammen=
brüdfen, jufammenpreffen, ^u-
brüdEen; -nal usta, by jekii
z siebie nie wydac er prefjte
bie Sippen jufammen, um fei»
nen ©d^merüenöton »on ficf) ju
geben; -nai otwör iyty, by
krew nie ptyneta er brüdfte
bie Öffnung ber 2lber jufam»
men, bamit ba§ Slut nic^t
fliege; — pieeci bie gäufte
ballen.
Zaciskanie
561
Zaczepiac
Zaciskanie, -nia, Zaci-
snigcie, -cia, sn. ßuiammen»
preffert n., Hufainm^nbrüden
n. ; Satten n.
Zaciszac, -szam, •szalem,
va. imperf.; Zaciszyd, -sze,
-szjlem, va. per f. ftiU machen,
fttüen, beruhigen.
Zacisze, -sza, pl. -sza, sn.
ftiHet, ruhiger Ort, 2lBgefcf)te-
ben^eit /., (giiifamfeit /., 3u=
tü(fgejogcnf)eit /. ; — domo-
we §äu§lid^feit /.; —
klasztorne bie ftittc ®infam=
fett be§ Äiofterä; z -sza au^
ber SerBorgen^eit, auä bem
§intetl^att; w -szu im SSer=
borgentn, im StiHen.
Zacklic si§, -kle, -klilem,
vr. perf. anfangen übel ju
joerben.
Zacniec, -uieje, -nialem,
vn. perf. ebel, tceffttd^ werben.
Zacnosc, -sei, sing, tant.
sf. Sreff(tc^!eit /., 2IbeI m.,
SSorne^m^eit f., aid^tbarfeit /.,
(Sf)rlic^fcit /.; oorne^me 2lb=
ftammung.
Zacny, adi. ; Zacnie, adv.
ad^tbar, e^rroürbig, ehrbar,
ebet, Dorne^m, angefe^en ;
z -cnej roriziny auä einer eE)r«
baren gai"ilie; — postepek
eine ebfe Xat.
Zacofad, -fam, -faiem, va.
perf. äurüdbrängen; — sie,
er. jurürfgreifen, SRücf»
fc^ritte ma^en, realtiouör
werben.
Zacofauiec, -nca, pl. -ncy,
sm. StüdEfd^vittler m., 3tea!tio=
när m.
Zacofany, adi. ; Zacofa-
nie, adv. rüdEfc^reiteub, bor=
niert, reaftionär.
Zacuchn^c, -chne, -chna-
lem, vn. perf. ftinfig roerben,
anfangen ju ftiji!en.
Zacuciö, -ce, -cilem, va.
perf. an", erregen.
Zacukrowaö, -kruje, -wa-
lem, va. perf. mit ^xidcx an»
machen, »erjucfern.
Zacumowaö, -moje, -wa-
lem, va. perf. ba§ 2ßeiben=
jeil am ©noe 3ubinbcn.
Zacyrklowaö, -kluje, -wa-
lem, va. perf. mit bem S^xUl
abreifien.
Slownik polsko-niemiecki.
Zacz, i'tatt za CO wofür;
CO — roaö für einer.
Zaczajac sig, -jam, -jalem,
va. imperf. ; Zaczaiö sig,
-je, -item, vr. perf. fid^ auf
bie Sauer legen; auf ber
iiamt liegen, auflauern.
Zaczajanie, Zaczajenie,
-nia, sn. Sluflauern n.
Zaczarowad, -ruje, -walem,
va. perf. oerjaubern, bejau=
bern; bel^cEen; -wany krole-
wicz ein oecjauberter 5?önigä=
fo^n; paJac -wany ein Der»
.^uberteö ©(i^lo§;broü -wana
eine oer^efte SBoffe.
Zaczarowanie, -nia, sn.
'Bergauberung /., SSergaubern
n., Se^aubern w., SSer^ejen n.
Zacz^c, -czne, -czalem,
I. va. perf. ; Zaczynaö, -nam,
-nalem, I. va. imperf. 1) an=
fangen, anl^eben, beginnen;
gdy CO -czniesz, skonczyd po-
winienies wenn bu etro. an=
fängft, fottteft bu eä auc^ fer=
ttg mad^en, wer 21 fagt, mu^
aud^ 33 fagen ; — pisac gu fd^rei=
ben anfangen; -czalem malo-
wac jej portret \i) l^abe i^r
33tlb gu malen begonnen;
czyä -czal te prace? f)aft bu
biefe 2lrbeit angefangen? —
rozmowe od czego bie 3lebc
mit etw. beginnen; tys pierw-
szy -czgl a za toba poszli
i inni bu waift ber erfte, ber
angefangen l^at, unb bie anbe«
ren finb bir gefolgt; -cz^l
calkiem maiymi sroikami
er fing mit flong üeinen a)itt=
teln an ; -czeto sie trwozyc
man fing an gu fürchten; nie
wiem jak — id^ weif; nic^t,
wie ic^ anfangen foE; -nasz
dzieu smiecheTQ, a skonczysz
ptaezem ben 3;ag beginnft bu
mit Sachen unb wirft il;n mit
SBeinen befd^lie^en ; deszcz -na
padac eä fängt aw gu regnen ;
2) — z kim mit jmnbm einen
^anbel, einen ©treit anfangen ;
radze ci, nie -naj z nim,
bo ^le na tem wyjdziesz id^
rate bir, fud^e mit it)m feinen
©treit, benn bu wirft babei
fc^led^t fat)ren; nie -naj
ze mna, bo bedziesz za-
lowaJ reige mic^'nid^t, benn
bu wirft e§ bereuen; 3) — co
etw. frifd^ anfangen, anfted^en,
öffnen, ongicl^en, anreißen; —
beczke sledzi bie Sonne §e=
ringe anfteiien; — beczke
piwa baä Saß 33ier anfted^en ;
— s^Äen drzewa bie Älafter
§olg anreihen; If. — sie, vr.
anfangen, beginnen, anheben;
przedstawienie ju4 sie -czeJo
bie 3Sorfiellung ^at fc^'on ii=
gönnen; cata historya -na
sie znowu bie flange ©efc^id^te
fängt oon neuem an; cho-
roba -czela sie od wymiotow
bie Äranf^eit ' fing mit @r=
bred^en an; bitwa sie -na
bie ©c^lad^t fängt an; -na
sie sciemniac eä fängt an gU
bunfeln; od tego wypadku
-ua sie nowa era w histo-
ryi »on biefem @retgniö
^ebt eine neue ^ra in ber
©efc^ic^te an.
Zaczekaö, -kam, -kalem,
vn. perf, warten, erwarten;
ein wenig warten; — na
kogo jemanbeg, auf jmnbn
warten, l^arren; -kaj choc
ehwile worte wenigftene
einen 2lugenblicf; czy nie mo-
zeaz — tu a.i. do mego po-
wrotu? fannft bu l^ier nid^t
bi§ s" meiner 3iücEfel^r warten?
Zaczekanie, -nia, sn.
SBarten n.
Zaczepiac, -piam, -pialem,
I. va. imperf.; Zaczepic.
-pie, -pilem, I. va. perf. 1)
anl^afen, anbinben; 2) —
kogo imnbn angreifen, mit
jmnbm anbinben, mit il)m
§änbel fuc^en; il^n anfprecfien;
dopöki mnie nie -piaja, za-
chovvuje sie spokojnie fo»
lange man mit mir feine
§änbel fucftt, oer^alte id^ mic^
ru^ig; -piony, musiatem sie
bronic angegriffen, mußte ic^
mid^ oerteibigen; nie -piaj na
ulicy nieznajomych ci os6b
fpric^ auf ber ©äffe feine
bir fremöen ^jBerfonen an;
pierwszy muie -pit er l^at
mid^ ^uerft angefprod^en ; II.
— sie, vr. pngen bleiben, ficf)
anpngen'; -pita sie saknia o
gwüzdz i calkiem ja roz-
darla fie blieb utit bem Äleibe
an einem 9iagel Rängen unb
Ijat eä gang gerriffen.
36
Zaczepianie
565
Zadaö
Zaczepianie, Zaczepie-
nie, -nia, sn. 2lnf)afen n. ;
2Inbinben «., 3lngreifen n.;
SXnfprcc^en n,
Zaczepka, -kj, pl. -ki, sf.
aingriff m., ^crausforbetunq/".,
3lnla6 m. jum Streit ;- szukac
-ki ^änbel iud^en; -ke dac
3ln[Qfi jum Streite geben.
Zaczepnia, -ni, pl. -nie,
s/, Guilandina (^flanje)
Zaczepnik, -a, pl. -cy,
sm. ^änöelfuc^et m., §änbet=
ftifter m.
Zaczepny, adi.', Zacze-
pnie, adv. atigreifenb, 2ln=
griff ä=, offenfiD ; -na wojna
2lngriffs!tieg m. ; -na strona
angreif enbcr 3;eil; przymierze
-ne Dffenfiobünbniä n.; -no-
odporne przymierze (2(i^u|=
unb Sru^bünbniä n. ; -nie
dzialac offenfio oerfal^ren,
oorgef)en.
Zaczemiac, -niam, -nia-
lem, va. imperf.] Zaczernic,
-nie, -nilem, va. per/.
fd^rnärgen, übetfc^roärjen.
Zaczernianie, Zaczernie-
nie, -nia, sn. ©d)roärjen n.,
Überfc^roärjen n.
Zaczernied, -nieje, -nia-
iem, vn. perf. fc^roarj an=
laufen, f(^n)ar5roerben;fc^roars
fd^immern; cos -niaJo w
oddali etro. 2)un!Ieö itrnrbe
in ber '^etm fid^lbar.
Zaczern, -ni, pl. -nie,
Melastoma (^^lanie).
Zaczerpac, -pie, -palem ;
Zaczerpn^c, -pne, -pnalem,
va. perf. fc^öpfen, roorauä
fd^öpfen; erlangen (bilbl.).
Zaczerpanie, -nia ; Za-
czerpni§cie, -cia, sn. (Schöp-
fen n.
Zaczerstwiec, -wieje, -wia-
lem, vn. perf. f)att, aU=
baden roerben.
Zaczerw, -iu, sing. tant.
sm. SJienenbrut /.
Zaczerwiac, -wiam, -wia-
i^era, va imperf.; Zaczer-
wi6, -wie, -wilem, va. perj.
rourmig, raurmftic^ig matten;
— sie, vr. rourmig mad^en.
Zaczerwieniad, -niam,
-nialem, va. imperf. \ Zaczer-
wieniö, -nie, -nitem, va.
perf. töten, rot mad;en, tot
färben ; — sie, vr. erröten, rot
roctben; — ze wstydu cor
Sd^am erröten.
Zaczerwienianie, Zaczer-
wienienie, -nia, sn. ®rrö=
ten n.
Zaczerwieniec, -nifjf,
-niaiem, vn. perf. rot roerben ;
rot flimmern.
Zaczesa6, -sze, -ealem,
va.perf.\ Zaczesywaö, -suje,
-walem, va. imperf. fämmen;
l^inauffämmen ; frifieren.
Zaczesanie, Zaczesywa-
nie, nia, sn. Äämmen n. ; ^in=
auftämmen «.; ^^tifi^rf" «■
Zaczgcie, -cia; Zaczyna-
nie, -nia, sn. Slnfangen «.,
^Beginnen «.
Zaczgta, -ty, sing. tant.
sf. roarjiger Dlainlo^l.
Zaczochraö, -chram, -chra-
iero, va. perf. jer^aufen.
Zaczolgac sif, -gam,
-galem, vr. perf. Iriec^enb
rootiin gelangen, big voof)in
friedien.
Zaczolganie si§, -nia, sn.
Äriec^en n.
Zaczopowac, -puje, -wa-
lem, va. perf. pcrjapfen,
uerfrunben.
Zaczopowanie, -nia, sn.
3Serjipfen n., SSerjapfung /.
Zaczyn, -u, pl. -y, sm.
1) ©ätftoff m., Sauerteig m. ;
2) angebol^rter perlaffener
Stoßen.
Zaczynek, -nku, pl. -nki,
sm. ®inbruc^ m.
Zaczyniac, -niam, -nia-
}em, va. imperf.; Zaczynic,
-nie, -nilem, va. perf. 1)
anrül^ren, einrü()ren, an=
mad^en, einmadien; — eiasto
ben Seig anmachen; 2) oer=,
ausüben; 3) oerfperren.
Zaczynianie, Zaczynie-
nie, -nia, sn. 1) 2lnmac^en
n., ©inrüF^ren n. ; 2) aSer=
üben n. ; 3) SSerfperren n.
Zaczynszowaö, -szuje,
-walem, va. per/, ginäbar
mad^en, auf 3'"^ fe^en.
Zaczytac sig, -tarn, -ta-
iem, vr. perf. ftc^ inä Sefen
oettiefen, im Sefen oerfinfen,
aufflefifu.
Zadma, -my, pl. -my, sf.
1) Starwi.', 2) = Zacmienie.
Zacmid, -mie, -milem, va.
perf. ; Zacmiewac, -warn,
-wafem, va. imperf. x>tx-^
finftern, oetbunfeln, in ben
Sd^otten fteHen ; chmury -mily
slonce bic SBolfen ^aben bte
Sonne oerfinftert; blask jej
zostal -miony i^t @lanj
rourbe oerbunfelt; — oczy bic
2lugen blenben; — sie, vr.
fic^ oerbunfeln, fid^ oer^üHen;
bunfel roerben; -\o sie oi
komarow C5 rourbe bunfel
Dor lauter aJJücfen; -lo sie
w kraju od nieprzyjaciol boä
SauD roimmette oon geinoen.
Zacmienica, -cy, pl. -ce,
sf. Eolepta (5ßflanje).
Zacmienie, -nia, pl. -nia,
sn.\ Zacma, -my, pl. -my,
sf. SSerfinftern n., SSerbunfeln
n., j^infterniä/., SSetfinfterung
/"., SSerbunfelung /.; — stoüca,
ksieiyca Sonnen», üKonbs
finfternig.
Zacwiczyö, -cze, -czyJem,
va. perf. ju 3;obe prügeln;
-czono go na smierc man
^at tön üu 2;obe geprügelt.
Zacwiekowa6, -kuje, -wa-
lem, va. perf. oernageln.
Zaöwierkac, -kam, -kaJem,
va. perf. ju jirpcn anfongen.
Zacwierkanie, -nia, sn.
Sirpeu n.
Zad, -u, pl. -y, sm. Win-
tere ?«., Hinterteil «.; kon
stanal ua -dzie bag ^ferb
bäumte fid^; na -dzie im
Siüdfen.
Zadac, -dam, -dalem, va.
perf. ; Zadawac, -daje, -wa-
lem, va. imperf. 1) per«
abreid^en, eingeben; — komu
trucizne jmnbm ©ift ein«
geben; mnsiala mu co
— , Äe sie rozehorowai
fte bat il^m etroaä eingeben
muffen, roooon er franf ge=
rootben ift; -j beibringen,
oerfe^en ; — boma smier-
telny cios jmnbm ben S:obe§=
ftofe oerfet^en; — sobie smierc
fic^ beniob geben; 3) aufgeben,
auflegen, aufftellen; co wam
dzis -dauo w szkole? roaö ^at
man eu^ ^eute in ber Schute
aufgegeben ? ; trudniej zagadke
rozwiazac nii ja — fc^roe=
rer ift e§, ein '3*ätfel ju
Zadana
563
Zadawalauie
löfen, al§ e§ aufjugeben; —
komu pytanie imnbtn eine
groge fteCen; — komu kare
imnbm eine ©träfe ouflegen;
4) §anb=, Sraufgelb, 31nga=
begerb geben; 5) jei^en, be=
fc^ulbtgen; — komu klam-
stwo jmnbn ber Süge
befc^utbigen; 6) — karte
SBor^anb fein, anfpielen; 7) —
sobie pracy, trudu fid^ SJiül^e
geben; darmo sobie tyle -da-
jesz trudu, mnjle nie prze-
konasz bu mü^ft bid^ um«
fonft ab, mic^ rcitft bu nic^t
überzeugen ; — co na plecy
jmnbm i)ehen Reifen; 8) —
naboj ©ic^te aufgeben.
Zadana, -nej, pl. -ne, sf.
auögefpielte Äarte.
Zadanie, Zadawanie, -nia,
sn. 1) älufgeben n. ; 2luflcgen «. ;
2) Slufgabe /., mielismy dzis
pisemne — roir batten ^eute
eine fd^riftlictie 2iufga6e; to
dla niego za trudne — bog
ift für il^n eine ju ftfiroere
2lufgabe; -m naszem to
byc powiuno ba§ foüte unfere
2lufgobc fein ; 3) Serabreid^en
n., Singeben n.; — falszy-
wego lekarstwa baä ®in=
geben einer unrid^tigen Slrsnei;
4) SSerfeljen «., ©eben n. ; 5)
Slnfpielen n.; 6) ^ci^eu n.,
SBefd^uIbigung /.; 7) — sobie
trudu ÜJiü^egeben «.; 8) —
naboju 3Iufgeben ber ©i^ten.
Zadarcie, -cia ; Zadzie-
ranie, -nia, sn. 1) ©inreifeen
M., Slufteifien n.; 2) §inauf=
biegen «., hinauf beben tu;
3) ©ntjroeien n., ^^ift m.,
©treitanfangen n.
Zadaruic, -nie, -nitem,
va. per/, berafen ; -niony
beraft; -niony grünt mit
bic^tem @ra§ unb Unfraut
beroa^fenec ©rbboben.
Zadatek, -tku, pl. -tki,
sm. aingabe /., ^anbgelb n. ;
Unterpfanb m. ; dac — ein
^ngelb geben ; czy mam zosta-
wic — ? fott ic^ eine 2lngabe
ba laff en ? — przyjaf ni tln=
terpfanb ber fjreunbfcfiaft.
Zadatkowac, -kuje, -wa- i
iem, va. perf. 2tn', 2)rauf= |
gelb geben. '
Zadawca, -cy, pl, -cy, sm.
aSeibringer m.
Zadawnid, -wnie, -wnilem,
va. perf, üerjä^ren laffen.
Zadawuiec, -nieje, -niaJem,
vn. perf. oerjä^rt loerben,
»etjäbren.
Zadawnienie, -nia, sn.
Söetiäbtung /.
Zad§,c, -dme, -dauern, va.
perf.] Zadymac, -mam,
-malem, va. imperf. ju
blofen anfongen, äu melden
anfangen.
Zadech, -u, pl. -y, sm.
3ltemnot/., Stembefc^roerbc /'.
Zadechnac, -ebne, -chlem,
va. perf. ; Zadychac, -cham,
-chalem, vn. imperf. ftcrben,
erfterben.
Zadek, -dka, p?. -dki, sm. ;
dim. Zadeczek, -czka, pl.
-ezki, sm. ©efäfe n., Wintere m.
Zadekowanie, -nia, S7i. —
wielkiego pieca Sämpfung f.
Zadekretüwac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. befretieren, ein
Sefcet erloffen.
Zadeptac, -tarn, -talem,
va. perf. ; Zadeptywac, -tu-
je, -walem, va. imperf. nie=
bmreten, mit dritten Der=
lüifc^en.
Zadgcie, -cia; Zadymanie,
-nia, 5M. 'Olafen «., Soeben n. ;
— piecia Slnlaffen n., 2ln=
blafen n.
Zadlawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. ; Zadlawic,
-wie, -wilem, va. perf. er=
loürgen, erbroffetn ; — sie, vr.
erftiden.
Zadlawianie, Zadlawie-
nie, -nia, sn. ©rbroffeln n.,
©rroürgen n; -sie ßrftiden n.
Zadtuzad, -Äam, -iaiem,
va. imperf.; Zadlnzyc, -ze,
-Äy?em, va. perf. mit ©c^ul=
ben belaften, in ©d)utben
[türjen; überfd^ulben; — sie,
vr. in ©cbulben geraten.
Zadtnzanie, Zadlnzenie,
-nia, sn. Setaften n. mit
©cbulben.
Zadma, -my, pl. -my, sf.
Slnblafen «., Slnroe^en n.
Zadmnchaö, -cham, -cha- ;
lem ; ZadmuchD%(5, -ebne, |
-chnatem, va. perf. 1) in etn). ;
blofen; 2) ouäblofen.
Zadmuchanie, Zadmuchi*
wanie, -nia, sn. 33lafen n.;
2tu§blafen.
Zadni, adi ^intere(r), riidt»
iDörtig, öinter».
Zadnica, -cy, p>l- '^^^ ^f-'-
= Zadek.
Zadoic, -je, -ilem, va. perf.
burd^ ju üieleö 2Jlelfen fd^aben,
übermelfeiu
Zadokoz, -a, pl. -y, sm.
§albbedEfäfer m.
Zadolkowac, -kuje, -wa-
tem, va. perf; Zadolkowy-
wac, -wuje, -wafem, va. im-
perf. mit ber SBurjel in bie
®rbe legen.
Zadomowy, adi. au^er»
f)äu§lid^, oufer bem §au)e,
aufeer bem Saufe befinblic^,
ejtern.
Zadoplyw, -u, pl. -y,sm.
Stüdfenf^raimmer m., Srot-,
SBofferroange /.
Zadosyö, Zadosö, adv.
Ijinlänglid), genug; — mied
etro. genug ^oben, bamit ju»
trieben fein; uczynic — @e«
nüge tun, ©enüge leiften, genug«
tun ; uczynic — obu stronom
beibe Parteien befriebigen;
— uczynic prawu bem ©e=
fe^e genugtun.
Zadoscczynienie, Zadosc-
uczynienie, -nia, sn. 3ufrtc=
bent)cit /., Sefriebigung /. ;
©enugtuung /., ©otisfaltion
f. ; zadam -nia za te obraze
id^ forbcre ©enugtuung für
biefe 93eletbigung.
Zadowalaö, -läm, -lalem ;
Zadowalniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Zadowolic,
-le, -Wem; Zadowolnid, -nie,
-nilem, va. perf. befriebigen,
jufriebenftellen ; -lai uajdro-
bniejfize me Äyczenia er be=
friebiflte meine geringfügigften
2Bünfd^e; czy jestes -lony z
twej nowej posady ? bift bu
mit beinem neuen Soften
jufrieben?
Zadawalanie, Zadawal-
nianie, Zadowolenie. Zado-
wolnienie, -nia, sn. Sefrir=
bigung /., 3"fi^if^2n^cit /•'•
dowiaduje sie z -niem, ie
zraieniles sie na korzyäc ic^
börc mit Sufriebenl^eit, bafe bu
bic^ JU beinem SBorteit uer=
36*
Zadowolony
564
Zaduszanie
änbett l)aft ; — z zawodu ßu-»
ftieben^eit mit feinem Serufe.
Zadowolony, adi. gufi'ie-»
bcu; — z kogo, z czego
mit jmbm, mit etio. jufrieben.
Zadra, -dry, pl. -dry, sf. ;
Zadzior, -u, pl. -y, sw.
©c^uppen m., Uttganj w.,
«Schiefer f. ; Jleibnagel m. am
f^inger, Siagelroutjel /.
Zadrapac, -pie, -palem ;
Zadrapn^c, -pne, -pnalem,
va. per/.', Zadrapywac, -pu-
je, -walem, va. imperf. auf=
fragen; ju froren anfangen.
Zadrapanie, Zadrapnif-
cie, Zadrapywanie, -nia, sn.
3luf!ra^en n.
Zadrasn|,c, -ue, -nalem,
va. perf. aufri^en, ftreifen;
— sobie palec fid| ben %\x\=
get ^tufri^en ; — kogo jjmnbn
beleibiaen, i^m naljetreten.
Zadrasnigcie, -cia, sn.
Slufri^en «., Jftt^en n.
Zadrafuic, -^oie, -inilem,
va. perf. ein rcentg auf6rtn="
gen, teijen.
Zadrafnieuie, -nia, sn.
Stufbringen n., Slufteijen n.
Zadreptac, -tarn, -talem,
ra. per/, trippelnb austreten.
Zadrewniec, -nieje, -nia- |
lern, vn. perf. mit Säumen \
ben)a(^?en, be^oljen. i
Zadrewnienie, -nia, s«.
33eI)oljen n., SBefioIjung /. ,
Zadrgczenie, -nia, sn. |
Dualen n., ajlartetn n. ju
Xobe. !
Zadrgczyd, -cze, -czytem, ]
va. perf. jU 2;obe mattern,
quälen.
Zadr§twi6, -wie, -wiiem,
va. perr. ftarr, [teif ma^en.
Zadrgtwiec, -wieje, -wia-
lem, vn. perf. ftarr, fteif
merben.
Zadrgtwienie, -nia, sn.
©tftarren n.
Zadrgad, -drgam, -drgalem,
vn. perf. ; Zadrzec, -drie,
-(Irzalero, vn. perf, erjittern,
erbeben, erfd^auern, juden;
-driat ze strachu er erbebte
üor Sc^red; -drialem na
sama mysl o tem ic^ er»
gitterte bei bem blofieu ®e=
t)an{en batan; ziemia -driala
pod kopytanii konskiemi bie
@vbe crbrb^nte unter ben
^Pferbel^ufen.
Zadrganie, -nia, sn. (Sr=
gittern n., (gtfd^auern n.
Zadrobiac, -biam, -bialem,
va. impert.'i Zadrobiö, -bie,
-bilem, va. perf. flein mad^cn,
jcrbrödeln; ^ineinbroden.
Zadrobianie, Zadrobie-
nie, -nia, sn. ^ctbrödeln n.
Zadrobniec, -nieje, -nia-
lern, vn. perf. Heiner, gerin-
get njetben.
Zadrozec, -zeje, -Äalem,
vn. perf. teuer toerben.
Zadrukowac, -kuje, -wa-
iem, va. perf.; Zadrukowy-
waö, -wuje, -walem, va. im-
perf. bebruden.
Zadrukowanie, Zadrnko-
wywanie, -nia, sn. 33ebruf=
ten n.
Zadruzgotac, -tam, -talem,
va. perf. gcrfd^mettern, ger-
f plagen; Zadruzgotanie,-nia,
sn. 3erfc^mettern «., ^'ix-
fd^Iagen n.
Zadrwic, -wie, -wiiem, vu.
perf. oerfpotten,' »er^öl^nen;
— z kogo jjmnbn fop=
pen, gum beften l^alten, »er=
fpotten.
Zadrwienie, -nia, sn. gop= i
j pen n., ©potten n. \
\ Zadrzeö, -dre, darlem, I.
va. perf. ; Zadziera6, -ram,
, -ratem, I. va. imperf. 1) ein=
reiben, anreificn, oufteifeen,
2) abnüJsen, abftumpfen;
I deska si§ -dziera baö
jSBrett fplittert, roirft ©ptit»
1 ter ; 3) l^inaufbiegen, in bie
^ §ö^e ^eben, aufroärtä biegen;
— nogi bie Seine in bie
$öf)e raetfen, reden, ^eben,
ftreden ; (bilbl.) inä ©ras
beifeen; — nosa bie ?lafe
rümpfen, bie 31afe l^oc^ tra=
gen; 4) cala — bie groet
erften ®eftöre Don bcr Untiefe
abflogen; II. vn. l)falfc^ fingen,
fpielen, mifitönen; '2) — z kim
mit imnbm ©treit, ^änbel
fud)en, anbinben, fld) über»
werfen, Iraicelen ; III. — sie,
vr. 1) fic^ einreiben; 2) fid)
l^inouf biegen; 3) fid^ entgroeien,
ftteiten.
Zadrzemaö, -mie, malem,
vn.perf. ein roenig fc^Iummern.
Zadrzewuia, -ni, pl. -nie,
sf Diervillea (^flange).
Zadrzewniö, -nie, -niJem;
Zadrzewic, -wie, -wiiem, va.
perf. mit Säumen bepflangen,
befolgen.
Zadrzec, -dr*e, -drialem,
vn. perf. fiel^e Zadrgac.
Zadrzenie, -nia, sn. (Sr=
gittern n., (Srbeben «., ®r=
fc^auern );..
' Zaduch, -u, pl. -y, stn.\
Zaducha, -chy, pl. -chy, sf.
©tidluft A, Suftfäule /•.,bump=
fige, fd^raüle Suft.
Zadudac, -iam, -dalem,
va. perf. loäbubeln.
Zadnduid, -dnie, -dnilem,
vn. perf. bumpf ertönen, er=
beben, ctbrö^nen.
Zaduma, -my, pl. -my, sf.
Siefftnn m., 2JleIanc§olie f.\
pograÄony w -mie in ®eban»
fen uerfunlen.
Zadumac si§, -mam, -ma-
lem, vr. perf. \\6) in ®eban=»
fen vertiefen, in ©ebanfen oer=
funJen fein; czemus tak -ny?
»aä bift bu fo in ©ebanfen
oerf unfen ?
Zadumanie, -nia, sn. 2)te=
landE)olie /., SEieffinn m.
Zadumiec, -mie, -mialem,
va. perf. ; Zadumiewac, -warn,
-walem, va. imperf. in tiefe
®ebanfen oerfe^en, üerblüfft
mad)en; — sie, vr. ftaunen,
erflaunen, üerblüfft fein.
Zadumienie, Zadumiewa-
nie, -nia, sn. Serblüffl^eit f.
Zadurzec, -rzeje, -rzalem,
vn. perf. betäubt fein.
Zadurzenie, -nia, sn. Se»
täubm n., Seraufc^ung /.,
3laufc^ m.\ — sie SÖerlieben
I «., SSernarren n.
j Zadurzyc, -rze, -rzylem,
' va. perf. betäuben; — sie,
' vr. ftdE) rernatren, »erlieben.
Zadusid, -sze, -silem, va.
. perf. ; Zaduszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf. erbroffeln,
erroürgen; — ogien baö
g-euer unterbrüdcn, erftiden ;
~ sie, vr. erftiden.
Zaduszanie, Zaduszanie,
-nia, sn. ®rn)ürgen n., Sr»
ftidten n., (Srbroffeln h., (gr=
1 brüden n.
Z adaszki
565
Z9.dziwiaö
Zaduszki, -szek, plu7'.
tant. sn. SÜlIecfeelcntag m.,
2lUerfee[en n.
Zadusznosc, -sei, sing,
tant. sf. Sltembefc^toerbe /.,
aifi^ina n., (gngbrüfligfeit /.,
Sellommen^eit f.
Zaduszny, adi. 1) bump»
fig, engbrüfttg, Oeüommen;
•2) 2lllerfeelen= ; dzien —
SJlQerfeelentag m. ; -szna msza
©eelenmeffe /. ; -szny obiad
Seic^enma^l n.
Zadworny, adi. ^inter bem
Sofc, f)inter bem |)erren^ofe
fiefinblid^, 2lu§en-;-na obrona
Slufeenroer! n.
Zadworowaö. -nije, -wa-
lem, va. perf. pflic^, fünftUc^
berücfen; jum beften f)altcn.
Zadworowanie, -nia, sn.
Sctücfen n. ; ^uxabi\itn--
{jaftcn n.
Zadybaö, -bam, -balern, va.
■perf. ertappen, ertüifc^en.
Zadybanie, -nia, sn. (gr»
reiferen w., grtappea n.
Zadychtowaö, -tuj§, -wa-
lem, va. perf. btc^t juftopfen,
Detlarfatern.
Zadychtowanie, -nia, sn.
3uftopfen «., Sietfalfatern «.
Zadyktowac, -tuje, -wa-
Jem, ra. per/. Dorbittteten.
Zadyktowanie, -nia, sn.
35otbittteren n.
Zadylowac, -laje, -walem,
vü perf. cecbielen, mit Sielen
bebecfen.
Zadymac, Zadymanie,
fieöe: Zadac, Zadecie.
Zadymek, -mku, pl. -mki,
sm. ^aar=, ^ö^enrouc^ m.
Zadymiac, -miam, -mia-
lem, va. imperf.) Zadymi6,
-mie, -milem, va. perf. Der»
rauchen, berufen, mit SRauc^
anfüEen.
Zadymianie, Zadymienie,
-Dia, sn. Säerauc^en it., 33e=
tufien «., Slnrauc^en n.
Zadymka, -ki, pl. -ki, sf.
©cftneegefiöber n.
Zadyndac,-dani,-da}em, vn,
perf. i\x baumetn anfangen.
Zadysputowac, -tuje, -wa-
}em, va. perf. oetbiSputieren,
roegbiäputteren.
Zadyszany, adi. au|er
2ltem, atemloö, feud)enb.
Zadyszec si§, -sze, -sza-
lem, vr. perf. au^er 2ltetn
fommen, feueren.
Zadziac, -dzieje, -dzialeni,
va. perf.\ Zadziewac, -wam,
-walem, va. imperf. 1) fid^
anjiel^en, (fic|) anlegen, über
fiel) Stellen; 2) ^intun, X)er=
räumen, uerbergen; 3) oer=
mad^cn, 3umac^en;4) — sie, vr.
rcol^in fommen, geraten, ftc^
oerlieren.
Zadziat, -u, pl. -y, sm.
ißerfaf)ren n.; 2lnteil m.
Zadziataö, -lano, -lalem,
va. perf. ; Zadzialywac, -lu-
je, -walem, va. imperf. 1)
oerarbeiten, o.\x\ etro. ^inar=
beiten; 2) erarbeiten, burd^
feine ^anblungen fic^ jujie^en,
auf fic^ laben; 3) — komu
erroeifen, antun; 4) oetgelten;
5; — ciasto ben ^eig an=
ma^en, anrüfiren.
Zadziaianie, Zadzialy-
wanie, -nia, sn. 1) $8erarbd=
ten n.; 2) ©rarbeiten «., ®r=
rctrfen; 3) ©rroeifen n., 2ln--
tun n. ; 4) 3SergeUcn n. ; 5)
Slnmac^en n., dtnrü^ren n.
Zadziczec, -czeje, -czaiem,
vn. perf. üerroilbern.
Zadziczenie, -nia, sn.
aSerroilbern «.
Zadziedziczyc, -cze, -czy-
lem, xa. perf. ererben, erbttc^
erbaltcn.
Zadziedziczenie, -nia, sn.
Srerben n.
Zadzier, Zadzior, -u, pl.
-y, sm.; dim. Zadzierek,
-rka,2J?. -rki, ^m. ; Zadzierka,
-ki, pl. -ki, sm. Sin«, 2luf=
reiften n., 2ln=, 9luf=, ©inrife
wi.; Dtiebnagel m. am ginger,
^RogeltDurjel /.
Zadzieracz, -a, pl. -e, sm.
jtrafeeler m.
Zadzierac, Zadzierauie,
fie^e: Zadrzec, Zadarcie.
Zadzierg, -u, pl. -i, sm.
Schlinge/"., knoten m., Wafc^e
;'. ; Slbfc^nürung f ; aSerf^tin-
gung /., ©infdjlingung /. ; na
— CO wiazac etu). mittelö
Sinfc^tingung binben.
Zadziergac, -gam, -galem;
Zadziergnaö, -gne, -gnalem,
va. perf. ; Zadziergiwad,
-guje, -walem, va. imperf.
jutnüpfen, jubinben, ben ge«
fc^ütjten Änoten jujie^en; ein=
fc^lingen, »erfd^lingen ; —
konce nitki bie beiben (Snbcn
beä g^abenä ineinanber fc^lin=
gen ; — komu sznur vv koto
szyi imnbm bie ©c^nur um
ben §alä feft jujiefien.
Zadzierganie, -nia ; Za-
dziergiwanie, -nia ; Zadzier-
gnigcie, -cia sn. 3uf«üpfen
n., ^ubinben n., gufc^nüren ». ;
©infc^Ungen «., ilnoten n.
Zadzierzysty, adi. 1) tjoü
©plitter, Stiffe, oerroad^fen ; 2)
[)änbetiüc^lig, fraleelerifd^.
Zadzierzawiad,-wiam, wia-
lem, va. imperf.; Zadzier-
zawic, -wie, -wilem, va. perf.
oerpac^ten, in ^ac|t geben,
nebmen.
Zadzierzawianie, Za-
dzierzawienie, -nia, sn. 5}er=
paditung /.
Zadzierzec, -ze, -iyiem,
va. perf. ab", er=, jurüdEtiat-
ten; — komu grzechy jmnbm
bie 2lbfoIution uerroeigern,
bie Sünben nic^t wergeben.
Zadziobaö, -bie, -balem,
va. perj. äu SCobe piden.
Zadziornik, -a, pl. -i, sm.
Cenchrus ('^flanjc).
Zadziorny, adi. -ne drze-
wo fnotigeö Jpolj.
Zadziorowaty, adi. —
zlam ^abriger ^vud;.
Zadziurawic, -wie, -wilera,
va. perf. löcherig machen.
Zadziurawienie, -nia, s)i.
S)urrf)löc^ern n.
Zadziw, -u, pl. -y, sm.
Setrounberung /., (gtftaunen
n., ©taunen n.
Zadziwia6,-wiam. -wialem,
va. imperf.; Zadziwic, -wie,
-wilem, va. perf. in Srfiaus
nen, Sßerrounberung fe^en, ftau^
nen machen, oeriDunbern;
swiat caJy -wil swoim po-
stepkiem et ff^te bie ganje
SBelt burc^ feine %a\. in
©tftaunen; twoja zuchwa-
losd -wila nas wszystkich
beine ^rec^^eit fe^te un8 aUe
in Serrounberung;— sie, vr. fic^
rounbern, ftaunen; — sie nad
czem fi(^ über etro. oerroun
betn.
Zadziwianie
566
Zagadauie
Zadziwianie, Zadziwie-
nie, -nia, sn. ä>ertDunbetung
/'., «Staunen n., ©tftaunen.
Zadzwonic, -nie, -nitem,
va. perf. läuten, flingetn; —
na kogo jmnbn burtft Sauten
l^erbeirufen, imnbm flingeln ;
-dzwon, prosze, na sl'uäacego
läute, bitte, bem SDtener; —
czeni mit etn). flirren; -nil
dukatami er fliuipette mit
ben 2)ufoten; — w taba-
kierke an bie 2)ofe Hopfen;
-nia mu uszy e§ Hingt il^m
in 'ütn D[)ren.
Zadzwonienie, -nia, sn.
Sauten «., Älingen n., ÄIir=
rcn n.
Zadfwigczec, -cze, -cza-
lem, vn. perf. ergingen, er^'
tönen; -czaly dzwony we
wszystkich kosciolach e§ CV»
tönten in allen Äirc^en bie
©lodfen.
Zadzwigczenie, -nia, sn.
(Srtlingen «., ©ctönen n.
Zad^wigac, -gam, -galeni,
va. perf. aufl^eben unb 100=
F)in tragen.
Zadzdzenie, -nia, sn. an»
Ijaltenber Stegen.
Zadzdzyc sig, -dädie,
didzylem, vr. perf. tüchtig,
an[)oltenb regnen.
Zadäigac, -gam, -gaiem ;
Zadzgn^ö, -gne, -gnalem, va.
perf. antjauen, einen $ieb
nerfe^en; totftec^en.
Zaelektryzowac, -zuje,
-waieiD, va. perf. elcftrifieren ;
aufleben mad^en, in ^üeroegung
je^en, aufrütteln.
Zaelektryzowanie, -nia,
sn. ©leltrifieren n.\ aiufrüt«-
teln n.
Zafajdac, -dam, -dalem,
va. perf. befd^mu^jen, befadfen,
befubeln, bcfc^mieren.
Zafajdanie, -nia, sn. Se»
ic^mu^en n., Sefaden n., 58e-
fubeln n., SBefc^mieren n.
Zafalowac, -luje, -walem,
vn. perf. in roeKenförmige Se»
megung geraten, ju lüogen bc-»
ginnen; aufroogen.
Zafaidowaö, -duje, -wa-
lem, va. perf. in galten lege»,
falten, mit galten bebecfen.
Zafal8zowa6, -szuje, -wa-
lem, va. perf. fälfd^en; mit
5älfdE)ungen »erbetfen, »ertu«
fc^en.
Zafautowac, -tuj§, -wa-
lem, va. perf. pfänbcn.
Zafautowanie, -nia, sn.
«pfänbung /.
Zafarbowac, -buje, -wa-
lem, va. perf. färben; butc^
gärben oerbeden, üerroifd^en.
Zafarbowanie, -uia, sn.
gärbcn n., gärbung f.
Zafasowac, -suje, -walem,
va. perf. 1) feft anfaffen; —
konie bie ^üq^d feft anjie()en;
2) erhalten; — pensye ben
©e^alt erl^aiten, begeben.
Zafasowanie, -nia, sn. 1)
3(n5iel^en n., Slnfaffen «.; 2)
©rbalten n.
Zafastrygowac, -guje, -wa-
lem, va. perf. I^eften, äu|eften,
mit bem 2(nfd^[agfaben ju«
naiven.
Zafastrygowanie, -nia, sn.
heften n., ^ufieften n.
Zafiglowac, -gluje, -walem,
va. perf. mit 5ßoffcn anfan»
gen, j^ubringen.
Zafolowac, -luje, -walem,
va. perf »erroalfen; mit
6(ftmu^ bebeden.
Zafolowanie, -nia, sn.
33crroal!en n.
Zaforsztowac, -sztuje,
walem, va. perf. mit ^O^ft«
raänben oermad^en.
Zaforszusowaö, -suj e, -wa-
lem, va. perf üorfc^iefeen; =
Zaliczyc.
Zaforszusowanie, -nia, sn.
SSorfdöie^en n. ; = Zaliczka.
Zafrasowac, -suje, -walem,
va. perf. grofee SSerlegenl^cit
bereiten, ©orgen madien; —
sie, vr. in (Sorge geraten, fel^r
betümmert, beforgt fein.
Zafrasowanie, -nia, sn.
Sorge /'., SJerlegenl^eit f., S3e=
tiimmcrn n.
Zafrymarczyc, -cze, -czy-
lem, va. perf in Saufc^ geben,
oerfd^ad^ern.
Zafrymarczenie, -nia, sn.
3]erfc^ac^ern n.
Zafryzowac, -zuj§, -wa-
lem, va. perf. frifieren, Iäm=
men.
Zafryzowanie, -nia, sn.
5lämmen n., J^-rifieren n.
Zafugowac, -guje, -walem,
va. perf. tjcrfugen mit 5"9en,
oermac^en; einfugen.
Zafukaö, -kam, -kalem ;
Zafukn^^, -kne, knalem, I.
va. perf burc^ ©dielten bc=
täuben; II. vn. perf. ein
©c^eltroort auäfto^en.
Zafukauie, -nia ; Zafuk-
nigcie, -cia, sn. 1) betäuben«,
burd^ ©dielten; 2) ©gelten n.
Zafutrowac, -truje, -wa-
lem, va. perf. nerfuttern.
Zafutrowanie, -nia, sn.
SSerfultein n.
Zagabac, -bam, -balem,
Zagabn^c, -ne, -n^lem, va.
perf. anpocEcn/angreifen, an=
retjen; plö^lid^ anreben, plö|-
lieft an fmnDn l^erantreten.
Zagabanie -nia ; Zagabnig-
cie, -cia, sn. 2lnpacfen n.,
Singreifen n., SInreijen n. ;
plöfetic^eä 2lnreben.
Zagacac, -cam, -calem, va.
imperf.; Zagacic, -ce, -ci-
lem, va. perf. oerfafdt)imeren,
mit gafc^inen jumac^en, Der=
beden.
Zagacanie, Zagaceuie,
-nia, sn Sßerfafcftinieren n.
Zagadac, -dam, -dalem, L
va. perf ; Zagadywac, -duje,
-walem, va. imperf. 1) an»
reben, anfpred^en, anheben ju
fprec^en; -nal mnie na scho-
dach er rebete mid^ auf ber
Stiege <i.\\\ 2) jinnbn burd^
oieleä Sieben oerroirren, gum
©cftroeigen bringen, 'üii^ ®e="»
fpräc^ auf anbere 33al}nen 5U
bringen fucften; nie -duj
trachte nidit, baö Q5efpräc§ ab=
3Ulen!en; tak mnie dlugo
-vval, aÄ zapomnialem, co
powiedziec ec ^Qt fo lange
in mid^ fttneingerebet, auf
mid^ loägerebet, bis icft oerga|,
maö icft ju fagen ftatte; 3) —
kogo einem ein Siätfel
aufgeben, eine nerfänglic^e
j^rage tun; II. — sie,
vr. fid^ oerplaubetn, ft^
in ein ©efpröc^ oertiefen;
-dalem sie, a to juÄ czas isc
do domu id^ Ijobe mic^ Der»
plaubert unb eä ift f^on
3eit, naib §aufe ,iu geften.
Zagadauie, Zagadywa-
nie, -nia, sn. 2lnfprec^en ».,
Zagadka
567
Zaginacz
2lnrcbcn n. ; aSerroirrett n.
burd^ hieben; SSerpIaubcrn n.
Zagadka, -ki, pl. -ki, sf.
Stätfel n. ; rozwiazac -ke ein
3iätfe[ löfcn; zadawac' -ki
9tät[e[ aufgeben; ten czlowiek
jest dla mnie -ka biefer 2)Jenfc§
ift für m\(S) ein SRätfel; nie
zadawaj mi -dek, ale powiedz
cata prawde gib mir feine
diäi^il auf, fonbern fage bie
ooUe Slßa^t^eit.
Zagadkowosc, -sei, sing,
fant. sf. 3iälffl^aftigfett /.
Zagadkowy, adi. ; Zagad-
kowo, adv. rätfelfjaft; ta
cala sprawa jest troche -wa
biefe gonje 2lnge(fgenl^eit ift
ein roenig rätfelöaft; -wa
smierc rätfeli^after Sob.
Zagadnienie, -nia; Zaga-
dnifcie, -cia, sn. grage /.,
^Problem n., Slufgabe t-
Zagadzac, -flzam, -dzatem,
va. imperf. ; Zagodzic, -dze,
-dzilem, va. per/. auägleid)en,
fjrteben ftiften, ben grieben
ocrmitteln.
Zagadzanie, Zagodzenie,
-nia, sn. Sluägleic^cn n.; gnc=
ben^ucrmittlung /.
Zagaic, -je, -item, va.
per/. ; Zagajac, -jam, -ja-
Jem, va. imperf. 1) eröffnen,
einleiten; — posiedzenie
eine ©i^ung eröffnen; 2) eine
(2ßalb)fc|onung anlegen.
Zagaisko, -ka, pl. -ka, sn.
mit Säumen unb ©efträuc^
roilb üerroadifener SSoben.
Zagaj, -u, pl. -e, sm.
©cbonung /., (Se^ege n.
Zagajac, -jam, -jalem, va.
imperf.; l)fie^e: Zagaic; 2)
Zagoic, -je, -iiem, va. perf.
Ijeilen; — sie, vr. oerl^eiten,
geöeilt werben.
Zagajanie, Zagajeuie,
-nia, sn. Eröffnung /., @in=
leitung /.
Zagajanie, Zagojenie,
-nia, sn. $>eilen «., |)etlung f.
Zagajnik, -a, pl. -i, sm.
^orjung /.
Zagajny, ac?».©röffnungö=,
®tn[eitungä=.
Zagalac, -lam, -lalem, va.
imperf. ; Zagalic, -le, -lilem,
va. perf. ben SaU juroerfen,
auferlegen.
Zaganiacz, -a, pl. -e, sm.
Sreibec m.
Zaganiac, -niam, -uialem,
va. imperf. \ Zagonic, -nie,
-nilem; Zagnac, -gnam,
-gnatem, va. perf. treiben,
jagen, wegtreiben, eintreiben;
— bydio do obory baä 33ief)
in ben Äu^ftaH treiben; —
sie, vr. nad^fe^en.
Zagauianie, Zagonienie,
Zagnanie, -nia, sn. SIreiben
n., Jffiegtreiben, Eintreiben n.
Zagapiö sig, -pie, -piJem,
IT. perf. ficft Dergaffen.
Zagapieuie sig, -uia, sn.
2>ergaffen n.
Zagar, -u, pl. -y, sm.
Äoblenbunft m.
Zagardlac, dlam, -diätem,
va. imperf. ; Zagardliö, -die,
-dlitem, va. perf. bie Äe^le
^ufammenfd^nüren, erroürgen
rooHen.
Zagardlowac, -dtuje, -wa-
tem, va. perf. ^aläbrec^erifc^
oerbienen.
Zagarniac, -ne, -nalem,
va. imperf.'., Zagarn%c, -ne,
-naiem, va. perf. jufammen=
fc^arren, an fic^ nel^men,
raffen, reiften ; einftreic^en ;
chcialby wszystko — er
möd^tc aUeä an fid^ bringen;
-nij wszystko do swego worka
(treidle aüeg in beinen ©adf
mit ; — pulk, garnizon uie-
przyjaciela ein 3iegiment, eine
©arnifon, ben geinb aufl^eben.
Zagarnianie, Zagarnig-
cie, -cia; Zagarnienie, -nia;
sH. ^ufammenfc^arren «.,
3taffen w., 2lnficf)retf5en n.,
@inftrei(^en n. ; 2luff)eben n.
Zagasac, -sam, -safem, vn.
imperf. \ Zagasn^c, -sne,
-siiatem, vn. perf. erlöfc^en,
auägel^en; swiatio -sto baS
Sid)t ift ertofc^en.
Zagasanie, -nia ; Zaga-
snifcie, -cia, sn. ßrlöfc^en
n., 3luägel)en n.
Zagasiö, -sze, -sitem, va.
perf. \ Zagaszac, -szam,
-szatem, va. imperf. erlöfc^en,
abbre^en, auslöfc^en ; -gas lam-
pe brefie bie Sampe ab ; -gascie
ogien Iöfd)t baä %t\xix au§.
Zagasiewka, -ki, pl. -ki,
sf. garnlraut n.
Zagaszanie, Zagaszenie,
-nia, sn. ©rlöfc^en n., 2lug=
töfcben n., Slbbre^en n.
Zagaszczac sig, -czam,
-czatem, va. imperf. ; Za-
goscic sig, -szcze, -scitem,
vr. perf. ai^ ©aft einfe^cen,
feften jfufe foffen, lange in ber
jjrembe nerroeilen.
Zagawgdzic si§, -dze,
-dzitem, vr. perf. \\6) OCr=
plaubern, oerplappetn.
Zagdakac, -kam, -kalem,
vn. perf. ju gatfern an-
fangen.
Zagderaö, -ram, -ratem,
vn. perf. ju fc^elten, ju murren,
ju brummen anfangen.
Zagfbowaö; -buje, -walem,
va. perf. baä jjlulfc^iff am
©c^nabel feftmad^en, an=
fdE)näbeIn.
Zagggad, -gam, -gatem,
vn. perf. ju fd^nattern on=
fangen.
ZaggszczaCj -czam, cza-
tem, va. imperf; Tta,-
ggscic, -szcze, -ficitem, va.
perf. Derbic^ten, oerbidfen,
; bicl)t anfüllen ; — si?, vr. ftd^
[)äufen, üermefjren, fid^ ja|l=
reicfi einniften.
Zaggszczanie, Zaggszcze-
nie, -nia, sn. SBerbic^ten n.,
SJerbicEen n.
Zaggsciec, -seieje, -öcia-
: tem; Zag§stniec, -nieje,.
! -niaiem, vn. perf. bic^ter,
bidter mad^en.
! Zagi%c, -gne, -gialem, va.
perf.; Zaginaö, -nam, -ua-
lem, va. imperf. biegen, oer»
bii'gen, umbringen, umlegen,
umlneifen; — do gory in bie
§ü^e bringen; -gieta kartka
umgebogene Seite; — kruczka
eine Sift benü^en; — parol
na CO ftc^ etil), üerfpred^en ;
— blache rauben.
Zagifcie, -cia ; Zaginanie,
-nia, sn. Söiegen n., Sengen
M., Umbiegen «., Umlegen n.,
SBiegung/., 8ug m., gälte;
-cie esowate ©-förmiger
2lbfd^nitt be§ ©rimmbarmä ;
— blachy ^yal^ m.
Zagigtek, -tka, pl. -tki,
S7n. — ucha D^rfc^nedfe /.
Zaginacz, -a, pl. -e, sm.
Siegeifen n.
Zagin%c
568
Zagniatad
Zagin^6, -ne, -nalem, vn.
perf. üerloren gelten, oer»
fc^rolnben, umfommen ; wszel-
ki sluch o nim -nai nttttt
^ötte gar nid^tä oon i^m;
opatrzno6c nie da — takiemu
czlowiekowi bte aSorfef)ung
roirl) fo einen SKcnjd^en nid^t
umfommen taffen; -neJy da-
■wne obyczaje bie alten ©Uten
retj^roanben; zaginiony Dev=
loten, oermi^t, Detfd&rounben,
cerfd^oUen.
Zagipsowac, -psuje, -wa-
lem, va. perf. »etgipfen, ein«
gipfen,
Zagipsowanie, -nia, sn.
SSerqtpien n.
Zagl%da6, -dam, -daf em ;
Zazierac, -ram, -ralem, vn.
intperf. ; Zagl%dn|,6, -dne,
-duaiem ; Zajrzec, -rze, -rza-
lem', vn. perf. 1) hinein»
jc^auen, ^inemblidEen, ^inein=
gucfen; -duij no przez okiio,
cf> sie tarn dzieje fc^oue
einmaf burdE)§ ^enfter, roaö
bort BorgeE)!; -dnij do 'isiaiki,
wiele ci jestem winien jä)au'
im äSud) nac^, mie tiel i:^
bir fc^ulbig t)in; — komu
w serce jmnbm inö ^er^
blicfen ; ämiato komu — w
oczy jmnbm Ud in bie Slugcn
bliden, inä 2luge fc^auen;
-rzyj no do koni fiel^ einmal
5u ben '^ferben; -rzyj kiedy
do mnie tritt bod^ einmal bei
mir ein, befuc^e mic^ ouc^
manchmal; — w co in etra.
einblicten, ©inblicE tun, etro.
prüfen, unterfud)en, butc^=
fud^en ; 2) — komu jmnbn be=
neiben, jmnbm etra. ni^t
gönnen; wole, abymnie-rzano,
mi. aby mnie zalowano beffer
3fleib alö aJUtteib.
Zagl%danie, -nia; Zagl^d-
ni|cie, -cia; Zazieranie, Zaj-
rzenie, -nia, sn. 1) ^inein=
bltcfen «., ^ineinfc^auen «.,
»ineinfe^en n, "i^rüfen n.,
Üntcrfud&en n. ; 2) Seneiben n.
Zaglabiaö, -biam, -bialem,
va. imperf.; Zagtobic, -bie,
-bilem, va. perf. ceifeilen,
oernieten.
Zaglabianie, Zaglobie-
nie, -uia, .<in. SBerfeilen «.,
SBernieten v.
ZagJada, -dy, pl. -dy, sf. \
93ernic^tung /., Vertilgung /., j
2lusrottung /. ; — calego ich j
rodu bie Vernichtung i^reä
ganjen ©tommeö; — imienia j
Vertilgung be8 S^tamenö ; — |
pamieci gönjlid^e Vergeffen» i
^eit. j
Zagladza6,-dzam, -dzatem,
va. imperf. ; Zagladzic, -dze,
-dziJem, va. perf. 1) Der=
nid^ten, certilgen, ausrotten;
— pamiec czego ba§ Sin»
benfen an etrc. uerraifc^en;
— CO z pamieci elra. auä bem
©ebäc^tnig vertilgen; 2) glät=
ten, glatt ftteic^en, glatt ebnen,
glatt reiben.
Zagtadzanie, Zagladze-
nie, -nia, sn. 1) Vertilgen
n., Verntddten n., 2luerotten
n.; 2) ®latt[treicten «., ®latf-
reiben n. [
Zaglgbiac, -biam, -biaJem, I
va. imperf.] Zaglgliic, -bie,
-bilem, va. per/, oerticf en ; I
-biony w myslach in ©ebaus t
fen oerticft; — sie, tr. fidj
üertiefen ; -bil sie w czytanii;
i nie wie co sie wokolo
niego dzieje er »ertiefte fic^
im Sefen unb roeife nid[)t, roaö
runb um i^n oorie^t.
Zagl§bianie, Zaglgbienie,
-nia, sn. Verliefen »., Ver=
tiefung /., 2;iefe f.
Zaglfbie, -bia, pl. -bia,
sn. Sbeden n., 3ÖIulbe /.; —
wegli kamiennych ©tein«
foblenfelb n.
Zagloba, -by, pl. -by, sf.
1) ©reif«, fjabt^tömuf^el/.;
2) ©armoerfdjlingung /.
Zaglodnieö, -dnieje, -dnia-
lem, vn. perf. r)erl)ungern;
-dniejesz ty u nas, biedaku
bu rcirft bei unä, bu Slrmer,
oerl^ungern; byliby6my-dnieli,
gdyby nie ta nagla pomoc
mir mären of)ne biefe plö^lidie
§ilfe oerbungert.
Zaglodzenie, -nia, sn.
Verbungern n.
Zaglodziö, -dze, -dzilem,
va. perf. butd) junger quälen,
töten, jcbrcäcben; — sie, vr.ioev>
jungem ; fi^ ju Xohc 'l)ungern.
Zaglöwek, -wka, pl. -wki,
sm. Äopffiffen n., $aupt=
fiffen n.
Zagluchn^c, -ebne, -chna-
lem, va. perf. taub merben,
betäubt roerben.
Zaglnpiö, -pie, -pilem, va.
perf. bumm mad^en, oer»
bummen.
Zaglnpiec, -pieje, -piatem,
vn. perf. bumm roerben, »er«
bummen.
Zag]:apienie, -nia, sn.
Vcrbummen n., Verbummung/.
Zagluszaö, -szam, -szalem,
va. imperf. ; Zaglnszyö, -sze,
-szylem, va. perf. 1) betäu«
Den, überjc^reien ; ostatnie
jego slowa zostaly -szone
ogoinym halasem feine legten
2Borte mürben burcft ben aU=
gemeinen Särm überjc^rien ;
stara sie w wirze zabaw —
glos sumieuia er trod^tet im
Strubel ber Vergnüaungen
bie ©timme bcg ©emiffenä ju
betäuben ; -szasz mnie »wojem
wrzaskliwem opowiadaniem
bu betäubft mic^ burd^ bcine
lärmenbe (Srjäl^lung; 2) er=
ftidfen (oon ^^flanjen).
Zagluszanie, Zaglusze-
nie, sn. Vetäuben «., Über»
fcl)reien n.
Zagmatwac, -warn, -wa-
lern, va. perf. »ermicfeln, »er=
roirren, »ermifc^en, äufammem
miid^en, einen Slijd^mafc^
mo^en; oerfifsen, »erfnoten,
»erfc^lingen ; — sie, vr. \x<i) »er=
roirren, »erroicffln.
Zagmatwanie, -nia, sn.
Verrourung /., Verroicflung /.
Zagnac, Zagnanie, ftclie:
Zaganiaö, Zagauianie.
Zagnajac, jam, -jalem,
va. imjjerf ; Zagnoid, -je,
-iiem, va. perf. 1) bemiften,
mit 3Wift anfüllen; büngen;
»erunreinigen;2)faulen macben,
in gäulnis übergeben laffen,
eitern macben; — sie, vr. ix-
tern, in (Siter übergeben; im
eigenen @cbmul3 »erfinfen, »er=
faulen.
Zagnajanie, Zagnojenie,
-nia, an. Vemiften «.; S)üngen
n, Süngung /., Verunptigen
n; Veifumpfung /.
Zagniataö, -t;tm, -talem,
va. imperf; Zagniesö, -gnio-
te, -gnioilem, va. perf. 5U=
fammenfncten, jujammenbtüf»
Zagniatanie
569
Zagrac
!en; einfiieten; — ciasto ben
XeiQ burc^fnetert; -gniecie cie
er roitb btc^ etbrücfen.
Zagniatanie, Zagniece-
nie, -nia, sn. Qa\ammintne'
im «., Sufttti^nfniTÜtfen n;
35urcf)fneten n. ; ©rbtüdfen n.
Zagnicie, -cia, sn. Sin»
faulen «. ; a3erfouItl^eit/".,5äule
/., SSerfumpfung /.
Zagnic, -gnije, -gnileno,
vn. perf. ju faulen onfangen,
in ;5ä"l"iä übergel^en.
Zagniewa, -wy, pl. -wy,
/. Clidemia («Pflanae).
Zagniewaö, -wam, -walem,
i-flf. per/, erjürnen, ärgern,
aufbringen; ta odpowiedi
-wala krolowe btefe Qlntnjort
erzürnte bie Äöntciin; — sie
vr. ficö erbofen, fid^ erjürnen*
fid^ ärgein, aufgebracht rcer=
ben.
Zagniewanie, -nia, sn.
©rjütnen n., ärgern «., 2luf»
bringen n.
Zagniezdzad, -d^am, -dza-
lem, va. imperf.; Zagnie-
^dzi<5, -idie, -idzilem, va. perf.
einniflen ; — sie, vr. fic^ ein=
nlftcn, fic^ nteberlaffen.
Zagniezdzanie, Zagnie-
zdzenie, -nia, sn. Sinniften
«., 5RieberIaffen n.
Zagnilek, -Ika, pl. -Iki,
sm.\ Zagnilka, -ki, pl. -ki,
sf. oerfaulteg 3eug.
Zagnilosc, -sei, sing,
tant. sf. gäu(ni§ /.
Zagniotek, -tka, -pl. -tki,
sm. 3ufammengefnetetf(5) n.;
Äud^en m., Brotlaib m. auS
Xeiqreften.
Zagnusniac, -sniam, -6nia-
lem, va. imperf.; Zagnnsnic,
-soie, -snilem, va. perf. träge
machen.
Zagnusnianie,Zagnusnie-
nie, -nia, sn. 2;rägl^ett /.
Zagnusniec, -sniam, -snia-
lem, vn. perf. tiäge roerben,
in 2:räg^eit, in Snbolenj
oerfaüen.
Zagon, -u, pl. -y, sw ;
dim. Zagonek, -nku, pl. -nki,
sm. 1) äJfet n., j^elb n., 2lcfcr
m. 2) ©treifäug m., Dlad^fe^m
n., SSerfoIgung /. ; tatarskie
-y SatarenanfäHc pl.
I Zagonic,Zagonienie,fie§e:
Zaganiac, Zaganianie.
Zagonisty, adi. üoH Stder»
Beete.
Zagono wy, adi. 21 der-
be et».
Zagonczy, adi. ©treif-
jugö», ©tretf=; -cza wojna
Heiner Ärieg, ©ueriüalrieg m.
Zagonczyk, -a, pl. -ki
uuD -cy. sm., ©trcif jd^ärler w.,
greifc^ärler m.
Zagorszyd, -sze, -szyJem,
va. perf. weit ärger machen.
Zagorywac, -wamj-waiem,
vn. imperf. ; Zagorzec, -rzeje,
-rzaJem, rn. perf. 1) oom
Äo^lenbunft betäubt roerben,
erfliden; 2) fid^ entjünben; 3) ben
©onnenflict) befommen ; oon
ber ©onne oerbrannt roerben.
Zagorzalec, -Ica, ptl. -Icy,
sm. |>i^fopf m., SBraufefopf
m., ganatifer m.
Zagorzalosc, -sei, sing,
tant. sf. 1) §i§föpfigfeit /. ;
ganati^muQ m.\ 2) Setäu-
burg /., burd^ Äo^Ienbunft.
Zagorzaly, adi. ; Zago-
rzale, adv. 1) ^i^föpftg,
fanatifd^, überfpannt, ejaltiert;
2) com Dfen=, ^o^Ienbunfte
betäubt.
Zagorzel, -i, pl. -e, sf.;
Zagorzelina, -ny, pl. -ny,
sf. 1) ©onnenftid^ m.; 2)
Äo^lenbunftm.; 3) Äo^tenbunft=
betäubung f., (Srftidung f.
burc^ J^ol^Ienbunft, 3lfp^vEie /.
Zagorzenie, -nia, sn. 1) 33"e=
täubung/., ©rftidung/. burc^
Äo^Ienbunft; 2) ©onnen=
fti* m.
Zagorzkn%c, -kne, -kua-
lem, vn. perf. bitter roerben,
uerbittern.
Zagorzkiii§cie, -cia; Za-
gorzknienie, -nia, sn., 33er=
bittern n.; ^Bitterroerben n.
Zagospodarowac, -ruje,
-vvatem, va. perf.\ Zagospo-
darowywac, -wuje, -wa-
lem, va. imperf. berotrtfc^af=
ten, roirtfc^aflUc^ einrichten ;
— wies baö 3)orf roirl)^aft=
lic^ »ernoEtommnen; zago-
spodarowany eingeroirtfc^aftet;
— sie, vr. feine SBirlf^aft
auf einen guten ©tonb brin=
gen, fic^ gut einroirtfc^aften.
Zagospodarowanie Za-
gospodarowy wanie, -nia, am.
(Sinroirtfd^aften «.; a3eroirt=
fc^aften n.
Zagoszczenie, Zagosciö,
fte^e : Zagaszczanie, Zaga-
szezac.
Zagotowac, -tuje, -watem,
va. perf.; Zagotowywaö,
-wnje, -waJem, va. imperf.
aufJo^en, auffod^en laffen;
— sie, vr. auffoc£)en, anfan=
gen ya. foc^cn.
Zagotowanie, Zagotowy-
wanie, -nia, sn. 2luffoc^en w.
Zagörny, Zagörski, adi.
hinter ben Sergen (gelegen);
dla -skich panow für 2ln»
fömmlinge.
Zagorze, -rza, pl. -rza, sn.
§intergebirge n.
Zagrabiaö, -biam, -biaJenj,
va. imperf.', Zagrabic, -bie,
-bilem, va. perf. 1) einwarfen,
gul^arfen; tueg^arten, l^inroeg=
rechen ; — nasienie ben ©amen
juf|ar!en; 2) entreißen, an ftd^
reiben, on fic^ raffen, einjic^en,
f onftäjieren ; -bil cale nasze
mienie er ri^ unfer ganjeä
$ab unb ®ut an fid^; rzad
-bit jego dobra bie 3tegierung
fonfiäjierte feine ©üter.
Zagrabianie, Zagrabie •
nie, -nia, sn. 1) ®in^ar!en n;
Sffieg^orfenn., fßegre^en n.; 2)
(antreiben «., 333cgrei|en n.,
gortfc^Ieppen n.,Äonp5ieren n.
Zagracowac, -cuje, -waiem,
va. perf. \ Zagracowywac,
-wuje, -waJera, va. imperf.
mit ber §arle 'ü'\t @rbc gletd^
machen.
Zagracowanie, Zagraco-
wywanie, -nia, sn. ®[et(^=
machen n. mit ber §or!e.
Zagrac, -gram, -gralem,
I. va. imperf. ; Zagrywac,
-wam, -wa'fero, I. va. imperf.
1) fpielen, anfpielen ; -graj nam,
prosze, do tanca fpiele uns,
bitte, jum %<xn\ auf; jak on
-gra, tak ja tsnezyc musze
(id^ niu^ fo tangen, roie er
fpielt) id^ mu^ nac§ feiner
pfeife tanjcn; — komu jmnbm
auffpieten, eine ^arte 3tufe jum
2lufbei^en geben, jmnbn über=
liften, f)interä «ic^t führen;
2) ausfpielen; kto -grywa
Zagradzac
570
Zagrzac
ton fpielt au§; ja -giywam
asa i^ fpiele baä 2lä au§;
II. vn. erf^aHen, ertönen,
gu InaUen, ju bonnern an»<
fongen ; -graly traby bie 2;tom=
peten crfd^aEten; wtem stra-
szna -gra!a kanonada ba ging
ein furcötbarcr Äanonenbonner
Io5 ; in. — sie, IT. fic^ beim
©pielen oergeffen, ganj in boä
©piel oerfunfen {ein.
Zagradzaö, -dzam, -dza-
lem, va.imperf.\ Zagrodzic,
-dze, -dziiera, va. perf. 1)
oerjäunen, umzäunen, oer«
jc^Iagen; 2) abfperren, »er»
fd^Ue^en; przeszloSc moja
-dza mi droge do urzedow
meine SSergangenl^eit üetfcft'liefet
mir ben SBeg gu Ämtern;
— korau przystep jmnbm
ben ^\xa,ixvQ abfc^neiben; —
kogo od czego jmnbn t»on
etro. abfc^Iiefeen; — co pra-
wem einer ©ac^e burd^ ein
®efe^ DOtbeugen.
Zagradzanie, Zagrodze-
nie, -Dia, sn. 1) Umjäunung
f., SBerfd^Iag m. ; 2) SSerfc^Iiefeen
n., SSerfperren n.
Zagramolic sig, -le, -li-
lem, vr. perf. nac^ langem,
müf,:DoIIcm 2lrbeiten rooEjiti
gelangen.
Zagranica, -cy, sing. tant.
2luslanb n.; czy bytes w
tytn roku -ca? roarft bu in
biefem ^al^re im Sluglanb?;
— zasypuje (^alewa) nas
swoimi wyrobaini ba§ 2ll»ö=
lanb überfc^üttet (über=
fc^roemmt) unä mit feinen
(grKugniffen.
Zagraniczac, -czam, -eza-
iem, va. imperf.\ Zagrani-
czyc, -cze, -czytem, va. perf.
abqrenjen, begrenjen.
Zagraniczanie, Zagraui-
czenie, -nia, sn. 2lbgrenjen n.
Zagranicze, -cza, pl. -cze,
sn. = Zagranica.
Zagraniczuik, -a, pl. -i-y,
sm. 1) ©renjnac^bar m. ; 2)
9lu6[änber m.
Zagraniczny, adi. \ Za-
granicznie. adv. auslänbifc^,
ouäroättig; -ne wyroby ouö"
länbijc^e ©rjeugniffe; nrznd
spraw -ych auäroärtigeä Slmt.
Zagranie, Zagrywanie,
-iiia, sn. ©pielen n.; 2lui=
f pielen n., 2lnfpielen ». ; Sr-
f chatten n., (Srtönen «.
Zagratownik, -a, pl.
-i, sm. Sc^roimm^olj n.
Zagrazad, -iam, -ÄaJem,
vn. imperf.\ Zagrozic, -ie,
-zilem, vn. perf. bebro^en,
brol^en, anbrot)en; zil im
wojna er bro^te i^nen mit
einem Äriegc; — komu kara
jmnbm eine ©träfe anbrol^en;
-za nam wojna domowa e§
brol^t ung ber Sürgerfrieg; -ia
ci wielkie uiebezpieczenstwo
eä bro^t bir eine gto|e ®e=
fa^r.
Zagrazanie, Zagrozenie,
-nia, sn. Sebrol^en n., S)ro=
^en n , 2lnbro^en n.
Zagr^zac, -zam, -ialem,
va. iniperf.; Zagr§,zyc, -ie,
-iyiem, va. perf. oerfenfen,
nerfinfen laffen, untertaud^en;
— sie, vr. fid^ »erfenfen, ein=
tau(^en.
Zagr§,zanie, Zagrozenie,
-nia, sn. 58erfenlen n., Unter»
tauchen n.
Zagrgplowac, -pluje, -wa-
lem, va. perf. »erfrempeln,
äufrempeln.
Zagroda, -dy, pl. -dy, sf. ;
dim. Zagrodka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) SSerüäunung /., SSer=
madiung /., SSerfc^faj w.,
©e^ege n. ; 2) §of m., Sauern^of
m., Sauernmeierci f., §inter=
faffengut n., Keiner ©runb=
befi^.
Zagrodnictwo, -wa, sn.
.^interfaffenftanb m.
Zagrodniczka, -ki, ^L-ki,
sf. ©teHenbefi^etin f., §äu§=
lerin /., §interfaffin/., öei=
faifin /
Zagrodniczy, Zagrodni-
cki, arfi. ; Zagrodniczo, a«?c.
^äu6Icrifdö, öinterfaffen^.
Zagrodnik, -a, pl. -cy,
sm. |)interfa6 ?«., ©teilen»
beftfeer m., ^äuörer m., Sünb=
ner m.
Zagrodny, adi. 1) 33er»
jäunungs=, Serfd^tagä- ; 2)
|)interfaffen-; 3) begrensbav.
Zagrodzenie, -nia, sn.
Ser^Qunung /"., Umjäunung/.;
2Ibfd^Iiefeung f., 3lbfperrimg/.
Zagromi6, -mie, -milem,
oa. perf. nieberbonnem,
nieberfc^mettern.
Zagromienie, -nia, sn.
Jiieberbonnern n., 3iieber-
fc^mettern n.
Zagröd, -odu, pl. -ody, sm.
3)ialmignatte /. (giftige
©pinne).
Zagruchac, -cham, -eha-
lem ; Zagruchotac, -tarn,
-talem, vn. perf. ju gurren
anfangen.
Zagruchanie, Zagrucho-
tanie, nia, sn. (Surren n.
Zagryzac, -zam, -zalem,
I. va. imperf.\ Zagryzc, -ze,
-ziem, I. va. perf. 1) Qn=
beiden, beiden; ju2;oöe beifien;
psy -zly kota bie ^unbc
£)aben bie ßa^e ju Sobe ge»
biffen; — wargi bie Sippen
nerbei&en; 2) jmnbn burd^
Äränfungen unb ©ram auf»
reiben, einem butd^ ^rger
baä Seben cerlürjen; to go
-zlo baä bat i^n ju ^^obc
gegrämt; II. — sie, vr. 1)
ficli gegenfeittg in 2;obe beiden;
2) fic^ grämen, fid^ gu Sobe
fränfen; cor @ram, Ärän«
fung aufgejel^rt loerben.
Zagryzanie, Zagryzienie,
-nia, sn. Serbei^en w., Seifeen
n. ; 3;otbei^en n. ; ©rämen n.,
Äränfen n.
Zagryzmolenie, -nia, sn.
Sefri^eln n., 5Rerf(^mteren n.
Zagryzmolic, -le, -lilem,
va. perf. befri^eln, oerf^mie-
ren.
Zagrza<5, -grzejq, -grzatem,
I. va. perf.\ Zagrzewac,
-warn, -wal'em, I. va. imperf.
1) njärmen, erroärmen, auf-
roärmen; -grzej mi rece, bo
calkiem zmarzniete erroärme
mir bie öänbe, roeit fie gong
erfroren finb ; -grzej te po-
trawe eriüärme biefe ©peife;
nie — miejsca (feinen Drt
roarm machen) an leinem Drte
länger nerroeiten ; 2) aneifern,
anfeuern; — liclnierzy do
walki bie ©olbaten gum
Kampfe anfeuern; II. — sie,
vr. \\6) erroärmen, fid^ mär»
men; pozwol mi — sie przy
twojem ognisku erlaube mir
mic^ Bei beincm ^yener gu
wärmen.
Zagrzanie
571
Zahandlowad
Zagrzanie, Zagrzewanie,
-nia, sn. SEBärmen n., 2luf=
toärmen n. ; ©tiüärmen n.,
2lnfeuern n.
Zagrzebac, -bie, -balem,
va. per f.; Zagrzebywac,
-buje, -wafem, va. imperf.
»ergraben, cerfd^arren ; —
trupa bie Seiche oergtaben;
wilk czego nie zje, -bie ber
2Bolf nerfd^arrt, roa§ er nic^t
auffrißt; — skarb einen
©c^a5 »ergraben; — sie, vr.
ftc^ Dcrgraben, ftc^ oerfdiarten ;
— sie w domu fid^ ju ^aufe
»ergraben, einferfern, ficö ein=
fc^tte^en; — sie w ksiaikach
ftd) in Suchern »ergraben.
Zagrzebauie, Zagrzeby-
wanie, -nia, sn. SBerfc^arren
n., Sßergraben n.
Zagrzechotac, -tara, -ta-
lem, va. perf. y\x ftappern
anfangen.
Zagrzeszyc, -sze, -szylem,
va. perf. gu fünbigen an=
fongen, Durd^ ©ünbigen ücr«
roirfen.
Zagrzewadlo, -dia, pl.
-dia, sn. Sisärmflofc^e/., 2;^er= I
mop^or m.
Zagrz|zn%c, -ne, -ziem.
vn. perf. [teden bleiben, »cr=
fin!en; — w btocie im Äot
»erfinfen.
Zagrzgznigcie, -cia, sn.
SSerfinfen n., ©tecEenbleiben n.
Zagrzmiec, -mie, -mialem,
vn. yerf.; Zagrzmiewaö,
-warn, -waiem, vn. imperf.
1) ioäbonnern, erbonneru,
anfangen ju bonnern ; -mialy
dziala nieprzyjacielskie bie
feinbli^en .ßanonen fingen
an ju bonnern ; -mialo eä fiat
gebonnert; 2) erfc^atten, cr=
fcröl^nen, ertönen; -miaty
orgrauy bie Crget ertönte.
Zagrzmotac, -tarn, -tafem,
va. imperf. ; Zagrzmotnac,
-tne.-ilem, va. perf. bonnernb
^inf^reubern.
Zaguba, -by, pl. -by, sf.
1) Serberben n, 95erni(|tung
/., aiuäroltung /.; 2) SBer-
(ieren r;.; — towaru 33er»
fc^teppung f., gScrIuft m. bes
@ute§.
Zagnbca, -cy, pl. -cy, sm. ;
Zagubiciel, -a, pl. -e, sm.
j aSerberber m., Sernicfeter w.,
2tu€rotter m. ; 3Bürgengel m.
! Zagubiac, -biam, -biatem,
\ va. imperf; Zagubic, -bie,
' -bilem, va. perf. 1) »ecnicf)ten,
ausrotten, »erberben, ücr=
tilgen; 2) »erlieren.
Zagubianie, Zagubienie,
-nia, sn. 1) 2lu§rotten n., S3er=
tilgen «., 3Serbcrben »., 3>er=
nicbten n. ; 2) 3SerIteren «.
Zagubicielka, -ki, pl. -ki,
sf. Scrnic^terin/., aSertif gerin
f., 33erberberin /.
Zagubny, adi. 1) »ertitg«
bar, »erni^tbar; 2) »ertier«
bar.
Zagumienny, adi. l^inter
ben ©c^euneu bffinblid^.
Zagumowac, -muje, -wa-
lein, va. perf. gummieren.
Zagamowanie, -nia, sn.
©ummieren«. ; ©ummierung/.
Zagnzbiac. -biam, -bialem,
va. imperf. ; Zaguzbiö, -bie,
-bilem, va. perf. frümmen,
biegen, butfelig biegen, falten.
Zaguzbianie, Zaguzbie-
nie, -nia, sn. Krümmen «.,
Siegen n.
Zaguzdrac sig, -dram,
-dralem, vr. perf. »ertänbetn,
tänbelnb »erfpäten.
Zagwarzyc -rze, -rzylem,
vn. perf. ju pCaubern, ju
er,;ä^ten anfangen.
Zagwazdac, -zdam, -zda-
{em, va. perf. befc^mieren,
befc^mu^en.
Zagwazdanie, -nia, sn.
Sefc^mieren n., Sefd^mu^icn n.
Zagwazdzac,-idäam, -zdia-
iem, va. imperf; Zagwo-
zdzic, -idze, -zdziJem, va.
perf. »ernagcln, oerfc^Iagen;
— armate eine 5{anone »er»
nageln; -id^ony »ernagelt,
ftocfbumm.
Zagwazdzanie, Zagwo-
zdzenie, -nia, sn. SScrnageln
n., aSerfcbtagen n.
Zagwiazdzic, -zdie, -idzi-
tem, va. perf. beftirnen, mit
©ternen befäen.
Zagwiazdzenie, -nia, sn.
:öeftirnen n.
Zagwintowac, -tnje, -wa-
tem, va. perf. mit ©eioiaben
»ermac^en; mit GJeroinben »er»
fe^en.
Zagwizdac, -zdam, -zda-
Jem ; Zagwizdn^ö, -zdne,
-zdnalem, va. unb vn. perf.
pfeifen, loäpfeifen, ju pfeifen
anfangen; — na kogo jjmnbn
burc^ pfeifen tierbeirufen.
Zagwizdanie, -nia ; Za-
gwizdni§cie, -cia, sn. 5ßfei=
fen n.
Zagwo^dnik, -a, pl. -i,
sm. Colydium (Ääferart).
Zagziö, -ie, -ziiem, va.
perf. anfeuern, aneifern, an»
fporuen.
Zagzienie, -nia, sn. 2tn=
feuern w., Slneifetn n., 3tn=
fporuen «.; 3lnfeuerung /.
Zahacz, -a, pl, -e, sm.
Dexamina (firebögattung).
Zahaczac, -czam, -czatem,
I. va. imperf.] Zahaczyc,
-cze, -czyiem, I. va. perf.
anl^aten, anhaften; — o co
an etm. anflogen, l^ängen
bleiben; an etrc. on!nüpfen;
II. — sie, vr. 1) j^äugen
bleiben, ani^afen, angeben; 2)
auf ©d^toierigfeiten fto^en,
einen fcafen l^aben, inö
©toden geraten.
Zahaczanie, Zahaczenie,
-nia, sn. 2tnljQ!en «., Sln^
haften n., §afen»er6anb m. ;
— mutry, nasrubka ©c^rau»
benDerftcöerung /.
Zahaftowac, -tuje, -walem,
va. perf. ; Zahaftowywaö,
-wuje, -watem, va. imperf.
befticfen, mit ©tidferci bebedfen.
Zahaftowanie, -nia, sn.
SeftidEen n.
Zahalasowaö, -suje, -wa-
lem, vn. perf. ; ju lärmen
anfangen; va. — kogo
jmnbn burc§ Särm betäuben.
Zahamowac, -muje, -wa-
lem, va. perf. ; Zahamowy-
waö, -wuje, -walem, va. im-
perf. ^emmen, aufhalten,
äurüdf^alten ; bremfen ; —
ruch maszyny beu ®ang ber
2Uafc^ine aufhatten.
Zahamowanie, Zahamo-
wywanie, -nia, sn. ^emmen
n., 31 uf galten /(., 3"i^ücE'
tialten n.\ Sremfen n.
Zahandlowac, -dluje, -wa-
lem, va. perf. ^anbelnb
taufd^en, im 'faufcfiroege oer»
laufen.
Zahandlowanie
Zajarzyc
Zahandlowanie, -nia, sn.
SBer^anbeln n , SSettoufc^en ?t. ;
Sloufc^^anbet ?«.
Zaharcowac, -cuje,-walem,
vn. perf. anfangen ju fc^ar»
mütelrx.
Zaharcowanie, -nia, sn.
©d^ormü^eln n.
Zaharowad, -ruje, -walem,
va. per/. eratBeite«, fc^roer
BCrbienen; — sie, vr. fic^
burd) fc^roere 2lt6eit ju ©tunbe
nd^ten, braufgcöen.
Zaharowanie, -nia, sn.
©rarbeiten n., Sßerbienen n.
burd) fc^roerc 2lrBeit; — sie
3ugrunbege[;en )t. burc| fciiiriere
Slrbcit.
Zahartowac, -tuje, -wa-
lem, va. per/. ; Zahartowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
ferf. abl^ärten; ciagia piaca
go -wala bie fortn)äf)renbe
airbeit ^at tf)n abgehärtet ;
-wany w walce Äycia im 8e=
bensfampfe abgel^äctet; — sie,
vr. \\6) ab[)ärten.
Zahartowanie, Zaharto-
wywanie, -nia, sn. Slb^ör
len n.
Zahasa<5, -sam, -salem,
vn. per f. ju fpringen an»
fangen.
Zahebanowac, -nuje, -wa-
lem, va. perf. mit ©benl^olj
»ermadien, t)ei![eiben.
Zaheblowac, -bluje, -wa-
lem, va. perf. (osfiübetn, an=
fangen ju tjobcin, glatt f)obeln.
Zahipotekowac,-kuje, -wa-
lem, va. perf. belaften, t)t) =
pot^efarifc^ feftfleflen, fic^er=
ftcüen.
Zahipotekowanie, -nia,
sn. SJelaften n., bppot^efati»
fd)eä $VeftftclIen,Si^erfleQen n.
Zahuczed, -cze, -czaiem ;
Zahukaö, -kam, -kaiem ; Za-
hukn^c, -kne, -knalem, va.
unb vn. perf. einen bumpfen
©d^aü Don fid^ geben, bumpf
ertönen, erfc^allen, Ioäbon=
nern; — kogo jmnbn über-
fc^reien, burc^ ©c^reien über»
täuben.
Zahnczenie, Zahukanie,
-nia; Zahuknifcie, -cia, sn.
bumpfeä örfc^aaen, (Srtönen
«., Sosbonnern «.; Über«
fc^reion n.
Zahulad, -lam, -lalem, vn.
perf. ju toUcn anfangen.
Zahultaic sig, -je, -Üem,
vr. perf. lieberltc^ werben.
Zahultajenie, -nia, sn.
Steberlic^feit /.
Zahustac, -tarn, -talem,
va. perf. ju [d^aufeln an=
fangen.
Zahnstanie, -nia, sn. @in=
fd^outeln n.
Zaigrac, -g^ram, -gratem,
va. unb vn. perf. anfangen
5U ipielen, tänoeln, fpieren.
Zaigranie, -nia, sn. ©pie»
len n., Sänbeln n.
Zaimek, -mka, pl. -mki,
sm. gürroort n., Pronomen
«.; — osobisty perfönltdieö
gürroort; — zwrotny, dzier-
Äawczy, wzgledny, wskazu-
jacy, pytajacy, nieoznaezony
rücfbejüali^e§, befi^anjeigcn»
be§, bfjüglic^eg, ^inroeifenbcö,
frogcnbeä, unbeftimmteä gür»
roott.
Zaimkowy, adi. ; Zaim-
kowo, adv, fürroörtlid^, pro=
nominal, Jyürmortör,
Zaimponowad, -nuje, -wa-
-tem, vn. perf. imponieren;
mnie juÄ nie — nie mo^e
mir fann nic^tä mef)r impo=
nicrcn.
Zaimponowanie, -nia, sn.
I imponieren n.
\ Zaindyczenie sif, -nia,
sn. ©rbofen «., 2tufbroufen n.
Zaindyczyc sif, -cze, -czy-
fem, vr. perf. fic^ crbojen,
'■ aufgebrad)t loerben, fnutrig
iDerben, fi^ auf b lallen (roie ein
2;tutf)a^r).
Zainformo"wac,-muje, -wa-
lem, va. perf. informieren,
untcrriditen.
Zainformowanie, -nia, sn.
3fnformieren«.,Unterrtd^ten «.
Zainstalowac, -liije, -wa-
I lern, va. perf. inftaHteren,
ins 3lmt ehifübren ; — sie. vr.
fic^ einrichten, fic^ inftallieren ;
; = wprowadziö.
j Zainteresowac, -suje, -wa-
j lern, va. perf. intereffieren,
' ^ntereffe erroedten; -wal dla
, swego przedsiewziecia szersze
j kola publicznosci er erwedtte
j für fein Unternehmen baS 3n=
i tereffe breiterer ©efeH--
fd^afläfd^id^ten ; czy powiesc
ta -snje naszych czytelnikow ?
rotrb blefer JRoman unferc
Sefer intereffieren?; = zajac.
Zainteresowanie, -nia, sn.
Sntercffxeren n. ; Qntereffe n. ;
= Zajecie, zajecie sie.
Zaintonowac, -nuje, -wa-
lem, va. perf. intonieren, ju
fingen anheben; = Zanucic.
Zaiskrzenie, -nia, sn.
gunfeln n. ©prül^en n.
Zaiskrzac, -krzam, -krza-
lem, va. unb vn. perf. mit
gunfen bebeden, ju funfein
onfongen, ju fprü^en an=
fangen.
Zaiscie, Zaiste, adv. für-
raa^r, gerci^, roa^rl^aftig,
roabrlid^.
Zajad, -u, pl. -y, sm. ; dim.
Zajadek, -dku, pl. -dki, sm.
9)iiteffer m., 3;aulu)in!e[ m.
Zajadacz, -a, pl. -e, sm.
greffer m., ©ffer m.
Zajadac, -dam, -dalem, va.
unb vn. imperf.; Zajesö,
-jem, -jadlem, va. unb vn.
perf. 1) effen, aufeffen, tüc^=
tig effen, anbeifien; — z
apetytem mit 2Ippetit effen;
2) Detbeifsen, totbeißen.
Zajadanie, Zajedzenie,
-nia sn. (gffen n., SBei^en n. ;
Sotbeifien n.
Zajadlos6, -sei, sing. tant.
sf. SBerbiffen^eit /., Ußut /.,
^ngrimm m.\ z -scia rzucili
sie na siebie mit 2But ftürjten
fte fid^ aufeinanber.
Zajadly, adi.\ Zajadle,
adv. oerbiffen, erbittert, er=
grimmt.
Zajalowiec, -wieje, -wia-
lem, vn. perf. unfruchtbar
roerben.
Zajalowienie, -nia, sn.
Unfrud^tbarfeit /.
Zajarzenie, -nia, sn. $er=»
Borfct)itnmern n., (Srglänjen«.;
©ntjünben n. ; Sntfa^fU «.
Zajarzmiac, miam, mia-
lem, va. imperf. ; Zajarzmic,
-mie, -milem, va. perf. un=
lerjoc^en, mit bem 3od^e
bebrüden.
Zajarzmianie, Zajarzmie-
nie, -nia, sn. Unterjochung /.
Zajarzyö, -rze, -rzylero,
vn. perf. f)ell ^ercorleuc^ten,
Zajasuiec
573
Zajechanie
^eroorfc^tmmetn, erglänjen;
entjünben; entfachen; — sie,:
vr. oufleud^ten ; fid^ entjünben.
Zajasnied, -snieje, -snia- (
lern, vn. p^rf. erglängen, er=
ließen, l^crDorftral^len, ftral^-
lenb ^eroorbre^en, aufl^eud^«
ten, anfangen ju fc^einen;'
twarz mu radoscia -6aiala
jetn ®e[i^t erglängte cor
gteube.
Zajasnieuie, -nia, sn. @r=
l^ellen «., ©ilmc^teii n., ^er«
oorftral^Ien n.
Zajazd, -u, pl. -y, sm. 1)
58or=, Slnfa^rt /., einfahrt;
2) @infef)r /'., @infe^r^au§ n.;
3) ©inreiten «., ©inrttt m.,
gercattfame Seft^ergreifung.
Zajazdowy, adi. ®m=
fat)tlä=, (ginfe^r=; (ginlc^r=
l^aug=; ©inrette»-.
Zaj%c, -a, ^;. -e, sw, 1) §afe
m. — karlowaty groergtiafe,
Heiner ©raber; — morski
Seel^afe; — brazylijski hxOL'
filianifd^er ^afe; — Jolai
fibtcifd^er |»afe; ©ee^a[e; —
samiec 9iomm(er; sciagnac
8k6r§ ze -a bem §ajen
baä geH abjie^en; przed -em
Äaby uciekaja üor bem
§ajen füel^en bte gröfd^e, eö
findet bec gutd^tfame immer
noc^ jmnbn, ber i^n fürchtet;
— wlazt w niego ba§ ^erj
ift il^m in bie §ofen gefallen,
er löot bas §afenpanier er=
griffen ; kto dwa -e goni, 4a-
dnego nie uchwyci mer nad^
jroei ^afen läuft, fängt gor
feinen; jak — bebna, tak
rad tego slucha er l^ört e§
fo gern, rote ber §a)e bie
Xrommel, er fliegt, roenn er
eö i^ört; 2) |)afen6rotett m.,
^aje; — na dziko §afe
nad^ Sägerart; falszywy —
falf^cr §afe, §acI5raten m.
Zaj^czek, -czka, pl. -czki,
sm. ^äsc^en n., junger ^a^e;
— wielkanocny Dfter^a)e.
Zaj^czysko, ka, pl. -ka,
sn. alter, großer ^afe.
Zaj%c, -jme, -jalem, I.
va. perf. ; Zajmywac, Zaj-
mowac, -ruoje, -waJem, I.
va. imperf. 1) einne^»
men; — wielka przestrzen
»iel 9taum einnehmen; —
wysokie stanowisko eine I^O^e
Stellung einnel^men; 2) J)e=
fe^en, ibefi^ ergreifen, ftc^ Be»-
mächtigen, pfänben, roegnel^^
men ; wojska -jely stolice ba§
^eer befei^te bie '^auptftabt; --
kraj fic^ beä SanDeä bemäch-
tigen : — krowe bie ÄUl)
pfänben ; 3) befc^äftigen, auä=
füllen, interef fieren ; ta my-
sla catkiem jestem -jety
id^ bin ganj üon biefem ®e=
ban!en erfüllt; tak mnie to
-jeto, ie nie spostrzeglem,
jak predko czas minat eö ^at
mic^ fo intereffiert, ba§ i^
nic^t merftc, raie fc^neE bie
3eit Bergangen ift; to mnie
nie -muje baö intercfftert mi(^
nid^t; jest bardzo -jety er ift
fe^r befc^äftigt; to -mujaea
ksiazka baö ift ein iutereffan=
teä Suc^; II. — sie, vr. 1)
geuer fangen ; drwa sie -jely
baö §olj ^ot geuer gefangen;
milosc sie -jela w jej sercu
bie Siebe erroad^te in il)rem
^er^jen; 2) fic^ befdE)äftigen ;
czem sie teraz -mujesz? tDomit
befd^aftigft bu bid^ jefet? nie
-muje sie takiemi drobnost-
kami id) befd)äftige mid^ ni(^t
mitfold^en Äleinig!eiten; 3) fi^
um ettD. befümmern, fic^ um
etro. bemühen; ktoÄ sie po
mojej smierci -mie losem
sierot? roer roitb fic^ nad^ mei"
nem Sobe um 'oa^ Soö ber
SBaifen bekümmern?
Zaj^ka<S sif, -kam, -ka-
lem; Zaj^ku^c sif, -kne,
-knalem, vr. perf. ; Zaj%-
kiwaö sif, -kuje, -walem,
vr. imperf. ju ftottem an=
fangen, ftottern, ftedEen bleiben.
Zaj^kala, -ly, pl. -ly, sm.
Stotterer m.
Zaj%kanie, nia ; Zaj^knig-
cie, -cia ; Zaj^kiwanie, -nia,
sn. Stottern n. Stedtenbleiben
H. ; bez -nia ol^ne anjufto^en;
klamie bez -nia er liigt, o^ne
fic^ einen SlugenblidE ju be=
finnen, er lügt fred^ barauf
loa.
Zaj^kliwosc, -sei, sing,
tant. sf. Stottern n.
Zaj^kliwy, adi'\ Zajakli-
wie, adv. ftottemb.
Zaj^tra, -try, pl. -try, sf.
Ascium (5ßflanje).
Zaj^trzac, -trzara, -trza-
lem, 1. va. imperf.; Zaj%-
trzyc, -trze, -trzyJem, I. va.
perf. 1) eitern madien; 2)
aufbringen, erbittern; II. — sie,
vr. 1) fid) entjünben, ju eitern
onfangen; in ©iter über=
ge^en; 2) fid) oerbittern;
sprawa sie -trzyta bie Singe»
legenbeit '^at fid^ fritifc^er
gehaltet.
Zaj^trzanie, Zaj^trzenie.
-nia, sn. (Sitetn n. ; 2luf=
britigen n., ©rbittern n.
Zajdowy, -wego, pl. -wi,
j sm. )öoot§!nec^t m. auf bem
Hinterteile be§ Sc^iffeä.
Zajdy, za jd, plur. tant. sn. ;
dim. Zajdki, zajdek, plur.
tant. sn. ^anbfd^litten m.
jur ^_olgau5fu[;r.
Zajechac, -jade, -chaJem.
I. vn. imperf.] Zajezdiaö,
•zdzam, -idiaiem, I. vn. perf
1) üorfa^ren; roo^in gelangen,
anfommen, einfe^ren; kaÄ —
laf; oorfa^ren ; -chal do mnie w
goscine er ift ju mir auf i8e-
fu^ eingelangt; do ktorego
hotelu -chate^ ? in roeld^es
Hotel bift bu eingefe^rt, in
roelc^em Hotel bift bu abge=
ftiegen ? ; na noc -dziemy do
wsi mit ©inbruc^ ber 5Rad^t
roerbenroir im Sorfe anlangen,
ba§ ®orf erreid^en ; juz musieli
— fie muffen fd^on an Ort unb
Stette fein; 2) tief binein-
fa^ren, l^ineinreiten ; 3) —
komu jmnbm entgegen retten,
fahren, ben SBeg oerfperren;
konnica z tylu mi -jecLal er
führte mir bie Steiterei in ben
Slüden; — komu czems w
glowe jmnbm etro, in ben
Äopf fe^en, imnbm roomit ben
ßopfeinnel^men; — komu einen
in SJertegeu^eit bringen; II.
va. einnel)men, beteten; (ei-
genmöc^tig) pfänben ; — czyje
dobra jmnbä (Süter in 33e»
fc^lag nehmen, tonfiäjieren.
Zajechanie, Zajezdzenie,
-nia, sn. SSorfa^ren n. ; (Sin-
fe^ren n. ; ©elangen n. ;. Hinein-
fahren n., ^'ine'mxeittn n. ;
Sntgegenreiten n., ßntgegen-
fa^ren n.
Zajednac
574
Zakapac
Zajednac, -dnam, -dna-
Jem, va. perf.) Zajednywac,
-dnuje, -walem, vn. imperf.
Dergleid^en, auäglci^en.
Zajem, -jmu, pl. -jmy, sm.
äßegna^me /. ; SB? ggenom»
mene(ö) «. ;. (eigenmächtig ge«
Tiommeneß) ^Pfanb n.
Zajesö, Zajedzenie, -nia,
sn.; = Zajadac, Zajadanie.
Zajezdny, adi. ®inlcf)r= ;
— dorn einfe[)tE)auä n., ®o[t»
l^ouä n., @infef)r /.
Zajeziemy, adi. icn)eit
beö ©ee§, ber ©een.
Zajezierze, -rza, sn. Ort
»»., ©egenb /. hinter bem ©ee.
Zajeidziö, -zdie, ■iizliew,
va. _per/". ; Zajezdzaö, -idiam,
-ÄdÄaJem, ra. imperf. gu S^obe
reiten, l^tn mad^en.
Zajezac, -Äam, -zalem,
4;a. imperf.] Zajeiyd, -ie,
-zyJem, va.perf (in bie |)ö^e)
auffträuben.
Zaj^cie, -cia ; Zajmowa-
nie, -nia, sn. 1) (ginnet)men «.,
(ginnal^me /. ; Söefi^na^me,
SJeld^Iagna^me ; 2) S3efcf)äfti=
gung /., Sejdiäftigcn n.; czy
nie masz lepszego -cia
l^aft bu feine beffere 93e=
jd^öftigung ; nie mied -cia
feine Sefc^äftigung ^aben,
befd)äftigungörpä fein; -cie
nadrobküwe Übetftunbe /.,
Überseit /.; 3) Qnterefficren
n., ^ntereffe n.
Zaj^czed, -cze, -czalem 5
Zaj^kn^C; -kne, -knalem,
vn. perf. ju [lohnen anfangen,
aufftöi)nen.
Zajgcznik, -a, pl. -i, sm.
1 j A nthemis arvensis (^flanje) ;
2) öafengarten m. \
Zaj§czy, adi. $a[en= ; -eza
skorka ^ajenfeU «., ^afen»
botg m., -czemi skörkami
podszyty feiger aJlenfd), J&afen= ,
fuB m. ; -cza Japka ^afen=
pf ötd^en n. ; - cze poty iCngft» j
ic^raeifi m. ; -cza warga j
öafenf Charte f. ; -cza noika
£)afenflec m. ; — clilodek
|)afenftraud) m. ; — szczaw
.*5ajenampfer m.. Sauerllee
m. ; — iyr üJJauer^afenftraud^
m. ; -cza rzepka ftengcllofe
©berrourj, iRoferourjel /.; -cze
uszko |)afenöl^rc^en n., 25ur(^=
roucftg m.
Zajfczyca, -cy, pl. -ce,
sf. $äfin /., üRutter», ©i|=
^afe m.
Zajf czyna, -ny, pl. -ny,
sf. 1) Itafenfidfcfe n. ; 2) elenber
$afe. _
Zajgczysko, -ka, pl. -ka,
sn. {(öBlic^er, größter ^afe.
Zaj§drni<5, -drnie, -nilem,
! va. perf. frifc^ machen, auf»
j frifdien, feft, fröftig, !ernig
I machen.
I Zaj§driiiec, -nieje, -nia-
j lera, vn. perf. frtfd), fröftig,
I feft, !ernig roerben.
I Zajgdrnienie, -nia, sn.
• 3luffrtf(^en «., kräftigen n.
! Zajmowac, fie^c: Zajac.
Zajrzec, Zazierac = Za-
gladac, Zagladnac.
Zajscie, -cia, sn. 1) =
Zachodzenie; 2) SJorfaU ni.\
3n)i[ligfeit /., ©tteitii]feit /.,
3ienfontrc w., Sleibung /.
Zajsc, fie^e: Zachodzic.
Zajurzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf. ; Zajurzyd, -rze,
•rzyiem, va. perf. geil, üppig
machen; — sie, vr. geil roerben.
Zajuszac, -szam, -szatem,
I. va. imperf. ; Zajuszyc,
-sze, szyJera, I. va. perf.
1) mit Qau^e befd^mieren ;
2) brutbürflig, blutgierig,
roütenb mad^en, aufbringen;
II. — sie, vr. blutgierig
roerben.
Zajuszanie, Zajnszenie,
-nia, sn. 1) Sefc^mieren n.
mit^aud)i; 2) Stufbringen ?(.,
(Srregen n. ; ©rrctiung /.
Zajutro, -tra; Zajutrze,
-trza, sing. taut. sn. Üöcrmors
gen w., übermorgiger Xaq.
Zajutrzejszy, adi. über=
morgig.
Zakachlowac, Zakaflo ■
wad, -luje, -walem, va. perf.
oerfad^etn, mit ßac^eln bele-
gen, überjie^en.
Zakachlowanie, Zakaflo-
wanie, -nia, sn. 3Serfac^eln n. ;
^erfacbetung /., ßo(^etüber=
jug m.
Zakadzac, -dzam, -dzalem,
va. imperf.; Zakadzid, -dze,
-dzilem, va. perf anfongen
ju räubern, oollräuc^ern.
Zakalac, -lam, -lalem, va,
perf. befc^mu^en, mit Äot
beroetfen.
Zakalanie, -nia, sn. 33e=
fc^mu^en n.
Zakalcowaty, adi. fd^Ied^t
auägebadfen.
Zakalec, -Ica, pl. -Ice, sm.
ntcf)t auSgebadener 2;eig,
SBafferftreifen m., SBaffer»
ftrieme /., ©pedigfeit /.
Zakaleuica, -cy, pl. -cy,
sf. ©ac^giebel »w., %\x\\ m.
Zakalic, -le, -lilem, va.
perf. ni^t rec^t auöbadfen
laffen, fpecfig roerben (äffen;
I mit fiebrigem Steige ouäfüUen.
Zakalistosc, -sei, sing.
tant. sf. Äiebrigfeit f., ©pet=
[ ügfeit /. beä Seigeg.'
Zakal, -u, pl. -y, sm.;
Zakala, -iy, pl. -ly, sf. 1)
btc^ter Sobenfa^, jurüdEgeblie»
bcne Unreinlid^feit; 2) moras
lifc^er Sel^ler, ©d^anbflect w.,
Äeim m. beä 33öfen.
Zakamforzec, -rca, pl.
-rce, sm. (Dryobalancops)
glügefei^el /., Kampferöl»
bäum m.
Zakamiac, Zakamieniac,
va. imperf. \ Zakamic, Za-
kamienic, -nie, -nilem, va.
perf. oerfteinern, in ©tein
perroanbeln.
Zakamia}os6, Zakamie-
nialosc, -sei, pl. -sei, sf.
1) äkrfteinerung /., ^etrefaft
n.\ 2) Sßerftocft^eit /., $art=
f)erüig£eit /.
Zakamianie, Zakamienia-
nie, Zakamienie, Zakamie-
nienie, -nia, sm. SSerfteinern n.
Zakamieö, Zakamienieö,
-nieje, -nialem, vn. perf.
JU ©tein roerben, oerfteinern,
perfjärten; -niaie serce [tein»
partes ^erj.
Zakamienowaö, -nuje,
-walem, va. perf. fteintgen.
Zakamienowanie, -nia,
sn. ©teinigen n., ©teinigung f.
Zakancelowaö, -luje, -wa-
fem, va. perf. in einer ©c^rift
faffieren, auSftreicben.
Zakancelowanie, -nia, sn.
3(u6ftreid)en n.
Zakapaö, -pie, -palem, va.
perf. unb vn.perf. |intropfen,
betröpfeln.
Zakapauie
575
Zakl^c
Zakapanie, -uia, sn. ^in«
tropfen n., SBetröpfeln n.
Zakapturzac, -rzam, -rza-
tem, va. imperf. ; Zakaptu-
rzyc, -rze, -rzyütm, va. per/.
1) oerfoppen, Dermummen;
2) jmnbn gum aJJöncf)e mad^en,
i§m bie 2JJöncl^gfutte anjie|en.
Zakapturzanie, Zakaptn-
rzenie, -nia, sn. SSerfappen
n., aSetmummen w. ; SSectnum'
muni; /.
Zakarbowad, -buje, -wa-
leva, va. per/.; Zakarbowy-
wa<5, -wuje, -waiem, va. im-
perf. ein=, oerlerben; —
wlosy bie ^aarc brennen.
Zakarbowanie, Zakarbo-
wywanie, -nia, sn. ©in»,
SJerferben n.; — wlosöw
§aarbrcnnen n.
Zakarczowa<5, -czuje, -wa-
tem, va. per/, anfangen ju
roben.
Zakarczowanie, -nia, sn.
Stoben n., Siobung f.
Zakarmiac, -miam, -mia-
tem, va. imperf. ; Zakarmic,
-mie, -inilem, va. perf. über=
füttern.
Zakarowac, -ruje, -waJem,
va. perf. oerfarren, baä ©e=
jc^ü^ aufpro^en.
Zakarowanie, -nia, sn.
Sßerfarren n.
Zakanuianie, Zakarmie-
nie, -nia, sn. Überfüttern w.,
Überfütterung /.
Zakasac, -sze, -salem, va.
perf.; Zakasywac, -suje,
-waJeui, va. imperf. auf=
fc^ürjen, oufftreifen ; ouffrem»
peln; -kasz rekawy przy robo-
cie ftreife bir bei ber 2lrbett bie
Srmel auf.
Zakasowaö, -suje, -sowa-
lem, va. perf. kogos jmnbn
übertreffen, jmnbn in bcn ©d^at-
ten fteQen; = Przewyiszac.
Zakaszlaö, -szlam, -szla-
lein, va. unb vn. perf. JU
lauften anfangen ; über^uften,
burd^ Ruften übertönen ;
— sie, vr. üom öuften be=
fallen roerben, l^eftig fjuften.
Zakaszlanie, -nia, sn.
Ruften n.\ Über^uften n.
Zakatarzenie, -nia, sn.
SSeric^nupfea n., ©d^nupfen n ;
i8erfd)nupft^eit /.
Zakatarzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. nerfcönupfen; —
sie, vr. fic^ oerfc^nupfen,
einen ©c^nupfen bekommen.
Zakatowaö, -tuje, -walem,
va. perf. ju Xo'tt martern,
quäfen, prügeln, geißeln.
Zakatowanie, -nia, sn,
^^rügeln n., ©eifjetn n., 3J?ar=
tcrn n., Dualen n. y\x Xobe.
Zakawgczeö, -cze, -cza-
lem, vn. perf. ju ftöf)nen
anfanden, aufftö^nen.
Zakaz, -u, pl. -y, sni.
Verbot n. ; postapiles prze-
ciw memu -owi bu f)aft
gegen mein aScrbot ge^anbelt;
— dowozu ©inful^röerbot ; —
przewozu 2)urc!)fu^rDerbot ;
— ladowania Sabeoerbot.
Zakazad, -ze, -zai^em, va.
perf. ; Zakazywac, -znje,
-walem, va. imperf. netbicten,
unterlagen ; lekarze -zali
mu pic wino bie ^x^it Der=
boten tf)m, 2Betn gu trinfcn;
jest surowo -zanem eä ift
ftrengftenä unterfagt ; -zuje ci
wyraÄac sie w ten sposöb i^
oerbiete bir, bic^ auf biefe
3Beife ouäjubrücfen ; -zane
owoce sa najsraaczniejsze
oerbotene grüc^te fc^meden
am beften; — sie, vr. fid^
auöjeicbnen, ^eroortun roollen,
ficb beriebt madicn.
Zakazanie, Zakazywanie,
-nia, sn. SSerbieten n., Unter=
fagcn n.
Zakazid, -ze, -zUem, va.
perf. oerunreinigen, onftedfen,
perberben ; — sie, vr. fid) an=
ftedfen.
Zakazny, adi. anftedfenb ;
choroby -ne 3nfettionßIran!=
Reiten pl., anftedfenbe ßranl=
i^eiten.
Zakazenie, -nia, sn. S5er=
unreinigung /., 2lnftedEung /.,
3|nfe!tion /.; SOerberben n. ; —
krwi Slutüergiftung /.
Zak^koleö, -leje, -lalem,
vn. perf. mit £oId^ beroac^fen.
Zak%koli6, -le, -litem, va.
perf. mit Sold^ bebeden.
Zak^saö, -sam, -satem,
va. perf. gu 2;obe beiden.
Zak^sic, -sze, -sijem, va.
perf. einen Qmbi^ nefimen,
jubei^en.
Zak%ska, -ki, pl, -ki, sf.
^mbife m.
Zak^szenie, -nia, sn. 3n=
beifeen n.
Zak%t, -a, pl. -y, sm.;
dim. Zak^tek, -tka, pl. -tki,
sm. oerborgcner SBinlel, 58er=
fted n ; 3uff"djt /., ©c^Iupf«
roinfet m.
Zakq,tny, adi.', Zak^tnie,
adv. im SBinfel werftedt, ein-
fam, ruf)ig, abgelegen, per-
borgen.
Zakichac, -cham, -chalem;
Zakichn^d, -ebne, -cbnalem,
va. perf. ju niefen onfangen.
Zakielzn^c, -zne, -znalem,
va. perf. ben ^^uw anlegen.
Zakielznigcie, -cia, sn.
Slnlegen n. beä gaumeS.
Zakierowac, -ruje, -waJem,
va. perf. mo^in lenlen, beugen.
Zakis, -D, pl. -y, sm. ®in=
gefäuerte(ä) n. ; ©infäuetn n.
Zakisiö, -sze, -silem, va.
perf. einfäuern; — ogörki
©urfen einlegen.
Zakisiec, -sieje, -sialem ;
Zakisn|,c, -sne, -snatera, vn.
perf. gärenb fäuern; fauer
roerben; (bilbl.) perfauern,
»erfd)immeln.
Zakiszenie, -nia, sn. @in=
fäuern «; (bilbl.) SSerfauetn n.
Zakitowac, -tuje, -wafem,
va. perf. oerfitten.
Zakitowanie, -nia, sn.
aSerfitten n. ; 35er!itlung /
Zaklajstrowac, -struje,
-walem, va. perf. perfleben,
üerlteiftern ; (bitbl.) notbürftig
flidEen.
Zaklajstrowanie, -nia, sn.
SSerlleben M. ; Sßerfleifterung f.
(bilDl.).
Zaklamrowac, -ruje, -wa-
Jem, va. perf. mit Älammem
jufammenlieften, befeftigen.
Zaklaskaö, -skam, -ska-
lem; Zaklasn%(5, -sne, -sna-
lem, va. unb vn. perf. JU
Ilatfc^en anfangen.
Zakl§ö, -klne, -klnalem,
va. perf.; Zaklina6, -nam,
-nalero, va. imperf. ; befc^njö«
ren, beteuern; -nam cie na
wszystko, CO ci swietem jest
icf) befc^roöre bi^ bei attem,
roag bir lieilig ift; — czarta
ben Seufel burd^ SBefdiiüörun--
Zakl%k
576
Zaklopotac
gen üerjagen, bannen; — sie,
vr. öod^ unb teuer befc^raören.
Zakl^k, -leka, pl. -leki, siti.
^inipernufe /.
Zaklecic, -ce, -cilem, va.
perf. mit Sel^m juroerfen, »er»
bafteln.
Zaklejac, -jam, -jatem, va.
imperf.\ Zakleiö, -je, -iJem,
va. perf. oettleben, oerleimen.
Zaklejanie, Zaklejeuie,
-nia, sn. Sßerfle&en n., SJer»
reimen n.
Zaklekotac, -tam, -tatem,
va. unö vn. perf. jti ftappern
anfangen.
Zaklepac, -pie, -palem,
va. perf. ju^ämmern, juHop'
fen, oetnieten.
Zaklepanie, -nia, sn. 3"=
jammern n., ^uflopfen n.,
SJernieten n.
Zaklepka, -ki, pl. -kl, sf.
SSernietung /.
Zaklgcie, -cia ; Zakliuanie,
-nia, sn. 1) Sefd^roören n.,
beteuern n. ; 2) Sefc^raörungös
formel /.
Zaklgkac, -kam, -kalem,
vyi. imperf. \ Zakl§kn%c,
-kne, -kualem, vn. perf. |id)
fenfen, einfallen.
Zaklgkanie^ Zakl§kuie-
nie, -nia, sn. ©enlen n., (gtn=
fallen n.
Zaklgslosc, -sei, sf. @in=
fentung f., ©inbiegung f.,
§öl)Iung /., ®inbug m.
Zaklfsly, adi. eingefunfen.
Zaklgsn^c, -sne, -snaieni,
vn. perf. einftnten.
Zaklgsnifcie, -cia, sn.
©infinlen n. ; @infen!ung /.
Zaklinacz, -a, pl. -e, sni.
5öefct)n)örer m., Seufelöbanner
m., ©jorjift m.
Zakliuaczka, -ki, pl. -ki,
sf. Sefc^raörerin /., tiEorsi»
fttn f.
Zaklinac fie^e Zaklac.
Zaklinanie fie()e Zaklecie.
Zakliuiac, -aiam, -niaieni,
va. perf. Der=, jufeilcn.
Zaklinianie, -nia, sn. SSer«,
3uEeiIen n.
Zaklad, -u, yl. -y, sm. 1)
ainftalt /., Snftitut f., ®ta-
btiffement n.; — wychowaw-
czy (gijie^ungäanftatt; — na-
ukowy iJel^ranftalt; roiffen-
fc^aftlic^eä ^nftitut; — dla ]
sierot 9Baifen^ou§ n.; —
karny ©trafanftolt; — kor-;
rekcyjny 33eff erung§anftalt ;
— leczniczy i?uranftalt; —
wodoleczniczy SBoffer^eitan»
ftatt; — gazowy ©aöfabtif j
/., ©asanftalt, ©afometer m. ;
2) anläge /., aintegung /.;
©runblcftung /., ©rünbung 1
/., ©runbrife m.; — przemy-
siowy inbufttieUe 2lnlage ; 3)
^fanb n., Unterpfanb; Set-
fid^erung /., Sürgfd^oft/. ; dac
komu CO w — jmnbm etro.
atä ^fanb geben; dac w —
honor feine @^re Derpfänben;
— milosci ba§ $fanb ber
Siebe;4) SBette /.; — wygrac
bie äßette geroinnen; o co —
um roaä ge^t bie äßette?
rcocum roetten roir? prze-
gralem — id^ ^abe bie äüclte
neiloren ; o — bym poszedl ic^
nibd)te roetten.
Zakiadac, -dam, -datem,
I. va. imperf. ; Zalozyc, -ie,
-iylem, 1. va. perf, 1) Dev=
legen; oetfc^ränten ; aufeinan=
beilegen; freujen; falten; —
rece Die §änbe Der[d[)ränfen;
— nogi bie güfee Ireujen,
übereinanberlegen; 2) einlegen,
einbiegen, falten; te suknie
trzeba -Äyc, bo jest za dluga
man mu& biefeä Äletb ein=
legen, roeil eS ju lang ift;
•\öi, mi kartke w ksiaice
biege mir baä Statt im 33uc^e
ein; 3) Dorlegen, umlegen,
auflegen, auffegen, unterlegen,
üorfc^icben; -164 lancuch bez-
pieczenstwa lege bie ©ic^cr»
|eits!ette uor; — komu po-
wr6z na szyje jmnbm ben
©ttid um ben §alg legen;
-loiyc drzwi statkami bie
Sür mit ©erätfc^aften oer=
rammeln ; — obrecz na
w6z ben 3Jabreifen auffet;en,
bie Sanbagen auf bie 3Jäber
auf3iel)en; 4) anlegen, üor=
fpannen, anfpannen; — ko-
nie do powozu bie ^^Ifetbe an
ben Sßagen fpannen; 6) be=
legen, bebedeu ; caly stöt jest
-iouy ksi^äkami ber ponje
Xifd^ ift mit SBüd^ern be'bedt;
(j) — eiatki, lapki 3lefee,
(fallen [teilen ; 7) — za kogo
für imnbn auflegen; — kogo
jmnbn unterftü^en, i^m unter
bie Slrme greifen, if)m bei=
fte^cn ; 8) grünben, errtdöten,an=
legen ; — nowa szkoJe eine neue
©c^ule grünben; — oböz ba§
Sager auffd^lagen ; — miasto
eine ©tabt grünben; nowo
-Joiony sklep ein neu gegrün=
beteä ©efd^äft; — protest einen
^roteft einlegen; — ogien
geuer legen; 9) etro. be»
raeifen, auf etro. bafteren, auf
etro. fu^en ; na czem -dasz
twoje twierdzenie? auf roaä
bafierft bu beine SBel^auptung ? ;
10) bem SDBilbe ben SBeg oer=
fperren ; — psami na zajaca
ben §afen oon rocitem mit
öunben einfc^liefien; II. sie,
vr. 1) roetten, eine 3Bette ein=
gel)en; o co sie z nim -loiyl?
um roaä ^at er mit il)m ge»
roettet?; jestem gotöw — sie
z toba ic^ bin bereit, mit bir
ju roetlen; 2) — sie czem
etro. oorfdjü^en.
Zakladanie, Zaiozenie,
-nia, sn. Vorlegen n, @in=>
legen «., Unterlegen n., Sor=
fdlieben n. ; Sßorfpannen n. :
2luffe^en n., 2lufftellen n. ;
©rünben n., ©rünbung/., ®r=
rid^ten n., ©rrid&tung /. ; Se-
toeifen «., Segtünben n., Sa»
fieren «., Unterftü^en «.;
rok -nia ©rünbunggjaljr n.;
wychodze z -nia ic^ gel^e oon
ber SSorausfe^ung aui; po
-nia Kzymu noc^ ber @r=
bauunq, ©rünbung SRomS.
Zakladka, -k\.pl. -ki, sf.;
dim. Zaktadeczka, -ki, pl.
-ki, s/. l) gälte /., ®infcf)lag
m.; 2) aifterleber n.
Zakladnia, -ni, pl. -nie,
sf. 2Bü^ne f.., 9ie?roül^ne.
Zaktadniczka^ -ki, pl. -ki,
sf. ©eifel /.
Zakladuik, -a, pl. -cy, sm.
©eifel m.
Zakladny, Zakladowy,
adi. ©runölages, ©tiftungs«»,
®rric^tung§» ; 2lnftoltä=; ka-
pital — ©runbfopital n.,
(^onbä m.; krokiew -owa Se^r=
gefpärre «., Se^rgebinbe «.
Zaklopotac, -tarn, -talem,
va. perf. in Verlegenheit brin-
gen, oetlegen machen; ©orgen
Zaklopotauie
577
Zakopcenie
unb Kummer mad^en; — sie,
vr. ficf) forgen ; uerlegcn loecben.
Zaklopotanie, -nia, sn.
SSerlegenljeit /.
Zaklosic sig, -sze, -siiem,
Vf. perf. in Sitten jc^iefien.
Zaktöcac, -cam, -calem,
va. imperf.; Zaklöcic, -ce,
-cilem, va. perf. 1) aufrühren,
auffc^ütteln, oufmifdien ; 2)ftö=
ren, beunruhigen; uie -caj
naszego spokoju ftöre nid)t
unferen ^rieben.
Zaklöcanie, Zaklocenie,
-nia, sn. 1) 2luf|i^ütteln n.,
Slufrütteln m., Slufmif^en n. \
2) beunruhigen n., Stören n.
Zaklucie, -cia; Zakluwa-
nie, -nia, sn. ©te^en n.; 'XoU
ftecfien n.
Zakluc, -je, -lern, va.perf. ;
Zakluwac, -warn, -waiera,
va. imperf. erftec^en, tot=
ftec^en ; burcö einen ©tid^ t)er=
rounben.
Zakmotrzyö, -trze, -trzy-
Jem, va. perf. Derfc^roägern ;
in ©eoatterfc^aft bringen; —
sie, vr. fic^ oerfc^raägern, in
©cDotterfc^aft nerbinbeu.
Zakneblowac, -bluje, -wa-
tem, va. perf. fnebeln, oer»
ftopfen, juftopfen.
Zakneblowanie, -nia, sn.
^nthzin n., Uierftopfen n.
Zakochac sig, -cham, cha-
tem, vr. perf. \\i) Derlieben;
-chal sie w uiej na pierwszy
rzut oka er oetliebtc fic^ in
fie auf ben erften S3lid ; -chany
nerüebt.
Zakochanie sig, -nia, sn.
35etlieben n. ; Verliebtheit /.
Zakoczowac, -czuje, -wa-
lem, vn. perf. nomabifierenb
rooöin jicbcn.
Zakolic, -le, -lilem ; Zako-
lowac, -iuje, -waJem, va.
perf. umfreiien.
Zakolonizowac, -zuje, -wa-
tem, va. perf. mit Kolonien,
^tieberlaffunflcn bcfe^en.
Zakolonizowanie. -nia,
sn. Äolonifierung /.
Zakoiatac, -tarn, -taiem,
vn. perf. Hopfen, anflopfen,
anpochen; — do drzwi an
bie 3;ür !lopfen; — sie, vr.
mit SJiül^e unb 3Jot roo^in
gelangen.
Slownik polsko-niemiecki.
Zakotowrocic si§, -ce,
-cilem, va. perf. ben ©d^roin»
be( befommen.
Zakolysac, -sze, -saiem,
va. perf. gu fc^aufeln on»
fangen, in Seroegung bringen,
roiegen; — sie, vr. fic^ in S8e=
roegung fe^en, ju fc^aufeln
anfangen.
Zakolysanie, -nia, sn.
©c^aufeln n., Sßiegen »., S3e=
roeaen n.
Zakomenderowac, -ruje,
-waiem, va. perf. fomman»
bieren; einen JÖefe^I erteilen;
= Rozkazac.
Zakomenderowanie, -nia,
sn. Äommanbieren n , 33e=
fehlen n.
Zakomunikowac, -kuje,
-waiem, va. perf. mitteilen,
— wiadomoäd eine Mitteilung
ma(f)en.
Zakomnnikowanie, -nia,
sn. 2}iitteilen n.
Zakomorek, -rka, -rki,
sm.\ Zakomörka, -ki, pl.
-ki, sf. §interlämmerc^en n.,
§interftübd^en n.
Zakon, -u, pl. -y, sm. 1)
(Sefe^ n., gefe^lid^e SSorfd^rif t ;
2) ©laube m., Sleligion /.,
Oloubensbefenntniä ji.; 3) %^=
ftament «.; stary — 2llte§
2;eftament-, 4) Drben m.;
Drbenäregel; — krzyiowy
Äreujrittcrorben ; — fran-
ciszkanski granjigfanerorben ;
wstapic do -u in einen Drben
eintreten.
Zakoukladowad, -duje,
-waJem, va.perf. i) beenbigen,
abfc^lie^en; 2) einen ©c^lu^
jieben, fcfilu^folgern.
Zakonkludowanie, -nia,
sn. 1) iöeenbigen w., 3lbfd^lie=
§en n. ; 2) ©c^tufifolgerung /.
Zakounica, -cy, pl. -ce, sf.
5nonne /'., Drben§fd^roefter /.,
Älofterfrau f.
Zakonnictwo, -etwa, sing,
tant. sn. Älofterftanb m.
Zakonniczy, Zakonuy,
adi. aiJönc^ä-, ^ionnen«, Älo=
fter=; -cze Äycie Älofter=
leben n.
Zakonnlk, -a, pl. -cy, sm.
ajiönc^ m., Drbenäbruber m.,
Ätofterbruöer m.
Zakonnosö, -sei, sing. tant.
sf 1) ©efe|li(^feit f, SSer«
ftalten nac^ göttlicbem ®efe^ ;
2) ftrengc Älofterjuc^t, Älofter-
rocfen n.
Zakonny, adi. ; Zakon-
nie, adv. 1) gefe^lid), ge=
fe^mäfeig; 2) ted^täerfa^ren,
rec^tägele^rt; 3) !löfterlic^,
Älofter;, ustawa -na Äloftet«
regel /.; slub — Äloftet-
gelübbe n.
Zakonodawca, -cy, pl. -cy,
sf. @efe|geber m.; Orbenä=
ftifter m.
Zakonokazca, -cy, pl. -cy,
sf. ©efe^brec^er m.
Zakonopis, -a, lü. -owie,
sm. (Sefe^fc^reiber m.
Zakontrasygnowac, -gnu-
-je, -watem, va. perf gegen»
jeid^nen, fontrofignieren.
Zakoüczac, -czam. -cza-
lem, I. va. imperf. \ Zakoü-
czyc, -cze, -czylem, I. va.
perf. 1) beenben, befc^liefien ;
-koncz juz te dia nas tak
niemila sprzeczke beenbige
bod^ fc^on einmal biefen für
unä fo unangenehmen ©treit;
— i;ycie w spokoju baä Seben
in SHu^e befi^lie^en; — nitke
ben gaben oerenben, oer»
naiven; 2) jufpi^en; II. — sie,
vr. fic^ fc^lie^en, fic^ befcftlie»
^en, fid& beenben, enben; jak
sie -czyJa wasza rozmowa?
roie enbiate euer (Sefprädö V
Zakonczanie, Zakoncze-
nie, -nia, sn. 1) S3eenbigen
n., ©c^liefeen n. ; ©c^Iuf? m.,
©pilog m.; Gnbung /., Sluä^
gang m.\ 2) ©pi^en n.
Zakop, -u, pl. -y, svi.
33erfc^anjung /. ; -y pl. 2auf=
graben pl.
Zakopac, -pie, -palem, va.
perf.; Zakopywac, -puje,
-walem, va. imperf. t>ergra=
ben; — skarb einen ©(^a|
oergraben; — sie, vr. \\6) j)er=
graben; — sie na wsi fic^
auf bem Sanbe oergraben ; —
sie w sniegu fic^ im ©(|nee
Beraraben.
Zakopanie. Zakopywanie,
-nia, sn. 3]ergraben n.
Zaküpcenie, -nia, sn, Sin»
räuchern »., Slnru^en n., 9ln=
fd^maud^en n.
37
Zakopcic
578
Zakreslad
Zakopcic, -ce, -cilem, va.
j)erf. beräudlernfbefc^mauc^en,
mit 9louc^ bebeden, anrufen,
befdjmu^cn.
Zakopciec, -cieje, -ciatem,
vn. per/, oom Slaud^c jc^roarj
njerbcn, rufeiß tBcrbcn.
Zakorcic, -ce, -ciiem, va.
per/, ju routmen anfangen,
tn Jßerjud^ung fübren.
Zakordonowaö, -nuje, -wa-
}em, va.perf.in ben ^orbon ein-
jc^liefien, befc^en, einnel^men.
Zakordonowanie, -nia,sn.
Seje^m n., SBejc^lie^en n.,
(Sinbejie^en n. in ben Äorbon.
Zakorkowac, -kuje, -wa-
iexa, va. per/.; Zakorkowy-
wac, -wuje, -walem, va. ini-
perf. jupfropfen.
Zakorkowanie, Zakorko-
wywanie, -nia, sn. 5upfrop=
fcn n.
Zakorzeniaö, -niam, -nia-
ieai, I. va. imperf,\ Zako-
rzeniö, -nie, -niJem, I. va.
perf. einrourjeln, SBurjel
icöiefien laffen; 2) mit aBur=
geln anmadien; II. — sie, vr.
ficö einrourjeln, SButgeC faffen,
jit^ einbürgern.
Zakorzenianie, Zakorze-
nienie, -nia, sn. ®inn)ur=
jeln n.
Zakosztowad, -sztuje,-vra-
lem, va. perf. foften, bte
^robe mad^en; — sobie wczem
an etn). ©efd^macf finben.
Zakosztowanie, -nia, sn.
Soften n., probieren n.
Zako^ciö, -Bzcze, -öcilem,
va. perf. mit Änod^en über»
beden, befäcn.
Zakotwowanie, -nia, sn.
SSeranferuna /.
Zakowac, Zakowanie,
fiebe: Zakuc, Zakucie.
Zaköt, -kolu, pl. -koly, sm.
1) ©c^roenlung /.; 2) ©cbteufe
/., ^faf)ln)cr! jum gifc^farg,
gifcbteufe /'.
Zaköwka, -ki, pl. -ki, sf.
©tift m. am ©c^nütfenfel.
Zakpienie, -nia, «n. ©pot»
ten n.
Zakpic, -pie, -pitem, rn.
perf. ; Zakpiwaö, -warn, -wa-
i6\n, VII. imperf. fpotten,
p^nen; — z kogo einen jum
Starren polten, nasführen, jmbn
gum bcftcn l^aben, ftd^ über
jmnbn luftig machen.
Zakracenie, -nia, sn. SOcr»
gittern n., 3Sergitterung /.
Zakracic, -ce, -cilem, vn.
perf. Dergittern.
Zakracie, -cia, pl. -cia, sn.
oergittertet Drt, Sftaum m.
hinter einem ©itter.
Zakraczac, -czam, -czalem,
vn. imperf. ; Zakroczyc,
-cze, -czylem, vn. perf.
bti'roo^in fc^reiten, corrüden;
— w dziedzine in ein ©ebiet
fallen, gel^ören; — w cudze
prawa in fremoe iftec^te ein-
greifen; — czemu etro. Der=
^inbern, etin. oorbeugen.
Zakraczanie, Zakrocze-
üie, -nia, sn. 1) SSorf(^reiten
n., Sorrüden n.\ 2) 33erf)in>
bern n., SSorbeugen n.
Zakradac si§, -dam, -da-
lem, vr. imperf.; Zakraic
sig, -dne, -dlem, vr. perf.
fic^ einfobleic^en, fid^ l^inein»
fte|[en; patrze, ktos z cicha
sie -da id^ fc|aue, eä fd^Ieid^t
ftc^ letfe imnb I)inein; nie-
ufnosc -dta mi sie w serce
3Jlifetrauen l^at ftdE)' in mein
§erg {)ineingefc^ü(^en.
Zakradanie si§, -nia ; Za-
kradnifcie sig, -cia, sn.
.'öineinfcQleic^en n., hinein»
fte^Ien n.
Zakrajny, adi. au^er ber
©renje; — otok äußere $eri=
pl^erie.
Zakrakad, -cze, -kalem,
vn. unb va. perf. ju fräc^jen
anfangen; überträc^jen.
Zakrakanie, -nia, sn.
Äräcb;ien w.; Überlräc^jen n.
Zakrapiac, -piam, -pialem,
va. imperf; Zakropic, -pie,
-piJem, va. perf. befprengen,
anfeuchten, befpri^en; —
czem gardlo bic Äe[)ie mit
etiD. befeuchten; — trasunek
bie ©orgen burct) einen 2;run!
betäuben; — sie, vr. trinfen.
Zakrapianie, Zakropie-
nie, -nia, sn. Sefprengen «.,
Seipri^en n., SlnfeudEiten n.
Zakraszaö, -szam, -sza-
lem, va. imperf. ; Zakrasic,
•sze, -si*em, va. perf. jc^mocf=
l^after machen, uerfü^en, wer-
fc^iJnern.
Zakraszanie, Zakrasze-
nie, -nia, sn. SSerfü^en n.,
Sßerfd&önern n.
Zakrawad, -wam, -walem,
I. va. imperf. \ Zakroiö, -je,
-ilem, I. va. perf. 1) an=
fd^neiben; 2) etnfc^neiben;
tak gleboko ptug nie -kroi
fo tief tonn ber ^^3flug nic^t
einf^neiben; — cudzego
gruntu in fremben Sldfer ein=>
fc^nciben, ein ©tüd fremben
aiderä abf^neiben ; II. vn. —
na CO 1) nac^ etn». fd^etnen, (xu^'-
fe^en,etn).Q^nItd) fein ; to -wa na
klamstwo baä fielet einer Süge
ä^nlic^ ; on -wa na bJazna
er fie^t einem Starren ä^nlic^;
to -wa na bluinierstwo baö
ftrcift ein roenig an ®otte§=
läfterung; ten skromny obiad
-krawa na bankiet biefeä
angeblich befc^eibene SHa^l
fie^t einem Sanfett äJ^nlic^;
2) ouf etm. ^tnjtelen, fic^
Hoffnung mad&en.
Zakrawanie. Zakrojenie,
-nia, sn. 1) ©mfdineiben «.,
Slnf^nctben n.; 2) Scheinen
n.. ^öneln 7i.
Zakr^zac, -zam, -Äalem,
va. imperf. ; Zakr^zyö, -ze,
-iylera, va. perf. 1) abtunben ;
2) berumfreifen.
Zakr%zanie, Zakr^zenie,
-nia, sn. 2lbrunben n. ; $erum:
Ireifen n.
Zakredowac, -duje, -wa-
Jem, va. perf. überlreiben, mit
Äretbc anftreid^en, überjie^en.
Zakredowanie, -nia, sn.
Überfreiben n.
Zakres, -u, pl. -j, sm.
33ereic^ 7!.,^reiä»2.,Umfreiö,bc=
jeid^nete ©renje; w -ie mego
dzialania im öereic^e meiner
2;ätigteit; — naszego pojecia
bie ©renje unfereS SBegreifenä ;
to nie naleÄy do -u moich
powinnoöci baä ließt au^er
bem Greife meiner ^flic^ten;
to przechodzi moj — baS
ge^t über bie ©renjen meiner
©ercalt.
Zakreslac, -slam, -slaiem,
va. imperf. ; Zakreäliö, -sie,
-slilem, va. perf. jie^en, be=
fc^reiben, an^eid^nen; beftim»
men, feftfe^en; — kolo einen
fireiä jieijen; — slowo ein
Zakreslanie
579
Zakrzemieniac
SBort unteiftreic^en, bejetdö«
ncn; — tuk einen Sogen bc=
fc^reiben; — czas bie ä^it
feftfe^en; — czemu miare
einer Bad)^ Tla^ unb giel
fe^en.
Zakreslanie, Zakresle-
nie, -nia, sn. Sefc^tetben «.,
3eiö^nen n., 2lnjeic|nen ; 33e=
ftimmen n., jjeftfe^en n.
Zakrgca6, -cam, -calem,
I. va. imperf. ; Zakr§cic, -ce,
-citem, I, va. yerf. 1) ju=
bre^en, guid^rauben ; abbrel^en;
-krec kurek od wodociagu bre^e
ben 3EBafferlettung5^a|n ju;
2) breiten, unibre^en ; — wlosy
bie öoore umbre^en; 3) f)er=
umf^roen!en, ^erumfc^raingen,
fictumbre^en, im Greife bre^en ;
-eil nim trzy razy w powie-
trzu i rzucil potem daleko
od siebie er fc^roang i^n brei»
mal in ber i3uft ^erum unb
warf i^n bann roeit non fic^ ;
4) umbrel^en; — klucz w
zamku ben Sc^Iüffel im
Schlöffe umbre^en ; II. — sie,
vr.\) fic^ umbre^en,ficf) rcenben ;
-cit sie jak szalony i wybiegj
er breite fic^ roie ein SSerrücf ter
l^erum unb lief baoon ; 2) sie
koto czego fic^ eifrig an
etw. mad^en, etro. eifrig Be»
treiben; musze sie — by
wydostac na ten cel pie-
niadze ic^ mufe trad^ten, ic^
mu^ mid^ bemül^en, ©elb ju
biefem ^xotdt ju ermatten;
3) fic^ fräufetn, ftd^ bre^en; 4)
-cHy mii sie Izy w oczach
Jränen traten i^m in bie
^ugen ; -cito mi sie w gtowie
i(§ Bin fcftroinbelig raorben.
Zakr§canie, Zakrgcenie,
-nia, sn. ^Ubre^en «., 2lb=
bre^en n., Umbretien n., @in=
bre^en n., Äräufeln n., $er=
umbre^en n., ^erumfd^roingcn
?i., 35erbrel^en n.
Zakrgt, -u, pl. -y. sm.\
Zakrgtka, -ki, pl. -ki, sf.
1) Ätummung/., SBinbung f.,
2)rel^ung f., Sc^nörfel m.,
Schlängelung f., Sßirbel m.;
— rzeki jjlufeftümmung, ©er»
pentine f.; 2) ©^roingung/.,
2)ref)ung /., Äreiä m. ; roine
w tancu robi -ty er mac^t
»erfc^iebene Sßinbungen im
Janj; 3) 2)re^erei /., ©e«
fc^äftigfeit /.; tylko jego
-tom zawdzieczamy powo-
dzenie nur feiner ©efd^äftig»
feit Berbanicn roir ben ©rfolg;
4) — gtowy S^roinbel m.\
— uszny DQrmufc^el /.
Zakrgtka, -ki, pl. -ki, sf.
SSorreibec m., §afpe /., 2)re^»
bedel m. ; drzwi o drewnianej
-ce %üx mit ^ölgernem SRiegel ;
— francuska franjöfifd^eä
Sluber; — podwojna skrzy-
dlata boppelter Sorreiber ; —
wpuszczana SSorreiber mit
(SinlaBbled^; — zwyk?a gen=
fterreiber.
Zakrgtny, adi. ; Zakrg-
tnie, adv. ooH S)rel)ungen;
breberifc^, argliftig.
Zakrochmalac, -lam, -la-
lem, va. perf. mit ©tätle
anmad^en. oerfleben.
Zakroj, -kroju, pl. -kroje,
sm. 1) Sd^nitt m., SCnfd^nitt
m. ; 2) 3ufc^"itt m. ; rzeez juz
w pierwszym -kroju zepsuta
eine fc^on in ber erften 2lnlage
oerborbene Sac^e; 3) — na
CO 2l6fic^t /., nerftedter 5ßtan.
Zakrnszac, -szam, -szatem,
va. imperf. ; Zakruszyc, -sze,
-szylem, va. -per/. einbrödEeln,
DoQbrötfeln.
Zakruszanie, Zakrnsze-
nie, -nia, sn. ©tnbrödeln n.,
SoHbrödEeln n.
Zakrwawiaö, -wiam, -wia-
Jem, va. imperf. ; Zakrwa-
wi6, -wie, -wiiem, va. perf.
blutig machen, mit Slut bes
fledEen, befcf)mieren, befprifcen,
befielen; tak go -wil, ze le-
dwo go poznac mo^na er l^at
i^n fo blutig gefd^logen, bafe
er faum gu erfennen i[t; —
komuö serce jmnbm bag öerj
blutig mad^en, il^m baä |ierj
Derrounben ; — sie, vr. blutig
roerben, mit S3lut unterlaufen.
Zakrwawianie, Zakrwa-
wienie, -nia, sn. 33lutig=
machen n.
Zakrwawkowaty, adi. ;
•te rosliny (Haemodoraceae)
©cbroertlilien pl.
Zakrwin, -u, pl. -y, sm.
Afzelia (^T3flonje).
Zakrycie, -cia; Zakrywa-
nie, -nia, sn. 3ubecfen «.,
j Sebedfen «., 35erbedEen n. ;
j 3)edEung /. ; SJorroanb m.,
S)ecfmantel m.
Zakryc, -je, -lem, va. perf. ;
! Zakrywac, -warn, -walem,
! va. imperf. ; »erbedEen, 3U=
I bedfen, bebeden; dziewczynka
' wstydliwie oczy rekami -wa
ba§ 2)iäb(^en oerbedEt fc§am=
^aft bie 2lugen mit ben ^ön-
ben ; -li posag zaslona man
üerbedEte bie' ©tatue' mit
einem 3Sorf)ang ; — si§, vr.
ftc^ bebedfen, fi^ oerbedfen, ftc^
jubecfen; — sie chustka fic^
mit einem Xud^e bebeden.
Zakrystya, -styi, pl. -stye,
sf. ©ofriftei /.
Zakrystyan, -a, pl. -i,
sm. ©afriftan m., Süfter m.
Zakrystyanka, -ki, pl.
-ki, 8f. ©afriftanin f. im Sion«»
nenflofter.
Zakrystyanowa, -wej, pl.
-we, sf. ©afriftanS=, Äüfterä»
fcau /.
Zakrystyanski, adi. ©a«
friftans», Mftcrä-.
Zakryt, -u, pl. -y, sf.
©tielfc^roan^i m.
Zakrytosd, -sei, sing,
tant. sf. Serftedft^eit /., 58er=
borgen^eit f.
Zakryty, adi. ; Zakrycie,
adv. »erborgen, oerftedtt.
Zakrywa, -wy, pl. -wy,
sf.\ dim. Zakrywka, -ki,
pl. -ki, sf. Sedfei m.\ ©türje
/.; ©turj m.; ©c^lüffeU
locBbedEel m.
Zakrzakac, -kam, -kaiem ;
Zakrz§.knac, -kne, -kn^tem,
vn. perf. ju räufpern anfan«
gen, ;iu grun.^en anfongen.
Zakrzakanie, -nia ; Za-
krz^knifcie, -cia, sn. 9täu»
ipern n , ©runjen n.
Zakrz%ta6 si§, -tarn, -ta-
lem ; Zakrz§,tn^d, -tne, -tna-
iem, vr. perf. \\6) mit etlD.
emftg befaffen, gefc^öftig tun.
Zakrz^tanie, -nia ; Za-
krz%tni|cie, -cia, sn. emft'
ge§ Sefc^äftigen.
Zakrzsmieniac, -niam,
-niaJem, va. imperf. ; Zakrze-
mieniö, -nie, -nitem, va. perf.
nerfiefeln, oerfteincrn, gu einem
Äiefelfteine oer^ärten.
37*
Zakrzep
580
Zakupienie
Zakrzep, -u, pl. -y, sm.
geronnener Stutflumpen, Srut*
pfropf m. ; ©erinnfel n.
Zakrzepiac, -piam, -pia- j
iem, va. imperf. ; Zakrzepic,
-pie, -pilem, va. perf. ftärfen, 1
erfrtfc^eu. |
Zakx-zepianie, Zakrzepie-
nie, -nia, sn. ©tär!en «., ®r= j
frifi^en n.
Zakrzepica, -cy, sing. '.
tant. sf. Slutflumpenbtlbung
f., ^fropfbUbung, 2:^rombus >
m.\ — udowej zyly 33lut9e=
fd^roulft /. an ber ©d^eibe.
Zakrzepu|,c, -pne, -pua- j
lern, vn. perf. gerinnen, [teif
roerben.
Zakrzepni§cie, -cia, sn. \
©etinnen n.
Zakrzesac, -sam ober -sze, !
-salem, va. perf. ; Zakrzesy- i
wac, -soje, -walem, va. im-
perf. anfangen J^euer ju \6)la=-
gen, ju bet)auen; — ognia
geuer f^tagen.
Zakrzesauie, Zakrzesy-
wanie, -nia, sn. SCnfd^lagen
n. beä j^fuerä; ^öel^fluen n.
Zakrzew, -u, pl. -y, sm.]
Zakrzewie, -wia, pl. -wia,
sn. SDidEic^t n.; ©efträud^ n.
Zakrzewiaö, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. ; Zakrzewie,
-wie, -wiJem, va. perf. an=
pflanzen, n)a(f)fen mad^en ;
(btlbl.) pflegen, jur SBIüte
bringen, ben Seim fäen; —
sie, vr. fid^ einiüurjetn.
Zakrzewianie. Zakrze-
wienie, -nia,sn. Slnpflanjen n.
Zakrzewied, -wieje, -wia-
lem, vn. perf. in ein ©ebüfc^
cerroad^fen, öidE roac^fen.
Zakrztusiö sig, -sze, -si-
!em, vr. perf. ftc^ »erfcblucfen,
\x6) bie Suftrö{)re »erftopfen,
ficö roürgen.
Zakrztuszenie, -nia, sn.
SJerfd^IudEen n.
Zakrzyca, -cy, pl. -ce, sf.
Polypremum (^flanjc).
Zakrzycze6, -cze, -czalem,
I. va. perf. überfd^reien, burd^
©(freien übertönen; tak mnie
-czal, Äe zapomnialem, co
niialem powiedziec er ^at mic^
mit feinem ®efc^rei fo betäubt,
ba^ ic^ »etga^, roaä id^ ju
agen l^otte ; chcieli — strone
przeciwna fie wollten bie
^Segenpartet überfd^reien; II.
vn. perf. ; Zakrzykn%6, -kne,
-knalem, vn. perf. ju fc^reien
anfangen, auffc^reien, einen
©d^rei tun; -knijmy razem
Iaf;t uns alle jufammen laut
rufen ; -krzyknat i padt
er fcbrie auf unb fiel nieber.
Zakrzyczenie, -nia, sn.
1) Überf (freien m.\ 2) = Za-
krzykniecie, -cia, sn. 2luf'
fc^reien n.
Zakrzywdzanie, Zakrzy-
wdzenie, -uia, sn. Unrecht n.
Zakrzywdzad, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. ; Zakrzy-
wdzi6, -dze, -dzilem, va.
perf.; — komu co jjmnbm
ein Unred&t jufügen, fic^
an itim oerfünbigen, fid)
ein), ju ©d^ulöen !ommen
laffen.
Zakrzywiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf; Zakrzywic,
-wie, -wilem, va. perf. ein=
biegen, frümmen, Irumm ma=
d^en; palca ci nie dam — i(f)
raerbe bir (nic^t ben fleinften
Ringer) !ein §aar frümmen
(nffen; nos -wiony eine ge=
bogene 3iafe; — sie, vr. ftdE)
einbiegen, fic^ Jcümmen, fic^
frumm biegen.
Zakrzywianie, Zakrzy-
wienie, -nia, syi. Ärümmen
n., (ginbiegen n., Ärumm=
biegen «.; 5lrünimung /".,
?3iegung /'.
Zakucie, -cia; Zakowanie,
Zakawanie,-nia, sn. ^ufc^mie«
"btri n., ©infc^mieben n., S8e=
fd^lagen n.; 53efd^Iag w.; gef=
fetung f.; '^-e'i^dn pl.
Zakuc, -je, iem, va. perf. ;
Zakowac, Zakawac, -warn,
-walem, va. imperf. einfd^mic=
ben, juf^miebcn, ^u^ämmcrn;
bef^lagen, feft jufd^Iagen, Der=
macben; feffeln; — kogo w
kajdany jmnbn in j^effetn
fc^lagen.
Zakudlac, -dlam, -dlalem,
va. imperf. ; Zakudlic, -die,
-dlilem, va. perf. jerjaufen,
pcrroirren, oerfüjen.
Zakudianie, Zakudlenie,
•nia, sn. ^ctjaufen n., ä5er=
roirren n. ; SSerfiljung f.
Zakukac, -kam, -kalem,
vn. perf. roie ber Äudtiid ju
rufen anfangen.
Zakulac, -lam, -lal^em, va.
perf. roo^in follern, rotten,
roäljen.
Zakulanie, -nia, sn. 3Bä[»
Jen «., iloUern n., 3'iotten n.
Zakulbaczyc, -cze, -czy-
tem, va. perf. ^inter ben
©ttttet einpadten.
Zakuleö, -leje, -lalem, vn.
perf. 5U t)infen anfangen, fiin«
!enb, la^m roetbeii.
Zakxilenie, -nia, sn. §'0-
fen n.
Zakumac sig, -mam, -ma-
lern, vr. perf. — z kim mit
jmnbm ©eoatterfc^aft an=
fnüpfen.
Zakup, -u, pl. -y, sm. Sin-
fauf m. ; 'ilntauf m. ; ide do
miasta na -y ,id^ ge^e in bic
©tabt ®in!äufe ju mad^en;
— tego domu jest bardzo
korzystny ber Slnfauf biefes
ßaufeg ift fel^r corteil^aft.
Zakupiac, -piam, piaiem,
va. imperf. ; Zakupic, -pie,
-pilem, va. perf. ju einem
Raufen formen; aufhäufen.
Zakupiciel, -a, pl. -e, sm. ;
Zakupien, -pnia, pl. -pnie,
sm. Smfäufev m., Ääufer.
Zakupicielka, -ki, pl. -ki,
sf. ®intäuferin /., Käuferin.
Zakupic, -pie, -pilem, ra.
perf. ; Zakupowaö, -puje,
-walem, va. imperf. 1) ein»
taufen, anlaufen; atteg auf» ,
laufen; cq -piles w miescie? J
roaä baft bu in ber ©tobt 1
eingelauft?; karte! -pilwszyst-
kie zapasy wegla i ceny po-
Hzly znacznie w göre bas
Äartett l^at bie gefamten Jtol^lem
Dorräte aufgefauft unb jefet
finb bie ^-Preifc bebeutenb in
bie ^ö^e gegangen; 2) fid)
etra. burd) Sorauäbejal^lung
fid)ern; -pil dziesioc mszy za
spokoj duszy zmarlego er be=
,^a^Ite im oorauö 3ef)n 2)ieffen
für bie ©cetenrube be§ SJcr;
[torbenen.
Zakupienie, Zakupowa-
nie, -uia, sn. einlaufen n.,
(Sinfaufen; 9lnfauf m., @tn-
tauf; S8orau6bejaf)(en n.
Zakupuy
581
Zalecac
Zakupny, adi. Derföuflid^;
-pne prawo iie^nred^t n.: -pne
dobra ©cbginögüter pl.
Zakurzaö, -rzam, -rzalem,
I. va. imperf,; Zakurzyc,
-rze, -rzylem, va. perf.; 1)
5eftäu6en, ftaubig machen ;
wszystkie meble sa -rzone
aüe mobil ftnb ftoubtö; 2)
auraucfien, üoHrauc^en; —
fajke bie pfeife anraud)en;
— pokoj bog gange 3i'"=
mer mit SJauc^ erfüllen;
3) SSerroirrung anrichten; IL
vn. 5u rouc^en anfangen; ftän»
fern; III. — sie, vr. 1) an=
fangen ju raud^en, Siaucl Don
fidö geben ; mit ^aud^ angefüllt,
bebedt roerben; 2) [tauben,
©taub oon fic^ geben; ucie-
kal, aÄ sie za nim -rzylo er
lief fo fernen baüon, bafe er
ben ©taub hinter ftd^ auf=
roirbette; 3) fic^ entjünben,
entflammen, ouöbred)en.
Zakurzanie, Zaknrzenie,
-nia, Sil. öeftauben n. ; 2ln-
rauc^en n., Stauchen n. ; S>er=
roitren n. ; ©täniern n.\ 2luö=
bred^en n.
Zakns, -u, pl. -y, sm.
jßerfud) 7}!., 5ßrobe /.
Zakuszaö, -szam, -szaJem,
I. va. imperf. ; Zakusid, -sze,
-si^em, I. va. perf. ; — czego
ctro. on=, aufeffen, an etro.
(Sefd^mad finben; II. — sie,
vr. — o CO etro. ju erlan-
gen fliegen, nac^ etro. bie
Öanb (oergeblic^ ober mit Un=
redöt) auäfticdfen.
Zakwas, -u, ^j^. -y, sin.
©auertetq m.^
Zakwasic, -sze, -sifem, va.
perf.; Zakwaszac, -szam,
-szalem, va. m^er/'. einfäuem ;
— ogorki ©urfen einlegen ;
— skory §äute in bie ©are
legen; — ielazo Sifen l^ärten ;
— sie, vr. fauer roerben; fauer=
töpfifd^ roerben.
Zakwaszanie, Zakwasze-
nie, -nia, sn. (Sinfäuem n.
Zakwasniec, -snieje, snia-
iem, vn. perf. fauer roerben.
Zakwasnienie, -nia, sn.
aSerfauern n.
Zakwaterowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. einquartieren;
— sie, vr. \\ij einquartieren.
Zakwaterowanie, -nia, sn.
(ginquarticren n., (finquartie»
rung /.
Zakwefiaö, -tiam, -fialem,
va. imperf. \ Zakwefid, -fie,
-fitem, va. perf. »erfc^leiern.
Zakwefianie, Zakwefie-
nie, -nia, .sn. 33erfc^(eiern n.
Zakwestyonowac, -nuje,
-waiem, va. perf. eine '^xa.%t
fteüen; beftretten, in 2lbrebe
fteflen.
Zakwestyonowanie, -nia,
sn. gragen n., Sefrogen n.\
Söeftreiten n.
Zakwiczeö, -cze, -czaieni,
va. unb vn. perf. überquiefen,
äu quiefen anfangen.
Zakwiecac, -cam, -calem,
va. imperf. ; Zakwiecic, -ce,
-cilem, va. perf. befränjen,
mit ?*Iumeii bebedEen.
Zakwiczenie, -nia, sn.
Clutefcn n.
Zakwilenie, -nia, sn.
SBimmern «., Stufroeinen /(.
Zakwilid, -le, -lüem, vn.
perf. ju roimmern anfangen,
auf meinen; -lilo dziecko w
kolysce ba§ Äinb in ber
iffiiege roeinte fläglid^ auf.
Zakwitac, -tarn, -tafem,
IM. imperf. ; Zakwitnac,
-tne, -tnatem, vn. perf. ju
blühen anfangen, Blüten
treiben; aufblül^en.
Zakwitanie, -nia ; Zakwit-
nigcie, -cia, sn. SJlüJjen «.,
2lufblü^en n.
Zakwokac, -kam, -kaieni,
vn. perf. aufgadern, %\x ga!=
fern anfangen.
Zakwokanie, -nia, sn.
2lufgacfern n.
Zalac, -leje, -lalem, I. va.
perf. ; Zalewac, -warn, -wa-
iem, I. ta. imperf. oergiefien;
jugie^en, sufc^ütten; über=
gießen ; überfd)roemmen ; —
ogien wodfi bas j^eucr butc^
SBaffcrgie^en auälöfdicn; —
roztopionyni kruszcem ?ii-
fc^meijen; — otwor olowiem
bie Öffnung mit Slei jugiefeen;
rzeka wystapila z brzegow i
-lala wszystkie laki ber l^tufe
trat (\.\x^ ben Ufern unb über=
fd)roemnite alle Sßiefen ; bar-
barzyncy -lali panstwo rzym-
skie bie Sorbaren über=
fd)roemmten bag römifd^e
3ieic^; — g^owe, rozum ben
SBerftanb erfäufen, fid^ oon
©innen faufen ; — komu
gardfo imnbm bie ^t\)\t t)oII=
gießen, i^n trunfen machen; —
robaka bie ©orgen ertränfen,
beim2:runfe ya oergeffen fuc^en ;
— komu za skore jmnbm
auf bie §aut gef)en; — slod
3}ta[j einroäffern, einmaifc^en;
II. — vr. 1) fid^ übergießen,
begoffeu roerben; 2) — sie
Jzami in S^ränen auäbrec^en;
3) untergef)en, non ben gtuten
DcrfdEiIungen roerben ; okret
sie -lewa baö ©c^iff geht
unter, bas ©c^iff fc^öpft
Söaffer; 4) — sie trunkiem
ftd^ ooQfaufen; 5) gufammen=
fliefsen, fliegen, burcf)fc^[ogen;
papier -lewa sie bttä ?ßapier
fct)Iägt bur(5.
Zalakierowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. ; Zalakiero-
wywac, -wuje, -walem, va.
imperf. lacfieren.
Zalakierowanie, Zalakie-
rowywanie, -nia, sn. iJat»
fieren n.
Zalamowac, -muje, -wa-
tem. va. perf.\ Zalamowy-
wa6, -wuje, -walem, va.
imperf. ein f äffen.
Zaiamowanie, Zalamo-
wywanie, -nia, sn. @in=
faff-'n n., ©infaffung f.
Zalanie, Zalewanie, -nia,
sn. iöegie^en «., ^ugicfe«" ".,
SSergiefeen w., ^i'!'^"**«" ^- ;
Überfc^roemmen n.\ Setrinfen
n.\ — slodu ßinmaifc^en n.
Zalataö, -tarn, -talem ;
ZalatyTvac, -tuje, -waJenj,
vn. imperf.; Zalecied, -ce,
-cialem, vn.perf. 1) ju fliegen
anfangen; fliegenb roo^in ge=
langen ; — komu jmnbm ent»
gegenfliegen; 2) — czems
nac^ etro. riechen, anrochen;
tu skads -tuje czosnek bo
riecbt e'§ roo ra:^ Änoblau^.
Zalatanie, Zalatywanie,
-nia, sn. 1) Stiegen n. ;
2) 5Riec^en n.
Zalazek = Zarodek.
Zalecaö, -cam, -calem, I,
va. imperf. \ Zaleci6, -ce,
-cilem, I. va. perf. 1) emp'
fehlen, anempfef)len; lekarz
Zalecanie
582
Zalezec
-eil mu najwiekszy spoköj
ber 3lrjt empfal^t il^m bie
gröfjte Stulpe', -eil wszystkim
swoim podwiadnym er emp=
fo^I allen feinen Untergebenen ;
ci mowcy "C^j^ swoich kan-
dydatow biefe 3lebner emp=
fehlen i^re Äanbibaten; 2)
eieren, ®|re bringen ; 3) —
komu CO jmnbm etrc. ouf=
tragen, ani ^erg legen, ju
(Semüte füf)ren; II. — sie, vr.
1) fid^ empfehlen; 2) — sie
do panny einem g'räulein ben
$of ma(S)ix\, ficf) um fie be=
roerben.
Zalecanie, Zalecanie,
-nia, sn. ©mpfel^Ien n., ®mp=
fel^Iung /. ; 2luftragen n., 2luf=
trag w.; Seroerbung /., SD3er=
bung /.
Zalecanki, -nek, plur.
tant. sti. freien n., SBetüer«
bung /.
Zaledwie, adv. faum;
— mögt sie utrzymac na
nogach er fonnte ficf) faum
ouf ben güfeen f)alten; —
wszedl a juÄ wszyscy go py-
taniatni zasypywali er roar
faum eingetreten, alä il^n fd^on
aüe mit ?5'^'i9«" beftürmten.
Zalegac, -gam, -galem, I.
tri. imperf. ; Zalegn§,c, -gne,
-glem, I. vn. per f. 1) He»
gen bleiben, uncriebtgt fein;
praca zamiast postepowac
-ga po waszych biurach ftatt
DorroärtSjufommen, bleibt bie
Slrbeit in eueren 53ureauä Iie=
gen; 2) f^utbig bleiben, unbe=
ja^U fein, rüdftänbtg bleiben;
podatki -gajq bie Steuern roer;
ben nic^t eingejal^lt ; -gly rütf=
ftänbig; 3) obgelegen raerben,
butd^ 3u üieleg Siegen t)er=
borben raerben; to mieso za-
nadto -zale biefeä '^Ui^d^ ift
ju fe^r abgelegen; II. va.
perf. 1) einnel)men, bebedEen;
wojsko -glo cale pole baö
^eer ^at bai ganje gelb be=
bedt; 2) — pole müfeig fein,
auf ber faulen Söanl (^aut)
liegen, bie befteßeit oerftreic^en
laffcn, fi^ »ernac^läffigen,
bie ©ele^en^eit oerpaffen.
Zaleganie, -uia; Zale-
gni§cie, -da, sn. 3tüdEftanb m. ;
liegenbleiben n, 2lbgelegen-
iein n.; @innef)men «., Se=
beden n.; SSernod^läffigen n.,
SSerpaffen n.
ZalegloSc, -sei, pl. -6ci,
sf. SRütfftanb m.; -sei öeiagac
bie Sflücfftänbe eintreiben;' do
pierwszego musza byc za-
ptacone wszelkie -sei biä gum
erflen muffen alle StüdEftänbe
benal^lt raerben.
Zalenic sig, -nie, -nilem,
vr. perf. träge, faul raerben.
Zalepa, -py, pl. -py, sf.
1) ^^fropf m., Sebmpfropf;
— gliniana fd^raereä @e=
ftübe; — weglowa Ieid^te§
©eftübe, Söfc^e/.; ~ w hu-
tach eynkowyeh Sonplatte
/.; 2) ©c^lulftein m. beim
©c^ürlod^e im l^ol^en Dfen;
3) Älebmittel n.
Zalepiaö, -piam, -pialem,
va. imperf.; Zalepic, -pie,
-pilem, va. perf. ; oerfleben,
juf leben; — dziure bas Soc^
juf leben; — okna papierem
bie jjenfter mit Rapier oer=
lieben.
Zalepianie, Zalepienie,
-uia, sn. QuUehen n., 33er=
fleben n.
Zalepiarz, -a, pl. -e, sm.
afdjmeife f.
Zalepn^c, -ne, -natera, vn.
perf. fid^ Dcrfleben, fiebrig
raerben.
Zalesiö, -sze, -siJem, va.
2)erf. beraalben.
Zalesie, -sia, pl. -sia, sn.
Ort m., ©egenb f. l^inter bem
SBatbe.
Zalesienie, -nia, sti. !öe=
roalbung /., 58aumftanb vi.
Zaleszczyca, -cy, pl. -ce,
sf. Oedemera (^äferart).
Zaleszczyc, -szcze, -szczy-
iem, ra. perf. baä 93ienen=
l)au§ innen mit Srettd^en
oerfe^cn.
Zalesniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. raatbig raerben.
Zalesny, adi. l)inter bem
äBalbe befirtblic^.
Zaleta, -ty, pl. -ty, sf.;
dim. Zaletka, -ki, pl. -kl,
sf. gute (gigenfd^aft; ®mp=
fe^lung/., SSorgug m.; kaidy
czlowiek ma swoje wady i
-ty jeber 2)tenfc^ ^at feine
fd^lec|ten unb guten Sigen-
fd^aften; -ty tego wynalazku
sa nastepujace bie Sorjüge
biefer ©rfinbung finb folgenbe;
znam twoje -ty id^ fcnne
beine guten ©igenfc^aften;
ta praca ma niejedna -te
biefe Slrbeit l^at mani^ei
©Ute.
Zaletny, adi.; Zaletnie,
adv. empfe^lenb.
Zalew, -u, pl. -y, sm.
1) Überfc^raemmen n.; Über«
fd^raemmung f. ; — kopal-
ni Unterraafferfe^en n. ber
®ruben; 2) überfd^roemmter
Ort; 3) |)aff «., Simon m.;
4) — mözgowy ©e^trnroaffcr«
fudjt f.
Zalewa, -wy, pl. -wy, sf.
58erfitten n., Sßerfcöroet|ung
/.; — sklepienia ®eroÖlb§=
oufgu^ m.
Zalewacz, -a, pl. -e, stn.
Äoblenfd^ütter m.
Zalewek, -wku, pl. -wki,
sm.', Zalewka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) (Sinraäfferung /., ®in=
maifc^ung /., ©inrceid^en «.,
©inqueHen n.; 2) oergoffeneö
Socfi (ber Äonone).
Zalezieuie, Zalazenie,
-nia, sn. ^infrtec^en n., §in=
fd^leid^en n.; Serfc^lammen n.,
iserfanben.
Zalezc, -ze, -lazlem, vn.
perf.; Zalazic, -4e, -zilem,
vn. imperf. raol^in frieden,
1) fd^lei^en,friec^enb,fcftlctd|enb
rool^in gelangen; -lazl ai na
szczyt gory er ift biä auf ben
Serggipfel gefrod^en; 2) oer»
fc^lommen, cerfd^üttet, oer«
ftopft raerben; — piaskiem
oerfonben; — zielskiem mit
Unfraut üerraoc^fen.
Zalezalka, -ki, pl. -ki, sf.
abgelegene, nerlegene ©oc^e,
SSBore.
Zalezec, -ze, -ialeni, vn.
imperf. i) obbängig fein,
abt)ängen, unterraorfen fein;
od czego -Äy powodzenie
tego przedsiebiorstwa? raoDOn
bangt bog ©ebei^en biefes
Unternel)men§ ab?; to -ij
tylko od ciebie bog i^Öngt
nur oon bir ob; 2) — komu
na czem einem an etro. liegen,
gelegen fein ; bardzo mi na tem
-iy, by go nie urazic ti liegt
Zaleienie
583
Zafamanid
mir fe^r oiel baran, eä iji mir
Diel baron gelegen, t^n nic^t ju
cerlegen; malo mi -iy na
jego gniewie id^ mad^e mir
auä jeinem 3orn nit^t oiel;
3) — na, w czem auf etro.
berufen.
Zale2enie, -nia, sn. 2lb'
flängcn n. ; 2l6pngigfeit /.
Zaleznosö, -sei, sing. tant.
sf. 2l5^ängiafeit f. ; nie möge
dluiej zniesc tej -sei ic^ fann
biefe 2lb^ängig!ett nic^t länger
rertragen; zostawac w -sei od
rodzicow Don feinen ®ltern
abfiängig fein.
Zalezny, adi. ; Zaleznie,
adv. abhängig.
Zal^gac, -gam, -gatem, va.
imperf. ; Zal§gii%c, -gne,
-gnalem, va. per f. ausbrüten.
Zalfganie,-nia; Zalggnif-
cie, -cia, sn. SCuäbrüten n.
Zalgkn^c si§, -kne, -kna-
lem, vr. perf. erfc^reden; bie
©eifteägegcnroort oerlieren,
auS ber gaffung fommen;
von ©c^retfen befallen roerben.
Zaliczac, -czam, -czalem,
va. imperf.; Zaliczyc, -cze,
-czylem, va. perf. BOrauö"
jal^len, oorausgeben; von
fc^icfeen.
Zaliczanie, Zaliczenie,
-nia, sn. SSorauäja^len n.;
SSorauägeben n., SSorf(l)ic§en n.
Zaliczka, -ki, pl. -ki, sf.
1) SSorfc^uf; m. ; wziai'ein -ke
na pensye ic^ t)abc einen 5ßor=
fd^ufe auf'baö (äe^alt genom=
men; 2) ^lac^nal^i^e /.; wy-
slac cos opiatuie za -ka cttD.
franfo per 3iac^naf)me fctiiden.
Zaliczkowe, -go, sing. tant.
SH. 3iac^nal)mcproDtfion /.
Zaliczkowy, adi. 5Bor=
fc^u§=; towarzystwo -we Sßor=
fc^ufioerein m.
Zalimitowac, -tuje, -wa-
iem, va. perf. 1) begrenjen,
limitieren; = ograniczyc, 2)
Bcric^ieben; = odroczyc.
Zalimitowanie, -nia, sn.
1) Segrenjen n., Simitieren
n.; 2) aSerfc^ieben ti.
Zaliniowac. -niuje, -wa-
iein, va. perf: Zaliniowy-
wac, -wuje, -walem, va. im-
perf. oott' linieren, mit St:
nien beberfen.
Zaliscic, -scie, -sciaJem,
va. pen'f. mit Jölättern be=
bcden, belauben.
Zaliscieö, -scieje, -scialem,
vn. perf. fic^ mit blättern
fiebeden.
Zalizac, -4e, -zalem, va.
perf. ; Zalizy wa6, -zuje, -wa-
iem, va. im,perf. oer», Vota,--,
auäledfen.
Zalizauie, Zalizywanie,
-nia, sn. S3er=, SBeg--, 2lug=
leden n.
Zalkalizowaö, -znje, -wa-
iem, va. perf. alfalifie'ren.
Zalot, -u, pl. -y, sm. 1)
SBegflug m.\ 2) 2luff(^n)ung
m. : 3) aiusl^olcn «., ^er^olen
n., Sßeitläufigteit /.; 4) -y
greien n., 33etDer6en' w., Sin-
galten n.; puseic sie w -y
freien ge^en, auf bie greite
gefien ; byc w -ach auf
grciersfüfeen ge^en.
Zalotuia, -ni, pl. -nie, sf.
Diosma (^flan^e).
Zalotnica, -cy, pl. -ce, sf.
Äolette /.
Zalotuiczosc, -sei, sing,
tant. sf. Äofettcrie /. ®alan=
terie /., Siebelei /.
Zalotnik, -a, pl. -cy, sm.
Sourfc^neiber w.,(Sourmac^er m.
Zalotaosc, -sei, sing. tant.
sf Äo!etterie /., ®e?aUfuc^t /.
Zalotny, adi.\ Zalotnie,
adv. fofett, gefaUfüc^tig.
Zalsn§,6, -ne, -natem, I.
vn. perf 1) aufbüken; 2)
erbtinben; II. va. blenben.
Zaludniac, -dniam, -dnia-
lern, va. imperf ; Zaludnic,
-dnie, -dnilem, va. perf. be»
Döllern, t)ol!reid^ moc^en; —
sie. vr. fic^ benölfem.
Zaludnianie, Zaludnienie,
-nia, an. 93eDÖllern n.; Seoöl»
ferunq f.
Zalutowac, -tuje, -walem,
va. perf. 5ulöten, oerlöten.
Zalutowanie, -nia, sn.
SScrlöten «., Zulöten n,
Zalagadzad, -dzam, -dza-
}em, va. imperf. \ Zalago-
dzic, -dze, -dzilem, va. perf.
befänftigen, fc^lic^ten, in (Süte
beilegen, abmad^en; — spor
einen ©treit fc^lic^ten; —
wzburzone umysly bie auf=
geregten ©emüter befänftigen :
trzeba te sprawe — nim
przyjdzie dopublieznego skan-
dalu man muf; bie 2lngetegen=
lieit in ®üte abmad^en, beoor
eö ju einem öffentlic|en ©fan=
bal fommt.
Zaiagodzanie, Zalago-
dzenie. -nia, sn. 33efänftigcn
M., aSefänftigung/., ©d^lic^ten
n., beilegen n.
Zatakn%c, -kne, -kn^i'em,
vn. perf. ju roünf^en anfan-
gen, nac§ etro. jungem, bür-
ften, fiel) fernen ; -knalem nare-
szeie spokoju id^ fing fd^lie^=
lid& an, mic^ na4 9iu^e ju
fernen.
Zaiaknienie, -nia ; Zala-
knigcie, -cia, syi. 2Bünf(^en
n., ©e^nen n., Surften n.,
jungem n.
Zaiam, Zalom, -u, pl. -y,
sm. ; dim. Zalamek, Zalo-
mek, -mka, pl. -mki, sm.
Snictung /., Krümmung /.,
33eugung /., SSiegung f. ;
2) ©^nörfel m. in ber Sau«
fünft; 3) Surc^bruc^m.; Sin-
brud^ m.\ ©inbrec^en n.
Zalamaö, -mie, -malem,
I. va. perf. ; Zaiamywad,
-muje, -walem, I. va. impetf.
burd^bred^en, einbrechen, ein»
biegen; — rece bie $änb«
ringen; — 16d baä ®iä burc^=
bre^en; — konia ba§ ^ferb
mit bem Srec^jaume breffieren,
abrichten, bänöigen; — karte
bie Äarle einbiegen ; — promie-
nie bie ©tral^len brechen; II. —
sie, vr. 1) biegen, einbiegen;
tu -muje sie droga l^ier biegt
ber 2Beg ein; 2) bur(^bredE)en,
'^ufammenftürKen; pod tym
cieiarem -mal sie most unter
biefer Saft brad^ bie Scüde
ein ; 16d sie -mat baö ®i8
iftburc^gebroc^en ; rusztowanie
sie -maJo bao ©erüft ftürgte
5u]ammen; gios sie -muje
t)ie ©timme bricht ab, bie
©timme oerfagt, bie ©timme
überfc^lägt fic^; proraienie sie
-muja bie ©trauten brechen ftc^.
Zalamanie, Zalamywa-
nie, -nia, sn. 25urdlbred|en n.,
örec^en M.,(Sinbrec^en n., (gin-
biegen n., 3"fammenftür3enn.;
— glosu baä aSetfagen ber
©timme.
Zalapic
584
Zamalowaö
Zalapic, -pie, -pil'em, va.
perf. ixija\6)en, errotfd^en, er-
greifen.
Zalapienie, -nia, sn. @r=
^afc^en n., (Srtütfc^en ?»., (Er-
greifen n.
Zalatac, -tam, -talem, ra.
per/. ; Zalatywaö, -toje, -wa-
■fem, va. imperf. flirfen, 311=
ftopfen, jumac^en.
Zalatanie, Zalatywanie,
-nia, sn. ^liefen n., 3"flop=
fen «., ^wraad^m n.
Zalatwiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.] Zalatwic,
-wie, -wileiD, va. perf. befor=
gen, erlebigen, abmachen ; bet=
legen; ju ®nbe bringen; wy-
jeidÄam dziä-wiwszy wszystko
i^ fal^re ^eute roeg, nac^bem
ic^ olleg beforgt \)(At\ -latw
to po cichu, hy nikt sie o tena
nie dowiedzial ntad^e eg im
ftiCfen dSi, bamit niemanb
etro. baüon erfäl^rt; wszystko
-wione aüe§ tft erlebigt.
Zalatwianie, Zalatwienie,
-nia, AM. SÖeforgen «., (grle=
bigen «., 2lbma^en n.; Sei»
legen «.
Zatawiac, -wiam, -wialem,
va. unb vn. imperf. \ Zalo»
wie, -wie, -wilera, va. unb
vn. perf. einfangen, cinfifc^en ;
— na CO auf etro. ^Jle^e auä=
werfen, ©c^ltngcn legen, auf=
lauern.
Zatawiauie, Zalowienie,
-nia, sn. (Einfangen, n., (Sin =
fifcben n., 2luflauern n.
Zat^czac, -czam, -czalem,
va. imperf. ; Zaiaczyc, -cze,
-czyJem, va. perf. beilegen,
Beifügen, beifd^licften.
Zal^czanie, Zalaczenie,
-nia, sn. 33etlegen «., 33eifÜJ
gen «., Seifc^Iie^cn n.; w -eniu
beiltecjenb.
Za}%cznie, adv. beiliegenb,
im Slnfc^lufe.
Zal^cznik, -a, pl. -i, sm.
33etlage/. ; — poborowy (Sin«
nabmebeleg m.
Zalebek, -bku, pl. -bki,
sm. Äopfnufe f., ^opfftücf n.;
-bki, pl. Seilerei /. ; chodzie
z kirn w -bki fic^ mit jmnbm
j^erumbalgen.
Zalfga, -gl, pl. -gi, */.
©Ireif^olj n.
Zaloga, -gi, pl. -gi, sf. 1)
Sbefa^ung /., iSornifon /.;
rozruch powstal miedzy -ga
twierdzy ein 2lufru^r entftanb
unter ber 33efa|ung ber ge«
ftung; tan pulk lezy w
miasteczku granicznem -ga
biefeö Siegiment liegt im
©renjfläbtc^en in (Sarnifon;
2) ^inberniö «., 3Serfperrurg
/. ; 3) ^interfialt m. ; 4) über=
gelegte klappe, Sruftla^ m.,
3le»er§ m.; 5) i?eil m.
Zaloic, -je, -ilem, va.perf.
mit S^alg oerj^mieren, ein-
talgen.
Zalojenie, -nia, sti. 35cr»
fdimieren n. mit 2;alg; S3er=
tataung /.
Zalomisko, -ka, pl. -ka,
sn. SBinbbrud^ m.
Zalomisty, adi.i, Zalomi-
scie,adv. l)üoIIStümmungen;
2) DoH umgeriffener SSäume.
Zalomny, adi. mit Um=
ftur< bro^enb.
Zalopotac, -tam, -talem,
vn. perf. mit ben g-lügeln
fc^Iagen.
Zalozne, ^j?«/r. tant. sn.
SCßarmbaubienen jj?.
Zalozyciel, -a, jjI. -e, sm.
(^rünber »«., 33egrünber m.,
©tiftcr m.
Zalozycielka, -ki, pl. -ki,
sf. (Srünbcrin /. Segrünbe^
rin /., ©tifterin /".
ZaloÄyc, Zalozenie, fiel^e:
Zakladac, Zakladanie.
Zalndzac, -dzani, -dzaiem,
va. imperf. Zaludzic, -dze,
-dzilem, va. perf. oerloden,
roobin loden.
Zaludzanie, Zalndzenie,
-nia, sn. S5erIodEen n.
Zalugowac, -guje, -waleni ;
Zalnzyc, ie, -ÄyJem, va.
perf. mit Sauge »erarbeiten ;
finlaugen.
Zalugowanie, Zaluze-
nie, -nia, sn. Verarbeiten n.
mit Sauge.
Zatupaö, -pie, -paJem;
Zatnpnac, -pne, -pnalem,
vn. perf. anreihen, anfpalten;
anfangen ju reiben, abjurei»
fien, ab^uflauben, abjufpalten.
Zalupauie, -nia ; Zalap-
nifcie, -cia, sn. 2(bret^en
n., älbftauben n.
Zalupek, -pka, pl. -pki,
sm.; Zalupka, -ki, pl. -ki,
sf. ^arap^tmofe f., fpanifc^er
Äragen.
Zalykn^c, -ne, -natem, va.
perf. fc^lurfen, üerfd^lutfen.
Zamacli, -u, pl. -y, sm.
1) 2luöt)oIen n. jum ^ieb,
jum ©erlogen; z -em roeit
au§f)olenb ; za jednym -em
mit einem §ieb; 2) Slnfc^Iag
m., 2lngriff m., geroaltfameö
Unternehmen, Slttentat n.;
dwa razy nie udal sie
— na jego Äycie jroeimal
mißlang baä Sltlentat ouf fein
Seben; — na uasza niezawi-
stoiSc ein 2lngriff auf unfere
Unabl^ängigfeit.
Zamachnac sif, -ebne,
-chnalem, vr. perf. jum |)iebe,
mm ©c^Iage ous^olen, einen
2lnlauf nehmen.
Zamachowy, adi. 2ltten=
tatg», 2ingriffö=; -we kolo
©djroungrab n.
Zamaczac, -czam, -cza-
ievn, va. imperf.; Zamo-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
emtaud^en, eintunfen, ein-
näffen; — piöro w kalamarzn
bie geber in§ 2;tntenfa^ ctn=
taud^en; — nogi na deszczu
ficft bie güge im Siegen burc^=
näffen; — sie, vr. nafi
roerben.
Zamaczanie, Zamocze-
nie, -nia, sn. ©intauc^en n.,
@innöffen n.
Zamagazynowac, -nuje,
-walem, va. perf. einlagern,
etnmagajinicren.
Zamagazynowanie, -nia,
sn. ©inlagerutig /., (gtnma=
gasinierrn n.
Zamaglowac, -glnje, -wa-
lem, va. perf. glatt mangeln,
Zamakac, -kam, -kalem,
i-n. imperf.; Zamoknac, -ne,
-iialem, vn. perf. na^ roerben,
burcbnäfet roerben, fein.
Zamalowaö, -luje, -walem,
va. perf. ; Zamalowy wa<5,
-wuje, -walem, va. imperf.;
Dermalen, bemalen, üoümalen;
— komu oczy jmnbm bie 2lu=
gen blenben, pcrfetmieren, il^m
blauen Sunft pormalen; —
kogo jmnbm einen berben
©^lag Derfe^en; — kogo
Zamalowanie
585
Zam^canie
pieäcia w twarz imnbm mit
ber gauft in§ ©efic^t fal^rcn.
Zamalowanie, Zamalo-
wywanie. -nia, .sn. l'ermalen
n., Semalen n., S5oEmalen n. ;
3Serma[ung /., Semalung f.,
SIcnbcn n., ©erlagen n.
Zamamiac, -miam, -mia-
iem, va. imperf.\ Zamamiö,
-mie, -miiem, va. per f. trre»
führen, irremachen, burc^ gau=
feinbe Sortungen Derfüt)ren.
Zamar, -u, pl. -y, sm.
Siiitbpferb «., SlUfc^ling Don
3ftinb unb $fcrb.
Zamarchla, -li, pl. -le, sf.
»erfteinerte Sac^tiemenfc^nede.
Zamarcie, -cia ; Zamie-
ranie, -nia, sn. Slbfterben n.,
2)af)in|c^eiben n.-, (bilbl.) @till=
ftanb m., Sell^argtc /.
Zamarmurowac, -ruje.
-walem, va. per/.; Zamar-
murowywaö, -wuje, -wal!em,
va. imperf. marmorieren.
Zamarmurowanie, Za-
marmurowywanie, -uia, sn.
aKarmorieren n.; 3!JJatmorie»
rung/.
Zamarniec.-uieje, -nialera,
vn. perf. Detfümmetn, um=
fommen, ju ©runbe ge^en.
Zamarnowac, -nuje, -vva-
Jera, va. perf. cergeuben,
burcfebringen.
Zamarnowanie, -nia, sn.
Sergcuöen «., ©urc^bringcn n.
Zamarszczac, -szczam,
-szczal'em, va. imperf. ; Za-
marszczyc, -szcze, -szczylem,
va. perf. runjeln, mit Stun»
jetn, j^'J'ten bebeden.
Zamarszczanie, Zamar-
szczenie, -nia, sn. ytunjeln
n.. galten m.
Zamärtwiac, -wiam, -wia-
leni, va. imperf.'^ Zamar-
twic, -twie, -twJlem, va. perf.
ju jobe frän!en, peinigen;
(bilbt.) ertöten, abtöten.
Zamartwianie, Zamar-
twienie, -nia, sn. Äränfen
n., peinigen n. ; (bilbl.) ®r-
tötung /'., aibtötung /.
Zamartwica, -cy, j)l. -ce,
6/. (grftarruna /"-, Äatatepfie
/., ©c^eintob m.
Zamartwiec, -wieje, -wia-
tem, vn. perf. erftarren, er=
ft erben.
Zamartwienie, -nia, sn.
1) = Zamartwianie; 2) @r=
ftarren n., ©rfterben n."
Zamarzac, -rzani, -rzalem,
vn. imperf. \ Zamarzn^c,
-rzne, -rznatem, vn. perf.
erfrieren, gttfrieren; yx %oX)t
frieren.
Zamarzanie, -nia; Za-
marznigcie, -cia, sn. @r=
frieren «., gufrieren «.; 6r=
fricrunggtob m.
Zamarzenie, -nia, sn.
©cbrcärmeret /., 2;raum m.
Zamarzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. fdiroärmen, erträu»
men, erbenfen; o czem tylko
dusza -rzy roa§ bie ©eele fid^
nur träumt; — sie, vr. in
©c^roärmeret oerfinfsn ; —
komu jmnbm üorfommen,
fc^einen, träumen.
Zamaskowac, -skuje,
-waiem, va. perf.-, Zama-
skowywac, -wuje, -walem,
va. imperf. \ maöfieren, mit
einer 3Ka§te oerberfen, i)er=
f leiben; to tylko -na kra-
dziez \ia^ ift nur maäfiertcr
®iebftttbt.
Zamaskowanie, Zama-
skowywanie, -nia, sn. SRag»
fieren «., SSerfletben n., 3Ser=
bedEen n.
Zamaszczac, -szczam,
-szczaJem, va. imperf. ; Za-
masci6, -szcze, -scilem, va.
perf. uerfc^mieren, fettig
mad)en, oerfalbcn.
Zamaszczanie, Zama-
szczenie, -nia, sn. 35er=
fc^mieren n., a^erfalben n.
Zamaszystosc, -sei, sing,
taut. sf. ©c^neibigfeit /.,
gorjcl^t)ett /. ; SBu^t ;"., 3Buc^=
tiglett ü Serb^ett /., Äraft
/., ©tätfe /.
Zamaszysty, adi. ; Za-
maszyscie, Zamaszysto,
adv. yiail auä^olenb; tüchtig ;
n)ucf)tig, mäcftttg, berb, feft,
tlobig; fc^neibig, forfc^; -scie
chodzic mit großen ©c^ritten
feft ge^en; -sty was grofjer
aufgerotrbelter Schnurrbart ;
■sto sie uklonic einen ber=
\>tn Rra^fu^ machen; -sty
raz mäcftliger ^icb.
Zamawiac, -wiam, -wia-
lem, I. va. imperf. ; Zamo-
wic, -wie, -wileni, I. va.
perf. 1) befprec^en, mit
ißorten bezaubern ; zamiast
zawofac lekarza -wia cho-
robe ftatt einen Sirgt ju rufen,
beftrid&t er bie Äranf^eit;
-wiia mi strzeHje stara cza-
rownica bie alte |)ej;e ^at mir
bie glinte oerjaubert; 2) be=
fteHen; — meble u stolarza
aJiöbel beim Sifc^Ier befteHen;
-wil ranie na szosta do ka-
wiarni er ^at mi(§ |ür fed^ä
Uf)r in§ Äaffee^auö befteUt;
— sniadanie na trzy osoby
ein grül^ftüdE für brei 5ßer=
fönen befteltcn; 3) engagieren,
auf f orbern; — do tanca jum
Sonje aufforbern; 4) fic^ etro.
auöbebingen, im »orauS au§=
bitten, fic^ jufagen laffen;
5) — komu jmnbn unter«
brechen, il^n ntd^t ju 2ßorte
fommen laffen; II. — sie, vr.
fic^ anfagen; möj przyjaciel
-wil sie dzis na obiad meitt
greunb l^at fid^ l^eute jum
ffliittageffen angejagt.
Zamawianie, Zamowie-
nie, -nia, sn. 1) ^Öefpiec^en
»., Segaubern n. ; 2) Seftelten
n., SBcfteHung /. ; 3) lSnt^a=
gieren «., 2(ufforbern n. ; 4)
SÄugbitten n., Sluöbebingen n.;
5) Unterbrechen n.; ü) — sie
9lnfagen n.
Zamazac, -ie, -zaiem, va.
perf. ; Zamazywaö, -zuje,
-wafem, va. imperf. Der=,
jufcömieren; roeglöfcfjen.
Zamazanie, Zamazywa-
nie, -nia, sn. Ser=, '^w\^m\t=
ren n.\ SBeglöfc^en n.
Zam^cac, -cam, -caJem,
va. imperf. ; Zamacic, -ce,
-cHem, va. perf. triiben, oer=
roirren, trübe machen; ftören;
nie spokoju jego — nie jest w
stanie nic^tö ift Im ftanbe,
feine 'i\\x^t i\\ trüben; — sie,
vr. wirr, trübe werben; woda
sie -cila bas 3Baffer ift trübe
morben ; -ciio mu sie w glo-
wie fein Äopf nerroirrte ftc^,
rourbe lüirr.
Zamacanie, Zamacenie,
-nia, sn. 2:rüben ;?., "-Ber=
roirren ?».; Stören n.\ ©tö«
rung /.
Zam^ciciel
586
Zamiejski
Zamaciciel, -a, pl. -e, sm.
SRul^eflöter m.
Zam§,cicielka, -ki, pl. -ki,
sf. S^u^eftörerin /.
Zamaczenie, -nia, sn. 33e=
(treuen «., älnmac^en n. mit
Zam^czyö, -cze, -czylem,
va. perf. beftteuen, mit 2Re^l
anmachen.
Zamczyna, -ny, pl. -ny,
sj.; dim. Zamczynka, -ki,
pl. -ki, sf. fleineg clenbeö
(5(f|[ö6(^en, SBürglein.
Zamczysko, -ka, pl. -ka,
sn. gro^eä, i^äfeli^eä, alteä,
geroaltigeä, fel^r ftatleg ©d^lofe.
Zamczysty, arfe. 1) oet=
jt^ltefebar, mit einem ©c^Ioffe
oerfel^en; 2) doU SBurgen,
befeftigt.
Zamdlic, -dlilo, -dli, vn.
perf. impers. übet, fd^lec^t
werben.
Zamecznik, -a, -cy, sni.
1) ©c^lofler ?«.; 2) §olftet=
mufc^et f.
Zamek, -mku, pl. -mki,
sni.\ dim. Zameczek, -czkn,
pl. -czki, sm. 1) ©c^fop «.,
33urg /. ; budowac -mki na
lodzie Suftfd^löffer bauen; 2)
©c^lofi «. ; Serfc^Iu^ m.;
— o jednym spuscie ©c^lofe
mit einfad^em (Seroinbe; —
o dwoch spustach ©d^Iofe mit
boppe[t:m ©eroinbe; — fran-
ouski ©ornfc^IoB; — z zebem
^afenblattn. mit Dem ^eit; —
z wpustem Jeufelsfc^lufe m. ; —
przy drawiach^^ürüerfd^lu^ m.\
— prosty §a!cnfamm m. ;
— ukosny fd^rägeä §alen=
blatt; — zwrotnicy Sßeid^en»
Derjc^Iu^; — z zapadka
©c^napp=, geberfd^tofi ; po-
laczenie w — prosty ^afen»
blatt mit gerobem ©tofe;
blacha -ku ©c^lofeblec^ n. ;
garnitar -ku, 3tegi[ter n., 33e»
fa^ung /.; klapka ryglowa
-ku ©d^iie^riegel m., skobel
-ku ©^Iief;!appe /. ; tarcza
-ku ©c^lüffelblec^ «. ; serce
-ku 2)orn m. ; — ciesielski
3uiammenfügung/. beö ^otj=
roerfe^.
Zameldowaö, -duje, -wa-
lem, va. perf. melben, an=
melben; = Zapowiedziec.
Zameldowanie, -nia, sn.
aJietben n., Slnmelben n.
Zamesz, -mszu, pl. -msze,
sm. ©ämifd^leber n.
Zamesznictwo, -wa, sing,
tant. sn. ©ämifd^gerberei /'.,
äßeifjgerberei.
Zamesznik, -a, pl. -cy,
sm. ©ämifc^gerber m., 3öei|=
gerber.
Zamgczac, -czam, -czalem,
ra. iwper/. ; Zamgczyc, -cze,
-czylem, va. perf.; 5U 2;obe
martern, peinigen, plagen;
on -cza wszystkich er mortert
ade ;iu Sobe; — sie, vr. ftc^
ju Sobe plagen, martern;
-czasz sie dobrowolnie ta
praca bu marterft bic^ frei=
roiUig mit biefer 9lrbe'.t ju
Sobe.
Zamgczanie, Zamgczenie,
-nia, sn. ^[agen n., 2Jiartern
»., peinigen n. ju Sobe.
Zamgscie, -scia, sn. SSer=
Öetratung /., Sßeret)e[i^ung /.
(eine§ SRäüd^ens).
Zamgt, -u, pl. -y, sm. 1)
SBirrrcarr m,, Sßirrfal «.,
S^aog m. 2) trlibeä SBaffer.
Zamgtnica, -cy, pl. -ce,
sf. Zaniehelia C^ßflanje).
Zamgzna, adi. Derf)eirate=
te, t3ere|elic^te.
Zamglenie, -nia, sn. S3e=
nebeln n.
Zamglic, -gle, -gliJem, va.
perf. benebeln.
Zamian, -u, pl. -y, sm. ;
Zamiana, -ny. pl. -ny, sf.
%a\x\i) m.; Ümtaujc^, 2luö=
taufd^; w, na — taufc^roeife;
gegenfeitig; zta zrobic -ne
einen fd^lec^ten Saufd^ ma-
chen; -na przesylki 55ern)ec^f=
lang f. ber ®üter.
Zamianowac, -nuje, -wa-
lem, va. perf, ernennen;
kogo -nowal swoim nastep-
c^? roen l^at er ju feinem
^Jiac^folger ernannt?
Zamiauowanie, -nia, sn.
Grnennung /., (Ernennen n.
Zamiar, -u, pl. -y, sm. 2lb=
fid)t /., Sorl^aben n., ^vozd
7n.; miec — bie Slbftc^t l^aben,
beabsichtigen; dokonal swego
-u et ^ot feinen Qwid er=
reicht; pokrzy^owac izyje -y
imnb» Slbfic^tcn burct)!reu5en.
Zamiarowy, ac?i. 2l6fic^tä=,
SSor^aben-; zdanie -we 2lb=
ficötö=, ?5i"oIfa^ m.
Zamiast, adv. unb praep.
mit bem jroeiten gaU; anftott,
ftatt; — pracowac, myslisz
tylko o przyjemnosciach ftatt
JU arbeiten, benfft bu nur an
^Vergnügungen.
Zamiatacz, -a, pl -e, sm.
Äel^rer m. ; — uliczny ©tra=
^enfe^rer.
Zamiataczka, -ki, pl. -ki,
sf. Äe^rerin /. ; — uliczna
©trafeenfe^rerin.
Zamiatac, -tarn, -talem,
va. imperf.\ Zamiesö, -mio-
te, -miotlem, va. perf.; 1)
lefiren, auäte^ren, auffegen;
rocgfegen; — pokoj bas ^m.=
mer auäfel^ren; — snknia po-
dloge mit bem Sreibe ben g^u^«
boben fegen; — czem po zie-
rai etro. auf ber ®tbe fcftiep»
pen; — noga mit bem gufee
auäroerfen; — ziemie (grbe
aufroerfen; — ziemia mit
Grbe juraerfen; 2) ju be-
bedfen ftreben; 3j — czem
etro. megroerfcnb be^anbeln;
4) niedzwiedi -ta ber 93är Der=
teibigt ftd& nacö allen ©eiten.
Zamiatanie, Zamiecenie,
-nia, sn. 1) Jle^ten n., 2luä=
lehren n., gegen n., Sluäfegen
w.; ©c^Ieppen n.\ 2) 2lufroer=
fen n., 3un)erfen «.; 3) roeg»
roerfenbe SBel^anblung.
Zamianczec, -cze, -czaletn ;
Zamiankn^c, -kae, -knalem,
vn. perf. ju miauen anfangen,
aufmiauen.
Zamiauczenie, -uia; Za-
miaukniecie, -cia, sn.
ajJiauen n.
Zamiac, -mne, -miatem,
va. perf. gang sertnüüen.
Zamieciny, -ein, plur.
tant. sn. fie^ric^t m.
Zamieö, -ci, pl. -ci, sf.
©eftöbern. ; — snieina ©c^nee«
gcftöber, ©d^neetreiben «.;
Unroetter «.; ©etümmel «.,
®ftö)e«.; — bitwy ©c^(ac^t=
geroü^l /;.
Zamiejscowy, adi. au§=
märtig.
Zamiejski, adi. oorörtlic^,
SSororte=, i^orortä-, aufeer ber
©tobt liegenb.
Zamieniac
587
Zamilknigcie
Zamieniaö, -niam, -nialem,
I. va. imperf., Zamienic,
-nie, -nilero, I. va.perf. 1) ums
taufc^en, Dertaufd^en; oerrocd^-
jeln, umtDed^feln; — na cos
lepszego gegen etro. 33effercö
umtauf d^en; -nili ze soba pier-
6cionki fie roed^feltett mitein=
anbcr bie 3linge ; -niaJ stry-
jek za siekierke kijek ber
Dnlel ^at bie ^aäe für bcn
©tocf umgetaufc^t, er bat
einen fd^ted&ten Saufd^ gemacht,
er ift com Siegen in bie 2;caufe
geraten; 2) ncrroonbeln ; -mien
gniew w jaske nerrcanble bei»
nen 3orn in ©nabe ; II. — sie,
vr. taufd^en; kazdej chwili
jestem gotow — sie z toba
id) Bin jeben 2lugenb[itf be=
reit, mit bir ju taufc^en; 2)
uerroanbelt roerben.
Zamienianie, Zamieuie-
nie, -nia, sti. SSertaufc^en «.,
Saufd^cn, Umtouf^en ; Um;
toec^feln n., SSerroec^feln «.;
SSerroanbetn n.
Zamiennia, -ni, pl. -nie,
*/. eHiptifc^e 'SSettaufd^ung
einer Seit ober SRebcform.
Zamiennosö, -sei, sitif/.
taut. sf. Sßertaufc^barfeit f.
Zamienny, adi,', Zamien-
nie, adv. taufc^bor, Jaufd^»;
handel — Saufc^^anbel m.
Zamierac, -ram, -ratem,
vn. imperf. ; Zamrzec, -mre,
-marlera, vn. perf. l) ^in=
fterben, abfterben, ^infc|eiben,
^inüberfc^Iummern; (bilbl.) ba=
l^inroelfen, ba^infied^en, ba=
nieberliegen; piesn -marla mu
na ustach baö iiieb crftarb
auf feinen Sippen; 2) cor
junger fraftIo§ roerben, auö
5JJangeI an ^^Ja^rung abfterben.
Zamieranie, -nia; Zamar-
cie, -cia, sn. (Srfterben n., S&'b'
fterben n., §infi)eibcn n.
Zamierzac, -rzam, -rzatem,
I. va. imperf. \ Zamierzyc,
-rze, -rzylem, I. va. perf. 1)
ettü. abmcffen, abgrenjen, bie
®rcnje Beftimmen, 2Jla^ unb
3iel fegen; — czas bie 3"t
beftimmen; 2) etro. beabfid^ti=
gen, begroedEen, fic^ oornel^men,
auf etro. abfegen ; kiedy -rzasz
wyjechac? roann beabfic^tigft
bu roegjufal^ren? co przez to
-rzasz? roaä fcejroedtft bu ba=
mit?; -rzona przez nas wy-
cieczka musiala zostac odlo-
Äona ber oon unä beabfic^tigte
2luäf[ug mu^te cetfc^oben
roerben; II. — sie, vr. aug=
^Olen; -rzyj sie na maie ki-
jem er rooHte mir mit bem
©todfe einä netfegen.
Zamierzanie, Zamierze-
nie, -nia, sn. 1) 2lbmeffen n.,
Sibgrenjen n., 2) SBeabfic^tigen
n., SejroecEen n. ; 3) — sie
2tu6l^oIen n.
Zamierzch., -u, pl. -y, sm.
Slbenbbämmerung /. ; — w
oczach Slugenf^roinbel m.,
glimmern n. cor ben 2lugen.
Zamierzchly, adi. ; Za-
mierzchle, adv. in tiefet
©unfel gebüßt; w-chtychcza-
sach in uralten 3«iten.
Zamierzchn^c, -ebne,
-chnalem, vn. perj. JU bun»
fein, ju bämmern anfangen,
fic^ oerfinftern; -chio mi
w oczach eö rourbe mir bun»
fet Dor ben Slugen.
Zamierzchni§cie, -cia ; Za-
mierzchnienie, -nia, sn, 5)un»
fein n., Lämmern n., SSerfin»
ftern n.
Zamierzn^c, -rzne, -rzoa-
tem, vn. perf. juroiber, cfel«
^aft roerben.
Zamiesiö> -sze, -siJem, va.
perf. ben Seig anmad^en; ein»
fneten.
Zamieszaczka, -ki, pl. -ki,
sf. 9iüf)rfeüe f.
Zamieszac, -szam, •szal'em,
va. perf. oermifc^en, permen=
(^en, um», aufrühren ; -szaj to
iyzka rü^re eä mit bem Söffel
um; — spokojnosc kraju bie
3tul^e beg Sanbes ftören; —
sie, vr. oermengt, oermifc^t
roerben.
Zamieszanie, -nia, sn.
SSermengen n., 58ermifc^en «.,
Slufrü^ren n.; SSerroirrung /.,
©etümmel «., Sumult m.;
®eroüf)l n., Surc^einanber n.,
G^aoä n.; zrobic og61ne —
allgemeine SSerroirrung Der=
urfacben.
Zamieszanina, -ny, pj. -ny,
sf. fie^e Zamieszanie.
Zamieszka, -ki, pl. -k',
sf. 35erroirrung /'.. Unruhe f.,
SJlufrufjr m., Störung /.; we-
wnetrzne -ki innere Unrufien.
Zamieszkaö, -kam, -ka-
lem, I. vn. perf. ; Zamieszki-
wac, -szkuje, -walem, I. vn.
imperf. ^xtS) nieberloffen, Sßol&n:
ft^ auff^Iagen ; SBo^nung,
Quartier nehmen ; — na wsi
fic^ auf bem Sanbe nieberlaf=
fen; II. va. beroo^nen; kto
-szkuje ten dorn? roer beroo^nt
biefeä $auä?; -szkaty reo^n-
^aft, anfäffig; berool^nt.
Zamieszkanie, -nia, sn.
1) JÜJofinfi^ m. ; 2) !öeroo^nen ti.
Zamieszkaniec, -nca, pl.
-ncy, sm. Seroo^ner m.
Zamiesci<5, -szcze, -äcilem.
va. perf. etro. unterbringen,
placieren.
Zamieöcie, -scia, pl. -scia,
sn. ^;pia^ m. hinter ber ©tabt,
aiufienftobt /.
Zamigcie, -cia, sn. 3^^'
fnüQen n.
Zamigtlid, -tle, -tlitem,
va. perf. oerroorren machen,
nerrotrren.
Zamigaö, -gam, -galem ;
Zamignac, -gne, -gnatem ;
Zamigotac, -tarn, -talem,
va. perf. aufblinjcin, auf»
funfein, erglühen, aufblinfen ;
fic^tbar roerben unb rafc^ roie<=
ber oerfdjroinben.
Zijmiganie, -uia; Zami-
gniecie, -cia, Zamigotanie.
•nia^ sn. Slufblinjeln n., 2tuf-
blinten «., 2Iuf fünf ein n.
Zamilczaö, -czam, -cza-
iem ; Zamilczeö, -cze, -czy-
lem, vn. unb va. perf. oer»
fc^roeigen, fc^roeigen, ftiC fein;
-czal przed nami o tej oko-
licznosci er oerfc^roieg un§
biefen Umftanb ; nie -cze takie
o mojem przewinieuiu ic^
rcerbe auc^ mein SJerfc^uIben
nidit oerfcbroeigen.
Zamilczanie, Zamilcze-
nie. -nia, sn. SSerfdjroeigen
n., ©e^eim^alten n. ; Sc^roei=
gen n.
Zamilkn^c, -ne, -ualem.
vn. perf. oerftummen; przed
takimi arguuientami —
nrnsze Bor folc^en 33eroei5grün=
ben muB id^ nerftummen.
Zamilknigcie, Zamilknie-
nie. -nia, sn. i>erftiimmen n.
Zamilostka
588
Zamöwic
Zamilostka, -ki, pL -ki,
sf. Strumaria (^^flanje)-
Zamilowaö, -i'uje, -walem,
ra. perf. liebgctoinnen, oon
iiebe ergriffen roerben.
Zamilowanie, -nia, sn.
Sic6e /., Sie5[)aberet /., 3>or=
liebe /., mied — do wiedzy
i^orltcbe für bte S[Biffenfct)aft
^aben.
Zamiotac, -tarn, -talem,
ca.perj.; Zamiotywac, -tuje,
-watem, va. perf. I^intragen,
E)tnfc^mei|en.
Zamiotanie, Zamiotywa-
nie, -nia, sn. §introgen n.,
^infd^meifeen n.
Zamknaö, -kne, -knalem,
I. va. perf.; Zamykac, -kam,
-kaleii., 1. va. imperf. 1) uer=
fc^lie^en, jufc^liefeen, »er=
fperxen, jujperrcn, jumac^en;
-knij szafe na klucz fperre
tien ©c^ranf ab; -knij drzwi
mad^e bie 2;ür ju ; — cos na
haczyk ettt). ju^afen; — cos
na klamke ettü. äufliiifen;
-knal mi drzwi przed nosem
er machte mir üor ber 9Jafe
bie %üx ju; -kneli go do
wiezienia man f)at if)n
inö (Sefängnig gefperrt; —
oezy bie 3lugen jumac^en;
— usta ben Sihmb fdilte^en;
— komu usta imnbm ben
2)Junb fc^liefeen, ben 3Jiunb
ftopfen; — komu oczy jmnbm
bie 2lugen jubrüdfen; — oczy
na CO boö 2luge bei etro. ju«
brücfen ; — uszy na CO bie
Dl^ren für etro. fct)(ie|ien; —
swoje serce przed kim jmnbm
fein §er5 i)erfcf)rie^en; — ko-
mu droge do czego jmnbm
ben 2Beg ju etro. »cricblie|en;
— szkoie bie ©c^ule fd^liefjen;
— posiedzenie bie ©i^uiig
fc^Iie^en; 2) faffen, enttiallen;
to moina — w kilku slo-
wach boö fann man in paar
SBorten faffen; 3) — warcab
einen (Stein im 5brettfpiel be=
ie^en; — mJynek bie Siü^Ie
SUjiel^en ; 3) — ksi^äki, spisy,
protok61 bie 33üd)er, bie 33er=
jeid^niffe, bog ^rototoU fd^tie-
^en; — linke baö ^Iredtau
anfd)liefeen, anbinben; II. —
sie, vr. 1) fid^ f(^Iiefsen,
fpeiren; te drzwi nie -kaja
sie biefe Xüx läjit fi(^ nic^t
fd^Iiefeen, fc^liefet nid^t; 2) ftc^
einf(|Iicf;en, ftd^ etnfperren ;
-knaJ sie wswoim pokoju i ni-
kogo nie wpuszcza er ^at fiel) in
feinem 3'"'*"«'^ eingefd)loffen
unb Iä§t niemonbcn t)erein;
3) entfiatten, faffen.
Zamknigcie, -cia; Zamy-
kanie, -nia, sn. Seric^Uefeen
n., S^erfperren n., ^ufc^licBen
n., ^ufperren n.; ^^^ff^" ^-y
©nt^alten n.; SSerfc^lufe m. ;
— toru ©eleifefperre /., ge=
fpecrtes ©eiciö; — wozu
äßagenoerfd^lu^ ; — bramy
^iorfperre.
Zamkownik, -a, pl. -i, sm.
9Jac^bof)rer m. beim ©d^n)ert=
feger.
Zamkowy, adi. ©c6(o|=,
33urg=; strai -wa ©^10^=,
SBurgroad^e /.
Zamleczac, -czam. -eza-
lem, va. imperf.; Zamle-
czyc, -cze, -czylera, va. perf.
milchig färben; mit 3Kilc£) Der=
mtfc^en.
Zamlec, -miele, -meliem,
va. perf. ju mai^len anfangen.
Zamlöciö, -ce, -ci^'em, va.
perf. totbxefd^en, totfc^Iagen.
Zamnazaö, -Äam, -zalem,
va imperf.; Zamnozyc, -ze,
-Äylem, va. perf. Den ©tunb
5ur 3>ermef)rung, ^-ortpflan^
jung legen; fic^ üermel^ren,
fortpflanjen.
Zamnazanie, Zamnoze-
nie, -nia, sn. 5ßexmet)tung /.,
Jorlpflangung /.
Zamniemad, -mam, -ma-
item, v7i. imperf. ftc^ fclbft
überfc^ä^en, eine ju f)ol^e
Weinung oon fid^ [jaben.
Zamniemanie, -nia, am.
©elbftüberjc^ä^^ung f.
Zamoczenie, Zamoczyc,
fielje: Z;imaczanie, Zamaczac.
Zamodlenie sig, -nia, sn.
SSertiefung/., 95erfunfenf)eit /.
in ®ebete, inbrünftige Slnbac^t.
Zamodliö si§, -die, -dli-
lem, vr. perf. fid^ in ®e=
bete Dertiefen, im ©ebete »er-
finlen; inbtüftig beten.
Zamokn^d, Zamoknigcie,
fiebe: Zamakac, Zamakanie.
Zamokrzyca, -cy, pl. -ce,
sf. L,eersia (^^(flanje).
Zamordowac, -duje, -wa-
lem, va. perf. ermorben, er=
fct)lagen, graufam umbringen,
Zamordowauie, -nia, sm.
©rmorbung f.
Zamorski, adi. übetfeeifd^.
Zamorszczyk, -a, pl. -cy,
sm. ; Zamorszczanin, -a,
pl. -nie, sm. ber jenfeitä ber
©ee 2Bo^nenbe.
Zamorszczyzna, -ny, pl.
-ny, sf. Überfeeijc^e(5) n., ba^
überfeeifc^e Sanb ; (btlDt.) roilb=
frembeg aEefen.
Zamortyzowac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. abja^len,
amortifteren, burd^ gafllungen
bie ^i)potl^eI Iöf(^en.
Zamortyzowanie,-nia, sm.
2lbxat)len «., Stmortifieren n.
Zamorze, -rza, pl. -rza,
sn. Sanbn. jenfeit beS SJJeeres.
Zamorzenie, -nia, sm.
Sluä^ungern n., §ungertob m.
Zamorzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. au5f)ungern laffen,
ju ^obe jungem laffen.
Zamoscie, -scia, pl. -scia,
SM. Ort m. I^inter ber SBtürfe.
Zamota<5, -tam, -talem, va.
perf. ; Zamoty wac, -tuje,
-walem, va. imperf. vex=
roidEeln, Derroitren, oerftricfen;
-tales mi bawelne bu ()aft
mir bie SBoUe üerroitrt; —
w sieci inö 3Je| nerftridt;
— sie, vr. fid^ »erroideln,
fid) »erroirren, fid6 »erftridEen.
Zamotanie, Zamotywa-
nie, -nia, sm. ißerroirren «.,
S5erroicfeln n., 23erftridEen n.
Zamowa, -wy, pl. -wy,
sf.; dim. Zamowka, -ki, i)l-
-ki, sf. 1) Sefteüung/.; 2)
3Bortroec^fel w., ©treit m.;
3) 3lu§rebe /".. isorroonb m.
Zamozuosc, -sei. sinff.
tant. sf. äBo^lftanb m., 3Bol)U
^abcnl)eit f.
Zamozny, adi. ; Zamo-
znie, adv. rco[)l{)abenb, »er-
möqenb.
Zamödz, möge, -moglem,
va. perf. mächtig machen, auf«
Reifen, unterflü^en; — sie, vr.
erftarfen.
Zamor, -oru, pl. -ory, sm.
.^■)eif!l)unger m.
Zamöwic, Zamöwienie,
fiel^e; Zamawiac, Zamawianie.
Zamraczac
589
Zangta
Zamraczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf.; Zamro-
czyc, -cze, -czyiem, va. per/.
oeroun!eln, oerfinftetn; —
rozum ben SSerftanb benebeln;
— kogo jmnbn au^er gaf^
jung bringen, t^m bic Se=
ftnnung rauben ; — sie, vr. fxä)
oerbunfeln, tjetfinflern, ein
finftercä ©efid^t machen.
Zamraczanie, Zamrocze-
nie, -iiia, sn. 3>erfinftern n.,
SSerbunfetn m.; — rozumu
SSenebeln n.
Zamrazad, -zam, -zaiem,
va. imperf. Zamrozi6, -ze,
-zilem, va. petf. gefrieren,
einfrieren, zufrieren machen ;
-zona kawa ©iöfaffee m.; —
piec ben §üttenofen crfatten
taffen.
Zamrazanie, Zamrozenie,
-nia, sti. ©efrierenlaffen n.
Zamrocze, -cza, pl. -cza,
sm. Dämmerung /., 3)unlel'
l^eit /., ginftcrnis /.
Zamroczuia, -m, pl. -nie,
sf. SiEora /. (oftinbifc^eg
©traudigeroäd^g).
Zamrok, -u ; = Zamrocze.
Zamrowic sig, -wie, -wi-
lem, vr. per/, fic^ roie 2lmeifen
üerme^ren; — sie od czego
oon itm. roimmeln; miaato
-wi'fo sie bie ©tabt roimmel»
te (plö^ftcft) Don 3}ienfc^en.
Zamröz, -ozu,pl. -ozy, stn.
1) 2lu6fc^Iagen n. Deä f^rofteä;
2) groftonfang m.; 3) groft«
beute /. ; 4) — w wielkim pie-
cu ©ifenfau /., 2Botf m., §art=
linc? m.
Zamruczeö, -cze, -czafem ;
Zamraku^ö, -kne, -koalem,
■vn. perf. gu brummen, murren
onfangen.
Zamruga, -gi, pl. -gi, sf.
Ellisia (^flanje).
Zamrugac, -gam, -galem ;
Zamrugnac, -gne, -gnalem,
vn. perf. ju blinzeln, ju
roinfen anfangen ; — oczami
mit ben 2tugen ju jrainfcrn
anfangen.
Zamruganie, -nia; Za-
mrugniecie, -cia, sn. 33Iin=
jeln «.," Sßinfen «., Sxoin'
fern n.
Zamrnzaö, -zam, -zalem,
va. imperf. • Zamruzyc, -±e,
-zylem, va. perf. bic 3(ugen
^atb jumad^en ; — oczy na
CO ein 2tuge bei etro. ju»
brüdEen.
Zamruzanie, Zamruze-
nie, -nia, sn. 3unia(^en n.,
Subrüden n. bet Slugen.
Zamszenie, -nia, sn, 33e=
moofen n. ; 33emoofung /.
Zamszownik, Zamszowy,
adi. = Zameszownik, Zame-
szowy.
Zamszyd, -sze, -szylem,
va. perf. bemoofen, mit 3Jtoo§
bebecfen, mit 2Jloog Der»
[topfen.
Zamszysty, adi. bemooft.
Zamtnr, -a, pl. -y, sm.
öffentliche^ §au§, SorbeU n.
Zumulac, -lam, -lalem,
va. imperf.; Zamnlid, -le,
-lilem, va. perf. »erfc^lammen,
»erfc^leimen, oerftopfen; —
drzewko przy sadzeniu ein
Säumigen einfcl)lammen.
Zamnlanie, Zamulenie,
-nia, sn. SBerfd^lammen n.,
Serfd^teimen n., Sßerftopfen n.
Zamulisko, -ka, pl. -ka,
sn. »erfcfilammter Drt,
Zamul, -u, pl. -y, sm. an=
qefe^ter Untat, (äc^Iamm m.
Zamurawic, -wie, -wil'em,
va. perf. berafen.
Zamurowa6,-ruje, -walem,
va. perf. ; Zamurowy wac,
-wuje, -walem, va. imperf.
üermauern, zumauern.
Zamurowanie, Zamuro-
wywanie, -nia, sn. SBer=
mauern n.; 3?ermauerung /.
Zamurowy, Zamurny , adi.
t)inter ber SRauer liegenb.
Zamurze, -rza, pl. -rza,
sn. 5ßla^ tn. hinter ber 2)Jauer,
3n)inger m.
Zamuskac, -kam, -kafem,
va. imperf. ; Zamusn%6, -sne,
-snatem, va. perf. ftreid^eln,
perftreid^en, nerfd^mieren.
Zamuszki, -szek, pl. tant.
sn. ©c^ön^eitäpfläfterc^en n.,
©döminfpfläfterd)en.
Zamyczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©c^ieber m. Älappe /.;
— sercowa öcrjflappe.
Zamydlac, -dlam, -diätem,
va. imperf. ; Zamydlic, -die,
-dlitem, va. perf. 1) einfcifen ;
2) itreflil^ren, blauen Sunft Dor=
mad^en, ©anb in bie Slugeu
ftreuen.
Zamydlanie, Zamydlenie,
-nia, sn. 1) Sinfeifen n.\ 2)
^rrcf liieren n„ 3rrefii^rung /.,
iÜefi)rcinDeln n.
Zamykalny, adi. oer=
fc^lie^bar.
Zamylac, -lam, -lalem,
va. imperf.; Zamyliö, -le,
-liiem, va. perf. irrefül^ren.
Zamylanie, Zamylenie.
-nia, sn. 5rrefüf)ren n.
Zamysl, -u, jjl. -y, sm.
Slbfic^t /■., SBeabfic^tigung /.;
SBorl^aben n., SSorfo^ m., ^ro»
ieft n., ^[an m.
Zamyslac, -slam, -slatem,
va. imperf. ; Zamyslic, -sie,
-Slilem, va.perf. beabfic^tigen,
im ©tnnc l&aben, porfiaben,
einen ©ebanfen, einen SSorfalj
f äffen ; co -slasz uczynid ? tpae
beabfic^ticjft bu ju tun?; —
sie, vr. in ©ebanfen perftnten,
fi^ in ©ebanfen üerticfen,
nacöbenfen.
Zamyslanie, Zamyslenie,
-nia, sn. ©innen n., söeabfid^«
tigen n., 3Sor^aben n., 5Jad)-
beulen n.
Zanadrze, -drza, pl. -drza,
sn. öufen m. beim bleibe.
Zanatomizowac, -zuje,
-walem, va. perf. fejieren,
anatomifieren.
Zanatomizowanie,-nia, sn.
©e.üeren «., 2lnatomifiercn n.
Zandalina, -ny, sf.\ Zan-
dal, -u, sm. ©anbel^olj )(.
Zanecad, -cam, -catem,
va. imperf. ; Zaii§cic, -ce,
-cüem, va. perf. an=, ^in=
toden.
Zangcanie, Zangcenie.
-nia, sn. §inIodfen n.
Zangdzniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Zangdznic,
-nie -nilem, va. perf. elcnb
machen.
Zangdznieöj-nieje, -nialem,
vn. perf elcnb roerben.
Zangkac, -kam, -katem,
va. perf. ju 2;obe quälen.
Zangkanie, -nia, sn. Qua«
len n. lu Slobe.
Zanfkla, -kli, pl. -kle, sf.
Bucreria (^^f(an3e).
1 Zangta, -ty, pl. -ty, sf.
i SodEfpeife ;'., Sodfmittel n.
Zanicowac
590
Zanurza6
Zanicowac, -cuje, -watem,
ra. per/, juftcppen; roenben,
Zaniecaö, -cam, -caieva,
va. imperf. ; Zaaiecic, -ce,
-cilem, va. perf. anf^üren,
onfac^en, anfpornen.
Zaniecanie, Zaniecenie,
-nia, sn. Slnfc^üreit n., 2ln»
focften «., Slnfpotnen n.
Zaniechac, -cham, -chalem,
va. perf. unterlafjen, bleiben
laffen, einftetten; -chaj o ile
moÄnosci wszelkich aluzyi
untcriaffe roomögltd^ ottc 2ln=
fpielungen; nie trzeba — tej
sposobnosci mat; foH bicfc
©clegenl^eit ntc^t fal^ren laffen,
nic^t oerfäumcn ; -chaj tego ob-
cowania btic^ biefen Umgang
ob; — kogo jjmnbn in %x\t'
ben, in ^iu^e laffen.
Zaniechanie, -nia, sn.
Unterlaffen »., SinfteHen n.,
SIeibenlaffen n.
Zanieczyszczac, -szczam,
-szczaJem, va. imperf.', Za-
nieczyöciö, -szcze, -scilem,
va. perf. oerunreintgen.
Zanieczyszczauie, Zanie-
czyszczenie, -nia, sn. SSer^
unreinigen n.; SSerunreini-
gung /.
Zaniedbac, -bam, -balem,
va. perf.; Z:iiiiedbywac,
-buje, -wal'em, va. imperf.
netnac^läffigen, oerroal&rlofcn,
»erfäumen; — swoje obowia-
zki feine ^flid^ten oernad^Iäf»
figen ; nie -bam ci o tem doniesc
ic^ raerbe nic^t nerabfäumen,
bid) boDon 5U bcnac^rtc^ttgen ;
— wychowanie swoich dzieci
bie ©rgie^ung feiner Äinber
Dernacf)Iäffigen ; wyglada cai-
kiem -ny er fielet ganj Der»
roa^rloft au§ ; — sie, vr. [idj
t»emad)Iäffigen, fid^ t)ern)a[)r=
lofen.
Zauiedbanie, Zaniedby-
wanie, -nia, sn. SJernac^»
läf figen n., Unterlaffen n.;
äJerroa^rlofung /. ; Serfäu»
men n., SSerabfäumen n.
Zaniemagaö, -gam, -galem,
vn. imperf.; Zaniemödz,
-möge, -mogiem, vn. perf.
»on l^röften fommen, Don
Gräften fallen ; er!ranlen, f rän«
!eln, frani »erben, ju fränfeln
anfangen.
Zauiemaganie, Zaniemo-
zenie, -nia, sn. ©tlranlEen n.,
Äränfeln n.
Zaniemiac, -miam, -mia-
lem, va. imperf.; Zaniemic,
-raie, -milem, va. perf. ftumm
ma^en.
Zaniemianie, Zaniemie-
nie, -nia, sn. SJerftummen n.
Zaniemiec, -mieje, -mia-
lem, vn. perf. oerftummen;
ftumm roerDen.
Zaniepokoiö, -koje, -koi-
lem, va. perf. beunruhigen;
-koiio to opinie publiczn^
baö ^at bie öffentliche 3Kei=
nung beunrul^igt; to musi go
— "Das mufe if)n beunrul^igen.
Zaniepokojenie, -nia, sn.
33eunrut)igen n. ; SBeunru»
W^m f-
Zaniesienie, Zanoszenie,
-nia, sn. Eintragen n., §in-
fül^ren n., Einbringen n.
Zaniesö, -niose, -niostem,
I. va. perf.; Zauosiö, -sze,
-sil^em, va. imperf. 1) {)in=
tragen, Einbringen, ^infüi^ren ;
-niesiesz ten listizaczekasz na
odpowiedi bu roirft biefen
Srief bintragen unb auf
Slntnjort raarten; fale rzeki
-niosly trupa daleko bie ^ylufl'
nieüen l^aben ben Seic^nam
meit l)ingctragen; pojde gdzie
mnie oczy, nogi -niosa id^
roerbe ge^en, roo^in mi^ bie
Slugen fü{)ren, bie gü^e
tragen; burza -niosta okret
do brzegu bag ©d&iff iDUrbe
uon bem ©türme an bie Äüftc
getrieben; 2) — prosbe
eine 33itte oorbringcn, ein=
reid^en ; — na kogo skarge
eine Älage gegen jmnbn ein»
reichen; — protest ^roteft
einlegen, Sinfprud^ ergeben;
II. — sie, vr. 1) au=
feer fid^ fein, atemloä fein;
— sie od pJaczu, od smiechu
ftd^ tot meinen, ftd^ tot lachen ;
'2) — sie na co ftc^ ju etro.
anfc^idEen, beoorfte^en; -nosi
sie na deszcz eä fielet nad^
Siegen au§; -nosi sie na bu-
rze ein ©eroitter ift im 2lnjuge.
Zanik, -u, pl. -i, sm. S3er=
fd^roinben n., ©c^roinben n.;
©c^roinbfud^t f.; — galki
ocznej (Sinfd^rumpfen n. beä
2lugapfclg; — nerwu 3tet-
oenfc^rounb m,
Zanikaö, -kam, -kalem,
vn. imperf. ; Zanikn%(5, -kne,
-knalem, vn. perf. 1) fcEn)in=
ben, oerfc^roinDen, I)infd^n)in-
bcn, terge^en; fd^rumpfen; 2)
— (o zbozu) cerbuttcn,
fdirainben.
Zanim, adv. bcpor, el^e, fo
lange big.
Zaniszczac, -szczam, -szcza-
lem, va. imperf. ; Zaniszczyö,
-szcze, -szczylem, va. perf.
oernic^ten, oerroüften, gu
©runbe rieten.
Zaniszczanie, Zaniszcze-
nie, -nia, sn. SSernic^ten n.,
ißerroüften n. ; aSernic^tung /.,
^erroüftung /.
Zaniszczed, -czeje, -cza-
Jero, vn. perf. ju (Srunbe
geben, oerniditet roerben.
Zanitowac, -tuje, -walem,
va. perf. mx-, gunieten.
Zanocnica, -cy, pl. -ce,
sf. ©panner w?., SJiac^ttalter m.
Zanocowac, -cnje, -watem,
vn. perf. überna^ten.
Zanocowanie, -nia, sn.
Übernacöten n.
Zanokcica, -cy, pl. -ce, sf.
1) ^Ragelgefc^njür »., {Ringer«
rourm m.; 2) J^raHe/., Älaue
/. ; 3) ©treiffarn m., — skalna
roter ©treiffarn, §aar!rout
n.\ — wlasciwa 3)'iauer-
rautc /.
Zanotowac, -tuje, -walem,
va. perf. notieren, einfd^rei--
ben, aufjei^nen, anmerlen.
Zanotowanie, -nia, sn,
3totieren n., Slnmerlcn n.,
©infd^reiben n.
Zanucenie, -nia, sn. ©um«
men n.
Zanaciö, -ce, -cilem, vn.
unb va. perf. gu fummen, ju
ftnacn anfongen.
Zanudzac, -dzam, -dzalem,
va. imperf.; Zanudiziö, -dze,
-dzilem, va. perf. p Slobe
langroeilen; — sie, vr. ftd^ ju
2;obe langroeilen.
Zanudzanie, Zanudzenie,
-nia, sn. iiangroeilen n.
Zanurzaö, -rzam, -rzalem,
ra. imperf. ; Zanurzyd, -rz§,
-rzylem, va. perf. eintauchen,
untertaud^en, oerfenlen ; —
Zauurzauie
591
Zapadka
kogo w wodzie &i po szyje
imnbn 6i§ an ben ^alö inä
SDBaffer (ein)taucl^en; — sie,
vr. tauchen, untertaud^en,
unterfinfen, ftn!en, fic^ rer-
tiefen.
Zannrzanie, Zanurzenie,
-nia, sn. Sßertiefen «., SSer=»
ftnfen n., Untertauchen n.
Zaoblatowac, -tuje, -wa-
iem, va. perf. einregiftrieren
loffen.
Zaoblatowanie, -nia, sn.
©inregtftrierung /.
Zaobozowa<S, -zuje, -wa-
lem, va. perf. ein Sager 6e=
jiej^en, auffc^fogen.
Zaochocenie, -nia, sn. Sr=
muntern n.; j^'^ö^ltd^feit /., j
Suft unb Saune.
Zaochociö, -ce, -cilem, va. \
per/. Su[t rooju mad^en, an= |
jpornen.
Zaoczkowac, -kuje, -wa-
iem, va. perf. ofutieren.
Zaoczkowanie, -nia, sn.
DfuHeren n.
Zaocznosc, -6ci, sinff.
tant. sf. 2lbroefenl^ett f.
Zaoczny, adi.; Zaocznie,
adv. abraefenb ; wyrok — bas
Urteil gegen einen 2I6n)cfenben,
Äontumajurteil n.
Zaogniac, -gniam, -gnia-
leiD, va. imperf.; Zaognic,
-gnie, •gniJem, vO: per/. enU
jünben; (bilbl.) oerfc^ärfen ;
— sie, vr. fid^ entjünben-,
(bilbl.) ftd^ Berfc^ärfen.
Zaognianie, Zaognienie,
-nia, SM. ©ntjünben n.; ©nts
günbung /.; (bilbl.) SSer}c^är=
fung /.
Zaokr%,glac, -glam, -gla-
lem, va. imperf.; Zaokr%-
glic, -gle, -glilem, va. perf.
abrunben, arronbieren, ju=
runben; — drzewo baö ^olj
abrunben; w -glonych zda-
niach in abgetunbeten ©ä^en;
— swoje posiadlosci feine
SBefi^ungen arronbieren.
Zaokraglanie, Zaokr^-
glenie, -nia, sn. Stbrunbung
/■., SCrronbierung /'.
Zaonegdaj, adv. oornor»
geftetn.
Zaopatry wad, -truje, -wa-
lem, va. imperf. ; Zaopa-
trzyö, -trze, -trzylem, va.
perf. Derforgen, nerfe^en, auä=
ftatten; — kogo w zapasy
jmnbn mit 3Sorräten oerfe^en;
— kogo w pieniadze jmnbn
mit ®elb oerforgen ; — rane
bie äßunbe oerfe^en, nerbinben ;
— kogo sw. sakramentaim
(mit ben ©terbefa!ramenten)
ocrfe^en.
Zaopatrywanie, Zaopa-
trzenie, -nia, sn. SSerfe^en
M., 33erforgen n.
Zaopiniowac, -niuje, -wa-
lem, va. perf. feine 2)Jetnung,
2lnfi(^t jagen, ein Urteil
abgeben.
Zaopiniowanie, -nia, sn.
3Keinung f., Urteil n., Stuftest /'.
Zaoraö, -ram, -ralem, va.
perf. ; Zaorywac, -ruje, -wa-
lem, va. imperf. ju«, be»,
einpflügen; eeadern, fertig
ädern.
Zaoranie, Zaorywanie,
•nia, sn. Sinpflügen n. ; 58e=>
adEern n.
Zaordynowa6, -nuje, -wa-
lem, va. perf. anorbncn,
oerorbnen.
Zaordynowanie, -nia, sn.
3Serorbnen n., SSerfc^reiben n.
Zaustrzac, -strzam, -strza-
j iem, va. imperf. ; Zaostrzyc,
-strze, -strzylem, va. perf.
»erfc^ärfen, fc^ärfer madjen,
fpi^en; — ol6wek ben SIei=
flift fpi^en; — ustawg ein
®efc| Dcrf^ärfen; — czyjfi
rozum jmnbö 2Ser[tonb f(^är=
fen; — czyjs apetyt imnbä
3lppetit reiben; — sie, vr.
fi(^ oerfc^ärfen, fid^ gufpil^en;
-strzyly sie stosunki bie l^er»
' flältniffe fpi^ten fi4 ?u.
Zaostrzanie, Zaostrze-
nie, -nia, sn. iserfc^ärfen «.,
^ufpi^en n.
Zaoszczgdzaö, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. ; Zaoszczg-
dziö, -dze, -dzilem, va. perf.
abfparen, erfparen, auffparen ;
-dzalem, ile tylko mogtera
i ic^ l|obe gefpart, fociel i^
! nur fonnt»; -szczedi mi tej
przykroaci erfpare mir biefe
Unannc^mli^feit.
Zaoszcz^dzanie, Zao-
szczgdzenie, -nia, sn. (£r»
fparen n., Slbfparen n.
Zapach, -u, pl. -y, sm.
®crud^ m., 3Bol^Igerud^ m.
Zapachn%c, -choe, -chnia-
ievn ober -cbnaiem, vn. perf.
ju riechen anfangen, ©eruc^
ocrbreiten, ®eru^ »on ftd^
geben.
Zapad. -u, pJ. -y, sm.
(Sinfturj m.
Zapadac, -dam, -dalem,
I. vn. imperf. \ Zapasc, -dne,
-d*em, I. vn. perf. 1) ^inein=
follen, f)inter etro. fallen, ju=
fallen, verfallen, oerftnien,
einfinfen, einftürjen; — w
chorobe in eine Äranfl^eit t)er=
fallen; — na zdrowin frän=
fein ; — na co an et», leiben ;
— na nogi an ben gü^en
oft leibenb fein; klamka do-
brze -da bie Älinle faßt
gut ju; -dlo gdzieö za
szafe es ift irgenbroo hinter
ben ' ©darauf gefallen ; -die
policzki eingefallene 3Bangen;
oczy mu gJeboko -dly bie
klugen finb if)m tief einge=
funfen; — w sen gleboki in
tiefen ©dE)laf oerfinfcn; 2)
befd^Ioffen, entfd^ieben, gefaßt,
au§gefprodE)en roerben; wy-
rok juz -padl baä Urteil ift
fc^on gefällt ; jeszcze decyzya
nie -dla bie ®ntfc^eibung ift
nocö nic^t gefallen, bie ©a^e
ift nod^ ni(t)t erlebigt; 3) —
czem mit etnj. bcbectt roerben ;
— kurzem mit ©taub bebedt
roerben; 4) einbredien; noc
-da bie 3ta(^t bricht ein; II.
sie, vr. Derfinfen, einfallen,
einfiürjen, jufammenftürjen ;
chcialbym sie w ziemie —
id^ möcfite in bie 6rbe oer-
finfen; dorn sie -da bas
$auä flür?t ein.
Zapadauie. -nia; Zapa-
dnif cie, -cia, sn. (Sinfinfen n.,
Ginttürgen n., (Sinflurj ?m.,
®inbred()en «.; 3"fommen=
brud) m.
Zapadka, -ki, pl. -ki, sf.
gaCbrett m., galltür/.; Slinfe
/., gaUe f., J«lappe f.; ©teil»
pljd^en M.; — popielnika
Slfd^enfaHtür, Ülf^enflappe;
— rogatki ©c^Iagbaum m. ;
— windy ©perrflinfe ber
SBinbe.
Zapadlina
592
Zaparcie
Zapadlina, -ny, pl. -ny,
*/.; Zapadlisko, -ka, j)l. -ka,
sn. (icDeinfenfung /., ©in'
jenfung, SBtuc^ m., (ginftur,? m.
Zapadlosö, -sei, sing. taut,
sf. l)(gtngefaaene(ä)«., @inge=
funft;ne(s) n., ®ingejunten{)eit
/.,eingefaIIenE)eit/.-, 2)gäai9=
!eit /.; gäHig'Eeitötennin m.
Zapadzistosc, -sei, sing,
tant. sf. (ginftürjbarfeit /.-,
einfturjgefaör/; ©infenfung/.
Zapadzisty, adi.\ Zapa-
dzisto, adv. einftüt^bat, mit
einfturj brol^enb; eingejunten.
Zapakowac, -kuje, -wa-
tem, va. perf.; Zapakowy-
wac, -wuje, -walem. va. im-
perf. cinparfen, üetpaden,
^ineinfteden ; wszystko jui;
-wane alleö tft fc^on einge=
padt ; — kogos do wiezienia
jjmnbn inö ö^efängnis fteSen.
Zapakowanie, Zapako-
wywanie, -uia, sn. (Sinpacfen
n., ©inpacfung /., a^erpaöen
n., Sßerpacfimg /. ; — zwrotne
leer jutücf fefitetibe ©mbattagen,
©inpadungeti.
Zapalacz, -a, pl. -e, sm.
1) Sinjünber m.; samo —
©elbftatiäünber ; 2) Sranb»
fttftet m.
Zapalac, -lam, -latem, I.
va. imperf.\ Zapalic, -le,
-lilem, I. va. perf. 1) an=
jünben, anfteden, anbrennen,
in 33ranb je^en; — swiatla
bie Sidjter anjünben; — w
piecu g-euer im Dfen mad^en ;
— dorn baä |)au§ in $8canb
ftecfen; 2) entflammen, an-
feuern, anfachen; — w klm
odwage imnbö 3Jiut ent="
flammen; — niezgode bie
3tDietradE)t anfachen; — w
kirn iadze slawy bei jmnbm
bie . ätu^'mbegier erroeden;
to -lilo jego milosc wla-
sna ba§ l^at feine Eigenliebe
angefeuert; — kogos do
czego jmnbn für etm. be=
geiftern, erf)t^en; -lony zwo-
iennik begeifterter 2inf)änger;
widok tego poäwieeenia -li
niejednego dla naszej spra-
wy ber Slnblid biejeö Dpfetä
tDitb rn^ijTc a[ä einen für
unfere ©ac^e begciftern; 3)
entjünben ; — rane bie Söunbe
entjünben; 4) ^ zasmazyc,
zaprazyc; II. — sie, vr. 1)
fic^ entjünben, geuer fangen,
ju brennen anfangen; od
iskry spadJ'ej z komina -lil
sie dach sJomiany von einem
au^ bem Slomin gefallenen
{?unfen fing baä ©trol^bac§
jyeuer; 2) entbrennen, fii^ig
roerben, in ^i^e geraten; -Hi
sie wielkim gniewetn er ent=
brannte in grofeem Soxn;
— miioscia do kogo in Siebe
ju imnbn entbrennen; — sie
przy grze beim ©piele in
§i^e geraten ; 3) fic^ begeiftern ;
•la sie do kazdej nowej rze-
czy er begciftert fic^ für jebe
neue ©ac^e.
Zapalanie, Zapalenie,
-uia, sn. ©ntgünben n., ®nt=
brennen n., @ntf(ammcn n.,
2lnjünben n. ; ©ntgünbung/. ;
— gardta öar^entjünbung ;
— ptuc Sungenentgünbung ;
— oczu Stugencntgünbung.
Zapalczywosc, -sei, sing.
tant. sf. ©ntgünblic^tett /.,
Qai^jorn ?n., 3"3i^"n'" "'•>
auffal^renbeä SBefen.
Zapalczywy, adi. ; Zapal-
czywie, adv. enljünblic^,
iäl);ornig, aufbraufenb, j^i^ig.
Zapaleniec, -nia, ^j?. -n''y,
sm. §i§fopf m., '^anatiUx m.
Zapaliczka, -ki, pl. -ki,
sf. Slfant m., Pfriemen;,
®artenfrout n.
Zapalisadowac, -duje, -wa-
lem, va. perf. »erpalifabieren.
Zapalisadowauie, -nia,
sn. SSerpalifabierung /.
Zapalniczek, -czka, pl.
-czki, sm. Jöranb», 3ünb=
ri3brc^en n.
Zapalniczka, -ki, pl. -ki,
sf. g-eucrjeug n.
Zapalnik, -a, pl. -i, sm.
iBranber m.
Zapalnosc, -sei, sing. tant.
sf. Srennbatfeit /"., Sntjünb=>
barfeit /.
Zapalny, adi.; Zapalnie,
adv. entjunbbar, brennbar,
3ünb=; ofiara -na S3ranbopfer
H. ; -ne wybuchy fd^Iagenbe
SBetter pl.
Zapalowac, -luje, -watem,
va. perf. mit ^fä[}ren ab=
grenjen.
Zapal, -u, pl. -y, sm. 1)
3ünbloc^ n.; 2) Stnjünben n.,
2lnfte(!en »«., Sranb m.\ 3)
üjranber m., iSranblugel /.;
4) Segeifterung f., geuer n.,
Äraft /. eifer w., ^nbrunft
/. ; mowic z -em mit SBegei»
fterung fpred^en; zabrac sie
z -em do dziela fic^ mit ®ifer
ans Söert machen ; — mlo-
dzienczy jugenbüd^er ®ifer;
wpasc w — in j^euer geraten:
— ostygl baä g-euer ift ner-
flogen ; 5) — w milerzu 3i*9-
liDc^er pl., ^un\>Q,CLS\t f. im
Ilieiler; 6)rote©tidbaumn)oUe.
Zapalka, -ki, pl. -ki, sf.
3ünb-, ©treic^^olg n., =f)öl}=
c^en n.
Zapamietac, -tani, -taüem.
va. perf.\ Zapamigtywaö,
-tuje, -watem, va. imperf. 1)
im ©cbäc^tniä, in ©rinnerung
behalten, etm. gebenfen; -taj
dobrze te chwile bel^alte bie=
fen 2lugenblid gut in (Srin=
nerung; 2) cergeffen.
Zapamigtalec, -Ica, pl.
-Icy, sm. unbefonnener, pflic9t=
nergeffencrSKenfci^; eingefleifc^-
ter leufel.
Zapamietalosc, -sei, sing,
tant. sf. O'iöeroufetiofigJeit/.,
©eifteäabroefen^eit f.; 2) 3ta=
ferei/., ^eftigfeit/., 2But/.;
ganatiemuä tn.
Zapamigtaly, adi. : Zapa-
migtale, adv. i) beroufetloö;
2j rafenb, roütenb, toll ; fana=
tifc^.
Zapamigtanie, -nia, sn.
1) ©cmnerung/.; 2) Sergeffen
n.; ©eifteöabroefen^eit /., S8e=
rou^tlofigfeit /".; kochac az
do -nia biä 5ur -Saferei lieben.
Zapamietliwosc, -üci,sing.
tant. sf. SSergefelic^feit /.
Zapamigtliwy, adi.; Za-
pamiftliwie, adv. cergefilict).
Zapanowac, -nuje, -walem,
vn. perf. ju ^etrf^en an-
fangen ; — nad soba fic^ bel^etr»
fc^en.
Zapanowanie, -nia, sn.
^errfc^en « ; — nad soba ©elbft»
bebcrrfc^ung /".
Zaparcie, -cia; Zapieranie,
-nia, sn. ©infdiKefeung ;'., SSer=
rammung /.'; — sie Öeugnen
Zaparciec
593
Zapgdzaö
$K, S5erlcu9ne,i; — sie samego
siebie ©clbftoerleugnung f.
Zaparcieö, -cieje, -ciaiem,
1-71. x>erf. Don feuchter Sffiärtne
umfommen, eingeben.
Zaparkanic, -nie, -nilem,
va. -per f. einplanfen, einjäunen.
Zaparkanienie, -nia, sn.
Sinplanfuug/., ©injäunung f.,
Um;;äunung /.
Zaparowaö, -ruje, -walem,
I. va. perf bi§ raotitn fort=
jagen; II. vn. gu bampfen
anfangen.
Zaparskac, -skam, -ska-
iem, vn. perf. ju fd^nauben
anfangen, auffc^nauben.
Zaparstek, -stka. pl. -stki,
sm. ein fc|on bebrüteteS ab'
geftotbenes ®i.
Zapartaczenie, -nia, sn.
SSerpfufc^en n,
Zapartaczyc, -cze, -czy-
iem, va. perf. Bfrpfu|d^en.
Zapartnica, -cy, pl. -ce,
«/. Paronychia (^flanj').
Zaparzac, -rzatu, -rzalem,
Iß. imperf. ; Zaparzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. brüllen,
av.^', bebrüt)en, ya fei^r er»
^i^en; bä^en; ben Junten
bte ©cfilentpe brül&en.
Zaparzanie, Zaparzenie,
-nia, sn. äJebrü^en n., 2(ug=
brüten n.
Zapas, -u, pl. -j, sm. 1)
Vorrat m., Seftanb m.; miec
wielkie -y gro^e IBorräte
^aben; na — für fünftigen
©ebraud^, alä SSorrat; 2) -y,
-öw, p)l. tant. 5Hing!ampf m.,
^Ringen «. ; isc w -y ringen.
Zapaska, -ki, pl. -ki, sf.
1) Senbengurt m., £enben=
j^urj 7«., ©d^ürge /.; 2) -ski,
plur. tant. Siingen n., Älopf»
fed^ten.
Zapaskudzenie, -nia, sn.
SSerunreinigen n.; SSerungtimp«
fen n.\ SSerunreinigung /.
Zapaskudzic, -dze, -dzi-
iem, va. perf, oerunreinigen ;
cerunglimpfen ; entehren.
Zapasowac, -suje, -walem,
va. perf. anpaffen.
Zapasowy, adi. 1) oor=
rätig; 2) 3fltng!amp'=; 3)
— , -wego, fl. -wi, sm. SRcfer«
»ift »t., SteferoefolDat m.
Zapasc, ftc^e: Zapadac.
Slownik polsko-uiemiecki.
Zapasnica, -cy, pl. -ce,
sf. 1) g-ec^terin f., Stingerin
/.; 2) ©c^urgfea n.
Zapasnictwo, -wa, sing,
tant. sn. it[opffe:^terei /.
Zapasniczy, adi. 5?ämpfer=,
JRinger», gec^ter=; ftopffe^te»
rif4, Üopffed^ter^aft.
Zapasnik, -a, pl. -cy,
sing. tant. sm. Kämpfer m.,
geexter m., Slinger m.
Zapatrywad sig, -traje,
-walt-m, vr. imperf. ; Zapa-
trzec sig, -trze, -trzaiem, vr.
perf. 1) feinm ölidE ouf ettü.
tieften, feine 2lugen auf etro.
richten; -trzyl sie gdzies w
dal er rid^tetc feinen SlidE
in eine unbeftimmte {5er"f; 2)
fic^ cergaffen, ftd^ oerfel^en ; 3)
— sie na kogo fid^ jmnbn
jum Sßorbilbe n^fimen, jmnbn
nad^a^mcn; 4) — sie na co
etro. con einem beftimmten
©tanbpunfte betrad^ten, eine
beftimmte SJJeinung über etro.
^aben; jak sie na to -trujesz?
roie ift beine äReinung bar»
über?; matka jego -trzyla sie
feine SJZutter f)at fidö oerfe^en.
Zapatrywanie, Zapatrze-
nie, sn. Setrac^ten n., ©c^auen
?i., SSevgaffen n., ?Jac^af)men
M.; Sßerfe^en n. ; 2lnfc|auung
/., Slnfic^t/., 2)Janung /. ;
-wania w tym wzgledzie
sa rozmaite bie 2(nf(^auungen
in biefer liinftc^t finb ü-t»
fd^ieben; rzecz -nia 2lnfid^tö=
farfie f.
Zapatynowac, -nuje, -wa-
bern, va. per/. (Der)patinieren;
D?rfitten.
Zapatynowanie, -nia, sn.
23;rpatinieren n.\ SSerlitten n.
Zapchac, -cham, -chafem,
va perf. ; Zapychaö, -cham,
-chalem, va. imperf. ^inein=
ftopfen, ^incinfteden ; ooH-
ftopfen, oerftopfen; — sie, vr.
fid^ flineinbrängen.
Zapchanie, Zapychanie,
-nia, sn. §ineinftopfen n.,
SßoOftopfen n., SSerftopfen n.
Zapech, -pchu, pl. -pchy,
sm. I^ineingeftoc^ene ©pfitter,
einqejogener ©pan.
Zapelniaö, -niam, -nialem,
va. imperf. \ Zapelniö, -nie,
-nilem, va. perf, ausfüllen,
DOÜfüßen; czem -niasz czas?
roomit füHft bu beine ^vA
auä?; — sie, vr. fid^ füllen;
DoH raerben.
Zapeluianie, Zapetnie-
nie, -nia, sn. SlusfüUen n.,
SJoUfüßen «.
Zapelzac, -zam, -zalem,
va.perf. 1) biä roo^in friei^en;
2) oerbleic^en, »erfc^ie^en.
Zapelzanie, -nia, sn. 1)
Kriechen n.\ 2) Sßerfc^ie^en n.,
SSerbleid^en n.
Zaperzaö, -rzam, -rzalem,
va. imperf. ; Zaperzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. mit Cluedte'n
ober Unfrauiüerroa^fen laffen;
— sie, vr. erröten, feuerrot
raerben, ft^ aufregen, erzürnen,
aufgebrad^t, unroiHig' raerben.
Zaperzanie, Zaperzenie,
-nia, sn. 1) Serroad^fen n.,
mit Quedfen, Unfraut; 2) —
sie ©rjürnen n., (giröten n.,
©id^aufregen n.
Zapewne, adv. geroif;, fieser;
aßerbingö; roal^rf{|einlic^.
Zapewniaö, -niam, -nia-
lem, va. mper/. ; Zapewniö,
-nie, -nitem, va. perf, oet^"
ftd^ern, jufic^em, fic^erfteHen ;
-wniam cie, 4e ani chwilki
0 tem nie myslaiem id§ Der»
fiebere bid^, ba^ id^ feinen SHugen-
blidE baran gebadet ^abe;
-nil swemu synowi caly do-
ch6d er ftd^erte feinem ©o^ne
baä ganje ßinfommen ju;
— rfe, vr. ftc| oerftc^ern, ftd^
oergeraiffern.
Zapewnianie, Zapewnie-
nie, -nia, 53erfic^erung/., 3"'
fic^erung /.
Zapgd, -u, pl. -y, sm. 1)
2lnlauf w., 2lnfafe»w.; bez -u
o^ne ainlouf (5u nehmen); 2)
|)eftigfeit /., großer (Sifet,
grofier ©d^roung; wstrzymaj
— twego gniewu §emme
beinen Sorn; w pierwszym
-dzie im erften ®ifer, in
ber erflen SJufrooUung.
Zapf dliwy, adi. ; Zapf -
dliwie, adv. fd^roung^aft,
geraaltfam, fräftig.
Zapgdzaö, -dzam, -dzatem,
va. imperf. \ Zapgdziö, dze,
-dzilem, va. perf. Eintreiben,
Einjagen, big rco^in oerfc^lagen;
— bydio do stajni baS Sßie^
38
Zap^dzanie
594
Zapilowanie
in ben ©taU treiben; — kogo
w ciasny kat imnbn in bie
enge treiben; jaki to po-
myslny wiatr was tu -dziü?
rceld) ein günftiger 2Binb
iiat eud^ ^ie^er »erfd^Iagen?;
milosc go do tego -dzila bie
Siebe l^ot if)n baju getrieben;
— sie, vr. fi(^ übereilen,
fortgeriffen roerben; fid^ oer-
galopvieren; rceit oorbringen,
3U nieit »orge^en.
Zapgdzanie, Zapgdzenie,
-nia, sn. Eintreiben n., Ein-
jagen n. ; 5ßerjc^Iagen n.
Zapgdzlowaö, -dzluje,
-walem, va. per/. Derpinjetn,
überpinseln, pinfeln.
Zapgta6, -tarn, -talem, va.
per/. ; Zapgtywaö, -tuje,
-walem, va. imperf. in
^effetn legen, oermideln, üer=
fc^Iingen.
Zapf tanie, Zapftywanie,
-nia, sn. SSerraidtdn »., 3Ser»
fd^Iingen n.
Zapia6, -pieje, -pialun, vn.
unb va. perf. ju fräßen an«
fangen, fid^ |ören laffcn.
Zapian, -u, pl. -y, sm.
Sripendus (^^flanje).
Zapiaskowaö, -skiije, -wa-
lem ; Zapiaszczy6, -szcze,
-szczylem, va. perf. mit ©anb
»oUroerfen, oerfanben.
Zapiaskowanie, Zapia-
szczenie, -nia, sn. ^er=
janben n., SSerfanbung /.
Zapi%6, -pne, -piaiem, va.
perf.; Zapinac, -nam, -na-
}em, va. perf. jufnöpfeln, äU=
fnöpfen, ju machen, jul^afen,
jU^c^naUen; — sie, vr. \\<i)
jufnöpfen.
Zapicie, -cia; Zapijanie,
-nia, sn. 35ert.rinfen n., SBer«
laufen n., aSerje^en n.; —
sprawy (grlebtgung /. beim
Olafe.
Zapiö, -je, -lem, I. va.
impcrf.\ Zapijad, -jam, -ja-
lem, I. va. perf. üertrinfen,
oergie^en; im 2run!e ju ücr«
geffen fud^en ; — zmartwienie
ben i^ummer im ^runfe oer-
geffen; — sprawe über eine
©ad)e trinfen, bie ©ac^e bei
ber glf*!"^^ ertebigen; — co
winem nad; etro. SBein trinlen;
II. vn. tüd)tig trinten, jedjen;
III. — sie, vr. fid^ bem Xrun!e
ergeben, faufen.
Zapiec, -pieke, -pieklem,
va. perf.; Zapiekaö, -kam,
-kalem, va. imperf, ein=
brennen; subadcn; burc§ §i^e
^art mad^en, cerprten; —
wlosy bie Eaore einbrennen;
— sie, vr. I^art werben, ge»
rinnen.
Zapiecek, -cka, pl. -cki,
sm. ^(a^ m. hinter bem Dfen;
Dfenbort /.
Zapieczenie, Zapiekanie,
-nia, sn. (ginbrenneu n., Qxu
baden w. ; aSerprten n. ; ^axt^
leibi^feit /., ^erggefpann n.
Zapieczgtowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf.' Zapiecz§to-
wywad, -wuje, -walem, va.
imperf. oetfiegeln, jufiegeln;
befiegeln.
Zapieczgtowanie, Zapie-
czgtowywanie, -nia, sn.
aSetfiegeln n., SBerfiegelung.
Zapiekanka, -ki, pl. -ki,
sf. guber n. ©ubfalj, ge=
meineä Kodifatj.
Zapiekiosd, -sei, sittg.
taut. sf. aSer^ärtung /., Ser=
ftopfung /., aSerftodEung f.
Zapiekly, adi. oerftopft,
Derbarfcbt.
Zapielgrzymowac, -muje,
-walem, vn. perf. alä ^ilger
rooöin raanbern,
Zapieniac, -niam, -nialem,
va. imperf. ; Zapienic, -nie,
-nitem, va. perf. fc^äumig
mad^en, befd^äumen ; — sie, vr.
fd^äumen, fid^ mit ©c^aum
bebedEen; — sie ze zlosci
oor 3ßut fd^äumen.
Zapieuianie, Zapieuie-
nie, -nia, sn. ©dE)äumen n.,
Sejc^äuinen n.
Zapieprzaö, -rzam, -iza-
lem, va. imperf. ; Zapieprzyd,
-rze, -rzylem, va. perf. pfef=
fern, mit ^Pfeffer anmad£(en,
Zapieprzanie, Zapieprze-
nie, -nia, sn. pfeffern n.
Zapieraö, -ram, -ralera, I.
va. imperf.; Zaprzec, -pre,
-parlem, I. va. perf. 1) Jiu»
machen, gufc^liefeen, oerriegeln,
oerrammeln, oerfperren; —
— czem üerftemmen; 2) ein-
jroängen; o) jurüdt^alten ; —
oddcch benSttemjurüd^allen;
IL — sie, vr. 1) fid^ ein»
fd^liefeen, ftd^ nerrammeln; 2>
jurüdge^atten, eingejrcängt
rcerben; 3) ableugnen, uerleug^
nen; — sie swego Boga feinen
©Ott oerleugnen; — sie
wszystkiego aUeä ableugnen.
Zapierad, -ram, -ralem,
va. imperf.] Zaprac, -piore,^
-pralem, va. perf. üerrcafc^en ;
roafc^enb l^erausbringen, auS«
roaf^en.
Zapieradlo, -dla, pl. -dla,
sm. ©perr-, SJorlegebaum m.,.
©perrftange _/.
Zapieranie, -nia; Zapar-
cie, -L'ia, sn. Swmacf)en m.,
3uf(^tie|en n., Serrammeln;
(Sinjroängen n., ^\xxMi)(x{itn
n., aSerljaltcn n.; — sie
Seugnen «., Slbleugnen n. ;
fiel^e aud^ Zaparcie.
Zapieranie, Zapranie,
-nia, sn. Sluäraafd^en n., aSer«
rcafd^en n.
Zapierzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf. ; Zapierzyc, -rze,
-rzylem, va. perf. 1) befie=
bem; mit gebern beftreuen;
mit gebcrn fc^müdfen; 2) —
sciane eine leidfite ©d^eibe=
raanb'jiel^en.
Zapierzenie, -nia, sn.
©atter=, ©c^eiberoanb /'.
Zapieszczac, -szczam,
-szczalem, va. imperf. ; Za-
piesciö, -szcze, -scilem, va.
perf. oer^ätfd^eln, oergieljen,
Dergärteln; übermäßig liebfo-
fen; mit Siebtofungen quälen.
Zapieszczauie, Zapie-
szczenie, -nia, sn. 25er=
Öätfc^etn n.j aSergie^en n.,
5?eritärteln n.
Zapi§cie, -cia; Zapinanie,
-nia, sn. Qmna(iiin n., 3"-
Isafen n., 3i»fdE)lie&en ».; aSer-
fc^lufl m.
Zapijatyka, -ki, pl. -ki,
sf. ^nnfgetage «., ©auferei f.
Zapilsniö, snie, -änilem,
va. perf üerfiljen, mit gilj
jubrcfen.
Zapilsnienie, -nia, sn.
äJerfiijen n.
Zapilowaö, -luje, -walem,
va. perf. roegfeilen, raegfägen.
Zapilowanie, -nia, sn.
aSegfeilen n., aßegfägen n.
Z apinaö
595
Zaplocenie
Zapiuaö, Zapiuanie, [iel^e:
Zapiac, Zapiecie.
Zapinka, -ki, ^;Z. -ki, sf.
Stüinge /.
Zapis, -u, pl. -y, sm.
1) 3Jtr|c^rei6ung /., Segat n. ;
2) einfc^reißen n., (gintragen
«., ißerjeid^nen ». ; Snffrtptioti
/. (üon Uniüerfilätätiörern);
ide do -u ic^ ge^emic^einfc^rei-
Ben 3U laff en ; opiata od -u @in=
fd^reibegeöüfir /: ; ksiega -6w
©infc^retöebud^ n.; — do akt
©inregiftrierung /., (gintra=
gurtg /. in bie 2ttten.
Zapisac, -?ze, -satero, I.
va. 'perf. \ Zapisy wac, -suj^,
-waiem, I. va. imperf. 1) ein«
1c|reiben, eintragen; -wal
ka^de swoje spostrzeienie
er fc^tieb jebe feint r SBcobad^«
tungen nieber ; — co6 do ksiaz-
ki etro. in einSud^ eintragen;
— kogo do szkoJy jmnbn in
bie Sd^ule einfdjreibcn ; '<i)
cerfd^rciben, oerorbnen; nie
jestem w stanie zazy6 tego
lekarstwa, ktore mi -sat ic§
bin nic^t im [tanbe, bie
2lrjnei, bie er mir cerfc^rieben
l^at, etnsunel^men; 3) üer=
f(f)reibcn, fid^ fommen Taffen,
Bejie^en; — sobie skad
ksiazke ftd^ üon irgenbmo
ein 33uc^ fommen Taffen; 4)
— komu imnbm Derfd^reiben,
üermad^en; czy ci -sal cos w
swoim testamencie ? ^at er bir
etn>. in feinem Seftament
üermad^t? -sal mi polowe
swego majatku er l^ot mir
bie Hälfte feineä SSeimögenö
»erf^rieben; 5) bef^reiben,
oollf(^reiben; -salem ju4 piec
stronic i^ l^abe fd^on fünf
©eiten »oH gefd^rieben; II.
— sie, vr. 1) fic^ einfc^reiben,
fic^ eintragen laffen, -saf sie do
gfosu er ^at ftc^ al§ 3tebner
eintragen (äffen; er l§at fic^
jum Ißorte gemelbet; — sie
na medycyne fid^ a(§ §örer
ber 3Jlebijin tnjfribicren laffen,
tnfJribieren; 2) fid^ oerfd^rei-
ben; — sie dyabia fic^ bem
Teufel oerfclreiben.
Zapisanie, Zapisywanie,
-nia, sn. ©inf^reiben n., (gin^
tragen n.; JOerfc^reiben n. ;
aSoüfd^reiben n., Sef'iireiben n.
Zapisek, -sku, pl. -^k\,
sm. 3Jotij/., Sinfd^reibung /'. ;
poczynitem sobie -ski id)
fjabe mir 5JJotijen gcmad^t.
Zaplszczeö, -szcze, -szcza-
Jem, vn. imperf. ju quiefen
anfangen.
Zapiszczenie, -nia, sn.
Quiefen n.
Zapizmowac, -muje, -wa-
lem, va. perf. mit Sifam,
3)iofd^u§ einreiben.
Zaplatac, -tam, -talem,
va. imperf. \ Zaplesc, -plote,
-plotlem, va. perf. flechten,
oerflcc^ten, aufleckten.
Zaplatanie, -nia, »n. SBer«
fled^ten «., ^w^tiS^itn n.,
^led^ten n.
Zaplatac, -tarn, -talem,
va. perf. ; Zapl^tywaö, -tuje,
-waiem, va. imperf. oerroideln,
terroirren; — sie, vr. ftc§ üer-
roirrcn, fi(^ üerroitfefn; ftecfen,
Rängen bleiben.
Zapl%tanie, Zapl§,tywa-
nie, -nia, sn. 3Sern)tcfeln n.,
3]enDirren n.
Zaplecznik, -a, pl. -cy,
sm. Hintermann m. ; -cy, pl.
ansang m., ©efctgfd^aft /.,
^arfei f. _
Zapleniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf.-^ Zaplenic,
-nie, -nilem, va. perf. rauben.
Zaplenianie, Zaplenie-
nie, -nia, sn. 3flauben n.
Zapleszczeö, -szcze, -szcza-
fem, ju prätfc^crn anfongen.
Zaplesuiac, ^niam, -snia-
lem, va. imperf. ; Zaplesnic,
-änie, -snifem, va. perf. mit
Scöimmel bebcdfen.
Zaplesnianie, Zaplesnie-
nie, -nia, sn. Serfc^immeln n.
Zaplesnieö, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. fc^immetig
roerben, fd^immeln.
Zaplewiaö, -wiam, -wia-
fem, va. imperf.', Zaplewiö,
-wie, -wiiem, va. perf. mit
©preu, Unrat anfüllen; oer»
unreinigen.
Zaplombowad, -buje, -wa-
lem, va. perf. plombieren.
Zaplombowanie, -nia, sn.
plombieren n. ; ^lombenoer»
fc^lu^ m.
Zaplot, -n, pl. -y, sm.
gtec^troerf n., gtec^tjaun m.
Zaplucie, -cia; Zapluwa-
nie, -nia, sii. 53efpucten n.
Zaplud, -je, -l'em, va. perf. ;
Zapluwac, -warn, -wafem,
va. imperf. befpucfen.
Zaplugawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.; Zapluga-
wic, -wie, -wilem, va. perf.
oerunreinigen, befubeln.
Zaplugawianie, Zapluga-
wienie, -nia, sn. SSerunremi»
gen n., öefubeln n.
Zapluskac, -skam, -ska-
lein,va.perf, 1) ju plätfc^em
anfangen; 2) befpri^en.
Zapluskanie, -nia, sti.
^lätfc^tm n.; $öefpri^en n.
Zapluwka, -ki, pl. -ki,
sf. gliegeneier pl. (auf einet
SBunbe).
Zaplacenie, -nia, sn. 33e=
gabten n.
Zaptacic, -ce, -cilem, va,
perf. bejafjlen; -cilem wszyst-
ko, CO bylem winien icfi
l^abc aUeö, roa§ id^ fc^ulbig
rcar, bejatjlt; drogo -eil te
uieo8tro4no8c er l^at biefe Un=
Dorfid^tigfeit teuer bega^It; -ce
ja mu za to id^ merbe eä \l)m
fd^on l^eimja^len; Bog -ptac
oergelt'ä ©ott, ®otteg So^n.
Zaploduiaö, -dniam, -dnia-
lem, va. imperf..; Zaplodiii«i,
-dnie, -dnilem, va. perf. be=
fruchten, fc^rcängern.
Zapladnianie, Zaplodnie-
nie, -nia, sn. 33efruc^ten «.,
©diroängern n.; öefrud^lung/.
Zaplakaö, -cze, -kalem,
vn. perf. ju meinen anfan-
gen, in 3;ränen ausbrechen;
-kany üerraeint.
Zaplakanie, -nia, sn. 2luf-
rocinen n.
Zaplata, -ty, pl. -ty, sf.;
(lim. Zaplatka, -ki, pl. -ki,
sf. SBeäal^Iung /., So^n m.; —
dodatkowa 9tad^jai)tung; w
-cie CO wziac ein), an 3<*^=
lungsftatt nehmen.
Zaplaw, -u, pl. -y, sm.
Hinflögen n. ; §ingeflö|;te(§) n.
Zaplawiad, -wiam, -wia-
lem, va. imperf.; Zaplawiö,
-wie, -wilem, va. perf. bi§
roo^'in l^inabftö^en.
Zaplocenie, -nia, pl. -nia,
sn. Serjäunung /., Umjäu-
nung /.
38*
Zaplocic
596
Zapor a
Zaplocic, -ce, -citem, va.
2)erf. cerjäunen, umjäunen.
Zaplocie, -cia, ^;Z. -cia, sn.
^ia% m. fiinter bem ^<x\xx\..
Zaplomieniad, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Zaplomie-
nic, -nie, -niJem, va. "perf.
entflammen; — sie, vr. ftd^
entjünben, fic^ entflammen;
erröten, feuerrot luerben.
Zaplomienianie, Zaplo-
mienienie, -nia, sn. (Ent-
flammen n.
Zaplon, -u, pl. -y, sm.
Foatanesia (-^^anje).
Zaplona6, -ne, -nalem, vn.
perf. entflammen; erröten,
fc^amrot, feuerrot rcerben.
Zaplonid, -nie, -nilem, va.
perf. ertöten ma^en; — sie,
vr erröten.
Zaplonienie, -nia, sn. 6r=
röten n.
Zaplonifcie, -cia, sn. ®nt=
flammen «., plöfeüd^eg Stuf»
flammen.
Zaplonka, -ki, pl. -ki, sf.
Nonea (^flanäe).
Zaplowieö, -wieje, -wialem,
vn. perf. faf)l roerben.
Zaplowienie, -nia, sn.
gaf)ll)ett/.; abgefd^offen^eit f.
Zaplod, -plodu, pl. -plody,
am. götu§ m.
Zaplyn^c, -ne, -naiem, vn.
perf. big roofjtn fc^roimmenb,
fegelnb gelangen.
Zaplyw, -u, jjL -y, sm.
@inflte|5en n., ®influ| m. 6i§
rcofiin; 2Iu§münbung /.
Zapobiegaö, -gam, -»alem,
va. imperf.] Zapobiedz, -ge,
-glem, va. perf. cer^inbem,
oorbeugen, juoorfommen; trze-
ba — tym naduiyciom man
muf; biefen 2Jii^brauc^ t)er=
^inbern; by — chorobie um
ber 5lranf^eit coräubeugen.
Zapobieganie, Zapobieze-
nie, -nia, .«t. Sßorbeugen, 93er=
l^inbern «., 3u»orfommen n.
Zapobiegiiwy, adi. ; Za-
pobiegliwie, adv. Dorbeugenb,
beforgt, oer^ütenb ; forgfam,
corforgenb, t)otforgUci^.
ZapobieÄny, adi. ; Zapo-
bieznie, adv. oer^ütbar, oor-
beugbar.
Zapocenie,'-nia, «h. ©d^roit»
Jen «., SSerfc^rci^en n.
Zapocic, -ce, -cilem, va.
perf. üerfctiroigen, mit ©cf)roei&
bebeden, bur(|näffen; — sie,
vr. in ©c^roei|i geraten.
Zapodziac, -dzieje, -dzia-
lem, vn. perf. ; Zapodziewac,
-warn, -wateni, va. imperf.
üerräumen, oerlegen; gdziei
-dzial^es zaowu te ksiaike? rco
l^aft bu rcieber btefeä Sud^ t)er=
legt? — sie, vr. oerlegt, ner»
räumt roerben, in SSerftof;
fommen, n)of)in geraten, ni(^t
ju finben fein.
Zapodzianie, Zapodziewa-
nie, -nia, sn. Verlegen n.,
SBerräumen n.
Zapoic, -je, -ilem, va.
perf. üu Diel gü trin!en geben,
bettunfen mad^en, belaufen.
Zapojenie, -nia, sn. Se=
foufen n.
Zapole, -la,-la, sn. l)Drt m.
I^inter bem gelbe ; roeite ©tretfe ;
2) SSerfc^lag m. in ber ©d^eune,
Sanfe /'., gac^ n.
Zapolnica, -cy, -pl. -ce,
sf. SBrett n. im ©d^eunen=
Derfc^lage, SSerfd^lag m. für
bie ©preu.
Zapolny, adi hinter bem
gelöe, auf großen gelbftredfen
befinblic^; loeit entfernt.
Zapolowaö, -luje, -waJem,
vn. perf. ju jagen anfangen.
Zapolowanie, -nia, sn.
Sogen n.
Zapomagaö, -gam, -galem,
va. imperf.-., Zapomodz, -mö-
ge, -moglem, va. perf. unter=
ftügen, unter bie 2lrme grei«
fen, aufl)elfen; — kogo w co
jmnbn mit etro. üerfel)en; —
— kogo w pieniadze fmnbm
baö nötige ©elb oorfc^ie^en;
— sie, vr. au§ ber 3'Jot fom-
men, fic^ erfiolen, empor»
fommen.
Zapomaganie,Zapomoie-
nie, -nia, sn. 2luf^elfen n.,
Unterftü^en n.
Zapomiuad, -nam, -nafem,
va. imperf. ; Zapomnied,
-mne, -ranialem, va. perf. Der«
gcffen ; dotad zdarzenia tego
— nie möge bi§ je^t lann
ic^ biefeä ©reigniä nic^t Der-
geffen; nie -mnij o mnie Der»
gif; mtd^ nid^t; -mnialem ju4
WBzystko, com umiat id^ ^abe
alles Dergeffen, roas ic^ ge=
fannt t)abe; na sinierc -mnia-
lem 0 tem, zera ci to obie-
cal" ii l)abe es in ben Sob
Dergeffen, e§ bir Derfprod^en
ju öaben; nie -naj, prosze,
z kim masz do czynienia
oergifj, bitte, nidit, mit roem
bu JU tun Eiaft ; -mniatem w po-
wozie parasol ic^ Ijabe meinen
©c^irm im SBagen Dergeffen;
-mnij wszellcie urazy Dergifl
alle SJeteibigungen; — je^yka
w gebie ftumm merben oor
©taunen, Dor ©d^redE.
Zapominalska, -skiej, pl.
-skie, sf. SSergeßlid^e /.
Zapominalski, -skiego, pl.
-scy, sm. SeröeBltdöe(r) m.
Zaporoinanie, Zapomnie-
nie, -nia, sn. 1) Sßergeffen n. ;
szukam wszedzie -nia, lecz
znaleic go nie möge id^ fuc^e
Überall SJergeffen unb !ann
eö nid^t finben; pojsc w —
in SSergeffenl^eit geraten; wy-
drzäc -niu ber Sßergeffen^eit
entreißen; 2) 3]erge^lid^teit /".;
3Serfel^en n.\ zrobic cos przez
— etra. au§ 3]erfelöen t""-
Zapomnialosö, -sei, sing,
tant. sf. $8en)u|tlofigIeit f.
Zapomnialy, adi. be-
roufetloö.
Zapomoga, -gi, pl. -gi, sf.
Unterftüfeung /.; prosi o -ge
w pieniadzacli lub iywnosci
er bittet \xm eine Unterftü^ung
in ®elb ober Sebenömitteln.
Zapomozyciel, -a, pl. -e,
sm. Säuf^elfer m.
Zapomroczyc, -cze, -czy-
lem, va. perf. Derfinfiern,
üerbüftern.
Zapona, -ny, pl. -ny, sf.;
dim Zaponka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ©pangey"., 3"ftedEnabel
/.; 2) ißor^ang m.
Zapopielac, -lara, -latem,
va. imperf. \ Zapopieliö, -le,
-lilem, va. perf. einäfcftem;
mit Slfd^e bebedEen, mit 2lfc^e
beftreucn; anfangen in 2l)c|e
ju Derroanbeln.
Zapora, -ry, pl. -ry, sf.;
dim. Zaporka, -ki, pl. -ki,
sf. ©4)ieber ?«., Stieget m.\
SSorf^iebefc^lofin.; Saiten m.,
Guerbalfen, SSorlegebaum m.,
Sorbalfen; SSerfc^alung f.;
Zaporek
397
Zaprawa
Älappe /. in bec ^umpro^re;
©pann=, <B>pinijol]i n.; —
boczna Öiungenftangenpaar n. ;
— natorze, — rogatki ©c^Iag»
6aum, Sarrteccbaum, S3Qrric=
renflange, Serfc^fufeftange; —
obracana 2)ret)bautn; — prze-
suwana ©d^iebeftange. Schiebe»
latte /.; — zaktadana (Sin»
legebaum.
Zaporek, -rka, pl. -rki,
sm. Sübel ??t , Äeil m.
Zaposcic, -szcze, -sciJem,
vn. perf. %u faften anfangen.
Zapotnied, -nieje, -niaJem,
vn. perf. fid) Derfcf)n)i^en, Jn
©cbroeife geraten.
Zapotrzebowac, -buje.
-watem, va. perf. e(ro. plölli^
brauchen, etro. ;(u brauchen
anfangen, ben 2}Jangel con
etnj. cerfpüren.
Zapowiadac, -dam, -da-
\tm, va. imperf.; Zapowie-
dziec, -wiem, -dziafcm, va.
ptrf. 1) anfagcn, atifünbtgen,
anjelgen; z göry -dzial', ie
tylko sprawiedliwoscia kiero-
wac sie bedzie er ^at eä
früfier angefagt, bafe er fi^
nur oon ber ®erea)tigfeit roirb
lenfen laffen ; ten deszcz -wia-
da dtuzsza niepogode biefer
Siegen fagt ung für längere 3eit
id^tec^teS SDöetter on; 2) auf=
bieten; 3) unlerfagen; 4) —
kogo jmnbn arretieren.
Zapowiadanie, Zapowie-
dzenie, -nia, sn. S3ort)eifagen
n. ; 2tnfagen «., SInfünbigen
n., 2(Jiseigen n.
Zapowiedne, -go, sing,
tant. sn. 2lufgebotögebü^ren^j/.
Zapowiedni, adi. anfagenb,
anfünDigenb, unlecfagenb; —
list S't^ibitorten pl.
Zapowiednia, -dni, j>^.
-dnie, sf. 2lnfünbigung /.,
^ropticjeiung f.
Zapowiedz, -dzi, _2J?. -dzi,
sf. 1) älnfagnng /, älnfünbi=
gung f.; 9Iufbietung /., 2tuf=
bieten n., 2lufgebot n. ; —
wojny bie 2tn!ünbigung beä
Sriegeä; dac na -dzi baä
2Iufgebot beftetlen; juz wyszly
-dzi fie finb fdE)on aufgeboten ;
2) Unterfagung /., 33erbct n. ;
3) Drt m. tm Sßalbe, reo ber
^oljfc^rag unterlagt ift, 33ann«
^ofj n.; Sannrcalb »?.; 4) —
pocia^u 3"9öaDifo n.
Zapowietrzac, -trzam,
-trzatem, va. imperf.; Za-
powietrzyö, -trze, -trzyiem,
va. perf. cerpeften; -trzony
Derpef*et.
Zapowietrzanie, Zapo-
wietrzenie, -nia, sn. SSer»
peftung /.
Zapozew, -zwu, pl. -zwy,
sm. gerichtliche aSorlabung,
3itaticn f. ; ÄlageäufteHung /. ;
Klage /. ; ©Ireitanfage /.
Zapoznac, -znam, -znalem,
I. va. perf; Zapoznawac,
-naje, -waltm, I. va. imperf.
1) befannt mad^en, bie 33e=
fanntfc^aft üeimitteln; 2)
imnbn unterfcf)ä|en, oerfennen ;
II. — sie, vr. bie Selannt«
fc^aft machen, Eefonnt roerben.
Zapoznajamiac, -miam,
-mialem, va. imperf.; TiO.-
poznajomic, -mie, -milem,
va. perf. befannt machen, bie
Sefanntfd.aft »ermitteln.
Zapoznajamianie, Zapo-
znajomienie, -nia, sn. Se=
fanntttiac|ung /.
Zapoznanie, Zapoznawa-
nie, -Dia, sn. 1) Sefannt»
mocf)cn M.; 2) SSerfennen n. ;
SSerfennung /.
Zapozwac, -zwe, -zwaJem,
va. perf ; Zapozywac, -wam,
-walem, va. imperf. »orfaben,
äitiercn-, flogen ;^crau6forbein.
Zapozwanie, Zapozywa-
nie, -nia, sn. 3Sorlaben n ,
3itieren n.
Zapozyczac, -czam, -cza-
Jem, va. imperf,',, Zapozy-
czyc, -cie, -czylem, va. perf.
ausborgen, ©Bulben machen ;
— i-ie, vr. in ©c^utbtn gera--
ten; — u kogo hd imnbm
eine Slnlei^e mad^en; (bilbl.)
fic^ an fnin^n anlefinen.
Zapozyczanie, Zapozy-
czenie, -nia, sn. 2(ufbcrgen
n., ©d)u(bcnmac^en n.
Zapor, -poru, pl. -pory,
sm., ©perre /.; == Zapora ; —
torowy ®eleifeabfperrtorric^=
tung f.; — tadowni 3Ser[abe=
rampenfto^öorticfitung; — ru-
chocny beioeglictje ®e[eifea6=
fperroorrid^tung ; — »taly feft-
fte^enbe 2(bfperrcorricf)tung;
— usypany Grbaufrourf m.,
©eteifeerbaufrourf; — z szyn
zagietych 2(bfpetrDotrtcfitung
mit aufroärtä gebogenen ©cf)ie5
nenenben.
Zapofniac, -niaro, -nialem,
va. imperf.', Zapoznic, -nie,
-nilem, va. perf. cerfpäten;
— sie, vr. ficf) nerfpäten.
Zapoznianie, Zapoznie-
nie, -nia, sn. SBerfpäten n-,
SSerfpäturg f.
Zapracowac, -cuje, -wa-
iem, va. perf; Zapracowy-
wac, -wiije, -walenr», va. im-
perf. erarbeiten, arbeiten, mit
3lrbeit ocrbienen ; cieiko
-wany grosz trwonisz bu oer»
geubeft ben fc^roer erarbeite«
ten ©rofc^en ; — sie, vr. fic^
in airbeit oertiefen', fid^ ju
Jobe arbeiten, burc^ anflren=
genbe Slrbeiten ganj ent«
fräflet rcerben.
Zapracowanie, Zapraco-
wywanie, -nia, sn. (Srar=
beiten n. ; fc^roere^, entfräften»
be§ 2trbeiten.
Zapraö, fie^e: Zapierac.
Zapragn^c, -ne, -nalem,
va. perf. nac^ etro. bürften,
nertangen, etro. 3U rcünfc^en
anfangen ; nigdy tego lak
goraco nie -nalem jak teraz
nie fiabc ic^ banac| ein fo
^eifeeä Serlangen gel^abt rcte
Zapragnienie, -nia, sn.
SSerlangen n., SEünf^en n.
Zaprasowac, -suje, -wa-
tem, ra. perf. nerbügefn, Der=
plätten, bügeinb giatt ma^
c^en; einbügetn, f^ineinbügtln;
p reffen.
Zaprasowanie, -nia, sn.
3SfrbügeIn n.\ ^reffen n.
Zapraszac, -s-zam, -szalem,
va. imperf. ; Zaprosi6, -sze,
-siltm, va. perf. eiulaben, ju
ftd^ bitten; -sit nas na cafe
swieta er ^at unä für bie
gorjen geiertage eingefaben;
— sie, vr. fid) eintaben.
Zapraszanie. Zaprosze-
nie, -nia, sn. ©infaben n. ;
(Sinfabung /.
Zaprawa, -wy, pl. -wy, sf.
1) 3uric^tung /. ; 3Biir3e /. ;
iCunfe /., ©auce /., Überguß
?n. ; 2) 'Körtet m., 3Kauer»
Zaprawdg
598
Zaprzedaniec
fpeife /. ; — podwodna SBaff er»
mörtel, ^i;brauUfc^er SUiöctci;
3) ®e[tcU n. ; gorna — D&er=
gefteU; dolna — UntergefteE
»f., Xinc^d m., (gifenlaften w.;
— wielkiego pieca kamienna
©teiiigeftett; — z masy ognio-
trwatej aJlaffenjufteHuttg f.
Zaprawdg, adi. fürroal^t,
n)abrt)aftigj treilid^.
Zaprawia<5, -wiam, -wia-
iem. I. va. imperf.; Zapra-
wic, -wie, -wildm, I. va.
per/. 1) anmad^en, juber eiten,
rcürjen, jurid^ten ; pieczen
-wiona winem ein mit SBeiit
gubereiteter Scalen; — ja-
rzyny maka ba§ ©emüfe mit
ajlel^t einbrennen; — salate
octem ben ©alat mit ©ffig
anmachen; — farb§ olejem
eine garbe mit Öt anmachen ;
— wapno woda Äalf iöfd^en;
— komus Äycie gorj'cza
jmnbm baä Seben oerbittern;
2) — kogo do czego jmnbn
an etra. geroö^nen, in etio. j
einüben, abrichten; jui; od
najwczesniejszej mJodosci
-wial go do wojennego rze-
iniosla [c^on oon ber frül^eften
Qugenb an rid^tete er itjn jum
Kriegö^anDroer! ab; — kogo
do niedostatku jmnbn an ben
3DJangeI geroö^nen; 3) ein),
»ermad^en, juftiden; II. —
sie, vr. fic^ in etro. üben, fid^
l\i etro. abrid^ten.
Zaprawianie, Zaprawie-
nie, -uia, sn. SCnmac^en «.,
3urid)ten «., 3"^"«it«" "•">
©eiDÖl^nen «., ätbrid^ten n.,
Üben «.; ^\xm<xi)tn, ^uflidEen.
Zaprawka, -ki, pl. -ki, sf.
Soja (i ipanifd^e Sol^nenbrül^e).
Zaprawnosc, -sei, sing,
tant. sf. 3"ri4tbttr!eit /. ;
Übung /., i^ertigleit /.
Zaprawny, adi. angemad^t,
geiüürjt, ^uric^tbar.
Zaprazaö, -iam, -Äalem.
va. imperf.; Zaprazy6, -ie,
-iylem, va. perf. einbrennen;
— sie, vr. eintcodEnen, ftdE|
Derbärten.
Zaprazanie, Zaprazenie,
-uia, sn. Gcnbtennen n.
Zaprazka, -ki, sf. (Ein-
brenne /.
Zaprenumerowac, -ruje,
-walem, va. perf. pränume-
rieren, abonnieren, befteßen.
Zaprenumerowanie, -nia,
sn. ^^ränumerieren «., 2l6on-
nieren n., 93e[tellen n.
Zaproponowa6, -nuje,
-walem, va. perf. Dorfc^lagen.
Zaproponowanie,-nia, sn.
35orfc^(agen n.
Zaprosiny, -sin, plur.
tant. sf. ginlabung /.
Zaprowadza6, -d /.am, -dza-
lem, va. imperf.] Zaprowa-
dzi6, -dze, -dzilsm, va. perf.
1) einfüfjren, inftaüieren ; -dza-
ja catkiem nowe obyczaje
fie fübreu gonj neue ©itten
ein; 2) n)o[)in fül^ren, ge=
leiten; idi, gdzie cie oczy
-wadza geb, roobin bid^ bie
Slugen füt)ren ; -wadi go do
domu geleite i^n nac^ §au|e.
Zaprowadzanie, Zapro-
wadzenie, -nia, sn. (gin=
führen «., ®infübrung /.,
ij^nftaüieren n. ; ^infü^ren n.,
®eleiten n.
Zaprowiantowa6, -tuje,
-waltm, va. perf. üerprooian^
tieren.
Zaprowiantowanie, -nia,
sn. SUerproDiantierung /.
Zaproszac, -szam, -S/salem,
va. imperf. ; Zapr6szy6, -sze,
-szylem, va. perf. beftäubcn,
pftreucn; — oczy in bie
Slugen [treuen; — glowe
beraufd^en, bufelig mad^en.
Zaproszanie, Zaprosze-
nie, -nia, sn. 33e[täuben n.,
^uftceuen n.
Zapryskaö, -skam, -ska-
tem; Zaprysn^d, -sne, -sna-
leoQ, va. perf. biä tDobin
fprifeen, fprubetn, befpri^en.
Zapryskanie, Zapry-
snigcie, -cia, sn. ©pri^en n.,
Sprubeln n.
Zapryszczad, -szczam,
-szczaljin, va. imperf.] Za-
pryszczyö, -szc^e, -szczylem,
va. perf. mit ©c^roären be»
bccfen.
Zaprzal, -n, pl. -y, sm.
abg«.'[torbt:ne Sienenmabe.
Zaprzalek, -Iku, pl. -tki,
sm. (Galium verum Sab»
!raut n.
Zaprzalosc, -sei, 2^^ -sei,
sf. (5i:|i§tf(^) M., Sßunbfein n.
Zaprzaniec, -nca, pl. -n^jy,
sm. SJerleugner m., Slbtrün-
niae(r) m., 3tenegat m.
Zaprz%g, Zaprzgg, -egu,
pl. -egi, sm. ©efpann «.
Zaprz%s<5, -przede, -prza-
dldm, va. perf. anfangen ju
fpinnen ; oerfpinnen.
Zaprzatac, -tarn, -talem,
va. imperf. \ Zaprz^tnac,
-ne, -natem, va. perf. ooll=
räumen, anfütten, cerräumen,
gans in 2lnfpru^ nebmen, be=
legen; — kogo jmnbn be=
jd^äfti^en, jmnbn in 2lnfprucf)
nehmen; ten przedmiot cal-
kiem mnie -ta biefer ©t'gen=
ftanb nimmt mid^ ganj in
Slnfprud^, mein ©ei[t be=
i^äftigt fid^ ganj mit biefem
©egen]tanb; tak jest -niety
swojemi myslami, ze niewidzi,
CO sie okolo niego dzieje er
ift ntit feinen ©ibanfen fo
befd^äftigt, ba& er nicbt fiebt,
tpas um ibn porgebt.
Zaprz^tanie, -nia; Za-
prz^tnigcie, -cia, sn. 2ln»
fiiüen n., Sßerräumen n., 33e=
anfprud^en n., Sefd^äftigen n.
Zaprzeczac, -ezam, -cza-
liva, va. imperf.] Zaprze-
czyc, -cze, -czylem, va. perf,
perndnen, ftreitig macben,
ableugnen; nikt tego, temu
nie -czy nicmanb fann eä in
abrebe fteUen.
Zaprzeczanie, Zaprze-
czenie, -nia, sn. SSerleugnm
n., i>erneinen n.
Zaprzec, fiebe: Znpierac.
Zaprzedaö, -dam, -datem,
va. perf. ; Zaprzedawac, -da-
je, -walem, va. imperf. pcr-
faufen, perbanbeln, perfd)a-
cbern; — dusze dyablu bie
©eele bem Xeufel perlaufen;
— kraj nieprzyjacielowi ba§
Sanb an ben fjeinb per-
fcbad)ern; — sie, vr. \ii) per»
laufen, fid) für ©elt> üu etip.
berjieben.
Zaprzedanie, Zaprzeda-
wanie, -nia, sn. Sierfaufen
n., i8er[)anDeIn n., 33ericba-
cbern n.
Zaprzedaniec, -uca, pl.
-ucy, sm. '^\x^(X^ m., SBer-
räter m.
Zaprzednik
599
Zapytac
Zaprzednik, -a, ^;?. -cy,
sm. sijormann in., 3Sor[cf)nit*
ter m.
Zaprzepaszczac, -czam,
-czatem, va. imperf.\ Za-
przepascic, -szcze, -scilem,
va. perf. oerräumen, »erlegen ;
oerlieren; nergeuben; — sie,
vr. oerräumt, »erlegt roerben,
ftc6 verlieren.
Zaprzepaszczanie, Za-
przepaszczenie, -nia, an.
Verlieren n., 3]erlegen «.,
fOerräumen «.; aSergcubcn n.
Zaprzestac, -stane, -sta-
lem, va. perf.\ Zaprzesta-
wac, -staje, -walom, va. im-
perf.; Dort etro. ablaffen, etro.
fein laffen, aufhören, aufgeben;
-stau juÄ raz tych glupich
iartow pre boc^ einmal mit
biefen bummen äBi^en auf.
Zaprzestanie, Zaprze-
stawanie, -uia, sn. 2luf^ören
«., 2I6Iaffen «., 2tufgcben n.
Zaprzeszly, acU. üoroer»
gangen; czas — SSorDergan»
Qenf)eit /., ^(u§quamperfe!=
tum n.
Zaprzggac, -gam, -g'alem,
va. imperf. ; Zaprz^dz, -gne,
-gJem, va. perf. anfpannen,
einspannen ; ooifpannen.
Zaprzgganie, Zaprzgze-
nie, -nia, sn. 2lnfpannen n.
Zaprzfgowy, adi. ®e=
jpann=, SBagen=.
Zaprzyjafniac, -zniam,
-ziiiaiem, va. imperf.\ Zaprzy-
jaznic, -znie, -zailem, va.
perf. befreunbcn, freunb(d^aft=
\\i) nerbinben; — sie, vr. fic|
befreunben, greunbfc^aft fd^tie»
■|en, fnüpfen.
Zaprzyjaznianie, Zaprzy-
jaznienie, -nia, sn. Sefreun-
ttw n.
Zaprzysiadz, -siegne, -sia-
g}em, va. perf.; Zaprzysig-
gad, -gam, -gatem, va. im-
perf. beeiben, befd^roören,
öurd) einen (Sib, ©c^rour be*
feftigen; -sieiony beeibigt;
-siezony Hömacz, rzeczo-
znawca bceibigter 2)oImetf^,
©oc^Derftänbiger; — sie, vr.
fic^ eiblitfi üerpfltc^ten; — sie
komu fid^ einem eiblid^ Der=
binben.
Zaprzysi§ganie, Zaprzy-
sigzenie, -nia, sn. SBeeiben
n., Sefd^iDÖren n.
Zapsn^ö, -sne, -snatem, va.
perf. biä n)of)in fc^ieben,
tütfen; — sie, vr. bi§ rool^in
rutfc^en; ftolpern.
Zapstrzenie, -nia, sn.
Suntmad^en n., SSemalen n. ;
SSematung /.
Zapstrzyc, -strze, -strzy-
iem, va. perf. buntmad^en,
bemalen.
Zapucha6, -chara, -chatem,
vn. imperf. ; Zapuchn%6,
-ebne, -chnatem, vn. perf.
an[d^iBeIlen, auffc|raeUen.
Zapuchanie, -nia; Zapu-
chnigcie, -da, sn. Slnfd^iDeUen
«., Sluffcf)tDeIIen n.; Slnjc^rocl-
lung /.
Zapucznie6,-cznieje,-cznia-
lem, vn. perf. aufgebunden
roerben.
Zapudrowa6, -druje, -wa-
lem, va. perf. pubern, mit
^ubec bebedm, bepubcrn.
Zapudrowanie, -nia, sn.
^ubern «., ißepubern n.
Zapukac, -kam, -kaltm,
va. perf. ju flopfen anfangen,
antlopfen, anpod^en.
Zapukanie, -nia, sn. Sin«
ftopfen >2., 2tnpod^en n.
Zapust, -u, pl. -y, sm. 1)
Safereiä n., i^o^l^olj n.; 2j
nic^t aufgehauener SBalb,
S)i(iid^t n.
Zapustnica, -cy, pl. -ce,
sf. gaftnad^täfc^roärmerin /.
Zapustnik, -a, pl. -cy,
sm. gaftnac^tSfd^roärmer m.
Zapustny, adi. gafd&ingö»,
gaftnac^tä»; -na niedziela
gaic^ingsfonntag m.
Zapustowaö, -stuje, -wa-
lem, va.perf. gaftnac^t galten.
Zapusty, -stow, plur. tant.
sn. g-aftnac^t /., fjafc^inj m.,
ßarnetjal m.
Zapuszczac, -czam, -cza-
lem, I. va. imperf. ; Zapusciö,
-szcze, -scilem, I. va. perf.
l)biän)o^inlaffe!t; roeit hinein»
[äffen, fjineinbrüden ; — ptug
gl^eboko w ziemie ben ^flug
tief in bic ©rbe ^tneinbrücfen;
— kol w ziemie ben ^fal^t
in bie Srbe l^ineinf erlagen ; —
belke einen S3al!en binein-
japfen; 2) einfügen, l^inein»
fügen; 3) — co czem mit
etiü. oerfitten; »ergiefeen, be=
ftreic^en, befalben, eintoffen;
— podloge woskiem ben %\x^'
bobcn mit 3ßadE)ä einlaffen;
— oezy lekarstwem äJJebijin
in bie Slugen eintröpfeln, trau*
fein, 4) herunter-, iitnunterlaf«
fen; — welon ben ©d^leier
^inunterlaffen; 5) — ogien
geuer anlegen; 6) — sieci
'^t^t auäroerfen, auflegen; 7)
— wtosy baö ;&aar n)ac^=
fen taffen; — sobie brode
fid) einen Sart toad^fen laf=
fen; 8) — korzenie 3Bur=
gel f äffen; — las einen
^la| beraalben, ibn mit Säu-
men beroac^fen laffen; II. —
sie, vr. fi^ einlaffen, fid^
oertiefen; — sie z kim w
rozmowe fid^ mit jmnbm in
eia ©efpräd^ einlaffen ; — 8i§
za daleko fid^ ju roeit ein-
laffen, ju roeit Dorbringen,
fic^ 3u n3eit üorroagen; —
sie mysl^ w co fic^ in
etro. mit ben ©ebanfen cer-
tiefen.
Zapuszczanie, Zapuszcze-
nie, -nia, sn. ©inlaffen n.,
©infüflen n. ; ^erunterlaffen
n.\ 2luätt)erfen «. ; Sßertiefen
n. ; — warstwy ©infc^iefeen n.
beä gioBeä.
Zapuszczanski, adi. I^in»
ter großen äBalbungen gelegen.
Zapuszcze, -cza, jjZ. -cza,
sn. §interiDalD m.
Zapychac, Zapychanie,
fiebe: Zapchnac, Zapchniecie.
Zapyla6, -le, -liiem, va.
imperf. \ Zapyliö, -le, -lilem,
va. perf. teftäuben, »oH
ftäuben.
Zapylanie, Zapylenie
-nia, an. ©eftäuben n., 93oll=
ftäuben n.
Zapylec, -Ica, pl. -Ice, sm.
(Bromelia) Slrtanaä /.
Zapytaö, -tarn, -talem, va.
perf. ; Zapytywaö, -tuje,
-walem, va. imperf. anfragen,
befragen, fragen; -tywany o
przyczyne swego postepowa-
nia, milczal uporczywie UWt
bie Urfad^e feiner |»anblung§-
roeife befragt, fc^roieg er ^art=
näcf ig ; — sie, vr. eine grage
fteCen, fragen; prosze sie — ,
Zapytanie
600
Zarobek
czy panstwo w domu bitte
anzufragen, ob bie ^errfd^af»
ten ju ^aufe [xrii.
Zapytanie, Zapytywanie,
-nia, sn. Jöefragen n., 2lnfro»
gen «., j^iragen w.; j^roge f.
Zarabia6, -biam, -bialem,
va. wiperf.] Zarobid, -bie,
-bitem, va. per/. 1) »erbiinen,
erroerben ; wiele na tem -biles ?
rote Diel l^aft bu baran »er=
bient? caly majatek -bil wJa-
sna praca baä ganjc SSermö»
gen |at er burd^ eigene 2lrbeit
crrootben; -bilem sobie to
uczciwie id^ l^abe eS mir reb=
lic^ oerbient; -bil sobie na
szacunek wspölobywateli er
^at fic^ bie Std^tung jdner
3Jiit5ürger oerbient; 2) anrna»
d^en, Dermifd^en, einrü|ren; —
wapno bcn Äalf einmachen ; —
slöd Wiüli einmifd^en ; — ma-
ke jajami 2Jlel^I mit ©iem ein-
rii^ren; — pole ba§ {Jelb ju-
rid^ten; — zboie ©etreibe
einfd^Iac^en.
Zarabianie, Zarobienie,
-nia. sn. SSerbienen n., ®r=
nterbtn «.; (Sinmad^en n.,
(Sinrü^rcn n.
Zarachowac, -chuje, -wa-
lem, va. perf. anred^mn, ftd^
nerrec^nen.
Zarada, -dy, pl. -dy, sf.
SKbfiilfe /., ^at m.
Zaradczy, adi. ab^elfcnb,
Dorbeugenb; srodek — ; 33or=
beugemittel «., ^rftfcr»atiD n.
Zaradnosc, -sei, siyig. tant.
8f. SBetriebfamfeit/., XätigWt
/., Satfraft/., Satfraftiufeit /.
Zaradny, adi. tatftäfttg,
ber fic^ gu tielfen, ju raten roei^.
Zaradza6, -dzam, -dzalem,
va. imperf,; Zaradzic, -dze,
-dzilem, va. perf. Dtat f(|aften;
abf)elfen, üorbeugen, entgegm«
treten ; temu niepodobna —
bagegen läfit [ic^ nid^tä mad^cn ;
jakby temu moina — ? roie
lönnte man bem abhelfen?
Zaradzanie, Zaradzeuie,
-nia, sn. Slb^elfen «., S3or-
beugen n. ; 2tbf)itfe /.
Zaranek, -nku, pl. -nki,
sm.; Zaran, -ni, pi. -nie, sf.
2)iorgenftüf)e f.
Zarasta6, stam, -stalem,
n. imperf. ; Zarosn%ö, -sne,
-snalem, vn. perf. »ertuac^fen,
juraad^fcn ; beroadifen, bebedtt
roerben; — mchem fic^ mit
3Rooä bebedfen; rana ju4 -sla
bie 2Bunbe ift fd)on oerraad^fcn.
Zarastanie, -nia; Zaro-
snifcie, -cia, sn. SSerttiac^fen
n. ; iBetüad^fen n. ; ^uroac^fen n.
Zaratowaö, -tuje, -walem,
va. perf. %\x §iife eilen,
unterftli^en.
Zaratowanie, -aia,, sn.
Unterftü^en n.
Zaraz, adv. gleich, fogletc^,
fofort, atgbalb; — przyjdzie
er lommt gleid^; — potem
unmittelbar barauf; aha — !
i« gleich !
Zaraza, -zy, pl. -zy, sf.
1) ©euc^e /., Slnftedung /. ;
^eft /"., Spibemie /; — ua
zboÄe ©etreibebranb m. ;
— siedziony 3JJtIjbranb; —
loina Suftfeud|e; — na by-
dlo 3Stef)feud^e ; — wybuchla
eine ©eu(J)e ift auögebrod^en;
bac sie kogo jak -zy jmnbn
rcie bie ^eft fürd)ten; uchro-
nic sie od -zy fid& üor ber 2(n=
ftecfung beroal^ren; 2) (Oro-
banche) (Sommer=, ©onnen»«
raur? /.
Zarazek, -zku, pl. -zki, sm.
Slnftetfungsfeim m.
Zarazem, adv. jugleid^.
Zaraziciel, -a, pl. -e, sm.
2lnftcdEer w., SSerpefter m.
Zarazicielka, -ki, pl. -ki,
sf. 2lnftecEerin f-i SSerpefterin /.
Zarazliwosd, -äci, sing,
tant. sf. 2lnftec!aib_e(ä) n., 2ln=
ftedungggtfüEit /.
Zarazliwy, Zarazny.atZi. ;
Zarailiwie, adv. anftetfenb.
Zara2:ac, -iam, -ialem,
va. imperf. ; Zaraziö, ■i.e,
-zilem, va. perf. anftfdfen,
neipeften; — kogo swym
ztym huraorem jmnbn mit
feiner fd^tec^ten Saune an»
ftedEen; — kogo swymi bie-
dami imnbm feine ^e^Ier mit=
teilen; — powietize bie Suft
Derpeften ; — sie, vr. fi^ an»
ftecfen, \\6) eine anftedenbe
Äranffieit jujie^en.
Zarazenie, Zarazanie,
-nia, sn. SlnftedEen »., 2ln=
ftedfung /., 35erpeften n.
Zar%b, -rebu, pl. -reby, sm.
S^erljau m.; eingel^auenc^
Beteten.
Zar^ba<5, -bie, -baJem, va.
perf.; Zar§,bywa(5, -buje,
-walem, va. imperf. einl^auen;
»erbauen, ju^auen; anfangen
ju fiacEen; los|adten; fpi^tSJU»»
laden; burd^ S5erl;au ner-
legen.
Zar^banie, Zar^bywanie,
-nia, sn. ^u^adiv. n.; (gin=
l^ouen w.; 33e^auen n.; äJer«
lauen n.
Zardzewialosd, -sei, sing,
tant. sf. 5loften n., SJerrofteti
n.. 35erroftete(§) n.
Zardzewied, -wieje, -wia-
iem, vn. perf. Derrojten,
Zardzewienie, -nia, sn,
35erroften n.
Zaregestrowad, -struje,
-walem, va. perf. regiftrieren.
Zaregestrowanie, -nia,
sn. Stegiftrieren n., 3tegi=
ftrierung /.
Zaregulowac, -luje, -wa-
lem, va. perf. regulieren.
Zarekrutowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. refrutieren.
Zarekrutowanie, -nia, sn.
3Ief cutteren n., DieJtutierung /.
Zargczac, -czam, -czaltm,
va. imperf. ; Zarfczyc, -cze,
-czylem, va. perf. 1) oerlobcn ;
wczoraj -czylem najmlodsza
corke geftern ^abe id^ meine
iüngfte Jod^ter üerlobt; —
sie, vr. fid^ oerloben; 2) bür»
gen; ktöi mi -czy, 4e bedzieaa
milczal? roer bürgt mir für
bein ©d^roeigen?
Zargczanie, Zargczenie,
-nia, sn. 33erloben n. ; Sür=
gen «., Sürgfc^aft /.
Zarfczyny, -ezyn, plur,
tant. sn. SSerlobung /.
Zargczynowy, adi. äiers
lobungä»; — pierscionek
aSerlobunggring m.
Zargka, -ki, pl. -ki, sf.
SSabtum n., Sürgfc^aft/., Un-
tetpfanb n.
Zarekawek, -wka,^Z. -wki,
sm. siuff m.\ Überjugärmel
m., ©djreibärmel.
Zarobek, -bku, pl. -bki,
sm. SSerbienft m, ©riüerb m. ;
©eroinn /«. ; mam te)az lep-
szy — ic^ ^abe je^t einen
befferen SSerbienft, tc^ »erbiene
Zarobic
601
Zarybek
je^t me^r; bez -bku sprzedac
o^ne ©enjinn uerfaufen.
Zarobic, Zarobienie, fiel^e :
Zarabiac, Zarabianie.
Zarobkowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. SebenlettcerB
treiben, füc beii Sebenäimter=
§a[t fort^en, öerbienen.
Zarobkowanie, -nia, sn.
Sßerbienft m., (grinerbäätoeig m.
Zarobkowy, adi. 2]etbtenft«,
Grit)erb§=; podatek — ©c»
roerbfteuer /.
Zarobnica, -cy, pl. -ce, sf.
S^acilöljnerin /.
Zarobnik, -a, pl. -cy, sm.
2;aq[ö^ner m.
Zarobny, adi. cieroinnbrin-»
genb; -ne pole ©aatfelb n.
Zarodek, -dku, pl. -dki,
sm. Äeim ni.\ nosic w sobie —
zabojczej choroby betl Äetm
einer löblichen Sranf^eit in
fic^ tragen ; — owocöw ^tuc^t-
feim; biona -dka Äeim|ülle /'.
Zarodkowy, adi. j^eim=;
— wzgörek §autfeim m. ;
— listek (Samenlappen m.\
roslina -wa Äetmpflanäe /.
Zarodnia, -dni, pl. -dnie,
sf. 33(aflem ?n.
Zarodniak, -a, pl. -i, sm.
Sporomyces ('^itjgattung).
Zarodnik, -a, pl. -i, sm.
1) ©amen m., ©amen= ober
Äeimfc^laud) m. ber^tTje; 2)
Äeimfnoten m., Änofpen^
fetm m.
Zarodnikorosty, -stow,
plur. tant. (Ascophycae) 33alg=
algen pl.
Zarodny, adi. grud^t»,
Äeim-.
Zarodzenie, Zaradzanie,
-nia, sn. 33efrud)ten n, 5öe=
fruditung /.; ©rjeugen n. ;
^-ruc^tbarfeit f.
Zarodzic. -fize, -dzilera,
va. perf.\ Zaradzac, -dzam,
-dzafein, ta. perf. befruchten;
erjeugen ; — sie, vr. ^eroor:
feimen.
Zarodzina, -ny, pl. -ny,
sf. i^eimpflanje /.
Zarogatkowy, adi. I^inter
ber 2}iaut, [)inter bem ©tabt*
gebiet (liegenb, gelegen).
Zaroic, -je, -ilem, va. perf.
mit einem ganjen ©d^raarm
bcfe^en; — piwo baä 58ier
3ur ©ärung bringen, gären
machen; — sie, vr. fd)n)är«
men, [ic^ üoE bcbeden; 311
gären anfangen; rynek -it
sie ludzmi ber äRarttpla^
füllte fiel) mit 3)?enfc^en.
Zaropiö, -pie, -pilem, va.
perf. eitern n;a^en, mit ©i=
ter bebeden; — sie, vr. ju
eitern anfangen.
Zaropienie, -nia, sn. @i=
terung f.
Zaropka, -ki, pl. -k', sf.
3lugenbutter /., iSiter m. in
ben aiugenrointeln.
Zarosiö, -sze, -sifem, va.
perf. mit %<xvi bebedEen, be-
tauen, mit %<x\x befprengen.
Zaroslosc, -sei, pl. -sei,
sf. 55erroact)fung /". ; ^erroac^-
fene(§) n.
Zarosly, adi. üerroacbfen.
Zarosn^c, Zarosc, Zaro-
snifcie, fie^e: Zarastac, Za-
rastanie.
Zarost, -u, pl. -y, sm. 1)
33artrouc^ö m.; ^aarrcuc^ä m. ;
Sebaarung /., 2) = Zwaicie.
Zarosl, -sli, pl. -sie, sm.
©ebüfc^ n., Sidi^t n.
Zarozumialosc, -sei, sing,
tant. s/. (Sinbilburg /., 2)ün=
fei m.\ Übermut m.
Zarozumialy, adi.'., Zaro-
zumiale, adv. eingebtlbet,
bünfel^aft; nie wiem, czemu
wlasciwie jesteä tak -mialym
id) roeifi eigentlich nic^t, rcarum
bu fo eingebilbet bift.
Zarod, -rodu, pd. -rody,
sm.\ dim. Zarodek, -dku,
pl. -dki, sm. 1) Äeim m.,
trfter 2lnfa§, ©amen-, 5rucf)t=
ei n.; Urfprung m., Duelle /.,
Slnfang m.\ zle trzeba przy-
tlumiac \v pierwszym -rodzie
man mufe ba§ SBöfe im (erften)
Äeim crfticEen; 2) ^sflanjen»
fcf)ule /.
Zarownac, -nam, -nafem,
va. perf. ; ZaroTvny wac,
•wuuje, -walfcin, va. imperf.;
1) ebnen, einebnen, glei^ ma=
cf)en, auögleidien; 2) ocrgüten.
Zarownanie, Zarowny-
wanie, -nia, sn. 1) (Sbnen n.,
2Iuögluc^en n.\ 2) Sergüten n.
Zarowno, adv. gleich.
gleic^faUö, ganj gleich, auf
gleiche Söeife, in gleicher
aSeife.
Zarozowac, -^"je, -walem,
\va. perf. lofa färben; (rot)
fc^mmfen.
Zarudzenie, -nia, sn. Dtöt*
I lid)färben n.
1 Zarudziö, -dze, -dzilem,
I va. perf. rötlic^ färben.
I Zarnmieniaö, -niam, -nia-
I lern, I. va. imperf. \ Zaru-
; mieniö, -nie, -nilem, I. va.
I perf. 1) erröten ma^en, rot
! färben; 2) braun röften; II.
j — sie, vr. 1) erröten, fic§
röten; 2) braun, geröftet
\ raerben.
j Zarumienienie, -nia, sn.
1) Srröten n., 3{otfärbeu n.\
2) 33raunröften n.
Zarwa, -wy, pl. -wy, sf.
UnteriDafd^ung /. ; 3ll;ge=>
fc^tDemmt((ö) «., Sttbfctiroem*
mung f.
Zai'wac, -we, -walem, I.
va. perf.-, Zarywac, -warn,
-walem, I. va. imperf. \ 1)
erroifc^en, eifc^nappen, rocg=
raffen ; jak troche pieniedzy
-we, bede kpil z catego swiata
roenn ic^ ein roenig ®elb er»
l)afc^e, roerbe ic^ mic^ über
bie ganje Sßelt luftig mad)en;
2) — czego iDODon ergriffen,
angeftectt roerben, etro. auf=
fangen; — tiocbe wiadomo-
sci filozoficznych ein loenig
pl}ilofopl;i|c^e ßenntniffe auf»
fc^nappen; — kalaru fic^ einen
©d^nupfen jujie^en; — ra
waryata närrifc^ merben, im
Äopfe rappeln ; — przewro-
tnej nauki üon ber Dertel^rten
2el)re angeftccft roerben ; 3) —
kogo jmnbn prellen, überoor»
teilen ; -wal go na witlka kwo-
te er l^at iln um einen be-
beutenben Setrag gefcf)äDigt ;
II. — sie, vr. einbrechen, ju«
fammenftürjen.'
Zarwanie, Zarywanie,
-nia, sn. ©rroifd^en n., 6r=
fc^nappen «., SiDegraffen n.y
Sluffangen n., ©rgrcifen «.;
2lnfteden n.; grellen n., Über»
Dorteiten n.
Zarybek, -bku, pl. -bki,
sm. futige Jii^^f"^ ®f^'
fifdje pl.
Zarybiac
602
Zarzucanie
Zarybiac, -biam, -biatem,
va. imperf.; Zarybi6, -bie,
-bilem, va. per/, mit 5if(^»
6rut befe^en, fcffam n.
Zarybianie, Zarybienie,
-nia, sn. SBefehen n. mit gtfc^=
hxut, 33efamen n.
Zarycie, -cia; Zarywanie,
-nia, 6«. ^ineingraben «.,
^ineinraü^Ien n.
Zaryc, -je, -lein, va. perf. ;
Zarywac, -warn, -watem, va.
imperf. ; ^inetngraBeti, ^inein-
roü^Ieu; roül^tenb 6t§ iDol^in
gelangen; — sie, vi: [id^ ^in=
eingraben, fidE) ^lineinroül^Ien.
Zaryczec, -cze, -c<alem,
vn. perf. ju brüllen anfangen,
aufbrüUen.
Zaryglowac, -gluje, -wa-
lem, va. perf. üerricgeln.
Zaryglowanie, -nia, sn.
SJerrtegeln n.
Zarynek, -nku, pl. -nki,
sm. *4^la§ m. I^inter bem
2Rar!te.
Zarys, -u, pl. -y, sm. 1)
SRife n., 2l6ri^ m , ©runbri^;
©Eijje /. ; w krötkicb zary-
sacb to skreslil er ffijjierte
e§ furj; 2) ©teinfc^lil m.,
©teinrinne f.
Zarysowaß, -suje, -walem,
I. va. per/.] Zarysowywad,
-wuje, -walem, I. va. imperf.
ftijäieren, oerjeic^nen; II. sie,
vr. 1) ftc^ ffijjieren, ftc^ jeicl^=
nen; im Umrife ficfitbur n)er=
ben; 2) SJiffe, ©prünge be=
fommen.
Zarysowanie, Zarysowy-
wanie, -nia, sn. ©ftjjieren
n.; 5ßerjeicf)nen n.; — sie
©prünge ^jZ.
Zarz^d, -u, pl. -y, sm.
93er«)altung f., Setrieböoer--
raaltung; — döhr ©üter«,
©ntöocrroaltung; — domu
^au§abmtniftration /.; — zdro-
jowy SBabe-, Äuroerroaltung.
Zarz§,dca, -cy, j}l. -cy, sm.
SSerroolter m., Seiter m.
Zarz^dczyni, — , ^^Z. -nie,
sf. 58erroalterin/., Leiterin/.
Zarzq,dza6, -izam, -dza-
lem, va. imperf. ; Zarz^dzid,
-dze, -dzilem, va. perf. »er»
walten; leiten; anorbnen; kto
-dza jego majatkiem? roer Der=
waltet fein SBermögen?; czy
pl.
be§
-cza.
216=
-kle,
wszystko jui -dzone? ift aUeä
fc^on angeorbnet?
Zarz^dzanie, Zarz^dze-
nie, -nia, sn. SBerroalten n ;
Seiten n.\ 2lnorbnen n.; 2ln»
orbnung /., Siäpofition /.;
— dla bezpieczen^twa ©id^er=
f)eitgt)orfet)rung /.
Zarzec, -rzeke, -rzeklem,
va. perf. ; Zarzekac, -kam,
-katem, va. imperf. oer=
roürtfd^en, befpred^en, Bejau^
bem; — sie, vr. czego
etro. abfd)n)5ren, einer ©a(|e
entfagen; — sie slowa baä
©efagte gurüdfnefimen.
Zarzeczanin, -a,
-nie, sm. Serool^ner m
jenseitigen Uferä.
Zarzecze, -cza, pl.
sn. am ienfeitigen Ufer ge=
legeneä Sanb.
Zarzeczenie, Zarzekanie,
-nia, sn. äJerroünfiöen n., 33e=
fpredEjen n., SBegaubern n.x
— sie (gntfagen n.,
fd^raören n.
Zarzekla, -kli, pl.
sf. Milleria (^flanje).
Zarzewie, -wia, sing,
tant. sn. glül^enbe Slfc^e,
®lut /., 3üni>er m. — nie-
zgody bie i^acEet ber ^mt=
trad^t.
Zarzewniac, -niam, -nia-
lem, va, imperf. \ Zarze-
wnic, -wnie, -wnilem, va. perf.
innerlid^ beroegen, rüljren,
Zarzewnianie, Zarze-
wnienie, -nia, sn. SBül^ren n.,
SBeroegen «.; Stu^rung /.
Zarzezac, -zam, -zalem,
va. perf. abfc^latf)ten.
Zarzezanie, -nia, sn. 2lb=
fc^lac^ten n.
Zarzgpolic, -le, -lilem, vn.
perf. (fcf)lec^l) ju fiebeln
anfangen.
Zarzn%c, -rzne, -renalem,
va. perf,\ Zarzynac, -nam,
-nalem, va. imperf. 1) ab»
fcl)lac^ten, bie Äe^le abfd^nei«
ben; — wolu einen Dd;fen
abfc^lad^ten; — kure eine
.^enne abfted^en; 2) ein-
fc^neiben, ein wenig an-
fc^neiben; fpi(}ig jufdöneiben;
3) — czego woran ^art an»
ftreid^en, ein ©tüdE baüon mit
ftd^ nef)men, ben 5(n[tti^ ba=
ton l^aben; 4) feft auffpielen,
tüd^ttg logfpielen; — w struny
bie ©aiten laut erflingen
laffen; 5) — sie, vr. fid^ ge-
genfeittg abfd^lac^ten; fid^ bie
Äel^le abfdineiben; fid^ 5U
©runbe rid}ten, ruinieren.
Zarzucac, -cam, -calem,
va. imperf.; Zarzucic, -ce,
-cilem, va. perf. 1) cerlegcn,
»erwerfen, wegwerfen ; -lern
gdzies bardzo potrzebna
ksiaäke td& ^abe ein fel^r
notwenbigeg SBuc^ irgenbwo
nerlegt; 2) auöroerfen; —
sieci bie SRe^c auäiBerfen; —
kotwice ben 2lnfer auäroerfen ;
3) üerwerfen, aufgeben, oer=
laffen; -cono teraz cal-
kiem ten sposob nauczania
biefe 2lrt 5U lehren ift
je^t ganj aufgegeben; szero-
kie rekawy coraz bardziej
-caja weite ^Urmel lommen
jf^t immer mefjr au|er ®e=
braud); 4) umtüerfen, um»
nel^men, ouf etw. werfen;
— CO na siebie etW. um=»
nel^men; — plaszez na ra-
miona ben SWantel über bie
©(^ultern werfen; — komu
stryczek na szyje jmnbm
ben ©tiidf um ben §alg
weifen; 5) mit etro. bewerfen,
i^uroerfen, überfc^wemmcn,
überfüllen; cal^ seene -cono
kwiatami bie ganje 33ül^ne
würbe mit S3tumen bebest;
zostaiem wprost -cony lista-
mi dziekczynnymi idE) WUrbc
Don Santeäbriefen gerabeju
überfd^üttet; -cono kraj fal-
szywymi pieniadzmi öa§ Sanb
würbe mit falfc^em ©ilbe
überfc^wemmt; C) einwer-
fen, einracnben, oorwerfen;
nikt mu najmniejszej niepo-
pravvnosci — nie moie nie*
manb lann il^in au^ bie
geringfte UnIorre!tl)eit x)or=»
werfen ; roÄne rzeczy -cauo
eö würbe 3Serfd^iebcneö einge»
wenbet.
Zarzucanie, Zarzucenie,
-nia, sn. äJetlegen n., 58er-
werfen «., 2Begwerfen n.;
SUtäroerfen «., Sui^üdroerfen
n.\ Umwerfen «., Umnel^men
n.\ a^ora)erfen n.; Sinwen-
ben n.
Zarzut
G03
Zasgpiac
Zarzut, -u, pl. -j, sm.
1) SSotiourf m., einroenbung
f., SBefc^ulbigunfl /". ; oczyscic
sie z zarzutu fid^ Don einet
SBefd^ulDigung reinigen; czyoic
koma -y jmnbm SSorroürfe
mad^en; 2) ©ujct n., %i)ema
n., Sortourf m. (im literarij
fc^en ober fünftlerifcl^enSinne).
Zarzutka, -ki, pl. -ki, sf,
Übetrourf w., Überjiel^er m.;
-tk;, j[>Z. Derroorfene Sachen.
Zarzutliwy, adi. tabel=
füdbtig.
Zarzutnia, -ni, pl. -nie, i
s/. SBurrgang m., SEurfne| m. j
Zarzynanie, -nia; Za-
rznifcie, -cia, sn. Slbfd^Iad)» ,
ten n., §infc^Iäc§ten «., 216= i
ftecfeen n.
Zasada, -dy, ^Z. -dy, sf.
1) ©runbibee f., ©runbton
m.] ©runbfa^ m.; (Srunb=
läge /., 33a[iä / ; sprzeciwia
sie to moim -dorn ba§ n)iber= j
fpric^t meinen ®runbfä|en; i
na jakiej -dzie opierasz to
twierdzenie'? ouf roeld^er i
©runblage ftü^eft bu biefe
SBe^auptung ? przyjac co za
-de etro. ju feinem ®runb[a|e
mad^en; postepowad wedlag' l
pewnych -sad nad^ beflimmten
©runbfä^en ^anbeln; — 1
sprzecznosci baä ©runbge= !
je| be§ SBiberfprud^eä; — |
dostatecznego powodu ©runb«
gefe^ beä jureic^enben @run=
be§ ; — niepodobnej nie-
löznicy ©runbgefe^ beä ^Jidit»
5uunterfcf)eibenben; 2) ^flanj=
ftabt/.; 3) Safe/, (ß^emie);
4) — taryfowa g^rad^tfa^ m. ;
— zaokraglona abgerunbetec
grad^tfa^; — znizona er-
mäßigter g-rad^tfa^.
Zasadniczy, adi.; Za-
sadniczo, adi. ©runb",
grunbfäglid^, pcinsipieü; -czo
sie tema sprz-ciwiam grunbs
fä'gUd^ muß icö bem roiber-
fprec^en; — artykul ©runb=
artifet m. ; przymiot —
©runbeigenfd&aft /.; mysl -cza
©runbgebanfe m., ©runbibee
f. ; prawo, ustawa -cza ©runb=
gefc^ ; -cza nauka ©rimbs
tDiffenfd^aft /., ©runblefire /.;
-2ze prawa narodu ©runb=
tii)ti eineä SJolfes; prawidto
-cze ®runbfal5 tm. ; prawda
-cza @runbn)a^r{)eit f.
Zasadnosc, -sei, sittg.
tant. sf. Segrünbete(s) n.,
©rünblicfefeit /.
Zasadny, adi. ; Zasadnie,
adv. grünbiiri^, begrünbet.
Zasadowy, adi. funba»
mental.
Zasadza6, -dzam, -dzalem,
I. va. iniperf.] Zasadzid,
-dze, -dzilem, I. va. perf. 1)
befe^en, bepflanzen, pflanjen,
anpflanzen; pola -dzone wi-
nem bie mit SBeinreben be=
pflanzten j^elber; ulice -dziJ
drzewami er bepflanzte bie
©tra^e mit S3äumen; -sad^ te
roslinki w ogrodzie fe^e biefe
^ßflanjen in ben ©arten; 2)
einfe^en, einftedfen, rco l^in»
ffl?en, ftedfeit, placieren, einen
^Itt^ anrcetfen; — kogo do
wiezienia jmnbn in§ ®e=
fängniä werfen; — kogo do
roboty jjmnbn zu einet Slrbeit
anfpanncn; 3) jum ©teilen
bringen; 4) nerfehen, anfe^en;
plug gtebiej — ben ^flug
tiefer einbrüden; 5) auf ctro.
gtünben, bafieren, bauen, mit
etra. begtünben; ja na tem
-dzam swoje pretensye id^
grünbe meine f^o'^^f'^unscn
barauf; II. — sie, vr. 1)
fid) in ben §inter[)alt legen;
auf Slixftanb gelten; — sie
na kogo jmnbm eine gaUe
legen, fmnbn in bie gaUe
lodten rcoUen; — sie na niedf-
wiedzia auf ben Söäreuan»
ftanb gelten; 2) flocEen, in§
©tocEen geraten; kon sie -dza
ba§ ^fcrb roiH nic^t con ber
©teile; 3) anfe^en, einen
2tnfa^ machen; 4) — sie na
czem fic^ auf etro. ftü^en,
auf etra. beruljen.
Zasadzauie, Zasadzenie,
-nia, sn. 1) S3epf(anzen n.,
©infetjen «., ©inftedCen ji.,
58efäen «., 2(npflanzung /.;
2; Serfe^en n., SJerfa^ m.,
Sßerfa^berge/., iBergnerfat? m. ;
3) Soden n; 4) ©toden n.;
5) 93erul^en n., Sauen n.
Zasadzacz, -a, pl. -e, sm.
Sergoerfe^er m.
Zasadzka, -ki, pl. -ki, sf.
£>interf)alt »«., 2luitauern n.,
%aUe f. ; Inftanb m. ; zwabic
kogo w -ke jmnbn in ben
$interf)alt lodEcn; -ke ua
kogo zrobic jmnbm eine
J^altte legen; wypaäc z
-ki au§ bem §intetl^alt
j^eroorfpringen.
Zasalac, -lam, -lalem, va.
imperf.', Zasoliö, -le, -lilem,
va. perf. einfaljen, mit ©olz
anmachen, beftreuen, ein=
pöfeln.
Zasalenie, Zasoleuie,
-nia, sn. (Sinfatjen «., ®in=
pöfeln «., (Sinpöfetung f.
Zasapac, -pie, -patem, vn.
perf. auf|d)nauben, gu fd^nau»
ben anfangen; -pany fc^nau-
benb; — sie, vr. aufier
2ltem fommen.
Zasadowy, adi. aufterge«-
rid)tlic^.
Zas^dzac, -dzam, -dzalem,
vr. imperf. ; Zasadzid, -dze,
-dzilem, va. perf. oerurteiten ;
-dzono go na trzy lata
cieikiego wiezienia er TOUrbe
zu brei S'^^j'^f" fd^roeren Her-
ferä »eturteitt.
Zasadzauie, Zasadzenie,
-nia, sn. SBeturteilung /.
Zaschlosc, -sei, sing. tant.
sf. 2)ütte /., SErodEen^eit ./. ;
Settrocfnen n.
Zaschly, adi. ; Zaschle,
adv. biirr, troden, nertrodnet.
Zaschn|,c, -ebne, -chna-
lim, vn. perf,\ Zasychac,
-cbam, -ebafem, vn. imperf,
eintrodnen, »ertrodrien. Der«
borren; atrament -schnat w
kalamarzu bie Sinte ift im
Sintenfal eingetrodnet ; w gar-
dle mi juÄ -chto bie 5?ef}te
ift mir fc^on eingetrodnet.
Zaschuiecie, -cia; Zasy-
chauie,-nia'^ sn. Sertrodnen n.,
©introdnen n., Serborren n.
Zaseuuik, -a, pl. -i, sin.
Podestemus (pflanz?).
Zasep, fiefie: Zaspa.
Zasgpiac, -piam, -pialem,
va. imperf. ; Zasepid, -pie,
-pitem, va. perf. oerbüftem,
trüben, oerfinftern; — twarz
ba§ ©efic^t »erfinftern; —
sie, vr. \\ij oerfinftem,
fid) oerbüftern, ein finflereä
©efii^t machen, bie (Stirn
runjeln.
Zasfpianie
604
Zaskakiwac
Zasfpianie, Zasepienie,
-nia, sn. ä>erbüftern n., 3Ser=
finftern n.
Zasiac, -sieje, -sialem, va.
per/. ; Zasiewac, -wam, -wa-
leni, va. imjierf. ; bcfäen,
jäen', — pole ba§ 3^clb t)e=
fäen ; jak -siejesz, tak Ledziesz
ial roie bic ©aat, fo bie
Srnte; cicho jak makicm
-sial eä ift ganj fliH, mäuä=
c^enftia.
Zasiadac, -dam, -datem,
I. vn. imperf.\ Zasi^sc, -sia-
de, -siadlem, I. in. imper'f.
1) ftd) fe^en, ^Ia§ nel;men,
ben ©i^ einnel^nun; — la
pierwszetn miejscu ben elften
$Ia| einnefjmen; — do lady
fid^ jum süeratfd^Iagen nieber»
fe^en; — u stoiu fid) ju
Sijc^e fe^en; — do kait
fic^ 5um Äartenfpiel nteber»
fe^en; — do roboty fic^ jur
2li5eit nehmen; — w senacie
einen ©i§ im ©enat fiaben,
einnel^men; 2) — gdzie fid)
roo nieberlaffen, einen Drt
befe^en; 3) — komu jmnbm
auilauern, i^m eine gaUe
legen, i^m ben SCeg »er=
fpexren; 4) — na czem fid)
etro. angelegen fein laffen, fid)
um etro. ÜJiüfie geben; II. va.
— CO etro. befel3en, fic^ auf
etro. nieberff^en, eiro. ein=
nef}men; — komu miejtce
imnbm ben $ro^ roegne^men.
Zasiadanie, Zasiedze-
nie, -nia, sn. -Jlteberje^en «.,
3Jieöer[Qffen n.
Zasianie, Zasiewanie,
-nia, sn. ©den «., ^ijefäen n.
Zasiatkowac, -kuje, -\va-
leni, va. yerf. mit einem
SRei3 sieben, beberfen; mit
JJegarbcit fdilie^en; ein 3Je^
einlegen.
Zasiatkowanie, -nia, sn.
SBejie^en n., SBebeden n. mit
einem 3le^ ; ©infe^en n. eineä
Zasi^g, -u, pl. -i, sm.
Danais (^flanje).
Zasiakn^ö, -kue, -knalem,
rn. per/, btä n)o|in ftcfetn,
einftöetn,
Zasidlenie, -nia, sn. S8er:
ftricfen ». in eine (Sd)Iinge.
Zasidlic, -die, -dliJem, va.
perf. in eine ©d^Unge »er»
ftricfen; — sie, vr. fic^ in
einer ©cf)Iinge fangen, fic^
oeiftrirfen.
Zasiec, -ke, -klem; Za-
siekac, -kam, -kalem, va.
perf. loQ^acfen; gu Xobe
f)ttuen; einen aSerfiau machen.
Zasieczenie, Zasiekanie,
-nia, sn. Sosl^acfen n., Soö=
^auen n.-, Qutobc^auen n.,
®rfd)tagen m. ; — sk^ly 3"=
brüften n. bcä So^rlod^eg.
Zasiedlac, -dlam, -diätem,
va. imperf. ; Zasiedlic, -die,
-dlilem, va. perf. bff.'^en,
befiebeln, folt-nifieren ; —
sie, vr. fic^ nieber laffen.
Zasiedlanie, Zasiedlenie,
-nia, sn. Stfi^en n., ^Jieber»
laffen », SBefiebeln n., 33e=
fiebelung f.
Zasiedziec sig, -dze, -dzia-
iem, vr. perf. ju lange
fi^en bleiben, ftci& burc| ju
langt ä ©i^en ocrfpäten, etro.
oerfäumen.
Zasiek, -u, pl. -i, sm.\
Zasieka, -ki, pl. -ki, sf.\
Zasiecz, -y, pl. -e, sf.
SSei^au TM., ^orjoet^au m.
Zasiew, -u, pl. -y, sm.\
Zasiewek, -wku, pl. -wki,
sm. 1) ©aat /., ©aatfotn n. ;
2) ©aatjeit/; 3) ©den n.
Zasiewacz, -a, pl. -e, sm. ;
Zasiewca, -cy, pl. -cy, «/.
©ämann ?w., ©der m.
Zasiewny, adi. ©aat=,
3tuä)aa;=.
Zasig, adv. §änbe roeg,
nid)t anrühren; tobie od
teg-o — baö gel^t bic§ gar
nicbtä an.
Zasiggac, -gam, -galem,
I. va. imperf. ; Zasi§gn%c,
-gne, -gnalem, I. va. perf.
einjie^en, einloten; — rady
lekarskiej bei einem 2lijte
3iat fucfjen; — co do czego
wiadomosci ®t!unbigungen
über etro. cinjit^en; — czy-
jf^j opiiiii jmnbä SUeinung
einf}oIen; II. — vn. dokad
bi§ roofjin reid^en; rceit ^inauö
fef)fn, fd^arffic^tig fein, f^arfen
Slicf ^aben. _
Zasigganie, -nia ; Zasig-
gnigcie, -cia, sn. 1) @in=
fjolen n., Sinjietjen n. ; 2)
©reifen n., aius^olen n.\
^erauöfe^en n.
Zasikac, -kam, -kalem,
va. imperf. \ Zasiknac, -kne,
-knalem, va. perf. bifpti^en,
cinfpri^en; btpiffen.
Zasikanie, -nia ; Zasiknig-
cie, -cia, syi. Sefpxi^en ». ;
Sfüiffen n.
Zasilac. -lan^, -lalem, va.
imperf. ; Zasilic, -le, -lilero,
va. perf. 1) ftätfcn, rer-
fi äcfen, unteiftü^cn ; — wojsko
bem §eete ißerftärfungen ju=
fd&idEen; — kogo rada jinnb«
mit einem -Rat unterfiü|en ;
2) laben, etguidfen; — sie,
vr. \\6) flärfen.
Zasilanie, Zasilenie, -nia,
sn. l)©tärfen n.,$erftärfenM.,
Unterfliiiien /i.; — koilawoda
Äeffelfpetfung/. ; 2) grquicfen
n., 2aben n.
Zasilek, -Iku, pl. -Iki, im,
SSetftärtung /. ; Unterfiü|ung
;".; Sabung/.
Zasilkowy, adi. ©tär»
tungä=.
Zasinialosc, -äci, pl. -sei,
sf. 33[ulrünftige(6) n., SBIut=
unterlaufung /. ; Spanofe /.
Zasinialy, adi.\ Zasinia-
le, adv. blutrünflig, unter»
laufen, blau unb braun ge»
fd)lag(n; cr)anotifc^.
Zasinic, -nie, -nilem, va.
perf. braun unb blau fdilagen,
bluttünftig, blutunterlaufen
machen.
Zasinieö, -nieje, -nialem,
vn. perf. blau unb hxawn
roerbcn, mit 33lut unter«
laufen.
Zasiplosö, -sei, sing. iant.
sf. 2Uemnot /.; Äurjatmig»
feit /.; Äeuc^en n., Slft^ma
n., ©ngbrüftigfeit /.
Zasipnieö, -nieje, -nialem,
vn. perf. feud^enb, aflbmatifd^
roerben; aufier Sltem fommen^
Zasiwic, -wie, -wilem, va.
perf. grau mad^en.
Zasiwieö, -wieje, -wialem,^
vn. perf. grau roerben.
Zaskakiwac, -kuje, wa-
lem, vn. imperf. ; Zasko-
czyö, cze, -czylem, vn.
perf. bis 'roof)in fpringen,
^ufpringen; febernb fic^ ju»
fd)lifBcn; — za co ^intcr
Zaskakiwanie
605
Zasianiac
ctrc. fprmgcn; — komu
droge jmnbm in ben SBeg
fptingen, if)m entgegen fprin-
gen, i^m juoorfommen, i^m
ben 2ßeg abjcfineiben; —
kogo jmnbn überrafd^en, if|tn
unerroartet fommen; — kolo
kogo imnbm fd^meic|ern, um
i^n J)erumfpringen ; smierc go
-czyta w drodze bcr 2ob fiat
i§n unterroegö ereilt; musze
przyznac, ie mnie ta wiado«
mosc -czyüa caJkiem niespo-
dzianie iä) mufe gefte^en, bafe
ntic^ bie[e 3la^xi(i)t »öQig
ü6errofc^t l)at.
Zaskakiwanie, Zaskocze-
nie, -nia, S7i. (Springen «.,
^infpringen n.; ©infpringen
n., ©d;(ie^en «.; Sßerrennen
n., ©ntgegenfpringen «.; @in=
fc^meic^eln n., Ü&errafc|en n.
Zaskalec, -Ica, jjI. -Ice,
sm. oerfteinerte ©(|eibe=
mufc^et.
Zaskarbiac, -biam, -bia-
läm, va. imperf.'y Zaskarbic,
-bie, -bilem, va. perf. er=
roerben, geroinnen ; — sohle
czyja przyjazn imnDS greunb:
fcf)aft geroinnen.
Zaskarbianie, Zaskarbie-
nie, -nia, sn. ßcroerben «.,
(Seroinnen n.
Zaskarzac, -rzam, -ri;a-
Jem, va. imperf.'^ Zaskar-
zyc, -rie, -riylem, va.
per/.] oerflagen, anfragen.
Zaskarzanie, Zaskarze-
nie, -nia, sn. aSerltagen n.,
21 iif tagen n.
Zasklep, -u, pZ. -y, sm.
3Serroö[5en «., ©inroölben n.,
3uroölben «. ; — ga^ienic
Slaupenneft n. ; — pszczol
SBorfto^ m. ber Sienen, 3?or»
n)ac^§ »?., ®[afur /.
Zasklepiad, -piam, -pia-
lem, va. imperf. ; Zaskle-
piö, -pie, -pilem, va. perf.
üBerroöIben, oorroölben, ju=
roölbcn; über^ie^en, bic^t
»crfdiUefien; — sie, vr. fic^
»erfc^Iiefeen ; rana sie -klepia
i»ie SBunbe ^eilt, jd^fie^t fid^,
»ernarbt, per^arfc^t; gasienica
sie -pia bie 3laupe ^at fic^,
eingefponnen; — sie w
domu fic^ in feinen cier
SBänben einfd^Iie^en.
Zasklepianie, Zaskle-
pienie, -nia, sn. SBorroötben
n , (Sinroölben- n., Umroölben
n. ; 33er)^liefeen «., ©infpinnen
n. ; S8irt)arfc^en m.; — sie na-
bojöw w wielkim piecu 3]et'
fetmng /.
Zaskomlec, -ml§, -mlilem;
Zaskowyczec, -cze, -czyfem,
in. x>erf. ein ©eroinfel er=
§eben, ju roinfeln anfangen.
Zaskomlenie, Zaskowy-
czenie, -uia, sn. 2öinfe(n «.,
©eroinfel n.
Zaskonxpiac, -piam, -pia-
lem, va. imperf.', Zaskoru-
pic, -pie, -pitem, va. perf.
f)arfc^ machen, oerfiärten, eine
^arte ©aut bilben.
Zaskorupianie, Zaskoru-
pienie, -nia, sn. S5er^ärten
n., SSer^arfc^en n.
Zaskorupiec, -pieje, -pia-
lem, vn. perf. I^arf^, |att
roerben, fic^ mit einer l^arten
|)aut, 3linöe bebedfen.
Zaskörnica, -cy, pl. -ce,
sf. 58eu!e /. unter ber ^aut.
Zaskornik, -a, pl. -i, sm.
SKiteffec m , ^ei^rroutm m.,
S)[irrmabe /.
Zaskorny, aäi. unter bcr
Öaut befinölic^; -na puchlina
SBafferfud^t /.; -na woda
©rubenroaffer n.
Zaskorze, -rza, pl. -rza,
sn. 3iaum m. unter ber §aut,
unter ber 3iinbe.
Zaskörzyc, -rze, -rzyiom,
va. perf. ^\xi:)'(\%\x\{Q^ Der=
bienen, ficft »ergefien.
Zaskrobac, -bie, -balem,
va. perf.\ Zaskrobywac,
-buje, -wai'em, va. imperf.
anfangen \\x fragen, roeg=
fragen; — sie, vr. \\i^ in
ben ßopf fragen.
Zaskrobanie, -nia, sn.
Acoren n., 3Beg!ra^en n.
Zaskrzeczec, -cze, -cza-
lem, vn. perf. ju Icäd^jen,
ju quafen anfangen.
Zaskrzeczenie, -nia, sn.
Äräc^jcn >»., Quafen n.
Zaskrzydlac, -diam, -dla-
lem, va. imperf.] Zaskrzy-
dlic, -die, -dliJem, va. perf.
pon ber Seite überflügeln.
Zaskrzynid, -nie, -nilem,
va. perf. einjroängen, ein»
jroiden.
Zaskrzynienie, -nia, sn.
Siniiroängen n., ein3roiden n.
Zaskrzypieö, -pie, -piatem,
vn. pterf. ju Inarren an=
fangen.
Zaskrzypienie, -nia, sn.
knarren n.
Zaskubaö, -bie, -balem,
I va. perf ju ppfen anfangen.
Zaskubanie, -nia, sn.
gupfen n.
Zaskutkowaö, -kuje,
-walc-m, vn. perf. ju roirfen
anfangen.
Zaskutkowanie, -nia, sn.
Söirfen «., 3Bir!ung /.
Zaskwarzac, -rzam, -rza-
lem, va. imperf. \ Zaskwa-
rzyc, -rze, -rzytem, va. perf.
röften, eiiiröften.
Zaskwierczec, Zaskwir-
czyc, -cze, -czalem, vn.
perf. ju jroitfd^ern, ju fntr=
fcf)en, ju praffeln, \\x bru^eln
anfangen.
Zaslabn^c, -bne, -blem,
vn perf. franf roerben, er«^
franfen; o^nmäd^tig roerben.
Zaslabnifcie, -cia, sn.
©rtranfen n., ©rtranfung /. ;
Dfinmad^t /.
Zaslac, -sfam, -slatem,
va. perf.\ Zascielac, -lam,
-laldm, va. imperf. einbetten,
jubetten; jubeden, bebedfen.
Zaslac, -szle, -slalem, va.
perf; Zasylac, -lam, -laJem,
va. imperf. fc^idfen, üerfd^idEen;
— komu uklony jmnbm feine
®rü|e entbieten ; — na Sybir
nadö Sibirien cerbannen.
Zasiadzaö, -dzam, -dza-
lem, va. imperf. ; Zaslodzid,
-dze, -dziJem, va. perf. oer=
füfeen.
Zasladzanie, Zaslodze-
nie. -nia, sn. Serfü^en n.
Zaslaniaö, -niam, -nialem,
I, va. imperf. \ Zasloniö,
-nie, -nilem, I. va. perf. 1)
perpngen, nerftellen, oerbedfen,
Der^üQen; perbunfeln; — so-
bie twarz rekami ba§ ®e=
ftc^t mit ben ^änben ner:
tjüUen ; -niasz nam caly widok
bu perfteCft uns ben ganjen
Sluöblicf; -slon, prosze, okna
bitte, per^änge bie fyenfter;
Zaslanianie
606
Zasmradzac
niebo -niete jest chmurami
ber |)immel ift oon äßolfen
»erbetft; chmura -nia ksie^yc
bic Sßolte oerbunJelt ben
SWonb; -nil reka pismo, wiec
nie przeczytac nie moglem
er fieberte ba§ ©d^reiben mit
ber §anb, fo ba^ id^ nid^tg
lefert fonnte; konuica -niaia
wojsko w odwrocie bie Ha=
tjaüerte becEte ben SiücEjug beä
§eere§; 2) bemänteln, Dor=
geben; II. — sie, vr. 1) |i(^
Derberen, ner^ängen, Der=
^üUen^ 2) ft^ certeibtgen,
entydiulbigen, rechtfertigen;
-niai sie obowiazkiem er
f(^ü|te bfe ^ftic^t Dor.
Zaslanianie, Zasionienie,
-nia, sn. äserEjängen «., SSer=
betfcn n., SSerpHen n. ; 33er=
bunfeln n. ; ^Bemänteln n. ;
SSorgeben n.
Zaslanie, -nia, sn. 1) =
Zascielenie, -nia, sti. @tn=
betten n., Quhedin n.; 2)
= Zasylanie, -nia, sn.
Sd&idfen «., ©ntbieten n.
Zaslocenie sig, -nia, sn.
SSerregnen n.
Zaslocid sig, -ce, -cHem,
vr. per/, regnerifc^ roerben ;
-slaca sie eö tritt an^olteu'
beä aiifgcnraetter ein.
Zaslona, -ny, ^;Z. -ny, sf. ;
ditn. Zaslonka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) Sior^ang w. ; ©d^leier
m.; ©edfe /., §ülle /.; —
u okna SSor^ang an einem
jjenfter; — podniosta sie
w göre ber SSorf^ang ging in
bie §öl5e; spuscila -ne na
twarz fie üe^ ben ©c^teier
über ba§ ®efi(^t finfen; ze-
drzec komu -ne z ocz jmnbm
bie glitte »on ben Slugen
nehmen ; spadta mi z oczu
— ber Sd^teier fiel mir »on
ben Slugen; rozedrzec -ne ta-
jemnicy bie §üße be§ ®e-
t)eimniffe§ jerreifjen; 2) —
ogniovva 93orble(^ n., SBrec^e
/. ; — do rur wpustowych
a^laud^faftenBorroanb /.; —
^nieina ©cf)neefc^U(5bau m.,
©d)neefc^u^Dorric^tung /.,
©4neen)anb /. ; -ka piecowa
Dfenf läppe f.; 3) Semänte»
Iun.i /.
Zaslonak, -nka, 2^i- -nki,
sm. (Coitinarius) 33lälter=,
Sd&Ieierfc^raamm m.
Zasloneczny, adi. I^inter
ber Sonne (befinbli*)-
Zaslon, -iii, ^^. -nie, f. (Ae-
thra) Är^ptopoDalrabbe /.
Zasluchac sig, -cham,
-chaiem, rr. per/, fic^ ganj
inä i^ören oertiefen, ganj
D^r fein.
Zasinchanie, -nia, sn.
SSetftnfen «., SScrtiefen n. inä
§ören.
Zasluga, -gl, pl. -gi, sf.
1) SBerbienft n. ; to nie jest
moja -ga e§ ift nid^t mein
Sßerbienft; -gi poloÄone okolo
kraju bie 58erbtenfte um ba§
Sanb; bez -tlug oerbienft^
loa; wynagrodzic kogo
wediug -gi jmnbn nad^
SSerbienft belohnen; ma te
-ge, ze... er 'i)at ba§ 3Serbienft,
ba|.... ; 2) -gi, pl. Sienftlotjn
m. ; wyptacic komu calo-
roczne -gi imnb'.n ben gang»
jährigen ©ienfllofju QUä=
jablen.
Zaslngiwac, -gi'je, -walem,
I. va. imperf.\ Zasluzyc,
■i.Q, -iyiem, I. va. perf. vtx=
bienen; erroerben; -i;jl sto
zlotych er l^at ^unbert ®\\U
ben Derbient; II. vn. — na
CO Derbicnen, fi^ roürbig,
jeigen, machen; — na nagaue
Sabct nerbienen; -iyi na
wdzieczno66 monarchy er l^at
fi^ ber Sanfbarfeit beä 2JJon=
ordnen roürbig gejeigt; zja-
wisko to -guje na ogolna
uwage biefe (gifc^cinung t)er=
btent allgemeine 58eadE)tung;
czlowiek -Äony ein »erbtenter
3Dtann *, II. — sie, vr. fic^ SSer«
bienfle errcerben; — sie komu
fic^ um jmnbn »erbient mad^en ;
— sie dobrze ojczyzDie fid^
grojje SSerbtenfte um baä siä-
tetlanb erroerben.
Zaslugiwanie, Zasluz;e-
nie, -nia, sn. iJerbicnen n.
Zasluzonosö, -^ci, sing,
tant. sf. Seibienftlicöteit f.
Zasiuzony, orf^■. ; Zasluze-
nie, adv. oerbienftooH; »er»
btent; Derbientermafeen.
Zasluzyö, fte^e Zaslugi-
wac.
Zaalyn^c, -ne, -natem.
vn. perf. berül^mt roerben, fic^
einen ^Ramen mad^en, er»
roerben.
Zaslynigcie, -cia, sn. 33e=»
rütimtroerben n.
Zaslyszed, -sze, -szalem,
vn. unö va. per/, ju Ijören
bekommen, doh etro. Sßinb be=
fommen; überl)örcn.
Zaslyszenie,^ -nia, sn,
§örenfagen w. ; Überhören n.
Zasmagad, -gam, -g&lem,
va. perf. ju Sioöe peitfc^en.
Zasmaganie, -nia, sn.
^^eitfc^en n. äu 2;obe.
Zasmakowac, -kuje, -wa-
lem, vn. perf.\ — w czem
an etro. ©efd^madE, ©efottcn
finben; -wales przeciei w za-
bawach bu ^(x\i bod; on Un»
ter^altungen ©efaUen ge«
funben.
Zasmakowanie, -nia, sn.
©efallenfinben n, (w czem
an etro.).
Zasmalac, -lam, -lalem^
va. imperf.; Zasmolic, -le,
-liiem, va. perf. cerfdömieren,
cerpic^en, bepidien, befubeln,
bef^mu^en.
Zasmalanie, Zasmolenie,
-nia, sn. 33efdEimu|en n., 33e-
fubeln n., SSerpic^en n., 33e«
pidöen n., SSerfc^mieren n.
Zasmarkad, -kam, -kaiem,
va. perf. oerro^en, berofcen;
— sie, vr. ftd^ oerro^en, fic^
bero^en.
Zasmarowac, -ruje, -wa-
}em, va. perf. ; Zasmarowy-
wad, -wuje, -waJem, va. im-
perf. »erf^mieren, äufd^mieren.
Zasmarowanie, Zasma-
rowyipanie, -nia, sn. 3Ser=
fd^mieren «., ,3wfd&mieren n.
Zasmazenie, -nia, sn. Ein-
brennen n.
Zasmazka, -ki, pl. -ki, sf.
Sinbrenn /.
Zasmazyc, -ie, -^yiem, va.
perf. einbrennen.
Zasmoktad, -tam, -latem,
I. vn. perf. mit ber 3"nflc
ju fd)ma^en anfangen; IL —
CO, va. oernütfd^en, fd^ma^cnb
tjerfc^ludfen.
Zasmradzac, -dzam, -dza-
lem, va. imperf; Zasmro-
dzid, -dze, -dzilem, va. perf.
Zasmradzauie
007
Zastauawiac
ftänfern, einftänfern, mit @e=
[lan! erfüllen.
Zasmradzanie, Zasmro-
dzenie, -nia, sn. ©läntern n.
Zasmrod, -odu, ^jZ. -ody,
sm. O^eftauf m.
Zasmucac, -cam, -calem,
va. imperf.; Zasmucic, -ce,
-cilem, va. per/. Betrüben,
traurig mad^en, in Setrübniä
»erfe^en; -ciles moje serce
bu ^aft mein ^erj betrübt;
— sie, vr. |id) betrüben, be-
trübt, traurig rcerben.
Zasmncauie, Zasmucenie,
-uia, sn. SJetrübcn n., a3e=
trübniä /.
Za,sn^6, -sne, -siialem, vtt.
perf. ; Zasypiaö, -piam, -pia-
lem, vn. imperf. 1) einf(^Ia=
fen, in ©d^Iaf üerfallen; tracaJ
mnie ciagle z obawy, bym nie
-snal er [tie^ mirf) immerfort,
aü^ Su'^ci^t, ba|i ic^ ein=
fc^tafe; przykre mysli -snac
mi nie dawaiy unangenebme
©ebanfen Iie|en mic§ nic^t
einfctilafen ; 2) entf^tummern,
t>erfc|eiben ; -snal spokojnie,
zaopatrzony swiefymi sakra-
mentami nac^ ©mpfang ber
l^eitigen ©aframente ift er
fanft entfc^tummert; 3) ein=
fcf)Iafen, fteif, leblcä roerben;
noga mi -snela ber guf; ift
mir garg fteif geroorben; ryba
-sneia ber gifd^ ift abgeftanben.
Zasnowywac, -wuje, -wa-
lem ; Zasnuwaö, -warn, -wa-
Jem, va. imperf. ; Zasnowaö,
-warn, -walem ; Zasnuc, -je,
-lern, va. perf. gaben anfpin»
nen, anjettetn; oerfpinnen;
— sie, vr. fid^ einpuppen; Izy
-snuiy mu sie w oczach S^rönen
traten il^m in bie Slugen.
Zasnowywanie, Zasno-
wanie, Zasnuwanie, -nia; Za-
snucie, -eia, sn. Slnfpinnen n.,
2lnKtte[n n.; 33erfpinnen n.
Zasobnik, -a, pl. -cy, sm.
|)intermann m.
Zasobnosc, -sei, sing,
tant. sf. il5orrat m., g-üHe f. ;
SBo^lftanb w., 3teid)tum m.
Zasobny, adi.\ Zasobnie,
adv. rao^ll^abenb, reicf) ; t)or=
rätig, 5Sorratg=.
Zasoczyd, -cze, -czjlem,
15«. perf. mit ©aft anmad^en,
anfüCen; — sie, vr. faftig
roerbcn; Soft abäufonbern
anfangen.
Zasoczenie, -nia, sn. Sin»
machen n., Slnfülten n. mit
©aft.
Zasolenie;Zasolic, fte^e :
Zasalanie, Zasalac.
Zasolonka, -ki, pl. -ki,
sf. ©atafleifd) «., ^öfelfteifc^
M., ©eld^fleifc^ n.
Zasowid, -wie, -wilem, va.
perf. üerbüftern; — sie, vr.
fid) üerbüftern.
Zasowienie, -nia, sn. 3Secs
büfterung /.
Zasöb, -sobu, pl. -soby, sm.
aSorrat m.; Hilfsmittel pl.\
gonbä m.; wielkie -soby zbo-
4a gro^e ©etreibeüorräte.
Zaspa, -spy, pl. -spy, sf.
©c^ütte/., eingefc^üttete(s)n.;
— suieina ©d^neeoerroei^ung
/. — piaskowa 2)üne /.,
g-fugfanb m.,' ©anboerfd^ut»
tung/.
Zaspac, -spie, -spalem,
I. va. perf. ; Zasjrpiac, -piam,
-pialem, I.va.imperf. x)erfcf)la'
fen, bur^ langeö ©d^lafen
oerfäumen; nie — gruszek
w popiele bie ©oc§en nidit
Berna^Iäffigen; II. vn. ju
lange fdE)iafen; -spany t)er=
fd^Iafen, fd^läfrig.
Zaspakajac, -jam, -jalem,
va. imperf.; Zaspokoiö, -je,
-item, va.perf. berul^igen; be=>
friebigen, ftitten, aufrieben»
fteßen; beilegen; — kogos co
do czego imnbn in 3ftüdEfic^t
auf etro. beruhigen; — wie-
rzycieli bie ©laubiger befrie=
bigen; — czyja ciekawosc
jmnbä Sieugierbe befriebigen;
— gl6d ben junger füllen;
— spor einen ©treit beilegen.
Zaspakajanie, Zaspokoje-
nie, -nia, sm. Seru^igen n,,
beilegen n., Sefriebigen n.,
©titlen M., 3ufriebenftellen n.
ZaspaloSö, -sei, sing. tant.
sf. SSerfd^Iafen^eit y. ; ©d^läf=
rigfeit /.
Zaspanie, Zasypianie,
-nia, S7i. SBerfi^lafen n., )8eV'
fäumen n. burc^ ©c^laftn.
Zasrebrzaö, -Irzam, -brza-
lem, va. imperf.; Zasre-
brzyc, -brze, -brzytem, va.
perf. cerfilbern; — sie, er.
(filbern) ergtänjen.
Zasrebrzanie, Zasrebrze-
nie, -nia, sn. aSeifitbem n.
Zasromac, -mam, -malem,
va. perf. bef^ämen.
Zasromanie, -nia, sn. 33e-
frf)ämen n.; Sefc^ämung /.
Zasromocenie, -nia, sn.
©cöänben n.
Zasromocid, -ce, -citem,
va. perf. fct)änben, ju ©c^an-
ben mad^en.
Zasrozed, -iejp, ihlew, vn.
perf. ^att, rail'b, graufam
roerben.
Zasrozenie, -nia, sn. §art-
^erjtgfeit /., SBilb^eit /.,
©raufamfeit /.
Zastac, -staje, -stalem, va.
perf, Zastawaö, -je, -watem,
va. imperf. antreffen; über-
rafd^en ; nie -lern go w do-
mu id^ l^abe i^n nid^t an=
getroffen; -lern go przy ro-
bocie ic^ [)abe ifjn bei ber
Slrbeit überrafc^t.
Zastalac, -lam, -laiem,
va. imperf; Zastaliö, -le,
-lilem, va. perf. oerftä^lcn;
oerprten, befeftigen.
Zastalanie, Zastalenie,
-nia, sn. SSerftä^len n.; 33er-
^äi-ten n., 33efefiigen n.
Zastalosc, -sei, p^-sci, vn.
©törung /. '\m 33lut!reiölauf,
»tutftocfung /.
Zastanawiac,-vviara, -wia-
iem, I va. imperf; Zasta-
nowic, -wie, wiiem, I. va.
perf. 1) einfteHen, jum ©te^en
bringen; aufhören, hemmen;
robotnicy tej fabryki -nowili
robote bie Slrbeiter biefer ga«
brif ^aben bie 2lrbeit einge»
fteat; — wjpfaty bie ^o^-
iungen einfleUen; — rzeke
bengtufe im Saufe aufl^alten,
— kolo w mJynie baäÄamm»
rab fd^ü^en; — kiew txx^j Sölut
ftitten; 2) auffallen, oerrouns
bern, älnlaB ju 33etra^tungen
geben; to mnie -nowito bo§
ift mir aufgefallen ; nie go nie
-nawia er bcnft über nic^tä
nad^; II. — sie, vr. i) fte^en
bleiben, fid^ auff)alten, fid^
^emmen; 2) — sie nad czem
über etro. nad^benfen, etro.
erroägen; -now sie dobrze nad
Zastanawianie
608
Zastole
1a propozycja a potem dasz
odpowiedz benfe Über biefen
S5orfd)[ag gut nod^ unb bann
TOtrft bu crft eine Slntroott
geben; -now sie, CO robisz
Kberrege, roai bu mad^ft.
Zastanawianie, Zasta-
nowienie, -nia, sn, 1) |)em»
tnen n., Sluffialten n.; 2luf=
I)ören w,, ©inftetten n. ; 2) ^la^"
benfen n., Überlegen n., Über=
legung /. ; czynisz wszystko
hez -nia bu tuft alle§ o|ne
Überlegung,
Zastanie, Zastawanie,
-nia sn. Slntreffen «.; Über»
rafcben «.
Zastanownik, -a, jjI. -i,
^n., ©trid^ m., «paufe /. (alg
©d&riftjetd^en); = myslnik.
Zastarzalosc, -scij^Z. -sei,
sf. 35eraltete(6) n.; üeralte»
te§, unmobcrncä Sßefen, dtM=
ftänbigteit/., Slntiquiertl^eit /.
Zastrzarzec, -rzeje, -rza-
lem, vn. perf. oerolten, alt
reeroen.
Zastaw, -u, 2^^- 'Jt *"'•
«ßfanb n.; sßfanbleif)onftalt /.;
miec CO w -wie etU). fllS
5ßfanb l^abcn; zatrzymac
CO jako — etiD. al§ 5ßfanb
J&ef)alten; zaniesc co do -u
etil), in bie ^Pfanbleil^anftalt
tragen.
Zastawa, -wy, pl. -wy, sf. ;
rfm. Zastawka, -ki, ^^ -ki,
sf, 1) ©c^u^=, »ruftrae^r /.,
©c^u^roanb /■.•,!) jmmbaum w. ;
-wka wody g^ul?brett w.;
-wki Äläppd^en pZ, Ätapp-
l^fiutd^en n. ; — w kopalniach
©trecfenbamm «».; — grom-
bicza eleftrifcfic SBatterte; 2)
©ebecf n., SCafelgefc^irr «. ;
z wielka -wa mit großem
^ßrunte.
Zastawek, -wku, |;^ -wki,
^m. 5öanl^afen m., Sban!eifen
n., SBanfnagel »w.; — wpu-
stowy ^nbuftion^apparat m.
Zastawiaö, -wiam, -wia-
lem, I. va. imperf.; Zasta-
wi6, -wie, -wilem, II. ra. perf.
1) befeuert, bebedEen, bedten; stol
Buto -wiony reid^ gebedtte %a=
fei; — stol srebrem ben
^ifc^ mit ©ilbergerät bedfen;
— wal dzialami ben SBaß mit
Äanonen be)e^en ; 2) »er [teilen.
üerbarrüabieren, oerfe^en, an=
füHen; -wil drzwi szafa er
»erfteHte bie %nv mit einem
©d)ranl; caJy pok6j jest tak
-wiony, ie trudno sie w nim
pomiescic baö ganje Bii^itt^^^
ift fo oerriellt, ba^ eö jc^roer
ift, fic^ barin ju beroegen;
— kogo jmnbn fdEjii^en, be=
bedfen; -wii go swoja tarcza
er fc^ü^te i^n mit feinem
©d^ilbe; 3) an§ geuer fteüen,
beilegen, auffteHen ; 4) — wode
ba§ SBaffer l^emmen, »crfper»
ren, nerftopfen; 5) fteHen,
legen; — sidla ©d^Itngen le«
gen; — lapki g-aUen fteHen;
6) nerfe^en, cerpfänben ;
II. — sie, vr. 1) fid^ fd^ü^en,
fid& bedfen, fid^ mit dvo. X)er=
fteCen, etro. ju feinem ©c^u^e
Dor^alten; ettü. oorfd^ü^en;
2) fielen bleiben, flitl fielen;
3) — sie za kogo jtnnbm bei=
fielen, i^nfd^ü^en, certeibigen,
befd^irmen.
Zastawianie, Zastawie-
nie, -nia, sn. SBefe^en «., Se»
bedfen w.; SerfteHen «.; SSerfe^en
n. ; ^emmen n., Sperren n. ;
©teilen n. ; Segen n.; fßex'
pfänben n.
Zastawidlo, -dla, pl. -dia,
sn. ©c^leufen», ©d£)U^brett n.
Zastawniczy, adi. ^fanb=,
«ßfanblei^»; zaklad — «ßfanb»
leifianftalt /.; karta -cza
^fanbfc^ein m.
Zastawnik, -a, pl. -cy, sm.
1) 5ßfanbleif)er m.; 2) Sürge m.,
©eifel m.
Zastawny, adi. ?pfanb=,
Derfe|bar ; cerfeht, »erpfän«
bet; pszczola -wna Ialtbau=
enbe 2lrbeitäbiene.
Zast^piö, -pie, -pilem, va.
j)erf. ; Zastgpywac, -puje,
-walem, va. imperf. 1) er«=
fe^en, o ertreten; nie mi tej
straty — nie mo4e nic^ti
fonn mir biefen SSerluft er=
fe^en ; -wal mnie podczas
mojej nieobecnosei er f)at mic^
roä^renb meiner Slbroefeni^eit
uertreten ; staraj sie go godnie
— trad^te il^n rcürbig 3u t)er=
treten; 2) — komu droge
jmnbm in ben SBeg treten*
i^m ben SL'eg »erlegen; auf
lR<x\xb ausgef)en; -piJ mi dro-
I ge i odejsc przeszkodzil er
trat mir in ben 3Beg unb
»erl^inDerte mid^ am SBeg.
ge^en; -stepujesz mi swiatlo
DU fte^ft mir im Std^t; 3) —
ciaÄa, brzemieniem fdinianger
roerben; -pilo mi eluch, uszy
ba§ ©el^ör ift mir benommen.
Zastapienie, Zastgpywa-
nie, -nia, sn. SSertreten n.,
(Srfe^en n. ; — w ciaie ©c^man=
gerroerben n.; — fluchu a3e=
nommenl)eit /. beä ®el)öres.
Zasterowac, -luje, -wa-
lem, vn. perf. ju fteuern an»
fanqen.
Zastgkaö, -kam, -kalem,
vn. perf. ju äc^jen anfangen ;
aufäc^jen.
Zastgkanie, -nia, sn. ^d^-
gen n.
Zast§p, -u, pl. -y, sm.
1) 3Bet)r /., SruftroeVe /;
2) ©c^ar /., §eerfc^ar; Se-
gion /., 3iegiment n. ; -y nie-
bieskie bie l^immlifc^en §fer=
fd^aren; lud calymi -pami
szedl naprzöd baä 25oIf ging
in gan3en ©c^aren oorroärtS.
Zastgpca, -cy, pl. -cy, sm.
SSertreter m., ©telloertreter,
©ubftitut m.r, — dyrektora
SireftotfteHoertreter; — nau-
czyciela Sef)rfupplent m.,
©upplcnt m.] — tej firmy
ber SSertreter bicfer ^^^^tna-
Zastgpczy, Zastgpny,
adi.) Zastgpczo, Zastgpnie,
adv. üertretenb, S>ertreter» ;
»ertretbar; »ertretungäroeife.
Zastfpczyni, -ni, pl. -nie,
sf. a5ertreterin /., ©teHoer«
treterin.
Zastfpek, -pku, pl. -pki,
sn. Srfa? m., (Surrogat n.
Zastgpnica, -cy, pl. -ce,
sf. gürbitterin /., gürfpre-
c^erin /.
Zastgpnik, -a, pl. -cy, sm.
1 ) ©eif el m., Sürge m. ; 2) gur-
bitter m., f?ürfpred^(er) m.
Zastgpstwo, -wa, pl. -wa,
sm. Siertretung /., ©teHoer»
tretung; — firmy SBertre«
tung ber girma.
Zastoina, -ny, pl. -ny, sf.
©tocfung /'. ; geftörter Slut»
Umlauf, SBlutftodfung /.
Zastole, -la, pl. -la, sn.
^Ua4? m. hinter bem 2:ifd^e.
Zastoika
609
Zasuwny
Zastoika, -ki, pl. -ki, sf.
Stackhousia (^flanje).
Zastosowac,-suje,-walein,
va. perf. ; Zastosowywac,
-wnje, -walem, va. imyerf.
anroenben, in SlnroenDung
bringen; anpaffen; to przy-
siowie nie byto tu trafuie
-wane biefe§ ©prid)roort roar
l^ier nid^t richtig angerocnbet ;
nie mozna w tej chorobie
— iunego srodka man !ann
bei biefer ÄranlEf)eit lein an»
beceä SDUttcI anroenben; -suj
to wpierw do siebie roenbe
e§ juerft bei bir an, rtd;te "tiyx
bid^ guerft banad^ ; — sie, vr.
fic^ anpaffen; trzeba sie takze
— troche do swego otoczenia
man mu^ fic^ aud^ ein roenig
an feine Umgebung anpaffen.
Zastosowanie, Zastoso-
wywanie, -nia, sn. ^ilnroen=
bung /., älnroenben n. ; 2ln=
paffung f., 2lnpaffen n.
Zastoj, -stoju, pl. -stoje,
sm. ©tiUftanb m., ©tagna=
tion f.
Zastraszac, -szam, -sza-
lem, va. imperf.\ Zastra-
szyc, -sze, -szyletn, va. perf.
erjd)tecEen, ©dircden cmia'
gen, SlngCt moc^en.
Zastraszanie, Zastra-
szenie, -nia, sn. ©cfc^reden
«., ©injagen n. oon ©d)rcdE,
2In«ft.
Zastroje, -i, pl. tant. sn.
umE)erirrenöe Sienen (ol^ne
SienenftodE).
Zastronnik, -a, pl. -cy,
sm. '^Parteigänger m., ©ef=
tierer m.
Zastrormosc, -sei, sing,
tant. sf. ^arteiU^feit f., ®in-
feitigieit f.
Zastronny, a«^/. ;Zastron-
nie, adv. etnfeitig, parteiifc^.
Zastrugac, •?am, -g^a^'em,
va. perf. ; Zastrugiwac,
-guje, -waiem, va. imperf.
fpifeig ;iufd&ni6cn.
Zastruganie, Zastrugi-
wanie, -nia, sn. ^\x\i^n\^in
II., ^ufpi^en n.
Zastrupiad, -piam, -pia-
lem, va. imperf.] Zastrupic,
-pie, -pilem, va. perf. vit=
l^ar'fd^en, oecfd^orfcn, oernar«
bin, l^etlen; — sie, vr. fi^
SJownik polsko-niemiecki.
DcrJ^arfd^en, fjeilen, fic^ mit
einem ©c^orf bebeden.
Zastrupianie, Zastrupie-
nie, -nia, sn. 3?cri)arfd)en n.,
i^erf(^orfen n. ; Reiten n.
Zastrychowaö, -chuje,
-watem, va. perf. glatt ftrei»
d)en.
Zastrychowanie, -nia, sn.
©lattftreid^en n.
Zastryszec, -sze, -sza-
lem, vn. perf. bas Örunbeiä
ftopfen.
Zastrzal, -n, pl. -y, sm. ;
dim. Zastrzalek, -Iku, pl.
-iki, sm. 1) ©trebepfeiier m.,
Querl^olä «., ©trebebanb n.\
2) Sßunbe /. unter bem 3«'
E)ennagel (2;icr!canfl^eit).
Zastrzegac, -ofam, -g-alem,
va. imperf.; Zastrzedz, -ge,
•glem, va. perf. Borbef)aUen,
augmad)en, fic^ auäbebingen,
fid^ üerroaijren, fi^ DerfidE)ern;
-strzegJ sobie wytaczne prawo
uiywania er bel^ielt fi^ baä
auefdiUc^Itd^e 33enü|unggrec^t
öor; -glem to sobie w umo-
wie id^ l^abe e§ mit im
Sertraqe geroaFirt.
Zastrzeganie, Zastrze-
zenie, -nia, sn. SSerroabren
», SSorbebalten «., 2lu^=
mad)en n., SSerfic^crn n.; ^üor»
bebatt m.
Zastrzelenie, -nia, sn. ®t-
fd^tefeen n., 2;otfcf)ief(en n.
Zastrzelic, -le, -lilem, va.
perf. ecfc^iefien, totfc^iefien.
Zastrzegac, -gam, -galem,
va. imperf. ; Zastrzggn%c,
-gne, -gnalem, va. perf. fic^
üetfacEen, tief terfenfen.
Zastrzykac. -kam, -kalem,
I. vn. imperf. ; Zastrzyknac,
-kne, -knalera, vn. perf. ju
reißen, groidEen, ftedjen an»
fangen ; II. va. ^ineinfpri^en.
Zastrzykanie, -nia; Za-
strzyknigcie, -cia, sn. ^xo'\l=
!en w., ©teeren «., Steigen «.;
(ginfpri^en n.
Zastndzaö, -dzam, -dza-
?em, va. imperf. ; Zastudzi6,
-dze, -dzilem, va. perf. ab"
fügten; cr!alten, gefrieren, ge»
rinnen mad^en.
Zastudzanie, Zastudze-
nie, -nia, sn., 2lb{üi)Ien n.,
©efrieren «., ©erinnen n.
Zastukac, -kam, -katem,
va. perf. anhopfen.
Zastukanie, -nia, sn. %w-
flopfen n.
Zastygac, -gam, -gaiem,
vn. imperf. ; Zastygn^c,
-goe, -gnalem, vn. perf. er»
laiten, erftarren, füf)lerraerben,
(ftc^) ab!ü^len.
Zastyganie, -nia; Zasty-
gnigcie, -cia, sn. (gcfalten n.,
(Jfrit arten n.
Zasucie, -cia, sn. ®rb-
fd^lüpfe /.
Zasuc, -je, -lern, va. perf.
juidjütten, oerftürjcn.
Zasun^c, -ne, -nalem, va.
perf.\ Zasuwac, -warn, -wa-
lem, va. imperf. I^ineinfc^ies
ben; jufc^ieben, oorfd^ieben;
oerriegeln; oor», äU3ie^en;-sun
ten stoJ do kata fc^iebe btefen
Sifd^ in ben SBinfet ; — firanki
bie Sßorfiänge jujiel^en.
Zasunigcie, -cia : Zasu-
wanie, -nia, sn. §inein=
fc^ieben n. ; 3Sorfd^ieben n.,
3uf^ieben n.; 33erriegeln n.,
ßuüel^en n.
Zasuspendowac, -duje,
-waiem, va. perf. fuspen»
bieren; = Zawiesic.
Zasuspendowanie, -nia,
sn. ©uöpenbieren «., ©ug=
penfion f.\ = Zawieszenie.
Zasuszac, -szam, -szalem,
va. imperf. \ Zasuszyc, -sze,
-szyiem, va. perf. eintrodEnen,
auätrodEnen, börrcn [äffen.
Zasuszanie. Zasuszenie,
-nia, sn. ©mtroctnen »., 2Iuä«
trodEnen n.
Zasuwa, -wy, pl. -wy, sf. ;
dim. Zasuwka, -ki, pl. -ki.
sf. 1) Stiegel m., aSorfdjieber
m., 3^ei6er m., Sorreiber m.\
— oczepowa ©c^ubriegel mit
Unterlagäblec^; — okienna
23orreiber m.; — wpuszczana
5?antriegel; — z chybotka
ißafquia TO.; 2) ©ffenftappe
/". ; — stawidlowa ©c^u^»,
gallbrett n.
Zasuwnica, -cy, pl. -ce,
sf. ©ratfägc /.
Zasuwnik, -a, pl. -ki, sm.
®rat^obe[ m.
Zasuwny, adi. tjerfd^ieb»
bar; einfdjtcbbar.
39
Zaswatac
610
Zaszemrac
Zaswatac, -tarn, -taJem,
va. perf. alö 5^retetömann
oetfprec^en, oerloben.
Zaswawolic, -le, -liJem,
vn. perf. ju fc^äfern, ju
tollen anfangen.
Zaswgdniec, -nieje, -nia-
Jem, vn. perf. einen Sranb=
geruc^ befommcn.
Zaswfdzic, -dze, -dzilem,
vn. perf. ju ]UcEen anfangen.
Zaswfdzenie, -nia, sn.
Quden n.
Zasworowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. anloppeln.
Zasworowanie, -nia, sn.
Slnfoppeln n.
Zasycac, -cam, -catem,
va. imperf. \ Zasycic, -ce,
-cilem, va. perf. jättigen,
ftiCen.
Zasycanie, Zasycenie,
-nia, sn. ©ättigen «., ©tils
len n.
Zasychac, Zasychanie,
fiefje: Zaschnac, Zacßniecie.
Zasylac, Zasylanie, fie^e :
Zaslac, Zasiaaie.
Zasypac, -pie, -palem, va.
perf. ; Zasypywac, -puje,
-watem, va. imperf. cer=
fc^ütten, überfc^ütten, ju=
fd^ütten; — studnie piaakiem
ben Srunnen mit 6anb »er»
fc^ütten; gora piaskowa usu-
nela sie i -pala dwoch ro-
botnikow bet ©onbberg ift
abgerutfd^t unb l^at groei
2lrbeiter ucrfd^üttet; — czem
mit etn). cinftreuen, beftreuen ;
— sie, IT. üetf erlittet werben ;
fid) blamieren.
Zasypanie, Zasypywa-
nie, -uia, sn. 3u)c^üttea 7?.,
33erfcl^ütten «.; (Sinflteuen n.
Zasypiac, Zasypianie,
fie^e: Zasnac, Zaspac, Za-
sniecie, Zaspanie.
ZasyT)isko, -ka, ^jZ. -ka,
sn. nerrootfener @ang.
Zasypka, -ki, pl. -ki, sf.
©inflreupuloer «., 6treu=
pufner.
Zasystowaö, -stuje, -wa-
iem, va. perf. fiflieren, ouf=
fialten; = Wstrzymac.
Zasystowanie, -nia, sn.
eiftteren n., Siftierung /.,
3luf^alt€n n.; = Wstrzyma-
Zaszabrowac, -bruje, -wa-
lem, va. perf. mit fteinen
^ie^elftütfen auffüllen.
Zaszabrowanie, -nia, sn.
SluöfüUen n. mit Ileinen 3i«=
gelftüden.
Zaszalec, -leje, -lalem,
vn. perf. ju rafen, toEen an-
fangen.
Zaszamerowac, -ruje,
-w«lem, va. perf. oetfdjnüren.
Zaszamotac, -tam, -talem,
va. perf. anfangen ^eium=
jujetren.
Zaszancowac, -cuje, -wa-
lem, va. perf. oerfc^anjen;
— sie, vr. \\6) Derf(^anjen.
Zaszancowanie, -nia, sn.
SJerfc^angung f.
Zaszargac, -gam, -galem,
va. perf. befc^lumpetn; —
majatek baö SSermögcn fc]^ä=
bigen, minbern.
Zaszarganie, -nia, sn.
33efc^tumpern n.\ — maja-
tku 3Ser mögend tninberung /.
Zaszarpac, -pie, -palem,
va. imperf. ; Zaszarpnac,
-ne, -nalem, va. perf. i,\x
jerren anfangen; mitceifeen.
Zaszarpanie, -nia; Za-
szarpnigcie, -cia, sn. 3«r=
ren n. ; äßitreifien n.
Zaszczac, -szczam, -szcza-
Jem, va. perf. PoBpiffen, 6e=
piffen.
Zaszczanie, -nia, sn. SSoH
piffen «., öepiffen n.
Zaszczebiotac, -tam, -ta-
iem, vn. nn& va. perf. an=
fangen gu jroitfctern, ju lofen.
Zaszczebiotanie, -nia, sn.
3n)itfd)etn n.\ Äofen n.
Zaszczekac, -kam, -kalem,
vn. perf. gu btHen anfangen,
aufbfUen.
Zaszczekanie, -nia, sn.
^Bellen n.
Zaszczep, -u, pl. -y,
sni. ©inimpfen n.\ @inge=
impfte(§) n.
Zaszczepiac, -piam,-pia-
lein, va. imperf.; Za-
szczepi6, -pie, -piJem, va.
perf. einimpfen; einprägen.
Zaszczepianie, Zaszcze-
pienie, -nia, sn. (ginimpfen
n., einpfropfen n.
Zaszczepu^d, -ne, -natem,
va. perf. aiifpalten.
Zaszczgkac, -kam, -katem ;
Zaszczeknac, -ne, -natem,
vn. perf, ju flirren anfangen,
ein ©etöfe, (Seflirre ertönen
laffen.
Zaszczekanie, -nia; Za-
szczgknigcie, -cia, sn. ®r=
flirren n., ©rtönen n.
Zaszczkac, -kam, -kalem,
vn.perf. anfangen ju fd)lucffn,
in§ ©diluden fommen.
Zaszczkanie, -nia, sn.
©c^lutfen n.
Zaszczuc, -je, -Jem, va.
perf. 5u Sobe i^e^en.
Zaszczucie, -cia, sn. §e|en
n. p Sobe.
Zaszczycac, -c;im, -calem,
va. imperf. ; Zaszczycic,
-ce, -ciiem, va. perf. be=
e^ren, au^geid^nen; racz pan
— nas swoja obecnoscia
rooHen Sie unö burc^ Ql^re
Slnrcefenlieit beel^ren.
Zaszczycanie, Zaszczy-
cenie, -nia, sn. 33eel)ren n.,
2lugjei(^nen n.
Zaszczykac, -kam, -ka-
lem, va. perf. ju bcifsen,
fneipen, groicfen anfangen.
Zaszczypac, -pie, -paJem,
va. perf. anfangen 5n groiden.
Zaszczyt, -u, pl. -y, sm.
1) ®^re /. ; mam — zaprosic
pana ic^ ^abe bie Gt)re, Sie
einjutaben; z kim mam — ?
mit roem tjabe ic^ bie (g^re?
2) Sßürbe /., S^renftette /.;
nie dbam o -y id^ ma(f)e mir
nid^tä auä ©^renftelten ; dojsc
do najwyzszycb -6\v JU ben
^öd^ften aBürben gelangen,
eniporfletgen; 3) ''^kx'nt f.,
(S^rc /. ; przynosic swojej
rodzinie — feiner gamilte
jur ®^re gereichen.
Zaszczytny, adi. ; Za-
szczytnie, adv. rü^mlid^ft,
elirenuoU, ru^ntreidE), au§ge=
jeicfenet.
Zaszeleszczenie, -nia, sn.
Siaufc^en «., (Seräufc^.
Zaszelesciec, -szcze, -scia-
lem, vn. perf. ein ©eräufd^
Derurfa($en, ju raufc^en an=
fangen.
Zaszemrac, -ram, -ralem ;
Zaszemrzec, -rze, -rzalem,
vn. unb va. perf. ju mur=
mein, ^u murren anfangen.
Zaszemranie
611
Zaslepnifcie
Zaszemranie, Zaszem-
rzanie, Zaszemrzenie, -cia,
sn. SRurren n., ajluimeln n.
Zaszeptad, -ptam, -pta-
Jem, va. unö vn. per/, gu
lifpeln, murmeln, fluftern an=
fan(?en.
Zaszeptanie, -nia, sn.
Sifpeln «., SJutmeln n.,
fjrüftern n.
Zaszkaradzac, -dzam,
-dualem, va. imperf. ; Zaszka-
radzic, -dze, -dzilein, va.
perf. Derunftaften.
Zaszkaradzanie, Zaszka-
radzenie, -nia, sn. 58erun=
ftatten w., SSerunftaltung /.
Zaszklenie, -nia, sn. Ser=
glafen n.. 33erglafung f.
Zaszklic, -kle, -klilem, I.
ta. perf. ocrgtafen ; II. vn.
perf. (glasartig) auf5(i^en.
Zaszkodny, adi. ; Za-
szkodnie, adv. fc^äblid^.
Zaszkodzic, -dze, -dzilem,
va. perf. f^oben, fd^äbtgen,
©c^aben bringen, l^inbern,
flören; — ci to moze u
twoich przelozonych baö
!ann bir Bei beinen 35orge=
festen fd^aben; cajmniejsze
wzruszenie moÄe mu — bie
Ileinfte Stufregung fann i[;m
fc^aben.
Zaszlamowac, -mnje, -wa-
lem, va. perf. ; oerfd^lämmen,
mit ©(^(amm anfüllen; —
drzewko ein 33äumc^en ein»
fd^fämmen.
Zaszlamowanie, -nia, sn.
©tnfc^Iämmen n.
Zaszlifowac, -fuje, -wa-
lem, va. perf. juf^reifen,
roeafc^Ieifen.
Zaszlifowanie, -nia, sn.
3ufc^leifen n., äßegfcl)leifen n.
Zaszlochac, -cham, -cha-
lem, im. perf. ju fc^Iuc^jeii
anfangen, auffc^Iuc^äen.
Zaszlochanie, -nia, sn.
©cftluc^üen n.
Zaszlapac, -pie, -palem,
va. perf. über ben ©c§nür=
ftrang treten; — sie, vr. fic^
(f^ön) l^ineinbringen.
Zaszmerac, -ram, -ralem,
t'H. perf. ein (Seräufd^ er=
^eben, machen.
Zasznurowac, -ruje, -wa-
iem, va. imperf.; Zasznuro-
I wywac, -wuje, -walem, va.
i imperf. juf^nürcn, um=
j fc^nüren; jujiei^en.
I Zasznurowanie, -nia, sn.
3ufc^nüren n., ^ujie^en n.
Zaszorowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. abf^nüren;
— piaskiem nerfanben.
Zaszorowanie, -nia, sn.
3tbfc^nüren n., SSerfanben n.
Zaszpalerowac, -ruje,
-walem, va. perf. mit €pa=
lieten befe^en.
Zaszpecac, -cam, -catem,
va. imperf. ; Zaszpecic, -ce,
-eitern, va. perf. Derun=
ftalten, Derunjteren, l^ä^Iid^
moc^en.
Zaszpilac, -lam, -lalem,
va. imperf. ; Zaszpilic, -le,
-lilem, va. perf. junabeln,
5ufpenbeln, mit ©tednabetn
oefeftigen.
Zaszpilanie, Zaszpilenie,
-nia, sn. ^uncLbtin n., Qu^
fpenbeln n.
Zaszpuntowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. ^ufpunben.
Zaszpuntowanie, -nia, sn.
Sufpunben n.
Zasztukowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. juftütfeln.
Zasztukowanie, -nia, sn.
3uftücfcln n.
Zaszturkac, -kam, -ka-
1cm, va. perf.; Zaszturki-
wac, -kuje, -walem, va.
imperf. mit ©tö^en, ^^üffen
pittqen.
Zaszturkanie, Zasztur-
kiwanie, -nia, sn. ©tcfjen
n., puffen n.
Zaszturmowac, -xQoje,
-walem, vn. perf. %\\ ftürmen
anfangen.
Zaszumieö, -mie, -miatem,
vyi. perf. ju raufc^en, faufen
anfangen,
Zaszumienie, -nia, sn.
Slaufc^en n., ©aufen n.
Zaszumowac, -muje, -wa-
lem, vn. perf. jU fdjäumen
anfangen, auffc|iäumen.
Zaszumowanie, -nia, sn.
©d)äumen ??., 9lufftf)äumen n.
Zaszwankowac, -kuje,
-walem, vn. perf. ju fd^man»
fen anfangen ; — na zdrowiu
2l6brud| an ber ©efunb^eit
erfeiben, ju fränfefn anfangen.
-nia.
Zaszwankowanie,
sn. ©c^roanfen n.
Zaszycie, -cia ; Zaszy-
wanie, -nia, sn. 3unä[}en n.,
äiernä^en n.
Zaszyc, -je, -lern, va.
perf. ; Zaszywaö, -warn,
-walem, va. imperf. junä^en,
Detnä^en; einnähen; — rane
bie SBunbe oernä^en; —
pieniadze w podszewke ®etö
in baä gutter einnähen; —
sie, vr. einbringen; -1 sie w
lasy er ift in bie Siiätber ein»
gebrungen.
Zas, coni. aber, bagegen,
hingegen; tys bogaty, ja —
ubogi bu bifi rei^, ic^ hin-
gegen arm; gdzie — ntcf)t
bocfi.
Zascianek, -nku, pl. -nki,
sm. 1) ^^Ial5 m. I^inter ber
SBanb; 2j §of m., ®ut n.
beä Äleinabelä; Ileinabeligeg
SDorf.
Zasciankowy, adi. ; länb«
lid^; — sziachcic SJtttgtieb
m. be§ nieberen Slbelö.
Zascielac, Zascielanie,
fieöe: Zasiac, Zaslanie.
Zascigaö, -gam, -gatem,
vn. perf. ya. S^obe l^e^en,
jagen.
Zaslaz, -u, pl. -y, sm.
©ifta /., ©amtpoppet /.
Zaslepiac, -piam, -pialem,
va. imperf.; Zaslepic, -pie,
-pilem, va. ^^er/^'. blenben,
oerblenbcn; milosc -pia ludzi
czesto Siebe oerblenbet oft
bie aWenfc^en, Siebe mad^t bie
aJlenfc^en blinb ; gniewem
-piony »om 3orn geblenbet;
-pilo go szczesL'ie baä ©lüct
^at i^n cerbienbet; — sie,
vr. \\6) oerblenben; — sie
czems, — sie w kim ftc^
burc^ etn)., burc^imnbn blenben
laffen; byc -pionym w kimö
in imnbn oernarrt fein; byc
-pionym w sobie einen ge=
roaltigen 2)ünfe[, ©elbflner»
blenbung befil5en.
Zaslepianie, Zaslepienie,
-nia, sn. SJIenben n., a>er=
blenben «.; 33erblenbung /.
Zaslepn%6, -pne, -pnalem,
vn perf. erblinben.
Zaslepnigcie, -cia, sn.
(Srblinben n.
39*
Zasliniac
612
Zataborowac
Zasliniac, -niam, -nialem,
va. imperf. \ Zasliniö, -nie,
-niJem, va. pcrf. be[peicl|eln,
begeifern, mit ©peid^el be=
beden.
Zasliuiauie, Zaslinienie,
-nia, sn. Söegeifem «., JBe»
fpetieln n.
Zaslizgac sig, -zgam, -zga-
}em, vr. perf. big tool^in fd)Ieis
fen, gleiten.
Zaslizu^c, -zue, -znalem,
vn. perf. glatt, fc^lüpfrig
TDerben.
Zaslizniac, -zniam. -zaia-
Jem, va. imperf.-^ Zasliznic,
-znie, -^Qilem, va. perf. glatt,
jc^lüpfrig ma^en.
Zaslaba, -by, pl. -by, sf.
Cyclobothra (^ftanje).
Zaslubiaö, -biam, -biaiem,
va. imperf. \ Zaslubic, -bie,
-biiem, va. perf. feierlich ge=
loben, Derloben, r)erj[preci^en,
peiraten; — komu cörke j
imnbm bie %Q<i)itx jur '^X0k\x
geben, Dermötjlen.
Zaslubiauie, Zaslubieuie,
-nia, SM. SSerloben n., SSet=
jpceij^enn.; heiraten «., 35er=
iietraten, SSermäl^Ien «.
Zaslubiny, -bin, plur. tant.
sn. Seimä^lung/., Stauung/.
Zasmiac sig, -mieje, -mia-
lem, vr. perf. auflad^en, an=
fanqen xu lachen, gu läd^eln.
Zasmianie sig, -nia, sn.
2luflac^en n.
Zasmiecic, -ce, -ciJem,
va. -perf. mit 5?el)tic^t »erun-
reinigen.
Zasmieceuie, -uia, sn.
35etunreinigung /. mit Äe^rid^t.
Zasmierdzac, -dzam, -dza-
\eva, va. imperf.; Zasmier-
dzic, -dze, -dziiem, va. perf.
ftinfenb mad^en, ftintig mo-
c^en ; — sie, vr. ftinfig,
ftinfenb macöen.
Zasmierdzauie, Zasmier-
dzenie, -nia, sn. ©tinfen n.
Zasmierdziec, -dzieje,
-dziatem, vn. ninfenb werben.
Zaömieszyö, -sze, -szy-
iem, va. perf aufheitern,
5um Sachen reijen.
Zaäniad, -a, pl. -y, sm.
1) aJiuttertorn n.\ 2) nerbor«
bene isrud^t im SUhitterleibe.
Zaäniecaö, -cam, -calem,
va. imperf. ; Zasnieciö, -ce,
-ciJem, va. perf. mit bem
ßornbranbe anfteden; — sie,
vr. unfrud^tbar rcerben.
Zasuiedzenie, -nia, sn.
Stnlaufen n. mit 3toft.
Zasniedzic, -dze, -dziiem,
va. perf. mit grünem 3toft,
mit ©rünfpan anlaufen laffen.
Zasniedziec, -dzieje, -dzia-
iem, vn. perf. mit grünem
9tol"t anlaufen, oerroften.
Zasniezac, -Äam, -tsism,
va. imperf.'., Zasniezyc, -äe,
-zylem, va. perf. nerfc^neien.
Zasniezanie, Zasnieze-
nie, -nia, sn. SScrfc^neien n.
Zasnigcie, -cia, sn. fiel^e:
Zaaypianie.
Zaspiewac, -warn, -walem,
va. unb vn. perf. ju fingen
anfangen, einen (Sefang an=
ftimmen.
Zaspiewanie, -nia, sn.
©ingen n.\ Slnftimmen n.
eineä ©efangeä. Siebeä.
Zasrubowa6, -buje, -wa-
lem, va. perf. gufd^rauben,
etnfd^rauben.
Zasrubowanie, -nia, sn.
gufc^rauben n., (ginfd)rau=
ben n.
Zasrzenic, -nie, -nilem,
va. perf. bereifen, mit Sieif
bebeden.
Zasrzenie, -nia, sn. SBe»
reifen n.
Zasrzeszyc sig, -sze, -szy-
lem, vr. perf. mit ©runbeiä
bebeden.'
Zaswiadczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf.; Zaswiad-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
beäeugen,beflätigen, (ein) S^ug'
niö auäfteHen, geben.
Zaswiadczenie, Zaswiad-
czanie, -nia, sn. S3eftätigung
/., Qeugnis n.
Zaswiatowy, adi. ou^er=
loeltlid^, überitbifd^, tran-
fjenbent.
Zaswi%tkowa6, -kuje, -wa-
tem, vn. perf. ju feiern an=
fangen.
Zaäwidrowac, -druje, -wa-
iem, va. unb vn. perf. %\x
boI)ren anfangen, f)ineinbof)ren,
»erbobren.
Zaswidrowanie, -nia, sn.
33oE)cen n.
Zaswiecac, -cam, -calem,
I. va. imperf. ; Zaswiecic,
-ce, -cilem, I. va. perf. an-
jünben, anfteden, Sic^t mact)en ;
-6wiec lampe jünbe bie Sampe
an ; II. vn. leud^ten ; gu glän=
gen, ju ftra^len anfangen;
III. -— sie, vr. erleuchtet tDer>
ben, gu glühen, fptüf)en, bren=
nen anfangen; ai; mi sie w
oczach -cilo Junten fprü|ten
mir auä ben 2lugen.
Zaswiecanie, Zaswiece-
nie, SM. Slagünben «., 2ln»
fteden «. ; Seuc^ten »., ®län=
gen n., ©tratjten n., ©ptüt^en n.
Zaswiecie, -cia, sn. über=
irbifdö, unmirflid^e SBett.
Zaswiegotaö, -tarn, -talem,
vn. unb va. perf. gu gn)itf($crn
anfangen.
Zaswiegotanie, -nia, sn.
3n)itfct)ern n.
Zaswierzbiec, -bie, -bilem,
vn. perf. gu Juden anfangen.
Zaswierzbienie, -nia, sn.
^uden n.
Zaswigcic, -ce, -cilem,
va. perf. austrumpfen, alä
Stumpf auäroetfen.
Zaswigdziec,-dze,-dzia}em,
vn. perf. gu Juden anfangen.
Zaswinic, -nie, -nilem, va.
perf. cerfdjroeinern, cerfauen.
Zaswinienie, -nia, sm. S5er=
fd^roeinern M.,sUerfd^n3einerung
/., 5Jerfauen n.
Zaswistaö, -stam, -stalem ;
Zaswisn^c, -sne, -snalem,
vn. uiib va. perf. gu pfeifen
anfangen, einen ^^fiff tun.
Zaswistanie, -uia ; Zaswi-
snigcie, -cia, sm. pfeifen n.
Zaswit, -u, pl. -y, sm. 1)
^iJiorgenbämmerung /. ; 2) ( Aste-
liscium) 2)otbenftern(^en «.
Zaswita6, -tam, -talem,
vn. perf. tagen, b^U raerben.
Zaswitanie, -nia, sn.
Saacn n.
Zaswitnia, -ni, pl. -nie, sf.
Staavia (^flarge).
Zatabaczyc, -cze, -czylem,
va. perf. mit ©c|nupftabaf
oerfd^mieren, oerunreinigen.
Zatabaczeuie, -nia, sn.
S^erfd^miercn «., aSerunreinigen
n. mit Sabaf.
Zataborowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. eine 2ßagen=
Zataborowanie
613
Zatkac
5urg auf [teHert ; — co mit
einer SßoflenBurg einfd^Iie^en.
Zataborowanie, -nia, sn.
2luf[teUen n. einet aßagen=
6ura.
Zataczac, -czam, -czaJem,
va. imperf. ; Zatoczy6, -cze,
-czylem, va. per f. 1) ^in«
roäljen, Einrollen; — co
dokad etrc. roo^in n)är3eii,
foHetn; — dziala na waly
bie Kanonen auf bcn SBäHen
aufpflanjen; — kamien na
g-ore ben ©tcin auf ben Serg
roäljen; — powoz przed sa,-
nek ben SBagen »or bie 3]e=
ranba roüen; 2) abtunben, ab=
frcifen, ein 'Siab, einen Ärciö
ma^en, in ber siunbe ]^etum=
bewegen; — koio cyrklem
mit bem ^ii^^^l einen i^reiö
jie^cn; — kregi Ä'retie jie»
^en, freifen (üom 3?ogel=
f[ug); 3) — obüz ba6 Sager
obfterfen, auffd&lagcn; 4) —
beczke ein g^af; onjapfeu; II.
— sie, vr. 1) taumeln; -cza
sie jak pijauy er taumelt
rofe ein Sbetrunlener; 21 —
sie dokad ^intorfeln, f)in=
rollen.
Zataczanie, Zatoczenie,
-nia, sn. 1) SiloIIen «., 2BäI=
jen «. ; 2) 3lbfreifen n., 216=
runben n. ; 3) 3:aumeln n.,
Sorfeln n.
Zataflowac, -fluje, -walem,
va. perf. »ertafeln, mit %a=
|cln bebedfen.
Zataflowanie, -aia, S7t.
aSertafeln n. ; 2;afelung /.
Zatajac, -jam, -jalem, va.
imperf.] Zataic, -je, -ifem,
va. per/. 1) Dcrljeimlid^en,
ücrbergen; dluzej sie to —
nie da baä lä^t ft'c^ nid^t
länger uerf)eimlic^en; 2) —
kasze bie ®rü|e betb ein=
füilieii.
Zatajanie, Zatajenie, -nia,
sw. 25er^eimlicften ti., SSer=
berc?en n.
Zatamowac, -m"je, -wa-
iem, va. perf.: Zatamowy-
wac, -wuje, -wa-teni, va.
imperf. füllen, bämmen, l^em=
mpn ; einbämmen.
Zatamowanie, Zatamo-
wywanie, -nia, sn. ©tiüen
n., öemmen «., Summen n.
Zatanczyc, -cze, -czytem,
vn. unb va. perf. ju tanjen
anfangen, ein roenig tanjen.
Zatanczenie, -nia, sn.
Janjicn n.
Zatapiaö, -piam, -pialem,
I. va. imperf. ; Zatopic, -pie,
-pifem, I. va. perf oerfen=
fen, erfäufen; — okret baä
©c^iff in ben @runb bohren;
— szpade w czyja pier.s fei«
nen ©egen in jm'nbä Sruft
»erfenlEen; -piony w myslach
in ©ebanfen oetfunfen; II. —
sie, vr. 1) fic^ Derfenfen, fic^
»ertiefen; — sie w grze ftc^
im ©pisle Dertiefen; im bar-
dziej sie w tym przedmiocie
-piam ie mel^r ic| in biefen
©egenftanb einbringe ; 2) unter»
geben, uerfin!en.
Zatapianie, Zatopienie,
-nia, sn. )i>erftnfen n., 5yer=
fen!en n., Untertauchen n.\
SSerttefen «.; — gzymsu 2:ot=
laufen n. be§ ®efimfe§.
Zatarasowac, -suje, -wa-
lem, va.perf. oerbarrifabieren,
Dertammeln.
Zatarasowanie, -nia, sn.
S5et6ariifabieren n., 3>erram=
mein n.
Zatarcie, ficfje : Zacieranie.
Zatarg, -u, pl. -i, sm. ;
dim. Zatarczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©treit m., 3n)ift m., ^on=
flift m.
Zatargaö, -gano, -gafem,
vn. imperf. ; Zatargn§c,
-ne, -naiem, vn. perf. ju jer»
ren anfangen.
Zatarganie, -nia; Zatar-
gnigcie, -eia, sn. "^ixitn n.
Zatargowac,-guje, -walem,
va. unb vn. perf er^anbeln,
l^x banbeln beainnen.
Zatarzac si§, -rzam, -rza-
lem, vr. perf. itd) Big roo^in
Töätjen, fid) rcäljenb {)erum=
treiben.
Zatasowac, -''uje, -walem,
va. imperf \ Zatasowywac,
-wuje, -walem, va. perf. bi§
hinter etro. ^inauftürmen, auf-
löäufen; — karty bie Aorten
mifd^en.
Zatasowanie, Zatasowy-
wanie, -nia, sn. 31 uf türmen
n., 2luff)äitfen n.\ 2lufmi=
ic^en n.
Zatem, coni. bal^er, folglich,
alfo; — nie z tego nie bedzie
ol)o barau§ roirb nichts ; a —
alfo foIgli(§.
Zatemperowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. jufpi^en, ju=
fc^netben, fpi^en, fd^neiben ;
ülöwek — einen SIeiftift
fpil5en.
Zatemperowanie, -nia, sn.
3ufc^neiben n., 3ufpi|en n.,
©pi^en n.
Zatgchlina, -ny, pl. -ny,
sf. ; Zatgchlosc, -sei, pl. -sei,
sf. Xumpfii^feit /.
Zat§chn^6, -ohne, -chlem,
vn. perf. bumpfig roerben.
Zat^piac, -piam, -pialem,
va. imperf. ; Zatgpic, -pie,
-pilem, va. perf. ftumpf
mad^en, obftumpfen; — sie,
vr. ftumpf roerben, fic^ ob=
flumpfen.
Zatgpian, -u, pl. -y, sm.
Lidorodendrum (ißflange).
Zat§pie6, -pieje, -pialem,
vn. perf. ftumpf roerben, fid^
abftu'npfen.
Zatgpienie, -nia, sn.
©tumpft)eit /.
Zatgskniö, -knie, -knilem,
vn. perf. ©ef)nfucf»t belommcn,
ficb fet)nen ; — za ojczyzna
fid) nacft ber öeimat fef)nen.
Zatgsknienie, -nia, sn.
©ebnen «., ©e^nfud^t /.
Zatgtnid, -nie, -nifem, vn.
perf. erörö^ncn, erfc^allen.
Zatgtnienie, -nia, sn. ®r=
bröbnen n., (stfc^atlen n.
Zat§zac, -xam, -zalem, va.
imperf. ; Zat§zy6,-ze,-iylem,
va. perf. fteif macfien; Der=
fteifen.
Zat§zniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. fteif roerben, erftar=
ren ; fefte gorm, ©eftoit an=
ne[)men.
Zatkac, -kam, -kalem, va.
perf.\ Zatykac, -kam, -ka-
lem, va. imperf. juftopfcn,
oerfiopfen; jupfropfen; —
dziure ein Sod) juftopfen; —
komu gebe jmnbm ben i'iunb
juftopfen; — cos korkiem
etro. jufpunben, oerforten; —
sobie nos fid| bie Stafe Der«
ftopfen; cos -kalo rure etro
^at bie SRö^re tjerftopft.
Zatkalik
614
Zatrudnianie
Zatkalik, -a, pl. -i, sm.
Äetni^oljfäfer vi.
Zatkanie,Zatykaiiie, -nia,
AM. 1) ^uftopfen n., gupfropfen
n. ; — zaprawy aSerfe^ung /.
bc§ ©efteüä; 2) SSetftopfung
/., Dbftruftton /.
Zatkanka. -ki, pl. -ki, sf.
|)autfalte /., Etappe/., ©ci)(u|s
l^äutc^en «.
Zatkn^6, -kne, -knatem,
va. perf.; Zatykac, -kam,
-kalem, va. imperf. auffteden,
anftecfen, ftetfen, aufpflanzen;
— choragiew na murach bie
g^afme auf ben SJJauern
aufvfiangen.
Zatkniecie, -cia • Zatyka-
nie, -nia, sn. SCufftetfen «.,
2lufpflan;!en n.
Zatlec, -tleje, -tlaJem, vn.
perf. SU glimmen anfangen.
Zatlenie, -nia, sn. ©lim-
men n.
Zatlaczac, -czam, -czalem,
va, imperf. ; Zatloczyc, -cze,
-czylem, ?;a. i>er/. üoU pfrop=
fen, ftopfen, Ijineinftopfen;
erbrücfen.
Zatlaczanie, Zatlocze-
nie, -nia, sn. ä$oHltopfen n.,
aSoIIpfropfen n. ; §ineinftop=
fen 11. ; (SrbrüdEen n.
Zatiuc, -ke, -klem, ta.
2Je»/. totfto^en, »ftampfen,
=fcl^Iagen; — sie, vr. fic^ in ber
roeiten 3BeIt herumtreiben.
Zatluczenie, -nia, sn. 3;o{=
ftofeen «., Sotftampfen n.
Zatlumiac, -miam, -mia-
lem, va. imperf. \ Zatlumic,
-mie, -miiem, la. perf. bämp«
fen/ crftiden, crDrüden; — w
sohle wszelkie lepsze uczucia
äße befferen ^Regungen in fic^
erbrüden.
Zatlumianie, Zatlumie-
nie, -nia, sn. kämpfen n., (gr=
fticEen n., ©rbrücfen n.
Zatluszczenie, -nia, sn.
aSerfctten m., SSerfettung /".•,
— serca .^erjuerfettung.
Zatluszczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf.; Zatlu-
sciö, -szcze, -äcHem, va. perf.
uerfetten, fett, fettig moc^en;
— sie, vr. firf) mit %tii be=
jcftmieren; fic^ nerfetten.
Zatoczek, -czka, ^L -czki,
sm. 1) SeHerfc^nedte f., m'xdti-
raupe /., SBirfler m.\ 2) gflol= j
ler TM., ©(^Ungenf(f)Ionge /.
Zatoczysty, adi. foßemb ;
geroäl^t; bogenförmig.
Zatok, -u, p)^' -i) •'»»• Dl^r= j
leifte f., nberer Seil beä D^res. !
Zatoka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
(Solf m., aSuc^t /., iKeerbufcn
TM.; ajie! n., §off n. ; 2)
S3unb m. um ben Durban; 3)
Krümmung /"., Sßinbung /.,
aSoIute /.
Zaton^c, -ne, -nai'em, vn.
perf. untergeben, unterfinfen,
üerfiniEen,ertrinfen; juOrunbe
ge^en; laki -nety bie Sßiefen
fteEien unter SBaffer.
Zatonigcie, -cia, sn. ©r»
trinlen «., Untergel^en n., Un=
tcrfinfen n.
Zatop, -u, pl. -y, sm. 1)
SBafferflut /"., Überfc^iöem=
mung /. ; 2) überfcfiroemmteg [
iianb; gnunbationSgebiet n. \
Zator, -u, pl. -y, sm. 1) j
©iöbamm m.; SSerfperren n.,\
58er[topfung /. ber glut; 2) |
Xiefe /., neueä Sßafferbeet m '
glüffen unb Sanbfeen.
Zatracac, -cam, -calem,
va. imperf.:, Zatraciö, -ce,
-cilem, va. perf. ueilieren;
üernidöten, «ertilgen, ju '.Srunbe
richten; -cit juz poczucie obo-
wiazku er ^at fc^on ganj bog
^füd^tgefü^l üerloren; — sie,
vr. üerloren gelten, uernid^tet,
üertilgt toerben.
Zatracanie, Zatracenie,
-nia, sn. 3?erlteren n. ; Sßer»
nickten «., SSertilgen n.\ aSer=
berben n., Untergang m.
Zatradowac, -duje, -watem,
va. perf. geric|itUd^ trabieren.
Zatrata, -ty, pl. -ty, sf.
t^ernic^tung /., Sßertitgung /.
Zatratowa6, -tuje, -waiem,
va. perf. nieberftampfen, nie=
beitreten, nieberreiten, ocr»
treten; — sie, vr. ftd^ ben
fjuft üerffaud^en, üerrounben.
Zatratowanie, -nia, sn.
5Riebertreten «., 3Jieberreiten
Zatrawa, -wy, pl. -wy, sf.
Trewia (^flanje).
Zatr%bi<5, -bie, -bifeui, vn.
verf. blajen, ju blafen an»
fangen, in bie ^trompete, in§
§orn fto^en.
Zatracac, -cam, -calem, I.
va. imperf.; Zatracic, -ce,
-ciJem, I. va. perf. 1) Der=
legen; oerftofeen; 2) — kogo
einem etro. oerfe^en; II. vn.
1) — o CO etro. berühren;
2) -czem nad^ etro. riechen,
f(^me(fen; HI. — sie, vr. in
aSerflofs geraten.
Zatracanie, Zatracenie,
-nia, sn. 1) SJerlegen n.,
a?erfto§en n. ; IBerül^ren n.\
Stied^en «., ©d^medEen n.
nacfc etro.
Zatrgt, -u, pl. -y, sm.
SBunbe /'. am ^ferbefufe.
Zatroczyc, -cze, -czytera,
va. perf. einbinben, ein=
fc^nürcn, an bie treffen
nei^men.
Zatroskac, -kam, -kaJem ;
Zatroszczyc, -cze, -czyiem,
va. perf. itummer, (Sorgen
mad^en; — sie, vr. in Äum=
mer, gro^e aSerlegenl^eit ge=
raten.
Zatroskanie, Zatroszcze-
nie, -nia, sn. ©otgen «.,
Summern n.
Zatrucie, -cia, sm. a>er=
giftung /'. ; — krwi Slutoer«
giftung.
Zatruc, -je, -lern, va.perf. ;
Zatruwac, -wam, -waJem,
va. imperf. »ergiften; — ko-
mu zycie jmnbm baä Seben
vergiften.
Zatrudniac, -niam, -nia-
lem, va. imperf.; Zatrudnic,
-nie, -nilem, va. perf. be»
fd^äftigen, Sefd^äftigung geben,
oerfd^affen; wielu robotniköw
-niasz w tej fabryce? roieoiel
Slrbeiter befd^äftigft buin biefer
jjabrif? trzeba go wiecej —
man mufe i^n mel^r 'befd^äf=
tigen; — sie, vr. fic^ befc^äf=-
tigen ; czem sie -niasz w wol-
nych chwilach V roomit befd|äf=
tigft bu biet) in beinen freien
SluaenblidEen '<
Zatrudnianie, Zatrudnie-
nie, -nia, sn. ^efd^äfttgen n. ;
Sefc^äftigung /. ; nie mite ia-
(Inego -nia gar feine 33efc^äf=
tigung l^aben, befc^äftigungs*
loa fein; bez -nia befc^äfti=
gungsloä; czas wolny od
-dnien bie Don 33erufö9efdE)äf»
ten freie ^ixi.
Zatruwanie
615
Zatwarzaö
Zatruwanie. -nia; Zatru-
cie. -cia, sn. -Bergiftm n.
Zatrwazac, -zam, -zalem,
va. imperf.] Zatrwozyc, -ze,
-zylem, ta. perf. ängfttgen,
3lngft einjagen, erfc^recfen, 5e="
ftürgen, beftürjt ma^en; -Äyiy
go bardzo te wiadomosci bicfe
Siac^rid^ten etfcf)recften i^n
fe^r; nie rnnie wiecej nie
•woäy nic^tö me^r fann mid)
fc^reden.
Zatrwazanie, Zatrwoze-
nie, -nia, sn. örfc^retfeu n.,
Seüütjen n., Singftigen n.
Zatrwian, -u, pl. -y, sm.
(Statice) SBegeric^nelfe f.
Zatrzalin. -a, pl. -j, sm.
Podocarpus ('l^ftanse).
Zatrzask, -u, pl. -i, stn.
1) g-aUe /. (mit äibäugfeber);
2) einic^nappenbe ©perr=
!lin!e; 3) Srucffnopf m.
Zatrzaskac, -kam, -kaiem ;
Zatrzasn%6, -ne, -natem,
va. perf. ; Zatrzaskiwac,
-kiije, -vvalem, va. imperf.
^eftig äUiDerfen, äufc^tagen ;
feft jumad^en, jufd^Iieien;
wyszedl -nawszy drzwi za
soba er ging roeg unb fd^Iug
hinter fic^ bie %vx ju.
Zatrzaskanie, -nia; Za-
trzasnifcie, -cia; Zatrza-
skiwanie, -nia, sn. 3ufc^Ia=
gen ».; 3"'nof^2" "■) 3"'
fd)Uefeen n.
Zatrzasac, -sam, -salem,
va. imperf. ; Zatrzasc, -trza-
sne, -snalem, va. perf. eV'
jdiüttern/ ju fc^üttelii, rütteln
anfangen; -trzasi swiatem er
crfc^üttette bie SEelt; — sie,
vr. erbeben, erjittern; erbröE)'=
nen; zamek -trzasl sie w po-
sadach ba§ Sc^io^ erbitterte
bis ju ben ©runbmouern.
Zatrzasanie, -nia; Za-
trzasniecie, -cia; Zatrz§sie-
nie,' -nia, sn. (gr^ittetn n.,
erbeben »., ©cf^iittern «.;
(scfd^ütterung /.; erDiöö=
nen n.
Zatrzec, fiel^e: Zacierac.
Zatrzepac, -pie, -palero,
va. jjerf. ju flopfen anfangen.
Zatrzepanie. -nia, sn.
^loüfen n.
Zatrzepotac -tarn, -tatera,
vn. perf. flattern, mit ben
^•lüqetn fd)lagen.
Zatrzepotanie, -nia, vn.
J-fattern n.
Zatrzeszczec, -szcze, szcza-
Jem, vn. perf. ju fra(^en,
praffeln, fniftern anfangen.
Zatrzeszczenie, -uia, sn.
iirac^en -»., '.ßraffeln n., Äni=
ftern n.
Zatrzym, -u, pZ. -y, sm.
Slbfpannung /., ©pann=
fd^Iüffet m.
Zatrzymanie, Zatrzymy-
wanie, -nia, sn. ®int)alten
n., Slut^atten «., ßurUcf^alten
«., ^n^alten n.\ — pociagu
2ln^alten beä Sug^s; — bie-
gu wielkiego pieca Sln^alten
beä Dfcngangcö; — uryny
§arnBer£)a(tung /'. ; — wia-
ir6w mu dokucza er [eibet
an SSerfe^ung ber Söinbe.
Zatrzymac, -mam, -ma-
lern, va. perf.:, Zatrzymy-
wac, -muje, -walem, va. im-
perf. 1) ab|oIten, jurüd^alten,
oer^alten, anhalten; nie -muj
rnnie dlazej ^alte mic^ nid^t
länger auf; — pociag ben
3ug anhalten, ben Sus S"i"
Stehen bringen; — slonce
w biegu bie Sonne in i^rem
Saufe aiiffiatten; nie go nie
-ma nid^tä mirb il^n ouf^alten ;
— oddech ben 2ltem gurüdE-
lialten; — zegar bie U^r i^um
©teilen bringen; 2) ^emmen,
ftiCen; — krwiotok ben Stut=
fturä ^emmen; 2) behalten;
mozesz te ksiaike — jak
dtugo cbcesz x>\\ fannft bas
33u^ begatten, fotange bu
roiüft; -maj to dobrze w pa-
mieci behalte cä gut im (Se=
bä^tniö ; -maj te tajemnice
dla siebie behalte btejes @e'
()eimni3 für bid); •mal' muie
na ohieclzie er bet)ielt mid^
jum 3Jtittageffen ; — cudza
wlasnosc frembcs @ut bef)al'
ten; kaz dla mnie takie —
raieJMce lafe für mi^ auc^
einen -^la^ belegen; II. —
sie, vr. 1) fi($ auft)alten, fte^en
bleiben, anf)aiten, »erroeilen;
-mal' sie u nas kilka Hni er
u jrrocilt'e bei unö ein paar Sage;
-muje s'e wszedzie po drodze
er bleibt übeiaQ untetrcegö
[teilen; nie -muj sie nigdzie
l)alte bid^ nirgenbä auf; -maj
sie tu chwilke roarte ^ier
einen 2iugcnblicf ; 2) oer^alten,
fid) üerfe^en, nid^t ablaufen,
nid6t abgeben.
Zatuczaö, -czam, -czalem,
va. imperf.'^ Zatuczyc, -cze,
-czylem, va. perf. Durc^ üielcö
effen IV. fett machen, über=
mäften; burd) fvett oerlegen,
oerffopfen, bömpren.
Zatuczanie, Zatuczenie,
-nia, sn. SSerftopfen n., 3Jer=
legen n., kämpfen n. burc^
jyett ; Übermäftung /.
Zatulac, -lam, -lalem, va.
imperf.; Zatulic, -le, -lifem,
va. perf. jubecfen, juroideln,
umrotcfeln.
Zatulanie, Zatulenie,
-nia, sn. "^umddn n., Um»
rcicfctn n., ^ubedEen n.
Zatulac sig, -lam, -falem.
vr. perf. ^erumfc^ioeifenb
löobin gelangen.
Zatupac, -pie, -palem, vn.
perf. mit ben f^ü^en ju
ftampfen anfangen; l)inein=
ftampfeiT, suftampfen.
Zatupanie, -nia, sn.
Sfampren n.
Zaturkotac, -tarn, -talem.
vn. perf. ju raffeln anfangen;
l)inriffeln.
Zaturkotanie, -nia, sn.
3iaiieln n., ©eraffet «.
Zatwar, -u, pl. -y, sm.
Sterculia (^:pflanje).
Zatwardniec fiel)?: Za-
twardziec.
Zatwardza6, -dzara, -dza-
iem, va. imperf. ; Zatwar-
dzic, -dze, -dzilem, va.
perf. l)ärter machen, oer^är»
ten; — serce baö $erj ge=
fü^lloä ma^en; — sie, vr.
(fidb) rerbärten.
Zatwardzanie, Zatwar-
dzenie, -nie, sn. 1) 33ert)är=
tung f.\ 2) SSerftcpfung f.
Zatwardzialos6, -sei, sing,
iant. sf. 1) 3Ser^örtetc(§)
n., aSeri^ärtung /. ; 2) ®efü^l=
lofiqfett/.. Serftocftl)eit /.
Zatwardziec, -dzieje,
-dzialem ; Zatwardnieö, -nie-
je, -nialem, vn. perf. ^art,
gefü^llo^, oerftocft merben.
Zatwarzac, -rzam, -rzalem,
Zatwarzanie
616
Zawakowac
va. imperf. ; Zatworzyc,
-rze. -rzjlem, va. perf. ju=
ma'^en, juftopfen.
Zatwarzanie, Zatworze-
nie, -nia, sn. ^yxma<i)tT!\. ».,
3uftopfen n.
Zatwierdzac, -dzam, -dza-
Jem, va. imper/.; Zatwier-
dziö, -dze, -dzilem, va. perf,
fceftätigen; Befeftigen, Befräfti=
ften; zamianowanie jego musi
byd jeszcze -dzone przez roi-
nisterstwo feine (Ernennung
mu§ noc^ oom 2}Uni[terium
beftättgt roerben.
Zatwierdzanie, Zatwier-
dzenie, -nia, sn. SSeftättgung
/., aSeftätigen n. ; Sefräftigen
n., SSefefttgen n.
Zatworowy, adi.; — klej
aSotroad^ö n., ©lafut /.
Zatwor, -woru, pl. -wory,
sm. ©d)tebcr m., S^orfa^brelt
n. ; ©d)lo^ n. ; Öffnung /.
Zatyczenie, -nia, sn. &ix\=
ftcden n. ber '^^sflödEe «., a3e=
fe^en n. mit ^flödEen.
Zatyczka, -ki, pl. -ki, s/.
©töpfel m., Spunb m., Älappe
f., Splint in., SSorfteder m.,
aSorftedftift m., Stürcerfd^lu^
m. ; — stoÄkowa rur ogrze-
wawczych SRo^rftoppel m.;
— widelkowata 2luf^altung
f.y ©tngabelung /.
Zatyczyö, -eze, -czylem,
va. perf. mit ^flöcfen befe^en,
mit ^flöden cinpflanjen.
Zaty6, -je, -iem, vn. perf,
iu fett roerben; ^ett anfe^cn.
Zatykac, Zatykanie, fiet)e :
Zatkac, Zatkanie.
Zatykadlo, -diu, pl. -dla,
sn, Stöpfel m.; Sampon m.,
Sßaltebaufd^ m.
Zatyle, -la, pl. -la, sn.
Wintere ©tite, Hinterer Xraft.
Zatylny, adi. [jinterroäctä.
Zatyl, -u, pl. -y, sm. ; dim.
Zatylek, -Iku, pl. -Iki, sm.
1) ^intftteit m., fiinterjeite
/.; 2) Diacfittab m. '
Zatynkowaö, -kuje, -wa-
iem, va. perf. mit SKörtel
bcroerfen, mit SKörtcI über=
jiet)en; cerlünc^en, übertün-
d^en.
Zatynkowanie, -nia, sn.
3)löttelben)Uif m. ; a^ertün»
c^en n.
Zaufac, -fam, -fai'ero, va.
unb vn. perf. ancertrauen,
Dertrauen, 3?ertrauen fcf)en!en;
— komu jmnbm Dertrauen,
fein SSertraucn auf jmnbn
fe^en; — komu cos jmnbm
eliD. anuertrauen.
Zaufauie, -nia, sn, ^ev-
trauen n., 3wtrauen n. ; nie
miec do nikogo -nia ju nie«
manbem aSertrauen ^aben; —
w sobie Selbftnettrauen n.
Zaulek, -tka, pl, -Iki, sm.
Quergaffe /., ©eitengäld^en
n., entlegene ©äffe.
Zausznica, -cy, pl. ce, s/".;
dim. Zauszniczka, -ki, pl.
-ki, sf. 1) Dl^rring m., D|r=
gepnge n.; 2) Dörenbläferin/.,
Zuträgerin/.; 3) = Zau8zyca
Dbrengefdiroulft /.
Zausznictwo, -wa, sing,
tant. sn. Dl^renbläferet f,
Zauszniczy, adi. ol^ren=
bläfetifc^, Derlcumberifrf).
Zausznik, -a, pl. -cy, sm.
Dt)renbläfer m., aSerleumber
m., ßutrcger m,
Zauszny, adi, l^inter bem
Dbre befinölic^, Dtiren«.
Zauwazac, -zam, -?alera,
va. imper f. ; Zaiiwazyc, -ze,
-zylem, va. perf, bemer!en,
roafirnel^men, non etroaä SJotig
net)men ; czys -zyl te nagia
zmiane? I^aft bu biefe plö^=
lid^e a^eränberung n)at)rge =
nommen? nie -i,yiem wcale
twojej nieobecnosci id^ fjabe
beine 2lbrcefen^eit gar nidit
bemerft.
Zauwazanie, Zauwaze-
nie, -nia, sn. Semerfen n,,
Sßat)rneEimen n.
Zauzdac, -dam, -dalem,
va. perf ben ,3aum anfegen ;
jäumen, bänbigen; — sie, vr.
bo§ ®ebif5 auf ben §afen
nebnien, roiberfpenflig roerben.
Zauzdanie, -nia, sn. 9luf"
jäunien n. ; Räumen n., Söäu«
bigen n.
Zawabiac, -bi.-mi, -biaiem,
ra. imper f. ; Zawabic, -bie,
-bilem, va. perf. biö mo^in
lodEen, l^erbctlotfen.
Zawabianie, Zawabienie,
-nift, ,v». Soden n., §eibei=
locfen n.
Zawachlowac, -chluje,
-walem, vn, perf, ju fächeln
anfangen.
Zawachlowanie, -nia, sn.
gäcbeln n.
Zawada, -dy, pl. -dy, sf,
5)inberniö n., (S(±iroierig!eit /.;
3Biberftanb m.\ krotkofic czasu
byla nam -da bie Äürje ber
3eit roar uns ein §inberniö.
Zawadyacki, adi, Zawa-
dyacko, adv. jänftfd^, f)än»
beluiac^erifd^, f)änöelfü($tig ;
unternel^menb.
Zawadyackosc, -sei, sing.
tant. sf. 1) ^änbelfud^erei f.,
ganifuc^t /; 2) Unterne^»
mungSIuft /.
Zawadyaka, -ki, pl. -cy,
sm. ^änbelfuctjer m., ^äntel»
mac^er m. ; 9iaufboIb m.
Zawadzac, -dzam, -dza-
lem, vn. imperf.\ Zawadzic,
-dze, -dzüem, I. vn. perf. im
JBege ftefien, l^inbern, fc^aben ;
nie -dzi poradzic sie starszego
ip fann nic^t fd^aben, einen
älteren um 9tat gu fragen;
wszedzie sie go spotyka,
wszedzie nam -dza überaß
begegnet man i^m, überall
fte^t er unö im 2Bege; c6z ci
-dza wyjechac, kiedy ci sie
lylko podoba? roaä l^inbert
bic^ baran, abjureifen, rcenn
cä bir nur gefällt? — na co
an etro. anflogen, an ctro.
f)ängen bleiben; w6z -dzil
o ptot ber SBagen ift an ben
3aum angefat)ren; — noga
o stot mit bem gufee an ben
SifdE) anftofsen; — w co tief
l}ineinl^auen ; — czem einfe^en,
beigufommen fuc^en; II. —
sie, vr. torfommen, fic^ treffen,
fid) ftnben, ju ftnben fein.
Zawadzanie, Zawadze-
nie, -nia, sn. :pmbecn «.,
©d^aben m. ; Slnftofeen «., 2ln-
fa^ren n., 2lnl^afen n.; — po-
ciag6w ©treifung / , fd^iefer
©tofe.
Zawadzisty, adi.; Zawa-
dzisto, adv. fperrig; reo
man leicht anflögt, leidet
pngcn bleibt.
Zawahac sif, -ham,-halem,
vr. perf jaubern, fc^roanfen.
Zawahanie si§, -nia, sn,
ßaubern n., ©c^ioanfen n.
Zawakowac, -kuje, -wa-
Zawakowanie
617
Zawetowaö
lern, vn. perf. frei, üafant
roerben ; = uwolnic sie.
Zawakowanie, -nia, sn.
93afanj /., greiroerben n.; =
uwolnienie.
Zawalac, -lam, -lalem,
va. perf. 6efc^mu§en, Dfr=
unrciniflen, bejubeln.
Zawalac, -lam, -lalem, I.
va. imperf. ; Zawalic, -le,
-lilena, va. perf'. 1) juiuerfen,
ausfüllen, DOÜftopfen, t)er=
fc^ütten, — röw ben ©raben
jliroei'fen; — jame piaskiem
bte ©rube mit ©anb aug=
füüen; jestem -lony praca
tc^ bin mit 3tr6eit über[)äuft;
•2) cetrammeln, »erlegen, oer»
ipctren; — f'roge pniami
oen SBeg mit Saumftämmen
oerfpcrren; przystep -lony
jest gruzami ber 3"t>^itt i!'
ourc^ Stummer nerlegt;
3) einreifsen, nieberretfeen,
einftürjen [äffen; kazal stary
dorn — a na tein miejscu
wybudowae nowy er Ite^ baö
alte §auä nieberreifeen unb
auf bieier Steüe ein neueä
bauen; II. — sie, rr. einftür»
gen, gufammenftüijen.
Zawalanie, -nia, sn. Se-^
f(^mu§en n., iserunreinigen
«.. öefubeln n.
Zawalanie, Zawalenie,
nia, sn. 1) Sollftopfen
n., 2lnfüßen n., 3>eric^ütten
n., ä^errammelu n. ; 2) 35er»
[e«en n., 35er)perrcn n., 3)
^tiieberrei^en n., (ginreifeen n. ;
— sie Sitifturs ?«.
Zawalidroga, -gi, pl. -gi,
sm. 1) einer, ber einem an=
beren ben Sßeg oerfperrt, gän-
belmac^er /«.; 2) $)inberniä
?!., unnü^e (grbenlaft.
Zawalina, -ny, pl. -ny, sf.]
Zawalisko, -l<a, pl. -ka, s«.
eingefaUeneS 3)act); Sriimmer
pl.
Zawalny, adi. in großen
3)?affen niebetftürjenb.
ZawaJ, -u, pl. -y, sm.]
Zawala, -ly, pl. -ly, sm.
1) i)inberniä n., Sperre /'. ;
©inftur^ m.; 2) Sruc^ m.;
3) angefaulter, umgeftürjler
93aumftamm.
Zawalgsac sif , -sam, -sa-
leir>, ir. perf. beim §crunis
irren, |)erumftreic^en irgenb»
raobin gelangen.
Zawalka, -ki, pl. -ki, s/.
angefc^roollene 3)rüfe; -ki,^;^
gefd^rooHene 3)}anbeln, ge=
fcf)tt)oUener §a{ä.
Zawalkowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. »erroalfen.
Zawalkowanie, -nia, sn.
Scrroolfen n.
Zawalowy, adi. vov tem
3BaIle, hinter bem SBaCe gc=
legen.
Zaawanturowac sig, vr.
-ruje, -walem, vr. perf. fitf)
auf albenteuer einfaffen, fid)
an etro. l^eranroagen ; zauad-
to sie -waJ er |at ju Diel
auf§ ©piel gefegt.
Zawapnic, -nie, -nilem,
va. perf. üertaifen, mit Äall
uerfi^mieren.
Zawapnienie, -nia, sn.
ißerfalfen n., SBeifc^mieren n.
mit ^alf.
Zawarcie, -cia, sn. 1)
Sc^liefecn m., 2lb((^Iui5 w., —
umowy 2lbfd)[u6 beä Sßertrageö;
— pokoju griebeng)d)Iu^; 2)
Strecf enbamm m. ; — okli-
uione Äeiibamm m., li^erbäm»
mung /., SBafferblenbe /.;
— wielkiego picea 3uma(^en
n. beg ©efteirg.
Zawarczec, -cze, -czalem;
Zawarkn^c, -kne, -kna-
tem, vn. perf. 1) ju fnurren
anfangen; 2) ld)rDirren.
Zawarczenie, -nia; Za-
warknifcie, -eia, s». ^nur=
rcn n.; Sc^ioirren n.
Zawarowac, -ruje, -wateon,
va. perf.; Zawarowywac,
-wuje, -watem, vu. imperf.
I ausbebingen, r)orbei)aUen, r)er=
! fid) er n.
j Zawarowanie, -nia, sn.
j 1) 2lusbeDingen n., S?orbe[)aI=
I len n., )öerfid)ern »., 3Sorbe=
I baU m.\ 2) löefeftigung /.,
I Umtraliung /.
! Zawartosc, -sei, sing. tant.
I sf. ^n^alt m.
' Zawarzac, -izam, -rzalera,
va. imperf.; Zawarzyc, -rze,
I -rzvlem, va. perf. einlochen.
Zawarzanie, Zawarze-
, nie, -nia. sn. Ginfod^en n.
Zawazac, -inm, -iaJem, I.
va. imperf.; Zawazyc, -ze.
-zylem, va. perf. aufiüägen,
gleich fommen, II. vn. iriegen,
©eroic^t l)aben; to zawaiyl«
na szali baä brad^te bie 2Ba=
ge üum ©inlen, baä gab ben
aiuäfdifag.
Zawazanie, Zawazenie,
-nia, sn. 2lufn)ägen n. ; 2ßie=
gen n.
Zawachac, -cham, -chalem,
v7i. unb va. perf. gu riechen,
fcbnüffein anfangen.
Zaw^chanie, -nia, sn.
3iie(ben n.. Schnüffeln n.
Zawci^g, -11, pl. -i, sm.
(Armeria) ©rüönelfe f.
Zawciagowy, adi. -we
ro.sliny (Plumbagines) S8Iei=
lüurjpflanjen pl.
Zawczasu, ado. beijeiten,
äur rechten ßeit.
Zawczesnosc, -sei, sing,
tant. sf. SSoreiligfeit/., j5'^ü^=
^eitigleit /.
Zawczesny, adi. ; Za-
wczesnie, adv. noreilig, »or=
seitig, ^v. jeitig.
Zawczoraj, adv. el^egeftern,
Dorgeftern.
Zawczorajszy, adi. uor»
geftrig.
Zawdy, Zawzdy = Za-
wsze.
Zawdziac, -dzieje, -dzia-
lem, va. perf. ; Zawdziewaö,
-wam, -waiem, va. imperf.
an^iiefjen, umnebmen, umlegen.
Zawdzianie, Zawdziewa-
nie, -nia, sn. Slngieben «.,
Uinne^men n., Umlegen n.
Zawdzigczac, -czam, -eza-
Itin, va. imperf. ; Zawdzie-
czy<5, -cze, -czyfem, va. perf.
ueroan!en; wszystko -czam
tobie, memu dobroczyncy
aUeä Derban!e ic^ bir, meinem
ißobttäter.
Zawdzieczanie, Zawdzi§-
czenie, -uia, sn. -ßetbanftn
n.; konm inam to do -nia?
rocm fjobe id) e§ ju Der=
banfen?
Zawdziu, -n, pl. -y, sm.
Symplocos (i)]flanje).
Zawerbowaö, -buje, -wa-
lem, va. perf. anmerbcn.
Zawerbowanie, -nia, sn.
2lnroerbung /.
Zawetowac, -tuje, -wa-
Zawetowanie
618
Zawic
lern, va. jierf. erfel^en, er=
ftatten; oerc^elten ; Betofinen.
Zawetowanie, -nia, sn.
©rfe|en «., ©rftatten n. ; 33er=
gelten n.\ 53e[o[)ncn n.
Zawezwa6, -zwe, -zwalera,
va. perf. anrufen, berufen,
rufen; auf f orbern; -zwano
mnie do chorego id^ rourbe
ju einem Äranfen berufen.
Zawezwanie, -nia, sn.
Stufen n., berufen n., 3ln=
rufen n.
Zawgdrowac, -druje, -wa-
lem, vn. pe7-f. big rool^tn
iDanbern.
Zawgdrowanie, -nia, sn.
SBanbern n.
Zawgdzic, -tize, -dzifem,
va. perf. eintcoiJnen, roelf
machen; feld&en; in Stauc^
erflicfen laffen.
Zawiac, -wieje, -wialem,
va. unb vn. perf.\ Zawie-
wac, -warn, -watem, va. unb
vn. perf. ju ir)ef)en anfangen ;
^injoel^en, nerrce^en, anraeljen;
aai wietrzyk nie -wieje eS
rüt}rt fid^ fein 30ßinbd)en;
•wiatr -wiai droge ber Sßinb
^at ben 2Beg oerroej^t; slady
wszystkie sa sniegiem -wiane
äße ©puren ftnb nom ©d^nee
oerroef)!; -wialo go er !am
in 3»3f"ft-
Zawianie, Zawiewanie,
-nia, sn. 33erroef)en n. ; 2ln=
njel^en n. ; §inn)el^en «.;
3"qluft/.
Zawiadamiac, -miam,-mia-
iem, va. iinperf. ; Zawiado-
mic, -mie, -miiem, va. perf.
benad^rid)tigen, »erftänbigen;
czemu mnie o tem nie -mi-
les ? roarum l^aft bu tnid^ ba=
ton nic^t cerftänbigt? nie za-
pomnij — wszyslkich t)er=
gife titelt, aUe ju benac^ric^=
tigen.
Zawiadamianie. Zawia-
domienie, -nia, sn. 33enac^=
rid)ttgen n., Senad^rid^tigung
/., SBerftänbigen ?^., iöerftän»
bigung; — o uszkodzenin
Si'fc^äbigungsmelbuni^ /.
Zawiadowaö, Zawiady-
wad, -duje, -walem, va. perf.
Derroolten; beforgen; leiten;
kto -duje twoim majatkiem?
wer »erroaltet bein ^ßermögen?
I Zawiadöwanie, Zawiady-
I wanie, -nia, sn. 'i5eriDa[tung
|/. ; Seitung /.; 33eforgung /.
I Zawiadowca, -cy, pl. -cy,
sm. 58erroalter m. ; ^ßorfte^er
m., Setter m.\ — cechu 2Berf-=
nieifter m.\ — pociagu 3"g^=
fiterer m,\ — przystanku
^altcftellenaufie^er m., $alte=
fteKenüerroaÜer; — stacyi
©tationöDorftanb m. ; —
szlaku Sa^ninfpijient /».,
j ©tredend^ef m.
j Zawiadowczy, adi. 33er=
Zawiadowczyni, -ni, pl.
-nie, sf. Sierroaitertn f.
Zawiadowstwo, -wa, sing,
tant. sn. 3]erroaltung /.
Zawiasa, -sy, pl. -sy, sf.;
Zawias, -n, pl. -y, sm. %ü.X'
angel /., 2;üvbanb n., ^afpe
/. ; — francuska ©df)arnier n. ;
— czopowa 21ngelbanb n.,
3apfenbanb; — czopowa po-
dwöjna, Mothesa SUot^eäfdjeS
©abelbanb; — dzwignika
kolankowego Sremeroinfel»
f loben m. ; — esowa S8odE§^orn=
banb; — francuska wpuszcza-
na ^ifd^banb, (5infel3banb,
eingeftemmteä 33anö; — ka-
towa 3Btn!elbanb; — krzy-
zowa Äreujbanb; — pasowa
polska Sangbanb, ©erabe«
banb ; — skladana narozna
aiuffa^f^arnierbanb, ßopf=
banb; — skladana odwrocona
ocrfel^rteS ©c^arntcrbanb,
Älappftüdfbanb; — spre^yny
Sragfebergepnge n. ; — tarczo-
wa ©d^Hppenbanb; — trzonu
©tangenfc^arnier n. ; — za-
gieta gefröpfteö, gerippteö
iöanb; — z krukiem §afen=
banb, ilegelbanb, 9luffal5banb ;
— ze wstawka SJu^banb ;
— do drzwi S^ürbänber pl.
Zawiasowy, adi. Jürbanb»,
2;ürangel=, Sürf^afpe».
Zawi%za6, -ze, -zaiem, I,
va. perf. ; Zawiazywaö,
-zuje, -waiem, I. im. impcrf.
1) ^ubinben, oerbinben; —
laue bie Sunbe üerbinben;
— cos silniej etro. fefter ju»
binben ; — komu gebe jmnbni
ben 2J{unb 5uftopfen; —
komu oczy imnbin bie 3lugen
jubinben; — komu swiat
jmnbm bie SBelt t)er)d)Iief(en;
2) errtd^ten, ftiften, bilöen;
-wiazai nowe towarzystwo
majace na celu popieranie
przemystu er grünbete einen
neuen SJerein, ber bie Unter«
ftü^ung ber ^"buftric jutn
Sroede ^at; 3) — wco in etro. cin=
binben; II. — sie, vr. ent=>
ftel^en, fic^ entirideln; -zala
sie zajmujaca rozmowa es
entroidelte ficb ein inter=
effanteö ©efpräc^; owoc sie
-zal bie gruc^t l^at fid^ ange=
fel3t; kapusta sie -zuje ber
Äo^t l^äuptelt fid); -zaio sie
nowe towarzystwo eine neue
®efellfd)aft rourbe gegrünbet;
-zuje sie co z czego e§ entfpringt
aug etro. ein Sßorteil, ein
9hiften, etro. bat (grfolg.
Zawi%zanie, Zawi%zywa-
nie, -nia, sn. jubinben n.,
SBerbinben n., (gntftel^ung /.,
iöilbung /'., ©rünbung /'.,
©ntfpringen n.
Zawi§,zek, -zku, pl. -zki,
sm. ; Zawi§zka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) Heim in., Uriprung m..
2lnfang w.; 2) »tüte /.
Zawichrzac, -rzam, -rza-
iem, I. va. imperf.; Zawi-
chrzyc, -rze, -rzylem, I.
va. perf. l)t)erroirren, bie Slu^c
ftören, S^erroirrungen »erur»
fachen; — rozum ben Äopf
uerrüdt mad^en; 2) ©türm
erregen; II. — sie, vr. oer=
roirrt, ftürmifc^ roerben.
Zawichrzanie, Zawichrze-
nie, -nia, an. ^sermirreu n.,
S^erroirrung /.
Zawicie, -cia, sn. =
Zawijanie, -nia, sn. 1) ©in»
roidEelii «.; 2) Äopffc^teier 7w.,
9Jonnenid)leier, Staubt f.
Zawic, -je, -lern; Zawi-
n^c, -ne, -naiem, I. va. perf. ;
Zawijac, -jam, -jaiem, I. va.
imperf.; 1) einroideln, um=
roideln, ein^üHen; — wlosy
bie |;aare aufroidetn; — re-
kawy bie 2irmel aufftreifen;
2) f^nell unb üicl effen; 3)
— czem mit etro. I^erum=
brefien, ^erumfc^roenfen, [)erum--
fud^teln; II. vn. einlaufen,
ianbeu; okret -nai do
przystaui baö ©c^iff tft
in ben §afen eingeloufeii;
Zawieczniac
619
Zawi^zla
III. — sie, ir. 1) fid^ etn=
tuideln ; -win sie porzadnie w
chustke, bo na dworze zimno
tüidle hi6) gut in bas 2;uci^
ein, benn braufien ift lalt; 2)
fidf) tummeln, eilen, gefd^äftig
fein ; jak sie -na}, w jednym
dniu skonczy} roboie er ging
fo eifrig an§ SBerf, bafe er in
einem SCage mit ber 2lr6eit
fertig roar; 3) fid^ mitunter
antreffen laffen, fid^ mitunter
»erirren.
Zawieczniac, -uiam, -nia-
lem, va. imperf.; Zawie-
cznic, -cznie, -nilem, va.
perf. üereraigen; -niony v<x-
altet.
Zawiedzenie, Zawodze-
nie, -Dia, sn. 1) gurren h.;
2) 2;äufd^en «., Säufd^ung /.;
©nttäufdöung f.
Zawieja, -i, pl. -je, sf.
SSeircel^ung /., ©d^neeüer=
roefiung /.
Zawierac, -ram, -rafem,
I. va. imperf.; Zawrzec,
-wre^ -wariem, I. va. perf.
1) jumac^en, jufd^üe^en,
fd^Iie^en: poköj zostal -warly
ber griebe raurbe gefd)Ioffen;
— przyjafn 5reunbf(^aft
fd^Iiefien; -2) enthalten; co -ra
to pudelko? iDoä entl^ält bie
©d^ad^tel? ta ksiazka -ra
wiele uiytecznych wiadomo-
6ci biefeö 39ucö entpü »iele
nü^Iic^e Äenntniffe ; a) faff en ;
— mowe w krotkich slowach
feine Siebe furg faffen; II. —
sie, vr. 1) fid^ ViX", abfct)Iie=
fien; 2) ent[)alten fein.
Zawieradlo, -dla, pl. -dJa,
sn. SJepItec m. ; ©amen»,
gru^t6et)ärter, Sapfel /. (ber
aJloofe), ©d}üffelc^en n. (ber
gledöten).
Zawieratka, -ki, pl. -ki,
sf. (Petunia) 5ßetunie /.
Zawiercaö, -cam, -calerr,
va. imperf.; Zawiercic, -ce,
-cilem, va. perf. anfangen
ju Bohren, ju Dreien; hinein»
Dreien, l^ineinbo^ten (ju en=
be); — sie vr. einbringen.
Zawiercenie, -nia, sn.
33ohren n.
Zawierszac. -szam, -sza-
lem, va. imperf. Zawiez'-
szyc, -sze, -szylem, va.
perf. begiebeln, bebad^en.
Zawiertka, -ki, pl. -ki,
sf. 'i^orfte(fbol5 »•, 9iiegel m.
Zawierucha, -chy,^?. -chy,
sf. 1) ©d)neegeftöber n., 2)
Söraufefopf m.
Zawieruszenie, -nia, sn.
Verlegen n., i^erroerfen n. ;
Verlieren n ; SSerroirrung /.,
©rregung /.
Zawieruszyc, -sze, -szy-
lem, I. va. perf. 1) »erlegen,
oeinjerfen; »erlteren; 2) »er»
roirren, Unrufic »erurfad^en,
mit ©türm unb Ungeftüm
trfüHen ; II. — sie, vr. 1)
»erloren, »erlegt, »erraorfen
lüerben, nid^t gu finben fein;
2) in Unrul^e, SSerroirrung ge=
raten.
Zawierzac, -rzam, -rza-
lem, va. imperf. ; Zawierzyc,
-rze, -rzylem, va. perf.
trauen, ©loubeu beimeffen,
©[auben fd^enten.
Zawierzanie, Zawierze-
nie, -uia, sn. X^rouen n.
Zawiesic, -sze, -silem, va.
perf. ; Zawieszac, -szam,
-szaJem, va. imperf.'^ 1) auf=
pngen; »errängen *, pn=
gen; einl^ängeu; — cos
na gwoidziu etm. an bcn
?fogel t)ängen; — okna bie
genfter »errängen; — wagi
do zegara bie ©eroic^te an
bie ll^r bangen; — drzwi bie
Türflügel einhängen; 2) auf=
f (Rieben, »erfd^ieben; 3) fus=
»enbieren, einfteHen, »er=
tagen, auf eine '^di jurüdfs
ftetlen; — wyplaty bie 3al^=
lungen einfteHen; — kogo w
urzedzie jmnbn üom Slmte
fuäpenbieren ; — nieprzyja-
cielskie kroki bie j^si^öfelig»
feiten einfteHen; — budowe
ben 58au cinftellen; — posie-
dzenie bie ©il.mng »erlagen;
4) — kogo jmnbn ^tn^aiten,
t^n »on einer 3eit ^uf bie
anbere »ertröften; 5) — dry-
gawke bie 33artfd^e an oen
§emmfd^u[) onlcgen.
Zawiesie, -sia, pl. -sia, sn.
^ängejeug n., ©enfjeug.
Zawiesisty, adi. ^erab»
t)ängcnb, über^ängenb, ^erab=
gebogen; was — martiaii-
fd^er ©c^nurrbart.
Zawieszanie, Zawiesze-
nie, -nia, sn. 1) Sluf^ängen «.;
(gtn^ängen n.; SSorfjängen m.;
2) 2luffd^ieben n., 3) ©in»
fteHung/., ©uäpenbierung /.;
— broni äBaffenftiUftanb m. ;
4) — ramowe ^gängejeug «.,
^ängeeifen n.
Zawieszczac, -szczam,
-szczarem, va. imperf. ; Za-
wieszczyc, -szcze, -^zczylem,
va. perj. »erfünbigen, pro=
pbc;«eten.
Zawieszczanie, Zawie-
szczenie, -nia, sn. U5erfün=
bigen «., ^ropl^ejeien n.
Zawiesc, -wiode, -wio-
dlem, I. va. perf. Zawodzic,
•dze, dziiem, I. va. imperf.;
1) ^infül^ren, Einleiten; -wiödt
mnie do kosciola er führte
mirf) in bie .^ird)e; -dziesz
go tarn, gdzie zecbcesz bu
roirft t^n fübren, n)of)in bu
j lüiüft ; 2) betrügen, ent=
täufc^en, täufd^en, trügen;
-wiodla mnie nadzieja bie fcoffs
nung l^at mic^ enttäufd^t;
-wiodi moje oczekiwania er
[)at meine ©rroartungen ge=
täufd^t; 3) aufführen ; II. vn. 1 1
meinen, jammern; 2) fingen,
intonieren ; III. — sie, vr.
fiel getäuf^t, enttäufc^t, be-
trogen febm, finben; -dtem
sie na tobie ic^ |abe mic^ in
bir qetäufd&t.
Zawietrzyc, -trze, -trzy-
iem, va. perf. gu roittern
anfangen.
Zawiew, -n, pl. -y, sm.\
dim. Zawiewka, -ki, jjZ. -ki,
sf. SOßc^en n., Sßinbfto^ m.\
©eftöber n.
Zawieziejiie, Zawozenie,
-nia, sn. |)intü^rcn n. (ju
SBaaen ober ju t^fcrbe;.
Zawiezö, -vioze, -wiozlem,
va. perf.] Zawozic, -ze, -zi-
lem, va. imperf. ^infü^re»,
binfal^ren (ju SlBagen ober ju
?|3r"erbeV
Zawiednac, -dne, -diem,
va. perf. »erroelfen.
Zawigdniecie, -cia, sn.
33erroelfen n.
Zawigzla, -li, pl. -le, sf.
Miuuesops (-^sflanje).
Zawijka
620
Zawolanie
Zawijka, -ki, pl. -ki, sf.
©amenl)aut ./.
Zawiklac, -kiam, -ktaletn,
va. per/. ; Zawiklywac, -kiu-
je, -wafem, va. imperf. oer«
wiäelv, cerrotrren, »erftrirfen;
— sie, rr. ftd^ üerroitfern.
Zawiklanie, Zawiklywa-
nie, -nia, sn. aSetiDitfelung
/'., iBerroirrunt^ /'.
Zawilec, -Ica, pl. -Ice, sm.
1) (Anemone) Stnemone f.,
Sajinbtöäd^en n. ; — pJowy
Äüc^enjc^elle f.; — ogrodowy
Äroncnauemone /. ; 2) (Trol-
lius) 2:roII=, ©ngelblume f.
Zawilgiig.c, -gne, -gnalem,
vn. per/, feucht roetben, mit
geud^tioifeit ar^te^en.
Zawilgnigcie, -cia ; Zawil-
gnienie, -nia, sn. "^eur^t»
TOeröen «., 2lnjiet)en n. Don
geudötigieit.
Zawilzec, -ze, -iylem, t?«.
imperf. ; Zawilzac, -zam,
-zaiem, ta. ^er/. anfeud^tcii,
5ffeu(f)ten.
Zawilzanie, Zawilzenie,
-nia, sn. Slnfeud^teii «., 33e=
feu^ten n.
Zawilosc, -sei, st'np'. ian^.
sf. 1) 3Serroorrenl^ett /., 33er»
rcitfelunc? /. ; 2) Unbcutlic^=
feit /., 2)unleir)eit /.
Zawüy, adi.', Zawile, Za-
wilo, adv. üetiBorreii, uer=
n3idEelt ; unbeutlic^, unklar,
fcfiroer nu tjerfteJ^en.
Zawini^tko, -ka, pl. -ka
sn. SJünbtt «., 3letfebünbef,
«ßafet n.
Zawini6, -nie, -niiem, va.
unb i-n. i>er/. uetfd)ulben,
ftd^ 3U ©d^ulben fommen Iaf=
Jen; — przeciwko komu fic^
geaen jmnbn »ergeben.
Zawinienie, -nia, sn. 3>cr=
fd^ulben «., Sierfc^utbung /.
Zawisac, -sam, -stein; Za-
wisn^c, -sne, -snaleni, V7i.
pa-f. 1) abl^ängig fein, abf|äu=
gen; jestem od nieg-o -siym
tc^ Bin r)on i^tn abhängig;
2j — na czem auf ein). be=
ru^en, begrünbet fein, fidl
grünben; 3) abhängig n)et=
ben; Fjängen bleiben, fdiroes
ben ; — na gaiezi am 2lft
Rängen bleiben.
Zawisanie, -nia ; Zawi-
snifcie, -cia, sn. Rängen n.,
aib^ängen n.; SBcru^en n.;
©dÖTOeben n.
Zawislosd, -sei, sing. tant.
sf. 2lbl)ängigfeit f.
Zawistnica, Zawisnica,
-cy, pl. -ce, sf. 5Reiberin f.,
aWifegünfiige /.
Zawistnik, -a, pl. -cy, sm.
Kleiber m., geinb m., 2Jlt^gün:
ftige(r) m.
Zawistny, adi. ; Zawi-
stnie, adv. neibifd^, mi^gün=
fttg. fcbeelfü^tig.
Zawisc, -sei, sing. tant. sf.
3Jeib m., äKifegunft' /■, ®ifer-
fucbt /., ©dieelfud^t f.
Zawitac, -tarn, -taiem, vn.
perf. eintreffen, einfetten, on=
brechen, einfprecf)en, i)orfpre=
d^en; mily gosc do nas -tal
ein lieber ©aft ift bei unä
eingetroffen; dzien juz dla
nas szczesliwy -tal ber
für unä glüdli^e %aq ift
fdjon angebrod^en ; zima przed-
wezesnie -tala ber Söintet ift
Dorseitig angebrod^cn.
Zawity, adi. ; Zawicie,
adv. peremptorifd^.
Zawleka6, -kam, -kalem,
I. va. imperf.; Zawlec, -wlo-
ke, -wloklem ; Zawlöczyö,
-cze, -czytem, I. va. perf.
1) ]^infdE)leppen, ^injiet)en; {)\n--
einjie^en; burciäiel)en ; -wlekli
go na puste miejsce i tarn go
obrabowali fie fd^Ieppten ifin
an einen entlegenen Drt unb
beroubten i^n bort; 2)
übereggen; II. — sie, vr. ftcb
biö «iol)in fcf)leppen, mit 3)lüf)e
irgenöroo^in gelangen.
Zawlekanie, Zawleczenie,
Zawloczenie, -nia, sn. 1)
§infc^leppea n., §tnjie[)cn n. ;
§ineinjte[;en n.\ ©ur^jiel^eu
«. ; 2) Übereggen v.
Zawladaö, -Ham, -dalem,
vn. imperf. ; Zawladn|,c,
-dne, -dnaiein, va. perf. ezem
fid^ einer Sac^e bemäcbtigen,
beliertfcbeu, in feine ©eroalt
befommen.
Zawloski, -skow, plur.
tant. sn ^aargaufen n., Sah
gerei /•.
Zawladanie, -nia; Zawla-
dnigcie, -eia, sn. Se^ertfc^en
n., ^Siinäc^tigen n.
Zawloczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©tift m.
Zawloka, -ki, pl. -ki, sf.
1) öaarfetl ?«.; 2) 9lugenftern
n., ©tarbaut f.
Zawnioskowac, -kuje, -wa-
lem, vn. perf. folgern, f^tup=
folgern; beantragen, einen
2lntrag ftellen.
Zawnioskowanie, -nia, äm .
Folgerung /. ; 2lntrag m.
Zawodne, -go, sine/,
tant. sn. aifjibcnj /.
Zawodnienie, -nia, sn.
Seroäfferung /.
Zawodnic, -dnie, -dniJem,
va. perf. beroäffern.
Zawodnik, -a, pl. -cy, sm.
1) SBettrenner w. ; kon —
SSoQblutpferb «; 2) -i, pl.
Äetle pl.
Zawodnosc, -sei, sing,
tant. sf. Unjuüerläffigleit /. ;
'läuf^ung /., 3:;rüglid)feit /.
Zawodny, adi. ; Zawo-
dnie, adv. unjuüertäfftg, trüg=
lid), trügerifcb-
Zawodowac,-duje, -walem,
vn. perf. auf ber SßettboJ^n
rennen; einen Söettlauf unter=
nebmen, um bie SBettc taufen.
Zawodowanie, -nia, sn.
SBettrennetx n.
Zawodowy, adi.; Zawo-
dowo, adv. 1) 3fienn=, 2)
beruflich; geroerbömäfeig, ^äf=
rufä=, ^t^rofefftonö=.
Zawodzenie, -nia; Zawo-
dzic, fielje: Zawiedzenie, Za-
■wi'-sc.
Zawojec, -jca, pl. -jce, sm.
Sitrgbroffel /.
Zawojek, -jka, pl. -jki, sw.
(Lilium martagon) ©ergliüe /.,
3;ürfenbunb m.
Zawojowac, -juje, -wal'eni,
va. perf. utiterjoc^en, beftie=
gern, erobern.
Zawojowanie, -nia, sn. Uu=
tcrrocbung /., (groberunq /.
Zawolaö, -lam, -ialem, va.
perf. rufen; herbeirufen, fom=
men laffen,' berufen; auö=
rufen.
Zawolanie, -nia, sn. 9hi=
fen n. ; 2lugrufen n. ; gerufen
n.; jak na -nie roie gerufen;
byc gotowym na kazde -nie
immer, auf jeben ^tuf bereit
fein.
Zawolany
621
Zawzifty
Zawolany, adi.; Zawoia-
nie, adv. tücfetig, berüt)mt,
rooöIBefannt.
Zawoniec, -nieje, -nialem,
■mi. perf. ju öuften anfangen.
Zawora, -ry, pl. -ry, sf.\
dim. Zaworka, -ki, pl. -ki,
sf. 9ttegel w., Sc^Io^negel,
Sßerfcf)lu| m. ; '3pertDorric^=
tung /.
Zawornik, -a, pl. -i, sm.
Äcit m., ©c^lupftein m. eineä
©eroötbeä.
Zawozic, Zawozenie, fie^e:
Zawitzc, Zavviezieuie.
Zawod, -wodu, pl. -wody,
sm. 1) aSetuf m., S3ef(^äfti=
gung /. ; SaufBa^n f. ; kazdy
— ma swoje dobre i zie stro-
ny jeber 33eruf ^at feine guten
unb feine fd^ted^ten ©eiten;
zmienic — eine anbete £auf=
ba^n betreten; 2) ©nttäu»
fc^ung /". ; zrobic komu —
jmnbn in ber (Srraattung be»
trügen, il^m eine ©nttäufd^ung
bereiten ; miec — ftd^ in ber
©rroartung betrogen finben,
fid^ getäufd^t fefien, enttäufc^t
roerben; bez -wodu unfe()lbar,
aUüetläffig ; 3) ((^eroö^nlid^
pl. zawody) aßettftreit m.;
^Bettlouf m. ; Wettrennen
n.\ puscic sie z kirn w
-wody fid^ mit jmnbm in
einen 2Bettftreit einlaffen;
w -wody um bie SBette; 4)
2lnfa§ »j., 3lnlauf w?.; jednym
-wodem in einem 3"9e, auf
einen Sßurf, auf einmal.
Zawodka, -ki, pl. -ki, sf.
SBeüfc^iff n. bei einer 2Rüf)[e.
Zawoj, -woju, ^jZ. -woje,
sw. ; dim. Zawojek, -jku,
pl. -jki, sm. 1) .Slopfbinbe /.,
^Xurban m.; 2) 3]oIute /.,
Sßotsenfc^necte /.; 3) Greifet
w., Söianbfc^nedEe /".•, 4) 2)teIo=»
nenfütbiä 7«.; 5) ©c^nörfcl
m. am ©äutenlopfe, SSolute
/'. ; 6) — zawiasy SBanböfe /.
Zawoz, -wozu, 2^Z. -wozy,
sm.\ Zawozka, -ki, pl. -ki,
*/. Öinfa^ren n., öinfctiaffen
«., S^ransport m. (gu 3Bagen
ober gu ^ferbe).
Zawracac, -cam, -catem,
va. imperf.; Zawrocic, -ce,
-cilem, va. perf. umtel^ren,
iimfe^ren machen, roeg=, aBlei=
ten, umorel^en ; — kogo z
drogi jmnbn um!ef)ren mo-- 1
d^en; -wr6c w6z nienbe ben [
SBagen um, rcenbe ben |
SBagen ; — oczy bie klugen [
Dcrbre^en; — komu g}o=
we imnbm ben Äopf üer=
bre^en; II. vn. utnfe^ren;
III. — sie, vr. 1) fi^roinbeln, be=
nebeln, beraufct)tn ; glowa mi ^
sie -ca tc^ habt ©^rainbel, !
mir ift fi^rainblig; 2) um= 1
fefiren, fid& umbrel)en, !
Zawracanie, Zawrocenie,
-nia, an. Sßerbre^en «., Um=
breöenw.; Umfe^ren m. ; Um=
breöen «., 2lbleiten n.
Zawrotnik, -a, pl. -i, sm.
©tange /. bei ben glöfiern.
Zawröt, -rotu, pl. -roty,
sm. 1) Umtenfen «., Umfe^^
ren n. ; 2) 2Benbung /. ; 3)
©c^roinbel m.\ 2)re()franf^eit
/.; sprawiac — glowy ©d^roin«
bei erregen.
Zawrozenie, -nia, sn. ^ro=
p£)e^eiung /.
Zawrözyc, -ze, -Äylem, vn.
perf. 3u prop^ejeten, roeiä»
fagen anfangen.
Zawrzec, -wre, -wrzalem,
vn. perf. ju fieben, ju lochen an=
fangen, auffieben, auffod^en.
Zawrzec, fief)e: Zawierac.
Zawrzeszczec, -cze, -cza-
lem; Zawrzasn^c, -ne, -na-
lem, vn. perf. ju fc^reien an«
fangen, gräfelic^ auffc^reien.
Zawrzeszczenie, -uia; Za-
wrzasnigcie, -da, sn. 2luf=
fc^reten «., grä^lid^er 2luf=
fd^rei.
Zawrzodziatosc, -sei, sing,
tant. sf. ©efc^roür n., 93e^af=
tetfein n. mit ©efc^roüren.
Zawrzodzialy, adi.:, Za-
wrzodziale, adv. mit ®t=
fc^roüren bebedEt.
Zawstydlina, -ny, sing,
tant. s/. Koelzenteria (^^flange).
Zawstydzac, -dzarn, -dza-
lem, va. imperf. \ Zawstydzic,
-dze, -dzilem, va. perj. be=
fd^ämen; -dzasz mnie swoj^
wspanialomy.slnoscia bu be=»
fc^ämft mic^ mit beiner ®ro^=
mut; -dzil ktamce er f)at
ben Sügner befd^ämt; — sie,
vr. befc^ämt, fd&amrot werben.
Zawstydzanie, Zawsty-
dzenie, -nia, sn, SBef^ämung
/., SBefd^ämen n.
Zawsze, adv. immer, immer=
fort; — jednakowa piosenke
spiewac immer baäfelbe Sieb
fingen; raz na — ein» für alle»
mal.
Zawsci^g, -u, pl. -j, sm.
©ormoerfc^lingung f.
Zawsci^gac, -gam, -galem,
va. imperf. ; Zawsciagn^c,
-gne, -gnalem, va. perf. ju=
rüd£=, jufommenjieljen; an»
jjte^en; ^emmen, bänbigen,
jurüd^alten.
Zawsci%ganie, -nia; Za-
wsciagnigcie, -cia, sn. 3u=
rücfjieV" «•> ^ufammengie^en
w.; öemmen n., SSänbigen «.,
3urucf^a[ten.
Zawt6rowac,-ruje, -watem ;
Zawtorzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. begleiten, alfom«
pagnieren, fefunbieren.
Zawycie, -cia, sn. §eu=
len n., 2lufl)eulen n.
Zawyc, -je, -lern, vn.perf. ju
Reuten anfangen, auft)euten,
ein @et)eul auäftofeen.
Zawyrokowac, -kuje, -wa-
len-i, va. perf. ein Urteil ab-
geben, urteilen, befretieren.
Zawyrokowanie, -nia, sn.
Urteilen «., ®efretieren n.
Zawziac, -wezme, -wzia-
lem, va. perf. aufgeben, mit
fic^ fort neljmen; — z kim
przyjazn mit jmnbm 5reunb=
fc^aft fc^ liefen ; — sie, vr.
aüeS aufbieten, bie ganjen
jlräfte jufammennel^men; ab»
folut erreichen rooUen ;jak sie
-wezme, to z pewnoöoia zdam
tön egzamin roenn t(^ mic^ gu=
fammennel)ine, rcerbe ic^ geraiß
biefe Prüfung oblegen; — sie
na kogo eö auf jmnbn ab»
fe^en, jmnbn Raffen, einen
^tdE auf jmnbn fiaben.
Zawzi^tek, -tku, pl. -tki,
sm "^leginnen n. ; ^fanb n.
Zawzigtosö, -sei, sing.
\ tant. sf. grofie Erbitterung ;
^artnädEigeiä Sefte^en, :g)art»
nädfigfeit /. ; ©rimm m.,
(SroU m.; unüerfö^nlic^er
Zawzigty, adi. ; Zawzig-
cie, adv. unüeriö^nlid^; er-
Zazdrostka
622
Zazeglowac
grtmmt, erjürnt, erbittert;
rad)fücf)tig; Jöartnäöig.
Zazdrostka, -ki, pl. -ki,
sf. Xenienesia (^flanje).
Zazdrosci6, -szcze, -sci-
lem, ta. yerf. neiben, ntife=
gönnen, neiöifd^ fein, um etto.
Beneiben; -szcze ci twego
szczescia t(^ beneibe bi(^ um
bein ^äuölid^eS ©lücE; czyz
-scisz mi powodzenia ? gönnft
bu mir ben ®rfoIg nic^t?
Zazdrosc, -sei, sf. 1) 9?eib
»«., 3)il^gunft /.,lepsza — niz
politowanie beffer, lieber 3'letb
ttlä SJlitleib; — jest brzyd-
ka zaleta SOiiBgunft ift eine
jc^'lec^te ®igenfcf)aft; 2) @ifer=
f ud^t f. ; twoja nieuzasadniona
— doprowadza mnie do roz-
paczy beine unbegrünbete
eiferfudE)t bringt mid^ \\\x
SJer^roeiflung.
Zazdrosnica, -cy, pl. -ce,
sf. ^Reiberin /., neibifct;es,
eiferjüd)tigcä ^rauenjimmer.
Zazdrosnik, -a, pl. -cy,
sm. 3leiber m., neibifd^er,
eifersüchtiger 3)lenfc^.
Zazdrosny, Zazdrosny,
adi.\ Zazdrosnie, adv. 1) nei^
btfd), mi^günftig; patrzec na
CO -Dem okiem etra. mit nei=
bifd^en SlidEen oerfolgen; 2)
eifer|üd)tig.
Zazgbiac, -biam, -bialem,
i«. per/, oerjä^nen, oersinfen ;
losmachen.
Zazgbienie, -nia, sn. SSer»
ja^nung /., SSerjinfen »., ©e=
triebe n. ; — z gomym zebem
zarznietym na ukos ^i"^*'*
n. mit ©el^rungätante; —
kryte üerbecfteö 3'"^^"-
Zazgrzytac, -tam, -talem,
vn. perf. ju fnirfd^en an»
fanden.
Zazgrzytanie, -nia, sn.
S^nxrfctjen n.
Zaziajac si§, -jam, -jatem,
vr. perf. ganj aufeer Sltem
fommen, nac^ Suft fc^nappen.
Zazieleniaß, -niam, -nia-
lem, vci. imperf. ; Zaziele-
nic, -nie, -nilero, va. perf.
grün färben, begrünen; be»
lauben ; — sie, vr. ju grünen
anfangen, grün roerben; fid^
belauben, Sanb anfe^en.
Zazielenianie, Zaziele-
nienie, -nia, sn. ©rünen n.
Zazielenieö, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. grün roerben,
äu grünen anfangen; fic| be=
lauben.
Zazierac, Zazieranie ;
fiet)e: Zajrzec, Zajrzenie.
Zazierka, -ki, pl. -ki, sf.
Gilia C:ßf{anK).
Zaziewaö, -warn, -walem,
vn. perf. gu gähnen an=
fangen.
Zazigbiac, -biam, -bialem,
va. imperf. ; Zazigbic, -bie,
-bilem, va. perf. erfältcii,
oerfälten; — sie, vr. fid^ er=
fätten, ftcfi üerfübien.
Zazigbianie, Zazi§bienie,
-nia, sn. SJtrfü^lung /., ör=
lältung /.
Zazimowac, -mnje, -wa-
tem, I. va. j^erf. ]ü.x ben
SBinter bel^alten, überrointern;
II. vn. perf. über ben SBinter
bleiben; überrointern.
Zazimowanie, -nia, sn.
Überrointern n. ; Überroin=
terung /.
Zaziolek, -tka, pl. Iki, sm.
Malesherbia (^flanjen).
Zaznaczac, -czam, -czalem,
va. imperf. ; Zaznaczyc, -cze,
-czylem, va. perf. bejeic^nen,
üermerfen, fenngeid^nen ; 6e=
tonen ; -znacz to olöwkiem
bejei(^ne ba§ mit bem SBlei»
ftift; -czam odrazu moje nie-
zawisle stanowisko i^ be=
tone fogleid^ meine unab=
[;änc\ige ©teüung.
Zaznaczanie, Zaznacze-
nie, -nia, sn. JBemerfen n.,
Sejeic^nen «., 3Sermer!en n.,
Ä'ennjeid^nen n., betonen n.
Zaznac, -znam, -znalem,
va. perf.-., Zaznawac, -je,
-lem, va. imperf. fennen Ier=
nen; nie -lem nigdy milosci
macierzyiiskiej i^ l^abe
ajJutterliebe nie Icnncn ge=
lernt.
Zaznanie, Zaznawanie,
-nia, sn. kennenlernen n.
Zaznajamiaö, -miam, mia-
lem, va. imperf. \ Zaznajo-
mi<3, -mie, -milem, va. perf.
befannt mad^en, bie 33efannt«
fc^aft oermitteln, oertraut
ma^fn; chcialbym was bli-
zej — ic^ möchte euc^ nä§er
befannt madE)en ; — sie, vr.
fiel befannt, »ertraut machen,
befannt, certraut roerben ; -lem
sie juÄ z ta galezia wiedzy
ic^ l^abe mic^ fc^on mit biefem
Söiffenfc^aftäjroeig fiefannt ge-
macht.
Zaznajamianie, Zaznajo-
mienie, -nia, vn. Sefannt»
mact)en n., SSertrautmad^en n. ;
Sefanntfcfiaft /., aSertraut=
^eit /.; — sie )öefannt=
roerben n.
Zazuc, -je, -lern, va perf. ;
Zazuwac, -wam, -waiem, va.
imperf. ben ©c^uf) Über bie
gerfe gießen.
Zazwyczaj, adv. geroö^n=
lid), geroo^ntermafien.
Zazalenie, -nia, pl. -nia,
sn. 33ef c^roeri)e /. ; — niewa-
znosci 3(Ud^tigfeit§befd^roerbe ;
wniesc — eine a3ef(f)roerbe ein°
reichen, anmelben.
Zazalic, -le, -lilem, va.
perf. mit §erjleib, 3Bef)mut
ourc^bringen.
Zazartosc, -sei, sing. tant.
sf. (ärimm m., Sßut /.; aSer=
biffenl^eit /., Erbitterung /.
Zazartowac, -tuje, -waiem,
vn. perf. ju fpafien anfangen;
— sobie z kogo fid^ mit
jmnbm einen 'Bnpa'^ machen, er=
lauben.
Zazartowanie, -nia, sn.
©paßen n.
Zazarty, adi.; Zazarcie,
adv. grimmig, roütenb, »er»
biffen.
Zaz^dac, -dam, -dalem,
va. perf. oerlangen, forbern;
-dal zwrotu pieniedzy er for=
berte bie StüdEerftattung beö
©elbeä ; moie kazdej chwili
— obrachunku er fann jeben
2lugenblidt Slbrec^nung Der=
langen.
Zazadanie, -nia, sn. 2?er=
langen'«., lyorDern n.
Zazegac, -gam, -gal«m,
va. perf. angünben, anftecfen;
anfad^en.
Zazeganie, -nia, sn. 9ln=
günben «., 3lnftedEen n.
Zazeglowad, -gluje, -wa-
lem, va. perf. big roo^in
fegein.
Zazeglowanie
623
Z^bkowatodö
Zazeglowanie, -nia, sn. '
(geaeln n.
Zazegnac, -gnam, -gnaJem,
va. perf.; Zazegnywac,
-gnuje, -waiem, va. imperf.
öefprec^cn; burcf) 53efpre(^un=
gen, bur^ ©egnen raegroen»
Den, roegbanncn ; — burze baä
©eroitter abtoenben.
Zazegnanie, Zazegnywa-
nie, sn. Sefprec^en n., 3Beg=
^aubern n., Sßegfeguen n.,
2lbroenben n., 22eg&annen m.
Zazerac, -ram, -ralem, t'a.
imperf.-^ Zazrec, -zre, -iar-
lem, t-a. ^^e//. auffceffen, etn=
treffen; mit ®iet freffen; ju
Sobe beiden; — sie, vr. fic^
unter etnanber auffreffen; er=
grimmen, roütenb roerben.
Zazgac, -gam, -gaiem ;
Zazgn^c, -gne, -gnatem, va.
perf. totfte(i)en, erfted&en.
Zazganie, -nia; Zazgnig-
cie, -cia, sn. 2:ot[tec^en n.,
©rftedjen n.
Zazoga, -gi, ^;. -gi, sj.
2tnjünben n., Sranbiegung f.;
^•eueräbrunft /'. ; ^ünber m.
Zazolcenie, -nia, sn. ©elßs
machen n.
Zazolcic, -ce, -ciJem, va.
perf. gelb mad^en, färben.
Zazölkn^c, -kne, -knalem,
vn. perf. gelb merben. Der»
gilben.
Zazolknigcie, -cia, sn.
SSergilben n., (^etbroerben n.
Zazwian, -u, pl. -y, «jw.
(Cardopatium) bolbentroubtge
(Siftbiftel.
Zazycie, -cia; Zazywanie,
-nia, sn. 1) (ginnet)men n., ©e=
brauchen n., Stnmenben w. ;
©eniefien «.; 2) ©rieben «.,
2)ur^mad)en n.
Zazyc, -je, -tem, va. perf.'.,
Zazywac, -wam, -walem, va.
perf. 1) einnelimen, gebrau=
c^en, anrocnben; genießen;
-waiem juÄ wszystkie mo-
zliwe lekarstwa i nie mi nie
pomaga i(^ ^abe fc^on alle
möglid^en Strjneien eingenom=
meu unb nichts £)ilft mir;
— tabaki fc^nupfen; wszel-
kich -je sposoböw ic^ roerbe
aUe möglt^en Wxiiii gebrau=
d^en ; — kogo z manki jmnbn
berücfen, jmnbm einen ©tretc^
fpieten; umiec ludzi — mit 1
ben Seuten umjuge^en Der=
fielen; 2) erleben, burcf)=
machen; nie jednego -lern nie- j
szczescia tc| l^abe mc^r oI§
ein Unglüd erlebt.
Zazylosc, -sei, sing. tant.
sf. oertrautcr Umgang, t)cr=
traute Sefanntfd^aft, SSer=
traut^eit /. ; wywiazala sie
miedzy nimi — eä entflanb
i^roifc^en if)nen ein oertrauter
25et!ebr.
Zazyly, adi.; Zazyle, adv.
I Dertraut, nertraulic^.
Zazywiac, -wiam, -wiaietn,
va. imperf. ; Zazywic, -wie,
-witem, va.perf. mit Sta^rung
ftär!en, ernähren.
Zazywianie, Zazywienie,
i -ni>i, sn. ©mähren n.
Zazyzniac, -niam, -nia-
iem, va. imperf. ; Zazyznic,
-nie, -nilem, va. perf. \>i=
fruchten, fruchtbar machen.
Zazy^nianie, Zazyznie-
nie, -nia, sn. Sefruc^ten n.,
^ruc^tbarmac^en n.
Zab, zeba, pl. zeby, sm.
1) 3^'t)" ^- i przedni — 35or=
berja^n; — oczny :g)unb§jafjn,
©cfja^n, 2lugen5af)n; — trzo-
nowy 33adenäat)n; — mleczny
2Ritd)jal^n; — madrosci 2Beie=
\ t)eitöäa[)n; zeby dostawad3ät)=
I ne bekommen j Qöfine n)ed)feln,
1 Jahnen ; trade zeby mleczne
SJUld^jäönc oerlieren; zeby
sie przerzynaja bie 3^1) ne
I brechen burcft; zeby wy-
I padaja bie ^ä^tie fallen auä;
dac sobie wyrwac — fic^
I einen 3'''^" jiel^en laffen ;
, miec zepsuty — einen
1 ^of)len 3o^Tt l^aben; dac sobie
I wstawic sztuczce zeby fic^
' fünftlic^e 3äi^ne 'einfe^en
laffen; 8zczerzy<5 zeby bie
3ä^ne blecf en ; pokazy wac zeby
w uämieehu im Söc^eln bie
3ä^ne jeigen; zeby go bol^
er |at 3«^nf^'nf'^5«»; szczo-
teczka do zeböw 3a^nbürfte
/. ; proszek do zebow ^di^Xi'
puloer n. ; szczekae zebami
mit ben 3ä^nen flappern;
zgrzytac zebami mit ben
3ä^nen fnirfc^en; zeby sobie
na CO ostrzyc fic^ auf ettü.
bie ^a^m rae|en, auf etro.
erpitf)t fein, grofee Suft ouf
etro. ijaben; zjesc zeby na
czem mit ctn), fe^r üer=
traut fein, bei etro. olt
geroorben fein; wziac kogo
na zeby fmnbn fc^lec^t ma=
c^en, i^n bereben; — za —
3a^n um S'»^"? '<i'<5cic sie
z kim — za — fic^ mit einem
IjerumbeiBen; dostac chleb,
kiedy zeböw niema 93rot
befommen, roenn man feine
3äf)ne mef)r ^at, auf Die alten
Sage reic^ roerben; zebami
CO trzymac etro. feft^alten;
zeby zadrzec inä @raä beiden;
to zaledwie na jeden — 'üa<i
ift faum für einen 3ffl^n S«'
nug, bag ift ju roenig ; wilcze
zeby komu pokazac jmnbm
bie Söolföääfine jeigen, feinen
©rimm, feinen ^oxr\ on
imnbm auälaffen ; möwic przez
zeby burc^ bie 3öf)ne fpred^en;
trzymac jezyk za zebami bie
3unge l^inter ben 3ä^nen
l)olten, ju fc^roeigen nerfte^en;
zazierac komu w zeby jmnbn
Don ber ^JJä^e anfc^auen;
smierc w zeby nie zaglqda
ber %q\) fc^aut nicf)t in bie
3äl^ne, ber Sob nimmt feine
Jlüdfic^t auf bas 2llter; da-
rowanemu koniowi nie za-
gladaja w zeby einem ge=
fc^enften ©aul fc^aut man
nic^t in§ 3Rmi; — czasu
ber 3o^n ber 3eit; 2)
3a^n m. eineö Äammeö, eineä
3«i)ntabe5, einer Säge :c.; 3)
— wilczy SBolföja^n m.,
©aurüffel m., ?ßfaffenfraut
«. ; — babi 3a^nrourj /.
Z^bczasty, adi. gejä^nt.
Z^bek, -bka, pl. -bki, sm.\
dim. Zabeczek, -czka, pJ.
-czki, sm. 1) dim. con Zab
3ä^nd^en «.; -*) 3ade f.; -bki
3innen pl.\ 3) 3e^e f. (ein
2;eil ber Änoblauc^jroiebel).
Zabkowa6, -kujo, -wafem,
I. vn. perf. ja^nen, ^ä^neln,
3ä[)ne befommen; II. va.
perf. auäjaden, ^fxdin ma=
c^en.
Z^bkowanie, -nia, sn. 1)
3at)nen »i.; 2) 2Iu§5aden n.
Z%bkowatos6, -sei, sing,
tant. sf. äacfigfeit /., 2luog<:=
Z^bkowaty
624
Zbiedz
/., ^tt^nfbrmigfcit f.
Z%bkowaty, adi.\ Zabko-
wato, adv. jägefötmig, auä=
geisadt, sal^nförmig, ge^äljnelt.
Zbabid, -bie, -bilem, va.
perf. jum alten SBeibe mad^en.
Zbabiec, -bie, -bilem, vn.
perf. ein alteö äßeib roeröen.
Zbaczaö, -czam, -c?alem,
vn. imperj'.\ Zboczyc, -cze,
-czyiem, vn. perf. abraeid^en,
abtomtnen; einbiegen; einen
Umroeg ma^en; — z drogi
Dom Sißege abroeicf)en; — od
prawdy Don ber Sßal^rl^eit
abroei^en; — od pierwotnego
tematu non bem urfprüng=
lieben Stiema abfcbroeifen.
Zbaczanie, Zboczenie,
-nia, sn. Slbroeid^en n., 2(b=
fc^roeifen «., 2lbfommen n. ;
(Sinbiegen n.; — igly ma-
gnetycznej ©ellinatton /.,
Slbroeid^ung /. ber 2)iagnet=
nobel.
Zbada6, -dam, -daJem, va.
perf. unterfud^en, erforf^en,
ergrünben; nikt dotychczas
nie -dal tej tajemnicy btä»
l^er l^at nienianb biefeä ©e=
l^eimniä etforjd^t; prosze —
chorego bitte ben Sron!en
gu iintcrfud^en.
Zbadanie, -nia, sn. Unter»
judjung /., (Srforfc^utig /., ©r=
grünben n.
Zbalamucenie, -nia, sn.
5ßerroirren m., Serfüliren n.
Zbalamucic, -ce, -ciJem,
va. perf. oerroirrt mad^en;
irreführen; ».irfübren.
Zbankrutowac, -tuje, -wa-
lem, vn. imperf. SBanferott
machen.
Zbankrutowanie, -nia,
sn. SBanterott m.
Zbawca, -c.y, pl. -cy, sm.
®clö)er m., ©cretter m., 93e=
freier m ; ty jestes mym -ca
bu bift mein Sletter.
Zbawczy, adi. ; Zbawczo,
adv. erlöfenb, rettenb, be=
treicnb ; -cza mysl ein retten»
ber ©ebanle.
Zbawiac, -wiam, -wialem,
va. imperf. \ Zbawic, -wie,
-wilem, va. perf. erlöfen, et»
retten, befreien ; teraz cie tylko
Bog — mo4e je^t lann bid^
nur ©Ott erretten; jak dusze
chce — fo n)at)r ic^ feiig
roerben rotC.
Zbawianie, Zbawienie,
-uia, sn. (grlöfung /., (Srret=
tung /"., Befreiung /. ; ©elig=
feit /., ©eetenl^eil n.
Zbawiciel, -a, pl. -e, sm.
©rlijfer m., 9?etter m., §ei=
lanb m.
Zbawicielka, -ki, pl. -ki,
sf. ©rlüfertn /., 3ietterin /.
Zbawiennosc, -sei, sing,
tant. sf. öeilfamleit /.
Zbawienny, adi. • Zba-
wiennie, adv. I^eilfam, t)eil=
brtngenb, feiig ntac^enb; -nne
rady l^eitfame Siatfd^läge;
jego -na czynnosc feine ^iiU
bringenbe S:ätig!eit.
Zbeczec sig, -cze, -cza-
lem, vr. perf. fic^ augiüeinen.
Zbeltac, -tam, -taJem, va.
perf. laut in§ SBdffer fd^lagen.
Zbestwialosc, -sei, sing,
tant. sf. aSertiertbeit /., a3e=
flialität /. ; üie^ifc^eö, tieri=
fc^eg äßefen, Sßorge^en.
Zbesztac, -sztam, -sztalem,
va. perf. befd^impfen, auä=
fd^impfen, ouöjanten.
Zbesztanie, -nia, sn.
aiuöfd^impfen n., 3J[uöjan!en n.
Zbezboznic, -zaie, -znilem,
va. perf. gottloä tnad^en.
Zbezbozniec, -nieje, -nia-
iem, vn. perf. gottloä XOex=
ben.
Zbezecni6, -enie, -enilem,
va. perf. unroürbig ma^cn.
Zbezczescic, -szcze, -sci-
iem, va. 2)erf. oeruncljren.
Zbezczeszczenie, -nia, sn.
(Sntetjrung /., SSerunei^ren n.
Zbfdny, adi.; Zb§dnie,
adv. überflüfftg, übrig, un=
nötta.
Zbicie, -cia; Zbijanie, -nia,
sn. 1) 3"fcti"'"£"f^'<^9f" *^ ;
SSerfd^lagen n., 33erprügeln
n.; 2) ^iberlegen ?;., 3Biber=
legung /.
Zbic, -je, -}era, I. va.
perf.\ Zbijac, -jam, -iem,
I. va. imperf \ 1) äufammen=
fd^tagen, jufammenliämmern,
jufammengimmern; — sobie
a desek chalupe fid^ OUS
Sörettern eine ^ütte jufammen^
fd^lagen; — pieniadze ©elb
3ufammenfd)lagen, =fparen;
— CO gwoziziami etro. JU=
fammennageln; 2) hierunter-,
l^inunterfd^lagen ; — komn
kapelusz z jitowy jmnbm ben
§ut uom Stopfe (^erunter=)
fd^lagen; — kogo z tonn,
z tropu imnbn üerroirren, auö
ber S'^^ff^^S bringen; 3) Der=
prügeln, nerljauen; — kogos
bardzo mocDo jmnbn fefjr
feft oertiauen; 4) gcrfd^Iagen;
— kosztown^ waze eine Iofl=
bare Safe jerfc^lagen; 5)
roiberlcgen; — czyje twier
dzenie jtnnbä Sel^auptung
raiberlegen; G) — bmki fi^
herumtreiben ; — baki fliegen
fangen, gar nid^tg tun; II.
— sie, vr. fid) 3ufammen=
f dalagen, fid) jufammenfd^ar=
ren; przestiaszone dzieci -ly
sie w gromade bie erfd)ro!=
fenen Äinbcr f(^arten fi^ in
einen Raufen jufammeu; 2)
jerfd^lagen raerben, fidE) jer»
fcblagen.
Zbiedniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. ärmer nierben, öer=
armen.
Zbiedz, -gne, -glem, I. vn.
perf; Zbiegac, -gam, -ga-
lem,I. VH. imperf. 1) herunter»
laufen, l^inunterlaufen, ^er»
unter=, l^inunterrennen ; -giem
szybko ze scbodöw id^ lief
fd^neE bie ©liegen l^erunter;
2) Derlaufen, üerftreid^en, »er»
gelten; duÄo czasu -glo oiel
3fit ift oerftrid^en ; 3) rceg^
laufen, entlaufen: — z woj-
ska befertieren ; serce mi -gio
baä $crj ift mir entftol^en;
II. va. 1) burd^laufen, burdö=
ftreic^en, burd^reifen; -glem
wszystkie miasta Europy id^
^abe alle ©täbte ©uropaä
gefc^en; 2) — konia \iCL§,
^ferb überjagen, jU ©d^anben
reiten; 3) — kogo imnbn
überrafc^en, überfallen, über=
rumpeln; smierc go -gJa ber
Sob l^at il^n überrofd)t; III.
— sie, vr. 1) fid^ mübe
laufen, Dom Soufen matt
loerben; 2) gufammenlaufen,
jufammenfommen, jufammcn»
fliefien; na ten balas -gio
sie cale miasto bei biefem
Sätm lief bie ganje ©tabt
Zbiej
625
Zblizac
Jiifainmen; dwie rzeki -gaja
sie poniiej miasta groet ^lüffe
laufen unterl&aI6 ber ©tabt
jufammea; ö) jufammen^
treffen ; dziwne okolicznosci
sie tu -giy rounberltd^e Um-
ftänbe finb ba jufammen»
getroffen; 4) fic^ jufammen'
sieben, gufammenlaufen; su-
kno sie -glo po deszczu baä
Sud) ift naä) bem Stegen ju«
fammengelaufen.
Zbieg, -a, pl. -i, sm. 1)
glücfttting m., 2lu§ret^er jm.,
Überläufer »«., ©eferteur m.;
•2) — , -u, 3ufammentreffen n. ;
— okolicznosci 3"!'^'""'^'^'
treffen n. ber Umftänbe.
Zbieganie, -nia, sn. ^u=
fammenlaufen n., 3BegIauTen
n., SBegrennen «., jjlüd^ten
n., S^urc^queren n., S)ur(|=
ftreidjeii n., Surd^raanbern «.,
3ufammenflie^en n., 3uftti^=
nientreffen n.
Zbiegowisko, -ka,_^?. -ka,
sn. >^u)ammenlauf m.
Zbiegostwo, -wa, sing,
taut. s>i. 2)efertion /., tlber=
(äufettum n.
Zbielec, -leje, -lalem, vn.
per f. iDei|(er) roerben.
Zbielenie,-nia,sn. 3Bei^(er)'
lüerben n.
Zbieracz, -a, pl. -e, sm.
Sammler in.\ — marek 5IKarfcn=
fammler; — widoköwek 2ltt=
ficQtätartenfammler.
Zbieraczka, -ki, pl. -ki,
sf. ©ammletin /.
Zbierac, -ram, -ralem, I.
va. imper}.\ Zebrad, zbiore,
-bralem, I. va. per/. 1)
fammeln; — pieniadze dla
biednycb ®elö für Slrme
fammeln; — dowody prze-
ciwko komu Seroetfe gegen
jjmnbn fammeln; — mate-
ryaly do dziela (Stoff JU
einem 2i5erfe fammeln; —
miöd z kwiatow ^ontg BOn
ben Slumen fammeln; —
kwiaty SBlumen pflücEen; 2)
gufammennel^men, jufammen»
f äffen, jufammenbetommen ;
— rozrzucone nowele w
jedna ksiazke bie ücrflreuten
JloDetten in em Sud) 5ufam=
menfaffen; 3) ernten; jak
kto sieje, tak -ra roie bie
Slownik pclsko-niemiecki.
bie ©aat, fo bie Srnte; — wino
SBein (efen; — owoce swcjej
pracy bie ^tüd^te feiner Slrbeit
ernten; 4) abrechnen, n)eg=
nel^men, abfd^öpfen; ze stolu
— üom 2ifrf)e abräumen; —
smietanke 9ial^m abfc^öpfen;
— oboz ba§ Sager abbrechen,
auf lieben; — karty bie Äarten
abi)eben; — bielizne ze
strycbu bie 2Bäfd)e oom S3o=
ben rcegfd)affen ; II. — sie,
vt\ 1) fid^ fertig mad^en, fid^
Dorbereiten, fic^ 3U etro. an=
fc^idfen; -raj sie predko moc^e
bicl) gefc^roinb fertig; juz
sie zebralem id^ bin fc^on
fertig; -ram sie juz od ty-
godnia, by wyjeuhac, a zebrac
sie nie möge ic^ f^ide mid^
fcl)on feit einer 3Bo(^e jur
2lbreife an un^ fann mic^
nic^t fertig mad^en; 2) zbiera
sie na eä läfst fic^ ju etro. an,
ei roirb ; ua placz mi sie -ra
i(^ möchte ro einen, id^ bin
na^i baran, in Sränen au§=
5Ubred)en; -ra mi sie na wy-
inioty eä roirb mir übel; -ra
sie na deszcz e§ roirb regnen,
3??gen jiep l^erauf; -ra sie
ua burze ein ©eroitter
tl"t im Slnjuge; 2) fid^ fam=
mein, fid^ oerfammeln, gu»
fammenfommen; -rali sie co
piatku \v kawiarni fie famen
jeben S'^eitag im Äaffee^aufe
äufammen ; ze skladek -bralo
sie Jadna sumke pieniedzy
mittetö, burc^ Sammlungen ^at
man ein fd^öneä ©tüd ®elb
jufammengebrac^t.
Zbieralnik, -a, pl. -i, sf.
sm. Siejipient m., SSortage /.
beä ©eftillierapparate§.
Zbieranie, Zebranie, -uia,
sn. 1) 3"ltti^i'"Ciifommen n.;
3jfammen6ringen n. ; Sam^j
mein «., 2lbfaaimcln n., Grn=
ton M.; 2) 3uftt"'i"£"fw"ft /•>
©efeHfc^oft /., 58erfammlung /.:
3) — sie, ©id^üerfammelnn.;
9lnfd)ide'n n., gertigmad^en n.
Zbieranina, -ny, pl. -ny,
sj. ®efammeltc(6) «., S")'""^
mengeroorfenc(§) n., 3"fo'""
mengetragene(ö) n.; ©ammel»
furtum n.; Kompilation /.;
©efinbel n.
Zbiesic si§. -sze, -'ilem, 1
vn. per/, toll roerben, ben
2;eufel im Serbe l;aben.
Zbiornik, -a, pl. -i, sm.
äammclbeöälter w?., SReferooir
n. ; äßafferf aften w., 3ifterne/.;
— elektrycznofici iloUeltor m.;
— gazu öasbe^älter; —
pary 2)ampfbom m., 2)ampf=
fuppel /". ; — do wody zim-
nej Äaltroaffersifterne.
Zbioi'owy, adi. ; Zbioro-
wo, adv. öammel-, gemein=
f am ; imie -we Sammelname in. :
wydanie -we (äefamtau5=
gäbe /.
Zbiorny, adi. @rnte=,
Sammet=; — dzien öoljtag m.
Zbior, zbioru, pl. zbiory,
sm. 1) Sammlung /., — na-
rzedzi Safe m. Sßerljeuge,
2lrbeitägerät n, ^anbrocrf»
jeug «.; — monet 3)tünjenfam=
mlung; 2) (grnte/., Sefc/.; —
wina SBeinlefe ; zbiory ,pl. ®rn=
teertrag m., geerntete 'Jruc^t;
zbiory w tym roku byJy dobre
bie (grnte ift in biefem ^a^te
gut auögefoHen.
Zbiörka, -ki, pl. -ki, sf.
1) 3ifterne /.; 2) 5llein^olä n.
Zbir, -a, pl. -y, sm. gen-
fer m., i^ienferäfned^t m., Sbirre
m., ^äfc^er m.
Zbladn^c, Zbledn^d, -dne,
-dJem, vn. per/, erblaffen,
erblei^en, blau roerben; —
z przeraäenia üor Sc^reden
erbleichen.
Zbladnigcie, Zblednifcie,
-cia, sn. ©rblaffen n., Sr=
bleichen n.
Zblakowaö, -kuje, -watem,
vn. perf. perblaffen, fc^iefeen,
garbe nerlieren.
Zblakowanie, -nia, sn.
ä^evblaffen «., Sc^iefeen n.
Zblamowad, -muje, -wa-
lem, va. perf. blamieren, bloß»
ftellen; — sie ftc^ blamieren,
fic^ blofefteüen.
Zblamowanie, -nia, an.
iJlamieren n., ;ölo^"tetlen n.
Zblizka, adv. au§ ber 9Jä^e,
nabe.
Zbliza6, -iam. -iaiem, va.
imperf. ; Zblizyc, -ze, -iy^tem,
va. perf. näl)ern, nüljer brin»
i^n ; — kogo do siebie fic^
imnbm nähern, fic^ jmnbn.
nä^er bringen; — sie, vr.
40
Zblizanie
626
Zbrnzdzic
fic^ nähern, nä^et fom»
men ; -ia. sie jaz ta da-
wno upragniona chwila bft
long erfefnte 2lugcnbIicE ift
fc^on na^e; -ia, sie do celu
er nähert ftc^ bem 3i«Ie;
'ip.ia sie smierc ber S^ob na^te.
Zblizanie, sif, Zblizenie,
sif , -nia, sn. 3la^en n., ?lä»
ijetn n.
Zbluzgac, -gam, -galem,
va. perf. befpti^en.
Zbluzganie, -nia, sn. 33e=
fpri^en n.
Zblainic sif, -nie, -nilem,
vr. perf. fic^ lädjetlic^ machen,
ftc^ blamieren.
Zbl^dzenie, -m'a, sn. 3Ser=
irrung /., SSetirren n.
Zbt^dzid, -dze, -dzitem,
in. per/, irren, fef;Ien; fxc^
oerirren, itregel&en.
Zblekitniec, -nieje,-niaiem,
t)i. perf. himmelblau roerben.
Zblocenie, -nia, sn. $8f=
fd^mteren n., Sefubeln n. mit
Äot.
Zblocic^ -ce, -cilem, va.
perf. beschmieren, mit Äot
beic^mu^cn.
Zboczenie, -nia; Zboczyc,
fieöe: Zbaczanie, Zbaczac.
Zboczny, adi.] Zbocznie,
adv. abroärlä, abroeic^enb,
oerfe^rt.
Zbogacac, -cam, -calem,
va. imperf. ; Zbogacic, -ce,
-ciJem, ra. perf. reid)
mad^en, bereid^ern; — sie, vr.
\iä> bereichern.
Zbogacanie, Zbogacenie,
-nia, sn. Sereic^em n., diiid)=
machen n.
Zboisko, -ka, pl. -ka, sn,
Senne /., 2)rutd&pla^ m.
Zbolalosc, -sei, /tinff. tant.
sf. ©c^merj m., ®c{)mer5f)af=
tigleit f.
Zbolaly, adi. munb, jd^mer»
jensDoU, Don (Sc^merj er-
griffen.
Zbombardowad, -dHJe,-wa-
-fem, va. perf. bombarbieren.
Zbombardowanie, -nia,
sn. 33ombarbement n.
Zborgowad, -guje, -walem,
va. perf. borgen, auf Sorg
geben.
Zborgowanie, -nia, sn.
Sorgen n.
Zborowy, adi. 53erfamir=
lun^ö», (2>emeinbe-, Äonji»
licn».
Zborzysko, -ka, pl. -ka,
sn. Äe^erft^nobe /.
Zbosc, -de, -dlem, va. perf.
1) hinunter fto^en, totfte^en
unb l^erabnierfen; 2) befiegen,
bejroingen; — konia bem
^ferbe bie ©poren geben.
Zboze, -Ä!i, pl. -za, sn,
©etieibe n. ; handel -m @e=
trei^ef)anbel m.
Zbozorodny, adi. getreibe=
reid).
Zbozowy, adi. getreibe».
Zbozysko, -ka, pl. -ka, sn.
©etreibefelb n.
Zbozysty, adi. getreibe=
reid).
Zb6j, -a,pl. -e, sm. ; Zböjca,
-cy, pl. -cy, «m. ; Zbojnik,
-a, pl, -cy, sm. 3iäuber m.,
^laubmörber m.
Zböjczy, Zbojecki, adi.
3iäuber-, 2Wotb=.
Zbojczyni, adi. [Räuberin
/., SKJjrbertn /.
Zböjectwo, Zbojnictwo,
-wa, S7i. SRaubmorb m., 9iäu=
berei/.-SRaubw.; Siäubergefinbel
n.; SHäubergeroerbe n., 9täuber=
tum m.
Zbor, zboru, pl, zbory, sm.
1) SSerfammlung /.; 2) ©e=
meinbe /., Äonjilium «., Äir=
^enoerfammlung /. ; — izrae-
licki israelitif^e iluüuöge=
meinbe; 3) SSerfammFungäort
??i.ber ßir^er gemeinbc; ®otte§=
^auä n. ber ^^proteftanten ; —
ewangelicki bie proteftantift^e
Sirene.
Zbratac, -tam, -talem, va.
perf. oerbrübcrn; — sie, vr.
ftd6 oerbrübern.
Zbratanie, -nia, sn. SSer^
brüberung /.
Zbroczenie, -nia, sn. 33e=
flcden »., 33efpri^en n.
Zbroczyö, -cze, -czylem,
va. perf, befteden, befpri^en;
-czony krwia btutbefledt.
Zbrodnia, -ni, pl. -nie, sf.
SSerbrec^en n.; — stanu ©taat^=
oerbredien; nieslychana —
ein unerf^örte^ 5serbrec^en.
Zbrodniarka, -ki, pl. -ki,
sf. iserbred^erin /., 5Ktffetäte=
rin /., üreotf^in /•
Zbrodzien, -daia, pl. -dnie,
sm. ; Zbrodniarz, -a, pl. -e, sm.
Berbred^er »»., ÜJJiffetätet m y
greöler m.
Zbrodniczy, adi.; Zbro-
dniczo, adv. oerbrec^erifc^,
3Dliffetäter=, freoel^aft.
Zbrodzic, -dze, -dzilem,
va. perf. burc^toaten.
Zbroica, -cy, pl. -ce, 5/.*,
Zbroja, -i, pl. -je, sf. SRüftung
f.\ 2lrmatur /. ; przywdziaiS
-je bie Slüflung anlegen.
Zbroic, -je, -ilem, va.
imperf. bewaffnen, b.'roappnen;
— sie, vr. fidE) beraaffnen, [ic^
rooppnen; ruften; — sie w
cierpliwosc fic^ in ©ebulb
roapptien *, mocarstwa -ja sie
bie SJJäd^te ruften.
Zbroiö, -je, -ilem, va. perf.
iixo. oetfc^ulben, anfteHen; an=
richten; cos znowu -il? rco§
^aft bu fc^on roieber angefteHt ?
Zbrojenie, -nia, sn. SB5app>
ncn »., 33eroaffnen n.; — sie
Diüften «., 3tüftungen pl.
Zbrojnia, -ni, pl. -nie, sf.
©pornträger m.
Zbrojnobok, -u, pl. -i, sm.
Cbiiocentrus (^eringartiger
Zbrojnogrzbiet, -u, pl, -j,
sm. 2)crn^au m,
Zbrojnolesc, -scia, pl, -scie,
stn. ©noplofe f. (Sarfc^-
gattung).
Zbrojnoskrzel, -a, pl, -e,
s}n.. Serranus (©tad^elfloffer=
gattuno).
Zbrojnoskrzelny, adi.
ftac^elfloffig.
Zbrojny, adi. ; Zbrojno,
Zbrojnia, adv. geroappnet,
beraoffnet; -jna reka mit be=
roaffneter ^nnJ), geroaltfam.
Zbrojownia, -vfni.pl. -wnie,
sf. SEoffenfammer /. ; SBoffen=
^ou§ H.,3eugl)aus «., 2lrfenat n.
Zbrojownik, -a, pl. -cy,
stn. ''15anjer=, 2l5offenfd^mieb m.
Zbrojowy, adi. StüftungS»,
9Baffen=.
Zbronowac, -nuje, -walem,
ra. perf. abcgflen.
Zbru:^dzi6, -zdze, -^dzilem,
va. perf. 1) mit fj^urd^en be°
beden, g-urc^en gießen, mit
9iie[)len oerfel^en; 2) t)er=
fd^ulben, aufteilen.
Zbrukac
G27
Zdac
Zbrukaö, -kam, kalem, ;
Zbrudzic, -dze, -dz^em*,
Zbruczyc, -cze, -czytem, va.
yerf. Derfc^mter'en, 6efc^mu^en;
— sie, er. fid^ fiefc^mu^en;
fc^mu^tg roerben.
Zbryzgac, -gam, -gaJem,
va. perf. bejpri^en.
Zbryzganie, -nia, sn. SC'*
fprt^cn n.
Zbrzezny, ndi. »om SHanbe.
Zbrzydn§c, -dne, -dlem,
vn. perf. pfelic^, oerunftaltet
roerben; — komu oerefelt roer»
ben, jum @fe[, ÜberbruB roerben.
Zbrzydnigcie, -cia, sn.
§ä^[id^roerDen n., aSerun[tal=
ten n.
Zbrzydzenie, -nia, sn. SSer=
imftalten n.; Serefeln n.
Zbrzydzic, -dze, -dzilem,
va.perf. oeruuftalten ; necefeln.
Zbndowac, -duje, -walem,
va. i)erf. 1) erbauen ; — sobie
nowy dorn fic^ ein neue§
§au5 erbauen; nie od razu
Krakow -wano 9iom ift nic^t i
an einem Xage erbaut roor- 1
ben; 2) erbauen; — kogo do- !
brym przykiadem jmnbn bucd^
ein gutes Seifpiel erbauen; [
3) auäric^ten. !
Zbudowanie, -nia, sn. ®r=
bouen n.; ©rbauung /.; 2lus=
rieten n.
Zbudzenie, -nia, sn. (Sr*
roecfen n , SlufroedEen n. \
Zbndzic, -dze, -dzitem, va.
perf. aufroecfen, erroeden; —
sie, vr. aufroacfien.
Zbuntowa6, -tuje, -walem,
va. perf. ouf^e^en; — sie,
vr. meutern, ftc^ empören.
Zbuntowanie, -nia, sn.
1) 2(uf^e§en n. ; 2) — sie, ir.
2JJeutern «., 2)leuterei /., ®m=
pörung /.
Zburczenie, -nia, sn. 2luä=
fc^elten n., heruntermachen n.
Zburczyc, -cze, -czylem,
va.perf. auäfd^elten, l^erunter=
matfien.
Zburzenie, -nia, sn. '^tx^
ftörung /. ; — Jerozolimy
3erftörung 2jerufa[em8.
Zburzyciel, -a, pl. -e, sm.
3erftörer m.
Zburzycielka. -ki, pl. -ki,
*/• S^J^ftörerin /.
Zburzyc, -rze, -rzylem, !
va. perf. jerflören, nicber=
reiben; — cale miasto bie
ganje ©tabt jerftören; — dorn
ein Jcauö nieberreifien.
Zbutwialy, adi. DCtmobert,
uermorfdit-, ftodig.
Zbutwialosc, -sei, sing,
tant. sf. SSermobert^eit/., SSer=
morf^ung /.
Zbutwiec, -wieje, -wiafem,
vn. perf. oermobern, »ermor»
fc^en.
Zbycie, -cia; Zbywanie,
-nia, sn. Soäroerbcn n.; 2tbfer=
tigen n.; SBegfc^affm n.; miec
CO do -cia etro. Überflüfftgcä
^aben, etro. jum 3Serfc|enfen,
3}ettauyc^en, SBerlaufen ^aben.
Zbyc, -je, -lern, I. va.perf. ;
Zbywac, -wam, -walem, I.
va. imperf. 1) loa roerben, ab=
fertigen, fid^ oom §alfe fc^affen ;
— kogo obietnicami jmnbn
mit SSerfprec^ungen abjpeifen-,
nie dam sie — tak Jatwo ic^
roerbe mic^ nic^t fo leicht ab=
fertigen laffen; 2) etro. abtun,
abmad^en; zrobiö co byle —
etro. fd^nell, fditeuber^aft ab»
tun; IL vn. 1) mangeln; fehlen;
— na czem mangeln, nic^t au£=
reichen ; -wa nam na najpotrze-
bniej«zych rzeczach bie not=
roenbigiten ©ac^en ge^en ung
ob; -wa ci na rozumie e6 man=
gelt bir an SSerftanb; 2) — •
czego Don etro. übrig Bietben,
ju Diel fein; III. — sie, vr. Io§
roerben ; ledwom sie go zbyl
id^ bin i^n laum loa geroorben.
Zbyt, -n, pl. -y, sm. 3(b=
fa^ m.
Zbyt, adv. ju Diel, o.Vii\\,
JU fe^r ; — wiele sobie po-
zwalasz bu nimmft bir ju
Diel ^erau§.
Zbytecznosc, -sei, sing,
tant. sf. Überpffigfeit /".;
Übetmaß n. ; Überfluß m.
Zbyteczny, ar/?'. ; Zby
tecznie, adv. übcrflüffig.
Zbytek, -ku, pl. -ki, sm.
1) 3ieft TW., Überjc^UB m.;
Übermaß n., Überftuf; m.\ —
laski Übermaß n. ber ®nabe;
— radosci Übermaß n. ber
greube ; 2) 2uru5 m., über-
triebener Stufroanb ; -tki robic
übermä&igen2Iufroanb treiben;
3) -tki aJ^iitroiHe m , mutroiHige
Streiche; -tki robic 2KutroiIIen
treiben.
Zbytkowac, -kuje, -walem,
i'». perf. 1) ba§ ajiafe über=
fc^reiten; — w czem etro.
übertreiben, ju roeit treiben,
in einer Sadie ju roeit ge^en,
baä rechte 9}la^ überfc^reiten ;
2) 2lufroanb, Cueus treiben,
unnü^e Stu^gaben machen;
3) mutroiltig fein, aJiutroiUen
treiben.
Zbytkowanie, -nia, s)i.
Übertreibung /'.; Unmäßigfeit
/.; 2luiroanb m., Sujuä ??«. ;
üJJutroiUe m.
Zbytkowny, adi.; Zbyt-
kownie, adv. :^UEU^=, lururiöö.
Zbytni, adi. ; Zbytnio,
adv. ju groß, allgufe^r; uu=
nötig, überflüffig.
Zbytnica, -cy, pl. -ce, sf.
mutroiHige ^erfon.
Zbytnik, -a, 2)1. -cy, sm.
mutroiHiger JJJenfc^, ©pi^-
bube m.
Zcukrzac, -krzam, -krza-
lem, va. imperf.; Zcukrzyd,
-krze, -krzylera, ra. perf.
DersudEern.
Zcukrzec, -krze, -krzalem,
rn. perf. in 2>^iüix übergeben,
cerjucfern.
Zcukrzenie, -nia, sn. 9Scr=
jucfern «.; SSerjuderung /.
Zczepek, -pka, pl. -pki,
sm. Siridium ('iptläart).
Zdac, zdam, zdaJeni, va.
perf. ; Zdawac,-je,-wa}em, va.
imperf. 1) herausgeben, jurücf«
geben, retourgeben; 2) über=
geben; komu co etro. über=
ioffen, übertragen; -je na mnie
cala robote er überlädt mir
bie ganje SÜrbeit ; röb co jest
w twojej mocy, reszte zdaj
na Boga tue, roaä in beiner
SKac^t liegt, ben Sleft über-
laffe ©Ott; 3) ablegen; —
rachunek jjec^nung ablegen;
— egzamin z wyszczegolnie-
niem bie ^^rüfung mit 2luö»
jeic^nung Befielen; II. — sie,
vr. 1) fd^einen, Dortommen;
tak ci sie tylko -je eö fommt
bir nur fo Dor; -je mi sie, ie
miafem ju4 raz przyjemnoPc
eS fc^eint mir, bafe ic^ fd)on
einmal ba§ iBergnügen ^atte;
2) — sie na kogo ftc^ auf
40*
Zdala
628
Zdenerwowac
imnön oerlaffen; nie moina
sie ze wszystkiera — ua dru-
gich man fann ftd) nid|t mit
oaem auf anbere cerlaffen;
3) _ sie na co jU^etro. taugen, ;
nü^Ud^ fein; to sie na nie i
nie zda ia^ tanti gar nici^tä
nü^en ; na co sie to zda? n)0=
ju fann ba§ gut fein ?
Zdala, Zdaleka, adv. »on
fern, oon rceitem; — odemnie
bleibe mir fern; — nie möge
odroinic Don ber ?yerne fann
\6) e§ nid)t unterfd^eibcn.
Zdanie, -nia, pl. -nia, sn. j
1) ®a^ m. ; 2) 3Jieinung /., i
Urteil n., ®rod)ten n.; jakie
masz o nim — ? roeld^e
SOieinung ^aft bu üon i^m?
miec wyrohioDe — eine av.^^ ;
gcbilbete 3Jieinung l^aben;
wedlug mögo -nia nad^ mei=
ner aJleinung ; 3) ©erauö^eben
n.; 4) SCblegen «.; 5)_S5er=
laffen n.; Übertragen n., Über»
laffen n.
Zdarcie, -cia; Zdzieranie,
-nia, sti. herunterreißen 7i.,
Slbreifecn «.; ^eruntcrjerren
«.; ©d^inben n., ^reEen n.
Zdarzad, -rzam, -izalem,
I. vn. imperf.: Zdarzyc,
-rze, -rzylem, vn. perf. fegnen,
® egen, ©ebeifien f d^enf en; zdai z
Bog ©lud auf; IL — sie, vr.
Dorfommen, fid^ ereignen, fid)
gutragen, fid^ treffen; paffie»
ren; pomy^l sobie, co mi sie
-rzylo benfe bir, toaS mir
paffiert ift; to sie -rza raz
na dwa lata ba§ fommt ein»
mal in jinei Qa^ren cor; nie
-rzyio sie jeszcze nigdy, by..,.
eä ^at fld^ nod| nie ereignet,
bafe....
Zdarzanie, Zdarzenie,
-nia, sn. 1) ureignen n.; ßr=
eigniä n.; Sorfommen n.,
5ßaffieren n., prawdziwe —
ein roa^reä ®reigni§.
Zdatnosc, -6ci, sing. tant.
sf. Sauqlid^feit /.; fjäfiigfeit
/., öraudiborfeit f.
Zdatny, adi.; Zdatnie,
adv. tauglid^, fäl)ig, brauch-
bar; -tna gJowa ein fäf)igec
Äop»; do wezystkiego -tiiy
ju attem Braud^bar ; nie -tny do
sluiby wojskowej jum WÜX'
törbienft untauglich.
Zdawca, -cy, pl. -cy, sm.
2tbgeber m., — rachunku
Sted^nungSlefler m.
Zdawiendawna, adv. feit
jel^er, »on altera f)er.
Zdawka, -ki, pl. -ki, sf.
3?eft m , Äleingetb n.
Zdawkowy, adi. ©^eibe»;
-wa moneta ©d^eibemiinge /.
Zdawna, adv. feit lange.
Zd^zac, -zara, -zalem, vn.
imperf. ; Zd%zy6, -ie, -Äyiem,
rn. perf. nad^tommen; eilen;
fic^ begeben, l^inaugfommen,
nie -Äe z ta robota ic^ raerbe
mit biefcr 2lrbeit nid^t fertig,
ic^ roerbe mit biefer Slrbeit
nicfit nad^fommen lönnen;
dokad -Äasz? n)ol)in begibft
bu bid^ ? widze, do czego
-^iasz ic^ fe^e, roo bu [)inaug=
(fommen) roillft. ;
Zd^zanie, Zdazenie, -nia, :
SM. Jiac^fommen n.; ©ilen n.;
©id^begeben n.; ^inau§fom= i
men n.
ZdecUak, -a, pl. -i, sm.
1) fcepiertes ©tüdf %\t^; 2)
ein elenb auäfel^enber 3)ienfdö.
Zdechliua, Zdechlizua,
-ny, pl. -ny, sf. 1) 2la§ n. ;
2) Slaögerucl) m.\ 3) oerredEteS
S5ieö.
Zdechly, adi.\ Zdechle,
adv. Derredt, frepiert.
Zdechn%c, -ebne, -cblem,
vn. perf.\ Zdychac, -cham,
-chaiem, vn. imperf. frepie=
ren, oerredEen, ju örunbe
(xe^en.
Zdechnigoie, -cia, sn.
\ ßrepieren n., JUerrccEen n.
Zdecydowaö, -duje, -wa-
lern, va. perf. beroegen, jum
®nt)dE)luffe treiben; — kogo
do czego jmnbn ju etrc.
beroegen; — sie, vr. fic^ ent=
fc^lie^en; kiedy sie wreszcie
-dujesz? mann rairft bu bic^
enblidö entfcf)lie^en?; = Na-
ktonic, postanowic.
Zdecydowanie, -nia, sn.
S3erccgen n.\ — sie ©nt»
fc^luf) m.
Zdejmowac, muje, -wa-
lem, va. imperf. \ Zdj§,c,
zdejme, zdj^lera, va. perf.
1) lerunternel^men, l)inunter»
nehmen, l^erunter», l}inunter=
I ^olen, abnehmen; — pieräcionek
z paica ben Sting »om ginger
nelimen; — kapelusz z glo-
wy ben §ut abne{)men; — z
siebie ubranie ba§ ©emanb
ablegen; 2) abgeben; kto
-muje karty? roer l^ebt lie
harten ab? 3) burd^bringen,
ergreifen; strach mie zdjai
6^reden ergriff mic^; 4) ai'
nehmen; — kopie z jakiegos
obrazu bie Äopie eineö Silbes
abnel^men, »erfertigen, ein ®e»
mälbe fopieren.
Zdejmowanie, -nia;Zdj§-
cie, -cia, sn. §erunternel^men
»., Slbne^men n., hinunter»,
§erunterf)olenn.; -ciezkrzyia
ilreujabnaf)mc /. ; -cie foto-
graficzne p^otograpf)ifc^e Sluf»
nafime; -cie köl z osi stbjiel^en
n., Slbpreffen n. ber 3läber Don
ber Slc^fe; -cie obreczy z kot
2lbgiel)en n. ber 3leifen; -cie
plana na oko 2lufnet)men n.
nac^ bem 2lugenma§.
Zdeklarowac, -ruje, wa-
lem, va. perf. erflären, be=
f anntgeben ; — sie, vr. fid) er=
flären /. ; = Oznajmic, ob-
wiescic.
Zdeklarowanie, -nia^ sn.
®r!lären n., ©rffärung /.
Zdekoncertowac, -tuje,
-walem, va. perf. jmnbn t)er=
bluffen, au§ bem ©eleife brin«
gen ; = Zbic z tonu, z tropu.
Zdekoncertowanie, -nia,
sn. SSerblüffenn., Slbbringenn.
üom (Seleife.
Zdemolowad, -luje, -wa-
tem, va. perf. bemolieren,
nieberreißeu, jerftören; =
Zburzyc.
Zdemolowanie, -nia, sn.
S)emolieren «., ©emolierung
/,, i^erftören «., gerftörung f.
Zdemontowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. bemontieren,
abtragen; = Zniesc.
Zdemoralizowac, -zuje,
-walem, va. perf. bemorali»
fieren, »erberben ; = Sprowa-
dzic z drogi moralnej.
Zdemoralizowanie, -nia,
sn. Semoralifieren n., 2)emo-
ralifaiion /.
Zdenerwowaö, -wuje, -wa-
lem, va. perf. neroöä machen;
— sie, vr. nercöä irerben.
Zdenerwowanie
629
Zdradzanie
Zdener5vowanie, -nia, sn.
Jleroofilät /.
Zdepopitlaryzowac, -zuje,
-walem, va. per/, unpopulär
machen, ber 'Popularität be=
rauben.
Zdeptac, -tam, -talem, va.
per/, jertceten, nieberftampfen,
niebertreten, mit bem gu|e
äerbrütfen ; — wszystkie prawa
ludzkosci oCe menfc^Iid^cn
3iecfite mit gü$en treten.
Zdeptanie, -nia, sn. 3tics
bertreten «., ^«i^t'^^tcn n.,
91ieberftampfen n.
Zderzac, -rzam, -rzatem,
va. imperf.; Zderzyc, -rze,
-rzyleiD, va. perf. jufammen^
fcfttogen, juf ammenfto^en ; —
sie, vr. 5uiammenito|en, ju=
fammengefd^lagen merben.
Zderzak, -a, pl. -i, sm.
Suffer m.,©to^fanqapparat m.
Zderzanie, Zderzenie,
-nia, sn. 3ufammenfto|en «.,
^ufammenfd^tagen n-, gufam»
menftofe m.; — pociagöw Qu=
fammenfto^ m. ber ^üge.
Zdesperowac, -ruje, -wa-
lem, vn. perf. üerjroetfeln;
= Oddac sie rozpaczy.
Zdesperowanie, -nia, sn.
ai5er3n)eifluug /. ; = Rozpacz.
Zdesiylowac, -luje, -wa-
lem. va. perf. beftißieren.
Zdestylowanie, -nia, sn.
SefttUatton /., Seftitlieren n.
Zdetonowac, Zdetono-
wanie = Zdekoncertowac,
Zdfkoncertowanie.
Zdetronizowac, -^uj?,
-waleui, va. perf. entthronen,
com S^rone roerfen, abfegen,
ben %i)Xox\, bie §errfcf;ermac|t
roegnel^men; , = jpozbawic
tronu.
Zdetronizowanie, -nia,
sn. (gnttl^ronung /., S)et^coni=
fatton /.
Zdezorganizowac, -zuje,
-walem, va. perf. btsorgani»
fieren ; = Rozprzegnac.
Zdezorganizowanie, -nia,
sn. Seöorganifation /.
Zdfbiec, -bieje, -bialem,
vn. perf. ^art icte GidEien^otj
toerben.
Zdluznia, -zni, jjl. -inie,
sm. Sang-, 2lu§längort m.,
Stredfe f.
Zdmuchac,-cham, -chalem;
Zdmuchn^c, -ebne, -chnalem,
va. perf. ; Zdmuchiwaö,
-chuje, -walem, va. imperf.
t)erunterb[afen, I)erabblafen,
iDegblafen, roeflpuftcn; jufam»
menbtafen; -chnij proch blafe
ben ©taub rccg.
Zdmuchanie, -nia; Zdmu-
chnigcie, -lia; Zdmuchiwa-
nie, -nia, sn. äßegblafcn «.,
|)erunterb[afen n.; ^ufammen«
blafen n.
Zdobic, -bie, -bilem, va.
perf. öeräieren, 3teren, t)er=
ic^önern; jur ^m'iit Dienen,
fc^mürfen; prawdy — nie
trzeba bie 2ßa[;rl)eit brautet
man nic^t au^äufc^müden.
Zdobienie, -nia, sn. f^ie»
ren n., ©ctjmücft'n ■n., 1Stx=
fc^önern n.
Zdobnosc, -sei, sing. tant.
sf. aSerjierttieit/.; ^\tt{\^U\if.
Zdobny, adi.; Zdobnie,
adi. üer^iert, gefd^mücft, ^\tx--.
Zdobrzed, -izeje, -rzalem,
vn. perf. beffer rcerben, fid)
Derbeffern.
Zdobycie, -cia ; Zdobywa-
nie, -nia, sn. ©rringen «.,
,Suftanbebrtngen n., (grobem n.,
Erbeuten n.
Zdobycz, -czy, pl. -eze,
sf. Seute /.
Zdobyczny, adi. Seute=,
erbeutet.
Zdobyc, -bede, -bylem, va.
perf. ; Zdobywac, -wam, -wa-
fem, va. imperf. erbeuten, er»
ringen, erobern; — miasto eine
©tabt erobern; co sobie sam
-lern, odebrac sobie nie dam
rcaä ic^ mir jelber errungen
\^ahi, njerbe id) mir nidjt ab'
nel^men lafjen; — sie, vr. —
sie na co fic^ ju etW). OUf=
f^'roingen; etro. beioerffteHigen,
herausbringen, erlangen; nie
moglem sie na wiecej — id)
fonnte ni(^t mel^r erreichen,
Sufammenbringen; — sie na
odwage Sliut faffen ; na co sie
tylko sztuka — moie roaä bie
Äunft nur leiften fann.
Zdobytek, -tku, pl. -tki,
sm @robertc(§) ^i.,®roBerung /'.,
(?rrungenj(f)aft /.
Zdobywca, -cy, pl. -cy, sm.
Sr oberer m.
Zdobywczy, adi. ®ro=
berer=.
Zdolnosö, -sei, pl. -fici,
sf. gä^igfeit /., iBegabung f.,
2;alent n., 2(nlage /., SSer«-
mögen n. ; uadzwyezajna —
do raatematyki ein auBerge»
roö^ulic^eä Talent jur aJiat^e»
mattt; tue mied potrzebnych
-sei ber ni>tigen gäf)tgf<iten
crmangeln; nie mam do
tego -äci id) ^obe !eine 2ln=
läge baju.
Zdolny, adi. ; Zdolnie,
adv. begabt, fät)ig, talentiert;
to czlowiek — i pracowity
baS ift ein beriabter unb ar«
beitfamer 3Henfc^; on jest —
do wszystkiego er ift jU allem
täf)ig.
Zdolaö, -lam, -lalem, rn.
perf. im ftanbe fein, Der=
mögen, leiften fönnen ; nie
-tarn go przekonac ic^ Der«
mochte i^n mcf)t ju überjeugen;
nie -lasz tego bu mtrft eö
nid)t leiften fönnen.
Zdrada, -dy, pl. -dy, sf.
3]errat w., SJerräterei /. ; -de
knowac SSerrat fc^mieben;
dopuäcic sie -dy przeciw ko-
mu jmnbm gegenüber SBerrot
begeben ; — stanu öod)Derrat m.
Zdradliwy. Zdradny, adi. ;
Zdradliwie, Zdradnie, adv.
uerräterifc^, 33errat=.
Zdradnik, -a, pl. -i, sm,
Srugfc^tufe w., ©op^iöma n.
Zdradzac, -dzam, -dzalem,
va. impeyf. ; Zdradzic, -dze,
-dzitem, va. perf. »erröten,
"■Berrat, SJerraterei bege[)en ;
nie — niezem swoicb zamia-
röw burd) nid^tä feine Slbfic^-
ten oerraten; jesli mnie -dzili,
zginalem inenn fie mic^ Bet-
raten l^aben, bin Ki) oerloren ;
Izy go -dzify Iräncn ^oben
i^n »erraten; sita -dza checi
bie Sräfte tauften ben SBiUen,
entfprec^en ifjm nidjt; ruchy
i zachowanie sie -dzaly czlo-
wieka z wyiszyeb sfer bie
©ebärben unb baö a3enet|=
men »ertieten einen Sltann
au§ fjö^eren Äreifen; — sie,
vr. fid^ »erraten.
Zdradzanie, Zdradzenie,
-nia, sn. SSerraten n., 5Perrnt m.
Zdradziecki
630
Zdumiec
Zdradziecki, adi.\ Zdra-
dziecko, adr. Dcrräterifc^ ; po
-fku auf üerräterif^e SBeife.
Zdrajca, -cy, pl. -cy, sf.
Verräter m. ; — ojczyzny m.
SßatetlnnbsDcmter.
Zdrajczyni, -ni, pl. -nie,
sf. SSeträtenn f.
Zdrapac, -pie, -palem, va.
perf. ; Zdrapywac, -puje,
-walem, va. imperf. ob!ta^en,
fierunterfra^en; roegfra^en;
zdarl bandaie, -pal rany er
rifi bie SBinben hierunter,
jccfra^te bie SBunben ; — role
ben SldEer aufreihen.
Zdrapanie, Zdrapywanie,
-nia, sn. 2(uffra|en «., Set-»
fragen n., §erunterlra4eii n.,
Slufreifeen n.
Zdrasn§.6, -sne, -sna?em,
va.perf. ri^enb herunterreißen.
Zdrazac, sig, -Äam, -4a-
iein, vr. perf. fic^ jieren,
fpröbe tun.
Zdrewnie6, -nieje, -niatem,
rn. perf. Berl^orjen, l^olstg
rcetben; erftarren.
Zdrewnienie, -nia, sn.
3]erf)ol5en n. -. sBerl^oIjung /. ;
©rftarren ».
Zdrgtwialosd, -sei, sing,
tant. sf. ©rftarrt^eit f., ©teif»
f)eit /., ©rftarrung /.; ©tarr=
l^eit /. — zebow (Stumpfheit/,
ber ^Söi^ne.
Zdr§twiec,-\vieje, -wialem,
vn. perf. erftarren ; -wialy od
zimna oor üältc erftarrt ;
-wialy ze strachu ftarr DOr
©cbredEen.
Zdr§twienie, -nia, S7i. ©r=
ftarren «.; 6tarrf)eit /.
Zdrobnialosc, -sei, sing,
tant. sf. Sertleinerung /.
ZdrobniaJy, at^e. ; Zdro-
bniale, adv. Derlleinert; -iy
wyraz SSerKetnerungäiDort «.,
Siminulio n.; -te imie fiofe-
name m.
Zdrobnic, -nie, -nifem, va.
2)crf. üerfleinern.
Zdrobnieö, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. Heiner inerben.
Zdrobnienie, -nia, sn.
5öer!Ieincrung /.
Zdroisty, adi. queßett»
reicf).
Zdroisko, Zdrojowisko,
-ka, pl. -ka, sn. Dueßengrunb
m.\ QueEenfurort m.
Zdrojek, -jku, pl. -jki, sm.
(Fontinalis) Clueflenmooä n.
Zdrojowiec,-wca,p;. -wcy,
sm. 3Bafferf[o| m., 2Baffer=
Irebä m.
Zdrojowy, adi. DueHen^,
Üuelf=; -wa woda Duell-
roaffer n\ zarzad — ^abe»
uerroaltung /., a3runnenDer=
rcaltung /.
Zdrojowka, -ki, pl. -ki, sf.
Fontanelia (':pflanje).
Zdrowie, -wia, pl. -wia, sn,
1) ©efunbl^eit /.; Äelazne —
eiferne ©efunöi^eit-, przy do-
brem -wiu bei guter (S5efunb»
l^eit ; slabego -wia Don fd^njäd^-
lieber ©efunbl^eit; szkodliwe
dla -wia gefunbi^eitsfd^äb»
lic^; oslabic — bie ©efunb»
^eit fd^rcäd^en ; wzmocnic —
bie ©efunb^eit ftärfen; cal-
kiem przyjsö do -wia DÖHtg,
üoHfommen genefen; za-
j padac na -wiu frän!lic| fein;
-wiem to przyplacii'em id^
I)abe eä mit meiner @efunb=
I)eit be^afilt, id^ i)abt babei
meine ©efunbl^eit gugefe^t;
na — I jum 2Bol^[fein, aufä
3Q3obI; na twoje — auf bein
2ßo^[-, pic czyje — auf jmnbä
©efunb^eit trinken; daj Boie
— ©Ott ^elfe; 2) SBefinben n.,
jakie twoje — ? töte ift bein
Seftnben y
Zdrowiec, -wieje, -wiaiem,
vn. perf. gefunben, gefunb
roerben.
Zdrowiuchny, Zdrowiu-
teiiki, Zdrowiusienki, adi.
ooUftänbig gefunb, ferngefunb.
Zdrowosc, Zdrowotnosö,
-sei, sing. tant. sf. ©efunt)=
r)ett§juftanb m.; £)t)gieue /.
Zdrowy, Zdröw, adi.]
Zdrowo, adv. gefunb; — jak
ryba gefunb raie ein gUt^»
-we mieszkanie eine gefunbe
3Col^nung; miasto leiy w
-wej okoiicy bie ©tabt liegt
in einer gefunben ®egenb;
-wa cera gefunbe 0eftcf)tä=
färbe; tak radzi -wy ro-
zum fo rät ber gefunbe SRen»
fd^enoerftanb; bad^ — bleibe
gefunb, lebe rcofil; Äebym taki
— byi fo roafir icf) lebe, bei
meiner ©efunb^eit; -we zapa-
trywanie gefunbe 2lnftc^ten;
w -wem ciele -wa mieszka
dusza in einem gefunben Äör«
per roofint eine ge|unbe ©eele;
to -wo na oczy bas ift
ben 2lugen guträglid^; to
mu bedzie -wo bag rairb i^m
gut tun.
Zdrozec, -ieje, -zalem, vn.
perf. teurer raerben.
Zdrozenie, -nia, sn. 3]er=
teuer ung /.
Zdroznosc, -sei, pl. -äci,
sf. SSerirrung /., geiler m.;
iL'afler^aftigfeit /,; :^after «.;
2lbn)ei(^ung /'.
Zdrozny, adi.\ Zdroznie,
adv. Dertetirt, abroeic^enb, un-
paffenb, ungereimt, abirrenb;
lafter^aft.
Zdrozyc, -Äe, -zyiem, I. va.
perf. teuer mad^en ; II. rr. ftc^
»erirren, fid^ nerfe^ten.
Zdröj, zdroju, pl. zdroje,
sm. Queue /., Cuell m.,
33runnen m., ©prubel m.,
93orn «z., ©pringqueße f.\
DueCenbedEen m.
Zdruzgotaö, -tam, -talem,
va. perf. gerfc^mettem.
Zdruzgotanie, -nia, sn.
3etfd)metterung /., ^tx\^miU
tern n.
Zdrzemac sig, -mam, -ma-
lern; Zdrzemn%c sig, -mne,
-mnalem, vr. perf. einfd^lums
mern.
Zdrzemanie sig, -nia;
Zdrzemuigcie sig, -cia, sn.
(Sinfd^tummern n.
Zdrzewlo, -wia, pl. -wia,
sn. Ssi^rnjuriftraudl m. ,
Zdublowac, -bluje, -walem, I
va. perf. 1) oerboppetn; = ■
Zdwoic; 2) mit einem ©d^u|
graeia:tcreireffen,einen2)oppeI=
treffer mad^en.
Zdublowanie, -nia, sn
1) Serboppeln n; 2) SoppeI=
treffer m.
Zdumialosö, -sei, sing,
tant. sf. grofeeö (Srftounen.
Zdumialy, adi. I^öd^ft er=
ftttunt.
Zdumieö, -mie, -mialem,
ra. perf. ; Zdumiewad, -warn,
-walem, va. imperf. in (Sr=
ftaunen, SOerrounberimg fe^en ;
-mial w.szystkich ten poste
Zdumienie
631
Zecku^c
pek niespodziewauy bicje
unerrcartete Xat fe^te alle in
©rftauncn ; — sie, vr. [launen,
«tftaunen; -mial sie na te od-
powied:^ er erftaunte bei biefet
2tnttt)ort; -miony erftount.
Zdumienie, Zdumiewanie,
-nia, sn. ©taunen «., S5er=
rounbcrung ;'.; (grftaunen n.;
— odmalowaio sie na jego
obliczu ©rftaunen matte fid^
in feinen ^üi^en; ktoz zdota
opisac moje — ? raer u.rtnag
meine S3ecrounberung ju
jcf)tlbern? w — wprawia-
jacy erftaunlicf).
Zdumniec, -mnieje, -mnia-
lem, vn. perf. ftolj, ^offärtig
rcerDen.
Zdumnienie, -nia, sn.
<Stol3roerben «.
Zdun, -a, pl. -owie ober
-y, s}n. ^afner m., iEöpfer ttt.,
Df^nfe^er m.
Zdunek, -nka, pl. -nki,
ftni. Xopfftein w.
Zdunowy, Zdunski, adi.
2;öpfer=, Dfenfe^er=, §ainer=.
Zdunczyk, -a, pl. -cy, sm.
2;öpfer5fo^nw.;^öpfergefeIIe»2.
Zdunstwo, -wa, sinff. tant.
sn. 2;öpferi)anbraetf n., $af=
nerei /.
Zduplikowac, -kuje, -wa-
iem, va. perf. buptijieren.
Zdurniac, -niam, -niaiem,
va. perf. jmnbn einen ÜJarren
jdf)inipf<;n.
Zdurniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. bumm, närtifi)
rcerben, uerDummen, uerblöben.
Zdumienie, -nia, sn. S5er=
bummen n., SSevbummung /.
Zdurzyc, -ize, -rzyüem,
va. perf. foppen, iriefii^ren.
Zdurzenie, -nia, sm. 3^op=
\tn n., Qrrefüfiren n.
Zdusic, -sze, -sitem, va.
perf. crfticEen, erbroffeln ; —
sie, vr. etftiden.
Zduszenie, -nia, sn. @r=
fticfen n., ©cbroffeln n.
Zdwajac, -jam, -jalem, va.
imperf.; Zdwoid, -je, -ilem,
va. perf. oerboppeln ; ze zdwo-
jontmi silanni mit DCrboppel»
ten Äraften.
Zdwajanie, Zdwojenie,
-nia, sn. SBecboppetn n., 3Ser=
boppeUmg /.
Zdybac, -bie, -balom, va.
perf. begegnen.
Zdybanie, -nia, sn. 33e=
gegnen n., Begegnung /.
Zdychac, Zdychanie, fiel^e ;
Zdecbnac, Zdeehniecie.
Zdzialac, -lam, -Jateao,
va. perf. btroerffteüigen.
Zdziczec, -czeje, -czalem,
vn. perf. üettoilbern; -czaly
oerroilbett.
Zdziczenie, -nia, sn. äJer«
iDÜbern n., SßerrcilDetung /.
Zdziecinniec, -nieje, -uia-
lem, vn. per/, fmbiftf) roerben.
Zdziecinnienie, -nia, sn.
Äinbifd^raerben n.
Zdzielny, Zdzielnisty,
adi. I^almig, uoUer §alme.
Zdzierac, -ram, -ralem, I.
va. imperf. ; Zedrzec, -dre,
zdartem, I. va.perf.l) abreißen,
^eiunterreifsen, ^erunterjerren ;
— komu maske z Iwarzy
imnbm bie Satöe Doin ©e-
fic^t l^erunterrei^en ; — obicia
ze scian bie 2;apeten oon ben
Sßinben herunterreißen; 2)
— ubranie ben Slnjug 5er«
reifien, ruinieren, fc^neü a'b^
trogen; 3) fc^inben, preßen;
II. — sie, vr. jid^ gerreifeen;
ju ©c^an'öen rcerben.
Zdzieranie, -nia; Zdarcie,
-cia, sn. herunterreißen n.,
2lbreißen n., ^^rreißen «. ;
Sdöinben «., freuen n.
Zdzierca, -cy, pl. -cy, sf.
greller w., SÜeutelfc^neiber m.,
SlJenfc^enfd^inber m.
Zdzierczy, Zdzierski, adi.
Sc^inber«, prellerifc^, beutet
fc^neiberifd^.
Zdziergacz, -a, pl. -e, sm.
©döließmuäfel m.
Zdziergac, -g'am, -galem.
va. imperf.; Zdziergn%c,
-ne, -natem, va, perf. JU=
fammenjie^en.
Zdzierganie, -nia; Zdzier-
gnif cie, -cia, sn. 3uiammen-
jie^en n.
Zdzierstwo, -wa, pl. -wa,
sn. 5)}reIIerei /'.; 3)Jenfc^en=
jc^inberei /.
Zdzierzeö, -rze, -rzylem,
I. vn. perf. aushalten, ftanb«
[)alten; II. vn, perf. Sßort
balten; III. — sie, vr. ftc^
5e[)errf(f)en.
Zdzierzenie, -nia, sn.
Slus^alten n., ©tanbr;atten n.;
ÜBort^alten «.; — sie a3e=
l)erryc^ung f.
Zdziesi^tkowac, -tkuje,
-watem, va. perf. bejimieren.
Zdziesi%tkowanie, -nia,
sn. Segimierung /;, Sejimie»
ren n.
Zdziewoslgbiö, -bie, -bi-
lem, va. perf. eine (St)e oer=
mittein, jufammenfü^ren.
Zdziöbaö, -bie, -balem, va.
perf ^erunterplcfen; picfenb
oernic^ten; pidtenb üer3e^ren.
Zdziobanie, -nia, sn. §er»
unterpicEen n.
Zdziurawic, -wie, -wilem,
va. perf. löcherig mad)en.
Zdziurawiec, -wieje, -wia-
ieiD, vn. perf. iöcf)erig
roeriDen.
Zdziurawienie, -nia, sn.
Söcf)erigteit/.;2)urd)Iö_ci^erung/.
Zdziwacze6, -czeje, -cza-
Jem, vn. perf. rounberlid^
rcerben, ein ©onberling rcerben.
Zdziwaczenie, -nia, sn.
aöunberlic^feit /.
Zdziwaczyc, -cze, -czylem,
va. perf. rcunberlid) matten.
Zdziwic, -wie, -witem, va.
perf. uerrcunbern, in SSer=
rcunberung f e§en ; — sie, vr.
fidi uerrcunbern.
Zdziwienie, -nia, sn. S8er=
rcunberung /'., Grftounen n.
Zdzdzewnica, -cy, pl. -ce,
sf. iWegenrourm m.
Zebra, -bry, pl. -bry, sf.
gebra n.
Zebrac, Zebranie, [ie^e:
Zbierac, Zbierauie.
Zebrzyca, -cy, pl. -ce, sf.
(Seseli) iiaferlraut n.
Zecbret, -u, pl. -y, sm.
©efebrett n.
Zecer, -a, pl. -zy, sm.
©e^er m. ; = Skfadacz.
Zecerski, adi. ©e^er».
Zechcieö, -chce, -chcialeni,
va. perf. rcoHen, belieben;
gdybys tylko na seryo -ciat
wenn bu nur ernftlid^ rooHen
möcbteft.
Zecknaö, -kue, -knalem,
va. imperf; Zecknic, -knie,
-knitem, va. i)ert. — sobie
Gfet belommeu, etro. fatt be-
fommen.
Zeczwornik
G3-2
Zemszyö
Zeczwornik, -a, pl. -i,
sm. Marsilea (^flanje).
Zedel, Zydel, -dla, pl.
-die, sm. SipodE tm., «Prüf d)e/. ;
©effel m.
Zedrgn^c sig, -gne, -gna-
lem ober -gaiem, rr. j?cr/'.
erbeben, erbittern.
Zedrwiec, -wieje, -wialem,
vn. perf. cor Sängft unt)
©c^tecfen ben Äopf, bie ©eifteö«
gegenroatt »erUeren,
Zefir, -u, pl. -ry, sm. ; c?m.
Zefirek, -rka, pl. -rki, s?«.
3ep^ir m., leichter, milbir
Sßefiroinb.
Zegar, -a, pl. -y, «w.;
(Zm. Zegarek, -rka, ijI.
-rki ; Zegareczek, -czka, pl.
-czki, U^r /. ; — scienny
9ßanbuf)r; — kieszonkowy
Safd)enuf)r; — sJoneczoy
©onnenuEir; — wieÄowy
Xurmu^r; — spieszy tie U^r
gc^t Dor; — spa^nia sie bie
Ul^r gef)t jurüd; nakrecic —
bie U^r aufgleisen; — do kon-
trolowania ströÄow Stad^t»
roäc^terIontroHuf)r.
Zegarkowy, adi. %a.\^i\\=
:tf)t=, tafc^enu^rförmlg.
Zegarmistrz, -a, pl. -e,
sm. U^imac^er m.
Zegarmistrzowa, -wej,
pl. -we, sf. tlf)tmac^erin /.
Zegarmistrzowski, adi.
Uf)rma(^er=.
Zegarmistrzowstwo, -wa,
sing. tant. sn. U^rmad)er=
f)anbn)erf n., UlSrmaciSerge=
trerbe ??., U()vmad)tret /"
Zegarowy, adi. Uf)r=, mit
Ul^rrofrt; przyrzad — UE)r=
roert n.
Zegnaö, -gnam, -gnaJem,
va. perf.; Zganiac, -niam,
-niatem, va. imperf. gufam=
mentreiben, jafammenjagen;
^erunterjagen; — bydlo z
pola bas ^tel) üon bcr SIßetbe
treiben; -gnal ich wszyst-
kich na kupe et trieb fie
aUe ju einem |)aufen gii-
l'ammen; — muchy z je-
dzenia bie gUegen tjom Gfien
tüegjagen ; — sie, vr. fid^
burd) l'aufen, ^etumjagen er=
müben.
Zegrac, -gram, -gralem;
Zgraö, zgram, zgratem ;
va. perf.; Zgrywac, -warn,
-watem, va. imperf. im
©piele abgeroinnen; — sie,
vr. aüeä oerfpielen.
Zegranie, Zgranie, Zgry-
wanie, -nia, sn. Serfptelen n.;
2lbgen)innen n.
Zegzic, -gze, -gzilem, va.
perf. ixl)\%i\K, brünftig mad^en.
Zegzenie, -nia, sn. ©r=
^itien n., ©rünftigmad^en «.
Zeglej, -a, pl. -e, sm.
Lvc5opodium complanatum
mmt).
Zejmowac, -muje, -walem,
va. imperf.; Zjac, zejme,
zjalem ; Zimac, -mam, -nia-
lem, ra. perf. jufammen=
faffen, sufammenfügen.
Zejmowanie, -nia; Zjgcie,
-cia; Zimanie, -nia, sn. Su=
fammenfaffen n., ^ufammen»
fügen n.
Zejrzec, -rze, -rzalem, vn.
^er/.f)erunterf^aucn,ISfruntir=
bliden.
Zejrzenie, -nia, sn. ^er^
unterfd^auen n.
Zejscie, Zejsc,^ fielje :
Zchodzenie, Zchodzic.
Zelant, -ta, p>^- '^^i ®^=
fenr m., ^efot m..f., ^ßj^aua^
tiler m.\ = Zapaleniec.
Zelantka, -ki, pl. -ki, sf.
®iferin /., '^tUi^nf., 5p^ana=
tiftrin /.
Zelbon, -n, pl. -y, sm.
Sragbaum m.
Zelektryzowac, -zuje, -wa-
tero, va. per/, etcftrifierer.
Zelektryzowanie, -nia,
sn. dieftrifieren n.
Zelgnac, -gne, -gnaJem,
vn. pe?f." it,uiamm(ritleben.
Zelsn^c, -sne, -snalem, vn.
perf. erbünben.
Zelzec, -ze, -iylem, vn.
perf. leichter roerben, nad^»
laffen.
Zelzenie, -uia, sn. 1) ©r«
lei^tern n., Erleichterung /.;
■2) ^Hcteibigen »., 23elcibigung f.
Zelzyciel, -a, pl. -e, sm.
Seteibiger m.
Zelzycielka, -ki, pl. -ki, j
sf. SBeleibigerin /'.
Zelzyö, -ze, -ÄyJem, va. I
perf. bcteibigcn, fd)mälSen, !
befd)imvfen, Schimpf antun. '
Zelzyö, -ie, -zytem, va.
perf. erleichtern, leidster
machen.
Zelgac, -gam, -galem, ta.
perf. lügen.
Zelganie, -nia,ÄU. Sügen n.
Zelkn%c, -kue, -knalcm,
va. perf. t)erunterfdE)lucfen.
Zembraty, -tow, plur.
tant. sn. Stcfpfonfcn pl.
Zemdlec, -dleje, -dlalem,
vn. perf. ; Zemdlewac, -warn,
-walera, vn. imperf. in D^ns
mac^t fallen.
Zemdlenie, Zemdlewanie,
-nia, sn. D^nmac^t /.
Zemdlic, -die, -dlitem, va.
perf. fdiDttc^, fraftloä machen.
Zemdliwosc, -sei, sing,
tant. sf. Äraftlofigfeit f
Zemide, Zmi^d, zemne,
zmiatem, va. perf. jerfnÜUen,
jerbrüdfen, cerbrüden.
Zemkn^c, -kne, -knalem,
I. vn. perf. ; Zmykac, -kao),
-kalem, I. vn. perf. f(Ü£^ten,
fic^ auö bem ©taube machen,
baoonlaufen, ausreißen; -kaf
CO mu sii starczylü er machte
ftc^ fo fc^neE er fonnle auä
bem ©taube; I. va. 1) roeg»
ftibi^en, maufen ; 2) f;erunter=
gief;en, f)erunter(affen, com
Seittiemen laffen.
Zemknifcie, -cia; Zmy-
kanie, -nia, sn. 1) Slusrei^en
?i., SBeglaufen n., glückten
«.; 2) SBegftibi^en n., SKaufen
«.; 3) ^crunterlaffen.
Zemlec, zmiele, zmielilem
ober zmeliem, va. perf. jcr=
I mal^fen, »erma^len; — co
na miazge etn). Hein, ju $8re'
jermalmen; — sie, vr. burc^
iRa[)fen üerbraud^t nnrbcn.
Zemrzec, -mre, zmarlem,
vn. perf.; obfterben, fterben;
zmarlo mu sie er mu^te leiber
! fterben.
Zemszczenie sig, -nia,
sn. M(id)i f.
Zemsta, -sty, pl. -sty, sf.
9tacf)e /. ; to wola o -ste uo
I uieba baä ruft gum öimmel
um ^Jtadie.
Zemszenie, -nia, 5«. ^e=
moofen n.
Zemszyö, -sze, -szylem, va.
perf.; mit ÜJooö' bebedfen.
Zemscic
633
Zeslaö
Zemscic, -szcze, -seilen:,
la. pet-f. rärf)en; — sie, vr.
fic6 rächen, na kirn an imnbm.
Zeniszek, -szka, pl. -szki,
sm. 1) Sd^äfergatl&e /. ;
2) Se6erBal)am m.
Zeolit, -u, pl. -y, sm.
3eolitö w.
Zepchn^c, -ebne, -chnatem,
va. perf. ^erunterfd^ieben ;
— z porzadku dziennego
oon ber jageäorönutig j(i)ie6en ;
= Spychac.
Zepchnigcie, fie^e: Spy-
chanie.
Zeprzec, -pre, zpariem,
va. j)erf. ctbretnfen ; f)inunter',
^tnroegbtängen ; — sie, vr. ftd^
feft ftü^en.
Zepsnac sig, -sne, -snalem,
vr. perf. ^eruntergteiten, au5=
glitfc^en.
Zepsucie, -cia; Zepsowa-
nie, -nia, sn. 35etbetben m.,
sßerocrbt^eit /.
Zepsuc, -je, -lern; Zepso-
wac, -warn, -watem, va.
perf. üerberben; -Jes mi
cafa przyjemnosc bu ^aft
mir bie gange greute ner-
borben; -psuty nerborben,
fc^(ec^t, laflerfiaft, ungefittet;
— sie, vr. »erberben, f(f)Iecf)t
rocrben; — psujesz sie
w tem ziem towarzysfwie
bu njtrft in biefer fc^lec^ten
@efeUfc^aft nerborben.
Zepsutosc, -sei, sing.
tant. sf. aSerberbt^eit /.
Zerdzewiec, -wieje, -wia-
lem, vn. perf. Derroflen, fid^
mit 9?oft bebedfen.
Zerdzewienie, -nia, sn.
SSertoften n.
Zerkn^c, -kne, -knalem,
vn. perf. Don ber Seite ^ius
jcf)auen, [}inblin3e[n.
Zero, -ra, pl. -ra, sn.
'Jiull f.\ terraometr pokazuje
trzy stopnie poniiej zera
bas S^ermometer seigt brei
®rab unter ?RuII; to — miedzy
mowcami er ift als Siebner
eine 9]uQ.
Zerwa, -wy, pl. -wy, sf.
1) (Pliytenma) Äreujrcurg /'.,
3aumgIodfe f.; 2) ein Saum,
beffen'©pi^e com Sturm ab=
gerifien mürbe; 3) Sergrutfc^
m.\ Uieruntern3oict)ung /.
Zerwac, -we, -watem, I.
va. perf.; Zrywac, -warn,
-walem, I. va. itnperf. 1) ab'
reiben, tierunterreif?en, f)erab=
reiben; pflüden; — jablko
z drzewa einen 2Ipfel oom
Saume abreißen; — kwiaty
Slumen pflücfen; 2) brechen,
jerrei^en; — pokoj ben jsrie=
ben brechen; — przyjain bie
greunbic^aft bred^en ;-walismy
z nim wszelkie stosunki n)ir
l^aben mit ir}m jeben 33er!e^r
abgebrochen; — maizenstwo
bie ©fie auffjeben, auf(ö)'en, oon
einer ®^e jurücEtreten; —
■wiezy bie Letten jerreipen, bie
Jletten fprengen; 3) — konia
ba^ ^fetb überjagen, ju 2:;obe
f)etien; II. — sie, vr. 1)
fc^neU aufipringen; auffliegen,
-wal sie z pospiechem z krze-
.«la er jprang jd^nett com
Stufte auf; w goraczce
-vfA sie im gif'^^'^ fprong er
auf; -wal sie atraszny wiatr
ein fc^re dfli^er SDBinb erfiob ficf);
2)getreifien,?ierfprirgen; struna
-wai'a sie bie Saite fprang;
-wal sie powroz baä Seil jer=
rt^; 3) fic^ bur(^ Slnftrengung
euien Schaben antun,
Zerwanie,Zrywanie,-nia,
sn. 1) 2lbreifeen n., §erunter=
reiben n., Slbpflücffn n. ; 2)
3erreif;en n., 33rec^en n ,
Sprengen n.; 3) 3lujfpringen
n. ; 4) — sie, 3li^ »«. ; Serften
71. , Sredben n., SBruc^ rn. ; — sie
drutu Dieißen beä Sra^tes,
Seilbrud).
Zerwisko, -ka, pl. -ka, sn.
1) Sruc^ftüdE «. ; 2) etngeriffe»
ncr 93rud).
Zerznac, -Tzne, -rzualem,
va. perf; Zrzynac, -nam,
-nalem, va.imperf. abjd^neiben,
roegfd^neiben; abfägen; burc^=
f)Ouen; petfcbieren.
Zerznigcie, cia; Zrzyna-
nie, -nia, sn. 2Ib|(^neiben n.,
2ßegid)neiben ; 3(bfögen n. ;
Surc^^auen n ; ^^etfc^itren n.
Zeschnac, -sehne, -schna-
lem, vn. perf. ; Zsychaö,
-cham, -cha^em, vn. imperf.
oertrocf nen, jufammentrodnen,
auötrcdEnen; nerroetfen.
Zesiniec, Zsiniec, -nieje,
-nialera, vn. perf. blau n)er=
ben, blau unterlaufen; ci)aro=
tifcb roerben.
Zesinienie, Zsinienie,
-nia, sn. Slauunterlaufen «. ;
(Snanofe /.
Zeskakiwaö, -kuje, -wa-
lem, vn. imperf.:, Zeskoczyc,
-cze, -czytem, vn. perf. t)ei=
unterfpringcn, abfpringen,
fierabjpringen; -kujqc z wozu
zlamal: ramie beim 3lbfprin=
gen nom SBagen bra:^ er ben
2tcm.
Zeskakiwanie, -nia ; Ze
skoczenie, -nia, sn. 2lb=
fpringen n., ^jerunterfpringen
n., §erabipiingen ». ; — na-
bojöw wielkopiecowych S8er-
fe^ung /. unb $Rutfd^en n.,
j^iüpen n. ber ©id^ten.
Zeskrobac, -bie, -baleni,
va. perf.\ Zeskrobywac,
-buje, -walem, va. imperf.
abfragen, Eierunterfrafeen.
Zeskrobanie, Zeskroby-
wanie, -nia, sn. 2lb£ra|en
n., £)crunterfra^en n.
Zeskubac, -bie, -balem,
va. perf. ; Zeskubywac,
-bnje, -walem, va. imperf.
abjupfen, abpflüdfen; gujan-,=
menjupfen.
Zesknbanie, Zeskubywa-
nie, -uia, sn. Slbjupfen n.;
Qufammenjupfcn n.
Zeskwarzyc, -rze, -rzylem,
va. perf. jufammenbörren.
Zeskwarzeaie, -nia, sn.
^ufammenbörren n.
Zeslabieö, -bieje, -bialem ;
Zeslabnac, -bne, -bnalem,
vn. per}', erfranfen, id;iDer
etfranfen.
Zeslabienie, uia; Zesla-
bnigcie, -cia, sn. Srtranlen n.
Zesla6, -szle, -slalem, va.
perf; Zsylac, -lam, -lalem,
va. imperf. ^eruntetfcbicfen,
l)inunterfcf)icfen, fjerabffnben,
^inunterfenben; -slal Bog
aniola na ziemie (Sott
fanbte einen Sngct auf bie
grbe ^erab; -slij, proeze,
sluzqcego po marki bitte,
fc^itfe ben 3)iener um SDlarfen
hinunter; beportieren; — na
Sybir, do wschodnich guberoii
nac^ Sibirien, in bie öftlic^en
©ouDeruententö beportieren,
üerfd)id[e«.
Zeslanie
634
Zeslizgiwanie
Zeslanie, Zsylanie, -nia,
sn. 3(6f(l^icfeii n., Slbfenben
«., ^enmterjd^iden n., $er=
unterfenben n., a^irfc^iöung
/.; Seportatton/.; — na Sybir
SSerfc^idEiing nocft Sibirien.
Zeslaniec, -nca, pl. ncy,
sm. §era6gefanbte(c) m.; 2)i'=
portierteft) m., 3]erf(|i(ite(r) m.
Zeslanka, -ki, pl. -ki, sf.
Sifporticrte /., 5üerfc^tcfte /.
Zesnucie, Zesnuwanie,
Zesnowanie, -nia, sn. §er=
unterfd^ieben n.; §w'runter=
l^afpeln n. ; Qu^ammenfc^ieben
«.; Sluffptnnen n.
Zesnuc, -snuje, -snutem,
ta. per f.; Zesnuwac, Zesno-
wac, -warn, -watem, ta. im-
_per/.[)ei:unterfd^ieben; herunter«
f)afpeln; jufammenfc^ieben-, gu-
fammeniueben, jufammen»
fptnnen.
Zespolenie, -nia, sn. SScc-
cinen n., 3>erbinben n.
Zespolid, -le, -lilem, va.
perf. ütrbtnben, »ereinen.
Zespöl, -spoiu, pl. -spoly,
sm. Sßerbanb m.\ ©nfembie n.,
3ufammenfpiel n.
Zesromocenie, -nia, sn.
©döänben n., ©niedren n.
Zesromocic, -ce, -ciJem,
va. perf. fcbänben, entel&rcn.
Zestarzec sig, -rzeje,
-rzalem, vr. perf. alt tüerben.
Zestarzenie sig, -nia, sn.
2Utn)erben ?i.
Zestaw, -u, pl. -y, sm.
©ebilbe n.
Zestawca, -cy, pl. -cy,
sm. iOJonteur m., 'SluffteCer w?.
Zestawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imper/.; Zestawic,
-wie, -wilem, va. perf. 1)
SufammenfteKen; — rachunki
9lecf)nungen jufammenfteßen ;
2) t;erunter=, ^inunterftcüen;
-staw to na ziemie ftetle eö
auf bie ©rbe (^f);nunteri.
Zestawianie, Zestawie-
nie, -nia, sn. 1) Bufown«"'
fteUen n.; 2) atuffleaen n.,
5JJonttcren n.; 3) $erunter=
fletten n.
Zestawnia, -ni, 2^^. -nie,
sf. 9JJontierungäpla§ m.:
SDlontierungöiDcrtftätte /.
Zestrugaö, -sram, -gatem,
va. perf. ; Zestrugiwad,
-guje, -walem, va. imperf.
fietu'nterfc^ni^eln, abjd^nt^eln,
ab[)o6eIn.
Zestruganie, Zestrugi-
wanie, -nia, sn. 2lbfcf)ni^eln
)i., ^erunterfd^ni^cln «., 3lb=
pöbeln n.
Zestrupienie, -nia, sn.
53etfc]^orfunq f.
Zestrzelac, -lam, -lalem,
va. imperf.:, Zestrzelic, -le,
-litem, va. perf. 1) l)inuuter=,
l|erunter[c^tef(en; 2) jufam=
menfaffen, ncräinigen, !on=
jentrieren.
Zestrzelanie, Zestrzele-
nie, -nia, sn. 1) §erunter=
fc^tefien «.; 2) Quiimmen«
faffen n., Bereinigung /.
Zestrzygaß, -gam, -galem,
va. imperf. ; Zestrzydz, -ge,
-glem, va. perf. abjc^neiben,
mit ber ©^nur l^etunter=
fc^neiben, üerunterjd^eren.
Zesun%6, Zsun%6, -ne,
-nalera, va. perf. ; Zesuwaö,
Zsuwac, -warn, -walem, va.
imperf. ^erunterfd^ieben, l^in»
unterfc^ieben ; ^erunterrüdten ;
— sie, vr. ftd^ f|erunter[a[fen ;
^inmuerrutfdien.
Zesunigcie, -cia; Zsunif-
cie, Zesuwanie, Zsuwanie,
-nia, sn. §erunter=, hinunter«
l'd^icben n., herunter--, §inun=
terrücfen n. ; hinunter»
rutic^en n.
Zeswataö, tarn, -lalem,
va. perf. eine ®^e, eine S3er=
elnigung, eine S?er[ö^nung
jufammenbtingen.
Zeswatanie, -nia, sn. .3u=
fammenbringen n. einer ®{)e.
Zesworowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. 1) jufammen=
!oppeIn; 2) nercinen.
Zesworowanie, -nia, sn.
1) .Sufott^nifttfoppeln n., 2)
iüereineu n.
Zeszarzeö, Zszarzeö,
-rzeje, -rzalem, rn. perf.
grau roerben, ergrauen.
Zeszarzenie, Zszarzenie,
-nia, sn. (Srgrauen n.
Zeszczekiwaö, -kuje, -wa-
lem, va. perf. abpftiicfen,
^erunterpftüdcn, abreißen, o-l--
fneipen.
Zeszczuplad, -plam, -pla-
lera, va. imperf.] Zeszczu
plic, -le, -lilem, va. perf.
fieiner, f4mäcf)tiger ntad)en.
Zeszczuplanie, Zeszczn-
plenie, -nia, sn. Slbmagern
n , 33erminbern n., 2lbne^=
men n.
Zeszczuplec, -pleje, -pla-
lem, vn. perf. abmagern, ab-
nel^men, fc^mäd^tiger, oermin»
bett rcerben.
Zeszkaradzenie, -nia, sn.
SBerunftalten n., 3SerunftaI =
tung /.
Zeszkaradzic, -dze, -dzi-
lim, va. perf. üerunftalten,
PfeUd^ machen.
Zeszklic sig, -szkle, -szkli-
l-m, vr. perf. ju ©la^ roerben.
Zeszloroczny, adi. cor«
iäörtg.
Zeszlosc, -sei, sing. tant.
sf. Äraftabnafjme /., 2llter§=
jt^roäc^e /.
Zeszly, adi. »ergangen,
oerfloffer.
Zesznurowaö, -ruje, -wa-
lem, va. perf.; Zesznuro-
wywac, -wuje, -waletn, va.
imperf. ;iufammenfd^nüren,
jufammenjicijen.
Zesznurowanie, Zesznu-
rowywanie, -nia, sn. 3^'=
)ammenjcf)nüren n.
Zeszpecenie, -nia, sn.
ißerunftaUen n.
Zeszpeci6, -ce, -cilem, va.
perf. Derunftattcn.
Zeszpetniec, nieje, -nia-
lem, rn. perf. ifi^lifi), »er»
unftattet roerben.
Zeszpetnienie, -nia, sn.
^äfetid^feit /'., 2]erunftaltung/.
Zesztywniec, -nieje, -uia-
lem, vn. perf. fteif roerben.
Zesztywnienie, -nia, sn.
(Erfteifcn n.
Zeszyt, -u, pl. -y, sm.
§eft n.; Sieferung /.; dzielo
to wychodzi -tami biefeä
2i5erl erfdieint in heften, in
Sifferungen.
Zeslizgiwac sie, -gnje,
-walem, vn. imperf.; Ze-
slizn^ö sie, -zne, -znalem,
va. perf. ^e"runter=, f)inunter=
gleiten, ausgleiten.
Zeslizgiwanie, -nia; Ze-
slifnigcie, -cia, sn. ^er=
unter-, ^inunterjleiten «.,
^luögleiten «.
Zesniedziec
G35
Zebowaniec
Zesniedziec, -dzieje, -dzia-
lem, vn. perf. bunfelbraun,
matt in ber 5^ar5f, unanfe^n^
tic6 tcerben; ivrfc^immetn.
Zesrodkowac, -kuje, -wa-
lem, va. i>erj.\ Ze^rodko-
"wywac, -wuje, -walem, va.
imperf. (in einem fünfte)
üereintcjen, fonjentriercn.
Zesrodkowanie, -nia, sn.
Äon,^enlrieren n.
Zesrodkowosc, -sei, sing,
tant. sf. Äonjentration /.
Zetkn^c, -kne, -knaJem,
va. perf. jufaminenbrifigeii,
berüfiren; — sie, vr. pfam=
menfommen, fic^ Berühren;
= Stykac.
Zetknigcie, -cia, sn. 1)
Serü^rungspunft m. ; 2j Sto^
?H., giifammenfto^; — proste
geraber ©to^, bünbiger ©to^;
— ukosne fc^räger ©to^; —
na ucios ftumpfe ©e^rung.
Zetled, -tleje, -tlalem, vn.
2)erf. glimmenb oerbrennen.
Zetlenie, -nia, stt. SScr=
glimmen n.
Zetrwac, -trwam, -watem,
vn. perf. Überbauern ; »er-
bleiben, bel^arren, au6l)arren.
Zetrzec, -tre, ztarlem, va.
perf. abroifd^en, fierunters
roifd^en; abftreifen; — sie, vr.
aneinanber geraten, abgerie=
bcn, abgeroifc^t roerben ; fiel^e:
Scierac.
Zewiia.tr z, ad V. unh praep.
mit bem jroeiten gaß; aufeer=
balb, ausroenbig, brausen;
Don aupen; okna otwieraja
sie na — bie genfter öffnen fid^
nac^ au^cn; dorn na — ladnie
wyglada baä $aug fic^t üon
au^en fc^ön aui; — miasta
au|er|alb ber ©tobt.
Zewngtrznosd, -sei, pl.
-sc-i, sm. ^tuf5erU(^c(s) n.,
Slu^enfeite/., 2(u^ere(s) «.;
^u|erUd^feit /., oberfläd^Iid^eg
Sßefen.
Zewn§trzny, adi. ; Ze-
wn§trznie, adv. äu^itüd).
Zewrzec, -wre, zwartem,
I. va. perj.\ Zwierad, -ram,
-ralem, va. imperf. li jufam«
menbrütfen, jufammenpreffen;
iiufammenjc^liefjcn, nufammen=
fctitagen; sufammenfc^rumpfen;
— konia bas ^ferb anfpor=
neu; II. — sie, vr. 1) jufammen"
gerinnen; 2) — sie z kim
mit jinnbrn Tjanbgemein roer»
ben, aneinanber geraten, mit
t^m lämpfen, [treiten, fid^ in
einen ©treit einlaffen.
Zewszad, adv. non allen
©eiten I)^, oon überall l^er,
allfeitig, allerfeitö.
Zewszechmiar, adv. in
jeber §inftd^t.
Zez, Zyz, -a, pl. -e, sm.
1) ©ec^^/. auf bem SBürfel;
2j ©d^ielen w.; patrzy -em
er fd^iett.
Zeznac, -znam, -znaiera,
va. perf.\ Zeznawaö, -znaje,
-walem, va. imperf. auSfagcn ;
fid^ erüären; gefielen.
Zeznanie, Zeznawanie,
•nia, sn. 2(u§fagen «., 2Iue=
fage /.; ©eftef^en n,, ®e=
ftänbniä n.
Zezowac, -zuje, -walem,
vn. perf. fc^ielen.
Zezowanie, -nia, sn. ©d^ie»
len n., ©Irafnemug m.
Zezooki, Zyzooki, Zezo-
waty, adi. fd^ielenb, fd^ief=
äugig.
Zezowatosd, -sei, sing,
tant. sf. ©(fielen «., ©d^ieläu=
Zezula, -li, pl. -le, sf.
SJJarienföfer m., grauen»
fäfcr ?H.
Zezwac, -zwe, -zwaJem,
va. perf, ; Zzy wac, -warn,
-walem, va. imperf. berufen,
jufammenrufen.
Zezwalac, -lam, -lafem,
va. unb vn. imperf .',Zezwoli6,
-le, -lilem, va. unb in. perf.
erlauben, bie Sriaubniä geben,
einroiütgen ; 'nigdy na to nie
-le id^ roerbe eä nie jugeben;
— sie, vr., — sie na co
miteinanber überetnfommen.
Zezwalanie, Zezwolenie,
-nia, sn. Sinroilligung /., (Sr»
laubniä /. ; dac swoje — na
CO feine (SinroiUigung ju etro.
geben.
Zezwierzgcac, -cam, -ca-
}em, va. imperf. ; Zezwierzg-
cic, -ce, -cilem, va. perf.
certieren.
Zezwierzgcanie, Zezwie-
rzgcenie, -nia, *rt. SSertie«
rung /., 33ertiert^cit /.
Zezrec, -ire, -iarlem, va.
perf. auf f reffen.
Zezwac, -we, -walem, va,
perf. getfauen.
Zgbaciec, -ce, -cilem, va.
perf. ja^ntg machen, ou5 =
3aF)nen.
Zgbaciec, -cieje, -cialem,
vn. petf. ja^ntg roerben.
Zgbacz, Zgbal, -a, pl. -e,
sm. 1) gro^5a^niger ajJenfd^;
biffiger 2)Jenfc^; 2) ©eeroolf
m. ; 3) Sal^nl^obel m.
Zgbak, -a, 1)1. -i, sm. ©äge=
fifcf) m.
Zgbatka, -ki, pl. -ki, s/.
1) ©ägefc^nabler m.\ 2) 3ai&n=
braffc/.; 3) Dentella (^ßftanje).
Zgbaty, Zfbiasty, Zgbi-
sty, adi. jä^nig, ge5ät)nt,
jadig, mit 2ßiberf}a!en Der=
fefien; -te kolo ^o^nrab w. ;
-fe kolo obwodowe ©tern»,
©tirnrab; -te koio wiencowe
.Hamm«, j{ronrab; -te latamie
S)riIIing m.\ male kolka -te
fleineä ©etriebe.
Zgbiatka, -ki, pl. -ki, sf.
3afinftange /.
Zfbiarka, -ki, pl. -ki, sf.
3iäDerfd^neiDemafc^ine f.
Zgbiec, -bca, pl. -bce, sjn.
Umbre^er ???., jroeiter |)ttls=
ratrbel.
Zgbienie, -nia, sn. ^OLij=
nen n.
Z^bnictwo, -etwa, sing,
tant. sf. ,3a^nfunbe /., 3«^n=
ar^Tet /., Sentifti! /.
Zgbny, Zfbowy, adi.
p,a^n-; -bne ziele Sertram«
fatnifle /.
Zfbociag, -u, pl. -5, sm.
3af)n^ie^er m.
Zgbogryz, -n, sing, tant.
sm. !i^af)nfarteö f., ^a'i^w^äwU f.
Zgbolica, -cy, pl. -ce, sf.
Zantkorylon (^flanje).
Zgborozec, -ica, pl. -ice.
sm. aüal m., ^Jiarroal m., @ee-
einborn n.
Zgbostrak, -a, pl. -i, sni.
Stinfrübc f., SDJcerfenf m.
Zgbowad, -buje, -walem,
vn. perf. ja^nen.
Zfbowanie, -nia, sn. S«!^"
nen n.
Z|bowaniec, -i'ica, pl. -lice
sm. ^JJuberfrabbe /.
Zgbownik
636
Zgifcie
Zgbownik, -a, pl. -i, stn.
aSertram-, @peicf)el=, 3ttfin=
TDUrj /'.
Zgdra, -diy, ^^Z. -dry, 5/.
©cftlacfe /.
Zfza, -zy, 2>Z. -zy, s/. 1)
©^ipboben w.; 2)f ®runb=
fuppe /.
Zgadaö sig, -dam, -dalem,
tr. per/, ju fpre^en lommcn ;
-dato sie 0 tem i owem bie
Diebe !am auf bieg unb iene§.
Zgadn%6, -dne, -dlem, va.
perf. ; Zgadywac, -duje, -wa-
lem, va. imperf. erraten,
raten, treffen ; nigdy nie -dniesz,
CO inysle, bu roirft nie er»-
raten, roaä id^ benfe; -dnij,
kogo przyprowadzam rate,
iDen tc^ mitbringe; to zwier-
ciadlo -duje wszystko btefcr
Spiegel jeigtjebem bieSBal^rfieit.
Zgadnigcie, -cia ; Zgady-
wanie, -uia, sn. Straten n.,
Diäten n.
Zgadzac, -dzam, -dzatem,
I. va. imjyerf.] Zgodzic, -dze,
-dzilem, va. per/. 1) t)ei;fi)t)=
nen, »ergleid^en ; toKationieren ;
-dziJem obydwöch przeciwni-
kow id^ ^a6e bie 6eiben ©eg»
ner oerfö^nt; 2) — kogo
jmnbn mieten, bingen; -dzitem
juz ludzi do Äiiiw icf) l)abe
fd^on 2enU jur ©rnte gebun«
gen; 3) »ereinbaien; jaka ce-
ne -dziles? rcelcfjen ^reiä
l^aft bu Dercin6art? II. — sie,
tr. 1) fic^ Dcrtragen, ü5erein=
ftimmen, jufammenftimmen;
to jedno twierdzenie nie -dza
sie z drugiem biefe eine Se-
Häuptling [timmt mit ber an=
beren nid&t üBerein; -dzaja
sie jak dwa golabki fie Der»
tragen ficf) loie jroei Stauben;
malionkowie powinni sie —
ze soba Seeleute foQen Ü6er=
einftimmen; zeznania 6wiad-
kow nie -dzaja sie bie 2tuS=
fagen ber 3eu9«n ftimmen
nid)t überein; w tym punkcie
sie calkiem z toba -dzam in
biefer ^infic^t ftimme ic^ mit
bir öoU!ommen übercin; 2) —
sie na co auf etro. eingefien,
einer ©acfie juftimmen, bei=
pflid^tcn; nigdy sie na to nie
-dze id) roerbc nie barauf
eingeben.
Zgadzanie, Zgodzenie,
-nia, sn. S8erföt)nen n., Sßer=
<][eic^en «.; Sertragen «. ;
Übereinftimmenn., ^ufasunien»
ftimmen n.; fingen n., 2luf=
neunten; — sie ©inraiUigen n.,
©inraiHigung /.
Zgaga, -gi, pl. -gl, sf.
©obbrennen «., ©ob m.
Zgalganiec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. ein ©trold;,
ein 2;augeni^tg tüerben.
Zganiac, Zganianie, ficf^e :
Zgonic, Zgonienie.
Zganic, -nie, -nilem, va.
perf. tabetn.
Zganienie, -nia, sn. Xa=
beln n.
Zgapiec, -pieje, -pialem,
vn. perf. terblöben, rer=
bummen.
Zgapienie, -nia, sn. SSer»
bummen n., SSerbtöben n.
Zgarbiac, -biam, -bialem,
va. imperf.; Zgarbic, -bie,
-bitem, va. perf. budEelig
mad^en; — sie, ir. fic^ bude=
lig galten, fic^' biidfen, gebeugt
geben.
Zgarbianie, Zgarbienie,
-nia, sn. $8ucfetigmad^en ;;.,
SudEeligl^alten n.
Zgarniacz, a, pl. -e, sm.
3?a^ntäumer m., iS^ienen«
läumer, 2lbräumer.
Zgarniad, -niam, -niatem,
va. imperf.; Zgarn^c, -ne,
-naJem, va. perf. Ijäufammcns
raffen, 5ufamm€nfc^arren;-nac
wszystko na kupke aUi^ JU
einem Raufen jufammenraffen ;
2) ab=, roegJe^ren, ai=, n)eg=
räumen; — snieg z dachu
ben ©d^nee oom Sac^e n)eg=
räumen ; 3) megraffen.
Zgarnianie, -nia; Zgar-
nigcie, -cia, sn. 5ufammen=
roffen, 3>'ia'ui»fnf(^ai;rf" "•»
2Beg=, 2lb!e^ten n., 2Beg=,
2lbräumen n.; — zuzla ®nt=
fcbtodfen «.
Zgarszac, -szam, -szatem,
va. itnperf. ; Zgorszyd, -sze,
-szylem, va. perf. älrgemiö
geben; — sie, vr. 2(nftofi
nebmen.
Zgasiö, -sze, -siJem, va.
perf. auölöfcf)en.
Zgasiewka, -W\, pl. -ki, sf.
5IügeI=, Saumfarn ?».; —
zwyczajna StDterfaumfam.
Zgasnac, -sue, -siem, vn..
perf. erlöfd^en, ausgeben, auf=
t)ören ju brennen; zgasl za-
pal ber ©ifer etiofdEi; przed-
wczesnie -sly ber Dorjeitig
SSerblid^ene.
Zgaszenie, -nia; Zgasni§-
cie, -cia, sn. (Srlöfc^en «.,
Sluölöfdien n., 2lu§ge^en n.
Zgermanizowac, -z"je,
-walem, va. perf. germani=
fieren, einbeutfd^en.
Zgermanizowanie, -nia,
sn. Sinbeutfc^ung /., @erma=
nifierung /.
Zggstniec, -nieje, -niatem,
vn. perf. bic^ter roerben, fic^
üerbi($ten.
Zg§stnienie, -nia, sn.
ißerbid^ten «., Jöerbic^tung /.
Zggszczac, -szczam, -szcza-
lem, va. imperf. \ Zggscic,
-szcze, -sciiem, va. perj. uer*
biegten, bidE)ter machen, fon=
ben Tieren.
Zggszczalnik, a, pl. -i,
sm. Äonbenfator m.
Zggszczanie, Zggszcze-
nie, SM. äJerbic^ten n., i?on=
benfieren n.
Zgi§,c, zegne, zgiatem, va.
perf. ; Zginac, -nam, -natem,
va. imperf. beugen, biegen;
l^inunter^, l^inabbicgen; bmza
zegnie trzcine, ale jej nie
ztamie ber ©türm roirb ba§
Dioi)r biegen, aber er roirb cä
nic^t bre^en; — kolana bie
Änie beugen; — sie, vr. fid)
büden, fidj Beugen; — sie
przed kim fic^ üor imnbm
beugen; — sie pod ciezarem
fidj unter ber Saft beugen; —
sie we dwoje fid^ fet;r tief
bücfen.
Zgielk, -Ikii, pl. -tki, sm.
Särm ?w., ©etümmel ».,
Xumult m.., Sluftauf m.
Zgielkliwosd, -sei, sing,
tant. sf. Särmenbc(ä) n., tu^
multuöfeö, lärmenbeö SBefen.
Zgielkliwy, adi. ; Zgiel-
kliwie, adv. Inrmenb, tumul^
tuarifcf), geröufdiDoII.
Zgigcie, -cia; Zginanie,
-nia, sn. JBeugen n., Siegen
n., ^üden n., aSeugung f.,
Siegung /.
Zgigtodziöb
637
Zgoda
Zgigtodziob, -a, ])l. -y,
sm. öaumläufer m.
Zginacz, -a, pl. -e, sm.
Seuge», 33iegemuöfel /.; gin»
germusfel, jJiiSß'^öeuscj^ w^«
Zgin%6, -De, -nalem, vn.
perf. Derfc^rcinben, üerloren
ge^en; umfommen, (auf bem
©(^lac^tfelbe) fallen, bleiben;
-nalem t(^ bin »erloren, tc^
bin ein oerlorener üKann;
-naJ bez sladu et ift fpur=
los oerfc^rounben, »erfc^otlen;
— w pojedynku in einem
®uell ben Sob finben; —
mamie elenb umfommen.
Zginiecie, -cia, sn. SSetluft
m., SSerlorengel^en n., 3Ser=
fd^roinben n., Umfommen n.
Zgleniwo, -wa, sing. tant.
sn. Draparnaldia (^flanje).
Zglicz, -a, pl. -e, sm. eine
mit ^afelnufefträuc^ern ober
©c^lel^born berood^fene SRiebe»
rung.
Zgliszcze, -cza, pl, -cza, sn.
1) Sranbftätte /.; ©c^eitet»
l^aufen in. ; Sranbtrümmer pl.,
©c^utt unb 2(fc§e; 2) — na
kam ©erippe n. jum ^ern.
Zgliszczowy, adi. Sranb-
fiätte=.
Zgliszczyn, -u, sing. tant.
sm. Funaria hygrometrica
(3!)iooggattun9),
Zg]:adzaC; -dzam, -dzalem,
va. imperf.; Zgladzic, -dze,
-dzilem, va. perf. 1) glott
machen, ausglätten; 'i) au§=
machen, roegbringen, eine
©chatte auöroe^en; 3) au§=
rotten, üernid^ten, umbringen.
Zgladzanie, Zgladzenie,
-nia, sn. 1) 3luöMlätten «.,
Olattmac^en «.; 2) aiuemad^en
n., SBegbringen n.\ 3) 3Ser=
nid^lung /., Umbringen n.,
Sluärotten n.
Zglaszac, -szam, -szatem,
va. imperf. ; Zglosic, -sze,
-silem, va. perf. anzeigen,
melben; — szkode do ase-
kuracyi ben ©c^aben bei ber
SSerfic^erung anmelben; —
sie, vr. fid^ melben ; zglofi sie
pan, prosze, za jaki miesiac
melDen ©ie fid^, bitte, etroa in
einem SJJonat; -silo sie kilku
kandydatöw na te posade eö
metbeten fid^ einige i^anbibaten
für biefen Soften.
Zgiaszauie, Zgloszenie,
-nia, sn. SRelben n., 2ln=
jeigen n., SJelbung /., 2ln=
melbung /., Slnjeige /.
Zglgbiac, -biam, -biatein,
ra. imperf. ; Zglgbic, -bie,
-bilem, va. pcrf. ergrünben,
crfoifd^en, einer ©ac^e auf
ben ®runb*3u fommen fud^en;
staraj sie to zglebic trachte
ba§ grünblic^ ju erforfc^en.
Zglfbianie, Zglgbienie,
-nia, sn. ©rforfc^en n., ©r»
grünben n., SSertiefen n.
Zglgbnik, -a, pl. -i, sm.
©onbe /.
Zglobic, -bie, -bilem, va.
perf. gufammenfaffen, ju«
fammenllammern.
Zglöbienie, -nia, sn. 3u=
fammenfaffen «., ^ufattttncn«
flammern w.
Zglodaö, -dam, -dalem,
va. perf. ftumpf beiden, ab=
ftumpfen.
Zglodnialosc, -6ci, sing,
tant. sf. ^ti^^unger m.
Zglodniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. auägel^ungcrt n)er= i
ben, hungrig roerben, junger ;
oerlpüren; -niaty augge^un= ^
gert.
Zglodnienie, -nia, sn. \
S3erl)ungera n., 2lu5^ungern n. j
Zgloska, -ki, pl. -ki, sf. \
©itbe /.
Zgloskowac, -kuje, -wa-
Jem, va. perf. buc^ftabieren,
fi^Habifieren, bie ©ilben lefen.
Zgloskowanie, -nia, sn.
Sud^ftabieren m., ©t;llabifie=
ren n. j
Zgloskowy, adi. ©ilben»,
Zglupieö, -pieje, -piatem,
vn. perf. 1) oerbummen,
oerblöoen; 2) [taunen, paff
fein.
Zglupienie, -nia, sn. S8er= '
bummen w., SSerblöben n.\ ®r=
ftaunen n.
Zgluszyc, -sze, -szyleni,
va. perf. bämpfen, übertönen,
ftumm machen.
Zgmatwaö, -wam, -walem, '
va. perf. jufammenfneten;
jufammenmifc^cn; jufommen«
brüdfen ; burc^einanbct mengen,
oerroirren. i
Zgmatwanie, -nia, 6«.
3uiammenbtüden n.\ 3"=
fammenfneten n.; Serroirrung/.
Zgn§bia6, -biam, -bialem,
va. imperf. ; Zgngbic, -bie,
-bilem, va. perf. ganj unter-
brüdfen, nieberbrüden.
Zgngbianie, Zgngbienie,
-nia, sn. Unterbrüden n.,
5)Jieberbrüdfen n.
Zgniatac, -tarn, -talem,
va. imperf. ; Zgniesc, zgniott^,
zgniottem, fa.per/. jerbtüden,
jermalmen, aufammenlneten,
jufammenbrüden; unterbrüden.
Zgniatanie, Zgniecenie,
-nia, sn. ^«rmalmen n.,
Serbtüden «., 3ufammen=
btüden «., 3"fantmenliieten
n. ; -cenie pokladu S3erbrüf=
fung /.; -tanie Rängen n..
gängeln «.; Serfnidung /.;
Uuterbrüdung /.
Zgnicie, -cia, sn. gaulen w.;
{Jttulnis /.
Zgnic, -je, -lern, vn. perf.
»erfaulen, ganj faul roerben,
in g-öulniö übergel^en.
Zgniecina, -ny, pl. -ny,
sf. Cluctfc^ung /.
Zgnilec, -Ica, pl. -Ice, sm.
1) Umnbfäute /".; 2) 33aum=
faule f.
Zgnilizna, -ny, p)^- -DJ)
sf.\ Zgnilosc, -sei, sing,
tant. sf. gäulniä /., g-äule
M. ; to czuc -na ba§ fd^medt,
riecht nac^ gäulniö,
Zgnilka, -ki, pl. -ki, sf.
!ieigbirne /.
Zgnily, adi. faul, DCr»
fault.
Zgniotlosc, -sei, sing,
tant. sf. ^\x\ammtm^xt^\)ax'
feit/.
Zgnoiö, -je, -ilem, va.
perf. 1) IV. 2}Jift roerben laffen ;
2) miften.
Zgnojenie. -nia, sn. Sti-
ften n.
Zgnusnieö, -nieje, -nialem,
vn. perf. träge, faul, untätig
roerben.
Zgnusnienie, -nia, sn.
Jräglieit f., {yaul^eit /.; 33er-
finfen n. in llntätigfeit.
Zgoda, -dy, pl. -dy, sf.
1) Gintrac^t f., ISinmütigfeit;
f., Sinigfeit f., Ginoerftänb»
niä n.; griebe m. ; iyjemy
Zgodliwosd
638
Zgromadzac
w najwiekszej -dzie lt)ir
leben in 'größter ©intracfit;
— miedzy uami jak wilkow
z baranami cö befleißt jn)i[d)cn
un§ ®intracf)t rote jroifdden
<8j^afen unb Söötfen, roir leben
tote ka^' unb Tlau§; gdzie
— tarn Pan Bog mieszka
roo {^rtebe, bort rco^nt auc^
©Ott; trudna — z ogniem
woda SBaffer oetträgt ftc^
fd^roer mit |?euer; 2) a3cr=
ateid^ m., Übereinfunft /.;
Übereinflimmung /., Sufti«"'
mung f.; miedzy nami nigdy
do -dy nie przyjdzie e§ rcitb
^roifd^en unö nie ju einer
Übereinfunft fornmen; za
powszechna -dg zostal obra-
ny wodzem mit allgemeiner
3u[timmung rourbe er jum
§elb^errn ernannt; panowie,
czy — ? meine Ferren, [timmen
Sic ein ? finb (Sie einoerftan»
ben? na pierwsze — , na
drugie nie mit bem erften
^unft finb roir einoerftanben,
mit bem jroeiten aber nid&t;
3) Äongruenj /. ber 3?ebe;
unb ©abfeile.
Zgodliwosd, -sei, sing,
sunt. sf.\ Zgodnosö, -sei,
sing. tant. sf. 1) Ü6erein=
[timmung /., (Sinflang m.,
Sintrac^t /., iiarmonie /.; —
tonow Harmonie/, ber Söne;
— zdan Übereinftimmung ber
äJleinungen ; — w sposobie
myslenia (ginitang in ber
SJenfungäart; 2) 3Serträgli(]^=
feit /., ©inträd^tigTeit /.
Zgodliwy, Zgodny, adi.-.,
Zgodliwie, Zgodnie, adv.
einig, einmütig; einoerftanben,
übereinftimmenb; ^armonifcfi;
Derträgiid); -ne malienstwo
einträc^tigeä (gl^epaar; z
dwoch stron otrzynaalem cat-
kiem -ne sprawozdania DOn
3roei Seiten erhielt ic^ gan^
übereinftimmenbe SBeri^te;
-nie 7, nim nchwalilismy mit
i^m übereinftimmenb be=
j^Ioffen roir.
Zgodzenie, Zgodzic,
fief)e ; Zgadzanie, Zgadzac.
Zgoic, -je, -ilem, va. perf.
\)i\Xtn, ausVifen; czas -il
rany bitf ^t\i feilte bie
Sunben; — sie, vr. ju«
feilen.
Zgojenie, -nia, sn. feilen
n., 2luäl^eilen n.
Zgolenie, -nia, sn. 2tb=
raiieren n.
Zgoliö, -le, -lilero, va.
•per}, abrafieren, herunter'
rafieren.
Zgola, adv. gänjlid^, üöDig,
ganj unb gar, bur^auä;
wszystko — aCeä möglid^e;
fur^, alleä; — o tem zapo-
mnialem i(^ l^abe gang unb
gar barauf »ergeffen.
Zgcfacad, -cam, -calem,
va. imperf. ; Zgolociö, -ce,
-citem, va. perf. entblößen,
rein augptünbern.
Zgolacanie, Zgolocenie,
-nia, sn. Stuöplünbem n.,
©ntblöfsen n.
Zgolociec, -cieje, -cialem,
vn. perf. abgeriffen, entblöfit
rcerben.
Zgon, -u, sf. §infd|eiben n.,
aSerfc^eiben «.; ©nbe n., Xob
in.\ wieruy ai do -nu treu
bi§ in ben 2;ob.
Zgonic, fie^e: Zegnac,
Zganiac.
Zgoniny, -nin, plur. tant.
sf. Übetfef)r /., Slbbred^ling
/., Äaff m.
Zgonny, adi. jufammen»
triebbar, ein^otbar.
Zgorszenie, Zgorszyc,
fieöe: Zgarszanie, Zgarszac.
Zgorzalosö, -sei, sing,
tant. sf. Sräune/., ®ebräunt=
f)eit /.
Zgorze6, -rzeje, -rzaiem,
vn. perf. abbrennen, »on ben
glommen oerjefirt roerben.
Zgorzel, -i, pl. -e, sf.
93ranb m., f^^fucrsbrunft f.
Zgorzelica, -cy, pl. -ce,
sf. 5öranberg n.
Zgorzelina, -nj,pl. -ny, sf.
1) SBranbgecuc^ »?.; 2) Sranö»
rounbe /. ; 3) — ziemniaköw
ßartoffelfäure /.
Zgorzelisko, -ka, pl. -ka,
sn. ibronbftätte /.
Zgorzenie, -nia, sn. 2lb=
brennen n.
Zgorzen, -nia, pl. -nie, sf.
SOßafjertrebä m.
Zgorzkniö, -knie, -knilem,
va. perf. bitter ma^en.
Zgorzkniec, -nieje, -nia-
iem, vn. perf. bitter roerben
»erbittern.
Zgorzknienie, -nia;
Zgorzknigcie, -cia, sn. Sßer-
bittem n.
Zgorzysty, adi. Dcrbrcnn»
bar, »erbreiinltc^.
Zgotowac, -tuje, -walem
va. perf. 1) ablochen; 2) cor
bereiten, bereiten, bereit fteHen
-no mu uroczyste przyjecie
man bereitete i^m einen feier«
ridien gnipfang.
Zgotowanie, -nia, sn. 1)
2tbtodEien n.; 2) Jßorbereiten
n., SereitfteÖen n.
Zgrabic, -bie, -bilem, va
perf. jufammen=, roeg^arfen
jufammenred^en, 3ufammen=
fdEiarren.
Zgrabieö, -bieje, -bialem,
vn. perf. erftarren ; -biaty
erffarrt.
Zgrabienie, -nia, sn. 3u=
fammen^orfen «., ^ufottitn«"'
red)en n.
Zgrabki, -kow, ^Zur. tant.
sf. aib^artfet pl., Überfe^r /.
Zgrabnosc, -sei, sing. tant.
sf. ©efd)ic!Iid;!eit /., ©ero anbt«
^eit f.; 2Bor;rgeftaIt f.\ ^m^
lid&feit /., 2lnmut /.
Zgrabny, rtrfe. ; Zgrabnie,
adv. geroanbt, gefd^icft, root)!»
geftattet; aierlid^, anmutig ;
-bnie sie wziaJ do rzeczy
er l^at fic^' gefdiidEt fsur Sad^e
genommen ; -bna postac eine
l^übfdigeroad^fcne ^erfon;
fc^ranfe, f)übfc^e ©eftalt.
Zgracowac, -cuje, -watem,
va. perf. 3ufammen=, rcegfar=
ften, roegfra^en.
Zgrac, Zgranie, Zgrywac,
fiei^e : Zegraö, Zegranie.
Zgraja, -ji, pl. -je, sf.
Sd^ar /., §aufe m., Sanbe
/., Sd^roarm m. ; — ps6w
.punbetoppef.
Zgrajny, adi.; Zgrajnie,
adv. gebrängt, Raufen», fcf)a»
renroeife.
Zgrgzy, -z6w, ^j?(<r. tant.
sn. Srübe n., Sidfe n. in ber
glüfftgfeit.
Zgromadzac, -dzam, -dza-
Jem, va. imperf. ; Zgroma-
dziö, -dze, -dzilem, va. perf.
üerfommeln, jufammenliäufen.
Zgromadzanie
639
Zgaba
3u[ammenjte^en; — wkolo
siebie wszystkich wiemych
aUe ©etreuen um fic^ Der=
fammetn; — sie, tr. [\d) Der«
fammeln; lud -dzit sie pr2ed
ratuszem bag 3>olf »erfam=
melte ftd^ cor bem SRat^aufe.
Zgromadzanie, Zgroma-
dzenie, -nia, S7t. äJerfam«
mein n., 2lnl)äufen n, 3u=
fammengie^en n.; S]erfamm=
lung /. ; — ludowe S>olI^="
ceriammlung; — pod golem
niebem Sßcrfammlung unter
freiem ^immet, im gteien; —
kapitalu Slnfammeln n. beä
Äapitatg.
Zgromadziciel, -a, pl. -e,
sm. SSer=, Slnfammler m.
Zgromadzicielka, -ki, pl.
-kj, sf. ^er», 2tnfammlfrtn /.
Zgromic, -mie, -raitem, va.
pet-f. mit (Bemalt befämpfen;
entfd^etbenb befiegen; t)eftig
tabeln.
Zgromienie, -nia, sn. Se=
fämpfeu «., Sefiegung /".;
S^obeln n.
Zgroza, -zy, pZ. -zy, «/. {
©ntjegen «., ©raufen m. ; —
jiinie przejmuje ©ntfe^en er=
fafjt mic^; — byta patrzec
na to e§ roar ein ©raufen,
bem gujufc^auen; to — bas
ift empörenb, fd^auber^aft,
gräglic^.
Zgrubialy,arf^■.,Zgrubiale,
adv. »ergröbert, oerbidt.
Zgrubied, -bieje, -bialem,
rn. per f. fic^ oerAröbern, ftc^
cerbtcfen, bicfer, gröber roerben ;
rece -biaiy od ciezkiej pracy
bte ^änbe oergrijberten oon
ber fd^roeren Slrbeit.
Zgruclin^c, -ebne, -chra-
}em, va. perf. laut, fd^aüenD
3ufc^ragen ; — sie, vr. t)aufen=
rcetfe jufammenfto^en, fic^
»erfammeln.
Zgruchniecie, -cia, sn.
lauteä, fc^aüenbeä S^\^iaQin.
Zgrnntowac, -tuje, -wafem,
va. perf. ergrünben, grünblic^
etforfc^en, auf ben ©runb
fommen.
Zgruntowanie, -nia, sn.
©rgrünben «., Srforfd^en n.
Zgrupowac, -puje, -walem,
va. perf. gruppieren. '
Zgrupowanie, -nia, sn.
©ruppierung f.
Zgrywac, Zgrywanie,
fiebe : Zgrac, Zgranie.
Zgryzac, -zam, -zalem, I.
va. imperf.; Zgryzc, -ze,
-ziem, va. perf. 1) jerbcijjer,
aufbeißen, jernagen, burd;=
freffen ; myszy -zfy odzieuie
bie 3!}Jöufe jernagten bte ÄIei=
bung ; — orzech eine 3Ju§
auffnaden; 2) — kogo jmnbn
Iränfen ; mocno go to -zlo cä
t)at t^n fel^r geftäntt; II. —
sie, vr. fic| Iränfen, fic^ etro.
fe^r ju ^erjen nehmen.
Zgryzanie, Zgryzienie,
-nia, sn. 1) ^txbtx'^in n.,
2lufbeipen «., Sluffnacfen «.,
3ernagen n., Surc^f reffen n.;
2) Sränfen n.
Zgryzota, -ty, pl. -ty, sf.
i^rönfung /., ©ram m., na=
genber Äummer, §arm m.;
wiele mam z nim -ty tc^ f)abe
mit il^m utelÄummer; ciagle
-ty zniszczyJy moje zdrowie
fortroä^renbe Äränfungen i)a=
ben meine ©efunbl^eit unter=
graben; -ty sumienia ©enjtf--
fenäbiffe pl
Zgryzliwosö, sei, sinff.
tant. sf. ©rämlic^teit /., I
SBifftßteit/.; SSerbroffen^eit /".; ;
3}erbrieBttd)feit/.
Zgryz'liwy, adi. ; Zgry-
^liwie, adv. biffig, grämlid^, |
Derbrie^üd^.
Zgrzac, zgrzeje, zgrzalem, [
va. perf. ; Zgrzewac, -warn,
-walem, va. imperf. erl^i^en,
etroärmen ; — sie, vr. ^xd) er=
l^i^en, fid^ errcärmen.
Zgrzanie, Zgrzewanie,
-nia, sn. Sif)i^en n., @rnjär= i
men n. |
Zgrzebaö, -bie, -balem, |
va. perf, ; Zgrzeby wac, -bu- !
jo, -waiem, va. miperf. gu»
fammcnfra^en, abfragen, ju»
fammenfd^arren, jufammen»
ft«iege[n.
Zgrzebanie, Zgrzebywa-
nie, nia, sn. ^\i)am\r\.i\\=
fraljen «., 2lbfroi?en n., 3"=
fammenfc^arren »., 3»f<immen=
ftriegeln n.
Zgrzebie, -bia, sing. tant.
sn. 1) 2Berg n., §ebe /". ; 2)
2Bergteinn)anb /.
Zgrzeblo, -ta, pl. -la, sn.
©tricgel m , Ära^e /.
Zgrzeblowaty, adi. ;
Zgrzeblowato, adv. ftriegcl*
artig.
Zgrzebnica, -cy, pl. -ce;
Zgrzebnina, -ny, pl. -ny, sf.
©acfleiuioanb f.
Zgrzebny, adi. Söcrg-;
-ne pMtno SBergteinrcanb /.,
Sadtfeiniüanb.
Zgrzecznied, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. braoer, 'artiger
racrben.
Zgrzeszenie, -nia, sn.
Sünbigen n.
Zgrzeszyö, -sze, -szylem,
vn. perf. fünbigen, eine ©ünbe
begeben.
Zgrzybialec, -bialca, -pl.
•biaicy, sm. ©reiä m., ge=
brec^Iic^er 3Wann.
Zgrzybialosc, sei. si7ig.
tant. sf ©reifen^aftigfeit /.;
©ebrec^Hc^feit /. 21Ilei§ =
f^roä^e /.
Zgrzybialy, adi.-, Zgrzy-
biale, adv. ureifeii^aft, greig,
abgelebt; gebrec^Iicl; anec£=
fc^road^.
Zgrzybied, -bieje, -biateni,
vn. perf. fe^r alt roerben,
©reifenalter erreid^en ; ge»
bred)(ic^ ; aUersfd^roa^ rcerbcn.
Zgrzyn, -u, pl. -y, sn.
Rauwolfia (^flanje).
Zgrzyt, -iJ, pl. -y, sm. 1)
©efnirf^ «., Änirfc|en n.; 2)
SRifeton m., 2)iäl§armonie /.
Zgrzytac, -tarn, -talem,
vn. imperf. ; Zgrzytnac,
-tne, -tnqlem, vn. perf. Inix-
fc^en; — zebami mit itn
3ä^nen !nirf(^en; klucz -tnal
w zamku ber©c^Iüffel fnirfd^te
im (gd^Iofe.
Zgrzytanie, -nia, sn. Änir=
fc^en n.\ placz i — zebow
SBeincn n. unb 3«^"i-'f"irfc^cn
«., §eulen n. mit) ^ä\jni\{aTf=
pern n.
Zguba, -by, pl. -by. sf.
1) ?^erluft 7«., SSerlorene(S) n.\
czyja jest ta — ? roem gehört
biefer Der(orene ©egenftanb?
2) Serber&en n., Untergang »i. ;
on czyha na twoja -be er
lauert ouf bein SSerberben;
prowadzisz mnie na -be bu
fü^rft mic^ inä Serberben.
Zgubic
640
Ziele
Zgabic, -bie, -bilem, va.
per/. 1) üerltmn; — slad
bie gä[)rtc üetlteren; — waiuy
list einen toic^tigen Srief Der=
liefen; szukasz, czegos nie
-bil bn fud^ft nad^ etro., raa§
bu nicfit üertoren fiaft; 2) —
kogo jmnbn in§ Sßerberben
ftürjen; uieostroÄnosc mnie
-bila UnDorfid^tigfett ijat mic^
in§ SSerber&en geftücjt; jestem
-biony ic^ bin »erloren.
Zgubienie, -nia, sn. 25er=
lieren n., 3?erlu[t w.; SSers
ber&en n.
Zgubnosc, -sei, si»(/. tant.
sf. 2ßerber5lid^Ieit f.\ S5er=
l)ängm5T)oIIe(6) n.
Zgubny, adi. ; Zgubnie,
adv. Derberbli^, t)er^ängni^=
BoH, fatal; -na dziaialnosc
uerberblic^e Sätigfeit.
Zgumowac, -muje, -waiem,
va. perf. jufammenfleben.
Zgumowanie, -nia, sn.
3ul'ammenIIebet; n. 1
Zgwalcac, -cam, -calem, ]
va, imperf.\ Zgwalciö, -ce,
-ciJem, va. perf. t)eigeraatti=
gen, notjüctitigen; bred^cn, j
©eroalt antun-, jd^änben; — i
prawo baä ®z\t% Dergeroa[= 1
tigen; — post bie gf^f^^"/ ^"^
gaflengebot bred^en.
Zgwalcanie, Zgwalcenie,
-nia, sn. isergeroaltigen n., j
aSergeroaltigung /.; 3iotju(^t |
f., ©c^änbung /. |
Zhanbic, -bie, -biJem, va.
perf. jc^änben, ©c^anbe brin^
gen; -bil nasze dobre imie
er f)at unfecen guten S^amen
gefcftänbet.
Zhanbienie, -nia, sn.
©cbänben n., ©d^änbung /.
Zhardzieö, -dzieje, -dzia-
lem, vn. perf. ftolj, fedE
roerben.
Zharmonizowac, -zuje,
-watem, va. perf. I^ormoni=
fieren, in Sinflang bringen.
Zharmonizowanie, -nia,
sn. Ginflang m.
Zharowaö sig, -ruje, -wa-
iem, va. perf fic^ abradfem.
Zharowanie, -nia, sn. 21b»
rädern n.
Zhartowac, -tuje, -watem,
va. perf. Slb^ärten n.
Zhasac, -sam, -salem, va.
perf. abjagen.
Zhasanie, -nia, sn. 2lb=
jagen n.
Zheblowaö. -bluje, -walera,
va. perf. abhobeln.
Zheblowanie, -nia, sn.
2lbbobeIn n.
Zheretyczec, -czeje, -cza-
lem, vn. perf. §eretifer roer»
ben.
Zhipochondrzec, -drz«je,
-drzalem, vn. perf. §l)pod)on=
ber roerben.
Zhojniec, -nieje, -maJem,
vn. perf. freigebiger roerben.
Zholdowaö, -duje, -waJem,
va. perf. unterroerfen, gut
|)ult)igung jroingen.
Zhotdowanie, -nia, sn.
Unterroerfung /.
Zhukac, -kam, -katem,
va. perf. anfc^reien; aue=
fd^elten; — kogo jmnbn
burc^ Särm, ©efc^rei betäuben.
Zhukauie, -nia, sn. 2ln=
] fd)reien n.; SluSfd^elten n.\ 33e=
täuben n.
Ziac, zieje, zialern, vn.
j imperf.\ Zionq,6, -ne, -nalem,
vn. perf. 1) teud^en, fd^nau;
i ben, nacft Suft fd^nappen; 2)
atmen, ^auc^en, aug^auct)eu;
— czem etiü. üon fi4) geben,
etro. auäbünften; — zemsta
[ afiac^e otmen, fc^nauben; —
I ogniem geuer fd^nauben, fpeien;
I — zapach einen (angenehmen)
©eru(^ cerbreiten.
Ziarenko, Ziarnko, -ka,
pl. -ka, sn. Körnchen n.
Ziarnczak, -a, pl. -i, stn.
ßetnfapfet /"., Sd^olenfrud^t /.
Ziarnia, -ni, pl. -nie, sf.
Aluterus (©attung be§ $orn-
fijcfeeä).
Ziarnik, -a, pl. -i, sm.
1) SirutseQe f., bei ben glec^»
ten; 2) .fiörnung /.
Ziarnina, -ny, ^;^ -ny, sf.
j^ern^onig m., ^örnerl^onig.
Ziarnistoöc, -sei, sing,
tant. sf. ©enarbt^eit /.; ©e-
!örnt^cit /.
Ziarnisty, adi. ; Ziar-
nisto, adv. lörnig, «oH i?ör=
ner; gctörnt;- ste srebro ©il»
berförner pl.\ — kruszec
getörnteä 3JfetaU.
Ziarniwo, -wa, pl. -wa,
sn. Hydrurus O^ftanse).
Ziarnkowaty, adi. förn=
d^enartig; förntg, gcförnt.
Ziarnkowy, adi. ^örn=
d^en-.
Ziarno, -na, pl. -na, sn.
1) Korn n., Kömer pl.\ 2) Sotn
n. (uon ^JJünjen).
Ziarnojad, -u, pl. -y,
sm. 1) ßernbeifier m., Äirfd)»
beider m., Äirfd&fint m., 2)icf=
fd^nabel m.\ 2) ©amen»
Mfer m.
Ziarnoplon, -u, pl. -y,
sm. (Ficaria) g-eigen!raut n.,
geigroarjenranunfel /.
Ziarnowac, -nuje, -walem,
va. perf. granulieren, iörnen,
in Äörner formen.
Ziarnowlos, -a, pl. -y,
sm. Sporotrichum (^iljart).
Ziarnowy, adi. Äern=,
Körner»; — owoc Äernobft n.
Ziarnozer, -u, pl. -y, sm.
jlörnerfreffer m.
Ziarnowka, -ki, pl. -ki,
sf. S8äumcf)en n., auä ber
Söäumcbenfdiute.
Ziab, -u,2>Z. -y, sw. Äälte=
fd^ouer ?«., ©änfe^aut /.,
©rufet m.
Ziele, -la, pl. zlola, sn.\
dim. Ziolko, Zioleczko, -ka,
pl. -ka, sn. Kraut n. ; zbierac
ziola Kräuter fammeln; nauka
o ziolach Kräuterfunbe /. ;
wino przyprawne ziolami
Kräuterroein w^.; suszone ziola
getrodtnete, bürre Kräuter; do-
bre ziolko feines g-rüc^tel; —
bycze (Orobancbe galii) rofen«
rote ©ommcrrourj; — czarne
Küc^enfc^elle f.\ — czosuko-
we Sauc^fcaut, äBalDfalbei m..
roilber ©amanber; — dymni-
cze aSirgilä-, Sternblume /.;
— ge?ie ©änferid^ wi.; —
farbowne 3Baib m.\ — gole-
bie eifentraut, ©ifenljart «.;
— jezyczkowe ©algantrourjet
y. ; ' — jaskoicze mniejsze
©d^roalbenfraut; — wieksze
©olbrourj/.; — kocie 2Harum=
traut; — koszykowe roilber
©algant; — krucze groBe
2lftrantie, fd^roarje 2)leifter=
rourg, fd^roarje ©anüel; —
kurze SormentiQe f., ^t\U
rourj; — mleczne 2ab!vaut
Zieleniak
641
Ziemiak
)i.. 93;tt[tro^ ti.; — moczowe,
fctajenne 'Qaul)iä)ü m.; —
nocne Seinfiaut — pie-
czyste ©[tragen m.; — pep-
kowe, powietrzne 35urcf)ira(^§-
fraut; — piekielne groBer,
Jblauer ©turm^ut; — pluskwo-
we flinfenbeä 2ßanjen!raut ;
— pomurne, poscienne ®(a§=
fraut; — postawne ©c^roie-
lenbolbe /. ; — powietrzne,
suchotne j^^löj^preffe /. ; —
przymiotowe gemeines 9iaBel=
fraut; — rogowe Sornfcaut;
— ranne ©anitel /.; — sw.
Barbary Sarbenfraut; — sw.
Jana 3o^annis!raut; — sw.
Katarzyny ©tep^anslörner^?. ;
— tatarskie ßalmuä m.; —
watrobne Seberblümc^en n. ;
— gwiailziste SBalbmeifter
m.\ — zebne beutjcfier Ser»
tram.
Zieleniak, -a, pl. -i, sm.
toeifeer Ungarroein (öejortbere
(Gattung).
Zieleniarka, -ki, pl. -ki,
sf. ©rünäeugDerfäuferm /.,
(^rünjeugfrau /.
Zielenica, -cy, pl. -ce, s/.
1) (Conferva) 3Bafferjaben m.,
Süurtnmoos n., SButtntang
m., DJleeralge f.; 2) 3Jialac^tt
m.; — miedzi ©rünfpan m.
Zielenic, -nie, -nitem, va.
perf. grün machen, grün iär=
6en; — sie, vr. grünen, grün
roeröen.
Zieleniec, -nca, pl. -nee,
sti. 1) ©rünj'tein m.; 2) 3o=
j^mnispflanje /.
Zieleniec, -uieje, -nialem,
vn. perf. grün roerben, ftc^
grün färben.
Zielenina, Zielenizna,
-uy, pl. -ny, sf. ®rüne(5) n.;
©rünseug «., grünet ®emü)e.
Zieleninowy, adi. ©ar«
tengemül'e«; 6Iaz — zydowski
aiieloc^ie /.
Zielenisty, Zielisty, adi.
fräuterig, blumig.
Zielen, -a\, pl. -nie, sf. 1)
@rün n., grüne garbe; 2)
®tün n, in ber Äartc; 3)
grüner ^la^; wsr6d -ni im
©rünen; 4) — miedzi ^up=
fergtün; Äiefelfupfer 7i.,
Äiejelmatad^tt m.\ — niklo-
wa «ßinnelit w., 9UcfeIgrün n.
Siownik polsko-niemiecki.
Zielencowy, adi. DoU
grünen UnfrautS; — porfir
bicfitcr ©rünftein, ©rünftein«
porüf)i;r m.
Zieliblawa, -wy, pl. -wy,
sf. Lach>-nalia (^flanje).
Zieliblo, -bla, p>l. -hfa, sn.
Chorophytum (^flan;(e).
Zielibrzan, -u, pl. -y, sm.
Laurelia (^flanje).
Zielipan, -u, sing, tant
sm. Ag^apaathus (^^flanje).
Zielislawa, -wy, pl. -wy,
sf. Jussiaca (^flonse).
Zielnictwo, -wa, sing,
tant. sn. Äräuter!unbe f.
Zielniczy, adi. Kräuter».
Zielnik, -a, pl. -i, sm. \
dim. Zielniczek, -czka, pl.
-czki, sm. 1) Äräutcr=, ^flan=
jenbud) n., Herbarium n.; 2)
^räutt-rgarten m.
Zielny, adi. Äraut«, Äröu»
ter=; uajäwietsza Panna -na
unjere liebe grau im ©rünen,
2Jlarial^immeIfaf)rt5feft n.
Zielen, -a, pl. -y, sm.
(Clilora) Bitterling m.
Zielonatka, -ki, pl. -ki,
sf. Peliosanthes (^flanje).
Zielonawokrusz, -a, pl.
-e, sm. ©tünlic^erj n.
Zielonawosc, -sei, sing,
tant. sf. (•S5rünlic^e(5) n.;
©rünUcfc'feit /.
Zielonawy, o,di.\ Zielo-
nawo, adv. grünlic^.
Zielonek, -nka, pl, -nki,
sm. ©olbfinf m.; gelbe 33ad^=
ftelüe.
Zielonka, -ki, pl. -ki, sf.
1) iBlätteric^roamm 7«., ®rün=
ling m.; 2) Si^rorit m.\ ®rün=
erbe f., ©laufonit m.
Zielonobialy, adi. grün»
licferoeiB.
Zielonokrusz, -u, sing,
tant. sm. Äupfergrün n.
Zielonokwiat, -u, pl. -y,
sn. Chloranthus (^flanje).
Zielonomodry, adi. blau»
grün.
Zielonosiwy, ac//. grünlic^«
grau.
Zielonosö, -sei, sing. tant.
sf. ®rüne(s) n.; ©rün^eit /.;
grüne garbc.
Zielonozölty, adi. grün=
gelb.
Zielony, adi. ; Zielono,
adv. grün; -ne swi^tki ^fi^S*
ften pl. ; mied -no w gtowie
©tro^ im Mopfe l^aben, tin=
bifc^ f^in; grac w -ne umä
©rüne fpielen.
Zielsko, -ka, p^ -ka, sn.
Unfcaut n.
Ziembla, -bli. pl. -ble, sf.
33fftelleii n. bes 3lder6 im
hinter jur ©ommerung.
Ziemia, -mi, ;;Z. -mie, sf.
1) erbe /.; ßröboben m.,
33oben »j.; rzucic co na -mie
ctro. .^u Öoben roerfen; na
-mi auf ber ©rbe, auf geben ;
rzucic 0 -mie ju 33oben jc^ta-
gen; — obraca sie okolo swej
osi bte Scoe bre^t fic^ um i^re
2lc^)e; stworca nieba i -mi
ber ©d^öpfer beä Fimmels
unb ber (Srbe; zejsc z niebio-
s6w na -mie Dom ^tmmel auf
bie @rbe fteigen; z -mia co
zrownac ettD. ber Scbe gleid^
mad^en; uprawiac -mie ben
•öoben bebauen; niema szcze-
scia na -mi fg gibt fein ®tücf
auf ®rben; nie wart jestefi,
by cie swiefa — nosila bu
bift ni'c^t roett, auf Srben ju
leben, baß bie ^eilige Grbe btc^
trage; jui on -mie gryzie er ift
fc^on tot, er ^at f(|on ins ©ras
aebiffen ; to iyzua — bas ift
fruchtbarer SJoöen; urodzajna
— §umu3 m.. 2l(ierfrume
/., ©atnmerbe; — wymoczko-
wa S"f"forienerbe; — ko-
lonska Äölncr (Srbe; — ogro-
dowa ©artenerbe ; — japon-
ska iapjnifc^e ©rbe; — ;^lin-
na lehmige ®cbe; — roslinna
Degetabilifc^e 6rbe; — alka-
liczna altalifc^e Srbe; trze-
.sieuie -mi Erbbeben «. ; pod
-mia unter ber Grbe; 2) 2anb
n., Soben m.\ — obiecana ba§
©elobte 2anb; podbite -mie
bie eroberten öänber; widac
-mie 2anb in Sid)t; na pol-
skiej -mi auf polnift^em
Soben.
Ziemiaczany, Ziemnia-
czany, adi. Äartoffel», ßrb-
äpfel=.
Ziemiak, Ziemniak, -a,
pl. -i, sm. Äartoffel /., Gtb-
apfel m.
41
Ziemian
642
Zimniuchny
Ziemian, -u, pl, -y, sm.
Selluc m.
Ziemianin, -a, j^^- "°^^>
sm. 1) SeiDo^ner ?«., ®inge=
6orne(r) m.; 2) @ut§5ffi§er w.,
Sanbmann m., Sanbebel-
tna"n jn.
Ziemianka, -ki, pl. -ki, sf.
1) SetDO^nerin/., (Singebotne
/.; 2) Sanbfräuiein «., Sanb«
aberige /'. ; 3) (gcbgrube /.
Ziemianski, adi. po -ku
adi: iianb=, iianbbau«, Sanb=
obel»; — radca Äianbrat w. ;
sad — Sanbgerid^t n.
Ziemianstwo, -wa, sn.
Sanbroutfc^ait /.
Ziemica, -fy, pl. -ce, sf.
Sanb ».; SJlulterlanb; 2änb-
c^ett n. ; Sßeic^bilb n.; St«
ftrüt w.
Ziemiokr^g, kregu, pl.
-kregi, sm. (gtDtreis m., (Sr»
benrunb ??., Srbfugel /.
Ziemiokres, -u, pl. -y,
sm. ©efic^lsfreiä m., §ori=
jont m.
Ziemiomiar, -u, pl. -y,
sm.\ Ziemiomierca, -cy, pl.
-cy, sf. (Srbntffjer m., j^elb=
meffer m.
Ziemiomierstwo, Ziemio-
miernictwo, -etwa, sn. ®cb=
meffetfunft /., gelbmeffer=
fünft.
Ziemiopis, -a, pl. -owie,
sm. ©cDbefdireiber tn., ®eo=
grapt) m.
Ziemiopiski, adi. geo9ra='
Ziemiopistwo, -wa, pl.
-wa, sn. ©rbbefc^reibung /.,
©eograp^ie f.
Ziemioplaz, -n, pl. -y, 5m.
fiiec^eiibeö (iJeraürm.
Ziemioplod, -plodu, pl.
-plody, sm. ßcbfrud^t /.
Ziemiorodztwo, -Xsva., sing.
taut. sn. CSeoIogte /.
Ziemiorka, ki, pl. -ki, sf.
Xrnuetmücfe /.
Ziemoryjka, -ki, pl. -ki,
sf. (ganbgtdber m.
Ziemiotworstwo, -wa,
sn. (Srbentftef)ung /., 6rbbil=
bung /. _
Ziemiowladny, adi. erb»
bel)ert|d}enb.
Ziemiowladca, -cy,pl. -cy,
*/'. Srbbeberijcf)fr m.
Ziemiowladczyni, — , sf.
(5rbbf[)ettic^enn /'.
Ziemiowodny, adi. beib=
lebig, amp[)ibi)c^; -dne zwie-
rzeta 2lmp^ibien pl.
Ziemioznawca, -cy,iJ?.-fy,
*/. ©eognofe m.
Ziemioznawstwo, -wa,
sn. ©eognofie /'.
Ziemisty, adi.; Ziemisto,
adv. erbti)*, erbattig.
Ziemlarka, -ki, pl. -ki, sf.
©amen^ ^anffalj n.
Ziemniaczysko, -ka, pl.
-ka, sm. fd)Iec^te, elenbe ^ar=
toffet.
Ziemniakowka, -ki, pl,
-ki, sf. Äattoffelbranntitictn m.
Ziemniara, -ry, pl. -ry,
sf. 3irafatfc|a /., a«antof=
tuurjcl /.
Ziemny, adi. 1) ©rb=, So«
ben», £anb: ; roboty -mne (grD =
arbeiten pl.; — migd&l (grb=
manbft /. ; bluszcz — ®tb=
efeu m.', jaszczarka -nuia
©rbeibec^je /.; -nego koloru
erbfa[)[; pchla -mna ©rbfio^
m.; zold -mna (SibgaQi /'. ;
duch — ©rbgeift m. ; smak —
©rbgefd^matf r». ; roslina -mna
Srbgett)äd)ö m. ; pagörek —
@:rbl)üge[ m.; wegiel — @rb--
fof|[e /. ; orzech — 6rbnii§
/.; smola -mna (Srbped^ 11.;
obijak — Srbf^tegel m.; —
taras grbftufe/. ; — olej ^eiro=
leum n. ; 2) 2anb=, ©runb' ; —
podatek ®runbfteuer.
Ziemiomysz, -y, pl. -y,
sf. Srbmaus /.
Ziemski, adi.', Ziemsko,
adv. 1) irbtfd^; dosfatki -skie
irbifc^e ©ütfr; 2) -skie dobra
9iittergütcr pl. ; sad — 2lt)elä=
gerieft n. ; poseJ — Sanb-
böte m. ; sedzia — Sanbrirf)ter
w. ; 3) (Srb-^; os -ska (Stbac^fe
/. ; kula -ska (Srbball m.;
szeze^eie -skie (?rberglütf n. ;
dobro -skie (grbengut n. ; iy-
pie -skie doezesne ©cbenlebcn
n.; kolor — ©rbfarbe /.
Ziemskosö, -6ci, sing,
tant. sf. 3rDtic^e(g) n. ; irbift^eä
aßeien.
Ziemstwo, -wa, sn. 1)
Sanbabelögerid^t n. ; — kredy-
tow8 Ärebitoerein m. ; 2) Sanb=
cerfammlung /., Semftroo n.
Ziew, -u, pl. -y, sm. 1)
:)ia(^eu w., 2) ©pielraum m.,
tflud)t f.
Ziewaczka, -ki, sing. tant.
sf. frampf^afteä ©ä^nen.
Ziewac, -warn, -wattm,
vn. imperf. ; Ziewn^c, -wne,
-wnatein, vn. perf. gönnen.
Ziewanie, -nia; Ziewnig-
cie, -cia, sn. @äf)nen ;t.
Zieziulka, -ki, pl. -ki, sf.
£uc!ucf€blumc /.
Zigba, -by, pl. -by, sf.
(jinf m.
Zi§bi, adi. %\rd=.
Ziebiaczka, -ki, 2'>l- -ki, sf.
giofti^c^aucr m., !alt«ä gieber.
Ziebiö, -bie, -bitero, va.
petf.^talt machen, MIU uer=»
utfac|en; — sie, vr. fic^ ber
Äältc ausfegen.
Zigblawa, -wy, pl. -wy,
sf. Batis (^^jTanJe).
Zigblokrasa, -.«y, pl. -sy,
*/. ftalanbrme /.
Zigbolowiec, -wca, pl.
-wcy, stn. g-infenfänger m.
Zigbn^c, -De, -naltm, rn.
pei'f. fid) rer Kälte ausfegen,
frifren, fnit roerben.
Zifciowstwo, Zifcio-
stwo, -a, sti. ©töamfc^aft /.
Zigciowy, adi. (£iöamö=,
Sd)roiegerfo{)n=.
Zi§c, -cia, pl. -ciowie, sm.
©d)roiegerfo(}u m., ©ibam m.
Zima, -my, pl. -my, sf.
Sßtnter ?n.; ostra — [trenger
SBinter; iagodna — milber
SBinter; -me przepedzic
w miescie ben SBintcr in ber
©tabt Derbringen; w -mie
im SSinter ; sprawic sobie co
na -me ftc^ ein), für ben
2Binter anfcf)affen.
Zimalza, -zy, pl. -zy, sf.
Loniceia ("^vfTanje'.
Zimisko, -ka, pl. -ka, sn.
böfer, ftrenger SIßinter.
Zimnawy, adi. ; Zimua-
wo, adv. ein roentg falt, fütjl,
fälttid^.
Zimnica, -cy, pl. -ce, sf.
falteö gieber.
Zimnicznik, -a, pl. -i, sm.
(Seutellaria galericulata)
§e[m!raut n.
Zimniuchny, Zimniu-
tenki, Zimniusienki, adi.
ciöfalt.
Zimno
G43
Zjasniad
Zimno, -na, yl. -na, sn.
ßältc f., g-roft m.; — po
innie przechodzi eä überläuft
nxicf) falt.
Zimnokrusz, -u, sm. !alt=
brüc^tgeä Sifen.
Zimnokrwisty, arf/. fa£t=
Blutig.
Zimnosc, sei, sing. taut,
sf. MUe /., faltcä SBcfen.
Zimny, adi. ; Zimno, af^r.
falt; -iiH krew falteä Stut,
Äattbtütigfeit /. ; z -na krwia
!altblütig; -na kuchnia falte
Süc^e; -na kolacya !altfä
D^iac^tma^t; podac potrawe
-na eine ©peife falt [eroieren ;
■ne rece, serce gorace lalte
§änbe, roartne Siebe; -ny
dreszcz falter ©c^auer; -no
mi w rece mic^ frtertä an
ben §änben; dzis bardzo -no
na dworze f)eute ift brausen
fe^t falt.
Zimochow, -chowu, pl.
-cbowy, sm. Söintcrl^altung f.
Zimochowka, -ki, pl. -ki,
sf. ^ftanje f., bie mon für
ben SBinter üerrca^ren mu^.
Zimokwit, Zimowit, -u,
pl. -y, sm. (Colchicum) ^t\i=
loi'e /., — jesienny §erbfts
jeitlofe.
Zimol^g, -a, pl. -i, sm.
Dfen^ocfet m.
Zimorodek, -dka, pl. -dkl,
sm. eiäüogel w., SBafferfpec^t
m., SiJnigöDoget m.
Zimorodny, adi. rointer»,
tälteetjeugenb.
Zimostradki, -kow, -plur.
tant. sn. fpät (im 3D3inter)
reifenbe J^rücbte.
Zimostradny, adi. fpät
reif-^nb.
Zimostrawka, -ki, ^?. -ki,
sf. SBinterroeiäen m.
Zimotrwaly, adi. ben
SBinter überbauernb, perennie=
renb.
Zimowac, -muje, -walem,
vn. perf. überrointern, roin»
tern, ben SBinter jubringen.
Zimowanie, -nia, sn. äBin=
tern n., Übetrointetn n.
Zimowisko, -ka, pl. -ka,
sn. ilBinterlager n., Sötnter=
quartier n.
Zimowy, adi. rainterlid^,
3Binter=; -we mrozy SOöintet=
falten, äljintetftöfte pl.', -wo
jablko Sßintetapfet m.\ -we
suknie Söinterfleiber pl.:,
wäiöd lata -we powietrze
mitten im Sommer rointer»
Itdie Suft.
Zimozielon, -u, sing. tant.
sm. (Moneses) SBegeridE)"
nelfe /.
Zimoziot, -u, sing. tant.
sf. (Linnaea) 2Btntergrün n.
Zimöwka, -ki, pl. -ki, .9/.
1) Sßinterquartier n.; 2) 2Binter=
birne /.
Zinaczyc, -:"ze, -czylem,
va. perf. gonj umänbern,
umge|tatten; — sie, rr. ganj
anberä roerben, fi^ Deränbern.
Zin%d, adv. Don roo anberä
l^er.
Ziobro, -hva, yl. Ana, sn.;
dim. Zioberko, -ka,^Z. -ka,
sn. Siippe f.
Ziolo, -hi, pl. -la, sn. =
Ziele.
Ziolojadacz, -a, pl. -e,
sm. Äräuteref^er m.
Ziolopis, -a, pl. -y, sm.
Äräuterbefc^reiber m., Sota»
nifer m.
Ziotosz, -a, pl. -e, sm.
Seerinbe /'., SiinbenforaÜine/.
Zioloznawca, cy, pl. -cy,
sf. ilräutetfdnner m.
Ziolozwierz, -a, pl. -e,
sm. = Zwierzokrzew.
Ziomek, -mka, pl. -mko-
wip, sm. Sanbämann m.
Ziomka, -ki, pl. -ki, sf.
Sanbemännin f.
Ziomkowski, adi. fanbä»
männifcf), Sanbämann«.
Ziomkostwo, -wa, pl
-wa, sn. Santa mannfc^aft f.
Zionac, Zioni§cie, fie^e :
Zia6, Zianie.
Ziolko, fie^e: Ziele.
Zipn^c, -ne, -nalem, vn.
perf. aufatmen, gähnen.
Zipnigcie, -cia, sm. 2ltmen
n., Slufatmeu ??., ©n^nen n.
Zironizowaö, -znje, -wa-
lem, va. perf. ironificren, oer»
fpotteu, inä Säcberlic^e jie^en.
Zironizowanie, -nia, sn.
^ronifteren «., «erfpotten n.
Ziszczenie, -nia, sn. @r»
füllung /., SJJerrcirflid^ung /.
Ziscic, -.szcze, -Reifem, va.
perf. erfüllen, Dcnuivf liefen;
— sie, vr. in ©rfüUung gef)en,
ftc^ nerroitflicfien ;-.scily sie mo-
je nadzieje meine Hoffnungen
finb in (grfüUuug gegangen.
Zgadacz, -a, pl. -e, sm.
ßffer TO., 3Jerje^rer m.
Zjadaö, -dam, -dalem, va.
imperf.\ Zjesc, zjera, zja-
dfem, va. perf. aufcffen; juz
zjedli obiad fie finb fc^on racl)
bem ajlittageffen; zjadtbymco,
bom bardzo gfodny id^ miJC^te
etro. effen, bcnn ic^ bin fefir
^ungrtg; wzrokiem miiie
chciai zjesc mit ben 53licfen
rooUte er mic^ «erfc^lingen ;
nie zjesz tego za tizy dni basi
roirft bu in brei Sagen nic^t
aufeffen; to nie tak latwo
jak zjesc kawalek chlebazma-
stem bas ift fein Äirfd^en«
effen; przeciei mnie nie zje er
rotrb mic§ bo^ roo^l nic^t auf=
effen ; bodajS dyabl'a zjadi baß
bicf) ber Öenfer ; zjesz dyabta,
jeieli cos osiagniesz unb tüenn
Du bid^ auf' ben iiopf ftcüft,
roitft bu nirf)t§ erreichen; zjesz
mi dyabia baä roitft bu blif(cn
muffen, baä roirb bir teuer
ju fte^en fommen*, zjesc zeby
na czem bie S«^"^ ^C' «'"'•
oerloren Ijaben, bei etro. alt
gerooroen fein, ficf) auf etro.
grünbtid) Derftel)en.
Zjadanie, -nia, sn. 2luf»
effen «., 3fuffreffm n.
^adki, -köw, plur. tant.
sn. Überbleibfel pl. oom Sffen.
^adlica, -cy, pl. -ce, sf.
Zaufenbfufe m.
Zjadliwosc, -ä-^i, sing,
tant. sf. Siffigfeit /"., ®epffig='
feit f., giftige^ SBefen.
Zjadliwy. adi. giftig, biffig,
ge^äffig, beifjenb ; twoje -we
uwa^i catkiera mnie nie
wzruszaja beine biffigen Se»
merfungen loffen mirf) noC»
ftanbig folt.
Zjadowiö. -wie, -wifem,
va. perf. gütig machen.
Zjastrzfbieö, -bieje, -bia-
tera, vn. perf. ium öabic^t
roerben, fc^arffinnig, rafc^,
roetttiitig roerben.
Zjasnia6, -äniam, -6niatem,
va. imperf.\ Zjasnic, -snie.
sni?em, va. perf. aufhellen.
41*
Zjasuiauie
644
Zlatac
Zjasnianie, Zjasnienie,
-nia, sn. 3lutt)cllen 71., 2luf=
Icud^ten n.
Zjasniec, -nieje, -nialem,
vn. per/. i)iü werben, auf-
leuchten.
Zjawiaö, -wiam, -wiatem,
va. imperf.', ^awic, -wie,
-wilem, va. perf. offenbaren,
bartun, fel)en laffen; —
sie, vr. crjd^einen, jum 55or=
fc^ein fommcn, fic^ jeigcn;
-wil mi sie we suis er er=
fohlen «ür im SIraumc.
2yawianie, Zjawienie,
-nia, sn. ©tfc^einen n., Offen-
baren n., S)artun «., (gr=
fd^einuna f.
Zja*wiennica, -cy, pl. -ce,
sf. ®eifter|el)erin /., SStfio-
närtn f.
Zjawiennictwo, -wa, sing,
tant. sn. ©eifterfe^etet /.
Zjawiennik, -a, pl. -cy,
S7n. ©eifterfel^er m., SSifto»
när m.
Zjawienny, adi. getfter=
fefierifc^, üiftonär.
Zjawisko, -ka, pl. -ka, sn.
örfc^einung /.; — napo-
wietrzne Sufterfc^etnung ; —
przyrody Slaturerfc^einung ;
-ka choroby J^ranf^eitierfc^ei»
nungen pl.
Zjawka, -ki, pl. -ki, sf.
©attenrotfc^roänjc^en n.
Zjazd, -u, pl. -y, sm. 1)
3uiainmen!iinft /., Äongrefi
m. ; 3;ogefar)rt /.; 2) §etab=
fof)rt /■.; 2Iuffaf)ttärampe /. ;
3) — na g-runt ^onbeöjenj/.
auf ©runb unb S3oben, iiofaI=
augcnfcl^ein w., Äoinmiffton/.
an Ort unb ©teile.
Zjazdowy, adi. 1) 3"=
fainmenfunftä:, Äongre^= ;
2)^erabfat)rt= ; 3) Äonbegjeii3=.
Zjechac, zjade, -chalem,
I. vn. perf.\ Zjeidzaö,
-4dÄam, -idiai'em, I. va. jiC'J-
1) ^erunterfa|ren, l^inuntet=
fahren ; — do kopalni in ben
g(^od)t l^inunterfa^ren-, 2)
aülenfen, abfommen, obfdE)iDei=>
fen ; — z drogi nom äBege
ablenlen; — przypadkowo
z drogi gufäUig Dom Stiege ab-
lommen; — skad f)eimfe^rcn,
fic^ roegmac^en ; 3) — dok^d
reo onlangen, anfommen, on=
gefofiren fein^ -cbali do mnie
rozni goscie es !amen bei
mir üerfd^iebene ©äfte an;
wszyscy juÄ sa, on dopiero
jutro ma -cbac äße finb jc^on
ba, er foll erft morgen an=
fommen; II. va. 1) — kog^o
jmnbn t)eruntetfcf)impfen, tü4=
tig I)erunterma(^en ; 2) burc^»
queren, burc^rcifen ; — roz-
maite kraje üerfd^ieDene Sän=
ber burc^reifen, bereifen; III.
— sie, vr. 1) jufammenfom»
men, juf ammentreffen ; 2) fic^
mübe fal^ren, reiten.
Zjechanie, Zjezdzenie,
-nia, sn. herunter», hinunter»
fahren m.; |)eim!el&ren n.; 2ln=
iommen n., 21nlangen n.;
3ufammen!ommen n., 3"=
fammenfat)ren n.
Zjednaczac, -czam, -cza-
}em, va. imperf.\ Zjedno-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
oereinigen ; Stauy -czone bie
^Bereinigten ©toaten.
Zjednaö, -nam, -natem,
I. vn. perf. ; Zjednywaö,
-wanj, -walem, I. va. imperf.
1) rerfö^nen; 2) cerfc^affen,
erringen, geroinnen; dobrocia
i rozumem -nat sobie serca
swoich podwladnych burd)
©Ute Xin\> S5etftanb geroann
er bie bergen feiner Unter»
gebenen; II. — sie, vr. fic^
Derföl^nen.
Zjednanie, Zjednywanie,
-nia, sn. 3Setfö[)neii n., 3Jer=
fö^nung /". ; 3Serfd)affen n.,
©rringen n., ©erainnen n.,
©eroinnung f.
Zjednostajniaö, -niam,
-nia^em, va. imperf.', Zje-
dnostajnic, -nie, -nilem, va.
perf. gleid^mä^ig mad^en, au^^
gleid&en.
Zjednostajnianie, Zje-
dnostajnienie, -nia, sn. 2luä:
gleicbung /.
Zjedzenie, Zjesc, fief;e:
Zjadanie, Zjadac.
Zjeza6, -4am, -Äalem, va.
imperf.; Zjezyö, -4e, -iyJem,
va. perf. ; emporfträuben ;
— sie, vr. fic^ fträuben, fid^
emporrid^ten, ju Serge flel^en.
Zjezanie, Zjezenie, -nia,
sn. Smporfträuben n.
Zjezdzalnia, -ni, pl. -nie.
sf. %a.i)X=, Stongen!unft f.,
Äunitgeftänge n.
Zjfdmic, -nie, -niiem, va.
perf. fernig, feft, bic^t moc^en.
Zjgdrnie6, -nieje, -niaJenn,
vn. perf. fernig, feft, bic^t
roerben.
Zjudziö, -dze, -dzilem, va.
perf. ermüben, belöftigen, gu»
fe^en.
Zjudzenie, -nia, sn. 6r=
müöen n., SBetäftigen n., 3«=
fefecn n.
Zjuszyc, -sze, -szylem,
va. perf. mit 33lut beflerfen.
Zlaö, zleje, zlalem, I. va.
perf. ; Zlewaö, -warn, -wa-
lem, I. va. imperf. \ 1) ab»
gijfien, it)eggie|en ; — tluszcz
ba§ gett abgießen; 2) lt=
fliegen, ' übergiefien, über=
fc^ütten; — kogo zitnna
woda jmnbn mit faltem
Sßaffer begießen; potem zlany
mit ©d^roei^ übergoffen; 3)
jufammengiefien, jufammen=
fd)ütten ; jufammenfc^meljen ;
4) — CO na kogo etic. ttUf
jmnbn übertrogen; — na
kogo cala swoja wtadze feine
gefamte '©eroatt auf jmnbn
übertragen; te nczucia zlal
z matki na cörke biefe @e=
fül)le übertrug er »on ber
SKutter auf t>ie Siod^ter; II.
— sie, vr. 1) jufammen»
fliegen, jufammenfd)meljen ;
2) fic^ bepiffen; 3) mit einem
aiuäfc^Iag übergoffen roerben.
Zlanie, Zlewanie, -nia,
sn. aSegiefeen n.; ^ufantmen»
giefien «.; 2lbgie^cn m., 2öeg=
gießen «.; — sie 3"fttnimcn=
fc^meljen n.
Zlatac, -tarn, -talem; Zle-
ciec, -ce, -cialem, 1. va.perf.;
Zlatywad, -tuje, -walem, I.
va. imperf. Ijerumloufen,
herumfliegen, tiad) allen 3?ic^=
tungen burdjcileu; -cialem
cale miasto i uigdzie go
[ znaleic nie moglem ic^ burc^«
eilte bie gange Stabt unb
fonnte i^n nirgenbä finben;
II. vn. 1) Ijerunterfliegen,
l}erunterfaCen; -cial z konia
er fiel »om ^sferbe l^erunter;
2) plö^Iid^ anfommen; II. —
sie, vr. jufammenfliegen ;
eiitgft jufammenfommen.
Zlatanie
645
Zlizac
Zlatanie, Zlatywanie,
Zlecenie, -nia, sn. 2)urc^=
fliegen n., Surc^eilen n.; §et=
untetfiiegen n., §etunter=
foüen n.; Quiamminjlii^iw n.,
3ufatnmenfoiiimen n.
Zlecac, -cam, -calem, va.
imper/.; Zlecic, -ce, -cilem,
va. perf. onentpfetiren, auf=
tragen, übertragen, ben 2lut=
trag erteilen; co sam sprawic
moiesz, drugiemu nie -caj
n)Q§ bu felber ntarfjen fannft,
übertrage niemonb anberem.
Zlecanie, Zlecenie, -nia,
sn. 9(uftrag wj., Drber /.;
2tnenipfe^Iung /. ; dac komu
— jmnbm einen Sluftrag er»
teilen; wypelnic — ben 2Iuf=
trag auöridlten, \\6) eineä
äluftrageä entlebigen.
Zlecic, -ce, -cilem, va.
perf. 1) fiefie: Zlecac; 2)
lauroarm ma^en.
Zleczac, -czam, -czalem,
va. perf. auäturieten, gefunb
madben.
Zlegac, -gam, -galem, vn.
imperf. ; Zlegn%6, -gne,
-gnatem; Zledz, -gne, -glem,
vn. perf. 1) niebertommcn;
2) t)erunler=, nieber , uin=
finfen.
Zleganie, -nia; Zlegnig-
cie, -cia, sn. Siieberfommen
n., §erunler=, Sflieber«, (Sin=
[infen n.
Zlenialosc, -sei, sing,
taut. sf. cingerour^elte %vä.%=
i)ixt.
Zleniec, -nieje, -niaJem;
Zleniwiec, -wieje, -wialem,
vn. perf. ttäge, faul lüerben.
Zleniwiac, -wiam, -wia-
tem, va. imperf. faul mad^en.
Zleniwiec, -wie, -wiJem,
vn. perf faul ro erben.
Zleniwianie, Zleniwie-
nie. -nia, sn. %a\i[ma(i)en n.
Ziep, -u, pl. -y, sm. 3«=
famniengeflebtf(5) n., gltd-
mit n.
Zlepczywosc, -sei, sing,
tant. sf. 3ufammenflcbbar=
feit f.
Zlepek, -pka, ober -pku,
sm. \) ^\x\(xm\mno,tlUhU{^)n.\
■Jüdroerf «.; 2) Eurotium
(Sdjimmetpifjgattung).
Zlepiac, -piam, -piatem,
va. imperf.; Zlepic, -pic,
-pil'em, va. perf. 3ufammen=
Heben, äufammenteimen, ju=
fainmenittten; myäli, 4e Bog
go z innej jak iias -pil gliny
er glaubt, (Sott f)abe i^n auä
einem anberen Se^m alä un§
jufammengeflebt; sen mu
oczy -pia bie Slugen fallen
i^moor ©d^tafju; — sie, vr.
aneinanber pidfen, t(eben.'
Zlepianie, Zlepienie, -nia,
sn. 3uffflittmen!Ieben n,, 3""
iammenfitten n., 3"faniin«n=
picfen n., 3"fa'"'"fnlci'"«« «•
Zlepieniec, -nca, pl. -ncy
ober -nee, sn. Konglomerat n ,
Stümmergeftein n.
Zlepiszcze, -cza, pl. -cza,
sn. SBmbungsmittet «., 33in=
tunggftoff n.
Zlepn^c, -pne, -pleno, vn.
perf. jujammcnfleben.
Zlepnifcie, -cia, sn. 31*"
fammenfleben n.
Zlepszac, -szam, -szalem,
va. imperf. ; Zlepszyc, -sze,
-szylem, va. perf. Derbeffem,
beffer machen.
Zlepszanie, Zlepszenie,
-nia, sti. 3Scrbeffern n.
Zletnic, -nie, -nifem, va.
perf. lau mactien.
Zlew, -u, pl. -y, sm. 1) 2lb=
gufe m., 9(u5guf w., ©uß»
ftein m.; 2) 2lbgcgoffene(_ä) n.,
Siiianiniengcfloffentfö) «.
Zlewacz, -a, pl. -e, sm.
aJtetaUgtefeer m., ©c^meljer m.
Zlewarnia, -ni, pl. -nie,
sf. ®u§E)ttUÖ n.
Zlewek, -wku, pl. -wlvi,
sm. 1) 3ufa'"ttiengegoffenf(e)
n., ©emengfel ?i., Sldfc^maic^
M.; 2) ©ufeeifenftangc /.,
©ufeplatte /.
Zlewnik, -a, pl. -i, sm.
9(baufefübel w.
Zlewny, adi. 3lbgu^-.
Zlezienie, Zlazenie, -nia,
sn. £)erunter=, ötnunterflet»
tern n , :gerunter=, hinunter«
fteiaen n.
Zlei6, -ze, ziazJem, v».
perf.\ Ztaziö, -ie, -zifem, vn.
imperf. 1) öerunter=, f)in=
unter! lettern, ^inuntecfteigen ;
— z drzewa uom 53aume
^erunterllettern; — z dra-
bicy Don bcr Seiter ^er=
unterfteigen; 2) ausgeben,
raegget)en ; skora mi -zi z
palca bie $aut ge^t mir »om
g-tnger ab; ten kolor nie chce
— öiefe 5arbe roill nid^t au§<
geijen; pierscien nie chce —
z palca ber SHing ge^t nidt
herunter, läfet fic^ nicf)t »om
{Ringer ttb^ief)en.
Zlezec sif, -ie, -^al^em,
vr. perj. fid) oerliegen, burcft
[ange§ Siegen neröerben, ab=
gefegen lein; -iale mieso
abgelegene^ Steife^.
Zlezenie, -nia, sn. %.h=
lieaen n.
Zlgknac sie, -kne, zla-
kleon, IT. perj. erf'c^recfen ;
erfcbrfdt roerben.
Zlgknigcie, cia, sn. (Sr-
fd^rerfen n.
Zlichociö, -ce, -cilem, va.
perf. arm unb eienb mad^en.
Zliczaö, -czam, -czalem,
va. imperf.:, Zliczyö, -cze,
-czylem, va. perf. jufammcn-
red)nen, jufaiiimenjät)ten, abs
bieren; berechnen; ktoz to
-czyc mo4e? roer fann baS
berechnen? jeieli -czysz, ca
to wszystko kosztowafo . .
roenn bu jufammenredineft,
roaS baä aUeS gefoftet ^at . . .
Zliczanie, Zliczenie, -nia,
sn. 3ufammenred)ncn n., 3"'
fammcnjä^Ien n., >itbbitton /.
Zlicznosö, -sei, sing. tant.
sf. 3ä^lbarfeit f.
Zliczny, adi. bered^enbar,
jätjlbar.
Zlikwidowad, -duje, -\va-
tem, va. perf. liquibieren.
Zlikwidowanie, -nia, sn.
Siquibaiion J.
Zlimitowaö, -tuje, -wa-
lem, va. perf. limitieren, be»
grenjen.
ZlimitoTvanie, -nia, sn.
^'imitieren »1 , Öcgren^en n.
Zlitowac sif, -tuje, -wa-
lem, vr. perf. fid) erbarmen ;
nad kim — sie ftc^ jemanbö
erbarmen.
Zlitowanie, -nia, sn. Sr»
barmen n.
Zlizac. -ze, -ialem, va.
perf.) Zlizywaö, -zuje, -wa-
lem, va. imperf. abfc^ledfen,
^erunterleden.
Zlizanie
646
Zlociciel
Zlizanie, -nia ; Zliznig cie,
-cia, sn. 2l6)c^Iecfen n., §er=
unterlegen «.
Zlodowacenie, -nia, sn.
35erei[en n., äJerroanblung /.
in ®i§.
Zlodowacic, -ce, -cilem,
ta. perf. in (Siä cecroanbeln.
Zlodowacieö, -cieje, -cia-
l'em, vn. perf. in Stä »er-
rcanbelt roerben, ju ®i§ er-
ftatren.
Zlot, -u, pl. -y, sm. 3"=
iammenfliegen «., Sufammen-
flug »j.; — sokolow Surner»
feft n.
Zlustrowaö, -struje, -wa-
ieni, va. ^jer/. reoibieren,
prüfen ; SReuue paffieren Taffcn.
Zlustrowanie, -uia, sn.
Prüfung /., 3ie»ifion f.
Zlutowac, -tiije, -walem,
va. perf. sufammenlöten.
Zlutowanie, -nia, sn. 3u=
fammenlöten n.
Zlutrzac, -riiiam, -trzaJem,
va. imperf. ; Zlutrzyc, -trze,
-trzylem, va. perf. lutl^erifd^
niadben.
Zlutrzec, -trzeje, -trzalem,
vn. perf. lut^erifc^' raerben.
Zluzowad, -zuje, -walem,
va- perf. ablöfen.
Zluzowanie, -nia, sn. 216=
löfung /. ; — kola iiodfcrrocr*
bcn n. beä 3labeg.
Zlaciniac, -niam, -nialem,
va. imperf. ; Zlacinic, -nie,
-iiitein, va. perf. lateintf^
macfien.
Zlaciuiauie, Zlaciuienie,
-nia. sn. Sateinif(^ma(i)en n.
Zladowac, -duje, -walem,
va. perf. ; Zladowywac,
-wiije, -waiem, va. imjyerj.
ablaben, jujammenlaben ; — co
fertig toben.
Zladowanie, Zladowy-
wanie, -nia, sn. 2l5laben ;/.
Zlagodniec, -nieje, -nia-
lera, vti. perf. fanfter, milber
lu erben.
Zlagodzenie, -nia, sn. 1)
3}UIberu >i., Sefänftigen n.,
'2) aSorbereiten n., |)erricl^tcn
n., 3) Slbfd^roäcfien n.
Zlagodzid, -dze, -dzüem,
va. perf. 1) mi(Dern, Befänf-
tigcn; 2) norberetten, bcr=
rid)ten; 3) ab[c^tüäd^en.
Zlaja, -ji, pl. -je, sf.
§e^e /". beHenber §unbe.
Zlajac, -jam, -jalem, va.
perf. F)eruntermad^en, au^'-
fd^elteu, auä[(iinipfen.
Zlajanie, -nia, sn. ^er=
untermadjen n., 8Iu§fd)intp=
fen n.
Zlajnik, -a, pl. -i, sm.
9Wtfd)Itng 7w., Saftarbf)unb m.
Ztakomiö, -mie, -milem,
va. perf. nafc^fiaft, nafd^luftig
mad^en; — sie, vr. na co
Suft auf etro. befommen.
Ztakomied, -naieje, -mia-
iem, vn. perf. nafd^^aft n)er=
ben.
Zlakomienie, -nia, sn.
5caidöt)aftigteit /.
Ziam, -u, pl. -y, sm.
iBruc^ m.
Zlamac, -mie, -malem, va.
imperf. ; Zlamywa6, -muje,
-walem, va. perf. bredöen,
jerbredien, entjraelbreci^en;
iipadl tak nieszczesliwie, ze
noge -mal er fiel fo unglücf^
lid^ (f)in), ba^ er ben gu|
brad§; — slowo honoru 'bo.^
©^renroort bred^cn ; — przy-
siege ben ©c^rour brechen ;
ta wiese -mala jego serce biefe
Sunbe brad^ i^m bag |>erj-,
wiekiem i troskami -many
üon 2Uter unb Äummer ge»
brocken, gebeugt.
Ziamanie, Zlamywanie,
-nia, sn. Sred^en «., ^erbre=
&iV(K n., ©ntjraeibiec^en «.;
Srud^ w.; — osi aic^fenbrud);
— spreiyny Ij^eberbrud) ; —
koaci Änod)enBru^; pedzijak
na — k;irku er rennt, roie
loenn er ben $al§ bted^en
möd&te.
Zlamek, -mku,^Z. -mki, sm.
23rud^[tüd n.; — soli 3l(xiu=
ralftüd; -mki surowiznowe
SRobeifenbrüc^e pl.
Zlapad, -pie, -palem, va.
perf. einfangen, fangen, er=
roijc^en, ertappen ; — kogo
na goracym uezynku jmnbn
auf frifd^er %<xt ertoppen;
-li ztodzieja fic [;aben ben
Sieb gefangen.
Zlapanie, Zlapywanie,
-nia, sn. ßrtüifd)en n., ©in»
fangen n., ©rtappen n., gan=
gen n.
Zlasowac, -suje, -walem,
va. perf. roegftibi'^en, n)eg=
nafc^en.
Ztataö, -tarn, -talem, va.
perf. jufammenf^idfen, jufani=
mennäfien.
Zlatanie, -nia, sn. 3u=
fammenfUcten «., ßufain'^en'
näbcn n.
Zlawiaö, -wiam, -wialem,
va. imperf. \ Zlowid, -wie,
-wilem, va. perf. einfangen,
auöfifc^cn, erioifrfien.
Zlawianie, Ziowienie,
-nia, sn. ©infangen m., 2luö=
fifcfien «., ©croifd^en n.
Zlazic, Zlazenie, fiel^c:
Zleic, Zlezienie.
Zl^czac, -rzam, -czalem,
va. imperf. ; Zlaczyc, -cze,
-czylem, va. perf. üerbinben.
Zl^czanie, Zt^czenie,
-nia, sn. SSerbinbung /., aSer=
banb m.\ — kilku bankow
g^ufion f. mel^rerer Saufen.
Zl^czyciel, -a, pl. -e, sm.
aSerbinber m., SSerciniger m.
Zl^czycielka, -ki, pl. -ki,
aSerbinberin/., SBeretnigerin /.
Zle, -go, pl. zta.,sn. a3öfe(s)
n., ©d^[edE)te(ö) n., Übet n. ; za
— komu cos wziac jinnbin
etnj. übelnehmen; tego mi
nikt za — wziac nie moÄe
bag fann mir niemanb »er«
Übeln; — nigdy nie uciecze
ba§ aSiJfe rennt t\idi)t baüon;
nie masz nawet pojecia, wiele
mi przez to -go wyrzadziles
bu l^aft gar feinen begriff,
roie oiel Söfe§ bu mir ba=
burd^ gugefügt ^aft; na — mu
to wyjdzie baö rotrb il^m
fd^Ied^t, übet befommen; zbaw
nas od -go erlöfe unä oon bem
Übet; niema -go, coby na
dobre nie wyszlo nic^tö ift
jo böfe, baj5 eä nic^t ju etro.
gut roiive; na — czego uÄyc
etro. mi^braud^en, übel an=
roenben.
Zlechtac, -tam, -talem,
va. perf. aufreijen, fi^eln.
Zlechtanie, -nia, sn. 2tuf=
reixen n., Äi^etn n.
Zlocenie, -nia, sn. 33er=
gotben n; ä5ergoIbung /.
Zlociciel, -a, ^^L -e, sm.
Söergolber m.
Zlocien
647
Zlotuicki
Zlocien, -uia, pl. -nie, sm.
©cftaftsarbe /'., 2Bud)€rbIume/.
Zlocistosc, -sei, sing. tant.
sf. ®olbretd)tum m., ®olb=
Ijalttafeit /.; ©olbglat j ni.
Zlocisty, adi. ; Zlocisto,
adv. golDgetb, golöfarben;
golbfjaltia, golbreic^; @olb=,
golbgeftidEt, golbgerairlt —
materya goIbbur(i)ratr{tei:
©toff ; -sto polyskujacy go[b=
gelb fcf)tmmernb.
Zlociuchny, adi. golbig.
Zloczynnica, -cv, pl. -ce,
sf. ÜbeU, a)üffetätenn f.
Zloczynnosc, -äci, sing,
tant. sf. aSerbrec6crifc^e(ä) «.,
y^ööariiLjc(3) n., 'JJcigung/. gut
Übeltat.
Zloczynny, adi. miffetäte»
ril'ct), übeltätertfii), »erbreche»
rifd).
Zloczynca, -cy, ^?. -cy,
«m. Jßerbrec^er »z., aJiiffetäter
»i.. Übeltäter.
Zloczynstwo, -stwa, sing,
tant. sn. M\\\t', Übeltat /.,
ä5erbre(^en n. auä SöoS^eit.
Ztoc, -ci, pZ. -cie, sf.
(Gagea) SBogelmtld^ /., 2ttfer=
jroiebel m.
Zlodziej, -.1, pl. -e, sm.;
dim. Zlodziejek,-jka,ji;/. -jki,
sm. Sieb m. ; ©auner wz.,
©pi^bube w., fialuufe m.;
matych -i wieszaja, wielkim
sie nizko klaniaja (tleine ©iebe
l^ängt man, qrote qtüBt man
iintettänigfi),tleine Siebe pngt
man, grofee lä^t utan laufen;
a to — baä tft aber ein ®avi.=
ner; na -u czapka göre
(auf bem Siebe brennt bie
a)iü^e), ber Sieb fürchtet fic^
immer entbcdt ju rcerben, ber
Sc^ulbige f)at feine 3tu^e;
tak ten — co kradnie, jak
i teu CO przecliowuje l)el)l£n tft
nid^t bcffer roie fte[;ten, ber
^eblfr ift fo aut rate Der ©tel)ler.
Zlodziejka, -ki, p>^- "^^'i
sf. Siebin f.\ ©ounerin /.,
©vtjibübin /.
Zlodziejski, adi. bicbifd^ ;
fpi^bübifd), gaunerifd)-, -skie
rzemioslo Siebäf)anbn)erf «.;
-ska reka Sieböl)anb /. ; -ska
gospoda Siebsl)etberge /.; po
-sku biebifdb. auf biebif^e
Sßeife, nac^ Slrt ber Siebe.
Zlodziejstwo, -stwa, pl.
-stwa, sn. Sieberei /., Sieb-
ftal)l m\ -stwem sie bawic
'Qa^ Siebäfianbroerf betreiben.
Zlom, -u, pl. -y, sm.
1) Warenlager n. ; 2) aiSmbfaü
m.; — skaly 5^-elfenftÜd n.\
3) 33ruct) m., Sruc^fläc^e /.;
— ciemno-szary f(^roarj=brau =
ner 33ruc^; — drobnowlo-
knisty feiufafetiger 33ruc^; —
drobnoziarnisty fetnfömiger
Söruc^ ; — gruhowiöknisty
grobfaferiger 5öruc^; — grubo-
ziarnisty gtobförniger Srud^;
— muszlowy muf(^eliger
Srud^; — nierowny unebener
Scud^; — röwny glatter,
ebener SBruc^; — zadzierzysty
fplitteriger SSruc^; — ziar-
nisty lörniger, griefiger 33ruc^,
erbiger 33rud); — zylkowaty
fafeiiger, fedniger Srud^.
Zlomikamien, -nia, sm.
2iuaenrouuj /., ©pierftaube /.
Zlomisty, Zlomny, adi.
jerbredjlicft.
Zlomotaö, -tani, -taiem,
ra. per/, tcac^eub jerbrec^en.
Ziomöwca, -cy, pl. -cy,
sf. aifterrebner m., Sßetleum-
ber m.
Zlomyslny, adi. \6)leä)t
benfen^.
Zlorzeczenie, -nia, pl.
-nia, sn. 33erivünfd)en n.,
i.'äflern n. ; S3eriininfct^ung f.
Zlorzeczenstwo, -stwa,
sn. ä>eriDÜnf c^ung /., Säi'terung
/., ^luc^ m. _
Ztorzeczliwy, ädi.; Zlo-
rzeczliwie, adv. fc^mät)enb,
läi'ternb.
Zlorzeczyc, -cze, -czy!em,
vn. per f. üern)üafd)en, läftern,
fludien ; — komu jmbm fluchen.
Zloszczenie sig, -nia, sn.
^raern n., ^cger m.; Qoxn in.
Zloscic, -szcze, -scilem,
ra. perj. ärgern, ärfierlic^
mad^eii ; — sie, it. fi^ ärgern,
ärgerlid), gornig raevben.
Zlosc, -sei, pl. -sei, sf.
^rger m.. ^axn m.; 58o§f)eit
/. ; wpasc w — in 3°^" fl^'
raten; w -sei zapominam
o wszystkiem im 3orn oer-
geffe ic^ aUeö ; zrobic komu
CO na — jmnbn jum Xxo^
etir». mad^en; lubi robic dru-
gim iia — er finbet ©efallen
baran, anbere ju är.icrn; miec
— do kogo jmnbm gram
fein; — ludzka menf^lidje
93o§f)eit; — pieknosei szkodzi
3orn fd^abet ber ©d^i3nl^eit;
pienit sie ze -sei er fd)äumte
Dor 3orn.
Zloälina, -ny, pl. -:iy, sf.
(Antiaris) 2liitfd^ar tn.
Zlosliwiec, -wca., pl. -wcy,
sm. boäljafter, gel^äjfiger
min\i).
Zlosliwosc, -sei, sing.
■ tant. sf 58oä^aftigfeit /.
Zlosliwy, adi. ; Zlosliwie,
adi\ bo^baft ; -wy jezyk
boshafte, fp i^ige Qunc^e; -wie
sie o kim wyrazie ftc^ bOB-
l^aft über jinnbn äufeern;
-wa choroba bösartige Mrant=
^eit.
Zlosnica, -cy, pl. -ce, sf.
boäl^afteä, iäf),iiornije§ SBeibä;
bilb, bo6[)afte§ JDlabc^en.
Zlosnik, -a, pl. -cy, sm.
bosgafter, jäfijorniger 2Kenf(§.
Zlotarka, -ki, pl. -ki, sf.
j ®olbfd£)[ägerin /., ®olbor=
I beitertn /.
Zlotaruia, -ni, pl. -nie,
' sf. (SolDarbeitcr», ®oIb=
I fdi'ägcnoerfftatt /.
j Zlotarz, -a, pl. -e, sm.;
Zlotnik, -a, pl. -cy, s/h.
©olbarbciter m., ®olbf(^lä«
ger m.
Ztotawiec, -wca, pl. -wcy,
sm. 1) ®olöfd^leie /., ®olb»
i farpfen m.; 2) @oId=, SJlatt-
I fäfec m.
! Zlotawy, adi.] Zlotawo,
adv. golbfarben, inä (äoli)'
! gelbe fpielenb.
j Zlotek, -tka, pl. -tki, sm. :
— srebra 1) 'i^ergament m.,
eiettrum n. ; 2) = Zlocian,
-u, pl. -y, sm. ®olDOJ9b n.
Ztotka, -ki, pl. -ki, sf.
0lan;",ooaet m.
Zlotko, Zloteczko, -ka,
pl. -ka, sn. liebeö ®olD;
®olb(^en «., ©c^ä^c^cii n.,
$erjd)en n.
Zlotlin, -u, pl. -T, sm.
Kerria (^flan^e).
Zlotnicki, Zlotuiczy, adi.
©olbarbeiter-, ®olbfc^läger-,
Öolbfdjmieb'.
olotnictwo
648
Zlotowloinia
Zlotnictwo, -wa, sn.
©olbarbeilerfurft /., ®olb=
fc^miebefunft /.
Zlotniczek, -czka, pl.
-czkowie, sm. ©olbarbciler-
lefirltng w.
Zlotniczka, -ki, pl. -ki,
sf- Ö5olbarbeitetö=, ©olb»
fc^mieböfrau /'.
Zlotnik, -a, pl. cy, sm.
1) ©olbfdimieb w., ®olbar=
beiter m., '^xxxoiWn w.; 2)
©olb^ä^nc^en n., ©olbtöc^ct^en
n.; 3) ©olbfäferwt.; 4) ®änfe=
garbe /., ©änferidt) m., g""f=
fingerfraut n.; — samiec
il'önigö-, Kupfer», ©olbrcurjet
/. ; — mciejszy ^pfenniftfraut
n. ; — wiekszy ©dbtualbenfraut,
©olbtBUtg /.; 5) metaßene
SBüd&fc 5ur Seitung ber RoU
bcnftatige, ai?elollfuttcr n. ; 6)
2tblrittfeger m., 9{od^tmann m.
Zloto, -ta, sn. 1) @olb n.;
— rodzime gebiegere§ ®olb;
— w proszku ®olbpuIt}er;
— listkach Sßtattgolb; —
ziarniste ®olbförner pl. ; —
w blaszkach ®olbf(itter m.\
— w sztabach ©tangcn-
golb, Sarrengolb ; — nit-
kowe 5^abengcib; — niebie-
skie Slaugolb; — zielone
grünes ®olb ; — malarskie,
strzelajace KnaEgoIb; — du-
katowe Sufatengolb; — czter-
nastokaratowe »ierjef)nfa='
ratigei @Olb; -tem tkany
mit ®oIb burd^rairlt; -tem
baftowany gotbgeftidt; wy-
placii mu tyfiac koron
•w -cie er jafilte il^m laufenb
fronen in ©otb au§; w -to
oprawic in ®olb ('ein=)faffen ;
tego -tem optacic nie moina
es ift nid^t mit ®olb gu
Bejahten ; chocby mi w -cie
stanela unb roenu fie in
@olb gefafet lüäre;^ nie
wszyBtko — CO sie swieci
eä ift nic^t afle§ ®olb, roas
glönjt; 2) ®oIb n., ©cf)a^ tw.;
spij moje — fc^tttf nxein
ecba^ ®o(bfinb.
Ztotobarwny, adi. golb=
färben.
Zlotoberyt, -a, pl. -y, sm.
©olbberit m.
Zlotobrew, -brwi, pl.
-brwie, sm. ®otbforeÜe /.
Zlotocha, -chy, pl. -chy,
sf. ©olbroeibe J.
Zlotodziej, -a. pl. -e, sm.
®olbmad)er m., 2ll^imift m.
Zlotoglowiec, -wca, pl.
-wcy, sm. ®cilb[)aar n.
Zlotoglownik, -a, pl. -cy,
sn. ©olöroivter m., iörofal=
mad^er m.
Zlotoglow, -owiu, pl. -ow ia,
sn. 1) ®olbfloff m., 33rofat
m.\ 2) ©olbrourj f., raei^e
3UpobiIte.
Zlotogrzywy, adi. golb=
mäfinig.
Zlotojesc, -sei, j)l- -scie,
sf. 1) ©onnenrijödjtn n. ; 2)
©rbefeu m.
Zlotokamien, -nia, pl.
-nie, sm. ©olbfteiu m., (Sf)rr) =
folill^ m.
Zlotokla, -kli, pl. -kle, sf.
Tutnera (^flaii5e).
Zlotoklej, -u, pl. -e, sm.
©olbjpat m., Serggtün n.
Zlotokopacz, -a, pl. e,
sm. ©olbgröber m.
Zlotokost, -u, pl. -y, sm.
Dpcrment n., ;liaufc^gelb n.,
' golbgelbe 3lrfcniffaibe; —
] czerwony 3(laufd)rot n., San»
1 barop m.
I Zlotokres, -u, pl. -y, sm.
j lieuteng m. ( Jifc^).
Zlotokuty, adi. golbbc=
fd^Iagen.
Zlotolira, -ry, p>l. -ry, .«/.
Galphimia (^flanje).
Zlotolist, -u, pl. -y, sm.
®otbblalt n., ©ternapfel m.
Zlotolity, adi. au6 91 =
biegenem ©olbe.
Zlotolsni^cy, adi. goIb=
jd) immern b.
Zlotolusk, -a, pl. -i, sm.
Stü^topf m.
Zlotomodrzyn, -u, pl. -y,
sm. Safur», 5ölouftein m.
Zlotonogi, golbfü^ig.
Zlotonosny, adi. golb»
faltig, ®olo entf)altenb, golt=
fü^renb; -sne szepy golb'
i)a[tiger ©anb, ®olDfeife /.
Zlotook, -a, pl. -i, sm.
1) roeifee aJieerbroffe; 2) glor»,
©olbfliege /.
Zlotopiasek, -^kn.pl. -ski,
sm. ©olDglimmetftein m.
Zlotopiör, -a, pl. -y, sm.
®oIbammer /.
Zlotopiory, adi. goIbge=
fiebert.
Zlotoplynny, adi. golb=
reic^, golöfüe^enb.
Zlotopromienny, adi.
golDftraI)(cnb.
Zlotoprz^dek, -dka, pl,
-dki, sw. ®olbfpinner m.
Zlotoprzadka, -ki, pl. -ki,
sf. ©olbfpmuerin /.
Zlotoprzfdstwo, -wa, pl.
-WH, sn. ©olbfpinnerei /.
Zlotopstr%g, -a, pl. -i,
sm. ®olbforeUe /'.
Ztotorodny, adi. goIb=
erjfugenb.
Zlotorogi, adi. goIbge=
l^ijrnt.
Zlotorog, -roga, pl. -rogi,
sm. Bosea cißfianäe).
Zlotorozowy, adi. golb=
rofia.
Zlotorut, -a, pl. -y, sm.
©ctmalraitte /.
Ztotoruny, adi. mit gcl=
benem SSHefe.
Ziotoryb, -a, pl. -y, sm.
Corybacna Oifrf)).
Zlotoryty, adi. in ©clb
eingegraben, eingemeißelt.
Zlotoskrzydly, adi. goIb=
flügelig, go[^geflügfIt.
Zlotostrefa, -ly, pl. -fy,
sf. ©olDftriemen m., ^urpur=
braf^en m.
Zlotostrunny, adi goIb=
faitig.
Zlotosliw, -u, pl. -y, sm.
©olDpflaume /.
Zlototkany, adi. mit ®oIb
burc^roirft.
Zlotoiist, sm. Baeria
C^Ranje).
Zlotousty, adi. golbene
SBorte fprec^i'nb, golbmünbig.
Zlotowazny, adi. goIb=
roert.
Zlotowienczy, adi. mit
einem golDenen Äranje ge=
fd^mücft.
Zlotowierzba, -by. pl. -by,
sf. ©olbroeibe /.
Zlotowlos, -a, pl. -y, sm.
1) ©rUmauhüUtf w.; 2)
©aumfarn m.
Zlotowlosy, adi. gcl;-
fiaarig.
Zlotowlosnia, -ni, pl. -nie,
sf. Erato (^flani^e).
Zlotowzory
049
Zmagnetyzowac
Zlotowzory, adi. goIb=
burc^roirft, golbgefticft.
Zlotozyly, adi. goIbate=
xig.
Zlotowka, -ki, pl. -ki,
sf. ©olbfiüd M.; polnif^er
©utDcn.
Zlotrzenie, -nia, sn. 33ec=
lottern n.
Zlotrzec, -trze, -trzjlem,
in. per/, »errpttcrn.
Zlotwa, -wy, pl. -wy, sf.
Chrysaoia (^flatlje).
Zloty, adi. ®olb', golben;
— zegarek golbene Uf)r; -ta
korona golbene Ärone; —
deszcz ©olbregen m. ; — pie-
niadz ©olbftüd ». ; -ta gora
@o[bgrubc f., ©olbbergrocif
n. ; obiecywac komu -te
gory jinnbrn goIbcnc 33crge
Dcrfpredien ; -temu cielcowi
sie klaniac baä golbene Äalb
oere^ren; — wiek gotbeneö
Zeitalter; -ta lopata torowac
sobie droge ftc^ mit einer
golbenen ©cfiautel ben 2Beg
6af)nen, fid) burc^ ©elb ten
SCßeg bahnen; -te sJowa go[=
bene SBorte; -te serce ein
golbeneä |)er3; -ta -zyla go[=
bene 2tber; -ta liczba golbene
3a§I; — kolnierz gclbener
Äragen ; -tego koloiu golb=
färben; — deszcz ©eife»,
©cfineeflee m., SBofjnenbQum
m., ©c^otlcnftraud) m.\ -ta
czupryna ©otb^aor n.
Zloty, -tego, pl. -te, sm.
(Sulben m.; czerwony — @olö=
bufaten; — polski polnifc^er
©ulbeii; — renski (r^iinifd^cri
ü[terreic^tfcf)er ©ultien.
Zlowic, Zlowienie, [iel^e:
Zlawiac, Zlawianie.
Zlowieszczy, udi.; Zlo-
wieszczo, adv. ominös, 33bfcä
oerfieifecnb, propf)e;ieienb.
Zlowrogi, adi. ; Zlowrogo,
adv. ©d)lecf)tc§, iSöftS Dei =
^cifienb.
Zloze, -ia, pl. -za, sn.
©anfle /., ©anqatt /.
Ziozenie, Zlozyc, fiif)e:
Skladanie, Skladac.
Zloznosc, -hc\, sing. tant.
sf. ^uSaxamtnU^laxUa f,
3ufammenfügbarfeit /.
Ziozny, adi. jufammen«
legbar, gujammenfügbar.
Zlozysko, -ka, pl. -ka, syi.
Slblageiiingöort m.
Ztudny, adi. ; Zludnie,
adi\ glelönerifc^.
Zludzenie, -nia, pl. -nia,
sn. 2;äufc^ung /., ^Uufion /.,
SSorfpiegelung /.
Zlupiö, -pie, -pileir, va.
perf. 1) abflauten, fc^inbm;
2) au§jie^en, berauben, pliin»
bern.
Zlupienie, -nia, sn. 1)
2lbf)äuten w.; -2) äluejiefjen n.,
berauben n., '-^jlünbern n.
Ztuszczenie, -nia, sn.
'l^h\)ü{\t^\ n.
Zluszczyc sig, -szcze,
-szczylem, va. perf. abhülfen,
abfdiäten; — sie, vr. fid)
abjc^älen, ftd) abhäuten, fid)
ablc^ilfern.
Zly, adi.: zle, adv. fc^fcdit,
bijfe, fcblimm, übel, arg; —
ztiak bijfeä ^txi^tn, böfeö
Dmen; — cztowiek böfer,
fd)lfd)ter SJenfcf); zla slawa
jc^lecftter 3tut)m; zia pogoda
fcöled^teö Setter; — przykfad
böfeä 33eiipiel; to wezmie —
kouiec baö rcirb ein fd^Iimnies
Snbe nehmen; w zla godziie
to wymöwiles bu t)aft e§ in
einer fdE)limmen, uni^lücEIic^en
©tunbe au§gefprod)en; ze
ziej strony t)on ber fd^ledöten
Seite; znajdowac sie w ziem
poloieniu fic^ in einer fd^Tec^»
ten, fc^Iimmen Sage btfiuben;
— czas wybrafes na podioi
bu fiaft eine fd)[ec^te '^ixt für
bie Sietfe geraä^It; — pies
böfer feuiib; zto czasy fc^Ied^te
3eiten ; odtbrac zJa wiarlo-
mosc eine fc^limme 3'?ac^ricf)t
erholten; — jezyk böfcSunge,
tofeä HJJauI; — humor fc^lecbte
Saune; z\q obyczaje fc^Itdjte,
böfe ©itten.
Ztykowacieö, -ciejo, -cia-
fein, vn. perf. sä^ roetben.
Zlykowacenie, -nia, sn.
3ätiigteit /. 1
Zlysieö, -sieje, -sialeir,
v)t. perf. fa^t roeröen. i
Zlzawiac, -wiani, -wialena,
va. iniperf.; Zlzawiö, -wie,
-wilem, ta. per/, mit SIränen
begieien, bebeden. 1
Zlzawiauie, Zlzawienie,
-nia, sn. JrQueit n.
Zmacaö, -cam, -caJem, va.
imperf. 1) betaftcn, befühlen;
abtaften; 2) — kogo inmöu
burc^prügeln; 3) treffen, er=
rcid)en; 4) erforfrf)en.
Zmacanie, -nia, 6». 1) 58e=
taftcn n., S3efül)[en n. ; 2tb=
faften n.; 2) 3^urd)prügeln n.;
3) treffen n., (Srreict)en «. ;
4) ©rforjdjen n.
Zmachad, -cham, -chalem,
va. perf. burd) grc|e 2Inftren=
gung ennüben, ermatten; —
sie, vr. ermübet, ermattet fein ;
fid) mü^'e ge^en, arbeiten.
Zmachanie, -nia, sn. 6t=
müben n., örmotten n.
Zmacniac, -niam, -nialem,
va. imperf. \ Zmocnic, -nie,
-uitem, va. perf. cerftärfen,
ftärfen, befefttgcn; — sie, vr.
roiebcr ju Kräften getonten.
Zmacnianie, Zmocuienie,
-nia, sn. ©tärfen n., 33efefti=
gen n.
Zmaczac, -czam, -czalem,
va. imperf.; Zmoczyc, -cze.
-czy teni, va. perf. nof( mad^en,
näffen, eintauchen, bene^jer,
einrceic^en; — sie, vr. nav,
feudit rcetben.
Zmaczanie, Zmoczenie,
-nia, sn. Staffen «., Jöene^en
n., ßintauc^en n., Öefeuc^ten
n.. Siaroeidien n.
Zmagac, -gam, -gattm, I.
vn. imperf.; Zmödz, zmoge,
zmogleu), 1. vn. perf. uer»
mijgen, im ftanoe fein; —
komu imnDm geroad^fen fein;
II. va. 1) — kogo jnintn
überoiältigen, bfjronigen; 2)
fd^iDÖdjen, ermatten; III. —
sie, vr. 1) entfräftet roerben,
bie iUaft tetUeten : 2) fidj
fafteien ; 3) raac^fen ; 4) ringen.
Zmaganie, Zmozenie, -nia,
sn. 1) äJermögeii n ; Übei-
roättigen »., Sejnnngen n.-.i)
Sc^icäc^n «., (jrmatten; 3)
— sie Gntfräften n., «afteien
n.; 4) :)iingen n.
Zmaglowac, -gluje, -walem,
va. perf. rollen, mangeln.
Zmaglowanie, -nia, sn.
DioUen n., üJangefn n.
Zmagnetyzowac. -zujp,
-walem, va. perf. magneti=
fteren.
Zmagnetyzowanie
650
Zmiana
Zmagnetyzowanie, -nia,
sn. 'JJJagnettfieren n.
Zmajgtniec, -nieje, -nia-
lem, V7i. per f. üermögenber
rcerben.
Zmakac, -kam, -kaiem,
vn. imperj. ; Zmokn^c, -kne,
-klein, vn. perf. nafe, burdj=
nälst roerben.
Zmakanie, -nia; Zmoknig-
cie, -cia, sn. ©urc^näffen n.
Zmalec, -leje, -latem, vn.
perf. Ifeiner raerben.
Zmaleuie, -ni,i, sn. Sßer«
Ileinern n.
Zmamic, -mie, -milem,
va. perf. nuxd) SSorypiegelun»
giti irremad^en.
Zmarly, adi. rerftorben.
Zmarnied, -nieje, -nialem,
vn. p)^'>'f- 3" ©runbe ge^cn,
eitel, leer raerben, abje^ren.
Zmarnowac, -nnje, -walem,
va. perf. Dergeuben, buc^-
bringen; ten pisarz -wal swöj
talent biefer ©c^riftftellcr l^at
fein 2:a[ent nergeubet.
Zmarnowanie, -nia, sn.
Sergeuben n., Surtfibtinjen n.
Zmarszczac, -szczam,
-szczalem, va. imperf. \ Zmar-
szczyc, -szcze, -szczyfem,
va. perf. falten, run,;e(n; —
czoto bic ©tirn runjeln ; —
brew bie ^Brauen jufammen-
jie^en; — sie, vr. runjelig
roerben; ba§ ©efic^t runjeln,
in JRunjeln legen.
Zmarszczanie, Zmar-
szczenie, -nia, sn. SJungeln
«., ^yalten n.
Zmarszczka, -ki, pl. -ki,
sf. Siunjet/, (5^tt[te f.\ twarz
pelüa -szczek ba§ ®eft(f|t Dütt
SRunjeln.
Zmarszczkopysk, -a, pl.
i, sm. ©c^oUe /".
Zmartwialosc, -sei, sing,
tant. sf. aibgeftorben^eit /.,
©tarr[)eit /.
Zmartwi6, -wie, -wiiem,
va. perf. Ironien; ta wiado-
mosö bardzo mnie -wHa btefe
9^a(^rid)t I)at micfi fef)r ge=
Iränit; — sie, rr. fid) ftänien.
Zmartwiec, -wieje, -wia-
l«ni, vn. perf, abfter'ben, er»
ftarren.
Zmartwienie, -nia, sn. ))
2l6fter6en n., ßrftavren; 2)
Sränien, Äräniung /.
Zmartwychwstac, -wsta-
ne, -wstaiem, t-n. perf. ;
Zmartwychwstawac, -wam,
-walem, vn. imperf. aufer»
fielen ; ttzeciego dnia Chry-
stus -wstal am britten Sag
ift ®l^riftu§ auferftanben.
Zmartwychwstanie, -nia,
sn. ätuferfte^ung f.
Zmartwychwstaniec-nea,
pl. -cy, sm. Siefurrettionift m.
Zmartwychwstanka, Ui,
2)1. -ki, sf. (Anastatica) '^i-
rtd&orofe /.
Zmartwychwzbudza6,
-dzam, -dzalem, va. imperf. ;
Zmartwychwzbudzic, -dze,
-dzilem, va. perf. Don beu
Soten erroeden.
Zmarzlosc, -sei, siny.
tant. sf. ®rfrorenf)eit /.
Zmarzn^c, -ne, -nalem,
vn. perf. er=, burc^frieren.
Zmarzni§cie, -cia, sn. ©c=,
2)urc^frieren n.
Zmar^lak, -a, pl. -cy, sm.
Ietd)t fcierenöer äJJenfd^.
Zmaszczenie, -nia, sn.
SBefetten ?;., 93efd^mieren n.
Zmascic, -szcze, -scilem,
va. perf. befd^mieren, befetlen.
Zmata6, -tarn, -talem, va.
perf üerrotcfeln, oerroirren.
Zmatanie, -nia, sn. S8er=
roirren «., 3]irir)ideln n.
Zmateryalizowac, -z"je,
-walem, va. perf. cerlörpera,
materialifieren.
Zmateryalizowanie, -nia,
syi. ^ieriörpern n., 2)tateriali=
fiercn n.-. 3]erlöcpetung /.,
3Jiateria[ifation /.
Zmawiac, -wiam, -wialem,
va. imperf. \ Zmowic, -wie,
-wilem, va. perf »erabreben ;
{)erfa^en; — pacierze bie ©e»
bete ^erfagen; — sie, vr. fic^
üerabreoen.
Zmawianie, Zmowienie,
-nia, sn. Sßerobreben n.-. ^er»
jag-'n n.
Zmäza, -zy, pil. -zy, sf.\
Zmazka, -ki, pl. -ki, sf.
©dianbfied w., ^led m.; bez
-zy tabeltoö, rein, unbeflccft;
Panno bez -zy poczefa ^ung»
frau Don iinbefledter Gmpfäng»
niä.
I Zmazac, -ie, -zalem, I. va.
I p)srf. ; Zmazywa<5, -zuje, -wa-
i lem, I. va. imperf. 1) ab=
j raifd)en, auslöjc^en, oerlöfc^en;
I -Z1I cale pismo er lijfdjte bie
I ganje ©djrift au§; 2) bcfubeln,
befleden ; II. — sie, vr. 1) au6=
gelijfc^t, oerlöfd^t, ausgetilgt
raerben, fid^ auslöfd^en ; 2) fic^
befubeln, befc^mieren, beftedfen.
Zmazanie, Zmazywanie,
•nia, sn. 1) 2l6raif(^eu n., Sluä^
löfc^en n., 3Serlöfd)en n.; 2)
Sefubeln n., iöefledlen n.
Zin%,cenie, -nia, sn. %iü'
Ben n.; Trübung /.
Zmacic, -ce, -cilem, va.
perf. früben, trübe mad^en.
Zm^czenie, -nia, sn. 33e=
mef)Ien «.; SSerroanblung f.
in mil)l
Zmaczyc, -tze, -czytem,
va. perf. bemel^Ien, mit 9Jie^[
beftreuen ; ju ä)iel;[ oerraanbeln.
Zmadrzec, -drzeje, -drza-
lera, vn. perf. lUiger, gefc^ei»
ter raerben.
Zmechanizowac, -zuje,
-walem, va. perf. mcc^anifie»
ren, nad^ ben Siegeln ber 2}Je=
<i)(xn\l einrid)ten.
Zmgczenie, -nia, sn. G;r =
mübung /., DUibigleit /., 2tb--
fpannurg /.
Zmgczyc, -cze, -czylem,
va. perf. ermüben, mübe
machen, abfpannen; — sie, vr.
ermübet, abgefpannt raerben,
fid& ermüben, fid) abfpannen.
Zmgdrowac, -druje, -wa-
1-^m, va. perf. auältügeln, er=
liint'teln.
Zmfdrowanie, -nia, sn.
©rlünfteln n., Slusliügeln n.
Zmgtopka, -ki, pl. -ki, sf.
— jesienna ©cftnepfenfliege /.
Zm|zniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. fräftiger, mann»
[idier roerben.
Zmgznieuie, -nia, sn. &i=
roinnen n. a.\\ ©tattlicöleit,
5ö}ännlid)leit.
Zmialczec, -cze, -czylem,
va. perf. fleiuförntg maijlen.
Zmiana, -ny, pl. -ny, sf.
Sßcränberung /'., 2(brae^)[ung
/.: aBec^fel ««., ablöfung /.;
od twego wyjazdu zaszly roz-
niaite -wy feit beinec 2(breife
finb oerfc^iebene SJeränberun-
Zmiarkowac
651
Zmieszkac
gen eingttreten; — ua ko-
rzysc eine SBeränberung jum
©uten; zarzadzili lekarze -ue
powietrza bie Ötrjte I)abeii
Suftoeränberung oerorbnet ;
-ne zaprowadzic SJerönberung
etnfüf)ren; — warty 2Ba^e=
ablö[ung; — robotniköw Hüijx
f., ®(]^ic^tcnroecf)fel; — pochy-
losei ©efällrae^fel, ®efäa§=
Bru^ m.; — wozow 3Bagen=
raecfcfel.
Zmiarkowac, -kuje, -wa-
iem, ra. per/, abmeffen; er»
inefi'en, merfen; -walem zaraz,
ze sie tarn cos dzieje id^
metfte fofort, ba^ bort etra.
Dorcief)P.
Zmiarkowanie, -nia, sn.
(Srmeffen n., 2lbmeffen «.,
9Jier!en n.
Zmiatacz, -a, pl. -e, *w.
Äe fiter >«., ätbfe^ret w.
Zmiataczka, -ki, ^^. -ki,
sf. Äebrtna)if)ine f.
Zmiatac, -tarn, -tatem, va.
imperf.^ Zmiesc, zmiote,
ziniotlem, va. perf. abfe^ren,
roegfel^ren, iBcgfegen, gufam=
metifegen; ^erabid^Ieubern, ab=
roerfen.
Zmiatanie, -nia; Zmiece-
nie, -nia, sn. Slbfe^ren «.,
äi>et^fel^ren «.; Slbfegen «.,
S^egfegen n. ; |)erabfc^Ieubern
?i. 2IbtDerfe« «.
Zmiazdzenie, -nia, sn.
germalmc'n n.
Zmiazdzyc, -die, -diylem,
fo. i^er/. äertnatmen.
Zmiac, zemne, zmiatem,
va. perf. jcrbrüdEen, äertnüU
len; — sie, vr. [id^ jerbrücfen,
jerlnüHt tüerben, ftcf) Der=
fnüUen.
Zmielenie, -nia, sn.
SDiafiten ^!.
Zmieniac, -niam, -niai'era,
va. imperf.'., Zmienic, -nie,
-liilem, vü. perf. änbern, mx=
änbern; roed^ietn, auärocd^feln ;
— nazwisko ben Stainen än=
bern; — ton ben Jon änbern;
zmien te suknie iDecf)fIe biefe
Ätetber; zmien mi teu banknot
ua drobne roed^fle mit biefe
aSanfnote auf 5l[eing«Ib; —
sie, vr. fic^ änbern; czasy sie
-nily bie ^txUn t)aben fic^
geänbert.
Zmienianie, Zmienienie,
-nia, sn. änbern 11.: 'iL<ecb)eln
«., Umroec^ieln n., 2auid)en
n., Umtaufd&en n.
Zmiennosc, -sei, sing,
tant. sf. SBeränberli^Ieit /.:
3;auici^barfeit/.,5Bec6ia[)aftig=
feit /.; UnbeflänDigfeit /.
Zmienny, adi.\ Zmiennie,
adv. ocränberlic^, unbeftänbig;
powietrze jest od kilku dni
-ne ba§ SBetter ift [cit paar
Sagen oeränberlic^ ; jej milosd
jest -na i^re Siebe ift unbe»
ftänbig.
Zmiernosc, -kc\, sing,
tant. sf. lSrme§Iicf)Ieit f.
Zmierny, adi.; Zmiernie,
adv. erme^lid^; nie — uner»
ineBlid^.
Zmierzac, -rzam, -rzaljm,
I. va. im per f.', Zmierzyc,
-rze, -rzylem, I. va. perf.
abmeffen, auämeffen, meffen ;
anprobieren; zmierz, jakajest
zawartosc tegfo naczynia m\%
aug, raie gtofe bet S^^f^^t
biefeg ©efd^irreä fei; musze
— buciki, czy nie sa za mal^
id^ mu^ bie ©d^uf)e onpro»
bteren, nm ju fe^en, ob
fie nic^t ju Hein feien; —
kogo nieprzyjazuem okiem
jmnbn mit feinblid^cn Stidfen
meffen; II. — do czego, ku
czemu roorauf fielen, j^i'^''
jielen, ^erauötommen, loa»
gelten; do czego -rzasz ? lüorauf
tuiCft iu f)inau§tommen ?
-rzal bezwzglednie do swego
celu er ging rücffid^tsloä
auf fein Qid ioö.
Zmierzanie, Zmierzenie,
-nia, sn. Slbmeffen n., 2lus=
meffen «.: 3lnprobieren n.:
3ielen n., ^injiefen n., Soä»
ge^en n., $)erau§fommen n.
Zmierzch, -chu, pl. -chy;
Zmierzek, -ku, pl. -ki, sm.
Sommerung /.; — poranuy
SlJorgenbämmerung; — wie-
czorny '■Jtbenbbämmerung.
Zmierzchac, -cham, -cha-
ieni, vn. imperf. ; Zmierz -
chn^c, -ebne, -chnalem, vn.
perf. bämmern, bunfef loer-
Den; -chato juä, gdysmy wy-
chodzili z domu es bämmerte
fdE)on, alä roir com öaufe
iD.-ggingen.
Zmierzchanie, -nia;
Zmierzchnifcie, -cia, sn.
S^äiumern ».: Sommerung /.
Zmierzchnica, -cy, pl. -ce,
sf. Äiefern=, gid)tenfc^roär=
mfr m.
Zmierzic, -rze, -r^iJem,
va. perf. oereleln, jum ßfei
machen.
Zmierznaö, -rzne, -rzna-
leiii, vti. perf. oerefetn, jum
ßfel rocrben, anefeln.
Zmierzwic, -wie, -wilem,
va. perf. »erraufen, jetraufen,
jer;aufen.
Zmierzwienie, -nia, sn.
3irjaufen n., '^nx9.yx\tv. n.,
Zerraufen n.
Zmieszad, -szam, -szalem,
I. va. perf. 1) oermtfd^en,
oermengen; 2) — kogo jmnbn
retroirren, in Verlegenheit
bringen; II. — sie, vr. 1)
oermifdit, oermengt roerben;
2) fid^ cerroirren, uerlegen
fein, t)2r(egen roerben.
Zmieszanie, -nia, sn. 33er=
mifc^en n., SÜermengen n.:
SSerroirren n., SScrroirrung /.,
ä5erlegenl)eit /.
Zmieszczac, -szczam,
-szczalero, va. imperf. ;
Zmiesciö, -szcze, -scilem,
va. perf. unterbringen, ^in»
einbringen; nie möge tych
wszystkich rzeczy -äcic w tak
malym kuferku i^ fann alle
oiefe ©ac^en nic^t in fo einem
fleinen Äoffer unterbrin:?en;
-scilem ich wszystkich, choc
dorn müj niewielki i(^ f)abe
fie alle untergebracht, tro^bem
mein .'«Muä nid^t gro| ift;
— sie, vr. %\<x% finben, ficft
unterbringen laffen: tak sie
roztyl, ze w drzwi t^ie nie
zmiesc! er ift fo bicf geioorben,
boB er nit^t jur %\xx herein
fann.
Zmieszczanie. Zmie-
szczenie, -nia, sn. Unter=
bringen n.. hereinbringen n.
Zmieszkac, -szkam, -szka-
lem, vn. perf.\ Zmieszki-
wa6, -warn, -wafem, r«.
imperf. Dcrfäumen, unter-
laffen ; nie -szkam sie za-
pytac ic^ rocrbe nic^t oerfäu»
men onjufragen.
Zmieszkanie
652
Zmnda
Zmieszkanie, Zmieszki-
wanie, -nia, sn. SSerfäutncn
n., Uiiterlaffen ti.
Zmigkczac, -czam, -cza-
lem, va. imperf. ; Zmigkczyc,
-cze, -czylem, va. perf, et=
roetc^en, burc^n)et($en rühren;
Bog -czyl jego serce ®ott
rüf)rte fein £)erj; daj sie —
[äffe btc^ erroei^en.
Zmifkczanie, Zmigkcze-
nie, -Dia, sn. iSriDeic^cn n. ;
SHübten n.
Zmifkczystosc, -sei, sing.
tant. sf. (Srroeic^bacfeit /.
Zmi§kczysty, adi. er»
raetd)bar.
Zmi§knac, -kne, -knalem,
vn. perf. erroeidit roerDen ;
getüE)rt iwerben.
Zmigknigcie, -cia, sn. @r-
rceic^en n. ; 9iüf)ren n.
Zmigtosic, -s'e, -siüem, va.
perf. jerfnüQen, jcrDrücfen.
Zmigtoszenie, -uia, sn.
3erfnüIIen n., QixhxMen n.
Zmigrosz, -a, pl. -e, sm.
5?naufer m., %\\i m.
Zmijac, -jam, -jaleni, vn.
imperf.\ Zmin^c, -ne, -ca-
}em, vn. perf. übercje^en,
auä bec SCc^t laffen; oetfc^fen.
Zmijanie, nia; Zminigcie,
-cia, sn. Übergeben «.; 28er=
fehlen n.
Zmilczec, cze, -czalem,
vn. perf. oerfc^JDcigcn; —
komu ftiüfdiroeigenb anfpren.
Zmilczenie, -nia, sn. S3et»
fd^roeigen n.
Zmilknac, -l<ne, -knalem,
vn. perf. Derftuntmen ; ab=
fterbeii.
Zmilknigcie, -cia, sn. S3er:
ftummen n.; Sibflerbcn n.
Zniilowa6 si§, Juje, -wa
Jem, va. perf. fid^ erbarmen ;
-luj sie um ©otteä rotUen, um
beä ^immetö roillen; B6g-waf
sie naii nia ©ott erbarmte fidj
i^rer.
Zmilowanie, -nia, sn. ßt =
barmen n.
Zminka, -ki, pl. -ki, sf.
Spinat m.
Zmitrfzenie, -nia, sn.
iücrtröbeln n., Serfäumen n.
Zmitr§zy6, -ie, -iyiem,
va. perf. Derjäumen, cerlrö=
beln.
Zmizerniec, -nieje, -nia-
tem, vn. perf. etenb, armfelig
njerben.
Zml6ci6, -ce, -ciJeni, va.
perf. au§=, nerbrefc^en.
Zmniejszac, -szan», -sza-
tem, va. imperf. ; Zmniej-
szyc, -sze, -szyiem, va.perf.
Dtrfleinern, fletner machen,
oerringcrn, uerminbern; —
sie, vr. ftdö Derfteinern, mx-
mmcern, oerriugern.
Zmniejszanie, Zmniej-
szenie, -nia, sn. Serfteiiiern
n., Verringern n., 33ermin=
bern n.
Zmocniec, -nieje, -niaJem,
vn. perf. ftnrfer werben.
Zmocowac, -cuje, -walem,
va. perf. überroälttgen, Be=
jroingen; — sie, vr. \vS) über»
anftrengen.
Zmocowanie, -nia, sn.
Überiüälttgen «., SSejraingen n.
Zmoderowac, -ruje, -wa-
lem, va. perf. moberieren,
einfc^rönfen.
Zmoderowanie, -nia, sn.
ü}loDerieren n., ©infc^räu'
fen n.
Zmodyfikowac, -kuje,
-watem, va. perf. mobifiäte'
ren, änbcrn.
Zmodyfikowanie, -nia, sn.
ältobifiäicren n., ^nbern n.
Zmoglin, -u, pl. -y, sm.
Siravadium (^Jäflanje).
Zmojnik, -a, pl. -i, sm.
Persoouia (^flanje).
Zmokn^ö, Zmokni^cie,
fiebe : Zmakac, Zmakanie.
Zmora, -ly. pl. -ry, sf.
1) 2tlp m., 2ilpbrücfen n.,
©efpenft n. 2) amerifanifdje
glebermaue.
Zmordowac, -duje, -wa-
J'em, va. perf. ermüben, er=
fc^öpfen, mübe machen; — sie,
vr. ermatten.
Zmordowanie, -nia, sn.
©rmüben «., iSrfc^öpfen n.;
ermatten n.
Zmorzenie, nia, sn. @nt«
fräften »i., Überroättigen n.
Zmorzyc, -rze, -izylem,
va. perf. entfräften, ^u S'obe
quälen, überroäitigen; suem
-rzony ooni Schlafe übertüäi»
tigt.
Zmotac, -tarn, -talem, va.
perf. ceiroirren, jufammcn»
Eiafpeln.
Zmotauie, -nia, sn. SSer-
roirren «., 3uf ammen^ttf petn n.
Zmowa, -wy, pl. -wy, sf.
33erabrebimg/.; gefieimes ®in»
»erftönbnis; byc z kim w -wie
mit imnbm in ae^eimem ©in»
oerftänbniä fein; — roho-
tnicza 2(rbeitäeinfteIIung /.,.
©treif m.
Zmozniec, -nieje, -niaiem,
vn. perf. retcf)er, nermögenber
roeröen.
Zmoinienie, -nia, sn.
3lä($ern)erben n.
Zmowca, -cy, pl. -cy, sm.
3>erabreber m.
Zmowiny, -win, pJur.
tant. etielicieä Serfprec^en,
SJerlöbnis n.
Zmraczac, -czam, -czaiem,
va. imperf. ; Zmroczyc, -cze,
-tzylriD, va. perf. oerbunfeln.
Zmraczanie, Zmroczenie,
-nia, sn. Säerbunfeln n.
Zmrazac, -iam, -ialem,
va. imperf.; Zmrozic, -ze,
-zilem, va. perf, gefrieren
machen, mit groft burci^brin=
gen, bem Grfrieren ausfegen.,
Zmrazanie, Zmrozenie,
-nia, 67!. ©efrieren n., Gr«
frieren.
Zmroczniak, -a, pl. -i,
sn. amerifanifd^er 93är, 33nri=
bat m.
Zmrok, -u, pl. -i, sm.
2lbenbbämmerung/.; Sämme»
rung /.: Sunfelfjeit /.
Zmruzac, -4am, -iatera,
va. imperf.] Zmruzyc, -ie,
-zytem, va. perf. blinjeln,
bie 3(ugen balb jumac^en;
— oezy bie 2iugen jubiücfen,
iiid^t fe^en moUen; caJa noc
nie -fem ani oka i(^ ijabt bie
ganje 9tac§t fein Sluge ge=
fc^roffen.
Zmruzek, -ika, -pl. -zki,
sm. blinbe Äu^, Äinberfpiet n.
Zmruzenie, -nia, sn. SBlin»
jeln n., ^ubrüdfen n.
Zmuda, Zmuda, -dy, pl.
-dy, sf. 1) ^eitoerfäumnis «.,
3eitt)erluft ot.; — szkolna
Sc^ulftreif »i.; 2) jeüraubcnber,
langroeiliger 3}lenfc{), '^iximi"
trj)blec m.
Zmudnosc
653
Znacznv
Zmndnosc. Zmudnosc,
-sei, sing. tant. sf. (5aum=
feligfeit /., Sangroetrigfeit /. ;
aiHiiif rigfeit f.
Zmudny, 2mudny, adi. ;
Zmudnie, Zmudnie, adv.
faumjeli^, langiuciltg; jeitrau»
benb; mü^i'eltg.
Zmudzac, Zmudzac, -dzam,
-dzal'eiTi, vn. imperf,', Zmu-
dzic, Zmudzid, -dze, -dzitem,
tu. per/, ^eit üertröbetn,
üergeuDen; jcgern, fäumen.
Zmulic, -le, -lilem, va.
per/, oerid^tammen.
Zmulisko, -ka, pl. -ka,
s)i. »eijd)rammter Ort.
Zmurowac, -ruje, -walem,
ta. per f. ausmauern; auf=
tnouern ; äujammenmaucrn.
Zmurowanie, -nia, sn.
2lusmauern n. ; 2luf mauern
n. ; Suft^wiii'^tti^ttucrn n.
Zmurszec, -sze, -szalem,
vn. perf. üerinorf^en; -szaly
morfc^.
Zmurszenie, -nia, sn. 33er=
morf(^en n.
Zmusic, -sze, -silem, va.
perf. ; Zmuszac, -szam, -sza-
Jem, va. imperf. jramgen,
nötigen; zostalem -szony
okoliczuosciarai id^ IBUrbe
burd^ Umftänbe gejraungen;
nikt cie nie -szal niemanb
l^at bid§ gejroungen; — kogo
do przyznania sie jmnbm bas
©cflänbntä abnötigen.
Zmuszanie, Zmuszenie,
-nia, sn. 9Jöttgen «., 3roin=
gen n.
Zmycie, -cia : Zmywanie,
-nia, sn. 2l6a)afc^en n.
Zmyc, -je, -tem, va. perf.;
Zmywac, -warn, -walem, va.
tmperf. abiöajc^en; j^erunter-
reafc^en, rem mafd^en ; — komu
gtowe jmnbm ten 5?opf roa=
fd^en, i^n mit langer DJafe
abjie^en laffen; zmyc z siebie
wine fid) Don einer ©d^uLb
reinroafc^en; uciekl jak -ty
er lief baoon roie ein begoffe=
ner ?ßubel.
Zmydlac, -dlatn, -dlaiem,
va. imperf. ; Zmydlic, -die,
-dlilem, va. perf. abfeifen.
Zmydlanie, Zmydleme.
-nia, sn. 2l6)eifen n.
Zmykac, Zmykanie, fiet)e:
Zemknac, Zemknieeie.
Zmylad, -lam, -lalem, va.
imperf. ; Zmylid, -le, -litem,
va. perf. irrefül^ren ; irre«
machen; nerTritren; — czyjas
czujnosc jmnbä Sßac^famJeit
irrefül^ren ; — szyki uieprzy-
jacielskiebiefcinblic^en 3flei^eu
■ Derroirren ; — slad bie gäfirte
üerlieren.
Zmylanie, Zmylenie, -nia,
sn. ^rrefüt)ren n. ; SSerroirren
1 n.: ^cremac^en n.
\ Zmysi, -u, pl. -y, sm.
Sinn m.\ piec zmyslow bie
fünf Sinne ; pomieszanie zmy-
\ slow Qrrfinn m. ; odchodzic
od zraystow oon ©innen
lommen; — wzroku, stuchu
©eftc^ts», ©e^örftnn; do tego
trzeba pieciu zmyslow l^ter
I muti man aCte feine ©inne
j jufammenne^men; zraysty
ezesto ludza bie ©inne
trügen oft; zmysly odzyskac
j raieber jur Seftnnung !ommen ;
j — piekna ber ©inn furo
©c^öne, ©d^öni^eitsfinn.
Zmysiowosö, -sei, sing.
\ tant. sf. ©innlid^feit /,, finn=
liebes 3Befen.
I Zmyslowy, adi. ; Zmyslo-
i wo, adv. finnlic^.
' Zmyszkowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. ausfinbig
madien, auofcfinüffeln.
I Zmyslaö, -slam, -slalem, va.
\ imperf.; Zmyslid, -sie, -sli-
■ lern, va. perf. erfinnen, aus=
benfen, erbenfen; erbic^ten;
I lügen ; falfd^ ausfagen ; dobrzes
I to -slil baö t)aft bu gut erbad^t;
kto -slii te nowine? roer l^at
I biefe ^Jieuigfeit erfunben? —
I CO przed kirn jmnbm ctro.
! DOrlÜgen ; wszystkie te donie-
j sienia sa -slone alle biefe Jlac^s
richten ftnb erfunben; — gio-
we fid^ ben ßopf ;^erbred^en.
Zmyslanie, Zmyslenie,
I -nia, Ä». (srfinben n., (Srfinnen
i «., ©rbenfen n.; (Srbid)lung f.,
i Sügen «., Süge /.; 5tftion f.
Zmyslnosc, -sei, sing.
1 tant. sf. ginbigfeit f., ©(^atf«
finn m., iJlufgeroecfttieit /.,
Qnftinft m.
Zmyslny. adi.; Zmyslnie,
adv. ftnbig, flug, fdiatffinnig,
aufgeiüfdft; — pies ein Iluger
§unb ; -slnie urzadzone finbig
cinaertd^tet.
Zmywaö, Zmywanie, fie^e:
Zmyc, Zmycie.
Zuachodzenie, Znacho-
dzid = Znajdywanie, Znaj-
dywac.
Znachor, -a, pl. -rzy, sm,
Äurpfufc^er w., üuadfalber m.:
2Bo()r)ager m.
Zuachorka, -ki, pl. -ki,
sf. QuadEfaiberin f., Äur*
pfuftf)erin f.; äBa^rfagerin f
Znachorstwo, -wa, sing,
tant. Murpfufd^eret /., Quadf=
falberei /.; SBabrfogerei /.
Znaczek, -czka, pl. -czki
sm., dim. Don Zoak l)3eic^en
«., SJierJmal «.; — do ksiaiki
Sefejeic^en; zrobilem sobie
— na mojej ksiaice ic^ l^abe
auf meinem 93uc^'e ein ,Setc!&en
gemad^t; 2) 93on m., 2(nn)ei=
jung /.; wczoraj nie waialem
-czka, wiec dzis biore dwa
geftern i)ahe ii) feine änroei«
fung genommen, bes^atb ne^me
ic^ t)eute jroei; 3) Sriefmarfe/.,
^oftmorfe /.; 4) 3labil m.,
genfterc^en n.
Znaczenie, -nia, sn. 1) ^e-
Deutung/. ; dzielo to ma w
naszej literaturze wielkie —
biefeä 2Berf befiot in unferer
Siteratur eine grofie iöebeu»
tung: jakie jest — tego wy-
razu? niaö tft bie Sebeutung
biefeg äi'orteä? 2) 3infe[)en «.";
ou ma wielkie — u dworu
er geniefit bei $ofe ein grofieö
ainfe^en; 3) Sejeic^nung /.;
S8e^eid)nen n., ^etc^tien n.
Znacznik, -a, pl. -cy, sm.
1) ^flanjfiolä n.; 2) »unjen
w., 5ßunftietnabel /.; 3)
©treic^mofe n., ^eic^en^ammer
m., 3eid^cnftempe[ w. ; — pio-
uowy fte^enbe§ ©treiiimafe;
— stolarski Jieifemeffer w.,
©treit^nabel /., ^araHels
ma^ n.: 4) gnbej m., Unter-
j(^ei6ung§jeicöen n.
Znacznosö, -sei, sing,
tant. sf. 58ebeutfamfett /. ;
Sebeutung /".
Znaczny, adi.; Znacznie,
adv. 1) bcDeutenb, beträchtlich,
onfefjnlic^; zasziy -czne zmia-
ny eö gefc^a^m bebeutenbe
Znaczyc
654
Znakowanie
SSeränbetungcn; -czne zrobil
postepy er ^at bebeutenbe
5ottfcf)ritte gemacht; -czna su-
me stracic eine bettä6)tüd,e
Summe ocrtieien; -czna czesc
majatku ein anfe^nlic^er Xeil
beg ' 3]ermögeni; 2) fennl»
Itcö, merflid^, erlennbar.
Znaczyc, -cze, -czylem,
I. va. perf. lii^nirXfbtiii^mn,
mcrfen; — bielizne bie iffiä[ct)C
mit einem Sü(i)m oerfe^en;
-czyl swa droge krwia er
jei^netc feinen ^eg mit Sblut;
II. vn. bebeuten; to nie nie
-czy bag bebeutet gar nid^tg;
-czacy Bebcutfam, oiel 6ebeu=
tenb, roic^tig; nie nie -czacy
unbebeutenD, nid^tßfagenb-, III.
— sie, AT. 1) fic^ anlaffen; do-
brze sie -czy eä lä^t [id^ gut an ;
2) ju bebeuten ^aben; co to
sie ma — ? loaä foQ baä be-=
beuten ?
Znac, znani, znalem, I.
va. perJF. 1) fennen ; — kogo
z widzenia jmnbn »om ©el^en
fennen; — tylko z nazwiska
blofe bem JJamen nac^ fennen ;
nie — innego szczescia jak
tylko... fein aiiberes ©(ücf fen=
nen als blo^...; — kogos za
CO jmnbn als etro. aner=
fennen, fennen; dac — ju
roiffen geben; dano mi w
tej chwili — o tem man f)at
mi^ baoon fofort 6enaci^ri^=
tigt ; 2) — co po kim
etn). an jmnbm merfen,
erfennen, jmbm etro. an-
legen; — po uim, ie wiele
przecierpial man meift e§
i^m an, bafe er oiel gelitten
f)abc ; — zaraz pana man
etfennt gleid) btn ßerrn; —
wilka po glosie man etfennt
ben iUolf an ber (Stimme-,
— ie mu to nie w smak man
fie[)t, ba^ eä if)m nic^t red)t
tft; II. — sie, vr. 1) befannt
l'ein, einanbet fennen; zuamy
sie od kilku lat rait fennen
einanber feit einigen Sla^ren;
2) — sie na czem fic^ auf etro.
üetfteljen, fic^ auf etro. Ien=
nen; znal sie na sztuce, ale
wi^ecj na niczem er cerftanb
ftd) auf Äunft, aber fonft auf
gar nichts; znam sie dobrze
na farbowauyeb lisach (ic^ .
Derfte^e mtd§ auf gefärbten
rvüct)fen), ic^ erfenne fofort ben
Sc^roinbel; 3) ftc^ 5U etro. be=
fennen.
Znaglac, -glam, -glafem,
va. imperf.\ Zhaglic, -gle,
-gliiem, va. per/, befd^feuni^
gen; brängen; jroingen.
Znaglauie, Zuaglenie,
; -uia, an. ©efd^Ieunigen n.;
3)rängcn m.; Sn^i^Sen n.
Znagla, adv. plö^lic^.
I Znajda, -dy, pl. -dy, sm,\
\ Znajdek, -dka, pl. -dki, sm.
Jyinbltng w,, ginöelfinb n.
Znajdywac, -du je, -walem;
Znachodzic, -dze, -dzilem, I.
\va. imperf.; Znalezc, -jHe,
■lazlem ; Znajsc, -jde, -lazlem,
I. va. ptrf. finben; -lazlem
j zgube tc^ ^abe bog SSerlorene
I gefunbcn ; lepszego towaru nie
-dziesz w caJem mieseie eine
beffere äüare roirft bu in ber
ganjen ©tabt nid^t finben;
szukajcie a -dziecie roer
fud^t, ber finbct; -duje, 4e
to powiedzenie nie bylo na
miejscu ic^ finbe, ba^ biefer
•älusfprud^ nic^t am %\a%t
roar; coz ty w nim takiego
-dujesz, ze go tak wyso-
ko cenisz ? roag finbeft bu ei=
gentlicf) an if)m, ba^ bu i^n
fo ^oc^ fclä^ett? jak -dujesz
Sfo, czy lepiej wyglada? rote
finbeft bu i[)n, fc^aut er beffer
aug? II. — sie, vr. 1) fic^
finben ; -da sie i na to odbiorcy
eg roetben fid^ aud^ bafür
2ibne^mcr finben; -lazl sie
cztowiek, ktory..., eg ^ut fic^
ein Jltenfc^ gefunben, ber.... ;
2) fid^ befinben; 3) fid) bene^=
men; nie umiesz sie — w
towaizystwie bu oerfie^ft bicb
nicf)t in ®fftIIjdE)aft ju be=
neiimen.
Znajdy wanie, Znachodze-
nie, Znalezienie, -uia; Znaj-
scie, -scia, sn. 1) f^i^öen n. ;
— krzyia swietego Äreugeg»
autfinbung /., Äreujerfinbung
/.; 2) 33ene^men n. ; ezfowiek
bez -nia ein SRenfd) ofine 53c»
nebmen.
Znajma, -my, pl. -my, sf.
Gingtsia i-Pffanje).
Znajomek, -mka, pl. -mko-
wie, sm. i5etanntc(rj m.
Znajomka, -ki,j??. -ki, */.
JBeFannte f.
Znajomosc, -fici, pl. -sei,
\sf. 1) SSefanntfd^aft f.\ za-
j wrzec — 33efanntfc^aft machen,
ic^Iie^en ; nie mam ^adnych -sei
id^ l^abe gar feine Sefannt«
f^aften; 2) Äenntnig /.; —
obcych jezykow ^enntnig ber
fremben iSprai:^en.
Znajomy, adi. befannt;-
-ma mi osoba eine mir be=
fannte ^erfon.
Znak, -u, pl. -i, sm.-., dim.
Znaczek, czka, pl. -czki, sm.
1) Seichen n.; Äenn5ficf)en n.,
3JJetfmaI; — omylki Qr»
rungsjeic^en ; — pochylo-
.sci !Reigunggroeifer m.; —
rewizyi biletöw Sefupierungg=
i(ei(^en; — stanu wody 3Baffer=
[tanbsiinie /. ; -i porohie
3eic^en ma($en; na — zgody
jum 3«ic^en beg griebens;
miai na sobie — zarazy
er ^atte auf fic^ bag WhxU
mal ber ©euc^e; dawac
komu -i jmnbm Qti(i)en
matten ; jest to -iena wielkiej
naadrosci, ze.... eg ift ein
.ßeic^en großer Älug^eit, bafe...;
to zly — bag ift ein fc^lec^teg
3cic^en; nie dawac -u zycia
fein Sebenejeic^en geben; dac
sie komu we -i jmnbm 3U=
fe^en, fic^ fühlbar mad^en;
bieda daJa mu sie porzadnie
we -i bie 3iot machte fic^
i^m [tarf fühlbar; 2) ©pur /.;
2)ial n.] — z oparzeuia
Seilten ber Sranbrounben;
nie ma juz ani -u eg ift
feine ©pur me[;r geblieben;
3) -i miesieczne ©tufe /".,
SRarffc^eibe/'. ; 4) -i na modelu
3Jiobeüftü^e /.
Znakomitosc, -sei, pl.
-sei, sf. 1) ä^ortrefflic^fcit /'.,
Sotjüglid^fcit /'. ; 2) 2lnfe^nlid^=
feit /.; 3) anfefinlicfte ^erfon,
©tanbesperfon /.; Slutorität/".,
5torr)pbäe /.
Znakomity, adi.; Znako-
micie, ade. i)oorjügticb, Dor=
trefflief); 2) anfef^nlicfj, bebeu=
tenb, fd)äpar.
Znakowaö, -kuje, -waJem,
va. per/, be^eic^neri, ftempeln.
Znakowanie, -nia, sn, 93e»
jeicf)nen n., ©tempeln n.
Znalezicielka
655
Znierachomied
Znalezicielka, -ki, 2)1. -ki,
sf. %intexu\ f.
Znalezca, -cy, pl. -cy, sm.
ginter m.
Znalezne, -go, sing,
tant. sn. 5"inberIo^n m.
Znalezny, adi. jjinber».
Znalogowac, -^uje, -watem,
va. perf. mit Unaiten im=
ftecfen.
Znami^czka, -l<i, pl. -ki,
St. 2ßaijenring m. an ber
«ruft.
Znamienitosc, -sei, sing,
tant. sf. l) 3lni'e[)en n., Sebcut»
famleit/. ; 2) aticjefe^ene 6e=
beutenbe ^erjon.
Znamienity, adv.\ Zna-
mienicie, adv. anie[;nUcf),
t)ebcuten^.
Znamiennictwo, -wa,
5»)5'. <«7i^. sn. ©emiotif /.,
3eic^enlel)r2 /.
Znami^, -mienia, pl. -mio-
na, sn. 1) Äennjeic^en «.;
©igentiimämertmal; — wy-
sokosci State girpunft m.,
3)?arfe /., 3Wat!jct(^'en n. ; 2)
Puttermal «.; 3) DJarfce /.;
Dfftmnij /. be§ ©tempelä;
4) ©renjmal, Sßatftein m.;
5) — pisarskie ort^ograp^i=
tonungSjeic^en.
Znamigtnic, -nie, -nilem,
va. per f. Teibenfc^aftUci^
machen.
Znamigtniec, -nieje, nia-
terr, vn. perf. Ieiben)d)afinc^
roerben.
Znamionowac, -nuje,
-watem, va. perf. hi^t\i)X\tn,
Seilten auförüden, nitt einem
Äennseid^en nerfe^en, branb=
marfen; — sie, rr. po czem
ficf) nac^ etro. richten.
Znamionowanie, -nia, sn. j
Se5et(^nen »., Äennjetcltien n., 1
33ranbmarfen n.
Znarowic, -wie, -wilem,
va. perf. miberfpenfng, un=
botmäßig machen; — sie, vr.\
roiberfpcnftig roerben.
Znarowienie, -nia, sn.
Unbotmäßigfeit f., JBiber»
l'penftigteit /.
Znaezac. -szani, -szalem,
va. imperf. ; Znosic, -sze,
-silem, va. perf. 1) abtragen;
daruj biednemu -szone rzeczy
fc^enfc einem 3(rmen bie abge»
ixa<i,tntn Sac^er;2) fie^e Zniesc.
Znaszanie, Znoszenie,
-nia, sn. 3lbttagen n.
Znawca, -cy, pl, -cy, sf.
\ .Kenner m., Sad^fenner.
Znawstwo, -wa, sing,
tant. sn. Äennerjc^Qft /.,
[ <gac^fenntniä /.
Zngcac, -cam, -cal^em, va.
imperf.; Znfciö, -ce, -citem,
i va. perf. anlocfcn, antöbern,
anförnen; -eil mnio fa^zy-
wemi obietnicami er f)at mid)
burc| fatfc^e 33orfpiegeIungen
angelorft; — sie, vr. Setben,
Qualen jufügen, ftd^ an Set=
ben, Quafen roeiben.
Zngcanie, Zn§cenie, -nia,
sn. Äööern n., iorfen «. ;
— sie dualen n.
Zngdzac, -dzam, -dzalem,
va. imperf. ; Zngdzic, -dze,
-dzilem, va. perf. l;Öctft eteuD
machen, in brücfcnbe Sage
Ofrfe^en.
Zngdzniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. etenb rcerDen.
Zngkac, -kam, -kalem,
va.perf. abmatten, abquälen,
mitnel)meii ; — f'ie vr. malt
roerben, fioj abplagen.
Zngkanie, -nia, sn. 216=
quälen «., Grmattcn n., (gr=
mattung /.
Znicestwic, -wie, -wilein,
va. perf. üernid^ten, in ^iic^tö
Derroanöeln.
Znicestwienie. -nia, sn.
2>crnic^turg f.
Znicowac, -eoje, -watem,
va. perf. umroenben.
Znicowanie, -uia, 6».
Umroenbeu n.
Znicz, -a, sm. eroigeö
^eiliges geuer.
Zniechfcac, -cam, -caiem,
va. imperf. \ Zniechecic, -ce,
-cilem, va. perf. unluftig,
miBoergnügt machen, bie Suft
benehmen, abfc^redtn; to mnie
• cilo do nauki bas §at mir
bie Suft §um Vernen be-
nommen; — sie, vr. bie Suft
oerlieren, abgefcörecft, un-
luftig, mi^oergnügt roerben;
nie trzeba sie tak predko —
man foll nic^'t fo fc^neü bie
Suft oerlieren.
Zniechfcanie, Zniechg-
cenie, -ma, sn. 2lb!(^redea
«.; Unluft /.
Zniecierpliwiaö, -wiam,
-wialtm, va. imperf.-., Znie-
cierpliwic, -wie, -wüem, va.
perf. ungeDulbtg matten; —
— sie, vr. ungebulbig roerben.
Zniecierpliwienie, -nia,
•nia, sn. Unge&ulb f.
Znieczulac, -lam, -latem,
va. imperf. \ Znieczuliö, -le,
-iitem, ru. perf. gefü^lloö
machen.
Znieczulanie, Znieczule-
nie, -nia, s«. ®efüt}llofig='
feit/., 2Inäfl^efe/., Slnäft^efie ; .
Zniedokwaszenie, -nia,
sn. Djpbulation f., jdiroac^e
(Säuerung.
Zniedolgzniaö, -niam,
-nialem, va. imperf.; Znie-
dolgznic, -nie, -nilem, va.
perf. unbeholfen, fraftlos, o^n;
tnäd)tig mad)en.
ZniedoI§znianie, Znie-
doleznienie, -nia, syi. Un=
be^olftn^eit /.
Zniedolezniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. fraftloö, o^n«
mäcbtig roerben.
Zniemczac, -ezam, -cza-
lem, va. imperf. ; Zniem-
czyc, -cze, -czylem, va. perf.
germanifieren ; einbeulfc^en ;
— wie, vr. beutfc^ roerben, ftc^
germanifieren.
Zniemczanie, Zniemcze-
nie, -nia, sn. ©ermanifation /.;
©inDeutfc^ung /.
Zniemczec, -czem, -czalem,
va. perf. öeutfc^ roerben, fil)
gennonifteren.
Znienacka, adv. unDcr=
merft, plötilid).
Znienawidzenie, -nia, sn.
:Öaffe» n , £>nJ5 m.
Znienawidzieö, -dze. -dzi-
teni, va. perf. ju Waffen
anfangen, ron Süiöerroillen,
Öafi erfaßt roerben.
Znieprawiö, -wie, -wilem,
va. perf. oeröerben, fc^lcc^ter
machen, jur Untugenb Der=
leiten.
Znieprawienie, -nia, sn.
Seroerben » , SJerfc^lec^tern n.
Znieruchomied, -mieje,
-mialem. vn. perf. beroe=
gungslo§ roerCen.
Zniesienie
656
Zuosnik
Zniesienie, -nia, sn. 1)
Sttbtragen n.: 2) aufgeben «., ^
SCuf^ebung /: 3) Slufreibung i
/., cöttige aücberlage; 4) er= |
tragen n. <
Zniesc, zniose, znioslem,
I. va. per/.; Znosic, -sze,
-sil-ni, va. imperf. 1) l^er»
untertragen, l^tnuntertrogen ;
znies wszystkie rzeczy na
dol trage alle ©ac^en l|in= i
unter; 2) gu[ammenttagen, |
;(ufammenbringen, jufammen»
l^äufen; 3) abtragen, ber ®cbe i
gleich tnad^cn, obfd^leifen, |
nieberrei|en ; 4) aufE)eben ; i
w ktorym roku -siono te
ustawe? in roeld^em Qa^re
rourbe' biefe§ ©efe^ aufge^
^oBen? 5) aufreiben, auf§
|>aupt fcfilagen; wojsko nasze
zostalo -sione do szczetu
unfer $eer rourbe ooHftänbig j
üerntd^tet; 6) ertragen, bulben,
au§fte|en ; to jest wiecej ani- j
Äeli ja — möge baä ift mcf)r,
at§ ic^ ertragen fann; — I
mezaie przeciwnosci bie j
SBiberroärttgleiten mutig er«
tragen; nie möge — tego
czlowieka id^ tonn biefen
SDJenf^en nic^t auöfte^en,
nic^t leiben, nid^t ertragen;
nie zniose tej obrazy id^ n^erbe
biefe 93e[e'tbtgung nid^t butben;
zniose i tea dopust Bozy ic^
roerbe' aud) biefc ^irüfung
ertragen; 7) — jaja gier
legen; II. — sie, vr. 1) fic^
«ertragen, fic^ gegenfeitig er=
tragen ; 2) — sie z kim mit
jmnbm 3iüdfprac^e galten;
3) aufget)en (uon gleichen
Sagten).
Zniewaga, -gi, x>^. -gi, */.
aSeteibigung /., ©c^impf m.,
Sefc^imptung /.
Zniewalaö, -lam, -laJera,
va. itnperf.\ Zniewoli6, va.
perf. ;(roingen, in bie 3loU
loenbigteit Der[e§en; okoli-
cznosci mnie do tego -Wiy
bie Umftänbe l^aben mic^ boju
gejTOungen; — sobie kogo
jmnbn für \\dj geroinnen.
Zniewalanie, Zniewole-
nie, -nia, sn. Qwinc^in n.,
3iuang m.; — sobie ®e=
roinnen n.
Zniewazac, -iam, -iaiem,
va. imperf. ; Zniewazyc,
-4e, -zylcm, va. perf. t)e=
fcbimpfen, f(|mäf)en.
Zniewazanie, Zniewaze
nie, -nia, sn. Öcfd^impfen n.,
©c^mäfjen «., 58efc^impfung /. ,
Zniewaznia6, -niam, -nia-
lem, va. imperf. ; Zniewa-
znic, -nie, -nilem, va. perf.
ungültig mad&en, ^rflären. ]
Zniewaznianie, Zniewa- i
znienie, -nia, sn. Ungültig« j
niadjen n. j
Zniewiesciac, -ciam, j
-fialem, va. imperf.] Znie i
wiescic, -szcze, -scilem, va.
perf. roeibif^ machen, üer=
roeid)lic^en.
Zniewiescied, -cieje, -cia-
lem, vn. perf. roeibifc^, t)er=
u)etd^[t(^t roerbcn.
Zniewieszczenie, -nia, sn. [
50erroeid)li^en m., SScrroei^-
licbung f. I
Znigol%g, -legu, pl. -legi, j
sm. Crinodendrutn (^jTanje).
Znikac, -kam, -kalem, vn. \
imperf. ; Znikn^c, -kne, -kna- ;
1dm, vn. perf. cerfc^roinben,
entfc^roinben, oergetien; fic^
oerflüd^tigen; zniki nagle z
przed moich oczu er ent»
fd^roanb plö^Iic^ auä meinen
2lugen; ostatuia moja na-
dzieja -knela meine (e^te
Hoffnung ift ocrfd&rounben ;
chcialbym — pokryjomu id^
möchte Ijeimlic^ üerfc^roinben ;
— skad entfc^Iüpfen.
Znikanie, -nia; Zniknig-
cie, -cia, sn. 33erfc|n)inben
n., ©ntf^roinben m,; SSerfIüd()=
tigen n.; ßntfd^Iüpfen n.
Znik%d, adv. »on nirgenb.
Znikczemnia6, -niam, -nia-
lem, va. imperf.:, Znik-
czemnic, -nie, -nilem, va.
perf. f(f)led)t, nieberträd)tig
ma^en.
Znikczemnieö, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. nieberträd^tig
ctenb, fd^Iec^t roerben.
Znikczemnienie, -nia, sn.
^Jcieberträd^tigfeit /., Sd^(cc^=
tigfeit f.
ZnikomoSd, -sei, sing,
tant. sf. SSergängli^feit f.,
Unbeftänbig!eit /. ; -sei tego
swiata bie »ergänglid^cn Singe
biefer Sßelt.
Znikomy, adi.; Zniko-
mie, adv. u^rgänglid), unbe-
ftänbig ; zycie ludzkie jest
cieniem -mym baä 3)JenfdE)en=
leben ift ein oergänglic^er
Scfeatten.
Zniszczec, -czeje, -cz ttem,
vn. perf. oerntd&tet roerben.
Zniszczenie, -nia, sn. S3er=
nid)tung /.
Zniszczyc, -cze, -czylem,
va. perf. oernid^ten ; grad -czyt
zaiwo ber ^agel »ernid^tete
bie ©rnte; -czyl wszelkie
slady swej zbrodni er t)er=
nic^tcte jebe ©pur feines
23erbred^enö.
Znitek, -tka, pl. -tki, sm.
Staubgefälsträger tn.
Znitowac, -tuje, -waiem,
va. perf. oernieten, nieten,
jufammennielen; falt nieten.
Znitowanie, -nia, sn.
SSeinieten n., 9^ieten n. ; Aalt»
n'eten n.
Zniweczenie, -nia, sn.
5]ern'(^ten n.
Zniweczyc, -cze, -czylem,
va. perf. Dernid^ten.
Znizac, -Äam, -iatem, va.
imperf. \ Znizyc, -Äe, -Äytem,
va. perf. niebriger mad^en,
ernieorigen, l^erabfe^en; —
glo3 bie ©timme fenten; —
mur bie SDlauer niebriger ma=
c^en • — sie, vr. fic^ niebriger
mad^en, fic^ ^erabfe^en, ftc^
fenfen; fid) l)erablaff en ; fic^
erntebiigen.
Znizanie, Znizenie, -nia,
sn. ©rniebrtgen n., ^crab-
fe^en n., ©enlen n.; -ceny
Igrmäfetgung /., ^-^reiäermä^is
gung.
Znoid, -je, -iiem, va. perf.
ermatten, ermüben; ^eifi, fc^roit«
genb mad^en.
Znojny, adj.] Znojnie adv.
mül)felig; Sc^roeifi erpreffenb,
brüdfenb l^eife.
Znosacieö, -cieje, -cialem ,
vn. perf. roftig roeroen.
Znosek, -ska, jp^. -ski,
sm. fteineg, ju frü^ gclegteä
^übnerei.
Znosnik, -a, pl. -i, sm.
2agerlÖol3 «., 3:ragebaum m.
Znosnosc
657
Zoatad
Znosnosd, -soi, sing. tant.
sf. 1) 2;ragfät)igfeit f. Xrag»
traft /. ; 2) (gcträglicfifeit /".
Znosny, adi. ; Znosnie,
adv. erträgticö; nie- uuauä=
fte^lic^.
Znotowac, -tuje, -waiem,
va. perf. tierunter-, l)erab=
ftimmen.
Znotowanie, -nia, sn.
herunter', ^etabftimmerx n.
Znoj, znoju, jjZ. zuoje, sm.
1) brücfenbe |)i^e, 2) ©trapaje
/, f(l)roere 2lrbttt, ©d^tüei^ m.
Znow, Znowu, adv. lute-
ber, toicberum, oou neuem;
cöi. tarn — toaä ift fd^on
roiebec; zaczyuasa — ? bu
fängft jc^on toieber an?
Znudniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. langroeilig rcerben.
Znudzenie, -nia, sn. Sang-»
roeile /.
Znudzic, -dze, -dzilem, va.
perf. burc^ i*angioeiIe erniüDen.
Znuzenie, -nia, sn. ©c=
mübung /., 5DiaUigfeit /'.
Znuzyc, -ze, -iyiem, va.
perf. ermüben, ermatten ; —
bie, vr. niüDe roerben, ermüben;
fi^ ab[trapa;iicren.
Zobaczyc, -cze, -czylem,
va. perf. erbUden, ^eljen;
roiebetjtfien, I)infc^auen; -bacz
prosze, CO sie tarn dziej«
jc^au 'ijin, bitte, rcas bort Dor=
geE)t; -czyl mnia i biegi: mi
naprzeciw er erbltdte mic^
unb lief mir entgegen; -cze,
czy sie odwaiysz na cos po-
dobnego id) rcerbe fefien, ob
bu fo etil), roageu mirft;
-czymy n)ir rcerben fc^on fet)en ;
— sie, vr. fic^ jef)en, fic^
rcieberfe^en; jak sie z nim
-Czysz, to mu powiedz mnn
bu i^n jefien foüteft, fo fage
il^m; -czymy sie wkrötce roir
raerben un§ Ijalb roteberfe^en.
Zobaczenie sig, -nia, sn.
©e^en n., aBieberjetien n., do
-nia sie auf Sffiieberfe^en.
Zobac, -bie, -balem, va.
perf. btc Äörner aufpiden.
Zobludniec, -nieje, -nia-
iem, vn. perf. falfcf) roerben.
Zobojgtniac, -niam, -nia-
tem, va. itnperf.; Zobojgtnic,
-nie, -nilem, va. perf. neu=
tralifieren.
Slownik polsko-niemiecki.
Zobojgtnianie, Zobojgt-
nienie, -nia, sn. 1) 9U'utro:
lifieren n.; 2) ©leic^güUig^
feit /.; ®[eid)ciültigroerben n.
Zobojgtnieö, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. gleichgültig
roerben.
Zoobopolnosc, -sei, sing,
tant. sf äBec^fet=, ©egeu-
feitigfeit f.
Zobopolny, adi. ; Zobo-
polnie, adv. rcec^fel», gegen«»
leitig.
Zobowi^zaö, -ze, -zaJem,
va. perf.; Zobowi^zywad,
-zuje, -waiem, va. perf. oer=
pflichten, oerbinblic^ mad)en;
to cie do nicze^o nie -zuje
baä »erpflid)tet bid) ju gar
niditS.
Zobowi^zanie, -nia, sn.
SBerpfUc^tuug /., SSerbinblid)=
!eit /'. ; dopeluic -nia feiner
aSerpflic^tung genüge tun.
Zobrazowac, -zuje, -wa-
iem, va. perf. bilblic^ bar=
ftellen.
Zobrazowanie, nia, sn.
bilblidie Sarftellung.
Zoczyc, -cze, -czyiem, va.
perf. erbliden, erfpäl)en.
Zodyak, -u, pl. -i, sm.
SJierfreiä m.
Zodyakalny, Zodyakowy,
adi. 2:ierfrei§=.
Zokrutniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. graufam roerben.
Zolbrzymiec, -mie, -mia-
lem, vn. perf. r{efenl)aft
roerben.
Zolle, -le, -lilem, va. perf.
in ber Sauge foc^en, auö»
folen.
Zola, -ly, pl. -iy, sf. ©ole
/., 9J?utterlauge f., auäge=
lauate Slfc^e.
Zolnica, -cy, pl. -cy, sf.
Saugenfafe n.
Zolowaty, adi. ©olc=,
äliutterlaugea.
Zolowic, -wie, -wifem, va.
jyerf. in 33lei oerroanbeln.
Zolzowac, -zuje, -walem,
vn. perf. mit ber 2)rüfe ober
ben ^eifeln beljaftct fein.
Zolzowaty, adi. brüfi^,
mit iS"'if«I" bef)aftet.
Zolzowiny, -win, plur.
tant.sf. uenerifd^e |»autfranl-
^eit.
Zolzy, zolz, plur. tant. an.
geifeln pl.
Zona, -ny, pl. -ny, sf.
3one /'. ; = Strefa.
Zonologia, -gü, sing. tant.
sf. 3oncntunbe /.
Zoografia, -fii, pl. -fie, sf.
Sierbefdjreibung /.
Zoolit, -u, pl. -y, sm.
2;ierftein m., nerfteiuetter
tierifd)er Äörper.
Zoolog, -a, pl. -owie, sm.
3oolog m., 2;ierfunbige(r) m.
Zoologia, -erü, pl. -gie, sf.
^^oolo^ie /., Jierlunöe /.
Zoologiczny, adi. joo»
logifc^.
Zootomia, -mii, pl. -mie, sf.
Sieranatomie /"., S;ier5erglie=
berung /.
Zorac, -ram, -ratem, va.
perf. burc^eggen, burc^furc^en,
burc^pflügen.
Zoranie, -nia, sn. SJurcft»
eggen n., 2)urd)pflügen n.,
Surdöfur^en n.
Zorganizowaö, -zuje, -wa-
tem, va. perf. organifiiren.
Zorganizowanie, -nia, sn.
Drganifation /.
Zorlec, -le, -lalem, vn.
perf. ein 2lbler roerben; 2lbler=
ic^roung geroinnen, annel)men.
Zorza, -rzy, p>^- '^^^^ */•
Sommerung /., 2)ämmerri3te
/., 2)ämmern n.-. — poranna,
■wieezorna 9)Jorgen=, 9lbenti=
röte; — polnocna Dlorblic^t n. ;
— nadzioi ©tra[)l m.,
©c^immer m. ber Hoffnung;
— oswiaty baä anbrec^enbe
Sidtt ber 9luff(ärung.
Zorzak, -a. pl. -i, sm.
©djroimuilrabbe /.
Zosobna, adv. gefonbcrt,
befonbers; kaidemu — jebem
ej;tra.
Zosta6, -stane, -stalem, I.
vn. perf; Zostawaö, -je,
-walem, I. vn. imjierf. 1)
bleiben, oerbleiben; -stan mie-
dzy nami bleibe unter uns;
za kare -staniesz sam w domu
gur ©träfe roirft bu allein ju
:paufe bleiben; z tych pie-
niedzy nie -stat mi aui grosz
üon biefem ©elbe ift mir lein
•tvüer geblieben; -staje na
dawnem stanowisku er Det=
bleibt auf bem früheren ^0=
Zostanie
658
Zr^bac
em
an--
fteit; -staje wiernym siuga wiel-
motnego'Pana icf) Derbreibe
euer Sffiol^tgeboren erßebenftec
2)ieiier ; -stau z pogiem @ott
Befol}Ien; — przy iyciu am
Seben bleiben; — na placu
im Kampfe faßen; — w tyle
jurücf bleiben; — na koszu
fi^en bleiben; — po kim ju=
rüdbleiben, I)interlaffen n)er=
Den; — w slowie im SBorte
bleiben; 2) ftecfen, Rängen
bleiben; kula -stala w rauie
bie i^ugel ift in ber SBunbe
[teöen gebUeüen; 3) rcerben;
(Dient jnv Uiafd&reibung ber
pafi'iüen SBerbalfotmen) —
bogatym czl'owiekiem
reid^er 3JJann raertien;
przyjeranie zdziwionym
genel)m übcrrajd^t werben ;
— mianowaDym ernannt nier»
ben; wszyscy -stall ochrzczeni
aUe rauröen getauft ; w ten
sposob kwestya -stal'a rozwia-
zana auf biefe Sßeife rautbe
bie gJ^age gelöft; II. — sie, vr.
1) gurüdtbleiben, oerbteiben;
jurüägelaffen roerben ; -stfin
(sie) u nas na obiedzie bleibe
bei ung jum ajjittageffen;
nie wiele sie nam -stato eä ift
un§ nid^t tiiel übrig geblie=
ben; -stalem (sie) na dawnej
slu^bie ic^ bin auf bem frü^e=
ren Soften geblieben.
Zostanie, Zostawanie,
-nia, sn. bleiben n., äJerblei»
ben n. ; ^ii'^üdbleibeu n. ;
SBerben n.
Zostawiac, -wiam, -wia-
lem, va. imperf. ; Zostawic,
-wie, -wiJem, va. per f. l äffen,
juriictlaffen, oerlaffen; über:
laffen; -staw mnie w spokoju
la^ mic^ in 3iu()'; adjechai
i nie -wil nii ani grosza er ift
roeggefaf)ren unb f)at mir fei»
nen §etler jurüdEgelaff f n ;
wierzyciele nie -wili mu na-
wet sukni jednej bie ©läu»
biger l^aben i^m nid)t einmal
ein S^leib jurücfgelaffen ; -wi-
lern rzeczy na dworcu ic^
l^abe meine ©ad^en am Sal^n=
Ipf äurütfgctaffen; odchodzac
-witem tu przez zapomnienie
paczke beim 3Beggef)en l^abe
ic^ t)ier au§ SSerfel^en ein
?Patet jurürfgetaffen; -staw
klucz w zamku [af; ben
©d^Iüffel (im ©d)loffe) fteden;
-staw okno otwarte tafi brt§
jjenfter offen; umierajac -wif
synowi znaczny uiajatek bei
feinem Sobe f^interliefi er
feinem ©o§ne ein bebeu=
ienbeS SSermögen ; zmariy
-wi} Zone i troje dzieci ber
Serftorbene lie^ eine jjrau
unb brei ^inber jurüd;
-wmy to opatrznosci über»
laffen \n\x eö ber S^oifeliung.
Zostawianie, Zostawie-
nie, -nia, S7i. gurüdlaffen n.,
Soffen n., SSerlaffen n.
Zostrzec, -strze, -strzalem,
vn. perf. fc^arf irerben.
Zow^d, adv. ocm bannen,
Don ba^er, »on bortl^cr; ni
stad ni — plij^ltfö, unt3er=
fel^'eng; mir nidE)t§, bir nic|iö.
Z pomigdzy, praep. mit
bem (SenittD au§ ber SKitte,
unter.
Zrabowac, -buje, -walem,
va. perf. berauben, auö=
rauben.
Zrabowanie, -nia, sn. 93e=
tauben «., SCusrauben n.
Zrachowac, -cbuje, -wa-
lem, va. perf. jufammen-
redbnen.
Zrachowanie, -nia, sn.
3ufammenred^nen n.
Zradzac, -dzam, -dzalem,
t)a. imperf. ; Zrodziö, -dze,
-dzitem, va. perf. gebären;
entftefjen laffen, erjeugen ; sie,
vr. entftef)en, geboren, erjeugt
roerben.
Zradzanie, Zrodzenie,
-nia, sn. ©ebären n.
Z rana, adv. be§ 3Korgen§,
in ber ^-rü^.
Zraniö, -nie, -nitem, va.
perf. oeriBunben.
Zranienie, -nia, sn. 3Scr=
munben «.; Sßerrounbung /.
Zrastac sig, -stam, -sta-
tem, vr. imperf. ; Zrosc sig,
-sne, -slem, vr. perf. ju»
fammenroad^fen, fid^ fdiliefjen.
Zrastanie, -nia; Zrosnig-
cie, -cia, sn. 3wfömmen=
rcadjfen n.
Zraszaö, -szam, -szalem,
va. imperf.; Zrosic, -sze,
-siiem, va. perf. befprengen,
befprit^en, betauen.
Zraszanie, Zroszeuie,
-nia, sn. Seiaueu n., S3e=
fpri^en «., a3efprengen n.
Zraz, -a, pl. -y, sm. ; dim.
Zrazek, -zka, pl. -zki, sm. 1)
©d)nttt w.; -zy, pl. ÄloppS
vt.\ -zy zwyczajne flebünftete
91inbfleifd^fd)nitte; -zy zawi-
jane geroüte 3iiinbfieifd)fc6nitt=
($en; -zy siekane tleine :Rinb=
fleifc^rcürftc^en; 2) Pfropfreis
m.', 3) öirnlappen m.
Zrazic, -ze, -zifem, T. va.
perf.\ Zrazac, -zam, -zalem,
va. imperf. 1) l)erunterf dalagen,
r)erunterfto|;en; 2) abfc^reden,
ben SItut benehmen, abgeneigt
mad;en; to ich moze — ba§
fann fie abfd^reden; nie chcial-
bym cie — , ale musze ci po-
wiedziec idE) möchte bir nirf)t
ben Mni benehmen, mu| bir
ober fagen; nie -zila mnie
twoja odmowa id^ j^abe midö
burc^ bcine obfdjlögige 2lnl=
raort nid)t abfc^rtdfen laffen;
3) ausfüllen, ftüt^^en, ouglaben;
II. — sie, vr. 1) ftd^ abfd^recfen
laffen, ben DJJut oerlieren;
nie -iaj sie trudnosciami la^
bidö burc^ Die ©djroierigfeitea
nic^t abfc^redfen; 2) jufommen»
ftoften, aufeinonöerpraHen.
Zrazanie, Zrazenie, -nia,
sn. 1) ^erunterfct)lagen n.,
^erunterftofsen m. ; 2) 2lb=
frfiretfen n., ©nlmutigen w. ;
3) Slusfüüen n., ©türjen «.,
Sluälabenn. ; — szybu ©d^adE)t'=
onfang m., 2luffatteln beä
©diod^tö; 4) — sie Slbfd^redung
f., (Entmutigung f.:'^\\\ammtn=
ftofe m.-. 2lnpraÜ m.
Zr^b, zrebu, pl. zreby, sm.
1) ©eüäl! n., Salfeng'efteH «.,
Zulage f.; 2) fyäHen n. ber
Zäunte; 3) — okreta ©c^iff§=
geftell «., ©d^iffägerippe n. ;
4) Sölodf^auä n.; 5) ©^ad)t=
Irans m.; 6) etul)l m.; —
dzwonnicy liJlodEenftul)!; —
dacbu Sad^ftu^l.
Zr^ba6, -bie, -balem, va.
perf. ; Zraby wa6, -buje, -wa-
lem, va. imperf. fäHen; (xb-
fägen, abl^ouen; in <S>iMt
l)auen, jerl)auen; -bano kilka
drzew w naszym lesie matl
fiat in unferem SBalbe ein
paar ;öäume gefällt.
Zr%banie
659
Zrywa6
Zrabanie, Zr%bywanie,
-nia, sti. 3er[)auen n,, ^-äUen
w., öerunteri^auen n.
Zr^biö, -bie, -bilem, va.
per/, bejäumen, umfäumen;
— belki jufammen5immern,
Sufammenfügen.
Zr^bisty, Zrgbisty, Zrg-
bny, adi. jufammengejimmert,
btc^t üerf(^loffen, genau paf=
jenb.
Zrealizowac, -zuje, -wa-
lem, va. perf. 1) realifieren,
Dertüirflicöen; = urzeczywist-
nic : 2) flüffig machen, erjieten,
realifieren.
Zrealizowanie, -nia, sn.
1) Stealtfieren n., Scrroirüid^en
n.: 2) glüffigmac^ung /., 9ieali=
fierung /.
Zreflektowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. refleftteren, jur
Sefinnung, liur SJernunft
bringen; = Opamietac.
Zreflektowanie, -nia, sn.
Sieflejion «., Sleflefticren n.
Zreformowaö, -muje, -wa-
lem, va. -perf. reformieren.
Zreformowanie, -nia, sn.
3lcformieren n.
Zregestrowac, Zrejestro-
wac, -struje, -walem, va.
-perf. ctnregiftrieren.
Zrekognoskowac, -skiije,
-walem, va. perf. refognoöjie=
ren, erforfd)en.
Zreorganizowac, -zuje,
-walem, va. perf. reorgantfte=
ren, frifc^ einrichten.
Zreorganizowanie, -nia,
sn. Steorganifation f.
Zreszt^, adv. übrigen^.
Zrewolucyonizowac, -zu-
je, -watem, va. perf. reoolu»
tionieren.
Zrgcznos6, -sei, sing. tant.
sf. ©efc^icflic^feit /.
Zrgczny, adi. ; Zrgcznie,
adv. gcfc^idft.
Zr§kowac, -kuje, -waJem,
va. perf. oerloben, jur (S^e
oerfpred^en.
Zrgkowiny, -win, plur.
tant. sn. SSetlobung /.
Zrobaczec, -cze, -czalem,
vn. perf. rourmig, n)urmfti($ig
werben.
Zrobaczenie, -nia, sn.
2Burmfticl^ig!eit /.
Zrobi6, -bie, -bilem, va.
perf. machen, tun; coies -bit
nieszczesüiku? roaä [)aft bu
UnjUüdlic^er gemacht? -bifem,
CO bylo moim obowiazkiem
ic^ l^abe meine ^flid^t 'getan;
— sie, vr. ficf) madjen; to sie
iai -bi baö roirb fic^ \d)on
mad^en; -biony gemad^t.
Zrobienie, -nia, sn. SRad^on
tu, %m\ n.
Zrodek, -dka, pl. -dki, sm.
2lbtönimltnj; m.
Zron, -nia, pl, -nie, sm.
^ferb n., baä bie 3JJa^ljäf)ne
Dertoren ^at.
Zropi6, -pie, -pilem, va.
perf. eiterig moc^en, ücreitern.
Zropienie, -nia, sn. 3Ser=
eitern n.
Zroslodzialkowy, adi. ga=
mofepalifd), mit jufammen=
[jängenben Äeld^teilen.
Zrosloglowkowy, adi.
-we rosliuy ju|ammengen)arf)=
fene ^fian^en.
Zroslopalczasty, adi. f9n=
baltvlifc^; -ste ptaki |)eft5e^er
pl., SSögel mit nerraac^fenen
Zrosloplatkowy, adi. ga=
mopetalifc^, mit 3ufammen=
t)ängenben Stumenblättern.
Zrostnica, -cy, pl. -ce, sf.
SCßurmmooä n.
Zrosl, -sli, pl. -sie, sm.
3fleugebilbe n., älipom n.
Zrozpaczony, adi.' t)er=
jroeifeü.
Zrozumialosc, -Sei, sing,
tant. sf. aJerftänbUd^tett /.
Zrozumialy, adi.; Zrozu=
miale, adv. oerftänblic^, fa^-
lic^, begreiflich.
Zrozumie6, -mie, -miatem,
va. perf. oerfte^en, faffen, be=
greifen; nie möge tego —
icf) lann bog nic^t begreifen;
nie latwo — jego teorj'e feine
S^eorie ift nicf)t leicht ju üer=
ftef)en ; czy -miaies t)aft bu
oerftanben? nie cbcesz mnie
— bu raiUft mid) nic^t üer=
fte£)en; iatwo -miaiy leicht
Zroznmienie, -nia, sn.
SSerftQubniä n., begreifen n.,
gaffen n.
Zrozumniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. gefc^eiter,
Huger, uerftänbtger, üernünf=
tiger roerben; äJerftanb an=
neunten.
Zrob, zrobu, pl. zroby, sm.
oerfc^ütteter ®ang.
Zrownaö, -wnam, -wnalem,
va. imperf. ; Zröwnywac,
-warn, -walem, va. perf. gteict)
mad^en; ebnen; Dergleichen;
wszystko -wnam z ziemia ict)
roerbe alleä nieberrei^en/ icf)
roerbe alteä ber Sroe gleid;
motten; — sie, vr. z kim
fmnbm gleic^fommen; mit
jmnbm in gleiche fö^e tommen;
imnbn erreichen, einholen ;
-naj sie! richtet eucö-
Zrownanie, Zrownywa-
nie, -nia, sn. 1) (Sbnen n. ;
®[eic|en n., ©leid^mac^en n. ;
— stanöw @Ieid)fteUung f.
ber Stänbe; 2) ©leic^ung /.
Zrownowazenie, -nia, sn.
©leictigetDic^t n.; 2lufroiegen n.;
Sluöbalancterung /.
Zrownowazy 6, -Äe, -zytem ,
va. perf. gleichmachen; inä
(Sleic^getüictit bringen; auf»
roiegen; — sie, vr. inä ®leic^=
geiüic^t fommen.
Zrözniczkowaö, -czkuje,
-walem, va. perf. nac^ ber
Differentialrechnung bcftim-
mcn, berechnen ; — sie, vr.
fic^ biffcrenjieren, befonbere
3Herfmale anneljmen.
Zrözniczkowanie, -nia, sn.
Differenzierung/.; — spuJeczne
gefellfct)aftlic^e,lojiale 2)ifferen=
jierung.
Zr6zowie6, -wieje, -wialem,
vn. perf. rofig werben ; erröten.
Zrubasznie6, -nieje, -nia-
lem, vn.perf. rau^, ungezogen,
unmonierlic^ loerben.
Zruchomic, -mie, -miiem,
va. perf. beroeglid^" machen.
Zrnjnowaö, -nuje, -walem,
va. perf. ruinieren.
Zrujnowanie, -nia, sn.
3iuinieren n., 9Juin m.
Zrumienic, -nie, -nilem,
va.perf. rötlic^, braun machen.
Zryc, zryje, zrylem, va.
perf. burc^fc^aufeln, burc^«
roüblen.
Zrymowaö, -muje, -walem,
va. perf. juiammenreimen.
Zrywaö, Zrywanie, fie^e:
Zerwac, Zerwanie.
42*
Zrz^dzaö
660
Zszarzauie
Zrz%dzac, -dzam, -dzalem, 1
va. imperf.] Zrzadzic, -dze,
-dzilem, va. -perf. 1) t)erbei= 1
füf)ren, anrichte«, oerurfac^en,
üerfügen, »erpngen; B6g to
tak -dzil ©Ott l)at eö fo ge-
fügt; ta nieostroiaosc -dzila
wielkie nieszczescie biefe Un»
t)orfic^tig!eit t)at grofeeä Un=
glüd angerichtet-, 2) juric^ten,
gubeteiten.
Zrz^dzanie, Zrz^dzenie,
-nia, sn. gügung /'., ©ct)its
fung /., SJer^ängniä «.; —
boskie ©otteäfügung.
Zrzec sig, zrzeke, zrze-
klem, vr. per/.', Zrzekac
si§, -kam, -kalem, vr. imper/.
cmfagen, nerjic^ten; — sie
korony auf Die 5?rone oer-
jid^ten; — sie wszystkich
praw auf alte 3ted^te tierjtdjten.
Zrzeczenie sig,Zrzekanie
sig, -uia, sn. iSntfagen n.,
SSerjid&ten n.; ®ntfagung /.,
^eriiid)t TW.
Zrzgda, -dy, pl. -dy, «m.
1) Jlaun^er m., 3iörgler »«.;
2) s/. 3Rörgterin f.
Zrzgdnosß, -sei, sing. fant.
sf. gjijrgelei /., mürrifc^eä
aCßefen.
Zrzgdny, adi.] Zrzgdnie,
adv. nörglerifd), mütrifc^.
Zrzgdzic, -dze, -dzilem, vn.
perf. nörgeln, befritteln, löof=
meiftern, ©riüen ^aben, räjo=
nieren.
Zrzgsic, -sze, -siJem, va.
per/. reid)licl& ergießen, auö-
icbütten.
Zrzncac, -cam, -calem, va.
imperf. ; Zrzucic, -ce, -cilem,
va. per}. l)etunter=, hinunter»
roerfen, abroerfen, hinunter»
ftürjen, abfcbütteln, abfet3en;
kon -eil jf'idzca boö $ferb
roatf ben SReiter ab; — ko^o
ze skaly jmnbn üom gcljen
tjinabftürjen; — suknie ialo-
bna ba§ Srauergcroanb ah--
irerfen; — kogro z tronu
jmnbn oom Slöto"^ ftürjen;
— jarzmo bos ^od) abroerfen,
obf d^ütteln ; — sie, vr. jtc^ ^in=
unterftürjen.
Zrzucanie, Zrzucenie,
-nia, sn. Mbroerfen n., §inun=
tetftüröen «., §inabftür3en n.,
aibfe^en n., Slbfd^ütteln n.
Zrzyna, -ny, pl. -ny, sf.
©dbroatle /., ©(^albrett n.
Zrzynac, fte^e: Zerznac,
Zsadzac, -dzam, -dzaiem,
va. imperf.; Zsadzic, -dze,
-dzilera, va. perf. abfegen,
l)crunter', l)inunterie^en.
Zsadzanie, Zsadzenie,
-nia, sn. Slbfeljen n., $er-
unterfe^en n.,§inuntevfel3en n.
Zsiadac, -dam, -dalem,
vn. imperf.] Zsig,s6, zsiade,
zsiadlem, vn. perf. abfi^en,
abfteigen; — z konia com
^ferbe fteigcn; — z wozu
Dom Sßagen fteigen; — sie,
vr. ftdb fe^en, einen 33oben=
fafe, 3[lieberf(irag erzeugen ;
gerinnen, bicf roerben; —
sie na dol fid^ auf bem SBoben
anfe^en.
Zsiadanie,-nia; Zsiadnig-
cie, -eia, sn. 2lbfi^en n., 3lt)--
fteigen n.
Zsiadlosc, -sei, sing. tant.
sf. ®eronnene(6) n., ©ertnfel n.;
SBobenfa^ m., 3iieberfc^lag m.
Zsiadly, adi. geronnen,
fiufammcngelaufen; nieberge=
f^lagen; -die mleko ©cfiliders
mil(^ f.
Zsiec, -ke, -klem, va.
perf.; Zsiekac, -kam, -ka-
lem, va. imperf. ()erunter=
l^inunter^adEen, abl^aden; 3u=
fammentjadEen.
Zsieczenie, Zsiekanie,
-nia, sn. 3lbl^aclen n.\ 3"=
fammeiiJ^adEm n.
Zsinialosc, -sci,s/. (blaue)
Unterlaufung/, blauer %Ud;
6i;anofe f.
Zsiniec, -nieje, -nialem,
vn. perf. blau roerben, blau
anlaufen; cijanotifd^ roerben;
-niaty blau unb braun unter«
laufen.
Zsiwiec, -wieje, -wialem.t)«.
perf. grou roerben, ergrauen.
Zsondowaö, -duji', -wa-
lem, va. perf. fonbiercn.
Zsondowanie, -nia, sn.
©onbieten n.
Zstateczniec, -nieje, -nia-
lem, vn. perf. gefegter werben.
Zstawiaö, -wiam, -wialem,
va. impicrf.:, Zstawiö, -wie,
-wilem, va. perf. Ijerunter",
^inunterfteHen; — wino do
piwnicy SBein einfeßern, ein-
fcbroten,
Zstawianie, Zstawienie,
-nia, sn. herunter», §in=
unterfteßen n., ©infeUern n.
Zstapic, -pie, -pilem, vti.
perf. ; " Zstgpowa6, -puje,
-walem, vn. imperf. ^inab»,
l^erabfteigcn; abrceic^en ; sukno
-puje baä %\x6) ge^t ein,
läuft xufammen.
Zstgpny, adi. abfteigenb.
Zsun%c, -ne, -nalem, va.
perf. ; Zsuwa6, -wam, -wa-
lem, va. imperf. I^inunter»
fc^ieben, ^erunterfd^ieben, ju=
fammenfc^ieben; — sie, vr.
fic^ jujammenfc^ieben, ju»
fammenrutfc^en.
Zsunigcie, -eia ; Zsuwa-
nie, -nia, sn. 3ufammen=
fdt)ieben w., herunter«, §in=
unterfcl)ieben n.; — sie ua-
bojow wielkopieeowycb 9iü!»
len n., 3flutfc^en n. ber ®td|ten.
Zsuwaki, -köw, plur. tant.
sn. ©efcbiebe n.
Zsychac, Zsychanie, ftel^e :
Zeschnac, Zesehniecie.
Zsylac, fte^e: Zeslac.
Zsyp, -u, pl. -y, sm. 1)
3ufammenfc^ütten n., 3"'
f ammengefd^iittcte(ö) n. ; —
na wojsko, dla wojska 2lrmec=
fontribution/. in 9taturalien;
rozpisac — na wojska eine
giaturalfontribution auäld^rei-
ben, auf bie STontribuenten
^erlegen; 2) ©c^ütt=, Körner»
getreiöe n.
Zsypaö, -pie, -palem, va.
perf.\ Zsypywac, -puje,
-w^Jem, va. imperf. f)er=»
untcrfc^ütten; abfc^ütten; ju»
fammenfc^ütten.
Zsypanie, Zsypywanie,
-Dia, sn. 2lbfd){itten «.; §er=
untetfdt)ütten n.; Sufammcn-
fd)ütton n.
Zsypka, -ki, pl. -ki, sf. 11
©c^üttboben w., ©c^ütte /. 2)
= zsyp dla wojska ftel)e Zsyp.
Zsypowisko, -ka, pl. -ka,
sn. liieröU n., (Sefd^iebe «.;
— muszel 5DhifdE)elgefd^iebe n.
Zszarzac, -rzam, -rzalem,
vn. perf. abnüßen, abfd^aben.
Zszarzanie, Zszarzenie,
-nia, sn. Slbnü^en n., 2lb-
fc^aben n.
Zszczypac
661
Zwal
Zszczypac, -pie, -palem,
va. imperf. ; Zszczypn%c,
-ne, -natem, va. perf. ab»
fneipen.
Zszorowac, -ruje, -walem,
va. j)erf. abfd^euem, roeg»
f($euetn.
Zszorowanie, -nia, sn.
2lbfcf)euern n., ai5egjdE)euern «.
Zszumowac, -muje, -wa-
iem, va. perf. abfd^äumen.
Zszumowanie, -nia, sn.
2lbfcf)äumen n.
Zszycie, -cia ; Zszywa-
nie, -nia, sn. ^\x\a.mmtnv.ä=
t)en M., 3"ffl'nwen|)eften n.
Zszyc, -je, -iem, va. perf.;
Zszywac, -warn, -walem, va.
imperf. jufammennä^en, ju=
fammen^eften.
Zubozec, -ieje, -zaiem,
vn. perf. oeratmen.
Zubozenie, -nia, sn.\ Zu-
bozalosc, -sei, sf. 5ßcrar=
mung /.
ZuboÄyc, -ze, -iyl'em, va.
perf. oerarmen laffen; arm
mactjen.
Zuch, -a, pl. -y, sm.
füf)ner, oerroegener, ftrammer
ÜRenfc^ ; ganzer i?ert, fefc^er,
forfc^er ^unge; ^aubegen m.,
S3ramarba§ m.
Zuchowatosc, -sei, sing,
tant. sf. Sie<ii)dt f., 3Sern)e=
gen^eit /., ßü^n^eit f.; äBra»=
^eit /.; S)ieiftigfett /.
Zuchowaty, adi. ; Zucho-
wato, adv. breift, fütin, mutig.
Zuchwalec, -Ica, pl. -Icy,
sm. iidiv Äert, oerroegener,
frecfier 2Jienfc^, grec^Iing m.
Zuchwalec, -leje, -lalem,
vn. imperf. !etf, fred^, »er=
iceaen roerben.
Zuchwalic, -le, -liiem, va.
imperf. fed, frecf), oerroegen
machen.
Zachwalstwo, -wa, pl.
-wa, sn.; Zuchwalosc, -sei,
pl. -sei, sf. grec^^eit /., Äed»
t)eit f., SSerroegentiett /.
Zuchwaly, adi. ; Zuchwa-
le, adv. fetf, frec^, cerroegeii,
tro^ig.
Zupa, -py, pl. -py, sf.\
dim. Zupka, -ki, pl. -ki, sf.
©uppe /.; — rumfordzka
3tumfotbfuppe, braune ©uppe ;
— kartofiana Äartofeljuppe.
Zupelnosd, -sei, sing,
tant. sf. 3SottflänbtaIeit /.
Zupelny, adi. ; Zupelnie,
adv. DoUftdnbig, nöUig, ganj,
Dotifommen, doÜ.
Zuzycie, -cia, sn. Slb-
nügung f.; 3!5erbraud)en n. ;
Serbrauc^ m.; — szyn 2Ibfclölei=
funq f. ber Schienen.
Zuzyc, -je, -lern, va. perf.\
Zuzywaö, -warn, -walem,
va. imperf. abnü^en, Derbrau=
c^en; ausreiben, abreiben, ab=
rochen; -zyty perbrauc^t, ab»
genügt, au^aerieben.
Zuzyteczniaö, -uiam. -nia-
Jem, va. imperf. ; Zuzy-
tecznic, -nie, -nilem, va.
perf. nü^tidf) machen, jum
Siiufeen anroenben, cerroerten.
Zuzytkowac, -kuje, -wa-
lem, va. perf. nü^tic^ oer=
braud^en.
Zwabia6, -biam, -biatem,
va. imperf. ; Zwabic, -bie,
-bilem, va. perf. fjerbeilotfen,
f)eranlodEen.
Zwabianie, Zwabienie,
-nia, sn. gerbet», §eran=
locfen n.
Zwac, zwe, zwatem, va.
perf. nennen, rufen ; benennen;
— sie, vr. l^eifeen; jak sie
zwiesz? rcie l^ei^t bu?
Zwada, -dy, pl. -dy, sf.
3anf m., ©treit m., |)aber m.
Zwadliwosc, -6ci, sing,
tant. sf. 3onffiici&t /•, ©treit»
jutfit /■., |»änbelfutf)t /.
Zwadliwy, adi.; Zwadli-
wie, adv. ftreitfüc^tig, jän»
fiftf), l)änbelfürf)ttg.
Zwadzic, -dze, -dzilem,
va. perf. §änbel ftiften, ^vo\'\i
erreaen.
Zwalac, -lam, -lalem, va.
perf. bejc^mu^en.
Zwalac, -lam. -lalem, I.
va. imperf. ; Zwalic, -le,
-lilem, 1. va. perf.; l) ein-
reifien, nieberrei^en, ein»
ftürjen, umroerfen, nteber»
[trecfen; — mur eine 2)Jauer
nieberrei^en; — kogo z nog
imnbn umoserfen; kazaJ —
bozyszcza er Iie§ bie ®ö^en-
bilber nieberrei^en; 2) — co
na kogo etro. auf jmnbn
rcäljen, fcf)ieben; -lil cala
wine na mnie er fc^ob bie
ganje ©c^ulb auf mi^; —
na kogo cala robote bie
ganje 3(rbeit auf jmnbn
raäljen; — co z siehie fic^
etro. Dom §alfe fd^'.iffen; 3)
oerrocrfen, für ungültig er«
Kören; sad -lÜ wyrok pierw-
szej instaneyi baä @ertd)t
[)at ba§ Urteil ber crften 3"*
ftanj oerroorfen, umgeftofeen;
4) — kogo imnbn burc^»
tiauen, burc^prügeln; II. —
sie, vr. 1) umfallen, ein-
ftürgen, einfinlen; — sie na
kogo über jmnbn jufammen»
ftürgen; fic^ auf jmnbn ftür»
jen; wszystkie nieszczeäeia
razem sie na mnie -lily aUeS
Unglüd fam über mic^ auf
einmal; 2) jufammenlommen,
jufammenroäljen.
Zwalanie, -nia, sn. 1)
33efc^mu^en «.; 2) Zwalenie,
-nia, sn. ?Jieberrei^en n.,
Dfiieberroerfen n., Umflürjen
n., 9?ieberftreden n.; !5er»
roerfen n.
Zwalczac, -czam, -eza-
iQva, va. imperf.; Zwalczyc,
-cze, -czylem, va. perf. be=
tämpfen, überroinben, be=
fiegen.
Zwalczanie, Zwalczenie,
-nia, sn. Sefämpfen «., Über»
roinben n., 33efiegen n.
Zwallsko, -ka, pl. -ka,
sm. SRuine /., 2;rümmcr pl;
Srümmcrflätte/*.; Sagebruc^ m.
Zwalniac, -niam, -nialem,
I. va. imperf. ; Zwolnid, -nie,
-nilem, I. va.perf. 1) nerlang»
famen, nac^laffen, locferer
machen; — kroku ben ©c^ritt
Derlangiamen; — cugli bie
3ügel nac^Iaffen; 2) linbern,
milDern ; -jncy nerfangfamenb,
milbernb,linbernb; 3) befreien;
— od sJuzby Dom Stenfte
befreien, biöpenfteren; II) —
sie, vr. 1) loder roerben; 2)
fi^ befreien, fic^ frei machen;
= uwolnic sie.
Zwalnianie, Zwolnienie,
-nia, sn. 3>erlanitfamen n.;
aKilbern »., Sinöern n.; S3e=
freien n.
Zwal, -u, pl. -y, sm.
©teinlä^ne/.: ©letfc^ermoröue
/.; ©efc^iebefelb /i.
Zwapniac
662
Zwapniac, -niam, -nialem, '
va. imperr. ; Zwapnic, -nie,
-nilem, va. perf. üetfaKen.^ ;
Zwapnianie, Zwapnienie,
-nia, sn. il>ertol!en n., S3er= j
faüung /. ; — arteryi Sßer= I
laüung / ber Slttcrien.
Zwapniec, -nieje, -malern,
vn. imperf. ftc^ in Äatf t)er=
tDonbeln, oetfalfen.
Zwarcie, -da; Zwieranie,
-nia, sn. 1) Bufammenbrüden
«., gujammenpreffeit n., 3"'
jammentlammern n.; 2) 3"=
fammcnftofe ?«., 2lneinanber=
ptaüen n. (im Kampfe).
Zwaryowac,-yuje, -walem,
va. perf. rerrüdt tcerben. |
Zwaryowanie, -nia, sn. >
35ctrücftl)eit /. \
Zwartosc, -sei, sing. tant. \
sf. ^ufammenbtücfbarfeit /.;
©efd^'loffenfjeit /; Äompa!te(s) ,
«., Äompa!t[)eit /.
Zwartowac, -tuje, -wal^m,
va. perf. burcftblättern, burcf)= \
lefen, burc^ftubicren.
Zwarzac, -rzam, -rzalem,
va. imperf.; Zwarzyc, -rze,
-rzylein. va. perf. 1) fodien,
abfoc^en; 2) qerinnen laffen;
3) beichäbinen, 3ujainmen=
^d^rumpfen laffen, butc^ §iRe
ober Äälte fcf)aben; mröz
-rzyt mlode roslinki bet gl^oft
f)at bie jungen «liftanjen ge»
fdäbigt; 4) — sie.rr. gerinnen;
gar gefoc^t roctben.
Zwarzanie, Zwarzenie,
-nia, sn. 2lbtodien n.: ®i'=
rinnen w.: 3iefc^äbigen n.
Zwasnic, -nie, -uitem, va.
perf. Unfrieben 'fäen, 3er5an= i
fen; — sie, rr. fic^ jerjanfen.
Zwasnienie, -nia, sn. 3«t=
janfen «., aSerfeinben n.
Zwazac, -zam, -zaiem,
va. imperf.; Zwazy<5, -ze, 1
-iylem, va. perf. 1) obroiegen,
abroägcn; 2) erroägen, berud-
fic^tigen, beachten ; nie -iaj
na to nimm feine 9lüdficl)tbar=
auf. mad)e bir aor nic^tä barauö.
Zwazanie, Zwazenie.-nin,
sn. Grroägen n., !öead)ten n.,
$öerüdfic^tigen n.
Zw^chaö, -Cham, -cliatem,
va. perf. roittern, ried^en;
mctfen, baf)inter lommen;
— sie, rr. z kim fid) mit
imnbm »erftänbigcn, mit
jmnbm in SSerbinbung treten. I
Zw^chanie, -nia, sn. Stie- j
c^en «., äöittern «., ^JJJerfen w.; !
— sie gSerftänbigung /. i
Zw'q.tlec, -tleje, -tlatem, vn. \
■imverf. fcfitüac^, jart roerben. i
{ Zwatlenie, -ma, sn. i
1 Zw%tlic, -tle, -tlilem, va.
^jer/". fc^roa^, jart mai^en,
' fd)n>äd)en.
Zwg^tpic, -pie, -pilem, vn.
perf. ütrjanen,ben Tlwt finfcn
laffen; bie 'Hoffnung Derlieren,
feine Hoffnung me{)r traben,
DerjiBeifcIn ; — o chorym einen
S^ranten aufgeben; — o Bogu
an ©Ott Dersroeifeln.
Zw%tpieiiie, -nia, sn.
3roeifei m., Serjroeiflung f.,
: öoffnungslofigfeit f., SSersagt»
^eit /.
Zwerbowa6, -Ijuje, -wa-
Uem, va. i^rf. anwerben. 1
Zwerbowanie, -nia, sn.
I SInrcerben n., Slnroerbung f.
Zweryfikowac, -kuje, -wa-
tem, va. perf. Derifijieren.
i Zwedzac, --^zam, -dzatem,
i va. imperf. ; Zwgdzic, -dze,
1 -dzileir, va. perf. rcegftibitien,
1 entroenbcn.
> Zwgdzanie, Zwfdzeme,
-nia, sn. SSegftibi^en n., (Snt-
raenben n.
Zwfglac, -fflam, -s;]atem,
va. imperf. \ Zwfglic, -gle,
-glilem, va. perf. Deifot)[en.
Zwgglanie, Zweglenie,
-nia, SM. UJeifo^Ien n., S>er=
loblung f. _ ,
Zw^szenie, -nia, sn. iJluö«
id)nüffeln n.
I Zwfszyc, -sze, -szylem,
va. perf. auefc^nüffeln. ^
Zw§z;ac. -i^m, -zalem, va. \
\ imperf.; Zwfzyc, -ie, -Zy-
pern, va. perf. enger ma^en,
! fd^mäler machen, «etfd^mälern,
I ücrengem; — sie, vr. fic^ Der=>
1 enaern.
Zwgzanie, Zw§zenie, -nia,
sn. ©c^mätern «., äJerengen
n., SL^erengung /.
Zwia6, zwieje, zwiatem, va.
perf.-., Zwiewac, -warn, -wa-
lem, va. imperf. herunter«,
t)inuntenDet)en ; sufammen»
rcel)en.
Zwiazek
Zwianie, Zwiewanie, -nia,
sn. öerab=, ^etuntermefjen n.\
3ufammenroe^en n.
Zwiady, zwiad iinb zwia-
dow, phir. tant. sn. Eunb=
fc^aft /., 2luöfunbfc^aftung f.;
na — wyjsc auf Äunbfc^aft
au§ge[)en.
Zwiastnica, -cy, pl. -ce,
sf. Auoda (^f(anje).
Zwiastowa6, -stuje, -wa-
i lern, va. perf. oerEünben,
I oerüinbigen, anfünbigen; be»
I rieten; to -tuje wielkie nie-
j szczescie baö Detfünbigt ein
gro&k Unglüd.
Zwiastowanie, -nia, sn.
58erfünbigen n., aSerfünbigung
y. — Najswietszej Fanny
Maryi Tlaxiä Sserfünbigung.
Zwiastun, -a, pl. -y ober
-owie, sn. aSerlünber m.,
SSetfünbiger m.; — wiosny
'gcüt)Ungsbote m.
Zwiastunka, -ki, 2)1. -ki,
sf. aSerfünbigertn f.
Zwiazac, -ie, -zakm, va.
perf. \ " Zwi^zywac, -zuje,
-walem, va. imperf. }ufam=
menbinben, oerbtnben, binben;
zwiaz ten pakunek sznurem
binbe biefeä ^a!et mit einer
©C^nur; mam -zane rece i^
babe gebunbene §änbe, icö
fann nid)t fo ^anbetn, roie id)
möchte; -zany slowem burcö
®[)renroort gebunben;— cos
w jedna calosc etm. ju einem
©anjm^ binben — czyja
nioc jmntöanacbt einfc^ränfen;
_ sie, vr. fid) »erbinblic^
macben, ficb uerpfli^ten.
Zwi^zanie, Zwiazywa-
nie, -nia, sn. 3uiammm-
binben n., SSerbinben n., Sin»
ben n. , , .
Zwiazek, -zku, pl. -zki,
sm. 1) iüunb w., Serbinbung
/•., 3]erein m.\ — kolejowy
' ©ifenbabnerDetein; — tary-
I fowy 2;arifDerbanD ; — prze-
mysiovvcövv SnbuftrieUen=
' bunb; — hanzeatycki ^anfa-
bunb; 2) «anb «., Sunb m.\
1 — malienski (Sf)ebunb ; -zki
przyjazni a3anbe pl. ber
ig-reunbfcboft; 3) 3uiammen=
I t)ang ?«•', mowa nie nia -zku
Ibie "3lebe ift jufammen^ong»
I
Zwiazkowy
663
Zwiewaö
(o§ ; nie rozumiem -zku miedzy
jednem ZMJsciem a drugiem
tc^ oetfte^e ben 3ufamtncn=
tjang jrDifcf)en bem einen un\)
bem anbeten 3SorfaII nicf)t; 4)
— chemiezuy c^enüi'dje Sjer=
binbung.
Zwiazkowy, adi. 33ereinä=,
23unb=, Serbanbs».
Zwiazkowy, -weo^o, sm.
^Sunbesgenoffe m.: -kowi, ^jZ.
bie Sllianten 2^^-
Zwichnac, -chne, -chna-
lem, va. per/, oerrenfen.
Zwichniecie, -cia, sn.
SSertenfung /.
Zwichrota, -ty, j;?. -ty,
sf. Cyrilla ('^pflanse).
Zwichrza, -rzy, pl. -rze^
sm. Soulamea (^^ftanje).
Zwichrzyc, -rze, -rzyiem,
va. per/. Denoirren, oeriDttrt
madjen; Unruhe ftiften.
Zwicie, -cia: Zwijanie,
-nia, sn. Qniammenvoütn n.,
3ufammenroicfeln n.
Zwic, -je, -Itiia, I. va.
per/.] Zwijac, -jam, -jalem,
I. va. imjjerf. aufruicfeln, auf-
rotnben; ^ufammenroicfeln, 5U=
fammcnrotlen ; — • papier baä
Rapier äufammenrollen; —
nici ben S^^i^" aufroirfeln;
— oböz bas Sager abbrechen;
— zHgle bie Segel eingießen ;
II. sie, vr. 1) fid^ jul'ammen»
rotten, fid^ juiammenrotdcln;
— sie w klebek fic^ in einen
Knäuel jufammenroUen ; liscie
sie -uely bie 93lätter f)aben
[id> jufainmengeroüt; 2) ixä)
beeilen, fid^ fputen, fidb tum=
mein; -jaj sie, bys dzis jeszeze
mögl skonüzyc fpute bic^, ba=
mit bu noc^ ^?ute fertig roirft.
Zwidlowanie, -nia, sn.
2lnjrf)erung f., 2tnfc^[i^ung
/'.; einfc^erimg /., Äerben«
fügung /".
Zwiedzac, -dzam, -dzalem,
va. imperf.\ Zwiedzic, -dze,
-dzilem, va. perf. bejid^tigen,
befuc^en, bereifen; — obce
kraie frembe Sänber bereifen.
Zwiedzanie, Zwiedzenie,
-nia.sn. Sefiditigen «., Öe)u=
d^en «., 53ereiien n.
Zwielmozniec, -zuieje,
-Änialem, vn. perf. mächtig
iD erben.
Zwieracz, -a, pl. -e, sm.
©d)lief[mußfe( wj.,(Spf}in!tec m.
Zwierac, Zwieranie, [icl^e :
Zewrzec, Zvvarcie.
Zwierciadlany, adi. ©pie»
ge[= ; -na sala ©piegelfaal m. ;
-ny kamien ©ptegelftein »2.,
Spiegetfpat m., ©elenit m.
Zwierciadlnik, -a, pl.
-f-y, sm., (Spiegelf)änbler m.;
©piegelfabrifant m.
Zwierciadlo, -dia, pl. -dta,
dim.; Zwierciadelko, -ka,
pl. -ka, sn. ©piegel m.\ —
ptaskie ^plattfpiegel, ^(an^
fpicgel ; — wklesie ^o^lfpieaet,
ilonfaüfpiegef; — wypukle
erhabener epiCiiel, Äonoeij«
fpiegel; — suwakowe ©d)ie=
berfpiegel; — wody Sßoffer=
fpiegel; przegladac sie w -die
fic^ fpiegeln, fic^ im Spiegel
bcfe^en.
Zwierciadlowiec, -wca,
pl. -wce, sm. ©piegelfifd).
Zwierz, -a, sm. Sier n.
Zwierzac, -izim, -rzfilem,
va. imperf. ; Zwierzyc, -rze,
-rzytem, la. perf. »ettrauen,
anoertrauen; — sie, vr. fid;
annertrauen.
Zwierzanie, Zwierzenie,
-nia, sn. Üiertrauen n., 2ln=
oertrauen n.\ ©eflänbniö n.
Zwierzchni, adi. D6er= ;
-nie odzienie Dberfleibiing /.;
warga -nia Dberlippe f.
Zwierzchnictwo, -etwa,
sn. Dbennac^t /., Dbcr^err-
fc^aft f.; Dorgpfe^te Seljörbe';
Dbtigfeit f.
Zwierzchniczka, -i, pl.
-i, sm. SJorgefeljte /.
Zwierzchnik, -a, pl. -cy,
sm. SBorgeie^te(r) m.
Zwierzchnosc, -sei, sing,
tant. sf. Dbtigfeit ^: t)orge=
fe^te 33eprbe, Dberbeprbe /.
Zwierzg, -cia, pl. -ta,
sn. ; dim. Zwierzatko, -ka,
pl. -ka, sn. Ster n., Sierc^en
n.\ dzikie — roilbes Sier.
Zwierzfciec, -cieje, -cia-
lem, vn. imperf. Dcrtieren.
Zwierzgcosc, -sei, sivy.
tant. sf. 2terifc^e(ä) n.; tieri-
jcfteö, Diebifdjeä äl5efen, S3er=
tiertf)eit /.. Seftialität f.
Zwierzgcy, adi.; Zwie-
rzfco, adv. tierifc^, ine^ifc^;
-p,e iustyukta tietifrfje ^nftin!»
te; krölestwo -ce Jierreid^ «.;
-ce kofo Sierfreiä m.
Zwierzgtokrzew, -u, pl.
-y, sm. 'i^iflanjentier n.,
3oop[)i;t m.
Zwierzokrzew, -u, pl. -y,
sm. ^flanjenticr n., Sier»
pflanse /.
Zwierzostan, -u, pZ. -y,
sm. 3;ietftanb m., %mht-
flanb m.
. Zwierzyna, -ny, sing. tant.
sf. 1) )SL\[t> n., äBilbbret «.;
2) 'äÜilbbraten m.
Zwierzyniec, -iica, ^^Z.
-iii-e, sm. 1) Tiergarten in.;
2) Sierfreiä »/., ,'^ODiafus ?«.
Zwierzyncowy, adi. %\ii=
gaTten=; 2:ier!teiS'.
Zwiesic, -sze, -silem, va.
perf. ; Zwieszac, -szam,
-szalem, va. imperf. I^inunlers
f}ängen; — gtowe ben 5Topf
hängen laffen; — u?zy bie
C^ren l^ängen laffen; — nos
(na kvvinte) fc^lec|t gebaut fein;
— sie, vr. r)ininiter[)angen.
Zwieszanie, Zwieszenie,
-nia, sn. ^erab[)ängen ii.
Zwieszczaö, -szczam,
-szczatem, va. imperf. ; Zwie-
sci<5, -szcze, -sciiem, va. perf.
Dcrüinben, anfünbigen.
Zwieszczanie, Zwieszcze-
nie, -uia, sn. Slnfünbigen n.,
SJetfünben n.
Zwiesc, zwiode, zwiodlem,
I. va. perf.\ Zwodzic, -dze,
-dziiem, I. va. imperf. 1)
5ufammenfü[)ren, jufammen-
bringen; 2) herunter-, ^ir=
unterführen, [jerobiü^ren; 3)
trrefüliren, täufd^en, oerleiten,
»erführen; 4) — most bie
3ugbtüde nieberlaffen ; most
zwodzony '^'ü.o.hxMt f.\ II. —
sie, vr. fid) töufcben, ific^ irren.
Zwietrzaö, -trzam, -trza-
lem, va. imperf. \ Zwietrzyö,
-trze, -trzyiem, va. perf. auä»
toittern, außfpüren.
Zwietrzanie, Zwietrze-
nie, nia, sn. iUusroitlern ».,
2lu§fpürcn n.
Zwietrzeö, -trzeje, -trza-
lem, vn. perf. uerroittem; fic^
üetflüc^tigen.
Zwiewaö, Zwiewanie.
fiel^e: Zwiac, Zwiauie.
Zwiezienie
664
Zwora
Zwiezienie, Zwozenie,
-nia, SU. ^ufammeiifü^ten n.,
Sufammenbringen n.; $er=
unterfai^retx n.
Zwie^c, zwioze, zwiozl'em,
va. pcrj. ; Zwozic, -ze, -zi-
lem, va. imperj. l^erunter»,
^erabfü^rcn, f;erunterfa^ten ;
gufammenfü^reu ; — zboze
do stodoly baä ©etreibe in
bie ©c^eune einfal^ren.
Zwigdlosc, -sei, sing. tant.
sf. SBeltbeit/., aSerroelft^eit/.
Zwigdly, adi. ; Zwif die,
adv. vodt.
Zwigdnigcie, -cia, sn.
Sßelfen n.
Zwigkszac, -szam, -sza-
lem, va. imper/.\ Zwig-
kszy6, -sze, -szyfem, va.
perf. »ergrölern; — naklad
bie 2luflage oergröBetn; -szone
wydatki bie Dergrö^erten
2lu6ga6en; — sie, vr. ficfi
Dergtöfeftn.
Zwigkszanie, Zwigksze-
nie, -nia, sn. SSergröfiern n.,
SSergröfeerung /'.
Zwigzlosc, -sei, sing. tant.
sf. S3ünbtgfcit /., ©ebrängt»
t)eit /.; — wegla unjcr=
Hüfteter jlo^tenpfeiler.
Zwigzly, adi.; Zwigzle,
adv. bünbig, gebrängt.
Zwijadlo, -dia, pl. -dia,
a«.; dim. Zwijadelko, Ika,
pl. -ika, sm. ©arnrainbe /.
Zwiklac, -klam, -klalem,
va. perf. uerroirfetn.
Zwiklanie, -nia, sn. Set»
njicfeln n.
Zwilgn^ö, -gne, -gDalem,
vn. perf. naß, feucf)t roetben.
Zwilgocic, -ce, -ciJem, vn.
perf. naß, feud&t machen.
Zwilgotniec, -nieje, -nia-
tem, vn. imperf. feucht roerben.
Zwilzac, -Äam, -iaiem,
va. imperf. \ Zwilzyc, ie,
-Äyiem, va. perf. beneiden, bt'=
feucbten.
Zwilzanie, Zwilzenie,
-nia, sn. iöene^en n.
Zwilupa, -py, pl. -py, sf.
Dolichos (^flan;ie}.
Zwin^ö, -ne, -nalem =
Zwic.
Zwini%tko, -ka, pl, -ka,
an. SBünöel «., ^atet n.
Zwini§cie, -cia, sn. =
Zwicie.
Zwinnosc, -sei, sing. tant.
sf. Seöenbigfeit/., glinf^eit/.
Zwinny, adi. ; Zwinnie,
adv. fitnf, be^enb.
Zwisac, -sam, -salem, vn.
imperf.; Zwisn^c, -ce, -na-
iexv, vn. perf. ^erunter=,
^erabl)ängen; ^erab[tnfen, nie=
beifinfen ; fc^laff pnqen.
Zwisanie, -nia; Zwisnig-
cie, -eia, sn. |)erab=, §in=
unterfangen «.; ^erobfinten
n., Slteberfinfen n.
Zwislosc, -sei, sing. tant.
sf. |)erab= §erunterf)än=
genbe(s) n.
Zwisla, -sli, pl. -sie, sf.
Duwane (^flanje).
Zwiälik, -a, pl. -i, sm. Ano-
modoa 0i)Joo2gattung).
Zwitek, -tku, pl. -tki, sm.
Sßicfet m.; Sufammenge»
n)icfelte(5) n., ^u\AmminQi=
roate(§) n.] SRotte /.; ©c^rift-
rolle.
Zwlec, -ke, -klem, I. va.
perf.' Zwlekac, -kam, -ka-
lem, I. va. imperf.:, 1) üer»
fc^tcppen, in bie i?änge sieben,
jaubetn, Derjögern, oersietjen;
dlaczego -kasz z odpowiedzia
rcarum jögetft ju mit ber 3lnt=
rcort; nie -kaj ani chwili jau»
bere nid^t einen 2tugenbltcf ; 2)
fjetunter=, abäie^en, herunter»
fd)Ieppen; — pok-iel bie
a3eltiDüfd)e abstellen; — z kogo
odziez jmnbm bie Äleiber
f)erunteräiet)en; 3) äufammen=
fc^ieppen; ir. — sie, vr. fic§
^erunterfdileppen, mü^fam Don
ber feööe ^erabfontmen.
Zwlekanie, Zwleczenie,
-nia, sn. 1) Räubern n., 30=
gern n. ; 2) Slbjie^en n., ^er«
unteräieijen n., herunter»
jc^leppen » ; 3) 3ufammen=
fc^teppen.
Zwloka, -ki, pl. -kl, sf.
3ögerung /., Sßerjögerung /'.,
U3er|pälung /.; bez -ki o[}ne
33er jUg; rzecz nie eierpiaca
-ki eine unauffd^iebbare Sacfie;
-ka niebezpieczna ®efaf;c im
SSerjuge.
Zwloki, -kow, plur. tant.
.m. i.'eic^nom m., fterblic^e
Überrefte.
Zwloczenie, -nia, sn. =
Zwleczenie.
Zwloczyc, -cze, -czylem,
va. perf. = Zwlec.
Zwlokniec, -nieje, -niatem,
vn. perf. faferig rcerben.
Zwodnica, -ey, pl. -ce,
*/. ; Zwodzicielka, -ki, pl.
-ki, ,«/. ; Zwodniczka, -ki,
pl. -ki, sf. 58eifü^rerin f.
Zwodnictwo, -wa, sinij.
tant. sn. SSeifüfjning /., 33e»
rücfung /, %xva, m.
Zwodniczy. Zwodny, adi.\
Zwodniczo, Zwodnie, adv.
r)erfül)reri)ct), irrcfü^renb,
betüdenb, trügetifd^.
Zwodzenie, Zwodzic,
ftefte: Zwiedzenie, Zwieac.
Zwojek, -jka, pl. -jki, sm.
Barbuia (5JJooögattung).
Zwojowaö, -juje, -watera,
va. perf. befrtegen, befiegen,
Be;(rcingen.
Zwojowanie, -nia, sn.
Sefriegen «., 33;ficgen n.,
Sf^iringcn n.
Zwolennictwo, -wa, sing,
tant. sn. Süngcrfc^aft /., Sin-
!)änger|c^aft /.; Slnfjang m.,
Partei /.
Zwolenniczka, -^\, pl. -ki,
sf. 2ln^ängerin /., '-liaitei»
gängerin f.
Zwolennik, -a, pl. -cy, sm.
Stnbänger m., ^Parteigänger m.
Zwolna, adv. tangfam,
anmä[)licf); nac^ unb na^.
Zwolnic, Zwolnienie,
fiebe: Zwalniac, Zwalniauie.
Zwolniec, -nieje, -niatem,
vn. perf. longfanier roerben;
leicfiter, (oöetfr roerben.
Zwolac, -lam, -talem, va.
perf. ; Zwolywac, -faje,
-walem, va. imperf. jufami
meniufen, berufen; — sejm
ben Sanbtag jufammenbe-
rufen; — eala siui^be baä
ganje 2)ienftperfonaI ju^
fammenrufcn.
Zwolanie, Zwolywanie,
-nia, sn. ;^Vi\(xmm'i\\x\x\in n.,
^Berufung /'.
Zwomitowac, -tuje, -wa-
lem, va. perf. erbrechen.
Zwora, -ry, pl. -ry, sf.
©c^liefje /;, 2lnfer m., Älommer
f., 3iüinge /.; — u piasty
33anbage /.
Zworka
665
Zwyczajny
Zworka, -ki, pl. -ki, sf.
Süc^fe/., ©taubjäöen^alter m.
Zwornik, -a, pl. -i, sm.
©eiuölbftein m., 2ßöl6ftein m.,
<fteil[tein m.\ — sklepienia
©eroölbfci^lufeltein.
Zwoszczyk, -a, pl. -j,
sm. ruffifc^cr g-ul^tmann.
Zwoziö, Zwozenie, ftef)e:
Zwiezc, Zwiezienie.
Zwod, zwodu, yl. zwody,
sm. 1) ^ugbrücEe/., gaülür/.;
2) ©ammhing /.; — praw
©efe^esfammlung.
Zwoj, zwoju, pl. zwoje, sm.
1) Änäuet m., Sujammenge»
Toate(ö) n., 3u[ammengeroidet«
tc(ä) n., Umroidfelung /.; 2)
©angtion n.; 3) Söinbung /.,
©e^irnroinbung; 4) Überbein
«,; 5) 3?anöDer3ietung /.,
ginfaflung /.
Zwöz, zvvozu, 1)1. zwozy,
sm. ; Zwo^ba, -by, yl. -by, ä/.
einfahren n., 3uiammen=
fahren n., ^ereinfal^ren «.,
in bte ©c^eune.
Zwozka, -ki, p?. -ki, sf.
2lnfa[)ten 7i., Slnfu^r /.
Zwracac, -cam, -calero,
va. imperf.\ Zwröcic, -ce,
-cilem, va. -perf. 1) jurücE»
geben, jurüderftatten, raieber»
geben, jurüdEfteUen; -cono mi
pieuiadze bez najmniejszej
trudnosci man %(xi mir baä
©etbol^nebie geringfte©c^n)ie=
rigfeit jurücterftattet; -cam
z podziekowaniem poiyczona
mi ksialke tc^ gebe baä mir
gelietiene "Suc^ mit 2)anE
jurücf ; 2) fic^ übergeben, auä*
brechen, au§)peien; ,3) ten!en,
einlenfen, I)inlenfen, ridjten,
l^tnrid)ten ; — wzrok na
CO baä SUige auf ctrc. richten;
— czyjas uwage na co
imnbä aiufmertfamfeit auf
etro. lenlcn; II. — sie, vr.
fid^ roenben, fic§ tickten;
nie wiem do kogo sie w tej
sprawie mam — ic^ meife
nic^t, an roen icf) mid) in
biefer ©ac^e lücnben foH.
Zwracanie, Zwrocenie,
-nia, sn. 1) 3urücfgeben n.,
3urüdetftotten n., Surüd»
fteUen «., Sßiebcrgeben n. ; 2)
Senfen m., Sftic^tcn n.; 3) 2lu2=
Brechen n., SHuSfpeien n.; 4)
Söenben n.
Zwrot, -u, pl. -y, sw. 1)
SBüderftattung /., (grfa^ w.,
^urücfgabe /., SRüdfgobe /.;
2) Umfel^r m., Umtenfen n.;
w prawo — red^tä fd)menfen;
3) ffiiebcrfe^r /., gUtdfe^r /. ;
4) Krümmung/., Siegung f.\
5) SBenbung f.
Zwrotka, -ki, pl. -ki, */.
©tropfe f.
Zwrotnia, -ni, pl. -nie,
sf. Sre^fcfiemel w., Sippftod' m.
Zwrotnica, -cy, pl. -ce,
sf. Sßec^i'tl m., aßei^e /'. ; —
aügielska engUfc^e 2L'ei($e ; —
samodzia^ajaca felbfltätige
2ßei^l'd;tene; — w lewo 2ints=
roeic^e; — w prawo SRec^t^»"
meiere; — wjazdowa (Sin"
faf)rtän)eid)e; — wyjazdowa
aiuöfafjrtgraeid^e, 2(usfQ[)rl§=
mec^fet; na -ce nac^ ber
©pi^e; ze -ey gegen bie
©pt^e.
Zwrotniczy, -czego, pl.
— , sm. Ul'eic^enroäc^ter m.
Zwrotnik, -a, pl. -i, sm.
1) 2Benbetret§ m., SBenbe»
jirtelm., äiquator ?».; 2)©tein=
brefier m.; 3) Sßec^fel ?«.,
3unge /., 2luäroeid)fd)iene /.;
4) tDec^felnbe ©teuerurg.
Zwrotnikowy, adi. 3^?nbe«
!rei§=>, 3üenbe^irfe(=.
Zwrotnosö, -sei, sing,
taut. sf. 1) ©eraanbt^eit /'. ;
2) SlUotropie /.
Zwrotny, adi. ; Zwro-
tnie, adv. 1) jurütf», um»
fefirenb, 2)rf^=,2Benbc=,Äef)r=;
punkt — SBenbepunft w;.; 2)
aßotropifc^.
Zwycigski, adi. Zwycig-
sko, adv. fieg^aft, fiegreicD,
©icger=, ©iegeä»; -sko wyjsc
z wallii ficgrei^ au§ bem
Kampfe fierrorge^en; -ski wie-
niec ©iegcöfranj w.; -ski
okrzyk ©iegeägefc^iei n. ;
-ska piesn ©iegfsUeb n.
Zwycigstwo, -wa, pl. -wa,
sn. ©leg m.; — na calej
linü ©ieg auf ber ganjen^Si»
nie; oduiesc — Den ©ieg
baoontragen; — - przechyla
sie na nasza strone ber ©ieg
ne'igt fic^ auf unjerc Seite;
po owem pamietuem -stwie
nad^ fenem beniroürbigcn
Siege.
Zwycigzca, -zcy, pl. -zcy,
sm. ©ieger m.
Zwycigiac, -4am, -äalem,
va. im perf. ; Zwycigiyö, -ie,
-iylem, va. perf. befiegen,
ben ©ieg baoontragen, fiegen,
überrcinben; dzis -iylismy,
lecz kto wie, co jutro bedzie
^eute ^aben mir gefiegt, aber
roer roeifi, n)aä morgen fein
roirb ; — wszystkie trudnosci
alle ©c^roierigfeiten übetroin»
ben; — swe namietnosci feiner
Seibenfd)aftcn 6err roerben; —
kogo w czem jmnbn in etro.
übertreffen; -iony befiegt
Zwycifzanie, Zwycig^e-
nie, -uia, sn. ©iegen ?i., 33e=
fiegen «., Überroinöen n.
Zwycigzny, adi. beftegbar.
Zwycigzyjad, -u, pl. -y,
sm. (Cynanchum vincetosci-
cuin)©ctiroalberourä/.,iioten3=
traut n., ^unbäroürger ?«.
Zwyczaj, -u, pl. -e, sm.
Sraudi TW., ©eroof)n^eit /.,
©itte /"., angenommene 2lrt
unb aßeife; staroiytny — ein
altertümlicher Srau^; nie
znam tego -ju tc^ fenne biefe
©itte nid;t; nie mam tego
-ju ic^ f)abe biefe ©eroo^n-
l)eit nic^t; wejsc w— in ©e=
braud) fommcn, jur ©eroolin-
f)eit roerben; to stato sie
u mnie -jem baä ift bei mir
gur ®erool)n^eit geroorben;
trzeba sie trzymac -ju man
mufe fid) 'nac^ ber Sitte rid)=
ten; za— geroöbntic^ ; nad—
überaus, ungeroöljnlic^, au^er-
orbentlid).
Zwyczajnosc, -sei, sing,
tant. sf. ©eroö^nUc6c(6) n., ®e»
bräuc^lid)e(ä) «.; ©eroölinlic^-
leit f.
Zwyczajny, adi. ; Zwy-
czajnie, adr. genjij^nlicö,
gebläud)licff, üblic^; -nie kon-
cza sie te rozprawy w prze-
cia'gu "trzech dni geicötjnti^
roerben biefe Ser^anDlungen
binnen brei 2:agen ju önbe
aefüf)rt; -na kara bie geroöl)n-
lic^e ©träfe; to dose -ne
zjawisko .baö ift eine jiemlicfi
fteroöl)nlic^e lgrid)einung; pro-
fesor — otbcntlic^er ^^to»
Zwyczajowy
666
Zzymanie
fefjor; — nadzwyczajny
ou^erorbentlid^er ^^rofeffor.
Zwyczajowy, adi., Zwy-
czajowo, adv. ®en)ol^nf)eitä';
prawo-we ©eiüol^nl^ettärec^t w.
Zwydrzec, -drzeje, -drza-
Icm, vn. perf. totlD, bofe,
unbänbij^ roeröen.
Zwyklosc, -sei, sing. tunt.
sf. ©en)öf)n[ic^e(ä) n.
Zwykly, adi. ; Zwykle,
adv. geiPÖl^nlic^, a,tvoo^ni,
Üblic^; wszystko szlo -lym
trybem alles ging feinen ge=
ttjol^nten @ang; -kle tak sie
dzieje gen3öf)niicf) gefrfjiel^t eg fo.
Zwyknq,c, -kne, -kfem, vn.
perf. geroo^nt fein, pflegen;
uie -klein klamac ic^ ]jftege
nic^t 3U lügen; zwykf prze-
siadywac nad ksiazkami noce
cale er pflegt nächtelang über
ben Suchern ju oerbringen.
Zwyrodniec, -nieje, -nia-
ieni, vn. perf. et'.taiten, auö=
arten.
Zwyrodnienie, -nia, sn.
2lueuttung /., ©ntartung /.
Zwyz, adv. unb praep.
mit bem jioeiten g-all; in bte
§ö|e; oben-, oberhalb; über;
— rzeki oberhalb be§ y-Iuffeä ;
— tysiaca über tanfenb.
Zwyzka, -ki, _^Z. -ki, sf.
1) Überfct)Ufe; 2) 2tgio n., Sluf»
gelb n.
Zybet, -u, pl. -y, sm.
Sibetfa^e /.
Zydel, -dla, pl. -die, sm.
^ritlcf)e /.-, Seffel m., <S)<i)i=
mel m.
Zydzan, -a, pZ. -y, sm.
©JMan m.
Zygmarek, -rka, pl. -rki,
8171. «sigmarärourset /:
Zygzak, -u, pl. -i, sm.
Qxdüad m.
Zysk, -u, pl. -i, sm. ©e»
ratnn w., SSortetl m,\ (Se=
n)inft TM., Profit m.\ jego
chec -u nie znala granic
feine ©en)innfud)t fannte feine
©renjen; wiele ci to przy-
nioslo czystego -u? roieoiel
reinen ©eroinn l^at eä bir ge«
bracht?; trzecia czesc -u
odstepuje dla biednych ben
brüten Seil beä ©etütnneä
trete id^ für 2lrme ab; chciwy
-u gen)tnnfücf)tig.
Zyskac, -skam, -skalem,
va. perf. ; Zyskiwac, -skuje,
-waiem, va. imperf. ge=
roinnen, ©eroinn, SSorteil
üiel^en; -katbym wiele na
tem urzadzeniu ic^ JDÜrbe
bei biefer ©inrid^tung fel^r
Diel profitieren; mozesz tylko
— na tem bu fannft babei
nur geroinnen; — czyje za-
ufanie fmnbä S^ertrauen ge=
roinnen.
Zyskauie, Zyskiwanie,
-nia, n. ©eroinnen «., ^ro=
fitieren n.
Zyskownosc, -sei, sing,
taut. sf. iJ>orteiU;aftigfeit f.;
Jtentabilität /.
Zyskowny, adi.'^ Zysko-
wnie, adv. Dorteil^aft, ge=
rotnnreid^, geroinnbringenb.
Zyz, Zyzowaty, Zyzowa-
tosc = Zez, Zezowatosc, Ze-
zowaty.
Zziajac, -jam, -jaletn, va.
perf. erbifet, erfd)öpft tna(^en,
-jauy err^igt, erfd^öpft, aufjer
Uttcm, atemtoä; — sie, vr.
erE)ifet, erfcböpft roerben, aufier
2ltem fommcn.
Zziaznienie, -nia, s».
förnige ©eroebgentartung.
Zzigbic, -bie, -bilem, va.
perf. mit .<?älte Durd^bringen,
erfätten laffen.
Zzigbnac, -bne, -bnalem,
vn. perf. oor Äälte erftarren.
Zzigbni§cie, -cia, sn. @r=
falten «., (grfältung /.
Zznc, -je, -lern, va. perf. ;
Zzuwac, -warn, -walem, va.
imperf. auö5iel)en, abjtel^en,
^erunierjie^en (oon ber 3-u|=
bctleibung).
Zzuwacz, -a, pl. -e, sm.,
^lünberer m., Seuteau5=
gielier m.
Zzuwadlo, -dla, pl. -dla, sn.
©tiofeltnec^t m,
Zzuwalnia, -ni, pl. -nie,
*/. 2tuofIeibeftübc^en n.
Zziiwanie, -nia, sn. 2luS=
3iel)en «., 2lusfleiben n.
Zzarcie, -cia, sn. 2luf=
freffen n.
Zz^c, ze:?:ne, ze^nalem, va.
perf. abmäßen, abfic^eln, ah'^
ernten.
Zzeradlo, -dla, pl. -dja,
sn. St^mittel n.
Zzgcie, -cia, sn. 3lbmäl;en
n., (grnte /., ©c^nitt m.
Zzolkn^c, -kne, -klem,
vn. perf. gelblid) roerben,
oerailüen.
Zzolknigcie, -cia, sn. 33er=
gilben m.
Zzonac, -ne, -nalem, va.
perf. roegtreiben, roegjagen;
jufammentreiben.
Zzucie, -cia; Zzuwanie,
-nia, sn. ^iitamn n.\ §cr<=
unterfauen n.
Zzuc, -je, -lern, va. perf. ;
Zzuwac, -warn, -walem, va.
■imperf. geifauen; l)eruitter=,
t)tnunterfauen.
Zzuzlac, -zlam, -zlalem,
va. imperf. ; Zzuzlic, -le,
-lilem, va. perf. oerfdjtaden.
Zzuzlenie, -nia, sn. Ser=
fc^ladung /.
Zzycie sig,-cia; Zzywanie
sig, -nia, sn. ^nfommenlcbea
n., einleben n., lSingeroöf)ncn.
Zzy6, -je,-lem, va. imperf. ;
Zzywaö, -wam, -walem, va.
imperf. jufammenleben, ein»
leben, gewönnen; — sie, vr.
fic^ einleben, fic^ angeroölinen.
Zzycie sig, -cia ; Zzy-
wanie sif, -nia, 6». 3"lfl'«'
menleben n., ®ingeroöl)nen n.
Zzymac, -mam, -malern,
va. imperf. jufnmmenbrücfen,
jufammentüinben; — czolo
bie ©tirn runjeln; — ra-
cniona bte 2ld^feln suden; —
sie, vr. feine Unjufriebenfjeit
burc^ ©ebärben ju erfennen
geben, unroillig, aufgebracht
roerben.
Zzymanie, -nia, sn. '^vl--
fammenbrücfcn n., ^ufammen-
roinben ?(., SRuujeln n.; —
sie ^oxn m., ätrger m.
667
jagiew
Z, Dorle^ter 93u^ftabe be§
pointfcften 3(Ip[)abets.
Zdzieblowaty,ac?i. l^almig,
^Qtms; -te rosliny Sjttamt«
neen pl., Sananengeroäc^fe pl.
Zdzblo, -bla, pl. -bla, s?w. ;
rftTw. Zdziebelko, -ka, pl.
-ka, sn. $alm ot.; ©plitters
^en ?j.; — puszczac in bert
§a[m gef)en; ani -bla nic^t
einen Strofj^atm, nic^t baä
minbefte.
Zle, adv. fd)(ecf;t, fdglimm,
arg, übel, 5öfe; to sie musi
— skonczyc baä mufe fd^lec^t
enben ; to — a tamto jeszcze
g-orzej ba§ ift fcl^lecf)t unb jeneä
ift no(^ ärger; — wypadto
eä ift fdöle^t auägefaCen;
nie — nid^t fc^IedE)t; to dose
— baä ift fc^Iimm genug ; —
sie sprawowac fi^ f(^(ecf)t
aufführen; — komu zyczyc
jmnbm übelrooCen; — sie
z.
miec fic^ nid^t iDol^t füllen;
ja tego tak — nie myslaiem
ii) fiabe eä nid^t fo böfe ge=
mei_nt.
Zrebczyk, -a, pl. -i, sm.
gotilen n. (im jroeiten Qa^re).
Zrebic sig, -bie, -bilem,
vr. perf. fohlen, go^len
loerfeti.
2rebica, -cy, p/. -ce, sf.
©tntenfo^len n.
Zrebig, -cia, p>l. -ta, sm.
g'otilen n., ^^üÜen n.
Zrebiec, -bca, pl. -bce,
sm. 4)engftfol^[en n.
Zrebna, -bnej, pl. -bne, j
if/. trächtige ©tute. |
Zrenica, -cy, pl. -ce, sf.
SCugenftern m., ^upilte f. ;
strzedz kogo jak -cy w oku
jmnbn rate ben 'Jlugapfel
{)üten.
Zreniczny, adi. ''^upiüen=,
Slugenftern--.
Zrodlany, adi. Duellen«;
woda -iia Queltenroaffet ;;.
Zrodlisko, Zrodlowisko,
-ka, pl. -ka, sH. trüber
Quell, QucUengrunb ?«.,
Queübrud^ m.
Zrodlisty, adi. üoH Cluet-
len, queUenreic^.
Zrodlo, -dia, pl. -dla, sn. ;
dim. Zrodelko, -ka, pl. -ka,
sn.\ 1) Quelle./., Quell w. ;
33otn m.] 93runnen m.;
wiem to z pewnego -dfa ic^
roeifs eä auä fieserer Queüe;
2) Urfprung m.
Zrodloslow, -stowa, pl,
-sJowa, sm. 1) ©tammirort n.,
UriDort, Stamm m. ; 2) (Sti)mo=
logie /., SäJortfotfc^ung /.
Zrodlowy, adi. Quellen-;
badania -owe QuelIenfor=
fcfiung /.
Z, le^ter 55ud^ftabe bes
pol_nif(^en Sllpl^abetö.
2aba, -by, pl. -by, s/.;
dim. Zabka, Zabeczka, -ki,
pl. -ki, sf. 1) grojd) m.; —
drzewna, zielona Saubfrofc^;
— ziemna, parszywa, niema
Är()te /.; — rogata £tein=
IriJte; — wodna, ogrodowa
SBaffer», ©artenfrofc^; 2)
Änirpg m., Heiner SJenfd^; 3)
@ef c^roulft /. unter ber 3""92 ;
gröfd&teingefcbroulft.
Zabi, adi. grofc^s Kröten' ;
— skrzek grofc^laic^ m.\ —
kamien ^rötenftein m. ; —
Bsiek j^rofc^bijj m.\ — kwiat
58utterbtume /. ; — polej
SBac^bungen m. ; -bia mieta
Sldferminje /.; -bia noga
©umpffünfblatt n.\ -bie gron-
ko S8rucf)fraut «. ; -bie oczko
SJergi^meinnic^t n.; -bie iylki
grofc^abern pl.\ -bie kosmy
©torc^fc^nabel m.
Zabi§, -iecia, pl. -ieta ;
Zabi|.tko, -ka, pl. -ka, sn.
ilautquappe /., junger grofd^.
z.
Zabiniec, Zabieniec, -nca,
pl. -nee, sm. 1) ^yrofc^lad^e
/.; 2) grofc^löffel w.; 3)
äßafferroegeric^ m.
Zabka, -ki, pl. -ki, sf. 1)
fiel)e: Zaba; 2) fletne Älam»
mer.
Zabnica, -cy, i^l- -ce, sf.
grofd^fijd) m.
Zabnik, -a, pZ, -i, sm.
fc^arfer ^a.i)nix\]\x^, Slnlel»
blume /.
Zaboglow, -glowa, pl. -gto-
wy. sm. grof^fopf m.
Zabojaszczur, -a, pl. -y,
sm. ^-roicfieibec^fe /., '^<i)t'ijX)o-
fauru^ m.
Zaboryb, -a, pl. -y, sm.
©ecteufel m..
Zabot, -n, pl. -y, sm. S^'
bot M., ©pi^enfraroatte /.
Zachnac sig, -ebne, -chna-
lem, va. perf. \\6) fträuben.
Zaden, -dna, -dno, pro-
nom. indef. {ein(er), feine, fei-
nies); — czl'owiek tegonie po-
trafi fein 3Jienfc^ roirb eö tref-
fen ; -daa sila mnie do tego nie
zmusi feine Sliad^t n)irb mtc^
baju jiöingen ; -dnym spo-
sobem, -dua miara feinesfaUs ;
nie mam tarn -dnego wptywu
ic^ f)abe bort gar feinen ©influfi.
Äagiel, -gla ober -glu, pl.
-gle, 67«. 1) ©egel n. ; ©c^iff n.
(bilbl.); — spuscic ©cgcl ftrei»
d)en, abfd) lagen; — rozwinae
bie Segel aufjpannen; -gle
podnieHc bie ©egel auf^iffen;
zwinac -gle bie ©egel ein»
jic^en; -gle zwrocic za wia-
trem bie ©egel nac^ bem
aSinbe rid;ten, entfcf)lagen,
DüUbraffen; w pelue -gle ni-
szyc mit »ollen ©egeln ab»
faijrcn; 2) ©egelgeroölbe n. ;
3) ©egelflügel m.
Zagielek, -tka, pl. -tki,
sm. 1) fleineä ©egel; 2) @au-
menf}aut /., (Saumenfegel n.;
3) g-a^ne f. in ber fc^metter»
lingöförmigen SJtumcnfronc.
Zagiew, -gwi, pl. -gwie,
sm. glüfienbes Äof)lenftücf,
0tut /.: geueric^roamm m.,
3unber »?., ^ünbfc^nur /.,
i^aglica
668
Zarloctwo
©id^etfjeitsUmte; gacfel /.; —
-wojny bie ^riegofodcl.
5]aglica, -cy, pl. -ce, s/.
©egelträger m.
Zaglik, -a, ^Z. -i, sm. ©e=
gelfifd) m., ©egelmujdiel /.
Zaglisty, adi. mit Segel
»erfeljen ; jegelförmtg.
Zagloscig, -a, pl. -i, ^m.
©c^iffgDoael TM.
Zaglownik, -a, pl. -cy,
5w. 1) ©egelmad^er m.\ 2)
©egier m.
Zaglowy, adi. ©egel«; -we
pJotno ©egeltud^ n.
Zagwin, -u, pl. -y, sm.
Aubetia (^flanje).
Zak, -a, pl. -cy ober -ki,
sm. ; dim. Zaczek, -czka, pl.
-czki, sm. 1) Settetjc^üler m.,
Settetftubent m.; ©d^ulfnaße
m. ; 2) gifc^reufe /.
Zakiet, -u, pl. -y, sn.
Socfelt «., ^ade f.
Zakowski, adi. ©d^lKer».
Zakowstwo, -wa, sing,
tant. sn. ©c^ülerl^aitig!ctt /.,
ünabin\tvii(i) m.
Zakula, -Ij, pl. ly, sm.
©amt=, ©tubentenblumc /.
Zal, -u, pl. -e, sm. 1) Selb
n.; ^erjletb, Äummer m.;
©ram m.; SOBe^mut /., Seib«
lUejen n.; — sw6j komu wynu-
rzyc fein Setb imnbm flogen,
vox jmnbm ausfd)ütten; —
mnie bierze äise^mut cr=
greift mid^; — mi ciebie bu
tuft mir leib ; ledwo mi serce
z -u nie pekuie baä ^erg
möc|tc mir oor ®ram jer=
fpringen; niech ci tego —
nie bedzie laf( eö bir nid^t
leib fein; — mi kosztöw i
pracy eä ift mir leib um bie
Soften unb um bie 2Jr5eit;
nie mam do ciebie -u o to ic^
trage eä bir nic^t nac^ ; umial
opanowac swoj — er Dcrftanb
feinen ©d)merj ju bel^errfc^en;
2) SBebauern n.; ogölny —
towarzyszyt jego smierci aU=
gemeineö Sebauern begleitete
feinen 2;ob; — mi, ie ci tej
grzecziiosci wyrzadzic nie
moglem id^ bebaure, ta^ idE) bir
biefen (Gefallen ni^t erraeifcn
lonnte; czy ci nie — cLwii
straconych bebauerft bu ni(^t
bie Derlorenen 5Hugcnblicfe; 3)
3ieue /. ; prö^ny — po nie-
wczasie 3fteue mad^t ba§ ©e=
fc^e^ene nic^t ungefd^el^en; 4)
Älage /. ; -e rozwodzic flogen,
roepiagen, jammern; 5) Älage=»
lieb n.
Zalenie si§, -nia, sn. ^to»
gen n., Geflogen «., Se»
fc^tperen n.
Zalic sig, -le, -lilem, vr.
perf. flogen, ftdE)'bcIlagen, fic^
befd^roeren, Sefc^roeroe führen.
Zaluzya, -zyi, pl. -zye, sf.
^atoufie f.
Zaloba, -by, pl. -by, sf.
1) Litauer/., Setrübniä/. ; caly
kraj pograiyl sie w glebo-
kiej -bie boä gan?e Saui»
üerfonf in tiefe Sirauer;
2) Srauerlleibung /., S^rauer/;
przywdziac -b§ Trauer an»
legen; zlozyc -be Srauer ab^
legen; prawdziwa -be nosi sie
w sercu bie vo<x\)Xi Trauer
trägt man im §erjen; ciezka
-ba tiefe Srauer; jestem w
-bie idd bin in Srouer; 3)
Jtrauerjeit /.; podczas -by
roä^renb ber XrouerjeU.
Zalobliwy, adi.\ Zalobli-
wie, adv. fläglic^, bej[amme=
rungöroürbig.
Zalobnica, -cy, pl. -ce,
sf. 1) Srouerrebe f.; 2) Trauer-,
ßlageroeib n.
Zalobnik, -a, pl. -cy, sm.
1) SrauernbeCr) m., 2eibtragen=
be(r) m.\ 2) SIrauermantel m.
(Schmetterling).
Zalobny, adi.; Zalobnie,
adv. Srauer=; roel^mutöDoU;
-bna piesn Srouergefang m.,
Srauertieb n.; -bne nabo^en-
stwo Xrauergotteäbienft m.
Zalosc, -sei, pl. -sei, sf.
2öel)mut/".; ^ergenöfummer m.,
Seibraefen «., ©eelenfd^merj
m., ^erjleib n.; cicha —
opanowala mnie ftiHe SCÖet)'=
mut, aSetrübniö, Sraurig»
feit 6eftf)lid) mid). _
Zalosnosö, Zalosnosö,
-sei, sing. tant. sf. iJläglic^fcit
/.; Sßel^mut /.; innige 2;rau=
rigfeit; 3;rübfol /.; ^lieber'
gefcftlagenl^eit .f.
Zalosay, ^lalosny, adi.;
Zalosnie, adv. flöglidE), be»
trübt, tiübfelig, rael^mütig;
-snym glosem mit fläglic^er
©timme; -snie na mnie spo»
gladal er flaute mid^ be=
trübt an.
Zalowaö, -^uje, -walem,
va.perf. 1) bebauern; niczego
nie -luje irf) beboure ni^tä;
-luje mocno, ie zyczeniu twe-
mu nie möge uczynic zadosc
id^ bebaure fe^r, beinem SBun»
fd)e nic^t nad^fommen ju fön»
nen; 2) bereuen, Sleue entp-
finben; 3) f(f)euen, fdionen,
ungern ausgeben, nid^t gön=
nen; -Tuje sobie kieliszka
wina er gönnt fic^ ni^t ein
®laä SBein; nie -wali krwi
za wiare fie fd^onten nid^t il)r
Slut für ben ®lauben.
Zalowanie, -nia, sn. 33e=
boucrn n.; Sereuen n.; Scheuen
n.,_@cftonen n.
Zalt, -u, pl. -y, sm. Ata-
lantia (^flanje).
Zandarm, -a, pl. -i ober
-mowie, sm. ©enborm m.
Zandarmerya, -ryi, pl.
-rye, sf. ©enbarmerie /.
Zandarmski, adi. (5Jen=
barm=; genbarmen^aft.
Zankiel, -kla, pl. -kle, sm.
©anifel m., 33ru4ftaut n.
Zar, -u, pl. -y, sm. ®lut
/., 3lotglut^i^e /.; — bialy
SBei^glut; — czerwony 3iot=
glut; — jarzacy, — spajania
©d^raeifigtü^Öi'^e /., ©c^rocifj«
rcärme f.
Zarcie, -cia, sn. 1) '^xi\\tn
«.; gra§ m.; 2) 3?^urourj /.
Zai'cik, fie^e: Zart.
Zarewiec, -wca, pl. -wce,
sm. ©arfuntel m..
Zarklin, -u, pl. -y, sm.
Hymeneae (^flonje).
Zarlica, -cy, pl. -ce, sf.
Antholyze (^flonje).
Zarliwiec, -wca, pl. -wcy,
sm. eifriger iDienfc^, ^elot m.,
^anatifer m.
Zarliwosö, -sei, sing. tant.
sf. ®ifer m., g-euereifer, Jona»
tiömuä m.
Zarliwy, adi.; Zarliwie,
adv. eifrig, l^i^ig, ooU geuer=
eifer, fanotifd).
Zarloctwo, -wa, sing,
tant. sn.; Zarlocznosc, -sei,
sing. tant. sf. ©efräfeigfeit /.
Zarioczka
669
Äebrowy
Zarloczka, -ki, pl, -ki, sf.
gefräfeige ^erfon.
Zarloczny, adi. ; Zarlo-
cznie, adv. gefräßig.
Zarlok, -a, pl. -cy, sm.
®ejrä&ige(t) m., %vi'\]ev m.,
3Stelfra^ m.
Zarna, i&rn, plur. tant. sn.
§anDmü^[e /.
Zarnice, -nie, plur. tant.
sn. äRajern pl.
Zarnik, -a, pl. -i, sm.
©cöaufel /., ©c^ütte /.
Zarnowiec, -wca, pl. -wcy,
sn. 1) ajJü^lftein m.; 2) ?ßfrie=
mctx m., fpanifc^er ©ünfter,
{5ahen=, ©tridgraä n.
Zarnowka, -ki, pl. -ki, sf.
Ärebeftein tm., Ärebäauge n.
Zarnowy, adi. §anb=
tnüöleu».
^larny, adi. Brenncnb l^eife.
Zaromierz, -a, pl. -e, sm.
geuergrabmeffer m., '!)3t)rometer
M.j^ifcmeffer.
Zarota, -ty, pl. -ty, sf.
geuereifer m.
Zarowy, ac?i. ®Iü^=; —
piec ©lü^ofen m.\ lampka
-\va ©liif)[ampe /.
Zart, -Vi, pl. -y, sm.; dim.
Zarcik, -u, pl. -i, sm. ©paß
m., ©c^etj m. ; -em cos po-
wiedziec im ©c^erj etto. [agen;
glupi — bummer ©döcrj;
z -u przyszto do prawdy
auä ©c^erj ift ©rnft ge=
TDOtben; nie znac sie na
-ach feinen ©pofe oerftel^en ;
-y sie kogo trzymaja jmnD
ift jum ©d^er3en aufgelegt;
wolne -y eä ift 3^)"^" erlaubt
gu fd^erjen, ©ie belieben ju
fc^erjen; to nie -y baö ift
iein ©pa|; bez -u, — na bok,
ol^re @pa^, ©d^erj beifeite.
Zartki, adi. ; Zartko,
adv. fd)nell, fünf, l^urtig.
Zartkosc, -sei, sing. taut.
s/,Js;-anfl)eit /., §urtigfeit /.
Zartobliwosc, -sei, sing,
tant. sf. ©pafe^afttgteit /.
Zartobliwy, adi.; Zarto-
bliwie, adv. fpaf(^aft, fpafjig,
fcl^erjl)aft, fc^erjcnb.
Zartowac, -tuje, -walem,
vn. per/, fpa^en, fc^erjen,
©pa& machen; nie -tuj
z ogniem fc^erje nic^t mit
bem 5«ii«r; — sobie z kogo
mit jmnbm feinen ©pafi ma-
chen, über fmnbn fc^erjen;
-tujesz? bu fc^erjeft? -tujesz
sobie ba§ ift rco^I nid^t bein
(Srnft.
Zartowanie, -nia, sn.
©pafjen n., ©c^ergcn n.
Zartowniczka, -czki, pl.
-czki; Zartownisia, -si, ^^Z.
-sie, sf. ©pa|macf)erin /.
Zartownik, -a, pl. -ey,
sn.; Zartownis, •sia,^^ -sie,
sm. ©pafemad^er m.
Zartwa, -wy, pl. -wy, sf.
Ganra (^frange).
Zarzelnia, -ni, pl. -nie,
sf. SBärmpfanne /.; Äol^ten^
bedfen n.
Zarzenie, -nia, sn. ©lü«
l^cn n.
Zarzewie, -wia, pl. -wia,
sn. ©tut /., glüöenbc Stfd^e,
gUil^enbe Äot)Ien in ber 2lfc^e.
Zarzewka, -ki, pl. -ki, s/.
Ferula (i^flanje).
Zarzewny, adi. glül^enb,
@[ut=.
Zarzyczka, -ki, pl. -ki,
sf. Conus (^flauje).
Zarzyc, -rze, -rzylem, va.
imperf. glül)enD mad)en, bie
©lut unterhalten; — sie, vr.
glül^en, glimmen; l^etl 'bcen=
nen, funteln, ftral)len, gtänjen,
fd^tmmern.
Zarzysty, adi. glü^enb.
Z^dac, -dam, -dalem, va.
imperf. üertangen, begehren,
f orbern; -dam tylko ten^o, co
mi sie prawnie naleiy td^
nerlange nur baä, roaä mir
Don 9ted^t§ rcegen gebül^rt.
Z^danie, -nia, sn. ?Vor=
berung /'., Sege^ren m.; g^or=
bern n.
Z^dlasty, Z§,dlisty, adi.
ftadjelig.
Z^dlo, -la, jjZ. -lü, m.; dim.
Z^delko, -ka, pl. -ka, sm.
©tac^el m.\ — wypuscie ben
©tac^el f)erau§rüden; -dlem
ukliic mit bem ©tac^el ftcd)en.
Zadlowaty, adi. ftadjelig.
Zadnos6, -sei, si^ig. tant.
sf. Söege^rlic^feit /.; S3crlan=
gen n.
Zadny, adi. ; Zadnie, adv.
begierig; bege^rlic^; bürftenb,
S5etlangen tragenb ; — krwi
blutgierig; — pieniedzy gelD=
gierig; — slawy rul)mbegierig.
Z^dza, -dzy, pl. -dze, sf.
Segierbe f., SSerlangen «.,
Suft /'. ; iadze hamowac bie
Seaierben jügeln.
2bik, -a, pl. -i, sm. 2Bilb=
Ui^t f.
Ze, conj. ba^; lueil, ba;
bodE) ; mowiiem ci jui, — to
uiemoÄliwe ic^ ^abe bir fc^on
gefagt, ba§ boä unmöglich fei;
zü sie sprawa tak przedstawila,
wiec nie moiiia bylo nie
zmienic ba fic^ einmal bie
©a^e fo Derl)iett, fo tonnte
man nlct)tä äiibcrn; siadajie
fe^e bid^ bodl).
Zebracki, Zebraczy, adi.
33ettler=, Settel», bettel^aft;
kij — Settclftab m.; chleb
— SBettlerbrot n. ; Äycie -cze
33ettlerleben n.
Zebractwo,-wa,s««p. tant.
sn. Bettelei /.; Settlertum n.;
Jöettlerpact n., Stttelleute pl.
Zebraczek, -czka, pl.
-czki, sm. 1) 33ettleriunge m.;
2) — lesny ^imbeerenfäfer
«.;^ebern)urm m.
Zebraczka, -ki, pl. -ki,
sf. a^ettlertn /., Settel-
roeib n
Zebraczysko, -kH,pl. -ka,
sn. armfetiger S^cttler.
Zebrac, -ram, -raZem;
Zebrzec, -rze, -rafem, va.
impetf. betteln ; — litoäci eine
©nabe betteln; byc zmuszo-
nym — genötigt fein ju
betteln.
Zebrak, -a, pl. -cy, sm.
Bettler m.
Zebranie, -uia, sn. Set«
teln n.
Zebranina, -ny, sing. tant.
sf.ßttu\i\ /., betteln n.
Zebro, -bra, ^j/. -hra, sm.\
dim. Zeberko, Zioberko,
-ka, 2)1. -ka, sn. ^ippe /'.,
— powrozowe Si^^e /., am
©eil; — czartowe Xeufeläbi^
m. ; — sklepienia ©ratttppe
/"., ©eroölbsrippe /'.
Zebrowaty, adi. tippen»
artig.
Zebrowien, -wnia, pl.
-wnie, sm. ÜJagel», Siippen«
rcelä m.
Zebrowy, adi. Stippen^.
Zebrzec
670
Zelezniak
Zebrzec ^ Zebrac.
Zebrzyca, -cy, pl. -ce, sf.
©eit'l n.
Zeby, colli, ba^, bamtt;
boje sie, — sie nie spoznit
ic^ f ürd)te, ba^er fic^ üerfpäte.
Zegac, Zgac, . zgam,
zgatera, va. imperf,^ Zgnq,c,
zgne, zgnaleir, va. perf.\
brennen; fkdjen, ftid)cln; einen
(plö|lic^en uub heftigen) ©tic^
geben.
Zegadlo, -dia, sn. 1) ©ted^»
eifen n. ber ©cftmiebe, Sorn m ;
2) Srenn=, 2i§mittel «.; 3)
58renn=, gontanelleifen n.;
Sol^rnabet /. ber S3ergteute
jum ©prcngen ber geljen.
Zegawica, -cy, pl. -ce, sf.;
-mnrska 2)ieerneflet/., QuaHe/.
Zegawka, -ki, pl. -ki, sf.
fletne Srenneffel.
Zeglarek, -rka, pl. -rki,
s;«; ^apiernauttluä m.
Zeglarka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©c^ifferetj 2) ©c^iffa^rt /.
Zeglarski, adi. ©^tffer--,
Scftifra^rtgs, jeemännifc^,
fdjiffermä^ig.
Zeglarstwo, -wa, pl. -wa,
sn. ©cöiffat)rt5Eun[t /.
Zeglarz, -a, pl. -e, sw.
©ct)iffer m., ©eemann m.,
©eefa^rer m.-. ©d^ifff'^err m.
Zeglarzyk, -a, pl. -i, sm.
1) ©c^al=, Seinfijc^ m.; 2)
©rf)tffö=, ßa[)nmufi)el /.
Zeglowac, -gluje, -walera,
vn._ imperf. fegeln, fc^iffen.
Zeglowanie, -nia, sn. ©e=
gefn »., ©c^iffaE)rt /.
Zeglowny, adi. fd^iffbar,
beSct)iffbar.
Zegluga, -pi, pl. -gi, s/",
©cbiffabrt /.; ©eeirie[en n.
Zegnac, -gnam, -gnalem,
va. imperf. 1) fegnen, be=
freujen; — kogo krzyzem
swietym über im>;bn bao 3«i°
c^en' beö 5lreuje§ machen; 2)
üerabfc^ieben, Slbfc^ieb nel^men,
IebeitioE)[ jaaen; -gnam was
na wieki i^ fage eud^ Sebe'
roQ\){ für eroig; II. — sie, vr.
i) fid^ befreujen, baö 3^'c^cn
beä Äreujeä machen; 2) fic^
oerabfcf)ieben, fic^ em+ife^Ien;
musze — sie ze wszystkimi
td) mu^ Don oüen 2lbfd^ieb
nefimen.
Zegnanie, -nia, sn. ©eg=
nen n., Sefceujen n.-. ©mp=
fe[)[en n., Serabfc^ieben n.
Zegociaa, -ny, pl. -ny, sf.
3gi;a^bol)ne /.
Zelazek, -zka, pl. -zki,
sm. ©ifenpjijb n.
Zelaziak, -a, pl. -i, sm.
(gifenerj n., gifenftein ?«.;
— magneiyczny 9JZagnetetfen=
ftein m. : — blyszczacy @ifen=
glang tn., ©lanjeijenerj «.,
©ifenfptegel ???.; — czerwony
Jtoteifenerj, 3toteiienftcin,
roter ©taölopf, ©otutftein;
— brunatny brauner ®[a§»
fopf; — brunatny bity
Sraunetfcnerj; — bobowy
So^n-, Siogenerj ; — bagnisty,
darniuwy aJioraft=, 2Biefen=
erg, 9lafeueifenftein m.\ —
weglauo-ilasty '^ol)Uv.i\\fn=
ftein.
Zelazian, -u, pl. -y, sm.
©ifenfäure /.
Zelazik, -a, pl. -i, sm.
©tfenoEpbui n.
Zelazisty, adi. ; Zelazi-
sto, adv. eifen^altig, orferig.
Zelaziwo, -wa, pl. -wa,
sn. 1) ©iiengerät «.; Sifen»
roarc /.; 2) ^erreneifen n.,
2llt/, Srud^eifen n.
Zelazko, -ka, pl. -ka, sn.
33ügel=, ^lätteifen n.; — do
zapiekania wlosow 33renn=
eifen.
Zelazny, adi. eifern, »on
©ifen, ®iien=; -ne naczynia
eiferne ©efäfee; -na ruda (Sifen-
erj n.; — huta ©tfenptte f.;
-na wodaeifenl^altigeä SBaffer;
— list ©eleitäbrief m.; —
kolor Sifenfarbe /.; -na cier-
pliwosc, -ne zdrowie, -na reka
eiferne ©ebulb, eiferne ®efunb=
^eit, eiferne ^anb.
Zelazo, -za, pl. -za, sn.
Sifen n.; — cienkie %tm--
eifen, 5?leinetfen ; — czerwone,
kruche rotbriic^igeä ©ifen;
— czyste, oczyszczone, rafino-
wane geftlf^teg 6ifen, gefctn=
te§ eifen, g^eineifen; — do
wygladzauiaSügefeifen,^(ätt=
fta^I n. ; — drobnoziarniste,
staliste geinfomeifen, fein=
förntgeS Stfen ; — drutowe
©ral^teifen ; — dwa razy wal-
' cowane jroetmal geroaljteä
©ifen; — dwukatowe 2)oppeI=
roinfeieifen ; — dwa razy spa-
wane jroeimal gefd^roeifsteö
®ifen; — dwuteowe S)oppeIt=
T=(Sifen: — fasonowe, ksztat-
towe gaffoneifen, 3J{ufter=
eifen; — fryzowe, fiyzo-
wane Ärauäeifen, ^nopper=
eifen, ^sfjneifen; — galwani-
zowane «erjinfteä, gatnant»
fierteä ©ifen; — gruboziar-
niste ©robforneifen; — gwoz-
dziarskie 9tageleifen; — han-
dlowe Stangeneifen, §anbel=>
eifen, ©tabeifen, ©robeifen;
— hartowane bärtbareg @ifen;
— katowe SSBinlfeleifen; —
klinowate feilförmtgeä Sifen ;
— kowne ©d)miebeeifen; —
kratowe ©ittereifen; — kru-
che na goraco rotbrüc^igeä
®ifen; — krucbe na zimno
!altbrüd)!geä ©ifen; — krzy-
zowe j^reujeifen; — Äabkowe
^Jtinnetfen ; — lane ©ufeeifen;
— odlewnicze ©ie^ereifen; —
mocno lamliwe faulbrüc^igeä
®ifen; — nastalowane '^zxn"
forneifen, fta^Iartiges ©ifen ;
— odpadkowe Äoma&eifen;
— okienne jyenfterfproffen=
eifen; — okragle 3iunbeifen;
— poloczyszczone ©ifenfau /'.;
— rodzime gcbiegeneö ©ifen;
— rusztowe Sioftftabeifen;
— rurowe f)ol^leS ©ifen; —
twarde feinfiJrnigeä ©(^mtcbe=
eifen; — wiokniste, Äylaste
faferigeä ©ifen, S^Ö^iff"/ S^^'-
nigeä ©ifen; — wymiarowe
Salibereifen; — zendrowate,
piamiste unganjeö, böfd^erigeä,
afc^enIod)tgeä ©ifen ; — zuäIo-
we fd}ladfenrcid)eä ©ifen;
— zwiezie jäfjeä ©ifen; zakuc
kogo w -za jmnbn in ©ifen
fc^mteben.
Zelazodrzew, -a, pl. -a,
sm. ©ifenf)o[j n.
Zelaztwo, -wa, pl. -wa,
sn. ©tfengerät n.
Zelaznica, -cy, pl. -ce, sf.
Cextaurea Scabiosa (^flange).
Zelezce, -ca, 1)1. -ca, sn.
eiferne ©Di<3e.
Zelezianka, -ki, pl. -ki, sf.
— niebieska blaut ©ifencrbe.
Zelezniak, -a, pl. -i, sm.
1) ©ifenmaf; «.; 2) eine SBart»
pf(an3engattung.
Zeleznica
671
Zuiwo
Zeleznica, -ey. ^j?. -ce, sf.
etferner xopt Sc^melätopf m.
Zeleznictwo, -wa, sing,
tant. sn. ©ijentianbel m.; ®i)en=
inbuftrie /".
Zeleznik, -a, i)l. -cy, sm.
1) eijenl)änbrer m.; eifen=
inbuftrie Iler «?.; 2) eifenf)auer
m.- 3) ©ifenfraut n.
Zelicha, -chy, jd?. -chy,
s/". Quinchamala (^ßflanje).
Zelwa, -wy, pl. -wy, ä/.
§autfc^itD!röte /.
Zeniaczka, -ki, pZ. -ki,
*/. heiraten n.\ %xt\iz f.
Zenic, -nie, -nilem, va.
imperf. »erheiraten (einen
ajfann); — sie, vr. ficö Der=
I)eiraten, f}eitaten(t)om3Ranne).
Zeniec, -nca, j)!. -ncy, sm.
2JJäöer m.. ©c^nitter m.
Zenienie, -nia, sn. 58er=
fieiraten n., heiraten n.
Zeniszek, -szka, ^;Z. -szki,
sm. 1) ©c^afgarbe /'.; 2) Se5er=
baljam m.
Zenowac, -nuje, -walem,
va. perf. genieren, i^inbern,
im äBegefein; — sie, vr. fic^
genieren, oerlegen fein.
Zenowanie, -uia, sn. ©e=
nieten n., ^inbern n.
Zenski, adi. roeiblid^, roeibs
lid^en ®ejc^red)teä; szkota
-ska 3[näbd)enf(f)ure /.
Zenskosc, -sei, sing. tant.
«/..aßeibtic^teit/.
Zer, -u, j)l. -y, sm. grafi
m., guttcr n.
Zerdziany, Zerdziowy,
adi. ©tangen=; — plot SSre:»
terjaun m.
Zerdziowaty, adi. ftan=
genarttg.
2erdz, -rizi, pl. -dzie, sf.\
dim. Zerdka, -ki, pl. -ki, sf.
lange, bünne ©tangc, ^fa^l,
— sredzienna Quenbelpfabt,
— zapalna 3ünbftangc, ©tecl=
rute /.; — do wytykania
liuii na gruncie 2lbftedEftange
f., aibftecErtab m.
Zeremig, -mienia, pl. -mio-
na, sn. SBiberbau m., a3iber=
neft n.
Zerne, -go, sing. tant.
sn.^ ai^aftäinä m.
Äernosc, -sei, sing, tant.
sf. 3Hä[tung /".
Zerny, Zerowny, adi. ge«
möftet, fernfett, feijt.
Zerowac, -nije, -walem,
ra. perf. g-utter, 5Raf)ntng
fud^en, roeiben, fic^ füttern,
atien.
Zerowanie, -nia,s«. ©ud^en
n. nac^ gjabrung, g"*'^^»
SBeiben n., 2(5en n.
Zerowisko, -ka, pl. -ka,
sn-^ gutterptag m.
Zersö, -sei, sing. tant. sf.
©anbftein m.
Zertwa, -wy, pl. -wy, sf.
a3ranb=,©c^[acfttopfer M. ; rzu-
eicna -we a(ö Dpfer fjinroerfen.
Zertwowac, -wnje, -wa-
iem, ra. perf. baä Dpfer bar=
bringen, opfern.
Zerunek, -nku, pl. -nki,
sm. graß w.; 5>^«fei"^^" "•
Zftyca, -cy, pl.^ -ce, sf.
©d^aiämolEe /. -pic -ce bie
iUolfenfur gebraucbfn.
Ztobczastosc, Zlobkowa-
tosc, -sei, sing. tant. sf.
3tinnenförmig!eit /.; Äanne=
[ierung /., 3ltefe[ung f.
Zlobczasty, Zlobkowaty,
adi. ; Zlobczasto, Zlobko-
wato, adv. rinnenfi3rmig,
auäge^ö^lt; gertefeit, f)oi)I ge=
ftreUt, fannetiert.
Zlobak, -a, pl. -i, sm.
|)o^teifen n. ; öalbmonbmeifeet
m. •■ ©d^roteifen.
Zlobek, -bka. pl. -bki, sm.
1) dim. Don Zlob; 2) ^o[)U
!fr)Ie f., ainlauf m.; — skia-
dany (gin^ie^ung /'., Serfün«
gunq f. ber ©äule.
Zlobic, -bie, -bilem ; Zlob-
kowac, -knje, -walem, ra.
imperf. ^o^Iftreifen, riefen, tie=
fein, ber Sänge nad) auä=
Ilöbien.
Zlobienie, Zlobkowanie,
-nia, sn. §o{)lftreifen n., 3tie=
fen «., Stiefeln «., 5laniielieren
n.; sami)'6l)Un n.
Zlobek, -bka, pl. -bki, sm.
St)m6elftenbel m., i^a^nlippe /.
Zlobkodziöb, -a, pl. -y,
stn. gra^enoogel m.
Zlobkowiec, -wca, pl.
-wce, sm. 3ia\)=, ©imä^oDel
m.. ^o^l!e[)IöobeI.
Zlobowacina, -ny, pl. -ny,
.sf. Sluä^ö^tung /"., auögeJ^o^t«
ter Drt.
Zlobowy, Zlobny, adi.
5lrippen=, iJ{innen=.
Zlop, -u, pl. -y, sm. 1)
Saufen n. ; 2) ©eträn! n.
Zlopaö, -pie, -palem, va.
imperf, mit ber 3""8C laut
aufi'c^türfcn, (nac^ ^unbeavt)
f auf en, ; gierig, unmäßig trinlen.
Zlopanie, nia, sn. ©au«
fen n.. Strinfen n.
Zlob, zlobu, pl. Äloby, am. ;
dim. Zlobek, -bku, pl. -bki,
sm. J^rippe /■. ; 3Ünne /".; Xrcg
m.; — boiy bie Mrippe beö
|)eilanb§*, ztobki ^;. Grippen»
fpiet n.
Zlod, ilodn, pl. ilody, sm.
©d^neeregen m., ©i€regen, ge«
frorener Siegen.
Zmigrosz, -a, pl. -e, sm.
^fennigbrutfer m., fc^mu^iger
gtr>
Zmija, -i, pl. -je, sf. 9Jatter
/., Otter /'.; ©cölange f., ©ift=
fd^Iange ; to — , ktöra na swojem
ionie wygrzalem baä ift eine
©erlange, bie id) an meinem
Söufen erroärmt ^abe.
Zmijogad, -a, ^jZ. -y, sm.
braune 5Ratter.
Zmijowiec, -wca, pl. -wce,
sm. (Echium) Statterfopf m.,
©rac^enrourj /'., Statter«,
©c^tangentraut n. ; — wielki
itaiieniid&cr 3(ron.
Zmijownik, -a, pl. -i, sm.
©d)tangenjet)rn)urj /".
Zmijowy, adi. Siattern»,
Ottern-.
Zmijozolw, -wia, pl. -wie,
S7n. ©c^langenft^ilbfröte f.
Zminda, -dy, pl. -dy, sf.
1) ^nldiv m., %\U m.\ 2) (£xh'
beerfpinat m., Seermelbe /'.,
©cbmintbeere r-
Zlmindacki, adi. fnauferig,
fitjig-
Zmindactwo, -wa, sing,
tant. sf. Hnauferei /"., %\li\%'
Zniwiarka, -ki, pl. -ki,
sf. 1) ©c^nitterin/., 2)Jä^etin
/.; 2) ©c^nitt», üJiä[)majc^inc /".
Zniwiarski, adi. Schnit-
ter-, anät}er', ernte'.
Zniwiarz, -a, pl- -e, sm.
©dinitter m., 3JJä^er m.
Zniwo, -wa, pl. -wa, sn.
ernte f. ; Srnteseit f \ etngc
Zaiwowac
672
Zoltoskrzydly
erntetes öetreibe; we -wa jur
©rntejeit; zajeei bjll -wem
fte roavin mit ber ©rnte be=
fi)äftigt; teraz dla zlodziei
— je^t fialten bie S)ie6e it)re
ßrntc.
Zniwowaö, -wuje, watem,
tm. j)erj. ernten.
Zola, -ty, ;pl. -ly, sf.
Sreibafc^e f.
Zol|.dek, -dka, pl. -dki,
sm.\ dim. Zoladeczek, -czka,
pl. -czki, sm. 3J/agen m.\
rozmiekczenie -dka äJingen»
Ctroeic^ung /.; rozszerzenie
-dka aJiagenerroeitenmg f.;
zdro wy — ein gef unber SlJagen ;
zepsuc sobie czems — fic^ mit
etto. ben SJJagen oerberben;
kurcz -dka SJiagenframpf m.
Zoladkowy, adi. 5Dlagen=,
przepuklina -wa Sfiogen»
Brufi) m.
Zoladz, Zol§dz, -dzi, pl.
-dzie, V- 1) ^ic^el /•; 2)
(gtd)f[mufc^el /.
Zold, -u, pl. ~y, sm. ©olb
7«., Sö[)tiung /.
Zoldacki, adi. ©olbaten',
©ßlDltng6=.
Zoldactwo, -wa, sing. tant.
sn. SoloateriBolf n., ©ölbnec=
lum n., ©olbateefa /.
Zoldak, -a, j:)Z. -cy, sm.
©ölDlmg m., ©ölbner m.;
©olDat 7«.
Zoldowy, adi. ©olb=.
Zolgdniak, -a, pl. -i, sm.
(Sii"jH'Ijcf)roein «.
Zlolgdriy, Zolg dziowy, adi.
eidbel=.
Zolfdzianki, -nek, phir.
tant. sn. unnatürliche Änop=
pern.
Zolna fie^e Zoloa.
Zolnierka, -ki, pl. -ki, sf.
1) ©otöatenliebe f.; 2) ©ot=
batenleben n., Äriegäöienft m.
Zolnierski, adi. ; Zolnier-
sko, arft'. folbatifc^, ©olbaten^;
militärifd), 3DJilitär=.
Zolnierstwo, -wa, sing,
tant. sn. ©olöatenbienft m.:
©oloalcnbcruf ?«. : 2JJilitär ».,
©otbaten pl.
Zolnierz, -a, pl. -e, sm.;
dim. Zolnierzyk, -a, pl. -i,
sm. ©ot^Qt >n.
Zolnierzyna, -ny, ^;?. -ny,
-«;«. armer ©olbat.
Zolnierzysko, -ka, pl.
-ka, sn. l)ä|lid)er, plumper
©olbat.
Zona, -ny, pl. -ny, sf.;
dim. Zonka, -ki, pl. -ki;
Zonusia, -si, ^jZ. -sie, sf.
©iiefrau /., ©[)eraei5 n., ©e=
maf)iin/'. ; wziac sobie kogo
za -ue fif^ imnbn jur grau
nei;men, imnbn l^eiraten; dac
komu cörke za -ne jmnbm
bie Slod^ter jur 55^rau geben.
Zonaty, adi. t>erE)eiratet,
betreibt.
Zon^c, -ne, -n.'ilem, va.
perf. treiben, jagen.
Zonczysko, Zonisko, -ka,
pl. -ka, sn. jc^lec^tcä, I;ä^Itc^eä,
iS^eroeib.
Zonin, adi. ber jjrau ge»
^örig.
Zonkilla, -lli, j)l. -lle, sf.
^onquiUennarjij'fe /.
Zonkos, -sia, ^j?. -sie, stn.
^artoffelf)etb ?«.,©iemanbel m.
Zonobojca, -ey, pl. -cy,
sm. '^taummöx'oet m.
Zonobojstwo, -wa.^Z. -wa,
sn. graueiimorb m.
Zölcian, -u, pl. -y, sm.
Tryallis C:p[Ianje).
Zolcianka, -ki, pl. -ki, sf.
©elberoe /.
Zölcica, -cy, ^jZ. -ce, sf.
1) d)inefifd)e Sbraunrourj /". ;
2) ®aUeafud)t /.
Zölcic, -ce, -cilem, va. im-
perf. gelb macf)en, gelb färben;
üerQäilen.
Zolciec, -cieje, -cialem,
vn. imperf. gelb werben, ju
©alle roerben.
Zoicien, -nia, pl. -nie, sm.\
Zölcienica, -cy, pl. -ce,
sf. 1) ®el5n)Uti( /., lange
Äur!ume; 2) — olowiu ©elb=
blojer;; n.
Zölciolojak, -a, pl. -i, sm.
2:alaaeid)rout[t /"., 2lterom n.
Zolcioloj, -loiju, sing. tant.
sm. WaHenfett n.
Zolciopf dny, adi. gaUen»
abtreibenb.
Zölciowy, adi.; Zolciowo
adv. ©anen=; gaQig ; -wa ka
mica ®allen|tetntranFl)eit/.
-wy przewöd ©aUengang m.
-wa udolagaUfüc^tigeä %tm\)C^
I rament; kamieuie -we ©allen^
i fteine t)l.
Zolcistosc, -.sei, sing. tant.
«/..©aQenfuc^t /..
Zolciucliny, Zolciutenki,
adi. jdjört gelb, ganj gelb.
Zolc, -ci, 2^^- ""^'öj sf-
©alle f.; — ziemna ®rb=
galle, f^ieberlraut n.; —
smolaa 2;eergaQe; -cia pluc
©ade fpeien; malo mi ze
zlosci — uie peknie bie
©alle möd^te mir oor ^rger
planen; -cia komu co zapra-
wic imnbm etro. oergäHen.
Zolkn^c, -ne, -natem, vn.
imperf. gelb n3«ben;Dergilben.
Zolna, Zolna, -ny, jil- -ny,
/. 93ienen(pecf)t m., JBienen'
freffer m., ^[mmenrcolf m.
Zöltaczek, -czka, ^j?. -czki,
sm. Jämmerling m.
Zoltaczka, -ki, pl. -ki, sf.
©elbiudit /.
Zoltak, -a, pl. -i, sm.
gelber 2;agfcf)metterling, gelber
Södierfc^roamm.
Zöltawy, adi.: Zoltawo,
adr. gelblic^.
Zoltko, -ka, pl. -ka, sn.
©Otter n., ©ibotter «., ei=
gelb 7t.
Zoltkowy, adi. ©ottcr-.
Zoltlica, -cy, 2^1- -ce, sf.
Galiusog-eae (bolbenttaubigeö
©eroäcbs).
Zöltnik, -a, pl. -i, sm.
©a'ienftoff tu.
Zöltoblady, adi. bla^gelb.
Zöltobrzuch, -a. pl. -y,
sm. ©c^lemmer vi., 5üauc|=
biener ??i.
Zöltochrom, -u, sing,
tant. sm. St}romgelb n.
Zoltoczerwony, adi. gelb=
rot.
Zöltodrzew, -a, pl. -y, sm.
©eibbol5 n.
Zoltodziob, -a, pl. -y, sm.
©elbicbnabel m.
Zoltofarbnik, -a, pl. -i,
sm. gemeiner SBau, 'Siaxx'
refeba/.. ©itb', ©treic^Iraut n.
Zoltokrusz, -a, pl. -e, sm.
Supferües m., gelbeö Tupfer»
er^.
Zoltonosy, adi. gelbnafig,
gelbidjnabeltg.
Zoltosköry, adi. gelb=
l)äutig.
Zoltoskrzydly, adi. gelb-
flügelig.
Zöltosok
673
Zwirowanie
Zöltosok, -n, pl. -i, stn.
(Cambogia) ©ummifiaum m.
Zoltosd, -scij sing. tant.
«/. ®el6t)ett /., c^clbe ^arbe.
Zölty, adi. ; Zölto, adv.
c?eI6 ; — jak wosk n)a(^ä»
gelb.
Zölw, -ia, ^j/. -ie, sm.
©c^tlbfröte f.; — morski
^urpurfc^nede /.
Zolwi, adi. ©d^irbfrötett';
-a zupa ©c^ilbfrötenfuppe
/. ; -m krokiem fcE)r iang=
|am, im ©c^nedEenfd^ritt.
Zölwiak, -a, pl. -i, fim.
Saut', Seberfc^ilofröte /.,
Srdiraue /.
Zolwica, -cy, 7;^ -ce, sf.
tüeiblic^e Sd^ilöfröte.
Zolwiec, -wca, 2^^- -wce,
sm. 2lrmabttl n., ©ürteltier n.
Zolwik, -a, pl. -i, sm. 1)
©c6iIbEröt(^en «.; 2) fälble
©c^ilbbrume.
Zolwiowaty, adi. |\j^tlb=
frötenattig.
Zolwiozwierz, -a, pl. -eta,
sm. 3iac^en)cftilbfröte /.
Zoraw, -ia, yjZ. -ie, sm.
1) Äranic^ jm.; 2) Srunnen=
fdjroengel w. ; 3) Äran zw.,
Ärantc^ m.] — do podno-
szenia wozow SBagenauf^ug
m. ; — hydrauliczny E)i)brau=
Itfc|er ^ran; — ladunkowy
Sabetran, äJiagajinäfran;
— nadbrzezny Äaiftan;
— obrotowy 2)relö!tan; —
odlewniczy ©tefiereifran ;
— parowy S)ampffran; —
przesuwany Sauffran ; —
reczny $anb!tan; — staty,
niemchomy fijet ^van ; —
transmisyjny 2ranmtf)'iong=
ftan ; — wodny 2i5affer=
fran; — wodny odosobniony
freiftel^enber 2Baffer!ran.
Äörawi, adi. Äramd^= ;
Äran=.
Zorawi^tko, -ka, pl. -ka;
Zorawig, -cia, pl. -ta, sn.
2;unge(s) ti. ooin i^conic^.
Zörawiec, -wca, pl. -wce,
sm. ©c^nabelforn n.
Zorawina, -ny, pl. -ny, sf.
5!JJoog=, ©umpf», Äranicl^»,
Rrä^enbeere /.
Zorawiosgp, -a, pl. -y,
sm. ©teljengcier m.
Slownik polsko-niemiecki.
Zorawiowe, -t^o, sing,
tant. sn. ^ebefrangebül^r f.,
Ärangelb n.
Zörawka, -ki, pl. -ki, sf.
Heueheria (^flanje).
Zörawnik, -a, 2^1. -i, *»«.
©eranit m. (eine ben Äranic^=
äugen ä^nli^e SSerfteinerung).
Zrawosö, -sei, sing. tant.
sf. Seifeenbe(Q) «., ©igenfd^aft
beffen, roaä 6ei|t, jel^tt.
Zrawy, adi. freffenb, ge§=
renb.
Zrec, zre, Äarlem, fa. ?m-
jocr/'. 1) treffen, 2) ä^en;
zrapy fteffenb, bei§enD, ä^enb.
Zuber, -bra, pl. -bry, sm.
©ritnfaläjuber m.
Zubr, -a, pl. -y, «m. 93ucfcl«
odi§ ?H., Sifon »«., 2lueroc^§ m.
Zubrowac, -bruje, -walem,
va._ imperf. auöfdgütfen.
Zubrowy, adi. 2luerod^ä=,
Si!on=.
Zubröwka, -ki, pl. -ki, sf.
^ferbcgras n.
Zubrzyna, -ny, sing, tant,
*/.JUuettu^ /.
Zubrzyca, -cy, sing. iant.
s/. 2lueroc^fenfIeifd^ n.
Zuchac, -Cham, -chalem,
va. imperf. langfam fauen,
rcipbetfauen.
Znchanie, -nia, sn. Iang=
fameö .rtauen, SBieberf äuen n.
Zucliwa, -wy, pl. -wy, sf.
Cb'Tfiefer m.
Zucie, -cia, sn. Äauen n.
Zuczek, -czka, pl. -czki,
sn. 1) dim. Don Zak; 2)
nicbt auSgeläuterter ©alpeter.
2ac, -je, -Jem, va. imperf.
fauen.
2ak, -a, pl. -i, sm. SUtfts
föfer m.
Znkodlaw, -a, 2>?. -y, sm.
gabeljc^roänsiger S)rongo.
Zulawa, -wy, pl. -wy, sf.
aJiatfc^tanb n., S^ieöerung f.,
SBerDet m.
Zupa, -py, pl. -py, s/".
1) altflamifd^er @a\i, ®ericf)t§«
Bejitf ; 2) ©d^uppen m., ©alj=
bergroetf n.
Zupan, -a, j)/. -y, *»». ;
dirn. Zupanik, -a, pl. -i, sm.
1) altpolnifc^e lange Untcr=
fleibung; 2) altflaroifc^er ®au=
graf.
Zupica, -cy, 2j^ -ce, af.
Untetfleib n., Unteriie^rocf m.
2upniczy, adi. faljgräffic^.
Zupnik, -a, pl. -cy, sm.
©alsgraf m., ©atjDetroalter
m.. Öbetbergroerläc^ef m.
Zupny, adi. Safgbergroerfäf.
Zur, -u, pl. -y, am. fouret
2J?el)lbrei, ©auermel^lfuppe /.
Zumal, -u, pl. -e, sm.
2Rqbeblatt n.
Zurowina, -ny, pl. -ny, sf.
^Joospreifeelbeere /.
Zurzyc si§, -rze, -rzjlem,
rr. imperf. grämHc^, ärgerlich
fein, ficö erbittern.
Zuwin, -u, sing. tant. sm.
Tirnonius (iBaumart).
Zuwipalma, -my, 2>Z. -my,
sf. 2(refpalme f., ^Binang-
baitm m.
Zuzel, -zla, pl. -ile, sm.;
Zuzla, -Ali, pl. -Äle, sf.;
Zuzlica, -cy, pl. -ce, sf.
©c^Iacfe /., (Sifeitfcfiracfe; —
kamienny Simsftein m.\ -ca
dymna |)üttenni(^t m.\ -ca
gronista @rauni(^t; -ca mszy-
sta Sulia /.
Zuzelarz, -a, pl. -e, sm.
©dilacfeufül^rer m.
2uzelasty, adi. fc^tadtig,
fd^Iacf<■narti(^.
Zuzlowatosc, -sei, sing,
tatit. sf; — zelaza Slfd^en»
fledf m., äCnfc^el m., 2l)c^en=
ioc6 n.
Zuzlowy, adi. ©c^Taicn»;
waly -we ^ranbraeUen /. pl.
Zwacz, -a, pl. -e, am.
Saufen w., erfter äRagen
b^r ©ieberfäuer.
Zwawiec, -wca, pl. -wcy,
sn. Ieb[)after, flinter Tlen\ii).
Zlwawosc, -sei, sing. tant.
sf 5-linf^eit /., «Rafc^^eit /.;
Sefjiaftiafeit /.
Zwawy, adi.; 2wawo,
adr. flinf, rafc^; lebhaft.
Zwir, -u, pl. -y, am.
grober ©anb, «ieä m., Äteg»
fanb TM.; Sd^otter?«.; — ko-
palny ©rubenfc^otter ; —
rzeczny fvIu^ff^Otter; — tlu-
czony ©d^Iegclfc^otter.
Zwirowaö, -ruje, -walem,
va. imperf. mit Äieö beinerfen,
(fjouffieren.
Zwirowanie, -nia, sn.
©c^otterung/., Sefc^otterung/.
43
Zwirowaty
674
2yla
Zwirowaty, adi. tiefig.
Zwirowisko, -ka, pl. -ka,
«n. ©eröHe n., ©c^otterflrube
f., ©c^otterplQ^ tn.
Zwirowy, adi. 5lif§=,
©cf)_otter=.
Zwirowka, -ki, pl. -ki, sj.
6f)auffee /., Äunftftra^e /.
Zycica, -cy, pl. -ce, 5/.
Solfft w.
Zycie, -cia, äi«(/. taut. sn.
Seben «. ; zostawic kogo
przy -ciu jjmnbn am Seben
loffen; w -ciu i po smierci
im Seben unb im Xobe;
przez cale — baä gan^e Seben
lang; — za kogo dac baä
Seben für jmnbn opfern;
nastawac na czyje — jmnbm
ans Seben nJoDen ; prowadzic
spokojDe — ein ru^igcä
2ii)en fül^ren; tu idzie o moje
— eö gilt mein Seben; przy-
wolac kogo do -cia jmnbn
jum Seben jurüdErufen; zara-
biac sobie czem na — fic^
mit etu). ben Seben§untert)alt
nerbienen; jakie — , taka
smierc rcie baä Seben, fo ber
Sob ; przyszle — baä 3Ufünf=
tige Seben; bez -cia IebIo§,ol^ne
Seben; w -ciu nie widziaJem
czegos podobnego mein Seben
lang, mein Sebtag l^abc id^ etro.
^[jnlid^eä nid^t gefefien; moje
— ! bu mein Seben!; kochac
kogo nad — imnbn me^r alä
fein Seben Heben ; na cale —
iebcnölängtid).
Zyciodajny, adi. be=-
lebenC».
Zyciodawca, -cy, jj?. -cy,
sm. ©i)öpfer m., Sebenä=
fpenber m.
Zyciodawczy, adi. lebcnä»
fpenbenb.
Zyciopis. -a, pl. -owie,
sm.; Zyciopisarz, -a, pl. -e,
sm. Sebensbcfc^reiber m.,
33iograp^ m.
Zyciopisai'ski, adi. bto=
9rqü()ifc^.
Zyciorys, -u, pl. -y, sm.
Söiograp^ie /., Seben öbefd^rei=
bung /'. i
Äyciowy, adi. ZtienS^.
^yczenie, -nia, pl. -nia,
S7n. ai<unfc^ »!. ; najserde-
czniejsze -nia bic l^erj[idt)ften
Sßünfc^e; przyjm moje -nia
empfange meine SBünfd^e;
wszystko mu idzie wedlug-nia
aüfß gel^t i[)m nact) 2ßunfc^.
Zyczka, -ki, pl. -ki, sf.
Stfnneffel /.
Zyczliwosö, -sei, sing,
taut. sf. 2Bot)ln)oIIen n., ©unft
f.; ©croogen^eit/".; (Seneigtfieit
f.; wielka — komu okazac
gro^cö SBol^dDoIIen jmnbm be=
geigen ; twojej -sei to zawdzie-
czam betnem 2BoF)[rooIten mx=
ianti id) eg.
Zyczliwy, adi. ; Zyczli-
wie, adv. rco^rrooHenl), ge=
reigt, bienftralHig.
2yczyc, -cze, -czylem, va.
per/, raünfrfien, jmnbm n)of)I=
rooUen ; czego pan sobie -czy ?
roaä rcünfc^en ©ie? -cze ci
wszystkiego dobrego id^ n)Ün=
fd^e bir alleä ©ute; — komu
dobrze, :^le jmnbm TOOl^I, übel=
rooUen.
Zyc, -je, -lern, vn. imperf.
Teben; daj mi — la^ mic|
leben; niech -je nam er
lebe ^od^; wiwat, niech -je
l^od^ foü er leben; — z kim
w zgodzie mit jmnbm in
{^rieben leben; z nikim nie
— mit niemanbem üerfel^ren;
nie ma z czego — er t)at
nid^t roooon jiu leben; -je
tylko dla swojej rodziny er
lebt nur für feine gamilic;
— czem Don etro. leben; —
tylko rc6Iinami nur t)On
5ßflanjen leben; tak dalej
— nie möge id^ !ann ni^t
fo rceifer leben; umiec — ju
leben »erftel^en; przestac —
gu leben aufhören; pamiec
o tych zdarzeniach -je jeszcze
dzis miedzy ludern bic (Srin=
nerung an biefc ©reigniffe
kU nod^ l^eute unter bem
2>oif2 fort.
Zyd, -a, pl. -dzi, sm.;
dim. Zydek, -dka, pl. -dki,
sm. 1) Qube in., ^äraelit /. ;
— wiec/ny tulacz ber eroige
Sube; 2) Xintenfredfä vi.
Zydawa, -wy, pl. -wy, sf.
Corchorus (^pflanje).
Zydostwo, -a, sing/, tant.
sn. Qubenlum n., ^uben«
Doff n.
Zydowif, -cia, pl. -ta, sn.
^üDlein n.
Zydowin, -a, pl. -i, sm.
gelet)rter ^ube.
Zydowski, adi. jübifd^ ;
-ska böznica Qubentempet m. ;
-ska Bzkoia Qubenfc^ule /.;
— cmentarz ^llbenfriebl^of,
igraelitifd^er t^riebl^of ; po -sku
gadac jübifc^ fpre^en, jubeln;
-ska smola ^ubenpetf) 11.
Zydowszczyzra, -ny, pl.
-i^y? */• i3ut)£ntum n.\ Suöa=
ismuä m.-, ^iubenoiertel n.
Zydowica, -cy, ^L-ce, sf.
efefl)afte Qübin.
Zydowka, -ki, ^^. -ki, sf.\
dim. Zydoweczka, -ki, pl.
-ki, sf. 1) Sübin/.; 2) fd)mers=
Ijaftfs ®ej.i)roür.
Zydziak, -a, pl. -i, sm.
gubenjunge m.
Zydzi^tko, -ka, ^;Z. -ka,
SM.; Zydzif, -cia, -ta, s??.
QubenUnblein n.
Zydzina, -ny, pl. -ny, sm.
artnieliger ^ube.
Zydzisko, -ka, pl. -ka,
sn. efelf)after 3i»be.
Zygadlo, -dl'a, pl. -dla,
sn. 1) ataumnabel /. ; 2) gei-
genfciftel /., 33Iulfctge /.
Zygulec, -Ica, pl. -Ice, sm.
©ant^art /.
Zyj^tko, -ka, pl, -ka, sn.
1) Siercfien ».; 2) Seberoefen n.
Zylak, -a, pl. -i, sm.
Ärampfaber /. ; -i moszenne
Krampf ab erl^ruc^ m.
Zylasty, adi. faferig; ab»
rig; nerotg; DoHl^erDorftel^en»
ber SlDern; ftarfneroig; fel^nig.
Zyleniec, -nca, pl. -nee,
sm. SBecfjerblume /.
Zylnik, -a, pl. -i, sm.
1) erjentfialtenber ©tein; 2)
©angart /.
Zyla, -iy, i)l. -ly, sf.\
dim. Zylka, Zyleczka, -ki,
pl. -ki, sf.\ 1) aber/., ^ber«
d§en n. ; — pulsowa, bijaca
%\xl^-, ©c^Iagaber; — zlota,
krwiotoezna golbene 9(ber ;
— sucha ©pannaber, Siero;
— naciebla, nadeta ^rampf=
aber, 3lber!opf m. ; — klejo-
wata gledife /.; stwardniale
-ly Überbein n.; — mieö -l^e
do czego ^ang gueJip. I^aben;
-ly nabrzmialy mu na czole
bie 2lbern fd)rooIIen i^m an
ber ©tivu an; 2) ©ang m.,
Äylkoskrzydly
Zywotnik
2lber /.; — kruszczowa ®rj»
aber; — wydatna möglicher
©ang; — rzadka offener, mtl=
ber ®ang; — plonna fauler
®ang ; — powierzehnia Söatt"
fenläufer m. ; — leäaca fc^nje=
Benber @ang; — lekko spa-
dnik ftad^ fallenber ®ang ; —
— upadajaca tonnrägtger,
geneigter ©ang; — stojaca
ftel^enber, fsiger ®ang; —
grubieje lub scieänia sie miej-
scami bie 2Iber nimmt ju
unb a6, tut ftc§ auf, roirft
einen 33ru^, oerbrüdEt ftc^;
— roz3zczepia sie i rozgale-
zia bie Slber oergabelt,
gertrümmert fidö; -ly ciagna
sie obok siebie bie 2lbern
ge'fäl^rten fic§; -ly podwoi
$feilet6ogen m; -ly krawedzi
©pi^enbogenrippen Tpl.; —
sklepienia ©rotbogen; —
w Äelazie ©el^ne f.
Zlylkoskrzydly, adi. mit
geäberten glügeln; — owad
^fattftügler m.
Zylkowaty, adi.; ZJylko-
wato, adv. aberig, ^ec^fig.
Zylokruch, -n, yl. -y, sm.
©albanb n.
Zylopor, -oru, pl. -ory,
sm. iJiierenroeg m.
Zylospoj, -oja, p^. -oje,
sm. SlDeroetbinbung /, "^ti"
uenbanb v.
Zylot§tniak, -a, pl. -i,
sm. ©djlagabergefc^roulft /.
Zylowaciec, -cieje, -cia-
lem, vn. imperf. fiec^fig, aberig
raetoen.
Zylowac, -loje, -walem,i;a.
imperf. 1) 6eäbcrn; 2) Slbern
auö bem %\t\.]i)t fcf)neiben,
auffafern.
Zylowanie, -nia, sn. 1)
Seäbern n.; 2) Sluäfafern n.
Zylowarstwa, -wy, sf. Sa"
gerqang m.
Zylowatosc, -sei, sitig.
tont. 3\.txma,t(ß,) n., ©e^nige(s)
n., ©eäberte(6) n.; atbertgleit f.,
gaferig!eit f., ©e^nigfeit /.
Zylowaty, adi.; Zylowa-
to, adv. aberig, fled^pg, fafe=
rig; fe^nig.
Zyn, -u, p)^- -y> «'"• Esco-
ledia (^>f(anje).
Zyr, -u, pl. -y, sm.; -
zajeczy §afenlattic^ m.; —
wilczy ^latfd^mo^n m.
Äyrafa, -fy, pl. -fy, sf.
©iraffe /.
Zyrandol, -a, pl. -e, sm.
©iranbole /., Sufter m.
Zyrowac, -ruje, -walem,
va. perf. girieren, SBec^fel
unfetjc^reiben.
Zys, -sia, pl. -sie, sm.
Süp'^^en n.
Zytni,rtc?i. 3?oggen',Sorn=;
-a trawa §aargra§ n.
Zytnica, -cy, -pl. -ce, sf.
ßorn=, ©etveibejpeic^er m.
Zytniöwka, -ki, pl. -ki,
s/. .ÄornBranntroein m.
Zytnisko, -ka, pl. -ka,
sn. Äoru', Stoggenfelö n.
Zyto, -ta, sn, ; dim. Zytko,
-ka, pl. -ka, sn. 3toggen m.,
Äorn n.\ — rogowe ^iutter»
!orn n.
Zyw = Zjwy.
Zywcem, adv. IcBenb, [e=
benbig, beim geben, mit §aut
unb paaren ; — kogo schwy-
tac jmnbn Tebenbig fongen;
— skqd wziac Sßort für
SBott irgenbrao 'entnel^men.
Zywica, -cy, pl. -ce, sf.
§ar5 n., 5?oIop[)onium n.
Zywiciel, -a, pl. -e, sm.
©rnä^rcr m.
2i3rwicielka, -ki, pl. -ki,
«/■. _®rnä^rerin /.
Äywiczasty, adi. i^arjig,
^arjartig.
Zywiczka, -klf-pl. -ki, sf.
3JoBminje f., 3flo|neffer f.]
— mniejsza g^elb3t)preffe f.; —
mala (gcbraei^raud^ m.
Zywiezlin, -u, pl. -y, sm.
©anDara!baum m., ©(^mud-
Sijpreffe /:
Zywiczny, adi. ^arjig,
^arj»; -ne dr/ewa iilahiU
^öljer pl.
2ywic, -wie, -wilem, va.
perf. nähren, ernähren; —
jaka mysl einen ©eban!en
nähren; — sie, vr. fic^ er=
nähren, fic^ nähren, czem tjon
etroaä ; — sie z czego ftc^
burd) etro. ernähren.
Zywieo, -wca, pl. -wce,
sm. ^a^nrourj ./.
Zlywienie, -uia, sn. 9?ä^=
ren n., ©rnäl^rung /.
Zywi§, -cia, pl. -ta, sn.
[ebenbiaeö 2Befen.
Äywiol, -u, pl. -y, sm.
©lement n ; Urftoff m.; SUZa-
tetie/.; — palny 'iß^Iogifton
tu. ; on sie tarn czuje w swoim
-le er fü^lt ftc^ bort in feinem
©iement.
Äywiolowy, adi.; Zywio-
lowo, adv. elementar; &e=
ment=, Urftoff».
Zywizna, -ny, pl. -ny,
sf. üebenämittetoorrat m.,
^roDtant m.
I^ywnoäö, -sei, sinff. tant.
sf. i)iat)rungämittel^^, Öebenä»
mitttl pl., 'iprooiant m.
Zywnosciowy, adi. 5Wa^=
rungä-.
Zywnostka, -ki, pl. -ki,
s/". einfache, !ärgli^e 9Jaf)rung.
Zy wny, adi. ; Zywnie,
adv. nät)renb, na^runggebenb,
na^rl^aft; co mu sie -wnie
podoba roaä i^m nur gefällt.
Zywo, adv. 1) lebenbig ; 2)
lebl)aft, frifc^, munter, belebt;
CO _ — aufö fernen fte.
Zywokost, -u, pl. -y, sm.
SEaUrourj f.; — modry 33rau=
rourj; — czerwony ©tein=,
33erggünfel m.
Zywolist, -u, pl. -y, sm.
(Dionaea) SSenusfliegenfallc f.
Zywoplon, -u, pl. -y, sm.
(Atschynomen) ©innfraut n.,
g^ü^lfraut.
^Jywoplot, -u, pl. -y, sm.
lebenber Qann, lebenbe öede.
Zyworodek, -dka, pl. -dki,
sm. ©umpffdinecfe /.
Zlyworodny, adi. lebenbige
Qunge gebärenö.
Äyworöd, -rodu, pl. -rody,
sm. Samprctenfifc^ m.
Zywosö, -6ci, .sing. tant.
sf. iieb^aftigfeit /.; Sebenbig-
leit f.; öe^cnbigfeit f., glinN
^eit /•-; ajiunterfeit f.
ilywot, -a, pl. -y, sm. 1)
Unterleib ?«., 5Kutterleib m.,
23auc^ m. ; owoc -a twego
bie gruc^t beineä i^eibeä; je-
szcze w -cie niatki nO(^ im
3JJutterlcibe ; 2) 2tbin n., .3)
Sebenöbeic^reibung /.
ZJywotliwy, adi. leben§=
fällig.
Zywotnik, -a, pl. -i, .9m.
Sebenäbaum m.
43»
Zywotnosc
676
Zyzny
Zywotnosc, -sei, sing,
tant. sf. Sebensfäl^igfeit /.;
Sebensfraft /. .
Zywotny, adi. ; Zy wotnie,
adv. lebensfäf^ig, lebensfräftig,
Seben§=, lebenbig.
Zywotowy, adi. Seben=.
Zywy, adi.; 2ywo, adv. 1)
lebcnbig, lebenb; nie byto tarn
-wej duszy feine lebenbige Seele
roar bort; ledwo -wi uszlismy
stamtad faum bafe rair teben^
big baoonfameir, -we srebro
Cluedfilber «. ; — kamien
natürlid^er ©tein, gelsftein;
do -wego komu dopiec
imttbm aufs empfinblic^fte
jufe^en; -we kJamstwo l^anb^
grei^ic^e Süge; w -we oczy
gerabe tnä ©efid)t; -wa pra-
wda cd^te unbeütreifelte SDBafjr»
^eit ; przez Boga zy wego beim
lebenbigen ©ott; 2) lebhaft,
belebt; -we oczy lebhafte 2lu=
gen ; — temperament leb«
l^afteä ^Temperament.
Zyznoäö, -sei, sing. tant.
sf. grud^tbarfeit /'.; Siafir^af»
tigfeit /.
Zyzny, adi.; Zyznie, adv.
fruchtbar; nä^renb.
Spis
imiou wldsnych, tiidziez wazniejszj'ch nazw geograficznych
i etnograficznycli.
^Bcr^cic^iü^
ber ©tgeunamen fotüie ber Juidjtigeren geograpfjifcfjen unb
etfjuograpfjijdjeu SJamen.
A.
Abraham, -a, m. 2l5ra^am;
na ionie — a in Slöra^am?
Achaja, -chai, /. Stc^aja.
Achilles i Ächil, -ila,
m. Slc^iüeä.
Adam, -a, m. Slbam; zlo-
feyc, wyzuc starego -a ben
alten Stoam ouägie^en; od
-a rzecz wyprowadzac bei
einer ©rjä^lunfl mitber ©i)öp =
fung bec iBett anfangen, etra.
%\x roeit [)eröoten.
Adamowy, adi. abamitifd^,
2lbams=; — wnuk ber @n!el
^bamä; w -m stroju in
2lDam5!oftüm; -we drzewo
bet SlöamSbaum; -we jablko
ber Slöamäapfel (an ber i?e^te).
Adolf, -a, m. 2lbo[f.
Adryatycki, adi. abriatifc^.
Adryatyk, -u, m. 2lDria=
iifcfieä üJieer.
Adyga, -gi, /. etfd^ f.
Afrodyta, -ty, f. Stp^ro-
bite.
Afer, -fra, w. ob. Afry-
kanczyk.
Afryka, -ki, f. Slfctfa.
Afrykaiiczyk, Afrykanin,
-a, m. Slfrifinec; Afry-
kanka, -ki, /. älfrifaneriu;
afrykanski adi. afciknifc^,
non, au§ 2lfri!a; -skie rosliny
afrüanifd^e ^fta"3C«; -s'5;ie
wybrzeiebie afrifanifdöe Äüfte,
bie Äiifte oon 2lfciEa, Stfnfaä;
adv. poafrykan^ka afrüanifc^.
Agata, -ty, f. 3lgat^e.
Agezylaus, -a m. 2lge=
filauö.
Agaieszka, -ki, /. Sl^neö.
Agrykola, -li, m. SCgrifoIa.
Agryppa, -py, m. atgrippi;
Agryppina, -ny, sf. 2lgcip»
pina.
Ajaks, -a, m. Slja^-.
Akwileja, -lei, »/. Stquilea.
Akwisgran, -u, m. 2tid&en;
akwl8gran<ki, adi. 2lac^ener;
kongres -nski ber 5longrefi JU
2tad^en.
Akwitania, -nii, /. SCqui-
tanien, ©ui)enne.
Albania, -nii, /. SUbanien;
Albanczyk, -a, m. Sltba»
nefe(r) m.\ Albanka, -ki, /.
2Ubaneferin/. ; albanski, adi.
alöane[ifd^.
Albert, -a, m. 2l[6ert.
Alcybiades, -a, m. 2Hs
tibiabeä.
Aleksander, -dra, m. 2l(e=
rxnöer.
Alfieri, Alfierego, m. 2l(=
fieri.
Alger, -u, w., Algeryä,
-ryi, y. 2l(gier, 2llgerien;
Algerczyk, -a, m. 2lCgierer
m\ Algerka, -ki, /. 3[[gie=
rerill f.\ algerski, adi, a[=
gieri[dö.
Allah, Allah m. Sltta!).
Alojzy, -zego, m. 2Uoifiu§.
Alpejczyk, -a, m. 2l(pen=
6erDo|rter m.
Alpy, Alp, pl. 2l(pän fl.\
a'pejski, adi. SCCpetl'.
Alwernia, -nii, /. 2luDer=
qne /.
Alzacya, -cyi, /. ®r)a| m.
unb n. ; Alzatczyk, -a, m.
©£)äi"fer m.
Amalia, -lii, f. 2ltnalie.
Ambian, -u, m. 2lntenö.
Ambrozy, -iago, m. 21 n»
broiiuä.
Amiza, -zy i Amizya,
-zyi, f. SinS /.
Anakreon, -ta, m. 2lno5
!reon.
Anastazy, -z3go, m. 2lna='
ftafiuä.
Andegawa, -wy i Ande-
gawia, -wii, /. Slngecö, 2ln=
JOU; andegawjntki, adi. oott
2tniou.
Andromacha, -chy, f. 2ln=
bromarf)e.
Andrzej, -a, m. 2librea§.
Angielka, -ki, f. (gnglän-
berin /.
Angielski, adi. engtif^;
— jezyk cngtifc^e ©prad^e;
adv. pD ani^ielsku engtifc^;
raowic po -ku engtifd^ iprec^en.
Anglia, -lii, /". (Snglanb.
Anglik, -a, m. iS.iglän-
ber m.
Annasz, -a, m. $anne§;
ch )dzic od -a do Kaifasza
[iel^e unter Knifa«.
Antek, -tka, m. Slnton;
Aatkowy,a(^4. 2lntonge!^örenb,
2lntonä.
Antoui, -ej^o, m. 2lntort;
Autoaiu-iz, -a, m. 2litoniuä;
Aatouina, -ny, sf. Strttonic;
Aotoniowa, -wej, f. bie iJcttU
be§ SIrtton; Autos, -sia, m.
dim. od Antoni, 2Intonc^en,
SConi.
Antwerpia, -pü, /. 2lnt"
roerpen.
Antygona, -ny, /. Sinti«
gone.
Antyoch, -a, m. 2lntioc^u§.
Anusia, -si, f. SJlnnc^en.
Anzeatycki, adi. ^anfea-
ti|c^ ; zwiazek — Die öanfa,
bie öanfeaten; -kie miasto
^panfeftabt /.
Apeniny, Apeaia, pl. 2lpen-
ninm pl.
Apollo, -lina, (\pollon,
-loa^) m. 2lpoIIo; apoilinjki
adi. apatliaiicft.
Appiusz Klaudyusz, -a
-a, m. 2lppiuJ Ä(au5tuä.
Arabia, -bü, -bie, /. 2lco»
6ien n. ; Arab, -a, m. 9lcabet
m.\ AraSka, -ki, /, 2lraberin
Arelat
680
Berun
f.\ arabski, adi. orofiifd^;
adv. po araisku orabifc^.
Arelat, -u, m. 9(rle^.
Arnusz, -a. m. 2lrnfe[ö.
Artemis i Artemida, -dy,
/, »ilmiS.
Arula, -li, /. 2Irl6erg m.
Arystydes, -a, m. 2lri-
fti^fe.
Aspazya, -zyi, /. 2lfpafia.
As(s}yrya, -rji f. 2lf|i)rifn
«.; as(.s)yjyjski, adi. Qffi)tifcf<.
Asyz, -u, m. Slffifi; sw.
Frai ciszek z A(>y4u ber f)I.
granjieluä ron 2lffift.
Ateny, Attn, p/. Sltl^en;
Aitüczjk, -a, ?n. 2lt^ener m.\
Ateuka, -ki, /. 2lll^(neiin j.;
attnski, adi. altcnifcf).
Attyka, -ki, /. Slttifa *?.;
attycki, adi. attifc^.
Attyla, -li, m. ailtila.
August, -a, 7«. Stuguft.
Augustyanin, -a, m. 9(u=
gultintltnbnc^ m.\ augusty-
anski, adi. 2tugufttr,er=;
klaszfor — 2lu9ufliner!Iofler n.
Augustyn, -a, m. Sluguftin.
Aulis, Aulida, -dy, /.
3lult§.
Aurazya, -zyi, /. Dranien,
Dionge.
Aureliusz, -a i Aureli,
-le^o, VI. 2lurcliug.
Australczyk, -a, m. 2lu=
ftralier m.
Australia, -lii, /. 2Iiifti;a=
lien.
Australka, -ki, /. 2luftra=
licttn.
Austrya, -yi, /. Dfler=
Austryacki, adi. ö|"lerrci=
c^tjc^; — poddany öfterreic^i"
)d;er Staatebürger.
Austryaczka, -ki,/. Dfler«
teirfjerin.
Austryak, -a, m. £)ftct=
teicfcer.
Awarowie, ^l. Sloaren i)l. ;
kr^j m. Awarow Slooren»
lanb JJ.
Awinion, -u, m. aioignon;
awinionski, a(iz. aüignonifc^.
Azya, -zyi, /. Slfien n. ;
— Mniejsza ftletnaiiett «.;
Azyata, -fy, m. 2l[tate w. ;
Azyatka, -ki, /. Stfiatin /.;
az^atycki, adi., po azya-
tycku, adv. afiaiif^.
B.
Babie gory, 2>Z- 2lHn)ciber=
gebirge «.
Babilon, -u, m. 58aBt)Ion
«.; Babilonczyk, -a, m. Sa=
ft)iDnier »?.; BabiloBia, -nii,
/. Sab^lonicn n. ; babiknski,
adi. bobplonifc^; Babilonska
■wieza ber babtjlonifcl^e SCutin ;
babilinska mowa unociftänb«
lic^e Sprache.
Babimost, -u, m. SBowft.
Bachus, -a, m. 33ac^ug
m.\ wyglada jak — er fd)aut
auä rcie ein33acd)us; ßachusy,
-s6w, pl. Bacchanalien fl.
Badena, -ny, /. SBaben;
Badenc.zyk, -a, m. SBabenfer
m.\ Badenka, -ki, /. Sabcn^
ferin /. ; badenski, adi.
Sabenfer, SBabeners.
Balkan, -u, m. Salfan »?. ;
balkanski, adi. Salfan».
Baltyk, -u, m. Dftfee /.,
SBaltifc^eä 2Jleer; baltycki,
adi. baltifc^.
Bar, -u, m. älntioaii.
Barbara, -ry, /. SBatBara.
Barbarya, -ryi, /. 33er «
bcrei /.
Barciany, -cian,^Z. Sorten.
Barcka ziemia, -kiej -mi,
/. 33artenlanb n.
Bardyjöw, -jowa, m. 33Qtt=
felb.
Bartek, -ika, Bartosz,
-a, m. StSartel.
Bartlomiej, -a, m. 33ar-
lf)OlOttlQUÖ.
Basia, -si, /. 3?ärt^en n.
Bawarya, -ryi, /. SBor)ern
■n.\ Bawarczyk, -a, m. $805=
er m.\ Bawarka, -ki, /.
Sa^erin /. : ba-warski, adi.
baD(e)iifdE).
Baworow, -rowa, m.
33aucrroi§.
Bazylea, -lei, /, Safel;
Ba'/ylejczyk, -a, m. SBofeter.
Bazyli, -lego, m. 33ajtltu§.
Bazylianin, -a, m. Safili»
anermond) ;«., Safilianer m.\
Bazylianie jpl. Söafiüaner lü,,
5öa[iIianerorben vi.\ $8aftli=
ancrfirtf;e /.
Beatrycze, -czy, /. Sea«
trice, iöeatrij.
Belgia, -gii, /. Belgien «. ;
Belgijczyk, -a, m. Belgier
m. ; belgijski, adi. belgifd^.
Bellona, -ny, /. BcQona.
Beizebub, -a, m. Beelje»
bub m.
Belt, -u, m. Bell m. ;
Mary, Wielki — bcr i?[cine,
®ro|e Bert.
Benedykt, -a, m. Benebüt.
Benedyktyn, -a, m. Bene=
biftiner ?«., Binebiftinermönd^
m.\ -i, pl. Benebiftiner jjZ. ;
Bmebiftinerflofter m., Btne=
biftinerfirc^e /.
Beneszow, -szowa, m. 1)
Benefc^au; 2) Bennifc^; 3)
Benjen.
Beocya, -cyi, /. Böotien.
Berlin, -a, m. Berlin;
Berlintzyk, -a, m. Berliner
»?.; Berlinka, -ki, /. Ber[t=
ncrin /". ; berlinski, adi. biX"
linerifd^, Bcrlincr(=).
Bernard, -a, m. Bernl^arb.
Bernardyn, -a, m. Bern=
barbmer m., Bernbürbiner=
mönc^ w. ; -i, pl. Bern^at»
btner pl., Bern^arbinerorben
m.; Bernl^arbinertlofler 7i.,
Bernl^arbtncrfirdie /. ; Ber-
nardy nka, -ki ,/. Bernf^arbiners
nonne f.
Berno, -na, n. 1) Bern;
Berneuczyk, -a, m. Berner;
berutnski, adi. bernerifc^ ;
Berner=; konwencya bernen-
ska bie Berner Äonoention.
2) Brunn; -nenczyk m. Brün-
ner; -nenski Brünner-.
Berta, -ty, /. Berta.
BeruD, -a, 7n. Beraun.
Berunka
681
Bytom
Berunka, -ki,/. Seraun/.
Beskid, -u, m., Beskidy,
-dow, pl. SBesfiben jjI.
Betleem, -u, m. Set^(ef)em.
Biala göra, -lej -ry, 1)
aßei^e iüetg; 2) SBittenfierg.
Bialekoscioly, -lych -low,
pl. äl.>«:i|ttrc^en.
Biale morze, n. SBei^fö
SlJeer; Sigäifdieä 2JJeet.
Bialogrod, -grodu, m. 1)
SÖelgrab; 2) ®tuf)In)ei^en5urg.
Bielina, -ny, /. Silin.
Bielsk, -a, m. 33ieli^*, Biel-
szczanin, -a, m. Sieli^er.
Bierutöw, -towa, m. Setn=
ftabt.
Bieszczad, -u, m. S3e§fi=
ben pl.
Bilina, -ny, f. mia f.
Bilsko, -ka, ti. ob. Bielsk.
Biskupice, -pic, pl. Si=
fd^of^burg.
Biskupiec, -pca, m. 33i»
fc^ofäiDetDer.
Bizancytim, n. indecl. ;
Bizancya, -eyi, /. S^^anj.
Blatna, -nej, /. ©aiüi;?.
Blede Jezero (jezioro), n.
SßtlPeg=2ee m.
Blazej, -a, m. Slafiuö.
Blotne Jezioro, n. ^Iat=
tenfee m.
Bobrawa, -wy, /. SBoBcr/.
Boccaccio, -ccia i Boka-
cyusz, -a, m. Soccaccio.
Bochin, -nia, /;;. Söoc^ein/.
Bodeüskie Jezioro, n.
S9obcnfee m.
Bogdan, Bohdan, -a, m,
2:öeobor.
Boguchwal, Bognfal, -a,
m. (SJotllob.
Bogumil, -a, m. (Sottlieb.
Bogumin, -a, m. Dberbetg.
Boguslaw, -a, m. ©ottlob;
dim. Bogus, -sia, ©ottlobc^cn,
©ottltebcfjen.
Boleslaw, -a, m. 39oIe§=
Taus; dim. Bolek, -Ika, Boles,
-sia.
Boleslaw, -a, Bolesla-
wiec, -wca i Boleslawow,
-wowa, m. Sunjlau.
Bonifacy, -cego, m. 33oni=
fajiuö.
Bononia, Bolonia, -nii,
/. Bologna; Bononczyk, -a,
m. SBolognefer m.\ bononski.
bolonski, adi. S3ofogr.efei(=).
Bosnia, -sni, -snie, w -sui,
/. Soänien m.; Bosniak, -a,
m. Sosnier, Sosnia! m.;
Bosanka, Boszauka, -ki, sf.
33osnierin, Soänialin f.; bo-
sniacki, adi. boönifc^, boS=
niaüfc^.
Bouillon, -u, m. Soutßon;
Gotfiyd z Bouillonu ©ott«
ftieb ron SSouiCon.
Brabancya, -eyi, /. 33ra=
bant.
Brajlöw, -Iowa, m. Sraila.
Brama, -my, m. Sral^ma
m. ; bramaizm, -u, m. S8ra^=
matsmuä m.; Bramin, -a,
pl. -i, m. SBtabmine m. ;
braminizm, -u, m. SJra^minis^
tnuä m.
Brandys, -u, m. Sranbcig.
Brandenburg, -a, m.,
Brandenburgia, -gü, /.
^ranbenburg ; Brandenbur-
czyk, -a, m. SBranbettburger
m. ; Brandenburczanka, -ki,
/. S3raubenburgerin /",; bran-
denburski, adi. branbenbur=
gifc^ ; Brandenburska brama
)i<x^ SBranbenburger %ox.
Branibor, -u, m. Sranben^
bürg (©tabt).
Braszow, -a, m. Ätonftabt.
Brazylia, -lü, /. Srafilien
)(.; Brazylianczyk, -a, m.
Srafiltaner m.\ Brazylianka,
•ki, /. 33rafilianerin /.; bra-
zylii^'ki, adi. brafilionifc^.
Brda, -dy, /. Srabe f.
Brema, -raj-, /. S3remcn*,
Bremenczyk, -a, m. ^Bremer
TW.: bremeuski, adi. 3iremer=.
Brno, -na, n. Srünn.
Brodnica, -cy, /. ©tra|=
burq.
Brody, -dow, pl. SSrob^.
Brojce, -jec, pl. Sräg.
Bruk, -u, m. 5brud; — nad
Litawa, nad Mur^ 33rudE an
ber Seit^a, an ber 2)lur.
Bruksella, -li, /. »rüj'fel;
brukselski, adi. 33rüffeler.
Brunow, -nowa, m. 33rau=
non.
Brunswik, Brunszwik,
-n, m. sbraunfc^roeig; Brun-
swiczanin, -a, m. Staun"
fd^roeiger »?.; Brunswiczanka,
-ki, /. Sraunfc^roeigerin /.;
brunswicki, adi. btaunfc^roei-
geri[(^, SBraunfc^rocigcr«.
Brusa, Piusa i Bursa
-Bv, f. Sruffa.
Bryga, -gi, f. Stügge n.
Brygita, -ty, /. Brigitte.
Brygitka, -ki, /. ^Brigitten»
nonne /.
Brylant, -u, m. grieblanb.
Brytania, -nii, /. S3ritan =
nitn 11. \ Wielka — ©roft=
btitannien n. ; Brytanczyk, -a,
m. S3rtte m.; Brytauka, -ki,
f. 33ritin /".; brytanskl, adi.,
po brytansku, adv. brttifc^.
Bryzeis, Bryzeida, -dy,
f. Srifeiö.
Bryzak, -u, m. Sreifa^.
Bryzgowia, -wii, /. Sreis»
gau n.
Brzesc, -scia, m. Sreft.
Brzetyslaw, -a, m. £un-
benbutp.
Buchow, Bohow, -a, m.
33ucf)aii.
Buda, -dy, /. Dfen.
Budda, -dy, m. Subbl^o;
buddaizm, -u, m. Subb^aiä-
mu§ »!.; Buddysta, -ty, m.
Suöb^ift OT. ; bnddaistyczny,
adi. bubb^iftifd^.
Budyszyn, -ä, m. Sauden.
Budyszowice, -wie, pl.
SButfc^oroi^.
Budziejowice, -wie, pl.
SBubroeiö.
Budzyn, -a, m. Dfen.
Bug, -n, m. 93ug m.
Bukareszt, -u, m. 93u!areft.
Bukowina, -ny, /. 1) Su-
loroina/.; 2) 58uc^l)oIü(©tabt).
Bulgar, -a, m. S8ulgar(e)
m.\ Bulgarka, -ki, /. Sulga«
rtn /.
Bulgarya, -ryi, /. Sulga^
I rien n.; bulgarski, adi. po
I bulgarsku, adv. bufgarifc^.
[ Burdigala, -li, /. Sor-
: beauE; burdigalski, adi. Sor»
I bcauj», »on Sorbeauj.
Bursa, sf. ob. Bruea.
j Byczyna, -ny, /. ^itfc^en.
Bydgoszcz, -a, m. SBrom»
i berg.
Bystrzyca, -cy, */. 1) 331=
:ftri§ (StQPt unb Slufe); 2)
Igeiftti^; 3) giftrift; 4) SBei--
ftri^.
' Bytom, -mia, m. 33eutJ)en,
Calais
68:
Czfstocliowa
Calais, indecl. ciesnina 1
Kaletanska ßalaiä. 1
Carogrod, -grodu, m. Äon-
[laiitinopel; Carogrodzanin,
-a, ßonftantinopolitaner m.;
Carogrodzanka, -ki, f. ÄOlt' |
ftantinopolitanerin /".; caro- 1
grodzki, adi. fon[tantino= ,
politanifc^. 1
Cecylia, -lü, f. ©icilie. !
Cela, -li, /. i Celje, n.
©lUi (Stabt).
Celestyn, -a, m. ßöleftin.
Celowiec, -wca, m. klagen»
futt.
Celtowie. pl. Gelten pl.\
celtycki, adi. feltifc^,
Cerber, -a, m. ©erbecuä m.
Ceres, Cerera, -ry, /.
Cetynia, -nü, /. ©cttinje.
Cezar, -a, m, (Säfar.
Chaldea, -dei, -dee, /.
(Sjalbäa; chaldejski, adi.
c^albäifc^.
Charybda, -dy, f. G^a=
rtjbbiö.
Cheb, -u, m. ©jer.
Chelmno, -na, n. Äutm;
chelminski, adi. Äutmec,
futmift.
Chelmza, -iy, /. Äulmfen.
Chemsko, -ka, n. ©oUinüß.
Cheronea, -nei, /". S^ä»
ronäa.
Chiny, Cuin, pl. 6[)ina;
chiniki, adi. c^ineftic^.
Chinczyk, -a, m. S^ine^e;
Cuink^, -ki, f. S[)inefin.
Chios, indecl. ß^ioä.
Chloe, Chloi, sf. ©^Coe.
Chlum, -u, m. Ätum;
Äulm.
Chlumec, -mca, vi. ^ulm.
Chociebuz, -a, m. j^ottbuä.
Chocim, -mia, w -miu, m.
G^ocim.
Chodziez, -iy, /. 6^ob=
jd)efen.
Chojnice, -nie, pH- Äonift.
Chomgtow, -a, m. Äonx=
motau.
Chorwacya, -cyi, /. Kco:
tttieii; Chorwat, -a, ^coat(<)
C.
m. ; Chorwatka, -ki, f. ^ro=
atin /. ; ehorwack', adi.
froatif^.
Chres i Czres, indecl.
Chrystus, -a, m. ©^tiftuS.
Chrzescijanin, -a, _p?. -nie,
m. S^rift m.\ chrzescijanka,
-ki, /. ©^cifttn /. ; cbrzesci-
janstwo, -wa, n. ©^riftentum
«.; ©^riftenfieit /". ; cbrzesci-
janski, adi.., po chrzescijansku,
adv. c^rtftüc^.
Chadinowa, -wej, /. 2)JU=
tenroalbe.
Chwalenskie morze, -go
-rza, Äafpifc^eö 3)ieer.
Cielf cko, -ka, n. ^ietenjig.
Cieniawa, -wy, f. ©teinau.
Cieplice, -plic, pl. Sepli^.
Ciepla Woda, -lej -dy,
SBarmbrunn.
Cieple Gory, -ych Gor,
Xeplergebtrt^e n.
Cieszyn, -a, m. Sefc^en;
cleszynski, adi. %i\i){t)\\<iX ,
Cisa, -sy, /. 2;^ei&.
Cycero, Cycerona, m.
Sicero; cyceroüsk', adi. ctce=
ronifc^.
Cygan, -a, ph -ie, m. 3t'
geunec »t.; Gygaaka, -ki, /.
'Htgeunerin /.; cyganski, adi.
3igeuner=, sigeunerif:^; po
cygansku, adü. jigeunenjc^.
Cyklop, -a, m. SP^^OP '^■
Cylichowo, -wa, n. ^vd=
Ud)aa.
Cylicya, -cyi, -eye, /.
©UicUn.
Cymon, -a, m. ©imon.
Cyncynnatus, Cyncyn-
nat, -ta, m. ©tncinttatuö.
Cynowe gory, 2)1. Kepler»
gebiege n.
Cypr, -t»> m. ©gpern; Cy-
pryjczyk, -a, m. ©ripriec m.;
cypryjski, adi. cpprifc^; cy-
pryjskie wino ©tjpertuein m.
Cypryan, -a. m. ©i)pcian.
Cyrce, -py, /. ©irce.
Cyrknica, -ey, /. 3ii;^"iÖ ;
Cyrkniekie jezioro 3t'^'^'ti^-'^
Cyrus, -a, m. ßgru§, SgroS.
Cysters, -a, pl. -i, m.
©iftercien[er i Sift^rji^n^e'^ ^w-
Cytawa, -wy, /. 3*it'i"-
Czakowiec, -wca, m. unb
Czakatornia, -nü, /. ©[afa»
tl)urn.
Czaplinek, -nka, m. S^nt»
pelburg.
Czarnawoda, -dy, sf.
Sc^roarjojaffec.
Czarnkow, -kowa, m.
Sic^armfau.
Czarnogora, -ry, /., Czar-
nogorze, -rza, n. 2){onte=
negco; Czarnogörczyk, -a, m.
SOiontenegciner m.; Czamo-
gorka, -ki, f. a)iontenegrme=
tin; cza'nogörski, adi. 33ion=
tenegtiiier('), tnontenegrinifd^.
CzarnyLas, ©c^roarjnjalb.
Czartowy Mur, 2;«ufelä=
mauct.
Czczew, -a, m. Slrfc^au.
Czech, -a, m. X\^t^i,
Sot)me m.\ Czeszka, -ki, /.
Czechy, Czech, pl. Sö^men
n. ; czeäki, adi.-. po czssku,
ado. tjc^ed^tfci^, bö^mifdE).
Czerkas i Czerkies, -a,
m. Xfc^erfeffe m.\ Czerkaska
i -kieska, -ki, f. %\6)txli\\\Xl
f. ; czerkaski, -kieski, adi.
Äfdierteffen», tfc^erJeffiic^.
Czernawka, -ki, f.
©cbroarja f.
Czerniejewo, -wa, n.
©L^roavuenau.
Czlochow, -ch)wa, m.
©ötod^au.
Czlopa, -py, /. ©d^roppe.
Czgstoch.owa, -wy, w -wie,
/. Sfc^enftoc^au; czestochow-
ski, adi. SCfc^eniloc^auer;
(obraz.) -ski poeta fd^Iec^ter,
elenbcc ©ic^tec; -ski rym
fc^lec^ter 3leim; po czesto-
chowsku, adv. fci^tecl^t, elenb,
gefd^macftoä (obraz.)-
Dafne
683
Dyoklecyan
D.
Dafne, -ny, /. Sap^ne.
Dacya, -cyi, f. 3?ajien.
Dalmacya, -cyi, -eye, /.
2)almatien «.; Dalmat, -y i
Dalmatczyk, -a, m. Salma»
tiner, Salmatier m.; Dal-
matka, -ki, f. S)a(matierin,
Sairr.atincrin /. ; dalmacki,
adi., po dalmacku, adv. bal'
matifc^, boImatinif(§.
Damaszek, -szka, m. 2)a-
masfuö ; damascenski, adi.
2)amaijcner(=).
Damna, -ny, /. ©a^rne.
Danaidy, Danaid, /. pl.
©anaiben pl.
Dania, -nü, -nie, /. S)äne=
nmrf «.
Daniel, -a, m. 3)aniel.
Dante, -go i Dant, -a, m.
©ante.
Dansko, -a, n. früher ge=
5raud)t für Gdansk m. ©onjig.
Darbna, -ny, /. 2)ö6ern.
Dardania, -nii, -nie, /. ob.
Troja.
Darkiany, -kian, -pl. 2)at=
fe^inen.
Daryusz, -a, m. S)ariu3.
Dasza, -y, Daszowka, -ki,
/. Söffe.
Dawid, -a, m. Saoib.
D^browa, -wy, w -wie, /.
S)öin5rau;S)amerau; S)amme;
2)ammer; ©rünborf ; ©rün^of.
D^browno, -na, n. ®ilgen=
luxa,.
Dedalus i Dedal, Dedala,
m. 2)äöaluä.
Debrata, -ty, /. (Sefenle n.
Delfinat,-u,7«.S)aup^ine/".
Delfy. Delf, pl. SDelpl^t.
Demeter(a), -tery,/. Seme»
ter.
Demostenes, -a, m. 2)e=
moftl^eneä.
Derpt, -u, m. 2)orpat.
Deryczewo, -wa, n.
Seffoi».
Descartes, fie^e Karte-
zyiisÄ.
Dessawa, -wy, w -wie, /.
2)effau; Dessawczyk, -a,
S)effauer m. ; Dessawka, -ki,
/. 2)effauerin /. ; dessawski,
ndi. beffauifc^, Seffauer, oon
2)cffau.
Dezyderusz, -a, Dezy-
dery, -rego, m. Sefiberiug.
Dimenowa Ziemia, -wej
-mi. f. $8anbiemenälanb n.
Djakowo, -wa, n. Siafooar.
Djeczin, -a, m. Sctfc^en.
Dlugie Jezioro, -go -ra,
n. Lago Maggiore.
Dniepr, -u, na -prze, m.
Snteper m.
Dniestr, -u, na -strze, m.
Sdiefter.
Doblin, -a, m. i Doble,
-la, m. S)ö5eln.
Dobragora, -ry, /. $aße.
Dobrasol, -rej soli i Do-
brasola, -rej -fy, /. §alle.
Dobremiasto, -go -ta, n.
©utftabt.
Dobrodzien, -dnia, m.
©utenlag.
Dobrogost, -a, m. 53onas
ücntura.
Dobrudza, -dzy, /. 3)o=
brubfc^a.
Dobrzyniewo, -wa, n.
Soberftein.
Dobrzysz, -a, m. SoBritfd^.
Dominik, -a, m. 2)omi'
ni!(u5).
Dominikan, Dominika-
nin, -a, pl. -uikanie, -kfinow
©ominifaner m. ; Sominio
fanettnönd^ m.\ Dominikanka,
-ki, pl. -ki, f. ®oniinifanerin
/., Sominüancrnonne.A ; domi-
nikanski. adi. Sominifaner(=).
Dolgowe Jezioro, -wego
-ra, n. 2)oIger ©ee.
Dolsk, -a, m. Solätg.
Domaszow, -a, m. 25om=
fta^tl; Ibomasborf.
Domazlice, -lic, ^;?. 2;au3.
Dominika, -ki, /. ©t. Do-
mingo.
Don, -u, m. Son.
Dorota, -ty, /. Sorot^ea;
dim. Dorotka, -ki i Dosia,
-si, /. ©ordnen.
Dorpat, -u, m. 3)orpat.
Dospat-Planina, -spat |
-niny, /. Si^obope. I
Dotis, indecl. %oi\^. I
Dracz, -u, m. ©utajjo.
Draga-Baszczanska, -gi
-kiej, /. SSaHe bi iüe§ca. .
Drawa, -wy, /. S)rau,
Drewnice, -nie, pl. JUcroni^.
Drewnow, -a, m. ®örli^.
Drezdenko, -ka, »».©riefen.
Drezno, -na, n. ©resben;
Drezdenczyk, -a, m. 2)reg=
b(e)ner m.\ Drezdenka, -ki,
/. Sresb(e)nerin /. ; drezden-
ski. adi. 2)resb(e)ner.
Druid, -a, pl. Druidowie
i Drniizi, am. Scuibe m.
Drwgca, -cy, /. Sreroenj f.
Dryada, -dy, pl. -dy, /.
2)rt)abe /.
Drynowiec, -wca, m. 2)rU
nooa^.
Drystra, -try, f. ©iliftria.
Drzen, Drznia, m. Sroffen.
Drzewniow, -a, m. Sac^au.
Duby, Dub, pl. ©üben.
Duchcow, -a, m. Suj.
Dumas, -a, m. Siunas.
Dunaj, -u, m. S)onau /. ;
dunajowy, adi. 3)onau(«).
Dunajowice, -wie, pl.
Dannorot^.
Dundangi, dang, pl. 2)on=
banaen.
Dunkerka, -ki, w -kerce,
/. Sünfirc^en.
Duiiczyk, -a, pJ. -czycy,
m. 2)äne m.\ Dunka, -ki, p^
-ki, Sänin /.; dunski, adi.,
po dunsku, adv. bäntfc^.
Dwamosty, D w6chmost6w,
w Dwöchmostaeb, pl. ^^t\-
brüden.
Dyament, -u, m. Süno«
münoe.
Dyana, -ny, /. Siana.
Dydo, Dydona, -ny, /.
Sibo.
Dyja, Dyi, f. X^oja f.
Dyla. -li, /. Sillenberg.
Dylewo, -wa, n. 2)ö^[au.
Dynaburg, -u, m. Süna«
burq.
Dyogenes, -a, m. 2)i0'
geneö.
Dyoklecyan, -a. m. Sio-
fletian.
Dyomedes
684
Floryan
Dyomedes, Dyomed, -da,
m. Siomeöeö.
Dyonizynsz, Dyonizy,
-zego, m. 2)i)onifms.
Dyonizus, -zusa i -niza,
m. SD^oniä.
Dyzon, -u, m. S)tjon (czyt. :
-za).
Dzialdöw, -dowa, m.
©olbau.
Dzieczyn, -a, m. Setfc^en.
Dziekanowice, -wie, pl.
©cbönfetbe.
Dzierzgon, -nia, m. ß^rift«
Burg ; Dzierzgonskie Jezioro
©orgenfec.
Dziewin, -a, m. aJiagbes
Burg.
Dziwnow, -a, m. Steoenau.
Dzwina, -ny, w -nie, f.
Süna f.
Eakus, Eak, Eaka, m.
^afug.
Edward, -a, m. (gbuarb.
Edyp, -a, vi. Dbipuö.
Efez, -u, m. (gpl^efuä.
Egina, -uy, /. ^gina.
Egipt, -u, w Egipcie, m.
^gripten n. ; Egipcjanin, -a,
Tpl. Egipcyanie, -cyan Slgtipter
TW.; Eg-ipcyanka, -ki, yl. -ki,
-nek, äggpterin /.; egipskl,
adi. ägtjptifc^, 2{gi}pter=.
Elblag, -a, m. Slbing.
Eliasz, -a, m. 6ItQÖ.
Elis, mdecl. i Elida, -dy,
f. erte.
Elizyum, indecl. ®[i)=
fium n.
Elstera, -ry, /. (eigentlich :
Halsztröw m.) (gifter f.
Elzbiecin, -a, m. (gU[aBelF)=
ftabt.
Elzbieta, -ty, /, eiifabet^.
E.
Elk, -u, m. Sr)d.
Emil, Emiliusz, -a, m.
®mil.
Emilia, -lii, -lie,/. ©milie.
Emilianus, Emilian,
-liana, m. ^mirtanus.
Enniusz, -a, 771. (gnniuö.
Epaminondas, -a m.
©paminonbaä.
Epir, -u, w Epirze, m.
©pirug.
Ereb, -u, m. ®reBu§.
Erfurt, -a, w Erfurcie, m.
©rfurt; erfurcki, adi. ©r«»
furtcr(=).
Erlawa, -wy, -we, w -wie,
/. ©rlaf /.
Ernest, -a, m. Grnft.
Eschyl, -a, m. äld!t)[uö.
Eschines, -a, m. ^ifd^ineä
Ester, Estera, -ry,/. (Sft^er.
Estonia, -nii, -nie, w -nii,
/'. ©ft^tanb V.; estonski, adi.
e[tf)Iänbi[_d).
Etyopia, -pii, -pie, w -pii,
f Sit^topten «,; etyopslii,
adi. ätt)ioptfc^.
Eubea, -bei, -bee, w -bei,
/. ßuböa.
Eugeniusz, -a, m. ©ugen;
Eueenia, -nii, /. (gugenie.
Europa, -py, -pe, w -pie,
/. iSuropa n. ; Enropejezyk,
-a, pl. -czjcy, -czyköw, m. 6u=
ropäet m.\ Europejka, -ki, pl.
-ki, /. (Europäerin /.; euro-
pejski, adi., po europejsku,
adv. europäifc^.
Eurydyka, -ki, /. (sutpbice.
Eurypides, -a, m. (Iuri=
pibeö.
Ewa, -wy, -we, /. ©Ott /. ;
dim. Ewasia, -si, -sie, /.
(Socken n.
Ezop, -a, m. 2i[)op.
F.
Falknow, a, tm. ^alfenau.
Faraon, -a, m. ^t)arao.
Febus, Feb, Feba, m.
Pöbug.
Fedon, -a, m. ^l^äbon.
Fedrus, Fedr, Fedra, m.
^pi^äbrug.
Feliks, -a, m. JeliE.
Feniks, -a, m. ^^önij m.
Fenicyanie, -cyan, pl.
^Öönijiet pl.
Ferdynand, -a, m. 5erbi=
nanb.
Fertowskie Jezioro,
-liiego -ra, m. DleufiebUr
©ee m.
Fezya, -zyi, -zye, -zyi, f.
(2onb) unb Fez, -u, m. (Stabt)
Fidyasz, -a, m. ^s^ibiaö.
Filip, -a, m. 55^tlipp; dim.
Fiiipek, -pka, m. ^^ilippd^en
n.; wyrwal sie jak — z ko-
nopi er rebete roieber einmal
ing ©elag hinein, er fiel mit
ber Xüx in§ $auö, er brad^te
Unfinn gu 3Karfte, er platte
mit einer 2llbcrnf)eit heraus.
Filippi, indecl. ^pfjilippi;
boc^: pod Filippami, bitwa
na polach Filippijskich bei
^^ilippi, bie ©cölac^t auf ben
gelbecn non ^ftitippi.
Filoktetes, Filoktet, -teta,
m. '^Holtet.
Finlandya, -dyi, -dye, w
-dyi, f. ginnlanb n.; Fin-
landczyk, Finczyk, -a, pl.
-czycy, ginnlänbcr »«., j^innc ;
Finlandka, -ki, pZ. -ki, /.
jvinntänbetin /.; finlandzki,
adi., po finlandzku, adv.
fitmifd).
Flakkus, -a unb Flakka,
m. ^-[accuS.
Flandrya, -ryi, /. 5(an«=
bcrn.
Florencya, -cyi,/. glorenj;
Floientczyk, -a, pl. -cy, m.
gtorentiner m.; Florentynka,
-ki,/. gtorentinerin /. ; floren-
cki, adi. Florentiner, oon
gloretij.
Florentyna, -ny, -ne, f.
glorentine.
Floryan, -a, m.; dim.
Florek, -rka, m. 'i^ioüan;
Focyon
685
Goethe
ulica, brama Floryanska
glortans Strafe /., =Xox n.,
glorianer ©trafie, — %ov.
Focyon, -u, «. ^^ocion.
Franciszek, -szka m. granj,
jyranjiä!u§ ; ditn. Franek,
-nka, m. gränjd^en n., gran=
jerl m., ^xän^d m.; Fran-
ciszka, -ki; dim. Frania,
-ni, Franusia, -si, /. gran»
Franciszkan imb Fran-
ciszkanin, -a, pl. Franci-
szkanie, -kano^, m. gran^iö^
laner(mönc^) m.; O. O. Franci-
szkanie, -now, pl. granstSfa»
ner pl.; Franciszkanie pl.
(oft in ber Sebeutung :) gran-
jiäfanerlirc^e /., — tlofter
«. ; u F — now in ber gran»
gisfanerürc^e, im »flofter ;
Franciszkanski, adi. kosciol
Franciszkanski granjiSfaner»
lirdöe.
Franciszkowe Laznie,
-wych Lazien, ^>Z. gran»
genäbab.
Francuski, adi. po fran-
cusku, adv. frani^öfifd^ ; je-
zyk — btefranjöfifc^eSpcac^e;
mowic, pisad po -u franjö»
fi[d^ jpred)en, f^reiben.
Francuszczyzna; -ny, -ne,
/. 1) öte franjöfifc^e ©prac^e;
2) franjöfifc^e ©itten, @e=
bräud^e; 3) franjöfifd^eg SCBefen,
fcanjöfifc^e 2(rt.
Francuz, -a, ^;Z. -i, m.
granjofe m. ; Francuzka, -ki,
pl. -ki, -cuzek, /. granjö»
fin/.
Francya, -cyi, -eye, we
-cyi, /. granfreid^ n.
Franek, Franus, ftcl^e
Franciszek.
Frankfurt, -u, w -furcie,
m. gronffurt; frankfarcki,
adi. granffurter(=).
Frank, -a, pl. -owie, m.
'^xanU m.
Frankonczyk, -a, pl. -czy-
cy, m. tJcanle vi.\ frankon-
ski, adi. po fraukonsku, adv
fränlifc^.
Frejno, -na, w -nie, n.
grei[)Qt)n.
Fryburg, -a, m. jyreiburg;
fryburski, adi. grciburger(=),
freiburgifc^.
Frydek, -dku, m. griebel.
Fryderyk, -a, m. gtiebricö ;
Fryderyka, -ki, f. griebetife.
Frysztat, -u, m. tyrei=
ftabl.
Fryul, -u, m. gtiaul.
Fryzya, -zyi, -zye, w -zyi,
/. grteslanb; — wschodnia,
zachodnia Dft=, SBeftfrieätanb ;
Fryzyjczyk, -a, pl. -czycy,
m. grtefe, grieslänber m.;
Fryzyjka, -ki, pl. -ki,/. grie--
fin, grieslänberin, /. ; fryzyj-
ski. adi., po fryzyjsku, adv.
rtiefüc^.
Fryzynga, -gi, -ge, w -dze,
/. gretftng.
Gabryel, -a, m. ©abriel;
Gabryela, -li, /. ©abtiele.
Gajus, -a unb Gaja, m.
©aius.
Galicya, -cyi, -eye, w -cyi,
/. ©alijien.
Galicyanin, -a, pl. -cyanie,
-cyan, m. @aliji(an)er.
Galicyanka, -ki, sf. ©ali=
Si(an)erin /.
Galicyjski, adi. galijifd^.
Gallia, -lii, -lie, /. ©aQien;
Gallijczyk, -a, pl. Gallowie,
Gallöw, m. ©aHier m. ; gallicki,
adi. gallifd^; gallicyzna, -u, pl.
-y, m. ©aUijiömug m.
Gandawa, -wy, w -wie,
/. @ent.
Garumna, -ny,/. ©aronne.
Gasyn, -a, m. ©offen.
G%bin, -a, m. ©umbinnen.
Gawel, -wla, m. ; dim. Ga-
wetek, -Ika, m. ©alluä; Pa-
wei i Gawel §inj unb ^unj,
Äret^i unb %Ui\^\.
G^tymir, -u, m. ©oms
mern.
Gdansk, -a, m. 2)anjig;
G.
Gdanszczanin, -a, pl. -czanie,
m. Sanjigerm.; Gdanszczanka,
-ki, /. Sanjigerin /.; gdan-
ski, adi. S)anjiger,Don SDanjig.
Gdecz, -n, m. ©ebetfc^.
Gedelow, -a, m. ©öböCö.
Geldrya, -ryi, -rye, w -ryi,
/. ©elöern.
Genewa, -wy, -w§, w -wie,
/. ©enf; Genewczyk, -a, pl.
-czycy, m. ©enfer m.\ Ge-
newka, -wki, pl. -wki, ©en=
ferin /". ; genewski, adi.
©enfer.
Genewskie jezioro, -kiego
-ra, n. ©enfer See m.
Genowefa, -fy, -fe, /. ©e=
noneoa.
Genua, -ui, -ue, w Genui,
pod Genua, /. ©enutt; ge-
nuenski, adi. ©enuefer.
Gerdawy, -daw, pl. ©er=
bauen.
Germania, -nii, -nie, /.
©ermanien; Germanin, -a, pl.
-mauie, m. ©ermane m. ; Ger-
manka, -ki, pl. -ki, /. ©er»
manin f.; germanski, adi.
germanifc^ ; germanizm, -u, pl.
-y, 7)1. ©ermaniämuö ?«.
Germanikus unb Germa-
nik, -ka, vi. ©ermanifus.
Gertrada, -dy, -dzie, -de,
/. ©ertrub.
Getynga, -gi, -ge, w -tyu-
dze, /. ©öttingen.
Ggbice, -bic, pl. ©embi^.
Giecz, -a, m. fic^e Gdecz.
Gilawa, -wy, -we, w -wie,
/. 2)eutfc^-Gi[au.
Gliwice, -wie, pl. ©leiroi^.
Glogow, -gowa, m. (©rot-)
©logau; Gtogowczyk, -a, pl.
-czycy, m. ©logauer m.;
glogowski, adi. ©logaucr(-).
Glogöwek, -wka, w -wku,
m. Älein=, Cber^QIogau.
Gluchow, -a, w -wie, m.
©loudjau.
Gniew, -u, m. Söleroe.
Gniewin, -a, m. 33rÜE.
Gniezno, -zna, w -znie, n.
©nefen ; guieinieüski, adi.
©nefener.
Goethe, -thego, z -them,
©oetf)e.
Goldsztyn
686
Helzyüska Ki-aina
Goldsztyn, -a, m. &oU
benflein.
Goleszyna, -ny, -ne, w
-uie, /. ©Olffcn.
Goliat, -a, m. ©oHat^.
Golowiec, -wca, m. Äor=
alpe /.
Gorgo unb Gorgona, -nj,
f. ©orgo, ©orgone.
Gorjance, -rjaniec, pl.
Ujfofengebirge n.
Gorycya, -cyi, -eye, w -cyi,
/. @örä.
Gorzow, -rzowa, m. Sanbä-
6 erg.
Goszcz, -a, m. @ofd^ü$.
Got, -a, pl. Gotowie, Go-
tow, m. @ote wj.; Gotowie
wschodni, zachodni Dft»,
Sßeftgoten; gotyckie pismo
gotifd)e ©d^rift; gotycki styl
gotifd^e 33auart.
Gotard, -a, m. ©ottl^arb ;
G6ra sw. Gotarda ber ©!t.
(55ottl§arbä=33erg; znalazla
Marta swego Gotarda (2Ratt^a
i)at t^ren ©ottl^arb gefunben),
gtetc^ unb gleid^ gefeUt \i6)
gern.
Gotlandya, Gotya, -dyi,
-tyi, -dye, -tye, w -dyi, w
-tyi, /. ©ot^ranb.
Goral, -a, 2^^- -^, in. ®o=
rate m.; Göralka, -ki,^Z. -ki,
/. ©oralin /.; göralski, adi.
©oralen», goraltid^.
Gorka, -ki, -ke, w -rce, /.
©örcfien.
Gory Tarnowskie, gor
-wskich, pl. 2:arnon)i§.
Grachus (unb Grakchus),
-a unb Gracha, m. ©racd^Uö.
Gradec, -dcu, m, ©rag.
Gradyszcze, -cza, n. ©ra=>
bisfa.
Granowce, -wiec, pl.
©rentcj.
Grecya, -cyi, -eye, w cyi,
/. ©rtec^enlanb n.\ Grek,
Greczyn, -a, pl. Grecy, m.
©rieche m.; Greczynka, -ki,
/. ©ried^in /. ; grecki, adi.,
po grecku, adv, grted^ifc^ ;
greczyzna, -ny, -ne, /. bn§
®riec^i[rf)e, bie 'grted|ifc^e
©pra^e, grtet^ifd^e ©Uten,
grtec^ifd^eS Sßefcn; uczyc sie
greczyzny ©ricc^tfd^ lernen.
Gregoryanski, adi. gre=
goiianifc^; — kalendarz,
spiew Der gregortanifc^e Äa=
lenber, ©efang.
Grenlandya, -dyi, -dye, w
■dyi, /. ©rönlanb; Gren-
landczj'k, -a, pl. -czycy, m.
©rönlänber m.
Grodno, -na, w -nie, n.
©roben; grodzienski. adi.
©robcncr(-), oon, au8 ©roben.
Grodzisk, -a, sm. ©rä^.
Grodzisko, -ska, w -sku,
n. 1) ®rabi§fo; 2) @röt[^.
Grodziszczo, -cza, w -czu,
n. ©onnenroalöe.
Groninga, -gi, -ge, w -dze
/. ©röningen.
Grudziadz, -a, «j. ©rau=»
bcn.v
Gruz, -u, m. ©roDofa.
Gryc, -cu, m. ©retj.
Gryfia, -fii, -fie, w -fii, /.
©reifäroalb.
Gryma, -my, -me, w -mie,
/. ©rimma.
Grynawia, -wü, -wie, w
-wie, /. ©rünau.
Gryntowce, -wcöw, pl.
Äararaanfen pl.
Gryzony, -nöw, pl. ©rau«
bünbten.
Grzbietne Gory, -tnych
G6r, pl. SJar^gebtrgc n.
Grzegorz, -a, m, ©regor;
dim. Grzes, Grzesia, m.
Sorge.
Gubiu. -a, m. ©üben.
Guntomir, -u, m. ©om=
mern.
Gustaw, -a, m. ©uftat.
H.
Haga, -gi, -ge, w Hadze,
/. öaag.
Halicz, -a, w -u, m.
^olitfc^; halicki, adi. l^aU=>
Haiina, -ny, -ne, /. |»clene ;
dim. Halka, -ki, /. Sene,
Sendien.
Halle, w Hali, n. §alle.
Hamburg, -a, m. §am=
bürg; hamburski, adi. §am=
burger(>=), Don, nus §am=
bura, Eiamburgijd^.
Hanka, -ki, dim. Hanusia,
-nusi, Haneczka, Hanulka,
-ki, Hanula, -li, f. §anne,
^annc^en.
Hannibal, -a, m. §anniba[.
Hanonia, -nii, -nie, /.
|)fnncgau.
Hanower, -u, m. §anno»
oer; Hanowerezyk, -a, m.
§onnoüeraner w. ; hanower-
ski, adi. ^annoDerifd^.
Hanuszowce, -szowiec, pl.
|)cnfdjau.
Harc, -11, m. .^arj.
Hasya, -syi, -sye, /. Reffen ;
Ras, -a, m. ^effe; haski, adi.
Hasdrubal, -a, m. ^aS»»
brubal.
Hawana, -ny, /. ^ancinna ;
hawaiiski, adi. ^aoannn».
Hebe, -by, /. $ebe.
Hebrajczyk, -a, pl. -czycy,
unö Hebrajczyk, -a, pl.
Hebreovvie, m. Jgebräer m.\
hebrajski, adi,, po bebrajsku,
adv. ^ebräifcf); hebraizm, -u,
m., hebrajszczyzna, -ny, f.
^ebräertum, fiebrätfc^e ©pra=
(|e, ©itten, ^ebräifd^eä 2Befen.
Helena, -ny, sf. §etene;
dim. Helusia, -si, /. ^eten»
c^en, Scnd^en.
Helikon, -u, m. §eIifon;
helikonski, adi. ^elitontfc^.
Hellas, Hellada, -dy, /.
§eIIoä; Hellenowie, pl. §el=
lenen ; hellenski, adi. [)elle=
nifc^; helleuizni, -u, , m.
|)ell(em§mu§ "m., grted^ifc^e
©prac|eigen^eit, grted^ifd^c
Äuttur.
Hellespont, -u, m. §elle§-
pont; hellesponcki, adi.
^eHeSpontifc^.
Helota, -ty, pl. -ci, m.
^elote.
Helzynska Kraina, -kiej
-iny. /'. §elfing[anb.
Henryk
687
Izydor
Henryk, -a; dim. Henrys,
-rysia, m. ^einrid^.
Heraklea, -klei, -klee, w
-klei, öetatlea.
Heraklida, -dy, pl. -do-
wie. m. öeraflibe.
Hercegowina, -ny, f.
^et^egotnina.
Hercynskie gory, -skich
gor pl. |)arj m.
Hezyod, -a, m. Öefiobuä.
Hieronim, -a, m. .t)iero=
npmuö.
Hilary, -rego, m. §tla=
riu?.
Hiob, -a, m. §iol&; wiese
-owa §iobgpoft /.
Hipolit, -a, m. |)iiipo[t)t.
Hippiasz, -a, m. ^ippiag.
Hiszpania, -nii, -nie, w
-nii, /. (Spanien; Hiszpan,
-a, pl. Hiszpani (unb Eisz-
panie), -now, m. ©panier in. ;
Hiszpanka, -ki, pl. -ki, /.
©panierin /.; hiszpanski,
adi. Itnb po hiszpansku, adv.
fpanifc^; krol hiszpanski ber
König Don Spanien.
Hlin, -u, m. £üne6urg.
Hnewin, -a, m. 33rüE.
Hodonin, -a, m. ©öbing.
Holandya, -dyi, -dye, w
-dyi, /. )poQanb; Holender,
-dra, pl. -drowie unb Holen-
derczyk, -a, pl. -czycy, m.
^oQänber m.; Holenderka,
-ki, yl. -ki, a) |)oßänberin/.;
h) f)oaänbi[dE)e 5lu^; ^0 ^oU
länbifd^er ©^nupfta6af; ho-
lenderski, adi. l\X\,h po ho-
lendersku, adv. [joUänbifd^.
Holeszow, -a, m. ^oße-
fd^au.
Holsztyn, -a, m. ^olftein ;
Holsztynczyk, -a, pl. -czycj',
m. §olfteiner; holsztynski,
adi. ^olfteinif(^.
Holsztynek, -nka, m.
Öofienftein.
Homer, -a, m. |>omer;
homeryczny, homerowy, ho-
merowski, adi. ^omerifc^.
Horacyusz, -a, unb Ho-
racy, -cego, m. ^oraj; bo-
racyuszowski, adi. ^ora3i)j|.
Horszow-Tyn, -Tynu, m.
Sifdioftemili.
Hortenzyusz, -a, m. ^ox--
tenftuö.
Horwacya, -cyi, -eye, w
-cyi, /. 5troatien ; horwa'cki,
adi., po horwacku, adv.
froatifc^.
Hostun, -a, m. ^oflau.
Hottentot, -a, pl. -toci,
m. §ottentott(e) m.
Hradczany, -czan, pl.
§rabfcf)in (in ^^rag).
Hradyszcze, -cza, n.
£)rabifcft.
Hron, -u, m. ®ran ([^lu^).
Hncul, -a, pl. -cuÜ, m.
Öujule m.
Hugenota, -ty, pl. -ci,
m. Hugenotte.
Hugo, Hugona, m. §ugo.
Human, -mania, wz. §u=»
man; hnmanszczyzna, -ny, /.
bie @ri3e, bte ©iiter tjon |>us
man, bie Sercofiner t)on |)U»
man unb beS umUegenben
Sanbeä.
Humersztyn, -a, m. öam»
merftein.
Hunnowie, -now, pl. ©uns
neu pl.
I.
Iber, Ibru, m.Jihxo.
Idzi, -pgo, m. 2igibiu§.
Iglawa, -wy, f. Qgtau.
Ignacy, -cego, m. ^S"'^"
tiuö, 3g"«ri . ^i^- I&°as,
-nasia, m. 5laji.
Iliada, -dy, /. %\(x^ f.
Ilion, -u unb Ilium, n.
indecl. Qlium.
Ilburg, -u, m. ©ilenburg.
Hlirya, -ryi, -rye, ^Iltirien.
Ilawa, -wy, /. ©rilau.
Indye, Indyi, pl. ^"bien;
— Wschodnie, Zachoduie
Dft-, SCBeftinbien ; Indowie w.,
pl. Snber, ^inbu§; Indyanin,
-a, pl. Indyanie, Indyan, m.
^nbianer m.; Indyanka, -ki,
pl. -ki, f. ^nbtanerin /.;
indyjski, adi., po indyjsku,
adv. inbifd^.
Inflanty, Inflant, pl. SiO'
lanb; Inflantczyk, -a, pl.
•czycy, m. Siolänber m.]
Inflantka, -ki, pl. -ki, /. Sio-
länberin /.; inflancki, adi.
liülönbii'd).
Ingrya, -ryi, -rye, w -ryi,
f. ^n^ivmanlant.
Innocenty, -tego, nt. ^n°
nosenv
I Inowroclaw, -wia, m.
\ ^ungleglau, ^ofjenfafgo.
Instruc, -cia, m. ^n\ttX'
bürg.
Instruc, -ruci, /. ^nfter f.
Inszpruk unb Insbruk,
-a, m. ^nnöbrucf.
Ipola, -li, f. ßiper f.
Ipusa, -sy, /. 3)bb3 /.
Irlandya, -dyi, -dye, f.
Qtlanb; Irlandczyk, -a, pl.
-czycy, m. ^rlänber, ^Jre;
Irlandka, -ki, pl. -ki, f. 2it«=
I länberin; irlanizki, adi. ixi]d).
Irys, Iryda, -dy, f. 3ri§.
Isker, Iskru, m. ^itax.
i Islandya, -dyi, -dye, w
I -dyi, /. Öälanb.
Ismena, -ny, /. ^emene.
Istmus, Istmu, m. Qft^muä
OT. ; istmijski, adi. ifl^mifc^.
Italia, -lii, -lie, w -lii, /.
Stauen; italgki, adi. italif^.
Iwanczyce, -czyc, pl.
Sibenfc^ih.
Izabella, -li, /. Sfabetta.
Izajasz, -a, m. ^s\aia^.
Izak, -a, 7«. '^\aat.
Izerski Grzebien, -ego
-bienia, m. :^^fctfnmm.
Izerskie Pogörze, -go
-rza, 7)1. 5)ergebirge ti.
Izokrates, -a, m. 3lo*
frateö.
Izrael, -a, m. Qstael;
izraelski,arft. oon,au3 3ärad;
Izraelici, ij/. bie (olten) ^äro-
eliten; izraelita, -fy, ;;/. -lici,
m. 3äraelit(e) m. ; izraelitka,
-ki, pl. -ki, _/. oäcaelitin /. ;
izraelicki, adi. iäraelitifc^.
Izydor, -a, m. Qfibor.
Jablouec
688
Juliaka
J.
Jablonec, -nca, m. (Sa=
Blonj.
Jacenty, -tego, dim. Jacek,
-cka, m. §i;a2int^.
Jadwiga, -ji, dim. Ja-
dwichna, -ny, Jadwisia, -si, /.
|)ebn)ig.
Jadzwingowie, pl. 3a=
3t)3cn pl.
Jager, -h, »m. ®c(au.
Jagiello, -gielly, -gielle, m. ;
^agello ; Jagiellonczyk, -a, pl.
•czycy, m. QageUone, ©proffe
Ml. ber SttgeHonifc^en^ttmiUe;
Jagiellonka, -ki, ^Z. -ki, f.
grau auä ber gagellonifc^ett
^amitie; Uniwersytet Jagiel-
lonski bie ^ageüonifdie Uni-
oerfität (in Hrafau).
Jagnieszka, -ki, dim.
Jagusia, -si, /. 9Igneö.
Jaköb (Jakub), -a, m.
3a!ob; dim. Jakobek, -bka,
Kuba, -by, m. ^afobd^en.
Jakobin, -a, pl. -ie, m.
Qafobiner; Jakobinizm, -u,
m. 3afobiniömu? m.
Jan, -a, m. '^o^axin, ^Q=
j^anneä; Swiety Jaa a) ber
l^eiUgc ^ol^anneä; h) bag
go^anniäfeft, ber 3iOl)anniö=
tag ; Jan Chrzciciel Qofianneg
ber 3;äufer; Jan Nepomucen
Sodann üon 3iepomuf; ra
6wiety Jan ju Qol^anui;
nie zawsze swietego Jana
ba§ Qo^anrä^feft fommt
nid^t aöe Sage, eä ift nid^t
olle 2;age Sonntag, baä !ann
nic^t alle Sage' gefc^e^en;
chleb öwietego Jana ^O^anntä»
6tot n. ; pas öwietego Jana
Qol^anntägürtel w.; SBärlapp
■m. (^flanje); ziele swietego
Jana :;j0^anni§fraut7t., @runb=
l^eil n. (ein ilraut) ; robaczek j
öwietojanski, swietego Jana i
^ofianntsraücmd^en n. j
Janek, -nka, m. dim. con
Jan, ^anö, |)änfel, ^änöc^en.
Jan6w(ftatt Janowy), adi.
Janow syn ^ol^annö So^n.
Janus, -a, m. Sonuö.
Jansbork, -a, m. Qol^anniä;
biirg.
Japonia, -nü, -nie, w -nü,
/. S'tPttn ; Japonezyk, a, pl.
-czycy, m. Japaner, ^apanefe
m.\ Japonka, -ki, pl. -ki, f.
Japanerin, Qopaneftn /.; ja-
ponski, adi. po japoüsku,
adv. japanifc^, japanefifc^.
Jaromierzyce, -rzyc, pl.
Qarmeri^.
Jaromir, -a, m. ^aromir.
Jaroslaw, 1) -wa, ^a^
roätauä (©igenname); 2)
-wia, ^aro§[au (Stabt).
Jasna Gora Czgstochow-
ska, Jasnej Gory -wskiej,
/. Sfc^enftoc^au.
Jas, Jasia, Jasiek, -ska,
Jasio, -sia, Jasiunio, -nia,
Jasienek, -nka, m. dim. oon
Jan, |)anä, §äns(^en; czego
sie Ja§ nie nauczyl, Jan sie
nie nauczy TDOS ^iinöd^en
nic§t lernte, lernt §an3 nim=
m?r mef)r.
Jazon, -a, m. igafon.
Jehowa, -wj', -we, m.
^el^oöal).
Jelenia Gora, -niej -ry, /.
§irfc^berg.
Jelgawa, -wy, -we, w -wie,
/. 2«itau.
Jelawa, -wy, -we, -,vie, f.
®t)'au.
Jeremiasz, -a, m. 3cre=»
miaö.
Jerozolima, -my, -me, w
-mie, /"., Jeruzalem, -u, w
-mie, m. igcrufalem; jerozo-
limski, adi. jerufatemifcl^.
Jerusz, -a, m. ©eraä.
Jerycho, -a, n. Qerid^o,
jerychonski, adi. Jerychonska
röza bie 9lofe Don ^erid^o.
Jerzy, -rzego, dim. Jerzyk,
-a, m. (Seorg, ^örg.
Jesionki, -sionek, pl. ©e=
fenfe n.
Jeszczed, -u, m. 3efd|!en.
Jewicko, -cka, n. ©eroitfc^.
Jeziorany, -zioran, pl.
Sefburg.
Jezuita, -ty, pl. Jezuici,
m. S^iuit JM. ; jezuicki, adi.
iefuitif(^, SJefuiten«; koscloJ
Jezuicki Qefuitenlircfte ; po
jezuickn, adv. iefuitifd^ ; je-
zuityzm,-u, m. 3e[uiti§mug m.
Jezus, -a, m. S^fuf; —
Chrystus fjefuö (5ötiftU§; --
Marya! '^i\u^ 2Karia! um
©otteä roiUenl ©ro^er ©ott!
Jezusowy, adi. Towa-
rzystwo -we bie ©efellfc^aft
J§drzej, -a, m. dim. Je-
druä, -drusia, m. Slnbreaä.
Joachimow, -a, m. goa*
d^imätat.
Joanna, -ny, dim. Joasia,
-si, /. ^ol^anna.
Jonia, -nü, -nie, w -nü,
/. ^onien; jonski, «(^^■. ionijc^;
Jonskie wyspy bie ^onifc^en
Snfern.
Jowisz, -a, m. Jupiter.
Jozefat, -a, m. ^o^apfjat;
dolina -a bag %al ^ofap^at.
Jozef, -a, m. ^ofef; dim.
Jozio, -zia, m. ^^Jepi, ©epp,
Sepperl; Jozefa, -fy, /. ^ofefa ;
dim. Jözia, -zi, /. 5ßepi;
Jozefina, -ny, /. ^ofefinc.
Jozefow, -fowa, m. Sofefä»
tal.
Jncya, -cyi, -eye, w -cyi,
/. Sütianb.
Juda, -dy, m. 3"^^» Q»
Szymona Judy am ©imeon=
unb Qubatag; na Szymona
Judy spodziewaj sie grndy
baä ©imeon= unb S"öttfeft
mac^t bie SBege i^ar[d^ unb feft.
Jndaizm, -u, m. ^ubaiä=
muö m.
Judasz, -a. m. ^ubaS;
judaszowy, judaszowski, adi.
3uba§=; -owe poealowanie
QubaSfufe m. : nagroda -owa
^ubaälol^n m.; po judaszo-
wemu, po judaszowsfcu, adv.
raie ein ^ubaä, f^interliftig.
Judyt, Judyta, -ty, /.
Subit.
Judzki, adi. jubäifd^, oon
Julia, -lii, -He, /. Sulie;
dim. Julcia, -ci, Juleczka,
-ki, f. Sutc^en.
Jaliaka
689
Eaukaz
Juliaka, -ki, /. ^ütid^; Juno, Junona, -ny, /. 1 Jurbork, -;i, »i. ©eorgen-
juliacki, adi. con ^ülic^. Suno. bürg.
Julian, -a, m. Julian. ! Junska dolina, -kiej -ny, | Justyna, -ny, /, ^uftine.
Juliusz, -ä, m. ^ultug. \f. Sauntat. |
Kaifasz, -a, m. j?aip5aä;
cLodzic od Annasza do Kai-
fasza (raörtUc^: »on |)anneä
jumÄaip^aä ge^en), oon einem
jum anbern ge^en, oon biefem
gu jenem gefcf)iclt roerben unb
oom leiteten roieber ju einem
anbeten.
Kair, -u, m. Äairo.
Ealawa, -wy, -we, w -wi,
/. ÄaUu.
Kaleta, -ty, /. unb Cie-
snina Kaletanska, Satai§,
Kanal m. Sa 3Jianc^e.
Kalipso, -psy, /. Äatgpfo.
Kalisz, -a, m. Äalifii;
kaliski, adi. Don, aug 5?aUJc|.
Kalliopa, -py, /. ÄaHiopj.
Kalwin, -a, m. 1) Kalpin
(ber Sfleltgionsreformator); 2)
Äalotntft m., ilaloinet m.;
kalwinski, adi. faloiniftifcö.
Kalmuk, -a, m. Jtatmüd(e)
w.; kaimucki, adi. po kal-
inucku, adv. Jafmüöijc^.
Kambizes, -a, m. Äam«
btjfeö.
Kamenec, -nca, m. ©tein=
amanget.
Kaxnieuiec Podolski,
-mienca -skiego, 7n. tarnte»
niec in ^obolien.
Kamillus, Kamil, -mila,
m. kamillus.
Kamionna, -nnej, w -nnej,
/. Häf)me.
Kannae, indecl. ©annä;
bitwa pod Kannami (Scf)Ia^t /.
bei Sannä.
Kapitolium, n. indecl. unb
Kapitol, -u, m. ßopitot «.
Kappadocya, -cyi, -eye,
w -cyi, /. Äappabojien.
Kapucyn, -a, pl. -i, m.
Kapujiner »«., Sapujinec=
mönc^ m.\ Kapucyni, j?;ü. bie
Sapujinet; Äapujinerorben
m.\ Äapujinerflofler m., M=
pujinetlird^e /. ; albo starosta,
albo — frifc^ geroagt, ift fialb
geroonncn; rcagen gewinnt,
Slownik polsko-niemieckl.
K.
raagen »etltert; biegen über
brechen; kapucynski, adi.
Kapujinec»; koöciol — ^a=
pujinerlirc^e /. ; chieb —
ftaüUäinerbrot m. (2lrt SJorte).
Kargowa, -wej, -we, w
-we.j, /. ^arge, Unru^ftabt.
Karkonosze, -szow, pl.
Slieiengebtrge n.
' Karlsbad, -u, m. ftel^e
Karolowe wary,
Karlowe gory, -wych gör,
pl. itatläberge j}l.
Karlowiec, -wca, m. 1)
Äarloroi^; 2) S?ar(ämarlt.
Karmelita, -ty, pl. -liei,
m. Äatmeliter w.; Karme-
litanka unb Karmelitka, -ki,
2)1. -ki, /. Äarmeliterin, Äar=
metitecnonne /'. ; Karmelici,
-litow, 2>^. bie Karmeliter, ber
5?armetiterorben, (auc^:) 5?ar=
meliterttofter n., Äarmelttet=
fit^e /. ; karmelicki, adi.
ßarmeUter(=).
Karniola, -li, /. Ärain;
Karniolczyk, -a, pl. -czycy,
in. Trainer; Karniolka, -ki,
pl. -ki, /. S^rainecin; kar-
niol-iki, adi. frainifd^.
Karniow, -a, m. Jägern»
borf.
Karol, -a, m. Karl; dim.
Karolek, -Ika unb Karolcio,
-cia, m. i?arlcf)en; Karol Wiel-
ki 5larl ber ©ro^e; Karoliua,
-ny, /. 5laroUne; diin. Karol-
cia, -ci unb Karolinka, -ki,
/, Äarolinc^en.
Karolowe wary, -wych
-row, vv -wych -räch, pl.
Sarlsbab.
Karpaty, Karpat, pl, Kar-
packie g6ry, -ckich gbr, jjL
.<;iarpat^en, ba§ Äatpat^en-
gebirge.
Kartezyasz, -a, unb
Descartes, Descarta, Des-
cartes'a, m. Sarteftug, S)eä=
carteä; zwolennik ?«., uczen
m. KartezyuBza Rorte^ianerw.
j Kartago, Kartagina, -gi-
ny, f. i^art£)ago.
I Kartuz unb Kartuzyanin,
I -a, 2^^- -tuzi, -tuzyanie, tn.
! ^artäufet m.; Kartuzi, pl.
bie ßartäufer, ber Äattäul'et»
orben; Kartuzyanka, -ki, pl.
-ki, /. j^atfäujerin, ßattäujer«
nonne/. ; kartuzyanski, adi.
fartäufifc^, Äartäufet(=).
Kartuzy, -tuz, pl. Aar«
tl^aug.
Kartuzya, -zyi, -zye, /.
ß^attreufe (fpric^ : szartröz).
Karyntya, -tyi, -tye, w
-tyi, /. Kärnten; Karyntezyk,
-a, pl. -czycy, m. ÄämtneC;
Karyntka, -ki, pl. -ki, /.
Kärntnerin ; karyntski, adi.
lärntneritd^.
Kasia, -si, f. dim. Don
Katarzyna, Äät^C^en.
Kassandra, -dry, -dre, /.
Kaffanbra.
Kassyusz, -a, m. (S.a\[iu§.
Kaszub, -a, ^j/. -i unb
-bowie, m. Kafcbube tn.; Ka-
szubka, -bki, pl. -bki,/. Ka=
fd^ubin/.; Kaszuby, -h6vf, pl.
Kai'cbuben pZ., Sanb n. ber
Kafd^uben; kaszubski, adi.
fafcfiubi^c^.
Katarzyna, -ny, -ne, f.
Katfiarina.
Kato. -na, tn. Koto," (Sato.
Katolicki, adi., po kato-
licku, ado.M'i)oli\d); ko^ciol
— bie lat^oUic^e Kird^e; po
katolicku njie'ä einem Äat^o»
lifen gejiemt; obejsc sie z kim
wcale nie po -cku jjmnbn
nichts roeniger al§ glimpflich
bel)anbeln.
Katoliczka, -czki,^Z. -czki,
/. Kat^olitin f.; katolik, -a,
pl. -Hey, m. Kat[)Olif tn. ; ja-
kem — fo iDo^r ic^ ein ßl^rift
bin, fo roa^r \<i) lebe, (bei)
meinet xreu.
Kaukaz, -u, tn. ßaufafuä ;
kaukaski, adi. !au!aftfc^.
44
Kazimierz
690
Krawnica
Zazimierz, -a, m. Äaftmir;
dim. Kazimirek, -rka, Kazio,
-zia, m. i?a[imtrc^en.
Kcyn, -uia, m. ©i'in.
Kdyn, -nia, «?. ©teupebfin.
Kdynie, pl. Äuttenplan.
Keresz, -a, m. Äöröä /.
Kerka, -rki, /. ©Ut!.
Kersko, -ska, n. ©ur!felb.
Ketina, -ny, /. ^rol^nleilea.
Kg bl6w, -a, m. unb Kgblo-
wo, -wa, n. kiebd.
Kgpno unb Kempno, -pna,
n. Stempelt.
Kijow, -jowa, m. Äiera.
Kisek, -a, m. ®änö.
Kisielice, -lic, pl. grei»
ftabt.
Kladruby, -drub, pl. Äk»
bern.
Klatowy, pl. Ätattau.
Klio, Kiii, /. mio.
Klistenes, -a, m. Äli-
fllieneg.
Klitemnestra, -stry, /.
Älritämncftra.
Kliwia, -wii, -wie, w -wii,
/. etcoe.
Kluczborek, -rka, m.
Äreujburg.
Kladkowo, -wa, n. ®oII='
noro.
Kladowo, -wa, n. GlafcotüO.
Eiadskie pogorze, -go
-görza, n. Slblergebtrcje n.
Kladsko, -ka, n. ©[a^.
Klajpeda, -dy, -de, w -pe-
dzie, /. SJiemcI.
Koblencya, -cyi, -eye, w
cyi, /. Äoblenj.
Kocie gory, -eich g6r, pl.
^o^engebirge «.
Koczewje, -wja, n. ©ott»
fd^ee.
Eolonia, -nü, -nie, w -nii,
/. Äöln; Kolonczyk, -a, pl.
-czycy, m. Äörner; kolonski,
adi. f 5[nif d), 5?ölner(=) ; katedra
kolonska ber Äöltter 2)om.
Kolosz, ftel^e Koloszwar.
Kolpa, Kopa, -py, /".
ÄuFpa.
Kolobrzeg, -a, tn. ÄoIBerg.
Kolomyja, -myi, -myje, w
-mvi, f. Äolomea.
Koloszwar, -u, w -warze
m. illaufenburg.
Koinarno, -na, n. 5?omorn.
Kondeusz, -a, nt. Soilbd
Konfucyusz, -a, m. JTon»
fujiuä.
Kongresowka, -ki, -ke,
w -sowce, /. Äongre^polen.
Konrad, -a, m. Äonrab.
Konstancyjskie jezioro,
-go -ziora, n. )iBoben|ee m.
Konstantynopol, -a, w -u,
m. Äonftantinopet.
Kopanic, -pauca unb Ko-
pytnik, -a, m. Äöpeniö.
Kopanica, -cy, f. 8anb=
graben; i?öpni§; Samprec^ts»
botf.
Kopenhaga, -gi, -ge, w
-hadze, /; Äopen^agen.
Korea, -rei, -ree, na Ko-
rei, /. ^ocea; Koreanczyk -a,
pl. -czycy, m. Koreaner w. ;
Koreanka, -ki, pZ. -ki, /,,
J?oreanerin; koreanski, adi.
loreanifc^.
Kormin, -a, m. (SormonS.
Korueliusz, Korneli unb
Kernel, -a, m. Äorneliug.
Korona, -ny, -ne, w -nie,
/. ftatt Korona polska =
Mal'opolska i Wielkopolska.
Korona, -ny, /. Äronftabt.
Koronowo,-wa,?w. ^olnifd^s
Krone.
Korsyka, -ki, -ke, na
-syce, /. Korfüa, ©orfica;
Korsykanczyk, -a, pl. -czycy,
Korsykanin, -a pl. -kaaie, m.
Äorfifaner, ©otfe; korBykan-
ski, adi. lorfifd^.
Korutany, -teuXjpl. Jlärnten.
Koryolan, -a, m. Sorto=
lan(us).
Koscian, -u, m. 5?often.
Koscierz, -a, m. unb Ko-
scierzyna, -ny, /. Serant.
Kosowepole, n. 2lmfet=
felb.
Kostrzyn, -a, m. 1) ßüftrin
(geftung); 2) Kofterfc^in
(©tabt).
Koszyc^, -szyc, pl. Äa[cl^au,
Kotor, -u, tn. ©attaro.
Kowalewo, -wa, n.
©dbiJnfec.
Kowno, -wna, n. j?ouen.
Kozak unb 3lbleitungen
fie^e im allgemeinen Seit
biefeä SBörterbuc^eg,
Kozalno, -Ina, n. ^ö§Iin.
Kozle, -go, tu ilofel.
Kormin, -a, m. Äofc^mtn.
Kozucliöw, -chowa, m.
greiftabt.
Kraina, -ny, -ne, w -nie,
unD Karniöla, -li, -le, w -li,
/'. Krain; Krainczyk, -a, pl.
-czycy, TM. Trainer; krainski,
adi. Ärainer(=), !cainifd|.
Krajn, -a, m. unb Krasne
Mesto, n. Krainburg.
Krakow, -kowa, w -kowie,
m. ßrofau; nie od razu —
zbudowano (tDi^rtlld^: 5?rafau
ift nic^t auf einmal erbaut
roorben) ERom ift nid)t an
einem Sage erbaut niorben,
eile mit SBeile, gut .Sing
roiH Qiit ^aben; ku -kowu
nac^, gegen 5?rafau; Kra-
kowskie n. bie 5lrafauer
©egenb, ba§ Srafauifc^e, boiö
©ebiet üon j?ra!au; baä Kro»
lauer 33ierte[, bie Ärafauer
aSorftabt.
Krakowianin, Krakowiak,
-a, pl. -wiauie, Krakowian,
Krakowiaey, Krakowiaköw,
m. J^rafauer jw.; Krakowian-
ka, -nki, pl. -nki, f. Ära»
fauerin /.; Krakowiak ber
Kraforataf (Sanj).
Krakowski, adi. Ära=
fauer(=), frafautfd^ ; po -kow-
sku, adv. frafauifd^ ; Krakow-
skie przedmiescie bie ßra»
lauer Sßorftabt; uniwersytet
krakowski bie Unioerfität (^u)
Äraf au ; krakowska kaszka
5?rafauer SBud^weijengrü^e;
krakowskim targiem auf Ära=
lauer 2lrt erl^anbclt, für ben
l&atben ^reiä; Krakowskie, n.
fiefie unter Krakow.
Kralewica, -cy, -ce, w -cy,
/. ^ortore.
Kraliki, -likow, pl. ©rulid^.
Krapowice unb Chrapo-
wice, -wie, pl. i!rappi|.
Kras, -n, tu. Äarft.
Kraslice, -lic, pl. ©rasH^.
Krasnahora, -saejhory,
-snahore, w -snejhorze, /.
©^önberg.
Krasnalipa, -snejlipy, -sna-
lipe, w -saejlipie, f. <S)6)'6n-
linbe.
Kraszewina, -ny, -ne, -nie,
/. fie^e Kras.
Krawnica, -cy, -ce, m.
-cy, f. i^uljatpe.
Kremza
691
Legnica
Kremza, -miy, -mie, w
-miy, f. Äremä.
Krenöw, -nowa, w -nowie,
m. .ttrönau.
Kres, -u, m. ß^erfo.
Kreta, -ty, -te, na Krecie,
/. Ärcta; Kretenczyk, -a, pl.
-czjcy, m. Siet(enOer; Kre-
tenka, -ki, pl. ki, /. treten»
ferin; kreteuski, adi. treten»
ftfcf).
Krezus, -a, m. Äcöfuö.
Krobia, -bii, -bie, w -bii,
f. 5?ri36en.
Kromieryz, -a, w -u, m.
Kromlow, -Iowa, w -lowie,
m. 5?rumau.
Krosno, -sna, w -snie, n.
§orft; ©roffen.
Krotawa, -wy, -we, w -wie,
f. ©rottau.
Krotoszyn, -a, w -ie, m.
Sivoto^ä)in.
Krolewiec, -wca, w -wcu,
m. Äön^äbecg; Krolewczanin,
-a, pl. -czanie, -czan, m.
Äönigäberger m.; Krolewczan-
ka, -ki, pl. ki, -czanek, /.
Äönigäbergcrtn /.; krolewiecki,
adi. ^önig§6erger('), oon, auä
Äönigöberg.
Krolewska Huta, -skiej
-ty, w skiej -cie, j^iJnigä»"
^ütte.
Krolewska Skala, -skiej
-ly, na -skiej -le, f. ÄÖ=
nigftein. '
Krölodwor, -dwora, w j
-dworze, m. Äöntginl^of ; -dwor- ;
ski rekopis bie Äöniginl^ofer
^anbfcfirift.
Krölogrod, -grodu, w -gro-
dzie, m. Äbniggrä^.
Krolowa Hala, -wej Hali,
w -wej Hali, /. Königsberg. ,
Krucze gory, pl. SRaben»
gebirge n.
Krumberki, -kow, pl.
Ötumberg.
Krumlow, -a, w -wie, m.
Äromau.
Krupina, -ny, w -nie, /.
Äarpfen (lat. Carpona).
Kruszcowe gory, pl, ©rj»
gebirge n.
Kruswica, -cy, -ce, w -cy,
/. Ärufdiroi^.
Krym, -u, na -mie, m.
Krim/.; Krymski, adi. Iri°
mtfcl^.
Kryry, Kr jrbw,pl. Kriegern.
Kryspus, -a unb Kryspa,
7n. Kriepuä.
Krystyan, -a, m. Sf^rifttan.
Krystyna, -ny, -ne, /.
©ijriftme; dim. Krysia, f)äu=
figer Krzysia, -si, /. 6f)rt=
[tinc^en.
Kryton, -a, m. Kriton.
Krzemieniec, -mienca, w
-mieiicu, m. Krjemenej; krze-
mieniecki, adi. üon, au§
Kri^emenes.
Krzenowice, -wie, w -wi-
cach, pl. KranoiDi|.
Krzysztof, -a, m. (Sfiri=
ftopf).
Krzywin, -a, w -ie, m.
Krteoen.
Krzyzak, Krzyzacki, [te^c
im allgemeinen 2^etl be§
SBörterbud^eä.
Krzyzewce, -wiec, w -ie-
wcach, pl. Äreu^.
Ksantyppa, -py, -pe, /.
XontE)ippe.
Ksawery, -rego, m. Xaoer.
Ksenofanes, -a, m. Xfno=
pl^aneä.
Ksenofont, -ta, m. 3kc=
nopf)on.
Kserkses, -a, m. Xerjes.
Kaba, -by, -be, na Kubie,
f. Kuba.
Kuba, -by, m. dim. üon
Jnkob.
Kuldyga, -gi, -ge, w -dy-
dze, f. (Solbingen.
Kumania, -nii, -nie, -nii,
/. Rumänien.
Kunice, -nie, w -nicach,
pl. 1) Kauni^ ober 5tani^;
2) Kuni^burg.
Kunidora, -ry, -re, w -do-
rze, Sßaiba ^ungab ober
@iienmar!t.
Kunzwart, m. Äönigä»
roart.
Kupido, Kupidyna, m. Ku=
pibo, Supibo.
Kurlandya, -dyi, -dye, w
-dyi, /. Kurlanb; Kurland-
czyk, -a, pl. -czyey, m. Kur=
länber m.] Kurlandka, -dki,
-dke, pl. -dki, /. Kurlänberin
f. ; kurlandzki, adi. f urlän=>
btfd^, Kurränber(-).
Kuroüska zatoka, -skiej
-toki, w -skiej -toce, /. bttö
Kurifdöe §aff.
Kuryusz, -a, m. (Suriuä.
Kurzftnik, -a, m. Äauer»
nif.
Kurzym, -mia, m. Kourim.
Kutin, -a, w -nie, m,
sReuflofter.
Kutnahora,-ry,-re, -horze,
/. iiuttcnberg.
Kwiaf, -zi, unb Kwisza,
-szy, f. Oueifs m. (glufl).
Kwidzyn, -a, w -ie, m.
SDJarienroerber.
Kwintus, -a unb Kwinta,
m. Qutntuä.
Kwintylian, -a, m. Quin=
ttlian.
L.
Labocka dolina, -ckiej,
-liny, /. Saoanttat n.
Lacedemon, -u, m. Sace=
bämon, Sajebämon.
Lach, -a, pl. -y, m. ber
«ßole.
Lacyum, n. indecl. Satium ;
latyuski, adi. [atinifc^.
Lafontaine, -taine'a unb
-taina, Safontaine.
Lamennais, -nais'go unb
— , Samennaiä.
Laokoon, -a, Saoloon.
Larysa, -sy, -se, w -sie,
unb Larga, -rgi, -rge, w Lar-
dze, /. Sariffa.
Laszka, -szki, pl. -szki,
-szek, /. «ßoltn.
Latona, -ny, f. Satona.
Lawenburg, -u, in. Souen=
bürg.
Lech, -a, m. Sllejanber.
Legnica, -cy, -ce, w -cy,
/. Siegnife,
44*
Lembork
692
Lwow
Lembork, -a, m. iiauen»
bürg.
Lemnos, indecl. boc^ aitd^
Lemnvi, w Lemnie, Scmnoä.
Lentowo, -wa, n. SBill^elmä.-
Leodyum, indecl. Süttid^.
Leon, -a, unb Lew, Lwa,
m. Seo.
Leonard, -a, m. Seonl^arb.
Lepidus, -a unb Lepida,
SeptDug.
Lesbos, indecl. botf) aud|
Lesbu, na Lesbie, m. Seäboä.
Lesany, Lesan, pl. Seffad^.
Leszek, Leszka, m. S(Ie=
janber.
Leszno, -na, w -nie, n.
spoInifc^=iiiffa.
Lesnica, -cy, -ce, w -cy,
f. Seic^ni^.
Lete, -ty, f. Seilte w. ; le-
tejski, adi. letJ^ifd^.
Leuktra, -try, -tre, pod
-ktra, /. Seuüra.
Leyda, -dy, -de, w Ley-
dzie, /. Sei)ben.
Lgbork, -a, w -u, m.
Sauenburg.
Libawa, -wy, -we, w -wie,
sf. Siebau.
Liberec, -berca, w -bereu,
m. 9{etd)enberg.
Libnica, -cy, -ce, w -cy, /.
Seibni^.
Lidya, -dyi, -dye, /. St)bia.
Lidzbark, -a, m. Sauten»
bürg.
Lignica, f. ftc§e Legnica.
Likurg, -a, m. Spfurg.
Line, -u, w -u, m. Sinj.
Lipa Czeska, -py -skiej,
/. $8öE)mtjc^:Sctpa.
Lipnik, -a, m. Seipnif.
Lipsk, -a, m. Seipjig.
Liptowska dolina, -skiej
-ny, /. SBaagtal.
Litawa, -wy, /. 2eitl)a.
Litawskie göry, -skich
gor, pl. Seilfiagebirge n.
Litomierzyce, -rzyc, pl.
Seitmert^.
Litomysl, -a, w -u, m.
Seitomifc^l.
Litwa, -wy, -we, na -wie,
/. Litauen; Litwin, -a, pl.
-i, m. Sitauer; Litwinka,
-iiki, pl. -nki, /. SUauerin;
litewski, adi., po litewsku,
adv. litautfrf); Wielkie Ksie-
8two Litewskie baä ©ro^=
Ijerjogtum Sttauen.
Litya, -tyi, -tye, w -tyi,
f. Sittai.
Liwiusz, -a, m. Siotuä.
Liwonia, -nii, -nie, w -nii,
/. Siotanb.
Lizander, -dra, m. S^»
janber.
Lizbona, -ny, w -nie, /.
Siffabon ; Lizbonczyk, -a, pl.
-czycy, m. Siffaboner; liz-
bonski, adi. £iffaboner(=),
»on, au§ Siffabon.
Lizyasz, -a, m. St)fia§.
Ljubno, -bna, w -bnie, n.
Seoben.
Loara, -ry, -re, na Loarze,
/. Soire /.
Lombardya, -dyi, -dye, w
-dyi,/. Sombarbei; Lombard-
czyk, -a, pl. -czycy, m. Sottt»
barbei /". ; lombardzki, adi.
lombarbifd^.
Londyn, -u, m. Sonbon;
londynski, adi. Sonboncr(=),
t)on, aus Sonbon.
Lotaryngia, -gii, -gie, w
-gii, /. Sotl)ringen; Lotaryn-
czyk, -a, pl. -czycy, m.
SolEjringer m. ; lotarynski,
adi. Sot^ringei(=), lotl^ringifc^.
Lowania, -nii, -nie, w -nii,
/. Söraen.
Lozanna, -ny, f. Saufanne.
Lubeka, -ki, w -ce, /.
Sübed; Lubeczanin, -a, pl.
-czanie, -czan, m. SübedEer m.
Lubelski leg, -ego, -u,
m. Soibeljattel m.
Lubica, -cy, w -cy, f.
Seibni^.
Lubiecz, m. fie^e Lubeka.
Lubin, -a, m. Süben.
Lublana, -ny, -ne, w -nie,
unb Lublanica, -cy, w -cy,
f. Saibac^.
Lublin, -a, m. Sublin;
Lubelczyk, -a, pl. -czycy unb
Lublanin, -a, pl. -nie, m. Su«
bliner w.; Lubelka, -ki, pl.
-ki,/. Sublinerin /; lubelski,
adi. lublinifc^, SubUner(=);
Lubelskie, -go, w -skiem, n.
bag Sublinec ©ebiet.
Lubliniec, -blinca, m. Su^
blini^.
Lubno, -bna, w -bnie, n.
1) Saufen; 2) Seoben; 3)
SuBlau.
Lucy an, -a, m. Sucian.
Lucyusz, -a, m. Suciuö.
Ludborz, -a, m. Sauten=
bürg.
Ludwik, -a, dim. Ludwis
-wisia, m. Subraig; Ludwika
-ki, dim. Ludwisia, -wisi
Ludka, -dki, Ludwinia, -ni
Ludwichca, -ny, /. Subootla,
Sutfe, dim. Suisc^cn.
Lngdun, -ia, m. Sr)on
zatoka Lugdunska ®olf oon
St)on.
Lukullus, -a unb Lukulla,
Sufua(U6).
Luperkalia, -liöw, pl.
Supei!alien pl.
Luter, -tra, m. Sutl^er
Sut^eraner m.
Luteranin, Luterka unb
Slbicitungen fte^e im all»
gemeinen %t\i be§ 2Börter=
bu^eg.
Lutycy, Lutykow, pl.
Suttger; kraj Lutykow 2\X'
tijerlanb n.
Luzacya, -cyi, -eye, w -eyi,
f. fie^e Luiyce.
Luzytania, -nii, -nie, w
-nii, /. Sufitanten.
Lwowek, -wka, m. 9lcu=
ftabt.
Lw6w, Lwowa, we Lwo-
wie, m. Semberg ; ku Lwowa
gegen Semberg ju, nac^ Sem-
berg; Lwowianin, -a, pl.
-wianie, -wian, Semberger m.;
Lwowianka, -nki, pl. -nki, f.
Sembergerin/. ; Iwowski, adi.
Semberger(=), oon, o,\x^ Sem-
berg.
Laba
G93
Marcellns
Laba, -by, -be, na -bie, /.
®I6e /.
Labiawa, -wy, -we, w -wie,
/. Sobtau.
Lacina, Lacinnik itnb
älbleituiigen, fie^e im allge-
meinen Seil beä SBörterbud^eä.
Ladybor, -bora, m. Sauen=
Burg.
Lamacz, -a. m. Samtnatfc^.
Laszyn, -nia, m. Seffen.
Lazarz, -a, m. Sajaruä.
Lobzenica, -cy, w -cy, /.
Sobfen^.
Lomnica, -cy, /. Somnt|er
h.
©pi|e; Wielka — ©ro§=
Somnig.
Loszyn unb Lozin, -a, m.
Suifin ; — wielki, maJy Suffin
granbc, Sufiin piccolo.
Lotwa, -wy, -we, na -wie,
/. Setteiiianb; i.olwin ober
Lotysz, -a, ^jZ. -ni, -tysze
Sette m. ; Lotwinka, -nki, pl.
-nki, /. Settin /. ; lotyski,
adi. leltifcö.
Lozin, ftc^e Loszyn.
Lubczyce, -czyc, pl. Seob»
Lucya, -cyi, -eye, f. Sucia.
Lukasz, -a, dim. Lakaszek,
Sutaä.
Lunia, -ni, -nie, na -ni, f.
Stmenau /. (glufe).
Luniewo, -wa, w -wie, n.
Süneburg.
Luiyce, -iyc, j^l- Sauft^ /. ;
LuÄyczaoin, -a, pl. -auie, pl.
Sauji^et vi. ; Luiyczanka,
-nki, pl. -nki, /. Saufißetin
/.; luiycki, adi. laufi^ifc^.
Lysa Gora, -sej Gary, f.
1) atn^altäberg (Sorf); 2)
^'a^Ienbtrg.
Macedouia unb Make-
donia, -nii, -nie, w -nü, f.
SJiacebonien, 3)iafebonien unb
SDJasebonien ; Maeedonczyk,
-a, pl. -czycy, m. SJiacebonier,
SDlafe» unb 3)laie'' m.; Mace-
donka, -nki, pl. -nki,/. 2)lace=
(fc unb 3e')boni€rin f.;
macedonski, adi. mace(!e=
unb je»)bonifcl^.
Machabejczyk, -a, pl.
-czycy, m. äliatEabäer m. ;
machabejski, adi. maffabätfcb.
Maciej, -a, dim. Maciek,
Macka unb Macius, -sla, m.
3Kattf)ia§ ; swiety Maciej zime
traci, albo ja bogaci SDUtllöeis
Bricht ober mel)rt 'ba^ ®i§;
Maciejowa, -wej, -we, /. bie
grou beä 3)iatt^ia§. '
Madera, -ry, -re, na Ma-
derze, /. 9Jtabeira (3nfel);
3JJabeita(n)ein) m.
Madryt, -u, w -drycie, m.
SDiabrib ; madrycki, adi. 3Kab=
rtbcr(=), Dou, auö ü)fabrib.
Madziar, -a, pl. -owie unb
-y, m. 2Ragt)ar(e) m. ; Madziar-
ka, -rki, pl. -rki, f. a)Jagi;a=
rin /. ; madziarski, adi. po
madziarsku, adv. ntag^arifc^.
Magda, -gdy, -gde, /. £ene
(für Magdalena).
Magdalena, -ny, -ne, /.
3)logbaIena ; dim. Magdalenka,
M.
-nki unb Magdusia, -si, -sie,
/. Send^en.
Magdeburg, -a, w -u, m.
3JiagbeBurg; Magdeburczyk,
-a, pl. -czycy, m. 2Jiagbe=
Burger m. ; Magdeburka, -rki,
pl. -rki,/. Siagbeburgerin /. ;
magdeburski, adi. S)JagDe=
Burgerf«), ntagbeburgtfd).
Mahomet, -a, 9}io[jammeb;
mabometauin, -a, pl. -tanie.,
•tan, m. SJlol^ammeöaner m. ;
mahometanka, -nki, pl. -nki,
/. 3Jlol^ammebanerin /.; ma-
hometanski, adi,, po mabo-
metansku, adv. mo^amme»
bantfdö-
Maksymilian, -a, m. SKa»
jimiUan.
Malborg, -a, m. SJlacien»
bürg; Malborczyk, -a, pl.
-czycy, m. 3Warienburger vi. ;
malborski, adi. a)}orienbur=
ger(=), niarienburgifdö.
Malin, -a, m. iä\ti)eln.
Malta, -Ity, -Ite, na -Icie,
/. aialta (Snjel); Maltanczyk,
-a, m. 2Kalteier /??. ; mal-
taüski, adi. 2Jialtefer=; ka-
waler Maltaüski 3JIaltefer-
ritter m.
Malachow, -ebowa, vi.
mamn.
Malgorzata, -ty, -te, /.
SKargarete; dim. Malgosia,
Margosia, -si, Malgosieczka,
-czki, f. ©rete, ©reichen.
Malmazya, -zyi, -zve, /.
1) a)falDafia (^nfelunb Stabt);
2) DJfalnafierroein m.
Malocin, -a, in. äßelterä-
^aufen.
Matopolanin, -a, pl. -lanie,
m. ivletn^jole m.; Malopolan-
ka, -nki, pl. -nki, /. i^Ieiu-
VOlin /.
Malopolska, -ski, -ske,
w -sce, /. itleinpolen n.;
malopolski, adi. fleinpolntfc^.
Malorosya, -syi, sye, w
-syi, /'. Mleinrufelanb; Malo-
rosyanin, -a, pl. -syanie, vi.
iltemruffe m.; Malorosyanka,
-nki, pl. -uki, /. iileintuftin
/.; maforosyjski, adi., po
malorosyjdku, adv. Ilein-
ruffifcf».
Manchester, -stru, m.
3)iond)efter.
Manliusz, -a, m. aJIanliuö.
Mantua, -tui, -tae, w
-tni, f- 'JJiantua.
Mantynea, -nei, -nee, w
-nei /. aJtantinea.
Maraton, -a, m. 2)Jarat^on *,
pod -em bei 2)liiratl)on.
Marcellus. Marcel, -a, m.
a}Jarceü(uD); Marcella, -lli, /.
2)larccna.
Marcin
694
Mohelnice
Marcin, -a, m. Sllartin;
na swiety — ju 2)larttnt;
uczy — Marcina, a sam
glupi jak swinia inenn ein
®jel ben anbern inftniiert,
fc^roerlid^ einet oon beiben
Softor rairb.
Marek, Marka, m. 2Rar!u§ ;
tlucze sie jak — po piekle
er poltert l^erum raie ein
SRumpelgeift (raörtlidi: rote
3}iat!u§ in ber ^öDfe).
Margosia, /. fiel^c Malgo-
rzata.
Markus, m. fiel^e Marek.
Maro, Marona, m. 3Jlaxo.
Marokko, -rokka, w. 2Jia=
roffo.
Mars, -a, tn. 1) Wav§
(Sriegggott); -em uderzyc,
-a ruszyc gegen ben gcinb
losgiel^en, ben geinb an=
greifen; 2) (6ilb.) finfterer,
grimmiger Slicf, finftereö ®e=
fid|t; -a postawic, nastroic,
zrobic ein finftercä ©eftd^t
machen ; -a komu pokazac, -em
na kogo spojrzec einen grtm»
migen, bro^enben Slidjmnbm
jumetfen; 3) marsowatosc /.,
marsowaty, adi. fietje aUgem.
Seit beö SBörtcrbud^eä.
Marsylia, -lii, -lie, w -lii,
/. 3WarfetKe; marsylijski, adi.
3narfeiaer(»), Don, au§ STcar-
feiae.
Marta, -ty, -cie, -te, /.
SRart^a, Slart^e.
Marusza, -szy, /. SRaroS
Marya, ryi, -rye,/. aJtarie;
Panna — bte Jungfrau SRacia,
unfere liebe grau; kosciol,
obraz Panny -ryi bic 3)?arien=
fir^e, ba§ 3Jlarien5iIb.
Marybork, -n, m. 3Rar=
bürg.
Maryanna, -ny, -ne, /.
2Rarianne.
Marychna, -ny, Maryn-
ka, -ki, Marynia, -ni,
Marys, -rysi, Marysienka,
-ki, Marysieneczka, -czki,
Mania, -ni, /. dim. oon
SDJarie, 3D'?arieci^en.
Maryna, -ny, -ne,/. SJlarie.
Maryusz, -a, m. äJlariuä.
Mateusz, -a, m. ; dim.
Maciu6, -sia, vi. 2)iatt^äu§.
Maurycy, -cego, m. Ttoxi^.
Mazowsze, -wsza, na -wszu,
n. 2)iafon)ien; Mazowszanin,
-a, ^jZ. -nie, m. SRaforoier
m. ; mazowiecki, adi. mafO"
mifc^; wojewödztwo mazo-
wieckie bie SBojiriobfc^aft
3Kafon)ien.
Mazur, -a, pl. -y, m. Tla=
fur(e) m.; 2)iajur m.,f. (Sanj) ;
Mazurka, -ki, pl. -ki, /.
2Jlafurin /. ; Mazury, -r6w,
pl. ^JJJafuren.
Medea, -dei, -dee, f. SKebea.
Meduza, -zy, /. 2Jlebu|a,
3)iebufe.
Medyceusz, -a, m. 9Jlebi=
ceer.
Medyolan, -u, m. Stiailanb ;
Medyolanczyk, -a, pl. -czycy,
m. SRailänber w. ; Medyolan-
ka, -ki, pl. -ki, /. SRairätt«
betin /. ; medyolanski, adi.
matfänbiid^, 9JJaiIänber(=).
Mekka, -kki, -kke, w Mek-
ce, /. metta.
Meklenburgia, -gii, -gie,
/. a^etflenburg.
Meksyk -u, m. We^Uo; Me-
ksykanczyk, -a, pl. Meksy-
kanie, m. Wefifaner m.;
Meksykanka, -ki, j}l. -ki, /.
SÖZegüanerin /. ; meksykanski,
adi. meEifanifc^.
Melpomena, -ny, f. SKel»
pomene.
Men, -u, na Menie, m.
main.
Meneniusz, -a, m. 2ßene=
niu§.
Menin, -u, m. 2Röni^.
Merkurysz, -a, Merknry,
-rego, m. iDlevtut.
Mesyasz, -a, m. 3)teffio§;
wygladac kogo jak zydzi -a
imnbn (fo fel^nfud^töDoQ) et<=
roartcn loie bie '^uhm bie S(n=
fünft be§ 2Reffia§.
Metellas, -a unb Metella,
m. gWetettuä.
Mezebor, -u, m. 2Jierfcburg.
Mezopotamia, -mii, -mie,
-mü, /. iüJefopotamien.
Michal, -a, m. Tli(i)ael;
na Swiety — ju a)J{c|aeIi;
po Swietym Michale nad^
ilUd^aeli ; dim. Michaiek,
-ika, Michas, -sia, m. TOic^el.
Michela, -li, /. 3Jiü^I /.
Miejska Gorka, -skiej -rki,
f. ©örc^en.
Mielnik, -a, m. a)JeInif.
Mierzeja, -rzei, pl. -rzeje,
f. Jte^rung f.
Mieszow, -a, m. (Sinfiebl.
Migdzyborz, -a, w -u, m.
1) Sattelroalbe; 2) 9Kerfc=
bürg.
Mifdzychod, -chodu, w
-chodzie, m. Sirnbaum
(®tabt).
Migdzylesie, -sia, n. 2JJitt«
roalbe.
Migdzyrzecz, -czy, /. SJIes
feri^; — wielki, maiy ©ro|=,
Älein=a«efert^.
Mifslawice, -wie, pl. SU»
flaini^.
Mikolaj, -3, m. Jlifolaug.
Mikolöw, -Iowa, w -fowie,
m. 1) 5Rifotat; 2) ^Rifolöburg.
Milcz, -a, m. Siititfc^.
Milet, -u, w Milecie, m.
ÜKilet.
Miltyades, -a, m. 3)lxU
tiabeä.
Miluza, -zy, w -lazie, f.
3JJübI^aufen.
Milogoszcz, -n, m. 3}tef)U
gaft._
Minda, -ndy, w Mindzie,
/. 9Jtünbe.
Minos, -a, m. Wmo§.
Mirabeau, -a, SRirabeau.
Miroslaw, -wia, m. 9}Ji§It^.
Misnia, -ni, -nie, w -ni,
/. gWeifeen.
Miszkowiec,-wca, w -wcu,
m. DJJiffoIcä.
Mitawa, -wy, -wie, /.
a}iitau.
Mitrydates, Mitrydat, -a,
m. ü)atl)rtbal(e§).
Mleczna gora, -cznej göry,
f. mmmbei.
Mlody Boleslaw, -dego
-a, w -dym -ie, w.^ungbuniilau.
Mlynary, -nar, pl. 2Jtüf)l=
l^aufcn.
Mnichow, -a, m. unb
Mnichy, pl. ^lün<i)in.
Moguncya, -cyi, -eye, w
-cyi, /. SJJainj; moguncki,
adi. 3)lain}er(=), Don, auä
aJiainj.
Mogelany, Mohelany,
-lan, 2)i; Mogalin, Mogilin,
Mohalin, -a, 2Küge[n.
Mohelnice, -nic,pl. 2)lügli^.
Mojzesz
695
Neapol
Mojzesz, -a, m. 3)io)'c§.
Mokrzenice, -nie, pl, 33Jö!=
lern.
Moliere, Moliera (aud^ Mo-
lier, -a), aJJolierc.
Moldawia, -wü, -wie, na
-wii, /. aJlolbau /.; Mofda-
wianin, -a, pl. -wianie, m.
2)JoIbauer; Motdawianka, -ki,
pl. -ki, /. ajJolbauerin; mol-
dawski, adi. moIöaui[(^.
Mouachium, n. indecl.
Sliünc^en.
Monaster, -u, m. 2Rünfter ;
monasterski, adi. üoit, au§
aiiünfter.
Montesquieu, indecl. unb
Monteskiusz, -a, ÜKonteä«
quieu.
Moore, -a unb Moora,
3Jioore.
Morawa, -wy, na -wie, /.
matö) f. (gtu^).
Morawia, -wii, na -wii, f.
unb Morawy. -raw, na -ra-
wach, pl. JJJä^ren; Morawia-
nin, -a, pl. -wianie unb Mo-
rawczyk, -a, pl. -czycy, m.
3Jiä^rer m.; Morawianka,
-ki, pl. -ki, /. 5Kä^rin /.;
morawski, adi. mä^rifc^ ; mar-
grabstwo morawskiebte SJiatf«
graffd^aft Städten.
Morawica, -cy, na -cy, f.
SKora /. {^{\x%).
Morag, -u, m. ü)Jol^rungen.
Morlacki Zalew, -ego -u,
m. @olf oon Quarnero.
Morskie Oko, -go Oka, n.
SDJeerauge m., g^ifd^fce m.
Moryski Nowytarg, -ego
Nowegotargu, m. SJiatoä 35 a=
farfielt).
Morysz, -y, -e, /. fiel^e Ma-
rusza.
Moskal, -a, pl. -e, m,
ÜJfosfoiutter m. (5Ru[fe, (S9ro^=
ruffe).
Moskiewka, -wki, pl. wki,
f. ajtoöfauerin f., 3tiij[tn /.
Moskiewski, adi. S^o^»
fauer(=), (gto^)ruffi[c^, mosfo»
lüiti^d^; po moskiewsku, adv.
(9roi)ruffifci^, moSIorottifc^.
Moskwa, -kwy, -kwe, w
-kwie, f. moStaw.
Moskwicin, -a, pl. -i, pl.
2Jioöfon)itcr m., SDiuötauer m.
Moszon, -szonia, m. 2Bte=
felburg.
Moza, -zy, -ze, na -zie, /.
3Waag /. (3-ruB)/
Mozela, -li, -le, na -li, f.
moH f. (3tuB). '
Muchacz, -a, m. 3)lo'i)acä.
Mucyusz Scewola, -a,
-li, m. -Diuciuä ©cäoola.
Multany, Muhan, jjl.
2BaUad)ei f.
Munkaczowo, -wa, w
-wie, n. Hiunfacä.
Mura, -ry, -re, na Murze,
f. iüJur /. (5Iufe).
Muryca, -cy, -ce, na -rycy,
f. müxi (gtu^).
Murzyn, -a, pl. -i, tn.
3Dlof)r m., Sieger m. ; murzyn-
ka, -nki, pl. -nki, /". ^SRof)vin
f., 3lzqex\n f.; murzynski,
adi. 3JJot)ren(=), 3ieger(»).
Mnta, -ty, -te, w Mucie,
/. 1) aJiauten;" 2) ^öo^en-
mout.
Mutenskie jezioro, -go
-ziora, n. 31eufteölerfee m.
Muzulmanin, Muznlman,
-a, pl. -manie, -mani, -mauöw,
m. 2JiufeIman(n) m. ; Muzul-
manka, -nki, pl. -nki, /,
a)?ufelman(n)in f. ; muzul-
manski, adi. mufelmantfc^,
mufelmännifc^,
Myszna, -ny, w -nie, f.
DJJeifeen.
Mza, MÄy, M4e, /. 33eraun
N.
Naddnieprski, Naddnie-
przanski, adi. am Snieper
gelegen, roo^n^aft.
Naddnieprze, -prza, n.
bie am Snieper Itegenben
Sänber; = kraje nad Dnie-
prera lezace.
Naddunajski, adi. an ber
Sonau UegenD, roo^nenb.
Nadelbianski, adi. an bet
©Ibe gelegen, roo^n^aft, bC"
finbltdö.
Nadodrzaiiski, adi. an
ber Ober gelegen, n)ot)nf)aft,
befinblic^.
Nadrenczyk, -a, pl. -czy-
cy, m. St^etnlänber w.; nad-
renski, adi. am SR^etn gelegen,
roo^n^aft, befinbltc^; prowincya
nadrenska 3^{^einproDtn5 /.
Nadwislanin, -a, pl. -sla-
nie, m. aUetc^fetanroo^ner m.
Nadwislaiiski, Nadwisla-
ny, adi. an ber SBeic^fet
roof)nenö, bcfinblid^.
Nadwisle, -sla, n. aBeid^=
jetlanb «.
Nahaj, -a, pl. -e, unb Na-
hajec, -hajca, pl. -hajcy, m.
nogail'c^er latac.
Naklo, -kl'a, w -kle, n.
unb Nakielno, -na, w -nie,
m. 9Jafel.
Namyslow, -slowa, w -sto-
wie, m. 9iam§Iau.
Nancy, indecl. 3lanci),
gionstg.
Nanety, -netowjpZ.S'ionteS.
Napajedla, -dli, w -dli, /.
SiJapageöl.
Napoleon, -a, m. Sflapo»
leon^ napoleonski, adi. ntt»
polconifc^.
I Narwa, -wy, w -wie, /.
I Narew, -i, f. 3lair)a /.
I Narzyce, -rzyc, pl. %ta\xent
bürg.
Nastka, -tki, -tke, /.
I 2inaitafia.
Natalia, -lii, -lie, /. 9ia=
! talie.
Nawiadöw, -dowa, w -do-
wie, tn. 9ln)ei)ben.
Naxos, indecl. Sta^oä.
Nemezys. Nemezy, Neme-
1 ze, /. ^Jiemefiä, 5lac^egöttin /.
' Neapol, -u, w -u, m. 9ieo=
pel ; Neapolitaiiczyk, -a, pl.
-ncüycy, m. 9ieapoIitaner ;
Neapolitauka, -nki, pl. -nki,
/. 5ieapolitanerin; neapoli-
i tauski, adi. neapolitaniftj.
Nepomucen
696
Odyssea
Nepomucen, -a, m.; Jan
— ^o^ann uon SRepomuf.
Nereja, -rei, -reje, na -rei,
/, 3Ief)tung /.
Nero, -na, m. 91ero.
Newa, -wy, na -wie, f.
^ma f. (g-Iufe).
Nezyderskie jezioro, -go
-ziora, m. SReufti'öIer ©ee m.
Nibork, -a, m. ?ieibenburg.
Nicea, -cei, -cee, w -cei, /.
3fltcäa; 31^(1.
Nidborze, -rza, w -rzu, n.
^Jieibenburg.
Niderlandy, -landow, pl.
Sfiieberlanbe 2^?.; Niderland-
czyk, -a, pl. -czycy, m. ^xt-
bertänbcr m. ; Niderlandka,
-dki, pl. -dki, /. ^Itebcrlätt-
bctin /. ; nideriandzki, adi.
niebcrlänbtfd^ ; kiolestwo
-dzkie ba§ S^önigveid^ bec 3iie=
berlanbe.
Niebolskie jezioro, -go
-ziora, n. ^Olauerfce m.
Niedzborz, -a, w -u, m.
^leibenburg.
Niemcy, -miec, w Niem-
czeeh, pl. S)eutfd5Ianb.
Niemczec, Niemczura,
Niemczyc, Niemczyzna,
u. f. ID. fiel^e aügemdnen Seil
be§ SBörterbud^eS.
Niemen, Niemna, na Niem-
nie, m. 3liimm m., 2Jletnc[ f.
Niemiec, -mca, pl. -mcy,
m. S)eutl^f(r) m.
Niemiecki, adi. po nie-
miecku, adv. beutf^; jezyk
— bie beutf(^e ©prad)e,^ ba§
©eutfi^e; möwic, pisäc po
niemiecku Seuljc^ ^ jprec^en,
jd^rciben; tlömaczyc na nie-
mieckie, z niemieckiego tnö
©cutfd^e, aug bem Seutfc^en
überleben.
Niemieckie morze, -go
-rza, n. S^Otbfee /.
Niemka, -mki, pl. -mki,
f. 2)eutic^e /.
Niemodlin, -a, w -nie, m.
gaüenberg.
Niezgoda, -dy, w -godzie,
/. ^Reftgtobe.
Nikodem, -a, m. SRifobe«
mu§.
Nimega, -gi, -ge, -medze,
/. Siimroegen.
Nimy, -m6w, pl. S'Jimcä.
Niobe, -by, -be, /. Sliobe.
Nirechwa, -wy, w -cliwie,
/. 3ter^au.
Nisa, -sy, -se, na -sie, f.
gjeifee /. (gluB).
Niszawa, -wy, na -wie,/.
Sßiffa.
Nitra, -try, -tre, na, w
-trze, /. 5Reutra (ßtabt unb
Nitawa, -wy, w -wie, /.
SDUetau.
Nizza, Nizzy, Nizze, w
Nizzy, f. ?lt,ua.
Njagusz, Njegusz, -a, m.
3legufci?.
Norbertanin, -a, pl. -tani,
-tanie, -taiiöw, m. Jforbertiner
?«., ^rämonftratenjer m.\ -i,
pL bie Stotbettiner jp?., (aud^:)
baä 3lor&ertinerfIo[ler, bie
^iorbertinetürd^e; Norbertan-
ka, -nki, pl. -uki, /. 9iorber=
linerin /., 3Jorbertinernonne
/. ; norbertanski, adi. 31or=
bertiner(=>).
Norwegia, -gii, -gie, w
-gii, f. SJortüegen; Norweg-
czyk, -a, pl. -czycy, m. ?lor»
roegem. ; Norwegianka, -nki,
pl. -nki, /. gfioriBegcnn /. ;
norwegski, adi., po norweg-
sku, adv. noriDcgiyd^.
Norymberga, -gi, -ge, w
-berdze, /. SKürnbevg; No-
rymberczyk, -a, pl. -czycy,
m. !Rürnbergec w?. ; Norym-
berka, -rki, pl. -rki, /". 9lütn=
bergerin/. ; Norymberski, afZt.
nütnbergifd^, 3flürnbcrger(=) ;
towary -rskie 3^üniberger=
roaren^?. *, norymberszczyzna,
-zny, /. Siütnbergcr SBaren,
SZürnberger 2;onb.
Notec, Noteci, na Noteoi,
/. 3fle§e /. (glu^).
Notransko, -ska, w -sku
n. ^nnerfrain.
Nowasöl, -wejsoli, -wasöl,
w -wejsoli, f. 3teujal3.
Nowe, -go, w -m, n. SReuens
bürg a. b. SBeid^fel.
Nowemiasto, -gomiasta,
w -emmiescie, n. 1) S'icumatf ;
2) sReuflabt a. b. SOßart^e.
Nowezamki, -wychzam-
kow, w -wycbzamkach, pl.
9ieupufcr.
Nowezgorzelice, -wych-
zgorzelic, w -wycbzgorzeli-
cacb, pl. fiel^e Pokarmin.
Nowimburk, -u, w -n, m.
S^laumburg.
Nowogröd, -grodu, w
-grodzie, m. 3laugarb.
Nowotarska dolina;
-rskiej -ny, na -rskiej -nie,
/. ffiunajejtal n.
Nowybazar, -wegobazaru,
w -wynibazarze, m. 3lODi"
' bajar.
Nowyiczyn, -wegoiczynu,
w -wymiczynie, m. 9Jeuttt=
fd^etn.
Nowy Jork, -wego -u, w
-wym -u, m. 3'Jen)=g)orf, Sleu»
3)orL
Nowymost, -wegomostu,
w -wymmoseie, m, SieubtÜcE.
Nowysad, -wegosadu, w
-wymsadzie, m. SJeufa^.
Nowytarg, -wegotargu, w
-wymtargu, m. S^eumarlt.
Nowytarg moryski, -wego-
targu, -ego, w -wymtargu
-m, m. 3Jlaro§'3Safar|e[ij.
Nowytomysl, -wegotomy-
sla, w -wymtomysle, m.
9lcutonnfd&r.
Nowy Zatom, -wego -ia,
w -wym -iu, m. SReufattum.
Obotryci, -trytöw, pl.
Dbottiten pl.; ziemia -tow
Dbottitenlanb n.
Obrzycko, -cka, w -cku,
n. Dberii^to.
Ocean, -u, pl. -y, m.
0.
Djean m. (Dcean); Ocean
Wielki ber ©cofje Djean.
Odmuchow, -chowa, w
-cbowie, VI. Dtttnod^au.
Odolanow, -nowa, w -no-
wie, m. Dbelnau.
Odra, Odry, Odre, na, w
Odrze,/. 1) Dbcr f. (?^Iu6); 2)
Dttrot^ (S)otf in ^r.-Sd^Ienen).
Odry, Oder, pl. Dbrau.
Odyssea, -sei, -see unb
Odysseja, -sei, -seje, Dbgffee.
Oharka
697
Perykles
Oharka, -rki, na Oharce,
/. (ggerflufe m.
Ohranow, -a, w -nie, m.
^crrn^ut.
Ohrza, -rzy, -rze, na -rze,
/. fieE)e Cl^arfa.
Okocim, -cimia, w -cimiu,
m. DEocttn.
Oktawian, -a, m. DiEta»
Dianug.
Olawa, -wy, -we, w -wie,
f. ^^{Q.yx.
Olbracht, -a, m. 2U6red^t.
Olbramowice, -wie, w
-wicach, pl. SBoIframi^.
Oleck, -cka, w -ckn, m.
Dle^fo.
Oleksowice, -wie, w -wi-
cach, fl. Dlforoi^.
Olesnica, -cy, w -cv, f.
Olesno, -sna, w -snie, n.
Stofenberg.
Olimp, -u, w -pie, m.
Dlpmp w. ; olimpijski, adi.
Olint, -u, w -lincie, m.
Dltjnt^Uä ; olintyjski, adi.
Olsztyn, -u, w -nie, m.
aiCenftein.
Olsztynek, -nka, w -nku,
m. $ot)enftcin.
Olomuniec, -nca, w -neu,
m. Dlmüt^.
Olta, -ty, -te, na Olcie, f.
2iruta /•. (gruB).
Opawa, -wy, -we, w (na)
-wie, /. 1) Sroppau; 2)
Dppa /. (^\^x%).
Opole, -la, w -lu, n.
Dppeln.
Orawa, -wy, na -wie, /.
Slrua /. (gru^).
Orfeusz, -a, m. Drp^cug.
Orlean, -u, w -ie, m.
Orleans.
Orlickie pogorze, -go
-rza, n. Slblergebirge n.
Ormiauiu, -a, -pl. -nie,
-mian, m. Slrmenier m.\ Or-
mianka, -nki, ^Z. -nki, f. 2lr=
tnenierin/.; ormianski, adi..
po ormiansku, adv. armentfc^.
Ormoz, -a, w -u, m.
g^ricbau.
Orneta, -ty, -te, /. SCßotm«
btt.
Orzna, -nej, -no, na -nej,
/. Ufebom.
Osice, -sie, w -cach, pl.
Dfdia^.
Osieczna, -nej, -ne, w -nej,
f. Djc^tl3.
Osieczno, -na, pZ. -nem,
n. Storc^ncft.
Ossowa göra, -wej, -ry,
w -wej gorze, f. ^oI;eneic^e.
Ostrawa, -wy, -we, w
-wie, Ostrawa Morawska
3när)rifc^=Dftrau; — Polska
$oIiüicI)-Dftcau.
Ostrorog, -roga, w -rogu,
m. ©ct)arfenot;t.
Ostrowo, -wa, w -wie, n.
Dftetobe.
Ostrzeszow, -szowa, w
-szowie, m. ©c^itbberg.
Oswi§cim, -mia, w -min,
Oton, -a, m. Duo.
Owka, -wki, /. (gupl^emia.
Ozimek, -mka, w -mku,
m. 2Jia[apane.
Ozola Mojza, f. (SdEau.
Ozewskie jezioro, -go
-ra, n. Dfiiac^er ©ee m.
Paczeslawice, -wie, w -wi-
cach, yl. ^atf(^Ioroi|.
Päd, -u, na Padzie, m.
«Po m. (S-luB).
Palatynat renski, -natu
-ego, m. ^ileitipfatj /.
Pallas unb Pallada, -dy,
-de, /. ^aüag.
Pankracy, -cego, m. 5Pan=
Iratiuä, ^anfvaj.
Pannouia, -nii, -nie, w -nii,
/. ^Uannonien.
Panoniewo, -niewa, w -nie-
■wie, n. QungferiDerber.
Paradyz, -a, w -n, m.
(früher Gozdzikowo «.) ^a=
rabicä.
Pamawa, -wy, -we, w -wie,
/. 5parnau.
Parys, -a, m. ?ßari§.
Paryz, -a, w -u, m. ^ari§;
Paryiauin, -a, 'pl. -nie, m.
^arifer m. ; Paryz;anka, -nki,
pl. -nki, /. ^pariferin /. ; pa-
ryski, adi. ^arifer(=); po pa-
rysku, adv. auf ^arifer 2lrt.
P.
Pa,«awa, -wy, -we, w -wie,
/. ^affou.
Patroklus unb Patroklos,
Patrokla m, ^atrofluä.
Paulin, -a, pl. -ni, m.
^aultner jm., ^ßautinertnönc^
»t. ; Paulini pl. bie ^auUner
pl.\ ouc^: baö ^aulinerflofter.
Die ^iäaulinerftrcf)e.
Pauzaniasz, -a, m. ^au-
faniaö.
Pawel, -wla, m. 5ßaul;
dim. Pawelek, -Ika, m.
^aulc^en; ja o Pawle, a on
o Gawle fie^e unter Gawel;
czy — czy Gawef, to jedno
ßunj ober $einj baö ift
eineilei.
Pazin, -a, w -nie m. 5Kit=
terburg.
Peö, Peci, Pec, w Peci, f.
Pegawa, -wy, -we, w -wie,
f. ^$cgau.
Pegaz, -a, m. ^egojuä w.,
"üOi^ 2)irf)terroi5 ; na -a wsiasc.
na -ie je^dzic ben ^ßegafuä
befteigen, ben ^pegafug reiten,
tummeln.
Pek, -i, na Pece, /. Qpel
Peloponez, -u, na -ie, m.
^^eloponncö m.\ peloponeski,
adi. petoponneftfd;.
Penelopa, -py, -pe, /. ^e^
nefope.
Perzeusz, -a, m. ^er[cu8.
Persya, -syi, -sye. w -syi,
/• ^erfien; Per?, -a, pl. -owie,
m. ^Perfer m.\ Pcrsyanka,
-nki, yl. -nki, /. ^perferin /.;
perski, adi.\ po pereku, adv.
perft[c^.
Peruwia, -wü, -wie, w -wii,
y. 5Peru; Peruwianiu, -a, p/.
-wianie, m. Peruaner m.\
Peruwianka, -nki, j;Z. -nki,/.
Peruanerin /. ; pKiuwianski,
adi. perucianifc^.
Perykles, -a, m. %ti\\Ui ;
peryklesowBki, adi. pettf(ei)(^;
Petersburg
698
Pomorze
Petersburg, -a, w -u, m.
©t. Petersburg; Petersbur-
czyk, -a, j)Z. -czycy, m. %z=
tersbur^cr m. ; Petersburczan-
ka, -nki, pl. -nki, /. ^;ter§=
burgertn f. ; petersburski, adi.
(©t.) $eteröburgcr(-).
Petöfi, -ego, m. ^^etöfi.
Petrarka, -rki, -rke, o
Petrarce (n. p. mowa) m.
^4>etrarca.
Petyhorca, -rcy, -rce, m.
%^iax m. Don bet g^ünfSerger
^orbe.
Piaski, -skow, w -skach,
fl. ©anbberg.
Piast, -a, yl. -owie, m.
$iaft; piastowski, adi. pia^
ftifdö, ?5iaften=.
Piecka, -cki, -cke, w -cce,
f. %t%\Q.\X.
Piecki, -ckow, w -ckach,
'pl. ©rüntoalbe.
Pielgrzymow, -mowa, w
-mowie, m. ^itgram.
Piemont, -u, w -moncie,
m. ^Biemont.
Pigccerkwi, w -acb, ^l.
günffirc^en.
Pijar, -a, pZ. Pijarzy, 7??.
^iarift w., ^|?tariftenmön(J) m. ;
pijarski, adi. ^iariften=; ko-
sciol, klasztor pijarski ^iari=
ftenftrc^e /., »Ilofter n.
Piktawy, -ktaw, w -kta-
wach, pl. ^ottierä.
Pilsnia, -sni, -snie, w -sai,
/. 55Ieffeu.
Pilzno, -ua, n. ^ilfcn; pil-
znenskie piwo ^tlfener öiet.
Pila, -Jy, wPile,/. ©c^neibc
mü{)[e.
Pilat, -a, m. ^iratu§.
Pilawa, -wy, -we, w -wie,
/. «BiOau.
Pindar, -a, m. ^inbar. ,
Piotr, -a, 711. ^eter; Sw.
Piotr ber bfil- ^etru§; dim.
Piotras, -sia, Pietryk, -trka,
m. ^eterdjen; ko^ciol swie-
tego Piotra bie ^eterSürc^e;
Piotra komu napedzic jmnbm
©diredcn einjagen.
Piotrawin, -a, m. piotra«
rotn (?Jame etneä Äralauer
33ürgerä, ben ber fettige ©tas
niSlauä uon ben 2oten auf=
errocdt ^aben foll); wyglada
jak — er fielet au§, roie rccnn
er »on ben Soten oufcrftanben
raäre, roie eine roanbeinbe
Seid^e.
Piotrkow, -kowa, w -ko-
wie, m. ''^etrilau; piotrkow-
ski, adi. >^ietrifauer(=), oon,
auä ^etrüau.
Piotr 0 war adyn, -a, w -ie,
m. ^eterroarbetn.
Piran, -u, w -ie, m. ^i=
rano.
Piranska przystan, -skiej
-statii, w -skiej -staui, /. ^orto=
rofe.
Pireneje, -j6w, jpZ. ^^re»
näen igl. ; pirensjski, adi. pt)5
renäifc^; P— i pölwysep bie
^prenäifd^e ^albinfel.
Pireus, indecl. %'\tü\x^.
Pirrus, -a, m. ^t)rr^u§.
Piskowice, -wie, do -wie,
w -wicacb, pl. ^eiä!retfcl^am.
Piszczany, -szczan, w
-8zczanach,^/.'>^öftt)en,^tft9an.
Pitagoras, -a, m. ^pt^a«
goraö; twierdzenie n. -a ber
pr)t^agoreifc§e Sel^rfa^.
Pitagorejczyk, -a, pl.
-ezycy, m. ^t)tf)agoreer m.]
pitagorejski, adi. pr)tfjago=
reifdö.
Pitya, -tyi, -tye, sf. "^1)=
t^ia /". ; pityjski, adi. pptl^ifC^.
Pius, -a, m. ^iuä.
Piza, -zy, -ze, w -zie, /.
^ifa.
Pizystrat, -a, m. ^i[tfira=
tuä; Pizystratydzi, pl. bie
^i[tftratiben.
Placencya, -cyi, -eye, w
-cyi, f. ^iacenja.
Piaton (Plato), -tona, vi.
^tato,
Plautus unb Plaut, Piau-
ta, m. ^lautuö.
Plawa, -wy, -we, na -wie,
/. $iate ([ylu^).
Pleszew, -a, w -iu, m.
^[efc^en.
Plonia, -ni, -nie, na -ni,
f. %[ani. f. (5-[U^). '
Plonsk, -a, w -u, vi. ^[ön.
Pluton (Pluto), -na, m.
5ßlutO.
Pniewy, Pniew, w -wach,
pZ. ''lUnne.
Pobiedziska, -dzisk, w
-skach, pl. ^uberot^.
Pobrzeze, -ia, na -iu, n.
Stiften lanb n.
I Poczdam, -u, w -ie, m.
^otsbam.
Podborz unb Podburz,
I -a, w -u, TM. ^utbu§.
Poddgbie, -bia, w -biu, n.
j ^otäbam.
I Podgorze, -rza, w -rzn, n.
^obgoräe (bei Ärafau); Pod-
görzanin, -a, pl, -nie, ni.
GtnroolÖner m. »on ^obgorje.
I Podlasie, -sia, na -siu, n.
I ^oblac^ien, Unterroatben ;
Podlasianin, -a, pl. -nie, unb
I Podlasiuk, -a, pl. -siucy, m.
j ^oblad^e, ^^obladjier m.; Pod-
lasianka, -nki, pl, -nki, /.
^obfac^ierin /.
Podmokle, -kla, w -klu,
n. Sobenbac^.
Podole, -la, na -lu, n.
^Obolien; Podolanin, -a, pl.
-lanie, -lan, vi. '^obolter m.',
Podolanka, -nki, pl. -nki, /.
^obotierin /. ; podolski, adi.,
po podolsku, adv. poDoItjcl^.
Podstapin, -a, w -nie, w,.
^otsbam.
Poherelice, -lic, w -licach,
pl. %Q))X{\%.
Polak, -a, -lacy, vi. ^ole
m.; Polka, -Iki, -Ike, pl. -Iki,
/. ^Colin/.
Polanin, -nia, pl. -lanie,
-lan, m. fie^e Polak.
Polen, -lenia, w -leniu, m.
5poUin.
Polifem, -a, vi. ^oli)p^em.
Polixena, -ny, -ne, f.
^ol^rena.
Polska, -ski, -ske, w -sce,
/. ^olen; polski, adi., po
polsku, adv. polnifc^; krol
polski ber König oon ^^Jolen;
po -sku möwic, pisac ?ßoInifc^
fpred^en, fcbreiben.
Polszczyzna, -zny, -zne,
/. ^olentum w., baö ^o[=
nifcl^e,po[nifci^e Sprache, Sitte,
iJlrt, polnijcfteö Söefen.
Polskawies, -skiej wsi,
-skawies, w -skiejwsi, /', 1)
gorbac^; 2) ^olöborf.
Polaga, -gi, -ge, w -ladze,
/. ^olangen.
Polcznica, -cy, -ee, w -cy,
/. ^utönil3 (©taöt unb glufs).
Pomorczyk, m. ftc^e unter
Pomorze.
Pomorze, -rza, na -rzu,
n. ^ommcin; — polskie
Pompejusz
699
Radgoszcz
^omereUcn; Pomorzanin, -na,
pl. -nie, -rzan, unb Pomor-
czyk, -a, pl. -czycy, m.
^Otnmer m.; Pomorzanka,
-nki, pl. -nki, /. ^ommetin
/. : pomorski, adi. pommertfc^.
Pompejusz, -a unb Pom-
peja, m. ^4Jompeiu§.
Poniec, -a, w -u, m.
5ßuni^.
Porjece, -jeca, w -jecu, n.
^ßarenjo.
Portugalia, -lii, -Üe, w
-lii, /. ^4?ortugar; Portug'al-
czyk, -a, pl. -czycy, m. 5por=
tugiefe m.; Portugalka, -Iki,
pl. -Iki, f. «ßortugieHn /.;
portug-alski, adi., po portu-
galsku, adv. portugieftfci^ ;
kröl portugfalski bec Äöntg
oon Portugal.
Posadowice, -wie, w -wi-
cach, pl. ^oftetoi^.
Posawina, -ny, w -nie, f.
©aoelanb n.
Postojna, -nej, -ne, w -nej,
/. atbefäberii.
Postojenska jaskinia,
-kiej -kini, w -kiej -kini, /.
S[beI§6ergergrotte f.
Potulice, -lic, w -licach,
vi- ^otn^.
Potydea, -dei, -dee, w
-dei, /. ^otibäa; pod -dea bei
^potibäa.
Pozejdon, -a, m. ^ofeibon.
Poznan, -nania, w -naniu,
m. ^o[en; Poznanczyk, -a,
pl. -czycy, m. ^ofener m.;
Poznanka, -nki, pl. -nki, /.
?ßofnerin /.; poznanski, adi.
^oiener(=) ; Ksiestwo -kie
bog §etsogtum ^oi'cn; ksia^e
-ski ber ^erjog non ^ofen;
Poznanskie, -go, n. bttö ^0=
fenfc^e; w -skiem im ^ßofen»
jc^en.
Pozega, -gl, -ge, w -iedze,
f. ißofega.
Pozon, -nia, w -niu, unb
Pozun, -nia, w -niu, m.
%ti^b\xxa^ ; poionski, pozunski,
adi. ^refeburger(').
Prabuty, -butöw, w -bu-
tach, pl. iftiefenburg.
Praga, -gi, -ge, w Pradze,
/. ^rag (in 33öf)men); ^raga
(bei 9BatfdE)au); Praianin, -a,
pZ. -nie, »j. ^rager; Praianka,
-nki, pl. -nki, f. ^ragerin/.;
praski, adi. 5ßrager(=), oon,
au§ ^rag.
Pragersko, -ska, w -sku,
n. ^rager^of.
Preszcze, -cza, w -czu,
n. 'mann.
Preszöw, -szowa, w -szo-
wie, m. (gpctieg.
Prometeusz, -a, m. %XQ'
inetf)euä.
Prosciejow, -jowa, w -jo-
wie, m. $ro§ni|.
Proteusz, -a, m. ^proteuä.
Prowancya, -cyi, -eye, w
-cyi, /. ^rooence /.; pro-
wancki, adi. %XQmnctx=\
oliwa prowancka ^roDcn«
ceröl n.
Prudnik, -a, w -u, m.
3^euftabt.
Prnsak, -a, pl. -saey, m.
^reufie 7w,; Prusaczka, -czki,
pl. -czki, /. ^teu^in; pruski,
adi., po prusku, adv. preu=
^ifc^; krölestwo -skie ba^
Äönigreid^ ^reufien; krol -ski
ber ßönig ton ^ßrcufeen;
Pruska ziemia bic ^rooinj
^reufeen; pruski mur preu-
fetfd^e 2Jiauer, 2)iauer au§
{Jacbtwerf.
Prusköw, -skowa, w -sko-
wie, m. ^roälau.
Prusy, Prus, w Prusiech,
pil. ^reufecn.
Prusnica, -cy, w -cy, /.
^rausni^.
Pryam, -a, m. ^ciamuä.
Przedarulsko, -ska, w
-sku, n. Przedarulanska zie-
mia, -nskiej -mi /., 'Vorarlberg.
Przeddnieprzanski, adi.
biesfeitä beö Snieper Uegenb,
roobnenb.
Przeddunajski, adi. bie§»
feit§ bec 2)oiiau liegenb,
roobnenb.
Przedzial, -u, w -dziale,
m. %xiV\i (^aß in ben 2llpen).
Przemsza, -szy, /. Sremfe
Przemyslöw, -slowa, w
-slowie, m. 1) ^rimlenau; 2)
^renglau.
Przemyäl, -a, w -u, vi
^rjemi)fl; przemyaki, adi.
^r3emt)fler(=), oon, auä ^rje-
mt)i[.
Przerow, -rowa, w -rowie
m. ^rerau,
Przewoz, -wozu, w -wo
zie, m. %t\zh\x^.
Przyborz, -a, w -u, m
greiberg.
Przybrzeg, -u, w -u
gürftenberg.
Przybyszewo, -wa, pl
-wie, n. -^riebifc^.
Przyl^k, -u, w -u, m
5ran!enberg.
Przymorze, -rza, na -rzu
n. Äültenlanb.
Psiepole, Psiegopola, na
Psiempolu, n. ^unbsfelt».
Pskow, Pskowa, w Psko-
wie, m. ^[esfau.
Psyche, -chy, -che, /.
Pszczew, -wia, w -wia,
m. Seticben.
Pszczyna, -ny, -ne, w -nie,
/. %U>&.
Pulkowice, -wie, -wicach,
pl. ^olforoiß.
Puzdrany, -dran, w -dra-
nach, pl. ^au§ram.
Pyrzyce, -rzyc, w -rzy-
cacli, pl. %XiX\%.
Pyi. Pyzi, Pyzie, w Pyzi,
f. äkJartenburg.
Baba, -by, -be, w -bie, /.
Sioab (Stabt unb gtufe).
Rachel unb Racheia, -li,
/. Stachel.
Raciborz, -a, w -u, m.
Sdatibor.
R.
Racine, Racine'a unb Ra-
cina, m. Stacine.
Raclowice, -wie, w -wi-
cach, 2)1. Otaffetroi^.
Raczkow, -kowa, w -ko-
wie, m. 3iafc^foiti.
Radbor, -u, w -borze, m.
SRatibor.
Radgona, -ny, w -nie, /.
5Rabfcr9burg.
Radgoszcz, -a, w -u, m.
JH^etra.
Radowice
700
Rzawa
Radowice, -wie, w-wicacb,
pl. 1) SiaöQUli; 2) ?Wön!3Ut.
Radnnia, -nü, -nie, na
-nii, f. 3labaune /. (S^lul).
Radzice, -dzic, w -dzicach,
pl. öermanäborf.
Radziejowo, -wa, w -wie,
n. 9tatl)3borf.
Radzyn, -»ia, w -niu, m.
Sieben.
Rafael, -a, m. Stapl^acl.
Rakoniewice, -wie, w -wi-
cach, pl. Siadroi^.
Rakownik, -a, w -u, m.
SRafoni^.
Rakow, -kowa, w -kowie,
tn. dtdan.
Rakusy (Rakuzy), Eakus,
w -sach, pl. Öftctretcö; Ra-
kuszanin, -a, pl. -nie, m.
Dfterreid^er tw.; Rakuszanka,
-nki,pl. -nki, /. Öfterreicfeerin
/".; rakuski, adi. öftertei^tfc^,
Rana, -ny, na -nie, /.
Sflüqen (Snfel).
Rarog, -a, w -u, m. 3Jli=
lilinburg.
Rastembork, -a, w -u, m.
Staftenöurg.
Ratysbona, -ny, w -nie, /.
Jiegensburg.
Reaumnr, -a, m. 3ieaumur.
Recya, -cyi, -eye, w -cyi,
f. ©raubünbten.
Regina, -ny, -ne,/. Siegina.
Reims unb Remi, indecl.
3il^etmg.
Ren, -u, na -ie, m. SRfjein ;
renski, adi. rl)etnif(j^ ; pro-
wincya renska SRfieinproüinj
/.; wiuo renskie SUjeintDein m.
Replin, -a, w -ie, m. Siip«
peln.
Rewel, -a, w -u, m. Steüal.
Ribnica, -cy, -ce, w -cy,
/. ateifni^.
Richelieu, -lieu'go, m.
■Hicöelieu.
Rjeka, -ki, -ke, w Rjece,
Roch, -a, m. Slod^uS.
Rocica, -cy, w cy, /. 3lie^.
Rodan, -u, na -ie, m.
W)om f. OUiB).
Rogatec, -tca, w -tcu, m.
3lof)itjc^.
Rogozno, -na, w -nie, n.
Stogajen.
Roja, Roji, Koje, w Roji,
r. 3tügen (Snfel).
Rojgrod, -grodu, w -gro-
dzie, m. Sergen.
Roketnice, -nie, w -ni-
each, pl. Sfiofetni^.
Rokiczany, -czan, w -cza-
nach, pl. Siofi^an.
Roklan, -u, na -ie, m.
Siacöetberg.
Rokytnice, -nie, w -nicach,
pl. 1) 3{ofetni|; 2) JRoc^Ii^.
Romulns, -a unb Romula,
m. Diomuluä.
Ronow, -a, w -iu, m. Stum«
5urq.
Rosienie, -nia, w -niu, n.
«Roffigen.
Rossini, -ego, m. Siofftnt.
Rosya, -syi, -sye, w -syi,
/, Siu^lanb; Samodzierzca
wszech Rosyi Selbfll^ertf^er
m. aßer Sieulen; ßosyanin,
-a, pl. Rosyanie, -syan, m.
3iufje OT.; Rosyanka, -nki, ^Z.
-nki, /. SJaffin /.; rosyjski,
adi., po rosyjsku, adv. X\\,\=
jtjcö.
Roszela, -li, -Ie, w -li, f.
3tod)eae.
Rousseau, Eouss(eau')a,OT.
3iouffeau.
Rozalia, -lii, -lie, unb Roza,
-ij. -ze, f. a^ofalie, 3tofa.
Roznow, -nowa, w -nowie,
m. 9to,^nau; [Hofenau.
Roztok, -u, w -u, m. 3io=
[tocf.
Rszawa, -wy, w -wie, /.
Dtioüa.
Rubikon, -u, na -ie, m.
gfiubifon m. ©lu^).
Rudawy Szczawnickie,
-daw -wnickieh, w -dawach
-wniekich, pl. (S^emni^er ©rg«
gebitge n.\ K. Czeskie S5öf)=
mifd^eä ©tj^gebirge ; E. Siedmio-
grodzkie ©lebcnbürgifc^eä @r3=
flebtrge.
RÜdki, Rudek, w -dkaeh,
pl. ^offtäbt.
Rudne gory, -dnych gor,
w -dnj'ch -ach, pl. ©rj«
gebirge n.
Rudnica, -cy, w -cacb, pl.
Staubnti^.
Rugigrod, -grodu, w -gro-
dzie m. Sergen.
Rugia, -gii, -gie, na -gii,
/. SRügcn (Snjel).
Rujana, -ny, -ne, na -nie,
/. gtügcii (Snfel).
Rukow, -kowa, w -kowie,
m. StebcniDerba.
Rumelia, -lü, üe, w -lii,
f. Siumelien.
Rumunia, -nii, -nie, w -ni ,
/. Slumänten; Eumunczyk,
-a, pl. -czycy, unb Eumun,
-a, pl. -ie, m. SRumäne m.;
Kumunka, -nki, -nke, pl.
-nki, 3iumäitin /.; rumunski,
adi., po rumunsku, adv. tu»
mäntfd§).
Rupin, -a, w -ie, m.
Sleppen.
Rus, Kusi, na Eusi, /.
5Reu|en; Wielka — ©ro|-
reuten; Mala — i^leinreufeen;
Czarna — ©c^roarjreu^en;
Biala — SBei^reu^en; Czer-
wona — Siotreu^en.
Rusin, -a, pl. -i, m. 3iu=
tl^ene m.; Rusinka, -nki, -nke,
pl. -nki, 3iutfienin /.
Rusinski, ruski, adi., po
rusinsku, po rusku, adv. XU"
tJ^enifd),
Rusinow, -nowa, w -nowie,
m. Staufeni^.
Ruszczyzna, -zny, -zne,
sf. Dteu^entum n., 9tut^enen=
tum n. ; rutr)enijc^e ©pra^c;
rutöenifdje ©itten.
Rybnica, -cy, -ce, w -cy,
f. gteifnife.
Rychbach, -u, w -u, m.
Steic^enbadö.
Rychnow, -nowa, w -nowie,
m. ^ieic^en.
Rychtal, -u, w -u, m.
5iet(^tal.
Ryczywol, -wola, w -wole,
m. äiitfc^enroalbc.
Ryd, -u, w Rydzie, m.
SRieb.
Rydzyna, -ny, -ne, w -nie,
/. 3veiien.
Ryga, -gl, -ge, w Rydze,
/. atiga ; Ryzanin, -a, pl. Ey-
ianie, m. 3ligaer m.; ryski,
adi. SRigaer, Don, auä Sitga.
Ryl, -u, na Ryle m. 3liIIo-
a^aai) (Serg).
Rymarzow, -rzowa, w -rzo-
wie, m. SRömerftobt.
Rynarzewo, -wa, w -rze-
wie, n. 3lor)tbrUdö'
Rzawa, -wej, -we, w -wej,
/. DtfODO.
Rzezno
701
Siedmiogröd
Rzezno, -zna, w -znie, n.\ Rzym, -u, w -ie, m. Slom, ' /. 3{ömerin /.; rzymski, adi.
Sieaeniburg. j Rzymianin, -a, pl. -mianie; römifd^.
Rzezyca, -cy, -ce, w -cy, | Rzymian, tn. 5iömer m. ; | Rzywno, -wna, w -nie, n.
/. Sfiofiten. Rzymianka, -nki, pl. -nki, j (glfental.
S.
Sabaudya, -dyi, -dye, w
-dyi, /. ©ano^en; Sabaud-
czyk, -a, pl. -czycy, m. ©a=»
»cgarbe w. ; Sabaudka, -dki,
pl. -dki, /. ©aooparbitt /.;
sabaudzki, adi. faoogifc^ ;
ksiaie Eugeniusz Sabaudzki
^rtnj ©ugen oon ©anogen.
Sabina, -ny, -ne, /. @a=»
6inc.
Sabinow, -nowa, w nowie,
m. Qebm.
Sabinczyk, -a, pl. -czycy,
m. ©abtner m. ; Sabinka,
-nki, -nke, jol. -nki, /. ©abi=
nerin/. ; porwanie n. Sabinek
SRaub m. bec ©abinectnncn;
sabinski, adi. fabinifc^; kraj
sabinski ©abtttertanb n.
Safo unb Safona, -ny, /.
©oppf)o.
Sahara, -ry, -re, na Saha-
rze, /. ©afjara.
Saksonia, -nii, -nie, w -nii,
/. ©ac^fen; Saksonczyk, -a, pl.
-czycy, unb Sas, -a, pl. -i,
m. ©ac^l'e m.] Saksonka, -nki,
pl. -nki, unb Saska, -ski, pl.
-ski, /. ©äc^fin /. ; saski, adi.,
po sasku, adv. fäc^ftf(^; krö-
lestwo saskie ba§ i^öniqret^
©ac^fen; kr61 saski ber ßönig
»on ©ad^fcn.
Salamis, indecl. unb Sa-
lamina, -ny, pod -na, /. ©a=
lamig.
Salcburg, -a, w -u, m.
©al5burg; salcburski, adi.
©al3burger(=).
Salica, -cy, na -cy, /.
©oFsa /. (^luB).
Sallustyusz,-a,unb Sallu-
sty, -sta, m. ©alluft(ius).
Salomea, -mei, -mee, /.
©alomea.
Salomon, -a, m. ©alomo;
z proznego i — nie naleje aus
einem leeren ga^ lann man
nid^t§ japfen; salomonowy,
adi. ©alomoä, beä ©alomo;
madry jak salomonowe por-
tki, patynki raeife rote ©alomoä
§ojcn, er I)öct bief^tö^e f)u[ten,
er faört baä @ra§ roac^fen.
Salusia, -si, -sie, /. ©o=
lome.
Sambia unb Samlandya,
-bii, -dyi, -bie, -dye, /. ©oms
lonb n.
Sambice, -bic, w -bicach,
pl. 3Jiünftev5eri?.
Samostrzel, -u, w -o, m.
m. 2BaIbfec.
Samosz, -y, na -y, f. @ja=
mo§ /. (g[u&).
Samotracya, -cyi, -eye,
/. ©amot^rafe.
Samson, -a, m. ©imfon.
Sarajewo, -wa, w -wie, n.
©arajeDo.
Sardes, indecl. ©arbe§.
Sardynia, -nü, -nie, na
-nii, /. ©arbinien; Sardyn-
czyk, -a, pl. -czycy, m. ©ar=
binier m. ; Sardynka, -nki,
pl. -nki, /. SarCinierin /.;
sardynski, adi. larDintfc^.
Sarmacya, -cyi, -eye, w
-cyi, /. ©armctten; Sarmata,
-ty, -te, 1)1. -niaci, m. ©ar=
mate m.; (obraz.) ein ^-jjole
oon altem ©c^tagc, Don altem
©c^rot unb 5^orn; Sarmatka,
-tki, -tke, pl. -tki, /. 1) ©ar«
matin f., ^:ßoltn /".; 2) alt=
polnif'iieä Äleib ; sarmatyzrn,
-u, m. farmitifd^eä SBefen;
sarmacki, adi., po sarmacku,
adv. jarmati[c^.
Sarnowo, -wa, w -wie,
n. ©arne.
Sas, Saska, Saski, fie^e
unter Saksonia.
Saturnns unb Saturn,
-na, m. ©aturnuö.
Satnrnalia, -liow, pl.
©aturnalien pl.
Satyr, -s, pl. -owie, m.
©attjr m., äßalDgott »».
Sawa, -wy, -we, na -wie,
/. ^<xn f., ©ane f. (glu^).
Sawina, -ny, -ne, na -nie,
/. Sann f. (^lu^). '
S§,cz, -a, w -u, m. ©anbej;
Nowy, Stary — yieu=, 3Ut»
©anbej; sandecki, adi. oon,
au§ ©anbej.
Schiller, -a, m. ©exilier.
Scypio, -na, m. ©cipio;
— Afrykanski ©clpio Slfrica-
nu§.
Sebastyan, -a, m. ©eba*
ftian.
Sedlczany, -Iczan, w
•Iczanacb, pl. ©eltfd^an.
Segedyn, -u, pl. w -nie,
m. ©^egeoin.
Sejbocin, -a, pl. -nie, m.
©ibotjd^ü^.
Sekowicka Planina, -ckiej
-ny, na -ckiej -nie, /. i?ü^=
roegeralp^ /.
Sekwana, -nv, -ne, na -nie,
/. ©eine/. (Slüfe). '
Selanik, -n, w -u, m.
©alonidti.
Selcerska woda, ©eltcrä»
roaffer «., ©ettersbrunnen m.
Selibice, -bic, w -bicacb,
pl. ©iHolDt^.
Serbia, -bii, -bie, w -bii,
f. ©erbten; Serb, -a, pl.
-owie, m. ©cvbe m. ; Serbka,
■ bki, -bke, pl. -bki, f. ©erbin
/. ; serbski, adi., po serbsku,
adv. ferbiid^.
Sewerus unb Sewer,
Sewera, m. ©eoeruS.
Sfpolno, -Ina, w -Inie, «.
3empelburg.
Sfinks, -a, m. ©p^inj f.
Siedice, -dlec, do -dlec,
w -dlcach, pl. ©d^äDlt(j.
Siedlec, -dica, w -dlcu, m.
1) Sebliti; 2) ©c^il^.
Siedlica, -cy, -ce, w -cy,
/. ©eblif.
Siedmiogröd, -grodu, w
-grodzie, m. ©tcbenbürgen;
Siedmiogrodzianin, -a, pl.
\ -dzianie, m. ©iebenbürger
i Siedtniogrodzianka, -nki, pl.
Sielicliow
702
Stambul
-nki, /. ©iebenbürgcctn /".;
siedmiogrodzki, adi. fte6en=
bürqifdö.
Sielicliow, -chowa, w -cho-
wie, m. ©elc^oro.
Siemyslow, -slowa, w
-slowie, m. ©teinetäborf.
Sieniawa, -wy, w -wie,/,
©cöönaroe.
Sierachow, -chowa, w
-chowie, m. ©d^trgisroalbc.
Sierakow, -kowa, w -ko-
wie, m. 3irte.
Sierakowice, -wie, w -wi-
cach, pl. ©ieraforai^.
Silno, -na, w -nie, n. 1)
©dbtHe; 2) ^ran!enl^agen.
Sine morze, -0:0 -rza, na
-m -rzu, n. Slbtiattfd^eö SReer.
Sistow, Swistow, -towa,
w -towie, m. ©iftox)(a).
Sitno, -na, w -nie, n.
(Eieute : Tybia, /.), Silfit.
Siwrydow, -dowa, w -do-
wie, m. ©eiferbau.
Skadar, -u, w -darze, m.
©futart.
Skalda, -Idy, na -Idzie, f.
©cöelbe /. (glu^).
Skania, -nii, -nie, w -nii,
f. ©c^onen.
Skarbiszow, -szowa, w
-szowie, m. Äarbifd^au.
Skarszewo, -wa, w -wie,
m. ©d^öned.
Skoczöw, -czowa, w -czo-
wie, m. ©lotfc^au.
Skoki, -kow, w -kacb, pl.
©döocfen.
Skrzemelice, -lic, w -li-
cacb, pl. ©c^remä.
Skwierzyna, -ny, w -nie,
f. ©d^raerin.
Slane, Slan, w Slanach,
2)1. ©d)Ian.
Slawkow, -a, w -ie, iti,
1) aiuftecli^; 2) ©d^Ioggen»
roalb; 3) ©c^mecfg.
Slawkowskie Szczawy,
-skich -wöw, w -skich -wach,
pl. ©d^mecfä.
Slawonia, -nii, -nie, w
-nii, /. ©laiöonien.
Slocina, -ny, w -nie, f.
©cftlattcn.
Slona, -nej, -n^, na -nej,
/. ©ajo m. (§Iu6).
Slowak, -a, pl, -wacy, m.
©loroal m. ; Slowaczka, -czki,
pl. -czki, f. ©[oroalin f. ; slo-
wacki, adi., po slowacku,
adv. floroalifc^.
Slowianin, -a, pl. -wia-
nie, -wian, m. ©laoe unb
©latoe m.; Slowianka, -nki,
pl. -nki, f. ©laotn unb ©larain
/. ; slowianszczyzna, -zny, /.
©iaroentum n., flaroifd^eSSanb,
flaroijd^eä Sßefen; slowianski,
adi. po sJowiansku, adv.
jlauifc^ unb ftaroifc^.
Slowenski Gradec, -ego
Gradca, w -m Gradcu, m,
2Binbi[t^grä|.
Slowieniec, -nca, pl. -ncy,
m. ©loiöcne m. : Stowienka,
-nki, j)l. -nki, ©toroenin /.;
siowienski, adi., po slowien-
sku, adv. floraenifd^.
Sluchow, -chowa, w -cho-
wie, m. ©d)Ioc^oro.
Slup, -a, w -ie, m. ©tar=
fenberg.
Slupsk, -a, w -n, m.
©tolpe.
Smederewo, -wa, w -wie,
n. ©emenbrta.
Smerkowiny, -win, w
-winach, pl. gtc^telgebirge n.
Smogorzew, -a, w -iu, m.
Srad^enberg.
Smoliny, -lin, w -linach,
pl. §ar^ m.
Smolnik, -a, w -u, m.
©dimölnil;.
Smolniki, -Inik, w -kacb,
pl. 33lumcntal.
Sobek, -bka, m. Haftel,
^aftian; pierwej Sobkowi,
potem Dobkowi juerft mir
unb bann bit: ieber ift fic^
felbft ber 9läd)fte.
Sobota spizka, f- ©cor»
genberg m.
Sobotka, -tki, na -tce, /.
3optenberg m.
Sobotyca, -cy, w -cy, /.
1) ©teinamanger; 2) 3)iaria-
S^erefiopel.
Sobotyszcze, -szcza, w
-szezu, m. ©jobotift.
Socza, -czy, na -czy, /.
Sfonäo m. (gluB).
Sodoma, -my, w -mie, f.
©obom; Sodomczyk, -a, pl.
-czycy, m. ©obomiter m. ;
sodomski, adi. fobomitifd^.
Sofia, -fii, w -fii, /. ©ofia
(§ouptjtabt Don Bulgarien).
Sofokles, -a, m. ©op^o=
IIe§.
Sokolowo, -wa, w -wie,
n. Qanfenborf.
Solec, -Ica, w -Icu, m. 1)
©cbuli^; 2) ©ilj.
Solice, -lic, w -licach, pl.
©ouerbrunn.
Solin, -a, w -ie, m. ©a»
lona.
Solne dobra kameralne,
pl. ©aljfammergut n.
Solnogrod, -grodu, w -gro-
dzie, m. ©aljburg.
Solnok, -u, w -u, m.
©jolnof.
Selon, -a, m. ©olon.
Solun, -lunia, w -luniu, m.
©alonic^t.
Sola, -ty, na Sole, /. unb
Solawa, -wej, na -wej, f.
©aale /. (gtu^).
Solawa, -wej, w -wej, /.
©ulau.
Sonsbork, -a, w -u, m.
©enöburg.
Sora, -ry, w, na Sorze, f.
Seijer (®orf unb glu^).
Sorawin, -a, w -ie, m.
5iot^fr)rben.
Sosnowiec, -wca, w -wen,
m. ©ofni|.
Sosnicowice, -wie, w -wi-
cacli, pl. Äleferftäbtel.
Sowiagora, -wiejgöry, w
-wiejgorze, /. (Sutenberg
(S)orO.
Sowy, Sowow, w Sowach,
pl. ©d)lagfi;etf($om.
Spalow, -a, w -ie, m.
©ponou.
Sparta, -ty, w -cie, /.
©patta; Spartanin, -a, pU
-tanie, -tan, m. ©partaner
m.\ spartanski, adi. po spar-
tansku, adv. fpattanifd).
Spira, -ry, w Spirze, /.
©peijer.
Spiz, -u, w -u, m. |3ip§ f.\
spiski, adi. 3ipfet(=).
Sprewia unb Sprowia,
-wii, na -wii, f. ©pree /.
Srebrnagora -nejgöry, w
-neigorze, /. ©ilbevberg.
Örodziemne Morze, «.
3}nttcrränbt[c^eg SDieer.
Stambul, -u, w -bule, m.
©tambul, Äonftantinopel.
stach
ro3
Szekapir
Stach, -a, unb Stas, -sia,
m., dim. von Stanislaw, ©ta=»
nislauö.
Stanislaw, -a, m. ©tani§=»
lauä; Stanislawa, -wy, f.
©tanislaroa.
Starahuta, -rejhuty, w
-rejhucie, /. 9leurobe.
Starygrod, -regogrodu, w
-rymerodzie, m. ©targarb.
Stary Iczyn, -rego -a, w
-rym -ie, m. 3lUitl'c|ein.
Steian, Szczepan, -a, m.,
dim. Ötefanek, -nka unD
Stefeio, -cia, m. ©tep^an.
Stefania, -qü, -nie, /.
©tep^anif.
Stembarg, -u, w -u, m.
Xanmnbiva.
Stfpawa, -wy, w -wie, /.
Stampfen.
Stobno, -bna, w -bnie, n.
©tubcn.
Strasburg, -a, w -u, m.
©tra^burg ; strasburski, adi.
©lraB6urger(:).
Strela, -li, w -li, m. ©traC-
funb.
Strezenice, -nie, w -ni-
cacb, pl. 2)rö|'ing.
Stribro, -bra, w -brze, n.
2RteÖ.
Ströza, -zy, w -zy, /,
©troppen.
Strygonia, -nii, -nie, w
-nii, /'. ©ran.
Strzelce, -lec, w -Icacb,
pl. ©tre&tt^.
Strzelewo, -wa, w -wie,
n. ©tre^rau.
Strzelica, -cy, w -cy, /.
©treffen.
Strzelice, -lic, w -licacb,
pl. ©treli§.
Strzeliu, -a, w -ie, m.
©tre^Ien.
Strzenica, -cy, w -cy, f.
©Ircni^.
Strzeszyn, -a, w -ie, m.
©ebon.
Strzybnica, -cy, w -cy, f.
gttebrt^§[)ütte.
Strzybro, -bra, w -brze,
n. 33iieä.
Strzyglöw, -glowa, w -gio-
wie, m. ©ttiegau.
Studzienki, -dzienek, w
-dzienkacb, pl. ©c^önbtunn.
Stupno, -pna, w -pnie, n,
©taupen.
Stynawa, -wy, w -wie, /.
©teinau.
Styra, -ry, w Styrze, f.
©tetjer.
Styrya, -ryi, -rye, w -ryi,
/. ©teiermatf ; Styryjczyk, -a,
pl. -czycy, m. ©teietmätfct
m., (iteireu m.; Styryjka, -ki,
pl. -ki, /. ©tetetmätfetin /.,
©teircrin /.; styryjski, adi.
[teietmärnic^, fteirifd).
Subotyca, -cy, w -cy, /.
1) 9Jlaria=3;[)erefioper; 2) ®tein=
omanger.
Suchdol, -in, w -Ie, m.
3au(^te[.
Sudermania, -nii, -nie,
w -nii, /. ©ubermanlanb n.
Sudzice, -dzie, w -dzicacb,
pl. ^aubi^.
Suklennice, -nie, w -ni-
cach, pl. XüäjlauHn pl. (in
^rafau).
Sulejewo, -wa, w -wie, n.
©ulau.
Sund, -u, w -dzie, m.
©unb m.
Surdaki, -kow, w -kacb,
pl. So^argeIT.
Suroskie morze, -go -rza,
na -m -rzu, m. 2tjon)fc|es
Saszyce, -szyc, w -szycscb,
pl. ©djütien^ofen.
Swarzgdz, -a, w -u, m.
©djirerjcnj.
Swesyon, -u, w -ie, ?h.
©otffonö.
Swetla, -tli, w -tli, f.
Swewskie morze, -go
-rza, ua -m -rzu, m. DflffC /.
Switawa, -wej, -we, w
-wej, /■ 3l»itt0U.
Syberya, -ryi, -rye, w -ryi,
unb Sybir, -u, na Sybirze,
m. ©ibirien; Syberyjczyk,
-a, pl. -czycy, m. Sibirier
m, ; syberyjski, sybirski, adi.
[tbirifc^.
Sybilla,-ni, -lle,/.Sitt)nf.
Sybin, -u, w -ie, m. ^ir=
tnaunftabt.
Sycow, -cowa, w -cowie,
m. H5olnifc^=SQ3artenBerg.
Sycylia, -!ii, -üe, na -lii,
/. Äijilien; Sycylijczyk, -a,
pl. -czycy, unb Sycyiianin,
-a, pl. -lianie, m. Sijilianer
m. ; Sycylianka, -nki, pl. nki,
/. ©ijilianerin /'. ; sycylljski,
adi. po sycylijsku, adv. ftji»
lianif^.
Sykulce, -kulcöw, w -kul-
cach, pl. ©jcflerlanb n.
Sylwestr, -a, m. ©ttoefler.
Syrakuzy, -zow, w -zacb,
pl. ©i;rafuäi Syrakuzanin,
-a, pl. -zanie, -zan, m. ©t)ra=
fufaner m.; Syrakuzanka-nki,
pl. -uki, /. Sgrafuianenu f. ;
syrakuski, adi. f^rafufijc^.
Syrmia, -mii, -mie, w -mii,
/. ©grmten.
Sysak, -a, w -u, m. ©iffcf.
Syserod, -rodu, w -rodzie,
m. ©üßenroöe.
Szafuza, -zy, -ze, w -zie,
/". ©cbafföQui'en.
Szalatna, -tnej, w -tnej,
/. ©Irttina.
Szamotin, -a, w -ie, vi.
©amotfc^tn.
Szamotuly, -tcw, w -facb,
pl. ©amter.
Szampania, -nii, -nie, w
-nii,/. (Sfiampagne /. ; szam-
panski, adi. S^ampagner(=).
Szandawa, -wy, w -wie,
/. ©djanbau.
Szaragöra, -rejgory, w
-rejgürze, /'. ©c^abegur.
Szarskie göry, -skich gor,
w -skich görach, pl. ifc^at»
öagf).
Szarysz, -u, w-u,n. ©aroä.
Szawel, -wla, o Szawle,
ni. ©aul.
Szawle, -wlow, w -wlach,
pl. Bd)axuln.
Szczakowa, -wej, -we, w
wej, /. ©Ift^aforoa.
Szczawy Slawkowskie,
-wöw -wskicb, w -wach
-wskicb, pl. ©c^mecfS.
Szczecin, Szczycin, -a,
w -ie, unb Szczytno, -tna,
w -tnie, ». Stettin; szcze-
cinski, adi. ©tetttner(»}, oon,
a\i% ©tettin.
Szczepan, a, ?n. ©tep^an;
kosuiot äw. -a bie Step^anös
tird)f.
Szczytno, -tna, w -tnie,
n. 1) Crtdöturg; 2) ©tettin.
Szekspir, -a, m. ©^afc-
ipeare; sztkspirowski, a(/i.
5^afefpeare=, »on ©^afefpeare,
in bcr Slrt beä ©^afeipeare.
Socya
704
Teresa
Szkocya, -cyi, -eye, w -cyi,
/. ©c^ottlanb; Szkot, -a, pl.
Szkoci, Szkotow, jn. ®dE)Otte
m. ; Szkotka, -tki, pl. -tki, f.
©d^ottin /.; szkocki, adi.
fc^ottifd}.
Szkudy, -dow, w -dach,
pl. ©c^oböen.
Szkudycze, -dycz, w -dy-
czac-.h, pl. ©C^fubi^.
Szlazk i t. d. ftel^e Slask.
Szlemno, -mna, w -mnie,
n. ©arnfee m.; ©arbenfee m.
Szlyc, -u, w -u, m, ©c^letj.
Szmeks, -u, w -ie, m.
©d&med^ä.
Szomoryn, -u, w -ie, m.
©ommeretn.
Sztokrawa, -wy, w -wie,
/. ©tocferau.
Szumawa, -wej, -we, w
-wej, /. SBö^mertualb m.
Szumberg, -u, w -u, m.
©cfiönberg.
Szwajcarya, -ryi, -rye, w
-ryi, /. ©c^njetj /. ; Szwajcar,
-a, 2^^- -owie, m. ©d^toeijer
7??.; Szwajcarka, -rki, pl. -rki,
/'. ©c^toei^erin f.; szwajcar-
ski, adi. ©c^nieijer», f(^n)ei=
jerifcö ; ser szwajcarski ©c^roei'
getfäfe m.
Szwecya, -cyi, -eye, w
-cyi, /. ©c^weben; szwedzki,
adi,, po szwedzku, adi. fd^JOC»
bifc^.
Szwed, -a, pl. Szwedzi,
m. ©d)iDcbe m. ; Szwedka,
-dki, pl. -dki, f. ©c^tücbin /".
Szymon, -a, m. dim.
Szymek, -mka, m. ©imon.
Szyszak, -a, na -u, m.
©turm^aube /". (Serg).
Sciekowice, -wie, w -wi-
cach, 2}l- ©d^iforoi^.
Scigow, -gowa, w -gowie,
m. ©c^iegau.
Scisowice, -wie, w -wi-
cach, p l. Seifeltoi^.
Sl§sk, -a, w -u, w. ©cl^Ie=
fien; Slazak, -a, pl. Slazacy,
m. ©d^Iefier m.; Slazaczka,
-ezki, 2}l- -czki, /. ©d^{efierin
/.; slaski, «dZi. fd^fefifd), Don,
aus ©(^[efien.
Sleza, -zy, -ze, na -zie, f.
So&e /•. (-5Iu^).
Sliwin, -a, w -ie, m.
©c^Ueben.
Sluzowice, -wie, w -wi-
cach, 2^1' ©d^IeufeniitJ-
Smieszkowo, -wa, w -wie,
n. Sad^e.
Smigiel, -gla, w -glu, m.
©c^miegel.
Srem, -ia, w -iu, m.
©c^rimm.
Sroda, -dej, w -dej, /.
©d)roba.
Srodziemne Morze, -^o
-rza, na -m -rzu, n. 3JUtte[=
länbifc^eä SJieer, SJJtttetmeer n.
Swi^czyn, -a, w -ie, ni.
i5nebric^§?tf.
Swidnica, -cy, w -cy, /.
©c^iüeibni^.
Swiebie, -bia, w -biu, n.
©li) tüteben.
Swiebodzin, -a, w -ie, ni.
©c^roiebug.
Swigcie, -cia, w -ciu, n.
©c^rae§.
Swigciechowo, -wa, w
-wie, n. ©c^ioe^fau.
Swigcin, -a, w -ie, m.
jyreubenfier.
Swiegocin, -a, w -ie, m.
©c^n)iebu§.
Swierczyn, -a, na -ie, m.
©dircerinerjee m.
Swierkle, -kla, w -klu, n.
§orft.
Swierklin, -a, w -ie, m.
Jienbef.
Swigte, -go, w -m, m.
©diTOcntc.
Swigtno, -Ina, w -tnem,
n. ©dementen.
Swinia, -ni, -nie, na -ni,
/. ©tüine /. (glu^).'
Swistow, -stowa, w -sto-
wie, m. ©il'toü(o).
T.
Tacyt, -a, in. Xadtu^.
Tadeusz, -a, m. 2;^abbäug ;
spiewac -a ein Sieb DOm
SEiabbäuä fingen, bag ^ett[er=
lieb fingen, mit bein 33ettel=
ftab l)erumge^en ; bedziesz ty
spiewal -a eä rotrb btr fc^ümm
erge[)en, bu roitft bafür büßen.
Talia, -lü, -lie, /. 2;^alia.
Tamiza, -zy, -ze, na -zie,
f. v5:^emfe /. (gtug).
Tanger, -u, w -rze, m.
Sanger.
Tarent, -u, w -rentie, m.
Satent.
Tarkwiniusz, -a, m. Xax=
qutniuä.
Tarsus, Tarsu, w Tarsie,
m. Sarfuä.
Taszowice, -wie, w -wi-
cacb, pl. Xaf^cnborf.
Tata, -ty, w Tacie, /.
2:ottö.
Tatar, -a, pl. -tarzy, m.
Satar m. ; Tatarka, -rki, pl.
-rki, /. Satotin f. ; tatarski,
adi., po tatarsku, atZr. latartfd^;
tatarszczyzna, -zny, -zne, /.
2;atorei f., tatanfc^e Sänber;
tatarifd^eä SCBefen.
Tatarya, -ryi, -rye, w -ryi,
/. 2;atatei f.
Tatarzyn, -a, pl. -i, m.
Xatav m.
Tatry, Tatr, w Tatrach,
pl. ba§ 3;atragebirge.
Terew, -ia, w -iu, m.
©irfc^au.
Teby, Teb, w Tebacl), pl.
Sieben.
Tejn nad Wltawq,, -u,
— , w -ie — , m. 3JioIbaiitl^etn.
Telemach unb Telemak,
-a, m. 2:eUmac^U5.
Temeski Banat, -ego -u,
w -m Banacie, m. 2;emefet
SBanat.
Temistokles, -a,m. S;i^cmt=
ftoflcS.
Teodorowo, -wa, w -wie,
n. Sl^eoboröfelb.
Teplice, -plic, w -plicacli,
pl. auclelöborf.
Teresa, -sy, -se, dim.
Tereska, Tereehna, -ski, -ny,
/. S^erefc.
Teresin
705
Tytul
Teresin unD Terezin
-a, w -ie, m. 2;f)ereftenftabt.
Terg, -u, w -u, m. %el't)=
Itrcf)cn.
Terinopile, -mopil, p?.
2:E)ermopt)len; pod -pilami
bei ben 2;f)ermopi)lcn.
Tersytes unb Tersyt,
-a. in. Xi)nfite^.
Terzycz, -a, w -u, m.
2JlonfaIcone.
Tessalia, -lü, -He, w -lii,
f. S^effalien; tessalski, adi.
l^eftalifc^.
Tetys unb Tetyda, -dy,
/. Stetig.
Tezeusz, -a, ni. Si^e^euä.
Tüly, Tillegro, m. SiCr).
Tjekowski komitat, -ego
-u, w -m komitacie, m.
SBarfer Äomitat.
Tlukomy, -komow, w -ko-
mach, pl. (gtftngett.
Tolkmicko, -cka, w -cku,
n. Solfemit.
Tomasz, -a, ra., dim. To-
mek, -mka, Tomcio, -mcia,
m. S^ÖomaÖ; niewierny To-
masz ber ungläubige Sl^omag.
Topialy, -piat, w -pialach,
pl. Xopiau.
Torricelli, -cellego, m.
Sorriceßi.
Torun, -lunia, w -runiu,
m. 2;^orn; Torunezyk, -a,
pl. -czycy, unb Torunczanin,
-a, pl. -czanie, m. S^otner
TM.; torunski, adi. S;^orner(=).
Toszek, -szka, w -szku,
7H. Soft; powiat toszecko-
gliwicki Soft'öleiroi^ft Äreiö.
Tracya, -cyi, -eye, w -cyi,
/■. S^tasien unb Sicafien.
Trajzma, -zmy, na -zmie,
/. Sratfen /. (^-lu^).
Trebietow, -towa, w -to-
wie, m. Xrepton).
Trebiz, -u, w -u, m.
Saroiä.
Trebizonda, -ndy, -nde,
w -ndzie, /". J^rapejunt.
Trenczyn, -u, w -ie, m.
S^rencftn.
Trewir, -ii, w -wirze, m.
Xxiex.
Troas unb Troada, -dy,
f. %voa§.
Troja, Troi, Troje, w TroJ,
/. Zvoia f.; Trojanczyk, -n,
pl. -czycy, unb Trojanin, -a,
pl. Trojanie, Trojan, m. 3;rO'
janer m.', Trojanka, -nki, pl.
-nki, /. Slroianettn /'. ; tro-
janski, adi. trojanifc^; koü
trojanski baä ttoianifc^e ?ßferb.
Truna, -ny, na -nie, /.
Staun /. (5I"6)-
Trutnow, -a, w -ie, m.
Srautenau.
Trydent, -u, w -dencie, m.
Orient; trydencki, adi. üon,
au§ Srient, Srienter.
Tryest, -u, w Tryescie, m.
Stieft ; tryestynski, adi.
■2rie[ter(=), non, au§ Srteft.
Tryton, -a, m. Xxiton m.
Trzcianna, -ny, -ne, w
-nie, /. ©c^öntanfe.
Trzciel, -u, w -u, m.
! Sitfd^tiegel.
I Trzeble, -bei, w -blach,
X>1- Sriebel.
Trzebnica, -cy, -ce, w -cy,
j f. Stebni^.
Trzebon, -bonia, w -boniu,
j rn. 9Bittingau.
, Trzebowa, -wej, -we, w
-wej, f. Srübau.
Trzeciewnica, -cy, w -cy,
/. öo^enberg.
Trzemeszno, -szna, w
-sznie, n. Stemeffen.
Tubinga, -ngi, -nge, w
-ndze, f. Tübingen; Tubin-
czyk, -a, pl. -czycy, m. %v.=
binaer.
Tuchomysl, -a, w -u, m.
©cbönfelö.
] Tucydydes, -a, m. Sfjuct)'
I bibes unb 2;f)uft)bibeö.
Tuczno, -na, w -nie, n.
1 Tndorow, -rowa, w -rowie,
m. S^cuberau.
TuUiusz, -a, m. Suüiuö.
Taluza, -zy, -ze, w -zie,
/. Souloufe.
Tnnet, -u, w -necie, m.
I Suniä.
i Tupice, -pic, w -picach,
\pl. Seupi^.
' Turcgi, -cg-6vr, w -egacb,
, pl. Sautoggen.
Turcya, -cyi, -eye, w -cyi,
/. Sürfei /■; Tnrczyn, -9.,pl. -i,
unb Turek, -rka, pl. -rcy, m.
Surfe »n.; Turczynka, -nki,
pl. -nki, /. Sürftn /. ; turecki,
adi., po turecku, adv. tüt=
üfd); turczyc, va. türfifc^,
mo^ammebanifc^ machen; tur-
czyc sie, vr. tütlijc^, mokant»
mebanifd^ roetben; mrczyzna,
-zny, sf. ba§ Sütfiic^e, tüt=
fi)c^e§ Sßefen, türfijc^e Sitten,
Sänbet u. f. xo.
Turgawa, -wy, -we, w -wie,
f. Sorgou.
Turgowia, -wii, -wie, w
-wii, /. S^utgau.
Turony, -nöw, w -nach,
pl. Soute.
Turyngia, -gü, -gie, w -gii,
f. S^ütingen; Turyüczyk, -a,
pl. -czycy, 771. S^ütinget m.\
turynski, adi. tpringifc^.
Twardagöra, -rdejgory, w
-rdej^orze, f. geftenbetg.
Tyaka, -ki, -ke, w Tyace,
/. Sefe, Sefenborf.
Tybr, -u, na Tybrze, m.
Sibet m. unb /. (glufe).
Tyberyusz, -a, m. Sibetiuä.
Tybullus, -a unb -bulla,
m. SibuUuä.
Tycyan, -a, m. Sijian.
Tylewice, -wie, w .wicach,
pl. SiHenborf.
Tylia, -\i.y, w -Izy, f.
Silftt.
Tymoteusz, -a, m. SimO"
t^euö.
Tyr, -u, w Tyrze, m. Sp»
ruö; Tyryjczyk, -a pl. -czy-
cy, m. Sijtier »w. ; tyryjski,
adi. hjiifd).
Tyxol, -u, w -u, wi. Sirol;
Tyrolczyk, -a, pl. -czycy, m.
Stroler m. ; Tyrolka, -Iki, pl.
-Iki, /. Siioletin /. ; tyrolski,
adi., po tyrolsku adv. tirolifc^;
kapelusztyrolskiSitoIerhut m.
Tyrteusz unb Tyrtajos,
-a, m. Si}ctäuQ.
Tysznow, -a, w -ie, m.
Siidjnoroi^.
Tytul, -u, w Tytule, m.
Sita.
Slownik polsko-niemiecki.
45
Ubiegow
706
Wenecya
ü.
Ubiegow, -gowa, w -gowie,
m. Übigau.
Uciechowice, -wie, w -wi-
cacli, pl. 2luc^iDi^. ~
Uherczyce, -czyc, w -czy-
cach, pl. ■äluerfd^ig.
Ujazd, -u, w -jezdzie, ni.
Ujeft.
Ukra unb Wkra, -kry, na
Ukrze, Wkrze /. UdtX f.
Ukraina, -ny, -ne, na -nie,
f. ntxaine f. ; Ukrainczyk, -a,
I pl. -czycy, unb Ukrainiec,
-inca, pl. -incy, m. UErainer
\m.; Ukrainka, -nki, pl. -nki,
\f. Ufraincrin /. ; ukrainski,
j adi. ufcainifc^.
I Ulisses, -a, m. Ul^ffeS,
i Dbt)ffeu§.
I Ulryk, -a, m. Ulrtc^.
Upa, Upy, na Upie, /.
2lupe /. (b-luB).
! Upice, Upic, w Upicach,
pl. tS^pel.
Urcice, Urcic, w Urcicacb,
pl Urt[cf)itj.
Urszula, -li, -le, dim.
Urszulka, -Iki, -Ike, f. Ur=
fufa.
Uscie nad Labg,, Uscia —
— , w Uk'iu — — , n. Sluffig.
Utin, -a, w -ie, m. ©ulin.
ütyka, -ki, w -tyce, f.
Utifa.
Uzna, -zny, na -znie f. ]X\e=
bom (Snfel).
W.
Waclaw, -a, m. 2ßen3el,
SCenjeetaus.
Waclawowice, -wie, w-wi-
cach, pl. SBenjelöbotf.
Wacow, -cowa, w -cowie,
unb Wac, -a, w -u, m.
Sßatjen.
Wag, -u, nad -iem, m.
Sßaag /. (gtu^).
Walbrzych, -a, w -u, m.
2Ba[öenburg.
Walce, -Icow, w -Icacb,
pl. aBaljen.
Walczyce, -czyc, w -czy-
cac'n, pl. gelbäberg.
Walenty, -tego, ditn. Wa-
lek, -Ika, m. SBalentin; cho-
roba Bwietego -tego 3Seil§tan3
m., bie ^(nfattenbe Äcanff)ett,
l^infalienDe Suc^t, ©pilepfie /.
Walery, -rego, m., Wale-
ryan, -na, in. SBalerian.
Walezyusz. -a, unb Wale-
zy, -zego, m. iBaloiä.
Walichnowo, -wa, w -wie,
n. galfenau.
Waliski Kanton, -ego -u,
w -m -ie, m. (Äanton) SBattiä.
Wallibiki, -biköw, w -bi-
kacb, pl. malbiä.
Walter Scott, Walter
Scotta, o Walter öcccie, m.
Sßaltec ©cott.
Walcz, -a, w -u, m. 2)eutfc^s
5?rone.
Waldawa, -wy, w -wie, /.
3Balben.
Waldyk, -u, w -u, m.
äßalbef.
Wanda, -dy, -de, /.
2l5anba.
Wandalowie, -low, pl.
bie 58anbalen ; wandalszczyzna,
-ne, /. 3SanbatiämuB m.
Wapienica, -cy, w -cy,
/. Sobnife.
j Warazdyn, -u, w -nie, m.
: äJaraebin.
Warmia, -mii, -mie, w
mii, /■. ©riuelanb; AVarmin-
czyk, -a, pl. -czycy, m. (grm=
länber m. ; warminski, adi.,
ermlänbifd) ; biskup warmin-
ski 53i)c^of con (Srmelanb.
Warro, -na, m. 33aru§.
Warszawa,-wy, -we, w -wie,
/. äßarfc^au; vvaiszawski,ac?j.
SBatfc^auer, roarfc^auifcfc; Ksie-
stwo Warszawskie ^erjogtum
äßarjd^au; po warszawsku,
adv. auf SBarfd&auer Sirt.
Warszawianin, -n,pl. -wia-
nie, -wiau, unb Warszawiak,
-a, pl. -wiacy, -wiaköw, »?.
3Barfc^auet m.; Warszawian-
ka, -nki, -nke, pl. -nki, /.
Söarfc^auerin /.
Warta, -rty, -rte, nad
Warta, /■. SÖartt)e /. (glufe).
Wartucze, -tucz, w -czach,
pl. TilotlauUn.
Warusze, -szow, w -szacli,
pl. itarfau.
Waslowice, -wie, w -wi-
caeh, pl. 3Baic^e(nji^.
Watkowice unb W^tko-
wice, -wie, w -wicach, pl.
aCßattforoife.
Wawel, -a, na -u, m. 3Ea=
rael m. (in Ätafau).
Wawrzyniec, -noa, dim.
Wazio, -zia, m. Öorenj.
W^brzezno, -zta, w -znie
n. 33riefen.
W^growiec, -wca, w -weu,
m. SBongron-i^.
W^sice, -sie, w -sieacb,
pl. Sßunbfc^ü^.
W§,siorz, a, w -u, m.
|)crrenftabt.
Wasosze, -szow, w -szacb,
pl. Söonjonö.
W^welno, -Ina, w -Inie,
m. SinbeuTOttlb.
Weimar, -u, w -marze, vi.
SBeimar; weimar-ki, adi.
SBeimartv, roeimattfc^.
Welawa. -wej, w -wej, /.
mei)lau.
Welna, -nej, w -nej, f.
SBcInnu.
Weltawa, -wy, nad -wa,
na -wie, /. 3Kolbau /. (gru^).
Wemera, -ry, na -merze,
/. 5vef)inern (^nfel).
Wenecya, -eyi, -eye, w
-cyi, f. iüencbtg; Wenecyanin,
-a, pl. -eyanie, -cyan, m. 3St"=
netianet w.; Wenecyanka, -nki,
pl. -nki, /. Sßenetianerin /. ;
wenecki, adi., po wenecku,
adv. cenetianifc^; doia we-
necki ler Soge von 3Sencbig
Wenus
707
Wlosze6
Wenus unb Wenera, -ry,
-re, f. SSenuä.
Werbow, -bowa, w -bo-
wie. m. aRert'^arbsborf.
Werbskie jezioro, -go
-ra, na -m -ziorze, n. Sßör»
tfierfee m.
Wergiliusz, -a, iinb Wer-
gili, -lego, m. 3Sergi[tu§.
Wersal, -u, w -u, vi.
Westalka, -Iki, -Ike, ?)/.
-Iki, /. «Beftarin /.
Westfalia, -lü, -Ue, w -lii,
/. SBeftfaten; Westfalczyk,
-a, pl. -czycy, m. Söeftfale
m.\ VVestfalka, -Iki, pl. -Ike,
pl. -Iki,/. SSeftfalin /. ; west-
falski, aäi.., po westfalsku,
adv. roeftfätil^; szynka west-
falska rceflfäUfd^er ©d&in!en;
pokoj westfalski SßeftfäUfc^cr
g-rtebe.
Weszkowo, -wa, w -wie,
n. SBafct)Ie.
Weznwiusz, a, na -u, w.
SSeJuo wj.
Wggier, Wegra, 'pl. We-
grzy, W2. Ungar m.\ Wegier-
ka, -iki, pl. -rki, /. I. Un=
gatin /. ; II. wegierka, s/.
i) ungarifcfeer «peljroö; 2)
ungattfc^e 2)Jü^e; 3) unga=
rii^er ©öBel-, 4) ungarifd^e
Pflaume.
Wggierski, adi., po we-
giersku, adv. ungarifc^; pisac,
m6wic po wegiersku unga»
rifc^ f einreiben, fpted^en; wino
■weäierskie Ungarroetn m.
Wf gierszczyzna, -zny, i
-zne, sf. ungarifc^eä SBejen, |
ungarifc^e (5pra(|e, Sitte \
II. f. ID.
Wfgobork, -a, w -n, m.
3lngerDurg. I
Wggry, Wegier, p\. Un= |
gatn ; k Wegier au§ Ungarn;
do Wegier, na Wegry nnd^
Ungorn; na Wegrzecb in
am.
"W§gry, -gröw, w -grach,
2'^ SSangern.
Wggrzyn, -a,j9Z. -i, m. 1)
Ungar m.\ 2) Ungarraein »?.,
Ungar m.
Wiardunki, -nkow, w
-nkach, fl. SQBerbum.
Wiatrogoszcz, -a, w -u,
m. Öünftergoft.
Widawa, -wej, -we, na
-wej, f. aSeibe /. (^rufe).
Widnawa, -wej, -we, w
-wej. /'. SBeibenou.
Wieden, VViednia, w Wie-
dnin. m. 2Bten.
Wiedenczyk, -a, pl. -czy-
cy, -czyk6w, m. äöicnec m.
Wiedenka, -nki, -nke, I.
— , pl. -i'iki, /". 2ßienerin /.;
II. äßten /., SGötenflu^ m.
Wiedenski, adi. S[ßiener(=),
roienerifc^; po wiedenskn,
adi'. roienerifd).
Wielborg, -a, w -u, m.
SßiHenberg.
Wielen, -!enia, w -leniu,
unb Wielin, -a, w -ie, m.
gifefine.
Wielewicz, -a, w -u, vi.
aöoUrci^.
Wieliczka, -czki, -czke,
w -liczce, /. SBtelic^fa; wie-
licki, adi. sol -cka ©a(j au§
2BicrtC3!a.
Wielkabania, -kiejbani,
w -kiejbani, /'. grauenbad^.
Wielki Waradyn, -ego -u,
w -m -ie, VI. (Sro^roarbetn.
Wielkopolanin, -a, pZ.
-polanie, -poiau, m. ®ro§=
pole m.
Wielkopolanka, -nki,
-nke, -pl. -nki,/. ©ro^polin /.
Wielkopolska, -ski, -ske,
w -sce, /. ©roBPoIen.
Wielkopolski, adi.., po
wielkcpolsku, adv. gro§»
polnifcf).
Wielogrod, grodu, w-gro-
dzie, m. aWiftlinburg.
Wieluü, -lunia, w -Inniu,
m. SBoHin.
Wieprz, -a, na -u, m.
2Bipper / (^-lu^).
Wierzbolow, -i'owji, w
-lowie, 7??. 2ßirbaIIen.
Wierzchlabi, -chulübi, w
-chulabi, vi. ^o^cnclbc.
Wiesbaden, -u, w -ie, w.
Sßicöbaben.
Wietoszow, -a, w -ie, m.
S3ct?rf)nu.
Wi§cborg, -a, w -u, m.
SBanbeburg.
Wi§z6w, -30wa, w -zowie,
VI. SBanien.
Wilenczyk, -a, vi. -czycy,
•czyköw, m. SDilnaet m.\
Wilenka, -nki, -nke, pl. -nki,
/. ffiitnacrin /.
Wilenski, adi. SBilnaer(-),
oon, aus Sßilna.
Wilno, -Ina, w -Inie. n.
2Bi(na.
Winda, -ndy, -nde, w
-ndzie, luib Windawa. -wej,
-we, w -wei, /. SBlnbau.
Wirtembergia, -gü, -gie,
w -gii, /. SBürttemberg; Wir-
temberczyk, -a, pl. -czycy,
-czyk6w, m. Sßürttemberger
m \ Wirtemberczanka, -nki,
-nke, pl. -nki, / 2Eürttem=
fiergerin f.\ wirtemberski,
adi.., po wirtembersku, adv.
roürttembergifc^.
Wista, -sly, -sie, na Wisle,
/. SBei^fff /.; wislany, adi.
3ßeicf)fet(=).
Wisze, -sza, w -.«zu, n.
2lronburg.
Wit, -a, vi. SSeit; choroba
sw. -a aSeitötauj w?.
Witkow, -kowa, w -kowie,
VI. 2BiQftabt(.
Witold unb Witold, -a,
VI. SBitoIb.
Witoraz, -n, w -ie, vi.
SEBeitra.
Wladymirzec, -mirea, w
-mircu, VI. SBotniar.
Wladyslaw, -a, dim. Wla-
dzio, -tlzia, m. Sabiölauö.
Wloch, -a, pl. WJosi,
Wlochöw, m. Italiener vi.
Wlochy, Wloch, ;;/.
Stallen; do Wloch nac^
gtalien; z Wloch <\\\% Italien;
we Wloszech in ^ta^i«"-
Wlodzimierz, -rza, dim.
Wlodzio, -dzia, m. Sßlabimir.
Wloski, arfi., po wlosku,
adv. itttfieniic^, roflfc^; wtoski
orzech !üelfc|c 9Iuf!; wloska
kapiista SBelfc^Iraut ».
Wloszakowice, -wie, w
-wicach, p}. Sufc^roitj.
Wloszczyzna, -zny, -zne,
»/. 1) \><x^ gtalienifc^e, italie-
ni[c^eä SBefen, italienifc^e
©pra^f, ©ittc u. \. ro.; 2)
TOelfd^eö ©rünieua, äi^clft^-
fraut n.\ ajlumenlo^t ?«.,
«ßcterrüie /., ©eQtrie /.
Wloszeö, cn. imperf.,
zwioszec, rn. perf. italienifcfi
roerben, jum Italiener icerbeu
45*
Wloszka
ro8
Zdislawice
Wloszka, -szki, -szke, pl. i
-szki, /. Staltenerin /. {
Wloscibor, -boru, w -borze, i
m. So^urg. |
Wogezy, -z6w, w -zacb,
pl. SSogefen ])l., SBaggau m.
Wodzislaw, -a, w -iu, m.
Wojciech, -a, m. Slbalbert.
Wojerowice, -wie, w -wi-
cacb, pl. §oi)erstt)erba.
Wojkam, -u, w -ie, m.
S)ennen6erg.
Wojnowice, -wie, w -wi-
caeh, pl. 3Bano:Di^.
Wojrezy, -zow, w -zach,
pl. ^oyeräroerba.
Wola, /. ftel^e: Wol6w.
Wolsztyn, -a, w -ie, m.
SBoUftein.
Wolter, -a, unb Voltaire,
Voltaire'a unb Voltaira, m.
SSoItairc.
Wolczyn, -a, w -ie, m.
Äonftabt.
Woloch, -a, pl. Wolosi,
m. 2ßalacf)e m.
Wolochy, -chöw, pl., unb
Woloszczyzna, \-zny, /. 1)
SEBalac^et /. ; 2) SBatad^en pl.
Woloski, adi., po wolosku,
adv. roaladjtfd).
Woloszka, -szki, -szke,
■ pl. -szki, /. 3Balacf)in /.
Wolyii, -nia, na -niu, m.
SBoI^pnien; Wolyniak, -a, ^^
-niacy, unb Wojyniec, -lynea,
pl. -lyncow, m. 3BoI^l)mer m.\
WoJynka, -nki, pl. -nki, /.
SQßoll^nierin/. ; wolynski, adi.
n)blbi)ntfci^.
Wormacya, -cyi, -eye, w
-eyi, /. SBormä.
Wolka, -Iki, w VVolee, /.
|)0c6!cetj(^am.
Wroclaw, -wia, w -wiu,
m. Sreälau; WroclawianiD,
-a, pl. -wiauie, -wian, unb
Wroclawczyk, -a, pl. -czyey,
-ezykow, m. SBreätauec m. ;
Wroclawianka, -uki, -nke, pl.
-nki, /. Sceätauerin /.; wro-
clawski, adi. S3reölauer(=),
Don, auä aSresIau; po wro-
cJawsku, adv. fireälauifd^.
Wrzeszcz, -a, w -u, m.
greift.
Wrzesnia, -sni, -änie, w
-sni, (nad -snia), /. 1) 2Bre=
fc^en; 2) SBreff^ina /. (gtu^).
Wschowa, -wej, -we, w
-wej, /. jyrauftabt; Wseho-
wianin, -a, pl -wianie, -wiau,
m. grauftöDter »«.; wschow-
ski, adi. grauftäbter(=).
Wszeruby, -bow, w -bach,
pl. äßftf;erau.
Wustrow, -a, w -iu, m.
SBufterl^aufen.
Wuszcz, -a, w -u, m.
©toipmünbe.
Wyblyszczöw, -czowa,
w -czowie, m. SBil^elmäberg.
Wydrga, -rgi, w -drdze,
/. Sbria.
Wygnanice, -uanic, w -na-
nicach, pl. aBeigmanngborf.
Wyrza, -rzej, w -rzej, f.
jynebrid)sberg.
Wyrzyska, -rzysk, w -rzy-
skacb, pl. äiBriefen.
Wysoka, -kiej, -ka, w -kiej,
/. 1) aßiffel; 2) SöittftoiJ.
Wysoka Hola, -kiej -15,
na -kiej -li, /. §oJ|e §eib
(Serg).
Wysokie Myto, -go -ta,
w -m -cie, n. .^o^enmautf).
Wysoszczyca, -cy, -ce, na
-ce, /. ®erli^ena(pe /.
Wyszogrod, -grodu, w
-grodzie, m. 1) §ol^enbUtg;
2) ^Itntenburg.
Wyszomierz, -a, w -u, m.
2Bigniar.
Wyzszy Brod, -szego -u,
w -szym J3rodzie, iti. §o^fn»
furt^.
z.
Zacharyasz, -a, m. 3a=
ci)arioö.
Zadar, -u, w -darze, m.
Zagajewiczki, -wiczek, w
-wiczkaeh, pl. gorbac^.
Zagrzeb, -bia, w -biu, m.
2{gram ; zagrzebski, adi.
2lgramer(=), Don, aus 2lgrani.
Zajeczyce, -czyc, w -ezy-
cacli, pl. SaibydiitS.
Zakopy, -kopow, w -ko-
pacb, pl. 3ieicf)ftabt', ksiqie
zakopski ber §etjog »on
ateic^ftabt.
Zalesie, -lesia, w -lesiu,
■ni. SaUfcf).
Zaluzne, -Ana, w -inera,
n. yjJoiabocf.
Zamorzowice, -wie, w -wi-
cacb, pl. ©d)ommerroi^.
Zamberk, -a, w -u, vi.
©enftenberg.
Zambrow, -browa, w -bro-
wie, m. ©onimerau.
Zamki (nowe), -mkow,
(-wycb), w -mkacb (-wycb),
pl. S'leu^äufel.
Zandow, -a, w -iu, m.
©anbau.
Zaniemysl, -a, w -u, in.
©antomifc^el.
Zaporoze, -ia, na -i;ii, n.
©aporogien, baö Sanb hinter
bem Sniepr; zaporoski, adi.
©aporogter; kozacy zaporo-
8cy ©aporogiec Äofafen.
Zarowina, -uy, w -nie, /.
3lot^ft;r5en.
Zarzyce, -rzyc, w -rzy-
-cach, pl. ^atfc^i^.
Zatom, -ia, w -iu, m.
©attum.
Zawady, -dow, w -dacb,
pl. ©aroatie.
Zawidöw, -dowa, w -dowie,
m. ©eibenberg.
Zawislany unb Zawislaii-
ski, adi. jenfeitö bet Sßeic^fel
Ucacnb, befinblicf), ino^nenb.
Zawöd, -wodu, w -wodzie,
m. ®münb.
Zabkowice, -wie, w -wi-
cacb, pl. granfenftein.
Zbarzewo, -wa, w -wie, n.
Sargnt.
Zb^szyn, -a, w -ie, m.
Sautjc^en.
Zdanice, -nie, w -uicacb,
pl. ©teini^.
Zdislawice, -wie, w -wi-
caeh, pl. äBlafc^im.
Zduny
709
ÄyikÖT
Zduny, -now, w -nach, pl.
©buni.
Zelwald, -u, w -tdzie, m.
©aalfelb.
Zemsko, -ska, w -sku, m.
©amft.
Zemun, -nia, w -nin, m.
©emlin.
Zenou, -a, m. 3eno.
Zerchowo, -wa, w -wie, n.
©ord^au.
Zeus, -a, m. 3euä/ S"piter.
Zgorzelec, -Ica, w -Icu,
m. 1) ©örli^; 2) 93ranben=
Zielen, -ni, w -ni,/. ©rün^
felbe.
Zieliniec, -nca, w -neu,
m. ©rünborf.
Zielona, -nej, w -nej, /.
©tünc^o^en.
Zielonagora, -nejgory, w
-uejgörze, /. ©runöetg.
Zielonahojna, -nejhojny,
w -nejhojnie,/. ®rüne=2;anne.
Zielonat^ka, nejl^ki, w
-nejl'afe, /. (Srünetüiefe.
Zielonawies, -nejwsi, w
-nejwsi, /'. (Stünborf.
Zielonowo, -wa, w -wie,
n. ©rünau.
Zielonydq,b, -negodeba, w
-nymdebie, m. ©rüneic^e.
Zielonylas, -negolasu, w
-nymiesie, »t. ©rünroalb.
Ziembice unb Zigbice,
-bic, w -bicacli, pl. 2JJÜn-
[tcrberg.
Ziemno, -mna, w -mnie, n.
unb Komitat Ziemneüski,
3empUn, 3'i"Pliii«'^ Komitat.
Ziemsko, -ka, w -ku, n.
©emtift.
Ztokomorow, -rowa, w
-rowie, m. ©enftenbetg.
Zlotna, -nej, w -nej, /.
©cl)[atten.
Zlotowo, -wa, w -wie,«, unb
Zlotöw, -towa, w -towie, r.i.
giataii.
Znojmo, -ma, w -mie, ».
3nai'».
Zofia, -lii, -tie, (117)1. Zosi;',
-si, /. ©opf)ie.
Zrinyi, -niego unb -nyi'ego,
m. 3itnt)i.
Zurych, -u,w -u, m. ^üxi^.
Zuzanna, -ny, -ne, dim.
Zuzia, -zi, f. ©ufanne.
Zwierzyn, -a, w -ie, 7n.
©cftiücrin.
Zygmunt, -a, m. 1) ©igis»
inunD, ©icgniunb; 2) ©igiö«
munbögtodfe /. (in ßrafau; ;
wiek Zygmuntowski ba§3^*'°
alter ber (beiben) ©igismunbe
(poIni[d}e ©efcf)icf)te).
Zaba, -by, w -bie, /
©aa6e.
Zabieniec, -nca, w -neu
m. ^abianäroalbe.
Zabnicki Lgg, -ego -u
w. ©eifni§.
Zaclerz, -a, w -u, m
©d^a^lar.
Zakowo, wa, w -wie, n
©aafe.
Zarnowiec, -wca, w -wen
m. Qexnom'ii^.
Zarowa, -wej, w -wej, /
©orau.
Zatec, -tca, w -tcu, m
Z§,dowice, -wie, w -wicach
pl. Qaniiom^.
Zdzarskie Göry, -kich
gor, pl. a3iJ^mifc^=3JJä[)rifc^eö
©ebirge.
Zegan, -nia, vv -niu, m.
©agan.
Zegota, -ty, -te, m. Sän^j.
Zeletawa, -wej, w -wej,
/. ©c^eUetau.
Zeleznica, -py, w -cy, /.
©ifenftabtr.
Zeim, -ia, w -iu, m. 58a=
rut^.
z.
Zemr, -u, w -mrze, m.
©ontmecfclb.
Zerotin, -n, w -ie, m.
3ierotein.
Zulawa, -wy, w -wie, /.
1) ©ulau; 2) aJiatfc^Ianb n.,
Sfiieterung f., SBerber m.;
Zulawczyk, -a, pl. -ezycy,
-czyköw, m. 33eraol^ner m.
beä äKarfc^tanbeä, ber 3lkhi=
rung.
Zulawa Gdanska, -wy
-skiej, /, Sanjtger ÜBetber.
2;ulawa Wielka, -wy -kiej,
/. ©rofeitiecber.
Zulawy, pl. fie[)e: Zulawa.
Zycz, -a, w -u, m. 3^ife-
Zyd, -a, pl. Äydzi unb
Zydzi (jur ^e,^etct)nung öer
Israeliten im ai[terlum), m.
3ub(e) w. ; kiedy bieda, to
do -a foinmt bie 3lot an bcn
^ann, bann mu& ber ^liu
I)erauef)elfen.
Zydek, -dka, pl. -Ikl, m.
^übet H., ^ubenjunge /«.
Zydlochowice, -wie, w
-wicacli, pl. ©eeloroi^.
Zydoglowy, adi. iuten=
töpftg.
Zydostwo, -wa, ». 1)
Subentum n.; 2) ^ubenfc^oft
f.; 3) ^ubenlonb n,; 4) iü=
Cifc^es 3Befen, iübifd^e 2lct
unb Sßeife.
Zydowig, -cia, pl. -ta, n.
3uöen£inö u.
Zydowiu, -a, m. igube m.
Zydowski, adi. jübifd; ;
-ska boÄnica ^ubentempcl ni.;
-ska szkola 3"^^"f'^>"^^ .f- i
— cmentaiz Qubenfrieb'^OF
m.; po iydowsku, adi. jübifc^ ;
po -sku szwargotae. jubeln,
auf. iübifrf)e SItt fprec^en.
Zydöwka, -ki,j:>/. -ki, -wek,
/. 3übin f.
2ydziak, -a, pl. -i, vi.
3uheniunge>«.,3iubenbenge[wj.
^ydzig-tko, -ka, pl. -ka,
ni. fieiner Qubenjunge, Subcn»
fint> n.
Zydzisko, ka, pl, -ka, ;i.
[jä^ttcfier, abic^eulic^er ^ntt.
Äylina, -ny, w -nie, /. ©i(»
lein.
i^ynkawy, -wow, w -wacb,,
pl. fssüiinian.
Zylawa, -wej, w -wej, /.
3ittau.
Äywiec, -wca, w -wcu, in.
©ai)buid).
Zyzkow, -kowa, w -wie,
3iäfaberg.
/